Skip to main content

Full text of "Glossarium comparativum linguae sanscritae, in quo omnes sanscritae radices et vocabula usitatissima explicantur et cum vocabulis graecis, latinis, germanicis, lituanicis, slavicis, celticis comparantur a Francisco Bopp. Ed. 3., in qua vocabula sancrita accentu notata sunt latinisque litteris transcripta. Adiecti sunt indices"

See other formats


PLEASE  DO  NOT  REMOVE 
CARDS  OR  SLIPS  FROM  THIS  POCKET 

UNIVERSITY  OF  TORONTO  LIBRARY 


PK 
935 
L3B73 
1867 


),   Franz 
Glossarium  comparativum 
linguae  sanscritae 


LIBRARY  ONLY 


492  EMENDANDA. 

% 
pag.  256b.   lin.  13  infra  lege/ivra  pro/ofi. 
pag.  265  b.   lin.  9  infra  lege  ana-bux-ns  pro  ana-buz-ns. 
pag.  267 a.   lin.  15  lege  send.  mrii  pro  mru. 
pag.  281  a.    lin.  6  lege  goth.  brahv  pro  braho. 
pag.  281  b.   lin.  12  lege  v^T5LP''°  V^?^- 

pag.  288b.  scribenda  erat  radix  m^  CTsLma''^  mrg  pro  JTjf  jr^marg  mrg.    Vid.  gr.  comp.  §.  1   p.5. 
pag.  289b.   lin.  13  infra  lege  ajxcO.ci  pro  ciaaKcg. 
pag.  304  a.   lin.  8  lege  vi-«(o)t-o?  pro  Y-a{^)T-zg. 

pag.  319a.    lin.  19  lege  ramanty a  pro  r amaniy a. 

pag.  320  a.    lin.  11  infra  lege  Tfl^rrtA:'  pro  TJ^rdAri. 

pag.  325b.   lin.  20  lege  ved.  pro  vet. 

pag.  336  b.   lin.  16  lege  -laus,  -lusum  pro  laus,  lusum. 

pag.  354  b.   lin.  15  lege  d^rl  pro  cT^L- 

pag.  372  b.   lin.  12  lege  wibu  pro  tviba. 

pag.  381  a.   lin.  20  lege  Jatd  pro  satd. 

pag.  388  a.   lin.  14  adde  siU. 

pag.  390b.   lin.  12  infra  lege  suddd  pro  suddd. 

pag.  456  a.   lin.  26  lege  "HcpaUTcg  pro  UcpcuiJTCc. 

pag.  476  c.   lin.  18  infra  lege  39  a.  pro  j^9a. 

Usque  ad  pag.  171  saepius  B'att.  =  B'atti-Kavya  legendum  est  pro  B'alt. 

In  vocabulls  llnguae  slavlcae  veterls,  russicae,  Iltuanicae  nonnumquam  scriptura  antlqulor  mutanda  immutata 
remansit.  Ita  saepius  omlssum  est  u  finale  vocabulorum  slavicorum;  pro  un  nonnullis  locis  remansit  «,  pro  s  ^.  Pro 
formis  russlcls  ut  cernyi  p.  92b,  sil^J'  P-  120b  etc.  scribendum  est  cerniii.,  siltyi'  etc.  Terminatio  futuri  lituanici 
uhi  su  legitur,  in  siu  mutanda  est.  Pro  lit.  ie  nunc  scrlbitur  e,  pro  d  c\  itaque  e.  c.  legendum  est  pretdus  pro  prie- 
telus  p.2o8a,  reMu  pro  rieaa  p.  123a,  cystybe  pro  czystybe  p.  391  a  etc.     De  slngulls  verbls   v.  Indices. 


Kx  officina  acadcinica. 


EMENDANDA. 


|)ag.  7  a.    lin.  11)  lege  bavuni  pro  bavat. 

pag.  21  a.   liu.  1   lcge  ^[^  pro  g^. 

pag.  37  b.    lin.  25  lege  praef.  pro  pranf. 

pag.  40  a.    lin.  10  lege  +J|U|UJ^fcrT  pro  55[ggWM- 

pag.  44b.    liu.  7  infra  iege  aisma  pro  aesjna. 

pag.  o3a.    lin.  15  lege  ^^-i^uddnc  pro  ^i^-rj^uddc. 

pag.  53b.    lin.yinfra  3STTrR7^"rf/a.''"  mulandum  esse  in  3^;^fff^f^u £/«■'« /i«  «iocet  Bohtl.  adSak.p.  153. 

pag.  65  a.    lin.  7  lege  goth.  ibns  pro  ibus. 

pag.  100 a.    lin.  10  lege  ksatra  pro  ksatra. 

pag.  112a.    Hn.  15  infra  lege  g/unboku  pro  glubou, 

pag.  131  b.   lin.  24  interpange  actio,  factum,  vitae  ratio. 

pag.  138  a.   lin.  13  lege  gf  pro  gr. 

pag.  142  a.   lin.  9   lege  (Ty.oTog  pro  TKorog. 

pag.  152  a.   lin.  11  lege  apertus  pro  aperta. 

pag.  154  b.   lin.  13  infra  iege  kiusa  pro  kiusu. 

pag.  164b.    lin.  4  infra  lege  deivyni  pro  deivyni. 

pag.  165  b.   lin.  14  lege  -TEOog  pro  -repog. 

ib.  lin.  21  lege  tearnaim  pro  tearanaim, 

pag.  167  a.    lin.  9  lege  threiha  pro  treiha. 
pag.  168a.    lin.  9  infra  adde  tarh   trh. 
pag.  I69b.   lin.  1  lege  T>i|Uoe  pro  TVijuo?. 
pag.  175a.    lin.  6  infra  lege  trd  pro  <ra. 
pag.  183  b.    lin.  12  lege  doighir  pro  dvighir. 

pag.  185h.  lin.  17  lege  Suc-S-/i-iJi.a  pro  (^ia-^-jUa. 

pag.  197  a.  lin.  11  lege  deus  pro  dens. 

pag.  202 b.  lin.  4.  5  lege  upakramdiU  pro  upakramaiK. 

pag.  216  a.  lin.  13.  14  divide  man-slaughter. 

pag.  234  b.  lin.  5  lege  TrspvcrtvGg  pro  —s^icwog, 

pag.  238 a.  lin.  4  infra  lege  pddu    pro  pddti. 

pag.  249 a.    lin.  4  lege  y^|q  pro  q^iq. 

62' 


Vocabiila  Canibro-Critaiinic 


4)VocabiilaCambro-Britannic 

aes  343  a. 
aur  358  L. 

brud  267  b. 
brudiuT  267  b. 
bjrzar  262  a. 

cai  131  b.  135  b. 
cais  140  b. 
cant  381  a. 
co/  69  a. 
cifjittiv  138  a. 

coed  83  b. 

tTfu  73  a. 

chwaethu  439  b. 
chivecli  400  a. 
fivegrivn  399  a. 
ftvegyr  399  a. 
chiveysu  440  b. 

daiar  199  a. 
daiv  182b. 
danhezu  177b. 
de  I85a. 
dead  185a. 
diev  187  a. 
rf//an  187  a. 
dodi  184  b. 

enljrr^  13  a. 

e?jcv  (sic  leg.)  213  b. 

en/i  9a. 


fusgiad  236  a. 
/a.(6'"  236  a. 

fedon  240  b. 

/e</u.f  257  a. 

/*«  (236 a.)  256  b. 

ff/oMi  98  b. 

givanc  357  a. 

sived  341  a.  357  b. 

gwisg  354  a. 

givjrmp  358 a. 

givjrz  (science,  knowledge) 

362  b. 
givjrz  (anser)  440  a. 

hephun  438  a. 
hipiaiv  102  a. 
hu,  hj,  he  421  a. 
hun  438  b. 
hivbian  103b. 
hivra  442  a. 

lejm  308  a. 

i'e«ad  310  a. 

ieuaeth  31  Oa. 

ieuanc,    ieuant;    iau^    ieuav 

313  b. 
ieuaiv  310  a. 

niad  269  b. 

mis  295  b. 

mohjn  291  b. 
mor  358  b. 
mjgaiv  29  Ib. 
myged  291  b. 


nadu  208  b. 
naiv  211  b. 
nev  209  b. 

"///i  22  Ib. 

osiv  28  a. 

/>a  85  a. 
pill  261  b. 
//n/rtrf  261  b. 

paladu  261  b. 

/y(«  83  b. 

pcdivur  ni.,  pediiir  f.  130  a. 

priaivd  257b.  (258 a.) 

/'/•/ti  92  a. 

//um/y  224  b. 

/*/«/«  226  a. 

pyrnu  96  b. 

«iiV/i  409  a. 
siciaiiv  419  b. 


taenu  162  b. 
tair  175  b. 
leg  169  b. 
tuzaiv  177a. 
//ri/  171  a. 

uched  50  a. 
ugnint  359  b. 

«/«'  59  a. 

«-///!  28  a. 

jrm  31  a. 

ymmusk  296  a. 

ynvjfd  (sic  leg.)  51  a.  284  a. 

ysgivjz  426  a. 


489 

5)  Vucabiila    Armunca    vcl 
Bretonica, 
«'«,  '.■/«  31  a. 
/.r!rf  263  a. 
hjzar  262  a. 
«.-«o/  83  b. 
chuech  400a. 
chivaesa  439  b. 
c//.i.e;  440^. 

dei;  187a. 
rffA-  183  a. 
duar  199  a. 
e///  31  a. 
g-ivai  440  a. 
givisk  354  a. 
he  421  a. 
kaer  135a. 
kant  381  a. 
koant  81  b. 
ocA  51  a. 
paotr  243  a. 
pernp  224  b. 

seiz  409  a. 
^ArtW  130b.  70 b. 
skoaz  426  a. 
/(?/>  175b. 
udi  51  a. 

t//,  //rf,  /yc   51  a. 


Omissa   sunt  ac  suis   locis   inserenda: 
voc.  pracr.  mdncmi  285  a. 
lat.       at  7  a. 


62 


488 


Vocabula  Ilibernica.    Scotica. 


ssothan   14  ib. 
sgreisirn  75  b. 
ssuirirn   144  b. 
si  161  b. 
sian  437  b. 
sican  391  b. 
sigh  387  a. 
si/ini  415  a. 
^iVi  438  b. 

sine  426  b. 

siom  438  b. 

sior  391  b. 

sir  137  a. 

sleachd  398  a. 

sleachdaiin  398  a. 

sleagaim  414  a. 

sleigh  398  a. 

slethe  393  b. 

slias  397  b. 

slige,  sligean  380  b. 

smalanach  435  a. 

smig  393  b. 

smigeadh  435  b. 

smuainim  285  a.  435  a. 

smuairean  435  a. 

snamhaim  432  a. 

sneachd  432  b. 

snuadh  432  b. 

snuadhaim  432  b. 

so  (hic)  161b. 

so  in  soailce  421  a. 

sogh  421  b. 

soir  439  a. 

solas  422 a. 

speur  439  a  bis. 

spialaim  144  a.  b. 

^ron  2l4a. 

srolh  2l4a. 

srnlhadh  214  a. 

iru/A  436 b.  2l4a. 
./ad  429  b. 
stadaim  429  b. 
staighre  428  a.  Praef. 
.j<o/c  429  a. 

suaimhneaclt  438  a. 


suaimhnighim  438  a. 
suain  438 a. 
subha  421  a. 
sucridh  73a.  421  a. 
suidhim  406  b. 
suidhiughaim  406  b. 
ju/r  lUl  a. 

tabhal  l35a. 

tagnidh  160b. 

taifeid  135  a. 

taim  430a. 

tair  165  b.  170  a. 

tairgeadh  174  b. 

lairgim  174  b. 

talamh  168  b. 

tan  431  b. 

tana  162b.  163  a. 

tanaighim  162  b. 

tap  13 1  a.  135  a. 

tapadh   1 3 1  a. 

tar  (praep.)  165  b.  170a. 

tar  (bail,  evii)  170a. 

larradh  165  b. 

tart  168  a. 

tarthadoir  165  b. 

tarthaigim  165  b. 

tarlmhar  l68a. 

tathaim  161  a. 

tatog  161  a. 

teanga  153  b. 

tearnadh  16.5b. 

tearnaim  165b. 

teas  173  b. 

tebhot  163  b. 

teicheamh  160  b. 

leilg  167  a. 

teilgin  167  a. 

teim  165  a. 

leimlieal  l65a. 

teimhen  165a. 

teirin  165  b. 

teora  (bib.  vet.)  175  b. 

ti  161  b. 

tibhim  141  b. 


ligim  160  b. 

time  169  b. 

locJiamlilaim   160  b. 

tochar  160b. 

toichim  160b. 

toimhil   13 1  a. 

toimhlim   131  a. 

loir  165  b. 

tonn  l73a. 

lonnaim   171  b. 

tonnghail  171  b. 

tonngo  1 7 1  b. 

tonnta  171  b. 

tor  (a  pursuer)  165b. 

tor  (fear,  dread)  I75a. 

tnramh  1 6.5  b. 

toras  1 65  b. 

tormach  168a. 

tormadh  1 68  a. 

torp  168  a. 

tosd   I73b. 

tosdadh   173b. 

tosdaishim  1  /  3  b. 

treidhe  175  b. 

treigean  1  /  4  a. 

treigim   152b.    174  a. 

treigthe  174  a. 

treigtheoir  174  a. 

tri  (praepos.)  165 b.  I70a. 

iri  (nunier.)  I75b. 

triugha    173  b. 

triochad  175  b. 

troialh  l75b. 

trom  167b. 

tromaighim  167  b. 

tromaim  168a. 

Iropadh  167  b. 

tu  I77a. 

tuairim  17/  b. 

tuitim  207  a. 

tur  165  b. 

uair ;  air  uairibh  358  b. 
uas  50  b. 
uchd  338  a. 


uchdan  50  a. 

udh-  in  udhbhairt  5 1  a, 

ugtar  61b. 

uige  61  b. 

uiVe  (angulus)  59  b. 

uile  (all,  everv,  whoIe)4l4b. 

uim  111  b. 

uirchin  345  b. 

uirge  60  b. 

uijg',  uisge  49  b. 

uisgeach  49  b. 

uiV,  uitche  60  a. 

umha   1  69  a. 

u/'  59  a. 

urard  59  a. 
ura.j  59  a. 
usga  59  b. 

■3)  VocabuI,T  Scolica. 

a^/i  33 a. 
aibheis   1 9  a. 
ainm  213b. 
ieaj  272  b. 
ioiV/jg-  280  b.  273a. 
boillsgeach  280  b. 
ireag^//  28Ub. 
breachad  280  b. 
bruidhean  267 b. 
bruidlmeach  267  b. 
casad  83  b. 
co  85  a. 
cruthan  304  a. 
cu/d  107  a. 
deicheamh  183  a. 
deoshail  192  a. 
iomain  306  b. 

/u  259  b. 

luaineas  259  b. 
plucas  259  b. 
ro.f  326  a. 
rosach  326  a. 
siab  141  b. 
triteamh  173  b. 


Vocabula  llibcrnica. 


483 


rneaJaig/iim  203  a. 
meadhaighiin  281  a. 
meadar  287  a. 
meadhon  28 1  b. 
meadhrach  287  b. 
meadhradli  287  b. 
meag  293  a. 
mear  2'JOa. 
mearacht  21)0  a. 
meas  283  b. 
measach  283  b.  294  a. 
measg  296  a. 
measgaim  296  a. 
jneilini  289  b. 
jneirbh  301  b. 
mj  293b. 
miangas  3.5/  a. 
mianuighim  35/  a. 
miV,  gen.  meala  284  b. 
millim  289  b. 
min  286  a. 
mion  286  a. 
mios  295  b. 
misge  284  a. 
mochd  281  a. 
modh  291  b. 
mogh  291  b. 
moid  281  a. 
molaim  287  b. 
mor  244  b.  2/8a. 
moradh  244  b. 
mosgalaim  151  a. 
muidhe  287  a. 
muinim  285  a. 
muir  358  b, 
muirn  435  a. 
muirne  435  a. 
mun  298  a. 
munaim  298  a. 


nas  (dealh)  212  a. 
nas  (a  band,  tie)  212  b. 
nasgaiin  212  b. 
nearh  62  a. 
neacltdnrach  62  a. 
neachlar  62  a.  63  a. 
n<"ad  221  b. 
neamh  209  b.  33  la. 

ncrtj  214  a. 
ni  207  a. 
njrfft  216  a, 

nighim  215  a. 
nighte  2 1 5  a. 
nior  220  a. 

nios  220  a. 
niV  220  a. 
nw  220  a. 

nith  2l5a. 

noclid  (nox)  207  b. 

nochd  (nudus)  208  a. 

nua  211  b. 

nuadh  2 1 1  b. 

nuail  2  1 1  a. 

nuailim  211  a. 

ocht  28  a. 

og^  66  a. 

oig  66  a. 

ojg^Ae  66  a. 

oinmhid  51  a.  55  a.  284  a. 

oinmhideachd  284 a. 
ois  in  oisgribhin  51  a. 
olann  61  a.  343 b. 
onmhith  284  a. 
orc  60  b. 
orcaim  60  b. 
ord  22  a. 

oj  in  oscar,  osnadh,  osgrio- 
bhan  51  a. 


naoj(aman,  aperson)210b.      paillt  231a. 


naoj'  (novem)  211  b. 
naoi',  noj'  (navis)  223 b. 
naoidhin  209  b. 
naomh  210  b. 
naomhachd  210 b. 


pain  237  b. 

piuthar  243  b.  439  a. 
plod  259  b. 

plodaim  259  b. 
pogairn  139  a. 


poii  235  b. 

polaim   237  a. 

/>r/;  247  a, 

/<u/nr  246  a. 
putraice  238  a. 

pus  248  a. 

raidim  340  b. 

raiV/j  62  a. 

rajVc  62  a. 

raithe  62  a. 

ran  317b. 

ranach  3l7b. 

reag  316  a. 

reamhain  31Sb. 

reubaim  336  a. 

reuban  336  a. 

ria ,    do  ria  1 9  b. 

riach  19b. 

riachtaim  19  b. 

righim  21  a. 

nVA  21  b. 

riVAim  21  b. 

ro,  ro.f  192a. 

rojd  326  a. 

roidhim  326  a. 

roin  328  b. 

roine  328  b. 

roineach  328  b. 

roinfailh  328  b. 

romach  328  b. 

romachad  328  b. 

romho  326  a. 

romhoide  326  a. 

rosan  326  a. 

ro<  316  b. 

roth  317  b. 

ruadh  (red,  reddisb)  325  b. 

rtiadh     (strength,     power) 

326  a. 
ruaid  325  b. 
ruaidhim  325  b. 
ruaidhneach  326  a. 
ri/d  326  a. 
ruidh  326  a. 
ruindiamhar  324  b. 


ruine  324  b. 
rundha  324  b. 
rundhachd  324  b, 

f  378  a. 
sadhbli  41 7  a. 
saidhe,  saidhiste  4U6b. 
saith  38 1  a. 
famft  382  b. 
samhladh  409  b. 
samJtlain  409  b. 
samhuil  409i), 
ian/  379  a. 
santaighiin  379  a. 

jo/A  381  a. 
fcaiV  142  a. 

scaileachd  142  a. 
scailein  142  a. 
scailim  142  a. 
scainiin  1 4  4  a. 
scairim   144  a.  b. 
scaithim   144  a. 
scaoilim  144  a.  b. 
Jca^A  142  a. 
sceimh  143  a. 
sceimheach  143  a. 
sceinnead  (sic  leg.)  426  a. 
sceithim  142b. 
sceo  13 1  b. 
scinnim  144  a. 
scuirim.  144  b. 
se  (is)   161  b. 
se  (sex)  400  a. 
seabhais  141  b. 
seabhasach  1 4 1  b. 
seacadh  391  b. 
seacaighim  391  b. 
seachraith  380  a. 
seacht  409  a. 
seachtinad  409  a. 
seasgat  400a. 
seichim  404  b. 
seicin  404  b. 
seiseadh  400  b. 
sgialh  1 42  a. 
sgolh  144  b. 


486 


Vocabula  llibcrnica. 


fridh  3ol  a. 

frioth     fn    frinllicliuirim^ 

friothbharamhuil  250  a. 
friscart  249  a. 
friscim  249  a. 
frith    (service,    atlcnilance) 

258 a  bis. 
frith    in  frilhbeart ,    frith-. 

ihuille^frilhshearc  250  a. 
fuaghaim  372  b. 
fual  358  b. 
fuar  146  a. 
fuigheall  268  b. 
fuighim  268  b. 
fuilim  276  a. 
fuirighim  353  b. 

/ur  248  b. 
farsain  407  3. 
fursan  407  a. 
fursannaim  407  a. 
furthain  246  a. 
furthanach  246 a. 

Sabhaim  121  b. 

gadh  110  a  bis. 

gaeth  109  b. 

g^a//  441  a. 

gaill,  ad  gaill  150  a  bis. 

gaillim  441  a. 

^a/r  116  a. 

gairdim  450b. 

gairim  445  b. 

gairisneach  445  b. 

gal  158  b. 

galbha  ll4b. 

galla  158  b. 

S^a//ad  158  b. 

galmha   152  a. 

gamh  (a  woraan)  148a. 
g-am/i  (winter,  cold)  448 a. 
ganra  44  Oa. 
gaoine  117  a. 
o"ar  152  b. 
garaim  125  b. 
garamhuil  125b. 
g-aj^  157  b. 


gaih  440a. 

geadh  440  a. 
geag  385  a. 
gea/  158  a. 
gealach  158  a. 
geulaighim    1 58  a. 
gean  l47b. 
geanamhuin   l47b. 
gear  393  a. 
gearaim  153  a. 
gearait  149  a. 
gearbaim  154  b. 
geimhre  448  a. 
geimhreadh  448 a. 
geimhrith  44 8 a. 
geineamhuin  147  b. 
geire  393  a. 
geirim  393 a. 
genim  146  b. 
gcnteoir  l47b. 
geur  393  a. 

gil  150  a. 

gioinh  153  a. 

g^/on  I48a. 

gioscan  126  b. 
gioscanach  126  b. 
gioslaire  157  b. 
giostaireas  157  b. 
glacaim  123  b. 
glaodhaim  98  a. 
glas  445  a. 
^/un  151  b. 
ffnaj  I56a. 
gnia  156  a. 
g-nic  156  a. 
gno  156a. 
goirim  112  b. 
gonaim  441  a. 
gorg-  127  a. 
grabaim  l21b. 
grabhaim  l49b. 
gradh  113b. 
gradhuighim  1 1 3  b. 
grafaim  149  b. 
grafan  14  9  b. 
graidheng  113  b. 


graidheoir   1 1 3  b. 
gramaisg  123  a. 
gramasgar  123a. 
grcadaim    1 1 3  b. 
grcadhnach  1 1 3  b. 
griosach  1 23  b. 
griosgaim  123b. 
gris  123  b. 
gros  127  b. 

gual  158  a. 

guala  426  a. 

guollaim  158  a. 

gucog  94  a. 

guilim  451  a. 

gurt  154  b.  157b. 

gu.t  (mors)  150  b. 

gus   (a  (lesire,   inclination) 

154  b. 
gusgar  126  b. 
I  42  b. 
iar  133  a. 
iasg  159a. 
id  417a. 
imlighim  334  a. 
inchim  43  a. 
/7;c/(r,  /d/r  12  b. 
/«g-  43  a. 
iodhlan  313a. 
iodhna  3l3a. 
iodhnach  3 1 3  a. 
iomainim  306  b. 
ion  44  b. 
ionga  208  a. 
ire  45  b. 

/ic;  /ja,  /j/  64  a. 
ithche  43  a. 
j/e  226  a. 
//eac/i  226  a. 
itealadh  226  a. 
itealaighim  226 a. 
ithim  7a. 
///r  43  b. 

labhradh  330  b. 
labhraim  330  b. 
/ag-,  compar.  /a/ge  329  b. 


/«gftarf  329  b. 
lagaighim  329  b. 
lagudhadh  329  b. 
laguighthe  329  b. 
/a//',   /a/ie  334  a. 
laidir  326  a. 
laidireacht  326  a. 
laidireas  326  a, 
laigidh  329  b. 
laigse^  laigsinn  329  b. 

/am/i  331  a.  74  b.  122  a. 

leaghaim  .334  b. 
leaghan  334  b. 
leir  181  b. 
leirim  l90a. 
/fO:2  377  b. 
lconaim  '377  b. 
lens  323  b. 
leosaim  323  b. 
les  323  b. 
lighim  334  a. 
//u/A  335  a. 
/off/io  323  b. 
loghmhar  323  b. 
loiche  323  b. 
loichead  323  b. 
lomaiin  336  a. 
/ua  259  b. 
luadhaim  340  b. 
luan  259  b. 
luathaim  259  b. 

lugh  329  b. 
/ugAad  329  b. 

magadh  435  b. 
magamhuil  435  b. 
maide  287  a. 

ma/j  273  a.  269  b. 
»ia/ie  267  b.  293  b. 

maith  269  b. 
ma//  287 b. 
marbhaim  288  a. 
marbhan  288  a. 
mathair  294  b. 
mead  (encrease)  281  a. 
mead  (a  balance)  293  a. 


Vocaijtila  Fliljcrnica. 


485 


dae  200  a. 

daghaim  \9.?,h.  21 6 a. 

dashle  lS3b. 

daif  205  b. 

daighim  (uro)   I83b. 

daighim  (do)   ISlb.  18;)b. 

doi/  182  b. 

dai/im  182  b.  184  b. 

daimh  202  b. 

dairigeati  182a. 

daingne  182a. 

rfo/6/j  182  b. 

rfa//«g-  loOa. 

damhnad/i  185  b. 

dan  200  b. 

doAi/  177  b. 

dasac/id  199  b. 

rfa.fiV/z  200  a. 

dat/i  179  a. 

dea  200  a. 

deac/imad  183a. 

dead  179a. 

rfeag^  183  a. 

deaghanac/i  145  b. 

deanaim  200  b. 

rfearl92b. 

dearbh  206  b. 

deorc  19oa. 

dearcaim  181  b, 

deaj  178  b. 

deibhead/i  150b. 

de/f/j  183  a. 

deicsin  181  b. 

deidh  f.(desire,longing)lSOa. 

deid/i  m.  (a  protector)  180a. 

deide  ISOa. 

deid/ie  197a. 

rfe;>fr  203  a. 

deigh  173  a. 

d/  197  a. 

d/a  (dies)  187  a. 

dia  (deus)  193  a. 

diamann  148  a  bis.    155a. 

diog/ialaim  145  a. 

diogan  l45a. 

d/ofg-  I45a. 


diug/wi/fninn  192a. 
diugnim  192  a. 
diuic  190a. 
rf/«/m/;  205  a. 

dn  (do-d/tai/.,  iln-d/iuine^  dn- 
diieanla ,    dn-b/iasuig/t/e) 

192a. 
do  (two)  197a. 
dn  vel  dox,  duj,   parliciila 

quae  praeteritis  ante  po- 

nitur,  192a. 
doig/iir  (slc  leg.  pro  dvig/iir) 
doi/g/te  190  a.  [183b. 

dnilg/ieas  190  3. 
doineann  204  a. 
doineannac/i  204  a. 
doineannta  204  a. 
doireac/i  1 85  b. 
donaig/tim  200  a. 
dor  196  b. 
doras  196  b. 
drabh  195b. 
rfreat/i   181  b. 
dreas  1 73  b. 
drioga  im  1 9  5  b . 
drip  181  a. 
rfr/^  173b. 
driuch  196  a. 
drocli   I96a. 

duil  182b. 

dui//e  182b. 

dui/lean  182  b. 

duine  147  a.  ' 

«/h/j  207  b. 

durb  19  la. 

e  42  b. 

earA  (equus)  28  a. 
eacA  (any)  62  a. 
ead  35  a. 
eadft  64  a. 
eatltaim  5  b. 
eighim  30  b. 
e//e  71  a. 
cj  39  a. 
eudan  341  b. 


/nA/mr  281  a. 
fadadh  238  a. 
fadaidhim   238  a. 
faet/tadh  34  I  b. 
facl/taim  34  1  b. 
/of/ia//  268  b. 
fagaim  346  a. 
fagal  346  a. 
fairim  236  b. 

/a/J/i  228  a. 
/a/ff/i  269 a.  339  a. 
faighim  269  a.  339  a. 
faigh/e,    faighleadh    269  a. 

339  a. 
/a/r  56  b. 
fairge  358  b. 
fal  (guarding)  239  a. 
fal  (a  king)  239  b. 
falach  343  b. 
fa/aim  239  a.  352  a. 
/a/c  259  a. 
falcaim  259  b. 
faochog  236  b. 
faoid/tim  228  a. 
faoth,  faodh  226  a. 
far-  in  farb/iuille  232  a. 
farain  246  a. 
farsaing  247  a. 
farsneachd  247  a. 
farsnig/iim  247 a. 
fasaim  338 a. 
fasamhuil  338  a. 
/a/A  227  b. 
falha  227  b. 
/a//ia«  227  b. 
feachaim  236  b. 
fcadaim  34  Ob. 
feadltb  364  a. 
feadhm  34  1  b. 
fear  345  b. 
fcasd,  feasda  236  b, 
feid/iim  362  b. 
/c/rf/r  362  b. 
/eirj  438  b. 
feodhas  269  b. 
feol^feoil  235  b. 


/fon  355  a. 

fesaim  34  1  b. 

fSth  362  b. 

/eun  359  b. 

y?    (pierclng,      woundlng ) 

273  b. 
fi  (frelting,  anger,  indigna- 

tlon)  274  a. 
fiadh  375  b. 
fiad/iac/i  37.5  b. 
fiad/iac/id  ,375  b. 
fiad/taighe  37.5  b. 
fiad/iait  375  b. 
fiad/tanta  375  b. 
fiafrach  249  a. 
ftafraig/ie  249  a. 
fiafruig/tim  249 a. 
fiar  338  a.  450  b. 
ftaraim  338  a.  450  b. 
fiaras  .338  a.  450b. 
fichead  359  b. 

fighim  (I  f5ght)  146  a. 
y?g-/i/m(I\vea\ve,  plalt,t\vist), 

fighte  372  b. 
filim  343  b. 
yfZ/ffad  343  b. 
fiod  146  a. 
/o.f  362  b. 
fiosac/i  -362 b. 
foir  248  b. 
foirfe  246  b. 

/o//  35  la. 

/or  248  b. 

forbair  35  la. 

forbairt  351  a. 

forsanaim  407  a. 

forsuid/te  407  a. 

fos  359  a. 

fosad/i  354  b. 

fosaim  353  b. 

fosra  353  b. 

fothragadh  236  a. 

fot/tragaim  236  a. 

/raj  351  b. 

frea-  in  frea-garaim  232  a. 

/r/ 248b. 


484 


Vocabula  Hibernlra. 


ballach  264  b. 
ba  me  276  a. 
ban  (copper)  338  b. 
ban  (a  woman)  342 a. 
bana  342  a. 
banadh  342 a. 
banoghadh  342  a. 
banaighim  342  a. 
banaim  342 a. 

bath  238  a. 
beathra  236  a. 
beirim  270  a. 
beo  154  a. 
beosach  272b. 
beosaighim  278  a. 

bhus  278  a. 
bior  273  b. 
biorach  273  b. 
bioradh  273  b, 
birin  273  b. 
bleaghaim  289  a. 
bodhar  262  a. 
iog-fta  274 b. 
boghadoir  2  /  4  0. 
boghaighim  274  b. 
bogaim  274  b. 
boisgim  272  b. 

6o<  238  a. 

braiche  3  /  2  a. 

braicheamh  372  a. 

breach,  hrech  371  b. 

breadach  269  a. 

breugairn  289  a. 

6n  267  a. 

brisim  269  a. 

6r;V  269  a. 

bruideanaim  267  b. 

bruidlieann  267 b. 

bruighim  279  b. 

huairim  3o7  b. 

iHdA  me  276  a. 

fcuid/^e  237  b.  • 

iurnc  345  b.  358 b(ubi  burne 

legeiidum  est). 
6uj  248  a. 
bhus,  ni  bfius  airde  278  a. 


c,  ch  378  3. 

c(7i  3«2a. 

cabh6g  72  a. 

fflc  380  a. 

cacach  3S0a. 

cacaim  380 a. 

carht  68  a. 

cachta  80  b. 

caemh  71  b. 

cagnaim  134  b. 

coj  (domus)  101  a. 

cflj  (a  way,  a  roail)  131  b. 

caidhe  385  b. 

caidhcach  385  b. 

cail  (a  volce)  93  b. 

cail  (deslre)  134b. 

cail  (protectlon)  134  b. 

cail  (a  spear,  javeliD)  384b. 

cailbhe  93  b. 

caile  71  a. 

caileamhuil  71  a. 

caill  134  a. 

caille  I37b.  I40b. 

cailleadh  99  b. 

co/7//>«  99  b. 

cailltc  99  b. 

cailltean  99  b. 

ca/n  71  a. 

cairine  1 33  a. 

cairtiin,  cartaim  106b. 

cais  (agreeable)  128  b. 

cais  (oculus)  128  b. 

caithim  107  a. 

ca/ 93  a.  134  b. 

cam  100  b. 

cama  100  b. 

canaib  381  a. 

cann  70  b.  130  b  bis.   144  a. 

cangad  225 a. 

caoi,  caoidh  86  a. 

caoidhim  86  a. 

cao/7e  82  b.  92  b. 

canine  390  a. 
caninse  129  a. 
caomhach  71  b. 
caomhaim  71  b. 


canmhdha  80  a. 

canmhna,  cnnmhnadh  80  a. 

cara  131  b. 

carachadh  1 3  l  b. 

carachd   13  1  b. 

carbad  133  b. 

carbal  133  b. 

cart  92  a. 

cartaim^  cairlim  106  b. 

cas  80  b. 

casgairim   80  a. 

ceacht  379  b.  380 a. 

ce/7/  83  a. 

ceangastair  129  a. 

ceangtha  129  a. 

ceann  387  b. 

cearaim  73  a. 

cearc  91  a. 

ceard  73  a.  91b. 

ceardoir  76  a. 

ceartaighim  76  a. 

ceoj  80  a. 

cea<  381  a. 

ceathair,  fem.  cetcora  130a. 

ceathardha  130  a. 

ceilim  137  b. 

ceum,  ceim  96  b.   110  b. 

c/,  C/V//J,  citear  83  b. 

c/a  85  a. 

ciar  393  b. 

c/'6  138a. 

cichet  67  b. 

c/7/ira  ll3b. 

cinneachdin  400  a. 

cinneas  400  a. 

cioch  138  a.  139  b. 

cincair  67  b. 

ci'o//j  141  b. 

ciothmhar  14 1  b. 

clach,  cloch  388  a. 

cloisim,  cluisim  396  b. 

clos  396  b. 

cluas  396  b. 

cluinim  396  b. 

cnicht  139b. 

coir  139  b. 


cnire  139  b.   141  a.. 

cnireach  139  b. 

coirneach  1 39  b. 

cnisighim  80 b. 

co/  91  a. 

cnrruidhe  97 a. 

corruigh  97a. 

co.f  80  b. 

cramhaim  395  a. 

creag  123b. 

creanaim  96  b. 

creas  92  b. 

creim  133b. 

creimim  133  b. 

crjdAe  449 a  bis. 

crinim  139  b. 

criona  149  a. 

crionaim  l49a. 

crios  398  a. 

croicionn  l33b. 

croidhe  449  a. 

crnidheamhuil  449  a. 

cru  96  b. 

cruimh  92  a. 

cruinn  97  a. 

cruisigh  97b. 

cu,  gen.  et  pl.  cnin  398  b. 

cuach  86  b. 

cuachach  86  b. 

cuachaim  86  b. 

cualan  87 a. 

cubhas  88  b.  382  a. 
cubhais  382 a. 
cuidh  391  a. 
cuidighim  107  b. 

cuig  224  b. 

cuingim   80  b. 
cu/rc  76  a. 
cuireat  13')  b. 
cuireadach  l39b. 

cuii  139  b. 
cul  91  a. 
cullach  94  a. 

da  197a. 
dadeug  196  b. 


Vocabula  Anglica.    linguac  Islan<iicae  velcris.    linguae  Celticac  veleris.    Ilibernicae. 


483 


7)  Vocabula  .^nglica. 

and  6  b. 
ape  71  b. 
at  8a. 

brifffil  280  b. 
cnal  158  a. 
coiv  11 9  b. 
day  31  a. 
evil  16  a.  39  a. 
fair  135  a. 
far  231  a. 
/e<v  77  a. 
e^/W  120  b. 
e^/ad  450  b. 
I  go  115a. 

greedj  113b. 

/Ao/e  129  b. 

he  85  a. 

Aear  396  b. 

heat  90  b. 

ft/f,  ft/m  85  a. 

home  389  a. 

hone  385  a. 

to  hop  139  a. 

hope  88  a. 

horse  131  b.  450  b. 


/io/  90  b. 
hut  87  a. 
/■«cArrt//  120  a. 
juinp  158  a. 
/  knoiv  I56a 
listen  396  b. 

look  336  b. 
mad  284  a. 
o/14a. 
otler  54  a. 
queen  147a. 
quoth  69  b. 
rough  327  a. 
same  409  b. 
jji/er  439  a. 
smile  435  b. 

soft  382  b. 
stiff  A27a. 

siveat  440  b. 
tear  180  b. 
/oj.f  183  a. 
ivalk  352  b. 
.ve/  98  b. 
ivhere  77  b. 
iPhether  69  b 
iv/f/z  357  a. 


b. 


8)  Vocabula  linguae  Islnndioac 

veleris. 
BAK  279  b. 
bruda  356  a. 
bruka  11  ii  a. 
/«.r/  262  b. 

/e/<r  248a. 

FLUT^lo^ih  bis. 

//r/  232  a.  b. 

gerdh,  th.  gerdi  73  a.  91  b. 

gudhr  3l3a. 

gunnr  313  a. 

hagna  379  b. 

/iagr  379  b. 

hanp  381  a. 

Ae//  402  b. 

heimr  389  a. 

heinn  385  a. 

heit  400b. 

heitr  90  b. 

/«Va  400  b. 

hiti  90 b.  400  b. 

hoegja  379  b. 

hof  382  a. 

hvetia  393  a. 
Ar/a  451  a. 

AtvV  400  b. 


kyrkia  118b. 

/f//ar  322  a. 
MIG  296  b. 
wui/i  303  a. 
miir  299  b. 
n«/t^r  208  a. 
raeki  346  a. 
ra^kr  346  a. 
raudr  325  b. 
sems  382  b. 
jA^r/d  395  b.    • 
stofn  427  a. 

svefja  438 a. 
Jtr/n  438  a. 
sviti,  sveiti  440 b. 
/AeA^/a  429  a. 
therna  166  b. 
thris  358  b. 
thrisvar  358Jj. 
lliunnr  163  a. 
thurka  195  a. 
tor-  192  a. 

/t'/j  358  b. 

tvisvar  358 b. 
vaidhi,  veidhi  375  b.   71  b. 
for     in     tvisvar,     thrisvar 
381  b. 


H.      E    linguis    Celticis. 


1)  Vocabula  linguae  Celticae 

veteris. 
rhodora  326  a. 
rodra  326  a. 

2)  Vocabula  liibernica. 

a  in  a-nochd  la. 
abhcil  36  b. 
acara  33  a. 
adharach  34  b. 
adharadh  34  b. 
adhrn  34  a. 
adhmad  44  b. 
ag^/i  33  a. 


o^a  31  a. 
agaill  30  b. 
a^a//  30  b. 
agna  33  a. 
aihheis  19  a. 
a/ra  1  a. 
airgiod  316  a. 
ailin  45  a. 
aitinnc  45  a. 
ai//ine  362  b. 
aithnigim  362  b. 
aithnim  362  b. 
«//  (nursing)22b. 
ale  (time  cel.)  62  a. 

amad  284  a. 


amA  36  b. 

amhne  34  a. 

an  9a. 

anal  9a. 

anam  9a. 

and/u   I94b. 

a-nochd  1  a. 

aodann  341  b. 

ao/A/i  36  b. 

aoibhe  36  b. 

aoibheal  36  b. 

ao/j  37  b. 

nr  (guiding)  19  b. 

ar  (slaughter)  20 a. 

ara.r  38  b.  353  b.     - 


arasaim  38  b.  353  b. 

ard  61  a. 

aroch  62  a. 

arsa,  arsach  62  b. 

arsan  62  b. 

ar/  61  b. 

aj  39  a. 

a//ia/r  240 b.  362  b. 

ftad  (ventus)  356  b. 
bad  ^  bunch)  263  a. 
badh  263  a. 
badhach  269  b. 
badan  263  a. 
Aa£//i6A  341  b. 

61* 


483 


Vocabula  linguae  Germanicae  noviciae.   Saxonicae  veteris.    Angio-Saxonicae. 


iibel  16a.  39  a. 

iiben  35  b. 
iiber  36  b. 
um  16b. 
und  6b.   8  a. 
unser  30  a. 
unter  12  b. 

ver-  232  a. 
fiVA  236  b. 
viel  244  b. 
vierter  129  b. 

^o^e/  224  a. 
ro//t  230  b. 
vor  244  a. 

ivahren  353  a. 

ira/^e  126  b. 

ivar-  in  warum  77  b. 

«>ar,  gewesen  353  a. 

ivarm  125  b.  158  a. 

ivehre  344  b. 

VTeich-Bild  373  b. 

ceeiche,  anch  360  b. 

fj''eidmann  375  b. 

PTeile  83  a. 

iveiss  400  b. 

ivelcher  48 a.  86  a. 

fre//e  126  b.   V.  germ.  vet. 

ivella, 
iver  212  a. 
tverde,  tvard  348  a. 
iver/e  102  a. 
Werk  377  b. 
TVesen  353  a. 
tveizen  393  a. 
ivierig  353  b. 
f?^jWe  126  a. 
fVuge  355  b. 
ivor-  in  tvoraus  77  b. 
?^or<  112  a. 
fTunde  377  b. 
^ur«/  22  b. 

aafem  179  b. 
zeihme  179  b. 
ZdAre  27  b. 


zehre  180b. 
le/g-e  187  b. 
zeihe  187b. 
zerre  l80b. 
ziehe  192a. 

Z//2e  205  a.  139  b. 

Zunge  153  b. 
Zivu/f  196  b. 

5)  Vocabula  iinguae  Saxonicae 

veteris. 
bi/  274  a. 

dom,  dos,  ddt  200  b. 
dopju  203  a. 
drom  196  b. 
hlamon  397  a. 

hlust  396  b. 

I5gna   lS3b. 

rethinon  3l7a. 

rethjdn  317a. 

rod  325  b. 

ruoda  326  a. 

simo,  th.  simon  419  a. 

thimm  165  a. 

thunar  426  b. 


6)  Vocabula  .\nglo-SaxoDica. 
cedhm  34  a. 

ai  377  a. 

opa,  th.  apan  71  b. 
<7.sca  66  b. 

fieor  237  a. 
6///  274  a. 
blican  280  b. 
blovan  261  b. 
firdrf  247 a. 
bucca  141  a. 

c/na  106  a. 
cinan  106  a. 
ciric  118  b. 
cvic  153  b. 

dim  165  a. 


drig,  drigg  195  a. 
driope  195  b. 

faett  248  a. 
fast,faest  262 b. 
fether  227  a. 
flesc,  flccsc,  flec  235  b. 

gale  112b. 
gandra(n)  440  a. 
S-fong-  313  b. 
f/a7d  450 b. 
great  351  a. 
grislic  445  b. 
gudh  313a. 

hair  93  a. 
hal  402  b. 
hccnan  38oa. 
hcenep  381  a. 
Aar«  384  b. 
liearfest  395  a. 
hlcedre,  hlceder  395  b. 
hla:tv  397  b. 
hlaf  395  a. 

/rfa«'  397  b. 
A//.f/on  396  b. 

hnigan  449  b. 
hnivan  449  b. 

/w/382a. 
feorj  131  b. 
hremman  100  b. 
hrenva  450  a. 
hrif  11 3  b. 
Aic/an  393 a.  - 

hvit  400  b. 

hivet,  hiivCEt  98  b. 
Aj^de,  A/d  117  a. 

iung,  iong  313  b. 

/a/>/e  330  b. 
/eoA/  329  b. 

liht  329  b. 

macian  291  b. 
mearg  282  b. 
medu,  medo  284  b. 
/nerg-  282  b. 


MIG ,    mige,    niah,    migon 

296  b. 
mi/d  301  b. 
miir  299  b. 

«aca  223  b. 
nead,  neod  213  a. 
nefa  209  b. 
nest  221  b. 
noVi  212  b. 

oter,  otor  54  a. 

ysad/2,  pa:dh  227  b. 

reo/i  327  a. 

r//?e  395  a. 
rod  326  a. 
rug-  327  a. 
ruh  327  a. 

sagan,  scegan  378  a. 
jdm  in  sdmboren  418  a. 

sdmivorlit  418  a. 
sculdor,  sculder,  sculdr  426  a. 
.sec  400  a. 

sin  408  a. 
J^i/P  414  a. 
J7«e//e  289  b. 
smeortan  435  a. 
jm///  289  b. 

suga  423  a. 
svet  439  b. 

sjfr  391  b. 

tacur,  tacor  193  a. 
telg  182  a. 

(/der  60  a. 

veedan  375  b. 
t;ax,  ve.v,  veajc  293  b. 
vincel  338  b. 
vinstre  358  a. 
viscan  'iol Z. 
vrcec  346 a. 
vracu  346  a. 
vridian  351  a. 

fdhu  53  a. 


Vocabula  liiip^uae  (JcrinaiiRac  noviciae. 


481 


Gabel  121 L. 

gdhnc  106  a. 

gal  in  Nacfitiga/  112  L. 

Cang  112  b.  14.')  b. 

gar  7.3  a. 

Gast  12ob. 

Gau  119  b. 

fff-  401  a. 

geben  121  b. 

gebiele  265  b. 

gedeificn  178  a. 

gefie,  icfi,  lloa.     icfi    gieng 

115  b.  145  b. 

Geicr  118  b. 
Geifsel  447  b. 
e-c/i  120  b. 
Gerniise  293  b. 
genug  212  b. 
gelreu  206  b. 
geivesen  353  a. 
GiVr  113  b. 
girrcn  113  a. 
G/aHs  143  a. 
gleisse  l43a. 
Glcissner  143  a. 
Glied  63  a. 
Go/d  (120  b.)  158  b. 
grabe  149  b. 
Gras  121  a. 
grausen  445  b. 
Gn7/<?  159  b. 
Gro//  97  a. 

.ffaar  93  a. 
fiizftn  378  b.  112  b. 
Hals  114a. 
fliind  130a. 
Aar/  149  a. 
Hase  329  b. 
fiasse  129  b. 
Uaupt  71  b. 
/fou^  117  a. 
«■«irfe  104  a. 
Heiratfi  389  a. 
fieiscfic  43  a. 
/it/A  90  b.  400 b. 


ficlfe  79  a. 
//«■i  449  a. 
Hcrzng  192a. 
Himrncl  187  3. 
fiin/ic  105  a. 
/f//;6-  90  b.  400  b. 
floVAt-r  88  b. 
fio/fc  88  a. 
/dire  86  a. 
Hund  122  a. 
//uji^er  80  b.  113b. 

fiungere,  icfi,  80  b. 
fiLipfen  139a. 
Hure  152  a. 

Hiitte  87  a. 

icfi  3 1  a. 
/.r/  28  b. 

jener  30  b. 
jung  149  a. 

fiafil  107a. 
A'a/i  113  b. 
fiaiin  156a. 
Kefile  114  a. 
keime  146  b. 
fienne  156  a. 
Aricje  154  b. 
Kind  146  b.  151  a. 
A7n«  109  b. 
Kircfie  118  b. 
A/aT/e  149  b. 
Kluft  149  b. 
iCn/e  151  b. 
A:oc/ie  224  b. 
Knfile  158  a.  b. 
fiommc,  fiain  110  b. 
Kiinig  147 a.   . 
iforn  149  a. 
feranfi  149  a. 
Kufi  119  b. 

facfie  105  a. 
/«/im  98  a. 
Laib  395  a. 
/aH4'  190  a. 


fangivicrig  353  b. 
/rtH/  396  b. 
Lebcr  152  b. 
Z,cic/«.'  193  b. 
Leiter  395  b. 
/fo./i/fn  323  b. 
Leumund  396  b. 
Leute  325  a. 

Miifircfien  435  a. 

7)/a/  291  a. 

Mann  242  b.  294  b. 

Mou/  303  a. 

Menscfi  286  a. 
r«//d  301  b. 
mis-  197  b. 
7»//.j/  296  b. 
Mund  31  a. 
i)/,y.f  293  b. 

Nacfitigaf  112  b. 
nat-A:/  208  a. 
iVaffe/  208  a. 
nicder  21 4  a. 

ob-  in  Obdacfi,  obliegen  55 a. 
Ocfis,  Ocfisc,  th.  Ocfisen  50  a. 
Ostcn  26  b. 
O/Zer  54  a. 

Prac/i/'  280  b. 

^ua/  157  b. 

qucilen  157  b. 

quarren  113  b. 

ijucck    In   Quecksilber  153b. 

raufe  335  a. 

rauli  327  a. 

raunen  324  b. 

recfil  21  a. 

reif  395  a. 

reiine  317  b. 

riecfien,  rad.  rucfi  127  b. 

rinne  31 7  b. 

lin/s  450  b. 


rnth  325  b. 
r(//?  4.51  a. 
salben  334  a. 

.50////  382  b. 
.$•««  392 a.  423  a. 

sauber  391  b, 
saugen  1 4  0  a. 
siiumen  382  b. 
Scfiale  I42a. 

^  (■//<,■///<.■  143  b. 

Scfienkcl  145  b. 
.S'f//fre  144  b. 
..////eie  103b. 

Schild  142  a. 
JfA/Vm  142  b. 
scfilcifc  414  a. 

scfilcunig  436  b. 

scfiiviitze  157b. 

scfiiver  157  b. 

Scfnvestcr  439 a. 

seificn,  seicfien  419  b. 

sende  407  b. 

Sofin  423  b. 

so/cfier  48  a. 

spalte  143  b. 

Splitter  143  b. 

SPRACH,  sprecfie,    spracfi 

31  a.  267 b. 
j^u/e  101  b.  143b. 
Siall  429  a. 
j/f//  427 a. 
steigcn  Praef. 
j/oyiml71b.  31  a.  70b. 
siifs  439  b. 

Tag  31  a. 

taucfien  159  b. 

taufe  203  a. 

-te     in     sucfite ,     macfite 

200  b. 
7V/0,/  195  b. 
tfiue  200  b. 
Traube  195  a. 
traue  206 b. 
Traum  196  b. 
ireu  206  b. 
61 


480 


Vocabula  linguae  Germanicae  veteris.    mcdiae.    noviciae. 


ivahel  356  b. 

waJis  293  b. 

ivail,  ivaiet  356  b. 

ivallori  451  a. 

iva/i  158  a. 

ivallu  158  a. 

ivalm  158  a. 

ivankon,  a^anckon  338  b.     • 

ivari  344  b. 

ivarnon  344  b. 

ivat  (flat)  356  b. 

n'a/,  th.  iv&ti  354  a. 

ivazar  53  a. 

ivegiu  355  a. 

iveibon,  iveipon  373a. 

iveidanon  375  b. 

iveideman  375  b. 

iveiot  451  a. 

ive/chen  304  b. 

ive/k  304  b. 

ive//a  61  b.  126  b. 

ivemmiu  343  a. 

iveren,  iveret  3o3a. 

weri  344 b. 

iverig  353  b. 

iveriu  344  b. 

iverna  344  b. 

yf^ICH,  wicku,  iveic/i,  ivichu- 

mes  360  b. 
ivick  (vicus)  373  b. 
ivida  372  b. 
ividar  359  b. 
ivi/6n  343  b. 
ivini  342  a. 
ivinia  342  a  bis. 
ivinkii  338  b. 
ivinster,  ivinister  358  a. 
tvirig  353  b. 
ivisa  126  a. 

ivisu,  ivas,  ivdrumes  353  a. 
ivit  400 a. 
iv/c  400  a.  b. 
ivol/a  61  a.  343  b. 
«•re/(  346  a. 

ivunda,  ivunta  377b. 
ivundmd/i  291  a. 


ivunna  342  a. 
ivunsc  357  a. 

ivunskian  357  a. 
ivunta  377  b. 

ivuot  284  a. 
ivuotag  284  a. 
■W.0//  284  a. 

zant,  zand,  zan  179  a. 
ZAR,  ziru,  zar  180  b. 
zefiom  188  b. 
zeigdm  187  b. 
zeihur  193a. 
zesaiva  178  b. 
rejo  178  b. 
a/7iu  187  b. 
zimit,  zam  179  b. 
zuiror,  zuiro  358  b. 
zur  197a. 


3)  Vocabula  linguae  Germanicae 
inediae. 

g/anz  143  a. 

g/enze  143  a. 

^//ze,  praet.  ^/e/s  143  a. 

/lanc  105  b. 

Itinke,    rad.    et   praet.  /tanc 

105  a. 
A:iC/.B  149  b. 
kranc  149  a. 
Arurn  149  a. 
9u/rn  149  a. 
schal  I42a.  I43a. 

sc/ta/e  143  a. 

sc/tinde,    sc/tant,    sc/iunden 

143b. 

schile,      scheil ,      schiten 

143  b. 

sp/i:e  143  b. 

jun  423b. 

j«'dr,  sivccre  157  b. 

sivaze  157b. 


'i)  Vocaliula  linguae  Germanicae 
nyviciae. 

Aar  20  a. 

al/er  in    abcrma/,    Aljerovitz 

14  b.  231  b. 

ahivesend  353  a. 
Achse  2a. 

^f///  39  b. 

ac/i^  28  a. 

Aiter  22  b. 

Amme  19a. 

nn  9  a. 

{angene/im  122  a.) 

ofj/-  in   ontivor/en  G  h. 

anivesend  353 a. 

Art  62  a. 

Asc/ie  66  b. 

Alftem  34  a. 

auf/;  24  b. 

{Augenh/ick  99  b.) 

auj  51  a. 

5^CA',iac*en(224b.)268b. 

279b. 
i?ouf/j  86  b. 
icrf«r/167b. 
i?eer<?  267  b. 
isj  16b. 
Beic/tte  30  b. 
heifsen  69  a. 
J^ug-e  274  b. 
beiva/iren  344  b. 
biege,  bog  274  b. 
i^/enc  284  b. 
biete  265  b. 
/-m  276  a. 
Birke  278  a. 
i/e/if  322  b. 
i/e/cA  280  b. 
Boc/{  141  a. 
Braut  356  a. 
breit  247  a. 
bringe  270  a. 

.Bug-  274  b. 


darhe  167b. 
dieser  1 74  b. 
Dorn  173b. 
du/rfe  172b. 
diirm  163  a. 
durc/i  170a. 
i?ur.f/  168  a. 

ebener  65  a. 

i?/ir6-  38  a. 

eigen  49  a. 

e//e  45  b. 

einnnder  13  b. 

SVen  19  b. 

ef/g-  1  a. 

Enrfe  12  b. 

ent-  in  enlsprec/ien  6b. 

rr-  39  a. 

er  (pron.)  42  b.    es  43  b. 

crquicke  153b. 

erivii/tnen  339  a. 

Eu/e  59  a. 

Euter  60  a. 

/aAre  131  b. 
/a//e  134  a. 
/an^re  224  a. 
feckte  146  a. 
Ferfer  259  b. 
fei/  96  b. 
Fe/rid  242  a. 
feist  248  a. 
FerAe/  345  b. 
fern  231  a. 
Ferse  l33a. 
/ej/  262  a. 
fett  24  8  a. 
forsche  43 a. 
/rog-e  249  a. 
Frau  253  b. 
frieren  258  b. 
Froj/  258  b. 
fruhe  256  b. 

fur  232  a.  b. 
Futter  237 b. 


Vocabiila  linguae  Germanicae  veteris. 


479 


reganSn  351  b. 
reisa  279  b. 
reisdn  279  b. 
r/VW320b. 
rlfi  3!).»a. 

riuchu,  rou/t,  ruhurnes  127  b. 

riutva  450  a. 

riiva  450  a. 

ror  338  a. 

rot  325  b.  316b. 

RU,  riivu,  rou,  ruun  450a. 

V.  HRU. 
ruafu  451  a. 
ruh  327  a. 
runazjan  324  b. 
runen  324  b. 
ruola  326  a. 
RUZ,  riuzu,  rouz,  ruzumes 

324  b. 

sagen  378  a. 

said  419a. 

sail  419  a. 

sailo{n)  4l9a. 

sdlida  4  1 7  a. 

ja//ff  4l7a. 

samanta  (409  b.)   410a. 

samft  382  b. 

sdmi  4l8a. 

sdmiquek  41 8  a. 

SANG  378  a. 

saum  420  b. 

SAZ,,    sizu ,    saz,    sdzumes 

406  b. 

SCAR,  sciru,  scar,  scdrumes 

144  b. 
scdri  I45a. 

scerm,  th.  scerma  1 42  b. 
scieri  143  a. 
scim,  scimo  71  b. 
scinke!  145  b. 
.scnV  395  b. 
scrilan  395  b. 

scriu,  screi,  scrirumes  397  3. 
scu6,  scup  103b. 


scu/dra,   scullarra,   sculdra 

426  a. 
sehs  400  a. 
seich  4l9b. 
seid  4  19a. 
Sfihjan   4l9b. 
s^la  42  i  b. 

jifiiH  4061). 

Slli,     sihu,     seih,    sihumes 

4  1 9  b. 
sin  408  a. 
siiu  4l7a. 
siu,  acc.  jia  l74b. 
.fiu/  420  b. 
siivu,    praet.  siivila   et   siila 

420  b. 
sldfan,  sldfit  438  a. 
slange  394  a. 
slenga  394  a. 
SLICH,  slichu,  sleih,  slichu- 

mes  414  a. 
^•Z,/F,  .5///«,  sleif,   sllfumcs 

4l4a. 

sliumo,  sliumor  436  b. 

SLUZ  398  a. 

smerzi  ^^.'ja. 

smerzan  435  a. 

stnerzo  435  a. 

smilenter  435  b. 

.fm<7ia  289  b. 

sneo,  sne,  gen.sneives  i32b. 

snidu  393  b. 

jnur,  snura  432  b. 

^A'6'Z  432  b. 

SPALT,  spaltu,  spialt  433  b. 

143  b. 

spdn   143  b. 

sp^ho  236  b. 
SPIvr,  spiivit  401  a. 

splilar  143b. 

.r/)o<  434  a. 

spoiton  434  a. 

SPRACH  267  b. 

stab  427  a. 

j/a/,  dat.  j/a//e  429a. 

stdm,  stdt  429  b. 


sliim,  dat.  slamina  427  a. 
slarnph  427  a. 
slellet  429  a. 

st if  \27z. 

stifi  430  a. 

sliflan  430 a. 

STIG,  stigu,  sleig,  sligum^s 

428  a. 
.su  392  a.  423  a. 
SUANG ,     suingu ,     suang, 

suungumes  437  a. 
sudr,sivdr,  sivdri  lo7b.i3Sb. 
suds  437 a. 
suazi,  suozi  439  b. 
subar  391  a.   b. 
suehur,  th.  svehura  399  a. 
sueiz  440 b. 
sui-ran,  suirit  438  b. 
sueslr  439  a. 
suigar  399  a. 
suillu,  rad.  et  praet.  .rua/  vel 

suall  104b. 
suizzu  440b. 
sumnrlola  326  a. 
suniig  382  b. 
sumjan  382  b. 
sunna{n)  423  b. 
sunno{n)  423  b. 
sunu  423  b. 
suozi  43i)  b. 
sulari  420  b. 
sivila  420  b. 

/a/i/,  rffi/i/  183  b. 
/ai7,   leil  182  b. 
T^/ffl,  g^e/arj/  199  b. 
tau,  gen.  touives  195 b. 
Ihonar  426  b. 
li/igd  182b. 

//7o'  182  b. 
tdd  441  a. 

/owi,  toam,  tuam,  /uon  200  b. 
/o/  44  la. 

/ou/n  205  a. 

loivan  441  a. 
TRIB  195b. 


Iriu,  triuivi  206  b. 

triugu  167  a. 

/roV/u  207  a. 

TRUF,  triufu,  trauf,  Irufu- 

mJs  195  b. 
TRUG,  triugu,  troug,  trugu- 

mes  167a.  196  a. 

Irukan  195  a. 

?-6'/^  159  b. 

lunsl  205  b. 
/u/«,  /U//0  205  a. 

ula  59  a. 

umbi  1 6  b. 

umbic/iuzl  117a. 

u«  1  a. 

unc  31  b. 

unde  6  b. 

unst,  th.  unsti  9a. 

un//  6  b. 

unban  35 a. 

ur-  ,39  a. 

ur-RIS  279  b. 

u/or  60  a. 

uivila  59  a. 

u2  51  a. 

vallu,  praet.  via/  134  a. 
var/i  345  b. 
varmanem  285  a. 
vanvdzu   157b.   341  a. 
vi/ilu  146  a. 
vi/o  244  b. 

fVAB,  ivibu,  ivab,  ivdbumes 

342  b.  372  b. 

tvac/ia/  151  a. 

ivac/iar  151  a. 

wac/iem  151  a. 

wadai  356  b. 

yVAG,  ivigu,  a>ag,  iv&gumis 

35.Ta. 
gi-hVAG  339  a. 
ivdg  (giirges)  355 b. 
waga  355  b. 
ivagan,   th.  wagana  355  b. 

359  b. 


478 


Vocabula  lin 


guae 


Gernianicae  veteris. 


groi  351  a. 
gruanfi  445  a. 
grii^t  445 a. 
gruoli  44.5  a. 
gruslih  445a. 
gund  313  a. 

hairn  389  a. 
HAL,  hilu  137  b. 
hanaf  381  a. 
Jiaso  384  b. 
heiin  389  a. 
heiz  400  b. 
heli  137  b. 
heliu  137  b. 
helm  137  b. 
herizogo(n)  192  a. 
herpist  395  a. 
hijau  389  a. 

hilu  137  b. 
htrdt  389  a. 

hirni  387  b. 

hiva  389 a. 

hitvjan  389  a. 

hiivo  389  a. 

hiza  400b. 

HLAD,  hlndu,  hluod  394  b. 

hlamon  397  a. 

hlaufu,  hloufu  95  a. 

hleitara  395  b. 

hliniau,  h/inon,  hlinen  395 b. 

hliodar  396  b. 

hlila  395  b. 

hliumunt  396  b. 

hlosin,  hloson,  hlosian  396  b. 

hliit  396  b. 

hluti  396  b. 

hlutian  396  b. 

hntgan  449  b. 

horiu  396  b. 

horn  387  b. 

Aorjc  131  b. 

hrSo,  th.  hriiva,  gen.  hrewes 

96  b. 
hriuiva  450 b. 
?iro/u  451  a. 


/jroj  450  b. 

HRU^  hritvu,  hrau,  hruumis 

450  a.   V.  «C/^. 
huedar  69  b. 
hugjan  380  a. 
/jug^u  380  a. 
huiz  400  b. 
/iuo/ 382  a. 
huosts  83  b. 

/(u/,  th.  Au/j  117  a. 
Jiivaijdn,     hivaijdt,     htveijot 

45 1  a. 

HfVARB,  HVTARP,  fiivirba, 
hivarb,  lnvurhumes  106  b. 
hvezjan  393  a. 

illa,  illo  45  b. 
indi  6  b. 
ingruit  445  b. 
insuepiu  438  a. 
jn/j   6  b. 

jr-  39  a. 

iV  (is)  42  b.  iz  43  b. 
jV  (vos)  314  a. 
irgruiso  445  b. 

JAH,  jiJiu  30  b. 
/dr  308  b. 
jungisto  308  a. 

ka/Iari  113a. 
kalldn  113a. 
karaivan  73  a. 
kierpit  20  a. 
AriVin/  442a. 
AtjV   113  b. 
A^/V/cAo  118b. 
kouma  148  a. 
kracJidn  1  13a. 
Arag^//  113  a. 
krago  113a. 
kurran  113a. 

/o//u  330  b. 

lam  98  a. 

iaufu,  /nufu  95  a. 


Z^Z  320  a. 

/ebara,  lehcra  304  a. 

/</.f  330  b. 

A/iJ  322  a. 

//(•/jma/  291  a. 

/th  193  b. 

///j/  329  b. 

/!m  334  a. 

//u6  336  a. 

/iuhi  .336  a. 

liuhiu  33  6  a. 

liuJtljan  323  b. 

//u/,  liuti  325  a. 

/og-^n  336  b. 

/osen  396  b. 

LUCH,  ar/iuJtJtan  324  a. 

iuogen  336  b. 

macJinn  29  Ib. 

ma/,  wd//  in  augmd/i,  ano- 

rndli,  ivundmdli,  Ilc/imdl 

29  ia. 
man,  gen.  rnannes  242  b. 
rnannisco  286  a. 
mdno  295  a. 
manom,  manem  285  a. 
marag  282  b. 
mari,  th.  marja  .358  b. 
mdri  (fama)  435 a. 
mdriu  435a. 
menden,      praet.    manta 

287b. 

mendi  287  b. 
melo  284  b. 
milchu  289  a. 
milti  301  b. 
m/nna  295  b.  342  a. 
minni  295  b. 
miskiu  296  a. 
mos,  th.  mdsa  293  b. 
mucca  282  a. 
mula  303  a. 
muoter  293  b. 
/niJm  299  a. 
murmurdn  290  a. 
/ni«,  th.  musi  301  a. 


naba  213  a. 
/m//o/o  213  a. 
nacJiat  208  a. 

//«r//o  223  b. 

nagal,  th.  nagala  208  a. 
//«//  212a. 

ndltan  212  a. 
naJttigala  112b. 

//a.s«  21 4  a. 

ndvan  212  a. 
nefn  209  b. 
/J^J/  221  b. 
n/6(i/  209  b. 
n!d  215  b. 
n/«/ar  214  a. 
nift  209  b. 
nd/  2l3a. 

oba  55a. 

obaJiIinSn  395 b. 

oiar  56  b. 

or,  o  in  jiijVor,  zuiVo  358 b. 

dstana  26  b. 

oj/ar  26  b. 

PACHld^h. 
pad  227  b. 
;//«/  227  b. 
p/tant  22.5  b. 
phat  227  b. 
pihen  373  a, 
/////on  261  b. 
pnch   14  la. 
^o^  14 1  a. 
prucJtan  275  a. 

QUALL,  quillu,  (fual,  quullu- 

mes  ll4a. 
QUAR,    quir,    quar,    qudr 

ll2b. 

queJi  153  b. 
quella  114  a. 

rad,  th.  rada  317  b. 
redidn,  redindn  3l7a. 
regan  351  b. 


Vocabula  llnguac  Gcrmanicae  rcteris. 


2)  Vocabulu  linguao  Germanicac 

vetcris. 
ajar  14  L. 
affa  14  a. 
affo  71  L. 
aftar  14  a. 
aha  14  a. 
ahsa  2a. 
ahsala  1  a. 
6hta  39  b. 

6hlian,  dht^ii,  dhton  39  L. 
Al  377  a. 
ay/«  13b. 
amma,    th.  aimndn^  anirnun 

19  a. 
anamdli  29 1  a. 
an/j  6  b. 
ar-  39  a. 
arbjan  19  b. 
ardriuzit  196  a. 
arflaivem  259  b. 
argellan  113  a. 
arliuhhan  324  a. 
asga  66  L. 

Atum,  ih.  dluma  34  a. 
augmd/i  291  a. 
auhso,    th.  auhsnn ,    auhsati 

50  a. 

BACH2(,%h.  279 L. 
6ad  264  a. 

badon  264  a. 

.B^i/f a:  268  b.  279  b. 

6ar  245  b. 

6aj,  beziro,  bezistn  269  b. 

6erA/,  beraht  280  b. 

fifro  270  a. 

biben  373  a. 

6ier  237  a. 

bijiht  30  b. 

bijihu  30  b. 

biltbu,  bi/eib,  bilibumes  322  a. 

6j7//  274  a. 

AiOT  276  a. 

birumes   276  a.    143  a. 
245 b.  259  b.  397  a. 


birca,  bircha  278  S. 
biivardn  344  b. 

BIZ  273  b. 

bldhan  20.)  b. 

6/ayVin  205 b. 

blanch  280  b. 

bldsan  2l)5  L. 

/./e/A  280  b. 

6/ic/i,  blic,  bllg  280  b. 

blinchan  280  L. 

6/07no,  th.  Womon  261  L. 

WhoVj  261  L. 

boch  141  a. 

fira.pn  281  a. 

brdchan  275  a. 

6ru/  ^oTia. 

iii/j  86  b. 

6urd«  270  a. 

chnlaivan  107a. 
challon,  challonte  113  a. 
chann,  channumes  156  a. 
CHLCP,  chliupu  149 b. 
CHNA,  praet.  chndla  156  a. 

chndt   156  a. 
cliuo,  th.  et  gen.  t/«/o/  1 19  b. 
cochn  224  L. 
co/o  158  a. 
cozo  117a. 
croni  445  a. 
cuning,  chuning  147  a. 

ddht  183  L. 

dakjan,  dachjan  429  a. 

dainf  163  L. 

DARR  199L. 
daum  20.5  a. 
dechjan  429  a. 
dekiu  177a. 
demar  165a. 
denju  162  b. 

dir,  f.  diu,  acc.  dia,  noni.  pl. 
m.  die,  f.  <i/o,  n.  rf/u  174  a. 
diorna  166  b. 

dod  441  a. 
dom  202  b. 
donor  426  b. 


dot  44  la. 

dotven  44  1  a. 

dratvian  196  a. 

drdbo  195a. 

DRUK,  driuku  167 a. 

DRCZ,  gadriuzit,  ardriuzil 

196  a. 
dunni,  th.  dunnja  163  a. 
dunj/  205  b. 

ebancr  65  a. 
e/j/,  th.  tVi/i  49  a. 
eigan  49  a. 
eiscdm  43a. 
ei'/  45  a. 
er-  39  a. 
eV  19  b. 
era  38  a. 
erru  20  a. 

fad  227  L. 

falo,  th.  foloiva,  gen.  falaives 

236  a. 
/ar-  232  a.  24  8  b. 

far,  th.farri  372  a. 
farah,  fark  345  b. 
futar,fater  240  b. 
fedara  227  a. 
/ei;/  248  a. 
/er231a. 
fersna  239  a. 

fihu  236  b. 
filu,filo  244 b. 
/r  232  a. 
firzo  235  a. 
/«r  239  b. 

FLAHT,  flihtu,  flaht,  fluh- 
turn^s  234  b. 

fleisk  235  b. 

flewiu,  flewitin  259  b. 

FLVG  259 b. 

FL  UZ,fliuzu,  fldz,fluzumes 

259  b. 
folo  24  7  b. 

fnr,  fora  244  a. 
forahlinen  395  L. 
forsnom  43  a. 


117 

/ra  248  L. 

frao,  froiv,  frd  258  a. 

fraivl  258  a. 

frawjan  258  a. 

frawoti  258  a.       I 

/r/rfa  258  a. 

/ri«/u  258  a. 

friudil,  fridel,  fredel  258  a. 

/r/u/2/  258  a. 

fro,  fruo  256  b. 

frd  (dominus)  253  b. 

frddn  258  a. 

froiva  253  b. 

FRUS  258 b., 

fuli  247  b. 

/uri  232  a.  b. 

furiro,  furist  23 1  a. 

fust,  th.fdsti  300  a.  95  a. 

gabala  121  b. 

gadriuzit  196  a. 

gdm,  gds,  gdt  115  a. 

ganah,  ndg  212  b. 

gans,  \h.  gansi,  gensi  440  a. 

ganzo{n)  440.a. 

gascritan  39.5  b, 

gatriu,     gatriuivi,      galriivi 

206  b. 

gaumian,  gaumon  148  a. 
gaumo  148  a. 
gnivahanian  339  a. 
gaxahtllch  339  a. 
gaiverida  3  4  4  b. 
geisla  447  L. 
gelban  113L. 
gelf  113L. 
gellan   I13a. 
gester  450  a. 
ginem,  gindm  106  a. 
gir  (cupido)  1 13  b. 
gtr  (vuitur)  118  L. 
gi-frAG  339  a. 
giivaht  339  a. 
glat  450  L. 
groit  445  a. 
grdni  445  a. 


476 


Vocabiila  Gothica. 


rciks  320  b. 

rign  351  b.  4l3a. 

rigneith  3ol  b. 

rikjan  21  a. 

riqvis^  th.  riqvisa  316  b. 

runa  324  b. 

sa,  sS  161  b. 

saei  30ja. 

saihs  400 a, 

saihsta{n)  400  b. 

saivala  424  b. 

salbdn  334  a. 

sama,  ih.  samnn  401)  b. 

j«nrf/a  407  b. 

^^r,  sita,sal,  setum  406  b. 

ja/;a  406  b. 

sauil,      tb.     saiiila     42.J  b. 

439  a. 
saurga  412  b. 
seina  437  a. 
je//.f  417  a. 
sibun  409  a. 
sibuni6{u)  409 a. 
jiW«j  41 7  a. 
jin  in  sinteins  408  a. 
sinteins ,    th.  sinteina  186b. 

408  a. 

sipdneis  409  a. 
jiVa  V.  ^".47  406  b. 
siuja,  siujith  420  b. 
skadus    (slc    legendum    est 

pro  scadus)  l42a. 
skaida  143  b.  30  b. 
skaljn  142  a. 
skapa  lOOa.  142 b. 
SKIN,'skeina  70b.  (130 b.) 
SLEP,  slepo,  snislep  43Sa. 

79 a.  lOOa.  l42b.  4;'l  a. 
snaivs  432  b. 
SNITH,     sneilha ,      snailh, 

snithum  393  b. 
SNU,  sniva,    snau ,  snivum 

432b. 
staigs  428  a. 
stairno  169a. 


STAL,    stila,    slal,   stilum 
428  b. 

slaua  428  b. 
stauja  428  b. 

STAVT,  stauta  171  b.  31  a. 
70  b. 

s/raujn  427b. 

sums,  th.  surna   409  b. 

sunna,  tb.  suiman  423  b. 

sunn6(n)  423  b. 

sunus  423  b.  420 b. 

suliso  439  b. 

svaihra,  ih.  svaihran  398  b. 

svaihr6(n)  399a. 

svaleiks  48  a. 

SFAR  438  b. 

sve  437a. 

svers  438  b. 
sves,  th.  svisa  437a. 
svi  in  svikunths  437a. 
svislar  439  a. 

tagr,  th.  lagra  27 b. 
/aA/a  177  b. 
taihsvo    178  b. 
taihun  1 83  a. 
taihija  1 87  b. 
taikns  187  b. 

TAM,     galimith ,     gatam 
I79b. 

tarnja  179  b. 

ga-TAR,     gatoira,     gatar 

180b. 
/<?A^a  169  b.  95  a. 
TIH,  gateiha,   galaih,    ga- 

tihum  187  b. 
traua  206  b. 

/riH,  th.  triva  l85b.    I96a. 
TUH,  liuha ,  louh ,  tauhum 

192  a. 
lulgjan   182b. 
/ung6  153  b. 
/un/lius  179  a. 
/vai  197a. 
tvalif  196  b. 
THA,  sa,  s6  161  b. 


thairh  165b.  I70a. 

Ihairko    165b. 

Ihana  231  a. 

thanei  305  a. 

Ihanja   162  b. 

thankja  166  b. 

Iharbs    167b. 

tharf  167b. 

THARS,      /hnirso,      /hars, 

thaursum   168  a. 
thathr6  162a. 
thaurba  167b. 
thaurnus  17.3  b. 
thaursja   168  a. 
Ihaursus  168  a. 
THIH  178a. 
thiuda  171  a. 
Ihragja   167a. 
Ihreiha    (sic    legenfluni    est 

pro  Ireihn)   167a. 
THRI,  threis  175b. 
/hridja,  th.  thridjan   l73b. 
us-THRUT,  uslhriuta ,   us- 

thraut,  usthrutum  167a. 
thu  177a. 
thula  I72b. 

ubils,  th.  ubila  IGa.  j;9a. 
u/  55  a.  56  b. 

-uh    in    qvithunuh,    hvo^uh 

128  a. 
u'id  8  a. 
undar  12  b. 
undreda  321  a. 
UNSA,  gen.  unsara  30  a. 
unselis  41  /  a. 

uj  39  a. 

usona  9a. 
usbaugja  274  b. 
usdaudjan  441  a. 
usdreiba  195  b. 
usqvislja  150  b. 
uslhriuta,  usthraul,  us/hru- 
tum  167  a. 

!</  51  a. 


ga-VAG,     gaviga,     -vag, 

-vigum  355  a. 
vagja  t^oo  a. 

n-///J'  338  a. 

i'a/a  356  b.    V.  ^O. 
vair,  th.  vaira  345 a. 
vairiha  34 8  a.  V.  VARTH. 
vairpa  102  a. 
raiV  362  b. 
vaka   151  a. 
valda  351  a. 
valvja   126b. 
varja  344  b. 
varnija  135  b. 
FARTH,     vairlha,      varlh 
348  a. 

VAS,     visn,     vas ,     vesum, 

visnm  3.K?  a. 
vasja  3.54  a. 
vasli,  th.  vasljo  35  1  a. 
vn/6,  th.  valan  53a. 
t^aurrf  112b. 
vaurkjan  377  b. 
vaurms ,     th.   vaurmi    92  a. 

107b. 
vaurstv,  th.  vaurslva  348  a. 
vaurts,  th.  »'aur/i'22b.  351a. 
veihs,  th.  veihsa  373  b. 
viduvn,  th.  viduvon  364  a. 

f/g'.r  355  a. 

i'/iya,  praet.  f //^/a  343  b. 

vinds,  th.  vinda  356  b. 

fiVa  353a.  V.  VAS. 

vita,  praet.  vilaida  (sic  leg. 

pro  tvi-)  362  b. 
t'iV/io  (sic  leg.)  287 a.  375  b. 
/^O,  ra/a,  vaivo  356  b. 
t'o'c/j  (sic  leg.)  284  a. 
vraiqvs  346  a. 
VRAK,  vrika,  vrak,  vrekum 

346a.  377 b. 
vulfs,  th.  t'u//a  371  b. 
vulla  61.a.  343  b. 


Vocahiila  Gotliica. 


475 


hait/ii,  \\\.  hailhjo    lOla. 
hallis,  lll.  halba  6,'5  a. 
halls,  th.  halla  6'.'b. 
hana  W2h.  378 b. 
handus   l30a. 
hanfs,  ih.  Iianfa  6'2  b. 
hardiiba  4f)a. 
hardus   l4'.)a. 
Aa/OH  70  a.   r2!)b. 
haubilh,  th.  haubida  7  1  b. 
hauri  l3!)a.  39;)a. 
haurn  387  b. 
hausja   86  a. 

heii'a  in  heiiuifrauja  389  a. 
/«?/V  381)  a. 
.H/  in  /j/rfr^  85  a. 

hirnma,  hina,  hila  85 a. 
hilpa,  halp  79  a. 
himins   I87a. 
hlaha  105  a.  l'24a. 
hlaifs,  th.  hlaiba  395  a. 
/i/oin  397  b. 
hlaupa  95  a. 
hleilhra  395  b. 
/i/;y«  395  b. 

hliunia,  ih.  hliuman  396  b. 
hnaivjan  449  b. 
hnaivs  4'i9b. 
hneivan  449  b. 
hors,  ih.  /loVo  J49a.   I5'2a. 
hramja   1 00  b. 
hropja  4  5 1  a. 
hrukja  97  b. 
i^C/F  88  b. 
hugjan  380  a. 
huhrus  80  b. 
Au//a   I37b. 
-Aun  84  a.  130  a. 
hunds,    them.  hunda  398  b. 
285  a. 

hundafaths  227  b. 
hungrja  80  b. 
hvairnei  387  b. 
hvaitei  400  b. 
hvaiva  46  a. 
/irar  77  b. 


hvas,  hvo,  hvalnf^OA.  10'2a. 
212  a. 

hvashun,  ni  hvasliun  84  a. 

hvasuch  l'28a. 

hvalhar,  th.  hvatliarn  69  b. 

hveila   82  b. 

hveits,  Ih.  /ii'e//a  400  b. 

hvelelks,    th.  hvrleika    48  a. 

86  a. 

i'i".t  65  a. 
iV/rf/a  41  b. 

/i31a.  30  b. 
im,  if/  28b.  4lOa. 
is  42  b.  j/a  43  b. 
isva  3  1 4  a. 

jabai  305  a. 

jains,  th.  jaina  64  b.  30  b. 

jau  305  a. 

>dV  308  b. 

juhisa  308  a. 

/uA:,  th. /•»*«  310b. 

jungs,  l\\.  junga  313  b. 

jus  3 1 4  a. 

kalds  150a. 

hann  156  a. 

kauriths  118a. 

kaurn,  th.  kaurna   149  a. 

kaurs,  th.  kaurja   118a. 

KIN,     keina,    kain ,    kinum 

146b.  21  b. 
kinnus  109  b.  442  b. 
kniu,  th.  kniva   151  b. 
knnds,  th.  knodi  157 a. 
kukja  139  a. 
^u;i/,  th.  kunja   146  b. 
KUS,   kiusa,    kaus ,   kusum 

154  b. 

/ai'6a  63  a.    laibos  32  Ib. 

laigo  334  a. 

laika  329  b. 

lauhmoni  vel  /au/jmunj  3"23b. 

lausja  336  b. 


lausqvithrs   l46a. 
lauths,  gcn.  laudis   326  a. 
/<■;"*,  th.  /rj/ra  193  b. 
LKIKA  in  liveleik's,  svaleik's 

48a. 
i,/'7'320a. 
/;>«,  /af  43  a. 
L/TH,  leilha,  laith,  lillium 

21  b.  63  a. 
lithus  63  a. 
liugn,  liugaith  3 1  I  a. 
liuhalh  323  b. 
ZC/Z>,  /;W(VA  326  a. 

LUS,fraliusa,  -laus,  -lusum 

336  b. 

./l/^G,    mag-,    ma/j/a   281  a. 

35 1  a. 
jnogaih  '281  a. 
magus  281  a. 
mahis  281  a.  351  a. 
maihslus  296  b. 
maisa,  maists  281  a. 
inaita  273  a. 
mala  289  b. 
malo  289  b. 
mo/.va  289  b. 
MAN,  man,  munnum  285  a. 
manna,  th.  mannan  294  b. 
Jl/^r,  mita,  mat  293  a. 
mathlei  '287  a. 
rnalhlja  286  b. 
maurna  435  a. 
maurlhr  288  a. 
rnel  435 a. 
rnena   '29.)  a. 
merja  435  a. 

MIDIA,  nora.  midjis  284  b. 
rnidutna,  midums  '284  b. 
rnikils  28  I  a. 
rnilhma  302  a. 
m;/uA.s  289  a. 
rnirnsa  293  b. 
minnisa,  minnists  28('a. 
rnissa  in  rnissadeths,  rnissa- 

leikSf  missaqviss  197b. 


rnissad^lhs  197b.  200b. 

"lu/f/a  301  h. 

inunlhs,  \.\\.  rnuntha  '287 a. 

niihls,  ih.  ;;«/;/;  207  b. 
NAM ,  niriin  ,  nam ,    nirnum 

.306  b. 
NAMAN,  lioin.  narno,  gen. 

namins   '213b, 
na,,valhs  208  b. 
naudibanil  21  3a. 
naus ,    th.  navi,    gcn.  navis 

2r2a. 
nauthjan  2l3a. 
;;<?/; to  212 a. 
n;  207  a. 
n;7;  128a. 

nithjis,  th.  nithja  l4b. 
niujis  21 1  b   bis. 
;i;'u;;  2  1 1  b. 

qvairnus  149  a. 

QK4M,  qviina,  qvam  llOb. 

40  a. 

QUATII,  qvitha,  qvath,  qve- 

thum  69  b. 
qveins,  tli.  qveini  147  b. 
qvens,  th.  ^rtVji  l47b.  151b. 
qvino,  th.  qvinon   l47a.  b. 
qvilhrs,  th.  qvithra  in  corap. 

Inusqvithrs  146  a. 
qvillius  146  a. 
qvius,  th.  qviva   154  a. 

ragino   .3*20 b. 

ra;/j/j  21  a. 

ItANN,  rinna,  rann,  runnurn 

317b. 
ra.t;7a  317a.  341  a. 
rasn,  th,  rasna  38  b.  353  b. 
raubo  335  b. 
raupja  335  a.  b. 
raus,  th.  rausa  338  a. 
reVa  3'21  a. 
reiki,     them.   reikja    320  b. 

321  a. 
60* 


474 


Vocabula  Gothica. 


anabusns^anabusns(s'\c  leg.) 

265  b. 

anaks  9a. 

atid  6  b. 

andbalits  «68  b. 

andeis,  th.  aiidja  12  b. 

angus   1  a. 

anthar,  tli.  anlhara  1  3  a. . 

ara,  tb.  aro/i   -Oa. 

orii,  th.  arbja  20  a. 

arya  20  a. 

asgo  66  b. 

<a/;   iVa,  at  7a. 

a/  (praepos.)  8  a. 

atta,  th.  attan  7  a. 

augo,  th.  augan  2  a. 

auhsa,  th.  auhsan  50 a. 

au/t  24  b. 

auka  61  b. 

aurti  in  aurtigards  22  b. 

avistr  26  b. 


-6a  in  adverbiis  ut  frodaba, 

harduba  46  a. 
6ai, ianom.pl.  masc.et  neut. 

a  th.  ^a  58  a. 
iajrg-  270  a. 
bairga  270  a. 
BAIRH,  bairhtei  280  b. 
bairhtja  280  b. 
bajoths ,    nom.  pl.  bajothum 

58  b. 

balvja  357  a. 

BAND,  binda,  band,  bunduni 

262  b.   16  a.  59  a.   138  a. 

bindan    263  a.      bundum 

266b. 

5^fl,  6o/ra,  iar  270a. 
6aj/,      thera.   basja    267  b. 

268  b. 
batisa,  batista  269  b. 
baua,  bauais  276  b. 
baugja  2  /  4  b. 

6/  16  b. 
bihvairba  106  b. 


jBiT,  6f i/a,  iaiV,  ijVum  273  b. 

69  a. 
bloma,  l\\.  b/dman  261  b. 
6/aftt.  281  a. 
BBAII ,     bringa ,     brahta 

270a. 
braids  247 a. 
BRAK,     gnbrika,    gnbrak, 

gabrekum  269  a.  265  a. 
brdthar  280  b. 
bruili  356  a. 
bruthfaths  227  b. 
BUD,   biuda,  bauth,  budum 

265  b. 

Z?  £/G,  biug  a ,  baug,  bugum  ; 
partic.  pass.   bugans ,    ih. 

6«^ana374b.311a.320b. 

daddja  l79a.  205  a. 
dog^j,  th.  daga  31  a.  183  b. 
rfa//^  182b. 
dalathro  8  a. 
dauhtar  l92b.  31  a. 
ga-DARS,  gadars,  gadaur- 

sum   199  b. 
daupja  203  a. 

rfaur,  th.  daura  196  b.  31  a. 
dauths,  th.  dauda  441  a. 
dauthus  441  a. 
deths,  ih.dedi  in  missadetlis 

200  b. 
disskreita  143b. 
divans  441  a. 
drausja  207  a. 
i)/?//f,  usdreiba  195  b. 
drunjus  207  h. 
DRUS,  driusa,  draus,  dru- 

sum  207  a. 

-e/  in  jae/,  thanei  305  a. 

/adar  240  b. 

FADI,  nom. fallis  in  hunda- 

falhs,  bruthfaths  227  b. 
/o^r.f  236  b. 


/a/ja  224  a. 
/a///a  236  b. 
faihu  236  b. 
fdihufreiks  257  b. 
fair-  232  a. 
fairguni  235  b. 
fairnjis ,       them.     fairnja 
23 1  a. 

fairra  231  a. 
/a/r^na   1  33  a.  239  a. 
FALII,  filha,  falh,fulhum 

77b. 
/an/  224  a. 
/ara  131  b.   134a. 
faur  232  a.   244  a. 

favai  77  a. 

/a  274  a.  /ijan  24  2  a. 
/?an</j  274  a.  y?/ondj  242  a. 
ftdvdr  130a.  131  b. 
fidvdrda  (fidurda)  129  b. 

yf/«  2t4b. 
y/,H/224b.  131  b. 
fleka  95  a. 

fodeins  237  b. 
/o'rf/a  237  b. 
/o(/r,  th. /odra  238 a. 
f6n,  ih.fdna  239  b. 
/oVu.j  238  a. 
fra  248  b. 

FRAH,  fraihna  249  a. 
fraliusa,      -laus,     -lusum 

.336  b. 

fraquistja  150  b. 

fraquislna   150  b. 

frauja  253  b. 

/r/248b. 

friathva  257  b. 

/r//o'  257  b. 

frijonds  257  b. 

frodaba  46  a. 

fruma,  ih.fruman;  frumosa, 

frumists  231  b. 
/ug-/.5  224  a. 
/u/a,  th./u/a«  24  7  a. 
fulls,  Ih.  fu/la  231  a. 
/iJ/.f  246  a. 


ga-  in  compp.  ut  gavaurstva 

401  a. 
G.-//f  121  h. 

gabigs,   th.  gabiga  268  a. 

gabrika  269  a. 

gadiirs,  gndaursum   199  b. 

gairnja   1  1 8  b. 

gairns,  th.  gnirna  ll8b. 

gamunan  285  a. 

garnunds,  tli.g^omun(/i283b. 

ganaitja  21.5  b. 

ganga  1  lOb.  145  b. 

gareda  32  1  a. 

gasts,  th.  gasli  125  b. 

gasveran  438  b. 

gatairn,  gatar  l80b. 

galam,  galimilh   179  b. 

gatei/ia ,     galaih ,     gati/ium 

187b. 

g^a/to   ll5a. 

gaurnja  383  b. 

gaurida   I26a. 

gaurs  113b.  126  a.  127  a. 

ga-f^AG,gaviga,  gavag,  ga- 

vegum  355  a. 
gavalja  343  b. 
gavaurstva  401  a. 
gavi,  th.  gauja  1 1 9  b. 
giba,  gaf,  gebum  121  b. 
golhs,  th.  goda  2b. 
graba  I49b. 
grMags   (103b.)   113  b. 
gredon   118  b. 
gredus   1 1 8  b. 
greipa  12  1  b. 
grela  95  a. 
G  UT,   giula ,    gaut ,    gulum 

138  b. 

germ.  h  378a. 
h  in  nih  128a. 
/laba,  /labais  446  b. 
haihs,  th.  /io/Aa  47  a.  62  b. 
Iiails,  th.  haila  402  b.  93  a. 
hairto,  th.  /lairtan  449  a. 
haisa,  th.  haisan  83  b. 


Vocabula  Russica.     Gotliica. 


473 


cernju  D.b. 

ICpiIUU  cerniii   (sic  leg.) 

y2b. 

^ervj  92  a. 


XO.lO^HMli  cholodnui  (sic 
leg.)  150  a. 

derevo  IB.jb.   186  a. 
desna  177  b.  178  a.  1  7'J  a. 
docj  192b. 

dolog',  dolga^  dolgo  1  89b.  sq. 
dratj,  dralj  kosu   l8Ub. 
drema   196  b. 
drova  185b.  186a. 
dverl  {dverj)  196b. 

glava  123b. 
golova  1 23  b. 
gorju   125b. 
gospodiu  227  a. 

imaju  306  b. 
isbratj  343  b. 

jug'  178  b. 
jusniii   ]  78  b. 

kipjetj  224  b. 
konopla  381  a. 
kopaju  91  a. 
kosH'  4a. 
koskit  4b. 
y^of /■>  4  b. 
krovj  96  b. 


/«;(/,  inf.  lajalj  323 a. 

legkil  329  a. 
/<S/5:o  329 a. 
Ijeio  62  a. 
hiplju  335  b. 

melju  289  b. 

rnerlvill   288  a. 

mlgaju  296  a. 

miluju  343  b. 

m/7ii7  (sic  lcg.)  295  L. 

misu  296  a. 

mjena  302  a. 

mjenaju  302  a. 

mjesjaz'  295 a. 

mnju  285  a. 

moca  298  a. 

moca  298  a. 

mocusj  298  a. 

molj  289  b. 

molodiil  (sic  leg.)  301  b. 

mucha  282  a. 

miisj  (sic  leg.)  301  a. 

nagii  208 a. 
nocj  207  b. 
nogotj  (sic  leg.)  208  a. 

padaju  228  a. 
peceniii  224  b. 
pecj  224  b. 
perditj  235  a. 
;?ero  227 a. 
perviii  246  b. 
/xVayi/  237  b. 

/>»vy  237  a. 
pivo  237  a. 


pldvaju  259  b. 
pojas  236  a. 
porosenok'  345  b. 
prijatelj  258  a. 
protiv'  251  b. 
protivniii  251  b. 
//roiu  249  a. 

roj«  319b. 
r,////i  330  b. 
nlw'/"  325  b. 

jit'ui  (sic  leg.)  393  L. 
slavitj  397  a. 
slovo  397  a. 
slusaju  396  b. 
smertj  288  a. 
sobaka  398  b. 
jo/ijc  439  a. 
^//^/•//y  428  a.  Praef. 
suk'  385  a. 

^oez'  384  b. 

semla   (sic    leg.  pro  ^cmld) 

112  a. 
^er/fo/o  181  b. 
^e/vio  149  a. 

7K  /  133  b. 
/ar'  125  b. 
s  evdtj  133b. 
siltui  120b. 
sora  112a. 

temnota  1 65  a. 
temniii  165  a. 

/<■/*/'  163  b. 

tcplola  163  b. 


/tr/i'  1 73  b. 
terplju  167b. 
tesatj  160a. 

//'c//u  173  b. 

tisinit  173b, 
tncilo  I69b. 
tncii  169b. 
tomlju  l64b. 
tonju  162b. 
tonkii  163  a. 

trjasu  l75a. 
Irjasus;  l75a. 
tucnui  171  b. 

//6oj/'/:  268  a. 

ugnlj  3  b. 
umiraju  288  a. 

tiejy  369 b. 

ro/'  372  a. 

ro//7tf/,'  343  b, 

to'^'o  343 b. 

vulju  343  b. 

lo/Ar'  371  b. 

volna  61  a.  343  b. 

volos'  351  a. 

voron'  347  a. 

voronj  34  7  a. 

voronoi  347  a. 

vosk'  293  b. 

vrosdaju  35 1  a. 

viibiratj   (slc  leg.  pfO  vyb-) 

343  L. 
viibnr'  (sic   Icg.  pro   vjrbor) 
343b. 

zieliil  402  b. 


1)  Vocabula  Golhica. 
a/l4a. 
afaika  30  b. 
«/<2r  14a, 
aflifnan  321  b. 
aflard  14  a. 


G.     E   lii 

ahaks,  th.  ahaki  40  a. 

/2////2  30  b. 

ahtau  28  a. 

/jAfa  14  a. 

aigan  49  a. 

/z/'A:a  30  b. 


Ge 


rman  icis. 


ains,  tb.  a/'//a  64  b. 
airus  19  b. 
a/'j,  th.  a/'.$a  19  b. 
aithei,  th.  ait/tein  7  a. 
a/'rf,  th.  a/'tia  41  b.  65  a. 
a/</j,  th.  a/</a  22  b. 


a/</.f,  ih.  aldi  22  b. 

o/ya  22  b. 

aljis ,     th.    a//a    13  b.    31  I 

143  b. 

alls,  tb.  alla  414  b. 
a//a  9  a. 

60 


473 


Vocabula  Slavica.   Slovenlca.    Serblca.   Bohemlca.   Polonira.    Riissica. 


panU   Tl^.  L. 
pamanli  '283  b. 

pikun  224  b. 

pena  261  b. 

pere  238  b. 

plavu  (sic  leg.)  23^)  a. 

plju  2.59  b. 

plovun^  inf.  phili  25'Jb. 

postelja  427  b. 

posllali  427  b. 

pre-  in  pre-idun  ^  pre-x>odili 

23 1  a. 
pres/o/u{s'\c  leg.yro pres/o/) 

427  b. 
/)n  248  b. 
prija/i  258  a. 
pro  248  a. 
prostirali  427  b. 
prostran  427  b. 
priivuj  246 b. 
;?u7i/i  227  b. 

radosca  ArtOh. 

radu  (sic  leg.  pro  rad)  450b. 

rana  377  b. 

rastun  351  a. 

rekun,  2.  ps.  recesi  339  a. 

re^^rt//  322  b. 

ryu,  praes.  revun  322  b. 

roditi  326  b. 

rog^M  (sic  legendum  pro  rog) 

392  b. 
r^sda  (sic  leg.)  325  b. 
rudSli  san  325  b. 
runo.,  gcn.  runcse  336  b. 
rusiti  336  b. 
rildajuii  324  b. 
riisdi  325  b. 
ruvali  (sic  leg.)  336  b. 

*  =  scr.  sri  j  378  a. 
saditi  406 b. 
;fam  409  b. 
san/i  378  a. 
jd6e,  jeie  437  a. 
sedml^  tb.  sedrni  409  3. 


sedrniij  (sic   legendum    pro 

sedmCii)  409a. 
ses/ra  439  a. 
seti  4 1 9  a. 
j?,  jj  174  b. 
siln  390a. 
.5//0  4l9a. 
sini  393  a. 
sjadun  406  b. 
skaka/i  384  b. 

iladUku  439b. 

i/a//  41 5a. 

.s/«i-«  397a. 

slovun  397a. 

smeja/i  435  b. 

snigu  (sic  =  CHtrZ  legen- 

dum  est  pro  sneg)  432b. 
snoclia  432  b. 
solu  (sic  legendum   est  pro 

snl)  4l5a. 
srami/i  450 a. 
sridu  97  a. 
srudize,    th.  srudtzjn  449  a 

bis.  97  a.  450  a. 
s/enajun  426  b. 
stisa  428  a. 

s/o  381  a. 

.r/oyu  429  b. 

s/re/i  427b. 

.tM  401  a.  409  b. 

suc/iu  (sic  =  ^'^yV^  legen- 

duni  est  pro  silch)  391  b. 
suliza  (sic  leg.)  392 a. 
suii  (sic  leg.  pro  su)  409b. 
supi/i  438  a. 
siinu  423 b.  420b. 
svekru  (sic  leg.)  399  a. 
svekrii  399  a. 
sve/u    (sic    leg.    pro     jteV) 

400  b. 
svira/i  438 b. 
svi/a/i  400  b. 
svobodn  437a. 
svobndl  437  a. 
svoj  (sic  leg.),  svaja^  svoe 

437a. 


2E.MA'Ji  semli  (sic  leg.  pro 

^emli)  112a. 
sima  448a. 
snajun   1,56  a. 
srejun  149  a. 

jrc/i  39.5  a. 
jui«//  103b. 
svati  450  a. 
svineli  4.37 b. 
svonii  4.37  b. 

ses/ijj  (sic  leg.)  400b. 
sivun  420  b. 

sui ,  th.  sujo ,  fem.  .11/70  (sic 
leg.)  4l5a. 

s'e  128  a. 
j  elajun    1 13  b. 
s  ena  147a.  b. 
>KHBOTX//j'o/M(sic  iegen- 
dum  est  pro  s  ivo/)  154  a. 
s  ivuti  1 53  b. 

TA,  /ii,  /a,  to  161  b. 

tajali  1 / 4  a. 

tekun  160  b. 

/eVo  163a. 

TO,TA,  nom.  /u,/a,to  16lb. 

/og-t/a  {tusda)  162 b. 

/o/iM  48a.  168  b. 

trepetii    (sic    legendum    est 

pro  /repet)  174  b. 
/re/iy  173  b. 

r/f/,  /riye,  fem.  /r/  175b. 
truii  (sic  =  Tp/S  legendum 

est  pro  /ni)  165  b. 
/u,  /a,  /o   V.  2'0,  TA. 
/ulu,  I73a. 
/uiWu  161  b. 
/u  177a. 
/rari  177  b. 
tvorjun  177  b. 

u.s/a  neut.  pl.,  us/na  f.  66  b. 

radi/i  34  Ob. 

i'aiij,  inf  lansa/i  262 b. 

vesna  354  b. 

vcsun  35  5  a. 


vejii/i  356  b. 

vemi,  veda7>/i  362  b. 

ve/ru  (sic  legendum  est  pro 

vc/r)  356  b. 
vidi/i  362b. 
vldova  364  a. 
vlnduti   35  1  a. 
vlnsii    (slc     legendum    pro 

v/iis)  3.5  1  a. 
vndn  53  a. 
vranu   (sic   Icg.   pro   fron) 

347  a. 
vra/i/i  348  a. 
xirichu  352  a. 

;d7i  402  b. 

2)  Vocabula  Slovcnica. 
perdni/i  235  a. 
/vro//  250  a. 

.3)  Vocabula  Setbica. 
brdo  235  b. 
medju  284  b. 
/^ccein  224  b. 
vicein,  vika/i  339  3. 

4)  Vocabuliim  Bohemicuiii. 
pro/i  250  a. 

5)  Vocabula  Polonica. 
ciesla  160  a. 

gadac    1  lOa. 

jalrecv  {jati/reiv)  309  b. 

fupac  335  b. 

iupiez   335  b. 

rusy  32.5  b. 

saly,  salki  402b. 

cvies  373  b. 

6)  Vocabula  Uiissica. 
bdju  265  b. 

bjeda  357b. 
blcicu  280  b. 
iorfrui  265 b. 
boga/iii  268  a. 
hrovj  281  a. 


Vocabiila  Lctlica.     Slavica. 


471 


iopsnu  148  a. 
zQiis  148  a. 
iuwis  159  a. 

iiiivu,  {ul.zusiu  (sic  leg.  pro 
iusu)  154  a. 


3)  Vocabula  LcUica. 
braks  269  a. 
dcfit  196a. 
ilraudeUt  196a. 
g^a/u,  g^n/y/J  (=  S'V'-')  1  l^a. 
ffajV/j  112  b. 


g-0//lV  (=  6'Olv)   119  b. 

/j;io<  {luhkohi)  336  b. 
mr2/j  291  a. 
/yrfir/i  2o0b. 
salte  41 9  a. 
saudet  423  b. 


ikcettu  (sic  leg.)  136  b. 
sku/jslil  139  a. 
.sec/  419  a. 
smeet  435 b. 

fsivist,  praet. /sivida  440 b. 
trljseht  175  a. 


1)  Vocabiila  linguae  Slavicao 
voleris. 

aJi/e  16  b. 
aju  31  a. 

beguii  274  b. 

berun  270  a. 

Jmu  356  a.  359  b. 

bogu  (sic  leg.  pro  hog)  268  a. 

bojun-saii  274  a. 

bratru  280  b. 

brernaii  270  a. 

JriJr.^^Sla. 

budili  265 b. 

6u/*,  fut.  bundun  276  a. 

c/iod/V/  407  b. 

cetiirije  130  a. 

cctvrutiij,    fem.  cetvriilaja 

129  b. 
cV.s/m  391  a. 

dami    184  b. 

«f^yun  200  b. 

de7/Vi   182b. 

d^lo  200  b. 

derun  180b. 

desanti    183  a. 

dei'ari/i"211b.  175b. 

detveru  (sic  leg.)  193 a. 

dtnX  186  b. 

dojuti   (sic   leg.   pro   doju) 

205  a. 
do/e  8a. 
(2o/u  8a. 
domu  202  b. 
dremati  196  b. 


</(/,  dunuii  204  a. 
dusteriiiii  192  b. 
dui//  192b. 
diimu  205  a. 
dra  197a. 

ff/oJtZ  (103  b.)  113b. 
glunOina   (sic   leg.  pro  glu- 

bina)  112a. 
gluiil/oku  (sic  leg.  pro   ^/li- 

6om)  112  a. 
gora  116a. 
gospodi'  227 a. 
goxiindo    (sic    =   rOBAJ,0 

pro  govjado  scribendiini) 

119b. 
grnbljun  121  b. 
giio  112  a. 

g-uiijr(sic  leg.  prog-(/.5/ )  440a. 
1  eiini,  jiiii  eam  305  a. 
iduri  eo,  iii  ire  41  a. 
igo  310b.  311a. 
imami    306  b. 
irnaii,  ib.  iriieii ,   gen.  irnene 

213b. 

;i)W,  ih.  iVio  13  b. 
iVe  qui,  yff.te  quae  305  a. 
is-chodu  (sic  leg.)  407  b. 
iskati  46  b. 

ynje  305  a. 
jalra  304  a. 
jesmi  ,  jesti  28  b. 
jedinii  34  b. 
jucha  314  a. 
juchu  314  a. 
/uri  eam  305  a. 


E    linguis    Slavicis. 

jutiduse  305  b. 
junosti  313  b. 
juiiH,  3l3b. 


k  •=.  scr.  in  i  378  a. 

kaja  8o  a. 

kamu,  tb.  kamcn  27  b. 

kasiljati  83  b, 

WeVi"  395  b. 

Ao/e  85 a. 

koleno   151  b. 

koliku,  th.  koliko  86  a. 

kor/uii  76  a. 

kosti,  th.  A-oi/i  30  a. 

kotorii  69  b. 

AriV/,  kaja,  koje  8oa. 

/e>iVi"  334  a. 
///«//•  334  b. 
-//Aro,  nom.  m.  likii,  in  tolikii, 

78  a. 
liubiii  336  a. 
lomiti  335  b. 
/oi/Vi  331  a. 
/oiit  333  a. 
luca  323  b. 
luciti  335  a. 

luna  323  b. 

riianso  293  b. 

mati,  th.  ma/er,  gen.  rno/ere 

294  a. 
medM  (sic  =  ME.^Z  legen- 

dum  est  pro  med)  284  b. 
mera  293  a. 
mesdju  284  b. 
mesuti  296  a. 
minij  286  a. 


mlusuft  (sic  =  MAZ3X  le- 

gendum  est  "pro  mlC,uii) 

289  a. 
mogun  281  a. 
rnoj  284  b. 

more,  th.  morjo  358  b. 
mosigij,  (sic  =  .MO^brX  le- 

gendum  est  pro  moC,/g) 

291  b. 
mrun  288  3. 
na  9a. 

nagota  208  a. 
narodii  326  a. 

/le  207  a. 

r?e4o,  th.  nebes ,  gen.  nebese 

209  a. 
«ejori  220  a. 

HiVw  (sic  leg.)  214a.  356  a. 
nosii,  214  a. 
novii,  th.  nof  (7  211  b. 

o  14a. 
o£a  58  a. 

oblisati  334  a. 

obu  (sic  =  OBX  legendum 

est  pro  ob)  I6b. 
o^ni"2b. 
oAro,  th.  oces  2b. 
onO,,  ona,  ono  9  3. 
orjuii  20  a 
o.tmj   28  a. 
o.s/rw  (sic  =  OCTpK  Ifgen- 

dum  est  pro  ostr)  393  a. 
oviza  26  b. 
ovii,  th.  oto,  feni.  ota,  neut. 

ot'o  24  a. 


470 


Vocabula  Lituaniea. 


skcldeju  145  a. 

skyda  142  a. 

ikidcle  142  a. 

skirii  144  a. 

sklysti^  praet.  skljdau  98  L. 

slenkiu,   ^T!tt\..  slinkau  ^  fut. 

slinksiu  4  I  4  a. 
smerlis  288  a. 
snegas  432  b. 
sodinii  406  b. 

spjauju,  fut.  spjausiu  401  a. 
spindulys   1 4  'j  a . 
spindiiu  143  a. 
sraivaii  29  b. 
sratvju  436  b. 
staigef  428  a. 
staigios  428  a.  Praef. 
staigics  428  a. 
j/o/a^  427  b. 
j/enu  426  b. 

stelloju  429  a. 

stokoju  429  a. 

sfoivmi  429  b. 

ju  401  a. 

sukurii  ugnin  139  a. 

.su/fcM20b. 

.5un«*  423  b.  420 b. 

susalii  150  a. 
jjifveru  343  b. 
suwii,  inf.  ju/j  420 b. 
sive/it  158a. 

s  =  scr.  u]s  378  a. 

iaAra  385  a. 

sdla  150  a. 

saltas  1.50  a. 

saunas  150  b. 

lemas  393  b. 

serai  387  b. 

sesi,  fem.  sezios  400  a. 

sestas  400 b. 

Jesurs  399  a. 

sStra  389  a. 

i/  174  b. 

simtas  381  a. 

sirdis,  sen.sirdcs  449 a  LIj. 


//.s  174  b. 

s/oiviju  39  /  a. 

io*//  384  b. 

su,  gen.  junj  398 b. 

sudas  385  b. 

siveciii,  inf.  siveJti  400  b. 

sivetas  400 b. 

/ac?a  162  b. 

taip,  taipo   46  a. 

/nAoJ  160  b. 

tamsci  165a. 

tarnsiis  165a. 

tarpa  167  b. 

tarpstu,  pneL  tarpau  167  b. 

tas,  td  161  b. 

taJau  160a. 

ttke/is  169  b. 

tdkinu  169  b. 

/e/t/f  160  b. 

tekunas  l60b. 

tempju  162  b. 

tSs  (sic  leg.  pro  ties^  170  a. 

tesiu  160  b. 

teJiju  172  b. 

tykas  173  a. 

//A-/u  166  b. 

t//a  173  b. 

////a.f  165b. 

tylii  173b. 

/o/!«  165  b. 

trecias  173b. 

try/ika  1 75  a. 

triniu  165  b. 

trys  175b. 

trokJtu,  praet.  troJkau  168  a. 

Iropiju  174  b. 

troJku/ys  168  a. 

trurnpas  1 76  b. 

trumpinu  176  b. 

truppinu  176  b. 

Iruppil  176  b. 

tit,  gen.  taivens  177  b. 

tunkii  171  b. 

turii  172  b. 

tuJcias  171b. 


udis  372  b. 
adra  54  a. 
ugnis  2  b. 
ukana  49  b. 
ukininkas  66  a.  373  a. 
ukininke  373  b. 

u/./.t,  th.  uA/Vj  66 a.  373 a. 

iila  59  b. 

u/>;oe  14  a. 

unva  59  b. 

/«/.t  338  a. 

usnis  59  b. 

/jiive  (uoJive)  399 a. 

uzmirJlu  43.5  a. 
uztveru  ,341?  b. 
uzzenginias   l45b. 

ivadinu  .''j40b. 

ivagiii  107b. 

wd/as  264  b. 

«'o/c' 343  b. 

ivandu,  tli.  ivanden  53  a  bis. 

ivarnas  31/  a. 

«ar/u/  196  b. 

ivariaii  348  a. 

tvartoju  348  a. 

ivdsara  340  b. 

tvaJkas  293  b. 

ivazoju  35oa. 

«.e/rfa.f  362  b. 

ivetzdmi  362  b. 

ivejas  356  b. 

tve/ay  373  b. 
ivc/ijimas  343  b. 
ive/iju  343  b. 

tve/ummas  3/3b. 
tvcmju  3^3  a. 
iverciii  348  a. 
iversine  3.51  b. 
iversme  351  b. 
tverJinga  1 1 9  b. 
tverJis  1 1 9  b.  372  a. 
iverziOs  346  a. 
iverzu  .346  a. 

weJpalauju  (sic  legend.  pro 
ivieJp.)  368  b. 


iveJpatene  (slc  legend.  pro 

ivieJp.)  368  b. 
iv^Jpatis  (sic  leg.  pro  tvieJp.) 

227  a.  368  b. 
iwjM  355  a. 

tviddil  naklis  284  b. 

ividdurys  284  b. 

tvi/kas  371  b. 

tvi/na  61  a.  343 b. 

iv//«/j  61  b.  126  b. 

ivingis  33>^b  bis. 

ivyras  .3i5a. 

ivyrausas  345  b. 

ivyresnis  34 5  b. 

ivirstu  348  a. 

tvissas,  plur.  ivissai  369b. 

zerkolas  181  b. 
zitikis  384  b. 
zivdnas  437 b. 
ztvanit  87b.   437b. 

-'  =  scr.  r\g  145  a. 

zadas   110  a  bis. 

iadii  llOa. 

zaidziu,  praet. ca/t/;au  119a. 

zd/ias  445  a. 

zandas  109  b.  442a. 

zas\s  440  a. 

zgma    (sic    ieg.    pro    ziema) 

448  a. 
zeidziv,  107  a. 
zeme    (sic   leg.   pro   zemie) 

112  a. 
^e/j^///  llOb.  145 b. 

zenk/as   187  b. 

zepsa  148  a. 

i/iu  187a.  b.    189b.  391  a. 
zinciju  (sic  leg.)   146.1. 
zinaii  156  a. 

zine  156  a. 
ztnogiis  l47a. 
zmona   147  b. 
i-odis  llOa. 
z6/e  445  a. 
zoplys  148  a. 


Vocabula  Litiianica. 


4G9 


>nalu  289  b. 

mdrCj^  g"^"'  ""iiiii  3j8  b. 

Ttidstos  21)3  a. 

mattoju  293  a. 

mazsdju  282  b. 

mediis  284  b. 

mes'nt  296  a. 

melas  (sic    lcg.  pro  inie/as) 

295  b. 
me/inas  291  a. 

/nWiu  289  a. 

menlcay  286  a. 

meiikas  286  a. 

/ncnu  (recordor)  285 a. 

meiiu  lli.  rtiSnes,  gen.tiicntsio 

th.  menesia  295  a. 
/H.?ra  293  a. 
merkiu  282  b. 
mesa    (sic    leg.    pro    miesii) 

36  b.  293  b. 
meJ/as  296  b. 
metas  293  a. 

wieiu  296  b. 

m,V/a  296  b.  302  a. 

r/y/ju  295 b.  343 b. 

mirkloju  296  a. 

mirslu,  praet.  rnirriuu ,  fut. 
mirsiii  (sic  leg.  pro  rnirsu), 
inf.  m;r<»  288  a.  435 a. 

m/2«  296  b. 

OToVij  296  a. 

mOie,  gen.  rnolers  294  a. 

mudriis  299  a. 

muras  299  b. 

77iujje  282  a. 

na  268  a. 

nabasas  268  a. 
ndsas  208  a. 
naras  213  b. 
nardau  213  b. 
naujas  2 1 1  b  bis. 
ne  207  a. 
/lendre  208  b. 
ni-ekas  (nekas)  62  a. 
/leiM   220  a. 


nOsas  208  a. 
nosis  214  a. 
nubuiidii,     praet.   nubudau 

265  b. 
iiuskiindinu   103b. 
nuzensimas  145  b. 

oskci  4  b. 
uzjrs  4a. 

pabudinu  265  b. 
pddas  238  a. 
padribba  195b. 
pasrebju  121  b. 
paikas  238  b. 
pakintu  382  b. 
pa/aiiju  368  b. 
paiekini  321  b. 
pa//alpsilivei  33 1  a. 
pa//apsitivei  331  a. 
pa/iias  236  a. 
panlas  225  b. 

^ar-  in  parnadinu,  pareimi 
232  a. 

pardas  ^^^h. 

parsas  345  b. 

/;a^  236  b. 

paskiausas  236  b. 

paskuy  236  b. 

paskuttinnis  236  b. 

pata/as  227 a. 

/;a//227b. 

patis    \\\    ivespatis    (sic   leg. 

pro  tviespalis)  227 a. 
pats  227  a. 
paukJtis  224  a. 
pautas  247  b. 
peccnka  (sic  leg.)  224  b. 
pecius  224  b. 
yofidaj  238  a. 
petias  237  b. 
penas  237  a.  238  b. 
/>eni/  224  b. 
penii  237  b. 
>»er  56  b.  238  b.  232  b. 
pcrdziii  235  b. 
persa/C  152  b. 


perkii  96  b. 

perJii  249  a. 

perzensimus  145  b. 

piska  237  b. 

pestii  241  b. 

pjrkiii  238  b. 

piA/af  238  b. 

pi/tias  231  a. 

/^irrfa  235  a. 

pirdis  235  a. 

pirttias  231  b. 

p/atiis  247  a. 

p/duju,  praet./?/(;iv/au  259  b. 

p/dukas  244  b. 

p/aukiii  259  b. 

pleJau  77  a. 

^/eju  77  a. 

/^Z  UD,p/usiu,  praet.  p/udau 

259  b. 
;>fl  55  a. 
ponas  237  b. 
/.ra  248  b. 
prdrakas  329  a. 
praskunda  103  b. 
praJau  249  a. 
prekis  96  b. 

/jrei  250  a. 

prSte/us  (sic  leg.)  258  a. 
^ri  248b. 
prisentis  151  b. 
pri/impii,  pri/ipti  334  a. 
pritiianus  285  a. 
pripiltas  231  a. 
/^ro  248  b. 
pu/kas  230  b. 
pussS  239  a. 
piistas  245  b. 
pustau  245  b. 

puivii,  laLpiJsiu  (sic  ieg.  pro 
pHsii)  246  a. 

ra>a.f  392  b. 
rasanju  315  b. 
ratnbiis  332  a.  331  b. 
ramii  318  b. 
rassd  319  b. 


rdlas  317  b. 
raudii  325  b. 
raudoju  324  b. 
raudiinas  325  b. 

reAriu  .339 a. 
remjos  331  b. 
rernju  .T^l  b. 

reptoju  414a. 

rei»'»    (sic    leg.    pro    riceea) 

123  a. 
rimti  318  b. 
rokia  35 1  b. 
rdna  377  b. 
ruddas  325  b. 
rudis  325  b. 
rud»  326  a. 
rustas  97  a. 
rustybe  97  3. 

ju  in  sadarbininkas, 

sakaratvis  401  a. 
sakau  378  a. 
sa/diis  439  b. 
sijpnas  438  a. 
sapniu  438  a. 

iau/6-423b.  439  a. 

sdusas  391  b. 

ioiv  sibi,  saiveiis  sul  437  a. 

Janaj,  f.  sawa  437 a. 

saziiiC  1.56  a. 

sidmi  406  b. 

sckmas  409  a  bis. 

seku  404  b. 

se/u  415  a. 

septyni,  (.  septynios  409  a. 
sessu,  gen.  sessers,  pl.  noru. 
sesseres  439  a. 

st  174b. 

skaistas    143  a. 
skaistus   143  a. 
ska/nuju   101  b. 
ska/bju  101  b. 
ska/dau   144  a. 
skaudejimas  103  b. 
jAaui/i-  103  a. 
skedrd  144  a. 


468 


Vocabula  Lituanica. 


garninu  146  b. 

gana   109  a. 

ganau  109  a. 

gandinu  110  a. 

g^orie"!  13  b. 

gasliis  125  b. 

gaspadii  125  b.  229  b. 

gedmi  (sic  leg.  pro  sicclrni) 

llOa.  112  b. 
gedii  113  b. 
gelbmi  79  a. 

gele  (s\c  leg.  pro  ff/f/e)  120b. 
gelme  112  a. 
gellonas  120  b. 
gernii  146  b. 
genl)s  146  b.  151  a. 
gerat  (sic    leg.   pro   gieras) 

118  a. 
gerrii,  praet.  gerau  112  a. 
gfle  ii2a. 
gill jbe  i\2z. 
gillus  112  a. 

girnrnine  146  b. 
girna  149  a. 
girnos  l49a. 
'  girtoju  112  a. 
gjwas  153  b.  154  a. 

gywala  154  a. 
gjrivenu  lo3  b. 

g-odiis  113  b.  118b. 
grebju  121  b. 

\lgas  190  a. 

immu ,     praet.    ernjau ,     fut. 

irnsiu  306  b. 
inroniju  377  b. 
insiiverzu  346  a. 
-i/io    vel   -ip   iu   adverb.   ut 

laipo  vel  '«'/",  kaipo  vel 

A:a(/>  46  a. 
issizoju  148  a. 
w  39  a. 

isdrjkens,  isdrjkelis  190  a. 
iskankii  67 b. 
issirpstu  395  a. 
iswerzu  346  a. 


jaunas  313  b. 

jautis  310  a. 

jdwas  308  a. 

jeskau  43  a. 

jeskoli  46  b. 

yVj,  dat.yaz/;,  loc.  yame  305a. 

joju,  [ul.josiu  308b. 

jukas  187a. 

jiikoju  187  a. 

jungas  310b.  311  a. 

jungiu  311  a. 

jus  314  a. 
jusmi  310  a. 
jiisu  310  a. 

k  =  scr.  mj  378  a. 

kaiciu  400  b. 

kaip,  kaipo    46  a. 

kaire  74  b. 

kaistu,  praet.  kaitan  400  b. 

kaitinu  400 b. 

/ra/6a  150  a  bls. 

kalbii  150a. 

A^a//ne"  82  b. 

kalinjs  82  b. 

*«/iM  82  b. 

kalpii,   praet.  kalpejau,  fut. 

kalpcsiu    (slc    leg.    pro 

kalpesu)  98  a. 
kaiidpe  381  a. 
Aa/icVa  382  b. 
kandis  106  a. 
kdndu  69a.  105b.  106  b. 
kankalas  67  b. 
kankii  67  b. 
kantrus  382  b. 
karcei  (slc  leg.)  387  b. 
karslas  123  b. 
karitymetis  123  b. 
karstis  123  b. 
karsii  77  a. 
kiirtas,  ivenaii  kcirtari 
dii  kartu 

tris  kartiis  403  a. 
karive/is  78  a. 
^aj  85  a. 


katras  69  a. 

kaukiu  390  a. 

kelduju    (sic   leg.    pro    A-/V- 

/o«;u)  131  b.  134a. 
kelias  (slc   leg.  pro  kiclias) 

131  b. 
A-t//.t    (sic    Icg.    pro    kiclis) 

151  b. 
ke/oiie  (slc  leg.  pro  kitione) 

131  b. 
kelos    (slc    leg.   pro    kielos) 

13  !a. 
Ar?/«  (slc  Icg.  pro  A/c/m)  78  a. 

134  a. 
A-e//cVu  382  b. 
^e///e/u  382  b. 
kemas  (slc  leg.  pro  kiernas) 

123  a.  389  a. 
A-f^ii,  (ul.kepsiu  (sic  leg.  pro 

kcpsu),  inf.  ^f/^//  224  b. 
kertii,  iuf.  kirsti  75  b. 
A^f//«  136  b. 
ketlurkojis  131  b. 
keliiri  130  a. 
keturolika  129  b. 
ketvvirtas   129  b. 
/(/a///e'94a. 
kinnele  92  a. 
kirminis  92  a. 
«i/;:/.f  384  b. 
kytras  136  b. 
/f/aiu  397  a. 

/f/«aju  396  b. 
kleJGju  395  b. 
Ar/eV/j  395  b. 
A-//de>/  395  b. 
/t//A;/M  97  b. 
^//j/«  395  b. 
Aroya  1 3 1  b. 
A:d//«  139  a. 
kostu,  koseti  83  b, 
kramtau  13  Jb. 
kraujas  96  b. 
krjstanju  97  b. 
/aW/A:iV  103b. 

kuil/s  94  a. 


kulnis  133  a. 

kupotas  88  b. 

kuprii  88  b. 

A:«r  77  b. 

kurropkit  128  a. 

kurru,  pract.  kuriau  139  a. 

kusinu  88  a. 

kivapas   12/  b. 

kivepju  1 27  b. 

kivefjs,  gen.  kivecio  400  b. 

/abas  33  1  a. 

/aidoju  34  1  a. 

/aime  329  a. 

/aizau  334  a. 

/aizu  153  b. 

/duju  336  b. 

/oukas  337  a. 

/««A:/«  336  b. 

lauzu,   praet.  Iduiiau  323  b. 

/eidmi  vel  /eidziu  3l9b. 

liiigivos  329  a. 

/e///i  330  b. 

lesas  334  a. 

/eziiivis   (slc   leg.  pro  lieiu- 

ivis)  153  b.  334  a. 
////,  /^ya  334  b. 
///fuj  334  b. 
liudinu  326  a. 
/o6/j  33 1  a. 
/oy«,  fut.  /oj^/«  323  a. 
/okjs  6 1  b. 
/«6y«  336  a. 
lumas  98  a. 
/////a  330  b. 
/«//«  335  b. 

rnace  281  a. 
macis  281  a. 
rnacniis  281  a. 
mdcius  293  a. 
mainas  302  a. 
niainau  302  a. 
maisau  296  a. 
rnaldinu  289  b. 
//ia/;n«  289  b. 


Vocahnla  IJoriissIca.    LiUianica. 


467 


E.     E  lineiiis  Letticis. 


1)  Vocabula    veleris    liinuac 
Burussorum. 
austin  66  L. 
billa  267  a. 
deiivas  193  3. 
endeirit  J  8  t  b. 
enterpo  167  b. 
enivachernoi,  e/jivarAre  33i)a. 
gerbu  1 1 2  b. 
ij  39  a. 

katvids,  f.  kavida  364  a. 
hittatvindin  364  a. 
kitteividei  364  a. 
kunst  117a. 
kura  73  a. 
labbas  331  a. 
labs  33  la. 
lap  330  b. 
likuis  334  a. 
malda  301  b. 
pansdan  236  b. 
pecka  23 6  b. 
pirsdan  236  b.  244  a. 
pokuntu  117a. 
polinka  321  b. 
poutnn  237 a. 
poivackisna  339  a. 
sen  409  b. 
skfslan  391  a. 
stallil,  slaUeniai  429  a. 
stawidas ,  slawids  364  a. 
tauta  171  a. 
tawas  171  a. 
iatviska  1 7 1  a, 
teikusna    I  60  a. 
teisi  J60a. 
teisint  16()a. 
tikint,  likinnitnai  160  a. 
tusnan  173  b. 
tussise  173  b. 
wack  praef.  en  339  a. 
waidijnai,  ivaidili  362b. 
ivaispallin  373  b. 


ivartinna  348  a. 

-ividiis,   ivids   f.  ividn  in  sta- 

vidas ,   staivids ,   kaivids, 

f.  kavida  364  a. 
tviddai  362  b. 
ividdeivu  364  a. 

2)  Vocabula  Lituanica. 
abejeip  58  b. 
nbejets  58  a.  b. 
abii,  th.  aba  58  a. 
akmu  ,  th.  akrnen  27  b. 
a/kstu,praet.a/kau,(iil.a/ksiu 

(sic   enim   legendum    est 

pro  alksu)  24  a. 
a/pstii,    pr.  a/pau,    f.  alpsiu 

(sic  ieg.  pro  alpsu)  24  a. 
airizis  ISa. 

onaj  vel  an'j  f.  a/xV  9a. 
angis  3  1  b. 
angiis  3  b. 
an/  6  b. 
antras  13a. 
a/J-  15b. 
apacia  l4a. 
apacinj  l4  a. 
apa/pstii  24  a. 
apatinnis  1 4  a. 
apdalrits  181  b. 
apga/u    1  52  b. 
aplitru    1  /  2  b. 
ar^  20  a. 
oj  3  1  a. 
asara  27  b. 

ai/njt  27  b.  393  a. 
astrus  393  a. 
astuni  28  a. 
ajiva  28  a. 
al/eidziu  320  a. 
ativeru  343  b. 
audrd  54  a. 
audziu  372  b. 
autru   33S  a. 


aukstas   33&a. 
ausra  59  b. 
««/j  26  b. 

bagotas  268 a. 
baidait  2  /  4  a. 
bdirne  '2~ii.  279  a. 

iaiV/V  274  a. 
6a7/a.t  236  a. 
ia/irfa  262  b. 
banga  268  a. 
6e  359  b. 
ieya  357  b.  358  a. 

bcdnas  357  b. 
berzas  278  a. 
biaurits  274  a. 
bijait  2  <  -1  a. 

bl//uju  26  7  a. 

i//:ga  280  b. 
6r<"//.f  280  b. 
bruivis  28 1  a. 
bucioju  139a. 
budrits  265  b. 
bundii  265  b. 
burna  267  a. 

billi,    buivau,    busiu   276  a. 
(esmi  28  b.) 

cilas  (s!c  leg.)  402  b. 
cjrstas  (sic  ieg.  pro  czjstas  *) 

391  a. 
cystybe  391  a. 
cysliju  391  a. 
curii  139a. 

dairaus   1  8  J  b. 
daliju  182  b. 
dans  182b. 
dalljkas   182  b. 
dangiis   187a. 
danlis   l79a. 


*)  Vid.    gramni.  comp.  I. 
§  yj  /i.  p.  1  Ij.  not.  '. 


dazau  188  b. 
debesis  209  b. 
dedit  200  b. 
«/.•^■//lu  183  b. 
degii  l83b.  187a. 

dejiiju   1  93  a. 

rfe/e  205  a. 

demi  200  b. 

dena    (sic    leg.    pro    dieiia) 

186  b. 
dengiii  177  b. 
desimtis,     desimts ,    desinit 

183  a. 

desine   178  b. 

deivas  (sic  leg.  pro  AVivaj) 

193  a. 
deiveris  193  a. 
deivyni    21  Ib.    95  a.    164b. 

175b.  209  b. 
doiviu  190a. 
drasits  l99b. 
drebit   l95b. 
drimba  195b. 
dryslu,  praet.  Jr/jau  199b. 
drutas  206  b. 
du  197  a. 

dukte,  gen.  dukters  192  b. 
■dumai  20.5 a. 
dtirni,  ditsti,  duste  184  b. 
dUrys   I96b. 
diirnas   l92a. 
duru   191  a. 
divylika   196  b. 

eimi  4 1  b. 

esaris,  f.  esanli,  acc.  m.  esaii- 

tiri  408  a. 
esrni  28  b.     cf.  iii//  276  a. 

gddijns   1 1 0  a. 
gaidjs  llOa.  112b. 
ga/jbe    J52b. 
ga/u   ]52a. 
ga/vii  I23b. 

59* 


466 


Vocabula  Latina.   Franco-Galllca.    Valacliica. 


sudn  440  b. 
sugo  140a. 
sui  437  a. 
sulphur  39]  b. 
surn^  est  28  b. 
sum  (eum)  401  a. 
suo  42Ub. 
super  56  b.  55  a. 
susurro  438  b. 
sus  392  a.  423  a. 
suus  437  a. 

tabeo  164  b. 
talis  48  a.  168  b. 

<a;n   161  b. 

tango  169  b.  95  a. 

tantus  169  b. 

/e^ol77a.  429 a. 

te//us  168  b. 

/e/um  165  b. 

-tem  in  item,  autem  AA  a. 

tempus  163  b. 

<e;ido  162  b. 

tenebrae  165  3. 

tener  162b. 

/d.,!u/xl62b.l63a.39b.ll8a. 

tepen  l63b. 

ter  176  a. 

terebra  165  b. 

terminus  165b.  I68a. 

tero  165  b. 

terra  199  a. 

terreo  175a. 

tertius  173  b. 

tignum  160a. 

tingo  188b. 

-tius  in  propositius  8b. 

/0//O  172  b. 

tonitru  426  b. 

/ono  426  b. 

torreo,  tostum  168  a. 

tot  69  b. 

totiens,  toties  45  b. 

/ranj  165  b.  170  a. 

tredecim  175  a. 


tremo  175  a. 
trepido  174  b. 
/rej  175  b. 
-/r/c  92  a. 

triginta  175  b. 
trislis  175a. 
/n/;»-  196  a. 
tu  177  a. 

rc/z»  171  b. 

/ueo  171  a. 
tuli  172b. 

/um   161  b. 
lumeo  171  a. 
tumultus  172  a. 

tumulus  171  a.  400a. 

/unt-  161  b. 

tundn  171  b.  70  b.  259  b. 

turgen  171  b. 

tussin  173  a. 

/u/e/a  171  a. 

tu/or  171  a. 

uier  60  a. 
udus  54  b. 
u/u/a  59  a. 
umbilicus  213b. 
umbrd  18  a. 
unda  52  b. 
un^o  5a. 

ung-u/.s  208  a.  213  b. 

ungula  208  a. 
unus  64  b. 

urbs  244  a. 

urceus  358  b. 
urgeo  21  a-  60  b. 
urina  358  b. 
urna  358  b. 
uro,  ustus  59  b. 
ursus  61  b.  338  b. 
usque  8a. 
u/fr  69  b. 
uterus     53  a. 
utco  54  b. 
uvidus  54  b. 
uxor  314  b. 


t;aci//o  134  a  bls.  338  b. 

vagor  346  a. 
ro/eo  263  b. 
i'aiidus  26^5  b. 
t^o///j  343  b. 
vallum  343  b. 
valor  263  b. 
varus  338  a.  450  b. 
vas  353  b. 
taj,  vadis  341  a. 
toj/o  150  b. 
vastus  338  a. 

vasum  353  b. 

ra/ej  69  b.  111  a. 

i'e-  (vecors,  vcsanus)  3.59  b. 

vecors  359  b. 

tf/io  355 a. 

velare  137  b. 

t;e//o  77  a. 

velum  137 b.  I40b.  343  b. 

t^enrfo  200  b.  225  b. 

veneo  225  b. 

veneror  342  a. 

venio  111  a. 

venor  375  b.  71  b. 

venter  146  a. 

ventus  356 b. 

renus  342  a. 

ver  340  b. 

verbum  112a. 

veretrum  372  a. 

vergo  346 a. 

vermis  92a.  69b.  77a.  107b. 

111  a.  125b.  127b. 
verna  353  b. 
verres  372 a  bis. 
verro  77  a. 
verto  348  a. 
vesanus  359  b. 
vescor  125  b. 
resta  353  b. 
vestibulum  353  b. 
vestio  354  a. 
vetus  340  b. 


via  355. 

t;/6ro  72  a.  270  a. 

vicus  373  b. 

viden  362  a. 

vidua  364  a. 

vieo  372  b. 

vigeo  371  a. 

vigil  151  a. 

vigilo  151  a. 

viginti  359  b. 

t;///u.f  61  a.  343  b. 

t;/nc/o  212  a.  21  Ib. 

vinco  211  b. 

vir  345  a. 

virga  352 a. 

viridis  445  a. 

virus  369  b. 

vzscus,  viscera  367  b. 

vlia  154  a. 

vltex  372b. 

t;///.r   372  b. 

t;//u/ux  340 b. 

vivo,    vixi^    victutn    153  a. 

69  b.  111  a.  112b.  125b. 

150a.  445  a. —  f/.rj39a. 

276  a.  vlctum  276  a. 
vivus  154  a. 
t;o/o  343  b. 
volvo  126  b.' 
vomo  343  a. 
toro  112a.  339a. 
t'o.r  337  a. 
Vulcanus  59  a. 
vulnus  377 b. 
vulva  59 b. 

4)  Vocabula  Franco-Gallica. 

chanceler  129  a. 
paille  235  b. 

5)  Vocabulum  Valachicuni. 
chamor  71  b. 


Vocnbiila  Latina. 


4G5 


praeler  214  a. 
pravus  '2o6a. 
precor  249  a.  b. 
preliendo   121  b. 
premo  306  b. 
prelium  96  b. 
primus  231  a.  b. 
prinr  231  a. 
privus  247  a. 
pro  248  b. 
procelln  134  a. 
procerus  74  b. 
praco  249  a. 
prnfundus  264  a. 
pronus  2o4  b. 
properus  131  b. 
prnpnsilius  8  b. 
prnpter  214  a. 
psillncus  240  b. 
pubes  242  b. 
puer  243  a. 
pugno  146  a. 
pugnus  275  a. 
;7u//(«  247  b. 
pulvis  237  b. 
purus  24o  b. 
pus  246  a. 
/»u.tn  242  b. 
pusus  242  b.      ' 
pulare  245  b.  265  b. 

/ju/eo  246  a. 
/>u/(;r  246  a. 
putresco  246  a. 

qufidrnglula   130  a. 
QC/yiES,    (juaern^    quacsivi 

140b. 
qualis  86  a.  48  a. 
quarlus  129  b. 
qiiater  129  b. 

^ua/io  88 a.  243b.  (375b.) 
qualunr  130  a. 
qualuordecim  129  b. 
9ue  128  a. 
^ueo  379  b. 
queror^  questus  399  a. 


quies  389  a. 
quiesco  389  a. 
quinquaginla  22.5  a. 

quinque  224  b.  243  b.  330 L. 

qiiinquies  45  b. 
quinlus  225  a. 
quippe  128a. 

quis ^   quid\   quo  ,  qund  ^  7"'*i 
qunrum^  quos;  quae  85  a. 
qunt  69  b. 
quoliens,  qunlies  45 b. 

rabies  .318b. 

racemus  195a. 

rarf/x  22  b. 

rapio  122  a.  320  a.  335  b. 

re-  232  a. 

rectus  21  a. 

rfg-o  21  a.  320  b. 

reminiscor  303 a. 

rf/>o  318  a.  414  a. 
reprehendn  1 1 4  a. 
repudin  1.38  b. 
reslis  394  a. 
rete  121  a.  394  a. 
rcr  320  b  bis. 
rideo  435  b. 
rigo  351  b.  413a. 

rima  333 b. 
rile  62  a. 
r//«.j  62  a. 
rivus  436 b. 
robur  326  a. 
rndo  318  a. 
rngo  249  a. 
ro.f,  rnris  319b. 
rnstrum  318  a. 
rola  317  b. 

ruScr  325  b.60a.326a.426a. 
rudens  324  b. 
rudis  326  a. 

rudo  324  b. 
ru/u.5  325  b.  441  a. 
rugio  345  b. 

rumino  328  b. 
rumor  323  a. 


rumpo,  ruplus  335  b. 
ruo  436  b. 

rupis  144  a. 

rus,  ruris  326  a. 

sagax  415b. 
sagio  41 5  b. 
sagus  4l5b. 
sal  415  a. 
salio  41.5a. 
saliva   4l5a. 
snlum  415  a. 
salvus   4l4b.   402  b. 
sam  401  a. 
sanguis  30  a. 
sapsa  401  a. 
sat  167  b. 
satur  167  b. 
scaevus  415  a. 
scando  426  a. 
scapula  426  a. 

scuieo  101  a.  426  a. 
scelus  143  a.  426  b. 
scindo,  scidi  143  b.  30  b. 
scinlilla   144  a. 
scin  83  b. 
scren  142  b. 
se  in  semel  402  b  sq. 
seden  406  b. 
segnis  404  b. 
sem  in  semper  401  a. 
jeme/  402 b  sq. 
jemi  418  a. 
semper  401  a.  408  a. 
-sens ,    -senlis    in    praesens, 
absens,  acc.  -sentem  408a. 
seplem  409  a. 
Seplember  358  b. 
seplimus  409  a. 
sequor  404  b. 
serpo  318  a.  4l4a. 
serum  4l8a.  b. 
serus  418a. 
sex  400  a. 
sextus  400  b. 
si  in  simul  412  b  sq. 


siccus  391  b.  392a. 
sido  406  b. 

ji7<".«'  388  a. 

sim  in  simplex  402  b  sq. 

similis  409  b. 

simplex  402b  sq. 

simul  402  b  sq. 

.t/nij/fr  4l.5a.  .358a.   sinisti- 

mus  4l5a. 
sipo  102  a. 
{sisiis  109  b.) 

silis  59  b. 

.jmarog^<fu.f  27  b.  288  b. 
snccr  399a.  27b. 
socrus  399  a. 
sol  439  a.  423  b. 

snllennis  4l4b. 
snllers  414  b. 
solvo,  solulum  336  b. 
snmnus  438  a.  14  a. 
snns  437  b. 
sopio  438 a. 

soror,  sororem  439  a. 
sns  (eos)  401  a. 
spargo  43.3  a. 
specio  236  b. 
spero  433  b. 
spirn  399  a. 
splendeo  l43a. 
spolium  l42a. 
spondeo  142  b. 
spons,  sponle  142  b. 
spun  401  a. 
sqtiama   142a, 
slella   169a. 
slercus,  slercoris  379  b. 
slerno  427 b. 
slipes  427  a. 

sio  429  b.  steti  430a. 
siupeo  427  a. 
suadeo  341  a. 
suavis   439  b.  54  b. 
sub  o6  a. 

subimo  306  b. 

subter  214  a.  256  b. 
succus  140  a. 
59 


4G4 


Vocabula  Latina. 


mnnile  2S3a. 

MOn  435a. 

mnrbus  288  a. 

mordeo  289  b. 

morior  288  a.  mortuus  95  a. 

morj  301  b. 

morus  300  a. 

/noj,  moris  435  a. 

mucus  298  a. 

m«g-/o  298  b. 

mutoo  289  a.  290  a. 
mulgeo  289  a. 
7no//«f  278  a.  244  b. 
mundo  283  a.  299  a. 
^nunduj  283  a.  299  a. 
mungo  298  a. 
murmur  290  a. 
murus  299  b. 
mus,  muris  301  a. 
musca  282  a. 
mu/o  302  a. 

mulus  300  b. 

NAC ,     nanciscor,     naclum 

208  a. 
nare,  nds  432  a. 
nar/.r  212  a.  214  a. 
.nascor  146  b.  122  a. 

7ialus  146  b.  123  b. 
nasus  214  a. 
navis  223  b. 

nf  207  a. 

nebula  209  b. 
iV£C211b. 

necare  211  b. 
neclo  2l2a. 
neg-o  30  b. 
nempe  128  a. 
neo  212  a. 
NEPOT  209  b. 
ne/y//j  209  b. 
ne-qui-nont  379 b. 
nex  211  b. 
n/ro  296  a. 
n/rto  296  a. 
nWuj  221  b. 


niger,  tli.  "/5T0  222 a. 

n/n^o  215  a. 

ninguis  215  a. 

ninguo  21.5a. 

nilor  304  b. 

ni.v,  nivis  21.5  a. 

nocere  211  b. 

NOCT,  nnctu  207  b. 

nolo  210  a. 

nornen  21 3  b.  133  b. 

non  207  a. 

nosco  155 b.  122 a.  2l3b. 

novem  211  b. 

novus  211  b. 

nubes  209  b. 

nudius  194  b. 

num  222  a. 

nu/«<-n  222  b.  210  b. 

nuo  449  b. 

nurus  432  b. 

oi  16b. 

occulo  1 3  /  b. 

ocior,  ocissirnus  40  a. 

oc/o  28  a. 
October  358  b. 
oculus  2  a. 
odi  70  a.  129  b. 

nffendo  441  a. 
ninns  64  b. 
nlcsco  22  b. 
opalus  56  b. 
opera  35  a. 
operio  343  b. 
nppidum  227  b. 
o/j/o  35  a. 
0//UJ  3o  a. 
ora  26  b.  25  a. 
orbus  23  a. 
nriur  39  a. 
orno  23  b.  277  a. 
oi  (oris)  40  b. 
oj,  ossis  30  a. 
osnamentum  277  a. 
oslium  66  b. 
or/j  26  b. 


P^  in  /<rJ-./237a. 

piibulum  237  a.  224  b. 
palam  244  a. 
palea  235  b. 

pallidus  236  a. 
palpebra  281  a. 
palus,  paludis  53  a.  236  a. 

pangn   236  a. 

/)«n/j  224  b. 

pnpilla    139  b. 
/<«r  23  l  a. 
parcn   77  a. 
parcus  77  a.  92  b. 
pardalis  .385  b. 
pardus  385  b. 
pario  270  a. 
pars,par-tis  78  b. 
parum  77  a. 
parvus  77  a.  92  b. 
/^ojco  224  b.  V.  /'^. 
passer  224  a. 

passus  228  a. 

/^«/6T  24  Oa. 

palera  238  a. 

palruvo  240  b. 

paucus  77  a. 

/le  in  quip-pe  nem-pe  128  a. 

peccare  238  b. 

peclus  338  a. 

/^fcuj  236  b. 
/>^fl  229  b. 
/)ffc/o  235  a. 
/^e/or  238  b.  242  a. 
/>(?///j  143  a. 
/»e//o  134  a.  227  b. 
penetrare  165  b. 

/.fnna  226  a.  259  b. 
/jer  238  b.  232  b. 

percutio  88  a. 
/<erdo  200  b. 
pcregrinus  239  a.  _ 

perendie  231  a.   234  b.    83  a. 
perendinatio  186  b.  231  a. 
perendinus  186  b.  23  la. 
perennis  4l4  b. 
peritus  132  b. 


perna  1 33  a. 
pernicies  2 1 1  b. 
pes  229  b. 
pessimus  242  a. 
pessumdo  200  b. 
peio  226  a.   . 
/«Va  240  a. 
pilum  244  b. 
pingn  240  a. 
pinguis  248  a. 
pinso  24  1  L. 
piper  24  1  a. 
piso  24  I  b. 
/?/uj  258  a. 
placen  258  a. 

placo  258  a. 

plango  95  a. 
/*/<?& j  230  b. 
/y/ff/o  234  b. 
plenus  231  a. 
plico  234  b. 
/,/oro  259  b.  261  b. 
PLU,  pluit  259 b. 

pluma  2.59  b. 
plurimiis  244  b. 

/./(/j-  244  b. 

PO,  poluni,  poturus  237  a. 

139  b. 
pnculum  237  a. 
/)o/-  in  polliceor,polluo2o0a. 
pnllingo  187b. 
/^O/Vr,  />onj  227  b. 
pontus  238  a. 
populus  230  b. 
pnr-  in  pnrrigo  250  a. 
pnrcus  345  b. 
/)or/a  196  b. 
portio  78  b. 

/)or/o  270  a. 
/>oj-  in  possideo  250  a. 
posco  249  a.  b. 
post  236  b. 
/^o//^  227  b. 
/)rae  250  a. 
praecello  78  a.  134  a. 
praesens  408  a. 


Vocabula  Lalina. 


4G3 


gloria  loob. 

glulen  121  a. 

glutio  112  a. 

GNA,  gnarus  15;')  b. 

(g)nascor,  gnaluo  146  b. 

GNO,  (g)nosin  ,  ro-gnosco, 

i-gnoro  l.)ob. 
gradior  i).ja. 
gradus  95  a. 
grarnen  121  a. 
grandis  95  a.  3.31  a. 
granutn  149  a. 
gratus  122  a. 
gravis  118  a. 
grjr/lus  159  b. 
gu/a  112a.  114  a.  69  a. 
gurges  113  a. 
gurgulio  112a. 
gustus  154  b. 

habeo  446  b. 

halare  lOoa. 

heri  450 a. 

hesternus  450  a. 

hiare  108  b. 

hibernus  448  a. 

hic  85  a. 

hiems  448  a. 

kilaris  445  b. 

hinnio  449b. 

hircus  372  a. 

hornamentum  278  b. 

horreo  445  b. 

hospes,  hos-pit-is  125  b. 

hostis  125  b. 

humus  277  b. 

id  43  b. 

idem  44  a. 

-iens,  -ies  in  totiens,  toties, 

quotiens,    quoties ,    quin- 

quies  45  b. 
igitur  47 b. 
ignis  2b. 
ignoro  155  b. 
imber  18  a. 


immanis  293  a. 
impedire  228  a. 
impeto  226  a. 
»>i  1  a.  —  9  a. 
inclutus  396  b. 
indulgeo  190a. 

infcrior  8a.  426  a. 
inferus  16a.  441  a. 
infimus  8  a. 
/n/ra  8a. 
inquarn  108  b. 

iWffr  12  b.  214  a.  256  b. 

intrare  165  b. 

involvere  126  b. 

ira  48  b. 

i>  42  b. 

jV/c,  ista,  istud  161  b. 

itern  44  a. 

ilerum  43  b. 

-yat/o  308 b. 
janua  309  b. 
yecur  304  a. 
jejunus  306  b. 
jocus  186  b. 
jugum  310b.  311  a. 
jumentum  310  a. 
jungo  311  a. 
junior  313b. 
Jupiter,  Jovis  194  b.  178  b, 

186b. 
juro  310a. 
jus  310  a.  236  a. 
jus,  juris  (^wjxog)  314  a. 
juvare  310a. 
juvencus  313  b. 
juvenis  'i\3A.  juven-um3^9>\>. 

labium  330  b. 
labo  331  b. 
labor  124  b.  331  b. 
labrum  330  b. 
lacero  177  b. 
lacryma  27b. 
LACT  119  b.  190b. 
laedo  31 8  a.  34  Ib. 


laetus  258  a.  42  b. 

lambo  330  b. 
lamentum  193a.  330b. 
Lares  3.53  b. 
largus  352  a. 
lascivire  332  b. 
lascivus  332  b. 
Lases  3.53  b. 
lassus  123  b.  124  b. 
lateo  319  b. 
latro  186  a.  338  a. 
latus  247  a. 
laus,  laud-is  .342  b. 

lavo  203  a.  259  b. 

lentus  98  a. 

letum  42  b. 

levir,  th.  leviru  193  a. 

/erw  329  a.  237  b. 

/j  in  talis,  qualis  48  a. 

libet  336  a. 
/i6/rfo  336  a. 

/./C,  linquo  321  b. 

/ice<  187b. 

/len  259  a. 

iigare  31 6  b.  329  a. 

lignum  183  b. 

limp  idus  1 8  9  b . 

limus  334  a. 

lingua  153  b. 

lingo  334  a. 

lino,  litum  188  b.  334  a. 

linquo  321  b. 

liqueo  334  b. 

liquo  334  a. 

locus  337  a. 

longus  190a. 

loquor  330  b. 

/uiei  336  a. 

ZCAC323a. 

luceo  .323  a. 
/urfo  91  a.  186  b.  209  a. 
ludus  209  b. 
lugeo  324  a. 
/u/nen  71  b.  224  b. 
luna  71  b.  224  b. 
luo  259  b. 


lupus  371  b. 
/ux  323  a.  b. 

mactus  281  a. 

macula  291  3. 

madco  .54  b. 

madidus  54  b. 

magnus  281  a. 

malleus  289  b. 

ma/o  39  a. 

mando  (mandare)  285  a. 

mando  (mandere)  289 b. 

marcesco  304  a. 

mare,  th.  mari  358  b.  .54  b. 

197b. 
margarita  283  a. 
mas,  maris  242  b. 
masculus  242  b. 
ma/er  293  b. 
maturus  281  a. 
maxilla  267  b. 
meare  297  a. 
meditor  302  a. 
medium  28-i  b. 
med/uj.284b. 
medulla  302  a. 
me/o  296  b. 
/rae/,  me///j  284  b. 
me//or  345  b.  343  b. 
memini  285  a. 
memor  435  a. 
mens,  mentis  283  b. 
mensis  295  b. 
mergo  282  b. 
metior  293  a. 
micare  296  a. 
mingo  296  b. 

/7i/ni  suff.,  in  amamini,  276a. 
minor  (comp.)  286  a. 
miror  435  b. 
misceo  296  a. 

mo</uj  293  a. 

mo/a  289  b. 
/720///J  301  b. 
mo/o  289  b. 
moneo  28o  a. 


4G2 

cremare  395  a. 

creo  73  a. 

crepusculum  1 00  a. 

crescere  400  a. 

crinis  387  b  bis. 

crista  387b. 

crocio  97  b. 

crocito  97  b. 

crudelis  97  a. 

crudus  96  b.  97  a. 

cruentus  96  b. 

cruor  96 b. 

crus  133  a. 

cudo  138  b. 

culina  395  a. 

culter  76  a  bis. 

cum  409  b. 

cumulus  400a.  135 b. 

cunctari  129  a.  380  a. 

cuneus  393  a. 

cuniculus  106  a. 

eupio  88  a.     cupis,  cupil,  cu- 

piunt,  cupiam,  cupiebam 

108  b. 
curro  13  l  b. 

currus  128  b.  131  b.  412  a. 
curtus  76  a. 
custos  1 1  /  a. 
cu/iV  11 7  a. 

damnum  179  L. 
dare  l84b. 
dator-  185  a. 
deii/ij  263  b. 
decem  182  b. 
decet  187b. 
decimus  183  a. 
decus  187  b. 
dedecus  43  a. 
defendo  441  a. 
delibuo  334  a. 
demo  306  b. 
demum,  demus  169b. 
densus  177  b. 
DENT,  dens  179  a  bls. 
deus  193  a. 


Vocabula  Lalina. 


dfjr/tr  178b.  358 a.  4l5a. 

dextirnus  178b.  4l5a. 
dicis  in  dicis  causa  187  b. 
dico   187  b. 
dies  187  a. 

dis-(discedo,discerpo)ld I  h. 
disco   156  a. 
dissipo  102a. 

diu  194  b. 

divum,  sub  divo  187  a. 
do  in   condo,  abdo,  perdo, 
vendo ,  pessumdo,    credo 

200  b. 
doceo  156  a. 
do/eo  190a. 
do/o  182  b. 
domo  179  b. 
domus  202  b. 
donum  18ob. 
dormio  196b. 
dos  179a. 
Dravus ,     nomen      fiumlnis 

195  b. 
duco  192a. 
duo  197  a. 
duodecim  196  b. 

ebur  45  b. 

edo  7a. 

ego  31  a.  30  b. 

emo  306  b. 

enim  64  b. 

ensis  29  b. 

fo,  lOTUj  41  b.  308  b. 

equus  28  a. 

eriV  415  a. 

esca  8  a.  64  a. 

escit  415  a. 

est  28  b. 

e/  6b. 

Eurus  25  a. 

ex-  39  a. 

exce//o  78  a.  134  a. 

eximo  306 b. 

expedire  228  a. 

experior  132  b. 


/oAa  267  b. 
/«6-IO  276  a.  39  a. 
fa//o  426  b. 
/aw«  267  b. 

famu/us  268  b. 

flri  271  a.     - 
fas  236  a. 

fascia  236  a. 

fasius  273  a. 

faustus  269  b. 

faux  267  b.  275  a. 

/t//.t.  271  b. 

femina  276  a. 

FEND,    offendo,    defendo 

441  a. 

fenestra  273  a. 
fera  198  b. 
/e//o  441  a. 

fero,fer-s,fer-t,fer-tis  270a. 
ferieo  125  b. 
festra   273  a. 
festus  273  a. 
fetura  276  b. 

fetus  276  a. 
/rfw  262  b. 
fido  262  b. 
//iW  258  a. 
filum  262  b. 
//2do  273  b. 
/ng-o  241  a. 
finis  273  b.  144  b. 
flaccesco  304  a. 
^a^ro  280  b. 
flamtna  280  b. 
/are  205  b.  112a. 
_/?nfU.j  280  b. 
fleo  259  b. 
^oj,  floris  261  b. 
fluctus  259  b. 

fluo,fluxi  259  b.  239b.  246a. 

/ocu.t  239  b. 

/oeduj  262  b.  274  a. 

/oe/<ro  246  a. 

fo/ium  26  Ib. 

fore  276  a. 

forfex  145  a. 


/ori>  196  b. 
/or/i>  270  a. 
/oKfo  239  b. 
fragrare  127  b. 
frango  265  a.  269  a. 
fraler    280  b. 
/r/>  279  b. 
FROND  235  a. 
frucius  275  a. 
fruges  275  a. 
fruor  275a. 
F£/G,  /ug^io  274  b. 
/u/ 276a. 

/u/g-eo  273 a.  280  b. 
fumus  205  a  et  b  bis.    8a. 
125b.325b.426a.  441a. 
/undo  259  b. 
fungor  275  a. 
/u/j/.f  262  b. 
funus  342  a. 
/uro  272  a. 
/uror  272  a. 
futurus  271  a.  276 a. 

Gaja  151  b. 

galea  149  b. 

ffa//uf  112b.  378  b. 

ganea  125  b. 

garrio  1 1 3  a. 

gaudeo  450b. 

ge/u  150  a. 

CEN,  gigno,  genui  146  b. 

gena  109  b.  442  a. 

gener  151  b. 

genitrix  147  b.  genitrtc  92^. 

genitor  147  b. 

gens  151  b. 

genu  151  b. 

germanus  147  b. 

germen  147  b. 

gero,  geslum  442  b. 

gibba  88  b. 

gibber  88  b. 

gibbus  88  b. 

gigno  146  b. 

gilvus  120  b. 


Vocabula  Latina. 


4G1 


alius  13b.31a.lo5b.l73a. 

alo  2'2b. 

aller  13  a. 

allus  2'2b. 

alvus  oi)  b. 

ambo  58  a. 

amnis  14  a.   15  b. 

amo  (70a.)71b.  91a.  129b. 

(^ama-bnm,  aina-mini 

276  a. ) 
an  9a. 
anguis  31  b. 
angulus  Ib.  338  b. 
anguslus  1  a. 
anima  424  b. 
animus  9  a.   424  b. 
anuus  18a. 
anser  440  a. 
an/e  6b.  13  a. 
anuj  40  a. 
aperio  343  b  bis. 
a^io  35  a. 
apius  35  a.  36  a. 
Ofua  14  a. 
a^ui/a  20  a.  39  b. 
ara  40  a. 
arcanus  324 b. 
arceo  315  a. 
ardeo  22  a. 
arduus  6 1  a. 
anVj  26  b. 

argentum  316  a.  • 

arguo  21  a. 
aro  20  a. 
ori-  73  a.  91  b. 
artus  20  a.  62  a. 
arundo  52  b. 
aja  40  a. 
aj/er  169  a. 
aslrum  169  a. 
at  !n  atavus  6  b. 
atrox  196  a. 
augeo  61b.  338  a. 
aurora  59  b. 
aurum  59  b. 
auscullo  396  b. 


auster  26  a. 
au/  24  b. 
aulem  24  b.   44  b. 
aventinutn  25  a. 
afi.r  359  b. 
axilla  1  a. 
a.t/j  2a. 

bacca  267 b. 

balneum  264  a. 

-bam  in  ama-ham  276  a. 

-6er  in  Seplember^    October 

358  b. 
Ai-  197  a. 
6i6o  237a. 

bidens  197a. 

biennis  414  b. 

blmus  4l0a. 

-bimus  276  a. 

bipes  197  a. 

bis  197b  bis.  158a. 

blandus  289  b. 

-bo  276  a. 

4oj,  6orij  119  b. 

brachium  265  a. 

bucca  267  b. 

bullio  158  a. 

c  =  scr.  2J1  y  378  a. 

cachinnari  124a. 
cachinno  67  b. 
caco  380  a. 
cacumen  393  a. 
cadaver  79  a. 
cado  227  b.  381  b. 

caecus  62  b. 
caeremonia  73  a. 
caesaries  93  a. 
caespes  385  a. 
calcar  134  a. 
calcare  131  a. 
calceus  1 33  b. 
calculo  77b. 
calendae  83  a. 
ca/eo  400  b. 
caligo  107  a. 


ca//.i-  78  b. 

calva  387  b. 

calvus  107a. 

calx  134  a.  I33a. 

Camenae  378  b. 

caminus  27  b. 

canalis  106a. 

canccr  75  b. 

candela  130  b  bis.   70  b. 

candeo  130  b.  70  b. 

candesco  l30b. 

candor  130  b. 

caneo  70  b. 

canis,  canum  398  b. 

cannabis  381  a. 

cano  99a.  112b.  378 b. 

canus  70  b. 

caper,  th.  capro  141  a  bis. 

capillus  93  a. 

capio  35  a. 

capra  141  b. 

caput  71  b. 

carbasus  76  b. 

carbo  395  a. 

carcer82b.  135  a. 

carmen  378  b. 

caro  96  b. 

carus  71  b.  72  a. 

castus  391  a. 

catinum  68  b. 

cautes  393  a. 

cecidi  a  caedo  197b. 

cedo  227  b. 

celare  l37b. 

ce/er  134  a. 

ce//o    in    excello ,    praecello 

78  a. 
celsus  78  a. 
censeo  379  a. 
centum  381  a. 
cerebrum  387  b. 
cerno  74  b. 

cervix  126  a.  387b  bis. 
ciconia  379  b. 

cieo  131  b.  447  b. 
cincinnus  136  a. 


CIO    131  b. 

cij  85  a. 

ci/ro  85  a. 

ciVuj  131  b. 

c/adf.f  98 a.  105  b. 

clamo  397  a  bis.  54  b.  323  a. 

c/au£/o  398  a. 

claudus  98  a.  108  a. 

clavis  398  a. 

clino  39.5  b. 

clivus  395  b. 

clunis  397  b. 
cluo  396  b. 
clutus  396  b. 
cocles  62  b. 
coepi  35  a. 
cognosco  155  b. 
collum  114a. 
columba  78  a. 

coma  93 a.  400 a. 

comis  71  b. 

comminiscor  285  a. 

comperio  132b. 

conari  379  b. 

concha  380  b. 

concutio  243  b. 

condo  200  b. 

conjux  311  a.  314  b.  388  a. 

copula  35  a. 

coquo,  coctus,  coctum  224  b. 

227  b. 
COHD,  cor  449  a.  447  b. 
corium  133  b.  ' 

cornix  82  b. 
cornu  387b. 
cortex  92  a. 
corvus  82  b. 
coj  393  a. 
coturnix  134  b. 
coxa  86  b. 
coxendix  86  b. 
cranium    387 b. 
crates  394  a. 
crof  399  b.  400  a. 
crastinus  399  b. 
credo  200  b. 


4G0 


Vocabula  Graeca.   Neograccuin.   Zaconicum.    Oscicum.   Umbricum.   Latina. 


Toei^u)  175a. 
TBS-M  174  a. 
Toecpw  167  b. 
T^kyj£  167a. 
TO£W  I75a. 
Tgiay.cvTa  175b. 
TOiag  175a. 
TOi';  176  a. 
TPIX  166a. 
TDiyji  176  a. 
Tor/jS^a  (dor.)  176a. 
TPT*  176  L. 
ToiKpoi;  176  b. 
TOLCt)  176  a. 
tJ  177  a. 
Ti/Ao?  171  a. 
TTni72a. 

TUTTTW    172  a.        TV-TGVTt 

397a. 
Tvcpsg  205  a. 
Tt;'(/)W  204  b. 
Ta)-S'a^uJ  446  a. 
TuSreui  446  a. 

LCf(^£?  53  a. 
Oyao?  140  a. 
:j^£'iu341a. 
U(^>;?341a. 
vboe  53  a. 
vSoa  54 a. 
t)(^oo?  54  a. 
vow  341  a. 
i)(DitJO  53 a. 
tito'e420b. 


1)  Vocabulum  Oscicum. 
sol/ai  414b. 

2)  Vocabulum  Umbricum. 
^u^a  171  a. 

3)  Vocabula  Latina. 
ab  14  a. 
abdo  20,0  b. 


(j/aEtV  305  a. 
viJLfxeg  (aeol.)  3l4a. 
VTzeo  56  b.  55 a. 
VTvcg  438  a. 
UTTO  55  a. 
^e392a.  423  a. 
virpLiv  313  a. 
vTjJitvYi  313  a.  305 a. 
VTTego';  50  b.  51  b. 
xxpaivui  342  b. 
vw  54  b.  421  a. 

4>Ar,  efaycv  267  b. 
(paycg  267  b. 
^a7U)l40a.  v.  ^^AI'. 
(paivw  271  a. 
(paKC?  267  b. 
((/H£0?  401  a.) 
(pupcg  36  b. 
<paTT,Xog  267  b. 
(paTvri  237  a. 
^jaw  271  a.  273  a. 
(psQtoixat  271  a.  274  a. 
(peyyw  280  b. 
^£/a\,uat273b. 
^fvw  342  a. 
^£OCi'  270  a. 
(pevyuj  274  b. 
^■,lU('271a.  128  b. 
(pYi^  198  b. 
(pS^eyyw  269  a. 
(piXsoo  258  a. 
^/Aos  258  a. 
(/jAfy:*)  280  b. 


^AJo)  259  b. 

^oT/3o?  271  a. 

(pcvevg  342  a. 

(I)ovog  342  a. 

(pgaTyjo  280  b. 

(pgaTtjco  280  b. 

(/)o>li'  256  b. 

(pgvyu)  279  b. 

«tTr  274  b. 

(pv>^.cv  26 1  b. 

(pvTig  277  b. 

f/)t;oi;,  £(/)uv,  £^0?,  E(/)u  276  a. 

(pwyuj  279  b. 

(/)wv*i  437b. 

((puig  iOla.) 

yjtivuj  106  a. 
yjiigui,  yjagu)  445 b. 
-/,aA(£  384  a. 
XAMA,  xaptai  \OQh. 

%ttiJ.u^e  lOOb. 

7/£)Ua-S-£v  100  b. 
Xaos  105  a. 
yjigua  445  b. 
yjxTVji  r29b. 
7,aTi'^w  129  b. 
7,£(ua  448  a. 
7,£('^442a.  74  b.  331  a. 
TjEAuc  91  a. 
yj.XujVf\  91  a. 
XEPXIB  2l5a. 
7j£Liw  138  b. 
yj/\v  440 a.  295  a. 
yjVIoa  446  b. 


D.     E  linguis  Italiae. 


absens  408  a. 
Acca  1  b. 
{ar.ceptus  122  a.) 
accerso  77  a. 
accipiter  39  b. 
acer  27  b. 
acervus  74  a. 
aciej  27  b. 
acuo  393 a. 


acupedius  39  b. 
aci/.;  393  a. 
ad  8a. 

adipiscor  35  a. 
{adorare  34  b.) 
adultus  22  b. 
aeg-fr  l49a.   157b. 
aequus  62  b. 
air  356  b. 


^ii^fl?  446  b. 
%&aiJLaXog  100  b.  sq. 
■X,S£?450a.  101  a. 
%i?^og  445  a. 
7,(wy  448  a. 
TjAiJa  445  a. 
■X,Acc?  445  a. 
■Xcr^flC  94  a. 
%co(iv]  76  b. 
yj:gtcv  133  b. 
'•/jiOTa^u}  41  b. 
yjcoTcg  41  b. 
TjOEu^-Sot,'  450  b. 
y^oeixi^u}  450  b. 
%oo//-/i  450 b. 
XY  138  b. 
7^v'cr(el38b. 
y^wXigiOSa.  390  b. 

yle(pag  100  a. 
■^/ecpag  100  a. 
■^iTTaKog  240  b. 

wS^ew  357  b. 
wKue  39  b. 

£^K(Ctiv,  w>i(i7T0?  40 a. 
Wjwoe  36  b. 
wv  408  a. 
w^a  308 b. 
wgvouat  323  a. 

2)  Vocabulum  Neograecum. 

r^^flv^lSb. 

3)  Vocabulum  Zaconicum. 
ygcvacra  112  b. 


aerumna  37  a. 
ae.f ,  aeri j  1 9  b. 
aej  in  aes-timo  8a. 
aescuius  64  a. 
aestas  45  a. 
aestus  45  a. 
aevum  41  b.  65  a. 

cffo  4a. 


ayo  30  b.  108  b. 


Votabula  Gracca. 


459 


TTOavg  258  a. 
TrgeiTw  35  a. 
~aia\xai  96  b. 
TT^iV  231a. 
77^0  248  b. 
Tvgoiy.TYig  46  b. 
irocir  46  b. 

TrqiiTTOfJ.ai  46  b.  249  I 
TTSog  250  a. 
T^ooTi  250  a. 
Trpcn  256  b. 
~r£2:a  133 a.  239 a. 
■KTsgov  227  a. 
TTTiXsi'  227  b. 
7rTiVo-a)241b. 
tttsAk  I33a. 
TTTvui  401  a. 
7r'J7>!  245  b. 
7rvyiJ.v\  245  b. 
7rt;7i(;i'  274  b. 
nT0,  ■iTvv&avoij.ai,  . 

5'e(U'/;i'  265  b. 
TTV^w  246  a, 
^ruAvi  196  b. 
TTvov  246  a  bis. 
TTtic?  246  a. 
ttCo  2.39  b. 
nfJ,  77£7rajK«,  ~w-^i, 

TToi/sc  247  b, 
770)?  85a. 


'PAri95a. 

ps77,tt)  345  b. 

^e^ct)  3l6b. 

psjj.fziuj  280a. 

peTTw  414  a. 

psviJ.a  436  b. 

oetjci?  436  b. 

PEi2  (dico)  267 b, 

Pe:o,   psvTM  436b.  267b. 

oyiysvg  3l6b. 

p'/)7i'L/ju»  265a,  269  a. 

dviyog  31 6  b. 

p*l(^co  316  b. 

pyjjua  267  b. 


DYITwg  267b. 
pi^a  35 1  a. 
ptfsi'  343  b. 
oivog  343  b. 
^iVtw  102a.  lOOa. 
pi?,  pifo?  127  b  bis. 
^c^ov  31 6b. 
B-PYr  324  a. 
SWfJ.Yj  326  a. 
gwvvvui  326  a. 

7a  in  (ja-(^)Yjg  401  a. 
SAr403a. 

cray/i  403  a. 

<Tay\j.a  403  a. 

rray.yjiO  384  a. 

Tay.yjcoov  384  a. 

ijuXcg  4l5a. 

traTTai,  cra^u},  TSTayusvcg 

403  a. 
cravTa^icrfJog  391  b. 
!7auG"«0!?  391  b. 
crac^jj^'  401  a. 
TsQ>oij.ai  424  b. 
crei^if  419  a. 
(TcAa?  439  a. 
Ts},YiV/\  439  a, 
C">iUc3ci'  401  a.  65  b. 
CYjTsg  401  a.  65b. 
Tivouat  99  b. 
O"xaio?  415  a. 
cry.aiox  426  a. 
CTjieoai^v^uui  143  b. 
Ty.sTTTU]  236  b, 
cr>c"/]v-/j  142  a. 
crK'/i7rTw  142  b. 
!rK(a'l42a.  143  b. 
TKidvY,ui  143  b. 
Ty.iiJ.~TU)  142  b. 
(TKiui^aAuce  143  b. 
CTKOTce  142  a. 
G-Kt;?>cv  142  a, 
crwa^ay^es  27b.  288  b, 
Tpi.wvYi  205  b. 
TjjLUjg  205  b, 
TTrd^Yi  426  a. 


3-7r£u'<Ju)  I38b.  434  a. 
T—iXag  144  a. 
T7riv-S-/ip  143  b. 
T~?Myy^vov  259  a. 
T-/.V5'.'  259  a. 
crcro  iii  —sqiTTog  8b, 
crTsi(3w  427  a. 
TTsiyjj),     STTiyjv    428  a. 

Praef. 
(TTsXXw,  sTTa'Ay.a  i'2'J  a. 
(iTSfJ,Qw  427a. 
STfVTCtp  426  b. 
CTTfVco  426  b. 
TTSOsw  428 b. 
2TH,  JO-T'/) jui,  E'TT-/5i'  429  b. 
^TIX,  (7T£i'xtt)  428  a.  Praef. 
TTCua  428  b. 
TTO^vvui  427b. 
TTVfja  (aeol.)  42Sb. 
cru  I77a. 

cri,'i'40la.  409 b.  98  b. 
Tvqiy^  438  b. 
TvgiTTw  438 b. 
crt;?392a.  423  a. 
crc;)a'A?.ct)426b.  434  a, 
(7<j!)£437a. 
Ttpsig  437  a. 
t7(/)Cs  437  a. 
rryja^w  134  b. 
cry^sovi  I43b. 
cryjTig  415b. 
TyjT og  4l5b, 
Ty/ifxa  415  b. 
Cy/^Tw  4l5b. 
:;XIA143b, 
cr7j^',l  143  b. 
crxi'^iD  143  b,  43  a. 
TyjvSa?-iJ.cg  143  b, 

TA16lb. 
TaAa'.'T5i'  172  b, 
TaXiy.cg  (dor.)  168  b. 
Tavt;  in  initio  conipp.  163  a. 

Il8a. 
Ta';tjpi«i  I62b. 
TA$  163  b. 


T£l28a. 

Tsivw  162b. 

TEK  160  a. 

Tsy.vov  160a. 

TSKTwv  I60a. 

TsXaijwv  172b. 

TsKXw  165b, 

TfAcs-  I65b. 

Tfflcce  165b. 

T£J£T3Cl'  165b. 
>  ,  s 

Tsgsw  165b. 
Tsg&qcv  165b, 
Tsgua  165b.  l6Sa. 
-Tsgcg  suffixum  comparatio- 

nis  165b, 
TSOTTW  167b, 
TsoToixai  168  a. 
Tsgyjjcg  166  b, 
Tsa-Jyig  173b. 
TETCTapa/iODTa  130  a. 
T£'TTa3£?  130a.  39b. 
TSTtt^Tcg  129b. 
r£Tpa7,a  130a. 
T£TTa^£?  130  a,  39 b, 
Tsrvfcg  169  b, 
rzvyjc  160a. 
rs(pga  66  b, 
r-/;Ai'xc?  48  a, 
T'/i?^oii  1 65  b. 
T?i|Ue?  169b, 
T'/]p£Ct)  165b. 
t/-S7;ui  200  b. 
TiKT'jt)  I60a, 
TIT-S-/J  139  b.  205  a. 
TiT-S-e?  139  b, 
rtroaivw  165b, 
rirgaw  165b, 
riTowTy.w  I65b, 
TAact)  172b. 

TO,  To  I61b.   TcV  231  a. 
Tc^Ei'  161  b. 
ro^cv  (135  a.)  160  a. 
TC3£'jci)  I65b, 

Tc'TC?l69b, 

Totii'  177  a, 
rpEis  175b, 
58* 


458 


VocaLuIa  Graeca. 


vv  iH  a. 
vZv222a. 
NTKT207b. 
nog  4,3'2b. 

^aivw  1)9  b. 
^ECTTOC  103a. 
|£wl03a. 
^v^ov  83  b. 
^vv  40<)b. 
^vpov  104  a  bis. 
^v<TTog  103  a. 
^vui  103  a. 

0  161  b. 

ov^cc?  316  b. 
oyKce  3a. 
OAONT179a. 

C(^(5t;'?l79a.  '213  b. 
6(^e?407b. 
oiJui^aw  190a. 
o^tli';)  190a. 
oS^sv  30.5  b. 

oT^a,  or(^'£362b.  '206  a. 
otSaw  64  a. 
OJ^c?  64  a. 
ciy.og  373  b.  66  a. 
oree  64  b. 
cie26b. 

okeAAco  78  a.  134  a. 
"0KK0  2a. 
OKTW  28  a. 
oAiVof^la.  334  a. 
oAo?  414  b. 
cixQ>gog  18  a. 
i5ju>;Aj^48a. 
oixiyjw  396  b. 
o/..:iVvVl  302  a. 
o/vio?  409 b. 
cix<paXog  213a. 
ov'£t(^o?  215  b. 
ONOM.4.T,    cVo/y-a  213  b. 

I33b.  324  a. 
•~ONTX,  oVul^OSa.  213  b. 
'On  47a 
OTTTact)  224  b. 
OTTTO?  224  b. 


c^'  357  a. 

ojyil  320  a. 

ooeyw  21a. 

c^^o'e22b.  61  a. 

oovi?,  ooi^i^o?  131b. 

opog  1 16a. 

000?  358  b. 

o^og  25  a. 

CDOO?  25  a. 

opvyfxa  324  a. 

ogvKTYi  324  a. 

ooL'G"a'tt)  324  a. 

ooi;-/,'/]  324  a. 

oocjiuvog  23  a. 

o^yjw  352  a. 

00^^!?  372  a. 

c?  (qui)  305  a.  308  b. 

cg  (suus)  437a. 

"05i;0  2a. 

oiTTEOV  30  a.  4b. 

o(7(ppalvofji.ai  256  b. 

oO  24  b. 

ciJ437a. 

cvSap  60  a. 

oui'  24  b. 

cwoa  25  a. 

ouoafoe  351  b. 

oboeco  358  b. 

oiipov  (urina)  358  b. 

ouoei'  (terminus)  25  a. 

ovpog    (ventus     secundus) 

356  b. 

cvaog  (terminus)  25  a. 

oipig  31  b. 

(:(/)^w28Ia.  2l3b.  3'24a. 

cyj^og  66  a. 

oy^og  355  a.  (415  b.) 

nA0,  ETTaSov  69  a.  262  b. 

357  b. 

TriSvYi  237  a. 
-aAAo)  134  a.  228  a. 
(jrdojxai)  224  b,  —  sTtatra- 

IJ.-/IV,  -eTTafxai  237  a. 
Tragd  232  a. 
7raj(5~aAi?385b. 


■Kao^og  385  b. 
•KaTEOfxai  237  a. 
7raT))o  240a. 
TTari'»)  237  a. 
TTaTcg  121  h  bis. 
TTCoJgog  77  a. 
Trayjjg  264  a. 
7re'(^3v  229  b. 

TTElSw   262  b.      TTE-KELT-lXai 

205  b.  313a. 

Treioct)  238  b. 
77aT/.ta  262  b. 
TTsXsy.vg  232  a. 
OEAMAT  133  b. 
TreAcii  134  a. 

TTJ/aTTE  224  b. 

TTEix-Tcg  223  a. 

7TEUTTW  72  a. 

nEN0,  TreTTOf^a  69  a. 

■TTEvSog  69  a. 
TTfVTS  224  b. 
^rsvTviKovra  225  b. 
HEn  2'24b. 
-e'7r£^i241a. 
TTSTTTog  224  b. 
7r£'5)a238b. 
7r£oai'vcD  238  b. 
TTfoai'  238  b. 
7rE'^a?  238  b. 
TTEpaw  (vendo)  96  b. 
iTEoaw  (transeo)  96  b.  238  b. 
TTEO^w  235  a. 
-spiTTog  8b. 
TTSQKa^w  395  a. 
7rE0i'a  133  a. 
7r£0v>i/^i  96  b. 
7r£^t;(Ti  234  b.  340  b. 
TTSovTtvog  234  b. 
TTsgvTi  (dor.)  234  b. 
7rf'T0-c<j224b. 

nET,    TTETCfXat    V.    TTITTTW 

226  a.  7r£7rTa'>£Ci303a. 
TTSTaT^ov  227  b. 
TTYiyvvfxt  236  a. 
TTJi^J^aci^^^^a. 
TTYiXUog  86  a. 


7r*iAo'e2.35b.    Cf.  53a. 

TrJi^Xjt;?  265  a. 

TrKi^  248  a. 

7ria^o'<;  242  b.  248  a. 

ni0  262  b. 

TTtixsXYi  24 8  a. 

7r/M7rA>]/-ci230b.  (246 a.) 

TTivaf^  136  b. 

7ri'vc(;,  TTi^i  237 a. 

TTi-sot  241  a. 

TTITTTW,      aor.   dor.    £7r£TCl/ 

'226  a.    Vid.  RET. 
TTKTVDsg  (aeol.)  130  a. 
7rirt;oei'  241  b. 
7ricoi'  248  a. 
7rAa|l36b. 
7T?MTvg  247  a. 
TTAEy.w  234  b. 
7rA£L'oa  239  a. 
ttXsv^ov  239  a. 
TrAect),  TTXsvTofi.ai,  259  b. 
^rAcrci^^^^ga. 
7rA(3ce  259  a. 
TrAiirct^^^^b. 
^rfEtj/aa  424b. 
nOJi,  7rcJe2'29b. 
7ro?b?  69  b. 
TToAie?  236  a. 
TTcAi?  244  a. 
TTcXvTT^dyf^.wv  213  b. 
7rcAtj'?  244  b. 
TTOvTcg  238  a. 
7roO(5)i  235  a. 
—coy.Yig  234  b. 
7ro'^Kec  234  b. 
7rc'^e?238b. 
TrcTi?  227  b. 
—CTafxog  238  a. 
7roT£oci'  85  a. 
—cTspog  69  a. 
7roTi250a. 
TTOTvta  227  b. 
7rcu?  229  b. 
TToai'  (dor.)  231  a. 
TTgdog  258  a. 
TT^djiTW  73  a. 


Vocabula  Cmeca. 


457 


noyyji^  380  b. 
noyyjSi  3S0b. 
jcoiT'/)  38!)  a. 
KO|LX£a)  3'Jl  a. 
KOjUV)  1)3  a.  lOOa. 
>«o/u/^o'?  391  a. 
xo|W\|/e?  391  a. 
y.oTrgtg  379b. 
KO^u^  82  b. 
Koasc  77  a. 
y.ooijuv/i  82  b. 
KOT.ue?  400b. 

KOTEOrt  (ion.)  69  b. 
y.oTsgcv  (ion.)  69  b.  85 a. 
kc'to?  97  a. 
KOiI(/)0?  I03b. 
y.O(ptvog  68  b. 
KO'X,a)i'-/)  86  b.  1 

Koatvio  73  a. 
ngafj.Q)tg  39.5  a. 
KoaiTTvo?  103 a.  lOOa. 
KOttfioi'  387  b. 
y.gaTcg  94  b. 
KO£rtYfa  121  b. 
Koea?  96  b. 
K0£l'coV  lOlb. 
KoiOai'/!  39.5  a. 
y.gipavcg  395  a. 

KDl^ii'  74  b. 

Kooj^ti',  y.Qw^w  97  b. 

KTEN94a.  KTej^vuj  99  b. 

y.v/,iJ.a  400  a. 

Kvia"KW  400  a. 

Ki/K?.ee  128  a. 

KUjUa  400  a. 

y.vixQ)-A  89  a. 

KTN  28.5  a.  V.  K-Jitv. 

KuvEW  90  a. 

Kll— •/]  9 1  a. 

KHTTTOU  88  b. 

Kuoe'.^;  131  b. 
K.VSICQ  392  a. 
kCo:?  392  a. 
Ki;ow  131  b. 
KDToe  400  a. 
Kvcpoi  88  b. 


KUW     (foetunj     conccpi) 

400a. 
y.vw  (y.vvsw)  90a. 
Ktwi',  KDvo?  398b.   I22a. 
y.wy.vw  90 b.  390 a. 
Kwua  389 a. 
icwiJ.yi  389  a. 
KWi-c?  393  a. 
y.wg  (ion.)  85a. 
ywTiXXw  69  b. 
ywTiKcg  69 b. 

.\AB33!.i.  74b.  122a.  Vid. 

?.au/Sai't/;. 
Kayw  329  b. 
AA0,  Aav.^avo)  319  b. 
Aa-^^a319b. 
?.«?i:.u  330  b. 
AaAcc  330  b. 
Aau/jccfw^lSb. 331a.  Vid. 

AAB. 
Xaairag  189b. 
XdijLiTw  189  b. 
KaToig  186  a. 
AaTSOi'  186  a. 
Xe~w  336  a. 
hevy.cg  323b. 
A-/;ii^5ua»  I86a. 
X-/;ivi  186  a. 
?//;i'i  I86a. 
7<-f\i7T-ffi  186a. 
Avjua  332  b. 
?>t7vi;e  I83b. 
AiK  in  ejWJJAj?  48  a. 
Aj;<o  in  TYiXiy.sg  48  a. 
/.i?Mtcuai  332 b. 
Ain,  A£/-w321b. 
>a-a^w  334  a. 
A('-o?334a. 
AIX,  Ae/^^^u)  334  a. 
At^avoe  334  a. 
7dyj>cg  334  a. 
Asi'd^;^fl?2l5b. 
AcDw  259  b  bis. 
Au7^e«  324  a. 
At/KO?  371  b. 


AtTTa  325  b. 
A'jTcr«i'vt;J  325  b. 
XvrTaw  325  b. 
A'Jx,voc  323  b. 
hvw  336  b. 
Aw3:?2b. 

Ac<.'ia'v,  ?M'iTsgcg,  ?^wi<jTcg 
332  b. 

iMA0,  iuav-Sa'vtu302a. 

jj.aivciJ.ai  285  a. 

ixay.cog  281  a. 

/ytauvo?  283  a. 

IxavTig  285  a. 

ijagaivw  288  a.  304  a. 

fjaoyapiTYfi  283  a. 

pLagyagcv  283  a. 

IJ.apTvp  435  a. 

f.i(tT/o  (dor.)  293  b. 

jusvac  281  a. ' 

juevE^c?  281  a. 

fjiyiTTcg  28 1  b. 

|us3-u  284  b. 

IJSi^dw  435  b. 

Mh".\,  fje/.et,  usAouat  435  a. 

/>iE'Aa?  29  la. 

jU£A(^u,'289b. 

|U£'A{284b. 

)UeAAw  285  a. 

suff.  -UEV/J,  -jUEvcu  276  a. 

/UEVO?  285  a.  286 a. 

IJ.epiuva  435  a. 

fj.egiuvaw  435 a. 

ixeguegsg  435  a. 

/>i£T'/)/x/3oi'rt  151  b.  165  a. 

fxerfTog  284  b. 

fXeToov  293  a.  294  a. 

/-ivl  293  b. 

juvii5o/./«j  302  a. 

/a?j^o?302a.  b. 

fxy,y.og  281  a. 

/>t)l'v,  /xvive?  295  a. 

/.i^vt?285a.  288  a. 

//vJTte  283  b.  285  a. 

IXYiy/tv/i  29 1  b. 

/x»ix,fls291b. 


ixiywui  296  a. 

fxiixesixai  293  a. 

//»uv>]'(rK'a),  f.  ixv/iTw  303  a. 

fxTixcg  293  a. 

fxiTsw  197b. 

ixciyjxw  296  b. 

//oi-/,eV296b.  302  b. 

//ovvo?  283  a. 

fxc^uv^w  290  a. 

/auEAo?  302  a. 

/yi"jra  282  a. 

MYK,  //v'-3-w298a. 

lxvy.aoij.ai  298  b. 

//uKcc298a. 

fXVKTr.^  298  a. 

/xJAv)  289  b. 

fxvotcg  278  a. 

/.tOf,  /.tuc?  308  a. 

/u-JcTTw  V.  MTK. 

fxwpcg  300 a. 

va//rt  432  a. 
vavg  223  b. 
var  432  a. 
vsy.gcg  21  Ib. 

VEKUC^llb. 

veofxai  220  a. 

v£oe  21 1  a. 

vEuco  449 b. 

vecpog,  v£'(^£(cr)o?209b. 

vECt)  (viiicio)  2l2a. 

vew,  vEUTCt)  432  b. 

vv;   in    vcrbis  ut  oaiX-v/\-fXl 

379  b. 
vv;  in  vv;-K£o6v;?  307a. 
i'V)-K7(iv]?  307  a. 
vv]'3-c;t.>2l2a. 
vii^ce  2l3b. 
VY^Tog  2 1 4  a. 
v/i^ct),  vi^/w  215  a. 
viKacD  211  b. 
viTTTW  215a. 
viTa^cixai,  vtTOfxai  220a. 
veEct)  155  b.  213  b. 
vccro?  2 1 1  b. 
vouffloSb.  122  a. 
58 


45G 

(^duj  i.')3b.  ao^^b. 

^£rt  .•108a. 
^ivyvviJ.i  V.  ZYF. 
Zsw,  A«s'?  194  b. 
^•/ipii'a306b. 
^>1T£W  304  b. 

ZYr,^Et,'7i/t;ju*311a.  194b. 
^D7o'v3lOb.  311a. 
l-jyc';  311  a. 
^wvvvai,  ^uTui  310a. 

*liicjut«  439b. 

Yjdog  439  b. 

i1(^u?  439  b.  54  b.  423b. 

YlSiy.cg  4l7a. 

^^c?417a. 

^;nK0?309b. 

?Xj03O9b. 

^'Ato?423b.  439a. 

^lUttJ,  i^trTaj  40a. 

»)|UEpo?  306  b. 

iju{  4l8a. 

Jjf.tc?  31  Oa.  [308  b. 

viTra^,  >l-aToe304a.  l5'2b. 

Y\D£iJ.(t  37b.  318b. 

vjTOiov  372  b. 

HfccKTTog  45  a. 

-Ba  46  a. 

0AN,  sSavovUia.  216  a. 

^afaros  44 1  a. 

&a~TW  163  b, 

^a^a-ew  199  b. 

&d^rog  199  b. 

^aCjua^O^a. 

3-E'a  206  a. 

^eacfxai  206  a. 

-Ssi'i'w  441  a. 

&ecg  193  a. 

^■eojuTi  125  b. 

^•eoao?  125b. 

^s^w  125b. 

S-Ew,  5-£tja"ojuat  203  a. 

•S-:i7W  169  b. 

.&viA»i205a.  139  b. 

&yi?.vg205a. 

S^yjTat  205 a. 


Vocabula  Graeca. 


^*iT.9-ai205a.  139  b. 

&yi^  I98b. 

-'9-(  in  o-5(,  TToS-j  8a.  64  a. 

S^tyyavw,  6^(701'  169 b. 

&oivYi  205  a. 

3§axoc  199  b. 

.&^acru's-  199b. 

5^^('^166b. 

3pvTrTw  I76b. 

©T  448b. 

^vydTr.^  192b. 

^UEAAa  204  a. 

&viJ.a  448b. 

'S'i;|Uo?  205  a. 

■S^vva  204  a. 

3u'^al96b. 

&VTM  448  b. 

^VTYig  448  b. 

atjw  204  a.  448  b.  125  b. 

t  vel  t,  iv  42  b. 

-1  demonstr.  42  b. 

ia—TW  308  b. 

IA362b. 

»^i'aj  440 b. 

fd'e?  440  b. 

i^wg  44 Ob. 

r>iu(,  f.  ricrw  308  b. 

i&a  vel  (■S'a(  in  i&a-yevY\c, 

i&ai-ysvY.g  47  a. 
(S^aooi;  45a. 
fKw  367  b. 
ipiag  4l9a. 
«■/ueoo?  46  b.  47 a. 
iog  sagilta  46 b. 
iog  venenum  369  b. 
ioTY,g  46 b.  47a. 
t~T7o^auog  179  b. 
(■77-0?  28  a.  197  a. 
('—Tajuat  226  a. 
IW/ifJLi  429  b.  308  b.  iTTa- 

fjLev  430a. 
i(jy_,avw  415b. 
iryjug  49  b. 
iTy^w  415b. 
tTsa  372  b. 


K  378  a. 

y.ayyje^w  67b.  124 a. 

y.ay/jOvg  395  a. 

j^a^faiow  391  a. 

KaS"rtDO?  391  a. 

Kui  140a. 

Ka('.'Os'  70  b. 

naivvTai  99  b. 

KatfO),  ;^ai"ai  99  b. 

natoog  83  a. 

KaKKaw  380 a. 

Ka^o?  238  b. 

y.a?^ew  397 a. 

Ka'A(^  78  b. 

KaXXt-  79  b. 

KaXKog  79  b. 

KuXog,  KaKXtwv,  KaXkKTT  og 

79  b. 
Kaixivog  27  b. 
Kaiuvw  98  a.  382  b.  394  b. 

KdfXTTTW  72  a. 

Kavwa/St?  38  la. 
xaoa  387  b. 
KtxoaQiog  384  a. 
Kap^ia  449  a. 
KaDYMog  75  b. 
KaQ~a<Tcg  76  b. 
Kas— ce  75  a.  395  a. 
KaQCrig  75 b. 
KanTtTegog  80 b. 
KaTTt,'uj  420b. 
KaC"TOO(Oi'  80b. 
KaCTTwo  80 b. 
Ka-TTteO  83 b. 
KftTa  70  a. 
KAT,  KatTW  139  b. 
Kabua  139  b. 
Ka^^a^w  67  b.  124a. 
K£  128  a. 
KErto  449  a. 
y.etjj.at,  y.eTTai  389  a. 
Ker-o?  71  b. 
Ke('oou  75  b.  (383  b.) 
KeAVie  134  a. 
keAAw  78  a.  134  a. 
xe'Aojua(  78  a. 


KjAw  134  a. 

Keieo?  392 a. 

KevfO<,'  (aeol.)  392  a. 

KEfo?  68  b.  392  a. 

KiVTew  69  a. 

Keoavvviu^  74  a. 

Y.egag  387  b. 

y.eaaw  74  a. 

y.eTTcg  69  a. 

KECTTOOI'  69  a. 

KEvSrw  1  I7a.  1 18a. 

y.e(paX-/\  71  b. 

K>i^o?  70a.  107asq.  108a. 

y.Y\hw  70  a. 

KvJAeo?  400  b. 

K>]A£W  382  b. 

K'fiktg  83  a  bis. 

K-<io  83  a. 

y.YiTTog  71  b. 

KiKtvvog  136  a. 

K(KLe  379  b. 

Ktvew  131  b. 

K^ov-ziju^  74  a.  b. 

Ki'/jdvw  (Kiyj/\fJ.t)  447  a. 

Ktw  13  Ib.  447  b. 

xiwv  400  a. 

K?Miw,  f.  K?MVTw  397  a. 

y./.dw  283  b. 

kAc{UJ  claudo  398  a. 

KAe(W  praedico  397  a. 

KAe/c,  KAetdoc  398  a. 

KAeujuu?  91  a. 

K/.£(F)o?  395  a. 

KXeTTTW  122  a. 

KAd^w  395  a. 

KA(T(a  395  a. 

KA(Tt;<;  395  a. 

yJ^oiog  398  a. 

y.?^ovtg  397  b. 

KATA,  K?.v^w  98  b. 

KAt;To'?  396  b. 

KAt,xt)  396  b. 

kXw^u)  394  b. 

K/uvi  (Ka/uvo))  394  b. 

Kvecpag  100  a. 

Kve(pog  100  a. 


Vocabula  Graeca. 


455 


yaixeu)  148  a. 

(^£A(/)9V  ll3b. 

iyw,  sym  31  a. 

ya}J.<p-fi>.ai  148b. 

SsvS^ov  I96a. 

'EA406b. 

yavuw  70  b. 

^£^<sel78b. 

eSog  406  b.  407 b. 

yavog  70  b. 

(JeAteo:?  I78b. 

£(i'c*)  7a. 

yavcu)  70  b 

^£^>cct)'l81b. 
(^£^0)  ISOb. 

E^s/-taj  406  b. 

7«0"T/;o  l'i;')b. 

E-S-o?  4l7a. 

FEN,  yiyvcpiai  146  b. 

Se!777CTY,g  237  a. 

Ej'  306  a. 

yevs-et^a  147b. 

(J^Eto  185  b. 

cl'^oiJ.at3G'2h. 

^EfET-iio  147  b. 

A'/i|U-/ir/:^  ll3b. 

£rd'si'362b. 

yevsTu:g  147  b. 

^>5/uc^  I47a. 

etSw  206  a.  362  a. 

YeW  109  b.  442  a  (et  b). 

(Jj-  197a. 

siy.aTi  359  b. 

yeowv  149  a. 

^ia^viiua  185  b. 

£j1<stj  359  b. 

VEvtt),  v^Jsjuai  148  a.  lo4b. 

otoa<Ty.U)  155b. 

EIK^  I87b. 

7>i  119  b. 

Sid^acy.w,  ed^av  195a. 

ety.w  i2h.  360 b. 

VyjS-fCt)  4o0b. 

^('(Ja'(Ujl84b. 

eiKWv  187  b. 

yYi&og  450  b. 

((^('(^JI/ytt  156  a.) 

£rA-,l423b. 

Vjjoa?  149  a. 

Sin-/}  I87b. 

Ejjuj  410a. 

yyipvuj  112b. 

AfJs  I94b. 

eTiJ.1,  'tjj.ev  41  b. 

VtVPwVjcw  155  b. 

^i's-st;cl97a. 

eTrrov  339 a. 

V^ctJa-cra  112b. 

(Jj'?197b. 

£j'^jcv  343  b. 

FNfJ,  yiyvujijKU),  eyvujv, 

^i^a  197  a. 

£^^0$  61  a.  343 b. 

yvijj&i  155  b. 

(^iy^^-a  197a. 

eig  9a. 

yvitijig  155  b. 

5/%^a24la. 

£>£a'?360b. 

yivv  151  b. 

oiwy.w  39  b. 

ExaTTse  62  a.  b. 

y^d<pw  149  b. 

Soy.ew  I87b. 

r/.aTeoog  62  a. 

7^attJ  121  a. 

^sAtx,c'?  189b.  24  a. 

ey.aTov  381  a. 

^orvs?  (aeol.)  343  b. 

Ssvew  179  b.  190  a. 

ey.rjt  352  b. 

7^r-e?  121  b. 

^sou  185  b. 

Ejtrs?  400  b. 

7^r0o?  121  b. 

^scrt^  179  a. 

ey.v^d  399  a. 

TTNAIK  147  a. 

ScTYiO  185  a. 

£>ct;oc'?27  b.  399 a. 

SovXog  186  a. 

fxoJv  352  b. 

(^ay'o  193  a. 
oat^u)  185  a. 

APEM.Q,    £(^^5ia,uo./   194b. 
195b.  54  b.  I69b. 

£Aa"/,i;'?329a.  324  a. 
e?^e(pag  45  b. 

oatoixai  185  a. 

Ssidw  182b. 

eXiJLivg  92  a. 

(^ai?  185a. 

^^i's?  182b. 

£'Acc4l2b. 

.Ja('u)  183  b. 

^^cTc?  3 19 b. 

£'/.(/3^i;si'281b. 

(^'aKi'!*)  177  b.  27  b. 

(Joij?  196  a. 

£|U£'c/)  343  a. 

SaK^v  27b.  187 b. 

Svg-  192a. 

£/ujuj'28b. 

^aud^u)  179b. 

(5^ua-jU£v>ii;  192a. 

£v  9a. 

§daap  179  b. 

(Silu)  190  a  bis. 

"EX  64  b. 

^aiJ-du)  179  b. 

^uw,  (Wol97a. 

£V(j£AEX,vi?  189b. 

-haixcg  in  j;77r5<^a|U0?l79b. 

(JoJ(5£Kal96b. 

evsTTw  108  b. 

^ao-^«'vco  I96b. 

ev^a  9  a. 

(^a(7t;?  177  b. 

eaj  340 b. 

£&5cpcs?409a. 

ev&ev  9a. 

^eiy.vviJii  187b. 

£W6t  13b. 

(5£>«al82b. 

l7£i'oc«)  151  a.  Pracf. 

IvJOTE  13  b. 

ivvea  211  b. 

Evvse  18  a. 

Evvtuj,  f.  £0"crco  354  a. 

Evs?  18  a. 

EvTatJ-S^a  24  a. 

evteC-S-ev  24  a. 

evToeTTw  174  b. 

evvSpig  54a. 

I^  39  a. 

e'1  400  a. 

'En  339  a. 

£7r£J7Ct)  43  a. 

f-j'  15  b. 

E-suaj  404  b.  409  a. 

e-og  339aetb. 

e-Ta  409  a. 

eoauai  343  b. 

£oauj  343  b. 

FE^^sv  377  b. 

eo7co  21  a. 

e^^ct)32Ia. 

epea  61  a. 

£0'/5,uo?  37  b. 

ejjsv  61  a. 

e^cg  61  a. 

£0— ct)  4l4a. 

£pa-/\  352  a.  35 1  b. 

epv^^cg  325  b.  60a. 

It-S"»;?  354  a. 

ecry.ov  4l5  a. 

f  TTj'  28  b. 

'ETTia,  ETTja  353  b. 

e(Tyj/iy.a  4  I5b. 

e(iyjf,uai  4l5b. 

fj^^yjiv  415b. 

f  T£o'«  406  a. 

erj  6b. 

ETS?  340 b. 

£ij  421  a. 

tvpvy.peiwv  101  b. 

evpvg  59  a. 

tvypuat  352  b. 

eXi?  31  b. 

£X,ct)  355  a.  (415b.) 

e-lw  224  b. 

£cJv  (ion.)  408  a. 


454 


Vocabula  Persica.   Ossetica.   Gracca. 


^y:«U~-    fcds/en     (378  b.) 

37^1)  a. 
^\y>-  kdhem  379a. 
^j^  kub  391  a. 
ddnern   lofia. 
liJvAn  seg  3118  b. 
>A«  si/t  170  b. 
fermdn  254  a. 
^J  gird  348a. 

|,i>jr  gcrdem  348a. 
^S  gurk  371  b. 
u^i^^j'  kudek  103b. 
/ei  330 b. 

^ii^-w^  mest  284  a. 
hestem,  hes/int  430 a. 

5)  Vucabula  Ossetica. 

ali  414  b. 

dan    suni,     is/am    sumus 

430  a. 
fandag  227  b. 
garm-kanin  125b. 
gurin  116a. 
ra-  232 a. 
t  ccnag  163  a. 


C.   E  lingiiis  Graeciae. 

1)  Vocabula  Graeca. 

u  priv.  1  a. 

a  in  (iXoyjig,  anctTig,  uy.oi- 

TY,Q,  dSe}^ipcg  401  a. 
d  in  dTrKcZg  403  a. 
rt<>'«'S-fl^-  2  b. 
ayauog  148  a. 
d^yeA^vtt)  1 13a. 
dyeiow  442  b. 
a7>)  268  a. 
avtc?  304  b. 

dyKii,  d7/;a(  1  b.  338  b. 
dyy.cg  338  b. 
dyKLiAc?  338  b. 
dynv^a  338  b. 
d7>ccDi'  Ib.  338  b. 


ayvviJt.1  269  a. 

dyo?  1  a.  32  b. 

dypevM  121  b. 

dygsu)  121  b. 

avw  4a. 

d(^£A0oV  401  a.  425  a. 

a^w  304  b.  305  a.  308  b. 

aYiiu  356  b. 

d>)p  356  b. 

"^Air,  aiyig  4b. 

afV?  (dor.)  37  b. 

ai^Yio  45  a. 

at-^w  45  a. 

algeuu  442  a. 

ajow  442  a. 

dJTcrw  46  a. 

aliyjig  43  a. 

a/T5u)  21  b. 

aiTia  21  b. 

klrvYi  45  a. 

aiJiv  37  b.  41  b.  (65  a.) 

d;<»j  393  a. 

dy.fJ.Y\  393  a. 

d><oiT*]?  389  a.  401  a. 

aacirig  389  a.  401  a. 

a>cpov  3a. 

a;«oo?  393  a. 

dKwy.Y\  393  a. 

dA^rt/vw  22  b. 

d^^eicpw  334  a. 

dAs^w  315  b. 

dA>c>]  31 5  b. 

dAAv]AaJi'  13b. 

aAAo|Uat  415  a. 

oAAce  13  b.   (79  b.  228  a. 

285  a.  392  a.) 
aA|Urt  415  a. 
aAe  4l5a. 
a/-trt  41  Oa. 
dixaXSvvu)  289  b. 
d|WaAe?  289  b. 
diJ.Q>poi7ia  288  a.  I65a. 
dfj.sil3u)  302  a. 
diJ.sXyu}  289  a. 
aiJ.jJ.sg  30  a. 
aiJ.orog  293 a. 


d|U(fj'  16  b. 

dfxipw  58 a.  16b. 

dv  la.  9a. 

dfa  9a. 

di'^rti/w  439  b. 

avsjj.cg  9a. 

ANEP210b.  di/i^^io'?  15  Ib. 

319b. 
ai''S'^w7rc?  237a. 
dvTi  6b.  13  a. 
dvu)yw  156  a. 
'AHON  2a. 
aTrAoi;?  403  a. 
dTTO  14  a. 
dTTOTOSTTU)   174  b. 
d7rort7/^aii'  213b. 
rtTTTW  35  a.  163  b. 
dTTwS^ew  357  b. 
rtort  20a. 
do7c?  316  a. 
aoyvpcg  3l6a. 
uo^w  38  a. 
dpeiwv  345  b. 
rto-9^001'  20  a. 
dpirTspcg  4l5a. 
aoiTTCg  345  b. 
aoKSdig  315a. 
dpyjw  315  a. 

a^^TO?  61  b.  338 b.  401  a. 
do|Urt  4l2a. 
doow  20  a. 
doTTrtc^w  122  a. 
aoTYjv,  upoYiv  62  b.  372  a. 
aoTO?  395  a. 
ap-x^w  23  a. 
apwjju  127b. 
dTT-/io  169a. 
acTTDOi'  169  a. 
aTTu  353  b. 
drepiJiwv  213  b. 
au  24  a. 
avyYi  66  a. 
aS-&«  24  a. 
av&ig  24  a. 
av^avw  338  a. 
au'|co  338  a. 


ai/:?  59  b. 
auort  356  b. 
avraa  24  b. 
auT£  24  b. 
rtUTis-  24  a. 
at;TO?  24  a. 
avw  59  b.  (356  b.) 
dcjipcg  14  a. 
dyjw  415  b. 
w/J^ciJ.ai  415b. 
«X,-S-oc  4l5b. 
ayj/viJ.1  415b. 
ayjoixai  4l5b. 
axo?  4l5b. 

QidSog  262  a. 
/Grt&J?  (262 a.)  264 a. 
BAA,  losB?.Yiy.a  303 a. 
yGrtAafsrov  264  a. 
Qiaovg  ll8a. 
l3dTavog  239  b. 
/Bei/.&o?  262  a. 
QiiQiYiiXi,  s[z)Y\v  lloa.  11 8 a. 
/6i'c?  vita  I53b.  154  a. 
Qiicg   nervus   arcus   157  b. 

153  a. 
/3(00)  153  b. 
Q)Ka(jruvw  351  a. 
QxdrrYi  351  a. 
Q)Xu7Tcg  351  a. 
jGAuw  259  b. 
l3cv?^ciJiai  343  b. 
/GoLi?  119b.  115a.  118a. 
^§rt(^ti?  301  b.  289  a. 

Qioa^iwv  303  b. 

Q>pa^i7Tog  303  b. 
Qpayjwv  265a. 
Q^sy^w  351  b- 
Bpi^a  (aeol.)  351  a. 
iGfOTo?  288 a.  (95a.  164 b. 
242  b.  301  b.) 

yaTa  119  b. 
yaiu)  450  b. 
TAAAKT  119  b.  190b. 
yaixQpcg  151  b. 
7a,U£Ti?  148  a. 


INDEX  VERBORUM  COMPARATORUM. 


Nunieroriim  signa  indicant  paginam,  litera  a  el  b  coluninam  prlmam  aut  secundam;  Praef.  est  praefatio. 


A.    E  linguis  Iiidicis. 

1)  Vocabula  Pracrilica. 
anna  13k.  130a. 
kerisa  86a. 
catt&ro  130a. 
tdrisa  168  b. 
modbehi  153  b. 
latti  152  b. 

se  437  a. 

2)  Vocabulum  Hindostanicum. 
bdreh  196b. 


B.   E  linguis  Iranicis. 

1)  Vocabula  Sendica. 
«V»<A^  ava  24a. 
MiD^M  aspa  28  a.  197a. 
«X'>>^vW  aiva  64 b. 
•JWgOJ/O^W  aisma  44  b. 
JOvUAJii"^  dyese  308a. 
<AyCy>  lii- j  338 a. 
JOvU^  kad  85 a. 
gj  pvW^  kaine  71  a.  70 b. 
m) ^yiOT li  ar  a  106 b. 
^):/ (jT  1i  r u s  97  b. 
it^C^TArVj  lOlb. 
<W/  ffC«.<-H3  <J^^' J  a  l'r  a  100  a. 
M^^^iyM^/^GT     lc  t  a  hy  a 
101  b. 


'Mjv«.'>>wMjCu^  A'jt)«j  400  a. 

■A!^i)M(^  garema  125b. 
i?iv«-'(U   gairi,    gen.  ga- 

rois,  abl.  g^ard/rf  ll6a. 
'^i^iQ?   S^rep,     »7>CQJ 

geurv   121b. 
)  M^  M^  >  7  otu  ^cat^ruda- 

san  129  b. 
'*M>'?<jIm^  catrus  129b. 
ganfnu  148  a. 

A^ii^gad  llOa. 
gu  153  b. 
tanaol  Praef.  not. 
taro  170a. 
tritya  173  b. 
•^ip(r  tris  176a. 
dareia  189  b. 
ta.<JL)vU^  dasan  182b. 
0L3i4  di>'  187b. 
v(jj(£^rf'£2  200  b. 
•Cpi^lS^dbii  197  b. 
>*yi^;y-v»  naicis  84 £. 
nis  tare  214  a. 

no*|-rf  223  a. 

patare,    nom.  pata,   acc. 

pa/  rem  240a. 
<^>>?>i><X'e;       pauurva 

246  b. 
•DJ^jej  peres  249 a. 
v«.'P^/ro  248 b. 
/rdj^  249  a. 


frindmi  247b. 

6ay/a  262b.  391a. 

>^v«jjj  6(Jju  265a. 

bi  197a. 

i('j  197  b  bis. 

CO   >J  bud,bitidye,buid- 

y oimaide  265 b. 
v«.<7(TvOg    manlra    287a. 

31  a. 
»H3i(V)vWg  mdcis  84  a. 
mriJ  267 a.  273b. 
_yai  vel  /oi  304  b. 
/dre"  308  b. 
yus  314a. 
skenda  143  b. 
g^vAjjjxjo)  stdre    169a. 
vu.ȣ)OLJ  spd,    acc.  spdnem 

398  b. 

v«.<iit}i>v«.<^  sausa  154 b. 
gij  sem  112a. 
^/  153  b. 
su  153  b. 

>;ceb  iVnu  151  b. 

v(jwie.O  /nd  156  a. 
hapta  409  a. 
v«.<Gt«.<(\3e^v«.'eV     haptata 

409  a. 
hisldmi  429 b.     histdma 

430  a. 

'«-•>>J'ieV  hisva  153b. 
hu-glti  153b. 


•■«■'^tty^tV  huska  391  b. 
joev  At  437 a. 

i^ev  /idi'  437 a. 

^^^«.'^^ev  /ifare"  439a. 

2)  Vocabula  linguae  Persicae 
vcteris. 

adarsnus  Praef. 
asarijrata  Praef. 
bdbir  us,bdbir  uwaPraef. 

not. 
barta  Praef. 
daruga  Praef.  not. 
framdnd  254 a. 
kabug  iyd  Praef.  not. 
karta  Praef. 
paruvijata  Praef.   not. 

3)  Vocabidum  Medicum. 

(T-dy.a  398  b. 

4)  Vocabula  NeopersicR. 
bdd  356 b. 

jL  idr  358 b. 

(5jLj  bdri  358 b. 

^p  .u    bdr   diger  358 b. 
^jLw  behdr  340b. 

pusr  243a. 

^  bt,  uS^Ljaj  bibdg  359b. 

J-o  p!i  242  a. 

Q(_kj  tuvdn  171  a. 
j»i!_^'  luvdnem  171  a. 


fival  —  s^  hvi-. 


451 


^Trf  hval  1.  par.  {calane  K.  cdle  V.)  vacillare,  tituLare. 

(Cf.  germ.  vet.  a^allon  aniLulare,  errare,  volilare.) 
C.  vi  id.  Ma)t.  1.  Cli:  saii^ndn  nd  'palabc  sula 
mano  x^ihvalat i  'v a  ine\  R.  Schl.  II.  13. 4:  /yro//u- 
vdca  iatali  kruddo  muhurtan  vihval ann  iva. 
—  vihvalit  a  vaclllans,  tituh.Tns.  R.  Sthl.  I.  i).  li:  ma- 
davihvalitd /t   kdscit  prapatanty  ut patantica 

^"  hve  l.par.  alm.  {hu,  hu  v.  gr.  o"")  vocare,  advocare, 
Su.  3.  10:  visvakari/idnam  ahvaj-at  (ed.  Calc 
dhva^at);  R.  Schl.  II.  34.  11:  drj-d  hvajrati  vi 
rdgd;  Mah.  1.  3393:  mdcdi  'ndfi  sajrane  hvajre 
(Slav.  jf-a-// vocare;  island.  vet. /;j7a  hinnire,  germ.vet. 
hivaijdn  id.,  hivaijdt,  hiveijot,  tveiol  hinnit,  v.  Graff  4.  1  -23; 
fortasse  goth.  hropja  voco  =  scr.  hvdpaydmi,  sicut 
caus.  secunduni  generalem  regulam  sonaret,  pro  quo 
anomale  hv  d/djdmi  [gr.  466],  mutato  i'  in  r  [v.  gr. 
comp.20],servata  tenui/>,  sicut  in  j/ty.'o  dorm'\o,\.sv ap; 
gcrm.  vet. /iro/u,  ruafu  cet. ;  nostrum  rufe;  fortasse  hib. 
guilim  „1  weep,  crv,  Lewail"  =  hvdjrdmi,  mutato  jr 
in  /  [v. /a'A:r/],  nisi  pertinet  ad  2.  gar  \gf\-) 


c.  d    1)  advocare.    R.  Schl.  II.  58.   l:    dguhdvo   tan 

sutam;  91.  12:  dhvajre  v isvakarrndnam;  N.  5.  1 : 
dguhdva  mahipdldn  ...  svajrarlvari.  2)  pro- 
vocare  (ad  pugnam  vel  ludum).  Mah.  2.  879:  tvdm 
dhv ajrdmahe  rdgan  stird  jrudyasva;  4.  3i2: 
sarvamall dn  atd  "hvayat;  Rgv.  32.  6:  d  hi 
guhve  mahuvirjram;  In.  5.  7:  sasinan  vaktra- 
candrena  sd  "hvajranli  'va;  N.  12.  S3:  dhuja 
provocando,  post  provocationem. —  Cslus.  dhvd/a- 
jfdmi  advocari  jubeo.  Rag.lo.  75:  kavim  dhvd- 
jrajdmdsa. 

c.  d  praef.  upa  id.  sgf.  2.  Mah.  2.  1765:  updhvaja- 
sva    tam, 

c.  d  praef.  sam  1)  convocare.  Su.  2.  9:  sdinikdnsca 
samdhujra.  2)  provocare  (ad  pugnam  vel  ludum). 
Mah.  2.  151S:  tvdn  s umdhv aj-ate;  4.  3ib:  blmo 
mallan  samdhvajrat;  5.  35:  gdnd  drard  gasja 
sutam   matdksan    s amdhvajrad  devitum. 


'"^rf^f^xtJNS.  ^^NTVJxIv.Nr*. 


450 


^^hmal  -  ^^hvar  hvr. 


apa  celare,  occultare,  abnuere.    Man.8.53:  nirdiiya      ^Jjq[^ftr?man<  (a  Tir/ pudor,  s.  mani  mal)  pudibun- 


dus.    Dr.  8.  hh. 


-3h^ 


'pahnut  c. 
c.  ni  id.    Man.  8.  5'J:  /d  fdvan   niJinuvitd   'rtam. 
tMf^   hmal    1.  par.    {calani   K.    cdle  V.)    se    niovere, 

vaclllare.     Cf.  hval. 
^ra  ft/aj  adv.  lieri.     (Cf.  .gr.  %-&ee  pro  %£?,  lat.  heri  e 

hesi,  hes-lcrnus\  germ.  vet.  fi'eJ-/er  lieri,  V.  gr.  conip.3'Jl.) 

5SJ^fT*T  f'.y'i-''onn  (f.  -/,  a  praec.  s.  tana)  hcsternus. 

Ui7\  hrag  1.  par.  {saiivarane)  tcgere.     CLhlag. 

g^  hrada  m.  (r.  hrdd,  correpto  a,   s.  a,   v.  sq.)  lacus 

profundus,  pracsertini  in  Tartaro.    N.  6.  13.  Sa.  7.  43.        ___ 
_     ^  ^    ,  .         .     ■     r      \       «?»il  A/ac-   1.  par.  (sanvaranS)  tegere.     Cf.  ftro^ 

£»!<<.  r-IT  hradini  f.  (r.  hrdd,  correpto  a,  s.  J«  in  lem.)      «^  -\ "  "^        ^  ° 

fluraen.    N.  12.  112.     Vid.  «ad/'. 

^n[  hrap    10.  ^ar.  hrdpdfdrni   loqui.      C(.hlap,iap 

^  hras  l.par.  (sabde'  K.  rav^  V.)  sonare.    Cf.  hlas,      35^^''"''   ^*  P^''-  ^"""^-     '^''^-  *''"■'• 


^^"T  hrud,  f^ti  hrud,  J^jI^T  hrdud  l.atm.  (galdu) 
Ire. 

^«rf/irei  1.  ;Um.  hlnnire.  Mah.  4.  2000:  hresamdndir 
vdgil/iH. —  hrisild  n.  hinnltus.  Mah.  3.  11761. — 
Caus.  adliinnire  alicui  c.  acc.  Mah.  3.  1l76'l:  hreJa- 
ydmdsur  anyonyan  hre s it diU.  (Vid./i^i,  hesln 
et  cf.  germ.  vct.  hros  equus,  angl.  horse,  nostrum  lio/s, 
gr.  %§o-!xyi,  x^e/ae-S-o),  xge/^ti^w.) 


^T  hlap    10.  par.    hldpdjdmi    (bdsanS    V.)    loqui. 
Viil.  hrap. 


ras.  —  atni.  diminui  (fortasse  denom.  a  hrdsva  bre- 

vis).    Man.  1.   S3:    dyur    hrasate   pddasaK.      Caus. 

hrdsdfdmi  dlmlnuere.    Man.  11.  2l6.     Cf.  har  hr. 
^flr?  hrdsista,  -^^JJ^^hrds Ijrans,  v.  gr.  226.  3. 
■^^^hrdsva    1)  brevis.   N.  18.  6.   2)  angustus,  arctus. 

N.  23.  9. 
^T^  hrdd   t.  iitm.  (avyakte  sabdi  K.  svane  V.)  so- 

nare,  tonare.    K.:    hrddate   megaK. 
ii\\kt^\  hrddint   f.    (r.  hrdd    s.  in    in    fem.)    fulmen, 

Indri  fulmen.   Am. 

1.  ^T  ?"■'  3.  par.  gthrcTni,  part.  "perf.  pass.  ftr//d  et 
hrind.  Pudere,  erubcscere.  Rag .  15.  '\'i:  gihrdja 
rdg'avaK. —  hrltd  pudcns,  pudlbundus.  N.  13.  30. 
(Cf.  hric,  slav.  srar/i-i-ti  pudore  afficere  cum  s  =  h 
slcut  in  srudue  cor,  v.hrdaja;  fortasse  gcrm.  vet. 
HRU,  /J£/^  pocnltere,  hriivu,  riwu,  hrau,  rou,  hruumes, 
ruun;  hriuix'a ,  riuiva,  riiva  poenltentia;  anglo-sax. 
hrcova  Id.,   V.  Pott  1.  20\).   Graff  4.   11  12.) 

2.  ^l"  hri   f.  puJor. 

y»TS  hric  1.  par.  i.  q.  hri.  (IIuc  tralii  posset  goth. 
id-reiga  poenltentla,  nlsi  perllnet  ad  raiig.) 


"^fjK  hldd  1.  atm.  gaudere,  laetarl.  Mah.  1.  3036:  hld- 
date  ganild  preksja  (putram).  —  Cum  loc.  rei. 
Mah.  1.  3037:  hlddantS  (nardK)  svisu  ddresu 
g'armdrtdh  salilesv  iva.  —  Caus.  exhllarare.  R. 
Sthl.  II.  44.  10:  saydnam  anagan  rdtrdu  ... 
r(2smib  iK  sarisprs  an  sltdis  candramd  hldda- 
yisyali.  (Cf.  anglo-sax.  ff/^d  laetus,  splendens;  angl. 
glad,  germ.  vet.  g^/a/  splendens;  Vxh.  gairdim  „1  rejoice", 
nlsl  pertlnet  ad  gard  grd  q.  v. ;  slav.  rad  lactus, 
radosca  laetltla;  fortasse  gr.  7>)-9'0c,  'yv)-S"EW,  ejecla 
llquida,  Iransposit.i  aspiratlone;  fortasse  7«iw  e  ^ai-jw 
velyaS^lUJ;  \^\.  gaudeo.') 
c.  d  caus.   exhllarare.     N.  21.    S:     mamd    "hlddayati 

ci  taU. 
c.pra   caus.   par.   .itm.    id.     R.  Schl.  I.  9.  SG\    prahla- 
dayan;   ^\Ah.i.'  190:  p r ahtdday ad  v arn;   Ur.86.l4: 
prahl  dday  asva. 

^T  i^  hvar  hvr  1.  par.  (kdutilyi)  curvum ,  flexuo- 
sum  tsst.  (^iA.  prahva,  upahvara  et  c(.  dvar 
dvr,  lat.  vdrus,  hlb._^ar  ,,crooked,  IncIIned",  yfarajm 
„1  incllne,  bend",  fiaras  „crookedness".) 


S^^hul  —  ^  hnu. 


449 


^rrf  hul  I.  par.  {hatAu  K.  hatdu  cadi  V.)  ferire,  oc- 

cidere,  tegere.     (".f.  han. 
g5^j:[jl  /lu^ai  U4-  ni.  (qui  sacrifi  ca  tum  edit,  e  hutd 

et  b  u g)  igiiis,  ct  (ieiis  igiiis.    Ur.  6.   13.     ViJ.  sq. 
5^ cj Qj R  // « / « t» rt /1  n  m.  (e/iu/a  elvaha  ferens,  aiiferens) 

i.l.    Ritii-S.  1.  21. 
S^dfST  ^"'"■f"  ">•  (c  /lu/a  et  njrt  eJens)  id.    N.  4.  9. 
S^rllilH    hutdsana    m.    (e    hutd    et    aiana   edeiis)  id. 

N.  5.  3S. 
5^5^  huhu  m.  nom.  pr.  Gand  arvi.    In.  2.   l4. 

htiiikdra  in.  (e.i  interj.  ftjJm  et  kdra  confectio) 


actio  niyslicam  syliabam  hum  exclamandi.  R.  Schl.  I. 
75.  17.  Dev.  6.  9.  Up.  22. 

Jrts^   /'uc'   1.  atm.  i.  q.  1.  hud. 

t^-c^i|  hrciaya  111.  (qiii  in  corde  jacet  vel  dormit, 
e  /i.rd  cor  et  saya)  amor  et  deus  amoris.  In.  5.  4i. 
N.  1.  17. 

«g<5,  /i.rd  n.  cor.  N.  1.  IS.  (A.rrf  correptiim  e  hard,  v. 
gr.  conip.  1;  lat.  CO^£>,  cor;  gr.  (i£rtp;  goth. /lair/d, 
them. /io/V/fln,  V.  gr.  comp.  141;  nostriim  Ilerz.  De 
gr.  yMOoia.,  lit.  i/rJ/j,  slav.  srudize,  hib.  cridlie ,  v.  sq. 
/ir  dafa.J 

tg<j.ij  hrdaya  n.  1)  cor.  Br.  1.  5.  N.  9.  •'(.  26.  2)  no- 
titia,  scientia.  N.  14.  21.  20.  29.  (Vid.  ft.re/  et  cf 
slav.  jruc/i^rf  nciit. ,  tliem.  jru^/u/o;  gr.  ;i«poui  nltitur 
fem.  forni.i  hrdayd;  ita  lit.  fcm.  iirdis ,  gen.  sirdie-s, 
vel  sirde-s.  Etiam  hib.  croidhe  vel  cridhe  niasc.  cor 
potius  ad  hrdaya,  e  hardaya,  quam  ad  /i.rd  refe- 
rendum  esse  censeo.  Respiciatur  deriv.  croidhea-mhuit 
„hearty,  generous".) 

tg«j  hrdya  (a  /;rc/  s.ya)  amoenus,  jucundus,  gratus, 
suavis,  amatus.    R'.  17.  S. 

^  he  interj.  vocandi.    Lass.  8.   IS.   20.  12. 

^(*,  /le./   1.  par.  (vdddydm  K.  vdde  V.)  vexare. 

1.  ^77  ?"'.''   '•  par.   id. 

2.  ^5"  '^'?.''  6.  par.  (A:ac'<?  V.)  i.  q.  1.  k'ac.     Cf.  /la./. 


1.  tQ^  h^d  u  hm.  (anddari)  vilipendere,  negligere. 
R.  Schl.  II.  68.  22:  ah^damdnds  tvarayd  sma 
diitd    rdt rydn    tu    tt   tat  puram   iva  ydtdli. 

2.  ^3"  hed  \.  par.  {vistani  K.  vesti  V.)  vestire,  cir- 
cumdare.     Cf  hod. 

^f^^  /itV/  f.    1)  sagitta.    B'ar.  2.  36.    2)  splendor   solis. 

3)  flainma.    (Am.:  ravSr  arcisca  sastranca  vah- 

nigvdldca    hetayali.) 
^T\  hetu  m.  (fortasse  a  r.  hi  s.  unad.  /u)  1)  causa,  ratio. 

Su.  1.  23.  N.  2.5.  10.   2)  conditio,  pactum.   Dr.  9.  10. 
i^(-{p|f  hetutd  (.  (a  praec.  s.  t d)  abstractum  praecedentis. 

Hit.  13.  10. 
^fT^^lhetumant  (a  hetii    s.  mant    mat)    causa  prae- 

dltus.   B'.  13.  4. 
^iiy  hemd  n.  aurum. 
^J^^ihemdn  n.  Id.    Rag .  1-   10. 

^rif  hcs  l.atm.  hinnlre.  B'att.14.5:  hayd  gihesiri. — 
hesitd  n.  hlnnitus.  Mah.  1.  2S20:  hesitasvana. 
(Cf.  hres;  fortasse  lat. /ii/in/o  per  asslm.  e  hisnio,  quod 
deducl  posset  a  nomlne  actlonis  hesana  ejecto  a.) 

s^rjy  hesd  f.  (r.  hes    s.  d)  hlnnltus.    Am. 

^yCfrl  ?!<?•!("   m.  (r.  hes   s.  in,  nisl  a  praec.  s.  in)  equus. 

^jq'  hdimd  (feni. -/,  a  himd  s.  a)  aureus.   Meg .  74. 

^Hdrf   hdiiiiav  a  l  a     adj.    (a    himava  nt    Illmavans, 

s.  a)  hlma va n ticus.    Dr.  5.  5. 
^To    hod    1.  atm.  (hnddari  K.   gatdu    anddare  V.) 

vllipendere,     ire.       Cf.    hed,     1.  hud,     hud,     hdud, 

hrud,    hrud,    hrdud. 
ff)  l^    Jidud   1.  atm.  (gatdu)  ire.      Vld.  hod. 

SI  hnu  2.  ;Um.  1)  eripere,  auferre.  B'att.  15.  SS:  ya- 
masyd  'hndsta  v ikramam  (scho\.  apa?iitavdn) 
2)  se  celare  ab  allqno,  c.  dat.,  sich  elnejn  entzlehen 
Pan.  I.  4.3'4:  divadattdya  hnute.  (Cf.  A:  jnu,  goth 
hncivan  Inclinare,  linaivs  humllls,  hnaivjan  humiliare. 
germ.  vet.  Iinigan  incllnare,  anglo-sax.  hntvan,  linigan  id.; 
gr.  v$t'ui,  lat.  nuo,  v.  Benfey  2.  1S2.  Graff -1.  1127.) 
57 


448 


T^m 


hinsd  —  jTS'  'f*" 


f=-^  hiAsd    f.    (r.  hins   s.  a)    offensio.     B'.  18.  25    (cf. 

ahinsu). 
^■a^  hitisra  (r.hins  s.  ro)  ailj.  intcrnccivus,  pernicio- 
sus,  alrox,  saevus.     Subst.  ni.  bestla  rapax,  pcrnlciosa. 
Rag .  2.  62. 
1.   fe^5pJ"/i/AA- l.par.alm.(«i'/a^/<;  J  abdSK.  kugeN.) 

singultire. 
-•   T'r4^-('|   hikk    10.  atni.     {hiiisdydm    K.    hinse    V.) 

i.  q.  hiiis. 
fef^^sl  ^fi'J'mi>a   vcl    f^T^TJ^  hidimba   m.  nom.  pr. 

R  a  k  s  a  s  i. 
\k\^  ^SJT   l'idin^^<^    vel     |<;j|<'.  i-GJj    hidimbd    f.    nomen 

Hidimbi   uxoris. 
T^^T  ^i'''.":^   l.atm.  (anddare  K.  anddare  gatdu  V.; 

scribitur  fifrf)  vilipendere,  ire.     Cf.  /ieV/. 
\^r\   hitd    V.  drt  et  hi. 
T^^pfT  ?"■"'«    V.   /<a. 
Qj  fci  i-S<   hidimba    V.  Jiidimba. 
faici  t-gjl   l^idimbd    v.  hidimbd. 
J^'^^  hinv    1.  par.  (pritdu;   scribitur  /i/i)  exhilarare. 

Cf.^/nt. 
fe-jT  /i/ma  (ut  vldetur,  a  r.  /i/,  quofl  bac  in  formatione 
fluere  slgnificare  vidctur,  s.  rna,  v.  .?««)  subst.  m.  nix, 
y.himavant,  himdlaya.  Adj.  frlgldus,  v.hirndiisu. 
(Cf.  slav.  3HMA  sima  biems,  lit.  iiema  id.,  gr.  yjiuv., 
yjllJ.a;  ht.hiems,  hiberrius;  hlh.  ffeirn/ire,  geirnhrith, 
geimhreadh  „winter",  v.  Pictet  p.  66  et  himartu  apud 
Wils.  ed.  2;  gamh  „winter,  cold".) 
fa *-| olrl    ?""'"'"" ^    ni.    (nive    praeditus,    a    praec. 

s.  vant  vat)  nomen  montis,  Hiniavans. 
fe-jZftST  Tfirndrisu  m.  (frigidos    radios   habens,   Bah. 

e  himd  et  ansu)  luna.    Am. 
fe^-ll^Tf  ^f  "" ""'  ^'  (^  '' "" "  *■ " " "  '"  fem.)  nlx.  Nalod.2.5. 
1%T7T?<T?T   ?"''"«/«/«   m-    (nivis    sedes,    e    himd    et 
dlaya   domus,   sedes)   Himalayus,    cognomen   Hi- 
mavanlis   montis. 


•fejTTJJJf  hirarirnaya  (forma  anomal.  a  hiranya  aurum, 
s.  maya)  aureus.    lo.  2.  2.1. 

f^rrrSf  biranya  n.  1)  aurum.  N.  9.  12.  2)  diviliae, 
opes. 

T^fUST^l^Tg  hirarijakasifju  m.  (c  praec.  et  kasipu 
\)  cibus.  2)  vestimcntum,  in  du.  cibus  ct  vestiuicntum) 
nom.  pr.  Asuri.    Su.  1.  2. 

Jri jIIi^CTT  hiraryyapura  n.  (e  hiranya  el  pura)  no- 
men  urbis  Asurorum.    A.  10. 

jt^jfrl  hi/  6.  par.  (hdvakaratie  K.  /idvakrtdu  V.) 
nug.iri,  ineptire,  iudicra  agere  (de  fcmlnis  amore  caplis). 
Wils.  „to  express  amorous  inclination,  to  daliy,  to 
wanton,  lo  sport  amorously"  (v.  /idva). 

S^T^T  /lind    V.  hd. 

^  Jiu  3.  par.  gu!idmi.  DIIs  offerre,  sacrlGcare,  litare. 
Su.  l.,9:  d  t  m  arndiis  dni  gu/ivatuu;  H.  9.  27:  yag 
guhdsi  daddsi  yat;  Man.  4.  22:  etdn  eke  mahd- 
yagridn  ...  indriyes  v  eva  guhvati;  Rag.l3.  45: 
tanurn  apy  a/xdus it;  iMah.  3.  IO76I:  gu/idvd  'gndu 
gafdrn;  R.  Schl.  H.  41.  9  :  agni/i6 1  rdny  a/iuyanta; 
Dr.  6.21. —  C.  acc.  personae  cui  sacrificalur.  S.i.  1.25: 
/lutvd  'gnirn;  ISIan.  2.  1S6:  gu/iuydt  s  amidb  ir 
agnirn;  Mah.  2.  llil:  yo  gu/iuydd  vibum.  — 
/tutd  1)  sacrificatus.  B.l.ji;  v.  /lutdsa,  /lutabug. 
2)  is  cui  sacrificalum  est.  Sa.  1.  21:  sdvitryd  /lu- 
tayd.  —  Caus.  /idvdydmi  faclo  ut  quls  sacrificet. 
R.  Schl.  II.  25.  25.  (hu  e  d'u  vel  dd,  gr.  0T,  ^vui, 
-SuTicc,  Svua,  ■3^uT'/ic  cet,  v.  ddmd  et  gr.  104.) 
c.  ut   praef.  ab  i  i.  q.  sinipl.    Rag  .  1.  53. 

1.  "^Tt   /iu(i   1.  atm.  (gatdu)  ire.      CL/iud. 

2.  <?j  ^  l>"d  6.  par.  (saiigdfe  K.  mogne  s  aii  g  S  V.) 
coiligere,  coacervare,  submergi.     ^  Id.  sq. 

^UT  b"n<J    I-  P'11'.    (saiigdte  K.   sarige   V.)  colligere, 

coacervare.     Vid.  2.  /lud. 

r 

ST^/iHrt  l.par.  (kduti/y  e  proprle  /Mirc',  unde  /furcdmi, 
guliurca  cet.,    v.rnurc)  Inflexum  esse. 


^  hd  —  j^^^hins. 


441 


parihtjfat^  lad  iccdmj^  ahnm  nparihiy amd- 
riam   b  avatd    kriyam&nam. 

c.pra  1)  relinqiierc.  B'.2.  39.  5i.  2)  discedere.  N.26.  25: 
s d uhdrdancdi  'va  tvatto  ua  kaddcit  prahd~ 
syaii.  —  Pass.  i.  q.  pass.  simpl.  sgf.  3.   Man.  4.  4l. 

c.pra  praef.  vi  privarl.  viprahina  privatus,  c.  instr. 
Mah.  1.  Sl  1:. 

c.  vi  relinquerc.  N.  9.  33.  D'.2.  2J.  —  Mali.  3.  S'io6.  fut.: 
vigahisyasi  \>vo  vihdsyasi. —  Etiam  atm.  Mah.2. 
26o4:  na  vihdsye  vaU.  —  vihina  1)  privatus,  or- 
Latus.  N.  17.  22:  pitrd  viJiindu;  R.  Schl.  II.  52.  37: 
tv advihinall  le  privatus,  sine  le.  2)solutus,  liberatus, 
liber.  Rag.l8.  13:  anartdir  vyasandir  vihinafi. 
2.  t^,{  hd  3.  atm.  s'b^'  (anom.  v.  gr.  332),  pract.  mltf. 
dhdsi.  Ire,  cedere,  recedere.  Rgv.  37.  7:  gihita 
parvato  ffirifi.     (CS.Jii,  gr.KiyjCVU)  [!<1X;*1M']  forma 

redupl.,  cf.  Pott  2.  691.) 
c.  ut    1)  surgere.    Rgv.  103.  1S:  u g gihite;  9.  A:  prati 

tvdm  udafias a ta.  2) trans.sursum  niovere.  Ij  alt.3.  i7: 

aksibruvam   u g gifidnafi  (schol.  urd  van    nayan). 
C.  sam  ire.    Nalod.  1.  5i:   samafidsta   mudani. 
^\r\   ffdiii  f.  (r.  fid  s.  ni  pro  /i)  relictio.    B  .  2.  GS. 
rijijj^  fidyana  n.  (ut  vidctur,  a  r.  fiay  vel  fii  ire,  s.  ana) 

annus.    H.  4.  23. 
ri||:j3/j (2r<n  (r.  fiar  hr  s.  in)  capiens,  rapiens,   in  fine 

comp.   N.  13.  4. 
^J^  fxdrda  n.  (a  fird  cor,  s.  a)  amor.    Ur.  85.   10. 
Q.ICi^C^'!     ftdlafiala,      etiam     ^|r<-|ri|^     fidlafidla     et 

^rfjlyj^rl  fidldfiala  n.  vcneni  genus.    Hit.23.  5:  fia- 

idhala/i    z'isam. 
^ld  hdva   m.  (ut  videtur,   a   r.  hve    clamare,   s.  a,    cf. 

gr.  408)  nugae,  ineptiae,  deliciae  feminarum.     (Wils.: 

any   feminine  act  of  amorous  pastime,   or  tending  lo 

excite    amorous    sensations,    coquetry,    Llandishment, 

daliiance.)    In.  2.  32. 
^jfgT^?! « j- 1 «   (r.  has  s.  in)   ridens,  suLridens,  in   fine 

conip.    N.  3.  l4. 


^I^IHrT  l'dhdb'dia  adj.  (e  ftdhd  heu!  heu!  et  f/dtd 
qiii  est)  lieii!  hcu!  clainans.   S.i.  2.  23.  N.  17.  31. 

1.  fcA  /(/  5.  par.  (aiioin.  v.  gr.  402.  509;  gatdu  K.  ga- 
tdu  varild'ane  V.)  1)  irc.  2)  mittere.  Rgv.  34.  II: 
vagran  Iiin  v  a  n  t  i ;  li  att.  14.  36:  gadd  sakragild 
e^Sy^  (schol. /;rn/iiVd,  prisitd).  Vid.  praef. /jra. 
3)  augere,  amplificare.  Rgv.  23.  17:  Id  nd  hinvantv 
nd  varam.  4)  tueri.  Rgv.  18.  1.  (Cf.  2.fid,  gd; 
fortasse  lat.  cieo ,  gr.  y.iW  ciim  c,  ■/.  =:  fi  sicut  in  cor, 
y.sap;    V.  fiimd.) 

c.pra:  /jra/i/nom/ (v.  gr.  94''*.  annot.)  mittere.  A.8.  30: 
tdn  afiam  , .  .  p  rdfiinvan  yamasddanam;  S.  S: 
aslram  ...  prdfiina  v  a  in;  !).  17.  Iil.  4.  2.  —  Mah. 
2.  1244:  sa  dutdn  prdhindl;  Rag  .  12.  s4:  ratan 
tasmdi  pragigdya   pu randarali. 

2.  f^  fii  conj.  1)  cnim.  Br.  1.  i6.  B'.  3.  5.  2)  par- 
ticula  inlcrrogativa.  11.  3.  17.  3)  quiclem,  certe. 
M.  6.  22.  26.  27. 

|t^<Fr/!/«j  7.  I.  et  10.  par.  interdum  1.  atm.  hindsmi, 
Iiinsdini,  fiLiisc,  fi  iii  sdyd  in  i  (scriijilllT  his,  gr.  110"') 
1)  ferire,  piilsare,  offendere,  laedere,  violare,  vexare, 
affligere.  Ball.  17.  13:  afiinsan  mustibifi;  Mah.  3. 
1091:  fiiiis  y  dccd  fiiiis  ilafi;  136S5:  fiinsitd  na 
fiiiiseta;  Man.  4.  l62:  na  fiiiisydd  brdfimandn; 
7.  73:  arayd  na  hiiisanti  nrpan  durgas amd- 
sritam;  2.  ISO:  fiinasti  vratam  dtmanaH.  2)  OC- 
cidere,  iiiterficere.  II.  4.  15:  na  tdvad  etdn  fiiii- 
siJye;  Man.  5.  42:  pasuii  fiinsan;  Mah.  3.  I32S9: 
tvaii  fiy  enam  md  fiiiisifi;  13030:  anyonyam 
parimus  nan  1 6  fiiiis ayant  as  ca  mdnavdfi.  (Cf. 
haii  unde  hiiis,  sicut  e.  c.  lips  pro  lilaps  a  laf>  , 
v.  gr.  490.  IIiic  trahi  posset  gerni.  vet.  geis-la  fla- 
gelluni,    nostrum  Geifsel.) 

c.  upa  laedere,  violare,  vexare,  affligere,  damnum  facere. 
Man.  2.  73.   11.  26.  R.  Schl.  II.  9.  4. 

c.  t.j  i.  q.  simpl.  sgf.  2  et  3.  Man.  8.  23S.  R.  Schl.I.  14.  15. 
II.  72.  4  i. 


44G 


^xf^^q  hars  hrs  —  ^  hd. 


yanta    (sic    cum    ed.   Calc.  pro    sainahri y anl a    le- 

geniium);  Su.  4.  7:  s anhrsf  a  laetus. 

c.  sarn    fraet.  prati   gaudere.     Mab.  3.    10017:    prati- 

s  ari g ah  r s  u H  /i r  a  ^ d  H. 

r    

C.    i^T    c-*>'jj    hnrs    hrs    I.  par.  ( a//'A-e')   mcntiri. 

sxiharsa    m.    (r.hars.hrs    gaudcre,    s.  «)    gaudium. 

In.  2.  25. 

t^>r/^   hal    !.  par.  arare.     ^  id.  sq. 

SffT  hala  n.  (r.  /i«/  s.  «)  aratrum.    Am. 

^jl^^j  /i«tij  n.  (r.  hu  <iiis  offerre,  s.  is)  butvrum  puri- 

ficatum.    C  .  4.  Jl. 

^p6|  havja  n.  (r.  /lu  diis  offerre,  s. /«)  quod  offertur, 

offerendum  Diis.    Su.  2.  10. 

^cildl^   havjavdha    m.    (qui    aufert,    consumit 

diis   oblata,  e  havya  et  vdha  ferens,  auferens,  a 

T.  vah  s.  a)  ignis.    Dr.  2.  10. 

E»CiUoll^»-|   havyav  uhaua    m.  (e    havjrn    et    vdhana 

ferens,   auferens,   a   r.  vah   s.  ana)   ignis    (v.  praec). 

In.  5.  l-i. 

^^  has    1.  par.    ridere,    subridere.     R.  Scbl.  I.   46.    1": 

gahds aca   mumocaca;  IMah.  3.  3003:  fias iJj-anti. 

(Fortasse   has   e   das,    quod  in  inlens.  formaret  dd- 

ctas,  ad  quod  gr.  7W-S"£i'a,  Tx-^ii^'x  referri  possent.) 

c.  apa  deridere,  irridere,   c.  acc.    Pv.  Schl.  II.  3.5.  31.  — 

Caus.  id.    R.  Scbl.  II.  78.  17. 

c.  ava   Id.    Mah.  3.   11  IS!. 

c.  upa   id.    G  at.  17. 

c.pra  ridere.    H.  4.   1.  •il.   Br.  3.  22. —    C.  acc.  rldere, 

Irrldere  alqra.    IN.  12.  117. 

c.  pra  praef.  sam  ridere.    Mah.  1.  3'i31. 

c.  vi  id.    Mab.  1.  -1:25.  —   C.  acc.  irridere.   Mab.  1.  ■t762. 

-^^  hdsta  m.  nianus,  et  elephanti  proboscis.    Dr.o.  17. 

H.  3.  9. 

s^ferjq  /ia^/in  m.  (a  praec.  s.  in)  elephantus.    In.  3.  9. 

—  |^j.^?q-  hastipa  m.  (e   haslln   et  pa   q.  V.)  elepbanto- 

rum  custos.     Vld.  sq. 

^Kd^^"!  hristipaka  m.  (a  praec.  i.ka)  id.    Hit.  58.  21. 


1.  c^il  hd  3.  par.  (anom.  v.  gr.  332,  gerund.  hitvd\ 
part.  perf.  pass.  htnd,  c.  pari  et  pra:  parihiria, 
prahiria)  relinquere,  deserere.  R.  Sthl.  1.  1.  39:  hi- 
tvd  tafi  sdilarii;  H.  56.  3:  guhdu  nidrdrica 
tandrdiica;  Sa.  6.  37:  ndi  'iiaii  gahdmy  aharn; 
N.  11.  3.  B\2.  33.  —  Rag.  14.  61:  lidrj^dm  ahd- 
si/i.  2)  amittere,  privari,  orbarl.  R.  Scbl.  II.  12.  S'l: 
kdus aljd  mdrica  rdmaiica  putrarica  jradihd- 
sjati  ...  nidm  evd  'numa  risy  ati. —  Pass,  1)  re- 
linqul,  deseri.  llit.  126.  21:  kdrnali  sarvdtmand 
hejali;  A.  3.  17:  naca  me  hijfate  prdrxaK.  2)  pri- 
vari,  c.  Instr.  vcl  ablat.  vel  accus.  Br.  2.  20:  tduca 
hindu  rnaj-d  bdldu  tvajdcdi  'va  ,.,  v  inas  y  e  - 
tdin;  Man,  5,  l6l:  palilokdcca  hrjrate;  R.  Scbl.  II. 
64.  5:  tdrn  dsdm  matkrte  liindu.  3)  viribus  pri- 
varl,  debilitarl,  conficl,  exhaurlri,  tabescere.  Mah.  1.6291 : 
hiyamdnnn  tad  raksaK  samiksjra;  v.  pracf. 
pari.  —  hind  malus,  vllis.  N.  l'J.  11. —  Caus. /ja- 
pdjdmi  relinquere,  facio  ut  deserat,  Inde  abstraho, 
detrabo,  derogo.  Mah.  3.  ihG^i:  saktin  na  hdpa- 
yisj-anti  te  kdle  pratipugit dK.  Omittere.  Man. 
3.71:  paricdi^tdn  yd  mahdyo  giidn  na  hdpajrati. 
(QiT.yjri-os?,  yjf[-oa;  fortasse  lat.  Ao6eo,  gotb.  Aa6o, 
habais  =  czus.  hdpdjr dmi.) 
c.  apa  1)  relinquere.  N.  24.  11.  13.  2)  e.xcipere,  ex- 
ceptare,  in  gerund.  A.  3.  '17:  amaralvam  apa- 
hdya    bruhi  yat    te    mano  gatam.      \  id.    2.  varg 

c.ava  i.  q.  simpl, —  Pass.  relinqui,  restare.  Mah.  3. 
t  1558. 

c.  ara  praef.  vi  relinquere.    Mab.  3.   13661. 

c.  pari  relinquere.  Pass.  1)  relinqui.  Hit.5.3.  l4.  2)  pri- 
vari,  c.  abl.  Hit.  100.  22:  sartradarmakosebjraK 
...  parihtyate;  N.  19.  33.  3)  viribus  prlvarl,  debl- 
litari,  confici,  tabescere.  Ur.  40.  10  Infr.:  ^ar//i//a- 
mdndir  arigdiH;  Mah.  3.  12858,  4)  deesse,  deficere, 
desiderari.     Mah.  1,    7i7:    yal    kiiicid    asmadgrhe 


^^j-  ^  har  hr  —  ^rf  ^\J.'(trs  l'.''S- 


445 


c.sam  fTneL  prati  1)  retralicre.  Dr.  5.  A:  jras  tvd 
'dya  pat  tXlamuk  S  palantani  ptXnaii  grhitvtl 
pratisanliarvtti;  Sak.  5.  -0:  pr at isatihara  sd- 
yakam\  K.  Sclil.  II.  22.  10.  —  Caus.  retralienduiu 
curare.    R.  Sclil.  II.  22.  26. 

2.  573"  ^  /jar  /j.r  3-  par.  {prasahyakar ane  K.  pra- 
sahyakrtydm  V.)  violenter  facere. 

ET  hara  {r.har  hr  s.  a)  1)  adj.  \n  fine  comp.  rapiens. 
2)  subst.  ni.  cognonien  dei  Sivi. 

gTXjj  hdrana  n.  (r.  /la/-  /i.r  s.  ana')  actio  tollendi,  aufe- 
rendi.   Hit.  73.  7. 

^JT  hdri  I.  adj.  1)  vlridis.  2)  gilvus,  flavus.  3)  nlgri- 
cans  e  gllvo.  In.  1.  7.  5.  1.  5l.  K.  4.  12.  II.  SuLst. 
m.  1)  equus.  A.l.  1.  2.  j.  2)  leo.  Dr.  5. 7.  3)  nomen 
Vis  nus. 

sjyuj  harind  (feni.  -ni)  ailj.  e  flavo  albus.  Subst.  ni. 
nomen  anlmalls  quadrupedls  (\Ails.:  a  deer).  Dr. 
4.    15. 

5^?|  ftarU  viridls.  (Fortasse  \ltl.viridis  e  guiridis,  slcut 
vivo  e  guivo,  V.  giv;  lit.  zd/ias  vlridis,  z6/e  gramen, 
cum  /  pro  r;  fortasse  gr.  yjxa,  'X,Acoc  cet.  e  "/xO^ca, 
yji?\OCi;  yj./^oi  e  y^aXoi;  hib.  g/as  „green,  verdant, 
pale";  gerni.  vet.  groit  virescit,  gruet  id.,  gruanli  vi- 
rens,  grunti  \\tot,  grnni,  rro;)/ viridis,  v.  Graff4.  29S.) 

STTpf  lidrita  i.  q.  harU.    A.  4.  50. 

^i7cll^«~l  l'ariv dliana  ni.  (flavos  vel  e  gllvo  ni- 
gricantes  equos  Iiabens,  e  /idri  et  vd/iana 
equus)  nomen  Indri.    In.  5.  5  i. 

WTTrT^Tt  harilaki    f  (a  lidrila  producto  /  s.ka  in  fem.) 

nomen   plantae.     (AA'Ils. :    Yellow    or   cbcbuilc    my:'0- 

balan,   Termlnalia    chabula.) 

S75J  harmya  n.  palatium.    Hit.  39.  20. 

r 
^♦7  fiary    1.   par.     I.   q.    hay.       In    dial.    ved.     amare. 

Rgv.  93.    7.       Precari.     Rgv.  55.    •'(.       Minari.     Rgv. 

57.  2. 

c.prati  in  dial.  ved.  amare,  gratum  habere.   Rgv.  40.  6. 

57.  4.   93.  1. 


1.  ^T  ^T  ('ar.i  hrs  h.  par.  atm.  hrsydrni,  /irsyj; 
praet.  niltf  d/frsam.  \)  se  erigere,  horrere;  pracscr- 
tlui  dc  corj)Oris  pilis  (v.  /o  rna liars ana)  et  floribus. 
Mab.  2.  17)7:  nnisan  sulidain  a  srdusan  tatd 
rdnttini  rn e  S/irsan.  l*art.  pcrf  pass.  /irsitd  et 
hrJtd  crcctus.  R.ll.  l'l:  vismaydvisfd  firsfa- 
rdrnd;  N.  5.  25:  /irsi/asrag;  2.3.  17  ipuspdrji,.. 
/irsildni;  Mab.  4.  I2'l5:  /i  r  s  i  t  tl  n  i  rdrndni.  — 
/irsita  i.  q.  Iirsfarornnn  i.  e.  erectos  pilos  Iiabens, 
prae  terrore,  perlerrltus.  I>  .  11.  'l5:  adrst apiirv ari 
/ir.fitd  isrni  drsfvd  bayenaca  pravy at  ilam 
mand  rne  (cf  11.  l'l).  2)  gaudere.  N.  25.  8:  ga/ir- 
seca  narddipa/i;  R.  Sclil.  II.  63.  15:  dadrsire 
gnndll  I  Intd  ga/irsiri  sarve  bekasdraiiga- 
varhina/i;  Mah.  2.  21S'i:  ga/iarsa;  Man.  2.  54: 
/irsyet.  —  hrsfd  gaudens,  laetus.  N.  1.2i.  In.4.5. — 
Cum  gen.  II.  2.  7:  /irsfd  mdnus arndnsasy a.  — 
1)  exhllarare.  Mab.  1.  4160.  S2S0.  2)  gaudere.  Man. 
6.  57:  a/dbe  na  visddi  sydl  /dbecdi  'va  na 
liariayet.  (Lat.  horreo  per  assim.  e  liorseo  =  caus. 
Iiarsdy tirni,  v.  gr.  conii).  109"'.  6;  /lilaris ,  mutato  r 
in  /,  abject.i  sibilanle,  slcut  in  gr.  yjitpu) ,  yjiDUj, 
yjiDua  cet.;  hib  gairim  „1  laugb,  rejolce,  extol", 
nlsl  perllnct  ad  gar  [ff.''],  vel  ad  /las  ridere,  mu- 
tato  s  \n  r;  gairisneach  „liorrIble";  german.  vet. 
ir-gruisn  borreo,  grus-/ih  borrlihis,  anglo-sax.  gris-iic, 
nostrum  grauscn;  gcrui.  vct.  in-gruet  horresclt,  vid. 
Graff  4.  300.) 

c.pari  caus.  exhllarare.    Mali.  3.   SS7. 

c.pari  ^net.  sam   caus.  id.    Mah.  3.   17470. 

c.pra  gaudere.    B.  5.  20.    Ijr.  3.  23.   N.  5.  31. 

c.  pra  praef  sarn  i.  q.  simpl.  sgf.  1  et  2.  N.  26.  33: 
s  arn  pr  alir  i  f  a  t  aniiruhd/i;  Mah.  1.  3107:  sarn- 
pra/irsfa  gaudens,  laetus. —  Caus.  exhilarare.  Mah. 
3.    1IS29. 

C.sarn  id.  C  alt.  9.  22:  b  ayasnfi/irsf  aromtlryafi; 
N.  21.  3:    srutvd    tu    (rat  anirg  dsairi)  s ama/ir s- 


444  ^  ^  ^-^"^'  '^'•'■- 

c.  nis   1)  promere,   exlraliere,  evellere.    Mah.  3.  \Gh?,S.  vihariccai  \<a   sirlbir   antahpuri  jrtfto  (schol. 

6033.    2)  efferre.    Man.  ;').  .91.    10.5.5.   8.399.  kridit);    Mah.  1.    .5576.    5703.    7713.     3)  ilegere,   tra- 

c.pari    1)  iii    dial.   vril.    amplccli.     Rgv.  61.  S.     2)  de-  duccre   (lcmpiis).     Mah.  1.  7:    /tvacd    '/«li    vihrtas 

mere,     aiifcrre.      R.iin.    ed.    Scr.    II:     sukmn     pari-  tvaya    kiilali;     3.    12535:   yatdprallgnan    iiihr- 

hrtal)  kulc   Csmin.    3)  relinqiiere,  deserere.    R.  Schl.  tasca    kdlali;     In.  1.  5S:    varsam    ekati    vihrljdi 

II.    48.   20:     ja/d    pujrasca    bartdca    tjaktdu  \<arn.      Eliam   omissa   lempus   exprimeiite   voce.    Mah. 

...  kari  sd  par  ihared  anjatn.    4)  evitare.  B.2.27:  4.  27:  ilj  etad   v6   majd  "k  jd  I  an    v  iharis  jdmj 

aparihdrje     irte     na     tvan     sdcilurn     arhasi;  ahaitjatd;  Man.  6.  22:  sl  dndsandb  jdn   viharct 

Mah.  3.  3S9.  Ilit.  22.   1.    5)  relinere,   cohihere,  celare.  stando    el    sedendo    absnmat    tempus    (schol.   kancit 

Mr.  26.    12:    jad    eva    p arihar t av j an    tad    ei<6  kdlan    stila    eva    sjdt    kanciccd   ^pavista    iva; 

'd&harali  murkali:   Sak.  ii3.   I6.  cf.  Weslerg.). 

c.  pra    1)  puliare,    fcrire,    tundere,   vulnerare,    c.    loc.  c.sam    1)  comprehcndere,  complecti,  colligcre,  zusam- 

n.3.21:  majj  iva  praharir  hi  tvan  na  slrijafi  mcnfassen.      Mah.    3.     1S9:       krlvd      dvddasadd 

hantum    arhasi;     Sak.  5.   21:    drtatrdndja     va/2  ^^tmdn am  . . .  sanhrlj di  ^kdrnavan  s arv aii  1  van 

saslran     na     praharlum     andsasi;     I\ag  .  2.  62:  snsajasi     rasmibili     (^saiihrlja     =     sanhrljd 

maji    nd    'ntakd    Spi    prabuli    praharlum    kirn  ''^  Imdn  arri    i.   e.    vim     luam     comprehendeiiiio ,     colli- 

uld    'njahiris  rdli;    Dr.  '.).    '1:    padd    murdni    ...  gendo);   Mah.  3.    II5I7:  sarihrlja   muslirrr.    2)  atm. 

prdharad    v ilapis j al ali;    Mj'.  122.   I.    2)  jaculari,  contrahcre,    in    se    contrahere,    einzielien.     Mah.  3. 

emlttere.     sardn   kasmdicit  sagittas  in  alqm.    Mah.  11277:  saiiharasva  mahdvtrja   svajam   dlmd- 

3.  15S'l:  praharasva  sardn;  3.   10387:  tat6   Ssmdi  nam  dtrnand;  Hit.19.  13:  na  hi  sanharal i  gjol- 

prdharad     vagram.      3)    adoriri,     oppugnare,     im-  s  n  d  ri    candras    c  dr}  d  dl  av  i  s  m  a  n  i.      Cum    ablat. 

pugnare  aliquem,  c.  loc.  vcl  acc.    Rag  .  7.  56:  sarva-  abstrahere.     R.  2.    5S:    jadd    sarihar ai ecd    ^jaii 

baldii  gdili  ...  b  urnipdlds    tasmin    pra  gahruli;  kurmo  -Siigdni    va  sarvasali  I   i  nd  rij  dri  r  \idri- 

Mah.  4.    1107:    trigartam    prdharat.  —    Pugnare.  jdrlibjali.     3)    par.    ;Um.    retrahere.      Rag  •  4.    l6: 

Mah.  3.   15l6S:    praharis  jair  li    vivasdli    sniham  vdrsikari    sari  gahdri  ''rrdro    danull;  Mah.  3.   772: 

ulsrgja;    II.  3.  21:   praharaldn    varali.      Vid.  sq.  sariharasva  punar   vdrram;   Sak.  6.    I:  isa   sari- 

et  praharta  r  -ir.  hrlal'i  {vdrxali).    4)  cohibere,   supprimere.    N.  6.  l4: 

C.  pra  praef.  sarrr  pugnarc.     Mah.  3.   15167:  judi  sam-  sariharlun    no    \sahi    kdpam;  Rag  .  10.   33:  san- 

praharisjanl aU.  hrijate    vacali.     5)   destruere,    delere,    extinguere. 

c.  vi   1)  abripere,   abstrahere.    Mali.  1.  51  iO:    kd/6    vdi  Mah.  1.    211:    kdlali    srgali   bdldni    kdla/i    sari- 

'naii     V i/iaral i    krod  6     vdi    'nari     /laralj     uta.  /larati    pragdH;    3.     1641.      Vid.   sari/iartdr    -Ir, 

2)  gaudere,  voluptate  frui,  liidere.    Su.  4.  3:  nirudjd-  saiihdra.    6)  i.  q.  simpl.  sgf.  1.    Man.  8.  189.   9.  113. 

gdu   ladd  b  dtv  d  v  iga/rrdti  Smardv  iv  a;  Dr.  1.1:  123. 

tasmin     ba/iumr gi    Srariji     atamdnd/i  ...    vi-  c.sam    \)Tae[.  upa     1)    afferre.     Mah.  1.   7206    (cf.   720S: 

gahrus   ti  jald   \nard/i;    N.  5.  46:    vanisu   ^pa-  upaga/idra).     2)  abstrahere,    retrahere.     Hit.  19.  6: 

vanisuca    damaj  an  tjd    sa/ia     na/6    vi  ga/ydrd  cilluK    pd  rsva  gatdri    cdjdn    no    ^pasari/iarale 

''maropania/l;    5.    4S.    —     Man.  7.    221:     buktavdn  drurna/i. 


^^ 


liar  hr. 


443 


Man.  7.  SO.  10.  119.  2)  adliibere,  iili.  H.  4.  \%:  ba- 
larn  dhdrtiy  drn  us  a  jrad  vdjor  ^ a g a t ati  hsaye. 
3)  perripere,  seiilire,  e.  c.  hariam  laelitiam,  Mali.  3. 
867:  sarit  rus  arn  terroreni,  F».  Sclil.  II.  60.  i)0:  r6.iarn 
iram,   1.  c.  I.  60.  19. 

c.  &  praef.  ab'i  afferre.   Mali.  1.  3733. 

c.d  praef.  u/  efferre,  eniittere,  proloijiii,  proiiuntiarc, 
dicere,  loqui,  referre,  narrare.  Sa.  5.  'iS:  uddhrtan 
te  vacanam;  Man.  2.  191:  no  'ddhared  asjra 
ndma;  IS.  5.  31 :  et  dv  ad  ...  y  at  dvrll  arii  uddhr- 
tam;  C  .  17.  19.  2i.  Noniinarc,  appellare.  Ur.  63.  9: 
tvdri   kdrnino    madanadulirn   u ddharant i. 

c.  d  praef. />r«/j  -\-  ut  respondere.  R.  Stlil.  I.  ')2.  10: 
t am   pratyuddharat. 

c.  d  praef.  sam  -\-  ut  referre,  dicere.  Man.  1.  50. 
R.  Scbl.  I.   14.  2Z. 

c.d  praef.u/JO  facere.  Mah.3.  I353:  yatnam  uddhrly a. 

c.  d  praeLprati  1)  recuperare.  Mah.  3.  S655:  kirnar- 
t  afi  rdrnasya  hrtarn  dsid  vapuli  prabo  katarn 
pratydhrtui'icui'va.  2)  efferre,  emitlcre,  proloqui, 
pronuntiare.  N.  4.  18:  vdspdkuldn  vdcani  .  .  . 
pratydharanti.  3)  clamare,  vociferari.  Dr.  6.  7: 
gomdyuH  . . .  firat  y  uhar  at\  Mali.  2.  :!;6  l9  :  pratyd- 
haranti  kravyddd   grd  ragomdy  uv  dyas  dli. 

c.  d  praef  vi  1)  pronuntiare,  loqui,  dicere,  narrare. 
B  .  8.  13:  orn  ity  ekuksararn  brahrnn  vydharan; 
N.26.  18:  kir\  vy  dharasi  gito  na  vydha  r  isy  asi; 
1.  20:  vdcan  vydgahdra  na/am;  3.  18:  na  tus 
t afi  s aknuvanti  sma  vydharturn  api  kiricana. 
—  prasndn  vydharturn  interrogationes  dissolvere. 
Mah.  3.  i;-i66.  2)  vocifcrari,  clamare.  Dr.  6.  2:  sru- 
tvd   giro    vydharatdm   rnrgdridrn. 

c.  d  praef  ab  i  -\-  vi  pronuntiare.    Man.  2.  172. 

c.  &  praef. />ra  +  vi  praedicere.  Mah.  1.  72'l0:  evam 
pravydhrtam  pilrvam   marna  rndtrd. 

c.  d  praef.  snrn  1)  colilgere.  Mali.  1.  6951:  tatra 
b  diksy afy  s  arn d gahruH.    2)  sccum  ducere.    Sa.3.2: 


vrdddri  dvigdn  sarvdn  ...  s arndhr lya.  3)  of- 
fcrre,  facere  sacrificium  (v.  (//w/r  sgf  i).  R.Schl.  1.58.4: 
s arndliarturi  kraturri.  i)  delerc,  extinguere.  B  . 
11.32:  kdlo  isnii  lokaks  ayakrt  pravrdd  6  lokdn 
s arndhar turn  ilia  pravrllall. 
c.  ;//  1)  promcrc,  cxtralicrc.  liag'.  2.  30:  sararn  .  .  . 
n  is  ari  gdd  uddarlurri  liiial;  (Jr.  4.  2  infr.:  udda- 
ren  nd  hrdayasaly arn;  Mah.  1.  3299:  rndrn  pa- 
tildrn  asrndt  kdpdd  uddarlurn  arliasi;  2.  2293: 
kduravdrriavarnagnarn  riidrn  uddarasva;  3. 
lll:  uddrlu  hy  lipudati  pragdli;  ftlan.  4.  JS : 
daksinarn  pdriirri    uddarel  {scho\.  v ahis kury dt). 

2)  eveilere,  avelicre.  Man.  7.  110.  N.  16.  13.  3)  ex- 
stirpare,  dclere.  Mah.  1.  5719:  snpatndn  mamo 
'ddara;  Rag  .  2.  30.  4)  crigerc.  R'.  6.  5:  uddared 
utmand  "tmdnan  nd  "I riidnam  avas ddayet. — 
<>aus.  1)  facere  ut  quis  extrahat.  Rag'.  9.  78.  2)  eri- 
gere,  sublevare.  Mah.  3.  109'i6:  tasydricd  ^dddry a- 
mdnd y  dni   (vasu  rii a I y  d in ) . 

c.  ut   pracf.  ab  i  erigcrc,   iiicie   accumulare,   coacervare. 

Mr.  120.    7:     viprasvafi    na    hardrni    kdricanam 

atd  yagriurlarn    ab yudd  rlam. —     Caus.  eripere. 

Mah.  3.   13326. 
c.  ut  pracf  pra  erlgere,  sublevare.   R.  Schl.  II.  110.  4. 
c.  ut    praef  sarn     1)   promere,    extrahere.     Sa.  5.    17. 

6.  -'i3.    2)  exstirpare  (cvcllere),   delere.    Mah.  1.  3821. 

3)  erlgere,  sublevare.  Mali.  3.  10946.  —  Trop. 
Mah.  1.  «4271:  nasiarica  b  dr at ax- aris arn  punar 
eva    samuddara. 

c.upa  1)  afferre.  Mab.  1.  720S.  Sak.  37.  2  infr.  2)  of- 
fcrre.  B.  9.  25:  lad  aham  b  aktyupahrtarn 
asndmi. —  yagriam  upatxartum  sacrificium  facere. 
Mah. 3.  8379  {y.liar  hr  praef  d).  3)  exstirpare,  delere. 
Mah, 2.  S6l :  /ra/dc'o '^a/ir/d  rdgan  ks  at riy  dH.^ 
Caus.  afferendum  curare.    R.  Schl.  1.  20.  9. 

c.  upa  praef.  surn:   s arnu patiarlun  yagriam  offerre, 
facere  sacrlficium.    R.  Scbl.  I.  40.  2. 
56* 


443 


^rr  hdnu  —  ^^  ^  har  hr. 


^p:j  hdnu  m.  f.  niaxilla.     (Gr.  •yevu?,   golh.  kinnu-s  fem. 

maxilla,  germ.  vet.  kinni  n.  !d.  et  mentum;  lit.  znnda-s 

pertinet    ad   ganr/d,    fortasse   etiam    lat.  gena,   ita   ut 

mutilatum  sit  e  gendn.) 
^r\   hanii  f.   i.  q    lianu. 
■Sy^  hanta  interj.  gaiidii,_  misericordiae,  conslernationis, 

etiam  parlicula  inccptiva.     (Am.:  harse  Cnukampd- 

ydn    V dk/dratnh  av is ddaydli).     H.  1.  51.    A.  3.  9. 

B\  10.  19.   Ur.  8.  17.  Mcg.  102. 
rifll  \    -fT  haniur  -tr    m.  (r.  han   s.  tdr   t  r)    1)  occi- 

sor.    B'.  2.    19.     2)   eversor,    subversor,    exstinctor. 

Hit.  22.  12. 

f^*-*^   hamm  1.  par.  (gatdu)  ire. 

^ij  hay    1.  par.    (gatdu   klame)    ire,   defatigari.      Cf 

hary. 
■s^  hayd   m.  (fortasse  a  r.  hay,   nisi   a   hi,   s.  a)  equus. 

N.  19.  2. 

1.  ^T  ^  har  hr  1.  par.  atm.  1)  preliendere,  capere, 
tollere,  demere,  auferre,  rapere,  abripere.  Br.  2.  17: 
•prainal ydi  'ndn  (duhit aram)  har ejfus  ti  havir 
dvdiiksa  ivd  'd  v ardt\  B  .  2.  60:  indrijrdni  ha- 
ranti  prasab  am  manaK;  R.  Schl.  I.  1.  51  :  gahdra 
bdrjdn  rdmasja;  Dr.  5.  2S:  hriyamdndn  tdn 
rdgaputrim;  Man.  7:  yasya  rdstrdd  hriyante 
dasyub'iK  pragdH;  Mah.  3.  lOlSl:  tata  dddya 
parasun  rdrno  mdtuli  siro  Sharat;  Man.  9.  131: 
dduhitra  evaca  hared  aputr  asy  d  'kilan  d  a- 
nam  (schol.  grhniydt);  135:  danan  tad  putri- 
kdb'artd  hareta\  136:  danan  haril.  2)  afferre, 
apportare,  petere,  holen.  Sa.  5.  103:  svaK  paldni 
harisyasi.  In  dial.  vtd.  invenitur  praet.  redupl. 
gabdra,  gabri  pro  gahdra,  gahri.  —  Desid. 
gihlrs dmi  rapere,  abripere  cupio.  Mah.  1.  "iSO. 
R.  Schl.  II.  20.  4s.  (Cambro-brit.  hivra  capere,  vid. 
Pictet  p.  67;  ^T.  yjeia  a  capiendo  dictum,  sicut  scr. 
hdrana,    v.    Wils.;     fortasse    CUDU!,    ahsuj    e    yjiipiC, 


yjciasii),  nisi  pertinenl  ad  var  vr\  fortasse  aysiou)  = 
dhardmi  cum  "/  =  h,  sicul  in  ysvvf  =  hanu\  for- 
tasse  lat.  gem,  ita  ut  ges-lum  orlinn  sit  e  ger-tum.) 

c.  anu   imitari.    Glta-G.  8.    i.      Vid.  anuhdra. 

c.  apa  abripere,  auferre,  abducere,  tollere,  demere. 
N.  10.  7:  nidrayd  'pahrtd\  Dr.  5.  li:  indro  'pi 
tdn  nd  'paharit\  8.  2-1:  ks u  ri n  d  'pdhar  ac 
c  irnK. 

c.  apa   praef.  ri   id.    Mah.  2.  1584. 

c.  ab'i  tollere,  demere.  Mah.  3.  14610:  sd  (saktiK) 
muktd  'b yaharal  tasya  mahis asya  sir6  rna- 
hat.  —  Caus.  pugnare.  Dr.  8.  5:  kotikdsyd  zbya- 
hdrayat  I  mahatd  ratavansina  parivdrya 
vrkodaram.  —   Vid.   praef./^ra. 

c.  nva  deponere.  Mah.4.l30't:  dandnsy  avahar a. — 
Caus.  facere  ut  quis  det.  Pass.  Mah.  2.  2h9:  kaccid 
ab  ydgatd  durdd  v  ani  gaK  ...  av  ahd ry ant  i 
sulkani\  Man.  8.  19S:  avahdryo  bavit  ...  sa( 
s  alan    damam. 

C.  ava  praef.  abi  caus.  ab y av ahdraydmi  pugnare 
jubeo.    ,Mah.  3.   16369.     Vid.  praef  abi. 

c.  ava  praef.  vi  1)  agere,  facere.  Hit.  62.  9:  itat  sar- 
vati  gndtvd  yatdvnsdran  vyav ahartavyam, 
2)  pugnare.  Mah.  4.  1S70:  tdu  v yav dharat dn 
yuddi.  3)  adipisci.  Mah.  3.  l462:  sdntin  vyava- 
haranti. 

c.  d  1)  afferre,  apportare,  adducere.  N.20.  5:  n&  "har- 
tun  s  akyati  punaH  (pafaK)\  Dr.  8.  50:  drsfvd 
. .  .drdupadlm  dhrtdm  punaK.  2)  capere,  abrlpere. 
N.  26.  7:  parasvam  dhrtya.  3)  accipere,  adipisci. 
N.  24.  29:  prativdkyi  tat  d  "hrli  (nisi  separandum 
tatd  hrti)\  Man.  9.  190:  sagotrdt  putram  dha- 
rit.  4)  kratum  dhartum  offerre,  facere  sacrificium. 
Mah.  1.  3761:  trln  asvameddn  dgahdra\  3.  99S3: 
yagndn  dgahrur  uttamdn  (y.dhartdr  -tf). — 
Caus.  1)  facere  ut  quis  afferat,  apportet,  cum  2.  acc. 
Mah.  2.    9S7:     karam    dhdrayisydmi    sarvdn\ 


^i^/jan. 


411 


luin.  (hnii  e  J  ait  q.  v.;  gr.  0AX,  £C^rtl'OV,  -Sava- 
TS?,  •S'£ii'U';  gotli.  (/«H-///I/J  niors,  iiiiitnlo  n  in  h,  v.  gr. 
comp.  43'2,  (luu-lhs  mortiius,  tliem.  dau-da  =  scr.  ha-ta 
e  <ian-la\  usJaudjan  pugil.ire,  div-aiis  morii  oLiloxlus, 
ilebilitato  a  iu  /;  gcrm.  VCt.  (/ixr-t/),  tmv-an  mori,  do-t, 
to-t  mortuus,  diid^  tnd  mors;   l.nt.  FEND^  offendo .,  de- 


traiica  kar^  nigag  n^.  Trop.  profllgare.  Ilil.6.  li: 
ddivaii  iiihatjra.  2)  occiJcre,  interCcere.  11.  4.  15: 
tvAm  tva  ...  nihanmy  adja;  S'u.  4.  18.  R.  Sclil.  I. 
Ao.  'Vj.    3)  demergerc,    dcfigere.     R.  Sclil.  II.  82.    16: 

rdiiie    n  ihatace  t  a  s  a  fi. 
c.  '/1  pr.ief.  pari  pulsare,  fcrire.    Mah.  3.  i-226\. 
fendo   [Pott  1.   255]    cum  /  =  \}^ ,  sicut  in  fumus,        c.  ii i  praef.  fi    1)  pulsare.    R.  Sclil.  I.  9.  l6.    2)  occidere. 


inferus ,  rufus,    v.  d  umn,   ddara,   rudird;    fortasse 

ferio    mutatis    liquidis  n  et  r;    liib.  gonaiin   „1   wound, 

sting,  stab",  forlasse  gni/  „slauglitcr",  niiilatis  liquidis 

n  et  /;   gaillini  „1   liurt",    v.  nid  dn  a.) 
c.  apa  abigere,  depellere.    Rgv.  42.  2:   apa   sina   tain 

pat  6    gahi.     Trop.    Mail.  6.  96:    sannjdseiicX  'pa- 

hatydi  *iiaJi. 
C.  abi  i.  q.  siinpl.    B.  1.   13.    A.  7.  6  {ab  yag  nain    vid. 

gr.  293);  Mali.  1.  7730. 
C.ava    id.     Mah.  2.  915:     anyonyan    gdnuh  ir    ava~ 

gagnatuli. 
c.  d  id.    Dr.  8.  35. 
c.  d  praef.  aOi  id.    Mah.  1.  S223. 
c.  d  praef.  vi  inipedlre.    R.  Schl.  II.  10.  32:  na  te  kan- 

cid  ab  iprdyuii  vydhantum  utsahe;  22.25:  vyd- 

hate    ipy    abiseke    me.      Vid.  /i«/i    praef.  v i. 
c.  d   praef.  sain    1)  conglobare,   conipriinere.    A.  3.  40: 

taldir    api    s  nindhat dili;    v.    praef.  .y«m,     2)  con- 

lingere.    Dr.  o.   17:  hastan  samdhalyn   dnnanga- 

yasya     biind/i     sard/i.       3)    i.   q.     slnipl.      Mah.   1. 

6291:  tain  ...  ganubydii   saind  ga  g  ne  ;    79(1:  be- 

r  iti    s  aind  g  n g  n  e. 
C.  ut  tollere.    R.  Schl.  II.  53.  32:  gn/dn   matsydv  ivd 

'dd  atdii.  —  uddata  superbus.    Illt.  llo.   11. 
c.upa     1)  pulsare,    ferirc;     trop.   11.  2.    29.    N.   7.    1  i. 

B  .  1.  3S.    2)  atlingere,  contingere,  usurpare,  adhlbere. 

Man.  9.  20S:    anupag  nan  pitrdravyam. 
c.  ni  par.   atm.     1)  pulsare,    ferire.     A.  3.  19:    nignan 

prdtena   prtivim;     Mah.  3.    12220:    sirdiisi    visi- 

/cdir    diptdir    nya/ianam;     4.     |6S0:    virdlapu- 


interficere,  destruere,  delere.    Mah.  1.  2837.  A.  8.  25. 
c. /'«rd  ablgere,    propellere.    Mah.  3.  12SS9:   payoddli 
...  vdyti  V  e  gaparu/ial  nH. 

c.  pari  decutere,  dejicere.  Gita-G.  .5.  13:  pari/iata- 
rasanam  ...  g  ag  anam. 

c.prati  par.  ."itm.  1)  referire.  Mah.  3.  1091:  prati- 
hanydd  d  al  ns  cdi  'v  a  tatd  hiiisydcca  /liiisit  a/r. 
2)   repellere,     ziiriicks  chlagen.     A.  3.   31:    asiniii 

prnti/iatecd    'stre;   8.  11 Mah.  1.  S27S:    sardir 

arguno  varsain  pratigag  ni\  2.  81.  3)  pulsare, 
feriie.   A.  10.  20.  36. 

c.  vi  1)  pulsare,  ferlre.  A.  8.  4.  10.  23.  56;  trop.  affllgere, 
innnali  anlnium.  Mah.  2.  151:  mand  vihanyate. 
2)  repudlare,  rcpellere.   Rag'.  2.  5S:  na  'rhasi  tvam 

me  pranayaii    vihaitlum;    11.   2:   ragd/i    ku/e 

na  vyahoiiyn/a  kaddcid  ar/itd.  3)  impedlre.  R. 
Schl.  II.  23.  22:  /okapd/d/i  samastds  te  nd  'dya 
rdninb  ise caiiam  ...  i'ihanyu/i;  Mah.  3.  15138:  md 
vihanyata  gaccata  (vihanyata  linperat.  pass.  c. 
terra.  par.  v.  gr.  446).  —  Caus.  dclendum  curare.  Hlt. 
102.    6:    par ns diny aii    vigdlnyet. 

c.  snin  1)  colllgere,  conjungere.  Man.  2.  71:  san- 
/xatya  /lasldii;  Illt.  14.  10:  saiihatds  tu  haranti 
'ine  marna  gd/aiii.  Coacervare.  In.  1.  b:  saiiha- 
tdsca  tato  'pa/d/i.  2)  contraherc.  Dr.  7.  9:  brku- 
t  isnii/iatab  ruv  a  m. 

c.  sam    praef.  ab  i    conjungere,     adjungere,    copulare. 

Mah.  2.  800. 
2.  Q^q  ftan   adj.    (In    fiiie   conip.,    r./ian)   occldens,    de- 
struens,  delciis     B.6.   17. 

o6 


440 


FoTryt»-!  svddlna  —  ^^Jian. 


^r^jycJITq' ^r  adiVirt  adj.  (e  svn  et   ad  i  n  n)  sILi  ipsi  siib- 

jccliis,  Siii   propriiis.    Lass.  1)0.  1.5:  s  idd /nay  iluv  nnn 

sul/ru/i. —    Nostii  proprius,    qiii  in  nostn'(  potcstate. 

Hit.  122.  3.   i. 
^i^^rn^^J^  sv ddyd_yn    m.  (e    st-a    propriiis    et    ndjdyd 

lectio  a  r.  i  praef.  adi  s.  a)  tacita  vel  susiirraiis  ieclio 

(Vedorum).    Su.  2.  23.  B\  4.  28.   16.  I. 
^gryjqTri  j i' r/ 7« I /i   m.  (a  svn  proprium,   perulium,   pro- 

duclo   «,  s.  inin)   doniinus. 
PQf]yjf  svdmyii  n.  (a  praec.  s.  /«)  dominium,  imperium. 

Ilit.  84.   S. 


ut  quls  sudet,  caiefacere.  Ilit.  70.  17:  svcdita. — 
(!l.  I.  :Uiii.  trans.  sudare,  exsiidare  alcpl.  tiop.  dimitterc 
(r/idc an^  K..).  K..:  s v eda/ ^  pdp an  Inftasd  ganaU. 
(IslanJ.  vet.  svili,  sveiti  sildor,  v.  sve  da,  angl.  siveat, 
germ.  vet.  sueiz  sudor,  suiziu  sudo,  \<i\.l./sais-t  sudare, 
praet.yjiv/dK;  lat.  sudn,  gr.  idio),  i6c<;,  tdguj?;  armor. 
iftivez  sudor,  cambro-brit.  r/itvejsu  sudare.) 
ii./irn  i.q.simpl.    pras  v iii n  a  snA:u\s.  Pi.  Schl. II.  100. 35. 

fro^rST  ^i^ficcd   f.  (e  sva   et   icid  )   llberum    arbitrium. 
Ilit.  17.  15.  40.  IS.  Lass.  2D.  15.   3'J.  13. 

^5jgr  sveda  m.  (r.  svid   s.  a)  sudor  (v.  r.  svid). 


i-QJlQl  svdlid  indecl.  vox  quani  pronuntiant  ii,    qui   dlis  i^cifi»-!  svedana  n.   l)(r..ri';Vi  s.  a»a)  sudatio.  2)  (caus. 

dona  offerunt.  r.svid  s.  a"n)actio  faclendl  ut  quls  sudet,  actlo  cale- 

Kcjfl  •f ''   partlcula    interrogativa.     Mah.  3.   106'(8:   /iin  faclendi.    Hit.  70.   16. 

svit,  kasya  svit\   1.  3571:  Itinnu  svit;  R.  Schl.II.  I^ofJ  svdirn    (ut    viiletur,    e    sva    et    obsoleto    derivato 

63.  11:   /iin  svit.  radicis    ir)   adj.   liber,    qui   sul   juris,    suae  potestatis. 

f^^  jv/d   4.  par.  :Um.  sudare.    Gita-G.  10.  |6:    svid-  Subst.  n.    liberum   arbitrium.    N.  21.  13.   Sa.  5.  98.  — 

yati.  —  svinnd  sudans.    Lass.  .51).  6.  —  Caus.  facere 


svdiram  adv.  ad  suum  arbitrlum.    Sak.  25.  7. 


<},  h. 


^  /xa  partlcula  expletiva.   In.  1.  37.  Rgv.  88.  5.   121.  2. 
^g' ftari.s-a  m.  anser.   N.1.19. —  Ytm./xanst.    [Qiv.yjyi 

abjecta  syllab.i  finall;   lat.  anjer  abjecta   Ilttera   inltlali; 

germ.  vet.  gans  f.,  theni.  gansi,  gensi,  pertinet  ad  fem. 

/lansi,  ita  \[t.zasi-s  f.  et  slav.^iJji   e  gonsi;  hih.  geadfi 

„a  goose",   ganra  „a  gander"  mutilatum  esse  videtur 

e  gandra,    cf.  anglo-sax.  gandra(n)  anser  mas,   germ. 

vet.  g^a?ico(n)  Id.  e  gimto(n);  cambro-brit.  g-«'/j,  armor. 

givaz,  cum  z  =  d.) 
jjj    hat  1.  par.   (tvisi)   splcndere.      (Wih.  gat/i   „a   ray 

or  beam".) 
<^i7y  hai  l.par.  (ba/dt/cdre)  violenter  agere;  v.  sq. 
^TJ"  haf'a  m.  (r.  hat'  s.  a)  vis,  vlolentia.    Up.  30. 
S^TT  hatd    V.  han. 
fi|c{  /inti  f.  (r.  lian  s.  fi)  occisio,  caedes.   Hit.  38.  16. 

^Thnd   i.  'dm.  (pu  ris  nts  a  rge  K.   gvart'eY.)   cacare. 


1.  ^Tfftan  2.  par.  (anom.  v.  gr.  324  et  .577)  1)  pulsare, 
ferire,  tundere.  Mah.l.6706:  tam  rsim  ...  gagdna 
/ias ay d\  Dr.  5.  7:  /larim  .  .  .  pr apadena  haiisi; 
Mah.  4.  701.  2)  saepissime  occidere,  interficere.  H.2. 12: 
/iatvdi'tdn  mdnusdn  s  arv  dn;  3.  7:  a/iam  enan 
hanisydmi;  3. 19.  Mah. 2. 2539:  oAan  duryod  anan 
hantd  sa/cunin  sa  hanisyati.  Etiam  atm.  Mah. 
1.  5579:  /lanisye.  —  Trop.  delere,  destruere,  extin- 
guere.  Br.  2.  3:  vyat  dn  gahi;  Sj.  3.  11:  dsdri  nd 
'rhasi  me  Jinntum;  .5.  17:  lialapraba. —  Caus. 
g  dtdydmi  occidendum,  delendum,  curare.  B  .  2.  21: 
/tat  an  sa  ...  /iaii  g  dt  ayat  i  /innti  /tarn;  Mah,  2. 
975..  Man.  8.  3  i.  —  Uesld.  gig'drxs  (gr.  489)  occidere 
velle. 'N.  13.  S:  gig' dnsanta/i. —  Sensu  fut.  verbi 
prlmitivi  (cLmumdrsu  morlturus.  Dr.7.5).  H.4.30: 
brdtrd    sampresitdn    tvdri    snputrdri    gigdnti- 


^^  (^)  svai-  {svr)  —  foTn  svddu. 


439 


C.sam  atm.  vcxare.    lialt.  9.  CS:  (satruri)  saAsvari- 

s  Is  i  d  li   p  r  II  iJ  II  n  e. 
3.    F^T"   (F"?)  .<'■"'■   (■>'■/')  9.  [lar.  J  i'.r»(/ m/  (hirisan,') 

laeJerc^  ocnilcre. 
/(.  I-qJ  i  jrnr  iiidcd.  (v.  s u r  s|ileiiilerc)  cocluni.  Vir.l. 22. 

li'.9.  20.     (Sciid.  j?^<.">>tV  livarc  sol,  V.  gr.  comp.  30; 

liib.  speur  „tlie  sky,   firmament",   v.  Pictet  p.  74;    for- 

tas.se   soir  „llie    ca>l,    llie    nioriiing",    a    sole    oriente 

«lictiim;    lal.  i'j/;   gr.  ycAftc,  !r£AV;i';;;   fortasse  lit.  j«H/e 

sol  C  s,x-a/J,  sua/e;   VilSii.  so/i:e  sol.      De  Y\?aog  Ct  gotll. 

sauil   V.  .f  (J  r  )•«.) 
^^T  svtira    m.    (r.  it'«r    .f  f  r   sonarc,    s.  a)     ■!)  sonus. 

2)  vocalis  lillera.    S.'i.  5.  25. 
)-Qjj|  svargd  m.  (e  icnr  et  4'«)  cocliim  Inilri,  deornm 

sedes.   In.  1.  23.   N.  V2.  03. 
^ofTJf  svargja  (a  [iracc.  s.ja)  cocleslis. 
^-QJUI  svarria  u.  (correptum   e  suvarria  q.  v.)    aurum. 

Am. 
r 
^ofrT  svart    10.  par.  (ga tyul aiikc)  ire,  metuere. 

r "" 
E37^  svard  l..Um.  (dsvudc  K.  prr/ i/ihSH  V.)  gustare, 

lamberc,  gamlcre.      Cf  svad. 

tcJcli-^rl   s  va/ai'i/;r/a  (e  J^«  ct  a/aiikrta)   valile   Or- 

natus.   N.  2.  11. 
irdcliil  svavasa  (Bali.  e  .ffrt  suiis   et   vasa   voluntas) 

suam    voluntatem     habens,     voluntarius,     spontaneiis. 

H.  4.  4. 
^g)*HI  V  "^  svdsdr   -sr    f,  (v.  gr.  174*';    ut  videtnr,    e 

sva   suus    et    sdr   sr   pro    stdr   str  =  s/ri   femina, 

cujus  /  servatum  est  in  liiiguis   germanicis  et  slav.,   v. 

svagana,   svdsuru,   svasru  et  Pott  2.  55  l)  soror. 

H.  1.  31.      (Golh.  svis/ar,  germ.  vet.  sui'ster,  nostrum 

Sc/iivester,  angl.  sister,  slav.  scstra,  lit.  sessu  per  assim. 

e  sestu,   gen.  sesser-s,   pl.  nom.  sesser-es ;    lat.  soror  e 

sosnr,  suostor,  snrdrem  =  scr.  svdsdram;    caniLro- 

brit.  chiviicr,  v.  Pictct  p.  73.     Iliic  ctiani  traxcrim  hib. 

piu/har,  ita   iit  niiitilatum  sit  C  spiusthar,  mutato  1   in  p 

slcut  in  speur  coeliiiii   =  svar  q.  v.) 


fc^^'^1  svask  1.  atm.  (gntydm)  ire,  sc  movcre. 
FFjf*^  svasti  (c  su    ct   asti  cxistcntia,    a    r.  as    s.ti) 

Wolilsein,  salus,  fellcitas.     In  classici  lingua  indccl. 

vcl  potius  nciit.  qnod  soliim  in  nom.  ct  acc.  inveniliir. 

N.  12.  120.    I)r.  <).  23.   A.  2.   13.    in.  .'11.    15'.  11.  21.  — 

In  dialecto  ved.  declinaliir,  c.  c.  I»gv.  1.  'J-  svast-ajrJ 

fclicitalis  caus.i. 
^^y^(^r;jl[:q-jq'  svastivdcana    n.   (e    praCC.   Ct    vdcana 

a  caiis.  r.  V a c  s.  ana)    1)  prccatio  saliitis,  v.  vac  caus. 

2)  ritus    qiiliLim   saccr,   \A  ils.  „a  rcllglous  rite  [irepa- 

ratory    lo    any    important    observance,    in    ■whicb    the 

Rrahmans  strew  boiled  rlce  on  the  groiind,  and  invoke 

the  blcsslngs    of  the  gods    on   llie   ccrcmony  aboiit  to 

commcnce".    Ur.  45.  1. 
^ot^Sf  s  vas  t  a  (In  se  slans,  versans,  e  sva  et  sta) 

1)  sui  compos.   N.  2.  1.  5.  6.  7.   T>\  14.  2'i.   2)  sanus, 

salvus,  valens.    S.^i.  0.  Sl.  109. 
<cCl I J I ri  svdga/a    n.    (Kariii.    e    su    bcne    ct    dgata    n. 

aggrcssiis)    saliilatio     (  W  i  11  k  o  mni  e  11 ,     welcome). 

N.  12.  6S. 

^cflrifS^M  svdtantrja  n.  (a  svatantra  S.  ja)  libcrtas, 
libeniin  arbitrlum.    Hlt.  28.  )6.   69.   1  1. 

Ccry"  svdd  1.  ,Um.  10.  par.  i.  q.  svad.  —  svddanija 
giistandus,  sapidus,  jucundi,  suavls  saporis.  In.  1.26. 
(Vid.  jf«rf,  svddu  et  cf.  ^T.Yjboaai,  y,d:g,  dv6i.cvw; 
cambro-Lrlt.  c/(ii-«c//i«  gustare;  armor.  r/;ivafj<j  ddorari, 
V.  Pictet  p.  73.) 
c.  d  10.  par.  gustare.  R.  Schl.  I.  9.  3(5:  tdny  ds  v ddya 
sa  ...  andsv  dditapurvdryi.  —  dsvddjfa  gustan- 
dus,  jucundi,  suavls  saporis.  Hlt.  8.  12.  yiA.  ds  vdda, 
ds  vddana, 

^ofjT"  svddu  ((em.svddu  et  svddvi  )  dulcis,  suavis,  ju- 
cundus.  (Anglo-sax.  svet  dulcis,  germ.  vet.  suazi,  suozi 
id.,  nostriim  sHys,  goth.  .5u//^o'  duicius;  Ut.  sa/diis  dtilcis 
e  stadiis,  miitalo  v  in  /,  v.  gr.  conip.  20;  slav.  CA.V^KKK 
s/aduku  id. ,  gr.  V[6v9.,  lat.  suavis  e  suadus  ejecto  d, 
adjccto  /;  v.  s  vad.) 


438 


^T^lsvaii  —  ^-^-  Foi-  sva/-  svr. 


2.   FcJr-l  svdii     10.  par.    svandjrd/rii    et    svniidjdmi  '^cl(^^\svapiiag    (noiii.  m.  f.  ri.  svapnak)    Jormiens. 

{avalans  iini:  K.   I  ii  ii  s  a  n  c    V.)   orn.Tre.  M.lh    3.    1U6'kS. 

i^ClH  svand  m.  (r.    \.svaii   s.  a)  soiiiis,  sonitus,  stieiji-  ^ofVTrST  svabdva  m.  (e  sva  et  bdvd  naliira,   indolts) 

tus.     N.  21.  5.    2.').  5.  natina,  indolcs.    N.  li).  6.    li'.  ").   1  'l.    8.  3. 

^^^sva/)   2.  [lar.   eliain    l.par.  intcnliiin    :"itn).    (anoin.,  ^^JJ  j  naiK  (p  er  se   ipsiim    existens,   e  svai.\.bii) 

V.  gr.  577)     1)  dormire.    Man.  1.  SZ:  yadd   sva-  cognonicn  Visnus.    Ani. 

piti\    5-1:  sukaii    svapi/i;  11.1.51:  s  v  apan/ 1  'nie;  ^of[cTQ?T    svavisaya    m.    (e    sva    ct    visaja    regio) 

4.    15:  svapaiiiv    ete;   N.  13.   6l:   svapdmi;   Mall    3.  patria.     lllt.  26.   4. 

ISSSi:    svapet;    15y;)3:  sv  apate;    Ix.  Sclil.  I.   47.    19:  ^c[?jc(7  svajanvara  m.   (e  svajdin  ct   vaia  electio) 

svapsj dmahe;   II.  28.  II:  supjate.    2)  obdornilre,  feminae  llbera  niariti  clectio.    N.  2.  S. 

capere  somniini.    N.  10.  6:  srdntali   su.ivdpa;   Mah.  J^^TJVls  vajdin   indecl.   ([iioprle  nom.  a  stirpe  sva   ad- 

2.  2027:  upa  s  ijaindnd    ndribir    a  s  v  apan.    3)  ja-  jccto  i,    nnde  sve,    cum   tcriiiln.  «//; ,    in  analogi.i  cnni 

cere.    Mah.4.  167'l:  hatd  urvydn  su.Uipuli.  4)  mor-  ahdin    ego,    tvam    tu,  ^ujdin    lilc,    v.  gr.  252)  ipse. 

tuum    esse.     Balt.  18.   ll:    bdndavd    me    svapanti  (Cf.    lub./t;Vi    ,,own,    sclf",    siii    „lliat,    tbere",    sinin 

(scliol.  Gsy.  d/rg  a  ni  dr  dm  p  rave  .i  il  dli). —  suptd  „tliey,  tlicm";   cambro-brit. //u//  ipsc.) 

1)  qiii  dorniivlt.    Sa.  5.  6'(.  67.    2)  doriiilcns.   II.  1.  50.  5ct?7I^iT   svajampraba    (sui    i[)siiis   splendorem 

2.  33.  35.  —    Caus.  i t»a//a/d//(/    1)  soplre.    2)  oeci-  liabens,    per   se   ipsiim    splendens,   Dah.  e   sva- 

dere,    interficere.     Balt.  15.  i)S:    vdndir    asuiupat.  jdm    et    prabd     s[ileiidor).       Feni.   svajamprabd 

(Golh.  SLEP  dormire,  slepa  dormlo,  pract.  saislep  =  nom.  pr.  Apsarasae.    In.  2.  ;;). 

scr.  susvdpa,  niutato  v  in  /,  v.  gr.  comp.  2();   germ.  ^^Zfl^W"  svajambd   m.  (Tatp.  e    svajdm   ipse    et   bu 

\ti.  sldfon   dornilo,    sldfit   dormlt.      Ad    caiis.  svdpd-  existens)  per  se  ipsum  existens, cognonicn  dci  Brahmae. 

jami  pcrtinent  ial.  sdpio  [ejecto  v,   d  =  «],    i^land.  1.   ^cfT  svar   10.  par.  svafdjdini  {dkiepe)  spernere. 

vei.svefja  soplre,  germ.  vet.  m-.w/f//;V/  soplo,  Grlmni  1.  Vjil.  scq. 

svar    s  V  r     I.    par.     {i  u  bildpal  dpajoH) 
1)  sonare,  v.svara.    In  dlal.  veil.  recitare.  Rgv.88.5: 


S6y,  slav.  CZn-H-UUIH  j-H//-/-i7  ilornils.     Vid.  svd/ina.)       2.   f cTT  f cT 
c.  ava    dormire.      avasupla    doriniens.    V\.  Sclil.  II. 


56.   1. 

c.pra  id.  prasupta  1)  qul  dormivlt.  Sa.  5.  65:  su- 
ciran  tvam  pras upto  Zsi;  5.  69.  2)  dornilens. 
H.  1.  3S:   prasuptdu    daranitale. 

C.  sam  id.  sansupta  dormiens.  N.  13.  10.  H.  3.  6. 
^5[^  svdpna  m.  (r.  svap  s.  na)  somnium.  IS.  12.  98. 
Sa.  5.  71.  (Island.  vet.  svifn  somnus,  llt.  sapna-s  som- 
nium,  unde  snpniu  somnlo,  lat.  soinnus  e  snpnus  in 
analogia  c.  r.  58;  gr.  vttvO';;  hlb.  suain  „sleep", 
suaimhneach  „quiet,  calm,  tranquil,  casy,  safe,  pleasant, 
delightfur',  suaimhnighim  „1  rest,  please,  charm"; 
cambru-brit.  hephun  somnus.) 


sasvar  ha  yan  maruto  gdlamo  fo/i  j,quem  (hym- 
num)  recitavit  G.6 tamas  vobis,  Marutes!"  {sasvar 
praet.  mltf  7).  —  svdrja  laiidnndiis.  Bgv.  32.  2.  — 
svarana  incliitus.  Bgv.  18.  I.  2)  vexare,  v.  praep. 
sam.  {hat.  susurro,  sliv.  svir-a-ti  tibia  canere,  gr. 
(TVpty^,  (jVpiTTW,  V.  Pott  1.  22.5;  goth.  Sfytli  jurare, 
fortasse  prlmltlve  dlcere.  Ciim  svdrja  laudandus, 
svarana  inclutiis  cf.  gotli.  si^ers  honoratus,  gasveran 
glorlficari;  cum  svar  svr  vcxare  cf.  germ.  vet.  juera/i 
dolcre,  suirit  dolet,  sudr  gravis.) 
c.  abi  comprobare.  Bgv.  10.  -1:  stdmdn  (v.  gr.  145. 
annot.)  ubisvara  „hymnos  comproba". 


^17(^*ro7a*  —  tr^^^svaii. 


437 


^i^^l  ^ ro  /as  n.  (a  r.  sru  s.  as  inserto  /)  fliinicn,  cur- 
sus.    I.I.  1.  2.    n'.  10.  31. 

^a'  sva  1)  pron.  pcrs.  tertiae  (jcrs.  in  inilio  composi- 
lorum,  ipsc,  siii,  s  i  bi  cet.  ^^'\A.sva  gatain,  svab  il, 
si'as/a.  Etl.Tin  .iii  |)riiiiani  et  sccuiidain  pers.  rcfer- 
tur,  \ .  s  idd  ina.  (lliic  pertliict  pr.icrlt.  ,i  t'  siji,  ejus, 
ipsiiis  iii  aii;il.  ciiin  tc  pro  /  v e  tui,  rne  niei;  serid. 
jOjiV  /'t',  J^^iV  /io/,  V.  sva/as  et  gr.  comp.  341.) 
2)  suiis.  In.  1.  3-.  3  i.  5.  -!y.  Su.  1.  2S.  Ktiam  meus, 
luus,  nostcr,  veslcr.  Ur.  39.  13:  ka/ajrumi  svdrn 
avast  drn  condlllonem  meam;  N.  14.  li:  paddni 
garia y an  svdni  gacca  passus  tuos;  i'l:  svarn  ari- 
snri  vitordrni  /t.partcm  tuani ;  Ur.  26.  3:  ddrya- 
tdm  iiyari  svahastc  nikscpuH  m  manu  tu.i.  — 
Subst.  n.  proprlum,  peculluni.  N.  18.  3.  26.  7.  (Cum 
sva  pron.  pers.  cf.  lat.  sui\  gr.  cu,  CTi/jf,  CTcpelg  e  CFS, 
CTFet?;  lit.  Jfliv  sibi,  satvcris  sui  cet.;  slav.  sebe  slbi, 
sebe  sul  cet. ;  gotb.  sei-na  sui  e  svei-na;  sve  sicut,  in- 
strumcnt.  a  tliein.  stn;  svi  in  svi-kunths  manifestus, 
Jebilltato  a  iu  i.  Cum  sva  possess.  cF.  lat.  .fuu.r;  gr. 
(T'pC<;,  C";  iit.  saiva-s  suus,  satva  sua;  slav.  svoi ,  svaja, 
svoe  suus,  -a,  -um;  svo-bodi  liber,  svo-bnda  libertas, 
ubi  svo  ^=  scr.sva  in  iuitio  comp.;  goth.  sves  n., 
tbem.  svesa  proprium;  germ.  vet.  suds  proprius, 
Graff  6.  902.) 

^QjcJi  svaka  (a  praec.  s.  ka)  suus,  proprius.  N.  5.  43. 
16.  3.   24.   12.   2.3.  5. 

^<2ic(-,c^,  svakk  i.atm.  (sarpane  V.)  ire,  se  movere. 
Cf.  st'ask,   srak, 

^^j^JY^^ns  V  a  g  a  t  a  m  atlv.  (e  sva  et  gatd  qui  ivit,  in 
acc.  neut.)   i.  q.  dtma gat am.    Sak.  18.   7. 

tCl  A"    svaiig    1.  par.    (^sarparie  K.   V.;    scrlbltur  svag) 

ire,  se  movere.     (Cf.  germ.  vet.  SUANG  vibrare, 

suingu,  suang,  suungurnes.) 

kd^T,^  svacca  (e  su  et  acca)  valilc  clarus,  vaKle  purus. 

Hit.  2o.  13. 
*;CiT.'^f;    s  vaccanda  (e  sva  et  ianda)    v.  canda. 


^CJsi   svag,  ^Ol  5l   svarig  l.atm.  (pro  svarig  scribilur 

svag,    gr.  110"')    amplccti.     N.  24.   ''li:    bdirnim    ... 

sasvagi;    Rag'.  13.    70:    asvagala;    Mah.  2.    25y5: 

s  V  a  garndna;    3.   I''l7-i:  svagitvu. 
c.pari    (pract.   augnicut.    1.    paryasvage    ct   parya- 

s  V II g r,  pract.  111  llf. p  n ryas  v  u  i'i ks  i  cl pary  a svariks i, 

praet.  rcdiipl.  /^«ri'.t«  j  t«^e    Ct    ji  irris  asvagi)    i.  q. 

simpl.    N.  17.  12.  23.  2-i:  Idrn  parisvagya;  Mah.  1. 

SOOO:  paris asvage;  3.  211:  paris aivagl;  R.  Schl. 

II.    /5.  !):    par  yasva  getdrn;     II.   83.   10:-  pa  risva- 

gdna  pro  parisvaga rn d n a. 
c.pari  praef.  ab  i  id.    Part.  praes.  par.  K.Scbl.II.44.  lU: 

a  b  ip  a  ris  v  a  g  a  n. 
C.pari  praef  surn   id.    Mah.  1.   3307. 
*rO|5l«^  svagana    m.   (e    sva    et   gdna    q.  V.)  cognatus. 

B'.  1.   ij.     Colleclive  cognali.   B\  1.  2S.  N.  13.  3i. 
kS^^j   svat   1.  par.  i.  q.  svat. 
♦^clri^JSi    svatantra    (Rali.    e    jjia     et    tantra)    liber, 

qui   suae  potestatis,   sui  juris.    Hit.  69.  13.     WA.svd- 

t  a  n  t  rya. 
i^rJ^^\^As v a t as  adv.  (e  sva  sui,  Ipse,   s.  tas)  ex  se,  per 

se.    Mah.  3.   lOOjl:    svntali   sob  arndna/l. 
V^~  svad  1.  (fortasse  e  su  et  ad  edere)  1)  atm.  jiicunde 
sapere,  jucundi,  suavis  saporls  esse.   Rgv.-V.  6.  7: 

huvyd  ti  svadantdrn.  2)  par.  gustare.  Rgv.-V.2.  2: 

svadanti    devd    ubaydni    havyd.      Vid.  ^Aesterg. 

et  cf.  svdd,  svddii. 
irciyr  ^^'add    (e    sva    et    d  cl   a    r.  dd    ponere,    dare) 

1)  f.  majorum  cibus.    2)  iudecl.  vox   quam  pronuntiant 

ii,  qui  majoribus  dona  offerunt.    B  .  9.  15. 
1.  ^^r^^ftan    1.  et    lO.par.   sonare.    R.  Schl.  II.  65.  5: 
vihagdli  ...    sasvanuH;    Gat.3:    galaddll 

s  vanant  ali.      (Vid.  drari,    dvan.,  kvari   et    cf.  lat. 

sono,   hih.  sian  „a  voice,  sound,  scream";    fortasse  gr. 

(pUlV/l    e    (Tipwvr,,    v.sva.      L.it.  c.vanu    SOnO,    :iK'dnas 

campana,    slav.  ^BkHiTH   svineti  sonare,    3BOHZ 

svonu  tintinnabuluui,  gr.  comp.  I.  §.  92.  d.  p.  181.) 


436 


1%MH4p<^  smilapurva  -  ^\-^  srola. 


I^rjq^q;^  smitapurva    (Bah.    e    praec.    et    purva   n.      ^  sru  1.  par.  (scribitiir  etiam  iru)  ire,   fluere.    Mah.  1. 
priiis)   risuni   tanquara  prius   habens,   a   risu   incipiens. 


In.  4.  5.   H.  2.  C3. 

^^tt5t  stnrti  f.  (r.  smar   s tii  r   s.  //)  memoria.   1>  .  2.  63. 

Iptf?^  j/oHd  l.ritm.  (scribitur  j/orf,  gr.  110°')  1)  fliiere. 
I\ffv.32.  2:  s  j  nnd  atnn  n  d  an^oll  s  otnudr  n  m  ava- 
gagrnur  dpaH;  M.lh.  1.  3.990:  syandate  .  .  .  sa- 
riccresf  d.  2)  currere.  Part.  praes.  p.ir.  N.  13.  10: 
syandat&m    api  nagdtiam.      Vid.  seq. 

«ri|*~<j»-|  sy  andand  m.  {r.  syn  nd  s.ana)  1)  currus. 
N.  8.  CO.  2)  nomcn  arboris  (Dalbcrgia  ougelnien- 
sis).    N.  12.  3. 

1.    ^''Jl^  syam    6.  ct   10.  par.    syarndini,    syntndydtni 

(dvanane)   sonarc. 
■2.    ^flj"^   syain    10.  par.    atm.    sydtndydtni,    sydmdye 

(v itar /te)  cogitare,  considerare. 
^^  sraiis   l.atin.  cadere,    deciderc.    R  .  1.  30:    gdndi- 

vaii    sransate    hastdt. —  Caus.  commovere.    Rag . 

6.   7.5:   vdto  !ipi   nd  ^sransayad    atis  ukdni  (schol. 

aka  inpayal).      Cf.  b  raiis ,  b  ratis ,  d  vaiis. 
c.  vi  i.  q.  simpl.  visrasta  delapsiis.    A.  10.  b\. 
^ff*>  sranh   1.  atm.  (visvdse)  confidere,  securum  esse. 

Cf.  s raml)  . 
^{^  srak,  ^[Jlsras    v.   srag- 
^rrj^f^s raffvin  (a  srag   s.  vin)  sertatus. 
^^'  srniik    l.atm.    (gatydin,    scribitur    srak)    ire,    se 

movere.      QL  s  r niik ,  srniig,  s/aiik. 
^m^srag  f.  (ut  videtur,  a  r.  sarg  srg,  v.  gr.  34*')  ser- 

tum  e  florlbus.  N.  5.  2S. 
n^^il^  sraml)  v.  srarnb. 
Kfo^  srava  m.  (r.sru  fluere,  s.  a)    1)  actio  fluendi,  stil- 

landi.    2)  liquor,  liquidum,  gutta.     II.  2.  9- 
^^f^ ^Xsras  tum    v.  sarg    srg. 

J^^  srib,  y^^s^  sritnb     1.  par.   i.  q.  sarb    srb  . 
|^5["  sriv    i.par.  s  r  l  vydin  i  (s  6  s  e  gatdu)  siccarl,  ire. 


5081:  susrdvn  retd  isya;  2.2593:  srnvannetra- 
ga/dvi/d;  W.  Sclii.  II.  G3.  IS:  srdtdiisi  vima/dny 
api  susruvur  *)  g  i  r  id  dtub  ya/i;  40.  3  1 :  susrdra 
nayandi/i  slrindtn  asram.  Trop.  Mab.  1.  5329: 
tumu/d  vdca/i  susruvu/i.  —  srutd  fluens.  Man.  4. 
122:  rudire  srulc  gdtrdt.  2)  effiindere.  Mab.l.  l''lS5 : 
susruvu/i  sdnitain  ba/iu;  3.  1 1 1 1 8  :  s  a  kr  nmutra  li 
susruvur  baydl.  3)  dlffluere,  solvl,  perire.  Man. 
2.  "4:  sravaty  aiioiikrtatn.  Etiam  atm.  Mah.  3. 
l.'l76T:  sraveta.  —  Caus.  effundcre.  Man.  4.  169- 
(Cf.  snu,  gr.  hiw  e  coefw,  o£tJ-o"co,  oeu-ctic,  '^i\j-\xa 
cet. ;  lit.  srmv-ju  sanguinem  mltto;  bib.  sru//t  f.  „a 
stream,  ciirrent,  defluxion";  germ.  vet.  j//«-mo  vclo- 
citer,  s/iumnr  citiiis,  nostrum  sclileunig,  v.  snu  et 
Graff  6.  SlS;    l.it.  riiy-us,  run.) 

c.  nis  effluere,  emanare.  Caus.  facere  ut  quld  cffliiat. 
Mdh.  3.  I3i6''(. 

C.  pari  i.  q.  sinipl.  R.  Scbl.  II.  30.  24:  vdri  ...  iie- 
trdbydm   parisusrdva.      \i(].  paris  rav  a. 

C.pra  1)  profliierc,  fluere.  N.24.  15:  v  d  ri  ne  trdb  ydin 
asuliatti  prdsravat.  2)  facere  ut  quld  fluat,  effun- 
dere.  H.2.  S:  bak.iyo  Zyam  tnama  supriy ali  sne- 
/lasravdn  prasravati;  R.  Scbl.  II.  48.  13.  —  Absol. 
Hlt.  1.  22:  rndtu/i  prasrav ata/i  standu.  —  pra- 
sruta  faclens  ut  quld  profluat,  effundens.  R.  Schl.  II. 
85.  iS:  prasrut.a/i  s  arvagdt  reb  y  a/i  svedan... 
yatd  ...  /liinnvdn  prosrutd    /limain. 

c.vi    1)   fluere.      visruta    fluens.     R.  Scbl.  I.    34.    9: 
iiadl    rainyd    magaddn     vis rut d.     2)   effundere. 
Mah.  3.   S25:    sa  ...  v israv aty    asrg    ulvanam. 
■^r^^^sruc  f.  cocbiear  sacrificale.   Dr.  6.  20. 
■^■[^srota    n.    (ut    videtur,    e   srotas    abjecto   s)    i.  q. 
srotas.   N.  16.  l4  in  fine  comp.  Bah. 

*)  Schicgeliiis  hanc  radiccm  ubique  sciibit  sru,  inde 
susruvu/i  pro  s u s ruvu/i. 


^iTT  smara   —  f^*TrT  •"< »iif<''- 


435 


mdm\  3.  Silh:  yasya  smarati  vasaia/t;  S.ik. 
126.  13:  piinar  asmdkati  smarisyati.  —  ALsnl. 
M.lll.  1.300'):  srtiarann  n/ii  I  abraiin  na  siniiriirni 
'li.  —  P,T<s.  iMah.  1.  7l:  gnnJsali  s  inar  y  ii  I  liiii. — 
siiir/d  nicniornliis,  vocaliis.  li  .  17.  20:  /ad  ddnan 
sdttvikaii  siiir/ain;  21.  23.  Man.  1.  10.  '_')  dcslde- 
rare,  c.  gen.  R.  Sclil.  H.  70.  li:  fiunnr  apy  ahain 
csyuini  jitdii  rti  c  /van  s  rnar  i.s  y  a  s  i\  A.  11.  S: 
j a jn ay  6  Zrg una  g " "  ' " "  ' <'  0  rci/ ar 6  h i  smaran/ i 
f^;  R.  Sclil.  II.  30.  \G.  —  sinr/d  desideratus,  amalus. 

ljr.1.30:  inaina  /ulydv  ubdu  stnr/da  (v.  s  rti  nr  ti), 
—  Caiis.  faccre  ut  qiiis  reconlcliir.  M.ili.  3.  11323: 
smAritas cd  'sini  rdg  nvain.  (Lat.  MOIi,  abjecto  s, 
memor  per  reJupl.,  mos,  mor-is;  geriii.  vet.  smer-zo  ni., 
smer-za  f.  dolor,  v.  vedana  dolor,  proprie  quod  facit 
ut  quis  sci.it,  sentiat,  stnerzan,  anglo-sax.  jwfor/o/j 
dolere;  gotli.  mcrja  niemoro,  nuntio  =:  scr.  caiis. 
sm  drdydini,  fortasse  ;/?(?/  scrlptura  tanqiiain  id  quod 
niemorat,  in  memorlam  revocat,  niutato  r  in'/,  inaurna 
nioereo;  germ.  vet.  indriu  annuntlo,  manifeslum  facio, 
celebro,  7«ar/fania;  nostrum  .'l/u/^c/jtvi ;  \\\\).  sinuairean 
„grief,  dejeclion"  =  nomini  actionis  smarana,  vid. 
Pictct  p.  75;  fortasse  smalanach  „sorrowfuI,  grieved" 
e  sinaranaclt;  fortassc  sniuainim  ,,I  tliink,  Iinaqmc"  e 
smualrirn,  nlsi  pcrlinct  ad  innn  q.  v. ;  fortasse  iniiirii 
„natural  afreclion,  love",  muirne  „fondness,  carcsses"  e 
smuirn,  srnuirne,  v.  sgf.  2  smrtd  amatus;  Ilt.  uz-inirs-lu 
oblivlscor,  adjcct:"i  sibilante,  slcut  in  in)rs-/u  niorior, 
V.  in  n  r  tn  r ;  gr.  jJ.SOiU.va,  IJ.SOiavaul,  IJ.B0IJ.E0CC,  uap-TVO  ; 

fortasse  MKA  [u£?v£i,  iJ.s?^:!J.ai  cet.]  e  i^IKP,  nisi  pcr- 

tinet  ad  tnan.) 
C.  anu  reordari.    N.  11.  2l:  mdm    anusrnr/ya;   l.j.    1 6. 
C.  vi  oblivisci.    Ur.  7.  11:  nd  ^yaii   vdirari    visntara/e 

kaddci/;  Rag.19.2. —  Etlam  recordarl.    Sa.  o.  6.  nisi 

c.  ed.  Calc.  pro  vismaran/t  legendum  viinrs an/ i. 
C.  sam    rccordari.     N,  14.   2i:    saiismar/avyas    /add 

/c    ihntti. 


C.  sain  praef.  anu  id.    N.  15.  l6. 

c.  surn  pracf.  abi  id.    Mali.  3.  157iS. 
^TJT   smara    m.    (rad.   smar    sinr    suff.   a)    amor.     IJil. 

39.  20. 
rjCT  smi  1.  par.  ;itm.  ridcrc,  siibrldcrc.  Mali.  3.  'JSZ:  na 
/d/ii  hrsydmi  iiaca  smaydmi;  In.  82.  26:  stna- 
yann  iva;  Mah.  1.  2009:  ui'«c'a  smayainuni  ^va,— 
Cum  acc.  rldcrc  aliqiiid.  Mab.  .3.  9.51:  bavdn  idaii 
kiii  sinayn/l  'i(/.  —  s  iii  i  /  d  n.  risus.  In.  l.  Ij. 
(Lett.  siiice-t  rldcre,  slav.  sinc-ja-/i  iil.,  germ.  vet. 
smilenter  subridens,  cujiis  /  fortasse  e  j  [v.  ydkrt'^, 
ila  ut  smil  respondeat  .sanscrilo  smay  forniariim  giina 
auclariim,  ut  smdydmi,  sindyasi  ctc,  dcbilitato  a 
iii  /;  a'ngl.  j/n//f;  hib.  sinigeadh  ,,a  smlle"  cum  g  pro  y, 
ita  ut  smig  =  scr.  sinay,  debllitato  a  in  /;  magad/t 
„niocking,  jcerlng,  scoffiiig",  abjecto  s,  inngamhuil 
„jecrliig,  scoffing"  =  scr.  s  mayamdna;  gr.  ij.Sida'j) 
adjeclo  6;  lat.  miror  [v.  praef.  «■/]  adjecto  r,  quod 
fortasse  e  d;  fortasse  rideo  e  sideo,  vel  e  mideo,  nm- 
tatls  llquidis  ///  ct  r,   v.  gr.  conip.  20.) 

C.  abi   i.  q.   sinipl.    Mab.  3.   S732:   ab  is inay antali   Sub- 
ridentes. 

c.  u/    id.    Mali.  3.   t 'i;lCi9:  u/smnynn/a/i  subridentcs. 

C.  vi  1)  i.  q.  sliiipl.  Mali.  2.  ISIS:  uvdca  s  ahade  v  as 
/u  indii,  vismayann  iva.  2)  obslijpescere,  obstupe- 
fieri.  Mali.  1.  721  i:  na  vis inayaii/aH ;  3.  Illi7: 
sarve  visismiyuH;  1.  707S:  tat  preksya  karma 
...  V  is  isinaye.  atni.  c.  instr.  obstupcfieri  aliqua  re. 
Mah.  4.  S6|:  ktcakasya  /u  gd/ena  ...  vyasma- 
yan/a  prtaggandli;  Rag  .  15.  6S.  —  vismita  ob- 
stupefactus.  B.  11.  22:  vlks anti  tvdii  vismildscdi 
'i'rt  sarve.  —  Cum  inslr.  vismitd  rupasampad&, 
Cum  loc.  Rag  .  2.  33.  .3)  superbum  fieri.  atm.  c.  inslr. 
Man.  4.  236:  na  vismayeta  tnpasd.  —  Caus.  vi- 
sindpaydmi,  z'ismdpayi  (v.  gr.AGS)  obstupcfaccre. 
Rag\  2.  33.  B'a!t.  5.  5S. 
(tri-lri   smi/d    v.  snit. 


434 


^q^spal  —  ;^:j[-  ^r  sinar  smr. 


^Cfj^rrf  spal  6.  par.  {spurtau  K.  c'fJ/<?  V.)  se  niovere, 
trcpidare.   (C[.sf/u/,s/inr,s/iur,ska/,  gr.  CT^aAAw) 

^MllT  ^l'''f  1- ^il-'"-  crcsccre,  tiinicsccre.  s/ilia  (viJ. 
gr.  o;)l)  tiiniidiis,  liirgldiis.    N.  21.  37. 

T^qr^  s/j  ic  f.  nalis,  cliiiiis.    H.  2.  3. 

yfCfJTT  spit  10.  par.  {vr/fujii  anudari:  hinse)  lcgere; 
despicere;  ferire,  laedere,  occidere.    {('J.s/?u/t,  stnit.) 

1-  ^^T^^/'"t  ')■  p-ir.  fut.  part.  sputitdsmi,  fut.  aux. 
Sputi^jumi,  iiifin.  sputitum*)  1)  dissilire,  di- 
runipi.  Mali.  1.  3023:  satadd  murcld  tatas  te 
idya  sp  utisjali.  2)  runipi,  se  aperire,  se  pandere, 
deliiscere  (de  floriljus).  Gita-G.  5.  Z:  sputan  kusu- 
mani/iara/l.  3)  dlffugcrc.  1)  att.  10.  S :  sputatdin 
(scliol.  pa/uyamdmi  ndm)\  14.  6:  tur  ai\  gd/i  pu- 
s/>utur    /j  !ld/i.       (Cf  s/'ial,    s/'iant,   gr.  <J-ivhu3.) 

'-•  F^?r  ^/'>ut  l.par.  .Uni.  i.  q.  I.  s /l u t  sgf  1  et  2.  Rani. 
ed.  Ser.  II.  74.  6l:  /iat  an  dukcna  /irdaj-an  na 
spdtati   sa/iasradd.      (Vid.   i.spui.) 

3-   ^'^T^  s /}  ut  [Q.^AT.s/j  utdjdmi,\.([.  \. s  p  ut  s^t  \  et2. 

4.  ^Cfi^?7  ^/^"t  10.  par.  sp  dtdj dmi  (proprie  caus.  radd. 
1.  et  2.  spui)  findere. 
c.  d  plaudere,   pracsertim  Lraclila  nianu.    Man.  4.  6-\:   na 
V  dditrdni  V  diiaj  eii   iid  ''^spdtayet   (schol. /.'an/na 
ba/T.du     dvonird/iam      ds/>6tanan     na     kurjdt); 
In.  2.   25:    hd/iucd   "s/jdtayac   candi/i. 
^^^f\J^7^  s p' u 1 1  lO.par.  {anddare)  spcrncre,  villpendere. 
c.pra  findere.    Mah.  4.  2100. 

P^73*  s//ud   6.  par.    {vrt/dm  V.)   lcgerc. 
•O   'x 

^'"hnS"   spunt    10.   par.    (pari/id  se    K.     nirmatii   V.; 

O        •V  '^  _  .  .  t 

scribitur  j/j  uf)  ridere,  deridere.  (X'ii\.sp  utt  et  cf.  germ. 
vet.  spnt  jocus,  liidicrum,  ridiculum,  s/iot/dn  irrldere.) 


*)  Kadices  sextae  classis  cuin  medio  u  maximam  partem 
lianc  vocalem  in  utroque  fiituro  plurimisque  aliis 
guna  augeiiills  forniis  purani  rctlneiit. 


1-   FPrn^"  s/iund    I.  atni.    (/iu//e;    scriljitur  spuel)    se 

expaiidcre  (de  llorliiiis).      Vid.   ).  s/iut. 
'•    ^"'TinZ"  s/iund    10.  pnr.   i.  q.  s/iunl. 

^CJjT  .j//ur  6.  par.  1)  treniere,  trepidare.  Mr.  274.  3: 
savyanca  nrlran  spurati;  In.  .).  51:  s/iura- 
dd.^ti;  I*>ag  .  12.  90:  s/iurati  ...  savjetare  bug^. 
2)  niicare,  corruscare,  splendere.  Rag .  7.  G\:  spu- 
rantain  ...  s as' diikatn;  Gita-G.  10.  6.  3)  appelcre, 
siirgere,  anbreclien.  Gita-G.  11.  1:  s/iurati  pra- 
d d.s  c.  Cf.  s />  ar. 
c  />ra  atm.  trcmere.  Mah.  3.  \9\\:pras/iuramdndu- 
sta/i.  • —  praspurita  tremens.  Mal;.  3.  1  141)3:  pra- 
sp  u  riidd  a  r  a. 
c.  li  1)  trcnicre.  Mali.  3.  1563y.  2)  rcnlti,  resistere. 
II.  4.    19:    V  is/>  uranta  li    cakarsa. 

^nTj'5"y'5'   s/i  urad6.it  a    (Cah.    e    s/iurai    trcmens    et 

nsl  a  labiiini)  Irenienlia  iabia  liabciis.    Iii.  :'}.  51. 

r_ 
Fnr©  s/jurc    1.  pnr.  (vismrtdu)  oblivisci. 

r 
^m?!  •s/''"'d'    '•  P'""".  (va granirg  6se;    vocalis  u  ubique 

producltur,  ita  iit  s/iurg  vera  radicis  sil  forma)  tonare, 

frcmere.    Ij  ajL  15.  'i-l:  aspurgit. 

c.ci:    vispdrgita   n.   fremitus ,    strepitus,   e.  c.   venti. 

A.  8.  6:    vdydr    vis p  ur gitena    (sic    cum    ed.    Calc. 

legenduni). —  vis/iurgntu  ni.  id,    Rag.l3.  12:  ma- 

/lormivis /j  drgat  u. 

frp^  sma    1)  explet.     In.  1.  23.  —    Tenipiis    praesens    hac 

partlcula   saepe    praeteriti   accipit   slgnificatlonem.     In. 

2.  2S.  N.  1. 12.   2)  pro  smas  sumus  (v.  gr.  272  annot.). 

In.  5.  42. 

^^  j  ^*-f  smar  smr  1.  par.  atm.  smdrdmi,  smdre. 
1)  meminisse,  reminlsci,  recordari,  memorem  esse,  cum 
acc.  vel  gen.  Sa.4.27:  nd  ^najd  ''b  jart  and/ukt am 
uktam  /turvan  smardmy  a/iam\  .5.  69:  sarraii 
smare\  In.  3.  5:  brdtfn  s asmdra\  Mah.  1.  3005: 
samajan    smarasva;     4239:     smare/i    krcc  re  su 


^^qvi]  spar-s  —  ^PTi7[  s/iar.  43.1 

'sttiil// i/i;    Mah.  3.   7l'l:  ttinj/i    sfiardanli.  —   lUIaill  't'75T  ^imrsn  ni.  (r.  s p a r i  spri  langerc,  s.  «)    1)  con- 

adjecU    pracp.  sa/ia.     Mali.  '2.    iSJ:    sa/ta   saUreiia  tactiis.    B  .  o.  21.    -)  aiira,  vcnliis.    A.  5.   li. 

spard  ati.     2)    aequare,    acqualem    esse,     cuni    acciis.  ^rj^i:\  spa  rJana    n.    (r.  spar.i    sprs    s.   aiia)    taclus. 

Mah.  3.    15292:    rdgasujraii    Itratusres t  ati    spar-  15.15.  y. 

daly   esa   ma/iAkratuIi\    1.  205.  4.991.  i  .  ■    .     i-rr-.^                ■                                 •           ■          , 

r-lY»    VM^P   spar/x  spr/i  10.  (i.ir.  iiilcnhini  alm.  sprhd- 

c.vi  aenmlar!.    Mah.  1.   lOSS.   i3'l6.  "i       '  '"        .     ,    i     •  i 

r                      ■  jraiiii,  spr/iajre  (icsidcrare,  appctere,  c.  ilat.  vel  gcii. 

'•    FCrjT  .«/""■  ■>   10.;ilm.(i,'r«/i«/it'K.  gra/iant  s/eseV.)  Tl     c   II    II    (I?     ■-         .,.,'.                     ... 

^^     3     '                             'o         .       .            t>         .       .                          /  j^_  bchl.  11.  VO.    1,  :  ti  a   yodyaya  na  rdgydya  spr- 

«•aiierc,  sunicrc,  amplecli.     (ViJ.  seq.)  ,        ,  ,  ,        ,           .        ,        o,  •      •!               i  .        i 

'      ^'                 '         '                 ^                 '  '  /taye  Zdya  Ivayu  sii/ia.    J)  iiiviilerc,  c.  ilat.  vel  geii. 

-•    ^Q"?!    F^yj  sparJ    sprs    6.  par.  intcraum    atm.    tan-  Rng'.  i(,     l^:    n  a    tndi t'il,'j  a/i    .■. p  r/iay ut,i/,a/^ uv a 

gere.     In.    2.    23:     mul^atn    pa  s  par  sa  .  . .  karliia:  /,'a  rt  re    div  r,  n  d  'py  a  /  ake-s  va  r  dya  ;  M^h.  l.  5317  : 

l\.   Schl.   II.    64.    59:    tndn    sprsa;    II.    4'2.    6:     tnd-  sprhaydmi  . . .  purus  dn  dti    sacaksusdtn.       (For- 

makdiisdni    tnd     sprdk.Un-,     I)r.    6.    23:    tnd    va/i  t^sse  Ui.  spero.) 

priydydH  ...  vadanam  pras annaii  sprsydc  cu- 

,     _            .,.„,,                             ,            .,                    ,  f^i^j    spas     1.  par.    .itm.    (vdd'ane    K.    sraniavdda- 
b  afi    kascit;    Sa.  4.  22:     na    indii     ddsa/i    sprsed 

,,       ,  ,.                                   ,  /"'/'  V.)    1)  vexare.   2)  jungere,  nectere, -serere,  com- 

ayatn;     iilan.  2.  60:     kdnicdi    'va    sprsed     adbi/l; 

.      ,  ponere.      In    liial.   vcd.    faccre,    perficcre.    Rgv.  10.  2: 

Mah.  3.  S236:  galati    sprsate.  —    sprstd  tactus.  —  , 

.  biiry     aspasta     kartvntii;     22.     l9:    rratdni    pa- 

Laus.  1)  tacere  ut  quis  tangat,  c.  2.  acc.    Man.  8.  1 1  i. 

spas^.      (Vid.    \.pn.i.) 
2)  dare.    Man.  11.   135:    sparJayed  (schol.  dadydt) 

c.vi:    vispasta   manifcstus.      vispasiam    adv.    mani- 
brd/imatydya    gdtn.      {L.;i\..  spargo.) 

_    ,           _                   .  festo,  apertc.    In.  5.  39. 
c.  apa  tangcre.    Man.  1.  76li  apd   'fiasprsya. 

.,    „  '^TS^^pr^  (nom.  sprk,  r.  spars  sprs)  tangens,  in  fine 

C.  upa    1)  tangere.    11.  o.  20:    dantair   dantan   upa-  i 

^            '                 ,               ,  comp.    N.  12.  37:  div  isprs. 
sprsan;J^.  / .3. —  Man.4.  I<l3:  adb  i/t  prdtidn  upa- 

*^'JU\   ^P.rJa    (t.  sparJ   sprj    s.  a)    id  ,    in    fine    comp. 

sprset.      2)    os    abluere    (tanjjere    aqii.i ).      Man.  2:  "-   , 

^O                    1'  l.,  ^,1,-.'                 ,',. 

o  .  11.   2  1:    nab  a/i  s ftr sa. 
upasprs ya     dvigo     nityatn     annam     adydt    ... 

c             .,  , ,                      .,  ^Q^"?  sprstd    V.   2.  spars    sprs. 

buktvdco     'pasprset     samyak     (schol.    dcamya,  ^ 

.       ,,          ,                      ,     .                ,,        .  «rUQl  ^/'rb^  (■  (r.  spar/y  sprh  s.  d)  deslderium.  15'.  4.  li. 

acamet).     3)   se    lavare,    se    baigner.     Man.  .j.  62:  >- 

upasprJya  pitd    JuciH;    Mah.  3.   10529:  «/ro  >a-  ¥^^j,JP"t    10.  par.    {bilde    K.)    findere.      (C[.s/^at.u, 

sprJya.  -'put,    l.pat.) 

cupa    pmef.pari   tangere.     Mah.  3.    l65:    gdiig^yatn  *;Uli6=tl   ^patika   m.  crystallus;  v.' sq. 

(Gangis  aquam)  paryupasprJya.  «r^TrRT^ifSMT  sf^atikaJild    f.    (e   praec.  et   Jild   lapis) 

c.  upa  praef.  sam    1)  tangere.    Mah.3.  S022:  yamund-  "'•     ^''-  '  ^-  "*  ^^^^- 

prabavati    sa  inupas  prJ  y  a    ydmunatn    (Yamunae  ^HlU»j  ■'P  "ff  I.par.  (A  ede,  scribitur  sp  al)  findere.  (Vid. 

aquam).    2)  se   lavare,    se    baigner.     Mah.  3.  10530:  ■f/'".'  et  cf.  germ.  vet.  .yPy^iT' findere,  spaltu,  spia/t.) 

atrd  'pi  samupasprJa.  FTTT"  ^par  6.  par.  i.  q.  spur  praef.  vi  caus.    1)  vibrare. 

c.  pari   tangere.    R.  Schl.  I.  9.  3S:   paripasprJirecdi  iMah.  1.  6412:  visfj  drayan  d'anu/t.    2)   facio  ul  quis 

'nam  ptndir   urasigdi/i.  micet,  ardeat.  I\.  Schl.  I.  54.  19:  A-ro'/a  r/j//dri'/tAia- 

C.  sam  id.    N.  23.  li.    H.  1.  49.    Man.  2.  53.  na/i;    Mah.  3.    ioi. 

55 


433 


|%a|^H.^-^  st'irasangara  —  ^q^^spard'. 


{kViik\~iii  s  iirasaugara  (Bah.    e  siird   et  saiignra  I.  68.  A.  Meg'.  1.  16.  18.  65.  97.    2)  amans,  benevolus, 

promissiini)  firma  promissa  habens,    qui   stat   promissis  c.  loc.    R.  Schl.  II.  6.  22:  brdirsu  snigda;  y.sniha. 

(cf.  satjasand  a).    In.  4.  12.  3)  pinguis,  ailipatus,  oleosus. 

fSrZ"  siu4   6.  par.  i.  q.  iu^.  c.pra:  prasnigda  i.  q.  snigd'd.    Sak.  7.  8. 

^gTTj|-.s/,J,.,a',    ved.  .r/,Jnfi   f.    (forraa   anora.   a    t.std)  ^.  t^^  .^"'7'  10.  par.  {snehanS)  i.  q.  i.  snih. 

postis,  pila,  columna.    A.  3.  33.  „           ,                  v        .  .       orvns     n             xmi 

•^            "^                          .  CTinu  2.  par.  jn<J  «mj  (gr.  .309).    t  luere,  stillare.     snu 

l^rA    ^i"l    lO.par.    {parivrnhane    K.    vrtihane    V.)  o                      .                               d         ,,  t     „        /r-r                      ^ 

^^^i^                  ^  stillans  in   fine  corap.   Rgv.  16.  2.     (Cf.  jru,  *nd. 


crescere. 
^^yi  siula  (y.siul  s.  a)  magnus,  crassus,  corpulentus, 

turgidus. 
j_myi-fi.;-|  s  t  aialaksa   (raagnas   notas,   magna   in- 

dicia    habens,    e   praec.   et    laksa   nota,    indicium) 

munificus,  liberalis,  largus.    In.  4.  II. 
cgpf  .t/air/a  n.  (a  siird  s.j-a)  firmitas,  stabilitas,  con- 

stantia.    B'.  13.  7. 
^T  snd  2.  par.  interdum  atm.  Iavari,selavare,  se  baigner. 
H.  1.  27:   taira  ptlva  paniyaii   sndtvdca;    Mah. 

3.  6062:  sarvaiirt  eJu   sa   sndii;    Up.  26:   sndnlt 


goth.  SNU  ire,  sniva,  snau,  snivum  pro  snu-um;  snaivs 
nix;  germ.  vet.  sneo,  sni  id.,  gen.  snea>e-s\  lit.  snega-s 
id.,  mutato  w  in  g,  v.  gr.  comp.  19;  slav.  snig  id.;  gr. 
VEU),  VEV-(TtjJ  e  (TveFUJ,  (yvEV-(TM;  h\b.  snuadhaim  „1 
flow,  stream",  snuadh  ,,blood",  sneachd  nix;  germ.  vet. 
SNUZ  emungere,  adjecto  z,  v.  gr.  comp.  109**.  1.) 

^^^  snuc  l.atm.  {prasdde)  propitium  esse. 

ijqj  snusd  f.  (ut  videtur,  A  sdnu  filius,  ejecto  u,  vld. 
Hofer  „Beitrage"  p.  393)  nurus.  H.  1.32.  (Germ.  vet. 
snur,  snura;  s\av.\el.  snocha  [V  =  i,  gr.  comp.92.  §•.]; 
lat.  nurus,  gr.  VVO?.) 


gaiigdydm. —  Potent.  iitra.  .tnd_;'//a  (cum/  euphon.). 

Mah.  3.  7072:  tatra  sndyiia.  —  Czns.  sn&pdydmi  "^^  snus  4.  par.  {bakse)  edere. 

o    "\ 
et  snapdydmi  (er.  467)  lavo,  abluo.    Mah.  3.  \h(ilk: 

^«J*>  snuh  k.  par.  {udgdri)  evomere. 

svayanca    sndpaydmy    itdu    iatd  pdddu    pra-  ^  *^ 

c                  T.    f>ii    TT     n.                    .                 ..  jg^  jn<?/ia  m.  (r.  jnj/j  s.  a)  1)  amor,  c.  loc.  r.  Br.  1.30. 

ddvaye;     R.  Schl.  II.    91.    51:     sndpayaniica   ...  ""^                         ^              .           /      /             > 

,,,.                ,,  ,,  H.  1.  22.   2.  20.   Sa.  5.  21.    2)  pineue,  adeps,  oleum. 

ekam  ekam  purusam  pramadah    saptaca    sfa-  •                                                            ^   »      o      >          i     - 

.T.-j       .                   .     f              '         ~            w      ^  R-  Schl.  II.  64.  68. 
ca.     (Vid.  ndu,  snu  et  cf.  gr.  va(jO,  va-jxa;  lat.  nd-re, 

nd-s   =  scr.  sndsi   abjectd    sibil.;    hih.  snamhaim   „1  ^^^spand    1.  atra.  (scribltur  ^^«d,  gr.  110">)   palpi- 

swim",nisipertinetad.nu,^nd'um/,  itaut^namAajm  t"^'  Z"cken.  Sak.150.15:  kim  bdho  spandasi.— 


spandii a  n.  tremitus.    Ur.  40.  5.     (Cf.  spar,  spur, 
sp  al.) 
c.vi  reniti.    Mah.  3.  kkS:   sa   bim^na  pardmrsto  ... 
vyas pandaia  yaidprdnan    vicakars aca   pdri- 
dav  am. 


sit  =  snavaim,  mutato  v  in  mh.) 
C.  ni:    nisndta   peritus,    gnarus,    c.  loc.     Mah.  1.  3988: 

sarvdstresu   sa   nisndiali. 
^A\r-\  sndna   n.  (r.  snd   s.  ana)  actio  lavandi. 
Jj4||^rj  jnn/ j«   {r.snd  s.in   inserto  /  euphon.,   v.  gr. 

94"')  se  lavans,  se  baignant.    Hit.  19.  l  in  fine  corap.      FT7  ¥^  ^par  spr  S.^zr.{pritiraksanaprdnanesu) 
^jjf  sndyii.  m.  tendo,  nervus.    Hit.  35.  12.  1)  exhilarare.    Rgv.  36.  10:   d'anasprta.    2)  servare, 

f^j^T  snigd'd  V.  sq.  et  gr.  103  annot.  custodire,  tueri.    3)  vivere. 

1.  Tfcjc*>  snih  -i.  par.  amare.    snigdd   1)  amatus,  amoe-      ^Cf^f  spard'  i.  atra.  interdum  par.   1)  aemulari,  certare, 
nus,  jucundus,  suavis.   H. 2. 10.  N.  12.  57.  R.Schl.  contendere,  cum  instr.   A.  7.  17;  spard  amdnd  ivd 


^mn, 


stdnu  — 


stiravdi^in. 


431 


dvigdn.  4)  ministrare  alicui  aliquid,  c.  acc.  vel  loc. 
pers.  et  instr.  rei.  Rag'.  17.  10:  tatrdi  'naii  , .  . 
kumb  isu  samb  rttiis  tirtavdribir  upatastu/i 
prakrta/a/i;  Ur.  1.  9:  aham  atydm  (^parisadi') 
...  navatrofakeno  'past  dsjrS.  —  Caus.  1)  collo- 
care.  R.  Schl.  II.  3.  IS.  2)  facere  ut  quid  accedat, 
suppeditare.   R.  Schl.  I.  26.  2. 

c.  upa  praef.  ab  i  adstare,  adesse.  Pass.  Mah.  3.  I6l32: 
sugrtvind   'bjrupastitati. 

c.  upa  pnef.pari  1)  circumstare.  R.  Schl.  II.  64.  1. 
2)  adire,  aggredi,  appropinquare.  Mah.  3.  13027:  /u- 
gdnti  parjrupas t  ite, 

c  upa  praet.  prati  adire,  aggredi,  appropinquare.  Mah. 
3.  1920. 

c.  upa  praef.  sam  1)  adstare.  B^.  1.  28.  2)  adire,  acce- 
dere,  appropinquare.   B\  2.  2. 

c.  ni  esse,  versari,  adesse.  nistiia  1)  qui  est,  versatur. 
B.  13.  17:  gndnam  ...  hrdi  sarvasya  nist  itarru 
2)  versatus,  peritus,  gnarus,  c.  loc.  R.Schl.1. 12.6.20. — 
parinist  ita  valde  peritus.    R.  Schl.  I.  9.  8. 

C.pra  proficiscl,  procedere.  N.  12.  l:  s&  nihatya 
mrgavjrdd  am  pralasle;  Mah.  1.  5034:  pratastur 
gagas dhvajram;  1.  6437.  —  prast  ita  proficiscens. 
"a.iT.SS:  prastitdK  tmi  'ty  atd  'bruvan;  Sa.4.25. 
A.  5.  18.  Profectus.  In.  5.  5:  nirgamya  candrd- 
dajrane  ...  prastitd  sd  ...  pdrt  asjra  b  avanam 
prati.  —  Caus.  mittere.    N.  21.  35.    Br.  2.  30. 

Cpra  pTaeL  p  r  a  t  i  -f-  abi  (^pratjrab  ipras  t  d)  pro- 
ficiscl.    Mah.  1.  683. 

cpra  praef.  f  j  1)  proficisci.  Mah.  1.  6594.  3.  15218: 
vipratast  i\  1.  8l40:  vipratastuR.  2)  se  exten- 
dere,  se  diffundere.  Mah.  1.  3709:  tasmdd  b'drata- 
V ansasjra   vipratasti  mahad  jrasaH. 

c.  pra  praef.  sam  proficisci.  Mah.  1.  4644.  5634.  8306.  — 
xampra  j/ jVo  proficiscens.  R.  Schl.  II.  38.  13.  Pro- 
fectus.    Mah.  3.  854o. 

c.prati  stare,  morari,  versari,  esse.    Mah.  3.  224.  — 


pratisf  ita    1)  stans   etc.    Sa.  5.  88:   Ivajri  vaAsoK 

pratisfiiaK;  B'.3. 15.  In.1.18.  2)  calcatus.   Hit.8.  8: 

asrnd  'pi  jrdti  diva Ivarn  mahadb  iK  supratisfi- 

tali.    3)  versatus,  peritus,  gnarus,  c.  loc.  (v.  praef  ni). 

N.22.  \2:asvakusalaK  sdtatveca  pratis  f  itaR. — 

Caus.  collocare,  tradere.   R.  Schl.  II.  39.  9-  Man.3.  135. 
C.  prati    praef.  .ram:    sampratisfd    i.  q.    pratisfd. 

Mah.  1.  8359. 
c.  vi  i.  q.  sirapl.  sgf.  1  et  2.    Su.  1.  9.  Mah.  1.  6558.  8360. 
c.sam    1)  stare.     Dr.  8.  1, —    saiistita    stans,    motu 

vacans.   In.  2.  8.   2)  perire.    B'att.  8.  11:  na  tat  saA- 

st  dsjrali     kdrjram    (schol.     B  ar.    ndsah    gamis- 

jrati).  —   saftstita  mortuus.    Man.  3.  247.  5.  58.  78. 

80.   151. 
c.sam  praef./7ari  circumstare.    />arj'.tartj/ jVa  circum- 

stans.   Mah.  1.  4827. 
*;ii)|Ur  st  driil    1)  adj.    (a    T.std   s.  riu    pro    nu)    stabilis, 

immobilis.    Mah.  1.    7-91.    2)  subst.  m.   nomen   Sivi. 

Su.  3.  24. 
*;yM  ^tana  n.    {r.std   s.ana)    1)  actio   standi,   ver- 

sandi,   morandi.    2)  locus.    In.  5.   4j. —   Loc.st'd'ni 

jure,  merito.  Ur.75.  l4.    (Hib.  tan  „a  country,  region, 

territory".) 
k^[\i\r^j(  djrin  (r.  std  s.  in  c.  y  euphon.,  v.  gr.  49*') 

stans,  perstans,  durans.   Hit.  16.  10. 
^gj^T  sldvard  (r.  std  s.  vara)    1)  adj.  stans,  stabilis, 

immotus,    immobilis.    Su.  3.  13.    >L  27.    2)  subst  m. 

mons.    B'.  10.  25. 
I^yfd  •^''"'  f-  {T.sid  s.  ti)   1)  status,  actio  standi,  ver- 

sandi,  morandi.   6r.  2.  24.  5.  38.   2)  firmitas,  stabiiitas, 

constantia.   N.  12.  10. 
J^gfT  sl  ird  {a  T.  st  d  s.  ira)  stabilis,  firmus,  immobilis. 

Sa.  2.  29.   B'.  6.  33. 
l^y^ciriSlW '''  'ravdgin  adj.  (Bah.  6  stird  et  vd^ln 

equus)  stabiles  equos  habens,   i.  e. ,   ut  videtur,  equos 

sistens,  sustinens,   aut   equos   bene   moderans,  dexter 

auriga.  In.  1.  18. 


430 


^  sta 


pro  staseaim,  mutato  /  in  d,  cf.  lat.  perf.  sUi!  pro 
stesti.  Ad  st  &  etiam  traxerim  hib.  taim  sum,  abjecta 
sibilante,  ita  osseticum  dan  sum,  istam  sumus  =  send. 
histdma  stamus,  gr.  KTTaiJ.tV ;  pers.  hestem  sum,  hestim 
siunus,  T.  gr.  comp.  628.  annot.  2.  Cum  caus.  st&pdy 
cf.  stami  q.  v. ,  germ.  vet.  stif-t  fundatio,  institutum, 
stiftan  fundare,  aedificare.) 

c.  od'i  (part.  in  ta:  diStita  abjecta  vocali  initiali,  et 
ad'isiita)  1)  superstare,  insistere,  c.  acc.  Mah.2.254l: 
JiraH  pddSnacd'sjd  'ham  ad  is  f  dsjrdmi  butalS\ 
Man.  4.  78:  aiitisi en  na  kisdn.  2)  niti,  inniti. 
R.  Schl.  I.  34.  3'1:  ksamdydn  iisiitan  gagat; 
Mah.  3.  1105:  jasydm  (ksamdydm)  ...  yagnd 
lokdsca  dist  itdh.    3)  inhabitare.    A.  10.  2:  puram 

...  pdulomdiH adistitam.    4)  praeesse,   impe- 

rare.  R.  Schl.  II.  1.  25:  mahim  ...  krtsndm  adi- 
tisiantam.  5)  transgredi.  R.  Schl.  I.  31.  19:  ikina 
Tfi  padd  krtsndm  prlivin  s6  id  yatisf  ata.  6)  si- 
cut  simpl.  stare,  versari,  esse.  Mah.  1.  2867.  34o6.  8325. 

canu  stando  sequi  (stantem).  Man.11.111:  tisfantisv 
anutisf  it  tu  vragant isv  apy  anuvra git.  2)  se- 
qni,  obsequi,  darmam.  Man.  2.  9:  darmam  anu- 
tisian;  5.2.  9. 11.  Mah.  3. 1282.  B\3.  35. —  niyogam 
Mah.  1.  749:  guror  niyogam  anutisf  amdnaR. 
3)  facere.  Ur.  41.  lOinfr.:  kutra  sa  .  .  .  kin  vd 
'nutisfati;  Hit.  54.  17:  yatdbipritam  anusfi- 
yatdm,  4)  regere.  Dr.4.  12:  kaccid  ikaH  ...  sdu- 
virdn  saha  sindubir  anutisf  asi.  5)  manere, 
commorari.  Lass.  56.  10:  punaK  satadvayah  kiii- 
cidiinan   varsdndm  anvat isf  ata. 

cava  l)i.q.simpl.  B'.  1. 30. 11.  N. 7.  15.  2)  discedere. 
Hit.  47.  22:  mandam  mandam  avatist  ati.  — 
Caus.  i.  q.  caus.  primit.   N.  20.  12. 

cava  praef. /'ari  stare,  versari,  esse.  Mah.  1.  4029: 
tatatam  pdurusi  pary  avast  itaK;  B.2.  65:/>ra- 
sannati ^aso  hy  dsu  buddifi  paryav  alis t  ati. 

cava  fTieC.  prati  exadversum  stare.    Su.  3.  24. 


c.  ava  praef.  vi  stare,  adstare,  versari,  esse.  D^v.  7.  2: 
dadrsus  ti  tatd  divim  ...  vyavastitdn  siftha- 
syd  'pari;  B.l.  20:  vyavas  t  itdn  drsfvA  d&rta- 
rdsfrdn;  3.  34:  indriyasyi  'indriyasyd  'rti 
rdgadvisdu  vyavast  itdu;  R.Scbl.II.23.42.  41.10. 
Man.  10.  68.  —  Caus.  constituere,  facere.  Rag'.14.  53: 
vyavas t  dpitavdk   katancit. 

c  d  1)  adstare.  N.  9.  8.  2)  adire,  accedere.  N.  4.  4. 
3)  adscendere,  e.  c.  currum,  elephantum.  Dr.  5.  12. 
Sa.  1.  36.  A.  1.  7.  10.  29.  4)  facere,  exercere,  efBcere, 
parare,  adhibere,  assumere.  N.  19. 22.  Su.  1.24.  Sa.  1.5. 
N.  18.  24.  A.  3.  30.  B'.  3.  20.  A.  3.  43. 

cd  praef.  jam  id.   Dr.5.  l4.  Su.2. 12.  N.20.  l6.  A.3.33. 

c.  ut  {utid,  V.  gr.  577)  surgere.  Su.  4.  11.  Sa.  5.  101. 
Caus.  (utt dpay)  facere  ut  quis  surgat,  juvare  ad  sur- 
gendum.    Sa.  5.   lOl  b. 

c  ut  praef.  anu  (andttd)  post  ah'quem  surgere.  Rag'. 
2.  24:  suptdm  anusaiiv ivisa  suptotl  itdm  prd- 
tar    anudatisfat. 

c  ut  praet.prati  exadversum  surgere.   Man.  2.  119. 

c  ut  praeLsam  (samutid)  1)  surgere.  Sa.1.8.  2)  ei- 
oriri.    Br.  1.  10. 

c.  upa  1)  adstare,  adesse.  N.  15.  7.  10.  26.  l4.  R.  Schl. 
II.  8.  10.  Mah.  1.  8057:  upatasiiri.  2)  adire,  acce- 
dere,  appropinquare.  N.  8.  25:  rd gdnam  upatast i; 
Su.  4.  S:  V dditranrtydb ydm  updtisfanta  tdu 
striyaK;  R.  Schl.  I.  25.  4:  visvamitram  ...  abi- 
vddayitun  tatra  sahitdv  upatas t  atuK;  Mah.  3. 
16509:  ratino  'patasti  rani  rdmam. —  upa- 
stita  qui  appropinquavit,  accessit.  N.  8.  10:  mahad 
bayam  upaslitam;  R.  Schl.  II.  51.  18:  tasmin 
kdli  hy  upast  iti. —  (Coitus  causa)  appropinquare 
(atm.).  Mah.  3.  10754:  Idm  uvdci  'dam  upatisi a- 
sva  mdm  iti.  3)  atm.  colere,  venerari,  adorare  (deos). 
R.  Schl.  II.  95.  7:  ddilyam  upatisianti;  B'aU.  1.3: 
na  tryambakdd  anyam  updstita.  Etiam  par. 
Mah.  3.  11847:    udyantam    dditjam    upatisfanti 


^  stdi  —  ^gfj  st'd. 


429 


^PT  •'''^'   l-par-  (v^sfi)  veslire,  indufre. 

^^r^  stdinj-a  n.  (r.  sidi  s.ya)  id.    Am. 

t-^jc^  stoka  parvus,  paucus.   Am.  —  sidkam  adv.  pa- 

rum,  paulum.   Meg\  80.     (Cf.  lit.  siokufu  careo,  egeo.) 
^pff^  stom   10.  par.  (denom.  a  sq.)  iaudare. 
^f^m  siomam.  (r.  slu  s.  ma)  laus,   hymnus.    Rgv.  Sp. 

16.  7. 
^^1   stjrdi  l.par.  (s  abdasaiiff  dte  K.  s  aiihatdu  dva- 

nda  V.)  sonare,  coacervare. 
S^  strt  f.  (correptum  e  sotri  a  r.  ju  vel  ju  s.  tdr  tr 

'in  fem.,  v.  Pott  1.  21'1;    nom.  stri   pro   strim,   acc. 

strlyam   et    strim,    v.   gr.  170)    femina.     Br.  2.    12. 

Etiam    bestiarum     femina,     e.  c.   sdkdmrgastri. 

Dr.  4.  4. 
^jj  st  a  adj.  in  fine  compos.  (r.  st  d  stare,  s.  a)    1)  stans. 

Dr.  5.  15.   2)  saepissime  qui  est,  versatur,  mora- 

tur,   situs  est.   N.  1.  18.   10.  1.   18.  10.   24.  18. 
f^TJT  stpg    1.  par.   (sanv arane  K.  sanvrtdu  V.)    te- 
gere.     B'aU.  12.  69:    stagitd    ragdiir    disaK. 

(Cf.  ■soff',  lat.  tego,  island.  vet.  ^AeAya  tegere,  germ.  vet, 

dakjan,  dachjan,  dechjan  id.) 
LgJ^   stal   1.  par.    (stdnS   stildu   V.,    ut    videtur,    a 
T.sid,  correptoa,  adjecto /,  v./7a/)  slare.    (Boruss. 

vet.  stall-i-t  stare,  stall-e-mai  stamus;  germ.  vet.  stellet 

collocat   •=.   scr.    eaus.  st  dldjrati;    lit.  stelloju    „ich 

bestelle,  stelie  an";  gr.  ctteKKu},  ecTTaAKa,  sensu  = 

caus.   T.std   praef. /7ra;    hib.  stalc  „obstinacy,   stub- 

borness".) 
^igjrff  stala  n.  (r.  stal  s.  a)  locus,  regio,  solum.    Meg'. 

90.  104.  Lass.  16.  4.   Vid.  sq.     (Germ.  vet.  stal  locus, 

dat.  stalle,  nostrum  Stall  stabulum.) 
^^(^1  stali  f.   (a    praec.   signo   fem.  })  id.    Ur.  60.  l4. 

Ritu-S.  1.  25.  —  Rag'.  6.  72:  gari^astali;  B'ar.  1.  19: 

upast  astall  (v.  skand  ad^s a). 
^gj-f^fT  stavird,  ved.  stdvira  (ut  videtur,  forma  ano- 

mala   a   r.  st'd  stare)    1)  firmus,   stabilis.    2)  senex. 

N.  4.  25.   12.  123. 


^^Jst'd  1.  par.  atm.  tisfdmi,  tisfi  (proprie  cl.  3, 
anomale  correpto  d  \n  a  in  tempp.  spec,  v.  gr.  295 
et  T.dad)  l)stare,  pedibus  insistere.  Sa.4.S:  tisfantt 
...kdst  ab  uti  'v a  laksyate\  o.k:na  s t  dtusaktir 
asti  me;  Hit.  26.9:  calaty  ikina  pddina  tist  aty 
ikena  buddimdn. —  .s<'/<a  stans.  N.12.27.  Sa.4.3.  5.8. 
2)  slare,  motu  vacare.  N.  14.  6:  tisfa  tvah  stdvara 
iva;  B.2.  13:  jradd  stdsyati  niscald.  3)  perstare, 
perdurare.  Hlt.  47.  10:  araksitan  tisf  ati  ddiva- 
raksitam.  4)  manere,  niorari.  Dev.  1.  IG:  tastdu 
kancit  sa  kdlanca  munind  tina  satkrtaH.-— 
Pass.  impers.  Lass.  56.  2:  dindni  katicid  badre 
s t  ly atdm\  Hit.  21.  4:  sarvdir  ikatra  ...  suki- 
biK  st  iyatdm.  5)  essc,  versari.  B  .  3.  5:  na  hi 
kascit  ksanam  api  gdtu  tisfaly  akarmakrt; 
N.  20.  29.  25.  16.  —  Hit.  31.  2:  sarviJdm  jnurd'ni 
tisfet;  Mah.  3.  1138:  tsvarasya  vasi  lokds  ti- 
sf'anti.  6)  adstare,  adesse,  praesentem  esse.  N.  4.  5: 
tisfatsu  lokapdlisu  katam  mdnusam  iccasi; 
H.  3.  7:  na  sa  kascin  mayi  stite;  Rgv.  35.  10: 
astdd  divaK.  —  Caus.  stdpdydmi,  s t  dpdy i. 
1)  sistere,  coliocare.  N.  21.  18:  haydn  tdn  ava- 
mucyd  't  a  s t  dpaydmdsa  vdi  ratam.  Cum  loc. 
loci.  B  .  1.  21:  sinayor  ubayor  madyi  ratah 
stdpaya.  —  Trop.  Man.  7.  44:  vasi  s  t  dpayitutn 
pragdK;  Mah.  3.  234:  rdgyecdi  'nah  stdpaya- 
sva.  —  kanydh  stdpaydmi  filiam  collocare  in 
matrimonium.  Mah.  1.  2576:  (daksaK)  put rikdH 
st  dpay dmdsa  .  ,  .  daddu  sa  dasa  darmdya 
saptavihsatim  indavi.  2)  facere  ut  quid  sit,  fun- 
dare,  constituere,  condere.  R.  Schl.  L  1.  92.  IL  80.  24. 
(Gr.  ^TH,  iTT/ifXi  per  redupl.  pro  0"i(7T>)/-n  =  send. 
histdmi  [v.  gr.  comp.  508],  SCr.  tlsfdmi;  eCTYlV  := 
scT.  dst'dm;  \it.  sto  sisto  [v.  gr.  comp.  508] ;  germ.  vet. 
stdm  sto,  stdt  slat;  Ut.  sioivmi,  sliv.sioju;  hib.  sia-d 
fem.  „stop,  delay,  hindrance";  masc.  ,,state,  condition"; 
stadaim  „1  stand,  stop,  delay",  fortasse  forma  redupl. 


428 


^rNl^rTSL*^^^'^*  «//•A:i  —  ^^  sleya. 


yaio  l6kS.  —  visttrna  extensus,  magnus.  N.  12. 112. 
In.  5.  3.  10.  —  Caus.  expanJere.   Man.  7.  188:  vista- 

rayed    balarn. 

c.  sam   1)  sternere,  expandere.    Mah.  1.  7l63.   In.  5.  3. 
2)  tegere.  Mah.2.  177'i:  sabdn  sansttrja  ratnaiH. 

r 

FrT^T  FrT^  starks    slrks     1.  par.     (gatdu    K.    gat- 
ydm  V.)    ire. 

r 

1.    ^H«A   ^FT^  starh   strh    6.  par.  i.  q.  tarh   trh. 

•X         c  •s, 

2-  ^rf^  (FtT^)  starh  {stfh)  6.par.  i.  q.  starh  strh. 
^ricj^  stdvaka  m.  (ut  videtur,  a  r.  j/u  s.  aka)  fasci- 

culus  florum.    Hit.  31.  6:   kusumastavaka. 
^rlcllchfi  stavakitd  (a  praec.   s.ita)  fasciculo  florum 

praeditus.    Ur.  73.  5. 
[ifrT^  J'i'g-'  5.  par.   {dskandane,    V.  Westerg.    p.  365) 

ascendere.     (Gr.  iTIX,  (TTeiyjji,  eO"Tt%oi';  germ.  vet. 

STIG  scandere,  ascendere,   sttgu,  steig,  stigumes;   lit.      5ErrfrT  ■""''  f-  (•"•  •*'"  s-  '')  collaudalio.    Su.  2.  4, 

staigus  celer,  staigey  cito,  staigio-s  festino,  russ.  stignu 

[cf.  Itrrl^llH  ■f''g'"omj]  assequor,   consequor;  slav. 

vet.  CTb^A  sttsa  semita,  golh.  slaigs  id.,  \i\h.  staighre 

„a  step,  stair".) 
I^^Cf  J///0  l.alm.  (Ariaran^  K.  scyuti\.)  stillare.     Cf. 

stim,  sttm,  tip,  tim. 
l^pfJ-f  siim  k.  par.  madidum,   humidum  esse,  madefieri. 


devam;  B'.ll.  21.   In.2.11.  Su.2./».     (Cf.  goth.  staua 

judex,  qui  jus  dicit,  stauja  judico,  gr.  (TTO-Jxa,  aeol. 

(TTV-fxa,  ita  ut  a  loquendo  dictum  sit,  sicut  scr.  vak- 

trd,  vddana,  v.  Benfey  1.  407.) 
C.  ab  i:   ab  isfdumi,  abistuv^  i.  q.  simpl.  Mah.1.7393: 

ab  istdusi;    8351:  ab  itusfdv a. 
c.  ab'i  praef  sam  id.    R.  Schl.  I.  14.  26. 
c.pra   1)  i.  q.  simpl.   Hit.  19.  2.    2)  narrare,  nuntiare. 

Hit.  87.  21:  sans tutam  anusand  tyatam;  100.  l6: 

sarvaA    vrtl&nlam   prastutya.      Caus.    facere    ut 

quis    narret,    nuntiet.     Mah.  1.  6:    aprccat  ...  ^ro- 

s  tdvayan   kat  dH. 
c.  t;j  i.  q.  simpl.    Mah.  1.  7056:  vyastuvan. 
c.sam    id.    In.  2.  9. —    abisanstu,  paris anstu   id. 

Mah.  3.  12709.   1.  2132. 
frT^  •f'"'''  1.  atm.  {prasdde)  propitium  esse. 


VHH"  stub'  l.atm.  (st6b'eK..  starnb'^  \.)  immobilem 
fieri.  —  In  dial.  ved.  par.  laudare,  celebrare. 
Nlg'.  3.  l4  (v.  Westerg.).  —  Caus.  id.  Rgv.  88.  6  6: 
a.t/oi  a_>'a/  „celebravit".  C(.  stamb  ,  stu.  —  Praef. 
pari  in  dial.  ved.  laudare,  celebrare.  Rgv.  80.  9: 
paristobata  vinsatiK  „Iaudant  (eum)  viglnti". 
c.prati  par.  id.    Rgv.  8.  6. 


stimitd     1)  humidus,    madidus.     N.  13.  6:    ard'ard-  ^xl^^  s  tujnb'  5.  et  9.  par.  s  iubnomi,  stub'nd'mi  i.  q. 
trasamaye  niHsabdas timite;  Am.:  drdraA  sdr-  stamb'  5.  et  9.  par. 

draii      klinnan     timitan     stimitan     samunnam  ^q"  ^;,J^  4.  et    10.  pa£.   (uccro/e^)  coacervare,  erigere. 
uttam.      Cf.  tim,  stip,  tip.    2)  firmus,  rigidus,  im 


motus  (cf.  stamb).  Med.;  Rag .  1.  73:  dydnasti- 
mitalocanaK  (schol.  stirlbute  netre  yasya); 
2.  22.    11.  \S. 

^x\  l*i  stlm  4.  par.  i.  q.  stim. 

^fljljl   sttrrid   V.  star   {stf). 

^Xi  stu    2.  par.   stdumi,    stuve      laudare,    celebrare. 


^fTq' j/ii/>a,  ved.  stupa  ra.  {r.stup  s.a)  cumulus.   Am. 
^fT  slr  subst.  stella,  in  dial.  ved.,   v.  Rgv.  68.  5.     (Vid. 

tdrd  e  s tdrd.) 
1^^7\  sten  10.  par.  furari.    Man.  8.  333:  yas  tv   etdni 

...  dravydni  stenayet;    4.  256.      {Got\i.  STAL  fu- 

rari,  stila,  slal,  stelum,   mutato  n  in  /,   v.  anyd;   gr. 

(TTtpsw,  V.  Pott  1.  197.) 


Dev.  1.  53:  visvesvartm  ...  stdumi;  63:  tvari   kin       i^(^r\   stena  m.  (r.  sten    s.  a)  fur. 

tluyase   mayd;    Sa.  6.  39:    astdusan    tam   ahan      kr\^  ^t^ya   n.  (r.  stSn  abjecto  n   s.ya)  furlum.    Am. 


^fjr^stamb'  —  ^Tq-  (^)  itar  (str). 


427 


^4-^  jtamb'    I.    5.  et  9.  par.  stab'n6'mi,  stab'n&'mi  se   erigere,    colligere.     R.  Scbl.  II.  14.  13:    krccr&d 


1)  fulcire.  Rgv.  67.  3:  tastamba  djrdm  man- 
tribiTi  sat/diK  „ fulcivit  coelum  carminibus  efficaci- 
bus". —  stabdd  (v.gr.  83)  immobilis,  rigidus.  N.5.25: 
vibud  dn  ...  siabd  alocandn;  Hit.  23.  8:  pdddn 
stabd'lkrtvd.  Trop.  contumax,  pertioax.  B'.  18.  28. 
2)  oiti,  inniti,  cum  acc.  rei.  A.  6.  13:  sa  lu  Jabdo 
divan  stabdvd  pratisabdam  agi  ganat.  — 
II.    I.atm.  (scribitur  sfab',  gr.l09.  110°*)  immobilem 


d  dirySna  sanstabya.  1)  refrenare,  coercere.  R. 
Schl.  II.  63.  47:  safistabya  sokan  ddirjrena. — 
Caus.  1)  fulcire,  confirmare.  R.  Schl.  II.  34.  53. 
Mah.  1.  6477.  2)  immobilem  reddere.  Mah.  1.  1291. 
3.  10313. 
c.  sam  praef.  ab'i  fulcire,  confirmare.  R.  Schl.  II.  64. 11. 
^(-|i.V|'  stamb  d  m.  (r.  stamb  s.  a)  postis,  pila,  columna. 
In.  2.  24.    N.  5.  3.     (Vid.  r.stamb'.) 


fieri.     B  att.  14.  55:    gdtran    tastamb'e    (scbol.  kd-       1.   ^f{T   ^pf  star   str  5.  et  9.  par.  strnomi,  strnv/, 
sfavat  niscalam  abut). —    Caus.    1)  fulcire.    Mah.  strndmi,   striii.    1)  sternere,   expandere. 


3. 827:  stdantan  s drat  im  ...  as  tamb  ajram.  2)  si- 
stere,  immobilem  reddere,  inhibere,  obstruere.  Mah.  3. 
10387:  tasya  praharato  bdhun  stamb  aydmdsa; 
1.  207:  hradaii  gatvd  stamb  ayitvd  tadamb  aK\ 
R.  Schl.  I.  75.  17:  huiikdrena  mahddeva/i  stam- 
bitd  St  a  trilocanaK.  (Cf.  r.stub  et  caus.  T.std 
{stdpdydmi);  gr.  TTSlQu),  0"r£jw/3cu.;  lat  stupeo, 
ttipes,  nisi  ^erlin^nl  3iA  st  dpdydmi,  y.std;  germ. 
vet.  stamph  pilum,  stam  stipes,  truncus  [dat.  siamma, 
ut  videtur   per   assim.  e  stamba   vel  siampa,  stamfa\,        c.vi:  vistrta    1)  stratus.    Nalod.  3.  l4:  visirtd  nagd 


pan 
Rgv.-V.  43.  2.  13.  5:  strntta  bahir  advardya 
(v.  Westerg.).  2)  tegere.  Rag'.  4.  63:  tiidh  Jird- 
b  iK  JmaJruldir  mahin  tastdra;  7.  55:  tasldra 
gdm  ...  JirobiK.  (Vid.  star  [j'/],  gr.  (jTOpvVfM 
=  scr.  strnomi,  lat.  sierno  =  scr.  strndmi,  v.  gr. 
comp.  497;  goth.  sirauja  sterno;  slav.  sir-i-ti  exten- 
dere,  pro-stir-a-ti  id.,  pro-stran  spatiosus  =  scr.  pra- 
sitrna;  po-sll-a-ti  sternere,  poslelja  lectus,  pri-stol 
thronus,  lit.  stdlas  mensa,  v.  Mikl.  p.  86.) 


island.  vet.  slofn  id. ;    germ.  vet.  stab   baculus.      Cum 

siabdd   immobills,   rigidus    cf.   germ.  vet.  j///,    angl. 

stiff,  nostrum  steif.) 
C.ava  (anom.  avasfamb)    inniti.    B  .  9.  8:    prakrtiii 

svdm  avas tab y a. 
c.  vi  1)  fulcire,  stabilire.    Rgv.-V.  99.  3  (v.  Westerg.): 

vi  yas    t astamb  a    rodast;     B  .  10.  42:    visfabyd 


yatra.  2)  latus.  M.16:  triyo  gandyatd  vdpi  vi- 
strtdcd  'pi  yoganam. 
2.  ^xTT  (FtT)  ^''^''  (■''■'')  9p3r.  atm.  j/.rn<S'/n»,  strni'. 
(star  [stf]  a  star  str  in  tempp.  special. 
non  distingui  potest;  ad  star  [stfj  pertinent  gerund. 
stirya,  pass.  stiryi ,  part.  stirnd)  slernere,  expan- 
dere,  extendere. 


'ham     idaii     krtsnam    ikdAJina    stito     gagat.  c.  d    1)  slernere,  expandere.    Mah.  3.  15t42:  dari'^ j/o- 

2)  sistere,    retinere,    inhibere.    N.  2.  30:   antartksi  ranam    dsllrya.    2)  tegere.    Mah.  2.  1155:    kuJdir 

visfabya   vimdndni  divdukasaH.    3)  inniti.    Hit.  dsttrya   midintm. 

69.    9:     visfabya    pdddv     avatisfati    JrlK.   —  c.  u/>a  sternere,  constituere,  parare.    Mah.  2.  2033:  u;>a- 

Caus.   sistere,    inhibere.     Mah.  3.  103l4:    kataA    vi-  sitrnd  sab'd. 

sfambitas     tina     bagavdn    pdkaJdsanaK     (cf.  c. /jori  sternere,  expandere.    Mah.  1.  6975: />ari  j//r_/'a 

3.    103S7).  guftdvd  'gnim. 

c.sam  1)  fulcire,  stabilire,  confirmare.  A.  8.  23.  B'.  3.  43:  c.  fi  dispandere,  expandere.   Hit  9.  8.  l4:   tina  vyd- 

sanstabdvd   "imdnam    dtmand.      Se    confirmare,  d  i  na  ...  gdlan  vis  i  trnam;  Msn. 7.33:  vis  t  tryati 

54* 


426 


t-e^r^  skanda  —  ^rF^  stamba. 


R.  Schl.  I.  38.  27.      Immissus,    infusus    (de    semine). 

Mah.  1.  2434.  —  Caus.  1)  elTundere  (semen).    Man.  2. 

180:    na    ritaK    skandayit    kvacit.     2)  omittere, 

negligere.     Man.  6.   9.       (Cf.   skund,    sjand,    lat. 

scando,  fortasse  scaieo ;  hib.  skeinnead  „eruption,  gushiog 

forlh",  ut  videtur,  per  assim.  e  sceindead;  fortasse  gr. 

CnatOUJ  mutato  d  vel  n  in  0.) 
C.  ava    praef.   ab  i    exsilire.     Mah.  4.    810:    advdrind 

'b  jravas  kandjra. 
c.ava  praeLsam  caus.  invadere,  oppugnare.  Man.7.196: 

samavaskandajr icc&i  'nam  (^arim). 
cpra    i.  q.    simpl.     R.  Schl.   II.   11.   4:  pracaskanda 

...  pdsam    mrga    iva;  Mah.  1.  2380:  tasya    ritati 

pracaskanda.  —  Cum  abl.  desilire.  Dr.l.  17.  8. 10.15: 

ratdt  praskandya. 
l;ch»v<i    skanda    m.    (r.skand   s.  a)   cognomeD   Karti- 

keyi.    Am. 
^c^r-^  skandd  m.  (fortasse  a  r.  skand  mutato  d  in  d) 

1)  humerus.     2)   truncus.     Ur.  68.    12.       (Anglo-sax. 

sculdor,   sculder,   sculdr;    germ.  vet.  scullra,   sculdra, 

tcultarra,   mutatis  liquidis,  v.  gr.  comp.  20  et  Diefen- 

bach  „Celtica"  93 ;  armor.  skoaz,  cambro-brit.  ysgivyz ; 

fortasse  hib.  guala   e   sguada  vel   sguana;   fortasse  gr. 

(TTra-S'*)  mutata  gutturali  in  iab.,  et  lat.  scapula  mutatl 

linguali  in   labialem,    sicut  in  fumus,  inferior,  ruber, 

V.  dumd,  ddara,  rudird.) 
■^f^Pfj^^-^  skand adisa  m.  (e  praec.  el   disd  regio) 

id.    N.  5.  28  (d.puccadisa).    Dr.  5.   8. 
^c^pj   skannd   v.  skand. 

LchWT  skamb^    1.  atm.    (scribitur   skab)    5.   et    9.  par. 
skdmbi,    skab  no  mi,    skab  ndmi,    part.  perf. 

nass.  skabd  d,  in  dial.  ved.  f  A;a&  i/a.      Fulcire,  figerc. 

Rgv.34.2:  trajra/i  skamb  dsaK  skab  itdsa  drabi 

„tria   in   (eo)  adminicula   fixa  (sunt)  ad   innitendum". 

Ci,  skumb  ,  slamb,  stumb. 

^^  sku  5.  et  9.  par.  atm.  tegere.   B'att.  17. 82:  rdmam 

askundd   isuvrstib  iK. 


F^T^^  skund  1.  atm.  subsilire.     Cf.  skand. 

o     ^ 

V^IT^  skumb'    5.    et   9-  par.    tkubnomi,    skubndmi 

^      "^.  t 

I.  q.  skamb  . 

I.^  J    sk'ad    1.  atm.  (tvadani  K.  viddri  V.)  gustare, 

lacerare.     Cf.  1.  et  2.  kad. 

\;\^f^  sk'al  1.  par.  titubare,  vacillare.  Hit.105.  15;  trop. 

Hit.  55.  2:  prabusajnipam  updgatdndA  v6- 

caK  sk'a/anti.     Errare,   peccare.    R.  Schl.  I.  13.  10: 

nd  'ndhutam    abdt   tatra   skalitan    vd  'pi  kin- 

cana.      (C(.  sp  al,  cal,   \aI.  scelus ,   nisi  hoc  pertinel 

ad  cald;  gr.  CT^aAAw;  lil.fallo.) 

c.pra  i.  q.  simpl.    A.8.  14:  harajo  vimukdscd  'san 

prdsk  alaccd  'pi  mdtaliK. 

rpr^  stak   1.  par.  {pratigdti)   contra  ferire,  arcere, 

repellere. 

1.  CTJT  stan   1.  par.   gemere,  suspirare.    Batt.  14.  30: 

tastanuK   ksatdK.     (Gr.  (TTEliai,  lit.  j/enu  id., 

slav.  stenajun  id.) 
c.  ni  i.  q.   simpl.     Mah.  3.  l4060:    tam    ugratapasaA 
vipran    nis fanantam    mahitali.      Cum    acc.   gC- 
mere  alqd.  R.  Schl.  II.  77.  8:  pituK  sariranirvdnaV* 
nistanan    vis as dda. 

2.  EZnr  f /arj   10.  par.  j/ana/amj.    Tonare.  Rgv.79.2: 

stanayanly    ab'rdK;  58.2.     (Cf.  \a\..  tono,  to- 

nitru;  gr.  ST£v-twO;  sax.  vet. /Aunar  tonitru,  germ.  vet 

thonar,  donar  id.) 
^j^r^  stana   m.   i^iamma.    In.  5.  8.      (Hib.  sine   ,,a   wo- 

man's  breast,  a  dug  or  teat",  ejecto  /.) 
^dHUJci   stanayitnu   m.    (r.    2.  sian    s.   unad.  itnu) 

1)  nubes.   2)  tonitru.   Dr.  6.  9.   3)  fulgur. 
^Hs^  ^tabd  d    y.  stamb  . 
^pf ^  s  tab    \.  stamb  . 

^^H   stam   1.  et  10.  par.  s tdmdmi,  s tamdy&mi  L  q. 

sam. 
trl^sl    stambd   m.    acervus,    cumulus,    e.  c.   graminis. 
R.  Schl.  II.  80.  8:   vlranastamba. 


g^prjf)^  sdiranctri  —  ^^j^  sJcand.                                              425 

^ir-yt  sdirand  r!  et  g^fl^y^  sdirind'rl  f.  (ut  videtur,  gji^ITJ  sdukirnjra  n.  (a  sHlksma  subtilis,  tenuis,  i.ja) 

mutilatum  e  svitirand  n\   svdirind  ri\    ex  acc.  TOV  subtilitas.    B'.  13.  32. 

svdira,   cujus  a  in  forma  sdirind  ri  debilitatum  est  i^Hc^J  sdukya   n.    (a   sulca   S. /a)    gaudium,    voluptas. 

in  j,  et  drt  a  r.dar  dr  s.a  in  fem.)  operaria,  opifex,  Ilit.  33.  1. 

artifex  libera,  quae  in  aliorum  domo  laborat.  N.  13.55.  ^lJ|j7-y^  sdugand'ika    (a    suganda    suavis    odor, 

^  I  s6  l.par.  4.  sjd'mi,  part.  perf.  pass.  sitd,  v.  gr.567  s.  ika)    1)  adj.   bene   odorus.    N.  13.   2.    2)  n.  flos, 

{antakdre  K.   nds^  V.)   finire,   finem   facere,   occi-  lotus   alba.    In.  2.  2. 

dere,  destruere.  *Hld  IIi-i»"IT  ■»«"''«'«««'   f.   (pro   sduddmani  fem.   TCU 

c.  ai;a  finire,  ad  finem  adducere.    Rag  .  11.  37:  at'a.sj/e  j audamann  e  nube  ortus,  a  .rue/aman  nubes,  S.  a) 

krijrdviddu.     Caus.  at^o  j  d/a/amj' finiendura,  per-  fulgur.    Am. 

agendum  curare  aliquid,   facere  ut  quis  finiat.    Rag  .  5.  ^|r-<i  i|  sdundarya   n.  (a  sundara   s./a)  pulchritudo. 

76:  vidim   avas dyy a.  Hit.  74.  3. 

c.  ara    praef.  adj'     1)   constituere,    consilium    capere.  yislci  ^^'^bala   ra.    (a  subala   Subalus,    s.  a)    nom. 

Mah.  3.  16254:    nd   'dydvdsyad  yadd   kascit   sd-  propr.  (Subalo   natus).    In.  3.  9. 

garasjra    vilaiig  anam.     2)  reputare.     Sa.  100.  15:  ^tTHIT?!  s  dub'dgya  n.   (a  sub'dga  felix,  s.ya)  felicitas, 

sjrdn   na    ve  'ty   ad  yav  asy  an.  fortuna.    N.  1.   10. 

c.  ri   praef.  nra     1)   decernere,    statuere,    constituere.  ^nTJf  sdumyd  (a  soma  Juna,  s.ya)  pulcher,  amoenus, 

Br.l.  10:  viditvd  vyavasisydmi  (anom.  pro  vya-  jucundus,  placidus.    Sa.  1.  l4.  Dr.  1.  l4.  B'.  11.  50. 

vasdsydmi)-.,    H.  1.  52:    iti   b  imo    vyavasya    (v.  ^]T<Lfr||  sdumydtd   f.  (a  praec.    s.  td)  pulchritudo,   ju- 

gr.  567).  —  vyavasita  qui  decrevit.    B  .  1.  45:  ma-  cunditas,  mansuetudo.    In.  5.  7. 

hat  pdpah  kartun  vyavasitd  v ay  am;  R.  Schl.  I.  ^TTZT^  sdumyatvd  n.  (a  s dumyd  s.  tv a)  id.  B  .  17.  16. 

52.  22.    2)  petere,  appetere.    Mah.  2.  l400:  duskrtdm  ^fr^t  sdurab'l  f  (fem.  vocis  sdurab'a  Surabi  natus, 

pdgdA  sisupdlo  vyavasyati.    Cum  infin.  Sa.5.52:  a  surabi  q.  v.,  s.  a)  vacca.    Br.  1.  12. 

na     b  artrhtnd    vyavasdmi    gtvitum    (secundum  *r||ciW  ^auvtra   m.    1)  in    plur.  nomen   regionis  (Wils. 

jmara  f\ ^  abjecto  o).  a  district,  apparently  the  part  of  the  gangetic  provinces 

cvyava  praef.  j^am  decernere.    Man.  7.  13.  occupied  by  the  Suviras,  now  called  Suirs).  Dr.  4.  S.  12. 

c.pra:  prasita  petens,  appetens,  studiosus.  Rag'.  8.  23.  2)  Sauvirensis.    Dr.  4.  7.   8.  27. 

*ri  I  fe  H,-'  6  d  urn    v.  s  ah.  ^CfTT^  sduvtraka    m.   (a  praec.    S.  ^a  vel  aka)  Sau- 

^|(^j  sodara  adj.   (Bah.  e   sa   cum    et   uddra   venter)  vlrensis.    Dr.  4.  2. 

gerraanus,  naturalis,  ex  iisdem  parentibus  natus.  Sa.7. 13.  i-||^|A  sduhdrda  n.  (a  suhrd  s.a,  v.  gr. 580)  amicitia. 

y If*  ij  sddarya   m.    (a   praec.    s.ya)    germanus    frater.  Hit.  42.  20. 

Hit.42.2I.  (Cf.  gr.a^eXfog  ex  d  =scr. sa  et  ^e^^cpvg.)  gfjt^A    sauhrda   n.  (a  suhrd   s.  a)  id.    N.  10.  26. 

^^mirj  sopdna  n.  (fortasse  mutilatum  e   sopdnaya,   e  t-^^^r-y  skand  l.par.  skdnddmi,  part.perf  pass.  skannd. 

sa  cum  et  updnaya  a  r.  nt  ducere,  praef.  upa  -|-  d  Salire,  scandere,  cadere,  elabi,  effluere.  Mah.1.5105: 

suff.  a)  scalae.    Ur.  38.  9.  latd  ^sya  retafi  caskanda.     Etiam  atm.  Man.7.84: 

ym  soma    m.     1)  luna.     2)planta,    asclepias    acida.  na    skandati  ...    brdhmanasya    muke    hutam 

3)  succus  asclepiadis  acidae.    B'.  9.  20.  (schol.  sravaty  ad'aH  patati).  —  skannd  elapsus. 

54 


434 


^nsus  —  ^;?2j  sainya. 


i-irj  sus  i.fAT.(prasrave,  ut  videtur,  e  1.  ^u  adjecto  i) 

generare.     Cl.  sus. 
CTTfT  srti  f.  (r.  sar  sr  s.  ti)  itio,  iter,  via.    B.  8.  27. 
CT^  srsta    V.  .yar^   j.r^. 
g-fo-  srsfi  f.  (r.  jar^'  .f.r^   s.  </)  creatio.    Ilit.  72.  18. 

'^^  sSk  1.  atm.  ire,  se  movere.     Cf.  svek. 

CTgr  seka  m.  (r.  jic   s.  a)  rigatio.    Ilit.  70.  20. 

^fT  setu  m.  (r.  ji  s.  tu)  pons. 

CTf^y  serid  f.  (ut  videtur,  a   r.  j/  ligare,  s.  na  in  fem.) 

exercitus. 
^HI^Tl  '^ndni  m.  (e  praec.  et  n!  ducens,  dux,  v. gr.  159) 

exercitus  dux.    B  .  10.  2l. 

^r<T  ^'^^  1.  ps'"'  '■"6)  ^^  movere.     Vid.  ie/  et  cf  sal. 


galaddfi  sis^vire.     Pass.  R.  Schl.  II.  100.  33:  ma- 

lena    tasyd    'iigam    idaii    kat  am    dryasya    sSv- 

yatS.     (Gr.  tTzHo\xai.     Fortasse  golli.  ia/Va/a  anima, 

germ.  vet.  sela,  a  movendo,  spirando  dictum,  sicut  lat. 

animus,  anirna  a  r.  an,   et  gr.  TTVEUjUa  a  TTVEW.) 
c.  d    i.  q.   simpl.     Mah.  3.    iGSGh:    yadi    hy    akdmAm 

dsevit   strijram  anj-dm;    Mr.  70.  13:  majrd  djrd- 

tam    dsevitam. 
C.  d   praef.  sam   id.    Man.  11.  17'1:   mdit  unan    samd- 

sevya  punsi  yositi  vd   dvigali. 
c.upa  i.  q.simpl.  Man.4.133:  vdirinan  no  'pasiveta 

sahdy ancdi  'va    v dirinali    (adeat,    appropinquet). 

Mah.  3.  153S5.  2.  159.  390.  R.  Schi.  II.  100.  33. 
c.  ut  praef.  alii  id.    Mah.  3.  13432. 


c.ati   caus.    facere    ut    quis    ultra    modum    se    moveat,  ^.  n/   (n/jet;  gr.  80)  id.    Hit.  44.  1:  yo    druvdni  pa- 

magnis  itineribus  defatigare.    Hit.  96.  19:  satrun   gi-  rityagya   adruvdni  nisevati\  Dr.  1.  l6.  N.  13.  3. 

gisur  atiselayit.  Sa.  6.  38. 

fTSr  sev   1.  atm.    interdum    par.     1)  adire,    frequentare,  ^cf^  sevaka   m.    {x.sev   s.  aka)    minisler,    famulus, 

celebrare  locum.    In.  2.  1:   purfA  ramydn  sidda-  servus.   Hit.  41.  22.  48.  l4. 

cdranasevitdm;  2:  vanam  punyam  apsaroga-  ^cJT  ^^^"  f-  (r.siv  s.  d)    1)  cultus,  veneratio.  B'.  4.  34. 

nasivilam;    N.  12.   2:    v anam  . . .  ndndpaksiga-  6.20.    2)  servilus,  servitium.    Hit.  31.  19. 

ndkirnam    mlecat askarasivitam;    Man.  4.    131:  ■^J^i;^  sivitv d  n.  {^  sevln  s.  tva)    1)  cultus,  veneratio. 

sandyayosco   'b^ayoscdi  'va   na   sivita   catus-  2)  inbabitatio,  commoratio.    B'.  13.   10. 

paiam.      Adire  (virum,  femlnam),  i.  e.  coire,  concum-  ^fSFL-^*''"    (•"•  Jer    s.  /«)     l)venerans.    Dr.  7.  12. 

bere  {cLgam  praef  u/^a).  Man. 8.365.368.  Hit.87. 1.—  2)  inhabitans,  v.  sevitvd. 

suk"an   sevitum,   duHk^an    sivitum   gaudium,   do-  FT-^'^'    1-  par.  (ksaye)  perire. 

lorem   percipere.    Hlt.  36.  86  (v.  /,  gam).    2)  facere,  '^^  s dinha  ((em. -i,  a  sifihd  s.  a)  leonlnus.  Hit.36. 16. 

efficere,   agere,  committere,  exsequi,  exercere,  colere  ^HIMr^  sdindpatya   n.   (a   sindpati  exercilus   dux, 

(v.  car).    Man.  9.  227:  dyutan  na  sevita;    12.  21:  s.ya)  imperium.    Ur.  94.  5. 

adarman  sevati;  Mah.  1.8052:  d  armakdmdrtdn  ^f^^  sdinika  m.  (a  send  exercitus,   S.  ika)  bellator, 

j/ieia.  3)  honorare,venerari.  Man.7.3S:  i'.rd/anj'c'a  miles.    Su.  2.  9.   l4.    Dr.  8.  36. 

nityan  sivita  ...vrdd'asevi  hi  satatan  rakso-  -^^^i^^Jj;^  s d i n d' a v a    m.    (a    slndu    nom.    regionis,    s.  a) 

bUr  api  pugyati.    4)  minlstrare,  servire.    Rag\2.  13:  Sind'uensis.    Dr.  6.  6. 

tam    dtapakldntam  ...  pavanali    sisivi.      Cum  ^T^cT^  sdind'avaka    m.  (a  praec.  S.  Aro  vel  aka)  Id. 

acc.   pers.   et  instr.  rei  mlnistrare,  suppedltare  alicui  Dr.  8.  42. 

aliquid;    Instruere    allquem    aliqua    re.     Rag .  11.    11:  ^^  sdinya  (a  se'nd  exercitus,  s.ya)   1)  m.  bellator, 

tdu...vdyavaH  surab'ipusparinub'is  cdyaydca  miles.    2)  n.  exercitus.   Dr.  6.  26. 


CT^a  —  ^Tj  suj-ya. 


423 


mrgdn.     Iij  dlal.  vcd.  incitare,   excilare.   Rgv.  71.  8. 

73.   8;    V.  Westerg.   s.   r.  su.      (Lctt.  saudJi   delere, 

evertcre,  v.  Pott  1.  2'l9.) 
c.  ab  i  caus.  vel  cl.  10.  occldere.    I\.  Sciil.  I.  27.  19. 
c.  "/:  nistidaj&mi  (stT\3i.o  primitivo  j)  id.  Mah. 1.1339. 
C.  ni  praef.  vi:    vinisudaydrni  id.    Mah.  3.  8SI'4. 
C.  "I    praef.  .tom:    sannisudajdmi   id.    Mah.  3.  87'i2. 
CT^"  siida  m.  coquus.    Mah.  3.   1007. 


3.  n[  jJ  f.  (r.  1.  sti)  parens,  partum  edens,  in  fine  comp. 

R.  Schl.  II.  51.  15:   v/rasd. 
CTcfjT  jJArtrn  m.  (e  sil  quod  a  sono  dlclum  esse  vldelur, 

Ct   kara    faciens,    v.  cttkdra,   cukkdra)  sus.     (Cf. 

anglo-sax.  suga  porca,  gerni.  vet.  sti  id.,  nostrum  Sau, 

lal.  sus,  gr.  (Tvi;,  vg.) 
Ht^I-J  suksma  suLlilis,  tenuis,  parvus,  minutus.   H.3.  l^i. 

Su.  3.  16. 

Wt^HM  stiksmnlvd  n.  (a  praec.  s.tva)  subtilitas.  B  .13. 15.       ^cTirT  ■*"''«"«  ni.  {r.  stXd  s.  ana)  occisor  in  fine  comp. 
y^T:\  stlc  10.  par.  (fortasse  e  vac  correpto  in  uc,   praef.  Su.  3.  28.   N.  12.  126. 

su)    prodere,    patefacere,    indicare.     Rag .  17.   io:      CTrTT  stind   f.  instrumentum  necandi.   Man.  3.  68. 

mantraH    .  .  .    guptadvdro     na    sucyati    (schol.      ^W\  sunii  (r.  1.  sd  s.  nu)    1)  m.  filius.    Ur.  91.  4.    2)  f. 

prakdsjr ate)\  Ur.  6.  33:  manddrakusumaddmnd  filia.    Hem.     (Goth.  .funuj  filius;  germ.  vet.  ju;iu,  germ. 

gurur  asjdli   sticyati   hrdayakatnpaVi  (cf.  6.  S);  med.  sun,  nostrum  Sohn\  lit.  sunii-s,  slav.  siinu.) 

H.  1.  3;    vi  giidya    nisi  pant  dnam   n  aksatraga-       O^  siitra  n.  (r.  siv  correpto  iv  in  ti,  s.  tra)  filum. 

nasiicitam;  N.  5.  26.   17.  9:  sHcita.  y  ^'/Jfn"  stitrad  lira    m.    (e    praec.    et    ddra)    1)   faber 

c.  ab  i  i.  q.  slmpl.  N.  23.  18:  karma  cesfdb  isiicitam  tignarlus.    Hlt.49.  12.    2)  princeps  histrlonum.  Ur.  1.  6. 

(slc  nunc  separaverini,  Ita  ut  slgnificet  negotium,  i.  e.      ^rTrT  •f"".'"'»  (ut  videtur,  e  su  producta  vocali  et  nrta 


rem,  actionibus  patefactum;  cf.  18  a:  punyas lokasya 

cSstitam.) 
c.  sam  id.    Hit.  124.  11. 
iA-d^d(i  sAcaka  (r.  stlc  s.  aka)  patefaciens,  palam  faciens. 

Ur.  2  infr. 
CTJtT  stlci  f.  (correptum  e  sticl    q.  v.)  acus. 
nra^  siici'  f.   (fera.   Tou   sdca   a   .j/f   correpto   in    j^i2, 

s.  unad.  c'a)  acus. 
iJxjiH^  siicib  edja   (e  praec.  et  bedya)    1)  acu   per- 

forandus.   2)  densus,  spissus  (de  tenebris).   Hit.  98.  22: 

siicib  idyi   tamasi. 
nra"  siita  m.  aurlga.    N.  9.  23. 


a  T.nart  nrt  s.a)  comls,  blandus.  Hlt.  19.  S.  Sak.  16.  li: 
vdk  stinrtd. 

tT  (T  siir  ''l.  atm.  i.  q.  1.  stjr. 

CTT  siira  m.  (ut  videtur,   a  svar  prlmltlva  forma  radicis 

sur  splendere,   correpto  va  in  u,   suff.  a)  sol.     (For- 

tasse  goth.  sunna  m.  sol,  them.  sunnan,  per  asslmil.  e 

surnan,  sunn6(n)  f.  e  surn6(n),  geTm.\et.  sunno(n)  m., 

sunna(n)  f . ;  fortasse  \h.  sau/e  £.  per  metath.  e  stvale,  de 

gr.  YiXlOi  et  goth.  sauil  y.  su  rjra,  de  lat.  sol  v.  jf  ar.) 

r 

H^   stlrks  I.  par.  (anddare)  villpendere,  desplcere. 

r 

^-[^rf  siirksy  1.  par.  (trsydrte  K.  irsyi  V.)  invldere. 


«rtpi  sdtatvd  n.  (a  praec.  s.  <fa)  aurlgatio.   N.  22.  12.      npj  siirya  m.   (correptum   esse   videtur  e  svarya  vel 


^J^  f  ild  l.atm.  et  10.  vel  caus.  par.  (ut  mihi  vldetur, 
e  sdday,  caus.  T.sad,  debilitato  d  in  u,  ita  ut 
proprie  significet  facere  ut  quis  eat,  inde  in  dlal.  ved. 
jncitare,  excltare,  et  facere  ut  quis  sidat,  pereat,  inde 
occidere)  occidere,  necare.  Mah.  3.  11505:  siidayis- 
ydmi    rdksasam;    1.  2833:    sildayan    vividdn 


svdrya,  a  svar  coelum,  nisi  a  prlmitiva  forma  radicis 
sur  splendere,  vel  a  sur  producto  u,  suff./«)  sol. 
In.  1.  32.  (Gr.  Y\klog  niti  videtur  form.i  svdrya, 
niutato  r  in  A,  et  ejecto  F,  sicut  »job?  =  scr.  svddii 
q.  V. ;  £(A>]  per  metath.  e  fA(>);  fortasse  goth.  jauiV  sol, 
them.  jau/7a,  per  nictath.  e  svalia.     Vid.  siira,  svar.) 


42Z 


m- 


sub^ 


^' 


^^  sub  ,  ^{^^  suinb    1.  par.  i.  q.  sib  ,  sirnb  . 

^r^TYl  sub'dga   (Bah.    e   su    et   bdga    felicitas)    1)  felix, 

pulcber,  praeclarus  (praesertira  de  feminis,   in  vocat.). 

In.  5.  37.  Dr.  2.  12.   2)  jiicundus.    Sak.  2.  l4.  45.  6. 
^THlRjrl  suidsita   (bonum    vel    pulchrum    sernio- 

nem    habens,    e    su    et    bdsitd    n.    dictuni,    sermo) 

eloquens,  facundus.    N.  8.  4. 
^rjj"  subru  adj.  (e  su  et  bru  pro  bru  supercilium)  pul- 

cfara  supercilia  habens.    Su.  4.  12. 
*\^r\*Asuindnas  m.  f.  n.  (fem.  nonnisi  in  plurali  usur- 

patur,  Bah.  e  su  et  mdnas  mens)  flos.    Sa.  1.  26. 
^n^^yj^  suyod  ana    m.    (e    su    et   jodana    a    T.  jrud 

pugnare,  s.  ana)  cognomen  Duryodani.    H.  4.  5S. 
i-|  \  sur  G.^iT,(^disv arjadiptj 6H  K.  b  disj-ajr oli  Y.; 
correptum   esse   videtur   e   svar,    vid.svar  coelum) 

1)  splendere.    2)   doniinari.      (Vid.  svar    et    cf.    hib. 

solas  „llght,  a  lamp".) 
gr  sura  ni.  (r.sur  splendere,   s.  a,   sicut  devd   a  div 

splendere)  deus.    H.  4.  27. 
^J  \ ch m c^    surakdrmuka    n.    (e    sura     et    kdrmuka 

arcus)  arcus  coelestis. 
njyjVJJVf  suragarb  db  a    adj.    (e    suragarb  a    [jiira 

deus  et  gdrba  proles,  natus]  et  db  d  similitudo)  diis 

natorum  similitudinem  habens.    H.  4.  27. 
grfvj'  jurai  <■  (ut  videtur,   e  ju  et  rai  i  a  r.  rai    quod 

primitive  capere  significare  videtur)    1)  adj.  bene  odo- 

rus.   2)  subst.  f.  nomen  vaccae  fabulosae,  vaccae  uber- 

tatis,  quae  boum  generis  mater  primitiva  esse  dicitur. 
H^cTlSiri  •?"'■"''''''   f-  {t  sura  et  v!t  l  vla)  deorum  via. 

In.  2.   12. 
CTTf  surd  f.  potus  fervidus,  potus  inebrians  in  universum. 

Su.  4.  l4. 
CT^^TCT  suvar casa   (Bah.  e  su   et  varcasa  [r,  varc 

s.  oja]   i.  q.  vdrcas)   pulchrum  splendorem    babens. 

Sa.  5.  3S. 
CT^Tjf  iutiarria  n.  (pulchrum  colorem   habens,  e 

su  et  vdriia  color)  aurum.   N.  7.  9. 


«Hc(T7  •'"•'''■o  Jn.  (e  .ru  et  vtrd  beros)  nomen  populi. 
Dr.  8.  9. 

^i^  susfu  adv.  (e  su  et  j/u,  quod  simplex  non  occurrit, 
a  r.  std,  mutato  st  in  sf  ,  v.  gr.  80,  suff.  u,  vel  de- 
bilitato  a  in  u)  recte,  juste.    Ur.  54.  6.   Hit.  73.  21. 

^J^  .tu/i  4.  par.  {trptdu  saktdu)  gaudere,  posse.  Cf. 
sah. 

CTm^  suhrd  m.  (bonum  cor  habens,  Bah.  e  su  et 
hrd  cor)  amicus.    In.  4.   11.   Br.  2.  26. 

1.  CT  .fu  2.  atm.  et   i.  atm.  .tuf^  ,  suj-e;  part.  perf.  pass. 

sutd  et  stind.  1)  parere,  partum  edere,  c.  ablat. 
patris.    Man.  10.  39:   nisddastrl   tu    canddldt  pu- 

tram sute\    Rag  .  3.  13:    asuta  putram;   Mah. 

1.  2599:  asuyata  ...  asvindv  ubdu;  H.  1.  34:  in- 
drdcca  v dt dcca  s us uv e  y d  sutdn  imdn.  2)  cl.  2. 
atra.  gignere,  generare,  de  patre.  Man.  10.  34:  ni- 
sddd  mdrgavan  sute;  10.32.    (Vid.  i.su  et  sdnu.^ 

c.pra  1)  parere,  partura  edere.  Mah.  3.  13057:  kan/d 
prasujate.  —  prasutd  quae  peperit.  Hit.  72.  l4: 
sd  tatrdi  'va  prasutd.  —  Pass.  nasci,  c.  abl.  patris. 
Man.  10.  36:  kdrdvaro  nisdddt  .  .  .  prasujatS 
(quod  etiam  ad  su  referri  posset).  2)  procreare, 
gignere,  de  patre,  c.  loc.  matris.  Man.  10.  30:  sudro 
br  dhmany  dn  vdhjran  gantum  prasujr  ate,  — 
Absolut.  Mah.  1.  2502:  asjrdm  eva  prasujrad  vam; 
B'.  3.  10:  prasavisyadvam  (v.  gr.  440  ').  —  pra- 
suta  qui  genuit.  Man.  3.  19.  —  Pass.  procreari,  gigni. 
Mah.3.12500:  tirjagj-dndu  prasuj  ate.  —  prasiXta 
procreatus,  progenitus.  N.  20.37:  ma/prasutam  b  a- 
yam\   A.  3.  36:  matprasutena    t e g as d, 

c.pra  praef.  jam  procreare,  gignere.  Man.  10.  33.— 
Pass.  nasci.  Mah.  3.  1297S:  ladd  'ham  sampra- 
sdjrdmi  grhisu  sub  akarmandm  (c.  term.  par. 
V.  gr.  446). 

2.  rr  -f"  ti-  p3r-     In  dial-  ved.  incitare,   excitare  (?)   (vid. 

Westerg.    et  r.  sud),    Rgv.-V.  40.  1.    66.  4:  yad 
ad/a    devaH   suvdti.  —  Vid.  .fud. 


n  su  —  ;ff^  suptd. 


431 


2.  ^  su  I.  par.  atm.  (ga/du)  ire,  se  moverc.     Cf.  sru.       i-[cfi j^^i^sukriin  (a  praec.  s.  in)  bonis  factis  praeditus, 

»    rx  ,  Ai  .      •!  .  •    •.•  rr       j  niii  boiia  facta  egit,  probus,  sanclus.  In.  1.  18.  Ilit. 25. 7. 

3.  ^  ju  5.  par.  atm.  ut   videtur,   primitive   eltundere,  '  o   ■>  r  ■> 

^,  .  .  •    j        rr       j  •  ^lcJ  suka   (Bah.   e   su   bonus    et   k  a   aer,    cf.   dullka) 

libare,  in  universum,  inde  etlundere,  exprimere      ^*^  ^      •  '  ' 

succum,  exprimere  succura  plantae,  praesertim  ascle- 

piadis  acidae.    Mah.  1.  h6S5:   susdvaca   bahun  s6- 

mdn;     Rgv.  109.    A:     somam    ...    sunoii;     28.    6: 

indrdya  palave    sunu    somam    uldk  ala   „Indrae 


1)  adj.  laetus,  jucundus.  N.  7.  \'J.  21.  10.  2)  subst.  n. 
gaudium,  voluptas.  Dr.  4.  21. —  Acc.  sukatn  adv. 
1)  laele,  jucunde.  N.  17.  I8.  In.  1.  2l.  2)  libenler. 
In.  4.  18.    3)  faciie.   B'.  5.  3.     (Ilib.  sogh  „prosperity, 


1   u^L     j  /1-1  I     •   j  •j  e  ease,  uleasure"  etc.) 

ad   bibendum   para   (Iibamen,    asclepiadem   acidam   et-  ^  ^-  ' 

r     ,  ,,i       M     .    •  oQ    c  j'  ^         ,        *\      5Tt?ra  sukdy  (denom.  a  praec.)  laetificare,  delectare,  ex- 

funde)  .      Mortarium.     2p.  S:    mad  umat    sutam^)       J^^H-  -^    ^  r  /  »  » 

hilarare.    Ur.  51.  3. 


MI^''L''"*'"  (*  suk'a  gaudium,  s.  in)  laetns.   In.  3.  5. 
*r|J|»«tf   suganda    m.    (Karm.    e    su    et   gandd    odor) 

suavis  odor. 
y  i|l*~yr1  ■s"S^a"<^ ''"  (a  praec.  s.in)  suavi   odore  prae- 

dltus,  suave  olens.    A.  4.  51. 


„dulce  (libamen)  parate  (dulce  libate)";   84.  1:   asdvi 
soma  indra  t^.     (Cf.  sru,  snu;  fortasse  gr.lyti),  nisi 
hoc  pertinet  ad  und  q.  v.) 
c.  abi  id.    R.  Schl.  I.  13.  5:  ab  isutya  „succo  asclepiadis 
acidae  extrito"  (v.  annot.  ad  interpret.).     Succum  ex- 

primere   in   unlversum.    Man.  5.   10:  ydnicdi  'vd  'b  i- 

,,  .j  '  •;       '    7  .  •!•    ■     j' -  ■,■    o\  HfrlHd  suganatva  m.  (a  sugana  bonus  homo,  s.tva) 

suyanti  puspamulap  alaili  subaih.  •;)  aspergere.        ^ji'<m        °  v.  o  ?  / 

B«  .»    o    nn        ,'-,.■  j  .'  ■        ,  ,  A  .     ■  benlc-nlfas.    Sak.  56.  2. 

att.  y.  yO:    ab  is  osyan    raktai    raksansi.  " 

4.  g  su  praef.  adj.  et  adv.    1)  bonus,   e.  c.  sucitta  Bah.  5''<'   ''"■''    '°'  P"*  ''  "^'  ^''' 

bonam  mentem  habens.    In.  5.  4;  supardkrama  Bah.  M,n 

bonam  fortitudinem  habens.  H.4.l4;  suputra  bonum  «5^^  .r«/«..o'm«   m.  nom.  propr. 

filium    habens,    filio    fortunatus.    In.  5.  55.   2)  pulcher,  ^nl 


e.  C.  sumadyarna  Bah.  pulchrum  medlum  corpus 
habens.  H.  3.  7.  3)  valde,  e.c.  sumalidnt  permagnus. 
Br.  1.  10.  4)  faclle.  Su.  4.  24:  sudrsta.  (Hlb.  jo 
,,in  compound  words  signifies  goodness,  fitness,  aptness 
or  easy",  e.  c.  soailce  „a  good  fashion,  good  manners". 
Primltlva  forma  su  servata  est  in  sucridh  „easy"  = 
SCT.  sukrta;  forlasse  subha  „pleasure,  dellght,  com- 
pleat  enjoyment"  cohaeret  cum  b'dg,  b'dga  felicitas 
praef.  .su.  Cambro-brlt.  Au,  hy,  he,  armor.  ^e,  v.  Pictet 
p.  93.  94;    gr.  £t;.) 

CT^fjqjT  s  ukurndra  adj.  ((.  -/,  Karm.  e  su  et  kurndrd 
puer)  1)  juvenis.  2)  tener.  H.  1. 15. 33. 2. 25. 3.  i-i.  N.  3. 13. 

Uchf^  sukrta  n.  (Karm.  e  su  et  krtd  factum)  bonum 
factum.    B  .  5.  15. 


•)  Imperat.  du.  praet.  multf.  (v.  gr.  374*'). 


CT[^ra^ju/(n  (a  sutd  s.  i;;)  filio,  vel  fillis,  vel  liberis 
praeditus.    Hlt.  4.  20. 

^i ^  sudrsta  (Karm.  e  su  faclle  et  drsta  vlsus,  con- 
spectus,  aspectus)  facile  aspectu.  sudrJtari  kartum 
faclle  vel  sine  ullo  Impedimento  intiieri  alq.  Su.  4.  24: 
tegasdca  sudrst dn  tvdri  na  karisy ati  kasca- 
na;    R.  Schl.  I.   1/.  23:  sudrstdii    kuruta   s dntdrn. 

^tjf]  sudd  f.  (e  su  et  dd  a  T.  d i  blbere)  nectar. 
Ur.  39.  4. 

CTVjy  sud t  (bonum  intellectum  habens,  Bah. 
e  su  el  d  i)  Intellectu  praeditus,  saplens.  Hlt.  5.  6. 
71.  3. 

♦Hr-A  J  sundara   (fem.  -a  et  -/")  pulcher.    N.  1.  l4. 

CTr|TT[  suparrid  m.  (Bah.  e  su  et  parrfd  quod  hac  in 
compos.  plumam  significare  videtur)  i.  q.  garudd. 

*A\^  suptd   V.  svap. 


430 


\^r^sid'  —  g  su. 


1.  frrfj  sid'  •'(. par.  perfici,  suceedere,  procedere,  feliciter 

evenire.  Ilit.  6.  13:  jra/ne  krte  jradi  na  sid- 
yati  kd  ■Stra  d6saK;  6.  l6:  purusak&rina  vind 
ddivan  na  sid'yati.  Felicem  fieri.  Mah.  3.  29: 
asaldn  dars andt , , ,  prahiyante  sid y anti  naca 
mdnavd/i.  De  sagittis:  icere.  Sak.  32.  7:  utkarsali 
sa  d  aiivindA  yo-d  isavaU  s idyanti  laksyi  cale. 
Cf.  sad.  —  siddd  1)  paratus.  N.  23.  22:  nala- 
sidd  as y  a  mdnsasy  a.  2)  perfectus,  beatus,  sanctus. 
Su.  2.  17:  tapaJisidddn;  B'.  10.  26.  3)  subst.  m. 
nonien  Geniorum  ordinis.    In.  1.  35.  2.  10.  31.  5.  13. 

c,  pra  i.  q.  simpl.  B.  3.  55.  Cum  abl.  provenire,  oriri 
ex  aliqua  re.  Man.  12.  97;  veddt  prasidyati  (cf. 
s'l.  9S:  veddt  prasuyante). —  prasidd  a  perfectus. 
Hit.  96.   12. 

c.sam  perfici,  fellcem,  beatum  fieri.  Man.2.  S7:  gapyi- 
ndi  'va  tu  s afisid y i d  br dhmanali  (schol.  siddin 
lab'ate);  Mah.  3.  12025.  —  atm.  A.  4.  34:  sansid- 
yasva    mahdbdhd. 

2.  \t{^  sid'  1.  par.  ut  videtur,  primitive  ire,  abire,  inde 

c.  sensu  caus.  (v.  3.  sid   et  cf.  sdd   caus.)  arcere. 

RgV.  17.  12:  agni  raks dnsi  sedati;  34.  11:  seda- 

tan  dvesafi  „cohibete  osores";   32.  13. 
C.  apa   id.    Rgv.  35.  10.      Etiam  atm.   Dr.  5.  5:   ndgam 

prab  innam  ...  dandt  'va  yutdd    apased  ase, 
c.ni   arcere.    Rag .  2.   4.      Retlnere,    i.  e.   ab    abeundo 

arcere.     Bag .  5.    18:    pratiydtukdmam    ...   ni- 

sidy  a. 
Cprati  arcere.    Sa.  4.  21:    gamanica    krtotsdhdm 

pratis eddum    na    md   'rhasi;    Man.  2.  206.      Pro- 

hibere,  vetare.    Ram.  ed.  Ser.  II.  60.  59:  pratisidya 

prabod  akanisv  anam.  —  Caus.  arcere.    R.  Schl.  II. 

96.  42:  taii  kdkam  praty asedayat;  Mah.  1.  1594: 

s  apantim  praty  asid  ay at. 

3.  TfT^  •"'^'  l.par.  {gatydm)  ire. 

c.pari:  parisid,  servato  primitivo  j,  circumire. 
B  att.  9.  SS:    dviso    gnan   parised  atafi. 


j^^y  stndu  m.  1)  Indus  ilumen.  2)  plur.  regio  ad 
Indum.   Dr.  1.  6.   N.  19.  l4. 

TFTH'  sib',  TFT^^  simb'  l.par.  (diptdu  hinsi)  splen- 
dere;  laedere,  occidere.  C^i.sub,  sumb,  sub,  surnb, 
sarb    srb,  sarmb    srmb,   srib,    srimb. 

Ttit^l   •f ''  fi-  psr.  i.  q.  s  il. 

T^^  siv  4.  par.  j/i'/fim/(gr.  303)  suere.  Part.  perf.  pass. 
syiitd.  Rgv.  31.  15:  varme  'va  syutam.  (Goth. 
siuja  suo,  siujith  sult  Marc.  2.  21  ;  germ.  vet.  siovu  suo, 
sarcio,  consuo,  praet.  j/ivfVa  et  suta;  ii«/ sutura,  sutari 
sutor,  saum  limbus,  ora,  sarcina,  sagma,  sivita  subula; 
slav.  sivun  suo;  lit.  suivii  suo,  infin.  su-ti;  sule  svXuta; 
lat.  suo;  gr.  y,a!T<TVW.) 

1-  ^t^  ^lk    1.  atm.  i.  q.  1.  sik. 

2-  FTT^  -5'^    !•  et  10.  par.  i.  q.  2.  stk. 
g-J^  s  td   v.  s  ad. 

^^  sid'u  vel  5ji^  stdu  m.n.  vini  adusti  specles  (Wils. : 

rum  distilled  from  molasses).    In.  5.  13. 
4^|i_|,.|  j/ma«  m.  (y.si  producta   vocali,   s.  man)   finis, 

terminus,  limes.   Am. 
^ ji-lfj  stmanta  m.  (ut  videtur,    forma   anom.   a   praec. 

s.ta)  capillorum  separatio.     WIIs.:    „a   separation    of 

the  halr  on  each  side,  so  as  to  leave  a  dlstinct  line  on 

the  lop  of  the  head".     Vid.  seq. 
^■yjIfl-flr-IT  s tmantini  f.  (a  praec.  s.  in  in  fem.)  femina. 

Dr.  4.  3. 
1.   ^  su  1.  et  2.  par.  sdvdmi,  sdumi.     Parere,  partum 

edere.     Mah.  1.    4765:     kuntt    susdva    pr avaran 

sutam.  —  suld  m.  fillus.    Br.  2.  18;  du.  et  plur.  liberi 

utriusque  sexiis.  Br. 2.  89.     .tu^d'  f.  filla.    Br.2.11.l8* 

(Vid.  su,  et   cf.   gr.  vlog;    de   goth.  sunus,  lit.  suniu, 

slav.  siinu  V.  sunu  a   r.  su.) 
c.pra   I.  q.    simpl.     Mah.  1.   6077:    sadyo    hi  garb'dn 

rdksasyd  labante   prasavantica;  Man.  4.  44:  na 

p a sy i t   pras avant tm. 


^rfcf^T  sdvitri  —  f^f^  sidd'i. 


419 


Mlfcl^  sdvi/ri    f.  (a    savildr   ~/r    vel    savi/ra  sol, 

s.  a  in  rem.)    1)  hymnus  sanctissimus  Vedorum.    Man. 

11.  191.    2)  cognomen  Umae,  Slvi  uxoris.    S:i.  1.  7. 

3)reg!$  As  vapatis  filia,Satyavan  tis  uxor.  Sa.l.21i. 
M I y '^ i-l  J  d s ca r/ d m  adv.  (Avy.  e  sa  et  dscar/a)  cum 

admiratlone.    Hit.  99.  20. 
grcmjn  j(3jii/n';n  adv.  (Avy.  e  sa  et  asuj-d)  cum  ob- 

jurgatione.   Sak.  15.  7. 
i-^jrii;^  sdhasa  (a  joTiaj   s.  a)    1)  vls,   robur,   perseve- 

rantia.   Jlit.  4.5.  11.   2)  celeritas,  festinatlo,  properatio 

(v.  sahasd).    Ilit.  100.  3. 
g^Jj^JJJJ"  sdhdyya  n.  (a   sahdya  comes,   socius,    S.ya, 

V.  gr.  582)  societas,  auxllium.   H.  4.  43.  52. 
TtT  JJ  5.  et  9.  par.  atm.  sinomi,  sinve,  sindnii,  sine 
(band^an^)  ligare,  vincire.    Rgv.-V.  84.  2:  se/rb'i/i 

sinita/i    papakr/a/i    (v.  Westerg);    Rgv.  112.    5: 

si/am  vinctum.     (Lett.  see-t  ligare,  sai-/e  funis,  viri- 

culum;  sax.  vet.  si-mo,  them.  si-mon,  quod  ligat,  restis, 

laqueus,  vinculura;  germ.  vet.  sai-d,  sei-d  laqueus,  ten- 

dicula,  sai-/o(n)  funis,  fidis,  chorda;  fai-/ laqueus;  slav. 

s^-ei'  tendicula,    si-/o   laqueus;    gr.  (Tst-pa,   t-jJLag,   v. 

Pott  1.  206.  2.  174.   Graff  6.  157  sq.  187.) 
f^'ri  sin/id   m.  (fortasse   a   r.  han   occidere,   interficere, 

unde  ha  occidens,    praef.  .ta;72,    debilitato  a  in  i;    v. 

hirisra)  leo. 
H-fri^i-c^ ,,y  s iii/iaskand  a   (Bah.    6    praec.   et   skandd 

humerus)  leonis  instar  hunieros  hahens.   H.  2.  19. 
f^feyjl  iiJi/irty  (denom.  a  sin/id,  v.  gr.  520)    leoni   si- 

milem  esse  vel  fieri.    Ilit.  106.  2:  svd  ...  sin/idyati. 
f^c^^l  sika/d  f.  arena,  sabulum,  glarea.   Ur.  54.  3  infr. 

Sak.  45.   12. 
jg^  sik/d   V.  sic. 

l^Tl  sic   6.  par.   atra.   siticdmi,    sinci    (gr.  300)   hu- 
mectare,  irrigare,  perfundere.    Mah.  1.  Skzi:  mur- 

ddnam     asrub  i/i     sisice;     S153:     ga/am     dddya 

sisicu/i    pdvakam;     N.  25.    7:     sik/d/i  ...  rdga- 

mdrgdH.     Effundere,  emitlere.  Man.  2.  ISl :  Jt>a/;ne 


sincan  ...  sukram.  Infundere,  inspergere,  immit- 
tere,  c.  loc.  Man.  11.  l70:  ri/a/i  sik/vdca  svayo- 
nisu,  schol.sddaryab  aginisu.  (Cambro-brit. iic/«iv 
humectare ;  germ.  vet.  SIH  colare  [si/iu,  sei/i,  si/iumis'], 
seic/t  urina,  sei/ijan  mingere;  nostrum  sei/ien,  teic/ien.) 

C.  ai  I  i.  q.  simpl.  R.  Schl.  I.  38.  14:  saman/a/as  /u 
/dn  devim  ahyasinca/a  pdvaka/i  (v.  gr.  80. 
annot.  1).  Praesertim  augurationis  causa  alqm  con- 
spergere.  Sa.  7.  11:  /a/6  ib'is isicu/i  ...  dyuma/- 
sinam  purohitdK.  Cum  2.  acc.  R.  Schl.  I.  1.  79: 
ab yasinca/  sa  larikdydTi  rdksas indran  vibi- 
s anam;  I.  38.  30;  suras e ndg anapa t im  abya- 
siiican  mahddyu/im.  Cum  loc.  rei.  Mah.l.5l7S: 
ab  iseksy a/i  mdn  rdgye;  3.  l4424:  sdin&pa/yi 
ibisiiica  mdm.  Cum  instr.  rei.  Mah.  1.  l470:^o- 
/a/rindnca  garudam  indratve  nd  'b  yasinca- 
yata.  —  atm.  c.  sgnf.  pass.  Mah.  3.  1 1423:  abisiii- 
casva  devdndti  sdindpatyi;  l44l4:  b  avasve 
'ndra/i  ...  abisincasvaca.  —  Caus.  facere  ut  quis 
inaugurationis  causa  conspergatur.  R.  Schl.  II.  9.  2.  — 
Etlara  i.  q.  primit.  Sa.  7.  116;  c.  loc.  rei:  pu/rancd 
'sya  ...  yduv ardgye  ibyasecayan  (purdhi/d/i). 

c.  ava  conspergere.  Su.  4.  19:  rud  iririd  'vasik- 
tdrigdu. 

c.  d  caus.  infundi  jubere.  Man.  8.  272:  /apiam  dse- 
caya/    tdiian    vak/ri. 

c.  ni  i.  q.  simpl.    R.  Schl.  II.  63.  7.   Rag'.  3.  26. 

c.pra  profundere,  effundere.  Mah.  3.  14767:  ka/'an 
nu  b  idye/ a  naca  srave/a  naca  prasicySd  ili 
r aksitaxyarn  (pass.  c.  term.  par.) 

c.  sam  conspergere.   R.  Schl.  1.  5.  S. 
|u>    sit    1.  par.    (anddare)   parvi   aestlmare.     Cf.  sit, 

suff. 
fg^  sitd   1)  (a  r.  si)  ligatus,  v.  si.   2)  (a  r.  s6)  finltus. 

3)  (incertae  orig.)  albus. 
ji-J   -   siddd   V.  sid. 

fgf^  sidd'i  f.  (r.  sid'  s.  ti)  successus.    B'.  2.  4S.  4.  22. 
53* 


41S 


^THT^  sdptapada  —  g7r?{  sdla. 


\^\\A^<\    sAptapada   n.  (a   saptapada  septem  pas-  *:|l<y<^  s&yaka   m.  sagltta. 

sus    liabens    [e   sdptan   et  pada\    s.  a)    amicitia.  «HliU^HH  s ayantana  (a  seq.   s. /ana)  vespertinus. 

Sa.  5.  22.  HW^L''"/°"'  ^i^^-   V.  j<^/a. 

nrmjnfjr  jap  a//a    n.  (a   sapala   quod    cum   fructu  est,  gj^J^  jd/iiftna   m.    (e    saja    et    ahna   dies   in   fine 


s.ya)  abstractum  TCU  sapala.    Hlt.  48.  7. 


comp.)  vespera.   H.  1.  17.  N.  11.  I2. 


U|i-|  .5 a/n   10.  par.  (santvane  K.  sdntve  V.;   ut  vide-       t1 1  i    '^''   ^'^-  P'*'"-  '•  1-  sdr. 


tur,  pro  sdm,  v.  sdntVj  sdntv)  i.  q.  sdntv. 

gj^qTq  .faTnan   n.   (ut   videtnr,    pro   sdman,    a    T.sam 

s.an,  \.  sdntv,   sdntv,  sdrn)    1)  blandltio,  blandi- 

mentum,    placatio,    coraitas,    benignitas.     Hit.  3.  4o. 

Man.  7.  198.  8.  1S7.  Mah.  1.  7435.   2)  hymnus,  carmen 


<-^n  sdra  (r.  jar  j.r  s.  a)  1)  n.  aqua.  2)  m.  medulla. 
Am.  3)  m.  vis,  vigor,  essentla  alcjs  rei.  H.  4.  47. 
Br.  1.  l4.  —  In  fine  comp.  Bah.  N'.  24.  l6.  4)  adj. 
exlmius,  egregius,  optimus.  Nalod.  1.  24.  (Cf.  lat. 
serum.) 


sacrum,    precum    formula.    B  .  10.   35.     3)  ut   videtur,  ^^r^  sdraiigd  m.  dorcas,  antilope;  scribitur  etlam  sd- 

modus,  modi,  moduli  (cantus).    In.2.  28  a  et  b.    4)  no-  raiigd.    Sak.  4.  5. 

men  unius  quattuor  Vedorum.   B.  9.  17.  "EnTrTT  sdrdtd  f.  (a  sdra  s.  td)  natura,  ingenlum,  vis. 

i_|m.^   sdmanta    (fem. -(,    a    s  amant  a    s.  a)    finltimus,  H!t.  57.  4. 

vicinus,    confinis.  —    Subst.  m.  ut  videtur,    rex   terrae  ^TTTT^  sdrati  m.  (e  sarata   qui   cum  curru  est  [e  sa 

finitimae.   Ur.  50.  13.  et  rdt'a']  s.  i)  auriga.   N.  19.  2G. 

gjpjgJT  sdmart y a  n.  (a  samart  a  capax,  aptus,  i. y a)  <^|  jjj,^  sdratya  n.  (a  praec  s.ya)  currus   vel  equorum 

capacitas.    N.  5.  24.  moderatlo,  aurigatio.    A.  8.  18.   N.  22.  12. 

gjjqjrZT  sdmdnya  (a  samdna  simills,  aequalis,  S.ya)  ^^JT^^f^s d r a v a n t    (a    sdra   s.  vant    vat)    medullosus; 

communis,  generalis,  universalis.    N.  13.  17.   Hit.  5.  21.  trop.  fructuosus,  fecundus,  uber.   Hlt.  132.  2. 

MMII*d^   sdmdsika   (a   samdsa  compositio   vocabu-  ^L^  sdrasa  m.  (a  sdras   s.  a)  grus  Indlca.    H.  1.  25. 

lorum)  vocabulum  composltum.    B.  10.  33.  Fem.  sdrast. 

^im  sdmi  indecl.    (ut   mlhi    videtur,    a   samd  similis,  <^||jc-|  jari'n   in   fine   compp.  e.  c.    dmndyasdrin  (ab 

aequalis)  semi,   in  inltio  comp.     (Germ.  vet.  sdmi  id.,  dmndyasdra  Vedorum   natura,  vis,   s.  in)  Vedorum 

e.  c.   sdmiquek  semivlvus    r=    scr.  sdmigiva;   anglo-  naturam,  vim  habens.    N.  12.  59. 

sax.  jam,  e.  c.  ia/nioren  seminatus,  abortivus,  sdmivorht  5TT2T  sdrta  m.  (Bah.  e  sa  cum  et  drta  q.  v.)  multitudo, 

semifactus;  lat.  feVn/,  gr.  iiuj.)  turba,  agmen,  praecipue  comitatus  mercatorius  (une 

gjjq-fCST  sdmtpya  (a  samtpa  s.  ya)  vicinus.    Sa.  2.  8.  caravane).    N.  12.  111. 

i~[\^H^^sdmpratam  adv.  (a  samprai i  s.  a  in  acc.  n.)  trl | 'i[di | ^  sdrt  avdha  m.  (comitatum   mercatorium 


nunc.  Sak.23.  2  infr.  Ur.2.5.  3  infr. -«-  asdmpratam 
adv.  inepte,  inconimode,  absurde.   Hit.  102.  l4. 

^-j  |*-C^  sdmb  10.  par.  i.  q.  2.samb. 

gjXJT  jamj^a  n.  (a  samd  simllis,  aequalis,  s.ya)  aequa- 
litas,  aequabllitas.    B\  6.  33. 


ducens,  e  praec.   et   vdha   a   r.  vah   s.  a,    trabens, 
ducens)  raercator.    N.  12.  123.  127.   12S. 
^  I  t^i\J  drdd  dm   vel    gjVfn  jard^dm  praep.    (ut  mihi 
videtur,   Avy.  e  sa  cum   et   ardda,  arda   diraldium, 
V.  gr.  607)  cum.  c.  instr.  In.  1.  l4.  H.  3.  4.  4.  7. 


^\H  sdya  m.  vespera.   Acc.  ja_K«"' adv.  vespere.  N.15.9.      ?TIc<T'^"'°  ™-  nomen  arboris  (Wils.:  Shorea  robusta). 
(Cf.  lat.  serus,  sirum,  v.  gr.  comp.  20.)  N.  12.  4.   H.  2.  1. 


^rjf^  sdd'aJ^a  —  giMqifrl^  sdnniputiha. 


417 


gahi;    2.  6'l7.     3)  proficisci,    ire,    abire.     Sa.  16.  32:       ^TMITtJT  siidilrana    (a    sad'6rana    [ja  +  £i'dran«] 

sdd  ajriijf  thnj    ahiiii    tdviit    s  arv  Hs  eiin    hadratn  s.  a)  COmmunis,  promiscuus.    Sak.  54.  9. 

astu    va/i;    I\.  Schl.  II.  34.  3'1:    tvati    sva/l    kdlyi      ^TTcT  •"^''"    (y.sdii   s.  u)    1)  adi.    (l.sadii   et   sddv!) 

sdd  afis/asi.    4)  pervenire,    assequi,   adipisci  (v. /).  bonus,    probus.     In.  1.  22.    Br.  1.  27.    N.  12.  122.  

Man.  6.  75:    ta/iascarandis c6  'grdili   sdd  ayantt  Adv.  (acc.  n.)  bene,  age.    H.  4.  53.  N.  9.  3.    2)  subst.  m. 

Vin   tat  fiadain.      (Cf.sid'.,   golh.  sidu-s  mos ,  germ.  mercalor.    liit.  63.  7.    65.  9.     (Vid.  T.sdd.) 

\el.  situ  id.,  siton  machinari,  facere,  agere,  disponere,      ^nNHT^  s dd'ub'dva   m.  (Karm.  e  praec.  et  lidvd  ani- 
V.  Graff  6.  l62;   gr.  E^&O?,  JiS^o?,  ^-^ocos.     Huc  etiam  mus)  benignitas,  humanitas.    Br.  1.  'i. 

traxerim  ^o\k\.  selis  bonus,  mutato  d  in  /,  un-sclis  ma-      1.  ^TtZT  ^ad'ja    (r.sdd'    s./a)    adj.   perfectus.      Subst. 
lignus;  germ.  vet.  ja//s- beatus,  jd//£?«  feiicitas;  v.sddu.  1)  n.    perfectio.     Hit.  3.    1.     2)   m.    nomen    cujusdam 

Fortasse  hib.  sadhbh  „salve,  any  thing  good",  cum  bli 
=  r,  v.  sddii,  pl.  m.  sdddvas;  fortasse  id  „good, 
just,  honesl"  ad  sddu  vel  siddd  pertinet,  abjecto  s; 
V.  sid  quod  e  sad',  debilitato  a  in  i.) 
c.pra  1)  caus.  acquirere.  Man.  7.  103:  sarvdni  bu- 
tdni  dandendi  'v  a  pras  dd  aj-et  (schol.  dtmasdt 


Geniorum   ordinis. 
2.  g7^^  sddjra  (a  praec.   s.  a)  ad  Sad'yos  pertinens. 

A.  4.    30. 
^TTyff  sddvasd  n.  (fortasse  a  r.  d'vans,  ejecta  nasali, 

suff.  a    praef  sa,   producto   a)    tlmor.     Hit.  55.   2.   4. 

Ur.  48.  10. 


kurjrdt).   2)  instruere.     prasddita  instructus,  prae-      3tTr»^  sdnu  m.  n.  planities  in  verlice  montis.   In.  1.  25. 


ditus.    Ur.  79.  '1  infr.     Vid.  praef  sam  sgf.  h. 

c.pra  praef.  j«m  caus.  perficere,  efficere,  facere.  Hit. 
131.  17:  tvaydi  'kena  madijo  Srta/i  sampra- 
sdd'faH  (cf.  131.   15). 

c.  sam  1)  caus.  perficere.  atm.  successum  habere,  for- 
tuna  prospera  uti,  felicem  esse.  Mah.  3.  l47S:  san- 
s dd  ayasva  kdunteya  druvd  Sstu  vigayas 
tava.  2)  occidere,  interficere.  Mah.  3.  16S3:  bls- 
ma/i  ...  sansddyasca  rane;  R.  Schl.  II.  64.  69: 
s6k6  mdm  ...  satisdd  ayati.  3)  obtinere,  capere. 
Man.  8.  50:  svakan  siinsddayan  danam.  4)  in- 
struere  alqm  aliqua  re.  R.  Schl.  II.  36.  9.  sarvakd- 
mdi/i  ...  rdma/i  s aiisddyat dm. 
^f^yf^  s  d d  a  k a  (t.  sdd    s.  aka)  utilis.    In.  5.   36. 


*:^{rmY[s  dn  u  man  t   m.   (a  praec.  S.  mant  mat)    mons. 

Ur.  7.  L 
CTf^of  sdntv  10.  par.  (v.  sdntv,  unde  sdntv  mutato  s 
in  s)  consolari,  blandiri.    N.  8.  12.  14.  li.  19.  21. 
C.  pari   id.    In.  2.  23. 
'ETTtcT  ■^ " " ' '' "  "^"  (^-  sdntva,  sdntv)   blandimentum, 

consolatio.    H.  4.  24. 
^I^A^  sdndra   crassus,  spissus,    densus.    Am.  III.  3.  15: 

g  anari  nirantaran  sdndram;  Caur.  12:  sdndra- 

vindu. 
^jr-bTJ  sdndya  (a  sandyd  s.  a)  ad  diluculum  vel  cre- 

pusculum  pertinens,  matutinus,  vespertinus.  Rag.  2. 23: 

samdpya  s  dndyaiica  vidim  vespertinaque  peracta 

cerimonia.        » 


gP;;[7J  sddana    n.    ( rad.  sdd'    suff.  ana)     1)  effectio.  l^||?^^iST  ^annidya  n.  (a  sannidi  propinquitas,  s.ya) 

Hlt.   129.    4.     2)    dlvitlae,     opes.       asddana    inops.  proplnqultas.     Accus.  j  ann/t//am  adv.  in  propinqui- 

Hit.  9.   I.  tate,  coram.    In.  5.  24. 

g^^pzjj"  jdd  armja  n.  (a  sad  armin  communia  officla  tH  ll?^'-Illd^     sdnnipdtika     (a     sannipdta     s.   ika) 

habens  [e  sa  -\-  ddrma  s. /«]  s.ya,  v.  gr.  583)  com-  ad    id,     quod    sannipdt a    dicitur,    pertinens.     Hit. 

munitas  officiorum,  vel  conditlonis,  status.  Ur.  69.  l6.  103.  19. 

<  53 


416 


^aha  — 


^^* 


dd\ 


cum  vi,  violenter.   Dr.  6.  S:  pdpdili   krto   ibimar- 

dali    kurubin   prasahja\    Man.  7.   lOS.    8.  235. 
c.prati  suslliiere.    R.  Sclil.  I.  37.  8. 
C.  vi    suslinere.      Rag .   4.    49:     pratapan    na    vise- 

hire.      Cum   infin.  cum   acc.    R.  Schl.  II.  12.   106:   na 

gtvitun  tvdn  visahe  inianSramdrn.  —  visahya 

1)  sustinendus.    A.  10.  75.    2)  possibilis.    A.  5.  9:  i;j- 

s ahy aji  jan    inayd    kartui'i    krtam    eva    nib 6 d  a 

tat. 
\,  ^fS"  saha  adj.  (r.  sah   s.  a)   sustinens,   perferens,   in 

fine  conip. 
2,  ^fS'  sahd  praep.  (ut  mihi  videtur,  a  stirpe  pronom.  jo 

s.  ha  e  da,  slcut  ihd  q.  v.  ab  i')  cum,  c.  instr.  In.l.iS. 

In  dial.  vcd.  sad  a  (v.  gr.  comp.  420). 
4-^ri j|  sahaga  (e  sahd  cum  et  ga  natus)  ingenitus,  in- 

natus,  ingeneratus.    In.  4.  7.   N.  17.  5.  B'.  18.  48. 
y ^Sl»~<!jr  ^ohagany d  i.  (Bah.  e  sahd  cum    et    gdnjra 

vel  ganyd  q.  v.)  nomen  Apsarasis.    In.  2.  30. 
^06  CJ  sahadev a   m.  (Bah.  e  sahd  cum  et  devd  deus) 

Sahadevus,  unus  quinque  Pandavorum. 
CTsg  ja'/i«.t  n.  (r.  sah  s.  as)  vis,  robur,  potestas. 
CT^^f  sahasd   adv.    (ut  videtur,   instrum.  praec.)   cito, 

subito.   N.  23.  13. 
^^^  sahdsra   mille.     1)  subst.  n.     Su.  3.   27.    2)  adj. 

Dr.  2.   12. 
g^^^ljl  .5 a7ia.tra drj  m.  (Dah.  e  praec.  et  drs  oculus) 

mille  oculos  habens,  cognomen  Indri. 
y  ri ^ r-1  ^  s  ahas ranetra   (e   sahdsra    et   netra  ocu- 

lus)  mille  oculos  habens.    Su.  3.  28. 
Eis^^TCl  j a /i a .j r a  j a .f   adv.  (a  sahdsra   s.sas)  quasi 

millenatini.    In.  1.  31. 
gsT  sahd  f.  (fem.  vocis  saha)  nomen  Apsarasis. 
^ri|,y  sahdja    m.    (e   sahd   cum    et   aya   iens    in    fine 

conip.,  a  r.  I  s.  a)  comes.    N.  6.  2. 
gjs"j^  sahita  adj.  (e  safid  cum,  s.  tadd.2/a)  conjunc- 

tus,  associatus.   H.  2.  15.  In.  5.  60.  Br.  1.  13.  N.  4.  20. 

21.  31.  A.  7.  1.  10.  12. 


^y^TJTj'  sahisnu  (r.  sah  s.snu  inserta  vocali  i')  susti- 
nens,  perferens,  toierans,  c.  acc.  Hit.  55.  8:  para- 
sukam    asahisnuH. 

♦rllii^illH  sdnyuglna  (a  sanyuga  s.  ina)  ad  bellum, 
pugnam  pertinens,  bellicus.    Ur.  83.  17. 

^|7^|f^.taA:j(J/  adv.  (e  sa  cum  et  aksa  oculus  In  abl., 
V.  gr.  607  not. ')  in  conspectu,  coram,  palam.  In.2.  l6. 
Su.  1.  17.  N.  24.  13.  Sa.  6.  38.  A.  1.  12.  —  sdksdd 
iva  plane  ut.    N.  1.  h.   2.  2S. 

^l  l'^'~L''  dksin  m.  (e  sa  cum  et  aksa  vel  aksi  oculus, 
s.  j;i)  testis.   N.  24.  32. 

g^y[T  sdgara  m.  mare,  oceanus. 

i^ 1 1 jj cf-j  sagnika  (Bah.  e  sa  cum  et  agni  s.  Ara,  v.  gr. 
597)  cum  Agni  conjunctus.   N.  2.  24. 

g^rgTJ  sdiikya  (a  saiikyd  s.  a)  adj.  cogltans,  ratio- 
cinans.  B'.  3.  3.  5.  5.  13.  24.  Subst.  n.  1)  doctrina 
rationalis,  ratiocinatio.  B'.  2.  39.  5.  4.  2)  systema 
philosophicum,  Kapilo  adscriptum. 

^T»',   s dt   10.  par.  {prakdsane)  manifestare. 

^rirpl^  ^o-ttvika  (a  sattvd  q.  v.,  s.  ika)  mentem 
spectans,   ad  mentera  pertinens.    B  .  7.   12.    14.  l6. 

^l^*    sdda  m.  (r.  sad  s.  a)  occasus,  interitus,  exitium. 

^1(1  ^l  sddana  n.  (r.  sad  ire,  s.  ana)  domus,  habitatio. 
H.  4.  7.  Su  2.  20. 

^|A  ii.|  jddara/n  adv.  (Avy.  e  sa  et  ddara)  cum  ve- 
neratione,  reverenter.    Hit.  16.  13. 

rrTPT  sdd'  1)  5.  par.  in  dial.  ved.  etiam  1.  par.  perficere. 
Rgv.  2.  7.  94.  2.  96.  1.  2)  superare,  vincere. 
Hit.  3.  40:  sdmnd  ddnena  b^dena.,.sdditum 
prayatetd  'rin  na  yudd  ena  (v.  caus.  sgnf.  2  et 
Man.  7.  198  ubi  vigetum  pro  sdditum).  3)  4.  par. 
perfici,  absolvi.  —  Caus.  1)  perEcere,  peragere,  absol- 
vere.  A,  10.  60:  surdsurdir  as ahyan  hi  karma 
yat  s  dd  itan  tvay  d;^lan. 7.173'.  s  dd  ayet  kdryam 
dtmana/i.  2)  superare,  vincere.  Mah.  1.  7435:  na 
hi  sdmnd  na  ddnena  na  b  SdSnaca  pdn^avdK  I 
sakydli  sddayitun  tasmdd  vikramendi  'va  tdn 


i^di<j\*-isarvasas 


rrf  sah. 


415 


^CJiil«rl  •""■""•*"•*  ""l^-  (•'  sdn-a  s.  sas,  v.  gr.  584.  71) 

omnino.   N.  2.  22.   9.  26.   10.  9.   12.  S.  85. 
CTZ^  j-a/  1.  par.  (ffrt^rJu)  ire.    (Viil.  salild  et  cf.  sar  s  r, 
liib.  JiViV/j    1)  „1   drop,   dislil,   sow".    2)  „1   spit"; 

Ih.  se/u  repo,   serpo,  gradu  suspenso   eo;   shv.  sl-a-/i 

miltere;  lat.  sa/io,  gr.  «AAejUftf,  ceh-ixa.) 
^  |^|rr|  sa/i/d    n.    (r.  jo/   s.   unad.  i/a)    aqiia.      (Cf.  gr. 

(TrtAoC,  «Ac;    lat.  sa/urn,  sa/,  sa/iia;   siav.  jo/  sal.) 
MldrllT  "?T  savildr  -tr   m.  (r.  ju   vel   sii  generare, 

S.  tdr  tr)  sol.    N.  23.   13.    Hit.  17.   21. 
^C^  savjd  laevus,  sinisler.     (Slav.  iu/ id.,  them.  .fuyo, 

fem.  siija  =  icv.  savy d,   V.   gramm.  comp.  2o8;    iat. 

scaevus,  adjecta  gutturali  sicut  in  escit  pro  esit ,   unde 

crii,  cf.  gr.  Z7V.0V ;  gr.  Ty.aic?  e  ry.aFtcg  vel  e  rry.acwcg, 

transposilo  l.     Fortasse   eliani   sinister,   sinistiTtius  [cf. 

de.rter,  dextiinus,  gr.  comp.  293]  et  gr.  a.ni(jTSpcg  huc 

pertinent,  ita  ut  sinis-  ortum  sit  e  sivis-  et  UDlTTipcg 

e  craFJCTeoo?,  cum  semivocales  vel  liquldae  faclle  luter 

se  mutentur,  v.  gr.  comp.  20.)  *) 
H ci| *H II ""^ *\J ° *'-•  "^ " ^' "  m.  (e  praec.  et  sdcin  a  r.  joc 

sequi,  s.  jn)  cognomen  Arguni. 
*Hc<L|rly   savyetara    (e    sav/d    laevus    et    itara   allus) 

dexter.   Rag'.  12.  90. 
rr^  sasc  In  dlal.  ved.  i.  q.  sac  i.  e.  sequl;  favere.     Vid. 

Westerg.  c. 

iJl-l'  sas   2.  par.    (svapne)    dormire.     Rgv.  29.    A:    sa- 

santu  „dormlunto";   29.  3:  sastani  „dormIunto"         c. 

(dual.);    53.    1:    sasatum    „dormIentium";    103.    7: 

s as antam  „dormIentem".    Cf.  2.sas,  sanst,  sanst. 
iJ[^^  sasya  n.  (ut  videtur,  pro  sasja)  granum,  fructus. 

N.  24.  5:.  c. 

iJc^  sah  l.par.atni.  sd/idmi,  sdfie  (elhm  cl.  i  et  lO.par.         c. 
sdhydmi,  sdhdydmi),  fut.  part.  J«ft//d   et  sodd, 
part.  perf.  pass.  sddd,  infin.  sdliitum  et  socfum   (v. 

*)  De  cognalis  formis  in  llnguis  Malayicis  v.  librum  meum 

„Uber  die  Verwandtscliaft  der  malayisch-polvneslschen        '-■ 
Sprachen  niit  den  indlsch-enropaischen"  p.  S6  et  l4S. 


gr.  102)  1)  sustinere,  perferrc,  tolrrare.  S;i.  3.  9: 
fcatam  ...  dsram^  sa1ii.ijfat^  /i/csam  imam\ 
R.  Schl.  I.  43.  25:  ga ii gdjf d/i  palanam  prtivfna 
sahisjraf^;  Mah.3.  15371:  duH/cam  uttaman  si- 
/iire\  15376:  sc/iur  du/i/iam;  11.2.  36:  na  hi  me 
rd/csasd  biru  soduri  sa/itd/i  />a  r  dliramam; 
3.  S.  —  vdspati  sddum  lacryuias  rctinere.  R.  Schl. 
II.  40.  27.  2)  patientem  esse,  quiescere,  exspectare, 
slch  gedulden.  Rag .  5.  25:  dvitrdn/  a/idnj 
(schol.  di'e  trini  vd  dindni)  a r /i as  i  s  d(}  um  (sc\io\, 
/csantum).  3)  ignoscere,  condonare.  Sak.  56.  1: 
aparddam  iman  tata/i  sa/tisj'^.  4)  indulgere, 
favere,  propitium  esse,  cum  dat.  vel  gen.  B.  11.  -il: 
piti  'va  putrasya  sa/ce  'va  sakyuTi  priyali 
priydyd  'rhasi  deva  sodum,  ii)  posse.  Mah.  3. 
SS12:  na  sehire  .  .  .  vegan  tadd  d  drayitum; 
Hlt.  71.  21:  ciran  ua  sahati  stdtum.     V.  praef.  u/. 

(Cf  suh,  gr.  (jyji\-(7w,  E(j%y\-y.a,  £rryj/;uai,  ZTyjiv, 
(Tyj-Tig,  'jyj-Tog,  <r'y]t\-iJ.a,  iTyjji,  iuyjxvi/i,  y.  gr. 
comp.  483.  not.  3;  de  tyja,  oyjsg  v.  vah.  Ayjg, 
ayjfxai,  ayvvfj.i,  ayjw,  ayS^ag,  ayjcrcij.ai  tam  e 
sa/i  quam  e  vah  abject.-i  llttera  Inltiail  explicari  pos- 
sunt.      Ag.  Benary  huc  trahlt  lat.  sag-ax,  sdgus,  sdgio, 

1.  c.  p.  117.  235.) 

a6/vim  inferre,  abisa/fya  vlm  inferendo,  cum  vi, 
vlolenter.   Rlan.  8.  367.     WA.pra. 

ut  posse.    N.  6.   1-i:  sanhartun   no  'tsahe   /cdpam; 
Br.  1.  32.  33.  —    Cum    dat.  nominls   abstr.  loco   infin. 
Mah.  3.   I65'l3:  tvdm  aham  mditi/ind  't sahi  pa- 
rib  ogdya  svdvalid  ati   havir  yatd, 
ut   praef  ab  i  id.    Rag  .  5.  22. 

ut   praef/>r«    caus.    incitare,    excitare,    instlgare.    R. 
Schl.  II.  9.    46:     tatd    prdtsdhitd     devi;     21.    12: 
prdtsdhitd   Syail   kdi/ceyyd. 
ut  praef.  jam  caus.  id.    Mah.  2.   l4l2. 
pra    1)  sustinere.     R.  Schl.  II.    51.    7.    10.    2)  posse. 
Mah.l.4s42.  3)  vim  Inferre,  prasa/iya  vim  inferendo, 


484 


^  ^tjl^sarp  srp  —  g^cfi-l-Jjcfll  sarvaniangald. 


Dare.  R.  Sclil.  II.  36.  8.  Creare  (e  se  emiltere). 
B'.  9.  7.  —  Caus.  dimlttere.  Su.  .3.  32.  N.  13.  3.  De- 
ponere,  rellnquere.  N.  13.  6o.  Emittere  (de  sagittis). 
A.  10.  53. 


kapotardgaK  saparivaro  viyali  visarpan\ 
Mah.  3.  l4997:  tirdvain  elkramamdndH  .  .  .  vi- 
sarpamdridJi  (gand  arvd/i);  R.  Sclil.  I.  44.  17: 
vy as arpata    galarn. 


C.sain   conjiingere.     Rgv.  118.  8:    san    vatsend   'sr-  *:\L\  sarpd   m.    ( r.  sarp    srp    s.  a)    serpens.      (Cf.  lat. 
gatd    rndtar am    putiaH    „cum    vitulo    conjunxistis  serpens,  gr.  eoTreTOV.) 

matrem  iterum";   23.  23.     Pass.  conjungi,  niisceri,  se  fTcf  •f"''*  1. par.  (jar/»ane)  ire.    Cf.sarp  srp,  i.samb, 
conjungere,  se  immiscere,  congredi.    Rag  .  5.  69'.  sati-  sarh,  samb. 


srgyate    sarasigdir    arundn  sub  inndifi  ...    vi- 

bdtavdyuU:,     13.   73:    s du //i it ririd    tad    anu    safk- 

sasrge.   2)  creare.   Man.  1.  56. 
r 
fTCT    ^Cf  sarp  srp  l.par.  ire,  gradi.   R.  Schl.  II.  59.  10: 

naca    sarpnnti   saltvdni    vydld    na   pra- 

sarantica;   Hit.  30.  3:  satrdsam  manda///  man- 

dan    sarpan    (musikali).     (y'iA.sarpd   et   cf.  lat. 

serpo ,   repo\    gr.  egTTw,  peTTW.     Huc   etiam  traxerira 

germ.  vet.  SLIF  labi  [^s/ffu,  s/eif,  s/ifumes^  per  metath. 

e  SILF  =:  scr.  sarp,  debilitato  a  in  i,  nostrum  sc/ileife, 

anglo-sax.  SLIP,  servala  tenui,  v.  gr.  comp.  89.     For- 


FT^  Fr**T  •*"'■*  ^T^  1-  par.  (hi/ise)  ferire,  laedere,  oc- 
cidere.      Cf  srib,  srimb. 

■^^  sdrva  (v.gr.251)  quivis,  omnis.  Br. 2.  27.  N.  17. 50. 
(Osc.  so//us  totus,  per  assim.  e  so/vus,  lat.  so/I-ennis 
quotaiinis,  debilitato  a  in  e  sicul  in  pe/ennis,  biennis 
cet.,  V.  gr.  comp.  6;  so//-ers,  sa/vus  e  sarvus\  gr.  oAc?, 
nisi  pertinet  ad  saka/a  eject.i  syllaba  media;  osset, 
a/i  quivis,  omnis,  abjecto  s.  lluc  etiam  retulerim 
goth.  a//s,  them.  a//n  omnis,  totus,  per  assim.  ex  a/va, 
et  hib.  ui/e  „ail,  every,  whole".  Cf.  Pott  1.  130.  Ag. 
Benary  265.  281.) 


tasse  germ.  vet.  iyZ/C//repere  [s/lc/tu,  s/ei/i,  s/ic/iurnes^,       ^'^cf^\J'^^3sarvakdrnin   (e   snrv akdrna  quodvis  op- 
mutati  labiali  in  gutt. ;  lit.  s/tnkiu  repo,  praet.  s/inkau,  latum,  s.  in)  omnibus  optatis  praeditus.    Su.  1.  31. 

fut.  s/ink-siu;    rep/oju   „ich    krieche    auf  Handen    und      ^ cJ^+ilI^^T  ■s^''''"^"''»/'^    (Bah.    e    sdrva    et    kdmya 
Fiifsen";   hib.  s/eagaim  „1  sneak,  drawl".)  optandum)  omnia  optanda  habens.    Su.  4.  7. 

c.  apa    abire.     Mah.   3.     14112:     apdsarpac    candir      '^^'^^as a r v a l d s   adv.    (a   sdrva   s.  tas)     1)  undique 
b'itan.     Aufugere.    R.  Schl.  II.  29.  4:  sarve  t£  lava  Br.  2.  15.    2)  quoquoversus.    N.  1.  25.  24.  27.    3)  ubi- 

que.    Su.  3.  23.  27. 
■^^f^WfrujUsarvatndisdm    adv.    (Avy.    e    praec.    et 
dis   plaga,   V.   gr.  608)    quoquoversus,    omnes   plagas 
versus.    N.  16.  5. 

c.upa    adlre,    aggredi.     Br.  3.    22:    prahasann    iva      *:ic|fj|i-H3  sarv  atomuk  a  (Bah.  e  sarvatas  ctmuka 
sarvdris   tdn    ekdikarn   upasarpati.      Etiam  atm.  vultus)  quoquoversus  vultum  habens,  i.  6.  iter  dirigens. 

R.  Schl.  II.  96.  9:    sildn    tdrn   upasarpata  (omisso  Su.  2.   12. 

augmento).  T^j^^]^  sdrv at  d   adv.    (a   sdrva   s.  t  d)   quovis   modo. 

c.  upa   praef  sam   id.    Mah.  1.  6l50.  Br.  2.  21.    3.  5.   N.  17.  44. 

c.  vi  par.  alm.    1)  dlscedere,  dlgredi,  dlspergi.   N.  1.  25:      ^TcIST  sarvadd   adv.  (a  sdrva  s.  da)  semper. 

Tiarisd     visasrpuU     sarvatali    pramaddvane\       *H c) H 4' Cll   ^i^fvamarigald  f.  (Bah.  e  sdrva  et  mail- 
Mah.  1.   S2S6.     2)  vagari,    volare,    fluere.     Hlt.  10.  1:  gald)  cognomen  Durgae.    Am. 


rdgava   rupan    drslv d  'pas arpeyuli. 
c.apa   praef  t'/  Id.    Mah.  4.  1S99. 
c.  ut  se  extendere.   N.  23.  9. 
c.  ut   praef.  sarn  ascendere.    Rag  .  6.  8. 


^sarga  —  ^^^^sarg  srg. 


413 


gTf  sarga  m.  (r.  sarg  srg   diinittere,   creare,   s.  a) 

1)  creatio.   M.  53.  B'.  14.  2.   2)  natiira.   B'.  5.  19. 
r 

1.  ffsT  sarg    t.  par.   {argaiie)  acquirere.      C(.  a r g. 

2.  ^{s\  HsT  sarg  srg  6. par.  interdum  ;Um.  1)  dimittere, 
emittere,  effundere.  R.  Schl.  I.  44.  38:  gafigdm  ... 
sroirdb/dm  asrgat;  Rgv.  38.  8:  vrstir  asargi. 
Cum  vocibus,  quae  missilia  significant,  mittere,  emit- 
tere,  conjicere,  jaculari.  Mah.  3.  I6l6l:  asrgat  sd- 
yakdn;  Rag'.  11.  -i-l  (v.  muc).  2)  (leponere,  ponere, 
imponere  (e  nianibus  emittere).  N.  5.  28:  skanda- 
dise  isrgat  tasya  sragam.  3)  creare,  producere 
(e  se  emittere).  Man.  1.  25:  srsfiri  sasargacdi  've 
'mdii  s rastum  iccann  imdli  pragdK;  Sn.  3.  1 1  : 
srgyatdm  prdrtantydi'k&  pramadd;  l'l:  tdm 
...  asrgat;  Mah.  1.  4165:  srgetds  trinl  lokdn 
anydn;  B'. 4.  7.  4)  gignere,  generare.  R.  Schl. 1. 16.  6: 
kinnartndnca  gdtresu  ...  srgndt<an  hariru- 
pena  putrdn;  16.  9:  sutdn  vtrdn  sasr guK.  (Cf. 
varg  vrg.  Huc  traxerim  lat.  rigo,  goth.  rig-n  pluvia, 
nisi  pertinent  ad  vars  vrJ;   v.  praeff.  abi,  ava,  d.) 

c.  ati  1)  relinquere,  rellquum  facere.  Mah.  4.  331:  l>'t- 
masend  ^pi  mdns dni  ...  atisrstdni  matsyena 
(nom.  pr.)  vikrtntte  yud  ist  iri.  2)  dare.  R.  Schl. 
II.  18.  23:  atisr gya  daddnt  'ti  varam  mama 
(v.  sl.  22  et  cf.  tydga  actio  dandi  a  tyag  rellnquere; 
v.  etlam  praef.  ab  i.) 

c.  apn  praef.  vi  deraittere,  dejicere,  abjicere.  Mah.  3. 
I6l04:  vdsaK  ...  vdnardndn  yat  sitd  hriya- 
mdnd   x'yapdsrgat  (cf.  sl.  16053). 

c.  ab"i  1)  effundere.  Rgv.  19.  9.  2)  dare.  R.  Schl.  I.  9.  63 : 
tend  'bisrsfd   brahmars e   grdmd   hy   iti. 

c.  ava  1)  dlmittere,  emittere,  effundere.  Rgv.  32.  12: 
av dsr gaJi    sartave    sapta    sinddn    (v.  sar    sr). 

2)  projicere.  M.23.  3)  ponere,  Iniponere.  Mah. 1.1973. 
4)  remlttere,  condonare.  N.  26.  23:  prdndn  ava- 
srgdmi  te.   5)  solvere,  liberare.   Rgv.  24.  13:  avdi 


'nan  rdgd  varunaH  sasrgydd  baddam  Cpotcnt. 
praet.  mltf.  7.  nisi  pcrtinet  ad  cl.  3.  sicut  praes.  upa- 
sasr  ^mahi.) 

c.  ava  praef.  vi  1)  jacere,  conjicere,  jaculari.  Mah.  3. 
14253:  tnsya  s dilas ik' araii  kJst  kruddd  vya- 
vdsrgat.   2)  deponere.    Mah.  3.  1043S. 

c.  ava  praef.  jom  jacere,  conjicere,  jaculari.  Mah.  3. 
15S6:  saravarsali  kirdte  samavdsr gat;  1.  ^^-t^. 

c.  d  affundere,  infundcre.    Rgv.  9.  2.   28.  9. 

c.  d  praef.  sam  1)  ponere,  imponere.  Mah.  1.  1703. 
2)  tradere.  Man.  9.  323:  putri  rdgyafi  samdsrgya. 

c.  ut  dlmiltere,  emittere,  effundere.  N.  1.  22:  hansam 
utsasarga;  B  .  9.  19:  varsan  nigrhndmy  ut- 
srgdmica;  N.23.27:  vdspam  utsrs favdn  aham. 
—  sardn.  B'at{.  14.  l4.  Trop.  R.  Schl.  I.  64.  3: 
krodam  utsrgati  kruram  mayi.  2)  exuere.N.  9.  5: 
utsr gya  sarvagdtribyd  b'usandni.  3)  projlcere. 
Br.9.  19:  utsrsfam  dmisam  bumdu.  4)  relinquere, 
deserere.  N.  10.  2S:  suptdm  utsrgya  tdm  bdrydm. 
Renuntiare  alicui.  Br.  1 :  tam  aham  bdldii  knt  am 
utsrasfum  utsahi  I  dlmdnam  apico  'tsrgya 
tapsydmi  par alokagaK;    Man.  8.   170. 

c.  ut  praef.  sam  id.  R.  Schl.  II.  44.  21.  Mah.  3.  857S. 
S750.    1.  4 162. 

c.upa  1)  emlttere,  effundere;  trop.  Rgv.  81.  S:  upa 
hdmdnt  s  as  rgmahi  „(ad  te )  applicamus  desi- 
deria  (nostra)".  2)  aggredi,  Invadere,  incursare. 
Mah.  3.  8461:  svdpaddir  upasrJfdni  durgdni; 
Man.  4.  61.  —  dditya  upasrJfaH  sol  deficiens, 
i.  e.  quem  Rahus  invasit,  voravlt  (v.  rd/ni).  Man. 
4.  37. 

c.  ni  dimittere.   Mah.1.7543;  manu  mittere.  Man.8.4i4. 

c.  ni  praef.  sam  tradere.    Mah.  1.  7134. 

c.  ti'  1)  dlmlttere,  eniittere.  In.  5.  1.  30.  Emittere  (de 
sagittis).  Dr.  5.  17.  Effundere,  sdnita?n  sanguinem. 
A..  7.  27.  Deponere,  abjlcere,  e.  c.  dihum  corpus, 
i.  e.  mori.  G'at.l8  (cf.  S.12.23).   Tradere.  Rag'.  8.  70. 


413 


gTTTM  sammdna  —  M^IUIflT  sarogitd. 


t^^i-iWr^  sammdna  m.   (r.  mdn  honorare,   nisi   fortasse 

a  man  cogitare,  praef.  jom  s.  o)  honor.   In.  4.  15. 
t^^i-i^lj)  sammuka   n.   (e   sam    et   muka   vultus)    con- 

spectus.     sammuk  e  in  conspectu.   Ur.  33.  5  infr. 
^j^q^j^  sammoha  m.  (r.  muh  praef.  sam  s.  a)  contur- 

batio  animi,  mentis  error.    B\  2.  63.   7.  27. 
«r)*-<y^  samjrdk  adv.  (acc.  n.  TiV  samydnc  [v.  gr.59], 
6   sami  pro    sam,    et   a/ic   ire,    v.  gr.  180)    1)  una, 
simul.   N.  9.  S.   B'.  5.  4.    2)  omnino.   N.  8.  13.   11.  6. 
24.  29.    3)  recte.   Ur.  38.  12.   64.  7.   Man.  2.  53. 
1.   ^  ^    ^  jar  sr  1.  par.  ire,  incedere,  progredi.  Mah.  1. 
\G96:sa  rdgd  mrgajr dii  y dtali . . ,  s as dra. 
Cum  acc.    adire,    aggredi.     N.  17.  35:    damayanttm 
at  6   srtvd.     Fluere.    Rgv.  32.  12:    avdsrgaK   sar- 
tave    sapta    sindun    „emittebas     ad    dimanandum 
septem    fluvios";     Rgv.-V.  101.    4:     tred'd    sasrur 
dpaK.     (Vid.  sal,  salild^  sarit,  sdras    et  cf.  ar  r, 
sru,  sarp  srp,  gr.  ao-jua,  sicut  Istt.  currus  a  currendo, 
V.  car.) 

C.  anu  sequi.  Mah.  3.  11556:  pant  dnam  ,  .  .  anu- 
sasruH.  Caus.  sequi,  persequl.  Mah.  1.  4309:  da- 
syavaK anus  dryamdnd    bahub  i    raks  ib  i/i. 

C.  apa  abire.  Hit.  18.  IS:  duram  apasara.  Caus. 
facere  ut  quis  abeat,  amovere.    Man.  7.  149. 

c.abi  adire,  advenire,  accedere.  N.  11.  26.  Sa.  5.  62. 
Dr.  6.  10.  Caus.  id.  Mr.  130.  5:  b'avantam  ab'i- 
sdrayitum   dgatd;   Mah.  1.  1221. 

c.  ut  caus.  facere  ut  quis  proveniat,  exeat.  Mah.3.  l4s72: 
utsdrajata    t dn. 

c.  ut  praef. /?ra  caus.  concedere,  dare.  Hit.  74.  21: 
protsdritdrddsanalt. 

c.  upa  adire,  aggredl,  accedere.  Mah.  2.  2596.  Colre 
(cum  viro).  Mah.  3.  S5S7:  iccdmi  tvdn  sragvinam 
. . .  upas artum. 

c.  nis  egredl,  provenlre.  N. 20.  30.  Su.  3.  2S.  26.  Caus. 
facere  ut  quis  exeat.  Mah.  3. 12995.  Expellere,  abigere. 
Hlt.  65.  19.  83.  7. 


c.  nis  praef.  vi  egredi.   In.  1.  2G.  N.  20.  31. 

c.pari  circumire,  clrcumfluere.  Mah.  3.  109S3:  dpaK 
parisasruh'. 

c.pra  procedere,  prodire.  R.  Schl.  II.  59.  10.  B'.  15. 4. — 
prasrta  modestus.  R.  Schl.  I.  12.  2. —  Caus.  proten- 
dere,  extendere.  Hit.  10.  IS:  hastam  pras&rya; 
8o.  7:  paksdu  pras drjra.  —  panjrdni  prasdra- 
jritum  res  venales  exponere.  R.  Schl.  II.  48.  3:  va- 
nigo   na  prasdra/an   nacd  'soh  anta   panydni; 

Man.  5.  129. 
c.pra  praef.  vi  dimanare,  diffundl.    Rag'.  16.  3:  tisdm 

...    hinno    istadd    viprasasdra    vansaK    (schol. 

vis  trtaK^. 
c.  vi  caus.  protendere.   R.  Schl.  I.  42.  6. 
c.sam  ire,  adire.   Man.  12.  70.  —  Caus.  facere  ut  quls 

eat,  movere.    Man.  12.  124. 

2.  FlT    FT  •"""   •'.'■    3-  P3r.  sisarmi  i.  q.   1.  sar   sr. 

3.  ^T    (V\\  sar  (sr)  9.  par.  srndmi.     Ferire,  laedere, 

occidere.     Vid.  svar  (svf-),  sar  (sf). 
grg  jaro.t  n.  (r.  sar  sr  Ire,  s.  as)  lacus.    N.  12.  6.  85. 

B\  10.  24.     (Gr.  £Acf.) 
*rl i kc\ (H 1  sarasvati  f.  (a  praec.    s.  vanl    vat   in   fem.) 

1)   dei    Brahmae    uxor,    dea    eloquentlae.    2)  loquela, 

sermo.   Rag'.  15.  46. 
^-J I  j  ^l   j  a  r  J  i"   f.    (r.  sar   sr    Ire,    suff.  unad.  it)    flumen. 

N.  12.  S5. 
i^i,H   sa rug    (Bah.    e    sa    et    rug    morbus)    aegrotus. 

Sa.5.  79.    A.cc.sarugam  quod  etlam  ad  saruga  e  sa 

et  rugd  referri  potest.   (Vid.  jard^a.   Fortasse  goth. 

saurga    cura,    soliicitudo    e   saruga,   ejecto   u,    debili- 

tato  a  sjllabae  sa  In  u,  anteposlto  a,  propter  seq.  r, 

V.  gr.  comp.  82.) 
4^ j|j|  saroga  (Bah.   e   sa   et   roga   morbus)   id.  \Yils. 

ed.  2. 
^TTITiTrlT  sardgitd  f.  (fortasse  pro  sardgatd,  a  praec. 

s.  td)  morbus,  aegrltudo.   Hit.  45.  13. 


HHr^y  samutsccVa  —  H*-*^^  saminarda. 


411 


^-m^^^   samut se<i  a    iii.    (r.   sid     c.  ut    praef.  sani) 

altltudo.     Wils.  ed.  2    „lieiglit,   elevation".      Fortasse 

etiain  adj.  allus,  longus.    Dr.  8.   i  (ed.  Caic.  hdima- 

cilras amus ed  dm  ...  gaddm). 
tr^V-jP^lrT  ^omunn  ati  f.   (r.  nam  c.  ut  praef.  sam  s.  ti, 

V.   eupbon.  r.  58)   actio   surgendi,  se  erigendi;    trop. 

dignitas,  aniplitudo.    Hit.  84.  IS. 
irji-J^A^  ^ omudaya  m.  (r.  /  c.  ut  praef.  s am  s.  a)  turba, 

caterva,  niullitudo.    Ani.  II.  5.  -'10.   Hlt.  36.  15. 
y i-|<i  ly m    sarnudlrana     n.     (r.   (V     c.   ut     praef.   sani 

s.  ana)  pronuntiatio.    Dev.  4.  7. 
CTJTS^  samudb  ava  m.   (r.  b  il    c.  ut    praef.  sam    s.  a) 

origo.    B  .  3.   11  in  fine  comp.  Bah.;  ita  udbava  q.  v. 

in  comp.  karmodb  ava.    B  .  3.  15. 
CTOCTJIJ'  samudy ama  ni.  {t.yam  coercere,  c.  ut  praef. 

sam  s.  a)  nisus.    B  .  1.  22. 
^  u^    sarnudrd    m.    (e    sam    et    udrd    q.  v. )    mare. 

~Su.  2.  S. 
*HM^I^  ja/Tiudfd/ia  ra.  (r.  vah  c.  ut   praef.  sam  s.  a) 

matrimonium,  nuptiae.    Sa.  3.  15. 
^Us  sarnuha  m.  (r.  tih  q.  v. ,   praef.  sam  s.  a)    multi- 

tudo,  turba. 
y  i.|  ^   sarnrdda    \.  ard    rd     c.  sam, 
^i-CJJT^   sampatti  f.  (r.pod  praef  sarn   s.  ti)    1)  con- 

ventus,  congressus,  multitudo.    Hil.  4.   10.    2)  fortuna, 

felicitas.    Ara. 
♦r|l-'-l<j   sampdd  f.  (r.pad  ire,  praef.  jom)    1)  perfectio, 

felicitas.   H.  1.  3S.  4.  26.  Su.  3.  t6  in  compos.  c.  rupd 

(rdpasampad).    1)  sors.    B.  16.  3.  4. 
gffj^  s  amparrna    \.  pad    c.  sarrt, 
«-| ^rj ^i    sarnparka   m.    {x.pari  prc    praef.  sam    s.  a) 

conjunctio.    Ur.  9.  9. 
♦H*-'-llrT  ^"nipdta   m.    (r.  pat   cadere,    praef.  sam   s.  a) 

actio   cadendi,    descendendi   (ex  aiire),    volandi;    e.  c. 

sastras arrrpdta  sagittarum  volatus.    B.  1.  20. 
i^i.qic'    sampdda  m.  {r.pad  praef.  sam   s.  a)  adeptio, 

impetratio,  consecutio.   Ur.  18.  2  infr. 


H*-y''^l'^i'~l  ^  nrnpraks&laria  n.  {t.  ksal  lavarc,  C.pra 

praef  sarn  s.  ana)  ablutio,  lavatio.    M.  28. 
♦d*-y Irf   s amprati    (e    sarn     et    prati,    v.    s a)    nunc. 

Dr.  3.  3. 
^4.y<»  |».|    s ampraddna    n.    (r.  dd    c,  pra    praef.  sam 

s.  ana)  donatio,  donum.    Hit.  130.  22. 
^^y  l^r-|    samprasna    m.    (r.  prai    praef.  pra    s.  na) 

interrogatio.    Hit.  53.  22. 
CTJTT^JT  s amprahdra    m.    (r.  har    hr    capere,    c.  pra 

praef.  sam  s.  a)  pugna.   A.  6.  22. 
«-^^.y 77|«-|||J|    sampriksamdtxa    v.    iks    c.  pra    praef. 

s  am. 
«ri  ^'A  l'-irl   ■5«""/"'^ •'''<»    v.  is    c.  pra    praef.  sam, 
t-jVn:^'  samplava  m.  (r.plu  praef.  sam  s.  a)  abundan- 

tia,  afiluentia,  copia.    liit.  21.  IS. 

1.  i-li-^   samb    1.  par.    {sarpe)    ire.      Cf.  sarb,    sarp 

srp,    sarnb,    sarb. 

2.  i-l*-.^    samb     10.  par.     {samband  e)    colligare.       Cf. 

samb  cl.  10. 
*rl*-Sj*-^  samband  a    m.    (r.  band'    ligare,    praef.  s am 

s.  a)  conjunctio,  cognatio,  affinitas.    Sa.  3.  13. 
«rl  *-C^  I *~^ir»1  •^ arnband  in  (a  praec.  S.  in)  propinquus,  af- 

finis.   ^.  25.  I  i.  B'.  1.  3(. 

»-]  »-*J5f    s  arnb  ava    m.    (r.  bu    praef.  s  am    s.  a)     origo. 

B'.  3.  II.     In  fine  compos.  Bah.  B'.  10.   il.   13.  19. 
«r| *-*Tr7 s arnb  dra  m.  (t.b  ar  b  r  praeLsam  s.a)  1)  com- 

positio.    Ur.  16.  2  infr.   2)  apparatus.  R.Schl.  1. 11.  13. 

3)  facultates,  opes.   Is.  26.  24. 
♦H*-*4T5T  ^ "^l)  6ga   m.  (t.  bu g    praef.  .fam    s.  a)  fructus 

libidinum.    P.  24. 
'^^i^j^  s a m b  r a rri a  m.  (r.bram  vagari,  praef.  jam  s.a) 

1)  festinatio.  Hit.  14.  21.   2)  timor,  terror,  conturbatio. 

H.  4.   1-1.  Dr.  5.  22. 
«-^4-j-|f-J  s  amrnat a    v.  man   c.  sa m. 
<_]  *-i-|7^   s  ammatta    v.  mad   c.  sam. 
^prjjA"  s ammarda  m.  (r.  rnard  mrd   praef.  jam  S.  a) 

pugna.    P.  21. 

52* 


410  t-m-fi  samanta  —  ^^v^r^lcti  samutsuha. 

iAi\'(\  samanta  (e  sam   et  anta  finis)  tikX.  samant at  ^\\\r\  samdna    (ut    mili!    videtur,    Bah.   e   sa    cum    el 

undique.    Su.  3.  3.  N.  12.  39.  B\  11.  30.     (Vid.  sq.  et  mdna  mensura,  cf.  samd)  aequalls,  simills.  Dr.  7.  16. 

cf.  germ.  vet.  samant  slmul,  v.  gr.  comp.  295  fin.)  Cum  Instr.   Hlt.  5.  20.     Vld.  sumdnya. 

^r^T^YT^s amantatas    (a    samanta    s.tas)    undlque.  i^i-JUi-tT  samaramb  a   m.  (t.  rab    c.  d    praef.  Jom  in- 

In.  2.   12.  clpere,  inserto  m,  s.  a)  inceptio.    S.i.  1.  11. 

i-j  i^  I  rr:^  rT  samanvita  -v.  i'   C.  anu    ^TZti.  s  am.  H  H I V  KD  ^VJ  (^n^dro^  wn    v.  ruh    c.  d    praef.  iOTTZ. 

i^V^M  •^<^"'«'"    1)  praep.  cum,  c.  instr.    HIt.22.  19.  66.6.  ^i-|ITc|'<i  samavista   v.  vis    c.  A   praef.  sam. 

2)  adv.  una,  simul.    Ur.  94.  3.      (Cf.  gr.  rt|Ua.)  ^piffPj"  samasa    m.    (r.  as    dcponere,    c.  a    praef.  s am 
gXfZf  samaya  m.  (r.  i  ire,  praef.  sam  s.  a)    1)  conven-  s.  a)     1)  i.  q.  saiiks^ pa.    Vt .  18.  50.     2)  composltio 

tum,  conditlo,  lex.    N.  7.  1.  13.  67.  Sa.  4.  17.    2)  tera-  vocabulorum. 

pus.    N.  13.  6.   A.  9.  S.  gTfrfJfl"^'^ *"""•'"'"•*    (^    praec.    suff.  tas)    breviter. 
i-|i_|i  samdra.,  ved.  samard  m.  n.  (r.  or  r  ire,   praef.  B  .  13.  IS. 

sam  s.  a)  pugna,  bellum  (cf.  sdmiti).    Dr.  8.  9-  H i-llldd  samdhita   v.  da   c.  a   pracf.  sam. 

gXTZT  samart  a    (Bah.    e    jam    et    drta    q.  v.)    capax,  ^r*TT^T*T  samdhvdna    n.   (r.  Are    vocare,    c.  d   praef. 

aptus,  potens.   N.  19.  12.  24.  30.  sam  s.  ana)    provocatio   (In    certamen   vel   ludum). 

M H C^l i" ^ rl   samalaiihrta    V.  kar   kr    C.  alam    praef.  N.  7.  S. 

sam.  ^T*TTrT  •f"'"'''  f-   (r-  '  •'■6»   praef.  sam  s.  //)    1)  con- 
gXTcfySf  samavdja   m.   (r.  i  c.  ava   praef.  jam   s.  a)  gressus,  conventus.   N.  5.  5.   2)  bellum,  pugna. 

conventus,  congressio,  congregatio.   Hit.  57.  8.  g-yjqy  jam/d     f.    (r.  ind"    ejecta    nasali,    praef  sam) 
gXT^^  samasta  adj.  (part. perf.  pass.  a  T.as  deponere,  lignum.    Am. 

praef.  .sam)  totus,  integer.  ^i-ll'^  samtksa   m.    (r.  iks    praef.  sam   s.  a)    clrcum- 
gXTT  samd    f.  (fem.  Tocis  samd  simllls,  aequalls)  annus.  spectio,  clrcumsplcientla,  prudentla,  cautio.   Hit.  43.  22. 

H.  2.  21.    Su.  1.  34.     (Lnt.  bimus  e  bt-smus   mutllatum  ^JTT'7   samlpa    (ut    vldetur,    e    sami   pro    sam    [vid. 

esse  videtur,  sicut  e.  c.  Ziu.l  et  golb.  im  ex  EG^jJ.i,  ismi,  sam/dk^  producto  /,  su([.pa;  ila  pratipa  nunc  ex- 

V.  Pott.  2.  279.)  plicaverim  c  prati  producto  /,  suff. /oa)  propinquitas. 

y Ml^^cl  s amdkula  (r.  kul  colligere,  conjungere,   c.  d  N.  1.  l6.    13.  4s.    H.  1.  12. 

praef.  sam)  conjunctus,  praedltus.   A.  7.  4.  N.  12.  4.  5.  ^pq^q^^i  .5 am/'/>a/ a.t  adv.  (a  praec.  s.  tas)  in  propin- 
MMUId  s amdgata   V.  gam   c.  d   praef.  sam.  quitate,  coram.    N.  6.  4.  A.  2.  9. 

g^JTfypJT  s amdgama   m.    (r.  gam    ire,   c.  d   praef.  sam  ^T*TT7  samtra  m.  (r.  //•    praef.  s am    s.  a)  ventus.    Gita- 

s.  a)  congressus,  conventus.    N.  16.  22.  21.25.  Sa.  6.  23.  G.  5.  2;   v.  sq. 

In.  5.  24.  i^i-f  |JU|    samtrana    m.    (r.  tr    praef.  sam    s.  ana)    id. 
g-jqpq-JT   samdcdra    m.    (r.  car    ire,    c.  &    praef  sam  A.  4.   7. 

s.  a)  vltae  ratlo,  mores.    Dr.  9.  7.   Su.  1.  6.  ^T^TTTfT  samtrita    v.  /"r   praef.  sam. 

i^miy  samddi  m.  (r.  da  ponere,  c.  a  praef.  .fa/w  s.  1)  ^TITrST  sainutl  a    (r.  j/n   stare,    c.  ut    praef.  sam   s.  a, 

contemplatlo,  medltatio.    A.  1.  12.   B'.  2.  44.  53.  v.  gr.  111)  oriens,  In  fine  comp.    B'.  7.  27. 

grnT^L-f «'na<^ ''"  (a  praec.  s.  in)  contemplans,  medi-  ^XTTrSTrr  samuttita  v.  std  c.  ut  praef.  sam. 

tans.    B  .  4.  24.  g"JTf^T^  samutsuka    V.  utsuka. 


Hi?Nkid  samiihita  —  MM»-l5lfT  samanuvrata. 


409 


rad.  b  d  splendere,  praef.  sam  +  ni)  e.  c.  vasudd- 

d  arasannib  a  moiitium  siniilitiidinem  habens.  H. 4.10. 

kdncanasannib  a  auri  simiiituilinein  habens.  N.  17.  8. 

vid.  etiam  N.  12.  57  et  Sa.  5.  26. 
^I^NI^ri  •f«'""7"<«    V.  dd   c.  ni   praef.  sam. 
^7^i^r\  sann/asana  n.  (r.  as  deponere,  c.  ni  praef. 

sam   s.  ana)    abdicatio,    renuntiatio.     B .  3.  4.     (Cf. 

s  ann  j  tis  a.) 
^■pjf^f^  sannjrasta   v.  rad.  3.  as. 
^pi^l^  sannydsa   m.  (a   r.  as  deponere,   c.  ni  praef. 

sam    s.  a)     1)  abdicatio,    renuntiatio.     B .  5.   1.    6.  2. 

18.  1.    2)  quod  ponltur  in  ludo.    N.  26.  5. 
H pi| 1 1  «:4 cJ  .f " '"'/ « J ' n  (a  praec.  s.  in)  abdlcatlone,  re- 

nuntiatione  praedltus.   B'.  5.  3. 
^TJ^sap    1.  par.  sequi  (?).     Rgv.  67.  'i:     rta    sapantaH 
,,sacra  obeuntes";  68.  2:  sapanto  amrtam  evdi/i 

„adeuntes   (te)   immortalem   procedentlbus  (bymnis)". 

(Vid.  Westerg.  et  cf.  sac  e   sak,   gr.  ETrojuaj,   goth. 

sipdneis  discipulus.) 
gXJ^  sapatna  ni.  hostis.    N.  12.  82. 
i^(j|(J     sapadi  adv.    (fortasse   e  sa   cum   et  padi  loc. 

vocis  pad  pes)  subito.   Rag\  5.  75. 
^W||(-{  saptatl  f.  (a  sdptan    s.  ti  pro   dasati,    v.  gr. 

233.  gr.  comp.  320.  annot.)  septuaginta. 
jgTCfrl  J aV «^ "  seplem   (gr.  231;    lnt.  septem  a  s aptamd 

septimus,  unde  etiam  slav.  sednu,  thera.  sedmi  [v.  gr. 

comp.  315];    goth.  j/Aun;    lit.  septjn)   n.  pl.  m. ;    fem. 

septjnios;   hib.  seacht,  mutata  lab.  in  gutt.  sicut  in  lit. 

sekmas  .septlmus;  cambro-brlt.  saiih,  armoT.  seiz,  send. 

hapta,  gr.  E~Ta.) 
MViMUI   ^oplaparna    m.    (Bah.    e    sdptan    et    parnd 

folium)    nomen   arborls.     ^VIlson:    „Echites   scho- 

laris".   Am. 
^U4_|   sajitamd  (fem.  -i,    a    sdptan    s.  ma)    septimus. 

(Lat.  septimus ,  lit.  sekma-s  pro  sepma-s,  slav.  sedmiit, 

gerra.vet.sibunto(n),hib.sear.htmad,send.MGM^iiJ>x<iJJ 

haptata,    gr.  £/3^CjU5e.) 


gVtT  ^abu  f.  (ut  vldetur,  Bah.  e  sa  cum  et  bd  lumen) 
1)  domus.    2)  conventus,  coetus.    Ilit.  7.  7.  10. 

^]V{|Jf  sabdrjra  adj.  (Bah.  e  sa  cum  et  b'dryd  uxor) 
cum  uxore  (v.  gr.  6U0.  not.).    Br.l.  11.  2.  36.  N.  1.  8. 

1.  H^    sam   1.  et   10.  par.  sdmdmi,  s  dmdydmi  (^vdi- 

•s 

klavyi)  agltari,  conturbari,  vexari.     Cf.  stam. 

2.  gTLjam  praep.  Insep.  (ut  videtur,  acc.  stirpls  pronom. 
sa  q.  V.)  cum.  (Gr.  Cvv,  ^vv ,  boruss.  vet.  sen  cum, 
slav.  su,  su,  V.  s a;  de  lat.  cum,  goth.  ga,  nostro  ge  in 
compp.,  quae  ad  ved.sdkdyn  refero,  v.  gr.  comp.1014 
et  cf.  sa;    de  germ.  vet.  samant  v.  s amanla.) 

gXf  samd  adj.  (ut  nilhi  vldetur,  e  sa  cum  et  ma  in 
fine  conip.  metlens,  a  r.  md  s.a,  cLupamd  ,  samdna) 
1)  slmills,  aequalis.  H.  1.  50.  Br.  1.  25;  cum  instr. 
Su.  1.  22.  2)  aequus,  planus  (v.  visama).  Su.  4.  6. 
3)  oranis,  totus,  Integer.  Am.  (Gr.  OiJLOg,  gotb.  jama 
idera,  thera.  .fflman,  angl.  jome,  goth.  Jufnj  quldam, 
them.  suma;  slav.  sam  ipse;  hib.  samhuil  ,,Iike", 
samhladh  ,,resemblance,  tjpe",  samhlaim  „\  liken, 
compare,  resenible";  lat.  similis.) 

^-^^X^l\s  amaks  dm  adv.  (Avy.  e  sam  et  aksa  oculus, 
V.  gr.  607)  in  conspectu,  coram.   N.  12.  15.  16. 

gXfiT  samagra  (ut  vldetur,  e  sam  et  dgra  cuspis, 
quasi  duas  cuspides  conjunctas  habens)  1)  ple- 
nus  (de  luna).  H.  3.  13.  2)  totus,  integer.  B'.  4.  23. 
11.  30.   Dr.  6.  16. 

MMiJ^-iMHI^^lH  s amagr endunib' dnana  adj.  (Bah. 
e  samagr  endunib  a   ^s  amagra  -{-  tndu  -+-  ni'i  al 

plenae   lunae  simllis  et  dnana  vultus)   plenae  lunae 

slrallem  vultum  habens.   H.  3.  13. 
gXTfJT  samdtd  f.  (a  samd   s.  t d)  aequalitas.    1111.7.  19. 
^ j_|pj  s amatvd    n.  (a    samd    s.  tva)  id.    B  .  2.  4S. 
^TPny^  ■* " """^  iA:a  (e  sam  et  ad  ika)  excedens.  Hit.5.8. 
i:\i\r\f\ii\  samanantaram    adv.    (anantaram    praef. 

sam)  i.  q.  anantaram,    Up.  22. 
y  ^'■Idri  ^  <^rnanuvrata  (e  sam  et  anuvrata)  devotus, 

deditus,  addlctus.    N.  13.  55  c.  acc.     (Vid.  anuvrata.) 


40S                                             ^{^^sddjnan  —  ^ii^ivr  scniniUa. 

^^^m^sddrnan    n.    (r.sad   ire,    s.man)    domus.     (Cf.  g^q- jora/o ia  m.  (r. /u i  praef.  Jom  s.  a)  animus  COn- 

sadana.)  tentus,  Zufriedcnheit.    Hit.  45.  l4. 

^^imsadyds    (ut  mihi   videlur,    e   slirpe   demonstr.  ja  g^f^^^Tyf  sandigJa   v.  dih   praef.  sarn. 

et   djas.,    quod   correptum    esse   censeo    ex   obsoleto  *^r-cl^^  sand^ha  m.  (r.dih   polluere,   pTieLsam  s.  a) 

divas    dies,    V.  divasd   et    cf.  adyd    hodie)   slatim,  dubiura,  duhitatio.    Br.  2.  20. 

momento.    Ur.  90.  9.  ^{Pr^  ^ "" d d   f.   (r.  d'd   ponere,    p*raef.  jam)    1)  con- 

ZTn" -5  an  1- par.  idnd/n  j  (.famiaA^/du)  colere,  venerari,  junctio.     2)   status,    conditio.     3)    promissum,    fides. 

amare.     S.  par.  atm.  sanomi  sanve   (d&ni)  dare.  Praesertim  in  comp.  Bah.  invenitur,  adjectivum  sanda 

In   dial.  ved.   1.  et  8.  adipisci,  obtinere.   Bgv.  73.  5:  autem,    quod  Wilso    afTert,    non    existere    puto;    cf. 

sanem.a  vdgan   samit  esv   aryaK   „obtineamus  in  upamd. 

certaminibus  cibum  inimici";  5.  9:  saned   iman  vd-  ;^;;y]7q-  sanddna  n.  (r.  dd  praef.  sam  s.  ana)  1)  con- 

gam  indiali   „Indras  fruatur  hoc  cibo";    17.  6:  ta-  junctio.    Sak.  5.   5.    Hit.  24.  l4.     2)   actio    imponendi 

yorid   avasd   vayan   sanema   „eorura   auxilio   nos  (sagittam  arcui).    Sak.  5.  20.   43.  6. 

(divitiis)    fruamur";    100.    19:    aparihvrtdK    sanu-  g-]^  ja«dV  m.  (r.  d'd  ponere,  praef.  jam  s.  j)  1)  con- 

ydma  vdgam  „non  afflicti  fruamur  cibo".  junctio.    2)  pax.    Hlt.  24.  5. 

^]7]j  sana  adv.  (ut  mihi  videtur,  e  stirpe  pronominali  gT^ZfT  ^and'jd'  f.   (r.  d^jdi  praef.  jom)    1)  meditatio, 

sa  q.  V.,  s.nd,  sicul  vind  a  vi)  semper.     (Cf.  anglo-  contemplatio,  v.  dydna.    2)  precatio   quam  tempore 

sax.  iiVi   id.    praesertim    in    initio    compp.;    germ.  vet.  solis   orientis  et  occidentis  Indi  faciunt.    Mah.  1.  1S90: 

sin   id.,   V.    Graff  I.  25;    goth.  sin   TCV   sin-teins;    lat.  sdrjo   istam   upagaccati  1  sandjrdm    updssva; 

sem-per.)  N.  7.  3    ubi    sandydm    anvdsta    per    „precationem 

MHId^T  sandtana   (fem. -/,   a  praec.  s.tana)   sempi-  fecit"  verlendum  (schol.  Nil.  antdj/a   updsilavdn 

ternus,  aeternus,  perpetuus.    Br.  2.  4.  M.  7.  i.  e.   fecit);    B.  Schl.  II.   6.    6.    3)  diluculum.    4)  cre- 

■^rprm  sandta  (Bah.  e  sa   cum   et  ndia)   conjunctus,  pusculum.   H.  1.  17.  4.46. 

praeditus.    Ur.  19.  4  infr.  54.  6  infr.  62.  11.  ^MrT  sannala   v.  nam   praef  sam. 

gyi  jan<  (fem.  sati' .,  part.  praes.  r.  as  esse,    v.  gr.  329  -^^^^^  sannikars  a  m.  {r.kars  krs  c.  ni  praef.Jom 

et  529)     1)  qui  est.     II.  4.   3.   Br.  3.    IS.     2)  bonus,  s.  a)  propinquitas.   Hit.  8.  9. 

probus,    praecipuus.     Sa.  3.   12.    Br.  2.   26.    H.  1.    21.  i^[^\in»T   sannid'dna     n.     ( r.  d'd     c.  ni     praef.  sam 

(Lzt. -sens,  sent-is  ia  prae-sens,  ab-sens,  acc.  -sentem  s.anu)    1)  conjunctio.    Hit.  7.    17.    2)  propinquitas. 

=  scr.  sdntam,    lit.   nom.  masc.  esans,    fera.  esanti,  Hit.  18.  15. 

acc.  masc.  esantin;    gr.  IJIV ,   jon.  £0)1'    ex   lim,    them.  gf^f^  sannidi  f.  (r.  dd  ponere,  c.  ni  praef.  sam  s.  i) 

kfjOVT.)  propinquitas.    N.  4.  21. 

;-].j.|[^  santati    f.    (r.  lan    praef.  s am    s.  ti)    i.  q.  seq.  ^f^C|ld  sannipdta  m.  (t.  pat   c.  ni  praef.  Jom  s.  o) 

Mah.  3.  S306.  1)  conjunctio,    roixtio.     2)  morbus    quidam,    Wilson: 

^-^yj[y^  santdna  m.  n.  {T.tan  exlendere,  praef  jam  s.  a)  „morbid  state  of  the  three  humours". 

progenies,  stirps,  posteritas.   Br.  3.  10.  Sa.  1.  12.  5.  S8.  ^Tf^Vf  sanniba   similis   (nisi   potius  substantlvum  san- 

^ .fj I q   santdpa    m.   (r.  tap   urere,    praef  jam    s.  a)  nib  d   statuendum,    quod   in    fine    compositorum    Bah. 

1)  aestus,  calor.  2)  moeror,  solllcltudo.  Br.2.  1.  Sa.1.4.  ponltur,   simplex  autem   non   conservatum  vldetur,   a 


g^  sad  —  *:\t]JL\  sadrsa. 


401 


68.  13:  nlpaskand  anisannas  tisfati.  2)  atm. 
sidere,  tabescere.  Mali.  3.  333:  nistdamdnam. 
c.  pra  1)  propendere,  favere,  propitium  esse.  B.H.  25: 
prastda  divi.ia\  31:  divavara  prastda;  N.  12. 
130:  tata  nali  ...  manib  adraU  prastdatu.  — 
Cum  in6n.  Rag'.  -.  45.  —  prasanna  propitius.  H.  1. 
45:  prasannds  te  divdli;  R.  Sclil.  I.  18.  17:  pra- 
sanno  Ssmi  t e.  —  Etiam  .itm.  Mali.  1.  1700:  pra- 
stdasva.  2)  clarum,  serenum  fieri.  Man.  6.  67:  vdri 
prastdati;  Rag  .  3.  li:  disali  pras  edur  maruto 
vavufi;  trop.  serenum,  hilarem,  laetum,  alacrem  animo 


turljatus,  consternatus.    R.  Schl.  I.  40.  2'l.  48.  25:  ti- 
satinavadana;    Ur.  43.   3:    urvasi    saha    sak'yd 
visannd.  —  Caus.  moerore,  dolore  afficere,  contur- 
hare,    consternarc.     Mah.  3.  3076.   2.  7IS.    R.  Schl.  II. 
/.   IS.  ;)3.  31.      Vid.  risdda,  visddin. 
c.  sam  i.  q.  simpl.    Man.  4.  33:  sanstdan   ksuctd. 
2.   ^T"   sad    1.    et    10.   par.    sdddmi,     sdddj-drni     ire. 
(Slav.  chod-i-ti  ire,   is-cliod  Er-ooO?;  gr.  odc?;    for- 
tasse  ^olh.sandja  mitto,  nostrum  sende  z=  cws.  inserta 
nasali,  servato  d  propter  anlecedentem  liquidam,  v.  gr. 
conip.  90.) 


fieri,  exhilarari.    Man.  2.  54:  hrsjet  prastdecca.  —        c.  d    1)  ailire,  aggredi,  appropinquare.    N.  10.   IS:  dsa- 


prasanna  ciarus,  serenus.  N.  12.  112:  nadtm  pra- 
sannas a/i/dm.  —  Caus.  par.  propitium  reddere. 
R.  Schl.  I.  66.  2i:  devagandn  sarvdn  tapasd 
'ham  prasdriayam;  Man.  11.  205.  A.  9.  29.  —  atm. 
suppllcare,  orare.  B.  11.  41:  prasddaye  tvdm 
aliam;  Sa.  1.  16:  p r asdd ajr dmds a  punali  ksi- 
pram  itad  bavatv  iti  (v.  gr.  420);  Mah.  1.  4325: 
prasddayi  tvdm;  3.  1629.  R.  Schl.  II.  62.  7.  (Cf. 
\\ih. /orsuidlie  „ilead\,  niild,  meek",  forsanaim  „1  shine", 
fursan  „flame  of  ^re",  fursain  „evident",  fursan/iaim 
„1  klndle",  v.  Pictet  p.  91.) 
c.  pra  praef.  ab  i  1)  caus.  propitlum  reddere,  pro- 
pitiare,  placare.  Mah.  3.  l4063.  2)  exhilarare,  consolari. 
R.  Schl.  II.  77.  24:  s utnantrasca  Jatrugnam 
uttdpya    'b  ipras ddyaca. 


sdda  sab  oddise  vikosan  h  adgam;  13.  45:  pu- 
ram  dsddayan;  17.  4:  iyam  dsdditd  bd/d  tava 
putranivesani;  H.  1.  15:  pati  gaccantam  dsi- 
duli.  Hostiliter  aggredi.  H.  4.  2:  mdm  dsddaya 
durbudde.  —  dsanna  aggressus,  qui  accessit,  ap- 
propinquavit,  propinquus.  Hil.  38.  22:  galdsanna- 
tarult;  68.  11:  atrd  "sanni  sarasi  ...  sndti; 
pass.  qiiem  accessit  aliquis,  inde  Indutus,  praeditus 
(v.  /  praef.  u/>a,  anu).  Nalod.  1.  37:  svamdyd- 
sanna.  2)  obtinere.  Mah.  3.  I0l72:  tdsu  putram 
mahtpal ili  kancin   nd  "s ddaydmdsa. 

c.  d  praef.  rtiV  oLtinere.    Mah.  3.  17101. 

c.  d  praef.  sam  aillre,  aggredi,  appropinquare.  N.23.  25: 
samdsddya  putrda;  Mah.  2.  553:  krsnan  dvd- 
ravatydri   s amds adat;    Sa.  5.  5. 


c.  pra   praef.  .f  Qjn    favere,    propltium    esse.    R.  Schl.  II.  g^JTTI  J«<^a"an.(r.jadire,s.ana)domus,  palatium.  Dr.2.i. 

26.  34.  —  Caus.  propltlare.   Mah.  3.  i4039.  gigr^jarfaj  n.  (r.sad  s.  as)  coetus,  conventus.  Up.76. 
c.  ri'  1)  sidere,  tabescere,  perire.  Mali.4.  1953:  stdanti  (Gr.  e6cg,  v.  gr.  comp.  128.) 

mama  prdnd  mano  vihvatati  'va  me.  2)moerore,  tHe»  |  sadd  (a  stirpe  demonstr.  sa  s.  dd)  semper. 

dolore  affligi,  conturbari,  perturbari,  consternari,  de-  tH<4  iilfri  -^nddgati  f.  (semper  itionem  habens,  Bah. 

liqulum   animi   pati,    animo   linqui.    Mah.  3.  44S:   tari  e  sadd  semper  et  gdti  Illo)  venlus. 

vistdantam    dgndya...  amdrayat;     3075:    vya-  ^  r'.  |  f  |  H   saddtan  a    (fem.  -/,    a   sadd    s.tana)    sempi- 

sani    tvam    mahdrdga    na    vistditum    arhasi;  ternus.    Am. 

R.  Schl.  II.  77.  8:  vistanan  visasdda  ha;  107.  19:  ^JTrST  ^"drsa  (fem.  -/',  e  sa  q.  v.   et  drsa,   cf.  gr.  263) 

md  vistda;    B  .  1.  2S.  —  visanna  (v.  gr.  542)  per-  slmilis,  c.  gen.    N.  1.  27.    17.  5.  c.  instr.  B  .  16.  15. 


40G 


^rTipl  satitva  —  ^^sac]. 


CTfT]^  satitvd  n.  (a  sati  ,  fem.  vocis  sant,  suff.  tva) 
niodeslia,  pudor,  castitas  (feminae).   Hit.  29.  2. 

^-|pch|j  sa/kdra  m.  (r.  kar  kr  facere,  praef.  sat  bo- 
num,  s.  a)  1)  Iiospitium.  N.  9.  9-  10.  2)  curatio, 
cuitus,  venerallo;  e.  c.  i ar Irasatkdr a  corporis 
cultus.  Sa.  3.  20  a,  devasatkdra  deorum  cultus. 
Sa.  3.  20  b. 

■^^;^:r^  s a  1 1 r d  n.  (ut  videtur,  a  T.sad  s.  tra)  sacrificium. 
Scribitur  ctiam  satrd.    Ur.  83.  ly. 

^-|'^(P|  sattvd  n.  (a  sat  quod  est,  s.  tva)  1)  mens,  ani- 
mus,  animus  sui  conscius.  N.  16.  30.  Dr.  2.  13.  7.  15. 
9.22.  A.1.7.  6.20.  B'.  2.45. 10. 36.  2)  animal.  Sak.24.5. 

MrplcjTL  ■f"'"*'""''(a  sattva  s.  v  ant  v  al)  animans, 
animal.    B'.  10.  36.   R.  Scbl.  I.  41.  S. 

^^(t^  satyd  (a  sat  quod  est,  suff.  /a,  nisi  potius  a 
pron.  sa  q.  v.,  suff.  '/«,  sicut  tattvd  a  ial)  1)  adj. 
verus.  In.  4.  12.  2)  subst.  n.  veritas.  In.  5.  45.  (Cf. 
gr.  eriog.) 

i-j  P,!^  cl (  satjdtd  f.  (a  praec.  s.  td)  verltas,  veriloqulum, 
Wabrbaftigkeit.   Hit.  24.  32. 

g^jf5f[^ja//at<(lc'  (Bab.  e  ja</a  verus  et  f  <ic'  sermo) 
verum  sermonem  habens,  i.  e.  verldicus.   In.  4.  12. 

g^qjg'^:^  satyasanda  adj.  (Bab.  e  satyd  verus  et 
sandd  fides,  promlssum)  qul  vera  promissa  habet,  qui 
stat  promissis  (cf.  st  irasaiigara).    N.  12.  56.  Sa.1.2. 

iA-d  ^citrd    v.  sattrd. 

1.  rr"  sad  1.  vel  6.  par.  (in  tempp.  special.  substituit 
sid,  part.  perf.  pass.  sannd;  in  dial.  ved.  etiam 
cl.  2.  unde  sdtsi,  v.  praef.  d  et  cf.  lit.  sed-ini)  1)  si- 
dere,  considere,  sinken;  trop.  labescere,  fatlscere, 
perlre.  Man.  4.  191:  paiike  gdur  iva  stdali; 
N.  9.  26:  sidanty  aiigdni  sarvasafi;  16.  20:  na 
sokend  'pi  sidati;  Sa.  5.  46:  santo  na  sidanti; 
R.  Scbl.  II.  41.  8:  putraJ okdgnisantaptaK  sa- 
sdda  gatace tanali;  Mab.  2.  237:  rdstran  na 
sidati;  Rag  .  7.  61:  s  annas  a  trurn.  2)  considere, 
sedem  capere.   Rgv.l3.  9:  barhHl  stdantu  „in  stra- 


gulo  considunto".  3)  sedere,  commorari.  Rgv.  14.  11: 
agne  yagnJsu  sidasi.  —  Caus.  1)  facere  ut  qu. 
sldat,  cadat.  Dr.  8.  29:  sdditdli  savyasdcind. 
2)  pulsare,  percutere.  Rag'.  7.  4l:  ydili  sdditdK 
(scbol.  hatdli)  ...  tdn  eva  sdmarsitayd  pratyd- 
gagnuli.  3)  ponere,  coUocare.  Rgv.  15.  4:  agne 
devdh  ihd  "vaha  sddayd  trisuyonisu  „Agnis! 
deos  buc  advebe  colloca  (eos)  in  locis  tribus".  (Golh. 
SAT  sedere,  sita,  sat,  seturn,  v.  gr.  comp.  109°'.  1  et 
60o;  salja  pono  ==  scr.  caus.  sdddydmi,  gr.  comp. 
109"'.  6;  germ.  vet.  S^^Z  sedere,  sizu,  saz,  sdzumes; 
seziu  pono  ;  llt.  sed-mi  sedeo,  sodinii  planto;  slav.  sjaduA 
consido,  y.a-^i^ciJ.ai,  sad-i-ti  plantare  =  caus.,  v.  gr. 
comp.  505;  lat.  stdo;  sedeo  nititur  forma  scr.  caus. 
sdddydmi;  gr.  EA,  £00?,  e^OfJLai;  hib.  suidhim 
sedeo,  suidhiughaim  „1  set,  plant"  =  scr.  caus.  sddd- 
ydmi,  mutato  /  in  gh;  saidhe,  saidliiste  „3  seat". 
Vid.  2.  sad.) 

c.  ava  sldere,  tabescere,  perire.  Sa.  5.  47:  n&  'vasl- 
danti  santali;  Man.  4.  187:  avastdann  api 
ksudd;  Hlt.  9.  5:  av as anndydn  raganydm, 
Etiam  atm.  Mah.  1.  51S4:  avastdeta.  —  Caus.  facere 
ut  qu.  sidat,  tabescat;  deprimere.   B'.  6.  5. 

c.  ava  praef  vi  id.    Mah.  3.  713.  823. 

c.  d  1)  consldere,  s'asseoir.  Rgv.  26.  4:  d  no  bar- 
fiili  ...  stdantu  ,,in  nostro  stragulo  considunto". 
2)  sedere,  assidere.  Rgv.  12.  4:  devdir  dsatsi 
barhis  i. 

c.  ut  sidere,  perire.  B.  3.  24:  utstdeyur  ime  lokdK; 
Su.2.22:  utsanndtsavayaghdca  bab  uva  vasud  d; 
B.  1.  44.  —  Caus.  utsddaydmi  destruere,  evertere. 
B  .  1.  43:   utsddyanti  gdtid  armdli. 

c.  ut  praef. />ra  caus.  i.  q.  caus.  praec.   Man.  9.  261. 

c.  ut  praef.  sam  caus.  id.    Mah. 

c.ni  1)  considere,  s'asseoir,  sich  niedersetzen. 
N.  10.  5.  Sa.  5.  5.  6:  nisasdda  mahttale.  —  ni- 
sanna   (v.  gr.  542)   adnisus,    innisus   aliqua    re.     Ur. 


^TssT  sagga  —  grfmiT  saiaiaga. 


405 


C.  anu  i. q.  slmpl.  B  .6.4:  na  karmasv  anusaggati; 

18.   10:    na   dvesfy    akusalaii    karma   kusali  nd 

'nus  ag  gale. 
C.pra'u\.    Man.  3.   125:   na  prasaggeta  vistare(in 

plurimis    codd.  prasagj-eta;    v.  saiig    praef. /)ra   et 

Ilauglitonii  ann.  ail  li.  1.  et  6.  55). 
C.sain  coliaerere.    Mali.2.  917:  ubdu  bdhubiU  sama- 

saggitdm.     Adliaerere.     Mah.  3.    1722S:    mrgasja 

d  arsamAnasya    visdne    s ani asaggata.      Haere- 

scere,    liaesitare   (de   voce).     vdk    saiisa ggamdnd. 

R.  Scl.l.  11.  25.  37.  90.  l4. 
:^f^r^  sagga  (ut  videtur,  a  T.sagg  s.  a)   paratus.   Sak. 

24.  5.  39.  2  Infr.  I.iit.  59.  9.  76.  20.  81.  16. 
^^  saric   1.  atn).  (gatdu)  Ire.     Vld.  sac. 
iA\^H  sancaya  m.  (r.  ci  colllgere,  praef.  sam  s.  a)  cu- 

mulus,  acervus,  multltudo.   B.  16.  12. 
M^W^  ^ancdraka  m.  (caus.  T.car  praef.  Jaw  s.aka) 

dux,  ductor.    Ilit.  69.  S. 
rra*  saiig  1.  par.  (In  compp.  etiam  sag)  figere,  affigere. 
Part.  perf.  pass.  joAr/a  affixus.    In.  4.  1:  pdrtasya 

caksur    urvas/dn    saktam.       Trop.    deditus,    ad- 


rdgyakdrydni.  —    dsakla  aflBxus,    adhaerens,   co- 

haerens.    II.  4.  38:  tdu  ti  dadrsur  Asaktdu.     Trop. 

dedltus,  addictus.    B.  7.  1:  mayy  ds aklamandK. — 

Caus.  affigendum  curare.   Rag'.  6.  83. 
c.  d   praef.  vi:    vydsakta  deditus,   addictus,   occupalus. 

Ur.  64.  6:    svakdryi   vy dsaktd. 
c.  d  praef.  sam  affigerc,  suspendere,  imponere.    Mah.  1. 

4418:  sragafi  rdgiiali  skaiidi  saindsagal;   1675: 

tasya     skand  i     mrtan    sarpaii     kruddo     r&gd 

samdsagat.   Trop.  tradere.  Mah. 3.  l4702."Man.4.  257. 

samdsakta    deditus,    addlctus.      R.  Schl.  II.    64.   9: 

s amdsaktds    tvayi  prdndli. 
c.pra  pass.  addictum,  dedltum  esse.    Man.  4.  16:  indri- 

ydrtcsu     sarvesu      na     prasagyeta     kdmataH. 

VlA.sagg    praef  yvrn. 
C.  vi  suspendere.    Mah.2,  385:  guhyakdir  uhyamdnd 

sd    (^sabd)   ke    visakte'va   sobate. 
i^ 0-5(1  saiigiia  f.  (r.gnd  nosse,  praef.  jam)   1)  cognitlo. 

B.  1.  7.   2)  aniraus  sul  consclus,  niens  sana.  N.21.  l6. 

Dr.  9.  13  (In  Cne  comp.  Bah.).   3)  nomen,  appellatlo. 


B  .  15.  5  (In  fine  comp.  Rah.). 

dlctus.     B".  3.  25:    saktdH    karmani.     Vid.  .saHg^a,  *r||>>5i(i  sangiiitd  (a  saiignd  nomen,  s.  ita,  gr.o84.  U) 

saiigin,  sagg  et  cf.  svaiig.  nomlne  praedltus,  nomlnatus.   B  .  8.  3. 

c.  ati  praef.  t;j:  vyatisakta  admlxtus,  conimixtus,  con-  ^JTT  ^"^  I.par.  {avayave  K.  ansake  V.)  pertlnere  ad 

junctus.    Man.  10.  25  (v.  vyatiJaiiga  apuil  WIIs.).  alqil,  partem  esse  alcjs  rei. 

c.abi:    ab^isag    maledicere,    objurgare.     Mah.  3.   1090:  m.\   satd   f.  (r.sat  s.  d)  crinium  fasclculus.    Dr.  9.  9. 

ab'isaktd     hy     ab'isaget.       Vid.    abisaiiga     apud  Ij^^     saft     10.   par.     (niket anahiiis dbaladdne su) 

WIIs.  habltare;  ferlre,  laedere,  occldere;  validum,  poten- 

c.ava  affigere.    N.  5.  9:   tesdn   drstifi  ...  tatra   ta-  lem  esse;  dare. 

frd  'vasaktd  'b'ut.     Suspendere.    Mah.  3.   1692:   rd-  CTi^    saf       10.  par.      sdtdydmi     (satdrte)      i.    q. 

giid  ...  av  asakta/i  pitus  te  ^dya  mrlali  skande  2.  sat. 

IjugaiigamaU.  ^r\r\  satata   (ut  videtur,   mutilatum   e   santata   part. 
c.  &:   dsag,  dsang  affigere,  Imponere.    Mah.  3.  l6l25:  perf.  pass.    r.  tan   praef.  sam)   aeternus.     Acc.  neut. 

sugrtvasya  tadd  mdldii   hanumdn   kaiifa  dsa-  satatam  adv.  seniper,  aeterne.    B  .  6.   10. 

gat;   R.  Schl.  I.  74.   18:  skandecd   "sagya  para-  ki\c\r\i\   satalaga    m.    (semper     iens,     e    satatam 

sum\    Rag'.  2.    74:    b^^uge   ...   b^uyali    sa     Jydmer  semper  et  g^a  lens,  Y.  gr.  618)  ventus  (cf.  jad<Jffo«i). 

duram  dsasaiiga;  Mah.  1.  1955:  asindsv  dsagya  H.  1.  8. 


404 


W^r^saiigati  -  ^^sagg. 


cupidilas.  In.  4.  3.   B'.  2.  47.  4s.  62.  14.  6.    2)  (r.  ^d 
praef.  ^am  s.  a)  convcntus,  congressus.   Am. III. 3. 29: 

melake    s  arigas  n  figamdu;    11.41.    IS. 
u  f.f^  sa/igati  f.  (r.  gam  ire,  praef.  Jam  s.ti,  v.  euph. 

r.  95)  congressiis,   conventus.     Instr.  saii gatjd  for- 

tuito  (?).    Br.  1.  :. 
nrj^  saiigarna  ni.  (r.  gam  ire,   praef.  sam  s.  a)  con- 

gressus,  conventus.    N.  1.  31.   Sa.  5.  46. 
y 4i*-l»~r  ■'arigamana    n.    (r.  garn    praef.  sam    s.  ana) 

congressus,  conventus. 
M -i *^ 'TRT  "aiisarnaniya  (a  praec.  s.  i/a)  ad  congres- 

suni,  conventum  pertinens.    Ur.75.  5:  saiigamaniyo 

marxill  (1.9:  sarig nmamarii). 
y  i-i   saiigara  m.  (ut  videtur,  a  saiiga   s.  ra)    1)  pro- 

missum.   lo.  4.  12.   2)  pactum,  conventum.   3)  pugna. 

4)  infortuniuni.    (Ani. :  praligriagis anviddpatsu.) 
\j^\^f\saiigln  (a  saiiga  q.  v. ,   s.  in)  propensus,   cupi- 

dus,  studiosus,  addictus.    B'.  3.  26. 
♦H-^"i-<vj  s aiigraha   m.  (r.  grah   praef.  jam   s.  a)   com- 

prehensio,    complexio.    B\  8.  11.    18.  18.      Collectio, 

accumulatlo.    Hit.  91.  2.  3. 
M-i"i4c>U|   saiigraharfa  n.   {r.grah  praef.  iam  s.ana) 

1)   actio     circumcludendi,    includendi,    Einfassung. 

Hit.  55.  21.   2)  rectio  equorum.   N.  23.  10. 
k\  ''■'tlTR^  sarigrdni  10.  par.  (ut  videtur,  denom.  a  saii- 

grdma  q.  v.)  pugnare. 
*H^"i4 W  "oiigrdma   m.  (ut  mihi   videtur,    a    r.  kram, 

mutato  k  in  g,  praef.  sam  s.  a,  v.  sdmiti,  s amdra) 

pugna.   Dr.  8.  46. 
CTT  sarlg^a  m.  (r.  Jian   praef.  sarn,   mutato  h  ia  g ,  ab- 

jeclo  an,  suff.  a,   sicut  ga  a  gan,    v.  gr.  575  suff.  a; 

V.  saiihati,  sarig  dta)  turba,  grex,  caterva,  multitudo. 

Dr.  5.  18.  A.  9.  21.   In.  5.  25. 
i-j 'Ul^-i  ja/i^'aia'j  (a  praec.  s.  sas)    catervatim.      Cf. 

s at  as aii g  as as. 
k\-i\^  saiigdta   m.  (a  gdtdy   caus.  r.  han    praef.  sam 
s.  a)  congeries,  turba,  mullitudo.   H.  2.  7. 


rra"  sac  1.  atm.  in  dlal.  ved.  etlam  3.  par.  cum  j  pro  a 
in  syllaba  redupl.  (cf.gr.  295)  1)  sequi.  Rgv.  38.  8: 
vatsan  na  rndtd  sisakti  „vitulum  velutl  mater, 
(ita  fulmen  Marulcs)  scquitur".  2)  obsequi,  obedire, 
c.  acc.  vel  gen.  Rgv.  59.  6:  yarn  puravd  vrtra- 
harian  sacanti  „quem  niortales  Vrtrae  occisorem 
venerantur";  60.2:  asya  sdsur  ub  ajrdsali  sacante 
„hunc  doniinantem  (Agnim)  ainbo  colunt".  3)  favere. 
Rgv.1.9:  sacasvd  na/i  jtoi/a/»?  (felicllatis  causa); 
18.  2:  sa  na/i  sisaktu  yas  tura/i  (celer).  (Cf. 
sasc,  sap,  saric,  sek,  sarig,  sagg,  llt.  jcAru  sequor, 
hib.  seic/tirn  „1  follow,  pursue,  attack",  scicin  ,,a  pur- 
suit,  following";  lat.  seijuor,  gr.  STrOfJiai,  mutaLi  gult. 
in  labial.  sicut  in  scr.  sap  sequi.) 
c.  ali  i  I.  q.  simpl.  v.  Westerg. 

gf^f^f  sdciva  (ut  videtiir,  a  r.  sac)  consiliariiis. 
S.i.  1.  36.     (Cf.  lat.  socius.) 

^5l   s  a  g    y.  sarig. 

^55)  sagg  l.atm.  interdum  par.  (a  grammatlcis  scribitur 
sasg,  V.  gr.  109.  110*')  sdggdmi,  sdgg^  (fortasse 
per  asslm.  e  sag/dmi,  sagjri,  ita  ut  proprie  per- 
tlneat  ad  cl.  4  vel  e  pass.  radicis  sarig  affigere  ortum 
slt,  V.  gr.446.  455  etWesterg.  s.  r.  saiig)  adhaerere, 
inhaerere,  affixum,  infixum  esse.  Rag .  ed.  Calc.  4.  47: 
sasaggu/i  .  .  .  mattebakatcsu  p  alare riava/i ; 
Su.  3.  16:  yatra  vd  drstir  na  saggati  divdu- 
kasdm.  Trop.  deditum,  addictura  esse,  c.  loc.  Man. 
6.  55:  vis ayesv  api  saggaii;  Mah.  3.  63:  na  ba- 
hudo  ses u  karmas u  sa  g garxte  budd  irnanta/i. 
Haerescere,  haesltare  (de  voce). Ram. II. 58. 1 1 :  sagga- 
m d n ay d  I  uv dca  vd cd  rd gdnari  sa  vdJpapari- 
baddayd;  60.  4.  —  Caus.  facere  ut  adhaereat,  inde 
facere  ut  femlna  cum  viro  coeat.  Man.  8.  362:  sagga- 
janti  hi  tS  ndrl/i  (schol.  parapurus  dn  dnijra 
tdi/l  svabdrjd/i  sanslesayante).  Vid.ja/J^et 
cf.  lat.  seg-nis. 


^ffi  sakld  —  ^3"  naiiga. 


403 


gr.  a  vocuin  se-mel,  si-rnul,  sim-plex,  a-TrXovg.     Cum 

kre  e  knre  c(.lh.suhsl.kar/as  vicis,  e.c.tvenari  kartan 

[acc.]  seniel,  dU  kartu  [acc.  du.]  bls,  tris  kar/us  [acc. 

pl.]  ter,  V.  gr.  com[).324.  308  annot.  et  llbrum  meum: 

„tjber  (Jie  VerwaiKltschaft  der  nialajiscb-polynesJsclien 

Spr.Tchen  niit  den  indiscb-europiiiscben"  p.  9.) 
g^  saklei   V.  sagg.,  satig. 
^l^  sakli  f.   (r.  sarig   s.  I i)  i.  q.  sarlga. 
M  lftii-1'fL''"^ '""""'  (^  praec.  s.  mani  mat)  i.  q.  ja/i- 

§■('«.    I.lit.  118.  3. 
^I^ST  sdkli  n.  feniur.    Am. 
gTgf  saka  ni.  in  fine  compp.  (v.  sq.  et  gr.  613)  amicus. 

Ur.  2.  3.   86.  i6. 
gT^f  sdkd   nom.  vocis  sdki  (ut   videtur,   pro   sakds, 

a  ihem.  sak  di,   unde  alii   casus  fortes,  vocativo  -sing. 

excepto,  derivantur,  v.  gr.  169.) 
g"f{^  sdki  m.  (anom.  v.  gr.  169;   iit  videtur,    a  r.  kfd, 

correpto  jd  in  i,  praef.  ja  pro  sam)  amicus.   In.  3.  6. 

Etiam  de  feminls.    Br.  1.  25. 
g'!^  sak'i  f  (a  sak'a  signo  fem. /)  amica,  socia.  N.l.  10. 

Meg .  76.  86.  92.  101. 

+^lcj  sakni    V.  saka. 

rrjT  sag   1.  par.  (sarivararie   K.  sarivrtdu  V.)   legere. 

(Cf.  gr.  5.\r,  (jctTTM,  Ta^w,  <ray/i,  'rayiJ.a,  (rs- 
irayiJ.svog.) 
gyU^  sagdtra  (e  sa  et  gotrd)  propinquus,  cognatus. 

Man.  9.  1.^)0. 
Crsr  sag"  5.  par.  (hirise)   ferlre,    occidere.    Rgv.  31.  3: 
asagndr    bcirarn,    quod  Ros.  vertit    ,,attullsti   ap- 
paratuni",    Westerg.  (s.  r.)  „occIdIsti  hostem".     (For- 
tasse  sagndmi  cobaeret  cum  han  [unde  e.  c.  gndnli 
occidunt],   ita  ut  sa  sit  pro  sam  et  gnomi  pertineat 
ad  cl.  8.      Si  vero  dsagnds  attulisti  significat,  confe- 
renduni  est  cum  sah  ferre.)     Nanciscl  (?).   Rgv.57.  4: 
na    tvad    arifali  ...  gira/i    sagat    „non  sane  allus 
praeter  te  cantilenas  nanciscltur". 
g"g^  saiikdta  angustus.    Am. 


^^r^  sarikara   m.    (r.  kar   \kf\    praef.  jam   s.  «)   per- 

mi.xtlo,  colluvies,  praesertim  hominum  ordlnum  (var- 

rrdndm).    B'.  1.    il. 
i-j  A-^q    sarikal f>a    m.    (r.  kalf>   k t f>    fierl,    praef  sam 

s.  a)    1)  consiliuin,   proposltum.    N.  9.   26.    Sa.  4.    17. 

B\  4.  19.   6.  2.  h.   2)  mens,  anlmus.   N.  24.  50. 
^■STST  ^onk&sa   (r.  kds   splendere,    praef.  sam   s.  a) 

simllls.    II.  3.  9.   A.  10.  2S. 
^^y|J[  salikirna    v.  kar    (kf)    c.  sam. 
k\~krf\  saiikula  (r.  kul  Implere,  accumulare,  praef.  sam 
s.  a)    1)  Impletus,   plcnus.    N.  12.  111.    2)  admlxtus. 
N.  13.  13. 
i-f  i-fl   saiikela    m.    (r.  ket    praef.   sam     s.  u)     1)  con- 

stltutus    congressus,    conventus;     convenlendi    tempus 

dlclum.     Up.  44;    v.  sq.     2)   cogltata   signis    expressa. 

Lass.  7.  5. 
^^H^l    saiiketaka    m.    (a    praec.    s.  ka)    id.    sgnf.  1. 

Up.  35.  37. 
4-|  i!-|.^  saiiko  ca    m.   (r.kuc   praef.  jnm   s.  a)    curvatlo, 

llexio,  contractlo.    Illt.  90.  5. 
y  i-i<j    saiiksafa    m.    (r.ksi   perlre,    praef. -som    s.  a) 

occasus,  interitus,  ruina.    N.  17.  42.   13.  9. 
^^-M  sariksepa  m.  (r.  k.sip  conjlcere,  praef.  sam  s.  a) 

actlo    In    brevius    contrabendl,    breviandi,    decurlandi, 

amputandi,  e.  c.  narrallonem. 
i-^^(^r[iAsariksepalas  adv.  (a  praec.  s.  las)  breviter. 

Sa.  2.  20.  A.  1.  13. 
^-f  i-fVf  safiksdba   m.    (r.ksub    agitare,   s.  a)   agltatlo, 

quassatlo.    In.  5.  9. 
gtjTj  sarikya  11.  (ut  vldetur,  a  r.  kyd  praef.  sarn  s.  a) 

"pugna.    Am.  VIII.  2.  73. 
^  i-^JI  saiikyd  f.  (r.  ky&  praef.  sam)    1)  cogitatio,  de- 
liberatlo,  conslderallo.    Am.    2)  numerus.    Hlt.  115. 4 
in  fine  comp.  Bah. 
y>i'iMIH  ■'orik'ydna  n.  (r.A/d  dicere,  praef.  iam  s.ana) 

numeratlo.    N.  20.  26. 
g^  saiiga  m.   1)  (r.  sarig  s.  a)  propensio,  deslderlum, 

51* 


403 


^f^T^  sanvid  —  ig{^^^sakrt. 


tA\z\(t.   safiiid   f.  (r.  vid   praef.  ja/n)    conventus,    coii- 

ventum,  pactum.    Man.  8.  2\9. 
i4r^\r\   saiivi/a    V.   r.  vje    praef.  sam. 
i^i^\ll    sarisaja    m.    (r.  st    praef.  sam    s.  a)    dubium. 

H.  10.  li.  16. 
«Hi^lUJrl  sans a/ila  (a  praec.  s.ita)  dubiosus.  Br.2.30. 
,-i'yj  |~-   sansudd  i  f.  (r.  sud    praef.  sam   s.  ti)  purifica- 

tlo.   B'.  16.  I. 
i-jij^  jf    sansraja     m.     ( r.  sri    ire,     praef.  sam    s.  a) 

1)  congressus,    conventus.     IS.  20.    -11.     2)   refugium. 
In.  1.  22. 

i4*A<<     sahsad    f.     ( r.  sad    ire,     praef.  sam)    coelus. 

N.  17.  36.   13.  10. 
<_j"^-|  JJ  sahs arga  m.  (r.  sarg  srg  praef.  sam  s.  a)  con- 

gressio,  conventus,  conjunctio,  consociatlo,  permixtio. 

Hit.  28.  is.   10.  13. 
CTgjT  sahsdra   m.    (r.  sar    sr    ire,    praef.  sam    s.   a) 

mundus,  terra,  raortalium  babitatlo.    Illt.  4.  19.   33.  1 1. 

B'.  16.  19. 
*H'foU3  sahsiddi  f.  (r.  sid    perficere,  praef.  sam  s.  ti) 

perfectlo.   B\  3.  20.   6.  37. 
ET^TTT  s ah s u p ta    V.  svap    c.  sam. 
*H*;=+)r7  sahskdra  m.  (t.  kar  kr   praef.  sam,  adjecto  s 

eupbon.,    s.  a)     1)  ornatus,    ornamentum.     Hlt.  4.    1. 

2)  conslllum,  propositum.    Hit.  112.  5. 
♦H t:^'  d   s  ahskrta    v.  kar   kr   praef.  sam. 

^^r|  sahst  2.  par.  (svapne)  dormlre.      Vid.  sas. 
y  ^JTmi   s  ahs  tirna    V.  star  {sif)    praef.  sam, 
^^^sahsta  (t.  s t  d  stare,    esse,   praef.  jam   s.  a)  qul 

est  una   cum   abquo,    in   praesentia    alcjs,    cocjunctus. 

Br.  3.  13.  Dr.  8.  42.   B\  6.  li. 
^j^OTj  sahstd  f.  {t.std  stare,  esse,  praef.  jam)   1)  sta- 

tus.    2)  forma,    simllltudo.  —    In    fioe   compp.,    e.  c. 

vardhas ahst  d   elephanti    forma,   unde   suffixo   ita: 

vardhasahst  ita  elephanti  forma  praeditus.  A.3.  IS; 

ita   kdiratas ahst  ita   Kairatl    form:i    praeditus,    a 

kdirdtasahs t  d  suff.  i/a.    A.  3.  20. 


tHV<i||»-|   sahst  dna  n.   (r.  s t  d    pracf.  .rn/n    s.  a'ia)  actio 

standi,  versandl,  niorandl.    Hit.  61.  2. 
<tf^SrP-l'~T  sahst  dpana  n.  (a  st  dpay  caus.  X.  s  t  d  stare, 

praef.  sam    s.  ana)    actio    stablilendl,    confirmatlo. 

B\  4.   S. 
<d"l*:y Irf   sahstiti    f.    (r.  std    praef.  sam    s.  t i)    aclio 

standi,  exstandi,  conslstendi.    Hit.  1.3.   |6. 
«^'«-(J^l  s ahs parsa   m.  (t.  spars   sprs  tangere,    praef. 

sam  s.a)  contactus.  B  .  5.  22. 
<t^^f-|  sahhata  v,  han  c.  sam. 
<-[^f^^    sahhatatva   n.    (a   praec.    s.  tva)   conjunctlo, 

copulatio.   Hlt.  117.  9. 
^^ld  sahhati  f.  (r.han  praef.  sam  s.ti)  Id.  Hit.  14.6. 
*H^rll  y    "?T  s ahhartdr  -tr  m.  (r.  har   hr    praef.  sarn 

s.  tdr  tr)  eversor,  subversor,  exstinctor.    Ur.  83.  17. 
^fejT  sahhdra  m.  (r.  har   hr   praef.  sam  s.  a)  deletlo, 

exstlnctlo,    dissolutio,   everslo.   A.  8.  22    (ubi   cura  cd. 

(LA\c.sahhdrali  pro  s  aiigr  dmafi  legendum);  In.  3.  3. 

Vld.  praec. 
^jj=^  sahhita    v.  d  d    praef.  sam. 
^c^rr^  sakala  (Bah.  e   sa  cum   et  kald   pars,    portio) 

totus.  M.  44.     (Fortasse  lit.  cielas  totus,  russ.  I^b.IIiIU 

iif/ui"  id.,    slav.  I^bAb.  J<;V("  sanus,    v.  Mikl.    p.  104; 

polon.  saly,   salki  totus;    fortasse    goth.  haii-s ,    theo). 

haila  salvus,  sanus,   abjecta  syllaba  inltiali;  island.  vet. 

hei/,    angIo-sa\.  hal;    ita   lat.  salvus    convenit  cum   scr. 

sdrva   q.  v.) 
g^^j^jT  sakdtara   (Bah.  e  sa   cum  et  kdtara   n.  con- 

fusum,  turbatum,  perplexum)  stultus.    N.  13.  IS. 
g"^JJJ  sakdma    (Bah.    e    sa    cum    et    kdma   optatum) 

optali  compos.,  fellx,  laetus.    H.  1.   15. 
^'^TTST  sakdsa  m.  (e  sa  cum   et  kdsa  a   r.  kds  splen- 

dere,  s.  a)  propinqultas,  praesentia.    N.  1.  21.  24.  2. 
g^^Yl  jair^    adv.    (ut    mihi    vldetur,    e    demonstr.  sa, 

quod    hac   in    comp.  unus   slgnificat,    et   krt    faclens) 

semel.    S.l.  2.  26.     (Cum  priore   hujus  compositi  parte 

cf.  lat.  sc,  si,  sim  [cum  signo  acc.  =  scr.  sam  v.  Jo], 


^gcl/fiv  —  ;^"cfT^  saiivusa.  401 

1.  T^oJ  i/Vr    1.  par.  (in  lempp.  spec.  vocalem  producit;  maharies  tasya  m&riani\  B'att.  14.  100:  rdksa- 

parl.  perf.  pass.  i//ii/a,    gerunu.  sfcvitvd    et  sdsca    nitistivu/i    (raktam), —    Part.  perf.  pass. 

sfyiitvti')  spuere.     (Forlasse  sfiv  pro  st  iv  e  spiv  niJf  j-dta.   Man.  4.  132.  Rag  .  2.  75. 

vel  spiv;   cf.  germ.  vet.  SPJff,  spiiv-i-t  spuit  =  scr.  c.  ni  praef.  ava  id.   Man.  8.  2S2. 

st'i'vati,   ht.spiio,   correpto   ir    in   «;   gr.  TTTVUi  per  2.  ^d^  .;f'iv  '1. par.  i/V't/(J/«/ (v.  gr.  303)  i.  q.  Usf'iv. 

metath.  e  (TTnioo ,  niulato  cr  in  T  sicut  e.  c.  in  agnTog,  --, 

,  .    ,.                              /•          .        .    X  ^T^  '('i^'    '•  par.  i(l. 

V.   rlcsd;  lit.  spjau-ju  spuo,  lut.  spjau-siu.)  "x 

c.  ,ii  despuere.    Mah.  3.  11797:  nya.iflvad  dkdsagatd  «^-  '"'  «lespuere.    Man.  5.  l45:  nisfivya. 

FT  5- 

g'  ja    1)  stirps   nominat.  sing.  masc.  pronominis  tat   [v.  ^i|  | i-t rL-f  a  "/ amin  (a  sanjama  s.  in)  sedatione  (per- 

gr.243]  unde  fem. ^J.  2)  in  initio  compositorum  cum.  turb.itionum  aninii)  praeditus.    B'.  2.  69. 

H.  1.  45.  46.     (De  pron.  ja  v.  p.  161    s.  v.   l.tat,   cf.  ^-f^Tlf^rl  s anyantrita  (a  sanjantra  vincuium  [^r.yam 

etiam  lat.  j«r«  eum,  sam  eam,  sos  eos,  sapsa  =  sa  ipsa.  praef.  sam  s.  tra^   s.  ita)  vinculls  adstrictus.    Ur.  16. 

Cf.  etiam  priorem  partera  graeci  (TYifJi.£pov  et  TYiTec,  v.  i  infr. 

gr.  comp.  345.    Ad  stirpem  pronom.  .sn  nunc  retulerim  ^SfJT  sanyuga  m.  {r.yug  conjungere,  praef.  .ram  s.  a) 

etiam  partem  priorem  vocls  tr|i-yffT  s (imprati  nunc,  bellum.   A.  10.  60. 

hoc  tempore,   ita  ut  proprie   versus    hunc   vel   hoc  *:1<y|i|  s anydga  m.   (j.yug  jungere,    praef.  joto    s.  a) 

significet;  cf.  lat.  jfm  in  sem-per,  v.g^Tfjadd.     Cum  conjunctio.    B  .  6.  23. 

praep.  J«  cf.  Ilt.  praep.  insep.  sa,  e.c.  in  sa-darbininkas  ^  j j.^  sanramb  a  m.  (r.  rab    praef.  sam  irasci,  inserto 

socius  operls,  (Tvvsoyc?,  sa-karawis  socius  pugnae;  su  m,  s.  a)  ira.    N.  13.  31. 

tam  simpl.  quam  in  comp.  cum,  nisi  hoc  sicut  gr.  (Tvv  ^fjTVpZfXrf  sanramb  aparusa   (a  praec.   et  parusd) 

nititur  cognata  forma  ^ra^jam  q.v.;  etiam  slav.  CK  su  '    valde  asper  (slcut  germanice  dicitur   grimniig   kalt, 

cura   nunc  ad  ^ra^jc/ra   refero,    v.   gr.   comp.  1014;  grimmige  Kiilte).    Vid.  sq. 

gr.  (Ta  in  Ca-^»]?    [cf.  (paog,    (pwg],    d    in    compp.  ut  ^fjTH?»^  sanra?nb  aruksa  (e   sanramb  a  et  ruksd) 

a-Xoyjog,   a-noni?,   d-itciTVi?,    d-6eX(pog,   sicut   scr.  id.   Ur.  51.  5. 

sddara    e    sa  +   uddra;    goth.  §•«-   cum    [nostrum  ^fcTr^fT  saAvatsard    m.    (e   s am   et   vatsard    q.  v.) 

ge-]    in    compp.    ut   ga-vaurstva    (Tvvspyo?,    quod   in  annus.    S.i.  2.  23. 

ed.  prima  cum  Grlmmlo  2.  735  et  lOlS  ad  sa  vel  sam  «rfcIyUI  sanvarana   n.  (r.  var   vr   praef.  .to/n   s.  ana) 

retuli,   nunc   ad   ved.  sdkdm  refero,  gr.  comp.  1014.  occultatio.    Ur.  84.  5. 

Vid.  sam,  sahd.)  y  Ciy»T   sarivard  ana    n.    (r.  vard     vrd     praef.  sam 

^fjff^  sanyata   \.  yam   praef.  sam.  s.ana)  incrementum,  auctus,  successus.    Ur.  60.  S. 

^-[^i^  sanyama  m.  (T.yam  praef.  sam  coi."rcere,  s.  a)  kicM^A    s anv  dda    m.    (r.  vad   loqui,    praef.  sam    s.  a) 

domltus,  refrenatio,  sedatio.    B  .  4.  27.  colloquium. 

y"i|  i-l  t-\    sanyamana     (r.  yam     praef.  sam    coercere,  ^gfyg"  jan  f  (i  ja  m.  {r.vas  praef  sam  s.a)  cohabitatio. 

s.  ana)    1)  n.  id.    S.i  3.  20.    2)  m.  domltor.  Sa.  5.  65.  Hit.  124.  S. 

51 


400  mrl^vit  —  li\^ii\r\Jo(lasan. 

redupl.,  ita  siisuvdhs  qui  crevit,  lurgidus,  magnus.  I^FT  •""'  l-atni' al^»"'»  ^sse.    (Fortasse  primitive  splcn- 

Rgv.64.  15:  siisuvdnsam. —  Caus.  facerc  ut  crcscat,  derc,  v.  subrd,  ragatd  ct  cf.  Ht.  siveciu  [cuphon. 

augere.   Rgv.  54.  1:  susuvat.     (Lat.  ««ccre,  mutalo  pro  itvei/u]  luceo,  inf.  i«ej-/i  e  J(ve/-/i';  fortasse  .sweio-j 

V    in   r,  sicut   in   cras  z=  scr.  sv  as ,   v.  gr.  comp.  20,  m.  mundus  a  lucendo  dictum  sicut  scr. /oAra;  slav.  Jt)//-a-/i 

cu-mu/us,  ut  tu-rnu/us  a  ^T  /u  q.  V. ;    gr.  KVW,  KVYjfJLa,  illucesccre,  svet  lux,  mundus,  KOiTfXO';;   Wl.kaiciu,  euph. 

y,Zlxa,y.v'i7KW,iiVrog,\.suii_ya;  fortasse  KJttii'  e  KFtwv,  pro  kaitiu,  ad  ignem  appono,  kailinu  calefacio,  kais-tu 

cf.  Benfey  2.  164  sq.      Huc  etlam   Iraxerim  germ.  vet.  calefio  e  kait-iu,  praet.  Aa//nu;  y.sveta,  svind.) 

ivl-t  amplus,  latus,  vastus  =  scr.  Jvita,  sicut  rcgularis  j"^^  svind  l.atm.  (scribitur  Jvid,  gr.llO"')  i.  q.  svil. 

participil  pass.  forma  sonarct,abjecta  consonante  initlali,  (CLsvit,   cand.     Huc  vel  ad  c'a»d  trahi   potest 

sicut   in   iv/z  albus,   y.svcta.     Cf.    etiam    \nh.  cinneas  island.  vet.  ft//a, /«/// fervor,  calor,  Ae//  fervidus,  germ. 

„growth,  increase",  c//;nfa<://c//n  id.     Forlasse  lat.  coma,  \et.  hiza,  heiz,   nosiTum  Hilze,  heifs.     Ad  c-a/id  etiam 

gr.  KO-jU.»]  e  cu-rna,  y..V-IJ.Yl  a  crcscendo  dicta  [y.roman,  trahi  potest  lat.  ca/eo,  gr.  K>]A£0?,  mutato  d  in  /.) 

siroruha,    vard'    vrd"\,    nlsi    pcrtlnent    ad   ka,    v.  gr^  jt;e/a  albus.     (Vid.  sv it,  Jvind  el  d.  goih.  hveit-s 

kSsa.)  albus,   them.  Iiveita;    fortasse  ftvaitei  triticum  a  colore 

c.vi  crcscere,  tumescere,  se  dllatare,  extendere,  dlffun-  dlctum ;    germ.  vet.  Au/z  albus,   saepius  wiz;    sax.  vet., 

dere.    Rgv.92.  12:  vjasvdit  {uJd/i);  113.  15:  pra-  anglo-sax.  et  Island.  vet. //f//,  nostrum  wei/i ;  llt.  iiveV-^f) 

t'arnd  'Jd   vyaJvdit.  gen.  Arw-ecVo  triticura.) 

^  s\ 

rj^  Jat    V.  JaJ  (gr.  74  et  232).  q7^^|<L|H    JaJtihdj-ana    (Bah.    e    saJti    et    hdjrana 

rrs^TTiTf  Jatcarana  m.  (sex   pedes    habens,   Bah.  e  annus)  id.    H.  4.  23. 

iai  ct  carano)  apis.    Sak.  15.  2.     Vid.  sq.  qij-  iai/'a    (a    JaJ    s.ta)    sextus.      (Send.  A:'j/fa    pro 

U7:XT5'  Jatpada  m.   (Bah.  e  JaJ  scx  eX.  padd  pes)   id.  lisvasta,    lat.   sextus,     gr.   ZKTOg,    goth.   sai/isla{n), 

gtT^  Janda  m.  eunuchus.    In.  5.  50.  lit.   JeJta-s,     slav.   Jestui;     hib.   seiseadh,     v.    gramm. 

qx]  iai  (in  inltlo  comp.  ct   nom.  acc.  Jat,  v.  gr.  74  et  comp.  322.  323.) 

232)    sex.      (JaJ    e    kJaJ    mutllatum    esse    videtur,  q|iJ|L!Sf  Jddgunfa    n.    (a    Jadguna    sex    qualltates, 

cf.     send.    •ad**-'>>'H5C^  /csvas,     lat.    sex ,     gr.    I^,  proprletates,  rationes,   e  JaJ  sex  et  gund   secundum 

auglo-sax.  sex,     germ.  vet.  se/is    e   si/is,    goth.  ja/Ai  WIIs.    „one    of   slx    cxpedients    in    government,    as, 

pro    si/is,    lit.  JeJi    [n.  m.  plur.,    fem.  Jezios'],    slav.  peace,  war"  etc,  suff./a)  abstractum  TOV  Jadguria. 

Jes-ti     [subst.    fem.],      cambro-brlt.    chivech,     armor.  Hlt.  119.  17. 

c/iuech,  \\ih.  se  6,   seas-gat  60 ,   v.  gramm.  comp.  314,  "qi-^^  JodaJa    (fem.  -/,    v.    gr.  236)    sextus    decimus. 

Pictet  p.  141.)  A.  11.  3. 

U^  JaJfi  (a    JaJ   s. //  pro    dasati,    v.  gr.  comp.  320  q|^i^|c^|   JodaJaka   adj.   (a    Jodasan   s.ka,   ci.  pari- 

annot.)  sexaginta.  caAra    a    pdrican    apud    WIIs. )    sedeclm    generum, 

qj^^fjrffl  iai.//t;ari/r/  (a  JaJtivarJa  sexaginta  anni,  sechzehnartlg.    Hit.  130.  20. 

s.  in)  sexaginta  annos  habens.   H.  1.  13.  qXS^SJ^Li o'rfa.f'an  (v.  gr.  229.  ann.  l)  sedecim. 


^^(msvasru  —  jvj  svi. 


30» 


V.  gr.  comp.  82 ;  germ.  vet.  suehur,  them.  suchura ;  slav. 
svekr;  lit.  sesur-s  pro  scsura-s  mariti  pater;  cambro- 
brit.  (-ivfj-rnvi ;  lat.  sncer  e  suocer,  gr.  iKVgc:.) 
ij  svasrii  f.  (ut  videtur,  a  svasura  abjecto  a,  trans- 
posito  ur  in  ru,  producto  u,  sicut  e.  c.  in  b  Iru  f.  a 
hiru,  V.  gr.  220)  socrus.  Sa.  3.  20.  (Vid.  *'r<ij'ura 
et   cf.   \iX.  socrus ,    gr.  eavpa  =  scr.  svasurd;    goth. 


c.  (//  1)  spirare.  Man.3.  72:  uccvasan  na  sa  elvali; 
I\.  Schl.  I.  64.  IS:  no  'ccvasisjr&mi  saiXvatsara- 
sattini;  20:  anuccvasann  a/j  uri /■dna/i.  2)  suspi- 
rare,gemere.  B'att.  14.55:  uc'c'a.f'fdja  dind;  Dr.6.25: 
muhur   niuhur   vydlavad    uccvasantaH. 

0.  /11  suspirare,  geniere.  I>'at_t.  6.  3'i:  nyasvaslccd 
"yatam   muhuK;    Mah.  1.  5901;    v.  sq. 


svaihrd(n),  germ.  \et.  suigar,  cambro-brit.  f«'eg-/r,  slav.  C.  ni  praef.  vi  id.    N.  18.   7:  vinisvasya   bahuso    ru- 

itcAnV;  forlasse  IlLztiwe^^uoine^]  maritisocrus  ejurtiivi?;)  ditvdca;   Mah.  3.  l4759. 

1.    ^'^  svas    2.  par.   svdsirni    (v.    gr.  321)    interdum  c.nis   id.     H.  1.  /(9;    nilisvasan    dinamdnas  ah;    R. 

1.  atm.    praet.   mltf.  dsvasisam    et    dsvasam.  Schl.  II.  23.  2. 

1)   spirare,     spirituni    ducere.     Rgv.  65.   5:    svasity  c.  nls  praef.  vi  id.    Dr.  5.  25. 

apsu  hanso  na  sidan;  B.5.8:  svasan;  Hit.34.6:  c.pard   concredere,    conmiittere.    Mah.  3.   17011:  tvayi 

svasann   api   na    givati;    Mah.  3.    12544:    svasa-  . . .  par  dsvasjra    hr dhrnan.asjd  'b  irdd anam. 

mdnd  ivd  "sugdR.   2)  suspirare,  gemere.   In.  5.  51:  c.  t'j   confidere.    Hlt.  24.  9:   yo    visvasiti   satrusu; 

sp^uradnsli    svasanti;    v.    praef  n/.  —    Caus.    re-  R.  Schl.  II.   12.  67.  —    CI.  1.    par.    Mah.  3.    l'Z\0:  kas 

creare,    reficere.     R.  Schl.  II.  84.   IS:    svdsitd    send  tasya    visvaset;    5.  453:  mayi   visvasili.  —    tj- 


vatsyati  'mdn  vih  dvartm.  (Huc  traxerim  lat. 
spiro  cum  p  pro  i',  sicut  semper  in  send.  sp  z=:  ot  sv , 
de  r  pro  s  V.  gr.  comp.  22.  Etiam  queror,  qucs-tus 
huc  trahi  posset,  ita  ut  a  gemendo  dictum  sit,  vid. 
Pott  1.  2S0.) 


svasta   confidens,   securus,    liher   a   metu.    H.  1.  50. 
2.    25.  —    Caus.    faclo    ut    confidat,     securura    reddo. 
Hlt.  79.  5.   121.  9. 
"■  W^-^'"-*  "^"^-    '^-  -^-  '•*•     (Lat.  cras,  mutato  v  'u\  r, 
V.  gr.  comp.  20.  392.) 


c.d   respirare,    se    recolligere,    se    recipere    ex    timore,  .y *-] ^|  s  vasana    I.  m.  ventus.    Am.      II.  n.   1)  spiratio, 

moerore.    B  att.  4.  3S:    dsvasihi  md   ruda/i;    Mah.  respiratio.    2)  gemitus. 

3.  6,90:  dsvasadvam   md   b  i/i  kdryd.  —  dsvasta  -yrrl»^!   svastana   ([.  -/,    a    2.  svas    s.  tana)   crastinus. 

qui  respiravit  etc.    Sa.  6.  S:  tdu  punar  dsvastdu. —  (Lat.  crastinus.) 

Caus.    1)   facere    ut    quis    respiret,    animum    reclpiat.  ^TTCf^  svdpada  m.  (ut  mihi  videtur,  Bah.  e  svan  canis 

Mah.  1.  5406:  AruM/zm    dsvdsaydmdsa   presydbis  producto  a    [cf  it)dd«r!io  apud  Wils.]    et  ^odo  pes) 

candanodakni/i.    2)  animum   alicui    facere,   alicujus  hestia  rapax  in  universum.    N.  15.  IS. 

animum    confirmare,    consolari,     B\  11.  50:    dJvdsa-  ^lk^   svdsa  m.  {r.svas  s.  a)  spiritus,  halitus.  Sa.  5.  17. 

ydmfisaca    b  itam;    N.  11.   10:  vilapantin    sama-  |.y  svi  1.  par.   svdy&mi,    -^neX.  xv\\.i.  dsvayisarn   (gr. 

gamya    nd    "svdsayasi.  366),    dsvam    (gr.  377)    et    dsisviyam    (gr.  384), 

C.  o  praef. /?ro//  id.    R.  Schl.  II.  51.  2:  ;3ra//ayr  a.f  jft/;  praet.  rediipl.  ii.s  i  djo,    sisvaya  vel   susdva,    su- 


58.    1:  pralydsvaslo   yadd    rdgd    mo/idt. 
C.  d  praef.  sam  id.    N.  11.   29:  sd  drsfvdi  'v a   samd- 
svasat;  73:  s amdsvas i/ii  md  sucali. —   Caus.  i.  q. 
dsvdsaydrni.    N.  11.  29.  R.  Schl.  I.  17.  29. 


sdva,  a  correpta  forma  su  (Pan.  VI.  1.  30),  prec. 
silydsarn;  pass.  ju/e  (gr.  449),  part.  yiino.  1)  cre- 
scere,  accrescere,  tumescere.  Rgv.- V.  74. 6  (v.Westerg.) : 
te    svena    savasd    susuvu/i,    producto    ti    in   syll. 


398 


5rf75J  slata  —  jujyj^  svdsura. 


jnTgr  slota   (r.    2.  slat    s.  «)    laxus,    relaxus,    solutus. 

Rag'.  9.  36. 
SjJTr^  .f/aA:'  1.  par.  i.  q.  sdk'. 

>J  l^  j7<Jg''  1.  atni.  (fortasse  e  .sVat',  ihem.  caus.  r.  sru, 
mutato  r  in  /  sicut  in  slat  =  srat^  v  \n  g  ,  v.  gr. 
comp.  19  et  cf.  Pott  1.  233)  1)  superLire,  se  jaclare, 
gloriari  aliqua  re,  c.  instr.  Mah.  2.  2121:  paresam 
ev a  yas asd  sldg  ase  tvan  sadd\  4.  11 60:  tvayd 
parisado  inadye  sldgate  sali.  2)  c.  dat.  adulare, 
blandiri.  B  att.  8.  72:  sldg  am&naU  parastrthyali. 
—  Caus.  laudare.  Hit.  61.  6:  tadvdkyan  sldgayi- 
tvd.  (Cf.  \xih.  sleigh  „adoration",  sleaclid  id.,  sleach- 
daim  „1  kneel,  stoop,  adore".) 

i^^iyi  sldgd  f.  (r.  sldg    s.  d)  laus.    Ur.  60.  1. 

^-    \tA^A  ^/'■^   l.par.  i.  q.  sris. 

2.  I^TJf  j'//i  4.par.  Praet.mltf.  aj//Arjam  et  a  j/iiam. 
1)  amplecti.  Gila-G.  1.  'l.'l:  Jlisyati  kdm  api  cum- 
hati  kdm  api.  2)  applicare,  adjungere,  conjungere. 
Sak.  62.  1:  nd  'tislistaK  sandir  asya  mrndla- 
V  alayasya\  Hit.  24.  5:  suslistei\a  sand  ind. 
(Fortasse  slis  e  slus.,  debilitato  u  in  i';  cf.  germ. 
vet.  .S'/,C/-Z  claudere,  \al.clau-do,  clav-is,  gr.  kAsiw, 
xKsi-? ,  KAEl-oo?,  kAoi-C?;  hib.  crios  „belt,  girdle, 
cingle,   band".) 

C.  d  1)  amplecti.  A.  4.  6:  mdm  ...  dslisyaca  punali 
punali;  9.  16:  ilare  t  aram  dslisya.  —  i5tm. 
Mah.  1.  30''lO:  pitur  dslisyate  ■siigdni.  2)  appro- 
pinquare.  A.  6.  12:  puram  dsuram  dslisya.  Se 
applicare.  R.  Schl.  H.  96.  22:  sttd  ...  vitrastd  rd- 
mam    ds  lis  at. 

c.  d  praef  sam  1)  amplecli.  Mah.  3.  lOOhZ:  samdsli- 
Jaccd  'sakrd  rsyaJriigam.  2)  applicare,  adniovere. 
A.  6.  S:    ratan    tan    tu    samdj lisya. 

c.  sam  amplecti,  applicare,  conjungere,  c.  instr.  urasd 
pressare  alqm  ad  peclus.  R.  Schl.  I.  10.  2S:  tdv  an- 
yonydngaliii  krtvd   snehdt    s anJ lisyaco  'rasd. 


—   Caus.  vel    cl.  10   conjungere.    Mah.  2.   735:   tav^ 

'mi   putraJakale    drstnvaty    asmi    d  drmika    I 

s afiJle Jit^    /nayd    ddivdt    kumdr aH    samapad- 

yata. 
c.upa  caus.  cohibere,  inhibere,  sistere.    Ur.9.7:  ratam 

upa  J I  e  J  ay  a. 
^'  TFTT  -f /'■f    10.  par.    (proprle   caus.  praec.)   conjungere 

(v.  2.  Jlis  praef.  sam). 
^J^  J  lok  1.  atm.  (s  a  ii  g  d  1 1!  a..  V  ar  g  a  n  S  sargan^W.) 

conjungere,  componere;  relinquere,  creare. 
S^r^  -^/"^"  ni-  (r-  Jldk  s.  a)  stropha.    N.  15.  9. 
*{j  lUI   Jlon    1.  par.  i.  q.  Jrdn. 
rcj^'  Jvaiik    1.  atm.  i.  q.  Jraiik,  Jlaiik. 
^^  Jvatic  l.atm.  (scrlbitur  Jvac,  gr.  110"')  id. 
^i^  Jvat    10.  par.  Jvdidydmi  i.  q.   2.  Jat.     Cf.  svat . 

"S^T^  Jvanf  10.  par.  (scribitur  Jvaf,  gr.  110"')  id. 

Tgr^^Jvan  m.  (in  caslbus  debilissimis  Jun,  v.  gr.  192) 
canis.  (Gr.  KUtov,  y.vvzg  =  sct.  Jiinas;  \aX.  cani-s, 
ejecto  V  vel  u,  addito  i,  sed  gen.  pl.  can-um  a  primi- 
tivo  them.  in  n,  sicut  juven-um  a  juven  =  scr./uuan; 
llt.  nom.  su  =  scr.  .5't'd,  gen.  Jun-s  =:  scr.  iunaj, 
V.  gr.  comp.  139;  hib.  nom.  cu,  gen.  et  pl.  coin;  golh. 
hund-s ,  them.  hunda,  adjecto  da;  russ.  sobaka  pro 
sbaka,  cf.  med.  (TTTCiyM  apud  Herod.  „T'/|V  yao  /CUra 
KaAeouTJ  G^TvayM  M*i(^ci",  pers.  ii5C«-  jcg-,  send.  nom. 
^tMiDAiJpd,  zcc.  g^^MJiUjj  Jpdnem,  V.  gr.  comp.oO). 

^^  Jvab'r  10.  par.  (ut  vldelur,  denom.  a  sq.)  perforare. 

OTy  Jvab'ra  m.  caverna,  specus.    Hit.  12.  S. 

^rrT  Jval,     ■y JJ~|   Jvall   l.par.  (vege)  currere. 
•^  •\ 

^rr"^  Jvalk   10.  par.  (bdJe)  loqui. 

yrTjTT  JvdJura  m.  (ut  videtur,  e  svaJura,  qua  form.i 
nituutur  cognatae  linguae,  e  sva  suus  et  Jura  vir, 
v.  Jilra  etina^ana  cognatus,  J  vds  dr  -sr  e  svastri 
soror,  Pottl.  126,  Benfey  2.  175.  176)  socer.  N.25.2. 
(GoOi.  svailira,    them.  svaihran ,   cum   ai  pro    i    ex   o 


msru  —  ^r-r{^^slai'. 


397 


srdvdjrAmi  pertinent  lat.  cl&mo,  mutato  v  in  m,  v. 
gramm.  comp.  109"'.  6  et  109*'.  1;  \\t.  slniviju  laudo, 
celebro,  v.  praef.  vi;  fortasse  klabu  loquor  e  klawu; 
russ.  slav-i-lj  celebrare,  slovo  verbum,  sermo;  slav.  vet. 
slovuA  appelior,  slava  gloria;  gr.  nKaiij),  nXaiKTw, 
nisi  pcrtinet  aJ  3^»^  krand  plorare,  abjecto  d,  mu- 
tato  n  in  \j,  sicut  e.  c.  in  3.  pers.  pl.  TV7VT0V7i  e  tlitt- 
TCVTt,  mutato  T  in  (T;  KaXsui  per  metath.  e  >cAa(F)£W, 
kAeio)  e  kXbfiw;  sax.  vet.  hlamon  sonare,  strepere,  de 
fluctibus;  germ.  vet.  hlamon  crepitare,  cum  m  pro  v 
sicut  in  lat. c/nmo;  jcr/u clamo,  praet.jcrej,pl.jcriV-«-m^j 
e  scriiv-u-mes  (?),  sicut  birumes  sumus  =  V| cli M ^L 
b  dvdmas  ,  v.  gr.  comp.  20.) 

C.  anu  i.  q.  simpl.    B  .  1.  44.  Man.9.  100:  anususruma. 

c.  d  caus.  narrare.    Mah.  3.  15260. 

c.  upa  i.  q.  simpl.  Mah.  2.  124'(.  Auscultare.  R.  Schl. 
II.  3.  3.  1. 

C.pari  i(l.    Mah.  1.  3754. 

C.prati  polliceri,  c.  gen.  pers.  N.  4.  I6:  pratisrutya 
devatdn  dm. 

c.  t>i  pass.  1)  audiri.  R.  Schl.  I.  13.  13:  vyasruyataca 
sabdo  i/am.  2)  celebrari.  Ilit.  5.11:  varam  ekali 
(^putraH)  kuldlambl  yatra  visruyalS  pitA.  — 
visruta  inclutus.  In.  2.  12.  —  Q,M%.  v  isrdv  aydmi 
sonare,  facio  ut  resonet.  Mah.  3.  \GSSG:  antarikse 
vdg  dslt  sarvd  v  is  rdv  ayan  disa/i.  Clamare, 
exclamare,  pronuntiare.  Mah. 1.6287;  ndma  visrdvya. 
Narrare.  Mah.  3.  12266:  karma  visrdvaydmdsa 
y at  db  utam. 

C.  sam    1)  audire.    N.  11.  26:    dkrandamdndii    sari- 
srutya.  2)polIiceri.N. 3. 9:  karisya  iti  saAsrutya. 
Caus.  facere  ut  quis  audiat,  narrare,  c.2.acc.  Mah.o.  560: 
updky dnam   idam  ...  sansrdvayAmi   tvdm. 
2.  ^  sru    I,  par.  vid.  sru. 

grf^  sruti  f  (r.  sru  s.  ti)  1)  auditio.  In.2.  5.  Br.2.  I6. 
2)  sensus  audiendi.  3)  auditum,  traditum,  praesertim 
e  scriptis  sacris.    B  .  2.  53. 


5J7fJ7TYL""' "'""""'  (*  praec.s./Tinn/  mai)  auditu  prae- 

ditus.    B'.  13.  13. 
SJpf  sruva  n.  cochlear  sacriCcum. 
5f]trr  jV^ni   f.   (ut   videtur,   a   r.sri  s.  un.'id.  ni')   linea. 

Meg  .  22.  29.  36. 
^HJi-lJreyaiis  (ut  mihi  videtur,  a  sri/d  vel  srtmant 

fellx,  cum  guna  vocalis  /,  abjecto  sufBxo  la  vel  mant 

mat,  %vS{.ydns  pro  lydfis,  v.  gr.  226.  3  et  227;   ita 

superl.  sr^sta    e    sre    -f-   sta    pro    isfa)     1)   adj. 

melior.    Br.  1.  35.    2)  subst.  n.  salus,  felicitas.    In.  3.  7. 

N.  12.  S9.  B'.  3.  8. 
5f^  sresta  (v.  praec.)  optimus.    In.  5.  17. 
^  srdi   1.  par.   i.  q.  s r d.     (Vid.  gr.  3.74.) 

^tnr  ■'^'■'''.'    '•  P^r.   (saiigdte)   coacervare.     Cf.  sldn. 
(Vid.  srdni  et  cf.  anglo-sax.  h/aiv,  h/a:cv  „a  heap, 

barrow,    a  small  bill";   goth.  /ilain  collis.     Vid.  seq.  et 

nitamba.) 
>i\\\\\\  srdni  f  (ut  videtur,  a  r.  srdn  s.  /)  nates,  climes. 

N.  11.  32.  Lass.  oO.  17:  ptnasr onipayod  ard;  v.  sq. 

(Cf.  lat.  clunis,   gr.  kAovic,  hib.  slias  „the   thigh,    the 

loins".     Vid.  srdn.) 
^ljpf  Jrdni  f.  id.    H.  3.  5.  In.  4.  6.  5.  5.  Gita-G.  12.  II. 

Mi'g.80:  srdnibdrdd  alasagaman  d  (cLIJt. 60.  15: 

pascdn     natd     gurunit  ambatay  d).  —     susrdni 

y.aXXnTvyog.   In.  4.  6.     WA.  sroni. 
•imcf^l  j'rd  tas  V.  srotas. 
^[f^JT'  -jT  .troVd  r   -tr   m.    (r.sru   s.tdr   tr)   audltor, 

auscultator.    Hlt.  70.  3. 
■jljl^  srdtra  n.  (r.  sru  s.  tra)  auris. 
^TT^JT  ^''dtriya  m.  (a  srdtra  sensu  Vedorum,  v.  sruti, 

s.iya)  Vcdonim  gnarus  Brahmanus.    Hit.  123.   l6. 
"S^F^^Vf] ■^ i a k s  n  d  tenuis,mo!lis,IenIs,suavis.N..5.6.8.l2.19.l. 

^W  slaiik    1.  iitm.   i.  q.  sraiik. 
•\ 

^W  •«'/«''§•   id.      Vid.  srang. 

1.  ^/Ji  slat    I.  par.  i.  q.  2.  srat  . 

2.  gpif  Jlat'    10.  par.  i.  q.  3.  Jrat'. 


396 


l^ff  ^rild  —  sr  sru. 


c.  ut:    uccri   (v.    euphon.  r.  61)    extollere,    sublevare. 

Sa.  5.  95:  uccritya  bdhii.  —  uccrita  erectus,  sub- 

latus.   N.  12    37. 
c.ut  praef.  a6  J  id.    Dr.  8.  20:  gagavaram  ab jruccri- 

taknram. 
c.upa  adire,  aggredl.  'iAA\.3.\0k56:  sardK...ab  edjrafi 

kavacancdi  ^va    sadyas    tam    upasisriyuK. 
C.  nis    praef.  t'/    egredi.     Sa.  6.  ih:    vaktrdd    vdkjran 

V  inilis  ritam. 
c.  pra:  pras rita  modestus.    In.1.10:  sannatali  pra- 

srito  b  dtvd;  R.  Schl.  1. 18.  5:  pra sritan  vdkyam. 

Vid.  prasraya. 
c.  pra     praef.   sam:     samprasrita    i.   q.    prasrita. 

R.  Schl.  II.   70.   11:  ucti/i    s amprasritan   v dkjram. 
c.  sarn    1)  i.  q.  simpl.    Mah.  3.  13053:  tdn  desdn  san- 

s rayisyanti.   2)  se  acclinare  in  alqd,  nitl  aliqua  re, 

c.  acc.    R.  Schl.  II.  60.  20:  bdhu  rdmasya  s ansritd; 

66.   10:    s  antras td    rdg  av an    sansr  ayis y  ati. 
1^^  sritd   V.  sri  et  srd. 

pjrn"  sris   l.par.  (ddhe)  urere.     (Cf.  slis,  1.  sri,  srd, 
grismd.) 

1.  ^Jsri  9.  par.   atm.    coquere.    Rgv.  84.   11:    soman 

srinanti;   68.   I:  srinan.     (Vid.  jr/i.) 

2.  5TT  sri  f.  1)  dea  Laksmia,  Visniis  uxor.  N.  1.  13. 
2)  fortuna,  fellcitas.  Su.  2.  10.  Yj.  10.  34.  3)  pulchrl- 
tudo,  gratia,  venustas.  In.4.  7.  N.  3.  11.  4)  reverentiae 
causa  nominibus  personarum  vel  rerum  venerandarum 
anteponitur,  c.c.  sriganesa  quasi  sanctus  Ganesus 
vel  sunime  venerandus  Ganesus,  srlmahdb  drata 
summe  veneramlum  M  aha-B  aratum. 

ijii^j^lj  >    sriknttta   m.   ( Ijah.  e   sri  et   karif  d  collum) 

cognomen   Sivi.    Hit.  33.  7. 
tflMfL  srtmant   (a   praec.    s.mant   mat)   felix,    fortu- 

natus.  ' 

5fy?Ff  srild  (a  srt  felicilas,  s.  /«)  felix.    Am. 
I.   !7T  sru  5.  par.  interdum  .ilm.  i.rno  m/ (gr.  342),  praet. 
mkf  dsrdusnm.      1)   audire,     auribus     percipere. 


Mah,3.  134^9:  srnu  r&gan  ...  idam  dlcydnam;  Br. 
2.  3:  drtigam  mahds abdam  ...  kuntt  susrdva; 
Mih.S.ZOS^:  asrdus it  savyas dcinaii  vartamdnan 
tapasy  ugr^;  1.  2285:  na  hi  trpydmi  purvisdti 
srnvdnas  caritram  mahat;  3.  13'l90:  taccrnu- 
sva  mahtpate.  Pass.  Mab.4.  17S8:  divam  dvrtya 
sabdas  tu  nivrttaK  susruvi  punafi.  2)  auscul- 
tare,  obedire.  B'.  18.  58:  atacet  tvain  ...  na 
srdsyasi  vinariksyasi.  Cum  gen.  Mah.  3.  10327: 
sdcd  'sya  na  srndti  vdi.—  Caus.  srdv aydmi 
facere  ut  quis  au<liat,  dicere:  p  dlgunasya  vacaK 
srutvd  ...  gand arvav acanan  sarvan  srdva- 
ydmdsa.  Pass.  c.  nom.  pers.  et  acc.  rci.  Mah.  3.  2: 
srdvitdfi  parusd  vdcaK  ...  kim  aku rvata  kdu- 
ravyd/i;  R.  Schl.  I.  17.  18:  Jrdvitd  vanavdsaiica 
b  artrd  s d.  —  Desld.  atm.  susrdse  1)  audire  velle. 
Mah.  3.  ISO^S:  rdgany  amahdb  dgy am  iddniii 
sus riisdmahe.  2)  auscultare,  obedire.  In.  o.  34: 
ahati  samanugndtd  tena  pitrd  ...  tavd  'nti- 
kam  anuprdptd  s usrtis ilum.  Cum  acc.  pers. 
Man.  5.  155:  patin  susriiseta;  Mah.  3.  13722:  guril 
vrdd'du  s'usruse  Zham.  Pass.  Man.  10.  100:  ydi/l 
susnisyante  dvigdtayah.  (Gr.  JtXuCt),  JtAu-TO? 
=  scr.  srutd,  v.  praef.  vi;  lat. c/u-/uj,  inc/u-tus,  cluo, 
aus-cu/-lo;  golh.  A//u-ma,  them. /i//u-man,  aurls,  cum 
debiliore  gunae  forma,  v.  gr.  comp.  27  et  109  '.  I; 
germ.  vet.  /itii-t  sonorus  =  STrT  ■"■  "'"i  producla  vo- 
cali  [nostrum  iaut^,  hliiti  f.  sonus,  unde  k/u/ian  sonare, 
k/iu-munt  fama,  Opinio  [noslrum  Leumund'^,  hiio-dar 
sonltus;  \i\\i.  c/uinim  „1  hear",  c/uas  „ear"  v.  srdvns. 
Cum  desid.  s u s r ti s  conferantur:  Vil.k/austi  audlo,  russ. 
s/usnju  ausculto,  germ.  vet.  h/osen,  k/osdn,  h/osian, 
iosen  cet.  audire;  sax.  vet.  /i/us-t  auditus,  auris;  anglo- 
SAfi. /i/ys-ton  audire,  angl. //j-/en,  h'\h.  c/ns  „hearlng, 
report",  cioisim,  c/uisim  „1  hear".  Huc  etlam  trahi 
posset  goth./«7«.<ya  audio,  ila  ut  mutilatum  slt  e  h/ausja, 
germ.  vet.  /idriu ,  angl.  /lear,  mulato  .f  In  r.      Ad  caus. 


5TTT  srama  —  ysf  sri. 


395 


5fj:f  srama  m.  (r.  srarn  defatigari,  s.  «)  lassituilo. 
H.  1.  19.    Sa.  5.  3.  27. 

^TX^  sramb'^  l.iim.  {visvdse;  scribitur  etiam  sramb  ) 

f,-       confidere.     Nonnisi  cum  vi  composilum   invenitur. 

^^.    visrahiia  confidens.    Mah.  3.  12996:   ivam  iho    vi- 

srabd'as    carn\    R.  Schl.  II.    19.    5.     Hit.  2'2.    17.  — 

visrabd  am  adv.  confidenter.    N.  4.  2. 

SJofljy  sravana  (r.  sru  s.  ana)  1)  n.  auditio.  Mah.  3. 
S300.    2)  m.  n.  auris.    Am. 

^^iAjS r dv as  n.  (r.  sru  s.  as)  1)  id.  Am.  2)  in  dial. 
ved.  gloria.     (Gr.  >£Ae(F)o?;  \nh.cluas  auris.) 

CT]"  srA  2.  par.  coquere.  Part.  perf.  pass.  jriVa  et  Jrdnd, 
nnom.  sr/ d  (in  dial.  vcd.  srdtd  et  sritd).  N.23.20: 
sritam  mdnsam  (ed.  Calc.  3.  29^t\'.  srlam)\  R. 
Schl.  II.  56.  2h:  ajrafi  sarvafi  samastdiigali  sri- 
laH  krs  namrgo  mayd.  —  Caus.  srapdy  dmi  (pro 
srdpdydmi)  faeio  ut  coquatur,  coquo.  R.  Schl.  I. 
13.  39:  patatrinas  lasya  vapdm  uddrtya  ... 
s rapaydmds a\  II.  56.  21:  dineyan  srapayasva\ 
Mah.  1.  6392:  ydgena  Jrapilan  havyam;  3.  S03S: 
carunca  s  rapayan.  (Vid.  srdi  et  cf.  Jri,  1.  cur, 
slav.  ^pJ^TH  sre-ti  maturescere,  fortasse  gr.  ao-Tog 
e  nap-Tog  per  metatli.  e  y.oa-Tog  =  part.  perf.  pass. 
ved.  srdtd;  y.ay/jOvg  fornia  redupl.  pro  Kaoy^ovg  (v. 
gr.  507);  goth.  hauri  pruna;  fortasse  lat.  cul-ina,  mu- 
tato  r  in  /.  Ad  formam  caus.  Jrapdydmi  trahi  pos- 
sunt  h\h.  cramliaim  „1  concoct,  digest",  mh  ■=  v  pro />, 
V.  Pictet  p.  60  et  69;  lat.  cremare,  carbo,  gr.  KOlfziavog, 
K^iQdvy],  K^a.fj.0og;  golh.  h/aif-s,  them.  h/aiba,  nostruni 
Laib,  anglo-sax.  h/df;  lit.  iJ-sirpstu  maturesco,  gr. 
TTiay.ac,w;  germ.  vet.  r/y?  maturus,  nostrum  reif,  anglo- 
&s%..ripe,  abjecta  gutturali,  y.pakvd  maturus  a  Cra^ 
pac  coquere;  fortasse  gr.  aapiTcg  et  germ.  vet.  Afr/o/j/ 
autumnus,  angio-sax. /;fo?/i?j<  a  maturescendo  dicta  sunt. 
Cf.  Pott.  1.  196  et  Benfcy  2.  177.) 

*||^  srddda  n.  (a  sraddd  s.  a)  donum  sacrum  quod 
Manibus  ofiertur.    Man.  3.  ZOA. 


iH\f\  srdntd    v.  sram, 

^  I ;-j   srdm  10.  par.  (dmantrani  K.  mantr^  \.)  loqui, 

alioqui,  advocare,  invltare. 
fsn"  Jri  1.  par.  atm.  ire,  adire,  inire,  ingredi.  Hit.  26.  5: 
yan  deJati  Jrayale  (vira/i)  lam  ^va  kurul^ 
bdhupraldpdr gitam;  Rag  .  3  70:  munivanala- 
ruccdydm  ...  JiJriye;  B  .  9.  12:  prakrtini  mo- 
liinin  Jritd/i.  (Cf.  car;  germ.  \el. /i/ei-tara  scala, 
anglo-sax.  /i/ce-dre,  h/cc-dcr,  nostrum  Leiter ,  v.  Graff. 
4.  1115;  golh.  Iilei-thra  tabernaculum,  hlija  id.,  cf 
dy|i|i|  dJraya  et  v.  ^^  vHJa  donius  a  vij  intrare; 
\\i.  kle-lis  cella  in  suprema  parte  aedium ;  s\iy.  k/e-n 
cella;  germ.  vet. ////«/0«,  h/indn ,  hlinen  se  acclinare, 
inniti  [v.  ;.>/  praef.  iom],  oba-h/inen  excellere, /ora- 
/i/inSn  praeniinere;  /i/i-ta  decllvitas,  v.  Graff  4.  i09lsq.; 
scritan  gradi,  v.  gr.  comp.  109''.  1;  ga-scrltan  delabi, 
scrit;  island.  vet.  skrid  passus;  lit.  k/ejoju  oberro,  per- 
vagor,  k/yslu  e  k/ydlu,  klydeju  id.;  gr.  KAl-VW,  KXl-TVg, 
K?\l-Cut.  cet. ;  lat.  cli-no,  clivus,  v.  Jri  praef.  ut.) 

c.  adi  praef.  satn  adlre,  aggredi.    N.  23.    12. 

1:.  ab  i  i(l.  Mah.  1.  S27i:  baydd  ranam  parityagya 
Jakram   evd  ^b  iJ iJ riyuH. 

c.  d  1)  id.  N.12.  12:  sildtalam  at^d^^sritd;  H.  2.  1  1 : 
vanam  dJritdli;  Mah.  3.  13069:  dJrayis y antica 
nadt/l  parvatdn  visamdnica.  Pass.  Hit.  70.  7: 
sa  iakimy d  ^''Jriyate  gana/i.  2)  propendere,  se 
convertere,  addictum,  intentuni  esse.  H.  1.4l:  darmam 
dJritd;  3.  19:  jdn  imdn  djritd  ^kdrsir  vipri- 
yan  sumahan  mama;  N.  6.  8:  kdca  sarvagu- 
nopetan    nd  "srayeta   nalam;    B  .  6.   1. 

c.  d  praef.  anu  adire.   R.  Schl.  II.  84.  7. 

c.d  praef  «/?a  id.  Mah.  3.  1323S.  13239-  Adhibere. 
Mah.  1.  651:  dhdram  anapdJritya  na  J arirasya 
d  dranam. 

c.  d  praef  t»  -\-  apa  id.    B'.  9.  32. 

c.  d  praef  upa  id.   H.  1.  -'1-1.  B'.  4.  10. 

c.  d  praef  sam  id.    H.  2.   I. 

50* 


394 


5ilIU-l<*l  sydmiku  —  ^::^srm 


it<MII»-J^I  •f/"'"'^"  f- ("■>  s/Aiiid  s.ika  in  fera.)  nigredo. 

S.ik.  46.  i:.   R.ig'.  1.  10. 
Sij ff  ■*.>  ^' ' "    aihu.<.    Am.      (^Cf.svela.) 
"S^S^rJ  sfend    m.   falro. 

^n  sjrdi    1.  atiii.    {gnldu)    ire.      Part.  perf.  pass.  slnd 
coagulatiis.     sitd  frigi<liis.    Pan.VIII.  2.  47. 
c.  (J  siccari,  arescere.  Rag.lT. 37:  j-dvan  nd  "sydyate 

vidir  ab  isekagaldplutd.     Part.  perf.  pass.  aj-'_^ann 

siccatus.    Rag  .  4.    24:   sarito   kurvatt  gdddli  pa- 

tascd  "sjdnakardamdii. 

sj^g;  sraiik  1.  atm.  (gatdu  K.  sarpe  V.)  ire.  Vid.  sq. 
et  cf,  slai'ik^  sraiik^    svaiic. 

Si^  ^  sraiig  1.  par.  (vragc;  scribilur  srag)  ire.  Cf. 
slaiig,  svaiig,  sraiik^  slaiik,  sri;  germ.  vet. 
s/ange  serpens,   s/enga  funda. 

VJIJI    sran    I.et  10.  par.  ird  n  ami,  srdndjrdmi  (ddne) 
dare,  larglri. 
c.  vi  id.    R.  Schl.  II.  32.  35:    gavdn    sahasram    astj 
ekanyad    av is rdnitam    mayd. 
5fj=l  .rVn/   indeci.  fides.     Invenitur  in    compositione   cum 
rad.  d  d  q.  v. 

1.  5JT^  jVo/     \.  el  XQ.^^t.  (band  ani  Vi..  bande  mokse 

vade  V.)  llgare,  nectere,  solvere,  occidere.  (Cf. 
grant  ,  srant,  slat,  snat;  lat.  crdles ,  rete ,  res-tis 
e  ret-tis,  V.  Ag.  Benary  p-  222  et  262.) 

2.  !5r?T  •*'"'''     ^-  P^""-    (vade)    ferlre,     occidere.       Vid. 

snat  . 

3.  SjrjT  srat     10.  par.   sraldjrdmi   (ddurba/je)    debi- 

lem,  laxum,  solutura  esse.     Cf   1.  srant. 

4.  irfjy  srat    lO.pAr.  s rdi  dj/dmi  (pratiharse  jnoks a- 

yatnajo/i  K.  prati/ir  ii  yatne  V.)  exllllarare, 
niti,  operam  dare. —  In  dial.  veil.  solvere.  Rgv. 24.  l4: 
endnsi  sisrat  a/i  (praet.  mltf.  sensu  imper.)  krtdni. 
Vid.  I.  el  2.  srant'. 
^  '  sradda  (e  srat  et  d  a  ponens)  fidem  ponens,  cre- 
dens.    B'.  17.  3. 


Ji|^|  sraddd  f.  (e  srat   et  dd  positio,   a   r.  d  d)  fides. 

B'.  6.  37. 
2Ti3TfT?T  iradd  dmdya    (a    praec.    s.  maya')    fide    prae- 

dltus.    B'.  17.  3. 
5^"^^J5|^I   jrarfd  (^t»«n/   (a   sraddd   s.vant   vat)    fide 

praeditus.   B'.  3.  31.    4.  29. 
1-    liJr~J«i|'   srant     1.  atm.    (sditi/ye;    scribitur    srat) 

laxum,  solutum  esse.  Cf.  srat . 
2.  '•iir'?J  srant  1.  et  10.  par.  (sandarbe  K.  darbe 
vade  V.)  jungere,  nectere,  serere;  occidere. 
Cf.  2.  grant',  1.  srat';  gr.  xAii^Sw. 
3-  '-iir^  srant  9.  par.  sratndmi  (tnocanaprati- 
harsayo/i  K.  ?ridkse  pratihrsi  V.)  solvere, 
exliilarare. 

^P]'  sram    4.  par.    srdmydmi  (gr.  303),    praet.  mltf. 
•\  .       .        , 

dsramam.      Defatigari.    Batt.l4.  4S:  nd  'sramad 

g  nan  plav aiig  amdn. —    srdntd    (gr.  550)    defati- 

gatus,    defessus.     H.  1.  4:    srdntd/i    pipdsdrtd    ni- 

drdndd/i  pdndavd/i  ;l:i.  15.  iO:  kva  sd  . . .  s  rdntd 

sete.     Vid.  k/ani.      (Huc   vel   ad   klam   trahi   posset 

germ.  vet. //£^Z)  onerare    [/iladu,  liluod^,    abjecto  m 

et  addito  d,   v.  gr.  comp.  109'''.  1    et   cf.  gerund.  scr. 

gdtya  a  gam,  gr.  568;   gr.  y.jjtYi  \y.cqj.v 'X~\.) 

c.pari  id.  paris  rdnta  defatigatus,  defessus.  H.  1.  34. 
Sii.  1.  S.    N.  13.  4. 

c.  vi  quiescere,  requiescere.  R.  Schl.  I.  62.  I:  Jrdnta- 
vdhano  vyasrdmyat;  Mah.  1.  5211:  v is asrdma 
...  kuruvesmani.  £tiam  cl.  1  par.  atra.  Mah.3.3397: 
visramed  yatra  srdnta/i;  H.  1.  25:  visrama- 
dvam. —  Pass.  impers.  N.  21.  27:  visrdmyatdm 
ily  uvdca  k/dntd  Ssi  (vis rdmjat drn  anomale  pro 
visrarnyatdm,  nisi  pertinet  ad  caus.). —  visrdnta 
qui  requievit,  requietus,  relaxatus.  N.  17.  28.  18.  18. 
Sa.  5.  66.  —  d\is.  visrdmaydmi  facio  ul  requiescat. 
Mah.  3.  11004:  aginasans lare  pdrtd  visrdma- 
y  dmds ur    labd  as arigiidm. 


^  so'<-  l!:mo(  sjrava. 


393 


nrr  s6  A.  par.  syAini  (gr.  302)  acuere.  Part.  perf.  pass. 
sitd  et  sdtd  (Pati.  VII.  4.  4l)  acutus.  (Vid.  Ji  ct 
cf.  lat.  rou/ej,  coj,  y.suna^  cuneus ,  cacti-rnen;  gr. 
KCtJvei;;  anglo-sax.  hvetan  acuere,  v.  gr.  comp.  86.  1  et 
109*'.  1;  island. /irf^ia  Id. ;  germ.  vet  Auez/an,  nostrum 
tvelzen\  hib.  geur  „sharp,  sour,  edged",  gcar  id. ,  geire 
„sharpness",  geirim  „1  hwet,  I  grease".  Ciim  s6 
praef.  d  cf.  lat.  acuo,  acus ;  gr.  UHi],  aKWKYl,  aK-jJLYl, 
aKPOg  cet. ;  lit.  aJ-lrus  acutus,  as-mu  acies ;  slav.  os-tr 
acutus.  Fortasse  etiam  scr.  dsman  lapis  a  s6  praef.  d 
descendit,  correpto  d,  et  abjecto  6  sicut  in  sjdmi 
acuo.  Etiam  dgra  huc  trahi  posset,  ita  ut  sit  pro 
dkra,  serval.i  priniitiva  giitturali.  Vid.  Pott.  1.  291.) 
c.  nj   id.    B  att.  17.  4:   nyasyam   astrdni. —   nisita 

acutus  (eliam  nisdta  Pan.  VII.  4.  4l).  Dr.  8.  27. 
c.  sam:  sansita  (Pan.  VII.  4.  4])  perfectus,  peractus, 
praesertim  in  comp.  c.  vrata.  B  .  4.  2S:  sansita- 
vratdK;  A.  2.  1":  s ans it avrataJi  (sic  nunc  c.  ed. 
Calc.  III.  166  lcgendum  esse  censeo;  ita  etiam  Man.  1. 
104  legerim  safiJ itavrat a  pro  s ansitavrata.  Vid. 
si  et  Wils.  s.  V.  sansita. 

U||ch  soka  m.  (r.  suc  raoerere,  s.  o)  moeror.    B  .  1.  47. 

2^1  |IJ|   s6n    1.  par.  rubere;   v.  sq. 

uimi  s6na  (r.  son,   nisi   hoc  est  denom.  a  sonay  cocci- 
neus,  Wils.:  „crimson".     (Cf.  slav.  sini  vaxtv&ivog.) 

y llUlrT  sonitd  n.  (a  praec.  s.ita)  sanguis. 

■gjnjj^  sodana    n.    (caus.    r.  Jud     s.  ana)    purificatlo. 
Hit.  97.  li. 

CTjvr»^   soband    (r.  sub     splendere,    s.  ana)    pulcher. 
N.  3.  23.    5.  2S.   19.  27. 

5f]Vrf  sobd  f.  (r.  sub    s.  a)  splendor.    Am. 

jjj^Sf  sducd  n.  (a  suci  s.  a)  puritas,  purificatio.  N.6. 10. 
7.  3. 

!>|  l^   sdut,    i^l  l^  sdu4  1.  par.  (fart'fi)  superbum  esse. 

•N  •n 

jmxTT'  sdunda  (a  suntfd  potus   inebrians)  adj.  ebrius. 
Subst.  m.  elephantus  ebrius.   Dr.  6.  5. 


5j|7j  sdurya  n.  (a  sura  heros,  s.ya)  animus   heroicus, 

fortitudo.    B'.  18.  43. 
ijjf-l  scut   1.  par.   effundere.     Rgv.-V.  110.   4:    trayali 
kosdsd  (nubes)  madvafi  (aquam)  scotanli.     Vid. 
Weslerg.  et  cf.  cyui,  scyut. 
c.  upa    id.    Rgv.  87.  2. 

C./ira    id.     Batt.  14.    79:      raktam     pracuscutuH 
ks  unndH, 

"^^r^  scyut  1.  par.  stillare,  fluere.  B'al.t.  14.40:  cuscyd- 
o  •n 

ta     vranindn     raktam,        Cum    acc.    effundere. 

Batt.15.  51:    raktam  ascyotiJuH  kJunndH.     Vid. 

J  cu  t. 
^TJJ"  Jnal    l.par.  in  dlal.  vcd.  ferire,  occidere.  Rgv.63.5: 
snatihy   amitrdn  (J nat  ihi  ad  analogiam  forma- 

rum  rudihi,  Jvasihi  etc.  v.gr.321);  Jnatitdr  -tr 

„necator,    necans".     Rgv.  53.  2.      (Vid.  knat    et   cf. 

Jrat',  kral\  J/at',  klat;   golh.  SNI1'H  secAre  [snei- 

tha,  snailh,  snithuni\;  germ.vet.  snidu  seco;  hib.  sielhe 

„cutting,  striking".) 
TT^^Jman  nom.  indecl.  os,  vullus. 
iJi-|  i)||».|  JmaJdna   n.  (fortasse  Jma   pro  Java  cadaver, 

ejecto  o  et  niutato  i;  in  m,  v.  gr.  comp.  63,   et  Jdna 

e   Jayana,   V.  Wils.)   locus,   in    quo   corpora  mortua 

comburuntur  vel  sepelluntur.    Dr.  (>.  Z\. 
JTTJsr  JmdJru  n.  (e  Jman  et  Jru,  quod  correptum  esse 

vldetur  e  Juru  vel  Juru  a   r.Jvi  crescere,  y.Jura, 

Jvdsura)  barba.    H.  2.  3.     {]\\h.  smig  mentum.) 
(J^id^l  Jmas rula    (a   Jmdsru    s.  la)    barbatus.    Rag . 

4.  63. 
UITTfrr  smil   1.  par.    (nimeJane)    nictare,    connivere 

oculis.     Scribltur  etiam  smtl. 
jTJjjq'  Jydmd  niger,  violaceus,  lividus.    H.  2.  2.  19.  25. 

N.  12.    50.    18.    11.       {Cl  Jydva,    \\U  Jema-s    colore 

clnereo,  hib.  ciar  „dark  brown,  black".) 
yTjjrrJ  Jydla  m.  uxorls  frater.    B.  1.  34. 
ggj^   Jyava    fuscus.      (Vid.  sydmd    et    cf.    russ.  sivyi 

dunkelgrau.) 

50 


392                                                 3^^  suskd  —  sjnn^  sdisij-a. 

'QXt^d^  Juskd,  ved.  suska  (r.  sus  s.  Ar«)  siccus,  exslcca-  2ir  sr  in  specialibus  tcmpp.  ponitur  pro  sru  audire. 

tus.    N.  16.  l4.     (Lat.  siccus,  V.  j'uj.)  irrj||rr|  srgtUa  m.  canis  aureus  (shacal).   Dr.  6.  22. 

jg^  susina  (r.  jui  s./nn)  masc.  1)  sol.  2)  ignis  3)  ai-r,  ICT^-^(  srhkala  ra.  n. ,  UTS^rrT  sriikald  f.    1)  calena. 

ventus.     Neut.  1)  lumen,  splendor.   2)  vis,  robur.  2)  cingulum  (viri).   Am. 

jm^rl-f «■""'■' "   m.  (r.  sus   s.  man')  ignis.    Am.  iJLJX-  sriiga  n.  (ut  videlur,    correptum    e  siraiiga    i.  e. 

jJlIHjJ-] ?].«"■?'"(«  (a  susma  s.  in)  fortis,  robustus.  H.1.13.  siram    acc.    TOV    sira    caput    et   ga    iens)     1)  cornu. 

jnrapjY  sukara  m.  (e  i«,  a  sono  dictum,  et  kara  faciens)  2)  cacumen  montis.    N.  12.  37.   13.  9.     (Vid.  siras  et 

sus,  porcus.     (Cf.  lat.  sus,   gr.  CTus,  vg ,   gerni.  vet.  su,  cf  lit.  rdga-s,  slav.  ro^-,  abjecla  cons.  initiali.) 

nostrum  Sau.)  ij l A | j  sriigdra   m.  anior. 

jrr^'  sudrd    m.  vir  qiiarli  Inilorum    ordinis,    qui   opifices  uj  |x-r1  J.r'',?!"   (a  Jriiga   s.  /n)  cornutus.    M.  32. 

comprehendit.    Cr.  2.   16.    B'.  9.  32.  3TTIJf  ■s.'"i?'    f.  i.  q.  aiikuJa. 

3Tjq  Juiid  part.  perf.  pass.  T.Jvi.  STUtT  Jekara  m.  sertum  floreum  in  vertice  (cf.  Jikara). 

iSTf^  J dnja   inanis,   vacuus.    Su.  2.   18.      (Cf  gr.  zsvcc,  Ritu-S.  1.  6.     \id.  cand raJek  ara. 

Xtvec?;  forlasse  aeol.  y.svvog  per  assimil.  e  y.svjo?  sicut  SJtfi  Jepa  m.  penis.     Vid.  sq. 

pracr.anna,  gr.aA?^C?  ex  anja,  a?^jsg  z=z  anjd  q.  v.)  ^qj^i  <? /*  a  .f    n.  id.    Ani. 

1.  5lI~T   Jur    A.  atm.    {stanibe    K.    stamb'ahinse    V.)  ST^  •*' ^' ^" " '  <•■    V.  .S'  (gr.  313). 

"^   firmum,  immobilem  esse,  ferire,  occidere,  laedere.  5Tc<T  ■''^'   ^"  ?*■■•    (ff«'""   ^.   cdlagatdu    V.)   ire,    se 

2.  7J""T   .s»/-    10.  atm.    (vikrdntdu   K.    vikramS    V.;  _^         movere.     Vid.  ia/. 

forlasse   denom.  a   seq.)    fortem   esse,   fortitudine  J,|'^.f<;"    I.  atm.  i.  q.  sev. 

praedltum  esse.  i^  ■«''^'■''"   {t.JiJ   s.  a)   adj.    reliquus.    Meg .  18.   31.  85. 

SnJura   m.   (ul   mihi   videtur,   a   t.  Jvi  crescere  q.  v.,  Q"'  superest.    Dr.  7.  4.      Subst.  m.  rcllquum,  reliquiae. 

correpto  vi  in  u,  s.ra,  sicut  goth.  »/«§•  possum,  mah-ts  ^'•^&  •  '^•'- 

potcstas  cohaeret  cum  moA  crescere)  heros.     {CLJura  SfQT  •*'«'•''«    f^  pl-    Cem.  praec.)   flores    qui   deo   vel   idolo 

in  JvaJura,  gr.  nZoog,  Kvoiog.)  °'j'3t'  sunt,  deinde  alicui  traduntur.   Sa.  1.  26.  27. 

irnTjy  iJra/<i  f.  (a  praec.   s.td)   fortitudo,   animus   he-  trfsrcfST  •*'«''''''/"  °-   (^  •f''''/»   s./a)  laxitas,  tenuitas, 

rolcus.   llit.  89.  IS.  paucitas.    Hit.  62.  22. 

-—S                                          ,          .  .  STwT  Jdila  (a  j'j7a  s.  a)    1)  saxosus,   petrosus.   A.  8.  10. 

SLfq^  i,!r/>    lO.par.  (m<3n.O   nietiri.  ^'^'                ^                       '      '                '    ^ 

'x^  2)  m.  mons.   H.  4.  46. 

SJ^.»/   1.  par.  (rugdjdm)  i.  q.  ra„".  ^_^  yd,/Jia   m.    1)  i.  q.  vi/va.    Am.    2)  bistrio,   sal- 

rq^  Jdla  m.n.  (ut  videtur,  a  r.  ju/  s.  a)  hasta.  Su.l.  ll.  tator,  gesticulator  scenicus.    R.  Schl.  II.  30.  S. 

2.3.     (Slav.  ju/;ja  id.)  51cIFT   Ju'va/a    m.     planta     aquatica,     Vallisneria. 

^JClH''  ySl*^ri  Julamudgarahasta  (Bah.  e  Julamud-  Am. 

gara  hasta  et  clava,  et  hdsta  manus)  hastam  et  clavam  JToHrff  Jaivdla  i.  q.  Jaivala. 

in  manu  habens  (v.  annot.  ad  r.  601).    Su.  2.  3.  ^cZfr  Juivyd   f.    (a   Jiva    s.  /a    in    fem.)    nom.  propr. 

jn^fj^^fj  Julahasta  (Bah.  e  Jula  et  hdsta)  hastam  in  Sa.  6.  2. 

manu  habens  (v.  gr.  601  annot.).    Su.  1.   l4.  y  f^|T  JdiJira  m.  (a  JiJira  frigidus,  s.  a)  nomen  montis. 

MfT  iti.s  l.par.  (prasave)  generare.    Cf.  sus,  su,  su.  A.  3.  10. 


OTj:^^jMn  —  OTTLJMJ 


391 


y&mAsa    piplupraccddanam     rnalarn.      (Forlasse 

sud    e  sad,  debilitato  a  in  u,  cf.  sund,  cand,  sub; 

hib.  cuidh  „clean,  pure",  gr.  KCcS^ai^w,  naSa^o<;,  lit. 

r.iys-ta-s   piirus  =  scr.  sudd  ds   sicut   send.  <.V(VJJ<-«^ 

basla    ligatus    =    scr.   baddu,    v.    gr.    comp.    1U2; 

ciystybe  puritas,  castitas,  czystiju  purifico;   Loruss.  vet. 

skys-tan  [acc.]  purum,  castum  =  SCT.  sud d  eini;  slav. 

MHCTZ  cis-tu,   lat.  cas-tus;  v.  Pott.  1.  252.) 
c.  pari  caus.  purificare.    R.  Schl.  II.  31.  25. 
C.  vi   i.  q.   simpl.     Man.  5.  61. —    visudda    purificatus, 

purus.   B'.  18.  51.  —  Caus.  purificare.   Mah.  3.  15979. 
C.  sam  ifl.     sansudd  a  purificatus,  purus.    B.  6.  hS.  — 

Caus.  purificare.   Man.  7.  1S5. 

1.  5TrT    sun    6.  par.    (gatdu    K.    gatydm    V.)    ire,    se 

movere. 

2.  yrjq  i'(/n    V.  svan  (gr.  192). 

^TTSJ  sund'  I.  et  10.  par.  atm.  in  dial.  ved.  I.  et  10.  par. 
purificare.  1.  atni.  purificari.  (Cf.  sud  et  vid. 
Westerg.) 

1.  5iT>r  i'"i'  1-  atm.  interdum  par.  splendere.    N.  16.  19: 

esd  hi  rahild  tena  sob  amaaa  na  sobate; 
In.  5.  12:  gud  a  gulp  ad  ar  du  pdddu  ...  sobete 
kiiikititkindu;  Mah. 1.7137:  tvajdi  'va  sdb  isjrati 
rdgaputri;  4.  498:  susube  vadanan  tasyd  ru- 
dantydli.  —  Caus.  1)  facere  ut  quid  splendeat,  col- 
lustrare.  In,  2.  27:  s6b  ay dncakratuH  sabdn 
siiryacandramasdu  vyonia  ...  iva.  2)  ornare. 
N.  25.  6:  asobayanta  nagaratn;  In.  5.  9.  10. 
(Vid.  sutnb,  sumb\  simb'  et  cf.  sud';  gr.  HOfJ.ypO';, 
>tOjU-|Ue?,  ■/iOjJiSWi  germ.  yet.  siibar  purus,  y.subrd; 
lit.  zibbu  huco,  nisi  pertinet  ad  dip.) 

c.  upa  caus.  ornare.    In.  2.  1.  N.  12.  'lo. 

c.  vi  splendere.   Hit.  55.  22. 

2.  V\^  sub   6.  par.  splendere. 

JJTVT  suba  (r.sub  s.  a)  1)  nitidus,  pulcher.  In.  2.  24. 
5.  39.  5'i.  II.  4.  32.  2)  faustus.  N.  5.  1.  B'.  2.  57. 
(Pers.  y;*^  A'ii  pulcher,  v.  subrd.) 


OT>J  subrd  (rad.  sub    suff.  ra)    1)  splcndidus.    In.  fi.  10. 

2)    albus.     Am.      (Germ.  vct.  subar   purus,    noslrum 

sauber,   aiiglo-sax.  syfr.) 
JJ^iJ  siimb    6.  par.  lucere,  splendere.     (Vid.  Jub  .) 


PJ^^  sulk    10.  par.  (b'dsanJ   K.  sarganH   vargani 
o  ■  ^  •\ 

bdseV.)   loqui,    diiniltere,    creare,    rcllnquere.     Cf. 

s  V  alk. 
lilrfc^  sulka  m.  n.  (r.  ju//f  s.  a)  vecligal.    Am. 
JTrrGT  sulv    10.  par.    (sargane    K.    mdii4    sarge  V.) 

dimittere,  creare,  mctiri. 
5Icfc[  suli  a  n.  cuprum.    Am. 

5qrf5ff|T  sulvdri  m.  sulphur.    Ilcm.     (Cf.  lal.  sulpkur.) 
^yTrisusrds  desid.  rad.  sru  audire. 
rjf^jqc  susrusd  f.  (a  pracc.  s.  d)  obedientia.   In.  4.  9. 
yT5rcr  susrusu  (a  suJrus  q.  v.,  s.  u)  obediens. 

5TT  ■*"•«  ^-  par-  arescere,  siccari.  A.  8.  S:  astrafi  vi- 
s  6  s  a  11  a tn  , . ,  pr  d h iriav  a ii  g  6 r  a  tti  a i u sy  at  tena 
vdi  galant;  Dr.  6.  11:  kin  te  tiiukan  susyati; 
Mah.  3.  591:  susyet  1 6y  aii  idili.  Etiam  atm. 
R.  Schl.  II.  96.  34:  susyamdndn.  —  Caus.  siccare. 
B.  2.  23:  nacdi  'naii  kleday anty  dpd  na  sdsa- 
yati  rudrutali ;  A.  8.  9.  (sus  non  e  kus  [v.  p.  378] 
sed  e  sus  ortum  esse  videtur,  qua  formu  nituntur  send. 
••^-NtO^tV  huska  siccus,  v.  suskd;  sliv.  such  siccus, 
V.  gr.  comp.  255.  m  ;  lit.  sdusa-s  id. ,  gr.  CWJijapog, 
cavTagiTuo?;  lat.  siccus  per  asslm.  e  sis-cus  z=  scr. 
suskd  q.  V.;  \i\h.  scaradh  „parched,  dried,  frozen, 
hard",  scacaighitti  „1  parch,  dry ,  freeze",  sioc  „frost", 
sican  id.) 

c.  ut  caus.  exsiccare.  R.  Schl.  II.  64.  65:  Jdka  uccdsa- 
yati  prdiidn    vdristdkatn   ivd  "tapali. 

c.  upa  caus.  id.   Mah.  1.  4624. 

c.  pari  i.  q.  simpl.    B  .  1.  29. 

c.  i'i'  caus.  siccare.   Mah.  1.  1336.   3.  10767. 

c.sain  atra.  siccari.  Mah. 1.  S230:  d  drd/i  ,,,  k^  sam- 
aJusyanta.  —  Caus.  siccarc.    Rag  .  6.  36. 


390  -[^]^  Slld    —    ^r{JSUCr. 

lere    vencrari.   Mah.1.3207:  sa  sllayan  divay&nlh  c.pari  i.  q.  simpl.    Mah.  1.  4025.   3.  13656. 

kanyAh  sampraptay&uvanam.    4)  facere,  parare.  c.pra   praef.  anu   id.     Mah.  1.  3229:    m&i  'vaA    sucd 

Gita-G.  9.  6:     nalinidalas ilil as ayani    (schol.  sl-  md  ruda  d^vaj-ani  na   tvadrsimar/jram   anu- 

lita  =  krta).  prasocatS. 

TiT|yi  silu   m.  n.  natura,    indoles.    B.  6.   16.   Sa.  6.  hZ;  2.  jq-cj    suc   h.  par.    atm.    lucere.      In    dial.  ved.   cl.  1. 

praeserlim  Lona  indolfs,  bona  vitae  ratio,  boni  mores,  I^gv-  36.  9:   socasva  ...  agti^. 

virtus.    In.  4.  7.  Br.  2.  27.  N.  12.  26.  16.  2  1.  19.  13.  19.  c.  apa   in  dial.  ved.     Intens.  extingui.    Rgv.  97.  1:   apa 

Sa.  2.  20. —    In    fine   conipp.  Bah.  studium,    volunlas,  naU   soiucad   agam. 

libido;  e.  c.  mrg-a/fi.v/Va  venandi  voluplatem,  venandi  c.  a   in   dial.  ved.   collustrare.   Rgv.  97.  1:   susug^y  A 

studium    habens,    venationi    deditus.     Sak.  27.   8  infr,  rayim  (v.  gr.  389*'). 

(Cf.  slav.  sila  vis.)  ?T^?r  suiy  1.  par.  i.  q.  cucy. 

^pyr?{5ra  s //a  ja'(/  (a  praec.  s.  vant  vat)  bona  indole  iH\xJi  suci   (r.    2.  .iuc   s.  i)    1)  purus,    albus.    In.  5.  62. 

praeditus.   Bag\  10.  71.  2)  m.  planeta  Venus  aut  ejus  moderator.   3)  m.  nomen 

5T^  suk  i.par.  (gat&uK.  gatyam\.)  ire,  se  movere.  mensis  (Maius- Junius).   II.  1.  10. 

jncf7  sukd  ni.   psillacus.  gTTjT^TfrT  ^ucismila  (Bah.  e   praec.   et   smita   risus) 

STjrr  iuhra  (r.  suc  s.  ra)    1)  m.  planeta  Venus  vcl  ejus  purum  risum  habens.    In.  5.  1. 

moderator,    B'rlgus    filius,    Daityorum   praeceptor.  1.   ^\7^  suf     1.  par.   {kdlaue)   claudicare.      (Cf.  sunt, 

2)  m.  nomen   mensis,   Aprilis-Maius.     II.  1.  10.     3)  n.  kunt ,    kot,    2.kund,    i.kod,   kor,  kol;    gr. 

semen  virile.   Mah.  1.  2434.  yjWAc?.) 

jrr3Y  siik/a  (r.  2.  Juc   s.  /a)    1)  albus.    Sa.  1.   19.    2)  m.  2.   JT^"  sui  10.  par.  (&/asye)  pigrum  esse.    Cf.  2.  i'a/'. 

mensis  dimidium,   quo  luna  cresclt.    B'.  8.  24.  ^^  STtl^"  '"'•'•''    l-par.   (Josane   K.   lldtane   V.;    scri- 

1.  5TtT  ■s'"c  1.  par.  interdum  atm.  dolere,  moerere,  lu-  ^      ^bitur  .>'«/',  gr.  IIU"')  siccari  (cl  Jus);  claudlcare 

gere,    miserarl    (praet.  mltf.  ajdciianj   et  dsu-  (cf.  t.sut). 

cani).  N.12.  73:  sam&sv  asihi  m&  suca/i;  B'.16.5:  2.   V-l  lli')  ■*  "  '•'•''  'O.par.  (s  osane;  scribltur  suf  ,  gr.llO"') 

m&  sucali.      C.  acc.  N.  8.  2'l:  sdcan  na/an  nrparn;  siccari.      Cf.  Jus. 

11.    11:    na    Jdcdmy    aham    &tm&nam  ...  katan  (^'   suddd    v.  Jud. 

tu  b  avildsy  eka   iti  tv&n   nrpa   Jocimi  (Jdcimi  STlTprT  J  udd  &nt  a  m.  (e  Juddd  et  dnta)  i.  q.  antaK- 

pro  Jdc&mi,  ut  videtur,  metri  causa,  cf.  rSdimi  etc.  pura.    Sak.  108.  1. 

gr.321);  11.22.  15.12:  /ra»;  en&ri  Jdcase  nitj^am,  iil  |^-   suddi  f.  (r.  ji/d    s.  /i)   puritas. 

—  Caus.  1)  moerore  afficere.    Mah.  4.  5S1:  Jdcayati  57^"  •f"'''  4.  par.  interdum  atm.  purificari,  lustrari.    Man. 

mam.    2)  i.  q.  primit.    Mah.  1.  5649:   Jdcayan  pre-  3.  132:   /la   /li  hast&v   asrgdigdau   rud  ir^ridi 

tak&ryaryi  cakara.      (Cf.  2.  kuc,  ku,  ku,  gr.  flUi-  'va  Jud yatah;  11.  46:  akaniata/i   krtam  pdpari 

y,VW,   Wi.  kauk-iu   ululo;    forlasse   hib.  cao//;e   »)Cry  or  ved&by&seaa     Judyati;     Hit.   126:     na    vdririd 

lamentation  for  the  dead,  bewalling,  mourning"  ^  scr.  Judja/icd  'nt  ar&tma;  N.  8.   IS:   na   /li  me    Jud- 

Jdcana.)  yate    bdva/i.  —   Part.  perf  pass.  Juddd  (v.  euphon. 

c.  anu  lugere,  mlserari.    N.  15.  12.  B'.  2.  11.  25.  —  Caus.  r.  83.  d)   purificalus,   purus.    N.  19.    l4.    Dr.  7.   7. — 

id.    Mali.  2.  9524.  Caus.  purificare,  lustrare.    N.  17.  10:  junarada  j'od'a- 


fsiq,*'^'*  —  '^t^sil. 


389 


palagendrnd  ay  ilb  ih  ut  a\  117.  9:  madanam  api 
gundir   v i s e s ay ani i. 
C.vi  fnef.  prati:   prativisista   insignitus,   egregius, 
praestanlisslmus.  C.  abl.  praestantior.  Mah.  l.'i6S  i. 

3-   r5T'^  -^'^    "^-  ?■'"'•    ^'*  -•  ■"■'   caus. 

4.    |l^f(J  iii    V.  sds. 

|U|^  sistd   V.  siJ  et  sns. 

f^CZT  stsya  (rad.  sds   suff. /a)    part.  fut.  pass.    r.sds. 
Subst.  m.  dlscipulus. 

JJJ^  j/'  2.  atm.  (anom.  v.  gr.  313.  449.  50*))  1)  jacere. 
Mah.  4.  &2G:  pancdd  ikan  satan  tacca  nihatan 
tatra  bdralaX  mahdv anam  iva  ccinnan  sisjrS; 
R.  Schi,  II.  9.  IS:  sesvd  'nantarhitdjrdn  tvam 
b  umdu\^.V2. 27:  s  ajrn  nain  upavistan  va  stitaii 
vd;  14.3:  dadarsa  ndgard y dnaii  saydnaii  kun- 
4alikTtain.  Eliam  par.  Mah.5.63:  n»Aa'a  vd  majd 
tarvi  sis yanti  v asud  dlale.  Etiam  cl.  1  par. 
Mah.  3.  1215:  sayel.  2)  dormlre.  H.  1.  3l:  se  'yam 
bumdu  parisrdntd  sete;  1.  36.  37.  2.  II:  gacca 
gdnihi  ki  nv  ete  sirate  vanam  nsritdli;  1": 
dadar s a  ...  pdndavdn  prtayd  saha  saydndn 
b  imasena n  tu  gdgratam.  —  sayitd  jacens,  dor- 
miens.  Mah.  1.  2yl9.  —  Caus.  sdydydmi  pono. 
R.  Schl.  II.  66.  16:  tdi/adrdnydn  tu  sacivdiH 
'sdyitan  nardd  ipam.  (Gr.  y.£liJ.Cll,  KsTcai  =  scr. 
sese,  y.siTai  =  scr.  6'c'te',  y.ci-TYj,  yuj-ixa,  yw-ix-/\; 
lat.  quies ,  qiiiesco;  goth.  he-thj6  cubiculum,  liei-va 
domus,  In  comp.  Iieivn-frauja;  island.  vet.  Iiei-mr  do- 
raus;  germ.  vet.  hai-m,  hei-m;  angl.  home,  v.  Graff  4. 
9-1  i  et  705;  germ.  vet.  Ai'-ivo  conjux,  maritus,  hi-wa 
uxor,  hijan,  hiivjnn  nubere,  Graff  3.  1063  [cf.  gr. 
CMOITI?,  axoiT"/]?],  hi-rdt  connublum,  nostrum  Ileiralh; 
lit.  se-tra  tugurium,  kie-ma  vlcus.) 
c.  ati  1)  dormiendo  allquem  superare,  antecellere,  allo 
plus  dormlre,  cum   acc.   Mah.  -3.    1^6S6:   aham   pa- 

tin  na  'tisnye    nd    'tyasni    nd  'tibusaye,    2)  SU- 
perare   In  universum.    Rag  .  o.  li:  pdrvdn  mahd- 


bdga    tayd    'li.siii;     Batt.  8.   I:    atya.serata    ta- 

dvigan   na   s itp arridrka indrut dli. 
c.  ad'i    1)  Incubare,  c.  acc.  loci.    R.  Schl.  II.  88.  12:  Idr- 

sin     rdgavall     sayydm     adisiti.      2)     indormlre, 

cum    acc.    ioci.      Rag  .  5.    2S:    adiiisyi  ...  pradosi 

ratan  ragtili. 
c.prati  exadversum  cubare  vel  dormire.    Mah.  3.  16300: 

pratisisyi    galanid  in    vidivat    kusasanstari. 

Etlam  par.  Mah.  3.  l639S:  pratisisydmi. 
C.  sam    dubitare.      Ilit.   116.    2:     na     hi    sansayituii 

kurydt  (nisl  legendum  s aiis ay  itam).  Vld.  s aiisaya, 

sansayita. 

1.  «Jl  l^   sik    1.  atm.  (sicani  K.    siki    sarpi  V.)  hu- 

mectare,  Irrigare,  ire.     Vld.  stk,  sik  et  cf.  sic. 

2.  JTTT^-»'^  ■•  et  10.  par.  (amarie  K.  dmarsi  sikiV.) 

tolerare,  perferre,  tangere,  irrigare.     Vid.  2.  sik 
et  cf.  suk. 
S]\d^\j   sikdra  m.  (r.  sik   s.  ara)  pluvia  tenuls.    Am.  — 

karasikara   aqua   quae   elephantl   probosclde   conti- 

netur.      Eliam  oralsso  kara  id.    Rltu-S.  1.  15:  udga- 

tas ikardmb  asd   dantinali. 
JJIiy  sigra    celer,    velox.     N.  15.    6.  —    sigram    adv. 

cito,  celeriter.    II.  4.  5S. 
Jjlfj  sila  (ut  vldetur,  a  r.  s'ydi  q.  v.,  suff.  part.  perf.  pass. 

la,    cf.  sisird)     1)  frigldus.     B'.  2.    ll.     2)  n.    frlgns. 

Hit.  80.   16. 
STtrTrTT  ■f ''«'"  f-  (a  ^ ita  frlgldus,  s.  id^  frlgus.  HIt.31.5. 
SUrltn^  ^'tala  (a  slta   s.  I a)  frlgidus.    N.  13.  4. 
STTr^IT  •* '''^'''■"  ni.  (e  sit  et  kdra  faciens,  v.  citkdra) 

voluptatem  exprimens  murmuratio.    Ur.  68.  2. 
iJTT^  sib'  1.  atm.  {katt'ane)  glorlarl. 
(^||IJ|  sirnd    v.   snr  (jr/'). 
Jjyrf  Jirsa   n.  caput.    N.  5.  5.     Cf.  siras. 

^'   ^TT^tT  ^'^   '•  psr.  {samdddu)  medltari. 
2.   UTTrrf  ^'l  10.  par.  1)  ire,  adlre,  vlsltare  (cf.  j'<7/,  sil) 
Gita-G.  7.     1:    nisi   gahanam    api    silitarn. 
2)  induere.    1.  c.  5.   U:  silaya   nilanicolam.  3)  CO- 


38$ 


TSf^rfy  sir6d'i  —  %q^^i,s'. 


e  cer  =  scr.siras   et  vic-s  a  vincio,    ejecta   nasali, 

sicut  in  conjux   a  conjungo.) 
ftfjTfy'  sir6d'i  m.  (e  siras  et  d i  tenens,  sustentans,   a 

r.  d'd  s.  j )  cervix.    Am. ;   v.  praec. 
mrrix^  sirorulia  m.  (iii   capite  crescens,   e  siras 

et  ruha  crescens,  v.  euph.  r.  76*')  capiilus.   II.  2.  6. 
K)j^r|  -i''/  6.  par.   (uncc)   spicas  colligere.     Vid.  sq.  et 

cf.  JiV. 
jX|>r|  Ji'/"  ni-  (i".  .s'/'/   s.  o,    nisi   j'//   denoin.  a  si/a)   agri 

tonsi  reliqua  stipiila,  spica.    IMan.  3.   lOO  (schol. /u«a- 

keddrases ad  anydni  sil dli. 
i^MT  ^'^^   ^-   lapisj  saxum,   petra.    A.  9.  2-1.     (Cf.  lat. 

si/ex,  hib.  c/ac/t,  c/oc/i  lapis.) 
\k\ C<"Tl   f'  (^  •y'/a  signo  fem.  /)  sagitta.   Rag  .  7.  62. 
liiitTll^ST  si/occaya  m.  (e  .yi/a  et  uccaja  a  r.  c/  col- 

ligere,  praef.  ut  s.  a)  nions.   N.  12.  37.  A.  9.  7. 
TOT^q"  si/pd  n.  opificium,  ars.    N.  15.  4. 
'RTcf  •»"■«    adj.    prosper,    faustus,   secundus.    N.  24.   4o. 

Sa.  6.   41  rectus   de   via.    N.  20.   17.      siva  subst.  n. 

felicitas,  prosperitas.   A.  5.  19.     siva  m.  deus  Sivus. 
[^[ojl  Jiva   f.    1)  dea  Siva,  Sivi  uxor.   2)  canis  aureus 

(shacal).   S.i.  5.  75. 
fSTfcT  ■*""  "1-  Sivis,    nomen  regis  ciijusdani.    S.i.  2.  17. 

Collective  hujiis  regis  posteri.    Dr.  8.  3  (v.  gr.  579). 
f^fSTT  ■f '•*"■»  (forma  redupl.,  ut  videtur,  a  r.  sydi,   cf, 

s/la)   1)  adj.  frigidus.    2)  subst.  m.  frlgus.    Mcg  .  81. 
fsrf^TTt^  sisirdnsu   m.    (frigidos    radios    habens, 

Bah.  e  sisird  et  ansu)  luna.  Ur.92. 12;  v.himdns  u. 
Tjmr  sisu,  ved.  Jisu  m.    (ut  videtur,   forma  redupl.   a 

rad.  svi  crescere,   abjecto  i,   mutato   v  in  u)    1)  in- 

fans,  parvulus,  parvula.    lu.  1.  27.    2)  pullus,  calulus. 

Ur.  91.  10. 

1.  TJjrn'  sis    1.  par.    (/liiisdfdm  K.    vade    V.)    ferire, 

laedere,  occidere.     Cf.  sas,  sas  et  sds  sgf.  h. 

2.  THTCT  sis  7.  par.  relinqiiere.     Pass.  relinqui,  reliquum 

esse,    restare.     Mah.  3.    2070:    na    tasya    (na- 
lasja)  ddsd  na  r  at  6  na  b  rdtd  na  ca  b  dnd  avd/i 


...  sis y anti  sma. —  sistd  relictus,  rcliqiius.  N.9.3; 
sisid  /<?  damay anty  ekd  sarvam  anyag  gilam 
mayd;  13.  35.  B'.  4.  31. —  yud'i  sisye  in  pugna 
resto,  i.  e.  cado,  pereo,  sicut  germanice  dicitur  im 
Kampfe  bleiben.  Mali.  2.  196'1:  avd/isye  vd  sri- 
yan  hitdn  sisy^  vd  ni/iato  yudi/i.  —  Caus.  (se- 
cundum  grainmaticos  cl.  10)  reliquum  facere,  relinquere. 
Mah  3.  1/(760:  gdncltvad  anvd  vrkn  d  ar  as  ca  . . . 
na  sesayetdn  yudi  satrus^ndm.  —  ni/isesita 
(Bah.  e  nis  et  sesita  relictuin,  reliqiiiae)  relicti,  re- 
liquiarum  expers,  non  relictus.  R.  Schl.  I.  65.  6:  ni/i- 
sesite    ^nne. 

c.  ava  pass.  relinqui,  reliquum  esse,  restare.  B  .  7.  2. — 
avasisfa   relictus,  reliqiius.    N.  8.  5. 

c.  ava  praef.  sam  caus.  reliquum  facere,  relinquere. 
Mah.  1.  6337. 

c.  ut:  uccista  relictus,  reliquus.    N.  13.  68.  Man.ll.  26. 

c.  nis  V.  sinipl.  caus. 

c.pari  caus.  reliquum  facere.    Rag .  12.  79- 

c.  t'i  1)  discernere,  distinguere.  Pass.  discerni,  distingui. 
Rag .  17.  62:  tasya  dandav ato  dandali  (schoi. 
siiinyan)  svadehdn  na  vyasiiyata  (schol.  na 
'b  idyata).  2)  praeferre,  meliorem  habere,  pluris 
aesliuiare,  c.  acc.  et  inslr.  Mah.  3.  14735:  bdnupra- 
brtibiscdi  'tdn  visinasfica  kesava/i.  Pass. 
melioreni  haberi,  majoris  aeslimari,  ciim  abl.  vcl  instr. 
B  .  5.  2:  karmas anny dsdt  karmayogo  visis- 
yate;  12.  12:  sreyo  hi  gndnam  abydsdg  grid- 
ndd  dydnan  visisyate;  Br.  2.  24:  ya gndis  ta- 
p6bi/i  .  .  .  visisyate  striya  bartur  nilyam 
priya/iite.  stitiH.  —  Absol.  inslgniri,  inslgnitum, 
exlmlum  esse.  Mah.  1.  29l6:  gundir  apsaras dn 
divydir  menake  tvan  visis y ase.  —  visisfa  in- 
slgnitus,  egregius,  praestantissimus.  N.  1.  31. —  Caus. 
superare.  Mali.3.  16449:  rdvanis  tu  yadd  ndi  'nari 
visesayati  sdyakdi/i;  Mr.  19.  4:  kin  tvam  pa- 
ddir  mama  paddni  vis  e  s  ay  anti  vyd/i  'va  ydsi 


fs]r^siL-s   —  fr^^^rj^j  sirodard. 


383 


opes  affer  (nobis)".   Parl.  perf.  pass.  j;V«  {nisita  sai\-  c.  upa    (nisi    il    praef.  upa)    osculari.     Batl.  17.    95: 

sita)    tani    liuc    quam    ad   s6   referri    polest;    a   Pan.  jinlrddaii/  upAsiiigai  (y.grd  c.d  praef.  upa). 

(yil.  4.  ''ll)  refertur  ad  s6  q.  v.  TIT^  ■>'''&'   2.  atm.    (scribitur  sig,    gr.  110"')    tinnire. 

C.  san/    in    dial.   ved.    excilare,    incitare.     Rgv.  102.   10:  Ji  nil.iA.A:  g  anfd/i  .^'isiugiri. —  \ld.  s'in gitd. 

tvdiii   ugrain    avas^  s  ans' i.< /iiias  i  ,,te  borrendum  TST^  singa    m.,    Y5P^  singd    f.  (r.  siiig    s.  a    fem.  a) 

ad  opem  nobis  ferendam  excitamus".  tinnimentum. 

lyi^   siks   l.atm.  interdum  par.  (nihil  aliud  quam  desld.  TSTT^TfT  ■^"'g'''"   (a    iinga  vcl   singd   s.ita)    1)  tin- 

radicis  sak.,  v.  gr.  490)  discere.    Man.  2.  20:  svan  nitu   praeditus,    tiiiniens.    Rag'.  9.  36.    2)  n.  tinnitus. 

svan    caritvuA    iihseran;    Mah.  1.  6326:    katan  Ur.  65.  S. 

drondt . ..  s  arv  dst  idnf  asiksata;  A.4.29:  siksa  TU\7^  ■*'/   '•  psr-  (anddare)  despicere,  parvi  aestimare. 

m^  bavanan  gatvd  sarvdnjr  astrdni.  Part.praes.  Cf.  sif 

atm.  siksdna  pro  siksamdna.    A.  4.  57  (v.  gramm.  TSTfT  •>''"    V-  ■>''  ^^  •"'• 

533).  —    Caus.    docere    cum    2.   acc.     Mah.  1.   523S:  fsrffT  ^^''   C"'  vldetur,  a  r.  si  s.  ti)   1)  albus.    2)  niger. 

drSnd     &r  guii  am    .  .  .    ranasiksdm     asiksay  at.  Am.:    sitt    d  av  alamicakdu.      Vid.  sq. 

Pass.  c.  .Tcc.  rei.    In.  3.  II:  ja  siksito  nrtyagundn.  TSTTrT^TTI^  sitikant  a   ra.  (nigrum   colluni    habens. 


c.  anu   caus.  docere.    INIah.  1.  5761. 

c.  ofiV  caus.  id.    Mah.  1.  S033. 

c.  upa  discere.   In.  3.  3.  N.  21.  33.  A.  1.  12. 
j^rf^T  ■^'^■'"   f-    (3   siks   q.  v. ,    s.  d)    doctrina,   scientia, 

disciplina.  Mah.  1.  523S. 
TSTWTTT  siksdiia  v.  siks. 
[^HjHJ^"  sikanda  m.  pavonis  cauda.   Am. 


Bah.  e  slli  niger  et  kantd)    1)  pavo,  v.  niiakanf'a. 

2)  cognomen  Sivi. 
TSTTd^'J6'^  sitikanfaka  (a  praec.  s.ka)  nigrum  col- 

lum  habens.    Ur.  88.  l4. 
fSTfstcT  ■>''''/«    laxus,    relaxus,   solutus.    Mcg'.  69.     Cf. 

s ra t  j  sl at  ^  s I a t  a. 
yrjJT  sira  n.  caput,  v.  sq. 


f^|l^U^=t)  sikandaka  m.  (a  praec.  s.  Arn)  1)  id.  2)  cin-      f^Tg  iirnj  n.  caput.    In.2.  1.9.   5.20.      (Forlasse  siras 

nus  in  vertice.    Ur.  87.  7  infr. 
rS.1  Isl I tI3^T  •* il<  unifin  m.  (a  sik  anda  s.  in)  pavo. 
T5TT?r7  sikara  ni.  n.  cacumen.    N.  12.  'll. 
|i^Hc(|j,-l  i/A-  arin  m.  (a  praec.  s.  /")  mons.    B.  10.  23. 
TSTTWlTTnr  sikarini  f.  (feni.  praec.)  lac  coagulatum  cum 

saccharo  et  condlraentis  mixtum.    Ur.  42.  7  infr. 
(1^11511  sikd,  ved.  Ukd  f.   1)  cacumen,  vertex.   2)  crista, 

praesertim     pavonis     crista.      3)    cinnus     in     vertice. 

Mcg'.  89.    4)  flarama.    N.  11.  36.  Dr.  2.  1.     (Cf.  hib. 

sigh  „a  hill,  hillock".) 


e  saras,  debilitato  a  in  /  sicut  in  pitdr  -tr  q.  v.; 
cf.  gr.  aaoa,  y.SDag,  y.aavisv,  lat.  cranium,  cere-brum, 
quod  capite  ferlur,  niutato  /  in  b,  v.  gr.  comp.  18, 
cer-vix ,  v.  s  ird  d  ard,  .sirddi;  crinis,  v.  sirasiga, 
kesa,  siroruha;  cornu,  y.sriiga;  fortasse  crista 
primltive  in  capite  stans,  ita  ut  cri-sla  =  scr.si- 
ralista;  fortasse  calva  e  carva;  goth.  Afairne/ calva, 
haurn  cornu;  germ.  vct.  hirni  cerebrum,  horn  cornu; 
\'\\..  karczei  ni.  pl.  jubae  equorum,  serai  m.  pl.  setae; 
hib.  ceann  caput,  fortasse  per  assim.  e  cearn.) 


|<(IH=)r^.s''Ari/i  m.  (a  praec.   s.  in)   1)  pavo.   Ur.  88.   l6.      fsiiftHsT  -^irasiga  m.  (in  capite  natus,  c  loc.sirasi 

2)  ignis.   Ur.  25.  4  infr.  et  ga)  capilhis. 

|y|<-  siiig    1.  par.    (dg^rdne;   scribilur   sig\    gr.  110"')       fsTTT^TT  ■^'''dd'ard  f.  (e  slras  et  liara  ferens  in  fem.) 
odorari,  olfacere.  cervix.   Ilem.;  v.  sq.     (Sic  lat.  cer-vi.v  explicari  potest 

49" 


38G 


5rTc^  sald  —  %  *'• 


5j[^fjj  sd'ld  f.  1)  domus,  casa,  receptaculum.  Dr.  3.  9. 
N.  21.  29.   2)  slabulum.   N.  19.  11.  21.  6. 

u[|j^yj  jti/tn  (a  s'd'/d  s.  in)  praeditus,   in  fine  compp. 

Sa.  5.  45. 
yiicH^M  ■^^/iholra   m.    (e    sd/i  et  hotrci)    nom.  pr. 

N.  -19.  2S. 
Tjry^fjjjr?!  sd/ma/i  m.  f.  nomen  arborls,   Wils.  „the  silk 

cotton  tree,   bombax  heptaphyllum".    Am. 
5J|rfjq^]'  sd/ina/i  f.    id.    Hit.  9.  4. 
m-r^f^  sd/va  m.  plur.    nomen    regionis   (Wils.:    tbe  in- 

habitants  of  ihe  central  division  of  India.  Hem.  4.  23). 

Sa.  2.  7.   7.  3. 
S,||^Gli|  ^a/veya  m.  plur.  nonien  regionis.    Dr.  1.  6. 

1.  JJIcf  sdva  adj.  (a  sava  corpus  mortuuni,  s.  a)  mor- 
tuus.    Sa.  5.  6l. 

2.  'ij^llQJ  sdva  m.  pullus,  catulus. 
(^lll^cf)  sdva/ia  m.  id.    Hit.  18.  10. 

(j||jjj(-[  sdsvaia  (f. -/,  a  sasvat  semper,  s.  o)  sempi- 
ternus.    H.  2.  21. 

1.  Srrn"  ^as  2.  par.  {Hs  gr.327.  381°'.  546.  563;  part. 
fut.  pass.  sisya.,  etiam  idsya,  part.  perf.  pass. 
sisfd,  gerund.  sisfvd  et  sdsitvd)  1)  jubere. 
Rag  .  15.  79:  kuru  ni/isansayan  /6/iam  ...  ity 
asdt  (v.  gr.  291).  Cum  acc.  pers.  Mah.  1.  97:  sa- 
sdsa  sisyam,  2)  regere.  N.26.  3S:  puna/i  sasdsa 
tad  rdgyam\  Rag  .  19.  57:  rdgno  rdgyan  vidi- 
vad  asisat.  3)  docere  c.  acc.  pers.  et  rel.  B  .  2.  7: 
s  dd  i  mdm\  Batt.  6.  \Q:  yatra  tdpasdn  d  arman 
suti/csna/i  sdsti.  4)  punlre.  Man.  4.  175:  sisydn- 
sca  (schol.  anu s ds aniy d)i)  sisydd  darmt!na\ 
8.  191:  tdv  ubdu  cduravac  cdsydu\  Ur.  81.  2 
infr.:  esd  -sparddt  sdsantya/i.  5)  atm.  in  dial. 
ved.  Implorare.  Bgv.  30.  10:  tan  tvd  vayam  ... 
sdsma/ie. —  Caus.  punlre.  Hit.  65.  IS:  /iuffinlca 
sdsitd\   Man.  4.   175:  sdsayit.     (Cf.  sans^ 

c.anu   1)  jubere.    R.  Schl.  II.  15.  26.    36.  2'i.    81.  11. 


Mah.  4.  169:  anvasdsan  na/cu/aii  /cunttputro 
yudisfira/i  {^anvas  dsat  pro  anvas  dl ,  cf.  gr. 
327).  2)  regere.  Mah.  1.  4l24:  svardgyam  anva- 
sdt\  2.  179:  rdsfran  tavd  'nusdsant i  mantri- 
na/i  (pro  -sati,  v.  gr.  327).  3)  docere.  A.  1.  9: 
pite  'va  putrdn  anusisy acdi  'tdn\  Man.  6.  86. 
4)  dicere,  alloqui.  Mah.  1.  3SS4:  putram  ...  anva- 
sdt\  4.  9S:  nacd  'nusisydd  rdgdnam  aprccan- 
tam.    5)  punlre.    Man.  11.  99. 

c.anu  praef.  jam  regere.    N.  12.  49. 

c.  d  1)  jubere.  B  att.  6.  4:  ra/csdnsi  ralcsitum  si- 
tdm  dsisat.  2)  dicere,  narrare.  B'att.  6.  27:  dyd- 
d  an  vrttan  / a/csmandyd  "sisan  mahat.  — 
Vid.  2.  sds  praef.  d. 

c.pra  1)  jubere.  Mah.  2.  2'l33:  r&gan  hiii  /caravd- 
mas  teprasddy  asmdn  tvam  isvara/i\  R.  Scbl. 
I.  20.  IS.  2)  regere.  N.  12.  91.  Etlam  cl.  1.  Mah.  3. 
136S:  mahim  prasdset\  202-i :  /crtsndm  prasd- 
sema  vasund  ardm\  102S3:  prtiviii  /crtsndm 
prasdset. 

2.   OT[^  ■*«•*  2.  atm.  c.d  fausta  precarl  aiicul.  Man.3.S0: 
rsaya/i  pitaro    devd/i  ...  dsdsate  /cutum- 

bibyas     tebyaVi.       Precarl,     optare     alicul    aliquld. 

Mah.  3.    12'(30:     mdtarancdi    'va    socdnii  .  .  .  yd 

'smd/can  nityam  dsdsti  ma/iattvam\  R.  Schl.  II. 

6.3:  dsdsyd  "tmana/i  priyam.    Etiam  par.  A.5. 19: 

sivam   dsdsla   me.  —  Vld.  dsls  et  2.sans  praef.  d. 
JJI^r^l  sdsana  n.  (r.  sds   s.  ana)  jussus,  dictum,  prae- 

ceptum.   N.  2.  10.  26.  9. 
5.111  MfTIT  "fT  ^(^^itdr  -tr   n.  (r.  sds  s.tdr  tr)  doml- 

nator,  Imperator.    Sak.  16.  4. 
jjjKj  sdstra  n.  (r.  sds  s.  tra)    1)  praeceptum,  dogma. 

B  .  15.  20.    2)  liber,  quo  aliqua  res,  disclpllna,  ars  tra- 

ditur.    N.  19.  31. 
TJJT  si  5.  par.  atm.  acuere.     In   dial.  ved.   cl.  3  producta 
vocali.    1)  acuere.    Rgv.  55.  1:   sisite   vagran   ti- 

gase\  Si.. 7 :  sis'  ihi  rdya  dbara  „alacres  redde  (nos), 


■S\fi[\7{Jasin  —  jjTrFf  sdla. 


385 


5rf5T*~L'"' ■" "   "'•  (Ispore   praeditiis,  a  sasd   lepus, 

S.  in)  Itina. 
JJJ^ffl  jaifa/  adv.  seraper,  perpetuo. 
UIM  sas  1.  par.  (^vade)   ferire,   laeJere,  occidere.     Cf. 

J  as. 
Ti|(^q  sasfid,  v&d.  sdspa  n.  gramen  recens.  Rag .  2.  2G. 

(Cf    lat.  caespes.) 

1.  IJT^  sas  1.  par.  ferire,  occidere.    Mah.  3.  163S:   dd- 

naidli    saslds    Ivajfd. 
C.  iJ  id.    R.  Scld.  I.  13.  35:    visdndir   visasdsdi  'nan 
tribili.    N.  11.  28. 

2.  5TFT  sas  3.par.  (svapne)  dormire.    Cf.  sas,  sarisl, 

saiis  /. 
yr^H  sastd  part.  perf  pass.  radd.  saris  el  sas. 
■WTBf  sdstra  n.  (r.i.  sas  s.tra)  l)telum(in  universum). 

2)  sagitta.    B\  1.  20.   N.  11.  28. 
OT^Jf  sasjd  n.  (r.  saris  s.ja)  fructus.    Am.    Cf.  sasjrd. 
Q|m^   sdka  m.  herba.    Hit.  20.  9. 
^n^r  ^"■^  '•  P^''"  (»'/"/''«")  occupare,  complecti,  im- 

plere.     Cf.  sldk'. 
■DiHgH  sdk  d  f.  (ut  vldetur,  a  r.  sdk   s.  a  in  fem.)  ramus. 

Dr.  2.   1.     (Lit.  sakii  id.,  russ.  sul^  id.,  liib.  g^cag-  id.) 
il I Isi I ^U I   ■>"^' "'".''o  <»    ni-    (c    praec.    et   rnrga   animal) 

simia.    N.  12.  bS. 
SliiyH-'"^  i-  («  m.  (a  sdkd  ranius,  s.  /«)  drbor. 
Jl|  I  >'  sdd    1.  par.    {sldgdjdm   K.    sldge\.)    laudare. 

*^Vid.  3.  sa/. 
pi|i  ^  sdf'fa  n.  (a  sata   s.fa)  falsitas,  pravitas. 
jrmj  sdna  m.,  5J1TTI]'  sdni  f.  (ut  videtur,  a  r.  ^o  acuere, 

S.  tia   vel    ana,    mutato    n   in    n,    v.  gr.  353)    1)  cos. 

2)  lapis  Lvdius.    Ani.      (Angl.  hone   cos,    island.  vet. 

heinn,  anglo-sax.  hwnan  lapidare.) 
illrl^'*^  ^^takumb  a    n.    (secundum  Wils.   a    sata- 

kumba,  quod  nomen  montis  esse  dicitur,  s.a)  aurum, 
5J[fT^i^fH*T?T   Jafo^wib  amdjra    (a    praec.    s.majra) 

aureus.    A.  9.  2i. 
TTJJfJJ]  .$' a  /  «/  caus.  r.  sad. 


li\\Cj,  sddd  m.  1)  granien  recens.  Am.  2)  lutum,  cocnum. 

Am.     (Lit.  suda^s    lutum,   coenum;    lilb.  caidhe    „dirt, 

a  blamlsh",  cnidheaclt  „polluted".) 
5jJ^T?J  sddvald   (a   praec.  abjecto  o,   s.vala)   gramlne 

recenti  praeditus.    Ur.  61.  3. 
JTTJT   sd7t    par.    ;itm.   sisdrisdmi,    sisdris^    (proprie 
forma  desid.  pro  s isdrisdmi,  sisdris^,  v.  gr.491) 
acuere. 
0| Ifl   s dnt d    V.  s am. 
jjjpfj  sdnti    f.    (r.  sam    s.  ti)    placatio,    tranquillitas. 

N.  26.  S.   Dr.  7.  11.  B'.  2.  6G. 
J^]''^^!"  sdntv    10.  par.  (denom.  a  sq.)  i.  q.  santv. 
()||.f.Qj  sdntva    m.    (iit   videtur,    forma   anom.    a   T.sam 

s.  tva)  blandimentum,  consolalio.     Vid.  sdntva. 
rjiiq  sdpa  m.  (r.  sap  exsecrarl,   s.  a)   exsecratio,   male- 

dictio.    In.  5.  53.   Su.  2.  15. 
jjTjlj^  j'«/(n    (r.  si   jacere,   dormire,   s.  in)    qui   jacet 

vel  dorniit,   jacere  vel  dormire  assuevlt,  in  fine  conip. 

H.  1.   34. 
JTJT   sdr    10.  par.    (ddurba/je)    debilem    esse.      Cf. 

sdr. 
ij\\jA  sdraiigd    v.  sdraii  gd. 
5jjTg~  sdrada    (fem.  -/,    a   sardd   s.  a)    1)  autumnalis. 

N.  13.  4-i:  candralekd  sdradi;  Lass.  91.  15:  sam- 

piirnasdrad aka/dnid  ikdntavaktrd.     2)    recens. 

3)  non  sibl  confidens,  modestus,  pudlbundus.   Am. 
2JJ7jr  sdrira  (a  sartrd  corpus,  s.  a)  corporalis.  B  .17.  l'l. 
(^l I  i-  sdriigd   (a  sriiga   s.  a)    1)  corneus.    2)  n.  arcus, 

praesertlm  Slvi  arcus. 
jjjfeTj  j'ar/ig(n  m.  (a  praec.  s.in)  cognomen  Sivl.  Am. 
u 1 1 ^ ,-f I  sdrduld   ni.    tigris.    N.  12.  129.     In  fine  conipp. 

princeps,  optimus.    N.  13.  4i.     Vii.rsabd.     (Fortasse 

gr.  ~usdcg,  TVilDOaXl?,  lat.  pardus, parda/is,  lit.  pardas, 

e  y.usdsg  etc.) 
o||r<-i  sdla  m.    1)  nomen    arboris.     Su.  4.   6.    N.  12.   3. 

2)  nomen  piscis  (Wils.:  a  sort  of  gilt  bead,   Sparus 

spilotus).   H.  2.  18. 

49 


384  517  sara  —  5T5rr^  Sasdiika. 

r  ,         , 

JJT  dara  (r.  sar  [,f.r]  findere,   rumpere,  s.  a)    1)  m.  sa-  2.  J7|"rj"  5!^?^  sard    srd    1.  par.    atm.    (unde    K.    A/^- 

eitta.   Dr.  5.  19.  8.  l6.   2)  n.  aqua.  dan^  V.)  madidum  esse,  humectari. 

nn y I  Jarana   n.   (ut   videtur,   a   perJita   r.sar   Jr   ire,  3.   JTfiif  SLff:^   J^ard     srd     10.  par.     (prahasan^)    irri- 

cf  jar   ;tr,    jV/   et    v.  visa^    vesman)     1)    domus.  dere. 

r 

Ur.  35.  2.    2)  refiigium,  perfugium,  tutela,  praesidium.  Ijj^  sarb  1.  par.  (hinse   galdu)  ferire,  laedere,  occi- 

N.  5.  15.  35.    12.  119.  dere,  ire.     Cf.  sarb,  sarp  srp. 

JJTUTJ  .sardn/a  (a  praec.  s./a,  V.  gr..582)  qui  refugium,  ^\^\r\^sdrTnan   n.    (ut   videtur,    a    r.  yar    \s  f\    s.  man) 

tutelam  praebet.   N.  12.  42.  Sa.  1.  2.  felicllas,  gaudium.   In.  3.  9.  11.  Dr.  8.  23. 

...  •" 

jTTg-  sardd  f.  (ut  mihi  videtur,   e  sara  aqua   et  d  pro  ^joj   sarv   1.  par.  (hitise)  ferire,  laedere,  occidere. 

da  dans  a  r.  dd  abjecta  vocali,  sicut  e.  c.  in  dadmds  JfcT  sarva  m.  cognomen  Sivi. 

damus  pro  daddmas ,  v.  sq.  et  varsd)    1)  autumnus.  5Tcf7T  sarvart  f.  nox.    Sa.  5.  66. 

A.  9.  21.    2)  annus.    N.  26.  25.   A.  2.  17.  fticfmTT  ^"-rvdni  (a  sarva   s.  ana   in  fem.)  Sivi  uxor. 

11 1  \  ^,  I  saradd   f.  (ut  mibi  videtur,    e   jara    et   da    dans  1.   OTrrf  -f '    !•  ^tm.    (calani   K.    calanS    slrt&u   V.) 

in  fem.)  i.  q.  praec.  ire,  se  movere,  vacillare,  sternere.    Cf.  cal,  sal. 

OT7f>j  saradi  m.  (e  sara  sagilla  et  di  tenens,  v.  isudi)  2.  il\rr\  ^"^  '•  P^''-  (gatdu,  vigi)  ire,   currere.     Vid. 

pbaretra.  l.  sal  et  sval. 

Wfjy[  sarnbd   ni.  animalls    species.    Dr.  4.  13.     Wilson:  3.   yj^    sal  lO.atm.  sdldjre  (sldge)  laudare.    Ci.sdd, 

1)  a  fabulous  anlmal,  supposed  to  bave  elgbt  legs  and  2.  sat^  3.  saf  . 

to    inbabit    particularly    tbe    snowy    mountalns.     Am.  JJ^FJVf  Ja/ai  a  m.  locusta.    A.  7.  24.     yxA.  sarab  d. 

2)  a   young   elepbant.    3)  a   monkey  in  Rama's  army.  ^J^^T  salb'  l.atm.  (kattane)  gloriari. 

Med.    4)  a  camel.    5)  a  grassbopper.    Am.    6)  a  locust.  gj^JJ  salyd  ni.  n.   (r.  sal  s.  ya)   sagitta.    Ur.  4.  2  infr. 

(Vid.  salab  a  et  cf.  gr.  napafiog.)  (Hib.  cail  „a  spear,  javelin".) 

ij|i[d  sarava  m.  (e  sara  aqua  et  at;a  tuens,   a   r.  av  !^\^d({\  sallakl  f.  arboris   specles.     Wils.  „tbe  gum  ali- 

s.  a)    1)  operculum.   2)  patina.    Ur.  46.  5.  banum  tree,  Boswellia   thurifera".    Ur.  69.  4. 

ilWIHH  sardsana  n.(sagittarum  conjectionem  ba-  ^T^  sav  1.  par.  (gatdu  K.  vikdre  V.)  ire,  mutare. 

bens,  e  .fnra  sagitla  et  a.sana  conjectlo)  arcus.A. 5.25.  i^|cj  sava   m.  n.  cadaver.    Am. 

JTTTT  sarird  n.  (r.  sar  \sf\  s.  ira)  corpus.  5]cTc<T  -^"^^l"  varlus,  versicolor.    Am. 

xjTTjfTfl  jarirjn  m.  (corpus  hab.ens,  i.  e.  inbabitans,  il\y\    ^<^'    1.  par.    salire.      Vid.  seq.      (Lit.  ioA:-//,    slav. 

a  praec.  s.  in)  anima.   B\  2.  18.     (Cf.  rfe/iin.)  .fAraAr-a-/j  saltare.) 

jT^R-Tj  iar^ara  f.  1)  glarea.  2)  saccharum;  Wils.:  ,,CIa-  jjj^  sasd  m.    (r.  sas    s.  a)    lepus.     (Germ.  vet.  Aojo, 

yed    or    candled    sugar".      (Cf    gr.  %«At^,    (Taay^ao,  anglo-sax.    hara,     lit.    kiJkis,    zuikis ,     russ.    3B,eU,'h 

crrtJCVftOOC;  lat.  calx,  calculus,  saccharum.)  saez'.) 

Tpr^nj^^isarkardvant  (a  praec.  s.vant  vat)  glareo-  5J5J^  sasaka  m.  (a  praec.  s.  ka)  id.    Hit.  67. 

sus.  Am.  Tjj"5j\jT  jajadara  m.  (leporem   gerens,  e  sasd  et 
1-  jnyj  5T^  sard'   srd'    1.  atm.  (sabdakuts dydm  K.  d'ara)  luna.    Am. 

parde\.)  pedere. —  Caus.  vel  cl.  10  praef.  yi)||.i  sasdiika  m.(^ah.e  sasd  et  a/;A:a  nota, signum) 
at;a  oppedere.    Man.  8.  282.     CLpard.  luna.    A.  1.  11  (cf.  .j'a/jn  et  sasadara). 


5rPL*«"»  —  STi;  i^)  sar  {sr). 


383 


tranquillare.  Mali.  1.  6577:  pu  sp&yud  am  ...  upa- 
i&maja  kaly&tyi  &lmad&nena.  2)  occidere,  inler- 
ficere.  Mah.  3.  8i'il:  agastyini  ^ha  vdtdpiK  kim- 
artam  upasdmitali. 
c.  ni  caus.  nisdmaydmi  1)  videre,  conspicere.  R.  Sclil. 
I.  2.  6:  akardamam  idan  ttrtan  nisuma y a. 
Gerund.  nisdmya    et   nisamya    (v.  caiis.  rad.  simpl. 


V.    praef.  ni)    videre,   conspicere.      (Cf.   golli.  gaurnja 

observo,  vldco.) 
TJJfJ  sama    m.    (r.  sam    s.  a)    tranqiiiilitas,    praesertim 

animi,    libertas    ab    animi    coramotionibus.     N.  6.   10. 

r,'.  10.  4. 
JTTrof  samb  1.  par.  (galclu)  ire,  se  movcre.  —  10.  par. 
{samband  e)  ligare,  alligare.      C(.  s  amb. 


samdydmi);   R.  Schl.  I.  6!).   18:   rdgavdu  putrdu  !l\t-cii  sambara   m.  Sambarus  Daitjus. 

nisdmya;      II.    46.    IS:     prakrtts     td    nisdmya;  JJJf  saya   (t.  st  s.  a)  jacens,   dormicns,   in  fine  compp. 

Mah.l.  1137:  nisdmya  te  duUk am  idam;  N.26.  6:  Vid.  galis aya,  hrccaya. 

nisamyd  'ta  haya gnasya  liiigdni;  A.  10.  57.  5S:  3?J?JfT  sdyana  n.  (r.  .5/  jacere,  dormire)  lectus.    In.  5.  3. 

r&udr  dstranisp  is  t  dn  .  .  .  nisamya;     R.   Schl.   II.  5]ZfITf  saydnd    v.  st   (gr.  533). 

52.  l4:  saratam  rndn  nisamydi  ^karn.    2)  audire.  ST^ZfT  ^"^y"  f-  (r.  j/  s.yd,  v.  gr.  560)    1)  aclio  jacendi 

R.  Schl.  II.  57.  21:   tad  vdkyari   rdgastrtridn   ni-  vel    dormiendi.    N.  2.  4.    B\  11.  42.    2)  cubile,    lectus. 

sdmayan.        Gerund.  nisamya.      lir.   3.     1:    taydr  Hit.  33.   II. 

dulik'itayor  vdkyam  . . .  nis  amya;  R.  Schl.  I.  2.  17.  JTfT   (5j)  ^  "  r    (•*'/)    9- par.  srndmi   (gr.  S^.j"'  et  94°') 


II.  44.  25.  52.  4.   66.  lO.  Rag .  2.  6l. 

c.ni  praef.  f  j  caus.  audire.  (jex\mA.vinis  amya.  In.5.62. 

c.  ni  praef.  sam   caus.  id.    Mah.  2.  165S:  sannisamy a. 

c.pari  caus.  paris amaydmi  sedare.  Gita-G.  7.  20: 
paris  arnita  m, 

c.pra  i.  q.  sinipl.  R.  Schl.  II.  40.  33:  pduragand- 
srubir  ab y av ahitarn  prasasdma  mahtragali; 
Mah.  2.  1944:  prasdmya  baratarsaba.  —  pra- 
sdnta  sedatus.  N.  26.  3l.  A.  9.  3l.  —  Caus.  pra- 
samaydmi  1)  sedare,  tranquillare,  extinguere.  Mah. 
3.  1297S:  pravisto  mdnus  an  dihan  sarvam 
prasamaydiny  aham;  Mah.  1.  S156:  prasamit ali 
k  dtxdavi  havyav  dhanali.  Interficere,  occidere. 
Mah.  3.  2031.  Expugnare.  K.^i.Zb:  prasdmya  na- 
garam  (producta  vocali,  v.  praef.  upa  et  ni). 

c.  sam  i.  q.  simpl.    R.  Schl.  II.  66.   l;   tarn  agnim  iva 

sarisdntam.  Caus.sedare,  tranquillare.  R.Schl.II. 9S.1: 

laksmariaii    krd d  amurc itari    rdmali    s ansama- 

ydmdsa. 

2.  JJTrr  sam  10.  par.  atm.  sdmdydrni,   sdmdyi  {dlo- 

cani  K.   dloci  V.;     proprie   caus.   rad.  1.  sarn. 


rumpcre,  dlrumpere,  diffringere.  Pzss.  s  try  i 
(gr.  453).  Mah.  3.  591:  patid  dydur  himavdn 
stryit   (c.  term.   par.    v.   gr.  446).      Part.  perf.  pass. 

strnd.     Mah.  1.  6'lS5:    vagram dasadd    sata- 

(fdcdi^va  tac  cirrian  vrtramurd  ani;  N.  13.  9: 
nagdgrdd  iva  strridndn  sriigdrtdm  patatdri 
ksitdu;  H.  1.  IS:  s trnaparrjap  al di  rdgan  ba- 
hugulmaksupdir  drumdill.  Cf.  4.  kur  (kf),  gr. 
)i?MW;   de  X£lDU)   v.  karl    krt. 

c.  pari  pass.  i.  q.  pass.  simpl.  Mah.  1.  S2S3:  nab  asali 
paris tryatali  {=  -stryarndriasya ,  v.  gr.  532); 
3.  11 1  11 :  mahdgirili  ...  samanfdf  paryastryata. 

c.  vi  pass.  i.  q.  pass.  simpl.  R.  Schl.  II.  78.  17:  bdrxdarn 
prfivydn  tad  vyastryata;  I.  25.  12:  vyasir- 
yanla  sarirdt  svdt  sarvag dtrdrii;  Dr.  7.  19: 
vis tryanttn  ndvam  ivd  ^rnavdnti  (de  part.  vi- 
stryant  v.  gr.  532);  Su.  2.  IS:  vis trnakalasdili. 
Dissolvi,  destrui,  everti,  perire.  Mah.  1.3726:  vyastr- 
yata  tatd  rd.ifraii  ksaydir  ndndvid  dili;  N.  13. 
17:  rafnardsir  vistrrid  Syarn;  Hit.  119.  4:  diva- 
brdhmananindako    vistryati   svayam. 


382 


T[^(^:^^[Jana7cdis  —  ■sjT\Jam. 


ui^eh^  sanakdis  adv.  (instr.  pl.  ab  iniisitato  sanaka^ 
quod  «ierivalur  a  sann  [y.sandis'\  suff.  Ara)  lente, 
tarde,  paulatim,  grailatim.   N.  17.  13. 

jrrjja  sandis  adv.  (instr.  ab  inusitato  sana)  lente, 
tarde.   In.  2.  2l.   H.  2.  22.   4.  26.   Su.  4.   10. 

1.  JTTfJ  sap  1.  par.  atm..l)atni.  jurare.  Man.  8.  110: 
vasistascd   'pi    sapal  an    sipe    pdiyav ani 


ddpdjrdmi.1     cf.    etiam     givdpdyami     p.  153    an- 

not.) 
C.abi   dicere.     Man.  6.   82:   yad    itad    abisabditam. 

Nominare.    Mah.  1.  39-7:    daksasya   duhitd  yd   ta 

surabi'ty   abisabditd. 
c.  sam  dicere,  loqui.    Mah.  1.  3215:  ayam  eti  'ti  safi- 

s  abdya. 


nrpe  (loc.  pro    dat.);    R.  Schi.  II.  75.  40:    sapatdiK      ^\o<\  ^dbda  m.  sonus,  clamor,  strepitus.  II. 4. 21.  Br.1.3. 

kastdili  s apamdnam  ...  baralam  ...  kdusalyd  Su.  1.  32.      (Vid.  sap.) 

vdkyam  ahravit.     Cum  instr.  rei  vc!  pers.  per  quam       1.   JJJf^  sam    /(.  par.  s dmydmi   (gr.  303)    sedari,    tran- 


quis  jurat.  G  at.  22 ;  R.  Schl.  II.  21.  16:  salyena 
d  anusdcdi  'va  dattene  'stena  te  sape\  II.  11.  S  : 
tena  rdmena  kdikeyi  sape  te  vacan akriydm; 
34.  /i7.  48.  21.  Mah.  1.  51 78.  2)  par.  atm.  raaledicere, 
exsecrari.  In.  5.  48:  sasdpd  't  d  danangayam; 
N.20.  34:  kupitd  ma  'sapat;  Mah.  1.  45S3:  tasmdt 
tv&m  apy  alian  sape\  3.  351:  putran  te  sap- 
syate.  —  Absol.  R.  Schl.  I.  58.  8:  sepuli  parama- 
saiikruddds  canddlatvaii  gamisyasi,  ——  Caus. 
sdpdydmi  jurare  jubeo.  Man.  8.  113.  (Fortasse  sap 
primitive  dicere,  loqui  signlficavit,  cf.  sdbda  sonus, 
quod  fortasse  e  sap-\-da  dans ;  V^.cubhais  „an  oath", 
cublias  „a  word,  a  promise",  cab  ,,a  mouth".) 
c.  ab^i  maledicere,  exsecrari.  R.  Schl.  II.  49.  48:  tvdm 
abisapsye    ^haii    suduHkam    atiddrunam. 

2.  JJJ'^  ^ap  4.  par.  atm.  i.  q.  1.  sap. 

JJCfgf  sapdla  m.  (r.  sap   s.  ata)  jusjurandum. 

jjtff  sap  a    n.    ungula    (equi).     Am.       (Germ.  vet.  Auo/, 
island.  vet.  et  anglo-sax.  hof.) 

5frjn"  sap  ara  m.,  j^jlJ^M  sapari  f.  piscis  species.  (Wils. 
a  sort  of  carp,   Cyprinus   chrysoparius).    Am. 

JJT^T"  sabd  10.  par.  sabddydmi  (ut  videtur,  denom.  a 
seq.)  dicere.  Mah.  3.  l4400:  sannAn  tu  prava- 
ran  tasya  strsdndm  iha  s  abdyati.  —  Caus. 
sahddpdydmi  facio  ut  quis  vocetur,  advocetur,  ar- 
cesso.  R.  Schl.  II.  59.  7:  yadi  mdn  rdmall  pu- 
nali    sabddpayit.       (Vid.    sap    et    cf.    caus.    r.   dd^ 


quillari,  placari,  extingui.  Glta-G.7.4l:  sdmyalu 
dihaddhali;  I\ag.2.  l4:  sas dma  vrstyd  ^pi  vind 
davdgni/i;  Man.2.  94:  na  gdtu  kdmaK  kdmdndm 
upahogina  sdmyati;  Mah.  2.  1936:  sdmya  md 
sucaK;  Rag  .  7.  3:  samatsaro  Spi  sasdma  tina 
ksitipdlalokaK. —  sdntd  1)  sedatus,  pacatus,  tran- 
quillus,  placidus.  H.1.49:  sdntdrcir  iva  pdvakaK; 
Hit.  80.  21:  sdnti  pdniyatoyi;  N.  12.  112:  j«- 
sdntatoydm  ...  hradinim;  24.  53:  sdntagvard; 
Sa.  6.  18:  sdntdydn  disi.  2)  interfectus  (v.  caus.). 
Mah.  1.  7523:  diityd  sdntaK  purocanaK, —  Caus. 
samdy  drni  1)  sedare,  tranquillare,  domare,  extinguere. 
Mah.3.72:  mdnas  an  (dulikari)  s  amayct  tasmdg 
gndnend  ^gnim  ivd  ^mbund;  Hit.24.6:  sutaptam 
api  pdniyan  samayaty  iva  pdvakam.  2)  occi- 
dere,  interficere.  Mah.  3.  l4620:  s6  iyan  tvayd 
mahdbdho  samito  diva  kantakaK.  (Hib.  ja/nA 
„pleasant,  still,  calm,  tranquil";  lit.  kenciu,  kenteju 
patior,  tolero,  kancia  dolor,  kantrtis  patiens,  tolerans, 
pa-kintu  patientiam  adhibeo,  v.sdnti;  fortasse  nostrum 
san-f-t.,  inserto  /  [v.  gr.  comp.  96],  rautata  gutturali 
in  sib.;  germ.  vet.  samft,  angl.  jo/f;  fortasse  etiam 
germ.  vet.  sumjan  tardare  [nostrum  sdumeri^,  sumig 
negligens;  island.  vet.  sems  tardatio;  gr.  y.ciyL-vw, 
KYlXew.  Cf.  ksam.) 
c.  upa  i.  q.  simpl.  Mah.  3.  72  et  1003:  no  ''pasdmyati 
mi    manali.  —     Caus.   upas dmaydmi     1)    sedare. 


5177  safa  —  3fpr  sad. 


381 


TlfTJ"  sata  (r.  1.  sat    s.  o)  falsus,  fallax,  pravus.    Ilit.  67. 
10:  satani  mitram.    (Ilib.  .fa//j  „evil",  saith  „vulgar, 
vile,  despicable,  iil".) 
5jnT  *'"■.'   !•  par-  (diine)  dare. 
5|TT[  sana  n.  cannabis.     (Cf.  gr.  xavm.Olc,  lat.  cannabis, 

lit.  kandpe,  russ.  konopla^  liib.  canaib.,  island.  vet.  Iianp^ 

anglo-sax.  hanep,  germ.  vet.  hanaf.) 

ui  n_^    san^    1.  atm.    (rugdjrdm    K.    s aiig  aru  goH  V.; 

scribitur  ^arf,  gr.  110"')  aegrotare,  colligere,  coa- 

cervare.     Cf.  i.  j'a/. 

jnjlK"  sandd  m.  eunucbus.  Am.    Scribitur  etiam  satid  a. 

ui^  .ca^a  n.  (ut  roihi   videtur,   mutilatum   e   dasata  a 

dasan    decem,    v.    gr.   comp.  320.    annot.)    centum. 

sata  m.  nisi  satd  f.    N.  15.  5:  satari  satdK.     (Lat. 

centum,  gr.  £->caTOV  [e  pro  ei/  unum],  lit.  simta-s  m., 

slav.  J/o  n.,  hib.  ceat,  cambro-brit.  cant,  armor.  kant.) 
i^ld^ri  satakratu  m.  (centuni  sacrificia  habens, 

Bah.  e  jo/a  et  krdtu)  cognomen  Indri. 
•^rrr^m\[\y^Sf^^\-^atagunddikarn.    adv.     (e    s ataguna 

centies    [e    satd    et   gund    q.  v.]    et    adikam   supra, 

plus)  plus  quam  centies.   H.  4.  49. 
OTvryrffTITT  satagunita  (a  sat aguna  centies  \Jatd  -\- 

gund  q.  V.]  s.  ita)  centies  repetitus.    Ur.  51.   19. 
lilriWl  ^otagni  f.  (centenos  occidens,  e  satd  cen- 

tum  elg  ni  fem.  vocisg-na  occidens)  teli  species.  A. 6.  l6. 
■CTfT^j  s a e a d  d    adv.    (a   sald    s.dd,   v.   gr.  239)    cen- 

tupliciter,    In    centum   ffusta,   in  centum   partes;    e.  c. 

Jatadd  cettum  in  centum  partes  findere.  A. 7.21. 29. 
JJIrl^^'il*^L  ^  "^"saii  g  as  as    (e    satasaiiga    [s  at  d  -|- 

saiiga  turba]   centum   complectens   turba,   snK.sas) 

centenatim.    In.  1.  35.   A.  10.  23. 
■m^^^^^  satapatra   n.   (cen ti folius,   Bah.  e   satd   et 

pdtra  folium)  lotus  flos. 
7i|-.^n^  sataputra  (e  satd  et  putrd  filius,  liber)  cen- 

tuni  filios  vel  liberos  habens. 
Wrm^stdl  ^ataputrdtd  f.   (a  praec.  &.td)   abstractura 

praecedenlis,  i.  e.  centum  filiorum  possessio.    Sa.  5.  53. 


y  f^jl^f,  I   s at ahradd   f.  (IJah.  e   satd   et   hrada  radius 

luminis)  fulmen.    Ur.  70.  7. 
t^ljj  sdtru  ra.  (fortasse  a  caus.  r.  sad  [sdid/dmi  caedo] 

s.  ru  vel  tru  abjecta  radicis  littera  finali)  hostis. 
5J3J"^7J  satrungaya  m.  (hostem   vincens,  e  sdtru 

in  acc.  et  gajrd,  V.  gr.  575  suff.  a)  nom.  pr.  Dr.2.  li. 
TjJ^ff^^lsatrutds   adv.    (e   sdtru   s.  tas)  ab   boste    vel 

hostibus  (v.  gr.  584.  38).    N.  14.  IS. 

1.  JJT^  sad    1.  par.   (gatdu;    nonnisi   cum   d   occurrere 

dicitur)  ire.  —  Caus.  ducere,  popellere.   Pan.  VII. 
3.  A2:    gdft    s ddafati   gopdlaU.      (Q{.  pad.) 

2.  J7T7  ^ad  in  tempp.  spec.  atra.  in  ceteris  par.  (a  gram- 

maticis  referlur  ad  cl.  1  et  6,  sequitur  autem  nor- 
mara  classis  4,  ita  tamen  ut  anomale  conson.  fin.  ante 
syllabani  jra  abjiciatur  et  o  producatur  in  <',  quod  ex  d 
ortum  esse  censeo  in  analogia  cum  passivis  ul  dijrdte 
datur  pro  ddjate  [v.  gr.  447],  ita  si jati  pro  sd- 
yate.  Quod  attinet  ad  omissam  radicis  litteram  fina- 
lera,  siyate  convenit  cum  gdjrate  nascitur  pro 
ganyat e,  gr.  305.  Vera  radicis  forma  iat  esse 
videtur,  unde  caus.  s dtdydmi  e  generali  reg.  expli- 
cari  posset;  cf.  etiam  nomen  abstractum  sdtana  apud 
Wils.,  quod  non  a  s6  sed  a  sat  deduxerim;  ita  sdta 
quo  radix  sad  a  Vop.  explicatur)  cadere,  perlre. 
B  att.  17.  77:  as lyata  nrmdrisdddm  balari  su- 
gr  IV  av  dd  it  am  (schol.  Gay.  avasannarn,  B  ar. 
avasddam  pr dpt am).  —  Caus.  s dtdydmi  (gr. 471) 
facere  ut  alq.  cadat,  caedere.  R.  Schl.  I.  66.  10:  ro- 
rdiigdni  rnahdrhdni  danusd  sdtaydmi  vah\ 
II.  43.  16.  96.52.  N.  20.  13:  sdtayitvd  vib'itakam\ 
14:  s dtayisye  vib  itakam;  23:  sdtaydmdsa  tatt 
drumarn.     (C(.pad,pat,  Isit.  cado.) 

c.pra  caus.  facere  ut  alq.  cadat.  Mah.  1.5561:  dndmya 
p  alit  dri    sdkdrn  pakv  arn  pakvam   prasdtayet. 

c.  vi  caus.  discutere,  disjicere.    Mah.  3.  11971. 

c.  sam  caus.  facere  ut  alq.  cadat.  jMah.3.  S65:  vagram 
udy amya  tdii  sarvdn  parvatdn  samasdtayam. 


380                                                        ■mm  sakti  -  515  *«/'• 

=  scr.  sdkrlas   e   sakartas;    \\\h.  senchraith  „iAl\\,  (^to  visankis(ds  ^Titl.  mM.  Z ,   sic.    Mah.  3.  10356: 

dirt ",  cac  „anim.il  excremenl",  cflcacA  „dirly,  filthy",  p  a  r  y  a  s  aii  k  i  t  drn    [sic    legendum    pro   -t£\    pro 

cacoirn  „1  gO   to  81001";  lat.  caco,  gr.  KCCiiKaU).)  -stdtn.) 

TTrra^  iakti  f.  (r.  .sa/t  posse,  s.  ti)    1)  potestas,  facultas,  c.  sam   siispicari.    Mah.  4.  56S. 

vis.    S.i.  2.  17.  5.  4.   2)  lancea  ferrea.    In.  1.  4.     (Hib.  W^  saiikara  m.  cognonien  ^ivi. 

ceach-t     V.  r.  sak.)  5TST  -""'^"    f-    (r.  saiik    s.  d)    1)  suspicio,    conjectura. 

Tfl^  jfoA-/u  m.  n.  farina.     (Wils.:    According    to    some  IS.  24.  3.   Sa.  6.  4.   2)  dubitatio.   N.  24.  39. 

aulhorities  only  m.  pl.  [saktavali^^.     The  povi^der  or  ■^J^^J\;^i^;^saiikitamanas  (Bah.  e   saiikita  et  ma- 

flour  of  barley  and   other  grain,   first  fried   and   then  nas  mens)  timentem  vel  suspicantem  mentem  habens. 

ground).      Hit.   114.    22:     saktub'utaU     sdravali;  In.  5.  18. 

115.  2.  7:  saktusdrava.  '^\\.^r\J a ii k i n  (r.  saiik  s.  in)  suspicans.    Ur.  80.   1  infr. 

JTc^  sakya  (part.  fut.  pass.  r.  sak)  possibilis;   v.  s ak.  5T3^  saiikii  m.  (r.  saiik  s.  u)  1)  timor.  2)  acus.  3)  pa- 

Tjj^  sakrd  m.  (ut  videtur,  a  r.  sak  posse,  s.  ra)  cogno-  lus,  stipes.   4)  jaculum,  pilum.  6)  piscis  species  (Wils.: 

men   Indri.  the   scate   fish). 

mW  salik  l.atm.  (scribitur  sak,  gr.llO"')    1)  suspicari,  -^J^^^^  saiikukarrfa  (Bah.  e  praec.  et  kdrna  auris) 

opinari.  N.23.  1:  saiikamdnd  nalan  tam;  23.28:  1)  adj.  jaculo   vel   palo   similes   aures   babens.    H.  2.  /(■ 

tvdii    ganafi    saiiketa    ddsatali;    H.  3.   15:     t  dm  2)  subst.  m.  asinus. 

...  punskdmdn  saiikamdnan.    2)  timere.  N.  9.  31 :  -^J^^saiik^d   m.  n.    concha.    B'.  1.    12:   saiik'am    accus., 

kimartam   biru    saiikasi. —    saiikitd    suspicans,  13:  ja/ii'a«  nom.  pl.  m.     (Gr.  Koyxo?,   KO^yyji);   lat. 

timens.    N.  12.  32.   In.  5.   18.     (saiik   primitive   pos-  concha;    fortasse  hib.  j//g^c,   sligean  id.,   per   metath.  e 

sibile    habere    slgnificaverit;    a    sak    posse    inserta  Jj/g-e,  mutatis  liquidis  n  et /,  v.  gr.  comp.  20.) 

nasali;  cf.  lat.  cunctari;  goth.  iiugjan  cogitare,  opinari,  ^-cf  sac  1.  atm.  {vyaktd/dn   vdciK.  vdci  V.)  loqui, 

putare;    germ.  vet.  Aug^u    animus,    intellectus,    sensus,  distincte  loqui.     Cf.  \.suc. 

hugjan  cogitare,  recordari,  considerare.)  SJ^  ^"^''  *•  Sacia,   Indri   uxor. 

C.  ai'i'  dubitare.    M.  34;    nd  'b'isaiikjam    idancd   'pi  JJJ^  sanc  \.  Alm.  {gat du;   scribitur  joc,    v.  gr.  110"') 

vacanam.  «■"e,  se  movere. 

C.d  par.  atm.  timere.    Man.  7.   188:   yatasca    b'ayam  1.   IIJ^  s af  l.far.(ru gdvisaranagatyavasddan^su 

dsalikct   tato   vistdrayed   balam;   R.  Schl.  I.  90.  K-  ^dde  sirne   gatdu  rugiV.)  aegrotare,  dif- 

15:  matto  na  ddsam  dsaiiki/i;  I.  1.  39:  dJarika-  fringi,  ire,  perire,  considere,  tabescere.    Ctsand. 

mdnasca      punaK      pduragdnapaddgamam;  2.    Tjl^  i  at  \(i.^\.m.  sdtdy  e  (sldg' e)\z\x^aT^.    Cf.S.saf', 

N.  13.  30:  dsalikamdnd  tat  pdpam.  —  dsankita  scid,  Z.sal. 

mctutus.      R.  Schl.  I.   65.    15:    yat    tad    dsahkitam  1.    T^J^  s  at'  \.^aT.(kditav  e^^.vadaklesakditavSy.) 

pdpam.  fallere,  decipere, laedere,occidere,  vexare;  y.safa. 

c.pari  suspicari.  N.24.26:  na  mdm  arhasi  kaly dna  2.   Tj^^^saf    lO.par.  sdfdydmi  (saAskdragatyoK  K. 

dosina   parisaiikitum.  dlasyi!  gatyas aiiskrt a satiskrte  V.)  oraatum 

cvi   dubitare.     Mah.  1.  2966:    gdnd'arvardks asdu  esse,  ire,  pigrum  esse,  inornatum  esse.     CLsui. 

(tivdhdu)  ksatre  darmydu  tdu  md  visaiikifdh  3.    ^^ia/    10.  rUra.  i.  q.    2.  saf. 


lij^^sans  —  5f?jrfL.y  «/>•./•/. 


379 


2.  ITJTT  saris  I.  alni.  interdum  par.  {icc&y&jn  K.  aiisi 
V.;  scribitur  sas,  gr.  110"')  cupere,  desnlerare, 
fausta  precari.  {y\A.sas  praef.  d  et  cf.  pers.^^»XM.(_y3» 
kds-ten  cupere,  velle,  rogare,  ^'_)->  kdli-em  cupio 
elc;  hib.  j«n/  „greediness,  covetousness,  cupidity,  lust", 
santaighim  „1  desire,  covet,  lust"  v.  Pictet  p.  64;  lat. 
censeo,  v.  praef  d  sgf.  3.) 
c.  <J  1)  cupere,  desiderare.  Mah.  1.  TllS:  kurupravl- 
rdn  dsans  amdnaK  ...  gagdm  tdm  b  drgav  a- 
karmas  dldn  yatrd  "sate  te  kurupr  av  irdK  \ 
3.  i7l7l:  jrddd  urn  dsaiisati  nitjram  pd/gun^na. 
2)  sperare.  Br.  1.  29:  yoyd  dduhitragdhl  lokdn 
dsanse;  Mah.  3.  13647:  dsansati  hi  putresu  pitd 
...jasaK.  Cum  dat.  Mah.  1.  l4S:  nd  "sanse  vi- 
gaydya.  Cum  infin.  R.  Schl.  II.  12.  70:  na...  ciran 
glvitum  dsanse.  atm.  Dr.  5.  5:  getum  dsansas  i 
darmardgam.  3)  creJere,  putare,  c.yadi.  R.  Schl. 
II.  51.  l4:  kdusaly  dcdi  'va  rd gdca  tat  di  'va  ga- 
nani  mama  nd  "sansi  yadi  givanti;  II.  86.  15: 
nd  "sanse  yadi  te  sarve  gtveyuK. 
M\^J^f.\saixs m  (r.  safis  s.  in)  dicens,  indicans,  nuntians. 

Ur.  69.  15.  Sak.  46.  15. 
2)11^-4    sanst    2.  par.  (scribitur  sast,   v.  gr.  110"')   dor- 

mire.  V  id.  2.  s  as. 
nT3r  sak  5.  par.  et  4.  par.  .itm.  posse,  valere.  H.  1.  6: 
ganturicdi  'ta  na  saknumaK;  R.  Schl.  I.  20.  1: 
na  hi  saknoli  ...  s amdpluii  kratum;  Br.  1.  21: 
na  hi  saksydmi  kijicana  parit y aktum  aham 
bandum;  27:  parity  aktun  na  sakydmi  b  drydin; 
28:  kuta  iva  parity  aktun  sutaA  s  akydmi; 
N.11.6:  sakyase  td  giraK  salydK  kartum  mayi; 
A.  3.  SL:  nacdi  ^nam  asakan  hantum.  Cum  loc. 
abstracti  in  ana  loco  infin.  R.  Schl.  I.  66.  19:  na 
sekur  grahani  tasya  d  anusaK;  N.  7.  10:  suhr- 
ddn  na  tu  kas  cana  niv drarii  Sb  avac  caktd 
dtvyamdnam.  Participia  in  ta  sunt  saktd  et 
sakitd,  quorum  prius  aclive  cum  sgf.potens,  alterum 


passlve  usurp,ilur.  Br.  2.  S.  N.  7.  10.  H.  4.  33.  —  Pass. 
impers.  M.ih.  1.  667S:  stiyatdh  yadi  sakyati.— 
Notetur  passivi  usus  iu  constructione  cum  infin.,  quippe 
qu!  passiva  forma  careat,  ita  ut  passivam  vim  verbo 
auxiliari  exprimere  necesse  sit.  Dicitur  e.  c.  nd  "har- 
tuh  sakyati  (N.  20.  5)  quasi  latlne  dleas  afferre 
nequitur  ad  exprimendum  non  afferri  potest. 
Part.  fut.  pass.  sdkya  saepissime  in  hujusmodi  con- 
structionibus  invenitur,  e.  c.  In.1.17.  2. -i.  II.  1.3  3.  i7. 
Etlam  part.  praet.  sakitd.  H.  4.  33:  apanituuca 
yatitd  nacdi  'va  sakitd  mayd.  Dicitur  etiam 
sdkya  pro  gituh  sakya  qui  vinci  potcst,  vincendus. 
Dr.  5.  12.  —  Desid.  siks  correptum  e  sisaks,  v. 
gr.  490.  (Vid.  siks  et  cf.  hib.  ceach-t  „power,  enii- 
nence"  =  scr.  sakti,  v.  Pictet  p.  63.  Fortasse  lat. 
co-nd-ri  e  coc-na-ri,  ita  ut  nd  respondcat  characleri 
nonae  classis  et  graeco  v/j  in  verbls  ut  oajU-V/;-,ui; 
queo;  cf.  ne-fjui-nnnt  apud  Fest.  cum  scr.  sak-nu- 
vunti;  island.  vet.  Aag^-r  dexter,  hagna  prodesse,  hoegja 
nioderare  [Grimm. 2.12  n. 96];  gr.  x/xu?,  v.  Pott.l.  233. 
Benfey  2.  l60.) 

S,l^li/  sdkata  m.n.  currus.  HIt.24.S:   sakataminata.'). 

\Ad^\(j\i  s  akat  dra  ctlam  (^jc^,  (.^  |r-j  sakntdla  nom.  pr. 
(Wils.  „the  mlnister  of  Nanda").    Hit.  61.  20. 

ij I c^, rr]  sdkala  m.  n.  pars,  portio,  frustum.  Rag  .  2.  46: 
sakaldni. 

j^r^r^sakdn    v.  sdkrt. 

jjgTT^'  sakuna  m.  ( fortasse  a  r.  sak  s.  unad.  una) 
1)  avis  species  (Wils.:  eilher  the  Indlan  vulture  or 
the  common  kite  [Falco  cheela];  it  is  also  applled 
to  the  Pondicherry  eagle).  N.  9.  12.  2)  avis  in 
universum. 

(j  I  d^  \i\  sakuni  1)  i.  q.  praec.  Mah.  3.  IOi37.  2)  nora. 
pr.    In.  1.  4.      (Cf  lat.  ciconia.) 

■^}^^f^^sdkrt  n.  (sakdn  v.  gr.l89,  gr.  conip.  152  not.  ') 
excrementum,'  stercus.  (Fortasse  gr.  KCTTScg  e  kskjs^, 
lat.  stercus ,  slercor-is  fortasse  pcr  metatb.  e  secnri-is 
■    48* 


378 


p[Uy  vrana  —  ■^^^jaiis. 


^tjf  vrana   iii.  ii.   viiliius.      (Vid.  2.  vran    et    cf.  vrasc.) 
l^(x\  ^'""f"   "i-  "■  (fortasse    a   r.  var   vr   eligere,   trans- 

posito  var   in    vra,   suff.  ia)  votum,  devotio,   pletas. 

S.i.  4.  3.  6.  B'.  6.  l4.  N.  5.  21.  13.  69.  In.  4.  7.     Saepe 

in  fine  compos.  Bali  ,  e.  c.  pativratd  erga  conjugem 

pietatem,  devotionem  habens,  conjugi  devota,  addicta. 

N.  10.  li.  13.  43.     devavrata  diis  addictus.  B'.  9.  25. 

drd  avrata     firnia     vota     liabens,     votorum     tenax. 

B\7.  2S.  9.  i4. 

^J{J    vrasc    6.  par.    (cedane    K.    cidi   V.;     in    tempp. 

spec.   corripitur   in    varsc    vrsc;    part.  perf.  pass. 

vrknd)  scindere, abscindere.  B  alt.  14.77:  vavrascuH; 

9.  4l:    vrascttvd  ...  apatay at    tariin. 

C.ava    id.     Rgv.  ol.   7:    vrscd    salror    ava    visvdni 

vrstyd  „frange  inimici  cunct.is  vires". 
C.a    atm.    id.     Rgv.  27.   13:    md    gydyasaK    safisam 
avrksi  ,,nunquam    optimi   (cujusque  dei)   laudem  in- 
terrumpam". 


c.  r»  id.  Rgv.  61.  10:  vivrscad  vagrena  vrtram 
indraU;  32.5:  skand  dris  i  'v  a  kulis  end  vivrknd 
„arbores  quasi  securi  caesae". 

^T  »"■'  4.  atm.  et  9.  par.  (yarani  K.  vrtydm  V.)  eli- 
gere.     Cf.  var  vr. 

^  12"  vrid  4.  par.  pudore   affici.     vrtditd  pudibundus. 

N.  7.  18.    Sa.  1.  35. 

^TTFT  vris  1.  et  10.  par.  (vadi)  pulsare,  occidere.     Cf. 

V  rus. 

^[S    vrud   6.  par.    (saAvrtisatihatima^^anSsu)   te- 
gere,  colligere,  accumuiare,  mergi. 

ZAk\   vriis    1.  et  10.  par.   i.  q.  vris. 

CfT  ''/'  9-  por  vlind  mi  (darani  K.  gatydn    vrtydm 

V.)  tenere,  ire,  eligere.     Cf  vri. 
C|^   vleks    10.  par.  (drsi)  videre. 


JJ\    S. 


ni  j  Haec  littera  orta  est  e  A:  et  respondet  graeco  K,  lat.  c, 
lit.  Aret  i,  slav.Aret  j,  hib.c,  ck  et  j;  germ./^;  v.  gr.c.  21.87. 

1.  5TFT  ■'""•^  ^-  ?•""■  interdum  atm.  1)  dicerc,  indicare, 
narrare.  N.13.53:  sansa  me  kd  'si  kasya  vd; 
12.  35:  nalan  yadi  na  s  ans  as  i\  12.  126:  yadi 
gdnita  nrpatiii  ksipran  s  aiis  ata  me  priyam; 
R.  Schl.  II.  68.  8:  mdcd  'smdi  pitararn  mrtam 
bavantaH  sarisisuH;  Su.  3.  11:  sundopasunda- 
yoK  karma  .  .  .  sasaris ire.  2)  laudare.  B  .  5.  1: 
punar  yo g arica  safisasi;  Mah.  2.  229S:  sasarisur 
drdupadin  tatra  kuts anto  d  rtardsfragam. 
(Cf.  sds.  Slav.  san-li  loquitur,  gr.  comp.  484  annot.; 
fortasse  Wi.  sakgu  dico,  loqiior,  litteris  transpositis  e 
kasau;  ita  etiam  germ.  vet.  sagin  dicere;  anglo-sax. 
sagan.^  sccgan,  cum  g  pro  k,  quod  pro  scr.  s  =  k  ex- 
speclaveris.     Cf  etiam  SANG  canere  [v.  Graff.  6.  9l], 


nisi  pertinet  ad  svan,  gr.  comp.  803.  Pottius  huc 
refert  lat.  cano  [v.  kvan^,  Cas-menac,  Ca-menae, 
car-rnen,  Qio\\\.  karra ,  nostrum  Hahn  dictum  est  a 
canendo  sicut  gallus,  y.  gar  [gf\  Cum  saiis  con- 
feratur  etiam  pers.  QiAJ!_j.i>-  kdn-den  recitare,  can- 
tare,  nisi  pertinet  ad  kvari  vel  svan,  v.  gr.  comp. 35. 
De  i^Jm^^j^  kds-ten  cupere  v.  2.  s'aiis.) 

c.  ab  i  calumniari,  conviciari,  maledicere,  objurgare,  accu- 
sare,  criminari;  ab  isasta  increpatus.  Man.  8.  116: 
V  atsasyd  'b  is  as  tasya  purd  brdtrd  yaviyasd; 
Ara.  III.  1.  43:  dksdritaK  ksdrito  ib'isaste;  Man. 
2.  1S5:    ab^isastdns    tu    var^ayit;    3.   159. 

c.  d  1)  indicare.  Rag'.  1.  S6.  2)  implorare.  Dr.  5.  12: 
dsarisa  ...  s duv ir ardg as ya  punaH   pras ddam. 

c.pra  laudare,  celebrare.    N.  1.  l6.   3.  16. 

c.pra  praef.  abi  id.    A.  1.  6. 


ciJNId  vjrdgdta  —  irj^^rixran. 


317 


O^l^rfT  vyAsu'"  m-  (caus.  t.  han   c.  d  pracf.  vi'  s.  a)  ^7?!^»'/ " '" " "   "•   (fortasse   a   r.  div   splcndcre,  ab- 

percussio,  perturbatio.    In.  5.  U.  jecto  d,    praef.  vi   s.man,   v.cijro,   dyu,   dyut,   vi- 

5gj^  r/^i/rn    m.    tigris.     Dr.  8.    3.      In    fine   composi-  djrut)  cocluni.    In.  2.  27.   5.   15. 

toruni  ponitur  aJ  indicandum   oplimuni,  praestan-  1.  ^TsT  ^''''S    1- par.   interdum   ;Um.     1)  ire,   procedere. 


tissimum.    H.  1.  3.5.   4.  57. 
oJJJrj  v/aga  m.  (r.  ag  vel  arig  c.  ci  praef.  vi  s.  a)  dis- 

simulatio.   Lass.  76.  9. 
pjl|.^   vyatta    \.  da    c.  d   praef.  t'i. 
oSn^  vy&cta  ra.  (r.  vyai  s.  a)  venator.   N.  11.  26.  29. 

(Vld.  t/ad'.) 
5Jj]^  vyadi  m.  (r.  d'd  ponere,  c.  d  praef.  ri  s.  i)  mor- 

bus.   B\  13.  S. 
billiyrT  ''j'"'''''«  (a  praec.  s.  itd)  aegrotus.  Hit.  41. 11. 
gjjnTgr  vy&pad   f.  (^T.pad  c.  d   praef.  vi)  infortunium, 

calamitas.    Hit.  44.  5  (v.  dpad,  dpatti). 
Q^iqji  vydpdra  m.  (r.  2.par  pr   c.  d   praef.  fi    s.  a) 

1)  opera,  labor,  occupalio,  negotium.    Hit.8.2.  49.5.7. 

2)  vindiciae,  postulatio.    Ur.  49.  10:  vy  dpdran   vra- 
gasi  me  sarire  „corpus  meum  tibi  vindicas". 

qJJPJ^  vydyata    V.   \.yam   c.  d   praef.  vi. 

oJfjfjjSf  vydmisra  (r.  misr  miscere,  C.  d  praef.  vi  s.  a) 

confusus.   B  .  3.  2. 
oi||<MIM  ^'f^fdina    m.    (r.    i.yam    c.d    praef  ri    s.  a) 

l)lassitudo.  Sa.5.2.  2)  opera,  contentIo,pugna.  A.3.-10. 
P^|iy|  vydla  m.  serpens.    A.  2.   3.    R.  Scbl.  II.  59.  10. 

Fem.  vydll  Mr.  19.  4.      (Cf.  germ.  vet.   et   anglo-sax. 

dl  anguilla.) 
Q^iqf^  vyusita   V.  vas   praef.  t;  i'. 
QjTig'  vyusfa   V.  vas   praef.  v  i. 
Qjrfo'  vyusti  {.  (r.  vas  praef.  i'i  s.  ti,  v.  gr.  575.  'Is) 

felicilas.    Br.  2.  22. 
gq^  vyuda   v.  uh  et  vah   praef  ri. 
5fr^  vydha  m.  (r.  uh  s.  a)  turba,  multitudo.   N.  12.  30. 
^^  vyS  1.  par.  atm.   tegere.      Parl.  perf.  pass.  vttd,  v. 
gr.  543. 
c.pari  id.     parivita  lectus,  indutus.    Rag  .  15.  77. 
c.  sam  id.    safivita  tectus.   N.  9.  6.   13.  46. 


H.  1.  7:  punar  asmdn  updddya  taldi  'va 
vraga;  N.  3.  9:  vraga  ndisada  mdciram;  9.  35: 
gndtin  vragil;  Mah.  1.  2263:  vragadvam.  2)  fa- 
cere  (v.  car).  Ur.  49.  10:  vyd pdraA  vragasi  mi 
sarirS  du  niacbst  Ansprucb.  (Sxi^.varg  vrg 
et  cf.  gotb.  vrika,  vrak,  vr^hum  persequi,  vrakja  in- 
sectatio;  gr.  FEO^c^',  gotb.  wourAr/au,  nostrum  ^rir^, 
Kubn  2.   133.) 

c.  anu  1)  sequi.  N.  13.  6t.  2)  i.  q.  simpl.  Mah.  3.  S:66. 
Man.  2.  24 1. 

c.  ariu   praef.  .sa/n   sequi.    Mab.  2.   1606. 

c.  d  adire.   N.  8.  6. 

c.  ut  praef.  prati  obviam  ire.  Rag  .  1.  90;  \.  gam  c.  ut 
praef.  prati. 

c.pari  ambulare,  oberrare,  buc  illuc  mlgrare.  Man. 
6.  33.  4l. 

c.  pra  progredi,  ablre,  Ire.  Mah.  2.2613:  vandya  pra- 
vav ra g u/!. —  Caus.  In  exlllum  inittere.  Rag  .  12.  6: 
rdmam   prdvrdgayat. 

c.  sam  praef.  upa  intrare.   Man.  6.  51:  dgdrain  upa~ 

sarivragel. 

2.   cl  j|   vrag  10.  p3r.  V rd gdy dmi  (satiskrtdu    tydge 
•s 

K.  saiiskrtdu    gatdu  V.)    ornare,    relinquere, 

ire.     (Vid.   1.  vrag,  varg  vrg,  varrig  vi  lig.) 

1.  rJ  (Jl   vran    1.  par.    (^sabde   K.    rutdu   V.;     scribltur 

etlam  bran)  sonare.     (Vld.  ron,   dran.) 

2.  rJIJI   vran    10.  par.    (ut    videtur,    denom.    a    i-rana; 

scrlbltur  etiam  bran)  vulnerare.  {yiA.  vrana 
et  cf.  laL  vuln-us,  slav.  rana  vulnus,  llt.  rona  Id., 
in-roniju  vulnero;  bib.  leon  „afflIction,  a  wound,  a 
motb";  leonaim  „1  wound,  spraln";  fortasse  etlam 
nostrum  lJ'un-de ,  germ.  vet.  tvun-da,  ivun-ta  huc  per- 
tinet,  mutatls  llquidls  r  et  n,  v.  Graff.  1.  S96.) 
48 


37G 


Szrq  vjap  —  bi||^c<1  vjrdkula. 


C.  d   1)  i.  q.  simpl.    Gila-G.  12.  11:  pdnigdir  dviddah.  cJJZJ  vyaya  m.  (r.  1.  vyay  s.  a)  1)  erogatio.  Hit.77.  21. 
2)  jaculari.     Mah.  3.    11511:     dvidjd    "vidya    tdu  98.  17.  104.  12.    2)  perditio.   Hlt.  16.  4.   Lass.  59.  1. 

vrksdn.     Mittere  (sagittam).    Man.  9.  43:  isur  yat  d  o?JgI'  vyarla  (Bah.  e  i/  et  drta)   inutilis.    Ilit.  31.  1. 

viddati.     3)    iraponere.     Catt.  20.   11:     dvidyaca  c?Tc<TNT  ^'jr<^l'ka  d.  (e   f  i'  et  allkd)  tormentum,  cru- 


sragcirn   (schol.  Gay.  sirasy   dks ipya). 
C.  d   praef.  vi  vibrare.     Mah.  3.  677:    gaddn    ciksipa 

tarasd  vtro   vy&vidya. 
c.  &  praef.  sam  id.    Rag'.  16.  78. 
c.pari  i.  q.  simpl.    Mah.  1.  4l02. 
c.pra  projlcere.    R.  Schl.  H.  63.  3''l:  tdpasam  ...  pra- 

viddakalasodakain. 
c.pra  praef.  vi  quassare,  concutere.    Rag  .  14.  Sk:  ani- 

la  vipravidd  d. 
c.prati  i.  q.  slmpl.    A.  3.  26.    7.  22. 
GtlCr  ^yP    '0.  par.   vydpdydmi   (^ksayi,    ut    videtur, 
caus.    radicis   /'    praef.  vi,    vld.  i    praef.  ad  i   caus.; 
V.  etlam  r.  vyay  et  Westerg.  s.  r.  j)  destruere. 
bi| y i I rl  vy apagata    v.  gam   c.  o/?a   praef.  vi. 
cZmrSTSr  vyapdsraya  m.  (r.  jrj  ire,  c.  4  praef.  vi  -\- 

apa)  abitlo,  dlscessus.   B'.  18.  56  In  fine  Bah. 
bijfH^flf  ''/"*  icdra  m.  (r.  car  c.  ab  i  praef.  vi)  offen- 

sio,  violatlo,  transgresslo,  peccatura.   Hlt.  82.  22. 
'^m'^^^Tj[\Yir\vyabicdrin  (r.  car   c.  ab  i  praef.  vi  s.  in) 


ciatus.    Am.  HI.  4.  12:  piddrte  ipi  vyaltkafi  sydt; 

Hit.  70.   1. 
bilcJMIiM  ^'fo^f^-^dya  m.  (r.  anom.  sd  c.  ava  praef.  vi 

s.ya)    1)  consiiium,    decretum.     Br.  2.   32.    Sa.  4.  6. 

2)  opera,  labor,  studium.    N.  24.  20. 
oSfcI^rTSf»!  ^J'""^'*'^/'"  (^  praec.  s.  j«)  consilio,  de- 

creto  vel   opera,  labore,  studio  praeditus.   B\  45.  11. 

46.  15. 

bi|c|IM^<MIIH   ^J^^^^osisydmi   v.  s6   C.  ava   praef.  vi. 
0<!.|cll^<i|ld  '1'favastiti   f.   (t.  st  d   stare,   esse,   C.  ava 

praef.  vi  s.  ti)  actio  standi,  manendi,   persistendi  ia 

alq.  r.   B'.  16.  1. 
OildO^U  ^'J"^"^'"'''^  m.  (t.  har  hr  c.  ava  praef. fi  s.a) 

1)  vitae  ratio,  vitae  consuetudo,  mores.    Hlt.  18.  21. 

73.  22.    2)  usus,  consuetudo,  mos.    Hit.  87.  15. 
oilHH  vyasana   n.    (^T.  as    conjlcere,   s.  ana)    1)  ne- 

quitia,  vita  dissoluta.   Hit.  8. 17.  36.  lO;  v.  sq.   2)  cala- 

mltas.   N.  7.  13.  Hlt.  71.  5.   3)  attentlo,  intentio,  ani- 

mus  attentus.  Hit.  13.  22. 


offendens,  vlolans,  transgredlens,  peccans. —   vyabi-      Qjfg^y^^^  t</aj«nt/d  f.  (a  sq.  s.  ia)abstractum  sequentis. 
cdririt  quae  adulterio  violat  conjugem.    Hlt.  5.  12.  Hlt.  94.  3. 


oJjy  vyabrja  (Bah.  e   vi  et  abrd  nubes)  vacuus  a  nu- 

blbus.   N.  17.  11. 
!•  Ofjtf  ''^yoy  l.par.  atm.  et  lO.par.  vy dydmi,  vydye, 
vyaydydmi  (gatdu;  ut  vldetur,  ex  i  praef.  vi, 

V.  avyaya  et  vyap)  erogare,  expendere  (pecuniam). 

Hit.  61.  3:  ksudram   dyam    andlocya  vyayamd- 


bi|HI»~l»"l  vyasanln  (a  vyasana  s.  in)  1)  dissolutus, 
llbidlnosus,  nequam  (Wils.  ,,addlcted  to  evil  practices, 
as  to  gaming,  drinklng,  wenchlng").  Hit.62.l4;  avya- 
sanin  Hit.  83.  22.  2)  infellx,  infortunatus,  calamitosus. 

Qi|^(-j  vyasta  (part.  perf  pass.  r.  as  praef.  vi)  turbatus, 
perturbatus,  confusus.   Hit.  102.  7. 


naH    svavdncajd;    60.   10:    kdditan    vyayitam  o?T^  vyasu    (Bah.   e   vi   et   dsu    spiritus    vitalis,    vita) 
avad'iritanca  (mdnsam);   98.  17.  vltae  expers,  raortuus.    N.  11.  39. 

C.  a/>a  negare.  Man.8.60: />.ri/a.r  tv  apavyayamdnaK.  C<Ml^yU|  vydkarana  n.{T.kar  kr  cdpTaef.vis.ana) 
2.   ^J^  vyay   10.  fZT.  vydydydmi  (ksepe  K.  nudi\.;  gramraatlca.    Up.  20. 

ut    videtur,    caus.  r.  i    praef.  vi;    v.    1.  vyay   et  oill^^H  vydku/a  (r.  kul  c.  d  praef.  vi  s.  a)  i.  q.  dkula. 
vyap)  conjicere,  mittere.  N.  16.  15.    Dr.  8.  44. 


^jrpq-  vdisasa  —  ^rj^vjad". 


375 


^ U I ^  vdt-s as a  n.  (a  visasa  [^r.sas  praef.  t'j  s.  a]  S.  a) 

caedes,  clades.   N.  13.  20.  36. 
j^]^if  vdisjra   m.  (a  2.  vis   s.jra)  i.  q.  vis. 
d^dUI  vdisravana   m.    (secundum   Wils.    derivalura 

anomal.  a   visravas  Kuvcri   patre)   Kuvurus,   di- 

viliarum  deus.    N.  13.  23. 
qJ ^ I r-| i   vdisv dnara  (a    visvdnara   [ylsva  producto 

a  et  ndra]  s.  a)  cognomen  Agnis. 
Q^q^   vdis  ajnjra  n.   (a  visama    difficilis,    S.^K")    diffi- 

cultas,  miseria.    N.  9.  20. 
CJ^iUId  vdilnava  (a  visnu  s.  o)  ad  Visnum  pertinens. 

A.  4.  30. 
5Jf^  vyakta  (part.  perf.  pass.  a  r.  ang  praef.  kj  mani- 

festare,  s.  fa,  v.  gr.  548)  clarus,  manifestus,  visibilis. 

B\8.20. —  vyaktam  adv.  manifesto,  certe.   Br.1.33. 

Sa.  5.  92. 
oJfj^  vyakti   f.    (r.  ang    praef.  t'i'   manifestare,   s.  ^j) 

manifestatio,  visibilitas.   B\  7.  23.  10.  l4. 
gjfjT  vjagra  (Bah,  e   vi  et   dgra)   consternatus,   per- 

turbatus. 
jj^ jI^I  vyagana  n.  (r.  o^  se  movcre,  praef.  vi  s.  ana) 

flabellum.   In.  2.  17. 
Q^o^^l    vyatigana    n.    ( r.  nn^    praef.  tw'    manifestare, 

s.  ana)    1)  consonans    littera.     Sa.  5.    25.     2)   barba. 

Br.  1.  28. 
b<yid5tlM  ''/'J''^''"""   11.    (r.  kram    c.  a<j'   praef.  t'j' 

transgredi,  s.  a)  transgresslo,  peccatum.   In.  o.  43. 
OfJSr  f/«'  1.  atm.  interdum  par.  (praet.  redupl.  i'j'«'/a^  <;, 
V.  gr.  417;   duKk  ab  ayacalan^)  agitari,  commo- 

veri,  perturbari  (dolore  vel  timore).   N.  16.  21:  imdm 

...  drstvd    mamd  'pi    vjatate    mana/i;    22.  23: 

hrdajan  vjrat  itancd  "stt;  12.  118:  tvdn  drstvd 

vyatitdli   smS  'ha;    Sa.  5.  46;    santS   na   sldanti 

na  vjrat  ant^;    A.  7.   12:  tato    me    vjrat  itam   ma- 

naK\   B.  11.  3''l:  md    vjratistd  yud yasv a\  14.  2: 

pralaye     na     vyatanti;      Mali.   3.    717:     vrs nayo 

b  agnas  ahkal  pd    vivyatuH   (v.  gr.  417). —    Caus. 


agitare,  commovere,  perturbare.  B.  2.  15:  yat\  hi  na 
vyatayanty  eti  ...  s6  Smrlalvdya  kalpati. 
(Cf.  mant ,  mat ,  ratione  habit;'i,  litteras  m  et  v  facile 
inter  se  mutari;  golh.  tviiho  commoveo,  agilo;  de  lat. 
qualio    V.  put  ,  kunt.) 

c.pra  i.  q.  simpl.  B.  11.  i5:  bayina  pravyatitam 
mano  m  c' ;  11.  20.  23.  2  i.  B.  Scbl.  II.  18.  -il:  pra- 
vivyat  e    rd  g d. 

c.pra   praef.  jo/n  id.   R.  Schl.  I.  38.  16. 
oJfgff  vyatd   f.  (r.vyat    s.  d)   permotio    (ariimi),    per- 

turbatio.  Br.  2.  3.  B\  11.  49. 
^JrJ  vyad  4.  par.  interdum  atm.  vidydmi  (v.  gr.  305. 
417.  436.  457.  546.  563)  perforare,  ferire,  vulne- 
rare  (praesertim  sagittis).  Mah.  3.  709:  vivydda 
hrdayam  patri;  1.  7004:  vidyita  ya  idan  laks- 
yam;  2.94S:  sas Irdiscd  'pi  na  vidyati;  Dr.  8.  13: 
tam  ...  vdnina  vivydd  6  'rasi;  Sa.  6.  5:  kusa- 
kanfakavidd  diigdu.  (Vid.  r^^^drf  a  venator  et  cf. 
%'ad\  vdd';  h\h. Jiadliacltd  „hunting",  fiadhach  ,,veni- 
son'^  fiadhaighe  ,,a  huntsman";y?a<fA  „a  deet\  fiadhail 
„a  wild",  fiadhanta  „fierce,  savage,  ferocious"  cet.; 
anglo-sax.  vccdhan  venari;  germ.  vet.  tveidanon  venari, 
pascere,  pasci;  n>eideman,  nostrum  ff^eidmann;  island. 
vet.  veldhi  venatio;  fortasse  lat.  venor  e  ved-ttor.) 

c.  artu  1)  perforare,  ferire,  vulnerare  post  alium.  Man. 
9.  43:  ttasyati  'Sitll  ...  viddani  anuvid yal aH. 
2)  dislinguere,  besetzen.  Rag  .  13.  5i:  indranildir 
muktdmay I  yastir  ivd  'nuvidd  d  (schol.  gum- 
p'itd). 

c.apa  abjicere,  dejicere,  projicere.  Dr.  6.  21:  purd 
smasdni  srag  ivd  'pavid yati  (sic  ed.  Calc.  pro 
j't' d  'pavidyati);  R.  Schl.  II.  94.  24:  mrdildscd 
'pavidd  dsca  ...  kamalasragali;  trop.  negligere. 
Man.  11.  4l:  agnihotry  apavidyd  'gnin  brdh- 
m  ati  a  li. 

c.  apa  praef.  ti'  dejicere,  evertere.  Dr.  8.  4S:  pravisyd 
"sratnapadam    vyapa  vidd  avrs  ig  atam. 


314  dq^i'<i^*  —  cnfTCgPT^  vuisampajana. 

c.  vari    id.     llil.  17.    17:     riiss"^'''''    parivestitaH;  ^\r.  iiQ.   \2  (uhi  vaidurydni  =  ^tact.  verfurid-iii 

Mah.  1.  1S02.  —  Caus.  iJ.   I.lit.  53.  17.  Mah.  3.  124o3.  legendum). 

i:.pra   id.    Mah.  3.  10047:  pravistito   r6mab'iK.  %^vdidya  m.    I.  (a  vidjrd  scientia,  s.  a)  1)  vir  doctus, 

c.  sam  caus.  id.    Mah.  3.  12SS9:  payodd  nah^astalan  eruditus,  sciens,  sapiens.  Br.2.1.  2)raedicus.  \\.(ivida 

saiives  tariivd.  *•/")  Vedorum  gnarus,  Vedorum  praecepta  sequens. 

%g  v^s   1.  par.  isatdu)  ire;  se  movere.  W^  vdidjuta  (a  vidjul   s.  a)  fulmineus.   Ur.  90.  11. 

-^                                                '  STcIoZI  vdid  avya  n.  (a  vidavd  vidua,   s.y-a)  viduitas. 

^<j*>  vih  i.atni.  (y^ro/a/n^K.  ja/«i?  V.)  operam  dare,  ^     ^ 

*v  Vid.  avdid  avya. 

adniti.  j^..^               ,          ,       .  ^ ,        r       '            r                 t         \ 

— X  cT^T?!  vdideja  (a  videya  \t.  dd  praef.  vi  %.  y  a\  s.  a) 
3"^  vehl  1.  par.   i.  q.  vSll  et  l.  tt?/. 

^vv,                '^           ^  stultus.   Am. 

1.  cf  la/  l.par.  {sosani  K.  joie  V.)  siccari.  Rgv.-V.  ^jq^j^j  t-d j/ia/^/a  (a  nomine  matris  vinatd  Kasyapi 
67.  S  (v.  Westerg.  s.  r.  vd):  na  vdyanti  vdn  tara-  uxore)  cognoraen  Ganidi  (v.  garuifa)-  Su.  2.  17. 
noyaH.     (Cf.  v d  et  v.  gr.  353.  354.)  B'.  10.  30. 

2.  ^  f^j'   1)  quidem,   nempe.    N.  26.  5.  S.  23.    2)  sane,  ^g^^f  f«i>a///a  n.  (a  t//ar/a  s../a,  v.  gr.  581)  inuti- 
vere,   certe.    N.  24.  35.    26.    13.     3)  vero.    N.  24.   6.  litas.  Ur.29. 1  (ubi  f  di/ar//am  lcgendum,  v.  annot). 
4)  si.    Hit.  48.  8:  ye  parddtnatan  ydtds   te   vdi  cRTIrST  ''«'>^'/«  "•  (a  vijdta  s.jra)  impudentia. 
Sivanti  mrtaU   kS.    5)  cxplet.    Sa.  5.  63.  ^  vaira  n.  (a  vird  heros   s.  a)  inimicitia.   B'.  11.  55. 

Q=^jj-  vdiklavya  n.  (a   viklava  commotus,  contur-  cRTTT  vdirdsa   n.    (a  virdga  vacuus   ab   affectibus,   a 

batus,  s.ya)  commotio,  conturbatio  (animi).   N.23. 23.  cupidine,  s.  o)  libertas  ab  affectibus,  a  cupidine,  a  de- 

^IjIIH^  vdilcdnasa  m.  anachoreta.    Su.  3.  5.  siderio.    B.  6.  35. 

^[^-^  vdicitrya  n.(avicitra  s./a)  varietas.  Hit.3.4.  QjfT^tdiVln  (a  vdira   s.  in)  inimicus. 

^g|^.fj   vdisayantd    m.    (a   vigayant    vincens,    s.  a)  %^^^x^  vdirupya   n.   (a   viriipa   deformis,   i.ya)   de- 

vexillum,  praeserlim  Indri  vcxilhmi.    In.  1.  S.  formitas. 

^Sl?Tf%^  vdisayantika  m.  (a  praec.   s.  jAra)  vexilia-  ^-^U\ rl I  vdirupydtd  f.  (a  praec.   s.td)  id.    N.  19.  33. 

rius.    Am.  SJTTxlfrT    vdirocani    m.    (a     virocana    Virocanus, 

bisl^Pd^i  vdigayantikd  f.  (fem.  praec,  nisi  a  viga-  Prahladi   fiiius,  s.  j)  Vairocanis,  Virocani  filius. 

yant  vincens,   suff.  jio   in   fem.)    1)  nomen   plantae,  A.  8.  19. 

Aescbynomene  sesban.    Am.    2)  vexillum.  ^c<T^?T  vdilaksya   u.  (a   vilaksa   s.ya)  perturbatio, 

^f^]-^  vditdna  (a  viidna  s.  a)  sacrificah's.  Sak.  43.  12.  pudor.    Ur.  31.  15:  savdilaksyam. 

^rllM^    t;djVd/ji:a    m.    (a   vildla    [^ldla    praef.  tj]  oIb|«rC|d    ^divasvata    m.    (Vivasvatis    filius    a    vi- 

s.  jA:a)  praedicator,  cantor.  Ur.  93. 10.    Qui  cantando  e  vasvat   nom.  pr.,   s.  o)   Valvasvatus,    cognomen 

somno  excitat  regem.   Am.:  vditdlikd  bod  akdrdK.  Manus  et  Yami. 

^■^-^  vdidarba    (a   vidarb^^a   Vidarb'a    regio,    s.  o)  cTclll^^    vdivdhika    (a   vivdha    nuptiae,    suff.  jAo) 

Vidarb'ensis,    vdidarbt   fem.    cognomen   Dama-  nuptialis,  ad  nuptias  spectans  vel  ad  nuptias  necessarius. 

yantiae.  Sa.  2.  33.   3.  1. 

cfgjf  t/djdur/o   n.   (a  viddra  secundum  Wils.  nomen  cii,li-t-JI<M»-|  vdisampdyana  n.  pr.  Vaisampayanus, 

montis  vel  urbis,  s.ya)  gemmae  genus,  lapis  lazuli.  Vyasi  discipulus.   Mah.  1.  97.  107. 


cidH  vctdla  —  ^g-  rei/. 


373 


Qcfl^  vitala  m.  nonicn   geniorum   malonim,   qui  cor-  c.  ut  i.  q.  simpl.    N.  9.  26:  udvipati  mS  hrdnyam. 

pora    mortiiorum    ingrediuntur   caque   aniniant.     Lass.  c.  pra  id.    R.  Schl.  II.  8.  8:    hayAt  pravSpl.     Part. 

5.  13.  praes.  par.    Sa.  5.  9:   hrdayina  pravipatt. 

cJtIN   -"(T  vijttil  r  -tr  m.  (r.vid  scItc,  s.tdr  ^r)  scicns,  ^^frjfTj  vipat  u  m.  (r.  vcp  s.  n/u)  tremor.    B\  1.  29. 

gnarus.    15'.  11.  3S.  ^r  vira  m.  n.  corpus. 

^^vitt^a  V.  gr.323.  l-^^rT  *"''    '•?"•    (ff«'""  K.   cJ/«^  V.)   se   movere, 

q(^  vetrd  n.  (ut  videtur,  a  r.  r/  s.  /rn)  arundo.  N.12.5.  "^vacillare 

^^  t>^/'  I.  .itm.  i.  q.  vit.  2.   c[p^   fe/  10.  par.  (kalopadiii;    ut  videtur,   denom. 

g^  vida  m.  (r.  f  id  scire,   s.  a)  scripta  sacra,   quattuor  a  vila)  tenipus  indicare. 

numero.     Tria   antiquissima   appellanlur   rc,  yagus,  ^^  vi/d  (.    1)  (ut  videtur,  a  r.t» i/ findere).finis,  limes, 

sAman.     Quartum  est  at^arvan.  rlpa.    N.  13.  5.    Mah.  3.  12S8S.    2)  (v.  2.  vii)  tempus. 

9<i(,HI  f  e''^«"«   f-   (caus.  r.  rirf  s.  ana   in  fem.)   dolor.  Sa.  5.  6.  92.  Lass.  44.  16.  79.  1  infr.    Sa.  5.  92.      (Lit. 

Sa.  5.  2.    6.  31   (lege  i;eVa«aj<J  ciram).  ^^/^^  sero,   «'t7(/m/nr,.f  serum.) 

QA,I^'  »'eVa«g-«  m.  (e  veVa  et  a/i^a  membrum)  scripta  g^  ^^.^^  ^    pj^j.    j   ^    ^   ^^.^ 

quae   ad   Vedos    speclant;    agunt   de   pronunciatione. 


grammatica  et  prosodia,  de  obscuris  vocabulis,  de  riti- 

bus  sacris  et  astrologia. 
C^A  |i^  viddnta   m.    (e   vida    et   dnta    finis)    doctrina 

theologica    et    philosophica,     quae    Vedls    innititur. 

B\  15.  15. 
y  [^■v/d/,  Q<n  vedi  {.  locus  sacrlficli,  altare.  Nal6d.l.9. 

Sak.  43.  8. 
^^  vid'a  m.  (r.  vyacC  correpta    in    vict   cura   guna   et 

S.  o,   y.  viiana,   vidin   et   gr.  305.  417.  457.  546) 

vulneratio,  perforatio.   Am. 
^^jTq'  vidana  n.  (r.  vyad   correpta   in  vid    cum  guna 

et  s.  ana)  Id. 
■^fj^oyedds  m.  (r.  d'd  praef  vi  cum  gun.i,  abjecto  «, 

s.  aj,   V.    l.Did)    1)  deus   Brahma.    Am.  (v.vid'd- 

tdr  -tr).    2)  Sivus.    A.  10.  57. 
^(Yrfr\^vid  in  (r.  vyad    correpta  in  vid    c.  gnna,   s.  /n, 

y.vida,  vidana)   perforans.    Ur.  84.  2  infr. 
^rj  vip    l.atm.    tremere.     N.  5.  17:    vipamdni   'dam 
abravtt;    14.  15.    B'.  11.  35 Part.  praes.  par. 

la.S.AS:  vipantt.     (Ct.vip,  vay,  germ.  vet.  iveibon, 

iveipdn  fluctuare,  agitari ;  fortasse  bibin,  pibin  tremere, 

mutato  V  in  b,  p,  nisi  pertinet  ad  bt,  bib^imi.) 


cjlcjy  vivt    2.  atm.    (kdntigativy dp t iksi papra  ga- 
nak  ddanisu;    forma    redupllcata    cum    guna    In 
syllaba  redupllcatlva,  cf.  gr.  498)  deslderare,  Ire,  oc- 
cupare,  implere,  conjlcere,  generare,  edere. 

cf5J  vi sa  m.  (r.  vis  s.  a)  1)  domus,  v.  sq.  2)  vestis. 
N.  13.  50.  (Gr.  ci/CO?,  lat.  vlcus ,  golh.  veihs  n.  vicus, 
ihem.  veihsa,  gerni.  vet.  ivlch  m.  id.,  nostrum  PVeich- 
Bild;  Wl.ukis  aedes  rustlcae  [Ruhig:  „die  Wohnung 
auf  einera  Bauer-E  rbe"],  li^/H/n^aj  pater  famlllas, 
uAr/n/rf^e"  mater  famlllas;  boruss.  vet.  (va/j-;t)a///n  heram, 
matrem  famlllas,  Hausfrau;  polon.  (vies  vicus.) 

■^[^X{r\visman  n.  ( r.  vis  intrare,  s.  man)  domus. 
N.  21.  16.  30.   In.  5.  18. 

'^f^7X\  visyd  f.  (r.  vis  s.ya  in  fem.)  meretrix.  Meg  .  36. 

^fXjf  visa  m.  (ut  videtur,  e  visa,  mutato  s  in  s)  vestis, 
ornamentura.    In.  5.  58. 

3"'^  vist    1.  par.   clrcumdare,    clrcumvolvere,    vestire. 

Mah.  1.   1800:  b'dgina  ...  avistyata;  Man.  1.  49: 

tamasd  bahurupina  vis i itdh';  }iit.7.\0:  vastra- 

vistitaH.  —     Caus.   id.     Rag\  11.  52:    mitildA    sa 

vistayan  ...  baldHi;    Mah.  1.  ISOl. 

c  upa  \.  q.  simpl.   Mr.  218. 


312 


arj  vrsa  —  ^tt^  velasa. 


51TT  vrsa  m.  (r.fori  vrs  irrigare  [semine],  s.  a)  taurus. 

(Primitive   mas    in    universum,    v.  vrsana.     Ad    rad. 

vars    vTs    nunc    etiam    traxerim    gr.  «aG"'(]y,    aamv, 

quod  supra  [p.  62]  minus  apte  cum   rsnbd  compara- 

vinius,   quod  ipsum  e  vrsaba  mulilatum  esse  videtur; 

lat.verres,   nisi  pertinet  ad  grsfi  q.  v. ,   per  assim.  e 

verses   explicaverim ;    fortasse  hircus  e  vircus  pro  var- 

cus,  V.  T  vnrs  rrs;  lit.  weriw  vitulus;  Tuss.vol  taurus, 

cum  /  pro  r;  fortasse  germ.  vet./nr,  tliem./irTrri  taurus, 

mutato  V   in  /,   rs   in   rr   per  assimii.;    hib.  braiche  „a 

stag,   a  buffalo",   v.  vrlaba.) 
qI (J II I   vrsnna  m.   (r.  vars   vrs    s.  ana)  scrolum,  testi- 

culus.      Am.:     musko     Znd  akos  6    vrs  anafi.       (Vid. 

vars  vrs,  vrsa   et   cf  gr.  ooy^ic,   V.  Benfey  1.  329; 

fortasse    lat.  verelrum    mutilatum    est    e    verselrum   e 

perdito  verbo  verseo  =:  scr.  caus.  varsdyami  [v.  gr. 

comp.  109°'.  6] ,  ita  ut  proprie  sit  instrumentum  irri- 

gandi  [seminej,  cf.  verres  et  v.  vrJa.) 
^mfyivrsan  m.  (qui   pluit,  pluviam  demittit,  rad. 

vars   vrs    suff  ari)  cognomen  dei  Indri.    Am. 
blU"d5T   vrsadvaga    m.     (qui    taurum    in    vexiUo 

gerit,  Bah.  e  vrsa  et  d'vngd)  cognomen  Si vi.   Am. 
gnrVJ'  vrsaba  m.  (a  r.  vnrs   vrs    s.  un.id.  ab  a)  taurus, 

bos.     Hit.  46.  13.      (Vid.  vrsa    et   cf.  hib.  braicheamh 

„a  stag,  a  buffalo".) 
gTTf  vrsl  (.   anachoretarum   e   Cusa  gramine    confecta 

sedes.    Sa.  3.  3. 
(=j|^  vrsfi  t.  (r.  vars   vrs    s.  ti)    pluvia.    Meg\  20.  55. 
Qrj%(Tf  vrJni    m.    (varJ    vrs    s.  urijd.  ni)    1)   aries. 

2)  nomen  Yadus   prognatorum.   B\  10.  37. 
blE?<j -ol    vrhadasva    m.    (magnos    equos    habens, 

Bah.  e  vrhdt  et  dsva)  nom.  pr.    N.  p.  3. 
qTS'^  vrhdnt    (nom.  m.   vrhan,    fem.  vrhatt  ,    part. 

praes.  r.varh  vrh  crescere)  niagnus.  H.  2. 25.  Dr.  6. 6. 

(Vid.  maha  nt.) 
H R 4-f^ I «-{  vrhaspati  m.  (e  vrhas,   quod  seorsum  non 

invenitur  et  magnitudinem  significare  videtur,  a  varh 


vrh  crescere  s.  as,  et  pdti  dominus)  Vrhaspatls, 
Aiigirasi  fih'u$,  deorum  magister,  etiam  planeta  Jupi- 
ter  vel  ejus  dominator.   Sa.  2.  15.  B'.  10.  24. 

3"  f  e  1.  par.  9.  atm.  (^tantusantdnS  K.  sfdtdu  V.; 
anom.,  v.  gramm.  410.  431.  466.  543)  texere,  suere. 
^gv.Gi.S:  indrdfd  'rka?n  ahihatya  uf  u/t  „Indrae 
hymnum  propter  Ahis  caedem  texuerunt.  (Cf.  uj; 
lat.  vieo ,  gr.  il-TOlOV,  lit.  u-dis  textura  [=  scr.  dii 
actio  texendi],  du-dziu  texo;  hih. _fighim  „1  weave, 
plait,  tvfist",  figh-te  ,,woven,  conlext"  \gh  =  y  Tou 
cT^TTTiT  V dy dmi^,  fuaghaim  „1  sew,  stitch";  germ. 
vet.  T^'AB  texere  \yviba,  ixab,  wnbuines~\  retulerim  ad 
scr.  vdpdyami,  sicut  sanscrite  secundum  generalem 
regulam  sonaret  caus.,  pro  quo  anomale  v dydydmi, 
V.  gr.  466.) 
c.  pra  assuere,  affigere.  B  .  7.  7:  mayi  sarvam  idam 
protan  sutre  manigartd  iva;  Mah.  1.  '(316:  sa 
rakJibis  tdir  agndta?i  siili  proto  mahdt a pdK. 
Transfigere.  Rag.  9.  75:  Jalyaprdtam  prSksya 
...  muniputrain  {scho\.  v dn{'igrena    sy&tam). 

^Tf  v^ga  m.  (r.  vig  s.  a)  celeritas,  impetus.  H.  1.  12. 
4.  18.  N.  13.  9. 

c\^\^^v  e  g  a  t  d  s  adv.  (a  praec.  s.  tas)  velociter. 

^J\i3\^vegavant{i  vega  celeritas,  S.  vant  vat)  celcr. 

qJmi    veri   1.  par.  atm.  (gndnacintdniJdmanS  IL.   ni- 
Jdmane    vdditrdddtiagamanagndnacintasu 
V.;  scribitur  etiam  ven)  cognoscere,  cogitare,  audire, 
instrumentum  musicum  sumere,  ire. 

Q[tj|  v^ni  f.  (ut  videtur,  a  t.  ve  s.  ni  pro  ni)  plexus 
crinalis,  crines  in  nodum  collecti,  praesertim  viduarum 
vel  uxorum,  quarum  marlti  absentes  sunt.  Nalod.  3. 27. 
Meg .  18.  30.  80.  97. 

5j|jl  viriu  m.  arundo  Bambus. 

^^fj  vitana  n.  stipendium,  merces.   N.  15.  6. 

^j:j3^  vetasd  m.  arundlnis  species  (WIIs.:  Calamus 
rotang).  N.  12.  112.  (CLvitrd,  ht.vitex,  vttis, 
gr.  iTSCt,  gerra.  vet.  ivida  salix.) 


^ira'  ^'^'^^'  ~  o^f^  i'.'nda. 


371 


^\f^  vlcim.  f.  unda.   Ilit.  107.  7. 

cOsT  ''^^  '°-  !'*''•  ventilare,  afflare.    R.  Sclil.  II.  26.  11: 
vy agiiiidb ydiiia ...vigyate  nu  t avd  "nanam; 
Gat.  15:  vdfuvigita.      (Cf.  vig,  lat,  vigco.) 
C.  onu  i.  q.  simpl.    In.  2.  9:  vdyub  iscd  'nuvi gilaU. 
cut  id.    In.  2.  2. 
c.  upa  id.    Mah.  1.  130S. 
(l^yj  i'/Vo  n.  semen.   Dr.  8.  10. 
Q^IIJII  vind  {.  citiiara,  lyra. 
d(\^  vita  V.  i  praef  t'i,  et  r.  vyS. 
CJ  IriHr^^   vitamatsara  (Bah.  e  f/^/fl   qui  abiit,   pro- 

fectus,  et  matsdra  invidia)  profectara  invidiam  habens, 

liber  ab  invidia.    In.  4.  S. 
cJlriM'^  ^'iic^^-f^f^y^  (Bah.  e  vita  profectus  et  manyu 

moeror)  profectum  moerorem  liabens,  liber  a  moerore. 

Br.  1.  6. 
^t^  f //  /'  f.  (ut  videtur,  a  t.  vi  ire,  s.  unad.  ta  in  fera.) 

via.   Sak.  45.  3.  In.  2.  12. 
^^fy  vt dra  (r.  ind   praef.  vi  s.  ra  ejecta  nasah')  clarus, 

purus.   Am. 
Ql  I  \   vir  10.  atra.  (vikrdntdu  K.  sdurjre  V.;  ut  vide- 
tur,  denom.  a  vird)  fortem  esse,  fortitudinera,  po- 

tentiam    ostendere.     Rgv.  116.  5:    tad    avirayeldm 

..  .aJvind  ,,iilud  potentiae  specimen  dedistis,  Asvini!" 
^hj  vtrd    1)  m.  (fortasse  e  vdra   e   var   vr   cl.  10  vd- 

rdydmi  arceo)  heros.   Dr.  2.  7.   2)  n.  arundo. 
^JTTJJ  vtrana  n.  graraen  fragrans  (Andropogon   rau- 

ricatum).    Am. 
oTflTnTT  *'''"'?'   f-  (s  praec.  s.  in  in  fem.)   nomen    flumi- 

nis.   M.  5. 
gmjy  «/'rud     f.    (primitiva    forma    radicis    ruh    cre- 

scere   q.  v. ,    praef.  vi,    producto    j)    planta    repens. 

Ur.  31.  4. 
di\l\  virya   n.   (a  vtrd    s.  ya)    vis,    robur,    fortitudo. 

In.  4.  S.   H.  1.  L 
5jJJf5J^r/V/ai'araf  (a  praec.   s.  vant   vat)  vi  vel  for- 

tltudine  praeditus. 


^^  vuiig  1.  par.  {tydgii;   scribitur  rug-,  gr.  110"')  re- 

linquere. 

^tjjr  '"".'    10.  par.    {ksilydin    K. ;    scribitur    t>u/,    gr. 
o 

110"')  pcrire.     Cf.  t/n;,  buf. 

qf^  vrka   m.  hipus.      (E   varka    [v.  gr.  12]    unde    ilt. 

ivilka-s,    debiiitato   a  in   »',   mutato  r   in  /;    russ.  volk; 

goth.  vulf-s,  them.  vulfa^  mutat.i  gutt.  In  lab. ;  gr.  XvKOg 

per   metath.   ex  uXnog  pro  FaA^of,   correpta   syllaba 

Fft   In    U;    lat.  lupus    ex    ut/ius    pro    ulcus;    hih.  breach, 

brech;  pers.  tiij   gurk,  mutato  t'  in  g^.) 
cJ^+il^A^  i'.rArod«ra  m.  (Bah.  e  praec.  et  uddra  venter) 

cognomen  B  imi. 
HttI  vrksd  m.  (ut  vldetur,  a  r.  t» arfi  rrft  crescere,  suff. 

un:id.  s  a)  arbor. 
3"J?{J^  vrgind  a.  (r.  varg    vrg  s.  ina)  peccatum.    Am. 
pj-pj   vrttd    V.  vart    vrt. 
pf-p^lYf  vrttdnta   m.  (e  praec.  et   a'n/«    finis)    1)  casus, 

eventus,  res,  res  gesta,  historla.    N.  4.  23.   Hit.  72.  17. 

Ur.  86.  4  infr.   Lass.  9.  9.    31.  9.    2)  status,  conditio. 

Ur.  37.    1;   V.  sq. 
g^J^  vrlli    f.    (r.  f  ar/    vrt    s.  //)     1)  status,    condillo, 

vitae  ratio,  versandi,  agendl  ratio.    Sa.  5. 46.  B'.  14.  IS. 

Lass.39.13.  40.19.  Meg.8.  91.  2)  victus.   Hit.36.21. 
y^  f  r/;-a  m.  Vrtrus,    nomen    Daityi,    quem   Indrus 

occidit. 
d 5|i(l>i  vrtr asatru  m.  (Vrtrl   inimicus,  e  praec.  et 

sdtru  inlmicus)  cognomen  del  Indrl.    In.  2.  23. 
Qlpjri^l  i'.r//-afta/i  m.  (Vrtrl   occisor,  e  vrtrd  el  han 

occidens)  cognomen  dei  Indri.    In.  2.  26. 
Hy I  vrtd  adv.  frustra,  incassum.    II.  4.  13.  50. 
QJ  ,.J    vr dd  d    V.  V  ard    v  rd  . 
oiTH^    'T'^'^'    f-    (r.  vard     vrd     crescere,    s.  i i)    actio 

crescendi,    Incrementum,    successus,    feh'citas.     M.  19. 

S;i.  6.  22.  24. 
pT^  vrnta  n.  petiolus,  pediculus.    Am. 
pi^A    vrndd   m.  n.  grex,   caterva.    Ritu-S.  1.  23.   Lass. 

45.  10.  Meg\  64. 

47* 


370 


TcTrpiT  visanna  —  cfj  vi. 


f^fqrq-  viianna  v.  sad  praef.  vi  (gr.  542).  fcl^^d^WH-''''''"''"''''"'  ^*^*^'  ^*  praec.  s.  i«j)  fuse,  co- 

f5jTfj:j-  viiaina  (Karni.  e  vi  et  sama  similis,   aequalis,  piose.   B'.  11.  2. 

ad  aiialogiam  r.  80)    1)  dissimilis.   H.  1.  39.   2)  iniquus,  T^cf^HlTjf  vistirna  v.  star  (stf)  praef.  vi. 

non    acqiius,    asper.      Subst.  n.    locus    iniquus,    asper.  joH-r?! 1 1 [rTT  ■visllrnatd    f.    (a    praec.    s.  td)    latitudo, 

H.  1.  16.   N.  13.  ll.    3)  subst.  n.   difficultas,   molestia,  magnitudo,  amplitudo.    Hit.  90.  l6. 


miseria,  discrimen.   N.  8.   13.   10.  1.   B'.  2.  2. 
fg7:f?j  viiaya  m    (r.  si  praef.  t'j   s.  n)    1)  res   sensibus 

obvla.  B'.2.  59.   2)  regio.  H.2. 13.   3)  terra.  Ur.  8. 17. 
ioj  U  k4  *•!'' '  •' "/'"  "1- (e  praec.  s.  m)  mundanus.  Hit.  9.  II. 


■fgf^rf^  xispaita  V.  r.  spas. 

fcI^i-I^M  vismaya  ra.  (r.  jmi  ridere,  praef  ti'  s.  «)  ad- 

miratio,  stupor. 

ioll*;*-lrT   vismita  V.  .r/ni'  praef.  ri'. 


iclMIUI  viiana  m.  n.  (r.  2.  i;/i  s.  part.  praes.  atm.  ana)      f^^  fiVio  aer,  solura  in  sequentibus  composs.  invenitur. 
1)  cornu  (besliae).  IIIt.108.4.  Mah. 2.2113.  2)  rostrum,  (Vid.  vihAyas.) 


proboscis.    3)  dens  eniineiis  (e.  c.  apri).   Dr.  8.  21. 
icj U I ''j  vii dda  m.  (r.sad  sidere,  tabescere,  praef.  t;i  s.  a) 


fcT^^"l'  vihaga  m.  (e  praec.  et  ga  iens)   avis.    Dr.  6.  2. 
N.  12.  16. 


consternatlo,    conturbatio,    terror.     Su.  2.   25.    4.   20.      f^^^  vihaiiga  m.  (e  viha   aiir   in   accus.  et  g-«  iens) 
Dr.  8.  3.  B'.  18.  35.  avls. 

f^pqjf^-a  t-iifid/n  (a  praec.   s.  in)   conturbatus,   animo      fcT^^<7  vihaiigama  m.  (ex  accus.  vocis  viha  aer  el 


consternatus.    B  .  18.  23. 
f^u  viiu  adv.    1)  multum.   2)  aeque. 
f^cj^  viiuva  n.  (a  praec.   s.  a  vel  va)  aequinoctium. 

Hit.  114.  22. 
f^tJQJyi  viiuvant   n.  (a   tiiu    s.vant   vat)  id.    Am. 
fcf^  viita    V.  vis,  vii. 
\ci'rii  viitara  m.  (r.  star   [j/.r]    praef.  ii   s.  a,    nisi  a 

viita  sedens  [r.  vis']  s.  ra)  sedes,  sella.    Ur.  92.  S. 
lclfel  '"'ifd  f.   V.  3.  tii. 


wm, 


vtinu  m.  deus  Visnus. 


f^^   ti'j«  n.  fibra  nymphaeae.    Meg  .  11. 
f^^j  jf  visarga  m.  (r.  sarg  srg  praef.  t^i  s.  a)  emissio, 
crealio.   B'.  8.  3. 


gama  iens)  avis;    {(.m.  vihaiigamd.    N.  16.   15. 

fcl^rllT  "rf  ^■'7'«f'"''  -tr  m.  (r.  har  hr  capere,  ra- 
pere,  praef.  vi  s.  tdr  tr)   raptor.   Dr.  8.  46. 

fcl ^ I if y  r ift d/ a  j  (t.  haj  ire,  praef.  ri  s.  a j)  1)  n.  aiir. 
Am.   2)  m.  avis.   Am. 

fcI^lilMI  vihayasd  adv.  (instr.  praec.)  per  aerem. 
H.  3.  5. 

fcl^U  '''7'"''o  ni-  (r.  har  hr  capere,  praef.  vi  s.  a) 
1)  ambulatio.  B'.  11.  42.  2)  oblectatio,  voluptas,  gau- 
diuni.    Su.  1.  3i.    4.  6.    3)  templum.    Hit.  49.  10. 

f^sjfrin  t'i'ftdri'«  (r.  har  hr  praef.  f  i  s.  in)  pervagans, 
peragrans.    Hit.  16.  21. 

Ic|l5»d  '''?"'«  V.  d  d  praef.  t;i'. 


fclHsr^T  visargana  n.   (r.sarg  srg   praef.  t-i  s.  ana)       lOl^JH   vihina    v.  hd   praef.  vi. 


relictio.    N.  10.   15. 
fi^^fr^fivis  arpin  (r.  sarp  srp  praef.  fi   s.  in)   egre- 

diens.    Ur.  10.  18. 
f^^-j  \|j|  visurana  n.  (r.  sur   praef.  t'i   s.  ana)  moeror. 
f^^fjv  vistara  m.  (r.  slar   str  vel  star   [stf\   praef. 

fi  s.  a)  expanslo,  extensio,  amplitudo,  copiosa  narratio. 

Su.  1.  1.  Sa.  2.  6.   N.  12.  76".  B'.  10.  19- 


fcl<ra^l  vihvala  (r.  hval  se  movere,  praef.  fi  s.  «)  agi- 

tatus,  commotus. 
qJ"!  t'i  2.  par.    1)  ire,  adire.    Rgv.  35.  9:   vSti  suryam. 
2)    adipisci,    accipere.     Rgv.  76.   4:    veii    hotram. 

3)  desiderare,    araare.    Rgv.  48.  6:   padan    na    veti. 

4)  comedere.    Rgv.-V.  57.  6:    vyantu    havlftsi  (v. 
Westerg.  et  cf.  vlg.) 


f^y^l  visahlid  —  fsfq  visa. 


3G9 


j^u| j-|'  visaiikd   f.   (r.  saiik   timerc,    pr.ief.  vi   s.  4) 

suspicio,  dubitatio.    N.  24.  41.     af /.ja/iAa  dubitationis 

expers.    N.  4.  12. 
(^i^lti     visada  albus,  candidus.    Meg'.  41.  52.  59.  64.  71. 
(^i^lHg^l  visdk'd  f.  (Bah.  e  t;i   et  sdk'd)  niansio  lunaris 

XlVta.    Ur.  8.  5  infr. 
fol S.I I ^ fi    vis&rada  peritus,  gnarus.   N.  12.  86.  20.  26. 
fcJSllci  »"•*«/«  (<■•  -ta/  sternere,  praef,  vi  s.  a)  magnus. 

N.  16.  9.  B\9.  21. 
fy I^Hjj    visik'a   m.   (Bah.   e   vi  et   j'i/cd     [ved.  jiArd] 

crista)  sagilta.  A.  9.  2.  10.  23. 
f^ropg"  visista  V.  jji  praef.  f». 
fc< f^l 'd d I  lisisidtd  f  (a  praec.  s.  <4)  abstractum  prae- 

cedentis,  houor,  ornamentum,  Auszeichnung.    Hit. 

7.  19. 

IdSliUj   visirna    V.  sar  {sf)    praef.  vi. 

IdiUti  visudda   V.  jud    praef.  fi. 

I^yj ^ I ^;^ ,.1  t; jiu dda tman   (Bah.   e   praec.   et    dtmdn 

anima)  puram  auimam  habens.   Su.  4.  21. 
f^ilif^  visuddi  f.    (r.  sud    purificari,   praef.  vi   s.  ti) 

purificatio,  lustratio.  B  .  6.  12. 
j^2TCcff  visuska  (Karm.  e  vi  et  suskd  [ved.  suJkd^) 

valde  siccus.   Ritu-S.  1.  15. 
f^i^|M    viseJa   m.   (r.  Jis  distinguere,    praef.  tj    s.  a) 

1)  differentia ,  discrimen,  distinctio.     viJeJ^na  prae- 

cipue.   In.  5.  59.  N.  2.  23.  Sa.  5.  4l.   2)  species,  genus. 

B'.  11.  15. 
I^yqf^^i  ujieia/a  j  (a  praec.  s.  tas)  praecipue,  prae- 

sertim.   N.  15.  3.  19.  7. 
jofjjfyyTi  rijod  jn  (caus.  r.  Jud    praef.  vi  s.  j''j)   puri- 

ficans. 
fofmfj^^  t'j'j'<5d  j7ro  n.   (a  praec.   s.tva)   puri£catio. 

Hit.  96.  10. 
fy UjjMlJl  viJoJana  m.  (caus.  r.  JuJ  siccare,  praef.  vi 

s.  ana)  qui  exsiccat.  A.  8.  S. 
Td^stT  viJrabd  a  V.  Jramb. 
loli4i-H  visramb'a  ta.  (r.  Jramb'  praef.  t;  j'  s.  a)  1)  fidu- 


cia,  confisio.   2)  familiarilas.   Hit.21.4.  25.  17.  29.  12: 

V iJ rarnb  dldpa. 
fcl^m    viJrdma    m.    ( r.  Jrain    praef.  vi   s.  a)    quies. 

Hit.  32.  /l. 
TolSrrT  ^''Jruta   V.  Jru  praef.  t;j'. 
J3fg'  tjjia    1)  omnis  (v.  gr.  254).    2)  Geniorum   ordo. 

In.  2.    13.      (Lit.  ivissas   totus   per   assimil.   e   ivisivas, 

YiX.Dvissai  omnes  =:  scr.  f  t.s'r^;  russ.vesj  omnis,  totus.) 
fora^jTqTq  t;jj^ra/far/nan   m.  (omnia   facta   habens, 

i.  e.  omnia    faciens,    e   praec.    et   kdrman   factum) 

Vis  vakarmanus,  dei  Brahmae  filius,  deorum  artifex. 

Su.  3.  10. 
It^^chfl    t'j'j  (aXr.r/    m.     (omnia    faciens,     e    viJva 

omnis  et  krt  faciens)  id.  Su.  3.  10. 
J^f^r^jj  viJvasta  V.  Jvas  praef.  rj'. 
I  ci  ■=!  I  oj  *^l  y  ^rTfT  ^'^v^^osuprab  fti  m.  (e  viJvdvasu 

Visvavasus  elprabrti  q- v.)  nom.  plur.  viJ vdva- 

supralirtayas  Visvavasus    et   ceteri   Gandarvi. 

In.  2.  IS. 
loj^cllH    viJvdsa    m.    (r.  Jvas    praef.  i  j    s.  a)    fiducia, 

confisio.    Sa.  5.  41. 
!•   rGTCf  t"-5'    1-  par.   {secane)    conspergere.      Cf.  varJ 
V  rs. 

2.  roTCr  t'j'i   3.  par.  atm.  in   dial.  ved.    1)  visitare.   Rgv. 

27.  10:  tad  vividdi  ,,illud  (sacrificium)  visita". 

2)  congredi   (ad   pugnam).    Rgv.-V.  18.   15:   indrena 
...    veviJdnd/i     (schol.  jrudddri  aii      saiigat  dh). 

3)  comedere.     Rgv.-V.  3.   4:    jravam  .  ,  .    vivekJi 
(schol.  b'aksayasi).      Vid.  Westerg. 

c.pari  caus.  i.  q.  pariv eJay dmi.  R.  Schl.  I.  13.  19: 
svalaiikrtdJca  puruJd  brdhmandn  parjrave- 
Ja/an;    Man.  3.  22S. 

3.  fsrCf  '■'•s  9-  par.  (viprafdgc)  disjuDgere,  separare. 

vistd  f.  slercus;   v.  4.  t;j'i. 

4.  f^T]  t>ji  f.  (nom.  vit,  r.  3.  viJ)  stercus.   Am. 

f^q  f  jia  m.  n.  (r.  1.  t;i'i  s.  a)  venenum.  N.  4.  4.  (Lat. 
virus,  gr.  ics  e  FJCros.) 

47 


368 


T^S^^Vi*. 


c.  u/ia  coiisIJere,  sedem  capere,  c.  loc.  N.  21.  30:  ra- 
topasla  u />ii  V is al \  Sa.  5.  62:  bilmdv  upavi~ 
teJa. —  upaviita  qui  consedit,  sedens.  N.  12.  27: 
sayanain  upavistan  va  stitah  v d. —  Caus.  facere 
ut  coiisiJat.    Iii.  2.  20. 

c.  upa  praef.  upa  (^upopavis)  1)  considere  apud  alqm. 
Mah.  3.  1J777:  tain'  as Inam  .  .  .  upopaviv is ur 
f  aks dJi ;  R.  Sclil.  I.  4.  26:  upopavistah  sacivdili. 

2)  considere.  updpavisfa  qui  consedit,  sedens. 
Mah.  1.  6.959:   updpav is  td   mancc s  u. 

c.  upa   frael.prati   exadversus    alqm    considere.    Mah. 

2.    1156. 
c.  upa    praef  sarn  considere.    Mah.  1.  6970. 
c.  ni  atin.  iiiterduni  par.  1)  intrare.  Mah.  1.7566.  2)  con- 

sidere,  castra  ponere.    Man.  7.  ISS.  Mah.  1.  6960.  3.  66l. 

3)  uxorem  ducere.  Mah.  1.  1S52:  niveksye  isan- 
sayati  sandmniii  yadj  ahaii  kanydm  upa- 
lapsje  kaddcana;  1S60:  niv isasva.  4)  adniti, 
operam  dare,  studere.  Man.  2.  S:  s vad  arme  nivi- 
seta.  —  nivisla  intentus,  studiosus.  Mah.  1.  I7l. — 
Caus.  1)  nivesay dmi  facio  ut  intret,  introduco. 
R.  Schl.  II.  42.  2S.  Dr.  3.  6.  2)  facio  ut  considat. 
Rag'.  5.  k2.  3)  morari,  facio  ut  habitet.  Mah.  1.  '1424: 
nyavesayata  tdm  bdrydii  kuntin  svab  avane 
prabuK.  4)  pono,  inipono,  adjungo,  annecto,  iliigo. 
Sa.  5.  105:  vdrne  skand  e  .  . .  b  ar tur  bdhun  ni- 
vesya,  Su.  3.  11:  ratndni  tasyd  gdtre  nyave- 
sayat;  M.  39:  pdsan  tasmin  sriige  nyavisayat, 
5)  facio  ut  uxorem  ducat.    Mah.  1.  713S. 

c.  ni  praef  vi  caus.  facere  ut  considat,  ponere,  imponere. 
Gita-G.  12.  5. 

c.  ni  praef.  sam  considere.  sannivista  qul  consedit, 
sedens.  B.  lo.  15:  sarvasy acd  'hah  hrdi  sanni- 
vistali.  —  Caus.  1)  facere  ut  considat,  castra  ponat. 
Mah.  3.  665.  2)  ponere,  locare.  Rag\  12.  5S:  hatvd 
balinah  vtr.as  tatpade  ...  sugrlvah  s annya- 
visayat;    Man.  1.   l6. 


c.  nis  frui,  vesci,  edere,  LILere.  Rag.  9.  35:  nirvivisur 
madu  (schoi.  ^a/7uA');  4.51:  nirviiya  ...  standv 
iv a    disas   tasydli   sdildu   malayadardurdu. 

c.pari  caus.  mlnlstrare  (alicui  cibos).  Mah.  1.  7182: 
tdiicdi  'va  vrddam  parivSsy a  tdhsca  nara- 
pravirdn  svayam  apy  ab  uhkta\  3.  8619.  (Vld. 
vis    ^Tiet.  pari.) 

c.  pra  intrare.  N.  14.  3.  21.  2.  —  Caus.  facere  ut 
intret.  Mah.  1.  4427.  Ponere  cum  loc.  Man.  8.  38: 
arddaii  kose  pravesayet. —  Desld.  intrare  cupere. 
Mah.  3.   10836:   praviviksato  ^sya  sdildn   iman. 

c.  pra  jpraeL  anu  intrare.  Mah.  1.  795.  7762.  3.  1217S. 
Coire  (cum  femina),  c.  acc.  Mah.  1.  4275:  kdusalyS 
devaras    ti   Ssti  s6   Cdya   tvd   'nuprav iksyati. 

c.  pra  praef.  jam  intrare.  Mah.  1.  3303.  Coire  (cum 
femina).  Mah.  1.  3024:  bdrydm  patiH  sampra- 
visya. 

c.  sam  1)  intrare.  Mah.  1.  674 1.  Coire  (cum  femina). 
Man.  3.  4S:  sahvisid  drtave  striyam.  2)  appro- 
pinquare.  Mah.  3.  l4505:  gand  arvdscd  'pi  yan 
divydFi  sahvis anti  naram  buvi.  3)  decumbere. 
Mah.  3.  13l49:  puskarinitire  sahvivesa  talali 
saydno  mad  uraii  gitam  asrrvot,  4)  concumbere 
(viro),  c.  saha.  Mah.l.  47l2:  vardrohi  ...  sahvi- 
sitd  mayd  saha.  —  Caus.  facere  ut  decumbat. 
Mah.  1.  4274. 

c.  sam  praef.  anu  post  ah'quem  decumbere.  Rag  .  2.  24: 
suptdm  anusahvivisa  s u p  t  6  1 1  i t  dm  prdtar 
anudatist  at. 
2.  JcJSI  ^i^s  m.  (nom.  vit.,  r.  vis)  Visus  i.  e.  vir  tertii 
vel  agricolarum  et  mercatorum  ordinis.  In  dialecto 
vcd.  pl.  visas  f.  homines  (in  universum).  vispati 
bominuni  dominus,  rex.  (Vid.  Rosenii  Rgvedae  Spe- 
ciraea  p.  10  et  11,  Lassen.  Anthol.  p.  143  et  cf.  h't. 
wies-paiis  ein  hoher  Herr,  ein  Landesherr, 
wies-palene  eine  hohe  Frau,  wiel-palauju  regno, 
impero,  palauju  =  scr.  pdldydmi,  v.pdl.) 


fcJTT^  virdtra  —  f^pjiyis. 


367 


fcjM^  virdtra  n.  (Karra.  e  vi  et  rdtra  nox,  v.gr.613)  fgjoffrFU" """■''"  (■"•  *""■'  ^^'  praef.  vi  s.in)  se  aver- 

serum  noctis  (?).   S;i.  6.  28.  32.  teus  (in  pugna).   Sl  7.  12. 

j^.j^   virii<f'a    V.  ruh   praef.  t»i".  fcfcTS^    vivarddana    vel    frJoJ''-f^    i;it^ard'nna    m. 

(^.jq  viriipa  (liah.  e  vi  et  ru/>d  forma)  deformis.  (a  forma  caus.  radicis  vard'   vrd    crescere,   praef.  vi 

P-i.jq.jM   vinipartipa   (Bah.    e    vinipa    deformis    et  s.  ana)  amplificator.    N.  9.  6. 

ril/>a  forma)  deformem  formam  habens.   H.  2.  5.  fcld^cl ?!_♦"'»"»•'»"'"'  m.  (nom.f  j va^ydH^sol.  Sa.2. 15. 

fcfjl^   vir6d'a   m.   (r.  rud'   impedire,    praef.  rj   s.  a)  f^^R^  vivdda  m.  (r.  rad   praef.  t'i  s.  a)  rixa,  contra- 

discordia,  dissensio,  inimicitia.   Su.  3.  21.  dictio.   Lass.  21.  10.  36.  20  etc. 

f^(J]i^J(r\vir6d'in    (r.  rud'   impedire,    praef.  vi  s.  in)  fc^CllM  vivdsa  m.   (a   caus.   r.vas   habitare,   praef.  tJ 

repugnans.   Ur.  94.  10.  Sak.  17.  4  infr.  s.  a)  exsilium.   N.  19.  6. 

f^iq  vir6sa   m.   (r.  rui   irasci,   praef.  f  j   s.  a)   iratus.  fSTclT^  '"'"?'«   ">•    (r-vah    praef  rj    s.  a)   conjiigium, 

Dr.  9.  6.  malrimonium.    N.  5.  40. 

f^^  vil  6.  par.  i.  q.  l>il.  f^f^m  '•'«"•^'«  v.  rad.  i;jc  praef.  t^j. 

f^f^vi/a  n.  caverna  (cf  bii  findere).   Hit.  87.  7.  f^f^-T  vivida  (Bah.  e  rj  et  vida  vel  t^jdt/  species) 

■fo^^  ri7aA:ia  (r. /«Ari  praef  fi's.  a)  pudore  confusns,  varius.   In.  4.  11.  o.  13. 

perturbatus,  conturbatus;   v.  vdilaksjra.  fcf^lj  vivrdd'a   v.  t-ard'  r.rd'  praef.  rj. 

f^f^f^q^  vi/apana  n.  (r. /a/>  praef.  rj  s.ana)  lamen-  f^^c^  ij'i'^A-am.(r.t;jc' praef  i-j  s.a)  distinctio.  Man.1.26. 

tatio.    Hit.  65.  20.  l.  t^JT  "'*    ^-  P^''.    interdum    atm.    intrare,    ingredi. 

Q-|y^t_^  vi/amba  m.  (r.  /amb   praef.  t-j   s.  a)  cunctatio,  N.  5.  3:  vivisus  ti  nrpd  raiigam;  B'.  11.  21: 

mora.  avi/ambdm  Avy.  sine  mora.  Ur.  84.  12. 
f^^yliq  vi/dpa  m.  (r.  /ap  praef.  vi  s.  a)  lamentatio. 
fcl^yll^dH  vi/dsana  n.  (r.  /as  ludere,  praef.  vi  s.  ana) 

ludus,   jocus,    praesertim  feminarum  amore   captarum 

nugae,  deliciae.   In.  5.  13. 


pradiptan  gva/anam  patarigd  visanti;  18.  5S; 
tato  mdn.  ...  visate;  Mah.  3.  10689:  nadim  ... 
imdri  visasva;  N.  2.  l4:  devardgasya  b  avanan 
i'ivisdtS.  (Gr.  tXCiJ;  fortasse  lat.  f jjcu.f ,  viscera  huc 
pertinet.     Vid.  vesa.) 

ra=m^m  t)i/d.f  j«  (r.  /as  ludere,  praef  vi  s.  in)  ludens,        c.  anu  intrando  sequi  alqm.    Mah.  1.  796:  tam  utaiikS 
jocans,  nugans,   ineptiens,   ludicra  agens,  de   feminis  inuvivesa. 


amore  captis.    In.  5.  l4. 
iHyiq^   viiepana  n.  (r.  /ip  praef.  vi  s.  ana)  unguen- 

tum.    Mah.  4.  26 1. 
fe[^iTgrjq"  vi/okana  n.   (r.  /6k  praef.  vi  s.  ana)  actio 

videndi.    Hit.  88.  10. 
iclycl  vi/va  m.  nomen  arboris  (Wils.:  „AegIe  marme- 

los").   N.  12.  5. 
CjqI  (  vivara  m.  (a  var  vr  tegere,  praef.  vi)  foramen, 

specus,  spelunca.   N.  23.  10. 
Cj^ljr  vivarna  (Bah.  e  t>j'  et  vdrna   color)  vacuus  3 

colore,  pallidus.   N.  2.  2. 


C.  d    1)  i.  q.  simpl.     Su.  4.   16:    tdu    manyur   dvisat; 

R.  Schl.  II.  43.  6:  vanam  dvisate;  N.  2.  3:  hrcca- 

ydvistacStand.    2)  appropinquare.     Mah.  1.    l4507: 

dvisantica  yarl  jaksdf!  purusam.  —  Caus.  dve- 

saydmi  facio  ut  intret.    B  .  8.  10. 
c.  d   praef.  anu   intrare.     Mah.  1.    5389:    hrisca    krn- 

dasca   bibatsum  ...  anvdvivesa. 
c.  d  praef  upa  id.   R.  Schl.  II.  85.  15.  Mah.  1.  53S9. 
c.  d  praef.  sam  id.    N.  21.  30.  Su.  4.  15.  —  Caus.  sam- 

dvesajdmi  facio   ut  intret,  impono,  trado.   Mah.  3. 

9913:   pdutre    bdran   s  amdves/a. 


3C6  j^f^:^]i^vib'dvasu  —  ^(^viraha. 

T^HIdM   i'ib  (ivasu  ni.  (Talp.  e  vibd  el  vasu)    1)  sol.  J^^^^J^fYyimahant   (Karm.  e   vi  et  mahunt  magnus) 

2)  ignis.  permagnus,  ingens.   In.  1.  33. 

fevft  vibi  (Bak  e  vi  et  b  !)  metu  vacuus.  fcJTTr^T  vimdna  n.  (ut  videtur,  a  r.  md  roetiri,  praef.  vi 

f^ru\r\d^  vib  Itaka  ni.  (a  vibita  [r.  b  t  timere,    praef.  S.  ana)  vehiculum,  currus.    In.  1.  33. 

vi  s.  ^a]   s.  Ar«)  nomen  plantae  (Terminalia  bele-  fo|i-IIHrll  vimdndtd  f.  (a  praec.  i.td)   curriis   status, 

rica).   N.  12.  5.  conditio.    Ur.  78.  17. 

fSHJMUr  vibiiana  (caus.  r.  bi  praef.  vi  s.ana)    1)  n.  lo|V-|l5i   vimuka  (Bah.  6  vi  et   muk  a  OS,   vultus)  aver- 

actio  timorem,  terrorem  injiciendi.   Dr.  5.   10.   2)  adj.  sum  vultum  habens.    Dr.  8.  26. 

terrificus,  terribilis.    II.  2.  4.  Tcmfo  vimuda   v.  muh  praef.  vi. 

f^^rtW^I  vibisikd   f.   (caus.  r.  b  i  s.  i'Ard)  i.  q.  praec.  (di-JI^  vimoksa   m.   (r.  moks  solvere,  praef.  tj  s.  a) 

sgf.  1.   Mah.  2.  l433.  liberatio.   B'.  16.  5. 

I^^f  liu  m.  (r.  6u  praef.  vi,  correpto  d)  excelsus,  do-  \f^\^\-^^vim6cana  n.  (r.  muc  solvere,  praef.  f  j  s.ana) 

minus.    In.l.  38.  N.2.  15.  B\  5.  15.  10.  12.  liberatio.    Br.  3.  13. 

■feH^ffT  vibiiii  f.  (rad.  bu  praef.  vi  suff.  ti)  excellentia,  Xcf?^  vtmba  vel  ys)i-s<  bimba  m.  n.    1)  orbis,  discus. 

emlnentia,     majestas,     divinitas    (v.  vibu).     N.  17.  7.  Ritu-S.  1.  4:  nitambabimba;   Ur.  67.  7:  rat  aiiga- 

B'  10.  7.  16  a.  b.  IS.  4o.  sronivimbd  (Bah.).   2)  ruber  momordicae  monadel- 

f^o^f^XTrl'"  *'"'''"'*"'  (s  praec.  s.mant  mat)  excel-  phae   fructus.    Meg  .  80.  1:  pakvabimbdd^^arduJti; 

lentia,  emlnentia  praeditus,  exlmius,  excelsus.  B  .10.4l.  Mah.  4.  255:   vimbostl. 

y^jjqiJI  vib  usana  n.  (r.  bus   praef.  vi  s.  ana)   orna-  T^?TtL^'/""'   "•  ("'  mihi  videtur,  a  r.  vi  ire,  s.  parl. 

mentuni.    A.  1.  10.  5.  l4.  praes.  an^)  aer.    Hit.  10.  1. 

l^Vrsr  vibeda  m.  (r.  bid  praef.  vi  s.  a)  actio  findendi,  TcRTTfT  viydta  (t.yat   praef.  i'»   s.  a)  audax,  impudicus. 

rumpendi,  violandi.    Hit.  132.  10.  Am.  III.  1.  24:    drsie    drsnag    viydtas  ca.       Vid. 

T3^T^  vib  rama  m.  (r.  bram  praef.  vi  s.  o)    1)  motus,  vdij&tya. 

commotlo,  agitatlo.  Sak.15.5:  drstivib'rama.  2)per-  |c|i||i|   viyoga  m.  (r.jug  jungere,   praef.  t»/  s.  a)  dis- 

turbalio.   B'.  2.  63.  junctio.    N.  13.  34.  42. 

T^yr^  vib  rdnta    v.  bratn   praef.  vi.  Idirtl  virakta   v.  rang   praef.  f/. 

J^jq^J^jg  V jV« o « a j  (Bah.  e   vi   et   manas  mens)  expers  Id^TjrT  viracana    n.    (r.  rac    praef.  vi    s.  ana)    actio 

raentis.    N.  13.  60.  faclendi,   apparandi.    Ur.  89.  9   (ubi   viracanam  pro 

lcl^<j     vimarda    m.    (r.  mard    mrd    praef.  in    s.  a)  viracand   legendum). 

disturbatio,  vastatio,  exstinctio;  turbatio.    Hit.  50.  18:  f^T^nt;/ ra^-ai   (Bah.  e  vi  et  rdgas  pulvls)    expers 

nidrdvimarda.  pulveris.    N.  4.  S. 

J^^fgTLf  imardm    (r.  mard    mrd    praef.  vi    s.  in)  (d^Sl^^^ti   vira gaska    (a   praec.   s.ka,    v.   gr.  597)   id. 

disturbans,  exstinguens.   Sak.  57.  6.  Rag .  10.  74. 

ldH5T   vimarsa   m.   (r.  mars    mrs    praef.  vi    s.  a)  TdVCi   virala   rarus,   infrequens.    Sak.  27.  6  infr.   Lass. 

dellberatlo,    dubltatlo.       Scribitur    etiam    vimarsa.  28.2. —  7' iVa/arn  adv.  raro.    Hlt.  ed.  Lond.  10.  3  infr. 

Sak.  49.  8.  TcTT^  viraha  m.  (r.  raft  relinquere,  praef.  vi  s.  a)  se- 

lCtHM  vimarsa  V,  praec.  paratio,  dlsjunctio.   Sa.  4.  24.  M^g'.  8.  12.  30  etc. 


fcfHiJ^i  vinigraha  —  forvncffT  viUdvarL 


3G5 


foj|»-li4d  vinisraha  m.  (r.  grah  siimere,  praef.  t;'  + 

ni  s.  a)  coercitio.    B.  13.  7. 
iclMi    ^'"''^ra    (Bah.     e    vi    et    nidrd)    exsomnis. 

Ur.  76.  3. 
TcfT^^n^rrT   ''""'/"^'«    m-    (<■•  /'"'    praef.  i'i  +  ni    s.  a) 

casus  adversus,  iiifortuniura,  calamitas.    Ilil.  119.   IS. 
icjkliilJT  vinijrSga    m.    (r.  jrug    praef.  f  j  -J-  hj    s.  a) 

l)reIictio.  Hit.  99. 13.  2)  erogatio  pecuniae.  Hit98. 15. 
lcllH^yil  viniscaja   m.    (r.  ci   colligere,    praef.  vi  -\- 

nis  s.  a)  decretura,  consilium,  propositum.   Su.  2.  19. 

3.  10.   Sa.  3.  10. 
Ic|l»^iy rl  virti^cita  V.  ci  c.  nis   praef.  vi. 
|c|»-|l<j    vinoda  m.  (caus.  r.  niid  praef.  vi  s.  a)  oblecta- 

tio,  delectatio.   Hit.  8.  I6.  Lass.  1.  2;   v.  sq. 
I d H I <4. '^l  ^'iaodana   n.  (caus.  r.  7'ad   praef.  vi  s.  ana) 

id.    Ur.  31.  6. 
f^j^rr  vindu  m.  gutta.   Meg'.  19. 
yQJfTcJf  vindya  ni.  mons  Vindius.    N.  9.  22. 
TQljd    vinnd    v.  2.vid. 
|c|r^lM  vinydsa  m.  (r.  2.  oj  praef.  r  i -|- n  j'  s.  a)  actio 

deponendi.     aksaravinydsa  scriptura.    Ur.  24.   15. 
|g|CJ"  vip   10.  par.  {ksepe)  jacere,  conjicere. 
JQjqT^  vipaksa   m.  (e    vi   et  paksd)    hostis,    inimicus. 

Hit.  91.  11. 
loiqUI  vipana  m.  (r.pan  vendere,  praef  vi  s.  a)  ven- 

ditio.    Su.  2.  23. 
lc|C||"rl  vipaiti  f.  (r.pad  praef.  tu'  s.ti)   infortunium, 

calamitas.   Hit.  13.  13.   17.  11.   37.  4. 
IdUyM   vipanna    \.  pad    praef.  vi. 
1  c|  U  ^  I  rl   viparita   v.  j'  c.  pari  praef.  tj. 
fcfQTtrTrTT  "iparitdid  f.   (a   praec.  s.  td)  contrarium, 

pars  conlraria.    Hit.  52.  4. 
T^C|i|<LT  viparyaya  m.   (r.  j'    c.  pari    praef.  rj')   con- 

trariura,    adversitas,    repugnantia.     N.  8.    15.    19.    34. 

Ur.  67.  is.  74.  4. 
joiq  1  jy (-1  t) ip a scit    m.    vlr    doctus,    sapiens,    prudens. 

B'.  2.  42.     In  comp.  cum  a.  B'.  2.  60. 


ICl'-ll^l  vipdka   m.    (t.  pac    pracf.  ri    s.  ka)    maturitas 

(v.  pd'ka).      durvipdka    durilies.    Hit.  18.   7. 
I c| '-T 1 6  ^ifata  m.  (fortasse  pro  vip&fa  a  paf  finilere) 

sagitta.   Dr.  8.  17. 
|c|Urf|  vipu/a  (r.  pul  praef.  vi  s.  a)  magnus.    In.  2.  12. 

H.  1.  24. 
Icmcldl  '''P"ia'<^  f- (a  praer.  s. /(J)  magnitudo.  Sak..).4. 
Jojrj'  vipra   m.  Br.ilimanus. 
I  d  y  cji  'J    viprakar.ia  m.  (r.  kars  krs  c.  pra  praef.  ii 

s.  a)  distantia.    Ur.  70.  IS. 
I QJ  y  ch  f^   xiprakrsta    v.  kars  krJ   cum  pra    praef.  v  i. 
|r^y^ii^^  viprakrstatva  n.  (a  praec.  s.  iva)  distantia, 

longiiiquitas. 
iciy  IrlU^   viprat ipanna    v.  pad  c.prali  praef.  v i. 
fciyiJTIT  viprayoga  m    (r.yug  jungere   c.  pra   praef. 

ti'  s.  a)  separatio,  c.  instr.  r.    Br.  1.   l6.  IS. 
|c|IU<M  ^ipriya  (Karm.  e  ti'  et  priyd  gratus,  dilectus) 

ingratus.    H.  3.  19. 
|c|y ITQrT  ^iprdsita    v.  vas   c.pra    praef.  vi. 
i cl ^ M   vibudda    v.  bud    praef.  vi. 
jQJcdy  vibuda  m.   (r.  bud   scire,   praef.  vi  s   a)   deus. 

Su.  3.  22. 
'^^'^^  vib  aiiga    m.    (r.baijg    praef  ti    s.  a)   fractura. 

Hit.  38.  7. 
IqIVT^  vibava   m.    (r.  bd  praef.  t»j   s.  a)    1)  potestas, 

farultas.   Ur.  28.  3  infr.   2)  divitiae,  opes.   Hit.  31.  9. 
Td^cirl*^^'''* "  '^atds   adv.    (a   praec.    s.  tas)   dignitati, 

majestati  convenienter.  Ur.  30.  4.  Sak.  92.  S. 
JqIVTT  vibd  f  (r.  bd  praef  vj')  lumen,  splendor. 
yofVTfyf  t'j'6  dga  m.  (r.  b  dg  dividere,  praef.  t'i  s.  a)  pars, 

portio.    B  .  3.   IS;    v.  sq. 
fcTHUIiiltl '''*  agasds  adv.  (a  praec.   s.  sas)  secundum 

porliones.    B'.  4.   13. 
j^VTTc|»7  vibdvana   n.    (caus.    r.  i  li    praef.  ri    s.  ana) 

actio  percipiendi,  observandi,  cognoscendi.   Ur.  83.  10. 
fdHlcly  I  '"'*  ^varl  f   (t.  b  d  praef.  t'i  s.  vara  in  fem.) 

nox.    R.  Schl.  II.  84.   IS. 


3G4 


f5f?in  vidjd  —  f^iYsj^yindsln. 


fSf^I  ''W"  ^-  (■"•   '■  ''''  s/»)  scientia.  Hit.3.3.7.9.  U.      fcTi^cfrL^'''^' •'«'   («  praec.  el  i;a/  sicut)   sicut  norma, 


raiTjryy  i;i'6//(J(i'oro    m.    (e   praec.    et   dara)    nomen 
Geniorum  ordinis.    Lass.  50.  10;    v.  sq. 


praeceptum,  ad  normam,  ex  praeceplo.    In.  2.  15. 
Tcfy:  ''"^"  m.  luna.    Srng.  2. 


fcPTrPcJTt  iiidyddarl   f.    (a    praec.    signo    fem.   /)    fem.      TcfofT  vidura  (e  vi  et  dura  quod  slmplex  non  inveni- 


praecedentis.    Ilit.  63.   16. 
V^TXy^^^i  V l  d j d  V  a n e    (a    vidjd    s.vartt    va/)    sclentui 
praeditus.    In.  4.  3. 


tur,  V.  d'ur)  1)  adj.  separatus,  rellctus,  praesertira  ab 
amalo  vel  amatl  Nalod.  3.  50.  Ur.  67.  17.  2)  subst.  n. 
a)  separatio.    Am.    i)  perlculum.    Hlt.  50.  8. 


]^^fividfue  f.  {T.dyul  fulgere  q.  v.,  praef.  i'/)  fulgur.  f^ysff^t/d  uja/   v.  d'u    praef.  vi. 

N.  13.  53.  fcf'if6f  vidiya  partic.  (r.  d  a  praef.  vi  s./a)  tractablils, 
f^?-fci  tridiaVi.r  (r.  t/rf  s.  t.nri  j  t>u  j,  v.gr.203  et  540)  sequax,    obedlens.     B  .  2.    64    (schol.  videyo    vasa- 

saplens,  gnarus.   N.  12.  7S.   24.  28.  vartin). 

f^^MUf  vidvesana  n.(r.  dvis  odlsse,  praef.  vi  s.ana)  f^y 1 1-| r-l  '' idvans in  (r.  dvans  praef.  vi  s.  in)  labens. 


odlum,  inlmicitia.    N.  9.  9. 


perlens.    Hlt.  16.   10.   76.  L 


1.    f^rfj  Did' 6.  atm.  (ut  videlur,  e  d'a  abjccto  a,  praef  tJj,       Tcfy^rT^mTTSfTT     vid  vastanagar&srama     (Bah.     e 


viddne  K.  viddu  V.)  i.  q.  t/ d   praef.  t'i. 
2.   fcToL^'''^'    V-  vyad. 
f^VJ  vida  m.,   vidd  f.  (r.  da  praef.  f  i)  genus,  specles, 

natura,   Indoles,  proprietas,  praesertlm  In   fine  conip. 

Bah.   N.l.  29.  12.39.  B'.7. 16.  11.53.  lo.vK.  Sa.3.  lO. 

A.  7.  S.      (Boruss.  vet.  tvida-s .,    ivid-s,    feui.  tvida,    in 


vidvasla  lapsus,  yii.dvans,  et  na gards rama, 
nagard  urbs,  dsrama  eremitarum  sedes)  lapsas  urbes 
et  eremltarum  scdes  habens.  Su.  2.  2  1. 
Tci^^lrTr^T»^  vinai dnana  (Bah.  e  vinala  incllnatus, 
V.  narn,  et  dnana  vultus)  inclinatum  vultum  habens. 
Br.  1.  13. 


sla-ivida-s,   sta-ivids  lalis,   ka-wid-s  qui,    qualls,   fem.       f^rTZf  vinaya    m.    (rad.  nl  praef.  vi  suff.  a)    modestla. 


N.  12.  68.  5.  IS. 

Tcf»-F§r7  vinasvara  (r.  nas  praef.  vi  s.  vara)  mortalls, 
caducus,   Hlt.  16.  6. 


ka-ivida;   kitta-ividin,  kitte-ividei  allo  modo.) 
f5}VifrT  vidana  (Bah.  e  vi  et  ddna  dlvitlae)  pauper. 
f^ij[f:[^vid  andtd  f.  (a  praec. s./fJ)  paupertas.  Hlt. 31.  l4. 

fSVTcff  vidavd    f.    (marlto    orbata,    Bah.    e    t>i    et  f^^f  tijia   praep.    (a  vi  s.nd)   slne,   c.  instr.   vel   acc. 

davd  marilus)  vidua.    Br.  2.  10.     (Lat.  vidua,  boruss.  Br.  1.  Sl.   2.   10.   Sa.  5.  25. 

vet.  (Viyrftfcvu,  slav.  t)idot)a,  golh.  t/idiivo,  them.  t'iyut;d/2;  TcfHl^d  vindkria  (e  praec.  et  krtd  factus)  prlvatus, 

Mih.feadhb.)  orbalus.    N.  13.  25. 

f5[yj  vidd    V.  vida.  ^^^Wi^l^ST^T^vindnyoS  ny  dm  adv.  (Avy.  e   vind    et 
f^yirTTT  -f\viddtdr  -tr  m.  {v.dd  praef.  ri  s.tdr  tr)  anyoinya  q.  V.)   alter  slne  altero.    Su.  1.  5. 


cognomen  dei  Brahmae. 
fSiyflPT  viddna    n.    (r.  dd    praef.  vi    s.  ana)    modus, 

norma,  praeceptum.    Su.  1.  22.  25.   B  .  17.  2-4. 
f^ifw'  vidi  ni.    (r.  dd   praef.  vi  s.  i)    1)  norma,   prae- 

ceptum,   praesertim:    quod   sacrls    librls    praescribitur. 

B\  17.   1.     2)   modus.     N.   17.   26.     3)   fatuni,    sors. 

N.  12.  9S.  13.  31. 


lcf?TT5T  vindsa  m.  (r.  nas  praef.  vi  perlre,  s.  a)  occa- 
sus,  exitium,  ruina.    Br.  1.  24.   B  .  2.  17. 

fcf?TT5T»7  vindsana  m.  (a  caus.  T.nas  praef.  t;j  perire, 
s.  ana)  occlsor,  destructor.   N.  12.  30. 

f ^r-l 1 1 il rJ  ^' ' " " ■^ ' "  1)  (t.  nas  perlre,  praef.  fi  s.  in) 
perlens,  caducus,  mortalis.  B\2.  17.  2)  (a  forma  caus.) 
occidens,  delcns,  exstlnguens.    N.  12.  59- 


TcT^  ''^ 


d  - 


Tcj-; 


cldd. 


303 


c.  ni  praef.  sam  caus.  id.   Mah.  1.  3-2'l. 
cprati  caus.  id.   N.  21.  1.   25.  5. 
c.prati  praef.  jam  caus.  id.   Mah.  1.  3627. 
2,    jGrT"  i'J^   6.  par.    atm.  vindd'mi,  vindi    (gr.  300), 
part. perf. pass. f  «diVa,  vittd,  vinnd.    Invenire, 
adiplsci.     N.   3.    4:     na     s ayydsanab  ogesu     ratiii 
vindati;    6.  6:    divdndm    mdnusam    madyi  yat 
td  patim  avindata;   10.  12:  vindetd  'pi  sukaii 
kvacit.     In  matrimoniuin  accipere.   Man.  9.  69:  tdm 
anena  vid^dn^na  nigo   vindeta    devaraU  (schol. 
parinayet);    Mah.  1.   7192.  —    Pass.   inveniri,    esse, 
existere,  exstare  (secundum  grammaticos  vid  cl. '1  atm. 
sattdydm  K.  lidvi  V.).    Br.  2.  2:    na  hi  sant&pa- 
kdlo    ■Syan    vdidyasya    tava    vidyate;     N.  9.  29: 
naca  b drydsamaii  kincid  vidyate;  13. '10.  26.  5. 
Dr.  7.  17.  B\  3.  17. —  viditd  impetratus,  possessus. 
Dr.  4.  12.     vittd  n.  divitiae.   N.  26.  4.  B\  10  23. 
c.  adi  vivente  uxore  ah'am  ducere  uxorem.   Man.  9.  80: 
madyapd    ...    vydditd    vd    'divettavyd     (schol. 
tasydn   satydm   anyo    vivdhaK    kdryaK).      adi- 
vinnd    femina,    cujus    maritus    aliam    duxit    uxorem, 
WIls.  „a  superseded   wife". 
c.  anu    1)  invenire,  adipisci.   Rgv.6.  5:  avinda  usriyd 
anu   „reperisti   vaccas".      In    matrimonium    accipere. 
Mah,  1.    5114:     sdradvatin    tat6    bdrydii    krpin 
drono  ■Snvavindafa.    2)  existimare,  putare.   Gita-G. 
4.  2:  indukir anam  anuvinda ti  kedam  ad  ir am. 
c.  ab'i  invenire,  adipisci.   Mah.  3.  1933. 
c.  d  caus.  tradere.    Sa.  3.  6:   tasyd  'rgam  asanancdi 

'va  gdricd  "vedya. 
C.  ni  caus.  id.  Sa.  1.  27:  sesdB  pdrvan  niv edyaca; 
Man.ll.  1  16:  sarvasvan  vidavidb y6  nividayet. 
c.pari  1)  nubere  viro,  cujus  frater  major  non  maritus 
est.  Man.  3.  \72:  yaydca  parividyati.  2)  uxorem 
ducere,  fratre  majore  non  marito,  unde  nomen  agentis 
parivetl dr  -tr.  Man.  3.  171. —  parivitta  frater 
major,  cujus  fraler  minor  uxorem  duxit. 


c.prati  adrpisci,  accipcre.  Mah.  3.  8420:  visvdvasos 
iu  tanaydd  gilan  nrtyanca  sdmaca  ...  prat- 
yavindat.  Caus.  tradere.  R.  Schl.I.  2.  9:  va/Aa/an 
t asmdi   guravl  pratyavldayat. 

3.  rcT^*    vid  7.  atm.  exi.sliniare,  putare,   tianere,   censcre. 

4     , 

B  att.  6.  39:  /tiko   Zyam  mdn   vinte    nis pard- 

kramain.    2)  invenire,    adipisci    (v.  2.viii).     Mah.  3. 

153SS:     na    sukan    vindati    gan&K.      Etiam    par. 

Mah.  3.   S123:     vindydd    bahusuv arnakam;    SI53: 

gu s ahasrap  alan    v indydt. 

c.praii  par.  obtioere,  accipere.    Mah.  3.  8420. 

4.  I^T  vid  4.  atm.  (v.  2.  vid  pass.) 

c.  nis  se  ipsum  contemnere  (v.  nirvida).  Mah.3.  l4792: 
suvdsaso  hi  ti  bdryd  valkaldginasanvr tdm  I 
pasyanl u  duKkitdn  krsndn  sdca  nirvidy at dm 
punaK.  —  nirvinna  se  ipsum  contemnens.  Hit.  31.  13. 

5.  J^K   vid  10.  par.   habitare. 

6.  [c^A  vid  (r.  1.  vid)  sciens,  gnarus,  in  fine  compp. 
Dr."8.  18. 

f^STyf  vidagda    v.   \.  dah    praef.  v i. 

^^'^y^  vidarb  a   m.  pl.   nomen    regionis    (Wils.  twVar- 

ba  m.,    vidarbd  f.  „a  distrlct  and  city  to  the  south- 

west  of  Bengal,  the  modern  Bara-Nagpor  or  Berar 

proper").    N.  1.  5.   2.  26.     Etiam  slng.  N.  1.  32. 
J^^Vff^fl'  vidarb  ana gar i    f.    (e    praec.    et    nagart 

urbs)  nomen  urbis  (v.  praec).    N.  1.  23. 
Idfi  UUI    viddrana    n.    (r.dar    [^d fj    praef.  vi  s.ana) 

actio  iacerandi,  dilacerandi,  rumpendi,  findendi. 
T^d  1 1  ^H  " "^ " ^ ' "    (■"•  '^°?'    praef.  vi    s.  in)     urens. 

B'.  17.  9. 
fcf flrST  '' "^ ' •*  f-  (Karm.  e  vi  et  dis  plaga,  regio)  inler- 

medla  plaga.    N.  21.  2. 
lcj  <U  V idus    V.  vidvdns. 
fcliU^I   vidusaka    m.    (r.  dus    in    form.T    caus.    [v.  gr. 

524]    suff.  aka)   persona   dramatis   jocosa.    Ur.  13.  2. 

Lass.  87.  6. 
fclc;    vidd'd    V.  vyad\ 

46* 


3C3 


fsiflHT  vitata  —  f^f^  vid. 


icldtij  *"*'o''"  (Ba\i  e  vi  ct  /a'<d  sic  tanquam  substaa- 
tivo,  cf.  yatdtatdm^  gr.  607)  falsus.  A.  3.  12  in 
conip.  cum  a  prlv. 

■j^Pf^  vitarka  m.  (r.  <arAr  praef.  f  j  s.  a)  cogitatio, 
(lei;ijer.itlo.    Hit.  128.   21. 

j^f-jl^)'  vil&na  m.  n.  (r.  /an  praef.  d»  s.  a)  1)  sparsio, 
cxpansio.  Ani.  2)  veliun  In  suLlIme  expansum,  „a  ca- 
nopy,  BaliJachin".    Ur.  .59.  13.    3)  sacrificium.    Am. 

I^frTTOT  vitimira  (Dali.  e  vi  et  timird  obscuritas) 
vacuus  ab  obscuritale,  clarus.   In.  1.  3. 

iQifj  vitt  10.  par.  (tfdgc',  ut  videtur,  denora.  a  vittd) 
largiri,  dare. 

f^^  vittd    V.   2.  vid. 

]o(  rl ci "H  " ittavant  (a  praec.  s.vant  vat)  dlves,  opu- 
lentus.    N.  16.  31. 

I^ETvjV'  l.atm.  (jdcane  K.  ydce  V.)  orare,  supplicare. 

1.  T^TT"  ''"^  2.  par.  interdum  atm.  vedmi,  veda  (v. 
gr.  323)  praet.  niltf.  dvedisam,  fut.  aux.  ve- 
disydrni,  etlam  vetsydmi  (Mah.  3.  Ifajl),  part.  perf 
pass.  viditd.  Ut  videtur,  primitive  videre  (v.  bud 
et  cf.  lat.  video,  gr.  etdw  etc.)  inde.  1)  percipere, 
sentire.  Rag.l4.  56:  sd  luptas  atignd  na  viveda 
duHliam.  2)  cognoscere,  comperire.  Mah.  3.  16968: 
tasmdn  nd  "kydmi  te  guhyaii  kdli  v e t sjati 
tad  bavdn;  2.  1768:  tina  sarigamya  vetsydmi 
k&ryasyd  'sya  vinis coyam;  H.  4.  5S:  sigrari 
g acc dmo  na  no  vidydt  suyodanall;  B.  18.  23: 
sanny  ds  as  y  a  .  .  .  tattvam  iccdmi  v  e  ditum. 
3)  sclre.  Man.  8.  80:  yad  dvaydr  anayor  vitta 
k&ryS  ismin  cistitam  mitaH  I  tad  brula; 
Br.  2.  22:  iti  darmavido  viduli;  Sa.  6.  36:  evam 
etad  yatd  vetta;  R,  Schl.  I.  57.  5:  iti  v idmahe. 
(]um  acc. ,  subintellecto  verbo  subst. ,  in  constructlo- 
nlbus  quae  lat.  Infin.  cum  acc.  respondent  (cf.  giid). 
Mah.  1.8395:  na  vidmahi  hrtam  mdtali  syenind 
"kum;  Sa.  5.  II:  viddi  mdn  tvari  sube  yamam. 
Cum    infin.     R.  Schl.  II.  12.   10'l:    na    vetti    rdmaK 


parui drii  bdsitum.  4)  nosse,  nolionem  habere, 
dlgnoscere,  cognoscere.  N.  6.  8:  yo  vida  darmdn 
akildn;  19.  30:  ydn  nalo  veda  vidydm;  5.  13: 
katari  Jii  divdn  gdniydii  katari  vidydn  na- 
larn;  R.  Schl.  I.  74.  14:  sarvi  nd  'vidisur  disaH. 
5)  pulare,  arbltrarl.  B  .  2.  19:  yct  inan  vitti  han- 
tdraii  yascdi  'nam  manyati  hatam.  Gaus.  par. 
atm.  1)  facere  ut  quls  sciat,  certlorem  facere,  nuntiare, 
indicare.  Man.  8.  176:  yaH  sddayantari  candina 
vedayed  d  anikan  nrpi;  12.  31:  na  brdhmarid 
vidayita  kiricid  rdgani,  2)  atm.  viddyi  per- 
clplo,  sentio  (facio  ut  sclam).  Man.  12.  13:  yina 
veday at i  sarvari  sukan  duKk  anca;  R.  Schl.  11. 
64.  67:  vidayi  naca  sariyukt dn  s abdasparsa- 
rasdn  ahain.  (Lat.video,  gr.'lA,  eloov ,  £l6ofJ.ai; 
oida  =  cJi'^  vi  da  scio;  boruss.  vet.  waidimai  scimus, 
(vaiditi  scltls,  sclte,  ivicdai  vldlt;  llt.  weizdmi  vldeo  = 
scT.vi  dmi;  wcida-s  tacits;  s\ay.viini  scio  [pro  vidrm~\, 
vidafiti  sciunt  =:  scr.  viddnti  [v.  gr.  comp.  436], 
vid-i-ti  videre;  goth.  vait  sclo,  scit  =  scr.  vida  id., 
gr.  o\6a.,  o\bz,  v.  gr.  comp.  491;  wita  observo,  praet. 
tvitai-da  ■=.  caus.  vel  cl.  10  viddydmi,  omlsso  gunae 
Incremento,  v.  gr.  comp.  109.  6;  hib./e/A  „science, 
knowledge,  instruction";  canibro-brit.  gtvyz  id.  [v. 
Pictet  p.  59];  (orlasse  feidhim  „1  manifest,  relate"  = 
caiis.  veddy dmi,  nlsi  pertinet  ad  vad  q.  v.;  feidir 
„povver,  hability";  fortasse  aithnim  „1  know",  aithni- 
ghiin  id.;  aithne  „known",  subst.  f.  ,,knowledge, 
acqualntance",  abjecta  cons.  inltiali  sicut  in  athair 
pater,  y.  pitdr  -tr;  tortasse  fios  ,,knowledge,  art, 
sclence,  understanding,  vision,  message",  mutato  d  vel  i 
in  s,  fiosach  „knowIng,  expert".) 

c.  d  caus.  cerliorem  facere,  nuntiare.   N.  17.  45. 

c.  d  praef  sam  caus.  id.    Mah.  2.  l4. 

c.  ni  caus.  id.  c.  acc.  vel  gen.  vel  dat.  pers.  Su.  3.  8. 
Sa.  3.  7.  In.  5.  17.  N.  3.  5. 

c.  ni  praef  vi  caus.  id.   R.  Schl.  I.  1.  72. 


fclf^  vicitra  —  fsffTrT  vilata. 


3»! 


j^l^^  vicitra  (Karm.  e  fi  el  citrd  varius)    1)  varius. 

N.  2.  11.  Sa.  4.  30.  A.6.  1'1.    2)  admirabilis,  stupendus. 

A.  4.  3,9. 
lCJtld^T  ''"■'<?/ ana    (Bah.  e   vi   et   cetana   anima)    ex- 

animis,  mortuus.  Hit.  87.  10. 
i'c|"o|  1'cirT  ^ice-s jita  V.  r.  cSst. 
Icjt^jfl    vicceda   m.    (r.  c'jd    praef.  rj    s.  «)    aclio    ab- 

rurapendi,  finem  faciendi.    Ur.  64.  5:  kat  avicceda. 
fciT,(ijff{  vicyuti  f.  (r.  c'/«  cadere,  praef  i/  s.  /i)   se- 

paratio.   N.  13.  3l. 

1.  fcr^  vic  6.  par.  anom.  viccdydrni  (gatdu)  ire,   se 

.  ... 

movere  (ut  videtur,  denom.  a  perdito  substantivo 

t'j'c'ca). 

2.  iQlg)  »'ic   10.  par.  ii'cca^ami  (A  (5.S  ar<  ^  K.  /  c  j'ij' V.) 

loqui;  lucere. 
1.  TS"?!  vig  7.  par.  6.  atm.  vindgmi,  vige  (omittltur 
guna  in  utroque  futuro  et  praet.  mltf )  tremere, 
trepidare  nietu,  timere.  vignd  agitatus,  perturbatus, 
perterrltus.  Rag  .  14.  SS:  cakranda  vignd  kurari 
'va.  —  Intens.  Rgv.  18.  1 'l:  indramanjrave  ve- 
vigyati  liiyd.  —  Caus.  perterrere.  Rag^  8.  39: 
tumulind  "rtaraveria  vigitdH  I  vihagdH  ... 
cukruJuK.     (Cf.  vig.) 

C.  d:  dvigna  i.  q.  vignd.    K.  6.  9. 

c.  ut  6.  .itm.  interdum  par.  1)  tremere,  trepidare  metu, 
timere.  C.  ablat.  N.  13.  54:  narebynsca  nd  'dvi- 
gasi;  Man.2.  l62:  sammdndd  brdhmand  nityam 
udvigeta  visdd  iva;  B  .  12.  15:  yasmdn  nd 
'dvigate  loko  lokdn  no  'dvi gat eca  y aH\  Mah.l. 
SSh'^:  nityam  udyat adanddd  di  brsam  udvi- 
gate  ganaH;  2.  2211.  3.  l4660.  Etiam  cum  genit. 
Man.  7.  103:  nityam  udyatadandasya  krtsnam 
udvigati  gagat;  Mah.  1.  2922:  tegasas  tapa- 
sascdi  'va  kopasyaca  . . .  tvam  udvigase  yasya 
nd  'dvigiy  am  ahafi  katam.  —  udve  ganly  a 
timendus,  terribih's.  Mah.  1.  6731:  saktd  mdnusa- 
m&nsisu  ...  udve  ganiyo    b  utdndm.    2)  moerere. 


B.   O.    20:     na     prahr.fyit    prlynm    prdpyn     nd 

'dvigit     prdpyncd     'priyiim.       .3)    trans.     terrere. 

Mah.  2.    17S:    kaiiin    nd  'grina    dnndinn    brjnm 

udvigasi     prngdh.   —     udvigna     i.    q.    vignd. 

B  .  2.  56:     dulike.iv    an iidv ign nman dH.  —     Caus. 

terrere.    Mah.  1.  S''l27. 
c   ut  prsef.  pa ri:    duKkam  paryudvigi  dolorem  pa- 

tior.    R.  Schl.  II.  66.  9:    dulikan    vnni  paryudvi- 

gi.iyati. 
c.  u  t  praef  sam:  snmudvigna  i.  q.  vignd,  udvigna. 

A.  7.  28. 
C.  sam:  sanvigna   id. 
2.  T^fjT  '''V  3.  par.  atm.  I.  q.  vic. 
TclSlH  ^"S""'^   (Bah.  e    vi  et    gdnn   homines)    vacuus 

ab  homlnibus,  deserlus.    FI.  1.  23.   N.  11.  23. 
T^STZT  vignyn    m.    (rad    gi    praef  vi   suff  a)    victoria. 

Su.  2.  4. 
f^^lfjf?!  ji/^ff/ui  (a  pracc.   s.  in)  vlctorlosus.    In.  1.  39. 
fsrf^Tjft^  f  i^/ff/.fu    (a    gisii    desid.  r.  gi    [v.  gr.  481] 

s.  u)  vlncendl  cupldus.    Hlt.  94.  13. 
TciS^I  v'gna    (r.giid  praef.  t'i'   s.  n)    sclens,    Intelligens. 

Illt.  74.  12. 

Tcl?ll»~l   vigndnn  n.   (r    gnd    praef  vi  s.  ann)  cognitio, 

distinctio.    Sa.  5.  22.   B\  3.  4l.   7.  2. 
r^ 

T3"^^    vit     1.  par.    (snbde    K.    dkrnsi    svani    V.)     so- 
•\ 
nare. 

fcji^j^    '"ifdpa   m.  n.    surculus.    II.  28.    10.    Ur.  19.    16. 

Ritu-S.  1.  24. 
loj^q^jn  fi/uTXH  m.  (a  praec.  s.  in)  arbor.    Am. 
fcf^"  "'(^   vel  T^Z"  bid    I.  par.   (dkrdsi   K.   krusi  V.) 

vociferari.     Vld.  viddln  et  cf  vit. 
Tcisi  i-s|H  vidarnbana    n.,    -nd    f.    (r.  damb    praef  i  j 

s.  ana)  mlseria.    Hit.  99.  IS.   32.  2. 
fcTSTcfT  ^'^4dla  m.  (r.  vi4   s.  dla)   feles.    Hlt.  58.  7. 
tSrn^T'''"'  10.  par.  (A-.tj/^^^dm  K.;  scribltur  f  j/,  gr.  110"') 

perire.     Cf  vunt. 
Icldd  »'''"'"  V.  r.  tan  praef.  t'j'. 

46 


360 


J^W^  viJcaca  —  fsRnT^rT  vicdrita. 


[r-idhTl  vikaca  (ut  videtiir,   a  r.  kac  praef.  vi  s.  a)  ex- 

pansus,  evolutus,  apertiis  (de  floribus).    In.  5.  S. 
fd^K'    vikata   (Bah.  e  vi  et  kata   stragulum)   expers 

straguli.    N.  10.  6. 
T^je^^j^^  vikatt  ana   n.    (r.  katt     praef.  vi    s.  ana) 

jactatio,  gloriatio.    Ilit.  100.  13. 
^^^3^^^r\vikarman  rf.  (Karm.  e  vi  et   kdrman  opus) 

secessio  ab  opere.   B  .  4.  17. 

(^cj-,<^|  vikala  (privatus   parte,  Bah.  e  vi  et  kdlci 

pars)   1)  decurtatus.   2)  pcrturbatus.  Lass.54.  7.  72. 12. 

■1^^=177  vikdra    m.    (r.  kar    kr    praef.  vi)     1)  mutatio. 

B'.  13.  6.  19.   2)  commotio  (animi).   N.22.  31.  23.  26. 

fcf^iT^  vikdla  m.  (Karm.  e  praep.  vi  et  kdld  tempus) 

crepusculum.    Sa.  5.  82. 
r^chli^l  vikdsa   m.   (a  caus.   Tckds   s.  a)   manifestatio. 

Ur.  34.  7. 
fcf^ffT  '^'hrti  f.  (r.  kar  kr  s.  ti)  commutatlo,  conver- 

sio.   Am. 
fcl5i"<*-l  vikrama  m.  (r.  kram    praef.  vi  s.  a)    1)  passus 
(v.  trivikrama).    2)  vis,  fortitudo.  N.21.12.  H.3.10. 
4.  22. 
fcl:^llr|  vikrdnta   V.  kram   praef.  vi. 
\h\ f5t"|i| I   vikrifd   f.    (r.  kar    kr    praef.  vi   s.yd)    i.  q. 

vikrti.    Am. ;  Hit.  12.  19. 
folFtlcl  viklava  (r.  klu  se  movere,  praef.  vi  s.  a)  agl- 

tatus,  commotus,  perturbatus.    P.  20. 
lclTrlrl  viksata   V.  r.  ksan   praef.  vi. 
f^-5jq  vikscpa  m.   (r.  ksip   praef.  vi  s.  a)   actio   dis- 
jiciendi,  disjungendl.     caranaviks epa   actio    pedes 
disjiciendi  i.  e.  gressus,   Itlo.    Ur.  64.  13.  —   Pro  ra- 
hasyaviks  epa     (Ur.    16.     6)      lege     -niks  epa.    — 
drstiviksepa  adspectus   obllquus,  WIls.  „a  leer,  a 
slde  glance".   Sak.  16.  1. 
lcJiidM^^HI^rjfA    vigatasnehasduhrda    (Bah.   6   vi- 
gata  qui  abilt  et  snihasduhrda  amor  et  amlcltla) 
remotum  amorem  et  amlcltlam  habens,  vacuus  ab  amore 
et  amlcitia.   Su.  4.  17- 


fSfynS^  vigdd'a    V.  gdh. 

fsiJrT  vignd  v.  r.  vig  et  gr.  542. 

fcliJ??   vigraha    (r.  grah    praef.  f  i'  S.  a)    1)  m.  corpus, 

forma.   Ur.  67.  li.   2)  bellum.   Hit.  78.  4. 
'^^'^'^^^flvigrahavant    (a    praec.    s.vant    vat)    for- 

mosus,  pulcher.    Su.  3.   17.    Sa.  1.  21. 
fcJ^rrT  vigdta  m.n.(r.  han  In  forma  caus.  [v.gr. 471.4.] 

praef  f ;   s.  a)  impedlmentum,  Interruptlo,  destructlo. 

Su.  1.   12. 
■j^fCTfig^na  n.  [y.han  praef.  ri  s.  a,  v.  gr.  575.  suff.  o) 

Impedimentum.   Su.  1.  12.  H.  3.  17.  N.  13.  23. 
fclfy d  vignitd  (a  praec.  s.  ita)  impeditus.    Ur.  39.  18. 
[■^■^viV'  7.  par.  atm.  separare,  c.  Instr.  (v.  ju^  praef.  vi). 
B  atl.  14.  103:  bahunyoddn  giv  it^na  v  ivica. 

(Germ.  vet.  IVICH  recedere  \yvlchu.,  weich,  wichumes^^ 

nostrum  iveiche,   tvich;    gr.  £<>£(*);    fortasse   etlam   £xas 

huc  pertlnet.) 
c.  vi   1)  I.  q.  slmpl.   cum  abl.    B  att.  6.  36:   vivinacmi 

divati  surdn.  —  vivikta  separatus,  desertus,  secre- 

tus,  solltarius.    In.  5.  Sk.  B'.  13.  10.  18.  52.   2)  In  dlal. 

ved.  evellere.    Rgv.  39.  5:  viviricanti  vanaspatin. 

3)  decernere.    Mah.  2.  2243:   na  ...  vivektuA   sak- 

nomi    t^    prasnam    imam.  —     Caus.    distinguere. 

Man.  1.  26:    darmddarmdu   vyavecayat. 
fcl xJ ttI U I  vicdks  aria  (r.  caks   praef.  vi  s.  ana)  exper- 

tus,  gnarus,  saplens.    B  .  18.  2. 
f^^Tjr  vicaya  m.  (r.  ci  praef.  vi  s.  a)  actio  quaerendi, 

investigandl.    Rag.l6.  75. 
r^.^;^  vicala   (r.  cal  praef.  vi  s.  a)   vaclllans.    Ur.  70. 

3  infr. 
fcl"^!^    vicdra    m.    (r.   2.  car    praef.  vi   s.  a)     1)   de- 

liberatio.     Hlt.  12.   22.    92.   20.     2)  dlstinctlo.     Hit 

51.   20. 
f^r^T[7l\]\  vicdrand  f.  (r.  2.  car  praef.  fj  S.  ana  in  fem., 

V.   euphon.  r.  94"')    dellberatlo,    dubltatio,   haesitatlo. 

In.  5.  38.   N.  13.  27. 
fc|-c^|fjd  vicdrita  n.    v.  rad.  2.  car  praef.  vi. 


clltftrlf^  vdrdduksatri  —  raSTfrT  linsati. 


359 


5J I ,- T^ 1 5|  v&rdd  aksatri  m.  nom.  pr.    Dr.  1.  5. 

^TIQ^  ^''^''sika  (a  varsa  s.  /Aro)  pliiviosus.   Dr.  8.  17. 

QjJTJtjyjf  vdrin^jn  m.  nom.  pr.    N.  !'.  1. 

Qi  lyt  vds  1.  et  i.  .Um.  (scrlljitur  eliam  vds)  clam.nre, 
vociferari,  iiliilare.  Mah.  2.  Iil7:  su  satatan 
vdsati;  1.  S^iSS:  s antapjrarndnii  bahudd  vdsa- 
mdnd  prad  dvati.  —  Part.  praes.  par.  N.  11.  20: 
kururim  ivn  vas  a  tirit\  Mali.  3.  10'l37:  s  akune  r 
iva  vdsatali;  104^3:  hd  hatdli  smi  'ti  vdsant- 
yaH.  (Cf.  vac  e  vak,  ita  vds  e  vdk.) 
c.ut  deplorare,  c.  acc.  I!  att.  3.  32:  udvds/amdnali 
pitaram. 

5TU7  vdspd  m.  lacrvma,  in  sing.  soltim  usurpari  vldetur. 
Br.  2.  36.  N.  17.  13.   Meg.  12. 

^jjfjjfinvdspdjr  (denom.  a  praec.)  lacrymare.  Ur. 84.  19. 

^l^  vds    V.   vds   et  vdsdf. 

Qjl^  vdsa  m.  (r.  vas  s.  a)    1)  habitatio.   2)  cavea  (avis). 

Ur.  35.  5.    3)  i.  q.  ad  iv  ds  a.     (Hib./oi   „a   delavlng, 

staying,  resting,  cessatlon".) 
gn^ra^ii<3 jd/  (denom.  a  vdsa  sgf.  3)  odoribus  imbuere. 

ad ivdsay    (denom.    ab    adivdsn)    id.     Ur.  74.    £0: 

manddra  pus  pdir    ad  ivdsitdydm  ...  sikdydm. 
ofjim"  vdsard   m.    (fortasse   e   vd    sicut,    in    hoc    comp. 

similller,  et  sara  iens,  v.  vatsara)  dies.    Up.  21. 
y  l*rl^  jfjjatd  m.  (a  vasu  Vasus  q.  v.,  s.  a)  Vasavus, 

cognomen  Indri.    In.  2.  22. 
ofjg^l  vd  f  oj-  n.  (r.  vas  induere,  s.  as)  vestis.    Su.  4.  9. 

N.  9.  l4.  19. 
cl I IH '•1   *' ^ '^ ' "    ^*'"  ''"■'    lialjitare,    s.  in)    adj.    b.ibitans. 

Subst.  m.  habitator,  in  fine  compp.  Su.  2.  S.  N.  7.  17. 
yi^jc^  vdsuki  m.  V.isukis,  rex  serpentum.  B°.  10.  2S. 
"dl^rrloil  ■vdstavjra  (a   vdstu    donuis,   s./a)    domum, 

domicilium  habens,  faabitans.   Hit.  34.  17. 
QJI^M   vdspa  1.  q.  vdspa. 

grS  vdh   1.  atm.   {prayatne  K,  yatne  V.;    scribitur 
etiam  b&h)  operam  dare,  adniti.     Caus.  occupare, 

adhlbere,  uti.   Man.  3.  6S:  ydstu  (sdndli)  vdhayan 


(schol.  svakdryi  jrd gayan);    4.    86:    dasasund- 

sahas rdifi  j6    vdhayali   (schol.  ivdrii   vydpd- 

rayiiti). 
c.sam    fricare.     Mah.  3.  11005:   pdd&u  ...  kardlij&h 

kinagdtdby&A    s  a  nakdili    saVivav  dhatuli.  — 

Caus.  id.    Sak.  9.5.  9.    W-  Schl  II.  91.  52. 
Qjl^  vdha  m.(T.viih  traliere,  vehere)  1)  equus.  Dr.8.12. 

A  4.  12.   2)  curriis.    A.  1.  1. 
Ollvi^  vdhiika  m.  (a  caus.  r.  vah  s.  aka)  rector,  mo- 

derator  (currus  etc).    N.  22.  1. 
cjr&»T   fd/iana    n.    (a    caus.    r.  vah    trahere,'    vehere) 

1)  acllo  moderandi  (eqiios  etc).    N.  lo.  2.    2)  currus. 

N.  2.  2()    in    coinp.   I>ah.     3)  eqiius.    R.  Schl.  I.    62.   1. 

68.    1    in    fine    coiiip.    nali.      (Cf.  vdha;     germ.   vet. 

iviignn,  tlicm.  ivngiina  currus;    Wili. /eun  id.) 
^Tr^»T  •'"'""  (■"•  '"^'  5- '")  vehens,  fereiis,  in  fine  comp. 

Hit.  16.  -12.   34.  2. 
cflf^^TT  vuhinl   f.    (a   vdha    s.  in    in    fem.)    exercitus. 

Rag,  7.  33. 
cITsT  vdhu    V.  bcihu. 

^Jjijcfi    vdhuka  (r.  vah    s.  uka)  nom.  pr.    N.  15.  2.  i. 
5JI^  vdhyn  (form.  anom.  a  vahis  estra,  s.ya)  exter- 

nus.    B.  5.  21.  S7.  Dr.  7.  IS. 
5I|r^j(-j«-|  r«/i/a/«'j  adv.  (a  praec.  s.  tas)  exlra,  extria- 

seciis.    N.  9.  7. 

1.  T5T  ''  pi^aep-  insep.  v.  gr.  111.  (Germ.  vet.  cvi-dar 
contra,  adversum,  cum  suff.  compar.,  v.  gr.  comp.  294; 
pers.  jj  bi  sine,  e.  c  yil-».;kJ  blbdg  metu  vacuus,  in- 
trepidus;  fortasse  lat.  re-  \yecors,  vesanus^,  \\\..be  sine ; 
slav.  besu  id.  nisi  hoc  pertinet  ad  vahis  q.  v.) 

2.  T^  "'  m.  (fortasse  a  r.  vay ,  correpto  ay  in  /,  nisi  a 
vi)  avis.    Nalod.  1.  2S.     (Cf.  vdyas  avis,  lat.  avis.) 

|q|(^|   vinsd  vigesimus  (v.  gr.  236). 

I^yHrT  vinsdti  f.  (ut  mihi  videtur,  pro  dvidasali, 
e  dvi  duo  et  dasati  a  ddsan  decem,  ejecto  a  et 
mutato  d  in  nasalem,  v.  triiisdt  et  cf.  lat  viginti,  gr. 
StxaTl,  SiKOCi,  h\b. /cfiead,  cambro-brit  ugaini.) 


358 


^TVTT  vdd'd  —  cTnf^  vdrdcValxa. 


C.  ad'i  I.  q.  slmpl.    Mah.  1.  5693:  nac&i  ^ka/i  sa  sam- 

ario  ism&n  pdnd a\- dr t  4  id  ib dd  ilum. 
C.apa  in  dial  ved.  abigere,   reiiiovere,   repellere.    Rgv. 

35.   3:    apa    visvd    duritd    bdd  amdnali    „oninIa 

scelera  removens";   9:   apd'mivdm  bddati  „dolo- 

rem  repellit". 
c.  d  i.  q.  simpl.    Sak.  58.  9.  10. 
c.  pari  id.    Mah.  3.  S7'i3. 
cpra   1)  id.   Mah.  1.  5808.  R.  Schl.  II.  53.  15.  Hit.59.  5. 

2)  arcere,    prohibere,    cohlbere.    Dr.  9.  8:   tvam  ... 

saddi  'v  d  'smdn  prabddase;  Mah.  2.  l64S:  kat  an 

tu    ddivan   sakyate   pdurusina  prabdd  itum, 
c.prati  repellere,  arcere.  S,i.l.2'l:  tdm  ...  na  kascid 

varaydmdsa    tigasd   pratibdd  itaH;    R.  Schl.  II. 

52.  46.   Mah.  3.  108 1. 
^IW  ""'^'^»   ^yr  ^"'''^    ^"    (r.  fd«^,    bdd     s.  a)    tor- 

mentum,    cruciatus.    Ur.  41.    11.      (JAi.  beda   miseria, 

aerunina.) 
c)l»~iy*^y   ^'^'lapras  t  a  m.  (a  vanaprast  a  ad   silvam 

profectus,    s.  a,    v.   gr.  580)    1)  Br;ihraanus    in    silva 

solitariam    vitam    degens ,    anachoreta.     2)   Geniorum 

ordo.   Su.  3.  5. 
grnqr  vdnara  m.  (e  va  sicut  et  ndra  homo)  siniia. 
^qj  vdpt'  f.  lacus.  N.  12.  6. 
^fpjq-  vama  adj.   1)  laevus,  sinister.   Su.  4.  13.   2)  pul- 

cher,   praesertim   in   compositione    cum  vocibus  quae 

corporis    quoilpiam    membrum    slgnificant.    N.  16.  37. 

(Fortasse  germ.  vet.  ifinster^   tvinister  laevus  [Graff.  1. 

893];  anglo-sax.  t'ini/re  huc  pertlnent,  cum  suff.  compar. 

sicut   in    lat.  sinister,    de.rter   et   inserto   j    euphonico 

inter  n,   pro  m,   et  t,   v.  gr.  comp.  95;    cambro-brit. 

givymp  pulcher.) 
oim^l  vdmana  adj.  brevis.     Subst.  m.  1)  pumilus,  nanus. 

2)  nomen  elephanti  plagae  meridlonalis. 
3[yj^  vdmt  f.  (a  vdma  signo  fem.  /)  equa.   Rag .  5.  32. 
SWoil  vdyavya  adj.  (a  vdyu  ventus,  S.  ja,  v.  gr.582) 

quod  ad  ventum  refertur.   A.  3.  30. 


^prjg-  vdyasd  m.  (ut  videtuf,  a  vdyas  s.  a)  COrnlx. 
iJr.  8.  31. 

clRT  '"5/"  m.  (r.  vd  s.  unad.  u,  inserto  y  euphonico) 
ventus.    H.  4.  48. 

'^\}'T  vdr  n.  aqua.    Am.     Vld.  vdri. 

gj|T  vdra  m.  (ut  viiletur,  a  r.  var  vr  s.  a)  1)  multltudo, 
caterva.  2)  tempus,  dles.  Hlt.  21.  21:  baf/dravdra, 
3)  tempus  opportunum,  occasio,  opportunitas.  4)  vicis, 
fois,  Mal.  B  att.  3.  32  schol.:  bahuvdrdn  complu- 
ries,  vielmal,  many  times.  —  Acc.  slng.  repetitum 
vdran  vdram  id.  Hlt.  85.  l4.  (Hlb.  uair  „an  hour, 
time",  air  uairibh  ,,some-tImes";  cambro-brlt.  aur% 
island.  vet.  var  in  tvis-var  bis  \tvis  =  scr.  drijj, 
thris-var  ter  \j}iris  =  scr.  tris\,  germ.  vet.  or ,  o  in 
zuir-or,  zuir-o  bls;  pers.  ,Li  bdr  vicls,  ^i"  bdri  semel, 
j^vi  ,L  bdr  diger  iterum;  fortasse  huc  pertinet  lat. 
ber  in  September,  October  etc,  v.  gr.  comp.  309.) 

Qjl yUI  vdrana  m.  (r.  var  vr  arcere,  impedire,  s.  ana^ 
V.  gr.  94"')  elephantus.   H.  4.  23. 

^r7Tcl^IT*^»-IT  vdravildsint    f.    (e    vdra    tempus    et 

vildsint  q.  v.)  £Taiga.  Hit.  133.  15.  Lass.  73.  2  infr. 
cllyUj^T  varanast  f.  nomen  urbis  Benares.  Lass.5.  20. 
^irUITcTrT  ^'^randvata  nomen  urbis.    H.  1. 
^fT7  vdri  n.  aqua.    N.  24.  5.     (Cf.  vdr,  vdruna;  hib. 

burn  aqua  ;  fairge  mare,  fual  ,,urine,  water",  mutato  r 

in  /;    lat.  mure ,   them.  mari,   mutato  v   in  m,    v.  gr. 

comp.  20;    llt.  m«Vci    [plur.  fem.,   gen.  mari-uj;   slav. 

more  id.  [neut.  sg.  a  thema  morjo,  v.  gr.  comp.  259]; 

germ.  vet.  mari  m.  et   n.    [them.  marja^;    hib.  muir; 

cambro-brit.  mor  id.     Cf  etiam  lat.  un;za,  correpto  vd 

in  u,  urceus,  urna;  gr.  OOOg,  Cvpov,  CVOeu).) 

r        ^  r        .  /-  \ 

qJI^  vartta,    cTTfT  ^'arta    (T.  vart    vrt    s.  a)    sanus. 

Nalod.  3.  19  schol. 
y  |.pj|  vdrttd,  cTTrTT  ^'artd  f.  (a  vrtti  s.  a  in  fem.)  nun- 

tius;  historla.   Srng.ll.  Hit.64.  l6. 17.  79.15.l6.  85.11. 
^Tti^  'vcirddaka  n.  (a   vrdcta  s,  aka)   senectus,   se- 

nium.   Hit.28.  19. 


cTT^  vdiiJcs  —  ^Jiydd'. 


359 


dl^-  viinks  l.par.  (kdiiks  djrdm  K.  kafiksj  V.;  scri- 
"^bitiir   viiks,    gr.  110'")    desiiierare.      (Cf.  kiiilks, 

vdric,   vas;    caniLro-Lrit.  ^irnrjr  (lesideriuin ;    fortasse 

hib.  niiangus  ^incliiiation,   longing,   desire,  appetlte", 

mutato    V    in   m;    rniariuig/iim    „1    desire,    long,    wisli, 

lust,  «ill,  intend",  tara  liuc  quam  ad  van  petere,  ciipere 

tralii  potest.) 
d I i* i-l "M   vdnina/a  adj.  (a  vdc  sernio,    s.  rna/a)  quod 

ad  vocera  refertur,  ad  vocem  spectat.   B.  17.  |5. 
gyq^rdc'  f.  (r.  vac)   1)  sermo.  B'.  2.  Ij.  2)  vox.  N.  19. 1. 

23.  19.      (Lat.  voc-s\  gr.  0--C,  v.  r.  v  a  c.) 
clM<r'-lld  V  dcaspati  m.  (e  genit.  vocis  vdc  et  pdti) 

1.  q.  vrhaspati. 
cj|-cj«r'-lrt|  vdcaspatjra  n.  abstractum  praec.  Hit.  97.9. 
dl-tij   vdcfa   V.  vac  primit.  et  caus. 
C(|T:.(!.<fir  vdcydtd   (a   praec.   s.  td)    vituperatio,    repre- 

hensio.    Hit.  105.  4. 
^[yjJVn  J' d # ( n  m.  (a  vdga  festinatio,  celeritas,   suff.  jn, 

nisi  a  r.  vng   s.  i';;)  eqiius.    In.  1.  7. 
Gl  I Q.?^  vdrtc    I.par.   interdum   atm.    optare,   desiderare. 
N.  o.  37:   agnir   dtmab  avam  prdddd  jatra 

vdricati  ndisadafi;  26.   S:  nacSd    vdricasi  tvan 

dyutam;    Hit.  37.   IS:    yad   yad    iva    hi   vdricita 

tato  vdiic  d  prav  art  at  e.     (Qi.  vdiiks ,  vas\  germ. 

vet.  ivunsc  optatio,  ivunskian  optare;    anglo-sax.  viscan 

optare;  angl.  nish.) 
C  abi  i.  q.  simpl.    Hit.  35.  20. 

dlo^©!  vdricd  (.(r.vdric  s.d)  desiderlum,  optatio.  Hit.37.1S. 
5fY^  rd/a  m.  n.  (r.  vaf  s.  a)  conseptum.  R.Schl.  1.44.35. 
Cjll^ctil  vdtikd  f.  (a  praec.  s.  ika  in  fem.)  id.  Sak.  8.  7: 

vrks  av  dfikd. 
Cji^l  vdfl  {.  (a  vdfa  signo  fem.  /)  id.   Am. 
Cj  l^    V  dd   V.  bdd. 
ci\(o   vdda   (r.vah   s.  ta,    cf.  d^d   quod   correptum   e 

vdd'a,    V.   euphon.   r.  102.  o)   multus,   abundans.  — 

vddam  adv.  bene,  ita,   ad  assensum  exprimendum. 

N.  17,  22. 


dlUI  idria  m.  (forlasse  pro  vdna  a  v.van  occidere, 

s.  a)  s.igilta.    Su.  2.  16. 
C|TffTlS?T   vdnigfa  vel  ^IYW^  l' d ri i g y a  n.  (a  vanig, 

baiiig  mercator,  s. /<»)  mercatura.    B'.  18.  Vj. 
cflTm»^  "'^^"'    (a    vdrxa     suff.   in)    sagittas    habens. 

.\.  5.  :5. 

cTpffy  t  <^i/'    vel    sfTlffj  bdnt    f.    (t.  vari    s.  /)    loquela, 

sernio.    Ilit.  25.   I  i. 
CJJrT  ^'^'   "^-  ?*■■•    («lenora.  a  vd'ta   ventus)    ventilare. 
K.:     vdtayati  vyaganina   patim  palivrald. 
^TTT  '•"'«  V.  r.  vd. 
C( I r\ iWHj' '''"rarihas  (Bah.  e  vd'ta  ventus  et  rdhhas 

celcrilas)  venti  celerltatem  habens.    In.  1.  7. 
ciirllftr  "''''''/"'  m-  nom.  pr.  Asuri.    Mah.  3.  8619. 
CfTrTIST?!  ^dtuyana  n.  (e   vdla  ventus    et   dyana  via) 

fenestra.    P.  16. 
^Tr^Tr^  ^  dlsalfa  XX.  (a  vatsala  s.ya)  amor,  caritas. 

Hlt.  16.   12.   45.  13.  Ur.  84.  18. 
cTTc;^  vdda   m.    (r.  vad    s.  a)     1)  sermo.     B'.  2.    11.   .12. 

2)  controversla,    dlsputatio.     Up.  21.      (Cambro-brit. 

gived  verbum.) 
C<|l<\5)    vdditra    n.    (a    vdddy     caus.    rad.   vad    q.   v., 

s.  tra,  inserto  i)    1)  instrumentum  musicum.  In.2.  II. 

2)  qui    instrumentis    muslcls    editur   cantus    (Instru- 

mental-Musik).    In.  3.  7.  9. 
^ff^/^'"'^'"  (r.  vad   s.  in)   dlcens.    B'.  2.  \2. 
o(T^  f  dd',  sj  jbj"  bdd  l.atm.  vexare,  perturbare.  A.4.  47: 

na   bddati    tatra    ragaH;    R.  Schl.  I.  14.  13:    rd- 

varid     ndma     rdksasaR     sarvdn     nd     bddate; 

Dr.  6.  3:    mahdvanan    satrubir   bddyamdnam; 

Hit.57.5:  mahati  sarikd  mdm  bddale;  Man.9.226. 

10.  129.  —   Caus.  par.  id.    R.  Schl.  I.  14.  15:  sa  vd- 

dayati   lokdns    trln.      (Cf.  vad,    vyad;    Wt..  beda 

miseria,   aerumna,   bednas  mlser;   russ.  bjeda  miseria; 

fortasse  goth.  ia/iya  vexo  e  badvja;  gr.  IIA©,  £;ra-S'oi', 

w-S^EW,  a/TCD-Secn,   V.  praef.  apa,   fortasse  hib,  buairirn 

„1  vex,  aggrieve,  trouble"  e  buaidim.) 


356 


^^vaha  —  c[\^T^vdgmin. 


sangrdmc  samuf)dd'e  (v.  lih  praef.  ri).  2)  coilrci- 
tus,  refrenatus.  Man.  6.  •ll:  sarnupod esu  kamisu. 
c.ni  1)  ferre,  vehere,  sustentare.  Gita-G.  1.  16:  ga- 
gan  niv ahati  ,  ,  .  krsndja  tubjran  namaH. 
2)  advehere,    apportare.     Rgv.  116.   1:    vimaddjra 

gdjum  ...   nj-uhatu    ratena. 
c.  nis  caus.  exequi,  explere,  e.  c.  promissum.    Hit.l06.'4: 

svapratig ndtani  adund  nirv dhajra. 
c.pra  1)  trahcre,  veliere  (curruni).  R.  Schl.  II.  52.  43. 
2)  ferre,  veliere.  I)'aU.3.  54.  3)  auferre.  Rgv.23.  22: 
idam  dpaU  pravahat  a  yat  kincid  duritam 
mayi. —  Part.  perf.  pass.  prdud  a  (pro  prdd  a  e  pra 
-\-u(jta)  1)  adultus,  altus.  Mcg'.  26.  77.  2)  arrogans, 
insoleiis,  superhus.  Lass.  85.  10.  —  Suhst.  f.  prdudd 
nupta,  sponsa.  (Cf.  goth.6ru//i,  gerni.  vet.  irui;,  island. 
vet.  bruda.,  nostrum  Braut.") 
c.pra  praef.  anu   Imc  illuc  curru  vehere  alqra.    Mah.  3. 

13504:    sa    mdrn    anupr dv aliat. 
C  vi   uxorem    ducere.     Mah.  1.   33S4.  —    vyuda    latus. 

N.  12.  13:   vyud  draska  (v.  etiam  uh   praef.  fi). 
c.  vi  praef.  nis  evehere,  exportare.    Mah.  1.  6257. 
csam  vehere,  trahere.    R.  Schl.  I.  67.4:  nrndn  sat&ni 
panc  ds  at  ...  mancdsdm  as  iacakrast  dn  samu- 
hus  ti  kat  aticana;  Mah.  3.  13190:  catvdras   tv&n 
vd   gardab  dli    s  anv ahanlu. 
^^  vaha  (r.  vah  s.  a)    1)  adj.  ferens,  afferens.   In.2.  9- 

2)  subst.  m.  fluctus.    Sa.  4.  31  in  comp.  Bah. 
3^ffT  '""h"-^!'  (r.  vah  s.  ti,  gr.  575.  4s)  ventus. 
gTJ^yT  vahiscara  adj.  (e  vahis   cxtra  et   cara  iens) 

egrediens.    Dr.  6.  15. 
^l^t^^rT  vahis krta    (extra-factus,    e    vahis    extra 

et  krtd  factus,  V.  euph.  r.  79)  privatus.  In.  2.  5, 
^f^^avahis  vel  ^J^^A  a  h  j  j  praep.  et  adv.  extra,  foras. 
Lass.  44.  4:  nagardd  bahir  gate  sati\  Hit.  58.  S: 
milsiko  na  bahir  n ilis  arati.  (Cf.  slav.  BE^2  besu 
absque,  nisi  hoc,  quod  nunc  magis  mihi  arridet,  refe- 
rendum  est  ad  vi,  sicut  HH^K  nisu  deorsum  ad  ni.) 


gj[Er  vdhni  m.  (r.  vah  s.  unad.  ni)  Ignis.  Mah.  1. 
2037. 

1.  5JT  ""   2.  par.  flare,    spirare   (de  vento).    N.  24.  40: 

vavduca  pavanali  sucifi;  A.  4.  51:  sitan 
tatrn  vav&u  vd/uK. —  vdta  m.  ventus.  A.  11.  12; 
deus  venti.  II.  1.  3l.  (Ci.vdi;  goth.  ^O  flare,  spi- 
rare  [vaia,  vaivo^  v.  gr.  comp.  617],  vinds,  them.  i'iniia 
ventus;  germ.  vet.  iva-dal  flabellum,  tvat,  wait,  tvaielj 
ivahel  flat;  slav.  ve-ja-ii  flare,  vi-tr  ventus;  lit.  ivijas 
ventus;  gr.  ayifJLi,  ut  videtur,  ex  a-F>i/.it  =  scr.  vdmi 
praef.  a,  ay]fl;  uvact  ex  dFsa,  oi)Oog  ex  cFoo?;  de  avu) 
V.  vdi;  lat.  ventus,  aer  aura;  hib.  bad  ventus  =  scr. 
vdta;    pers.  bdd.) 

c.nis  extlngui  (de  igne).  Sak.  91.  II:  nirvdsyataH 
pradlpasya  sikd\  v.  nirv dna.  —  Caus.  extinguere 
(igncm).  Mah.  1.  160S:  samiddan  gdtavidasari 
varsdir  nirv  dpay  ,s  ydmo  megd  butdH.  —  Vid. 
n  i  r  V  d  p  an  a. 

c.  pra  i.  q.  simpl.  R.  Schl.  II.  71.  25:  prav  dti  pava- 
nali   s r iin d n. 

c.  sam  id.    Mah.  4.  12SS. 

2.  cTT  **"  10.  par.  (suk  dptigatisevdsu)  voluptate  frui; 

ire;  colere. 

3.  ofj  vd  adv.  1)  vel,  sicut  Latinorum  ve  postponitur. 
Br.  1.  19:  vd  -  vd  sive  -  sive  (entweder  -  oder). 
N.  26.  10.  Cum  antecedente  at'a  \e\  yadi  saepe  ila 
construitur  ut  hae  voces  sensu  vacent  atque  particulae 
vd  solum  ut  fulcrum  inserviant.  2)  sicut.  Dr.  7.  15. 
Interdum  redundat,  e.  c.    H.  4.  2.  52. 

cj|'=hQ'?7  vdkpatu  (e  vdc  el  pafu)  eloquens.  Hit.55.4. 
cfT^f^STTT  ^"kpatutd  f.   (a  praec.   s.  td)   eloquentia, 

facundia.   Hit.  13.  21. 
cIT^  vakya  n.  (r.  vac  dlcere,  s.  ya,  v.  gr.  628)  sermo. 

In.  1.  10. 
cffjnf  vdgurd'  f.  rete.   Hit.  73.  9. 
'^\^T\r\vdgmin  (a  vdc  sermo ,  s.  min)  facundus,  elo- 

quens.   N.  12.  50. 


5T1 


'ah. 


S5ft 


Qic*,  vah  l.par.  .itm.  (anom.  v.  gr.  577)  1)  trahere,  ve- 
here  (ciirrum).  In.  1.  7:  dasa  vdgisahasrdtii 
hartndA  idtaraiihas dt\  I  vahaii ti  ye  ...  ratam; 
14.19.  16:  katam  alpabalaprdnd  vaks yant t  'ini 
Ifliyd  maina,  —  Pass.  curru  vehi.  Dr.  6.  6:  mahd- 
gavdir  vdgibUr  uh/amdndH  (cf.  6.  10).  2)  curru 
vehere  alqni.  A.  10.  IS:  uvdha  mdn  talaH  sigran 
hiran/apurain  antikdt  I  rat^na  tena  ...  md- 
talifi;  Mah.  3.  13179:  siitanco  'vdca  sigram 
rndn  vahasva.  3)  vehere,  ferre.  H.  1.  l6:  mdta- 
ram  ...  avahat  sa  tu  prit  eiia;  !Mah.  3.  11019: 
krsnaiica  /aina g du  tatd  I  eko  Spy  aham  alan 
vdejlum;  11020:  anyeca  ...  sarvdn  v6  brdhma- 
ndili  sdrdan  vaksyanti.  4)uxorem  ducere.  MaH.  1. 
3377:  ndliLUsdiiga  vahasva  mdm;  3.  104S2:  idam 
b  dryds atam  , . .  putrdrt  ind  inayd  vodam  (nota 
formani  vdiid  pro  lidd);  R.  Schl.  I.  73.  36:  uhur 
bdrydli.  5)  manare,  fluere.  N.  23.  15:  candenacS 
'dakan  tasya  vahati.  6)  spirare,  flare.  Gita-G.5.2: 
vahali  malayas amlr c.  —  Caus.  vdhay dmi.^  vd- 
hdye.  I.  par.  1)  facio  ut  vehatit  (equi),  aurigare. 
Mah.4.  ISSil:  Arii>ra?«  uttara  t;aft  a/o;  Mah.l.  40l4. 
2)  advehendum,  afferendum  curare.  Rag.5.32:  ustra- 
vdmtsatavdhildrt  am  pragesvaram.  —  pan- 
tdnan  v&hayitum  viam  calcare,  terere  (facere  ut 
via  ferat).  Rag.l6.  12:  vdhyati  rd gapat  afi  si- 
vdbiH.  II.  atm.  vdhdye  facio  ut  quis  me  curru 
vehat.  R.  Schl.  II.  92.  13:  dakiinena  mdrgena  ... 
vdhayasva.  —  tariii  vdhaye  nave  vehor,  navigo 
(proprie  facio  ut  navis  me  vehat).  Mah.  1.4oi4.  (Lat. 
veho.,  veha,  vea,  via,  ejecto  h  sicut  in  hih. /eon  currus 
^  scr.  vdhana  q.  v.;  gr.  S.-)(jjl,  O^/JS?;  lit.  iveiii  curru 
veho  =  scr.  vdhdmi,  a/azoju  navigo  =  scr.  vdhd- 
ydmi;  slav.  vesuA  veho;  goth.  ga-VAG  movere 
\ga-viga,  -vag,  -veguni\,  vigs  via,  vagja  moveo  ^  scr. 
caus.  vdhdydmi,  v.  gr.  comp.  109"'.  6;  germ.  vel. 
fVAG  raovere  \j.vigu,  ivag,  ndguines^,  ivegiu  moveo. 


tvaga  commotio,  wdg  m.  gurges,  vorago  [unde  nostrum 

'^og^c],  ivngan  currus,  veliiculum.) 
c.ati  caus.     1)  perferre,    tolerare.     l\ag'.  13.    2S:    ati- 

vdhitdni    mayd     kataucid     g  anagar  g  it  dni. 

2)  transigere  (tempus).    Rag\9.  70:  ativdhaydmba- 

btiva  ...  triydindm;    19.  4l :    rtun   atyavdhayat. 
c.adi:  adyudd  femina,  cujus  maritus  allam  duxit  uxo- 

rem;  AYils.  „a  superseded  wife"  (cf.  2.vid  prieLad'i). 

Mah.  2.  2332. 
c.  apa  auferre.    Mah.  1.  2939:  apdvdhaca  vdso  Zsya 

mdrutaU.  —    Caus.  auferendum,   avehendum   curare. 

R.  Schl.  I.  1.  51.  II.  9.  13. 
c.  d  adducere,  afferre.   Sa.  3.  19. 
c.  d  praef.  ut  trahere,  vchere  (de  equis).    Dr.  7. 10  (Mah. 

3.  15704):  dgdniy d  balinaK  sdduddntd  mahd- 
bal dU  s urain  uddv ahanti.  —  b  drydm  uddvd- 
d'um  uxorem  ducere.  Mah.  1.  3829:  argunaH,,. 
b  agi  n  tii  vdsudivasya  s  u  b  adrdm  b  drydm 
uddvahat;  3S31 :  naku/afi  ,,,  karenumat  iit  iidma 
bdrydm    uddvahat. 

c.  ut  1)  vehere,  fcrre.  Mah.  1.  4272:  sa  hi  rdgya- 
duraii  gurvtm  udvaksyati  kulasya  nafi;  3.335: 
krccrdd  udvafiate  bdram;  Hit.  127.  1.  2)  curru 
vehere.  Rag .  7.  32:  tam  udvahantam  pati  bd- 
gakanydn  ruroda  rdganyaganaK;  7.  67:  uda- 
vahad    anavadydm.     3)  uxorem    ducere.     Man.  3. 

4.  10.  11.  7.  77.  —  Caus.  facere  ut  quis  uxorem  ducat 
Mah.  1.  3801:  btsmafi  kalu  pituK  priyaciktr- 
sayd  s  atyav  attm  mdtaram  udav  dfiayat  (v. 
Mah.  1.  4039  sq.) 

c.  ut  praef.  sam  1)  tollere,  estollere,  levare.  Mah.2.  718. 

2)  uxorem  ducere.    R.  Schl.  II.  107.  3. 
c.upa    advehere.     Mah.  2.  2064:     rdgarato    ya    ihd 

'smdn    updvahat,     2)   constltuerft      Mah.  2.    2051: 

upohyaindne    dyutS. 
c.upa  praef.  jam:   s amupod  a  (quod  etiam  ad  ufi  re- 

ferrl  potest)  1)  ia  ordinem  redactus.  R.  Schl.  II.  75.  29: 
45* 


354  cmyas  — -^vastra. 

C.pari:  par/uiita  veliis,  corruplus.    B'.  17.  10:  piiii-  c.  vi  caus.  indiiere.  —    Pass.  caus.    c.  nom.  pers.   et   acc. 

paryusitam  ...  bogariarii;   trop.  vanus.  N.  21.  13:  rei.      Mah.  2.    24^0:     vivdsjrantdri     rii rucarmdni 

paryusitari   v&kyarn.  sarvc. 

c.pra  in  cxteris  locis  habitare.    R.  Schl.  II.  36.  8:  pra-  L  offf  '«■«  '''•  par.  {stamb'^)  stabilire,   fulcire,   immo- 

valsyati   suk'an    vane\    Sa.  5.  63:   prosyd  "gata  bilem   rcddcre. 

,-,,«. —  Caus.  in  exteris  locis  habitare  jubeo,  in  exilium  .5.   '^^vas    10.  par.    vdsdydmi   {snehanaccidana- 

ago.     R.  Schl.  II.  49.-6:    yd    putram  .. .  pravdsa-  hananisu  Y<.  sriihacc  idoli   vad^Y.)   amare; 

yati    d'drmikan     vanavdsi;     Man.   10.   %:    tafi  findere,  abscindere;  occidere. 

rdgd    pravdsayct.  cfrTffT  ^asati  f.   (r.    1.  vas    s.ati  vel  potius  ti   servatO 

c.pra  praef.  vi  id.    N.  17.   19.    Man.  2.  132.  —  Caus.  in  charactere  primae  classis)  1)  habitalio,  domus.  Hit. 5. 10. 

exilium  agere,   cxpellere.    Man.  8.  219:   tati   rdsfrdd  2)  nox.    Sa.  4.  5.     {Uih.  fosadh  „a   delaying,   staying, 

vipravdsayet.  resting,  cessation".) 

cprati  i.  q.  simpl.    A.  5.  11.  cFT^T    ^asana    n.    (r.  vas    induere,     s.   ana)     vestis. 

c.t'j    habltare.     R.   Schl.  II.    23.    23:     ararxyS    tS    vi-  N.  13.  58. 

vatsyanti  caturdasa  samdli.     Degere,  praesertim  -gCi^i^vas  antd  m.{T.vas  s.dnta)yeT.    (Slav.  r«na  id.) 

noctem.     N.  17.   28:    sd    vyusfd    raganin    tatra;  51^1  ^asd  f.    1)  medulla.    2)  adeps.    A.  10.  54. 

25.  1:  vyusito  rdtrin  nalaU.  —  vyusfa  sens.  pass.  cffTI^T  vasdna  part.  praes.  atm.  r.  vas  cl.  2.  q.  V. 

raganl  vyuJfd.    Mah.  1.  1205.  3.  11917.  R.  Schl.  II.  oi^  vdsu    1)   n.    (r.  vas    s.  u)    res,   divitiae.     N.  16.  2. 

54.   37.  —    Caus.   in    exteris   locis    habitare   jubeo,    in  18.  19.    2)  m.  nomen  cujusdam  Geniorum  ordinis  octo 

exilium  ago.    Mali.  3.  8277.  H.  1.  43.   R.  Schl.  I.  1.  23.  numero.    In.  5.  24. 

c.  jom  una  habitare  c.  aliquo,  c.  acc.  pers.    Man.ll.l90:  ^^'rjf]  vasud'd  (.  {res   vel    divitias    ferens,   e   vdsu 

strihantfris  ca   na   safiv  aset.  el  d  a  in  feni.).terra.    N.  24.  42. 

2.  ^^  vas  iO.fAr.  vasdydrni  hahllATe.  ^^yjyrJJ  v a s u d  d d' a r a    ra.    (terram    sustinens,    e 

*^  ^                  '                               •         \ 

_,„            „    ..         •!  •  •    j            T!    c  1  I   TT    Q"   -  praec.  et  dara  tenens,  snstinens)  mons. 

3.  a^IT  vas  2.  ;itm.  sibi  induere.   R.  Schl.  11.  3/.  /:  mu-  r                                        '                  ' 

•^    .              ,                     .         m       o     / .        '           •     •  FIFn^^JjT  vasundard!  f.    (e   vdsu   res,    divitiae,    quod 

nivastrdny     avasta;     fllan.  2.    41:     carmani  '^^V'^^i^\                                       ^                           '                   '    ^ 

.             r    ^             A,       ■              'i!      „      /•r^.i.  hac   in    compositione   masculinorum    normam   sequitur 

...  vasrran;    o.  6:    vasita    carmaclram,      ^ljotn.  r                                                                           t 

.-^ .       -''„•„    „^  Fv.  er.  575.  2]  et  dara  tenens ,  ferens  in  fem.)  terra. 

vasja    vesllO    =   caus.  c|l+r|<Lj[T7T   vasayami,    Y.  gr.  L'    6                   J                                     '                               '' 

comp.  109°'.  6;   vas-ti  [them.  vastjo']  palliuro;   fortasse  i>.  .^-  H. 

germ.  vet.   ,vdt  (.   vestis    [them.  «.<5//]    e    ^as-ti;    lat.  ^g^rfT  vasumati  f.  (a  vdsu  s.marit  mat  in  fem.) 

ves-tis;  gr.  eT-&^? ,  'iv-miJ.i  per  assim.  pro  tr-rj,M,  ^erra.   Ur.  60.  13.     Vid.  vasud'd. 

fut. eV-cru) ;  cambro-brit.  gwisg,  armor.  g^isk  vestitus.)  ^t^l  vask  1.  .-itm.  i.  q.  vask. 

c.  ni  caus.  par.  induere.    N.  14.  24:  vdsasce  'dan  ni-  cfrpf   vast    10.  atm.    {ardanS   K.    vaii   V.)    vexare; 

vdsayeli.  occidcre. 

c.pra  i.  q.  simpl.    R.  Schl.  II.  100.  30:    mrgdgine   s6  5f^f^  vasta  m.  caper. 

iyarn   iha  pravaste.  ^T^tT  ''"•'"  '^-  ^-  ('"•  ""•^  *•  '0  abdomen.    Am. 

c.prati  caus.  induere.    Mah.  2.  2502:    asindiH  prati-  ^IOT  vdstu   n.  (r.  vas   s.  ^u)   res.    Hit.  13.  18.   14.  4. 

vdsitdli.  ^^  t;di<ra  n.  (r.  vas  induere,  s.  tra)  vestis.  In.5.  11. 


cf^  vasa  —  5p^T'«5. 


S53 


qJU|  vasa  m.  fr.  raj  s.  a)  voluntas,  potestas,  i'in[)criiitii. 
In.  5.  3,5.  .'i9.   Br.  2.  18. 

cli,II'"ljT  ^"■i onuga  (e  pr.nec.  et  anugd  scqiiens)  vo- 
luntatem  aicjs  seqiicns,  siibjectus,  oLeiliens. —  Siibst.  ra. 
servns,  feni.  serva.    II.  4.  32. 

(2J|i^|rl  vasm  (a  vasa  suff.  iVi)  voliintalem,  polcsta- 
tem,  imperium  habens,  potens,  praepotens.  M.  20. 
B\  5.  13. 

Q)i^||cf|  j  -aR"  vastkar  -kr  (e  vasa  et  kar  Ar.r,  V. 
gr.  585)  in  servitutem  redlgere,  subigere.  Dr.  5.  21: 
vasikrtan    tvdn    drastdsmi  pdrtdiU, 

Cj^t(  vasya  (a  vasa  s.ja)  subjectus,  obediens.  B.2.  64. 
6.   36. 

SfCf  f  a/  l.par.  {hiAscijdm  K.  vade  V.)  ferire,  laedere, 
occidere.     Cf.  5.  j;aj. 

Cll»^(  vask  1.  atm.  {gatdu;  scribilur  etiam  vask)  ire. 
Cf.  vakk, 

1,  51^  fOJ  l.par.  Interdum  atm.  {us  gr.  414.  435.  457) 
habltare,  commorari.  In.  3.  3:  uvdsa  bavane 
pituJi;  1.2''i:  sukam  asmy  usitas  tvaji;  N.2.  12: 
te  ivasaiis  tatra;  5.  42:  usya  tatra;  6.  l4:  nale 
vatsydmi  (v.  eupbon.  r.  100.  a);  R.  Scbl.  I.  25.  S: 
kS  nv  asmin  {dsrame)  vasate;  II.  48.  21:  rdgye 
...  vasSmahi.  Cum  loc.  pers.  apud  quam  quls  ha- 
bltat.  N.  15.  7:  vasa  mayi.  Cum  acc.  vdsam. 
Man.  2.  242:  nd'brdhmanS  gurdu  sisyd  vdsam 
dtyantikati  vaset.  Degere,  e.  c.  noctcm.  A.3.  11: 
ekardtros  itali ;  R.  Schl.  I.  29.  1:  tdti  raganim 
usya.  Caus.  vds dydtni  faclo  ut  qiiis  habitet.  Mah. 
1.  5600:  cdurdn  visaye    sve    na    vdsayet.      (Goth. 

fC4S  mzneTe,  esse  \tisa,vas.,  vesutn,  v.gr.  comp.lOO"'.  l], 
visarn  manemus  =:  cl ♦rjl *-] 5-1  vds drtias  ,  vas  eram, 
erat  =  ^olJM  i'vdsa\  germ.  vet.  ivisu  maneo,  ivas 
eram,  erat,  ivdrurnSs  eramus;  nostrum  ivar,  geivesen, 
subst.  ff^esen;  an-ivesend,  ab-ivesend;  germ.  vct.  tveren 
matiere,  permanere,  durare  [nostrum  ivdhren,  v.  Graff. 
1.  93Ssq.],  iveret  =  c!.  10  c)<Hi|frf  ^"^^yati  babitat, 


v.  gr.  comp.  109°'.  6;  ivtrig  perpetuus,  ivirig  pcrmanens 
[nostrum  ivierig,  /angivierigl;  hiic  etiam  retulerlm  goth. 
ras-n  domiis,  ciim  s  =  fraiico-gall.  z,  proptcr  sequen- 
tem  II([iiidam,  v.  gr.  comp.  86.  5,  mutato  v  !n  r,  v.  gr. 
conip.  19;  hlh. /o.5ni>n  „1  stay,  rest,  lodge",  /o.tra  „a 
dweillng,  ahode";  arasairn  habito  =  %CT.  dvas dmi; 
aras  ,,a  (Iweiling-house",  v.  dvdsa;  (oTlasse /uirighim 
„1  stay,  wait,  tarry,  dclay"  ^  scr.  vdsdy&mi,  v. 
2.vas;  gr.  UT-TV,  TaT-TV,  ST-TlCt,  'EtTIU,  lat.  Fes-ta, 
vesti-bulum,  ver-ita,  Lases ,  Lares ,  cum  /  pro  v;  for- 
tasse  etlam  vds,  vdsum  huc  perllnent;  v.  Pott.  1.  279. 
Ag.  Benary  „RomIsche  Lautlehre"  p.  49.) 

c.  ad'i  habltare,  c.  acc.  loci.  R.  Schl.  I.  34.  46:  purlm 
adyavasat.  Part.  perf.  pass.  N.  12.  64:  tdpasdcC- 
yusitartt  ...  dsramarnarfdalam;    A.  10.  13. 

c.  attu  habitare,  c.  loc.  loci  ct  acc.  pers.  apud  quara  quis 
habltat.  R.  Schl.  II.  37.  26:  vane  vasantaii  kd- 
kutst'am   anuvatsyati;    88.  25.   Mah.  3.  l475S. 

c.  d  habllare,  c.  acc.  s.  loc.  locl.  Mah.  3.  S032:  lokdn 
dvas ate  sub  dn;  20l4:  dvasan  ...  kdmyake  b  a- 
ratarsab  dli, —  Caus.  dvdsaydmi  1)  faclo  ut  quis 
habitet,  excipio.  R.  Schl.  II.  12.  101.  2)  habito. 
A.  9.  27:  idam  (nagaram^  ...  kasmdd  devd  nd 
"vdsayanti. 

c.  d  praef.  adi  i.  q.  dvas.    Mah.  1.  5512. 

c.  d  praef.  sam  id.  R.  Schl.  II.  54.  4l.  —  Caus.  faclo  ut 
quis  habltet.    katakam  castra  locanda  curo.  Hit. 39.  5. 

c.upa  jejunare.  Man.  2.  220:  upavascd  dinam; 
Mah.  3.  50.92.      V'id.  upavdsa. 

c.  ni  habltare.   N.  14.   15.  16. 

c.  tii  praef.  sam  commorarl.    Sa.  5.  29. 

c.nis  In  exteris  locis  hahltare.  Mah.  3.  12314:  durga- 
vdsam  bahudd  nirusya  ...  dsSdur  atyarta- 
mandraman  ti  tam  dsramam.  —  Caus.  in  exilium 
agere,  expellere.  Mah.  2.  2644:  rdsfreb^yaK  pdri<fu- 
ddydddn  ...  nirvdsayanti  yl.  Up.  66.  R.  Schi.  II. 
21.  4.    39.   11. 

45 


353 


cl^  op^^vari  vrs  —  5pj|^i'a5'. 


(bereenen).     In.  4".   11:    suhrdaJcd    'iinapdn^na  ■^^\^  valab  i ,    '^'^^^  valab  !   f.    i.  q.   vadabi,    va- 

vividend  'b'ivarsnli.  —  Pass.  A.7.27:  ab  ivrstdni  dabl. 

srnffdni  ...  d'ardb' rl drn.  Cf^RI  ^olajra  m.  n.  (r.  val  s.  ajra)    1)  qiiod  circumdat, 

C.  ;»ra  pluere,  pluviam  demittere.    Mah.  1.  6630.  cingit,  sepit,  sepes,  sepimenlum.    Meg\  45.    2)  armilla, 

c. /7ra  praef.  aj'i  id.   Man.  1.  304.  brachiale.    M^g'.  1. 

2.   a^fj  ^^   vars    vrs     10.   alm.    {saktibandani    K.  ScffT^  valakd  f  grus.    M£g'.  9.   22. 

pragandlsfe  V.)  potentem  esse,  ligare  (ut  cC^r^  valk   10.  par.  (bdsan^)   loqui. 

mihividetur,denom.a  t.r/ataurus),generare,Imperare.  _^_^  ^,^,^^  ^    ^^  ^^^  ^   ^^^  ^^^.^^^^  ,i^gj,_    ^^_ 

^varJd  m.  n.  (r.  rari   vfs  s.  a)    1)  pluvia.    Mah.  3.  -^^^^  valkala  m.  n.  (a  praec.  s.  la)    1)  cortex,  liber. 

17341.  R.  Schl.  I.  20.  16.    2)  annus.   Lass.oo.  17.  58.3.  o^  ,,^,^,,  (anachoretarum)  e  libro  confecta.    Su.  1.  8. 

3)  plur.  m.  f.  pars  anni  pluviosa.   Lass.  50. 7.   4)  terrae  rr— tt        ,     ,  i-  -i-  u         m  i,  <>  ,c,nr, 

'  r  r  r  /  H^J|  ffl/g- 1.  par.  salire,exsilire,  exsultare.  Mah.J.  16123: 

continentis  sectio,  quarum  novem  Indi  statuunt.    (Vid. 


1.  vars   vrs   et  cf  gr.  £pcr>].) 

QJqUI   vars ana  n.  (r.  vars    vrs    s.  ana)  pluvia. 

^■frfa  vari jn  (r.  tari   vrs    s.  in)  pluens.    Lass.96.  10; 

trop.  Hit.  100.  l4. 
r 
1.  qI  A  varh  V.  barh  et  cf  hib./arg-aiVn  „1  kill,  destroy  , 

V.  Pictet  p.  59. 


ubdubiirndu  nipe t atuU  I  ub  du  vavalgatuH; 
S802:  samudram  ...  nrtyantam  ivaco  "rmibir 
valgantam  iva  vdyund;  In.  5.  S:  gaccantjrdK 
...  standu  tasyd  v  av  alg  atuli.  (Nid.  faA:  et  cf. 
angl.  ivalk.) 
c.  d  atm.  i.  q.  simpl.  Mah.  4.  3'l2:  dvalgamdnan  taA 
range    no    ''patistata    kas cana. 


2.  3"^  3"^  varh   vrh    1.   et   6.  par.    crescere.     (Vid.  ,     -     j-  r         /    i      -j  .  .  \ 

^X^  1-1 Y»  r  V  ^c^  valgu  adj.  m.  f.  n.    (ut   videtur   a   r.  valg   s.  u) 

vrhdnt  et  cf  vartih   vrnh^   vard    vrd,  .  , 


ruh,  ard'  rd,  \lX.virga;  fortasse  largus  e  vargus, 
V.  gr.  comp.  20;  slav.  vrXchu  vertex,  v.  Mikloslcb  Radi- 
ces  p.  13;  fortasse  gr.  loyjui,  v.  Pott.  1.  150.) 
c.ut  cl.  6.  1)  extollere.  B  aft.  14.  S:  aj/n  u<ft;at'r?zur 
dtptdn;  17.  9:  saktinco  'davrhad  gurum.  2)  ex- 
trahere,  evellere.  Mah.  1.  7307:  kesdu  harir  udva- 
varha;  Man.  1.  l4:  udvavarhd  "tmanascdi  'v a 
manaK. 

qTS-   varha   m.   (r.  varh    vrh  crescere,    s.  a)   pavonis 
cauda. 

Pjj^UI  varhind  m.(a  praec. s.  jraa,  v.  euph.  r.  94"')  pavo. 

Qj j^^rarfttn  m.  (a  varha  s.  in)  pavo.    Dr.  8.  11. 

qTZT  val  1.  atm.    1)  tegere,    circumdare.    2)  adhaerere, 

deditum  esse,  c.  loc.   Nalod.  3.  5:  nale  ...  avalata 

(schol.   anvaragjata);     Gita-G.  7.    40:    hrdajram 

adaye  tasminn    evan   valate  baldt.      (Cf.  2.  var 

vr;  Yiih.  falaim  „1  bedge,  inclose".) 


^  ulcbe 

^r<^^'  valb    1.  atm.  (b  ogane)  edere,  vesci. 

•\ 

clrT*Tmi  vdlmika  m.  n.   tumulus   (praesertim  formica- 
rura).    Hit.  46. 

^r^^fr^  i'a//u/,  ^rr^^^  ta//u/  10.  par.  i.  q./Ja/^u/. 

C|^|    vall  1.  atm.  i.  q.  val. 

•\ 

Qjcrj  J  vdllaba  adj.  et  subst.  ra.  carus,  dilectus,  amatus. 
Hit.  62.  i7.  70.  2.  Lass.  1.  11.  —  Amasius.  Lass.  24.  l6. 
i^grjg-  vallava  m.  pastor.   Nalod.  1.  2. 
valh    V.  balh. 


^TT  vas  2.  par.  (ui  v.  gr.  325.  414.  435.  457)  desi- 
derare,  exoptare.  Sak.  154.  13:  bavanesu  ... 
usanti  ye  nivdsam;  Rgv.  3.  \Q:yagnan  vdsfu; 
21.   1:     taydr    it    s idmam    usmasi;    23.  6.    30.  12. 

(rj.vdiiks,  vdnc,   gr. 'EK   [FEK],  knwv,   eKriTi, 
fortasse  tv/^ojxai  =  scr.  us  ex  uAr,   v.  Pott.  235.  26S.) 


o('4  ^V^^vard'  v/d'  —  cICJ^aTiL^'^^*  ^'^^' 


S51 


2.  Sryr  ^^  vard'  vrd'  I.  atm.  intenlum  par.  crescere. 
M.  11:  sa  latra  iiavrde  ...  inalsya}i\ 
Mah.  1.  4S65:  sarvi  vavrdur  alptiia  kiilena; 
Hit.  133.  14:  sukrlind/i  kirtis  ciruii  vardatdin; 
trop.  felicem  esse,  florere.  Mah.  2.  1601:  disf/d 
vard  as  i  darinagiia  sdmrdgjram  prdpt  avdn 
asi;  3.  122S6:  distjrd  vard  dinahi  p&rtd  dist/d 
's i  punar  dgalafi.  2)  augere,  aniplificare.  Mah.  1. 
SSiO:  parardsir dni  nirgitjra  svardg/aii  va- 
vrd'uH  purd;  ^gv.  52.  7.  —  vrddd  1)  adultus. 
H.4.50,  2) auctus,  dives.  N.12.6S.  3)senex.  Br.1.22.— 
Caus.  augere.  Su.  2.  10:  tcgo  balaiica  devdndn 
vard  ajranti.  (Cf.  ard  rd,  varli  vrh,  varnh 
vrnhf  ruh;  anglo-sax.  vridian  crescere,  golh.  vaur-ts 
radix[v.  arrf  rd];  fortasse  toWo  impero  a  crescendo, 
potestate  dictum  sxcui.  mah-ls  poteslas,7nog-possum,praet. 
mah-ta,  pertinent  ad  ^^  mah  crescere;  slav.  t/adun 
impero  [v.  Miklosich],  v/as  capillus  [v.  ro  man^;  russ. 
volos'  id.,  \nh.folt  id., /ridh  „a  forest,  a  park";  fortasse 
/or-bair  „grov»'  thou,  increase",  /or-bairt  „increase, 
profit,  emolument"  =  vard  vrd  praef  pra;  slav. 
rastun  cresco  e  trarf/un,  nisi  pertlnet  ad  ard  rd;  russ. 
vrosdaju  ingenero,  ingigno  =  scr.  caus.  v ard  djrdmi; 
gr.  QXaT-To?,  BXci(X-TYi,  B^ckj-tccvu)  e  ,G?,a3--Tog 
vel  fjXao-Tcg  etc;  etiam  pi^a  propter  aeol.  PSi^a 
nunc  potlus  huc  quam  ad  ard  rd  traxerim  [v.  Benfey 
1.  7S.  79].  Huc  etiam  trahi  posset  lat.  grandis,  inserta 
nasali,  sicut  in  t;arrift  vrnh,  mutato  v  in  g;  anglo-sax. 
great  magnus,  germ.  vet.  groz  id.,  v.  tamen   1.  kram.) 

C.  ab  i  i.  q.  simpl.  N.  8.  1-4:  asya  vdi  dyule  biiyo 
rdgo    ^b  ivard  ate. 

cpra  id.   H.  1.  20.   Dr.  5.  7. 

c.  vi  id.    N.  1.  17.   Sa.  1.  19.   6.  23. 

c.  vi  praef  sam  id.    Mah.  1.  4977. 

c.  sam  id.  S.i.  2.  10.  —  Caus.  1)  augere.  Mah.  1.  8279. 
2)  alere,  nutrire,  educare,  aufziehen.  Hit.  26.  l6: 
saca   matsy  dhdrav  isesdir  mdii    sanvard  ayis  - 


yati;  58.  10:  rndiisdhdraddntna  tan  viifdlaA 
sarivard  ayati.  Edurare,  ediicere.  I\.  Sclil.  I.  39.  IS: 
g  rl u/iiirn^ iu  kumbesu  d  dl r ya s  tdn  sama- 
vard  ayan;  Mah.  1.  iJOl:  lasmdd  garbafi  samd- 
datsva  bisma/i  s  aii  v  ard  ay  isyat  i;  5087;  taA- 
vard  aydmdsa  (mit'unam);  S0S9:  rnayd  bdldv 
imdu    sanvard  it du. 

1.  on^»^  vard  aiia    vel  ^TJr^  v  ardd  ana  n.  {t.  vard 
vrd   crescere,  s.  ana)  incrementum.   Br.  2.  27. 

2.  ^'cffT    vard  ana    vel    cjljrl    varddana    m.    (caus. 

railicls  vard    vrd    s.ana)  qui  auget.    N.  3.20. 
^5J  ofp^   vars    vrs    4.  par.   (vrtydm)    eligere.      Cf. 


var   V  r. 


i.  cTn"  ^rf  vars  vrs  l.par.  interdura  atm.  1)  pluere, 
piuviam  demittere.  R.  Schl.  I.  9.  5G:  va- 
varsa  saliasd  deva/i;  Mah.  1.  6621:  na  vavarsa 
sahasrdks  d  rdstrecdi  'vd  'sya;  5464:  varsa- 
mdnd  gand/i.  Cum  acc.  pluere  aliquid.  Mah.l.l4iy: 
s6  'py  avarsata  sonitam;  3.  796:  mayy  avar- 
sata  durdarsa/i  saraddrd/i.  Cum  acc.  et  instr. 
irrigare,  perfundere  alqd  allqua  re  (beregnen). 
Dr.  8.  16:  naku/am  ...  ksemaiikaramahdmukdu 
...  saravarsdir  avars atdm;  Dev.  3.  2. —  Caus. 
facere  ut  pluviam  dcmittat.  Mali.  3.  9991:  tapasd 
ya/iprabdvina  v ars aydmdsa  vdsavam.  (For- 
tasse  vars  vrs  mutilatum  e  varks  vrks  et  hoc  or- 
tum  e  varg  vrg  adjecta  sibilante;  cf.  gr.  hoeyjW, 
£0(jyi,  V.  varJd;  fortasse  ev3«vec  a  pluendo  dictum, 
V.  Benfey  1.  324;  lat.  rigo,  goth.  rig-n  pluvia,  rig-neil/t 
pluit;  germ.  vet.  regan  pluvia,  regandn  pluere,  v. 
Graff.  2.  44l  sq.;  nisi  pertinent  ad  sarg  srg  effun- 
dere.  Uib. /ras  „a  sliower,  hail";  lit.  rokia  pluvia 
tenuissima,  u^ers-ine,  wers-me  (ons.  W.vrsa,  vrsana.) 
c.  ab'i  1)  pluere,  c.  acc.  vel  instr.  rei.  R.  Schl.  1, 52. 23 : 
tat  sarvan  kdmad ug  divyi  ab  ivarsa  krti 
mama;  Mah.  1.  4062:  div&H  ...  abyavarsanta 
kusumdi/i.   2)  c.  acc.  et  instr.  irrigare  alqd  aliqua  re 


350 


^rL^TL*""^'  vr/  —  ^'Ji^vard'. 


rsyasrrigaH  ...  tatra  duHk  drl I ah  parivar late. 

2)  versarl,  esse,  morari.  R.  Sclil  II.  1)6.  17:  ahki 
{pri/asya)    tu   parivarlan 1 1    sitd. 

c.  pari  praef.  vi  circuniverli,  clrrumvolvi.  B  .  9.  10: 
gagad  vipariv artati\  R.  Schl.  H.  72.  26:  sa  ru- 
dilvd  ...  bumdu  f  ipariv  rty  aca\  Mail.  6.  22: 
bdmdu    viparivartila. 

C.  pari  praef.  sam  clrciimvoivl.  Mah.  1.  5216:  kdrjram 
mi  hdiiks  itari  kiiicid  hrdi  s  amparivartatS; 
3.  I'l36:  yat  ti  bayam  amitrag  na  hrdi  sarn- 
parivartati. —  Caus.  clrcumagcre.  R.Schi.  II.  45.  33: 
rat  dd  vimucya  srdntdn  haydn  sampari- 
vartya   s  Ig  ram. 

c.pra  1)  procedere,  progredl.  Ram.  ed.  Srir.  II.  46.  h: 
mama  tv  as  v  d  nivrttasya  na  prdvartanta 
vartmani.  2)  orlrl.  B.  10.  S:  mattali  sarvam 
prav artati\  Mah.  1.  4871:  tasya  kdmaVi  pra- 
vavrti\     Hit.   37.    18:     tato     vdricd    pravart ati. 

3)  fieri.    R.  Schl.  I.  35.  S:  sd  pravrttd  mahdnadi. 

4)  inclpere,  c.  infin.  vel  acc.  {cLkrain  praef.  ^ra). 
Batt. 14.95:  gantum  pravavrte  tatali\  Sak.108.15: 
bdhdtksipaA  roditurica  pravrttd.  Inltlum  ca- 
pere.  B.  17.  24:  rfm  ity  uddhrtya  yagriaddna- 
tapafikriydH  pravartanti...brahmavddindm\ 
R.  Schl.  I.  60.  S:  tatati  pravavrti  yagriari\ 
Dev.  2.  39:  tataU  prav avrti  yudd  am.  5)  versarl, 
esse,  locum  habere.  N.  9.  2:  dyutam  pravartatdm 
buyaH\  In.  5.  6l:  na  tasya  kdmali  kdmisu  pd- 
pakisu  pravartati.  —  pravrtta  qui  versatur,  est. 
In.  5.  27:  manorami  geyi  pravrtti\  Su.  2.  11. — 
qui  adest.  In.  5.  28:  sarvdpsaraKsu  mukydsu 
pravrttdsu.  6)  se  gerere  adversus  aiqm  cum  loc. 
N.  12.  l4:  mayi  mityd  pravartasi.  —  Caus. 
1)  producere,  procreare.  Mah.  3.  139S1:  prdvarta- 
yad  buvandni  sapta.  2)  facere.  R.  Schl.  II.  21. 
35:  nd  'han  d  armam  apurvan  ti  pratikdlam 
pravartayi. 


c.pra  praef  flii'  1)  adire.  R.  Schl.  II.  54.  2:  jatra 
...yaitgdn  yaniund  'b  ipravartati.  2)  versari, 
esse.  —  abipravrtta  qui  est,  versatur.  B .  4.  20: 
karma ny  abipravrtta li. 

c.  pra  pracf.  jam  1)  adlre,  aggredl.  MaVi.  3.  68:  duR- 
kaii  caturbili  sariraii  kdrandili  sampra- 
viirlali.  2)  versari,  esse.  pravrtta  1)  qiiod  est, 
aiiest.  B.  14.  22:  na  dvisfi  s  amprav  rt  t  dni  na 
nivrltdni  kdiiksati.  2)  quod  fult,  praeteriit,  evenil, 
accidit  (v.  slmpl.  sgf.  2.  Su.  5.  53).  N.  26.  35:  sam- 
pravrtti   maho t s av i. 

c.vi  se  voiulare.  A.  3.  19:  samm&rgan  gaf  arinS 
'rviii    viv artaAsca    muliurmuhuK. 

C.sam  1)  fieri.  Rag.7.  19:  svinndiigu/iK  savavrii 
kurndr  i;  N.  17.  42:  kydtaK  ...  sd  nukroso  b  avAn 
sadd  sarivrttd  n ira nukro s ali\  20.  4l:  vibita- 
kascd  'prasastaK  sanvrttali  kalis arisraydt\ 
Mah.  1.  7280:  martyd  amartydli  sanvrttdK. 
2)  esse.  Mah.  3.  l4S39:  mrgoydiicdi  'va  no  gan- 
tum  iccd  sanvartati  brsam.  —  Caus.  perficere, 
peragere.    R.  Schl.  I.  15.  17. 

2.  cTrT   ^FT  ^"''^  ".'■'  4.  iitm.  (sambaktdu    vararii) 

colere,  amare,  eilgere. 

3.  c4r|    5rrT '^ "  ^" '  ^ /■ '  iO.far.  (b  ds  drt  i  K.  diptduY.) 

ioqui;  lucere.     (Vid.  1.  vart  vrt  caus.) 
(^(-Jch    vartaka    m.    (r.  vart   vrt    s.  aka)    coturnicis 

genus.    Hlt.  85.  2. 
^^jq'  vartana  n.  (caus.  r.  vart  vrt  s.  ana)  1)  victus, 

allmentum.   Hlt.  116.  3.   2)  merces.   Hit.  98.  10. 
C\\^r\vartin  (r.  vart  vrt  ire,  s.in)  iens,  in  fine  comp. 

N.  8.  15. 
^H^   vartula    (rad.   vart    vrt    sufi".  ula)    rotundus. 

Lass.  5.  10. 
^f^rlyortrnan  n.  (r.vart  vrt  Ire,  suff.  unad.  man) 

via.    Dr.  6.  18. 

»■  c  ... 

1.  3^  iiard    10.  par.   (purticcidoK)    1)  impiere   (i.  e. 

caus.  rad.  vard   vrd  crescere).   2)  findere. 


^.  ^ 


vart  vrt. 


349 


3.  12V(7:  ddvatas  tasya  ...  druvAtavinirb  agnd 
drumd  vydvarlitd  iva;  trop.  I\ag  .  lo.  1:  pararn 
...  vjrdvarlnyituin    iJvaraH;    Ur.  '.)0.    10. 

c.  d  praef.  sam  1)  convenire.  Mah.  3.  I6JSJ:  ti!iu 
harlndrcsu  samdvrltesu  sarvasali.  2)  ail  finem 
perdiicere,  perficere,  absolvere.  Mah.  1.  3-56:  samd- 
vrttavratan  tam.  —  sarndvrtta  qiii  absoliito 
studio  a  praeceptore  diniissiis  est.  Aiii.  7.  lO:  gurds 
tu  labd  dnu gria/i    samdvrllaU;    Man.  3.    1. 

c.  ut  se  erlgere,  extuniescere.  Rag .  ed.  Calc.  7.  56: 
udvrttam  ivd^rnavdrnba/i  (ed  Slenzl.  udd  u/arn). 
—  udvrtta  trop.  effrenatus,  dlssolutus.  Mah.  1.  I71S: 
udvrttan  satalan  /okari  rdgd  darydeiia  sus/i 
vdi.  —  Caus.  evertere,  destruere.  Mah.  3.  1360S: 
muk agend  'gnind  kruddo  lokdn  udvartayann 
iva. 

C.  upa  1)  adire,  approplnqiiare.  Mah.  1.  3S50:  tam 
iva  mariasd  djrd/arr/j-  updi'arlat  saridvard, 
2)  reverti.  Mah.l.7S21:  ab yanugridya  kdunteyam 
updv  a  rtanta. 

c.  ni  par.  atm.  1)  interlre,  occldere,  evanescere,  cessare, 
desinere.  Sa.  5.  73:  nivrtlasca  divdkara/i;  Sl: 
sirdrugd  nivr/td  rne;  Su,  2.  22.  2'i:  nii'rtta- 
jragriasv  ddydjrd  pranas  tanrpatidvigd  ...  ni- 
vrttakrsigdraksd  ...  b  ur  bab  uvd  'gradarsand; 
Mah.  1.  2137:  na  nivartet  kralur  rnarna;  Man. 
10,  77,  78.  5.  S9.  —  nivrtta  Caltus,  transactus,  prae- 
teritus.  N.  6.  4:  nivrtla/i  sa  svay arivara/i;  R. 
Schl.  II.  52.  2S:  caturdas  asu  varsesu  nivrltesu. 
2)  reverti,  redlre.  Sa.  5.  19:  nivarta  gacca  sdvi- 
tri;  25.  27.  3S:  nivarta;  N.  10.  20:  nivrtta/iTda- 
jraK  punar  dgamjra;  Mah.  3.  785:  nd  'hatvd  tan 
nivartisjri  purtn  dvdravattm  prati;  Dr.  8.  5S: 
nivartasva;  59:  na  nyavartata.  3)  se  abstinere, 
cum  abl.  Man.  o.  <l9:  nivarteta  sarv amdrisasya 
b^aksaridt.  Absol.  Mah.  2.  1720:  dydtapriyasca 
...  samdhuld  na  saksyati  nivartitum.    4)  recc- 


dere,  dcsistere,  c.  ablat.  Man.  1.  53:  svakarmab'y6 
nivartanli;  I\.  Sclil.  II.  78.  i^:  nyavartata  tadd 
rnsdl.  ,'))  versari,  csse.  N.  10.  15:  ivan  tasya 
buddir  darna  y  a  ri  I  y  dn  nyavarlata.  —  CauS. 
1)  facere  ut  qiils  revertaliir.  Sa..5.  60:  nivartayitvA 
s dvitrtm;  R.  Sclil.  II.  73.  22  :  niv ar  1  ayisydmi  va- 
ndd  b  rdlaram.  2)avertere, arcere.  Su.2. 1:  nivartya 
lapasa/i;  Mah.2.  1770:  nivarlayisyati  Ivd  'sdu; 
R.  Sclil.  I.  o8.  24:  ddivam  purusakdriria  nivarta- 
yi/urn  ar/iasi.  3)  ad  fincm  perducerc,  perficere,  con- 
ficere.    R.  Schl.  I,  42.  25: /n^«an   nivarlay dmdsa. 

c.  ni  y)T3e(.  proli  reverli.    Mah.  1.  694l.    Illt.  19.   15. 

c,  ni  praef.  vi  l)  Interlre,  occldere,  cessare,  desinere. 
li'.  15.  5:  vinivrttakdrnd/i.  2)  reverli.  Mah.  3.  S'l51. 
3)  se  avertere,  reccdere,  deslstere.    C'.  2,  59.  —  Caus. 

1)  faccre    ut    quis    revertatur.    R.  Sclil.  II.  82.    17.    IS. 

2)  abolere,  abrogare,  dissolvere,  irrllum  faccre.  Man. 
8.    165:    lal    sarvori    vin ivar layel. 

c.  ni  praef.  sam  reverti.  A.  10.  34:  ti  yudde  sann- 
yavar tanta;  R.  Schl.  II.  45.  2.  —  Caus,  arcere. 
Man.  4.   16. 

c.  nis  exorlri,  fierl,  effici.  Man,  7.  61:  nirvartild  'sya 
ydvadbir  it ikart avyat d  nrbi/i  (.schol.  karma 
gdlari  sampadyali);  Rag ,  17.  18:  karmanir- 
vrtldi/i  ...  pa/di/i;  Mah.  1.  4067:  vivdhi  nir- 
vrtie.  —  Caus.  1)  procreare,  producere.  Man.  1.  31: 
muk  abd/furupddataji  I  brdhmarxarl  ks  alriyafi 
vdijyari  Judraiica  niravartayal,  2)  perficere, 
peragere.  Rag.  14.  7:  ab  isekam  ...  nirvartayd- 
mdsu/i;  3.  33.  11.  30,    Man,  3.   122. 

C.pard  reverti.  Mah.  3.  11721:  sa  /dn  drstvd  pard- 
vrltdn. 

c.  pari  1)  circumagi,  circumvertl,  clrcumversarl,  amblre, 
ambulare,  huc  illuc  incedere.  Hlt.  36.  7:  cakravat 
parivartanti  sukdnica  du/ikdnica;  A.  10.  33: 
rat  asahasrdrii  Jastis  iiJdrn  ...  yuyutsdndm 
mayd  sdrddam  paryavartanta;  R.  Schl.  I.  9.  42: 


348 


^f^^jivari  vrt. 


vafydi.    4)  vivere.    R.  Schl.  II.  51.  12:    asmin    pra-        c.  anu    praef.  sam    sequl.     R.  Schl.  IT.   14.   8.    Mali.  3. 

vragiti   rdgd   na   ciraA    vartafisjrati;^.9.  10:  11231.   11233. 

galamdtriria    vartayan\    Man.  6.    21.     5)   dicere,         c.  apa    1)  se  avertere,  disreiiere.    Rag.6.  58:    tasmdd 


narrare  (v.  2.  vart  vrt).  R.  Schl.  I.  5.  4:  tad  idan 
vartayisyavaK  sarvan  nikilam  dditnli;  Mah. 
1.  4539.  3.  32S.  (Lat.  verto,  lit.  tvartau,  iverciii  verlo, 
inverto  \y.  umivenden^  umkehren  apiid  Ruhig],  ivartoju 
ulor  aliqua  re  =  scr.  caus.  vartdydmi;  tvirs-tu  [e 
ivirt-tu,  V.  gr.  comp.457]  evertor,  collabor  cum  curru; 
boruss.  vet.  ivartinna  vertlt;  slav.  vrat-i-ti  vertere; 
goth.  FARTH  fieri  \iairtha,  varth'^;  noslrum  iverde, 
ward;    golh.  vaurs-tv,    them.  vaurs-tva   opus,    v.  gr. 


apdvartata.    Decllnare,  deflectere,  degredl  (de  via). 

Man.  8.  293:    yatrd    'pavartal £   yugmam.    2)  re- 

verti.  Mah.  1.  178'l:  apdvarlnta  kdJynpah. 
c.  ab  i   1)  se   advertere.     Sii.  3.    :9:    mukdnicd   'bya- 

varlanta.   2)  adlre,  aggreill,  approplnqiiare.    A.  9.  7: 

nivdtakavacdl!  ...  adrsyd     hy    ab y nvar tanta; 

R.  Si-hl.  II.  48.  26:  ra gan icd  'b yavart al a. 
c.  ab'i  praef.  sam    1)  Id.    Mah.  1.   7-6l.    2)  praeterire 

(de  tempore).    Mah.:    kdlali   samab  ivartsyati. 


comp.  102;   pers.  (•'^-J    gerdem  vertor,  fio,   mutato  v         c.  a  adlre,  aggredl,  advenlre.  A.IO,  25:  m&rgam  dvrtya 


in  §•,  Oj  gird  rotundus,  subst.  clrculus,  cf.  vrttd.) 
c.  ati  1)  transire,  transgredl.  R.  Schl.  II.  50.  10:  ra- 
tSna  ...  kosaldn  atyavartata;  trop.  R.  Schl.  II. 
21.  42:  na  saksydmi  punar  niyogam  ativarti- 
/U77j;  Mah.  2.  2258:  6  rd^oran  ddrmikan  gyestaH 
ko  itivartitum  arhati;  Man.  5.  l6l:  apatyalo- 
bdd  yd  tu  strt  b  artdram  ativartate;  Sa.  2.  22. 
2)  superare.    Mah.  3.   10169:    vidasyd    'd yayanena 


devdndm;  Rag .  1.  82:  denur  dvavrte  vandt 
(schol.  dgald).  —  Caus.  1)  facere  ut  adeat,  ailveniat; 
atlrahere,  allicere.  Mah.  5.  117:  mandnsi  lasya 
yoddndn  druvam  dvarlayisyati.  —  asruny 
dvarlayilum  lacryinas  effundere.  Mah.  3.  336: 
asruny  dvartayan  I  ica  n^  l  rdb  y  dm.  2)  atm.  se 
vertere.  Dr.  6.  18:  dvarlay  ad  vam  anuydta  ii- 
g  ram. 


...   bahun    rsin    atyavartata.     3)   praeterire    (de        c.  d    praef  o/^a   avertere.      apdvrtla   aversus.     Mah.  3. 

tempore).    R.  Schl.  I.  32.  2:  nd  'tivartita   tat  ksa-  4052.    R.  Sthl.  II.  12.  59. 

riam;    II.    51.    20.    Man.  2.   38.      (Vid.  kram    et    ga        c.  d  praef.  upa    1)  se  advertere,  adire,  aggredi.    Mah.  3. 


praef.  ati.) 

c.  ati  praef.  vi  praeterlre  (de  tempore).  Sa.  4.  9:  sd 
ratrir   vyatyavartala. 

c.  anu  par.  atm.  1)  sequi.  Dr.  6.  25:  prayayur  hi 
stgran  tdny  iva  vartmdny  anuv  artamdndfi ; 
Mah.  3.  13109:  tacctlam  anuv artsyanti  manus- 
ydli;  14683:  tdn  (darmdn)  sarvdn  anuv arl dmi; 
15940;  B\  3.  21.  2)  ire,  adire.  Sa.  5.  46:  sadb'y6 
bayan  nd  'nuvartanti  santafi. —  Caus.  1)  pro- 
volvere.  B.  3.  l6:  ivam  pravartitan  cakran 
nd  'nuvartayatt  'ha  yaK.  2)  facere.  Mah.  4.  105: 
yad  yad  bartd  'nuyungtta  lat  tad  evd  'nu- 
vartayit. 


4082:  pradaks  inam  updvrlya  gambumdrgan 
samdvisit.  2)  reverti.  Mah.  2.  1046:  ne  'dan  Ivayd 
sakyam  puram  geluii  kalaitcana  I  updvar- 
tasva  kalydna;  R.  Schl.  II.  55.  11:  updvrtti 
mundu    tasmin. 

c.  d  praef. /7arj  revertl.  Mah.  3.  10074:  parydvavrti 
Zs  ramdya. 

c.  d  praef.  tJj  dllabi,  dlriini,  dlvldi  (auseinander- 
gehen).  Sa.  5.  108:  pantd  vydvartati  dvidd. 
Dissolvi,  perire.  Mah.  3.  11259.  11260:  darmo  vyd- 
vartale  punall  I  darme  x'y dvartamdni  tu  Inko 
vydvartati  punali  I  loki  ksini  ksayan  ydnti 
bdvd  lokapravartakdK.  —    Caus.  evertere.    Mah. 


^[^^c^var/ig  vr/ig  —  cni  qrL  ^arl  vrt. 


347 


cJ-el   cl^   vartig   vrng   2.  atm.  (scribiliir    varg    vrg) 

rellnqiiere.      (Vid.  varg   vrg.) 

C. /jra  piirifuare.    Ugv.  116.   \:  ndsatjrdb  jr  dm   barhir 

iva  pravrn gi.      Vid.  h.vnrg   vj-g. 

\,  qI  Ml    varn    10.  par.   (ut  videtur,  denom.  a  vdrna)    1) 

colorare,  pingere.    2j  describcre.    Dev.  4.  S:  kin 

varnaydtna   tava    riifiattt   aiitxt yatti:  Illt.  93.    19: 

diiascd    ^sdu  ...  kataii     va  riiafi  t  uti     s  akjr  at^; 

N.  4.    2S:      varnjaiitdnesuca      rna/-d      bavatsu; 

Mah.2. 1226:  variiayan  gunavis  taram  (v.  vdrtia). 

C.  anu  descrlbere,  meniorare,  narrare.    Mah.  4.   107:  tad 

asmdi   nd  'ntii< arnajre t. 
C.  upa  id.    Mah.  3.  S732.    Hit.  27.  8. 
C.nis    spectare,    intueri.     Sak.   100.    13:    sakuntatdn 

nirvariiyn\    Ur.  8.    II. 
c.sain    descrlbere,    memorare,    narrare.     Mah.  4.   106: 
prirniica   hilain   evaca    s  aiivartiayet. 

V  ■  ,7     X  I 

2.   oTljr  ^tJT  ^'"■'?    *'•'■'?    ^-  P^'"*    {b<^ksi    V.)    edere. 

Cf.  vran. 
^fljf  vdrna    m.    (fortasse   a    var  vr   tegere,   s.  na,    v. 

gr.  542)   1)  color.   2)  classis,  ordo,  la  caste.  B.  l.''il. 

(Slav.  vran  niger,  corvus,  russ.  vomnj  color  caeruleus 

gladiorum,  vornoi   niger  (de  equis),  voron  corvus;   lit. 

ivarnas  corvus,  v.  Miklosich  p.  12.) 
clOT^  varrtaka   m.   n.    ( r.   varn    s.  aka)    pigmentum, 

unguentum.    B  att.  19.   l6.  3. 
oftTyjqj  varnand  f.  (r.  varn  s.  ana  in   fem.)   descriptio. 

Ur.  17.  7. 

1.  3rT  ^FT  vart   vrt    1.  atm.    1)  ire.     Haec   priralliva 
-^     c  -v  .  .  .... 

significatio  fere  solum  in  compositis  inveni- 

tur.     Cum  sequente  ^unar  redire.    B.8.26:  vartate 

punaK.   2)  saepissime  versari,  esse,  existere,  mo- 

rari,    locum   habere.     In.  1.  27:    sisur   jratd    pitur 

aiike   sus  uk  aii   vartate;  5.  23:  vartamdn^  ma- 

ndraine  ...  paramotsave;  Su.  1.  4:  nirantaraiii 

avarteldii     sainasuk aduHk  dv     ubdu;     N.  4.     6: 

manas    te    tisu    vartatdm;    9.  3:  damajfant y&K 


panali  ...  vartatdm;  B.  3.  32:  varti  harmani; 
Br.  1.  15:  glvitf.  vartamdnasya;  Sa.  4.  2:  tad 
vdkyan  niirnd^nA  'ktaii  vartali  hrdi  nitya- 
sa/i.  Etlam  par.  A.  9.  10:  sa  desd  yatra  varld- 
mali.  —  vrttd  quod  fult,  praeteriit,  evenil,  accldit. 
Su.  2.  1:  utsav^  vrltaindlri;  In.  5.  53:  sarvafi 
yatdvrttain  ...  nyav^dayat.  —  Subst.  n.  eveotus, 
eventum,  res  qiiae  accidlt.  In.  5.  52:  raganivrttam; 
6l  :  vrtlain  pdnijlusut asya;  Sa.  6.  8:  bdlya- 
V  rtldni  putrasya.  3)  vivere,  subsistere.  Man.3.77: 
yatd  vdyun  snindsrilya  vartante  sarvagan- 
tava/i  (schoi.  givanti).  —  vrttd  qui  vixit,  vitam 
finivit,  inde  mortuus.  R.  Schl.  II.  73.  1:  irutvdca 
pilaraii  vrltam.  4)  se  gerere  adversus  alqm,  c.  ioc. 
R.  Schl.  II.  52.  33:  yatd  rdgani  vartas^  tatd 
mdlrsu  varleld/i  sarvdsu;  73.  9:  tvayi  ...  ba- 
ginydm  iva  varlate.  —  vrtld  qui  se  gessit. 
N.  8.  13.  5)  uti,  adhibere.  R.  Schl.II.  82.  18:  .tart-o- 
pdy nnca  v ar tis y S  viniv ar I ay itufx  vandt  (r4- 
main);  II.  58.  \S:  yat  dnydyari  vrttiri  vartasva 
mdtrsu;  73.  8:  tvayi  vrttim  anuttam&ri  var- 
taie;  Mah.  2.  152.  Etiam  par.  Mah.  3.  14666:  var- 
tdmy  ahan  lu  ydri  vrttim  pdndavis  u;  1.  4832: 
adikdri  sma  tato  vrlfim  avartan  pdtidav dn 
prali.  —  Pass.  R.  Schl.  II.  58.  l7:  kumdri  barati 
vrttir  V artitavydca  rdgavat.  6)  vrttd  rotun- 
dus  (a  convertendo,  circumagendo,  v. praeff.  n /,  /?a r<). — 
Caus.  1)  facere  ut  quid  eat,  se  moveat,  commovere, 
Rgv.  39.  3:  vartayatd  (=  -t  a)  guru.  —  asrun 
vartayitum  lacrymas  effundere.  R.  Schl.  II.  58.  21 
Mah.  1.  4468.  2)  facere  ut  quid  sit,  existat;  facere, 
Hit.  102.  l4:  na  ...  vartitavyam  asdtnpratam 
Mah.  2.  2507:  dyiltam  avartayat;  Rag  .  19.  4:  s6 
Zd  ikdram  ...  kdicana  svayam  av  artayat  sa- 
mdK.  3)  degere  tempus.  Mah.  1.  7976:  puskari  tu 
lataK  iisaii  kd/ari  varlitavdn;  R.  Schl.  II.  53.  4: 
rdtriii    kat  aricid  ivi  ^mdri    sdumitri    z-artayd- 

44* 


346 


0(4.  ^%y"^^''^  ^'•^''*  —  ^^^'"^^  ^^S' 


gor   QT^farAi   rrks   I.atm.  {yarau^  K.  vrtdu  V.) 

tegere.      Cf.  var   vr,   varc  vrc. 
5fjj  rorffo  m.  {r.varg   vrg   q.  V.,   s.  o)   classis,   ordo, 

turba,  miiltitudo.    N.  16.  30. 

\,  ^'^  varc  l.alm.  (correptum  esse  videtur  e  ruc  praef. 

ava,  sicut  arc,   unde  arcis,  e  ruc  praef.  d,  et 

ark  unde  arka  e  /■uAr,   primitiva  forma  radicis  ruc', 

praef.  u;   v.  Pott.  1.  234)  splendere,  v.  vdrcas. 

2.  (^JrJ   cj-cj   rarc  f.rc  7.  par.  (vridu)  tegere.     Cf.  var 

tT,    varks    vrks. 
<^-rJ^ki  vdrcas  a.  (r.  varc  s.  oj)  splendor,  v.  sq. 
^-^.^'"[^(-^yj    varcasvin    (a    praec.     s.  vin)    splendidus. 
In.  4.  S.  N.  12.  b6. 

1.  a^f  cTsT'""'^  t-r^l.par.relinquere.  (y.2.varg  vrg 

et  cf.  t;ra^,  va/ff,  lat.  vergo,  fortasse  vagor 
e  vargor;  gotli.  ^/?^Ar  persequi  [t'riA:a,  ira^,  tTeArom], 
vraiqv'-s  curvus,  inflexus,  obliquus,  v.  2.varg  vrg 
praef.  a;  germ.  vet.  tvrek  exul,  Bah.  ulcisci;  anglo-sax. 
vrotc,  vracu  vindlcta;  island.  vet.  r<cA:r  extorris,  reeki 
vindicta  [v.  Grimm  2.  27.  Graff.  1.  1131]  ;  lit.  werzu, 
is-iverzu  detrabo,  subtrabo,  tverzio-s  urgeo,  in-si-tverzu 
me  intrudo,  irrumpo;  hih.fagaim  „1  leave,  quit,  desert, 
vacate",  fagal  „omission".) 
c.  d  in  dial.  ved.  dare,  Impertiri  (zuwenden).  Rgv.  33. 1: 
ketam  param  dvartate  nafi  „notitiam  praeclaram 
impertitur  nobis". 

2.  a'j|'  qTsT  '^"''S  ^TS  10-  par-  interdum  atm.    1)  relin- 

quere.  vargild  relictus,  destitutus,  priva- 
tus.  In.  2.  5:  vedasrutivar gildili;  5.  50:  mdna- 
vargitaH;  N.  13.  53:  b  lisandir  api  vargitam. 
2)  excipere,  exceptare.  R.  Scbl.  I.  14.  40:  pradaddu 
...  aiayan  sarv ab  uteb jro  vargajritvd  tu  md- 
nusdn.  3)  vitare,  fugere.  Hit.  22.  13:  vargajret 
tddrsam  mitran  vis akuml  am  pajromuk  am; 
Mah.3.138S2.  Se  abstinere.  Man.  2. 17":  far^a/en 
mad'u  mdnsanca;  9.  246:  jratra  var  gayate 
(schol.  na  grhn&ti)  rdgd  pdpakrdbjro   dandga- 


mam;  Mah.  1.  3959.  Renuntiare  alicui  rei.  Mah.  3. 
105S3 : /^ni?  '/nom  (paksinam)  var gayet  dli. 

C.apa  solvere  promissum.  R.  Scbl.  1.44.49:  praligndm 
apav ar gaya;    51:   pratignd    na   ^pavargild. 

c.  d  1)  flectere,  inclinare.  H.  1.  11:  dvargitalatd- 
vrksam  mdrgan  cnkre;  Rag.l6.  19:  dvargya 
sdk'dfl  (scbol.  dno/ja);  13.24.  2)  verlere,  invertere. 
Sak.  12.  13:  kalasam  dvargajrati.  3)  invergere, 
infundere,  Ilbare.  Rag  .  1.  62:  havir  ...  dvar gitam 
...  agnisu;  1.  67:  dvargitam  mayd  payaH. 
4)  bfferre,  dare  (v.  1.  varg  vrg  praef.  d).  Rag\8. 26: 
tanajrdvar giiapinda  (schol.  dvargitan  dal- 
tam). 

c.pari  relinquere,  vitare,  fugere.  Hlt.  26.  IS:  j-asmin 
desS  na  s anmdnam  ...  tan  dSsam  parivarga- 
yit;  Man.  2.  57:  tasmdt  tat  (atib 6 ganam)  pari- 
vargayit;  3.  6.  4.  73.  —  parivargila  relictus, 
destitutus,  privatus.  Man.  5.  151:  gundili  pari- 
i'ar  git  afi. 

c.  vi    1)  id.    Man.  4.  42.   N.  14.  9.   B\  7.  11.    Su.  2.  23. 

2)  dlraittere.    In.  5.  30:  tava  pitrd   vivargitdK. 
r 

3.  S^rT  cTsT    "'"■ff    ^rs    '■  psr-    vrndgmi    relinqnere. 

Intens.  in  dial.  ved.  dare.   Rgv.  63.  7:   va- 

rivafi  „dedisli"   (=  avarivar,    secundum   euphon. 

legem  pro  avarivarg  -f-  s,  v.  gr.  289.  oOO). 

c.  ni  in  dial.  ved.    1)  immergere.   Rgv.-V.  18.  12:   tam 

apsu   nivrnag   vagrabdfiuli  (v.  Westerg.).    2)  re- 

fugare,    propulsare.     Rgv.  53:     tvam     itdn     gana- 

rdgnafi  .  .  .  nivrnak   „tu   illos    pagorum   reges  .  .  . 

propulsasti";    101.  2:    yali    susnam    asusan    nyd- 

vrnak  „qui  Susnam  madidum  exstirpavit".   3)  cohi- 

bere.    Rgv.  54.  5:  ni  yad  vrnaksi  ...  vand  ,,siqui- 

dem  aquas  cohlbes". 
r 

4.  SryT  cT^  varg  vrg  2.  atra.    purificare.    Man.  9.  20: 

yan     me     mdtd     pratulub  e  ...  tan     me 
retafi  pitd   vrktdm  (scbol.  sod  ayatu);  Rgv.  3.  3. 

83.  6. 


3^  (c[)  vor  (t-/)  —  of^  qsff  varh  v/k. 


345 


c.  ;>ari  praef.  iam  circiimdare.    M.ih.  3.  10231. 
C.pra    1)  lcgere.    MaK.  3.   10l76:  pravdrjra   ganturn. 
2)  protegcrc,  liicri,  servare.    I\.  Sclil.  II.  77.  15:  pra- 
vdrajrasi   nali    sarvdii. 
cprati  arcere,   repellere,    avertere.     A.  7.  17:   sara- 
vari dili  ,  .  .  mdm    mahadb  ili    praijravdrajran; 
10.  21. 
C.sam   id.     Mah.  3.  l4994:   saravars dni  ...  astrdiK 
saiivdrja. 

6.   37  (^)  var   (f/)    9.  par.   atm.    (vrndmi,    vrni, 
gr.  345"';    praet.  mltf.  .Um.  dviirsi,     prec. 
vdrj^dsam,   vilrsiyd,    part.  perf.  pass.  t;  urna)   eli- 
gere.     ViJ.  it  ar   vr  cl.  9. 

gr  vard  (r.  var  s.  a)  adj.  1)  eximius,  egregius,  prae- 
clarus,  excellens,  inslgnis.  N.  3.  IS:  vardiigandH 
praeclarae  feminae  (cf.  12.  6l:  paramdiigand); 
Lass.  53.  15:  vardps  ard/i;  In.  5.  45.  Su.  4.  11. 
2)  optimns,  excellenlissinius.  Mah.  3.  I734l.  3)  melior 
C.  abl.  Mah.  1.  4030:  tvam  evdi  ^kaH  satdd  api 
varali  suta/i. —  Subst.  n.  melius,  in  locutionibus 
ut  varam  mrtyur  nd  ''lilrti/i  melius  (esl)  mors 
non  infamia  =  melior  est  mors  infamia  (Up.  13): 
varam  pr  anaty  dgo  naca  pisunav  dde  s  v  abi- 
ratiK.  Hit.  31.  9.  10.  15.  16.  17.  IS.  —  Subst.  m. 
1)  electio.  2)  beneficium,  donum,  munus  electum,  a 
deo  vel  Brahmano  inipertitum  vel  impertienduni.  Su. 
1.  18.  Sa.  6.  39.  4o.  Etiam  masc.  Su.  1.  2S.  3)  vir 
(elector  conjugis).  Sa.  1.  2S.  (Hib. /ear  adj.  ,,good", 
subst.  „a  man,  husband",  lat.  vir,  golh.  vair  id.  [them. 
vaira\  debilitato  a  in  i,  praefixo  a  secundum  genera- 
lem  regulam,  v.  gr.  comp.  82;  lit.  a'fra-s  id.) 

cJidT1T?TT  ^oravarnini  f.  (a  varavarna  ^ard  -J- 
t>drna'\  suff.  in  cum  signo  fem. )  femina  insignis 
colore  vel  ordlne;  praeclara  femina.  In.  5.  32.  47. 
H.  4.  27. 

^TTTTWT  vardrdhd  f.  (Bah.  e  vard  et  droha)  femina 
inslgnis  medlo  corpore.    In.  5.  45.   Su.  4.  11. 


cJjJq  vardhd  m.  aper.    N.  12.9.    (Cf.  hl.  porcus,  germ. 

\Ci.  farh,    varh,   fara/i    porcus,    porcellus;     nostrum 

Ferlie/,  \\i.  parsa-s  porcellus,    Tuss.  porosenfi/c  id.,  hib. 

uirchin  Id.) 
cITT'?  vdrista  (superl.  rcv  uru  q.  v.)  latlssimus,  maxl- 

mus;  optlmus,  excellenllsslmus.    Dr.  2.  8.     (Cf.  vard, 

lit.  ivjrrausas  noblllssimus,  Illustrissimus;  natu  maximus; 

gr.  uotTTCi.) 
Cj j  1 6( i*-[^i' a r //4 n f   (compar.   Tcv  urii  e   varu)   latior, 

niajor;  mellor.     (Lit.  «'/r<"jfiij  noblllor,  illustrior;  natu 

major;  gr.  a^£ia;i'  e  FasEiucv,  lat.  me/ior  mutato  f  in  m, 

v.  gr.  comp.  20.) 
cfXtTf  vdruna  m.  Varunus,  aquarum  deus,  occidentalis 

plagae  custos.     (Cf.  vd  ri  et  hib.  burne  „\vater".) 
^^rgf  vdruta    n.    (r.  var   vr   tegere,    s.   ut'a)    lorlca, 

thorax.    Med. 

C|-J  lii|»-||  varutinl  f.  (a  praec.   s.  in  in  fem.)    1)  exer- 
cltus.   Am.   2)  nom.  pr.  Apsarasae.   In.  2.  29. 

C<^U?T  varinya  (a  tora  s.enjra,  V.  euph.  r.  94"')  prae- 

clpuus,  Inslgnis,  optimus. 
.  r 

1.  Gfff".    or*r>  variih  vrnh  l.par.  (scribltur  varh  vrh, 

gr.  110"')    1)  crescere.    2)  mugire,  rugire, 

barrlre.     vrhhitd  n.   barritus.    Am.      Caus.   augere. 

Mah.  3.  11334:  v  rhhaj-isjrdmi  sv  aravina  ravan 

tava.     (Cf.  varh  vrh,  vard    vrd\  cum  sgf.  ruglre 

cf.  gr.  ^iyX'j.f,  lat.  rugio.) 

c.upa    caus.   augere.    Dev.  8.  S:    g  antdsvanena    tan 

nddam  ...  updv  rhhayat.  —  upavrh/iita  repletus, 

plenus,   praedltus.    Br.  2.  17:  tvadgundir   upavrh- 

hitd;  Dev.  2.  53:  dev Is a/ctyupav  rhhitdK;  Mah.  1. 

19:   n d n d J d s t r 6 p a  V  r li h i t d m. 

c.  upa  praef.  sam  caus.  augere.    Mah.  1.  260. 

.  r        .  ^  j 

2.  S^fjo    C|if*j  varhh    vrhh    1.  et   10.  par.  (bdsdrte  K. 

tvisiY.;    scrlbltur  far/j    vrh,    gr.  110"') 

loqul,  lucere. 

r 

Cl^l    cf^  var/c  vr/c  1.  atm.  (dddne)  sumere. 

44 


344 


cq-  q 


C.d    1)  legere.    Mah.  1.  1296:  nllagimii.tasan g  dldiH 

sarvarn    ambaram    dvrn6t\    B .  3.  38;    durn^nd 

"vriyate    vahnili.    2)  circumdare.    N.  1.   2h:    saki- 

g an  d  V  r t d. 

c.d    praef.  afiu    aperire.     B.  2..  32:     svargadvdram 

apd  V  rtam 
c.  d   praef. />r«   tegere.    N.  12.  23:   vas trdrd  aprdvr- 

tdtn.      Iiidiicre,    c.  acc.  vcslis.    N.  24.   k2:   vastram 

aragali  prdvrn6t\  ]\Iali.  1.  2033  : /^rdt/^/a  krsna- 

vdsdris  i, 
C.  d  praef.  vi  arcere.  Mah  3.363:  v/iivrtja  rdgdnam. 
C.  d  praef.  s am    1)  tegere.    N.  9.  \h.  B'.  16.  16.    2)  clau- 

dere.    Mali.  1.   S3'l3:  ta  ime  prasavasyd  'rte   tava 

16kd/i    samdvrtdK.    3)    arcere,    iiiipeJire.     Mah.  3. 

1032y:    s akr nrnutre    sarndvrnot. 
C.  pari    circunidare.       In.   1.    13:     sakra/i    parivrto 

de  V  d  i/i. 
C.pra    1)  induere    (vestem).     Mah.  3.    2977:    vastram 

prdvrnot.     2)   eligere.      Mah.  3.   171S6:    pravrnute 

V  aram. 
C.vi    1)    aperire.      Mah.   1.    6275:     vivrtya     nayane; 

12931:    nisrta/i  ...  mukdt    tasya    vivrtdt;    2935: 

mdrutas  tatra   vdsa/i  pr akr tditdy d  v iv rndt u. 

—  vivrta  nudus.    Mah.  1.2y'l2:  apasyad  v  ivrt  dm; 

trop.  detcgere,  palefacere,  manifcstum  facere.    Mah.  2. 

6.452:    nacdi    'tad    vivrnoti    sa/i.     2)   petere.    Mah. 

1.  'i  1 1  3  :  tdn  tu  tegasviniii  kan  y  dm  ...    vyavrn- 

van   pdr t  ivd/i   kecit. 
c.  sam   tcgcre.    N.  16.  17.   In.  5.  19. 
C.  sam  praef.  abi  id.    H.  4.  40. 
3.   cT^T   cj"  var  vr  9- par.  atm.  vrndmi,   vme  .    1)  eli- 
gere.  N.4.14:  vrne  tvdm  aharn  b  ar tdram; 

Su.  1.  22:    anyad    vrriltarn;     Mah.  1.    3391:     vrria 

varam  (v.  gr.  345*');    3.  S567:    tdfi    na    vavre   pu- 

rusali.   2)  atm.  desiderare,  optare.    R.  Schl.  II.  34.40: 

apakramariam     evd     'ta     sarv  akdmdir     a/iafi 

vrne.    3)  atm.    petcre   alqd   ab   aliquo,    Cum   2.  acc. 


R.  Schl.  I.    34.    29:    pitaran    no    vrritsva;    Mah.  3. 

13583:  vavri  pr ab  um   avadyo   b  ax<iyam.     (Vid. 

1.  V  a  r.) 
c.  a  l)ellgere.    In.5.42:  andvrtdsca  (sic  cum  ed.  Calc. 

3.  1858   legendum)    sand/i    srna.    2)   optare,  desi- 

derare.     Rgv.  17.    l:    indrav  aruriaydr    aha/n   ... 

at  a    dvrne'    ,,Indrae    Varunaeque    ego   ...   auxilium 

desidero". 
c.nis:  nirvrta  quietus,  felix,  laetus  (electus).  Man.1.54. 

N.  26.  34.    R.  Schl.  III.  3.  24. 
c.  pra     eh'gere.      Mah.   3.    17196:     pravrritsva    yati 

'vl a  s  i. 

4.  ^Ti    ^  '«r   vr   1.  par.  ;itm.  i.  q.  3.  var   vr. 

c.  ut  exposcere.  R.  Schl.  II.  11.  9:  /irday am  apy 
i  t  at  ...  udv  arasv  a    me. 

5.  GfT"   of    ^ar    vr    10.  par.  alm.    vdrdydmi,    vdrdyi 

arcere,  impedire.  N.  3.  24:  pravisantan 
na  mdil  kascid  apasyan  nd  ^py  av  droyat; 
13.51:  ganan  vdrayitvd;  Man.  4.  59.  R.  Schl.  L 
1.  49.  Cum  ablat.  S:\.  2.  29:  ndi  ^s  d  vdrayiluA 
sakyd  darrndd  astndt.  (Goth.  varja  prohibeo  = 
scr.  vdrdydmi,  V.  gr.  conip.  109°'.  6;  nostrum  ive/ire; 
germ.  vet.  iveriu  1)  cohibeo,  defeiido,  abigo.  2)  vestio, 
V.  2.  var  1  r  tegere,  pravar  -vr  inducre;  ga-atrida 
vestitio,  ivari,  iveri  propulsio,  propugnaculum,  clypeus 
etc,  v.  Graff.  929  sq. ;  iverna  obstacuiuin,  rcpugnantia, 
(varn6n  monere,  dcbortari,  bi-ivardn  servare,  nostrum 
beivo/iren.) 

c.  d  tegere,  occulere.  R.  Schl.  I.  32.  11:  dvdrya  ga- 
gariam  mega/i;  N.  12.  19:  dvdrya  gulmdir  dt- 
mdnarn. 

c.  ni  id.    N.  7.   11.   Sa.  4.  25. 

c.  ni  praef.  vi  id.   Mah.  1.  1756.  3.  ll4S9. 

c.pari  circumdare.  R.  Schl.  1.5.  2:  sasiiputrasa/ia- 
srdrxi  yari  ydntam  paryavdrayan;  36.  10. — 
parivdrita  1)  circumdatus.  Su.  3.  3.  N.  13.  75.  2)  in- 
dutus.    Mah.  3.  2057:   agindi/i   parivdritarn. 


oiqr  ^'"pii  —  o)^  5J-  var  vr. 


343 


pintjlan  nirvapet.     Omissa  cibiim  exprimenle  voce. 

Man.  3.  9J:    sundnca  ...  niria//>!d    biivi. 
C.  f>ra  i.  q.  .siiii[)l.    l)r.  S.   10:  j  iriliis  i  /idcliira  ksihitln 

viiiiivat    /iruva/iaii. 
C./irati  obsorcre,  coiiscrcre;  lro|).  orn.nre.    I\.ig  .  17.23: 

inuuliTn  />ra  tyii/iuli  /indinarii  gcna. 
Cjqj  vapd  f.  niedulla.    R.  Sclil.  I.  13.  39. 
ClCrCJfTrl'' "/'"■' "'""'  ("^   vu/iiis   s.  niant  ni  a  I ,  V.  eu[)h. 

r.  101"')  forinosus,  pulclicr.    Su.  3.   17.   S.i.  .).  7. 
^Cr?|''"/'"J   n.   {r.va/i   s.us)    corpus,   forma,   species. 

N.  13.  52.  l'J.  :s.  24.  L\  26.  30.  II.  3.  i3. 

^^vabr   y.babr. 

•V 

C(*^  V am  1.  p.ir.  vomerc.  I\.  .Sclil.  I.  28.  -6:  vavdma 
rudirain  bi\ri\  Dcv.  2.  iS:  v^miiica  kecid  ru- 
d'irain  (v.  gr.  401);  Dr.  .5.  CO:  k  rd  d'a  v  i.iaii  va- 
mantdu.  —  vdntd  qui  voniuit.  M.in.  .5.  1  1 1.  (Lat. 
vnino.,  lit.  tvciriju  iil. ,  gr.  SiJ.c'j.',  germ.  vct.  ivcmmiii 
polliio.) 
C.ut  evomcre.  N.  20.  30:  visam  ...  mulidt  sata- 
tarn    ud  v  aman. 

cftf  vay   1.  Jlm.  (gatdii)  ire. 

crSTH.''"-^"'"  ""'^  (gr.  241). 

5^^<-i  ta'/a j  n.  (r.  vay  s.  as)   1)  aelas,  praesertim  flo- 

rens,   integra  aetas,   adolescentla,   juventus.    N.  1.  II. 

Sa.  1.   .1.   R.ig'.  3.    70.    2)  avis  (v.vi).    N.ilod.  1.   27 

schol.      (Canibro-brit.  acs    avis,    nisi    hoc    a    lat.  oi/,r, 

V.  Pictet   p.  60  ) 
5JiH;iJ  vayasya   m.  (a  praec.  s. /«)  amicus.    Ur.  oO.  3. 

Sak.  53.  3  iiifr. 

1.  Cfj  var  10.  par.  ;itm.  vardfdrni,  vardye.  1)  eli- 
gere.  N.  4.  30:  tvdn  rnrayisydmi;  S;5.  1.  C 1 : 
tiim  ...  na  kascid  v araydinds a.  Cum  2.  acc. 
R.  Sclil.  I.  1.  -IS:  s  ahdy  aii  v aray  amdsa  mdr  icim. 
Cum  locat.  nomiiiis  abstracti.  N.2.61:  tcsdm  anya- 
taiiian  devam  patilvc  varayasva;  cum  dat. 
l\.  Schl.  I.  11.   2:    Inn    vl/irari   yagndya    varayd- 


mdsa.  2)  in  matrimonium  pelere  aliquam  ab  aliquo, 
cuui  2.  acc.  I\.  Sclil.  I.  36.  l6:  gyi^s  f  dm  ...  surdli 
sarve  s dil e ridrari  va  ray  ti mds uH;  Mah.  3.  8571: 
vaiaye  tviirn  ..  ,  lii/idmudrdm  /irayacca  m.i, 
(IIuc  vel  ad  ,J.  var  vr,  perliiieiil  lat.  m/o,  gr.  ht\^?X- 
IJ.ai,  ipnx,  eaitjuai;  golh.  vi/  Ja  volo,  praet.  vil-da; 
ga-va/-ja  eligo,  wiihle;  lit.  tvd/e  voluiitas,  tvc/iju  malo, 
tvc/ijlmiis  desidcriiiui;  russ.  vii/ju  volo,  desidcro,  vii/ja 
voliiiitns,  vn/itc/j  aiiialor;  vy-bir-a-lj  ciigcre,  i.s-br-a-tj 
id. ,  vy-bor  elcctio ;  fortasse  llt.  //////«  anio  et  russ. 
rni/iijii  uiisercor,  niiitato  v  in  in  siciil  in  lat.  m//ior, 
V.  vdriydns.) 
2.  cfT  oT  var  vr  5.  par.  ;Uni.  viridrni,  vrnvc.  1)  te- 
gcre.  A.  8.  5:  rrnbasali  /iracyut d  ddrdH 
...  avrnviin  snrvato  vynma;  3.  25:  avriidn 
mdrn  rnahd  i  n  r  di  II.  —  vrtd  tectus.  N.  12.  112. 
2)circumdare.  N.  13.  l,4:  gnndir  vrtdrn;  Mah, 1.5120. 
3)  eligere.  Mah.  2,  26yS:  avrnnt  ...  p dnriav dndm 
addsatdm;  Dev.  11.  36:  varari  y am  manase 
'ccata  tari  vrnudvam. —  Caus.  tegere.  Man.8.239: 
cidrarica  vdrayet  sarvarrr;  v.  ,1.  var  v  r.  (Cum 
var  vr  tegere,  circumdare  cf.  r.va/,  lal.  va//um,  va//is, 
fortasse  ve/urn,  nisi  pertinet  ad  scr.  cela  q.  v. ;  vi//us, 
ap-erio,  n/i-crin,  v.  pracff  apn,  a/ii\  lit.  at-tveru  ape- 
rio,  ui-tveru,  sii-tveru  clauilo;  gr.  3l-vci,  aeol.  y^l-vos 
e  F3l-'.CC  cutis,  Ol-vcv  scsituin  [y.  i  drman^,  eig-CC, 
SlDlzv  etc.  lana;  lit.  tvi/-na  id.;  russ.  volna  id.;  goth. 
vu//a  id.;  gcrni.  vet.  tvo//a  id.,  ivi/dn  velare  [v.  drna]; 
hib. /i/irn  „1  fold,  plait,  lap,  wrap,  involve",  y7//c«£/  „a 
fold,  plait,  a  cl ot h", /a/ac/i  ,,a  blanket,  veil,  covering", 
n/ann  lana.     V.  praec.) 

C.  apa  aperire.  Rgv.51.3  et  'i:  avrridr  apa.  (IIuc,  vel 
potius  ad  caus.  apavdray  dmi  tralii  potest  \a.\..  aperin, 
Ita  ut  correptum  sit  e.K  apa-vcrin,  v.  Pott.  1.  225.) 

C.  «/'/ abscondere.  Rgv.  121. 'l:  apivrta.  (hit.  opcrin 
correptum  ex  opi-verio  =  scr.  caus.  apivdraydmi, 
V.  Pott.  1.  225.) 


343 


cPir-an  —  cVV^P- 


1.  gTJT  ''""    1-  P^""-    (/"'"•<''/''"»   K.)    fcrlre,    l.iedcie. 

(V.  3.  i'«n  el  cf.  hnn  e  dan;    liil).  /«//m  „(le.illi"; 
gr.  ^fvo),  (povo?,  <l>cvsvg;  hl. /ihiii.f,  v.  '1.  i«n.) 

2.  3"rT  T"2"    I-  p-Tr.  (siimiiaktdu  K.  .<: amb  akl is ubda- 

ydii  V.)  colere,  venerari,  dedilum  esse,  amare; 
sonare  (cf.  svan).  —  lei  dial.  ved.  1)  dare.  Rgv.-V. 
47.  1:  indrap linan  vo  vanema  (v.  ^Vesterg.). 
Etiam    cl.  2.  atm.    Rgv.-V.  17.  5:    vansva    vdrjrdni. 

2)  accipere.  Rgv.-V.  94.  .9:  /ad  imahi  tad  vane- 
mahi;  Rgv.  3.  2.  93.  9.  46.  1  1.  (V.  vanila  et  cf. 
lat.  tfneror,  f^cn-us ;  gerni.  vet.  (vm/  dllectus,  ainicus; 
ivinia  dilecta,  marita,  uxor;  ivuiina  gaudium,  voluptas; 
fortasse  rninna  anior  e  ivinna.') 

3.  cTpT  van    S.  par.    atm.    (ydcanS)   petere,    cupere.  — 

In  dial.  ved.  1)  id.  Rgv.  31.  13:  mantram 
manasd  vanosi.  2)  praef.  ai;  colere  (v.  2,.van). 
Rgv.  ol.  2:  ahl^^m  avanvant  svahistim  dlayall 
„il!um    colebant     fauste     aggredientem    opituiatores". 

3)  occldere,  perdere  (v.  1.  tan).  Rgv.  121.9:  vanvan 
cusnam  (vanvan  susnam')  anantdiK  pariydsi  va- 
ddiVi;   73.9:  nrbir  nfn  virdir  vtriin  vanuydmd. 

4.  Qi^i    van  1.  et   10.  par.  vdndmi,    vdndydmi   (upa- 

krtduJL.  upakrtdu  sradddgdte  sabdopa- 
tdpayoH  V.)  juvare;  credere;  ferire;  sonare;  vexare. 

(Vid.    1.  et  3.  van    et    cf.  2.  tan;    liib.  banaim  =   scr. 

V dndmi,    banaighim    =    scr.  vdndjdmi   „to   waste, 

to  pillage,    to  plunder";    v.   ctiam  hanadlt,    banaghadh 

apud  0'ReiIly.) 
gTq'  vana  n.    1)  silva.    II.  1.  3.    2)  aqua.    Ani. 
d H ^ 1 1 Sl   vanardgi  et  -rdgi  f.  (e  vana  et  rdgi,  rdgt 

quae  bac  in  compositione  rcgionem  significare  videntur) 

silvae  regio  (?).   Dr.  1.  2.   Sak.  27.  6  infr. 
dH^y Id   ^^onaspati  ni.  (e  x  ana  et  pdti  dominus,  in- 

serto  s  eupbonlco)  arbor.    H.  1.   11. 
clf»-IrTr  '■'""'''    f-    (part.  pass.  rad.  van  amare)   femlna; 

uxor.    Ur.  37.  10.   Meg'.  8.  33.  59.  65.     (Germ.  vet. 

a/inia  dilecta,  uxor,  v.  2,  van;  hib.  ban  „a  woman".) 


^r-f'  vnnd  I.  ;itm.  intcrdcmi  par.  (scrlLItur  !  «f/,  gr.  1  10"') 
1)  se  incllnare  reverentiae  caiisa,  incliiiato  cor- 
pore  salulare.  Dr.  9.  19:  vavutidr  ...  munim; 
A.  1.  5:  vrkodarasyd  '/)i  ^avanda  pdddu;  2: 
yudi.it  ira/n  ...  avanduta;  Mali.  2.  23:  vavandi 
caranu  u  mdr  d  nd  ...  pitrsvasuh  (v.  2.vad  praef. 
ahi).  2)  laudare,  celebrare.  R.  Scbl.  II.  16.  37:  rd- 
rnum  ...  vacobir  agrydiH  ,,,  v avandirS.  (For- 
tasse  lat.  luus,  laud-is  mulato  v  in  /,  n  in  u,  v.  gr. 
conip.  20.) 
c.  ab  i  i.  q.  simpl.  sgnf.  1.    R.  ed.  Ser.  I.  28.  3'l:  raga- 

vdv    ab yavaiidatdm. 
c.  sam  id.    Mah.  1.  5420:    tani  ...  sirasd   s amavan- 
dula. 
Q^l^rV    vdndi  et  cj»^l  vandt    f.  captlvus;  v.  sq. 
5fl'-^'  r\vandin  m.  (r.  vand  s.  in)   laudator,   praedica- 

tor,  praeco.    Ur.  59.  16. 
C<»-<aT^  j    -^    V andikar    -kr    (e    vandt    et   kar   kr, 
v.  gr.  585)  capere,  rapere.    Ur.  2.  5:  vandtkrtd   vi- 
budasatrubili. 
gTCI"  vap  1.  par.  .itm.  (ui>   gramm.  414.  435.  457.  546) 
1)  spargere,   praesertini  semen,  seminare.    Man. 
3.   ll2:    vtgam    uptvd;    9.  36:  ydd  rs  an    tii  'pyati 
vtgam;     9.  'lO:    anyad    uptan    gdtam    anyat.  — 
aksdn  vapturii  talos  jacere.   Mah.2.  2033.   2)  texere. 
(Cf.  vd  flare,   ve   texere  et  causalia   slcut   ddpdy dmi 
a  dd  et  de;  vip;  vep;  germ.  vet.  IVAB  texere  \{vibu, 
ivab,  ivdburriSs'];    gr.  iipaivw.) 
c.  d  spargere,  objlcere,  offerre.    Mah.  3.  173ll:  varsam 
dvapatdn   sresian,    vigan    nivapatdn    varam; 
3.   105:  svabyasca  ...  vayobyascd  "vaped  buvi 
(annam);  v.  praeff.  nc,  nis. 
c.  ut  extollere,  levare.   Rgv.  116.  11. 

c.  "1  deponere,  offerre.    Man.  3.  2l6:  nyupya  pinddn. 

c.  nis  spargere,  effundere,  objlcere,  offerre.  ISIan.3.2l4: 

n  irvaped  udakam   buvi;    6.  5:  etdn  eva  maiid- 

yagridn   nirvapet;   9.  l40:  mdluH  prat  amataii 


cj5-  vad  —  ^\7Xr\\  vadydld. 


341 


V.  gr.  comp.  20;  c.inibro-brll.^itre/  vfrbum;  gotli.  riis-Jti 

sermo,  nisi  pertinet  ad  ral    q.  v.;  germ.  vet.  var-uxizu 

maleiiico,    v.  gr.  comp.  87;    gr.  voui ,   \Josw,   voyi?    [cf. 

corrept.im  forniam  wf/];   fortasse  lat.  i'«.t,  rtnl-is  a  di- 

cendo  dictnm;  sicut  nos  dicimus   gnt  s.igen;    fortasse 

etiam  lit.  laldnju  „ich  hiirge,   sage  gut"    huc  pcrtinel, 

niutato    iv  \n  I;   fortasse   lat.  sutlcli-n   dissolvendum    est 

in  s-vtidco  =  scr.  su  -\-  v  cid djti ini  cl.  10   vel   caus., 

V.  gr.  comp.  109"*.  6.) 
C  anu   imitari   alicujus   verba,   vocem,   nachsprechen. 

Rag  .  5.  'h:    giran    nas    Iv adprabod  aprayuktdin 

anuvadati    sukas    te. 
C  apa  nialedicere,  reprehendere,  vituperare.  lMan.4.236: 

nd,  "rto  ^pj    apavaded  viprcin  (schol.  nlnda/et), 

Caus.  vel  cl.  10.  id.    Mah.  3.  1036:  ksamil  ...  pandi- 

tdir    upii  V  tidlt  li, 
C.  abi  alloqui.    Dr.  6.   2:  brdffnsca  tiin  abjavadad 

yudisi  iraJi;   Man.  8.  356.  —   Caus.  i.  q.  caus.  simpl. 

Mah.  3.  l43S6:  f  ad;/rf;n/    aliivddayan,    \.2.vnd. 
c.d   praef.  jam    i.  q.  sinipl.     Mah.  3.  l6l4S:    tvadarte 

hi  s nm&v adat. 
c.  upa  atra.  blandiri,  c.acc.  pers.  Batt.  8.  2S:  na  kancid 

updv  adista  (schol.  G.  upas  dntv  It  aviln;  ^.pra- 

lob  anav  dkjam    biisate    sma). 
c./> ar j  calumniari.  Mah.  1.3079:  parlv adann  anydns 

tuJto    bavati   durgana/i;    3.    146S5:  nd  'pi  pari- 

V  adS  svasrum. 
Cpra    i.  q.    simpl.     N.  22.  21:    tasjds    tat    priyam 

dkyilnam  prnvadasva.  —    Caus.   i.  q.  caus.  slnipl. 

Mah.  1.  53.56.  5i60. 
C  t' J  altercari,  litigare,  c.  instr.  pers.  et  loc.  rei.  Man.  9. 191: 

dvdu    tu    jdu    vivadeydtiim    .  .  .    striyd    dane; 

Hit.  87.   i9:    satan   dadjdn    n a    vivadet. 
C.  ja/«  coIIoqui.Hit. 88.16:  .tt^acarajVi  saha  sanv adet, 
c.sam  praef.  «'i'  pactum,   iidem   violare,   promissis    non 

Stare.     Man.  8.  219:    ja/i  ...  krtvd    satyena    san- 

vidan   visaiivaden  nard  lobdt. 


2.  cr~  '"''  '•  ^^  'O-  ■'''"■  V>^^an^  K.  vAksandisn- 
yn/i  V.)  dicerc,  jubere. 
c.  abi  10.  par.  atm.  se  inclinare  reverentiae  causa,  c.  acc. 
In.  5.  20:  abivddayc'  tvdn  sirasd;  Mah.  3.  10909: 
dkdsagangdrn  p  d  nij!  av  ds  ti  Sbjavddajan; 
1090S:  abivddata  (ut  videtur,  metri  causa  pro  ab  i- 
vddayata);    Sa.  1.  27:    abivtidyti    pltu/l    pddiiu; 

A.  1.  /(.  N.  12.  6S.  2n   2. 
cid,    vndii  (r.  vad  s.  a)  dlcens,  loquens,  in  fine  compp., 

V.  prijanvada. 
QjC  »^|   vddana   n.   (r.  vad  s.  ana)    os,   vultus.    N.  2.  2. 

(Hib.  nndann  ,,tlie  face",  eudnn  „the  forehead".) 
(^(f  jj  vadarl    f.     1)   nomen    arboris    (Wils.  jujube). 

N.  12.  5.    2)  sllva(?).    M.  3.   Mah.  3.  1637    (scribitur 

etiam  badar I  ). 
^SITZT    vadiinya     ( r.    vnd     S.    dnya)      1)     eloquens. 

2)  munificus,  liberalis.    Hit.  77.  20. 

gTVJ'    vnd     par.    interdum    atm.    (caret    tempp.    special., 

*^      .   .  .  t 

scribltur    etlam    bad)     1)  pulsare,    ferlre,    tundere. 

Mah.  4.  46l:     atdi   ^ndm  . . ,  p  li  I  nyltv  d    padd   \>a- 

d'it.    2)  occidere.  R.  Schl.  I.  2.  IS:  krduncnmit'undd 

ekam   avadi/i;  Mah.  1.   4S0l:  s a krd g nayd   mahd- 

bdhus   tdn  vad  isjati;   3.  626:   tan   vadisje   ma- 

/itta/e.     (Cf.  rad.,   vjad,   vdd,    bdd,    lat. /aedo  [v. 

Benary  p.  49]  ;  hih.  fne/haim  „1  \.'dV\  fne/hndh  „killing", 

fesnim  „1  klll,  destroy",  feadhm  ,,a  battle".) 

c.  ni  occldere.    Mah.  1.  4l21.  5  172. 

^^  vnda  m.  ( r.  vnd  s.  a;  scribltur  etiam  bada) 
caedes.    H.  1.  46.  3.  20.  Br.  2.  30. 

5JH'  vndu  f.  (scribltur  etiam  badd,  fortasse  a  r.  band) 
1)  femina,  etiam  animalium  femina.  Dr.  1.17.  2)  nurus. 
S.1.4.  2S.  6.9.  3)  femina  affinis,  fratria.  Su.4. 15.  (Hib. 
bndhbh  „an  ill-inclined  woman  ;  a  wltch,  a  fary  woman".) 

g[yjCfJ]  ia</ aiii/i  (e  vada  caedes  et  eim  cupidus) 
caedcndi  cupidus.    Su.  2.  19. 

cftil d I  ^'adjdld  f.  (a  vadja  occidendus,  s.  /d)  status 
ejus,  qul  occidendus  est.   N.  9.  S. 


340 


d^^et)  vancalca  —  5pr  vad. 


i-;^^cf(  vdncaka   m.   (r.  vanc  s.  oAra)   fraudator.    Lass. 

87.  11. 
^^^1  vaiicana   n.    (r.  varic   s.  ana)   actio   decipiendi. 

Dr.  6.  2-1. 
•1.   oTJT"  ra/  1.  par.  (parib  dsan^  K.    uktdu  V.)    loqui, 
dicere.     Cf.  t;n«i,  Z.pat^  pat  ■ 

2.  5177  '"•'    *•  P^'""  {i>^'^tane  K.  veste  V.)   circumdare, 

sepire  (v.  f  «/n,  vdfikd),  vestire;  v.  sq.  et  cf.  Z.pat. 

3.  377  '■"•'   10.  par.   (grante  vib  d gane  K.  x'esti   b  d- 

ge  V.)  jungere,  nectere,  serere;  divldere,  distri- 
buere;   circumdare,  vestire.     Cf.  vant  et  Z.pat. 
^77  vata   m.  ficus  Indica. 

Qj ^ j ^i c^-,    vatdraka    m.    funis    genus.     ]M.  30.    (Mah.  3. 
12776.)      Scribitur    etlam    vardfaka    et    vafdkara 
(v.  Colebr.  Am.  p.  244). 
Oi  6 1  ("-h  M  y    vafdrakamdya    adj.    (a    praec.    S.  rnaja') 

vataracicus.    M.  39. 
S^TT  vaf    1.  par.  (sl  dulje)  magnum,  crassum  esse  (scrl- 

bitur  etiam  baf  ). 
q]-^]V{  vadab'i  f.  contignatlo  tecti.   Ur.  37.  6.  Meg'.  39. 
5f~Tvn  vadab  1  f.  Id. 
^  >  r^l  vadavd  f.  equa.    Am. 
C|  LJI    (•«n    1.  par.    i.  q.  ban. 
qI I Ll I  jl  t'  o n / ^    V.  banig. 
r\  \\f    vanf  I.  et  10.  par.  dlvidere,  distribuere  (scribltur 

etiam  banf). 
QJI]^     vanf'  1.  atm.  (ekacarS  V.;  scribltur  etiam  vaf) 
solum  ire. 

1.  d  1 1  <i    vand   I.  ;Um.  (vesfani  K.  vesfe    vib  age^  .\ 

scribltur    i'«c',    gr.  110"')    clrcuradare,    vestire; 
dividere,  dlstrlbuere.     Vld.  2.  et  3.  tia/,  vanf. 

2.  gIII  **   ^'"^4  !''■  P^""-  (''*  "o '';  scrlbltur  rarf,  gr.  110°') 

dlvldere,  distribuere.     Cf.  3.  vaf,  vant. 
cTH  vat  adv.  sicut,  In  fine  composltorum.   In.l.2'l.  5.47. 

H.  1.  36. 
■g^  vata  interj.  beu!  eheu!    N.  11.  10.  19.  5.  Sa.  2.  11; 

fere  sempcr  scqultur  interjectlonem  aho. 


5f^TJ  valsd  m.  1)  proles,  natus,  fillus.  Sa.  2.  9  in  fine 
comp.  Bah.  2)  vitulus,  v.  sq.  3)  In  allocutlone:  carus, 
dilectus,  amlcus.  Lass.40.  10.  73.  10.  IS.  (\.  vatsald 
et  cf  iat.  vi/u/us.) 

ClrMc^»'''^  valsaband  d  adj.  f.  (vituli  nexum  ha- 
bens,  e  vatsd  et  bandd  nexus,  vinculum)  magno 
vituli  desiderio  capta.  Br.  1.  12.  (Cf.  va/sakdmd 
apud  AVils.) 

Qj(-t^ j  vatsard  m.  (fortasse  e  vat,  quod  hac  In  com- 
positione  simlilter  significare  vldelur,  et  sara  iens, 
V.  samd)  annus.  Am.  (Cf.  Ilt.  ivdsara  aestas;  pers. 
,Uj  bchdr  ver;  gr.  Eao  e  F£T«a,  ETCC  e  fettcc;  lat. 
ftV,  ve/us;  resplciatur  scr.  indcciln. /)aru/  anno  prae- 
terito  [e  para  allus  et  u/  e  i  «c]   cui   respondct  gr. 

77S^-JTl  ) 

Qj'j^+-jrr{  va/sa/d  (a  va/sd  s./a)  anians,  amicus,  prae- 
sertlm  In  fine  conipp.  H.  1.  2S:  b  rdirvatsala; 
Sa.  2.  l4:  pi/rva/sala;  N.  12.  78:  dvigdtigana- 
V  ats  alaK. 

Clr^^^^TTn-T  vd/sjdmi   v.   euph.  r.  100.  a. 

1.  cTT"  vad  1.  par.  atm.  (de  corrept.!  forma  ud  v.  gr.4l4. 
457.  546)  dicere,  loqul.  In.  5.  37:  fan  mdti 
vadasi;  N.  12.  ih:  vada  satyam;  17.  39:  prati- 
vdkyan  vadasva;  B  .  2.  36:  v adisyanli;  Sa.  4.  7: 
vacanan  yuk/am  asmadvid  6  vadc/;  Man.  8.  9: 
md  sma  ...  anr/an  vadiH  (ut  videtur,  metri  caus^ 
pro  vddlli,  V.  gr.  364);  Rag  .  3.  25:  udi/an  vacaK 
(v.  gr.  546).  2)  clamare,  voclferarl.  Dr.  6.  3:  mrga 
dvigdli  kruram  ime  v adanti;  6.  7:  vadati... 
sdlavrkaU.  —  Caus.  vdddjrdmi,  vdddye  faciO  ut 
sonet.  Man.4.6'l:  na  vdditrdni  vddayet;  Dev.2.54: 
av  ddayanta  patahdn  gandli  saiikdtis  tatd 
'pare  mrdaiigdns ca  tatdi  Vd  ^nye;  In.  5.  27: 
vindsu  vd dy amdndsu  gand  arvdili.  (Llt.  ivadinu 
voco;  slav.  vad-i-ti  reprehendere;  hih.feadaim  „1  re- 
late,  sa_v";  forlasse  luadliaim  „1  mention,  speak,  hlnt", 
raidiin  „1  say,    relate";    mutatls   semivocalibus  f,  r,  /, 


^^  vacana  —  ^^vajic. 


33» 


qua  dicilur.  R.  Sclil.  II.  68.  6:  tyaktasoktiir  idnn 
x&cyali  ...  baralali;  Mali.  1.  7lSS:  iiilisari.^aj  aii 
srjjro  vdcyas  tvarn  o.ti  hdnd  avtiili.  Cuili  noiii, 
rei.  Man.  8.  6l:  vdcjam  rtarica  tdili.  2)  appellare. 
Sa.  2.  13:  citrdsva  itico  'cyate.  —  Caus.  1)  vdcd- 
fdmi  efficio  ut  a!qs  dicat,  proferat,  praeserliiii  svnsti 
V dcajrdrni  efficio  ut  alqs  precalionem  salutis  proferat, 
fausta  precetur.  R.  Sclil.  II.  25.  2S.  Wah.  1.  6.917.  7336. 
£tiaa>  omisso  svasti  id.  B'att.  17.  1:  viprdn  avd- 
cajan  (schol.  s  vasi  ivdcanaii  kdritav  antali); 
Sa.  1.  25:  hutvd  'gniri  vidivad  viprdn  vdcayd- 
mdsa;  R.  Schl.  II.  6.  7:  vdcajdmdsa  sa  dvigdn. 
2)  legere  (efficere  ut  litterae  loquantur).  Ur.  25.  5. 
Sak.23.  4.  3)  vdcjo  vitiiperanduj.  Sa.  1.  3.::.  4)  i.  q. 
primit.  (secundum  gramnialicos  vac  cl.  10).  C  att.6.  16: 
kat  anij-arn  nvlvacnt.  —  Desid.  vivaks  dicere 
veile.  Sak.53.  16.  (Cf.  boruss.  vet.  wack  praef.  en  in- 
vocare,  en-<xackemai  invocamus,  en-tvacke  iuvocant, 
po-ivackisiia  proclaniatio ;  germ.  vet.  gi-lfAG  dicere, 
narrare,  memorare,  gixah-t  nientio,  ga-wahtllh  me- 
morabilis,  celeber,  ga-tvahanian  memorare;  noslrum 
er-ivdhnen,  v.  Graff.  1.  696  sq.;  lat.  vtiro,  quod  nltitur 
forraa  scr.  C3us.  vdt^djdmi,  correpta  vocall,  v.  gramm. 
comp.  lOO"'.  6  et  504;  gr.  "EIl  e  FEK,  mulata  guttu- 
rali  in  labialem,  Ei~sv,  siTCt;  =  scr.  vdcas  q.  v. ;  hib. 
faighim  „1  speak,  talk",  faigh  ,,a  propbet",  faighle, 
faighleadh  „\vords,  talk,  conversation";  serb.  vik-a-ti 
vociferari,  1.  pers.  praes.  tvic-e-m;  slav.  rekun  dico, 
2.  pers.  rec-e-si  =  ^^ff^  vric-a-si,  mutata  semi- 
vocali  i-  in  r,  gr.  comp.  20;  Ul.  prd-rakas  propheta, 
rekiii  clamo,  vociferor.) 

c.  anu  dicere,  proferre,  recitare.  Man.  11.  I9l:  yc'Jdn 
dvi gdndii    sdvitri  nd   'nut:jate'. 

c.  ab  i  dicere,  loqui.  Mah.  3.  560:  b'im6  ib'fuvdcdi 
'ndm   ...   idari    vacali. 

c.  nis  edicere,  effnri,  profiteri.  Sa.  6.  35:  satyan  ni- 
rucy  atdrn. 


c.prn  dicere,  loqui,  c.  dat.  ve!  gen.  pers.    In.  5.  21:  tat 

tr  siirvarn  p  r  a  v  n  k  .i  y  d  mi;V>T.2.G:  y  am{d  nrmii  rn) 
prnvakiy niiiy  alinn  tiivn;  N.  12.  68:  svtigntnn 
In  iti  proklti  tiiili  snrviiis  t  tipns  d  i.i  t:ti  s  ti, 
A[)pellare.    Man.  1.   lO:   np6   ndrd  iti  proktdn. 

C.prn  praef.  .W///1  id.  Mah.  2.  iSS:  lnl  t£  ZhnA  snm- 
pra  vnksy  drni  mtihdtrnyam. 

c.prati  respondere.  N.  6.  7:  pralyucus  tH  divdu- 
knsali;  R.  Schl.  II.  68.  1:  pratyuvdca  ha  .  .  . 
b  riihm  aridiis    ttin   idari    vacaK. 

C.  sarn   i.  q.  sinipl.    P.  3:  taii    samav6cat lim. 
cItT?T  ^'"Ctina    n.   (r.  vnc   s.  ann)    1)  sernio.    2)  jussus. 

N.  16.  2S. 
^'^^vdcns  n.  (r.  vnt:  s.  n .f)  sermo.    N.20.2S.  In.4.5. 
(Gr.  £~5?,  cujus  ?  ad  thema  pertinet,  v.  gr.  comp.  128.) 

1-   ^sT  ""#  l.par.  (gntdu)  ire.     (Cf.  vaiig,  \it.  vagor.) 

2.   Gj^l  vag  lO.par.  viigdyiimi  {sariskrt du  gatdu  V.) 

ornare;  ire,  se  movere. 
^ra'  vdgra  m.  n.    1)  fulmen.    In.  3.   1.    2)  adanias. 
'^^['■JIJ 'f' a  g  r  a  d  n  r  d  m.  (qui  fulmen  tenet,   e  vdgra 

fiilmen  et  dara  qui  tenet)  cognomen  Indri.  In.  2.  25. 
'^^pm[TT]  vagrapdni  m.  (fulmen   in  manubabens, 

Bah.  e  vdgra  et  pdni  manus)  id. 
cJigH  '■«^'"1"   m.  (a  vdgm  s.  in)   id.    Ur.  5.  13. 

1.  Sf^  varit:  l.par.  ire,  adire.  Batt.  14.  74:  vavnricur 
dhavaksilim.  Transgredi.  B  aft.  7.  I06:  tn/ici/ra 
'rnbaran    durnm    (schol.  atikrnmya).      Cf.  vniik. 

2.  ^^  vaiic  lO.atm.  decipere,  fallere.  R.  Schl. II.  37.  21: 
vnrictryitvd  tu  rrlgdnam;  Rag .  12.  53:  raksastl 
mrgaruperia  vnricnyitvd  sa  rdgavdu;  B  att.  8. 
.l3:  nvancnynta  mriytili  svnmtiytibir  naradvi- 
sdm;  Hit.  120.  20:  varicyale  durtdili.  —  Part. 
praes.  par.  Mah.  1.  5794:  tarica  pdpari  suydd  anan 
varicnyadb  ili.      (Cf.  vniik,  vnkrd.) 

C.  pnri  I.  q.  simpl.  llit.  129.  19:  pariv ancitali  de- 
ceptiis. 

43* 


338 


5J5J  vaiisa  —  cJ^^vac. 


(-Jiii  vaAsa  ni.  1)  ariindo.  In.  1.  S.  2)  liirba,  mullitudo. 
Ur.  8.  5.  3)  slirps,  gens,  faniilia.  In.  5.  'il.  43.  (Cf. 
gotli.  raus,  llieni.  raii.ui,  arundo,  niiitato  v  in  /',  n  in  u, 
V.  gr.  comp.  20;  germ.  vet.  ror.) 

1.  Cjtjo   vanh    V.   baith. 

2.  cT^  r«'ift  !0.  par.  ((//«/' «(/;  scriLiitur  »■«/;,  gr.  110"') 

splenJcre. 

Ofc^  vaka  ni.  grus. 

5jt^irr|  vakuld  m.  nomen  planlae  (Wils.:  mimusops 
elengi).   N.  12.   lo. 

5r^p^  vakk    1.  :itni.    (gainu)    ire.       Cf   vask,    vask, 
vaiik,   vak,  v  m"i  k  ,  vaiig,  va/ff. 

5[^j-r  -^r  vaktil' r  -tr  {r.vac  s.  tdr  Ir)  1)  subst.  ora- 
tor.    Hit.  70.  9.    2)  adj.  eioquens.    In.  4.  iZ.  Dr.  7.  17. 

^37  ''<'^'''"  "•  ('"•  '■«<-'  s-  ''"")  1)  os.  2)  vultus.  iS.21.9. 
24.  4.    (Fortasse  \ai.latrnre  e  vactrare,  v.  gr.  comp.  20.) 

^^  vakrd  (r.  ca/iA:  ejecla  nasali,  s.  ro)  curvus,  flexuo- 
sus.  iMeg'.  28.  (Cf.  lat.  vcirus,  hWi.fiar  „crooked,  in- 
clineil";  „\vickeJ,  perverse";  fiaras  „crookeJness" ; 
farairn  „1  incline,  benJ".) 

rj TjJ  vaks  l.par.  crescere.  Rgv.114.7:  md  na  ukian- 
taiii  nid  na  uk.iitatn  ...  badili  ne  noLis  ad- 
olescenteni,  ne  nobis  aJuItum  occiJas. —  In  pract. 
redupl.  magnum,  validum  esse.  Rgv.  81.  5:  ati  vi- 
svaii  vavak.i it  a.  —  uksild  fjui  crevit,  magniis. 
Rgv.  85.  -2.  (V.  Westerg.  et  cf  goth.  VAHS,  send. 
wik^Cjr>>  uii s  crescere,  gr.  comp.  lOi)"*.  2;  gr.  (t.\j^'j), 
CCJr-avj);  \u{t.  fnsaiin  „1  grow,  increase",  fasainlmil 
adj.  ,,grovviiig,  increasing";  lat.  vas-tus  [de  augeo 
V.  uh^;  lit.  augu  cresco,  auks-tas  altus;  fortasse  usis 
fraxinus  a  crescendo  dictum,  servata  sibilante,  ejecta 
gutturali.) 
5[:5fn  t; a i i a ..  n.  (r.  vaks  s.  as)  pectus.  {W\h.  uchd 
„the   breast,   bosom,   lap";    fortasse  \a\..  peclus   cum  /' 


pro  t',  et  i  pro  s  sicut  in  gr.  apy^TO-g  =  scr.  rksd-s, 

ex  ark.in-s,  ursu-s.) 

Ofr^  1'«^',  Of^  vaiik'  (scribitur  ^a/l-',  gr.lIO"')  I.par. 
ire,  se  moverc.  {ll(./ak  elc,  mk  clc,  vnkk,  vaiik, 
vaiig,  vaiig  ,  v a / g ;  lat.  viici//o,  v.  tameu  p.  134  cal 
pracf  !•/;  germ.  vet.  ivnnkdn,  ivanc/inn  vacillare.) 

Cf^  vaiik  I.  :Uin.  {kduti/jc  K.  kduli/j^  gatdu  V.; 
scribitiir  I  o^)  tortiiose  ire ;  inccdcrc;  irc.  vaiiku  tor- 
tuose  incedens.  Rgv.ll4.4.  ("V.  vaiika,  vakrd  et  cf. 
lit.  ivingis  flexus  fluminis,  germ.  vet.  tvinki/,  aiiglo-sax. 
vinic/  aiigiihis,  —  gr,  ayy.Yj,  ayysQ,  dyy.uiv,  ayy.Oxi;, 
ayy^VDa;  lat.  nngu/us,  nisi  pertineut  ad  ak  q.  v.) 

^"^^vaiika  m.  {r.  i'aii  k  s.  a)  flexus  fluminis.  {Lil.  ivingis 
id.,  V.  r.  vaiik.) 

clT^3Ff  vdiikri  m.  (r.  vaiik   s.  ri)  costa.    Ilcni. 

Cf^  vniik    V.   vak'. 

51^  vaiig   I.  par.  (gatdu  K.  kaitgc  V.)  ire;  claudicare; 

V.    vak  ,    V n  g. 
■^■;^  V a ii g a  n.    1)  pliinibiim.    Am.    2)  stanniim.   Ilcm. — 

vniiga   m.    1)  Rengalia.    2)  Rengalcusis.     Rag  .  4.  36. 

(Ilib.  ban  „copper".) 

'-•^xt  ''uiig'  l.par.  (gatdu  K.  nindd  rn  rnb  a  gavcsu; 
sciibltiir  vng  )  ire;  reprebendere;  incipere;  properare. 
(V.    vak'.) 

Cit\  rac'3.par.  interdum  ;itm.;  secundum  gramiiiaticos  etiam 
cl.  1  (anom.  V.  gr.  318.  381"'.  4 14.  435.457)  1)  dicere, 
loqui,  c.  acc.  pers.  et  rei.  Mab.  3.  l4025:  anuku/an 
taid  vacjiii;  Up.  7.5:  upakd.id  vakti  snia;  H.  3.  3 : 
uvdca  b  iinascnam  idan  vaca/i;  N.  9.  25:  uvdca 
damay  ant  i  tan  ndisadaii  karunari  vaca/i; 
Rag\  3.  43:  avdcad  ,'nam  (v.  gramm.  382  annot.); 
R.  Sclil.  II.  40.  II:  mdri  rdma  vaksyasr.  —  Pass. 
c.  acc.  rei   et   nom.  pers.  cui   dicitur,   et   instr.  pers.  a 


^lqff  IfJ^^a  —  -r^\  IpL                                                  337 

85.  15:  drdvam   avalokati;  22.  2:  mrsam   and-  ^[CT^ /o/;>//-a  n.(r. /u/7  s.  <ra)  raptum,  raplna.  Mah  1. 'l309. 

gatam  avalnkya\  120.  iG:  cakraviikas  adrs  as  ca  ^]V\  loba    m     {r.lub    cupere,   s.  a)    cupiMitas,    aviditas. 

inanlrl   ua    kvil   '/>y    a  valdkj  a i l'.  Dr.  7.    13.    A.  4.    'ly. 

c.ava   praef. -w/m    10.  par.   iiispicere,   perlustrare.    Ilit.  ^JVTFyjq"/"'/' an//a  (r. /«i' s.  o"//o)  ciesiderandus,  v.sq. 

106.    l:  joUiUi    sainavnlokajr^t.  ^flTM  H 1  i|  d  *-l  r^frT  loli  anly  atam&krti  (Bah.    el6b'a- 

C.d  1.  atm.  el  10.  par.  intueri,  aspicere,  inspicere,  con-  nly atama     maxinie     desidcrandiis,     anioenissimus    et 

spicere,    spectare,    contemplari.    N.  9.  5:  puskaj am  d  k ,r t i  (orma)  amoenissimam  furmam  liabens.    In.5.1-'t. 

dlukja;  l)r.  l.li:  rndin  evd  "lokjra   sundari  b  a-  ^ll*-l»"l  '"  '"«"   '!•  (pro  roman  q.  V.,  r  mutalo  in  /)  cor- 

get;    Rag  .  14.  29:    dl dkayis/an    muditdin    ajod-  poris   pllus. 

jrdm  pr  ds  ddain  ...  druroha;  Batt.  2.  J'l:  dluldke  r^\T\^^U]  Idmahars  ana    (Bah.  ex   praec.  et    harsana 

...  tapdvanain;    M.ih.  3.    1102i:    vandn/   upava-  erectio)  corporis    piloruni    erectionem    efficichs,   terri- 

ndnica    dld  kay  aii  tas    t  e    ^  a  g  inuH.  bills.    A.  3.   Jl. 

C.  d  praef.  sain  id.    Mah.  2.  775.  3.   I6S50.  C^Ic?!  lola  (r.  lul  s.  a)   1)  tremulus.  Meg'.  28.  2)  cupidus. 

c.vi  1)  videre,  conspicere,  spectare,  contemplari.    Rag  .  ^'^'g  •  1*^^  <^-  infin.;   v.  Idulya. 

2.11:  asya  ...  vilokajantyo  vapuli  ...  harinjrall.  rrTT^  lost  i.  ki.m.  {s  ai)  g  dte  )L.  sanhatdu  V.;  fortasse 

10.  ;itni.  R.  Schl.  I.  44.    19:  vjalokajanta  te  tntra  denom.  a  ld.!td)  coacervare. 

gagandd  gdii   gatdn  nadiin.    2)  ultra  aliqnid  pro-  rr j | f>  Idstd  m.  n.  (v.  I6.it)  gleba. 

spicere.    Man.8.239:  vrlin  tatra  prakurvita  y dm  ^|^  lostu  id. 

usfr6   na   vilokayet.  r?J[^/o'/ia    ni.  n.    (pro    rdha   sicut   I6hita  pro   rohita 

C.  V i  prSieL  p r a  prospicere.    R.  Schl.I.  9.  j9:  sarv atali  q.  v.)  ferrum  (a  colore). 

pravilokajan.  ^|ric^^|j  lohakdra  m.  (e  praec.  et  kdra  faciens,  factor) 

^J^  loka  m.  {t.ldk  s.  a)    1)  mundus.  In.l.  l/(.  H.  1.36.  faber  ferrarius. 

Br.  1.  li.  Su.  1.  25.  2)  In  plur.  vel  inltlo  conip.  homines.  r?nT^TT  lohita  (pro  rohita  q.  v.)  riiber.    II.  3.  2. 

Lass.  1.  2.  12.  13.     (Cf  lat.  locus,  Ilt.  luukns  canipus.)  "^Hl^rTr^  Idhitdksa  (Bah.  ex  praec.  et  aksa  q.  v.  ocu- 

rTTJ^/oc  l.;itm.  vldere.  lO.^ar.  (b  dJ  drt  cK.  b  dse  \'.)\o-  lus)  rubros  oculos  habens.    II.  3.  2. 

qul;  lucere.    (Cf. /o'^unde  /o'c' mulat;i  giitt.  in  lab.)  Cftrr^fTI^  Idhitdiiga  m.  (Bah.  e  Idhita  et  diiga)  pla- 

c.  d  4)  vldere,  conspicere.    Mah.  2.  6l7:   dloc/a  giri-  neta  Mercurius.    Am. 

mukjran    tam.     2)  considerare,    repulare,    cogitare.  rfil|rifT^UT   lohiteksana     (Bah.    e     Idhita     ruber     et 

Ilit.  10.   10:    Idb  dkrs  ie II a    kenacit    pdnt  e  iid    "16-  iksana  q.  V.   oculus)  i.  q.  Idhitdksa. 

citain;    14.  17  et  91.  19:    ///   dldc/a.  (^j|jc^,cj-,   Idukika  (a  loka  s   ika)    1)  mundanus.   2)  hu- 

^llT^rT   Idcana    n.    ( r.  loc    s.  ana)    oculus.     Meg'.  28.  niaiius. 

Rag .  3.  4l.   H.  2.  36.  -fT-j-  ,  .    _,               .        ,  . ,    ,  , 

^     °                  •  tn  1-5  Idud  1.  par.  1.  q.  I6d,  I6t. 

plfTJJ' /o'/  l.par.  {unmdde)  mente  captum  esse;  v.  Idd, 

Idud. 
^{YE  I6d  1.  par.  I.  q.  16 1. 

^jy  I6d'ra  m.  (pro   r6d'ra,   a   primitlva   form.i   radicis  ^^^  '/"'  ('/'•)  9-  I^^r.   i.  q.  //' 9.  par. 
ruh  crescere  q.  v.  suff.  ra)  nomeu  arboris.   N.  12.  4. 

43 


rrjl^ij   Idulja   n.   (a   Idla   i.ja)    deslderium,     cupldltas, 
aviditas.    Hit.  113.  18. 


336 


^xiJup  —  ^i^  16  k. 


posterlore  diplitliongi  6  elemento,  v.  tamen  grah  et 
rd;  gr.  XsTTUJ;  hib.  reubaim  „1  tear,  lacerate",  reuban 
„plunderlng,  destroying,  robbery";  lomaim  „1  sheer, 
shave,  make  bare"  =  scr.  lump&mi  ejecto  ^.) 

c. ava  irrumpere.  Man.7. 106:  vrkavaccd  'valumpita. 

c.  pra  disturbare,  destruere.  Mah.  1.  7750:  br&hma- 
nasja  ...  havir    d v&iiks diK   pralupyati. 

c.  pra  praef.  vi  perturbare,  dlsturbare,  destruere.  Man. 
3.  225:    tad   (^annam^   vipr alumpanty  asur&K. 

c.  t'j  id.  Man.S.^O'!:  raks&nsi  hi  vilumpanti  sr&d- 
dam  &raksavargitam;  R.  Schl,  I.  20.  3:  tasya 
yagno  hi  raks 6b  is  tadd  vilulupi;  II.  64.  63: 
smrtir  mama  vilupyati.  —  Caus.  id.  Mah.  1.7752. 
Exstinguere.  Mah.  1.  5233:  tina  (vdyund)  tatra 
pradipaK   sa  dipyamdnd    vilopitaK. 

^-  ^nr  ^"/'  '''•  par-  >•  <{■  fp  ■4-  psr. 

^cj  lubdd   V.  lub'  (gr.  83). 

^g^cj^  lubdaka  m.  (a  praec.  s.  ka)  venator.  N.  11.33. 

1.  ^^*  lub'^  4.  par.  cupere,  desiderare.     lubdd  cupidus, 

o  •\    .  .  , 

avidus.     Hit.  10.  2:    tandulakanalubd  &n    ka- 

pot&n;  B\l8.  27. —  Caus.  pellicere,  excitare.  "R.  Schl. 

I.   64.   8:    Idb  aydmasa   lalitd   visvdmitram;   12: 

yan  m&m  lob  ay  asi  rambi.      (Cf.  lit.  lubju  appeto, 

concupisco,   praesertim   nuptias;    slav.  liub-i-ti  amare; 

germ.  vet.   liubiu   amo   =   scr.   cam.  lob  ay&mi,  liub 

carus,  dilectus,  liubi  amor;  lat.  lubet,  /ibei,  libido.) 

c.  pra  i.  q.  simpl.  Man.  9.  20:  pralulub  i.  Caus.  pelli- 
cere.  Su.  1.  12:  ratn&iK  pralob  ay&m&suK  strl- 
b  isco   'b  &u. 

cvi  caus.  pellicere,  excltare.  Rag .  19.  10:  aiigan&s 
tam  adikan  vyalob  ayan.  Concitare  in  iram; 
Dr. 4.  24:  vilob  ay&m&sa  paran  v&ky&ir  v&ky&ni 
yogatl.  Delectare.  R.  Schi.  II.  94.  1:  svarica  cil- 
tan    vilob  ay  a  n . 

2.  ^}^  lub'  6.  par.  perturbare.    Part.  perf.  pass.  lub  itd. 

o  •x 

Cf.  lup. 

c.  VI  id.    B'att,  9.  40:  vilubitafi  v&tdiK  kesaram. 


^*-C\    iumb    1.    et    10.  par.    (ardani;     scribitur    /ui) 

o       •N 

vexare. 
»^^|  /u/  1.  par.  agitare,  perturbare.   R.  Schl.  II.  42.  29: 
bab  uva  lulitam  manah;    65.  IS:  s ok&srululi- 
t&nan&.      Cf.  lud. 

^rPT  lus   1.  par.  (stiyi  V.)  furari.    Cf.  /uj,  mus. 
O  •\ 

►^|tp!j  luh   1.  par.  (g&rdyi)   desiderare,   appetere.    (Cf.. 
1.  iub'  et  V.  gr.  104.) 

lar  lu  9-  par.  atm.  lun&mi,  luni  (v.  gr.  345)  findere, 
abscindere,  desecare,  evellere.  Rag.3. 59:  patatrin& 
sar&s anagy&m  alun&t;  Dr.5.6:  sirihasya  paks- 
rn&ni  mukdl  lundsi;  B  att.  9.  80:  nds&m  ...lu- 
Idva,  —  Part.  perf.  pass.  lund.  R.  Schl.  I.  55.  10: 
lunapaksa  iva  dvigaJi,  (Cf.  lup,  gr.  Auco,  lat. 
so-ivo,  so-lu-turn  =  scr.  sarxlu;  golh.  LUS  \Jra-liusa 
perdo,  laus,  lusum]  adjecta  sibilante;  lausja  solvo;  lit. 
ldu)u  desino,  cesso  =  scr.  caus.  l&vay&mi;  slav.  rv-a-ti 
evellere,  runo,  gen.  runes-e  vellus,  v.  Miklosich  p.  75; 
rus-i-ti  evertere.) 

rf\r\   lund    V.  lu, 

MjCf  lus  lO.par.  (vad'i  stiyi  V.)  occidere;  furari.    Cf. 
/uj,  mus,  lu. 

^X^  lilca  n.  (r.  lili   s,  a)  epistola.   Ur.  24,  5  infr, 

^yi  lilcd  f.  (r.  lik'  s,  a  in  fem.)  linea,  virga.  In.  5.  15, 

^yjf  lip  1.  atm.  (gamani)  ire. 

^jq'  lipa  m.  (r.  lip  s.  a)  unguentum. 

^M^  tepana  n.  (r.  lip  s.  ana)  id.    Lass.  11.  2. 

^u|  lisa  m.   (r.  lis  s.  a)  particula,  res   minuta,  parva. 

Am.  (:=lava  q. V.)  in  fine  compp.    Meg.105:  asru- 

lisdK.     (Vid.  lis.) 
rA\d(f  lok   l.atm.   videre.    10.  par.   (b'dsdrt'i  K.  dtp- 
tau  V.)  loqui;  splendere.    (Cf./oc,  ruc,  Wt.laukiu 

exspecto;  \tH.  luk-S-t  [luhkoht'^  videre;  germ.  vet. /o^era, 

luogin  videre;  angl.  look;   v.  ruc.) 
c.ava  l.atm.  et  lO.par.  videre, conspicere,  asplcere,  intuen. 

Hit.  10.  1:  tdris   taridulakaridn  avalokaydmds a; 


^fi^  litfd  —  ^^lup. 


335 


pdili   ...   nilinali  rii gdili       Incessus,    habitatus.     R. 

Schl.  II.  46.  3:    aranjdni  . ..  nillndni   mrgadvi- 

i&iK.  —  nilljamdna  sedens.    Ur.  86.  4  infr.:  dsra- 

mapddapasik  are     nillyamdnali.      2)    procidere, 

procumbere.    Mali.  3.  1 1 109:  "'V/7/ur   vanavdsinall 

samutpetuli  kagds  tras tdU\  10975:  h!td   vd/Sr 

nili/jrir^;  A.  6.13:  vitresusca  nililjrusca  butdni 

(sic  legendum  pro  vilil/usca). 

c.  ni  praef.  jam   sedere.    Mah.  3.  IS^i-l:   uparis  tdcca 

vrksasj-a    valdkd   s anny aUy ata. 

c.sam  morari,  versari.    Su.2.  20:  sanltnam  api  dur- 

gesu    ninyatur  j- arnas  ddanam. 

^fff^  l,'d'd    V.  /ih  (gr.  102). 

^|rf)|    lild    f.     1)   ludus,    praesertim    feminarum    amore 

captarum.  Meg'.  36.  66.  Sriigara-T.  1.  8.  9.   2)  derisus. 

R.  Schl.  I.  62.  13. 

►<Kj  ^  luiic  l.par.  evellere.  B'att.l4.  59:  kesdn  /ulunca. 

(Cf.  rup.,  lup\   slav.  /uc-i-ti  separare;   golh.  raupja 

evello,  nostrum  raufe.) 

C  ava  id.    Mah.  3.  10760:   ava/uncy a    gatdm   ekdm; 

10761:    avaiuiicya  pardm. 

c.  vi  id.    L'att  18.  3S. 

^^  /ung  10.  par.  (scribitur /uc,  gr.  110"')  i.  q.  Z.iang. 
o  •\ 

1.  ^jr /u<  1.  et  4.  par.  se  volutare.   B'att.  3.  32:  /ut- 

yan    sasokd   buvi;  18.   11:  bdmdu  /utyanti; 
V.  luf. 

2.  FRT  /".'  1.  atm.  i.  q.  1.  rut. 

3.  rrlTr  '"■'  ^^-  P^"'-  {^'dsdrte  K.  bdse  V.)  loaui.      Cf. 

2.  rat,  rat . 

1.  mT5" '"•''  '^- P*''-  se  volutare.   Hit.  123.  IS:  patitali 

prtivttale  lul6ta\  55.  II:  jnanir  lutati  pd- 
desu.    (V.  1.  /u/  et  cf.  hib.  iiutk  „1  move,  I  hasten".) 

2.  ^i^  lut    1.  par.  {upagdti  K.  prattg'dte  V.)  ferire, 

o  •X 

occidere,  perturbare;  arcere,  avertere.     Cf.  ruf. 

3.  ^^5"/".'  l.atm.  (/<ra//^d<e)  arcere,avertere.  Cf.  ru/'. 
k.  ^"^/uf'  10.  par.  furari.     Cf.  lunf,  lunf',  lund. 


1.  rr\i   i'"/  !■  par.  agitare,  perlurbare.     Caus.  u\.    Mah. 
"o  *s 

1.    2S33:    tad    vanam  ...  lo^aydmds a    dus- 

yanta/i;    R.  Schl.  II.    95.    18:     mrgaydt  a/odil dm. 

Cf.    1.  lut,   1.  lul',  lul. 
c.  d  caus.   1)  agitare.    Mah.  1.  7921:  kdmind  "/64yati 

manali.    2)  miscere.    R.  Scbl.  II.  48.  24:  visam  pi-- 

vatd   "/6dya\    Mah.  4.  6S9:    visam    d/64ya    pds- 

ydmi\    v.  sq. 
c.a   praef.  j«OT   caus.   miscere.     Mah.  3.  11477:    visam 

itat   samd/odya  prdsitan   tvayd. 

2.  ^^   lud   6.  par.    {sanvrtdu    K.    j/iij   V.)    tegere; 

o  ^ 

amplecti. 

1.  r^IJS"  '""?■'    !•  par.  {stiyi  K.  hnutdu  V.;   scribitur 

/u/,  gr.  110"')  furari.     Cf..run/,  /und,  A. /uf . 

2.  frfTT77  '"'.'•'  1-  s'  10.  par.  {stiyilL.  avagndcduryi 

o     ^  . 

V.)  furari;  spernere,  despicere;  v.  1.  lurit. 

^  U^  iunf    1.  par.  (scribitur  /u/,  gr.  110"')  i.  q.  runf. 

rf^  IJ^    /und  10.  par.  {cdurye)  furari;    V.   1.  /unt. 

^A  IJ^  /unt  1.  par.  {hi>isdsaiiklesay6li\  scribitur /u/ , 
gr.  110"')  ferire,  laedere,  occidere;  dolore  afScere. 

1.  rrUJ  lup  6.  par.  atm.  /umpdmi,  /umpi  (gr.  300). 
Findere,  rumpere,  interrumpere,  irrumpere,  con- 
turbare,  perdere,  destruere.  Mah.  1.  5560:  /6kdn  vi- 
s  vdsay  itv  di  'va  tato  /umped  yatd  vrka/i\ 
Hit.  113.  3:  svdminan  /optum  iccdmi;  Man.2. 189: 
tasya  vratan  na  lupyate;  9.  211:  tasya  bdgo 
na  lupyati\  Br.  2.  15:  bd/e  ismin  andt  i  ...  s  ar- 
vato  lupte\  B  .  1.  42.  —  Caus.  laedere,  violare,  tur- 
bare.  Man.  8.  I6:  darman  na  /6payit\  R.  Schl.  11. 
35.  9.  —  Cum  abl.  avertere.  Rag'.  12.  9:  satydd 
gurum  alopayan.  (Cf.  Xiit.rumpo,  ruptus  =  scr. 
/uptds\  \it. /upii  glubo,  cutem,  pellem  detrabo;  russ. 
/uplju  id.,  polon.  iup-a-c  scindere,  /upiez  praeda,  rapiaa 
[v.  /optra'^;  slav.  /om-i-ti  frangere;  goth.  raubo  rapio, 
raupja  evello  [v.  /unc^  =z  scr.  caus.  rdpdydmi;  for- 
tasse  etiam  lat.  rapio  ad  caus.  referendum  est,  abjecto 


334 


fmr^^iips  —  #  li. 


Hit.  21.  li:  mdrisdsrgliptdnjr  astini.  Trop. 
B.  4.  l4:  na  mdii  karmdni  limpanti;  5.  10- 
lipyali  na  sa  papina.  (Cf.  gr.  AlTTO?,  ?A7Ta^UJ, 
a-A£i^:t),  lat. /i-no,  li-mus,  de-libuo,  Ul.  pri-/ip-ti  ad- 
liaerere,  ankleben,  fraes.  pri-limpii  =  y  jVll-MTfjT 
pralimpdmi;  slav. /sV'-'-''"  glutinare;  hib. /a/J,  /aibe 
„mire,  dirt,  clay";  g.erm.  ■vet.  /im  glulen;  Pottiiis  l.iiS 
huc  trahit  goth.  jo/AoVi  [ja-//ioVij,  nostrum  sa/ben,  ita 
ut  sa  respondeat  praep.  jam  vel  sa  et  /A  radici  /ip-) 

C.  anu   i.  q.  simpl.     Ilit.  42.  1:    rdgaputrena   sndtd- 
nuiiptena;    N.  16.   13:    ma/apaii/idnu/iptdiigim, 

c.  ava:  avaiipta  vanus,  fastuosus,superbus.  Br.  1. 1 1. 19. 

c.  d  i.  q.  simpl.    Mah.  2.  2624. 

c.  upa   id.    Mah.  2.  2625:  pdnsupa/iptasarvdiigafi; 
B .  13.  32.  —  Caus.  oblinendum  curare.   Man.  3.  206. 

c.  vi  i.  q.  slmpl.    Hit.  128.  12. 

c.  sam   caus.  ungere.    Ma'n.  1.  4950:    candanena  .  .  . 
s  ama  /e  p  ay  a  n. 
\r^f^t:\/ips  desid.  rad.  /ab    (gr.  490). 

1.  ]'^5J//j  6.  par.  (gatdu  K.  gat/dm  V.)  ire. 

2.  r^JiJ  /'J^  4.  par.  {a/plb  dve  K.  tducye  V.)  parvum, 

exiguum  esse;  v.  lisa.  (Benfey  huc  trahit  gr. 
c?uycg,  lit.  /£jnj  macer;  cf.  boruss.  vet.  /i/iuts  parvus; 
V.  lesa.) 
T^cs,  iih  2.  par.  atm.  lingere,  lambere  (//d'i,  lid'/,  v. 
gr.  102).  Hit.  28.  13:  ast'i  nirdasanafi  sve 
\a  gihvayd  /ed  i.  —  Intens.  /e/i/i,  /eii/iya.  Mah. 
3.10394:  /S/iiiaggihvayd;  A.  10.  43:  ie/ihdndir 
mahdndgdili;  B.  11.  30:  ieiihjase  .  .  .  /6/idn 
samagrdn  vadandir  gva/adbi/i, —  In  dial.  ved. 
rih  pro  iih,  Rgv.22.  l4:  payo  viprd  rihanti.  (Cf. 
gr.  AIX,  ASJ^W,  Kr/jVOg,  'hiyjXVC? ;  hib.  lighim,  im-/ighim 
„1  llck";  lat.  lingo;  goth.  iaigo  lingo  =  scr.  caus. 
/ehdydmi,  v.  gr.  comp.  109"'.  6;  lit.  laizau  lingo, 
/ieiuivis  lingua;  slav.  ob-lis-a-ti  Ungere.) 
c.ava  i.  q.  simpl.  Dr.  6.  21:  purd  sdmo  Sdvarago 
•Svalihyat^  sund;   Mah.  1.  667. 


C.d    id.     Rag.2.    37:    sindnyam    dlidam    ivd    ^su- 

rdstrdi/i. 
cpari  circumlambere,   part.  perf.  pass.  pariliif  a.    R. 

Schi.  II.  61.  16. 
c.  sam  i.  q.  slmpl.    Mah.  3.   10653. 
csam  praef./'ari' clrcunilambere.  Mah.3.  11500:  b  Imaii 

sr/i/caiii  p ar is an/ihan. 

1.  ►TTj  //    l.par.  (drav  i/iarani  K.   drdvanr   V.)   Ilque- 

facere,  solvere.  ilnd  solulus,  dlrutus,  exstinctus. 
Ram.  cd.  Ser.II.46.  10:  llnapus/cara patra.  (Cf.  \.ri, 
lit.  ly-ti  pluere,  /yj-a  pluit  [/  =  /j,  /y-tus  pluvla;  slav. 
/i-ja-ti  fundere;  hib.  /eaghaim  „1  melt,  thaw,  dlssolve" 
=  scr.  /dydmi  cum  gli  pro  y;  leaghan  „lIquor";  lat. 
liifueo,  /iijun.) 
C.  d  pass.  dissolvl,  tabescere.  N.  11.  l4:  mu/iur  d/iyati 
b'it  d. 

c.  pra  pass.  dissolvl,  perlre,  evanescere,  mori.  L  .  8.  18: 
rdtrydgame  pralayante;  Man.4.2'lO:  e/iali  pra- 
gdyate  gantur  ika/i  praiiyate{sc\\o\.mriyati); 
pralina   mortuus.    B .  14.   15. 

c.  vi  pass.  id.  v.  sq. 

c.  V  I  praef.  pra  pass.  id.  ^  .i.2Z:  karma  samagram 
praviltyate;  Mah.  1.  6462:  ;?  ^naf  a/  praviliyatS. 

C.  s am    V.  2.  //. 

2.  "^X  /''  9-  par.  4.  atm.  lindmi  (gr.  345"')  adhaerere, 

inhaerere,  insidere  (secundum  K.  et  V.  amplecti, 
JleJane  K.  JliJi\.;  c(.liiig). —  /ind  adjunctus,  ad- 
haerens,  insidens,  morans.  Batt.2.  I9:  na  paiikagan 
tad  yad  alinaJatpadam;  Rag  .  9.  65:  kuiigali- 
ndn  ...  sirihdn;  Mah.  1.  4310.  43l4:  dadrJus  tatra 
(dJrarne)  iindiis    tdiiJ   cdurdn. 

c.  a  A  /  incumbere,  inniti,  c.  acc.  Meg.  37:  b  ugataru- 
vanam  ...  ab  ii inafi. 

c.  ni  1)  considere,  c.  acc.  vel  loc.  Mah.  3.  10560:  urun 
rdgiia/i,  samdsddya,  kapdtali  Jyina gdd  ba- 
ydt  .  .  ,  nililye;  B  att.  14.  76:  nililye  mdrdni 
grdro   isya. —   ni/tna   insidens.    Batt.  2.  5:  puJ- 


^^las  —  wriJip- 


333 


G.  calatpuspAm,  B.  rdgatpusp Atn),  —  Caus. 
exhilarare.  ult&sita  e]Ehil.iratus.  ulldsilarn  adv. 
laete.  Hit.  21.  15:  tan  drJfvd  'lldsitam  brdtc. 
c.  vi  ludere,  jocari,  se  oblectare,  praesertlm  ludo  ama- 
torio  frui,  c.  instr.  Hit.  42.  9:  nirdayam  dliiigya 
parjaiike  tayd  vilaldsa;  Gita-G.  7.  13.  14  sq.: 
kd  'pi  maduripund  v ilasat i  yuvatiH.  Cum  ioc. 
Gita-G.  1.  3Ssq.:  harir  iha  mugd  abad  linikare 
vildsini  vilasati.  Absol.  I.  C.  11.  ih:  iha  vilasa. 
2)  splendere.  B'aft.  10.  6S.  —  vilasita  n.  splendor. 
Ur.  /8.  15:  aciraprab  dvilas itdili. 
2-  FrH^«-f»  Fr^'"-^%  FTIT/o-f'  10.  par./iJjaKdmietc. 

•s  •x  ^  ' 

(Jilpajroge)  artem  exercere,  manu  operari. 
^f]^   Id    2.  par.    (ddne    dddne  K.    grahe    V.)     1)  dare. 
2)  sumere.    B'aU.  14.   92:   laluH  k'adgdn;    15.  53. 
(Cf.  dd,  rd.) 
^JT^I  Idksd  f.  genus  pigmenti  rubri.    Ritu-S.  1.  5. 
^  [lc^   Idk     1.  par.    (sosandlamart  aydli)    arescere; 

ornare.     Cf.  rdk'. 
^T^  Idg'  1.  atm.  i.  q.  rdg'. 
^f^iyc^   Idgava   n.    (a   /ag-ii   levis,  s.  a)   levitas;   trop. 

contemtus.    B'.  2.  35. 
C*il'4i|c<i  Idiiguld  n.  (ut  videtur,  a  r.  laiig  s.  ula)  cauda 

(pilosa).  Hit.  26.  5.   76.  6. 
cHI-^iM  l<^'"'gdld  n.  id.    Hit.  51.  16. 
r^ljj  Idg  1.  par.  (6  artsane  K.  6  artsane    b  arge  V.) 

rainari,  terrere;  frigere,  assare,  torrere. 
C?rT^^  /<3hc  1.  par.  i.  q.  lac. 

Cr||o-ff)«S  Idncana  n.  (r.  Idnc   s.  ana)  nota,  signum. 
^l^   /4"#    1.  par.     (scribitur   /d^',    gr.  110"')     i.  q. 

fcfP^'  /di'  10.  par.  {prerani  K.)  mittere. 

^fjjV[  /<JAo   m.    (r.  /aft'    s.  a)    1)  adeptio,    impetratio. 

Hit  4.  3.    2)  lucrum.  N.  12.  132.  B'.  2.  38.     (V.  lab' 

et  cf.  slav.  lovu  captura.) 
tHMM  '■^'«•f  (a  Idlas  [intens.  rad. /aj]  s.  a)   deside- 

rans.   In.  5.  1.    N.  12.  S4.  124.   13.  1. 


^||rf||  /d/d  f.  sallva.   Ritu-S.  1.  5. 

^FfJcPJZr  Idvanya  n.  (a  lavana  sal,  s./a)  1)  salsitado. 
2)  pulchritudo,  venustas.   Hit.  31.  20.  63.  15. 

f^lc^  lik    1.  6.  par.    1)  sacrlficare,  levlter  incidere,  ra- 

dere,   scalpere   (v.  compp.    c.  u/,  pra,  vi).    Hit. 

43.    15:    kdkas    ca    tasyo    'pari    cancvd    kimapi 

likatu.      Tangere.     B'aU.  15.   22:    murctnd    divam 

ivd    'lektt    (schol.    B.  sprsfavdn;    v.    praef.   ut). 

2)  scrlbere.     Hit.  4.    h:    mitraldb'aK   .  .  .   lik'yat^. 

3)  dellneare,  pingere.  Mah.  2.  731:  yd  mdm  b'aktyd 
likit  kudyi.  (Huc  trahi  posset  lat.  ri-ma,  cf.  rekd 
pro  lilcd.) 

C.  ai'/ scribere.    Ur.  24.  12:  ab'ilik'ya. 

c.  d  dellneare,  plngere.    Sa.  2.  13:  citre  ipicd  "lik'aty 

asvdn. 
c.ut  scarificare,  radere.   Mah. 3.374:  caraneno  'llikan 

inahim.     Tangere.    N.  12.  53:  kam  ullikadb  ili  ... 

sriigasatdili. 
c.pra  scarlficare,  radere.    Man.  4.  55:  na  ...  pralik'ed 

b  umim. 
C.vi    id.     A.  3.    19:     prtivln     vilikans     carandih' ; 

Rag  .  6.   15:  pddina   hdirnaii   vilil^k'a  pifam. 
\^\^  '"'*^     1-  par-    (scribitur   lik'.,    gramm.  110"')    ire; 
V.  rak  . 

1.  Trr|  >f   l'''S  1.  par.    (gatdu;  scrlbitur  lig,   gr.  110"') 

ire;    v.  rak . 
C.  d  amplecti.    Hit.  42.  9:  nirdayam  dlirigya.  —  atm. 

R.  Schl.  II.  64.   30:   kin   nu   nd  "lirisasi. 
c.  d  pTdicLprati  vlcisslm  amplecti.   Mr.  176.  13. 
c.  d  praef.  sam  ampiectl.    H.  4.  20.  Br.  2.  36. 

2.  I"^^-  liiig  10.  par.  (citrikarariS  K.  citreY.;  scri- 

bltur  lig,  gr.  110"')  pingere.     Cf.  lik'. 
y^^/j/ig-a  n.  (T.liiig  s.  a)  1) slgnum,  indlclum.  N.5. 1-i. 

B'.  14.  21.   2)  penls.   3)  phallus. 
JTjrrj'  lip  6.par.  atm.  limpdmi,  limp/  (gr. 300)  ungere, 
oblinere,    contamlnare,    polluere.     B  att.  19.    11: 
ramydir  limpeta  (schol.  v ilepsyat  a)varriakdili; 


333 


^i-s<  lamha  —  ^{^las. 


C.&    1)  fulcire.    Mah.  3.    10989:    &lambamdn&    sahi- 
tdv    urii.    2)  prehendere.    Batt.  14.   95:    alalambe 
mahdslrani   (schol.    G.  grhttavdn,    B  .   g  a- 
g  r  dha"). 
c.  d   praef.  jom   1)  inniti,   morari.    Hit.  44.   9:    gana- 
pade     laksmt     samdlambatam.      2)    prehendere. 
B'att.   11.    1:    samdlalambe   (pass.)    .  .  .  padmdiH 
prahdsaK. 
c.  ut:  ullambita  erectus.   Mr.  68.  3. 
C.  u<  praef.  jom:    samullambita   id.    Mr.  68.  10. 
C.  vi  cunctari.    N.  20.  l6:  nd  ^jrari  kdlo   vilambitum. 
(Cf.  lit.  rambus  piger.) 

^^^  lamba  (r.  larnb  s.  o)  amplus,  magnus,  longus, 
latus,  turgidus.   H.  2.  3. 

Cfli-slsiii  lambagaf  ara  (Bah.  e  praec.  et  gafdra 
venter)  turgidum  ventrem  habens.    H.  2.  3. 

^i_i2(|)i/a mid/  (denom.  a  lamba,  V.  gr.  524)  exten- 
dere.  Rag  •  6.  75:  kd  lambayed  dharandjra  ha- 
stam  (schol. /am6a«    kurjrdl). 

CH i-sl (^^fl^  lambasp  ic  (Dah.  e  lamba  et  spic  clunis) 
turgidas  clunes  habens.    H.  2.  3. 

in'1^  lamb     1.  atm,    (sabde;    scribitur    iab)    sonare. 
Cf.  ramb  . 

^TpJ  /o/  1.  alm.  (gatdu)  ire.     Cf.  rajr,  vajr. 

^^  laya  m.  (r.  2.  //  s.  a)  domus,  babitatio.   Med. 

>aI^  lal  1.  par.  interdum  atm.  lascivire,  ludere,  hilarem 
esse,  voluptale  frui.  R.  Schl.  I.  9.  19:  lalamdnd 
vardng andH;  In.  1.  27:  sisur  jratd  pitur  aiike 
susukan  vartate  ...  tat  d  tavd  iiki  lalitan 
sdilardga  mayd  prabo, —  lalitd  amoenus,  gra- 
tus,  suavis,  venustus,  pulcher.  Lass.  65. 16.  70.  2.  91.  14. 
Sak.  34.  15.  Meg'.  33.  65.  —  Subst.  n.  venustas.  R. 
Schl.  I.  9.  l6.  —  lalitdm  adv.  pulchre,  belle,  suavi- 
ter.  Dev.  10.  27:  gand  arvd  lalitan  gaguK. — 
Caus.  exhilarare,  gaudio  afficere.  R.  Schl.  II.  47.  6: 
yo    naK    sadd   Idlayati  pitd   putrdn    ivdu     ra- 

tdn;  43.  15.  Mah.  2.  1797. 


^^^  lalana  lasciviens,  ludens,  praesertim  fem.  laland. 

In.  5.  6. 
^^ll^  laldfa  n.  frons,  frontis.    N.  19.  16. 
^^m  laldma  n.  decus,  ornamentum.    Sak.  34.  7. 
crlMd  'a'''«  V.  lal. 
f^c\  lava  m.  (r.  lu  s.  a)  frustillum,  parlicula,  res  minuta, 

paululum  quiddam,  praesertim  In  fine  compp.  Ur.74. 10: 

dmisalava;  72.13:  apardd'alava;  M^g'.21.71.91. 
Cf|c|U|  iavana  n.  (r.  lu  s.  ana,  anomale  mutato  n  in  n) 

sal;    V.  sq. 
cHcim|i-V[<tL/oran4mi  oj^    n.    (aqua    salsa,    Tatp.    e 

lavana  et  dmbas  aqua)  mare  salsum.    M.  40. 
Cf|c|Ull<\  lavanoda  m.  (aqua   salsa^   Tatp.  e   lavana 

et  uda  aqua)  id.   Am. 
cHci'^  lavali  f.  nomen  plantae  repentis.    Ur.  84.  1. 
^PJ  las   10.  par.    V.  2.  las. 

1.  rrTT  las  1.  et  4.  par.  atm.  deslderare,   optare,   appe- 

tere.     (Cf.  las,  Idlasa,  gr.  Ao),  Av5|Ua,  Awjwv, 

XwtTsaog,  "kwifTTog,  KiKaiOfxai,  v.  Pott.  1.  271.) 

C.  oi'j   id.     Mah.  1.  6580:    kd  ...  kanyd    nd   'b'ilalin 

ndtam    b  artdram;    In.  5.  35:    cirdb  ilasito    vart 

mamd   ^py    esa   manorat  aK;    Sa.  3.  13:  pdrvam 

ivd  'b  i/aJ itaK    samband  6    me    tvayd   saha, 

2.  ^CJ"  las   10.  par.    v.  2.  las. 

1,  r^lTT  las  1.  par.  (s les anavilds ayoK  K.  slisi- 
krt^i  V.)  1)  amplecti,  ludere,  jocari.  Ut  vide- 
tur,  prlmitive  se  movere  (v.  caus.  et  las  praef.  u/). 
2)  radiare,  lucere,  splendere.  Mah.  3.  15533:  lasat- 
kdustub  ab  usana;  Nalod.  1.  34:  ksiptalas annd- 
likdn  (schol.  lasanto  dtpyamdndK);  46:  lasa- 
mdndn  (schol.  didipyamdndri).  —  Caus.  Idsdydmi 
ludere,  facio  ut  quis  jocetur;  agito.  Ur.  18.  4:  latdh 
kdundtnca  Idsayan  (v dyuK).  Vid.  Idlasa  et  cf. 
/o/,  lat.  lascivus,  lascivire. 
c.ut  se  movere;  splendere.  B'att.  9.  S6:  ullasatku- 
sumdm    punydn     hemaratnalatdm    iva    (schol. 


^rfq^  lapana  —  ,^i.^lanil). 


m 


patiid  vilaldpH  'dam\  N.  13.  'l3:  evamddini... 
vilapya  vardiigand  praldpdni.  2)  lamentari, 
deplorare  .tliqiiem.  11.  Schl.  I.  1.  33:  vilapan  su- 
tam. 

trlCJr-T  Idpana  n.  (r.  lap  s.  ana)  os,  orls.    Am. 

^fj^y  labdd   V.  /o6'  (gr.  83). 

mT^ /ai  1.  ;itm.  interdum  par.  adipisci,  oLtinere.  r>.4.3y: 
gtidnan  lab  at  c\  ii.ZZ:  yas  6  /<ii  a^ro;  Sa. 5.  31: 
svam  Sva  rdgyan  lab  at&n  sa  pdrt  iva/i;  In.3.9: 
nd  'labac  carma;  5.  5.9:  mudam  paramikdn 
lcbe;  R.  Schl.  I.  10.  10:  1  apsyatcca  latali  kdrnam 
rsiputrdt;  15.  l4:  tdsu  tvan  /apsyase  putrdn. 
Concipere  garbam  foetum.  Mah.3.  IOI96:  sarvdsca 
garbdn  aiaban. —  Caus. /ami  o/iifnj  (gr.  471.  5) 
facere  ut  quis  adipiscatur,  dare,  inde  tradere,  c.  acc. 
pers.  et  rei.  Rag  .  18.  S:  putram  ...  /cs  rndn  tamb  a~ 
yitvd;  Mah.  2.  1529:  dehab' edaitca  iam6ita/i.  — 
Desid.  lips  (gr.  490)  obtinere  cnpere.  Man.  7.  '■)9: 
aiabd  aricdi  'va  /ips^ta  labdan  ra/iset.  (Cf. 
rab'^^  gr.  AAB,  XafJibcivu),  quod  inserta  nasali  con- 
venit  cum  caus.  /amb  dydrni  et  pass.  praet.  mltf. 
3.  pers.  o/om6  i';  lit.  /aba-s  bonus,  iobis  „Hab'  und 
Gut",  boruss.  vet.  /abba-s  bonum,  possessio  =z  ^ffJVf 
/dba,  nom.  Idb  as ,  /ab-s  bonus  ;  pal-iapsitivei ,  pai- 
/aipsitivei  appetere,  desiderare  ad  desid.  /ips  e  ii/aps 
referri  polest;  slav.  /ov-i-ti  captare;  hib.  lam/i  manus, 
a  sumendo  dictum  esse  censeo,  sicut  gr.  %£W  convenit 
cum  har  hr  sumere;  mh  =:  b  sicut  in  neam/i  =  scr. 
ndioj,  V.  Piclet  p.50.  51.) 
c.abi  desid.  ab  i/ipsdmi  sumere,  tollere  cupio.  Mah. 
1.  29'l0:  sd  'gaccat  tvaritd  burniri  vdsas  tad 
ab  ilipsati, 
c.  d  1)  tangere.  Man.  11.  202:  gdm  diaiya  visui- 
yati.  2)  0ccidere(?).  Sn.  5.  "^9:  na  glvisye  vard- 
rohe  satyend  "tmdnam  d/ab^,  Vid.  d/amba, 
c.d  praef.  u/>a  1)  adipisci,  obtinere.  Sak.  14.  13:  tat- 
tvata  endrn   updlapsye,  2)  vituperare,  reprehen- 


dere.     Sa.  5.    84:     mdtrd    pilrdia  ...  updlabd'aR 
s ubahusas    cir^rid  "gaccas l  'li  ha;    Rag'.  7.  Al. 

c.  d  praef.  sarn  tangere,  muicere.  R.  Schl.  I.  29.  25. 
41.  23.   II.  25.  35. 

c.  upa  1)  adlpisci;  concipere  (utero).  R.  Schl.  I.  15.  25: 
garbdn  upal^bire  subdn.  2)  percipere,  animad- 
vcrtere,  videre,  intelligere.  N.  8.  3:  na/arica  hrta- 
sarvasvarn    upa/abya;    11.  35. 

c.  pra  decipere.   N.  14.  5.    13.  15. 

c.  pra  praef.  vi  1)  id.  Sak.  107.  9.  2)  violare.  Mah.  3. 
223:  sa  vdi  darmo  vipraiabd  a/i  ...  pdpdlma- 
bili. 

c.prati  recuperare.  Mah.  3.  712:  pratiiabyaca  ce- 
t  a  n  d  m. 
f^r^r  /arnb  l.atm.  interdum  par.  (scribitur  /o4,  gr.  110"') 
labi,  cadere,  praecipitare,  incidere.  Mah.  1.  1038: 
tena  larnbdmahi  garti;  2.  2187:  prapdti  tvan 
lambamdnd  na  vetsi;  3.  8555:  gartarn  ilam 
anuprdptd  lambdmaH;  R.  Scbl.  II.  40.  21 ;  Dr.  6.18: 
vr/csdsca  /arnbarxti  taldi  'va  b  agndli.  Occidere 
(de  sole).  R.  Schl.  I.  33.  20:  /ambamdne  divd/care; 
65.  3I:  /ambate  ravirn arida/am.  —  V.  larnbay, 
(Cf  lat. /dior,  /dbo;  lit.  rarnbiis,  v.  praef.  vi;  de  remju, 
remjo-s  v.  praef.  ava.) 

c.ava  1)  i.  q.  simpl.  Mah.  1.  1035:  ava/ambante 
garte;  4.  lO^lO:  siirye  iv a/ambati.  2)  inniti,  cum 
acc.  Ur.  8.  16:  rdgdnam  ava/arnbate;  R.  Schl.  II. 
52.  51:  tvayd  tv  iddnim  .  .  .  rdgatvam  ava- 
iambyatdm;  Hlt.  32.  17:  yena  ...  ndirdsyam 
ava/ambitam.  Prehendere.  Rag  .  7.  9:  hastSna 
lastdv  av a/ambya  vdsa/i  (schol.  grhtlv d). — 
Caus.  fulcire,  sustentare,  sustinere.  Ur.  33.  3  infr. : 
bub  u/csitas  ya  me  givitam  av  aiambayatu  ba- 
vdn.  (Cf.  \[t.  remju  fulcio,  remjd-s  innitor,  rarntis, 
ramstis  fulcrum.) 

c.  oKo  praef.5am  fulcire.  Mah.  3.  109SS:  bdhubydm 
...  urd    s arnavalambata. 

42* 


330 


^?l^  langana  —  cfl^^ap* 


^^■^    lang'ana    n.    (r.  laiig     S.  ana)     1)    transgressio. 
Br.  2.  3l.  2)  contemlio,  repudiatio,  rejectio.  Ur.  33. 15. 
rfl?^   lac     1.  par.     Idccdrni    (^laksani)    notare;    V. 
Idnc, 

1.  7^7[  lag  6.  atm.  erubescere,  pudere;   v.  lagg  et  cf. 

larigj   rang. 

2.  «T?r   '"^     ^-  P^''-     (_/j  artsan^)     minari;      deridere; 

V.   larig. 
^"^r^lagg  6.  par.  atm.  (scribitur  lasg,   gr.  110*')  eru- 
bescere,  pudere.    Dr.  5.  2:  mahdratdn  atibru- 
t'an   muda   na  laggase   kat  am;  Man.  12.  35.  37: 
laggati;  Mah.3. 13837:  lagganti. —  Part.  perf.  pass. 
lagnd    et    laggitd    pudore    affectus,     pudibundus. 
Vid.  1.  lag. 
c.  vi  id.    Mah.  3.  2217:    vilag gamdnd. 
0.  sam  id.    R.  Schl.  II.  55.  16:  s  arilag  gamdnd. 
^^IjjII  laggd  f.  (v.lagg   s.  d)  pudor.    In.  5.  36. 
^SjIIcItI   ^" S S a  vant    (a   praec.    s.vant   vat)    pudore 
affectus,  pudibundus.   N.  3.  18. 

1,  ST^ /an^  1.  par.  (i'arjane;  scribitur /ag',  gr.  110"') 

i.  q.  2.  la  g. 

2.  M-1%1  iarig  10.  fnr.  (b  dniketanahiris dba/addnesu 

K.  b'dsafidrt'e  V.;  scribitur  /a^,  gr.  110"') 
splendere;  habitare;  laedere,  occidere;  robustum  esse; 
dare;  loqui. 

3-   t^|?l   /a"ff'  10.  par.  {b'dsanS)  splendere. 

f^^  /a;    1.  par.    {bdlye    K.    bdl/oktdu   V.)    puerilem 

esse;  puerilitcr,  inepte  loqui. 
!•  t<i-i  '°^  !•  P^r-  {vildse)  ludere,  jocari.     C(. /al. 

2.  ffi  <■    /ad  10.  par.  laddydmi  (dksepe  K.  ksepe  V.) 

*^  •  ..... 

jacere,  conjicere,  dejicere,  prosternere;  v.lad, 

land. 

3.  rfT^"  ^"^    '''^  P'"'^  iaddydmi    (gihv  onmat  ane  K.) 

linguam   exserere. 

4.  mT^  /"4  10.  par.  Idddydmi  {upasevd  ydm  K.  upa  - 

sivani  V.)  colere,  venerari;  ministrare.   Cf.  /a/. 


5.   PrTT  '"C^  10-  psr-  Idddyi  (vipsdydm  K.  vipsi  V.) 
desiderare,  optare. 

1.  »J  HV   /anrf  1.  et  10.  atm.  (utksipe)  extollere,    in 

altum  toUere;  v.  oland. 

2.  rrfCFT  '°^^    !•    «'    ^O.  par.    (b'dJani   K.    4'<ij^   V.) 

loqui. 
yjp^l  /a/(J  f.  planta  repens.  11.  4.  23. 
prQ"  /o/>  1.  par.  1)  loqui.  Gita-G.  1.4l:  lapituii  kim- 
api  srut imuli.  2)  queri,  lamentari.  Nalod.  3.  27: 
laldpa  (schol.  vilaldpa). —  Intens.  queri,  lamentari. 
Mah.  3.  10200:  ldlapydi'va  sakarunam;  R.  Schl. 
II.  75.  45:  Idlapyamdnasya  ...  mu/iurmulfur 
niH svasat asca  garmari  sd  tasya  sokena  ga- 
gdma  rdtri/i;  Mah.  1.  968:  Idlapyatas  tasya 
b  drydrt  i  duKk  itasyaca  (Idlapyatas  pro  Id- 
lapyamdnasya,  V.  gr.  532);  1.  -4168.  6557.  8449. 
(Cf.  rap ,  hib.  labhraim  „1  say,  speak",  labhradh  „speech, 
speaking,  discourse";  lat.  loquor,  mutato  p  in  qu  sicut 
e.  C.  in  quinque  =  SCT.  parica;  Id-mentum;  gr.  AciAsf, 
XaA£U)  per  redupl.,  abjecta  radlcis  littera  finali;  lit. 
lepju  jubeo;  bor.  vet.  lap  id.  Huc  etiara  pertinere 
videntur  nonnullae  quae  labiura  vel  lambere  significant 
voces:  Ih.  lupa  labiura,  russ.  ruia,  pers. /e6,  lat. /aA;um, 
labrum,  lambo ;  anglo-sax.  lapie  lambo,  germ.  vet.  laffu 
lambo,  lefs  labium;   v.  Idpana.) 

c.  apa  recusare,  denegare.  R.  Schl.  II.  75.  24:  yagria- 
daksindm. 

C.d  loqui,  alloqui.  Dr.  3.  3:  aranyi  katam  ikam 
ikd    tvdm    dlapiyam. 

c.  pra  1)  loqui.  B'.  5. 9-  2)  blalerare,  garrire.  Sak.  32.  3: 
pralapaty  isa  v  did  eyaH.  3)  lamentari.  R.  Schl.  II. 
64.  1.  4)  cum  lamentatione  alloqui  aliquera,  cum  acc. 
Mah.  2.  2339:  tdm  .  .  ,  pralapanttri  sma  pdnda- 
vdn    duKsdsanali    s ab  dmadyi    vicakars a. 

C.  vi  queri,  lamentari.  H.  1.  28:  sokaparitdtmd  vi- 
laldpa.  atm.  N.21.16:  ivari  vilapamdnd.  Trans. 
1)  cum    iaraentatione    eloqui    aliquid.     Mah.  2.   2343: 


rrjT^IUI  lahsajid  —  ^  larig. 


^ff^pjy  laksand  n.  (r.  /aArj  s.  ana,  v.  eiipb.  r.  94"') 
noU,  signum.    N.  16.  27.    19.  13. 

^^^i;j^i\laksman  n.  (r.  laks  s.  man)  nota,  signum. 
Sak.  10.  l\. 

^fj^jrprf  laksmand  m.  (fem.  -/)  griis  indica.    A.  9.  21. 

^ir^l  laksjni  f.  (ut  videtur,  a  lang  splendere,  adjecta 
sibilante,  s.ma  in  fem.)  1)  Laksmia,  dei  Visnus 
uxoT,  abundantiae  et  felicitatis  dea.  2)  felicitas.  3)  pul- 
chritudo,  splendor.  N.  12.  10.  A.4.  13.  (Cf.  lit.  laime 
dea  felicitatis.) 

^rfgZJ  Idksfa  (r.  /aks  s.  /a)  1)  spectandus.  2)  n.  scopus. 

^I5l  ^ak'  1.  par.  ire;  v.  rak'^. 

1.  ?rr5T  ^"^  ^-  ?*•"•  (•""'?<-')  adhaerere.     /agnd   1)  ad- 

junctus,  adhaerens.  Ilit. 4.  1 : /a«  nave  bagane 
lagnaK  s  anskdro  nd  'nyat  d  bavei;  3o.  12:  ko- 
dan^dfani/agnan  snd/ubandari  kdddmi,  2) 
secutus  (v.  lag  praef.  anu).  Lass.  25.  6:  prstatd 
lagnafi;  —  subst.  n.  ortus  signl  Zodiaci.  Lass.  20.  8: 
sube  lagne;  Hit.97.  13.  (Huc  trahi  potest  lat. /ig-are, 
nisi  pertinet  ad  rdsgu.) 
C.  anu:  anu/agna  secutus.  Lass.  30.  10:  sabddnu- 
/agnafi    s mas dnab  umiii    gata/i. 

2.  M-l J|   /ag  10.  par.  /dgdfdmi  (svdddpane)  gustare, 

adiplsci;   v.  rak. 

^ffjrHj"  laguda  m.  fustls,  baculus.    Hit.  101.  S. 

SffJT^  lagnd   v.  1.  lag  et  /agg. 

^f^ji/ag^a/  denom.  (a  lagu  levis)  levare.  Ur.  42.  4: 
manas igaru gan  sd  ...  rahasi  lagayet;  Rag. 
3.  35.   11.  62. 

rj:\yd^i\\r\Jagimd'n  m.  (a  lag'u  s.imdn,  v.  gr.  584  suff. 
imdn)  levitas. 

^jtiy  lagisfd  superl.  TOV  /agii  (v.  gr.  226). 

^^^\^^^Jdg\'ydns  compar.  rcu  /ag'd  (v.  gr.  226). 

^ffCT /ag  ii  (Jem.tagii  et  /agvi,  r.  laiig^  s.  u  ejecta 
nasali)  levis.  N.  14.  8.  (Gr.  IXayjj?  praefixa  vocali, 
V.  gr.  comp.  326;  lat.  /evis  e  ieguis  ejecto  g-,  adjecto  j, 
V.   p.  118   S.  V.  guru;    llt.  /engwa-s,   adjecto  a;    russ. 


/egkit,  adv.  legko;  germ.  vet.  /tbt;  anglo-sax.  /eoht,  /i/it; 
hih. /ag  „\veak,  feeble,  faint",  compar.  laige;  lagudltaJh 
„diminution,  weakcning",  /oguigfii/ie  „weakened,  lesse- 
ned";  /agfiad  „fcvvness,  weakness",  /agaigftim  „1  weaken, 
diminish,  lessen",  v./ag'ay;  /aigid/i,  /aigse,  /aigsinn 
„weakness,  debility,  infirmety";  /ug/t  „little,  swift, 
active",  /ugfiad  „littleness".) 
^^  /aiik'   1.  par.   (scribltur  lak',   gr.  110"')    ire.      Cf. 

/ak,   /ilik  . 
^  ^  /arig  1.  par.  gatikangana/ofi  K.  gatdu  /can- 
gani  V.;  scrlbitur  /ag,  gr.  110"')  ire,  claudicare. 
Cf.  raiig. 

1.  rr|  <■  /arig    1.  par.    (scribltur  /ag\    gr.  110"')    sallre, 

"^lnslllre.  B'att. 15.32:  anye  {kapayafi)  sdi/dn 
a/arig  isufi  (schol.drud  dfi);  Y.2./afig  et  cf.raiik, 
rah,  goth.  /aika  sallo;  fortasse  gr.  Xayu)  sicut  scr. 
sasd  nostrum  Hase,  a  saliendo  dictum;  v.  Pott.  1.  232.) 

2.  xs\$i  ^""S   lO-  par.   interdum   atm.   transsilire,  trans- 

gredl.  Mah.  3.  11173:  nd  'sti  saktir  mamS 
'ttdtum  ...  iarig  ayitva  praydhi  mdm;  11174: 
tam  ...  na  /arig  ayi;  11178:  sdgarafi  p/ava- 
gindr erxa  kramerydi  'kina  /arig  itali;  trop.  Ur. 
36.  7  infr.:  yina  mama  tvayo  'padiso  larig  itafi; 
Man.  5.  151:  tam  (^patift)  susrdsita  givantan 
s afis t  it arica  na  /ang  ayit  ,,mortuum  non  trans- 
grediatur"  (novo  matrlmonio),  cf.  Br.  2.  3-i;  allter 
KuIIukabattus  boc  praeceptum  expllcat:  mrtarica 
nd'tikrdmid  vyabicdrirxa  tadiyas rdddatar- 
patiddivirahitayd  pdra/dukikakrtyakarfda- 
ninaca);  Man.  8.  371:  b  artdran  /aiigayid  yd 
tu  strt  (scbol.  yd  strt  ...  patim  purusdntard- 
pagamand/   /arig  ayit). 

c.  ab  i  transsllire.   Man.  4.  54. 

c.  ava:  kd/am   avalaiig   tempus  transigere.    G  at.  7. 

c.  t>j  transgredi,  peccare.   Rag'.  9.  74l.     Relinquere,  ab- 
jicere.    Rag.3.  4:   ab  i/dse  ...  tat  dvid  i   mano   ba- 
bandd  'nyarasdn  viiaiigya   (schol.  tyaktvd). 
42 


338 


■^rei'  —  ^fM  lalcsa. 


T)T  reb'  1.  atm.  (sabd^)  sonare.     In  dial.  ved.  laudare. 

Rev.  120.  6:    ahaiicid    di    rireba  'svind    vdm\ 

105.  9.     Cf.  ramb,  rap,  lamb  ,  lap. 
73"  '■^"  l.atm.  {plavS  gatau  K.   plutau   vrage  V.) 

ire,  natare.     Cf.  rinv. 
TfT  res    l.  atm.    {avjakte    sabde   K.    hresayam   V.) 

hinnire.     Cf.  hris\  hes. 
l.^T  rd/  1.  par.  latrare,  ailalrare,  c.  acc.   Rgv.-V.  55.  3: 

stenan    rdya,     s drameya,    stotfn    indrasya 

rayasi  kim   (v.  Westerg.). 
2.  7  rdi  m.   res,   divitiae,    opes.     Rgv.  36.   12:    rdyas 
purdi  „opes  largire".     (Nom.  sg.  rds,  lat.  res ,  v.  gr. 
comp.  137.) 
"rfyf  rog-a  m.  (r.  rug  s.  a)  morbus,  aegritudo. 
"yiQl^  rogin  (a  praec.  s.  in)  aegrotus. 

TT2"  '■"V  1-  par.  (anddare)  contemnere,  spernere. 
"Jl^»-!  rddana   n.  (r.  rud   s.  ana)  fletus.    Lass.  30.  7. 
"rj^-n  roda.r   n.     1)   coelum.     2)   terra.      Dual.  rodasi 

coelura  et  terra.   Ur.  1.  4. 
'rj^TO^rdVaj  n.  (r.  rud   impedire,  s.  as)  ripa,  Iltus. 
"Tyj^jjq  rdd'«n  (r.  rud'  s.  in)  impediens.    Sak.  21.  5. 


'l^rmrSpdy  caus.  r.  ruh,  gr.  468.  4. 
Tjjra^rdman  n.  (ut  mihi  videtur,  a  t.  ruh  crescere,  ab- 

jecto  h,   suff.  mora,  cL  siroruha,   tanuruha)   pilus 

corporis.    (Cf. /dman,  hib.  romach  „hairy",  romachad 

„hairiness",   roinfailh  „hair-cIoth";    roin,  roine  ,,hair 

fur",   roineach  „hairy,  crinose".) 
'i|i-|»-<i|  romanta  m.   ruminatio.    Sak.  32.  15.     (Cf.   lat. 

rumino.) 
Tjx?j  rorudya  intens.  r.  rud.   Br.  1.  k.   3.  2. 
Tpr  rSsa  m.  (r.  rus   s.  a)  ira.    H.  4.  48. 
TJJQf^  rositd  V.  rui. 
'rjjsTjjt  ''ohini'  t.  (r.  ruft  s.  in  in  fem.)  astrum  lunare*), 

in  mythologia  una  eDaks'i  filiis  et  deiCandri  (lunae) 

conjugibus.    N.  16.  22. 
■jjf^^  rdhita  (part.  perf.  pass.  caus.  rad.  ruA   [e   rud^ 

suff.  ta)  ruber.     (Vid.  rudird,  lohita.) 

T\T1  rdut,  773"  rdud  1.  par.  i.  q.  rod. 

TJ^  rdudra  (a  rudrd  Sivus,  s.  a)    1)  ad  Sivum  per- 

tinens;  subst.  neut.  nomen  teli  Sivi.   A.  3.  50.  10.  42. 

2)  terribilis.  H.  4.  46.  N.  12.  20. 


FT/. 


^^1  lak  10.  par.  Idkdyami  i.  q.  r ak. 

^jA  laks  10.  par.  1)  videre,  conspicere,  animadvertere, 
observare.  N.  3.  21:  kat  am  asi  na  laksitaK; 
2.7:  duhitd  mi  Zdya  n&  'tisvast  e  'va  laksyate; 
21.  34.  Sa.  4.  S:  tist  anticd  'pi  sdvitrl  kdst  ab  ute 
'va  laksyate;  N.  23.  2:  caritdny  asya  laksaya; 
Sa.  5.  4:  asvast  am  ivacd  "tmdnaA  laksaye; 
R.  Schl.  II.  63.  45:  laksaydmds a  Ifrdaye  cintdm, 
2)  (fortasse  denom.  a  laksa  nota,  signum)  notare. 
Mah.  3.  l4S52:  afikdir  lakJdisca  tdK  (g&H)  sarvd 
laksaydmdsa.  (Fortasse  laks  e  daks  pro  darks 
vel  draAri,  c(.  dars  drs,  {at.  draksydmi.) 


c.  d  i.  q.simpl.  sens.  1.    A.  10.   19:   te    mdm   dlaksya 

dditiydK. 
c.  d  praef.  sam  id.   Mah.  1.  5249. 
c.  upa  id.    N.  4.  27.  Sa.  5.  27.  A.  4.  40. 
c.  upa  praef.  sam  id.   Mah.  2.  1557. 
c.  «1  id.    H.  1.  51. 
C.sam  id.  Rag.l.  10:  ftemnafi  sanlaksyate  hy  agndu 

visuddiK   sydmikd   'pi  vd, 
^T^  laksa   n.   (r.  laks    s.  a)    1)  nota,   signum.    Mah.  3. 

14852.   2)  nuraerus  100,000.   Hit.  115.  4. 


*)  Wils.:  ihe  fourth  lunar  asterism  figured  by  a  wheeled 
carriage  and  containing  five  stars,  probably,  «,  /3,  7,  6,  s. 


^  ruha  —'j^reb.                                                            321 

cpra  prodjre,  crescere.    Hit.  14.  7:  tuJend  ^pi  pa-  rdpajrdmi,      Pervestigare,    perquirere,    perscrutari. 

ritjraktd   na  prardl^anti  tan^ul&U.  Hit.6S.  i^l:  kS far^  nirdp/amdn^.   5)  eligere,  aus- 

cprati  caus.  facere  ut  quis  iterum  crescat.  Rag. 17.42:  ersehen.   Ilit.  41.  2:   afavtrd^yi  ib\sikium  b'a- 

Jatrdn    udd  rtya    pratiropay an    (schol.  satrdn  vdn  ...  nirdpilafi. 

uddrtya    utk&ya    pratirdpayan    punaK    std-  C.  ri  (denom.  a  f  jrii/»a  deformls)  deformare.    Hit.65.1. 

payan).  R.  Schl.  I.  1.  44. 

c.  vi  se  dispandere,    diffundere.    B.  15.  3:  asvatt  am  =m'  rupd  n.  (ut  videtur,  a  r.  ruh  crescere,  caus.  rdpd- 

inaA     suvirddamulam   ...   cittvd;     Rag'.  2.  26:  ydmi)    1)  forma.    H.  2.  5.     2)  pulchritudo.    Sa.  2.  18. 

vird4 asaspa.  3)  natura,  indoles. 

c.  sam  1)  crescere.  Batt.11.5.  2)  se  colligere,  animum  ^t^^urupatds  adv.  (a  praec.  s.  tas,  v.  gr.584  s.  tas) 

confirmare.     sanril(jl'a  confirmatus,  animo  promptus.  forma,    N.  19.  32. 

A.  11.  1. —    Caus.   facere    ut    quis   crescat,    augeatur,  -^H^-^nipavant   (a   rilpd    s.  vant    vat)    forraosus, 

progeniem   habeat.    Sak.  130.  1:    sarirdpit^  "tmani  pulcher.    In.  4.  12. 

d  armapatnt   mayd    tyaktd.  -^\Hr.\rupln  (a  rdpd  s.  in)  id.    Sa.  1.  26. 

x^  ruha  (r.  ruh  s.  a)  crescens ,  in  fine  compp.,   v.  ta-  5[^  rus  1.  par.  ornare.   In.  5.  8:   divyaccandanaru- 

ndruha,  s'ir6ruha.  sitdu...standu, 

T^p^ruftran  m.  {t.ruh  s.  van)  arbor.  T  re  interj.  vituperationis.   Hit  10.  19. 

g"3"  rdks    10.  par.    (pdrusye;    ut   videtur,    denom.    a  *v:T7     ^/    ^    ■>.       /■  ■     ■■  i  -    ^     \          •      •     j  i -i 

«."^J^                      r         v-            ->     '                         1  ^^^  j-ek   1.  atm.  {sankaydm)  suspicari;  duLiitare. 

riiksd  q.  v.)  horridum,  asperum,  durum  esse.  .^                ,         _               , 

.                                                                       .  TI^  rekd  f.  I.  q.  lekd. 

^ra  rukJd  (ut  videtur,  a  r.  ruh  crescere)   1)  adj.  asper,  ' 

horridus,   iramitis,   durus,  acerbus,  austerus.    H.  2.  6.  t^''"'^  ^"  ^^"^-  ('^'>'^")    1)  splendere  (cf  rdg),    2)  m 

B\  17.  9.   2)  subst.  m.  arbor.   Hem.     (Scribitur  etiara  '^'^'-  ^^'^-  femere.   Rgv.  31.  3:  are'eetan   rddast; 

rukJd.     Cf.  germ.  vet.  rdh,  nostrum  rauh,  anglo-sax.  P.n^ivt...  b'iyd  ...  rigati;  80.  l4:   gagacca  ri- 

ruh,  rug,  reoh,  angl.  rough.) 

.    t,              ,      .          ^n-rj»  c.pra  tremere.  Rcv.38. 10:  areganta  pra  mdnuJdK. 

g^  rudd   V.  ruh  et  gr.  107°'.  ^     '^                            ■  *>                           a             t- 

___       ,         „              /  ^      -j  .          j                        .      -    r          N  777  '■«.'  1.  par.  (parib'dJan^  K.  ydce  vdci  V.)  loqui: 

5rCr  ru/>    10.  par.    (ut   videtur,    denom.   a   rupa   forma)  \i^               r        v^                    .           ,,                          /      t     > 

-^  .,  .                o\        .k              •            •   j-  petere.     {Vid.  rat\) 

1)  formare.    J)  gestibus  exprimere,  indicare,  reprae-  ' 

,.        ...             f'  1    «■    .           t  70T  renu,  ved.  rinii  ra.  f.  pulvis.    H.  4.  40. 

sentare,  proponere,  oculis  subjicere.    oak.  7.  2:  rata-  '  -i            >                •               r              . 

,     -^,     „,  JrTel  retas  n.  (r.  r/   s.  tas  vel,   secundum  gramniaticos, 

vigan    rupayati  {y,  nat);   Ur.  21.   M.  ('«'^U                      "^                                 »                         b                       ' 

.  .,  -                   -                               ».       ^  „          .    .       .  s.as,  radice  aucta  adiecto  t,  y.  srSlas)  senien  virile. 

c.  n»  1)  tacere,  perficere,  peragere.   31an.6.38:  niriJ/>/e  >            i                     ^ 

'Jfim,   2)  percipere,  videre,  animadvertere.   Hit.23.  3: 

, .  ,                .     ,               r.x            •  1                         .  75  retra  n.  (r.  rt    s.  tra)  id. 

cidran  ntrupya,    o)  considerare,  reputare,  perpen-  '^ 

dere.    Hit.  10.    3:    tan    nirdpyatdm;    10.17:    tan  7fJ  re'p  i.  alm,  (sabde'  K,  J abdi  gamani  V,)  SOmre; 

niriipaydmi    tdvat,    4)  exarainare,   inquirere,    ex-  ""^"     ^'^  ''^*  i   rer. 

plorare,  investigare.   Hit.20.  l5:/»aA:ii6Vr  iVaj  ^a/o'  *^  '•V°    1)  adj.    humills;    trop.  vilis,    abjectus.     Am. 

nirdpayadbis    tarukdfari   sdvakdstlni  prdp-  ^)  subst.  ra.  nomen  litterae  r. 

tdni;   90.  1:  aham   api  gatvd  kim   itad   iti  ni-  XcT  reb    1.  atm.  i.  q.  riv. 


336 


?I 


'uh. 


(ruh  mutllatum  est  e  rud'  sicut   varh  vrh  crescere        c.ava  descendere.  A.2.6:  raldd  avarurSha;  l.'l. — 

ex  idem  valente  vard    vrd;  v.  rudird  et  gr.  285. — 

Cum  primitiva  forma  rud   cf.  ard   rd   crescere;  goth. 

LUD    crescere,    liudUh    crescit  =  scr.rohaii   pro 

rddati,  iu  =  scr.  d  i.  e.  o  +  u  debilitato  gunae  in- 

cremento  a  in  j  [v.  gr.  comp.  27.  109'"'],  lauilis ,  gen. 

laudi-s   homo;    germ.  vet.  liut   populus,   liuti  homines 

Fnostrum  Leute\,  sumarlota  virgulta,  palmites  [Grimm 

II.  2l],  ruota  pertica,  virga;  sax.  vet.  ruorfa,  anglo-sax. 

rod  [Graff.  II.  '191];  slav.  vet.  rod-j-/<' parere,  generare 

=  caus.  rdftd/i/um  e  rodayitum,  na-rodu  populus 

[Miklosich  p.  74];    lit.  liudinu  generare,  rudii  auctum- 

nus;  celt.  rhodara  nomen  plantae,  rod-ra  arbor;   scot. 

ros    semen,    rosach    semine    abundans;    hib.  rosan    ,,a 

shrub";  rud  „a  wood,  a  forest";  ruadh  „strength,  po- 

wer,  value",  adj.  „strong,  valiant";  romho  „very  much, 

great",  romhoide  ,,greatness,  excess";  ruidh  „running, 

a  race";  roid  ,,a  race";  ruaidhneach  „hair"  v.  romati; 

laidir  ,,Strong,  stout",  laidireacht,  laidireas  „strength"; 

lat.  rob-ur,   ubi  b  =  scr.  d    sicut  in  ruber  =  rudira 

q.  v.  et  gr.  h'j)-\x,v\,  ou)vvvjJ.i  aut  huc  aut  ad  ard    rd 


Caus.  par.  1)  facere  ut  alqs  descendat.  Rag.l.  S^l:  tdm 
avdropayat  patntn  ratdd  avatatdraca.  1)  de- 
ferre,  deorsum  ferre,  tollere.  ]\lah.  4.  131S:  avaro- 
paya  vrksdgrdd  d  anunsi.  3)  facere  ut  quis  per- 
dat,  privare.  Man.  1.82:  itareJv  (yugesu)  dgamdd 
d  armali  pddasas  tv  avaropitali  (schol.  hinaK 
krtali).  —  Caus.  alm.  av aropaye  descendo  (me 
descendentem  facio).  Dr.  3.  8:  vimucya  vdhdn 
av arnh ay ad  vam. 

c.  ava  praef  prati  caus.  privare.  Mah.4.  536:  pratya- 
vardpitaK  privatus. 

c.  d  par.  iitm.  adscendere,  c.  acc.  vel  loc.  In.l.  11:  dro- 
hatu  bavdn  ...  ratam;  l4:  devalokam  ...  dro- 
hasva;  N.  13.  l4:  vrks^sv  druhya;  H.3.  5:  drulii 
'mdm  mama  sronlm;  M.  30:  tatra  ...  drult^- 
t  dli  *).  Adire,  adipisci.  Hit.  10.  16:  safiiayam 
punar  druhya;  B.  6.  k:  ydgdrudafi.  —  Caus. 
efficere  ut  quis  adscendat;  tollere,  levare,  collocare  in 
aliquo  loco.  N.  8.  19.  13.52.  In.  2.  21.  Sa.  5.  62. 
Dr.  8.  34.   9.  13.   M.  31. 


pertinent,  cf.  Pott.  I.  250,   Benary  „Romische  Laut-        c.d  praef.  ad'j  adscendere.   Mah.  1.  6395. —   Caus.  effi- 


lehre"  p.  218.     Fortasse  lat.  rus,    rur-is   a   crescendo 

dictum,  mutato  d  ia  r  vel  in  s  deinde  in  r;  rudis  (?). 

Cum  ruh  adire  [ad iruh,  druh,  uparuh  adscendere] 

cf.  hib.  roidhim  „1  run",  ruidh  „running".) 
C.  adi  par.  atra.  adscendere.  R.Schl.  II.  83.  2:  ad  iruhya 

...  ratdn;    Mah.  3.    4095:    vimdnancd    'd  irohati; 

l4943:    ad  irohad  vam  ...  imdn    ratdn.      Intrans. 

evolare,  subvolare,  alis  se  levare,  sublime  petere.   R. 

Schl.II.  95.  11:  dvigd  ad'ir6hanti.  —  Caus.  toUere, 

levare,  elevare.    Rag\  11.  81  (v.druh  caus.). 
c.  apa  praef.  vi  caus.  privare  c.  abl.    Mah.  3.  1579:  g'- 

vitdd     vyapardpitah;     102l6:    putrdn     apdpdn 

vyaparopya    rdgydt. 
c.  abi  adscendere.   R.  Schl.  I.  44.  3:  himavataH  srH- 

gam  abiruhya. 


cere  ut  quis  adscendat.   R.  Schl.  II.  55.  l6. 
c.  d   praef.  anu    post    aliquem  ■  ascendere.     Mah.  2.  36: 

anvdrurohacd   'py   enam. 
c.  d   praef.  anu    praef.  sam   id.     Mah.  1.   3818:    tatrdi 

'nan    citr  dgnist  am    mddri  s  amanvdrur  oha. 
c.  d  praef.  upa  ascendere.    Mah.2.  37:  updruhyd  'rgu- 

nascd  'pi.     Adire,  adipisci.    Rag'.  17.  30. 
c.  a  praef  ^ra  id.    Mah.  3.  10594. 
c.  d  praef.  ja/n  adscendere.   N.  19.  20.     Adire,  adipisci. 

Rag.  8.  15. 
e.  upa  id.    Mah.  2.  37. 


*)  druha  est  imper.  et  druhet  ds  potentialis  praeter. 
multiformis  formationis  sextae  respondentque  formis 
graecis  ut  rvm.,  tvttcio;  v.  gr.  381*'  et  STi''^ 


^j^^rud'  —  ^  ruh. 


325 


C.  A  id.  B^alt.  17.  49:  l)and'u/d  Jucarn  druna/.  — 
Caus.  inipedire,  incommodare,  molestum  esse,  pertur- 
bare.  R.  Schl.  II.  96.  40:  kdk^nd  "rSdyamdndn 
tdA  rdrnd  ^vdhasat. 
c.upa  impedire,  incommodare,  perturLare.  Man.  8.  3lS: 
darmd  yatrd  ''parudyati;  R.  Schl.  11.  36.  l'i: 
andryi  krtyam  drabdaii  kin  na  piirvam  upd- 
ruda/i;  Man.  7.  125:  uparudyd  Vim.  Arcere, 
praecludere.  Rag  •  7.  36:  renufi  ...  uparurSda 
suryam. 

C.  ni  1)  impedire,  retinere.  Up.  34:  ydvat  kincid 
gatd  tdvan  niruddd  sd  purodasd.  2)  praeclu- 
dere,  obstruere  (e.  c.  viam).  Batt.  17. 49.  3)  coiircere, 
refrenare,  comprimere.  HIl.  34.  1:  nigas duk yan 
nirund  dna/i;  Mah.  3.  13633:  nirudyace  ^ndri- 
yagrdmam.  4)  includere.  Man.  11.  1176:  t'i'/>rad«- 
stdn   s triyam    bartd    nirund ydd   ekavesmani. 

c.  ni  praef.  sam  retlnere,  inhlbere,  sistere.  Man.  8.  S3: 
sd  sadyaU   sannirodd  avyd, 

c.prali  impedlre.    Man.  11.  11. 

c.  vi  impedire,  retinere,  prohibere.  Mah.  2.  227:  kaccit 
pdurd  na  ...  virudyanti  pardi/i  krttd/i;  R. 
Schl.  II.  36.  10:  svarascA  'pi  vyarudyata.  — 
virudda  impeditus,  ^rohlbitus,  vetltus.  R.  Schl.I.  7.  S: 
parasparena  viruddd/i;  Man.  7.  \52:paraspa- 
ravirudd  dndm;  B  .  7.  II:  darmdviruddo  b  il- 
tisu    kdmo    Zsnii. 

C.  sam   i.  q.   simpl.     N.  13.  10:    mdrgan    sanrud ya; 

Sa.  5.  82:  mdtd  sanrunadtii  mdm;  Mah.  3.  13633: 

manaH  sanrudya;  Man.  8.  235:  aydvike    tu   s aii- 

rudde   vrkdiK  {s,i:ho\.  parivrte). 

2.  ^)^  '""''   4.  atm.  interdum   par.   (prlmltive  pass.  prae- 

cedentis,  v.  gr.  445  annot.) 

C.anu  amare.  Dr. 4.  IS:  pdrtdn  nd  'nuroddun  tvam 
ar/iasi;  Mah.  3.  13891:  dosan  nd  'nurudyati; 
N.  4.  10:  darmam  ivd  'nurud yanti;  Mah.  4.  492: 
b  artdram   anurud yantyali. 


T\'^J{J  rudird  n.  (j.ruh  crescere  [servato  primitivo  d' 
pro  ft,  v.  gr.  23.^  et  cf.  ro/iita  rubcr]  s.  ira)  sanguis. 
H.  2.  II.  {rudird  n.  a  perdilo  adj.  rudira  ruber, 
cf.  rdhita  e  rodUta,  gr.  E-3U-S"00?,  lat.  ruber,  cujus  b 
pro  /  [v.  gr.  comp.  18]  respondet  scr.  c/',  graeco  C?', 
sicut  in  fumus  =  scr.  dumd,  q.  v. ;  radicc  etiam  huc 
pertinent  lat.  rufus;  llt.  rauda  color  ruber,  rauddnas 
ruber,  ruddas  subruber,  rudis  rublgo,  acrugo;  slav.  vet. 
rud-c-ti  saii  rubescere,  riisdi  TrvcpO';,  rsda  rublgo  in 
segetibus  [Mlklosich  p.  75];  russ.  pkI>Kiu  rusii 
rufus,  polon.  rusy  id.;  island.  vet.  raud-r  ruber,  saxon. 
vet.  rod  id.,  germ.  vet.  rd/,  nostrum  ro//i;  hib.  ruadh 
,,red,  reddish,  Welsh  rhjdh";  ruaid  id.,  ruaidhim  „1 
reddeu".) 

3^Cf  rup  4.  par.  (yydkutatvi  K.  xrimo/ie  V.)  pertur- 
bari,  conturbari,  mentis  errore  affici. 

3J3J  ruru  m.  (ut  videtur,  a  r.  ru  per  redupl.)  capreae 
genus  (Wils.:  a  kind  of  a  deer).   Dr.  4.  15. 

JTJJ  ''as  6.  par.  (hinsdydm  K.  hinse  V.)  ferlre,  laedere, 
occldere  (cf.  rus,  ris),  —  rusdnt  in  dlal.  vet.  ru- 
tilans.    Rgv.  58.  4.  62.  S.  113.  2  (cf.  ruc). 

1.  T^^Of  rus    1.  et  4.  par.   ferire,    laedere,   occldere.      Cf. 

rus. 

2.  "S^nf  rus  4.  et  10. par.  irasci.     rustd  iratus.    Srngara- 

T.  7;  rusitd  id.    Man.9.S3;   rositd  id.  H.  1.  I2. 
(Cf  gr.  'hjiTTa,  KvTiTacio,  Xvttuivw.) 

3.  xrj  ruj  f  (nom.  rut,  r.  rus)  Ira,  furor.    N.  11.  37. 
J^^  ruh  1.  par.    1)  prodire,  nasci,  crescere.    Man.  9.  36: 

yddrsan  tii  'pya/e  vlgan  ksetri  ...  tddrg 
rohati  tat  tasmin  vtgam;  Mah.  3.  12S55:  nacd 
'pi  sarv avt gdni  samyag  ro/ianti.  2)  adlre,  ad- 
iplsci  (v.  p.  41  rad.  /).  Rgv.  110.  6:  rbavd  vdgam 
aruhan  divo  raga/i  ,,Rbues  cibum  nacti  sunt 
coelestis  mundi".  —  Caus.  rohdydmi  et  ropdydmi 
(gr.  468)  serere,  plantare.  Mah.  3.  13116:  prayanti 
sarvavt gdni  rdpyamdndni;  R.  Schl.  II.  80.  7: 
avrksisuca    disesu    kecid    vrks&n    ardpayan. 


334 


^rug  -  ^i 


—  7:vi  rud\ 


V.  p.  109  nol.;  germ.  vet.  LUCH  vellere,  ar-liuhhan 
evellere,  v.  Graff.  2.  137;  lat.  Wg-eo  =  caus.  vel  cl.  10 
rdidy&mi,  gr.  comp.  109"^  6;  gr.  Xvypog,  O-PTr, 
o-^v7<Tw,  0-^vyiJLa,  6-^vy.Ty\,  6-^vyj\,  praefixa  vocali, 
sicut  in  ovojjia,  oipovQ,  k-Xayjjg  etc.) 
C.  ava  i.  q.  simpl.  Hid.l.  12:  avaru gya  ...  gulm&n. 
c.  d  atm.  id.    Mah.  2.  2U3:  visdnafi  gdur  iva  madat 

svayam    dru gat e    -Stmana/i. 
c.  d  praef.  sam  id.   Mah.  4.  10S2. 

C.vi  diffringere.     Sak.  24.    l6:    d  armdranyaii   viru- 
gali  gagali. 
2.  J^^rug   f.   (nom.  ruk,    r.  rug)    morbus,    aegritudo. 

Ur.  42.  L 
J^jff  rugd  f.  (i:  rug  s.  d)  id.    Sa.  5.  6S.  Sl. 

1.  ^J^  rut    1.  atm.    {pratigdte    K.    diptipratihata- 

yoliy.)   arcere,  avertere;  splenderej    cf.  2.  rut , 
2.  luf. 

2.  J^JJJ"  rut    10.  par.   (rusi  K.   rusi  dyutau  V.)   irasci 

(cf.  rui);   splendere  (cf.  ruc). 

1.  375"  '""•'    1.  par.   (upag dte)   ferire,   occidere,  per- 

turbare. 

2.  3^^  ruf   1.  atm.  (pratig  dte)  arcere,  avertere.     Cf. 

1.  rut. 
JJ^n"   runt    1.  par.    (steje;    scribitur   rut,    gr.  110"') 

furari.     Cf.  rund,  lunt,  lund, 
jrnT'  run.<    1.  par.  (gatydlasyasteyakote)    ire;   pi- 

grum  esse;  furari;  claudicare. 
37tI3"  rund   1.  par.  furari;    v.  runt. 

y^~  rud  2.  par.  interdum  atm.  (anom.  v.gr.  321)  praet.mltf. 
drodisam  et  drudam.  Flere.  N.  11.  l4:  krosati 
roditi;  16.  3-1:  rudile  brsam;  Br.  3.  20:  rurudus 
trayaK;  Mah.  3.  593:  md  rodi/i;  R.  Schi.  I.  46.  20: 
ind  rudd  md  rudafi;  II.  52.  19:  rurude.  —  Etiam 
cl.  6  par.  utm.  Br.  3.  22:  m.a  pitd  ruda;  Mah.  1. 
5597:  socetaca  rudelaca.  —  Transl.  deflere  cum 
acc.  B  att.  5.  5:  arddtt  sd  brdtardu.  —  Intens. 
valde  flere.   Br.  3.  2:   kim  evam  b^^rsaduKtc&rt&u 


rorudySl  Am;  \,li:  rdrudyam&ndAs  t&n  drsfvA, 
(Cf.  ru,  lat.  rudo,  germ.  vet.  RUZ  flere  [riuzu,  rouz, 
ruzumes'] ;    lit.  raudoju   lamentor    et    slav.  riidajuA   fleo 
=  scr.  caus.  roddy&mi,  v.  gr.  comp.  505.  506.) 
C.  anu   i.  q.    siropl.      Ram.  II.    55.    21:    anurudanti; 

Nalod.  3.  32:  anururoda, 
c.praid,   N.17.31.  22.30:  ysrarudjVa  flens.   Br.3.21: 
prarudit an   sarvdn  nisamya. 

X^  rudrd  m.    (r.  rud    s.  ra)    1)  cognomen    Sivi.     2) 
quidam  ordo  undecim  Geniorum.    In.5.  24.  N.  10.  24. 

1.  T\rJ[  rud  7.  par.  atm.  runddmi,  rundi'.  1)  impe- 
dire,  praecludere,  retinere,  obstruere.  B'.  4.  29: 
prdn&p&nagati  ruddvd;  Rag.7,  32:  tdm  udva- 
hantam  pati  b  6 gakany&n  rurdda  r& ganya- 
ganaK;  Ur.  68.  1:  idan  runadd  i  in&in  padmam. 
2)  arcere.  R.  Schl.  I.  28.  22:  yakstm  asmavars&- 
b  iv arsintm  , ..  ruroda  sa  s&yakdiK.  3)  inclu- 
dere.  Man.  9.  12:  grhS  rudd'&K.  Obsidere.  Mah.  3. 
63S:  arundat  t&ii  (purin)  sudust &tm&  sarva- 
taK.  (De  forma  drundat  pro  drunat  v.gr.34l''). — 
Caus.  includi  jubere,  Rag\  12.  71:  lahk&n  roda- 
y&m&sa  piiigal&iK  (vdnardiK).  —  (Fortasse  hib. 
rundAa  „secret,  mysterious"  a  rund,  sicut  \zl.arcanus 
ab  arcendo;  rundhachd  „secrecy",  ruindiainhar  „a 
mystery,  a  dark  secret",  ruine  ,,secrecy"  abjecto  d; 
goth.  runa  mysterium.  Germ.  vet.  runen  susurrare 
[nostrum  raunen'^,  rdnazjan  mussltare  ad  ru  sonare 
referri  possunt.  Ag.  Benary  huc  trahit  lat.  rudens, 
Rom.  Lautlehre  p.  223.) 

C.  anu  impedire,  retinere.  Sak.  151.  1:  ayam  anu- 
rudyamdnas    t&pastbydm  ...  bdlaK. 

cabi  perturbare.  Sak.  33.  3:  yatdca  sdinikds  ta- 
pov  anan   nd  'b  irund  anti. 

c.  ab'i  praef.  sam  arcere.   R.  Schl.  II.  14.  12. 

c.  af  a  impedire,  cohibere,  refrenare.  R.  Schl.  II.  30.  9: 
yasyacd  'rtS  ivarudyase;  Man.  8.  236.  —  Intens. 
R.  Schl.  II.  58.  20:    mi  sm&i  'nam   avarorudaK. 


^ru  -  ^rug. 


323 


comp.  503;  fortasse  ellam  lit.  /uju  latro,  fut.  io-siu,  et 
russ. /o/u  latro,  clamo  [infin. /a-ya-'!/]  sfl  caus.  radicis 
ru  pertinent,  mutato  r  in  /;  etiam  lat.  riirnor  ad  caus. 
trahi  potest,  ila  ut  4  debilitatum  sit  in  i}  et  t/  mutatum 
in  m,  sicut  in  ctamo  :=  scr.  caus.  srdv djdrni  radicis 
sru  q.  V.;  gr.  w-pv-o-jJLai  cum  Pottio  ad  ru  praef.  d 
retulerim. 
c.  ab  i  i.  q.  simpl.  Part.  perf.  pass.  abirula  personitus, 
circumsonitus.  Mah.  3.  1535:  nadlli  ...  sdrasdb'i- 
rutdfi. 
c.  d  i.  q.  simpl.    B'att.  17.  24:   virdu   rds'avdv   dru- 

tdm. 
C.  1^1  id.    Sa.  5.   75:  ^tdgordn   sivd  ndddn  ...  viru- 

vanti;   Ur.  67.  l4.   Hit.  55.  22. 
Csam  id.    B  att.  17.   7l :   samardud   itaro    gana/i. 

2.  y7  ''"    !•  atni.    (rose    K.    vade    gatydm   V.)    irasci; 
occidere;  ire. 

J,c^;-|  Tukmd  n.  (ut  vldetur,  a  r.  ruc  e  ruk,  servata 
primitlva  gutturali,  sicut  e.  c.  in  vdkya  a  vac  e  vah) 
aurum.   Hit.  39.  4. 

X^  ruksd  i.  q.  ruksd. 

1.  T^ruc  l.atm.  1)  lucere,  splendere.  Rgv.  6.  1:  ro- 
canti  Tocand  divi  „fulgent  fulgores  (ejus)  in 
coelo;  Mah.  1.  6613:  ruruce  sd  'dikam  subrur 
dpatantt  nab  as taldt  s duddmini  'va,  2)  placere. 
Hit.  53.  2:  yad  eva  rocate  yasmdi  bavet  tat 
tasya  sundaram;  Mah.  1.  74'(2;  na  rocate  vi- 
graho  mi.  —  rucitd  n.  libltum,  gratum.  Sa.  5.  SO: 
rucitaA  yadi  te;  Mah.  1.  7952:  yad  asya  rucitan 
kartun  tat  kurud  vam.  3)  approbare,  gaudere. 
Mah.  1.  7444:  vigrahaii  tdir  na  rocS.  —  Caus.  par. 
atm.  1)  velle,  cupere,  appetere.  Man.  2.  243:  yadi 
tv  dtyantikan  vdsafi  rocayita  guroli  kule 
(schol.  icc^/);  R.  Schl.  I.  36.  3:  gamanan  rdca- 
ydmdsa;  Mah.  1.  574l:  na  hi  pdpam  apdpdtmd 
Tocayisy ati.  (Cf.  loc,  Idk,  Isit.  LUC,  luc-s;  /ticeo 
=  scr.   caus.  rocdydmi,   v.   gr.  comp,  109"*.  6;    gr. 


Aevx-O?,  Avx.-fO?,  goth.  liult-ath  lumen,  ubi  iu  resjjon- 
det  sanscrito  6  =:  a  -\-  u,  debilitato  gunae  incremento 
a  in  u,  V.  gr.  comp.  27;  lauhmoni  vel  lauhmuni  ful- 
raen;  germ.  vet.  liuh-tjan  lucere,  nostrum  Uuch-ten; 
slav.  AOyiA  luca  radlus,  AOyHA  lu-na  luna;  hib. 
loiche,  /oichead  „a  Ilght,  candle,  lamp ;  lightning,  ll.ime, 
splendour",  logha  „splendlj",  lugli-mltar  „brrghl". 
Huc  etlam  trahi  possunt  hlL.  leos  „Iight",  leosaim 
„1  light  up,  klndle";  les  „light,  Illumlnatlon"  mu- 
tata  guUurali  in  slbllantem,  nlsi  pertlnent  ad  las; 
y.ldk.) 
c.ati  par.  splendore  vincere,  iiberstrahlen.  Mah.  3. 
4S6:  atyardcasca  btitdtman  bdskaran  svina 
tegasd. 
C.  anu   caus.  i.  q.    caus.  simpl.    Mah.  3.    12679:    vanam 

evd  'nvarocayat. 
C.  ab  i   caus.    id.     R.  Schl.  II.   30.   27:    na    divi    tava 
dulikena   s  vargam    ivd  'nurocayi.      Cum    infin. 
vel    nomine    actlonls    in    ana  R.  Schl.  II.  29.   19:    itd 
'b  irocay as i    nitun    tvam    mdii    hSndi    'va    he- 
tund;    R.  Schl.  I.  36.  2:  garnandy d  'b  irocaya  (cf. 
ganiandyo  'pacakramS    p.  87). 
c.  d  caus.  id.    R.  Schl.  II.  30.  28. 
C.  prali  caus.  Id.    Mah.  3.  11546:  prastdnam  pr  alya- 

rocayan  sie   beliebten   fortzugehen. 
c.  fj  splendere.    N.  17.  il:  piplus   tasyd  vyarocata 
—  vyabre    nabast  'va    nisdkaraH;    In.  1.  40. 

2.  'j^^Xruc  f.  (r.  ruc)  splendor.  Meg  .  45.    (Cf.  lat.  luc-s.) 

xp^  ritci  f.  (r.  ruc  s.  j)    1)  id.   Meg\  15.   2)  deslderlum, 
appetltus.    Hit.  19.  15. 

J,|t:J^  rucird  (r.  ruc  s.  ira)  splendens,  pulcher,  anioe- 
nus.    N.  4.  2S.  5.  3.  A.  4.  52. 

1.  J7sT  '■"^  6. par.  frangere.    rugnu  fractus.   Mah.3.67S 

vdtarugna     iva    .  .  .    vanas patili.   —     Cl.  10 

(hirise)  ferire,  laedere,  occidere.     (Vid.  rugd,  rdga 

aegritudo  et  cf  lit.lduiu  frango,  praet. /aui/au  =  scr. 

caus.  vel  10.  cl.  rd gdydmi,  mutato  r  in  I,  g  i.e.  g  in  z, 

41* 


333 


JJ^ric  —  ^  ru. 


island.  yet.  Iri/ar  reliquiae;  germ.  vet.  LIB,  bi-llbu  re- 
maneo,  bi-hib,  bi-l!bumes\  nostrum  bleibe. 

cati  vass.  proprle  disjungi,  inde  consplci,  excellere, 
praeceliere,  praevalere,  dominarl;  potiorem  esse.  Hit. 
12.  7:  svabdva  iv&  ^tra  tatd  ''liricyate  yatd 
prakrty &  mad  uraii  gavdm.  payaH\  3d.  7:  ddi- 
vam  atrd  ^tiricyate;  Man.  12.  25:  y6  yaddi  "sdii 
guno  dehe  sdkalyind  ^tiricyate.  C.acc.  superare, 
excedere.  Man.  2.  145:  sahasran  tu  pitfn  mdtd 
gduravind  ^tiricyate.  C.  ablat.  potiorem,  melio- 
rem,  praestantlorera  esse  allqua  re,  excedere  alqm  rem. 
Hlt.  133.  2:  asvamid  asahasrdd  di  satyam  ivd 
^tiricyate;  B  .  2.  34:  aktrtir  marandd  atiric- 
yati  „lnfamla  ultra  obltum  porrlgitur".  Etiam  cum 
instr.  (ci.  yug  praef.  vi)  Mah.  3.  1058S:  kapdtas  tu 
mdnsend  ''tyatiricyate  „columba  vero  carne  (regls) 
multo  gravlor  est".     V.  praef.  ^ra. 

C.  ut  pass.  Id.  Mah.  1.  3070:  mamdi  'v6  'dricyate 
ganma  dusyanta  tava  ganmanaK  (praestantior 
est). 

c.pra  pass.  c.  abl.  excedere  aliquam  rem,  porrigi 
ultra  allquam  rem.  Rgv.  divaJcit  ti  ...  praririci 
mahiivam  „ultra  coelum  tua  exporrecta  est  magni- 
tudo";  61.  9:  asyid  {asya  it")  iva  praririce  ma- 
hitvan  div asprt  iv y dK  „llllus  utique  excedit  magni- 
tudo  coelum  et  terram". 

c.  vi  alvum  exonerare.  virikta  qui  alvum  exoneravlt. 
Man.  5.  i44. 

2.    I  \  ■^   ric    1.    et    10.  par.    (^viy  6 ganas amparkana- 
yoK  K.)   rellnquere;    conjungere.      ricitd   re- 
lictus.    Rag  .  6.  7. 
TTn'   rig    1.    atm.     frigere,     assare.        Cf.    barg    brg, 

b'ragg. 
irilcl  rinv   1.  par.   (^vragi,    scrlbltur   riv,    gr.  110"') 

ire;    v.  ranv. 
■jrcr  ripu  m.  hostls.    N.  6.  93.      Cf.  radd.  rip\  rimp. 
Ynjnrips   V.  rab. 


rj^ 


^ 


rip     6.  par.    (katt  anayudd  aninddhiAxddd- 
nisu  K.)  gloriari;  pugnare;  reprehendere;  laedere, 
occidere;  dare.     Cf.  rimp,  arp    rp,  armp    rmp . 
rimp'  6.  par.  (vadi)  ferlre,  occidere;  v.  rip . 


\iy\  ris  6.  par.  (hinsdydm)  ferire,  laedere,  occidere; 

cf.  ris. 
\ifj  ris   1.  et  4.  par.  laedere,  vulnerare,  occldere.    Dr. 
7.  20:  arisfadihaK. —  In  dialecto  ved.  etiam  cum 
product.H  vocali.  Rgv.  36.  15:  pdhi  rlsataK  „serva 
(nos)  ab  occisore".    (Cf.  slav.  risati  secare.) 
V\  rij  rih  1.  par.  in  dialecto  ved.   1)  colere,  laudare  (cf. 
arh).  2)  rogare.  3)dare;  v.  Westerg. —  In  dialecto 
ved.  etiam  rih  cl.  2  =  lih  q.  v. 

1.  TT  rt  4.  atm.  fluere.    Rgv.  85.  3:   vartmdny   isdm 

anu  rtyati  g^rtam  „in  tramite  eorum  post  (ipsos) 
manat  aqua".     Cf.  ri,  ar  r. 
c.  d  affluere,  adire.   Rgv.  30.  2. 

2.  "Ty  rt  9.  par.  rindmi  (gr.  345)  ire;   v.  1.  rt. 
C.  ni  adoriri.   Rgv.  61.  13:   nirindti  satrun. 

1.  5^  ru  2.  par.  rdumi,  rdvtmi  (v.  gr.  309.  315)  so- 
nare,  strepere,  murmurare,  susurrare,  clamare,  voci- 
ferari,  ululare,  ejulare.  Hlt.  23.  2:  karni  kalail  ki- 
mapi  rduti;  H.  1.  25:  iti  ruvanti  (sic  legendum 
pro  bruvanti)  sdrasd  galacdrinaK;  Mah.  1.3022: 
na  kalv  aham  idan  sunyi  rdumi;  3.  Il7l6:  ru- 
vantasca  mahdravdn  ...  rdksasdH;  4.  l463: 
gdmdyur  iJa  ...  ruvan;  Man.  4.  115:  svakaro- 
strica  ruvati  ...  na  pai  e  d  dvigaK.  —  Part.  perf. 
pass.  ru^a  personitus.  Mah.  3. 1535:  nadtK  . . ,  puns- 
kokilarutdK.  —  rutd  n.  sonus,  cantus  (avium), 
susurrus  (apum).  Lass.  52:  pddapdAscdi  'va  vi- 
haiigarutahldditdn;  Ritu-S.  1.  5:  hansaruta; 
B'att.  2.  10:    rutdni  satpaddndm.  —  Intens.    Mah. 

1.  7S06:  s aranam  ab yimi  rdravtmica  duKkitd; 

2.  2308:     drdupadi    ...    rdravtti    tv     andt  avat. 
(Cf.  rud;   slav.  OH)  rju,  praes.  revun  rudo,  rugio,  gr. 


^rsT 


-  W 


321 


T[f|f  r<j'ff«  f-  (r.  rd^  s.  j)  linea,  series. 

^^  tAs''  f-  'J- 

yi^ej  rdgivd  n.  (ut  videtur,  a  r.  ru^-  splendere)  lotus 
flos. 

ilsTicJc^MH  rdslvalocana  (Bah.  e  praec.  et  locana 
oculus)  loto  simlies  oculos  habens.    In.  4.  4l. 

jjfff  rd!gni  f.  (a  ragan  rex,  signo  fem.  /",  v.  euph.  r.  93 
et  r.  191)  regina. 

Tfjjf  rSlgya  n.  (a  ragan  s.  /o)  regnum.  N.  6.  15. 
(Goth.  re/Ar»,  them.  reikja  n.  imperium.) 

Tp7  r<3/  V.  2.  rdg- 

Tf^  rdtra  n.  nox,  in  fine  compp.  (v.  gr.  613).  N.  13.  6; 
V.  sq.  et   cirardtr ay a. 

Tjf^  rdtri  f.  (ut  videtur,  a  r.ram  quiescere  [v.  ram 
praef.  (J,  u^o  -\-  a,  «/ja,  rj]  abjecto  ttj,  producta 
vocali,  s.  /ra  attenuato  a  in  j)  nox.  Sa.  5.  56.  V.  nii ^ 
nisit  d. 

Tjy  rad'  k.  et  5.  par.    1)  cl.  5,  in  dial.  vt-d.  cl.  1,  facere, 

efScere,    perficere.     Rgv.  41.   7:    katd    rdddma 

salcdyaH   stoma    mitrasya    „quomodo    efficiamus, 

amici!    laudem  Mitrae?"  2)  4.  par.  rddydmi  perfici. 

(Cf.  gr.  £0^W;    goth.  reda,    ga-reda    cogito,    meditor, 

und-reda  curo,  comparo.) 

c.  apa  cl.  5.  et  k.   1)  offendere,  injuriam  facere,  c.  gen. 

Mah.1.1885:  kat  an  nd  'syd  'parddnuyam;  3.  Il4l5: 

purd  sa   nd'parddn6ti  siddandm   brahmavd- 

dindm;  3.  59SS:  tava  ndi  'sd  'parddyati.    2)  pec- 

care.     R.  Schl.  II.   18.   11:    kaccin    mayd    nd    'pa- 

rddcCam    agndndt;     Mah.  4.  l6ll:    kat  an    darme 

^pardd  nuyuft;   Mp.  277.  7:  yduvanam   atrd  'pa- 

rddyati  na   cdritryam. 

c.  ab  i  caus.  propitiare,  propitium  facere,  sibi  conciliare. 

R.  Schl.  II.  30.  33  et  34:  ab'irddyate;   v.  sq. 
C  d  caus.     1)  id.    Mah.  1.  636S:    drdd  ayisyan    dru- 
padaK  sa  tam  paryacar at  punaH;  Rag  .  10.  S6: 
gundir    drdd  aydmdsus    te    gurum;     R.   Schl.  I. 
17.    31:     d  armend    "rddaya    pragdK;     A.  3.    5. 


2)  colere,  servire.    Man.  10.  122:  svargdriam  ... 

viprdn  drdd  ayet  tu  saK  (s'udraH). 
c.  d  praef  upa  caus.  scrvirc.   Man.  10.  121  b. 
c.  d  praef.  sarn  caus.  sibi  conciliare.   Mah.  3.  103'ii. 
Tfjq'  rama  (r.  ram  s.  a)    1)  adj.  amoenus,  pulcher.    Ur. 

71.  7.   2)  m.  nom.  pr. 
TfcJITJ  rdvana  m.  (caus.  r.  ru  s.  ana)  nom.  pr.  Raksasi. 
J  ['y\   rds  1.  atm.  (sabd^)  sonare;   v.  rds,  ras. 
5TI5T  rfij^t  m.  cumulus.    N.  13.  17. 
ly^  rdstra  n.   (r.  rdg  s.  tra,  v.  euph.  r.  89)  regnum. 

Br.  1.  1. 
3T^  rds  1.  atm.  (sabd^)  sonare;   cf.  ras,  rds. 
j|«-|ij  rdsaba  m.  (r.  rds  s.  ab  a)  asinus.    Am. 
T|5f  rdhu  m.  Daemon,   e  Daityorum   stirpe,   serpenti 

postica  corporis   parte  similis,   a   quo   lunam   et  soleni 

eclipsis  tempore  voratos   mythologia  fingit.    N.  16.  l4. 

1.  \T  ri  5.  par.  i.  q.  ar   r  cl.  5. 

2.  TT  ri   6.  par.  riydmi  (gatdu)  ire.  —    In    dial.  ved. 

rj'cl.9  educere.    Rgv.o6.6:  tvan  sutasya  made 

arind  apati   „tu  libaminis  gaudio  (e  nube)   elicuisti 

aquas". 

c.sam   cl.  9   in   dial.  ved.   sanare.    Rgv.  117.  19:   srd- 

mam  (vulneratum)  ...  s anrinit  ah. 

|T^g'  riktd  n.  (r.  rjV  s.  ta)  facultates,  bona,  divitiae, 

opes.   Man.  9.  104. 
T5"^  r/A:'  1.  par.  ire;   v.  rak. 

JT^  riiik    1.  par.  id.;   v.  roA:. 

iTW  '''"S  1.  psi".  itl.;   'V'  rak  . 

1.  T  j  tJ  rj'c  7.  par.  atm.  rindcmi,  rince  disjungere, 
separare,  liberare.  Rag.l4.  85:  rdgyan  ra- 
goriktamandK  sasdsa;  B  att.  6.  36:  rinacmi 
galad^es  disjungo  a  mari.  (V.  2.  rjc  et  cf.  lat.  LIC, 
linquo;  gr.  AIIT,  AsjTrw,  mutata  gutt  in  lab.;  Yil.pa-lekmi 
relinquo;  boruss.  vet.  ;7o-//nA:a;  goth.  af-lifnan  relin- 
qui,  superesse;  laibos  reliquiae,  cum  mediu  pro  aspir. ; 
41 


330 


T^^rdhas  —  ^lsl^^  rdgahatisa. 


at-leidziu  exsolvo,  remitto;  goth.  ZiT;  ^tTva.vti.  LAZ      1.   IJ^  rdg  1.  par.  atm.    1)  splendere.    N.  1.  12:    talra 
sinere;   cf.  Benf.  2.  2k  sq.) 
c.vi   i.  q.   simpl.     Rag .    ed.    Calc.   9.    26:    virahayan 
malayddrim.  —  virahita  relictus,  privatus.    N.  10. 
23:    kaf  am  ...  mayd    virahitd    subd    carisy  al  i 
vane;    B.17.  13:  sradd  dvirahit  6  /agnafi.      Se- 
paratus,  disjunctus.    Ur.92.  5:  avirahitdu   dampal t 
b  ujrdstdm, 
j^^l  rdhas  (r.  rah  s.  as)    1)  subst.  n.  secretum,   occul- 
tum,  locus  occultus.   B'.  6.  10.   2)  adv.  secreto,  clam. 
In.  4.  1.  N.  1.  18.  18.  14.     (Vid.  r.  rah.) 
TS"^^  rahasya  (a  praec.  s,. y a')  adj.  secretus; —  subst.  n. 

secretum.  Sa.  6.  35. 
JT  rd  2.  par.  atm.  dare,  in  dlal.  ved.  Rgv.  114.  6:  rd- 
svdca  no  amrla  mar tab  6 g anarn;  114.9.  117.23. 
Adjecta  sibilante:  rds  cl.  1.  par.  iitm.  Rgv.  96.  8:  ra- 
sati  dlrgam  dyafi;  Rgv.-V.  (v.  Westerg.):  td  no 
rdsanvasuni.  Etiam  cl.  2.  Rgv.  46.  6:  /dm  asme 
rdsdtdm  isam  „talem  nobls  date  cibum  (As  vini!)". 
(Cf.  d<i,  dds,  unde  ra,  rds  orta  esse  censeo,  mutato 
d  in  r.  Cum  caus.  rdpaydmi  comparari  posset  lat. 
rapio,  V.  gr.  comp.  747;  cum  majore  tamen  veri  simi- 
litudine  rapio  supra  ad  scr.  grah  retulimus.) 
Tr^TCT  rdksasd  m.  (a  rdksas  q.  v.,  s.  a)  i.  q.  raksas.      TJT^'  rdga  ra.  (r.  rdg  s.  o)  rex,  in  fine  compp.    In.  1.  24. 

H.  2.  29.  TTsTrT  ''«#'''»  (fem.  -/,   a   ragata  s.  a)  argenteus. 

7|T»iMT  ^^hsasi  fem.  praeced.    H.  2.   l6.  Tjj^jq  rd^an  m.  (r.  rdg  s.  an)  rex.   N.  1.  1. 

\  \jJk  rdks  l.par.  (s 6 s andlamart  ayofl)  arescere,  or-      Jlsli-IIJT   rdgamdrga  m.    (e   praec,   v.  euph.  r.  67,    et 
nare.     Cf.  /nA,  6k.  mdrga  via)  regis  via,  via  regia,  vla  praecipua.  N.25.7. 

T|yf  rdga  m.  (r.  rarig,  ejecto  n,  s.  a)    1)  amor,  cupido,      JTSlTCT  rdgarsi  m.   (e   rdgan   et    rsi  sapiens,   sanctus, 
studium,  affectus.   N.  5.  24.  B'.  2.  56.  64.  3.  34.  7.  11.  v.  euph.  r.  67)  regius  sapiens.   In.  5.  25.  Su.  2.  10. 

8.    11.     2)   rubor     (cf.   raktd    a    r.  rang    tingere).      Jlsli-kJ  rdgasuya  n.  (e  rdgan  et  sdya  quod  seorsum 
Dr.  5.   1.      (V.  rang\   et  cf.  gr.  OO')'*!,    quod    fortasse  non  invenitur,  a  x.su  vel  su  s.ya)  sacrificium  regium, 

quod   rex  victor  conficit,   ita   ut   in    eo    reges   subacti 
minlstrent.    In.  1.  15. 
JJ^^^J^  rd  gahans  a  m.  (e  rdgan  et  hatisd  anser)  an- 
serls  genus,  Wils.  „a  white  goose  vcith  red  legs  and  blll, 
or  more  properly  perhaps  the  flamingo".   Meg  .  11. 


sma  rdgati  bdimi  ...  vidyut  s duddmint 
yatd;  In.  5.  11:  s  uksmax>as  I  rad  aran  rigi  ga- 
g  anan  niravadyayd  (rigi  gr.  441);  R.  Schl.  I. 
1.  32:  citrakufd  rardga.  In  dlal.  ved.  etlam  cl.  2. 
Rgv.  104.  4:  rdsti.  2)  c.  gen.  in  dial.  ved.  regere, 
imperare.  Rgv.  25.  20:  tvan  visvasya  midira 
divasca  gmasca  rdgasi  „tu  universi,  sapiens! 
coelique  terraeque  imperium  habes";  36.  12.  (Vid. 
rdgan  etcf.ron^,  brdg\  \^\..rego.,rex\  golh.  rag^/no 
rego,  impero,  servata  medla  slcut  In  BUG  =  scr.  b  ug\ 
reiki,  them.  reikja  n.  imperlum  =  scr.  rd  gya.,  attenuato 
d  in  ei  i.  e.  /;  reik-s  prlnceps ;  germ.  vet.  rtcfii  dives.) 

c.  abi  splendere.    Mah.  3.  10960. 

c.vi  id.  Mah.  3.  8106:  virdgat  i  yat  d  somo  migdir 
muktafi;  In.  5.  6.  N.  12.  37.  —  Caus.  facere  ut  alqus 
splendeat,  collustrare.  R.  Schl.  II.  26.  2:  virdgayan 
rdgasuto  rdgamdrgam;  II.  39.  IS:  vyardga- 
y ata  ..  .V esma  tat. —  virdgila  collustratus,  splen- 
dens,  splendldus.    N.  5.  3. 

c.  sam  in  dial.  ved.  regere,  imperare.   Rgv.  27.  1. 
2.  Tfji  rd^  m.  (nom.  rdt,  a  r.  rdg)  rex,   in  fine  compp. 
(Lat.  rex.) 


per  metath.  e  poy^.) 
T[fj"p]  rdg^ifi  (a  praec.   s.  in)   affectus  habens,  affectibus 

commotus.    B\  18.  27. 
J  m   rdg    1.  atm.  (s  dmartyi  K.  saktduY.)  potentem, 
valentem  esse;  v.  Idg. 


j-^U]  raviana  —  j^  rah. 


319 


c.  d  praef.  ufia    1)  i.  q.  simpl.   Mah.  1.  4183.    3)  reqiii-      1.  T^  ras  i.  par.  sonare,  strepere,  vociferari,  claiiiare. 


escere,  dcsinere,  desistere.  II.  4.  53:  parisrditta)! 
sddu  idvad  updrarna;  Rag  .  16.  3:  l^sdn  ddna- 
pravrtt^r  anupdraldndin. 

c.  upa  requiescere,  desinere,  cessare.  B  .  2.  20:  yatro 
'parainate  cittam;  Mah.  1.  217'1:  halahaldsab- 
dali  uparardma\  R.  Schl.  II.  3.  5:  rdgiias  tu 
'paratc  vdkye.  Cum  ablat.  B.  2.  35:  randd 
uparataK, 

c.  ni  i.  q.  simpl.    N.  6.   10.   Man.  3.  hS. 

c.  vi  1)  quiescere,  desinere,  desistere.  Mah.  1.  Si75: 
pdvakas  ca  tadd  ddvan  dagd  vd  . . .  ahdni  pan- 
cacdi  'karica  virardrna.  Cum  ablat.  Ur.  32.  Ki: 
virarna  saiirarnbdt;  Rag,  8.  22:  virardma  kar- 
mariaH.  2)  silere.  Mah.  1.  8112:  Stdvad  uktvd 
vacanan      v irardnia      sa     p drt  ivali;       2.      l40l. 

R.  Schl.  I.  21.  20. 


ululare.  Gita-G.  10.  6:  rasatu  rasand;  Rag 
16.  "S:  hradali  ...  karl  'va  vanyall  parusan 
rardsa;  B  att  3.  26:  gdindyusdraligagandsca... 
ardsiJuH;  14.  y:  r^sur  vavalgusca  pad&tayali. 
Etiam  atm.  Nalod.  1.  22:  rasamdnali  sa  vihahga- 
gariali.  —  rasitd  n.  fragor.  Gat.  14:  gamb  Ira- 
rni g  ar  as  it  a. 

C.  A    i.  q.    simpl.      Nalod.   1.    11:     agayad     dvisatdin 
paiiktirn    drasaindndm;    3.   1'1. 

c.  vi  id.     Batt.  15.    '(2. 

2.   T^  '■«■5    10.  par.    rdsdydmi    (dsvddt?    K.    dsvdde 

snehe  V.)  gustare,  amare. 
Tg"  rasa  m.  (r.  2.  ras    s.  a)    1)  sapor,  gtistus.    N.  5.  3S. 

2)  succus,  liquidum,  aqua.    3)  animi  affectus.    Ur.  28.  9. 

(Cf.  Wt.rassa  ros;  russ.  roja  Id.;  lat.  roj,  ror-is  e  ros-is; 

gr.  oocdog  praefixo  o,  sicut  in  avbpO':  etc.) 

tus. 
B\  15.  9. 


y^lJI  rariiarfa  m.  (r.  rain  s.  ana)  amator.    Ur.  64.  3. 

^  ,         ,  ,  ,  n<aK       JHH  rdsana  n.  (rad.  2.  ras    suff.  ana)    sapor,   eiis 

^i-|U||>L|  rainan  /ya  (r.  ram  s.  aniya,  v.  euplion.  r.  94  ')       '    "    '  /        r      i    n 

amoeniis.    li.  1.  2't.   N.  3.  'l5. 

^TTnTfSfrlT  rn/Han/ja^a    f.    (a    praec.    s.  td)    amoenitas,      <^^  rasand    f.    (r.   I.  ras    s.  ana    in    fem.)    cinguium 

jucunditas,  pulchritudo.    Ur.  43.  3  infr. 


ibitur 


TwT>  ramp    1.  par.  i.  q.  rap  . 

i  *-r^    rainb    I.  par.    (gatdu    K.    gatydin    V.; 
rab)  ire.      Cf.  rarnp.^   ^ap^    rarp. 

TI^  rainb     I.  atm.  (sabdi;  scribitur  rab')  sonare. 
TjrVTT  ''ornbd  f.  (r.ramb    s.  d)  nom.  pr.  .\psarasae. 
Tj:^  rainya  (r.  ram  s. /a)  amoenus.    In.  2.    1.    Dr.  1.  2. 
T^l"  ro/  1.  atm.  (gatdu)  ire,  currere.     Cf  /«/,  f  a/. 

TCJ"  ra/-/'    1.  par.  i.  q.  rap'. 

j^  rava  m.   (rad.  ru  sonare,    suff.  o)   sonus.    In.  1.  3. 

H.  4.  20. 
jf^  rav{.  m.    1)  sol.   Rag'.  9.  25.   2)  nom.  pr.    Dr.  2.  21. 
7\ST\  raiini  m.    1)  radius   luminis   (cf  las,   ruc  splen- 

dere).   2)  haben.i.    In.  1.  19.    N.  l'J.  22. 


zona  feniinarum. 

j^|<^r^|  rasdyana  n.  (e  rasa  argentum  vivum  et 
dyana)  meilicamentum.  Wils. :  a  medicine  preventing 
old  age,  and  prolonging  life,  tlie  Elixir  V^itae  of  the 
alchymists.    Hit.  43.  S. 

i^l^l  ras  dld  m.  (ut  videtur,  a  r.  2.  ras  s.  dla)  arundo 
saccharifera.    Am. 

JJ^  rasya  (a  rasa  s.ya)  sapidus.    B'.  17.  8. 

TS^  rah  1.  et  10.  par.  rdhdmi,  rahdydmi.  Relinquere, 
deserere.  rahitd  relictus;  N.18.9:  rahitd  bartr- 
biscdi  'va  na  krudyanti  (kulastriyali).  Pri- 
valus,  orbatus;  c.  instr.  R.  Schl.  I.  70.  35:  patind  ra- 
hild  tasmdt  putran  devl  vyagdyata;  n.47.  17: 
rdrneiia  nagari  rahitd  nd  'tisdbatt!;  N.  16.  19. 
(Wrdhas  secretum  et  cf  gr.  .VA0,  Actf^afCi,',  Aa3'^«, 
v.    gr.  104;     lat.  lalen  ;     lit.  leidmi    vel    leidziu    linquo, 


318 


^  rad  —  JX^ra} 


T/"  rad  1.  par.  findere,  fodere.  —  rad  dare,  in  dial. 
VL-d.  ortum  esst  videtur  e  dad  mutato  d  in  r.  Rgv. 
116.  7.  117.  II.  (Vid.  rada,  radana  dens  et  cf. 
mrad,    mard    inrd,    lat.  rodo,   ros-trum.) 

Tg-  rada  (r.  ra  d  s.  a)  1)  adj.  findens.  G  at.  1.   2)  m.  dens. 

J^Tl  radana  m.  (r.  rad  s.  ana)  dens.    Ara. 

j<i  H^^^fV  radanaccada  m.  (e  praec.  et  cada  tegens) 
labium.    Ani. 

Ttf  rad  4.  par.  rddjdmi,  praet.  mltf.  drandam, 
praet.  redupl.  rardnda,  fut.  aux.  ratsy dtni  et  ra- 
disydmi.  1)  occidi,  perire.  Rgv.-V.  (v.  Westerg.): 
satravali  rdradus  te(=rarandus  <e).  2)  ferire, 
laedere, occidere.  B'att.9.29:  akian  raditum  dribe 
raddd  laiikdnivdsindm  (schol.  hirisitum).  — 
Caus.  raud dydmi  ferire,  laedere,  vexare,  occidere. 
R.  Schl.  II.  81.  3:  b  ar atan  soltasantaptam  b  u- 
ijraK  soh&ir  arandayat;  Rgv.  51.  6:  arandayo 
itit  igvdya  samb  aram  „necasti  propter  (feslum), 
hospitibus  visitandum,  Sanibaram".  (Qi.vad,  vdd\ 
lat.  laedo.) 

7j:y  randra  (fortasse  a  r.  rad  ,  inserta  nasali,  s.  ro)  n. 
cava,  caverna,  fissura.   Meg\  43.  58.  P.  14. 

T^  rap  1.  par.  1)  loqui.  2)  in  dial.  ved.  laudare.  Rgv. 
119.  9:  uta  syd  v dm  mad  umanmaksikd  'rapat 
„etiam  illa  tos  mellifica  apis  laudavit".     (Cf.  lap.) 

Tnr  Top  1.  par.  {gatjdm  K.  gatydm  vade  V.)  ire; 
occidere.  Cf.  ramp,  rarp,  ramb,  sarp  srp; 
lat.  repo,  serpo. 

^^  rab  1.  atm.  (rdbe,  3.  pers.  sing.  praet.  mltf.  pass. 
drambi;  caus.  ramb  dydmi)  c.  d  incipere.  R.  Schl. 
I.  12.  37:  karmdny  &rSb'ire;  Man.  9.  300:  dra- 
betdi  'va  karmdni  ...  karmdny  drab  amdnan 
hi  purusari  srir  nisevati;  B  .  18.  25:  mohdd 
drabyati  karma;  B  att.  15.  58:  akrodi  kumb  a- 
karnina  pisium  arambica  ksitdu.  —  Part. 
drabda  tani  active  quam  passive  usurpatur.  1)  qui 
incepit.    Su.  2.  9.    X  14.    12.    2)  coeptus.    Sa.  4.   5. 


N.  5.  21.     (Simplex  rab   primitive  capere  significare 

videtur,   cf  lab',  gr.  Aau/jftfU),   lat.  ra6/>j ,   v.  praef 

s  am.) 
c.  d  praef.  anu  capere,  accipere,  recipere.   R.  Schl.  II. 

64.  bO:  yadi  mdri  s arispr sed   rdtnaK  sakrd  an- 

varabeta    vd    danam   vd  yduvardgyam  vd  gi- 

v  eyam. 
c.  d  praef  ab  i  incipere.   Mah.  3.  1072'!. 
c.  d  praef. />ra  id.    B'.  18.  15:  karma  prdrabati. 
c.  d   praef.  sam    id.     R.  Schl.  I.  45.  13:    dltydtun    tat 

s  amdrib  i. 
c.  pari  amplecti.     Gita-G.  1.  38:    harim    parirab^ya 

sardgam;   2.  13.  —   Desid.  ampiecti   cupere.    Rag  • 

13.  32:  pariripsamdnaK. 
c.sam:   sarirabd  a    1)  perturbatus.    N.  1.3.   l4.    2)  ira- 

tus,  furens.   Hit.  4.  23.  R.  Schl.  II.  55.  30. 
TT^  ram  l.atm.  interdum  par.   praet.  mltf.  drarisi,  fut. 
iu^.rarisyi  .  1)  se  delectare,  voluptate  frui,  gaudere, 

obiectari.  In.  3.  8:  sa  tina  saha  saiigamya  rimi 
pdrtaK;  5.  60:  citrasinina  s ahitah  ...  rimi 
sa  svargas adani;  N.5.A3:  avdpya  ndriratnam 
...  rimi  saha  tayd;  15.  7:  itdb ydri  ransyasi 
sdrd  am;  B.IO.  9:  tusyantica  ramantica,  Cum 
loc.  rei.  B  .  5.  22:  na  tisu  ramati  budaK.  — 
ratd  delectatus,  laetus,  gaudens;  c.  loc.  N.  5,  32. 
B'.  2.  12.  12.  4.  2)  ludere.  B'att.  6.  15:  md  rarista 
glvitina  nah.  —  Caus.  ramdydmi  1)  exbilarare. 
In.  5.  4:  ramayanti  'va  p  dlgunam;  5,  43:  ta- 
pasd  ramayanty  asmdn.  2)  se  delectare,  gaudere, 
oblectari.  Mah.  3.  11371  :  pivanti  ramay antica.  — 
Intens.  rariram,  in  dial.  ved.  rdram.  Rgv.  91.  13: 
rdrandi  no  hrdi.  (ilih.  rea?nhain  „pleasure";  lit. 
ramit  quietus,  tranquillus,  rim-ti  quiescere,  v.  praef.  d, 
upa,   vi;    gr.  ■/,Di\xa..) 

c.  abi  i.  q.  simpl.    In.  5.  62. 

c.  d  1)  id.  Man.  4.  175.  2)  desinere,  quiescere.  Man. 
2.  73:    virdmo  Sstv    iticd  "ramit. 


jZ  raf  —  i2i|f^*ry  ratupasta. 


317 


paripAlandirt  ...  d  armina  pragdH    sarvd   ya- 

tdvad   anuraiigajran. 
C.  ab  i  'i.  Jtm.  deditum,  addictum,  studiosum  esse,  c.  instr. 

R.  Sclil.  11.67.  13:  katdbir  ab  iragyanli.  —  Caus. 

tingere,  collustrare.   R.  Schl.  I.  38.  21:  tegobir  ab  i- 

r  a  ti  g  i  l  a  m. 
c.  ufia:   uparakta  obscuratus.    R.  Schl.  I.  55.  9:  upa- 

rakta    ivd    "ditya/i;     II.  34.  3:     uparakt ain    ivd 

"ditjam    b  asmacc  annam    ivd  'nalam. 
c  vi  4.  atm.  averti,  alienum,  alienatum  fieri.    Mr. 45.  13 

cir dnurakto  Spi   viragy ati    ganaK;    Hit.  24.   10 

yo     v isvasiti    satrusu    b  drydsuca     viraktdsu; 

27.    16:    mama   kat  dvirakto  Snydsakto    bavdn. 


ruran  pro  raiiran  sicut  rdram  a  ram  q.  v.).  — 
ranitd  n.  sonitus.  Ur.  67.  "infr.  2)  gaudere  (cf.  ram). 
Rgv.  91.  I  1 :  yali  soma  sakyi  tava  rdranad 
diva  martyaK  „Lucide  Soma!  qui  consortio  tuo 
gaudet  mortalis".  (Cf.  dran,  bran,  dvan,  hib.  ran 
„a  squeal,  a  roar",  ranach  „a  squealing,  roaring".) 

2.  j  (Ji  ran  1.  jjar.  ire.  (Cf.  goth. /MiViV  currere,  fluere; 
rinna,  rann,  runnum;  nostrum  renne,  rinne.) 

TtJJ  rana  m.  n.  (rad.  ran  suff.  a)  bellum,  pugna. 
N.  12.  83. 

Tn^  ranf  1.  par.  (tra^e  ;  scribitur  rar)  ire.  Cf.  ran, 
rinv,  raiiib,  rimb. 

T^  ratd    V.  ram. 


c.  sam  tlngere,  coilustrare.   H.4.46.     Pass.:  purd  san-      Tf^  rati  f.  (r.  ram   gaudere,   s.  //)   voluptas.    Br.  1.  22. 


ragyati  prdci;  Mah.  1.  Si-iS:  sandyd  s anragy  at e 
gdrd;    5.  273:    krod  as aiiraktanay ana/i. 


2)  uxor  dei  Ananigi;  dicitur  etiam  rati.   N.  16.  12. 
ypjj  rati    V.   rati. 


c.sam   praef.  anu:    anusaiirakta   deditus.    R.  Schl.  I.       J^  ratnd,  ved.  rdtna  n.  gemma,  margarita.    Su.  1.  12. 


17.  16:    b  artdram   a nusaiiraktd. 


3.  i4.  A.  6.  5. 


1.   TJ"  ra.^  1.  par.  vociferari,  mugire,  ululare.  B'att.l4.Sl:      j^rj^f  ratnadruma    m.    (e    ratnd   et   drurnd   arbor) 


papdta    rdksaso    bumdu    rardiaca    bayaii- 


corallium  (cf.  ratnavrksa  apud  Wils.). 


karam;  14.  5:  santrastd/i   karabd   refu/i  (schol.  J <j| i^ i-| *-| <^  ratnadrumamdya  (e  praec.  s.  ma/a)  vide- 

kara/>d   usfrd/i);    15.  27:   gordscd   'rdtisu/i   si-  tur  significare:  e  coralliis  factus,  coralliis  similis.  A.  10.2. 

vd/i;     Mr.   297.    11:     rafanta/i  ...  vdyasd/i.      Vld.  i C^ «H ^l (H *-l "U   ratnas afig  dtamdya  (fem. -/',  e  ratna- 

sq.  et  raf.  sahgdta  gemmarum  vel  margaritarum  cumulus,   sufT. 

2.   JT"  rat    10.  par.    rafdydmi    (parib  ds ane)    loqui;  maya)    quod   e   gemmarum   vel    margaritarum  cumulo 

V.  sq.  constat.    Su.  3.  l4. 

T^  rai  1.  par.  (bdsane)  loqui.    (V.   1.  et  2.  raf  et  cf.  TJJ   rdta    m.    (ut    videtur,    a    r.  ar    r    s.  ta)    1)  currus. 

germ.  vet.  redion,  redinon;   sax.  vet.  ret/ijon,  ret/iinon  N.  19.  20.     2)  heros.    Dr.  3.  7.   7.  3.      (Lit.  rdtas   rota 

loqui;    fortasse    goth.  ras-da    sermo,    loquela,    ita    ut  :=    nom.  'J^j^^rdt  as;    lat.   rota;    germ.   vet,   rad   n., 

ortum  sit  e  rat/i-da,  mutato  t/i  in  sibilantem  sonoram,  them.  rada  id. ;  hib.  rot/i  id.) 

propter  sequens  d,  gr.  comp.  102;   v.  tamen   vad  et  5y|4-  rat  dnga  (e  rdta  et  diiga  membrura)   1)  n.  rota. 

gr.  comp.  20.)  2)  nomen   avis,   anas   casarea,    „the   ruddy  goose". 

1.  3TTT  '""'•'  1-  P^''-    1)  sonare,   clamare,   inclamare.     In  Ur.  67.  7. 


dial.  ved.  cl.  4.  Rgv.  38.  2:  Arta  vo  gavo  na 
ranyanti  „ubi  vos,  vaccae  veluti,  inclamant?";  10.5: 
sakro  yatd  sutisu  no  rdranat  ,,nt  potens  (ille) 
inter    filios    nostros    resonet".     (Intens.    in    dial.    ved. 


Tjgff]  ra/'in  m.  (a  rdta  s.  in)  curru  praeditus,  cur- 
rus  dominus,  possessor,  curru  vectus.  Dr.  2.  12. 
N.  19.   23. 

Tgjrj^gJ'  ratdpasta    v.   upasta. 


310 


<n-^«s'  -  i^j-^^s- 


TEf   rag^   10.  par.  ril/djrdmi  i.  q.  rak. 

i  J<-  raiik'  1.  par.  i.  q.  roAr. 

T^  ra/ig'  1-  par.  {gatAu)  ire;    v.  raA:. 
T^  raiisa  (r.  raiig  vel  ratig   s.  a)    1)  m.  scena,  circiis. 
N.  .5.  3.  8.    2)  n.  stannum.    Am. 

1.  T^  raiig    1.  .•itm.  (gamane   K.  gatdu  V.)  ire,  cur- 

rere.      Etiam    par.    B  alt.  14.    15:    dvdran    ra- 
raiigaluK;    v.  rak  . 

2.  ^<-  raiig'  10.  par.  {b'dsi)  lucere,  splendere. 

T^  rac    10.  par.  racdydmi  {pratiyatne  K.  krtydm 
V.)  facere,  apparare.    R.  Schl.  11.13.  12:  majrd  'yan 

racito  ingali;    P.  33:    nagaram   mdydracilam; 

Gita-G.5.  10:  sayanan  racayati;  4.  23:  racayali 

cikure  ...  kuruvakakusurnam. 
C.  ti«   id.    Rag'.5.  75:  viracitavdgb  ir  vandiputrdiK 

kumdraH    sapadi    vigatanidraK;    5.    76:    kusa- 

laviracitdnu   kulave.i  aK   (scliol.  A-u  jo/d  iV   vira- 

citafi  krtaK);  Lass. 15.  i9:  sivadds  aviracit dydm 

. . .  Ara/  dydm. 
TjT  ragd  m.  n.  (r.  raiig,  ejecta  nasali,  s.  o)  pulvis.    Ilit. 

33.  l6;    V.  rdgas. 
T^rar  rdgaka  m.  (r.  rarig,  ejecta  nasali,  s.  aka,  v.  ra- 

gatd  albus)  lavator.    Hit.  50.  1. 
Tjra'  ragald  (r.  raiig,  ejecta  nasali,  vel  rd^  correpto  d, 

s.  a/a)    1)  adj.  albus.    2)  n.  argentum.     (Cf.  lat.  argen- 

lum;   gT.doycg,   aoyvpoi;    hlb.  airgiod   argentum;    ut 

videtur,  lilteris  transpositis  e  ragentum  etc.) 
yyjyj]  ra^dnt  f.  (r.  rang  colorare,  ejecto  ti,   s.  ana  in 

fem.)  nox.    Sa.  5.  73.     (Ilib.  reag  id.) 
; ,-j ^i tJ Jfc-I I Si(    ragantcayandta    m.    (noctis     domi- 

nus,     e    raganicaya    \_ragdni-\-  cdya    cumulus, 

ut  videtur  i.  q.   simpl.  ra^an/]    et   ndtd)   luna.    Hit. 

64.  10.      Cf.  nisdpati. 
IjJ^^lc^   raganlmuk'a  n.   (noctis    os,    e  ra^a^n;"  et 

muka  os)  vespera. 


Jrm^rdgas  n.  (r.  rarig  ejecto  ti,  suff.  a.r)  1)  pulvis. 
H.  4.  3.9.   2)  menstrua.   3)  affectuum  impetus.   B'.  3.  37. 

6.  27.  (V.  ragdnt  nox  et  cf.  f^ol\\.  riquis  n.,  them. 
riquisa  tenebrae,  caligo;   v.  ragobala.) 

TjJi^QJrciy  ra gasvald  (.  (i  r d g a s  s.  v a t a  in  fem.)  femina 
menstruans.    Lass.  10.  7. 

75TIS^  ragobala  n.  (e  rdgas  et  bdla  vis)  tenebrae, 
caligo;    v.  rdgas. 

TFjT  rdggu  m.  funis.  N.  4.  L  Etiam  fem.  Man.  8.  299- 
(Cf.  laf.  llgare;    v.  raiig.) 

T^^  raiig  1.  et  <'(.  par.  atm.  rdiigdtni,  rdngi,  rdg- 
ydinl,  rdgyi  (gr.  304)  1)  tingere,  colorare.  raktd 
ruber.  H.  2.  3.  2)  adhaerere,  deditum,  addictum  esse 
(fortasse  primltive  ligare,  cl.  4.  atm.  vel  pass.  ligari, 
cf.  rdggu  funis  et  \.yug  pass.  sgf.3).  Caus.  tingere, 
coliustrare.  Mah.  1.6772;  nrpas  tad  vanam  mahat 
tegasd  raii gaydmds a  sandydbram  iva  bds- 
karaK.   2)  deditum  sibl  facere,   sibi   conciliare.    Man. 

7.  19:  sarvd  raiigayati  pragdH  (schol.  s dnurd- 
gdH  karoti);  Mah.  1.  4009:  pduravdn  s dntanoK 
putraK  pil nranca  ...  rds fratica  rntigaydmdsa 
vrttena;  G26k:  pragd  ratigayate.  (Cf.  rd^;  gr. 
Df(^w,  flVli^w,  'm^^lW,  OV170?;  cum  raktd  ruber  cf.  hib. 
rot,  gr.  00061',  ejecta  gutturali,  mutata  tenui  in  mediam 
sicut  in  070SO?  pro  oy.TOc;;  de  germ.  vet.  rot  v.  rd- 
hitd,   rudird.) 

c.  anu  'I.  par.  atm.  deditum,  addictum  esse.  B.  11.  36: 
gagat  prahrisyaly  anura gy atSca.  Cum  loc. 
Man.  3.  173:  b  rdt u r  m  rtas y  a  b  drydydti  y  6  ^nu- 
ragyila  kdmalaK. —  anurakta  deditus.  N. 22.18: 
utsTgya  ...  anuraktdm  priydm;  R.  Schl.  I.  7.  2: 
anuraktds  ca  rd  gyakdr yesu.  C.  acc.  R.  Schl.  II. 
21.  16:  anurakto  ismi  bdvena  b  rdtaram.  Cum 
instr.  R.  Schl.  II.  1.  10:  anurakt aK  pragdb  iK  (v. 
praef  abi).  —  Caus.  deditum  sibi  facere,  sibi  con- 
ciliare.  R.  Schl.  II.  1.  10:  pragdscdi  'va  'nuranga- 
yan;  Mah.  1.3504:  atittn    annapdndis ca   visasca 


j^ran/i  —  JJ^rag.  315 


1.   'T'^  raiih    l.par.    (seribitur  roft,   gr.  110"')   currere,  elc.  nisi  =  scr.  draAri   eject.i  vocali   radicali  [v.  praep. 

festiiiare.    Batt.  14.  3S:   na   rararihtl  'svakuti-  sam'],  d}.y.Y„  «Af^to,  mutato  0  in  ?.;   v.  Poll.  p.  271.) 

gararn. —   Caus.  concitare.    Rgv.85.  5:  vdge  adrim  c.  abi   i.  q.  sitnpl.    B  .  1.    11:    btsmatn    ab  iraksan  t  u 

marulo  rafihayanlaK  „Marutes!   cibi  caussa  nubem  bavantall;    1.   10:    balain   b'ismdb'iraksitam. 

concitantes".      (Vid.  rdftoj    et    d.  rah,    rak,    railk',  c.pari    id.      Br.   3.    15:     dtmdnam    pariraksasva; 

2.ran,   rang,  raiig',  laiig.)  Dr.  7.  li:  yam   pdndavdH   pariraksanti  sarve; 

2-    Xv^  rarih   10.  par.  id.  Mah.   3.    1hI366:      mahdsenam     putravat    parya- 

J^jOrdrihas    n.    (r.  rah    currere,    s.  as)    celeritas,    ve-  raksala;  Ur.  91.  11  :^  4  «fam  . . .  pariraksitum.— 

locitas.  Reservare.   R.  Schl.  II.  96.  3S:  sisiam  mdnsam  ... 

T37  rak    10.   par.    rdkdj dmi    (^dsv ddane    K.    svdde  sltd    kdkeb yaK  paryaraks ata. 

dpane  V.)  gustare;   adipiscl.     Cf.  rag,   rag ,  lak,  c.  sarn    1)  servare,    tueri.     Man.  7.    135:    safiraksit 

lag,   ras.  sarvatascdi  'nam   pitd   putram    iva.    2)  regere. 

ra^  raktd    v.  rarig.  Hit.  79.   9:    pragdn    sanraksati   pitd.     3)  arcere. 

T^l^   raktdnta    (Bah.    e    raktd    ruber    et    dnta    finis,  R.  Schl.  I.  32.  2:  srotum  iccdvo  yasrnin   kdle   ni- 

extremum)  rubra  extrema,    rubros   angulos  (oculorum)  sdcardu   s afiraks aryrydu. 

habens.    Su.  2.  27.  TW^  raksaka  m.  (r.  raks  s.  aka)  custos.    Hit.  79.  11. 

T^\^J\^l^\^\i\J^raktasmasrusir6ruha{^3\i.e  raktd  XSftTJ   raksana    n.    (r.   raks    s.  ana,    v.    eupb.   r.   94"') 

ruber    et   Dvandv.    smas rusiroruha    [srndsru   -\-  1)  servatio,    conservatio,    custodia,    tutela.     Br.  2.   S. 

sir6ruh.a]  barba  et  capilli)  rubram  barbam  et  rubros  2)  rectio,  gubernatlo,  imperlum.    Hlt.  79.  i2. 

caplllos  habens.    H.  3.  27.  ^t^tArdksas   n.   (r.  raks   s.  as)   nomen   daeroonum   in- 

T^^  raks  1.  par.  interdum  atm.  praet.  mltf.  draksisam.  gentls  magnitudinls  et  roboris,   hominlbus  inlmlcorum. 

1)  servare.    Br.  3.  6:    raksant!   givitam   pituK;  Su.  1.  14. 

Man.  7.  -13:    dpadart  an    danari    raksed    ddrdn  7^[]  raksd    f.    (r.  raks    s.  d)   i.  q.  raks  arxa.    N.  14.  17. 

raksed  dandir  api  I  dtmdnari  s atatari  raksed  M.  26.    Hlt.  50.  6. 

dandir  api  ddrdir   api;    In.  5.  47:  raksyo  iharn  JlTJlfiLw    -rf  raksildr  -tr    m.  (r.  raks    s.  tdr   I  r)  ser- 

putravat   tvayd;    Mah.  2.  2186:  yaso    raksasva.  vator,    tutor,    domlnator.     N.  1.  <1.     Sa.  1.  32.    5.  49. 

2)  custodire,  tueri.  N.3.10:  suraksitdni  vesmdni;  In.  4.   10. 

Man.  7.  105:    raksed   vivaram   dlmanaK;    9.  32S:  J  l^  rak    \. p3T. (ga  lydmK.  s  arparie'y. )ire.  C[.raiik', 

na   rakseyarn  pasun;  Mah.  1.  69S:  gd  raksasva.  ranh,  rik,  ririk,  raii g,  ririg,  raiig  ,  lak  ,  larlk', 

3)  regere,  imperare.    N.  5.  -IS:   raraksa   vasusam-  liiik,  laiig,  larig. 

purrxdri     vasud  dm;    R.  Schl.  II.    73.    12:     rdgyori  1.    TJJ   rag    1.  par.    {sarikdydm    K.    safiki   V.)    i.  q. 

raksitum.     (Cf.  rdg  regere,   unde  raks  ortum  esse  saiik. 

videtur,    correpto   d,    adject.i   sibllante.     Fortasse   gr.  2.  "77]  ''''S  ^O.  ysir.  rdgdydmi  i.  ([.  rak.     (Lit.  ragauju 

ciDy.su:,  «piiETJ^,  lat.  arceo  litterls  transposltls  e  pciKSUj  gusto.) 

40* 


314 


^CiTriyiismat  —  ^n^j\^  jduvardgxa. 


^rs^^j-usmdi  (e  jui/na,  euphonice  pro  jusma,  et  ^TTT/"V«  m-  (r.yug   s.  a)   1)  junctio,   junclura,  con- 

ablativi  signo  /)  pronominis  ^'J"  pers.  ablat.  plur.,  qui  junctio.     Sa.  3.  1.    2)  meditatio,    cogitatio   intima,    in 

in   inltio    corapositorum   thematis    loco    fungitur   et  a  qua  quis  plane  defixus  est.   Sa.  4.  13.   B  .  6.  12.   3)  re- 

grammalicis  tanquam  thema  proponitur;  scribunt  tamen  medium.   Br.  1.  19.   4)  negotium.   N.  15.  6. 

yusmad.      (Cf.   aeol.  vV,U£?  per  assimil.  ex  vTixs.q\  ^-iy[%q-/og^nA:iemo  securitas.  R.Schl.II.53.3.Sa.5. 102. 

goth.  jVta,   correpto  ;«    in   i  [nom. >u.s],   mutato  m  in  JJTfjT^L-*'''^'"  "*•  ^^  f^S"  «■ '")  qu'   'i   int''»''  cogila- 

V,  V.  gr.242.  gr.  comp.  167.  334.  335;  v.  sq.)  tione  yoga  dicta  defixus  est.    B'.  6.  10. 

jrp^/uim/  nom.   pl.  pronom.  ^^"  pers.   in   dial.  ved.  7X\l7l  /<^sya.  (T.jrug  s./a)  aptus,  conveniens.   Dr.  1.  7. 

(Send./iii,  lit./!i.f,  goth./W,  germ.  vet.  iV,  correpto  7J(]^i^  f  o  g  a  n  a   n.   (r.jug    s.  ana)    distantia    aequans 

ju  in  j,  mutato  s  in  r;  v.fusmde  et  gr.  comp.  335.)  undecim  milliaria  anglica,  secundum  alios:  quatuor  vel 


^T^  j  lika  m.  pediculus. 

T^fn  fukd  f.  id. 

?TgT /u/a  n.  (ut  videtur,  a  r.ju  producto  u,  s.  e  a)  grex. 

N.  13.  6. 
^^»H-i    yui asas    adv.     (a    praec.     s.    sas)    gregatim. 

N.  12.  9. 
jrrorgrT  jil/i^a  f.  jasminum  auriculatum.    Ur.  69.  13. 

^r^/""    V-  /"''«"• 

jrnyupa   m.    columna   sacrificalis.    Rag.  1.  44.   R.  Schl. 

I.  13.  33. 

IJ^  yus  1.  par.  {hinsdyam  vnde)  ferire,  laedere,  oc- 
cidere;  v.  ^f/i.  (Cf.  slav.  lOVX  juchu,  Schleicher 
p.  138.) 


quinque  milliaria  anglica. 
iJISiWrfl^    -ff    yogayitar    -tr    m.    (r.  yug    cl.   10, 

s.  tdr   I  r)  qui  jungit,  conjungit.    Hit.  53.  22. 
qriTR  -\^y6dd'd'r  -dr   m.{x.yud   s.  idr   l r)  pugna- 

tor.   N.  12.  51. 
Jfjy /dda  m.  (r.yud    s.  a)  pugnator,  miles.    Dr.  8.  3S. 
qrfvTJn  / oV'( n  {r.yud    s.in)  pugnans.    A.  10.  36. 
7J]J7^yo'ni  m.  f.  (r.yu  s.  ni)  uterus,  vulva;  transl.  origo. 
7Jf\rj[T\Y\  yosarid  f.  (fortasse  a  r.yu  jungere,  adjecta  sibi- 

lante,  s.  ana  in  fem. ;  ita  yosd  suff.  d,  yosit  suff.  it\ 

cf  lat.  uxor   pro  juiror,  con-jux)   mulier,   femina,   in 

dial.  ved.    Lass.  99.  S. 
7\]m  yosd   f  (v.  praec.)  id.   Am. 


7m  yusd  m.  n.  jus  pisinum;   'SVils.:    „pease  soup,   pease  T^Yj^yosit  f.  (v.  yosand)  id.    Su.  3.  12.  Rag  .  3.  19. 

porridge,   the   water  in  which   pulse  of  various  kinds  ^\^t;j^  ydugapadyena   adv.   (instrum.    ab    obsoleto 

has  been  boiled".      (Lat.;(Ji,  jdris  e  jiis-is;  slav.  10^^  subst._/duo>a/?arf/a  a  yugapad  S.ya)  i.q.yuffapad 

jucha  jus,  jusculum.)  q-  v.    Dr.  1.  4. 

^fq- //na  adv.  et  conj.  (instrum.  relativi)    1)  ubi.   Dr.  8.  jffj^r /""•''  ^TZ"/'*"^    I.  par.   (sambande)   conjun- 

33.  56.   2)  quo,  quorsum.    Su.  3.  29.    3)  ut.    N.  15.  b.  gere,  conglutinare;   cf./u. 

'rtn  yes   1.atm.  (prayatne  Y^.  yatne  V.)  anniti,    ope-  ?7J^J7 /"" '""«    n.   (a   yuvan    juvenis,    S.  a)    juventus. 

ram  dare;    cf. /«.s.  R-  -•   ^3. 

^l^  yoktra  n.  (r.yug  jungere,  s.  tra)  vinculum,  liga-  STIclH»;^  yduvanasta  (e  praec.  et  sta  qui   est,  stat) 

men,  praecipue   lorum    jugale.  pubes.    Sa.  1.  22. 

"^i^^^joktray  (denominat.  a  praec.   s.  a/,   v.  gr.  520)  ?J|C|^I56)  yauvardgya  n.  (a  yuvardgan  q.  v.,  s./a) 

amplecti;  bdhubydm  brachiis.   H.  4.  56.  regui  hereditas,  regni  successio.   Sa.  7.  12. 


gjLJ"^  -  ^di\Myuvardga. 


313 


2)  adjungerc,  aiinectere.    A.o.  15:  gj-drn...  gAndlvS  c.  pra    desld.   pngnare   velle.    Dr.  5.  8:    yali    pdnda- 

samayo  gayat.  3)  instruere,  c.  inslr.  rei.  Mah.  1.6'i7i:  vdbjrdm  ...  prayuyutsas  i   tvatn. 

gdnd^arvyd    mdyaye   'cdmi  safiy6gay itum   ar-  c.  prali  par.  atm.   c.  acc.  impiignare  aliquem.    B'.  2.  h. 

gunarn.    4)   emittere,    conjicere,    jaculari    (sagitlas).  Mah.  1.  1703. —   Caus.  id.   Mah.  1.  7ll6:   ko   duryn- 

Mah.  3.   Sl6:   prag  ridstrari   samayogayam.  rianari    saktaH   pratiy  6d  ay  itum. 

3.  TITX  yug  10.  atm.  {nindi)  reprehendere,   viluperare;  c.  sam  atm.   c.  acc.   inipugnare.    Mah.  1.  3177.  —  Caus. 
""  *^spernere.  id.    Mah.  1.  7098. 

4.  Sfjl  /u^  adj.  (nom./uAr)  junctus,   conjunctus,   in  flne  2.  JS^Ji^yud    f.  {t.yud)   pugna.    In.  1.  35.     (V.  x.yud.) 

conipp.    A.  4.  32.      (Cf.  X^&^..  con-jug,  conjux.)  ^yj(f^  yud  iJ l  ira    m.    (e    loc.yudi    et    stira    firmus, 

nTI  yut  l. ilm.  (b'dsane  K.  dfptdu  \.)  splendere.    (Cf.  V.  euphon.  r.  80  annot.)   nom.  pr.   natu   maxirai   Pan- 
o    "^ 

dyut,  gyut,  gut;   hib.  iudh  „a  day",  an-iudh  „to-  davorum. 

day",  an  =  scr.  ana\   iodhna  subst.  „brightness,  pu-  JJV.q^/udmo  m.  {r.yud    s.  ma)  pugna. 

rity";  adj.  „clean,  pure,  undefiled".)  TJ^fJf  yup  4.  par.  {vydkulatvi  K.    vimohe  V.)    pertur- 

JJ^  yudd'a  n.  (r.yud'  s.ta)  pugna.    In.  2.  4.  bare,    violare.     Rgv.-V.  (v.  Westerg.):    yat    tava 

1,   {Ty"  yud    4.   atm.    interdum    par.    (fut.  aux.  y6tsye,  darmd  yuyopima.      (darmd  =  darma    a    dar- 


praet.  mltf.  dyutsi)    pugnare.    B  .  11.  34:  yud- 
yasva;    Dev.  2.   42:    ayutdndri   satdifi   sadbir  ... 


man   n.    i.  q.  ddrma;  yuy6pima    pro  y uyupima. 

Cf.  rup.) 

yuyudc  rarie;  43:  yudde  tasrnin  ayudyata;  i|^(-4^|  yuyutsd  (3  yuyuts  desid.  r.  j^uti  s.  d)  pugnandi 
Mah.  1.    177:    na  yotsye;    3.   15172:   y  otsyanti  .. .  desiderium.    A.  5.   25. 

satrub'is  tava.  Cum  acc.  impugnare.  Mah.3. 15175:  ^J^^^^  yuyutsii  (a  yuyuts  desid.  r.yud  s.  u)  pugnandi 
yotsyati  kisavdrgundu.     Pass.impers.  Hit.96.13:  cupidus.    A.  10.  33. 

yudyati  buvi  rndnav  dih.  —  Caus. /orf  a/dmi  'fj^  yuva  thema  pronominis  2''"  pers.  in  du.;  v.  gr.  242. 
1)  pugnare  jubeo.  Man.  7.  193:  dlrgdl  iag  unscdi  JJcfffT  yuvat!  f.  (ab  obsoleto  yuvat  signo  fem.  l) 
'va    nardn    agrdnikesu   yddayit.     2)   impugno,  femina  juvenis,    a   decimo    sexto    usque   ad   tricesimum 

cum  acc.  Mah.1.3190:  y6d'aydricakrire   surdn;  2.  annum,  virgo  nubilis,  virgo  matura.    Sa.  2.  4. 

2\20:  md  yuyud'6  b'drata  pdridaveydn.  —  Desid.  jf^T]  /uron  (ut  videtur,  pro  dyuvan  abjecto  d,  a 
yuyutsi    pugnare     volo.      Mah.  4.    1252:     kirnart  an  t.  div  \e\  dyu  splendere,  sicut  yut  =:  dyut;  v.ogas. 


na  yuyutsase.  (Hib.  iodhna  ,,spears,  arms  ,  V. 
dyuda;  iodnach  ,,valiant,  warlike,  martial";  iodh/an 
„a  hero";  gr.  VT-!J.ivYi,  VT-uiv  e  v&-  sicut  e.  c.  TTf- 
TTiiT-IJ.ai  e  TTETrEiS^-iuaj.  Huc  etlam  trahi  possent 
anglo-sax.  gudh  (.,  island.  vet.  gudh-r,  gunn-r  m.,  germ. 
vet.  gund  f.  pugna,  nisi  pertinent  ad  han.) 
c.  d  par.  c.  acc.  impugnare  alqm.  Dr.  5.  7:  kruddam 
dyotsyasi  gisryum.  —  Caus.  id.  Mah.  3.  15054: 
dy6di/dstu  g  a  n  d  a  r  v  d  fi  s  u  c  ir  an  s  6  d  ar  di  r 
mama. 


In  casibus  debilissimis  yun,  km.yuni  vel  yuvati  ,  v. 
gr.  comp.  131)  juvenis.  Dr.  2.  9.  N.  12. 123.  (Lnt.  juveni-s, 
adjecto  /,  jun-inr  =^  correptae  forniae_;un;  Vit.  Jauna-s 
juvenis;  slav.  yunu  juvenis,  yuno.f/i  juventus;  anglo-sax. 
iung,  iong,  g^eong-  juvenis;  ^oth.  jung-s ,  t\icm.  junga, 
cLscr. yuvaka  c yuvaiika,  lat.  juvencus ;  cambro-brlt. 
ieuanc,  ieuant  juvenis,  iau  junlor,  ieuav  natu  minlmus.) 
^ Qj j I j|  yuvardga  m.  (juvenls  rex,  a  praec.  et 
rdga  rex  in  fine  composs.)  princeps  juventutis,  heres 
regnl. 

40 


313 


m^y^g' 


nijoksyi  ihafi  sud^vam;  R.  Schl.  I.  54.  l6:  ni- 
yuhksva  mdrn.  —  nifukla  jussus.R. Schl.I.l4.3'l.35. 
VJd.  ni/oga. 

c.ni  praef.  t'j  mandare,  jubere.  Mah.  1.  4l52:  kAryi 
Ivdti    viniyoksydmi. 

c.  ni  praef.  sam  id.    Mah.  1.  2500. 

c.  nis  praef.  vi  emittece,  conjicere,  jaculari.  R.  Schl.  II. 
23.  37:  vinirydksydmy  ohan  vdndn  nrvdgiga- 
gamarmasu. 

c.  pra  1)  Jungere.  R.  Schl.  I.  17.  \h:  ydnina  ...  go- 
biK  svetdiH  prayukteiia.  1)  adhibere,  applicare. 
Man.  2.  159:  vdkcdi  'va  madurd  siaksnd  pra- 
yogyd  darmam  iccatd;  8.  130:  esu  sarvam 
apy  elat  prayungtta  catust ayam  (^dand am^. 
3)  emittere,  conjicere,  jaculari  (sagittas).  A.  4.  26: 
nd  ^hnn  divydny  astrdni  .  .  .  mdnusesu  pra- 
yoksydmi;  Rag .  7.  58:  prdyuiikta  rdgasu  ... 
gdnd  arv am  as tram;  Mah.  1.  6734:  sdpali  pra- 
yukto  iyam  mayi  tvoyd.  4)  dare.  Rag.ll.  5: 
dsisam  prayuyuge  na  v dhinim  „benedictionem 
dedit,  non  exercitum";  R.  Schl.  I.  13.  38:  kdusalyd- 
ydU  ...  prdyunganta  tadd  "sisafl.  5)  jubere. 
B  .  3.  36:  kena  prayuktd  Syam  pdpan  carati. 
6)  facere.  In.  5.  19:  gurupugdm  prayuktavdn; 
Man.  2.  248:   prayungdno   ignis us rusdm. 


2.  rj"sT/"#  lO.par.  1)  jungere  (equos,  currum).  N.8. 19: 
asvdn  yogayitvd  mano  gavdn;  19.  18.  19.  20; 
R.  Schl.  II.  82.  31:  ayuyu g ann  usfrakardn  ra- 
t  diisca  ndgdn  haydns  cdi  ^va.  2)  conjungere,  in- 
struere.  Man.  1.  26:  dvandvdir  ayo  gayacci  'mdfi 
suk  adufik  ddib  ifi  pragdfi;  7.  218:  vis  ag  ndir 
agaddiscd  ^sya  sarvadravydni  yogaySt;  Mah. 
1.  3582:  tapasd  yogya  defiam.  Donare  aliquem 
aliqua  re.  Mah.  1.6477:  jo  ripun  y  6  gayit  prdndiK. 
3)  adhibere,  praeficere,  cum  loc.  rei.  Mah.  2.  1290: 
b  aksyab  6 gydd  ikdresu  dulis dsanam  ayoga- 
yat.  4)  emittere,  conjicere,  jaculari  sagittas.  A.IO.  35: 
divydny    as tr dny   ayo g ayam. 

c.  d  praef.  sam  conjungere,  instruere.  Mah.  1.  7200:  na 
tad  danur  inandabalena  sakyam  mdurvyd 
s  amdyo  gayitum. 

c.  ni  1)  mandare.  R.  Schl.  I.  38.  10:  agnin  niyoga- 
ydmdsufi  putrdrtam.  2)  ducere,  dlrigere,  impellere, 
c.  loc.  rei.  Br.  3.  11:  mdnca  darme  niyogaya; 
B  .  3.  1:  karmani  gore  mdn  niyd gayasi;  3.  36: 
baldd    iva    niy6 gitafl. 

C.  ni  praef.  vi  1)  adhibere.  Hit.  20.  19:  tan  tatra  ni- 
yogayet.  2)  imponere,  committere  alicui  negotium, 
c.  loc.  pers.  Man.  7.  226:  sarvain  etat  tu  brtyisu 
viniyo  gayi  t. 


c.pra  praef.  x'i  disjungere,  privare,  c.  instr.    R.  Schl.  I.        c.  ni  praef.  sam  mandare,  cum  acc.  pers.   Mah.  2.  1291- 
22.   8:    viprayukto    hi   rdmena;    II.  53.  20:  mayd  R.  Schl.  I.  38.  23. 


...  viprdyugyata   kdusalyd;    N.  15.  l4. 
c.  pra  praef.  sam  conjungere.    Mah.  1.  4475. 
c.  vi  disjungere,  privare,  cum  instr.  vel  abl.   N.  15.  13: 

tayd  mando  vyayu gyata;  Man.7.  46:  viyugyati 

Zrtadarmdbydm;    Mah.  3.   10924:   enam  ...  viyu- 

nagmi  difidt, 
c.sam  conjungere.    In.  1.  2.     Instruere,  cum  instr.  rei. 

R.  Schl.  I.  1.  21:  rdinam  , . .  y duv ar d gyi na  saA- 

yoktum   diccat. 
csam  praef.  vi  disjungere,  privare.    Man.  2.  80. 


c.  pra    facere,    exercere.    Man.  3.   112:    dnrsafisyam 

p  r  ay  6  g  ay  a  n. 
c.pra  praef.  Jom  conjungere.    Mah.  3.  1153:  sarnpra- 

yogya   viyogya. 
c.  vi  disjungere,  privare,  c.  instr.  rei.   Rag'.  9.  66:  tdn 

(camardn)     viydgya    sadyaH     s  ilabdlavya ga- 

ndifi.      Solvere,    resolvere.     Mah.  1.   6225:   prdndn 

viyo gayan    (v.  muc). 
c.  sam  1)  jungere  (equis  currum).  Mah.3.  11762:  ratafi 

sany  6 gay&mdsur      gand  arvdifi      (=    haydifi). 


m^j^s- 


311 


12:  j-ogati  yungy&t  cogitationem,  anlmi  collectio- 
nem  inlendat;  15:  yun^ann  dtmdiiarn  colligens, 
■  ntenJens  animum  (schol.  samdhitan  kurvan).  — 
yuktd  intentus  mcditationi,  defixus  in  meditatione. 
B.  6.  \k.  o)  cogitare.  Sa.  5.  6:  tam  muhurtan 
ksanan  vcldn  divasanca  yuydga  ha.  —  Pass. 
1)  jungi,  conjungi,  instrui;  alligari  (v.  supra).  2)  cum 
loc.  convenire,  congruere,  aptum,  idoneum  esa  alicui 
rei.  B.  17.  26:  prasaste  karmani  tatd  sac 
c abdali  pdrta  yu gyale;  Rag  .  18.  4l:  sabdoma- 
hdrdga  iti  .  .  .  tasmin  yuyugc;  Sa.  3.  10:  na 
madvid  e  yugyati  vdkyain  idrsam  (metri  causa 
termln.  par.).  yuktd  convcniens,  aptus,  idoneus. 
Sa.  3.  12.  4.  7.  H.  2.  29.  3)  c.  dat.  se  dedere,  applicare 
alicui  rei.  B  .  2.  38:  yudddya  yugyasva;  50:  yd- 
gdya  yugyasva.  —  In  dial.  vcd. /u^'  etiam  cl.  l"'^m 
sequitur,  e.  c.  Bgv.  82.  I.  (Cf. /u;  lat.  yung^o,  conjux, 
jugum;  gr.  ZTF,  ^svyvv;J.t,  i^vyov ,  ^vyc;;  Ih.jungiu 
jugum  impono,  junga-s  jugura;  slav.  igo ,  \.  yuga. 
Huc  etiam  traxerim  goth.  liuga  nuheo,  liugailh  nuhet 
=  s.cr.  yogayati  [v.  yug  cl.  10  et  gramm.  comp. 
109°'.  6]  mutata  semivocali  /  in  /,  y.ydki-t,  ser- 
vata  media  contra  generalem  legem,  slcut  e.  c.  in  BUG 
=    l.b'us.) 

c.  anu  1)  interrogare.  Man.8.  79:  sdksinafi  ...  anu- 
yungita;  8.  259:  iiiidn  apy  anuyungita  (sdksi- 
nafi);  Rag  ■  5.  1S:  kiii  vastu  vidvan  gurave 
pradeyam  ...  iti  tam  anvayuiikta.  2)  jubere. 
Mah.  4.  105:  yad  yad  bartd  'nuyuiig ita  tat  tad 
^vd  'nuvartay et. 

c.  ab  i  1)  i.  q.  sinipl.  sgf.  3.  abiyukta  in  cogltatione 
defixus.  B  .  i).  22.  2)  aggredl,  Impugnare,  offendere, 
conturhare,  perturhare.  R.  Schl.  H.  10.  27:  kend  'b'i- 
yuktd  'si  kena  vd  'si  vimdnitd;  Man.  8.  50.  183. 
Y\i.  ab  iy  6 ga,    abiyoktdr, 

C.  d  jungere  (equos).  Mah.  1.  79''lS:  turagdn  kecid 
dyungan. 


C.  d  praef.  ja/n  COnjungere.  N.  25.  8:  damayanlyd 
s  am  dy uiiktam. 

C.  ut:  udyukta  cxcitatus.  R.  Sthl.  I.  1:  surpana- 
kavdkydd  udyuktdn  s  arvardks  as  dn. —  Caus. 
excitare.    Mah.  5.  70:   baldny  udydgayantu   na/i. 

c.  upa  atm.  1)  jungere  (equos).  Rgv.39.6:  upo  ratisu 
prsattr  ayugdvaiii  (pro  ayufigdvam)  „-<ie\\\zvX\& 
maculatas  corvas  junxistls".  2)  slhl  adjungere  aliquem. 
Dr.4.  19:  na  vdi  prdgiid  gatasrtkam  b'artdram 
upayungate  \yungdnam  upayungita  na  sri- 
y  aU  praksayc  vnset.  3)  sihi  assumere,  suum  faccre 
allquid.  Man.  8.  •lO:  ddtavyan  sarvavarnib'yd 
rdgnd  tdurdir  hrtan  danain  I  rdgd  tad  upa- 
yungdnas  cdurasyd  "pnoti  ki/visam.  4)  adhl- 
Lere,  utl.  Mah.  3.  12739:  yaccdi  'va  dravyam  upa- 
yugyati;  Rag  .  8.  2l:  gundn  sad  updy  uiihta.  — 
upayukta  utllis.  Hit.  98.  l4.  o)  convertere,  impen- 
dere,  collocare.  Mah.  2.  1223:  iccdmi  tat  sarvam 
{danam)  ...  upaydktun  dvigdgrebyd  havya- 
vdheca.  6)  consumere,  edere.  Mah.  1.702:  b  diksyan 
nd  'paydktavyam;  '09:  ndi  'lan  nydyyam  payit 
upayokluiii;  3.  57:  anndni  upayo  ksydmahe 
vayain.  Etlani  par.  Mah.  3.  6221:  upaydk.iy  al  i; 
12110:  up  ay  6  k  sy  d  m  i. 

C.  ni  1)  alllgare.  R.  Schl.  I.  13.  31:  niyuktds  tatra 
pasavaH  2)  coercere.  R.  Schl.  I.  2.  92:  catur- 
varnyaiica  loki  Zsmin  svi  svi  darmi  niyoks- 
yati.  3)  ponere,  collocare.  In.  5.  k2:  gurustdni 
na  mdii  vira  niyoktun  tvam  ihd  'rhasi;  Br.  2. 
l'l:  kal  am  ...  imdm  bdldm  andgasam  pitrpdi- 
tdinahi  mdrgi  niyoktuin  aham  utsahi.  4)  ad- 
hihere,  utl,  cum  locat.  rei.  Man.  1.  2S:  yan  lu 
karmani  yasmin  sa  nyayuiikta  prat  amam 
prabuU;  7.  62:  niyungita  surdn  ...  sucin  dka- 
rakarmdnti  btrun  antarnivi s ani;  8.  9:  ni- 
yungydd  brdhinanati  vidvdnsaii  k&ryadar- 
sani;  R.  Schl.  1. 1.  92.   5)  mandare,  jubere.  N.  18.  15: 


310 


7j\^^yavai>t  -  g^jw^. 


pore,    antecedeiite   na,    sequente  taval.    Hit.  42.   7:  '^^  yuktd  wyug. 

ekasya    duJikasya    na    ydvad    antah    gaccdmi  TJ^  J"S'^    "•   {T.jrug    jungere,    S.  a)    1)  par.    N.  14.  25. 

...  tdvad    dvitiyan    s  arnup  ast  itam    me\    43.   12.  2)  raundi    aetas.     B  .  8.    17.       {hzi.  jugum;    gr.   C^Vycv, 

5)  quum,    de   tempore,    sequente   tdvat.    Hit.  12.  1.  ^u^c?;  goth.ytiA  n. ,  them.  juka  jugum;  \\l.  junga-s  ju- 

43.   21.    Up.  34.   Lass.  6.  IS.   7.   1.    16.  2.    6)  donec.  gum;  slav.  igo  n.  id.) 

N.  14.  6.    7)  nunc.    Sak.  8.  3.    45.  13.    Ur.  15.  1  infr.  ^i\'J'f,   yugapad  adv.  simul,  una.    B'.  11.  12.    A.  3.  22. 

8)ut,  dafs.  BM.22.^.10.  17.  (Cf.gr.l^ac?,  gr.  c.  352.)  Rag\  4.  15.    5.68.     {Ci.  ydugapady^na.) 

■^[^■^yavant  adj.  (v.  gr.  259)  quantus,  quot.  B.2.4b.  i|j|V)|^  yugamdtra  {t  yuga  et  mdtra  q.v.)  in  initio 

Br.  1.  S.  comp.  commodum,  commodo,  tantum  quod,   proxlme. 

iildTji  /ijaksu  (a  yiyaks  desid.  r.  ja^  s.  u)  sacrificare  Sj.  4.   10:   yugamdtrodite    surye. 

cupiens.    Rag'.  13.  3.  UiiVi  J"Sjra  {t.  yug  s.  ya)   1)  ra.  jumentum.   Rag.  5. ''i9- 
1.  tj"  ju  2.  par.   et  9.  par.  atm. /ii'um/  (gr.  309),  yu-  2)  n.  vehiculum,  currus.   N.  17.  9. 

ndmi,yune.    Conjungere.  ju^a  conjunctus,  prae-  ?7^  j-u/i  »•   i.  par.  (rar^one)  relinquere.     €.(.  guHg. 

ditus.      N.   12.    2:    vanam    ...    mahis arksagandir 

,  c         ,  ,  .  A  ^£5  J'"c    1.  par.  i.  q.  puc,    muc. 

yutam\l2.i0:laksmyastityacaparayayuta.  o*^ 

(Cf.  yug.     hai.  Jumentum ,  fortasse  etiam  jils ,  juro  ab  1.   TJ^'^  yug  7.par.  atm.  1)  jungere,  conjungere.  Dr.4.2l: 


obligando;  huc  etiam  traxerim,  juvare,  ita  ut  proprie 
significet  se  adjungere  alicui;  forraa  pertinere  vide- 
tur  ad  scr.  caus.  ydvdydmi;  lit.  jait-tis  bos  tanquam 
jumentum,  jus-mi  vel  jus-u  cinctus  sura;  gr.  C,<j:vv\j-y.l, 
^w^TW  [i^  =:  scr.  j,  V.  gr.  comp.  19,  w  =  scr.  du  ab- 
jecto  u];  cf.  Pott.  1.213;  cambro-brit.  ieuad  „a  putting 
in  a  team ,  a  yoking",  ieuaeth  „a  yoked  state",  ieua^v 
,,to  put  in  a  team,  to  yoke".) 

C.  d  i.  q.  simpl.  N.  12.  39:  vardharks amrgdyutam; 
65:   J dk  dmrgagandyutam. 

c.  pra:   prayuta   n.  mlUio. 

c.  sam   i.  q.  simpl.    Sa.  5.  33:  niyamena  s anyutdK. 

2.   JT  yu  10.  par.   arcere.    Rgv.  5.  10:  yavayd   {■=  ya- 

vaya)    vadam;    Rgv.-V.    ( v.  Westerg. ):    visvd 

•Ssmad    duritd    ydvayantu.      In    dial.   ved.    etiam 

cl.  3.   par.    Yagurv.   (v.  W^esterg.) :  yuyddy   asmag 

guhurdnam   enaK, 

c.  apa  cl.  3.  par.  in  dial.  ved.  arcere,  repellere  (proprie 
disjungere).   Rgv.  92.  11. 

c.  vi  cl.S.par.  privare  (disjungere)  in  dial.  ved.  Rgv. 39.S: 
vi  tan  yuyota   savasd  „eum  private  cibo". 


vdky dir  v dkyuni  yurigati  (sic  cum  ed.  Calc. 
^xo  yo gatt  cl.  1  legendum  csse.  videtur);  N.  12.  89: 
dtmdnan  srey as d  yoksye.  Jungere  currum  equis 
etc.  vel  Jungere  equos  etc.  curru.  Mah.3. 11761 :  j^u^- 
yatdm  {ratati);  3.  13035:  y oksyanti  duri  de- 
nukd/i;  RgV.  14.  12:  yuiiksva  hy  arusi  rate 
„junge  utique  impigras  currui  (equas)".  Se  conjungere 
matrimonio  cum  aliqua  (atm.).  Mah.  1.  4421:  tayd 
...  yuyuge.  Instruere  aliquera  aliqua  re.  R.  Schl.  I. 
9.  6S:  bogdir  enafi  yuyoga;  Mah.  1.  79S2:  Idm 
dslrbir  yungata.  Alligare.  A.  11.  5:  kiriiam 
me  svayam  indro  yuyoga.  —  yuktd  junctus,  de 
curru.  N.  19.  20.  Praeditus.  H.  4.  S:  te  gasd  yuktaK. 
2)  injungere,  adhibere,  praeficere,  c.  loc.  rei  (v.  praef. 
ni).  Mah.  2.  1290:  tdn  sarvdn  ...  yuyoga  sa 
yat  dyogam  ad  ikdresu.  3)  emlttere,  conjicere, 
jacularl  sagittas.  Mah.  3.  12309:  md  yurikJva  div- 
ydny  astrdrtu  4)  dirigere,  attendere,  intendere,  ap- 
plicare,  colligere  (cogitationera,  mentem,  animura,  aiit 
expresso  aut  omisso  animi  nomine).  B  .  6.  lO:  yungita 
...  dtmdnam  {scho]. yun gita  samdfiitaii  kurydt); 


Tmy^ga  —  7Jj;3f^jrd'vaL 


309 


c.  nis  exire.   R.  Sclil.  II.  68.  7. 

c.  pra    1)  progredi,  ire.    N.20.  2.  Al.  Dr.  6.  25.  N.  14.  y. 
15.  1.   2)  praelerire,  de  tempore.   IJp.  21:  pra/d/d/i 
sapta  vds ard/i. 
C.  sam   L  q.  simpl.    B.  2.  22:  s arlrdny  anydni  san- 

ydti   delfi. 
C.  sarn  praef.  anu  id.    Mah.  3.  10091:  tirtdny  anydny 
anus  aiiydhi. 
JJJJJ /dg-a  m.  (r.ya^,    primilive  _/ag-,   s.  a)  sacri6ciuni. 

Rag'.  8.  30. 

Jjy^/iSc'  1.  par.  atm.  poscere,  rogare,  petere.    N.  23.  4: 

ydcate    na    galan   deyarn;     Sa.  1.  28:  yduva- 

nastda   tu   tdn   drsfvd  ...  aydcyamdndnca  va- 

rdi/i.  —   Cum   acc.  pers.  et  rei.    Man.  3.  25S:  ydcete 

'mdn    vardn   pitrn;     R.  Schl.  II.  107.  5:    aydcata 

narasrestan    dvdu    vardu.      £tiam  cum  abl.  pers. 

Br.  3.   17:  y dcamdnd/i  pardd   annam.  —     Orare, 

supplicare.    Dr.  8.  h6:  b  drydvihart d  vdiri  ya/i  ... 

ydcanidnd  ipi   s angrdrne    na  molct avy a/i. 

C.  pra    i.  q.  simpl.    Mah.  3.  S7S0:    p raydcdrno    varan 

tv  d rn. 
c.  pra  praef.  sam  id.   Mah.  3.  8696. 
c.  sam    supplicare,    obsecrare.     Mah.  3.  8S37:    tam  ... 
putrdrtari    s arnaydcata. 
i||xHV)|  ydcand    f.    (T.ydc    s.  ana   in    fem.)    precatio, 

obsecratio,  supplicatio,  sollicitatio.    R.  11.  7S. 
H\^\  ydctid  {.  (r.ydc  s.  nd,  v.  euph.  r.  93)  id.  Hit.Sl.S. 
^\\r\^ydgtn  (r.yag  s.  in)  colens,  venerans.   B.9.  3l. 
ZIl5lM»~TT  y&gnasent  f.  (patronym.  A  yagnasena  s.  a 

in  fem.)  nomen  Dr.iupadiae. 
J^Y^^f^  ydtand   f.  (a   caus.  T.yat   s.  ana   in    fem.)    tor- 

mentum,  cruciatus.  Man.  12.  17. 
Zjrrl^ I M  y dtaydrna  (Bah.  e  ydtd  praeteritus  et  yama 
q.  V.  praeteritam  vigiliam,  vel  praeteritas  vi- 
gilias  habens)  vetustus,  corruptus(de  cibo).  B'.  17. 10. 
Jff^/d/u  m.  (a  r.  yd  s.  unad.  tu)  1)  viator.  2)  daemonum 
genus  (Wils. :  a  demon,  a  goblln,  an  imp  or  evil  spirit). 


<yin''-TI»T  yiitud  dna  m.  (e  praec.  et  ddna,  quod  seor- 

suui   non  invenitur,  i  t.  d  d  s.  aiia)  I.  q.  praec.  sgf.  2. 

A.  10.  52. 
JJTtTTT  ~r[  y^^<^''   -'/   f.    (ut    videtnr,   a   r.yam,   ab- 

jetto  ///,  producto  «,  s.  tdr  tr,   v.yam  praef.  upa  in 

niatrimonium  ducere)  mariti  fratris  uxor.   Am.    (Polon. 

jatrciv  [ya/i/reiv]  fratrls  uxor.) 
l\\-^\  y<^'rd  f.  (nd.yd  suff.  tra  In  fem.)    1)  itus,   iter. 

Rag.  18.  15.  17.  56.   2)  victus.   N.  18.  11.  B'.  3.  8. 
?IT2Tl(iSW4  ydt  dtatya  n.  (»  yat  dtatdm  s.  ya)  veritas. 

Ilit.  130.  7. 
iXyd^  Ir*-^  y ^t  ''  tmya    n.   (a  yat  dtman    [^yatd  +  dt- 

mdn^  s.ya)  natura,  Indoles.  Rag .  10.  25. 
iWt^.Uyddas  n.  Lestia  aquatills.  B'.  10.  29. 
H\i.iii[^ydd/s  m.  f.  n.  (v.  gr.  263)  qualis.  B'.  13.  3.     (Gr. 

i^A(>-,  V.  gr.  conip.  41.^.) 
ijl^i!!  yddrsa    (fem. -?,   v.   gr.  263)    id.     Mah.  3.    1370. 

(Gr.  riXiKog,  v.  gr.  conip.  415.) 
JffJJ  ja/ia  n.  (r.  y  d  s.  ana)    1)  itio,  incessus,  ingressus, 

cursus.     Dr.  8.   18.    N.  18.    6.     2)  vehlculum,    currus. 

N.  7.  9.    17.  21.  23.      (Cf.   lat.  ;a/;ua.) 
i|lCjr-l  ydpana  n.  (a  caus.  T.yd  s.  ana)  actlo  faciendl  ul 

eat,  transeat.  /cd/aydpana  temporis  profuslo.  IIit.54.3. 
<y  1 4-1  ydma  m.  (T.yarn  s.  a)  vigilia,  quae  tertiam  uoctls 

partem   complectl    videtur,    appellatur   enim    nox   tri- 

ydmd  tres   vigillas    habens.    Up.  44. 
2J|4_|r-|    ydmana    m.     (r.  yam    s.   ana)    dual.    gemiui. 

H.  1.  3S.      C[.  y  arna,  yamaga. 
^jj^cfi  ydmi/ca  (a  ydrna   s.  ika)   vlgilias   spectans.  — 

ydmi/ca/i  purusa/i   vigil  nocturnus.    P.  18. 
tjlf^r^l   ydmini    f.    (a   yd'ma    s.   in    in     fem.)     nox. 

Rag\  15.  13. 
ZHimriydyin   (r.  yd  s.  in  inserto  y   euphonico)    iens. 

N.  22.  9. 
^lc^rL  ydvat    adv.    et    conj.    (acc.    neut.    a   ydvant) 

1)  quatenus.    Sa.  5.  19.    2)  quam  diu.    N.  5. 33.  14.16. 

S;i.  5.  87.   3)  quoties.    B'.  13.  26.   4)  dum,   quo  tem- 


308 


TjT^xamatvd  —  7J]jd. 


Jfjra/ama/fa   n.  (a  yama  Yamus,   s. /ra)    abstrac- 

tum  nominis  yama^  nominatum  esse  yama  (cf.  dar- 

mardgdtd).    Sa.  5.  33. 
jiCTjJf /a/nun^i   t  nomen  Euminis  „Jumna". 
jjTjj-f^ /a/a/j  m.  nom.  pr.  regis.    Sa.  2.  17. 
Jf5]-/ai>a    hordeum.    Rag .  9.  42.     (Lit. yaiva-.r    frumen- 

tum,  gr.  <^£«  e  ^eFa.) 
^^f^  yavasa  m.  gramen.  N.  13.  3.     In  dial.  ved.  cibus. 
^f^'^  ydvis  i  a  superl.  TCV  yuvan  (v.  sq.  et   cf.  germ. 

vct.  jungislo.) 
«McJ  Wi^  yav  iydns    comp.    TOV   yuvan    (v.    gr.  226.  k 

et  cf.  goth.  juhisa  junior.) 
'^^ra  yds as    n.    (a    perdita    r.  yas    s.  as)    1)   gloria. 

2)  splendor.     (Send.  JtM3/0ii**^  dyese  celebro,  per        c. 

vim  assimil.  pro  d-yase;   cambro-brit.  iesin  „radiant, 

glorious,  fair,  beautiful,  gairish".)  c. 

^^^-d(\S yasaskara  (e ydsas  et  kara  faciens,  v.  euph. 

r.  79)  gloriam  faciens,  praebens.    Br.  2.  5.  c. 

"USII^cl?!  y  as asvin  (a  ydsas   s.  vin)  gloria  praeditus,        c. 

celeber.  c. 

iliiil^y  fosohara  (iydsas  et  hara  abripiens)  gloriam 

abripiens,  delens.    H.  4.  4.  c. 

^rfe  yastt  m.  f.  1)  baculum.    Sa.  5.  S9.   2)  pertica,  e.  c. 

caveae.    Ur.  37.  5. 
^Jf^]  yasti  {.  id.    Sa.  5.  SS.  c. 

Jf^l  j     -^  yajtdr   -str    m.    (r.yag    s.  fdr    t  r)    sacri- 

ficator.   N.  12.  51.  c. 

tf^  jaj  4.  et  1.  par.  anniti,  operam  dare.     Cf.  yat.  c. 

c.  d  4.  par.    1)  id.    R.  Schl.  II.  14.  62:  rdmdb^^isikdr- 

t  am  ihd  "yasyati  d  armab  dk.    2)  languescere,  af-         C. 

fligi,  vexari.    B  att.  6.  69:  nd  "yasyasi  tapas y anti\         c, 

R.  Schl.  II.  20.  8:  b'rsam  dyastaH;  30.  22:  cukrosa         C, 

...  dyastd.  —  Caus.  vexare.    R.  Schl.  II.  96.  39:  tdn 

dadarsa  b  artd  kdkend  "ydsitdm;  Ur.  15.  10  infr.         c, 
tffj^d  2.  par.  atm.  ire,  proficisci.   N.  8.  19:  kundinan 

ydtum  arhasi;  i.6.  22:  duKk  asya  pdran  ydsyati; 

In.  1,31:  adarsanapat  an  ydtaK;  R.  Schl.  I.  58. 18: 


divati  ydydm;  B  .  4.  35:  na  punar  rnSham  iv ati 
ydsyasi.    Absol.  N.  6.  1  :  ydnto  dadrsur  dydntan 

dvdparam.  —  Caus.  facere  ut  eat,  abeat,  removere. 
Rag  .  9.  27:  madaydpilalaggd.  (Gr.  ^CCW ,  v.  gr. 
comp.  I.  §.  88.  p.  127  *;  i>J/./t,  ut  mihi  videtur  forma 
redupl.  pro  ;t(j)Yijj.i,  cum  spir.  asp.  pro^,  sicut  in  u^uj, 
'/)7r«^,  0?  etc;  V.  yag,  ydkrt,  yal;  sensu  caus.  t>)jUt 
convenit  cum  i(7TyjiJi.t  pro  (TtTTJljUt ;  fut.  y|-crw  =  scr. 
ydsydmi;  Pottius  apte  laTTTU)  refert  ad  caus.  ydpa- 
ydmi,  ita  lat.  jdcin,  mutata  lab.  in  gutturalem;  fortasse 
lat.  eo,  V.  gr.  comp.  361;  send. /dre"  annus,  goth.ytV, 
germ.  vet. /dr,  gr.  oufla,  gr.  comp.  69;  lit.  ;><;«  equo 
vehor,  tat.  jo-siu  =  sct.  y  dsydmi.) 

ali  transire,  transgredi,  pergredi.  R.  Schl.  II.  49.  3: 
grdmdn  ...  vandnica  pasyann    atiyaydu. 

ati  praef.  sam  praeterlre,  de  tempore.  R.Schl.I.19. 1: 
rlundn    saf    s amaty ayuli. 

anu  sequi.   N.  9.  7.  Dr.  6.  18. 

apa  abire,  aufugere.    Dr.  8.  35. 

apa  praef.  vi  id.  Mah.  3.  775.  De  tempore.  R.  Schl. 
II.  49.  2:    V y apdy dd    raganl. 

a6/ adire,  accedere.  R.  Schl.  1. 25. 10.  atm.  Rag.5.30: 
hemards in  labdaii  kuverdd  ab  iyds yamdndt. 
—  ab'iydla   iens.    In.  2.   8. 

d  adire,  aggredi.  Nalod.  3.  2. —  Venire.  Mah.:  ku- 
toSyam    dydli. 

d   praef.  ab'i  id.    Mah.  3.  246. 

d  T^TSitL  prati  redire.  Rag  .  2.  67:  pratydyaydv 
dsramam. 

d   praef.  sam  advenire.   N.  3.  5  a  et  b. 

ut  surgere.   Gita-G.  4.  19. 

ut  pTHeL  prati  obviam  ire.  R.  Schl.  1.20.  S:  pratyu- 
dyaydu  munin  dr astum.     \.  gam  mzei.' pratyut. 

upa  1)  adire.  N. 18.21:  grhdn  upayaydu;  Su.l.  16: 
ksoban  no  'paydti  nd  "rtim.  2)  advenire.  Rag . 
ed.  Calc.  9.  24:  upayaydu  ...  maduK  (■^  va- 
santaK). 


jfq^  ra'"  —  TJJT^yajnaga. 


301 


c.  d  praef.  vi  extendere,  vyayata  longus.  Rag  .  3.  3'i. 
atm.  se  exlendere,  vires  contendere,  niti,  conniti. 
Mah.  3.  I27IO:  idan  sr^yall  parainain  inanya- 
m&n&    vydyamante   inunay aK. 

c.  ul  1)  lollere,  exloUere,  sublevare.  B.  5.  20:  danur 
udyamya;  Dr.  9.  1:  bratardv  udy  a  tdyud  du; 
R.  Schl.  I.  28.  2:  udyamya  idhtl.  'J)  offerre.  R. 
Schl.  I.  52.  l'i:  s atkriydn  Jii  bavdn  ctdm  pratl- 
catu  mayo  'dyatdm.  3)  contendere,  operam  dare, 
niti,  studere.  B  .  1.  45:  hantun  svaganam  udya- 
tdh\  Rag  .  10.  30:  surakdryodyatam  ...  visnum. 
—  udyata  festinans.  N.  10.  2S:  dtistad  udyataK 
(v.  subst.  udyaina).  4)  luctari.  Ur.  18.  12:  srotase 
'v6  dy amdnas y a  (=  udyamamdnasya). 

c.ut  praef.  ai'/  1)  tollere,  sublevare,  extollere.  Mr.327.5: 

abyudyate  sastre.  2)  offerre.  Man.4.  2i7:  annam 
ab  yu dy at  a  m. 
c.ut  praef.  sam  1)  tollere,  sublevare,  cxtoUere.  Dr.  9.  3: 
s  amu  dyamy  aca  tain  bimd  nispipesa  mahi- 
tale;  Mah.  1.  627S:  samudyamya  kardv  ub  du. 
2)  contendere,  operam  dare,  studere.   R.  Scbl.  I.  14.  S: 


R.  Schl.  I.  13.  33:  pas undn  Irisalan  Iv  dsidyu- 
pesu  niyatam  (v.  saiiyam).  Trop.  niyata  neces- 
sarius.  1>  .  3.  S:  niyataii  kuru  karina  tvarn.  — 
niyatam  adv.  neccssario,  ulique.  B.  1.  4'1:  utsan- 
naku/ad  armdndm  ...  narakt!  niyatah  vdsaK. 
3)  celare.  Man.  10.  oO:  na  kalancana  duryonih 
prakrtin  svdn  niyaciati.  4)  adipisci.  Man.  2.  93 
et  12.  11:  tataH  siddin  niyaccali;  10.  93.  5)  fa- 
cere,  perficere.  Man.  5.  4'i:  yd  vJdavihitd  hinsd 
niy  at  d. 

c.  ni  praef.  sam  id.  Sgf.  1.  B.  12.  <1:  sanniyamyS 
'ndriyagrdmam;   Man.  2.  93. 

c.  pra  dare.  A.  4.  2":  tdni  divydni  mi  Zstrdni 
prayacca;  11.  4:  idam  m&  tanutrdnam  prd- 
yaccat;  B'.  9.  26.  Man.  8. 15S.  Reddere.  Man.8.  1S3: 
yo  niks  e  pan  niks  e  p  t  ur  na  prayaccati. —  pra- 
yata  deditus,  demissus,  devotus.  N.  25.  2.  Mah.  3. 5001. 

c.  pra  praef  sam  id.  R.  Sclil.  II.  7.  7:  danafi  kinnu 
ganebya/i  s a m praya cc at i.  Uxorem  ducere.  S.i. 
*2.  4:  kimart  aji  yuvat  im  bartd  nacdi  'ndn  s  am- 
prayaccali. 


is  tim  . ..  karlun  samudyata/i.  3)  i.  q.  simpl.  sgf.  1.         c.  sam    1)  cotjrcere,  cohibere,  opprimere.      indriydni 


N.  19.  23:  asvdn  ...  rasrnibisca  saniudyamya. 
c.  upa  1.  atra.  capere,  sumere  (sibi  dare).  B  att.  15.  21  : 
updyarista  rnahds trdrii.  Praesertira  uxorem  ac- 
cipere,  in  matrimonium  ducere.  Man.  3.  11:  nd  'pa- 
yaccetatdmprdgna/i;  Mah.l.l047:  bdiksyavat 


sensus.  B'.  2.  6l.  Sa.  2.  19.  kopam  iram.  N.  20.  33. 
haydn  equos  regere.  Mah.  3.  J2U0.  dvdrdni  por- 
tas  occludere.  B\  8.  12.  2)  ligare,  coHigare.  M.  40: 
sanyatas  tina  pdsina;  Sd.  5.  101:  kisdn  sah- 
yamya. 


tdm    a/iam    upayahsye    vid  dnata/i;    3765.    3791.  2.   JJ^'^  yam  10.^31,  yarndydmi  vel  ydmdydrni  l)  co- 

5181.      Etiara  par.    Man.  11.    172:    e'tds    tisras    tu  ercere,  refrenare.   2)  dare. 

/j  drydrii   no    'payaccct.  c.  ni   cobibere,    refrenare.     Sak.  12.  20:    niyamay asi 

c.  ni  1)  opprimere,  coercere,  cobibere.    N.  20.  3S:  nya-  vimdrgapras t  itdn   dt t adarid aii. 

yaccat    koparn    dtmana/i;    B.  3.    7:    indriydrxi  l.?Jiir/a'na   m.   {v.yarn   refrenare,   coi'rcere,   domare, 

rnanasd   niyamya;   B  .  7.  20:  prakrtyd  niyatd/i  s.  a)  Yamus,  deus  mortis  et  justitiae. 

svayd;  Rag .  3.  45.  —   asvdn  equos  refraenare,  do-  2.  gxf/awia  (r.yam  ligare,  conjungere,  s.  a)  1)  n.  par. 

mare.    Mah.  4.   1953:   nd  '/lari  saksydmi  ...  niyan-  2)  m.  du.  gcmini.    Dr.  6.  29. 

tun  te  /lay 6 1 tarndn.  —    niyata    demissus,    Submis-  6f i^fsf  / " "' « o' «  m.  {e  yarria  par    et   ga  nalus)  dual.  ge- 

sus,  hurailis.    Sa.  3.  5.  4.  11.    2)  iigare,  constringere.  raiui.   Dr.  3.  17. 

39' 


30G 


^mrmH^X"^'^^"^' 


7XXI  yajn. 


ZT^ I rl kj t-L / ° ''^ ^ " '" "^  ^^^'  (^^y*  c  ja<^  et  tded  sic, 

quod  hac  i"n  compositione  substantivi  loco   fungitur  et 

veritatem   slgnificat,   v.  gr.  607)   secundum    veritatem. 

In.  o.  62.  N.  3.  2.  16.  39.  21.  27. 
afSrr^STPT^-^' "'""-'' "->'"'"  adv.  (Avy.  eja/tJ  et  tijdjd 

m.  convenientia,  decentia,  apta  ratio)  sicut  convenien- 

lia,  secundum  convenientiam.   In.  1.  21.  Br.  1.  26. 
jrgnQjfq  /a<  ti  1'«/  a<lv.  (ejdta  sicut   et  va/   sicut   in 

fine  corapp.)  apte,  convenienter,  congruenter.  Sa.  4.  l6. 

Su.  1.  26.  N.  6.  S.  8.  i6.  24.  'il.  25.  5. 
n^f^fvj  jat  dv id  i  adv.  (Avy.  e  jdld   et  vidi  prae- 

scriptum,  praeceptum,  lex)  secundum  legem.    In.  1.  21. 
SfSIIclTii-L  fatdvrtidm  adv.  (Avy.  e  jdt  d  et  vrtta  n. 

quod  fuit,  accidit,  evenit)  sicul  evenit,  secundum  veri- 

tatem.    In.  5.  52.   N.  11.  31. 
^jjjJH-iyn  jat  dsuk  dm   adv.    (Avy.    e  jdtd    et    suka 

voluptas)  ad  voluptatem,  ad  libidinem.    H.  4.  15. 
SrSffcFLrT  /«'<'/?i;7a    adj.    (Karm.    e  jdtd    et    ipsitd 

optatus)  sicut  optalus.    Su.  4.  5. 
■^^  jadd  adv.  (a  stirpe  relativi  j-a   s.  dd,  v.  gr.  comp. 

422)  quando,  quo  tenipore.    B  .  2.  52.  —  jadd  jadd 

quandocunque.    li .  4.  7. 
JX^^r  jddi  conj.  (ut  mlhi  videtur,  a  stirpc  relat.  ja  s.  di 

pro   ti,    cf.  i/i',    nisi   a   neutro  jat   adjecto  »)    1)  si. 

Sa.  4.  22.  5.  97;   cum  potent.  N.  17.  kk.   2)  an,  num, 

germanice  ob,  e.  c.  H.  1.  6:  na  gdnlmd  jadi  dag- 

da/i    puro  canali.     3)    quod,     dafs,    post    dsanse 

credo,    puto,    y.sans    praef.  a.     (Fortasse   gr.  £t    ex 

eh.) 
Tlf^'^  jddivd  conj.  (e  jddi  et  vd  vel)    1)  vel ,  sive. 

B'.2.  6.  2)utrum  in  antecedente  et  an  in  consequente 

orationis  niembro.    H.  4.  2S.   N.  17.  47. 
6|'iT.33|  jadrcid  f.  (e  relalivo  jat  et   rccd,    quod    hac 

in  compositione  solum  invenitur,  a  r.  arc  rc  ire,  s.  d 

in   fem.)    libera    voluntas.      B .  4.  22.  —    jadrccajd 

sponte,  cum  libera  voluntate,  cum  voluptate.    B.2.  32. 

H.  2.  4  R.  Schl.  II.  7.  1.  Rae\  3.  4o. 


^^^fA^jadvat  adv.  (e  relat./a<  et  vai  sicut  in  fine 
compp.)  sicut.   B'.  2.  70. 

Sf^iT  J"^'^'"  (e  relativo  jat  et  vd)  vel,  sive. 

Z]f^^\J~T  -f^[  jan  t  d  r  -tr  m.  (r.  jain  refraenare,  s.tdr  tr) 
auriga.   N.  20.  IS. 

TJff^  jantr  I.  et  10.  par.  (scribitur  jatr.,  ut  mihi  vide- 
tur,  denom.  a  jantr d ,  T.jarn  s.  tra)  obstringere, 
coercere.   R.  Schl.  I.  40.  17.  Mah.  3.  33. 

^'l^  jantrd  n.  {r.jam  s.tra)  machina,  machinamen- 
tum,  compages.   B.  18.  6l. 

I.  tfJ-f  jam  l.par.  interdum  atni.  (iu  tempp.  special  ja<", 
gr.  297;  praet.  mltf  djansam,  fut.  ziiii.  jails - 
jdmi,  part.  perf.  pass. /o/a)  1)  refrenare,  cohibere. — 
rasmin  habenas.  N.  20.  15:  rasmin  jacc alu  vd- 
gindm.  —  hajdn  fleclere,  moderari  equos.  In.  1.  19: 
hajdn    jemeca     rasrnibili.    —     ratani     currum 

flectere.    A.  4.  32:  apaijan  hariju gan  ratam 

jatam  mdtalind.  2)  dare.  Hlt.  59.  2:  ab  ajavd- 
cain  me  jacca\  Man.  2.  55:  pugitafi  hj  asanan 
nitjam  balam  urgatica  jaccati.  3)  alm.  prehen- 
dere,  sumere  (sibi  dare,  v.  dd  praef.  d).  Rgv.  52.  S: 
ajaccatd  bdhvor  vagrarn  djasam.  (Cf.  gr. 
^yifxia,  yjiJ.spog:,  lat.  jejiinus  ad  Intens. /ari/am  referri 
posset;  Poltlus  apte  huc  trahlt  erno  proprle  sumo, 
quod  e  sub-imo,  ex-imo;  derno  e  de-imo;  fortasse 
prerno  ex  pra-imo  =  UZITL  prajam;  lit.  immu  sumo, 
per  asslmll.  ex  imju.i  v.  gr.  comp.  501,  praet.  emyau, 
lut.  im-siu;  slav.  imami' habeo;  Tuss.imaju  caplo,  depre- 
hendo;  fortasse  goth.  iV/^Msumere  [riima,  nam,  nemurrt] 
ex  praep.  /n,  abjecto  i  et  y4M  pro  JAM;  hlb.  iomai- 
nim  1)  „1  drive,  toss,  twirl",  2)  „1  force,  corapel,  ob- 
llge";  scot.  i'oma/n  „a  drivliig,  act  of  drlving  or  urglng".) 

c.  d  extendere,  v.  djata  longus;  atra.  Sak.  73.  4: 
svdiigam  djaccamdnaH. —  danus  arcum  inten- 
dere.    Mah.  3.  S665:   danur   djacca. 

c.  d  praef  nis  extendere.  Sak.4.  17:  nirdjat apurva- 
kdjd/i  ...  vdginali. 


^rtX^^  —  ?TKIT^rmrLJa/'«/>.rt?nom. 


:i05 


c.  (3  praef.  sam   id.,   c.  loc.   Mah.  3.  lO^isl:   dsdm  prd-      4.  5(^/a/  conj.  (acc.  neut.  praec.)  1)  quoil,  dafs.   II.  1. 


iid/i  samdjattd   mantacd  'trdi  'kaputraki. 
c.pra  i.  q.  simpl.    ^.17.33:  praj-atan tu  tav a  p rcs - 
ydli  punyaslokas ya   mdrgan^;    18.  16. 
2.    fTTT/a/    10.  par.    (nikdrdpaskdrajrd/i    K.    kido- 

paskara/dli  V.)  offendere,  vexare;  parare. 

c.  nj.f    I)  reddere,    restituere.    Mah.  3.  16596:    tasmdi 

lad   baratd  rdgyam  ...  nirydtaydmdsa;  13 182. 


5.  29.  2.  ''(.  Br.  3.  l6.  In  recentioriLus  scriplis  eliam 
sicut  gr.  OTi,  pcrs.  kth  ad  iiitroduccndam  oralioncm 
directam  adhibetur.  Lass.  45.  5:  tvam  mamd  'gra 
iti  gatpasi  yat  tvdm  vind  mamd  'nyd  val/alid 
nd  'sti  (cLydtii).  2)  quam  ob  rem,  qua  de  causa. 
N.  24.  is.   3)  quia.   II.  4.  U. 

Jff^  yatd    V.  yar/i. 


2)  condonare,   ignoscere.    Mah.  1.   301S:  yama/i  ...      n^^ydtas  adv.  (a  stirpe  relativi /a,  v.  gr.  243  s. /oj) 


tasya    nirydtayati  duskrtam. 
c.  nis    praef.  prati   reddere.    Mah.  3.  131S3. 
cprati  removere,  abjicere,  finire.    Mah.3. 14728:  d  dr  - 

tardsfravad  ail   krtvd    vdirdni  pratiy  dtyaca. 
c.  vi    non    condonare,    punlre,    cum   acc.  pers.   et    rei. 

Mah.l.  3019:  tan  y  ama/i  pdpakarmdnafi  v  iydta- 

yati  duskr tam. 


1)  unde,  relative.  2)  ex  quo,  de  tempore,  seitdem. 
R.  Schl.  II.  7.  1:  yatd  gdtd  ex  quo  nata.  .3)  ubi, 
relative.  Br.  1.  20.  4)  quo,  quem  in  locum,  rela- 
tive.  Sa.  5.  28.  5)  nam.  Hit.  27.  5.  Sak.  53.  l6.  (Gr. 
0-^£l',  slav.  Juridu-se,  V.  gr.  comp.  421.) 
^jYc^  ydti  m.  (r.  yam  cohibere,  refraenare,  s. //)  cujus 
animi  appetltus  cohibiti  sunt,  lcniperans.    B  .  4.  2S. 


3.  JJ[;^yat  (them./a,  nom.  yas ,  yd.,  yat ,  gr.  243)  qui.  Jfpf f^/ a  /  < n  m.  i.  q.  praec.  (ut  videtur,   3  yatd  cohibi- 
Dr.  2.  5.    6.  7.  —   Repetitum,   quicunque.    N.  5.  12.  tura,  refraenatum,  s.  in).    B'.  5.  26. 

B  .  3,  21. —   Antecedente   vel  sequente  relativo  vi  at-  TX^  yatnn   m.   (r.yat    s.  na)    opera,    nisus,    studium. 
tractionis  etiam  notio  aliquis  per  relativum  exprimi-  N.  1.  6.  4.   l6.  i).  36.  20.  16. 

tur  (cf  locutiones  ut  ka/i  kam  quls  aliquem,  v.kim),  ^^^^^^^^^lyatnatds    adv.   (a  praec.  s.  tas)  studiose,    dili- 
e.  c.   Hit.  20.  60:    yd    Stti    yasya    yadd     rndrisarn  genter.    Hit.  30.  22. 


qui  alicujus;  53.  2:  yad  eva  rdcate  yasmdi  quod 
alicui;  17.  9:  yad  yena  yugyate  qiio  aliquid.  Re- 
petitum ,  Hit.  53.  3:  yasya  yasya  hi  yo  bdva/i 
quae    alicujus    est    natura.  —    Cum   sequente   ko   Zpi 


jf^  ydtra  adv.  et  conj.  (a  stirpe  relativi  ya  s.  ira) 
1)  ubi,  relative.  H.  2.  16.  Interdum  pro  locatlvo 
ydsrnin  ponitur,  e.  c.  yatra  kdle.  B  .  8.  23.  2)  qula. 
N.  11.  7.  3)  quod,  dafs.  N.  8.  17. 
quivis,  qulsque.  N.  26.  9.  Cuni  sequente  kascit  y-^gjj.^^  yatrakvacana  adv.  (eydtra  et  kvacana 
quicunque,    wer    irgend.     Su.  2.    13.   —     De    con-  allcubi,   a    kva    s.  cana)    ubicunque,    quoquo    versus. 

structionibus    ut   yas    tvarn    quia    tu,    ydn    imdn  Br.  3.    12. 

quia    hos   v.  iddm.      (Gr.  0?  cum   spir.   asp.   pro  /      g[gj/a<d(a  stirpe  relat./«  s.  t'd)  l)adv.  sicut.  Dr.2.  7. 
sicut   in   fc^W,   vjUSK,  viTulvYi  =yag,  /uim«'  dial.  Repetitum:     utcunque,     quomodocunque.     N.   18.    1-i. 

ved.,/ud;  lit.;'j-j  is  pTOja-s,dat.j(irn  =  ^^^ydsmdi,  2)  conj.  ut.    H.  4.  51.  Su.  3.  2l.  N.  1.  21.    3)  in  recen- 

\oc. /a-me  =  Zf |*;i-)«-[^/a.5mi'« ;  slav.  j  eum,  jufi  eam,  tloribus  scriptis  sicuty at  adhibelur  ad  introducendam 

i-se   qui,  ja-se    quae;    goth.  ja-bai  si,  jau   an.      Huc  or.itlonem  directam.    Ur.  13.  4  infr. 

etiam   pertinet   particula   enclltica  ei  =  /,    quod  cum      7Ji'^\d(i\^\.\y a t  dk d m d m  adv.  (Avv.   e  ydt'd  sicut    et 
demonstrativo   conjiingitur  ad  exprlmendum  relativum,  kdma  m.  desiderium)  ad  arbltrium,   ad   libidiiicm,  ex 

e.  c.  siici  qiii,  thnn-ei  quem;    v.  gr.  corap.  282  sq.)  optalo,  ad  voluntatem.    In.  4.   IS. 

39 


304 


JT  J«  -  TXrlX"^- 


fatieari.    Rae'.  11.  9:  paii  ...  mamlatur  na.     (Cf.  ive//i    marcidus,    tvelclien    raarcescere,    niutato  m   in   w, 

mar  mr,  ubi  ^r.^aoaivu)  comparavimiis;  lat.  mnrc-esro  v.  Graff.  1.  Sl6.) 

aiijecta   gutturali;   fortasse  _/?oc-c-fjco  inutata  labiaii  na-  c.  pari  i.  q.  simpl.    par imldna    (laccidus.    R.  Schl.  II. 

sali    in    aspiratam;    huc    etiani    referri  posset  gerni.  vet.  59.  S:    vrkidli  parimldndli. 


^y. 


H  ya    V.  Z.jrat. 

^^f^^yakdn    v.  sq. 

jraf^/aAr/  n.  (in  casibus  debil.  etiam  /akdn,  gr.  189) 
jecur.  (Lat. /ccMr;  gr.  y|77rto(T),  Y\TTa{g)T-c<; ,  mutala 
gutt.  in  lab.;  germ.  vet.  lebara,  lebera  f ,  mutata  sem.  / 
in  /,  V.  gr.  comp.  20,  Graff.  2.  SO;  shv.  jalra  neut.  pl.; 
huc  fortasse  etiam  scot.  cruflian  pertinet,  abjecta  syllaba 
initiali.) 

7^'^  yaks  10.  atm.  (pugd/dm  K.  mahi  V.,  ut  mihi 
videtur,  a  /ag  adjecta  sibilante)  honorare,  colere, 
venerari. 

^^  jakJa  m.  Yaksus,  nomen  Geniorura,  quiKuveri, 
Dei  divitiarum,  sunt  ministri  ejusque  horli  divitiariim- 
que  custodes.    In.  5.  25.   Su.  2.  7. 

IJf^^njn/aksardg  m.  (Yaksorum  rex,  e  praec.  et 
rdg,    nom.  rdt)  nomen  Kuveri. 

jj^^/oA-.t;  f.  (a/oksa  signo  fem.  / )  Yaks  ia.  N.12.  IJO. 

JJ^/ac    V.  jram. 

1.  tjrl  yag  I.  par.  atm.  (in  formls  puris,  precativo  atm. 
excepto,  nec  non  in  svllaba  repetita  praet.  redupl., 
syllaba /a  corrlpitur  in  i)  1)  colere  deos.  B.  9.  23: 
ye  ^py  ariyd  decatd  baktd  yagante  ...  te  Zpi 
mdm  eva  ...  yaganti.  2)  sacrificare.  Mah.  1.  4687: 
asminsca  yo gamdni  ...  up dgamans  tato  de- 
vdK;  R.  Schl.  I.  15.  l4:  lapsyas e  putrdn  yadar- 
t  an  yagase.  Cum  instr.  sacrificii.  Su. 2.  13: /a^naiV 
yaganti  ye  kecid  y  d  gay  antica  ye  dvi  g  dll\ 
N.  5.  45:  igecd  'py  asvamedena\  12.  1(:  asva- 
medddihir  vira  kratubiU  ...  iJtvd;  36.  3S: 
ig^ca    vividdir  yagiidill.     Etlam   c.  acc.  sacriticii. 


R.  Schl.  I.  31.  5:  yagiiaii  ya gamdni;  15.  3:  aya- 
gat  putrtydm  istim  putripsuH.  Cum  acc.  pers. 
R.  Schl.  I.  14.  7:  istavAn  asvamid  ina  b  avatali 
(cf.  hu  c.  acc).  3)  initiare,  inaugurare.  R.  Schl.  II. 
56.18.21:  sdldn  yakJydmahi.  4)  dare.  Batt.  8.  4.9 : 
yagantibiH  s  vavigrahdn  (scbol.  dadatth  iH  ka- 
mib yali).  —  Caus.  sacrificium  alicujus  peragere  (de 
sacerdote).  Su.  2.  13.  R.  Schl.  I.  10.  26:  putrakdmam 
iman  tdta  tvan  ydgayitum  arhasi.  —  Desid. 
sacrificare  velle.  Mah.  2.  59:  yiyakJamdna.  (Send. 
yas  \f\  yas\  gr.  a^Ci);  a^yioq  z=z  icv.ya gya  e ya gya, 
V.  ydga.) 

2.  jjjl  yag  (r.  ya g)  colens,  adorans  (deosl,  in  fine  compp. 
B'.  7.  23. 

^^i,-\ydgus   n.    (r.  yag  s.  us)    nonien    unius    quatuor 
Vedorura.   B'.  9.  17. 

SlSf /"(?""  "*•  ij- y  °  S  s.  'la,  v.  euph.  r.  93)  sacrificiura. 
Br.  2.  24.  B'.  9.  15.  20. 

Jjj5fa  /a^rnn  m.  (r.yag  s.  van)  sacrificator.  In.l.l6. 

1.  tj^'^  yat  l.atm.  interdum  par.  operam  dare,  niti,  stu- 
dere,  c.  loc.  vel  infin.  N.  15.  4:  sarvan  yatiJyi 
tat  kartuni\  17.  2;):  nalasyd  "nayani  yata;  34: 
yatadvan  nalamArgane\  H.  4.  33:  apanitunca 
yatito  nacdi  'va  sakito  mama. —  Absol.  H.  1.4: 
y  atamdnd  x-anan  rdgan  gahanam  pratipi  - 
diri.  (Cf /aj,  gr.  C^Y{VVj}  =z  caus.  vel  cl.  10  ydid- 
ydmi.  Cum  Pottio  huc  traxerim  lat.  nttor  =  scr.  ni 
-\-  yat ,  ejecta  svHab:!  /«,  vel  correpto  ya  In  i.) 
c.  d  nlti,  inniti  aliqu:i  re,  pendere  ex  aliqu:!  re.  Ilit.  52.0: 
sv  ay  al  ndy  at  t  ali  \    48.    7. 


^\/,  ^  inodaka  —  j:^  mldi.  303 

l^l^  e^   modaka     (a    caus.    T.mud   s.   aka)     1)  adj.    ex-  51"^  Cf^  mraAri  fn.rAri  1.  10.  par.  ungere;  V.  mraAr  j'a- 

hilarans.    2)  subst.  m.  n.   cupediarum  genus.    Ur.  16.  na,  maks,  marg  mrg. 

2  infr.  C.  ni  poliri.    Rgv.  64.   4:    ansSsv    isdm    mimrksur 

V^|ri  moha  m.  (t.  muh  s.  a)   1)  stultitia,  mentis  error.  rstayali  „in  humeris  eorum  polita  sunt  arma". 

Dr.  7.  20.    M.  53.    B  .  4.  35.   2)  animi   defectus,   animi  ^p^ljj  mra/fiana   n.  (r.mraks   mrks   s.  ana)   oleum. 

deliquium.    Ur.  6.  l4.  Uim. 

m^r\  m6hana(km.-i,  a  mohdy  caus.  T.  muh  s.  ana)  ^<   rnrad    1.  atm.  conterere.      Cf.  mard   mrd,   rad. 

qui  mentem  abripit,  stupefacit.    B\  14.  S.     mdhani.  ^f^y  mrddiJta    superl.   tgv    mrdu,    gr.  226.     (Gr. 

A.  8.  26.  Qad^t^TTOg,    v.  mrdu.) 

im|ri».|  moftjn  (a  mohdjr   caus.  r.  muft  s.  in)  qui  men-  ^f^Jfjn  mrad//drtj     compar.     TOV     mrdu,    gr.   226. 

tem  abripit,  stupefacit.   B'.  9.  12  (schol.  mohini  bud-  (Gr.  paaoiiov,  v.  mrdd.) 

dib  r  ansakari).  ^J^T  '"''"^  l.par.  (gatydm)  ire.    Cf.  mrunc,  2.  ma/ic, 

^|r,|  mauna  n.  (a  muni  anacnoreta,  s.  a)  suentium.  2.  munc,  mluc,  mlunc. 

im|r^»4  mduni/j  (a  praec.  s.  in)  taciturnus.  ^T^  mrunc  1.  par.  id. 

iJ|rJf  mdurvi  f.  (a  murvd  nomine  plantae  repentis,  e  "ttt-        ^.  .            •             .. 

^'^'                         ^                                   f                 r          »  ^^^  mr^/  1.  par.  i.  q.  met. 

cujus  fibris  arcus   nervi   conficiuntur,    suff  a  adjecto  -^ 

-          .                                                r\     s.    ,-,  ^i    mred   1.  par.  id. 

tem.  signo  /)  nervus  arcuum.   Ur.  5.  17.  -x 

^ .,        ,  r              ,                  ,,,          rr       s      A\         j-i-  i-rH|H   mldnd    V.  mldi. 

\\\r^    mduia    (tem.  -/,    a    mula    sutf.  a)     1)    radicalis.  ^  n   ' 

2)  generos.i     stirpe     oriundus,     nobills,     generosus.  '^^«/«'^'  1- par.  i.  q.  mr</c. 
Hit.  84.  1.  *-pr|^  mluric    1.  par.  I.  q.  mrutic. 

XfW^  mduli  m.  f.  (a  miild  s.  i)    1)  caput.   Heni.    2)  dia-  i.cr|-cS3  mlecca  m.  (r.  mlSc   s.  a,   nisi   potius   mlic    est 

dema,  tiara.  Sa.5.  7:  badd  amduli;  y.candramduli.  denom.  a  mlecca)  barbarus,  externus  (Wils.:  the  ge- 

3)  cincinnus,   coma   crispata.     (Cf  germ.  vet.  mula  f.,  neric   term   for  a  barbarian    or   foreigner;    tbat   is   for 
■sland.  vet.  muH  m.  os,   nostrum  Maul.)  one  speaking  any  language  but  sanscrit,  and  not  subject 

imf^ »^'ndu/(n    (a    praecedente    suff.  in)    cincinnatus.  to  the  usual  Hindu  institutions).   Su.  2.  S. 

Su.  1.  30.  ^t^?'  '"'•^'^    !•  Ct  l*^-  par.  (avy  aktd/dn    vdci  K.  des- 

Ml^ld<=t)   'nduhurtika  m.  (a   muhurta    s.  ika)   astro-  joi^du  V.)  indistincte,  non  perspicue  loqui,  lingua 

logus.   Hit.  94.  9.  terrae  aiicujus  propria,  barbard,  vernacula  uti.   Mah.  2. 

CTJ  mnd   I.  par.  (in  tempp.  special.  man,  quod  vera  radix  2010:   ndryd  mlecanti  b'dsdb'iK. 

est,  unde  litteris  transpositls  et  producta  vocali  mnd,  i-rAT"  m/ct  i.  par.  i.  q.  met. 

sicut  e.  c.  eraece  dicitur  [zisQiA'/\-y.a  a  BAA,  77£— tw-k«  ^ 

^                               .  ^T  'nl-^d  l.par.  id. 

a    nET)    memorare,    enunciare,    laudare,     celebrare.  ""^ 

Rgv.  24.  1:   kasya   ndnah  katamasyd  'mrtdndm  '^'\'nliv   1.  dtm.  I.  q.   mev. 

man&mahi  cdru  devasya  ndma;  26.8.    (V.man  KfT  mldi    1.  par.    rnidydmi;     part.  perf.  pass.    rnidnd. 

et  cf.  gr.  fJ.i\xvv\7KW ,  fut.  jui/jjCw  =  scr.  mndsyami;  1)  flaccescere,  marcescere.  Mah.3. 154S5:  mldyanti 

ht.  reminiscor.)  sragafi;     N.  5.    26:     mldnasrak;     Mah.  3.    156S3: 

c.  d   Id.    Batt.  17.  30:  dmanan   mantram.  rnldnti    vrksdfi    (pro   mldyanti).    2)   languescere. 


302  Ti  me  —  m^  inoga. 

{T  m^  1.  atm.    mutare,    commutare.     (Cf.   scr.  md;    lit  ^y^medaj   n.   {T.mSd    s.  as)  mens,  intellectus.   B'. 

mai-nas  commutatio,   mainau   muto ,    commuto;    russ.  18.  35  in  fine  comp.  Bah.     (Cf.  gr.  )Wvidcc,  y.mid.) 

/n/e-na  commutatio, /TjyVncyii  muto,  commuto;  lat. /nu-/o;  jq^Vjy  m<?dd   f.    {t.m^d     s.  d)   mens,   intellectus  (cf.  m^- 

gr.  a-|U£i-/Gw.)  das).   In.  4.  9.  B'.  10.  3(. 

Mt^HI  mek^ald  zona,  cingulum  (praesertini  feminarum).  jq^jjy^jj^^meddrtra  (a  praec.  s.vin)   mente,  intellectu 

Bag .  8.  63.   6.  63.  praeditus.   B'.  18.  10. 

3^  megd   m.    (r.  mih   e    mig    s.  a)    nubes.      (Goth.  *_|r.|cf(|  menakd  i.  nom.  pr.  Apsarasae. 

milh-ma    nubes,    inserta    iiquida;     lit.   mig-la    nebula;  t^^  mip  I.  atm.  (gatydm)  ire;  se  movere.      Cf.  vep. 

gr.  o-u.i^-/'.»;.)  jioj  miru  m.  mons  fabulosus. 

I^y  ir-l'^1'4  meganirg  6sa  (Bah.  e  praec.  et  niTg  osa  m.  ^^  me/a  ra.  (t.  mil  s.  a)  congregatio,  conventus. 

strepitus)  nubis  strepitum  habens.   N.  21.  11.  ^rfjt^  melaka  m.  (a  praec.  s.  ka)  id.   Hit.  20.  17. 

4-iy^lJI  mig avarna  (Bah.  tmegd  et  vdrna  m.  color)  F^^met;    1.  atm.    (sivani)   servire,    colere,   venerari. 

nubls  colorem  habens.   In.  5.  15.  Ct.mliv,  p^v,  siv, 

"^J"  met  1.  par.  (unmddi)  /nente  captum  esse,  insanlre.  ^  m^ia  m.  (fortasse  e  miksa  ejecto  k,  miksa  autem 

"^  Cf.  mrit,  mlit,  mid,  mrid,  mlid,  mad.  deduci  posset  3  r.  mih  in  desid.  mimiks,  cC  medra, 

*>.                            .,  miha)  hircus.    Am. 

*i^  med  l.par.  id.  ^ 

"^  *-T^  '"^^'^  ™-  (>"•  '"'^  s-  °)    1)  urina.   2)  hircus.     (Cf. 

rrTn  me  dra  m.  (r.  mi'ft   s.  tra')    1)  penls.    2)  hlrcus.  ...             ,  ,                        '               .,  , 

*^5?           ■                                              '      '  T               /  mi^ra,  misa;   ^T.  fXCiyjig,  \.  mih.) 

rt^  mit  l.^AT.(sangi  K.  sailgi  vad  i  middjrdmy.)  JJ^  mdiira  (a  mitrd  amicus,  s.a)  1)  adj.  (fem. -/)  be- 

1)  adhaerere.     In  dial.  ved.  atm.  slbi  obviam  venire.  nignus,  benevolus.   B  .  12.  13.   2)  n.  amicitia. 

Rgv.  113.   3:    na    mititi    na    tastatuK    sumiki  JJ^  mdi/r/ f.  (a  praec.  signo  fem.»)  amicitia.  Hit  131.2. 

naktosdsd   „non   sibi   obvlam    venlunt   (Rosen.   „se  rf?T»T  mdit  una   n.    (a    mit  una    q.  v.,   suff.  a)   coitus. 

laedunt",  cf.  Westerg.)  non  subslstunt  grato  rore  stil-  Hlt.  5.  21. 

lantes  Nox  et  Aurora".   2)  laedere,   occldere;   In   dial.  i-i  |^  moks  1.  et  lO.par.  interdum  atm.  solvere,  liberare. 

•V 

ved.   convlciari.     Rgv.  42.  10:    na  pus  anam   mitd-  H.  2.  3-i:    itdn  ...  moks ajrisjrdmy   ahah   kd- 

masi.    3)  intelllgere.     (Cf.  mit',  mid,   i.  mid.)  man   rdksasdt;    N.  11.  29:   moksajritvd   sa   tdm 

^r^-^midas    n.    (r.    2.mid   s.  as)    medulla.     A.  10.  54.  vydd  aR;  Mah.i..  39i7 :  gdtaii  gdfam  moksajrisjr^ 

(Fortasse  lat.  medu//a  per  assimll.  e  meduj/a  vel /nedur/a,  ganmato  mdnusdt.     (CLmuc,  unde  moks  adjecta 

v.^"?Tmedura;  gr.  |UU£?vO«fortasse  litteris  transpositls  slbilante  cum  guna.) 

e  f/£(^i;Xc^,  ejecto  S,  producta  antecedente  vocall.)  c.  vi  i.  q.  simpl.   Mah.  1.  7SS0. 

uf&  «Ti  midint  f.   terra.    N.  11.  39.  -^^moks  a  m.  (t.  moks  s.  a)  solutio,  liberatio.  B.  18.30. 

^  j\  medura  (r.  2.  mid  s.  ura)  adlposus,  unctus.   Am.  7.  29;   praesertim  anlmae  llberatio  a  sensuum  vinculis, 

(Vid.  medas.)  a  corporis  gaudils  vel  doloribus,  aequanimltas.  Br.1.17. 

CTy  med    1.  par.  atm.  (saiigami  K.    v adamid  asaii-  B.  5.  28. 

gisu\.)  convenire;    laedere,  occidere;    intelligere.  my  moga  (r.  muh  mutato  h  io  g   [cf.  gr.  324]   s.  a) 

(\id.  med^^as,  midd   et   ci.mit,  mit,   i.  mid;   lat.  vanus ,    irrltus.     Sa.  5.    'i9- —    mogam   adv.    frustra. 

meditor;  gr.  MA0,  ixavS^avw,  |U>;^e^a«,  iJLYidc?.)  B\  3.  l6. 


TT^^  murdd aga  —  jri;?  mrstd.  301 

nrj^  milrddrt^o  vel  jp^jj' murda^a  iti.  (e  sq.  ct  ga  ITilr^llc-gpH   rnrgal duc ana  m.  (Bah.  e   mrga    cl   /d/i- 

natus)  capillus.  cana  signum,  nota)  iuna.    Ur.  43.  k  infr. 

JI^73  murddan  vel  JTyfl  '"'2  rd  an  m.  (v.  gr.  105;  in-  JTJTT^  mrgahka    m.   (Bah.    e    mrga    et    aiikd    signuni, 

str.:  iniirdd  nd  vel  mi!  rdn  4)  caput.  R.  Schl.I.  44.  10.  nota)  iJ.    Am. 

Transl.  priuceps  locus,  frons.    N.  1.2.  Hit.  31.  7.     Ca-  X\'^\r^^\mrg^ndrdtd  f.  (e  mrgindra  animalium  prln- 

cumen  monlis.    Meg  .  17.  ceps,  dominus,  s.  td)  imperium  animalium.  Hit.  47.  16. 

r^^  mdl  (ut  videtur,   denom.  a  muld  radix  q.  v.)  cl.  1.  JTtnTc^T  T^«/«  m.  n.  fibra  in  caule  loti  lloris. 

par.    atm.    {pratistd/dm    K.    ropane    V.)     fixum  JTU||^[  mrndl!  f.  (a  praec.  signo  fem.)  id.    N.  16.   13. 

esse;  plantare. —  CI.  10.  par.  {rdhane  K.  roparii  V.)  ITrf^  mrtaka  n.  (a   mrtd   mortuus,    s.  ka')  corpus  ho- 

crescere,  plantare.  minls  mortul,  cadaver.    Lass.  4.  11. 

c.  ut   10.  par.  eradicare,  evellere.    Mah.3.  11106:  unmu-  JTTfT  "'rti  f.  (r.  mar  mr  s.  ti)  mors.    Hem.     (Lat.  tnors 

layan    mahdv  rks  dn.  e  jnor-ti-s.) 

C.  ut    praef.  sam    id.      Hit.  90.    S:    s amunmulayitum  \\  I  rtctlf  mrttikd  f.  i.  q.  jnrrf  f    Mah.  1.  5724. 

vrksdn;    127.   1.5.  ^rZT  "'.'"'/"   niasc.,  etiam   fem.  et  neut.    (a   r.  mar   mr 
JT^  muld,  \Kd.  mu  la   n.    (ut   vldetur,   a   r.  rnanh    vel  adjecto  t,  s.yu,   cf.  gr.  565)  mors.    Su.  1.  22. 

mo/j  crescere,  abjecto  h,  mutato  a  In  u,  cf.  Pott.  2.  lOS)  UA    m.rd  f.  (r.  mard  mrd)  terra,  humus,  lutum,  argllla 

radix.    N.  9.  11.      Transl.  orlgo.    Br.  1.  -iO.  (v.  mrdd). 

\\isH  fulya  n.  pretlum,  merces.    Am.  H^^  mrdaiiga  m.  (ut  mlhi  videtur,   e   perdito   subst 
Ff^  mus   1.  par.  furarl;    v.   1.  mus.  mrda  in  acc.  et  ga  iens,  cf.  pataiigd  et  v.  gr.  576) 

jrq-  musa  m.  {t.  mus    s.  a)   mus.     (Lat.  milf,   mur-is    e  tympanum  (WIIs.:    1)  a  tabour,   a   small    drum.    2)  a 

miis-is;  gr.  /Ltu?,  f/iu-c?  e  pMT-cg;  germ.  vet.  muj,  them.  double  drum).   Dr.  7.  6. 

musi;    russ.  my.sj.)  Urt  |   mrdd    f.  (r.  mard    nird    s.  d)    i.  q.  mrd.      (Golh. 
JJ  |Mc^  mdsika  m.  (r.  /nuj   s.  /A-a)  mus.    Ilit.  113.  6.  mulda  pulvls.) 

JTJJ  mrga  m.  (r.  marg   mrg    s.  a)    1)  actlo    quaerendl.  i-j  ^   mrdu  (fem.  t/,    r.  mard   mrd    s.  «)   tener,    mollis, 

2)  venatlo.    Dr.  6.  h.    3)  quadrupes  in  unlversum  et  mltls,  suavls.    In.  5.  6.   N.  11.  31.   Bag\  9.  51:  krpa- 

speclaliter  dorcas,  antilope.     (Wils.:    1)  a  deer,  an  mrdumanas;  —    tardus,    lentus.    Sa.  4.   32.   5.  105: 

antelope.  2)  an  anlmal  In  general.)    N.  11.25.  Sa.5.  7l.  mrdugdminl.     (Gr.  (3oaov?  e  U3aov-:  sicut  jQpoTO? 

H.  1.  17.   Dr.  6.  3.  e  IJ.poTC^;   lat.  mollis  per  asslmil.  e  molvis  pro  modvis 

JTJ]^Cj»-I  '".rg-o  j';'tiana   m.    (venatione   vitam   ha-  vel /norriV,  mutato  d  vel  r  in /;  nostrum /njVd;  germ.  vet. 

bens,    Bah.    e    mrga    et    givana    n.    vita)    venator.  /niV//;  anglo-sax.  m/7d;  hib.meiriA  ,,sIow,  tedious,  weak"; 

N.  11.  2S.  3S.  39.  russ.  molodyi  juvenls;  boruss.  vet.  malda  [them.]  id.) 

\ii\^\XJ^mrgatrsixd  f.  (e  mrga  et  /r  j'n  d  sitis)  vapores  JTy  /nrda    n.    (r.   mard     mrd     s.  a)    pugna.     H.  4.  9- 

supra  desertorum  arenam,  aquae  speciem  habentes,  qua  N.  12.  S2. 

anlmalla  declpiuntur.    Ur.  15.  5  infr.    17.  3  Infr.  JJjqq^Jf  mrnmo^a  (a  mrd  f.  suff.  maya,  v.  euph.  r.  85) 
JJ)|^|  mrgayd  f.  (r.  marg  mrg  servato  charactere  10"'"  terreus,  luteus,  ex  argilla  confectus.    Sa.  2.  13. 

classls,  s.  d)  venatlo.   Dr.  1.  3.  4.   3.  6.  JTQT  '"r^^  adv-  falso.   Lass.  57.  9. 

JTJJJfyiTJ  mrgaydna    v.  rnarg   rnrg.  •  IT^  mrstd    V.  marg   mrg,    rnars    mrs. 


300 


jTO^/nMi  —  Tnff^^jnurtimant. 


c.  pari  furtum  alicui  facere,  c.  acc.  pers.    Mah.  3.  13030: 
anyoinyain  parimusnantd  hiAs ajrantasca  md- 
navd  H. 
ff.  rf fT  mus   1.  par.    (vad^)    ferire,   occidere,   laedere. 

Cf.   tnas. 

3.  jrn /nui  adj.  in  fine  coinpp.  (r.  1.  mus)  furans. 
jrara'  musald  vel  CTJf^  muiala  vcl  i.|^^  musald  m. 

pistillum,  teli  genus.   A.  10.  5. 
mvc^  muskd  m.  testiculus.    Hit.  34.  21.   49.  ll. 
jTigl  musff  m.  f.  (ut  videtur,  a  r.  2.  mus   s.  t i)  pugnus. 

(Huc  traxerim   germ.  \et  fust  id. ,  ihem.fiisti,  mutata 

labiali  nasali  in  mutam.) 
irn"  mus   4.  par.  {k'an<iane  K.   cidi  V.)  frangere,   fin- 
dere. 


c.  pra  praef.  vi  caus.  conturbare.  vipramohita  i.  q. 
mohita.    H.  3.   17. 

c.  vi  i.  q.  simpl.  R.  Sclil.  I.  9.  39:  s ukumdrdisca 
tdir  aiigdis  tdbiU  sprsfo  vyamuhyata.  B.2.72. 
—  vimugd  a  conturbalus.  Hit.  ed.  Ser.  p.  49:  ma- 
hatd  bayena  vimugd  aK. —  vimdda  id.  B.3.27: 
ahahkdravimiid  dtmd.  —  vimuda  m.  Geniorum 
ordo.  Su.  3.  5.  —  Caus.  conturbare.  A.  8.  7:  vya- 
mohayanta  mdm\  10.  22:  vyamohayanca  tdn 
sarvdn    ratamdrgdis    caran   rani. 

c.  sam  i.  q.  simpl.  B  .  3.  7:  d  armas ammud  aci tdH; 
Dr.  6.  29:  disaK  s ammumuhuH  par Ssdm. —  Caus. 
conturbare.    Mah.  2.  1949. 

e.sam  praef.  ab  i:  ab  isammud aH  conturbatus.  A. 10.22. 


rrrn'  must   lO.  par.  {saiigdtS  K.  sanhatdu  V.)   coa-  jq^CT  miiftuj  adv.  identidem,  iterum  iterumque.  N.  10.26. 

cervare.  Saepe  bis  ponitur  (Tnufturmufeui)  In.2.2S.  N.15.20. 

PT^  muh  4.  par.  interdura  atm.    Part.  perf  pass.  mugdd  i-l^fl  muhurtd  m.  n.    1)  momentum.    H.2.  21.  N.  17. 12. 

et  mudd,   ^evw-a^.  mugdvd  et  mu(f'vd   (v.  euph.  Sa.  5.  6.    2)  hora  (Wils.:   the   thirtieth  part   of  a   day 

r.  102.  a).    1)  animo  conturbari,   mentis   errore   affici,  and  night,  or  an  hour  of  forly-eiglit  minutes).  H.4.46. 

mente    capi.     B'.  2.  13:    diras    tatra    na    muhyati;  T^  mu.  l.atm.  {band  ani  K.    bande  V.)   ligare,    vincire. 

5.  15:  tina  muhyanti  gantavali;  Mah.  4.  425:  md  mutd   ligatus.    Am.     Cf  mav. 

muhyasva.    2)  deliquium   animi   pati,    animo   linqui.  JT^  mdkd  mutus  (ut  mihi  videtur,  a  r.  md  ligare,  sicut 

R.  Schl.  I.  21.  21  :  sokena    mahatd  "vistas    cacd-  badird  surdus  a  band    ligare;  cf.  lat.  mu-tus  =  JTff 

laca   mumohaca;  Mah.  3.   709:  mumohaca  papd-  mutd  ligatus.) 

taca.  —    mudd   animo    conturbatus,    mente    captus,  i-Jfo  mudd  v.  muh. 

stultus,   amens.    N.  6.  13.    18.  10.  —    mugd'd   amore  ^^  mutr  10.  par.  (ut  videtur,  denom.  a /nu  <ra)  mingere. 

captus.    Rag'.  9.  4i.  —  Intens.  valde  conturbari.    Mah.  JJ^  mutra  n.  (ut  videtur,   a  r.  miv  mingere,   correpto 

3.  402:  momuhyamdna.  —  Caus.  conturbare,  stupe-  iv  in  u,  s.  tra)  urina.    N.  7.  3. 

facere.    N.  19.  24:  ratinam    mohayann    iva;    Dev.  JTJ^I'  miirkd  (ut  videtur,    a    r.  murc,    i.  e.  miirc,    c.  k 

1.  66:  mohaydi  't du  durdd  arsdv  asurdu. —  mo-  pro  c,  suff  a)  stultus,  stupidus. 

hild  conturbatus,  stupefactus,  mentis  suae  non  compos,  U^   murc   v.  murc. 

mente  captus.  N.8.  l6.  9.4.  10.28.  Su.  4.  IS.     (Pottius  xjm\  murcd  f  (r.  murc,  i.  e.  murc,  s.  d)  stupor.  H.l.  l4. 

buc  trahit  gr.  jJ.u.--ocg,  lat.  rno-rus.)  jTjrf  miir ta  (a  murti  s.  a)  corporeus.    Rag'.  2.  69.  P.  17. 

c.  d  praef.  vi  caus.  conturbare.    Mah.  3.  12138.  ITfrT  '""''''  f-  (u'  videtur,   a  r.  mar  mr  [cf.  mumurs~\ 

c.  pari  caus.  id.    Mah.  1.  3571.  s.  ti)  corpus. 

c.  pra    i.  q.    simpl.       pramuda     animo     conturbatus.  J.|  | (-fi-Jrj  /« urt im ant  (a  praec.  s.  mant  mat)  corporeus. 

M.  54.  —  Caus.  conturbare.    Dr.  6.  21.  N.  1.   15. 


T^UZ'  mu7i(}  —  T^vius. 


299 


1.  f^^[^7nun<f   1.  par.   (scribitur  mu4)    1)  conterere. 

2)  londere,  radere.     Cf.  mu/,  mun(,  pund. 

2.  fTn"?"  muntf   !•  par.    atm.    1)  purlficari,   puruin    esse. 

2)  sidere,   submcrgi.     (Cf.  /nan<jl,   lal.  mundus, 

mundare.) 
4-llJ^  munda  (T.muntl  s.  a)   1)  adj.  calvus,  nudo  caplte. 

2)  m.  n.  caput. 
mj^c^  mundaka  m.  (r.  mund  s.  aka)  tonsor.    Hem. 
jj  jlj^ r4mun(?(7i  ra.  (r.  mund  s,  in)  id.    Am. 

1.  FfT"  mud    1.  atra.  gaudere,    laetari.    S;i.  3.   17:    edm 

b  drydn  labdvd  ...  mumudi\  N.  13.  74:  Stayd 
saha  modasva;  H.  2.  21;  modisyi  sdsvatiK 
samdK.  —  muditd  laetus.  N.  24.  49.  (Cf.  mad, 
mandj  mand,  mard  mrtjt;  lit.  mudrus  anlmosus, 
alacer,  promptus.) 

c.  anu  concedere,  permittere.  Mah.  2.  17S7:  ki  dyu- 
tam  aiivamodanta  kecdi  'nam  pratyasida- 
yan;   4.  800. 

c.  anu  praef.  abi  caus.  valedleere.  Mah.  1.  4447: 
dmantrya  prayaydu  rdgd  tdiscdi  'vd  'b yanu- 
mdditaft. 

C.  pra  i.  q.  simpl.  par.  R.  Schl.  I.  1.  84:  krtakrtyaK 
...  pramumoda;  44.  61:  pramuinodaca  lokas 
tan  nrpam  dsddya,  —  pramudtt a  laetus.  Su.  1. 
31.  33.  —  Caus.  exhilarare.   Man.  3.  6i. 

c.  prati  i.  q.  simpl.  par.  Mah.  1.  67S1:  tam  pragdK, 
pratimodantjaK ,   sarvdKpratyudgatds  tadd. 

2.  ^ti   mud  10.  par.  {samparki)  mlscere. 

3.  JT^  mud  (,  (r.  1.  mud)  gaudlum.    In.  5.  59, 

\\^\  mudgara  m.  (e  mud  et  gara  deglutlens)  malleus 
belllcus  (Wils.:  a  mallet,  a  mace,  a  weapon  Ilke  a 
carpenter's  hamraer).   Su.  2.  3.  A.  10.  5. 

\W,\   mudrd    f.  slglllum. 

Hl^rl  '""dritd  (a  praec.  s.  ita)  obsignatus.  Ur. 43. S  infr. 

jTtfj  mudd  adv.  frustra,  incassum.   Hit.  107.  6. 

V[\r\  muni  m.  (ut  videtur,  a  r.  man,  attenuato  a  in  u,  s. ;') 
anachoreta,sanctus  saplens,  vates.  Su.2.  l4.  B\2.56. 10.37. 


m-m  muniuksii  (a  mumuks  desid.  r.  muc  s.  u)  eman- 

clpatlonem    cuplens.     iV.  4.  15.  —   sardn   mumuksu 

sagittas  enilttere  cuplens.    Rag'.  9.  58. 
i-|*-J^   rnumurs  desid.  T.mar  mr,    v.  gr.  476  et  480. 
grrj  mumursu  adj.   (a   praec.   s.  u)   mori   cupiens   vel 

moriturus.    Dr.  7.  5. 
i-J^T  mur    6.  par.    {sanvistani    K.     vi.ifani    V.)    clr- 
cumdare,  vestlre.     K.:    murati   kantakina    vddlil 

krsakaK.     (Cf  var  vr;  lat.  murus  ;  lit.  muras;  gerra. 

vet.  mura;  anglo-sax.  et  island.  vet.  milr  id.) 
r  ^  .  .     ■ 

7\^murc    1.  par.    (proprle   murc,   vocalls   brevls    enlm 

o^ 

nusquam    apparet)    1)  anlmo   conturbari;    dellqulum 

animi     pati,    anlnio     linqul.     Gita-G.  4.    19:    pataty 

udydti  murc aty  api;  Batt.  15.  55:  amiircid  asdu 

ksataK;    R.  Schl.  H.  34.  17:  papdta   b'uvi  murci- 

taK;    In.  5.  4S:   krod  arnurc  it  d.    2)  Implere,    pene- 

trare,  occupare.    Rag  .  6.  9:  parito   digantdn   tur- 

yasvani   murcati   (schol.   v yapnuvati   sati).    3) 

crescere.    Rag.l2.  57:  mumurca  sakyah  rdmasya 

samdnavyasani  hardu    (schol.  vav rd'i);    10.  80: 

svdbdvikah  vinltatvan  tisdh   vinayakarmand 

mumurci  (schol.  vrddim  prdpa)  saha gan    tigd 

havisi  'va  havirb  ugdm.   4)  valere,  potentem  esse. 

Rag  .  2.    34:     na    pddaponmulanas akt i    rahhaK 

s iloccayi    milrcati   mdrutasya, 

C.  oiV  i.  q.  slmpl.  sgf.  1.  Mah.  1.  779i:  kandarpind 
'bimurc  itd. 

c.  sam   valere,  niagnum,  potentem  esse.    Rag'.  16.  64: 

srdtrisu  sammurcati , . ,  vdrimrdaiigavddyam, 

r[^murv  l.pir. (bandani  K.  nahi\.)  llgare,  nectere. 

o  •■n 

H^l^  musald   v.  musa/d. 

i,   l^T^  mus   9.  par.  furari,   rapere.    N.  5.  7:    musnanti 

O    •N  '  ^  ,    ,        ,       , 

prabayd  rdghdh  caksuhsica  mandhsica; 
H.  4.«.  12:  mahatd  bayina  musitaK.  Cum  acc. 
pers.  Rgv.93.  4:  amustytt am  avasam  paniii  gdK 
„eripuistis  alimentum  Pani,  (nempe)  vaccas"'.  —  mus 
cl.  4  V.  mus.  (Vid.  miis,  mdsa.) 
38* 


398 


T\^muc  —  rftn^'  munf. 


varsdm,  galarn,  vAspdm  pluviam,  aquam,  lacrymas 
efTundere.  Br.2.36:  mumo ca  vdJpam;  MaVi.  1.  Sl J4: 
galas antatim  mumucuH;  3.  670:  vdnamayan 
varsam  ...  mumdca.  —  sdkrt^  mii  tram  stercus 
edere,  urinam  reddere.  Mah.  3.  11115:  sakrn  mu- 
tranca  munc&ndK  (pro  muncam&nAK).  ~  sdb~ 
dam  sonum  emittere.  N.5.29:  hd  he  'ti  ...  muktaK 
sabdd  nardd  ipdiK.  —  Cum  vocibus,  quae  rais- 
silia  exprimunt,  emittere,  mittere,  conjlcere. 
Su.  2.  l6:  vdnd  muktdK  sildsu;  R.  Schl.  I.  54.  23: 
astrdni  ...  mumoca.  Omissa  missile  exprimente 
voce,  Mah.  1.  5296:  muncasvi  'ty  abravit  p&rt  afi 
sa  mumoca  'vicdrayan,—  dtmdnam  se  dejicere. 
Mah.  1.  6740:  merukdl dd  dlmdnam  mumoca. — 
deham,  drigam  corpus  dimittere,  abjicere,  deponere 
(c(.  dehanydsaii  kartum  Sa.  2.  23).  Hlt.  87.  10: 
citdu  ...yd  muncati  deham  dtmanaK;  R.  Schl. 
I.  25.  l4:  yatrd  iiigan  sa  mumoca.  —  Relinquere. 
Nalod.  3.  12:  tdm  amucad  iha  sa  svapdydm 
(schol.  atydksit);  4.  7:  b  ir  munceta  tvdm  (schol. 
tyageta).  (Huc  traxerlm  gr.  JMTK,  pLWjU)  e  iJ.Vi(JU}, 
\J.VK.Cg,  \J.vy.T1fiO;  lat.  mucus,  mungo  e  munco  =  scr. 
muncdmi;  russ.  moca  urina,  mocu  humecto,  mocu-sj 
mlngo  [mutram  muiicdmi^;  hlb.  m^in  urina,  muna/m 
mingo.) 

c.  ava  i.  q.  simpl. —  asvdn  equos  disjungere.  N.21. 18. — 
t^d.tdnji"  vestes  deponere.    Mah.  2.  2520. 

c.  d  induere.  Rag.l2.  S6:  mdtalis  tasya  mdhen- 
dram  amumoca  tanuccadam;  13.  21.  17.  25. 
Mah.  1.  4095. 

c.  ut  solvere,  liberare.  R.  Schl.  I.  1.  74:  astreno 
'nmucyacd  "tmdnam.  Exuere.  B  att.  3.  22:  vibu- 
s and ny  unmu mucuK. 

c.  nis   i.  q.  simpl.    B  .  7.  28. 

c.  nis  praef.  abi:  ab  inirniukta  relictus.  Mah.  2. 
221. 

c.  nis  praef.  vi  i.  q.  simpl.   N.  13.  21. 


c.  pra   1)  I.  q.  simpl.    Su.  1.  11.   N.  13.  11.    2)  induere. 
R.  Schl.  n.    9.    39:     atra    ti   Zharn    pramdksydmi 
mdldm. 
c.  pra  praef.  vi  i.  q.  slmpl.    H.  1.  7:    katan    nu    vi- 

pramu cy ema    b  aydd    asmdt, 
c.  prali  1)  id.  Man.lO.  118:  kilvis&t  pratimucyati. 
2)  alligare.     Mah.  2.   2323:    pdsdn    dtmani   prati- 
muri  ca  t  i. 
c.  vi  i.  q.  simpl.    N.  13.  l4.  14.  16.  20.  32.  44.  A.  6.  21. 
B'.  18.  35.     Exuere,  deponere.   Mah.  1.  4095:  tii&m 
...  db  arandni   vimuricat dm. 
c.  vi  praef.  pra  id.   Dr.  3.  1. 
C.  s am   i.  q.  simpl.     vdri  sammoktum   aquam    effun- 

dere.   Mah.  3,  10236. 
2.  Pf^  muc  10.  par.   i.  q.   1.  muc.    Man.  3.  37:   moca- 
yaty     enasaK    pitfn;     Mah.   1.    5S50:     iyam 
(ndur)    ...    mo  cayis  yati     vaK     sarvdn     asmdd 
des  dt. 
►i&  muc    1.  par.  i.  q.  puc. 

rjr^TTiu^  l.par.  (mrgdd vanayoK)  abstergere,  puri- 
ficare;  sonare.  (Vid.  murig,  marg  mrg,  magg, 
rnarg,  marc  et  cf.  lat.  mugio,  gr.  )UO>£aSjUa(.) 

1.  *-|  ^    muric    1.  atm.   (kalkane   K.    mokse   V.;    scribl- 
O    "^ 

tur  muc,  gr.  110"')  declpere,  fallere;  liberare. 

2.  t-j  ^   muric    1.  par.   (gatydrn)  Ire. 
o   •\ 

*"!  ^  muiig  10.  par.  (scribitur  mug)  I.  q.  mug. 
o    "^ 

1.  f-f^   mut    1.  et    10.  par.  (saricurriane  K.    ksudi  V.) 

conterere.    (If.murit,  murtd,  mard  mrd,  2,puf. 

2.  fT~  mut  6.  par.  (dks epamardanayoK)  prosternere, 

nisi  contemnere;   conterere.     V.  i.  mut. 

T^J^  muri   6.  par.  (pratigndne)  promlttere,    poliiceri. 
o    •^ 

Cf.  mari. 

rrn^  murit    l.   par.    (marde)    conterere.      Cf.   muryd, 

rnar d    mrd. 

^tPs"  '""^■'    1- par.  (paldyane  K.  palaye   V.;    scribl- 

o     •n  , 

tur  rnut)  aufugere. 


3.  rj"!   mi    1.  par.    (galdu)    ire.      (ViJ.   sq.    et    cf.   m<i  Ff^^T  '"''«'    '•  par.   i.  q.  /»/1»,    unde    ortum    esse    videtur 

sgf.  2.)  mutato  p  in  nasalem  ejusdem  organi. 

4.  Ffj  "'/•    10.  par.    (galilu   nialjrdm)    ire;    intclligere.  jrj^iTJ  mukufa  n.  crista,  diadema,  tiara.    A.  10.  3S. 

(Vid.  3.  ni  I   et  cf.  lat.  meorf.)  7]W>J  mukurd  ni.  speculum. 

1\\(q  nii<jla    V.   /niTi.  jq^girrj  mukula  m.  n.  gemma  arboris.    Uag'.9.  27.  15.  y9. 

jqjjq  mtna  m.  piscis.  H^ICid  mukulitd  (a  praec.  s.  i/ti)   semiclausus,   gem- 

ITTn'  mtm  I.  par.  (ut  videtur,  forma  redupl.  a  r.  3.  mt)  mae  arboris  instar.    Ur.  49.  2. 

ire;  sonare.  JTHTT  '""^''i    f-   (part.  perf.  pass.    r.  /nut'  s.  <a   in    fem.) 

jq^yi^  \\\m  tmdns  V.  mdn.  margarita.   Rag  .  4.  50. 

rTTrn'  mtl   l.  par.    (nimesan^  K.    nim^se   V.)    nictari,  J^fTTTTK^T  "^'^f^^Apala  n.  (e  praec.  et  pdla)   margarita. 

connivere.    Gila-G.  10.  16:  yatra  svidyati,  mt-  I^ag  •  6.  28.   16.  67. 

lati    (schol.   srtkr  sne    ksanaA    s  vidjrati    milati  H  ftl  I  C|  cHI   ^nukl  dvalt    f.    (e    muktd    et    dvalt)    llnea 

sati).     Se  claudere  (de  oculis).    Batt.  14.  5'(:  tas/d  margaritarum.    Rag'.  13.   Is. 

mimtlatur    nitri.  —    Caus.    claudere    (de    oculls).  ^4^  muk'a   n.    1)  os.    N.  23.    23.    2)  vultus.    In.  2.   23. 

Meg  .  109:    locane    mtlayitvd.  Su.  3.  25.  26.    3)  cuspis.    A.  3.  26  in  fine  compp.  Rah. 

Q..  ut   aperire    (oculos),    aufschlage  n.    B  att.  15.   102:  Transl.  frons,  e.  c.  exercltiis.    Dr.  8.  S. 

udamtltl   locane;  Mah.3.  11155:  tsad   unmtlya*)  i-)l5|'(-f^l  '""^  atds    aiiv.    (a    praec.    i.tas)    \i\  coiispectu, 

locane.     Se  aperlre  (de  oculis).   B  att.  16.  8:  unmt-  coram.   N.  11.  28. 

lisyati  caksur  me  vrtd.  —   Caus.  aperlre  (oculos).  Jllc.|X  inukara  (a  muka  s.  ra)    1)  adj.  sonans,  strepens, 

Ur.  5.   l4:    etad    unmttaya    caksur    dyatam.  crepans.    Rag .  5.  72.   13.40.    2)  subst.  m.   dux,    duclor, 

c.  ni   1)  claudere  (oculos),  niederschlagen.    Ur.  5.  9:  princeps.    Hit.  13.   13. 

b  ayanimllitdks  t.      Etiam  omissa  oculos  exprimenle  J^IJZT"  mukyd  (a  miika   i.ya)  praecipuus,  excellentlssi- 

voce.      Rag'.   8.     37:     nimimtla     nnrottamapriyd  mus.    N.  22.  y.  Dr.  4.   3.   B'.  11.   26. 

hrtacandrd    tamasS  'va    kdumudt.  —    tiimtlita  i4i5i\il\^A^ukyasds    adv.    (a    praec.    s.sas)    praecipiie. 

=  nimtlitaks a   clausos   oculos   habens.    Rag  .  1.  6S:  N.  8,  21. 

pra  gdlopanimtlit  aK  *).     2)  dormlre.     Man.  1.   52:  J-j  i  y  tnugd  d    v.  rnuh. 

yadd    svapiti   darmdtmd    tadd    sarvan    iiimt-  i-^  j^^fpf  inugd  atv  d  n.  (a  praec.  s.  t  v  a)  abstractum  prae- 

lati;  Hit.  107.   13:   naresvare    gagat   sarvan   tii-  cedentls.    Ur.  19.  S. 

mt/ati  nitntlati. —   Caus.  claudere  (oculos),  expressa  1.    T^X^  muc  6.  par.  ;Um    tnuricdtni,  tnutice    (v.  gr.  300) 

vel  omiss.i  oculos  significante  voce.    Mah  3. ''(00:  jan-  solvere,    libcrare,    dlmlttere.    Dr.  9.    17:   munce 

trdsdn  nyamtlayata  locanS;  1. 'l278:  dev t  nya-  'matn;    18:    ddsn    Zyarn   mucyatdm;    8.  k2:   na   hi 

mtlayat.  jne  nioksyate   gtvati\  N.24.32:   esa   mi  rnu  ri  ca  t  u 

c.  pra  i.  q.  simpl.    Gita-G.  4.  19:  pramilati  patati.  prdridn;  H.l.''li:  rnuktd  vayan  ddhdt;  Rag.3.20: 

c.sam  se  claudere.  Sak.45.1:  sammtlanti  na  idvad  rnumucK   (pass.)   sa   bandandt;    Mah.  3.  26l3:    s&- 

band  anako.i  As   tayd   'vacitapuspdK.  pdn    rnoksyasi   rnnlkrl  dt    (pass.    cum    term.    par.). 

F.tiam  cum  instr.  Man.  11.  228:  tvace  'vd  'his   tend 


*)  utimtlya  el  tiitntlila  etlam  ad  caus.  referri  possuiit.  'darmena   rnucyati  (cf.  yug   praef.  vi  c.  inslr.) 

38 


39G 


TTff?L'"''^  —  TTt  '"''• 


rqTTr  m»7  6.  par.  atin.  obviam  fieri,  obviam  venlre,  oc- 
currere,  convenire,  socielatem  inire.  Hit.  43.  li: 
ySci  'iij^  s  uhrdafi  samrdd  isamay  i  dravyd- 
bilds  dkuldK  ...  te  sarvalra  milanti;  67.  19: 
sarvdiH  pasubir,  militvd,  sifihd  vigriapta/i; 
38.  9:  kaddcic  cilrdii gandmd  mrgah,  k^nd  'pi 
trdsitas,  iatrd  'gatya  mililah'.  (Fortasse  mil 
e  inid  mutato  d  in  /,    cf.  met,  mltuna.) 

J^V^  mis  l.par.  i.  q.  mas. 

|i-iuj  misr  10.  par.  miscere  (ut  videtur,  denom.  a  misra). 
Mah.  1.  572-4:  Idksaydcd  'py  analpay d  rnrtti- 
kdrn  misrayitvd;  Sak.  24.  1:  vdcnn  na  misra- 
yali  yady  api  madvacdbiH.  (Cf.  \,rnis\  gr. 
fJ.l'^VV]J.l;  lat.  misceo;  Vit.  rnaisau;  slav.  mesuri;  germ. 
vet.  rniskiu;  hib.  measgaim  „1  mi.\",  measg  „among, 
amongst";   cambro-Lrit.  ym-rnusk.) 

miq  misra  (ut  videtur,  a  r.  rnis,  cf.  rnis,  suff.  ra) 
mixtus.   B\  18.  12.   In.  2.  2. 

1.  TCTfT  mii  1.  par.  conspergere.    mijfd   1)  conspersus. 

2)  dulcis,  suavis.     miJtd  n.  cibus  lautior,  deli- 
catior.    N.  18.  6.     Cf.  mars   mrs. 

2,  TVTTT  mis  G.viaT.  (^spard  dydm  K.  spardi'\.)  aemu- 

lari,  certare. —  Part.praes.  in  gen.  absol.  invilo. 
Mah.l.  7179:  'o"  A"^'"' "'^"  ""'  rnisatdn  narendra 
krsridrn  updddya  gatdu  nardgrydu;  SI59:  tvan 
d  aksyas  e  Snaga  kdridax'  an  ddvam  adydi  'va 
misato  Ssya  sacipateK;  2.  2535:  d  drtards  tr  dn 
rarii  hatvd  misatdri  sarv  ad  anvindri  samaii 
gant dsmi  na  cirdt;  3.  10l64:  tina  dvddasa- 
tt drsikydm  andvrsfydm  mahdlmand  vrsfarn 
...  misato  va grapdrxinaK.  (V.  praef.  ut  et  ni 
et  cf.  rnil;  TUSS.  rnigaja  et  rnisu  nictor;  Vtt.  mirk/nju 
id.,  megmi  dorniio ;  fortasse  lat.  nico ,  nic-lo  e  nimic-o, 
nimic-to  =  SCT.  nirnis  dmi.  —  Benfeyus  huc  trahit 
lat.  micare.) 
c.  ut  aperire  oculos,  proprle  aufschlagen.  B  .  5.  9: 
unrnis an   nimisann    api. 


c.  ni  claudere  oculos,  proprie  niederschlagcn.   Mah. 

3.  106'l9:    rnatsya/i   suptd    na   nimi.s a t i. 
|i-|r;*,  mih    l.par.  mihdmi,    (at.  auK.  meksyd  rn  i,    part. 

perf.  pass.  mldd  (gr.  102).  Effundere,  praeser- 
tlm  mingere.  R.  Schl.  II.  75.  21:  sdryam  prati 
rnehatu;  ^Xzn.i. 52: pr a ty  agnim  prati  suryatica 
...  mehataK.  (Cf.  minv;  lat.  mingo,  mejo;  gr. 
0-/L/C)^£M,  |UOJ^e«,  li.OiyjtUi ;  lit.  rnyz.u  mingo,  meslas 
fimus,  mezii  slercus  egcro,  mig-/a  nebiila,  v.  V^y  mig  d; 
anglo-sax.  7t//G  mingere,  mige,  mdh,  mignn;  island. 
vet.  MfG  id. ;  golh.  rnai/is-tus  fimus,  adjcct.'i  sibilante; 
nostrum  Mist.) 

1.  CTJ  mi  9.  par.    atm.   mindmi,    mine,    in    dial.    ved. 

mindmi,  mini  (hirisdy dm  K.  vade\.)  ferire, 
occidere,  delere.  Rgv.  71.  10:  nipari  garimd  mi- 
ndti;  92.  12:  aminatt  ddivydni  vraldni;  117.  3: 
minantd  (=  minantdu)  dasyor  asivasya  md- 
ydK.  —  Part.  perf.  pass.  mtnd. 

C.  d  i.  q.  simpl.  Rgv.  79.  2:  d  tS  suparnd  aminanla 
evdi/i  „tuae  bene  alalae  (luces)  feriunt  (nubem)  cum 
properantibus  (ventis)".  —  atm.  slbl  mutuo  aliquid 
delere.  RgV.  113.  2:  dydvd  varrraii  carata  dmi- 
mdne  „coeIum  percurrunt  (nox  et  aurora)  suum  mu- 
tuo  colorem  delentes". 

C.pra  i.q.slmpl.  Rgv.S^.^:  mdyindm  amindH  prd  'ta 
rnd/a/J„praestigiatorum  fregislipraestiglas"; 2.5. 1.92.11. 

2.  flT  wi/ 4. atm.  perire.    Rgv. -V.  (v.  Westerg.):  durmi- 

Irdso  rnimdnd  gahur  bdgarid.—  Caus.  ma- 
pdydrni,  v.  gr.  468.  (Cf.  mriye  morior,  unde  for- 
tasse  miyi  ejecto  r  producto  /.) 
C.pra  perire,  morl.  Man.9.  2-17:  bd/dsca  na  pramt- 
yanti;  R.Schl. II.  75.  2S:  anapatya/i  praniiy  aldm. 
—  prarntla  mortuus.  Man.  3.  245.  —  Caus.  occldere, 
delere.  Man.l.  57:  irfari  sarvari  cardcarari  sarigt- 
vayaticd  'gas  ram  pramd  payat  icd  'vyayaK; 
8.  295:  sa  cet  ...  pramdpnyf.l  pr  a  ri  ah  r  t  ali; 
11.  89.  129.  Mah.  3.  13322. 


qff<ff  inayii  —  flT?5{  'ninv.  295 

i]\H  mdfti  in.  bilis.  t-\{*z\  '"''sa  m.  (r.mas  metiri,  s.a)  mensis.    (Lat.  /nensi-s 

^li^ld  ""^''akala    (fem. -/,   a   marakata   s.  a)   snia-  inserta    nasali,    atteniiato    a    finali   in    i';    \n\i.  mios  id.; 

ragdinus.    Ilit.  7.  l6.  camljro-hrit. /«1.1,  v.r/uis.) 

mfj^  mdrisa  m.  persona  venerabilis,  in  lingua  scenica  ffp^  mdh  1.  par.  atm.  (mdn^)  honorare.     Cf.  mah. 

histrio   primarius.     Wils.:   „the  title  of  the  mana-  »^                        ^ 

p^  mi  5.  par.  atni.  (praks Hpan^  K.  kscpi  V.)  jacere, 
ger,  or  principal  actor".   Ur.  1.  7. 

projicere,  prosternerc,  dejicere.  Rgv.-V. (v.Westerg.): 
OTXfT  mdruld  m.  (a  marut  s.  a)  at-r,  ventus.    Am. 

'  tvd   mdruto    mi/i6tu. 

mc^U  d Jf  mdrka/idcya   m.  sapiens,  sanctus  hujus   no-  ^ 

•   •  It®  mic  6.  par.  miccd'//ii  (vdde)  vexare.     d.  pic. 

t\\^\  mdrg  1.  par.  atm.  et  10.  par.  quaerere.   N.  12. 125:  lTTr{  mitd  v.  7n<J  et  mi. 

tam  mdrsd//if  apardgitam;  a.62:  tam  rndr-  |Hp(  mitrd    (scribitur   etiam    /nittra,   a    T./nid   amare, 

gamdrid   bartdra/n.     Cf.  rnarg  mrg.  s.  /ra)    1)  n.  amicus.    II.  1.  42.  N.  9.  30.    2)  m.  sol. 

C.pari  id.    B\  15.  h.  IH^r^rll  milrdtd  f.  (a  /nitrd  s.  /a)  amicitia. 

JTJjf  mdrg^a    m.    (r.  /«drg^   s.  a)    via.     In.  5.   26.    2.    12.  |^q-  „„/  j.par.  ;Um.  (t^adV  K.  vadV   7ntd'(J/am  V.) 

N.  13.  10.  1)  ferire,  laedere,  occidere.   Rgv.-V.  (v.  AAesterg.): 

Jjyjfirf  mdrga/ia  n.  (r.mdrg    s.  ana)    actio  quaerendi.  ^ a/i  yan    mahl   mitat!  spardamdne   (schol.  ma- 

JN.  1/.  33.  hatydu   paraspara/i    hi/isantydu   senc).    2)  in- 

J^Jjf^nrf  m<3rg-ai/ria    m.  (a    mrgaslrsa    [dorcadis  telligere.      CLmet\    l.  mid,    mid,   med\ 

caput  habens,   nomen  astri,   in  quo  luna  est  plena]  fq-^^  mituna  n.  (r.  /nit\  v.  me't\  suff.  una)  par  ani- 

s.  a)  nomen  mensis,  November-December.   B'.  10.  35.  mantium  (diversi  sexus,  ut  puer  et  puella).  Br.  2. 10. 

nTTT  mdrg   10.  par.    (sabde    K.    mr gddvanjr 6K    V.)  N.  5.  39.   23.  2-1. 

sonare;  abstergere,  purificare.   N.  13.  46:  am<ir^i'-  \i\'^\  mityd  adv.  falso,  fallaciter,   frustra.    N.  12.  l-'(. 

tdm.     \id.marg   /nrg.  13.   17.    Sa.  6.  li.   B\  18.  59. 

IJ I cl 1 7  mdrgdra  m.  (r.  marg   mrg   vel    mdrg  s.  dra)  Ct-— 

*^"^''<                              ^              s       .5  1.  PT^  ,„,-d  1.  par.  .4tm.  i.  q.  m,V. 

felis.   Am.  "^ 

X^^  mdrdava    n.    (a    /«rda   mitis,    mansiietus,    S.  a)  -•   J^"^   ""'^    1-  ^tm.    4.    et    10.  par.    m^'de\    /n/djrdmi 

mansuetudo.    B'.  16.  2.  (gr.  305),    me'dd_ydmi   (sn^hane'K.    snihi\.) 

mcfTrTt  'n'''"''  f-  planta,   Jasminum   grandiflorum.  1)  plnguem,  adiposum,  unctum  esse  vel  fieri.   K.:  Jra- 

Meff'    96.  me/ia    kdyo    /la    medjati.     2)  amare.    K.:    /nedate 

JTf^  md'ld  f.  sertum  floreum.  P"""^   ^''^-  —    P^""'-  P"f-  pa«.  minnd,    miditd. 

JlfT^  7n4//a  n.  (a  mald    s.ja)  Id.    Su.  4.  4.    N.  2.   11.  (^^-  '"'■"'^>   mand;    Ilt.  m//iu  amo,  mielas  carus,  mu- 

^j^7„dj    m.    (r.  /„a^)     1)   luna.    2)   mensis.     (Cf.gr.  tato  d  in  /;  russ. /n/Vr/' comis,  benignus.) 

)U>H',  jJLYiv-og  e  |UV]i'0"-o?   ejecto  0"  sicut  e.  c.  in  '•//iV  =  J^^^K  mind  lO.par.  (scribitur  /nid,  gr.llO"')  i.  q.  Z.mid. 

scr.harisd    anser;    russ.  mjesjaz'  luna;    Vit.  menu  luna,  (C(.mid,   /nand\    germ.  vet.  /ninna,   min//i  zmOT, 

mensis,   a  them.  menes,  gen.  mencsio  a  them.  me/icsia,  fortasse  per  assimil.  e  /ninda,  mirtdi.) 

v.    gr.  comp.  147.    2;     goth.  rnena;     germ.  vet.  mdno  \^\rd(  minv    1.  par.    mtnvdmi  (sSke,   scribitur  miv) 

luna;   v.  sq.)  irrigare.     Cf.  pinv,  /tinv,  //lih. 


294 


^qjfTJ^  mdtali  —  ;tPTT*W  mdydmaya. 


nom. /no/i  =  l^nrTT  ""^'"»  them.  mater  =  TTTrT^ 
mdtdr,  gen.  muter-e;  lit.  mote  uxor,  gen.  moter-s; 
hib.  mathair  maler.) 

;m^|7f{  mdtali  m.  Matalis,   Indri   auriga. 

UlfHrrl  mdtula  m.  (fortasse  e  mdtura,  a  rndldr  -tr, 
attenuato  a  in  u,  suff.  o)  avunculus.   B  .  1.  26. 

U I f-l fj 'J  mdtrsasf  a  (Bah.  e  mdtdr  -tr  et  sasfd 
sextus,  V.  gr.  598)  matrem  tanquam  sexlam  habens. 
H.  1.  1. 

qj^  matra  n.  (r.  /nd  s.  tra')  1)  mensura.  A.  8.  1. 
2)  materies,  elementuni,  res.  B.2.  l4.  3)  in  fine  com- 
uositorum,  ubi  a  grammaticis  pro  sufBxo  tadditico 
habetur:  solus,  solum,  tanturaraodo.  N.  9.  10.  11.  39- 
Dr.  5.  12.  l4.  A.  10.  46.     (Gr.  fjLe-T^ov.) 

^l^e^  mdtraka  (a  praec.  s.  ka)  mensura,  modus. 
N.  14.  9. 

Mijs^^th  mdtsyaka  (a  mdtsya  m.  piscis,  S.  Afo  vel 
aka)  ad  piscem  attinens,  piscarius.  M.  56.  (Hib. 
measach  „fishy",    V.  mdtsya.) 

^[>  ^i  mddrs  (v.  gr.  263)  mei  similis,  mihi  aequalis. 
Lass.  41.  17. 

^l<j  drri  'riAdravati  f.  (a  m adra  Madren S is ,  S.  r OH/ 
t'rt/   in  fem.)  i.  q.  sq.    Dr.  8.  17. 

nj^  mddrt  f.  (a  mddra  Madrensis  slgno  fem.  /) 
regis  Pandus   uxor,   Nakuli   et  Sahadevi  mater. 

jTTVTQr  mdd  ava  m.  (a  madu  s.  a)  1)  nomen  mensis 
Vais^ak^i,  Aprills-Maii.   2)  ver. 

nrcr^T'  mddavi  f.  (a  praec.  slgno  fem.  /)  planta  repens 
(Gaertnera  racemosa).   Meg  .  76. 

jTTMTJ  indd  urya  n.  (a  madura  dulcls,  s./a)  dulcedo. 
In.  5.  7. 

1.  nTrT  mdn  1.  par.  (pugdydmK.  arce\.)  honorare, 
colere. —  l.atm.  (pu gdydm  K.  vicdri  arciV.) 
honorare,  cogltare,  deliberare,  perpendere;  desid.  mi- 
mdnsS  1)  perpendere,  considerare.  Man.  4.  224: /n/- 
mdnsitvo  'bayam.  2)  comperlre.  Mah.l.3S78:  tat 
sarvam  iva  putras  te  na  mimdnseta,    Cf.  man. 


2.  FTTTf  mdn  10.  par.  (forlasse  denom.  a  mdna  bonor) 
honorare,  colere.  N.  12.  24:  na  mdnayas i 
mdm  drya  rudatim;  Mah.  1.  4167:  yat  drfyam 
mdnoydmdsa  pduragdnapaddn  api;  R.  Schl.  I. 
Z^.&:s &ilindrasut&  mdnayis y ati  tah  sutam. — 
mdnya  honorandus,  venerandus.  Cf.  man. 
C.  sam  i.  q.  simpl.    sammdnita  honoratus.    Dr.  3.  S. 

mr-j  i/idna  n.  (r.  mdn  vel  man  s.  a)  honor.  In.  5.  50. 
Sa.  5.  49.   B'.  6.  7. 

VJ|r.|<i  mdnada  m.  (e  praec.  et  da  qui  dat)  qui  ho- 
norem  tribuit,  in  vocativo  fere  solum  invenitur,  ad 
venerationem  erga  aliquero  exprimendam.  In.  5.  44. 
N.  4.  4.   Sa.  5.  51. 

^lf^ll^Mril  i  "?T  rndnayitdr  -tr  m.  (r.  rndn  cl.  10, 
s.  tdr  tr)  honorator.    In.  4.  9. 

jqjjq^f  mdnavd  m.  (a  Manu  oriundus,  e  mdnu  s.  a, 
V.  gr.  582)  homo.  In.  5. 6.  Br.  2.  2.  (Huc  potius  quam 
id  puhs  q.  V.  traxerim  goth.  manna  id.,  th.  ?nannan, 
quod  fortasse  per  assimil.  e  manvan;  nostrum  Mann.) 

TTT^T^  mdnasa  n.  (a  mdnas  s.  a)  1)  animus,  mens. 
N.  13.  19.  19.  9.  Dr.  1.11  in  fine  compp.  Bah.  2)  lacus 
hujus  nominis  in  Himalayo.    Meg  .  11. 

l\\\r-\r{mdnin(3i  mdna  honor,  s.  jn)superbus.  Rag.l3.3S. 

M I '^m  mdnusa  (a  mdnu  producto  a,  s.sa  pro  sa, 
V.  gr.  101"')  l)m.  horao.  U.2. 12. 13.  2)  adj.  (fem. /) 
humanus.  H.  2.  S.  B\  4.  12.  N.  1.  2.  mdnusl  subst. 
N.  13.  5S. 

i-||»4tiJ   mdnusya  (a  mdnusa  s.ya,  nisi  a  manusya 

s.  a)  humanus.   H.  2.  12.  N.  19.  27. 
nTTCT  mdnt    1.  par.  (kunt  e,  scribitur  mdt)  i.  q.  kunt . 

Cf.  mant . 
jqjjq^  mdmdka  pron.  poss.  (fem.  -/,  v.  gr.  265)  meus. 

B\  1.  1.   9.  7. 
j^l^l  mdyd   f.  (r.  md  s.yd)  praestigiae,  magia.  H.  4.  47. 

Su.  1.  13.  20.  B'.  4.  6.  N.  13.  26. 
i-)|<L||*-ji|  mdydmaya  (a  praec.  s.maya)  maglcus,  magia 

elTectus,  praestlglls  praedltus.   In.  1.  7. 


TT^lf^rl.'"'^'^"'^''^'^  —  TlTrTir  -rf  "idtdr  -//•'. 


293 


inagnus,    signo    fem.   /,    cf.  prtvt')    lcrra.     Su.  2.   9. 
(liib.  tncas  'il) 

trsjf^jq  /Ha/i/'Atj'i/  m.  (Tatp.  e  praec.  et  klii  dominus, 
imperator)  lcrrae  dominus,  rex  (cf.  />rt  iv iks it). 
N.  2.  20. 

jjnjVTf^r/ia/i/i  ./•/  m.  (terram  sustinens,  e  maht  et 
b  rt  q.  V.)  nions.    N.  12.  73. 

ij^.vjj  mahesvara  m.  (magnus  Jominus,  Karm. 
mahd  et  tsvard)  deus  Sivus.    Su.  3.   23. 

JITKIri  ly  mahddad  i  m.  (Karm.  e  rnahd  et  udadl 
mare)  magnum  niare.    Su.  2.  12. 

1.  t-l  I  rnd  2.  par.  3.  et  i.  ulni.  mdmi,  mim^  (gr.  332), 
mdjc.  1)  metiri.  mitd  mensuratus,  praesertim 
modicus,  paucus,  exiguus.  Sa.  1.  6  (cf.  miidsana, 
mitampaca  apud  ^Vils.).  2)  m  dial.  ved.  dare. 
Rgv.  120.  9:  rdyeca  no  mimttan  vdgavatydi  I 
isica  no  mimtlam  „opulentiaeque  nos  date,  vigore 
clarae,  ciboque  nos  date".  —  Caus.  1)  metandum  cu- 
rare.  Mah.  1.  202'l:  lan  desam  mdpajdm&sur 
jrag ndj-alnnakdrandt  \  1.  5319:  md paydmds  a 
midintm.  2)  metiri,  transmeare.  Mah.  1.  5Sl2: 
pdndavdn  dadrse  ...  mdpajrdndn  nadtgalam. 
(Vid.  mas.,  3.  mt  et  cf.  gr.  jUS-Tasi/,  iMiJLa^,  ij.i\xsoij.ai\ 
V.  md  praef.  ii/'a  et  sam,  a-fJiOTOC,  quasi  amitam 
pro  amdtam\  lat.  mi!-tior^  mo-dus,  im-md-nis  \  goth. 
MAT  metiri,  rnila,  mat,  adjecto  t,  v.  gr.  comp.  109*'.  1  ; 
lit.  mattoju  metior,  mds-tas  euphon.  pro  mdt-tas  cu- 
bitus,  mdcius  e  matius  modus,  mensura,  me-tas  annus, 
v.  samd\  slav.  mera  moilus,  mensura;  lit.  mera  id.; 
hib.  mead  „a  balance,  a  scale",  meadaighim  „1  weigh, 
balance,  consider".) 
c.  upa:  upamita  slmilis.  B  ar.  3.  17. 
c.  nis  efficere,  creare.  Su.  3.  12:  nirrn am e  j-oJitan 
div/dm\  IS:  nirmitd\  Man.  1.  13:  divarn  bu- 
mirica  nirmame'\  Hit.  21.  20:  snd/unirmitd  ete 
pds  dli. 
C.  nis    praef.  ti    id.    N.  17.   7:   ddtrd   v inirmil ali. 


c.pari  admeliri,  transl.  destinare.  B'ar.  3.  50:  djur 
varsasa/tin  nrndrn  par  iinitam,  —  parimita 
modicus,  paucus,  exlgiius.    Sa.  1.  .5. 

C.  pra  i.  q.  simpl.  apramiya  non  mensurabllis,  im- 
mensus.   Dr.  1.  8.   B'.  11.  17. 

C.  sam\  sammita  1)  similis.  N.  16.  h\  grdmdn  na- 
garasammitdn.  2)  consentaneus,congruens.  Sd.O.50: 
jratdjratd  b  dl asi  darmasammitam  mandZnu- 
kulam, 

2.  IJ]'  md  3.  par.   atm.    sonare.    Rgv.  38.  8:   vds ri  'va 

vidjrun  mimdti  ,,mugientis  instar  (vaccae)  fulnieii 
sonat". 

3.  yqj//id  ne,  particula  prohibltiva,  quae  construltur  cum 
imperativo  vel  temporlbus,  quae  loco  imperativi  po- 
nuntur.  H.  3.  7.  Imperatlvo  sublnleilecto.  Dr.  4.  23. 
(Gr.  jwv;;   hlh. /T//',  partlcula  negativa  Iii  iiiltlo  conipp.) 

l]\*^  mdnsd  n.  caro.  II.  2.  2.  7.  (Slav.  manso  neut. 
id.;  llt.  mesd  fem.  id. ;  goth.  mimsa  id.;  germ.  veL  mds 
neut.,  them.  mdsa,  clbus;  nostrum  Itfus,  Ge-miise\  hlb. 
maise  „food,  victuals".) 

HII^J^I^  mdksika  ra.  (ut  vldetur,  a  makJd,  quod  etlam 
apem  slgnificare  videtur,  suff.  ika\  secundum  ^Vils.  a 
maksikd  apis)  niel.  (Iluc  trahi  posset  germ.  vet.  iva//j 
neut.  cera;  anglo-sax.  raj;,  vex,  tea.x\  llt.  ivaska-s  m. ; 
russ.  vosk,  mutato  rn  in  i.) 

TTT^ST  mdksaga  n.  (e  praec.  et  ga  natus)  cera. 

*-|  l^-  mdiiks  t.  par.  {kdiiks djrdm  K.  sprhi  V.;  scrlbi- 
tur  mdks)  desiderare;  cf.  kdiiks. 

nTTp-T  mdgada  (f. -/',  a  magada  nomen  reglonis,  s.  a) 
magadensis.    Rag\  1.  57. 

i-l II T.J ^ i-l  f" o c'j r a ///  adv.  (e  md  et  ciram  dlu)  slne  mor.i, 
statim,  c.  imperativo  vel  ejus  vice  fungentlbus  tempo- 
ribus.    II.  4.  13.   N.  3.  9.   18.  17.   M.  47.   S.1  .5.  99. 

ilTlrl^-'  mdtaiiga  m.  elephantus  (cf.  ma/a/ig-a).  Dr.8.29. 

5TTfO"  ■fT  "'"'"'r  -'.'■  f.  (ut  mihi  videtur,  a  r.  md 
s.  tar  tr,  v.  rnd  praef.  nis)  mater.  (Vld.  gr.  124  et 
cf.    lat.  mdter\    dor.  ,Ui7r'/]3;    germ.  vet.  muoler\    slav. 


292  H^|ctiK_4  mahdhdya  -  j^^r  mahl. 

\\^[d(\\(X  tnahdkd/a  (Rah.  e   iiiahd   et   kfi'ya   corpus)  T^Tgi^f   malidinuka    m.     (magiium     os    habens,    e 

magnum  corpus  habens.  uiahd  et  muk'a)  nom.  pr.    Dr.  8.   l6. 

M^JKhr6rT?7^TPnT  niahdkatitalnsrdni  adj.  fem.  (Bali.  I^^mc^*:C)?I  inahdme g  asvana   (Bah.  e   mahdinega 

e  mahd  et  kafi,  tafa,  sr6'n!)  magnas  coxas,  clunes  magna   nubes   et   svana   sonus)   magnae  nubis  sonum 

et  magna  femora  habens.   In.  2.  3:.  habens.   In.  1.  5. 

jj^q-jT  mahdgdra   (Karm.    e   mahd   el   g  d  r  d)    valde  T^rSRT^ '""  ^' "/"■>'"  ••    ^iij-  m.  f.  n.    (e   mahd   et  /d- 

terribilis.    Up.  22.  ■^'^•'  ^-  gloria)  magnam  gloriam  habens.    Su.  1.  '12. 

■^^■[^^^^inalidtman^Ijah.e  mahd  et  dtmdn)  magnam  JT^T^  mahdrai'a  m.  (e  mafid  et  rdt'a  currus,  beros) 

animam,  magnam  mentem  habens.   H.  1.  32.  1)  magnus    currus.    In.  1.  17.    2)  sacpissime:    magnus 

jqg-yg^  mahddeva  m.  (Karm.  e  mahd  et  d^vd  deus)  heros.    II.  2.    1. 

magnus  deus,  sic  praesertim  Sivus   nominatur.  q^gf5{^maftar/ura;i(!  (a  ma7tdr<  a  [ma/id  + «r/ «] 

jq^TO^  mahddyuti  (Bah.  e  mahd  et  dyuti)  magnum  s.  vant  vat)  magnj  re  vel  magno  fructu,  magiio  com- 

splemiorem  habens.    11.  3.  2.  moJo  praedilus,  gravisslmus.    Sa.  o.  50. 

7^jq^;;:j    mahdnana    (Bah.     e    mo7id    et    dnana    os)  M^l^  mahdrha  (Karm.  e  mahd  et  arha  dignus)  valde 

magnum  os  habens.    II.  3.  2.  dlgnus,  praestans.    11.  1.  33.    Su.  1.  30. 

VlelHM  rnahdnasa  m.  n.  (ut  videtur,  e  mahd  et  anas  H^lCl^  inahdvaktra  (e  inahd    et    vaktrd)  magnuni 

cocta  oryza,  adjecto  a)  culina.    N.  23.  20.  os  iiabens.   II.  2.  6. 

^^RT^    niahdndda    m.    (Bah.    e    mahd    et    nddd)  Vl^\^\^  'nahdv  irjra  {t   mahd    et    vlrjfa    vis ,    virtus, 

magnum  sonum  habens.    In.  3.  4.  fortitudo)  niagnam  fortituJinem  habens.    Su.  1.  3. 

■^^Xinahant    {r.inaiih    vel    rnah    crescere,    unde    est  R^I^raMfl^lM  niahdvirjapardkramaadj.  (emaha 

part.  praes.;    in   casibus    fortibus   tamen,   voeativo   ex-  et  Dvandv.  r/V/o -J- ^ardArrama)  magnam  virtutem 

cepto,  dnt  pro  ant,  v.  gr.  187)  magnus,  Iransl.:  gravis.  et  forlitudinem  habens.    11.  2.  2. 

N.  1.  3.  2.  24.   8.  2.      (V.  maiih.)  IT^Cjfl""''!"' i''"'^'"  (e  iiiahd  et  vrata  votum)  magnum 

mTqWJTcfl^^^"'"^'"/'''-'^'''^"''"'*^'""^'"  ^'^j-^'^^'--  votum  habens   vel   voli  sUidiosus,   niemor,   voto   fidus. 

e  inahd   et  prstd,   gala  et  skandd)  magnuni  dor-  Su.  1.   13. 

sum,  collum  (et  magnos)  humeros  habens.    H.  2.  L  V{WiWi  niahdsaja    (Bali.    e    mahd   et   dJajfd   mens, 

^^^^  inahdbala  (Bah.  e   mahd    et   bdta)    magnam  aninius)  niagnanimus.    Am.;    Hit.  120.  5. 

vim  habens.    H.  1.   1.  i-|d|«H»T  'nahdsena   m.   (Bah.  e   mahd    et   s^nd    exer- 

vTersTTS?"    niahabdhu    (e    mahd    et    bdhd    brachium)  cilus)  nomen  Kartikeyi. 

magna  brachia  habens.  JTT^TT^"' «?"'"'«'"  "^-  (»  mahant  s.  iinan)  magnitudo. 

CT^rVTIJT  mahdb  dga  (Bah.  e   malid   et   bdga  fortuna,  B.  11.  4l.    Ur.  5.   I3. 

felicitas)  magnam  felicitatem  habens,   praesfaiis,  excel-  TTf^CT  niuhiid  m.  {x.maiih  vel  mah  crescere,  i.iia) 

lens.    In.  1.    !6.  bos   bubulus.     (V.  maha.) 

Tir^jVTTyZT""'^  "*"«■>'''  n.  (Karm.  e  mulid  et  bdgya  n.  Tqj^qt  niatiisi'  f.  (a  praec.  slgno  fem.  /)   1)  femina  bo- 

felieitas)  magna  felicitas,  praestantia,  divinilas.  Sa.1.1.'.  vis   bubuli.    2)  uxor   regls.    N.  1.  7.   12.95.   Sa.  1.  IS. 

l^^-^r^  mahdti  u  ga    (Bah.   e    mahd    et    buga)    magna  Dr.  4.  6.    M.  18. 

brachia  vel  m.-)gnas  manus  habens.    In.  5.  55.  jq^f  mahi  f.  (ut  mihi  videtur,   a   maha   pro   mahdnt 


Vf^Tmjiiars  rti/s  —  r^  ma/id. 


391 


marsayatu     /nahdrdgaK.       (Cf.    bar     i  r,     unde 

fortasse   mars    mrs,    mutato  i'   in   nasalem    ejusdera 

organi,  addita  sibilante.) 

c.  vi  i.  q.  simpl.    Mah.  3.   ijUl. 

2.  rTTT  TXfJ  mars  mrs   1.  par.  (s^canj)  conspergere, 

irrigare.      Cf.  vars    vrJ. 
r  ^_^ 
*-JfTj    HcH   marl  mrl   v.  mard  mrd. 

r   ^^^ 
*-J Jb   *1db  mari    mrl    v.  tnard    mrd. 

•\       C.    -s 

nT^  rna/  1.  atm.  10.  par.  /nd/J,   maldjr &mi  (d  drane 

K.  drtdii  V.)  lenere. 
^rj^  mald,  ved.  mdla  m.  n.  sordes,   lutum.    N.  16.  13. 

17.  6.  S.      (Lett.  md/j    lutnm,   argilla;    lit.  molis    id. ; 

germ.  vet.  m<j/,    md//  in   compp.   aug-mdli  coliyrium, 

ana-mdli   nota,   sligma,    cicatrix,    macuia,    wund-mdli 

cicatrix,  Wund-Mal,  llch-mdl  stigma,  signum  in  cor- 

pore;  nostrum  Mal.     Fortasse  iat.  macula  e  malicula.) 
\^^lj^\^r\"ialapankin    adj.    (e    Dvandv.  malapanka 

sordes  et  pulvis,   s.  /")   sordibus   et  pulvere  obductus. 

N.  24.  9. 
Jlf^fjg'  mdlaya  m.  nomen  monlis.     Wils.:   „a   mountaln 

or  mountainous  range  answering  to  the  western  Ghats 

in  the  peninsula  of  India."   Rag  .  4.  4fa. 
i-ltHi|5T  rnalayaga  m.  (e  mdlaja  et   ^a  natus)  santa- 

lum.   Ur.  42.  2. 
uj^yj   malind    (a    mald    s.  inn)    sordldus,    lutulentus. 

N.  10.  6.  12.  23.     (Pottius  apte   huc   trahit  gr.  (JL£?mc, 

lit.  melina's  caeruleus;   v.  sq.) 
m^Hli-^    malindmbu    m.    (e    praec.    et    dmbu    aqua) 

atramentum  librarium.    Med. 
Jlfr^Jjrrg'  malimasa  (a   mald)   sordidus,   turpis.    Rag . 

2.  53.   3.  46. 
*-^ff|   mall   1.  alm.  i.  q.  mal. 
^^  malla  m.  pugil. 

q-f^  mdlli  f.  planta,  Jasminum  Zambae. 
MlCl^hl  '""//'^'"  (3  praec.  s.  Ara  in  fem.)  iil.  Rag'.  9. -il. 
\\^\  malll'  f.  id.    Lass.  p.  69. 


CTof  mav  1.  par.  (nahi)  ligare,  vinclre.  B  att.  9.  90: 
tam  m^vuli  s ri) k  a Iddib  ili.    Vid. /nii,  mavy, 

^Otl    rnavy   1.  par.  id. 

rrjT  maf  1.  par.  (sabdi  K.  dvandu  kdp^V.)  sonare; 
irasci.     Cf.  mis. 

jqrn^  masaka  m.  culex. 

JTTT  mai  1.  par.  {hitis  dydm  K.  vadi  V.)  ferire,  occi- 
dere,  laedere.     Cf.  mus. 

jq-JTT  mdsi  f.  atramentum  librarium. 

JJtJr  masl  {.  id.    Up.  67. 

fJD^  mask  ire,  se  movere;    v.  mask  et  cf  makk. 

*-^^   maj    1.  par.   metiri;    v.  wj4. 

jqfCT  mdsi  et  ^^  I    masi   f.   i.  q.  masi,    rnasi.    Am. 

r{(-tf-(   mask  i.  q.  mask. 

•X 
u^-^  masia  n.  caput.    Lass.  p.  70. 

i.|^-jr^i  indstaka  m.  n.  (a  praec.  s.  Ara)  id.   Hit.  85.  13. 

;j|i-^i-c|.,   mastiska  m.  (ut  mihi  videtur,  a  masta  ca- 
put)  cerebruni.     (Cf.  slav.  moC^jg.) 

i-lrp^  7Ha7i  1.  et  10.  par.  mdhdmi,  mahdydmi  (pugd- 
ydin  K.  pugc  V.)  honorare  (magni  aestimare). 
Mah.  3.  133-fa:  mafti/vd;  Rag'.  11.  49:  prdhinocca 
mahitam  ...  purndasam.  —  Praef.  ,ta/n  in  dial. 
ved.  parare.  Rgv.  94.  I:  iman  stomam  arhate 
gdtavedase  rat  am  iva  sammahemd  manisayd 
„huncce  hymnum  Agni  venerablli,  currum  veluti  (fa- 
ber),  paramus  mente";  111.  3.  (V.  manh  et  cf.  hib. 
mogh,  modh  „respect,  honour";  cambro-brlt.  mjged 
id.,  mygaiv  venerari;  germ.  vet.  marhon;  anglo-sas. 
macian  facere,  formare,  parare;  gr.  /Lijiy^sc,  \j.r~/j.aY,.) 

jq^  maha  m.  (r.  manh  vel  mah  crescere,  s.  o)  bos  bu- 
bulus.  Hem.   ({Li.mahisd,  canibro-brit.  moA^/i  taurus.) 

Mb~o|   niahattvd  n.  (a  mahdnt    s.lva)  magnitudo. 

jTCjq' waftarii  m.  (Karm.  e  mahd  q.  v.  et  rsi  sapiens, 
sanctus)  magnus  sapiens,  magnus  sanctus.    In.  5.  25. 

jT3Jma/id  in  initio  compp.  Bah.  et  Karm.  pro  maAa  n/, 
V.  gr.  614. 

37* 


290 


jrj^  mardana  —  ypif^rm  7nari  virs. 


c.  pari     1)    fricare,    abstergere.      R.   Schl.  II.    77.   26 

asriXni  parimrdnantdu.    2)  superare.    Mah.l.-iPTy 

gave   laksjdb  iharane    s arv dn  s a  parirnardal 

(cl.  1). 
c.  pra  conterere,  devastare.   Mah.  1.  kk61:  pramrdya 

purar&strtini. 
C.  VJ    id.     Man.  4.   70:     na     mrlldstati    vimrdniy &t\ 

Mah.  1.    5504:     vimrdya     r&stram.    —     Caus.    id. 

R.  Schl.  II.  88.  2:  vimardita. 
\\^r\  mardana    (r.  mard    mrd    s.  ana)     1)  n.    actlO 

conterendl.   2)  n.  frictio,  affriclus.  Up.  55.   3)  m.  con- 

tritor.    Dr.  6.  l4. 
nU"  CfEJ  mard   mrd    \.  par.  atni.    {unde  K.  A:/jrf/  V.) 
humidum  esse,  humectan.  —  In  dial.  ved.  occi- 

dere.Rgv.-V. ^S.-i^v.Westerg.):  mci  nd  mardisfam; 

25.  4:    na    mardiK.      (Vid.  mrd'a    et    cf.  mar    mr, 

mard  mrd.) 

r 
ffSf  marb  1.  par.  ire,  se  movere. 

XnX^^rnarman    n.    (r.  mar    mr    s.   man)    1)  arliculus 

(corporis).  B'att.  16.  15.  2)  sensus  secretus,  secretum. 

Hit.  84.  13. 
11  Ui  marmara  m.  (a  sono  dictum)  susurrum,   murmur. 

Rag'.  6.  57:  tireJu  tdlivau  amarmares  u,     (Cf.  lal. 

tnurmur,    gr.   IJ.00fJ.VDU),    gerni.  vet.  tnurmurdn    mur- 

murare.) 
J^gi  marya  f.  limes,  finis,  lerminus. 
jiW"|^  I   maryadd   f.  (e  praec.  et  rfo   dans   vel   ada  su- 

mens,  in  fem.)  id. 
UqI   marv  l.par.  {puratxe  K.  purtdu  gatdu  V.)  im- 

plere,  ire.     Cf.  /^ar  (pf),  pur. 
CTpT  CTCT  marj:'  m.rj  6.  par.  1)  tangere.   2)  considerare, 
reputare.      Saepe    scriptura    confunditur    cum 

mars    mrs.      (Vid.  marg    mrg    et    cf.    lat.  mulcere; 

fortasse  hib.  mear  „a  finger,  a  toe",  a  tangendo  nomi- 

natum;   mearacht  „a  fingering  or  the  act   of  touching 

a  musical  instrument".) 


c.  anu  considerare,  reputare.  R.  Schl.  II.  11.  9:  hrda- 
yam    apy    elad    anumrsyo   'dvarasv a    mi. 

c.  pard  1)  tangere,  atlingere.  Mr.  166.  20:  ^a/at/ ara 
nirlagas  tvafi  yan  mdm...staniteiia  blsa- 
yitvd  ddrdhastdili  pardmrsasi;  N.  16.  15:  ha- 
s  tihas  t  apardm  rs  tdm  ...  padtnintm;  Sak.  125.  3: 
vayasya  kaU  pativr atdm  anyali  pardmarsfum 
utsahate.  Mulcere,  permulcere.  Rag  .  3.  6S: /'ard- 
mrsan  hars acatena  pdtiind  tadty am  aiigam. — 
ndrtm  stuprare.  Batt.  17.  38:  ndrtr  anyadtyd?! 
pardm  rsan;  Mah.  3.  I6l53:  sapto  hy  esa  purd 
pApo  vadiiii  rarnbdm  pardm  rsan  (sic  legendum 
pro  pardrnrsan).  2)  prehendere,  capere.  Batt.  12.16: 
sutdni  pardmrsantaH;  Mah.  4.461 :  prad  dvant  tii 
ke s ap ds e   p ardmr sat. 

c.  pari  1)  mulcere.  R.  Schl.  II.  10.  25:  snehdt  pari- 
mamarsa  tdm;  26:  parimrsyaca  pdryib  y  dm. 
2)  prehendere.  R.  Schl.  II.  23.  5:  tiadgam  pari- 
mrsan  rdsdt.  3)  considerare,  reputare.  R. Schl.I.2.20: 
vdkyan  tat  parimrsya. 

C.  vi  1)  mulcere.  R.  Schl.  II.  20.  32:  vimamarsaca 
pdnind.  2)  considerare,  reputare.  Sa.  1.  30.  B. 18.63. 
Etiam  atm.  Mah.  3.  15477:  vdkyati  vimamrse  (ed. 
C.a\c.  vitnamrse)    diyd. 

c.  vi  praef.  pra  considerare,  reputare.  Dr.  6.  7:  tat 
pravimr sy a    rdgd  prdvdca. 

1.  JTrT  rjrr  marJ  mrs  1.  4.  et  10.  par.  atm.  tolerare, 
sustinere,  perferre.  Man.  4.  217:  mrsyanti 
ycco  'papatim;  R.  Schl.  I.  1.  74:  mamarsa  rd- 
ksasdn  vtro  mantrityas  tdn  yadrccayd;  Man. 
8.  313:  yali  ksipto  marsayaty  drtdi/i;  Mah.  5. 
4t6:  kaiicit  kdlam  iman  devd  mars ayadv am; 
2. I57i:  du/ik'am  malian  marsaydmi. —  na  mars 
non  perferre  =  irasci  (v.  amarsa,  amarJana) 
c.  acc.  rei.  Mah.  1.  5135:  nd  'mrsyata  vaco  isya 
tat.  Absol.  Mah.3.  706:  sa  tdir  at^i/iala/i  saiik^ye 
nd    'marsayata.  —    Condonare.    Ur.  76.    2  infr.: 


TT^  TT^  marfj  Jnrrl  —  TT^' Tp^  viard  mrd. 


289 


mama  m&rgasva. —  mrstd  purificatus,  purus,  cla- 

rus;    de   aqua.    N.  12.  36:    mrsfasalilam    Apas&m. 

2)  mulcere.    R.  Schl.  I.  46.  ':  pdnind  sa  mamdrga 

tdm;  V.  praef.  yora.     (Cf.  mdrg,  mars  mrs,  magg, 

mang,mu g,  mun g;  lat.  mulgeo,  mu/cco  ;  gr.  a-fXsXyw  ; 

eeTva.  \el.  mi/chu   mulgeo;   goih.  mi/u/ts  lac;    lil.  7ne7zu 

mulgeo;  slav.  m/^«n  !d.;  fortasse  h\h.  brcugaim  „1  sooth, 

flatter,  decoy,  dehide"  e  mrcugaim,  sicut  gr.  poaoi/?  e 

jUpaol;?  =  scr.  rnrdu;  b/eag/iaim  „1  milk".) 

c.  apa   auferre.    Man.  2.  27:  gdrb  ikanctli  'no  dvigd- 

ndm   opamrgy at e. 

c.  ava  detrahere,  demere.    Mah.  1.  5-1S7:  d  anur gy&m 

avamrgya. 

c.  d  abstergere.    Mah.  2.  222-'l:  sd  vivarnam  dmrgjra 

mu/i  afi    karena. 

C.  ni   id.     Man.  3.  2l6:     tesu    darbesu    tan    hasian 

nimr  gfdt. 

c.  pari  abstergere,  siccare,  purificare.    R.  Schl.II.  72.  31 : 

ySna(^pdnind)mdrt  ragasd  dvastam  abiksnam 

parimdr ga t i;Mah.3.5Si:  caksus i  parimdr ganti. 

Trop.  Rag  .  14.  35:  rdcyan  tydgena  patnyd/i  pa  - 

r im dr s  1  um  diccat. 

c.  pra   1)  abstergere,  purificare,  abluere.   B  att.  17.  55: 

ka4sdn;  Man.  2.  60:  dvi/i  pramrgjdt    tato    mu- 

kam;     Rag .  3.    4l:     ga/ena     /dcane    pramrgya; 

N.  5.    4:   pramrsiamanikunda/a.     Trop.    auferre, 

demere.    Rag.6.  4l:  ayasa/i  pramrstnm.    2)  mul- 

cere.     In.  2.  21:    pramdr g amdna/i    s anakdir    bd- 

hdcd   'sya;    Sa.  5.   102. 

c.  vi  abstergere,  purificare.    Sa. 5.  96:  vimrgyd  'sruni 

netrdbydm;    Dr.  6.  17:  cdrumukam   vimrgya. 

c.  sam  id.    Mah.  2.  2186. 

t^  R^3"  """"^  "T^  6.  et  9-par.  exhiiarare.  B'att.  7.96:^ 
•\    «:  "x  ,  11'. 

amrditvd  sahasrdksam    (^schol.  asuk  inaii 

krtvd).  In  dial.  \ed.  mard  mrd,  mar/  m  r/  et  mar/ 

mr/    1)  exhilarare,    laetificare.    Rgv.  36.   12:    sa   no 

mr/a    mahdn    asi    ,,tu    iios    exhilara:    raagnus    es"; 


17.  1.  114.  2;  Yagurv.  (v.  Westerg.):  na  tvad  anyd 
mag  avann  asti  marifitd.  2)  cum  dat.  blandiri, 
favere,  propitium  esse.  Rgv.  114.  6:  tanaydya 
mr/a.  3)  reficere,  corrigere.  Rgv. -V.  (v.  Westerg.): 
yad  dgas  cakrma  tat  su  mria.  4)  intrans.gaudere. 
Rgv.-V.  (v.  Westerg.):  mr/a  s  uks  atra  mrfaya. — 
Caus.  cum  dat.  in  dial.  ved.  favere,  propitium  esse. 
Rgv.  12.  9:  t asmdi  pdvaka  mr/ ay a.  (QX.mand, 
mad,  mand,  mud,  pnrd  prd;  lat.  b/andus.) 

r 
nnnT  i-|  y  |   marn  mrn  6.  par.  (hiiis  dydm  K..  7ii'rij^\.) 

•N      C      -V  _ 

occidere,  ferire,  laedere.    Cf.  mar  mr. 
yjf^jf  mdrtya  m.  (r.  mar   mr   s.ya  inserto  /)  mortalis, 

homo.    In.  1.  31.  N.  4.  7.  B'.  9.  21, 
CTJ^  fTT"   mard    mrd    9.   par.    interdum    atm.     1)    con- 

4    c4 

terere.  N.  13.  11:  sa  lam  mamarda  ...  rna- 
/iltaie;  39:mrdi/d  /lastiyutena;  23.  l6:  puspdny 
updddya  /lastdbydm  mamrde;  R.  Schl.  II.  27.  7: 
mrdnanl i  kusaltant akdn.  2)  fricare.  Mah.4.  467: 
/lastena  marnrdecdi  'la  /  a/dt  am.  —  Caus.  l)con- 
terere.  R.  Schl.  I.  1.  72:  rnardaydmdsa  /dranam. 
2)  fricare.  Up.  ;)2.  ((]f.  rnrad,  rad  mordere;  pracr. 
ma/  e  mard,  mutalo  r  vel  d  in  /;  lat.  mordeo  = 
caus.  marddydmi,  v.  gr.  COmp.  109".  6;  mando, 
mutata  liquid.i  r  iu  n;  mo/o,  mo/a,  ma/ieus  e  mardeus ; 

gr.  jut-'?vvi,  [xiX^-jo,  ci-ixaMvvw,  u-jxa^xg,  v.  jrj  mrdu; 
goth.  ma/vja  contero,  ma/a  molo ,  ma/o  tinea;  anglo- 
sax.  s-melle,  germ.  vet.  sinilzu  liquefio  =  iJ.sXou:,  prae- 
fixo  s,  quod  ad  praef.  j«m  referri  potest,  v. Pott.  1.2'i5; 
anglo-sax.  jm///  serenus,  placidus,  tranquillus,  tenuis, 
V.  JTT  mrdu;  lit.  nuilu  molo ,  mald-inu  et  /nai-inu 
molendum  curo;  russ.  me/ju  commlnuo,  molo,  mo/j 
tinea;  hib.  mei/im  „1  grind,  pound,  bruise",  mi//im 
„1  spoil,  ruin,  marr".) 

c.  ava  1)  conterere.  R.  Schl.  II.  93.  S.  Mah.  3.  l63i6: 
nagaradvdram  avdmrdndt.  2)  fricare.  Mah.  4. 
46S. 

c.  d  conlerere.   R.  Schl.  II.  96.  20. 

37 


38§ 


■»r-\q  manddra  —  TT^^T^narg  mrg. 


,.(■  |j  mand&ra  m.    (rad.  mand   suff.  dra)    1)  arbor, 

erythrina  fulgens.   Ur.6.2.   2)  arborum  coelestium 

genus.  Rag .  6.  23.  Meg'.  68.  73. 
jTJV.ei  J   mandird   n.  (r.  mand   dormire,   s.  ira)  domus. 

In.  5.  52;    cf.  rnan  dura  , 
u^^i|   mandurd    i.  (r.  mand  dormire,  s.  uro  in  fem.) 

stabulum. 
jq^;^"  rnandrd   (r.  mand   s.  ra)   profundus,   gravis    (de 

sono).   Ur.  69.  15. 
jq^rjlj^  manmat  a  m.  (cor  agitans,  e  mon  pro  rnd- 

nas   cor   et   rnata   agitans,   concutiens)   amor,   deus 

amoris.   In.  5.  3. 
i-l»-*-|i|  manmaya  (e  pronom.  I.pers. /na<  q.  v.,  s.majra) 

mihi  devotus.   B  .  4.  10. 
JIJ^OT  manyu  m.  (r.  man  s. /u)    1)  moeror,  aegritudo. 

N.  9.  k.  2)  ira.   Su.  4.  16.     (Cf.  gr.  \J^vi?.,  v.  man.) 

rr^   mair    1.  par.     (gatdu    K.    gatydm    V.)    ire,    se 

movere. 
*-|*-GJ  mamb   1.  par.  (gatj-dm)  id.     Cf.  marb. 
rpX  may  l.  atm.  id. 

4_j^e^  mayuka  m.  radius.  Ritu-S.  1.  13.  Rag'.  2.  46. 
U^]i  rndyura  m.  pavo.  —  Fem.  mayHri. 

1.  fjT"  ^  mar  mr  6.  atm.  interdum  par.  (nisi  potius  cl.  4) 
mori.  B.2.  20:  na  g&yate  mriyate  vd; 
N.  13.  38:  nd  'prdptakdlo  mriyate;  Br.  1.  3l: 
mariJyanti  mayd  vind;  2.19:  marisydmi;  3.9: 
mriySyam. —  mrtd  mortuus.  Subst.  n.  mors.  Br.l. 
35.  —  Caus.  occidere.  Mah.  1.  7276:  taio  yamaK  ... 
nd  'mdrayat  karicit.  (Lat.  morior^  morbus;  gr. 
IXapaiVU),  13dOTO?  pro  fXOOTOg  =  mrtd  e  marta, 
a-f/.loQOJia  pro  d-JUOOtHa,  cf.  amrta;  slav.  3ip/R  mruti 
morior;  lit.  mirstu  id.,  praet. /ntrriau,  fut.  772/r-ju,  infin. 
mir-li;  s-merlis  mors;  russ.  u-miraju  morior,  mertviit 
mortuus,  s-mer-tj  mors.  Ad  CAns.mdrdydmi  trahi- 
mus  hib.  rnarbhaim  „1  kill,  slay",  marbhan  „a  corpse, 
dead  body"  etc. ;  goth.  maur-thr  caedes.) 


2.    ITT  (T^\  mar  (mf)   9.  par.  mrri&mi  (vade)    inter- 

ficere. 
■jqr^^  marakata  m.  smaragdus.   Meg'.  74.    (Gr.  (r//ia- 

pa^yoo?,  lat.  smaragdus.) 
jqjTjy  mararia  n.  (r.  mar    mr    s.  ana)    mors.    H.  4.  50. 

N.  10.  10. 
jqjT^  marica  n.  plper.  Am. 
4-j?||^    marici,     ved.   mdrlci    m.    f.     luminis     radius. 

Rag.  9.  13.  13.  4. 
jqnjf^jq'  martcipa  m.  (e  praec.  et  pa  bibens)  nomen 

cujusdam  Geniorum  ordinis.    Su.  3.  5. 
jqx  maru  m.  (ut  videtur,  a  r.  mar  mr  s.  u)  aqua  carens 

locus,  desertum.   Rag'.  4.  31.  Hit.  8.  7. 
X^J^^\Tnarut  m.  1)  ventus.  2)  ventorum  Genius.  In.2. 13. 
Yn^^^^marutvat    m.    (ventis,    ventorum    Geniis 

praeditus,  circumdatus)  cognomen  Indri.  A.4.12. 

jq^j^  markata  m.  simia.   Lass.  2.  10. 
r 

Hg^    T^  marks  mrks  1.  et  10.  par.  V.  hraks. 

r 
rrJT   ^JT  marg  mrg  10.  atm.  interdum  par.  etiam  4.  atm. 

•N.  C.      -N  , 

mrgdy&mi,  rnrgdye  (gr.  307),  mrgye. 
Quaerere.  H.  1.25:/? anz/a/n  rnrgay&mi;  N.12.118: 
kirt  v&  mrgayase  vane;  13.  6S:  mrgayisyanti 
te  badre  b  artdram;  16.  2:  mrgayadvan  na- 
lam.  —  mrgdydna  quaerens  (gr.  533).  N.  18.  2.— 
Perscrutari.  Mah.  4.  865:  mrgayitvd  bahun  gr&- 
m&n.      Cf.  m&rg. 

r 

*-|tJ  marc  10.  par.  i.  q.  m&rg. 

T  .  ,  ,  , 

RsT  R"?!  marg  mrg   1.   et  2.  par.   interdum  atm.  cl.  1 

(in  omnibus  forniis  auctis  vrddim  sumit  loco 

gunae,  e.  C.  ma  r gmi^  mrgmds^  md  r gdmiy  m&  r- 

g&mas^  mamdrga^mamr gimd;  in  tertiis  personis 

pl.  tempp.   specialium   et  praet.   redupl.   tam  forroam 

auctam   quam  puram  admittit)   1)  abstergere,  siccare, 

purificare.      B'att.  14.    22:     lcadgdn    mam&rgusca 

mamr gusca   parasvad  dn;    Man.  8.  3l7:   anndde 

brurxahd   m&rsfi  ...  kilvisam;  Mah.  4.  722:  asru 


V(^  mantra  —  H»-<i  1^'" ^ " ^^X' 


287 


c.  sam  1)  deliberare,  consulere.  R.  Schl.  I.  8.  3:  man- 
trib'ili  saha  sammantrya.  2)salutare.  Mah.  1.5451: 
piXrvam  ^va  sammantrya  drdnam   abravtt. 

Ilf:^'  mantra  m.  (r.  man  s.  tra)  1)  consilium.  Br.l.  26. 
2)hymDus,  carmen  sacrum,  vel  precum  formula.  B  .9.  l6. 
(Vid.  mantr  et  cf.  send.  «v/^Ts^g  mantra  sermo, 
goth.  mathlei  id. ;   munths,  them.  muntha,  os.) 

l\\^r\^mantrin    m.    (a    praec.    suff.  in)    consiliarius. 

N.  7.  11. 
4-|r^  mant  $.  par.  interdura  atm.  m  atndmi  (v.  gr.  347), 
pass.  ma^/e,  part.  perf.  pass.  matitd  (gr.  548); 
etiam  mat  et  mant  1.  par.  Commovere,  agitare, 
perturbare,  disturbare,  diruere.  Ram.  I.  36.  IS:  ks l- 
rodas&garan  sarvi  matntmaK;  R.  Schl.  1. 45. 19: 
mant  dnam  mand  aran  krtvd  mamant  uH;  Mah. 
1.  1111:  mat  nadvam  udadim;  3330:  vdgduruk- 
tam  mahdg  oram  ...  mama  mat  ndti  hrdayam; 
6555:  mdm  matndti  'va  manmataH;  Br.  1.  5: 
matyamdni  'va  duHkena;  Su.  2.  IS:  matitdir 
dsramdiR.  (Cf.  mdnt ,  mit,  munt ,  vyat ,  pat , 
pant  y  put ,  punt ;  goth.  iviVAd  commoveo,  agito;  hib. 
meadar  „a  churn,  a  milk  pail",  muidhe  id.) 

C.d  i.  q.  simpl.  R.  Schl.  II.  26.  2:  hrdaydny  dma- 
manti'va   ganasya. 

C  ut:  unmant  y  unmat  (v.  euphon.r.  58)  l)i.q.simpl. 
Mah.3.l4327:  unmamant  a  mahdrnavam;  N.IO.S: 
sdkino  'nmatitacitta,  2)  abscindere.  Mah.  3. 10267: 
siraH  sarot tamdir   unmat  itdsmi. 

C.  nis  I.  q.  simpl.  Mah.  1.  1120:  amrtasyd  'rtS  nir- 
mat  isydmahe    galam. 

c.  pra  1)  i.  q.  simpl.  Mah.  1.  194:  ndgabaldiK  su- 
duKsahan  drondnlkam  ...  pramat ya;  3.  16435. 
2)  conterere.  A.  7.  8:  hayds  ti  ...  prdmatnanta 
dititi  sutdn;  Mah.  3.  16435:  mahatd  grdvnd  ... 
pramdt  inam  ab  idruty a  pramamdt  a.  3)  vim  in- 
ferre.  Br.  2.  17:  tdn  cid  ahan  na  ditsiyam  ... 
pramatydi  'nari  hariyus   tu. 


c.  pra  praef.  sam   i.  q.  simpl.    Mah.  1.  4S76.  7l43. 

c.  ri   diruere,  delere   (e.  c.   urbem).    A.  10.  1:  puram 

itat  ...  tvayd  vimat  itam   vira, 
i\r-V!\  manta  m.  (r.  mant   s.  o)  agitatio.   Rag'.  10.  3. 
IT?Sf7  mant  ara  (r.  mant    s.  ara)  tardus,  lentus,  segnis, 

languidus.   Rag'.  19.  21.     Cf.  manda. 
■^i^}^  mant  dna   m.    (r.  mant'   s.  dna)   rudis,    rudi- 

cula.   R.  Schl.  I.  45.  19.     (Hib.  maide  „a  stick,  wood, 

timber".) 
F[T7"  mand   1.  atm.    (scribitur   mad,   gr.  110"^)    in    dial. 
ved.  1)  gaudere.    Rgv.26.5:  asya  nd  mandasva 

sakyasyaca  „hoc  nostro  (sacrificio)  gaude,  consor- 

tioque";    51.  12:  yisu   mandasi   ,,quibus    gaudes". 

Par.  exhilarare.   Rgv.-V.  (v.  Westerg.) :  somd  man- 

datu  tvd.   2)  laudari,  celebrari.   Rgv.  51.  11:  man- 

dista    yad     usani    kdvyi    sacd     indrafi     „cum 

laudaretur  Indras  ipsum  desiderante  carmine".   3)  dor- 

mire.    Rgv.-V.  (v.  Westerg.) :  agni  tvan  sugdgrhi 

vayan  sumandis  imahi. —  Caus.exhilarare.  Rgv.4.7. 

(Cf.  man4t   mad,   mud,    vand\    germ.  vet.  menden 

gaudere  e  mandjan,  praet.  manta;  Tnendi  gaudium ;  hib. 

meadhrach  „glad,  joyful,  merry",  meadhradh  „mirth, 

song,  melody",  molaim  „1  pralse".) 
C.  ut   exhilarare.    Rgv.  8.  6:    ut    tvd   sutdsS    rab'asd 

amandisuK    „te    parata    (libamina)    cilo    inebriantia 

laetificarunt". 
^r^  manda  (r.  mand  s.  a)  1)  paucus.     mandam  adv. 

parum,  paululum.   N.16.  8.  Dr.  3. 1.   2)  tardus.  3)  stul- 

tus,  stolidus.    N.  15. 10.  l4.     (Hib.  mall  „slow,  dilatory, 

tardy,  tedious,  prolix".) 
TTr?rVfTT?T  mandab  dgya  n.  (Karm.  e  manda  et  b  d'gya 

fortuna,  felicitas)  fortuna  adversa.   N.  13.  33. 
i-jj^rt  ^Jjl    mandabdg     (paululum     felicitatis     ha- 

bens,  Bah.  e  praec.  et  bdg  fortuna,  felicitas)  infelix. 

H.  1.  29. 
jqTlgrjJI   /nandd/  (denom.   a   manda   s.  y,    v.  gr.  520) 

cunctari,  tardari;  atm.    Ur.  48.  10:  manddyamdnd. 


28G 


i^RTsT  manasiga  —  T^^mantr. 


B'.  3.  40. 42.  2)  cor.  In..'5.  3.  Su.  3.  17.  N.5.  8.  In.2.  32. 

(Gr.  JUECO?,  cujiis  ?  ad  tbema  pertinet,  v.  gr.  comp.  128.) 
^hIM Sl  '"«""•"V'»  "!•  (•"  corde  natus,   e  loc.  md- 

nasi  et  ga)  amor  ct  deus  amoris.    Ur.  9.  2. 
vlrir^ci »-|  '" o " o -f «' '"  (a  mdnas  s.  t'<n)  nieiite  praeditus, 

sapiens.    Dr.  7.  10.   Su.  1.  29. 
^r-ljc^  mandk  adv.  parum,  paulum.  Am.    (Cf.  lat.  minor, 

goth.  minnisa  minor,  miiinisl^-s  minimus,  slav.  MhHHII 

mtnij   minor;    Vii.  menka-s    adj.    malus,    menkajf  zAw. 

male,  parum;   hib.  min  „small,  fine"  etc. ,  mion  „small, 

iittle".) 
i^^iqi  manisd  (.  (a  r.  rnan)  mens,  intellectus.  c, 

JT»Trfcr»l  '"""'■""    (^    praec.    s.  in)    mente,    intellectu 

praeditus,  sapiens,  intelllgens.  Dr.  7.  13.  B  .  2.  51. 
V|»J  mdnu  m.  (r.  ?nan  s.  u)  nom.  pr.  regls.  M.  1  sq. 
j_|,j  jj'  m.anu ga  m.  (e  praec.  et  ga  natus)  a  Man u  oriun- 

dus,  homo.    Iii.  .5.  22.   N.  1.  2.  c, 

ij»4(ji|  manuijra  m.  (a  mdnu  Man  us,  s.sfa  pro  sfa, 

V.  gr.  101"*)  homo.    Sa.  5.  35.     (\\d.  mdnavd   et   cf.        c, 

germ.  vet.  mannisco,  nostrum  Mensch.) 
M»4l5l  manogna  (e  mdnas   cor   et   ^/ia  noscens)  pul- 

cher,  suavis,  amoenus.   Lass.  53.  2. 
qjqjVT^  manobava  m.  (in   corde   natus,    e   mdnas 

et  bavd  origo)  amor.    Hit.  64.   10.      V.  sq.  et  mana- 

siga,   hrccaja. 
XJr[\iJ  manobd   m.    (e    mdnas    et   bu   existens)    amor,         c, 

deus  amoris.   P.  17. 
HHU^  '"'^"o'''^^  "  nj.  (e  mdnas  et  rdta  currus)  gau-         C, 

dium,  voluptas.    In.  5.  4.  35.   B\  16.  13. 
MHUH    'nanorama    (e    mdnas    et    rama    exhiiarans) 

cor  exhiiarans,  pulcber,  suavis,  amoenus.  In.  5.  27. 
MHI^^  manohara  (e  mdnas  et  hara  capiens,  rapiens)         c. 

cor  rapiens,  pulcher,  suavis,  amoenus.   In.  5.  18. 
i\r\\U\\^r.\m an ohdr in    (e    mdnas    et    hdrln    capiens,         C, 

rapiens)  i.  q.  praec.    N.  13.  4. 
M>^  mantr  10.  par.  atm.  (gaptabdsane  K.  guptoktdu         C, 
V.,   ut  videtur,  denom.  a  sq.)    1)  dicere,  loqui, 


in  recentiore  lingua.  Ur.  50.  1  infr. :  nd  'sti  mi  vd- 
cdvib  avo  ito  ^param  mantrayitum.  Praesertim 
secreto,  in  occulto  loqui,  inde  consulere,  de- 
liberare;  c.  instr.  pers.  et  acc.  rei.  Hit.  64.  6:  sa 
gopaK  svavadun  dutyd  s aha  mantrajantim 
apasyat;  R.  Schl.  I.  34.  36:  Idsdmpraddnam... 
mantraydmdsa  mantribiK;  Man.  7.  l46:  man- 
trayit  saha  mantribiU;  Mah.  3.  290:  mantra- 
yadvafi  hitam  mama,  Cum  acc.  pers.  Mah. 1.8074: 
mantray dmdsur  anydsca  rahasy dni  paras pa- 
ram.     (Goth.  mathlja  loquor.) 

,  anu  1)  benedicere,  laeta  precari,  sacrare,  consecrare. 
A.  9.  l4:  gdridivam  anumantry a\  3.  26:  sardiK 
...  anumantritdiK.  2)  vaiedicere,  dimittere.  Mah. 
3.  39:  tatd  'numantritds  tSna  d  armardgina 
tdK  pragdK. 

.  aiii  id.  sgf.  1.  Dr.  8.  54:  iar&ir  astr&b  imantri- 
tdiK;  Mah.  1.  824S:  astram  ab  imantrya. 
d  1)  alloqui.  R.  Schl.  I.  1.  8:  srdyatdm  iticd 
"mantryd  'bravtt.  2)  saiutare.  N.  6.  5:  divdn 
dmantry a  tdn  sarvdn  uvdci'dan  vacaK.  Prae- 
sertim  valedicere.  In.  1.  24:  gaccdmy  dmantra- 
yitvd  tvdm;  N.  8.  24.  26.  1.  Sa.  4.  22.  3)  advocare, 
invitare.  Mah.  2.  1244:  dmantray advah  rdsfrisu 
brdjfmandn   b  umipdn   at  a. 

.  d  praef.  sam  ailoqui,  compellare.  Mah.  2.  42:  tafi 
samdmant ry a  nivartasvi  ti. 
,  upa  1)  alloqui,  compellare.  Mah.  4.  531:  tino  'pa- 
manlryamdndydK  .  .  .  hrdayam  mi  vidlryati. 
2)  invitare.  Ram.  I.  46.  12:  tav6  'pamantritdK 
sarvi  munayd  ismdb  ir  dgnayd. 
ni  advocare,  invitare.  R.  Schl.  I.  12.  18:  nimantra- 
yasva   nrpattn. 

njpraef.  .sam  id.  N.2.9:  sa  sannimantraydmdsa 
mahipdldn. 

.  pari  i.  q.  mantr  praef.  anu  sgf.  1.  A.  7.  18:  braft- 
mds traparimant ritdiK  ...  sdyakdiK. 


Tj^man  —  T\^j^^inanas. 


285 


el  inrernuin.  Ur.  92.  2.  (Cf.  goth.  midjun-gards  id., 
ad  literam :  media  domus,  medius  hortus.) 
1.  HrT  man  4.  et  8.  alm.  mdnyS^  manve  y  praet.  mltf. 
dmaihsi,  fut  aux.  maixsyi ,  1)  cogitare.  N.1.21: 
yat  d  tvad  anjam  purusan  na  sd  mansjrati 
karhicit  (ubi  par.  metri  cau$:l).  2)  putare,  credere, 
opinari.  N.  5.  12:  yan  yan  hi  dadrsi  tisdn  tan 
tam  mene  nalan  nrpam;  l6:  saranam  prali 
devdndm  prdptakdlam  amanyata;  19.  18:  ydn 
anydn  manyase  brilhi  tdn;  19:  ydn  manyase 
samartdns  tvam;  H.  4.  i9l  balinam  manyase 
yacca  dtmdnam;  Gita-G.  4.  il:  stanavinihi/am 
api  hdram  uddrati  sd  manutS  krsatanur  iva 
bdram;  A.  5.  17:  manvdnd  divardgam  mdm. 
Absol.  Hit.  75.  7:  manye  dur ganacittivrttiha- 
rane  ddtd  'pi  b  agnodyamaK.  Notetur  formula 
yadi  manyase  si  putas,  si  ita  tibi  videtur,  si  tibi 
libuerit,  e.  c.  N.  5.  3:  damayantydK  panaK  sddu 
vartatdA  yadi  manyase;  16.  34:  tdii  vett  a  yadi 
manyase.  3)  aestimare.  Lass.  12.  15:  glvanca  pu- 
rusavisisdnsca  sfmantinyas  trnam  iva  man- 
yante.  —  Part.  perf  pass.  matd  n.  cogilatum,  cogi- 
tatio,  opinio.  In.3. 1.  Br. 2.  26.  (Cf.  mnd,  quod  litteris 
transpositis  e  man,  producta  vocali;  goth.  MAN  pu- 
tare,  man  puto,  pl.  munum,  praes.  cum  forma  praet. ; 
ga-munan  meminisse,  \,matl;  lat.  memini, com-miniscor, 
moneo  nititur  forma  caus.  mdndydmi^  pracr.  md- 
nemi,  ita  germ.  vet.  manom,  manem  [var-manem 
sperno],  v.  gr.  comp.  ed.  I.  §.109*'.  6;  fortasse  mando 
adjecto  d  sicut  in  goth.  hunds  canis  =  scr.  jun,  v. 
svan,  KTN;  v.  gnd  praef.  d  in  forma  caus.;  gr. 
fJLSVC?  =  i\r-\*^mdnas,  lJ.Y[rig  =  X^\^  maii,  cf. 
matd  pro  manta;  fortasse  fJLS^J^Ul  6  fxevju)  sicut  ccA- 
Xcg  =  5g7?J  anyd,  JXaiVClXat,  IXYiVig,  v.  manyu, 
fXavTig;  lit  mend  recordor,  pri-manus  prudens,  intelli- 
gens;  russ.  mnju  opinor;  hib.  muinim  „1  teacb,  in- 
struct";   fortasse  smuainim  „1  ihink,  imagine,  devise, 


consider"   e   man   praef  sam,  nisi  perllnel  ad  smar 
srnr  mutata  liquida  r  in  ri.) 

c.  anu  1)  consentlre,  assentiri,  comprobare.  Man.9.  97: 
yadi  kanyd  'numanyati;  R.  Schl.  II.  2.  13:  yad 
idarn  ...  mayd  sddu  sumantritam  b  avanto 
mS  Snumanyantdm,  Cum  na  rejicere,  repudiare. 
Rag.16.85:  imdri  svasdrarica  yavtyastrn  mi,,. 
nd  'rhasi  nd  'numantum.  2)  veniam  dare,  c  acc. 
pers.  R.  Schl.  II.  21.  45:  anumanyasva  mAn  divi 
gamisy  antam  ito  vanam. —  Caus.  facere  ut  aliquis 
assentiatur,  comprobet.   R.  Schl.  II.  2. 

c.  abi  1)  opinari,  credere.  B'alt.  5.  71:  ab  imanye 
ihan  tvdri  haranttn  sriyari  sriyaK,  2)  assentiri, 
permittere.  Mah.  1.  5743:  adarmyam  idam  atyan- 
tari  katam  bismo  inumanyate  vivdsyamdndn 
astdnc  nagari  yd  Sb  imanyati.  3)  appetere,  de- 
siderare.  R.  Schl.  II.  72.  45:  kaccin  na  paraddrdn 
vd  rdgaputro  Sb  imanyati;  Man.  10.  95:  na  gyd- 
yasin    vrttim    ab  imanyi ta, 

C.  ava  spernere.  H.  3.  10:  md  'vamarist  dK  prtu- 
srorfi  matvd  mdm  iha  mdnusam;  Man.  4.  135. 
8.  84.     Pass.  Ilit.  56.  12:  sa  sarvdir  av amanyati, 

c.  ava  praef.  abi  id.   Man.  4.  249. 

c.  bahu  magni  aestlmare  (v.  gr.  585).  In.  4.  15:  sam- 
mdnam  bahumanyaca;  N.  15.  13:  bahumatd 
ndrt;   Mah.  3.  74":    na   gtvitam  bahumanyi, 

c.  sam  1)  cogitare,  putare.  sammata  n.  assensus, 
consensus.  N.  13.  5.  Sa.  1.  23:  prdpti  'yan  diva- 
kanyi  'li  drstvd  samrneniri  gandK.  2)  magni 
aestimare,  honorare.  sammata  magni  aestimatus, 
honoratus.  In.  1.  11.  4.  8.  Br.  2.  25.  Dr.  4.  6.  3)  re- 
spicere,  ralionem  habere,  observare,  curare.  R.  Schl. 
\l.  38.  15:  mayd  vihindm  ...  adrsfapurvai'ya- 
sandm  bdyaK  sammantum  arhasi. 
2.  *-|»-|  man  I.  par.  (arci  V.)  honorare.  Cf.  mdn. 
fjf^^lmdnas  n.  (t.  man  s,  as)  1)  animus,  mens. 
N.5.  16.  19.  35.  13.  32.  71.  16.  21.  21.  25.  26.  812.  28. 


284  TT^  mad  —  rT^JJTMT^fr  macl'yamal6ha. 

mand,  manti,  angl.  /nad;  fortasse  golh.  ivdds  furio-  i-|f^i|  madird  [.(r.mad  s.  ira  in  fem.)  potus  inebrians, 

sus  e  mods,  servata  primitiva  media;  germ.  vet.  ivuot  vinum. —    madiriksand  inebriantes   oculos   habens 

insaniens,  wuo// insania,  wuotag  furiosus;  \ii.h.  misge  femina.   Ur.  25.  17. 

„Jrunkenness"  cf.  pers.  ci**>*^  mes-t  ebrius  e  med-t,  l\(!,\H  madl ya  pron.  poss.  (v.  gr.265)  meus.  N.14.15. 

V.   gr.  comp.  102;    de    oin-mhid,    on-mhith    v.   mad  A.  3.  50.     (Cf.  slav.  mo/,  gr.  comp.  406.) 

praef.  ut.)  i\ij^  madya  n.  (r.  mad  s.fa)  potus  inebrians. 

c.  ut:  unmddfdmi  (v.  euphon.  r. 58)  insanire.    Mah. 3.  JJ^  madrd  m.  pl.  nomen  reglonis.    Sa.  1.  2. 

ihSOZ:  yaK  pasjati  nard   divdn   unmdd/ati  sa  riTa^  madvida  (Bah.  e   mat   q.  v.  et  vida  vel   vidd 

ksipram.  —  unmatta   insaniens,  demens.    N.  2.  3.  species,  genus)  mei  genus,  speciem,  naturam,  indolem 

8.  1.   Sa.  6.  5.     (Huc  referri  possunt  hib.  oin-mhid  „a  habens,  mihi  aequalis.   H.  2.  33. 

fool,  a  nidged,  a  mute",  oin-mhideachd  „folly",  on-mhith  jqU  rnddu  (fortasse  a  r.  mad,  mutato  dxn  d)  I.  subst.  n. 

„a  fool,  an  idle"  [v. Pictet  p.87],  nisi  mhid,  miih  per-  1)  mel.   2)  potus  inebrians,  vinum.  Rag.4.  60.   H.  m. 

tinent  ad  matl  q.  v.  ad  quod  Pictet.  trahit  hib.  amad  ver.     (Gr.  {J.sB^V,  fJLsXl,  mutato  &  vel  o  in  A;  lat.  mel, 

„a  madman,  a  fool",  quod  etiam  in  praep.  d  et  r.mad  mellis   fortasse  per  assim.   e   melvis   pro   medvis;    lit. 

dissolvi  potest;  carabro-brit. /niv/d  „furious,  frantick,  medu-s   mel;   sXv/.  med  id.;    anglo-sax.  medu,   medo; 

mad,  foollsh".)  germ.  vet.  meto  mulsum;  hib.  mi/,  gen.  meala  mel.) 

c.  pra  aberrare,  negllgentem,  socordem  esse,  c.  abl.  vel  TTy^Tf  madukara  ra.  (e  praec.  et  kara  faciens)  apis. 

loc.    rei.      B'att.  18.    S:     svahitdcca    pramddyati  Ur.  68.  8. 

(schol.  hitdd  brasto  bavati);   Mah.  3.  1291:  dar-  TTOQ'  madupd   m.    (e   mddu   et  pa   bibens)   id.     Am. 

mdrt ayor  nityan   na  pramddy ant i  panditdK.  Eliam  nostrum  Biene  ad  m  pd  blbere  pertinet. 

—  pramatta  socors,  negligens.   A.  5.  h.  j^^madura  (a  mddu  s.  ra)  dulcls,  suavis.  H.4.  26. — 

c.  pra  praef.  .tam  IJ.   j aznywrama/^o  socors,  negligens.  maduram  adv.  Julce,  suavlter.   H.  1.  25. 

Mah.  2.  1467.  jqyf^^  maduHh  m.  (nom. -/,   e   mddu   et   lih  lara- 

C.  .;a/ra  i,  q.  slrapl.    Su.A.  12:  ub  duca  kdmasammat-  bens)  apis. 

tdu;   4.  17:   tasyd   rupena  sammat t  du.  j:j\.7J m a d / a  aJj.  raeJIus.    Subst.  m. n.  1)  raedlum.  Sa. 2. 1. 

2.  F[T  mad   10.  par.    maddydmi    1)  exhilarare.    Rag'.  2)  medlum  corpus  (anglis  yi^aist).   In.  5.  9.    (Lat.  me- 

9.  29:    amadayat   s ahakdralatd    manali.    2)  dius ,  mediuni;    golh.  MIDJy4,  nom.  m.  midji-s,   v.  gr. 

laetari,  gaudere.    Mah.  1.  4736:   madayant!;    6910:  corap.  287.  annot.  7 ;  hib. /nead^on  „lhe  mlddle,  raidst, 

madayantyd.  centre";  gr.  /-tfCTCoe  per  assira.  e  fMCTjsg  pro  jj,s6jcg; 

jj^ mada  m.(T.mad  s.a)  1)  ebrietas,  dementia.  Su.4.  l4.  lll.  ividdarys   medlum,   mutato  m  in  tv,  ividdu  naklis 

B  .  18.  35.    2)  succus,    qui   elephantls,    tempore   quo  media  nox;  serv.  njed/u;  slav.IHEJK^H)  nje^dyi/ inter.) 

coitum  appetunt,  e  teraporibus  effluit.   N.  13.  7.  rpi^Jfra^"""'/"'"'^  adv.(a  praec. s./aj)inmedio.H.1.2l. 

M^i^^cH  niadakala  m.  (e  praec.  et  kala)  elephantus.  jnftZjTT  madyamd   1)  adj.  medlus.   2)  subst.  m.  n.  me- 

Ur.  69.  13;  cf.  mataiiga.  dlura  corpus,  the  waist.   N.  1.  10.     (Goth.  miduma, 

i\^r\  madana   m.  (qui   inebriat,   a    r.mad   s.  ana)  midums  raedlus.) 

1)  potus  fervldus,  inebrians.   In.  5.  13.   2)  araor,  deus  H^i| i-1  C^i I "^l   mad yamalokd    m.    (e    praec.    et   ISka) 

amoris.   Ur.  41.  11.  medius  mundus  i.  e.  terra,  quippe  quae  inter  coelum 


W -rt   niari^'  lO.par.  (m  r  ^'lid  f  ri  n  aj^  6  li  K.  nir  gdd  van-  J^y  Acfj   rnandilka   m.  rana.    Am. 

/d/i  V.)  abslergere,  purificare;  sonare.     (Cf.  mu^,  i^\^i  man^iira  m.  n.  nibigo,  fcrrugo. 

murig,  mdrg,  mar^  '"TSi  unde  maiig  ortum  esse  X\^\"><''  aLlat.  pronominis  primae  personae,  qui  in  inilio 

videtur,  mutatis  liquidis;   v.  magg.)  compositorum  theniatis  vice  fungitur,  cum  significatione 

jj^fr  marigari  i.  q.  sq.  singularis  (v.  gr.  241  et  611).    II.  2.  33.   3.  17. 

i.^cdi  I  inangari  f.  (r.  maiig  s.  ara  in  fem.,  cf.  s.  o/o)  ITrT  '""'<*   v.  man. 

1)  surculus.    Ur.  59.  l4.   2)  unio,  margarita.     (Cf.  gr.  V|(-|^-    mataiiga    m.    (ut    videtur,    pro    mattaiiga,    a 

jUaoyaOOl',  jUaoyaoiT)]?,  lat.  mnrg-an^a;  V.  radd. /no«^,  r.  mad;  v.mada,  madakala)  eiepliantus.    H.  1.  13. 

magg   e   marg.)  jqT^  matl  f.  (r.  man   cogitare,   s.  ti)    1)  animus,  mens. 

ff^  maiigu  adj.  m.  f.  u.  (r.  rnang  s.  u)  pulcher,  gratus,  N.  11.36.  22.21  in  fine  corop.  Bah.   2)  opinio.  H.  1.26. 

amoenus.   Ur.  64.  11.  N.  19.  32.  B'.18.  7S.  3)  consiiiiim,  propositum.  Sii.2.  l2. 

i^^qi  mdrigusd  f.  corbis,  canistrum.   Up.  46.  N.  18.  i6.     In  fine  comp.  Bah.  B'.12.  19.  18.  61.    (Gr. 

M^  maf    1.  par.  (nivdse  K.  vdsamardani  V.)  habi-  JU»)T<?;    goth.  ga-rnun-ds .,    them.  ga-mun-di   raemoria; 

tare,  conlerere.  slav.  ^pamari/*' id.;  lat.  mentis,  mens.) 

iA  (Jl    man  1.  par,  (sabde  K.  kugi  V.)  sonare;  raurmu-  fTI d MtI  '" o-li'narit  (a  rnati  sgf  1.  s.mant  mat)  mente 

rare.  Nalod.  2.  60:  marxitd  sonltus,  raurmur.  praeditus,  sapiens.   Dr.  7.  16. 

\\\\X\  mdrii  m.  f.  1)  gemma.  2)  margarita.     (Cf.  gr.  juai'-  \^^  mattd  v.  mad. 

VCg,  fJLOVVOg,  \al.monile.)  J]=^^^mdttas    v.  gr.  584.  38. 

V||U|H5^  "^'">'l>  odra  m.   (e  praec.  et  badra)  nomen  jqy^n^  matsard  m.  invidia  (ut  mihi  videtur,  e  prono- 

Kuveri,  dei  divitiarum.   N.  12.  130.  mine  l.pers.  mat  q.  v.  et  sara  iens  a  r.  jar  ^r  s.  o). 

M|J^   manf'   1.  atm.    (soki    K.    diydnl  V.;    scribitur  B  .  4.  22  in  fine  comp.  Bah. 

maf)  lugere,  nieditari.  X^^^^mdtsya  et  matsja  ra.  piscls.    M.  5.     (Hlb. /neoj 

1.  Ulj^   inarid   10.  par.    (suki  K.   rnddS  V.;    scrlbltur  ,,a  fish",   measach  „fishy".) 

/no</,  gr.  110°')  gaudere,  exhilarare.   (d.mand,  J^ff-^tjcfi  matsyaka  m.  (a  praec.  s.  ka)  id.    M.  35. 

mad,  mard   rnrd,   mud.)  *-|KJ   mai   1.  par.    V.  mant . 

2.  V^J^  marid    1.  par.    atm.    10.  par.    (scribltur    mad,  yjgfJJ'  rnatana   n.  (t.  mat    s.  ana)  agitatio.    R.  Schl.  I. 

•n 

gr.  110°')  ornare.    N.  16.   17:   mari^andrhdm  45.  19. 

amariditdm.     Etiam  10.  atm.  Mah.  1.  7572:  monrfo-  1.  CT7"  mod  4.  par.  md  c//(5to«  ebrium  esse,  mente  captum 

ydricakriri    tad    vdi  purari    svargavat.       (Lat.  esse,    laetari,   gaudere.     Mah.  1.   468S    et   3.   8331: 

rnundus,   mundo.)  arnddyad   indrall    somina    daksirydb  ir   dvigd- 

mr3^  marx^d  m.  (t.rnarid  s.  a)  ornamcntura.  tayali.  —  mattd  ebrius,  Inebriatus.    H.  4.  23:  mat- 

i^U^r^   mandana  n.  (r.  mai}4  i-  ana)  id.    N.  16.   17.  tdv    iva  ...   vdraridu;    Su.  2.    20:    matdu    b'dtvd 

J-IU^q   rrianrfapd  ra.  n.  (e  rnari^d  et  pa)  umbraculum.  kuri garariipiridu;    4.  13:    varapraddnamatt&u; 

Sak.  45.  9.   Meg.  76.  l4:  sarvdir  itdir  maddir  mattdu.  —  Caus.  md- 

jqXT^^  7«anrfa'/a,  ved.  mdndala  m.  n.  orbis,  circultus.  ddydrni  1)  inebriare.   Rgv.-V,  (v.  Westerg.):  te  tvA 

Su.  3.  22.  24.   N.  12.  64.   13.   15.  —   suryamarx^ala  madd    indra    mddayantu.    2)  exhilarare.    Mah.  3. 

discus   solis.    Sa.  7.  1.  10678:     tvdA     stutayo     rnddayanti.       (Cf.    rnud, 

36* 


28S 


Xj^jiiaJcs  —  TT^  manca. 


q^  maks    l.par.    {saiig&ti   K.    r6U   sahsAti   V.) 

coacervare,  irasci.     Cf.  mraks,  marks  mrks. 
uf^^l  mdksikd  f.  (ut  videtur,  a  v.maks  s.ika  in  fem.) 

musca.     (Lat.  musca;    germ.  vet.   mucca   culex;    russ. 

mucha;  lit.  musse,  per  assim.  6  mukse;  gr.  jWUia.) 
rp^  /nai'  1.  par.  (sarpani)  Ire,  se  movere. 
jTI^  malia  m.   (cf.  maft   colere,    venerari)    sacrificium. 

Dr.  2.  10. 
j:fyfy[  mog^ad^a  m.  nomen  reglonis  „South  Bebar".  Wils. 
JiJTJ'  magnd   v.  magg. 

pra'  maga  m.  (r.  mo?i  colere,  venerari,  s.  o)  beatitudo. 
jq^jojji  mag-'ai'an  (a  praec.  quod  etiam  sacrificium  signi- 

ficare  videtur,  s.  vant  vat,  v.  maka)   1)  adj.  in  dial. 

ved.  sacrificans.   Lass.  148.   2)  subst.  m.  nomen  dei 

Indri.  N.  2.  15.  A.  11.  i. 
ji^  magd  f.  plur.  (fem.  Tou  maga)   decimum   astrum 

lunare  (Wils.:  the  tenth  lun.ir  asterism,  containing  five 

stars  figured  by  a  house,  apparently  a,  y,  ^,  >)  and  v 

Leonls).    Su.  2.  2. 

Jjy  l^/Tiag-o  n   V.  mag  dvan. 

M-S>"  maiiki.iAm.{mandane  gatduK.  bdse  gat du\.\ 
scribitur  mak)  ornare;  ire,  se  movere.     Cf.  makk, 
mak,  mailk  ,  maiig    etc. 
i-l^.  maiik    l.par.  {gatdu  K.  sarpane  V.)  ire,  se  mo- 

vere.     Cf.  makk,  mak,  mahk  etc. 

CTS'  maiig  1.  par.   {sarpani;   scribitur  mag)   ire,   se 

movere.     Cf  makk,  maiik,  maiig  ,  mak,  maiik. 

TTS^  maiigald  (ut  videtur,   a   r.  mahg  s.  ala)    \.  adj. 

salutarls,  felix.  Su.  2.4.   IL  subst.  1)  n.  fortuna,  felicitas. 

N.  18.  17.   2)  ni.  nomen  plantae,  Wils.  „a  bent  grass 

(Panlcum    dactylon)    with   white   blossoms".     Ur. 

44.  3. 

1.  CT^  maiig     1.  atm.    {kditavi    K.     kditavagatdu 

"^  ninddramb  a^avisuN.;  scribitur  mag)  lu- 
derc;  ire,  properare;  vltuperare;  Inclpere.  Cf.  maiig, 
mafik,  mak,  makk,  marg. 

2.  tl^  mahg  1.  par.  {busi)  ornare.     Cf.  maiik. 


^ArJ   mac  l.alm.  {kalkani  K.  kalkang  damb  i  idt yi 
V.)  decipere,  fallere;  gloriari. 

njjj  magg  6.  par.  interdum  atm.  (scrlbltur  masg, 
gr.  110  ')  mergl,  submergi,  aqu.i  haurirl,  c.  loc.  vel 
acc.  N.  6.  13:  krccri  sa  naraki  maggid  agddi 
vipuli  hr adi\  R.  Schl.  I.  1.  89:  nd  'psu  mag ganti 
gantavaH;  Man.  4.  81:  tama/i  ...  ma^^o^i;  Mah. 
2.  605:  yamundmb  asy  amaggata;  2203:  m& 
maggtK  sokasdgari;  M.  8:  b  aydug dn  mahat6 
maggantam  mdm  ...  trdhi.  —  magnd  submersus. 
A.  6.  4:  gali  magnd  ivd  'drayali.  —  Caus.  mer- 
gere,  Immergere.  H.  2.  10:  alfdu  danJfrd  dihisu 
maggajisjrdmi.  {magg  per  asslmil.  e  mar^  or- 
tum  ti%^  videtur;  cf.  marg  mrg,  mdrg,  mang, 
mug,  mutig;  lit.  mergo;  lit.  merkiu  macero,  mazgSju 
lavo  ^  scr.  caus.  maggdjrdmi.) 
c.  ut  emergl,  emergere.  Mah.  3.  13163:  vdpin  nya- 
maggan  na  punar  udamag gat.  —  Caus.  Man. 
8.  115. 
c.  ni  submergi,  submergere,  aqua  hauriri.  Hlt.  ed.  Ser. 
126.  16:  kdr/dbd  du  sa  nimaggati;  Sa.  6.  43: 
nimag gamdnam  ...  tam6mayi  hradi;  Mah.  1. 
6747:  ambasi  nimaggijam;  B  att.  3.  20:  s6ki 
nyamdhkstt.  —  Trans.  demergere.  Mah.  1.  4l56: 
md  nima  g  gtK  pitdmahdn.  —  Caus.  submergi 
jubere.  Man.  8.  Il4:  ap  s  u  6 di  'nan  n  i m  a g- 
gayit. 

j^jjjTj  mo'^^on  m.  {T.magg  s.  an)  medulla.    (Germ. 

vet.  marag,    anglo-sax.  mearg ,    merg    id. ,     v.    sq.    et 

r.  magg   e    rnarg.) 
i^SJll   maggd  f.  (r.  magg    s.  d)  Id. 

1.  rr^  manc  l.atm.  {ddrani  K.  uccrdyad  rtyarcd- 

bdKsu  V.;  scribitur  mac)  tenere,  altum  esse  vel 
fierl,  venerari,  splendere. 

2.  ff^  maric  1.  par.  {gatydm)  ire,   se  movere.     Cf. 

maiik  sq. 
X^^  marica  m.  (r.  1.  maric  s.  o)  lectus,  cublle.   Am. 


if^  Urud  —  i\'^r^  makh. 


281 


^^  b  rucjl  6.  par.  {sanvrlisaAhqlySli)  tegere,  coacer- 

vare.     Cf.  b  uf. 
y^bruva  supercilium,  in   fine  compositorum  pos- 

sessivorum  (v.  gr.  613).    N.  5.  7. 
}j  6Vi2  f.  supercilium.   Dr.  1.  l4.    (Gr.  ocpovg,  praefixo  o; 

slav.  bruvi ;   lit.  brutvis ;  russ.  brov/  f.  id. ;   gotli.  braho ; 

gerra.  vet.  brdiva  f.     Etiam  hib. /aSAar  „the  eye-brow, 

eye-lid,  eye",  nisi  descendlt  a  lat.  palpebra,  huc  referri 

posset,  ita  ut/a  significet  oculum;  v.  pas.) 
jjratj  b  rilksepa  m.  (Tatp.  e  praec.  et  ksepa  conjectio, 

jactus,  a  r.  ksip  s.  a)  superciliorum  jactus,  oculorum 
.lusus,  nictatio.   In.  5.  7. 
y^Jl^MN  *  ruksip&l&pa  m.  (e  praec.  et  (J/<3;7a  sernio, 

loquela,  a  r.  lap  praef.  &  s.  a)  oculorum  loquela,  nicta- 

tionis  loquela.   la.  5.  7. 


l^ir-IHrcW     ^r&kiip&lApamadurya     (Bah.     e 
praec.  et  m&durya  dulcedo)  oculorum  loquelae  duU 
cedincm  babens.   In.  5.  7. 
yiJ]"iViin   10.  atm.  {&s&jdm  K.  &JdvisaiikarSfi  V.) 

sperare,  timere. 
^P^*'^"""    nj-    (fortasse    forma    anomala    a    r.bar   i r) 

fetus  utero  matris  inclusus,  eixQiDvcv. 
«SjsT  ^reg  1.  atra.  lucere,  splendere,  fulgere.     Cf.  ir&g. 
^JGf  6rej  1.  atm.  {cali  iayi)   1)  ire,  se  movere,  va- 
cillare.    B'aU.  14.  87:  jo  biirisa  (schol.  calitaH). 
2)  tiraere;  cf.  a'<?j. 
♦^^  b  laks   l.par.  atm.  i.  q.  b'aks. 
^rTTST  *'a-f'  1-  et  4.  atm.  i.  q.  b'r&s. 
J^rfCJ"  67fii  1.  par.  atm.  i.  q.  b'res. 


T  m. 


1.  Pf^  maiih  i,alm.(vrdd'&u;  scribitur  moA,  gr.  110"') 
crescere.  (Vid.  mah&nt  magnus,  maliimdn 
magnitudo  et  cf.  inah,  m&h,  variih  vriih,  vaks; 
goth.  MAG  posse,  mag  possum,  mah-ta  potui,  mah-ts 
potestas,  ma-isa  major,  mag-us  puer,  mag-ath  virgo, 
mikils  magnus;  slav.  mogun  possura;  lit.  mac-niis  po- 
tens,  macis,  7«a'ce  potestas;  gr.  jxsyag,  iMys&og,  jw>i- 
xos,  iJLaKpag;  lat.  mag-nus,  mac-tus;  fortasse  etiam 
md-turus  a  crescendo  dictum,  sicut  scr.  vrdd'a  senex 
a  f  ard  vrd  crescere;  cf.  Ag.  Benary  „R6mische Laut- 
lehre"  p.  258;  hih.  mocitd  „promotion,  adj.  great", 
mead  „encrease,  bigness,  bulk,  size",  v.  mahdnt; 
meadhaighim  „1  encrease,  enlarge",  moid  ,,bulk, 
hight".) 

2-   rj^  manh  10.  par.  (tvisi)  lucere. 

Jlfl^y    mdnhisf  a    superl.    TOV     mahdnt     in     dialecto 

ved.  Rgv.  51.  1.     (Gr.  ^xsyiTTog;    goth.  maists    ma- 
ximus.) 


Hcti^  makara  ra.  nomen  piscis  immani  magnitudine 
(Wils.:  1)  a  marine  monster,  confounded  usually  with 
the  crocodile  and  shark,  but  properly  a  fabulous  ani- 
mal;  as  a  fish  it  might  be  conjectured  to  be  the  horned 
shark  or  the  unicorn  fish,  but  it  is  often  drawn,  as  in 
the  piclured  signs  of  the  zodiac,  wilh  the  head  and 
fore  legs  of  an  antelope,  and  the  body  and  tail  of  a 
fish;  it  is  the  emblem  of  the  god  of  love.  2)  one  of 
the  signs  of  zodiac  corresponding  with  capricorne 
and  like  the  Greek  representation  of  that  sign  being  an 
animal  in  the  fore  parts,  and  ending  in  the  tail  of  a  fish). 
Dr.  7.  19.  A.  6.  4.  B'.  10.  3i. 

i-jc^ jcfjrt  makaraketu  m.  (Bah.  e  praec.  et  ketu  vexil- 
lura)  nomen  Anaiigi,  dei  amoris.   Ur.  16.  4. 

i-l cfl  j y 5j  makarad  vaga  m.  (Bah.  e  makara  et  dvagd 
vexillum)  id.   Am. 

Cj^^  rnakk  l.atm.  (gatdu)  ire,  se  movere.  Cf.  mak', 
niaiik  etc. 

36 


280 


^i;^b'ram  —  W^^ft  ^'ruJcuti. 


^tn  bram    1.  et  4.  par.  iVa/ndmj,   ^ramy&mi   eliam  yT2TM^U|^(i^j|r|  1)  rasfdb  aranakes dnla  (Dah.  e  bra- 

b  rdmydmi  (Pan.  III.  1.  70)  vagari,   circumerrare,  iid  elapsus  t\.\i\miy.db  aranak^sdnta ,  dbarana 

percfrrinari.  N.lo.l4:  viprayuktaH  sa  manddtmd  ■+•  kcsdiita,   kesa   et  dnta*))  elapsa  ornamenta  et 

b'ramali;    Mah.  3.  12S92:    loke    -Zsrnin    b'ramdmy  capillos  habens.    Su.  1.   15. 

gko    Sham;    14377:    bab  rdma    tatra    tatra    vdi;  ^5J  iras    v.  irans. 

B'att.  12.  72:  b'rdmyanty  abltdh  paritah  puran  ^^  ^=^^^.  ^_  p^^.^  .^^    y^^^^^^  splendere.    H.  4.  40:  ba- 


nafi;  B.  1.  30:  b  ramatt  'va  ca  me  rnanali;  Mah. 
1.  2062:  drsfir  i rdrnyati  mi.  —  Pass.  impers. 
R.  Schl.  II.  96.  8:  bahuJd  -Sb'rdmi  te.  —  Cum  acc. 
peragrare.  N.  16.  30:  anvestdro  brdhmaridsca 
bramanti  sataso  mahim;  Mah.  1.  51 S4:  t&  di- 
sam  bahuso  sb  raman.  —  Pass.  impers.  C.  acc.  loci. 
Bar.  3.  4:  brdntan  desam  anekadurgavi  sa- 
marn.  —  b'rdntd  act.  currens.  A.  4.38:  tal  d  b  rdnti 
rate.  —  Caus.  1)  circumvolvere,  vibrare,  rotare,  agi- 
tare,  quassare.  Mah.  2.  762:  b  rdmayitvd  satagu- 
j}am  ...  gadd  ksiptd  balavatd;  3.117:  b  rdmya- 
mdno  Sl  a  cakravat;  C  att.  15.  53:  saktim  abi- 
bramat;  H.  4.  49:  utksipyd  'b  rdmayad  dihan 
turrian  satagurydd  ikam.  2)  1.  q.  primit.  R.  Schl. 
I.  44.  12:  tatrdi  'vd  'bib  ramad  divi  sanvatsa- 
ragandn  bahun.     (Cf.Arram,  gr.  OEjUPCt).) 


b  rd  gatur  yatd  sdildu  nihdrind  'b  isanvr- 
tdu;  N.  2.  29:  b  rdgamanafi  yald  ravim.  Praet. 
mllf.  ved.  dbrdt  (v.  euph.  r.  59);  Rgv.  66.  3:  citro 
yad  ai  rd.<  ,,versicolor  quum  spleudet".  (Cf.  ra^; 
gr.  (^Aeyw,  cpeyyw;  \al.fu/geo,  ^am-ma  e.  flag-ma, 
flagro,  flavus;  goth.  BAIHH,  unde  bairh-tei  lux  et 
denom.  bairh-tja  manifesto;  anglo-sax.  bUcan  splen- 
dere;  angl.  brigh-t;  germ.  vet.  berht,  beraht  [nostruni 
Pracht^  clarus;  b/ich,  b/ic,  b/ig  fulnien,  lumen,  b/eih 
pallidus  [nostrum  b/eic/i],  b/anch  candidus,  biinc/ian 
lucere;  lit.  b/izgii  scintillo,  radio;  russ.  b/escu  splendeo; 
scot.  breagh  „bellus,  tersus,  speciosus,  nitidus,  bene 
ornatus",  breachad  „pulchritudo,  decor,  nitor",  boi//sg 
„spIendor,  fulgor",  boi//sgeach  „coruscus,  emicans,  ful- 
gidus,  splendens".) 
C.  vi   i.  q.  simpl.    Dr.  1.  9:  vib  rd gamdndm  vapusd. 


c.  ut    exsilire.     Dr. 


19:    ratdt 


udb'rdnta  commotus,  agitatus,  perturbatus.  Gita-G 
A.i :  premab  arodb  rdntam  mdd  avam;  Hit.  107.  7: 
bavi  ismin  pavanodb  rdntav  fcivib  rarnab  aii- 
guri. 


udbramya.  —      y|^  --^  b'rd'tar   -tr   m.    (rad.    incerta,   suff.  <ar   tr. 


V.  gr.  124  annot.)  frater.  (Goth.  brot/iar;  \at.frdter; 
gr.  (padT^o,  (paciTWO;  hiii.  brathair;  tuss.  bral;  slav. 
bratru;  lit.  bro/is  mutilatum  esse  videtur  e  brotris, 
ejecto  l,  mutato  r  in  /.) 


c.  pari  circumerrare.    A.IO.  31:  paryab'rarnanta...      ^^^  b'rdnti  f.  (r.  iVa/n   s.  ti)  circumactus.    Ur.  4.  10: 


asurd/i. 


cakrab  rdnti/i. 


c.  vi  circumerrare,  peragrare,   pervagari.   Nalod.  3.  26:  ^jq^  ^-^^^  ^    ^t  4,  ^tjj,   splendere,  lucere.     (Cf  b'rdg, 

vibrdntan   vanica   divyd;  N.  15.   I6:   sa   vibra-  b/ds) 

man  malitn  sarvdm.—  viirdnta  commotus,  per-  ^  ^^;  g   pgr.    (iararii  K.  irtydm    ittydm  V.)   su- 

turbatus.    BM6.  16:  anikacittavib'rdntdK.  stentare,  timere.     (Cf.  b'ar  b'r,  b't.) 

c.  sam:  samb'rdnta  commotus,  perturbatus.    A.  6.  10:  ^j^ff^  b'rukuti,  aJ^^|  b'rukuit  v.  b'rkuti. 

sarvi   samb  rdntamanasa/i ;    N.  13.   15.  

yrif^  b'ramard  m.  apis  (Wils.:  a  large  black  bee).  *)  kisdnta   idem  significare  vldetur  ac  kisa,  cf.  su- 

y^  irasld  (a  T.b'raris,  v.  gr.  548)    y.  b'raris'.  b  rdndsdksikisdnta,    H.  3.  l4. 


^p^  Hciihsa  —  }^j^h'ran. 


279 


Vf^  b'diksa  n.  (a  b'iksd'  eleemosyna,  stips,  quae  dalur 

vel  accipitur,  s.  a)   1)  mendicatlo.   2)  coliect.  mendi- 

cata.   Br.  1.  2. 
Vf^jj"  bdikiyn  n.   (a  b'iksd   eleemosyna,  stlps,  s.ya) 

cibus  emcnilicatus  (cf.  bdiksa).   B  .  2.  5. 
MTTt   b'dimi   f.    (a   bdima,    patronym.    a   birnd,  signo 

fem.  /)    nomen    Damayantiae.      (Cf.   lit.   baime    ti- 

mor.) 
VJJcJ  bdiravd  (a  biru  timidus,  s.  a,   v.  gr.  582)  terri- 

bilis,  horrendus. 
VjUsii  b  disagya  n.  (a   besagd  s. /a)  medicamentum. 

Hit.  28.  8. 
VJ^I  6'<li.f  pro  bdisis,  V.  b  i  et  gr.  358"'.   H.  3.  7. 
i^  b'd  interj.  heus!   In.  1.  11. 
Jjl^l  "j    -fl"  b'oktd'r  -tr  ra.  (r.  bug  s.  tdr  tr)  qui  edit, 

fruitur,  consumptor.   B'.  5.  29.  9.  24. 
HTrtl^lH  b'6ktukdma  (Bah.  e  b'oktum  edere,  3  b'ug 

[v.  gr.  599]   et  kdma  desiderium,  cupiditas)   edendi 

cupiditatem  habens.   H.  3.  17. 
Vjlifipj  b'6ktrtvd  n.  (a  l>6ktd'r  -tr  s.  tva).    Abstractum 

a  b'6ktd'r  -tr.   B'.  12.  20.   13.  20. 

1.  VTTJT  ^°S"-  ni'  ('•  *"ff  edere,  s.  a)   1)  fructus,  per- 
ceptio,  voluptas.   B'.  5.  22.  N.  16. 18.   2)  cibus.  B\2.  5. 

2.  ^Tf  b'6ga  m.  (r.  iu^  flectere,  s.  a)  serpens. 
HUI^Irl    b6gapati   m.    (e   \.b6ga   et  pdti  dominus) 

praeses,  praefectus,  praepositus.   Hit.  39.  19. 
HUIdril   b  dgavati  f.    (a    b6ga   serpens,    %.vant    vat 

in  fem.)  nomen  urbis  a  serpentibus  inhabitatae  in  tar- 

taro.  N.  5.  5. 
Vfjjjjvn  6  o^m  (a  i.boga  s.  in)   1)  adj.  fructibus,   per- 

ceptionibus,  voluptalibus,  cibis  praeditus.    B  .  16.  l4. 

2)  subst.  m.  dominus,  rex. 
Vll^r^    b6gana    n.    (r.  bug   s.  ana)    1)  actlo    edendi, 

fruendi.   Sa.  4.  18.   2)  cibus.   N.  18.  6.  22.  12. 

VJlsirTlil    b  6 gantya    (r.   bug    s.    aniya)     1)    edendus, 

fruendus.    2)  n.  cibus.   N.  23.  10. 
VJ|j<y  b'6'gya  (r.  bug  s.ya)  I.  q.  praec.    Su.  4.  4. 


vnrr''  duma(i  b  dmi  terra,  s. a)  terrenus,  terrester.  M.27. 

"^^^  b'yas  l.atm.  (b'ay^)  timcre.      Cf.  b'i. 

y"5Jira/jj'  4.  par.  atm.  1.  atm.  (brdsydmi,  brdiyi, 
brdnii)  cadere,  elabi.  N.  20.  2:  uttartyam  add 
ipaiyad  b  rasfam;  Su.  1.  IS:  b  rasfdb  aranake- 
sdntd/i.  Adhibetur  praeserlim  ad  indlcandam  sepa- 
rationem  vel  privationem,  c.  ablat.  rel;  e.  c.  N.  16.  37: 
braifd  gndlibyaH;  M.  7.  111:  b  raiyati  rdgydg 
givitdcca;  R.  Schl.  II.  74.  2:  rd^ydd  brarii asva; 
75.  34:  satdti  Idkdt  satdVi  kirtydn  ...  b  raiyatu. 
—  Caus.  dejicere,  ejicere,  prlvare.  N.  6.  15:  brahia- 
yisydmi  taA  rdgydt.  (Vid.  brahs  et  cf.  srahs, 
dvahs,  V.  gr.  comp.  19;  germ.  yet.  RTS  cadere,  etiam 
HRIS,  attenuato  a  in  /,  v.  Graff.  2.  526 ;  ur-HIS  surgere, 
sicut  scT.pat  praef.  ut;  reisa  iter,  reison  proficiscl.) 

C. /Jaril.  q.   simpl.     N.  16.  23:    rdgyaparibrai f aK ; 

18.  10:  parib  rasfasuk  ena. 
C.pra  Id.  Rag  .  14.  54:  prab  rai yamdndb  arana- 
prasund.  Cum  instr.  rel,  qua  aliquis  privatur.  Mr. 
14.  12:  prab  rasyate  tegasd  (ci.yug  praef.  f  j). — 
Caus.  dejicere,  privare.  Rag .  13.  36:  paddn  ma- 
gona/i  prabrahsaydh  yo  nagusah  cakdra; 
Mah.  3.  601:    rdgydt  praltrahiitaK. 

C.  vi  id.    Mah.  3.  3:    rdgyavib  rasfa. 

yjlj  brahia  m.  (x.brahi  s.  a)  lapsus,   exltium,   ruina. 
B'.  2.  63. 

?JH^  brahs  1.  atm.   i.  q.  brahi. 
•N 

^SST  ^''"Se  6.  par.   atm.   (scribitur   b'rasg,    gr.  110*', 

brggdmi,  brgge,  gr.  301)  assare,  frlgere,  co- 

quere.     B  att.  14.    86:    bdiragga    ioko    rdvanam 

agnivat.     (W.barg  brg  et  2.bag  et  cf.  gr.  (f^pvyu}, 

(puoyw;  lit.frigo;  hib.  bruighim  „1  boil,  seeth";  Island. 

vet.  BAK;  germ.  vet.  BACH,  BAKK;  nostrum  BACK 

coquere;    v.  pac.) 

y"nT   ^rari  1.  p^r.  (iabde)  sonare.      Cf.  d'rarx,  d'var}, 

dvan,  svan. 


278                                                vjm^  h'iimika  —  ^qsT  Vcsagd. 

VI  fu eh I  b'iimikA'  f.  (a   praec.    s.  ka   in    fem.)   in   lingua  apud  Varr.  et  hornamentum    pro  fornamentum    in   in- 

scenica  partes,  Rolle.   Ur.  35,  4  infr.  script.  apud  Gruter.) 

VrjT  bii/a  n.  (r.  bd  s. /a)  substantia.    B  .  14.  26.  18.  53.  c.  vi  i.  q.  simpl.    In.  1.  9:   hemavib  lis  itam. 

Vmrn  b'uyons  (compar.  TOU   b'ii'ri,   oppressa  syllaba  n,  VrmJT  b' iisana   n.  (r.  6'iJi   s.  ana,   v.  euph.  r.  94"')  or- 

suff./"".t  pro  lyans,  V.  gramm.  227  annot.  et  203)  naraentum.   N.  9.  5. 

1)  adj.  ttXsiujv.    Br.  2.  6.  N.  18.  19.    2)  adv.  b'u'yas  Vrarfe"  brkufi  et  vr^r?7t  brkufi  f.  (e  aViJ  supercilium, 

o)  plus.  N.8.  l4.   b)  iterura,  denuo.  Br.l.ll.  N.23.2.  correpto  ru  in  r,  et  kuli,  kufi  a  rad.  iu/   flectere, 

24.  2.  25.  5.  B'.  2.  20:  nd  '/am  butvd  liavita  vd  curvare)  superciliorura  contractio.    Dr.  7.  9.     Dicitur 

na  biiyali  „non  illc  extitit,  existetque  non  iterum". —  etiam  brukufi,  brukuti. 

\nsi.T.  b'u'yas'd  nimis.    Rag'.  8.  9.      (YWh.  bhus  „a  sign  V|^<,  11-)^    b  rkufimuka    (Bah.    e    brkut!    et    muka 

of  the  comparative  degree,  and  has  always  ni  before  vultus)  superciliorura    contractione  praeditura   vultum 

it,  as  ni  bhus  airde  higher".)  babens.    Su.  4.  14. 

Vjfjf^  b'u'yista  (superl.  roZ  b'u'ri,  v.  praec.  et  gr.  227  VTS"  b/iiga  m.  apis  nigra.   Rag.  8.  52. 

annot.)  plurimus,  permultus.   II.  1.  19.  —  b'uyist'am  -^r^b^rt  (r.  t'ar  b'r  s.  t,  v.  gr.  573)  ferens,  gerens,  su- 

adv.    1)  valde,    admodura;    prorsus,    plane,    omnino.  stinens  in  fine  compp.   B  .  8.  4.  N.  12.  93. 

Rag'.  13.  l4.  Dr.  8.  40.  VTfrT  b'rti  f.  (r.  b'ar  b'r  s.  ti)    1)  actio  sustentandi,  nu- 

vrfr  b'uri   multus,    praesertim   in   initio   compp.   e.  c.  triendi.   2)  merces,  operae  pretium.   N.  8.  25. 

b'urite  gas  magnura  splendorem,  raagnam  vim  babens.  •^v^jj^h  r  tya  m.  (nutriendus,  v.bar  hr  s.ya  inserto /, 

Mah.  1.  3849;  v.  sq.     (Huc  traxerim  gr.  juOoto?,  mu-  v.  gr.  629)  servus,  faraulus.   A.  2.  9. 

tato  b'  in  nasalem   ejusdem   organi;    huc  etiara  trahi  vifilpl  b'rtyatvd  n.  (a  praec.  s.tva)  servitus,  ministe- 

possent  hib.  mor    et   lat.  mul-ius,    nisi    pertinent    ad  rium.   Hit.  51.  7. 

puru  q.  V.)  H5T  ^fsa  multus.  —  b  rsam  adv.  multum,  valde.  In.5.36. 

VrfTAT%irj   b'uridaksina    (Bah.    e    Ituri  et    daksind  In  initio  compp.  brsa  (gr.  618).    Br.  2.  36. 

q.  v.)    multa    dona    sacriiicalia    habens    vel    praebens.  VJSJfTT  */■•*'«'«   f-    (a   praec.    s.  td)    vehementia.    Rag. 

N.  12.  l4.   In.  1.  16.   A.  2.  8.  11.    58. 

iJjf  i'ur^a  m.  nomen  arboris  (Wils.  „the  B'6j  or  B'6j-  V|cfi'  beka  m.  rana.   Ritu-S.  1.  18. 

patr  [j=g]i  a  tree  growing  in  the  snowy  mountains,  ^3"  heda  m.  aries.   Med. 

and   called   by   travellers  a  kind  of  birch;   the  bark  is  Vf^  beda  ra.  (r.  b'id  s.  a)  1)  fissio,  divisio.  2)  separatio. 

used  for  writing  on").   Rag'.  4.  73.  Ur.  24.  15.     (Cf.  Hit.  4.  3.    3)  riraa.    Ur.  74.  8.    4)  decisio,   discrimen. 

germ.  vet.  birca,  bircha,  nostrum  Birke,  lit.  berLa-s.)  N.  19.  32.    5)  diversitas.    B'.  18.  29. 

Jjn"  b'us    1.  et  10.  par.  ornare.    R.  Schl.  II.  39.  17:  h'u-  ijg-fj^6'eda/a'j  adv.  (a  praec.  s.  tas)  secundura  diver- 

saydmdsa  gdtrdni  tdir  ...vibusandili;  1.48.5:  sitatem,  pro  discrimine.    B.  18.  19. 

Ijusayantdv     iman    desan    candrasurydv     ivd  ■^^hiri  et  herl    f.  tympanum  (Wils.:  a  kettle  drum). 

'mbaram;    H.  2.  23:   divy db  aranab  usitd.      (Hib.  B  .  1.  13. 

beosaighim  „1  ornament,  deck  out,  beautify"  =  scr.  V\T^  beJ  1.  par.  atra.   {bayi)  timere.      (Cf  bt  et  ejus 

bdsdydmi;    huc,   vel  ad  b'usana   q.  V.,   trahi  potest  caus.  b  is.) 

lat.  orno  abjecta  initiali;  respiclas  formara  osnamentum  Vjt|H  besagd  n,  medicamentum.   N.  9.  30. 


H. 


h'u  —  mq^  bumi 


277 


Hit.  13.  8:  I6b'dt  kr6d'aH  prab  avati.  3)  valere, 
praevalere,  potentem,  parem  esse,  cum  dal.  vel  infin. 
Hit.  25.  6:  prilydi  (^ci!lasaK)  s  ag  gaiiab  ds  itam 
prab  avati;  Ur.  7.  9:  katam  ...  nirmdtum  pra- 
bavin  mandharam  idaii  riipam  purdno  mu- 
niK;  Rag'.8.44.  R.  Schl.  H.  23.  3S.  —  Cum  gen.  pers. 
Man.  5.  2:  viprdndn  svad  armam  anutisf  atdii 
kat  am  mrtyur  prab  avati;  Mah.  3.  12669:  nd 
'smdkam  mrtyur  prab  avate. —  Absol.  IIit.24.  3: 
visvdsdt  prab  avanty  Sti  visvds as  tatra  nd 
'cilali. —  prab  avant  praevalens,  praepotens.  11.2.32. 
4)  abundare.  prabuta  abundans,  multus,  copiosus. 
N.  13.  3:  prab  litayavas ind  anam;  Hlt.  45.  6: 
prab  iite  6pi  i>ittc. 
c.  f  I  caus.  proprie:  facere  ut  aliquid  foras  sit,  inde 
1)  explorare,  investigare,  indagare.  Man.  8.  25:  vdh- 
ydir  vib  dv ayel  liiigdir  bdvam  ant argat an 
nrndm  (schol.  nirupayei).  2)  probare,  demonstrare. 
Man.  8.  Sd:  uktanca  na  vibdvayet.  3)  observare, 
percipere,  sentire.  Man.  7.  l47:  mantrayed  avibd- 
vitaK;  Rag  .  11.  10:  uTiyamdna  iva  vdhanocitaK 
pddacdram  api  na   vyab  dvayat.  —  Pass.  videri. 


in  aliquo  loco,  valere.  M.  12:  alin^ari  yaddcdi 
'va  nd  'sdu  samab  avat.  —  Caus.  l)facere  ut  aliquis 
esistat,  sustentare,  servare.  Man.2.1  i2:  yaK  ...  sam- 
bdvayaticd  'nnina;  Mah.  1.  1343:  sambdvayd 
"tmdnam  aglrnam  mama  tigasd.  2)  facere. 
Mah.  3.  133l6:  sv as tivdcanaA  s amab  dvayam; 
13317:  svastivdcandni  sustu  s amb  dvitdni.  3) 
committere.  Mah.  1.  20SS:  sambdvaya  ...  mayi 
sarvam.  4)  convenire,  congredl,  adire.  Mah.  3.  1982: 
kdmyaktl  pdrtdn  samab  dvayad  acyutaK;  Ur. 
9.  6infr.  5)  cogitare.  Rag  .7.  6:  jomia  t>iVn/i  (schol. 
cintitaK).  6)  putare,  exlstimare.  Rag.  6.  42:  ddrdn 
sitdn  rdmaparasvad  asya  samb  dvayaty  ut- 
palapatrasdrdm.  7)  magni  aestimare,  honorare. 
B  .  2.  Si:  sambdvitasya  (schol.  b  ahumatasy  a); 
Rag .  10.  56:  sambdvitdn  tdbydn  sumilrdm; 
5.  11:  prapto  isi  s amb  dvayilun  vandn  mdm. 
Cum  instr.  honestare,  dignari,  colere,  ornare  aliqua  re. 
Rag  .  16.  40:  anydir  anug ivilokan  sdmb  dvayd- 
mdsa  grhdiK  (schol.  satkrtavdn) ;  7.  8:  vilo- 
canan  daksinam  anganina  samh  dvya  (schol. 
alaiikrtya). 


Mah.  1.  932:   surydnsub'iK  sprstan  sarvan  suci      2.  U"  b'u  f.  (a  r.  b'u)  terra.    H.  2.   18.  Su.  2.  24;  v.  b  liml. 
vib'dvyate.    Hit.  124.  63. 
c.  sam   1)  una  esse,  conjunctum  esse.   Su. 2. 11:  tisdm 
...  samb  uya  sarvdir  asmdb  iK  kdryafi  sarvdt- 


JJ^Uqj  biitapurva  (e  butd  qui  fult  et  piirva  prlor, 
loco  adverbli  purvam  prlus,  antea,  v.  gr.  612)  prlor. 
Br.  1.  22. 

mand  vadaK.     Colre    (cum   feralna).   Mah.  1.  4398:      m^  biiti  f.  (r.  b'u  s.  ti)   1)  existentia.  Dr.  5.  9-   2)  feli- 

sambabuva  tayd  saha.    2)  fieri.    Su.  1.  30:  tatas  citas,  prosperitas,  salus.    Rag\  1.  18.  10.  59-    3)  succus, 

tdu   tu   gatd   bittvd  mdulindu  sambab  uv atuK;  qui  ex  elephantorum  temporlbus  flult.    Meg.  19.     (Gr. 

4.    11:     drstvdi    'va     tdn     vardrohdn     vyatitdu  (pV<Tt<;  e  (pVTl?.) 

sambab  uvatuK;   Mah.  3.  SS43:   garb  inydu    s  am-      ^JV[T  btidard   m.  (terram   ferens,    e    bii   et   dara) 

babiivatuK;     3.    1647S:     tatd    samabavaccd   'pi  mons.    In.  5.  10. 

yad  uvdca   vib  isanaK.    3)  orlri.   H.  1.  17:  g'ord      HVT^q  6  zi6  r/  m.  (terram  ferens,  sus  tin  ens,  e  i  li  et 

samab'avat    sand'yd;    Dr.  3.  24:    JiarsaK    sama-  b'rt)    1)  mons.   Med.    2)  rex.    Up.  79.  Rag.ll.  81. 

b'avad  mahdn.   4)  nascl,  c.  abl.  patrls  et  loc.  matrls.      jrf^iiimj,  ytA.b^iimi  f.  (r.  b  li  s.mi)  1)  terra.  In.1.31. 

Mab.'l.  S02S:  sdttvatydm   atirataK  sambabuva  2)  locus.    Rag\  4.  42.  6.31.     (Cf.  lat.  fiumuj,  hib.  uiVn 

danansaydt.  5)  esse  posse,  sufficiens  spatlum  habere  „the  earth,  a  country".) 


S76 


H.' 


purnd  Sv&  'b^^avaAs  tataK;  A.  3.  27:  tasya  tac 
catad'd  riipam  ab'avat;  Mah.  1.  1501:  b  asmasdd 
liavit. —  Parl.  perf.  pass.  4'u<a  1)  qui  est,  existit. 
Su.  1.  25:  trisu  lokisu  yad  butah  kincit  sta- 
varagahgamam.  In  fine  comp.  N.  12.  38:  asyd 
'ranyasy a  mahal aK  keiub  lil ani  iv6  'ccritam 
(^silSccayam).  2)  factiis.  A.  3.  28:  punas  tdni 
sarlrdni  eklbutdni  bdrata  I  adrsyanta.  — 
l}dtd  subst.  n.  creatura,  animans,  res.  H.  4.  32.  Su.  2. 7. 
B'.  2.  69.  N.  14.  2.  B'.  7.  26.  —  Caus.  b'avdy  1)  facere 
ut  aliquis  existat,  sustentare,  nutrire.  Mah.  3.  8763:  td 
(^pragdli)  bdvitd  b  dvayanti  liavyakavydir 
divdukasafi;  B  .  3.  11:  devdn  bdvayatd  'nina 
te  devdU  b  dv ayantu  vall  I  parasparam  bdva- 
yantafi  sreyafi  param  av  dpsy  at  a.  2)  COgitare, 
meditari  (secundum  gramm.  Ind.  b  d  cl.  10).  B  .  2.  66: 
nd  'sti  buddir  ayuktasya  nacd  'yuktasya  b  d- 
vand\  nacd  'b  dvayataH  sdntifi;  R.  Schl.  11.67.  20: 
b  dvayann  dtmand  "tmdnam.  —  Dcsid.  1)  esse, 
esistere  velle.  Mah.  4.  678:  na  tistati  sma  san- 
mdrge  naca  darmi  bub'usati.  2)  eh'gere  (conju- 
gem).  Mah.  1.  706S  :  _/adj  A:an/fi  'yan  naca  kaiicid 
bub  usati;  7969:  ko  bubuseta  nd  'r gunam.  (Lat. 
fu-i,fu-turus.i/o-re;  -bam  [ama-bam^  =scr.a6  avam, 
-bo ,    -bimus  =:  bavisydmi,    b  avisydmas ,    v.    gr. 

comp.526. 662;  gr.  cpv-u),  ecfiv-v,  ecpv-?,  Eipv  =  db\'i.- 
vam,  dbus,  dbut,  v.  gr.  comp.  573;  lit.  bu-ti  esse, 
buiv-au  fui  :=  db  avam,  bu-siu  ero  =  bavisydmi, 
V.  gr.  comp.  652 ;  slav.  bii-ti  esse,  bun-dun  ero ;  germ.  vet. 
bim  sum  [nostrum  biif\,  bir-u-mes  sumus  =  b  dvdmas, 
inutato  v  in  r,  v.  gr.  comp.20;  hib./uiVim  sum,  ba  me 
vel  budfi  me  fui,  proprie  fuit  ego ,  ba  =  dbavat, 
budfi  =  dbut.  Ad  caus.  b  dvdydmi  traxerim  lat. 
facio  mutato  t;  in  c  sicut  e.  C.  in  vic-si,  vic-turn,  v.  gr. 
comp.  19;  fe-mina,  quae  procreat,  gignit,  suff.  mina 
=  scr.  mdnd,  gr.  jXEVYi,  sicut  mini  formarum  ut  ama- 
mini=scT.mdnds ,  gr.  jUei^OI,  v.  gr.  comp.478  ; /e-/i/.t, 


fe-tura;  goth.  baua  aedifico,  bauais  aedificas,  ubi  ai  ■^ 
scr.  aya  rcv  b  dvdyasi,  V.  gr.  comp.  109"*.  6  et  cf. 
scr.  b  ava  na  domus.) 

c.  anu  1)  adesse,  interesse.  N.  5.  40:  anubuyd  'sya 
vivdfiam.  2)  percipere,  sentlre,  experiri,  perpeti. 
Rag.l.  21:  asaktali  sukam  anvabut;  8.  3:  anu- 
bdya  ,  .  .  ab  isicanam;  Mah.  3.  10789:  idrstm 
dpadam   kd  Ctra   dvitiyo  Snub  avisyati. 

c.  anu  praef.  sam  id.  Rag  .  9.  4S:  drtavam  utsavaA 
s amanub  uya. 

c.  antar   inesse.    Man.  12.  87. 

c.  abi  aggredi,  accedere.  Mah.  3.  10592:  isd  ti  b'd- 
svati  ktrtir  lokdn  ab  ib  avisyati;  B.  1.  40: 
darme  naste  kulari  krtsnam  ad  armo  'biba- 
vati.  Hostiliter  aggredi,  invadere.  Sak.  15.  3  infr. : 
parilrdy it  dm  mdm  anina  dus  famad  ukarind 
'b  ib  dyamdndm.  2)  superare,  vincere.  A.  3.  30: 
yadd  'b  ib  avitum  vdndir  naca  saknomi  tam\ 
11.  2:  na  tvd  'b  ib  avitun  sakto  mdnuso  buvi 
kas  cana. 

c.  ut  caus.  facere  ut  aliquis  exlstat,  procreare.  Rag'.  2.  62: 
mdydm    udb  dvya. 

c.ut  praef.  iOTn  oriri.    Gat.  5:  sokali  s amudb  avati. 

c.  tiras  evanescere.  Rag  •  16.  23:  pur  api  ...  tiro- 
babuva.  —  Caus.  delere,  evertere,  frangere.  R.  Schl. 
I.  44.  9:  tasyd  ivalipanam  ...  tirob  dvayitum 
buddin   cakri. 

c.  pard  perire.  Mah.  1.  4167:  yat  d  darmd  na  pard- 
b  avit. 

c.  pari  despicere,  contemnere.  Hit.  30.  11:  sasinas 
tulyavans  6  ipi  n  ird  anaH  parib  dyati;  Dr.  6. 17: 
panci  'ndrakalpdn  paribuya;    Br.  2.   l6. 

C.  pari  praef.  s am  id.    Mah.  3.   13230. 

c.pra  1)  esse.  B,  16.  9:  prab  avanty  ugrakarmd- 
naH.  2)  fieri,  prodire,  oriri,  nasci.  B.8.  18:  avyak- 
tdd  vyaktayali  sarvdli  prab  avanty  'ahar d- 
gami;   Rag.lO.  51:  purusali  prabab  uvd  'gnile; 


}^h-ug  -  ^ 


—  U  Vu. 


275 


^nndni;  18:  annapdndni  tatrd  'b  ungaia;  N.  13. 
6S:  ucc isfan  ndi  'va  buiiglydm  (sic  etiam  in  ed. 
Calc.  pro  b'uns!ya).  2)  frui,  gaudere,  uti,  possidere. 
N.  4.  S:  viragdnsica  vdsdiisi  divjrds  cilrdli 
sragas  tatd  ...  buiiksva;  Mah.  1.  3901:  dsddjra 
sdntanus  tdrica  bubug^  hdmatd  vasdm;  Rag . 
8.  7:  bubuge  mahdb  u g aK  . . ,  medinin  nava- 
pdnigrahandit  vadtim  iva;  12.8:  tasya  rugyan 
nydsam  ivd  'b  unak;  Ji  ,2.37 :  hat  6  vd  prdpsyas  e 
svargati  gitvd  vd  b  oksyas ^  mahlm;  R.  Schl.  I. 
46.  l4:  trdilokyavigayam  putran  sa  ha  b6ks~ 
yasi. —  Pass.  absol.  Br.2.3I:  b'uktam  ...  mayd. — 
Caus.  1)  cibare,  cibos  porrigere.  Man.  3.  106:  na  vdi 
svayan  asniydd  atitin  yan  na  bogayet;  113: 
itardn  api  ...  annam  ...  b  6 gayet.  C  instr.  rei. 
Mah.  3.  1007:  brdtfn  ...  ab  6 gayanta  mrstdn- 
ndiK  sdddfi,  2)  fruenduin,  possldendum  dare.  B  att. 
8.  S3.  —  Desid.  1)  edere  velle,  esurire.  Mah.  1.  887: 
nd  'ham  annam  bubuksi,  —  bub  uksitd  esuriens. 
Man.  10.  105.  2)  frui,  possidere  velle.  Mah.  1.  566": 
sa  rdgyam  bubuksati.  (Cf.  bakJ,  \!it.  /ungor, 
fruor  e  /rugor,  inserto  r,  /ruges,  /ructus,  /aux  ;  island. 
vet.  bruka  uti;  germ.  vet.  bruchan,  pruchan  id.) 

C.  adi  frui,  possidere.    Hit.:  rdgyam, 

C.  anu   frui.    Man.  4.  24o. 

c.  upa  1)  edere,  vesci,  bibere.  R.  Schl.  II.  30.  l6:  p'a- 
Idni;  Rag .  1.  67:  payaK.  2)  frui,  gaudere,  uti,  pos- 
sidere.   Mah.  1.  S3l3.  Hit.  28.  12.  Man.  12.  8. 

c.  sam  caus.  clbare,  c.  instr.  rei.    Mah.  3.  12672. 
3.  VTsl  *"^  (r-  2,bug)  edens,   vescens,   in  fine  compos. 

B'.  4.  31. 
IJjf  buga  m.  (r.  l.bug  s.  a)  1)  brachiiun.  2)  manus. 
H.  1.  2.  3)  elephanti  proboscis.  Dr.  8.  21.  (Fortasse 
lat.  pug-nus  fTO  /ug-nus  =  part.  perf.  pass.  b'ugnd.) 
y^jjj  bugaga  m.  (tortuose  iens,  e  b'uga,  quod  hic 
flexum,  Incurvatlonem  signlficat,  e  ga  iens)  serpens. 
N.  11.  2S.      y.bugaiiga    et  c^.  pata ga,  pataiigd. 


V^sliTi  ^"eogi  f.  (a  praec.  slgno  fem.  /)  fem.  praec. 
Hlt.  121.  19. 

l-jI|A  bugaiiga  m.  i.  q.  bugaga  (cf.  pataiigd). 
Ur.  91.  10. 

1HSIH'=^  b  ugarnad ya  n.  (e  b  ti g a  bracbium  et  madyd 
medium)  pectus.    Rag'.  13.  73. 

Hsllfl^  b  ugdntara  n.  (e  buga  et  dntara)  id.  Ur. 
70.  l4. 

VjlsHiflf  l>ugisya,  ved.  bugisya  m.  (ut  videtur,  a 
r.  1.  bug  s.  sya  inserto  i)  servus,  famulus. 

VjfllCili  b'u gisyd  f.  (fem. praec.)  serva,  famula.  N.13. 55. 

VfoJrT  buvana  n.  (t.  b  u  s.  ana,  omisso  gunae  incre- 
mento,  v.  euph.  r.  51)  mundus.  Rag\  1.  26:  b'uva- 
nadvaya  mundorum  par  i.  e.  coelum  et  terra.  Rag . 
2.  53.  N.  24.  33.  Meg'.  6. 

l^iiJll^  I  busundt  f.  leli  genus.  A.  6.  l6  (lege  b'usun- 
dtbih).   7.  3. 

1.  "jS  b  d  i.  par.  atm.  b  dvdmi,  b  dve,  d&ur  0^(^^.374"'), 
dbavisi;  babuva,  babuve  (gr.  404);  bavis- 
ydmi,  bavisye  1)  esse,  existere.  B.  16.  13:  idam 
api  me  bavisyati  punar  danam;  N.  10.  22: 
kaiam  buddvd  b  avisyati.  —  Cum  antecedente 
na  mori.  H.  4.  50:  adya  na  b  avisyasi;  N.  21.  10: 
na  b  avisy  dmy  as artsayam.  2)  CSSe  (ut  verb. 
substant.).  Br.  3.  18:  b  avisydmi  sukdnvitd; 
N.  1.  2S:  s  ap  alan  tS  b  ave  g  ganma;  Br.  3.  S:  tat 
t^sdn  vipriyam  bavet;  12:  andtd  krpand  ... 
b  avisydmi. —  Cum  dat.  esse  alicui  rei,  praeditum 
esse  allqua  re.  Br.  3.  19:  devdsca  pitarasca  .,. 
tvayd  dattena  toyena  b  avisyanti  hitdya, 
Causam  esse  allcujus  rei.  Mah.3.12312:  trdilokyasya 
...  bavanti  sma  vindsdya. —  Pass.  impers.  cum 
instrum.  pers.  et  praedic.  Hit  17.  20:  adund  tavd 
'nucarena  mayd  sarvadd  b  avitavyam;  Ur.  38. 
3  in[r.:  pratydsannena  candrena  bavitavyam, 
3)  fierl,  oriri.  B.  14.  17:  pramddamohdu  tamas  6 
b'avataK;  N.  23.   11:   te    tend  'viksitdK   kumb'dfi 

35* 


214                                                           te  h'inna  —  -^h^ug. 

C.  prati  i.  q.  simpl.    Dr.  6.  15:  kasya   kayam  prati-  2.  VJT  *  '  '^-  (r-  *  '')  timor. 

liidya    sdrd     mahlm    praveksyanti    sitdlt     sa-  V^flT  ^'''"'^    (r.   *'    S-   '"«')     1)  adj-    timendus,    terribilis. 

rdgrydK.  —    Trop.   Rag'.  19.   22:  pratyahditsur  In.  1.  4.   Su.  4.  17.    2)  m.  nom.  pr. 

avadantya   iva   tam  ...  asrubifi.  Vpl  i-l  ^4  f  I  ctl  M   >>  >  map  ardkrama  (Bah.  e  praec.  et  pard- 

C.  fi   id.    Mah.  3.    709:    tasya    marma    vibidya    sa  krama  vis,   fortitudo)  terribilem  fortitudinem  habens. 

vdnafi. —  Caus.  disjungere,  alicnare.  R.  Schl.  II.  7.  IS:  II.  4.  18. 

kdikiyih  ...  rdmdd    vib  edayis y antt.  VHi-)'^/-!  b  imardpa  (e  6  imd  et  ru^o  forma)  terribilem 

TH^  iinnfi  v.  i'/d  (gr.  542).  formam  habens. 

&nT  b'H  10.  par.  findere.     (Cf.  bid,  unde  b'if  mutato  d  ^to;  b'iru  (fem.  b'iru  vel  b'iru',  a   r.  &'/  s.  ru)  timidus. 

in  /;  germ.  vet.  bilfi,  anglo-sax.  biff,  sax.  vet.  bii  en-  Rlah.  1.  5592. 

sis,   V.  Graff.  3.  95.)  HT^  b'lruka  (r.  iV  s.  ruAra)   id.   Hit.  118.  i2. 

fvf^rm  A^ia^  m.  medicus.    N.  9.  29.  Hr?r  b  Iru  i.  (fem.  ToO  ^Vru)  timida  (femina,  saepissime 

1.  JTT  lii  3.  par.  bihcmi  (In  formis  puris  tempp.  specia-  in  vocat.).    II.  3.  7. 

lium  t  ante  conson.  corripi  potest,  Pan.  VI.  4.  115;  VTfc^  *''"  (f^"^-  *'''/«i  r.  iV  s.  lu)  i.  q.  iVru. 

e.  c.  Man.  4.  191:  bibiydt  pro  bibtydt)  timere,  cum  HTc^^  biluka  (r.  i/  s.  luka)  id.    Hit.  118.  2. 

abl.  H.  3.  17:  na  biiisi  fiidimbi  kim  mat  kopdt;  "^^^TJ^b  ts    v.  bt  caus. 

Mah.  3.    11479:    md   baisfa   rdksasdn    mud'dt.  —  HWT  *'''-f''"«   (a   praec.    s. /na)    1)  adj.  terribills.    2)  m. 

md  l>dis  pro  md  b'dists  H.  3.  7.  N.  14.  3.  —  Etiam  nom.  pr.,  avus  Pandavorum.   A.  11.  3. 

md   idisls  R.  Schl.  I.  59.  2.    64.  5.  —    Cum   gen.  -^x  b'uktd  v.  b'ug  cl.  7. 

R.  Schl.  I.  1.  4:   Aaj/o   bib'yati   divdK;    N.  12.  11:  VJJTI  b^ugnd   v.  i'u^   cl.  6. 

na  'bibyat  ...  kasyacit   {abiiyat  videtur  esse  7"°"  1-   JJJf  b'ug    6.  par.   b'ugdmi,    part.  perf.  pass.  bugnd 

forma  praet.  mtf ,  nara  i'/  in  praet.  augm.  1   format  (gr.  542)    fleclere,    curvare.      (Cf.  bang;    goth. 

dbib'it).  —    iitd    timens.     N.  11.  3.    B'.  11.   36.  —  BUG  id.,  biuga,  baug,  bugum,  v.  gr.  comp.  489;   part. 

Caus.  bdydy   par.,     idpdy   atm.,     itsdy   par.  atm.  pass.    bug-a-ns ,    ihem.    bug-a-na    =   Vfy»T    bugnd; 

terrere.    Mah.  1.  185:  asmdn  Jvdpadd  b'tsayanti;  nostrum  biege,  bog,  Bug;    cum  caus.  6  dgdydmi  con- 

l480:  b'dtdni  b'isayan;    82S5:  s dilanipdti na  b'i-  venit   goth.  iaug/a,    us-baugja  verro,    nostrum   beuge, 

sitdfi;    2.  1^33:  vib'tsikdb'ir   b'tsayan  pdrtivdn.  V.  gr.  comp.  109"'.  6.     Hib.  6og-a/m   „1   move,   put   in 

(Lit.  bijaii  timeo,  bdime\\mov,  v.  vftJT  *''""^  un<^6  VTTT  motion,  wag,  shake,  toss,  stir",  bogfia  „bow",  bogfiai- 

6'd(m a ;  iai-dau  terreo ;  Aa/j/-j  terribills  fortassead  caus.  g-Aim  „1  bend,  arch,  camerate",  iog^fiarfo/r  „archer"; 

6'/id/ pertinet;  bjaurhs  foedus,  deformls,  cf.  scr.  6'/ru;  slav.  B'trX  bigun  fugio;  gr.  ^TF,  <pevyw,  lat.  Ff7G, 

slav.  bojuh-san  timeo   [.rari  se] ,  cf.  iTZT  l^^aya  tlmor;  fugio  a  vertendo  dicta;  fortasse  TTuywi'  e  (pvywv.) 

fortasse  gOth.yJa  odl  pro  bia, fiands  inimicus,  nostrum  c.  ava   i.  q.  simpl.    avabugna  inflexus.    H.  1.  19- 

Feind,  nisi  pertlnent  ad  pty  q.  v.;   gr.  (psfziajJiat,  ut  2.  ^^  bug  1.  par.  atm.  b'undgmi,  b'uhgi',  parl.  perf. 

videtnr  forma  reduplic.  anom.  pro  7r50Ojua{,  nisi  per-  pass.  buktd.    1)   edere,    vesci.     Su.  1.   5:    vind 

tinet  ad  caus.  b'apdy;   fortasse  etiam  huc  pertinet  hlb.  'ny6inyan  na  buhgdti;  B.2.5:  boktum   bdiks- 

fi  „fretting,   anger,   indlgnation",      E  lat.  lingua   cum  yam;    3.  12:    tdir   dattdn  (b'dgdn)  na  praddydi 

Pottio  huc  traxerim/oe-dui.)  'byo    yo    b'uhkti;    R.  Schl.  I.    13.   17:    bubugiri 


^j^Jids  —  fvT^  b'id. 


373 


est  e  boillsg  [cf.  scot.  AoiV/jf],  quod  cum  lat./«/g-fo  ad 
scr.  brdg  referri  potest;  mais  „sparkling,  sliining, 
brilliancy",  niutato  b  in  nasalem  ejusdem  organi;  lat. 
fes-lra,  fenes-tra,  inserta  nasali,  adjecLi  vocali  sicut  in 
verbis  scr.  cl.  7;  fas-ius ,  quod  Schellerius  a  gr.  (bau3 
AeAncil;  fes-tus .) 
c.  ava   lucere,   splendere.   R.  Sclil.  I.  35.   \6.  —  Caus. 

collustrare.   Mah.  3.  l67i. 
c.  ut  caus.  collustrare.   Rag .  7.  l6. 
c.  pra  lucere,  splendere.   Mah.  3.  5005:  yatd  somaK 
prabdsate;    3.   17090:  prab  ds  antam    b  dnuman- 
tam.  —  Caus.  collustrare.    Mah.  1.  6532. 
c.  vi  lucere,  splendere.   R.  Schl.  II.  13.  10. 

2.  VTFL*'^-»  f-  (r.  bus)  splendor.    B'.  10.  12. 

VfTOT  bdsurd  (r.  bds  s.  ura)  lucidus,  splendidus.    Rag . 
5.  30. 

Vfl^cf)  j  b  dskara  m.  (lucem  faciens,  e  b  ds  et  kara) 
sol.   In.  1.  29. 

Hi^d?!   *  ^svant    (a    bds     s.  vant     vat)     luminosus. 
B\  10.  12. 

V^H^di  b  dsvard  (r.  b  ds  s.  vara)  id.   A.  10.  2. 

pj^  l)iks  l.atm.  mendicare.  Man.  2.  1S4:  guroli  kule 
na  bikseta,  Cum  acc.  pers,  et  rei.  Man.  2.  50: 
mdtaram  bikseta  J  jA-i^Jm;  c.ablat.pers.  Man. 11.24: 
na  danafi  sudrdd  vipro  b  ikse I a.  (Fortasse  6  i A:i 
e  desid.  bibaks  ejecta  media  syllaba  et  regressa  aspi- 
ratione,  cf.  e.  C.  siks  pro  sisaks,  lips  pro  lilaps, 
V.  gr.  490.) 

■fVl^fT  b'iks'd'  f.  (r.  b'iks  s.  d)  eleemosyna.   Hit.  27.  12. 

yvra'  biksu  m.  (r.  bik.r  s.  u)  mendicus. 

yi^bid  7.  par.  atm.  b'inddmi,  binde  findere,  per- 
forare.  R.  Sclil.  II.  80.  10:  bib'idur  b  edant/dnsca 
Idns  tdn  desdn;  Mah.  1.  l490:  tdn  paksanak'a- 
tun4dgrdir  abinat;  Hit.  89.  21:  atisitalam  apy 
amb  aR  kim  binatti  na  b  lib  rtali.  —  Trop.  rum- 
pere,  vlolare.  Sa.  4.  7:  vratam  bindtl  'ti  vaktun 
tvdn    nd    'smi    saktafi;    Rag  ■  15.  94:    s amajam 


ab'inat,  —  Pass.  1)  findi,  perforari.  R.  Schl.  I.  28.  9: 
b  idjreran    darsandd    asyd    btrundn    lirdaydni. 

2)  differre,  diversum  esse.  Rag'.  5.  37:  na  kdrandt 
(a  patre)  svdd  bibide  kumdrall. —  i'iniia  (gr.  542) 
1)  fissus,  perforatus.  2)  diversus.  Rag'.  2.  50.  —  Caus. 
1)  findere.  R.  Schl.  I.  16.  23:  b^dayiyur  drumdn; 
Ilit.  ed.  Ser.  80.  8:  anajdr  mahdn  ...  snjhali 
katam  bedayitun  sakyali.  2)  dissociare,  abalie- 
nare,  disjungere,  discordes  reddere.  Mah.  1.  7399: 
kusaldir  viprdili  ...  kunttputrdn  b  edaydmali. 

3)  vincere.  R.  Schl.  I.  64.  7:  rupam  bahugunan 
krtvd  . . .  tam  rs  iii  kdus  ikaii  ramb  e  b  edayasva 
tapasvinam;  Mah.  1.  5592:  bayena  bedayed  bi- 
run,  siiram  an galikarmand,  lubd  am  arta- 
praddnena.  (hnl.  findo  ;  fi-nis  C  ftd-nis  Q);  goth. 
BTT  mordere,  beita,  bait ,  bifum;  germ.  vet.  BIZ  id.; 
huc  etiam  traxerim  golh.  maita  absclndo,  mutata  labiali 
media  in  nasalem  ejusdem  organi  sicut  e.  c.  in  send. 
7nru  =:  scr.  bru  dicere;  Pottius  apte  confert  gr.  cpSi- 
ooiJ.ai.  E  linguis  celtlcis  huc  referri  possent  hib.  birin 
„a  Ilttle  pin",  mutato  d  in  r,  cf.  jvf^iiV;  bior  „a 
sharp  point",  bioradh  „a  piercing,  pricking",  biorach 
„sharp  pointed"  etc. ;  fi  „piercing,  wounding,  fastning".) 

c.  anu  dissolvere.  Mah.  2.  24S3:  baddan  sctum  kd 
inub  indydd  damcc  c  dntanca  pdv  akam. 

C.  ut  erumpere.  Rag.l3.  21:  udb  innavidyudvalayo 
g  ana  li. 

c.  ut  praef.  pra  id.    Sak.  128.  18:  prodb  inna. 

c.  nis   1)  effodere  (e.  c.  oculos).   Mah.3. 1032S:  kanta- 

kena nirbib  edd    'sya    locani.     2)   i.  q.    simpl. 

R.  Schl.  I.  40.  15:  ekdikari  yoganam  bumer  nir- 
b  indantali;  II.  3a.  4:  vdkyava grdir  anupamdir 

nirb  indann  iva kdikSyydli  sarvamarmdni; 

Hit.  69.   12:    maddlasyena    nirbidyati. 

c.  nis   praef.  vi  i.  q.  simpl.    Mah.  3.  S551. 

c.  pra  id.  prab  inna  ebrius,  de  elephanto,  tempore, 
quo  coitum  appetit  {y.  prab  innakarata).    Dr.  5.  5. 

35 


273 


i^[\^V[r[J>anumdnt  —  -i^i^Jfds. 


VfTJTn^  b'dnumdni   (a   praec.    s.  mani   mat)   lucidus,      ^m  IJas  1.  alm.  interdum  par.  loqui,  dicere,  C.  acc.  pers. 


splendidns.   Dr.  7.  2. 

JTTIT  6'am   1.  atm.  lO.par.  {krode;  ut  videtur,  denom. 

a  sq.)  irasci.    bdmitd  iratus  (nisi  hoc  a  bdma  ira, 

s.  iia).    Rgv.  114.  8. 

Vlj^  b  d'ma  m.  (r.  l)d  s.  ma)   1)  lumen,  splendor.  2)  sol. 

Mt-d.   3)  ira,  furor.     (Fortasse  lat. /uro,  /uror  radice 

cum  hoc  vocabulo   cohaerent,   ita  ut  ad  lid  vel  potius 

ad  lias  vel  ids  referenda  sint.) 


et  rei.  Su.  4.  l6:  iti  sundo  ipjr  oiaia/a;B.2. 11: 
pra ^ridv dddns ca  basase;  Mah.  1.  7186:  yatd 
idsanti  parasparam;  R.  Schl.  II.  78.  19:  kdike- 
yim  ...  babdse  parus  an  vacaK;  Man.  4.  255.— 
Pass.  c.  nom.  pers.  B  att.  2.  37:  vacasca  bu/6  ba- 
b'dsi  munind  kumdraH;  N.  18.  h:  bdsjramdno 
mayd  'sakrt.  (Vid.  b' d  et  cf.  SCOt.  beas  „a  speecb, 
dialect".) 


•iJvfirptlidmin  (ut  videtur,  a  idma  ira,  %.  in)  iracun-       c.  anu  i.  q.  simpl.   Man.  3.  30.     Confiteri.   Man.  11 


dus.  —  fem.  bdmtni.  Rag .  8.  28 
Vnr  b'drd   m.   (r.  bar   b'r   ferre,   s.  a)   onus.    H.  4.   52. 

Sl  5.  io4. 

VfnTT  barata   m.   (a   barata    nom.  pr.,   s.  a)    Barati 

proles.   H.  1.  7. 
vm^  b'drati  f.  1)  (a  praec.  signo  fem.  /)  dea  sermonis. 

2)  sermo.   N.  12.  21. 
Vnrf^  bdrgavd  m.  (a  b'rgd  s.  a)  3  B'rgu   oriundus 


C.  abi    1)  alloqui.    Br.  3.  1  :  kanyd  tdv  abyab  dsata; 

Sa.  5.  11.   2)  loqui,  dicere.   Man.4.  57:  «o  'dakyayd 

'li  ib  dsita;    Mah.  3.  2549:  evam   evd  'b  ib  dsantafi. 

Confiteri.    Man.  11.  103:  ab  ib  dsydi  'naK. 
c.  abi  praef  sam  loqui.    Mah,  3.  12697:  uccdiK   sam- 

abibdsantdu. 
c.  d    1)  alloqui.    N.  18.  22.    2)  loqui,  dicere.    Dev.  2.  36: 

dK  kim   etad   iii  kroddd   dbdsya. 


Vffzfl  *'ar/d  f.  (sustentanda,  nutrienda,  a  r.i'ar  br       c.  d  praef  vi  loqui,  dicere.   Mah.  3.  15i69:  vydbdsa- 


s.  ja  in  fem.)  uxor  (d.bartar  -tr  maritus).  N.12.  22. 
VJJ^  b'dvd  m.  (r.  b'u  s.  a)  1)  existentia.  N.  5.  39.  B\2.  l6. 
2)  substantia.  B'.4. 10.  8.5.  3)status,  conditio.  Hit.6. 5. 

4)  natura,  indoles.   N.  10.  15.  B\  7.  12.  13.  24.   9.  11. 

5)  proprietas.   B\  10.  5.    6)  animus.   M.  11.  H.  4.  32. 
Vflcjr^   b'dvana   m.    (a    bdvdy    caus.    T.  bii    s.  ana)    qui 

facit  ut  allquis  existat,  auctor,  effector,  creator,  serva- 

tor.    Su.  3.  32.  B'.  9.  5.  Sa.  1.  11. 
VTTQJr^l   bdvand  f.  (a  caus.  T.  b  u   s.  ana   in   fem.)  COgi- 

tatio,  meditatlo.   B  .  2.  66. 
VTTicildlri-IH  i  dvitdtman  (e  bdviid  part.  perf.  pass. 


mdndscd  'ny  6s  nyan  na  me  givan    vimoks yase. 
C.   d    praef.   sam    id.     Mah.  1.    4l98:    ity    anyonyan 

samdb  ds ya. 
C.  pari  persuadere.    Mah.  1.  42S7:  punar  eva   tu  sd 

devi   parib  dsy a  snusdm. 
c.  pra  i.  q.  simpl.    Sa.2.  12.  N.  13.68.  —  prab  dsita  n. 

dictum,  serrao.   N.  8.  11. 
C.  prati    1)   respondere.     N.  12.   25:    abibdse    tvdn 

kim    mdn   na  pratib  dsasS.   2)  i.  q.  slmpl.   Mah.  1. 

5294:   tam  punaK  pratyabdsata. 
c.  sam  1.  q.  slmpl.    Sa.  4.  18.   Man.  8.  55. 


formae  caus.  radicis  iil  et  dtmdn  anima,mens)  effectam      VflfQH,*  "^ ■" "  ^^'  *  ^'^  *'  '"^  dicens,  loquens 


mentem  habens,  meditabundus.    Su.  2.  l4.     Cf.  gdta- 
sahkalpa.    N.  3.  S. 

1.  vnf^rl  *'^''''"  (•■•*'«  s.in)  exlstens.  Br. 2. 2.  HIL6.5. 7. 

2.  vnToT»!*'"*""  (^  ^^  splendor,  s.  vin)  splendidus; 
fem.  idvini  transl.  praeclara,  excellens  (femina). 
In.  5.  37.  H.  4.  30.  Su.  4.  24. 


j.  JTTrridj  1.  atm.  interdum  par.  1)  lucere,  splendere. 
Mah.  3.  12299:  na  baidse  sahasrdnsuK. 
2)  videri.  R.im.  II.  51.  2S:  purl  baidsa  rahitd. — 
Caus.  collustrare.  B'.  15.  6:  na  tad  bdsayate  sur- 
yaK;  6.  12.  (V.  id  et  cf.  hib.  beosach  „bright,  glltte- 
ring",  boisgim  fulgeo,  „t0  flash",   nlsi  boc  mutllatum 


^di\^iHj>avdd,rs  —  VTFJ  bdnii. 


371 


splendor,  correpto  d,  s.vant  val,  cf.  bdvin)  splcn-        c.  A    1)   id.     R.  Schl.  I.   15.    19.     2)  vlderi,    apparcre. 
dens,  excelleas,  praeclarus;  reverentiae  causa  ponitur  pro  l^sg-  13.  1 'i. 


pronom.  ^J"  pers.  cum  tertia  verLi  persona.   In.  1.  11. 

Su.  1.  2'(. 
i^5]J^in  i  ardrfrj  (e  bdvant  abjeclo  /   producto  o,   et 

drj  a  r.  dars  drs  videre,  v.  gr.  263)  tiLi  vel  vobis 

similis.   Hit.  38.  10. 
HcIIHt*  ovdni  {.  (a  b  avd  nomen  Sivi,  s.  dni)  nomen 

Durgae. 
Vn3rToi?T  l'  ovildvfa  (r.  b  il  s.  tavya)   esse  debens. 
HlCJ^dcilril  *  avitavydtd  f.  (a  praec.  s.  td)  abstractum 

praecedentis,  fatum.   Ur.  55.  15  infr. 
VTT^fTTT  "fT  *<""'<»''  -'.'"   (fem.  -trt,  r.  6u  s.  tdr  tr) 

futurus.    Rag.6.  52.     (Lal.futurus.) 
VflopST  bavisya  (r.  Ij  u  cum  charactere  futuri  auxil.  sja 

inserto  i)  futurus.   B'.  7.  26. 


c.  ut  apparcre.    Man.  1.  7:  svayam   udbab  du. 

c.  "i'.f   elucere,   exorirl.    Man.  5.  113:   apdm   agntisca 

saft/6  gdd  di!man   rupyanca   nirbab  du. 
c.  pra   I.  q.  simpl.    Mab.  3.  lOUjl.  —  prab  dla  n.  ortus 

lucis,  diluculum.     Loc.  prahdl^  diluculo,   ad  prlmam 

auroram.    Sa.  5.  80. 
c.  prati    1)  splcndere.    Gat.  15.    2)  apparere,  c.  gen. 

R.  Scbl.  I.  55.   17:  ydni  divesucd  'slrdni  ...  pra- 

tibdntu   mama;  c.  acc.  Mah.  3.  10169:  tdn    tu   krl- 

sno    danurvido   pratyab  dt.     3)  videri.    Dr.  4.   4. 

A.  4.  39. 
c.  prati  praef.  sam  vlderi.   Mah.  1.  S095. 
c.  vi  splendere.   R.  Schl.  II.  72.  20.  Rag\  5.  72. 
c.  sam   praef.  pra  apparere,  videri.   Mah.  3.  10055. 


VfoJf  bdvya  (r.  bu  s./a,  v.  gr.  575)  esse  debens,  futu-  VfTJT  l>aga  m.  (r.  iag  vel  b  dg  s.  a)   1)  pars,  portio. 

rus.   Sa.  5.  47.  Rag'.  5.  9.  7.  42.  57.  10.  46.   2)  bona  fortuna,  felicitas. 

^^  b as  1.  par.  interdum  atm.   latrare.     Mah.  1.  5249:  vnTPT^T  bdgadeya   (e  idga    et    deya    ponendus   a 

ivd  basan;  2.ll24:  b  aseyuK  (svdnaH);  2.1425:  r.  dd  s.ya)   1)  ra.  heres.   2)  n.  fatum,  sors.    N.  8.  6. 

basantS.     (Cf.  bds.)  HlUly<^l  *  dgirat  i  f.  (fem.  TOO  b  dgirat  a  a  bagirata 
^TTT  6aj     3.  par.     bdbasmi    (b  artsanadiptyo/i    K.  nom.  pr.  regls,  suff.  o)  nomen  Gangls  flumlnls. 

dyutdu  barts?  V.)  lucere,  splendere;  mlnari,  ter-  V||ii|  bdgya  n.  (a  bdga  vel  bdga  s.ya)  sors,  fatum; 

rere.     (Vld.  bds  et  cf.  liarts.)  fortuna  secunda.   N.  17.  42.  Rag\  3.  13.  Ur.  67.  IS. 

Vf^T  bdstrd  f.  (r.  b  as  s.  tra  in  fem.)  follls.   HIt.43.6.  V||X-|^fi  lidiigdsuri  m.  nom.  pr.  regis.    N.  19.  11. 

V^^l^rJ  £  dsman  n.  (r.bas  s.man)  cinis.  1.   JJI^^id^  iO.^^ZLt,  (prt  akkarmani)  dlvidere,  distri- 
Vjir^y  |H  *  asmasdt  adv.  (a  praec.  s.sdt)  in  cinerem,  buere.     Cf.  bag. 

ut  b  asmasdt  kartum  in  clnerem  vertere.   B  .  4.  37.  2.  vnii*^^  f-   (■"•  ^''^s)   1)  veneratio,  cuitus.    B'.  9..30 
y^  ^d  2.  par.   atm.    1)  splendere,   fulgere.    N.  12.   103:  In  fine   comp.   Bah.    2)  i.  q.  Itdga.    H.  1.  29  in  fine 


ayam  agamaK  ...  dplddir  bahubir  bdti;  13.52: 
bdsi  vidyud  ivd  'bresu;  17.  8.  2)  apparere,  vlderi. 
H.  1.  10:  gaiigdvdto  babducd  'sya  sucisukrd- 
gamS  yat  d.  (Cf.  bds,  b'as,  b'ds;  gr.  (paw,  (patVW, 
<})YilJ.t;  (po7f3og,  forma  anomale  redupl.  sicut  (pifioixai 
a  SCT.  b  I,   btbimi;    lat.fd-ri.) 

c.  aii  valde  splendere.   Ram.  II.  46.  11. 

c.  abi  splendere.   G  at.  10. 


comp.  Bah.     (Ad  bdg  sgf.  2  vel  ad  bdga  sgf.  2  traxe- 

rim  lat./e  vocis  fe-/i.v,  v.  gr.  comp.  419.) 
VfljTfT  bdgana   n.   (r.  bag   s.  ana)   vas.     (Wils.  „any 

vessel,  as  a  pot,  or  cup,   a  plate".)  Hit.  34.  2.  Rag\ 

5.  22. 
VTlL!,i  b^nda  n.  vas,  supellex,  utensilia.   Sa.  3.  1.   Hlt. 

64.  19. 
Vn»T  bdnii  m.  (r.  bd  s.  nu)   1)  lumen.   2)  sol. 


hi  patinA;  Hlt.l.l3:  daridrdn  b  ara;  Mah.l.SOiS:  "^J^^^^  paratars  ab  a  m.  (e   baratd,    v.  gr.  579  ,   et 

anddni   bilirati  svdni  pipllik&K;    na    baret&ti  riai  (£  q.  v.)  B  aratidarum   princeps.    H.  2.  16. 

katan  nu  svam  dtmagam.    3)  cl.  1  atm. :  mercede  >.J7|'  J^jJ"  barg   brg    1.  atm.    assare,    frigere,    torrere; 

conducere   aliquem  (v.  brti,  brtya).   N.  15.  4:   ba-  v.  bragg. 

rasva  mdm.     (QiT.(piDW;  Xai.fero,  fer-s,  fer-t,  fer-tis  VfrTTT  "fT  ^  ^''tdr  -tr  (r.bar  br  s.tdr  t  r)  I.subst.m. 

=  scr.  bibdrsi,  bibdrti,  bibrtd,    abjecta    syllabd  1)  qui   sustentat,    altor,    nutrllor.     B'.  9.   18.    13.   l6. 

redupl.;  for-tis;  fortasse  por-to  e  for-to;  etiam  pario,  2)  dominus.  Meg.1.34.    3)  maritus.  H.  11.  19.    II.  adj. 

nisi  pertinet  ad  kar  kr,  buc  trahi  posset,  mutata  aspi-  ferens,  sustentans.    B\  13.  l6. 

_  r  , 

rata  in  tenuem;   fortasse  vi-bro  =:  scr.  bar  br  praef.  ^rfT  *'"''■'  10.  par.    1)  minari,  terrere.    H.  3.  21:  tam 

vi;  goth.  BAR  ferre,  bar  tuli,  tulit,  baira  fero;  germ.  dpatantam  ...  b  artsay  dmdsa  tegasvi  tista 

vet.  bero    pario,    bur-di   onus;    fortasse    etiam    goth.  tisfS  'ti;  Mah.  4.  357:  iabdena  mahatd.  bartsa- 

BRAH  3i((eTre  [bringa,   brah-ta,   nostrum  bringe^    huc  jrantdu    parasparam.     2)   deridere.     Mah.  2.    43i: 

perllnet,    adjecla   gutturali,    li^i  bairga  occulo,    cf.  scr.  b  artsayantt  'va   b  dskaram. 

niirta  occultus,  v.  Graff.  3.  13y;  fortasse  goth.  ia/rg^  c.  ahi  mioarl,  terrere.   R.  Scbl.  I.  28.  13. 

mons  a  ferendo  dlctum  est  slcut  sct.  b  ud  ard,  b  ub  rt,  c.  ava   id.    Mah.  3.   15096. 

mahldara  et  allae  quae  tam  terram  sustentans  c.  nis   1)  id.   Mah.  1.  4l90.   2)  deridere.   Ilit.  64.  22. 

quam    mons    significant    voces;    lilb.  beirim  „1  bear,  c.  nis   praef.  abi  minari,  terrere.   R.  Schl.  II.  78.  19. 

carry";  slav.  beruii;  briman  onus.)  c.  pari  id.    Mah.  3.  16OO8.     Cl.  1.  Mah.  3.  l6l4l:  pari- 

C.  ni:  nib'rta  OCCultus.  N.17.91:  nibrto  igni/i;  Rag'.  b  artsanti. 

8.  15:  naiasd  niirtendund;  Hlt.  21.  S:  gambu-  c.  sam    reprehendere.     R.  Schl.  11.   75.    16:    vdkydiK 

kena  sunibrtam    uktam.  kriirdiK   s amb  artsil aU. 

c.  sam     1)  comportare.     R.  Schl.   I.    11.   13:    sambri-  jj^  ^'^rb'    1.  par.    {hiAsdydm   K.    hins^  V.)    laedere, 

yantdn  sambdrdK;  II,  56.  8:  maduni  madukd-  ferire    occldere'    v.  sq. 

ribiK   sambrtdni   nagi   nagi,—   s amb  rta  com-  kr— f    ' 

»^C)    b  arv    1.  par.  id. 

positus.     Hit.  124.    13:    paticab  ifi    sambrle    dehe.  'y 

2)  sustentare.   R.  Schl.  I.  52.  8:  kaccit  ti  sambrtd  HT  H5T  b'ars   brs    i.  par.  i.  q.  b'rans. 

•~\    •:.   •\ 

b\tydn.  3)  perficere,  peragere.  Rag.ll.  32:  sambr-  1.  y^  ^'al  1. -Itra.  i.  q.  2.  bal  (scrlbltur  ellam  b'all). 

takratuK   (schol.  s ampdditay agnopakaranaK).  _^    ,               _ 

2.  '»\^\  b  al  10.  atm.  {iiiriipe)  explorare,  Investigare. 

Parare.  Ur. 93.  3:  upanlyatdm  mant rina  samb  r-  *n 

taK  kumdrasyd  'biJekaK. —  Caus.  comportari  ju-  ntTI  0°''   v.  i.bal. 

bere.   R.  Schl.  I.  11.  3.  VfsT  *'"''"  «">•  (r-  6«//  s.  a)  saglttae  genus.   A.  10.  20. 

2.   )IT  V{  bar   b'r  9.  par.   b'rnd'mi,    v.  gr.  345   (b'art-  Vf^'  b'avd  m.  (r.  b  u  s.  a)   1)  e.\lstentla.  Sa.  3.  10.   2)  or- 

sane  K.  brtdu  b\rgi  bartse  V.)  reprehen-  tus,  origo.   Rag\  3.  l4.  9.  73.   8.  9l. 

dere;  sustentare;  frigere,  assare.  VT^rT  *""''" "  n.  (r.  6  li  s.ana)  domus,  palatium.  In.  3. 3. 

VT7  b'ara  m.  (r.  bar  br  s.  a)  onus  (v.  Lass.).  5.  5.   Su.  1.  28. 

VTTUT 6'arona  n.  (r.  iar  iV  s.  ana)  sustentatlo,  nutritio.  ^^f^^b'dvant   1)  (nom.  masc.   b'dvan,   part.  praes.   a 

Rag'.  1.  24.  r.  b'u   s.  ant   at)    qui   est.     2)  (nom.  bdvdn,    a   bd 


V{^h'an^  —  vq[  VJ  i'ar  l>/: 


2C9 


1.   yr^  ba>ig  7.  par,  b  and  gmi,  praet.  mtL  dli  diiks  am, 

fut.    li  aiik sjrd  mi,    pass.    bagjr^^    part.    bagnd 

(gr.  542.   548)    frangere.     H.  1.    12:    vani    baiigan 

mahddrumdn;  4.  23:  bab  atigatus   tadd  vrksdn; 

Irop.  Mah.1.6868:  asjra  md  baiiksam  pratigndm. 

(Fortasse  b  ang  mutilatuin  esl  e  b  rarig,  cf  ht. /rango, 

golh.  BRAK,  ga-brika,  ga-brak,ga-brekum;  gr.  OJjyvUjU» 

et  abjecta  iuitiali,  ayvvfJLl;  lelt.braks  fragilis;  hib.  iri'.si//i 

„1  break,  dismember,  disunite",  brii  „fraction",  breadach 

„broken".) 

C.  ava   i.  q.  simpl.    Mah.  1.  70S1.    3.  lOOiS. 

C.  nis   praef.  vi  id.    Mah.  3.  12447:    vdtavinirb  agnd 

drumdH. 
c.  pra  id.    Mah.  3.  11121. 
2.   yr^  batig    10.  atm.    (b'dsdrt'e    K.    b'dse\.;    scribl- 
tur  &a^,  gr.  110"')  loqui,  dicere,  lucere.     (Gr. 
(pS^Eyyui,  V.  gr.  comp.  16;  hlh./aighim  „1  speak,  talk", 
/aighle,  /aighleadh  ,,words,  talk,  conversation",  /aigh 
„a  prophet".) 

1.  ^^  b  at  1.  par.  {brtdu)  nutrire,  sustentare;  mercede 

conducere. 

2.  MTT  *  "■'   !•  psr.  {parib  dsane  K.  b  dsane  \.)  loqui, 

dicere. 
yj^  ^ata  m.  (r.  1.  baf  s.  a)  miles.    Hit.  104.  17. 
^jj-^jjT  b  attdra  (forma  pracr.  a  scr. i  artd'r  -tr  suff  o, 

mutato  /  in  /  cui  se  assimilavit  antecedens  r;  v.  b  afiin/ 

et  cf.  Lass.  s.  vv.baita  et  b  attdraka)  venerabills, 

sanctus. 
VPTCTT^  l>'aifdraka  (a  praec.  s.  ka)  id.    Hit.  21.  21. 
V| ji ^ uTi    i"^ttif'  f-   vox   pracrlt.  =  scr.  bartri.    Ur. 

43.  13. 
yn^  ban  l.par.  loqul,  dlcere,   in   recentiorlbus  scriptls, 
praesertlm   in   dial.  pracrlt.   (v.  Delii  Radices  Pracr. 

p.  19).    Lass.  3.  2:  rdgnd...  baniiam;  B'att.  14.  46: 

bab'dna;  15.  15:  ab'dnit.     {C(.b'ds.) 
y^JJ^  ^'anf  1.  par.   {pratdrani  K.;   scrlbltur  b'at,  gr. 
110°')  fallere,  declpere. 


1.  >|(J^   b  an4  1.  atm.    (parihdsi  K.  vdci\.;   scribi- 

tur  b  a4,  gr.  IIO"')  Irridere;  loqui. 

2.  y^^T  band   1.  et   10.  par.   {sivc;   scrlbltur  bad,   gr. 

110")  felicem  esse;   cf  band. 

'V^^hddra,  vid.badrd  (r.band  ejecto  n,  suff.  ra) 
1)  adj.  laetus,  felix,  excellens,  optlmus,  praeserllm  in 
vocat.  fem.  Su.  3.  20.  N.  22.  2.  2)  subst.  n.  salus,  fe- 
licitas,  praesertlm  in  salutatlonlbus  vel  benedlctionibus. 
N.  15.  5.  Sa.  2.  32.  (Goth.  batisa  melior,  batista  op- 
timus;  germ.  vet.  baz  melius,  beziro  melior,  fellcior, 
bezisto  optimus;  h\h. /eodhas  „better",  badhach  „(3mous, 
great,  noble";  fortasse /naiVA;  cambro-brit. /na<i  „good, 
excellent",  mutato  b'  In  m,  sicut  e.  c.  la  mais  =  scr. 
bds  q.  V. ;  lat./aus-ius  e  /aud-tus  et  hoc  e  /and-ius, 
mutato  //  in  u?) 

J^»-('  band  1.  atm.  10.  par.  gaudere,  fellcem  esse,  prae- 
stantem  esse;   v.  bddra. 

VfZI  b'ayd  n.  (r.  6%*  s.  a)  tlmor.   H.  1.  7.  2.  13;  v.  b  i. 

M<A-U,i  *o/a"^«''a  (tlraorem  faciens,  ex  acc.  vocis 
bajrd  et  kara  faciens,  v.  gr.  575.  l)  1)  timendus,  ter- 
rlbills.    2)  m.  nom.  pr.   Dr.  2.  11. 

V|6j|Hc^  b  ajrdnaka  (t.  b  !  s.  dnaka,  nisi  e  bayd  et 
anaka  a  r.  an  s.  aka)  tlmendus,  terrlbllls.  H.  3.  2. 
B'.  11.  27. 

Vi6||c(^  b  ajravaha  (e  bayd  et  dvaha  afferens,  a 
r.  V  a  h  praef.  d  s.  a)  tlmorem  afferens ,  tlmendus ,  ter- 
rlbllls.   Sa.  5.  8. 

1.  >TT  'iXbar  i'r  1.  et  3.  par.  atm.  (idrdmi,  £dre, 
bib  drmi,  blbre;  praet.  redupl.  babdra, 
babri  vel  bib  ardricakdra,  -cakrS)  1)  cl. 3 :  ferre, 
gestare,  gerere.  A.  1.  3:  navdny  db  arandni  bi- 
b  rat;  Rag  .18.  44:  d  uram  d  aritrjd  bibardmba- 
b  uva;  B  .  15.  17:  J^o  lokatrayam  dvisjra  bib  ariy 
avyaya  isvaraH;  H.  3.  l4:  tdm  ...  mdnusaru- 
pam  bib  ratim;  N.  13.  52:  bibarsi  paraman 
vapuK;  Man.  2.  157:  ndma  bibrati.  2)  cl.  1  et  3: 
sustentare,  nutrlre.  N.17.  4i:  b'artavyd  ...  patni 


368 


VT^  Vdhsya  —  -^Uag. 


Vf^  ^dksya  (r.  baki  s.  ya)    1)  adj.   edendus.   2)  m. 

cibus.  II.2.  S.  N.9. 13.  (Golh.iaj/,  them.  iajya  n.  bacca.) 
Vfyr  6'ag^a  m.  (r.  i'a^  s.  a)    1)  portio.    2)  bona   fortuna, 

felicitas,  beatitudo.   3)  vulva.   Am.    (IIuc  vel  ad  bdga 

traxerim  goth.  ga-bigs  dives,  ita  ut  proprie  significet 

qui  cum  divitiis  est,  them.  ffa-iig-a^scr.  ja6  a'g-a; 

cf.  etlam  lit.  nabagas  homo  miser,  pauper,  na  =  scr. 

na  non;   bagntas  dives;   russ.  u-i»^»"  pauper,   bogatiii 

dives;  cf.  Pott.  pp.  235.  236.) 

V|i lcjrl  ^'"Sa vant  (a  bdga  S.  vant  val)  felix,  beatus, 
excelsus,  exccllens,  praeclarus,  venerabilis.  Su.  3.  2k. 
4.  23.  B'.  10.  l4.  Rag'.  8.  80.    (Cf  slav.  bog  deus.) 

Vl^lcTf  bagint  f  (a  b'dga  s.  in  in  fem.)  soror. 

VfJTT  bagnd   V.  bang. 

V^  iaiigi  m.  (r.  iang  s.  a)  1)  fractio,  fractura.  Rag'. 
16.  14.  —  puspab  aiiga  ilorum  contrilio.  N.  25.  7 
(schol.  Nil.  puspasammai  dali);  trop.  repudiatio. 
Rag .  13.  7S.  2)  fragmentum.  Ur.  69.  4.  3)  unda, 
fluctus,  y.  sq.  (Lit.  banga  unda,  fluctus;  gr.  dy)], 
V.  b  atig.) 

^f^ b'aiigi  f  (r.  bang  s.  i)  1)  fractio,  fractura.  2)  unda, 
fluctus.   Rag'.  16.  63.   3)  fraus,  fallacia,  dolus.   Up.  50. 

Vf3TT7  b'aiigurd  (r.  barig  s.  ura)  fragilis.    Hit.  43.  5. 

1.  JTjI'  bag  l.par.  atm.  1)  dlvidere.  Man.  9.  104:  b'rd- 
tarali  samam  b  a geran  pditrkati  riktam; 
9.  200:  patydu  gtvati  yaK  stribir  alaiikdro 
drtd  bavet  I  na  tam  b  a  girati  ddjrddd  baga- 
mdndfi  patanti  te;  9.  119.  209.  2)  colere,  venerari, 
deditum  esse,  amare  (sivdydm  K.).  B  .  4.  11:  ye 
yatd  mdm  prapadyante  tdtis  tatdi  'va  b  a- 
gamy  aham;  6.  31:  sarvab  utast  itati  yo  mdm 
bagati;  7.  l6:  caturvid  d  bagante  mdii  gatidli; 
H.  2.  29:  kdmdpahatacittdiiglm  bagamdndm 
bagasva  mdm;  N.  5.  32:  /a/  tvam  bagasi... 
pumdtisan  devasanniddu;  Man.  8.  365:  kanydm 
bagantttn  utkrs  iam.  —  baktd  colens,  deditus, 
devotus,  amaus.   In.5.  44:  hricayenaca  santaptdm 


iaktatica  iaga;  N.  10.  l4:  madbaktd;  13.  57. 
Sa.  5.  95.  B'.  4.  3.  7.  21.  23.  3)  cum  acc.  loci  petere, 
ire,  proficlsci.  R.  Schl.  I.  16.  28:  ndndviddn  sdildn 
kdnatidnica  begire;  B  att.  6.  72:  vandni  biga- 
tur  virdu;  Mah.  3.  11113:  sukdli  punskdkildK 
krduiicd  visatigtid  bigire  disaK.  Considere. 
Mah.  1.  5:  nirdisf am  dsanatn  bigi;  1.  3867:  rd- 

garsili    urum    bige    sub  dnand.     4)  adlpisci, 

obtlnere.  R.  Schl.  I.  27.  11:  rdksasatvam  baga- 
sva;  72.  11:  kus  ad  vagasuti  imi  patnydu  ba- 
git&A  sahitdu  s  atrug  nab  aratdv  ubdu;  Man. 
10.  59-  5)  exercere,  facere,  exequi.  Man.  4.  204:  rai- 
yamdn  kivatdn  bagan.  (^Cf.bdg,  baiig^  bug; 
hib.  fuighim  „1  get,  obtain",  fuigheall  ,,profit,  gain", 
„relique,  remalnder",  faghail  „getting,  finding,  ob- 
tainlng";  Pottius  apte  huc  trahit  goth.  and-bah-ts  ser- 
vus,  mlnlster;  Ag.  Benary  confert  \ii.  fa-mulus ,  quod 
etiam  ad  FAC  referri  potest,  Ita  ut  niutilatum  sit  e 
fac-mulus.     Vld.  bdga.) 

c.  nis  secernere,  segregare,  excludere.  Man.  9.  207:  sa 
nirbdgyali    svakdd    aiisdt. 

c.  vi  1)  dividere.  Mah.  3.  10208.  Man.  9.  164.  210.  216. 
2)  distinguere,  dlscernere.  Man.  1.  65:  ahordtri 
vib  agati  suryaK.  R.  Schl.  II.  67.  31:  vibagan 
sddvasddunt.  3)  distribuere.  Mah.  2.  2053:  ti 
dvandvas  ali  prt  akcai  'va  ...  s  inhdsandni  . .. 
vib  i giri;  Rag .  10.  SS:  sa  tigd  v&istiavam 
patnyor  vibigi;  11.  29:  tafi  ksurapras akalf- 
krlaii   krtt  patrindii   vyabagat. 

c.  vi  praef  pra  id.  Mah.  3.  I6l40.  Man.  8.  166.  9.  268. 
B'.  11.  13.  18.  4l. 

2.    HrT  i  a^  lO.par.  i  dgdydmi(vis  rdrianiK,  pdki  V.) 
dare,  largiri  (?)  *),  coquere.     (Cf  braggy  barg 
ire;  germ.  vet.  BACH,  PACH,  B AKK  torrere,  co- 
quere;   nostrum  backen.) 

*)  Fortasse  pro  visrdtiani  a  r.Jrati  dare  legendum 
est  visrdni  a  T.srd  coquere. 


5P5I^iTcfr  brahmaldhd  —  v^t^f+i  baksalca. 


267 


pjfey^jc^   brahrnaldkd  m.  (e  brdhman  et  loka  mun- 

dus)  Brahmae  coelum.   Su.  4.  25. 
^jbU  br&hmd   (fem.  -/,   a  brdhman   s.  a,   V.   gr.  583) 

brahmicus,  ad  deum  Brahmam  pertinens.  B  .  2.  72. 
dl^iiUI  ^"'dhmana  m.  (a  brdhman  s.  a)  i.  q.  brdhman 

sens.  2. 
<p)|cUU||  brAhmanl  f.   (a  praec.   signo   fem.  /)   femina 

primi  vel  sacerdotalis  ordinis. 
HT  Arii  2.  par.  atm.  brdvlmi,  bruve   (in  tempp.  specia- 

libus  solum  usurpatur,  v.  gr.  317)  dicere,  loqui,  c.  acc. 

rei  et  pers.    In.  1.  10:  vdk/ain  argunatn  abravit. 

Cum  dat.  vel   gen.  pers.    B.  10.   13:    svayancAi  'va 

bravlsi  me\  N.  22.  6;  kus alan  tc  bravlmy  aham. 
C.  ati   conviciari.    Dr.  5.   2:   maharat  An   atibruvan 

miid a   na   iaggasc   katam.      (Cf.ru;   send,  mru; 

boruss.  vet,  billa  dico;  lit.  bil6ju  id.,  burna  os;   hib.  bri 


„a  word",  bruidhcann  „talk,  Speech",  bruidcanaim  „1 
cunlent,  dispute";  scot.  bruidhean  „speaking,  speech, 
talk;  noise  of  talk,  tumult",  bruidhncach  „talkative, 
loquacious";  canibro-brit.  Arud  „a  chronicle,  a  report 
of  cvents,  also  a  prophecy",  brudixvr  „a  chronicler,  a 
divulger  of  evcnts,  a  prophet";  huc  trahimus  etiam  gr. 
PKli,  ^>J|U«,  ^-/ITX^,  abjecta  littera  initiali  sicut  oeu) 
fluo  e  (70£Ct),  CCiTW  =  scr.  jrafumi;  fortasse  etiam 
huc  pertinet  germ.  vet.  SPRAH  loqui  =  scr.  brav  tov 
brdvimi,  niutato  v  in  gutturalem,  v.  gr.  comp.  19, 
praefixo  s,  v.  Graff.  6.  369,  nostrum  spreche,  sprach, 
nisi  potius  referendum  ad  r.  ah  praef.  pra,  q.  v.) 

c.  anu   i.  q.  simpl.    Mah.  1.   176. 

c.  pra   id.    Sa.  2.  21.  Man.  10.  1.  2. 

c.  prati  respondere.   N.  17.  44. 

c.  i-j  i.  q.  slmpl.   N.  24.  35.  Man.  8.  75.  390. 


;t^'. 


Vf^  baktd   V.  bag. 

\\^\  i    -fT  baktdr  -tr    m.  (r.  bag    s.  tar   tr)  cultor. 

VTf^  bakti  f.  (r.bag  s.  ti)   1)  cultus,  amor.    Sa.  1.  9. 

5.  21.  50.  B'.  7.  17.  8.  10.  9.  26.   2)  divisio,  partitio. 

Sak.  52.  4  infr. 

\\\-^l\-^\baktimant    (a   praec.    s.  rnant    mat)    colens. 

B'.  12.  17. 

Vf^f)pl  b  aktrtvd  n.  (a  baktdr  -tr    s.  tva)  cultus. 

^^  baks  1.  par.  atm.  10.  par.  interdum  atm.  edere, 
vorare.  H.  2.  l4:  is&m  utkrtya  m&nsdni  .  .  . 
b  aksayisy&vaK  sahit&u;  4.  10:  tvaya  baksa- 
yatd  narAn;  N.  12.  20:  b  aksayaty  esa  mAn 
raudraK;  In.  1.  26:  p  al&nica  sugand  tni  baksi- 
tani\  Mah.  3.  409:  vaK  sarv&n  b  akiayisy c\  R. 
Schl.  I.  9.  3l:  palAny  &s ramag&t&ni  baksa- 
yasva.  —  baksitd  n.  cibus.  Hit.  50.  20. —  Desid. 
bib'aksayii&mi  (gr.  492).  H.  2.  27:  b'r&trA  .  .  . 
bib  aks ayisat&  m&nsaA  yusm&kam.    (^Ct.  b  laks. 


plaks,  bug. —  baks  orfum  esse  videtur  e  bag,  pri- 
mitive  bag,  unde  bug  attenuato  a  in  u;  cf.  gr.  ^AF, 
ecpayev;  (pacrYi?vcg  et  (pancg  nituntur  forma  b'aks, 
abjecta  gutturali  vel  sibilante;  ita  golh.  basi  n.  bacca 
[nostrum  Becre^,  them.  basja  =  scr.  b  dksya  q.  v.;  lat. 
bacca  per  assimil.  e  bacsa\  fortasse  etiam  bucca,  nisi 
pertinet  ad  scr.  muka,  ab  edendo  nominatum  est,  at- 
tenuato  n  in  u  sicut  in  scT.bug\  maxilla  e  baxi/ia  ex- 
plicari  posset,  routata  medin  in  nasalem  ejusdem  organi; 
fauc-s  aut  huc  aut  ad  bug  referri  potest;  Ag.  Benarv, 
„Rom.  Lautlehre"  p.  155,  fa-mes  et  fa-ba  huc  trahit, 
ita  ut  mutilata  sint  e  fag-mes,  fag-ba\  cf.  Pott.  p.  271 ; 
de  hib.  m«/.ff  „food,  victuals"  v.  mdnsd.) 
c.  sam  i.  q.  simpl.    Mah.  3.  422. 

Vp^  bakJa  m.   (r.  b'aks    s.  a)   edens,   vescens  in  fine 
compp.  N.  12.  63.     (Gr.  (payog.) 

V|77|cfi    baksaka    m.    (rad.   baks     suff.  a  k  a)    edens. 
Ilit.  75.  S, 

34' 


2G6  ^4  f>ud'd  —  a^ilf  hrahmarsL 

c.  ava   h.  atm.    1)  sentire,    perclpere,    animadvertere.  Mah.  1.  l427:  yusm&n  samboday&my  isa  yai& 

Mah.  1.  5051:    susr&va    rito    ^sya    saca    tan    na  na  sa  liarid  bal&t. 

'vabudyata.    2)  scire.   R.  Schl.  II.   74.   10:    kin   na  c.sam   yrad.prati  resipiscere.    Mah.  12519:   s6    Iham 

'vabud  yasi   kruri   niyatam   bandusansray  am  &isv  aryamohina  .. .  patitah  prat  is  ambudd  ali. 

gyisfam     pitrsamaA      r&mam.      3)    cognoscere.  gy[  iud  (£  (r.  6ud  s.  a)  l)sciens,  sapiens,  doctus.  Br.3.5. 

Mah.  2.     1371:     darmarn    av abud'yita;     3.    1363:  2)  nom.  pr.    Ur.  93.  12. 

tv&n     cit     srutv&     t&ta    tat&    carantam     ava-  ^^7  bund    1.  par.  atm.  (ni jdmani?)  audire.      C(.  bud, 

b'6tsyanti  b'arat&n&n  car&K.   4)  expergisci.  Ram.  bud,bund. 

II.  72.  50:  kaccit   k&li  Zvabud'yasi.  —  Caus.  cer-  l.   ^~?J"  bund    1.  par.  atm.  id. 

O       -X 

tiorem  facere.    Mah.  1.  5S11:   asm&n  avab6dayal.  2.   5J--if  bund     10.  par.    {bandi)    ligare.      (Cf.  band\ 

c.  ava  praef.  sam  A.  atm.  intelligere.   R.  Schl.  II.  9.  31 :  ^    \iide  bund  attenuato  a\xxu  sicut  in  lingua  goth. 

n&'han  samav  abudyiya  .. .  r&  inas  cikirsitam.  hundum  ligavimus  a  band  ligavi.)                                           A 

c.  ni  1.  par.    interdum    atm.     1)  comperlre,    perclpere,  ^^  bubuks&  f.  (a  desid.  T.bui  edere,  s.  &)  fames.             ' 

cognoscere,    praesertim  in   2.  pers.  imper.    N.  22.  6:  Hit.  35.  11. 

damarant y&   vacaH  ...  nib6da;   Sa.  5.  28:  vaco  t     i   ,     ,  .„             /         ,  ,        ^^             .        i 

^-    J         J                                           '  ^^  bul  10.  par.  (mas gani)  mergi,  submergi. 

niboda  mi\    6.  13:  satyam    itan    nib6da    tvam; 

.        ,                 ,  Srff  bus  /(.  par.  (utsargi)  dimittere.     Cf.  byus,  vyus. 

Man.  1.  119:    idam   matsak&san    nibodata;    Mah.  o   *% 

1.  1353:  nibddasva.   2)  sclre.   N.  12.  43:  r&gapu-  ^^  bust  10.  par.  1)  venerari.   2)  spernere.    Ct.pust. 

O       •v 

trin    niboda    m&m.  WiVd(i^   bodana    n.    (r.  bud'    s.  ana)    notio,    COgnitio, 

c.  pra  1)1.  atm.   expergefacere.    Mah.  3.    10653:   vy&-  scientla.    Rag'.  9.  49. 

gran    saydnam    prati   m&    prab 6d  a.    2)  4.  atm.  ryj  ^  byus  4.par,  (h&ni)  rellnquere.     Cf.  bus,  vyus. 

exper^sci.  lih.107.  i3:  siiry6dayi  prabudyati. —  ^^T^TSf  f>rahma6drya    n.    (e    br&hman    et    carya,, 

Caus.    1)  certiorem  facere.    Rag\  3.   68.    2)  experge-  quod  seorsum  non  invenltur  et  vltae  rationem  signi- 

facere.   H.  2.  34.  3.  6.  4.  2.  ficare  vldetur,  a  car  ire,  facere,  s-ya)  castimoniae  vel 

c.  prati  4.  atm.  expergisci.  R.  Schl.  II.  14.  50.     Etlam  coelibatus  votum,  castimonia.   In.  4.  10. 

par.  Mah.  1.  5053 :  fan  drstv&  pratibudyantam. —  ^cJJT^fnTl  irafimacartra  m.   (e   brdhman    et   c&rin 

Caus.   1)  certiorem  facere.    Rag\  1.  74.    2)  mandare,  iens,  agens)  coelibatus  voto  obstrictus.  Sa.l.  5.  A.2. 17. 

jubere.     R.  Schl.  II.   52.    35:    r&mina    sumantraK  B.  6.  l4. 

pratib6dita}i.    3)  expergefacere.   R.  Schl.  II.  65.  12:  j^PiJUil  brahmanya  (a  brdhman  s.ya)  Brahmae  deo 

b'artaram  prafyabod  ayan.  addictus,  Brahmae  cultor,  pius.    Sa.  1.  2.   N.  1.  3. 

c.  fi   4.  atm.  experglsci.   Mah.  2.  l62:  kaccit  k&li  vi-  -^^^i^br&hman  (secundum  Wils.  a   r.varh  vrh  cre- 

budyasi;   H.  4.  24:  fayoK  sabdina   mahaf&  vi-  scere,    mutato  v  in  i,   s.  man)   1)  m.  deus  Brahma. 

budd'&s   te.  Su.  1.  22.   2)  Brahmanus,  homo  prlml  I.  e.  sacerdotalls 

c.  sam  4.  atm.   par.    1)  nosse.    Mah.  2.  l49S:  kasm&n  ordinis.  3)  n.  summum  incorporeum  numen,  causa  pri- 

na  sambudyita   ...   sasur&suralok&n&m    asi-  niltiva.    B  .  4.  24.  14.  3.  4. 

sina    manogatam.    2)  intelligere,    sapere.    Mah.  2.  ^t^|q  brahmarsi  m.  (e  brdhman  et  rsi,  v.  gr.  67) 

2187;    na   manda  sambuctyasi. —    Caus.  monere.  Brahmanicus  sapiens.   In.  2.  13.   Su.  3.  3. 


cllr??j  bdlyd  —  ^rj^^bucV. 


365 


sllCfil  l/d/jd  n.  (a  lidid  sj^a)  infantia,  pueritia.  N.24. 12. 
Trop.  insania,  stultitia.   Dr.  5.  6. 

GJIV'  *<!/«   V.  vdh. 

^l^  bdhu  vel  cffs?  t'J/iu  m.  (si  vdhii  primitiva  esset 
forma,  deducendum  csset  a  r.vah  vehere,  ferrc;  fornia 
bdhu  autem  sustentatur  sendico  >S^*^  bdsu,  gr. 
hjoayjiiiv,  lat.  brarhium)  brachium.  In.  2.  2l.  (Gr. 
7r^5(,t?,  mutata  media  in  tenuem,  v.  gr.  comp.  87.  1, 
POayjWV,  lal.brachiurn  inserta  liquida  slcut  in  frango, 
priyvviJLi,  goth.  BRJK  =  b  ang,  nisi  formae  sanscritae 
bd1j.u,  baiig  mutilatae  sunt  e  brdhu,  brarig.) 

f^Z"  i>t   V.  vit. 
•s 

iQlr-^   bind  l.par.  (arisc;  scribitur  bid,  gr.llO"')  divi- 

dere,  findere.     Cf  b'id,  bil. 

]^[^''7\\H<Jl>'/'  akJaj-iJ   desid.  a  T.baks. 

I Sj i-S<  btmba    V.  vimba, 

ICJ^    bil    6.  et  10.  par.     (b'edane)    findere.      Cf   b'i/, 

bind,   bid. 

|sjt"|  *'•?  ^-  par.  (kJepe)  jacere,  conjicere,  mittere. 

^^VTr^*'**  a'-r   desid.  a  r.  bad,  v.  gr.  553. 

^^V{pn'  bib'atsu    (a  praec.   s.  u)   cognoraen   Arguni. 

A.  3.  1  (uhi  bib'atsur  pro  bi-  legendum).  Mah.3.551. 

^^^  bukk  1.  et  10.  par.  (Jvasvandu  K.  svddisabde 
O        -N 

V.)  latrare. 

^T^  buf  1.  et  10.  par.  (hirise)  ferire,  occidere,  laedere. 

O-s 

37"  bud  6.  par.  (s  arivarane  K.,  utsargasarivrtdu  V.) 
O  -s  _  .  , 

tegere,  emiltere,  relinquere.     Cf  bad,  bund,  curf. 

CJ,*    bud   1.  par.  atm.   (nisdmane)   audire.     Cf  bund, 

bund , bud . 

Sl-A   buddd   v.  bud. 

^j^  buddi  £.  (r.bud'  s.  t i)   1)  animus,  mens,  intellec- 

tus.  N.  5. 12.24.  15.5.  Sa.2.29.  B'. 2. 41.44. 53.  3.40.42 

(manasas    lu   pard   buddi/i).    2)  sententia,   consi- 
lium.   N.3.  25.  26.  10.  25.  12. 
^\^i\-Abudd  imant  (a  praec.  s.mant  mat)  mente,  In- 
tellectu  praeditus,  saplens.   Sa.  2.  1 1.  B'.  4.  IS. 


^^Jf  bud    4.  par.  atm.   etiam   1.  par.  ^tm.    1)  cognoscere, 
o  -s         . 

perripere.   N.  22.  4:  prativdk/arica  ...  budjf- 

tdli;  Mah.  2.  2506:  budd'/d  buiyin  navd  bud'/id 

ayam\    3.   557:    tdm    abudyad   amiy&tmd  baia- 

vdn    ...   paryaprcc at a     t&m     b'imali.     2)    scire. 

H.  4.  42:  na  tvdm  budydmahJ  vayari  samitam 

bimardpina    rakJasd;    Dr.  6.    15:    na    bud'yati 

ndt  av  at  Im      i/yd     'dya      va/xis  carari      /xrday  am 

pdndavdndm;    8.  25:    na    buboda    hatari    sittaii 

sa   rdgd   bdhusdlind,  —   buddd   doctus,   sapiens. 

Br.  2.  27.    3)  nosse.    Mah.  1.  5l48:  nd  'budyanlaca 

tari    gand/i.    4)  putare.    Ram.  I.  50.  13:   tdni  var- 

Jdny  at lldni  bubod  di  'kam  ahar  yat  d.  5)  (atra.) 

e.^ipergisci.    R.  Schl.  I.  46.  19:  tato  ditir  abud'yata; 

N.  10.   17:    naca    budyita  mi  priyd;    13.  19:  da- 

mayaniica   bubudi.  —    Caus.  1)  certlorem   facere, 

docere,   nuntlare.    M.  28:   bodaydmy   adya  yat   ti 

/litam    anutt amam;    B.  10.  9:  bod  ayantaH  pa~ 

rasparam.    2)  expergefacere.  H.2.35:  suk'asuptdn 

...    na    baydd    bod  ayiJydmi.       (Cf.  bud,    bund, 

bund    audlre;    send.  (2.^>J    bud    videre,    {Oii£.iV    I 

biiidyi  video,    JOC2.^<X'gjVii^i4)J    biiidy dimaidi 

videamus,     v.    gr.   comp.   41.   472;     llt.  bundii   vigilo, 

budriis   vlgll,    vlgilans,    nu-bundii  expergiscor,    praet. 

nu-budau;    pa-budinu    expergefacio;    russ.  bdju   vigilo, 

bodriii   vigll ;  slav.  buditi  expergefacit  =  caus.  bdd'd- 

yati,  V.  gr.  corap.  562;   goth.  BUD  jubere,  mandare, 

biuda,  baulh,  budum  [^nostrum  biete,  ge-biele\  ana-bus-ns, 

ana-buz-ns    mandatum,   v.  bud    pT3e(.  prat i  caus.  ju- 

bere;  Ita  a  giid  sclre  ab yanugiid  niandare;  gr.  HY©, 

TVjv^avojxai,  Ittu-jojUjji'  mutata  medi.i  in  tenuem,  v. 

band;   lat.  pulo,   v.  gr.  corap.  87.  I. 

c.  anu  4.  atm.   1)  comperire,  cognoscere.   Mah.  3. 14799: 

anubud yi t a   nrpo    Ssmdkaii   cikirJ itam.    2)  re- 

cordari.    Mah.  1.  4S74:  sa   tu   kdma par itdtmd  tari 

sdpam  iid  'nvabud yata.  3)  experglsci.  Mah.1.5024: 

daJfd    invabudyata. 

34 


264 


^^f  bali  —  sJPrT^  bdlukd. 


^^  bal!  f.  i.  q.  ba/i  l.    Mah.  1.  3467. 
G)c<Tl<Mi<i  baltyans    (compar.   a   balavant   vel   balln, 
V.  gr.  2'27)  valde  forlls.   H.  4.  S. 

1.  517?^  balh   vel   Qjrr^  valh    1.  atm.  i.  q.  2.  barh    et 

3.  barh. 

2.  5j7r^  *a//i  vel  Sfrr^  t;a/ft  10.  par.  (/visi)  splendere. 

Cf.  1.  barh. 
^\^iJbahls    v.  vahis. 
grrf    /la/iu    (fem.    -t/   vel    -u,     scribltur    etiam    fo/iu, 

r.  iarifi  vel  vanh  eJect.T  nasali,  s. u)  multus.  Sa.  1.  11. — 

Adv.  raultum.   N.  13.  6i.     (Gr.  Qict^vg;  Trwyjjg  v.  gr. 

comp.  87.  1;   cf   IaI.  pro-fundus ,    \.  banh   et   Benfey 

II.  67.) 
slS^M<^  6a/tu/i<'a  (a  praec.   s.ti/a)   multus   (de   tem- 

pore).   N.  13.  2.  61.  Sa.  4.  1. 
sIS^^  bahud'd'  (a  bahu  s.  d  d)  multipliciter.    N.  10.  13. 

B\  9.  15.   13.  4. 
■^j^jT^rEfir\bahupa/nikr/{m\i\ia.s  uxores  faciens, 

e  bahupa/ni   \bahu    et  pd/ni    uxor]   et  kr/  faciens) 

multas  uxores  in  matriraonium  ducens.    Br.  2.  34. 
'dS^*-!!»'^  bahumdna   m.    (r.  man    praef.  bahu   raagni- 

facere,  v.  gr.  .585,  s.  a)  observantia,  cultus.    A.  4.  56. 
;^^rff    bahuld     (a    bahu     s.  la)     1)  multus.     N.  13.    13. 

2)  niger,  obscurus.   Rag .  11.  15. 
^r.  j^^  bahuvid  a  (Bali.  e   bahu    et    vida    vel    vidd 

genus,  species,  raodus)  multimodus,  multifarius,  varius. 

Br.  3.  20.   B'.  4.  32. 
sl^i^jti  bahusds  adv.  (a  bahu   s.  ias)  raultura,   saepe. 

N.  18.  7.  23.  22.  Sa.  5.  S4. 

^^r§RT  bahvdscarya  (Bali.  e  bahu  et  dscarja 
miraculum)  multa  miracula,  multa  rairabilia  habens. 
In.  5.  14. 

^[VT  bdd  vel  cfI3"  ''"^  ^-  ^'™'  {"pl^'"^)  lavare,  se  la- 
vare,  se  baigner.  K.:  bdda/e  {yddati)  gaii- 
gdfdm  rnuni/i.  (Germ.  vet.  bnd  balneura,  badon  se 
lavare;  lat.  bal-neum  cum  /  pro  d\  gr.  [oci^aviiov.) 

Q(HJ|   bdna    v.  vdna. 


SiliUfsil   bdnigya    v.  vdnigya. 

r^ I IJ H    bdni    V.  vdnt 

^p-T  /idd'    V.  fdrf\ 

gfjv;f J  bdd  d    V.  vdd  d. 

SJ|r'or5j'  bandavd  m.  (a  bdndu  s.  a,  v.  gr.  580  et  582) 

affinis,  cognatus.   H.  1.  42.  B'.  2.  23. 
^|iy]  i<3/d  m.  (r.  3.  bal  nutrire,  s.  o)    1)  puer,  parvulus, 

infans.     CoIIective,  in  plur.  vel  initio  compos.:  pueri, 

parvuli,    infantes    (utriusque    sexus).     Br.  1.  28.    3.  7. 

N.  12.  123.   Sa.  2.  S.   2)  pilus.    3)  cauda.    Rag'.  9.  66. 

Meg\  54. —  Adj.  infans,  aetate  parvus,  juvenis,  novus, 

novellus,    recens.     Ur.  75.    13:    bdlam    ive    'ndum; 

Rag'.  3.  22:  bdlacandramdK;  Sak.  8.  9:  bdlavifa- 

pib/afi.     (Lit.  ivdla-s  pilus  caudae  equi;    v.  sq.) 
^[^^  Ad/oA-a  (a  praec.  s.  ka)  puer,  parvulus.    N.  9.  23. 

(Hlb.  ballach  „a  boy".) 
^lrrlj^rfiy  bdlaliilya  m.  Genlorum  genus  pollicis  raagni- 

tudinem    aequans    (Wils.:   a   divine   personage  of  the 

size  of  the  tburab;   sixty  thousand  of  whom  were  pro- 

duced  from  the  hair  of  Brahma's  body).    Su.  3.  5. 
^-p^Q^ />d/a/>u/ra  (e  bald  et  ;>u/rd)  parvulos  liberos 

habens.   Br.  2.  10.  Sa.  2.  S. 
s^lrrlHIcT  bdlab  dva  m.   (e  bdld   et  bdvd   existentia, 

natura)  infantia,  pueritia,  puerilis  aetas.   N.  13.  40. 
^|,y]f  bdld  f.  (fem.  vocis  bdld)    1)  puella,  parvula.    Br. 

1.  30.  2.  i4.   2)  femina.   H.  4.  4.  Br.  1.  30. 
Gll^lld'-I  ^o.ldtapa  ra.  (e  bdld  novus,  recens,  et  d/dpa 

solis  ardor)  sol  novus,  sol  oriens.    Rag  .  6.  60:  bdld- 

taparaktasdnuR.      Sic   etiam   cum    Medatiti    hoc 

vocabulum   intelligiraus   apud   Man.  4.   69.      (V.  sq.   et 

cf.  Holzmann,  Thierkreis  p.  10  sq.) 
^jrrjlcji   bdldrka  m.  (e   bald  et  arka   sol)  id.    R.  Schl. 

H.  96.   19. 
gj  11"^]  Ij  I     bdlisa     (ut     videtur,     a     bdld    s.    isa,     quor 

fortasse    ex   ika)    iraperitus,    rudis,    stultus,    stolidus. 

Dr.  9.  S. 
sfl^c^l  bdlukd  f.  arena,  glarea.   Mah.  3.  10723. 


1 


^^rj^dand'  —  cflrT??  hdlisfa.  263 

C.  prati  \A.    Trop.  Rag'.  1.  79:  pratibad'ndci  hi  sr,'-  c.  n  i   In    dial.  vcd.  prosternere.    Rgv.  100.  1S:  dasyun 

ynli   piXsraptii&vyatikrainaU.  . ..  liatvti  prl'itjdn  sard  «i'6ar7i// „hostes  feriendo 

c.  sam  id.    A.  8.  7.  —  Caus.  alligandiim  ciirare.    R.  Schl.  hiimi  tela  prostravil". 

I.  62.  2'i.  -•   '^Ji^n   ^"''l'    ^^'    cj^  varli    1.  par.  {sm  rlihitis  ddd- 

-.  cFy"  l'a>"i    lO.par  ligare.   R.  Schl.  II.  84.  1:  banda-  navdksu)  meminisse;  ferire,  laedere,  occidere; 

visyativd  pdsdir  al'avd'smdn  hadisjali.  dare ;  loqul;    cf.  varh  vrh,  balh. 

P  r 

^(PJ^band'd  m.  (r.band'  s.  a)  nexus,  vinculum.  B'.2.39.  3.   ^^  barh  vel  ^g  varh  1.  atm.  (srcsfc)  excellere; 

18.  30.    Rag.  6.   Sl.     (Cf.  hib.  i«d   „a   hunch,    bush,  cf.  ba/h. 

cluster,    tuft,    thlket";    armor.   bud   ^touffe,    buisson,  1.   ^^  ba/  i.f:\r.  (d'dnydvar6d'^  K.  d  dnydvardd ,' 

trousseau".)  glvanc  V.)  opulentlam,   fortunam  alicujus   im- 

^p:^^  bandakl  f.    (a    bandaka,    quod    a    r.  band  pedire,  perturbare;  vivere. 

S.aka)  femina  impudica,  adultera,  meretrix.  Ilit.  86.  1.  2.   ^;7|"  io/    I.  ;itm.   (ddnavad'anirupciu)  absclndere 

gjT^if^q-  bdnd'ana    n.    (r.  band'    s.  ana)    1)  alllgatio.  (ddn n  3  d6'^);  ferire,  occidere;  explorare,  in- 

M.  49.    2)  vinculum.  Rag\  3.  30.  12.76.    (Goth.  bindan  vestlgare;   cf.  b'al  l.atm.,  6i7,  bil. 

ligare;  hib.  badan  „a  tuft  of  trees,  a  tuft  of  hair")  3.  oT^  *«'   '0.  par.  bdldjdmi  (b'ridu  K.)  sustentarc, 

^j:y   bdnd'u   m.    (r.  bnnd'    s.  u)     l)affiuis,    cognatus.  uutTtTe.  K.:  bd/ajat i  b dlam  pit d;  d.  bar  b'r. 

Br.  1.  23.   N.  16.  IS.  30.    2)  amicus.    B\  6.  i.  9.      (Cf.  'i.   ijrr^  bnl  10.  par.  bald/dmi  (nirupanc  K.  nirdp,' 

hib.  badh  „Iove,  friendshlp".)  V.)  explorare,  Investlgare;   v.  2.  bal. 

■^^p^^S^^  band'ukdma  (Tiz\i.  e.  bdnd'u  el  kd'ma  amor,  ^^  Aa'/o  (r.  Aa/s.  a)    1)  n.  vis,  robur.  In.  4.  S.  H.  4.  il. 

desiderium)  erga  propinquos  amorem  habens.  Br.1.23.  2)   n.    exercitus.    N.  2.    11.    17.    22.    3)   m.   nom.   pr. 

^(PiJ[7  band'urd   (r.   band'   s.  ura)   iniquus,    undatus,  Daityi,   quem  Indrus   occidit.     (Cf.  lat.  in/or,  t«/i- 

undulatus.    Rag\  13.  -17.  ''"■^i  vako,  cum  praep.  dc:   debilis.) 

■^^p^  band'ya    (r.  band    s.ya)    sterills.     Rag'.  1.    70.  o[7?fg^ia7«fo«/   (a    praec.    s.  t^an/    vat)    1)  adj.  vl, 

Ilit.  4.  21.  robore  praeditus,   robustus,  fortls.    H.  1.  S.  12.   2.  12. 

;^^  babr  et  5j^  vaiV  l.par.  (gatdu  K.  g^a/^am  V.;  2)  adv.  bdlaval  valde.    A.  7.  2J. 

ut  videtur,  forma  redupl.;  cf.  b'ram)  sTFIT^  baldkd  v.  va/dAa. 

ire,    errare.    Hlt.  82.  13:    vayam  ...  and'd   iva   ba-  slr^ll^ch  '"'lahaka  m.  nom.  pr.    Dr.  2.   13. 

brdniali.  !•  slf^l'   balt   m.    (r.  bal    s.  i)     1)  nutrlmenlum,    cibus. 

^W  iaiVii   1)  fem.  u  et  »)  flavus,  rutilus.    Rag .  15.   l6.  Rag.  2.   24.    2)  trlbutum.    Rag'.  1.   IS.    3)  sacrificium. 

19.  25.   2)  m.  ichneumon.   Lass.  46.  3.  4)  nom.  pr.  Daityi.  A.  5.  16. 

cn"  (^)  bar  (bf)   V.  var  (vf).  "•  ^M  *«''  f-  (r-  *"^  «•  0  ruga. 

f-      ^  ^i^jfj  &a/tn  (a  bnl  s.  //i)   vi,    robore  praeditus,   fortls, 

fjrsl    iari   1.  par.  (saty dni)  Ire,  se  niovcre;  v.  pnmh.  T.    ,       , 

^"l^                 "^  robustus.   II.  4.  14. 

^^  barhara    stultus,  stupldus,  baro.    Illt.  50.   S.     (Cf  ^f^?fVf  balib'a  (a  bali  s.  b' a)  rugosus. 

lat.  baro.)  ;^|7f|f^   hdlisfa  superl.  a  bdlavant  vel   balin.     Etiam 

1.  g^  Aar/j  vel  5f^iar/2  1.  et  10.  par.  (tarfV  diptdu)  sensu   compar.    (v.   gr.  227).    Rag'.  17.  59:  balisfas 

ferire,  occidere,  luccre;   cf  varh   vrh,  halh.  cct  parasmdt. 


202 


ci^  bauh  —  -^(j^aiKT. 


m». 


r\t^,  banh  vel  cf^  vanh   1.  atni.  {vrddau  K.;  scribilur 

bah,    vah,    gr.  110"')    crescere.     (C(.  varh   vrh, 

quod  e  vard   vrd,  ita  hafih,  vanh  e  band,  vand 

cura    n    pro    r;    v.  6a/iu   =   I3a&v<;    et    cf.  /3£l'-5o?, 

/SaS^c?.) 

■sfi^^  bafihistd  superl.  a  bahuld,  v.  gr.  226. 

^^jgjn  6ari/i//a/ij  compar.  a  bahuld,  v.  gr.  226. 

S(<^    6  a  /   V.  vat. 

•\ 

iS|i   6a/  V.  vai  . 

QJIJI    4an    1.  par.    (sabde)    sonare.      Cf.    Aan,    dvan, 

dran,  dvan,  svan. 
;^f[rra  i a n I #  vel   ^fuisL»«^''i   ^-   ("om.  -A:,   r.  pan 

niutato  ;»  in  i  vel  v,  s.  ig)  mercator.    N.  12.  131. 
SfHTT   ^  a  n  i    V.  van  t. 

Sj^   6ad  1.  par.  (sidir/e)  firmum  esse.     Cf.  S.pad. 
^  J    baddd   V.  band. 

1.  grr  6od'    1.  atm.   (band'ane   K.   ninde   hande   V.) 

ligare,  vituperare,  spernere;   v.  band. 

2.  gTT   iad'     10.  par.     bdddydmi     {sanyamane    K. 

bande  V.)  ligare;   v.  band. 

3.  ^^  6ad    -v.  vad  . 

•N. 

^y^  hada    \.  vada. 

;^fyT  iadiVd  (ut  videtur,  a  r.  6a«d'  s.  iVa)  surdus.  Am. 

(Hib.  bodhar,  cambro-brit.  6/jar,  armor.  6/iar  id.) 
;^>r  badu  v.  vadii. 
^lj^^TJhaddiJ in    v.  vaddis in. 

C^»^    6aJi    V.  t>an. 

1.   ^^r^^  hand'  g.par.  interdum  atm.  (bad  ndmi,  badne  , 

V.  gr.  347)  pass.  bad yi'  (gr.  455),  part.  haddd. 

1)  ligare,    alligare,    reh'gare.    Sa.  5.    17:    jramas    tu 

i am  ...  baddvd;    M.  47:    himavaiali    sriige    nd- 

vam    hadnita;     A,  5.    13:     haband  acdi    'va    me 


mtirdd'ni  kirilam;  R.  Schl.  II.  74.  29:  raggum 
baddvd  'iavd  kanfe;  Mali.  3.  10727:  handisyt' 
seiund  gaiigdm;  B.  4.  l^i:  karmahili  sa  na 
badyate;  M.48:  sd  (nduU)  haddd  taira.  Figere, 
defigere,  e.  c.  animum,  oculos.  Rag'.  6.  36:  tasmin 
...  hahand  a  sd  na  ...  hdvam;  3.  ''l:  babanda 
nianali;  Sak.  43.  7:  laksam  haddvd.  2)  capere, 
prebendere.  Ilit.  16.  22:  hadyante  nipundir  agd- 
d  asalildn  matsydK  s amudrdt,  3)  producere. 
Rag .  12.  69:  kdle  kalu  samdrahddfi  pafam 
hadnanii  nliayafi  (schoi.  ganay anii).  —  CauS. 
ligandum  curare.  Rag.  12.  70:  sa  siium  handa- 
ydmdsa  plavagdifi.  (Cf.  hund',  goth.  BAND 
ligare,  hinda,  band,  hundum;  fortasse  anglo-sax./aj-/, 
faes-t;  island.  yti.fas-i;  nostrum /«-/  firmus,  fixus  = 
scr.  baddd;  send.  bas-ta  ligatus,  v.  gr.  comp.  102; 
gr.  ni0,  mutala  media  in  tenuem  sicut  in  IIAO  =^  scr. 
had ,  hdd,  attenuato  «  in  (  sicut  in  golh.  hinda; 
7r£t-a"-jU«,  TTEI-Sw  ;  Xat.  f!-lum  ^ro  fid-Ium,  fii-nis  pro 
fud-nis  ,  fid-es ,  fid-o  ^TO  feido  =  TTEI-JW,  foed-us  = 
foid-us,  regressa  aspiratione,  v.  gr.  comp.  104"',  Ag. 
Benary  „Romische  Lautlehre",  p.  190,  cf.  Pott.  I.  251; 
lit.  bandti  pecus,  a  ligando  dictum  sicut  scr.  jiasu  a 
pas;  slav.B/A^  ^'ons,  inf.  j^ariio^i  ligare.  Vid.  handd, 
bdndana,  hdndu.) 

c.  anu  1)  ligare,  alligare.  R.  Schl.  I.  72.  8.  Dev.  1.  22. 
2)  adhaerere.  Hit.  24.  20:  baiigi  ipi  mrndldndm 
anubadnanti  tantav  afi.  3)  durare.  N.13.31:"a 
'nuhad  nati  kus alam. 

c.  d  illigare.   R.  Schl.  II.  96.  3i.  Meg.  9. 

c.  ni  1)  ligare,  adslringere.  B\  9.  9.  14.  7.  N.  16.  S. 
Mah.  4.  982. 

c.  pari  id.  Trop.  R.  Schl.  II.  58.  11  :  vdi:d  ...  vdspa- 
paribadd  ayd. 


tf^^p'akJc  —  ^yyipel.  261 


IKcJ^tfj  p  akk    1.  par.    (nicdirgatdu   K.   asadvjrava-  asmdkan  kapataprabandSna.     (Cambro-brll. //a/ 

hdru   sandirgatdu  V.)  repere,  tarde  incedere,  „a  spread", /^o/ad  „a  spreading  or  shooling  oul", >[/a/a(/u 

Iniprobe  agere.  „to  spread  or  shoot  out".) 

l\M\  pan  l.par.  (gaidu)  Ire,  se  movere. —  Caus.  i)p'a-  q^  p'd/a  n.  (r.  2.  p'ai  s.  a)  1)  fructus.   N.  20.  9;  trop. 

ndjrdmi  facere  ut  aliquls  se  moveat.  2)  p  dndjrdmi  N.  13.  23  (v.  2.  pal).    2)  cuspls  saglttae;  v.  palln. 

pingue   lactls   auferre.     K.:  p  dnayali  dugdam    „lie  ilifl'^  P  alaka  n.  scutum,  parma.    Am. 

skims  the  miik".  <^hC<iC(rL/'  alavant    (a   pald    s.   vant    vat)    fructiLus 

nnjj /'ona  m.  n.  (r.  pan  s.  a)   crlsta   expansa    in   collo  praeditus.    N.  20.  C.   Rag'.  4.  kk. 

serpenlis  Cobra  di  Capella  dicti.  Rag'.10.  7.  12. 9S.  ih^^TlH';»^  pdlasansta  (Tafp.  e  pald  et  sansia  qul 

Rltu-S.  1.   13.  stat  cum  aliquo)  cum  fructu  conjunctus,   scopum  con- 

qjliyi' />'an<3  f.  (fem.  praec.)  id.  secutus.    Br.  3.  13. 

q:ffn|?[^p'anln   m.    (a  p'and    vel  p  and    s.  in)    serpens.  'TiMd  palild  {z  p'ald   s.  i/a,   v.  gr.  ,j84.   U)  fruclibus 

Rltu-S.  1.  13.  IS.  praeditus.   H.  1.  11. 

1.  i^rr{  P"^  '•  P^r.  findi,  dlrumpl,  disslllre.   R.  Schl.  II.  qfjrF[V^y»'a/jn  (a  p'aid  s.  in)   1)  id.  Lass.  .52.  17.   2)  cu- 

61.  9-    hrdajram    me  . . .  p  alatt  'daii   saha-  spide  praeditus.    Rag  .  7.  42. 

sradd;  64.  2\:  p  alen    murdddca  te  rdgan  sad-  ij^^jir^  pdlguna  n.  COgnomen  Argunl. 

jrali   Jatasahasrad  d;   Dev.  3.    7:   tasjdH   k'adg6  ^\\i^  P  dla  m.  (r.  \.pal  s.  a)  vomer.    Med. 

bugam  prdpjra  papdla.  —  Part.  perf.  pass.  p'ulld  i^crj  p  ull  l.par.  (ut  vldetur,  denom.  a //'u//a,  v.  i.pal) 

(Pan.  VIII.  2.  55)  per  asslmll.  e  puina,  attenuato  a  se    expandere    (de   florlbus);    florescere.     (Cf.  gr. 

in  u,   d.  p'ul/.  (pvXXov  =  pu//d,    V.   l.p'a/;    Xai.  fo/ium  ,  flos ,  floris 

c.  ut:  utpul/a  expansus,   late  apertus;  e.  c.  utp'ul/a-  t  fldv-is .,  a  flu  per  metath.  e  ful'?  sicut  ploro  =  scr. 

Idcana.   In.  2.  26.  Br.  3.  21. —  Caus.  dlstendere,  dl-  pldvdjdmi  a  plu   q.  v. ;   anglo-sax.  blovan  florere; 

ducere,  late  aperlre,  e.  c.  oculos.   H.  3.  l6:  utpd//a  germ.  vet.  b/udn,  p/uon   Id. ;    b/6-mo,   them.  b/6-mon; 

vipu/e    netre.  goth.  b/6-ma,    them.  b/6-man,    flos,    sufF.  man  =  scr. 

c.  pra:    prapu//a    florldus.     Mah.  5.   436:    padmdni  ""3na,  gr.  jU£VO?,  part.  praes.  med.) 

prapulldni;   -v.  pull.  MlE^  pul/d   y.  p'al. 

2.  K{\rT\  pal  1.  par.  proferre,  producere  (fructum),  fruc-  r^  p'i'na  m.  spuma.   Hit.  3.  2.     (Slav. /oeVm  Id.) 

tum    edere.    Ilit.  70.  20:   palantjr    amrtaseke  (.y\r\di'([^P  ^navant    (a   praec.    S.  vant    vat)   spumosus. 

-S/jj   na  patjrdni  visadrumdli;    trop.  Man.  4.  172:  A.  6.  2. 

nd   'darmaj    caritd    /6ke    sadjraH   palati   gdur  ^[\\r\r\P  enm  (a  p'e'na  S.  in)  spumans,  spumOSUS.  H.2.  11 

iva;  Mah.  1.  3275:  ad'jrdpajrisydmi  tu  yan  tasya  ^\\r\'^  p'enild  (a  p'^na  s.  ila)  id.    Rag\  13.  2. 

vidyd  paliJyati;    Hit.  38.   IS:    viruddan    ti  p'a-  Cf^pf /t?/  l.par.  I.  q.  pcl. 
liJyati.  —  Pass.  impers.  HIt.21.13:  palitan   tdvad 


2G0 


^^plus  —  tHkT  psdna. 


c.  aftV  perfuiidere,  obruere.  Man.  4.  4l:  ragasd  'bi- 
plutdn  n&rtm  menstruis  pollutam  mulierem. 

C.  al>i  praef.  jam  id.  Man.  4.  42:  ragasa  samahi- 
plutdm  {ndrim).  —  Trop.  Mah.  3.  20l6:  sarvdn 
sokaK   s amab  ipupluve, 

C.  ava   desilire.    Dr.  6.   10:   ratdd   av apluty a. 

C.  d  1)  natare.  A.  6.  20:  dplavanta  gaidiK  satt- 
vdiK  matsydK  satasahas rasaK.  2)  submergere, 
lavare.  Mali.  3.  S5l'i:  dplutya  gdtrdni.  Se  sub- 
mergere,  se  lavare.  Man.  11.  202:  sacilaK  ... 
dplutya.  —  dpluta  qui  se  submersit,  se  lavavit. 
In.  1.  20:  garigdydm  dplutaK;  2.  5:  andplutdis 
tirtesu;  trop.  N.  18.  12.  22.  29:  vyasandpluta 
in  calamitate  submersus.  —  Cum  acc.  loci:  se  immer- 
gere.  Man.  5.  77:  savdsd  galam  dplutya.  —  Caus. 
1)  facere  ut  aliquis  se  lavet.  Mah.  1.  733i:  krsndm 
dpldvya.  2)  humectare.  Man.  3.  244:  annddyam 
...  dpldvya  vdrind;  trop.  Man.  11.  97.  3)  trans- 
silire  (v.  plu  sens.  3).  R.  Schl.  I.  16.  24:  dpldveyur 
mahdrnavdn  (vdnardK). 

c.  d  praef.  sam  irrigare.  N.  4.  13:  samdplutdbydn 
netrdbydn  sdkagend'ta  vdrind. 

c.  ut  subsilire.   Hit.  27.  13.  111.  4.  Ritu-S.  1.  18. 

c.  upa  perfundere,  obruere;  invadere,  Irruere.  R.  Schl. 
II.  7.  13:  upaplutam  agdugena;  Man.  4.  IIS: 
cdurdir  upaplute  grdme;  Rag  •  10.  5:  devdK 
pdulast y  opaplutdK  (schol.  rdvarienopadrutdK)  ; 
14.    64. 

c.  pari  circumfluere.  Mah.  3.  12SS4:  prtivi  ...  sali- 
Idugapariplutd;  N. 24.  7:  asrupariplutaK;  24.46: 
sokapariplutaK. 


c.  pari  praef.  ah  i  id.    M.  9. 

c.  vi  1)  circumagi.  Hit.  79.  10:  akarnad  drd  gala- 
ddu  viplavete  'ha  ndur  iva.  2)  confundi.  Mah. 
2.  l429:  viplutdcd  'sya  ...  buddiK;  l430:  tasya 
viplavate  buddiK.  3)  concumbere  cum  aliqua, 
vipluta  qui  concubuit.  Man.  8.  277:  brdlxmariyd 
guptayd  saha  v iplutdu  {vdisyapdrt  ivdu); 
2.  249:  aviplutaK.  —  Caus.  divulgare,  profanare 
(arcanum).  Man.  11.  19S:  vedan  vipldvya  (schol. 
anad ydpyati    vedam    ad ydpya). 

c.  sarn  1)  confluere.  B.  2.  46:  udapdne  sarvataK 
samplut tUlake.  2)  perfundere,  obruere,  implere. 
A.  2.  12:  har s as amplutam.  —  Caus.  inundare. 
R.  Schl.  1.44. 34:  gaiigd  s  ampldvaydmdsa  yagna- 
vat  am. 

1.  p[f^  plus  1.  et  4.  par.  urere.   Ram.  II.  79.  20:  agni- 

plusfa.      Vid.  prus  et  cf.  plus. 
c.  ut   comburere.    Ritu-S.  (Lass.)  1.  22:   vanaddhot- 
pIustasaspaprarohdK  ...  vandntdK. 

2.  ^T^  plus  9.  par.   1)  i.  q.  prus  cl.  9.   2)  urere.  B'at_t. 

20.  34:  pdpam  plusndtu   vd  'nalaK;  20.  37: 
md  plus dna  vahne. 
yt-l  plus  4.  par.  {ddhavib  dgayoK  K.  ddhavib  dge  V.) 

urere,  distrlbuere.     Vld.  plus. 
^^ plev  l.atm.  {sevantiTL.  sevi  V.)  servlre,  ministrare, 

colere,  venerarl.     Cf.  pev.,  mev. 
CTTT/jjd  2.  par.  (b  aksane)  edere.  B  att.  15.  6:  mdn- 
sam    apsdsit.      (Cf.  bas,    unde   In    dlalecto    ved. 
forma  redupllcata  baps,  v.  Westerg. ;  germ.  vet.  spisa 
cibus.) 
CgfJ^/jjdfJa  n.  (r.  psd   s.  ana)  cibus.    Am. 


JJ5J  l>lcivd  —  n])lu. 


250 


g^  plavd  m.  (r.fj/u  natare,  s.  a)  1)  saltus.   2)  natalio, 

natatus.   3)  navis.   Br.  3.  4.   11.  1.  1 1.   B'.  4.  36.     (Gr. 

TrAoc?,  /rAoibv;  hib./alc  „a  flood"  e.  flac,  quod  t  Jlavt 

V.  plu^ 
nraTf  plavaga  ni.  (e  plavd  saltus  et  fffl  iens)  1)  simia. 

Rag .  12.  70.   2)  rana.   Med. 
Q^3'  plavaiiga  m.  (e  plavd  in  acc.  et  ffa  iens)  slmia. 

Am. 
yd^iM  plavangarna  (e  plavd  in  acc.  et  gama  iens) 

id.    Am. 
(JllcJrJ  ^/ai'l«  m.  {r.plu  s.  in)  avls. 

jyc!>  /»/ift  1.  ;Um.  (gaidu  K.  faZ/dm  V.)   Ire, 


;,  se  mo- 


|Mri^/7/jfta«  ra.  (ut  videtur,  a  r.  plih  s.  a»)  lien.    (Gr. 

CTrArji',  (TTrXay^^/^vfiv  praefixo  0",  nisi  plihan  e  spti- 
han;  lat.  /uh  abjecto  /7.) 

J4  I  /'/'  9-  par.  /'/'',1  d  ini  ire.     Ci.plu,  11. 

TT  plu  1.  .itm.  interJum  par.  1)  natare.  Mah.  2.  2196: 
s  ildK  pla\'an  ti  . ..  amb  asi;  A.6.i:  t  atra  ratna- 
saiigd/i  p/avanti;  R.  Schl.  II.  69.  9:  p/avamd- 
nasca  liradS.  Intens.  R.  Sclil.  II.  95.  10:  p6p/u- 
y am&ndn  apardn  pasya  tvan  ga/amadjragdn 
(puspasancajdn).  2) navigare,  navi  proficisci.  M.36: 
sdgaram  pup/uve  tadd  ndultajrd;  Mah.  1.  4207: 
p/av amdna/i  /adrcca/d  gagdma  subahiin  de- 
sdn  andas  teno  'dupena  ha.  3)  volare  (in  aere 
navlgare).  iMah.  3.  11767:  p/avamdnd  vihdjrasd 
gand  amddanam  dgagmu/i  (ja/cs d/i)\  2.  386: 
sab  d  ...  guhja/idir  uhy  amdnd  s  d  /i  4  .. .  ptax-a- 
mdnS  'va  drsyatS;  y.  pldvln  avis.  4)  transsih're. 
R.  Schl.  I.  1.  70:  satay 6 ganavistt rnam  puptuve 
/avandrnavam;  Mah.  3.  11227:  p/avata/i  (trans- 
silientls);  16255:  pup/uve  i/xam  ma/idrnavan  sa- 
layoganavis ttrnam.  5)  flare.  Mah.  3.  11070:  pta- 
vanidno  vdyu/i.  —  Caus.  alluere,  perfundere.  R. 
Schl.  I.  42.  19:    b  asmardsikrtdn   etdit    pldvayel 


/nftapdvani  (gailgd);  44.  43:  ata  gaiigdrnb  asd 
talra  p/dvildti  s  dgardtma gd/i;  Mah.  3.  12SS.>: 
ga/add  gord/i  ...  sarvata/i  p/dvayanti...  va- 
sund  ardm.  —  alm.  se  lavare.  R.  Schl.  I.  44.  S6: 
p/uvayasva  tvam  dtmdnarn..,sad6'citi  sa/i/e. 
(('.(.  pru;  lat.  PLU,  p/uit;  fluo;  mulata  tenui  In  asp.; 
fo rtasse /un</o  e  flundo  adjecto  d  slcut  in  Ilt.  ^/(/.t-/u  c 
ptiid-tu,  et  slcut  /  adjectum  est  in  island.  vet.  FLUT; 
inserta  nasali  sicut  e.  c.  iu  tundo  =  scr.  tuddmi; 
luo  e  p/uol  fortasse  ptu-ma  a  volando  dlctum  slcut 
pcnna  et  nostrum  Feder  a  scr.pat,  q.  v.;  gr.  ~?.EX  e 
TrAEFCt)  ^  scr.  p/d  vdm  i,   TrXiV-TilJ.Ul  =  SCr.  p/6sye; 

Ti^hj-vui;  mutata  tenul  In  aspir.  vel  medlam:  (pXvjo, 
fsi?^vui;  abjectoTr:  Aouw(?);  slav.  n.AOBA» />/oruri  nalo, 
navlgo,  in{.  p/uti;  p/ju  spuere,  v.  gr.  comp.  ;)04;  lit. 
PLUD,  p/iis-tu,  nato  supra  aquani,  praet.  ptud-au; 
scoi.  ptucas  „a  flux,  venlris  fluxio";  hlb.  plod  „a  fleet", 
ptodaim  „1  float";  fortasse  /ua,  scot.  /u  aqua,  e  p/ua, 
p/u;  scQt. /uaineas  „motIon,  as  of  a  stream";  cf.  scr. 
p/uvana;  hih. /uat/iaim  „1  hasten ,  I  move",  /uan  „a 
\voman's  br^ast",  cL  scr.pay6d'ara;  islsnd. vet.FLUT 
fluere,  adjecto  t,  v.  gr.  comp.  109*';  germ.  vet.  FLUZ 
[fliuzu,  floz,  fluzumes^  id. ;  fortasse  FLUG  volare  e 
FLUVF,  v.  gr.  comp.  19  et  Graff  III.  760.  —  Ad 
caus.  p/dvdydmi  pertlnent:  lit.  plduju  eluo,  abluo, 
p rae t. /(/oif/au  =  dptdvayam;  p/aulc-iu  nato,  cujus 
Ar  e  «'  ortum  esse  vldetur  slcut  X^i.  fluc-si,  fluc-tus  e 
fluv-si,  flav-tus;  cf.  p/uv  TCV  pup/uve;  russ.  ptdva/u 
nato;  ial.  ptdro  e  p/ovo  sicut  germ.  \tt.  birumcs  su- 
mus  =  scr.  b dvdmas ,  v.  gr.  comp.  20;  fleo  =  scr. 
ptdvdydmi  ejecto  dv,  -eo  =  scr.aydmi,  -es  =  scr. 
ayasi,  v.  gr.  comp.  109^'.  6;  lavn ,  ?.iV'Jl  e  p/avo, 
7T?xvw,  nisi,  quod  roinus  mlhi  arridet,  pertlnent 
ad  ddv;  germ.  vet.  flaviu  lavo,  fletvitin  lavarent, 
ar-flatviin  eluo;  v.  Graff.  III.  740;  \nh.  futcaim  „\ 
bathe"  e  flacaim  pro  fluvaim''.  niutato  f  in  c,  V.  gr. 
comp.  19.) 

33* 


25S                                                        T^  pri  —  ^c\plav. 

pecuniam    amans,    a^-arus;     germ.   vei.  friun/    amicus,  1.  ^H"  prus  I.  par.  (da7ie  K.  daAi  V.;  ut  mihi  videlur, 

fri-du  m., /ri-da  (.  pax,  friu-di/,  fri-de/, /re-del  amAsius,  e    praep.  pra   abjecto    a    et   uJ)    urere,    ardere. 

niiod  cum  lit.  prie-U/us  amicus,  tnss.  prijaleli    ad  com-  I^g^-  ^^-  -•  prusitd  flagrans.     (Cf.  filus,  germ.  vet. 

Y>arSit..  prij-d/ara  traxerim,  niutato  r  in  l\  frao,  fran;  FRUS  frigere,    v.    Graff.  III.    828,    nostrum  frieren, 

fro  laetus; /ra«';' laetilia;  unde  denoniin. /rotvoVi, /rooVi  Frosl.) 

Iselarl,  fraivjan  exhilarare;   slav.  UpHnHTH  pri-ja-fi  2.   y fjj    prus    9-  par.  prusndmi    (sne/ianamocana- 

I                       I                    .                    .          .                          .   .  O    "s, 

curo;  gr.  (hiKtii;^  <pi?^£ui,  ut  videtur,  litteris  transpositis  pdranesu  K.  se/tapiirtyd/i  sni/ie  V.)  amare, 

#IA  e  ^AI,  cum  A  pro  p;  TrpaU!;,  7rpao;;  fortasse  lat.  dimittere,  implere,  conspergere,  effundere.     Cf.  pars 

pla-ceo,    p/a-co    nituntur   forma   gunata  pre  =  prai,  /'/s,  pur. 

abjecto  i;    forfasse  pius   e  prius  =  prijd;   lae-tus  e  yTvJUJItl  preksantya  adj.  (part.  fut. pass.  a  r.  t/ii  praef. 

/»/af-<u.s  explicari  potest;  (orlasse /ilius,  nisl  est  e /idius,  />ra   s.  antjra,   v.  euph.  r.  94"')   spectandiis,   spectatu 

primitive  significat  amatus,    ita  ut  sit  =  pri/d;   de  dlgnus.    In.  o.  13  in  comparativo. 

cambro-brit.  priaivd  v.  priyd;   de  hib./r/V/i  v.  prt  ti.')  rj^  pre  la   v.  i  praef.  pra. 

2.  ^\  pri  'i.  atm.  gaudere,  laetari  (proprie  pass.  praec).  'Ac^  pretya  adv.  v.  i  praef.  pra. 

Mah.  1.    1070:    prtydma/ie    brsan    tdta;    2173:  'j^r^tApre  psu  (a  desid.  tps  q.  v.  praef  pra  s.  u)  adipiscendi 

p rtyatdm    ayain;    4.    275:   prtyerans     tena    vd-  cupldus,  captans.    B  .  18.  23.  N.  5.   C.    Dr.  8.   33. 

sena;  V^ag  .15.  30:  pasyan  yamundm  ...  pipriye.  IJ[^r\primdn    n.  (t.  prt   s.   man)    gaudium,    voluptas, 

—   Cum   acc.   R.  Schl.  I.  52.  II:   prtyetdn   tau  pa-  amor.    In.  2.  23.  Meg  .  45. 

ras param  alter  altero  {prtyetdm  omisso  augmento  yjlj||  prerand  f.  (r.  tr  praef. /7ra  s.ana  in  fem.)  mlssio. 

•^xo  apriyetdm).  Cum  terminatlone  par.  Mah. 3. 1502i:  IJTD  /""e-f   v.  is   ^xaei.  pra, 

prtydmS    darsanena    va/i.  —    Qans.  p rtndydmi,  yttj  presya  m.  (mittendus,    e   presay  [caus.  rad.  /i 

/>r/na/e  (v.gr. 470)  facere  ut  quis  laetetur,  exhilarare.  praef. />ra]   s.ya)  servus,  famulus,  minister.   In.  5.  20. 

Mah.  1.  64l4:    vandni  prtnayanli    na/i;    1.  50i7:  N.  17.  33.    21.  30. 

prtnayate    caksus    tasya   sa/i.  yLilrll  presydtd  f.   (a  praec.  S.  td)  servitudo.    N.  16.   1. 

c.  sam   i.  q.    simpl.    R.  Schl.  II.  48.  18:   ko    nv   anena  y  f.ilcJbJ  presya  vad  u   f.  (Karm.   e  presya   et    vadii 

...  samprtyetd  'mano  gnena   vdsena.  femlna)  famula,  serva.    Dr.  6.  9- 

3.  n^T  prt    1.   par.    atm.    prdy dmi,     prdye    i.   q.   prt  'Jl\f\  prdta   v.  vi   praef /?ra. 

cl.  9.  ^TTSr /"''''"  m.  n.  nasus  (anlmalls,  ut  equi,  aprl).  N.  19. 13. 

.'j.   Crt/""/    10.  par.    atm.    prdydydmi,  prdydyc    (pro-  A.  3.   19. 

pne  caus.  reg.  pro  anom. /^r/na^/ami,  v.  2,prt)  U\lr>  prdud  a   v.  va/i   praef.  pra. 

exhilarare.  \^t^  pialis  I.  par.  atm.  (b'a/isarie)  edere.     Cf.  baks. 

U\\r\   /""'''    f-    (r-  /""'    s-  '0    1)  gaudium,    voluptas.  g^/)/aA:.sa  ni.  nomen  arboris  (Wils.:  1)  the  waved  leaf 

In.  1.  37.  3.  10.  H.  2.  31.  Su.  4.  S.   2)  araor,  amlcltla.  fig  tree,  ficus  Infectoria.  2)  another  Iree,  Ilibiscus 

Hit.  17.  10.  11.  22.  19.     (Hib.//iVA  f.  „service,  atten-  populneoides.   3)  the  holy  fig,  Ficus  religiosa). 

dance".)  N.  12.  4. 

n"  pru    1.  atm.    (gatdu    K.    sarpani   V.)    ire.      Cf.  \A'^   plav    1.  atm.  (gatdu)    ire.      (QLptu,    unde  plav 

p/u.  adjecto  gunae  incremento.) 


^\r^m  P^alardsa  —  ^  pri. 


251 


yif^^iy  fircifardsa  m.  (e   pracc.    et   dJd   cibus)   jenla-  m^fTJJ  /""  d  c  _r  s  d  f.  (r.varJ  vrj  c.  d  praef. /yra  s.  d)  id. 

culum.    Dr.  4.   17.  Mig.  113. 

5}]^7g  /""(Jt/uj   adv.  insep.  palani,    manifesto.      Com-  y|rJ'-|Ui|  prdvrJi'  nj-a  (a  /irdvrJ  s.  inya)  ad  pluvio- 

ponitur  cum  radd.  aj  et  i  u  esse,  q.  v.,  ad  exprimen-  sum  anni  tcmpus  pcrtinens.    Ur.  10.  11. 

dum    apparere,    in    conspectum    venire,    oriri.  y|*-(  prdsa  m.  (r.  as  conjicere,  praef. /ra  s.  a)  jaculuni 

(Cambro-brit.  /fdus  „apparenl,  manifesl,  plain".)  uncinatum.    In.  1.  4. 

^^  prdnta  m.  (e  pra  et  dnla)  finis,  margo.  Ur. 4.  10.  y|til<4   prdsdda   m.  (r.sad   ire,   c.  d   praef. /»ra   s.  a) 

Ritu-S.  1.  25.  palatlum.   H.  1.  3 1.  N.  13.  /19.  21.  6.  22.  5. 

mu  prdpta   V.  d/;   praef.  />ro.  ^TT^  prdhna    m.    (Karm.    e  pra    et   ahna   dles    in    fine 
yil^  prdpti  f.  (r.  d/>  adipisci,  praef.  pra   s.  /j)   Impe-  compp.)  dies  antemeridianus. 


tratlo,  adeptio.   Br.  1.  17.  B'.  2.  13. 
yW  l>Tdyd  (t.  i  fraeLpra  s.  a)    1)  m.   multltudo,   ab- 
undantia.    Lass.  79.   15.    2)  In    fine    compp.  slmllis. 
Hit.96.12.  Lass.74.2. —  Inslr.  prdy/na  adv.  1)  ple- 
rumque,  vulgo.    Meg .  85.    2)  verislmlliter.    Hit.  10.  3. 


(y<y  prijd  (r.  prl  diligere,  s.  a)  amatus,  dllectus,  carus, 
gralus.  In.  5.  32.  H.  2.  3l.  B'.  0.  20.  7.  17.  N.  18.  16. 
Sa.  5.95. —  Subst.  m.  1)  amasius.  Meg'.  29.  Lass.25. 13. 
2)  maritus.  Am.  (Cambro-brit.  priawd  „a  maried  per- 
son,  a  spouse".) 


lJ^\l\]^^ALprdyaJds    adv.  (a   prdyd   s.  Jas)   plerumque,       yj^'^^  priy  anv  ada  (e  priy  d  In  acc.  et  vadd  diccns. 


vulgo.   Meg'.  10. 
y|<|^yjy-p(  prdyaJcitla  n.  (e  prdyas    et   cittd)  placu- 

lum.    R.  Schl.  I.  61.  S. 
^\iX^\prdyas  adv.  (ut  videtur,   acc.  perditi  subst.  a  r.  i' 

praef  pra   s.  as)  I.  q.  prdyaJds.    Sa.  5.  35.   Meg  .  72 

et  91. 
djiilH  prdrtana   n.    (v.art     praef. /jra    s.  ana)    actio 

appetendi,  concupiscendi.    In.  5.  t. 
CrW^TT  prdrtand  f.  (r.  art    praef. /*ra  s.  ana  in  feni.) 


V.  gr.  57os.  a)  gratum  dicens,  dulciloquus,  suaviloquus. 

In.  4.  11.  Su.  1.  5. 
VA <y ^ m    priyakdma    (Bah.    e   priyd    et   kdma    desi- 

derium,    amor)    grati    desideriura    habens,    benevolus. 

Br.  2.  2X 
KTSf^l  I  i  priyakdra   (e  priyd  et  kdra  faclens)  gratum 

faciens.    Su.  1.  5. 
lyillTfTrST    priydtit  i    (dilectos    hospltes    habens, 

Bah.  e  priyd  et  dtiti)  hospltalis.    Dr.  3.  S. 


1)  precatio,  rogatio,  petltlo.    Sak.58.  7.    2)  desiderlum,      TR^TTcH^  priydla  m.  nomen  arboris  (Wils.:  a  tree,  com- 


amor.    Sak.  41.  10. 
yiyH|i|  prdrt  aniya   (part.  fut.  pass.  a   T.art    praef. 

pra  s.  aniya)  desiderandus,  appetendus.    Su.  3.  11. 
Cn^RTfTT^   -?T   prdrtayitdr    -tr    (r.  art"    praef.  pra 

s.tdr  tr)  concupiscens,  appetens.    Illt.  29.  1. 
yi(;r|i|  prdleya    n.   (r.  //   c.  d   praef.  pra   s.  a)   pruina. 

Meg  .  40. 
y|c^'i;  prdvrt   v.  sq. 
yipjn  /)rat\r i  f.  (nom. -./,   a  r.  varJ   vrJ   pluere,    c.  & 

praef. //ra)  pluviosum  anni  tempus,   duos  complectens 

menses,  qul  fcre  JuIIo  et  Augusto  respondent.  II.  2.  1. 


monl^  Plyal,  Buchanalla  latifolia,  RoxburgVs  ca- 

talogue,  but  tlie  name  Is  applied  to  different  trees). 

1.   ^J /^r/ 9.par.atm.  (/ar/>a7ie  K. /r4H/4u  tarpaTie\ .) 

prtridmi.,   prine.    1)  exhllarare.    Mah.  3.  4007 : 

tan    me    prindti    hrday am\    B  ar.  2.  5S :    prindti 

yaK    sucaritdiH    pitaran    sa    pulraH.  —    pritd 

exhilaratus.   In.  4.  15.   Su.  1.  20.    2)  amare.    B'.  10.   1: 

yat  te   Zham  prty aindndy a  vakJydmi  hitakdm- 

yayd  (amato  ?).      (Send./r/'.-'ia-'n ';    golh.  frijd  amo, 

frijonds  amans,  amicus,  fria-thva  fem.  amor,  quasi  scr. 

priyatva,  quod  e  priyd  forniarl  pOisel;  faihu-frciks 

33 


356 


M^d"!'  prasrdvana  —  rjfy^-^prdlar. 


n^rjyi  prasrdvana   n.  (r.sru   praef. /ora   s.ana,  v. 

gr.  94"')  1)  profluvium,  effluvium.  N.  13.  7.   2)  Bumen, 

nisi  fortasse  rixiis.    In.  1.  25.  27. 
rjsj prahara  m.  (r.  har  hr  praef.  pra  s.  a)  i.q.  jdma 

i.  e.  vigilia,  tertia  noclis  pars.    Up.  33. 
rjsjUI  prahdrana   n.   (r.  har   hr   fraef.pra   pugnare, 

s.  ana)  telum.    A.  7.  22. 
y^dl  y   -f^prahartdr   -tr    m.  (r.har  hr  praef.  ^ra 

s.  tdr  tr)  pugnator.    Ur.  83.  13. 
Tjf^tjj  prahars a  m.  (r.hars   hrs   ^Tief.  pra  s.  a)  gau- 

dium.    A.  1.  6.  Su.  1.  29. 


y|c(-j|j  prdkdra   m.  (a   r.  kar  kr   nisi   Aror    [kf\   praef. 

pra  -^  d)  vallum.    Hit.  o2.  S. 
rjj^^  prakrta  m.  (a  prakrti  s.  a,  V.  gr.  580  et  582) 

homo  vilis.   Br.  2.  1.  B'.  18.  28. 
rjj^ff^  prdktana    (fem.  -?,    a  prdk   s.   tana)    prior. 

Ilit.  15.  1. 
y|X-Ul  prdiisana  n.  (t.  aiig  s.  ana)  area  domus,  aulea. 

Hit.  50.  2. 
yi6-*-Jl^  prdnniuka  (orientem  versus  vultum  ba- 

bens,  e  prdk  pro  prdc  et  muk a  os,  v.  eupb.  r. 58) 

qui  orientem  versus  est.    Su.  3.  23. 


yotHH  prahasana  n.  (r.  has  praef.  pra  s.  ana)  Irri-  yj^J  ^rac  (quod  coram,  ex  adverso  est,  e  pra  et 
sio,  ilUisio.  Hit.  28.  19.  aiic  ire,  v.  gr.  197)  orientalis. 

y=|j  prahdra  m.  (r.  har  hr  praef. /)ra  pugnare,  y|T^|  prdct  f.  (a  praec.  signo  fem. /")  orientalis  plaga. 
s.  a)    1)  pugnator.    Dr.  9.  5.    2)  ictus,  percussio,  vul- 


neratio.   Ur.  23.  13. 
ij^^Wiriprahdrin   m.    (a   r.  har    hr    praef.  pra   s.  in) 

i.  q.  praec.  sgf.  1.    Dr.  8.  9.  A.  7.  5. 
^TT^fT  prahita   \.  hi   praef.  pra. 
yc^trf  prahrsta    v.  hars    hrs    praef. /9 ra. 
ye{|('   prahldda  m.  (r.  hlad  fTiel.pra  s.  a)  1)  laetitia, 

gaudium.   2)  nom.  pr.  Asuri.    A.  8.  20. 
y  cjjii  »nJ    prahlddana    m.    (a    caus.    T.hlad    fiael.  pra 

s.  ana)  nom.  pr.  Asuri.    A.  8.  20. 
rjf^ prahtd  (e  />ra  et  At;a,  quod  corruptum  esse  vide- 

tur  e  hvara  a  r.  hvar  hvr  curvum  esse;  v.  Benfey 

II.  320)  inclinatus.    A.  2.  5.     (Pottius  I.  265   confert 

lat.  pravus.) 
^n  pfd   2.  par.    implere.    Rgv.  42.  9:   prdsy    udaram; 


Dr.  3.  7. 

yjjj  prdgrid  (a  pragnd  sapientia,  s.  o)  sapiens,  doctus. 
Dr.  4.  19.  N.  17.  42.  B'.  17.  l4. 

y I ^ I rf I  pr dngali  (Bah.  e  pra   et   angall  q.  v.)  impli- 

catas  manus  habens.    Su.  1.  19. 
rfpjj  prdnd  m.  (r.  an  spirare,  praef. />ra  s.  a,  mutato  n 

in  n,  V.  ann.  ad  gr.  94**)    1)  balitus,  spiritus.  B'.  4.  2S. 

2)  sensus  (videndi  cet.).  Man.  4.  l43.  3)  plur.,  et  sing. 

in  initio  comp.  vita.   Br.  2.  4.  N.  18.  9.  13.  63.    (Cf. 

gr.  (pSry,    V.  prdnapati;    fortasse    0T-(p2Ul'JSU.at,    C? 

=  scr.  ut,  V.  Benfey  I.    120;    cambro-brit. y?on  „tbe 

breath  or  respiration,  a  puff  of  breatb  expelled;  a  sigh", 

ejecto  r.) 
ymiMld  pranapati  m.  (vitae  dominus,  e  prdnd  et 

pdti)  cor.   Dr.  6.  4. 


6^.1:  paprd(-=z  paprdu).   C(.3.  par  pr,  par  (pf),      y  jij  j  *T71  /'  rdnab  r  t   (e  prdnd  et   6  r/   ferens,   gerens) 


C.  d  id.    Rgv.  52.  13:  dprdK;    81.  5:  dpaprdu, 
rjjjZj /jrariju    (Bah.    e   /)ra    et    ariju)    altus,    magnus. 

Rag  .  15.  19.  Sak.  38.  9. 
y|cj)  prdk    adv.    (pro   prdc,    v.    eupb.   r.   59)    prius- 

quam,  ante  (de  tempore).   B  .  5.  23  cum   ablat.   2)  ad 

orientem. 


vivus.   Hit.  28.  10. 
rjjjujiq  /yraniH  (a  prdnd   s.  i'n)   qui  vitam  habet,  ani- 

mans.    B'.  15.  l4. 
UM-y  prdtdr  adv.  (ut  mihi  videtur,  a  praep. /^ra  pro- 

ducto  a  s.  /ar,  ut  latinum  subter  a  jui,  inter  ab  in  etc, 

V.  gr.  comp.293)  mane.    (Cf.  gr.  "Cii;  germ.  vei.frd, 

fruo;  nostTam  friihe.) 


^^^^^pravayas  —  rj^^  prasrava. 


ycjiji^i  />rai'<j/aj  m.  (Bah.  e  pra  et  vdjras  aetas)  se- 

nex.   Rag'.  8.  18. 
g^T  pravara   adj.    (Kann.    e   pra    et   vara    eximius) 

pracclarus,  praecipuus,  eximius,  optimus,  excellentissi- 

mus.   In.  5.  20.  Dr.  2.  13.  3.  1.  A.  5.  C3. 
y^^lA    pravdda   m.    (r.  vad   praef.  pra   s.  a)    dictum, 

proverLium.   Hit.  11.  6. 
MQjyg'  pravds a   m.    (r.  t'aj    praef.  y»ra   s.  a)    habitatio 

extra  patriam,  peregrinatio,  exsilium.    Rag .  16.  -4. 
UdlQ  pravdhd  m.  (r.  raft  praef./ra  s.  a)  fluxio,  flusus, 

flumen.    Ur.  39.  17. 
^T^Fn  pravina  (Bah.  e  pra   et    vind)    scitus,    peritus, 

prudens;  v.  sq. 
gojjTTJf^JJ />raf;'na/a  f.  (a  praec.  s.  id)  habilitas,  peritia, 

prudentia.    Hit.  7.  17. 
yojn  prdvlra  m.  (Karm.  e  pra  et  r/ra  heros)   1)  ex- 

imius  heros.   2)  princeps,  domlnus.   Dr.  5.  22. 
nQl-=)  pravrtta    v.  vart   vrt    praef.  pra. 
HdJTt  pravrtti  f.  (r.  iar<   ir/   ire,    praef /?ra  s. /i) 

1)  actio  prodeundi,   procedendi,   progrediendi,    oppos. 

voci     nivrtti.     B'.  16.   7.     2)  origo.    B\  18.  46. 

3)  actio.  B\14.  12.  Sa.6.  IS.    4)  nuntius,  Nachricht. 

Ur.  61.  i.   65.  l4. 
yH^  pravrdd  a   v.  vard   vrd    praef. //ra. 
5J^^ /*rar t'ja    m.    (r.  vis    praef.  pra    s.  a)   introitus. 

Hit.  90.  17. 
tj^^^r:!^  pr av e s aha  m.  (a  caus.  T.vis  praef. /?r<i  s.  oAa) 

qui  personas  intrantes  annuntiat  histrio.   Ur.  15.  15. 
yj<,ll|13^l  prasdkikd    f.    (e  pra    et   sdkikd    a    sdkd 

ramus,  s.  /Ara)  ramulus.   N.  20.  11. 
yy ll*Hdljt     "fT    prasdsitdr    -tr    m.    (r.   iaj    praef. 

pra    s.   /dr    /,r     inserto    i')     dominator,    moderator. 

N.  12.  51. 
q^fy /> r a  j /j  a  m.  (r./>rac  /;.rt  s.  na)  interrogatio,  quae- 

stio.  Hit.  74.  22.  123.  l4.    (Cf.  send./raina.) 
^f^;^  prasraya   m.   (r.  j'ri   ire,   praef. />ra   s.  a)    mo- 

destia.    In.  2.  21.  Sa.  3.  19. 


y W    pras    1.  atm.    (^vistdr^,    prasavJ    K.    prasavc 
tatdu  V.)   extendere,   expandere;  procreare.     (Cf. 
/<ra/.) 
y*-)  A-  prasaiigd  m.  (r.  ja/i^  adhaerere,  praef.  pra  s.  a) 

amor,    studium,    appetitus,    desiderium.     Hit.  27.    1  i. 

.4ak.  18.  9.   Ur.  36.  2  infr. 
y*^pj  prasanna   v.  jad   praef  />ra. 
q^jVfTL/"' " •'« *  "'"  adv.  vi,  violenler.  Su. 2. 13.  A.3. 3i. 

B'.  2.  60.  11.  4l. 
y«-)j  prasara   m.    (r.  Jar   j.r    praef. /^ra    s.  a)    aditus. 

I.Iit.  37.   17. 
y*Hc^  prasavd  m.  (t.su  vel  J«  praef./>ra  s.a)  1)  par- 

tus,    partura,    puerperium.     Hit.  72.  7  bis.    2)  proles, 

progenies,  suholes.   Rag'.  1.  22.  10.  85.  Br.  3.  15. 
y*dl«'  prasdda  ia.(T.sad  ire,  praef.pra  s.  a)  1)  favor, 

gratia,  benevolentia  c.  loc.  Sa.  5.  21.  49.   2)  serenitas 

(animi).   B.\  2.  64.  65.  Ur.  84.  IS. 
y ^  1 A  r^i    p ras ddana    n.    (a    pras ddaj    caus.     r.  sad 

praef />ra)  actio  conciliaadi  (sibi  aliquem).   In.  2.  31. 
ytHiyrT  prasdd  ana   D.    (r.  sdd     praef.  pra    s.  ana) 

vestis  splendida,  pretiosa.   Ur.  17.  11. 
^Wlll  prasiddi  f.  (r.  sid    praef.  pra  s.  /(')  laus,    glo- 

ria,  celebritas,  fama.   Hit.  83.  8. 
y«r)|(1  prasrti  f.  (r.  jar  sr  praef /Ta  s.  ti)  1)  partus, 

partura.   Ur.  83.  21.   2)  progenies.   Br.  1.  31.  2.  31. 
y«:rilc4  prastdvd  m.    (r.stu   praef /"-a   s.  a)   occasio, 

opportunltas,  tempus  idoneum.   Hit.  52.  I6.  17.   54.  S. 
y<trilC|HI  prastdvand  f.  (r.stu  praef />ra   s.ana  in 

fem.)  prologus  fabulae  scenicae.   Ur.  1.  1. 
yt:^  prasta  m.  (Karm.  e  pra  et   st'a  stans)  planities 

In  vertice  montis.    Su.  4.  6. 
y^yiH  prast  dna   n.   (t.  s  t  d   praef.  pra   s.  ana)   pro- 

fectio,  Iter,  abltus,  discessus.    Meg .  42.   Ur.  29.  9. 
y^yjllc-l^  prast  dnika  (a  praec.  s.  ika  omiss.1  Vrddi) 

Id.    Su.  2.  2. 
y^j^C^   prasrava   m.   (r.  sru   praef.  pra  s.  a)   flumen, 

cursus.   Ur.  87.  10. 


254  Tji^  pramadd  —  yollT  pravand. 

posteniin,   inde  ab  infanlia,  laiaJiprab'rti  abhinc  in  ^U^  pramrJta   v.  marg   mrg   praef.  pra. 

posterum,  inde  ab  hoc  (tempore).   N.  2.  1:  yataK-  tj^j^  pramoksa  m.  (r.  moks  praef. />ra  s.  n)  libera- 

prabrti  ex    quo   (tempore).    Sa.  4.  27:    ganmapra-  tio.    Br.  2.  26. 

brti  Inde   a   natalibus.    Rara.  adyaprab\ti  inde   ab  qxTR"  A' '■«'"" <^«   m.    (r.  mi/d   praef.  pra  s.  a)    laetilia, 

hodierno  die.  Sa.2.  23.     In  fine  corapositorum  Dvandv.  gaudium.    llit.  133.  13. 

declinatlonem  plur.  assumit;   e.  C.  visv&vasuprab^r-  y^H^  pramoha  m.  (r.  muh  stupescere,  praef /^ra  s.  a) 

ta/6   gand^arvdli   Visvavasus   et  posteri    (ceterl)  slupor.    Dr.  6.  20. 

Gandarvi.    In.  2.  IS.  yilc^  prayatna  m.  (r.  /a/  niti,  praef.  pra  s.  na)  con- 

r;^^^  pramada   f.    (r.  /narf   praef.  pra   s.  a   in   fera.)  tentio,  nisus,  studium.    Su.  3.  15.  Sa.  2.  22.  B.  6.  45. 

femina.    Su.  3.  11.  yillUI  prayd'na  n.   (r./d  praef. /ara   s.  ana   mutato  n 

C^M^IgIH  pramaddvana  n.  (e  praec.  et  lana  sjlva)  in  n,  v.  gr.  94*'.  annot.)   1)  itio,  iter,  gressus.    Hit. 

nemus  voluptariura  regium.    N.  1.  25.  125.  1(5.    2)  obitus,  mors.   B'.  7.  30.    3)  tergum    equi. 

nunJi  pramana   n.   (r.  md   metiri,   praef. /-«ra   s.  ana,  N.  19.  17. 

v.  gr.  94*' annot.)   1)  mensura,  modus.    Rag'.  18.  37. 4l.  yi||flll^it    "(T  prayoktdr   -tr    m.    (r.yug    praef. />ra 

2)  dijudicatio,  arbitrium,  auctoritas.   B'.  3.  21.  16.  24.  s.  tdr  tr)  actor,  histrio.   Rag'.  19.  36. 

Sa.  2.  2S.   N.  4.  31.   18.  13.   19.  32.  33.  —  Plur.  masc.  ^^^\  prayoga  m.  (v.  yug  praef.  pra  s.  a)  actio  fabu- 

id.   Dr.  9.  17.     (Cf.  pers.  \tl.  fra-mdnd  lex,  pers.  rec.  lam  agendi.   Ur.  28.  S.  35.  4.     Cf.  praec. 

fermdn  jussum,  V.  gr.  comp.  1008.  not.  ***.)  'A^\z\  prayoga  m.   (r.  yug  praef.  pra   s.  a)    1)  actio; 

W^^  pramdia  m.(T.mai  pratf.pra  s.  a)  actio  com-  actio  scenica.  Rag. 19.36;  \.  prayoktdr  -tr.  2)  usu.s, 

movendi,    agitandi,    perturbandi,    vexandi,    praecipue  usurpatio.    Hit. 93.  1 ;  adv. /jrajo^a/aj.    3)  actio  tela 

feminae   raptus;   ita  Mabab'arati    quoddam  episo-  mittendi.   A.  5.  6. 

dium   inscrlbltur   drdupadtpramdia  Draupadiae  y6||;|r^    prayogana    n.    (t.  yug    praef.  pra    s.  ana) 

raptus.    Dr.  5.  13.  1)  negotium.    N.  24.  21.    2)  usus,  utilitas,  commodum; 

'Ai\\\ii*iPramdim   (a  r.  mai  praef.  pra  s.  in)   qui  c.  instr.  rel.   Hit.  93.  5.  Lass.  23.  3.   33.  16.   3)  causa. 

agitat,  coramovet,  tremefacit.    B'.  2.  60   (scbol.  pra-  Ur.  92.  10. 

mdifni   pramaianaJildni    ks6b'akdni).     6.    34.  rf^T^ />rard/ia  m.  (r.  ruft  praef. /ra  s.  a)  germen,  sur- 

Dr.  7.  13.  cuius.   Ur.  91.  3.  23. 

T^^  pramada  m.  (t.  mad  mente  captum  esse,  praef.  y^i|  pralaya^  m.  (r. // solvere,  praef /;ra   s.  a)  disso- 

pra  s.  a)  negligentla,  incuria,  error.    Sa.  4.  2S  (comp.  lutio,  exslinctlo,  mors.   B'.  14.  15.   M.  27. 

c.  a  neg.).   B\  11.  4l.   14.  17.  ^^{\^ praldpd  m.  (r.lap  loqui,  praef. /?ra  s.  a)  querela, 

'J^V\\\kT\pramddln  (a  praec.  s.  tn)  negligens,  Incurlosus.  querlmonla,  laraentum.   N.  13.  43. 

Ilit.  77.  IS.  l^HIH^T  pralob  ana  n.  (a  caus.  T.lub    cupere,  praef. 

jjf^T^pramulia  (e  pra  et  mulia  os,  vultus)  praeclpuus,  pra  s.  ana)  actio  pelliciendi.    Su.  3.  20. 

eximius,  optimus.  N.26.33.  In  fine  comp.  Bah.  In. 2.  l4.  rf^firj />rat)ona  (e /»ra   et  t;ana   incertae  originis,  nisi 

1.00.  pramuke  in  conspectu,  coram.    B\  2.  6.  pravand  e  prapanna   incllnatus,  mutato />  in  v 

qyp^^TO^ />ram  uA:'a/aj  adv.  (a   praec.   s.tas')   in   con-  sicut  in />ir  a/n/ pro />//>dm /)  l)declivis.  2)  propensus, 

speclu,  coram.  deditus,  addictus.  P.  9.  (Fortasse  Xzi.pronus  e  provonus.) 


!3<\f^U|  pradaJcsina  —  rjvr]^  prabr'li.  253 

y<i  iTTltTl  pradaksina  (e  pra  et  ddksina  dexter)  1)  adj.  TJ^'^  prabala  (Bali.  t  pra   et  bala   vis,  robur)  pr.ie- 

dextrorsus  (praeserllm   de  salutatione).    Su.  3.  22.  21.  cipuam  vini  habens,  praevalidus.   H.  4.  46. 

2)$uLst.n.  honorifica  salutatio,  quae  praestatur  circum-  yr^|^f  prabdla  m.  n.  germen,  surculus.   B'.1.5.2  in  fine 

grediendo  aiiquem,  ita  ut  dexterum  lalus  ei  adverlatur.  comp.  Bah. 

A.  1.  7.  CfSnj  prdbudda   v.  bud'   praef.  pra. 

^^-^^^^  --^  praddldr  -Ir    m.  (r.  dd  praef.  pra  s.  idr  r^fi^^  prab  avd   m.  (t.  bil   esse,    fieri,   praef.^ro   s.  a) 

l  r)  dator  (praccipue  filiae  in  matrimonium).    Sa.  1.  32,  1)  origo.   B  .  7.  G.  18.  4l.   2)  stirps,  famiiia.    Dr.  '2.  5. 

in  comp.  c.  a  privativo.  CTHc<'fL /"""*  avani   v.  4«   praef. /^ra. 

yA  |»-J  pradd  na  n.  (t.  dd  praef.  pra  s.  ana)  actio  dandi.  ^Vfjc(f-U|  prabaviJnu   (r.  b  ti  praef. />ra   s.  snu)   ex- 

Su.  4.  13;   praesertim  filiam   in   matrimonium,  connu-  imius,  praeclarus,  excelsus,  augustus.   B  .  13.  l6. 

Lium.    Sa.  1.  29.  2.  30.  32.  3.  1.  qVTf  praba   f.  (r.  b  d  praef /^ra)  splendor.   In.  1.  33. 

y|(i  iU  /""adjV  f.  (e  pra  et  rf/j  plaga  coeli)  plaga  inter-  ^*TTrT  prabdta  y.  b  d  praef.  pra. 

media.    M.  43.  rjjy^]^  p r a b  d  v a   m.  (r.  i  «   praef. /ra   s.  a,   nisi  Karm. 

^A^q  pradlpa   m.   (r.  dlp    praef. /ra    s.  a)    lampas.  e  pra    et    bdva    existenlia)    potestas,    praepotentia. 

Ilit.  36.   1.  N.  3.  21.   13.  42.  A.  4.  41.  8.  2l.     In  fine  comp.  Bah. 

yi4S,|  pradcsa  m.  (e  pra  et  desd)  locus,   regio.   Ur.  In.  1.  4.  B.  11.  43.  —  Adj.  praepollens,   praevalidus, 

22.  9  infr.  excelsus.    A.  1.  3. 

yei  liilHI  pradesini  f.  (r.  dis  praef. /To   s.  in  in  fem.)  qvfTcJrl  /"■ " * '^ "" " '  (^  prabd    s.  vant   vat)   lucidiis, 

digitus  index.    Mah.  3.  10452.  splendidus.    In.  1.  34. 

Cf^iiy  prad6sam.(epra  et  dosa)  vespera.  Ur.  5l.3infr.  rjvfTJCJff  prabdsita   y.bds   praef. /ra. 

^fv^fJrT /*  r  o  rf  d /i  a  n.  (t.  d  d   s.ana)   praecipuura,   prae-  rff  Vf^ /""  o  i  i'n  «  a   v.  bid  praef. //ra. 

stans,  primarium,  summum,  supremum.    Sa.  5.  24.     In  rjfVI T^^^ii,  prab  innakarata   adj.    (Bah.    e   praec.   et 

initio  comp.  primus,  summus.    Hit.  49.   IS.   112.   19:  kdrata  elephanti  gena)  fissas  genas  hahens;  di- 

prad dnamantrin.  —     aprad  dna    adj.     inferior.  citur   de   elephantis,    quibus    ardoris   cotiundi  tempore 

Hit.  51.  22.  succus  mada  dictus  ex  temporibus  effluit.    Su.  2.  20. 

jjq^  prapanca  m.  (r.  panc  praef.  pra  s.  a)   1)  lati-  ^X\  prab  u  m.  (a  r.  b  ti  praef  pra  et  correpto  li,  v.  not. 

tudo,    anfractus,     ambages,     prolixitas.     Hit.  130.   5.  ad    gr.  49)    dominus,    excelsus,    augustus.     H.  1.   25. 

2)  actio  decipiendi,  fallendi.   Hit.  125.  17.  Su.  1.  19.   2.  6.   B'.  5.  l4.  —    Cum   infin.  „qui   par, 

yc.f(4  prdpada  m.  (Karm.  e  pra  et  padd  pes)   pedis  idoneus  est  alicui  rei  efficiendae".  Rag'.2.62.   (For- 

cacumen.   Dr.  5.  7.  tasse  goth. /rou/o  dominus   e  frabuja;  germ.  vet. /ro 

Cm^  prapanna   v.  pad   c.  pra.  dominus, /roiva  domina;   nostrum  Frau.) 

S-IMlrl  /"'''^"'''  m.  (r./)o<  praef./i  ra  s.  a)  ripa.  Rag.2. 26.  g^q^ /irai^^u/ta   n.   (a   praec.   s.tva)   imperium.   Rag  . 

yi'-Idl*-I^  /""opitdmaha   m.    (Karm.   e  pra   et  pitd-  18.    6. 

mahd  avus  paternus)  proavus.   B'.  11.  39.  5THTTT  P^f^^Tti  adv.  (acc.  neut.  rou  prab^rti  f.  a   rad. 

■^^l^^p^  prabanda  m.  (r.band   fiaef.pra  s.  a)  1)  per-  b'ar  br  praef. //ro  s.ti)  in  posterum,   c.  antecedente 

severatio,  continuatio.   Hit.  21.  13.  Rag'.  6.  23.   2)  fa-  ablat.  vel  forma  in  tas  vel  compositi  raembro  ablativi 

bula.   Ur.  1.  9.  vice   fungente;   e.  c.  bdlydt  prab^rti  ab   infaatia  in 


fA}\\<i(prat6dd  —  rj^  prada. 


^fTt^  pratddd  m.  (r.  tud  praef. />ro  s.  a)  baculus  acu- 

lealus  (Wils.  „a  goad").  A.  8.  15;  v.  iud. 
CT^  pratta   V.  dd    praef.  pra. 
UrUj^  pratjaksd  (Bah.  e  prati  et  aksa  oculus)  visi- 

bills.    N.  5.  36.   20.  13. 
T^^j^^^^^npratjaksdm  praep.  (Avy.,  V.  gr.  607,  e  prdti 
et  aksa)  corain,  in  conspectu,  ante  oculos.    Cum  gen. 
N.  20.  1.1. 
XJf^^T^  pratjagra  (e  prdti  et  dgra)  reccns  (de  flori- 

bus).   Meg'.  ed.  Wils.  4. 
y r<M^  pT°-tydiic   (in    casib.   debil. /^ra//ac-',   noni.  ra. 
pratydiiy   {.pratici,    n.  pratjdk;   a   T.  anc   praef. 
prdti.,  V.  gr.  179)  occidentalis. 
yf6|HI"=il  praty anika    m.    (Karm.  e   prdti   et   dnlka 

exercitus)  adversus  exercitus.   B  .  11.  32. 
^rSfSf  p^^^-ty-y"'    m.    (r.  j    praef.  prdti    s.  a)    fiducia. 

Hit.  122.  21. 

T\^'^pratyart  a  (Bah.  e  prdti  el  drt  a)  utilis.  A.4. 6l. 

CIriMcl<yo)  prat yavayava  (Bah.  6  prdti  et  avayava 

membrum)  quodvis  membrum  spectans;  integer,  plenus. 

Ur.  17. 

y (-i| d 1 6|   pratyavdy a   m.    (r.  j    praef  prdti  -\-  ava) 

detrimentum.   B  .  2.  4o. 
iJ^^fj^^iXpratyahdm.  adv.  (Avy.  e  prdti  et  dha)  quo- 

tidie.   Hlt.  20.  12. 
ycyUld  P^t^tydgata   v.  g-am   c.  a  praef.  prdti. 
yr6l|<i  y    pratyddes  a    m.     (r.  c^j'^'     praef.  prdti    s.   o) 

actio  rejiciendi,  repellendi.   Ur.  3.  3  infr. 
yr^Mliili  pratydsd  f.  (e  prdti  et  d'sd)  fiducia.  Ur.40.  7. 
y f-,i| -p^j  pratyut t ara    n.  (e  prdti   et   uttara)  respon- 

sura.    Hit.  92.  21. 
yri^'-Jc^U  pf^atyupakdra  m.  (r.kar  kr   c.  upa   praef. 

prdli,  s.  a)  officium  mutuum.    B'.  17.  21. 
y^iiq  pratyusa  m.  (e  prdti  et  usd)  tempus  matutinura. 
T^ (-6) fj^t:\pralyusas  n.  (e  prdti  et  usds)  id. 
yrtltl  pratyusa   m.    (e  prdti   et   iiia   i.  q.   uia')   id. 
Meg .  31. 


y(-(|J[q^//ra//uiaj^    n.    (e  prdti   et   uiax   i.  q.   usd., 

usa,  usds)  id.  Lass.  57.  9. 
jf^g^ /*ra//«7ia   m.   (ut   mlhi   vldetur,   a   r.  vah   cor- 

repto  va   in    (i,    praef.  prdti   s.  a)    obstaculum.     Ilit. 

89.  20. 

'J(C^d(^t^praty ckd m    adv.  (Avy.  e  prdli  et  cka)  sin- 
gulatim.   Rag'.  7.  31.  12.  3. 

1.  Q"2!r  ^'■"''  1.  atm.   1)  extendi,  expandi.    Rgv.-V.   (v. 

Westerg.):  arndnsi  papratdnd  aquae  exten- 
sae;  trop.  dlvulgari.  R.  Schl.  \\.  61.  2:  trisu  lokisu 
prat  itan  ti  yasali;  Man.  11.  'iS:  yaso  isya  pra- 
tati.  2)  laudari,  celebrari.  B'.15.  IS:  ato  zsmi  loki 
vedeca  pratitaH  purus ottamaK;  R.  Schl,  I.  8.  .9: 
lokesu  pratitan  tapas  tasya  b  avisyat  i;  Kag. 
15.  101:  taddkyayd  tlrtam  pdvanam  buvi  pa- 
prat  e.  —  prat  itd  celeber.  Dr.  3.  4.  —  Caus.  pra- 
tdydmi^  praet.  mltf.  dpaprat  am.  1)  extendere. 
Rgv.  103.  2:  d  drayal  prtivim  paprat  acca\ 
Mah.  1.  479-i;  esa  yasas  te  prat  ayisyati.  2)  di- 
vulgare,  celebrare.  R.  Schl.  I.  4.  j:  k6  nv  ital 
loke  ismin  prat  ayet  (kdvyam).  (V.  pral  prt\ 
prld.) 
c.  vi  extendi,  expandi;  in  dial.  ved.  c.  ablat.  Majorem, 
ampliorem,  latlorem  e&ie.  Rgv.  55.  1:  divascid  asya 
varimd  vipaprat  e  „coelo  quoque  illius  amplitudo 
major  est".  Divulgari.  Mah.  2.  2667:  drstadyumno 
drdnamrtyur  iti  viprat  it an  vacali.  —  Caus. 
1)  expandere.  Rgv.  62.  5.  2)  celebrare.  Mah.  3.  10277. 

2.  JpJ  CfSJ'  prat   prt'  10.  par.  {praksepe)  jacere,  pro- 

jicere,  extendere.     (V.  i.prat.) 
yyi-1  pratamd  (ut  mihi  videtur,  a  pra  suff.  tama  = 

superl.  suff.  tama\  mufata  tenul  in  asp.)  primus,  prior. 

Meg .  2.    17.  —    prat  amdm    adv.    primum,     prius. 

N.  13.  23.  22.  17.  Ur.  18.  l6. 
y  (timrj^/Ta/  imdn  m.  (iprtu,    quod   e  pratu,    suff. 

iman)  latltudo,  amplitudo,  magnitudo.   Rag.  18.  4s. 
rj^  prada  (r,  dd  praef.  pra  s.  a)  dans.   B  .  2.  43. 


^f^^qtSJi^pralipadam  —  yrTivl^  pratihdra. 


251 


fjjf^grn  />ra///>ac?dm   adv.  (Avy.  e  prdti  et  padd) 

quovis  gradu. 
yiriyim  P^^fiipuria  m.  (e  prd/i  et  pdna  quod  poni- 

tur   in   ludo)     1)  ludus    conlrarius,   mutuus.    N.  26.  7. 

2)  quod  contra  ponitur  in  ludo.    N.  9.  2. 
y lrl^l<j(H    pratipddana    n.     (a    pratipdday    [caus. 

T.pad  praef. //ra//]  s.ana)  i.q. pratig  dta.  A.  10.  74. 
yids<»~y  pratiband  a  n.  (r.  hand  ligare,  praef. /?ra'// 

s.  ana)  impedimentum.   N.  23.  4. 
yidslcfl  pratibala  (Bah.  t  prdti   et  bala   vis)  capax, 

potens,  par.   H.  3.  S. 
i^lrils^^sj    pratibimba    vel    -vimba    n.    (e  prdti  et 

bimba  vel  vimba  imago)  imago  quae  ex  aqua  reper- 

cutitur.  Hit.  68.  9.   83.  10. 

y IrlH^   pratibaya    (Bah.    e    prdti    et    bayd    timor) 

timendus,  terribiiis.    Su.  2.  25. 
yidHiyi^^hl^  pratib  aydkara  (Bah.  e  praec.  et  dJtdra 

forma)  terribilem  formam  habens.    Su.  2.  25. 
y  IdHT  P''°l'l>  "   f-  (a  r.  i  (i  praef. /)ra'//)    1)  splendor. 

2)  intellectus.    3)  animus,  fortitudo,  audacia. 
rjJpfVJPT /"■a//i  dna  n.  (r.  i  d   praef/?rd//  s.  ana)  ut 

videtur,  i.  q.  praec;   v.  sq. 
JfJffVllrslQjfl  />ro//6  dnavant    (a    praec.   s.  vant    vat) 

videtur   significare:    1)  splendidus.    2)  intellectu    prae- 

ditus,  intelligens,  prudens,  sapieus.   .3)  animosus,  fortis, 

audax.    In.  4.  S  (v.  annot.). 
^JfJV||c)rL/"'a//6  dvant    (a    pratibd    s.  vant    vat) 

intellectu  praeditus,  intelllgens,  sapiens,  prudens.  Up.  30. 
yifjm  pratimd  f.  (r.  md  metiri,  praef.  prdti)  simili- 

tudo. 
nfrT^tJT^  -  v|  pratiy6ddd'r  -dd'r'  ni.  (r.  yud    pug- 

nare,  praef. /jrd//  s.tdr  t  f)  qui  repugnat,  defensor. 

Su.  4.  3. 
gifnX^TL /"""'"■ "''""''"  adv.  (Avy.  e  prdti  et   rdtra 

pro  rdtri)  quavis  nocte;  y.  pratinisdm. 
W\^^Tj^^prativacas    n.    (Karm.    e   prdti    et    vdcas 

sermo)  responsio,  responsum. 


rfJ^^^fSfJJ  prativdkya   n.   (Karm.   C  prdti  ct   vdkya 

sermo)  id.    N.  22.  4. 
yir1i(IS'V    pratisabda    m.    (Karm.    e   prdli   et   sdbda 

sonitus)  sonltus,  clamor  rcpercussus.    A.  6.  13. 
CTTri*H'^  pratisraya  m.  (r.sri  ire,   frad.  prdti  s.  a) 

domus,    habitalio,    sedes.     N.  24.  6.     In    Cne    comp. 

N.  13.  56. 

^lriQ^^TR  pralised  ana    (r.sid     frsef.  prdti   s.  ana) 

arcens.   A.  3.  5l. 
Tjif^T^  pratis/  d   f.  (a  T.std  stare,  esse,  praef. /ird//, 

V.  gr.  80)   1)  Labitatio,  sedes,  domus.    B'.  14.  27.  2.  70. 

In    fine   comp.  Bah.    B'.  6.  3S    (schol.  apratista   ex- 

plicat   per   nirdsraya).    2)  gloria.    N.  12.  66  in   fine 

comp.  Bah. 
y lriv.^ri  ^''otihasta   m.  (e  prdti   et   hdsta    manus) 

vicarius;   v.  sq. 
yid^^ri^  pratihas taka  m.  (a  praec.  s.  ka)   id.    Hlt. 

50.   12. 
!7rTT^TT7 /''^"''^'''''^  m.  (r.  kar  kr  facere,   praef. /)rd// 

producto  /  [v.  ann.  ad  gr.  111],  s.  o)  actio  resistendi, 

repugnandi,  defendendi.   Hit.  13.  19.  39.10.  —  B\l.  46 

in  fine  comp.  Bah. 
SrTTWiTST  /""«'''^djd   (r.  kds   lucere,    apparere,   praef. 

prdti  producto  /  [v.  annot.  ad  gr.  111],  s.  o)  similis. 

II.  4.   11. 
rf^\Y^[i\pratiksin  (r.  iks  videre,   fTae(.  prdti  s.in) 

exspectans.   N.  17.  2S. 
ydl''^!  pratici  f.  (a  pratydnc   q.  v.   signo  fem.  /,   v. 

gr.  179)  occidentalis  regio,  orienti  opposita.  Dr.  3.  7. 
yf^|f-|  pratita  v.  /  praef.  prdti. 
JTrTT^  pratipa  (ut  vidctur,  e  prdti  et  dpa  aqua,   ab- 

jecto    d,   V.   dvtpd.,   samipa)    adversus,    contrarius; 

repugnans.    Ur.  18.  12.   Ilit.  77.  IS.     (Cf    russ.  proliv 

contra,  protivniii   contrarius.     Vid.  samlpa  et  cf.  gr. 

comp.  992  not.  *".) 
ydl^W  /"'<'''?"''"'*   "!•   (•"•  ^'"'  ^T   praef.  prdti   pro- 

ducto  /,  s.  a)  janitor.   Hit.  89.  2.  Lass.  28.  10. 
32* 


350 


mm  pranaja  —  rff^^  pratipdd. 


HWm  pranaya  m.  (a  r.  n!  praef. /^ra   s.  a,    v.  gr.  94"') 

affeclio,  benevolentia,   amor.    Sa.  5.  'll.   Dr.  9.  17   in 

€ne  comp.  Bah. 
ri  11 1 |7j r\i>ra n ay t n  (a  praec.  s.  in)  1)  adj.  appetens,  de- 

siderans.     Meg.  3.    10.    Ur.  46.   4  infr.     2)  subst.  m. 

amator,  amasius,  amatus.    Meg  .  40.  64.  95. 
niJlol  pranava  m.   (a   r.  nu   laudare,    praef.  pra    s.  a, 

V.  gr.  94*')  syliaba  mystica  6m  q.  v.    B  .  7.  8. 
^U|(y  pranas t a    v.  nas. 
mJTTST  pranasa  m.  (r.  nas  praef. /ra  s.  a,  v.  gr.  94  ') 

occasus,  interltus,  ruina.    Br.  1.  23. 
nrmMTjq'  pranid  cina  n.  (r.dd  praef /»ra  +  raj'  s.ana) 

meditatio.   Ur.  54.  9  infr. 
rj-fffjy^  pranidi  m.  (r.  da  praef.  pra  •+■  ni  s.  i)  explo- 

rator,  emissarius.   Hit.  88.  S. 
rffxffqij^l   pranipdia    m.    (r.  pat   c.  nj    praef. />ro,    v. 

gr.  94*')  actio  procunibend!.    B'.  4.  3h. 
T^Xir^  pranunna    v.  ni/rf   praef. /?ra. 
'  ^HM  pratclnd  m.   (r.  tan  praef. />ra  s.  a)   planta   re- 

pens.    Rag'.  2.  S. 
rjf^j^ /7 r a < ay5 a   m.    (r.  tap    praef.  />ra   s.  a)    1)  calor, 

aestus,  ardor.  Med.    2)  majestas.  3)  nom.  pr.  Dr.  2.  11. 
^cINoItL  pratdpavant    adj.    (a   praec.    s.  vant   vat) 

majestate  praeditus,  augustus,  excelsus.    M.  1.  Sa.5.  40. 
^^  prdti  (ut  videtur,  a  pra  s.  ti)  praep.  insep.  et  separ. 

(v.  gr.  111)  contra,  e  regione,  erga,  versus,  retro,  ad; 

c.  acc.  In.  5. 5.  H.  3. 6.  Dr.  8. 30.  —  circa,  quod  attinet  ad. 

N.  19.  32.  (Gr.  TTPCiTl,  TTOTJ,  TTOO?  6  TTDOT,  gr.  COmp. 
152;  hib.  frith, /riotb,  e.  c.  la  frithbeart  „[  object,  op- 
^osf-'^  frithbhuille  „a  back  stroke",  frilhshearc  „a  return 
of  love,  mutual  regard",  friothchuirlm  „1  oppose,  ob- 
stTUCl",  friothbharamhuii  „a  paradoxe";  hohem.  proti; 
sloven.  proti;  lelt.  pretti;  lit.preJ;  ht.  prae  =  prai  e 
scr.  prdti;  e  pot  =  TTOTi  per  assimil.  orta  esse  viden- 
tur  por,  pol,  pos  in  formis  ut  por-rigo,  pol-liceor, 
pol-luo,  pos-sideo,  V.  gr.  comp.  1008  et  cf  Pott,  I.  92. 
Ag.  Benary  185.) 


rjf^^^l  pratikilla  (Bab.  e  prdti  et  kdla  n.  ripa,  lit- 

tus)  adversus,  iniquus.  Sak.  6.  l6.  Ur.  14.  ''(. 
^f^^fiY^  pratikrta  v.  kar  kr  prsie(.  prdti. 
^frT^frT  pratikrli   f.    (r.  kar   kr    praef.  prdti   s.  ti) 

imago,  effigies  (portrait).    Ur.  23.  3  infr. 
Tji^f^^\  pratikriyd  f.  (r.  kar  kr  facere,  •^vi.ti.  p r d t i 

s.  yd  mutato  r  in  ri,   cf.  gr.451)    1)  officium  mutuum. 

2)  actio  resistendi,  repugnandi;  defensio.    Hit.  130.  13. 
rff^T=pTfq  /)ra/iA:janam  adv.  (kyy.  e  prdti  et  ksana 

momentum)  1)  momento,  statim.  Hit.  97. 15.  2)  quovls 

momento,  perpetuo.    Hit.  59.  17.     Cf.  anuksandm. 
irfrli-l^   pratigralTid   m.    (r.  grah    praef.  prdti    s.  a) 

Jonum.    Sak.  23.  5. 
r^^^^'^  p r a t i gd l a   m.   (a   gdtdy    caus.    T.han    ferlre 

[v.  gr.  471.  4],  praef.  y»ra<j  s.  a)  actio  arcendl,  aver- 

tendi,    defendendi.    A.  5.    7    (schol.    Caturb'.   prati- 

gdtah'  paraprayuktds traniv&ranam).   A.  3.  53. 
r\^r{^]x{r\  pratig  dtana  (a  pratig  dtay  [caus.  r.  han 

praef.  prdti^   s.  ana)    ut  videtur,    i.  q.    praecedens. 

A.  4.  26. 
rTf^fgrrTJT  /"'''' "^'""'"   sdv.   (Avy.  e  prdti  et   dina) 

quotidie.    Lass.  28.     12.      Vld.  praty ahdm,    prati- 

nis  dm. 
^YrVrKf\  pratidvdna  m.  (Karm.  e  prdti  et   dvdna) 

ecbo,  vox  repercussa.   Am. 
^\^\r\}^\V\pratinisdm   adv.  (Avy.  e  prdti   et  nisd) 

quavis  nocte.    P.  24. 
rifrTCra'  pratipaksa  m.  (Bah.  e  prdti  et  paksd  latus) 

bostis.    Ur.  21.  6  infr. 
q-f^qf^ /)  r  a  / //7  a  /  /  (■   f.    (t.  pad    fTaei.prd/i   s.ti)    1) 

impetratio,  adeptio.    Rag .  1.    1.    2)  reverentla.   Rag. 

14.   22.     3)   actio    accipiendl    hospitem,    cibus    potus- 

que,  quo  aliquis  excipitur  (Bewlrthung).    Rag.  15.  12. 

4)  intellectus,  intelligentia,  comprebensio.   Rag .  8.  ^^*. 
^ffTQ^^ '■"''/■'"''  f-  i^  T.pad  ire,  praef. /'ra'//)  mensis 

lunaris  dimidiati  prlraus  dies;   lunae   crescentis  vel  de- 

crescentis  prinius  dies.   N.  17.  7. 


«^•yp*  prahrslatvd  —  r^r^jF^^pragriavant. 


249 


ychypj  prakritatvd  (st  prakrsfa  excellens,  praestans 

[v.  kars  krs   praef. /TaJ,   s./va)   e.xcellentia,   prae- 

stanUa.   liit.  131.  5. 
qc^iq  prakopa   m.  (r.  kup   praef.  pra    s.  a)    irritalio, 

actio  iratum  reildendi.   Hit.  80.  10. 
rj^jTj  praksa/d  m.  (r.  ksi  perire,   praef />ra   s.  o)  in- 

leritus,  exitium,  ruina.    Dr.  4.   19.  A.  7.  16. 
yT^llcHH   praksdlana    n.    (r.  A:,va/    cl.  10,    praef.  /?ra 

s.  ana)  lavatio,  ablutio.    N.  23.  11. 
yic<y  prakyd  (r.  kyd  dicere,  praef. /ro  s.  a,  v.  gr.  575. 

suff.  a)  similis.   N.  13.  63.  21.  II. 
qjf^fVr /^rog^a/ia  (r.galb    praef /)ra  s.  a)  fortis,  audax, 

strenuus.  Hit.  48.  20.  84.  \2.  100.  1  i. 
yx^U^  pracanda  (r.  cand  ipTie(.  pra  s.  a)  1)  adj.  call- 

dus,  fervidus,  aestuosus,  ardens;   transl.  iracundus,  ir;i 

incensus.   Ritu-S.  1. 1.  Lass.  85. 1.  Dr.  7.  7.   2)  subst.  m. 

nomen  plantae,   Wils.  „a  sort  of  Nerlum  with  wbite 

flowers  ". 
^^TJ  pracura  adj.  (r.  cur  praef. />ra  s.  a)  multus.    Hlt. 

50.  21.  77.  20.  Lass.  44.  3. 

yx®J=|  praccanna    v.  cad, 

yt^li  H  pracc  ddana  adj.  (r.cad  cl.  10,  praef./^ra 
s.  ana)  tegens.    N.  17.   10. 

^^  y 5)  prac    prc     6.   par.    atm.    (prccdini.,    prccc, 

v.    gr.  301)    interrogare.     B .  2.   7:    prccdmi 

ivdn  jac  crcyaU\  ln.1,37 :  papracca  mdtalim. — 

Cum  acc.  rei.  N.  2.   15:    tdu kuialam    avya/am 

papracca\  A.  1.  S:  sarvdn  ...  divdukasasca 
paprccur  enam.  (Goth.  FRAH,  praes. /ra/A«a,  gr. 
comp.  83;  nostrum  frage;  lat.  proco ,  precor;  posco 
ejecto  r;  ut  videtur,  rngo  eprngo;  send.  >uc/caj  peres 
quaerere,  gr.  comp.  37;  frds  quaestio  ibid.  907;  lit. 
persu  procus  sum,  uxorem  mihi  deposco ;  prasau  rogo, 
precor;  rnss.  prosu  id.;  \nh.  fuifrach  „inquisitive", /;a- 
fraighe  „a  question",  fiafruighim  „1  inquire,  ask",  ut 
viJetur  per  redupl.;  fortasse  etiam  friscim  „1  hope", 
friscart  „aD  answer".  —  Pottius  apte  expUcat  prac 


e  praep. /;ra  et  r.  ic  desiderare,  et  confert  gr.  7rflff((7- 

(jcuai,  ad  quod  etiam  Passow  refert  lat.  precor,  proco.) 

c.  anu  i.  q.  simpl;  c.  2.  acc.  R.  Schl.  IL  57.  29:  rdmam 

anuprcc asi  sdratini, 
c.  anu   praef.  sam  id.    Mah.  2.  2li2. 
c.  ab'i  id.    Mah.  3.  13339. 

c.  d  valediccre.  In.1.21:  sdilardgan  tam  dprasfum 
upacakrame;  M.33:  dprsfd  Ssi  gacc&my  aham; 
Mah.  1.3270:  dprcce  tvdm;  2.  l602:  dprccdmS 
naravydg  ram, 

C.  pari   i.  q.    simpl.    N.  3.   1:    etdn   paripapracca.  

Cum  acc.  p.  et  r.   N.  16.  31.  Dr.  4.  13. 
c.  prati  id.    R.  Schl.  I.   8.   18:   amdtydn  samdhuya 

pratiprak sy at i  niscayam, 
c.  sam  id.    Mah.  3.  1136-1. 
yjll  pragd   f.    (r.  gan   praef />ra,   abjccto  an,  s.  a  in 
fem.,  V.  gr.  575.  suff.  a)  1)  progenies.    N.  1.  5.  2)  crea- 
tura.    3)  plur.  pragds  subditi.    N.  5.  45.  Sa.  1.  17. 
ySllJlJ  pragdgara  m.  (r.  gdgar  gdgr  praef.  pra  s.  a) 

vigilrae,  pervigilatio.    Hit.  102.  9. 
rj-F|j7fTj  pragdgard  f.  (r.  gdgar  gd gr  praef  pra  s.  a 

in  fem.)  nom.  pr.  Apsarasae.    In.  2.  30. 
ysliy  |(-f    pra gdpati    m.     ( Tatp.    e    praga     et    pdli) 

cognomen  dei  Brahmae.  "M.  1. 
CrsirTSr»Tr  pra gdyint  f.  (r.  gan  f  raet.  pra  abjecto  n  et 
producto  a,  suff.  in  in  fem. ,   inserto  y  euphonico,   v. 
gr.  49"')  genitrix. 
y  jIIC^TI  /"""^"  ran/   (a  pragd    s.  vant   vat)  proge- 

niem,  liberum  vel  liberos  habens.   Hit.  40.  5. 
yj-ll  pragrid    f.   (a  T.gnd   fTnel.pra)  intellectus,   in- 
telligentia,  sapientia.   B'.  2.  11.  N.  15.  12  in  fine  conip. 
Bah. 
rffjjj^j^rn  p r a g n d k s u s    adj.     (intellecti'is    oculos 
habens,    Bah.   e  praec.   et  cakius   oculus)    coecus. 
Sa.  5.  92. 
yjllCIY]  /Jra ^//4 roH/  (a  pragnd    s.  vant    vat)  intel- 
lectu  praeditus,  intelligens,  sapiens.   Hit.  52.  12. 
32 


348 


^r^  poira  —  ^^f^prahrti. 


^Y^  p6'tra  n.  (ut  vldclur,   pro  pdlra   a   v.pd  s.  tra, 

V.  p6'la)   rostrum  suis.    Rilu-S.  1.   17.      (Hib.  bus  „a 

nioutli,  a  lip,  a  snout",  /«/.f  „a  llp".) 
i]\yy(r\p6irtn  m.  (a  praec.  s.  /h)  sus.   Am. 
qrmTf /7 d i o n o  n.  (r.  pus  s.  ana)  aclio  alendi,  nutrlendi. 

Br.  2.  S. 
qi^l  pdutra  m.  (a  putrd  s.  o)  filil  filius,  nepos. 
qn"  pdura  m.  (a  pura  urbs,  s.  a)  oppidanus.  N.  25.  7. 
CfJTof  pduravd   (a  purii   s.  a,   v.  gr.  582)   ad  Purum 

pertlnens,  Purus  propriiis,  a  Puru  orlundus.  In.5.4o. 
q|J,q  pdurusd  n.  (a  purusa  s.  a)   1)  virilitas.   2)  actlo 

homlnum.   Hlt.  6.  l'!.   3)  semen  virile. 
qjITfJIffl^  pdurnamds  d  (fem.  -/",  a  purnamds a  pleni- 

lunium,   s.  a)    ad   plenilunlum   pertinens,    plenllunium 

liabens,     e.  c.    pdurnamds!    niid     plenilunll     nox. 

N.  16.  l4. 
C||C(  5"|6cf|  pdurv adehiha  {&purvadeha   prius   cor- 

pus,  s.  ika)  ad  prlus  corpus  pertlnens,  priorls  corporis 

proprius.    B\  6.  43. 
Qf^fl^cf,  pdurv  uhnika    (a   purvdhna  q.  v.   s.  ika) 

antemerldianus.    Sa.  4.   10.  7.  1. 
CJ|^j|i_|'  pduloma  (a  puloman  s.  a)  a  Pulomano  ori- 

undus.    A.  10.  2. 
q|rf||i-||  pduloml  f.  (Pulomanl  filia,  a  praec.  slgno 

fem.  /)  cognomen  Saclae,  Indri  uxorls.   Ur.  49.  4. 
^f^ lCj  pydj  1.  atm.   i.  q.  pydi. 

1.  ^a]{^  pyus  4.par.  {bdge  dahi)  divlderc,  distribuere; 

urere.     (Cf.  «i,  unde  pyus  urere,  praef  pi.) 

2.  ^?7Cr  py^  10.  par.  {utsrge  K.  utsrgiY.)  dimittere. 

Cf.  vyus. 

Cn"  pydi  1.  3tm.  (vrdddu)  pmguescere,  crescere.  Part. 
perf.  pass. /9?no  plnguls,  corpulentus,  crassus,  turgidus. 
N.  5.  6.  Etiam  pydnd.  Pan.  VI.  1.  2S.  (y.  ptvard 
et  cf.  gr.  TTWao?,  TTta?,  Trlwi',  7r7/>lEA>J;  lat.  ;ji'n^ui,t ; 
Island.  vet. /fiV-r  pinguis;  anglo-sax. /oe^/;  germ.  vet. 
felzt;  noslTum  /eist,  fett;  v.  Graff.  III.  738.) 
c.  d   1)  pinguescere,   crescere,    Rgv.  91.  16:  dpydya- 


sva.  —  dpydna  plnguis,  turgidus.  B  att.  5.  l6.  9.  2. 
2)  augere,  corroborare.  Mah.  5.  508:  dpy dyadvan 
tapasd  tcgasd  mdm.  —  Caus.  1)  pinguefacere, 
augere,  amplificare.  Mah.  3.  13542:  tegasd  tava 
tego  visnur  dpy dyis yati;  R.  Schl.  I.  28.  30:  ta- 
pdyogahalendi  'nam  dpydyayitum  arhasi.  2) 
exhllarare,  oblectare.  Mtg\  45:  dpydyaycs  tam 
maydram.  Vid.  dpydyita. 
C.  o  praef.  sam  id.  B  att.  14.  62:  manyur  asya  sa- 
mdpipy e.  —  Caus.  Mah.  3.  S725:  sa  samdpydyit6 
visnund   b alav dn    s amapadyata. 

rf  pra  (fortasse  e  pdra  q.  v.)  praep.  insep.,  v.  gr.  111. 
(Gr.  Trpo,  lat. /iro;  lit.  pra,  pri,  pro;  slav.  pro ,  pri\ 
golh. /ra,  fri\  germ.  vet.  fra,  far\  send.  <x'/a  /ro, 
gr.  comp.  40;  hib./«r,  /or,  foir,  v.  Pictet  p.  90;  buc 
etiam  traxerlm  hlb./r»  „wlth,  by,  through,  on".) 

ycf-j j"  prakara  m.  (r.  kar  \kf\  praef  pra  s.  a)  acervus, 
multlludo.    A.  8.  3. 

^cj^q  prakarsa  m.  (r.  kars  krs  praef. //ro  s.  o)  ex- 
cellentla,  praestantla.   Hit.  121.  2. 

(J^rjf^\l^Y\a^p r ak d m a t a s    adv.    (a    prakdmd    voluptas, 

s.  tas)  voluptarle,  cum  voluptate.  H.  2.  l4. 
y cf-jji  prakdra   n.  (r.  kar   kr   praef.  pra   s.  a)   modus. 

N.  13.  23. 
ych|i(|  prakdsd  (r.  kds   praef. /jro  s.  a)   1)  clarus,  lu- 

cldus,  collustratus.  B'.  14. 11.  2)  manlfestus.  B'.  7.  25. — 

prakdsdm   adv.   clare,    clara    voce.     Hlt.  10.    15.  — 

prakdsd  m.  lumen,  lux.    Ur.  70.  5. 
y  cf-, 1 1^1  ej^  prakds aka  (r.  kds  ^THeL  pra  s.  aka)  clarus, 

lucidus.    L'.  14.  6. 
rfc}-, li^jfff  prakdsdtd  f.  (a  prakdsd   s.  td)  clarltas,  ce- 

lebritas.   N.  26.  37. 
yc^lffj  prakirii  f    (r.  kar    [A:/]    praef  pra   s.  li\    v. 

kart  \_kit'],  ki'rti)  gloria.    B'.  11.  36. 
rj^[\'^  prakrt i   f.  (r.  kar   kr    facere,   praef. //ro   s.li) 

1)  natura.    B'.  3.   5.  33.    7.   4.    9.    7.   S.   10.    2)  plur. 

prakrtayas  subdtti.    N.  7.  13. 


r^jS[^pr't'a7c  —  qy^  pdla. 


247 


WS[^pr t  ak  adv.  separaliin,  seorsuni,  singiilatim.  l)r.6.l. 
A.  2.  3.  B'.  5.  4.  13.  'i;  rnpetilum  B.  1.  IS.  —  prtak- 
knrtuiii  absciiiJerc.  Dev.  3.  15.  (Ag.  Bcnary  liuc  tr.ililt 
lat.  pri-vus,  ita  ut  mutilatum  slt  c  prith-vus,  „Romisclic 
Laullehre"  p.  293.) 

CTTgraf //.r/oAr/vo  n.  (iprtak  s.tva)  specialitas.  B\9.15 

n yj  j|r.j/>.r/  aggana  m.  (Karm.  e  pr  t  ak  el  gana)  Iiomo 
inferioris  ordinis,  pleLejus,  de  plebe.    II.  1.  50. 

q"gyVf|^  prtagbdva  m.  (Karm.  e  prtak  et  bava 
existentia)  !.  q.  prt  aktvd.    B  .  13.  30. 

X^X\  prt  a  f.  cognomen  Kuntiae. 

npyg^^ />.r/ i'r/   f.  {y.prtvl)  terra. 

Ql<i|dlTTrT  prt  iv ipati  m.  (terrae  dominator,  e 
praec.  et  pdti  dominus,  domlnator)  rex. 

U  iy  cJl  irirl  rL/'  ■'" '  "■  ''^  ■* ' '  "^-  (^  prtivi'  et  Arij/  q.  V.) 
terrae  dominator,  rex.   N.  5.  4. 

CT?T/',r<  u  adj.  (fem.  prtueXprtvt,  compar. /ra/  /'/ari  j, 
superl. //ra/ ij./a,  r.prat  s.  u)  latus,  amplus,  magnus. 
N.  19.  13.  In.  5.  5.  27.  (Gr.  TrAaTu'?;  Ht.  ///a/('«  id.; 
anglo-sax.  brdd;  golh.  braid-s;  nostrum  ireiV;  hib. /«r- 
saing  ,,wide,  ample"  mutato  t  in  s^  farsneachd  „with", 
farsnighim  „1  widen";  lat.  latus  non  cohaeret  cum 
prtu,  quippe  quod  non  ortum  sit  e  platus  sed  e 
stlatus  a  scr.  r.  star  str  secundum  Festum  p.  312.) 

n W^l  prtuld  (a  praec.  s.  la)  id.   Am. 

MW^)|T^r-|  prt  ulocana  adj.  (Bah.  e  prtii  et  locana 
oculus)  magnos  oculos  habens.   In.  5.  27. 

□  'd^SiJlUli  prt  usroni  f.  (e  prtu  et  sroni  lumbus,  fe- 
mur,  clunis)  lata,  turgida  femora  habens.    In.  5.  5. 

MJicfi  prt  V i  f.  (magna,  lata,  fem.  a  prt'u)  terra;  cf. 
mahi;  usitatius  est  prt  ivi  ,  quod  eprtvi  inserto  J 
ortum  esse  censeo  *).  (Cambro-brit.  priz  „mouId  or 
earth".) 

XIVic{  P^-^"'"  nt.(r.pars  prs  s.ata)  l)gutta.  Rag'.3.3. 
2)  nomen  anlmalis  (v.  praec).   Dr.  4.  15. 

*)  Wilsonus  deducit  prt  vi'  a  pitu  nomine  regis,  pri- 
livl  \ero  a  rad.prat   celebrem  esse. 


WJr\prsant  (part.  praes.  t.  pars  prs)  inspergens,  ad- 
spcrgens,  irrlgans.  —  Subst.  1)  n.  gutta.  Am.  2)  m. 
(noin. //.ri«;i)  nonien  anlmalis,  Wils.  „the  porcine 
deer".    Am. ;   (em.prsati.   Ilag.  8.  58. 

Xl^  prstd    v.  prac. 

X\Tg  prsfd  n.  (forlasse  e  praep.  pra  et  sin  stans,  nisi, 
quod  sensui  niagis  congrult,  e  pdrd  correpto  ard  in  r, 
et  sta,  V.  iipdsta)  dorsum,  tergum.   H.  1.  l6. 

(j'f^(-jn  />.ri./  atds  adv.  (a  praec.  s.  tas)  a  tergo.  Su.  3. 
26.  27.  B'.  11.  4o. 

qTJ  pcta  m.  (r.  pit  s.  a)  corbls,  canistrum.    Am. ;  v.  sq. 

q^^cf)  petaka  m.  n.  (r.pif  s.aka)  id.    Ur.  86.  3. 
— ■^  __ 

CflJT  pt^rt   1.  par.    (pesagatisl^sesu)    conterere,    Ire, 
•^        ,      . 
amplecli. 

nrjiar  pcl  l.  par.  (gatdu  K.  cdH  gatdu  V.,  proprle  pil 

q.  v.)  ire,  se  movere,  vaclliare.     (Cf.  cal  e  kal.) 

L|(y|C5j  pilava  tener,  tenuis,  subtilis.    Am. 

Cfcj" /"?"  1.  atm.   (sevani  Y^.  sive  V.)  servire,   colere, 

venerari.     Cf.  miv,  mliv,  pliv,  siv. 

q^l^  pisald  (r.pis  s.  ala)  1)  pulcher,  gratus,  suavis, 

amoenus.    Meg.7o  (scbol.  manShara).   2)  ut  vide- 

tur:  indutus,  conjunctus,  praeditus.    S.i.  6.  35:  sakfi- 

pisa/a;  Up.  3:  pr itipi s ala. 
Cf  pdi  1.  par.  (sdsani  K.  sdsi  V.)  siccari. 
XJ^^JJIf^  pditdmaha  (a  pitdmaha   avus   paternus)  avi- 

tus,  ad  avum  paternum  spectans. 
^rj"^  P<^itrka  (n  pitdr  -tr  s.  ka)  paternus.  Man.9. 104. 
C^iJLlr-l  pdisund  n.  (a  pis'uno   crudelis,   vilis)  crudelitas, 

improbitas. 
1-  CflrT  P°'"  "!•  ((em.  pot  i,  forlasse  a  r.  pus  abjecto  s, 

nlsi  potius  pota  pro  pdta,  a  r./>d  nutrire,  ita  ut  d 

attenuatum  sit  in  ii,  unde  o  adjecto  gunae  incremento; 

V.  potra  et  cf.  Pott.  I.  193)  pullus,  catulus.   H.  2.  IS. 

(Cf.  \it.  pauta-s  ovum;   gr.  7rw-Ao<r;    \at.pullus;   goth. 

fulu  pullus,    ihem.  fulan;    gerni.  vet. /o/o  m.,  fuli  n.; 

V.  r.  pdl.) 
-■  q^rrT  /"<'"  ni-  navicula,  scapha. 


246                                                        '^  puga  —  Ox:^  prcc''d. 

c.  prati  id.     Man.  1.  1:    pratipugya   yatanyayam  c.  anu   explere,   satisfacere.    Gita-G.  1.  25:    anupHra- 

(ma/ium);  R.  Schl.  I.  26.  4;  tdn  rsln  pratipilsya;  jrotu  priyam   va/i. 

I.  11.  10:  sddv  iti  tadvdkyam  pratyapugayan.  c.  abi    praef.  sam   i.  q.    simpl.     Mah.  3.    10723:    b  dlu- 

C.  satn   id.    In.  2.   10.    3.  3.    5.  •'(7.  kdb  iti  ...  gaiigdn  s amab  ipurayan. 

IT^^  pugd'  f.  (r.pug  s.  a)  honor,  reverentia,  veneratio,  c.  d  id.  L.ll.SO:  t^s6b'ir  dpiirya  gugat;  D^v.2.32: 

cultus.    N.  21.  20.  In.  5.  19-  nddena     gorcna     krtsnam     dpuritan     gagal; 

^ljl  pun   10.  par.   (saiig  dte)   coacervare.     (Ci.  piirnd  Mah.  1.  1302. 

plenus,  unde  pdn  ortum  esse  videlur  ejecto  r.)  c.  d   praef.  sam    1)  implere.    Mah.  1.  2173.    2)  tendere 

U\(^  puti  f.    1)  (a   T.pu   s.ti)    purificatio.    2)  (a  x.  pdy  (arcum).    Ram.  I.  28.  4l:   tan  na   devdH   samdpu- 

foetere,    abjecto  /,    s.  //)    foetor,    odor    malus.     B.  rayiiun  saktdK. 

1".   10.  c.  pra   implere.   Hit.  20.  9:  prapdryate   (udaraK). 

np^  piipa  m.  placenta.    Am.  C.  sam  id.    H.  1.  3:  disafi  sampurayan    ndddHt. 

CfE}"  /'"/  l.atm.  (visarane  durgande  K.  durganda-  (Jiq  purusa  m.  vir,  mas.    Hit.  28.  17. 

slrnyoK  V.)  dissolvi,  putrescere;   foetere.     (Cf.  lit.  CTnj  purnd  \.  par  (pf). 

puiv-ii  putresco,  iat.  pu-sii\   gr.  -VOV,   v.  puya,  TTtS?,  fj^  p^rb    10.  par.  (niketani)  habitare. 

-11'^w;   lat. /ju/fo   denom.  c%%e.  videtur  a  perdito  nom.  jt}^ pd^rva   (de   declin.   v.  gr.  255)    1)  prior.   Br.  2.  3'l. 

subst.  vel  adject.,  V. /^ «'<(■;  pu/^r,  ;Du/re.sco;/o6Veo  mu-  H.  3.  18.  B'.  4. 15.    2)  orientalis.    Su.  2.  I2.     Be  purva 

tata  tenui  in  aspir.  sicut  e.  c.  in /luo  =  %cr.  plu;  goth.  in  fine  compp.  v.  gr.  612.     (CLpdra,  purds,  purd', 

fuls  putridus;  hWt.  putar  „putrid,  stinking".)  prat'amd;  %tnA.  ^■^•^J^iiMZ}  pauurva;  slir.pruviij; 

ZT^  puya  n.  (t.  puy  s.  a)  pus.     (Gr.  ~\JCV;  XsA.  pus.)  rais.  pervyi;  hib./ojr/e  „old,  ancient,  perfect,  worthy".) 

H  j  pur  10.  par.  interdura  atm.  1)  implere  (part.  perf.  pass.  CT5jy^j=^  ^  u  r  u  a  cjV  / 1  f.  (e  purva  et  citti,  quod  seor- 

puritd;  purnd  pertinet  ad  par  [/>/])•   Sa.  5.  1:  sum  non  invenitur)  nom.  pr.  Apsarasae.   In.  2.  29. 

kat  inam  puraydtndsa;   N.  2.  11:  gosena  pura-  M  ^  rl  ^i-l  purvataram   adv.    (acc.    neut.    a  purvatara 

yanto   vas  und  ardm;    Hit.  46.  11:   galavinduni-  prior  a  purva  s.  tara)  prius,  antea.    B.  4.  15. 

pdtena  kramasali  puryate  g  ataK;  Mah.  3.  SS19:  XT^^f^^ipdrvatas  adv.  (a  pii  rv  a  s.  tas)  orientem  ver- 

purayasva    samudram;    Rag .  9.    63:    sarapuri-  sus.    Rag.  3.  42. 

t  avaktrarand  rdn;    R.  Schl.  I.  75.  3:   purayasva  xV^^iXpu  rvam   adv.    (acc.  neut.    TOV  purva)    1)  prius. 

danuK  sarena;   inde  2)  tendere   arcum.    R.  Schl.  I.  Su.  4.  IS.    2)  antea,  olim.   In.  1.  4l.  Br.  1.  20.  Sa.3.  13. 

67.8:  danu  rdgabir  asakyam  puritum.  3)  satis-  (Jojl&s   piirvdhnd    m.    (Karm.    e  purva   et    ahna   dies 

facere,   respondere.     Hit.  49.  2:    purayanti   mano-  in   fine    compp.)    prior    pars    diei,    tempus    antemeri- 

ratdn;    Mah.  1.  64S9:   kdmam   purayisyanti   me  dianum. 

haydH.     (V.  par    [pf^,   puru,  purnd,  pul   et   cf.  CTrrr  /"''   '•  ^*  ^O.  par.  (saiig  dle  K.  safthatdu  V.)  co- 

Ikl.  pleo  =  U^illlH  purdydmi  [v.  gr.comp.  109°'.  6]  acervare.    (Cf.  pur,  unde  pu/  mutato  r  in  /.) 

ejecta  vocali,  mutato  r  in  /;  de  gr.  7rtu.~A'/5jUt  v.par  CfCf  pds  l.par.  i.  q.  pus. 

[/'.r],  piparmi;    hih.  furain  „plenty,  abundance,  ex-  UUripdsan,  ycA.  pusdn  m.  (r.  piis  s.  an)  sol.    Am. 

cess",  furt/tanach  ^plentiful",  furthain  „saliety,  suffi-  TT^^\  prccd  f.  (r.  prac   correpta  syllaba  ra  in  r,  s.  d) 

clency".  interrogatio,  quaestio.  Am. 


r^pus  -  r^pug. 


345 


1.  Cfif  Z*"^'   1-  9-    iO.^ar.  poJdmi,  puJndmi,   pdsd- 

ydmi  nulrire.  B  .  15.  13:  pusn&micdu  'sad/H 
sarvdH;  Mah.  3.  1963:  sutdn  iva  puposa  tdn; 
13639:  putrdn  ndryaH  pusnanti;  Ilit.  ed.  Ser. 
p.  37:  kim  aham  parapinddnd  "tnidnam  pdsa- 
ydmi;  H.  4.  50:  mdnsdiH  pustali.  —  Caus.  nu- 
triendum  curare.  Sak.  107.  7:  svam  apaty a^dtam 
anyadvi gdin  parab  rtdK  pos ayanti. 

c.  pari  10. par.  nutrire,  sustentare.  B'ar.2.3S:  tasmin- 
Jca   (^loke")  paripdJyamdn^, 

c.  sam  9.  par.  augeri,  crescere.   B  ar.  2.  13. 

2.  fjn"  puJ   4.  par.    1)  nutrire.     B  att.  17.   32:    deham 

ihd  'puJyali    surdmiJdili.    2)  frui,    possidere. 

R.  Schl.  II.  94.  10:    Jriyam    puJyaty   ayaii   girili; 

Rag .  16.  58:    varnam  puJyaty   anekan   sarayu- 

pravdhaK;   18.31.     3)   adipisci.     Rag\  3.    22:    dinS 

dinS  pupdJa  vrddim  (schol. /<?i  e?). 
XV^rS  puJkara  m.  1)  piscina,  lacus.  2)  lotus  flos  (Wils. 
Nelumbium  speciosum  orNymphaea  nelumbo). 

3)  nom.  pr.  regis,  fratris  Nali. 
m^e^iilTTl  puJkardkJ a  (Bah.  e   praec.  et  akJa   oculus) 

loto  similes  oculos  habens.   H.  2.  19. 
U^^TTdT  P''J^'^''^'}'    f-    (s    puJkara    s.   in    in    fem., 

V.  euph.  r.  94"')   lotorum    lacus,    lacus    in    universum. 

A.  4.  50. 
n^cti^  puJkald  excellens,  eximius.   Su.  4.  4.  B  .  11.  21. 
XT^  puJti  f.  (t.  puJ    s.  ti)    incrementum;    prosperitas. 

Rag'.  18.  32. 
CrE*T  puJp  4.par.  (ut  videtur,  denora.  a  puJpa)  florere; 

V.  puspita. 
^^  puJpa  m.  (ut  videtur,  a  r.puJ)  flos. 
M (v,M Irfl^j  puJpalih  m.  (nom.  -lif,  e  puJpa  et  lih  lam- 

bens)  apis.    Am. 
^fjl^.f\  pilJpavant  {apuJpa  s.vant  vat)  1)  floribus 

praeditus.   2)  m.  du.  puJpavantdu  sol  et  luna.  Am. 
U U-l d rU  pi^Jpavati  f.   (fem.  praec.)   mulier  menstru- 
alis.   Am. 


q  ft'-|  ri  puJpitd  (a  puJpa  s.  ita,  v.  gr.  584.  11  et  cf. 
kusumiid  Sa.  4.  26)  flores  habens,  floridus,  florens. 
H.  1.  II.  N.  12.  102.  Si.  4.  31;  trop.  B\  2.  42. 

fTV^pust  iO.  par.  (ddardnddaraydli  K.  band  ^  and- 
drtyddrtydli  V.)  venerari;  spernere;  ligare.  (Cf. 
pug,  bast.) 

U^H^  /)uj/aia  n.  (r.  pusl  s.  aka)  liber,  codex. 

Cr  pd  9.par.  atm.  et  1.  atm.  pundmi,  pune  (gr.  345"'), 
pdve  purificare,  lustrare.  R.  Schl.  proocm.  3:  pundti 
buvanam  punyd  rdmdyanamahdnadi;  Mah.  3. 
6030.  Man.  11.  24S:  brdnahanam  ...  punanli; 
Mah.  3.  70S1:  kulam  punlte;  B'aU.  6.  6l:  pavasi 
havili;  1.  par.  B.  10.  31:  pavanaK  pavat&m 
asmi.  —  Pass.  Man.  2.  62:  hrdsdb'iK  (adb'iK)  pu- 
yate  viprali.  —  putd  lustratus.  B\  4.  10.  9.  10.  — 
Caus.  facere  ut  aliquis  lustretur,  lustrare.  Mah.  5.  4l4: 
pdvayiJydmi  vagrinam.  (Cf.  lat.  pu-rus,  pu-tare; 
Vitpus-tas  desertus,  vastus  [^  put-tas"^.  v.  gr.  comp.103], 
pus-tau  acuo,  V.  tig,  te  gas;  germ.  vet.  bar  purus, 
nudus,  inanis,  fortasse  a  caus.  mc|i|IM  pdvdydmi 
mutato  r  in  r  sicut  in  birumes  sumus  =  Hc^lHti 
bdvdmas ,  gr.  comp.  20.  yiA.  pdvakd,  pavttra.) 
c.  pari  i.  q.  simpl.  Man.  8.  330.  331. 
c.  ti  id.    Mah.  2.  1150. 

XTJ\  puga  m.  acervus,  multitudo,  turba.  A.  3.  32.  (Cf. 
gr.  —vyuYi,  TTvyyi,  et  idem  valentia  puiiga  m.  n., 
punga  m.) 

TJ'^  pdg  10.  par.  interdum  atm.  honorare,  colere,  vene- 
rari.  H.4.57:  apd gay  an  naravydg  ram;  Su.4.21: 
pdgayisyans  tilottamdm;  N.  2.  l4:  supugitdu; 
13.  22.  Mah.  1.  4ll7:  apugayanta  vdgb^ir  na- 
ravydgram;  Hit.  71.  13:  badnlydt  pdgayeta 
v&.  —  pdgitd  ornatus.  H.  1.  31:  kuntiti  sarva- 
lakJ  anapugitdm. 
c.  abi  1.  q.  simpl.  N.  3.  l6:  mandbis  tv  ab yapuga- 
yan;  R.  Schl.  II.  76.  12:  tati  'ti  vdkyan  tasyd 
'b  ip  u  gy  a. 


244 


M-j|)|  punndga  —  u^ii-|r^/>wZdmara. 


^^\l\  punn&ga  m.  nomen   arboris   (Wiis.  Rottleria 

tinctoria).  N.  12.  4o. 
XTi^^  pumdns    v.  puiis. 

1.  [TT  pur  6.  par.  (agragaman^  K.  agragalydm  V.) 

praecedere;   cf.pdra. 

2.  CTT/'"''  f-  (nom. /)ur,  /<«//)  urbs.   Rag.l6.  23;  v.  sq. 
nryoura  n.  (ut  videtur,  a  t.par  [/>/]  vel  />ur  implere, 

V.  Lass.)  urbs ;  v.  purl . 
CTT^gT  puraKsara  m.  (e  purds   q.  v.    et   sara  a    rad. 

f  ar  ir  suff.  a)  antecedens,  dux. 
CJTpjn  />ura'/ai  adv.  (a  purds  abjecto  j,  s.  tas)  corani. 

Vaivarta-Pur.  Stenzl.  2.  70. 
T\ j rG.  j    purandard    m.    (urbem    findens,    urbium 

destructor,   e  pura  in  acc.  et  dara  a  r.  dar  [<i/'] 

s.  a,   V.  gr.  575)  nomen  Indri.    In.  3.  2. 
XTI^ipurds   praep.    1)  ante,    in   initio   compp.;    v.  da, 

puraKsara.,    purogama   etc.    2)  coram,    cum   gen. 

Meg  .  3.      (C(.  pdra,   goth.  faur  ante  pro /ur,   v.  gr. 

comp.  82;  germ.  vet. /ora,  for,   nostrum  vor;   fortasse 

lat.  palam    e  param;    boruss.  vet.  pirsdan   ante,    co- 

ram.) 
qyt^cf,  J    -^  puraskar  -kr  (e  purds  et  kar  kr  facere) 

primo  loco  ponere.   Su.  3.  9. 
nji:-^\^purdstdi  (a  purds  s.  sCdt,  v.  gr.  584.  7^4)  co- 

ram,  c.  gen,   A.  4.  10;  absol.  in  fronte.   B'.  11.  40. 
TTn  purd  adv.   1)  antea,  oiim.    H.  1.  30.  4.  10.  N.  10.  S. 

2)  priusquam,    antequam.     Dr.  6.   20.   21;    cum   ablat. 

A.  4.  20.  Sa.  5.  dd.     (Cf.  purds  et  v.  pdra.) 
qrpjj  purdnd  (a  purd)   1)  adj.  (fem.  d  et  i)  antiquus, 

priscus.    M.  56.   B\  2.  20.   15.  4.    2)  subst.  n.   nomen 

carminum  mytboiogicorum,  octodecim  numero. 
qj|(-)r.j /Jurd^dna  vel />urd/ana  adj.  (fem. -/■,  zpurd 

s.  tana)  antiquus,  prlstinus.    Su.  1.  1.  N.  24.49.  B\  4.  3. 
^r[ purl  f.  (a  pura  n.  urbs,  signo  fem./)  urbs.  In.1.42. 

N.  13.47.     (Gr.  — oAt?;  fortasse  lat.  urbs,  litteris  trans- 

positis.) 
(Jijq  purisa  n.  faeces,  excremeatum.  Hit.  85.  9. 


qjj  puru  1)  adj.  m.  f.  n.  (r.  par  [/>/]  implere,  s.  u) 
multus.  Am.  2)  m.  nom.  pr.  regis.  (Cf.  pul,  pula, 
pur,  pdrnd;  gr.  ToXv?,  goth. /ilu,  germ.  vet._/f/u, _^/o, 
vi/o,  nostrum  vie/;  lat.  plus  quasi  ni\n'\^\purifdtis, 
plurimus  e  plusimus;  fortasse  bib.  mor  ,,great,  blg, 
bulky,  many,  nobie",  moradh  „augmentation"  mutata 
labiaii  muta  In  nasalem  ejusdem  organi;  de  lat.  mul-tus 
et  bib.  mor  v.  buri  et   cf.  /lur,  purnd.) 

q  j,q  piirusa  m.  1)  vir,  raas,  bomo.  In.  4.  2.  H.  2.  30. 
Br.  1.  8.  2)  famulus,  minister.  N.  13.  65.  18.5.  11.18. 
Sa.  5.  15.  3)  anima,  animus,  spiritus.  B'.  8.  10.  22. 
13.  19  etc.  15.  l6  etc.   4)  nomen  arboris.   S;i.  6.  5. 

qw|Jm  purogama  m.  (e  purds  et  gama  iens)  prae- 
iens,  dux.   N.  12.  123. 

qj|^|i^|  puroddsa  m.  butyrum  purificatum  sacrificum. 
Dr.  6.  23. 

Tj^rJ^Opuro  d  as  m.  (e  purds  ante  et  das  a  dd  po- 
nere,  s.  as)  sacerdos.   B'.  10.  24;   cf.  purdhita. 

TTT^I  U|H  A'"''°^  "o'"  (3  purobdga  [e  purds  et 
bdga  pars,  portio]  suff.  /n)  arrogans,  immodestus. 
Am.  III.  1.  46.  Ur.  49.  5  infr. 

qrfy^^  purShita    m.    (antep  ositus,    e    purds    et 

hita)   id. 

r 

[^CJ   purv    1.  par.    (purane    K.   purtdu    V.)    implere. 

C(.parv,  piir,  par   (pf). 

1.  U rrl   /^ " '   '•  Ct  6.  ^ZT.  p6  Idmi,  puldmi  (mahatve) 

magnum  esse  vel  fieri.     (/  pro  r;  cC.  puru.) 

2.  Cfrrf  A*"'  10.  par.    (saiigdte   K.    uccritdu  V.)    coa- 

cervare;  eminere,  altum,  magnum  esse;  v.  l.pul. 
XT^pula  (r.pul  s.a)  1) adj.  magnus,  ampius.  2)subst. m. 

erectio  pilorum.     (Cf.  lat.  pilum,  v.  sq.) 
CT^fj^  pulaka  m.  (v.  pul  s.  aka)  erectio  pilorum.    (Cf. 

Ut.  p/auka-s  coma,  quod  etiam  a  scr.p/u  volare  deri- 

vari  potest.) 
nf^,s|  pu/ina    n.    (r.  pul    s.  ina)    1)  insula.    Meg'.  42. 

2)  ripa.    Rag'.  14.  52. 
q^j|i-|r4  /'u/oman  m.  nom.  pr.  Asuri.   A.  10.  7. 


giTL/j««  —  ^^f^punt'. 


243 


CrtJ]"  pui}  6.  par.  (subi  K.  darmi  V.)  puruni  fieri ;   ju- 
slum,  honestum  esse  vel  fieri.   K.:  punati  sn&nina 
ganali.     (Cf.  /mI    cl.  V  pu nei  nii.) 
CrnV  pund   1.  par.   (mardi;   scribitur  putjl,   gr.  110"') 

conterere.     Cf.  2,  puf,  putis,  muni,  muf. 
XTTprjtSt  puuddrika  n.  aiba  lotus ;   V.  sq. 
mjTTy^^T^TT^Vf  puntfarikodarapr ab  a  (Bah.  e  pun- 

darikodara  ^pun^arika  -\-  udiira  albae  loti  ven- 

ter]  et  prabd  splendor)  albae  loti  ventris  splenJorem 

habens.   II.  1.  32. 
MlJiJ  punya  (r.  pun  s.jra)    1)  adj.  purus,  justus,  bonus, 

pulcher.   N.  12.  37.  In.  2.  1.  9.  23.  B\  7.  9.   2)  subst.  n. 

virtus.   N.  15.  17.  Lass.  34.  7.  In.  2.  4. 
U,l!il<^dlT  "ff  punyakar/dr  -tr  ni.  (e  praec.  et  kar- 

tdr  -tr)  qui  virtutem  exercet,  justus,  probus,  sanctus. 

In.  2.  4. 
liU i| i^ M »~L punyakarman  (Dah.  e  pun.ya  et  kdrman 

factum)  bona,  justa  facta  habens  i.  e.  agens.   In.  1.  22. 
CTlliJ  =tt HP unya kr  t  (e  punya  et  krt  q.  v.  faciens)  i.  q. 

pun/akar tdr  -tr.    B  .  6.    il. 
Cn]Z|7f»^   puriy  agand  a    (Bah.    6   piinya    et    ganda 

odor)  suavem  odorem  habens,  bene  olens.   In.  2.  23. 
^^i^^Wr-^JirXpunyagandin     (a    punyaganda    suavls 

odor,  s.  i'")  suavi  odore  praeditus.   In.  2.  2. 
tTU6|  Ctrl^  u  ny  avant  (a  punya    s.  vant   vat)    1)  vir- 

tute  praeditus,  bonus,  justus,  probus.   2)  felis,  fortu- 

natus.  Am. 
UUtll^  punydhd  n.  (e  piinya  et  aha  dles,  v.  gr.  613) 

dies  festus  (Wilson:  „a  holy  day"). 
XT^  putrd   ra.   filius.     In    plur.    et    ubi   in    initio    comp. 

pluralem  habet  sensum    1)  filii.    2)  liberi,   tam  mascu- 

lini  quam  ferainini.  Br.l.iy.     Scribitiir  etlam  puttrd. 

{Kxvaox.  paotr  puer;   pers.  pusr  filius,  puer;    lat.  puer\ 

V.  putri.) 
nra^  putraka  m.  (a  praec.  s.  ka)  filius.   Lass.  2.  15. 
Ujjei.  n   putraddra    n.    (Dvandv.    e   putrd    et    ddrd, 

v.  gr.  592)  liberi  et  uxor.   Br,  1.  19. 


Qif^n^»!  putrapdutrin  (ex  comp.  Dvandv.  pulra- 
pdutra  suff.  in)  filios  et  filiorum  filios  habens,  vtl 
liberos  et  libcrorum  liberos  habcns.    Sa.  5.  57. 

^l^cfif  putrikd  (fem.  Tcu  putraka,  mutato  penullimo 
a  in  ;•)  filia.    N.  16.  6. 

^V3^r\^/'uirin  (a  putrd  s.in)  liberos  habens.   N.24. 13. 

2^r  putri  f.  (a  putrd  signo  fem.  /)  filia.  Sa.  1.  29. 
(Ilib.  piutliar  „a  sister".) 

y^t)  pulri ya  (a  putrd  s.  iya)  ad  filium,  aJ  filios, 
ad  liberos  spectans.   Rag .  10.  4. 

T\^  put  4.  par.  praesertim  10.  par.  putydmi,  poid- 
ydmi  conterere.  Dr.  8.  22:  gagali  ...  patann 
avdksiro  biimdu  hastydrdhdn  apotayat;  Mah. 
4.  6l3:  tasya  potaydmi  padd  Jirali;  3.  I1I06: 
mahdvrksdn  potayan;  5.  5021:  potaydmdsti 
tdn  sarvdn;  3.  545:  sarvdn  sar/idn  apotayal. 
(Cf.  punt ,  pund,  2.  put ,  mat ,  mant  ,  muf,  munt, 
kunt,  lat.  ifuatio,  concutio,  mutata  labiali  in  guttura- 
lem,  sicut  e.  C.  in  i/uinque  =  Q^  panca;  v.  kunt.) 
C.  vi  id.  Dev.  2.  57:  vipot  itd  nipdt ena  gadayd 
buvi  serati;  Mah.  4.  1105:  asvdn  asya  vya- 
p  6 1  ay  at, 

XJjr[~^ punar  aJv.  1)  iterum,  denuo,  rursus.  N.8.S.  15.  16. 
Saepe  repetitur.  N. 7.  16.  2)  relro.  —  punar  isyati 
redibit.  Dr.  6.  l6.  3)  adhuc.  Dr.  9.  4.  4)  autem,  vero. 
Ur.  47.  9.   58.  4.  —   kim  punar    v.  kim. 

HHt>ifTl  punarukta  (e  punar  et  uktd  dictus)  1)  re- 
petitus,  V.  sq.  2)  superfluus,  supervacuus.  Ur.  39.  lO. 
89.  9. 

Cr?[ jJr^H »-|    punar ganman    (e    punar    et    gdnman) 

1)  Karm.  n.    regeneratio,    nova    nativitas.     B'.  8.   15. 

2)  Bah.   m.     (repetitam,     alterain     nativitatem 
habens)  Brahmanus,   v.  dvigd,  dvigdti. 

lir\rf\\i\  punarldb  a    m.    (e    punar    et    Idba    adeptio) 

recuperatio.   N.  16.  23. 
fTr^Zr^""'     l.par.  (hinsdydii  saiikldsiK.  kunt  i  \.; 
scribitur  put ,  gr.  HO''')  vexare,  occidere;  v.put'. 
31* 


343 


tJf3T />*(?«'  —  ^3^P^tt' 


c.  ab'i  vexare.   N.  12.  90:  b'arlrs6kdb'ipidild. 

c.  ava    premere,    tundere.    Mah.  1.  6^92:    iaio   ssjra 

gdnund  prJtam    av apidya   haldt. 
c.  &  vex.ire.     Hit.  ed.   Ser.  p.  116:    dpl^ayan  balati 

sa/roH.  —  api^ita  coronatus  (N.  12.  102)  ab  dpida 

s.  ita. 
c.  upa   1)  vexare.    Man.  8.  67:   ksuttrsnopapiditaK. 

2)  vastare.    Man.  7.  195:   rdJfrancd  'sy6  'papida- 

yet  (schol.  iits  ddayet). 
c.  ni  1)  premere.    R.  Schl.  I.  44.   1:   afiguJt dgrani- 

piifitaii    krtvd    mahitalam;    Rag .  2.   23:    guroK 

saddrasya    niptdya    pdddu.     2)  vexare.     Mah.  2. 

6106.  Man.  7.  23. 
C.  ni    praef.  abi   id.      Mah.  3.    l'l7J9:    karaii     karSnd 

'b  inipidya\     1.     7009:     kandarpavdndb  inipidi- 

tdiigd  K. 
c.  ni  praef.  upa  ptilsare,  percutere,  icere.  —  Trop.  ddi- 

venopanipiditaK  Mah.  2.  249S. 
c.  pari    1)  amplecti.    Hit.  65.   13:    bdhubydm    pari- 

piditali.   2)  ferire,  percutere,  icere.    A.  10.  39:  te 

tu    mdm    paryapidayan     (^sardiKj.      3)    vexare. 

R.  Schl.  n.  10.  3S. 
C.  pra    vexare.     fl.   1.    19:    sramena    .  .  .    trJnaydca 

prapiditdli. 
c.  s am   ferire,  percutere,  icere.    Mah.  3.  12121. 
qi^  I  P'^^  i.^T.pid  s.  d)  tormentum,  cruciatus.  B. 17.19. 

qTrT  P''"  ^.  pd. 

q^  ptnd  V.  pydi. 

nirf  piy  !•  par.  in  dial.  ved.  conviciari.  (Cf.  goth.y?/'an 
odisse,  _/f/'andj  inimicus,  nostrum  i^e/nd,  lat.  /?e/'or, 
pessimus;    v.  Aufrecht  ap.  Kuhn.  III.  200  sq.) 

M  i^  pil  1.  par.  (^pratiJtamb  i  K.  rode  V.)  stabihVe, 
immobilem  reddere;  arcere. 

q^H  p?/u  m.  elephantus.   Am.     (Pers.  J*xj  pil.) 

H  Jq|  ^'f  1.  par.  {s t  dulyi)  magnura,  crassum,  pinguem 
esse.     Cf. /7/di',  m/r. 


qicfT/j/f  ara  (r./^/dj  s.  rora)  crassus,  turgidus.  In.5.10. 

(V.  pydi  et   cf  TTlftflS?.) 
(^JJjrrjl  punJcali    f.  (e  puiis  mas  et  c'a/a  iens  in  fem.) 

meretrix. 

1.  Cf^ /<urij  10.  par.  (jnardc)  conterere.     Cf.  l.  piJ. 

2.  xjnpuiis  (casus  fortes,  vocativo  sing.  puman  ex- 
cepto,  formant  e  pumdtis,  unde  nom.  pumdn,  acc. 
pumdrisam,  v.  gr.  205)  raas ,  vir.  B.  2.  62.  71. 
(Huc  traxerim  lat.  mas,  mar-is  pro  masis ,  mas-culus, 
abjecta  syllaba  initiali  /?u,  ad  quam  lat. /^u  TCU  pil-sus, 
pu-sa  et  Tou  pii-bes  referri  posset,  quod  fortasse  e 
pumes,  rautato  m  in  raediam  ejusdem  organi,  sicut  in 
gr.  Pfloro?  e  jXQOTcg;  fortasse  etiara  nostrum  A/ann; 
germ.  vet.  man,  gen.  mannes ,  quod  per  asslmil.  e 
manses  explicari  posset,  cum  \\^\^\pumdfis  cohaeret, 
nisl  pertinet  ad  scr.  mdnavd.) 

(j «;c^-| 1 4-1  punskdm a  (Bah.  e  praec.  et  kdma  desiderium) 
maris  desiderium  habens,  maris  cupidus.   H.  3.  15. 

CTcf^Jf  pukkasa,  (J c^-ej-, q  pukkaJa,  CJ^^^fi^  puk- 
kas  a  m.  i.  q.  cdndd/a.  Am.  —  pukkas  a  adj.  (f.  -/) 
vilis,  abjectus.    Hem. 

Q3'  puiika  ra.  pars  pennata  sagittae.    Am. 

Cf3cr  P^i^^gava  m.  (e  pum  et  gava  bos,  in  corapositis 
solum  usurpato,  a  go  s.  a;  v.  gavardga  apud  Wils.) 
1)  taurus.  2)  In  fine  compp.  optimus,  prlnceps  (cf. 
rJabd). 

CJt.*)  pucca  m.  n.  cauda.    Dr.  5.  S.     Cf.  picca. 

[J^/juc  1.  par.  (/7ram<i(/e)  negllgentem,  socordem  esse. 
Cf.  muc ,  yuc. 

1.  H  (^  /)  u  /  6.  par.  (saris  leJane  K.  JliJe\.)  amplecti. 
O  "N 

2.  CT^ /'u.<   10.  par.   p6  tdydmi   (b  dJ drt  i  K.    curna- 

bdsiV.)  loqul;  lucere;  conterere.    CA.  pat,  pat , 
put ,  munt. 

3.  fj^  put  10.  p3r.  putdydmi  (saiisarge)  conjungere, 

ligare,  nectere. 
UT^f  putt  10.  par.  (alpib'dvi  K.  tducyi  V.)  exlguum 
esse;  vacuum  esse. 


iqqiMI  pipasu  —  qrj;  pi<L 


241 


(qqi^l  pipdsa  f.  (a  pipAs  desid.  rad.  ^d  bibere,  s.  d) 
bibendi  desiderium,  sitis,  H.  1.  'i.  Su.  1.  8.  (Fortasse 
gr.  hi-^a  e  (3l\l/a  pro  Tti-^a.) 

f^MIMd  /"'/'«•« ''"  (a  praec.  s.  j/a,  v.  gr.  584.  11)  si- 
tiens.    S;i.  o.  3b. 

fqtqM/">/'a'')  fqcq^TA"> /'«'''  f-  ?'?<=''.  (Gr. -iVs^i, 

Itsire^l;  lat.  piper.) 
jqmrrj^m^fl  P'PP^l''nula  n.  (e  praec.  et  miila)   radix 

arboris  piperis.    Am. 
jqn  piplu  m.  (fortasse  fornia  redupl.,  nisi  e  praep.  /"'  et 

T.plu)  nota,  macul.1,  naevus.   N.  17.  5. 
|q"rj^  ^j7  10.  par.  (Jcscpe  K.  nud«  V.)  jacere,  conjicere, 

miltere. 
fqoL/"'''  V.  I./>a. 

rfJJiT  pis  6.  par.  pinsami^  V.  gr.  300  (avajrave)  in 
dial.  ved.  induere,  ornare.  Rgv.  68.  5:  pipeJa 
ndkan  strbili  Ros.  „decoravit  coelum  stellis";  ved. 
apud  Mad .  (v.  Westerg.) :  naksatribyaU  pitaro 
dy&m  apins  an\tv  astd  rupdni  pins  atu\V<^\.-S .: 
vdcam  pipisur  vadantaK.  (Cf.  pas  ligare,  unde 
pis  ortum  tsst  videtur  attenuato  a  in  i.  Westerg. 
radicem  pis  explicat  per  formare,  figurare,  de- 
corare.  Fortasse  huc  pertinet  Iat._/?"jo,  mutata  tenui 
[s  =  A]  in  mediam.) 
c.  a  i.  q.  simpl.    Rgv.-V.  (v.  Westerg.):  d  rodasi  pi- 

sdndn. 
C.  nis   id.     Rgv.  110.  S:    nis    carmana    rbavo    gdm 

apinsata  „Rbues!   cute  vaocam  induistis". 
fqillM  pisdcd  m.  Pisacus,  nomen  malorum  daemonum. 

N.  12.  7. 
jqy  JTji  pisdci  f.  fem.  praecedentis. 
(q f^i ^  pisitd  n.  caro.    H.  2.  10. 
|qi^|^f,«^|  pisitepsu  adj.  (Tatp.  e  praec.  et  ipsu  q.  v.) 

carnis  cupidus.   H.  2.  3. 
lUUJr^  ptsuna  adj.  (ut   videtur,   a   r.pis    s.  unad.  una) 

1)  nuntius,    nuntians,    certiorem  facieus.    Ur.  25.  15. 

2)  crudeiis.   3)  vilis,  malus,  pravus. 


1.  rcrrr  P*-^  7.  par.  interdum  alm.  pinsere,  terere,  con- 

terere.  Mali.  4.  632:  pinasmy  ahan  canda- 
nam;  4.  26l:  pinsil  viUpanam;  B  alt.  16.  38: 
peksydmy  arin.  —  Caus.  id.  Mah.  1.  3223:  punas 
tam  pisayitvd.  (L,^t.  piso,  pinso;  lit.  ^ej-/a  pistri- 
num;   gr.  TTTiCCa)  pro  TTiCCa',  ~tTVCOV.) 

c.  ut  i.  q.  simpl.    Mah.  3.  457. 

c.  nis  {nispis,  gr.  79)  id.  H.  4.  5'!:  nispisy di  'nam 
baldd  b  limdu;  Dr.  9.  3:  t am  b  imo  nispipisa 
mahitale;  Mah.  4.  \65:  dantdir  dantdn  nispi- 
pis  a. 

c.  nis  praef.  vi  id.  H.  4.  35;  fricare.  R.  Schl.  H.  35.  1: 
pdnim   pdndu    vinispisy a. 

C.  prati  id.  pratyapinsat  pro  praty apinat.  Mah. 
1.  200-1.   4.  361. 

c.  sam   id.    R.  Schl.  I.  45.  48. 

2.  TCTO'  pi^   10.  par.   (hiiis dydm  K.)  laedere,  ferire, 

occldere. 

3.  TCTT  ^'•*    ^"   P^""'    isatdu    K. )    ire,     se    movere. 

Cf.  pis. 

1.  PT^  pis    1.  par.   (gatydm)  ire,   se  movere. 

2.  TnrrT  P'^    lO.  par.    (niketanahins dbaladdnesu) 

babitare;  laedere,  ferire;  robustum  esse;  dare. 
JT\  pi   4.  atm.    (e  //«,   attenuato  d  in  /)  bibere.   Mah.  3. 

13611:  s6  Zplyata   vdri.     (Vid.  pd.) 
016  P'^^'^  ""•  "•  1)  ^^^1  sedile.   Rag'.  17.  10.   2)  scabel- 

lum.    Rag\  4.  S4.  6.  15. 

qtST  ^ ''•''»  *"•  ''^- 

tJj;^^/-:/  10.  par.  1)  premere.  R.  Schl.  H.  50.  27:  *'«<- 
gdbydm  vrttapindh ydm  pldayan;  Hit.  62.  S: 
asakrt  plditan  sndnavastram  muriced  bahu 
'dakam.  2)  ferlre,  percutere,  Icere.  A.  10.  39:  sa- 
ravarsdis  tdn  ...  nd  'saknuvam  pidayitum. 
3)  vexare,  contristare,  dolore  afGcere.  Br.  3.  l4:  pi- 
dild  'ham  h^avis ydmi;  N.  9.  11:  ksudayd  pid- 
yamdnaK;   Man.  5.  50:  vy&dib  isca  na  pidyanle. 


(Cf.  pii.) 


31 


340 


1^1^^/«*  —  jqi^pinv. 


Tfjrr  piris  I.  et  lO.  par.  (b'dsdrt'S  Iviii;  scribltur  pis) 

loqui;  luccre. 
md^  pikd  m.  (Jem.  pikt)  cuculus  Indicus.   Nalod.  2.  12. 

(Cf.  lat.  pica.) 
fq^  piriga  (r.  pinb'  tingere,  colorare,  s.  a)  nigricans  e 

gilvo  (Wils.  „tawny").    11.  2.  2. 
jq^^  piiisald  {r.piiis  s.  ala)  id.    Rag\  12.  71. 
fljsSM  ping^ksd  (Bah.  e  piiiso  et  aksa,   v.  gr.  613) 

e  gilvo  nigricantes  oculos  habens.   H.  2.  2. 
T'1^  picc  10.  par.  {kultane  K.  ctd^  V.)  scindere,  ab- 

scindere. 
fcpES^  picca  n.  cauda  pavonis.     Cf.  pucca. 
VT^  pic    6.  par.    piccSlmi    {h&di)    vexare.       Cf. 

m  ic. 
j.   Vn^SS  pitis  2.!Axs\.  {varneY,..  V  arnapusay  6H.  sam- 
parke   V.;    scrlbitur  pis,   gr.  110"')    pingere, 
honorare,  conjungere.     (V.  piiisa,  pus,  pors  prSi 
quod  fortasse  e  pans  niutatu  llquida  r  in  n;   cf.  lat. 
pinso^ 
2.   rCr^  piris  10.  par.  (V.;  scrlbltur  pisi  gr-  110"';  se- 
cunduni  K.  i.  q.  hins;   secundum  V.   i.  q.  A  4   et 
sati    {b^dsattdrt^e). 
TO"?"  /".'  !•  par.  {saiihatdu  K.  s  aiihatdu  dvandu  V.) 

•s, 

coacervare,  sonare.     (Cf.  pind.) 

VIT^  pin4  1.  atm.  10.  par.  coacervare,  coUigere.   Mah. 

1.  29S:  aksduhinyall  ...  pinditd  istdudasa; 

Ram.1. 26. 5.  (Cf.  2.pand,  unJe  pind  attenuato  a  in  /.) 

yVS^  pin4a  m.  {t.  pind  s.  a)    1)  fruslum.    Rag .  2.  59. 

2)  libuni,  popanum,  quod  majoribus  offertur.  Br.  3.  8. 

3)  corpus.   Rag'.  2.  57. 

WrTT  KTfT  /"'"''  P'^r  ro-  (ut  equldem  puto,  e  patar 
patr,  attenuato  a  in  i,  patar  autem  pro  pdtar 
a  x.pd  servare,  nutrire,  suff.  tar  tr,  v.gr.l24)  pater. 
Sa.  5.  93.  —  Dual.  pitdrdu  parentes.  Sa.  5.  99-  — 
Plur.  pitdras  niajores,  patres.  Br.  3.  8.  19.  (Send. 
patare,  nom.pata,  acc.  patrem  pro  patarem, 
V.  gr.  couip.  §  30  p.  55;  gr.  TraTYjO;  lat.  pater;  germ. 


\ei./atar,fater;    goih. /adar  v.  gr.  comp.  87.  1;    hib. 
athair  pater  pro  pathair.) 
f^dlH^  pildmahd   m.   (e  pitd    pro  pitdr  pitr    [v. 
gr.  124]  et  maha,  v.  gr.  613)  1)  avus  palernus,  plur.: 
majores.   Br.  3.  6.    2)  deus  Brahma   tanquam  primi- 
tivus  pater.   Su.  1.  17.  IS.  3.  2. 
fcnrtffimS'  pitrpditamalia  adj.  (e  pitdr  pilf   pater 
et  pditdmaha  avitus   a  pitdmaha  s.  a)  paternus  et 
avltus.   Br.  2.  l4.  Sa.  7.  7. 
IqfpTTjjf/ji /rrd^a  m.  (majorum  rex,  e  pitdr  pitr  et 
rd'ea  rex  in  fine  compp.)  nomen  dei  Yami.    Sa.5.l4. 
fcfrTcSr /'"•''*'/"  m.{npitdr  pitr  s.  f/n)  patruus.  Am. 
(Fortasse    lat.  patruvS ,  ita   ut  suff.  ufo  =  qJC  t//o, 
ejecto  /,  mutato  v  In  h.) 
fcf^  pittd  n.  bilis. 

jq3JJ" ////r/a  (a  pitdr  pitr  s.  y  a)  paternus.  Man. 10.59. 
TM^I  pits  (e  pipats,  ejecta  syllaba  pd)  desld.  radlcls^a/. 
f^Tr^^/" '•'""'  "*■  (volare  volens,  part.praes.  praec; 
noni.  piisan)  avis.  Am.  (Cf.  gr.  ■^^iTTaaog,  lat. 
psittocus.) 
KJ^rJTrl  piddna  n.  (r.  dd  praef /o/  pro  api  s.  ana)  te- 

gumentum.     (Cambro-brlt./udon  ,,a  skreen".) 
jq^j:^^ //j/jarfd  o    v.  nah. 

jrTfjl^/wnaAra  m.  n.  l)Sivi  arcus.  A.3.5.  2)  trldens.  Am. 

Trr^T^/i  pindkm  m.  (a  praec.  s.  in)  nomen  dei  Sivi. 

fcf^Sf /"■«"  l.par.  (scribitur /*<'f ,  gr.llO"')  1)  effundere. 

Rgv.  64.  6:    pinv anty   apo    marutaK;    34.  4: 

<rj7j  prksd   asme    aksare  'va  {aksard  iva)  pin- 

vatam   „ter   cibum   nobis,  aquarum   instar,  effundite 

(As'vlni!)".     2)    conspergere,    irrlgare.     Rgv.  64.   5: 

bumim  pinvanti  payasd.    3)  Implere.    Rgv.-V.  (v. 

Westerg.):   pinv atam   apitali   (schol.  salarahitd 

nadlli)  pinvatan   diyali.  —  atm.  impleri,  turgere. 

Rgv.  8.  7:yaK  kuksiK  ...  samudra  iva  pinvati. 

(Fortasse  pinv  redupllcatlone  orlum  est  e  \.pd  bibere 

[cf.  pivdmi'^   ita    ut  sensu   caus.   prlmltlve   slgnificet 

facere  ut  aliquis  bibat;   cf.  minv.) 


qi^^^iiil  pdradcsya  —  jq  pi. 


23« 


nn^rSJJ  piiradrsya  m.  (a  parad^s a  alia  rcgio,  s.ya) 

peregrinalor,    peregrinus.     (Cf.   priorem   partem   lal. 

per-egrinus,    V.  pdra.) 
QTTT^rT  pdrdvata  m.  columba.    Ur.  37.  6. 
Mli7llld  pdrigdta  m.  nomen  arboris.    Wils.  1)  „a  tree 

ofparadlse".  2)  „the  coral  tree,  Ery  tbrina  fulgens". 

Ur.  25.  5  infr. 
Cf||5(i|i   pdrisada  m.  (a  parisdd  coetus,   s.  a)  unus  e 

coetu,  e  multitudine.   N.  18.  4. 
CJITiCZI  pdrusy a    n.   (a   parusd    s.  /o)    1)  asperltas, 

severitas.     Hit.  102.    22.     2)    sermo     contumeliosus. 

B\  16.  4. 
QYgf/>ar/a  m.  (a  prtd  s.  a)   a  Prta   oriundus,   Prta 

natus,  cognoraen  Pandavoruni,  praecipue  Arguni. 


c.  anu  i.  q.  sinipl.  sens.  1.   Man.  1.  27.  R.  Scbl.  I.  1.  2i: 

pratigi'idni\    II.  34.  43:   nidisam. 
c.  ab'i  id.    Mab.  3.  8i72. 
c.  pari  1)  i.  q.  simpl.   Br.2.  28.  N. 5,  44.   2)  exspectare. 

R.  Scbl.  II.  70.  13:  muhdrtam  parip&lyatdm. 
c.  prati  1)  i.  q.  simpl.   Mab.  1.  3521.  4080.  2)  exspectare. 

Ur.  37.  l4:  inam  avalokamdr gS  paripdlaydmi\ 

Sak.  8.    13:    ydvad    etdli  .  .  .   pratipdl ay dmi.  — 

Intrans.  Mah.  3.  8793:  ydvad  dgamanam  mahyan 

tdvat   tvam  pratipdlaya. 
c.  sam   servare.    Mab.  3.  15249:  pratigndm. 
X^f^^pdld  m.  {t.  pdl  s.  a)  servator,  custos,  dominus,  rex, 

in   fine  compp.    N.  2.  8.   21.  17.   B'.  11.  26.   In.  1.  1. 

(Ilib.  fal  „a  king,  privileged  person".) 


XJl^S^partiva  (i  prt'ivt'  terra,  s.  a)  1)  adj.  (fem. -;')      qTcfFT  P^^<""^    o.    (r.  pdl   s.  ana)    servatio,    tuitio. 
terrenus,  terrester.    Sa.  6.    18.    2)  m.   prlnceps,  rex.  Ilit.  96.  9. 


H.  4.  39. 
C||clrl|i|  pdrvatiya  (a  pdrvata  mons,  s.  lya)  mon- 

tanus.  Dr.  8.  8. 
XJfp^ pdrsvd  m.  n.  latus.    Su.  3.  26.  N.  19.  16.     (Fortasse 

gr.  TvXlVQCi,  TrXevoov  quasi  pdrsvara,   ejecto  d  et  s, 

mutato  r  in  X;  L.  Diefenbacb  apte  buc  trabit  lit.  pusse 

dimidlum,  per  assimil.  e  purse.) 


qiojcj^  pdvakd  m.{T.pu  purificare,  s.aka)  ignis.  (Con- 
ferantur,  quod  ad  syllabam  radicalem  attinet,  gr.  Trup, 
germ.  vet.^ur;  gotb,/o»,  tbem./ono,  ignis  forma  con- 
venit  cura  pavana  et  pdvana,  quae  ejecto  v  coa- 
lescerent  in  pdna,  quod  gotblce  sonaret /o'«a.  For- 
tasse  lat. /ocuj  e  pocus,  foi<eo  e  poveo  sicvA  fluo  e  pluo 
——  Uc{||i-I  pldvdmi  i  r.  plu.) 


^\^^*A^parsvatds  adv.   (a  praec.  s.tas)  ad  latus,  a  CJjclrT  pdvana  (r.  pu  s.  ana)   1)  n.  purificatio,  lustra- 

latere.   Su.  3.  25.  27.  men.   B\l8.  5.   2)  adj.  (fem.  -?)  purus.   Rag'.  15.  101. 

n||(ill|  pdrsni   m.   f.    calx.      (Goth.  fairsna    pro   firsna  CJTSJ  pdsa    m.    (r.  pas    ligare,    s.  a)    funis.     Sa.  5.    16. 

[v.  gr.  conip.  82]  attenuato  d  in  j;  et  germ.  \et.fersna  (V.  r.  l.pas.) 

nituntur  forraa  scr. /ydrintJ;  ita  gr.  TTTfOva  adjecto  T;  CJiyoj   pdsavd    (a    pasu    s.  a,    v.   gr.  582)    pecuinus. 

cf.  prsfd  dorsum,  tergum.)  N.  23.  11. 

MImJ   pdl  10. par.  interdum  atm. (raAriane  K.  raksiY.)  qjSTOfT  pdsupatd  m.  (a  pasupati  [animalium  domi- 

1)  servare,    tueri.     R.  Schl.  I.   45.   29:    pdlayd  nus,  nomen  Sivi]  s.a)  sagitta  miraculosa  Sivi.  A. 3. 5i. 


ism&n;  Mah.  1.  S4l4:  rstn  asmdn  bdlakdn  pd- 
layasva.  2)  regere.  R.  Scbl.  I.  5.  11:  tdm  purim 
pdlaydmdsa\  Dev.  1.  11.  12.  (Vid.  pd  unde  pdl, 
quod  etiam  pro  caus.  radicis  pd  babetur,  adjecto  /;  cf. 
bib. /a/  „guarding,  tending  caltle",  falaim  „1  hedge, 
inclose";   v.  pdld.) 


UlUjUI  pdsdnd   m.   lapls.     Hit.  57.   4:    nikasapdsdna 
„Iapis  Lydius".    (Cf.  gr.  (ziacravog.) 

1.  Tn"  pi  6.  par.  piydmi   (gatdu)    ire.      In    dial.    ved. 

opimare,  fecundum  reddere,  augere;  fecundum  fieri, 
augeri.     (VJd.  W^esterg.  et  cf.  pydi,  ptnd.) 

2.  ftf  P'  praep.  insep.  pro  api;   v.  gr.  111. 


338 


q\f^  pdtaka  —  mr^pdrada. 


rjrrjgr  p&taka  n.  (a  patay  caus.  rad.  pat  cadere)  pec- 

catum,  crimen.   B\  1.  38.  Ilit.  20.  10. 
r  1 1 -j I ^  patdla  n.  (fortasse  a  r.  pat  vel  a  subst.  pdta) 

infernum,  tartarus.    Su.  4.  20. 
qi [^  /?a'/j  m.  (r.  pd  s.  ti)  i.  q.  pdti.    Meg  .  10. 
rrr^patra  n.  (r.  2./;(J  servare,  s. /ra)  1)  vas.  IIit.27.17. 

trop.  Hit.  143.  9  (cf.  bdgana  I.  c.  34.  2.  68. 19.  77.  3). 

Digaum  vas,  i.  e.  homo  dignus  qui  accipiat.   B  .  17. 20. 

2)  actor,  histrlo.  Ur.  1.  10.  (Goth./ddr,  them. /ddra, 
vagina;  \aX.  patera;  \i\h.  putraice  „a  vcssel,  a  pot".) 

qiy  pdid  I.  n.  (a  />a  hibere,  s.  /  o)  aqua.   Med.    II.  m. 

(a  2.pd  servare,   sustentare)   1)  sol.   2)  ignis.     (Hib. 

bot  ignis,   bath  „the  sea";   cf.  scr.  patis   mare;    gr. 

TTSVr!:?;  \i\..  pontus ;    cf.   etiam  TTSTrtjUS?.) 
qfgjg  />4'/'ai  n.  (r.pd  s.  tas)  aqua.    Ani.;    v.  pdtd. 
qiyil    paieya    n.    (a    paiin    via ,    s.   t/a)    viaticum. 

Ur.  65.  13. 
q|ft  pdda  m.  {t.  pad  ire,  s.  a)  1)  pes.  2)  radix  arboris. 

3)  radius.  Ur.  4l.linfr.  (V.  pad  pes  et  cf  lit. /ia'<ia-j 
planta  pedis,  peda-s  vestigium;  goth.  /dtu-s  pes,  atte- 
nuato  a  in  u;  de  d  pro  d  v.  gr.  comp.  69.  Cum 
pdda  radius  cohaeret  fortasse  hih.  fadadh  „kindling, 
lighting",  fadaidhim  „1  kindle,  excite,  provoke",  v. 
Pict.  p.  48.) 

Xj^^-rf  pdddpa  m.  (radice   bibens,   Tatp.  e  praec.  et 

pa)  arbor. 
qjft  ^Tjj  pddaraksa  m.  (e  pdda  pes  et  raksa  servans, 

tuens,  a  r.  raks  s.  a)  pedes.   Dr.  8.  10. 
CJ|6  |.5"j|^  pdddHgus f  a  va.  (ex  pdda  pes  et  arigus  t  a 

pollex)  hallex.   Su.  1.  9. 
q|  <d^\  p d  dukd   f.   (a  pddu    s.  ka   correpto   u,   nisi   a 

pad  ire  vel  a  pdda  pes,  suff.  uka  in  fem.)  calceus. 

Hit.  113.  2. 
XJ^  padu   f,  (a  />o«f  ire,  nisi  a  pdda  vel  pad  pes,  s.  u) 

id.   Am. 
qi<!j  pddya  m.  n.  (a  pdda  s.ya)  aqua  ad  pedes  lavan- 

dos.   In.  3.  2. 


qi^j  pdna  n.  (r. /;d  bibere,  s.  ana)  potus.    (Lit. /^efia-.! 

lac.) 
U|r-n<L|  pdni  ya  n.  (bibendum,  a  r. /^d  s.  anZ/a)  aqua. 

H.  1.  25. 
qi^y  pdntd  m.  (a  pdntan  [y.  patut^  s.  a,  v.  gr.  198) 

viator.    Hit.  10.  10. 
qiq   pdpd    1)  adj.  improbus,    scelestus.   H.  1.  6.  2)  n. 

peccatum,    crimen.    B.  2.   33.     (Cf.   lat.  peccare;   gr. 

Kay.o?,  mutatis  labb.  in  gutturales;   cum  comparativo 

pd piyans  Benfeyus  [II.  159]    confert   lat.  pejor;   lit. 

pykiii  iratus  sum,  paika-s.,  pikta-s  iracundus,  iratus.) 
qiqc^  pdpaka  (a  pdpd  s.  ka)  improbus.    In.  o.  G\. 
LJIH^rl    pdpakrta    n.    (Karm.    e    pdpd    improbus    et 

krtd  n.  factum)  improbum  factum,  peccatum.  N.  13.40. 
qjqj^m"  pdpdcdra  (Bah.  e  pdpd   et  dcdra  actio,  vi- 

vendi  ratio,  mores)  scelestam  vivendi  rationem  habens, 

scelestam  vitam  agens,  improbus.    H.  1.  48. 
q I q I ^^ r\  pdpdtman    adj.    (Bah.    e   pdpd    et    dtmdn) 

scelestam  animam  habens,  improbus.    H.  2.  26. 
qjrjqTl  ^a/"na/2  m.  peccatum.   Mah.  1.  3483. 
UTT  pdr  10.  par.  atm.  (fortasse   denom.   a  pdra   sicut 
idem  valens  tir  q.  v.  a  ttra,  nisi  pdr  est  caus.  ra- 

dicis  par  [/>/])  finire,  absolvere,  perficere,  praesertim 

votum.     Sa.  4.  6:    pdrayisydmy   ahan    tapali;    7: 

vratam   pdritan  tvayd.     In    dialecto  pracrita  nec 

non    in    recentiore   sanscr.  posse,    v.  Hoefer  „Vom 

Infinitiv"  p.  82.     (Cf  pdraga  et  gr.  TTSaaU}.) 
jj\j  pdrd   m.   (fortasse   a  pdra  alius,   s.  a  cum  Vrddi, 

nisi   a   par    [/.'/]    trajicere)    ripa    opposita,    ulterior. 

(V.  pdra,  pdr  et  cf  gr.  —cocg,  Treja,  ~£pav,  Trspac, 

T7S2aivx,  TTEOU,'  etc. ;  \at.  per;  \it.  per  trans,  ultra,  per; 

s^ay.  pere  v.  pdra.) 
qi jc^(J  pdrakya  (a  paraka,  quod  ipsum  e  pdra  alius, 

alienus,  hostis,  s.ya)  hostilis,  inimicus.    Hit.  109.  6. 
qiyjj  pdraga  (e  pdrd  et  ga  iens)  ad  ripam  ulteriorem 

iens,  Iransiens,  translat,:  perlegens.   N.  12.  81.  13.  -i^. 
qiyrt   pdrada  m.  argentum  vivum.   Am. 


q^^pas  —  qTrT  pdta.                                                        237 

1.  Cr^ /"'■r    1.  par.    atm.   (rad'agrane'ajro/i  K.   vadi  q.  v.  cl  av^pm-TTOq  sit   pro   avoOO-ITO?  prodacto  s  cl 

g^ro n /d?  V.)  interficerc,  jungere,  nectere;  v.i.paJ.  mutato  6  in  &;  lit.  po-nas  dominus,  pe-naj  pabulum, 

2.  CTFT   /'oj    10.  par.    p&sdydmi    (band^)    Ilgarc;    v.  pastus,  cibus;  penu  pasco,  cibo ;  Tuss.  pi/dju  id. ;    goth. 

2.  /7ai.  fodja  id.,  /odeins  cibus ;    nostrum  Futter.') 

1,  ni  p&  1.  par.    (plvdmi  in    dlal.    vcd.  pibdmi   e  /;1-  c.  pari    i.  q.    simpl.     Dev.   11.    32:     tvam    parip&si 

p&mi,  V.  gr. 295.  513;  gerund. /jz/ra  ;   pass./»»/^;  visvarn. 

part.  pi/d)    blbere.     Man.  11.    8:    sSmam    pivati;  ^jm  pdnsu   m.   pulvls.    N.  13.  2S.     (\i<i.  pdnsii    et    cf. 

H.  1.  52:   pdsjantl  'mi    galam;   Rag .  2.  19:    /am  cambro-brlt. /;a(>)  „bIoom,    fine  powder,   or  dust";   v. 

pap&u  sdlScandbjrdm;}i.l.27:pi/v&pdni/am;  Pict.  p.  15;  \it.  pulvis  pro  pu/cvis ,  mutato  n  In  /,   ad- 

4,   16.    Dr.  6.  5:   pitaras  aica   kumb  aH;    Hlt.  6.  S:  jecto  i,   slcut   e.  c.  in   levis    pro    leguis  z=  ^fra'  lagu, 

ajram  agada/i  /cin  na  ptja/e. —  Caus./>d/d/dmi  v.  Ag.  Benary,   Romlsche  Lautlehre   p.  209';    \ii.  pes/<a 

pro  />d/>a/4mi  (gr.  466)  ad  bibendum  dare,  potionem  arena.) 

dare.     Mah.  1.  192:    /laydn    pdyayitvd.      (Gr.  1117,  qj*-|,,f  pdnsana  vills,  abjectus,  contemnendus.    H.  1.  39. 

7r£7rc«Ka,  TTcJJS'»,  ilVO^r^V;  attenuato  d  in  7:  ~ivci',  7rr-S"l,  qj^J  />dnju  m.  pulvls.    Dr.  9.  13;    v.  pdnsu. 

cL  pi/d,  pij-eetv.pi;    lat.  PO,  po-/um  =  ^JIrlH^  qj^  pa  A:a,  ved. />dA:d  m.  (r. />ac' coquere,  s.  a)  maturi- 

pd/um,  p6-/urus  =  q | H |  i   -rT/^d/dr  -/r,  p6-cu/um,  tas.    Ur.  64.   10. 

6i6o   =    |qcll|i-l    plvdmi;    lit.  penas   lac,    v.  pdna;  q|c}ii)J|^rJ  pd/casdsatia  m.  (maturitatls    domina- 

boruss.vet. />ou<on  bibere;  russ.  />»-/'/  id.,  /jivo  cerevisia;  tor,  e  praec.  et  sdsana)  nomen  Indri. 

germ.  vet.  i/fr;  anglo-sax.  J(?or  id. ;  hlb. /'oVajm  „1  drlnk",  qi^H  P^ta/a  ex  rubro  pallens.   Ur.  19.  5. 

nisi  hoc  a  \At.po/o.)  qiTT^  pdtava  n.  (a  pdtu  dexter,  aptus,  s.  a)  dexteritas, 

c.  anu  i.  q.  slmpl.   Rag'.  8.  67.  habilitas,  peritia.   Hlt.  3.  4. 

C.  d   id.     Mah.  2.    2302:    dpiveyan    tasya    rudiran  qy^/>d<am.  (t.  pat    s.  a)  lectio. 

yud'i.     (Pottius  huc  trahit  vocem  ap  aqua,  in  caslbus  q|L!|  pdna  m.  (t.  pan  s.  a)  ludus.   N.  26.  19  a  et  b. 

fortlbus  dp.)  qjjXTf /»dni  m.  manus.   In.  2.  20. 

c.  pra  id.    H.  2.  11.  QTf&TsT  P^f'S'^  ni-  (e  pdni  manus  et  ga  natus)  unguls. 

2.  U\  P^   2.  par.    (ra/(Jane;    pass.  /)d/e,    caus. /)d/d-  Gita-G.  12.  11. 

ydmi)  servare,   tuerl,  sustentare.    Ram.  I.  13.  IS:  q|U,ic|  pdndava  m.  (a /^dnrfu  nom.  pr.,  s.o,  v.  gr.  582) 

na/i  pd/ii  rd/cJasdt;   G  at.  12:  J 6/ias dgare  sdya  a  Pandu   oriundus. 

p&tit&n     tvadgunasmaranam     eva    pd/i    /dm;  qjlT^' /'dn<;?u    1)  adj.   m.  f.  n.  pallidus,   flavescente    albo 

Rag.2.  4S:    upapiaveb ya/i   pragd/i   pdsi.      (Vld.  colore    (Wils.:   „pale    or   yellowish   white").    N.  2.  3. 

pa,  pdti,  pol,  p&l,  pd'/ra  et  cf.  lat.  PA  in  p&-vi,  2)  m.  nom.  pr.  regls  Hastinapuri,  Yud'istiri  ejus- 

pd-bulum;   gr.  (TTaOjUai)  i~aCafJLyiv ,    iTSTrafxat;    ~a-  que    quatuor   fratrum    patrls    nominalis.     (Hil).  buid/ie 

Teejuat  tam  huc  quam  ad  /)d  bibere  trahi  potest,  cor-  „yelIow".) 

repto   d,    adjecto   t,    v.   gr.  comp.  109*'.  1;     ~arvyi,  xj\Xr^  pdndurd  (a   praec.   s.  ra)   i.  q.  pdnt^ii  sgf.  I. 

•/rd&VYi,  (paTVYf;  oecr-iro-Tytg ,  cujus  prlma  syllaba  ad  H.  2.  17. 

scr.  dis   trahi    posset;    fortasse    avS^owTTOg    primltive  qjf^ /)d/a  m.  (r.pa/  s.  a)   1)  lapsus,  casus.    Hlt.  36.  IS. 

significat  vlros   regens,  ita  ut  conveniat  cum  nrpa  2)  volatus. 


236 


qtd|<HH  paldjana  —  q^^pas. 


q^l^^l  paldyana  1)  subst.  n.  (r.  ay  i.  e.  i  cl.  1,  praef. 

palA  pro  parci  s.  atia)  fuga.    Dr.  8.  32.  58.    2)  adj. 

fugitivus.   Dr.  8.  57. 
Q=Tjjrr  pal&sd  n.   1)  folium.    2)  nomen  arboris   rubros 

ferentls  flores  (Butea  frondosa). 
Xj^^-^palitd   1)  adj.  canls   capillis  praeditus.   2)  subst. 

n.  pl.  Cffrffr^ff^  paliidni  cani  capilli.   Mah.  1.  3467. 

Hit.  28.  7.      (Cf.   lat.  pa/iidus;    gr.  TToXtog;   shv.  plaiv 

flavus;    lit.  balia-s  albus ,   palnva-s  flavus;    germ.  vet. 

falo  flavus,  them. /a/aiva,  gen.fa/aive-s.) 
HTt^Tc^  pa/yu/,    ^^>J^    pa/yu/  10.  par.  (Jiiniput- 

ydm  K.  Idniputyo/i  V.;   ut  mihi  videtur,  e  pdri  -\- 

lu,  niutato  r  in  /,  transposito  /u  in  u/)  findere,  ab- 

scindere,  evellere;  pnrificare. 
^frT  yoa//  1.  par.  i.  q.  l.  pa/. 
q^5[ /)a//ar  a  m.n.  gemma  arboris;  surculus.  N. 12.102. 

Lass.  59.  9.  lO. 
q^ol^^l  pa/va/d  m.  n.  palus,  lacus,  stagnum.  N.12.  S.  85. 

(Cf.  lat.  pa/us,  pa/ud-is .) 
JJ^f^ pdvana  (t. pu  s.  ana)  1)  n.  purificatio.  Hit.108.13. 

2)  m.  ventus.   N.  24.  4o.     (De  cambro-brit. /ivn,  quod 

Picletius  huc  trahit,   v.  prdnd.) 
QcJi-lM  pdvamdna  m.  (purificans,  part.  praes.  atm. 

taA.  pu)  ventus.   Am. 
Clidjpf  pavitra    (r.  pu   s.fra    inserto  /)    1)  adj.   purus, 

purificatus.    B'.  4.  38.    2)  n.  aqua.     (Hib.  beat/ira  „wa- 

ter",  fothragaim  „1  bathe,  cleanse",  fot/iragad/i  „a  bath, 

well  of  purification".) 

1.  CTJT /'"■*    1.  par.  atm.   10.  par.  {pdsdmi,  pdse,  pd- 

s dydmi)  ligare.  (V.  pdsa  et  cf.  pas,  spas; 
cambro-brlt. /ajg-u  ,,to  bind,  or  tie  in  a  bundle",/ajg-/ad 
„a  ligatlon,  a  tylng  in  a  bundle";  gr.  Tryiyvvixi;  lat. 
pango,  fascia,  fortasse  etiam  fas  huc  pertinet,  sicut 
Jas  a  Pottio  apte  ad  iSyu  ligare  refertur;  tuss.  pojas 
cingulum,  nisi  po  est  praep.;  v.  Pott.  1.  267.) 

2.  fj^  pas   4.  par.   (in  tempp.  specialibus  tantum  usur- 

patur  et  a  grammalicis  iDdicIs  in  radlces  non  re- 


ceptum  est)  vldere;  v.  dars  drs.  (Hlb. /oicim  „1 
see" ,  feac/iaim  „1  look,  view",  faoc/tog  „oculus";  lat. 
specio,  praefixo  s,  fortasse  e  praep.  scr.  sam,  nisi  pas 
corruptum  espas,  v.  l.pas;  golh.fagrs,fa/ija;  germ. 
vet.  spc/w  speculor;  gr.  0"K£7rTa),  mutata  lab.  in  gutt. 
et  vice  versa,   v.  Pott.  p.  267.) 

ZfUJ  pasu  m.  (ut  videtur,  a  r.  pas'  ligare,  s.  u,  sicut  for- 
tasse  iat.  bestia  a  gfj:y  dand  llgare,  rautato  d  In  s, 
sicut  in  sendlco  basta  llgatus,  v.  gr.  comp.  102)  ani- 
mal,  pecus.  Hlt.  5. 21.  22.  H.  4. 54.  (Lit.pecus,  boruss. 
vet.  pecliu,  goth.  fai/iu ,  germ.  vet.  fi/iu,  nostrum  f^ieh.) 

^iij^\Apascdt  adv.  (ablat.  ab  inusltato  pasca,  a  quo 
etlam  pascimd  descendit)  1)  pone,  a  tergo.  Meg  .  37 
(sc\ic>\.  prsf  adese).  2)  occidentem  versus.  M^g.l6. 
3)  retro.  Sak.  26.  7.  Ur.  60.  15.  4)  postea,  In  posterum, 
delnde.  N.  18.  7.  21.  28.  —  tata/i  pascdt  inde,  ab 
hoc,  ab  illo  tempore  in  posterum,  delnde,  postea. 
H.  4.  16.  N.  18.  18.  (Cf.  Ilt.  pas/<uy  postea,  pas/cut- 
tinnis,  pas/ciausas  ultlmus;  boruss.  vet. />ani-<ian  postea, 
quod  suffixo  convenit  cum  pirsdan  antea.  Fortasse 
etlam  Ilt.  pas  prope  et  lat.  post  huc  pertinent.  Hlb. 
feasd,  feasda  „hereafter,  benceforward,  forthwith" 
fortasse  a  lat.  post,  postea.) 

q -y  I ("c^  j  -^  pas cdllcar  -kr  (e  pascdt  et  r.  tcar  /cr 
facere)  superare.   Rag\  17.  18. 

qjyj-pjiq  pas  cdttdpa  m.  (e  pascdt  et  tdpd)  poeni- 
tentia.   Am.;   Hlt.  33.  19. 

q|jy i-l  pascimd  adj.  (a  pasca  [v.  pascdt'^  suflf.  ima) 
1)  postlcus,  posterlor.  2)  occideutalis.  Su.  3.  26. 
N.  13.  5. 

1.  CTCf  pas  1.  par.  atm.   (vddanas parsayo/i  K.  vade 

grante  V.)  coercere,  tangere,  interficere,  junger^, 
nectere;  v.  1.  pas. 

2.  fyfjf  pas  10.  par.  pdJdydmi  (bandJ)  Ilgare;  v.pas, 

pas. 

3.  CrCT    pas     10.    par.     pasdydmi     (band  avdd  ay  ofi 

•s  _  _ 

sparsagatyo/i)  ligare,  coercere,  tangere,  ire. 


xj^^f^pargdnya  —  ^^r^^pdldy. 


235 


y?l»-i| /"""*' ""/<^  ni'  l)nubcs.B  .3.1 1.  2)nomen  dei  Indri. 

r 
Cf^    Q"^  pornc   priic   2.  alni.    (scribitur  parc  prc, 

gr.  110)  i.  q.  parc  prc. 

Cf^   CJ^    parng  Pr'''S    2.  par.    alm.    (scrlbitur    par^ 

p.rg,  gr.  110"')  id. 
r  , 

Cf3"   fT3"  ^'"■f'  Pr^f  6.  par.   (suki  K.  mudi  V.)   vo- 

luptate  frui,  gaudere,  laetari.   (Cf.  mard  mrd, 

mud,  par  pr.) 

r 

1.  CflJT   f""'f    ^'^-  P^"'-    {bari/ab  (ive    K.    hiiri/j e  \.; 

fortasse  denom.  a  parnd)  viridem  esse,  virescere. 
r 

2.  u  Ijl    Crnr  P°''^  P^y   ^-  P^""-   ■"    <^'^''   ^^•J-   implere. 

♦s.    e.    "s 

(Vid.  Westerg.  et  cf.  par  pr,  par  [/>/], 

/nir,  pun.)    De  abiparn  -prn,  dparn  -prn,  upa- 

parn  -prn  in  dial.  v^d.  v.  Westerg. 

XJ^i^parrid.  n.  (r.  X.parn  s.  o,  nisi  parri  denom.  a  parnd) 

frons  (praeserlim  del.ipsa).   IL  1.  IS.  Sa.  5.  74.  M^g'.  30. 

Ritu-S.  1.  2-2.     (Fortasse  lat.  FROND  adjecto  d.) 
r 

fj^'  pard  1.  atm.  {ku/si/i  sahdiYt..  apano/s argi  V.) 
pedere.   (Gr.  Trepou),  iit  perdiiu  id.,  pirdis  m.  pirda  f. 

Tropo)];   russ. /'frAVy  pedere;   sloven. /;erd-m-/(;    germ. 

vet. y?rjo  pedo;  lat.  /ndo.) 
QTIf^  parpa/l  f   placenta.    (Wils.  „a  thin   crisp  cake 

made  of  any  sort  of  pulse".) 
Cfof  parb  1.  par.  ire,  se  movere;   v.  pamb. 
XJfJ^  par/aiika  m.  (ut  videtur,  e  pdri  et  aiikd)  lectus, 

cubile.    Hit.  42.  8. 
C|i|?-|  parjran/d  m.  n.  (e  pdri  et  dn/a)  finis,  terminus. 

Hit.  116.  20.  B'.  8.  17. 
C|i|i|  paryaja   m.   (r.  j    praef. /oarj    s.  a)  negligentia, 

tcmporis  jactura.    R.  Schl.  I.  26.  3. 
QZO*HIH  P^ryavas&na  n.  (e  pdri  et  avasd  na)  finis. 

Hit.  116.  20. 
XJ^^  par/asru   (Bah.  e   ;>drj   et   dsru)   lacrymis   cir- 

cumfusus.   Rag  .  13.  70. 
tjifiy  parydp/a  (part.  perf  pass.  v.dp  praef  pdri  %./a) 

sufficiens,  aptus,  idoneus.   Man.  7.  76.   11.  7.  B'.  1,  10. 

N.  11.  S  (v.  annot.  ad  hunc  locuni). 


q^JfSf  parjdjrd  m.  (r.  i  cum  Vrdd'i,  praef.  pdri  s.  a) 
1)  circuitus,  ordo,  orbis.  Ur.  54.  12  infr.  2)  decursus 
(temporis).   Lass.  21.  IS. 

Q^lTTrT /"""/"■'''''•  y.  vas  prnef.  pdri. 

q[5J"  parv  1.  par.  (piirani  K.  piir/du  V.)  implere. 
(Cf  purv,  piir,  par  [p.i].) 

^^■^  pdrva/a  m.  (ut  videtur,  a  T.parv  s.  a/a  vel  /a 
inserto  a)  mons.  Ur.  70.  15.  (Serb.  irrfo  id.;  forlasse 
goth. /airguni  mons  huc  pertinet,  mutalo  v  In  guttu- 
ralem,  v.  gr.  comp.  19.) 

CJcl»-L /'«'■''«"  "■  (''■  /'"'""  s-  "")  Wilsonus  expllcat: 
1)  a  knot,  a  jolnt  In  a  cane  or  body  etc.  2)  a  name 
given  to  certaln  days  In  the  lunar  month,  as  the  full 
and  change  of  the  moon  and  the  6th,  8th  and  lOth  of 
each  half  month.  3)  partlcular  perlods  of  the  vear,  as 
the  equlnox,  solstlce  etc.  4)  ihe  moment  of  the  sun's 
enterlng  a  new  sign.  5)  a  festlval,  a  holiday.  6)  oppor- 
tunlty,  occaslon.  Med.  7)  a  chapter,  a  book,  the  dlvlslon 
of  a  work.  Or.  D.  8)  a  raoment,  an  instant.  Sabd.  Ch. 
Sa.  1.  25.  Ur.  70.  15. 

r 

!•   C|rjJ   pars  1.  par.  atm.  (snihane  K.  snehe'  V.)  amare. 
Rgv.86.  7:  yasya  prajrdiisi  (Ros.  „cihos") pa rs a/'a. 
2.  CJTJJ"  Zf^  pars  prs    1.  par.   (sekc)   inspergere,  ad- 
spergere,  irrigare.     Cf.  vars  vrs. 

1.  Cf^  /"J/  l.par.  (ga/du,  ut  raihi  videlur,  e  pad  mu- 

tato  d  in  /,  V.  Delll  Radd.  Pracr.  p.  3)  ire;  v.  pad. 

2.  ^^  pal  iO.  par.  paldfdmi  (raksane  K.  raksJ  X.) 

servare,  tueri;   v.  pdi,  pd. 
q^  pa/d   1)  n.  caro.    Am.   2)  m.   slramen.     (Hlb. /-o/, 

feoil  caro;  anglo-sax.  y7f.jc,  y^orjc,  _/?ff;  germ.  \et./7eisk 

id. ;  lat.  palea ;  gall.  paille.) 
C|^lrr|    pdlala    et  palald   n.    1)   id.    2)  llmus,    lutum. 

(\Y\h.  poll  „mire,  dirt";  gr.  7r/;Aoc.) 
{j^^WJj^pdldy  (pro  pardy,   a   r.  ay  I.  e.  j   cl.  I,   pracf 

pdrd,  mutato  r  in  /.   Pan.  VIII. 2.  IP)  fugere.  Dr.5.6: 

paldyamdna;    8.  36:  pald/antaii   gafadratam; 

8.  59:  paldyase. 

30* 


234                                     rjY^^[jf^parivdrita  -  qsL^parg-  prg. 

'7UcllfJd  /"^''ivdrita  V.  var   vr.  qXfJ  />aru<  (epdra  alius,  et  i/<  e  t;a/)  anno  praeterito. 

^i7dlsl<=h  parivrdgaka  m,(r.  vrag  pTnef. pdri s.aka)  (Gr.  Trspvtjt,  dor.  TTfaUT/,  v.  Pott.  1.  12i.  2.  266.  Cur- 

mendicans,  mendicandi  voto  addictus.   Hit.  27.  11.  tius  I  p.  239  et  cf.  vatsard.) 

ufjuc.eti  pariJuska  (e  pdri  et  suskd)  valde  siccus.  qr^ /)aru//ia  adj.  (a  praec.  suff.  na)  quod  anno  prae- 

Ritu-S.  1.  11.  terito  actuni  est.     Cf.  gr.  Treoicrvvcg. 

CffTSnT  parisrarna  m.  (r.  sram  praef  /^rfrj  s.  a)  las-  qj,q  parusd   1)  adj.    a)  asper,   horridus.     Meg .  62.  88. 

situdo.   Sa.  4.  21.  Ritu-S.  1.  22.    A.  8.   14.     i)  maledicens,    convicians. 

q^frgj^  parisrdnta   V.  sram.  2)  subst.  n.  sermo  contumeliosus,  probrum.    Dr.  6.  2'l. 

qi jqA    parisdd  f.   (r.  .sacZ    ire,    praef  pdri)   coetus.  q jiji  pdrena  praep.  (instr.  TCti  pdra)  super,  cum  acc. 

Sak.  2.  1.  N.  24.  33.  Mah.  1.  84l4. 

q|jq|^i^|  parisodasa  (e   pdri  et   sodasa  sextus  de-  q:^J»^  /'are(//uj  adv.  (e  pdri  loc.  TCt;  pdra  et  djrus, 

cimus)  ut  videtur  i.  q.  io  dajan  i.  e.  sedecim.  N.  26.  2.  v.  aparedyus)   postero   die.    Ani.     (Cf.  \it.  perendie, 

^\jL^{H    -^fl  /'ar/iArar/  -krt  (part.  perf.  pass.  a  Aar  v.  pdra.) 

kr  fTneLpdri  Inserto  s  euphonico,  s.  ta,  v.  gr.  111.  q^Jf^ /-'aroArjo,  yed.  pard  ksa  (ut  mihi  videtur,  e  prae- 

annot.  2)  ornatus.   A.  2.  5.  positione  paras  ultra,  seorsum  non  conservata  [cf. 

m^tyx-   parisvahga   m.    (r.  svarig    praef.  pdri  s.  a)  pdra^pardstdt  et  analogam  formam  purds   ante] 

amplexus.    Ur.  75.  20.  et  aksa  oculus,  v.  euph.  r.  76*\     paroksd  esset  igi- 

CJ|y«HJ  parisara  m.   (r.  sar  sr  praef.  pdri  s.  a)  cir-  tur,   quod  est  ultra   oculos)  invisibilis,  non  visus. 

cuitus,  ambitus.   Ur.  73.  5.  Meg'.  68.  N.  20.  12.  Rag'.  7.  13. 

qfi«:qc><i  parispanda  m.  (r.  spand  ire,   praef. /«aVj  CJTT^frTT  paroksdtd    f.    (a    praec.    s.  td)    invisibililas. 

s.  a)  vis,  robur.   H.  3.  8.  N.  20.  13. 

qiy^oj   parisrava   (r.  sru   praef.  pdri  s.  a)   circum-  Cf^iTTT  A'af"^o.'''  f.   nomen   arboris.     Wils.  „the  wawed 

fluens,  fluens.  N.  24.  l6.  leaffigtree,  Ficus  infectiosa".   Hit.  18.  5. 

^  r 

qjTHT^  parihdsa  m.  (r.  has  ridere,   praef.  pdri  s.  a)  1.   Ut\    [^  t^    parc  prc    7.  par.   prndcmi,     1)  miscerc, 

"^    c.   -v        _  , 

jocus.   N.  11.  S.  conjungere.    Rag  .2.  13: /«/■Ar/aj  tusardili 

q  y  I  ■ni  L!  I    partksajia    n.     (r.    iks     praef.   pdri    s.    ana)  pavana/i;  Batt.6.39:  aprnag  d  anus  d  saram. — 

spectatio,  inspectlo,  exploratio.   Hit.  62.  3;  v.  sq.  De  dprc,  upaprc,  praprc  in  dial.  ved.  v.  Weslerg. 

qj  It^I  pariksd  f.  (r.  tks   videre,   praef.  pdri  s.  a)  id.  (Cf.  parg  prg,  parng  prng,   varc   vrc;    Graffius, 

N.  19.  11.  23.  2.  A.  4.  28.  III.  769,    apte  huc   refert  gr.  TT?Jy.'ji),   nt   videtur   e 

q^  icfiq  partidpa  m.  (r.  tap  praef.  pdri,  producto  i',  TreoKU)  cum  A  pro  p,  quod  In  77eoKv;?,  Tropiicg  serva- 

v.  gr.  111.  annot.  1)  I.  q.  paritdpa.    Hit.  15.  5,  tura  est;   lat. /»/i'co,  plecto;   germ.  vet.  FLAHT,  flihtu, 

qrf^ffj /^ar/iar/a  m.  I.  q.  parivarta.    Hit.  62.   1.  flaht,  fluhtumes.) 

Cj^ldly  partvdra  m.  (r.  rar  vr  pTiel.pdri  circumdare,  c.sam  conjungere.    samprkta  conjunctus.  Man.9.  322. 

producto  j',  V.  gr.  111.  annot.  1)  famulus,  comitatus.  12.  1^1.  19.  R.  Schl.  II.  65.  S.  Rag'.  1.  1. 

r 

N.  26.  1.  21;  scrlbitur  eliam  parivdra.    Hit.  73.  19.  2.   Cfrl"    Cf^  parc  prc   1.  et  10.  par.  2.  atm.   I.  q.  parc 

q^loll^  partvdha  m.  (r.  vah  praef.  pdri,  producto  i',  prc   cl.  7. 


s.  a)  defluxus,  decursus  aquae.    Hit.  33.  22.  CJsT   4si  parg  prg  2,  atm.  I.  q.  parc  prc. 


qjf^TJf  paricaya  —  qfj^jj  parivdra.  233 

CjU-cJil  parica/a  m.  (r.  ci  s.  a)  exercitatlo,  experientia.  CffrfSIfTf /'«'■'V/^g-a  m.  (r.t^yag  relinquere,  pracf. />arj 

Rag'.  9.  A'J.  s.  «)  rclictio,  rcnunciatio.    Ilit.  37.  22. 

qf^xHT  paricdra  (r.  car  praef.  /<a'ri   s.  a)   ut  videtur,  CfJTrZfrJTT^-L/""''/"»'"   C»  praec.  s.  in)   qui  relinquil, 

ofQciosus,  studiosus  alicujus  rei.    Sa.  3.  19.  renunciat.    11'.  12.   16.  17. 

^JJxKJ^  paricdraka  m.  (r.  car   praef. /^orj   s.  aAro)  CJU^IIUI   paritrdna    n.    (r.  /r<i    vel    Irdi    \)Tie(.  pdri 

servus,  famulus.    N.  26.  30.  s.  ana)  servatlo.    V>  .  A.  S. 

^jQ^cJli^^hT  paricdrikd   f.    (fem.  praec,    v.  gr.  575.  23,  qQ^c|»-l  paridcvana  n.  (r.  dJv   praef.  pdri  s.  ana) 

s.  ika)  serva,  famula,  ancilla.   N.  8.  4.  lameDtatio. 

CJU-c*<i  pariccada  m.  (r.  cad  tegere,  praef  pdri  s.  a)  C||j<i  c|HT  paridivand  f.  (fcm.  praec.)  id.    B'.  2.  28. 

comitatus.  (Wils.:  „court,  Iraln,  attendauls,  retlnue").  (IfjxS  jclff  paridivita  v.  div. 

Sa.  3.  l6.  N.  17.  23  in  fine  comp.    Bah.  CffTyfrT  pariddna  n.  (r.  d d  pTicl.  pdri  s.  ana)  tunica 

CJ|ix.*6   paricccda    m.    (r.  cid    praef.  pdri   s.  a)   di-  interior.    N.  9.  1  i. 

stinctio,  discretio.   Hlt.  33.  2.  xj^lj^rj^  paridvansa  m.  (r.  dvans  cadere,  pTaeLpdri 

Cfusir-l  parigana  m.  (Karm.  e  pdri  et  gdna)  comi-  s.  a)    1)  actlo   delabendi,   ruina.    Hit.  68.  20.    2)  actio 

tatus,  famuli,  famulae,  ancillae.   Su.  1.  l4.  Ur.  39.  9.  circumerrandl,  clrcumcurrcndi.   N.  10.  9. 

M I < ?l I rl I ^  -fT  parigridtdr  -tr  m.  (r.  giid  pneLpdri  l\\j'^fi:^j(^paripant'in   m.    (r.  pani  ire,   praef  pdri 

s.  /(Jr  /r)  cognilor.   B'.  18.  18.  s.  in)  adversarius,  hostis.    B'.  3.  3l. 

MUSIIH  parigtidna    n.    (r.  gnd    praef.  pdri    s.  ana)  qfjy ^r\  pariprasna   m.    (r.  prac    praef.  pdri  s.  na, 

cognitlo.   Sak.  15.  \G.  v.  euph.  r.  87.  e)  percunctatlo.   B'.  4.  3-1. 

QTTOTrf  ^ "'"''"''''   ^*  "arn    ^TZeL  pdri.  Cff7'JL«rl  pariprSpsu    (ab    //yj    q.   v.    praef. /jorj   s.  u) 

qmjfff^  parinati    f.    (r.   naT/j    praef.  /idr»    s.   </,    v.  adlpiscendi  cupidus.    N.  18.   II. 

gr.  94*')    1)  inclinatlo.    2)  maturltas.    Meg'.  24.  CffTVf^  parib'ava  m.  (r.  b'd  pracf.  pdri  s.  o)    1)  con- 

qjiUim   parindrna   m.    (r.  nam    praef.  pdri   s.  a,    v.  temtio.    Ur.  74.  4.    2)  clades.    Hit.  81.  6. 

gr.  94  ')    1)  mutatlo,  converslo,  transfiguratio,  vlcissi-  Cffj^^  parib'rasta   v.  b'ranJ. 

tudo.     Ur.  55.    9  infr.    70.    6.    Hit.  70.    S.    A.  9.    33.  qfrq^ //arjma/a  m.  (r.  nia/praef.  pdri  s.  a)  suaveo- 

2)  finis,  extremum.   B'.  18.  37.  3S.  Lass.  57.  6.   3)  ul-  lentia.   Meg'.  26. 

tlma  aetas.   Rag.8.  11.  CffjTTVf  pariramb  a   m.    (r.  ramb    praef.  pdri  s.  a) 

CflJUII^  parindha  m.  (r.  nah  praef.  pdri  s.  a)  ampli-  amplexus.    Ur.  85.  2. 

tudo,  latitudo.   Am.;   v.  sq.  CffJcHH  parilagu  (e  pdri  et  lagu)   perlevis,   perexi- 

H\j\i[\^^^^pariridhavant    (a    praec.    S.    vant    vat)  guus.    Meg'.  13. 

amplus,  latus.    Ur.  6.  3.  Xjf^-^  parivarta   m.   (r.vart   vrt   praef. /'drj   s.  a) 

CfUIUIWT  parinisi  d   f.   {t.  s t  d    praeL  pdri  -i-  ni,    v.  commutatio,  permutatio;    v.parivar/a. 

euph.  r.  94  ')  sedes,  domlcilium.    N.  20.  S.  'Cffj^fffi^parivartin    (r.  vart    vrl   ire,    praef.  pdri 

tJ^\i^tAparltas    (a  pdri    s.tas)    clrcum,    cum    accus.  s.  in)  circuniiens,  clrgunigrediens.    N.  11.21.  Su.  3.  26. 

Ur.  86.  1  infr.  CfTTcI^  parivarha  ni.  (r.  varh  vrh   praef.  pdri  s.  a) 

Cffj(-f|C|  paritdpa  m.  (r.  tap  fTae{.  pdri  s.  a)  1)  calor,  comitatus.   Dr.  1.  7. 

aestus.    Sak.  53.  6.    2)  solllcitudo;    v.  parltdpa.  Cffr^ffT /'arjroro   y.  parivdra. 

30 


232                                               qjofrl^paravanl  —  qfi^siparigd. 

X^T^^paravanl  {-vAn,-valt,  -vat^  A  pdra  s.  vant  rj^]^^  paraO'dva  m.  (r.  j'u   praef. /^ariJ   s.  o)  clades, 

vat)  alius  polcslali  obnoxius.    Sak.  36.  2.  43.  l6.  destructlo.    A.  10.  h5. 

nTST  parasu  m.  securis,  ascia.  Sa.  4.  IS.   (Gr.  TTeAekw.)  Cf7T?7tT[ /'<"■  ^V «^ ? "  («  /'«fra  et  djrana  itio)  in  fine  com- 

URHIri  parastat  adv.  (a  pdra  ulterior,  s.  stat')  ultra,  positorum  Bah.  aequat  vocem  pdra  (v.  gr.  598);  e.  c. 

cuni  abl.   B'.  8.  9.  sokapardyana  moerorem  tanquam  praecipuum  ba- 

f j' 1  M  ,  paraspara  (e  pdras  [nom.  sing.  niasc.  bac  in  bens,  moerori  deditus,  in  moerore  defixus.    N.  12.  83. 

conipositione  fem.  et  neut.  vice  eliam   fungente,  ser-  23.  1.  B  .  5.  17. 

vato  s  ante  p  secundum  r.  79]   et  pdra,    quod  bac  in  TJ^^rJ^ P ar d r d y a  vel  C|^|^  par&rddjra  (a  pardrda 

compositione  in  obliquis  sing.  casibus  solum  usurpatur)  \^pdra  +  arda']  praecipuum  dimidium,  s.jra)  eximius, 

;.  q.  anydinya  q.  v.    H.  4.  36.  Su.  4.  15.  N.  13.  \L  excellens.  H.  1.  30. 

B'.  3.  II.   10.  9.  M.  35.  CfyTclT  pardvara    n.    (Dvandv.    e   pdra    remotus    et 

qTT  pdrd  (fortasse  a  pdra  alius  sicut  dakiina   a  dd-  dvara  poslerior)  remotum  et  posterius,  i.  e.,  ut  equi- 

ksina)   praep.  insep.   retro.      (Cf.   gr.  TraOrt ;    ViL  par  dem  puto,   praeteritum    et   futurum.    Sa.  6.  34. 

[praep.  insep.]  relro,  t.  c.  par-tvadinu  reyoco,  par-eiwi  qj|i-]  pardsu  (Bab.  e  pdra   remotus   et   dsu  q.  v.)  re- 

redeo;    h\h.  frea-,  far-,    c.  c.  frea-garaim  „1  answer",  molos  vitales  spiritus  babens,  mortuus.    N.  11.  38. 

far-bhuille    „a    backblow",    v.  Pictet   p.  89.     Fortasse  rji-T}^  pardhna   n.  (e  pdra   et  alina  pro   dl^an   dies) 

etiam  lal.  re-,  osset.  ra-  buc  pertinent,  abjecta  syllaba  pomeridianum   tempus,    posterior   diei   pars    (cf.  pdr- 

initiali.     E  goth.  lingua /ai>-  buc  retulerlm,  attenuato  vdhnd).   A.  4.  7. 

c  in  J,  praefixo  a,  v.  gr.  comp.  82;  germ.  yti.  far,fir\  rj^  pdri  praep.  insep.  circum  (in  comp.  cum  adjectivls) 

nostrum  ver,   v.  Grimm  HI.  256.  4  c;   etlam /uur  pro  valde,    v.  parilag  u,    parisuska.      (Gr.   TTEOl;    hlb. 

e  pdrd  ortum  esse  potest,   abjecto  d  finall,   attenuato  faoi  „about,  around"  ejecto  r;  germ.  vet. /ur/,  island. 

a  medlo  in  u;  germ.  vet./uri';  nostrum/ur;  island.  vet.  fy'i   nostrum /ur  buc  referri  possent,   nisi  /  finale  in 

fyri,  attenuato  d  In  /;   v.  pdri.)  linguis    germanlcis    ubique    evanuisset,    quam    ob    rem 

Uyl^i-I  pardkr ama  m.  {x.krani  Ire,  praef. />ard  s.  a)  vocalem /hujus  praepositionls  ab  d  formae //uro  deduxe- 

vis,  robur,  fortltudo.    H.  2.  36.  rlni,  quod  primum  in  a  breve,  deinde,  quod  saeplsslme 

Mi|f^|.(.|  pardkrdnta   v.  kram    fT3e£.  /'drd.  accldit,  in  /  se  altenuaverit.    De  lat.  et  Ilt. /)er  v. /)ura.) 

^7\J\  pardga  m.  (e  pdrd  et  ga  iens)  pulvis.  Rag.4.  30.  m7^TTTl  parikldnta  v.  klam. 

CJ  i  I  -6'  H  ^  pardiimuka  (Bah.  e  pdrdk  [secundum  r.  59  CJT7^l"5T'5"   "^  pariklesfdr   -Jlr  m.    (r.  k/is    vexare, 

pro  pdrdc  aversus,  mutato  k  in  ii  secundum  r.  58]  et  praef.  pdri  s.  tdr  tr)  vexator.    Dr.  9.  7. 

mulca  os,  vultus)  aversum  os  habens.   In.  2.  4.  N.  8.9.  XJ\7^  parikd  f.   (r.  kan  fodere,   praef. />a'ri',  abjecto 

(TTf^fJf  pardgaya  m    (r.  gi  praef.  pard  s.  a)   1)  clades,  an,  s.  a  In  fem.)  fossa,  quae  urbem  cinglt. 

slrages.    2)  separallo.    N.  13.  34.  xjT^Jt^^parigrahd  m.  (r.  grah  praef.  pdri  s.  a)  1)  am- 

U^IKlrT  pardgila   v.  gi   praef.  pdrd.  plexus.    Lass.  85.  2  infr.    2)  comltatus,  famllia.  B.6.  10 

qrja   /)ara«c'   adj.    (r.   anc    praef.   pdrd,    v.    gr.  179)  in  comp.  c.  a.    3)  uxor.    Ur.  70.  l4. 

aversus.  ^\T3(  parig  d  m.  (r.  han  ferlre,  praef. /^ar/,  h  mutato 

qTjVJ^ /^ordrf /na  adj.  (Tatp.  e  pdra  allus  et  adi'na  In   g,   cf.  gr.  comp.  23,   abjecto   an   ante   suffixum  a) 

q.  V.)  alil  subjectus,  alius  potestati  obnoxius.  Br.  1.  l4.  1)  clava.    2)  pessulus.    Sak.  38.  9. 


qj  [jcira  —  r^^^  paravalld.  231 

■nipletus,  plenus  cf.  Vil.  pi/na-s ,  lal.  f/lenus ;   gotli./u//j,  qjMf^  ftarapusfa  m.  (ab   alio   nutritus,   e  pdra  et 

th.fu//a  per  assimil.  e /u/na;  cum  formu  ptirld  cf.  hib.  pusfd   a    r.  puJ)   i.  q.   kdkitd  i.  e.  cuculus   iaJicus; 

/jfliV/ „abundant,plentiful,  copious", lit./7ri-;>iV/a-f  plenus.)  feni.  parapuJ/d.   Ur.  63.  5  infr. 

c.  a/i  trajicerc,  traducere.    Rgv.97.S:  sa  na/i  sindum  Cj7VT(={  parabrla  m.  (e  pdra   et   b'rtd   sustentatus)  id. 

iva   ndvajd  'liparJd  (=:  aliparJa,  imper.  praet.  fem.  /larab  rtd.    Ur.  63.  S  infr. 

mltf.);   99.  1:  sa  na/i  parJad  ati  du/i/c  dni.  ^Tnpdram  adv.  (acc.  neut.  vocis  pdra)   1)  ultra,  ulte- 

c.  fliV  implere.   ab'ipiirna  impletus,  plenus.   Dr.  4.  19-  rius,  post,  deinde.   Lass.  13.  1.    Antecedente  dias  ad 

c.  liras   trajicere,  traducere.    Rgv.-V.   (v.  Westerg.):  tempus    vel   locum   relato   B\  12.  8.  N.  9.  23;    aote- 

durgd  piprlan   liro   na/f.  cedenle  asmdt  Meg  .  98.  —  param  muhurtdl  post 

c.  pari:  paripurna  impletus,  plenus.    N.  13.  64.  temporis  monientum,  statim.   Ur. 39.  12.  2)  sed,  verum. 

CJT  pdra    (ut    videtur,    ex    dpara    abjecto    a    initiali)  Lass.  40.   10.  43.  7;  paranlu  id.    Lass.  41.  17.    44.  S. 

1)  alius.    H.  4.   3.     2)   remotior,    ulterior,    posterior.  (Vid.  dpara  et   cf.  nostrum  aber.) 

Dr.  2.  8    (v.  pdram).    3)   eximius,   praeclpuus,   altus,  ^TTJ  paramd  (a  pdra  s.  ma)  eximins,  altissimus,  sum- 

altissimus,  summus.   H.  4.  22.  N.  21.  20.   B\  5.  16.  —  mus.    In.  5.  23.   B.  13.  31.      In    fine    compositi   Bali. 

In  construct.  cum  ablat.  comparativi  vim  habet.  M.  50.  (v.  gr.  598).   B'.  16.  II.     (Cf.  Wi.  pirma-s  primus;  lat. 

B  .  3.  42.     De  ^aro   n.  eximium,  praecipuum   in  primus,  v.  pdra;    goth.fruma,   them.fruman,   prior, 

fine  compositorum   v.  gr.  598.   N.  2.  2.  3.   12.  78.  80.  primus ; /rumoia  prloT,  frumisis  primus.) 

B  .  18.  52.   4)  hostis.    In.  5.  59.   N.  12.  30.   Dr.  6.  2.9.  qTTTFJ  paramarJi  m.  (Karm.  e  praec.  et  r'Ji)  summus 

(Cum   iccus.  pdram  convenit    lat.  peren-   in    vocibus  Rsis.    In.  2.  10.  Su.  3.  1. 

peren-die,  peren-dinus ,  peren-dinatio;   huc   etiam  cum  HjHI^  paramdrta   m.  (e   paranid   et   drta)  veritas. 

Pottio,  II.  230,   traxerim  par  aequalis,   quasi   alter;  Sak.  41.  15. 

germ.  vet. /er  procul  \y.  pdra  tt  pdradesya\;  angl.  Myi-l|<ilrI*HA' <"''"""  rlatas    adv.    (a   praec.    3.  tas)    re 

/ar  id.;  golh./aiVra  id.,  fortasse  per  assimil.  e/a/rno  quod  vera.    Ur.  37.  24  (v.  not.  LX).  72.  15.     Penitus,  accu- 

ab  idv.pdram  deduci  posset,  mutato  m  in  n,  adjecto  a  rate.    Sak.  47.  4  infr. 

sicut  in  acc.  pronom.  [ut  t/tana  ^  scr.  tam,  gr.  TOi'];  q  j  m  cj^  paramika  (a  paramd  s.  ika   omissa  Vrdd  i) 

fairnjis,  theva.  fairnja,  vetus;  nostrum/fr«;  germ.  vet.  i.  q.  paramd.    In.  5.  59.  Br.  1.  l6.  25. 

furiro  prioT,  furist  primus;  lnt.  prior  ejecta  vocali  me-  ^y^\'(^r[parameJttn  m.  (e  loc. parame    in  altissimo 

dia;  primus  =  paramd  q.  v.;   gr.Trpiv,   dor.  TOav.)  et  stin,    qui    est,   mutato  s  in   J   ad   analogtam  r.  80, 

Huc  etiam   trahi   posset   slav.  praep.  insep.  nOE  pre  v.  etiam  euph.  r.  101"')  nonien  dei  Brahmae. 

trans,  e.  c. pre-iduti  transibo,  pre-voditi  traducere.    Vid.  q j ^q j  parampara  (e  pdra  alius  in  acc.  et  pdra)  suc- 

pdrd,  purds,  ptirva,  pra.  cessivus,  ab  alio  ad  alium  progrediens. 

^j^i-\paratds  adv.  (a  pdra   s.  tas)  ultra.    B  .  3.  42.  CJyi-ILJJI  parampard  f.  (abstractum  praec.)  successio,  pro- 

qi^  pardira  (a  pdra  s.  tra)  alibi,  praesertim  in  illo,  gressio  ab  alio  ad  alium  (e.  c.  a  patre  ad  filium).  B  .  4.  2. 

futuro  mundo,  opp.  Tiw  ifta  (cL  amiitra).    Hit.  32.  7.  CJirf||ch  pora/oka  m.  (e  pdra   et  /oka)  alius,   futurus 

Mi.f|q  parantapa  adj.  vel  subst.  m.  (e  pdra   hostis  in  mundus,  coelum.    Ilit.  73.   17. 

acc,  V.  gr.  575.  suff.  a,  et  tapa  qui  urit,  vexat)  qui  qjr^-pj|  paravai td  f  (a  seq.  i.td)  abstractum  sequen- 

hostem  urit,  hoslium  vexator.   H.  3.  6.  B\  4.  2.  tis.    Ur.  91.  3. 


S30 


r:pr^^paclmardga  —  cq-  (r^)  par  (pr). 


MdlAI)!  /ladmardga  ni.  (lo  ti  coloreni  habens,  Bah. 

e  praec.  et  rdga  color)  rubinus.   Hit.  8.  3. 
U 'ii cH I •^ '•^    pf^dmalocana    (Bah.    e    pddma    lotus    et 
16'iana  oculus)  lolo  similes  oculos  habens.   In.  2.  31. 
M^l  padmd'  f.    (fem.   TOV   pddma)    cognomen    deae 

Laksmiae.   Hit.  57.  13. 
Crf^T^rf  p^dmint  f.  (a  pddma  s.  in  in  fem.)  nymphae- 
arum  raultitudo,  lacus  njmphaeis  abundans.   N.  13.  10. 
16.  15. 
\lr\  pan    par.   atm.    (pandj^dmi,   pand/e,    Pan.  ni. 
1.  2S;  refertur  ad  l""^""  classem,  quanquam  analogiam 
classis    10""^'  sequitur,    producto   a   initiali    characteris 
aj^a;  in  dialeclo  ved.  tamen  haec  productio  oraittilur) 
laudare,    celebrare.     Rgv.  20.  6  not.:    tat   panayad 
vaco    vafi   „illud   comprobavit   sermonem   vestrum"; 
87.  3:  svayam   mahttvam  panajanfa   d  ut  a/aK 
„ipsi  potentiam  (suam)  declarant  quassatores". 
npni""'^  10.  par.    (scribitur />a/,   gr.  110"')  ire.    Vid. 

pal,   pdnlan,  palin, 
XJ^  pannd   v.  i.pad  (gr.  542). 

XY^J\  pannaga  m.  (pedibus    non    iens,   e  pad  pes, 
na   non,    et    ga   lens,    v.   euph.   r.  58)    serpens    (cf. 
ur  a  ga^. 
Mi^sl  pamh  1.  par.  (gatdu)  ire,  se  movere.    (V.  kamp 
et  cC.parb,  bamb^  barb,  mamb,  marb,  namb, 
narb,  kamb,  karb,  gamb,   garb,  gamb,   garb, 
camb,    carb,   tamb,    tarb. 
Cf^T  pay  1.  par.  atm.  (gatdu)  ire. 
c.  vi  sternere   (in   dial.  ved.,    nisi   vipay dmi  cohaeret 
cum  rad.  vap,  attenuato  a  in  i).   Rgv.  (v.  Westerg.): 
vipayanti  varhili    (schol.  s trnanli). 
QSf  A"'/''  suffixum,   V.  katip  aya. 
X^^^pdyas  n.  (r.  pi  bibere,  s.  as)    1)  aqiia.    Meg  .  23. 

25.  41.   2)  lac. 
Qilld  paydda  m.  (e  praec.  et  da  dans)  nubes.   Meg.7. 
QSTT^ilT  payodara    m.    (e    pdyas     et     dara    tenens) 
1)  nubes.   Am.   2)  mamma.   In.  2.  32. 


TJ^\X^payodi  m.   (e  pdyas   et   di  tenens,   a   r.  d'a) 

mare.  Lass.  p.  77. 
^^\\\TXpay6muc    m.     (e    pdyas    et    muc    dlmittens) 

nubes.  Ur.  78.  18. 
CJillCUTt  payosnt  f.   (ut   videtur,    e  pdyas    et   sna   se 

baignant  in  fem.,  a  r.  ^nd  s.  a)  nomen  fluminis.  N.9.22. 

1.  XTT  fj  par  pr  5.  par.  prndmi  (prttdu)  exhilarare. 

Cf.  prt,  pard  prd. 

2.  CTT  Cf  /""■  pr  6.  atm.  priyi    (vydydmc)  laborare, 

operam  dare,  occupatura  esse. 
c.  d  praef  vi  id.  vydprta  occupatus.  Mah.  2.  2126: 
md  vydprtaK  parakdryisu  bdH;l.  7281:  vdi- 
vasvatd  vydprtaK  satrahetoli;  4.597:  vydprto 
goJu;  R.  Schl.  II.  39.  1'1:  vydprtaii  viit asancayi. 
—  Caus.  occupare,  occupatum  tenere.  Rag.2.  33: 
vanadv ipdndn  trdsdrtam  asminn  ahan  va- 
nakuks du  vydpdritali  sdlabrtd;  7.  S'l:  sa  da- 
ksinan  tunamuk  ena  vdman  vy  dpdrayan  lia- 
stam;  6.19:  ekaii  vy dpdray dmdsa  karaii  kirtfe. 
(Cf  k.par  \_pf\,  pur  implere;  prtd  occupatus  pro- 
prie  oneratus,  charge.) 

3.  XJTT  Cr  /'or  pr  10.  par.  pdrdydmi  (purane  K.  pd- 

lani  pdrtdu  V.)  implere;  nutrire,  sustentare. 

Cf  k.par  (pf),  pur. 
k.  CTT  (Q")  par  (pf)  3.  et  9.  par.  piparmi,  prn&mi 

'^  (v.gr.346)  1)  implere.  Rgv.-V.  (v.  Westerg.): 
yaii  samudrdn  piparti.  Part.  perf.  pass.  pdrnd 
(gr.  542)  impletus,  plenus.  Mah.  3.  16625:  purni 
varse.  Etiam  pdrtd.  Pan.  VIII.  2.  57.  2)  satiare. 
Rgv.  (v.  VVesterg.):  piprtan  n6  bartmabiK  (=: 
barimabili).  3)  largiri.  Rgv.  33.  21 :  ^rn//a  i  e/jo- 
gam.i)  servare,  tulari,  custodire.  Rgv.-V.  (v.Westerg.) : 
td  anhasali  piprhi.  5)  trajicere,  traducere.  ibd.: 
pdran  nali  ...pars an;  \.  atipf,  tiralipf.  (^.par 
pr,  pdr,  pul,  parn  prn,  pdn  et  cf.  gr.  TriJJ,ir}\YifXl 
cum  piparmi;  noslTum  f^olk,  Ut.pulkas  multitudo,  lat. 
plebs,  populus  [Benf.II.  85j;  cum  part.  perf  pass./^urna 


q^  pad  —  q^  p  d  (hn  a. 


229 


tvdin  pr apann6  ^smi;  R.  Sclll.  I.  8.  17:  lintdin 
prapatsyalt!.  2)  se  Inclinare.  In.4.1'1:  tavn  pdddv 
a dy a  prapa dj at dni;  5.  'l 7 :  ni d r d d  n  d  prapanno 
Ssmi  pdddu  tr;  Mali.  1.  S2i7:  punar  agndu  pra- 
pidir^,  —  prapanna  inclinatus,  pronus,  propen- 
SUS,  propitlus.  A.  4.  14:  prapannas  tvdn  danan- 
sajraH. 

c.  pra  praep.  anu  sequi.    Sa.  5.  21.    B  .  9.  21. 

C.  prati  1)  adire,  aggredi,  pervenire.  H.  1.  4:  vanaii 
rdgon  gahanam  pratipedire;  In.  2.  11:  prati- 
pedi  . , .  naks atramdr gain;  R.  Schl.  I.  23.  7:  sva- 
d  armam  pratipady  asv a.  2)  nancisci,  obtinere. 
Man.7.  40:  vanastd  api  rdgydnivinaydtprati- 
pediri.  3)  comperire,  cognoscere.  N.  18.  l6:  na 
nrpalir  b  iinaK  pratipady ita  me  matim.  4)  re- 
Cuperare,  recipere.  Sa.  5.  32:  svam  eva  rdgyam 
pratipatsyate  Scirdt.  5)  reddere,  restituere.  Man. 
8.  183:  sa  yadi  pratipadyeta  yatd  ny astain. 
6)  respondere.  R.  Schl.  I.  10.  15:  tac  crutvd  tate 
'ti  pratyapadyala.  7)  promittere.  Up.  77:  sar- 
vam  banik  tat  p ralyapadyal a;  Lass.  4.  5.  24.  2. 
44.9-  8)  facere.  Mi\\.2.  ikZO:  yat  pratipattavyan 
tan  me  brdhi;  4.705:  me  samayam  pratipady a- 
sva;  c.  2.  accus.  Rag.ll.  79:  t  add  anurgrahanain 
eva  rdgavali  pratyapadyata  samart  am  utta- 
ram.  —  Caus.  1)  facere  ut  aliquis  aggrediatur,  per- 
veniat,  obtineat.  R.  Schl.  II.  74.  6:  ayaso  glvaloke 
tvayd  'hain  prati pddit ali.  2)  dare,  tradere.  Man. 
\.\..(>:  d  andni  viprcsu  prat  ipddaye l;  Mah. 1.5213: 
grhan   tasya  pralyapddayala. 

c. />ra/i  praef.  t'»  averti.  B.2.53:  srutivipratipannd 
...  buddili. 

c.  prati  praef  sam  caus.  dare,  tradere.  M.  13:  mc 
idyd  'nyat   stdnaii   samprat ipddaya. 

C.  i'J  perire.  Ilit.  4.  46:  bahusalrur  vipadyate; 
R.  Schl.  II.  64.  6S.  —  vipanna  calamilate  afflictus. 
Hit.  13.  15. 


c.  sani  l)adire,  aggredi,  pervcnire.  B'.13.30:  brahma 
sampady t'la  saH.  2)  oriri,  nasci.  Mah.  1.  3l43: 
pururavd  ildydii  sainapad  yal  a;  1.  2995:  sa 
s arv adamano  ndina  kumdraK  samapadyal a. 
3)  fieri,  effici.  A.  9.  10:  sa  disaK  ...  guhi  va  sa- 
mapadyala;  Mah.  2.  942:  samapadyanla  vi- 
smitdK;  N.  16.  3:  asinin  karinani  sampanne; 
lilt.  104.  2:  kalain  amund  sv  al  pabalilndi  'tat 
sampatsyale.  4)  oLtlngere,  obvenire.  Ur.  41.  9: 
sampady ali  punar  b  avataK.  —  sampanna 
praedltus.  Br.  1.  27:  s tlasampannd. —  Caus.  facere, 
perficere,  explere.  Rag.7.  26:  s  vasuK  ...  sampddya 
pdnigrahanaii  sa  rdgd;  Mah.  3.  1527S:  marna 
sprhdii  sampddaya;  Ur.47.  A  in(r. :s  ampddila  m 
priyaprasddanavratam. 

C.  sain  praef.  upa:  upasainpanna  act.  aggressus. 
Man.  5.  Sl;  pass.  praedltus.  N.  12.  26.  —  Caus.  afferre. 
R.Schl.  II.  25.26:  samidasco  'pasampadaydmds  a, 

'^'    ^>i   pad  10.  atm.  paddyd  ire. 

3-  Cf^  pad  I.  par.  (sl'dirye)  firmum  esse.    Cf.  bad. 

4.  q^  pad    m.    (r.  pad   Ire)     pes;     passus.      Sa.   3.    3. 

N.  13.  12.  R.  Schl.  I.  31.  19.     (Gr.  IIOA,  -cvg,   lat. 

PED,  pes;    v.  padd^  pdda.) 
q^  padd  n.  (r.  pad  Ire,  s.  a)   1)  pes.    A.  9.  6.   2)  gra- 

dus,  gressus,  passus.    In.  5.  9.    3)  versuum  sectio,  arti- 

culus.    B\  13.  4.    4)  locus,   rcgio,  provincla.    Sa.  7.  7. 

B'.  15.    5.      (Gr.  TTeoCV;  Wl.  gas-pada   v.    r.  g^as.) 
q,^  cjy  padavi  f.  via.    Dr.  6.    19. 
q<ji  jlrl  pod dti  m.  (e  padd  et  ati  vel   dti  a   r.  al   ire) 

pedes,  mlles  pedesler.   N.  26.  2;  v.  sq. 
l_^}i:\\^ii\p  a  d  d  t  i  n  m.  (e  padd  et  dlin  a  r.  al  ire,  i.in) 

id.   Dr.  2.  12. 
q^^y^^  paddati  L  (ut  vldetur,    e  pad  pes    et   dati   pro 

ddti,  3  T.  d  d  ponere)  via.   Rag .  3.  46. 
qTjj'  pddma  m.  n.  1)  lotus  flos  (Wils.  Nelumbium  spe- 

ciosum).   2)  magnus  numerus,  decem  billlones. 


228 


q^pad. 


milationem  cxplicari  posset  ex  pe/Jo  pro  pedjo,  mutato 
d  in  /,  passus,  impedire,  expedire,  gr.  TTi^daU)  convenit 
cum  caus.  pdddy&mi,  fortasse  waXXw  e  TTtXoJu),  v. 
anyd  =  «AAo?;  russ.  padaju  cado  =  caus.  pddd- 
y&mi;  Vih. /aoidhim  „1  go,  depart,  send",  /aidfi  „de- 
parture,  going".) 
c.  anu  atm.  interdum  par.  1)  sequi.  Mah.  1.  7962.  2)  in- 
trare.      Malj.   3.    239:      anvapadj ad    ant arv i sma; 


pann6  br&h.manAt\  Mah.  3.  379:  yuddam  ut- 
patsyate  mahat;  Mali.  2.  2395;  anayo  baratisu 
'dapddi.  —  Caus.  producere,  generare.  Br.  1.  30: 
svayam  utp&dya  t &m  b&l&m;  Mah.  3.  8634:  ut- 
p&daya  mahyam  apal yam\  R.  Schl.  I.  19.  25: 
tusfim  utp&day&ncakruK  piluti.  Profundere 
(de  sanguine).  Man. 4.167:  utp&dya  br&hmanasya 
's  rg   aii  gataK. 


3.  127l''l:    vanam    ev&    'nvapadyata.    —     aks&n        c.ut  pTHei.sam  orlri,  nasci.    Man. 10.  66.  Mah.3.  1527S. 
anupattum  talos  jacere,   talis  ludere.    Mah.  2.  2185:        c.  upa    i)  adire,  aggredi.    Mah.  3.  3078:   art&s  tasyn 


l&n    aksdn    anvapadyata;  3.   1356:  aks&n  anva- 
padyam. 

c.  abi  adire,  accedere.  Mah.  1.  SI30:  rtvigo  n&  'bya- 
padyanta;  R.  Sclil.  II.  63.  l6:  sn&td/i  p&dap&n 
ab  ipidiri. 

c.  ab'i  praef.  sam  accedere,  venire.  Mah.  3.  12539: 
pravrt  s amab  ipady ata,  omisso  augmento,  ita 
Mah.  1.5515:  dronaH  samab  ipadyata  et  3.  lO-l^l: 
yuvan.dJva/1  ...  samabipadyata. 

c.  &  1)  adlre,  aggredi.  N.  21.  5:  paran  vismayam 
apann&\  Br.  1.  3'l:  krcc  ram  a/iam  &panna/i\ 
Mah.  1.  5305:  pancatvam  &pedi\  B'att.  15,  89: 
isa  ravariir  ApAdi  v  AnarAn&m  b  ayahkara/i. 
2)  in  calamlfatem  incurrere,  calamitate  obrui  (v.  &pad, 
apatti).  R.  Schl.  II.  53.  \Z:  ya/i  kdrnam  anuvar- 
lati  I  ivam  dpadyati  ks  i  p  r  afi  rAga  d  as  ar  a  t  6 
yata.  —  Apanna  Infelix.  Ur.  6.  3  infr.  —  Caus. 
1)  adducere.  Mah.  1.  1832.  R.  Schl.  II.  54.  5.  2)  per- 
dere,  calamitatem  alicui  inferre.  Ur.  32.  11:  ba/ad 
apar&dinam  m&rn  &p&dayasi. 
c.  &  praef.  vi  caus.  interficere.  Hit.  24.  12:  anA/i&riri& 
"tmAnam  b  av  addvAri  vy&p&dayisy&mi\lll.2[. 
c.  A  praef.  sam  adlre,  aggredi.  Mah.  1.  6747. 
■  c.  A  praef.  sam  -{-  abi  id.  R.  Schl.  II.  12.  1:  cintAn 
s  amab y Apidi. 


'papatsyante\  3031:  upapadyasva  kAunteya\ 
C.  dat.  B.13.  18:  madb  Av&yo  'papadyati.  —  Pass. 
inveniri,  es  gibt.  B  .  6.  39:  tvad  anya/i  sansa- 
yasyA  'sya  ccittA  na  /ly  upapady ati  (cf.  gam 
praef.  ad  i). —  upapanna  act.  aggressus.  H.  2.  S: 
upapannas  cirasya  dya  bakso  Zyam\  pass. 
praeditus.  N.  1.  1:  upapanno  gunAir  ist&i/i. 
2)  accldere,  evenlre,  fieri.  Mah.  2.  777:  yatA  vadasi 
govinda  sarvan  tad  upapadyati.  3)  convenire, 
decere,  c.  loc.  B.2. 3:  n&i'lat  tvayy  upapady  ati\ 
Mah.  3.  15179.  —  Caus.  1)  affcrre,  apportare.  Mah. 
2.  6271:  tad  annam  upap&dayan\  Rag .  14.  S: 
raks ahkapindr Air  upap&dit&ni  ,  ,  .  gal&ni, 
2)  dare.  Man.  3.  96:  bikJAm  ,  .  ,  b r&hmati&yd 
'pap&dayil\  9.  72.  11.  76.  Cum  acc.  pers.  et  instr. 
rei.  Mah.  1.  6724:  lam  annina,,.  upapAdaya.  3)(a- 
cere,  perficere,  peragere.  Rag  .  11.  91 :  divak&ryam 
upap&dayisyala/i.  4)  colligere,concludere.  N.16.9: 
I arkay&mAs a  b  Aimi  'ti  kAr an&ir  upap&dayan. 

c.  upa  praef.  sam  accidere,  evenire,  fieri,  perfici.  Mah. 
2.  779:  kJipr am  iva  yat&  tv  itat  k&ryati  sa- 
mupapadyati  ...  tala  kuru. 

c.  nis  orlri,  nasci.  Man.  9.  247:  niJpadyanti  Jas- 
yAni  yato  'ptani\  R.  Schl.  I.  6.  23:  atiganAd  api 
nispann&ir  vaman dd  apica  dvi gdiK\  Hit.l5. 18. 


c.  ut  orlrl,   nasci.    Ram.  I.  57.  23:    kukJir   vikukJir        c.  pra   1)  ire,  adire,  proficisci.    Dr.  6.  13:  jrady   iva 
udapadyala\    Man.  10.    GG:    anaryAy&n     samut-  divi  ...  divam    prapannA\    N.  20.   18:    Jaranart 


qxipal  —  q^pad. 


221 


nas/a    ral  am    antikdl.  —    Caus.   prapdlaj/imi 

facio  ut  aliquis  cadat.   Su.  1.  l'i. 
c.  f  j   caus.  facere  ut  volet  (de  sagiltis),  jaculari.   Mah. 

4.   1S62:  vyapd tay ac  cardn. 
c.  sam  convenire,  congredi.   N.  18.  23.  23.  29.  In.  1.  36. 
2.  CffJ  P<^i  4. atra.  dominari.   Rgv.  (v.  Westerg.):  prt'i- 
vim  paty am&naK.     (Cf. /»<i,  unde  pat   ortum 

essc  videtur,  correpto  «,  sicut  in  pdti,  adjecto  /,  v.  gr. 

comp.  109*'.) 
qf~|j|  pataga  m.  (volatu  iens,    e  pata  volatus,  in 

initio    compositorum    tantum    usurpato,    et   ga  iens) 

1)  avis.   2)  sol.   Rag .  2.  15. 
fTPf^  pataiigd  m.  (ut  equidem  puto,  ex  acc.  vocis  pata 

volatus  et  ga  iens,  v.  gr.  576)  avis.  Dr.  5.  IS. 
fj^^  pdtatra   n.  (secundum  Wils.  a   r.  pat   suff.  unad. 

atra;   verisimiliter   autem   descendit,   tanquam  instru- 

mentum  volandi,  a  pat  volare,   suff.  krt.  tra,   servato 

charactere  1™"'  classls)  ala.   Am.    (Cf.  gr.  TTTepov,  quod 

fortasse   e   TTTETpov;    germ.  vet.  fedara   f ;    anglo-sax. 

fether  penna;    lit.  pdtalas   culcita   plumea;    russ.  pero 

penna;    v.  pat.) 
^^\^fipatatrin  m.   (alas  habens,  a  praec.   s.  in) 

avis.   N.  12.  39. 
XJ(^^^!f\patant  m.  (volans,  a  t.  pat  suff.  part  praes.  an/ 

at)  avis.    Rag'.  13.  19. 
f-lrll^l  /'«'"^"   f-    (r- pat    s.  dka   in   fem.)    vexillum. 

N.  25.  6. 
rjf^^\Y^^^3patdkin   m.    (a  praec.   s.  in)  vesillarius.    Ur. 

38.   15. 
Qrni^HT  pctdkini  f.  (a  patdkd   s.  in  in  fem.)  exer- 

cltus.   Rag\  4.  S2. 
qf^  pdti  m.   (ut   vldetur,   a   t.  pd   regere,   correpto  d, 

s.   ti)     1)   dominus.     N.  1.   2.     2)   conjux,    maritus. 

Br.  2.    12.     (Lit.  pali-s    dominus   in    comp.   mes-patis 

„Landesherr,    ein    grofser    Herr"  =  ved.   vispati; 

pat-s  pro  pati-s,  conjux,  maritus;  slav.  gos-podi;  russ. 

gospodin  dominus;    goth.  FADI,  nom.  faths  dominus, 


dux,    in    fine  compp.  ut  liunda-faths ,   bruth-falhs;   gr 

~ccri?  e  TTOTi?;  lat.  ^o//j.) 
m^^^J /ja</' fa  n.   (a   praec.    s.  tva)   abstractum   prae- 

cedentls,  conjuglum  fcminae  cum  conjuge.   N.  3.  6. 
q-pl,,)  pdttana    n.  {r.pad    s.  tana)    urbs.    Ilit.  63.   16. 

(Sensu    et    radice    convcnit    lat.   oppiduni,    ob-pidum; 

V.  pad.) 
qT^  patti  m.  (r.  pad  ire,  s.  ti)  pedes.   Hit.  95.  8. 
q^-f  pdtnt  C  (a  pati  abjecto  /,   s.  nt,   cf.  formas  velut 

indrdnt,  v.  gr.  218)  uxor.   N.  12.  174.  17.  4l.     (Cf. 

gr.  'Korvia,  lit.  pati  uxor.) 
q^  pdtra   n.    (etiam  pdttra,    r.  pat    s.  ira)    1)  ala. 

2)  folium.   3)  (r. /iarf)  currus.   Rag'.  15.  4S.    (Gr.  tte- 

T«?.Ol',  77TiA0l'.) 
l\\.j^r\^patrin  m.  (a  praec.    s.  in)    1)  avis.    Rag'.  11.  29. 
2)  sagitta.   Rag\  3.  53. 

1.  CfEf  pat    l.  par.  ire.     (Cf  pad  et  paiin.) 

2.  q"g]  ^a/     \.  pat  d,  pat  in. 

qg^  patd  m.  (r.  pat    s,  a)  via,  regio,   In  fine  compp. 

In.  1.  31.     (Vid.  patlrt    et   cf.  gr.  TTaTS?;    germ.  vet. 

pad,fad,  phat ,  pfat,  ih.  padi  etc,  via,  semita;  anglo- 

sns..  padh,  paedh;  hib./a/A  „a  district,  a  Celd,  a  green, 

a  \^\svi\  fatlia  „a  plain".  Vid.  pat  in.) 
qHi|cJl  pdt  ika  m.  (r.  pat  s.  ika)  viator. 
X^^fXpat  m  m.  (In  casibus   {qtI.  pdnian,    nom.pdn- 

tds,    V.    gr.   198,    in    casibus    debilissimis  pai)    via. 

(Vid.  patd  =  TraTOg;   cum  pdnian  conferatur    lat. 

PONT,   pons;    slav.  puiiti     vla    e   pontH;    OSSet.  fandag 

id.;  hih.fathan  „journey".) 
q^Zf  P°' y   (a  pat   ire,   nisi   a  patm  vel  patd   via, 

s.  ^a,  V.  gr.  583)  conveniens,  aptus. 
1.   ^^'k   P^d  4.  alm.  (part.  perf  pass.  pa;?na',   praet.  mltf 
dpatsi,  in  tertia  pers.  dpddi  ad  analogiam  pass. ; 

v.  Pan.  III.  1.  60)  ire,  adire.    Mah.  1.  42SS:  maharsis 

tdm  apadyata.     (y .  pad  pes  et  cf.  pat ,  pat ,  pal, 

lat.  cado,  cedo,  mutata  lab.  in  gutt.  sicut  e.  c.  in  coquo 

:=  scr.  pac;  pello,  nisi  pertinct  ad  cal  q.  v.,  per  assi- 
29* 


226 


qir^pand  —  ^fl^pat. 


2.  CrrrT/"^'.'^  lO.  par.   (^s anha/du)   coacervare,   accu- 
mulare,  colligere.     (Cf.  pind.) 

qij /-]■  panf}^  f.  (y.  pand  s.  &)  scientia. 

Cffn3rT  /""."/''"  'n.  (a  praec.  s.  ita)  doctus,  sapiens. 
Ilit.  7.  12.  13. 

mJ^Ji^yA""?/ "■''''''  f-  (fi  ^(in/o  venalis  et  j/r/'  femina) 
meretrix.   flit.  48.  11. 

1.  CffT  ^*''  l.par.  interdum  atm.  1)  cadere,  c.  loc.  loci. 
B .  16.  l6:  patanti  narake;  Dr.  5.  'i:  pata- 
lamuke  patanlani;  2i:  papata  sAkl  'vd  ni- 
kr 1 1 amuiaH;  Mah.  1.  3569:  punj' a/6kdt  patamd- 
nali.  —  Trop.  peccare.  Man.  9.  200:  b  agamdndH 
patanti  (schol.  pdpino  b  avanti).  2)  volare.  Rgv. 
46.  Z:  yad  v dn  rato  vibis  patdt;  48.  6:  va/ati 
paptiv diis aK\  ^  !il\.C>,\QO:  paksi  papdta  k  am, — 
Caus.  facere  ut  aliquis  cadat.  H.  4.  kZ:  pdtayisyami 
rdksasam;  Dr.  8.  11.  Facere  ut  volet  (de  sagittis). 
R.  Schl.  II.  63.  22:  s  aram  . . .  apdtayam,  (Cf.  pat  ^ 
pad;  gr.  nET,  ■niTiTM  c.  redupl.,  aor.  dor.  ziriTOv; 
irsTOjxai;  liTTa.ij.ai,  ut  videtur  cum  redupl.  ex  ~i~Ta- 
IJ.ai  abjecto  TT;  lat.  pelo,  impelo;  penna,  ut  videtur, 
per  assimil.  e  pelna,  sicut  e.  c.  scr.  pannd  a  pad\ 
y,  pdtatra;  hib.  iVe  „feather,  a  wing,  a  fin"  e  piteQ), 
ileach  „vvinged",  itealadh  „flying,  volitation", 
itealaighiin  „1  flj",  faoth,  faodh  „a  fall,  falling"; 
cambro-brit. /»/(fu  cadere,  nisi  haec  pertinent  z^  pad 
q.  V.) 

c.  abi  advolare,  irruere,  accurrere.  Mah.  1.  1383:  lcago 
drutam  abipatya\  H.  3.  20:  vaddyd  'bipapd- 
tdi  'ndm\  Ram.  II.  34.  18:  tari  rdmo  ib y apatat 
k  J  ip  ram, 

C.  d  id.  Nalod.  1.  21:  patataK  kdnsiid  apasyat  hi- 
tdyd  "patataK\  H.  3.  3:  tam  (rdks  ases  varam) 
dpatantan  drJivd\  3.4:  dpataty  esa  duJ tdtmd: 
3.  21.  N.  13.  9. 
c.  d  praef.  abi  exsilire.  Mah.  4.  S07:  ab ydpatad  b  !- 
maU   s ayandt. 


c.  d  pracf.  sam  adire.  Mah.  1.  7213:  harJan  samd- 
p4tuK,  —  Coire  (cum  femina).   Mah.  1.  2\G\., 

c  ut  evolare,  auffliegen.  Mah.  1.  1335:  vitatya 
pakJdu  naba  utpapdta.  —  Exsilire.  N.  11.  1-i: 
muhur  utpatati  bdld  muhur  palati  vihv al d\ 
H.  4.  37:  utpapdt a  yudiJfiraK. —  utpatita  qui 
evolavit,  exsiluit;  clarus  (de  sono).  Br.  1.  3:  Jabdam 
brsam   utpatitan   s us r dv a, 

C.  ut  praef.  sam  id.  N.  1.  22:  harisdK  samut patya\ 
3.   15:    dsanebyaK   s amutpituK, 

c.  ni  1)  cadere,  decldere,  decumbere,  procumbere. 
N.  13.  l4:  nipitur  d'aranitaU\  Sa.  2.  26:  sakrd 
atiso  nipatati.  2)devolare,  niederfIiegen.N.1.23: 
nipetus  le  garutm  antafi.  3)  accidere.  Hit.  9.  13: 
maranavydd  is okdndii  kim  adya  nipatiJyati. 
—  Caus.  nj/o<5<ajdm/ prcsternere,  dejicere.  11.4.52: 
sigram  eJa  nipdtyatdm\  Hit.  52.  6:  nipdtyati 
kJanind  'daK   (^si/d), 

cni  praef.  yora  procumbere,  se  prosternere  (reverentiae 
causa),  c.  acc.  pers.  A.  2.  9:  danangayasca  ti- 
gasvi  pranipatya  purandaram, 

c.  ni  praef.  vi  i.  q.  nipat,  Caus.  Mah.  1.  5279:  siro 
isya  vinipd  tyat  dm\  Man.  11.  127:  rdganyam 
vinipdtya  (schol.  nihatya). 

c  ni  pracf.  sam  concurrere.  Mah.  2.  2003.  3.  l4899.  — 
Caus.  congregare,  convocare.   N.  4.  3. 

c.  nis  (niJpat,  gr.  79)  excidere,  evolare,  excurrere, 
effugere,  se  ejicere,  se  proruere,  egredi.  Man.  12.  15. 
A.  10.  62. 

c.  nis  praef  vi  id.    Man.  7.  106.  Mah.  5.  268. 

c.  pari  1)  eadere,  procumbere.  N.  19.20:  paryapatan 
bumdu  gdnubis  te  hay  otta  md/i.  2)  cingere,  cir- 
cumvenire,  circumsedere,  c.  loc.  pers.  A.  8.  30:  par- 
yapatan  ...  mayi. 

C.  pra  1)  cadere.  A.  8.  15:  hastdt  .  ,  ,  pratddafi 
prdpatad  buvi.  2)  volare,  advolare.  Mah.  4.  1893: 
s  ahas  rdni     s  a  rdndin     prdpataiis     tatra     dro- 


q-gn  p  a  7]  ca  m  d  —  ^17^7  /;  a  n  (1. 


225 


^^l^  pancamd  (a  pdncan  s.  ma)  quinlus.  Vid.  cliam 
pancdta,  quocum  cf.  lat.  quinlus,  gr.  TTf/XTTTO?. 

q^gTjjT  ;)o;it'«i'ora  m.  (quinque  sagittas  habens, 
Bab.  e  pdncan  ct  sara)  cognomen  Anangi,  dci 
amoris.   Am. 

q.yil|Hc^  pancasdka  m.  (e  pdiican  et  sdkd  ramus) 
manus.   Am. 

U^<^\^y^pancdsdt  (ut  mihi  viJctur,  e  pancadasat^ 
ejecto  d)  quinquaginta.  (Gr.  iT(.VT/\y.cv7a\  lat.  quin- 
quaginta;  hib.  caogat;    v.  gr.  comp.  320  annot.) 

q^T  pangara  n.  cavea  (avium).    Ur.  34.  5. 

1.  n"(?7  A"^.'  1.  par.  ire;  caus.  findere.   Sa.  5. 1 :  kdstdny 

apdfajat;  N.  11.  2S:  /nukata/i  pdf aj dnids a 

sastr^na;   Dev.  6.  \Z:  pdtajr dmdsa   nakdiK   ko- 

sfdni  k^sari;   In.  1.  3:  galaddn  pdtayann   iva. 

(Vid.  cal.) 
c.  ut  caus.  evellere.   Mah.  1.  7076:   utpdtya  dorhydn 

drumam;  Rag  .  15.  19:  pr  dfisum   u  fpdfajdin  ds a 

...  drumam. 
c.  ut   praef.  sam    caus.   eximere,    promere,    extrahere. 

Dcv.  2.  20.  21. 
c.  vi  discerpere,  divellere.    Rag.6.  17:  kitakavarham 

...  vipdtaydmdsa  yuvd   nak  dgrdi/i. 

2.  JT^  pat  10.  fiT.  pdfdydmi  (b  dsdfdmK.  tvisi  \.) 

dlcere;  splendere.  Br.  1.  20:  patitam  vdi  mayd 
purvam  ...  yato  kseman  tatd  gantum  (pro  pa- 
fitam  exspectaveris  pdfitam;  in  edit.  Calc.  legitur 
yatitam;    ci.  pui .,  paf). 

3.  CJ^  paf  10.  par.  pafdy  dmi  {g rant  e  IL.  ves  f  ane  \.) 

ligare,  circumdare,  vestire.     (Cf.  puf.) 
fjj-  pafa  m.  (r.  3.paf  s.  a)   i)  pannus.    Ur.  4.  12.  Ilit. 

80.  15.  2)  veslis.  N.  20.  3.  -'i. 
M>  ^  pafd/a  n.  {t.  paf  s.  a/a)  cumulus,   copia,   multi- 

tudo.    Ilit.  80.  15:   ga/apafa/a;   Rag'.  4.  63:   ksdu- 

drapafa/a;    v.  sq. 
q^^l  pafa/l  f.  (fem.  praec.)  id.  B  ar. 3.  36:  a/jrapafa/l. 
XJ[^J^  pafaha  m.  n.  tympanum.    Dcv.  2,  5  1. 


q^  pdtu  m.  f.  n.  (r.  paf  s.  u)  1)  acer  (de  sono).  Ritu-S. 

1.22.  25;    vehemens   (dc   imhre).    Ur.  58.  1.    2)  aplus, 

hahilis,   dcxler,   peritus,   cruditus.    Ilit.  75.  1:   rndyd- 

pa fu;  V.  sq. 

TJ^f^  pafutvd   n.  (a  praec.  s.tva)  dexteritas,   hahilitas, 

peritia,  prudenlla,  ingenium.    Ilit.  25.  11. 
q^  paffa  m.  1)  fascia.   Rag'.  16.  17.  18.  43.  2)  sedes. 

Ur.  19.  K  infr. 
qf77^75j  paifisa  m.  leli  genus.   Su.  2.  3. 
XTTy  P^f    !•  psr-  interdum  ;Um.  recitare,  legere.    R.  Sclil. 
I.  1.  9k:  ya/i  pafid  rdmacaritam;  Mah.  3.  8172: 
gdy atrim   pafate  ya/i;    8173:  sdvitrim   pafan; 
Sa.  1.  31:  srutan  /li  d  armas  ds  t  resu   pafyamd- 
nan  (slc  legendum  pro  pafyamdnan)  dvi gdtib  i/i; 
Mah.  1.   l43S:  itad  iccdmy  ahaii  srdtum  purdne 
yadi   pafyate.  —    Caus.  facere    ut    aliquls    loquatur, 
loqui  docere  aliquem.  Hil.8.2:  na  sukavat  pdfyati 
vakaJi.    Facere  ut  aliquis  legat,  ad  legendum  exhor- 
tari,  inslruere:  pitd  vdirt  yena  bd/6  na  pdf  y  ati. 
(Cf.   2.  pat.,  kat'.) 
c.  ati  celehrare,  nominare.    M.ih.  3.   12S13. 
c.  pari  id.    Mah.  1.  2020. 
c.  sam   i.  q.  simpl.    Man.  4.  9S. 
CJIJT  P"'}  l.atm.  interdum  par.  1)  ludere  (tesseris),  c.gen. 
rei  qua  ludilur.  N.  26.  6:  prdnaydsca  pandvahi; 
26.  6:  pandva/i.   2)  in  lusum  ponere,  in  aleam  dare. 
Mah.  2.    2172:    panasva    krsndm    pdncd/in    tayd 
"tmdnam    punar    gaya;    225'\:    drdupadi    pan- 
yati.    3)  lucrifacere.    N.  26.   19:    sa    ratnakdsavi- 
caydi/i  pdnina  panito   Zpica,    4)   VCndere.  panya 
vendendus,    venalis,    v.  panyas  trt.     (Cf.  X\\.  pantas 
pignus;    germ.  vet.   p/iant    id.;    lat.  veneo.,   vendo;    v. 
vanig.) 
c.  vi   i.  q.  simpl.    Mah.  1.   1191. 
mry  pana  m.  (rad.  pan  suff.  a)    1)   ludus.    N.  7.  8.  9.  3. 

2)  pretium.   Hit.  131.  16.   IS. 
1.   CTIJ^  A""."/    1.  atm.  {gatdu)  irs. 

29 


334 


,^jj|\j  nyagr6cl'a  —  X3;^;i\^])diican. 


-jf^j^  nyagroda  m.  Ficus  Indica.   H.  1.  24.  ».i||iij  "/''//«  (»  praec.  s.  /a)  conveniens,  justus,  me- 

f^^d^  nyunku  m.  capreae  species.   Dr.  4.  15.  rilus.   N.  6.  6. 

;:^ra  nyanc  (^nyaii,   nlc!,   njak,   r.  aiic   praef.  /i/;   v.  r?7p^  njdsa  m.  (r.  «J  deponere,  praef.  ni  s.  a)  1)  actio 

gr.  179)  brevis,  humilis,  vills;    y.nicd.  deponendi,  exuendi.    Sa.  2.  23.   2)  dcposituni.  Br.  1.  29. 

TTlWi  nj^fi  ™.  ('■•  '  ■'■'^)  praef.  ni  s.  a;  ni  -{-  di  +  o)  Up.  70. 

dccentia,  convenientia,  decorum,  apta  ratio.  N.  12.  69- 

Avy. 


qp. 


q'  /ja  adj.  in  fine  compp.  {r.  pd  s.  o)    1)  bibens.   In.  2.  6. 

2)  regens,  e.  c.  nrpa,  ail  ipa. 
CfSur  pans,  Cfff  /^flfiJ     10.  par.     (scribitur    pas,    pas, 

gr.  110"')  destruere,  perdere. 
q"^  paks  1.  et  10.  par.  (parisrahe)  amplecti,  capere, 
accipere.     (IIuc   trahi  posset  goth. /a/ia  capio,   no- 
strum  fange.) 
q^  paksd  m.    1)  latiTs.    B\  14.  25.   2)  cliam   neut.  ala. 

Rag\  12.   102.    3)  dimldia  pars   mensls.    Hlt.  23.    l4. 

4)  in   compos.  cum   voeibus ,   quae    comam  significant, 

copia,  multitudo.    5)  aniicus,  assecla.   Ur.  10.  17.     (Vid. 

pakim     et    cf.    ViL  pauks-tis    avls;     ^o\.\\.  fug-ls    id. ; 

nostrum  Fogel;   fortasse  lat.  passer  e  paxer.) 
XJ^[^^paksin  m.  (alas  habens,  a  praec.   s. /")  avis. 

N.  1.  19;   V.  paksd. 
XTW^iipdksman    n.   (ut   vldelur,    a    r.  paks    s.  niaii) 

1)  pilus.  Dr.  5.  6.  2)  clllum.  N.  11.  33.   3)  florls  fibra. 
q;5'  paiika   m.  n.    (r.paiic   s.  o)    1)  lutum.    2)  pulvls. 

Ritu-S.  1.  6.     (Goth./a«/  lutum.) 
q^yj  parikaga  m.  (in   luto   natus,   Tatp.  e  praec.  et 

ga)  nymphaea,  lotus. 
^f^^  paiikti  f.   (r.  paiic    s.  ti)    linea,    series,   turba. 

A.  7.   23. 
1.  U^  pac   1.  par.   .itm.   coquere.    B.lo.  l4:  pacdmjr 
annaii    caturvidam;    Mah.  3.    13234:    sdkani 

pacate;    3.   10501:    sa    narake   paksyam&naK. — 

Pass.  maturescere.  Rag'.  11.  50:  sukrtdn  hi  pacyate 


kalpadruniapaladarini  kdiiks it arn.  —  Caus.  CO- 
quendum  curare.  Mah.  3.  !0''(:  dtman^  pdcay^n  nd 
'nnam.  (Gr.  IlEn  pro  IIEK  mutata  gutl.  in  lab., 
TrECrcruo,  TTS~Tog,  OT7Tog,  OTrTau;,  abjecta  inltlali,  £\i/w; 
lat.  coquo,  mutata  initlali  labiali  in  gutt. ;  coctus  =  scr. 
paktas,  pro  qua  obsoleta  forma  autem  pakvds  usur- 
patur;  coctum=:scT.paktum;  fortasse  pd-nis  e pac-nis, 
abjecta  gutturall,  sicut  in  lu-na,  lu-mcn  pro  luc-na, 
luc-men ,  nlsl  pd-nis  cohaeret  cum  pa-sco,  pa-buluin 
(TTfXO\J.aC)  et  scr.  2.  pd;  serh.  pecem  asso;  s\av.  pekuti; 
russ.pecj  fornax,  peceniii'  coctus ;  kipjetj  bullare,  fervere, 
mutata  lab.  in  gutt. ,  gutl.  in  lab. ;  lil.  pec::i'nka  caro 
assa,  pecius  furnus,  kepij.  asso,  fut.  kep-su,  infin.  kep-ti; 
nostrum  koche,  germ.  vet.  coc/^o  fortasse  a  lat.  cnquo; 
de  nostro  backe  y.  barg  b  r g.) 
2.   Cf^l'  pac   l.atm.  (yyakt Ikarane)  explicare. 

1.  Cf^  panc   1.  atm.  (scribitur  pac,  gr.  110°')  id. 

2.  n">T  ^onc  10.  par.   (vistdre   K.    tatduy.;    scribitur 

pac,  gr.  110"')  expandere,  extendere. 

XTSl^  paiicatvd  n.  (a  pdncan  S.  tva)  TTEVTrt?,  prae- 
sertlm  quinque  elementorum,  inde  />a>jc'a/ta/i 
gantum  mori,  a  dissolutione  corporis  in  quinque  ele- 
menta.   Hit.  .35.  13.  101.  l4  Lass.  21.  IS.  31.  3. 

CraTq  /ja/ira"  qulnque.  (Llt. /?f/;A:i  masc;  slav. /?a/i/:; 
gr.  Trei/TE,  TtiiXTt;  SirmoT.  pemp;  cambro-brit. />um/» ; 
SOi\l._fimf;  lat.  quinque;  hib.  cuig.) 


f\f\7^  nulana  —  ^\i^rJi,7{  nduhand'ana. 


233 


JTfY^  nijVana  (a  ndva  corrcplo  in  nti  s.tana)  novus,      rTrjrrT  tidipund    n.    (a    nipuna    s.  n)    dexteritas,    liabi- 

recens,  juvenis.   Ilit.  77.  7.  litas,  IngeBinm;  peritia,  cognitio,  doctrina,  disciplina. 

rlH ^L " " " " "'   foi^t^ssc,   forsitan;   sane,   certe.    N.  8.  17.  N.  15.  3. 

13.  22.  23.  33.    21.  33.   H.  1.    i5.  rtlTIT?!  "^''>"n/a  n.  (a  ni/juna   s.  ya)  id.    Sa.  3.  21. 

qTTT  nHpura  m.  n.  ornamcntum,   quod   fcniinae   in    pe-      rTTTJ^T  "dirdsfa  n.  (a  nirdsa   vacuus   a   spe   \^nis  ■+■ 

dibus  gerunt.   Ur.  30.  7  infr.  dsdl,  s.  jra)  vacuitas  a  spe.   Hit.  32.  17. 

jra'  nrltd  n.  (r.  nar<   nrt   s.  /o)  saltatio.    Lass.  39.  11.       r|^rT  ndirrtd   (a   nirrti,    quod   nom.  pr.  essc   dicitur, 
r\77I    nrtya    n.     ( r.    narl     nrt     s.   /n)    id.     In.  3.    6. 

Su.  4.  S. 
STCr  nrpa  m.  (viros,  homines    regens,   e  nar   n.r  et 

pa)  princeps,  rex.   In.  2.  l4.  N.  17.  33. 
^■CTJ»^  nrpdti  m.  (e    nar   nr   ct  pdti   dominus)   1)  vi- 

rorum    dominus.      2)    dominus,     rex    in    universum. 

N.  12.   35. 


s.  a)   I.  subst.  m.  1)  daemon,  malus  genius.  2)  nom.  pr. 
Gcnii,     qui    plagae    ad    Africum    sitae    praccst.     Am. 
II.  adj.   nirrticus.    A.  4.  30. 
jq^(^[  ndirrti  f.  (a  praec.  adjecto   signo   ferii.  /)   plaga 

ad  Africum  sita. 
^5J  ndisd  (fem.  -si,   a   nis   vel   nisd    s.  a)  nocturnus. 
Ur.  6.   13. 
^^|c^   nr/dka  m.   (Tatp.   e    nar    nr    et    loka    mundus)       rTT4  "''■'^ada  (a  nisada  s.  a)  Nisadensis,  Nisa- 

hominum  mundus,  i.  e.  terra.    In.  3.  7.  d  is  natus,  cognomen  Na!i. 

JTjjg'    n/saiisa    (homines    vulnerans,    occidens,      J^C^TJTJ  ndisharmya    n.   (e   niskarman  actionis   ex- 
e  nar  nr  et  sansa,  a  r.  sans  vulnerare,  occidere,  pers  [Bah.  e  nis  ex  et  kdrman  actio,  opus,   v.  euph. 

s.  o)  1)  adj.  improbus,  scelestus.   Br.l.  21.  Hit.123. 17.  r.  79],  suff.  ya)  vacuilas  ab  actione,  otium.   B.  3.  •'(. 

2)  m.  scelus.   Br.  1.  33.  N.  29.  3.  18.  49. 

^Jf»  nc<(n<7-|-n/,  v.gr.comp.360)nisi.  Cf.send.no/W  non.       rTCj^  f(i=tl    ndiskrtika    (a    niskrla    vacuus    ab    opere, 
^fijj-r    -fT   nitd'r    -tr    m.    ( r.    ni     s.    tdr    tr)     dux.  s.  ika)  operum  expers,  otiosus.    B".  18.  2S. 


N.  12.    128. 
jqp^  netra    n.   ( r.  ni   ducere,    s.  tra)    oculus.     Cf.  na- 

yana. 
rTsi H tl  " itramu s  adj.  (e  praec.  et  mus  furans)  oculos 

furans,  rapiens.    In.  1.  7.    cf.  N.  5.  7. 
r^T  nid  l.par.   v.  nid. 

r|l\y   nS'disfa,    ^pi;;^\JJ(\^jT  e  d  !  y  d  n  s    v.  gr.  226. 
r~|CI55i|  nSpatya  n.   1)  vestis  splendida,  pretiosa.   Rag . 

6.  6.   14.  9.  2)  postscenium. 

rtirr  "'^""  f-  rolae  orbis.    Rag'.  1.  17. 
■^ 

PfCf  nes   1.  atm.  {gatdu)  irc,  se  movere. 
j^  •\  ^  _ 

^^   ndika    (e    //a    non    et   eAra   unus)    varius,    mnltus. 

N.  12.  37. 


■^Y^^ndisfika  (f.  -/,  a  nisid  finis,  extremum,  s.  ika) 

extremus,  ultimus,  supreraus.   B  .  5.  12.  Rag .  8.  2j. 
f^g^  ndist'urya  n.  (a  nistura   s.  jra)  duritia,  animus 

durus.    Ilit.  25.  8. 
^\  nd  (e  ;ia  et  u  q.  V.)   non.   Hit.  108.  12.  Lass.  41.  15. 

77.  2.     Praectpue  sequente   cct.   Hit.  18.  18.  Up.  76. 

Lass.  7.  13. 
^  ndu  f.  (fortasse  a  r.snu  fluo,  gr.  comp.  124,  abjecto  s) 

navis.   H.  1.  3.     (Gr.  vavg;  lat.  navis;  anglo-sax.  nara; 

germ.  \et.  nac/io,  mutato  v  formarum  ndvan?,  ndvtl 

etc.  in  gutturalem,  v.  gr.  comp.  19.  124;  hib.  naoi,  noi 

a  lat.  navis  deduci  potest.) 
^fcfj7  ndukd  f.  (a  praec.  s.  ka  in  fem.)  navis.   M.  36. 


^^^  ndisanidm.  {a.  nigamd  S.  a)  mercator.  Ur.  59.  16,       rjlslryrr  nduband'ana  n.  (e  ndu  navis  et  bandana 
V.  appcnd.   p.  22.  ligatio)  nomen  Ilimavaiilis  montis  cacuminis.    M.  49. 


223 


I^tT^  nirav 


^Ti  \q|    ntrava    (Bah.    e    nis    et    rava')    soni    expers. 

Rag .  8.  57. 
J^\^  nirasa  (Bah.  e  nis  et  rasa)  saporis  expers,    in- 

sipidus.   Ur.  24.  6. 
jTTTpr^  ntr&gana  n.  (r.  rug  praef.  nis  s.  ai^a)  lustra- 

tio;   V.  sq. 
^Tjj|jlr-||  nira^ana  f.  (fem.  praec)  id.  Rag  .  4.  25. 17.12. 
^tj^a/'/  1.  par.  nigruni,  vioiaceum,  caeruieum,  llvidum 

esse;  colore  nigro  etc.  afficere;   v.  sq. 
^Hrfl  nila  (r.  ntl   s.  a,   nisi   potius    /(//   denoni.  a  nila, 

hoc  autem  a  nis  nox,  suff. /a,  abjecto  .$'  et  producto  /; 

ef.   lat.  niger,    thera.  nigro,    qiiod    e    nic-ro    explicari 

potest,    mutata    tenui    in    mediam;    v.   Benfey  II.  57) 

nlger,  caeruleus,  violaceus;    lividus.    II.  1.  37.    4.  29. 

N.  16.  17. 
'Ti^^tI^U^    ntlakant  a    m.    (nigrum    vel    violaceum 

collum    habens,   Bah.   e   praec.   et  kantd  coUum) 

1)  pavo.   Ur.  59.  15.   2)  nomen  dei  Sivi. 
'TicH^-IIUI  nilamani  m.  (Bah.  e  ntla  et  mani)  sapphirus. 
'»Tlk<4»Tr  nilini  f.  (a  niia  s.  in,   adjecto  signo  fem. /) 

Indigofera   tinctoria. 
^lff^  ;)///  f.  (a  nila  signo  fem.  /)  id. 
^  |q|   ntv   1.  par.  {s l  duljre)  magnum,   crassum,   corpu- 

lentum,  turgidum  esse. 
e-Ploly  ntvard  m.  oryza  sjlvestris.    Rag .  1.  50. 
»TTcIT  "'"'   f-  vestimentum,  quo  feminarum  medium  cor- 

pus  tegitur,  feminalia.   Rag\  7.  9.  Meg\  69. 
^l^jT  nthdrd  m.   (ut   videtur,   a   r.  har   hr  praef.  /;/, 

producto  /,  s.  a)  pruina.    II.  4.  4o.   R.  Schl.  I.  55.  25. 

Rag .  7.  57. 

1.  rj  nu  2.  par.  ndumi   vel   ndvtmi  (gr.  315)    laudare. 

Nalod.l.  30:   indirdgdtanutaU;    B  att.  14.  112: 
ntlan    nundv a.      Vid.  nu. 

2.  ?T  7)u  particula  interrogativa,  quae  praccipue  invenitur 
post  kim  ejusque  derivala,  et  post  negationem  na. 
H.  2.  32.  N.  12.  2S.  29-  98.  19.  26.  22.  13.  11.  k. 
(Lat.  num,  gr.  Mv.,  vGi',  V.  gr.  comp.  370.) 


a  —  TTnu. 

^2"  nud  6.  par.  (^vade)  pulsare,  interficere. 

JT~ /lud  6.  par.  atm.  nuddmi,  nude,  part.  perf  pass. 
o4 

nunnd  1)  miltcre,  agere,  impcllere,  incitare.  0^.8.24: 

suiasya    nudato   vdhdn.    2)  depellere,   removere, 

repellere.    Rag  .  6.  68:  s anJaj-am  asya  ...  nundda; 

Mah.  3.  13''ll:  end  rdgd  nudat e  ya sndili.  —  Caus. 

agere,  pellere,   incitare,   e.  c.  equos.    A.  6.   17:    tdu 

hajdn  anodayat;  N.  19.  23:  fi   nodyamdnd/i  . , . 

hayottamdii. 
c.  apa  depellere,  repellere,  removere.   B  .  2.  8:  na  hi 

prapasydmi  mamd  'panudydd  yac   cokam. 
c.  apa    praef  vi   id.    Mah.  3.  10695:   alaksmtm    vya- 

panotsyat  a. 
c.  d    praef.  apa    id.     Man.  11.    102:    pdpan    vratdir 

ebir    apdnude t\    Mah.  3.    16973:    purandarasya 

buddim  ctdn  vyap dn uda. 
c.  d  praef.  vi  id.  Mah.  4.  1319. 
c.  nis:  nirnuddmi,  nirnude  (gr.  94'')  1)  id.  R.  Schl. 

I.   13.  'lO:    nirnudan  pdpam    dlmanaH.    2)  repu- 

diare,  fastidlre,  rejicere.   Man.  4,  250:  pay6  mdnsaA 

sdkancdi  'v a    na    nirnudit, 
c.  pra;  pranuddmi,  pranude    (gr.  94 ')   i.  q.  simpl. 

A.  6.  18:  tSna  tesdm  pranunndndm  (haydndm); 

10.  56:    gdndtvds  t  rapranunndris    tdn    galds  un 

. . .  d _rs  iv  d. 
c.  pra   praef.  sam   id.    Mah.  3.  377. 
c.  vi  caus.  abigere,   pellere,   depellere.     Gita-G.  10.  13: 

tapan   vinodaya.    2)   exhllarare,   animum   relaxare. 

Ur.  16.   12:    kene  'ddntrn    dtmdnan    vinod aydmi; 

Rag  .  14.    77:    vinddayisyanti  . ..  munikanyakds 

fvdm;    Mah.  3.   46:    rdgdnan    tu    te    hansamadu- 

ras  vardlt  j    dsvdsaya nld ,    viprdgrydli    ksapdii 

sarvdn    vyanodayan. 
c.  sam   caus.  agere,   pellere,  impellere.   N.  20.  42:   ha- 

yoltamdn  ...  nalali    s  an  n  odaydmds  a. 
^jd   nunnd    v.  n u d, 
JT  liu   6.  par.  nuvdmi  i.  q.  nu.     (Cf.  lat.  nu-men.) 


?fj^  nicd  —  ffr<ik'"-ti  ntragaska. 


221 


c.   d    pracf.  prati    reducere.      Mali.  2.    2i7j:    lurnam 

praljfdnajfasvAi  'Idn. 
c.  A  praef.  sam   1)  adducere.   Sa.  6.  6.  N.  18.  17.   2)  af- 

ferre,   apportare.    Su.  4.  7:    samAnitisu   latra   vdi 

vardsancsu.    3)  congregarc.    Su.  3.   13  et  IS. 
c.  ut   sursum   ducerc.    M.nh.  1.  3103:    putra   unnayali 

...  yamaks ay & t, 
c.  upa    1)  adJuccre.     N.  26.    35:    damayantim    upd- 

rtayal  (nisi  hoc  compositum  ex  upa  -\-  d  +  anay  al^. 

2)  afferre,    offerre.     Man.  3.   228:    upanlya    lu   lat 

sarvam;  Mr.27o.20:  dryasyd  "sanam  upanay a\ 


lum  punire,  castigare,  c.  loc.  vel  gen.  Man.  7.  20: 
yadi  na  pranayid  rd^d  danfiam  dantfyisu\ 
8.  23S:  na  talra  pranayHd  tlandan  nrpalill 
pasuraks indin;  7.  'il:  pr ani tuA  sakyalS  dan- 
dam.  2)  amarc,  favcre.  N.  4.  2:  pranayasva  (v. 
pra  n  ay  n). 

C.  pra  praef  sam  id.  sgf.  I.  Mah.  2.  2126:  yasali 
s ampranil ain  \  Man,  /.  16:  fain  (^dandam)  .  .  , 
yaldrhala/i   sampranaycn   narisu. 

c.  prati  reducere.  R.  Schl.  II.  98.  22:  ndu  ...  grhdya 
pralinisyati. 


Rag.10.53:  upanitan  tad  annam  praly agrahin        c.  vi   1)  ahducere,  amovere.    R.  Schl.  II.  69.3:  dydsan 


nrpali;  R.  Scld.  II.  .54.  ££:  updnay ata  d  arindl iitd 
gdm  argyam  udakan  tatd,  3)  dtm.  sacro  filo  cin- 
gere.  Man.  2.  69:  upaniya  guruli  sisyam;  2.  l40: 
upuniya  tu  yali  sisyan  vddam  adydpayed 
dvigali;  Rag.3.  29:  upanitam  ...  vininyur  enaii 
guravd    gurupriyam. 

c.  nis  1)  educere.  Hit.  73.  22:  kin  vd  durgana- 
cSstitan  na  vd  ity  itad  vyavahdrdn  nirnitun 
na  s akyate.  2)  exqulrerc,  invcnirc,  explorare, 
cognoscere,  „herausbringen"  (v.  nirnaya).  Ilit. 
101.  16:  purdvr  1 1  a  ka  I  6d  gdrdili  kalan  nirni- 
yalS  paraH;    94.   9:  nirniya   subalagnain. 

c.  pard  abducere,  asportare,  auferre.  Mr.  315.  1  infr.: 
pardnaydini    etan    lagum. 


vinay isyan tali;  Rag  .  2.  hS:  sakyd  isya  inanyur 
bavatd  v ine lum;  5.  72  et  9.  71:  vinitanidra, 
2)  educare,  inslruere.  Rag .  3.  29:  vininyur  enaii 
guravali;  Mah.  3.  125S5:  stlrdn  astrilu  ..  .  vi- 
nayet.  —  vinita  submissus,  modestus.  N.  26.  30: 
vinit dili  paricdrakAiK;  Rag.lO.  13:  upaslifam 
prdngalind  vinitena  garutmatd;  domitus  (de 
bestiis).  Man.4.67:  nd  'vinttdir  vraged  durydili; 
6S:  vinitdis  tu  vragct  (durydili);  Rag\  14.  75: 
I  apas  V  is  atis  a  r  g  av  ini  t  a  s  atv  e  t  a  p  6  v  ane, 
r\\^  ;i?ca  (fem.  -c/',  correptum  e  nyaca,  nyaci;  a 
r.  anc  praef.  ni  s.  o,  v.  nyanc')  humilis;  transl.  vills, 
pravus.  N.  21.  l4:  rahd  in icdnuvarti;  Lass.  1.  3: 
prdrab  ya  te    na    kalu    vig  nab  ay  ena    nicdiH. 


c.  pari   1)  circumducere.     agniin  parinetum   circum       rffxJJT  "i<^aga  (a   praec.  et  ga  lens)   hurailiter   iens   (de 
ignem  ducere  (aliquam  matrlmonii  caus.i).   R.  Schl.  II.  flumine),  tcnul  aqua  fluens. 


42.   S:  agrhndn  yacca   te  pdnim   agniin  parya- 
nayanca   yat.    2)  uxorcm    duccre   In    matrimonlum. 


rlYS  nidd  ni.  n.  nidus.     (Lat.  ntdus ,  hib.  nead ,  cambro- 
brit.  nyfb,  germ.  et  anglo-sax.  ncst.) 


Br.  1.  26:   mantravat  pariniya;   llit.  63.   1:  e'ndii       t^jf^  '"'''  f-   (■■•  " '  s.  ti)    1)  ductus,    ductio.    2)  vltae  ra- 


gand  arvav  ivdhena  parinay  alu   bavdn.    3)  ex- 
plorare,    cognoscere.     Man.  7.    122:    lisdm    vrttam 


tio,  mores.   3)  doctrina  de  morlbus,  Ethica.   Ilit.  3.   i. 
rftSr  "'  '«   n>-  (r.  "'    S.  t  a)  dux.      Vld.  ndtd. 


parinay t:i   samyag   rdsfresu    laccardili.     (Vid.  «^IQ'  »ipd  m.  nonien  arborls  (Nauclea  Cadamba). 

nirrii.)  jqjr  iiird  n.  (iit  vldctur,  e  ndra  attenualo  d  In  /)  aqua. 

c.  pra    1)  producere,    profcrre,    afferre.     Rag'.  14.  67:  ?fy7sTt:=fi'   niragas ka    (Bah.    e   nis    ct    ragas    adjecto 
darmd    nianiind   pranit ali,  —    dandam    prane-  s.  ka,  v.  gr.  597)  iibcr  a  pulvere.    R.  Schl.  I.  24.  -1. 


220 


iH[(^H;^  nispanna  —  ^  ni. 


fr-\'JJri  nispanna   y.  pad  praef.  nis. 

JfjfOJ^  nispista    V.  pis    praef.  ni. 

\i^iAnis  praep.  insep.    ex.      (Vid.    gr.   cotnp.  981.    1004 

et  cf.  Iiib.  particulas  negativas   nis  ^   nios ,   nir,   nior  et 

V.  coiuposita  ut  nilis abda.) 
\f\*^7[  nisarga  m.  (r.  sarg   srg  praef.  ni  s.  a)  1)  na- 

tura,  indoles.   Rag .  3.  35.  6.  29.   2)  jussum.   Sa.  1.  15. 
r^TtrTTf  "'•s'"''"  ni-  (r.  far   [//]    praef.  nis  s.  a)  actio 

gratiani  referendi,  rependendi.   Hit.  99.  IS. 


19.  43:  anvandisur  avad  Al avigrah&s  t an  du- 
ruls ahavijrogam  a/ig-and//;  Lass.45.  8:  tdn  sukd- 
malav  acandir  anuntya.  —  anuni/a  jucundus, 
gratus.  Ur.ol.7.  2)  rogare,  supplicare.  R.  Schl.I.  8. 20: 
na  gaciima  rser  b  itd  anunSsy  anti  tan  nrpam. 
3)  suadere.  Mah.1.3528:  bavato  Snuna/dmy  Svam 
puru  rdgyl  i.b  is icyatdm;  Ram.  II.  47.  46:  anu- 
nttd  Zsmi  rdmena.  4)  darc,  tradere.  Mali.  1.  64S1: 
anunis ydmy   aham    vidydn    svayan   tubjam. 


TH«;C)»-I  nisvand  m.  (r.  svan   praef  ni  s.  a)  sonitus,        c.  anu  praef.  prati  recusare,  c.  acc.  pers.    Mah.  1.  776: 


strepilus.   In.  2.  11.  N.  21.  34. 
THqH  "'7'"'''    V.  han    praef.  " /. 
IH^flfT     '(T    nihantdr     -tr     m.     (r.    lian    pracf.    n 

s.  tdr   tr)  occisor.    A.  1.  7. 
IHI<»rT  nihita    y.  dd    praef  ni. 

rTJ  "/'  l.par.  atni.  1)  ducere.  11.4.7:  nay isydmi  tvdi 
ady  a  y  amas  ddanam;    Lass.  io.  S:    idm  . . .  sva 


elat   pratyanunayi   bavantdv   asvindu. 
c.  apa    abducere,    removere.     H.  4.   33:    apanilunca 

yatito  nacdi  'va  sakito  mayd;  R.  Schl,  II.  83.  9: 

drsta   iva  hi  naJi  sokam  apanis yati  rdg  avali. 

Abjicere.    Kag  .  i.  6i:  apanttaJiraslrdndfi   sisds 

taii   s aranan  y ayu H. 
c.  apa  praef.  vi  id.    Mah.  1.  6017.  R.  Schl.  IL  10.  37. 


grhan   ninyi;   Su.  2.  20.   R.  Schl.  I.  42.  20.     Secum         c.  abi  adducere.    Rgv.  42.  S:  abi  sdyavasan  (suya- 


ducere.  R.  Schl.  II.  30.  19:  mdii  vanan  na  cin 
nayisyasi  visam  pdsydmi.  —  nitum  vasam 
in  potestatem  redigere.  Rag'.  8.  19:  anayat  . . .  va- 
s am  iko  nrpatin  anantardn.  2)  abducere.  R. 
Schl.  I.  22.  4:  na  rdman  iiitum  arhasi.  3)  ferre, 
portare.  M.  14:  uddrtyd  'lingardt  ...  tain  mats- 
yam  anayad  vdptm  mahatlm;  ibd.  18.20.22.23.24. 
H.  3.  5:  druhi  'mdm  iiiama  srontn  nisydmi 
tvdn  vihdyasd.  4)  (de  tempore)  traducere,  trans- 
igere.  Rag.  1.  33:  kdlan  sa  nindya;  1.  ^S:  kusa- 
sayani  nisdn  nindya. —  Caus.  portandura  curare. 
Mau.  5.  104:  na  vipram  ...  mrtan  s udrina  nd- 
payit  (ndpayit  pro  ndyayit  sicut  e.  C.  mdpa- 
ydini  a  in t ,  gr.  468).  (Cf  gr.  vz:u.ai,  viTCrciJl.cci, 
vT-TCfXai;  lit.  nesit;  slav.  nesun  fero,  adjecta  sibilante, 
cf.  SCr.  fut.  nisyd  nii.) 
c.  anu  1)  propitiare,  reconciliare,  placare.  Rag'.  o.  54: 
kruddd  mayd  'nunttaR  pranatina;  19.  3S:  pa- 
rdiimuk  tr     nd    'nunetum     abaldli    sa    tatvari; 


vasam)  naya  (nali)  „bono  gramine  insignem  (ad 
iocum)  duc  (nos)";  Mah.  3.  769:  sarS  gydm  abi- 
n  tya  mdn  ali. 

c.  d  1)  adducere.  H.  2.  12.  N.  16.  3.  2)  afierre,  appor- 
tare.  N.  20.  4:  inam  mi  patain  dnayatdm  iha; 
Sa.  5.  7S :  agnim  dnayitvi  'ha  (pro  dniya).  — 
Caus.  adducendum  curare.  In.  5.  54:  dndyya  tana- 
yam;  N.  8.  11:  sutam  dndyayamdsa  purusdir 
dptakdrib'iK;  R.  Schl.  L  4.  25.  Rag\  12.  12.  Mah. 
1.  2974.  —  dndpayitum  pro  dndyayitum  R.  Schl. 
IL  14.  21  (v.  simpl.). 

c.  d  praef.  sam  -J-  ab  i  adducere.  Mah.  3.  10656:  van- 
din    samab ydnay a    matsakds am. 

c.  d  praef  upa  afferre,  apportare.  R.  Schl.  I.  19.  22: 
annain   updntlam;    M.  10. 

c.  d  praef  sam  4-  upa  adducere,  congregare.    Mah.  1. 

7460:    mantrdya   s amupdnttds  ti. 
c.  d    praef  pari    circumducere.     Mah.  2.  2685:    ko    nu 

tdm  ...  sabdmadyi  pary dnayit. 


JHoliTl  nivrtli  —  fV-|'.q»-^  nispanda. 


319 


svddjrdjra  q.  V.)  cvanida  sacrificia  et  Vedorum  lcctio- 

nes  habens.   Su.  2.  22. 
iHcjl7=i  "'  «'.'■^/i'  f.  (r.  vari  vrt  praef.  ni  interire,  s.  t i) 

interitus,  occasus,  cessatio.   B  .  16.  7. 
IHcli^l  niveJd  m.  (r.  vis  iatrare,  praef.  ni  s.  a)   1)  iu- 

troitus,  ingressio.   Su.  2.  26.   2)  caslra.   Rag\  5.  49. 
THcliiM  nivcsana  n.  (r.  vis  praef.  ni  s.  ana)    1)  in- 

troitus,  ingressio.  2)  domus,  domicilium,  sedes.   In.  3.  2, 

Br.  1.  3. 

1.  frJJJJ  '"'•r    l.par.    {samdd'du   K.    stlS\.)    cogilare, 

nieditari. 

2.  Miil  njf  f.  (noni.  nik;  ut  ndktain  a  r.  nas,  ita  ut 
nox  a  nocendo  nomiuala  sit,  v.  gr.  comp.  132.  2.  not.  *) 
nox.    In.  5.  IS.  II.  l.  3. 

f?I3fff  nisd  f.  (v.  nis)  id.   N.  13.  61.  B'.  2.  69. 
Miill<+W  nisdkara  m.  (noctem  faciens,  e  niJd  et 

kara  faclens)  luna.   N.  16.  li. 
\r\ \i\ IxJ7  nisdcar a  m.  (nocte    iens,   e   nisd   et   card 

iens)  nomen  Raksasorum. 
Wi.lM  nisdnta    n.    (r.  sam    praef.  ni    s.  t a)    domus. 

Rag'.  16.  40. 
Mi.li^ld  "'J"P"''  m.  (noctis  dominus,  e  nisd  et 

pdti)  luna.   Am. 
THTSTrf  "'•f''«  V.  io   praef.  ni. 
IHi(liy  >'is  it  d  m.  (v.  «'.«■)   nox.    Mah.  1.  4275. 
T«T5RT  niscaya  m.  (r.  c/  praef.  nis  s.  o)   1)  decisio,  ju- 

dicium,    dijudicalio.    Br.  2.  27.  29.    B'.  18.  4.   2)  con- 

silium,    decretum,    instilutum ,    scntentia.      Sa.  7.    6. 

B\  2.  37.   3)  certum,   verltas.    N.  19.  S.  —    Instr.  ni- 

scayena  adv.   certe. 
TH^yd  "'.*'«/«  (Karm.  e  '"'i   et  cala  se  movens)  im- 

motus.   B'.  2.  53. 
THI-y (i  "'■s''''"   V.  c/  praef.  ni'j. 
IH%|W  niscesta  (Bah.  e  n/j  et  cesfa)  motlonis,  nlsus 

expers,  immobilis,  Immotus.  —  Acc.  niscestam  adv. 

A.  3.  4o. 
l^rjTif  nis   1.  par.  {sek^)  Irrlgare. 


K|'j3'  nisaiiga   ni.   (r.  saiij-  praef.  '"'  s.  a)  pharctra. 

Rag  .  2.  30. 
T»T'-)  I -S •^U" ' •* " " o  '"  m.  (a  praec.  s.  i';/)  pharelra  Instructus. 

Rag'.  7.  53. 
IHCJtT  nisada  m.  nomcn   reglonls  (^Ails.  a  countrv  In 

the  south-east  divislon  of  Indla).   N.  1.  3.  27. 
f»-|q|(^  nisddd  m.  (r.  sad   praef.  ni  s.  a)  i.  q.  klrdta. 

Rag'.  14.  52  et  70. 
T»^l M I [^^'i, nisddtn    (r.   jo</   praef.   ni"   s.  in)    sedens. 

Rag'.  1.  52.   4.  20. 
|HU<\*-|     nisudana    n.    (r.    sud    occidere,    praef.    ni, 

V.  gr.  80,  s.  ana)  occisor,  in  fine  compp.    N.  2.  23. 
|"?|T^^  nisk  10.  atm.  {parimdne  K.  mdni  V.;  denom. 

esse  videlur  a  sq.)  pendere,  metirl. 
M^=h  "'•^^"  ni. n.  (fortasse  a  praep.  nis  s.  ka,  cf.  utka) 

1)  pondus  quoddam  auri.    Hlt.  104.  9.    2)  pectoris  or- 

namentum.   R.  Sclil.  I.  6.  9. 
IH^JflST  niskraja  m.  (r.  Arr/  pracf.  "i'.j    s.  a)  pretlum. 

Rag  .  2.  55.  5.  22.  15.  55. 
Jr^]  nist  d   f.    (r.  std    pracf.  n/,    v.   gr.  80)    1)  scdes, 

habltallo  (cf.  parinist  d).    B.  18.  50.    2)  status,  con- 

dltio,    agendi,    vivendi    ratio.     B .  3.  3.    5.  17.    17.  1. 

3)  finis,  extremum;   interltus,   v.  ndist  ika. 
T^Tfe  lc^H  nist  ivana  n.  (r.  st  iv  praef  ni  s.  ana)  actlo 

spuendl,  exspuendi.    B  ar.  1.  91. 
|r-|'^j  nisfura  (r.  std   praef.  "'   s.  ura)   durus,   asper, 

atrox.  Rag'.  3.  62.  8.  64.  Hlt.  100.  i4. 
T»TW?TrT  "'^ty^ff^  v.  sfiv,  Jfiv  praef.  ni. 

\r-\'J\\\ri   nisndta    v.  snd    pracf.  ni. 

\r\UJr^  nispaiida  (ut  mihi  vldctur,  Bah.  e  nis  et  ob- 
soleto  subst.  s/ianda,  abjecta  praepositionls  slbilante 
et  mutato  radlcls  s  in  s,  quamquam  vulgo  haec  radix  llt- 
teram  s  imroutatam  retlnet.  Scrlbitur  etlam  nispanda, 
quod  WIIs.  slcut  nispanda  a  Tlii.pad  praefixo  nis 
deJucit;  nis  -{-  pad  Auiem  proprie  egredi  slgnificaret 
et  rad.  pad  Inscrtam  nasalem  uon  admittit)  immotus. 
Ras'.  6.  40.  15.  37.  R.  Schl.  I.  55.  15. 


218  f?TOTT  nirmama  —  f^Tqw?TfPE5fr--^Tra'  nivrttaja^nasvdd'ydya. 

MtJt-l  nirmama  (Bah.  e  nis  el  mdma  mei,  gen.  pron.  TrTcf^^J-T  nivasana  n.  (r.  vas   praef.  vi  s.  a«a)  veslis. 

primae  pers.,  qui  hac  in  comp.  substantivi  vim  liabet,  I^ag  •  19'  ''U' 

sensu   cupiditas,  aviditas)    liber  a  sui   cupiditate,  T»T5l^  nivaha   m.   (r.  vah    praef.  ni   s.  a)    multitudo, 

aviditate.    B\  2.  71.   Rag .  15.  28.  copia.    B'ar.  3.  42. 

M  J^  nirmala  (vacuus  a  luto,  a  s  ordibus,  Bah.  e  T»~T5TTrT  nivdtd  (e  "/  sub  et  vd  la  ventus)  (jui  sub  vento 

nis  et  ma/d  lutum,  sordes)  purus,  mundus.    In. 5.  IS.  est,  ideo  vento  non  cxpositus,  non  ventosus,  quietus, 

f^nfflpT   nirmalatva    n.    (a    praec.    s.    tva)    purilas.  tranquillus.    B .  6.  1.9.   2)  securus,  firmus;    v.  sq. 

B\  14.  6.  T^TGjrrT^FropST  nivdtakavaca  m.  (securam  loricam 

jT-i S\ (j I  nirmdna  n.  (r.  md  praef.  nis  s.  ana)  effectio,  habens,  bene  loricatus,  Bah.  e  praec.  et  kdvaca 

creatio.   R.  Schl.  I.  26.  17.  lorica)  nonien  Danavorum  stirpis.    A.  5.  10. 

f^^ffraf  nirmoka  m.    (r.  muc    praef.  nis    s.  a)  anguina  T»~ToTm  nivdpa  m.  (r.  vap   praef.  ni  s.  a)  donum  sacri- 

pellis.   Rag'.  16.  17.  ficale,    quod    Manibus    datur,    libatio    Manibus    facta. 

f^sfr^   nirydsd   m.    {v.yas    praef.  nis    s.  a,    nisi   yd  Rag  .  5.  S.  8.  6l  et  85.  16.  91. 

adjecto  s  s.  a)  reslna.    Rag\  1.  3S.  frTcTr^UT  nivdrana  (r.  var  vr  cl.  10,  praef.  ni  s.  ana) 

frl cfl U r  nirvdna   (r.  vd   praef.  nis)    1)  (suff.  na)  part.  1)  qui   arcet,    in   fine   compp.     A.  10.  70.    2)  n.  actio 

perf.pass.  v.  2.  f  a  prnef.  «/j.   2)  (suff.  o?7«)  exstinctio.  arcendi.    N.  7.  10. 

Hit.62.  6.  31.  5.  B'.  2.  72.  5.  24:  lirahmanirvdnam  frTcTT^  nivdsa  m.  (r.  vas  habitare,   s.  a)  domus,  habi- 

exstinctio   in   summo  numine,   qua    quis   coalescit  cum  latio.    H.  4.  29.  B.  11.  25.  37. 

numine  supremo.   3)  delectatio,  oblectatio.    Sak.45.  13:  frTf5I3'   nivicfd   (ut    videtur,    intervallum    non    ha- 

labdan    netranirvanam.  bens,    e    "/   pro    na    non    [v.  nikila^l    et   vida    pro 

frTcJTT^  nirvdpana  n.  (caus.  r.  vd  praef.  nis  s.  ana)  vila,    v.  Wils.)    spissus,   densus,   arctus.    Rag .  9.  58. 

1)  exstinctio.  Sak.  51.  2infr.  2)  refrigeratio.  Sak. 43.11.  11.  15.  19.  44. 

frTf^tfT  nirvinna    v.  vid   praef.  nis.  |r|c|?4   nivrlfa    v.   vart    vrt    praef.  ni. 

fjq^ry^  niVf.r/i  f.   {r.var   vr  praef.  "/j  S.  /i )    1)  laeti-  jrlclTi^  I'-JJ|U^    nivrt  takrsigoraks  a    (Bah.    6    ni- 

tia,  voluptas.  N.22.3.  Rag'.9.  37.  2)  temeritas,  audacia.  vrtia  evanidus  et  comp.  Dvandv.  e  krsin   arator  et 

Hit.  110.  20.  goraksa  bubulcus)  evanidos  aratores  et  bubulcos  ha- 

jfj^g"  i/iVtJ^rfd  m.  1)  (a  T.vid  praef.  lii  s.  a)  humllitas.  bens.    Su.  2.  24. 

Lass.  71.  2;  modestla,  pudor,  sui  contemptus.    Up.  24.  THclW"^  cl^|i|  nivrttadevakdrya   (Bab.  e   nivrtta 

■R.  Schl.  I.  55.  10;   v.  vid  praef.  nis.   2)  (Bah.  e  nis  evanidus  et  divakdrya  n.;  divd  deus  et  k&rya  n. 

et  veda  scientia)  ignorantia.    B.  2.  52.  faciendum,  officlum)  evanldum  deorura  cultum,  evanidas 

|»-|iv-]  ,ii7  1.  par.  (gahani)  densum,  impervlum  esse.  res  divinas  vel  sacras  ceremonias  habens.    Su.  2.  23. 

r^l^yl^T   nilaya  m.  (r. //  praef. /i/ s.  a)  domus,  habltatlo.  f^^^fcIqmiqnT   nivrttavipandpana    (Bah.    e   "/- 

Rag'.  2.  15.     Cf.  dlaya.  vrtta    evanldus    et   Dvandv.    e    vipana    venditlo    et 

f^lol^rl     nivarhana    vel     frlsi&UI    nibarhana    m.  dpand   forum)   evanidas  vendltiones   et  fora   habens. 

(r.  varh   vrh   vel    barh   brh    cl.  10  ferlre,    occidere,  Su.  2.  23. 

s.  aiia)    feritor,    occlsor,    exstlnctor,    in    fine   compp.  |r|c|  rl<!.<5l«;C||t<y|<M   nivrttay a gnasvddydya  (Bah.  e 

In.  1.  1.  A.  10.  35.  nivrtta  evanldus  et  Dvandv.  e  yagnd  sacrificium  et 


fjq^-j  niyudda  —  f?TH7  nirhara. 


317 


f^m^  niyudiia   n.   (r.  yud    praef.  ni   s.  t a)    siiigiilare 

certamcn.   Lass.  48.  S. 
f*T$TM^  -rj"    "'yofiftir    -'r   m-    (r.  yuff    praef.   n» 

s.  tdr  Ir)  qui  jiibct,  dominus.   Rag .  2.  5b;   v.  sq. 
frT^UI  "'/oga  m.  (r.yui;  s.  a,  V.  gr.  575.  s.  o)  jussum, 

praeceptum.   In.  2.  22.  3.  5.  4.  17.  II.  4.  5. 
]^?TT7f^m^nj_;' og^a/aj  adv.  (a  praec.  s.  <aj)  jussu, propter 

jussum. 
yjq7fj]yra  niydgin  m.  (a  niy6ga  s.  i'/j)  Imperio  alicujus 

subjcclus,  faniulus,  minister.   Hit.  61.  13.  62.  3.  G.  7. 
PT^  nir   V.  «1,5. 
yJTTrl  nirala    v.  ram. 
\r\'i-^'^\\rtirantard)n   adv.    (Avy.,   gr.  607,    e   nis    et 

dntara  intervallum,   spatium  interjcctum)  sine  inter- 

vallo,  simul,  una.    Su.  1.  '1.     De  tempore  statim,  pro- 

tinus.    Lass.  9.  2. 
TrTTmJT  "irap&ya  (Bah.  e  nis   et  apaya  q.  v.)  dever- 

ticuli  expers,  non  devius,  infallibilis.   N.  4.  19. 
JJTTZr  niraya  m.  (Bah.  e  nis   et  ayci  felicifas)  tartarus. 

Mah.  1.  1325. 
M^d^UT  "i^o^ody d    f.   (fem.   a   niravadya   non   hu- 

milis,  non  vilis,  pulcher;   Lah.  e  nis    et   avadyd   n. 

q.  V.)  pulchritudo.    In.  5.  11. 
M^ls]|^  nirdbdda  vel   |rTi|c|iy  nirdvdda  m.   (Bah. 

e  nis   et  dbdda  vel   dvdda  vcxatio,  turbatio,  per- 

turbatio)    vacuus    a    vexatione,    turbatione;     securus. 

H.  4.  12. 
TrTTTfl^  nirdinaya  (Bah.  e  nis  et  dmaya  m.  morbus) 

vacuus   a   niorbo,    incolumis,    salvus,    fellx.     In.  3.  S. 

II.  1.  hl. 
J^J\\l^\tAnirdsis  (Bah.  e  nis  et  dsls  spes,  v.  gr.  206) 

vacuus  a  spe.   B'.  3.  30.  4.  21. 

IrTiltrC)!^  nirdsvdda  (Bah.  e  nis  et  dsvdda  m.  sa- 
por)  saporls  expers,  non  amoenus,  Insuavis,  injucundus. 
H.  1.  20. 

IHyl^  «»/-/Aa  (Bah.  e  nis  et  ihd)  vacuus  a  desiderio, 
a  nisu,  ab  appctitu.    Ilit.  10.  25. 


frTTIiJrTT  nirthaid   f.   (a    praec.    s.  td)  abstract.  prae- 

ccJcntis.    Ilit. 
Kl^iMUI    nirudy  dga  (B.lll.   e  nis    Ct  udydga  m.  ncgo- 

tium,  opera,  labor)  negoliorum,  laborum  cxpers.  Su.  4.3. 
TrT^T^i^TJT  nirudvigna   v.  vig   pracf  ut   praef.  nis. 
TrT^JTTITT  nirupana  n.  (r.rup  praef.  ni  s.  a/ia,  v.  gr.  94"') 

exploratio,  investlgatio.    Hit.  48.  1. 
KI+iTrT  "trrti   f.    (e   nis    et   rti    fclicitas)    infortunium, 

calamitas.    Mah.  1.  3559. 
TrTcPTnr  nirg  arsana  n.  (r.  g  ars  g  rs  praef. /ii'j  s.ana) 

frictio,  tritus. 
|r-|'c|L(U|ch  "'''Sarsatiaka  (a  praec.   s.  ka)  fricans,  te- 

rens.   Hit.  55.  6. 
TrT^TTrT  "irgdla    n.    (caus.    r.  7ia/j   praef.  nis    \_nirg'd- 

taydmi,  gr.  471]  suff.  a)  impetus  venti.    In.  1.  5. 
TrT^FT  '"'"o  "'•*'«  ni.   (r.  gus   praef.  /ii'.f   s.  a)  strepitus. 

N.  21.  3.  S. 
jJTtJiT  nirgara  m.  (fortasse  a  r.  gar  [gr^,  mutato  g  ''< 

/,  praef.  nis  s.  a)  catarrhacta.    N.  12.  S. 
TrTUlZT  nifi^^J"   ni.    (r.  ni    praef  nis    s.  a)    inquisitio, 

investlgatio,  exploratio.   Mr.  294.  6.  Ilit.  72.  4. 
JrTU|s|r-|   nirne  gana  n.  (r.  nig  praef.  nis    s.  ana)  pu- 

riGcatio,  lustralio,  expiatio.   Man.  3.  209. 
jjq^gTj /1  (■/■</ a/a   ( Bah.   e  nis   el   dayd)   immisericors, 

crudelis,  vehemens.   Rag .  19.  32.  —   nirdayam  adv. 

crudeliter,  vehementer.  Rag\  11.  Sl.  Ilit.  27.  21. 
TrTS^ST  nirdisa  m.    (r.  dis   praef.  nis    s.  a)  designatio, 

descrlptio.    B'.  17.  23. 
jrJrlTET   nirndla    adj.    (Bah.    e   nis    ct   ndtd   dominus, 

tutor)  doniini,  tutoris  expers. 
frTrTTSTrTT  "irndtatd  f.  (a  pracc.  s.td)  ejus,  qui  doniini, 

tutoris  expers  est,  status.    N.  13.  35. 
I r^l Cl r-^    nirband  a    m.    (e    /li.s    et    banda)    pertinacla, 

iniportunltas.   Rag'.  5.  21.  14.  32.  Sak.  48.   1  infr. 
fjqvfr  nirb^^ara  (Bah.  e  nis  et  b'ara  q.  v.)  inimodicus. — 

nirbaram  adv.  ultra  modum.   nit.29.13:  nirb  aram 

dliiigya;    50.  2:   nirbaram  prasuptaH. 


316 


fH^r&l  niddgd  —  M^ri  niyuta. 


i>-|(^  |'cl  nidAsd  ni.  (r.  rfo?>  praef.  nj  s.  a,  inutato  h  in  g- 

vel  servato  primitivo  g  ;  cf.  hib.  dagkaim  uro)  1)  aestus, 

calor.   Rag.  10.  5.   2)  aestas.   Rag.lO.  S4.  Ritu-S.  1.  1 

et  65. 
j^Tg-Tjq'  niddna  n.   (r.   rfd   vel  do    s.  na  vel  ana)  causa 

principalis.  Rag  .  3.  1. 
i»-I<i.i.l  nidisa  m.  (r.  dis   s.  a)  jussus,  praeceptum,  im- 

perium,  auctoritas.   M.  19. 
I^A  I  nidrd    f.  (a  r.  drdi  dormire,  praef.  /ii',  mutato  di 

in  d)  somnus.    H.  1.  4. 
JTIJ^jjq'  niddna  m.  (r.  fton,   cujus    forma    primitiva   est 

d'an  =  gr.   0AN,   s.  a,   v.  gr.  104)    mors,    exitium. 

Br.  2.  2.  N.  2.  17.  B'.  3.  35.     (Hib.  nidh,  nilh  „mans- 

laughter,  homicide,  a  battle";  v.  r.  han.) 
yjCI^^JJ^  niddna  n.  (r.  dd    praef.  ni  deponere,   s.  ana) 

thesaurus,  gaza.   B'.  9.  IS.  11.  3S. 
|^|\^   nid  t   m.   (r.  dd    praef.  ni   s.  i,    nisi   potlus   sine 

suffixo,  attenuato  d  in  i)  receptaculum,  thesaurus,  gaza. 

A.  6.  6.  N.  24.  37. 
IH'^|(jt   nindda  m.  (r.  nad   praef.  ni  s.  a)  sonus,   stri- 

dor,  strepitus.   Rag'.  11.  15.  Ritu-S.  1.  25. 
XmTZ^ nind  l.par.  interdum  atm.  (scribitur  nid,  gr.  110"') 
1)  reprehendere,    vituperare.     Ram.  II.   76.  92: 

ninddmy    ahaii    karma    krtam   pitus    tat\    Man. 

8.   19:    ninddrho  yatra   nindyate;    Mah.  3.  15229: 

anindyan    nindate  yo    hi.    2)  spernere.    B  .  2.  36: 

nindantas    tava   s dmart yam.  —  anindita    non 

spretus.   N.  12.  120.  In.  4.  15.     (Vid.  nid.) 
c.  prati  reprehendere,  vituperare.   Dr.  5.  18:  svabud- 

d  im  pr atinindit dsi. 
C.   vi    id.      Mah.   3.    13700:     vinindan     svam    dtmd- 

nam. 
\r\rf,\  nindd  f.  (r.  nind  s.  d)  vituperium.    B.  12.  19. 
j(sir>ol    ninv    1.  par.    (^seke;    scribitur   niv,    gr.  110"') 

irrigare. 
WMIri  nipdta  m.  (r.  pat  s.  a)  1)  actio  decidendi,  de- 

labendi.  A.  8.  6.    2)  impetus.  Rag'.  2.  60. 


JH^IdH   nipdtana  n.  (a  caus.  r,  pat   praef.  ni  s.  ana) 

actio  caedendi,  occidendi.   Rag .  9.  h9. 
M'JllrIH  "'/'"""  (""•  '"''  praef.  ni  s.  in)  1)  decidens. 

Ur.  87.  8.  Rag'.  9.  4o.  2)  (a  caus.)  efficiens  ut  aliquid 

cadat,  caedens,  occidens.   Rag\  11.  21.  N.  12.  93. 
|»^|Ur!T  nipuna   (r.  pun  praef.  ni  s.  a)  aptus,  idoneus, 

habilis,  peritus,  doctus;   v.  ndipund,  ndipunya. 
\r-\ sl r-VJ  nibanda  m.  (r.  band  s.  o)  actio  ligandi,  con- 

stringendi.    B'.  16.  5. 
IHGfr^tfrT  niband  ana    n.    (t.  band     praef.  ni    s.  ana) 

causa.   Rag'.  8.  51.  Up.  11. 
jjqvr  niba  (r.  bd  splendere,   praef.  ni  s.  a)  similis,  in 

fine  compp.    H.  3.  9.      Vid.  sanniba. 
yj^V{r^»-7  nib  artsana  n.  (r.  barts    praef.  ni  s.  ana) 

imminatio,  comminatio.    Dr.  6.  20. 
■fj;jjj:f=^  nimitta  n.  (fortasse  e  nimita   reduplicato  /,   a 

x.md  vel  mi  praef.  ni  s.  ta)  1)  causa.    Accus.  adverb. 

{jiimitt am)    praepositionis    loco    fungitur,    ad    expri- 

mendum  causa,   propter  (gramm.  622).    N.  9.  34. 

2)  signum.    N.  23.  5.  S.   B'.  1.  31.   N.  13.  20.   16.  26. 

3)  vestigium.   Hit.  24.  16. 

IHMM  nimesd  m.  (r.mis  s.  a)  nictatio.  N. 5.26.  Dr. 8.9. — 

nimesdt  momento  temporis.    Rag  .  9.  63. 
I^i^nm^    nime samdtra    n.    (e    praec.   et    mdlra    n. 

mensura)  momentum.    Dr.  8.  9. 
I^m  nimnd    (r.  mnd    praef.  ni   s.  a)    profundus.    Mah. 

2.  7S4. 
MiJ^li  nirnnagd  f.  (e  praec.  et  ga  iens  in  fem.)  iluvius. 

Rag'.  8.  S.   16.  61.     (Cf.  nomen  fluminis  Nemeni.) 
IH^rl   niyata   v.  yam. 
\f\^'r\\A     -rf     niyantd  r    -tr     m.     (^r.  yam    praef.   ni 

s.  tdr  tr)  auriga.    Rag'.  1.  17. 
VH^M  niyamd  m.  (r.  yam  s.  a)  actio  cohibendi,  coer- 

cendi,  domandi,  sedandi;  votum.    Br.  2.  24.  Su.  2.  16. 

R.  Schl.  I.  8.  l4.  Rag .  5.  8.  Ur.  43.  6  infr. 
M<Md  niyuta  m.  n.  (r.  yu  praef.  ni  s.  ta)  decem  millio- 

nes.     Cf.  ayuta. 


ji^l^jiifcs  —  f?I5^5M  nidarsana. 


215 


jr^l-QJ   niks  1.  par.  {cumbani  K.  cumbi  V.)  osculari.  c.  itis  lavare,  abliiere,  purificare,  lustrare.   Man.  5.  127: 

C,  pra  (ad  arbitrium //rarniAri   vel  praniks)  id.    B  alt.  adbir    nirnikt  am;    Rag  .  17.    22:    tSjranirnikla- 

9.  i06:  praniksis/ati  nd   bupali,  pdnajrali;    Man.  11.  ISS:  inas  vib  ir   anirniktdiH, 

\r\^l\  niksipa   m.    (r.  ksip   pracf.  ni   dejlcere,    dcpo-  IrTsT  "'S"-  (r.  gan  praef.  «i   s.  a,   v.  gr.  575.  3)  1)  in- 

nere,  s.  a)  depositum,  pigims,  hypolheca.   N.  20.  29.  natus.  Rag'.  3.  15.  2)  indigena.   Hit.  21.1.   3)proprius; 

Man.  8.  179.)  in    recentioribus    scriptis    pronominum    possessivorum 

j^yi^^l  nik'ila  (Bah.  et  ni  el  kild  n.  vaeuum,  inane;  vice  fungitur:  meus,  tuus,  suus,  noster  etc.  Up.  3el87: 

fortasse  ni  hujus  compositi  ortum  est  e  no  non,  atte-  nigam  suum;   Rag .  18.  27:  nige  in  suo. 

nuato    rt   in   i,   cf.  akila)    totus,    integer.    R.  Scbl.  I.  ir-l^   ning    2,  atm.    (scribltur   ni/;,    v.   gr.  110"')    i.  q. 

o.    •!.    —    Inslr.     nikilena    adv.     omnino,    plane.  nig. 


R.  Schl.  I.  37.  A. 
iHii-i    "'S^^ffo   ra-    (r.  oni/    praef.  ni    s.  a)    vinculum, 

compes.    Sak.  60.  2. 
fHil*-I    "'Somd    m.    {r.  gam    praef.  ni    s.  a)    1)  urbs. 

2)  forum.    3)  mercatura,  mercatus,   v.  ndigamd. 
f^|ijR   nigraha  m.  (a   r.  grah   praef.  ni'  cohibere,    re- 

frenare,  s.  a)  coi-rcitlo,  refrenatio,  oppressio.  Ij  .  6.  3  i. 

Rag.  11.  55.   12.  52. 
THyildH  "'^ """  ^'^i'   (^   caus.   radicis  han   praef.  ni 

[nig  dta/dmi,    gr.  471.  4]    suff.  irt)    sternens,    pro- 

slernens,  caedens,  occidens,  diruens.   A.  7.  26. 
■fjTOf  nigna  (r.  hAn   praef.  ni   s.  a,  v.  gr.  575.  3)  alius 

arbitrio  subjeclus.   Rag  .  14.  5S. 
IHyfl  "'^ """'  part.  praes.  radicis  han   praef.  ni  q.  v. 

Dr.  5.  15. 
fflj^j^  ni'c'a/o  m.  (r.  c/  colligere,  s.a)  acervus.  N.  26.19. 
M"cJH  nicula  m.  (ut  videtur,  a  r.  cul  praef.  ni  s.  a) 


\r\(^i-fS\  nitamba  m.  (r.  tamb  praef.  ni  s.  a\  fortasse 
ni  In  hoc  comp.  ortum  est  e.  na.,  attenuato  a  in  i,  ita 
ut  nitamba  proprie  significet  non  se  movens,  cf. 
ndga    mons    et    v.    nikila)     1)    collis.     N.   12.    lltl. 

2)  nates,  clunes.   In.  5.  10.  Rag'.  4.  52.  6.  17. 
T^TrTli-sl^-lT  nitambint  f.  (a  praec.  s.in  in  fem.)  pulchris 

clunibus  praedlta  femina,  y.cO^^-fiTvyo?.   Ritu-S.  1.  5. 
\r\^^\^\r^itard  m    adv.   (a   ni   s.  tardm    acc.   fem.   suff. 

conip.  tara,  v.   gr.  584.  35)   semper,    in   perpetuum. 

Mr.  267.   5.    Caur.  42.    Rag'.  1.   95.    Lass.  58.  20.  — 

Cf.  nltya. 
IHrllfl  nitdnta    v.  tam    praef.  ni. 
\r-\cH  nitja  (a  praepos.  ni  s.  tja,  V.  gr.  584.  45  et  cf. 

nitardm)  sempiternus. —  Acc.  nityam  adv.  semper. 

In.3.  10.  5.  61.  H.4.  10.  Br.3.  6.  Su.l.  31,  v.  gr.584. 
T»Tr?T^  nityatvd  n.  (a  nitya  s.  tva)  aeteraitas,  peren- 

nitas,  constantla,  perseverantla.    B\  13.  11. 


arborls  genus   (Wils.  Barringtonia   acutangula).      T»~Tr?T57  '^'tyodd  (a  nitya  s.  dd)  semper. 


Ur.  59.  l4. 
yisjxll^    nicola    m.  n.    (r.  cul   praef.  ni   s.  a)    pallium. 

Gita-G.  5.   11. 
TrTcT  "ig    3.  par.    atm.    (^soce   K.  p6se    sudddu   V.) 
purlficare,    lavare;    nutrire.     (V.  nirig   et   cf.    hlb. 

nighim  „1  wash",  nlglite  „\vashed"  =  scr.  niktd;    lat. 

ninguis,    ni.v  e  nig-s ,    nivis    e   niguis ,    ninguo ,    ningo; 


r-\  ^H  ii\  *:(    n  ityasds     (a     nitya     suff.    s  a  s)     semper. 

N.  26.  i4.  i6. 


|r4^  nid  1.  par.  atm.  (kutsdydm  K.  sanniddu  kul- 
sane  V.)  1)  i.  q.  nind.  2)  propinquum,  prope 
esse.  (Vid.  nind  et  cf.  gr.  ovuosg,  praef.  c,  Pottius 
coraparat  etiam  Xcio-o-go?;  goth.  ga-rraitja  contumeliu 
afficlo;  germ.  vet.  ntd  invidla.) 
gr.  vi^W,  Vf^/tt),  vnrTW,  XEP-NIB,  mutata  gutturali  f»T2r5f»-T  riidarsana  n.  (a  caus.  r.  dars  drs  s.  ana) 
in  labialem.)  exemplum.   Rag  .  8.  45. 


214 


m^  ndld  —  ffT%rT  niheta. 


y\\^  ndld  m.  n.  caulis,  praesertim  loti.  Rag.  6. 13.  15.52. 

(Vid.  n&ll  et  cf.  nddl'.) 
«•TlkH'^^  n(J/»A:era  m.  i.  q.  n&rik^ra.    Rag .  4.  42. 
y^l^^pl  nd//  f.  (a  nala  signo  fem.  /)  i.  q.  nald. 
^||«?|c+)  ndlika  m.  1)  sagltta.  2)  jactilum,  mlssile,  pllum. 
jTTgjJ'  ndxrya  (a  /lau   s.  /a)  navigablils.    Rag .  4.  31. 
jqjjl'  ndsa   m.   (r.  nof    perlre,  s.  a)  occasus,   interitus, 

mors.  B\  2.  63.  Rag'.  8.  87. 
'TT3T»T  ndsana  (a   caus.  radlcis  nai   suff.  ana)    delens, 

exstinguens.   B'.  16.  21.  N.  12.  95. 
^fyjlTi  H(if  (n  (r.  nas  perire,  s.  in)  perlens.    B  .  2.  IS  in 

composlt.  cum  a  prlv. 
RTFT  ""-f  1-  ^'"i-  {sabde  K.  dvdne  V.)  sonare. 
JJI^pJf  ndsatya  m.  du.  ndsatyau  Asvini,  v.  asvtn. 

Mah.  1.  445. 

^ygj  nd'sd  f.  (fortasse  a  r.  snd  abjecto  s,  cf.  ndu;  Ita 
Vossius  lat.  ndsus  deduclt  a  Vftw,  ,,qula  per  eum  flult 
bumor")  nasus.  (Germ.  vet.  na.ta  f.  id. ;  llt.  nosis  f. ; 
\aX.ndsus;  naris  e  nasis,  y.nas;  slav.  noiHm.;  fortasse 
gr.  vyjcTO?  huc  pertinet,  Ita  ut  insula  a  simllltudine  nasi 
appellata  slt,  slcut  hib.  sron  et  nasum  et  promontorlum 
signlficat.  Sron  autem  cum  srot/i,  sruth  flumen,  sroth- 
adh  „sneezing"  ad  rad.  ^  sru  fluere  retulerim,  unde 
srutd  fluens,  fluidus,  srotas  flumen ;  ad  nds d  autem 
trahl  posset  hlb.  neas  „a  hlll,  a  promontory".) 

?U[^a7f  nasikd  f.  (a  praec.  s.  ika  in  fem.)  nasus. 
B\  6.  13. 

'TTT^rT^  ndstikd  m.  (e  ndsti  [na  ~\-  asti'^  non  est, 
substantive  posito,  s.  ka)  qui  vitam  futuram  esse 
negat,  qui  brahmanicae  rellgloni  non  addlctus  est. 
Ram.  I.  52.   15:    ndstiko    gdyate    ganaK. 

•[VJ  ni  praep.  insep.  deorsum.  sub,  de.  (V.  gr.  111  et  cf. 
nostrum  nie-der,  germ.  vet.  nidar,  quod  suffixo  compar. 
cum  latlnls  praepp.  yorae-/er,  prop-ter ,  sub-ter ,  in-ter, 
cura  scr.  an-tdr,  send.  nis-tare  extra  [a  scr.  nis 
q.  V.]  convenit;  cf.  etiam  slav.  HH3  "'V  deorsum  et 
v.  gr.  comp.  293.  294.) 


jr-J^   nins    2.  ;itm.   (curnbanS   K.    cunibe  V.;    scrlbitur 

nis,  gr.  110"')  osculari. 
■ffT;  "'''    V.  nis. 
T'T;ST©5'   ni/isabda    (Bah.    e    nis    et    sdbda    strepltus) 

strepitiis  expers,  sllens.   N.  13.  6. 
TrT'5T'7  niKsSsa    (reliqui    expers,    Bah.    e    nis    et 

sesa  n.  reliquum,  residuum)  totus,  integcr,  universus. 

Rag'.  5.  1. 
T»T'5T2T^  niKsreyasa   n.    (melioris   expers,    quod 

ipsura    optiraura    est,    Bah.    irregulare    e    nis    et 

sre yas  n.  melius,  adjecto  o)  beatltudo.    B  .  5.  2. 
T^T.^y l^   niKsvdsa   m.    (rad.  svas    praef.  nis    suff.  a) 

1)  spirltus,    halitus.    Rag\  1.  43.   16.  43.    2)  gemitus. 

N.  2.  2. 

T»~TI?f5T^  niKsansay a  (Bah.  e   nis   ex  et  sansaya  m. 

dubium)  dubii  expers.   Br.  2.  30. 
T?TI^C]73r  niK sapatna  (Bah.  e  nis  ex  et  sapatna  m. 

inimicus)  inlmlcorum  expers.    Su.  2.  26. 
fTJ^g^JT  nilisdra  m.  (r.  sor   sr   praef.  nis    s.  a)  exitlo, 

egressus.   Ilit.  124.  19. 
T*T^7?7  "'^'^fd  (a  ni  s.  kafa,   cf.  utkatd)  propinquus. 

Am. 
MMl^   ^^'kara    m.    (r.  kar    [kf\    praef.  ni    s.  a)    copla, 

multltudo.   Mah.  1.  l496.  B'ar.  1.  37.  Ur.  59.  2  Infr. 
IH^U  nikasd  m.  (r.  kas    praef.  ni  s.  a)  lapis  Lydlus. 

Am. 
|V-|<:^|(*.|  nikdyd  m.  (ut  videtur  a  r.  ci,  servata  prImitIv.T 

gutturali,  s.  a;  cf.  gr.  481)  conventus,  coetus,  turba, 

multltudo.   2)  domus,  habltatlo. 
I^^c^  nikunga  m.  n.    (e   kunga   q.  v.  praef.  ni)   vir- 

gultum.    N.  12.  6. 
TrT^lTVf  nikumb  a  m.  nom.  pr.  Asurl.    Su.  1.  2. 
TrTWfT  "'^.'■''^    V.  kar   kr, 
Tr|'^'rlH  nikrntana  m.  (r.  karnt  krnt  praef.  ni  s.ana) 

qui  findlt.   A.  3.  55. 
W^^irl  "'^«'«  ni.  (r.kit  habitare,  praef.  ni  s.  a)  domus, 

babitatio.  B'.  12.  19.  Rag'.  8.  33.  14.  5S. 


i^rin^  ndgarikd  —  7\\^  nd'rl. 


213 


HUIW^  nAgarikd  m.  (a  nagard  s.  ika)  oppidanus, 
civis.   Ur.  8'J.  1 1. 

jqj57j  «^Vj"  n.  (a  ndta  s. /a)  repraesenlatio,  actio 
scenica.   Ur.  4.  17. 

;qj3^n(Jrf/'  f.  1)  caulis.  2)  fistula.  3)  vena.  4)  intestinum. 

•TTST  ""^*'  1.  par.  1)  rogare,  petere.  Nais.  3.  25:  nd- 
tanti  ki  ndma  na  lokandt  am  (schol.  jd- 
ianti).  2)  atni.  appetere,  optare,  c.  gen.  rei.  Pan. 
II.  3.  55:  maduno  ndlate;  B'aU.  8.  120:  d'rl/d 
ndtasva.  3)  aegrotum  esse.  Yagur-V.  (v.  Westerg.): 
avatdn  (avatdl)  md  ndtatdt.  4)  dominari,  !ni- 
perare;  v.  ndid.  (Cf.  ndd.  Huc  vel  ad  ndd  traxe- 
rim  germ.  vet.  mU  „necessitas,  tribulatio,  angor"; 
anglo-sax.  nearf,  neod;  golh.  nauth/an  cogere,  naudi- 
band  necessitatis  vinculum.) 

^l^  ndt  d  m.  (r.  ndt  s.  a,  nisi  anom.  a  r.  nt  s.  ta, 
v.  nt  t  a)  dominus,  tutor. 

H I y cl tI  ndt  avant  (a  praec.  s.  vant  vat)  domino, 
tutore  praeditus.   Dr.  6.  15. 

^|(>  nddd  m.  (r.  nad  sonum  edere,  s.  a)  strepitus. 
N.  21.  5.  Su.  1.  33. 

ary"  ndd'  l.  par.  atm.  i.  q.  ndt,     Rgv.  118.  10:  ndd'a- 

indndK    „opes    desiderantes";    110.    5:    upaman 

n&damdndK     „sufficientem    sibi    cibum    optantes"; 

109.  3:  iti  ndd  amdndH  „slc  precantes".     (\.  ndt .) 

f^yf^ndnd  indecl.  (ut  videtur,  reduplicatio  stirpis  de- 
monstr.  na,  quae  invenltur  in  fine  pron.  compp.  ana, 
ena,  producto  a)  multus,  varius.    II.  1.  19.  B.  11.  5. 

r.j|r>«r|  ndndi'  f.  (r.  nand  s.  /")  benedictio,  a  qua  in- 
cipit  prologus  dramatum.    Ur.  1. 

'r\VAZ\J^apay    v.  nt. 

r^ljq^  ndpitd  m.  tonsor.   Hit.  63.  6. 

jqjyVl'  ndbi  f.  1)  modiolus  rotae.  2)  umbilicus.  Meg'. 
29.  80.  3)  moscbus.  (Gerni.  vet.  naba  f.  modiolus 
rotae,  nabalo  m.  umbilicus;  gr.  OfXcpaXoc,  litteris  trans- 
posilis  e  vcipcikcg,  mutato  i»  in  )l>l  propter  sequentem 
labialem,  nisi  ex  o-vacpaXag,  ejecto  «,  praefixo  o,  sicut 


in  ovv^,  ocppvg,  o§ov?,  OfOjUa;  ila  lat.  umbilicus  e 
nubilicus  vel  u-nabilicus ,  sicut  unguis  ex  u-naguis, 
V.  nak  d.) 

7\\7\  ndma  (acc.  ToZ  ndman)  1)  adv.  nomine.  H.  2.  1. 
Su.  1.  2.  N.  1.  1.  18.  5.  Dr.  7.  9.  12.  2)  particula 
interrog.  N.  11.4.  12.19:  nanu  ndma;  Sak.51.2  infr. 
et  Hit.  75.  2:   kS   ndma;   N.  24.  10. 

,:[\i\^iAndmatds  adv.  (a  nninan  s.  las)  nomine. 
N.  18.  5. 

r\  I  i-j  'ifZJ  ndmad  e  ya  m.  (e  ndman  nomen  et  diya, 
a  dd  ponere,  s.  ya,  ponendus)  nomea.   Hit.-4.  5. 

jqjjq^q  naman  n.  (ut  videtur,  a  r.  gnd  s.  man,  abject.t 
radicis  littera  initiali,  sicut  in  lat.  nosco  e  gnosco,  gr. 
vosia  e  yvoeu),  v.  gnd)  nomen.  Su.  3.  18.  (Lat.  nn- 
men;  goth.  NAMAN,  nom.  namo,  gen.  namin-s,  atte- 
nuato  a  in  /,  v.  gr.  comp.  141;  gr.  O-NOMAT,  prae- 
fixo  0,  mutato  n  in  tenuem  ejusdem  organi,  sicut  in 
universum  gr.  suff.  fXrtT  respondet  sanscrito  man,  ita 
tamen,  ut  primitlvum  v  saepe  in  fine  compositorum 
servatum  sit,  e.  c.  inTpclyfJ.wv,  itoKvTvpayij.uiv,  cfreD}J.iCv  \ 
slav.  iman,  them.  imen  e  nimen,  gen.  imen-e,  abjectl 
finali  in  nom.  et  acc.  sicut  in  scr.  ndma,  in  goth. 
namo;  scot.  ainm;  cambro-brit.  env.) 

rs|H-?J  ndmya  (a  ndman  S.  ya)  ut  videtur:  clarus,  ce- 
leber,  magni  nomlnis,  namhaft.   Dr.  4.  12. 

r^|i|cfl  ndyaka  m.  (a  r.  n!  s.  oka)  dux.    B  .  1.   7. 

f^  ndra  n.  (fortasse  a  r.  snd  abjecto  s,  sicut  in  lat. 
natare)  aqua.  (Gr.  i''/)P05  madidus;  neogr.  VT,pov  aqua; 
lit.  naras  urinator,  nardau  demergor,  submergor.) 

jjfT^ /irfrada  m.  nom.pr.  dlvini  sapientls,  delBrahmae 
filii.   B\  10.  26.  In.  2.  l4. 

fTTJTxT  ndrdcd  m.  sagitta  ferrea.   Dr.  8.  6.  A.  10.  20. 

r^j  .|^(J|  ndrdyand  m.  (e  ndra  s.  dyana,  mutato  n 
in  n  vi  euphon.  antecedentis  r)  cognomen  dei  Visnus. 

r-l II j c^i j  ndrikira  m.  -r/  f.  nux  Indica,  Cocosnufs. 

r^|?|  ndri  f.  (a  ndra  vir,  producta  media  vocali  et  ad- 
jecto  signo  fera.  t)  femiua. 


o|2 


T^nas  —  ^fJT  naga. 


ydmi,  attenuato  d  in  /;  hib.  nas  „death";  goth.  nau-s 
mortuus,  gen.  navi-s,  them.  navi  e  nahvi,  ejecto  A, 
sicut  nostrum  tver  =  goth.  fiva-s  e  has  pro  scr.  kas, 
adjecto  v;  v.  gr.  comp.  388.) 

c.  pra:  pranas/dmi  (gr.  94*';  ubi  tamen  finalem  ra- 
dicis  litteram  consonans  muta  vel  sibilans  sequitur, 
primitivum  n  servatur,  unde  part.perf.pass.^ra nai<a, 
{at.  pranaiiksydmi  vel  pranasisydmi,  v.  Pan. 
VIII.  4.  36;  non  raro  autem  in  libris  editis  et  manu- 
scriptis  contra  hanc  regulam  invenltur  na  pro  na, 
e.  c.  Su.  2.  22:  pranastanrpatidvigd,  sic  etiam 
in  edit.  Calc.  1.  7673.  N.  24.  17:  mama  rdgyam 
pranastam,  in  ed.  Calc.  pranastam')  i.  q.  simpl. 
B.  1.  40:   pr anas yanti  kulad  armdti. 

c.  pra  praef.  sam  id.  sampr anasta  qui  evanuit. 
N.  20.  40:  sampranasie  kaldu  (sic  cum  edit.  Calc. 
legendum   pro  sampranaJte). 

c.  vi  id.  Br.  2.  20.  21.  3.  7.  S.  B\  8.  20.  Mah.  3.  2S6l: 
vinaiiksydmi  na  sansayaK. —  Caus.  necare,  per- 
dere.  Mah.  1.  416.9:  md  naH  sarvdn  vyaninasaU. 
R.  Schl.  I.  55.  27.  Rag\  2.  56. 

1.  JTCT  nas  1.  atm.  (kdutilye  K.  hvrtdu  V.)    curvum, 

flexuosum  esse. 

2.  JTJ^  na^  f.  (nom.  nds)  nasus,  praesertim  in  fine  com- 
positorum.    Dr.  6.  22:  sunas.     (Lat.  naris;  v.  ndsd.) 

JT5^  nah  h.  par.  atm.  ndhy dmi,  ndhye  (bandane  K. 
hancte  V.  Formae,  quae  consonantem  mutam  vel 
sibilantem  proxime  cum  radice  conjungunt,  derivantur 
a  nad,  quae  primitiva  radicis  forma  esse  videlur;  unde 
e.  c.  praet.  multf.  dndtsam,  fut.  aux.  natsydmi, 
part.perf.pass.  nadd  a)  ligare,  nectere,  praesertim  tho- 
race  se  induere.  Mah.  4.  1016:  yotsyamdnd  anah- 
yanla.  —  naddd  conjunctus,  indutus,  praeditus. 
N.  12.  6:  ndndd  dtusatdir  naddaK.  (Lat.  nec-to, 
neo;  fortasse  vi-ncio  ^  scr.  vinahydmi,  ejecta  ra- 
dicis  vocali,  y.nas;  gr.  vsu},  vj^-Jw;  goth.  nehva  prope; 
germ.vet,  nah  prope,  post;  ndhan,  ndvan  nere,  sarcire; 


ga-nah  sufficit,  praet.  sensu  praes.  [v.  Graff.  2.  1005]; 
ndg;  anglo-sax.  noh  satis,  ge-nug;  hib.  nasgaim  „1 
bind,  tye,  chain",   nas  „a  band,  tie",   v.  Pictet  p.  67.) 

c.  apa  exuere.    Mah.  3.  13309:   apanahyi   vdsam. 

c.  a/7i  vel  pi  induere.  Batt. 3.  47:  kavacam  pinahya; 
Mah.  1.  759:  kundale  ...  lasya  ksatriyayd  pi- 
naddi;  Sak.  10.  3  infr. :  pinadd endi  'lina  val- 
kalena  priy  amvadayd  drdam  ptditd  'smi; 
10.  10:  kusumam  iva  pinadd  am  pdndupatro- 
darena;  146.  S-12:  mama  .  .  ,  manddram&ld 
harind  pinadd  d. 

c.ava  induere,  tegere.  Man.  6.  76:  carmdvanadd  am 
(schol.  carmdc dditam). 

c.  ut  id.  Rag.l7.  23:  muktdgunonnadd  am  mdu- 
lim.  Cum  ablat. :  se  exuere,  liberare  aliqua  re.  sa- 
lildd  unnaddum  ex  aqua  se  emergere.  Mah.3. 10116: 
tataH  prasannd  pr :  iv I  , . ,  punar  unnahya  sa~ 
lildt. 

c.  sam  induere,  cum  loc.  pers.  Sak.  11.  15:  kusumam 
iva  lob  aniyan  y duvanam  aiigesu  sannadd am. 
Sibi  induere.  Dr.  6.  19:  s annahyadvaA  sarva 
ivS  'ndrakaly d  mahdnti  cdrunica  dansandni 
(sic  cum  ed.  Calc.  legendum  pro  daiisiidni);  Mah.  3. 
l495S:  samanahyanla  kavacdni.  —  Cum  instr. 
se  induere.  B  att.  17.  4:  s amanahyaiisca  varma- 
b  i/i.  Armare.  B  att.  15. 11 :  s amandtstt  sdinyam. — 
Absol.  Mah.  2.  S94:  samanahy a g  gardsand  aK 
ksdtran  d  armam  anusmaran.  —  s annadd  a 
loricatus,  armatus.  Meg  .  8:  tvayi  sannaddi  (schol. 
sag gtb  dte    uditi   vd   upas  t  ite    v d), 

C.  sam  praef.  ab  i  id.  ab  isannadd  a  armatus.  Mah.3.l4SS3. 
rjjjq'  ndhusa  m.  nom.  pr.  regis. 
jq^^qff  ndka  m.  coelum.    Rag'.  1.  5.   15.  96. 
jq^fjj  ndga  m.  (a  ndga  mons,   s.  a)    1)  serpens  (Wils.: 
A  serpent  in  general,  or  especially  the  Spectacle  snake, 
or  Cobra  Capella  [Coluber  Naga]).   Su.  2.  S.  B'.  10.  29. 
2)  elephantus,   N.  13.  10. 


^q^pjVf  Tiararsaba  —  i^i^nas. 


211 


J^JTQVT  nararsab  a  m.  (Talp.  e   ndra   et   rsabd  q.  v.)  rTcf  ndva  (r.  nu  laudarc,  s.  a\  nisi,  quod  Pottius  putat, 

viroruni,  lioniinum  princeps.  .■>  pmcp.  amt  post,  abjecto  o)  novus,  recens.  Ur.  l.f/. 

H^clll^*4 '""""'' "^"'   (■*   "aravdha   [^ndra-\-  vuJia  11.2.  11.  6Iug  .  66.      (Lat.  no('u.r ;  slav.  notu,  th.  noro; 

equus]  s.  in)  viros  equorum  loco  habens,  a  viris  vectus.  gr.  ves?  e  vsFSi;  hib.  nua,  nuadh;  de  llt.  nauja-s,  goth. 

N.  17.  23.  niuji-s    v.  ndvya.) 

r\r\    TJTtnart  n.r/ 'i. par.  interdum  atm.  saltare.  In.2.31:  rTcfrrr  riavati  f.  nonaginta.    (V.  gr.  comp.  320  annot.) 

it&sc&  'nyasca    nanrtus    talra;    Mah.  1.  r-J c| *\J' avan  novem.     (Lat.  notfm,  proprie  e  navatnd 

5187:  nanarta  tan  drsfvd  nrtjram&nam.  nonus;  goth.  niun;  lit.  dewjni  e  neivyni;  s\iy.  devaiiti'; 


c.  &  caus.  agitare,  commovere.   Rag.  5.  42:   marudbir 
narlitanaktamale. 


gr.  EVfSa,  praefixo  £,  reduplicato  i/;  cambro-brit.  naw; 
hib.  naoi;  v.  gr.  comp.  317.) 


c.  upa  coram  aliquo  saltare,  c.  acc.   R.  Schl.  IL  91.  45:      rT^*T  navamd  (f.  -mi,  a  ndvan  s.  ma  e  tama)  no- 


up&nrl/ans   tu   baralam. 


nus.     (V.  gr.  comp.  321.) 


c.  pari  circum  aliquem   saltare.    Mah.  2.  2532:   duHsd-      r-[ cj  | r-l  navi  na  (a  ndva  s.  /no)  novus.   Ar 


sanas    tam  parinrtyati. 
9^^r\    nartana    ra.    (r.    nart    nrt     s.    ana)    saltator. 
In.  5.  50. 

r 
r>l>    nard   1.  par.   interdum  atm.   sonum   edere,   mugire, 

rugire.     R.  Schl.  I.    16.    25:    kapayo    nardamdnd 


r\z\X^  navodd  f.  (e  ndva  et  udd  in  fem.,  a  r.  vah) 
nova  nupta.    Ilit.  44.  11. 

»Sci^  ndvya  (r.  nu  s. /a,  ergo  proprie  laudandus, 
nisi  a  praep.  anu  s.  /a,  v.  ndva)  novus,  recens,  ju- 
venis.    Am.     (Lit.  nauja-s,  golh.  niuji-s.) 


nddena;     Mah.  1.   4ll4:    vrsdv    iva    nardantdu;      rTCT  nas  4.par.  interdum  atm.  (fut.  part.  nasitdsmi  el 


Ram.IL74.  31:  sabdali  sinhdn&n  nardatdm  iva. 
Cantare  (de  avibus).  Ram.  I.  16.  29:  nardamd- 
nAfisca  nadena  pdtayeyur  vihaii  gam  dn.  — 
narditd  n.  mugitus.  Hit.  47.  IS.  (Cf.  nad;  huc 
referri  potest  hib.  nuailim  „1  roar,  howl",  nuail  ,,roa- 
ring,  howling",  abjecto  d  vel  r,  mutato  d  vel  r  in  /.) 
C.  vi  niugire,  rugire.  Mah.  3.  IIIOS:  vinardamdnd 
^tib  rs an   s av idyud   iva   toyadali. 

r^S|   narb  1.  par.  (gat&u)  ire,  se  movere;   cf  namb. 

tA\\t\riarm an  n.  (fortasse  a  nart   nrt   s.  man,   ita  ut 
mutilatum  sit  e  nartman)  ludus,  jocus.  Rag  .  li).  2S. 

Jf^rT  nal  l.  par.  {bande)  ligare. 

^^  nald  m.  1)  arundo.  Dr.  5.  9.  2)  nomen  regis  Ni- 
s'adorum.     (Cf  nadd.) 

'r\\i<:\7[  nalind  n.  lotus,  nymphaea.    Rag  .  18.  4. 

»^M''Tl  "altnt  L  (a  praec.  signo  fem. /)  l)nyniphaea.  2) 
raulis  nyniphaeae.  Mog  .  40.  3)  nymphaearum  multitudo, 
vel  locus  nymphaeis  abundans.   Rag  .  6.  44.  Dr.  6.  22. 


nanstdsmi,  iul.au%.  nasis yd  mi  et  naiiks y&mi , 
gerund.  naiiivd  et  nanstv d)  perire,  mori.  Br.l.S: 
krtan  yasmin  na  nasyati;  Mah.  3.  \0'0\:putrd 
Znasy  at  a  muneli;  70l4:  asubaii  krtan  nas  yat^ 
talra  snatam&trasya. —  nastd  perditus.  N.10.29: 
nastdtman;  13.  10:  marg&  nastdK;  22.  15: 
nas  tarupali.  —  Caus.  par.  atm.  delcre,  extinguere. 
N.  9.  2S:  srdntasy a  ti  ...  nds ayisy&my  ahaii 
klamam;  B .  10.  11:  tesdm  agnanagan  tamali 
...  ndsay dmi;  R.  Schl.  II.  62.  15:  s6k6  n&sayati 
d  diryam.  Praet.  mltf  dninasam.  Mah.  3.  2027: 
darmydn  md  nlnas a)i  pataJi.  (Cf.  lat.  NEC, 
nej: ,  per-nic-ies,  ratione  habita,  sanscritum  s  ortum 
esse  e  k;  necare  et  nocere  conveniunl  cum  caus.  nd- 
sdydmi,  v.  gr.  comp.  109"'.  6;  vinco  trahi  posset  ad 
nas  praef  vi,  ejecta  radicis  vocali;  sic  vincio  retu- 
lerim  ad  nah  praef  vi;  gr.  veKvg,  v£XCC?;  fortasse 
vocrc?,  mutato  k  in  C;  fortasse  viKau)  =  scr.  n&Jd- 
27* 


210  jq^jfsj^nciV^ig'  —  rf^  Jidraka. 

jqijp=i  nabrAg  m.  (nom.  rtab  rdt,  e  na  et  brdg  spleii-  Rag.lO.  40:  ahdinopanatam  enali  invite  commis- 

dens)  nubes.    Ilem.  sum  peccaluni. 

7SX{  nam  1.  par.  atra.  inclinare,   curvare,  fleclere  (prae-  c.  pari   1)  inclinare.     Meg'.  2:    parinata    (gr.  94*'). 

sertlm  rcverentiae  causa)  se  inclinare,  cum  acc.  dat.  2)  convertere,  mutare,  c.  instr.   Ur.  55.  11  infr.:  la- 

gen.  pers.  Nalod.  4.  44 :  nandma  no/ajj^a /^rano^o  tdbdvena  parinatam   asyd  rupam;  71.  16:  no- 

iiigri;  Mah.  3.  1200:  namasvdi  'nam;    3.  977:  sa-  dib  dvene   'jam  parinat  d.  —   parinata   maturus. 

rnudranemir    namati    tasmdi;    3.   1036:    sarva-  Mt'g.l8. 

b  utdnicd  'py  asya  na  namante. —  Part.perf.pass.  c.  pra:  prariarndm i.^  prariarne  (gr.  1)4  ')  i.  q.  simpl. 

natd  inclinatus.  Dr. 5. 1 :  natonnatab  ruvd. —  Caiis.  N.  12.   43:   praryami   tva  'b  igarnyd  'harn;    17.   17. 

n(J«i a/ dm I  et  na/na/«mj' inclinare,  facere  ut  aliquiJ  B  .  11.  l4.  44.    Mah.  3.  8681:    prdrxamad   viiriuti- 

incWnclUT. \n.5.9:  s  t  ann  tl  vahanasaiiks  obdn  ndrn-  gasam.  —  praiiata  inclinatus.    Sa.  3.   H. 

yamdnd  pade  pade;  N.26.10:  ndrnyatdn  danuU;  C.  pra  praef.  abi  id.    R.  Schl.  II.  58.  12.  Mah.  3.  15306. 

Hit.70.  16:  svapuccam  iva  ndrnitam;  Rag'.  9.  IS:  C.  t'i  id.    N.23.9:   vinata  inclinatus.    Br.1.13.   G'at.  18. 

namayati  sma    sa    keiyalarn    unnatam.    vana-  Caus.  Dr.  ^.  \:    vindrnya   sdkdm. 

muce  namucer  araye  siraJi;  8.9-    (Cf./am,  unde  c.  s am   id.    Mali.  3.   1374:  tasmdi  satravali   sanna- 

Potlius    deducit  nam,   ita    ut   compositum  sit  e  praep.  mante.  —  sannata  inclinatus.    In.  1.  10. 

"'  -f- J'"'"j   ergo    nam   e   niyam,    cjecto    iy,    sicut  r-JTT?!  ndmas  n.  iudecl.  (r.  nam   s.  as)  inclinatio,  ado- 

lat.  rrolo  pro  nevolo,  ejecto  ev.)  ratio.  —  riamaskartum  adorare  (v.  gr.  585).   Su.  3. 

c.  abi  i.  q.  sinipl.    In.2.  19:   sirasd  'b yanamad  ball.  12.  19-      (Cf.    hib.  naornh   m.    „a  saint",    adj.  „sacred, 

c.  ava  id.    Mali.  1.  5336:  kecid  baydc  ijirdrisy  ava-  holy",  naomhachd  „holyness,  sanctity";   nisi  sicut  lat. 

nandmire   (contra   regulam  pro   nemire).  —   ava-  nu-men  pertinent  ad  nd  vel   nu   adorare,  unde  etiam 

na/a  inclinatus.    In.  2.  21.  N.  12.  6S.     Caus.  inclinare.  ndmas  derivari  posset,   ita    ut    ortum   sit    e    navas, 

Mah.  3.  100'i3.  mutato  v  in  m.) 

c.  nva   praef.  abi  id.    caus.     Mah.  3.    10062:    abyava-  jq^jq^JJ  namn.s/'  (denom.  a  ndmas   s.y,   gr.  520)   ado- 

ndmy    vaktram.  rare.    B'.  9.  l4.  11.  36. 

c.  d  id.    Mah.  7088:  danur  dnamya.  —  Caus.  Mah.  1.  J^l^  ndmuci  m.  nomen  Asuri,  quem  Indrus  occidit. 

556l:    undmya   sdkdrn.  r-|*-G(   narnb  1.  par.  (gatdu)  ire,  se  movere.     Cf.  narb. 

c.  ut  extollere,  sublevare,  se  erigere,  surgere.    Dr.  5.  1:  ^j^    namrd    (r.  nam    s.   ra)    inclinatus.     Rag\  3.  25. 

Ttafonnatabruvd;     Ilit.   78.     6:     unnatacararia;  11.    4. 

Mr.    166.    11:    unnamali  ...  megali.  —      unnata  ^IM   nay  l.atni.  (ro^iane  K.  ja/('ra^j  a/oVi  V.)  tueri, 

altus.    In.  5.   10:  nitamb u imatapivaram;  12:  kur-  servare;  ire. 

maprst  onnata.      Caus.  unndmita  sublevatus.    Hlt.  f^jj^ndyana  n.  (r.ni  ducere,  s.  ana)  oculus.  N.11.32. 

100.  2:    unndmitakadga.  ^f^T   rj"   "'"'    ".'"    ™'    v''')    homo.     Br.  2.    34.    In.  3.    7. 

c.  ut   praef.  sam   id.    Hlt.  76.    6:    samunnatataldii-  (V.  gr.  124  et  cf.  gr.  ANEP  praefixo  Cl;   v.  sq.) 

gulali.  ^J  ndra  m.  vlr,  homo.    Br.  1.  30.  H.  4.  7.     (V.  nar  nr 

c.  upa  1)  inclinare.   Rag.8.  SO:  upanatdm  inclinatam.  et  cf  hib.  naoi  „a  nian,  a  person".) 

2) appropinquare,  transl.  facere,  committere.    (Y.car.)  r\'id(\  ndraka  m.  tartarus.   N.  6.  13. 


^q^  jiad  —  ^m^rj^-f^dh asv ant. 


209 


2.  yjy    nad  10.  par.  ndddjrdmi  (bdsdr/^K.  bdsi\.) 

loqui;  lucere. 
jq^  nadd  m.  (r.  nad  s.  a)  fluvius.    Mah.  1.  3730. 
r\^  nadi'  f.  (a  praec.  signo  fem.  /)  id.    Mak  2.  751. 
r\ eTi LU I   nadisna  (e  nadi'  el  sna   a    r.  s  nd   s.  a,   mu- 


barldram.  3)  salutare.  ViZ^.  1.  51:  tdu  gurur  gu- 
rupatnica  prit/d  prat inanandatuK;  N.  24.  4i: 
svasutducd  'pi  y at  dvat  pratyanandata.  — 
Caus.  exhilarare.  Mah.  3.  l6'l''ti:  hrtvd  satrun  pra- 
tinandaya    indni. 


talo   sna   in   sna    propter   antecedens  i)    in    fluvlo  se         c.  vi  ;Uni.  gaudere.    Mah.  3.  2607:    sd    tatra    pugya- 


lavans.  Rag'.  16.  75. 

w\^  naddd   v.  nah. 

f^^nad    V.  nah. 

pr;;T  na/irf   l.  par.   (scrlbitur  nad.,   gr.  110"')  gaudere. 

A.  1.    6:    tdn   preksja    kirdtamdli   nananda; 

Mah.  3.   11636:   mdnitds    tvayd   nandanti  sdda- 

vafi.  —  Caus.  exhilarare.    R.  Schl.  II.  34.  24:  nanda- 

yisyanti  mdti  sdrnnd.      (Lat,  iudo,  quod  supra  cum 


mdnd   vy anandat a. 
r^TS^  nandana    (r.  nand   S.  ana)    1)  m.    exhijarator. 

H.  1.  42.  —  In  fine  compositorum  saepissime  ad  sigoi- 

ficandum  filium,  progeniera  usurpatur,  ut  H.  1.  4.  2)  n. 

nomen  hortl  vel  nemorls  voluptarii  dei  Indr-i.  In.2.  3. 

(Hlb.  naoidhin  „an  infant".) 
r-||r(^    ndndi  m.  n.  (r.  nand  s.  /)  1)  gaudium.    2)  ludus, 

lusus..    (V.  nand  et  cf.  lat.  ludus.) 


dydla  [div'\  comparavimus ,  etlam  huc  referri  posset,  irTlr-<i»^l  nandini  {.  (i  nandm  exhilarans  [r.  nand  s.  j/i] 

mutatis  liquidis  n  et  /,  attenuato  a  in  «;  v.  ndndi  ludus.)  signo  fem.  /)  filia,  in  fine  compp.   N.  12.  9.  60. 

cabi  1)  i.  q.    simpl.     B  .  2.  57:    nd    'binandati    na  r[\4\  S'  -"^ndptdr  -tr  m.  nepos;  ved.  ndpdt  filius.  In.o. 

dvesti.     Cum   acc.  rei.    Man.  6.  45:   nd'binandela  43.    (Lat.  iV^POT",  germ.  vet.  ne/o,  anglo-sax.  nf/a,  v.  sq.) 

maranan   nd  'b  inandeta   givitam;   A.  1.  9:   tdn  r\U-:\\    naplrt    f.    (a   praec.   signo    fem.  /)   neplis;    ved. 

apjr  asdu  mdtalir  itb jranandat.    2)  rationem  ha-  ndpti  etlam  fllia.     (Lat.  neptis ,  germ.  vet.  nift.) 

bere,  curare.    In.  5.  49:  yasmdn  mdn  nd  'b  inande-  JTJT/ia6     1.  atm.  4.  par.  9.  par.  ndbe.,  ndb^jdmi,  nab  - 

t  Ah  kdmaydnav  asali   gatdm;  Su.  3.  12:  ladvdh-  ndmi    (hitis  dj  dm   K.    hiiise  V.)    ferire,    laedere, 

yam  ab  inandjra;  N.  8.  l6.  17.    3)  salutare,  gratularl.  occldere. 

R.  Schl.  II.  59.   13:  pravis anlan   na   kascid   abi-  jq^.!y j   nabascara   m.  (e   ndbas    et   card   iens)  deus. 

nandati;    Rag  .  /.  66:    vdgbili    sakindm  prijam  R^g  •  IS-  5. 

ab jr anandat;   N.  25.  10:    disijrd    samito    ddrdili  f^^^^ndb  as  n.  (ut  vldetur,  e  na  et  b  as  pro  bds,    ita 

svdir    bavdn    itjr    ab yanandala.     4)   agnoscere.  ut    proprie    signlficet    non    splendens,    slcut   nubes 


Man.  8.  54:  samyak  pranihitancd  'rtam  prstali 
san  nd  'b  inandati.  —  Caus.  exhilarare.  N.  5.  3l: 
damay antin  tatd   vdgbir   ab  inandya. 

c.  ab  i  ^T^ieL  prali  caus.  salutare.  Sak.  108.  1:  tatnli 
pratyabinandya  sudddnlain  endm  pravesa- 
yisydmi. 

c.  prati  par.  idm.  1)  gaudere,  c.  acc.  rel.  Mali.  Il4.  34; 
pratinanddma    te    vdkyam.    2)   rationem    habere, 


dlcitur  nabrdg,  cf  A.  Benary  p.  229)  aer,  coeluni. 
In.  1.  3.  H.  3.  6.  Su.  6.  19.  B'.  11.  24.  (Slav.  nebo 
id.,  them.nebes,  gen.  nebes-e,  v.  gr.  comp.  264;  gr. 
vecpog,  V£(/)£(cr)-0?,  v.  gr.  comp.  128;  lat.  nubes,  ne- 
bula;  germ.  vet.  nibul  nebula;  llt.  debesis  nubes,  mu- 
tati  nasall  in  medlam  ejusdem  organi  sicut  in  deivyni 
novem,  gr.  comp.  317;  hlb.  neamk  „heaven";  cambro- 
brit.  nev.) 


curare.    N.S.  7:  nyavedayad  b  imasutd  na  sa  tat       ^'^^^^^lndbasvant    m.   (nom.  nab  asvdn,   a   ndb  as 
pratyanandata;  S:  vdkyam  apralinandantam  s.  vant    vat)  ventus.    Rag  .  4.  S. 

27 


308 


J^^^  ndhsaira  —  7[S'  nad. 


visiUs   polenlissima?";    66.  5:    astan    na   gdv6    na- 

ksante  „stabulum  sicut  vaccae  adeunt".   2)  obtinere, 

adipisci.    Rgv.  V.  Westerg. :   naksal   kdmam.      (Lat. 

NAC,    nancisror,    nactum;    de    naks    praef.  abi,    d, 

prd,  vyd,  uf,  pra  in  dial.  vud.  v.  Westerg.) 
^5J^  ndks atra  n.  (ut  videtur,   a    r.  naks    s.  tra  ser- 

vata  vocali  intermedia   classis  i"""')  stella;    constellatio 

lunaris.    In.  2.  12.  B'.  10.  21. 
r^T^^iy  naks  atresa  m.  (Tatp.  e   praec.  et   isd   domi- 

nus)  nomen  lunae.    Am. 
r^L^   nak  1.  par.  (gatdu)  ire;  se  niovere. 
^y  nakd  m.  n.  unguis.     (Lit.  ndga-s   id.;   russ.  nogoti; 

gr.    ONTX,  praefixo  O;  lat.  unguis;  hib.  ionga  fortasse 

litteris  transpositis  e  nioga;  de  nostro  Nagel  v.  sq.) 
«-11517  nakdra  m.  (a  praec.  s.  ra)  unguis.    Am.     (Germ. 

vet.  ?mga/,  them.  naga/a,  cum  /  pro  r;  lat.  ungula.) 
f.\\{^r\riak  in  (a   nakd   s.  jVi)    unguibus,   unguHs   prae- 

ditus.    Hit.  12.  11. 
jqTI' na^a  m.  (n  o  n  iens,  e  na  et  5-0)  1)  arbor.  N.  12.99. 

2)  mons. 
jqjjT  nagard  n.  urbs.    IL  1.  1. 
jqyn^  nagari  f.  (a  praec.  signo  fem.  /)  id. 
jqjjq'   nagnd   (part.  perf.  pass.    a   r.  nag.,    q.  v.,   s.  na) 

nudus.    N.  13.  60.      (Lit.  noga-s  id.,   russ.  nagii,   slav. 

HArOTA  nago-ta  nuditas,  goth.  naqvatlis ,  island.  vet. 

nakt-r.,  germ.  vet.  nachat.,  nostrum  nackt,  hib.  nochd.) 
T-\lr\i^   nagnatvd   n.    (a   praec.    s.  tva)    nuditas.     Hit. 

6.  6. 
jq"pE}T[fin aciVa/  adv.  (e  na  non  et  ablat.  c/rd/)  mos, 

brevi.   N.  2,  22.  17.  24. 
H|t.| yU|  nacirena    adv.    (e    na    non    et    instr.  cirena., 

V.  cird)  mox,  brevi.    B  .  5.  6. 

(7^  na^   1.  atm.   (hri/e  K.   Artj'i  V. )   pudere.      (Vid. 

nagnd  et  cf.  /a^,   lagg,    ratione  habita,   litteras 

liquidas  facile  inter  se  mutari,  v.  gr.  comp.  20.) 

rT3~  nat  1.  et  10.  par.  ndtdmi,  ndtdjdmi  (secundum 

Lassen.   pr.icritice   depravatura   e  nart  nrt;  pracr. 


naftati  =  ndriati)  gestibus   indicare,    gesticulari. 

Ur.  8.  16:  rat  dvatdraks 6b  an  ndf  ayanti. 
7^  ndta  m.  (r.  naf  s.  o)   histrio.   B'ar.  3.  51. 
ri^    nad   10.  par.    n  dcl dydmi   (b  r  ans4)    cadere,    de- 

cidere. 
jq^  nadd  m.  (r.  nad  s.  a)  arundinis   spccies,   arundo 

tibialis.     (Lit.  nfnrfre' arundo.) 
J^5f ?^ n a rf t' a n /    (a   praec.    abjecto   a,    s.  vant    vat) 

arundinosus. 
r-li  G|C<'I   "advald  (a  nadd  abjecto  a  s.  vala)  id.   Rag  . 

18.  4. 

r.|(-^   natd    v.  nam. 

1.  r^7"  narf  1.  par.  sonum  edere,  sonare,  strepere,  cla- 
mare,  vociferari.  H.  4.  55:  nandda  vipulan 
svanam;  R.  Schl.  I.  19.  10:  dandub  ayd  niduK; 
Mah.  4.  2363:  saiik'd  b^iryasca  neduli;  Rag'.  1.  78: 
nadati  srotasi;  N.  21.  4:  megasya  nadataK; 
R.  Schl.  II.  66.  10:  nadat&m  mrgapaks indm.  — 
Caus.  facere  ut  aliquid  sonet.  N.  21.  2:  n&dayan 
r  at  ag  6s ena  sarvdH  s avidis 6  disaK;  A.  8.  11: 
saiik  adundub  inddit am.  —  atm.  Mah.  3.  1237S: 
parvatdgrdni  mrdnan  nddaydnas ca.  (Cf.  tarf, 
nard;  cambro-brit.  nadu  clamare.) 

c.  anu  i.  q.  simpl.    Part.  perf.  pass.   formae   caus.  anu- 
nddita.    N.  12.  39.  102.  In.  1.  2S. 

C.  anu  praef.  vi  id.    caus.     B.  1.   19:    nabasca   prti- 
viiica   V yanundday an. 

c.  aiV  id.  caus.   R.  Schl.  II.  16.  30. 

c.  d  id.  caus.    Mah.  1.  5468. 

c.  ut  id.    Mah.  3.  88 12. 

c.  ni  id.    R.   Schl.  IL  65.   2.    Rag.  5.   75.  —    Caus. 
R.  Schl.  L  5.  19. 

C.  pra:   pranaddmi  (v.  gr.  94*')  id.    N.  11.   7. 

c.  prati  id.  caus.    Mah.  3.  l4057. 

c.  twid.  H.4.20.  Dr.8.  22.—  Caus.pass.  G'at.  10.  In.2.  7. 

c.  vi  praef.  anu  id.   R.  Schl.  IL  103.  4s. 

c.  sam  id.  caus.   R.  Schl.  II.  65.  26. 


'rj[^d'vag  —  Ti^naks. 


203 


bratis  sicut  siipra  t/ar  d  r  cum  bar  b  r.  KAdvans 
trahimus  gotli.  DRUS  cadere  [driusa.,  draus.,  ilrusuiti\ 
niutata  scinivocali  v  in  r,  altenuato  a  in  u;  v.  granini. 
comp.  20.  Caus.  drausja  praecipito  =  scr.  dvafisu- 
ydmi;  germ.  vet.  /rdriu  fundo,  v.  Graff  o.  5 'ij  sq. 
Ad  dvafts  ctiam  hib.  tuitiiti  cado  referri  posset,  mu- 
tato  j  in  /,  vel  ut  denom.  a  dvastd  lapsus,  ejecto  s.) 

c.  apa  rejicere,  repudiare,  repeliere.  Mah.1.5596:  nacd 
'py  anyattt  apad  vanse  t  kopas anyul a}i\  Mr. 
235.  8:    niurka    apad  vasto  Ssi. 

c.  u<  praef.  jam:  samudd  vas  ta  ohrutus.  R.  Schl.  II. 
42.   10:    riiius amudd  vas ta. 

c.  pari  i.  q.  simpl.  R.  Schl.  11.  33.  18:  parid  vastd- 
girdrii  ...  vesmdni. 

C.  vi  1)  labi.  N.  16.  15:  vidvastaparrta;  Su.  2.  2i: 
vidvas/anagardsrama;  A.  10.  62:  vidvaste 
pure.  2)  transit.  caedere,  profligare.  Mah.  1.  7765: 
sardir  vidvasya  cdurdn;  R.  Schl.  I.  66.  9:  vi- 
dvasya  iridasdn.  Caus.  caedere,  profligare.  Mali. 
1.  4455.  8282.  3.  16501. 
IJsT  dvag  l.par.  (gatdu)  ire,  se  movere;   v.  drag. 


ysT  dvagd  m,  (j.dvag  s.  a)  vexillum.    In.  1.  8. 
'rjf^\^dvagin  (a  praec.  s.  in)  vexillo  praeditus,  vexillifer. 

I)r.  2.   10. 
y75i;7j[  dvagint  f.    (a  praec.    signo   fem.  /)   exercitus. 

Dr.  r,.  15. 

cj^  dvaiig  l.par.  (scribitur  d  faff,  gr.llO"')  v.  dvai-. 

linT   dvan    1.  par.  V.  dran. 
•\  ■ 

fTrT    dvan     1.  par.     10.  par.     dvdnditii,    d  vandy dnii 

sonare.    Gita-G.  5.  4:    dvanati  mad  upasamuhi 

murmurante    apum    turb.i.       Vid.   draty    et    cf.   goth. 

drun-ju-s  sonitus. 

yfrT  dvani  m.  (r.  d'vati  s.  j)  sonus.    Rag .  4.  56. 

IJT    ^  dvar  dvr  l.par.  (varite  K.  kduli/ye  V.)  co- 

lorare;  curvare.     (Cf.  hvar  hvr.) 
y^TT  dvastd   V.  dvans. 
|TJ?r  dvdiiks    1.  par.  (scribitur  d'vdks,   gr.  110"')  i.  q. 

drdiiks,  drdiiks.      Cf.  dvan. 
'JTS  dvd'iiksa  m.    (a   praec.   s.  a)   cornix.    Br.  2.  17. 

(Hib.  diiis  ,,a  crow".) 
yp^  dvdnta  m.  obscuritas.   Am. 
IJlJf  d  vrati    I.  par.    v.  draii. 


^    /?. 


^iq'  ;ja  (ut  mihi  videtur,  a  stirpe  demonstrativa  «a,  quae 
In  fine  pronominum  compp.  ana,  ena  invenitur,  in 
lingua  Palic.a  etiam  simplex  usurpatur,  v.  gr.  comp. 
369.  370.  371)  non.  H.2.  35.  36.  In  dial.  ved.  etlam 
sicut.  Rgv.  66.  5.  (Cf.  ht.ne,non;  gr.  vYi-  [yYi-xsg^yjg, 
vy\-;iYiori?];  lit.  ne;  slav.  HE  ne;  goth.  ni;  hib.  ni.) 

r\^^  nakuld  m.  1)  viverra  ichneumon.  Mah.  1.  5582. 
2)  nomen  unius  quinque  Pandavorum. 

r>|c^ct-|  tiakk  10.  par.  (ndsane)  necare,  destruere,  per- 
dere.     (Cf.  ttas  e  nak.) 

Hftl'^!^  ttaktaticara  m.  (noctu  iens,  e  ndktam  q.  v. 
et  card  iens)  cognomen  Raksasorum  (cf.  ksatia- 
ddcara).    Sa.  5.  74. 


f^=f^nndk/am  adv.  (ut  videtur,  acc.  t:u  nakla,  quod 
simplex  nisi  in  dialecto  vSdica  non  occurrit;  v.  apud 
Wils.  naktacdrin,  naktab  6 gana,  naktamdla , 
naktamukd)  noctu.  N.  2.  4.  (Lit  nakti-s  nox  et 
goth.  naht-s ,  them.  nahti,  conveniunt  cum  stirpe  ved. 
nakti;  lat.  nnctu,  NOCT;  gr.  KTKT;  hib.  nochd; 
russ.  nocj.) 

Hrt)*-1lcH  naktamdla  m.  (e  nakta  nox  et  mdla) 
nomen  arboris  (Galeduba  arborea,  Rox.).  Rag . 
5.  42. 

jq^  nakra  n.  crocodilus.    Rag .  7.  27. 

^^  naks  l.par.  atm.  (gatdu)  in  dial.  ved.  1)  ire,  adire. 
•^  ,  .  «  .  . 

Rgv.  30.  20:  kan   nakiasi   ii'i  dfarj'  „quemnam 


306 


tTnW  d'mdnks  —  'rj^d' v a 7) s. 


yj|X-  dmdiiks   1.  par.  (g  oravAsile    K.    kdiiks^  go- 
'^raru/e  V.;    scribitur   dmdks,  v.  gr.  110"')  i.  q. 
drdiiks.     Vid.  drdiiks,  drdiiks,  dvdiiks. 
l?XT  dyd    V.  dydi. 
^^TfJ  djrdna  a.  (r.  djrdi  s.  ann)  contemplatio,   medi- 

tatio.  B'.  12.  12.  N.  2.  3. 

^     .  .         ,         .  ■  '    ^  ,-      • 

^JJ  d/di   1.  par.  interdiim  atm.,   etiam  dya  2.  meditari, 

cogitare.     R.  Schl.  I.    1.    71:    d j dy antln    dadarsa; 

9.  43:    dydyamdnanca    tan    drstvd;    N.  12.   100: 

dydtvd    ciram.      Cum   acc.  rei.    Man.  9.  21:   dyd- 

yaty    anistan    cetasd;    B  .  2.  62.    12.  6:    dydyan 

fisaydn;  Mah.  3.  13209:  sivena   dydhi  s  aputra- 

bdnd  avam.    (Gt.&SCC,  ■^sacucil;  respiciatur  sanscri- 

tum  vid  scire  in  latind,  bud   scire  in  sendica  lingua 

significare  videre;    respiciatur   etiam   sidu),   cida.;    cf. 

Pott.  1.  231.) 

c.  apa  et  samapa   devovere,   exseerari;    mala  precari 
alicul.      Mah.  3.    13652-56:      tdm     av iksya    tatali 
krudd  aK    s amapad y dyata     dvigaii ,     apad yd- 
tdca  viprena   nyapatad   d  aranltale. 
"c.  ab'i  i.  q.  simpl.    Man.  1.  S.  Mah.  3.  1123S. 

c.  ava  spernere.  R.  Schl.  I.  25.  12:  avad y dta  (cf. 
avadir,   avaman). 

c.  upa  I.  q.  simpl.  Mah.  1.  3SlS:  s6  'pad ydtd  baga- 
vatd. 

C.  ni  id.   B  att.  14.  65:   tan   nidad ydu. 

c.  ni  praef.  ab'i  id.   R.  Schl.  I.  28.  7. 

c  pra  id.  N.  19.  3:  pradadyduca  mahdmandfi; 
Mah.l.l7S3:  pradadydu  rd gdnam  prali.  Putare, 
credere,  habere.  Mah.  1.  7013:  drjfvd  tu  tdn... 
basmdvrtdn  ivd  havy  avdhdn  krsnaK  pra- 
da  d  ydu. 

c.  pra  praef.  sam  i.  q.  simpl.   Mah.  3.  l4ll. 

c.  sam   id.    M.  2.  S. 
rlrl  d  rag  1.  par.  (gatdu)  ire.    C(.  d  arg  d  r  g,  d  rarig, 

drig,  dvagj  dvarig, 
^y  d  rarig  1.  par.  (scribitar  drag,  gr.  110"')  id. 


5JIJT  d  ran,  |JtTr  '^  ^"Oy  ^X!T<*'f ''a^  (d'«d;i^)sonare, 

Vid.  dan,  dvan,  svan. 
MW  dras,  '^^mud  ras  (ut  videtur,  pro  uddras  i.  e. 
dras  praef.  u/)  9.  par.  lO.par.  d  rasndmi,  udra- 

sndmi,    d  rds dydmi,    ud  rds aydmi   (utksepi  K. 

utksipe  ucci  V.)  extoUere,  levare;   spicas  colligere. 

(Cf.  d  vans.) 
y"|l5l   drdk    l.par.  i.  q.  drdk'. 
^l^   drdg'   1.  atm.  (saktdu)  posse.      Cf.  drdg  . 
y^2^  drdiiks    1.  par.  (scribitur   drdks,   gr.  110"')   i.  q. 

drdiiks,      Vid.  d  mdiiks ,  dvdiiks. 
y  l^   d  rdd  1.  atm.  i.  q.  drdd. 

msT  dVi^  1.  par.  i.  q.  d  rag- 

VT  dr«  l.par.  et  6.par.  d  rdvdmi,  d  ruvdmi  (stdiryi 

sarpane)  1)  fixum  esse.  2)  ire.  (V.  d  ruvd,  d  rd,  dru 

et  cf.  lit.  drulas  firmus,  solidus,  robustus;   cum  caus. 

d  rdvdy dmi  cf.  goth.  traua  confido,  nostrum  traue.) 
M5J'  druvd   (a   praec.   s.  a)   certus.    Br.  1.  15.   N.  6.  11. 

26.  11.  —   liruvdm   adv.    certe.    H.  1.  26.   Br.  1.  9. 

N.  13.  27.     (Hib.  dearbh  „sure,  certain,  true,  fixed"; 

germ.  vet.   triu,    triuivi,    ga-triu^    ga-triuevi,   ga-triivi 

fidelis;  nostrum  /reu,  ge-treu.) 
^  driJ  i.  q.  d  ru. 

^^  d'rek  1.  atm.  i.  q.  drek. 

•\ 

^  drdi  1.  par.  (trptdu)  gaudere,  satiari. 

trrT  dvans  1.  atm.  decidere,  labi.  Mah.  1.  3596:  nan- 
dane  s  t  itam  mdm  abravld  d  varisi  'ti.  Trop. 
perire.  B  att.  14.  55:  prdnd  dadvansiri;  R.  Schl. 
II.  34.  2<i:  mriyatdn  dvarisatdm  vi  'yam.  — 
pdnsud  vasla  pulvere  obrutus.  N.  12.  115;  ragasd 
dvasta  id.  R.  Schl.  II.  58.  3.  —  Caus.  caedere. 
B  att.  15.  9I:  murd  dnam  adadvansan  nara- 
dvisaK.  Trop.  interrumpere.  R.  Schl.  II.  60.  15: 
dvansayitvd     tadvdkyam.        ( Cf.     dvaris     cura 


yrq  d  upa  —  'rJ\\  d'jnd. 


205 


\j(j  d'iipa  m.  (ut  videtur,  a  r.  dd  adjeclo  p,  s.  a;  cf. 
rr.  hu    et    d'u)    thus,    suffimcntum.      (Gr.  TV<pog,    v. 

1.  d  lip.) 
^n\  d'u  m  d  m.  (r.  dil  s.  m  a)  fiimus.    JI.  4.  39.     (Lit.  dil- 

mai  m.  pl.  fumus;  slav.  ^ZIMZ  dumu  fumus;  germ.  vet. 

daum,  loum  vapor;   hib.  dluimh  „a  cloud,   darkness, 

smoke",  y.  Pictet  p.  46;  lat. /limu^;  gr.  'JCfXog.) 
y  H^+fi  'i ''"tdke/u  m.  (e  praec.  et  keiu)  cometa. 
^^T  dur  4.  par.  {hinsdydm  K.  vadi  galdu  V.)  ferire, 

laedcre,  occidere;  ire.     (Cf.  dr,  durv.) 
y  jII^  durgati  m.  (e  <iur  onus,  v.  euph.  r.  73"',  et  ^a/» 

i.  q.  gatd  q.  v.)  cognomen  Sivi.    Ilit.  3.  1. 
H^  durta  (ut  videtur,  a  r.  dur  vel  durv  vel  dvar  dvr 

s.  /o)  fraudulentus.   Hit.  76.  15. 
yn^  du/i  m.  f.  (r.  dii  s.  li)  pulvis.   Am. 

^V^  «^'"•f »  y^^  dui,  ^^  ci'ui  10.  par.  splendidum,  pul- 
«\-v  <r\^  c^-^ 

cbrum  reddere. 

wn^  diisard,  'r.Mi'  diisard  (feni.  -ri)  canus,  pallidus. 
Hit.  81.  13:  duiara;  Rag .  5.  42.   16.  17:  dusara. 

Vr^  drk  ferens,  gerens,  in  fine  compp.  Dr.  8.  10:  kad- 
gadrk;  A.  3.  5:  pindkad  rk.  Quum  hoc  vocabulum 
hucusque  solum  in  nomin.  invenerim,  dubito  de  vera 
ejus  thematis  forma  et  origine;  nominativus  enim  drk 
ortus  esse  potest  e  tbematis  drk,  drc,  drg,  drJ; 
nec  non  e  drh,  regressa  aspiratione  secundum  eupbo- 
niae  r.  84"'. 

y"f:nTO'  d  rtdrds  tra  m.  (Bah.  e  drtd  et  rdstrd)  n.  pr. 

\J\^  drti  f.  (r.  d^^ar  d'r  s.  ti)  constantia.  N.  6.  10. 
B'.  18.  33.  31. 

y"  de  1.  par.  bibere.  Man.  4.  59:  na  vdrayed  gdn 
iayantim;  Mah.  3.  10452:  ddsyati  kim;  10453: 
mdm  ayan  ddsjrati;  Nalod.  2.  11:  mad'u  ndnd- 
vidam  adajrat.  (Cf.  dadi;  slav.  dojii  niulgeo;  lit. 
de-Zesanguisuga;  golh.  daddja  lacto,  mammam  praebeo; 
gr.  ^yirrai,  5-Y,(7B-ai,  -S-viA»]',  ^vjAt;?,  tiVvJ],  3ci'v/J; 
germ.  vet.  luta,  tulla  mamma  [nostrum  Zitze^,  cujus 
syllaba  reduplicativa  respondet  sanscrito  da  In  praet. 


redupl.  daddu  \a  dd,  v.  gr.  3.54],  attenuato  a  in  u; 

hib.  daif  f.  „drink"   fortasse   forma   redupl.  cum  /  pro 

scr.  d,    sicut   c.  c.    lat. /umu.t   ^   scr.  dumd,   v.    gr. 

comp.  11.) 
tf»T  dJnu  f.  (r.  d  i?   s.  nu)  vacca  lactaria. 
\;PJ  ddirya    n.    (a    dlra   firmus,    s. /u)  firmitas,   con- 

stantia.    In.  5.  55.  Su.  3.  24.  N.  3.  17. 
y^T  dor  1.  par.  {gaticdturye)  Ire,  currere;    babilem, 

dexterum  esse.     (Cf.  tur,  tur,  ivar.) 
yjf^  dauta    M.  dav. 
'cf|*-<y    d  a  umya  m.  (3  d  u m  a    s.  ya)    n.   pr. 

^ZTJ  d  md  1.  par.  (in  tempp.  special.  dam)  flare,  Inflare, 
sufflare,  flando  excitare  (Ignem).   B'.  1.  12:  saiikan 

dadmdu;    Sa.  5.    77:     vdyund    damyamdnali   ... 

agnifi;  Mah.  2.  24S3:  damec  cdnlam  pdvakam. — 

Trop.  dmdtd  Inflatus.     (Lal.Jfare,  cum  /  pro  d    sicut 

in  fumus  =  scr.  dumd   mutatis  liquidis  m,   l,    v.  gr. 

comp.  20;   germ.  vet.  dun-s-t,  tun-s-t  procella,  cum  s 

euph.,    V.  gr.  comp.  93;    bldjan,    bldhan,    bldsan  flare; 

gr.  (XfXU!-v;],   Tfj.w-g,  (TyL  pro  'Su,  slcut  e.  c.  in   ~e- 

TTBlT-lJiai  pro  -S-fJ.ai,  cf.  Pott.  1,  1S7.) 
C.  d    Id.    Ilit.  68.  9:  darpddmdta. 
c.  d    praef.  sam    id.     Mah.  2.    1925:    saiikdn    samd- 

dadmuK. 
c.  upa  id.    Mah.  3.   11706:  saiilcam  updd^mdstt;  Man. 

4.  53:   nd  'gnim   mukind  'pad  amet. 
C.  pra    id.     A.  6.  12:    saiikam    updddya  ...  prdda- 

man  lam;  B  .  1.  1  1:  divydu   saiikdu   pradadma- 

tuli. 
c.  vi  difflare,    dispeliere,    discutere.    A.  3.  2S   (ubi   cum 

ed.    Calc.  vyad  amam    pro    nyad  amam    legendum): 

sarirdni  ektbuldni  ...  Idny   aham    vyadamam 

punali;    7.  24:   tdn    {vdndn)    vyadaman   sardili; 

8. 10:  tald  5ham  agnin  vyad  amati  salildstrina; 

Mah.  1.5462:  vyad  amad  anikdni  ksandt;  R.  Sch!. 

II.  80.  S:  apare  viranastambdn  ...  vyad  amanli 

sma   durgdni  s l  aldnica. 


204 


VTTcIT 


divard 


k^ddp 


V(\^J  dtvard  m.  piscator.    Ilit.  110.  2. 

y  ifu  5.  par.  ;Um.  agitare,  commovere,  concutere.  II.  2.  6: 
liunvan  rukidn  s ird ruhdn;  Mah.  2.  2704:  gaddn 
d'unvdnali.  —  Pass.  d  uyi'  et  Intens.  d6duy  tam  a 
du  quam  a  du  tlerivari  possunt,  v.  gr.  448.  (V.  d  u 
et  cf.  gr.  'S'tJCt),  •S^Livw,  'S't/£AAa;  ■S'au-//ia,  a  mollone 
animi;  hib.  doineann  „inclement  weather,  a  tempest", 
doineannach,  doineannla  „stormy,  tempestuous",  nisi 
in  his  vocabulis  do  est  particula  prlvatlva;  siav.  ^OV  du, 
unde  du-nu-ti  splro  gr.  comp.  806  not.  .) 
c.  t'i  i.  q.  simpl.  I\.  Schl.  II.  23.  4:  agrahas tain  vi- 
dunvan;   Mah,  1.  703i:    vidunvanto   igindni. 

yZT  duks  1.  alm.  (ut  mihi  vldetur,  a  r.  dah,  attenuato 
a  in  u,  V.  d  iks)  i.  q.  d  iks. 
c.  sarn  ardere,  flagrare.  B  att.  14.  109:  sandud ukic 
tayoH  kopali.  Caus.  accendere.  B  att.2.2S:  iarag^ni7i 
s and  uksyatdm;  Mah.  1.  5628:  agnistokam  ivd 
"Imanaii  yaH  s and  uksayati  naraH,  Recreare. 
Mah.  1.23-44:   krsdn   s and  uksayanti;  Gita-G.3.  12. 

yr-r  d  ur  f.  (nom.  d  lir,  duK,  gr.  73"',  a  r.  d  ar  dr, 
attenuato  a  in  u,  \.  kar  kr ,  unde  karomi,  kurmds) 
1)  temo.  Dr.  8.  IS;  transl.  frons,  prlmus  locus.  Rag  . 
1.  91.  2.  2.   2)  onus.   Rag.  1.  34. 

yTT(T[  durlnd  m.  (ut  vldetur,  forma  anom.  part.  praes. 
atm.  radlcis   dar   d  r,   mutato  suffixo  dna  in  ina,   cf. 

dslnd,  gr.  534)  jumentum.   Illt.  27.  6. 

r    ^ 
fifof  d  urv  1.  par.  i.  c^.  durv,turv,turv.  [\.  54. 

•o   -^    j  t  .  t 

yTj  durya  (a  dur  s.ya)  jumentum,  equus.    Rag .  6.  78. 

1.  ^  dii  5.  par.  atm.  duno  mi,  diinve    (part.  perf.  pass. 

dtitd   et   duna)   agitare,   commovere,    concutere, 

quatere.    I\ag.4.  67:  duduvur  vdginaH  skand  dn\ 

N.  17.  40:  vdyund   d  uyamanaK   p dvaka/i;   Ram. 

I,  35.  32:  dutap&pa  excussum  peccatum  habens,  I.  e. 

peccato  solutus. —    Intens.  Dr.  2.  1:   agnisikS  'va 

doduyamdnd  pav  anena,    (^dud  uv  uh',  pass.  d  tiye 

et  intens.  ddduye  etiam  ad  du,  q.  v.,  referri  possunt.) 
c.  ai;o   excutere,    abjicere.     Mah.  3.  2032:    avaduya 


pdpam;  Rag  .3.  6l :  avad  uya   tadvyal  dm;  9.  20: 

avadutab' aydH.       Concutere.    Man.  5.    125:    ava- 

dutam,     Repellere,  rejicere.   Ur.75.  19:  mdm  ava- 

duya    pddapatilam,     —      Caus.     ddvdydmi    vel 

d  undydmi   (gr.  470)    concutere.     Man.  3.   229:     ndi 
■    'lad  (^annain)  avad  unay^t. 
c.  ava  praef.  vi  excutere,   abjicere.   R.  Schl.  II.  60.  5: 

vyavaduya    sant dpam, 
c.  d   i.  q.  slmpl.    Rag'.  14.  11.  B'att.  8.  54.  Mah.  2.  2240. 
c.  d    praef.  vi   id.    Mah.  3.  155S8:    sd   vy&d  uyamdnd 

pavanena;    Ur.  59.   l4. 
c.  «  praef.  sam  id.   R.  Schl.  I.  32.  15. 
C.  ut  id.    Dr.  6.  4:  samanyur  udd  uyate  prdnapa- 

tih  sartre.      Excltare  (de  pulvere).    Dr.  6.  26:  apa- 

syans    tasya   s dinyasya    renum    uddutam;    R. 

Schl.  I.  28.  l4:    uddunvdnd    ragd    goram;    Mah. 

3.  13538:    vdtena   raga   udd  uyate. 
C.ut  praef.  ja/n  id.  Mah.  1.1336:  ragaH  samudd  uya. 
c.  nis  excutere.    B  .  5.  17:  gndnanird  utakalmasdli. 

Concutere.    R.  Schl.  II.   35.    1:   nirdiiya  siraH,  — 

nirdavitun   dandam  supplicium  sumere  de  aliquo. 

Man.  8.  31S:    rdganird  utadanddH, 
c.  vi  removere,  abjicere,  relinquere.    Ram.  II.  47.  21: 

viduya  sokam;  Rag  .  ed.  Calc.  9.  72 :  vid  utanidra. 

Agitare.    In.  2.  17:  vyaganina  vid  uyatd;  Mah.  3. 

11703:    vdyund   vid  uyamdndH  patdkaH, 
2.  y"  d  u  6.  par.  et  9.  par.  duvdmi,  ddndmi  (gr.  345) 

I.  q.  d  u  cl.  5. 
!•   ?:JCr  dup  10.  par.  dupdydmi  Pan.  III.  1.  28    (ut   vi- 
detur,    denom.  a   dupa,  v.  gr.  520).    1)  suffire. 

D^v.  4.  28:  divydir   dupdis  tu  dupitd;  R.  Schi.  I. 

10.  30:  kriyatdm  puran  dupitam.    2)  fumare.  Mr. 

166.   17:  ntldiH  s dndram  ivd  'hiiir   galad  ardir 

d  updyati   'vd   'mbararn,      (Gr.  TV(bUJ,    transposita 

aspiratione  e  Svttu],   v.  Pott.  1.  257.) 
c.  ai'a  suffire.  Rara.  II.  60.  S3:  divyadupdvad  upitaH. 
2.   ^^d'up  lO.par.  {b'dsdrt'e¥>..diptdu  V.)  loqui;  lucere. 


tnTRnr  d'drdsdra  —  'cjy^  d iralvd.                                            203 

vmj^nr  d'drdsdra  m.  (e  praec.   el  sdra  aqua)  imbcr.  fdd  uccistan  naca  pdddu  prad&vayit.  2)lavarc. 

Ur.  59.   I6.  Mali.  3.   \kQ2h:   pdddu  praddvayi. 

ymTI  ddr(/»  (r.  dar  d'r  s.  in)  ferens,  gerens.    In.  5.  6.  r.  praii  contra  aliquem  currere.    Mah.  3.  431. 

Su.  1.  8.  30.   2.  3.  A.  10.  52.  c.  sati,    concurrere.     Jlah.  3.  SS73:    sankrudd'dH   sa- 

yTTTfTO'  ddrlardstra  m.  (a  d  rtdrdltra  s.  a)  D  rta-  mad  dvanta. 

ras'tri  filius.    H.  1.  15.  'ofTofrT  ''«■'a"«   n.  (r.  d'dv    s.  ana)  lavalio.    N.  13.  68. 

y|mch  ddrmikd   adj.    (a   ddrma   s.  ika)  juri,    officio  R.  Schl.  I.  1).  58. 

deditos,  probus,  honestus.    Sa.  1.  2.  I^y"  ^  /  6.  par.  diydmi  (ddraite  K.  drtdu  V.;    ut   mihi 

y  IqI  dar  1.  par.  atm.  1)  currere,  accurrere.    N.  11.  19:  videtur  e  <ia,  attenuato  d  in  /)  tenere,  ferre. 

itasce  ^tasca   ddvati;   8.  12:  vanagulmdiis ca  J^iJ^  dik  interj.  (fortasse   a    r.  dih    regressa   aspiratione, 

ctdvantafi;    Sa.  6.    5:    unmattdv    iva    ddvatah;  V.  gr.  81"')  exclamatio  aversationis,  deteslalionis,  c.  acc. 

Mah.  3.    12929:    satatan    ddvamdnaK.     2)   lavare,  H.  3.  18.  Br.  1.  \h.  35. 

abluere.    Balt.14.50:  daddvd  ''dbis  caksus  tasya.  I^JT^diAri    1.  ;itm.    (s  andtpane    gtvan^   klisani  K. 

Part.  perf.  pass.  ddutd.    Rag.  11.  80:   vrsiid duta;  sandlpi   klisi    givi   V.)   flagrare;    vivere;    lan- 

16.49.  19.  10. —  Caus.  lavare.    Man. 4.  65:  na  pdddu  guescere.    K.:  sandiksati  vahni/i   kdsfina.     (Cf. 

i&vayit  kdnsyi  ^agani.   (Gt.^EW  e  ^efu),  ^ev-  dah,  unde  diks  ortum  esse  censeo,  adjecta  sibilante 

<TOfJ,at;  hlb.  dei/ir  „haste,  speed,  quickness";  lat.  lavo,  et  regressa  reduplicatione  in  radicis   litteram  initialem, 

mutato  <^  in /,  nisi  pertinet  ad /7/u,  caus. pldvdydmi,  sicut  in  desid.  didaks;   v.  dukJ.) 

abjecto  p.      Ad   caus.  d  dvdydmi    etiam    trahi   posset  |^,~ci   dinv  5.  par.  (prtnani  K.  pritigat  du  V.,  scri- 

goih.  daupja;    sax.  vet.  dopju  baptlzo,    mutato  v  in  p  bitur  div,   gr.  110"';    tempora   specialia   format  e 

[v.  dru^;    nostrum  taufe.     Cf.  du,  du.)  di,   inde    dinomi)   exhilarare;    ire.    K. :    dindti 

C.  anu    1)  cursu    celerlter   sequi.    Mah.  3.  13171.    2)  ac-  dravyina  hiranyaretasam. 

currere.    N.  11.  23:    mdm   .  .  .    kimarian    nd    ^nu-  T^T  '^  '^  3.  par.  (sabdi  K.  ravi  V.)  sonare. 

ddvasi.  f^fjj^  distiyd  n.  locus,  rcglo.    In.  1.  3i.  Rag'.  15.  59. 

c.  apa  abire,  decedere,  recedere.    Man.  8.  Sk.  1.   'jT\  dl  4.  atm.    (anddari    K.    drdde    anddari   V.) 

c.  abi  accurrere.    N.  14.  2.  Dr.  6.  10.  27.  A.  3.  24.  spernere;  colere,  venerari,  exhilarare. 

c.  d   accurrere,    currere.    N.  13.   13:    baydd    dddva-  2.  yj  dt  f.  (a   r.  dydi  cogltare,  abjecto  di  et  mutato  / 

mdndK.  in  /)  mens,  intellectus.    B'.  2.  5l. 

c.  upa  accurrere.    Dr.  8.  33.  ytfrT  '^'''  ^-  (■"•  '^ ^  ^-  '0  ^'''^-    I.I"^'m. 

c.  upa   praef.  ja/n  id.    N.  1.  23.  '<^|;-jfl  <//ma/i<  (a   dt  s.  mant   mat)  mente,   intellectu 

c.  nis,  nirdduta  ablutus.   Rag'.  5.  70.  praeditus,  saplens.   In.  1.  31.  N.  17.  2. 

c.  pari  circumcurrere,  clrcumerrare.   Br.  3. 17.  N.  10. 18.  yjT  dtra  (a  r.  dar  dr,  mutato  a  in  t,  s.  a)   1)  firmus, 

13.  GG.  solldus,  constans,  fortis.   2)  profundus.    Rag .  18.  3;   de 

c.  pari  praef  vi  circumvenire,  clngere  (hoslem).  Dr. 8. 1.  sono  Rag.  3.  43.  3)  (ut  vldetur,  a  d  t  intellectus,  s.  ra) 

c.  pra  procurrere,  aufugere.   N.  13.  17.  Sa.  5.  39.     Pro-  sapiens.   B'.  12.  13.   Rag'.  3.  10. 

gredi,  exlre.  Man.4.3S:  na  prad  dvicca  varsati. —  yTTrlT  '^"""'^  f-  (a  praec.  s.  td)  fortltudo.    Rag  .  8.  43. 

Caus.  1)  lavare  jubere.   Mali.  4.  275:  yo  mi  na  dad-  yTT^  diratvd  n.  (a  d't'ra  s.  tva)  id.   Hil.  89.  19. 

26* 


203 


^ijTrr  d'atu  —  vjnT  d ard. 


tayi  'yam  vihied  piirvam  mdyd;  Ilit.  27.  .5: 
asmdi  pugdii  videhi\  N.  12.  121.  4)  atm.  accipere 
(sibi  dare).  R.  Schl.  I.  8.  27:  pulrdn  viddsjalc 
malidyagne-y  In.  4.  3.  5)  decernere,  constituere. 
Ram.  I.  40.  k:  des6  vidi/atdn  yatra  vatsyd- 
ma/ie;    V.  viddna,  vidi. 

c.  vi  praef.  anu  sequi;  obsequi,  oblemperare.  R.  Schl. 
II.  22.  2b:  tvam  apy  anuvid  iya  mdm  prati- 
s anhdraya  ksipram  db  isecaniklii  kriydm.  In 
pass.  id.  Mah.  1.  h'2l:  tancdi  'va  darmam  .  .  . 
anuvidiyanl^;  B\  2.  67  (cf.  Mah.  3.   13945). 

c.  vi  praef.  prali  facere,  parare.  R.  Schl.  II.  32.  2: 
cam  liU   prativid  lyald  m. 

c.  11  praef.  sam  1)  ponere,  imponere.  Mah.  2.  1510: 
putran  ddmodarotsaiige  devi  s  amvyadad  dt. 
2)  facere,  efficerc.  l\ag.l.72:  tasmdn  mucye  yat  d 
...  tatd  viddtum  arhasi.  3)  decernere,  consti- 
tuere.  R.  Schl.  I.  38.  4:  yad  atrd  'nantaraii  kdr- 
yam  ...  s  anv  id  at s  v a;  N.  24.  4:  viditan  i'd 
'I  a  v  d  'g  li  d  t  a  m  p  i  t  u  r  m  e  s  anv  id  tyat  dm; 
Dr.  7.    11. 

c.  sam  1)  conjungere.  R.  Schl.  I.  32.  19:  mantra- 
sanhita.  Reconciliare.  Man.  7.  66:  duta  eva  hi 
s  and  alte  b  inatt  y  evaca  sanhat  dn;  Hlt.  24,  15: 
s  u  g  anas  tu  kanakog  aiav  ad  durbedyascd  ''"'su 
s and&yaK.  Se  conjungere,  societatem  inire,  pacem 
inire,  cum  instrum.  Hit.  24.  5:  satrund  na  hi  san- 
dadydt;  119.  15:  satyad  armavyapetena  na 
s andadydt.  2)  imponere  (praesertlm  saglttam  arcul). 
Rag .  3.  53:  danusy  amogaii  samad  atta  sdya- 
kam;  11.  28:  sandadi  danusi  vdyuddivatam 
{as traiii);  Mah.l.52S0:  sandatsva  vdnam.  3)ap- 
propinquare.  Dr.  8.  11:  sanddya  ratena  (v.  san- 
nidd).  —  danu/i  sanddtum  arcum  intendere. 
Ram.  I.  62.  32.  3S. 

c.  sam  praef.  anu  investigare,  explorare,  exquirere. 
Hlt.  90.   21:    durgam    anusand'ehi;    87.   21;    Man. 


12.  106;    V.  anusand  dna.  —    dtmdnam   anusan- 

d'dtum  mentem  colligere.    Hit.  125.  20. 
c.  sam  praef.  abi  vincere,  superare.   Man.  7.  159:  tdn 

sarvdn      ab  is  andad  ydt      sdmddibir     upakra- 

maiH  (schol.  vas Ikurydt). 
c.  sam  praef  sam  -(-  ab'i  1)  imponere.   Mah.  3.  10452: 

prades inin  tatd  isyd  "syi  sakrah'  samabisan- 

dade.     2)  facere.     Mah.  3.    127l4:     lapaK    sainabi- 

s  and  dya. 
c.  s am  praef.  upa  conjungere.    H.  2.  20:  vacaK   kru- 

rdb  is aiihilam. 
c.  sam  praef.  prati  1)  conjungere.    Su.  2.  4:  vigaya- 

pratisaiihita.    2)  dlrlgere.  cum  acc.    Mah.  3.  1926: 

manyus     tasya     kataii     sdmyin     mdiicdi    "va 

pratisafihitaK. 
y[fT  ddtu  m.  (ut  videtur,   a  r.  d'd   s.  tu)    1)  mctallum. 

N.  1.  2.   2)  radlx  verbi.   Rag.  3.  21. 
^ifJrJJT  -(T  ddtdr  -tr  m.  (r.  d  d  s.  idr  tr)    1)  creator. 

B'.  9.  17.   2)  nomen  dei  Brahmae.   Br.  1.  29. 
Vijl^l  ddtri  f.  (r.  dd  vel  d  e  s.  tdr  1  r  cum  signo  fem. /) 

nutrix.   N.  8.  4.   13.  49. 
'cJJ^JJf^ff  d dtreyikd   f.  (a  seq.   s.  ika   in  fem.)  nutrix. 

Dr.  6.  9.  10.  17. 
yj^jj^  ddtreyi  f.  (a  ddtri  s.  eya  in  fem.)  collactanea. 
yjTTJ  ddnya  n.  (a  dana  s.  ya)  frumentum.    R.  Schl.  I. 

1.  90. 
t(  I  i-|  r\d  dman  n.  (r.  dd  s.  man)   1)  domus,  domicilium. 

B'.  8.  21.   2)  corpus.    3)  splendor.   Rag'.  6.  6.    18.  22. 

4)  robur.    Rag\  11.  85.    (Cf.  lat.  do-mus,  hlb.  dai-in  „a 

church,  a  house,  people";  germ.  vet.rfo-m;  slav.  c/o-mu.) 
'cjf7  ddra  (r.  d  ar  d  r  s.  a)  ferens,  gerens,  in  Cn.  compp. 
yjTUT  ddrana    n.  (r.  dar    d  r   cl.  10,   s.  ana)    gestatio, 

portatio.   N.  5.  24. 
yjmjj  ddrand    f.   (fem.  praec.)   servatio,    conservatlo, 

perseverantla.    B'.  8.  12. 
^y^d&rd  f.  (fem.  a  ddra)  1)  gutta,  slilla.  A. 8.4.5.6.7. 

2)  acies  (ensis,  securis).   Hit.  94.  12.  Rag'.  6.  42. 


\Jf]  d'd. 


201 


c.  api  vel  pi  legere,  clauderc.  In.  5.  36:  karndu  ha- 
st&by&m   piddya;    A.  6.   11:    dvdrdni  pidaduU. 

c.  abi  1)  referre,  narrare,  exponere.  N.  12.  76:  vista- 
rind  'Itid^dsydmi;  13.  IS.  B'.  18.  68.  2)  nominare. 
B\  13.  1:  ksetram  ity  abid!yate\  18.  11.  3)  op- 
pugnare,  invadere.    Mah. :  mdgad dn  ab yaddd  bali. 

c.  ava  1)  ponere.  Mali.  1.  4503:  kunde s u  garbdn 
avadad e.  2)  animum  intendere.  Hit.  83.  15:  deva 
avad  iyat  dm;   R.  Sclil.  II.  63.  A:  avahita. 

c.  ava  praef.  abi  legere.  R.  Schl.  11.  40.  33:  asruhili 
patitdir  ab yav ahitarn  prasasdma  mahirag ali. 

C.  ava  praef.  fj'  id.  Rag .  9.  57:  harinasya  vyava- 
d  dya   deham. 

c.  d  1)  ponere,  imponere,  apponere,  applicare.  Sa.l.lS: 
mahisydri  garbam  ddad^;  N.  13.  69'-  iti  me 
vratam  dhitam;  24.  19:  agnav  agnir  ivd  "hi- 
taH;  B  .  12.  S:  mayy  ev a  mana  ddatsva;  Br. 2. 15: 
kalan  saksydmi  bdle  -Zsmin  gundn  dddtum; 
Rag  .  7.  17:  tam  dddya  vivdhas dksye.  2)  dare, 
tribuere.    Su.  4.  23:    indre   trdilokyam   dddya. 

c.  d  praef.  abi  ponere,  apponere.  Man.  8.  372:  abyd- 
dadyuH    kdstdni   tatra. 

c.  d  praef.  upa  facere.  R.  Schl.  II.  35.  2S:  md  fvam 
...b  artdran  lokab  artdram  as add  armam  upd- 
daddK. 

c  &  praef.  sam  1)  id.  N.  22.  10.  23.  12.  Su.  1.  7. 
B'.  12.  9.  17.  11.  2)  animum  intendere.  N.  22.  2.  5. 
Sa.  6.  12:  samdhita.  3)  animadvertere.  Hit.  110.  l4: 
utpanndm  dpadan  yas  tu  samdd  atti  sa  bud- 
dimdn.  4)  emendare,  corrlgere.  Hit.  88.  22:  man- 
trabidi  ^pi  y e  dos dfi  s amb  avanti  mahipateU\ 
na   sakyds    ti  s amdd  dtum. 

c.  upa  ponere,  apponere,  imponere,  supponere,  adhibere. 
R.  Schl.  II.  42.  16:  asmdnam  upaddya  sayisyati; 
II.  61.  7:  siti  b  ugam  upad  dya;  Rag  .  8.  29:  kriyd 
hi  vas tupahitd  prasidati;  8.  76:  srnu  ...  tdn 
(^sarasv attm)    hrdicdi  'ndm  upad dium   arhasi. 


c.  tiras  pass.  invisibileni  fieri,  evanescerc.  Rag'.  10.  48: 
krsnamigas  tirudadi;  11.91:  rs'is  tir6dad'i; 
Ur.  73.  2:   yatra   mi    nayanayoK  sd   tirdhila. 

c.  ni  1)  deponere.  Ilit.  Ser.  40:  mrgan  niddya;  Rag'. 
3.  50:  m d  nid  dU  padan  padavydm;  4. 1 :  dindnli 
nihitan  tigafi  savitrd. —  kriydn  niddtum  opc- 
ram  convertere  (in  aliquara  rem).  Ilit.  8. 1.  2)sepelire. 
Man.  5.  6S:  dnadvivdrsikam  pritan  nidadyur 
hdndavd  vahiH. —  Caus.  deponi,  asservari  jubere. 
Man.  8.  30:  pranasta svdmikan  riklaA  rdgd 
t r yabdan    nid dpay i t, 

c.  ni  praef.  upa  deponere.  Man.  8.  37:  purvopanihi- 
t  anid  iU. 

c.  ni  praef.  pra  deponere,  infigere.  Man.  55.  21:  yadi 
manis  trapuni  praniddyati.  —  kdyam  prani- 
da/u77?  corpus  prosternere.  B  .  11.  44.  mann,Oud- 
dim  pranid dtum  animum,  intellectum  intendere, 
convertere  ad  aliquid.   B  att.  6.  l42.  R.  Schl.II.  22.  l4. 

c.  ni  praef.  s am  -\-  pra  seponere,  negligere.  Mah. 
3.   13194:    tavdi  'vd  "gridn  s amprartid  dya. 

c.  ni  praef.  vi  deponere.  Mah.  1.  29S''(:  viniddya  tato 
bdran  s  annid  dya  paldnica;  Gita-G.  4.  11: 
s  I  anavinihit  an   hdram. 

c.  ni  praef.  sam  id.  Mah.  1.  482:  sannidadus  talra 
.  .  .  dyuddni;  1.  29S4 :  sanniddya  paldni.  — 
drsiiti  sannid  dtum  adspcctuni  convertere  aliquo, 
c.  loc.  Rag .  13.  44:  drslin  s ahasr drcisi  sanni- 
datti.  —  s annihita  propinquus.  Hit.  22.  5;  v. 
s  annidi. 

c.  pari  circumponere,  induere.  R.  Schl.  I.  2.  10:  pari- 
ddya    valkalam. 

c.  puras  1)  praeponere.  Mah.  3.  1973.  2)  magni  facere. 
Rag .  12.  43. 

c.  ri    1)  ponere,  collocare.    Rag .  6.  37:  tdm   agralaU 

anilpardgasya    viddya.    2)  dare,  tribucre.    Su. 

1.  23:  y  uvaydr  hitund  'nina  nd  'maratvam 
vidlyaii;  B'.  7.  21.  N.  17.  21.  3)  facere.  N.  13.  26: 
26 


300 


yq  'rjp^dars  d'rs  —  yi  d'a. 


dasidfi  „furious,  mischievous",  donaigfiiTi  „1  dare,  defy, 
adventure".) 

2.  yrj  yTT  dars  drs  1.  et  10.  par.  laedere,  violare, 
oppnmere,  superare.  N.  3.  M:  /^gasd 
lasya  darsilafi;  R.  Schl.  I.  24.  13:  na  suplan 
d  arsayisjanti  ndirrtdfi;  I.  25.  II;  tapasyan- 
lam  iha  s/dnum  ,  .  .  ad  ar  s  ayad  durmid  dti; 
Mah.  1.  Z-lSk:  gard  Ivdm  acirdd  d  ar sayisyati; 
1.1677:  na  hi  tan  rdgas drdu/am  ad  ars ayan. — 
d arsayituii  striyam  feminam  violare,  stuprare. 
R.  Schl.  I.  49.  6:  rsipatnin  darsayilvd;  N.  10.  14: 
nacdi  'sd  tegasd  sakyd  hdiscid  d  ars ayitum 
pat  i. 
c.  pra  i.  q.  simpl.    R.  Schl.  I.  97.  9.    34.    27.    A.  5.   3. 

N.  11.  36. 
c.  vi    id.     Mah.  1.  1 'd :    ragdnsi    mukutdny    esdm 
uttitdni  vyadarsayan. 

y7]f  darsa  v.  durd  ars  a. 

yqUI  d  ars  ana  n.  (r.  dars  drs  s.  ana)  oppressio, 
actio  inferendi  vim  (in  aliquem).    Dr.  6.  2S. 

'ij^  d  avd  m.  1)  vir.  2)  marltus.  Am.  (V.  t/daf  d  vidua, 
et  cf.  \\\h.dea,  dae  „a  man,  a  person",  v.  Pictet  p.29.) 

yoj^  davald  (r.  ddv  purificare,  correpto  d,  s.  a/o) 
alhus. 

{Ty  dd  3.  par.  atm.  (anom.  v.  gr.  577)  1)  ponere.  B'.  14.3: 
tasmin  garb  an  dad  dmy  aham;  Hlt.  /6.  9:  nifi- 
saiikan  diyale  lokditi  pasya  b  as  niacaye  pa- 
dam;  —  mano  ddtum,  rnatin  ddtum  animum 
intendere,  convertere  ad  allquid,  constltuere;  c.  dat. 
vel  locativo.  N.  13.  4:  nivesdya  mano  daduti; 
R.  Schl.  T.  9.  40:  gamandya  matin  daduli;  Man. 
12.  23:  darme  dadydn  manati.  —  Cum  infin. 
R.  Schl.  I.  11.  1:  rdgd  yastum  mano  dade,  Cum 
srat  fides  (sraddd),  fidem  ponere,  credere,  c.  acc. 
interdum  cum  dat.  vel  gen.  Mah.  1.  3060:  kas  te 
sradd  dsyate  vacaK;  2.  217:  kaccin  na  s radda- 
ddsi    strindm;     Yagur-V.     (v.    AA  esterg.):     srad 


asmdi  vacase  dad  dtana;  B  .  12.  20:  sradda- 
ddna.  2)  dare,  trlhuere.  N.  14.  11:  tatra  ti  itxah 
sriyo  d ds y dmi;  Man.  1.  29:  yad  yasya  s6  ida- 
ddt.  3)  atm.  sumere,  assumere,  accipere  (proprie  sibi 
dare,  cf.  dd  praef.  d).  Hit.  7.  16:  kacati  kdncana- 
s ans argdd  datte  mdrakatin  dyutim.  4)  tenere, 
ferre,  gerere,  hahere.  Nalod.  1.  17:  dadatl  mdram 
bdbiti;  2.  52;  Rag .  9.  39:  yuvatayati  kusuman 
dadur  dhitam  tadalake;  B  att.  4.  l6:  daddnd 
balibam  madyam.  5)  sustentare.  Rag  .  1.  26:  da- 
dalur  b  uv anadvay am.  —  Part.  perf.  pass.  tiila 
(gr.  543)  1)  intentus.  B\  16.  9.  2)  bonus;  subst  n. 
bonum,  salus,  felicitas.  Br.  2.  4.  25.  (Gr.  TJ^-wJljU*;  lat. 
do  in  composltis  nonnuliis  \condo,  abdo,  perdo,  vendo, 
pessumdo,  credo  =  scr.  s r addad  dmi,  v.  gr.  comp. 
632];  \h.demi,dedu  pono,  colloco;  ^oih.  de-ltis,  them. 
dedi  factum,  in  missadetlis;  sax.  vet.  dom  facio,  dos 
facis,  dol  facit  =  scr.  ddddmi,  ddddsi,  ddddti 
[v.  ddid'r  -ir,  dd  praef.  vi,  send.  ^Mj;o^dd  facere, 
crearej ;  gcrm.  vet.  /6m,  /oam,  /uam,  tuon  facio; 
nostrum  thue;  huc  etlam  pertlnet  syllaha  te  in  prae- 
teritis  ut  suctite,  machte;  goth.  s6kidedum  quaeslvimus, 
sokidedjau  quaererem,  v.  gr.  comp.  620sq. ;  slav.  de-jun 
faclo,  de-lo  opus;  hlb.  rfeana/m  „1  do,  make  act,  work", 
dan  „work". 

C.  anu  favere.    Rag .  17.  36:  anudadyur  anud  eyam. 

c.  antar  in  se  accipere.  Rag.  15.  81:  prtivi  mdm 
antard  dlum  arhasi.  2)  tegere, occulere.  Mah.4.1042: 
isubir  vyalisarpadbir  ddilyo  inlarad  iyata; 
l6S3:  karnam  ,  .  .  antardad  e  g  6r  asardug a- 
VTstyd;  1.  8713:  antarddyd  "tmdnam.  Se  OCCU- 
lere.  (atm.)  B  att.  5.  32:  anlard  atsva  rdmdt.  — 
Pass. invisibilem  fierl,  evanescere.  Su.  1. 17:  tatafi  siri- 
yas  td  idbutan  tal  sarvam  antarad  lyata; 
N.  12.  %:  tdpasd  intartiitdh  sarvi;  14.  12.  26; 
Mah.  1.1 19:  an/arft//dnd/n  b  utdndn  nisvano  Sb  a- 
vat;    1,  4710:   vdg   antarhiid   'bravi/. 


y3[  "rT  d  or  d\r  —  yrf  yrj^  Ja/-*'  drs. 


199 


2)  consiJerare,   perpendere.   Mah.  !2.  1652:   sarnpra-  tif|    ^X^  dartig  drng   i.  par.  (scribitur  darg  drg, 

d&rya  yat  ks^mam;  Ram.  11.96.  5'!.    3)  comparare,  gr.  110"')  id. 

C.  acc.     Man.  10.   73:     an&ry am     dryakarmtinam  'cJJ^  ddrma  m.  (r.  dar  dj-  s.  ma)    1)  jus,  justitia,  ofli- 

&ryancd  'n&ryakarminaii   sampraddrya.  cium.    N.  4.  10.  17.   5.  27.  38.  45.   6.  8.   7.  13.    10.  S-^i. 

c.  vi  1)  tenere,   retinere.    Bar.  3.  5S.    2)  ferre,  gerere.  2)  nomen  dei  Yami.    II.  1.  3'i. 

Rag'.  13.    40:     v  idrtds  iH    (schol.    d  rtak  adga/i).  ',;jfif^md  a  r  m  a  t  a  s  adv.  (e  praec.    s.  tas)  ex  jure,  juste. 

Caus.  1)  retinere,  sistere.    Rlah.  3.  676:   vegam   ve-  Br.  3.  3.  N.  6.  y. 

gavato  vid  drayan.    2)  denegare,  abnuere.   R.  Schl.  tlHyljl  ^'  arntardg  m.  (nom.  -rdf,    e   ddrma   et  rdg 

II.  13.  3:  matnacdi  'nam   varaii   kasm&d  vidd-  regens,  justitiam    regens,   justitiae  rex)  nomen 


rayitum  iccasi.  3)  ordinare,  instituere.  Mah.  1.5549: 
sarvakdryani  dandendi'va    viddraySt, 
c.  sam  caus.    1)  tenere,   gerere,  habere.   Mah.  1.  63S3: 
brdhmari  sanddrayaris  tegas.  2)  sustenlare,  con- 


Yud'is't'Iri.   Dr.  8.  13. 
yi^vjj)    darmard ga    m.    (juris,    justitiae    rex,    e 
ddrma   et  rdga  rex,  regcns)    1)  nomen  dei  Yami. 
2)  nomen  Yud'is't'iri.    H.  1.  S. 


servare.    Mah.  3.   168:    tvayd    sand'dryate    lokaU.  y  i-iyislrfl    d  armardgdtd    f.    (a    praec.     s.  t&)    abstr. 
3)  perferre,  pati.    R.  Schl.  II.  63.  3S:  <d«  ...  A:oi/d«  praec,    nominatum  esse  D'armara  ga.    Sa.  5.  40;    cf. 

trsrxdri    s  and  dr  ayisya  t  afi,     4)  retinere,    cohibere,  yamatva. 

reprimere.    Mah.  1.3323:  yaH   sanddrayate   man-  \ifmcPJ  darmavidya    (Bah.   e   ddrma    et    vidyd    f. 
yum.  scientia)  juris,  officiorum  scientiam  habens.   H.  1.  36. 

2.  &IT    y   dar    d'r     I.   atm.      (avad  varise)     decidere,  yi-liiPlcH   d  armasila    (Bah.  e    ddrma    et   s!la    natura, 

delabi.  indoles)  in  jure  (versantem)  indolem  habens.  In.  1.  22. 

3.  JTT   OrJ\  dar    (d  r)    9-  par.   drrtdmi   senescere.      Cf.  ympi-|r-|  rf  armdiman  (Bah.  e  ddrma  et  dtmdn  ani 


gar  (gf). 
\n  d^ara  (r.dar  dr  s.  a)  ferens,  tenens,  gerens,  in  fine 

compp.   In.  .5.  11.    A.  6.  10. 
yrifff  dararxi  f.  (quae  fert,  r.  d  ar  d  r  s.  ana  in  fem.) 

terra.   H.  1.  2S.  Dr.  6.  II. 
^JT[JJJ\JT  daran/t/aro   m.  (terram   ferens,    e   praec. 

et  d  ara)  mons. 
'rn\dard  f.  (fem.  TOU  dara)  terra.     (Cambro-brit.  rfo/ar 

id.;   armor.  duar;  v.  Pictet  p.  46;    fortasse  etiam  lat. 

terra  huc  pertinet.) 
^jjTY^r^d  a  r  &  b  r  t  m.  (terram  ferens,  e  praec.  et  bri 

ferens)  raons.   A.  7.  27. 

\^n^  darilrt  f.  (quae    fert,  r.  dar  d  r   s.  tdr  tr  ad- 

jecto  fem.  slgno  /')  terra.   Am. 
r  ,  ,    _  .  j 

ysT    y^sT  '^"''S   <ire    '•  par.    (gatdu)    ire;    v.   darrig 

•vt-\,        _       ,  ;_ 

drrig,  draiig,  drig. 


mus)    justum    animum ,    in    jure   (versantem)    aniniimi 

habens.    H.  1.  4S. 
'f^fj^^darmtn   (a    ddrma    s.  in)    juri,    officio    dedilus. 

Su.  2.  3. 
yjrjj  d  drmy  a  (a  d  drma  s.  ya)  justus,  legitimus.  B  .9.  2. 
1.  ^^   yif  d'ars  d'rs  5.  par.  1)  audere.    Mah.  1.35.  73: 
na  fvan  d  rsriumaH  pras  tum.    Part.perf. 

pass.   drstd  audax.    B'ar.  3.  4s.   R.  Schl.  II.  96.  43. 

2)  sustinere,  resistere.    Mah.6.  453:  vayan  hi  sakti- 

sampannd    akdl^   tvdm    adrsnuma,    (^  .  2.dars 

drs  el  cf.  gr.  ^ajusi?,  ■S-a^iTfw,  S-jaTOC,  -S-^aTt?; 

lit.  drasiis  audax,  drystu  audeo,  praet.  drysau;  golh. 
ga-DARS  audere,  ga-dars  audeo,  nudet,  ga-daursum 
audemus  [praet.  cum  signif  praes.];  germ.  vet.  TAItR, 
DARR  per  assimil.  e  TARS,  DARS,  ge-tars-t  audes, 
v.  Graff.  5.  41l;    liib.  dasachd   „fierceness,  boldness". 


198 


^:JW^ 


d'akk  - 


^^ 


d'ar  d'r. 


^  iV. 


y^^^  dakk   10.  par.    (ndsane)    deslruere,    occidere; 

cf.  nakk. 
ynr  dan    1.  par.    (dvane)    sonare;    cf.   dan,    dvan, 
dran,  dvan,  svan,  kan,  kun,  can,  can. 

1.  5T7f  da/i  3.  par.  (ddnje)  fruges  ferre,  parere.     K.: 

dad  anli  sdlim    bumili. 

2.  ^r^  d an  1.  par.  (rave)  sonare;   v.  dan. 

yvq'  d'dna  n.  (r.   1.  dan   s.  a)  divitiae,  opes.    Su.  4.  12. 
'rJ[F[^lJf  dananga^d   m.    (divitias    vincens,   ex  acc. 

ddnam  et  gaya  vincens)  nomen  Arguni. 
yJT^^opJ^rf  anij^ra  m.  (a  d  dna  s.  ika)  creditor,  v.  l.vid  caus. 
'i-JiJrYridanln  (a  ddna    S.  in)  dives. 
y^,^T  d anurdara  m.  (e  ddnus  et  dara)  arcitenens, 

sagittarius. 
y»4CiV4'rL  danusmauf(Addnus  s.  mant  ma  l ,  v.  euph. 

r.  101"')  arcu  praeditus,  arcitenens,  sagittarius.  Dr.  2.  8. 
^jfSrg  rfa«i/j  n.  (a  dan,   forma  primitlva  radicis  han, 

q.  V.,  s.  us)  arcus;   v.  ddnva,  ddnvan. 
yr-y   ddnja    (a    ddna    s.ya)    dlves,    fortunatus,    felix. 

In.  4.  16. 

?J»^5f  danv    1.  par.    (vrage;    scribltur  dav,    gr.  110°') 
•V. 

ire;    cf.  d  d  v. 

y^(^   ddnva  n.   (a  dan    s.  va\    v.  ddnus)  arcus. 

'(J,f.i-j^'^\d  dnv an  m.  n.   (a  d  an  S.van;   wddnus)  arcus. 

Dr.  5.  19.  in  fine  compp.  Bah. 
•J^^f.^f\d  anv  m  m.  (a  ddnva  vel  d  dnvan,  V.  gr.  583, 

s.  in)  arcltenens,  saglttarius.   N.  1.  4. 
cf ►!    d  am    \.  d  m d, 
'cJTfr^T    damdni    f.    (r.  d  am  =  dmd    S.  ana    in    fem.) 

vena.   H.  2.  10. 
!•  5JT   ?J  <' <""  dr  1.  par.  alm.   1)  tenere,  ferre,  gerere. 
Hit.  68.  13:  kanakas ut ra li  cancv d  d  rtvd; 

N.  15.  5:   sigraydne    sadd    buddir    driyate    me; 

Mah.2.81:  daddra  paramam  vapuH;  Rag.  10.59: 


Idbir  garbaH  pra  gdb  ulydi  dadre  divdnsa- 
samb  avaK.  2)  detinere.  Hit.  90.  .9:  taddulali  ... 
tdvad  d  riyat  dn  ydvad  durgan  s  ag  gikriyale; 
58.  8:  svakandarS  drtah.  3)  sustentare,  servare. 
Lass.  24.  12:  k6  mdn  dartun  samart  ali.  Pass. 
superstitem  esse,  vivere.  N.  26.  13:  distydca  dri- 
yase  rdgan;  Sa.  6.  13.  Man.  3.  220.  Cum  termi- 
natlonibus  par.  (gr.  446)  Mah.  1.  7173:  kaccit  lasya 
d  riyant  i  pulrdli;  3.  l65S0:  ydvad  bumir  d  a- 
risyati;  N.5.33:  ydvacca  me  d  arisy  anti  prdna 
dehe. —  Caus.  1)  ferre,  tenere,  sustentare,  conservare, 
perferre.  N.  1.  IS.  3.  l4.  16.  IS.  18.  9.  24.  3i.  A.7.  13. 
10.  26.  B'.  15.  13.  18.  31.  2)  putare,  dafurhalten. 
B  .  5.  9:  indriydnl  'ndriydrtesu  vartanla  iti 
d  drayan.  (CLbar  b  r,  unde  fortasse  dar  <i  r  mutata 
lablali  asplrata  in  dentalem;  resplclas  gr. -S»)?,  d)'/|fl, 
lat./era,  quae  fortasse  a  portando  dicta,  ita  ut  pri- 
mltlve  jumentura  onerarlum  slgnificaverlnt,  sicut  scr. 
d  u  r  in  a.) 

c.  ab  i  caus.  sustinere,  conservare.   Mah.  3.  16221. 

c.  arn  caus.  intelilgere.  Mr.  162.  10:  na  samyag 
avaddraynmi;  Mah.  1.  17-19:  anukrosdtmatdn 
tasyd  'vad  drya;  3.  11210:  madv  dkyam  ava- 
d  d  ry  a. 

c.  upa  caus.  scire,  intelligere.  B\  9.  6:  yatd  "kd- 
Jastito  nityam  v  dyuK  , .,  tat  d  sarvdni  butdni 
matst  dni  'ty  upaddraya;  7.  6.  Mah.  1.  7805. 
Man.  12.  27.  29. 

c.  pari  caus.  ferre.    Mah,  3.  10907. 

c.  pra  caus.  considerare,  perpendere.  Mah.  1.  35S1: 
evam  praddrya. 

c.  pra  praef.ja«i  caus.  1)  tradere.  IMah. 3.11741 :  drdu- 
padim  dr stis endya  sampraddrya;  3.  8772:  sa- 
mudrasya    ksayi    buddili     samprad  dryal&m. 


^JT^  dvcirasta  —  ^jg^  dvuirata. 


107 


huc  perlinent,  abjecto  il ,   mutato  v  in  p  sicut  e.  c.  in 

send.  Mij^M  aspa  cquus  =  scr.  dsva,  gr.  nnrog.) 
^n^-jil    dvdrase'a   m.   (e    praec.    et  sta   stans)   janitor. 

In.  5.  17. 
]^   dvi  duo   in    initio    compp.      (Thema   primitivuni    est 

dva,  cf.  slav.  dta  nom.  masc.  dual.;  lit.  du;  goth.  /lai 

nom.  m.  pl. ;    gr.  OUUl ,    OVO;    \al.  duo;    hlh.  da,    do,    di; 

cura  dvi  in   initio   compp.  cf.  gr.  oi-,  lat.  bi,  ita  send. 

bi,  V.  gr.  comp.  309.) 
j^yf  dvigd    m.    (bis    natus,    e    praec.   et  ga    natus) 

1)  avis.   N.  12.  7.   2)  dens.   N.  12.  66.   3)  Brahmanus. 

Br.  2.  13. 
T?(STTTrT  '^^'S^''  f-  (Bah.  e  dvi  et  ^«/j  natales,  origo) 

Brahmanus.    Su.  2.  16. 
I^(i<y   rftJj/a/a   n.    (a    dvi    S.  faj-a)    par.      (Hib.  deidhe 

„two  things,  a  double  proportion,  a  pair  or  couple".) 
T^afiliy  dviti ya  (a  dvi  s.tija)  secundus. —  dvittj  arn 

adv.  iterum.    N.  8.  7. 
1^^  dvitrd  m.  n.  pl.  dvifrd   {.  ^l.  (dv itrd/i   dvifrdni, 

e    dvj   duo   et   <ra,    quod    correptum   esse   videtur   e 

tra/a,    a   /ri   tres)    duo    vel    tres.    Rag'.  5.  25:   dt^i- 

trdrxy   ahdni. 
\^^f\dvldant   (-dan,    -dati,    -dat,    Bah.    e    dvi    et 

dan/  q.  v.)  bidens.    Hem.    (Lat.  bidens.) 
j^^  dvida  adj.  (a  dvi  s.  d n)  bipartitus.    Su.  1.  6. 
J^J^  dvidd  adv.  vel  adj.  indecl.  bipartito,  bifariam,  bi- 

parlitus.   N.  10.  27.  Sa.  4.  33.    (C.f.  gr.  ^lyjt,  ^iypa.) 
T^m  dvipa   m.  (bis   bibens,    e   rfrj    pro   dvis   et  po 

bibens)  elephantus. 
|^CJ«4  dvipdd  m.  (bipes,  Bah.  e  dvi  et  ^ad  pes)  homo. 

N.  5.  42.    (Lat.  bipes,  gr.  onrov?.) 
|^J(J«^    dvirada    m.    (bidens,    Bah.    e    dM'    et    rada) 

elephantus. 
1.   I^TT  '''''■'  2.  par.  .-itm.  odisse,  infestum  esse,  c.  acc.  vel 
dat.     B.   2.    57:     nd    'binandati    na    dvesti; 

18.   10:  na  dv^sty  akusalaii   karma  kusalan  nd 

'nusaggate;     Mah.  2.    1935:     advisantaii    kaian 


dvisydl  tvddrsaU;  RgV.  oO.  13:  dvisanfani 
mahyarn;  B  atl.  18.  9:  dvisfi  prdyd  guriibyo 
Zpi  naca  snihyati  kasyacii. —  dvisant  m.  (part. 
praes.)  inimicus.  N.  12.  95.  S:5. 7.  /(.  B'.  16.  19.  (dvH 
fortasse  e  dvi  duo  ortum  est,  cf.  dus. —  Cf.  scnd. 
MpiiTC_^<i b i s  odisse,  gr.  comp.  39.  Ewaldius  hnc  tra- 
bit  gr.  [XlTeu),  abjecto  d,  sicut  in  lat.  et  send.  bis  = 
scr.  dvis,  mutato  v  \n  JJ.,  sicut  in  lat.  mare  =  scr. 
vdri,  v.  gr.  comp.  63;  fJLiCTSU)  autem,  si  re  ver.i  huc 
pertinet,  nititur  forma  caus.  dvisdydmi;  abjecto 
priore  diphthongi  e  elemento  et  producto  posteriore, 
sicut  e.  c.  in  lat.  cecidi  a  caedo.  Etiam  praefixuni 
nostruin  mis-  huc  vel  ad  dvis  perlinere  videtur;  goth. 
missa    in     missa-delhs ,    missa-quiss ,    missa-leiks ,     v. 

Graff.  IL  862.) 
c.  pra   i.  q.  simpl.    B.  16.   IS:    mdn  pradvis anlali. 
c.  vi  id.    Man.  2.  57:   Idkavidvistam. 
2.  ]^^^^rf(jj  m.  (nom.  dvit,  r.  dviJ)  inimicus.  Su.2.  11. 
[tf^l^fld V i J a n t    v.dvis. 
J^^^dvis  (a  dvi  s.  s)  bis.     (Gr.  6tt;,   lat.   et  send.  bis; 

etiam  lat.  praefixum  dis-  [^discedo,   discerpo^   huc   per- 

tinere  videtur.) 
i^iq  dvipd  m.  (secundum  Wils.  e  dvi  et  dpa  aqua,  ab- 

jecto  a  et  producto  j';   cf.  samlpa,  pratipa)   insula. 

N.  12.  113. 
^j\Tj[i\dvipin  m.  (a  praec.   s.  in)  tigris,  pardus  (a  ma- 

culosa  pelle).   N.  12.  2.  129. 
^^  dve  sd  m.  (r.  dvis    s.  a)  odium.    In.  5.  62. 
^TgJ^r  -Tp  dvestdr   -str    m.  (r.  dvis    s.  tdr    t  r)    osor, 

inimicus.    B\  12.  13. 
^CSf  (1''^  Jjo  (r.  dvis   s.ya)  odiendus,  odiosus,  invisus. 

T,\  6.  9.  9.  29. 
^T^   dvdida    n.    (a    dvida    bipartitus,    s.  a)    duplicitas. 

B\  5.  25. 
^  jjy  dv dirat  a  n.  (a  dvirata  —  ^\.  dvirat  ds  —  duo 

heroes,  duo  pugnatores,  s.  a)  singulare  certamen,  duo- 

rum  inter  se  certamen.    N.  26.  8. 


196                                                          ?r  dru  —  ^  dvara. 

c.  pra    praef.  sam    procurrerc,     profugere,    aufugere.  c.  abi  i.  q.  simpl.    Mah.  3.  10102:  md  parasvam  abi- 

Mah.  3.  239.  571-  SSS.  drugd'dH;   c.  gen.  Rgv.  5.  10:   md    no   martd  abi- 

c.  vi  discurrere,  diffugere,  aufugere.   N.  13.  18:  vidra-  druhan  tanundm  „ne  nostra  mortales  laedant  cor- 

vanti  iay&t   tadd;    Sa.  7.  h.    Dr.  8.  25.  35.  40.  —  pora". 

atm.  Su.  2.  16:  vjradravanta.  ^  dru    9.  par.    atra.    {hinsdydm   K.    vadi   gatdu  V.) 

2.   ^    dru   5.  par.    (^anutdpi)    poenitere.     (Germ.  vct.  ferire,  laedere,  occidere;  ire.     Cf.  druh. 

DRUZ,  V.  gr.  comp.  109  '.  1,   ga-driuzil ,  ar-driuzit  (^^  drik  i.ilm.(s abd otsdhayofiK.  svanotsdhiX.) 

piget.)  sonare;  posse. 

^_^     dru4    1.   par.    6.  par.     {mag gani)    mergi,     sub-  'T'  drdi   1.  par.   dormire;   v.  nidrd.     (Lat.  dor-mio;   gr. 

mergi.  Sap3avw;   sax.  vet.  drdm   somnium;    nostrum  Traum; 

^IJI  drun  6.  par.  (gatdu  K.  gdihmje  gatdu  vade\.)  slav.  dremati  dormitare;  russ.  dre-ma  fem.  sopor. 

ire;  curvum,  flexuosum  esse;  occidere.  5TnT  ^ii^ona  m.  nom.  pr.   A.  11.  3. 

T^TJ  drumd   m.   (ut   videtur   pro    druhma,    a    r.  (7orft  ^TfcTT  droni,   6\il\]  droni'  i.  labrum,  solium.    R.  Schl. 

drh  crescere,  s.  ma,  sicut  jam   in  priraa  hujus  libri  II.  66.  16. 

editione    roman,    pro    rdhman,    a    r.   ruft   crescere  ^|ri  drdha  m.  (r.  druh  s.  a)  offensio,  laesio.    B.  1.  38. 

deduximus,    cf.  Benfey  1.  96)    arbor.    N.  11.  39.      (Cf.  <i  |CJ(Of  drdupad!  f.  (a  drdupada,   quod  a  drupada 

^T.oaZg,  goth.  <rju  arbor,  nisi  pertinent  ad  ddru,  q.  v.,  s.  «,  v.  gr.  580)  nom.  pr.   Dr.  1.  5. 

ejecto  d;   gr.  osvopGV,  forma  redupl.,    v.  gr.  507,   gr.  t^  dva  v.  dvi. 

comp.  583.)  i- ^   dvanda  n.  par  (animalium),  v.  sq. 

^J^rjJ^J  drumdf  atm.  (denom.  a  drumd  s. y,  y.  gr. 520)  ^Jr^  dvandvd  n.  (forma  redupl.  a  dva  inserta  nasali) 

arborem  aequare,  arborem  haberi,  videri.  Hit.20.22.  1)   duplicitas.     B.  2.    45.     2)   par    (animalium).     Am. 

5"S^  druh   4.  par.   interdum   atm.    1)  nocere,    infestare,  3)  rixa,  lis,  altercatio,  certamen.   Hit.  87.  20.   4)  com- 

inimicum,  infensum   esse  alicui,   offendere,   laedere  positum  cop  ulati  vum  (gr.  587).   B\  10.  33. 

aliquem,   cum  dat.  vel  loc.  vel  acc.  pers.    Hit.  70.  l4:  ^J^TSJ  dvddasd  (f.  -si'.,  gr.237)  duodecimus.   N.  17.  2. 

tat    katan    druhyati;    R.   Schl.  II.  25.  17:    mahd-  ^|<  (^|,.|  di'»  dasan  (e  dva  producto  a  et  ddsari)  Awo- 

dvipdsca    sinhdsca  ...   na    te    druhyantu    pu-  decira.       (Gr.    o'M6zy.a;     lat.    duodecim;     hib.    dadeug; 

traka;    II.  75.  22:    tasmdi  sa   druhy atdm  pdpo  hindost.  bd-reh,  mutato  d  in  r;   lit.  divy-lika,  mutato  d 

yasyd  "ryo  snumate  gataJi;  Mah.  3. 1  l47l :  «iro^-  in  /;  ita  goth.  tva-lif  cum  gutturali  pro  labiali,  nostrum 

davyan   naca   mitrisu;   2.  2107:   pdndavdn   md  twii-lf;    v.  gr.  comp.  319  annot.) 

druhali;  Man.  2.  l44:  tan  na  druhydt  kaddcana.  ^yrrffar  f.  (fortasse  e  tvdr,  cf.  torana)  janua,  porta. 

2)rem  malam,  perniciosam  moliri,  c.acc.  rei.  Hit.69.  l4:  N.  25.  7.   Dr.  1.  S  (v.  sq.). 

sa    nrpateK   prdndntikan    druhyati.      (Cf.  dru;  ^JT  dvdra  n.  id.     (Russ.  dveri;  goth.  daur  n.  id.,  them. 

hib.  driuch  „ fretfulness,   anger",    droch  „bad,  evll";  daura,  ejecto  d,  mutato  v  in  u,  praefixo  a  secundum 

subst.  m.  ,,death";  germ.  vet.  TRUG  fallere,  fraudare  generalem  regulam,  v.  gr.  comp.  82;  lit.  durys  fem.  pl. 

\jriugu,  troug,  trugumis\,  drawian  minari;   lett.  drau-  fores  valvatae,  wartai  m.  pl.  porta  cohortalis;  hib.  dor, 

dehl  minari  \deht  =z  dit  facerej;   lat.  trux,  atrox,  scr.  doras  „a  door,  gate,  boundary";  gr.  S^Vpa;  lil.  foris, 

ddruh'?)  cujus/  respondet  gr.  •&;  fortasse  etiam  "^rvXri  et  porta 


i^oimn  dj-avyamuya  —  ^  dru. 


195 


•4  oi|i-|iJ  d>'"  vjamdya  (a  praec.  s.  mafa)  divitiis  orliin- 

dus.    L  .  4.  33. 
^^''hm  tiras lukdma  (Bah.  e  drastum  viilere,  v.  gr. 

599,   et  kdma  cupido,  desiderium)  videndi  cupidineni 

habens.   Su.  3.  25. 
g^^TTJJc^  Jrasfusakya  (Karm.  e   drasfum   videre,   v. 

gr.  599,  et  sakya  part.  fut.  pass.  r.  sak  posse,  s./a) 

quod  cerni,  conspici  potest.    In.  2.  6. 
?J    drd    2.  par.    fugere.       (Gr.    otopaiTKU),   eopicv;   cf. 

dru.) 
A  |ch  drdk  adv.  (r.  drd   s.  k)  cito.    Am. 
A  |t^||  drdksd  f.  uva.   Rag'.  4.  65.     (Fortasse  germ.  vet. 

drubo;  nostrum  Traube,  mutata  gutturali  in  labialem; 

hib.  dearc  bacca;  gr. 'PAF  abjecto  o;   lat.  racemus.) 
5~n^  drdk     1.  par.    arescere.      K.:    drdkati    him^na 
vrksafi.      (Cf.  drdk,    fars    trs;    germ.  vet.  tru- 

kan;   anglo-sax.  drig,  drigg  aridus;    island.  vet.  thurka 

exsiccare. 
^iy   drdg    1.  atm.  [djase  K.  sram&ydmasaktisu  V.) 
operam   dare,   adniti;    defatigari;    longum   esse;   va- 

lere.  —  Caus.  extendere,  augere.   B'aU.  18.  33:  drd- 

gayanti   nii  sokan   smaryamdnd   gunds    tava. 

(Cf.  dtrgd,  comp.  drdglydns,  superl.  dragist  a.) 

<  |X-  drdiiks    1.  par.    (g  dravds it^  K.  kdiikse    gdra- 

ruti  V.;  scribitur  drdks,  gr.  110"')  horrendum 
sonum  edere  (de  avibus);  desiderare.  (QX.drdiiks.) 
^rj"  drdd  l.atm.  {visaranel^.  sirne  V.)  frangi,  findi, 
destrui,  perire,  tabescere,  marcescere.  K. :  drddate 
puspam.     (Cf  drdii,   dar  [d/"].) 

<  lc!j   drdh   1.  atm.    (gdgare  K.   gdgare    niksepe  V.) 

vigilare;  dejicere,  deponere. 
1.  ^  dru  1.  par.  1)  currere,  fugere.  Su.  2.  17:  tayor 
baydd  dudruvus  te\  B  .  11.  36:  raks&nsi  bl- 
tdni  diso  dravanli.  —  dru/dm  adv.  celeriter. 
N.  23.  15.  2)  fluere.  B\  11.  28:  nadlndm  bahavd 
^mbuvegdU  saniudram  ...  d ravant i.  —  drutd 
fluens,    B  att.  2.   12:    salilan    drutam;    circumfusus, 


Mcg.lOO:  as radrutam  (sc\\o\.vds paplulam);  vid. 
dravd.  (Gr.  -IPEMIi,  s6:aiJiSV  =  scr.  ddravam 
mutato  V  iii  (U,  d.dram  ;  goth.  DRIB  peliere  [us-dreiba 
expello  =  scr.  drdvdmi,  attenuato  a  in  /,  mutalo  v 
in  6]  sensu  convenit  cum  caus.  drdvdydmi;  germ. 
vet.  TRIB  pellere,  TltUF  stillare  Itriufu,  irauf,  tru- 
fumes^;  anglo-sax.  rfrio/ye  stillo;  Wi.drebu  tremo,  drimba 
vebementer  stillat,  pa-dribbU  lippitudo;  hib.  dringaim 
„1  trickle,  drop,  distil";  drabh  currus.  Fortasse  etiam 
nostrum  Thau,  germ.  vet.  tau,  gen.  touives  ros  huc 
pertinet,  ita  ut  tau  mutilatum  sit  e  trau.  Denique 
buc  traxerim  nomen  fluminis  Dravi;  dravu-s  ^  scr. 
dravd-s  fluens.) 

C.  anu  sequi.  Rag  .  3.  38:  tan  rdgasutdir  anudru- 
tam;  16.  25:  anudruto  vdyur  ivd  'b  ravrnddi/i 
sdinydill. 

c.  abi  accurrere,  incursare.  N.  23.  2-4:  indrasindm 
. , .  ab  idrutya;  Dr.  5.  20:  gaddhastam  b  Imam 
ab  id rav ant am;  Sa.  6.  43:  vyasandir  abidru- 
taii  kulam.  —  atm.  H.  4.  17:  ab yadravata  saii- 
krud d  ali. 

c.  ab'i  praef.  sam  id.    Mah.  1.  6287.   3.  10990. 

c.  d   id.    Nalod.  3.  15:   nald  "drava. 

c.  d  praef  pra  aufugere.  Mah.  1.  28-13:  bltdli  prd- 
drav  anti. 

c.  d  praef.  sam  accurrere,  incursare.  R.  Schl.  I.  18.  l4: 
s  amdd  ravat.  —  atm.  N.  13.  S:  s  amdd  ravant  a. 

c.  upa   id.    Mah.  2.  1091.  3.  i:99. 

c.   upa    praef  pra   id.    N.  1.  25. 

c.pra  procurrere, profugere, aufugere.  ^T.l.\9:pradra- 
vSyam  andmayam;  N.  10.  19:  suptdm  utsrgya 
vdidarblm  prddravad  gatacetasali;  12.  116. 
13.30.  22.  ll.Dr.8.56.  A.6.S.    Incursare.  Mah.l.  3269. 

c.  pra  praef.  vi  diffugere,  aufugere.  Mah.  3.  861:  disa/i 
sarve  vipradudruvuH;  R.  Sclil.  I.  55.  22:  vipra- 
drutd  bltd  munayali  sataso  <//jaA';  Mah. 1.8323: 
niv £ s andd   vipr ddravan. 


194 


^Ir?T[  dold  —  5o2T  dravya. 


^jrFfT  d^l^  f-  (fem.  praec.)  Jd.   N.  10.  27. 

^iyim  doldy  (denom.  a  rfo/a  vel  dola)  agJtare.    Hit. 

1'21.    6:    doldy amanamati\     S:    matir    doldyati 

sat&m    api  kaloklib  ili. 
^iM  doifl  m.  (r.  rfui  s.  a)  delictum,  peccatum.   H.  4.  6. 

K  4.  21.  24.  26. 
^iM-j^-i  rfoja/aj   adv.   (a  praec.    s.  tas)    delictl    causa. 

N.  23.  29. 
i.  ^iqi  dosd  f.  (ut  vldetur,  a  r.  rfwi    s.  a)  nox.    Wils. 
2.  A  iqi  dosd   adv.  noctu. 
^|M|c*,v   dos dkara  m.  (e   dosd    nox    et   kara   faciens) 

luna;    cf.  nis dkara. 
rt  |U|HH    dosdtana    (fem.   -«',    a    dusd    adv.    noctu, 

s.  tana,  v.  gr.  584,  3  l)  nocturnus.    Rag  .  13.  76. 
§jgd(5j  m.  n.  (gr.  208)   brachium.    Rag'.  10.   52:   dor- 

b/dm  dd ad  dnaK  pajras carum;  15.23:  udy amy a 

daksinan  dor  nis dca rafi. 
^l^  doha  m.  (r.  duh  s.  a)  lac. 
rt  |K<i   dohada  m.  (e  praec.  et  rfo   dans)    1)  graviditas. 

Rag'.  3.  1.  6.   Ur.  83.  20.   2)  desiderium.    Rag .  14.  .li. 
j^l^^j  ddhdua   n.   (r.  duh   s.  ana)    1)  mulctus.    2)  vas 

ad  lac  recipiendum. 
V|-^  ddutya  n.  (a  dutd  nuntius,  s.  ya)  nuntii  munus. 
<^|S|*^  ddurganya  n.  (a  durgana  homo  pravus,  s.ya) 

pravitas.  Hit.  85.  9. 
rt7s[rf?J  ddurbaly a  n.  (a   durbala    debilis,   s.  j^o)  in- 

firmitas,  debilitas.   B  .  2.  3. 
<i  lclTU'^1   d duv drika   m.  (a   dvdr    s.  ika,   V.  gr.  581) 

janitor.    Sak.  31.  5. 
rt  I j^^  dduhitra  m.  (a  duhitdr  -tr    s.  a)  filiae  natus, 

progenies.   Br.  1.  29.  Man.  9.  139. 
y  loll -I  fy'^!  dydvdprt  ivydu   f.    (Dvandv.    e   dydvd, 

dual.  ved.  TCV  dyd,  et  prt  ivydu  a  prt  ivt  ,  V.  gr.  589 

annot.)  coelum  et  terra. 
1.    iTT  dyu  2,  par.  dydumi    (^ab  igamani    K.    abisar- 
pani\.)    aggredi.     B  att.  6.     18:    sinho    mrgan 
dyuvan  (cf.  dru,  unde  dyu  ortum  esse  videtur  mu- 


tata  semivocali  r  in  /;  v.  gr.  comp.20).  —  dyu  splen- 

dere  in  dial.  ved.  ortum  est  e  div  mutato  v  in  u. 
2.  u  dyu  n.  (r.  div  mutato  v  in  u)   1)  dies.  2)  coelum, 

aer.     (hal.  nu-dius  ,  sh].diu;   [hib.  on-rfiu  hodie]  ;   Ju- 

piler  e  Dju-piler,  coeli  pater;  v.  dyd.) 
T^f^  dyut  l.alm.  (ut  mihl  videtur,  a  r.  div  mutato  v  in 
u,  adjecto  t)  splendere.   Mah.  3.  1744:  dyotati  pd- 

vnkaH.  —    Caus.  collustrare.    Mah.  3.  1743:   dySta- 

yann    iva    b  dskarafi;    R.    Schl.  I.    51.    2:     lapasd, 

dy  olit  aprab  aK.       (Cf.    gyut     quod     6    dyut    ortam 

esse  videtur,  mutato  d  in  g.) 
c.  ut  caus.  collustrare.   Rag'.  10.  81. 
c.  vi   i.  q.    simpl.     Mah.  3.    ISO:    vidydtanti    prdvrsi 

tava   rasmayaK.  —    Caus.  collustrare.    N.  13.  50. 
ZT[fj'  dyuti£.  (a  r.  dyut  s.  /,  nisl  potius  a  r.  div  s.  //, 

mulato  V  in  u)  lumen,  splendor.  N.  12.  72. 
CTJZTf^TrsT    dyumatsina    (Bah.    e    dyumdnt    —    a    dyu 

s.  mant  mat  —  splendldus?  et  sind)  n.pr.  Sa.2.  IS. 
jTf^  dyuta  m.  n.  (r.  div  ludere,   mutato  v  In  u,   s.  ta) 

lusus.    N.  7.  5. 
JjJ  dydi   1.  par.  (nyakkararie)  spernere,  contemnere. 
?jy  dyo  f.  (r.  div  splendere,  mutato  v  In  u,  adjecta  guna) 

coelum.    M.  43.     (Cf.  div,  dyu;  lat.  Jov-is  e  Djov-is; 

gr.  Zeu?,  cujus  Z  respondet  scr.  y,  slcat  e.  c.  In  C,tv- 

yvvy.1  =  scr.  yundgmi  jnngo,   A/5?  pro  A(FC?  = 

scr.  divds;   v.  gr.  comp.  122.) 
5~rT  dram    1.  par.  (gatdu)   Ire.      (Cf.  dru,  drdv&mi, 
uude  fortasse  drdmdmi,  mutato  t/  In  m,  slcut  in  gr. 
APEMfi,  th^a\>.o'j,  V.  gr.  comp.  109*'.  i.) 
^ol  dravd  (r.  dru    s.  a)    fluens,    liquidus,    liquefactus. 

Rag .  7.  7. 
A  cJpI  dravatvd  n.  (a  praec.    s.  /ro)  liquiditas,   fusura. 

Hlt.  24. 
^lojlJI    drdvina    n.    (r.  dru    s.  /na,    cf.  dravya)    res, 

divitiae,  opes.   K.  13.  17.  17.  27. 
5"5?J  dravya   n.  (r,  dru,    s.  ya,   V,  gr.  557)  opes,   di- 

vltiae.   Br.  2.  26.  B'.  4.  2S.  N.  8.  5. 


^  dr'li  —  5jr?f  dola.  193 

^fff  dr/i  m.  (r.  <Jar  [Jr]   s.  /i)  corium.   Wan.  2.  99.  ^c^Rf  d^iarJi  m.  (Talp.  e  c/^ra  deus  ct  rJi  sapicns, 

^pjdrs  f.  (r.  t/arJ  drs)  oculus.   Am.  sanctus)  divinus  sapiens.    B'.  10.  13. 

i<^|<4(   drsad  f.  lapis,  saxum;   v.  drsdd.  5^T  devl  [.   (a  devd  signo  fem.  /)   1)  dca.    In.  5.  20. 

itJA    drsdd  [.  lapis,  saxum;   v.  drsad.    I\ag .  4.  7-4.  2)  regina.    N.  7.  12. 

^^  drstd   V.  dar/  drj.  ^^  deja  m.  (r.  dis  s.  o)  regio,  locus.    II.  4.  19.  Dr.  5.  S. 

^r^nj[  drsfapiirva  (v.gr.612)  visus  antca.  N.  1.  l/l.SO.  5^  de'ha  m.  n.  (r.  dih  s.  a)  corpus.     (Goth.  ieik  n.,  th. 

27]^  dr {li  [.  (r.  dars  drs  s.  /j)  visus,  aspectus.  Su.  3.  \6.  leika,  corpus,  cadaver,  caro;  gcrm.  vet.  Ilh  id.;  nostrum 

Sa.  6.  1.  Rag'.  6.  SO.  Leiche.) 

(,    dS  1.  atm.  {p&lane)  tueri;  cf.  day.  g^^Vra^rf  e /i  a  i  r  /  m.  (e  praec.  et  hrt  ferens)  corpus  ge- 

<J  (4^  L^Xd  e  d  ipy  intens.  rad.  dJp.  rens,  vivus,  bomo.   B\  14.  i4. 

V^  dev  1.  alm.  (a  div   adjecta  guna)    1)  ludere.   B  att.  gr^^ra^deftafan/    (a   deha   s.  vant   vat)   corporeus, 

17.  102:  adevata  sdjakdiU.   2)  queri,  lamentari.  corporalis.    B'.  12.  5. 

(Lit.  dejnju  ejulor,  lamentor;   fortasse  I3L  id-mentum  e  ^|^#j  rfe^in  m.  (corpore  praeditus,  corpore   in- 

dai-mentum,  routato  d  In  /;   v.  div.)  clusus,  a  deha  s.  in)    1)  homo,  mortalis.    B'.  2.  5p. 

c.  pari  caus.  par.  queri,  lamentari.   N.  13,  30:  dtmd-  17.  2.    2)  anima.    B'.  2.  13.  22.   5.  13.     Cf  sarlrin. 

nam  paryadevajat\    Br.  1.  4:   rdrud/amdndns  B  .  2.  18. 

t&n  drsfvd  paridevajrataJca  s d.  —  paridevita  6    ddi  1.  par.   (Jodane)  purificare. 

n.   planctus,  querimonia.    Br.  3.  20.  N.  24.  25.  ^tRT  dditeya  (Diti  natus,  a  diti  q,  v.  s.Sya)  nomen 

5^  devd  m.  (r.  div  splendere,  s.  a)  adj.  splendens,  in  Asurorum.   A.  10.  19. 

dial.  ved  ;  V.  Rosenil  Rg-Vedae  Sp.  p.  13. —  Subst.  m.  (4rIi|T  dditeyt  f.   (a   praec.   adjecto  signo  fem. /)   fem. 

l)deus.  Su.3.4.  2)rex.  Hit.7.21.  (Boruss. vet. rfeiW-.? ;  praec.   A.  10.  7. 

lit.  dieiva-s  deus;  lat.  deus;  gr.  3£Sf;  bib.  rfia  deus.)  CTrJT   ddityd   m.    (a   diti   q.  v.    s.  ya)    i.   q.    dditeya. 

^C<rT|    divdtd    [.     (a    praec.     s.    td)    dea.     H.  4.    2S.  Su.  1.  2. 

N.  12.  74.  75.  ^ftX  ddinya  n.  (a  dtnd  s.ya)  animi  demissio,  tristitla, 

<- q|53|  devatvd  a.  (a  devd  s.  tva)  divinltas.  anlmus  afflictus,  demissus.   A.  4.  4s. 

«i  Cj<4'rl  devadat/a  m.(e  devd  et  daitd  datus)  Arguni  cT^   ddiva    (a   devd    s.  a)    1)    adj.    (fem.  -/)    diviaus. 

concha.   A.  5.  2'i.  B'.  9. 13.  16.3.   2)  subst.  n.  fatum.   N.  13. 15.  B\l8.  l4. 

<Ccl»-)  devana  n.  (r.  div  ludcre,  s.  ana)  lusus.    N.  8.  1.  6'cT?T  ddivagtia  m.  (fati    gnarus,   e    ddiva  et  ^/ia) 

12.  S3.  astrclogus.   Lass.  2. 

^^T  '^^^'"''  {devr)  m.  i.  q.  devara.     (Gr.  aavja.)  <i^c|fi  ddivata  (a  devatd  s.  o)  1)  adj.  divinus.  2)  subst. 

Kc}7  devara  m.  levir,  praesertlm  mariti   frater  junior.  m.  n.  deus.   A.  10.  l4.  N.  12.  SO. 

Mah.  1.    4lSl.      (Llt.  rftWrij;    jat.  /<?tir,   th.  /eiiru,   e  T^  do  4.par.  rf/dmi,  gr.302  (a  faAr^nnifaue  K.  cet/c' V.) 

devir;  slav.  dever;    anglo-sax.  tacur,  tacor;    germ.  vet.  abscindere.  —  ddtd  abscissus.    Am.;   v.  2.  dd. 

zeihur,   mulato    v   in    gutluralem,    v.    gr.   comp.  19    et  ^^TTyt  dogdrt  [.  (a   dogddr   -dr  qui  mulget  [r.  duh 

devdr.)  s.  tdr  ir\  adjecto  signo  fem.  /)  vacca.   Rag .  2.  23. 

«lCi"^  mR*^^' '■"''"/''"    (^  devarupa    \devd  -\-  rupci\  'cr^rTnddduy  intens.  rad.  </ u. 

deorum  forma,  s.  in)  divina  forma  praedltus.   H.  2.  24.  ^  |rr)  dola  m.  (r.  dul  s.  a)  oscillum. 


193 


■j^  dustd  —  ("^(odd  drcTavrata. 


•77^  duJfd  V.  £?ui.  2.    <tf^>  duTi  1.  par.  {ardanf)  vexare. 

"^^gVTTcT  duitab' liva  (Vt^).  e  praec.  et  bdva  animus)      TfferrT  "fT  ''"^''"'''  -'.''  f-  (■"•  ''"'!'  *•  '"''  'r  inserlo  1) 


improbum  animum  liabens.    11.  2.  27. 
^ t> I f-U r-l  du stdtman    adj.     (Bah.    e    dustd    et    dlmdn 
anima,  animus)  i.  q.  praec.    H.  3.  4.  4.  6. 


filla.  N.  21.  23.  (Gr.  &VyaTY,p,  goth.  dauhlar;  slav. 
vet.  dusti,  adj.  dusterinu;  llt.  dukle^  RC-  duhters; 
russ.  rfocy,  hib.  dear.) 


■TTjqr  duspura  (e  <iuj  et  pura,  a  r.  pur  implere,  s.  o,      P^  du  4.  atm.  (proprie  pass.  rad.  t/u)  agitari,  perturbari, 

vexari,  dolore,  moerore  affici.   Dr.  6.  'i:  rnano  hi  mi 

duyali    d nhyateca;    Rag  .  1.   70:    tajrd   hlndn   vi- 


V.  euph.  r.  79"')  difficllls  impletu,  satiatu.    B'.  3.  39. 

TC^T^n^  dusprasdha  (e  dus  et  prasdfia,  a  r.  s  ah 
praef.  pra  perferre,  sustinere,  v.  euph.  r.  101  ')  diffi- 
cilis  sustentu  (v.  gr.  575.  s.  a,  3).    A.  3.  55. 

ityT^il  dus preks ya  (Karra.  C  dus  et  preksya  vi- 
dendus,  intuendus,  a  r.  iks  praef.  pra,  s.ya)  difficulter 
intucndus,  horribili  specie.    Su.  2.  25. 

"^adus,  v-j"  dur  praef  1)  raalus,  pravus.  2)  difficilis. 
(Cf.  dus,  dvis;  gr.  01'?-;  hib.  dn,  cum  vi  aspirationis, 
e.  c.  do-dhail  „bad  luck",  do-dhuine  „a  bad  man", 
dn-dheanta  „hard  to  be  done",  do-bhasuighte  „immor- 


ddlar  mdii  kat  am  pasyan  na  duyasi;  Gita-G. 
7.  30:  tvan  duti  kin  duyase.  —  Etiam  cum  ter- 
nilnatlonibus  par.  (v.  gramm.  446)  e.  c.  Mah.  1.  8369: 
hrdayan  duyati  'va  mi;  4.  591:  duydmi,  — 
Part.  perf.  pass.  dund,  Ur.  57.  11  infr.:  cinl dduna- 
man  a  s  ikd. 

C.  pari  i.  q.  simpl.  Mah.  3.  1136:  mano  nie  pari- 
d  uy  a  l  e. 

c.  t)   id.    Mah.  3.  9922:   Jirdayina  viduyatd. 


tal";   huc  etiam  trahi  posset  partlcuia  hlb.  do  vel  dos,  7^  dutd  m.  (r.  dd  s.  ta)  nuntlus.   N.  2.  31. 

dus   [etiam  ro,   ros,    mutato  d  in   r]    quae   praeteritls  T\^  duti  f.  (e  diiti  correpto  /)  i.  q.  dutl.   Ur.  63.  9. 

anteponitur,   sicut   scr.  augmentum  a   cohaeret  cum  a  Zfff  dut!  f.  (a  ddid  slgno  fem.  /)  nuntia.    N.  21.  57. 

privatlvo,   v.    gr.   comp.  537  sq.;    lit.  durna-s    stultus,  'Tl  durd  (ut  videtur,   a   r.  du  vel  du  s.  ra)  longinquus, 


demens  ad  scr.  durmanas  pravam  mentem  habens  — 
gr.  oVjfJ.evri';  —    referri    posset,    ejecta    syllaba    ma. 
Cf.   etiam   island.   vet.   praef.  tor,    germ.  vet.   zur,   v. 
Grimm  II.  768.) 
i.  "g"f^  duh  2.  par.  dtni.   mulgere,   extrahere,   emulgere. 


distans,  remotus.  II.  4.  3S. —  Neutr.  c.  gen.  Sa.5.  3S.'l5: 
duram     patd    gatan     tvayd.    —     durdt     loDge. 
Hlt.  37.  7. 
7~T^^nduratds   (a  praec.   s.  tas)  procul,  e  longlnquo. 
Illt.  48.  21. 


c.   2.  acc.    B'alt.  12.    73:    payd    gdn    duhanli;  7~jT^\7  d urapdra   m.  (ulteriorem   ripam   remotam 
Man.  8.   231:    gdn    duhydt;    Rag .  1.    26:    duddha  habens,   i.  e.   latus,  Bah.  e  praec.  et^ara  ulterior 

gdn    yagndya;    Mah.  1.  6657:    kdmaduk    kdmdn  ripa)  cognoraen  Gangis  fluminis.    H.  1.  l4. 

duhyaie  sadd.  —  Caus.  emulgere,  extrahere.    Man.  "^^  ddrvd  f.  graminis  genus,  Wils.  bent  grass.   (Pa- 
2.    77:     vedeb yali    pddam    pddam     aduduhat.  nicum   dactylon).    Ur.  44.  4. 

(Hlb.  diugaim  „1  drlnk  off",   diughailfainn  „sucking";  JT^dus    v.  dus. 

scot.   deoghail    raammas    sugere;     golh.   TUH   trahere  ^^  drdd   v.  darh  drh  (gr.  102.  o). 

[tiuha,tauh,  tauhum^^nosUum  ziehe,  ci.Her-zog,  ^erm.  "^j^^^^f^  drd  avikrama  {Ba\\.  t   praec.   et   vikrama 
\ei.  heri-zogo(n)  [Heerfuhrer],  Graff  5.619;  lal.duco?)  fortitudo)  magnam  fortitudinem  habens.    Su.  1.  IS. 

c.  nis    emulgere,    extrahere.     Man.  2.   76:   akdram...  ^^^f[  d  rd  avrata   (Bah.   e   drdd   et    vrata   votum) 
vedatraydn    niraduhat.  firma  vota  habens.    Su.  1.  10. 


jfjrT  durita  —  JDJTrlf  duslialara. 


191 


T-fTfT  ^^''^ta  n.  (Karm.  e  dus  et  «Va,  a  r.  «  ire)  pecca-  JcfW  durvriia  (Bah.  e  duj  et  vrita  n.  factum,  vitae 

tum,  scelus.   Ilit.  31.  20.  Rag'.  8.  2.  17.  71.  ratio)  pravam  vilae  rationem  habens.   II.  4.  4. 

"T^  durgd  (e  dj/j  et  ga,  a  r.  g-4  ire,  s.  o)  adj.  difficilis  T^   ''"'    ^O.  par.    tollere,    jacere,    conjicere.      aksdn 

accessu,  impervius.  N.  12.  88.  —  Subst.  n.  1)  locus  diffi-  dolitum  talos  jacere.   B'ar.  3.  43. 

cilis  accessu,  impervius.   H.  2.  30,   2)  urbs  HMinita,  arx.  TCf  dus  4.par.  1)  peccare.  Man..'».32:  kddan  mdnsan 

3)  difficultas,  labor,  aerumna.    Br.  3.  5.  na  dusjrati;  8.34g:  gnan  darmina  na  dusyati. 

V  jfff  durgata    (e    dus   et   gata^    a   r.  gairi)    pauper,  dusfd  improbus.   N.  11.  35.  II.  2.  27.   2)  vitiari,  con- 


egens,  inops.   Hit.  11.  17. 
■j^j"}^  durgati  f.   (Karm.   e   dus  et  gdti  f.  itio,   iter) 

malum  iter,  Tartarus  (Am.).   B  .  6.  4o. 
^XrjZT  durnay a  m.  (e  dus  et  najra,  a  r.  nij  s.  a)  male- 

factura,  flagitium,  scelus.   Ur.  27.  9  infr. 
■Jlj][f^  durnita  n.  (Karm.  e  dus  et  nttd,  a   r.  n/,  cf. 

gr.  94*^)  malefactum.   Hit.  17.  1. 
■^I^VT  durdina  n.  (Karm.  e  dus  et  dma  dies)  imber, 

procella,  tempestas.   Bag.  4.  4l.  82. 
■?\;J^  durddrsa  (e  <iuj  et  darsa,  a  r.  dars  drs  op- 

primere,  vincere,  s.  a)  difficilis  oppressu,  vlctu  (v.  gr. 

575.  s.  a,  3).   A.  10.  10. 
7^^  durbala  (Bah.  e  dus  et  bala  vis,  robur)  debilis. 

Dr.  5.  13. 
■Jsjf^  durbudd'i  m,  (Bah.  e  dus  et  budd i  mens,  !n- 

tellectus)  pravam,  stultam  mentem  habens.   H.  1.  45. 
TJVI^f  <*"'■*  iksa  n.  (Bah.  e  dus  et  b  iksd  fames)  fames, 

Hungersnoth.  Hit.  102.  5. 


taminari.  Mali.  3.  7802:  darmo  na  dusyati.  atm. 
Mah.  1.  2405:  Ivatsarijrogdcca  dusjrSla  kan/d- 
bdvd  mamd  'naga.  —  Caus.  diis djrdmi  (gr.  471) 
1)  corrumpere,  vitiare,  foedare,  dedecorare.  111-1.96.1: 
ddla/eccd  'sjra  satalan  y  av asdnnodakend  a- 
nam;  Man.  8.  364:  ^^-o  ikdman  ddsajit  kanj-dm; 
H.  4.  5:  ndi  'sd  dus  ajrate  kulam;  Hit.  OO.  4: 
sddvasadusitahrdaya;  R.  Schl.  59.  17.  Mah.  2. 
21331.  2)  offendere,  offensionem  alicui  afferre,  inju- 
riam  inferre.  R.  Schl.  II.  74.  3:  kinnu  ti  ^ddsayad 
rdgd  rdmo  vd  b  rs  ad  drmikali.     (Cf.  duJ,  dvis.) 

C.  ab'i  caus.  laedere,  ferire.  Dcv.  8.  37:  asurdli  siva- 
dutyab  idusitdli  petuli  prt  ivydm. 

c.  pra  1)  peccare.  Mah.  3.  13S15.  2)  vitiari,  corrumpi 
(stupro).   Man.  11.  177.   B'.  1.  4l. 

c.  pra  praef.  vi  id.  sgnf.  2.   Man.  11.  176. 

c.  pra  praef.  sam  peccare,  crimine  contaminari.  Mah. 
2.  2397. 


^t^f^  durmati  (Bah.  e  dus   et  mati  f.  mens)  pravam  c.  prati  caus.  corrumpere,  contaminare.   Man.  4.  65. 

intelligentiam  habens,  stultus.   H.  1.  46.  3.  17.  3^-^T7  '^"•^*"''''  (^   '^"^  P"""    ''"•^    [euph.  r.  101**]    et 

^77^5"  durmada  (Bah.  pravam  ebrietatem  habens,  Arara,  a  r.  tar  A.r,  s.  o)  difficilis  factu(v.gr. 575.  s.a, 3). 

e  dus  et  mada  ebrietas)  ebrius,  furiosus.   A.  8.  11.  Br.  1.  10.  N.  15.  4.  17. 

T^%J  rfurm^rf'a(Bah.  e  rfuj  et  midd  mens,  intellectus)  i\jjQf\duskr  t  (e  dus  et  krt  faciens,  v.  euph.  r.  101*') 

pravum  intellectum  habens,  stultus.   Br.  1.  21.  maleficus,  sceleratus.    B  .  4.  8. 

T^fjVf  durldba  (e   dus  et  lab'a,   a    r.  lab',   s.  a)   diffi-  V  t^dj^    duskrta    n.    (Karm.    e   dus   et   krtd   n.  factuni, 

cilis  ad  adipiscendum   (v.   gr.  575.  s.  a,  3).   In.  1.  15.  euph.  r.  101*')  malefactum,  peccatuin.  B  .2. 50.  N.  13.  37. 

B\  6.  42.  -r<;;zK\^^f\duikrti.n   (a  praec.   s.  in)   malefacta,   peccala 

T^  durv  1.  par.  (hinsdydm  K.  vaifi  V.)  laedere,  ferir»,  habens,  i.  e.  qui  malefacta  commisit.    B  .  7.  15. 

occidere.      (Cf.  turv,  lurv;    lit.  duru  pungo;    hib.  TTU^  duska    v.  dulika, 

durb  „a  disteniper,  a  disease".  TCI^rlT  duskatara   v.  duHk  atara. 


190 


<Ol'of*H^  dirgasutra  —  ^\\*^\  durdsada. 


dolga  longa  =  scr.  dtrgd,  do/go  n.;  lit.  i/ga-s,  ab- 
jeclo  d,  is-drjkeris,  ii-drjketis  „lang-ge wachsen", 
V.  Ruhig  s.  V.  lang;  fortasse  etiam  lat.  longus  et 
nostrum  lang  huc  perlinenl,  abjecta  syllaba  initiali; 
Pottius  1.  S7  huc  refert  lat.  in-du/geo.) 

/^|y^|_j  dtrg asutra  (longum  filum  faabens,  Bah. 
e  praec.  et  sdtra  filum)  tardus,  cunctans,  segnis. 

,C\\^^\^r\dtrgasutrln  (a  dtrgasutra  longum  filum, 
s.  jn)  id.    B'.  18.  2S. 

rt  lUI  dtrnd   v.  dar  (df). 

1.  ■?"  du   5.  par.    1)  vexare,  dolore  afGcere,  contristare. 

Rag  .  8.  54:  mukan  tava  viJ rdntakat  an  du- 
noti  mdm;  19.  21:  pranajrini/i  sd  Sdunot;  Mah. 
3.  16192:  aHgdni  mi  dunotu  makoradvagaK, 
2)  intrans.  vexari,  dolore  afficl,  dolere.  Mah.  3.  10069: 
dunoti  cittan  yadi  tan  na  pasye;  Gita-G.  3: 
nianmat  ena  dunomi.  (Lit,  dotviu  vexo  pertinet 
ad  formam  caus.  ddvdjrdmi;  gr.  a-ovvYi,  o-ovvau:;  de 
OVU)  V.  2.  du ;  fortasse  laL  doleo  e  doveo ,  v.  gr.  comp. 
20,  nisi  pertinet  ad  dar  [df'\;  hib.  leirim  „1  pain, 
torment"  aut  huc,  i.  e.  ad  caus.  ddvdjrdmi,  aut  ad 
ddrdmi  —  v.  dar  [d/]  —  pertinere  videtur.) 

c.  d  atm.  vexari,  angi,  dolore  affici.  Mah.l.32S9:  ddun- 
lasva,  vidunvasva  pro  ddunusva,  vidunusv a, 
adjecto  charactere  1"^'  classis,  sicut  saepe  in  lingua 
send.  (gr.  comp.  519.) 

c.  vi  atm.  id.  v.  praec. 

2.  ■?  du  1.  par.  (gatdu)  ire.     (C^,  danv,  dru;  gr.  OVW, 

OSVe'j];   V.  danv. 
^Il^  duHk'  10.  par.  (denom.  a  sq.)  dolore  afGcere. 
TIST   duHk^a  n.    (Bah.  e  dus   q.  v.   et  k  a  aer)   dolor. 

Sa.  4.  'l;   cf  suka.  —   Acc.  du/ikam   adv.  difficulter. 

B  .  5.  6.  —  Scribitur  quoque  duJk  a,  v.  euph.  gr.  79. 

(Hib.  d/ujc    „pain,    sorrow,    grief";    fortasse  doi/g/ie 

„sore,  hard,  troublesome",  mutato  r  in  /,  v.  dus,  dur; 

doi/g/ieas  „sorrow,  mourning,  afiliction".) 
jrtydv  dufilcatara  compar.  (a  praec.  s.  tara)  dolen- 


tior,  molestior,  acerbior.   H.  1. 35.  —  Scribitur  quoqae 

duskatara;   v.  euph.  gr.  79. 
TimCJi  Ifjl^,-  du/ik  aparttdii  ga  (Bah.  e  du/ik  apartta 

dolore   circumdatus    [v.  j   praef  pari^   et  driga  cor- 

pus,    membrum)    dolore    circumdata    membra    habens. 

Br.  3.  1. 
Tin^rT  ^u/ikitd  (a  duKka  s.  ita)  tristis,  moestus,  af- 

fiictus.  Br.  3.  1.  N.  24.  18. 
Jll^jjl  dufiAr'/'/  (denom.  a  duK/ca  s.  jr)   dolorem  patL 

Hit  48.  17. 
T;y|y  dufiprdpa  (e  dus  et  prdpa,  a  r.  &p  praef.  ^ra 

adipisci,   s.  a)   difficilis   ad  adipiscendum    (v.   gr.  575. 

s.  a,  3).   B'.  6.  36. 
T;5Jr?{T  du/isa/d  f.  (Bah.  e  dus  et  sala)  n.  pr.  Dr.9.6. 
?;iill*r|''l  '^"fi-^ as ana  m.  (Bah.  e  dus  et  sdsana)  n.pr. 

In.  3.  9. 
T;^1^   du/isdha   (e    dus    et   saha,   a    T.  sah   perferre, 

s.  a)   difficilis    ad   perferendum,    difficilis   sustentu    (v. 

gr.  575.  s.  o,  3).   N.  13.  9. 
<q^rT(  dukii/a  o.  1)  serlcum  textum.   Am.  2)  vestis  se- 

rica.   B'ar.  3.  sL 
■^yy   dugdd  n.   (part.  perf.  pass.   a  t.  duh  s.  la)  lac. 

B'ar.  2.  15.     (Fortasse  lat.  LACT,  ita  ut  a  respondeat 

scr.  d  =r  a  -J-  u,  abjecto  u;  e.  c.  in  infin.  dogd  um;  gr. 

rA-A.4KT  v.  go,     Fortasse  tamen  potius,  ut  Weberus 

putat,  pertinet  ad  rakfd  a  r.  raiig  tingere,  ita  ut  a 

colore  nominatum  sit.) 
^^^jVf  dundub'i  m.  tympanum. 
■7~j"  dur   V.  dus. 
^^(~i|i|   duratj-aj/a  (e  dus  et  atjajra,  a  f.  I  praef.  ati 

transgredi,    s.  a)    difficilis    transgressus   (v.   gr.  575. 

s.  o,  3).  B'.  7.  i4. 
"TTf^jjjq  dura/man  (Bah.  e  dus  et  dtmdn  anima,  ani- 

mus)  pravam  animam  habeos.   In.  2.  6.  Br.  2.  13. 
^rry^jgr  durdsada  (e  duj  et  dsada,  a  r.  jad  praef.  ^ 

adire,  s.  a)  difficilis  aditu  (v.   gr,  575.  s.  o,  3).    Dr. 

8.  37.  A.  3.  55. 


^  di  —  ^  dirga. 


189 


jj  d/ 4.  alm.  perire,  evanescere.  dlnd  (gr.  542)  con- 
sternatus,  perturLatus,  miser,  moestus,  tristis.  Su.  3.  6. 
N.  12.  100.     (Cf.  2.  dd,  do',  du.) 

y  1'^  di/cs  1.  alm.  1)  sacrificare.  2)  consccrare,  initiare, 
caeriraonias  sacrificii  praevias  facere.  B  att.  20.  ll: 
dtfcsasva  tura giid  i'are;  l\ag  .  4.  5:  sdnrdgjra- 
diksi/a;  R.  Schl.  I.  42.  2'( :  rdgdnan  dlksitam; 
Man.  2.  12S.  4.  130.  210.  C.  dat.  rei  ad  quam  aliquis 
consecratur,  Rag .  8.  'h:  savandj-a  dlkJ itali. — 
Caus.  Mah.  2.  I2ll7:  tan  dlks ajrdricakrire  vipra 
r&gasuy&ya, 

<0t^|  diksd  f  (r.  diks  s.  d)  sacrificium;  consecratio, 
sacrificii  caerimonia  initialis.    Rag.3.  33.  G5.   Su.  1.  7. 

"^^Y^mdiksdpa/  (denom.  a  praec.)  consecrare.  Mah. 
2.   1221:    dtks dpay a   govinda    tvam    dtmdnam. 

^JP^f^  di  diti  f.  (r.  didi  corrcpto  (,  s.  ti)  luminis 
radius.    Rag\  3.  22.  8.  30. 

T^sJJ  didi  2.  atm.  (forma  reduplicata)  splendere,  lucere, 

in  dial.  ved.  (v.  Weslerg.).    Rgv.:   uJaso   dldyd- 

nd?i.  —  Eliam  didi.  Ros.  Rgv.  Spec.  p.l8.  S:  ksapa 

usrasca  didihi  (pro  didihi)  „noctu  luceque  flagra". 

(V.  praec.  et  div,  dip.) 

^|;q-  dind   V.  di. 

«ij,s|cfl  dinaka  (a  praec.  s.  ka  vel  aka)  miserabilis. 

<n,.|c^ii.|  rfj^na^am  adv.  (a  praec.  signo  accus.)  misera- 
biliter.   A.  10.  64. 

<i  |«»m«^|^  dinamanas  (Bah.  e  dind  et  manas  n. 
mens)  tristem,  afflictam  mentem  habens.    H.  1.  h9. 

di  I r~| m rl tr|  dinamdnasa  (Bah.  e  dind  et  mdnasa  n. 
mens)  i.  q.  praec.   H.  1.  49. 

(jlH  ^ip  4.  atm.  fulgere,  splendere,  flagrare.  Hlt.  8. 9- 10: 
yato  'dayagirdu  dravyan  s  annikarsena 
dlpyati  I  tatd  satsanniddnina  hinavarno 
'pi  dipyati;  Rag .  5.  47:  punar  didtpe  mada- 
durdinasrtli  (^ndgasya);  Man.  2.  232:  dtpyamd- 
nali  svavapusd.  —  dtptd  flagrans.  B  .  11.  17: 
dtpldnaldrkadyuti;    N.  11.  36.   Dr.  2.   10. —  Caus. 


1)  collustrare.     Gita-G.  7.    1:    vrnddvandnlaram 

adtpayad    induTt.    2)  accendere.    Mah.  1.  5S28:    ga- 

/ugrhadvdran    dlpay&mdsa   pdndavan.  —    In- 

tens.    N.  3.   12:  didtpyamdndm    vapusd;   Dr.  2.   1: 

dedipyamdnd    'gnisiki   'va    naklam.      (Cf.  /ap^ 

div,  didt;  lit.  zil/u  splendeo;  gr.  Aa,u~CD  [a  =  scr. 

e  i.  e.  o  -H  J,  abjecto  i,  mutato  d  in  /] ;  lat.  limpidus.) 

c.  d  caus.  incendere,  inilammare.   Mah.  1.  5822:  dyud'd- 

garam     ddtpya;     R.  Schl.   I.    65.    8:     trdilokyam 

ddtpitam    ivd    'bavat;   —    ddtpta    pro    ddtpita. 

Mah.  1.    5S29:    tad    grhaii    sarvam    ddtplam    (cf 

tdptd  pro  tdpitd   p.  163  b.) 

c.  ut  caus.  accendere.    Mali.  1.  2724. 

c.  upa  caus.  id.    Mah.  1.  5828.   3.  10230. 

C.  pra,    pradtpta    flagrans.     N.  11.  13.    B'.  11.  2d.  — 

Caus.  accenJere.    Mali.  1.  5600. 
c.  pra     praef   sam,     samprad! pta    flagrans.      Mah. 

1.  65S7. 
c.  vi  caus.  collustrare.   A.  3.  36. 

C.  sam,  sandtpta  flagrans.  H.  1.  4S:  krodas andtpta- 
mdnasa.  —  Caus.  accendere.  Mah.  1.  8366:  agnir 
ga gat   sandtp ay a n, 

<i  iq  dtpa  m.  (r.  dtp  s.  a)  lucerna.  In.  1.  34.  B".  6.  19. 
(Gr.  Aa|W— as.) 

«sTiqc^  dtpaka  (r.  d ip  s.  aka)  adj.  fulgens,  flagrans.  — 
Subst.  m.  lucerna. 

cTffq^  dtpikd  f.  (fem.  praec.  mutato  penult.  a  in  i) 
lucerna.   Ur.  37.  S.  11.  Rag'.  4.  75. 

5"TTpT  di'pti  i.  (r.  dip   s.  ti)  lux,  splendor. 

^J^TpRdiptimant  (a  praec.  s.mant  mat)  splendore 
praedltus,  lucidus,  splendldus.   B.  11.  17.  In.  1.  34. 

gryvj  dtrgd  (r.  darfi  drh  crescere,  s.  a,  mutato  h  in  g , 
sicut  in  mega  a  mih;  cf  Pott.  Lass.  et  Benfey  1.  98) 
longus  (de  spatlo  et  tempore).  S.i.  2.  2".  Ur.  37.  IS. 
(Fortasse  e  ddrga  attenuato  d  in  /;  send.  darega 
[v.  Vocalismus  p.  186];  gr.  doXr/j:?,  mutato  0  in  A, 
inserta  vocall  auxlliarl,  kvdiXsy^^fi;  russ.  dolog'  longus, 


18S 


f^ldis  —  Hrgr  dih. 


c.  apa  praef.  ri  1)  falso,  simulate  indlcare.  R.  Schl.  I. 
9.  'il:  svam  as ramapadan  tasya  vyapadisyd 
'viddralaU.  2)  appcllare,  nominare  (v.  x^yapadesa 
apud  Wils.).  Mah.  3.  16IS9:  hr&taram  ...  dane- 
svaram,   vyapadisan  katan   na    lag gas i. 

c.  d  1)  docere.  In.  3.  9:  gttavddilranrtydni  bilya 
evd  "didesa  Jia.  2)  jubere.  N.  17.  21:  slgram  me 
ydnam  ddisa;  Ilit.  40.  9:  yad  yad  ddisati  prd- 
nesvaras  tat  tad  ^vd  'liam  avicdritail  karomi. 
3)  collineare,  dirigere  telum  ad  aliquid,  telo  petere. 
Dr.  8.  35:  vidrutan  sdinyam...  ddisyd  "disya 
ndracdir  dgagdna;  A.  3.  S'! :  brahmds  tram 
aham    ddisam. 

c.  d  praep.  upa  assignare,  dare  (in  matrlmonium).  Mah. 
1.   7239:   tasya  krsndm   upddisa. 

c.  d  pTAe£.  prati  1)  renarrare,  c.  acc.  pers.  Mah.  3.  l47i7: 
yat  kat  ayet  palis  te  pariraks itav yam;  kdcit 
sapatnt  tava  tam  pratyddiset.  2)  revocare. 
Hit.  71.  \.h.  3)  rejicere,  repellere,  zuriickweisen. 
Rag'.  1.  61.  6.  25.  39.  Supervacaneum  reddere,  su- 
perare.  Rag.  10.  69:  tend  'prat  imate  gasd  raksd- 
gfhagatadlpdH  pratyddistd   ivd'bavan, 

c.  d  praef.  vi  jubere,  c.  acc.  pers.  Su.  3.  tl.  Rag .  11.  43. 
R.  Schl.  I.  12.  27. 

c.  d  praef.  sam  1)  id.  Su.  2.  12.  N.  17.  3S.  2)  monstrare. 
N.  20.  22. 

c.ut  1)  monstrare.  N.  9.  24.  2)  respicere,  rationem  ha- 
bere.  B  .17.  21:  palam  uddisya.  3)  scopum  petere, 
ziclen.  Ilit.  23.  12:  tam  uddisya  ksitrapatind 
lagudaK  praksiptaK.  4)  decernere.  Sa.4.3:rra- 
tan   trirdlram   uddisya. 

c.  ut  praef.  sam  1)  explicare,  docere.  Mah.  12.  82. 
2)  decernere.  Mah.  3.  10:  taydr  vadah  samud- 
disya. 

c.  upa  monstrare,  docere.  N.  14.  7.  A.  8.  8.  Sa.  4.  l6. 
Man.  12.  107. 

c.  upa  praef.  sam  monstrare.   N.  9.  32. 


c.  nis  (nirdis)  1)  demonstrare,  explicare.  R  .  12.  3. 
Man.  11.  l43.  2)  decernere.  A.  10.  15:  rndnusd 
mrtyur   ^t^sdn    nirdisfn    b  r  ahmand   purd, 

c.  nis  praef.  d i'  1)  nionstrare,  indicare.  N.  21.  28. 
2)  decernere.   Mah.  5.  4 13. 

c.pra  1)  monstrare,  ostendere.  N.5. 19.  20.21.  2)  dare. 
Mali.  3.  1700:  idan  divyam  (as tram)  tS  pradi- 
sdnii;  Nalod.  1.  52.  —  Caus.  incltare.  N.  17.  34: 
tayd  pradesitd  rdgd  brdhmandn  vas avarti- 
naU  pr  ds  t  d p ay  a t. 

c.  sam  1)  docere,  edocere.   N.  14.  26.   2)  mandare,  ju- 
Lere,  c.  acc.  pers.   N.  16.  2.  In.  5.  31.   3)  dare.  B'att. 
6.    l4l:    brdtre   rdgyan  sandisya. 
2.  f^Uldis  f  (r.  dis)  plaga,  regio  coeli.   II.  1.  IS. 
fljTg'  distd  n.  (r.  dis   s.  t  a)  fatum.    Mah.  1.  35S4. 
fgTfig'  disfi  f.  (r.  dis  s.  ti)  voluptas,  felicitas. 
|rt  t^l  disfyd  (instrum.  praec.)  exclamatio  gaudii,  macte! 

proh  felicitatem!  N.  13.  72.  25.  11.  Sa.  6.  23. 
\K^  dih  2.  par.  atm.  oblinere,  polluere.  N.  24.  46: 
maladigd  diigtm;  Bag.  16.  15:  asradigd  a.  — 
ungere.  B.17.  54:  adihans  candandiK  subr&iH. 
(Lat.  pnl-lingn .,  mutato  d  in  /,  li-no ,  /i-tum,  abjecta 
gutturali;  fortasse  tingo  niutata  media  in  tenuem,  sicut 
e.  c.  scr.  darh  drh  et  tarh  trh  idem  valent;  germ. 
vet.  zehnm  tingo  nititur  form.l  caus.  dehuydmi;  ita 
lit.  dazau  intingo,  coloro  *). 

C.  pra  i.  q.  simpl.    B  .  2.  5:    rudir  apradigd  a. 

c.  sam.1  sandigd  a  1)  pollutus.  Ur.37.6.  2)  oppressus, 
suffocatus  (de  voce).  N.12.  100:  vds pasandigday& 
gird;  22.  24  :  v dspasandigd  ayd  v dcd;  Mah.l.  6565: 
s  andigd  dksarayd  gird.  3)  dubius,  incertus  (cf. 
sandeha).  Ilit.  116.  1:  sandim  iicet  samend  'pi 
s andigd  6  vigayo  yud  i,  —  s andehaydmi  (ut  mihi 
videtur,  dcnom.  vocis  sandeha  dubium)  dubium,  incer- 
tum  reddere,  confundere.  Mah.  1.  5183:  tan  me  san- 
dehayad  disaH.  —  atm.  dubitare.  R.  Schl.  II.  65.  15. 

*)  Cf.  Pott.I.  p.2S2.  Ag.Benary  RiJm.  Lautlehre  p.200. 


rs^cL' 


div  —  ^v\dis. 


187 


Wi.  jukas  jocus,  jukoja  Jocor.     Quae  ad  div  splendere 

referendae  sunt  voces  v.s.  divd,  divasd,  djru,  djro. 

Fortasse  etiam  Vit.  iibu  splendeo  huc  pertinet;  y.dlp.) 
c.  pari  part.  perf.  pass.  paridjilna   nioestus,    tristis. 

Mah.3.  306,  12433.  R.  Schl.  II.  47.  2.  72.  50.   Cf.  d^v. 
c.  prati  ludere  cum  aliquo,  c.  acc.  pers.   Mah.  3.  13i6: 

mdii   kitavaU  pratyadivtt. —  iitm.  Mah.  2.  2057: 

yina   mdn  tvam  mahdrdga  danena  pratidiv- 

yasi. 
C.  vi  lusu   perdere.    Mah.  2.  2384:    imdii   sab'cimad'yi 

yo    vyadi  V  id   glahisu. 

2.  f<Gl    '''•'    10.  par.    devdydmi  (proprie   caus.   praec.) 

vexare;  queri,  lamentari.     Cf.  div. 

3.  le"  cl  djt>  f.  (aom.dydus  a  them.d/o,  gr.200;  r.  div 
splendere)  coeium.  N.  12.  37.  Lass.  39.  1.  (V.  divd, 
dyd.) 

|(*  cj  «^'fo  n.  (r.  div  splendere,  s.  o)  id.     (Lat.  divum, 

sub  divo;    sic   nostrum  Himmel,    goth.  himins   coelum 

cum  scr.  kam  splendere,  et  lit.  dangiis  id.  cum  scr. 

dah  [Ih.  degu^  cohaerere   vldetur,  mutato  in  germa- 

nica  voce,  e  generali  regula,  k  in  h.) 
|A  d».|  rflran  m.  (r.  div  splendere,  s.  an)  dies;  v.  dtna 

et  cf  camhro-hrit,  difan. 
fjT^g"  divasd  m.  n.   (r.  div  splendere,   s.  asa)  dies. 

Sa.  4.  2.     (De   lat.  dies   v.  dyd;    cambro-brit.  diev   et 

hib.  dia  dies   tam   huc   quam  ad  divan  trahi  possunt, 

nisi  pertinent  ad  part.  praes.  divyant  splendens,  unde 

armor.  diez  explicaverim.) 
16  dtrJHlS   divasamuk  a    n.  (Tatp.  e   praec.    et   muka 

os)  mane,  tempus  matutinum. 
■Q.  cjj'  divd  adv.   die    (ut    videtur,    instrum.   vocis   div, 

cf.  dyu). 
fecfl^iT  divdkard  m.  (diem  faciens,  e  divd  dies, 

quod  separatim  non  invenitur,  et  kara  faciens)   sol. 

Rag .  6.  66. 
fecrTT*~T5T  divdnisa  n.  (Dvandv.  e  divd  dles,  v.  praec, 

et  nisd  nox,  v.  gr.  592)  dies  et  nox.  N.  13.  62. 


jrj.  cllil'3'  divdrdtra  n.  (Dvandv.  e  divd  dies  et  rdtra 
pro  rutri,  gr.  613,  nox)  dies  et  nox.  N.  15.  14; 
cf.  praec. 

T^rTcTQS"  divisdd  m.  (e  locaL  divi  et  sad  sedens, 
conimorans;  mutato  s  in  s  propler  antecedens  j)  coell- 
cola,  deus.   Lass.  66.  3. 

|(ii^|c(*;Ul3]^<'if ''■ip/"-»'  (e  divi  in  coelo  et  spr-s  tangens, 
V.  gr.  605)  coelum  tangens.   N.  12.  37. 

[5^^]^^^di't;(iuA:aj  m.  (coelum  tanquam  domi- 
cilium  hahens,  Bah.  e  divd  coelum  et  okas  do- 
mus,  domicilium)  coellcola,  deus.   In.  5.  29.  Su.  2.  25. 

|<4  C6(  divyd  (a  div  vel  divd  s.  ya,  v.  gr.  582)  coe- 
lestis.      N.  14.  25.  In.  2.  17. 

|<j  ciiyHlcj  divyaprab  dva  (Bah.  e  divyd  et  pra- 
bdva  majestas,  potentia,  vls)  coelestem  potentiam 
hahens.   In.  1.  4. 

Id^  rfj.t  6.  par.  atm.  et  3.  in  dlal.  ved.  disdmi,  disi', 
ddiks  am,  ddiksi,  dis  fd  smi,  disfdhi,  diks- 
ydmi,diksyi.  1)  monstrare,  ostendere.  Man.8.  57: 
sdksinaJi  santi  jni  'ty*)  uktvd  diJi  'ty  ukto 
disin  na  yaK.  2)  decernere.  A.  9.  31:  distam 
atri  'ti.  3)  dare,  larglri.  Rag  .  16.  72:  yat  (gdi- 
trdb  aranam)  ...  rdrnaK  kusdya  rdgyina  sa- 
man  didisa  (schol.  dattavan).  (Send.  JJj^  dis, 
gr.  builVVIXl,  0(K*1,  OCXeOl  =  caus.  disdydmi,  ab- 
jeclo  j  dlphlhongi  i;  fortasse  EIKr2,  e/kwv  etc.  e  Oiiy.ui 
sicut  scT.dsru  q.  v.  e  dasru  =  Sangv;  lit.dico,  dicis 
in  dicis  causa,  decet  ^scT.disdyat i  [v.  ddis  jubere], 
decus;  licet ,  mutato  d  in  /;  goth.  77//,  ga-teiha  dlco, 
narro,  nuntio  [^ga-faih,  ga-tihumy,  taikns  slgnum,  taiknja 
monstro;  germ.  vet.  s/Tiu,  zeigom;  nostrum  zeihe,  zeige; 
fortasse  Wi.zinklas  signum  hucpertinet,slcutij6u  ad  div.) 
c.  apa  1)  monstrare,  indlcare.  Man.  8.  54:  apadisyd 
'padisyam.  2)  simulare,  praetexere.  Rag .  19.  31: 
milrakrtyam  apadisya;  Ibd.  54:  rogasuntim 
apadisya. 

*)  contra  regulam  pro  ma  iiy. 

24* 


186 


zj(m 


ddj 


—  va^div. 


„woodv"-  Russ.  Jrova  et  derevo  etiam  e  scr.  drumd 
arbor  explicari  possent,  mutato  m  in  v.) 

jrmjj  ddrund  (r.  dar  \df\  s.  una)  horridus,  horribills, 
terribih's.    H.  1.  17.  Su.  1.  3. 

57XITJ|c^|7i  ddrundkrti  (Bah.  6  praec.  et  d'krli  f. 
forma,  species)  horridam  speciem  habens.   H.  2.  2. 

g-foj-  ddvd  m.  i.  q.  dava.    N.  14.  1    (v.  dava). 

6  l-dlfif-l  ddvdgni  m.  i.  q.  davdgni.    H.  4.  39. 

7]y|"  ddj  1)  cl.  1.  par.  atm.  dare  (cf.  dd,  dds  dare). 
2)  cl.  5.  par.  (hiiisane)  laedere,  ferire,  occidere 
(cf.  danJ  mordere). 

fj  |ii|  rfdVa  m.  plscator.   Mah.  1.  2397. 

vJCT  rfdj  1)  cl.  1.  par.  atm.  dare  (a  r.  dd  adjecto  s  sicut 
mds  a  md,  l/ds  a  b  d).  2)  cl.  5.  par.  laedere,  ferlre, 
occidere.  (Cf.  dds  cl.  5,  daAJ,  dans  mordere,  dasyu 
praedo.  Fortasse  huc  pertlnent  gr.  Xviiy\,  Xvit?,  Xyii^o- 
f/.ai,  Xyi'icTy\g;  mutato  d  In  /,  sicut  in  scr.  Id  sumere, 
secundum  K.  etiam  dare,  quod  sicut  rd  dare  e  dd  or- 
tum  esse  censeo;  cf.  gr.  Ka-Tocv,  Xa-Toi?,  lat.  la-tro.) 

grjfj  ddsd  m.  (r.  dds  dare,  s.  a)  famulus.  H.  1.  2. 
(Sic  gr.  oov?xg  a  dando,  porrlgendo  norainatum  esse 
videlur.) 

6  Itrlol  ddsatvd  n.  (a  praec.  s.  tva)  servitudo.  N.  26.21. 

C.  i+^y  dds!  f.  (a  ddsd  slgno  fem.  /")  serva.   N.  1.  11. 

^f^Jf  ddsj-a  n.  (a  ddsd   s.  ja)  servltudo. 

rt  1^5  ddha  (r.  da?i  s.  a)  1)  actlo  urendl.  Rag\  11.  42. 
2)  exustio,  conflagratio.   H.  1.  44. 

J5^  dik  V.  djj. 

j^  jy  digdd    V.  d/ft. 

j^iojli-lt-i   rf/g-f ujaj    (plagas    pro    veste    habens, 

Bah.  e  diJ  et  vd'sas  n.  vestls)  nudus.   N.  9.  15. 
f^-f^  diti  f.  una  Kas'yapl  uxorum,  Asurorum  mater. 

Ram.  I.  37.  1. 
fp.  pt-i  <///j  desld.  radicis  dd. 
f^  p^J  ditsu  (a  praec.   s.  u)  dandi  cupldus,  dare  volens. 

Su.  4.  23. 


y^^^^d/d.rti  desld.  radicis  darJ  drj, 

|rt  <|.77||  didrksd  f.  (a  praec.  s.  (i)  cupido  videndl.  N.21.16. 

Sa.  6.  8. 
{(*<», -H  didrksu  (a  didrks  s.  u)  vldendl  cupldus,  vldere 

desiderans,  c.  acc.   Sa.  5.  109. 
\Kr\  dtna  m.n.  (aLassenlo  apte  e  divana  ejecta  sjllabi 

va  explicatur,  v.  dlvan)  dies.   Ram.I.  28.  8.   Gat.  21 

(Lit.  diena  f.  dies,  slav.  dtni  m.  Id.;  cf.  lat.  peren-dinus 

peren-dlnatio ,   quorum  pars  prior   ad  pdra   pertlnet. 

Cum  Pottio  IL  148,   buc  trahimus  goth.  sin-teins ,  th, 

sinteina  quotidianus,  Ita  tamen  ut  sin  non  e  gTP  *am 

sed  e  k^r\\  sand  semper  ortum  slt.) 
I^rqifi    dindnta  m.   (e    praec.   et   dnta    finis)   vesper. 

Ritu-S.  1.  1. 
|6  »~||d^lH  dindvasdna  n.(e  dina  ei  avasdna  finls) 

id.   Rag  .  2.  45. 
j/ r^d   «'"Jf   1.  par.   (pritdu;   scrlbltur  div,  gr.  110"') 

diligere,  gaudere,  exhilarare;  cf  ginv. 
TTTCr  dimp  10.  par.  atm.  (sai\g'dti)  coacervare.     Vid. 
dap. 

1.  y^T^"  dimb  lO.par.  (node;  scribltuf  dib',  gr.llO"') 
mittere;   cf.  damb    et  i.  dab". 

^-  TS*^  dimb'  10.  atm,  (saiig'dt^)  coacervare. 

1.  1/ cj  '^"^  4.  par.  di'vydmi  (gr.  303),  part.perf.pass. 
dyutd,  praet.  mltf.  ddevilam  1)  splendere 
(v.  3.  div,  divd,  divan,  divasd  et  cf.  dtp).  2)  lu- 
dere.  N.  7.  4:  ihi  divya  nalena  vdi.  C.  instr.  rej, 
de  qua  luditur,  Mah.  2.  261:  ^tad  rdgan  mama 
danan  tina  dtvj dmjr  ahan  tvayd.  C.  dat.  rei, 
Mah.  1.  1192:  ihi  sdrddam  mayd  dtvya  ddsi- 
bdvdya  b  dmini;  2.  2468:  punar  dtvydma  b  a- 
dran  ti  v anavds dya  p&ndavdiK.  —  Part.  praes. 
atm.  N.  7.  10:  dtvyamdnam  arindamam.  — 
vdndn  divitum  tela  emittere.  B  att.  5.  81.  (Huc 
trabi  posset  lat.  lu-do,  mutato  d  in  /,  cf.  dydtd  ludus; 
Pottius  confert  jocus  quod  e  djo-cus  explicari  potest 
slcut  Jupiler,  Jovis  e  Djupiter,  Djovis  [v.  gr.  comp.  122J ; 


5J  dd  —  57^  ddru.                                                            185 

C.  pard  iii  dial.  vt-J.    1)  prodere.    Rgv.  104.  S:    md  no  ^J^  ddn  par.  ;Uni.  (ara A'anrf««^  K.  dr gavi  c idi  \ .) 

vadir    indra    rnd   //ardddli.     2)    dare.     Rgv.  81.   0:  didilnsdni  i,    diddtisJ    (proprie    desid.  V.  gr.  491) 

yd    arjfd    inariali  d  ganam    parddaddli    ddsu.!J  abscliidere,  rectiiin  facere.     Cf.  dd  (Ita  sdn   undc  si- 

„qui  doniliius   inortali   idoneum   cibum   largltur   sacri-  sdiis   cohacrct  ciini  sd). 

ficaiili"-  5TrT  <^ana  n.  (ut  vldcliir,   obsolctiim  part.  perf.  pass.   a 

C.  pari    dare.      Man.  9.    326:     v&iiy  &ya     paridadi  r.  dd   s.  na.,   v.  gr.  542)  donuni.     (I,at.  donurn.) 

pasdn;    ]Mah.  3.    17039:    prt&m    paridaddu    dvi-  '^'^{(^^^'i&ri.atds  adv.  (a  praec.  s.  tas)  pro  iliht.  ddndt, 

gdj-a.  Sa.  2.   17. 

c.  pra    1)  Id.     In.  3.   S.    N.  5.   37.   38.   Lr.  4.  16.  —   In  1.  ^J^^gf    ddnavd   m.    (a   danu    Danus,    Daksi    fih'a, 

matrlnionlum  dare.    Sa.  2.  26:  sakrl  kanyd  pradi-  uxor    Kasyapi    et    Asurorum    mater,    s.  a)    i.  q. 

yati.     2)   prodere.      Mah.   1.    6219:     suhr gganam  dsura   q.  v. 

prad&tun    na    saksjrdrni.     3)    dlvulgare,    narrare.  2.  «.  lc-|cj  ddnava  adj.  (f.  -d/,  a  praec.  s.  a)  ad  Danavos 

Mah.  1.  6306:  pravrttim  pradaduH  pure.  —  Part.  spectans,  danavlcus.    A.  10.  24. 

perf.  pass.  pratta  ex  praddta  ejecto  d.  ^TrT  (ianld    v.  dam. 

C.  pra  praef.  sam  dare.    Mah.  2.  l4S.   3.  Sj31.  —  Caus.  6  |i-|r-|  rfa  man  n.  (fortasse  a  r.  dam   s.  an,   nlsi  a  2.  d& 

dandum  curare.   R.  Schi.  II.  32.  l6:  tasya  vastr&ni  vel  do  s.  man)  funls;  taenla,  Infuia.   Ur.  5.  9.  II.  3.  13. 

sampraddpaya.  (Cf.  gT.Oeu),  ($ia-(5>]-jUrt;    \\\h.  damhnadh    „a   band    or 

C.prati   1)  reddere.    uklam   vacanam  pratiddtum  tye"-) 

ad  dlctum  sermonem  respondere.    Caur.  36.    2)  dare.  ^T](<idy  l.atm.  (ut  vidctur  cl.  4.  radlcls  dd)  dare.    (Huc 

Mah.  1.   6721:    nivrtlo    pratiddsyami    b  oganan  rcferrl  posset  hib.  daigiiim  do,  mutato  _/  in  gh.) 

te  yat  epsitam.  5T?T  ddyd  n.  (r.  dd  s.ya)  1)  donum;  portio.    R.  Schl.  I. 

2.  TJ"  rfa  2.  par.  (lavane  K.  lune  V.)   desecare,   abscln-  29.  4.    2)  heredltas. 

-   dere,   decidere.     (Cf.  rfo,   da/;  gr.  oaisfjLtti,   oat?,  K\i\\'5'  ddydda  m.  (e  praec.  et  dda  sumens,  acclplens) 

oai^U),  nlsl  pertlnent  ad  dd  dare;    cambro-brlt.  de  „to  1)  fdlus.    Mah.  1.  871.   2)  orlundus  (ab  allquo),  proles, 

part,  to  separate";    adj.  „separate,  parted,   divided";  prognatus.    P\.  Schl.  I.  60.  2. 

dead  „a  partlng,  separatlon".)  <Alf^»"L''"-^''"  (■"•  "^"   ^*  '"'  '"^erto  /)  dans.    B'ar.  1.  30. 

STT^li  1 1  r<y     ddks  iiidtyd     (a     daksina    ad    meridlcm,  57T  c/dra  m.  pi.  uxor.    N.  14.  23.  In.  5.  37.  —  In  comp. 

s.  lya)   1)  merldlonalls.    2)  e  merldlonall  Indlae  re-  Dvandv.  (gr.  592).   Br.  1.  19. 

gione  oriundus.    Mah.  2.  19l4.  5T7^  d&raka  m.  (ut  vldetur,   a   praec.  s.  ka  vel  aka) 

^JI^UZT  daksinya  n.  (a  ddksina  s.  y a)  comltas,  hu-  pucr.    Br.  2.  35.  N.  8.  20   ubi   dual.  ddrakdu   pueri, 

manitas,  benlgnitas,  urbanitas.    Ur.  18.  5.  B'ar.  2.  19.  parvuli,  puerum  et  puellam  exprimlt. 

Hlt.  130.    9.  —    addks inya    Inhumanltas.     Ur.  14.  STn^TT  'i^'"'^^  f-  (a  praec.)  puella.   Ur.  45.  2  infr. 

5  infr.  crTf75'  '^'^''idra  n.    (a   ddridra    s.  a)    paupertas.     Illt. 

J^J^gp  ddksya  n.  (a  daksd  rectus,  probus,  s.  ya)  pro-  31.  11. 

bilas,  integritas.    In.  4.  10.  N.  6.  10.  B'.  18.  43.  5-jx  daru  m.  n.  (ut  vldetur,  a  r.  dar  [df]  s.  u)  lignum. 

6  |(^|ji    -H"   ddtdr   -tr    m.   (^v.  d&    s.tdr    t r)    dator.  Am.     (Gr.  ooou;  goth. /ri«  arbor,  th. /nVa,  gr.  comp. 

Su.  1-.  3.   N.  6.  10.     (Gr.  Sorr,^,   lat.  datdr-.)  923,    p.  385  '**;    russ.  derevo,    drova;    hlb.  doireach 

24 


184 


5^g  dah 


—  c^  dd. 


C.  sam   comburere.    B'ar.  2.  32:    s andahyatdii    vah- 

nin&.  Caus.  comburendum   curare.    Mah.  1.  '1954: 

grtdvasiktan   rdgdnan  s amaddhayan. 
2.  r^  dah  4.  par.  ardere,  flagrare.    N.  14.  1:  dadarsa 
ddvan  dahjanlam;    Sa.  5.  3:  aiigdnicdi 'va 
sdvitri    hrdayan    dahjrati  'vaca;    Mah.   1.    206l : 
dahyanty   aiigdni   mi, 

c.  pari  praef.  sam  i.  q.  simpl.  Mah.  3.  10067:  gdtram 
me   samparidahyat !  'va. 

C.  pra  id.  Mah.  3.  239'l:  vrksasya  pradahyatali. 
i.  T^  dd  3.  par.  atm.  (anom.  v.  gr.  577)  dare  c.  acc.  rei 
et  dat.  vel  gen.  vel  loc.  pers.  N.  5.  37:  lokdn 
atmaprab  dnscdi  'va  daddu  tasmdi  hutds anaU; 
B.  3.  12:  istdn  bogdn  hi  v6  devd  ddsyante; 
Man.  3.  95:  gdn  datvd  vidivad  guroK;  Ram.  II. 
79.  I5:yas  tvam  gyeste  nrpasute  prtivin  dd- 
tum  iccasi.  —  In  matrimonium  dare.  R.  Schl.  I. 
66.  27:  sitdn  dadydn  dds  arat  SH.  —  Notentur  lo- 
cutiones:  gdnu  ddtum  genu  imponere,  Dr.  9.  5; 
argalan  ddtum  „obdere  pessulum",  Up.  58;  dvd- 
ran  ddtum  portam  aperire,  Mr.  94.  6  infr.;  pantd- 
nan  ddtum  dare  viam  alicui,  decedere  alicui  de  via, 
Mah.  1.  6703;  bayam  vel  baydni  ddtum  metum 
injicere  alicui,  Up.  60;  pariramb  anan  ddtum 
amplecti,  Gita-G.  III.  7.  S;  g  ampan  ddtum  saltare, 
I.Iit.  63.  15.  —  Cum  infin.  1)  jubere.  Mah.  1.  IISS: 
dadduca  tan  nidim  amrtasya  raksitum  kirt- 
fine.  2)  permittere,  sinere.  Mah.l.]52S:  na  ddsydmi 
s amdddtun    somaii    kasmdicid    apy    aham    (cf. 

II.  I.  1.  33S:  sAtyE  y.cvpyiv  y.ai  ccpuiiv  Sog  aysiv). 
punar  ddtum  reddere,  Mah.  1.  34S3. —  Pass.  d!ye 
(gr.  447),  caus.  ddpdydmi  1)  facere  ut  aliquis  det 
c.  2.  acc.  Man.  7.  127:  vanigo  ddpayel  kardn; 
8.  59:  tdu  nrpena  hy  ad armagndu  ddpydu 
taddvigunan  damam.  2)  dandum  curare.  R.  Schl. 
II.  70.  4:  imdni  vas t rdni  mdtulasya  dapaya.  — 
Desld.  dits  e  didds  ejecto  a.  Br. 2. 17:  t&n  ced  ahan 


na  ditseyam;  Dr.  4.  17:  sarvom  mi  ditsitan 
tvayd.  (Vid.  dds,  rd,  Id  et  cf.  gr.  0i6'MjJ.l  =  scr. 
ddddmi;  lit.  dumi  do  pro  dudmi,  dus-ti  dat  e  dud-ti, 
gr.  comp.  457,  dus-te  datis  e  dud-le\  slav.  damX  e 
dadml,  gr.comp.436;  lat.  da-re;  hih.  daighim  ,,l  give"; 
dailim  „1  give",  e  daidim.,  nisi  pertinet  ad  dal  q.  v. ; 
cambro-brit.  dodi  dare. 

c.  abi  dare.    Mah.  3.  13309:  abyaddt. 

c.  d  atm.  interdum  par.  sumere,  capere,  tollere,  levare, 
abripere,  demere,  accipere  (proprie  sibi  dare). 
Br.  3.  23:  trnam  dddya;  H.  1.  9:  dddya  kuntim 
brdtfnsca  (cf.  sl.  7);  Su.  4.  2:  divagandarva- 
yaksdndm...dddya  s  arvaratndni;  Rara.I.19.27: 
viryavatdn  vlryam  ddatti  yudi;  Rag .  8.  18: 
dsanam  ddadi;  Mah.  1.  3483:  svaricd  'ddsydmi 
buya/i  pdpmdnan  garayd  saha;  Rag .  3,  l4: 
hutam  agnir  ddadi.  —  paddatim  dddtum  viam 
ingredi,  inire.  Rag.3.46:  vacanam  dddtum  dicere, 
loqui.  A.  3.  4S:  aham  ...  vacanam  ddadi.  —  Part. 
perf.  pass.  dttd  (ex  dddta  ejeclo  d  mutato  d  in  t) 
captus,  arreptus.   Rag.  15.  46:  dttasastra. 

c.  d  praef.  upa  atm.  id.  11.  1.  7.  N.  13.  75.  23.  16. 
25.  19.—  par.  dare.  R.  Scbl.  II.  96.  36:  upddaddd 
brdtror   madu   mdns anca, 

c.  d  praef.  sam  -\-  upa  (^s amupddd)  atm.  i.  q.  ddd, 
Mah.  3.  11876:    tigdnsi  samupddatti, 

c.  d  praef.  prati  atm.  zuriicknehmen,  retractare,  re- 
vocare,  rescindere.  Mah.  1.  785:  naca  'han  saktaK. 
sdpam  pr at j  dd dtum, 

c.  d  praef.  vi  aperire,  praesertim  os.  Part.  perf.  pass. 
vydttd  e  vydddta  ejecto  a,  et  vydditd,  sicut 
st'itd  a  sid.  N.  12.  20:  vydttdsya;  B\  12.  24: 
vydttdnana;  Mah.  2.  946.  3.  11115:  vydditdsya. 
—  vyddaddna  OS  suum  aperiens,  omisso  asya. 
Mah.  3.  11502. 

c.  d  praef.  sarit  atm.  i.q.  dc/a.  Dev.9.31:  saca  sulan 
samddadi.   In.  3.  1.  N.23.  13.  20.  Mah.  3.  11395. 


(^'J\r\  dasana  —  577  clah. 


183 


golh.  laihun  pro  tihun  [gr.  comp.  82]  e  tahun;  armor. 

dek\  liib.  dt'«g-/j,  deich;  Vil.  de.um-tis,  desim-ts^  desim-l; 

slav.  desaii-ti;  v.  gr.  comp.  318.) 
A  U|r.|  dasana  m.  n.  (r.  daiis  ejecta  nasali,  s.  ana)  dens. 

B'.  11.  27.   Rag.  10.  3S. 
(*  y ^    dasamd   (fera.  -m/,    a    ddsan    s.  ma)    decimus. 

N.  14.  12.      (Cf.   lat.    decimus,    scot.    deicheamk,    hib. 

deachmad.) 
AHW  dasd  f.  status,  condilio,  vitae  spatium,  aelas  (ut 

juventus). 
(•  ^ll^l^l    dasdnana    m.    (Bah.    e    ddsan    et    dnana) 

cognomen  Ravani.    Rag  .  10.  76. 
ji  milJI  dasdrna   ni.  in  piur.  nomen  regionis  (Wils. :   A 

country,  part  of  central  Ilindostan,  lying  on  the  south- 

east  of  the  Vindya  mountains).   N.  17.  15. 
JT^  dasid    V.  daris. 

7"rT  das  A.  par.   (ulksepe)   i.  q.   tas.     (Cf.  angl.  toss, 
cum  tenui  pro   medi.^  secundum  generalem  regulara, 
gr.  comp.  87.) 
C.  upa   in    dial.  ved.  diminui.    Rgv.  62.  12:   tava   rdyd 

gab  ast du    na    ks lyante    no  'padasj anli  ,,tua   in 

manu  divitiae  non  pereunt,   non  diminuuntur". 
c.  t'i  in  dial.  vt-d.  dlminui,  interire.    Rgv.  11.  3:  pdrvir 

indrasya    rdtajo     na    vidasyanti    „larga    Indri 

dona  non   minuuntur";    121.  15:    md   sd    te    asmat 

sumatir  vidasat   (praet.  mtf.)   „ne  ilie   tuus   nobis 

favor  intereat". 
AkH  dasyti  m.  (ut  mihi  videtur,  a  r.  dds  laedere,  occi- 

dere,  correpto  d  in  a,   s.  /«)  1)  hostis.    Mah.  1.  3153. 

2)  latro.   Rag.  9.  53.     (Vid.  2.  dds.) 
U  ^   dasrd  m.  i.  q.  asvindu,   v.  asvln. 
1,   >  t-j,  dah  l.par.  ddhdmi,  dd  dksisam,  d aksydmi 
vel  dahisydmi,  ddgdum  (gr.  103)  urere;  COm- 

bnrere,  exurcre.    B.  2.  23:    ndi  'nan   dahati  pdva- 

kali;    Mah.  2.  lliO:    ti   dalfyanti   sma   vahnind; 

N.  11.  39:  agnidagd^a  iva   druma/i;   Mah.  1.  105S: 

ganame gay as y a    v6    yagni    d  aksy a ty    anila- 


sdrat  ili;  Dr.  6.  4:  mand  mi  duyati  dahyat ira; 
N.  15. 15:  dahyamdnali  sa  sokina;  Gita-G.X.19.2: 
Tnadandnald  dahali  mi  mdnasam. —  Notetur 
potent.  futuri  daksyit,  Mah.  1.  8383:  katam  agnir 
na  nd  daksyet.  —  Caus.  comburendum  curare. 
Mah.  1.8309:  vanaii  vlruu  ddhaydmdsatus  tadd; 
Man.  8.  372:  pumdns an  ddhaylt  pdpari  sayani 
tapti.  —  Desid.  didaks'.  R.  Schl.  II.  97.  17:  di- 
daksann  iva  tdti  sindn  rusitali  pdva  ko  yatd. 
(Hlb.  daghaim  „1  singe,  burn",  daighim  id.;  daghte 
„singed,  burned"  =  scr.  dagdd;  daighim  ,jl  burn", 
dvighir  ,,i\ame" ;  \lt,  degii  ardeo,  deginu  uro;  germ.vet. 
tdh-t ,  ddh-t  eilychnlum  ad  caus.  ddhdydmi  pertinere 
videtur,  ita  gr.  oaiw,  Ort-tcti,  cjecto  h;  fortasse  goth. 
dag-s ,  them.  daga,  dles  a  lucendo  dlctum,  slcut  scr. 
divasd  et  uhan  q.  v. ;  lat.  /ig-nurn,  mutato  d  in  /, 
sicut  scr.  idmd  llgnum  ab  ind  ilagrare  [v.  Pott. 
p.  282]  ;  eadem  rautatJone  nitltur  gr.  Ai-yvLi? ,  sax.  vet. 
logna  flamma.) 

C.  anu  comburere.  R.  Schl.  II.  63.  -ll:  na  tvdm  anu- 
dahet   kruddd   vanam    agnir  ivdi'ditali. 

Cupaii.  suptdn  updd  dks  id  bdlakdn  vdraridvati. 

c.  ni  Id.  Mah.  1.445-'l:  pdridupdvakam  dsddya  nya- 
d a hy ant a    narddipdli. 

c.  nis  Id.  Man.  11.  216:  idas  tegasd  vahnir  nirda- 
hali. 

c.  nis  praef.  vi  id.  A.  3.  52:  gagad  vinirdahet 
(^as  l  rani). 

c.  pari   id.    B.  1.  30:  tvakcdi  'va  paridahyati. 

C.  pra  Id.  Mah.  1.  S362:  pradahan  k  dri^avan  dd- 
vam;  1.  2120:  na  pdvakas  tvdm  pradahis- 
yati;  R.  Schl.  II.  94.  15:  na  rndri  sukali  pra- 
d  ak sy  a  t  i. 

c.  pra  praef.  sam  id.  Mah.  1.  5796:  nas  tatra  hutd- 
sali    s amprad  aksy  a t i, 

c.vi:  vidagda  doctus,  erudltus,  aptus,  habilis.  Ur.11.12. 
B'ar.  1.  52.  97. 


1S2 


■^^  darsa  —  ^'j\r\^ddsan. 


c.  ni  caus.  inonslrare.  Rag .  6.  31. 

c.^ari  videre,  conspiccre.    Mah.  3.  22-1:  siiasya  pa- 

ripasyAmy  up&yam. 
c.  pra  videre,  conspicere.  Br.l.  19.  2.6.  1N.16.  6.  B'.1.39. 
C.  pra    praef.  sam    id.      R.    Schl.    I.    3.   4.    II.    69.    IS. 

Mah.  3.  Si45. 
c.prali  id.  Mah.3. 12005  :  c/aAri/noj/an  disi  yamam 
pralyapasyam. —  Pass.  iterum  conspici,  denuo  ap- 
parere.    A.  10.  37:  pratyadrs y ant a  saiigrdm^. — 
Caus.  ostendere.   Mah.  3.  I6i25. 
c.  vi  videre.   R.  Schl.  11.20.  36.  —  Pass.  videri,  apparere. 
Mah.3.405:  kdlakalpo  vyadriyata. —  Caus.  osten- 
dere.    Mah.  2.  2633. 
c.  sam  1)  videre,  conspicere,  spectare.   R.  Schl.  I.  1.  53. 
Man.l2.11S.  7.1-13.  B'.3.  20.  —  Pass.  A.  1.  3.  2)  con- 
siderare.     R.  Schl.  II.  9.  3:    idan    sampasya    kino 
'pdyena    sa    prdpnuydd   rdgyam, 
gTJI'  darsa  m.  (r.  dars  drs  in  caus.  s.  a)  novilunli  dies. 

Rag\  14.  SO.   18.  34. 

^ujc^  darsaka  (r.  dars    drs    in  caus.   s.  aka)   1)  adj. 

monstrans.   Ilit.  ed.  Ser.  2.  S.   2)  subst.  m.  janitor.  Am. 

A  U|^   ddrsana  n.  (r.  dars  drs  s.  ana)  1)  visus,  con- 

spectus;  aspectus,  species.   A.  2.  11.  H.  2.  5.  N.  17.  l4. 

2)  respectus,   ratio.    Rag  .  8.   71.    3)  consilium,   pro- 

positum,  institutum.    R.  Schl.  I.   o^.   IS.  —   A   forma 

caus.  1)  monstratio.   Lass.  87.  3.    2)  speculum. 

<V  i.l»'l  W   darsani  ya  (r.  dars  drs    s.  antya)  spectan- 

dus,  spectatu  dignus.   Su.  3.  13.  Dr.  2.  9. 
^"f5j7q  rfarjin  (r.  dars  drs  s.  i'n)  cernens,  perspiciens. 

N.  92.  91.  B\  4.  34. 

<9*i    ^  c#j   darh   drh   1.  par.   (vrdd  du)   crescere.    Part. 

perf.  pass.  drftiVo  qui  crevit,  et  drdd  (gr.552) 

extensus,  multus,  firmus,  solidus.    Su.  1. 10.  IS.  N.  6.  lO. 

M.  30.  —  dr^am  adv.  valde.   N.  23.  S.  A.8.  1.    (Vid. 

darnh  drnh.,  dirgd,  2.larh  irh  et  cLhlb.  daingean 
„strong,  secure,  close",  daingne  „strength,  stabilitv"; 
Pottius    apte    huc    trahit  anglo-sax.   telg  planta,    vir- 


gultum,  et  goth.  lulgjan  firmare,  roborare,    Etymol. 
Forsch.  I.  251;  gr.  ScuvjJ  ,  &(S?,  v.  Benf.  I.  96.) 

r^tia/  1.  par.  findi.  B'aU.  14.  20.  99:  daddla  b'uh-, 
Gita-G.  7.  35:  dalati  s  d  hrdi  virahabarena.  — 
Caus.  vel  cl.  10:  da/dydmi  et  ddldydmi  findere. 
Batt.:  musfind  'ddlay  at  tasya  murdd  dnam; 
B'ar.2.36:  hStidalilo  ndgaH.  (Qi.  dar  [df],  unde 
dal  mulato  r  in  /;  slav.  ^JiAHTH  deliti  dividere;  lit 
dalis  pars,  v.  dala,  dallykas  pars,  fragmentum,  daliju 
divido;  golh.  dails  pars  [gr.  comp.  90]  ;  germ.  vel.  <aj/, 
teil;  tllo  deleo,  tiligo  id.  =  scr.  daldydmi,  mutatO 
y  in  g  [gr.  comp.  109"'.  6];  lat. do/o;  hi\). dail  „a  share, 
portion",  dailim  „1  give,  deal  out"  [nisi  haec  pertinent 
ad  dd,  ddddmi,  unde  daitim  mutato  d  m  l  ortum 
esse  posset],  duil  ,,partition,  distribution",  duillean  „a 
spear",  duillean  „a  pin,  thorn".) 
c.  tj  findi,  diffindi.    Nais  .  4.  SS:    tvadisub  ir    vyada- 

lisyad    vagro  <,pi. 
c.  t;j  praef.  antar  caus.  vel  cl.  10.  diffindere,  dilacerare. 
B  ar.  2.   77:  kat  inadrs adantarv idalitaH. 

^r7?[  dald  (r.  dal  s.  a)  1)  n.  pars,  portio,  fragmentum. 
2)  m.  n.  folium  (ab  erumpendo,  emergendo  dlctum). 
Rag\  4.  42.  (Hib.  duille  folium;  quae  ad  dald  pars 
spectant  voces  v.  s.  r.  dal.) 

C,^\r\  dalana  n.  (r.  dal  s.  ana)  actio  findendi,  fissio. 
B'ar.  1.   5S  a  et  d. 

rt"^Vf  dalba  m.  (ut  mihi  videtur,  e  damba,  mutato  m 
in  /,  V.  gr.  comp.  20)  i.  q.  damba.  (Hib.  dalbh  „a 
lye,  contrivance".) 

(.  ^  dava  m.  (fortasse  e  dahva  ejecto  h,  v.  dah,  nisi 
e  deva  ahjecto  i  diphthongi  ^  =  a  -[-  i;  v.  div) 
1)  calor.  2)  ignis.  3)  ardens  sjlva,  sjlvae  conflagratio. 
4)  sylva.     (Cambro-brlt.  daiv  combustio.) 

&  CJIU»-r  davdgni  m.  (e  praec.  et  agni  ignis)  sylvae 
incendlum.    Rag'.  2.  l4. 

yr-^Ji\ddsan  (v.gr.231)  decem.  (Send.  Jv«.'a)>A^  dasan; 
gr.  oiy.U;   lat.  decem    [proprie   a   dasamd   declmus]; 


^  dart  —  ZJ^^^^p^^^flars  drs. 


181 


J^  dart  f.  (a  dard  signo  fem.  i)  i.  q.  dard. 

.r       • 

^  c*,    T"»?!  dartih  drtMi  l.par.  (scnbitur  darli  drh,  gr. 

110"').     In  dial.  vcd.  par.  firniare,  firmum  red- 

dere.    Yagurv.:  prlivtn  drtiha;  —    prlivtm    upa- 

ririA  'driikstH. —  atm.  firmum  esse.  Yagurv.  drnha- 

sva    (schol.  drdtbava);    driihantdn    durjrd   (do- 

micilia)  prliv/dm.    (V.  Westerg.  et  cf.  darh  drh.') 

^-TT  dardurd  m.  (forma  redupl.  incerti  orig.)   1)  rana. 

2)  nubes.   3)  mons  quidam.   4)  instrumentum  musicum. 
r 

1.  ^d"  <C|'  «^«'"yt»  drp  4.  par.  1)  gaudere.   Balt.  14.  106. 

praef.  ati:  vigigjre    tdii  sendin  ...  atida- 

darpaca.     2)  superbire.     Mali.  1.    l62:    varaddndd 

drptdli.  —    Caus.   superbum   reddere.     Hit.  103.    7: 

hati   srtr   na   darpayati.     (Cf.  tarp    trp.) 
_  r  _ 

2.  <  rr    (»nr  darp  drp  l.  et  lO.  par.  (sandtpane)  illu- 

niinare,  illustrare.     (Cf.  dtp.) 

_  r  , 

3.  (»  d"    H"Q"  darp  drp  6.  par.  (vddane)  vexare.    (V.  sq. 

et  cf.  hlb.  drip  „affliction".) 
5T^  darpd  m.  (r.  1.  darp  drp   s.  a)  superbia.  B\  16.  4. 
^mjj  ddrpana  m.  (r.  darp    drp   in    caus.    superbum 

reddere,  s.  ano)  speculum.   Rag'.  10.  10.  14.  37. 

r 

^hT  ^tI  darp    drp    6.  par.  i.  q.  3.  darp  drp. 

_  r        ^    ^  j       ^ 

1.  j»  )J  T^J^darS  drb  G.^iT.  (grant  e  K..  gump  aneV.) 

jungere,  nectere,  serere. 
r 

2.  6^"  ^^  dari'  drb"  1.  et  10.  par.  (b'aye)  tlmere. 

^rV{  darbd    m.  (r.  darb     drb     s.  a)    i.  q.   kusd   sgn.  1. 

Rag'.  1.  31. 
r  _^ 
^TCJ"  fi*-l^  darmp  drmp   l.par.  atm.  i.  q.  darp   drp. 

r  _^^ 
<  *^.f\  ^^mT  darmp    drmp    6.  par.  i.  q.  darp  drp. 


dadrsdli  anySinyan  tdu;  4972:  md  drdksts 
tvaii  kulasyd  'sya  gdraii  saiiksayam;  R.  Schl.  I. 
20.  S:  pratyudy aydu  munin  drasfum,  —  Ltiam 
auditu  percipere.  Br.  1.  4:  rdrudyamdndiis 
tdn  drslvd.  —  Pass.  Dr.  8.  10:  dadrsi  nakulas 
tatra.  Cum  term.  par.  (gr.  446)  Mah.  2.  2345:  sd 
'ham  adya  drsydmi  ganasansadi. —  Caus.  par. 
atm.  ostendere,  monstrare.  N.  20.  20:  yadi  suryan 
(larsayildsi  mi;  Bag.:  tad  iva  mi  darsaya 
deva  riiparn;  Mah.  3.  2369:  darsayd  "t mdnaiii 
ostende  te,  appare;  1.  175:  dtmdnan  darsaydnali 
se  ostendens;  3.  9960:  darsayasva  mdrgam; 
3.  1026:  yo  na  dars ayate  tigali.  —  C.  acc.  pers. 
R.  Schl.  II.  97.  1:  tdn  taid  darsayitvd  tu  mdi- 
tiltn  girinimnagdm. —  atm.  se  ostendere,  apparere. 
A.  4.  20:  aham  vdi  tvdn  darsayi;  Mah.  2.  220: 
kaccid  dars ayasi  manusydn  samalaiikrtali; 
Sa.  1.  S:  darsaydmdsa  (v.  gr.  420)  tan  nrpam. 
(Gr.  QspKU);  boruss.  vet.  en-deirit  intueri,  abjecta  gut- 
turali ;  lit.  dairau-s  circumspicio ,  ap-dairii-s  provideo, 
zerknlas  speculum,  v.  darsana,  ddarsd;  russ.  ser- 
kolo  id. ;  hib.  dearcaim  „1  see,  behold",  dreach  „forni, 
figure,  iraage,  a  looking-glass",  deicsin  „seeing";  mutato 
d  in  /:  leir  ,,sight,  perception".) 
c.  anu  1)  videre,  conspicere.  A.  6.  IS:  nd  'nvapasyan 
tadd  kincit;  B\  1.  31.  13.  30.  lo.  10.  2)  respicere, 
rationem  habere.  Mah.  3.  10S2:  na  kdryan  naca 
mdrydddii  kruddd  inupasyati. —  Caus.  ostendere. 
R.  Schl.  I.  1.  25. 
c.  anu  praef.  sam  putare.  Mah.  1.  5037:  svind  'nu- 
mdnina  paran  sdduii  samanupasyati. 
<y\  i5"5ij  dars  drs  6.  par.  interdum  atm.  (in  tempp.  c.  abi  videre,  consplcere,  aspicere.  Mah.  3. 99S2.  Man.  9. 
special.  substituitur /^aj-'  cl.  4.  q.v.)  videre,  con-  30S.  —  Caus.  ostendere.   Mah.  1.  7740. 

spicere.    N.  12.  SG:  patin   draksyasi;  Sa.  5.  30:  sd        c.  d  caus.  ostendere.    Rag  .  4.  3S. 

vandni   vicitrdni  ...  dadarsa;    N.  12.  S:    saritd         c.  u/ exspectare.  Kag  .2.  60:  utpasyan  sirihanipdtam. 

nirgardAscdiva   dadarsa;  Mah.  1.  2S30:  dadrsi        c.  upa  consplcere,  intueri.    Mah.  1.  S440.  —  Caus.  osten- 

dtmdn     iiandanaprat imarn     vanam;     ibd.    7SSS:  dere.    Hit.  83.  15. 


180 


5TTSFlt  damayanti  —  57<^T  daridrd. 


<i  i-Ii|rTi    damayantt  f.    Cpart.   praes.    causativi    damd- 

ydmi,   v.  dam)  quae  domat;   nom.  pr.    N.  1.  9- 
6  i-C|H|   dampat!  v.   2.  dam. 
i.  ?"r>^  dam&'  10.  par.  (nodJ;  scribitur  rfai',  gr.  110"') 

mittere;   v.  tip. 
2.  TT^"  damb    5.  par.   dab  nomi.    1)  fallere,  decipere, 
e.  c.  dab  noti  d drtah'  K.   2)  laedere,    occidere 
(praesertim  in   dial.  ved.).    Nig'.  2.  19  (v.  Westerg.): 

dabn6ti{i'ada}i)\  Pigv.  24.  10:  adabddni  varu- 
iiasya  vratdni;  41.  \:yan  raks anti  prace t aso 
varuno  mitro  aryamd  \  nucit  sa  dabyate  ^a- 
nali  „quem  protegunt  dii  Varunus,  Mltrus,  Aryama- 
nus,  non  sane  laeditur  iile  vir"  (ndcit  =  ndi  'va, 
v.  Westerg.);  Yagurv.  1.  31  (Westerg.):  adabd  ena 
tvd  caksusd  'vapasydmi  (dab  no  ti,  dabdd, 
dabydt^  etiam  ad  dab  referri  possunt.  Cf.  tub  et 
v.  dalb  a). 

'^V^  damba  m.  (r.  damb  s.  a)  fraus,  simulatio;  su- 
perbia.    B'.  16.  4.  In.  5.  62.  Mali.  2.  877  (v.  dalba). 

rtTSf  damya  m.  (r.  dam  s.  y a)  taurus  juvencus.  Rag  . 
6.  78. 

7T\  day  1.  atm.  (galdu  ddne  hinsdydm  dddne  K. 
grahane  gatdu  vade,  ddne  avane  V.)  Ire,  dare, 
laedere,  occidere,  sumere,  tueri.  —  dayitd  araatus. 
In.  1.  7.  3.  4.  N.  16.  2S.  (Cf.  d<?;  lilb.  deidh  f.  „de- 
sire,  longing",  deidh  m.  „a  protector,  defender",  deide 
„obedience,  submission".) 

^7j[  daya   f.  (r.  day  s.  d)  nilsericordla. 

A  ^jrfj  daydlu  m.  f.  n.  (a  praec.  s.  dlu)  miserlcors,  ad 
miserlcordiam  propensus.    Hit.  77.  20. 

1.  ?"T  7  dar  dr  6.  atm.  praef  d  resplcere,  curare,  co- 
lere,  aestimare.  R.  Schl.  I.  75.  10:  anddrtya 
tu  tadvdkyam.  —  Pass.  Hit.  4.  9:  dvitiyd  "dri- 
/a/^  fod4;  Man. 2.234:  jori^e  tasya  "drtd  darmd 
yasydi  'te  traya  ddrtdH  I  anddrt ds  tu  yasydi 
'le  sarvds  tasyd  'paldK  kriydli.  —  ddrla  etiam 


sensu  activo  respiciens,  curans,  curam  habens. 
Man.  11.  225:  sarvesv  iva  vratisv  ^vam  prd- 
yascittdrtam  ddrtali  (schol.  yatnavdn  prd- 
yascittdrlam  anutistit);  Man.  7.  150:  tasmdt 
tatrd  "drt6  bavet  (schol.  tadapas&rani  yat- 
navdn  sydt).      Cf.  dars    drs. 

2.  7~T  (<")  dar  (df)   9.  par.  drndmi,  part.  perf.  pass. 

dlrnd  (gr.  345.  545)  lacerare,  dilacerare, 
dissecare,  rumpere,  findere.  Mah.  3.  16426:  brahmd- 
strena  daddrd  'drim;  H.  4.  8:  s'ir6  r&ksasa 
dlryatdm;  N.  21.  15:  hrdayan  dlryata  idafi 
sokdt.  —  Caiis.  findere,  proprie  facere  ut  aliquid 
findatur.  R.  Schl.  I.  16.  24:  ddrayeyuH  ksitim 
padb ydm;  Mah.  1.  795:  vagran  tad  vilam  add- 
rayat.  (E  dar  ortum  est  dal  q.  V.;  cf.  gr.  oeqw; 
slav.  derun  excorio;  russ.  dra-tj  rumpere,  scindere, 
dratj  kosu  detrahere  pellem;  goth.  ga-TAR  [ga-taira, 
ga-tar^  dirumpere,  scindere;  angl.  tear;  germ.  vet. 
ZAR  [^ziru,  zar^;  nostrum  cehre,  zerre.) 

c.  ava  i.  q.  simpl.  Mah.  3.  17300:  hrdayam  avadtr- 
yate  me.  —  Caus.  findere.  Rag  .  13.  3:  urvim  ava- 
ddrayadb  ili, 

C.  ava  praef.  vi  id.  R.  Schl.  II.  72.  28:  vyavadirnam 
man6   mama, 

C.  vi  id.  Mah.  1.  l477:  prahdrdir  devdn  vidad&ra; 
3.  673:  gdlan  vidirya;  N.  9.  4;  manyund  vya- 
diryate  'va  hrdayam;  19.  3.  —  Caus.  id.  B'.  1.  19: 
sa   g  6  s  6  . . .  hrdaydni  vyaddrayat, 

3.  <"'T  (7")  dar  (df)  l.par.  et  9.  par.  ddrdmi,  drndmi 

(b  aye  K.  b  iyi  V.)  timere. 

5T  dard%m.  n.  (r.  2.  dar  \df\  s.  a)  caverna,  specus. 

■^  |iii    ddridra  (r.  daridrd  s.  a)  pauper. 

<j,  lyi  (-^1  daridrdtd  f.  (a  praec.    s.  td)  paupertas. 

7"J"T^J' rfari'rfra  2.  par.  (forma  redupl.  a  r.  rfrii,  v.  gr.  lOR) 
pauperem  ts,it,  fierl.  Hit.  45.  10:  upary  upari 
pasy anto    sarva   eva    daridrat i. 


^rrjTTTfT  (landaguuri  —  \l\r\  damana. 


I?9 


A  U^illjl  dan^as&ur!  f.    (e   praec.    et   gduri)   n.  pr.  ft^^  dand  1.  par.  {/idlani  Y..,  scribitur  dad;  e(|uiJem 

Aps.irasae.    In.  2.  29.  dand    vel  potiiis  danda  reiluplicatione  cxpllcaverim 

SnjJ^T^TF  dandad'drana  n.  (Tatp.  6  dandd  baculus  e  d  d,  correpto  «  in  a  et  inserta  nasali;  v.  dad,  dad) 

et  ddrana  actio  ferendi)  supplicium.   N.  6.  6.  sustentare,  nutrire. 

SrirSTTyfQTrT  danddd  ipati  m.  (e  dancld  et  ddipati)  TT^  danv    1.  par.  (rra  ^-t';  scribitur  c/of,  gr.llO"')  ire; 

judex,    Up.  56.  cf.  du,   danv,    ddv;    gr.   6cvsu)  =  caus.  danvd- 

5j^  datld  datus  (v.  dd,    gr.  544).  fdmi. 

<J  j^  dalti  f.  (pro  daddli,   abjecto  d,   servata  redupli-  7"iJ   rfai'    1)  10.  par.    dahd-ydmi    (nSde   K.)    mittere. 

catione)   donura.   Rag'.  8.  85.     (Gr.  oo-Cig;    lat.  do-s,  2)  1.  par.   in   dial.   ved.   laedere,  occidere,   v.  damb' 


quod  e  do-tis  correptum  esse  videtur;  hih. dath,,?i  gift".) 
(j  y  dad  1.  par.  atm.  (proprie  dada,  forma  reduplicata 
a  rad.  dd,  correpto  d  In  a,  quod  cliaracteris  1™»»  vel 
6"=  classis  analoglam  sequllur,  slcut  n  s  t  d  venit  tisf  ati 
pro  tistdti,  igrd:  gig  rat  i  Tpro  -g  rdti,  v.gT. 295) 
dare.  Mah.  1.  Si^SiJ:  yduvanan  svan  dadasva; 
3.  10S36:  sarma  dadasva;  2.  ISSO:  satdni 
catvdry  adadad  daydndm;  3.  10207:  vidtncd 
'py   adadad   ddimtii    kas yapdya. 


cl.  ,5.  Rgv.  84.  20:  md  ta  utayd  vaso  Ssmdn  kadd- 
cand  daban  „non  tua  auxilia,  domicllii  largltor!  nos 
unquam  perire  sinant";  Rgv. -V.  32.  12  (v.  ^Vesterg. 
s.  T.  damb  ):  na  tan  dab  anti  ripali  (hostes). — 
Desid.  in  dlal.  ved.  dips  (e  didaps  ejecta  svllaba  da) 
laedendi,  occidendi  cupidum  esse.  Rgv.  25.  l4:  na 
yan  dipsanti  dipsava/i  „quem  (deum)  non  caedere 
affcctant  caedendi  cupldi";  Rgv.-V.  (v.  Westerg.  s.  r. 

dainb):   yd   no    divd    dipsati  yasca    naktam. 
7^  dad   1.  atm.  (proprie  dada,  a  rad.  dd,   correpto  d      1.  T^rT  dam   h.  par.   ddmydmi  domare.     B  att.  18.  20: 


in  a,    V.  dad)  i.  q.  d  d. 

^TVJdadi'  n.  (fortasse  a  de  bibere,  cum  redupl.)  lac 
coagulatum.    (V.  d  e  et  cf  goth.  daddja  lacto.) 

'^y^dant  m.  (in  fine  compp.  plerumque  usurpatur,  e.  c. 
sudat  pulchros  dentes  habens,  in  declinatione  analo- 
giam  part.  praes.  sequilur;  itaque  noni.  dan,  acc. 
dantam;  fortasse  primltlve  edens,  ita  ut  mutilatum 
sit  ex  adanl  aT.  ad)  dens.  (Gr.  OAONT;  lat.  DENT; 
V.  ddnta.) 


yamo  ddmyali  rdhs asdn.  Part.  perf.  pass. 
ddntd  domitus,  mansuetus.  Br.  1.  25.  Su.  2.  17.  — 
Caus.  damdydmi  i.  q.  primit.  Mah.  1.2995:  sarvan 
damayaly  as  du;  ibd.  5537:  s duvtram  adama- 
yac  cardili.  (Goth.  TAM  decere,  ga-limilli,  ga-tam; 
germ.  vet.  zimii  decet,  zam  decuit;  fortasse  lat.  dam- 
num.  Ad  caus.  damdydmi  referlmus  gr.  oay.ci.'j:, 
oaixa^lil,  lat.  dorno,  goth.  tamja,  nostrum  zdhme,  zahin, 
V.  gr.  comp.  19.  109"".  6.) 


gr^  ddnta  m.  (ut  mihi  videtur,   a  r.  aii   s.  anta,   ita  ut  2.  '^~ndam   indecl.    (r.  dam)   uxor    in    corap.  dampati 

mutilatura  sit  ex  adanta)  dens.    H.  3.  20.    (Lit.  danlis,  uxor  et  maritus.  Sa.  6.3.    (V.  2.  gam  et  cf  gr.  oaf^ao.) 

goth.  tunlhus;  gerra.  vet.  zant,  zand,  zan;  cambro-brlt.  ^TT  dama  m.  (r.  dam  s.  a)    1)  domitus,  refrenatio,  se- 

dant;   hib.  dead;   de   lat.  dens  et  gr.  aoCV<;  V.  dant;  de  datio     (perturbationum     aninii).      In.  4.    7.    N.   6.    10. 

russ.  desna  glngiva  v.  ddnslrd.)  B\  10.  4.   16.  1.    2)  poena,  mulcta.   Man.  8.  39.   3)  in 

<4?1t.s;6     dantacc  ada    m.    (e   praec.    et   cada    tegens)  fine    conipp.    domans,    domitor.     4)  nom.  pr.     N.  1.  9- 

labium.    Caur.  13.  (Gr.  -OaiJ.0?,  iTntOOilfXCg  sicut  scr.  arindama. 

c^MH   dantm    m.    (a    ddnta    s.   in,    dentatus)    ele-  gTTTrT  damana  m.  (r.  dam   s.  ana)  domilor;   nom.  pr. 

phantus.  N.  1.  9. 

23* 


17S 


^vidcins  —  5TT3"  dajidd. 


c.  vi   mordere,   edere.    Mah.  1.   3362:    vidaJantya/i 

p  aldni. 
c.  sam  collidere  dentes,   labra;   arcle  adjungere,   appli- 

care.     Mah.  2.  l4S5:    danlan    sandasat as    tasya\ 

Dr.  7.  9:  sandastaust  a\   Rag  .  16.  65:  sandasta- 

vas  trisv  abalanitamhesu. 

2.  <"5T  dans  1 0.  atm.  (datis' ani  K.  d a r s a d aii s a n ^  \ , ; 

scriLitur  das,  gr.  110"')  mordere;  videre  (datis 
videre  ortum  esse  censeo  e  dars  —  v.  dars  drs  — 
mutato  r  in  ri;  sic  pracr.  caus.  datisemi  =  darsd- 
ydtn  I ) . 

3.  <"5T  datis  10.  par,  (bdsdrte  K.    tvisi  V.;    scribitur 

das,  gr.  110"')  loqui;  splendere. 
<iy  dansd  m.  (r.  dans  s.a)  1)  morsus,  actio  mordendi. 

2)  vespa,  asilus.    Rag  .  2.  5.    3)  lorica. 
g^^f^  datisana  n.  (r.  datis  s.  ana)  lorica.  Mah.  1.  i^'!. 
^TC|^  dansitd  (a  dansa   s.  ita)    1)  lorlcatus.  A.  6.  l'i. 

10.   19.  (Dr.  6.  19  lege  dansandni  pro  dansitdni). 
gr^  ddtisird  i.  (r.  dans   s.  tra  in  fem.)  dens  magnus, 

proniinens,   exstans.    H.  2.  3.  9.     (Russ.  desnd  glngiva 

radice   cum  hoc  vocabulo    convenit,   nisi   cum   ddnla 

cohaeret,  ita  ut  j  ex  <  ortum  sit.) 
«i^l^^tiylC^^iCjAH      dansfrdkardlavadana      (Bah.      e 

danstr dkar dla    —  v.  kardla  —    et    vadana    os, 

vultus)  exsertis  dentibus  os  habens.   H.  2.  3. 
^^['^ridaiistrin  (a  ddiistrd  s.  in)  adj.  exstantes  dentes 

habens.  —  Subst.  m.  aper.    N.  14.  IS. 

1.  <"^   daiis    10.  atm.    (scribitur   das,    gr.  110"')    i.  q. 

2.  dans. 

2.  7"^  daiis    10.  par.     (scribltur   das,    gr.  110"')    i.  q. 

3.  daiis. 

^t^  datih  10.  par.  (diptdu    ddhc;    scribitur   dah,    gr. 

110"*)  lucere,  urere.     (V.  dah,  unde  datih  inserta 

nasali.) 

1.   <"^T  daks  1.  atm.  (vrdd  duK.  syande  vrdddu  V.) 

crescere;  se  movere.  (Huc  tralii  posset  goth.77//// 

crescere  [nostrum  g-e-de/AenJ  nlsi  pertlnet  ad lartih  trnh.') 


2.   <^   daks    1.  atm.   (hitisdydm   K.   hantyart'i\.') 

laedere,  ferire,  occldere. 
<i  TT^  daksd  (ut  vldetur,   a  r.  daks    s.  a)    1)  aptus,  ido- 

neus,  hablb's,  dexter.    Bar.  1.  53.   N.  11.  5.   2)  rectus, " 

probus,    honestus.     B\  12.   l6.    Sa.  1.  3.     (Primitive 

dexter;    v.  ddksina.) 
^^OT  ddksina  (v.  gr.255;  ut  videtur,  a  r.  daks  s.  ina) 

1)  dexter.  Su.  4.  12.   2)  meridionaiis  (qula  meridlonalls 

plaga  ei   qui  ad  orlentem  se  convertlt,   a   dextera  est). 

11.  1.    3.    Su.  3.    25.     3)   humanus,    urbanus,    comls. 

Ur.  33.  9  infr.,  v.  ddks  inya.  —  daksin^ na  adv.  ad 

merldiem.   Su.  3.  23.     (Gr.  Si^-icg,    Ss^i-Tiocg;    lat 

dex-ter,  dex-timus;  hib.  deas  dexter,  meridlonalls;  lit. 

dcsine  [.  dextera  manus  =  scr.  daAri/na;  golh.  tai/isvo 

f.  id.;   germ.  vet.  zeso  dexter,  zesanfa  subst.  f.  dextera 

manus;    fortasse   russ.  IOr'I>  jug'  merldionalls   plaga; 

JOiKHhlll  jus  niii'  r.ierldlonalis,  abjecto  d,  sicut  lat. 

Jupiter,  Jovis  e  Diupiter,  Diovis,  gr.  comp.  122.) 
!•  cTTWJTI  '^o^^Jif^  f.  (fem.  praec.)  1)  meridlonalis  plaga. 

Dr.  3.  7.  2)  merces,  pretium  (educatlonis),  Rag .  5.  20; 

peracti  sacrlficii,  B'.  17.  13.  Rag'.  4.  S6  in  fine  compp. 
2.  <j  \7;;\^\\daks  ind  adv.  (ut  vldetur  Instrum.  ved.  a  subst. 

daksind,  v. gr.mIn.ed.3.§.126annot.)  merldlem  versus. 
cTTWJilCJiiJ  daks  itidpat  a  m.  (e  praec.  et  pdta  via  fn 

fine  compp.)  merldlonalis  reglo  Indlae.   N.  9.  23. 
rt  I T^) U I f o) vl  «^ aks indvant    (a   daksind    s.  vant    vat) 

pretio  sacrlficali  praedltus.    N.  12.  45. 
^^rj  da  g d  d    V.  dah. 

^^  dag   5.  par.  (gdtane)  ferire,  occldere;   cf.  tig^. 
(,^  daiig"  l.par.  (scrlbltur  dag,  gr.  110"')  id. 

7"n2~  datid   10.  par.  (ut  videtur,  denom.  a  dandd,  quod 

fortasse  Ipsum  a  dam  s.  da,  nlsi  a  tad,  mutato/incf; 

cf.  Lass.)  percutere,  punire.    N.  13.  69.  Rag .  1.  25. 

gnj^-  dutfdd  m.  (v.  praec.)  1)  baculus,  sceptrum;  poena. 

N.  4.   10.   Dr.  6.  20.    2)  plantae    caulis.    Rag'.  16.  \6. 

3)  exercitus.   Man.  7.  103. 


pj^/fac  —  ^jJi^dans. 


177 


1.  pRT  tvac   6.  par.  (sahvaran^  K.    vrljdm  V.)   le- 

gcre.     (Fortasse   huc  perlinent  lat.  /f^o,  mutata 
tenui    in    mediam;     germ.  vet.   dekiu;    lit.  dengiu;    v. 
■       Graff.  5.  99.) 

2.  '^(rXtvac  f.  (a  praec.)  1)  culis.  Rag.  3.  26.  2)  cortex. 
pra'  tvaca   n.  (r.  /«'«c   s.  o)   id. 

((J^  tvanc  1.  par.  {gatau  K.  i/du  V.)  ire;  v.  tai\c, 
tik. 

a^/fa/  ablat.  sg.  pron.  ^''^''pers.,  qui  in  initio  compp. 
thematis  vice  fungitur,  v.  gr.  242  et  611. 

^^^atvattas  (a  praec.  s.  tas)  i.  q.  tvat. 

y<4  ) II!  11^*51  tjrl  tv adsundkrstacit ta  adj.  (Bah.  e 
Tatp.  tvadguna  \^tvat  •+-  guna^  tui  virtutes  et 
Bah.  dkrstacit ta  [^dkrJfa  +  citta']  attractam 
mentem  habens)  tuis  virtutibus  attractam  mentem  ha- 
bens.  In.  5.  35. 

^ntvarn  (gr.  242)  tu.  (Lat.  /u,  lit.  /u,  gen.  taivens,  hib. 
/u,  goth.  /Au,  slav.  /u,  gr.  TOUV,  TLi,  <TV.) 

^TT  tvar  1.  atm.  interdum  par.  festinare.  H.  4.  47:  /na- 
rasva  b  ima;  N. 20. 17:  tvarate  b  av dn;  In.o. 52, 
H.  2.  16:  tvaramdna;  Sa.  1.  33:  bartur  anve- 
sajii  tvara;  Mah.  1.  7539:  drastun  tdn  tv aranti. 
—  tvaritd  feslinans.  N.  2.  26.  23.  21.  —  Caus.  tva- 
rdydmi   incitare.    R.  Schl.  II.  64.  63:    dutd    vdiva- 


s  vatasjrdi  'tS  kdusalji  Ivarayanti  m&m;  N.  19. 
12:  sa  tvnrjramdno  b ahusaH.  (Vid.  tur^  ''''', 
tar  [//'j,  et  tf.  slav.  tvorjun  facio ,  tvari  f.  creatura, 
ratione  babita,  radiccra  car  q.  v.  et  ire  et  facere 
significare;  hib.  tuairim  „1  go  round,  encompass,  draw 
a  circie".) 

^TT  tvard  f.  (r.  tvar  s.  d)  festinatio. 

yf^lX  -rp  tvastdr  -s/r  m.  (r.  tvaks  s.  Idr  1  r)  1)  fa- 
ber  b'gnarius.  2)  Vis'vakarmanus,  deorum  artifex. 
Rag'.  6.  32    (v.  tas'td'r   -str). 

1.  \^jf](tvis  1.  par.  atm.  1)  lucere,  splendere.   R'att.  14. 

70:  titvisuK;  Rgv.  52.  6:  tilvesa,  2)  in  dial. 
ved.  collustrare,  ornare.  Rgv.  102.  7:  amdtran  tvd 
disand  titvise  mahl  „imraensum  te  hvmnus  ornavit 
magnus".) 

2.  Jpro '"'•''  f-  (3  praec.)  splendor,  lumcn.  Rag .  3.  15. 
4.  75;    V.  tvis dmpat i. 

|p|(J|  tvisd  f.  (r.  tvis   s.  d)  id. 

|(^(J|i-CJ|(-|    tvis dmpati   m.    (luminum    dorainus,    e 

tvis  iu  gen.  pl.  et  pdti)  sol.   Am. 
pt-l  \    Isar   1.  par.   (^cadmagatdu)    clam,    occulto   ire. 
(Cf.  sar  s  r.) 
c.  ava   !n  dial.  ved.  aufugere.    Rgv.  71.  5:   avatsarat 
prsanyaK  „aufugit  pugnax  (hostis)". 


m'. 


JJ^  tud  6.  par.  (sanvrtdu)  tegere,  operire.    (Cambro-      7^^  turv  1.  par.  (hinsdydm  K.  vade  V.)  laedere,  ferire. 


brit.  tuzaw  id.) 


occidere.     (Cf.  turv^  durv^  durv,  gurv.) 


^d. 


2"  da  (r.  dd  s.  a)  dans,  in  fine  compp.  ut  galada. 

l.  <"pi]"  dans    1.  par.    (in   tempp.  special.  nasalem   ejicit) 

mordere.     N.  14.  12:    adasad   dasami  pade; 

R.  Schl.  I.  45.  20:  dadanJur  daJandili;  Sak.  133.  S: 

bimbddaran    dajasi   ced    bramara    priydydH; 

Mah.  1.  51S:   ndgdir   adaJjata.  —  Part.  perf.  pass. 


dastd  N.  14.  12  (gr.  548).  —  Caus.  Mah.  1.  22'i3: 
sarpdir  enam  adanJ ay  al.  (Q.i.  dans ^  gr.  OlC/iVWj 
fortasse  6a<jVg;  v.  danJita,  danJ  praef.  sam;  goth. 
tahja  lacero;  lat,  lacero  mutato  d  in  /,  densus;  cambro- 
brit.  danhezu  mordere;  hib.  dan-t  „a  morsel,  portion, 
share";  russ.  desna  gingiva;  v.  ddnJtrd.) 
23 


17G 


f^f^^cT  tridivd  —  pj^-  tvang. 


j%ff|~5j'  tridivd  n.  (Dvigu,  gr.  606,  e  tri  et  divd  coe- 

lum,  tres  coeli)  Indri   coelum.   In.  4.  6.    Cf.  tri- 

pisfapa. 
j^^  trid'd   (e  /ri   s.  d d)   trifarlam.    B\  18.  19.    Rgv. 

I.  118.  2-i.     (Gr.  rsi~/j:i,   dor.  TOtX-&a;  v.  gr.  corap. 

325.) 
j^pj^  trinitra  ni.  (tres  oculos  habens,  Bah.  e  tri 

et  netra  ocuhis)  cognomen  Sivi. 
I^qiy  tripata  n.  (Dvigu,  gr.  606,  e  tri  et  pata)  tri- 

vium.    Hem. 
ItICJ^JII   tripat agd  f.   (e   praec.    et  ga   iens   in   fem.) 

nomen  Gangis.   Up.  28. 
M  1^'d^-J  t^ipi^t apa  n.  (Dvlgu,  gr.  606,  e  /rj  et  pistdpa 

mundus,  tres  mundi)  Indri  coelum,   v.  tridivd. 
f^fnr  tripura   (e   tri  et  purd  n.   urbs)    1)  n.   nomen 

regionls  (WIls.:  the  modcrn  Tlpperah).   2)  m.  nomen 

unlus  Asurorum,   Tripurl   regis. 
I^CJI^  tripurag  na  m.  (e  praec.  et  gna  q.v.  occidens) 

cognomen  Slvi. 
|^j|5J  trirdtrd  n.  (Dvlgu,  gr.  606,  e  tri  et  rdtra  pro 

rdtri,  gr.  613)  tres  noctes.   N.  9.  7.  10. 
T5llc(5^|i-|    trivikrama    m.    (Bah.    e    tri    et    vikrama 

passus)  nomen  Visniis.    Am. 
\-i\i-j^f^XJf  t  r  i  V  i  s  t  a  p  a  n.  (e  tri  et  vis  idpa  i.q.pis  fdpa) 

i.  q.  tripistapa.    Bag .  6.  7S. 
RfSITOT  triyamd  f.  (Bah.  e    tri   t\.  ydma  vigilia)  uox. 

Up.  57. 
\^*A  'ris  (a  tri  s.  s)  ter.     (Send.  '*Mi/^ iris;  gr.  TOiV, 

lat.  ter.) 
^J^  trut   4.  et   6.  par.    10.  atm.    {cSdane  K.   cidi   V.) 
findi,   rumpi.     Hit.  15.    10:  ydvan   me    dantd    na 

trutyanti     tdvad      b  avataK     pdsan     cinadmi\ 

B  ar.  1.  95:  anaiigakalahakriddtrutattantukam 

muktdgdlam.      (Cf.  gr.  TQVU).) 

5[y^  truti   f.   (r.  trut   s.  i)   parvum  momentum.    Mah. 

"  1.  VZ92. 

^f  truti  f.  Id. 


5I"Cr  trup  1.  par.  (vade)  ferlre,  occldere.   (Vid.  tup  et  cf. 
gr.  TPT$,  •jcvtttijo,  Tovcpog;  llt.  truppu  frlor,  mi- 

nutatlm     conteror,    truppinu    frlo,    trumpa-s    brevis, 

trumpinu  in  brevlus    contraho. 
^t^  /ru^    1.  par.  id. 
^^7  trump   1.  par.  id. 
Sr*"^!  trump  1.  par.  id. 

~r  trdi  i.  atm.  (ortum  esse  videlur  e  tdray  i.  e.  tar  \tf\ 
in  forma  caus.)  servare,  liberare.  Man.  9.  13S:  nara- 
kdt  trdyate  pit aran  sutafi;  R.  Schl.  I.  62.  12: 
trdyase  Cnyasutdn.——  Pass.  B  .  2.  AO:  trdyati 
mahato  baydt.  Se  servare.  N.  13.  Ib:  trdyadvan 
ddvata.  —  Part.  perf.  pass.  trdtd  et  trdnd.  (Vid. 
trd  et  tar  [t  f\  in  forma  caus.) 
c.  pari  i.  q.  slnipl.    Br.  3.  6;   tdn   svayan    vdi  pari- 

tr  dsye. 
C.sam    id.    Mah.  1.  6SI9:   santrdtum    arhasi. 

SfjnRT  trdigunya  n.  (a  triguna  n.  tres  qualltates, 
gr.  606,  s.  ya)  abstractum  vocis   triguna.    B  .  2.  45. 

^C^II^+tl  t rdildkya  n.  (e  triloki  tres  mundi,  gr.  606, 
s.  ya)  tres  mundl.    Su.  1.  7.  2i.   4.  1.   N.  13.  16. 

5ff5f?J  trdividya  (a  trividya  n.,  gr.  606,  tres  sclen- 
tlae,  tres  Ilbrl  sacrl  [VedlJ,  s.  ya)  trium  Vedorum 
peritus.    B'.  9.  20. 

^l^cfi  trdtaka  n.  (r.  trut  s.  aka)  genus  fabulae 
(WIIs.:  „a  mlnor  drama,  such  as  the  Vlkramorvasi"). 

5I  jc|-j   trduk  l.atm.  (gatdu  K..  gatydm  \.)  Ire ;  \.  tik, 
t  d  u  k. 

5Jf^  tryaksa  m.  (tres  oculos  habens,  e  tri  et 
aksa)  nomen  Sivl.   Mah.  1.  7315. 

'-i|  1-gI ch  tryambaka  m.  (e  tri  et  ambaka)  id.  A.3.  50. 

1.  pj^   tvaks  l.par.  i.  q.  taks. 

2.  pJ(Xt\   ^^'aks   l.par.  (tvacd   grdhe)    cutem   accipere. 

Cf.  tvac, 
pl  A-   tvaiig  l.par.  {gatikampayoK;  scrititur /ag-)  ire, 
se  niovere,  tremere.     Cf.  traiig,  taiig. 


^  trapa  —  ra^35TIr<W  tridasulaya. 


175 


^m  trapa  m.  (r.  trap  s.  a)  pudor.   Am. 
^TT  trdpu  n.  stannum.    Hit.  oo.  21.  R.  Schl.  I.  38.  20. 
^^  trajd  n.  (a  <ri  s.  a,  ut  dvajrd  par,  a  df  i)  trium 
numerus,  trinitas,  TOia?.   B'.  11.  20.  13. 

^^1  iray!  f.   (a    pracc.   signo   fem.  /)    tres  Vedi   (Ri<^, 

Yagus  et  Saman).   B'.  9.  21. 
^ilK  ii.1  trajrodasd  (fem.  -/,  gr.  236)  decinius  tertius. 


1.  pfJTTf  trdnd   v.  /rdi'. 

2.  ■^ljf  trdna   n.    (r.  /rdj   s.  ana)    1)  servatio,   tutela. 
Dcv.  11.47.  Rag'.  lo.  3.  2)  lorica.   A.  6.  14  (cf.  /anu- 

/rdria);  sirastrdna  galea.    Rag'.  4.  64.    (Ilib. //■oin//i 
„a  lieluiet".) 
^lCil^  -(T  trdtdr   -tr    m.  (r.  /rai  s.  tdr  t r)  servator. 
Mah.  3.  15931. 


•^l\\(i,}il\*\trajro  dasan  vcd. /ra'/oVaf'an  (comp.  anom.      ^^  trdsa  m.  (r.  /raj   s.  a)  metus,  terror.   Rag.  9.  5S. 
pro    tridasan;    6   trajds,    nom.  pl.  ni.  TOV  tri,   et      ^  tri  (nom.  m.    trdyas,    f.    tisrds    pro    tisaras    a 


ddsan,  v.  gr.  229)  tredecim.  (Lit.  tredecim,  ViL  tr/lika 
e  trjrdika,  v.  gr.  comp.  319.  annot.) 
3TT  /ra.f  1.  et  4.  par.  1)  tremere  (praesertim  timore). 
Mali.  3.  30S0:  b^ydt  trasjasi;  Dlv.  9.  21:  tdili 
sabddir  asurds  tresuH.  —  trastd  tremens.  Mah. 
3.    S4l:    sandarvdndm    b  ayatras  tdli.    2)  timere 


stirpe  tisar,  n.  trini)  tres.  (Gr.  lat.  lit.  slav.  hib. 
T/ll,  nom.  m.  f.:  gr.  TOSig,  lat.  tres,  lit.  trys,  hib.  iri, 
slav.  masc.  TpHK  trije,  fem.  TpH  tri;  gol\i.  TWif, 
nOm.  m.  f.  t/treis.  Ad  sanscr.  fem.  tisrds  referuntur 
hib.  vet.  teora,  cambro-brit.  fem.  lair,  armor.  teir;  v. 
Pictet  p.  14,5,  gr.  coinp.  310.) 


c.   ablat.    vel    gen.    B  att.  15.    55:     rdks  asasya     nd       \.^i^Atrinsdt  (ut  mihi  videtur,    pro    tridasat   mutata 


'trdslf. —  Caus.  terrere.  A.9.22:  trdsayan  rata- 
gosena  niv dtakavacas IrijaH;  ibd.  2'(;  Dr.5.  10. 
(Russ.  trjasu  quasso,  agito  =  scr.  caus.  trdsdydmi. 


media  in  nasalem,  sicut  vice  versa  lit.  et  slav.  d  vocum 
deivyni,  devanti  novem  ortum  est  ex  n;  v.  gr.  comp.317) 
triginta.     (Lat.  triffinta,  gr.  TOiaKOVTa,  hib.  trioehat.) 

trjasu-sj  tremo;    lett.  trtfseht  tremere;    gr.   TQi{rr)ix,  J^cf)  trikd  n.  spinae  pars  inferior.   Rag'.  6.  16. 

Tps-fA.W;  lat.  tris-tis  =  scr.  trastd,  Ire-mo,  terreo  ex  |^j|(-)   trigarta  m.  nomen  regionis  (Wils.:   A  country 

terseo   pro   treseo   =  scr.  caus.   trds dydmi,    v.   gr.  in  the  northwest  division  of  India,  apparently  part  of 

comp.  109"'.  6;  hib.  tor  „fear,  dread".)  Lahore).   Dr.  2.  7. 

C.  t)i  i.  q.  simpl.    R.  Schl.  II.  103. 4l :  var<3ftam.rg-(Jic'a  |^^  /ri/iA-"    1.  par.   (scribitur    trik,    gr.  110"')   ire;    v. 

...   vitresufi;     A.  6.   13:    vitrcsusca    vililyusca  fraiik. 

bdtdni. —  vitrasta  perterritus.    H.3.3.  Su.l.li.  —  f^TfW  trifaya   n.  (e   tri  s.  taya)  trium  numerus,   tri- 

Cans.   terrere.    Man.  7.  196:   vitrdsayet;   N.  16.  15:  nilas.    Br.  2.  21.     (Hib.   treidhe   „three   things,   three 

vitrdsitavihaiigama.  parts".) 

c.  sam    id.    santrasta    perterritus.    N.  11.   1.   13.  19.  f^STf  fridasd  m.  pl.  (ut  mihi  videtur,  a  trayodasan 

A.  8.   16.  tredecim,  quod  pro  tridasan)  Dii,  exceptis  Brahma, 

^g-  trasa  (r.  tras    s.  a)  mobllis.    M.  29.  Visnu  et  Sivo.    N.  4.  31.  Lass.  15.  S. 

^J /ra  2.  par.  (in  imperat.  supponitur  radici  /rdi',  a  qua  i%fcr5J5T   tridasatva    n.    (a    praec.    s.   iva)    divinitas. 

trd  in  formis  generalibus  distingui  nequit;  a  gramma-  Rag  .  16.  30. 

ticis /rd  in  radices  non  receptum  esl)  servare,  liberare.  f^c,  i^JMil    tridasdlaya    (e   iridasd   et   dlaya   do- 

Br.  3.  3:    trdhi  sarvam   maydi  'kayd;    Su.  1.  15:  mus,    habitatio)    1)  Tatp.  deorum   habitatio.    In.  5.  36. 

trdht  'ti  pracukrusuH;   Mah.  3.  15931:  tato  nas  2)  Bah.  deorum   habilationem   habens   i.  e.  Deus.    In. 

trdtu    b  agavdn.      (Vid.  Irdi.)  1.    l2. 


174 


m^iod  —  ^lrap. 


FrT3*  lod  i.  par.  i.  q.  liid. 

pii-i  iolra  n.  (pro  toltra  aut  tot-ta,   r.  /ud  s.  tra) 

baculus  aculeatus,  quo  elephanti  concitantur. 
^m^  tontdra  m.  n.  vectis  ferreus.   Dr.  8.  6. 
^m  tdj  a  n.  (fortasse  a  r.  /«  crescere,  sens.  caus.,  ita  ut 

prlmitive  quod  crescere  facit  signifaret)  aqua.  Rag.  8.94. 

(Slav.  taja-ti  liquare.) 
(-| jije'    toyada  m.  (aquam   dans,  e  praec.  et  da  dans) 

nubes.   Rag  .  6.  dS. 
ril<3'eT7  toyadara  m.  (aquam   tenens,    e  toja  aqua 

el  dara  tenens)  nubes. 
^ljilJI  torana  m.  n.  (ab  intrando  diclum,  r.  tur  s.  ana) 

porla;    arcus    porlae    ornamentis    instructus.    N.  5.   3. 

Rag'.  1.  4l.  7.  4.     (Cf  dvdr  et  rad.  tvar.) 
'^\rr\r\  tdlana  n.  (r.  tul  s.  ana)  le vatio.  R.  Schl.  1. 66. 1.9. 
f\\i:\  tdia  m.  (r.  tus    s.  a)  gaudium.    Hit.  74.  5. 

rZTFii  'y^htd  v.  004;. 

pFTjj'  tyag   1.  par.    interdum   atm.   deserere,   relinquere. 
•n 

N.  9.  31:    nacd    'han    tyaktukdmas    tvdm\    33: 

na   tu    mdn    tyaktum    arhasi;    ibd. :  mdn  tyage- 

t  dfi;  B.4.  9:  tyaktvd  deham  punar  ganma  ndi 

'ti.    Renuntiare,  cedere,  dimittere,  abjlcere.    Br.  3.  15: 

tyaktavydm  mditca  santyaga;  N. 2. 17:  tyakta- 

givitayod  inaU\  B  .  1.9:  surd  madarte  ty  akt  a- 

givitdli.     (Hib.  treigim    „1   leave ,   forsake",    ireiglhe 

„forsaken"  =  scr.  tyakfd;    treigean   subst.  ,,leavlng, 

forsaking,  abandonment"  ==:  scr.  tyagana;  treigtheoir 

„a  deserter,  forsaker"  =  scr.  tyaktdr,  acc.  tyakla- 

ram,  mutatis  semivocallbus  y  et  r,  v.  gr.  comp.  20.) 

C.pari  i.  q.  slmpl.  H.  1.  3:  ndvam  parityagya; 
Br.  1.  27.  2S. 

C.sam  id.  Br.3.  li:  ty aktavydm  mdiica  santyagd. 
j^jityat  (ut  mihi  videtur,  e  stirpe  demonstrat.  ta,  ab- 
jeclo  a,  et  relat.  ya,  nom.  m.  sya/1,  sya,  f,  syd, 
n.tyat)  is,  hic,  ille,  in  dial.  ved.  (Huc  trahimus  germ. 
vet.  dir  e  diar,  f.  diu,  acc.  dia  =  scr.  tydm,  nom.pl. 
m.  die  ^  scr.  tye,  f.  dio  z=z  scr.  tyds,  n.  diu  =  SCr, 


tydni,  v.  gr.  comp.  355.  356;   ad  syd  pertlnet  germ. 

vet.  siu,    acc.  sia;    de    nostro    dieser    (^die-ser)    v.   gr. 

comp.  357;    de  lit.  et  slav.  Ji-s,   si"  hic  =  scr.  syali, 

si,  si  haec  ^  scr.  syd  v.  gr.  comp.  358.) 
(-(tjjJi  tydga  m.  (r.  tyag  s.  a)   1)  relictio,   renuntlatlo. 

Br.  1.  33.  B'.  12.  11.   18.  1.  2.  4.   2)  actio  dandl,  do- 

nandl,  largiendl.  Rag'.  1.  7.  22.  Hlt.  34.  l4.  ■ 

r<MIUIrir  ty^S^f^  f-  (a  sq.  s.td)  munlficentla.  HIt.24.  21.  M 

^(H\\i\r\Jydgln  (a  tydga   s.  in)  raunificus. 

^^  trans    1.  et  10.  par.  {b dsdrii  K.  i  djj  V.)  loqui; 

lucere. 
^t^  tratc    1.  par.  Ire;    v.  sq. 
5^^'  traHk   i.  atm.   (gatdu;  scrlbitnr  trak,  gr.  110"') 

•N    ^  e  e 

ire;   cf.  tduk,  taiik,  tik,  trduk,  traiik,  tririk, 
traii  g. 

^^  traiili    1.  par.  (scribitur  tralc,  gr.  110"')  Id. 

•\ 
5J^  traiig  1.  par.  (scrlbltur  trag,  gr.  110"')  Id.     (Hlb. 
tairgim  „1  escape,   get  away";    tairgeadh  „a   going, 
passing".) 
^r-~  trand  1.  par.  (scribitur  trad,  gr.  110"')  I.  q.  tund , 
quod  e  trand  ortum  esse  vldetur  ejeclo  r  et  atte- 
nuato  a  In  ». 
pT^  /rayD    1.  atm.   pudere,   praesertim   cum   praef  apa. 
(Fortasse    primitlve    convertere,    converti;     cf.   gr. 
TpSTTW ,  eiTflETra)  pudore  afficlo;   llt.  tropiju  Ico;   slav. 
trepet  tremor;   lat.  trepido.) 
c.  apa    I.  q.    simpl.     Mah.  3.    110:   yina   'patrapate 
sddur    asddus    tina    tusyati;    5.  262:   krurena 
nd  'patrapasi  kat  an    sakri'ha   karmand.    (Cf. 
gr.  a~OTOSTTW.) 
c.  apa   praef.  vi   Id.    Mah.2.  l433:  vib  ilakdb  ir  bah- 
vibir    b  isay  an    sarvapdr t  ivdn    na   vyapatra- 
pasi    kasmdt;    R.  Schl.  H.  37.  10:    sd   vyapat ra- 
pamdne   'va.  —   Par.   Ibd.  H.    57.   2S:    adyi   'mam 
anayaii   krtvd    vyapatrapasi   rdgava;    c.    gen. 
Mah.  1.  45So:   vyapalrapan   nianusydndm. 


gq^  tusa  —  fn^  tulcd. 


173 


^TO  /liia  m.  folllculus,  gluma  oryzae   etc.    Dr.  6.  21. 

(Cf.  tvac  tegere,  ivac  cutis,  cortex.) 
fT^jT  lusdra  m.  pruina,  nix,  gelu.   Rag  .  9.  6S.  14.  Si. 

R.  Sclil.  I.  49.  17. 
fTfe  tusti  i.  (r.  /uj  s.  //)  gaudium,  satisfactio.  In.  5.  13. 

Si.  1.  7. 
nTT/u.j  l.par.  (^aidt  K.  d  rdn^  V.)  sonare.    (Fortasse 

lat.  lus-sis  ex  /us-tis.) 

fT^  tusia  n.  pulvis.     (Cf.  angl.  et  anglo-sax.  dust.) 
pf^  /uft   1.  par.  (ardan^)  vexare.     Cf  2.  duh. 
fTfHV^  tuhina   n.  pruina,   nix,   gelu.    Ara.     (Ilib.  deiffh 

„;ce".) 
r[fe *■! I f^    tuhinddri  m.   (Schneeberg,  e  praec.   et 

ddri)  i.  q.  liimdlajra.    Rag  .  8.  53. 
^-  FTnr  '""  10.  par.  (saiikoce)  curvare,  inflectere. 

2.   Frnr  '«"  lO.  atm.  (puran^)  implere. 

■^rm  tuna  m.  pharetra.   Rag\  7.  5-1.   (Slav.  TOVAZ  tulu 

id.,  mulato  n  in  /;    v.  anjd  =  a/juj  etc.) 
^Tifi^  /lin/  f.  (a  praec.   adjecto   signo  fem.  /)  id.    Rag\ 

9.  56. 
plll|T  tunera  m.  (a  praec.  s.  era,  vel  ra  mutato  a  finali 

in  e)  id.    Ara. 
rT~T  tur  4.  atm.  festinare.    turna  celer.   turnam   adv. 
celeriter.    H.  1.  2.   2.  1  i.  4.  IS.     (Vid.  tur,    tvar 

et  cf.  cum  turna  hib.  /onn  „quick".) 
jTUJ  turna   V.  tilr. 

■fT^  turya  n.  quodvis  instrumentum  musicale.   A.  4.  60. 
pT^  <i3/  1.  et  10.  par.  ponderare. 
^^1  tula  m.  n.  1)  morus  Indica.   2)  lana  arborea.   Mah. 

1.  6740. 
^^  tus  1.  par.  i.  q.  tus. 
H^UIi^  ti^snlkd  (a  tusni  m,  vel  potius  ab  ejus  themate 

tdsrii,  s.  Au)  taciturnus.     (Fortasse  huc  pertinet  lit. 

tjhas  silens.) 
Ht-UTrfL '"•>'."' '"  *''^-  ("'  videtur,  a  perdito  part.  perf.  pass. 

tusnd,  fem.  tusni,  a  r.  tus   s.  na)  tacite.   Dr.  9.  2-1. 


B.2.9.  (Russ. //y/nu  silentium,  tranquillitas,  /ic/u/silens, 
tranquillus;  boruss.vet.  tusnan  (acc.)  „s  till",  tusslse  ta- 
ceat;  Ut.tjld  silentium,  tj/ic  sileo,  quorum  /  ex  n  ortum 
esse  videtur,  ejecto  s  \  hib.  tosd  „silence,  taciturnitv, 
quietness",  tosdadh  ,,silencing,  confutation",  tosdaighirn 
„1  confute".) 

fTtJJ  trnd  n.  (r.  tarri   frri  s.  a,  nisi,  quod  BenfejUS  pu- 

tat,    trrid    corruptum    e    trhria,    ita    ut    ad    2.  tarrih 

trfih  crescere  pertineat)  1)  gramen.  2)  arundo?  v. sq. 

Br.  3.  23.  N.  13.  2S.      (Cum    triid   e   tarrfa    cf.  goth. 

thaurrm-s  euphonice  pro  thurnus  [gr.  comp.  82],  utro- 

que  a  attenuato   in   «;    nostrum  Dorj^;   russ.  tern'  id. ; 

hib.  dreas,  dris  „a  briar,  bramble".) 
rl U mi r1  trnake tu  m.  (e  praec.  et  ketu  vexillum)  arundo 

Bambos.    ^Vils. 
■fr^ljij  trti ja  (a  tri,  correpto  ri  in  r,  suff.  tija)  ter- 

lius.       (Send.    t  ri-tja;     lit.   tre-cia-s     e    tretias;    lat. 

ter-lius;  goth.  thri-dja,  th.  thri-djan;  slav.  tre-tii ;  scot. 

tri-tearnh;  hib.  triugha.) 
fTJCT  trpti  f.    (r.  /ar^   //■/)    s.  //)    satietas.    B.  10.  IS. 

(Gr.  TcV^:?.) 
fjq^/ri  f  (r.  tars    trs)  sitis.    Ritu-S.  1.  U. 
f^qi   /rja  f  (r.  /ars    trs    s.  (i)  id.    N.  9.  27. 
(TOTir  /.'"•".'«  f.  (r.  /ari  /ri  s.  nd  in  fem.,  v.  gr.  94"') 

id.   H.  1.  19. 
fj^ra^  / eV u ■f   n.    (r.   tig    s.   as)    1)  splendor.    B  .  7.  9. 

Su.  4.  2-i.   2)  vis,  robur.   In.  4.  S.  N.  19.  13.   3)  semen 

virile.   Ram.  I.  31.  IS.  -12.   (Hib.  teas  ,,warmtb,  fervor".) 
cJjI j^r^,j  /t^aj t(n  (a  praec.  s.  vin)  splendore,  vi,  ro- 

bore  praeditus.   Su.  1.  2.   E\  10.  36.  N.  20.  il. 
dSll*-i<^    /fii-omd/a    (a   tegas    s.    maja)    splendidus. 

Su.  4.  22.   h\  11.  47. 
f^jjq"  tSma  m.  (r.  tim  s.  a)  humor,  mador,  vapor.    Am. 
pfcf  tev  1.  atra.  (devane)  ludere.      Cf  div. 
f[<^  idila  n.  (a  tila  s.  a)  oleum  sesami.   Rag.  8.  38. 
fj[cff  tokd  m.  (ut  mihi  videtur,  a  r.  tu  crescere,  s.  ka) 

proles.   Am. 


173 


g?^  tund  —  -^ij^Jus. 


c.  d  i.  q.  simpl.    Mah.  1.  195:  d  anuKkotyd  "ludya  vi- 

ram. 
C.  vi  id.    Mah.  1.  3559:   v dkkantakdir  vitudan   md- 
nus  dn. 
prrT*  /«nd  l.par.  (c^s  fdydm  K. ;  scribitur /urf,  gr.  110"*) 
se  niovere,  ire;  operam  dare,  anniti.    K.:  tundati 
sukdya,     Cf.  trand. 
c.  ni  discedere?   Rgv.  58.  1:    sahogd    amrto    nitun- 
date  „robore  genitus  immortalis  discedit". 
f^»,A   tundd  n.  venter.   Am. 

pfCJ"  tup  1.  6.  par.  pulsare,  fcrlre,  occidere.     (Cf.  tump^ 
tup ,    tump^    lumb,    tub,    trup,    trump,    trup, 
trump"^;    gr.   TTII,  TUTTTW.) 
pTQT  tup'  6.  par.  id. 

PT>|"  /«6  1.  atm.  4.  et  9.  par.  tdlie,  tubydmi,  tub- 
n  d  m  i,    id. 

f^i_j^^j  tumula  adj.  1)  turbatus,  perturbatus,  confusus. 
A.  6.  22.  Rag\  5.  49  (schol.  =  saiikuia).  2)  tumul- 
tuosus.   B'.  1.  13.  19.  A.  2.  2.     (Cf.  lat.  tumullus.) 

f^T^  tump  1.  par.  et  10.  par.  {tump  10.  scribitur  /u/p, 
gr.  IIO"-')  I.  q.  tup. 

FT^TI'  tump"  6.  par.  id. 

prr^  tumb   1.  et  10.  par.  {ardane  K.   arde   V.;    SCribi- 

tur  /u6,  gr.  110"*)  vexare.    Cf.  tup. 
^rp^x  tumburu  m.  nom.  pr.  Gand'arvi.    In.  2.  2S. 
n"T  /ur  3.  par.  tutormi  properare  (v.  tvar,   undeVur 

ejeclo  a.     Cf.  dru). 
prrjj  turaga  m.  (celeriter  iens,  e  /;/ra  celer,  in  dial. 

ved.,  et  ga)  equus.   Rag".  1.  42. 
^i  i-;_|  turarigama  m.  (e   tura    in   acc.    et   gama)  id. 

A.  7.  11. 
JTTJ^^S  turdsdh  m.  (nom.  turdJ dt,  e  turd  i.q.tvard 

et  .taft  perferens,  a  r.  jaft)   cognomen  Indri.    Rag". 

15.  4o. 
prryjj"  turtya  (a  catur,   abjecta  syllaba  initiali,    s.  iya 

pro  tiya,  cf.  dviliya,  Irliya)  quartus. 


Q?T  turya  id.,  v.  gr.  comp.  322. 

pTcT  '"'"r    1.  par.  turvdmi   (hitisdydm  K.    hitisi  V.) 
ferire,  laedere,  occidere;   cf.  turv,  durv,  durv, 


^^  tul  1.  et  10.  par.  toUere,  sublevare.   Ram.  I.  54. 15: 

danus    tolayisydmi  pdnind.  —  Part.  perf.  pass. 

tulitd  sublevatus.   l\ag\4.  SO:  pdulastyatulitasyd 

'drih;    12.  89:   tulitakdildsa.      (Cf.  dul,    lat.  tollo, 

tuli;  gr.  rXaw,  TeXaiJLuiv,  TaKavrcv  [v.  tuid''];  goth. 
ihu/a  tolero;  nostrum  dulde;  lit.  turii  habeo,  ap-turu 
adipiscor.) 
C.  d    id.    Ram.  I.  48.   42:    na   sekur   dtolay itum. 

■(-|rfra  '"/«/  (denom.  a  tuld)  ponderare.  Mah.  3.  10583: 
utkrtya  svayam  mdiisan  tulay dmds a  kapo- 
tena    samam. 

g?ffj  tuhl'  f.  (t.  tul  s.  a  in  fem.)  1)  libra.  Ilit.  133.  1. 
2)  similitudo.   Rag\  5.  68;    cum  instr.  ibd.  8.  15. 

rl^f?j  tu/ya  (a  praec.  s.ya)  aequalis,  simllis,  cum  instr. 
N.  4.  6.  Dr.  6.  12. 

^rj  tus  4.  par.  gaudere,  contentum  esse.  Mah.  3.  1109: 
tusya  md  krud  aH;  2.  l49:  tutosa  pugdm 
prdpya;  A.  4.  49:  nityan  tustdsca  te  rdgan 
prdninali  surave smani.  C.  instr.  Man.  12.  37: 
yena  tusyaticd  "tmd  'sya.  C.  gen.  Mah.  1.  3017: 
karmasdks  t  ks etragno  yasya  tusyati,  na  tu 
tusyati  yasydi  'sa  purus asya.  C.  loc.  Hit.  40.  7: 
yasydm  bartd  na  tusyati.  C.  acc.  Mah.  1.  4l98: 
na  tutosa  patin  tadd.  —  Caus.  exhilarare.  N.  1.  7: 
taii  sa  b  ima/i  ...  1 6  saydmds  a  ...  s  atkdrina; 
Mah.  3.  99l3:  tan  tosaya  tapasd.  (Cf.  tiis;  lit. 
tesiju  recreo,  reficio.) 
c.  pari  i.  q.  sinipl.  R.  Schl.  II.  2.  33:  utsavesu  pa- 
ritusyati.  —  Caus.  Sa.  3.  21:  bartdram  parya- 
1 6s  ay  a  t. 

C.sam  id.  B'.3.  17:  dtmani  santus  ta/i;  12.  l4.  19. — 
Caus.  Mah. 3. 13685:  g-ururt  santosayeta;  IIit.2o.l6: 
b  6 ganav isesdir   vdyas an   santosya. 


rTl^^Lilfty  tiksnadatislra  —  f^Tf  tud. 


111 


rTlTrUiyfP'  /iksnadatisfra  (Bah.  e  praec.  et  ddnitrd  f. 

deiis)  acutos  dentes  Labens.   H.  2.  7. 
3TT  '''"   ''•  par.  i.  q.  tim. 

rTTT  I  Ir  10.  par.  (^s  amdpldu  K.  karmandn  s  amdfituu 
V.;  ut  milii  videtur,  denom.  a  itra,  sicut  idem  va- 
iens  pdr  a  pdra)  finire. 
^^^7  tira  va.  (r.  tar  [if]    s.  o)  ripa.    M.  5. 
^UI  tirnd   V.  /ar  (//). 

■j-^iy  tlrtd  m.  n.  (r.  /ar  [//]   s.  t  a)  1)  locus  sacer,  la- 
vationi  destinatus.    Sa.  1.  3S.  2.  2.   2)  magister.   Rag\ 

17.  ss. 
pfjcj  /i^r  l.par.  {sidulye)  magnum,  crassum,  corpulen- 

tum,  turgidum  esse. 
(-jIjI  tivrd  (r.  //V   s.  rn)  magnus,  violentus,  veliemens, 

acer.     N.  11.  13.    24.  S:    tivrasoka;    M.  3:    tivran 

tapaH;  Su.  2.  7:  tivravikrama;  Lass.  58.  17:  kro- 

d  ativrena  v ahninA. 

1.  pi"  /u  2.  par.  tdumi  et  tavimi  (Pan.  VIL  3.  95)  cre- 
o 

scere.    Rgv.  94.   2:    yasmdi   tvam   dyagase  ... 

sa   tutdva   „cul  tu  sacra  perficis,   is  crescit".     (Lat. 


(Cf.  lat.  turg-eo,   liquidis  n  et  r  inter   se   mutatis;    lit. 

tunkit  pingucsco;  russ.  tucniii   pinguis,  cf.Benfey  IL  23.). 

I.  591;    hib.  tiinngo  „a  billowy  sea",  lonngliail,  tonnla 

„waved",  tonnaiin  „1  undulatc,  d!p  in  water",  nisi  hacc 

pertincnt  ad  scr.  taraiigd  lluctus.) 

rl-c^  tucca  inanis,  vacuus.   Am.   (Lit.  luscias  id.) 

Pl^  tug  1.  par.  (in  dial.  ved.  6.  par.  atm.)  1)  ferire,  vul- 
o  -v 

nerare,    occidere.    Rgv.  61.  C:    vrtrasya    marma 

lugan    vagrena    tugatd.   2)  tremere.   Rgv.  61.  ll: 

asya    biyd    dydvdca    bdmd    tugeli.    3)    feslinare, 

properare.    Rgv.  3.  5.  61.  12:   lutugdna   properans. 

1.  pj^/un^   l.par.    (hins dbalave s  tanaprdnanesu 
O  ""-N 

K.    prdne    bale    V.;     SCribitur    lug,    gr.  110"') 

offendere,   iaedere,   ferire,    occidere;    robustum    esse; 
veslire;  vivere  (v.  tuiiga). 

2.  pT^  tutig  10.  par.  (b'dsaftdrl'e;   scrlbitur  tug,   gr. 

110")  loqui;  superare,  occldere,  ferire. 

p]"jr  lut  6.par.  (kalahakarmaniK.  kalahiV.)  lixari, 
o  -N 

altercari,  contendere. 

^'^  tud  1.  6.  par.  frangere,    rumpere,  lacerare,  findere; 
o  •\ 

occldere.      Cf.  tund,  lud. 

/u-meo,  <u-mu/uj  [v.  gr.comp.80S'];  /ueo, /u/or, /u/<f/a      pi^TJ  /urfrf   l.par.    (anddari)   contemnere,   spernere. 


etc;  boruss.  vet.  tawas  pater,  taa>iska  [them.]  pater- 
nus,  acc.  -kan  paternura,  tauia  terra  [Land] ;  cambro- 
brit.  tyv-u  crescere;  pers.  q'_>j  tuvdn  potestas,  (^5»J 
tuvdnem  possum;  gr.  TV-Xo?;  goth.  thiu-da;  umbr. 
tuta  urbs;  send.  tav  posse,  v.  gr.  corap.  915  *  .) 
2.  fT  /u  (fortasse  a  stirpe  demonstrat.  ta,  attenuato  a  in 

u,  sicut  in  interrog.  ku  e  ka)  1)  vero,  autem.  In.  3.  5.      F[r^'"''''  10.  par.  (stridu  K.)  sternere,  obtegere. 
4.  7.  Br.  1.  17.  3.  18.  N.  23.  9.  2)  et,  etiam.  N.  25.  ll.      f\~  tud  6.  par.  atm.  tundere,  ferire,  pungere.   B'alt.  14 

O"^ 

Br.  3.  22.  A.  3.  23.  Dr.  5.  17.    3)  post  pron.  interrog. 


Cf.  tud,  tod. 

rrnr  tun    6.  par.    (kdutHye   K.    gdihmye   V.)    curvuni, 
O    -^ 

muexum  esse. 
rTU4    t"'}^  •■itm.  (scribitur  tud,  gr.  110"')  id. 

o     '"\ 

f^TJJ"  tunda  m.  rostrum.   Mah.  1.  l»7i. 


kiin  valet  nostrum  doch.  Br.  1.  7.  35.  13.  17.  4)  in 
apodosi  post  cet  valet  nostrum  so.  Br.  2.  17:  lan 
cid  ahan  na  dit sey  ani  . ..  prnmafydi 'ndn  ha- 
reyus  lu.  —  Enunciationem  nunquam  incipit. 
"^rS  tuiiga  (r.  tuiig  s.  a)  1)  adj.  altus.  Rag .  6.  3. 
2)  subst.  m.  arbor  quaedam,   Pxottleria   tinctoria. 


Sl:  tutoda  gadayd  'rim;  15.4:  aldutsuli  suldili; 
Dr.  8.  52:  asvdiis  tudantdu;  ]Mah.  3.  335:  pra- 
todena  1  udyamdna;  2.  2530:  tudasi  marmdni 
vdks ardili.  —  Part. perf.  pass.  tunnd  R.  Scbi.  II.  14. 
23:  lunna  iva  tiksnena  pratodeiia.  (L,3t.  TCD, 
tundo;  eoih.STA LT,  sfauta ;  nostrum  sto/se,  praefixo  s; 
fortasse  e  scr.  santud.) 


170  frflW  tiduha  —  f^UT  tihsna. 

fHi^  /it/uA:o  m.  nomen  arboris,   Diospyros   gluti-  f^^^3fl\!fr\^tiraskarinm.(T.kar  kr  praef. /iraj  s.  in) 

nosa.   Lass.  52.  aulaeum.   R.  Sclil.  II.  15.  20. 

ITlfrP'  "'""';'"  "1-  nomen  arboris,    Tamarindus   In-  fJ^^^chfiuTi'  tiraskarint  f.  (fem.  praec.)  1)  i.  q.  praec. 

dica.   Am.  2)  velum.    Ur.  22.  4  infr. 

frlfWST  tintid&    f.    id.  TrrT^^^TT?   tiraskdra    m.    (a    tirdskar  -kr    s.  a)    con- 

fprn-  tip   1.  et  10.  atm.  {ksarani  K.)  stillare.    K.:   /e-  vicium,  maledictio,  contumelia.    Hit.  13.  14.  114.  20. 

pate    galail   gatdt.      Cf.  /im.  Trr^T''=TT  tirddd    v.  dd   praef.  lirds. 

rprn"  /im   l.par.  humldum  esse,  madefieri.  Hit.  Ser.97.  5:  frl^lf^fT  tirohila  v.  dd   praef.  tirds. 

vdnardns    timyataH    sitdr t takam pamdndn  f^^^tirydk  adv.  (acc.  neut.  sequentis)  flexuose,  tortuose, 

avalokya. —  //mi/d  humidus,  madidus.  Am.  Qttip.  oblique,  ex  obliquo.    Ur.  65.  l6:   tiryag  avaldkya. 

ffrfTT  "'""'  ">•  piscis  fabulosus,  qui  cenlum  Yoganorum  TrT^f^'"'-''"'''^  (^  '"''  P''''  tirds  et  aiic  ire,  in  casibus 

longltudinem  habere  dicitur.    A.  6.  3.  debilibus //r/a..',  in  debilissimis //Vajc,  quod  e /iVaj 

f^f^r<-r<-|  t iiniii gila  m.  ingens  piscis  fabulosus.  A.  6.  3.  et  c  pro  ac;  nom.  m.  tirydi'i,  f.  tirdsci,  n.  lirydk.) 

f^fjTT  ///«(•  ra  n.  (ut  videtur,    e    tarnira  vel  tamara,  1)  adj.  curvus,  flexuosus,  tortuosus,  obliquus.  Mcg.52.58. 

V.  tdmas)  obscuritas.  2)  subst.  m.  animal,  quadrupes.   Ilit.  53.  19. 

fli  \jj|  firdsc   V.  tirydnc.  1.   fpTrrf  til   6.  et   10.  par.   tildmi,   t^ldydmi  unctum, 

f^rrn  tirds  —  tiras  —  (r.  tar  [tf\  s.  as)  1)  praep.  in  oleosum  esse;   v.  /i7a,  tdila. 

dialecto  vedica,  trans,  per  (v.  Lass.  p.  34)  e.  c.  tiraK  2.  fpf^  ''''   1-  par.  {gotdu)   ire,  se  movere   (cf.  /i7/, 

purucid    asvind    ragdnsi  .  .  .   eha  ydtam    „per  tar  ['/],  unde  /i7  ortum  esse  videtur,  attenuato 

tenebras  multas  buc  venite,  Asvini !" — ya  iHkayanli  a  in  i  et  mutato  r  in  /.) 

parvatdn  tirali  s amudram  arnav am  „qui  trans  |^rf|    tild   m.    (r.  i.lil  s.  a)    1)  noraen    plantae,    cujus 

mare   undosum   nubes    propellunt".    2)  adv.  flexuose,  semen  oleum  praebet,  Sesamum  orientale.  2)  nota, 

tortuose.     (Ad  tirds   trans,  per,   referri  possunt  lat.  macula,  quae  sesami  semini  comparatur.    Su.  3.  18. 

trans ,    goth.  thair-h,    nostrum  dur-ch,    hib.  iar,    fair  |f|^ch  tilaka   1)  m.  n.  macula  in  fronte,  unguento  aut 

„beyond,  over,  across,  through,  above",   iri  „through,  terra   colorata  facta.    Rag  .  9.    'lo.    2)  arbor  quaedam. 

by";   lit.  ties  e  regione,  ex  adverso;   send.  faro  trans  ibid. 

[Burn. Yagna  noteiiXVi]  nititur  forma  primitiva/ara j.  TfTc^IW-TT  tilottamd  l.  (e  tild  et  uttamd)  nom.  pr. 

Ad //ra.f  tortuose  traxerim  hib. /ar  „bad";  y.tar  [//].)  Su.  3.  18. 

frtJ*-ch  "i    -^  tirdskar    -kr    (r.  kar    kr    praef.  tirds)  f-T-z^     .  ■,,  ,              /       ,  <    \  ■  „    ^ r,    .  ■, 

in<^^i-i     T.<                           ■    ^                 •    r                    /  Intrl     ti//  1.  par.  (gatau)  ire,  se  movere;  v.  2.  /i/. 

1)  obtegere.    Rag .  16.    20:    t iras kriyante    krmi- 

fflfTT  -fT  lisar  -sr  (nom.  fisrds,   ut  videtur,  forma 

tanfugdldi/i   ...  gavdksdh;    R.  Schl.   IL    12.    89:  "      "*     ,>                                                        ... 

,  reduplic.  pro  litar  -t.r,  mutato  /  m  s,  sicut  in  pers. 

kdlardtrir     me      nunam     b  drydrupati raskrld  ,       ■       ,         .              .         .              / 

^  SMisik,  tres,  correpta  syllaba  ri  in  r,  sicut  in  trtiya 
tvam  rdgaputri.    2)  superare.   Rag.3. 8:  tadtyam 

tertius)  fem.  70\j  iri  q.  v. 
dnttamukan    stanadvayam    I    tirascakdra... 

sugdtayoK  pankagakdsayoK  jri>am ;  Hit.  81.S :  rTT^  ''^   1.  atm.  i.  q.  i.tik. 

sa  tiraskriyali  SribUh.  3)  conviciari,  contumeliam  (^f^CTT   tlksna    (r.  tig    s.   sna)    calidus,    acer,    acutus. 

dlcere.    Hit.  13.  U:   tan  sarvi  tiraskurvanti.  Su.  2.  9.   H.  2.  7.  9.   N.  20.  30. 


fTWT^  tdinarasu  —  frTfKT  iiti- 


1G9 


^|V^y<-f   tdmarasd  n.  (ut  videtur,  a  praec.  s.sa)  nym-  diu.    N.  .1.  23.     (IIuc    traxcrim    gr.  T'/)/lxe?,    mutato   v 

pliaea,  lotus.   Ani.  iu  {J.  sicut  e.  c.  in  APE>If2  =  scr.  drdvdmi,  t  in  g 

rlUsl^  liimbuld  n.    1)  nux  areca.    2)  piper  Letel.  sicul    in    TSTV(j>cg    c    TtTV(pOT\    lat.  dimus ,    dimum; 

yll^   tdmrd  n.    cuprum.    R;'im.  I.  31.  50.  —   adj.   (fem.  v.  gr.  comp.  3.>2.) 

tdmrl)   colore   cuprino.     In.  5.  12.   N.  26.  17.      (Hib.       Hlci'i"L' "'"""'   (/4'i^(Jn,   td'vati,   td'vat,    v.   gr.  2o9) 

um/ia  cuprum.)  1)  tantus,    tam    niagnus.    Sa.  o.    'il.    2)   tantura,    lot. 

pTTn'  tdy    1.  atm.    (santdne  pdlane    K.    pdlanas an-  N.  20.    2i.  —    Neut.  Idvat    c.    acc.    temporis:    tdvat 


tatjoli  V.)  1)  servare,  tueri  (cf.  tay  ct  Irdi  unde 
trdyS  servo,  ex  hoc  vero  tdje,  ejecto  r,  ortum  esse 
videtur).  2)  extendi  (nihil  aliud  quam  pass.  radicis  lan.') 


kdlam  tantum  temporls,  lam  diu.  Sa.  6.  31.  (Lat. 
tanlus  correptum  e  taiantu-s,  adjecto  u;  de  gr.  TC<7CS 
V.  gr.  comp.  412.) 


^:jJT[  tdrd   f.  (ut  mihi  videtur,   6   stdrd    q.  v.  ahjecto  s)  i.   ffj^  ''^    !•  ;''tm.    (gatdu   K.   gatydm   V-.)    ire,   se 
stella.    Su.  2.  25.  In.  33.     (Vid.  str  stella  et  cf.  send.  movere.  Cf.  tak.,  tduk,  tik,  iik,  fduk,  4'duk, 

g/»AX>(\JA)  stdre    pro  y<AW(\>jj  stdr,  v.  gr.  comp.  30;  Irak,  trduk,  tag,  Irag. 

gr.  aCTTyjD,  UCTOOV,  praefixo  CC;  goth.  stairnd  fem.;  lat.  2.    fpj'^  '''^  5.  par.  (gig  dnsdjdm  K.  dskande    vade 
aster ,  astrum ,  stella,  quod  e  sterna  ortum  essc  vide-  V.)  adoriri,  oppugnare;  occidere  velle;  laedere, 

tur,  mutato  r  in  /,  cui  se  assimilaverit  sequens  n.)  occidere.     Cf.  tig. 

Hljy-lfrf  '^''(ip^^ti  m.  (e  praec.  et  />a';«  dominus)  luna.  rrT^T  ^'S  5.  par.  id. 

Sa.  1.  19.  TrfjT-T  ''o '""(■■■  tig  s.ma)  calidus,  fervidus,  urens,  acer. 

rTTTTi^  '^''^rupa    (Bah.   e   tdrd   et   rupd   n.    forma)  A.  7.  20. —  Subst.  n.  calor.    (Hib. ///ne  „heat,  warmtb".) 

stellae  formam  habens.    In.  1.  33.  TfTJT-Tt^  tigmdnsu  m.  (e  praec.  et  ansu  radius)  sol. 

HI^^Li-y  t^runya  n.  (a  tdruna  s./a)  juventus,  adolescen-  frT^^^S''  J- par-  (gdiane)  pulsare,  ferire,  occidere. 

tia.   Am.  frr^Tlcr  tHiguda  m.  nomen  plantae.   N.  12.  3. 

r\\^M  tarksjra  m.  cognomen   Garudl  (v.  garudd).  \^r[  tig   1.  atm.  (nisdne   ksamdj-dtica  K.   ksdnldu 

^^jrff  tdla  m.  (a  tala  s.  a)   1)  palma  manus.   2)  plausus  Jit^  V.)  1)  acucre.   2)  perferre,  tolerare.  —  tiktd 


manuum,  quo  numerus  musicus  notatur.  H.  2. 15.  Lass. 

39.  10.    3)  genus  palmae,  borassus  flabelllformis. 
HlcHcJrl  tdlavrnta  m.  (e  praec.  et   vrnta)  flabellum. 

Sak.  57.  7. 
rTTc^TcfrT^  tdlavrntaka  n.  (a  praec.  S.  ka)  id.    Am. 
{-Jlrrj  tdlu  n.  palatum.   Am. 
Hlcjrl'''  ''"'   '"^^"  (neut.  sequentis)    1)  nunc,   boc   tem- 

pore.   II.  4.  15.  53.  N.  12.  4l.  Hit.  10.  17.  —  In  apo- 


1)  amarus.  2)  suave  olens.  Meg°.  20.  —  Desid.  titiks 
perferre,  sustinere.  Mah.3. 1393:  klesdns  titiksase; 
Man.  6.  47:  ativ dddns  titiks eta;  B.  2.  l4.  — 
CI.  10  vel  caus.  par.  tegdjdini  acuere.  (Lit.  tekinu 
cote  acuo,  tckelis  cos  magna;  russ.  tocii  cote  acuo, 
toMo  cos;  gr.  -S-AiycD,  fortasse  etiam  -wi-yya^ct',  e-Sr/ci'; 
lat.  lango;  goth.  teka  tango;  v.  te  gas  splendor  et  cf. 
cambro-brit.  leg  „clear,  fair;  beautlfull,  pretty',  bland".) 


dosi    post   ydvat,    e.  c.    Hlt.  43:    ydvad   evd    '/an       fnfFT^  titiksu    (a    desid.  titiks  —  v.  tig  —  s.  u)  pa- 
vjfddovandn   na    niHsarati   tdvan    mantaram  tiens.    Am. 


mocajritun  jratna/i    krifatdrn;    43.  22:   pratyd- 
vrtya  ydvad  asdu   lubdakas  tarutalam  dydti 


f^j^fr  tittiri  et  tittiri  m.  perdix,  „tbe  francoline  par- 
trldffe".   Am. 


tdvat    kurmam    apasyann    acinlayat.     2)   tam      ffTfET  '"'  m.  f.  dies  lunaris.    N.  5.  1.  Sa.  3. 


1G8 


^  fjTR  larp'  trp  —  -^^  tdmara. 


load,  burden,  niake  hea^^",  tromaim  id. ;  tormach  „in- 

crease,  augmentation";  torp  „bulk";  tormad  „pregnant 

growing,  big".) 
c.  pari    caus.    satiirare.     Mali.  3.    Si37:    d^va    haviJd 

paritarpit  dli. 
c.sam  saturari.    Rgv.  110.  1:    s  v  dhd  krtas/a  sam    u 

trpnuta  „rite  effusi  (libaminis  potu)  nunc  satiamini". 

—  Caus.  saturare,  exhilarare,  delectare,  satiare.    Mah. 

1.   4470:    suhrda/l   ...   danena     s  amatarpay  at\ 

Rag\  13.  45:  santarpya  s  amidb  ir  agnim;  Mah.  3. 

9i6:    tdn   mulap  aldili   s  antar pajr drndsa. 
r 
pTCf)    FTPT  tarp    trp     6.  par.  i.  q.  tarp   trp. 

-  .        C    -X 

r 
pfof  tarb    1.  par.  (gatdu)  ire,  se  movere;   cf.  tamb. 

■^^■fltdrman  n.  (r.  tar  [//]    s.  man)  cacumen  pali  sa- 

crificalis.  Am.  (Gr.  T5^-/a«;  \ii.ter-minus;  v.  tar  ['/].) 
r 
zren"  rT^7    tarmp   trmp    b.  par.    satiari.      Rgv.  23.   7: 

sagurganena    trmpatu;    V.  tarp   trp, 
r        ^^ 
f-|*-t-(^    f-(*-t|)   tarmp    trmp    6.  par.  i.  q.  tarp    trp. 

'r\'i  ^ri  tars  /ri  4.par.  sltire.  trsitd  sitiens.  N.11.12. 
(Cf.  goth.  THAUS  arefieri,  thairsa,  thars,  thaur- 
sum;  thaursus  siccus,  thaursja  sitio,  nostrum  Durs-t 
sitis ;  lit.  trokstu  sitio,  p raet. /roiAau;  troskuljrs  sitis; 
bib.  tart  [/ar-/]  „thirst,  drought",  tart-mhar  ,,thirsty, 
drv";  gr.  Tc3T;U«t;  lat.  tnrreo  e  torseo.,  tos-tum  e 
tors-tum.) 

"^^  tarsa  m.  (a  praec.  s.  a)  sitls.    Am. 

ritfr,   rT^  6.  par.   7.  par.  trhdmi,  trnehitii  (v.  gr.  341) 
•N     c  -s, 

OCCldere.      B  att.   1.    19:     raksdnsi    trnedu; 

17.  15:   atrnef  satrun. 

^tTq'    tdrhi    (a    stirpe    pronom.    ta    s.    rhi,    v.   kdrhi, 

etdrhi)    nunc,    jam.     Hlt.  89.  1.    Lass.  9.  3.    18.  14. 

32.  18.  36.  15.  44.  7. 

pn^  tal  1.  et  10.  par.  {pratis  tdj-am  K.  pratisi  i- 
tdu  V.)  condere.  K.:  talati  (tdlayati)  devd- 
lajdn    rdgd. 


■^^  tala  n.  (r.  tal  s.  o)  1)  solum,  fundus.  (Am.  = 
adas)  loc.  tale  sub.  llit.  58.  15:  tarutale;  Ritu-S. 
1.  13:  majfurasya  tale\  18:  boginaH  p  andta- 
patrasya  tale.  2)  planta  (pedis).  Su.l.  33.  3)  palma 
(manus).  Hlt.  36.  4.  A.  3.  40.  4)  superficies  (rei,  ut 
terrae):    In.  5.   57.    Su.  4.   19.    11.  1.  35.  38;    (rupis): 

N.  12.  12;  (domus):  N.  13.  51 nabastala  (Luft- 

raum)  N.  2.  30.  (Hib.  ialamh  „the  world,  the  earth, 
land,  ground,  soil,  a  country,  nation";  lat.  tellus.) 

rjrfj^  talatra  n.  (e  praec.  et  tra  servans,  v.  tanutra) 
tegumentum  manuum.    Dr.  5.  19-    (Mah.  3.  15657.) 

j-]rf(|  <,-j|[rfJ  taldiiguli  f.  (Tatp.  e  tala  et  aiiguli)  pe- 
dis  digitus.    In.  12. 

^-^(-^■q  tdlpa  m.  n.  lectus,  cuLIle. 

^i^\  y  -rp^  tastdr  -str  m.  (r.  tahs  s.  tdr  tr)  faber 
llgnarius. 

prCT  tas  4.  par.  (utksepane  K.  utksepe  V.)  levare, 
allevare.    K. :   tasyati  mallo   mallam.     Cf.  das. 

^<-c}^y  tdskara  m.  fur.    N.  12.  2. 

H*;*-lld  tdsmdt  adv.  (ablat.  pronora.  tat)  eo,  ideo, 
propterea.    Br.  2.  21. 

^fT  /d/a  m.  amlcus,  carus,  dilectus  (in  vocativo  solum 
invenilur).  In.  5.  SS.  Br.  1.  S.  3.  12.  B'.  6.  4o. 
M.  18. 

■^\^iX\Jddr's  m.  f.  n.  (v.  gr.  263)  talls.  N.  1.  13.  13.  50 
(v.  sq  ). 

j.j|iy  tddria  (fem.  -s!,  v.  gr.  263)  Id.  (Prakr. /drijo, 
dor.  Tu?uy.o';,  slav.  toliku,  lat.  tdlis\  v.  ktdrsa  et  gr. 
comp.  415-419.) 

■--i|M  tdpd  m.  (r.  /o^  s.  a)  calor,  fervor,  aestus;  transl. 
dolor,  moeror,  sollicltudo.   Dr.  5.  20.     (Vid.  tap.) 

(-)|'_j^  tdpasd  m.  (a  tdpas  s.  a)  qul  corpus  suum  vexat, 
qul  vitam  austeram,  tormentuosam,  castam  agit;  asce- 
ticus.    N.  12.  61.  62.  98. 

f^jq-g^  tdpasi  f.  (a  praec.  slgiio  fem.  i)  fem.  praec. 
Ur.  84.  11. 

^fjlfr  tdma^a  n.  aqua. 


ff^  fyr=l^lorks  trlcs  —  rT^   rT^^"^/^  ^!'P- 


1G7 


C.  pra   ij.    Man.  1.  5.    12.  29:    avilark/arn    avi^ni- 

yam, 
c.  t'»    id.    Mali.  1.    3571:    kinnu    svid   H/at  patalt  'li 

sarve    vitarkayantaU  pariinohit dli   small. 

c.  sam  putare.    INIal.i.  1.  6.5lO  (v.  tark   sgn.  3). 

r 

pr^  PT^  ^arAri   Irks    1.  par.    (gatdu   K.   ityam  V.) 

•X      C      -s.  . 

ire,  se   movere.     (Cf.  starks   strks,    quod 

forfasse  e  santrkJ;    gr.  Tp£^W;   gotli.  thragja   curro, 

treilia  iirgeo,  Irudo ;   lilh.  leilg  „go",  teilgi'!  „a  shock, 

rencounter".) 

rrn' <or^  1.  par.  1)  minari.    Ram.  II.  70.  25:  targadh  ir 

iva   V dnardili.    2)  reprehendere,  conviciari.   B  att. 

14.  SO:   tan   tatarga.  —   CI.  10.  par.  atm.   1)  minari 

c.  acc.  pers.   et  instr.  rei,  Rag .  4.  2S:   ahitdn  dni- 

lodbiitdis  tar gajrann  iva  ke tiib  ili;  12. 'tl:  aiiku- 

sdkdrajrd    'iigu/jd    tdv    alargayat;    Mali.  4.    567: 

i/i    bruvdrid    vdkydni  sd    mdn    nityam    atarga- 

yai.    2)  reprehendere,   conviciari.    Ram.  II.   58.   24: 

parusdir    vdkydis    tena    targitd.      (Forlasse    huc 

pertinet    germ.  vet.  TRUG,  DRUK,    triugu,    driuku 

fallo.) 

C.  ab  i  10.  fitm.   i.  q.  simpl.    Mah.  3.   11716:   ab  itarga- 

yamdnds ca   rui^antasca  rnahd ravdn. 

C.  sam  id.    Rag  .  15.    19:  iti  s antargya   satrug  narn. 

"^^rl]  targani  f.  (r.  targ  s.  ana  adjecto  fem.  slgno  /) 

digitus  index.    Am. 
r 
fTfrr    rTtJT   '«'■'.'    'rn    S.   par.     (adane    K.    bakse    V.) 

^     c.    •~. 

edere. 

^ljy  tarria  m.  vituhis.    Ilem. 

f^rrf^  tarnaka  m.  (a  praec.  s.  Aro)  id.   Am. 
r 

1.  pf^   tard  1.  par.  ferire,  occidere,   vexare,  offendere, 

laedere.     (Cf.  tard   trd;    goth.  us-THRUT  mo- 

iestiam  facere,   us-thriula,   us-lhraul,   us-lhrulum,   at- 

tenuato  «  in  u.) 
r        

2.  pTT"  rT<;   '«''''  '.'■'^  7.  par.  atm.  ferire,  occidere,  de- 

4      i:.4  T.'         /-  ' 

struere.    B  att.  6.  3S:    butin   trnadrni  ya- 

ksdridn    hinastnt   'ndrasya    vikramam.   —    Quae 


giinani  assumunt  formae  lam  ad  tard  quam  ad  tard 
trd  rcferri  possunt,  e.  c.  li  att.  14.  lOS:  rat  dsvdrisca 
ripns  tatarda  sdkind;  33:  rdrnasca  bahun  (rd- 
ksasdn)  talarda.  (Viii.  tard  et  cf  tarh  trh, 
quod  fortasse  e  tard    trd .) 

c.  anu  ia  dialecto  ved.  findcre,  divldcre.  Rgv.  32.  1: 
anv  apas  tatarda  (Rosenius  verllt  „aquas  effudit"); 
Rgv.-V.  82.  3  (v.  Westerg.):  anv  apdii  kdny  atrn- 
dam    ngasd. 

c.  t'i'  discindere,  dlrumpere,  dllacerare.  B  att.  16.  15: 
rane    kartsyati  gdtrdni   rnarrndrii  v  i  t'ar  t  syat  i. 

r   ' 
rXTJ  pfll"  tarp  trp  1.  par.  exhllarare,  satlare.  —  Cl.  ■'(. 

par.  atm.  5.  par.  6.  par.  1)  gaudere.    Ilit.  76.  li: 

ko    na     trpyati    vittina.    2)  satiari.    Sa.  7.  2:    nd 

'trpyan    kat  ayantaK    punaK    punali;    In.  2.    26: 

guddkes am     preks am dtiali    .  .  .    nacd     'trpyata 

vrtrahd;    Mah.  3.  22»7:  atrpyan   hatdndm   mdii- 

s  as  onitdiK.     C.  gen.  Hit.  66.  S:  nd  'gnis    trpyati 

kds ( dndn    nd    'pagdndm    mahodad  ili.  —    Caus. 

exhliarare,    delectare,    satiare.     II.  2.    12:    manuJyd 

gandd    grdnan    tarpayat t  'v a    mi;    N.   17.    27: 

atarpayat     sudev  anca     gos  ahas  reiia;     Mah.   1. 

6S03 :  tan  danina  tarpaydmdsa;  In.1.21:  pitfn 

yatdnydyan  tarpayitvd;  Mah.  1.  S126:  dgyadd- 

rdbis     tarpayase    Cnalam.      (Cf.    tarmp    trmp, 

tarp    trp,  tarrnp    trmp;  gr.  T£P~:«),  TOfffiU) ;  boruSS. 

vet.  en-terpo   prodest;    lit.  tarpstu   incrementa    capio, 

augesco,  praet.  tarpau;  tarpa  incrementum;  huc  etiam 

traxerim  nostrum  darbe,  be-darf,   ita  ut  sensus  primi- 

tivus    in    oppositum    transierit;    goth.   tharbs    egenus, 

tharf  egeo,  thaurba  id. ;  russ.  IIIPpiI.lIO  lerplju  pa- 

tlor,  tolero;  fortasse  lat.  sa-tur  e  sa-turp,  san-lurp  := 

scr.  santarp,   abjecta  radlcis  littera  finali;   itaque  sal 

e  satur,  non  vice  versa;  hib.  iropadh  „heavv,  weightv, 

grave",    trorn  id.  mutato  p  in  nasalem  ejusdem  organi, 

nlsi   trom   e  tromp,   Inserto  m,  abjecto  /',    cf.  tarmp 

trmp;  tromaighiin  =  ser.  t arpdydmi  „1  aggravate. 


1G6 


f^jT^  tardhsu  —  ^^  tarh. 


c.  ut  1)  traosgrcdi,  trajicere.  N.  12.  112:  ultarantan 
(sic  legendum  pro  uttaran  tan)  nadln  ramyam\ 
Ra"-.  12.  71:  teno  'ttlrya  paid  laiikdm.  2)  egredi, 
emergere.  Rag  .2.  17:  p a I v a 1 6 1 1 ! r n a  v a r &h ay  ut  a; 
Mah.  3.  211:  ga/dd  utiirya.  —  Caus.  1)  servare. 
Mah.  S306:  uttdrayati  santatyd  dasa  purvdn 
dasd  'pardn.  2)  evomere.  Man.  11.  160:  agndna- 
buktan    tu'ltdryam. 

c.  ut  praef.  prati  c.  ablat.  egredi;  descendere.  R.  Schl. 
II.  103.  31:    pratyuttirya    nadtlatdl. 

c.  ut  praef.  .sam  1)  transgredi.  B  att.  6.  53:  samutta- 
rantdv  avyat ydu  naddn.  2)  cum  ablat.  egredi. 
Mah.  1.  3283:   galdt  samuttirya   kanyds   td/i. 

c.  nis  1)  transgredi.  Rag .  3.  7:  nistiryaca  ddha- 
davyatdm;  Hit.  68.  1:  sa  nis  t  arafi  durgdni.  — 
Caus.  servare,    liberare.     Man.  3.    98:    nistdrayati 

'     durgdcca    mahatascd    'pi  ki/visdt, 

c.  pra  extendere,  dilatare.  Mah.  3.  SllQ:  pratarecca 
ku/am  punyam;  Rgv.  2o.  12:  pra  na  dydnsi  td- 
risat  „nostras  vilas  longas  faciat";  33.  13:  pra  svdm 
matim  atirat  (=  atarat).  —  atra.  crescere.  Rgv. 
104.  4:  pra  purvdbis  tirate  rdsti  sura/i  „'im- 
plentibus  (eum  aquis)  crescit  (et)  splendet  heros".  — 
Caus.  1)  extendere.  Mah.  3.  8647:  esd  b  dglrat  t 
punyd  ...  pratdryamdnd  kuiesu.  2)  decipere. 
Mr.  161.  10:  kiin  mdm  pratdrayasi. 
c.  vi  concedere,  dare.  N.  26.  2-i:  svam  ariJam  vita- 
rdmi  te;  2S:yd  me  v  itaras  i  prdndn.  Mah. 1.4-198. 

A.  3.  47. 
C.  sam    i.  q.  sinipl.    H.  1.  l4:   s anttrya    durapdram 
b  ugaptav diH;    Man.  9.    161:    sanlaran     ga/am 
B\4.  36.  —    Caus.   1)  traducere.    R.  Schl.  II.   89.  S 
gaiigdm  .. .  s anldrayantu  nati.    2)  ferre,  portare 
vehere.    Mah.  3.  10857:    mddrtnandanakdv    ubdu 
durge    s ant drayisy dmi  yatrd   'saktdu    bavis- 
yatati.    3)  servare.     Man.  9.   139:   dduhitro    Spi  hy 
amutrdi  'nan   sanidrayat i. 


^if^  tardksu  m.  canis  hyaena.    Am. 

r\i4j  taraiigd  m.  (r.  tar    \t t]    s.  aiisa)    fluctus,  unda. 

Am. 
rly  ('^''QTT  '«'■«''S'"?'  f-  (a  praec.  s.  in  in  fem.)  flumen. 
j^TUy  tarana  n.  (r.  tar  \tf\  s.  ana)  trajectio,  trajectus. 

Hit.  75.  4. 
^jrf\  tara/d   (r.   tar   [//]    s.  ala)   tremens,    tremuius. 

Sak.  20.  11. 
■^rr^ldras  n.  (r.  tar  [i f\   s.  as)  velocitas.    Ilera. 
T^Tiiqp  tarasd  n.  caro.    Am. 

rly  \i-rJir\turasvin  (a  idras    s.  vin)  celer,  velox.    Am. 
J^  taru   ra.  (a   r.  tar  [//]    s.  u,   nisi  a  tar/i   trh   cre- 

scere,  slcut  drumd  q.  v.  a  darli  drh  crescere,  vrksd 

a  varh   vrh  id.)   arbor. 
rliKUj  tdruna   (fem.  -nd   et   -ni,    r.  iar    \tf]    S.   una, 

v.  taru)   1)  adj.  adolescens,  juvenis.   Hit.  28.  11:  ta- 

runt  bdryd.  —    tdrunt    subst.    Hit.  5.  15.     (Gerra. 

vet.  diorna  virgo,   puella,   famula;    island.  vet.  therna 

famula,  serva.) 
.r         . 

1.  rTcJi   f\<^  tarn/}  / /•  /i ft  6. par. (ifii/i i dy dmK..hinse\ .) 

•X     c  •\        _ 

ferire,  occidere,  laedere. 
■r         .  .... 

2.  rif^  FT^  tarrih  trrih  1.  par.  (vrdd  duK.;  scnbitur 

tarli  Irh,  gr.  110"')   crescere.    (Cf.  darnh 

drrih,  darh  drh,  gr.TPlX,  &^l^,TeQ'/JOg;  v.Benfey 

1.  9J.) 

pr^fj'  tark  10.  par.  1)  intueri,  spectare.    N.  11.  36:   dur- 

d^arsdn   tarkaydmdsa.    2)  cogitare,   considerare, 

reputare,    perpendere,    explorare.   N.  16.  9:    tdri   sa- 

mlksya  ...  tarkaydmdsa    bdimt  'ti;    o.   11:    sru- 

tdni    deva/iiigdni    tarkaydmds a;    21.    35:    Svan 

tarkayitvd.    3)  putare.    M.  1.  6540:  sa  hi  tdn  iar- 

kaydmds  a  rupato  nrpatiH  srijam  \punaK  san- 

tarkaydmdsa     raver     b  rasfdm      iva     prabdm. 

(Forlasse  lark  cohaeret  cum  dars  drs  e  dark,  v.  gr. 

comp.  I.  p.l25  ';  huc  trahi  posset  goth.  t/iankja  cogito, 

mulatis  liquidis  r  et  n;  fortasse  Wl.tikiu  credo  e  tirkiu.) 

C.  anu  i.  q.  simpl.    In,  1.  9:   devam   anvatarkayat. 


f^j^tdjnas  —  ^  (^)  tar  {tr). 


]G.> 


C.  ni'  part.  perf.  pass.  nit&nta   multus,   immodiciis,   im- 
moderatus.   Rag\  3.  8  et  35.  14.  hi.  Ur.  24.  k.  74.  S. 
Rltu-S.  1.  5. 
C.  pra   I.  q.  simpl.    R.  Sclil.  II.  12.  105:  prat&mya  vd 

pragvala    vd  pranasya    vd. 
C.  sam    id.    Gita-G.  4.  Jl;    cintdsu   s ant drnyat i. 

r^XJ^^ '''"''■'  "•  (•■•  tam  s.  as)  caligo,  obscuritas,  tene- 
brae.  Sa.  5.  76.  (Lit.  tamsa  caligo,  tamsiis  obscurus ; 
Tuss.  temniit  obscurus,  temno-ta  caligo;  bib. /ei'm  „dark, 
obscure",  teimhen  „darkness",  teimheal  „an  eclipse, 
darkness";  germ.  vet.  demar  crepusculura,  niutato  s 
in  r,  nisi  demar  pertinet  ad  scr.  tamisra;  sax.  vet. 
thim  obscurus,  attenuato  a  in  i;  anglo-sax.  dim  id. ; 
lat.  tenebrae  ad  scr.  tamisra  vel  fimird  tralii  posset, 
ita  ut  ortum  sit  e  tembrae,  inserto  b  euphonico,  sicut 
in  gr.  fjLea'yjfjL/2pta,  afxQiooTia;  cf.  Pott.  1.  26o.) 

rli-|  l«rO|HI  lomasvin!  f.  (a  praec.  s.  vin  in  fem.)  nox. 
Ara. 

f^yjq^  ^amiVra  n.  (a  tdmas  s.ra,  attenuato  penultirao 
a  in  j)  i.  q.  tdmas.    Ara. 

^m^l  tamisrd  f.  (fem.  praec.)  nox  obscura.    Am. 

rl*-!!'^'^.  tamdnud  m.  (e  tdmas  et  nud  mitlens) 
1)  ignis.   2)  sol.   3)  luna.   Am. 

rlHl^f^  tamdmdy a  (a  tdmas  S.  maya)  caliginosus, 
obscurus.    Sa.  6.  -13. 

pJF^    tamb    1.  par.    (gatdu)    ire,    se    movere;    cf. 
tarb. 

rTJJ  tay  1.  atm.  (^«/iraA:ia/d/i)  ire,  se  raovere;  tueri, 

•s 

servare;   cf  trdi. 

rTT  (pl')  tar  (i /)  1.  par.  interdum  atm.  (praet.  redupl. 
latdra,  lerima,  gr.407;  part.  perf.  pass. /irna) 
transgredi,  trajicere.  Ram.  II.  53.  17:  terur  iksu- 
mattn  nadim;  B.  18.  58:  sarvadurgdni  ...  ta- 
risyasi;  R.  Sclll.  I.  2o.  l6:  svas  ta risydmahe 
vayam;  Br.  3.  (:  taradvam  p/avavan  jnayd; 
Nalod.  3.    3i:     svardsaga/ad  in    taran.    —     pra- 


tij-tidn  tarium  lidem  exsolvere,  promissum  scrvare. 
R.  Sclil.  I.  6S.  ;).  —  Caus.  tdrdydmi  1)  facere  ut 
aliquis  transgrcdiatur,  trajicere,  transvehere.  Mah.  1. 
5S53:  tdraydmdsa...  gaiigdn  ndvd  nararsabdn; 
4230:  tdryamdnd  yarnundm.  2)  servare,  liberare, 
facere  ut  ali(|uis  trajiclat  periculum,  infortunlum,  do- 
lorem  etc.  (cf.  tartum  dpadarn  Br.  1.  3'i)  Br.  3.  4: 
iTia  vd  tdrayfd  durgdd  uta  vd  pritya  tdrayil; 
Sa.  7.  15:  tdrayisyati  vaii  sarvdn.  (Cf.  lat. 
ter-minus,  v.  gr.  comp.  478,  trans,  in-lrare,  pene-trare, 
tero,  ter-e-bra  ;  gr.  rsO-IJ.a,  TeoSssv,  rSOlW,  TSO-S-TOSV, 

Tc^evw,  TtTsaw,  TiT^atvw,  TiTowry.w;  Tioa?,  quod 
naturam  transgreditur,  cf.  ddbuta;  suffixum  compa- 
rationis  -Tepcg  =  scr.  tara,  v.  gr.  comp.291;  TYipew 
=  scr.  tdrdydmi;  goth.  thair-kd  foramen,  thair-/t 
per,  v.  scr.  tirds;  lit.  triniii  tero;  slav.  Iru  id. ;  hlb. 
tar,  tair,  tri,  v.  tirds  ex  taras;  toir  „a  pursuit,  di- 
ligent  search,  pursuers,  aid,  help";  tor  ,,a  pursuer"; 
toram/i  „pursuit";  tnras  „a  journev";  teirin  ,,a  de- 
scent"  —  V.  tararia  et  tar  \_t f\  praef.  ava;  —  tear- 
nad/i  „descending",  tearanaim  „1  descend";  larrad/i 
„protection";  tur  ,,a  journey,  a  tour,  a  search";  lar- 
thaig/tim  „1  asslst,  defend,  protect";  inrt/iadoir  „a 
saviour";  v.  trdi,  Ird.  Mutato  r  in  /:  gr.  TS?.cg, 
TeAAw,  TYI^^ov;  lat.  te/um,  a  penetrando  dictum;  llt. 
lii-las  pons,  to/Cis  longlnquus,  distans;   v.  tii.) 

C.  ali  i.  q.  simpl.    B  .  13.  25:    alitaranti  mrlyum. 

c.  ati  praef.  vi  Id.    B'.  2.  52. 

c.ava  descendere.  In.  2.  l6:  avatirya  ratol tamdt; 
H.  3.  1.  N.  21.  IS.  Mah.  3.  1SS9:  narandrdyarxdu 
—  avatirridu  I du  prt  vim.  —  Caus.  facere  ut  allquis 
descendat;  demere,  tollere,  auferre.  ^lah.  3.  9917: 
gaiigdm  avatdray  dmdsa;  Dr.  8.  33:  drdupadim 
avatdrya  (ratdt);  Mah.  4.  164:  gydpdsan  d  a- 
nusas  tasya  b  Imasend  Zvat drayat.  Avertere 
oculos.  Rag  .6.  30  :  a  ii  g  a  r  d  g  d  d  avatd  r y  a 
c  a  k  s  u  H. 


164 


ffq-  tapa  —  r^^Jai 


nd  'nv at apy ala  durmati/l;  ISTSO:  anut apj^ 
b'rJan  tdta  tava  gorena  karmand.  —  Caus. 
dolore  afficere,  moerorem  afferre.   Rag .  8.  SS. 

c.anu  ^vzti.prati  pass.  dolore  affici,  poenitentia  vexari. 
i\.  Schl.  II.  12.  36:  yadi  dattvd  vardu  rdgan 
punali   pratjanutapyase. 

c.  abi  i.  q.  simpl.  Rag .  8.  43:  ab  itaptam  ajaK 
calens  ferrum;  transl.  R.  Schl.  II.  62.  5:  dvdb^jdm 
api  mahdrdg ah  sokdbydm  ab  ita pyate  (c.i.s\. 6: 
dahyamdnas    tu   sokdbydni), 

C.  upa  id.  R.  Schl.  II.  59.9:  upataptodakd  nadyaJi; 
Mah.  3.  71:  du/ikena  sarlram  upatapyate.  — 
Caus.  id.  Mah.  3.  1070S:  sa  samidde  ma/xaty 
agndu   sariram   upat dpayan. 

c.  upa  praef.  sam  id.  Mah.  2.  S5(S:  mana/i  samu- 
patapyate. 

c.  nis  (mutato  s  in  s  et  t  in  t)  exurere,  comburere. 
Mah.  1.  S215:  dagddikadesd  bahavo  nistaptds 
tatd   'p  ar e. 

C.  pari  urere,  torrere.  Mah.  1.  4784:  sdryena  sa  /la 
d  armdtmd  paryatapyata  bdrata.  —  Transl. 
pass.  dolore  affici,  dolere,  moerere.  Mah.  1.  1747: 
paryatapyata  tat  pdpaii  krtvd;  S44l:  yadar- 
t  am  paritapyas  e,  —  Act.  id.  R.  Schl.  II.  66.  7: 
rdmafi  vivdsitan  sab  dryan  ganako  srutvd 
parit apsyaty  a/iam  iva.  —  Caus.  dolore  afficere. 
Ilit.  103.  S:  kan  svikrtd  na  visaydli  paritdpa- 
yanti. 

c.pra  1)  urere,  comburere,  exurere.  B  .  11.  30:  gagat 
samagram  bdsas  tavd  'grdll  pratapanti;  Mah. 
3.  130S(j:  sadbir  anydisca  sa/^ito  bdskara/i 
pratapisyati.  2)  dolere,  moerere.  R.  Schl.  11.12.  1: 
cintdm  ab  isamdpedi  muhurtam  pratatdpaca. 
—  Caus.  calefacere,  urere.  Su.  1.  10:  tayos  tapa/i- 
prab  dvina  dirg  akdlam  pratdpita/i  I  dutnam 
pramumuci  vind ya/i. 

csam   1)  urere.    R.  Schl.  II.  85.  17:   vanaddhdgni- 


santaptam  p&dapam;  In.  5.  44:  /yrcc  ayina 
santapt a/i.  2)  pass.  dolore  affici,  moerere.  Sa.5.  83: 
divd  'pi  mayi  niskr dnti  santapyiti  gurd  ma- 
ma.  —  CI.  4.  alm.  se  castigare,  corpus  suum  vexare. 
Mah.  1.  4639:  satasriigi  ma/idrdga  tdpas a/i  sa- 
matapyata.  —  Caus.  1)  urere.  R.  Schl.  II.  85.  17: 
antardd/iina  da/iana/i  santdpayati  rdgavam, 
Transl.  vexare,  dolore  afficere.  Hlt.  103.  7:  santd- 
p ay ant i  kam  apatyabugan  na  rogd/i,  2)  collu- 
strare,  illumlnare.  Mah.  3.  11970:  tata/i  santdpitd 
/dkd  mat prasutina   tigasd. 

f^m  tapa  (r.  tap  s.  a)  urens,  vexans,  in  comp.  cum 
para,    v.  parantapa   qui   hostem  vexat. 

'^^^^tdpas  n.  (T.tap  s.as)  1)  calor,  fervor.  Lass.  5.  7: 
grtsmi  pancat apd  butvd.  2)  fervldum  anni  tem- 
pus.  3)  nomen  niensls.  4)  corporls  cruclatus ;  casti- 
monia,  devotio.  In.  5.  43.  N.  24.  20.  B'ag.  4.  10.  28. 
(Lat,  tempus,   V.  r.  tap.) 

^fj^^Atapasy  denora.  (a  praec.  s.  ^,  gr.  520)  se  ipsum 
castlgare,  corpus  suum  vexare.   M.  5.  B  .  9.  27. 

(-^fj«^i|  tapasya  adj.  (a  praec.  s.  a,  nisi  a  tdpas  s.  ya) 
qui  corpus  suum  vexat,  qui  vltam  austeram,  tornien- 
tuosam,  castam  aglt.   B\  18.  67. 

cim^dirij o p a s  V  m  adj.  (a  praec.  s.  vin)  i.  q.  praec. 
Su.  3.  5.  B'.  6.  45.  7.  9. 

fJTjyyrT  tapod  ana  (Bab.  e  tdpas  et  ddna  divltiae) 
castigationis,  castimonlae,  devotionls  dives.    Su.  2.  15. 

pjTj'  tam  4.  par.  tdmydmi  dolore  affici,  raoerere,  lan- 
guescere,  tabescere,  confici.  R.  Schl.  II.  52.  25: 
t dmyati  s okena;  106.  31:  b  aratena  tdmyatd.  — 
Caus.  tamdydmi  vexare;  Mah.  Ros.:  punar  yud- 
ddya  sangagmus  tamayanta/i  paras  param. 
(Fortasse  lat.  tabeo  huc  pertinet,  mutata  nasali  in  me- 
diam  ejusdem  organi,  slcut  in  gr.  fjgoTog^  in  lit.  deivyni 
novem ;  russ.  tnmiju  fatlgo,  vexo.) 
c.d  i.  q.  slmpl.  R.  Schl.  II.  63.  50  in  atm.:  tasya  tv 
dtdmyam  dnas ya   tan   vdnam  aham  udd  aram. 


f^  tanu  —  -^Yl^lap. 


103 


f^  tanu  {t.  tan  s.  u)  1)  adj.  (fem.  tanu,  tanu,  tanvi) 

tenuis.    Dr.  7.    7.    2)  subst.   f.  n.   corpus.    Dr.  6.   20. 

In.  1.  33.     (Gr.  TUVV  in  inilio  compp.;  lat.  ienuis,  ad- 

jeclo  I,  V.  ffuni  et  gr.  comp.  923;  osset.  tcenag,  v.  gr. 

comp.  87;    island.  vet,  thunnr;    germ.  vet.  dunni,    th. 

rfuHnya,  nostrum  </uHn ;  hib. /o/ja;  russ. /onA/»';  v.  l.tan. 

Cum  tanu  corpus  cf.  slav.  tJJAO  telo.) 
ArX-^  tanutra  n.  (e  tanu  et  Ira  servans,  v.  sq.)  lorica, 

thoras. 
(-fr^^lUI   tanutrdna  n.   (e  tanii  corpus,  et  trdna  ser- 

vans,  a  r.  trd  s.  ana)  lorica,  ihorax.   A.  11.  4. 
^rlirl  '"""•^  1.  (r.  tan   s.  us)  corpus  (v.  tanu  sgn.  2). 
^rar  tanu  f.  (v.  tanii)  corpus. 
^rop^pq'  lanunapa  n.  butirum  purificatum. 
(TOr^Cflcr  tdnund/jdd  m.  (e  praec.  et  ad  edens)  ignis. 

Hit.  55.  10  (cf.  hutab  u g,    hutdiana.) 
fTOyJ^  tanuruha  m.  n.  (e  tanu   vel   tanus   secundum 

euph.   r.  75    et    ruha   crescens,    a   t.  ruh  s.  a)   pilus 

corporis.   N.  26.  3.?. 
X\Y(\  tdnti  m.  (r.  tan   s.  ti)  testor. 
f^  tdnlu  m.  (r.  tan   s.  t u)  fiium.    Hit.  24.  20. 
f^rm"!  tantuka  m.  (a  praec.  s.  ka)  id.   B'ar.  1.  95. 
^|«fe|   tantr  10.  alm.  (scribitur  talr,  gr.  110"';  sed  vlde- 
tur  esse  denoni.  a  tantra,   quod  a  tan  estendere) 

sustentare,  praesertim  farailiam.    Sak.  91.  13:  pragdh 

pragdli   svd  iva   tantr ayitv d. 
(-^.pj    tantra    (r.  tan    s.  tra)    I.  m.   textor   (cf.  tdnti). 

II.    n.    1)  filum    (cf.  tdutu).    2)    sustentatio    familiae. 

3)  nomen  libroruni,    qui  precum   formulas  myslicas  et 

sacros  ritus  tractant. 
^;:^  tandrd   f.    1)  lassitudo.    N.  24.   53.    2)  pigritia, 

segnitia. 
(^r-cl^-   tanvaiiga  (fem.  -;,  Bah.  e  tanu  et  diiga  cor- 

pus)  tenue,  gracile  corpus  habens.   H.  2.  37. 
pf^  tap   l.par.   calefacere,  urere.   A.  4.  4":    na   tatra 
suryas  tapati\  B  .  11.  19:  pasy dmi  tvdn  sva- 

t^gasd    visvam    idan    t apantam;   YVit.li.  6:  su- 


taptam  pdnljram. —  Intrans.  ardere,  uri.  Mah.  1. 
2037:  tapanti  vahndu.  —  Transl.  dolore  afficere, 
vexare.  H.  1.  23:  kdrunyena  ■  manas  taptain; 
Br.2.  31:  na  rndn  tapsyatj  agivitam;  T\.  Schl.  I. 
8.  1:  sutdrlan  tapyamdnas y a  nd  "std  vansa- 
kara/t  sutaH. —  Intrans.  dolere,  moerere.  Br.1.32: 
dtindnam  apico  'tsrgya  lapsy drni  paraloka- 
gali.  —  Caus.  vel  cl.  10.  par.  atm.  1)  calefacere,  urere. 
Hit.  23.  22:  na  hi  tdpayitun  sakyan  sdgardm- 
b  as  trndlkayd;  Jlali.  3.  l'i7S5:  tdpayan  ...  ra- 
smivdn  iva  tegasd;  —  Idpld  pro  Idpild  splen- 
dens  In.  1.  9.  2)  cruciare,  vexare.  Mah.  1.  1571:  tvan 
I  tv  r  e  na  lapasd  pragds  tdpayasc;  Gita-G.  11. 
22:  tdpitaU  kandarpena.  3)  se  ipsum  castigare, 
corpus  suum  vexare.  Mah.  3.  S199:  yali  sndtas  td- 
payel  tatra.  —  Cl. -1.  atm.  interdum  par.  tdpye, 
tdpydini  se  ipsum  castigare,  corpus  suum  vexare. 
R.  Schl.  I.  57.  11:  putrdn  dadrs e  tapyaindndn.  — 
Plerumque  adjecto  substant.  tdpas,  e.  c.  M.  4:  s6 
itapyata  lapd  g dram;  ^  .17.5:  g  nran  tapyant^ 
ye  lapd  gandll;  Su.  1.  7:  tatrd  'gran  tepatus 
tapali;  Mah.  1.  4619:  tapsydv 6  vipulan  tapall; 
47S1:  lapsyi  mahat  tapali.  (Cf.  lat,  tepeo;  gr. 
TA^,  •^ci'!77[x!,  quod  primitive  cremare  significat;  for- 
tasse  u~T'jj  aceendo  e  tu~t'j],  abjecto  t,  vel  primum 
mutato  T  in  C,  deinde  in  spir.  asp. ;  russ.  tepl'  calidus, 
teplota  calor;  hib.  tebhot  „Iutense  heat";  germ.  vet. 
damf.  Ad  hanc  radicem  eliam  traxerlm  lat.  tempus, 
quod  primitlve  fervidum  anni  tempus  signlficaverit, 
deinde  tenipus  in  universum,  slcut  scr.  varsd  [pluvia] 
el  dlida  [aquam  dans]  pro  pluvlo  anni  tempore  annum 
ipsum  slgnlficant.  Ouod  ad  sufExum  attinet,  tempus 
cum  scr.  tdpas  convenit.) 
c.  anu  pass.  uri,  dolore  affici,  dolere,  moerere.  R.  Schl. 
II.  42.  II:  sprstvd  'gnim  iva  pdnind  I  anva- 
lapyala  d  armdtmd  putran  sancintya  tdpa- 
sam;  Mah. 3. 992:  yas  tvdm  ...  vanam  prast  dpya 

21* 


1G3 


(^f-q^  tatpara  —  rFT^TT  tanayd. 


^pqv  talpara  (liunc,  lianc,  hoc,  hos  etc.  tanquam 
praeclpuum  habens.  Rali.  e  tat  et  para  n., 
V.  gr.  598)  plane  addictus,  plane  deditus,  in  fine  compp. 
ubi  tat  redundat,  e.  c.  N.  16.  26:  dy anatatpara  = 
d yanapara  medltationi  addictus. 
fi~.{\v^tatpardtd  f.  (a  praec.  s.  ta)  abstractum  praec. 

Hit.  128.  21. 
sr^  tdtra  (a  stirpe  pronominali  ta  s.  tra')  1)  Ibi,  hic, 
illic.  In.  1.6.  —  Pro  locat.  tdsmin.  Br.  1.  22  {tatra 
vdse  i.e.tasmin  vdse  in  hac  habltatlone,  cf. 
ekat  ra).  —  tdtra  tdtra  hic  et  illic,  ubique. 
In.2.  31.  Su.l.  33.  N.  17.  36.  2)  IIIuc,  in  Illum  locum. 
H.  2.  16.  Br.  2.  3.  (Cf.  goth.  thathrd  inde,  v.  gr. 
conip.  420.) 
■^ _j ^^j|-  t dlratya  (a  praec.  s.  ly a)  qui  illic  est,  dortlg. 

Hit.  88.  12. 
rlT^HCildl   t<^trab  avati  fem.  seq.    Ur.  15.  11  infr. 
■rr^^^^Alatrab  av  ant  m.  (e  tdtra  illic   et  b  avant) 
in    lingua   scenlca    excellens,   praeclarus,   dominus,   de 
persona  absente  (ita  atrab  avant   de  persona  prae- 
sente  „der  Vortreffliche  hier").    Ur.  15.  12  infr. 
firj^  tatva    V.  tattva. 

^^1  idld  (e  stirpe  pronom.  ta  s.  t  d)  sic,  ita.  Dr.  4.  1; 
tam.  H.  3.  3.  A.  7.  13. —  Partlcula  assentlendi  Ita, 
vero,  sane.  H.  4.  59.  Su.  3.  22.  Repetitum  respondet 
ad  yatd  yatd  (quomo  do  cun  que).  N.  8.  1-4.  — 
tatd  'pi  nihilominus,  tamen.  Hit.  11.  5.  15.  10. 
^gjf  tatja  (a  praec.  s.ya)  adj.  verus.  —  Subst.  n.  ve- 

rum.  N.  5.  23. 
7^5"  tad  V.  tat. 
^<i,f\'c\7  tadanantara  (Tatp.  e  tat  et  anantard  In- 

tervalli  expers,  proxlmus)  ejus  proximus.  N.  22.  l6. 
^<\\  tadd  adv.  (a  stirpe  pronom.  ta  s.  dd)  illo  tempore, 
tunc.  H.  1.  15.  —  Respondet  ad  yadd  quando. 
B\  2.  52.  4.  7.  Dr.  5.  18.  —  Saepe  redundat,  ubi  In 
narrationibus  eventus  tempus  definlt,  quod  jam  alils 
temporls  adverbiis  sufCcIenter  Indlcatum  est.   H.  1.  30. 


N.20.3. —  In  apodosi  post /adi'  valet  nostrum  so.  Lass. 

/ .  1 3 :  / a  dy  S s  d  mama  b  d  ry d  b  avati  t  add  givd- 

mi.  (Cf.  lit. /ad«  Uim;s\av.  togda  (/ug^da^^gr.  comp.422.) 
d<Al»"I|i-L '"''"  "'"^  (^*  gi"' 584.  52  et  cLiddnlm)  tunc. 

Dr.  6.   10. 
f^rt  I^^J    tadiya  (a   tat    s.  iya,    v.  gr.  265)    1)  qui   ejus, 

hujus,  illlus,  eorum,   earum  est.   Rag .  2.  2S.   2)  i.  q. 

primitivum    /a/,   e.  c.    Rag .  1.    81:    sutdn   tadiydn 

surabeli  krtvd  pratinidim  „filiani   hanc";    P.  2: 

t adtyam    asti   ndu    danam. 
■^^^^^^^t a  d  V a  t  (etat  hoc  et  vat  sicut)  ita,  sic.  Lass.24.  7. 

1.  r\r-\   '«"    8.  par.    atm.    ianomi,    tanvi    extendere, 

expandere,  facere,  perficere,  creare.  Rag .  3.  25: 
pitur  mudan  tatdna;  NaI6d.l.20:  g at  im  iha  nalo 
itanod  ydnena    (schol,  akardt).  —    Pass.  tanyi 

et  tdye  (gr.  454);  part.  perf.  pass.  tatd.  B'.  2.  17. 
8.  22:  yena  sarvam  idan  tatam.  (Gr.  TavLijUai, 
7UV(j3  ;  lat.  tendo,  adjecto  d,  tenuis,  tener;  goth.  thanja 
lendo;  germ.  vet.  denju;  russ.  tonju  tenuo ;  lit.  tempju 
tendo,  adjecto  p;  bib.  tana  „thin,  slender,  lean", 
lanaighim  „1  make  thin"=  caus.  tdndydmi;  cambro- 
brlt.  taenu  „to  spread,  to  expand".) 

c.  anu  i.  q.  simpl.  Mah.  3.  126SI  :  d  armam  evd  'nu- 
tanvati. 

C.  ava  tegere.  R.  Schl.  I.  17.  14:  ydnaii  kambald- 
vatatam;    H.   93.   4:    av atatd  vdrandir   buK. 

c.  vii.  q.  simpl.  Nalod.  1.54:  vyatandt  s urayo gam 
(schol.  dev  drcanain  akarot);  B.  4.  32:  evam 
bahuvid  d  yagna  vitatd  brahmano  muk^; 
Man.  3.   28:    vitati  yagne. 

c.  sam  praef.  anu  extendere,  expandere.  B  ag.  15.  2: 
ad  as  ca    mutdny   anusantatdni. 

2.  TTr^tan  1.  et  10.  par.  tdndmi,    tdndydmi   (srad- 

ddpatdpayo/i  K.)  credere;  vexare. 
f-|^|JJ"  td/iaya    m.  (r.  tan    s.  aya,    cf  santdna)   fillus. 

N.  13.  31. 
rTfTSTT  '""o/^  f-  (fem.  praec.)  filia.   N.  12.  12. 


f^la/  —  ^y:r^^*,^lallvaias. 


161 


2.   ^177  '"•'    "^-  !''""•    t ^fdy Ami    {dhatdu)     pcrcuterc, 

•N 

ferire;    cf.  ta(f,  tud^  lud. 

f^  tata  m.  n.  (r.ta/  surgere,  s.a)  1)  ripa.  Ilil.  126.9. 
2)  montis  pLiiiities.    Ur.  41.  5.    3)  clunis.    In.  2.  3-. 

^f^j^j  tafirit  f.  (a  praec.  s.  in  in  feni.)  fluvius. 

rT^  ta<jl  10.  par.  pulsare,  ferire,  perculcre,  tundere. 
Man.4.l6l:  sistj-artan  tadayet  tu  tdu;  8.299: 
td4j-&K  sj-ii  ragvd;  Mah.  1.  2368.  5302:  tam  padd 
'idda/al;  Dr.  9.  3:  siro  grhitvd  rdgdnan  td~ 
dajdm  ds  a\  A.  3.  21  :  atddayan  s  arend  't  a  tad 
butam;  27:  tdnicd  'sja  sarlrdni  sardir  aham 
atdifajr am.  (VIJ.  ianif,  tud,  tund,  tud  et  cf. 
hib.  lathaim  „1  kill,  destroy",  tathng  „a  clash,  a  slap".) 
C.  vi  i.  q.  sinjpl.  Mah.  1.  S273:  devdn  vy at dday etdn 
sardi  11, 

(-j^IjI  taddga  n.  piscina,  lacus.   N.  12.  S.  13.  2. 

^\>^At  adit  f.  (r.  tad  s.  it)   fulmen. 


...  vicardmi.  De  ajverbiali  hujus  pronominis  usu 
V.  p.  44.  s.  V.  iddm.  —  Interdum  tat  in  initio  com- 
positorum,  quac  cum  aiio  antecedente  vocaLulo  con- 
jiincta  sunt,  rediindat;  e.  c.  Lass.  32.  12:  liartrtad- 
gatamdiKi  sd     =     b  ar  t  r  g  a  t  arndnas  d,     nam     tat 

h.  I.,  ut  recte  observat  Lassenius,  nil  aliud  valet,  quam 
bartr;  v.  tatpara.  (Lit.  tas  hic,  td  haec;  goth. 
r/T/^  [them.  articuli  masc.  et  neut.],  nom.  masc.  sa  = 
scr.  sa,  fem.  s6  =  scr.  sd;  gr.  TO,  TA  ,  s,  a,  TS; 
slav.  TO,  T.i,  nom.  tu  hic,  ta  haec,  to  hoc;  lat.  is-te, 
is-ta,  is-tud,  tam,  tum ,  tunc.  Hib.  so  hic  J=  scr.  sa; 
se  Js,  er;  si  ea,  sie,  et  ti  is,  is  qui  ad  scr.  sya, 
tya  pertinere  videntur;  v.  lyat  et  gr.  comp.  343  sq. 
et  363  sq.) 
2.  ■^^^iiit  (acc.  neut.  praec.)  1)  ideo.  N.  17.  -13.  2)  in 
recentiorlLus  scrlptis  sicut  nostrum  so  ad  particulam 
condltlonalera  respondet.   Lass.  43.  S. 


^l^rjYl    t aditvant    (a     praec.     S.    vant    val)    fulmine       fffj  tata    v.  tan. 


praeditus.    Ur.  9.  IS. 

FTnX  tand  1.  atm.  (scribltur  tad,  gr.  110"')  i.  q. 
taif. 

f^U^rfj  tanduld  m.  (r.  fand  s.  ula)  frumenti  granum, 
praecipue   oryzae.    Illt.  14.  31. 

1.  '^^^t at  (ihem.  ta,  nom.  m.  s  a,  s  6,  s aH,  {.  s  d,  n.  t at , 
V.  gr.244)  is,  hic,  Ille;  rcpetitum:  hic  et  ille.  Sa.  6.20: 
tdns  tdn  viganayann  artdn.  —  Ad  responden- 
dum  ad  repetltuni  relatlvum  (/d  yaU  quicunque)  etiam 
denionstrativum  repetltur,  e.  c.  N.  5.  12:  yaA  yan 
hi  dadrse   tesdn    tan    tam    mene    nalan    nrpam; 


Hrl«rL'"'"-^  ^^'''-  (^  stirpe  ta,  gr.  244,  s.  tas)  1)  inde, 
aL  hoc  tempore.  N.  20.  3'i,  sequente  pascat  postea, 
II.  4.  l6.  Hinc  frequentlssime  tum,  deinde.  H.  4.26. 
N.  1.  20.  2)  in  constructione  cum  comparalivo  aLIativi 
tdsmdt  substanlive  positi  locum  tenet.  H.  1.  37. 
Br.  1.  S.  IS.  3)  cum  vi  accusat.  illuc.  Br.  1.  20.  — 
Post  itds  q.  V.  vel  accusativi  vel  localivl  vim  habet, 
Illuc,  illic.  N.  10.  'i.  Dr.  8.  25.  4)  repetitum,  Ite- 
rum  iterumque.  N.  11.  19.  5)  In  apodosi  respondet 
ad  yddi.  Lass.  45.  2.  77.  l4.  (Gr.  tsSei',  slav. 
tundu;   v.  gr.  corop.  421.) 


B  .  3.  21:   yad  yad   dcartiti   srcstas  tat  tad  eve  '^^^^^^X^^^t  atks  andt    adv.    (e    tat    et    ablat.    ksandt) 

'taro   ganaH. —   Interdum   ad   orationis    vim   angen-  eodem  moniento,  statim.    N.  23.  21. 

dam  in  constructione  cum  aliis   pronominlLus   ponltur,  cItcJ'  tattvd  vel  f^  tatvd  n.,  cf.  gr.  o64  (a  pronom. 

tam  terliae  quam  secundae  vel  primae    personae;   e.  c.  neul.  tat  Id,  hoc,  illud,   s.  tva)   1)  veritas.  Dr.  2.  5. 

sd     ^haii      kamalagarb  db  am      apasyanti     hrdi  N.16.3S.  B  .  3.  2S.    2)  natura,  vera  natura.  N.  19.  2.  2S, 

priyarn  I  na  v inddini. —  Interdum  ad  personam  non  A.  4.  37.   B.  18.   1. 

separatlm  expressan),   sed  verhi  terminatione  Indicatam  HTcJfT^  tattvatds  adv.  (a  praec.  s.tas)  secundum  veri- 

refertur;    e.  c.  N.  12.  S5:  sd   vandni  girinscdi  'va  tateni,  veram  naturam;  accurate,  penitus.    B\  4.  9. 

21 


IGO 


j^v^^fU"^^  —  (W.  ^^f' 


rjTST  <'""*  10. par.  (ArjVyje  K.  nSd^  V.;  scribitur  tjtib,  c.  ui  A.  atm.  u^dtyi  (gr.  61)  evolare,  alls  se  levare. 

■^  ..  . 

gr.  110"')  conjicere,  millere;   \.  tip.  Hit.  38.  11:    ud^lyamdnali    k&ko    vrkSam    dru- 

T7TJT   4imb'    10.  par.    atm.    (saii g  d/e    K.    saitgS   V.;  dnli. 

scribitur  dib,  gr.  110"')  coacervare;   v.  dap.  3T»T  "/'"«  n-  (r-  ^^  s.  na)  volatus. 

j^^rVf  dimba  m.  puUus,  catulus.  2"^^  dumb'  10.  atm.  (saiigdii  K.  saiigeY.;  scrlbituf 


2T  di  1.  et  4.  atm.  ddj-e,  dl'ye  volare. 


dub,  gr.  110"')  coacervare;  v.  4ap- 


foc^cf)!  tjlakkd  f.  tympanum  magnum. 
^l^  dola  m.  id. 


&  1^1   dduk   1.  atm.   v.  /  auk. 


De  radicibus,  quae  apud  grammaticos  a  linguali  nasali  «  incipiunt  v.  gr.  109. 


^t. 


j^  ta  V.  /a/,  gr.  244. 

prrr  ^ari.f   l.  et  lO.  par.  (alaiikdri  K.  alaiikrtau  V.; 
scribitur  /aj,    v.   gr.  110"')  ornare;   v.  avatansa. 
(Boruss.  vet.  teisint  honorare,  teisi  honor.) 
fT37  iak  l.par.  (s ahanahds ay  6K  K.  sahane  hds i\.^ 

sustinere,  perferre;  ridere. 
ri-^  taks   1.  et  5.  par.   1)  frangere,  dissecare,  findere. 
Mah.  3.  1585:    sardis    tataksdle  parasparam; 
4.  1SS3:    anyonyan    t aiaksur   isubi/i.    2)  in   dial. 
ved.    facere,    fabricari.     Rgv.  32.  2:    tvaJfd    'smdi 
vagrati  svaryan  tataksa  ,,Tvastris  el  telum  laude 
dignum  paravit";   20.  2.   52.  7.   61.  6.   111.  1.     (Lit. 
tasau   dolo,   ascio ;    russ.   tesatj  dolare;    polon.   ciesla 
faber  lignarius,   v.  sq. ;   lat,  tig-num,   cf.  Pott.  I.  270; 
boruss.  vet.  tikint  facere,   iikinnimai  facimus,   teikusna 
creatio,  creatura;  gr.  TEK,  TiKTw,  tskvov,  revyjW; 
fortasse  etiam  to^ov.) 
^■^\r\^tdksan  m.   (r.  taks    s.  an)   faber    lignarius,    v. 
takJ.     (Gr.  riKTUV.) 


1.   ^XW  tailk  l.atm.  (gatdu  K.,  scribitur  tak,  gr.  110°') 

ire.     (V.  fik  et  cf.  hib.  teicheamh  „a  going,  pas- 

sage",   tochamhlaim  ,,\  march",   tochar  „a   causeway, 

pavement",  loichim  „going,  departing";  lit.  tekii  curro, 

idkas  semita,   tekunas  cursor;  slav.  tekun  curro.) 

-•   rT*    taiik    1.  par.    (krcc  rag  tv ane  K.  ddustye  V.; 

scribitur  tak,  gr.  110"')  in  miseria  vivere,  \.  dtahka. 

pT^  taiig    l.par.  (sk alani  K.  kampe    gaii  V.;   scri- 

bitur  tag,  gr.  110"')  vacillare,   ire.     (V.  fik  et  cf. 

hib.  iagaidli  „conie  ye  on,  advance",    tigim  „1  come, 

go,  consent".) 

1.  f-|^   taric   1.  par.  (gaidu  K.  iidu  V.)  ire. 

2.  pr^  tahc   7.  par.  tandcmi   (s aiikuci)  curvare,  in- 

flectere;  v.  sq. 
fl^   tahg  7.  par.  tandgmi  (saiikdci)  id. 

1.  prjr  taf  l.par.  (uccr&ye  K.  uccrayi  V.)  surgere; 
extoUere,  sublevare.  (Fortasse  lit.  lesiu  levo,  erigo, 
mutato  /  ia  .;.) 


tfi^gas  —  \z^i,4^"tp- 


159 


*•   tI\T/a*'  i.pliT.llm.  (grah^  piddn^)  capfre,  tegere.  Kftfcl    ff '//«    f.    (a    sono    dictum)    gryllus.      (CL  grj-//uj, 
2.   ^J^qf  /ai  1.  par.   (hiAsdxdm   K.   t/adV   V.)   laedere,  nostrum  Gri//e.) 

occidere;   cL  kas.,  g iXJ,gas ,  g'^!,  cas.  IthlETl^ii     ei//ikd    f.     (a    praec.    s.    A:«    in    fem.)     id. 
giXlJ'  /"•'«  n».  (ut  videlur,  a  r.  g'as  capere,  tegere)  piscis.  N.  12.   1. 

B'.  10.  31.     (Fortasse  hib.  jojg'  id.  abjecta  consonante  (K  gu   1.  atm.   (gaidu  K.   ga/fdrn    V.)    ire;    cf.  ^u, 

iniliali;  de  jg^  =  scr.  s  v.  Pictet  p.  65.     Huc  etiam  re-  sy"j  cj-u. 

ferri  potest  lit.  zu^vis  piscis,  abjecto  s  et  attenuato  a  TOT  Si^^  l.par.  i.  q.  gas. 

in  u,  cui  euphoniae  causa  iv  additum  sit.) 


z  t. 


27^  .'«"*  lO.par.  (bande,  scribitur  tak,  gr.  110"')  ligare. 

jj:^^  iaiika  ni.  n.    1)  scalprum.    Rag'.  12.  SO.   2)  pondus 

quoddam   (Wils.  „equal   to    4   masbas").    Hit.  98.  11. 

Lass.  29.  5. 

^^  tai  l.par.  (vik/ave)  commotum,  perturbatum,  per- 

territum  esse;   v.  tva/. 
IV  c|-j   tik  1.  atm.  (gatydm)  ire;    cf.  tik,    tduk,  dduk, 
taii k,    taiig,    tik,  t duk,  traiik,  trduk,  traiig, 
tvaiig,  tanc,  tvanc,  tang. 
16 P-' <7H^  tittiba  m.  avis  quaedam  (Wils.  „Parra  jacana 

or  goensis").   Ilit.  72.  5. 
fi.  k-  6  HT  f^ttibi  f.   (a  praec.  signo  feni. /)  fem.  praec. 
Hit.  72.  7. 


T^nr  tip  10.  par.  (ksipe  K.  nudi  V.)  conjicere,  niit- 
lere ;  cf.  dip,  dimb,  damb,  dimb,  dab, 
damb  . 

i,  y^\   tik  I.atm.  (gatydm)  ire;    v.  tik. 

^TT^  tduk  et  ^3  1^1  dduk  1.  atm.  ire,  accedere,  appro- 
pinquare.  B  at.  2.  23:  krtag dla/atnd  jrdntan 
vane  rdtricari  dud  duki;  14.  71:  dud  dukire 
punar  iafikdm;  Sak.  63.  l4:  vjravasito  vakiran 
d dukale.  (yiA.tik  et  cf.  germ.  vet.  TUH  aquam 
subire,  nostrum  tauclien;   cf.  Graff  5.  3o7.) 

<,rrf  iva/  1.  par.   i.  q.  fai. 


J  d. 


^Cf  dap  XO.par.alm.^dpdfdmi,  tjldpdji  (saiihatdu)      'JTVt  damb     10.  par.    atm.    i.   q.    ijtap    (scribitur    dab  . 
coacervare.    Cf.  damp,  ffip^  dimp,  ifimb,  (furnb,  gr.  110"'). 


dimp,  dimb  . 
3"CCJ"  damp  10.  par.  atm.  (scrlbitur  dap,  gr.  110"')  id. 

2"f^  damb  10.  par.  (scribitur  dab,  gr.  110"')  i.  q.  tip. 
C.  vi  imltari.     Rag .  4.  17:    tam  ...   rlur   vidamba- 


\4>  lUviM  'fiiyfima  m.  tympanum  parvum.    Hlt.  58.  -1. 
1.    I^Cf  ifip    4.  6.   10.  par.    dlpjrdmi,    dipdmi,    depd- 
y&mi  (ksipe  K.  nudi  V.)   conjicere,  mittere; 
V.  (ip. 
-.   rZ"^  <^'/'  10.  atm.  (jari7ia/du)  coacervare;   v.  ^op- 
ydmdsa   na  punaii    prdpa    taccriyam;     13.    23.      Y^l^   dinip    10.   atm,    (scribitur    4iPi    gr-  110"')    id.; 
B'ar.  1.  21.  V.  <?ayp. 


15S 


scT<  gvard  —  ^j^^  galla. 


F5JT  gvard  m.  (a  praec.  s.  a)  aegriludo,  transl.  mo- 
lestia,  diTficuItas,  labor,  dolor.  Br.  1.  15.  N.  20.  39. 
B'.  3.  30.   Rag'.  8.  S3. 

^orrR"  A'""'  l-par.  flammare,  flagrare.  In.  1.  6:  gvali- 
tdsya;  II.  4.  4S:  rosagvalan.  —  Caiis.  accen- 
dere.  Sa.  5.  7S:  talo  5gnim  dnayilve  'ha  gvd- 
layisydmi  pdvakam.  (Hlb.  geal  ,,falr,  whlte, 
brigbt",  gealach  ,,the  moon",  gealaighim  „1  whiten, 
bleacb,  shlne";  guallaim  „1  blacken,  burn",  gual  „coal, 
coals,  fire";  buc  etiam  traxerim  nostrum  Kohle, 
germ.  vet.  colo,  3"g'-  eoal;  fortasse  lit.  stvelii  amburo, 
ustulo,  mutata  gutturali  in  sibllantem ;  germ.  vet.  tvallu 
ferveo,  aestuo,  bullio,  ivalm  fervor  [aestatis],  «'«/j  te- 
por,  abjecta  initlali  gutturali,  sicut  in  tvarm,  v.  g  armd; 
fortasse  etiam  lat.  bullio  huc  pertinet,  mutato  t;  in  b, 
slcut  in  bis  =  scr.  dvis.) 
c.  pra  par.  atm.  id.  In.  5.  26:  pragagvalamdnesu 
agnisu;  N.  23.  13:  at  a  pragvalitas  tatra  sa- 
hasd  havyavdhanafi ;  Dr.  6.  28:  krddafi  pra- 
gagvdla.  —  pragvalita  flammans.  A.  13.  3S.  — 
Caus.  accendere.    Hit. :   dlpam  pragvdlja. 


C.  r»  praef.  ai  /  id.    B  .  11.  28:  vaktrdnjr   abivigva- 

lanti. 
c.  sam  caus.  accendere.    Sa.  6.  25:  agnin   tatra  sari- 
gv&ly  a. 

F5f^  gvala  (r.  ^val  s.  a)  flagrans.   H.  2.  7.  Bar.  1.  3S. 

Sc|c<'l'T  ^'"^/«"o  (r-  S'""-^  s.  ana)  1)  adj.  flammans, 
flagrans.   A.  10.  ^3.   2)  subst.  n.  flamma.   B'.  11.  29. 

SolcilHH  gvaldnana  (Bah.  e  praec.  et  dnana  n. 
vultus)  flagrantem  vultum  habens.    H.  2.  7. 

j5fy??|^  ^f  a/i'<d  (r.  gval  s.  ta)  l)flagrans,  flammans, 
V.  6'"'»^-  2)  n.  splendor.  Rag\  8.  83.  (Aut  huc  aut 
ad  gdura  flavus  trahi  posset  nostrum  Gold,  ita  ut  aut 
a  flavo  colore  aut  a  splendore  dictum  sit,  servata  ini- 
tiali  media  [gr.  comp.  92] ,  quae  in  voce  Kofi/e  secun- 
dum  generalem  legem  in  tenuem  se  convertit;  v.  ka- 
naka  a  kan  splendere.) 

J5j-[7^j-j-|^^j  gvalildsya  (Cali.  e  praec.  el  dsya  vultus) 
flagrantem  vultum  babens.    In.  1.  6. 

Scn^^  gi'dld  m.  (r.  gval  s.  a)  flamma.  Am. ;  v.  sq. 
(Ilib.  gual  m.  „coal,  coals,  fire";  v.  gval.) 

jQJIrrJI  gvdta   f.  (fem.  praec.)  id.    Rag'.  15.  16. 


^  S^  ■ 


^fl^jj  gaiikdra  m.  (e  sono    gail   et  kara   faciens ,  v. 

citkdra)  sonus  quidam  lenis,  susurrus,  bombus;   e.  c. 

apium  (v.  Ur.  72.  2).   B'ar.  1.  8.   Ur.  73.  6. 
K^i,    gat  l.par.  (sa/igdte  K.  sanhatdu  V.)  i.  q.  gat. 
(Jlj^  j^  gatiti  adv.  celeriter,  subito.   B'ar.  1.  69. 
^*-f   gam  l.par.  edere;   v.  gam. 
^jjpq-  g  ampa   m.  saltus  (Sprung,   a  jump).    Hit.  63.  15. 

(Cf.  cup,   cap,    kamp,   dLttgl.  juinp.) 

HTT  (nr)  S"''  (sf)  ''•  psr-  g  '  rydmi  (vayohdndu  K. 

gyanau  V.)  senescere;   v.  gar  (g.r). 
^yJ  gara  m.  (ut  videtur,  a  r.  gar  [//]  s.  a)  catarrhacta. 
Am. ;   v.  nirg  ara. 


Ha^cJ   garc  6.  par.  i.  q.  garc. 
•\ 

r      ^ 
^fj^  gari:  6.  par.  id. 

^^  g^^rg  6.  par.  id. 

^fP  ^«'•^    fi.par.  id. 

^^11  gald  f.  1)  lux  solis,  lux  splendida,  splendor.  2)  filia. 
Med.  (Cf.  gval,  \\ih.  gal  m.  „beat",  galla  f.  „fairness, 
brightness,  beauty",  gallad  „a  lass,  a  young  glrl";  sic 
scr.  yuvan  a  splendore  dictum  esse  videtur,  ita  ut  e 
dyuvan  mutilatum  sit,  cf.  dyuvan  sol  a  div  splen- 
dere.) 

(j^^  galla  m.  gladiator,  „a  prize  fighter".   Mah.  2.  102. 


^^  gjrdti  —  scq-^var. 


157 


c.prati  1)  par.  consentire,  assentire.  N.  19. 10:  prati- 
gdndmi  ti  v&kyaii  gainisytiTni  nar&dipa\ 
Su.  3.  22:  s&  tati  'ti  pratignilya.  2)  par.  prae- 
slare  aliquid,  spondere  de  aliqua  re.  R.  Schl.  I.  55. 13: 
brahman  na  pratigdnimo  ndstiko  gdyati 
ganali.  3)  atm.  polliceri.  A.  5.  S:  prat igdntsva 
tari  (gu rvar t  am)  kartum;  B  .  18.  65:  mdm  ivdi 
'syasi  s  at  y  an  t  e  pratig  dne\  Mah.l.  723'l :  /jra/i'- 
gagnica  rdgydya  drupado  vadatdm  varaU\ 
R.  Schl.  I.  1.  6l:  prati gtidtanca  rdmina  tadd 
bdlivad  am  prati.  4)  atm.  confileri.  B  .  3.  31: 
kduntiya  prati  gdnthi  na  mi  baktali  pra- 
n  a  sy  a  t  i. 
c.  vi  scire,  cognoscere,  intelligere,  percipere,  digno- 
scere.  N.  12.  75.  124:  mdnus tm  mdm  vi gdntta\ 
B.2.  \9:  ya  inam  z^i t ii  hantdran  yascdi  'nam 
manyati  hatam  I  ubdu  tdu  na  vigdnttali\ 
4.  4:  katam  itad  vi gdniydm  „quomodo  istud  in- 
telligam";  In.  4.  1:  pdrtasya  caksur  urvasydii 
saktam  vigndya\  N.  8.  6:  vi gndya  nalasds a- 
nam\  H.  1.  3:  vigndya  nisi  pant  dnam\  6:  di- 
sasca  na  vi gdntmali.  —  Caus.  facere  ut  sciat, 
cognoscat  aliquis,  nuntiare.  Rag .  5.  20:  samdpta- 
vidyina  mayd  maharsir  vigtidpito  -ib  ud  gu- 
rudaksiridydi\    14.  60. 

SnffT  S"^^^  n*-  (•"■  ^"'^  s.  /i)  cognatus,  propinquus  *). 
H.  1.  39.  4l.  N.  9.  35.  16.  37.  (Goth.  kno-ds,  th. 
kno-di  {.,  genus.) 

g^;^  gtidna  n.  (r.  gtid  s.  ana)  1)  scientia.  N.  20.  S. 
B'.  3.  3.  4l.  8.  2.  2)  mens,  inlellectus.  N.  10.  25. 
A.  8.  16. 

gjV75{Yl  ff " """''"" '  (s  praec.  s.  vanl  vat)  scientia 
praeditus.   B'.  10.  3S. 


*)  WIls.:  A  distant  Kinsman,  one  who  does  not  partl- 
cipate  in  the  oLlatlons  of  food  or  water  offered  to 
deceased  ancestors. 


5l|Pl?I  i'«(ln«n  (a  gn&na  s.  in)  id.    B'.  3.  39.  6.  46. 
1.   sCf]"  gyd  9.  par.  ^indmi,   gr.  346   (gardydm)   ta- 

Lescerf,  senescere;  cf.  gdi. 
2-  sZfr  6'J<J  f.  nervus  arcus.     (CC  gr.  pio?,  v.  gtv.) 
jiJlili^^ff/iJ/^irfj  (gr.  226.  4)  1)  nalu  major.  2)  melior. 

B  .  3.  1.  8.   3)  peregregius,  optimus.  Rag'.  18.  33. 
J^C  gyu  1.  atm.  (gatydin)  ire;   cf  gu,  gu. 

5»irrr  i''/"'  ^-  P^''*  ^*™'  lucere,  fulgere.  In.  1.  32:  gyd- 
tati  pdvakali.  —  Caus.  In.  1.  30:  gyotay ann 
iva    b  dskarali.      Cf.  gul,  dyut. 

j^Tg'  gyi'st'a  (gr.  226.  4)  1)  natu  maxlmus.  H.  1.  26.  2.  32. 
2)  optimus.  R.  Schl.  I.  62.  2.  (IIIL.  gast  „an  old 
woman";  giostaire  „an  active  old  raan",  giostaireas 
„old  age".) 

sZf?  sy^i^t"  '"•  (•*  sy^^l  "■  constellatlo  quaedam  s.  a) 
nomen  mensis,  Mnius-Junius.   Am. 

j.(i_j||^4-i  ^_jfo  tis  n.  (r.  gyut  s.  is)  1)  himen,  splendor. 
B\  5.  24.  13.  17.   2)  stella,  sidus.   B'.  10.  21. 

S<^lr^l  syotsnd  f.  (ut  vldetur,  a  gyotis  s.  na  in  fem., 
ejecto  i)  lumen  lunae.    Sa.  5.  106. 

|S|  gri  1.  par.  (ab'ib'ave)  superare,  vlncere;  cf.  gi. 

Sfl  S'"'  9-  1.  10.  par.  grindmi,  grdydmi,  grdydydmi 
(gydni)  senescere;  cf  gar  (gf),  gyd. 

^^■T  gvar  1.  par.  (rogi)  aegrotare,  feLrlre.  Caur.  6: 
dtrgavirahagvaritd  iigaya  J  f  i\  uLi  schol.  gva- 
rita  per  pttiita  expllcat.  (Vld.  gurti,  gvard  et 
cf.  gar  [^.'■],  gur,  lat.  ae-ger,  v.  gar  [i'/'];  hlL.  gurt 
„pain,  trouLle,  fierceness",  v.  gurti\  fortasse  huc 
pertinet  nostrum  sckiver,  germ.  vet.  sivdr  et  stvdri  gra- 
vis,  germ.  med.  sadr,  stvcere  gravis,  molestus,  tristis, 
aeger  anlral,  mutat.i  gutturali  in  sihllantem,  vel  aLject;i 
gutturali  et  deinde  praefixo  s  euphonlco,  slcut  noslrum 
schtvdlze,  germ.  med.  jivace  garrlo  cum  scr.  vad  dicere 
cohaerere  videtur;  cf.  germ.  vet.  var-es>dzu  maledico. 
Huc  etlam  referri  possit  nostrum  Quai,  qualen,  mutato 
r  in  /.) 


15C 


^gna. 


giidna,  ejeclls  nasalibus;  lat.  disco  correptum  esse 
censeo  e  didasco,  et  doceo  cxplicari  possit  e  caus.  scr. 
gridpdj-dmi,  mutata  labiali  in  gutturalem ;  quod  olim 
huc  traxi  gr.  ^i^YijJLt  non  potest  ad  ^-nd  referri  se- 
cundum  gramm.  comp.  88  not.  *  p.  127.  De  send. 
«Awie.b  snd  scire  v.  gramra.  comp.  37.  Gerra.  vet. 
CHNA  nosse,  unde  praet.  chndia  et  subst.  chndt  cognl- 
tio;  angl.  I  know\  gotb.  kann  novi,  germ.  vet.  chan 
id.,  pl.  chunnumis ,  nostrum  kann,  kenne ,  quae  aut  ita 
expllcarl  possunt,  ut  nasales  finales  orlgine  ex  inter- 
medla  svUaba  TCV  gd-nd-mi  ortae  slnt,  sicut  in  per- 
sico  ddnem  scio,  aut  ita  ut  per  metathesin  e  j^rid  ortum 


grhan    surdli.  —     Caus.  35:    gagmatusca    yatd- 

kdmam    anu giidpya   paras p aram, 
C.  anu    praef.  sam    1)  permittere.    N.  6.  7:    asmdbiH 

samanu  gndlS  damayantyd  nalo  vrlall.  2)  man- 

dare,   jubere.    In.  5.  34:    tato  ihaA   samanugndtd, 

tina    pitrdca    te    inaga.    3)   dlraittere.    Su.  2.   2: 

suhrdb  m   samanu gtidl du. 
C.  ab'i   1)  i.  q.  simpl.    N.  20.  l'l:    ahaii    hi  nd  'bigd- 

ndmi   baved    evan    na    ve  'ti  vd\    21.  21:    nd  'h  i- 

gagiii    sa     nrpatir     duhitrart  e     samdgatam; 

N.  o.    11:     nd    byagdndn    nalan    nrpam;    13.  73: 

sdirandrim    ab  i gdnisva. 


sit  kann*),    redupllcata   nasall,    nisi    separandum    est         c.  a6  j  praef.  j-am  agnoscere,  cognoscere  (erkennen).  N. 
kan-n  et  allera  nasalls  ad  radlcem  primltlvam  altera  ad  23.  24:  indrasendn  saha  brdtrd  s amab  igiidya. 

derivatlonem  pertlnet.     Lit.  zinau   scio,   zine   sclentla,         c.  ava    spernere.     Br.  2.   19:    avagtidtdca    Idkisu; 


sazine**)  consclentla;  slav.  aHAISi  snajun  novi  pri- 
mitivam  radicis  formam  accuratlus  servavit.  Hlb.  gnia 
^tnowledge",  gnic  id.,  gno  „ingenious",  gnas  „custom, 
iise".) 

c.  anu  1)  permlttere.  Mah.  Exord.  136:  anvagdndt 
tato  dyutam;  N. 24.  5:  anva g dndt  s a  pdrt  ivaH. 
2)  (frequentisslme)  dlmittere,  proficiscendi  venlara  dare. 
H.  1.  26:  anugtidtaK  sa  gacce  'ti  brdtrd  gye- 
st  ena;  Br.  2.  2S:  anu gdnihi  mdm  drya;  A.  4.  5k. 
N.  17.  19.  18.  5.  24.  4.  —  Caus.  facere  ut  alqs.  per- 
mittat  slve  dlmlttat,  venlara  proficiscendi  petere.  Mali. 
1.  24l4:  sa  mdtaratn  anugiidpya  tapasy  eva 
mano  dade.  (Pottius  aple,  ut  niibl  vldetur,  confert 
gr.  avwyw;  v.  sq.) 

c.  anu  praef.  abi  1)  mandare,  jiibere.  In.  4.  l4:  tava 
s  akrdbyanu  gtidta/i  pdddv  adya  prapadya- 
tdm;  5.  49:  tava  pitra  'b yanu g lidtdm  ...ya- 
smdn  mdn  nd  'b  inande  t  dli.  2)  dlmittere.  In.5.29: 
tava    pitrd    'b yanu  gtidt d      gatdK      svati     svaii 


*)  Resplcias  scr^dma  flare,  quod  in  speciallbus  terapp. 
transponltur  in  dam. 
**)  De  scrlptione  zinau  etc.  v.  gr.  comp.  357  (II.  p.  154). 


B.9.  11:  avagdnanti  mdm  mud  d  mdnusfn  ta- 
num    dsrit am. 

c.  d  perclpere,  cognoscere.  In.  3.  1:  sakrasya  ma- 
tam  dgridya;  H.2. 16:  brdtur  vacanam  dgtidya. 
—  Caus.  jubere.  In.  5.  20:  kim  dgtidpayasi  divi. 
Su.  2.  1. 

c.  d  praef.  sam  caus.  jubere,  c.  acc.  pers.  et  loc.  rei. 
Rag .  16.  75:  samagtidpayad  dsu  sarvdn  dnd- 
yinas    tadvi caye. 

c.  pari  cognoscere,  animadvertere,  observare.  Hit.  18.21 : 
vyavahdram  parigtidya  vadyaK  pugyo  ■St  a 
vd  bavet;  20.  l4:  tad  parigtidya  mdr gdraK  . . . 
paldyitaK;  Man.  8.   126'. 

c.  pra  cogMoscere,  aniraadvertere,  cernere,  discernere. 
Ram.  III.  52.  33:  aho  tama  ivi  'dan  sydn  na  pra- 
gtidyita  kiticana  I  rdgd  cen  na  bavel  loke; 
N.  17.  3:  damayantyd  gataK  s  drdd  an  (nalaK) 
na  prdgtidyata  karhicit;  B  .  11.  31:  na  pragd- 
ndmi  tava  pravrttitn;  18.  31:  d  armam  adar- 
matica  ...  aya  t  dv  at  pragdndti.  —  s  triyam  pra- 
gtidium  cum  feralna  concumbere.  Mali.  1.  2*71 :  naca 
striyam  pra gdndti  kascid  aprdptayduv anall. 


^rjigus  -  wgJ'^- 


155 


^lfTT  giis  1.  par.  atm.  (hiAsAy&m  K.  vad^  V.)  lacilcre, 
occidere,  cf.  gas,  cas,  /jas,  gas,  giXs. 

jTPVnJT  grmbana  n.  (r.  garrnb  grmb  s.  ona)  aclio 
aperlendi,  expandendi,  efllorcscendi.  D  ar.  1.  24:  ind- 
lati   sirasi  grinb  anonmuh  i, 

?TjTT"r  -TT  gi!/ur  -ir  m.  (r.  gi  s.  tdr  tf)  victor.    Am. 

§tl7»~l  gcniana  n.  (r.  gim  edere,  s.  ana)  cibus,  victus. 
Am.     (Ilib.  diamann  „food,  sustciiance",  v.  gam.) 

Sjt|   ges   1.  ,ltm.  (gatilu  K.  gat/dni   V.)   ire. 

3^  grh  l.atm.  {jatnc.  Fortasse  forma  redupl.  a  r.  /ii, 
abjecto  <)  operam  dare,  nili. 

s{  gdi  1.  par.  (ksafe)  perire;   cf.  ksdi. 

5[^  gditra  adj.  (fem.  -trl,  ut  videtur,  a  perdito  primi- 
tivo  gitra,  a  r.  gi  s.  tra,  sicut  citra  a  ci)  victor, 
victoriosus.   Rag'.  4.  l6.  12.  S5.  41.  11. 

^  giia  (r.  4'/i(3  s.  o)  sciens,  noscens,  in  fine  compp. 
N.  2.  17. 

gJTH  ^Hor/?.  Ilaec  a  grammaticis  tanquam  radix  proposita 
syllaba  nil  aliud  est  quam  caus.  radicis  gnd,  cujus  caus. 
vulgo  sonat  giid/iay  (gr.  466),  unde  giiap  correpto 
&  in  a,  quam  correptam  formam  ibi  tantum  adliibitam 
videmus,  ubi  suff.  la  part.  perf.  pass.  proxime  cuni  ra- 
dice  conjungitur,  ita  ut  praeter  giidpitd  inveniatur 
giiaptd,  quae  forma  ejecto  /  convenit  cum  idptd 
pro  Idpitd,  V.  tap.  Excmpla  formae  giiaptd  praef. 
4  ct  vi  V.  Dev.  6.  5:  tend  " giiapta  ab  boc  jussus; 
Hit.  67.  1.9:  s  arv  dili  pasuhir  militvd  sitiho 
vi gnaptali  ab  oninibus  animalibus  conjunctis  leoni 
dictum  est;  Hit.  ed.  Ser. 87. 16:  garutmatd  prabur 
bagavdn  ndrdy  anaK  , ,.  vignaptali  (ed.  Bonn. 
vi g  lidpil aJi). 

CTJ  giid  9.  par.  atm.  gdnurni,  gdne  (gr.  346)  1)  scire, 
nosse,  cognoscere,  intelligere.  N.  12.  13:  gdndei 
vdrsnejafi  kva  nu  rdgd  nalo  gataH;  Sa.  6.  35: 
tvam  a  t  ra  he  t  uii  gdnls e;  N.  20.  S  :  sarvali 
sarvan   na    gdnite    siirvagiid   nd  'sti  kascana. 


C.  accus.  rei,  de  qua  scimus.  N.  12.  14:  ndi  'sa  gd- 
ndti  ndisadam;  II.  1.  6:  taiica  pdpan  na  gd- 
nlmd  yadi  diigdali  piir  u  canali;  subintellccto 
vcrbo  substantivo  in  constructionibus,  quae  lallno  inf. 
cum  accus.  respondent;  N.  12.  77:  tas/a  rndn  la- 
naydii  sarvi  gdnila  hujus  me  fdiam  (esse)  cuncti 
scile;  17.  '16:  yaldca  v6  na  gdniydd  bruvatd 
maina  sdsandt  ne  sciat,  vos  dicentes  (esse)  jussu 
meo.  C.  nomin.  partlclpii  pass.  in  ta,  R.  Scbl.  II.  7.  23: 
na  gdnlsi  t^ndi  'vain  alisand  itd  nescis  ab  illo 
sic  decepta  (te  dcccptam  esse).  Cum  inCnlt.,  B.  1.39: 
katan  na  giieyam  asmdb  ili  pdpdd  asmdnni- 
V  artitum.  2)  sclscitari,  percontari, exquirere.  N.  17. 41: 
sa  nalali  sarvatd  gtieyali  kascd  'sdu  kvaca 
vartate;  \\.2.  l\  :  gacc a  gdnihi  ki  nv  ili  siraii 
vanam  adritdli;  Dr.  1.  l4:  gacca  gdnihi  sdum- 
ydi  'ndii  kasya  vd  'tra  kuto  i/ii  vd;  1.  16. 
N.22. 1.  —  Caus.  g li dp dy  d m i  (gT.  iG6)  part.  perf.  pass. 
gndpitd  et  giiaptd  (v.  gna/>)  1)  facere  ut  allquls 
sciat,  nunciare.  Mab.  1.  5S64.  c.  gen.  pers.  el  acc.  rei: 
tatas  t  e  g  li  d/i  ay  dm  ds  ur  d  r  I  a  r  ds  t  rasy  a  iidga- 
rdli  I  pdndavdn  agnind  dagddn;  2.  55S:  iam 
.  ,  .  agiidpayat  svain  praydganam.  2)  jubere. 
llit.  98.  21:  yad  dgiidpayati  devali.  —  Desid. 
atni.  sciendi,  cognoscendl,  sclscitandi,  explorandl  cu- 
pldum  esse;  explorare.  N.  19.  12:  asvdn  gigiidsa- 
mdno  vicdryaca  /lunali  /iiinali;  R.  Sclil.  II.  12.  15: 
at  a  gigiidsase  mdii  tvam  baratasyu  /iriyd- 
priye;  Rag  .  2.  25:  a t iiid nucarasya  bdvaii  gi- 
g ndsamdnd;  v.  gignds d.  (Jua\..GNA,GNO,gnd-rus, 
(g)nosco,  co-gnosco ,  i-gndro ;  fortasse  gldria  e  gndria, 
sicut  alius  =  scr.  anyd;  gr.  FMi ,  yvui-^l,  SyvU}V, 
yvw-(Ti(;  etc,  {y)'.'osu},  (y)vcvg  etc;  yiyvcoT^KU)  form.-i 
convenit  cum  desld.  scr.  gi giidsi,  ita  lat.  nosco, 
co-gnosco;  etiam  oidaTy.Ui  buc  trablmus,  mutatls  gut- 
turalibus  in  linguales,  sicut  in  perslco  dd-nem  sclo  = 
scr.  gdndmi;  0i;jii'aJ  denominallvum  csse  videtur  a 
20* 


154 


Sltcr  givd  —  -^digurv. 


svardu    (ed.  Calc.  atya gtvad;    quod   schol.  explicat 

per  atikramya   gtvitavdn   tatS  Spjr   utkrsfagt- 

vil  a  ds  tl). 
c.  upa    1)  oLsequi,  obedire  c.  acc.  pers.    Man.  9.  105: 

sesds  tam  upagivejfuH;   Mah.  2.   l625:  bdndavds 

tvo  'pa glvantu  sahasrdksam  ivd  'mardK.  Pass. 

Rani.  III.    76.    5S :     sugtvan    nitjaJ as    tena    yali 

pardir  upagtvyaic.  2)  c.  acc.  rei  exsequi,  perficere, 

observare.    Man.  10.  74:    te    samyag    upaglveyuK 

sat    karmdni.     3)   c.    ablat.    dependere    ab    aliquo. 

R.lm.  III.   /6.  58:     tena    tu    durgtvari  yaU    pardd 

upa  gtvati. 
c.  upa  praef.  prati   reviviscere,    vilani   rccipere.    Mr. 

122.  3infr.:   pral yupa gtvitd  'smi. 
c.  vi  id.    Mab.  1.  200J :   dvi  gaprab  dvdd  rdgendra 

vyagtvat    sa   v anas patiK, 
c.  sam    i.   q.    simpl.     N.  26.   2S:    sangtva    saradan 

satam\    Dr.  9.    k:    punaK    sangtvamdnasya.  — 

Caus.  facere   ut  aliquis   reviviscat,   in   vitam   revocare. 

Rag  .   12.    7'(:    sttdm  ...  sama  gtvayat. —   Desid. 

forraae  causalis  Mab.  1.  2012:  sangiglvayisu  in  vi- 

tani  revocandi  cupidus. 
^cf  givd  (r.  gtv  s.  a)  1)  adj.  vivus.   Dr.  7.  20.    2)  subst. 

m.  vita.     (Lit.  gytvas  vivus ;  golh.  qvius,  tb.  t/viva,  lat. 

vivus;  gr.  lz>L{T)og;  hib.  beo  „Iiving,  alive".) 

1.  Jl|o|rJ  gtvana   n.  (r.  gtv   s.  ana)  vita.    B'.  7.  9. 

2.  sflofr^  gtvana  (a  gtvay  caus.  r.  gtv,  s.  ana)  vivi- 
ficus.    A.  4.  51. 

^g'^  glvald  m    (r.  gtv  s.  ala)  n.  pr.    N.  15.  7. 

sTliol^l  ff'''^'"  f-  (r-i''"  s.  j^a  in  feni.)  vita.  N.  11. 17. 

Sillcld  e'^'''a  n.  (r.  gtv  s.  ta)  vita.    Dr.  9. 11.  Br.  1.27. 

(Lit.  syixalii;  slav.  JKHBOT  sivot;   lat.  i'iVa  e  vivita.) 

jj  ^u  1. par.  atm.  ^ara/n/,  gdv^  ire,  festinare,  v.  gava. 
o  ;         .      , 

(Cf.  ^^«,   i",   lit.  iiiivu  venio,  fut.  iu-su.) 

SlilC^^ "§■«/'•?   desid.   r.  g-u^   q.  v. 

SiH^til    gugupsd   f.    (a   praec.   s.  a)    vituperatio.    Mr. 

15.  5. 


5j£r  guiig  1.  par.  (tydgi;  scribitur  gugt  gr.  110"';  ti- 
o  -s 

detur  esse  forma  redupl.  pro  gaiig,  v.  gaiigam) 

relinquere. 

1.  jT3"  6'""/  6.  par.  (bande)  ligare. 

o  *x 

2.  sTZ"  o'"'?  6.  par.  (gatdu)  ire. 

3.  513"  o'"^  10.  par.  (/^r^ran^  K.  ra<Jd^  V.;  caus.  praec.) 

o  •V 

mittere. 

jf?f  #"'   !•  atm.  (b'dsane  K.  dyutydm  V.)  lucere,  ful- 
o  -v 

gere;  cf.  gyutj  dyut,  div. 

sjr^  ^««  6.  par.  (gatdu)  ire. 

1.  ^irjj  4'"i  1.  10.  par.  gosdmi,  g osdydmi  (pori- 
o    "N 

tarkajie  K.  tarke    trptdu  V.)  investigare,    ex- 

hilarare. 

2.  »-irj  i'u.s'  6.  atm.  (pr  ttise  vanay  6K  K.  mudi  sivi 
o  *-.  .  , 

V.)  amare,  desiderare;  colere.   B.2.  2:  andrya- 

gusta;  N.  12.  65:  ds ramamandalan  ndndmrga- 
ganagustam;  Mah.  1.  3569:  amarardgagustdt 
punydl  lokdt  palamdnan  y a y dt in  sampreksya. 
In  dial.  ved.  benevole  accipere.  Ros.  Rgv.  Sp.  12.  2: 
gusasva  girim  mama;  13.  not.:  gusasva  naH 
s amid  am.  Caus.  gos  dy  dmi  facere  ut  aliquis  colat. 
B.  3.  26:  gdsayet  s a rv aka rrndni.  (Cf.  send. 
«x'j^i)vc^  sausa  voluntas  gr.  comp.  58,  blb.  gus  ,,a 
deslre,  inclination";  gotb.  A^Z/iy  ellgere,  kiusu,  kaus, 
kusum,  nostrum  kiese,  lat.  gus-tus,  nisi  boc  pertinet 
ad  scr.  g'as;  gr.  ■y£Liw,  'ysvofxai,  v.  Pott.  p.  277.) 

gl<^f-l  ^uftto/    V.  hu, 

yjlCl  gtiti  f.  (r.  gu  s.  ti  producta  radicis  vocali)  cele- 
ritas.   Am. 

5j"T  gur  l.par.  (gtrn^  K.  gydndu  vade  V.)  contri- 
tum  esse,  senescere,  occidere,  cf.  gdrv,  gur,  gar 
(gf),  unde  gdr,  mutato  a  in  d. 

gj^  gurti  f.    (r.  gvar   s.  //)    febris.    Am.      (Hib.  gurt 

„pain,  trouble,  fierceness".) 

r 
sTSf  o''^'"''  1-  par.  (vade)   occidere.     (Ilib.  gearbaim  „1 
'^■^      . 

grieve,  burt,  wound".) 


PsiyiMI  gigndsd  -  i[Wigiv. 


153 


isl5ll*HI  S'S''"^'^  (•  (a  i^isnds  desid.  r.  4'«4,  s.  d)  ex-      f^^T  s'('i''i'  f-  (forlasse  forma  redupl.  a  r.  /ii«?  vocare, 


ploratio.   Ilit.  20.  13.  72.  1  i. 
lllSil^l  sis'"^^^  (a  gii;iids  desid.   r.  ^;i<3,  s.  u)  cogno- 

sceiidi,  explorandi  cupidus.   B  .  6.  AA. 
ftrcLS'^  («■•  S'  s.  '',  gr.  573)  vincens,  expugnans;  in  fine 

compp.   Dr.  9.  II. 
|j|rl»t)iy^  si'okr6d  a  (Bah.  e  i'i'/a  et  krdda  iracundia) 

victam  iracundiam  liabens,  iracundiae  expers.    S.i.  3.  2. 
ISldFtlH  si/ak/ama  (Bah.  e  gitd  et  klarna  lassitudo) 


V.  l*ott.  p.  230;  sec.  Wils.  a  r.  lih  lingere,  mutalo  / 
in  ^,  s.  vd)  lingua.  II.  2.  9.  (Si  giftvd'  descendit  a 
/ifi,  liuc  trahenda  sint  lit.  liezuwis,  cf.  laizu  lingo,  lat. 
lingua.  Golh.  tungcS,  nostrum  Zunge  et  hib.  leanga, 
si  huc  pertinent,  ita  e  fr'/"'"  cxplicari  possunt,  ut 
soni  g  =  dscU  solum  prius  elementum  relictum  sit; 
send.  ■M»Jii>>  hisva  autem  sibilantem  solam,  mutato 
s  in  h,  servavit;  v.  gr.  comp.  53.) 
jq"  gind  m.  (r.  gjd  s.  na,  V.  gr.  543)  senex.    Am. 


victam  lassitudinem  habens,  lassitudinis  expers.  H.  1.52.      jj] 
I Sl d I rM »-1   »' ' ' " ' "' " "    (J^^\-    ^    ^'/"    et    dtmdn    q.  v.)       sTTO[fT  S'""^i<^  ni.  nubes.    N.  12.  5 
victam,   domitam  animam   habens,   victum  semetipsum      slTTT  o''''"'?"  v.  gar  (gf). 


habens,  qui  animi  affectiones  vicit.   Su.  2.  2. 
ICt(il»^^i<  ?'/^n«^'"'/a  (Bah.  e  gitd  et  indri/d  n.  sen- 
sus)  victos,  domitos  sensus  habens.   Su.  3.  2.  Sa.  1.  2. 
J5j«-C4   ^i""  1.  par.  {prinane,  scribitur  ^'t',  gr.  110"') 

exhilarare. 
I^FJ"  gim  l.par.  (adane  K.  6  akse  V.)  edere;  cf.  gam, 

cam   et    V.  gemana. 

TjITT   ^irj    5.    par.     girino  mi     (hiris djrdm)     offen- 

dere,  ferire,  laedere,  occidere;  cf.  ciri,  gar  (sf), 

giirv.      (Hib.  gearaim   „1   sharpen,   whet,    cut,   blte, 

knaw".) 

TTKT  gis  1.  par.  (secane  K.  seke  V.)   humeclare,   irri- 

gare,  conspergere. 
jjj^ljl   gisnu   (fem.  -Jriu,   T.  gi  s.  snu;   v.  gr.  575.  7i) 

1)  adj.    vincens,    victoriosus.     Rag .  4.    S5.    10.    IS. 

2)  cognomen  Arguni. 

j^T^m"  gihirs  desid.  r.  har  hr,   v.  gr.  480. 

Jj|:H'Tg'  gihirsu  (a  praec.   s.  u)  capiendi,  rapiendi  cupi- 

dus.   N.  9.  16. 
|j|c^  gihmd  (ut  videtur,  fornia  redupl.  a   r.  hd  s.  ma, 

cf.    gr.  332)    1)  curvus,    flexus.    A.  7.   6.    2)  transl. 

pravus.   N.  12.    S3.     (Hib.  giornh   „a  lock   of  hair;    a 

fault".) 
jjjt^jl  gihrnaga   (e  praec.   et  ga  iens)  serpens.   Mah. 

1.  9S2. 


jT^lcT  s'v  1.  par.  atm.  vivere.  N.  11.  1":  glvatv  asu- 
k  a  g Ivikdm;  H.  1.  39:  s  a  giveta  s  uk  ari  l okJ. — 
na  givitum  mori.  Sa.  5.  99.  purd  rndtuli  pitur 
vd  'pi  y  adi  pas ydmi  v ipriy arn  I  na  glvisji.—- 
Caus.  facere  ut  aliquis  reviviscat,  vitam  recipiat.  Mah. 
1.  199-i:  vrksam  givay  dmds  a;  1995:  pdrtivari 
givayisyati*).  —  Desid.  gigivisdmi.  B  .  2.  6: 
ydn  eva  hatvd  na  giglvis  dmas  te  -Svast  itdK 
pramuke.  (Lil.  gywenu  vivo,  gyivas  vivus,  slav. 
HvHB/ii  sivuri  vivo ;  goth.  qvius  vivus,  germ.  \et.queh, 
anglo-sax.  cvic  vivus,  mutato  i^  in  gutturalem,  sicut  ia 
lat.  vic-si,  vic-turn,  gr.  comp.  19;  nostrum  queck  in 
Quecksilber,  er-quicke  recreo;  lat.  tjto  e  guivo,  abjecta 
gutturali,  servato  t>  euphonico,  cui  respondet  p  7c5 
loio?,  kitow,  cf.  scr.  ^/o  nervus  arcusj  cum  quo  con- 
venit  hioi;  send.  gi  in  hu-giti  bonam  vitam  habens, 
gr.comp.  26.  6.  p.50  ,i/ vivere,^u  vel  ^u,  gr. comp. 88 
annot.  *  [p.l27],  ubi  etiam  de  gr.  ^aui;  v.  yd.) 
c.  anu  vivendo  sequi  alqm.  Sa.5.9-1:  i'/fan/«f  anu- 
givdmi;    Rag .  19.    15:    anvagivad    arnardlake- 


*)  In  recentioribus  libris  invenitur  forma  caus.  anomala 
givdpdydmi  (Lass.  XVIII.  6.  9.  14.  16)  cujus  ana- 
logiam  sequuntur  Pracritae  formae  ut  modhehi 
(Ur.  XX.  12),  quod  sanscrite  sonaret  mocdpaya; 
cf.  Lass.  Instit.  linguae  Pracr.  p.  360. 
20     . 


153 


s\[^s^^  gdmb iina d a  —  J^\v^  gigrl^csd. 


ylli.54^^  gdmbiinada  n.  aurum.  (Wils. :  e  gamiu- 
nadi*)  a  river  flowlng  froni  mount  Sumeru,  tlie 
Tndian  Pactolus,  and  a  aff.)  Dr.  7.  7.  A.  2.  5.  Ejus 
originis  niylhus  exponitur  Ram.  I.  31.  hd. 

cTTJI  gdfu  m.  medicamentum.    Am. 

ynr  gdrd  m.  (fortasse  e  g^  pro  gdfd,  v.  gdmd/ar, 
et  ra  a  r.  ram,  abjecto  m)  adulter,  amasius  adulleri- 
nus.      (Golh.  /lors,  l\\.  hnra  moechor,  nostrum  Hure.) 

;H;yj  gala  n.  (r.  i-a/  tegcre)  1)  rcte.  Ilit.  9.  !■'(;  transl. 
turba,  multltudo,  copia.  A.  10.  29.  Rag'.  i).  27.  10.  62. 
2)  fenestra.   Rag'.  6.  ■'iS.   3)  flos  non  aperta. 

yjl^jc^  gdlakd  n.  (a  praec.  s.  ka)  id.  Rag  .  9.  43.  6S. 
Lass.  63.  17. 

jjl^fjq'  gdlmd  m.  (ut  vldetur,  a  r.  gal  s.  ma)  1)  cru- 
dells,  severus,  ferox,  durus.  2)  homo  vills,  abjectus, 
nebuio.  Mr.  251.  13.  (Ilib.  sa^mha  „hardness,  hardi- 
hood,  rlgour,  valour".) 

SllSiClT  o' «?!"«''''  f-  (a  gahnu  s.  a  In  fem.)  cognoraen 
Gangae,   V.  gahnul anayd. 

5ll^c^|<M  gdhnavtja  (a  praec.  s.  fja')  ad  Gangem  per- 

tinens.    Rag'.  10.  27. 

r^  ,  ,     ,       .  11...  .  .     .' 

T?I  gi  l.par.  gd^ami,  praet.  redupl.  gigdya,  gigdj-a, 

gr.  402)   1)  vlncere,  expugnare.   B'.  2.  6:  nacdi  'lad 

vidmali    kataran    no    gariyo    yad    vd    gayema 

yadi  vd   no    gayeyuK\    11.  3l:   gitdsi  rani   sa- 

patndn;  N.  7.  5:  aksadyuti  nalan  gitd  bavdn; 

Su. 2. 9:  sarvdm  tnahln  ge.lum.    2)  ludendo  auferre 

ab   aliquo,   eludere   alqm.  aliquid,   c.  acc.  pers.  et  rei; 

pass.    c.    noni.    pers.    et    accus.    rel.     N.   3.    5:    gitvd 

rdgyan    nalan    nrpam;     12.    S3:     gito    rdgyam 

vasunica;  cf.  Stenzler.  ad  Kumara  Samb  .  p.  111.  — 

Caus.  gdpdydmi   (v.    gr.  468)    vlucere    jubere.     Sak. 

29.  4infr. ,   pass. :  na   mi  hastali  pras  arati  v&ii- 

m  dtrirxa  gdpyasi.  —  Desid.  gigts  dmi;  B  .  10.  3S  : 

nilir  asmi  giglsatdm.      (Fortasse  lit.  galu  possuni, 

*)  Potlus  gambunadt,  scrlbllur  enlm  quoque  gambu 
pro  gambu. 


galjbe  ^OlesiAS,  ap-galu,  per-galu  supero,  vinco,  per- 
gale  vlctorla,  quorum  l  a  y  TCV  gdydmi  deduci 
potcst  [v.  gr.  conip.  20]  sicul  in  nostro  Leber  =  scr. 
ydkrt  jecur,  y]7rap,  ct  pmcr.  latti  =  sct.  yasti 
[Lass.  gr.  pracr.  195],  et  sicut  r  pro  /  Invcnltur  in 
hib.  treigim  rellnquo  =  scr.  tydgdmi;  hib.  gar  „pro- 
fit,  advantage,  galn,  good".) 

c.  ava  recuperare.  Mah.  1.  7765:  ava gityaia  tad 
d  ana m. 

C.  ni  i.  q.  simpl.  Su.  2.  7:  tdv  indralokan  nigitya 
yaksaraksogandns    tatali. 

C.  nis  id.  Ram.  I.  50.  2S:  kdmakrdddv  anirgitya; 
N.  12.  -'17:  nir  git  drigan  a;  13.  5S:  dyiili  sa 
nirgilali;  viclorla  acqulrere.  Mah.  1.  152:  yadd 
'srdu.iam  d  rdu  padtn  raiig  amady  i  I  aksyain 
bitlvd    nirgitdm    argunina, 

c.  nis  praef.  vi  Id.  Man.  11.  205:  vivddi  vinir- 
gitya. 

c.  pard  Id.  Dcv.  2.  2:  asurdir  mahdv try dir  di- 
vasdinyam  pardgitam;  N.  26.  19:  ikapdnina 
vtrina  nalina  sa  pardgita.  Praet.  raultf.  atm. 
Mah.  1.  637S:  dronali  pardgdista  mdti  sa  sa- 
kivigrahi  (pardgi Jta'?). 

C.  vi  par.  atm.  id.  Su.  2.  S:  sarvd  mleccagdttr  vi- 
gigyatuli;  Mah.  1.  226S :  daksindn  sahadivas 
tu    vigigyi;    Rag'.  12.  10 1. 

jjlil^m  #i'g''J  desld.  r.  gi,  v.  gr.  481. 

|j|)||tJ  gigisu  (a  praec.  s.  u,   gr.  575.  34)  vincendi  cu- 

pidus.    Ram.  I.  36.  I6. 
1  si 'A r^l  o''S' '''•'"  ("*  S'Sf^^^  desld.  r.  gas,  s.  u)  fame- 

licus.    Am. 
1jI''^KL °''»  ""'    desid.    T.han,    v.  gr.  489. 
Hj^jg-f   gigdrisd    (.    (a    praec.    s.  d)    necandi    cupido. 

Rag'.  15.  19. 
f^^^i^p^gig^rks  desld.  T.grah,   v.  gr.  102.  d.  489. 
jj|'dT7i[  gigrksd  f.   (a  praec.  s.  d)  prehendendi  cupido. 

Rag .  9.  46. 


sn^g(i'(Jra  -  ^TJngaja. 


lol 


dattam  ...  ydgarli  rakiati  vilokajrati.  —  Caus. 
expergefacere.  Illt.  50.  4:  katan  svdminan  na 
gagarayasi.  (Gr.  {y)syilp'j3\  lat.  vigil,  vigi/o ,  e 
guigi/,  guigi/o?  mutato  r  in  /  et  abjecta  initiali  guttu- 
rali,  sicut  in  i'i'ro  pro  gnivo  =z  scr.  g/  vdmi;  sic  eliam 
germ.  vet.  ivacftar  vigil  e  t/uac/iar  vel  /luac/iar  expli- 
candum  esse  censeo;  tvac/ta/  id.,  mutato  r  in  /,  sicut  in 
\at.  vigl/;  abjecta  fiiiali  radicis  syllaba:  aiac/iem  vlgilo, 
goth.  f»aka\  fortasse  etiam  liib.  mosgataim  vigilo  huc 
pertinel,  ita  ut  in  mosga/aim  dissolvendum  sit;  nescio 
tamen,  unde  deduci  possit  syllaba  mos.) 

?fj37j  gdtfya  n.  (a  gada  s.ya)  1)  frigus.  2)  slultitia. 
B'ar.  2.  12. 

^l^  gatd  (part.  perf.  pass.  r.  gan  s.  ta)  1)  natus.  2)  n. 
species,  genus,  classis,  tribus.  Rag. 5.  1.  11.  71.  (Huc 
trahimus  nostrum  Kin-d,  ratione  habita,  scr.  gdtd 
mutilatum  tsst  e  ganta;  Wi.gentis  cognatus,  attenuato 
a  in  i;  v.  gan.) 

ji|-4(j-^  gdtaputra  (Bah.  e  praec.  el  putrd  Clius)  na- 
tos  filios  habens,  in  fem.  quae  filios  peperit.   Br.  2.  32. 

jllrlM^^Hy  gdlamanmata  (Bali.  e  gdld  et  man- 
mata  m.  amor)  natum  amorem  habens,  amore  captus, 
amans,  c.  loc.  rei.    In.  4.  17. 

;1 1 rl "id  'j  gdtartipa  n.  (natam  formam,  pulchritu- 
dinem  habens.  Bah.  e  gdtd  et  rupd)  aurum.  R. 
Schl.  I.  38.  22. 

r\\^r^,^t-\gdtdvcdas  m.  (natos  Vedos  habens, 
qui  Vcdos  genuit,  e  gdtd  et  vedas  collect.  Vedi) 
1)  cognomen  dei  Agnis  *).  2)  ignis.  Mah.  1.  SS3. 
Rag'.  12.  io4.  15.  72. 

r\Y^^}^^  gdtas  neha  (Bah.  e  gdtd  et  sneha  amor,  de- 
siderium)  natum  amorem,  desiderium  habens,  desiderio 
captus,  desiderans  c.  loc.    Br.  1.  IS. 

^lll^  gdti  f.  (r.  gan  s.  ti,  cf.  gdtd)  1)  nativitas,  na- 
talcs,  orlgo.   R.  Schl.  I.  59.  18.   2)  familla,  stirps,  genus, 

*)  Wils.:  One  legend  makes  the  Vedas  to  have  issued 

from  ihe  raoulh  of  Afrni. 


spccies,  tribus,  classis.  N.  13.  2.5.  55.  Dr.  4.  16.  Su.2.  S. 
(Lat.  gens  e  gen-ti-s,  scrvata  nasali,  quam  scr.  e<^ti, 
e  ganti,  expulit;   lit.  pri-gentis  f.  natura.) 

j||(^|ij  gdiiya  (a  praec.  s.  i/a)  gentllicius.  R.  Schl.  II. 
15.  13. 

Sir?T  ff"''"  (fortasse  a  stlrpe  interr.  ka,  mutata  tenui 
gutt.  in  mediam  palat. ;  cf.  cit)  adv.  unquam,  praecipue 
in  constructione  cum  na  occurrit,  ad  exprinienduni 
nunquam.    II.  2.  20.  4.  4i. 

jllr^  S^O"  (3  g"ti  s.fa)  generosus,  nobilis,  excellens, 
praestans.   Rag'.  17.  4.  R.  Schl.  II.  9.   lo. 

;l|»~|Q<i  gdnapada  m.  (a  ganapada  s.  a)  rustlcus. 
N.  26.  32. 

Fyyff^  gdni  f.  (ut  nillii  videtur,  a  gdna  vir,  producta 
vocali  a,  sicut  in  ndri  a  nara,  adjecto  signo  fem. /, 
quod  correptum  est  in  i')  uxor.  Rag  .  15.  61.  P.in.  V. 
4.  13'i.  (Hoc  vocabuluni  accuratius  quam  gdni  cum 
gOth.  qvens ,  tb.  qveni ,  uxor  convenlt,  quum  goth.  e 
praeter  o  respondeat  scrto.  d;  v.  gr.  comp.  69.) 

j[|^  ganu  n.  genu.  N.  19.  21.  gdnu  ddtum  genu 
imponere  alicui.  Dr.  9.  5:  tasya  gdna  daddu. 
(Lat.  genu,  gr.  "ycvv,  goth.  kniu,  th.  kniva,  nostrum  Knie ; 
fortasse  etiam  hib.  g-/un,  inserl.i  liquida;  slav.  KOAtHO 
ko/eno,  Ih.  kie/is.    Send.  >'cel?  senu,  gr.  comp.  37.) 

jfirjTJ  ^ayoa/  caus.  radlcis  gi,  gr.  468. 

jjyjqjrTT  g^^^^^tar  m.  (ut  niihi  videtur,  e  gd  pro 
gdfd  et  ma/ar  mater,  qui  uxoris  matrem  tan- 
quam  matrem  suam  habet)  gener.  (Lat.  gener, 
nlsi  dlrecte  venit  a  rad.  GEN,  ita  ut  genitorem  slgni- 
ficet,  separari  posslt  In  ge-ner  =  scr.  gdnara  uxoris 
[I.  e.  filiae]  vlr,  correpto  d  In  e;  etiara  gr.  yu-fJLhpa 
ad  scr.  gdnara  reduxerira,  mutata  dentall  nasali  in 
lablaiem,  quam  ob  rem  o  euphonicum,  quod  in  uvbzcg 
etc.  videmus,  transierlt  In  jU;   cf.  jW£Cr>]/.ipoia.) 

jjyfq'  gdmi  f.    1)  soror.   2)  casta  muller.    Am.;  cf.  gam. 

Fijjff  4'<j/d' f.  (r.  ^a«  s.  ^  a  In  fem.)  uxor.  Rag.2. 1.  7. 6S; 
V.  gamdtar.    (Cf.  lat.  Gdja,  v.  „VocalIsmus"  p.  207.) 


130  sRfljr  galaga  —  ^niTT  sIHJ  gagar  gdgr. 

2)  (a  r.  f  o/ fluere?)  aqua  (saepissime).     (Cf.  hl.  ge/u,  jj^qcfj    galpaka   (r.   4-«//?    s.  oAra)    loquax,    garrulus. 

golh.  A-aWj  frigiJus  ;    \\i.  sdla  gelascit,   su-salu   frigore  B  ar.  2.  'Is. 

necor,  sallas  frigidus;  russ.  XO.IO^IIMU  cholodniij^  jf^  ffava  m.  (r.  i; u  s.  a)  celeritas.    N.  19.  19.  Dr.  6.  27. 

id.;   hib.  g-iV  aqua.)  (Hib.  deibheadh  „haste,  speed"?) 

girf];]  j-alaga   n.   (in    aqua    natum,    e   gala    et   ga)  jij^jrj  gavana  (rad.  4-u   suff.  ana)    1)  n.  celeritas.   Am. 

1)  lotus  flos.   2)  concha.   Rag'.  7.  60.  10.  61.  2)  adj.  celer.   Am.     (Lit.  saunas  celer;  v.  gala.") 

Tjrff^  galada  m.  (aquam  dans,  e  gala  et  da  dans)  5^^  6'<'-'  1-  par.  (hinsdjdm  K.  vadS  V.)  laedere,  oc- 

nubes.    G  at.  3.  4.  cidere.    (^C(.  gas  ,  g  as,  gHs,  guJ ,  kas,  kas,  cas; 

?]7ffyT  ^o/nd  ora    ni.    (aquam    gerens,    e    gala    et  hib.  s^u.t  niors.) 

dara   q.  v.)   nubes.  1.   r7^  gas   -i.  par.  {moksane  K.  mokse  V.)  dimiltere, 

j|^[y  galadi  ra.  (aquam    tenens,   e   gala  et  rf /,  a  liberare.    K.:    gasyati  vatsaii   gopalt. 

T.  dd  s.  1)  mare,  oceaniis.   Lass.  77.  1.  2.  sTfT  ff«*    lO.par.  gdsdj-dmi  (hinsdjdm  K.    vadi 

r|r<-||^||V^  galanid i  m.  (e  gala  et  n/dj  receptaculum)  anddare  V.)  laedere,  occidere,  spernere.     (Vid. 

id.    B  ar.  2.   7S.  u g gds  ana,  gds uri,  et.  c(.  g  a s  etc. ;  golh. /ra-qvistja, 

r^^;j^j^}galamuc  m.    (aquam    fundens,    e   gala   et  uj-^t/j (/o  deleo,  vasto, /ro-yiiV/no  perdor;  fortasse  lat. 

muc)  nuhes.   Lass.  96.  9.  vasto  e  guasto.) 

t^f^\H^galdy  (denom.  a  gala)  in  aquam  converti.    B  ar.  jTPrfJ'  gdsuri  m.  (r.  i-oj   s.  uri)  Indri   fulraen. 

2.   7S :    vahnis    tasya    galdy ate    galanid  ili   kul-  j||0    gahl   v.  /lon  et  gr.  324. 

yayate.  5TW'^  gahnu  m.  (ut  videtur,  forma  redupl.  a  r.  fton  s.  u) 

j)rfji;|i|  galesaya  m.  (in    aqua  jacens,   dormiens,  rex  quidam  sanctus,  Kurus  filius.  R.  Schl.I.  44.35;  v.sq. 

e  locat.  gale  et  saya)  piscis.  5T^»-lriH?7T  gohnutanayd  f.  (Galinus   filia)  COgno- 

5|rrj|c^-|«H  ^'^'""^"■5    f-    (Bali.   e   gala   et   okas   domus)  nien  Gangae;   v.  R.  Schl.  I.  44.  35  sq. 

erinaceus.   Am.     (Hib.  dallog  id.)  sTTjT7  S^S^'''^  '".  (r.  gdgar  gdgr  s.  a)  vigiliae,  per- 

jl^f^   gaJp  1.  par.  dicere,  loqui.    Hit.:  dutafi   sarvan  vigllatio.    Caur.  5.   Rag.l9.  34;   v.  gdgar   gdgr. 

hi    galpati;     B  ar.    1.    81:    galpanti    sdrddam  j|| j| j|   gdgara  (.  (fem.  praec.)   id.    Am. 

anyina.  —  galpitd  n.  sermo.  Ram. III.  44.  CO:  strl-  ^\\i\\4T\gdgarin  (t.  gdgar  gdgr  s.in,  nisi  a  gdgara 

nan    susrdv a    galpitam.      (Cf.    gap,    gar    \gf\,  S.  /n)    vigil. 

gir\  X\\..kalbii  loquor,  kalba  sermo;  hib.  ^o/// „speech",  sljjl"^  <:+)    gdgaruka    (r.  gdgr   s.  uka)    vigilans.     Rag . 

ad  gaill  „he  spoke".)  10.  25. 

c.  upa   id.    Ram.  in.   47.   15:    idam    iva    smardmy  jfJJTT    ^|i|    gdgar   gdgr  2.  par.  (forma  redupl.,  quae 

asy&K   sahasdi  'v6  'pagalpilam.  inlensivorum  speciem  prae  se  fert;  v.  gr.  108)  vigilare. 

c.  pra    id.     H.  1.    22:     tac    crutvd    .    .   .   pragalpi-  \\.l.  5i;  Jj.2.  69:  yd  nisd  s arvab'utdndn  tasydri 

tam.  g  dgarti  s  any  am  i   \yasydi'i  gdgrati  butdni  sd 

C.  sam    id.     II.    3.   12:     tatd     sangalpatas     tasya;  nisd   pasyatd    muneli;    c.   loc.    vel    accus.    rei    cujus 

Ram.  I.  61.  27:    sarve   sangagalpur  atd   mitali.  caus.i  alqs.  vigilat  vel  a  qua  sibi  cavel,   quam   custodit. 

jT^  galpd  m.  (r.  galp   s.  a)  sermo.    Ram.  IIL  47.  15.  Rag'.  8.   23:    satruJuci   'ndriyiJuca  .  .  .  gdgra- 

(Lit.  A:a/6a  id. ;   hih.  gaill  id.)  tdu;    Caur.  35:   nak'apadan   stanamandale  yad 


^  gardfa  —  ^  gala.                                                     149 

r 

sri,    giri,   ciirn,  g-'Jr,   2.kar  \kf\,  sar  [■i/];    liib.  jJsT  A''"'A'  6.  jjar.  id. 

criontiim  „1  dry,  witlier,  faile,  dwiiidle",  criona  „ol(l,  sjjf^  sar(;dra  (fornia  redupl.  a  r.  f-ar  [(■  r]  s.  a)  1)  la- 

ancienl,  prudent,  sagc"=  scr.  giriid;  v.  /;aran/;  for-  ceratus,   dilaceratus.    Hit.  107.   18.    2)  infirmus,  con- 

lasse  lat.  aeger  huc  pertlnct,   ita   ut  ae  sit  praeposilio,  feclus,  fractus.   Lass.  7.  9. 

qiiam  ad  orfV  q.  v.  vel  a/i  retulerim,  eject.i  consonante;  jjfjj  gar/  6.  par.  id.  qiiod  i'arc  q.  v. 

slav.  ap'l>bli  srejuti   maturesco,   russ.  3C])II0  serno  r 

graiuim  a  contcrendo  dictum  et  torma  cum  part.  sirna  ^ 

cohaerere  videtur;   lat.  grdnum  forlasse  per  mctathesin  jjij  jT>|"  garb    grb'  I.  atm.  i-drb'^   hiare,  apcrire,  ex- 

e  gdrnum  =  scr.  i-irnd,  quod  ipsum  e  i-drna,  alte-  ,                  pandere,  os  didueere,  oscitare;  v.  sq.  et  cf  f-ab  , 

nuato  d  in  /,  v.  gramm.  281,  Vocallsmus  p.  214;  goth.  gamb.      (Germ.  vet.  CIILUP  findere,  cUliupu   findo, 

kaurn,  th.  kaurna  pro  kurna  [gr.  comp.  519]  e  karna;  atlenuato  a  TCV  garb    In  u\    germ.  med.  KLUB  hiarc, 

nostrum  Korn;  Ilt.  girna  lapis  molae  manuarlae,  s'rnos  separarl;  transfindere;  nostrum  klaffe,  Klufl;  huc  etiam 

pl.   mola    manuarla;    russ.  HxOpiIOB'!.   sernov'   lapls  traxerlm  goth.  ^raia  fodio,  nostrum  g^raJ^-,  gr.  7^a</)W; 

molaris;   goth.  qvairnus  mola,  gerni.  med.  ^uiVn,  Arurn  hib.  g-raiWm  „1  carve,  grave,  insculp",  ^To/a/m  „1  write, 

id.;  cf  Pott.  p.  227  sq.)  inscrlbe,  scrape,  grub",  srofan  „a  grubblng-as".) 

5^7  i'ara'/'a  durus,solIdus.    (Nostrum /;ar/,  goth. /iordai,  ^J^  Tfr^qf  ^^armi    ii.rmi    1.  atm.  (scnbitur  ^ar*    g-.ri  , 

miitata   Inltlali  medla  in  asplratam   pro   tenui,   slcut  In  v.  gr.  110"')    1)   id.    H.  2.  6:    srmb  amdria; 

kors  =  scr.  sdrd  q.  V.)  par.  B  ar.  3.  4:  /rsri^  grmb  asi  pdpakarmanirate 

^^T^sdran/  (nom.  sdran,  sdra/i,  sdra/;  parl.fTHes.  nd    'dyd    'pi    san/usjrasi.     2)    laxare     (arcum).      Fv. 

r.  s<*r  [gf])  senex,  infirmus.    Am.      (Gr.  ysp'jiV ,  hib.  Schl.  I.  75.  17:  tadd  tu  srrnbitan  sdivan  danur 

gearait  „a  saint,  a  holy,  a  wise,  a  prudent,  a  learned";  ...huiikdrena;  i9:  srmb  itan  tad  danur  drstvd. 

fortasse  nostrum  ArranA-,  germ.  med.  A^ranc  debllls,  adjecla  Vld.  s^^rb    sr^i   symb  ana. 

gutturali,  sicut  in  juns  =  scr.  j^uvan,  _yun,  gr.l92.)  c.  ut  hiare,  aperlre,  se  expandere.    Lass.  69.  3:  vasan- 

rlj^gards    f.    (r.  gar  \^gf]    S.  as;    nomen    defectivum,  /a/i   santato    Zsrm  b  it  dnaii  gas  riisdraK. 

quod  nomin.  et  eos  obllquos  casus,  quorum  suffixiim  a  c.  ut  praef.  sam  conarl,   contendere.   B  ar.  2.  6:  vjrd- 

consonante  Inciplt,  forraat  e  4'dr<J)  senectus,   infirml-  lam    bdlamrndlatantub  ir    asdu     rdddum    ug- 

tas.     (Gr.7>]3«$,  cujus  g  ad  thema  pertinet,  v.  gramm.  grmbate. 

comp.  128.)  c.  vi  hlare,  se  expandere;  dlffundi,  dlspergi.   Ur.41.  1: 

jm  gdrd  f.  (r.  gar  [^'.r]    s.  d,  v.  gr.  167)  senectus,  In-  rasanjdm  visrmb  ati  madanav  dd  d\V^z^.Z.id: 

firmltas.    A.  4.  kl.  sukaJravd     maii  galaturjf  anis  vandli    .  .  .    vjra- 

jTTJJf  s^rdfu  m.  uterus.    Am.  grmbanta. 

yjH^   gari/d    (a    g^rd    s.  i/a)    scnectute    confectus.    R.  '^'rr\  n'"'   '•   10-  par.  gd/drni,   s"i"J'''">i  (apavdrane 

Schl.  IL  2.  5.  K.  ddnj^,  piddne  V.)  tegere.     (Cf  lat.  s"le<'   «' 

r          ,..,,,  ,  ... 

sTtT   garc    6.  par.    (parib  ds ana/ ar ganajr 6/i)    repre-  r.  ci/.) 

hendere,    minari;    cf.  carc,    /jarc,    garc,    garc,  JJ^  6'a/o  (ut   vidctur,    partiin    a    r.  ga/,    partim   a  gai 

garg,  garg,  s^rsi  S^r/s,  b'ar/s,  garg,  targ.)  fluere,  s.  a)  adj.   1)  frlgldus.  2)  mente  captus,  turbatus, 
r 

sfS  si^rc  6.  par.  Id.  slupidus,    stultus,    cf   gada.  —   Subst.   n.    1)  frigus. 


148 


sF2T  ganya  -  ^qr  (^)  gar  (gr). 


-■  s|r^  gdnya  n.  (forlasse  a  han  occidere,  mulata  gut-  JIT^R^T  gombSla  m.  n.  lutum,  argilla.    Am. 

turali  in  palat.,   sicut  in  syllaba  redupl.  TOV  gagdna)  sfTg  gambii   f.  nomen  arboris   (Wils.:   The  rose  apple, 

proelium.   Rag  .  4.  27.  Eugenia  Janibu).    N.  12.  4. 

jl^yi  ganyd  f.  (fem.  Toi;  gdnja  m.)  paranympha  (Braut-  ;ii-dcfi  gambuka  m.  canis  aureus.   Am. 

fuhrerin).    l\ag  .  6.  30  (in  ed.  Calc.  legitur  ganjd.)  STfM^im   gambudvipa    m.    (e    gambu    et    dvlpd    m. 

slCr  S^P  l-par.  submissa  voce  dicere  (praeserlim  preces).  insula,  paeninsula)  Iiidia  *).    N.  26.  37. 

R.  Schl.  I.  2.    10:    gaplvd    gapyanca    vdgjatali;  1.   ^CTiil  ga?nb    l.  jtav.  (jaman^  K..  gab  ane  V.;  scribi- 

In.  1.  20:   gagdpa   gapyam;   R.  Scbl.  I.  25.  3:   ge-  tur  gab  ,  gr.llO"')  refrenare,  cohibere;  v.gab. 

paluK  paramaii  gapam;  Lass.  18.  6:  ekam  man-  2.   jTPJT   gamb    1.  atni.    {gdlravindm^  K.    grmbi  V.; 


iran    gapitvd;     Gita-G.  4.  l6:    harir    ili    gapali 
sakdmam;    cf.  ga/p^    unde    fortasse    gap    ejecla    li- 
quida.     (Cf.  send.  ganfnu  os,  gr.  comp.  61.) 
c.  upa  1)  submissa  voce  loqui.    R.  Schl.  I.  9.  3S:   sro- 


scribitur  gab\  gr.  110°')  oscitari.     (Cf.  garmb' 
grmb,  2.  gab,  gam;  gr.  'ya)J.(pY{?Ml;   v.  sq.) 
jJJVf  gamba  ni.  (r.  gamb    s.  a)    1)  cibus.    2)  menlum. 
(Cf.  gr.  yui.t(p-^?uc[.) 


tramulecd  'page puli,  2j  sibi  conciliare.  Man.7.  iy7:      z{^  S"/"   "i-  (■"•  i''   vincere,    s.  a)  adj    vlncens,    in  fine 


upa gapydn    upagapil. 
j{7^  gapa  m.  (r.  gap   s.  a)  submissa  voce  dictae  preces. 
R.  Scbl.  I.  25.  3. 

1.  jTJJ  ^«*    l.par.  {yamani  K.  gabani  V.)  refrenare, 

cohibere. 

2.  rT>T    S'"*     !•  atm.     {gdtravindmi  K.    grmb^i   V.) 

oscitare;  ci.  2.  gatnb  ,  garmb    grmb  .    (Lit.  jV-ii- 


compp.    N.  19.  2S. —  subst.  m.  1)  cognomen  Arguni, 
victor.    Dr.  3.  7.    2)  gayd  victoria. 
jlli^H  6'a/i«   (r.    gi    s.    in)    vincens;    subst.   m.    victor. 

Rag'.  4.  31. 
1.    j|"T  jj  gar  gr  1.  par.  {nyakkdri)  bumilius,  brevius 
reddere.    (Cf.  nostrum  Arur-j,  scot.  g-earr,  gnirid 
brevis.) 


uiju  os  aperio,  zo-tis  rima,  fissura,  iepsa  patet,  zopsnu       2.   r^  j"  (5J)  ^ar  (^.0  l.^i.  9.  lO.par.  gdrdmi,  g t  rydmi 


os  apertum  habeo,  zoplys  os  aperlum.) 

1.  rTfT  s-am   1.  par.  {adani  K.   b  aksi  V.)  edere.      (Cf. 

cam,  gam,  gi'n;  liib.  diamann  ,,food,  suste- 
nance",  V.  gamana;gion  „the  mouth";  germ.  vet. g^ouma, 
/totima  coena,  prandium,  convivium,  pastus;  gaumo  pala- 
tum,  faux,  guttur.  gaumian,gaum6n,  epulari;  gr.  yivu:'^.) 

2.  ym^i^am  indecl.  uxor  in  conip.  gampatt  usor  et 
conjux.  (gam  e  gan  ortum  esse  videtur,  e  vi  euph. 
sequentis  labialis ;  cf.  hib.  gamh  ,,a  woraan",  gr.  yafMu:, 
uyauog,  yay.erig.) 

5|TT2rfjrT  gamddagni  nom.  pr.  (Bah.  e  gamat  edens 
et  ag^ni  ignis)  Saactus  quidam,  Parasurami  patcr. 
Mah.  1.  2611. 

SfJIJT^J  gamana  n.  (r.  gam  s.  ana)  1)  actlo  edendi. 
2)  cibus.     (Hib.  diamann  „food,  sustenance".) 


(gr.  302),  ^rnd  m/  (gr.  345),  gdrdydmi. 
1)  conterl,  consumi,  confici  (praeserllm  aetafe).  K.: 
grnati  garayd  ganaK;  part.perf  pass.  ^/rno  senex, 
vetus,  decrepltus.  B .  2.  22:  vdsunsi  glrndni;  R. 
Schl.  II.  2.  6:  gtrnasy d  'sya  sartrasya  visrdn- 
tim  ab  irocayi.  2)  concoquere,  dlgerere.  Hit.o.  l4: 
agtrne  b  d ganaA  visam.  —  Caus.  gardydmi  et 
gdrdydmi  concoquere,  digerere.  Mah.  1.  2240:  ga- 
raydmdsa  tad  (visam)  vtrali  sahd  'nnina. 
(V.  gdrant,  gdrd,   garitd  et  cf.  gar    [^.rj,    gdr. 


*)  ^Vils. :  Jambu  Dwipa,  said  to  be  so  named  frora 
the  precedlng  plant  aboundlng  in  it,  and  implving 
according  to  ihe  Purana's,  the  central  divislon  of  the 
world  or  the  known  world:  according  to  ihe  Bauddha's 
It  is  confiued  to  India. 


^T^gdTia  —  ^^  ganja. 


147 


c.  upa  id.  Ilit.  8.  3:  usmin  na  nireunaii  gd/rJ 
apal/am  upagdjfale;  1>  .  2.  62:  saiigas  li!siX 
'pagdj-ai^  propensio  erga  eas  (res  scnsuales)  oritur; 
14.  2:    sargJ  ^pi   nd   'pa gdjanl e. 

c.  pra  i(l.  IMah.  1.  'i660:  iha  lasmdt  pra gdhi l illi 
pragdyanti  narottamdH.  De  pragdtd  quac 
peperit  v.  gan  cl.  3. 

c.  vi  active  parere.  R.  Schl.  I.  27.  8:  yaksl  putram 
vyag&yata. 

C.  sam  1)  nasci.  Rarn.  I.  57.  20:  tasmdd  maricili 
san  ga  gi'ie\  40.  49:  astdu  saiigagriire  putrdli. 
2)  Oriri.  H.  1.  l4:  p&nduputrdndm  murce  'va 
sama g dyata;  S.l.  5.  2. 
^j^  gdna  m.  (r.  j,'«n  s.  a)  1)  vir,  liomo,  persona,  prae- 
sertim  in  plur.  Dr.  3.  5.  Br.  2.  12.  N.  13.  35.  -'i9. 
14.  l4.  —  Sing.  praecedente  pronomine  demonstrativo 
interdum  pronominis  1™"  personae  utriusque  generis 
loco  fungitur;  e.  c.  Ur.  24.  6:  tasmin  gane  mihi 
(regi) ;  28.  2  infr. :  paravaso  Syan  ^anaK  egO 
(TJrvasia);  19:  ayan  ganali  ego  (rex);  Rag  .  8.  SO. 
2)  collect.  homines  (die  Leute).  N.  10.  10.  13.  50. 
Sa.  7.  5;  in  Cne  compp.  turba.  N.  17.  2i:  bandu- 
ganali;  Rag.l4.  13.60:  s  vas  ru  gana.  (Hib.  rfu/ne 
„man  either  male  or  female";  gr.  OYjiJ.og;  vocis  gdna 
fortasse  fem.  gand  mulier  exstitit,  cui  responderet 
goth.  (fvind,  th.  qvindn,  muller,  adjeclo  n,  v.  gr.  comp. 
142;  slav.  ;KEHA  sena.) 
j|r.|cti  gdnaka  (r.gan  s. a A^n)  adj.  generans.  Lass.83.  l'i. 
—  subst.  m.  1)  genilor,  paler.  2)  n.  pr.  regis  Mitilae. 
Rag .  11.  3S.  (Nostrum  Konig,  germ.  vet.  cuning,  cliu- 
ning  rex;  v.  gdnt  mulier,  angl.  queen;  fortasse  vocis 
gdnaka  exstitlt  fem.  ganakd  vel  ganaki,  cum  quo 
conveniret  gr.  FTXAIK  quod  e  rTX.^VKI,  regresso  i 
finali  in  antecedentem  syllabam,  explicaverira ;  lil.  zmogiis 
homo  e  zamogus  correptum  esse  videtur,  mutato  radl- 
cis  n  in  m,  sicut  In  gamit;   v.  gan.) 


Z[r\r\\   ganant    f.    (r.   gan    s.   ana    in    fem.)    genitrlx. 

In.6.  'iO.    (Llt.  inionii  muller,  quoJ  e  lamonii  correptum 

esse  puto,  nititur  forma  ganand,  v.  gan  el  gam.) 
^\r-\'Af,^  ganapadd  n.  (e  gdna  et  padd  n.  locus)  reglo, 

terra,  rus.    N.  12.  132.  26.  33. 
sr»TIIr|^|i-L°'""'^ "''*"'"  adv.  (e  gdna  et  antikd  pro- 

pinquitas  In  accus.)  in   lingua  scenicd  ad  personam 

aliquam  secreto  loquens.   Ur.  31.  17. 
;|»~||fi  r-l  gandrdana  m.  (homlnum  vexator,  e  gdna 

et  drdana  vexator)  cognomen  Krsnl. 
?jf?J  4'ani   V.  gdnt. 
STT^rTrT  "fT  S'"'''&''  -^r   m-  (r.  gan  s.  tdr  t r)  genl- 

tor,  pater.     {Lal.  genitor,  gr.  yevsTuio,  yEvtT^S;  hib. 

gen/eoir  „a  begetter,  sower,  planter".) 
;||,-|^[  sunitri  f.   (fem.   praecedenti.'*)   genitrlx,  mater. 

N.  16.  34.    (Lat.  genitri-x,    gr.  ysvsTSiDcc,    V.  gramm. 

comp.  119.) 
SlTFJTfrl  o' " " "" " "  "•  (r-  S'"'   s.  man,   Inserto  i)  natl- 

vitas,  natales,  ortus.  Ani.;  v.  gdnman.    (Hib.  geineam- 

liuin  „birth,  conception".) 
jlrTT  6'""'  correptum  gdni  f.  (a  gdna  vir,  slgno  fem.  /, 

correptum   i)    muller,    cf.  gdni.      (Ilib.  gean    „a   wo- 

man";   goth.  gvens,  th.  tjvini  uxor,   qveins ,  th.  gveini 

id.,   angl.  queen;    de  goth.  qvind   et  slav.  VKEHA  sena 

V.  gdna.) 
jp^r  gantu  m.  (r.  gan   s.  tu)  animal,  animans,  creatura. 

Rag .  8.  86.  B'ar.  2.  9,  3.  45.  B'.  5.  15. 
r^^^fjgdnman   n.  (r.  gan   s.  man)    natlvltas,   natales, 

orlgo.  N.  1. 29.  B  .  4.  5.   (Forma  respondet  lat.  ger-men, 

quod    jam   Vossius    a    geno   deduxit,    mutato    n    in    r, 

sicut  In  gcr-mdnus ,  cf.  g  dyamdna;    hib.  geanamliuin 

„engenderlng".) 
1.  ^r^   gdnya   m.    (fortasse   a    gdnt    s.  ya;    schol.   ad 

l\ag .   ed.    Calc.  6.  30   gdnydn   explicat    per:    gantm 

vaddrn    vahanti)    nymphagogus    (Brautfiihrer),    v. 

ganyd;    secundum  Am.  sponsi    amlcus:    ganydR 

snigdd    varasya   ye.    Mah.  1.  7203. 

19* 


146 


m.s^s  -  5RS'«»- 


gJ7{  gai   1.  par.   (yudd'^  K.  /udV  V.)   pugnare,  v.  sq. 
(Fortasse  blb.yfff/"m  „1  figbl",  nostrum  /ecftte,  germ. 
\et.  riA/u,  lat. /wg-no,  mutatii  gutt.  in  lab.,  v.  gatig. 
•"IMoli^l  ^"ff"'"""-'   part.  praet.  rcdupl.  radicum  gan 

et  ^/i'i. 
rra"  ^«/iff  1.  par.  (a  gng  insert.i  nasali,   scribitur  gag, 
gr.  110"')  pugnare.     (Lit.  zincziju  „icb  streite  mich, 
drohe",  V.  gag.) 
5J77  gat  l.par.  {sanixatdu)  coacprvare,   cf.  g  at. 
TTTT  gdtd  f.  (r.  gaf  s.  A)  coma  implicata,  involuta  *). 

Su.  1.  8. 
^^l^   gatayu    et    sfTTRT'^  gatayus    m.  (e  ga/a  accu- 

mulatus  et  dyu  vel  «'/"■*  '^''a)  n.  pr.  vulturis  fabulosi, 

Aruni,   solis   aurigae,   filii,    quem   Ravanus    occidit. 

R.  Schl.  I.   1.  51:    grdran    hatvd    galdyusani. 
rtQ  „1  gatild  (a  gdtd  s.i/a)  implicatam  comam  habens. 
yi^  ^  gafula  m.  (r.  gaf   s.  uia)  niacula,  nota  (in  cor- 

pore).    Am. :  =  piplu. 
r\(^\   gafdra   m.    venter.     11.2.  3.      (Goth.  qvithrs ,    th. 

qvilhra  in  comp.  lausqvilhrs  inanem   ventrem   habens, 

quilhus  uterus;    fortasse   lat.  venler   e  guenter,   inserta 

nasali.) 
■Fyr  gada  1)  frigidus.  2)  hebetatus,  obtusus,  conturbatus, 

mente  captus,  stolidus,  stupidus.   Ur.  7.  9.  Rag .  8.  7^. 

B'ar.  3.  S9.    (Cf.  bib.yfod  f.  frigus, /uar  frigidus,  quae, 

si  huc  pertinent,  gutturalcm  in  labialem  convertcrunt.) 
5[5{  gatru   n.  os  collare,    clavicula.    R.  Schl.  I.  1.  12: 

gii  da gatru. 

1.   rl^  ^a«  3.  par.  ^a^anmi  gignere,  generare.    Parti- 

•~^  ....... 

cipia  ganitd  et  gdid  usu  ita  distingui  videntur, 

ut  illud  passivam,  hoc,  ubi  non  ad  gati  cl.  4.  pertinct, 

activam  significationem  habeat,  sicut  sak  posse  format 


*)  Wils. :  The  hair  matted  as  worn  by  the  god  Siwa, 
and  by  ascetics;  thc  long  hairs  occasionally  clotted 
together,  and  brought  over  thc  bead,  so  as  to  project 
like  a  horn  from  the  forehcad,  at  othcr  times  allowed 
to  fall  carelessly  over  the  back  and  shoulders. 


sakitd  cum  sensu  pass.  et  saktd  potens,  capax;  e.  c. 
Mah.  1.  3036:  bdrydydn  ganitamputram  ddar- 
jVii'  iva  cd  "nanam  I  hlddale  ganitd  priksya 
svargam  prdpy£'va  punyakrt;  pragdtd  quac 
peperit.  Mah.l.  30'16.  (Gr.  TEN,  yiyvofxai;  ht.GEJV, 
gigno,  genui,  (g)nascor,  gnatus  \  hib.  genim  „1  beget, 
generate";  lit.  gemii  nascor,  gaminu  gigno,  gim-rnine 
genus,  cujus  suffixum  convenit  c.  scr. /«awa,  ^r.  fXEVo?; 
gen-tis  cognalus;  goth.  AViVgerniinare,  keina, kain,kinum 
gr.  conip.  1. 109"'.  1 .  p.  207; kuni,  th.  kunjn, genus ;  nostrum 
keime,Kin-d  i.e.  gcnitus;  v.  gdna,  gdni,  gdtd,  gdti.) 
C.  adi  id.    Rag .  18.  23:    isvarena    tena    ksiler    vi- 

svasahd  'digagiie, 
c.  pra  parere.  pragdtd  quae  peperit.  Mah.  1.  3046: 
pragdtd  'ham  . .  .  imaii  kumdram. 
2.  ^TJ  gan  /(.  atm.  gdyi  (v.  gr.  305)  1)  nasci.  Hit.4. 19: 
mrto  ko  vd  na  g  iyali;  c.  loc.  niatris  et  ablat. 
patris ;  Man.l0.6l:  sudrdydm  brdhmandg  gdtali; 
Mab.  1.  371:  sakunta/dydn  dusmantdd  bara- 
tascd  'pi  gagnivdn.  2)  oriri.  Ram.  I.  35.  15: 
sapta  s rdtdhsi  g agnire;  48.  5:  yastum  matir 
agdyala;  III.  55.  19:  sabd6  gdyati  lumulaK. 
3)  fieri.  Nalod.  1.  42:  dyatayd  viksya  drsd  tan 
smardturd  'gayata;  Mab.  1.  GG2S:  ksud  drttd 
gagniri  gand/i.  —  Caus.  gandydmi,  praet.  mltf. 
dgiganam  (gr.  472)  faccrc  ut  aliquis  nascatur,  oria- 
tur,  gignerc,  procreare,  parere  (c.  loc.  fcminae  ex  qna 
aliquis  liberum  glgnit).  N.  5.  47:  ganaydmdsaca 
na/o  damayantydm  ...  indrasenan  sutancd 
'pi  indrasindnca  kanyakdm;  A.  6.  13:  sa  lu 
s abda/i  ...pralisabdam  agiganat;  Ram.I.  1d.S3: 
kdusa/yd  'ganayad  rdmam, 
c.  anu   postea   nasci.    Man.  9.  134:  yadi  putro   -inu- 

g  dy  ate. 
c.  ab  i  nasci,   oriri.    B.  2.  62:   kdmdt  krddo  ibigd- 
yate;    16.5:    sampadan    ddivim    abigdto    Ss i   ad 
diviuam  sortem  natus  es. 


^neh[  curikd  f.  (r.  i  u r   s.  ika  iii  fem.)  cultcr.    Am.  ^^  iida  m.  (r.  cid   s.  a)   1)  scissio,  scissura.    2)  cessa- 

grf   cur/   f.    (r.  cur   s.  a    iii    fem.)    iil.      (Cf.  gerra.  vct.  lio ,     iiitcrmissio,     fiiiis.     Ur.   51).    15:     g  armac  ida. 

jcdr»  forfex,  et  v.  cur;  etiam  lat. /or-  (■ompositi/or-/if.c  3)  fr.igmentum,  pars.    Ur.  82.  S. 

ad   rad.  cur  vel  ad   cognatam   kur   vel   ad   Aar/   krt  '^\f^^i\c cdin   (r.  t/J  s.  iti)  findens,  frangens,   rumpens 

tralii  possit,  niutala  gutturaii  in  lab.)  (in  fine  conipp.).    Rag  .  4.  'Is. 

^^  cika  cicur,  mansuetus  (de  bestiis).    Am.  ^T^"'  ''•  P^r.  cjrdmi,  v.  gr.  302  (cedaniK.  iiindu  V.) 

^.pj|-T-  -j^   ciltdr  -Ir  m.   (r.  cid  s.  tdr   t r)    scissor.  findere,  abscindere;   cf.  cur,  unde  fortasse  co  abjeclo 

Hit.  13.  17:  cetturafi  s ans ayAndm;  19.  6:  cettuli  r  et  adjecto  gunae  incremenlo. 

pdrs  V  agat  dn  cujdn  no  'pas  anharat  e  drumali.  ^T   i:ju    1.  par.    atm.    (gatdu    K.    gatydm    V.)    ire ;    cf. 


SJ  cid    10.  par.    {dvdid  ikarani  K.    cidi  V.;    a   cid,  ^y^i  S/"t   o'"?  b  "• 
V.  2.  t"  jd)  dividere.     (Lil.  skeldeju  rumpor,  dirunipor, 
V.  1.  cid.) 

'^S-     Haec  littera  orta  est  e  §■  el  in  cognatis  linguis  ei  sU|?4l?T  gaganndt  a  m.  (e  gdgat  et  ndtd)   mundi 

respondent   g   et   litterae,    quae   sicut   scr.  g   originem  dominus,  cognomen  Visnus. 

traxerunt   a   gutturali  niedi."i;    ita    nonnunqiiam  in  lit.  i  ST^^  gosdna  (forraa  redupl.  a  t.han,  quae  praef.  jnm 

(■=  dsch),  in  slav.  >K  /  et  in  gaillicis  dialectis  d,  quod  coacervare   signlCcat)    1)  lumbi.    Ur.  73.   A  infr. :  ga  ■ 

ante  e  et  I   in    dialecto    scot.    fere   ut   g   sonat,    locum  g  anal>  ard/asd;    Sak.  45.    11:    gag anagduravdl; 

tenent  sanscriti  g  vel  g.  In.  5.  11.  Rag'.  9.  28.  60;  v.  sq.    2)  muliebria.    Am. 

r^  ga  (r.  gan  s.  a,   v.  gr.  575.  1)  natus,   ortus,   proger-  5[y.-i)   gag  anjrd,   ved.  gaganjra  (a  gagdna    s.  jra) 

minatus,  in  fine  compp.    H.  1.  42.  ultimus,  postremus.   E  .  14.  18.  Dr.  5.  S.    (Hib.  deagha- 

jJTT  gafts    10.  par.    (raksani    K.    raksi   V.;    scrlbltur  nach  „late,  last".) 

gas,  gr.  110"')  servare,  lueri.  5TEI?ZTsT  S^S  ""/ " S"  (^  praec.  et  ga  natus)  natu  mini- 

H^  gaks  2.  par.  gdksimi  (ut  milil  vlJetur,  forma  re-  mus.    Dr.  7.  16. 

dupl.  pro  gagas,  ejeclo  «,  a  r.gas,  v.  gr.  321  not.)  sTSTI  #""0  "'"  intens.  rad.  gam  ire,  v.  gr.  506.   (Gotb. 

edere.  ganga,  abjecto  m,  nostrum  gieng,  Gang;  lit.  per-zingimas 

^7[fn  ^a'4'f7/ (part.  praes.  neut.  radlcls  g^a  ire)  se  movens,  transgresslo,    uz-:engimas   ascensio,    nu-zengimas  de- 

mobilis.  Am. —  Subst.  n.  gagat  1)  ventus.  2)  mundus.  scensio,  zengiit  eo,  abjecto  m,  sicut  in  goth.  ganga.) 

Lass.  91.  16.     (Hib.  Aog^j  „a  brealh,  life";    respiciatur  yf;5j:[^«;'i^a/na(apraec.  s.a)  se  raovens,mobiIis.  Su.l.2J. 

S)'Ilaba    redupl.    verborum    diogha/aim    „1    revenge",  sf5^   so"S^j   '''ed.  gdiigd  f.   (ut  mihi   videtur,   pro 

diogan  „revengefull,   fierce,   cruel",   quae   conveniunt  gaiigd,  a  gd  vel  gam  ire  cum  svllaba  redupl.)  crus. 

cum  scr.  han  caedere,  occidere,  quod  secundum  terllam  (Cf.  nostrum  Schenke/,   germ.  vet.  scinkel,  quod  initio 

cl.  formaret  gahanmi.)  nielius  cum  scr.  caiigd  et  fine  cum  sq.  conveniret. 

;)j|(^y  gdgali  f.  (fem.  praec.)  terra.    1111.69.  IS:  gaga-  st^-'c)|r<T  ^a/i/d/a  m.  (ut  viJetur,  forma  redupl.  a  r.  gd 

tipdla;   R.  Schl.  L  12.  36:  gagatlpati.  vel  gam  s.  /a  pro  ra)  vlator  agilis,  velox;  v.  gdiig  d. 

19 


144 


T^ 


c'id  — 


lat.  jcin/iV/a  nolione  scindendi  nititur;  nec  non  iT-lXag, 
sicut  lat  rupes  a  rumpo;  (7~i?uig  igitur  esset  pro  cx»- 
oa?;  lit.  ikedra  ramentum,  assula,  skaldau  findo,  skirU. 
separo;  hib.  scaithim  „1  cut  off,  lop";  mutata  gutt.  in 
lab.  et  d  in  /:  spialaim  „1  dilacerate,  dilaniate";  servatd 
gutt.  et  mutata  d  in  l  vel  r  (v.  cur):  scanilim  „1 
loose,  untie,  scatter,  disperse",  scairim  „1  disperse, 
scatter";  servata  nasali  formae  cind,  scind,  et  abjecto 
d  vel  mutato  per  assimilationem  in  n,  sicut  in  cann 
luna  =  scr.  candd:  scainim  dlrumpor,  „1  burst",  scin- 
nim  „1  spring,  start,  burst  out".) 

c.  ava  abscindere,  dividere.  Bar.2.  1:  dikkdldnava- 
cinna. 

c.  d  1)  scindere.  Hit.  10:  Acidya  d  amantm.  2)  se- 
parare.  Ram.  III.  44.  22:  dcidya  pulre  nirydte 
kdusalya  yatra    gtvali. 

c.  d  praef.  ava  abscindere,  avellere,  eripere.  Ur.  10.  l-i: 
ddit yahast dd    avdc idya. 

c.  ut  1)  i.  q.  simpl.  Man.  7.  139:  no  'cc  indydd  dt- 
mano  mulam  paresdticd  'titrsnayd  I  uccindan 
hy  dtmano  mulam  dtrndnan  tdnjca  pidayit, 
2)  evertere,  extinguere,  destruere,  delere.  Rag'.  2.  23: 
ucc innaripu\  5.  71:  kiii  vd  ripufis  lava  guruft 
svayam  ucc inatii.  3)  detrahere,  subtrahere,  siib- 
ducere,  derogare,  pass.  desiderari.  Hlt.  19.  9:  trndni 
bumir  udakam  ...  etdny  api  satdn  gihi  nd 
'ccidyante    kaddcana;    v.  sq. 

c  ut  praef.  vi  id.  Br.  3.  S:  gate  svargi  vinastica 
mamd  'nuge  pindaK  pitfndm  vyuicidyit  (de 
passir.  forma  vyuccidyit  v.  gr.  446). 

c.  pari  1)  absclndere.  N.  13.  62:  vdsaso  Zrdam 
pariccidya.  2)  terminare,  terminis  sepire,  definire. 
Rag .  6.  77:  yasya  nacd  'nuband  i  jasaK  pa- 
riccittum  ijattayd  'lam  cujus  adjuncta  gloria 
definiri  quantltate  neqult;  10.  29:  aparicc  idyo  . .. 
mahimd  tava.  3)  statuere,  decernere.  Rag'.  15.  51: 
lam      agdvahan      sirsaccidyam      pariccidya 


(scbol.  sirasciddrhan  nis citya)  niyantd  sa- 
siram  ddadi\  Ur.  48.  21.  4)  perpendere,  conside- 
rare.  Rag .  17.  S9:  pardtmanoH  (sctol.  satror 
dtmanasca)  pariccidya  s  aktyddindm  bald- 
balam. 

c.  vi  dlsjungere,  separare.  Rag .  16.  20:  viccinna- 
dumaprasdrd   gavdksdfi;    Sak.  5.  5. 

c.  sam  i.  q.  simpl.  B  .  4.  4l:  gndnasanc  innasan- 
s  aya. 

2.   1*«^   cid   10.  par.   ciddydmi.      Graramatici   radicem 
hujus  verbi  scribunt  cid,  q.  v. 

\^^cidr    10.  par.    cidrdydmi  (yibide   K.    bidiN.; 
denom.  a  cidrd)  findere,  dissecare. 

|p^(i  cidrd  n.  (r.  cid  s.  ra)  1)  cavum,  cavitas.  2)  vi- 
tium,  in  corpore.  Sa.  2.  8;  in  sacrificio.  R.  Schl.  I. 
11.  16;  ed.  Ser.  I.  32.  34. 

|^p:j   cinnd    v.  cid. 

^yj"   cuf   6.    10.  par.    (cidiK..   sanhatdu  V.)    findere; 
coacervare.      (Cf.   kutt,    cul,    cunt,    kad,    kuei, 
cid,  cur,   gat,   gat;   hib.  sgoth  „a  cut",  sgothan  „a 
small  flock".) 

&Cf  cup  6.  par.  {sparsi)  tangere. 

g^  cur  6.  par.  (cidi  K.  lopi  V.)  findere,  abscindere. 
(Cf.  kur,  kart  krt,  cid;  hib.  scuirim  vel  sguirim 
„1  cease,  desist"  =  scr.  curdmi;  ita  lat.  _/?nij  —  pro 
fidnisl  —  cvLm  findo  cohaerere  videtur;  v.  cida  ces- 
satlo,  finls;  huc  etlam  trahi  possent  jcaoiV/m,  scairim  et 
spialaim,  quae  supra  cum  cid  comparavlmus;  germ.  vet. 
SCAR  tondere,  secare,  sciru,  scar,  scdrumis ,  nostrum 
Schere,  quae  nituntur  forma  car,  unde  fortasse  cur  atte- 
uuato  a  in  u;  SCJR  etlam  e  cid  explicari  posset,  ejecto 
posterlore  dlphthongi  i  elemento,  et  mutato  d  in  r.) 
c.  vi  perfundere,  diffundere,  spargere,  dlspergere.  Caur. 
12:  dsyam  .  .  .  srama  galas  p  ufas  dndravindu- 
mukt  dp  a l a p r a k a r a  V i c c u r i t am (schoLv y d p l am); 
Ur.78.9:  sp  uratd  viccurit  am  idaA  (ti  mukam) 
rdgina   manir   laldtanihilasya. 


^  ^  ^'"^'^  ^V'^  -  f^  ^""^- 


143 


dere,  vomere,  v.  sq.  et  card.  (Cum  l.c.rnrf,  quod 
ortum  est  e  skarnd  vel  skrand,  conferri  possit  lat. 
sfilendeo ,  mutata  gultur<ili  In  laLialem  et  r  in  /;  lit. 
spindziu  splendeo,  spinduljs  splendor,  solis  iumen; 
skais-lus ,  skais-las  clarus,  splendidus;  huc  ellam  trahi 
posset  nostrum  Glanz ,  germ.  med.  glanz  splendidus, 
glenze  splendeo,  abjecta  sibilante;  etlam  glize  splendeo, 

praet.  gleiz^  nostrum  g/ei/se,  Gleifsner.) 

r      __   ^ 

3.  ST"  ^K  ''o'"''  crd  1.  10.  par.  Hdrddmi,  cardd- 
jrdmi  (^sandlpane)  splendere. 

gy^  cardana  n.  (r.  1.  card  s.  ana)  vomltus. 

^f^  cardi  f.  (r.  1.  card   s.  i)  id. 

^rfr  cald  n.  (ut  mlhi  videtur,  a  cad  tegere,  abscondere, 
mutato  d  in  /,  suff.  a)  alienae  formae  assumptio,  dissi- 
mulatio;  dolum,  fraus.  Hlt.  4.  2.  Rag'.  6.  54.  7.  27. 
16.  28;    V.  c ddman,    cadrnin.      (Cf.  lat.  scelus.) 

gR^fm  co/w/  (denom.  a  praec.  s.  aj)  decipere,  fraudare. 
Rag.l6.  61:  sirtsaprasav&vataiis&H  .  ..  sAivd- 
laloldiis  calayanti  mindn;  B  .  16.  36:  dyutan 
calayatdm    asmi,    tegas    t^gasvindm    aham. 

0|£r^  calli  f.  (ut  milii  videtur,  a  r.  cad  tegere,  mutato 
d  in  /,  s.  li)  cutis,  pellis,  cortex.  (Germ.med.  schal  m. 
schale  f.  id. ;  lat,  pe//is,  pro  sce//is?  abjecta  slbllante  et 
mutata  gutturali  ,in  lab.) 

^^  cai/i  f.  Id. 

^\d(  cavi  f  1)  splendor.  Ur.  31.  4infr.;  Rag\  9.  3i. 
2)  pulchritudo.  (Germ.  vet.  scieri  lucidus,  mutato  v 
in  r,  sicut  e.  c.  in  birumes  sumus  =:  scr.  bdvdmas, 
gr.  corap.  20;  hib.  sceim/t  „beauty,  bloom",  sceim/ieach 
„handsome,  bloomy",   v.  Pictet  p.  60.) 

^^cai  1.  par.  (yade)  occldere;  cf  kas,  k'as',  cas, 
gas ,  g  as,  giis. 

^DI  caga  m.  caper,  capra.  Ilit.  120.  20  (v.  caga  el 
voces  ibi  comparatas.) 

l^  f '^/«  V.  sq. 

gKjjfj  cdya    f  (ut  mihi  vldetur,   e  cadyd,  a   r.  cad  te- 


gere,  s.  yd,  ejecto  d  ct  producta  autccedcnte  vocall) 
umbra.  N.  5.  26.  13.  57.  —  cdya  n.  id.  Rag'.  4.  20 
(v.  not.);  7.  k.  12.  5).     (Gr.  CTKJa,  v.  r.  iad.) 

(i^irl  citd  part.  perf  pass.  rad.  c6  q.  v. 

1.  |>(7"  lid  7.  par.  atm.  (cinddmi,  cind^,  praet.  niultf 
dccdits  am  Mah.  2.  1942,  dccidam  A.  7.  21, 
part.  perf  pass.  c/nna  gr.  542)  scindere,  abscindere. 
Dev.  10.  l4:  cinnad  anvan;  15:  ciccidA  "patatas 
tasya  mudgaran  nisitdifi  sardi/i;  B.  2.  23: 
ndi  'nan  cindanti  sastrdni;  N.  17,  37:  citlvd 
vastrdrdam;  26.  17:  lyesa  sa  siras  ciltuii 
kadgena;  Dev.  7.  19:  siras  tind  'sind  'cinnl. 
Noleiitur  locutiones:  s ans ayan  cettutn  dubitatio- 
nem  exlmere.  B.  6.  39;  trsndii  cittum  sltlm  ex- 
stinguere.  Ilit.  ed.  Lond.  37.  S.  —  Caus.  abscindi 
jubere.  Man.  8.  2S3:  hastdu  cidayit.  (Cf.  cut, 
cur;  .send.  ^oaic^oj  skenda  fractura,  gramm.  comp. 
737;     lat.  scindo,   scidi;    gr.  ^XIA,    (TyJ^W,    (jyj^tl, 

iryJSyi,  cyjv^aXjj.og,  cr>iiv^aXiJ.og,  (7y.{^vt]\xi,  jy.zoav- 
VVIJ.I;  fortasse  etlam  <T^/jiC,<Jii  huc  pertinet,  cujus  a  e 
forma  gunata  cid  q.  v.  explicari  potest,  abjecta  vocall 
radicali;  etiam  goth.  skaida  separo,  noslrum  scheide 
nltuntur  forma  gunata,  servat.a  contra  regulam  primitiva 
medla ;  etiam  goth.  dis-skreita  dissclndo  buc  traxerlm, 
inserta  Ilquld:!,  nlsl,  quod  minus  mihi  arrldet,  dedu- 
cendum  est  e  kari  krt,  praefixo  s  et  servata  con- 
tra  regulam  finall  tenui;  germ.  med.  schite  findo, 
praet.  sc/ieil,  sc/iilen;  schinde  glubo,  praet.  schant, 
schunden ,  CHjus  a  nititur  gunata  form.!;  slc  etiam 
nostrum  spa/te,  germ.  vet.  spa/tu  findo,  mutata  gut- 
turall  in  labialem,  sicut  in  spd/e,  v.  ksal,  et  con- 
versa  nasali  in  /,  slrut  in  goth.  a/jis  alius,  v.  anjd; 
respiciatur  etiam  subst.  spdn  ramentum,  assula,  cujus  n 
aut  ad  radicem  pertlnet  —  scr.  cind,  lat.  scind,  gr. 
CKtvo  —  aut  ad  derivatlonem,  cf  cinnd;  germ.  vet. 
sp/itar,  nostrum  Sp/ilter,  transposlto  //  in  //;  germ. 
med.  sp/ize  sciutilla;  fortasse  etiam  gr.  trTTJrSvia ,  sicut 


143 


^S^  c'ad  —  ^^  ^s^  c'ard  c[rd. 


1.  S^  cad  l.par.  atm.  (part.  perf.  pass.  cannd,  gr.  542) 

teffere.  N.  17.  6:  canno  ^brene  'va  candra- 
m&H.  (Cf.  sku  tegere;  \Ai.  scaUim  „1  shade,  sbelter" 
=  scr.  cdddmi,  mutato  d  in  /;  scailein  „a  fan, 
umbrella"  v.  caira;  scail  „a  sbadow",  scaileachd 
„darkness",  scalh  ,,shadow,  sbade,  protection,  a  veil, 
covering",  mutato  d  radicis  ia  ///,  nisi  th  ad  suffisum 
derivationis  pertinet,  abjecto  d  radicali,  sicut  in  scr. 
i&yd  umbra  q.  v. ;  gr.  !7>£Ja,  (TKO-Tog,  (Ty.Y,VY\  [gr.  comp. 
833] ;  etiam  in  goth.  sca-dus  umbra  syllaba  du  ad  deri- 
Tationis  suffixuni  trabenda  esse  videlur;  llt.  skyda  scu- 
tum,  j^iJf/e' parvum  scutum;  ^o\\\.  skil-dus  [gr.  comp. 
955  n.**];  nostrum.S'c/i(7-d  e  scil-d,  mutato  d  in  /;  goth. 
skal-ja  tegula;  gerra.  med.  jc/ja/  cutis,  cortex,  pulamen, 
nostrum  J^cAa/e;  \di\..squd-ma,  abjecta  radicis  consonante 
Cnali,  sicut  saepissime,  v.  cddman;  gr.  (TfivXcv,  lat. 
spolium,  mutata  gutturali  in  labialem,  et  d  in  /.) 

c.  pari  i.  q.  simpl.  liit.  81.  10:  dv  ipicarmaparic- 
c  anna. 

C.  pra  id.    praccanna  occultus.    N.  19.  32.  Hit.  9.  1'1. 

c.  prati  id.    Ram.  I.  9.  5:  munivesapraticc anna. 

2.  ^7  cad  10.  par.  atm.  cdddy  dmi  tegere.    Dev.  7.  17: 

saravarsdi/i...  c  ddayd  mds  a\  (j  aX.d:  c  ddi  l  i 
dinakarasjfa   b  dvane. 
C.  d    1)  id.    Dev.  10.  10:    lataK    s arai atdir    dev!m 
dcddayata    s6    ^suraK.    2)  abscondere.    Hit.  22.   1: 
t  ats  amtpe    dtmdnam    dc  ddya  s  t  i  t  aH. 
C.  pra  id.    R.  Schl.  H.  8.  36:   praccddyamdnan    rd- 
mina    b  dratan    trdtum    arhasi. 

3.  ft)('    cad    10.  par.    caddydmi    {urgane*))    educare, 
nutrire  (liberos).  K.:  cada/a/j />u/ra/i  grtina  pitd. 

'^K  cada  m.  (r.  cad  s.  a)   1)  folium.    A.  4.  50.    2)  ala. 

N.  9.  12.     (Hib.  sgialh  ala.) 
^j^^cadJ.f  n.  (r.  cad  s.  is)  tectum  (domus).    Am. 

*)  Sic  legimus  pro  uggane  apud  Wilkins. ,  quod  ex 
urggane  corruptum  esse  censeo;  urgana  autem  hoc 
loco  ad  caus.  u  r ^  a_>  d m  j  facio  ut  alqs.  fortis  fiat,  p ertinet. 


^r^r{cddman  n.  (r.  cad  s.  man)  occultatlo,  alienae 
formae  assumptlo.  Rag'.  12.  2;  v.  sq.  (Cf  nostrum 
Schir-m,  germ.  vet.  scer-m,  tb.  scer-ma  scutum,  mutato 
d\\\T\    V.  cad.) 

^\r^r\cadmin  (a  praec.  s.  in,  v.  gr.  583)  aliena  forma 
indutus.    N.  25.  S. 

^r^  canda  n.  (r.  cad,  inserta  nasall,  s.  a)  deslderium. 
N.  23.  15;  svaccanda  in  initio  compp.  sua  sponte. 
Hit.  20.  9:  svaccandavana gdtena  sdkena.  — 
svaccandam  adv.  id.  Ur.  63.  20:  v ani  svaccan- 
dam  b  ramant !.  (Huc  refero  lat.  spon-s,  spon-te, 
pro  spond-te,  mutata  gutturall  in  lablalem,  v.  sq.) 

^f^^JJc  anday  (denom.  a  canda  vel  cdndas,  V.  gr. 
522)  donare,  augere,  niactare,  c.  instr.  rel.  Su.  1.  IS: 
varena  cc  andaydm ds a\  4.  22;  Mah.  1.  2l66:  ra- 
rdis  candyamdne  rdgr'id\  6365:  candayan  kd- 
tndili.      (Cf.  lat.  spondeo  et  V.  canda.) 

^^(.tAcdndas  n.  (r.  cad,  inserta  nasall,  s.  as,  nisi  a 
canda  adjecto  s)  1)  desiikrlum.  R.  Scbl.  II.  9.  7: 
mayd  'cyamdnan  yadi  te  srotun  c  andall. 
2)  rhylhmus,  metrum,  praesertlm  Vedorum.  B.IO.  35. 
13.  4.  3)  scriptum  sacrum,  Vedus.  Rag\  1.  U:  can- 
dasdm  (schol.  viddndm). 

g^  c  annd    v.  c  ad. 

^Cf  cam  1.  par.  (adane)  edere;  cf.  cajii,  gam,  gim, 
g  am. 

^rn"  camp   10.  par.  (gatciu  K.  sarpe  V. ;  scrlbltur  c  a p, 

gr.  110"')  Ire.     (Huc  trahi  posset  gotb.  skapa  creo, 

servata  tenui  finali,  sicut  In  slepa  dormlo  =:  scr.  svap\ 

respiciatur,  verba  movendl   plerumque  etlam  agere, 

facere  significare,    v.   e.  c.   car\    fortasse  etlara  gr. 

crjirjTrTW,   (Tkiij.ttw,   quae   forma   egregie  ad  camp 

quadrant,  a  motlone  dlcta  sunt.) 
r_  .... 

1.  5vy    card  10.  par.  (vamane)  vomere.    (Ihh.  sceithim 

„1  vomit,  spew";   lat.  screo.) 

2.  5^7"  ?~   card   crd    7.  par.   atm.  c  rnddmi,    crndi' 

(divanadyulivamanesu)    ludere,    splen- 


%^^j:7I  cditanya  —  ^^  catra. 


141 


rj^^r^  cditanya  n.  (a  cSlana  s.jra')  anima.  Rag .  5.  4. 
xjf-ij   cdilj-a  (ut  videtur,   a  citd   vel   clti   s.  /a)    1)  n. 

iocus  sacrificii.  2)  n.  monumentum  sepulcrale.  Lass.  17. 

3)  m.  arbor  sacra,  ficus  religiosa,   in  vici  vicinitale. 

H.  1.  4o. 
^r^  cditrd  m.  (a  citrd  vel  citrd  s.  a)  niensis  Caitrus, 

Marlius-Aprilis.   B'ar.  1.  35. 
CT^Tgf   cditrarat  a    m.    (a    citrarat  a    Gandarvus, 

quiKuveri   horli   custos   est,  s.  a)   Kuveri   horlus. 

Rag'.  5.  60. 
■c||(' r^l  codand  f.  (r.  cud  impellere,  s.  ana  in  fem.) 

impulsus,  incitatio.    B  .  18.  IS. 
sgfJT  cord  m.  (r.  cur  s.  a)  fur,  v.  cdurd. 
x^iq  cosa  m.  (r.  c'i2i  s.  a)  actio  sugendi. 
T^|(_Jll|   cosana  n.  (r.  ciii  s.  ana)  id. 
^EfJtiJf  cosjra   v.  ciii. 

^m"c'auro  m.  (r.  cur  s.  a)  fur.  Lass.23. 10.25.5  (v.  2.  cur.) 
•o]|iJ  cdurya  n.   (a  praec.   s. /a)   furtum.     (Hib.  coiVe 

„trespass,  offence".) 
■r\\rf\  cdula  n.  (pro  cduifa,  a  cutfa,  s.  a)  tonsura  ca- 

pltis.  Rag'.  3.  2S. 


trtnti  cyavanti! ca  (schol.  nasjranli);  Sa.  3.  'J: 
cjrutdH  srna  rdgjrdi  vanavdsam  dsritdfi;  5.26: 
cjruta/i  svardg/dt\  R:'im.  UL  56.  7:  adya  mi 
saptaint  rdtris  cjutasyd  "ryakavismanali; 
Man.  12.  72:  cdilds  akasca  liavati  sudrd  dar- 
mdt  svakdc  cyutaH. —  Caus.  facere  ut  aliquis  cadat. 
Ram.  in.  60.  48:  gatan  nd  'rhasi  tan  svargdt 
punas  cydvayitum.  In  dialecto  ved.  excitare. 
Rgv.  Ros.  p.  72.  12:  gandri  (pro  gandn)  acucya- 
vitana  girfnr*)  acucyavltana  „homines  excitate, 
nubes  excitate".  (Cf.  gyu,  cyu,  gu,  gu;  scot.  siali 
,,motu  celere  transiens";  hib.  seabhais  „wandering, 
strolling,  straying";  seabhasacti  ,,fatigued,  weary". 

C.  pari,  paricyuta   pauper,  niiser.    N.  10.  2. 

C  pra    i.  q.    simpl.      N.    9.     IS:    yisdm    prakdpdd 

disvary dd  pracyuto  Sham;  Man.  12.  Il6. —  Caus. 

A.   9.    28:     niv  dt  akav  acdir     itaH     pracydvitdH 

surd  H. 

2.    xtJ^   cyu    10.  par.    {hds as ahanayoH    K.    hdse     sa- 
O 

haniV.)  ridere;  sustinere.    (Hib. /j'6//i'to  „I  laugh, 

joke".) 


1.  tJX  cyu  1.  par.  atm.  cadere,  labi,  elabi,  trop.  egredi  'ETrT  '0'"'  ^-  P^r-  ••  <!•  c'u/.     (Hlb.  cioth  „a  peal,  a  hawy 
(cf.  brans).     Su.  4.    19:    dvdv    ivd   'rkdu    na-  shower";   cio/AmAar  ,,showery".) 

bascyutdu;    B.  9.    24:    na    tu    mdm    ab  igdnant  i  TZITrT  '0'"''  ^-  (■"•  ''/"  s.  ti)  lapsus.    Ilit.  7.  4. 

tattvind   'tas    cyav anti   te;    Man.  12.  96:    utpa-  ^J^CT  r/uj   10.  par.   {hdndu)  relinquere. 


^   C**). 

'^^^caga   m.  caper,  capra.    Hem.  v.  cdga,     (Fortasse  SJTc^  cagald  f.  (fem.  praec.)   capra.     (Lat.  capra,   v. 

nostrum  Bock,  anglo-sax.  bucca,  germ.  vet.  ioc/i,  poch,  c aga.) 

pog  huc  pertlnent,  —  v.  Graff  III.  30 —  mutatu  initiali  SJT^T  «-'ag-a//  f.   (a  caga  signo   fem.  /)    capra.     (Ilib. 

gutturali  in  labialem  et  abjecta  sibilante,  quam  ex  c  =  gabhar,  gen.  gabhair,  v.  caga.) 

sk  exspectaveris ;   lat.  caper,  th.  capro,  quod  cum  scr.  S^T  <^"t^  ^-  'ux,  splendor.   Lass.  67.  IS. 

cagald   ve!   cdgala   contulerim,   in   secunda   syllaba  S^  catra   n.   (pro    catlra,    r.  cad    s.   tra)   umbella. 

gutturalem  in  labialem  et  mediam  in  tenuem  convertit.  Bag'.  3.  16.   v.  cad. 

^iH  cagald   m.   (a  praec.  s.  /a)   caper.     (Lat.  caper,  *)  V.  gramm.  ed.  3.  §.  l45  annot. 

th.  caproi   v.  caga.)  **\  V.  gramm.  §.  19. 


140 


^tjf  curna  —  %i%rT  cestitd. 


■^rm  cArna  m.  (ut  videlur,  part.  perf.  pass.  ab  obsoleta 
r.  car  [c'/],unde  supra  ctrna  deduximus)  pulvis.  A.8. 3. 

3fT  c'u.t  1.  par.  sugere,  cosya  sugendus.  Mah.  2.  316: 
lehyan  cosyanca  pSjfanca.  (rortasse  cus  e 
cuks,  ejecto  Ar,  niutilatuna  est,  cf.  cucuha,  cucuka; 
cuks  auteni  e  quadam  simpiiciore  radice  in  gutturaleni 
vel  palatalem  desinente  deduccndum  esset,  sicut  diks 
accendere  a  dah,  bakJ  edere  a  bag,  vel  bag,  cf. 
(payu)  et  bug;  res  si  ita  se  babet,  cum  cus,  e  cuk, 
et  cucuka  papilla  contuierim  lat.  sugo  et  succus,  mu- 
tata  initiali  gutturali  in  sibilantem,  nostrum  saugen, 
gr.  v^^po?.) 

^^  cefa  va.  (r.  cit  mittere,  nisi  cest,  ejecto  s,  s.  a) 
servus,  famulus.   Hem. 

^TT^  cetaka  m.  (r.  cit,  nlsi  cest,  s.  aka)  id.  Hit. 
65.  16.  B'.  1.  91. 

■tji^^l  ^^tikd  f.  (fem.  praecedentis,  v.  gr.  575.  23) 
ancilla.    Up.  49. 

^^1  ceti  f.  (a  ceta  signo  fem.  /)  id.   Up.  38.  4l. 

^^^cit  conj.  (ut  equidem  puto,  e  ca  et  it  q.  v.)  si 
(postponitur).  Br.  2.  1 7.  N.  17.  29.  R.  Schl.  11.  8.  34.  — 
Cum  antecedente  yadi  1)  si  quidem.  R.  Schl.  II.  8. 
Zkb:  yadi  ced  b  arato  d  armdt  pitryan  rdgyani 
avdpsya  ti.  2)  etsi,  etiamsi.  Mah.  1.  4203:  yady 
asti  ced  danan  sarvam  vrtdbogd  bavantu 
t&K.     (Gr.  Hai;  cf.  gr.  comp. 401.) 

x.|f-|r~J|  citand  (r.  cit  s.  and)  animus  sul  compos  (Be- 
sinnung,  Bewufstsein).  Ur.  76.  l4.  Rag'.  17.  1.  B'.  13. 
6.  —  In  fine  compp.  possess.  N.  2.  3.  7.  l4.  9.  20. 
10.  19.  13.  60. 

^j-jy^c^/flj  n.  (r.  cit  s.  as)  raens,  animus.  In.  2.  32. 
Rag'.  14.  60.  N.  9.  33.  21.  S.  —  In  fine  compp.  possess. 
B\  4.  23.  5.  26.  8.  l4. 

■tj|(5^  cidi  m.  nomen  regionis.   N.  12.  132. 

X\ft\  cSl  1.  par.  (^gatdu  K.  cdiagatyoK  V.)  se  mo- 
vere,  ire;  scribitur  etiam  ce/l;  cf.  ca/,  praet. redupl. 

pl.  celima. 


T^f^  ce/a  m.  n.  (r.  ci/  s.  a)  vestis.  B  .  6. 11 ;  schol.  citam 
vastram.     (Fortasse  lat.  ve/um,  v.  sq.  Ct  rad.  c'i7.) 

:jj^(^  ci/1  f.  (a  praec.  signo  fem.  !)  id.  (Hib.  cai/ie  fem. 
„a  veil  or  cowl",  v.  r.  c'i7.) 

rP/  cesf  1.  atra.  (cistdydm  K.  ihi  V.)  1)  se  movere. 

Man.  1.  52:   yadd   sa   divo   gdgarti  tadi  'dan 

cestati    gagat;    R.  Scbl.  I.  2.  l4:    taH    s 6nit apa- 

ritdiigan  cisfamdnam  mahit aie  drs fv d;^1.22: 

gaiigdydn  na  hi  sakndmi  vrhatlvdc   ci sfitum. 

2)  ire,  adire,  frequentare.  Rag .  6.  51:  rurucisfita 
bumisu.  3)  niti,  tendere,  operam  dare.  Ram.  III. 
47.  51:  dasd  krt dntopatxati  'yam  dvi/d  kini 
atra  sakyam  purusina  cisfitum;  c.  acc.  rei. 
B .  3.  33:  sadrsari  cisfati  svasydK  prakrtir 
gridnavdn  api.  —  cisfitd  n.  nisus,  opera,  factum. 
N.  23.  IS.  Rag'.  4.  6S.  —  Parl.  praes.  par.  R.  Schl.  I. 
34.  25.  —  Caus.  commovere,  agitare.  Man.  12.  15: 
butdni  satatari  cisfayati.  (Cf.  lat.  QUAES, 
quaero,  quaesivi;   carabro-brit.  cais  contentio,  labor.) 

c.  ati  ultra  modura  se  movere,  ultra  modum  niti,  ope- 
ram  dare.  Hit.  36.  21:  vrtty art  an  nd  'ticisfila 
sd  hi  ddtrdi  'v a   nirmitd. 

c.  vi  1)  niti,  operara  dare,  agere.  Man.  8.  334:  yina 
yina...aiigena  stend  nrsu  vicisfati.  —  vi- 
cisfita  n.  nisus,  contentio,  actio.  N.  23.  3.  Ram.  III. 
65.  12.  2)  reniti,  obniti,  reluctari.  Dr.  9.  13.  part. 
praes.    par.:      tata    inam     v  icisfant  am      badvd. 

3)  ultro  citroque  se  raovere,  se  volutare.  Ram.  III. 
62.  19:  s  atrugnab  arat  dv  uhdu  d  ardydri  sma 
vy  acisfitdm  b  agnas  rrigdv  ivd  'rs  ab  du;  III. 
51.  23:  td  vdsyinaca  saiivii  dK  , ..  vy  aci  sfanta 
nir  dnandd/i. 

c.  sam  niti,  operara  dare,  agere.  N.  23.  3:  saricisfa- 
mdnasy a    /aks ayant i  vicisfitam. 
T\'(i\  cSsfd   f.    (r.  ccsf    s.  d)  nisus,    actio.    Hit.  110.  22. 

Rag\  6.  12. 
^y^^  cesfild    V.  cest. 


xjrri^  cund  —  ^rq^cur//. 


139 


c.  pra    pracf.  ai'/  id.    Mah.  1.  575:    daivind  'bipra- 

Lodit  ali. 
C.  ^ra   praef.  .f«r«   id.     A.  7.  7:    hajfds    ti  sampra- 

codit&n. 
c.  ja/«   iJ.     Sa.  2.  6:  pilrd   saticodild. 
Tlr.7  cund  1.  par.  atin.  {nisdn^  K.;   scribitur  cud,  gr. 

110"')  acuere. 

^fT  cup  l.par.   se  movere  (explicalur  per  manddj di\ 

gatdu  K.  sandir  gatdu  V.;  i.  e.  lente  ire).    Mah. 

3.  10648.    106'l9:    kin    svit   svapnali    na    nimisati 

kin  svig  gdtan  na    copati  I  kasya   svid  drda- 

yan  nd  'sti  kiii  svid  v^gena  vardd  ati  II  mats- 

yaJi    supto    na    nimisaty    anda/i    gdtan    na    c6- 

pati  I    aJmtino    hrdayan    nd  'sti  nadt  ve.gi    na 

vardd  ate  II.  (Cf.  cap  se  movere,  vacillare,  unde  cup^ 

attenuato  a  in  «;   conferatur  etiam  kup  irasci,   quod 

a  motione  animi  dictum  esse  censeo;    huc  trahi   posset 

lit.  kopu  scando,  nostrum  hijpfen,  angi.  to  hop.) 

■cji-oj  cumb  1.  10.  par.  (scribitur  cub.,  gr.  110"')  osculari. 

li.lt.2/ .20:  cumbati  patin  nirda/am  dliiig/a. 

(Goth.  kukja  osculor,   servata  initiaii  tenui  contra  re- 

gulam,   gr.  comp.  87,  et  mutata  finali  labiali  in  guttu- 

ralem,  posita  tenui  pro  media,  e  generali  lege,  gramm. 

comp.  87;  hib.  pogaim  osculor,  mutatd  gullurali  in  la- 

blalem  et  vice  versa;  etiam  lit.  bucinju  id.  transposltuni 

esse  videtur,  e  cubinju;  lett.  s-kupslit  osculari.) 

C.  pari  id.     Caur.   14:   mukl dkaldpaparicumbita- 

cdcukdgrd;  cf.  I.  c.  sl.  17. 

x|| 4- s<H  '""'*'"  {r.cumb  s.in)  osculans,  In  fine  compp. 

Caur.  17. 
1.   "c^T  cur   1.  atni.:  cd'r/e*)  (dd/ie)  urere.     (Lit.  kurrii 
[curii]  calefacio  cubiculum,  praet.  Auriau;  sukurrii 
[sukurii]  ugniii  ignem  accendo ;  goth.  hauri  et  gr.  KAT, 


yMV-CU:,  Hav-IJ.a,  abjecto  r  finali,  nituntur  forma  vrddi 
auct.i  kdur.) 

2.   r^  1    cur   1.   et   10.  par.   cordmi,  cordydmi  furari. 

Man.  8.   331:    yas    tv    agnin    cdrayid    grhdt. 

(Hlb.  cnir  „false,   deceitfull"   in    initlo    compp.;   coire 

„trespass,  offence",    coireach  „crlnilnal,   a  malefactor", 

cuireat  „the  knave  at  cards",  cuireadach  „knavlsh".) 

Tfrrf  cul    10.  par.  (nirnaggane)  submergcre. 


*)  Radix  cur  In  tenipp.  speclal.  vocalem  suam  pro- 
ducit,  in  analogla  cum  passlvis  radlcum  In  ir  vel  ur 
deslnentlum  (gr.  447).  WIls.  et  Forsterus  hanc  rad. 
scrlbunt  cur. 


t:^^H*-CJ  cu/urnp  l.par.  (/6pe)  findere,  rumpere,  abscin- 
dere;  c(./up,  lumpdmi,  iurnpi  ,  unde  cu/ump 
quodam  redupllcationis  modo  ortum  esse  vldetur. 
■Cjtrl    cu/l    1.  par.    {hdvakarane    K.    hdvakrtdu    V.) 
i.  q.  2.  ca/,   unde  cu//  attenuato  a  In  u,   et  gcml- 
nato  /.     K.:    cu//ali  priyiria    iiuri. 
TJxii^  cucuka  m.  n.  (etlam  cucuka,  forma  redupllcata, 
ut  vldetur,  a  ciis  bibere,  slcut  gr.  -S"/]/-/!,  TiT-S'*),  TtTO^o?, 
nec  non  nostrum  Zitze,   cum  de  bibere  [cf. -SvjiT-Craj] 
cohaerent,  et  lat.  papil/a  tanquam  fornia  redupl.  ad  scr. 
pdtum,  XdX.  po-tum,  reduci  posset)  papllla.    Ur.  84.  1. 
Caur.  14.      (Illb.  cioch   mamma,    fortasse   etlam  coicht 
„chlldren"  huc  pertlnet.) 
r\^\  cudd  f.  1)  vertex,  culnien,  cacumen,  praesertlm  ca- 
pilis    verlex.    Rag'.  17.   2S.    Hlt.  55.    19.    2)  clnclnnus 
slngulus   in   vertice.   Rag.18.  50.    3)  crlsta.    4)  caput. 
WIIs.     (Cf.  kutd  et  hib.  cuit  caput.) 
xi  \\\    cun    10.  par.    (saiikoci)   curvare,    Inflectere;    cf. 
kiin. 

^-pf  Liita  m.  arbor,  Manglfera  Indica.    Rag'.  7.  18. 

r 

T^  Ul  curn  10.  par.  (piJani  K.  peJiY.;  ut  vldelur 
denom.  a  curna  q.  v.)  frangere,  conterere.  Dev.  3. 
35:  Idn  (b  ud  ardn)  prahitdiis  lena  curnayanti 
J  aro  tkardili;  9.  12:  rnuJtipdlina  divl  taccd 
'py  acdrrxayat  (su/arn);  A.  S.  2:  tad  (asmavar- 
sam)  acurriayam  vigavadbHi  Jardi/i.  (Cf.  hlb. 
coirneach  „a  part",  crinim  „1  knaw,  blte".) 
18* 


138 


;q7sLc76  —  "^^  cud. 


^  JqI  cib  1.  atm.  (dddnas anvaranajroH  K.)  sumere, 
capere;  tegere.  (Cf.  civ;  hib.  cib  manus;  cambro- 
brit.  cipioiv  sumere.) 

3T)T  cib^  1.  atm.    {kaltane  K.    katte  V.)   gloriari,   se 

jactare. 

tTVJ  cif  1.  par.  atm.  (saTivrtjdddna/oH)  tegere;  su- 
•n 
mere,  capere;  cf.  ci  tegere  et  1.  civ. 

^^^  ci  ra  n.  (ut  videtur,  a  r.  ci  tegere,  s.  ra,  vel  a  cil 
q.  V.,  mutato  /  in  r)  1)  vestis.  2)  cortex.  3)  vestis  e 
cortice  facla.    M.  5.  R.  Schl.  II.  11.  23. 

•cllUj  cirnd  (a  r.  car  ad  analogiam  earum  radtcum  in 
ar,  quibus  grammatici  vocalem  f  tribuunt,  v.  gr.  §.  12. 
p.  11,  sicut  girnd  a  gar,  quod  scribltur  ^  g f)  Im- 
pletus,  solutus  (de  votis).  Sa.  6.  12.  41  (ubi  cirndni, 
cirnan  pro  tirndni.,  tirnan  legendum). 

!•   tX  |G(   ^'^   1.  atm.   (grahasahv  rtj- dli)   sumere,   ca- 

pere;   tegere;    cf.  ci,  ciy,  cib. 

2.    tJ  (CJ    ^'^    10-  psr-    (b^^dsdrie  K.    diptdu  V.)    loqul, 
•^ 
lucere. 

-cjlojj  civard  n.  vestis  pannosa.   Rag'.  11.  16. 

■Cjcl->-^-j   cukk    10.  par.  (vyasane  K.  drtdu  V.;    e    cakk 
V.5  •\  ... 

attenuato  a  in  u)  i.  q.  cakk  et   cikk,   quae  tres 

radices  eandem  inter  se  babent  rationem,  quam  gothicae 

formae,  ut  band  ligavi,  bundum  ligavlmus,  binda  ligo. 

xJct^chU  cukkdra  m.  (e    cuk   et   kdra  faciens,   v.  cil- 

kdra)  leonis  rugitus. 
tJtJc^^  cucuka  m.  n.  papilla.     (Hib.  ciocJi  mamma.) 
tJ^JJ  cucj   1.  par.   (ab  isave)   succum   exprimere.    Cf. 

S  U  CJf, 

1.  ■cJ^  cut  1.  par.  (alpibdve  K.  tuccanS\.)  parvum, 
-o  •\ 

debilem  esse;  cf.  cuit,  cunt. 

2.  -cJ^  cut  6.  et  10.  par.  cutdmi,  cotd/dmi,  i.  q.  cat, 
•o  "^ 

unde  cut  attenuato  a  in  u. 

Tf77<^   c'u//  10.  par.  cuffdjrdmi,  i.  q.  1.  cuf;    cf.  cunt. 

rj^^  cucld  1.  par.  {hdvakarani  K.)  i.  q.  2.  c'a/,  c'i7/ 
et  c'u//;  respiciatur,  cerebralem  rf  fere  ut  r  pro- 
nunciari,  r  autem  facile  in  /  converti. 


x\ (jj  cun  6.  par.  (cidi  K.  c/rfi'  V.;  mutilatum  esse  vi- 

detur  e  cunf  vel  cund)  findere. 
1.  t^lj^^   c'un.<   1.  par.   cunfdmi   (e   c'u/   inserta   nasali; 

scribitur  cuf,  v.  gr.  110"  )  i.  q.  l.cuf. 
2-   "cj  (J^,   cunf  10.  par.  cunfdjrdmi,   i.  q.  ca/  et  2.  c'«/. 

1.  r^lj^    cund  l.par.  (alpib  dvi   K.    tducyi  V.;    scri- 

bitur  curf,  gr.  110"^)  i.  q.  l.cuf  et  l.cunf. 

2.  ^njT"  ^^^^4  !•  et  10.  par.  (cidani  K.  ci'iii  V.;  scri- 

bitur  cud,  gr.  110"')  i.  q.  caf,  2.  cuf  et  2.  cunf, 

t{r\   '■"'    ^-  P^'"-    (asecani  K.  ksari  V,)   stillare,  fun- 
o  •x 

dere,  effundere.     (Cf.  scut  et  cyul,  gotli.  G6'7'  — 

giula,  giiut,  gutum  —  pro  quo  e  generali  consonantium 

permutandarum  lege  //6'7Wexspectaveris,  gr.  conip.87; 

gr.  XT,  yjvx,  yjj-Ti?,  abjecta  Ilttera  finali  et  mutata 

tenui  in  aspiratam.) 

^f7  cud  10. par.  1)  mittere,  impellere,  incitare,  stimulare. 

In.  5.   2:     sardir     manmat  acdditdifi;     H.  4.   4: 

codildi  'sd    hy    anangina;    Su.  3.  9:  pitdmaham 

acodayan;    Dr.  8.    1:    vipariddvata    iti   sma... 

coday  dmdsa    tdn    nrpdn;  A.  9.  30. —  atm.  Ram.  I. 

11.  51:  coday asva  nrpars ab  dn.    2)  instituere,  im- 

perare,  praecipere.   Man.  2.  l65:  vratdisca  vidico- 

ditdi/i.     (Huc  trahi  posset  lat.  cudo  et,  mutata  gutt. 

in  labialem,  re-pudio;  gr.  (j~iv6ui,  praefixo  C";  v.  sam 

+  cud. 

c.  abi  1)  i.  q.  slmpl.  Ram.  1.34.6:  rdgnd  ''b  icoditah; 
15.  45:  abravit  prasrtam  vdkyan  rdgrid  yad 
ab  icoditam,  2)  interrogare,  percunctari  (de  aliqud 
re,  C.  acc.  rei).  Mah.  1.  2913:  rsiK  kascid  ihd 
"gamya    mama   ganmd  'b yacodayat, 

C.  pari  i.  q.  simpl.  Man.  3.  233:  gundisca  pari- 
c  ddayet. 

c.  pra  1)  i.  q.  simpl.  In.  5.  3:  manmatina  pra- 
cdditd;  Dr.  8.  6:  ndrdcdir  v irabdhupracddi- 
tdiR;  A.  8.  2.  2)  pronunclare,  proclamare.  Man.  3. 
22S:  gundn  sarvdn  pracdda yan  (schol.  kata- 
yan). 


]^:f~n  citj-a  —  '^Xi^  cina. 


137 


f^^l    citrd'   f.    (fera.    a   citra)   stella,    Virginis    Spica. 

Rag'.  1.  hb. 
\x\\^^   citritu  (a  citrd   s.  ita)  vario  coiore  praedltus. 

I.lit.  37.  2. 

■  ■cJo-l   cinl  lO.par.  atm.  cintdfiimi,  cin/djr^  (scribitiir 

•V  ,  .  .        . 

ci/,  V.  gr.  110"')  cogitare,  considerare,  meditari, 
C.  acc.  rei.  In.  1.  1:  cint ajr drnds a  ...  d^v ardga- 
ratdgatim;  2:  cintay amdnasy a  gu^dkis asya; 
Su.  3.  12;  cintajfitvd  punaK  punati;  N.  9.  26: 
tava  pArtiva  saiikalpan  cint ajrantjr dH;  13.18: 
cintajradvan  sakdtard/i;  N.  9.  2S :  cintaj/d- 
nasya  tat  sukam  (v.  gr.  533).  —  excogitare. 
N.  19.  '1:  asmadart  i  bavid  vd  'jam  updjraJ 
cintitd   maff&ru     (Cf.  cit,   kit.) 

C.  anu     id.      N.  15.  9:     i'didarbim     anucint ajr an; 
Ram.III.  51.  11 :   vdidehtm  anucinlajan;  B  .  18.  S. 

C.  pari  id.    B  .  10.  17:   sadd  paricintajf  an. 

C.  pra  id.    A.  10.  3.  5:  pracintya  tat. 

C.  vi    id.     In.  5.    S^:     naca     sdpam     vjfacintayat; 
N.  10.   17:    vicinty di  'vam. 

c.  sam    id.      N.   21.     2i:      manasd     samacint ajr at; 
Su.  3.  10.  Sa.  4.  3. 
y^J^JT^  cintana   n.    (r.  cint   s.  ana)    deliberatio.     Mah. 

2.  2^2. 
(^•^1    cinta     f.     (r.    cint    s.    d)     COgitatio.     B.   16.    11. 

N.  2.  2. 

j^j^ffjrnr  cintdpara  adj.  (Bah.  e  praec.  et  para  n.  prae- 
cipuuni,  eximium,  optimum,  v.  gr.  598)  cogitatlonem 
tanquam  excellentissimum  habens,  ia  cogltatione  de- 
fixus,  cogitatione  absorptus.    N.  2.  2.  Ram.  I.  34.  3 1. 

j^nr  cird  (ut  videtur,  a  x.ci  %.ra')  longus  (de  tempore); 
hinc  adverbia  cirdm,  quod  in  initio  compp.  cird 
sonat  (gramm.  618),  ciras/a,  cirdt,  cirena,  q.  v. 
(Hib.  sir  longus.) 

j;gm3  ciVa/n  adv.  (acc.  neut.  a  cird)  diu,  in  initio  compp. 
cird  (gr.  618).  In.  5.  35:  m&ciram  statim  (v.  md). 
H.  4.   13. 


[r^{i[zH\Ti  cirardtrdjra  adv.  (dat.  a  cirardtra,  c  cird 

et  rdira  nox,  in  fine  compp.,  T.  gr.  613)  per  longum 

tempiis,  diu.    Sa.  7.  7. 
1  T^ ^ *z^^  cirasjra  adv.  (gcn.  a  cird)  post  longiim  tempus, 

tandem,  denique.   II.  2.  8.  9. 
fTJ(J[^<^irdt  adv.  (ablat.  a  cird)  id.    Rag'.  11.  63  (schol. 

baJiukdUna);    12.  S7. 
TrJTrZ^c/ra/   (denominat.  a  cird  s.  /,   v.  gr.  520)   tar- 

dare,  cunctari.    H.  4.  3i. 
J-cJ  j|i|   cird/a  adv.  (dat.  a  cird)  diu.    llit.  51.  19. 

[•tf  I J    t'iVi  S.piir.  cirind  mi  (hiriseV.)  offendere,  ferire, 

laedere,  occldere. 
f^JIJf  cirena  adv.  (instr.  a  cird)   post  longum  tempus, 
sero,  tarde.    Rag'.  5.  64. 

JTJrrl  ^'l  6.  par.  (rojan^K.  rdje  V.)  vestire.  (V.  cela 
et  cf.  hib.  ceiliin  „1  conceal,  hide,  cover",  caille  „a 
veil  or  cowl";  lat.  celare,  fortasse  etiam  velum,  velare, 
quae  e  quelum,  quelare  explicari  potest,  sicut  vermis 
e  quermis ,  v.  krmi,  nlsi  potius  pertinet  ad  var  vr; 
germ.  vet.  hi/u  celo,  a  rad.  HAL,  quod  nltltur  form.i 
gunata  cel,  abjecto  i;  helm  galea,  heiiu  velo,  heli  ve- 
lamentum;  goth.  /lulja  occulo;  lat.  oc-culo.) 

\r\^\  cill  1.  par.  {sditi/yi  K.  s&iiilyS  h&vakrt&uV.) 
•V 

1)  relaxari,  solvi,  mitigari.    2)  i.  q.  2.cal  et  cull. 

\T\di'^   <^ivuka  n.  mentum.    Am. 

Y^^  cihna  n.  1)  nota,  slgnum,  macula.  In.  2.  25.  N.  17.  7. 

2)  vexillum. 

3"fcfr  cik    1.  el  10.  par.  (amarsane  K.  marse  V.)  to- 

lerare,  patlentem  esse;  tangere. 
■'^lr^+ll?  c''tkdra    m.    (e    cit,    qnod    vocabulum  a  sono 

factum,    et    kdra    faciens)    clamor,    ruditus,    rugltus. 

Ilit.  49.  21  de  asino;  v.  sq.  et  cf.  cukkdra. 
.^^^■^[jf^flciekdravant   (a   praec.    s.  vant    vat)   cla- 

more  praeditus.    Malatl-iM.id  .  1.  S. 
^jfj  cina  m.  1)  capreae  genus.    2)  vexillum;  cL  cihna. 

3)  nomen  terrae,  Slna. 

18 


136 


RT  ^''  ~"  N^H^  citrasena. 


c.  pra    colligere.     Su.  4.    10:    nadttiresu    gdtan   sd 
karnikdrdn   pracinial l;    N.  2U.  11.    Trop.  se    re- 
coUigere,  vires  recuperare,  reficere,  recreare.  Rag\3.  7: 
practj-amdndvajavd   rardga  s  d. 
c.  vi  1)  quaerere.    Sa.  5.  83:   vicinoti  hi  mi   mdtd; 
Rag\  12.    61:     drstd    vicinvatd    tena...g'^"aki. 
2)  perquirere,  perscrutari.    N.  16.  7:   cidipurtm  ... 
vicinvdno    ^t  a    vdidardim    apasyat;    Sa.  6.   3: 
dsramdn    nad ts  cdi  'va  ...  v icin  v antdu. 
c.  sam  coUigere,  coacervare.   Ilit.30.  I:  cirasancitan 
d  anain.    Sa.  6.    1 1. 
2.  J^  ci  10.  par.  i.  q.  ci  5. 
•[%n^^-pa  c/ifVj  desld.  radicis  kit. 


etlndra!  aniraadvertite  parata  (ribamlna)  apud  sacrificia 
commorantes".  (V.  c^tas,  citana  et  cf.  c/n/,  /ti/, 
quod  ex  ki  adjecto  /  explicavlmus,  ita  cit  a  ci  colligere 
deduci  potest,  v.  gr.  comp.  109*'.  1  et  cf.  Pott.  s.  r.  ci\ 
lit.  kettu  consilium  capio  alcjs.  rei,  statuo,  deccrno; 
lett.  sch-keeltu  opinor.) 

2.  raTl ''''  (r.  ci  s.  /)  nomen  agentls  radicis  ci  in  fine 
compp. 

\t\^\  iita  f.  (part.  perf.  pass.  r.  ci  s.  ta  in  fem.)  1)  cu- 
mulus.   2)  rogus.   Rag .  8.  56. 

f^fy^  ctti  (.  (r.  ci  s.  //)  id. 

y^y^  cittd  D.  (r.  cit  s.  ta)  mens,  animus,  cogitatio. 
In.2.3t.  5.4.  N.IO.S.  B'.4.2i.  10.  i6.  15.  i6.  18.57. 


(^^['^^^d^cikitsaka  ni.  (a  praec.  s.aka)  medicus.  Am.      ]^=^]J7^  cittajroni   m.    (ex    animo    originem    du- 

cens;   e  praec.  et  yoni)  amor.    Rag  .  19.  h6. 
I^TZr  citr    10.  par.    citraydmi   (^citrtkarani   K. ;    ut 

mihi  videtur,  denom.  a  citrd)  pingere. 
[yl-J^  citrd  (r.  ci  cumulare,  tegere,  s.  tra)  1)  varius, 
versicolor.  N.  4.  S.  A.  7.  l4.  2)  admirabilis,  mirandus. 
Bar.  3.  39.  3)  dexter,  habilis,  agills,  caliidus,  exerci- 
tatus.  A.  10.  36.  (Llt.  krtras  callidus,  astutus.)  4)  n. 
tabula  picta.   Rag'.  2.  31. 


MJ^irHT  cikitsd  (.  (a  cikits    s.  d)  morborum  curalio. 

Mab.  1.  67. 
j^ej^yq  c/^/rj  (desld.  r.  kar  kr  facere,  gr.  480).  Br. 2. 

25.     cikirsitd  n.  consillum,  proposltum.    N.  17.  47. 
j^le^-^lfJl  ciktrsd   f.  (a  praec.  s.  d)   desideriura  faciendl, 

peragendi.   R.  Scbl.  I.  34.  3. 
j^e^-^Hj    ciktrsu    (a     ciktrs    s.   u)    faclendi    cupldus. 

B\  1.  23.  3.  25. 


f^jgrj  cikurd   m.  (ut  videtur,   forma   redupl.  a  quaplam      y^j^^  citrakara   m.  (e   citrd  tabula   picta   et   kara 
radice  In  r  deslnente;  fortasse  a  car  e  kar .,  ita  ut  cri-  faclens)  pictor.    Am. 

nis  a  niobllitate  sit  nomlnatus;  cf.  cancur,  caiikurd;       f^5(j|ri  citragata  (e   citrd   et  gata   qul  ivit)  pictus. 
slve  a  kar  \kf\)  crinis.  (Cf  gr.  KtKtvvoe,  quod  assiral-  Hit.  62.  11. 

latlone  e  j^/jCtOl^O?  expllcari  posset;  lat.  cinc/nnuj,  quod       f^T^Tfi^fJ^  citrap  alaka  m.  (e   citrd  et  palaka  scu- 
svllaba  redupl.  cum  scr.  cancur  convenit;  cirrus.) 
r^r^F^  c/iA   1.  par.   i.  q.  cakk,  unde   ortum   est  alte- 

nuato  a  in  i;   cf  cukk. 
Widr^dr\\X\    cikkdna    adiposus,    unctus,     oleo     irabutus. 

Sak.  36.  4infr.:    iiigudttdilacikkana. 
T^T'  cit  1.  10.  par.  (presye)  raittere,  ablegare;  v.cifa, 

ce  faka. 
1.  T^rT  c'i/    1.  par.    10.  atra.  c/tdmi,   cetd/i  noscere, 
animadvcrtere,  cogitare.  Rgv.  Ros.  p.3.  2:  vdjrav 
indrasca  cetata/i  sutdndm  vd  ginivasu  „yayus 


tum)    pictura,   imago.    Ur.  23.  3  infr.      (Cum  p  alaka 
cf  gr.  TTkci.^  et  TTiva^.) 
frr^Ml^  cilrdb  dnu  m.  (Bah.  e  cilrd  et  bdnu  lumen) 

1)  ignis.   Mab.  1.  2036.   2)  sol. 

n^_j  .yj   cilrdrata  m.  (e  citrd  et  rdt  a  currus)  1)  sol. 

2)  n.  pr.  Gand  arvi. 

j^-^^He^l  citralekd  f.  (Bah.  e   citrd   et  ISkd)  n.  pr. 

Apsarasls.   In.  2.  30. 
f^g^^^j:[citrasSna  ra.  (Bab.  e  citrd  et  send  exercltus) 

n.  pr.  Gandarvi.   In.  3.  S. 


■cjir-i^  l^m  cdndraniasa  —  f^  ci. 


135 


xfJT^TT^  cdndrarnasd  (feni.  -/,   a  candrdmas  s.  a)  sana    visus)    pulchram   omnium    membrorum   spcciem 

lunarls.   B'.  8.  25.  Rag.  2.  39.  liabens.   N.  12.  26. 

^('■'j  |i|UI  cdndrd/ana  n.  (a  candrd  luna  s.  ajana)  ^lrfj,.]  cdlana  n.  (r.  <■«/  in  forma  caus.  s.  ana)  motio, 

quaeJam  observanlia  religiosa,  qua  per  obscurum  men-  agitatio.   Hit.  51.  16. 

sis  diniidium  quovis   die   diuturnus   cibus   buccea  demi-  1.   1"^  c/ 5.  par.  atm.  cino  mi,  cinv/ (cans.  cdpdjrdrni, 

nuatur  et   simlii    niodo    per    clarum    mensls    dimidlum  gr.  468)    1)  colligere,   cumulare.    Su.  4.  9:   vane 


augeatur.   Ilit.  19.  1. 
^q'   cdpa    m.    (r.   cap    s.   a)    arcus.     Dr.  6.  19.      (Hlb. 

tabhal  „a   sllng   out   of  which   darts  and  stones  were 

cast",  taifeid  „a  bowstring".     De  gr.  Tcpov  v.  taks.) 
-t||CJc<i  cdpald  n.  (a  capald  s. o)  l)mobilitas, instabllitas. 

2)  festinatio.  Rag.3.  16.    (Cf.  hib.  tap  „quick,  swift".) 
x|m j  cdmara   n.   (a   carnara   s.  a)   flabellum    e   cauda 

bovis  erunnientis  factum. 


puspdryi  cinvati;  Rag.9.  2'l:  citavikrama,  2)  te- 
gere,  obruere.  A.  9.  9:  sarvatd  mdm  acinvanta 
saratan  d  ararild  ardili.  3)  quaerere.  N.  16.  6: 
cinvanto  ndis ad  ari  saha  h  dry ayd.  (Cambro- 
brlt.  cai  collectio,  dc  lat.  cu-muhts  v.  jri,  su. 

c.  apa  deminuere,  attenuare.  Sak.  31.  15:  (ipacilan 
g dt  rarn. 

c.  ava  colligcre.    Sa.  5.  107:  paldny   avacitdni. 


ximic^jj   cdmikara   n.   (a    camtkara    cunlculus,   s.  a)         c.  <S  tegere.  Mah.  1.  3993: /ar^Jjr  (Jc(7a;  Rag.  7.  10:  nrrf- 


aurum.   N.  21.  11. 
xjli-i*^   cdmya  n.  (r.  cam    s.  ya)  cibus. 
Xl  UJ^   cdy  l.par.  .itm.  (pd  gdnisdmanayd/iK..  nisdme 
■src^  V.)  honorare,  venerarl,  colere;  anlmadvertere, 
videre,  audire. 
:qjT  cdra  m.  (r.  car  s.  a)  1)  actlo  eundi.   2)  explorator, 

emissarius.    Hit.  88.  11.   3)  carcer.     (Cf.  lat.  carcer.) 
x||jIT[  cdratja  m.  (r.  car  In  forma  caus.  s.  ana)    1)  sal- 

tator.   2)  Geniorum  orJo,  Wils. :  „a  panegyrlst  of  the 

gods".    In.  2.  1. 
xjljj^)  cd  rilra  n.  (r.  car  s.  ira,  inserto  j)  vitae  ratlo, 

bona  vitae  ratlo.   N.  18.  9.  R-  Schl.  I.  1.  3. 
T\\\\r\idrin  (r.  car  s.  in)  lens,  ambulans,  in  fine  compp. 

In.  1.  31.  II.  1.  25.  Rag.  19.  33. 
x||J)  cdru  (f.  -vl,   ut  vldetur,   a   r.  car  s.  u)   pulcher. 

In.  2.  17.  Dr.  6.  19.    (Cf.  angl. /a/r,   v.  car;  bret.  kaer 

pulcher.) 
^l^cdl^^T  cdrulocana  (e  praec   et  locana  n.  oculus) 

pulchros  oculos  habens.   H.  2.  36. 
x\\ii^d^\.^<'j'ij\7\cdrusarvdiigadarsana(^n\\.e  cdru 

et  comp.   Talp.  signlficans,   omnlum    membrorum 

visus,    e    sdrva    omnis,    diiga   membrum    et   dar- 


ddcitd  rasand{scho\.arddd  m a iiib  ir  gurnp  it d). 

C.  d  praef.  sam  IJ.    N.  17.  S:  malasamdcita. 

c.  upa  id.  Su.  1.  9:  malo pacita;  A.  3.  35a:  vd- 
ridiH  s6  'paciy a t a  (omisso  augmento);  35i;  9.  10: 
upaciyant  part.  pass.,   v.  gr.  o32. 

C.nj  tegere.  Gat.l:  nicitaii  kam  upetya  niraddiH. 

C.  nis  decernere.  N.  19.  9:  i'i  niscitya  manasd; 
V.  gr.  565.  niscita  decretus,  certus.  B  .18.6:  ili  mi 
niscitam   mntarn;    Ram.  I.   19.    II. 

c.  nis  praef.  vi  1)  id.  B.  13.  h:  viniscita;  cf.  vi- 
niscaya.  Su.  3.  10.  2)  considerare,  deliberare,  per- 
pcnJere.  N.  5.  15:  sd  viniscitya  bahuddvicdr- 
yaca  punah  punafi;  10.  13:  sa  viniscilyti 
bahudd.  3)  perficere.  B  ar.  2.  72:  vinis  citdrt  dd 
viramanti    dirdli. 

c.  pari  1)  colllgere,  cumulare,  augere.  Rag\  3.  24:  tat 
tayoH  {prema)  paras paras y n  'pari  paryact- 
yata;  8.  \%:  paricitun  ddrarxdm;  9.  2S:  abina- 
ydn  paricitum  iv6  'dyatd.  2)  detegere,  patefacere, 
notum  facere.  Hit.  92.  7:  yatd  'yam  pariciyati 
taldkuruta;  Ur.  86.  1  infr. :  dsramam  paritaK 
paricit  d   itasya    s  dk  dmrgdli. 


134  :^^cal  —  ^sfx^mfcdiurvarnja. 

davate   calati  tatA. —  Caus.  calay&mi  commo-  positis   ortum   e   vicallo;   syllaba   va   etiam    ad    praep. 

vere.    R.  III.  76.  47:  na  hy   ahan   ti  tu   vacandiK  ava    referri  (avacal)    vel   e   syllabu   redupl.  explicari 

tvard  cdlayitun  sak/6  vdtdir  iva  mahid  a-  posset,   ita  ut  vacillo  pro  vacallo  mutilatum  sit  e  qua- 

rali.    (Cf.  Are/,  kvil.,  ka/,  k'al,  Jal,  car,  unde  cal,  callo.) 

mutato /•  in  /  ortum  esse  censeo.  Huc,  slve  quod  ad  Idem  c.  v»  pracf. /jra  dimovere.  Bar.  2.  Sl:  nydyydt  pataK 

redit  ad  car,  potlus  quam  ad  Ao/ traxerim  gr.  keAw,  pravicalanti  padan  na  dirdli. 

xeAAw,  o-KE?<Ku),  quae  sensu  ad  formam  caus.  perti-  c.  sam  1)  ire,  caus.  movere.   Sak.  57.  7:  sanidlaydmi 

nent;  XeA>)?;    \z\..  celer,  pro-cello ,  ex-cello ,  prae-cello;  nalintdalaldlav  rnl am.    2)  surgere.    l\am.  I.  66.47  : 

calco,  calc-s ,  fortasse  suiit  formae  reduplicativae,  sicut  saricacd/d  "sandt   tdrnam. 

ianc,    q.  V.;    etlam  calcar,   quod  ad  eundum  stimulat,  2.  '^^  cal   6.  par.    (vilasane  K.   vildsi  V.)    ludere, 

huc  sive  ad  car  pertinet,  ita  ut  reduplicatione  ortum  jocari,  nugari  (to  dally,  praesertlm  de  mulieribus 

sit  e  calcal  vel  carcar;  lit.  kielduju  proficlscor  jam  sub  cum    marito     ludentibus    et    jocantibus).     K.:    calati 

rad.  car   laudavlmus;    resplclatur   etiam    kielus   surgo,  bartrdndri.    {Ci.cul/,  kil,  kili,  hib.  cal  „i  ioke", 

v.  cal  praef.  ut  el  gr.  comp.  476,  kielii  levo,  experge-  cail  „desire,  longing,  appellte".) 

faclo;  hib.  caill  „a  path".    Mutata  gutlurall  In  labialem,  3.  rfr^f  cal  10.  par.  {b'riydm  K.  hrtdu  V.)  sustentare, 

sicut  in  goth. /rtrd  =  scr.  cdrdmi,  huc   trahl  posset  nutrlre.     (Ilib.  coi/  „protection,  keeping".) 

nostrum /a//e,   germ.  vet.  ra//u,  praet.  t)i(r)a/ =  scr.  ^f^   cala    (r.   cal    s.   a)    mobilis,    vacillans.     N.  19.   6. 

cacdla;   V.  cal  praef.  pra;    nec  non  TiaXXw,  TTeAw,  B.  6.  35. 

lat.  pello,  nlsi  pertinet  ad  pad  q.  v.;  cf  Pott.  s.  r.  kar  1.  x^  ^as  1.  par.  atra.  (6  aksane  K.  b  akse  V.)  edere, 

[*:/']   p.  227;   de  vacillo  v.  cal  praef.  vi.)  comedere;  v.  cdsaka  et  cf.  cus,  goks  e  gagas 

c.  ut  sargere.    Rag  .  2.  6:  stitali  stitdm  uc calilali  a  g  as   edere. 

praydtdn     nisedusim      dsanahaniiadlrali    ...  2.   ^^  cas  1.  par.  (vadi)  occldere;   cL  kas. 

cdye  'va    tdm   b'upatir   anvagaccat;    12.  27:  kd-  x\^d^    cdsaka  (r.   1.  cas    s.  aka)  poculum.    Rag  .  7.  46. 

nanan     sd    cakdrd    'iigardgena    pus poccalita-  ^^  cah  1.  10.  par.  {parikalkani  K.  sdiyi  V.)  con- 

safpadam.  terere,    laedere,    fallere,    declpere.      (Ilib.  cagnaim 

c.  pra   1)  ire,   progredi,   proficiscl,  ablre.    Hit.  46.  l4:  „1  chew,  gnaw".) 

kdsmiram   pracalilali;    60.   70:  pasun   hanium  .^j^  c'a7o  m.  (r.  caf   s.  a)  deceptor.    Mr.  154.  2  Infr. 

pracalitali.    2)  cadere.    Rara.  I.    18.23:   vyatita-  ^;fyr- cVi/fi  m.  n.  (r.  co/  con  vincere?  s.  u)  gralus  sernio, 

mandK   pracacdlacd  "s andt.  blandlmentum,  blanditiae.    B  .  2.  26.  Caur.  24. 

c.  vi  1)  dlmovere.    N.  14.  7:   na   sakto   ^smi  paddd  xJIU^It^l  cdnddld  m.  i.  q.  cdn<ldla.    Lass. 

vicalitum  padam;  A.  9.  6.    2)  se  movere,  vacillare.  Tn?T^   cdtaka   m.   (r.  cat   s.  aka,    nisl    a  pat   volare, 

vicalan  prat  amotpdti  haydndm.  —  Caus.  Ram.  niulat.i   lablall  in  gulturalem,    delnde  in  palatalem)  cu- 

I.  16.  27:   vicdlayiyuH   sdilindrdn;    Man.  7.  l4:  culus  melanoleucus.    Gat.  10.    (Cum  radice  hujus  vocis 

tan  ctarman  na  vicdlayit.  —  Caus.pass.  Br.2.13:  convenit  lat.  cot-urnix,   cujus  pars  altera  graeco  O^Vig., 

vicdlyamdnd    vdi  prdrtyamdnd   durdtmab  ili;  ogvr/^-Cc;  respondet.) 

B\  6.    22:    duKk-ina    vicdlyati.      (Lat.  vaci//o    huc  :j;}-yg5fujf  c-d/urf  arn/o  n.  (collectlvum  a  c'a<urf  arna 

referri   possit;    esset   igltur   va-ci//o    vocallbus    trans-  ^-J^o)  quatuor  trlbus.    N.  12.  44. 


y^^i^  caraind  —  ^jiy^jJal. 


133 


traxerira  gr.  et  lat.  ~eava,  perna,  rautala  gutlurali  in 
laLialem;  golh. /airsna  calx,  inserta  sibilante,  nisi  s 
pertinet  ad  sudSxum,  cf.  scr.  suff.  snu;  nostrum  Ferse; 
lit.  kul-nis  calx,  mutato  r  in  /,  v.  cal;  gr.  TTTfOva, 
adjecto  t,  sicut  in  /TToXi?  pro  ttcAi?  =  scr.  purt\ 
de  lat.  calx  v.  cal\  liib.  cairine  crura;  etiam  lat.  crus 
radice  cum  cdrana  cohaerere  videtur,  ejecto  o  radlcali.) 

x]J7[  caramd  (ut  videtur,  a  r.  car)  1)  ultimus.  cara- 
ntam  adv.  ultimo.  Mah.  1.  3628.  2)  m.  occidens,  oc- 
casus.  (Hib.  iar  „the  end,  every  thing  last,  the  west", 
abjecta  littera  inttiali,   v.  Pictet  p.  4o.) 

CTHYT  earitd   v.   1.  car. 

■x\\\-^  carltra  n.  (r.  car  s.  /ra,  inserto  i')  agendi  ratio. 
Lass.  26.  18.  27.  i. 

^jxcarii  m.  (ut  videtur,  a  carv  edere)  cibus,  praesertim 
sacrificalis,  e  lacte  et  butyro  paratus.  Rag'.  10.  52: 
payas  caru  (schol.  payasd  du  gd  ina  paktam 
carum    annam.) 

r 

1.  tlTl   carc   1.  10.  par.  atm.   (parib  dsanatargana- 

yoK   K.    uktdu   bartse   itdu  V.;    videtur   esse 

forma   redupl.    pro   carcar,   v.  caiic)  reprehendere, 

minari,  dicere,  ire;   cf.  garc,  garg,  targ. 
r 

2.  ^T^  carc  10.  par.  atm.  {adyayani  K.)  legere. 

XJX.JI  carcd  f.  (r.  carc  s.  d)    1)  consideratio,  cogitatio. 

Hit.  49.  19.    125.  20   (v.  2.  car  praef  vi).   2)  unctio. 

Am.;    V.  sq. 
t^l-c^fl    carcita    (a    carcd    s.    ita,    nisi    part.    pass.    a 

r.  carc  s.  ta)  unctus,  pollutus.    Dev.  11.  28:  asurd- 

srgvasdpaiikacarcita;  Lass.26.  7:  rud  iracarci- 

t  as  arv  dii  gi. 
r  

1.  ■cJf-^     ■Cjrl    <:<^rt    crt    6.  par.    {hinsdydm   K.    hiiisi 

"^      ^   "^  c 

grant  i  V.)  offendere,  laedere,  occidere;  cf 
kart   krl. 

2.  tJtT    ^frT  -"'■'    '•'''    !•   '0-  psr.  (sandipane)    collu- 

strare,  illustrare,  celebrare. 
C.  vi  id.    Rgv.  p.  137.    i:   vi  jri  crtanti  (agnim)  „qui 
Agnim  hymnis  canunt". 


CJrj  t'ar6  1.  par.  (gatdu)  ire;  cf.  car,  karb,  garb, 
'^garb. 

^*T^TT7  earmakdra  m.  (e  cdrman  et  kdra  faciens) 
sutor.    Am. 

^;jXff3  carman  n.  (r.  car  s.  man)  1)  culis.  Ilit.  82.  10: 
dvt  picarmaparicc  anna.  2)  corium.  Ilit.  125.  li: 
carmaband  a.  3)  scutum.  Dr.  8.  ly.  (Lat.  corium 
radicali  syllaba  accurate  cum  cdr-man  convenit;  gr. 
•^SOISV;  fortasse  cal-ceus ,  mutato  r  in  i  (v.  carma- 
kdra  sutor);  hib.  croi-cionn  „a  skin,  hide"  per  meta- 
thesin  e  coircionn  ortiim  esse  videtur;  gr.  IIEAMAT 
solea,  calceus,  etiam  sufBxo  cum  cdrman  cohaeret, 
mututa  nasali  in  tenuem  ejusdem  organi,  sicut  e.  c.  in 
ONOMAT  =  scr.  ndman,    lat.  nomen  etc. 

T^X[  caryd  (r.  car    s.yd)    1)  aclio    eundi,    ambulandi, 

mlgrandi.     R.   Schl.  L   19.  19:    ratjacarya    vectio, 

vectura.   2)  perfunctlo,  effectio,  exsecutio.    R.  Schl.  L 

9.    lO:    vratacaryd.    3)  servitium,   munus,    officium. 

1.  c.  40.  6:   asvacaryd.    4)  agendi  ratio.    B  ar.  2.  59. 
r 
■c^oj   carv   1.  par.  mandere,  manducare.   Dev.  7.  10:  ni- 

ksipya  vaklre  dasandis  carvati.  (Hib.  carbad 

„the  jaw";   carbal  „the  palate  of  the  mouth";  creimim 

„1  gnaw",  creim  ,,corrosion,  exesion,  arroslon,  mordl- 

catlon",  mutato  v  in  m,  v.  gr.  comp.  124.  Pict.  p.  o^  sq. ; 

iit.  kramtau  mando;   conferatur  etlam  russ.  %eBilIIIb 

sevdtj  mandere,  ratione  habita,  litteram  Xi  s  cum  g 

cognatam    esse,    atque   saepe    cum    scr.   g    convenire. 

Fortasse  scr.  krdvya  caro   ad   hanc   radicem,   quae  e 

karv  orta  est,  pertinet.) 

^foflJJ  carvana  n.  (r.  carv  s.  ana)  actio  mandendi. 

1.  rfr^  c'a/  1.  par.  1)  se  movere,  vacillare.  N.  5.  9: 
drstar  mahdtmandii  cacdta.  2)  ire,  abire, 
decedere,  recedere.  Hlt.  26..  9:  calaty  ekina  pd- 
dena  tisiaty  ikina  buddimdn;  B.  6.  21.  37: 
calati  lattvataK;  Man.  7.  15:  svad  armdn  na 
calanti;  Hlt.  9.  S:  vydku/as  calilaK;  Lass.42.  19: 
sv dgdram    vihdya    ydvac    calati;    atm.    30.    15: 


133 


^f^  car  —  r^^  carana. 


c.  ati  par.  atm.  transgredi,  peccare.   N.  19  (c.  acc.  pers. 

quam    peccando    offendinius).    Dr.  5.   21:    nd,  'ticari 

kataticit  patin    inah&rhan   manas d  'pi  gdlu. 
C.  anu    percurrere.     Ram.  I.   46.    20:    lokAn    anuca- 

rantu;    III.  64.  50:    te    klrtir    lokdn    anucaris  - 

yati.  —  Caus.  Man.  9.  266:   des&n   cdrdi/i  ...  anu- 

cdray  et. 
c.  anu   praef.  sam   ambulare,    migrare.    Mah.  1.   3606: 

prt  ivy dm   anusancaranti. 
c.  ab  i  1)  adire,  visitare,  frequentare.   R.  Schl.  34.  10: 

mdgadi purvdb  icaritd.    2)   offendere.    Man.  5. 

l65:    patin  yd   nd  'b  icarati   manovdgdehas afi- 

yatd  (schol.  vyabicarati.^ 
c.  ab  i  fraeL  vi  id.  sgnf.  2.  Mah.l.  323'!:  abrdhnianaii 

kartum    iccanti  rdudrds   ie    mdri  yatd  vyabi- 

caranti  nityam. 


ddbiK;    Mah.  1.    769:    na   yuktam    bavatd    'ham 

anrtend  'pacaritum  *). 
c.  nis  egredi.    B  .  6.  26:   niJcarati  manafi. 
c.  pari  circumgredi.    N.  10.  17;  reverentiae  causa.  Ram. 

III.    47.    6:    laksmanas cd    'pi    rdmasya    pdddu 

paricaran  vani, 
c.  pra  1)  progredi,  proficisci,  ambulare,  migrare.    Ram. 

I.  2.  42:    rdmdyanakat  d    lok^su   prac arisyati. 

2)  facere,  agere,  peragere.   Man.  10.  100:  karmaltili 

pracarit  dili, 
c.  vi  ambulare,  migrare,  peragrare.   In.  5.  50:  sanda- 

vad  vicarisyasi;  H.2.31.  4.32;  Su.^.^^:  dditya- 

caritdn   llSkdn   vicarisyas i\    Man.  9.  20. 
c.  sam   id.     Lass.  74.   -linfr.:     itastatafi    sancarat; 

caus.  sancdrdydmi  commovere.   Rag.  6.  S:  saiicd- 

rili  , ..  dup&. 


c.  d  1)  adire,  frequentare.   N.  15.  19:  svdpaddiariti      2.   ■cJ  i"  car  lO.par.:  comperire,  certiorem  fieri  (erfahren). 


nityam  vane.  2)  facere,  agere,  peragere,  comraittere. 

N.  4.  7:  vipriy an  hy  dcaran  martyo  devdndm; 

Ur.  7.   15.  86.  S  infr.  Br.  2.  4. 
c.  d  praef.  iOTO  id.   sgnf.  2.    Man.  10.  111:    iman   dar- 

man  samdcaret;  H.  2.  29.  B\  3.  9.   19. 
c.  ut   1)  provenire  (praesertlm   de  sono).    Rag .  9.  73: 

uccacdra    ninado     Smb  asi;     11.    73:    rdma    ity 

ayan   sabda  uccaritaH.   2)  alvum   evacuare.    Man. 

4.  49:  uccaret  (schol.  mulrapuriso tsargan  kur- 

ydt). 


R.  Schl.  I.  9.  13:  cdrayitvd  tu  tam  rStm 
dsramdd  ab  inirgatam.  (Huc  trahi  posset  lat. 
peritus,  com-perio,  ex-perior,  mutata  gutturali  in  labia- 
lem,  nisi  perio  compositum  est  ex  per  et  eo.) 
c.  vi  secum  volvere,  perpendere,  cogitare,  deliberare, 
considerare, dubitare, haesitare.  N.o.  15:  sd  viniscitya 
bahudd  vicdryaca  punali  punali;  19.35:  ivarn 
vicdrya  bahusas;  Sa.  5.  107:  md  vicdraya  ne 
haesita.  —  vicdrita  n.  dubitatio,  haesitatio.  Sa.3. 13; 
v.  av icdritam. 


c.  ut  praef.  vi  offendere,  laedere  (praesertim  adulterlo).      ^JT  card  (r.  car  s.  a)   1)  iens,   mobilis,   agens,  in  fine 

corapp.    et    in    initio    corapp.    Dvandv.  cardcara  n. 
(^card-^acara)  mobile  et  imniobile.    B.  9.  10.  10.39. 
2)  m.  explorator.   Ilit.  92.  22.) 
'^n^[  cdrana    n.    (r.  car   s.  ana.,    v.  gr.  94°')    1)  actio, 
effectio,  perfunctio.   N.  12.  77.   2)  pes.   A.  9.  8.   (Huc 


Mah.1.4732:  vyuccarantydH  patin  ndrydli;  hlZi: 
bdrjdii  tatd  vyuccarataK;  atm.  4720:  t&sdm 
vyuccdr  amdndn&m  ...  patin;  v.  car  praef.  abi, 
vy  a  b  i. 
c.  upa  ministrare,  servire,  curare.  Ram.  I.  9.  71:  sva- 
yam  upacacdrdi  'nam;  N.  21.  30:  sa  mocayitvd 
tdn  asvdn  upacaryaca  sdstratali;  Sak.  43.  11: 
yatndd  upacaryatdm;  c.  instr.  rei  Rag.l4.  17: 
sugrivav  ib  ij  anddin  updcarat    krtrimasaiivi- 


*)  Notatu  dlgnlssimus  est  supra  laudatus  locus  propter 
passlvam  Infinitivi  vim  sine  ullo  verbo  auxiliarl,  quo 
vulgo  passiva  forma,  quae  infinitivo  deest,  suppletur, 
in  sententiis   ut  ge'tun   Jakyate. 


^jq^ca/j  —  ^Ef:^  car. 


131 


1.  ■cjrj  cap  l.par.  {sanlvaniYi.,  sdntvey.)  consolari, 

blandiri. 

2.  xiU  cop  !•  par-  se  movere,  vaclllare;   v.  capald  et 

cf.  cup,   kamp;   hib.  /a^  „quick,  swift",  tapadh 
„liaste,  activity";   v.  Pictet  p.  41. 

3.  •JCJ  cap  lO.fiT.capdjf  dmi  (kalki)  conlercre.  (Cum 

•S.  A  1.        ,  .... 

voce  kalka,  qua  radix  cap  a  grammaticis  exph- 
catur,  conferatur  lat.  calcare;  v.  cal.) 

'x\l\^  capald  (r.  cap  s.  ala)  1)  tremens,  vacillans. 
M.42.  RagMl.S.  2)celer,  cilus,  alacer.  Sak.  56.  3  infr. 
3)  vagus,  mobilis,  levis,  inconslans.  Ilit.  24.  1.  Cf. 
camp  et  kamp. 

t\1\ts\<^  capaldtd  f.  (a  praec.  s.  td)  levitas,  mobilitas 
animi.   Hit  49.  15. 

3TT  cam  1.  5. par.  cdmdmt\  camnomi,  part.  perf  pass. 
cdntd  (adane  K.  bakse  V.)  edere,  vesci;  v. 
cdmja.  (^CL  gam,  gam,  gim;  hib. /oj'/nAiV„eatings" 
—  V.  Pictet  p.  41  —  toimhlim  „1  eat,  waste,  spend, 
consume".) 
c.  d  producta  vocali  radicali  in  tempp.  spec.  1)  os  aqua 
eluere.  Man.  2.  51:  asniydd  dcamya\  5.  I'i4:  dcd- 
jned  eva  b  uktvd;  v.  dcamanijra.  2)  se  lavare, 
purificare  (In  universum).  Man.2. 222.  3.  21  7:  dcamja; 
5.  l-iS:  dcdntali  sucitdm  ijfdt.  —  Caus.  dcdmd- 
ydmi;  Man.  5.  l42:  sprsanti  vindavall  pdddu 
ya  dcdmay at ali  pardn  (schol.  anyesdm  dca- 
mandrtan  galan  dadato  ye  vindavo  pdddu 
sprsant  i.) 

■c^^ly   camard  (r.  cam?)  bos  grunnleas.    Wils. 

■cm«r|  camasd  m.  (r.  cam  s.  asa)  patera  sacrlficalis. 
R.  Schl.  I.  32.  10. 

■t|U  camu  f.  (ut  vldetur,  a  r.  cam  s.  li)  1)  exercitus. 
Rag\  4.  30.    2)  pars  exercitus.    Mah.  1.  292. 

■^K^   camp    1.  par.    ire,    se   movere;    v.  capald    et    cf. 
camby  katnp. 

■c|i-C|c^  campaka  m.  arbor  quaedam  gilvis,  fragrantibus 
florlbus,  Mlchelia  Campaka.   Caur.  1. 


?JT^  camb    1.  par.    (gatydm)    ire;    cf.  kamb,    gamb, 
g  arnb. 

^lj  cay  1.  atm.  (gatdu)  ire.      (Cf.  sdi,  sydi,  nec  uon 
car,    cum  semivocales  facile  inler  se   mulentur;    gr. 
Y.tU),  XiVfU,  lat.  cieo,  cio,  citus;  hib.  cai  „a  way,  a  road"; 
lit.  koja  pes,  kettur-kujis  quadrupes.) 

■^7}  cdya  m.  (r.  ci  colligere,  s.  a)  cumulus,  mullitudo. 
(Cambro-brit.  cai  collectio;  liib.  scco  „plentv,  abun- 
dance".) 

:q7JJ^  cdyana  n.  (r.  ci  coliigere,  s.  ana)  strues  ligno- 
rum,  rogus.   Dr.  2.  7. 

1.  rlT  '"'"  ^-  par.  1)  ire,  incedere,  ambulare.  N.  24.  3i: 
ayan  carati  Idke  Ssmin  b  dtasakst  sadd- 
ga  tili  ;  33. 3't;  SL  5.'ib:  mrgdndn  caratdm  vane; 
In.  1.  23 :  svargam  prdptds  carantisma  devdili 
saha;  atm.  ut  vldetur  metri  causa,  Sa.  5.  7-1:  nak- 
taricards  carante  te.  2)  permeare,  peragrare. 
jS.  19.  32:  praccannd  hi  rnahdtrndnas  caranti 
prtivtm  imdm;  24.  23:  dutds  caranti  prtivlii 
krtsndm;  Su.  4.  2'1.  3)  facere,  agere,  committere. 
Br.  2.  31:  d  arrnas  ca  carito  rnayd;  N.  24.  31: 
yatd  nd  'sat  krtaii  kiricin  manas  d  'pi  cardmy 
aham;  B  .  3.  36:  pdpari  carati;  mrgaydri  cari- 
turn  venari.  Dr.  6.  9.  —  caritd  n.  actio,  factum  vitae 
ratio  N.  6.  S.  23.  2.  5.  —  Iiitens.  caiicur,  caricdrya 
(v.  gr.  607).  Mah.  1.7910:  jdndis  ca  ricuryante  vehi- 
culis  invehuntur,  ils  vont  en  voiture,  cf.  caiikurd 
currus  et  cal.  (Lat.  curro,  currus ,  attenuato  a  in  u, 
sicut  In  intensivo  carfcur  et  carikurd  currus;  fortasse 
etiam  pro-perus  huc  pertinet,  mutata  gutturali  in  labia- 
lem;  hib.  cara  „a  leg  or  haunch",  carachadh  „moving", 
carachd  „molion,  movement";  gr.  y.vz'x,  y.vDSU);  goth. 
fara  proficlscor,  nostrum  fahre,  mutata  gutturali  in  la- 
bialeni,  sicut  in/idvor  =z  scr.  catvdras  et/irnf=scT. 
p  d  li  ca  n ;  germ.vet.  hor-sc  celer,  anglo-sax.  et  angl.  Aor-j, 
hor-se  equus;  Ilt.  kiclduju  proficiscor,  mutato  r  in  /, 
slcut  in  scrto.  cal,  kielias  vla,  kielone  hei.) 
17* 


130 


■cjfjt/l  caturdd'a  —  ijk<i^chl  candrihd. 


r\f\^\  caturddd'  s.  iaturda  adv.  (v.  gr.  239)  va 
quatuor  partes.  Mah.  1.  7l60.  (Hib.  cealhardha,  gr. 
JE~oayjx  e  rsroa-S^rt,  v.  Pictet  p.  145,  gramm. 
comp.  325.) 

^rDTST  caturh  u ga  (Cali.  e  calur  et  buga)  1)  qua- 
luor  manus  habens.   2)  m.  cognomen  Visnus. 

xlfi  i-Jl^  caturmuk  a  (Bah.  e  catur  et  muka  os,  fa- 
cies)  quatuor  facies  habens.    Su.  3.  2S. 

^jfPgTJ  cdlu  staya  n.  (a  catur  s.  t a/a,  gr.  584  s.  tajra") 
quaternio,  TeTpag.   Ilit.  4.  II. 

x.jp|j  catvara  n.  (ut  mihi  videtur,  a  catvdr,  correpto 
d,  suff.  a)  aula.   Mr.  11.  14. 

T^jpjl  i  catvdr  (in  casibus  debilitalis  catiir,  ejecto  d; 
fem.  catasdr  -sr,  gr.  230)  quatuor.  (Cum  nom. 
masc.  cat  vd  ras  conferatur  gr.  T£0"(J"ao£?,  TSTTupsg, 
per  assimiiationem  e  TeTFapsg,  sicut  pracr.  ca^/drd 
e  catvdro;  aeol.  TriCTLipec,  mutata  gutturali  in  labia- 
lem,  qua  in  re  cum  goth. /idvor  el  camhTO-hrlt.pedivar 
mAsc,  pedair  fem.  convenit;  lat.  guatuor,  lit.ke/uri,  slav. 
METblpHK  cet  14  rije;  hib.  c«a/Aai>  masc,  ceteora  (em. 
=  scr.  catdsras;  v.  gr.  comp.  312,  Pictet  p.  145.) 

■r^rd{\\'^ii\^catvdrinsdt  (e  catvdri  nom.  acc.  neut. 
TCV  catvdr  et  sat,  quod  ex  dasat  a  ddsan  deceni 
mutilatum  esse  censeo,  inserta  nasali,  v.  gr.  229  not.  3) 
quadraginta.  (Lal.  quadraginta  pro  quadra{de)cinla, 
gr.  Te7<jaoa{^s)iiOVTa;  v.  gr.  comp.  320  not.) 

Xli',  cad  1.  par.  atm.  (jdcane  IL.  jdce  \ .)  poscere,  pe- 
tere,  orare,  suppiicare;    cf.  cat. 

1.  xl r-l    ca n    1.  par.    (hiiisdydm    K.   hinse    V.)    laedere, 

ferire,  occidere.     (Cf  cari,  han;   fortasse  golh. 
kan-dus  manus,   nostrum  Hand  liuc  pertlnet.) 

2.  ■clr-l    can    1.  par.    (sabdi)    sonare.      (Cf.    can,    kan, 

kvan,    svan.) 
^jq'  cand   (ut  mihi   videtur,    e   stirpe  interrogaliva  ka, 
adjecto  na),  particuia  enclitica,  quae  vocibus  interroga- 
tivis   adjuncta    sensura    interrogativum    in    inJefinitum 
convertit.     (Goth.  hun,  v.  gr.  comp.  399.) 


xl'-^  cand  l.par.  (dhlddani  diptdu  K.  hlddi  dtptdu 
V.;  scribunt  cad,  gr.  110"')  exhilarare,  lucere; 
V.  candd,  candrd.  (Cf.  kan  splendere,  quod  aeque 
ac  cand  e  kand  ortum  es,se  censeo  [gr.  comp.  803], 
quam  ob  rem  voces  ibi  romparatae  alLqua  ex  parte 
eliam  cum  cand  conferri  possunt;  attamen  melius  huc 
refcrentur  lat.  candnr,  candescn,  candeo,  candela;  hib. 
cann  plena  luna;  de  goth.  skeina  luceo  v.  kan;  cum 
cand  vel,  quod  ad  idern  redit,  cum  kan,  conferatur 
etiam  bret.  sked  splendor;   v.  Pictet  p.  43.) 

T\r~rj,  candd  m.  (r.  cand  s.  a)  luna.  (V.  triliorem  for- 
mam  candrd  et  cf.  hib.  cann  „full  moon"  per  assi- 
milationem  e  cand ,  quod  etiam  e  candrd  abjecto  r 
ortum  esse  potest.) 

x)r~(4  rT  candand  m.  n.  (r.  cand  s.  ana)  santalum. 
In.  5.   8. 

x^r-rti  candrd  m.  (rad.  cand  suff  ra)  luna.  Su.  2.  25; 
y.candd.  (Ct.lat.candela,  gr.  c.  937  not.  **  ;  v.  cand.) 

rTrA  cfijrl  candrakdnta  (e  praec.  et  kdntd  splendens, 
a  r.  karn)  1)  sicut  luna  splendens.  B  ar.  1.  20.  2)  m. 
gemma  quaedam  fabulosa,  quae  radiis  lunae  congelatis 
nasci  creditur.    Lass.  92.  7. 

Tojni  tJ^  candracuda  m.  (lunam  in  vertice  ge- 
rens,  Bah.  e  candrd  et  cddd  vertex)  cognomen 
Sivi.    B  ar.  1.  97;  v.  candras  ekara. 

.^J r.^  l^tAcandrdmas  m.  (e  candrd  et  mas  luna,  quod 
simplex  non  Invenitur  et  ex  mds  correptum  esse  vi- 
detur)  luna.   N.  17.  6.  Lass.  60.  3. 

t:J,.A  i^lJrrJ'  candramduli  ra.  (Bah.  e  candrd  et  mduli 

q.  V.)  cognomen  Sivi.   Bag .  6.  3i. 
T.)»s(S,  J^ll^ll   candrasdld    f.    (e    candrd   et   sdld)    con- 

clave  in  superiore  domiis  parte.   Bag .  13.  43. 

^rii^yyi  candrasikara  (Bah.  e  candrd  et  sekara) 
cognomen  Sivi.   Ara. 

T^lr-ii  ctif  candrikd  f.  (a  candrd  s.  ika  in  fem.)  lunae 
lumen.   Bag'.  19.  39. 


^^^caiic  —  ^3[^pn[\^jcalurdasan. 


139 


tl^  canc   1.  par.   vacillare,  tremere.    Lass.  4.  20:  can-      t7IT3"   cnndd  (r.  cantf    s.   a,    fem.  candd   et   candl) 


caccildgnitadita;  Gita-G.4.S:  roditi  caiicali. 
(Cf.  car  et  co/,  quorum  intensiva  sonant  caricur, 
caiical,  unde  canc  explicaverim  abjecto  ur  vel  al; 
hib.  ceanglha  „they  go,  travel",  ceangaslair  „walking, 
pacing";  fortasse  lat.  cunc/ar/,  a  lento  progressu  dictum.) 
''jy r^-tl  ediicatka  (a  caricat  part.  praes.  radicis  caiic 
s.  ka)  se  movens,  tremens. 


1)  iratus,  iracundus.  Rag'.  2.  /(9;  12.  5:  catidl;  Ur. 
75.  IS:  conc?;.  B'ar.  2.  /i7.  Dev.  8.  37.  2)  n.  ira. 
(IIuc  referri  posset  goth.  luila  odi,  angl.  /  hale, 
nostrum  hasse,  mutatd  secundum  generalem  legem 
tenui  in  aspiratam  et  media  in  tenuem,  gr.  comp.  87; 
lat.  odi,  si  buc  pertlnet,  inillalem  gutturalem  perdidit, 
sicut  arno   e  canio,    V.  karn.) 


CT^^coHco/ intens.  radicis  cal,  gr.  506.     (Vid.  sq.  et      ■Efll^  \rs\  cdTid&la   m.    Candalus,    homo    abjectissimae 


cf.  gall.  chanceler.) 
^f^^  cancala  (a  praec.  s.  a)  se  movens,  vacillans,  rao- 

bilis.   B'.  6.  26.  Zh.  Rag'.  9.  51.  R.  Schl.  I.  44.  23. 
rJsd^pl    caricalatvd    n.    (a    praec.    s.    tva)    mobilitas. 

B'.  6.  33. 
x\^  caricu  f.  (ut  mibi  videtur,  a  caricam,  intens.  radi- 

cis   cam   edere,   abjecto  m)  rostrum.    Caur.  8.     (Hib. 

caoinse  „tbe  face".) 
xj-y  caricit  f.  id. 
^Tj'  caf  1.  lO.par.  (cdt dmi,  cdtdydmi)  findere,  rum- 


conditionis,   ad   nullum    quatuor  legitimorum  ordinum 
pertinens,  natus  Sudrico  patre  et  Brabmanrca  matre. 
xlU^  I  carx^i   f.  (a  canrfa  signo  fem. /)  1)  irata;  v.  canrfa. 

2)  cognomen  Durgae. 
tT^  iat  1.  par.  {/dcane  K.  y&ci  V.)  poscere,  petere, 
orare,   supplicare.     (Gr.  yjxreu) ,  yjtTi^uj,   mutata 
tenui  in  aspiratam;  cf.  cad.) 
:^^i~^  \    catasdr  -s  r    v.  calur,    gr.  230. 
?Tft'5TTcHT  eatuUs  dld  f.   (e  catur  et  sdld)  locus  qua- 


dratus  quatuor  domibus  inclusus.    Am.,  v.  catvard. 
pere,  frangere.    (Cf.  Idem  valens  paf,  ratlone  habit.1      1.  ^J^^T  calur  v.  calvdr. 
gntturallum   et,   quod   ad   idem    redlt,   palatallum   cum      2.  xTfrT  ^atur  adv.  (pro  caturs  [v.  gr.  238],  unde  per 
lablallbus  frequentlsslmae  permutationis;  cf.  etiam  cut,  metalbesin   send.   >Mj>7oa.'(\)    cat  rus)   quater.     (Lat. 

cunt,  cart.)  qualer.) 

c.ut  tO.par.  id.    Bar.4.  1:  mohalimiraprdgb  dram      TTrTf  calurd  1)  aptus,  idoneus;  dexter,  versutus,  calli- 
uccdtajran  (schol.  dilrikurvan).  dus.    Lass.  20.  17.   Rag'.  9.  -47.  6S.   18.  l4.   Ur.  48.  11. 

T^^cfj   cataka  m.  (r.  cal  s.  aAra)  passer.    Am. ;    cf.  cd-  2)  pulcher.    Rag .  8.  9-1. 

xJ(-Tgf  calurld  (a  catur  s.  I  a  pro  l  ama  vel  tama, 
V.  gramm.  comp.  321)  quarlus.  (Lit.  kelwirlas ,  slav. 
HETBpXTMU  ce/rru/u/,  fem.  »IETBpZfrArac'e/iru- 
ta-ja,  gr.  TET(F)a2Te?,  lat.  qua{lu)rlus,  goih./idvorda, 
nisi  fidurda,  nostrum  vierler.') 


taka, 
tJ6^  eafuld  se  movens,   tremens.    Rag\  9.  58:    catu- 

Idifi  ...  netrdili. 
1.    X\[\\    eary    1.  par.  {Jabde)    sonare.      (Cf.  can,    karx, 
kuri,  kvan,  svan.) 


2.   tJIJI   <^ar}  1.  par.  (hitisdgatj-oK   ddne)  laedere,  fe-  xrrPvFr  eaturdanla   (Bah.    e    calur    et   ddnla    dens) 

rlre,  absclndere  *),  ire;  cf.  curi,  cat,  cut.  quatuor  dentes  habens.    In.  1.  4o. 

xlM^'    cand    1.    10.   atm.    cdridi,    carx^dyS    (kope^L.  T^fHii  iil  <-'al  urdas  d((.-i,gr.236)  (lecimus  quartus.  In.2.27. 

rdi^V.;    scrlbunt  car^,  gr.  110°')  Irasci;  cf.  cand.  ijrl'''  i^jr-l    ca/urdoian    (calur   -|-   dasan)     quatuor- 

*)  Vocem  ddna  non   a  dd  dare   sed  a  d6  abscindere  ^^"""^-  (Send.  t.vaj.^>7(7a..{vj  ca/V«da.ran;  lat.  ^ua- 

derivandam  esse  censeo.  /uor</cc/m,  Iit.Ae/uro7/Aa,  mutato  d  In /,  v.gr.comp.  319.) 

17 


13S 


:^^  cak  —  r\3^i4  carihurd. 


Dr.  8.  52.  Br.  2.  26.  —  Ciim  sequente  eva  1)  et  etiam. 

Br.  2.  26;   repelitum   et  -  et,    tum  -  quum.    Br.  2.  25. 

2)  vero.  H.  4.33.    (I..at.  «71^^,  pe  in  quip-pe^  netn-pe^  gr. 

K£,  T£  [gr.  comp.  401]  ;  goth.  uA,  /i,  e.  c.  quelliunuh  dixe- 

runtque,  hvasuh  quisque,  nih  neque  [Grimm  III.  23]; 

slav.  JKE  /e,  gr.  comp.  403.) 
•dd^  cak  1.  par.  atm.  terrere.     cakiid  territus,  timens. 
C  ar.  3.    10:     maranop&yacakila;    Rag .   10.    74: 

pdulas tjracakites  V ara    (secundum  K.  dipt&u   lu- 

cere);    v.  iakk. 
■Hcl^tf-,   cakk    10.  par.    (yyasani  K.    art&u   V.)    dolore 

afficere,  vexare;   v.  cak^  cikk,  cukk. 
CTSrriT  cakds  2.par.  (diptdu)  splendere;  v.kds,  unde 

reduplicatione  oritur  cakds. 
xidhAt   cdkora  ni.  (ut  videtur,  a  T.kiir  sonare,  cum  syl- 

lab.i  redupl.  s.  o,   sic  etiam  Lass.;   cf.  kurara)  perdlx 

rufa.    Lass.  52.  20.     (Lit.  kurrapka  perdix.) 
:jT5fJ  cakrd  m.  (ut  videtur,   forma  redupl.  a   r.  kram  se 

movere,  abjecto  m;  secundum  V.  a  r.kar  kr)  1)  rota. 

A.  9.  S.    2)  orbis,  circulus.    Lass.  63.  S.    3)  discus,  te- 

lum    missile   circulare.    In.  I.   5.    4)   reglo,   provincia. 

5)  exercitus.    (Ut  videtur,  gr.  y.'^y.}^og  pro  xtKps?,  at- 

tenu.Tto  a  in  v.) 
T^^yr  cakradara  m.  (e  praec.  et  d  ara  tenens)  cogno- 

men  Visniis.    Rag .  16.  55. 
xj5^,'_J||tJ|    cakrapdni    m.    (e    cakrd    et    pdni    manus) 

id.    Am, 
TJjhi^lrTrl  cakravartin  ni.   (e   cakrd    et   vartin)   rex 

suprenius,  terrae  dominus.    Am. 
"cJsholl^    cakravdkd    m.    (e    cakrd    et    vdka    sermo) 

anserls  genus.    Wils.  „lbe    ruddy   goose   or  Brabmaiii 

goose,  Anas  casarea".    N.  12.  113. 
xjjj^olf^  cakrav&la  m.  (e  cakrd  et   vdla,    a    r.  val 

circumdare)  horizon.    Am. 
■cjlsfj»-!    cakrin    ra.    (a    cakrd    s.    in)    disco    praeditus. 

B\ll.  17. 


Tlx^  caks   2.  atm.    (v.  gr.  326)   dicere,   loqui,  narrare, 

indicare.    (Hanc  radlcem  equidem  ad  k&s  splendere 

reduxerim,   ejecto  o,   sicut  gaks  e  gas  explicavimus. 

Quod  ad  signlficationem   attlnet,   resplciatur,  graecum 

(p'/jlJ.i  orlgine  idem  esse  ac  sanscritum  b&mi  splendeo.) 

C.  &  id.    II.  4.  28:  Acaksva  m&n  lat  sarvam;  N.  11. 

31:  s ari'am  i tat .  ..Acacaks i  Zsja;  16.39'.  &casti 

damajantjdK;    Dr.  2.    5:    dcaksva    bandunsca 

patiii    kulanc a. 

c.  d    praef.  prati    repudlare.     Man.   Schol.  4.   250   ubi 

nirnudet   explicalur  ^iT  praty dcaks it a. 
C.  &     praef.  sain    i.  q.    dcaks.     Dr.  4.    5:    tdn    sam&- 

cakiva  fadi   sj&c    cdivja    mdnusi. 
c.pciri  nominare.   Man.2.  171:  vedaprad&n&d  dcar- 

jain   pilaram    paricaksatiy    B  .  17.    13.   17. 
c.  pra  1)  dicere,  profiteri,  dttlarare.    Rag.  8.  85:  sva- 
gandsru    ...    dahali    prelam    iti   pr ac ak s at i, 
2)  nomlnare.     Maii.  2.   17:    tan    divanirmitan   di- 
sarn    b rahrnd  vart am    pracaks ate, 
c.  vi  dlcere.    Yagurv.  Carey  904:   ji   nas    tad   vica- 
c  aksiri. 
"tJ 77* mTl    caksusmant    (a    caksus    s.  mant    mat^    v. 
cupb.   r.  101"')    oculos,    i.  e.    oculorum   usum    habens, 
vldens.    Sa.  7.  8. 
xjTd^*-l7=ll  caksusmdtta  f.  (a  praec.  s.  t a)  (abstractum 

praecedentis)  vlsus,  vldendi  facultas.   Rag  .  4.  13. 

^ra^ZT  caksusja  (a  caksus  s.  j a)  speriosus,  pulcher, 

amoenus.    (Hib.  cais  ,,agreeable,  pleasant",  v.  cdksus.) 

^jrapfl  c'a'Ariu.f  n.  (r.  caks  s    us)  oculus.    In.  4.  1.  N.  5.  8. 

(Hib.  cais   oculus,   abject.i    penullima   gutturall   radicis 

caks,    qu.i  in  re  cum  anomalis   formis  ut   cdsli  dicit 

convenlt,  gr.  326.) 

xl '^    cag     5.  par.     (g  d  t  a  n i)    pulsare,    ferlre,    occi- 

dere. 
x|6"^y  caiikurd  m.  n.  (ut  niibi  videtur,  a  forma  inten- 
siva   r.  car   i.  e.   a    caiicur,    servata   primitiva  radicis 
gutturall)  currus.     (Cf.  currus  et  v.  car.) 


r^grtct  -  ^  ca. 


131 


'SJ^  grtd    n.    (r.   gar   g  r    s.  la)    butyrum    liquefacluin. 

B'ar.  1.  65.  3.  97. 
CTTTpjJ]'  j-rtucl  f.  (c  er''^  *'  "^'  "*  •"•  '""-'  s.  ">  'O  fem.) 

n.  pr.  Apsarasis.   Iii.  2.  29. 
CTTO'  s'rJli  (r.  g-orj   g-.ri  s.  /i')  fem.    1)  frictio,  tritus. 

2)  aemulatio,  certatio.  —  masc.  porcus,  sus. 
yii  ch  gdta/ta  m.  equus.    Am. 
gnjj]-  g'6nd  f.  (ut  videtur,  a  r.  grd  s.  and,  ejecto  r  et 

niutato  d  in  d,  slcut  in  soifum,  sodasa,  v.  gr.  429. 

40  et  cf.  pracr.  gtinu  pro  scr.  g  rdna)  nasus.  Dr.7.7. 
^jytTT'!  o  °' '•" "  (^  praec.  s.  in)  porcus,  sus.    Am. 
^in  g  ord  (^r.guc  s.  a)  lerribllis,  terrlficus,  alrox.  In.5.62. 

II.  1.  17.  Br.  1.  3.    (Gotli.  gaurs,  th.  gaura,  tristis,  nisi 

pertinet  ad  gard   grd';  hib.  gorg  „fierce,  cruel".) 
fc^ I i d  i.1  H   g  Sradars ana  (Bah.  e  praec.  et  darsana  n. 

visus,  conspectus)  terrlbllem  speciem  habens,  terrlbllls 

visu.   H.  2.  5. 
Vjiy  gosa  m.  (r.  gus  s.  a)  1)  proclamatlo,  pronuntiatlo. 

Mah.  1.  5333:   sukapunydhag  6sa.    2)sonus,   stre- 

pitus.   N.  2.  11.   19.  25.  21.  2.   Dr.  6.  7.   3)  pastoralls 

sedes.    N.  17.  49. 
yiyHT  gosand  f.  (r.  gus  s.  ana  in  fem.)  proclamatio. 

Am.;  Rag.  12.  72:  gayagosana. 
•^  gna  (f.  gnt,  T.  han  s.  a,   v.  gr.  575.  l)  occidens,    in 

fine  compp.    N.  12.  18.  13.  28. 


JJ"!"  grtl  1.  par.  gigrdrni  (proprle  cl.  3  correpto  d  in  a, 
el  In  syliaba  rcdupl.  attenuato  a  in  i,  ob  duas  sequen- 
tcs  consonanles,  sicut  in  tisfdrni  pro  taitdmi, 
a  T.std)  odorari.  Ilam.  I.  12.  42:  d'umagand'ari 
gigrati;  Ilit.:  gigrann  a/ii  bugaiigamd  hanti. 
(Pottius  ingeniose  confert  ht/ra-gra-re,  ita  ut /ra  sit 
syllaba  reduplicativa  pro  ghra ;  hlb.  gros  „a  snout", 
nlsi  hoc  pertlnct  ad  gras;  fortasse  nostrum  riechen, 
cujus  radlx  est  ruch,  germ.  vet.  riuhu ,  rouh,  ruhumis, 
litterls  transpositis  ortum  cst  e  IIRV,  atlenuato  d  In  u; 
liuc  etlam  traxerlm  lit.  kaepju  oleo,  kavdpas  pdor,  quae 
convenlunt  cum  forma  caus.  g  rdpdydmi,  cuni  k  pro 
g  et  II'  pro  r.  Pottius  apte  confert  gr.  a5U]iJ.a,  ita  ut 
ad  dgrd  pertineat,  ejecta  gutlurali,  sicut  in  pi?,  oiv-Ci, 
quod  cum  grdrid  convenit.) 

C.ava  1)  id.  Man.3.21S:  avag ig  re cca  t&n  piriddn. 
2)  osculari.  R.  Scbl.  II.  20.  20:  avag'rdtasia  mur- 
d  ani. 

c.  d  id.    H.  2.  S:  dgrdya  mdnusari  gand  am. 

c.  d  praef.  upa  osculari.    In.  2.  21:  murdd  riicdi  'narn 
u pdg  rdya. 
y|L!|  grdrid  n.  (r.  grd   s.  ana)    1)  odoratus ,   odoralio. 
2)  nasus.    II.  2.  12.     (Gr.  'giv ,  abjecta  gutturali,  atte- 
nuato  d  in  /".) 


^-  n. 

"^  hu   1.  atm.  (dvandu)  sonare. 


^  c. 


xlc-  Haec  llttera  orta  est  e  A:,  et  in  comparandls  llnguis 
cognatis  non  allter  accipienda  est,  ac  sl  k  in  ejus  loco 
inveniretur;   v.  gr.  comp.  14. 

^  ca  partic.  encllt.  (a  stirpe  interr.  ka,  mutato  k  in  c, 
V.  gr.  comp.  401)    1)  et,  que,  saeplsslme;   repelltum: 


et  -  et,  tum-quum.  N.24.50.  26.  5.  2)  enim.  N.IO.  l4. 
3)  si.  Dr.  9.  10.  4)  tamen.  N.  21.  32.  5)  vero,  autem. 
N.  23.  2S.  Illt.  43.  10.  6)  expletive  slve  ad  vim  ora- 
tionls  augendam.  II.  1.  26.  Br.  3.  20.  22.  —  Cum  se- 
quente   api   1)  et   etiam.    H.  2.  2-1.    2)  vero,   autem. 


13G 


^]^  gasi  —  '^Tl^grnin. 


'a|j^  e'asi  m.  (r.  ga^   s.  »)  cibiis.   Hem. 

yj-4_|j  gasmard  (r.  g-aj   s.  mara)  edax,  vorax. 

'gjl^l   4''(i/a   f.    (r.  gat   conjungere,    s.   ^i)   cervix.    Am. 

(Etiam  lat.  cervix  a  conjiingendo   nominatum  esse  vi- 

detur,   ila   ut  in  cer-vix   dlssolvendura   sit,   cujus   pars 

prior  coliaeret  cum  scr.  siras  caput,  ct  posterior  cum 

vincio;  v.  kand  ara  et  sirodi  cervix.) 
'^l^  gaia  m.  (a  gatay  s.  o)  eversio,  vaslallo,  excldlura. 

A.  10.  70. 
qjpm  ^'a/o/  forma  caus.  r.  /lan,  gr.  471.  k. 
^f?I»-l  S''^""  m.  (a  praec.  s.  in)  occlsor,  in  fine  compp. 

N.  12.  33. 
(^l^  gdsd   m.  (r.  g  as   s.  a)  gramen.    Am.     (Germ.  vet. 

ivisa  pralum,  nostrum  JJ'iese,  v.  krrni  et  Graff  1. 1077.) 
f^  gi  V.  hi,  gr.  402.  481. 

Ty  1^1   ginn    1.  atm.    {grahani;   a   grammaticis  scrlLItur 
gin,  V.  gr.  110"')  capere,  prehendere;  cf.  g  unn  et 
g  a  r nn   g  rnn. 
3"  g-u  1.  atm.    (sabde    K.   dvandu  V.)    sonare,    cf.  g^u, 

Ar  u ,  k  u. 

1.  y  >    s  " /    1.  ;itm.    {parivartane  K..  pariiar/e    V.) 
^  *^  redire. 

2.  l:^Vr  ^".'  6.  par.  {pral ig  dte  K.  pratihatdu  V.)  re- 

pellere,  repulsare,  .ircere. 
y l^c^il'  g'ufikd  f  (r.  g'ut  s.  i'Aa)  talus  (pedis).    Am. 
H^  §^"<^  6.  par.  (vj-dgdti)  impedlre.     Cf.  2.gut. 
1-    bj  yi    gunn   6.  par.    1.  atm.  {bramane)  currere,    va- 

gare,  clrcumerrare. 
2.   hjm   gunn  l.atm.  (grahane;  a  grammatlcis  scrlLItur 

O     •x  , 

gun,  V.  gr.  110"')  capere,  preliendere;   cf.  ginn. 

1.  5-1  1     ^ur    6.  par.    (b  imdrtisabde    K.    dvandu    b  i- 

mdrl e  Y.)  prae  timore,  terrore  clamare.     (Goth. 
gaurs  tristls,  gaurida  tristitia;   v.  gord.) 

2.  feJ  V  ^ur   4.  atm.  gurye    (hinsdgjdn/o  li)   laederc, 

^^        .,  ....... 

occidere;  senescere;  scribitur  etiam  gur,   cf.  gur. 

mi|   g^ui   1.  10.  par.   proclamare,   pronuntlare.    N.  9.  S: 

gosajrdmdsa    vdi    pure;    Rag .  9.    10:    gayam 


ag  6  sayad  asya  , , .  camuK.  (Cf.  g  u;  hib.  gioscan 
„the  gratlng  nolse  made  by  the  turning  of  a  vvheel  or 
blnge  that  wants  grease  or  oll";  gioscanach  „gnashing, 
gratlng";  gusgar  ,,roarIng,  niaklng  iamentallou".) 

c.  ut  clamare,  clamitare.  udgusta  n.  clamor,  strepitus. 
Mr.  85.  lOinfr.:  atrd  'ntare  udgu.ifan  ganina; 
R.  Schl.  I.  73.  36:  tury6dg'usta. 

c.  ut  praef.  pra  sonare,  personare.  N.  12. 113:  hradi- 
nlm  prodgusfdii    krduticakurardili. 

C.  upa  id.  Dr.  6.  2:  mahdvanan  tad  lihagopa- 
g  us  fam. 

c.pari  praef  sam  clrcumsonare.    N.  12.  6:  nikungdn 
parisaiig  us  f  dn. 
^t/j'    guns    1.  atm.    (duse;    scrlbltur  gus)    splendldum, 

pulchrum  reddere. 
h^  ijl  gurn  6.atra.  l)commoverI,  vaclllare.  M.:  sd  ndus 
lasmin  mahodaddu  gurnati  iapali  'va 
strl.  2)  flare,  splrare.  A.  6.  6:  vdyusca  gurnate 
bimali.  (Huc  trahl  posset  lat.  volvo ,  quod  In  prlma 
hujus  lILrl  edltlone  p.  206  cum  var  vr  tegcre  con- 
tiilimus,  ad  quod  sensu  in-volvo  quadrat.  SI  autem  ad 
gurn  pertlnet,  mutilatum  est  e  guolvo,  mutato  r  in  /. 
Conferatur  etlam  goth.  valvja  volvo,  nostrum  iviilze, 
VVelle ,  germ.  vet.  wella  unda,  fluctus,  llt.  cvilnis  id., 
quod  forma  propius  ad  gurn  accedit;  v.  tamen  urmi.) 

c.  d  id.  Dev.  12.  26:  dgurnito  vdtina,  —  c.  d 
praef.  vi  Id.  H.  1.  10:  druve g as amiritam  va- 
nam   vydg  drnilam    ivd  'bavat, 

c.  t.'j  par.  se  volutare.   R.  HI.  48.  79:  vigdrnato  vi- 

ces  f  asy  a  vepanidnasya  A  u /a/e  ;  ed.  Schl.  I.  32.  IS  : 
vicetanam    vigiirTiantan   sitisubala piditam. 

UTjj  gurna  (r.  gurn  s.  a)  se  movens,  se  volvens.  Caur. 
45:    gtirnanilra. 

?rC!TT  srnd  f.  mlseratio,  mlserlcordla.  Rag.  9. 81.  11.  65. 
"  11.  17. 

H^TtlT  gr'}'  11.  (r.  garn   grn   s.  i)  radlus. 

Wjlrjrl  §■'.'■""'  (a  Sroa   s.  in)  miserlcors.    Dr.  9.  S.  20. 


^r 


^rUT^  gallana  —  ^^^g'as. 


135 


c.  fi    1)   movere,    commovere.    B  ar.  3.  36:  vdjruvi-  EfTT]"  ^TTT  S<"'K"}   srf}   1.  ;itm.  gj-nni    (grahane; 

S  affitAb  rapatalt.    2)  aperire.    Mah.  2.   1674:  dvd-  scrihilur  g^  nrn   ff/-ri,   gr.  110"')  capcre,   pre- 

riiiii  . . .  vig  af/aj-an    karilbydin.  lieiidcre;    c(.  grah,  grhnd  mi. 

c.  sain  terere,  conlerere,  fricare.   Rag  .  6.  73:  saiigaf-  ^c}"  gari  1.  par.  (gatdu)  ire,  v.  gamb. 

fayanii  aiigadain  aiigadena  (scliol.  g  a  r  s  ajf  it  ii).  SfTT  garind    m.    (.secunJiim   ^A  ils.    a    r.  gar   g  r   s.  ma, 

^fT^TrT   gntfana    n.    (r.   g-'a//    s.    ana)    tactio,    ictus.  ila  ut  g- arma  proprie  significet  „suJore  conspergens"; 


Rag  .  11.   71:  sufitasarpa   iva  danqlag  affandd 
rdsito    •Zsmi  (schol.  saiijdgdt);    v.  gdfa. 
b|(J|   g  an  S.  par.  (dlptdu)  fulgere;  cf.  ganf,  kan. 
fc|  y^   s''^'}f  JO.  par.  (bdsdrte  K.  djutdu  V.;  scribitur 

o  ".',  gr.  110"')  loqui,  splendere;  v.  4'«ri. 
qil^l  ganfd  f.  (r.  gant  s.  d)  tinlinnabuium.  A.  2.  3. 
qj;j'  gand  (ut  videtur,  a  /la/j  s.  a,  mutato  ft  in  g- ,  v. 
gr.  324)  1)  crassus,  piuguis,  turgidus.  Lass.  6.  8: 
gandir  vrksdi/i;  Caur.lo:  ganorudise;  Gita-G. 
10.  6:  g  ana  gag  anamand  ale.  2)  impervius,  im- 
penetrabilis.    Rag  .  8.    90:   v  acah  ...  alabd  apadan 


cf.  garn  g T'})  1)  calor,  aestus.  2)  fervidum  anni 
tempus,  aeslas.  Rag'.16. '13.  3)suJor.  (Send.  JJgJ?»*?^ 
gareina  calor;  bib.  g^aroiV/i  „1  wanii,  beat",  garamhuil 
„\varm,  snug";  nostrum  warm,  gotb.  varmja  calefacio, 
abjecta  initiali  gutturali,  cui  v  se  adjuuxerat,  stcul  saepe; 
V.  krmi;  russ.  rOpH)  S'"')'^  "■"o,  /Kap  sar  aestus ; 
gr.  -S^Efl!^,  .S"£Oucf,  ^•c^U'/!,  mutato  aspiratae  organo; 
huc  etiam  traxerim  lat./trtfo,  cujus  v  ex  m  ortum  esse 
viJetur;  quoJ  ad  /  pro  -S"  attinet,  eandcm  bic  habemus 
ratlonem,  quam  in  fumus  conlra  scr.  ddrnd,  gr.  ■^hu: ; 
osset.  garm-kaniit  calefacere.) 


JjTdi    sdkagani    pratiydlam     ( schol.    nivid^);      qT^T  ^  /«'••^'  »<"'    1- par.   fricare,    terere,    conterere. 


Caur.     12:       kanakakundalag  rsfa  ganda; 
Mr.  140.    9  infr.:     grsyante    vdidurjdR;     7  iofr.: 
grsyate    c andanar a s afi. 
c.  ut  iJ.  Rag.  17.  -S:  cdddmanib  ir  udgrsfapddapit  a. 
c.  sam  1)  i.  q.  simpl.  safig  rsyat  coutritus  (v.  gr.  o32) 
Mah.  1.   1134:    s aiig  rsy antaK   parasparam   nya- 
patan  ...  parvatdgrdn  mahddrumdU.  2)  certare, 
aemulari.    Rag.  19.  36:  prayoktrb  ili  sangag  arsa 
2.    fcj  i   ^  gar  gr  S.par.  gig  drmi  (ks  a  ranadiptydli  saha   (schol.  s  aiig  arsaH   pardb  ib  aves  d.) 

K.  b  ds i  sike  V.)  stillare,  effundere  consper-      ^V{  gas  l.par.  edere.   (Ex  hac  radice  ortum  esse  censeo 


11.   IS:    cakdra    vivaran    s  ildg  ane    t ddako  rasi 
sa    rdmas dy akali    (scbol.    nivide).      3)    subst.    m. 
nubes.   Rdm.  I.  29.  l4. 
bl*-(s(  gamb  1.  par.  (gatdu)   ire;   cf.  iJem   valentes    ra- 

dices  gam,  kainb,   camb,   bamb,    garb,    garb, 

carb. 

i.   ^T"  ^  gar  gr   1.  atm.   (seke  V.)    conspergere,   hu- 


gere,  bumectare;  spIenJere;    v.  garma. 
3.    H  i    ^  g  ar  g  r  10.  par.  g  drdydmi  (ksaranadipt- 
yoli  K.  s^ke  cddane  V.)   stillare,   effunJere, 
conspergere,  humectare;  splendere;  tegere.     (Cf.  slav. 
gor-ju-n  arJeo,  gr.  conip.  604.) 
c.  d   pracf.  vi  conspergere,  bumcctare.    Mr.  121.  3  infr. : 
vydgdrttan    t dilag  rt dili. 

r  ^^     ,  ,  ,  c       ,  -  , 

yni    W(j|    garn    grn    S.  par.    atm.    grnoini,     grnve 

"^    ^    "^  '  '  ,-      ' 

(dtpidu)  splendcre,  v.  g .rni  et  cf.  garnid. 


gaks,  quoJ  correptum  est  e  gagas,  expulso  a, 
V.  gr.  321 ;  cf.  lat.  vescor,  quoJ  explicaverim  e  guescor, 
abjecta  gutturall,  sicut  in  vivo  e  guivo,  vermis  e  quer- 
mis ,  v.  krmi;  gr.  "yaO"-T*)3;  buc  etlam  traxerim 
noitrum  Gast ,  gotb.  gasts ,  ih.  gas-ti;  lat.  hos-tis, 
hos-pes,  hos-pil-is ,  tanquam  is  qui  eJere  vel  cibum 
petlt,  qui  esum  it;  Pott.  I.  278  apte  confert  gd-nea,  e 
gas-nea;  Vd.  gas-paJd  bospltium,  tanquam  iocu;i  eJendl, 
v.  padd;  gaslUs  libidinosus.) 


1S4 


J^^gluc  —  ^^  g'aU. 


2.  JrrT^  e^"<^  1.  par.  (ga/du)  ire,  v.  sq. 
i^^   g/uiic   1.  par.  id. 

yST^  glep  1.  atm.  (ddinjre  K.  ddinjre  gatyan  cdlS 
V.)  miserum  esse;  ire,  se  movere;  cf.  gep,  glui. 

y»JrJ  ^/^i'  1.  3tm.  (sevane)  colere,  venerari ;  cf.  gev^ 
kev ,  k  ev  ^  s  ^  v, 

JrrfCf  gles  1.  .itm.  i.  q.  ges  et  gavis   q.  v. 

•N 

JT^  g^/(i»  1. par.  (part.  perf.  pass.  g-/ana,  gr.543)  1)  fati- 

gare,  defatigare.  2)  contristare,  dolore  afficere.  Pass. 

^/(J/e  .  Sa.3.23:  .t  aiM'/r/d  gldy atndndyds  listant- 

fdsca    divdnisarn.  —    Caas.  gldpdy dmi   et    g/a- 

pdydmi  (gr.  466.  467)   facere   ut  aliquis   defatigetur. 


contristetur.  Rag .  16.  38:  niddg  aglapildm  iv6 
'rvlm.  (Vid.  g/dni,  g/dsnu  et  cf.  lat.  /dbor  quod  a 
faligatione  nominatum  esse  potest  et  forma  cum  caus. 
g/dfidy dmi  convenit,  mutata  tenui  in  mcdiam  et  ab- 
jecta  initiali  gutturali,  sicut  in  /assus ,  si  hoc  cum  scr. 
g/dsnu  q.  V.  cohaeret.) 

c.  pari  i.  q.  simpl.  parig/dna  languore  confeclus,  ex- 
haustus.  N.  11.  25:  srdntasya  te  ksuddrtasya 
parigidnasya. 

c.  pari  praef  abi   id.    Mah.  1.  kk%2:    ksuccramdb  i- 
parig/dna. 
j"r?|y  g/du  m.  luna. 


^    S- 


^Tlgans    1.  atm.   (ksare,   scribitur  gas)   stillare,    ef- 

fundere. 

riXT   g'ans  1.  atm.  (ksarane,    scribitur  gas,  gr.  110"') 

^id. 

CTJCT  gagg    1.  par.  (lia  s  ane)  ridere  ;    cf.  ijem   valentcs 
•X  j  ,  ,       ,         , 

formas  gagg,  kak  ,   kakk,   kakk  ,    kakk    et    lat. 

cachinnari,   gr.  xax«^W,  y.a-yyjic^^jl ,  goth.  Iiia/ia ,   v. 

k'akl^. 

CT~  gat  1.  atm.  {ce  sfdydm  K.  cistc  V.)    1)  ire,   per- 

venire.    Lass.  18.  S:  yadi   mama   liastS  puslakl 

'y  aii    g  atati    (g  atate^.)    tadd    'han    t  din    priydn 

givdpaydmi;    c.   ablat.    exlre.      Lass.  36.    7:     tena 

fiasldd    g'atild    rald    darsitaH.     2)    conjungere, 

cODglutinare.     Ur.  49.   9infr.:    va  gralepag  atitarn 

iva  me  hastayuga/an   na    sariiartd  'hain    apa- 

neluin.     3)facere,   conficere.     Caur.  22:   snehdika- 

pdtrag  atitdm     avanis  aputrtm    (schol.     editionis 

Serampur.  gatitdm  explicat  per  nirmitdm). 

c.  ut   10.  par.   (udg  dlaydmi)    1)  aperire.    B  ar.  1.  62: 

nirayanagaradvdram     udg  dtay  anli;      Mah.    1. 

4504:     udg  dfani^dny    ttdni   kun^dni;     Up.  78: 


sadasy    udg  d{il d    tatra    maiigusd,    2)  erigere, 

levare,  sublevare  (v.  udgdtin   et  apud  Wils.  udgd- 

tana,   udgdiita.     udgdfin  fortasse  non  ab  udgat 

sed   a   substautivo    udgdta   elevalio   descendit).    Hlt. 

109.  11:   kdryam   udg  dfitam. 
c.  vi   1.  atm.   dlssolvl,   perlre.     Hlt.  109.    11:   kdryam 

udgdfitaii    kvd  'pi   madyi  vigatate  yatali  (ed. 

Ser.     kdryaii    sugatilail     kvd    'pi    ddivayogdd 

vinasyati).      Mr.   66.    4  infr.:     cdrudaltasya    vi- 

b  ave    vig  afite. 
c.  sam    excitare.    Ram.  10.  55.  26:   b  e rlmrd diigav t- 

ndndii     konas  aii  g  atitali    .  ..    sabdaK;     v.   gaft 

praef.  vi. 
^^gafa  m.  (ut  vldetur,  a  r.gat  s.  a)magnahydrlafictills. 
^^^r\  gdfana   n.  (r.  g  af   s.  ana)   junctlo ,   conjunctio. 

Ur.  27.  9. 
W6»~ll  gi^fand   f.  (r.  gat  s.  ana  in   fem.)  caterva  ele- 

phantorum  beliicorum.    Am. 
^7777   gatf    1.  ;itm.     10.  par.   (ca/ane    K.    cd/e   V.)  mo- 

vere,    commovere,    vinam    vig aftitum    lyram 
pulsare.   Mr.  20.  3.     Cf.  g'at. 


m.gr 


d/ia  — 


^^^i 


'luc. 


133 


vigrhni/de  tu  kSvalain;  A.  10.  2^:  talo  sara- 
gdlina  .  ..  vjragrhnari  *)  siiha  d&ile/diH;  V. 
vigrafta. —  Caus.  iinjiugnandum  curare.  IliLll6.  22. 
c.  sam  1)  capere,  sumere,  prehendere.  Su.  4.  17:  gadJ 
bimi  sahgrhnlt&tn  iib  du  /<2  Ja  (omisso  augmento). 

2)  colligcre,  continere  (zusammennehmen,  e.  c.  vestem). 
Dr.    3.     1:     sai\g rhnatt     lidus ikam     uttariyam, 

3)  flectere,  moderari,  regere  (rurrum,  equos).  A.  1.  2: 
sa  (indr av dhali)  ...  mdtalis aii grhtt aH;  8.  19: 
vrtrasya  vade  s  ai)  grhtt  d  hajd  mama;  29: 
sus aii grhildir   haribih'. 

ffg"  grdha    m.   (r.   grah    s.   a)    1)  actio    prehendendi. 

Rag .  10.    'iS.    2)   solis    et    lunae    eclipsis    (v.  rdhii). 

3)  cognomen  Raluis.  Rag.  12.  2S.  4)  planeta.  Su.2.25. 

N.  13.  21 
JJ^tJJ   grdhana   n.    (r.  grah   s.  ana,   v.  euph.  r.  94"') 

actio  capiendi,  prehendendi.  In.2.25;  ndmagrahana 

nominis  pronunciatio.    Rag  .  7.  3S. 
H\^  grdma  m.  (ut  mihi  videtur,  e  grdhma,   ejecto  h, 

a  r.  grai}  s.  ma,  cf.  grhd)  1)  pagus,  vicus.   H.  1.  39- 

2)  turba.    N.  4.    10.    B'.  6.   2l.    B'ar.  3.  23.      (Fortasse 

lit.  kiema-s  vicus,  ejecto  r  et  mutata  media  in  tenuem; 

Lib.  gramaiss„the  muh" , gramas gar ,,A  flock,  companj".) 
HWi^rJgrdmLn  m.  (a  praec.  s.  in)  vlcanus.   N.  13.  48. 
j^  I  ^  I U I    grdmtna    adj.     (a    grdma     s.    tna)    ruslicus. 

B'ar.  1.  S9. 
i4l^  grdmjd  (^ngrdma  vicus,  s.jfa)  cicur,  mansuetus. 

N.  13.  S. 
i4lc|r|^gTdian  m.  lapis,  saxum,  rupes.   Bar.  3.  29.  79. 

Hit.  43.  11.    (Lit.  rieeva  rupes,  abjecto  g,  liib.  creag  id. 

routato  V  in  g,  v.  gr.  conip.  19.) 
JJJ^  grdhd   m.  (r.  grah   s.  a)   1)  prehensio.    2)  ut   vi- 

detur,  serpens   aquaticus  (Wils. :  a  shark;   accor- 

ding  to  sonie,  llic  gangelic  alligator,according  to  others, 

the  water  elephaiit,  the  hippopotamus?  Am.  3  any  large 

fish  or  marine  animal).   N.  11.21.22.23.  cf.  N.  11.  27. 
*)  De  forma  vyagrhnam  pro  v/agrhndm  v.  gr.  293. 


5JJJQ71  STo/iin  (r.  grah  s.  in)  sumens,  preliendens,  te- 
ncns,  in  Cne  conipp.    B'ar.  3.  67. 

JJJ5{[  grtvd  (.  (ut  videtur,  e  gtrvd,  quod  ipsum  e 
garvd  sive  gdrvd,  a  r.  3.gar  [§■/]  s.  vd)  collum, 
cervix.  (Lit.  galtvd  caput,  mutato  r  in  /,  v.Z.  gar  [ff.r]; 
russ.  glavii  et  golovii  id.) 

ifTCTT  Srismd  adj.  calidus,  fervidus.  Subst.  m.  1)  calor, 
aestas.  2)  fervidum  anni  tempus.  Rag'.  16.  5-1.  Lass. 
oO.  7.  (Ilib.  gris  ignis,  griosgaim  „1  fry,  broil",  grio- 
j«c/j  ,,burning  embers";  Wl.kars-tas  calidus,  kars-tis  ca- 
lor,  karsty-metis  fervidum  anni  tempus.)  Cf.  sris  urere. 

^J^  Sruc  1.  par.  (cdurye)  furari;  cf.  gluc,  glah, 
grah. 

5f^  grdivd  n.  (a  grtvd  s.  a)  collare,  catena  collaris, 
praeserlim  elephantorum.  Rag.4.  iS:  karindn  grdi- 
vam,   V.  sq. 

3J5JJf  grdivija  n.  (a  grtvd  s.  eya)  id.  Rag .  4.  75: 
mdtaiigagrdiveya\  R.  Schl.  I.  53.  17:  hiranya- 
kaksa grdivey dn  ...  daddmi  kungardndn  te 
sahasrdni   caturdasa. 

Jrrl^  gias   1.  atm.  i.  q.  gras. 

r^l»^^  glah  1.  atm.  i.  q.  grah,  unde  ortum  est  mutato  r 
in  /.  (Hib.  glacaim  „1  accept,  receive,  take,  seize, 
feel,  apprehend".) 

■^^^^gldha  m.  {r.glah  s.  a)  ludus  talarius.  Mah.  2. 196S. 

idlH  b''^""    v-  Sl<^i- 

j ^l 1 1 r|  gldni  f.  (a  r.  gldi  s.  /) /  pro  //,  gr.  575.  4S) 
1)  fatigalio,  lassitudo,  languor.  Sa.  5.  27.  B  .  4.  7.  2) 
tristitia.  Bar.  1.  45:  mudanca  gldninca  kat  ay  ati 
pat  is u. 

i^ll^  Slasnu  (r.  gldi  s.  snu,  fem.  snu)  fessus,  defes- 

sus,  lassus,  fatigatus.   Am.     (Cf.  lat.  lassus ,   quod  for- 

tasse  e  glassus,  sicut  nalus  e  gnatus;  glassus  vero  per 

assimilalionem  ortuni  esse  potest  e  glasnus,  quod  san- 

scrite  glasnas  sonaret.) 

1.  y^rl^cj    gluc   1.  par.   i.  q.  gruc. 
'o    "\ 

16* 


122 


l^g''"^^ 


e  grehendo  ortum  esse  posslt,  mulata  gutturali  in  labia- 
lem  et  mcdia  in  tenuem,  sicut  in  gr.  KhsTiTUl.  Ad- 
iectuni  end  referri  polest  ad  dna  imperativi  grhdna, 
vel,  quod  ad  idem  redit,  ad  nd  tov  grhnami  etc, 
adieclo  d  post  h,  sicut  e.  c.  in  tendo  =  scr.  tan  et 
nostro  Jluud  ■=.  svan,  sunds,  KVUV,  KVVOi.  For- 
tasse  gra-lus  slcut  nostrum  angenehm  et  idem  valens 
acceplus  ab  accipiendo  est  dictuni ,  abjecla  consonante 
finali;    v.  etiam   grah    praef.  anu.     Lat.  rapio    et   gr. 


c.  ni  praef.  sam  jaculari,  saglttas  conjicere,  telis  pelere. 

Dr.  7.  21:   raldnlkati   s  aravars  dnd  akdran   ca- 

kruK    krudddH   sarnatall  s annigrhya;    c(.  pra- 

tigrah  et  iiigrah. 
C.  pari    1)  amplecti.     Sa.  5.  101:   patiin   utl  dpayd- 

mdsa    b dhu b y  dm    parigrhy  a     vdi.      2)    accipere. 

Dr.  4.  14:  padyam  parigrhdni  'dam  dsananca. 

3)  inhibere.     Lass.   85.   9:    vdgart  am    parigrhya 

moks apadavin   dydyanti  nirmatsardli. 


aoTTa^u)   e  grapio,   ygaTra^ui   mutllata   esse   possent,        c.  pra  tollere,  ievare,  sublevare,  protendere.   IL  4.  17: 


sicut  nascor  e  gnascor,  nosco  e  gnosco,  VOV?  e  "yvoi;?; 
resplciatur  etiam  scr.  lab  ,  quod  fortasse  ante  linguarum 
separationem  e  grab  vel  glab  mutilaluin  est,  quum 
antiquitas  formae  lab  cognato  graeco  AAB  et  \\\h.  lamli 
manus  confirmetur.) 

c.  anu  favere,  fortunare,  beare,  adjuvare,  c.  acc.  pers. 
et  instr.  rei.  Hit.  17.  6:  mdm  mdit ryend  'nugrhi- 
tum  arhasi;  33.  12:  anena  mitrind  'haH  sni- 
hdnuv  rttyd  'nugrhilah;  Rag.8.85:  kutumbintm 
anugrlinisva  nivdpadaltib  ili;  Ur.  75.  S:  anu- 
grhtto  ■sham  amuno  'padesena;  Ram.  L  11.  13: 
anugrhnantu  mdm  atra  bavantaU  sarand- 
gatam. 

C.  upa  tollere.  Hit.  45.  12;  avy av as dyinam  ala- 
sarn  ...  pramade  'va  hi  vrdd  apatin  ne  'caty 
upagrhitun  /aksmifi;  Ram.  IIL  51.  2:  upagrhya 
siro    rdgnaK. 

c.  ni  1)  deorsum  sumere,  deorsum  tenere.  H.  4.  18.  19: 
vegSna  prahitam  bdhun  nig a grdha  hasann 
iva  I  nigrhya  tam  etc.  2)  deprlmere,  supprimere, 
devincere,  cohibere.  N.  22.  24:  nigrhyd  "tmand 
duHk  am;  Man.  11.  32:  svendi  'va  viryena  ni- 
grhniydd  arin;  Hit.  72.  10.  67.  13.  3)  retinere,  in- 
hibere,  sustinere,  sistere,  e.  c.  equos.  N.  20.  4:  nigr- 
hritsv a  .. .  haydn    itdn. 

c.  ni  praef.  vi  id.  A.  9.  9:  vini grliya  haydnscd  't  a 
rat  anca  mama. 


bdhum  pragrhya  ...  abyadravata...  btmasi- 
nam;  Dr.  8.  4:  gaddm  pragrhy d  'b yndravat; 
5.  25.  A.  5.  25.  6.  16.  7.  II. 

c.  prali  1)  prehendere.  In.  2.  19:  sacdi  'nam  vrt- 
taptndbydm  b  dhub  ydm  pratyagrhnata  *). 
Ram.  III.  56.  3:  prat i gagrdha  gananydi  cara- 
ndu.  2)  accipere.  A.  o.  24.  N.  25.  4.  18;  vdkyam, 
vacanam,  d gndm  pratigrahi tum  sermonem,  jus- 
sura  (allcujus)  accipere,  excipere.  R.  Schl.  I.  1.  22: 
sisyas  tu  tasya  bruva l6  muner  v dky am  anut- 
taniam  I  tate  'ti  pratigagrdha;  11.  18:  tati 
'tica  nrpasyd  "gridm  mantrinaH  pratigrhya 
ti.  3)  recipere,  excipere  (hospitio).  N.  21.  20:  tam 
blmaH  pratigagrdha  pugayd  parayd.  — 
astrdiK  prat igrahitum  sagltlls  petere.  A. 10.28. — 
Caus.  facere  ut  aliquis  capiat.  In.3.  2:  pddyam  dca- 
mani yaiica   pratigr dhya    nrpdtmagam. 

c.  vi  1)  capere,  prehendere.  A.  9.  8:  antarb  umiga- 
tdscd  'ny i  haydndm  c ar aridny  ata  I  vya- 
grhrian.  2)  pugnare  c.  aliquo.  Ilit.  67.  13:  kaiam 
anena  b  alav  at  d  s  dr  dd  am  bavdn  vigrahttuA 
samartali;    118.    9:    itdili    sandin    na    kurvtta 


*)  Notetur  forma  pratyagrhnata  pro  pratyagr- 
hritta,  correpto  charactere  nd  ante  terminationem 
gravem  In  na  pro  nt,  in  analogia  linguae  graecae, 
ubl  e.  c.  Eoa/avaTO  opponitur  formae  activae  koayiVYi, 
V.  gr.  comp.  485. 


TX^granfa  —  T^i^  grah. 


VZl 


(gr.  548)  jungere,  nectcre,  serere,  coniponere.  Rag. 
8.  69:  karundrtasral  ilam  (schol.  f  ra/ iVorn  = 
yuktain);  kusumdir  grat  itdtn  apdrt  ivdili  sra- 
gam  .  .  .  aharat;  16.  43:  ralnagrat  itottarija; 
Mali.  1.  S2:  tac  c/okakutam  adjrd  'pi  gratitan 
sudrt^am  mun^  na  bctturn  sakjratc.  (Fortasse 
lat.  glut-en  mtitato  r  in  /;  rele  e  grete':)  Cf.  srant. 
C.  ui  id.  Rag .  2.  S:  lat dprat dnddgrat  itdili  sa 
kisdiH. 

i\r^  granl  a  m.  (r.  granl    s.  o)   liber,  codex.    Hlt.  4.  4. 

iJ»-yr-l  grantana  n.  (r.  grant  s.  ana)  conjiinctio, 
nexus.    Lass.  4.   i:  puspagrant  ana. 

5IT»~2r  granti  m.  (r.  grant  s.  i)  1)  conjunctio,  con- 
textus,  nexus.  Mah.  1.  S.  2)  nodus,  arliculus.  B  ar.  3.  1 7. 

^i-i  ^ra.;  1.  par.  atin.  10.  par.  grdsdmi,  grdse,  grd- 
sdy&mi  vorare,  glutire,  deglutire.  Man.  3.  133. 
N.  4.  9:  grasate;  16.  l4:  rdkugrast anis dkar a\ 
B.ll.  30:  grasamdnafi  samantdl  lokdn;  capere. 
N.  11.  22.  23.  (Cf.  S.gar  [^gf\,  unde  gras  trans- 
posito  ar  in  ra,  et  adjecto  s,  sirut  e.  c.  in  dds,  bds 
a  dd,  b  d.  E  gras  ortuni  est  glas  mulato  r  in  /. 
Fortasse  huc  pertinent  lat.  gra-men  et  nostruni  Gras, 
ita  ut  proprie  ^aA<y/«m  signlficent,  sicut  scr.  gdsa  q.  v., 
et  gra-men  mulllatum  sit  e  gras-men;  gr.  "ypact).) 

Jf|^(\U[  grasisnu  (feni. -nu,  a  r.  gras  s.snu  iiiserto  i, 
V.  gr.  575.  74)  vorax.   B .  13.  l6. 

ilt^  grah  1.  10.  par.  praesertim  9.  par.  atm.  grdhdmi, 
grahdjdmi,  g rhndmi,  grhne  .  (Haec  radlx  in 
ils,  quae  gunam  non  assumunt,  formis,  syllabam  ra 
in  r  corrlpit  et  vocaiem  intermediam  i  in  /  producit, 
unde  part.  In  ta:  grhfld,  gerundd.  grhil  v  d  ,  grhja, 
praet.  mltf.  rt^rn/i/.iam;  pass.  g  rhj-e  ;  desii].  gig  rks*). 


*)  Nonnunquam  etlam  in  formls  gunandls  r  pro  ra  In- 
venllur,  ut  videtur,  propler  productam  intermedlam 
vocalem;  ita  in  Hlt.  13.  6  legltur  anugrhttum  pro 
anugrahilum;  Ram.  III.  56.  12  grhtsjd  pro 
grahtsje. 


gr.  102.  d)  1)  capere,  sumere,  accipere,  prehendere, 
tollcre.  B  ag.  2.  22:  xdsdnsi  navdni  grhndti; 
In.  1.  27:  pttvd  pdntyam  tisdm  artina  ga- 
grdha;  Rag'.  1.  18:  balim  agrahtt;  Man.  5.  157: 
na  ndmd  'pi  grhntj-dt  parasya;  Rag'.  5.  59: 
as Iramantran  gagrdha  tasmdt;  In.  2.  20:  pd- 
ndu  grhttvdi  'nam;  N.  1.  19:  tisdm  ikan  ga- 
grdha  paksinam;  20:  pa/i  nipatiti  tadd  gra- 
hisjdmi*)  'li  tan  rdgd  nalam  dha.  2)  captare. 
N.  1.  24:  grahtluii  kagamdns  I v aramdno  'pa- 
cakrame.  3)  perclpere,  audire.  Rag.ll.  15:  gyd- 
ninddam  ala  grhnatt  tayoH.  —  Caus.  facere  ut 
allquls  capiat  etc.  Rag  .  15.  8S:  dlddyafi  grdhayd- 
mdsa  s amalydgayad  dyud am\  Hit.  7.  21:  ntti- 
vidjdii  grdhayituii  sakyanti.  (Priraitiva  hujus 
radicis  forma  est  grab  ,  unde  grah,  rellcta  sola  aspi- 
ratlone  Iltterae  b;  v.  gr.  comp.  23;  forma  grab  ser- 
vata  est  in  dlalecto  ved.,  quae  item  syllabam  ra,  ubj 
gramniatlcae  leges  gunam  non  postulant,  in  r  corrlplt; 
iu  lingiia  send.  baec  radlx  sonat  C£^JQJ  gerep  anle  /, 
>>/>-^  geurv  ante  vocales,  v.  gr.  comp.  109*'.  2. 
Cf.  golh.  greipa,  nostrum  greife,  llt.  grebju  prehendo, 
pagrebju  abripio,  s\a\.  grabljuA  raplo,  cum  /  euphonlco; 
hlb.  grabaim  „1  devour;  I  stop,  Interrupt,  dlsturb"; 
V.  vigrah  pugnare;  gabhaim  „1  take,  recelve,  con- 
ceive"  ejecto  r;  fortasse  eodem  modo  nostriira  gebe, 
a  rad.  gab,  goth.  giba,  gof,  gebum ,  huc  pertinet,  ita 
quIJem  ut  sensu  respondeat  formae  caus.  grab  dydmi. 
Etiam  nostrum  Gabel,  gerra.  vet.  gabala  furca  tan- 
quam  Instrumentum  sumendo  Inserviens  huc  traxerim 
(cf  gr.  /iseayga).  E  graeca  Ilngu.i  huc  retulerim 
yzKpZ',  yii~c<;,  rete,  ita  ut  a  capieudo  sint  nominata. 
Fortasse  dygetuj,  ayssx  dlssolvenda  sunt  in  u-ypELJC, 
a-y3S'jj,  abjccta  radicls  consonante  finall,  ila  ut  a  re- 
spoiideat  praeposltloni  scr.  d  vel  ava.      Lat.  prehendn 


*)  SIc  legendum  pro  grahisj  dmi. 


16 


130 


THJvn  god'a    -  jf^gra/i/'. 


f[\Vn  goda.'  f.  (r.  s>"i    s-  "   '"   ^^^■)  tegmen   scorteum, 

quod  sagittarii  iii  bracliio  laevo  gerunt,  ne  arcus  nervo 

laedalur.   R.  Schl.  I.  24.  9- 
JTrfy^  S°^''  ™-  (fortasse  a  r.  g^ud   s.  i)  frons.   Am. 
jTfq-  gopd  m.  (e  go  el  pa  servans)   1)  bubulcus.  2)  do- 

minus,  princeps,  rex. 
jnrrmg^pa/  (denomlnativum  a  praec.  s.  jr,  v.  gr.  520) 

custodire.    N.  18.  S.  22.  25  *). 
^iqirfj  gopdld  (gopu/a)   m.    (e   go   et  pd/d   servans, 

tuens)  i.  q.  gopd. 
l\\nx.iiD  gopucca  m.  (e   gd   et  piicca   canda)  simiarum 

genus.   R.  Schl.  I.  16.  19. 
jjjtJT  gopura  n.  (r.  gup   s.  ura)  porta  (praesertim  ur- 

bis).   A.  10.  3. 
j]|«  J|   ■    gdpldr  m.  (a  t.gup  s.tdr  / r)  custos,  servator, 

gubernator.   B'.  H.  18.  N.  12.  A7. 
IT1TIT2J  gdmdju  m.  canls  aureus  (angl.  Jacka//).   H.  4.  9. 

Dr.  6.  7. 
uiutd  gdmulia   m.  (e   gd   bos   et   rnuka   os)  muslcum 

instrumentum    (Wils.  a  sort   of  horn,    or   trumpet?). 

B'.  1.  13'. 
jjrr=r  gdraksa  m.  (e  gd  et  raksa  servans)  bubulcus. 
jjrry^jqj'    gdrdcand    f.    (e    gd    et    rdcand,    a    T.  ruc 

splendere,  s.  ana  in  fem.)  pigmentum  flavum,  splendi- 

dum**).   Ur.  67.  2lnfr.  91.  20. 
wi>    gdrda  n.  cerebrum.    Am. 
riMI-^^^lcfl  Soldnga/a  m.  (e  gd  et  Idiigu/a  cauda)  i.q. 

gdpucca.    Mah.  1.  262S. 


*)  Forsterus  gdpdy  radicibus  primltlvis  adscrlbit;  Wil- 
kinsius,  in  libro  suo,  „The  Radicals"  etc.  perperam 
deduclt  gdpdydmi  a  gup  cl.  1.  quod  gdpdmi, 
gdpasi  etc.  formare  debet. 
**)  Wils.  „A  bright  yellow  plgment  prepared  from  the 
urine  of  a  cow  or  vomited  in  the  shape  of  a  scibulae 
by  the  animal ;  it  is  employed  in  painting  and  dylng 
and  is  of  especlal  vlrtue  in  marklng  the  foreheads  of 
the  Hindus  wlth  ihe  Tllaca  or  scctarial  mark;  it  is 
also  used  in  medecine." 


JlTcr'^^   sdvard'ana   m.    (e   gS   et   vard  ana)    mons 

quidam  prope  Maturam  situs.   Rag .  6.  51. 
j^Hpiq  gdvrsd  m.  (e  gd  bos  et  v/sa  taurus)  taurus. 
JlTcirJi^r^cl^  Sdvrs  ad  vaga  m.  (Bah.  e  praec.  el  dvagd 

vexIUum)  taurum   in   vexillo  habens,    cognomen  Sivi. 

A.  3.  5/1. 
JTT'?"  S"^t    1-  atm.  {sahg dti;  ut  mlhi  vldetur,  denorai- 

nativum  a  gdsfd  vel  gdsti  q.  v.)  colllgere. 
jjpg'  gdsfd  m.  n.  (a  gd   et  si'a  stans,  gr.  109)  bubile, 

in   fine    composltorum    quodvis   stabulum   vel   ferarum 

specus.   Dr.  4.  9. 
ITT'?t  sdsfi  f.  (a  praec.  signo  fem.  /)  1)  concio.  2)  col- 

loquliim.    B  ar.  1.  35. 
jrnTjnc  gdspada  n.  (e   gd    el    padd,    adject:i   sibilante, 

qnam  ex  genilivi  slgno  expllcaverlm,   mufato  s  formae 

gds   vaccae   In  i,  propter  antecedens   d,   v.   gr.  79"') 

vaccae  vestlglum.    Mah.  1.  l44i. 
JTTT  gaura  (In  dlal.  ved.  gdurd;    fem.  -rd  et  -r/,   for- 

tasse  a  gd  s.  ra)  flavus.  Rag.2.35:  gduram  vrsarn; 

Lass.  65.  6:  ftanakagdura.    (Huc  traxerlm  lat.  g^jV-ruj 

cum  /  pro  r,  ejecto  u  dlphthongi  du,  et  attenuato  d  in  j; 

lit.   ge//dnas    gilvus,    gie/i   icterus;    russ.   >KII.lUlbIU 

si//ji,  nostrum  ge/b;    de  nostro  Go/d   v.  gva/i/a*). 
"^[{lcl  gdurava   n.  (a   guru   s.  a,    v.  gr.  582)   gravitas. 

N.  20.  2S.  Rag.  14.  IS. 
jTTTTg-aur/  f.  (a  gaura  signo  feni.)  l)puella  octo  annos 

nata.    Am. ;    ellam   quaevls   puella  adhuc  libera  a  men- 

struis.   2)  cognomen   Parvatiae.   Rag'.  2.  26.     (For- 

tasse  angl.  gir/,  quasi  gdurild.) 
TVfl  grai   I.  atm.    {kdufi/je  K.)    Incurvatum,   Inflexum 
esse. 

1.  rrrjr  grant     1.   alni.     (kduf i/ye    K.    gdilimyi    V., 

scrlbltur  grat ,  gr.  110"')  id. 

2.  rp^  grani   1.9.  lO.par.:   grdntdmi,  gral  ndrni, 

gr.  317,  grant  dydm  i,  part.  perf.  pass.  gral  itd 


*)  De  lat.  aurum  v.  us. 


ii^ril-N  grhildslra  —  rik.|c|<1  goddvarc. 


119 


^J^HI'^    Srbll^flra    adj.    (Bah.    e    praec.    et   astrd 

telum)   capta   arma   habens,    qui  arma  cepit,    acccpit. 

In.  3.  j. 
370"  ff«V    1.  atm.    {galicAla^dli   K.   gatjrdti  cdli  \.) 
ire,  so  movere.     (Cf.  g-<J,  unde  gep  ortum  esse  vi- 

detur  adjecto  p,  sicut  in  formis  caus.,  et  anomale  mu- 

tato  d  in  i. 
yyjj  geya  n.  (r.  gdi  canere,  s.  ja,  v.  gr.  557)  cantus. 

In.  5.  27. 
JTcr  gev  I.  atm.  (sevane)  venerari,  colere.     (Cf.  ke'v, 

•v 

glev  et  sev.) 

jtfT  ges  l.dtm.  (anv^sdjrdm  K.  anvese  V.)  quaerere. 
•v 

(Cf.  gavis^  unde  fortasse  g^s  ejecto  ar,  nisi  ges 

e  go,  correpto  6  in  a\  et  li  desiderare.) 

jjs"  gehd  n.  domus,  habitatio.   N.  17.  16.  B  .  6.  4l.   (Cf. 

grhd,    quod    ipsum  e  gdrha,    uiide   gelid   ejecto  r  et 

mutato  o  in  e  orlum  esse  videtur;  respicias  formas  pra- 

critas  ut  gehnadu  pro  grhjidtu,  et  v.  Htifer  p.  35.) 

JJJrTI  §'<;/'">  m.  (a  gehd    s.  in)  i.  q.  grfiin. 

^II^HI  S^bini  f.  (a  praec.  signo  fem.  /)  uxor.  Rag  .  8.  73. 

3J  ff4i   1.  par.   atm.   canere.    In.  2.  28:   gdtd  gdjanti; 

N.15.  15;  Su.1.32:  piyatdn  gifatdiica,  V.  gr.453; 

gitd  n.  cantus.    In.  3.  6.    (Cf.  kdi;  fortasse  lit.  zdidziu 

„ich  spiele  scberzend   oJer  auf  Saitenspielen",  praet. 

iaidau,  adjecto  d,  v.  gr.  comp.  109  *.  1;   de  -'  pro  g 

V.  S.  V.  gandd;    de  giednii  cano    v.  gad.) 

c.  adi  decantare,  recitare.    Man.  1.  59:  elad  di  matto 

id  igage. 

c.  anu  cantum  alicujus  sequi.    Gita-G.  1.  S. 

c.  ab  i  i.  q.  simpl.    Rjm.I.  4.  77:  rdmdj-anam   abjra- 

g  dy  atdm. 

c.  ut  id.  Rag  .  '2.  12:  su s rdva  kuiigesu  jasah  svam 

uccdir    udg ijramdnam. 

C.  upa    id.    Rag  .  10.   22:    s apl as dmopagit an    Ivdm 

. . .  dcakjuli. 

Jjn^  gdirika  n.  (a  giri   s.  ka   vel   ika)  aurum.    Rag'. 


Tfj  go  (nom.  gdus,  fortasse  a  r.  gd)  1)  m.  f.  bos  masc. 
et  fem.,  taurus,  vacca.  2)  f.  terra.  Rag'.  1.  26;  lorus, 
spalliiui,  sedes.  Sa.  3.  (>.  3)  m.  coelum.  4)  m.  luminis 
radius.  R.  Schl.  I.  7.  18:  l^gomaydir  gdbir  ivd 
'ditd  ■srkaK.  5)  f.  oculus.  6)  f.  oratio,  sermo.  Rag . 
5.  12:  ragdr  uddrdm  api  gdn  nisamjra.  (Cum 
gd  bos,  vacca,  cf.  gr.  FA  Tou  r.4.-AAKT,  quod  pri- 
mitive  lac  vaccinium  slgnificaverit,  et  cujus  pars 
posterior  convenit  cum  lat.  LACT  et,  nisi  fallor,  cum 
scr.  dugdd  pro  dukta,  mutato  d  in  /;  l3iZ<;,  mutati 
gutturaii  in  labialem ;  lat.  bos,  bovis ,  gr.  comp.  123; 
germ.  vet.  cliuo,  th.  et  gen.  chuoi,  quod  adjecto  *  pro- 
pius  accedit  ad  scr.  gdvjra,  unde  explicari  possit,  ita 
ut  ti  finale  abjectum  et  chuoi  per  metalhesin  e  choivi 
ortum  sit;  angl.  coiv,  nostrum  Kuh;  lett.  golnv  [=  gStv'] 
vacca;  lit.  tversin-ga  vacca  praegnans,  cujus  pars  prior 
accus.  est  vocis  iversis  vitulus,  cf.  scr.  vrsa  taurus;  slav. 
govjado  pecus  bubulum.  Cum  gd  terra  cf.  gr.  7«^«, 
■yv]  et  goth.  gavi,  th.  gauja,  e  gavja ,  regio  [nostrum 
Gau^,  quod  forma  accuratissime  cum  derivalo  scr. 
gdvjra  q.  v.  convenit,  ad  cujus  femininum  gr.  "yaia: 
traxerim,  ita  ut  hoc  ortum  sit  e  yaFia,  ejecto  F.) 

Tfjgjrff  gdkula  n.  (e  gd  et  ku/a  familla,  genus)  boum 
grex.   R.  Schl.  I.  9.  61. 

jjp^jT  gdcara  m.  (e  gd  et  cara  iens)  quod  sensibus 
percipitur,  ut  sonus,  forma  etc.  B.  13.  5:  vdnagd- 
cara  teli  Jartus,  quae  sagitta  attingi  polest  dlstantia. 
Dr.  8.  2S. 

jjf^  gdtrd  n.  (e  gd  et  tra  servans,  tuens,  a  trd  vel  trdi 
s.  a,  cf.  tanutra)  1)  familia.  Hit.  8.  3.  2)  nomen, 
appellatio.   Rag'.  19.  2-i. 

jjf^jVf^  gdtrab  id  m.  (e  praec.  et  bid  findens)  cogno- 
men  Indri.   Rag.  6.  73. 

jjjg-f  gddd  f.  (e  gd  et  da  dans  in  fem.)  Godavari 
fluraen.   Rag'.  13.  35. 

^\\(,\rJ^T[ S oddv ar t  f.  (e  praec.  et  vari;  fem.  TCU  vara) 
id.    Rag'.  13.  33. 


118 


iit^dyM  gurutalpa  -  ^j%^  grhitd. 


e  gari;  ab   obsoleto  goru  venit  compar.  gdrtjrdns, 

superl.  gdrisfa    et    gr.  /3«Jl;?,    mutata    gulturali   in 

labialem,   sicut  in  /3ll3r,lJ.t  et  pcZg,   v.  ga,  go;   lat. 

gravis   per   metathesin   ortuni   est  e  garvis,   e  garuis, 

adjecto  i,   sicut   in   aliis,   qui   primitive    in  u  desinunt, 

adjectivis;    e.  c.  tenuis  =  scr.  tanu,   gr.  Tavi) ;    gotli. 

kaurs,  th.  kaurja  gravis,  kauriths,  gravatus;  lit.  gieras 

bonus. 

jli^dy^  gwatalpa  m.  (Bah.  e  praec.  et  tdlpa  lectus) 

qui    incestum    fecit,    qui    Gurus    uxorem    incestavit. 

In.  2.  6. 

3Ty"    gurd    1.  iitni.    10.  par.     {niketane     krldaydm    K. 

niketane.    kurde    V.)    habitare;    ludere;    cf.  kurd, 

kurd,  gud. 

J|,-J    gurv    1.  par.    (vocalis    radicalis    producitur,    e.   c. 

g-«rt)ami,  gugurva)  i.  q.  g^ur. 
Uy(|)  gulpd  m.  n.  talus  (pedis).    In.  5.  12. 
UyV4  gulma  m.  frutex.    11.  1.   12.  N.  13.  12. 
Jlt-i,  f  uTi  1.  par.  atm.  (haec  radix  in  formis,  quae  gunam 
postulant,  vocalem  u  producit,  t.c.  guhat  i,  guhate, 
guguha,  pro  gohati  etc.)  tegere,  abscondere.    Man. 
7.  105:  guhet  kiirma  ivd  'Hgdni.     Part.  perf  pass. 
giidd,    gramra.  102.     In.  5.   12:    gud  agulp  ad  ara, 
N.  22.  15:    gudd   occultus.     (^guh  ortum   est  ex  idem 
valente  gud,  relicta  sola  aspiratione  litterae  d,  v.  gr. 
comp.23.    Cum  guit  cognatum  est  gunt  et  gr.  keo-Sco 
[v.  gr.  comp.  I.  p.  121  sq.]) 
C.  upa    amplecti.    Rag  .  18.    46:    tam  .  .  .  upaguguha 
iaksmi/i;    R.  Schl.  I.  26.  9:  ajrodydm    upaguhate 
saraKpravrttd  s arayuK;   Rag  .  6.  13:  kardbydm 
upagud  andlam  . ..  b  ramay  dncakdra;  Sa.  5.   70. 
c.  upa  praef.  sam  id.    Caur.  6:  ahgdir  ahan  samu- 

paguhya. 
c.  ni  i.  q.  simpl.    R.  Schl.  II.  9.  6:    kin    na    smarasi 
kdikeyi  smaranti  vd    niguhas e. 
JTr  guha  m.  (r.  guli  s.  a)  cognomen  Kartikeyi.    Am. 
Jl^l  guhd  f.  (r.  guh  s.  d)  caverna,  spelunca. 


JT^  guhya  et  guhyd  (r.  guh  S.  ya)  1)  adj.  tegendus, 
abscondendus,  secretus.  2)  subst.  n.  mysterium,  ar- 
canum,  secretum.    B'.  9.  2.  10.  3S.  18.  63. 

j I r^j cfi  guhyaka  m.  nomen  Geniorum,  qui  Dei  Kuveri 
ministri  et  divitiarum  ejus  custodes  sunt. 

JJ  gii  6.  par.  guvdmi  (puriJ otsarg^  K.  vitsrgdu  V.) 
cacare;  cf.  gu. 

jjig-  giidd   V.  guh. 

jwf  gutd  m.  (r.  gd  s.  i  a)  excrementum,  stercus. 

1.  7[~T  S"''  ^-  stm.  (hiirsdydm)  laedere,  occidere;  cf. 

gur. 

2.  3T~J"  gur  10.  atni.  (l>aksani  K.  udyame  V.)   edere; 

•^■^      11  11 

tollere,  sublevare;   v.  gur. 

5T~7  gurd  1.  atm.  10.  par.  i.  q.  gurd. 

jry  grdriu  (r.  gard    grd    s.  nu)  avidus,   desiderio  in- 

census.      (Goth.  gairns,  th.  gairna,  cnpidus,  quod  suf- 

fixum  n  a  exhibet  pro  scr.  n u ;  gairnja  desidero ;  lit.  godiis 

avidus;  v.gard  grd,  quo  etiam  referendum  est  gotb. 

gredon  esurire,  gredus  fames.) 
jry  grdra  (r.  gard   grd    s.  ra)    1)  i.  q.  praec.    2)  m. 

vultur.  Dr.  8.  31.  (Germ.  vet.  gtr  id.,  nostrum  Geier.) 
■^TY^ grsii  f.  vacca,  quae  semel  vitulum  peperit.  Rag.2.1S. 
jif-Sj  grh  10.  atm.  i.  q.  grah  q.  v.,   unde  ortum  est   cor- 

repto  ra  in  r. 
JT^  grhd  m.  (r.  grah  s.  a)  1)  domus.    Su.  1.32.  2)  plur. 

uxor.   Am.;    cL  ddrd.    (grhd    e   grdha,    quo  fortasse 

nititur    nostrum   Kirche,    germ.   vet.    kiricha,    island. 

kyrkia,   anglo-sax.  ciric,   inserto  j,   pro  circ;   v.  Graff 

III.  481.) 
'^r^J^J[i\grhamedln  m.  (e    grhd    et   medin    intelli- 

gens)  pater  familias.   Dr.  o.  3. 
jTs^gj'  grhasia  m.   (e  grhd   et  sta  stans)  pater  fa- 

milias. 
jTJ^3^^.r?iln  m.  (a  grhd   s.  in)  id.    Am. 
)|  |hUIT  Srb''}'  f-  (s  praec.  signo  fem.  /)  1)  hera,  mater 

familias.   Hit.  110.  22.   2)  uxor.   Rag.  2.  24.  8.  66. 
Jls£|rf  Srhi'a    V.  grah. 


^^H^^guiiatas  -  :;ji^,guru. 


117 


indrdc   r al agutiali   sdurji!   iii    comparalionc    cum       1.   JYl  G"!'   '•  par-  ^'Im.   10.  par.  custoilirc,  tucri,  servare. 

N.  17.  22:  gupldtn  balina  mahata;  \\.  4.  '43: 
nakulali  sahadivasca  mdtaraii  go  pay  isy  a- 
tali  *).  —  Desid.  gugups  1)  latere  velle,  abscondere. 
R.^m.  III.  53.  \2:  gu gupsann  iva  dlmdnam; 
III.  75.  hZ:  karma  gu gupsitam  facinus  celandum. 
2)  spernere,  viluperare.  Man.  11.  1S9:  krtanirni- 
gan&tiscd  'pi  na  gugupsi  ta  karhic  it  (schol. 
nindit);  3.  209:  viprdn  agugupsildn  (scbol. 
aninditdn).  (Ilaec  radix  explicari  possit  ex  go  -i- pd, 
correpto  d  in  u,  gr.  33  annot.,  et  abjecto  d  radicis  pd; 
V.  quod  supra  de  gaviks  diximus.) 
c.  ab  i  id.  Dr.  2.  li:  niarudgandir  indra  ivd  'b  i- 
gupl  ali. 
".  JJCf  gup  -'i.  par.  (vydkulatve)  perturbare. 


Indro  (accuratius,    ab  Indro  [incipienti])   cenluplex  in 

fortiludine,    i.  e.    Indro   centies   forlior.     (llib.  gaoine 

„goodness,  bonesty".) 
^\\\\r\t.\g una t ds  adv.  (a  praec.   s.  tas)  secundum  quali- 

tates.    B'.  18.  19. 
jnjjpf  gunatvd  n.  (a  gund  arcus  nervus,  s.  tva)  arcus 

nervi  status,  conditio.    Hit.  20.  5. 
jm|i^i|     gunamaya    (a    gund    s.    mdya)    qualitatibus 

praedilus.   B'.  7.  13.  1-1. 
ynj[c}Yl  ^unai;an<  (a  gund  s.  vant  vat)  virtute  prae- 

ditus.    N.  1.  31. 
JTTTJlrl  o  " ^ '"  (a  gund  s.  in)  bonis  qualitatibus  praedilus. 

Hit.  p.  5.  1.  21. 
^m^  S"'.'f    10.  par.    (scribitur   guf,   gr.  IIU"')    tegere. 

N.  10.  6.  Dr.  9.  13;  cf  gud,  §■«««?,  guh  et  boruss.      jra^  guptaka  (a  gupta  s.  ka)  n.  pr.   Dr.  2.  11. 

\et.  pokuntu  custodio,  protego,  kuns-t  custodire;   for-      ^f^  gupti  f.  (r.  gup  s.  ti)    1)  carcer.   Med.    2)  actio 

tasse   lat.  cus-tos  e  cut-tos  vel  cud-tos  (gramm.  comp.  celandi    occultatio.    Hit.  120.  S. 

"")•  3T^  S"P   ''•  P^""-  {s''<"^i^)  componere,  serere,  nectere; 

c.  ava   id.    Man.  4.  49.  v.  sn. 

"Sl^  S"n4    1.  et  10.  par.    (vistani   K.    raksi   visti       '^T^  gum  p  b.r>3T.iA.l\lT.i.lZ:  sumanas  al!  gump  ati. 
curntkarane  V.)  tegere,  servare;   conterere;   cf. 
S^nt  . 


jyy  gud  1.  par.  {kri^dydin  K.   kiliV.)   ludere.     (Cf. 

gud ,  kud,  kud.) 
JT^  gudd  n.  anus.    Am. 

1.  rycl"  gud'  1.  atm.  (kridi)  ludere,    v.  gud. 

2.  r]'y'  S'^'^   4.  par.  (pariviJtaniK..  visti  V.)  tegere, 

cf  gunf\  gund,  guh,  cad;  gr.  Kev3ljO,  nostrum 
Haut,  germ.  vet.  hut,  tb.  hiiti,  anglo-sax.  hyde,  hyd; 
lat.  cutis ,  nisi  pertinet  ad  krtti,  littera  /  melius  con- 
venit  cum  kunf  q.  v.;  germ.  vet.  cozo  lacerna,  umbi- 
chuzi  amictus.) 

3.  JTyr  ff"<^    9-  par.  (rose  K.  rusi  V.)  irasci;  cf  krud. 

jp^    gundr     10.  par.     (k  u  n  d  r  i    V.)     mentiri,     cf 
kundr. 


J|  i    gur  1.  et  6. par.  go  rdmi,  gurdmi  (udyami)  tol- 

lere,  sublevare;    cf.  gurv,  grah. 

c.  ava  6.  par.  invadere,  impeturo  facere  in  alqm.,  c.  loc 

Man.  4.   169:    na    kaddcid   dvigi    tasmdd    vidvdn 

avagurid  api;  11.  2u6.  20S:  at'ag-uV/a,  V.  gr.  565 

(schol.  avagur  per  dandddyudy amani  explicat.) 

jnj  g^uru  I)  adj.  (f  gurvt)  gravis,  transl.  eximius,  vene- 
randus.  B'.  6.  22.  A.  5.  7.  Br.2.  6.  In.5.  4l.  2)  subst. 
magister  et  quaevis  utriusque  sexiis  persona  propinquae 
coguationis  causa  imprimis  veneranda.  B.2.  5.  In.  4.9- 
5.  19.  4l.  Su.  4.  15.  —  dual.  guru  parentes.  Sa. 4.  22 
(guru  ortum  est  e  garu  mutato  a  in  u,  ut  videtur, 
per  vira  assirailationis  litterae  finalis,   sicut  supra  giri 

*)  Graniraatici  gup  10.  explicant  per  bdJdrti  bdsi 
i.  e.  loqui,  lucere.  (Cf.  '^oivnog,  gr.  comp.  16;  pers. 
guf-ten  dicere). 


116 


mgi  —  ^  gtina. 


gdhata. 
:.  ava    \A.     R.im.  I.    2.    7:     asminn    evd    'vagdhisyS 
tlrte;  III.  46.  30.  61.  2S:  avagddaH  suduspdran 
Jdkas  dgaram. 


c.  anu  submergi.    Ram.  III.  53.  31:  tdilam  ivd  'nva-       1.   JJ  gu  l.atm.  (Jabde  K.  dvandu  V.)  sonare,  m  dial. 

ved. :  laudare.   Rgv.  Ros.  p.  124.  \k:  ufto  vinasya 

g d guvdiia   dnim    „dilecli   (Indri)   ilcrum   iterumque 

laudans  levamen";  cf.  Aru,  ku,  gu. 

7]  gu  6.  par.  {vistotsargi)  cacare. 

c.  ava  praef.  vi  (v  Y  avaedh)  adire,  advcnire  (de  tem-      ,     ,  ■    .  ,    ,  r  i  >  ■       '\  »  .•_    j» 

r'  ^  \  J         a    .;  )  V  j_  JT^  S"S   !•  par.   (kugane)   sonare,    praesertim    de 

pore).  Sa.  5.  72:  ragani  vjravagdhati;  v.  sq. 
c.  t'j  adire,  advenire.  Dr.  6.  22:  srgdlS  malinin  vi- 
gdhate;  Rag .  13.  1:  padam  viindnena  vigdha- 
mdnaK;  14.  30:  pasjan  vigdhy amdnan  sara- 
yurica  ndubi/i  (de  tempore);  Rag  .  16.  53:  tasmin 
samayi  vigdde;  Sa.5.  66:  vigdd  dm  pasya  sar- 
varim;  5.  73:  vigddd  sarvari;  In.  5.  5:  vigdc^e 
raganirnuke;  cf.  ava  praef.  v  i. 
fyf  gi  pro  gi  in  formis  redupl. 


avibus,  v.  sq.  et  cf.  kdg,  gung. 
2.   i  l^   g^S  6.  par.  (Jabdi  K.  dvandu  V.)  sonare. 
JpH"  gung    1.  par.   (scribitur  gug,   gr.  110"')   susurrare. 

Lass.  69.   7:  vikasitanavamalUkuiig agun^ad- 

dvire p  a/i;    v.  sq.  et  cf.  kuiig. 

j^^f^^Ylguiigakrt  m.  (e  guiiga  susurrus  et  A:r/  faciens) 

apis  magna  nigra. 
Jll^cfif  gutikd  f  parvus  globus,  pila,  cf.  gudd. 


fjTT  gir  f.  (r.  3.  gar  [gf]  sonare)  vox.    N.  1.  26.  8.  12.  5X3"  ^"'^   6.  par.   (raksdydm   K.   raksi   vydgdti  V.) 

12.  101.  Dr.  6.  2.    (Ilib.  gair  „an  outcry,  shout";  osset.  servare,  sustentare;  arcere. 

gurin  loqui.)  jr^"  gudd  ni.  globus.    In.  1.  5. 

TjTTj  giri  m.  mons.    II.  2.  30.     (giri  ortum  est  e  gari,  5J3T  e"4a  f  nomen  plantae  (euphorbia). 

mutato  a  in  i,   per   vim   assimilationis  i  finalis,  slcut  J737«fi"5T  S"4^^^^(^  m.  (Bah.  e  praec.  et  kiJa  capilius) 

guru,  q.  V. ,  e  garu,   cf  send.  i/^M^  gairi,   quod  cognomen  Arguni. 

ex  i/MQi  gari,  unde  gen.  ^ii^y-MQi  garois,  abl.  ^|IJ|   gun    10.  par.    (dmantrani  K.    rnantri  V.)    salu- 

wO^  garoid,  v.  gr.  comp.  41.  180;   slav.  gora;  tare,  consulere;  cf.  ^an  et  gund  sgf  4.  unde  colligi 

fortasse  etiam  gr.  opo?  e  ycpog.)  posslt,  radicem  guri  ortam  esse  e  gari,  attenuato  a  in  u, 


jjjfi^jy  girigd  f.  (monte   nala,   e   giri  et  gd,   v.  ga) 

cognomen  deae  Durgae. 
TJTT7ST  ?"■"«  ni-  ('1   nionte   dornilens,  vel  jacens, 

e  giri  et  Ja  pro  Jaya,  a  r.  j;,  v.  Wils.  et  cf  kiJa. 

Posset  tamen  giriJa   etlam   e  giriJ a   q.  v.  expllcari, 

correpto  /)  cognomen  del  SIvI.   Rag .  2.  4l. 
jymTjj  giriJa  m.  (e  giri  et  iJd  domlnus)  cognomen  dei 

Slvi.    Med. 
fi  1 M d  S' ' ' ' ' "'  (P''°  Siritd,  a  i.2.g-ar  [gi-']  s. /a)  voratus. 
JTtfT  s^'"'''  ^-  S^i- 
jfttlf  «^''■fia  V.  2.  g-ar  (g^/). 
Jlimi  girni  f.    (r.  2,  gar  [g-;']    s.  nj   pro   <j)   actlo  VO- 

randi.  Ani. 


et  prlmltive  signlficasse  numerare. 
jTjTf  guiid  m.  (r.  guri  q.  v.  s.  a  nlsl  gurydydmi  est  de- 
nominativum  a  gund)  1)  qualitas,  praeserllm  bona 
qualltas,  virtus.  B\  4.  13.  13.  19.  14.  5.  21.  Br.  2.  15. 
In.  4.  17.  2)  arcils  nervus.  Rag\  9.  54.  3)  sertum. 
Rag  .  6.  S3.  4)  In  composltlone  cum  numeralibus  for- 
mat  multlpllcaliva,  e.  c.  dviguna  duplex,  triguria 
triplex,  Jataguria  centuplex.  \J^.  i.2:  dv iguriib  u- 
tatdpa  dupllcatum  ardorem  habens  (de  dviguriib  m 
V.  gr.  585);  Rag .  2.  25:  sapla  trigurxdni  dindrii 
septem  trlplices  dies  (schol.  ikavinJati  dindni). 
Notetur  constructlo  cum  ablallvo,  qua  in  re  hujusmodi 
voces  cum  comparalivis  conveuiunt,  e.  c.  Mali.  1.  i449: 


JTT^  o-cr/a  -  J]J^gdh. 


115 


esl  legendum,  v.  Ros.  p.  IX,  anomala  est  pro  gdgdii, 
niutalo  a  sjllabae  reduplicativae  in  i,  qui  in  re  ana- 
logiam  sequitur  verLorum  tistdmi  et  g^g rdmi, 
gr.  295,  et  accurate  convenit  cum  gr.  (3ih:/r,fJ.t,  quod 
ortum  esse  censeo  e  •yi^^/^ui,  mutat.i  gutturali  media  in 
labialcm,  sicut  in  ^JicUs  =  scr.  gdus,  gr.  comp.  123. 
Aoristus  epyiv  respondet  praeterito  mltf.  dgdm.  Germ. 
vet.  gdni  eo,  gds  is,  gdt  it,  praeclare  convenit  cum 
sanscrito  gdgdmi  etc,  omissa  syllaba  reduplicativa; 
golb.  g^a-/ro  platea;  angl.  I  go;  nostrum  ich  gehe;  lett. 
gafijis  (=  gdjis)  qui  ivit,  gaju  eo.  De  goth.  ganga 
eo,  nostro  ich  gieng,  Gang  et  lit.  -engiit  v.  r.  gam.) 

c.  ati  praeterire  (de  tempore,  c.  acc.  pers.).  Br.  3.  l6: 
md  tvdii  kdlo  -i  tjrag dd  ajram.  —  praef.  vi 
(^vyatigam)  praeterire  (c.  acc.  rei).  Rag*.  6.  52: 
nrpan  tam  ...  sd  vyatyagdd  any av adur  b  a- 
vitri  *). 

C.  ad'i  1)  adire.  N.  10.  l6:  adyagdd  rdgd  va- 
strdrdasyd  'vakartanam.  2)  atm.  legere.  Mah.  1. 
192S:  veddiis  cd  'd  i  gage;  4001:  veddn  adigage; 
5106  et  6332:  adyagista**)  sa  veddns ca  veddii- 
gdnica  s arvasaK. 

C.  anu  sequi.  N.  9.  11:  damayantl  tam  anvagdt; 
Rag  .  8.  49:  dayitdm  ...  anvagdt. 

c.  abi  adire.  In.  4.  4:  apsaras am  ab y agdd  urva- 
sim;  Rag .  11.  35:  abyagdt. 

c.  pari  circumgredi.  Mah.  1.  346":  gard  ballca  mdn 
tdta  palit dnica   paryaguK. 


*)  Notetur  forma  bavitri  cum  sensu  participii  futuri 
„alius  uxor  futura". 
**)  Notetur  forma  adyagista  quippe  quae  a  gramma- 
ticae  regulis  recedat,  e  quibus  exspectaveris  aut 
ad yagita  aut  adyagdsta.  FoTmam  adyagista, 
si  lectio  vera  est,  explicaverim  ex  adyagdsta,  atte- 
nuato  d  in  /,  eadem  ratione,  qua  e.  c.  ayundt  in 
atm.  sonat  ay untta.  Forma  agdsta  invenitur  apud 
Forsterum  p.  335.  s.  r.  i. 


■^W^  gdda  (r.  gah  s.ta,  gr.l02)  l)gravis.  Rag.l6.60: 
gdd  diigaddir  bdhubih.  2)  vehemens.  Lass.11.12: 
g dd  dliiigana. 

iWfr^i-ys^f! am  adv.  (a  praec.  signo  acc.)  graviter,  valde. 

Caur.  6. 
JTTn3Tof  sandivd  m.  nomen  Arguni  arcus. 
3jf^  gatra   n.   (r.   gd    s.   tra)    1)  membrum.    H.  4.  9. 

N.  5.  9.   2)  corpus.   Su.  3.  l4.  16.  30. 
jyi"^^  gdtraka  n.  (a  praec.   s.  ka)  corpus.    Ur.  48.  18. 
ill^l  s^'<i   f-   (r.  gdi  canere,  s.  t'd)  cantus.  In.  2.  28. 

N.  24.  27. 
JJI^  g-drf    1.  .itm.  (pratist  dlipsay  6H  K.   pratist  d- 
grant  ayoH   lipse  V.)  stare;  desiderare;  compo- 
nere,  serere. 
"iW^  gddd  (r.  gdh  s.  a)  vadosus,  non  profundus.   Rag\ 

4.   C4:    saritaK    kurvati    gdddH. 
j||».vT5T   gdndarvd    (a   gand  drva    s.  a)    1)  gandar- 

vicus.    In.  3.    10.    2)  n.  ars,  scientia  gand'arvica. 

A.  4.  5S. 
Jllr-^oflT  gdnddra  m.  nomen  regionis,  Candahar. 
illr^yTyT  gdnddri  f    (noni.  pr.   a   praec.)   Durvodani 

mater. 
i|||i^»-|  jdm  m  (r.  gam  s.  in)  iens,  in  fine  compp.  A. 4. 52; 

Rag .  2.  30:    dvittyagdmi  sabdali    in  alium  cadens 

appellatio. 
JTTTVnJT   gf^^^b  trya    n.    (a   gambird    s.  ya)    altitudo, 

profunditas.   Rag  .  3.  32. 
JTT7J3[T  S^/'^''''   f-  (r.  gdi  canere,  s.  tdr  tr  in  fem.  ser- 

vato   charactere   1""  cl.)   nomen   sanctissimi  Yedorum 

cantiis. 
JTTJfrT  gdydna  m.  (r.  gdi   s.  ana)  cantor. 
JTT3^  4' arurfd   m.    (a   garuda   s.  a)   smaragdus.    Rag . 

13.  53. 
i\  19^  Soh  1.  atm.  (part.  perf  pass.gdrfa,  gr.  102)  immergi, 
submergi,   ingredi.     Rag .  9.    72:    tapasvigdd  an 

t amasdm   prdpa   nadim;    2.  14:  vanaii    goptari 

gdhamdne;    Hit.  26.  6:    sinho    vanaii    gdhate. 

15* 


114 


JT^  garh  -  -m  gd. 


J|^  garh  1.  10.  par.  atm.  vituperare,  maledicere,  con- 
viciari.  Man.  11.229:  duSkrt ah  kanna  garhati; 
H.4.6:  n&i  'ndii  garhitum  arhasi;  Ram.III.  59.23 : 
kasmdd  agdnanlaii  garhase;  Br.  1.  33:  nrjarijo 
garhito  budddiK;  llit  109.  13:  visamdn  hi 
dasdm  prapya  ddivaii  garlfayati  narafi.  (Haec 
radix  e  grah  sumere  orta  esse  videtur,  transposllo  ra 
in  ar\  quod  ad  significationem  attinet,  respicias  lat.  re- 
prehendo.    E  garh  mutato  r  in  /  ortura  est  galh  q.v.) 

C.  parj  id.    Ram.  III.  7o.  hZ:    tdtan   na   parigarhi 
iham. 

C.  vi  id.    R.  Schl.  II.  17.  10:   svdtmd  'py   inam    vi- 
garhale;   Man.  11.  232:    karma   vigarhitam. 
jTgj  garhd  f.   (r.  garh   s.  d)    vituperatio,   reprehensio, 

objurgatio.  Mah.  1.  6056. 
JT^  gal  1.  par.  10.  atm.  (srdve)  defluere,  delabi,  deci- 
dere,  excidere.  Rag .  19.  22:  galitdsruvindu; 
16.  5S:  galit diigardga;  B'ar.  1.  8.9:  galatkust  d- 
b'ibuta;  Hit.  10.  22:  galitanakadanta;  Rag.  7.  10: 
galantt  kasydscid  dstd  rasand.  —  galitav a- 
yas  elapsam  juventutem  habens,  senex,  decrepitus. 
Rag'.  3.  70.  (Primitiva  hujus  radlcis  slgnificatio  ^uerc 
me  videtur,  quam  ob  rem  germ.  vet.  ^6'^/,^,  scaturire 
—  quillu,  qual,  quullumes  —  huc  traserim,  uode  quella 
fons;   cf.  gala  aqua.) 

c.  d    praef.  sam    id.     Mah.  1.    l409:    samdgalitap  d- 
dapaVi. 

c.  nis   id.     Rag  .  o.    17:    nirgalit dmbugarb  an    sa- 
radmegan    nd    'rdati   cdtako    'pi. 

C.  vi  id.  Caur.  28:  vigaladasruga/dkuldks i;  Ur. 
62.  10;  Rag .  9.  67:  rativiga/itaband  a/i  kcsa- 
pdsa/i;  Gita-G.  I.  3.  31:  viga/it a/ag g ita. 
7[^  gaia  m.  coUum.  H.  2.  -4.  (Fortasse  a  r.  gar  [gf\ 
devorare,  mutato  r  in  /,  v.~WiIs.  et  cf  ga//a,  cui  forma 
respondere  videtur  lat.  co//um,  mutata  media  in  tenuem ; 
germ.  jETa/x,  cujus  initlalls  asplrata  nititur  lat.  co//um, 
gr.  comp.  87;  cf.  etiam  lat.  gu/a  et  nostrum  Ke/i/e.) 


Tpff^^^rf  ga/ahasta  m.  (e  gala  et  hdsta  manus)  actio 
colium  torquendi.  Up.  66 :  aniccan  ga/ahastina 
tdbir    nirvds  it  as    tata/i. 

JJ^?)J  ga/b  1.  atm.  {dddrstyi  K.  drstatvi  V.)  fof- 
tem,  audacem,  strenuum  esse.  (Hlb.  ga/blia  „rigour, 
hardness".) 

JTeT  Sf^lla  m.  gena.    Ilem. ;    v.  ga/a. 

jr^^  ga/h  1.  atm.  i.  q.  garh  nnde  ortum  cst  mutato 
r  in  /. 

J\^(?!(  gavayd  m.  (ut  videtur,  a  go  s.aya)  bovis  specics 
„the  Gayal".    Dr.  4.  15. 

jjofj^  gavdksd  m.  (bovis  oculus,  Tatp.  e  gd  et 
aksa)  fenestra  rotunda.   Rag\  7.  7. 

JT^rT  gavcs  10.  par.  (ut  mlhi  vldetur,  e  gava,  a  gd, 
et  is  deslderare,  v.  gr.  mln.  ed.  2.  §.584,  s.  ffd- 
yuga,  goJt  d)  quaerere,  veoari. 

JJ^TJ  gavyd  et  gdvya  (a  go  s.  ya)  bubulus,  bovinus. 
Am. 

J|tp  gah  10.  par.  densum,  impervlum  esse;  cf  gdh. 

i\Or-\  gdhana  (r.  gah  s.  ana)  1)  densus,  spissus,  im- 
pervius.  H.  1.  4.  5.  2.  26.  B'.  4.  17.  2)  n.  silva.  Ur. 
57.  7  infr. 

j|c^A  gahvard  (r.  gah  s.  vara)  1)  m.  caverna.  Rag . 
2.  26.  46.   2)  n.  silva.   Am. 

JTT  gd  3.  par.  (grammatici  radlcem  gd  par.  atm.  ire  per- 
perara  ad  l"»™  classem  referunt,  et  praeterea  radiceni 
gd  3.  par.  admlttunt,  quam  per  stutdu,  ganmani, 
laudare,  generare,  expllcant)  Ire.  Rag.  11.73:  anyadd 
gagati  rdma  ily  ayaii  sabda  uccarita  iva 
mdm  agdt;  Nalod.  schol.  4.  h:  b  !m ag rham  agdt; 
Rgv.  Ros.  2.  3:  vdyd  tava  praprncati  dend  gi- 
gdti  ddsuse  ,,Vajus!  tua  approbans  vox  adit  cul- 
torem".  (Hujus  radicls,  tam  simplicis  quam  composi- 
tae,  huc  usque  in  llngua  classica  fere  solum  praeteritum 
niultlforme  invenl.  Praeterltum  redupl.  atmanepadi 
occurrlt  In  adigd  legere,  q.  v.  Supra  laudata  forma 
vedica  gigdti,  nisi  cum  Skandasvami-basyo  gdgdii 


j^gara  —  jjf^^  garvild. 


113 


y]T  gara  m.  n.  (r.  3.  gar  [g-/j  deglulire,  s.  o)  veneniim.  JJT"  gard   1.  et  10.  :Um.    (sabd^  K.    roii?  V.)    sonare; 

R.  Schl.  I.  70.  30.  ""cf.  Sfrg. 

yn^  garala  n.  (a  praec.  s.  /o)  id.    Am.  JTS^VT  gardabu  m.  (ut  virlctur,  a  r.  gard)  asinus.    Ilit. 

ilfiy  gdrista  (superl.  TCU  guru,  gr.  226)  gravisslmus.  49.  21. 

yi^^Jfjq^ffdrj/drij    (compar.    a   guru    s.    tjrdns    ijfas,  "Sy^J  gard'  10.  par.  desiderare,  v.  sq. 

gr.  226)  gravior,   valdegravis,   melior,   carior,   valde 


bonus,  valde  carus.    Rag'.  14.  35.  Dr.  7.  l4.  B'.  11.  hZ. 
ynj^  garu4a,  m.  Garudus,  avis  fabulosa,  in  qua  Vis- 

nus   vehitur. 

ynjj^g-aru/  m.  ala.    Am. 

lli^rMfL'''"^ "'"""''  "^'  (^latiis,  e  praec.  s.  maH/  mat) 

avis.   N.  1.  23. 
r 

1.  JT5r  garg  et  garg  grg  l.par.atm.  clamare,  strepere, 

•s 
crepare,  increpare.  H.4.36.  M.  41;  part.  perf.  pass. 

gargild  n.  clamor,  strepitus.   H.  4.  13.     (Cf.  3.  gar 

[g^/],   g^ir,   gard\    lat.  garrio   assimilatione   e  gargio 

explicari  possit;  fortasse  etiam  gurges  huc  pertinet,  ita 

ut   ab   aquae   strepitu   dictus   sit,   sicut  jM.  41   de   mari 

legitur:  gargamdnatn  ivd  'mb  asd;  germ.  vet.  Aur- 

ran  garrire,  strepere,  stridere  [nostrum  quarren^  gir- 

ren'^,    krago  [e  kargo^  g"'''i   kragil  garrulus,    krachon 

crepare;   mutatis  rr  in  //:   gellan  tinnire,  ar-gellan  in- 

sonare,  kallon,  challon  clamare,  effari,  challonle  garriens, 

kallari  verbosus  [Graff  III.  178.  383];   gr.  ayy$?J^'j:, 

quod  Thierschius  ex  uvays/J^ui  explicat.) 

c.  abi  acclamare.  M.  1.  llSl:  parasparam  brsam 
ab  i g ar gai  dm. 

c.  prati  reclamare,   repugnare.    Rag .  9.  9:   nidesam 

alaftg  ay  at  dm  abut  suhrd,  ay  ohrdaj  ali  prati- 

gar  gat  dm. 
r 

2.  JJ^  garg  10.  par.  i.  q.  gar  g  1. 


Jjy"  J\^  gcrd  grd  'i.  par.  desiderare,  appetere.  Yagurv. 
ap.  Carey  gr.  p.  309:  md  grdaH  kasyacid 
danom;  g^rdrf  d  desideratus.  Mah.1.2642.  (Huc  Ira- 
bimus  germ.  vet.  gir,  kir  cupldo,  nostrum  Gier,  servata 
primitiva  media,  gr.  comp.  92,  et  abjecto  d'  finali; 
etiam  angl.  greedy  ad  lianc  radiccni  pertinet;  gotb. 
gredags  famelicus,  gaurs  moestus;  hib.  greadaim 
„1  burn",  greadlmach  ,,]"ojfuI,  glad",  gradh  m.  ,,Iove, 
charity,  adj.  dear,  affectionate",  graidheog  „a  beloved 
female",  graidheoir  ,,a  lover",  gradhuighim  amo;  lit. 
godus  avldus,  ejecto  r;  v.  Rubig  s.  v.  gierig;  gedii  lu- 
geo,  moereo ;  slav.  gladu  fames,  cf.  kdnks  desiderare, 

unde  nostrum^Hun^cr;  slav.  selajuti  cupio;  v.  grdnu.) 

r 

i  |CJ    garb    1.  par.  (itdu)  ire,    v.  karb. 

jjVy  gdrba  m.  (ut  videtur,  a  grab   suraere,  transpositls 

litteris;  s.  o)  1)  uterus.    Hlt.  6.  k.  1.  4.  2)  florum  caljTS. 

Ur.  60.   10.    N.  13.   63.    3)  pars   Inlerior,   e.  c.  domus. 

Hit.  100.  S.   115.  9.    4)  foetus.    B'.  3.   38.   Sa.  1.    IS. 

5)  prolcs,  nalus,  In  fine  compp.   H.  2.  28.     (Hib.  cilftn 

„the  belly";    anglo-sax.  hrif  venter,   uterus;    fortasse 

nostrum  Kalb.,  mutato  r  in  /;  gr.  oi?^(psg,  mutata  gut- 

turali  medij  in  llngiialem,   slcut  in  ^YipLy^TYO  pro  Tr,- 

IJi'/IT-/l^;    cf.  Pott.   p.  281.) 
r 
JJoj'   garv  1.  par.  10.  ;'itm.  superbum   tsst;    y.  garvitd, 

•\ 

garv  d. 


Jjjfj;^  gargana    n.  (r.  garg    s.  ana)    strepitus,    fragor.       JToT   garvd    m.    (r.    garv    s.    a)    superhla.      (Lit.  garbe 


Hit.  34.  20. 
Jlfsfri  gargitd   V.  garg. 


honor,     glorla ;     germ.    vet.     gelban     gloriari,     gelf 
jaclantia.) 


H^   JJ^  gariig    grrig    1.  par.   (scrlbitur   garg   grg,      3T[5frT   garvitd    (a     r.    garv    s.   la,    nisi     a     garvd 


gr.  110"')  id.  quod  garg. 
jjf^  gdrta  m.  caverna.    Am.;   Mah.  1.  1034. 


s.  ita)  superbus.    Dev.  8.  24.  R.  Scbl.  I.  7.  6.  Rag'. 
9.  55.   19.  20. 

15 


113 


TTTLg^am  -  jt:^-  (j|;;)  gar  (g/-). 


c.  t'i'  abire,  discedere.   Su.  4.  17.   B'.  11.  1;   vigatabl 

expers  timoris.  B  .  6.  l'(. 
c.  sain  1)  congredi.  A.  3.  1;  ad  pugnandum  H.  4.  7 
atm.  —  Caus.:  facere  ut  aliquis  congredlatur,  conjun- 
gere.  Rag .  9.  77:  idam  d^udan  gyayci  saiiga- 
mayja  s asaram  vikrsyalam.  Connubio  jungere. 
Rag  .  7.  17:    vaduvar&u   s  aiigamay&ncak&ra, 

2.  JJUgam  terra  (in  dialecto  ved.),  unde  genilivus  gmas 
ejecto  a.  Ros.  41.  20.  (Huc  nunc  traxerim  send.  g^J 
sem,  contra  eam,  quam  alibi  de  hac  voce  dixi  senlen- 
tiam;  lh.z'e'mie,  slav.  ^EMAJi  ^em/e*),  russ.  SCM.ia 
^emlii  cum  /  epenthetico,  radice  ad  eandem  vocem 
pertinent,  derivatione  autem  cum  cognato  vedico  gmd 
conveniunt,  quod  e  gama  ejeclo  a  ortum  est.) 

Jjjq'  gama  (r.  gam   s.  a)  iens,  in  fine  compp. 

jjj:^ g^amona  m.  (r.  gam  s.  ana)  actio  eundi,  veniendi. 
N.  20.  26.  H.  1.  23.  4.  27. 

rp^  gamb  1.  par.  (gatau)  ire.     Vid.  gamb. 

jyjrvftr  gambird  profundus  (transl.  ad  sonum  N.  12.  57. 
21.  4.  RagM.  36).  (Vid.  gabird  et  cf.  lit.  gillybe, 
gelme,  gj/e' altitudo,  profunditas,  gillus  profundus,  li- 
quidis  m  et  l  inter  se  mutatls,  slcut  in  lat. /!a-re  := 
scr.  dm&,  gr.  comp.20;  slav.  g^/uAou  profundus,  glubina 
profunditas.) 

JJP^^^T^ygra^  g-ami  «rav^din  (e  praec.  et  vedin  a 
r.  vid,  nisl  a  veda,  s.  in)  pertinax,  contumax,  obstl- 
natus  (de  elephantls).    Rag'.  4.  29. 

1-  3TT  "S^  S^r  gr  l.par.  (jec'an<?  K.  s^ci\.)  humectare, 
irrlgare,  conspergere. 

2.  JTT  (JT)  gar  (gf)  6.  par.  girami,  et,  mutato  r  in  /, 
gilami,  gr.  299;  part.  perf.  pass.  gtrnd, 
v.  gr.  545,  deglutire.  (Lit.  gerrii  bibo,  praet.  gerau, 
girioju  perpoto  ;  \al. g/u-tio,  gula,y.  scr.  gala;  gurgu/io 
per  redupllc.  pro  gurgurio,  voro ,  ut  vldelur,  e  guoro, 
V.  krmi;  slav.  gr-/o  guttur,  russ.  H?Opa  sora  homo 
edax,  abdomlni  natus;  cf  Pott.  p.  227.) 
*)  V.  Kopitar.  Glagol.  p.  73,  de  lit.z  pro  ff  v.  g^anrf^i  not. 


C.  ni  id.  Mah.  1.  8239:  tasya  piva  sirS  grastam 
puccam  asya  nigiryatS. 
3.  yfT  (J]")  gar  (gt)  9.  par.  grn&'mi  (gr.  299)  sonare, 
mussare.  B  .  11.  21  :  kicid  b  it&ll  pranga- 
layo  grnanti;  Rag.lO.  64:  brahmarsibiK  pa- 
ram  brahma  grnadb  ir  upatas  t  ire.  In  d!al. 
ved.  laudare,  celebrare.  Rgv.  Ros.  21.  2:  grnanti 
vipra  ti  diyali  „caiiunt,  sapiens!  tua  faclnora". 
Schol.  tv adty&ni  karmani  kat  ayanti.  (Vid.  f  iV 
et  cf  hib.  g^oiriVn  *)  clamo ;  gr.  ^'/jouw,  •yAtiCCa,  zacon. 
ypsvTja,  V.  ,,Vocalismus"  p.  173.  Huc  etiam  germ. 
vet.  QUAR  gemere,  quir,  ijuar,  qu&r;  boruss.  vet. 
gerbu  dico,  loquor,  trahl  possent,  adjecto  b;  ita  lat. 
verbum  e  guerbum ,  slcut  tiVo  e  guivo  =  scr.  giv; 
etlam  nostrum  Wor-t ,  goth.  vaur-ds  abjecta  gutturali 
ad  rad.  gar  reducl  possint.  Cum  forma  gilami  c 
ga/&mi  conferatur  anglo-sax.  ga/e  cano,  nostrum  gal 
in  Nachii-ga/,  ^erm.  \el.  nahti-ga/a  luscinia;  \at.ga//us, 
a  canendo  dlctus,  sicut  golh. /lona,  nostrum //a/in  con- 
venit  cum  lat.  cano,  et  llt.  gaidys  id.  cura  giedmi  cano. 
Sed  liquida  /  vocum  laudatarum  etlam  a  d  radicls  gad 
deducl  posset,  slcut  lit.  gaidys  gallus  apud  Lettos  sonat 
gai/is.  Ita  etlam  scr.  gar  [gf\  cum  gad  cohaerere 
vldetur.  In  dialecto  ved.  etlam  gar  \^gf\  cl.  1.  alm. 
pro  gar  [gf\  9-  par.  invenitur,  quum  gutturales  faclle 
in  palatales  transeant;  v.  Rgv.  Ros.  p.  2.) 

c.  abi  in  dial.  ved.  affari,  alloqul,  laudare,  celebrare. 
Rgv.  Ros.  p.  14.  4:  ehi  siom&n  **)  abisvarA 
'b'igrniliy  aruva  „Veni,  bymnos  comproba,  affare, 
alloquere";  95.  l4:  s&  nali  stom&n  ab  igrnthi 
„Tu  nostras  preces  comproba". 

c.  ut  effarl,  enuntiare.  Rag'.  14.  53:  mahipateK  s6- 
sanam    u g gag&ra. 


*)  goirim  nltltur  forni.i  prlmltlva  gar&mi  mutato  a  in  o 
ct  inserto  i   ex  vi  attractlonls  i   sequentis,   v.  llbrum 
raeum  „DIe  Celtlschen  Sprachen"  p.  11. 
**)  De  scriptione  s tom&n  \.  gr.  mln.  ed.  3.  §.  l4S.  ann. 


JT^^gajii. 


111 


E  llngiia  lat.  cum  Poltio  I.  p.  260  liuc  traxerim  venio, 
ita  ut  hoc  ortum  sit  e  gtiemio,  abjecta  gutturali,  sicut 
e.  C.  in  vivo  e  guivo  =  scr.  givdmi,  vermis  e  (/uer- 
mis  =  scr.  krmi  q.  v.,  et  in  va/es,  quod  non  ad 
(^•/)-|Ul,  /ari,    sed  ad  kat ,   goth.  QyATH  pertinet. 

c.  aii  praef.  f  j  praeterire  (de  tempore).  A.  3.  3:  ka- 
t  am  arguna  kdl6  Syan  svargi  vy atigatas 
tava. 

c.  adi  1)  adire,  advenire,  pervenire,  adipisci.  N.  19.  30: 
adyagaccat  krsdn  asvdn;  Man.  2.  218:  kanan 
vdry  ad  igaccati.  Pass.  inveniri,  „es  gibt".  M.  50: 
mat  paran  nd  'digamy ati.  2)  legere.  Hit.  4.  12: 
putrdndm  anad  igatas  ds  trdndm;  cL  i  ^Tief.ad  i, 
3)  praeterire,  praetermlttere,  omittere,  negligere  (so- 
lum  in  constructione  cum  na).  N.  17.  49:  te  purdni 
sardstrdni  anveJantd  na/ari  rdgan  nd  'di- 
gagmuli;  H.  1.  30:  s ayanesu  pardrdyesu  ...  nd 
'd igagmus  tadd  nidrdm;  R.  Schl.  I.  7.  17:  nd 
'dyagaccad  visiJtam  vd  tulyam  vd  satrum 
dtmanafi. 

c.  adi  praef.  sam  obtinere.  Rag.  9.  1:  uttarakosa- 
Idn  samadigamya  (schol.  Calc.  s  amad  igamya 
=  prdpya). 

c.  anu  sequi.   N.  13.  4S. 

c.  antar  1)  intro  ire,  intro  abire,  inlus  recondi.  Hlt. : 
nStrav aktravikdrdb y dtt  gtidyate  Ztit argatam 
manaK.  2)  interire,  perire.  B  .  7.  28:  yiJdm  an- 
targatam    pdpam. 

c.  apa  abire.  Lass.  48.  23.  —  c.  apa  praef.  vi  Id. 
In.  5.  62. 

c.  aiV  adire,  aggredi.   In.  2.  19.  Su.  1.  17.  4.  6. 

c.  ava  scire,  nosse,  putare.  B\  10.  4l:  yad  yad  vi- 
bdtimat  s  attvam  ...  tat  tad  evd'v  agacca  tvam 
matna  te  g  oirtsas  atnb  avam;  N.  12.  S-i:  tasya 
mdm  avagaccadvam  b  drydm;  Rag  .  8.  S7:  ava- 
gaccati  mud  acetatiali  priyandsaii  hrdi  sal- 
yatn   arpitam.     (Cf.  i  praef.  ava.) 


c.  d  adire,  accedere,  advenire.   In.  1.  2.  3.  6.  Su.  4.21. — 

dgata  n.  casus,  eventus.    N.  13.  2i. 
c.  d  praef.  abi  id.  —  ab y&gata  m.  advena,  hospes. 

Ilil.:   patir   ikd   guruli  s  triiidti  s  arvatrd  'b  yd- 

gatd    guru/i. 
c.  d  praef.  upa  id.   N.  16.  27.   19.  11.  Su.  4.  2.  —  c. 

upa   praef.  sam   id.    Mah.  2.  768.  c.  loc:    gardsan- 

dasya    nidane    kdlo    Jyati    s  ainupdgat  ali. 
c.  d  praef.  pari  circumgredi.    Mali.  1.  -'1567:  vidipar- 

ydgatdn    artdn. 
c.  d  praef.  prati  1)  redire,  reverti.   In.  5.  51.  Dr.  8.  50. 

2)  ad  se  redire,  animum  recipere.   Ur.  6.  9:   urvast 

pratydgaccati, 
c.  d    praef.  sam    1)  adire,    aggredi,    advenire,    c.  acc. 

In.  2.  15:  tdn  sarvdn  sa  samdganiya;  N.  21.  21. 

2)  congredi,  convenire,  c.  instr.   Dr.  5. 22;  ad  pugnan- 

dum.   H.  4.  4.  B'.  1.  23. 
c.  ut  1)  provenire,  exire.   Rag'.  7.  l6:  udgatdli  pdu- 

ravad  ilmuk  eb  yaH   srtivan    katdli.    2)  crescere, 

adolescere;   udgata  adultus.    II.  2.   18:   sdlapotam 

ivo    'dgatam;     Rag .   18.     19:     udgatandtnad  ey  a 

excelsum,  praeclarum  nomen  habens. 
c.  ut  praef.  prati  obviam   ire.    Rag .  2.  20:  pratyu- 

d  g  a  t  d  ...  pat  ny  d, 
c.  ut    praef.   sam    prodire.     Lass.   61.   9:     samudga- 

tasvedacitdilgasandi, 
c.  upa  adire,  accedere.   N.  21.  11.  In.  3.  10.   part.  praet. 

redupl.  upagagmivdtis.    Su.  1.  29.  Sa.  l.-i. —  stri- 

yatn  upagantum  concumbere  cum  femina.  Man.4.  40. 
c.  ni  subire,  sdntim  tranquillltatem.  B.  9.  31.  18.  36. 
c.  nis  (nirgam)  exire.    In,  5.  5.  H.  1.  1.  —  praef  abi 

(ab  inirgam)   id.    R.  Schl.  I.  9.  13.  —    praef.  t;i  (t<- 

nirgam)  id.   Mah.  1.  1341. 
c.  pari  1)  circumgredi.    N.  12.  tOS.  Sa.  6.  3;  hrtpari- 

gata   pudore  circumfusus.    Hit.    2)  cognoscere.   Rag . 

7.  6S  :  ^ar/^a/dr/ a  (schol.  Calc.  g/ia/d  irt  6  yena). 
c.  prati  redire.   N.  o.  4o. 


110 


J^gad  —  -iY^gam. 


1-  JT7"  ff"<^  1-  par.  dicere,  loqui.  N.  15.  9:  sldkam 
ekan  gagdda;  Dr.  9.  10:  hetum  me  gadataH 
.irnu.  (Cf.  A-a/;  send^a.'J£^^ad  [gr.  C.  37],  lit.  g-a£ii/o.t 
appellor,  v.  gr.  c.  476. 506 ;  zadU  promilto,  iddas  lingua, 
oratio,  zodis*)  verbum,  giedmi  ca.no ^  gaid-y-s  gallus 
[gr.  c.  901],  V.  gai  canere  et  gar  \sf\\  polon.  gadac 
loqui;  bib.  gadh  vox.) 
c.  ni  i.  q.  simpl.  Hit.:  evam  astu  ici  nigadja;  Rag . 
2.  33:  b  ilpdl asinhan  nigagddn  sinhali;  11.  70: 
rdgav6...nigagad^  jujutsund;  R.Scbl. 1. 51. 16: 
tan    me    nigadatali    srnu, 

2.   JT7"  gad  10.  par.  {me  g  as  al/dc  K..  abradvandu  V.) 

4 

tonare. 
jj^  gada  ni.  (r.  gad  s.  a)    1)  dictum,   sermo.    Mab.  1. 

1787.   2)  (fortasse  alius   originis)  morbus.    Rag'.  9.  4. 

(Hib.  gadh  vox,  lit.  zadas  lingua,  oratlo.) 
j|<*  I  gadd  f.  clava.   Su.  4.  17. 
3jj^-f3  g^ a d ( «  (a  praec.  s.  in)  claviger.    B'.  11.  17. 
jj3~g"  gadgada  (r.  gad  repet.  s.  a,  cf.  intens.  ^dgad) 

1)  lalians,   balbutiens.     A.  3.   2:   hars  agadgadajd 

vdcd;  B'ar.  3.  22.   2)  m.  actio  balbutiendi.   B\  11.  35: 

dha      krsnan      s  a  gadgadam      bitabita/i     pra- 

namja;    Rag  .  8.  43. 
Jlr-feT  gand     10.  atm.    (ardane    K.    druhi   V.)    vexare, 

odisse,  infestare.      (Lit.  gandinu  terreo.) 
J\rVf  gandd  m.  (fortasse  primitive   odor   malus,  a   r. 

gand    s.  a)    1)  odor.     N.  5.    39.    2)  suavis,   jucundus 

odor.    In.  Ci.  2. 
jrcyi^  gand  drva    m.    nomen    Geniorum    ordinis,    qui 

musicara  tractant,  in  tndri  coelo  habitanles. 
jTjry Qjri   gandavaha  m.  (e   gandd   et    vaha    vebens) 

ventus.    Am. 
JJT^yofSJ  gandavahd  f.  (e  gandd  et  vaha  vebens  in 

fem.)  nasus.   Am. 
JJT^Vif  JJJTrL  ff  "  "  ^' "  ■*  "> "  "  "l-  (egandd  et  dsnian  lapis) 

sulpbur.   Am. 
*)  de  I  pro  g  V.  s.  v.  gandd. 


JJVn%pf  gdbasli  m.  f.  (ul  videtur,  e  ga  pro  g6  q.  v., 
et  basti,  a  bas  splendere,  s.  //)  luminis  radius. 
Am. 

JJVIItjfJi-l-fl  ffai  as  timant  m.  (a  praec.  s.  mant  mat) 
sol.    Rag'.  3.  37. 

JJVfjr  gabird  profundus.    Hit.  111.  4,   v.  gamb  ird, 

1.  Jjrr  S'^'"  !•  psr.  interdum  atm.  (in  tempp.  spec.  sub- 
stituit  gac  gr.  297,  praet.  redupl.  gagdma,  pl. 
gagmimd  gr.  412,  praet.  mltf.  dgamam  gr.  378, 
fut.  part.  gantdsmi,  fut.  aux.  gamisydmi,  part. 
perf.  pass.g-a/d  gr.  550,  inf.g^an/um)  ire,  adire,  ablre, 
proficisci,  praeterire,  de  tempore,  in  forma  caus.  de- 
gere;  c.  acc,  nonnunquam  c.  dat.loci.  In.5.  6:  laland 
gagdmd  't  a  virdgatl;  Hit. :  na  ndur  gaccali 
s t  ale;  In.  1.  1 :  galesu  lokapdlis  u;  Sa.  5.  27.  32: 
nivarla  gaccasva;  N.  20.  39:  gatagvara  remo- 
tam  difficultatem  babens,  liber  a  difficultate;  16.  30: 
gatasattva;  v.  gatavyata  etc.;  Hit.:  is&m 
mdnsdir  mdsatrajan  sukena  gam is jati;nas, 
8.  24:  kdscid  gama/itvd  samdH;  Su.  4.  20:  pd- 
tdlam  agaman  sarvdK;  Dr.  9.  24:  gagdma 
gaii g ddvdrdja;  Rag  .  2.  15:  nilajdja  gantum 
pracakrame.  Pass.  B.  5.  5:  jat  sdiik  jdili  prd- 
pyate  stdnan  tad  yogdir  api  gamyate.  Nota 
locutiones:  dosina  gantuii  kaiicil  delictum  alicui 
imputare.  Mab.1.7455:  tvdn  I6k6  dosena  gaccati; 
asvdir  gantum  aurigare,  equos  agere.  N.  24.  30. 
De  locutionibus  ut  Aar.fan  gantum ,  bayaii  gan- 
tum  V.  r.  i'.  (Cf.  gd,  gotb.  QUAM  venire,  qvima 
venio,  qvam  veni,  nostrum  knmme,  kam,  gr.  comp, 
109°'.  1.  Huc  etiam  trabimus  goth.  ganga  eo,  servata 
initiali  media,  v.  gr.  comp.  90,  et  abjecto  m  finali,  ita 
ut  ganga,  ad  quod  perlinet  nostrum  Gang,  conveniat 
cum  forma  intensiva  gaiigam  [v.  gr.  755],  ad  quam 
etiam  lit.  zengiii  incedo  pertinet,  cum  z  pro  g  vel  g 
[v.  p.  109  not.  et  mox  gam  teria].  De  lit.  kankti  v.  scr. 
kaiik,   et    de   hib.  et  scot.  ceum,   ceirn   V.  rad.  kram. 


T(ga  —  j\^[  gatva. 


109 


JT 


J\  ga  (t.  gd  s.  a,  gT.57'))  iens,  in  fine  composs.  B  .  12.  3. 
JjypjT  gagand   n.  (fortasse   forma   redupl.    a    r.  gd)  aer, 

coeluin. 
JTJin"  gagg   l.par.  (hasane)  ridere.   (Cf.kakk,  kakk, 

k'akk\  gasg.) 
^l  A|'  gdiigd  f.   (ut  videlur,    pro  gangamd,   a    r.  gani, 

cum  syllabd  redupl.  gaii  e  gam,  cf.  inlens.  gaiisam, 

gr.  506)  flumen  Ganges. 
il-ii^ciW  Saiisddvdra  n.  (e  praec.  et  dvdra  n.  porta) 

nomen  loci.   Dr.  9.  2i. 
il^  ^ar    1.  par.   gdccdmi,   V.   euph.   r.  88;  in  tempp. 

specialibus  soluni  usurpatur,  loco  rad.  gam  q.  v. 
JTTTg-ag    1.  par.    (sabde  K.   made   svani  V.)    sonare; 

ebrium  esse. 
jjjj  gaga  m.  (ut  videtur,  a   r.  gag  ebrium   esse,  s.  a) 

elephantus. 
JTiT   s""S    1.  par.    (svane;    scribitur   gag,    gr.  110"') 

sonare.     Cf.  gag,  garg. 
i\*,  ga4  l.par.  (secaneK.seceV.)  irrigare,  conspergere. 
jrnr  gan  lO.  par.  interdum  atm.  1)  numerare.  N.  14.  11. 
20.13.22.  S.i.  4. 3.  2)  putare,  exislimare.  Rag'.  11.75: 

pdvakasya    mahimd    sa   ganjate;    8.  6S.    3)  re- 

spicere,  rationem  habere,  dignari,  aestimare.  Ur.  64.8: 

pranayam    aganayitvd    mama. 
c.  vi  reputare,   considerare,  animo  volvere.     N.  10.  29- 

21.  23. 
JIUI  gand  m.  {x.  gari  s.  a ,  nisi  gan  est  denom.  i  gand) 

turba,  grex,  caterva,  multitudo.  M.  45.  N.  12.  65.    (Lit. 

gand  adv.  satis;  ganau  pasco  greges.) 
JIUIc^   gdnaka  m.  (r.  gan   s.  aka)  astrologus.    Am. 
J|U|(s|    ganana    n.   (r.   gan    s.   ana)    actio    numerandi. 

Hit.  4.  20. 
;|ll|r^|  ganand  f.  (r.  gan  s.  and)  1)  actio  numerandi. 

2)  consideralio.   Hit.  21.  1. 


JWI»TT2T  ganandta  m.  (e  gand  et  ndld  dominus) 
cognomen  Ganesi.    Lass.  1.  2. 

J|l4|^|*-[^g'anajaJ  (a  gand   s.  sas)  catervalim.   A.  9.  23. 

J I iTl I  gani  f.  (r.  gan   s.  j)   agmen,  lurba.    Rag'.  9.  53. 

)||l!|c^|  ganikd  f.  (r.  gan   s.  ikd)  mcrctrix.    IliL  94.  2. 

JTnjSJ  ganisa  m.  (e  garid  et  tid  dominus)  Ganesus, 
deus  sapientiae,  Sivo  et  Parvatia  natus. 

'j^~r  saridd  m.  gena,  mala,  totum  faciei  latus  complectens. 
(Lit.  zandas  *)  maxilla ;  fortasse  etiam  huc  referenda 
sunt  goth.  kinnus  mentum,  nostrum  Kinn,  gr.  •yEvV», 
lat.  gena,  nisi  perlinent  ad  hanu,  quod  ipsum  rura 
gandd  cognatum  esse  possit,  mutata  gutturali  media 
in  aspiratam  mediam  ejusdem  organi.) 

Jjfj  gald  (r.  gam  s.  ta,  gr.  550)  1)  qui  ivit,  abiil. 
2)  n.  incessus.   Ur.  66.  6. 

ildcijy  s^tavyat  a  (profectum  moerorem  ha- 
bens.  Bah.  e  praec.  et  vyatd  f.  moeror,  sollicitudo) 
moeroris,  sollicitudinis  expers.   In.  1.  23.    Su.  4.  1. 

ilrI*H^Si  satasangna  (profectam  mentem,  pro- 
fectam  conscientiam  habens.  Bah.  e  gatd  et 
sangnd  conscientia,  intellectus)  mentis  non  compos. 
In.  5.  21. 

ildlH  Satd  su  (profectos  spiritus,  profectam  vi- 
tam  habens.  Bah.  e  gatd  et  dsu  q.  v.)  exanimis, 
mortuus.   B  .  2.  11. 

lllfj  gati  f.  (r.  gam  ire,  s.  ti,  gr.  549)  1)  itio,  itus, 
iter.  Br.  1.  35.  2.  22.  B'.  4.  17.  6.  45.  8.  26.  2)  per- 
fugium,  refugium.  Br.  1.  25.  (Hib.  gaelh  ventus,  t. 
s addgati,  satataga.) 

31r?T  S^ty<*  (>■■  gam   s.  ja)  v.  gr.  568. 

jIpII  gatvd   (a  r.  gam  s.  tvd)  V.  gr.  563.  550. 

*)  Lit.  -'  pronunciatur  fere  sicut  scr.  Si  ct  sicut  hoc 
cognatione  cunjunctum  cst  cura  gutturalibus  litteris, 
praesertlm  cum  g-     Vid.  gr.  comp.  88. 


10$ 


^  i-e/  —  WfVlJijrdp. 


1.  lcj^  A^;  1.  par.  {uttr&sant  K.)  terrere.     (Cf.  A//, 

unde  ke(  adjecto  gunae  incremento.) 
2-  ^t^  kef  {baklane  K.)  edere. 
^f^  keda  m.  (r.  Ar /d  s.  a)   1)  dolor,  moestitia,  tristitla. 

Up.  43.   2)  lassitude,  languor.   Ur.  78.  2.  Rag\  18.  44. 

(Cf.  gr.  K^(5c?,  V.  kUd.) 
lcf^  ArV/   1.  par.   vacillare;    v.  k'Sla   et   cf.  kel^   Arr^/, 

ksvel,  cV/,  ca/. 
lc|^   Are/a   (r.  Are/   s.  a)    vacillans.     Ur.  66.    5.    78.    17. 

Mah.  1.  7042. 

(^Ql  Ar^i;  1.  atm.  (sevane)  ministrare,  colere,  venerari. 
•s 
(Cf.  cognatas  et  idem   valentes   radices   Aren,   gev, 

glev,  sev.) 
I^  Arai  l.par.  (st  dirjr^  kananahiAs  ayoK  K.  V.  Are- 

dani  K.)    firmum    esse,    fodere,    laedere,    occidere; 

dolore,   moestitia   affici,   defatigari.      Cf.  ks&i,   kan, 

gldi,   gdi. 
J^JJTAro/  1. p3T.  (gatj^dg  dte)  claudicare.    Cf.kuf  cl.  6, 

•v     ,  j 

k  dd ,  k  und,  k  6r,  k  61. 

1.  lcl  l^    Arod  1.  par.   (gatiprattgdtS  K.  kotane  V.) 

claudicare,   v.  Aro/.      Huc  trahi  posset  claudus 
inserta  liquida,  nisi  pertinet  ad  klam  q.  v.) 

2.  l5l  j^   Ar'd^  10.  par.  (ksipi)  jacere,  conjicere. 
yi^   k'6da  (r.  Ardrf  s.  a)  claudus.    Am.    (Vid.  1.  tcod.) 
i^^TArdr   1.  par.    (gatipratig  dti)    i.  q.   k6d,   unde 

ortum  est,  mutato  d  in  r;  ex  Ar  dr  autem  factum  est 
Ard/,  mutato  r  in  /. 
lcj^j^    k'6i   1.  par.    (gatipratigdti  K.   1i6tani   V.) 

i.  q.  k6r.     (Cf.  gr.  y^^MXcg.) 
^yjT  Arj'^  2.  par.  dicere,  praedicare,  celebrare,  appellare. 
N.17.  42:  kjrdtaH  prd  gtiaK  kultnas  ca\\i  rit.  42: 


kjrdtarupaK. —  Caus.  kjrdpdydrni  (gr.  466),  Man. 
7.  201:  abajrdni  kjrdpajril;  interdum  i.  q.  primit. 
e.  c.  Dr.  2.  14  :  kjfdpay  a  naU  . . .  kasjrd  's i  b  dry d, 
(Xat.  in-quam  pro  in-quiam,  quod  ex  in-quiunt  =  scr. 
kjrdnli,  in-guias,  in-quiebam  etc.  exspectaveris.  In 
inquis,  inquit  etc.  aut  solum  ky  [mutato  j  in  /]  radim 
kyd  relictum  est,  omissa  vocali,  qua  in  re  hoc  verbum 
cum  correptione  conveniret,  quam  character  4'"  cl.  ya 
in  formis  latinis  veluti  cupis,  cupit,  contra  cupiunt,  cu- 
piam,  cupiebam,  subit  [gr.  c. 501],  aut,  quod  etiam  veri 
similius  est,  i  attenuatum  est  ex  a,  ut  in  sisti-s  etc. 
[gr.  c.  109"'.  3.  ann. '",  I.  p.214].  Quod  ad  composi- 
tionem  verbi  latini  cum  praep.  in  attinet,  conferatur 
gr.  ev-ETT!//' ,  quod  tamen  radice  ab  inquam  plane  alie- 
num  est  [y.  Pott.  I.  p.  180].  Ad  scr.  Ar/d  autem  lat 
hia-re  etiam  trahi  possit,  quod  sensu  os  aperire  cum 
notione  dicendi  cohaeret.) 

c.  d  dicere,  indicare,  memorare,  nuntiare,  narrare,  ei- 
ponere.  N.  9.  34.  23.  6.  Sa.  6.  37.  42.  Dr.  7.  5.  M.  56. 
B.  18.  63.     (Fortasse  lat.  ajo  ejecta  gutturali,  v.  ah.) 

c.  d  praef.  prati  (pratydk yd)  depellere,  repellere, 
repudiare.   N.  4.  4.  13.  42.  Sa.  3.  11. 

c.  d  praef.  vi  (vydkyd)  laudare,  celebrare.  Ram.  IIL 
76.  69. 

c.  d  praef.  sam  1)  narrare.  A.  1.  13.  2)  numerare. 
A.  5.  11. 

c.  pra  id.    In.  4.  7.   N.  16.  8. 

c.  vi  i.  q.  simpl.    In.  5.  50.  N.  12.  84. 

c.  sam  numerare.   N.  20.  15.  4o. 

c.  sam   praef.  pari  (paris aiik yd)  id.    Man.  1.  71. 
i;i| I frT  k'ydti  f.  (r.  Ar'^;'^  s.  ti)  gloria.   Sa.  5.  56. 
i^\H^k'ydp    V.  k'yd. 


T^i;^r^^f{'alug  —  ^^  Jiccara. 


101 


lc(<^H  Ar  n/uf'  m.  (noin.  kaluk,  ut  videtur,  e  ka  tt  lug, 
a  r.  lug  laedere,  occidere)  obscuritas,  caligo.  (Cf.  lat. 
caligo,') 

J^Y^f^  k  alli/a   calvus. 

Igj^cjl^  k'alvdta  id.     Bar.  2.  86,    v.   Bolden    aJ    h.  1. 

(Cf.    lat.  ca/vus,    nostruni  kah/,    germ.  vet.    chalaixan 

capillo  nudare.) 

iG|G|   k  av  S.^ZT.k  avndmi  vel  k  dund  mi  vel  k  und  mi 

(6  uliprddurb  dv^  K.  6  d iipu/j  6r  ut pattdu  V.) 

potentem,  felicem  fieri;  purificari. 

iG|^   kas  1.  par.  (vade)  occidere,  ferire;  cf.  kas,  caJ, 

cas,  gas,  gus,  gaJ,  giiJ. 
J§[]TJ3"5fJj^gp  1idn4avaprasta  m.  nomen  urbis.    Mali. 
1.  2264. 

tc|  Ifj   kdd  \.  par.  edere  (praesertlm  de  anlmalibus).    Hit. 

^  .   ■    ,        .        ,  '  ,  .        ■ 

11.  6:  vfdgro   mdnuiaii  kddati;  etiam  de  ho- 

minibus.     Hit.  86.   13:    kiii    kdditavdn    kataii    vd 

prasuptaK.  —  Caus.  k  dddydmi.    Man.  8.  371:  t dn 

svabiK    kdda/ed    rdgd.      (Scot.    cuid    cibus;    hib. 

caithiin  edo.) 

IjJlfJ  kdntd  n.  (r.  kan  q.  v.    s.  ta)  fossa.    Hit.  90.  1  l. 

)cj||r^  kdni  m.  f.  (r.  kan  s.  j)  cuniculus,  specus  sub- 
fossus ;    V.  k  a  n  l. 

r^Gl^  kit  (.  par.  (^b  ajab  is ajro/i)  timere,  terrere. 
(Vid.  dketa,  k'eia  et  cf.  k\d.) 

1.  rjcJy   kid  6.  par.  dolore   afficere,   moestitiam   inferre, 

conturbare;   v.  sq. 

2.  r^2*  ^''^  ^-  ^'  "•atm.:  /cidye,  llindi'  (Jcldye  etiam 

pro  pass.  praecedentis  haberi  potest)  dolore, 
moestiti.i  affici,  conturbari.  Hil.  71.  4:  sa  purusd 
jra/i  kidyate  ni  'ndriy  di/i. —  Part.  perf.  pass. /c  in  «d 
1)  dolore  affectus,  conturbatus.  Gita-G.3.  7:  kinnam 
asuj  ay d  /irdayan  tavd  "kaiaydmi;  3.2:  anaii- 
gavdnavranakinnanidnasaK;  Up.  19.  2)  fessus, 
fatigatus,  languidus,  confectus,  exhaustus.  Man.  7.  l4l. 
Bar.  1.  47.    (Lit.  zeidziii  laedo,  offendo?  gr,  v/^oc? 


forlasse  pro  xjido?  ex  KUosg,  ejccto  i  et  producta  vo- 

cali  aiiteccdcnte;  v.  kida.) 
H3pj  kinnd  v.  kid,  gr.  542. 
|l5HTi  kiid   1)  inanis,  /ci/ikrta  vastatus,  vacuus,  deletus. 

Rag  .  11.  l4.  87.   2)  m.  n.  et  fem.  k'i/d  ager  incultus. 

Am. 
I3   ku  l.  atm.  sonare,   v.  ku. 

r^sT  Aru^  1.  par.  {s  tiyakararii  K.  stiyi  V.)  furari. 
(Fortasse  lit.  wagiii  furor,  ita  ut  mutilatum  sit  e 
kivagiit,  abjecta  gutturali  et  relicto  t«  euphonico,  sicut 
e.  c.  in  XiX.vermis  e  quermis  et  goth.  vaurmse  /ivaurms 
=  scT.krmi  q.  V.  Res  si  ita  se  habet,  Tocalls  a  verbi 
ivagiii  formis  gunatis  radicis  scr.  kug  respondet,  e.  c. 
cms.  kogd ydmi,  abjecto  u  radicali.  Posset  tamen 
«o  etiam  litterls  transpositis  ex  au  explicari.) 

1.  ^cj^    kud    I.  par.    (bede)    i.   q.    kad,     unde    kud 

ortum   esse   videtur   attenuato  a  in  u   (v.  gramm. 
comp.  490.) 

2.  1^3"  ^""^    6.  par.    (saiivarane)    tegere.     (Hib.  cui- 

dighim  protego,  „1  aid,  assist,  succour".) 

1.    tjj  (J^    kund  1.  par.  (bede',  scrlbitur  k'ud,  gr.  110"') 
o     •s .  , 

i.  q.    kancf,    unde    kund    attenuato    a    in    u; 

v.  k  ud. 

-■   l5t  U-^   kund  1.  atm.  (kaiige)  claudlcare. 

o    •% 

i^T  kur  6.  par.   (cedane)  findere.      (Cf.  cur,  ksur  et 
^■^  •  l    !•    . 

kart  krt,   ratione   nabita,  plures   voces,    quas  cum 
kart    krt    comparavlmus,    etiam    e    kur    expllcari 
posse.) 
rar  k'ura  m.  (r.  k'ur  s.  a)  1)  culter  tonsorius.  2)  ungula. 

Dr.  6.  26.     (Cf.  kiura.) 

r     ,  .  .  .  ' 

|d  ^    kurd    I.  alm.  (krlc/dydm,   scribitur   etiam   kdrd) 

o4 

ludere;  cf.  kurd,  kilrd,  gurd,  gud. 

jd j-^cj-,  ku//aka  humllls,  vilis.    Am. 

j^.^L  /cecara  (Tatp.  e   loc.  ke    in    aiire,   v.  gr.  605,   et 

cara  lens)  in  aere  lens.    Su.  2.  7. 

14* 


106 


13^  had  —  -^^  Jcalu. 


2.  J37"A:'ad  lO.par.:  k^dddydmi  edere,vorare  (de  anima- 
libus).  N.12.3S:  mdii  liddaya;  M.7:  durbalam 

balavanlo   hi  maisyd  matsjram  . . .  h  ddajran/ i. 

Huc  vel  ad  kand  pertinet  llt.  kand-i-s  tinea;  v.  kdd. 
je|Q^ j   liadird   ni.   nomen   arboris,    Wils.   „Khayar  or 

calechu,  Mimosa  catechu".   N.  12.  k. 
kJr^l  tian  \.  par.  fodere,   perfodere.   Hit.  30.  1:  mama 
vivaraii  k  anitvd;  Ram.  I.  32.  52:  pr t  ivt  s arvd 

lianyate. —  Part.  perf.^ass.  A  a<a,  gr.  549;  gerund.  in 

^a,  kdnya  vel  kdya\  pass.  kdnyi  vel  kdye.    (Gr. 

yjtivw,  yjavoo,  germ.  vet.  ginem,  gindm  hio,  nostrum 

gdhne,  anglo-sax.  cina  rlma,  cinan  hiare;  lat.  cuniculus, 

canalis;   v.  kant,  kdni.) 
c.  ut   effodere.     B  ar.  3.   5:    utkdtan    nidiJaiikayd 

ksititalam;    evellere,    eruere.    Rag .  4.  Sfa:  vaiigdn 

utkdya...ndusddanoddatdn    I    nicakdna    ga- 

y  ast  amb  dn   gaiigasrcloSntaresu   saH  ,  ubi  ut- 

kan  edodere   opponitur   verbo   nikan  infodere,   de- 

fodere,    hic  iufodlendo  erlgere;   schol.  Calc.  utkdya 

explicat  per  utpdtya. 
C.  ut   praef.  pra   id.     Ram.  I.    32.   40:   protk  ananta 

ikdikay 6 ganam   bumeH. 
C.  ni  infodere,   defodere.     Hit.  124.    16:    niltanyante 

hrdaye     s  okas  aiikavaK;      Rag  •    4.     36;      v.     kan 

praef.  u  t. 
Ijf^^  kdnaka  m.  (r.  kan   s.  aka)    fossor.     R.  Schl.  I. 

12.    7. 
|c|^|fsj    kanana    n.    (r.    kan     s.   ana)     actio     fodiendi. 

B'ar.  3.  76. 
\d^\^\  kani  f.  (r.kan  s.  i)  fodina,  cuniculus.  Rag\l7. 66. 

18.  21.      (Lat.  cuni-culus.) 
'^f\^'^^'^  kanitdr  m.{T.kan  s.tdr  tr){ossOT.  Hit.  52.  S. 
Jc||»^|^  kanitra  n.  (r.  kan    s.  tra)  ligo.    Hit.  30.  1. 
(cJi-cJ   kamb    1.  par.  (gatdu)   ire;    cf.  gamb,    gamb, 

camb. 
I^&oraadj.   1)  calidus,   fervidus.    2)  acer,   vehemens, 

austerus.    Rag.8.  9:    na   kard  na  buyasd   mrduli; 


de  voce:  R.  Schl.II.  20.  42. —  Subst.  l)m.n.  calor.  Am. 

2)  lidra  m.  asinus.    (Cf.  send.  M/M(*i^ kara  asinus.) 

r    ,      ^  '  c  , , 

^c^ jj   karg    \,  par.    (mdrgani    K.    vyatdrnrgdK  V.) 
•N 
purificare,  abstergere,  vexare,  v.  karg.     (Hib.  cair- 

tim  vel  cartaim  purifico.) 

lof?^  kargura  m.  palma.    Wils.  „Phoenix  or  Elate 

sylvestris".   N.  12.  5. 
r     , 
t^T/rarrf  l.par.  (dasane)  raordere.    (CLkand,  k'a<jl, 

lit.  kdndu  mordeo.) 

r 

tc^GJ    karb    1.  par.    (gatdu)    ire.      (Cf.  garb,    garb, 
•\ 
carb;    germ.    vet.    HIVARB,    HlVARl>    reverti, 

hivirbu,    kivarb ,    /nvurbumes;    goth.  bi-hvairba    cir- 

cumeo.) 

■^^  karba  n.  blllio.   Mah.  2.  1749. 

r   , 
lcjl Qj  k  arv  l.par.  (darpSK.  garvi\.)  superbum  esse; 

•N 
V.  karv  et  garv, 

"^r^  kal  1.  par.  (calanS  K.  cdle  cayi  V.)  se  movere; 
colligere;  cf.  cal. 

J5j(^r|  Ar'a/a  malus,  vills,  improbus.   Hit.  52.  3.  70.  19. 

j^^  kdlu  1)  sane,  profecto  (ad  oralionis  vim  angendam 
ponltur,  praesertlm  post  voces  negativas  vel  inter- 
rogatlvas).  Sak.5.  15.  16:  bo  rdgan  dsramamrgah 
kalv  ayam  I  na  kalu  na  kalu  vdnaK  sanni- 
pdtyo  Zyam  asmin  ja  nlcht!  ja  nicht!;  Rag'.  9.  28: 
na  kalu  tdvat  asesam  apohitun  ravtr  alam 
viralam  krtavdn  himam;  Lass.  1.3:  prdrabyate 
na  kalu  vignabayina  ntcdiK;  N.  16.  22:  kadd 
nu  kalu  duKkasya  pdran  ydsyati  vdi  subd 
wann  doch?;  Sak.  23.  15:  kiii  kalu;  44.  2  infr.:  kva 
kalu;  59.  l4:  katam  ...kalu.  2)  enlm,  praesertim 
antecedente  na.  Sak.  26.  5:  manddutsukyo  ^smi 
nagardgamanam  prati  . . .  na  k  alu  saktd  Ssmi 
sakuntalddarsanav ydpdrdd  dtmdnan  nivar- 
tayitum;  Rag .  3.  51:-  grhdna  sastram  ...  na 
kalv  anir gity a  raguii  krtf  bavdn.  3)  kalv 
api  sed  etiam,  antecedente  na  kivalam.  Rag . 
18.  4s. 


13  lio  —  i5}<r  lcad. 


105 


T^U 


]^  k^a  n.  1)  aijr,  coelum.  N.  12.  53.  2)  cavnm.  Man.  2.  60. 
3)sensus(videndi,  audlendi  cet.)  Am.  IV.  2. 19:  indriy^ 
ipi  k'am.     (Cf.  gr.  X«0?  et  lat.  halare.) 

racpl^  k^akk'  1.  par.  (hdse)  rldere.  (Cf.  kakk,  kak\ 
kakk,  praeter  verba  cum  kak  comparata,  goth. 
hlaha  rideo,  quod  e  kak  explicari  potest,  mutatis 
secundum  generalem  regulam  tenuibus  in  asplratas,  et 
inserta  liquid.');  nostrum  /ache  inltlalem  gutturalem 
abjecit.) 

Ic^^l  kaga  (e  k  a  aer  et  ga  iens)  1)  in  aere  iens,  se 
movens.   A.  10.  6l.   2)  m.  avis. 

lcj^l^  kagama  m.  (e  k  a  et  gama  iens)  avis.   N.  1.  24. 

1.  icJtJ  k  ac  6.  par.  (b  utipHtj-dr  utpattdu)  felicem, 

potentem  fieri;  purum  fieri;   oriri,  nasci. 

2.  KJ tJ   kac    lO.par.:    kacdydmi   (bandane)    ligare, 

nectere,  connectere,  contexere,  conscrere.    Schol. 

ad  Caur.  19;  Lass.  73.  13. 
C.  ut  id.    Rag  .  13.  5-4:    m&ld  s itapaiikagdndm   in- 
dtv  ardir   utk  acitdnt  ard    (schol.  Calc.  sahagra- 
t  itamad yd). 

J^^JT  kacara  (e  ka  al-r  et  cara  iens)  in  aere  iens. 
A.  10.  26. 

ra^  ka g  l.  atm.  (mant  ane  K..  mant  i  V.)  commovere, 
•v 
agilare. 

l5|s|c^i  kagaka  m.  (r.  kag  s.  aka)  instrumentum,  quo 
lactis  flos  agltatur  ad  butyrum  conficieudum,  „churning 
stlck".    Hem. 

lcj g  kaitg  1.  par.  (scrlbltur  kag,  gr.  110"')  claudlcare, 
v.  sq.  (Huc  traxerim  nostrum  hinke,  germ.  med. 
hinke,  cujus  rad.  et  praet.  sonat  hanc,  v.  gramni. 
comp.  109"'.  1;  consonantes  nltuntur  forma  kaiig, 
mutata  tenui  in  asplratam  et  media  in  tenuero,  v.  gr. 
comp.  87.) 


Icf^  kanga  (r.  k'ang  s.  a)  claudus.  B'ar.  1.63.   (Germ. 

med.  hanc.) 
i^^tSlCfl   ^angakela   m.   (e   lcanga    et    k'ela    iens,    v. 

kel)  motacilla. 

m^r^   kangana  m.  (r.  kang   s.  ana)  id.    Am. 

I^^    lcat    \.   par.    (kdnks'/i    K.    kd>iks'i    V.)     desi- 

derare. 
t^TTS"  k'att  10.  par.  (vrtdu)  tegere;   cf.  k'ud,  gunt. 
lcj^C^I  kdfvd  f.  (r.  katt,  abjecto  alterutro  /,   s.  va  in 

fem.)  lectus.    Hit.  86.  6.  8. 
jGj^   k  ad  10.  par.  kdddydmi  findere,   frangere,    rum- 

•N  _     _  _  j 

pere,  dlvidere,  divellere,  laxare,  v.  sq.  et  cf.  ku4, 
k  und. 
jSfX  kadgd   m.    1)  rhinoceros.    Rag'.  9.    G2.    2)  rhino- 

cerotis  cornu.    3)  ensis.   N.  10.  18. 
lcj  IJ^    kand    1.  par.    atm.    (scribltur    tiad,    gr.  110"') 
1)  i.  q.  kad.     Hlt.  64.   10:    r  a  g  anlcayandt  ina 
k  andite    timiri;  73.   7:  stribili   kasya  na  k  an- 
ditam  b  avi  manaK;  Ur.  12.  l6:  k andildgrdt  . ,. 
mrnd/dt.  2)  deserere,  rellnquere.   Rag.5.  67:  abatd 
nisi  k andil d.     (Cf.  kund,  kud,  kard.    \Ai,  kdndu 
mordeo.) 
lcjU^    kandd   m.  n.    (r.   kand    s.   a)    1)  pars,    portio, 
sectlo,    fragmentum,    frustum;    tomus.    Hlt.  111.    lO. 
27.  15.  A.  8.  1.  B'ar.  2.  98.  Sa.  5.  lOS.  —  k'an4tkar 
in  frusta  dissecare,  frangere.   Rag'.  16.  51.   2)  saccha- 
rum.    Ur.  38.  1  infr. 
lcjU^?T  k  andana    n.  (r.  k  and    s.  ana)    1)  actlo    fran- 
genJI,    rumpendi,    destruendi.     Hit.  54.    3.    112.   21. 
Rag.  9.  35.   2)  perfidia.   Rag'.  19.  21. 
1.   WCZ  *ad    1.  par.    occidere.     Dev.  8.    37:    patitdAs 
tdns  cak'ddd  'ta  sd  tadd.     (Cf.  knat'.,  klat, 
lat.  clades.) 

14 


104 


^q^  lisur  —  "^^[ksvel. 


c.  vi   Cau5.  id.    Dr.  7.    19:    sendn   tavi  'rnam  . . .  vi- 

ks  6b  itdn   draks  jrasi. 
C,  sam  id.    Dev.  2.  35:  drs  ivd  samastaA  soiiks  ub  - 

dan    trdilokyam. 
^IT*  ks  ur    6.  par.     {cedane    K.    vilike    kanane    V.) 
findere,   radere,   scalpere,    fodere;    cf.  kur.     (Gr. 

pup-ov,   V.  ks  urd.) 
^rj  ks  urd  m.    (rad.  ksur   suff.  a)    1)  culter   tonsorius. 

Dr.  8.  2^,  ubi   ensem  vel   sagittam  significare  videtur; 

Rag'.   7.    43.     2)  ungula,    cf.   kura.      (Gr.   ^vg-ov, 

y.  ks  ur.) 
■Hiy    ks  urapra   m.    (e   ksurd    ungula    et    pra,    quae 

fortasse  est  praepositlo   in   conipositi  fine  posita)  sa- 

gitta,  cujus  cuspis  soleae  ferreae  formara  habet.    Rag . 

9.  62.  11.  29. 
^rJT?!  A:/urjn  m.  (a  ksurd  s.  in)  tonsor.    Am. 
T^TTf  ks'uri  f.  (a  ksurd  signo  fem.  /)  culter. 
^^  ksetra    n.    (r.  Ajj    s.  /ra)     1)   campus.     B .  1.    1. 

(Goth.  /tailhi,  ih.  haithjo  ager,   nostrum  Heide,  ejeclo 

/).   2)  corpus.   B'.  13.  1.   3)  uxor.   Mah.  1.  4661. 
tHj)^)  ks  etragiid  m.  (e  praec.  et  giia  qui  novit)  anima. 

Mah.  1.  30 IS. 
^l^  ksepa  m.  (r.  ksip  s.  a)  contemtio.   Mah.  1.  555. 
^^mnrPT    ks  epanlja    n.    (r.   ks  ip    s.   aniya)    jaculum, 

missile.    Rag'.  4.  77. 
^(qy  ksepista  superl.  toxj  ks  iprd,   v.  gr.  226.  3. 
T^  q|  i|  '\k\k  s  e'p  Ij  dns  compar.  TOV  ksiprd,  v.gr.226.  3. 
^^fjq'  ksema  1)  bonus,  felix,  faustus.   Sa.  5.  97.   2)  m.  n. 

felicitas.    H.  4.  51.  Br.  1.  20. 
tH  J^^i   ks  emaiikard    m.  (e   ksema  in    accus.  et  kara 

faciens)  nom.  pr.    Dr.  2.  7. 
^JTra^A-jemjn  (a  ksema   s.  in)  felix.    N.  12.  121. 


T^  ks  di  1.  par.  ksdjfdmi  (ksayi)  perire,  interire;  cf. 

ks  i  el  ks  t. 
%[[Q\  ks  oni  f.  terra. 
^TfriT  ^'■'onl   f.  id.   Am. 
^jjVT  fisdba  m.  (r.  ksub   s.  o)  agitatio,  permotio,  per- 

turbatio.   Su.  1.  l6. 
T^IIA  A-j  dudra  n.  (a  Aj  «dra  apis,  s.  a)  mel.    R.  Schl.  II. 

14.  33. 
^fjTf  ksduma  (fem.  ks' dumi)  linteus.    R.  Schl.  I.  74.  3. 
:^fjT  ksdura  n.  (a  ks  urd  s.  a)   actio    barbam  tondendi. 

Hlt.  101.  6:    ksdurari    krtvd. 

l-  T^TJT  ks  i}u  2.  par,  ks  ndumi  {leganS)  acuere. 

2.   •j-(J|   kstiu  2.  atm.  ksriuve    (apanayane)  abduccre, 
o 

auferre. 

^m  ksmd  f.  (e  ksamd'  ejecto  a)  terra.    Rag'.  18.  8. 

^IT|"?^  ksmdj  1.  atm.  (vid unane;  ut  videtur,  denomi- 

nativum  a  ksamd  vel  ksamd,  ejeclo  a)  agitare, 

concutere,  quassare. 

■^CTTTJT  ksrntl  1.  par.  (nimes  ane  K.  nimesiW.)  OCU- 

los  dejicere,  nictari  (ks  mtl  compositum  esse  cen- 

seo  ex  ks  ,  mutilato  ex  dks  i  vel  aks  a  oculus,  et  mil, 

quod  idem  valet  ac  ksmtl.) 

1.  Ttc^^"  ^•^ ''"^  1.  par.  (avyakte    sabde   K.    kugane 

V.;  scribitur  etiam  ks'id)  sonare. 

2.  IttOIT'  ksvid  1.  atra.  (mokse  snehe;  scnbitur  etiam 

ksid)  liberare;  araare. 

3.  (■KOJfj   ksvid  4.  par.  (mocane;  scribitur  etiam  ksid) 

liberare. 
^-Qlrri    ksvil    1.  par.    (gatdu  K.  cdlasatjdli  V.)   ire, 
se  movere.   (Fortasse  huc  perlinet  germ.  vet.  suillu 
turgeo,  rad.  et  praet.  sual  vel  suall,  suppresso  poste- 
riore  diphthongi  e  elemento.) 


j^rj^Jtsip  —  ^iksub'. 


103 


c.  sam  contrahere,  corripere.  Man.  7.  3i:  saiiksipj-ae^ 
yas6  I6ki   (schol.  saiikocam   ^ti);    N.  4.  9. 
2.  r^T  ^•5'>   4.  par.  iJ. 
j^y    ksiprd  (r.  iij>   s.  r<j)   celer.  —    ksiprdm   adv. 

cito.   In.  o.  jl.     (Cf.  gr.  ><aai~-vo?,  v.  ksdpas.) 
\jA<:\    ksiv  1.  et  4.  par.:  ksivdmi^  ksi  vydmi,  gr.  303 
(iiirasane  K.  nivdsi  V.)  ejicere;  habitare  (ksiv 
ex  ksip  ortum  esse  videtur,  attenuato  p  in  v,  sicut 
plvdmi  bibo  dicitur  pro  pipdmi,  v.  ;>d.) 
^■l  kst  1.  par.  perdere,  exstinguere,  delere.     Part.  perf. 
pass.  A:i/na  perditus,  deletus.  Hit. :  ksfn^su  vittisu. 
ks inapdpa.     (Haec    radix    cohaeret    cum    ksi    et 
kidi.) 
^JeT  kslg    1.  par.    (avjakte    sabde    K.    hikkanS    V.) 
singultire. 

1.  ^TcT  kslv   1,  par.    I.  q.  ksiv,  unde   producta   vocali 

ortum  est. 

2.  STT9"  ^-f''''    vel   ksib    I.  atra.    (made   K.    darpi  V.) 

ebrium  esse;  superbum  esse.    (Ilib.  jjoi/jaj-  ,,rage, 

madness".) 

■^\\  kslrd  n.  (ut  mihi  videtur  e  ksdrd.,  a  r.  ksar  s.  a, 

attenuato  a  in  /')   i)  aqua.  2)  lac. 

^T  &i«    2.  par. :   ksdumi  (sabde  K.   ksute  V.)   sonum 
o  .       .       , 

edere,  sternutare.    (Huc  retulerim  Iit.  czaudmi  sternuto 

=  scr.  ksdumi,  adjecto  d  (cf.  ksut)  et  mutato  ks  in 

c-  =  c.) 

X^IH\  ksunnd   v.  ksud,  gr.  542. 

^1^ A:iu/  f.  (r.  ksu,  adjecto  /,  sicut  in  fine  compp.  gr.o73) 
sternutamentum.   Am. 

r^lfl  ksuta  et  -Hf-ll  ksutd  f.  (r.  ksu   s.  ta)  id.    Am. 

5^5"  ksud  7.  par.  atm.  ksunddmi,  ksunde  contundere, 
conterere.  part.  pass.  kJunnd.  Dev.  3.  24:  kura- 
ksunnamahitalali;  9.  35:  dans t rdksunnas iro- 
d'ara.  (Fortasse  huc  pertinct  gr.  £vin,  rsw  pro  r^vu), 
adjecto  gunae  incremento;  si  ita  est,  sibiians  in  formis 
^vcr-Tc:,  rST-TO';  ad  radlcem  pertinet,  mutato,  ex  ge- 
nerali  euphoniae  lege,   o  in  0".     Lit.  skaus-/i  doiet,   e 


skaud-li,  skoudejimas  dolor;  pra-skunda  dolere  incipit, 
nu-skaudinu  noceo,  transposito  ks  in  sk.) 
c.  fj'  id.    D^v.  3.  25:  vigab  ramanaviks  unnd  mahl. 
c.  sam    id.     R.lm.  III.  63.  10:    babandur    bandani- 
ydAsca    ks odydn   sancuksudus    tatd. 
^j^  ksudrd  (r.  ksud  s.  ra)   1)  parvus,   debilis.     M.  6. 
2)  trop.   viiis,  abjectus,  humilis.    In.  2.  6.   Dr.  9.  21. 
(Cf.   lit.   kudikis    infans,    pers.  ^■^i^  kudek  parviis, 
puer.) 

1.  ^?:^  A:.5«d' 4. par.  esurire.    Arij/ci  j/«  esuriens.  N.ll.  12. 

"^  ^18.  12  *). 

2.  ^ry /ciud'  f.  (a  praec.)  fames.   Su.  1.  b. 
^p^  ksudd  f.  (r.  ksud   s.  d)  fames. 
Tjiq  ksupa  m.  frutex.    H.  1.  18. 

T^Q^  ksubd  a   V.  ksub  . 

Trlsyrrr  f^subddtd  f.  (a  praec.  s. /u)  agitatio.  Bar.3.i<'i; 
abdefi    ks ub d  at  d. 

^T>T  ksub  1.  .'itm.  4.  par.  ksdbe,  ks  ub  jrdmi  commu- 
veri,  agitari,  conturbari.  Part.  perf.  pass.  ksubdd 
vel  ksubitd.  Ram.  I.  52.  l4:  ks  ub  itdh'  sdsardli 
sarve;  III.  79.  20:  usnaks  ubd  asa/iia;  I.  52.  l4: 
yat  tega/i  ks  ub  itati  /ijf  adya  tad  dard  ddra- 
yisyati.  Caus.  et  cl.  9.  par.:  ks  6b  dydmi,  ksub- 
ndmi  agitare.  M.  42:  ksobyamdnd  mahdvdtdi/i 
sd  ndus  tasmin  mahodad  du;  Ram.  I.  16.  27: 
ks  6b  ayeyusca  vigena  samudram.  (Cambro-brit. 
hivbiau  „to  make  a  sudden  push",  abjecto  A-,  et  i  mu- 
tato  in  It,  V.  Pictet  p.  76;  slav.  vet.  siibati  agitare,  gr. 
comp.  92,  /;  Pottius  apte  confert  gr.  y.ov(pcg,  ejecto  s  ; 
buc  etiam  trahlmus  nostrum  schiebe,  cujus  radix  in  germ. 
vet.  sonat  scub  vel  scup,  transpositis  k  -+-  j  in  sc) 
c.  pra  i.  q.  simpl.    Man.  9.  254:    lasya  praks  ub yalc 

rds  tram. 
C.  pra    praef.  sam    Id.     Ram.  I.  52.   15:    sampraks  u- 
b  itam  dnas a. 


*)  De  goth.  gredags   femelicus,    slav.  g/adu   fames   vid. 
gard    grd . 


103 


i%  Jcsi  —  f^^ksip. 


n/dsaddrinam.  —  Pass.  kiiye  perdi,  deleri,  de- 
strui,  perire.  Man.  7.  112:  r&gnam  pr&n&K  ksi- 
yanti;  Hit.  kdyaH  kstjamdno  laksyate.  (Lau- 
datae  passivae  formae  eliam  ad  cognatam  radicem  kst 
trahi  possent,  a  qui  e  gramm.  r.  448.  pass.  TCU  ksi 
non  differt.  Cf.  ksin..,  ksan.) 
C.  sarn  in  pass.  id.  Dev.  3:  saiiks iyamunS  s  vasainy  e. 

3.    (^  ksi  f).  atm.:  ksiyumi  habitare,  v.  ksdya. 

T^jTfjTAijn  8.  par.:  ksinomi  (Jiins dydm  K.  vadi  V.) 
laedere,  occidcre.  (Cf  ksan  unde  ksin  attenuato 
a  in  i  ortum  esse  videtur,  nisi  verbum  ksinomi 
re  vera  idcm  est  ac  ksi  cl.  5.) 

i^fj  Ai /(•  ni.  (r.  ksi  s.  <,  gr.  573)  dominus,  imperator, 
in  fine  compp.   N.  2.  20.  5.  h. 

f^irf  ^■*''"  f-  ('■•  ksi  habitare,  s.  ti)  1)  habltatio,  domi- 
cilium.   2)  terra.    B  ar.  3.  5. 

( ^H  f'    ksid    V.  ksvid. 

1.  r^rCf  ksip  6.  par.  1)  jacere,  conjicere,  mittere,  cura 
locat.  loci,  quo  alqd.  conjicitur.  Ram.1. 28.  22.23: 
as  tr  am  .. .  ciks  e  pa  paramakrudd  6  m  dr  lcoras  i 
rdgavafi;  B  .  16.  19:  tdn  ksipdmi  dsurtsu  yo- 
uisu;  Ilit.  79. 10:  b'rtyi  dosdn  ksipati;  B'ar.  1.93: 
amt...drstipdldK  kiii  ksipyant e.  —  ddrunay d 
vdcd  kiepturit  acriter  incrcpare  alqm.  Man.  8.  270. 
2)  prosternere,  dejlcere.  Lass.53.  5:  kseptun  tapas 
tasya  mahdtmanali.  3)  dimlttere.  Up.  34:  tena 
ksiptd.  (Cf.  ksap,  unde  fortasse  ksip,  attenuato  a 
in  i;  lat.  sipo,  dissipo,  e  xipo,  abjecta  gulturall;  grae- 
cum  pnr-TW  e  kpitt-TW  explicaverlm,  abject.i  guttur,TlI, 
et  mutat.i  slbllante  in  p,  v.  ksdpas;  cambro-brit. 
/lipian'  „to  cast  or  dash  suddenly",  cujus  /;,  ut  saeplus, 
respondet  sanscritae  sibilanti,  abjecta  gutturall,  sicut  in 
gr.  oiTTTW;  fortasse  etlam  nostrum  werfe,  goth.  vairpa 
pro  virpa  [gr.  c.  82]  huc  pertinet,  transpositis  litteris 
e  vripa  pro  hvripa,  cum  Jw  pro  k,  sicut  hvas  quls  = 
scr.  kas,  gr.  comp.  388). 


c.  adi  sperncre,  contemnere.  Illt.  83.  l6:  isa  dustS 
divapdddn  adiksipati;    v.  ksip  praef.  d. 

c.  ava  praef  sam  prosternere,  dejlcere.  0^.5.24:  tah 
s  amavdks  ip  at   s  d. 

c.  d  1)  id.  Caus.  dksi paydmi  facere  ut  alqs.  proster- 
nat.  Dr.  8.  IS:  ratam  aksepay  dmds  a  gagina 
gagaydnavit.  2)  spernere,  conteranere.  Dr.  4.  23: 
avamatyd  'sya  tad  vdkyam  dksipyaca;  N.  3. 
13:  dksipanttm  iva  prahdm  sasinaVi  svSna 
t  e  g asd. 

c.  o  praef.  sam  sicut  praec.  1)  proslernere,  projicere. 
Dr.  o.  24:  tayd  s amdksiptatanuH  sa  pdpali 
papdta.  2)  spernere.  Mah.  1.  12j3:  samdksipan 
b  dnuma  t ali   pr ab  d rn. 

c.  ut  extollere,  levare.  II.  4.  49:  utksipyd  'brdma- 
yad    dehani;    Rag'.  15.   S3. 

c.  ni  1)  dejlcere,  deponere.  Lass.  12.  9:  la4ddkdm 
ekdh  sund  -igre  niks iptavati.  —  niksiptdksa 
dejectos  oculos  habens,  cum  loc.  loci.  Gita-G.  12.  1: 
sayane  niks iptdks im  uvdca  hari/i  priydm;-— 
varndn  nikseptum  litteras  dejicere,  i.  e.  scrlbere 
(cf.  Ur.  24.  15:  b  ur gapatr agato  Cyam  aksara- 
vinyds afi);  Caus. facere  ut  aliquis  scrlbat  vel  inscribat. 
Rag  .  /.  62:  sasonitdis  tena  siltmuk  dgrdir  ni- 
kse  pildH  kitusu  part  iv  dndm  ,.  .v  arndK  (schol. 
Calc.  niks epitdK  =  anydir  nivisitd/i);  H.  1.  24: 
tatra  niksipya  tdn  sarvdn.  2) tradere,  c.loc.pers. 
N.  8.  20:  mama  gridtisu  niksipy a  ddrakdu; 
Man.  8.   179:    dryi    niksepan    niksipid    budaK. 

c.pari  circumjlcere ,  clrcumspergere,  clrcumfundere. 
Ram.  III.  60.  100:  annds  tararxakah  rdgriaK  sa- 
mantdt  pa  riciks ipuK ;  Mah.  1.  1306:  kdnanarica 
rnanoramah    sdgardrnb  upariks  iptam. 

c.pra  projlcere.  Su.  2.  l4:  agnihdtrdtii  praksi- 
panty    apsu;    M.  15. 

c.  vi  e.  c.  bd/xCi  brachla  jactare,  dispergere.  Ram.  III. 
56.  15. 


T7i M I ci rL^'" samcivant  —  f%  hsi. 


101 


•^£1»;  conferalur'eliam  ^-&ajUaAo?,  adjecto  3,  sicut  in 
%5f?  =  scr.  hjas,  V.  gr.  comp.  16.) 

■^l\\rjj^kS amdi'ant  (e  praec.  s.  vant  vat)  patientia 
praeditus,  patiens,  tolerans.    In.  4.  8. 

^fMHl*'""""'  ^^  ksaind  vel  ksamd  patientia,  S.  in) 
patienti.1  praeditus.    B\  12.  13. 

^IJCT  ksamp  10.  par.  (kdntdu  K.  saktdu  V. ;  scribunt 
ksap,  gr.  110°')  lucere;  posse. 

gJT  ksa/a  m.  (r.  A-/i  s.  o)  1)  ksaj-d  occasus,  inter- 
itus,  exitium.  H.  4.  4S.  Br.  2.  20.  N.26.  12.  2)  ksd_ya 
domus,  domicilium,  sedes,  praesertim  deoruni.  H.  1.47. 
M.  1.  2510:  nirgagdma  ksaydn  nardyanasjf a\ 
R.  Schl.  H.  6.  27:  indraks ayasannib  am  puram. 
(Hib.  cai  domus.) 

T^ ji|,.i  Aria/(n  (r.  A:j'j  s.  in)  periens,  evanescens,  de- 
crescens.   Rag\  17.  71. 

^  1  Arior  1.  par.  1)  stillare,  effundere.  Mali.  1.  797: 
ksaranta  iva  gimutd/i;  5(71:  ks  ar ant 6  ru- 
diram  bahum;  Rag.l3.  74:  ksaratsu  (gage su) 
bahudd  madavdriddrdK;  2)  diffluere,  dilabi,  dis- 
solvi,  evanescere.  Man.  2.  99:  indriyaTidn  tu  sar- 
vesdn  jady  ekait  ksarati  'ndriyam  I  tend  'sya 
ksarati  pragrid  drleH  pdtrdd  ivd  'dakam; 
4.  237:  yagrid  inrtena  ksarati  tapali  ksarati 
vismaydt.  —  Caus.  calumniari,  falso  accusare,  c.  ioc. 
vel  instr.  rei.  Mah.  2.  23S:  kaccid  dryo  visudddtmd 
ksdritas  cdurakarmani;  Ram.IH.  72.  87:  kaccid 
dryo  Spi  sudddtmd  ksdritascd  'pakarmand. 
(Fortasse  lat  scateo  cum  hac  radice  cohaeret,  ita  ut  in 
sca-teo  dissolvendum  et  ortum  sit  e  perdito  quodam 
nomine,  cujus  suf6xum  a  /  inceperit ;  sca  pro  scar  igitur 
litteris  transpositis  ortum  esset  e  csar;  v.  ksard.) 
c.  d  caus.  dksdraydmi  conviciari,  maledicere.  Man.  8. 
275:  m  dt  aram  . . .  dk.i  drayan. 

'^ksard(r.  ksar  s. a)adj.  caducus,fragilis,mortalis.B.8.4. 
15. 16. —  Subst.  l)m.  nubes.  2)  n.  aqua.  Mod.  (Hib.  suir 
,,water,  a  river",  nrsi  hoc  pertinct  ad  saras  vel  sarit.) 


1.  j^rr\  ksal   1.  par.    (calan,-    K.    cdlH   cayS  V.)    sc 

movere;  colligere.     (Cf.  cal,  sal,  sal.) 

2.  ^rrf   ksal    10.  par.    ksdidydmi,    lavare,    abluere. 

Hit.  123.  S:  ksd/ayam  api  vrksdiig  rin  na- 
div^gd  nikrntat i.  (h'\t.  ska/auju  eluo,  abluo,  skaibju 
lavo,  transposito  ks  in  sk;  huc  etiam  traxcrim  nostrum 
spii/e,  mutata  gutturali  in  labialcm.) 
C.  pra  id.  N.11.29:  praksd/ya  sa/iiHnaca;  23.  23: 
praks dlyaca   mukam. 

^  ksd  f.  (ut  mihi  videlur,  e  ksmd,  ejecto  m)  terra,  in 
dial.  ved.    Rgv.  p.  196.   10. 

TjJI^I  ksdtra  (a  ksatrd  s.  o)  ksatricus,  militaris,  re- 
gius.    B\  18.  43. 

7^|.fJ  ksdntd  (r.  ksam  s.  ta,  gr.  550)  1)  tolerans,  pa- 
tiens.    Rag'.  18.  8.   2)  n.  patientia.    R.  Schl.  I.  34.  32. 

7^1  IfJ  ksdnti  f.  (r.  ksam   s.  ti)  patientia.   B\  18.  42. 

X^\i\  ksdma  (r.  ksdi  s.  ma  pro  ta  vel  na)  1)  emacia- 
tus,  macer.  Bar.  1.  63:  ksud  dksdma.  Up.  27.  2)  te- 
nuis,  gracilis.   B'ar.  1.  92.   3)  debilis.   Lass.  11.  l4. 

g^  ksdrd  m.  (r.  ksar   s.  a)  vitrum.    Am. 

1.  \y^  ksi  1.  par.  atm.    1)  perire.    caus.  destruere,   per- 

dere,  delere.  ^  .i.  30:  yag  riakJayitakaimasa 
(schol.  ndsita);  Ram.  IH.  60.  47:  krtsne  vdi 
ksayite  punyi  (ksayita  pro  ksdyita,  sicut  ca- 
yita  pro  cdyita,  gr.  468).  2)  regere,  dominari,  unde 
ksit ,  q.  V.,  et  in  dialecto  vedica  ksdya  dominans,  in 
composito  uruksdya  =  iVD\jy.ZEl'j:v,  v.  Ros.  ad  Rgv. 
p.  11;  siniplici  ksdya  respondet  send.  MmyM^J^'^ 
ksa/iya,  gr.  comp.  48.  (Ad  ksdydmi  rego,  domi- 
nor  Rosenius  I.  c.  apte  trahit  gr.  y.pstwv,  ita  ut  comp. 
Svavy.QEilcv  utraque  compositi  parte  cum  uruksdya 
convenial;  s  enim  antecedente  k  saepius  in  r  transiit, 
V.  ksdpas;  send.  itHjuT^ii,  gr.  comp.  34.) 

2.  T^T  ksi  5.  et  9.  par. :    ksindmi,   ksindmi  laedere, 

vexare,  occidere.  Ur.  18.  l6:  mand  mi  parica- 
vdnali  kJindti;  Man.  2.  100:  aksinvan  ydgatas 
tanum     (schol.     apidayan);     8.     196:     akJinvan 


100 


^frT  Ttsata  —  ^gfm  Tisama. 


^ff^  ksatd  (r.  ksan  s.  /o)  1)  vulneratus,  occisus.  2)  n. 
vulnus.   Rag  .  2.  53. 

7jff^5|  ksataga  (e  praec.  et  go  natus)  sanguis.  Rag.7.4o. 

^ff^  ksati  f.  (r.  ksan  s.  ti)  eversio,  exstinctio,  vasta- 
tio.   Sak.  32.  16.  Hit.  28.  18. 

^f^  ksatrd  m.  (ut  mihi  videtur,  e  ksam  terra,  abjecto 
m,  vel  ksd  id.  correpto  d,  et  tra  servans,  a  r.  trd^ 
ita  ut  esset  =  mahlpdla  terrae  custos;  scribitur 
etiam  ksattrd  et  deduci  solet  a  kiatd  vulnus  et  tra 
servans,  v.  Rag'.2.53;  cf.  send.  <w7Gtu^C«' A:'ia/ro 
rex,  gr.  comp.  52)  Ksatrus  i.  e.  vir  secundi  vel  mili- 
taris  et  regii  ordinis. 

T-||^i|  ksatrlya  ytlksattrlya  (a  praec.  S.  i/a)id.Dr.7. 1. 

^r^  ksap  10.  par.:  ksapdjdmi  (^prer ani  K.  ksipe 
V.)  1)  sternere,  prosternere,  dejicere,  excidere,  de- 
Struere.  Mah.  1.  4l2S:  aksataH  ksapayitvd  'rin 
saiikye  Ssaiikyey avikramaH;  Rag.8.  46:  tarur 
na  pdtitaK  ksapitd  t advitapdsrit d  latd;  Ram. 
If.  12.  60:  vdidehi  vata  me  prdndn  socanti 
ksapayis yati;  In.  5.  57:  tatra  tan  (Jdpaii)  ksa- 
payisyasi.  2)  lavare,  purgare.  Man.5.  157:  kdman 
tu  ksapayid  deham;  5.  69:  ks apSyus  tryaham. 
Schol.  sducaii  kuryu/i.  (Cf.  ksip;  fortasse  huc  per- 
tinet  goth.  skapa  creo,  transpositis  litteris  ks  in  sk,  et 
servata  in  fine  radlcis  tenui  labiali,  sicut  in  s/epa  = 
scr.  svap.  Quod  ad  seusum  attinet,  ratlonem  habeas, 
verba  movendi  facile  significationem  faciendi  assumere; 
V.  e.  C.  car,  sarg  srg.) 

7^H*:lksdpas  n.  (r.  ksap  s.  as)  nox,  in  dial.  ved. ,  v. 
Ros.  Sp.  18.  5  apud  Lass.  p.  100.  (Lat.  crepus-culum, 
mutata  sibilante  in  r,  sicut  in  gr.  pi~rw  pro  xptTTru) 
=  scr.  ksip,  /iaanrvog  =  scr.  ksiprd,  q.  v.,  y.peiuiv 
=  scr.  ksdyan,  v.  ksi;  etiam  Kvnpog ,  y.vscpa?  ad 
ksdpas  et  cre/3Uj-cu/um  traxerim,  mutalis  liquidis  D  et  l», 
et  -^/eifya?,  \l/S(pog,  mutata  gutturali  in  labialem.) 

T^qi  ksapd  f.  (r.  ksap  s.  d)  nox.    Sa.5.  SO;  v.  ksdpas. 

-^qic^^  ksapdkaram.(e  praec.  et  A  a  r  o  faciens)  luna.  Am. 


1.  ^Cf  ksam  l.atm.  interdum  par.  l)tolerare,  perferre, 

pati.  N.  7.  8:  na  caksami  tatd  rdgan  sa- 
mdhv  dnam;  Br.  1.  S:  rorudy  amdndns  tdn 
drsfvd,..kdrunydt  sddubdvdcca  kunti  rdgan 
na  caks amS;  Hit.:  dgndb  aiigakardn  rdgd  na 
ksamet.  2)  ignoscere,  condonare,  indulgere.  N.  3.  8: 
tat  ksamantu  mahesv ardK;  25.  12:  yadi  .  .  . 
mayd  krtdny  akdry dni  idni  tvaii  ks antum 
arhasi.  —  caus.  ksamdy dmi  veniam  petere  ab  ali- 
quo,  orare  alqm.  ut  ignoscat,  se  excusare  alicui,  c.  acc. 
pers.  N.  25.  9:  tam  dndyya  nalo  rdgd  ksama- 
ydmdsa  pdrt  ivam  I  saca  tan  ks amaydmdsa 
hetubiK.  (Fortasse  goth.  hramja  crucifigo  proprie 
slgnificat  vexare,  ita  ut  nitatur  forma  causali  ksamd- 
ydmi  facio  ut  aliquis  patiatur,  mutatu  sibilante  in  r 
[v.  ksdpas,  ksud'^;  angfo-sax.  hremman  „to  hinder, 
dlsquiet";   v.  ksamd.) 

2.  ^n  ksam  4.  par.:  ksdmydmi  id. 

3-  ^fn  A-iom  (r.  tiam)  terra,  in  dial.  ved.  Rgv.  p.41.18: 
ksami  in  terra;  203.  15:  ksmas  terrae,  v.  ksamd 
et  ksmd. 

:^f7^  ksamd  (r.  ksam  s.  a)  adj.  1)  tolerans,  perferens, 
perpetiens.  Dr.  6.  4:  klesaksama.  2)  capax,  potens, 
C.  loc.  vel  infinit.  Rag  .  11.  5:  sd  hi  raks  anaviddu 
taydK  ksamd;  8.  59:  hrday an  na  tv  av alambi- 
tufi  ksamdK.  3)  aptus,  idoneus,  conveniens.  Rag . 
9.50:  mrgav ano pagamaks amaves ab  rt;  R.  Schl. 
I.  1.  49:  na  virodiS  balavatd  ksamd  rdvana 
tena  te;  Sak.  2.  9:  ub  ab  ogaksamari  grismasa- 
mayam  dsritya.  —  subst.  n.  1)  patientia,  toleratio. 
Br.3.2:  kriy  atdii  AriaTOam.  2)  facultas,  vis.  Br.l.  35: 
na  lu  me  giviluii  ks amarn.  (Cuni  sgn.  2  cf.  hib. 
cam  ,,strong,  stout,  nilghty",  subst.  ,,power,  might", 
cama  „brave",  abjecta  sibilante.) 

^T\\  ksamd  f.  (r.  ksarn  s.  d)  1)  patientia,  toleratio. 
Rag'.  18.  S.  R.Schl.  L  34.  33  sq.  2)  terra.  (Cf  ksam 
et  ksmd;  gr.  XAMA,  unde  %aiAai,  yjxjxa-^s,  %aixa.- 


^off^i^vd  —  i^\iT]^  Jcsanikd. 


99 


f^loj  klivd  (r.  kUv  s.  a)  1)  debilis,  impotens;  pigcr, 
iners.  Ilit.  32.  \9:  kllvavacana.  2)  m.  eunuchus. 
N.  21.  1  1.  (Scribitur  ctiam  kllbd\  cf.  hib.  cailllean 
„eunuch",  caill-ie  „castrate(l",  caillim  „1  geld,  castrate, 
I  loose,  deslroy",  cailleadh  „emasculalion".) 

^Y^f)  klu  1.  atm.  se  movere.    Vid.  viklava. 

=^(»"  klida  n.  (r.  A:/jd  s.  a)  humor,  liquor.  Rag .  7.  C  1. 
15.  32. 

^^Sji\kl  e  d  a  n  m.  (r.  A:/jrf   s.  a/j)  luna. 

^[|-  kU'du  m.  (r.  A/;<i   s.  u)  id. 

^JJJT  Ar/ej  1.  atm.  {yadani  K.  vadi  V.;  grammatici 
pcrperam  Ar/ej  pro  radice  habenl,  venit  vero 
verbum  klese  ex  l™^"  classis  lege  a  A-/jj)  vexare, 
occidere. 

=fj5j  klesa  m.  (r.  A://j'  s.  a)  molestia,  aerumna.  H.  1.44. 
Br.  3.  IS. 

3|Qjf  kldivya  n.  (a  klivd  s.  /o)  debilitas,  debilitatio, 
demissio  animi,  inollitia.   B\  2.  3. 

gj  Arna  ubi?  Sa.  6.  9;  quo?  Lass.  24.  11 :  Arra  gaccasi. 
Notentur  locutiones  veluti  kvaca  te  ksatriya- 
balaii  kvaca  brahmab alam  mahat  ubi  tua  ksa- 
triyica  potentia?  ubi  brahmanica  potentia  magna? 
i.  e.  quantum  interest  inter  illam  et  hanc.  R.  Schl.  1. 56. 
4.  —  Exempla,  ubi  res  vel  persona  superior  in  priore 
loco  posita  est,  sunt:  Rag.1.2:  kva  suryaprab  av6 
vansali  kvacd  'Ipavisay d  matiH;  Mah.  1.  3065: 
kva  maJiars ili  sacdi  'vd  "gr/ali  sd  'psardli 
kvaca  menakd.  —    kvd  'pi  alicubi.    N.  16.  6. 

^\T\^\kvacit  (a  praec.  s.  ciV)  alicubi.  N.  15.  15.  — 
Repetitum  :  ubique.    In.  3.  10. 

g^ljl  kvan  1.  par.  sonare.  Hit.  58.  21:  dindimd  ha- 
s  tipakdhatal!  kvanan;  —  kvanitd  sonans, 
susurrans.  Ur.  68.  1:  padmani  antalikv anil a- 
sat padam.  (Cf.  2.  kan,  Aruri,  can,  svan,  ratione 
habita,  gulturales  facile  in  sibilantes  degenerare;  de 
lat.  cano    v.  sans.) 

gjTjy  kvana  m.  (r.  kvan    s.  a)  sonus.    Am. 


gflljl^  kvanana  n.  (r.  kvan   s.  ana)  id.    Am. 
gJjllJlfJ  kvanild  n.  (r.  kvan  s.  ta)  sonitus.   Rag'.  7.  3S : 

vigagni   v ilolag  anfdkvanitina   ndgali. 
^J<J  kvat    1.  par.  coquere.    Man.  6.  20:   asniydd  ya- 

vdgdii    kvatitdm. 
gy[Uy  kvdna  m.  (r.  kvan   s.  a)  i.  q.  kvana.   Am. 
^jrrl   kvil  1.  par.  (gatdu  K.   cdlagatyoli  V.)  ire,   se 

movere.  V.    (Cf.  kil  et  ksvil.) 
^y^  ksag  1.  tilm.  (ddnagatydK)  dare;  ire. 

1.  ^^^^ksattg   I.  par.   (grammatici   scribunt  ijn^,   gr. 

"'"IIO"')  id. 

2.  j7\^  ksang    10.  par.    (tai\ki\    grammatici    scribunt 

ksag,  gr.  110"')  id. 
^fJJArjan    8.  par.   atm.    kJanomi,   ksanvi     (hinsd- 
ydm   K.    vadi   V.)    vulnerare,    ferire,    occidere. 

Lass.  33.  19:  aksatas arlra.    (Ci.  ks in  et  Arii  cl.  5; 

gr.  y.aivw,  y.avui^  naivvTai  =  scr.  ksanuii'\  KTStvui, 

V.  gr.  comp.  16;  r(a:'W\  fortasse  CTJvcjuaf  e  Av«|Ua».) 
c.  pari   id.    Ur.  8.  3  infr.:  aparikJatasarira;   Ram. 

I.  47.   24:  gurus  dpaparikJ ata. 
c.  ri' id.    A.  11.1:  sar avikJ at a\  10.30:  v ikJat aiicd 

"yasdir    vdndili  ...  mahfm    abyapatad    rdgan 

prabagnain   puram. 
^[Tf  kJana  m.    1)  pars  temporis  definlta,   Wils.  „equal 

to  thirty  Calas   or   four    minutes".   2)  momentum.  — 

acc.   kJanam    adv.    per   momentum.     B  ar.   suppl.  7. 

Lass.  2.  7.     instr.  kJanina   statira.    H.  4.  10.   N.  2.  3. 

(Pottlus  recte,  ut  mlhi  videtur,  hoc  vocabulum  expllcat 

ex  ikJana,  abjecto  /;  respiclas  nostrum  Augenblick.) 
•^LJK  I  kJanadd  f.  (e  praec.  et  da  dans,  in  fem.)  nox. 

Rag .  8.  73. 
■j^lJlf;  |-cjj    kJanaddcara    m.    (e    praec.    et    cara    iens) 

cognomen    Raksasorum,    slgniiicans    noctu    iens. 

Dr.  2.  3. 
^fcn^  ArjaniAra  (a  kJana  s.  lAra)  per  momentiun  tem- 

poris  durans.    Hit.  20.  6. 
^fffn^f  kJanikd  f.  (fem.  praec.)  fulmen.    Hem. 
13* 


98 


^nS"  lirodd  —  =^^hliv. 


^[3"  kr6dd  n.  %f37*'""^"  ^-  *)  pectus.   Am.   2)  gre- 
mium.    Ilit.  80.  l'!:    nidakrd^e   pakiinaK    sukam 
varsasit    nivasanli. 
^nj  kr6'd'a  m.   (r.  krud   irasci,    s.  a)   ira,    iracundia. 

N.  6.  5. 
^T^j-^  krodand  (r.  krud   s.  ana)  iracundus.  Hit.13.  3. 
d^[<j|  krosa  m.  (r.  iruj  s.  o)  mensura  distantiae  (Wils. 

a  league,  a  Cos'  contaiiiing  4000  cubits).  Dr.  8.  53. 
^kt^  krostu  m.  (nom.  k  r  6  s  t  d   a  \\i.kr6stdr,  gr.  173) 

canis  aureus,  anglice  jackal.   Dr.  1.  17. 
^i^i  ^    krostar,  ved.  krostdr,  V.  krostu  et  gr.  173. 
jfjj^  krduncd   ra.   nomen   avis,   ardeae   species.    Wils. 

„a  Kind  of  heron  or  curlew".    R.  Schl.  I.  2.  12. 
^l^t  krdutici  fem.  praec.    R.  Schl.  I.  2.  l4. 
^rgj  klat"  1.  par.  Qiinsdjdm  K.  vade   V.)  laedere, 
occidere.  (Cf.  s/at ,  knat ,  kral  ,  kad,  lAt.c/ades.) 
3^7"  yt/ad  1.  atm.  (vdiklav/e  K.   rudi  V.)  dolore   af- 

fici,  flere.     (Cf.  k/and,  krad,  krand.) 
— +v„^    kland  1.  par.  {dhvdnarodanayo/i;  grammaticj 
scribunt  k/ad,  gr.  110"')   clamare,  ejulare,  flere. 
(Cf.  k/ad,  krad,  krand;  hib.  glaodhaim  „1  call, 
bawl,  roar,  shout".) 
^^>ni  kiap  10.  par.  k/dpdfdmi   (^avy  aktdydm    vdci) 
indistincte   loqui.     (Cf.  ga/p   et   lit.  kalpii  loquor, 
praet.  kalpejau,  fut.  ka/pesu,  gr.  comp.  506.) 
^rf  k/am  4.  par.  klamydmi  (gr. 305)  defatlgari,  con- 
fici.     kldnld    defatigatus.    N.  21.   27.     (Cum    hac 
radice  cohaeret  idem  valens   sram,  cujus  s  ortum  est 
e   k\    gr.  y.aiJLvu)   ex   utraque  forma   explicarl  potest, 
ejecto  /  vel  r,  nisi,  quod  Pottius  susplcatur,  ortum  est 
e   ksam,    ejecta    sibilante;    lat.  /en-tus  e  c/en-tusl  = 
scr.  k/dntd;  fortasse  c/au-dus  e  c/an-dus,  nlsl  pertlnet 
ad  /t'oV,  q-v. ;  nostrum  lahm,  germ.  vet. /am,  Wt/umas, 
abjecta  gutturali.) 
c.  pari  id.     H.  1.  21:  trsdparik/dnta  slti  confectus. 
=^y^k/ama  m.(T.klam  s.  a)  fatlgatio,  lassitudo,  languor, 
confectio.    A.  4.  47:    «a   s itoJne naca   kiama/i. 


^J^  Ar/ai'  1.  dtm.  (bayS)  timere,  v.  v&iklavya. 

^^rrr  kiid  4.  par.   humectari.   Hit.  29.  4:   ktidyati. — 

k/innd  irrlgatus.  Ram.HI.  61.  24:  asruk/inna. — 

caus.  kieddy dmi  humectare.    B.  2.  23:    nacdi  'nail 

k/edayanty  dpa/i.  (Polllus  p.243  confcrt  gr.  KAT^, 

kAui^W,   quod   consonantlbus   egregle   cum  k/id  con- 

venit,  vocali  autem  et  sensu  ad  formani  causalcni  kli- 

ddydmi  pertlnet,  Ita  ut  posterius  dlphthongi  e  elemen- 

tuin    omlssum   et  a  in  t;  attenuatum  sit;   llt.  sk/ys-ti  e 

sk/yd-ti  fluere,  praet.  sk/yd-au,  cujus  s  e  praepos.  su 

cum  ^  scr.  sam,  sa,  gr.  txjv,  expllcari  potest,  nisi 

est  addltamcntum  euphonlcum,  propter  adamatam  litte- 

rarum  s  t\.k  conjunctionem;  angl.  wet  humidus,  anglo- 

sax.  /Hvet,  /uvcct  id.,  mutato  /  in  w,  v.  gr.  comp.  20.) 

c.  pari  i.  q.   simpl.  pariklinna   irrigatus.     Ram.  III. 

61.  24:  vars atdyapariklinna. 
c.  sam  id.   saiik/inna  irrigatus.   Mr.  177.  8. 
|=+>r~y   kiind  l.par.  atm.  (parivedane  K..;  grammatici 
scrlbunt  klid,    gr.  110"')    lugere.      (Cf.   kland, 
unde  k/ind  attenuata  vocali  ortuni  esse  censeo.) 
f^i^  k/innd  V.  k/id,  gr.  542. 

T^TJlT  k/is    4.  par.   alm.    9.  par.:    klisydmi,    kilsye, 

k/isndmi  dolore  afficere,   vexare.   Rag .  13.  73: 

k/isy  ann  ivd  *sya  bugamadyam  ur  a/is  t  aiena; 

11.  5S:  maruta/i  pratipagd/i  . . .  ciktisur   brsa- 

tayd     varut  inlm.  —     Pass.     N.  13.    50:     ganina 

klis yati  bdtd;  H.  4.  4l:  rdksasena  tadd  b  imaii 

kiis yamdnan   niriksya    tu;    Rani.  I.  29.   1:  akli- 

stavrata  qui  vota  non  violat;   I.  31.  37:  vacanam 

aklistam  verbum  non  violatum.    (Cambro-brlt.  gloesi 

„to  paln,  to  cause  a  pang,  to  suffer  a  pang".) 

c.  pari    i.   q.    slmpl.      Up.  19:     susrdsdpariklista; 

Mah.  1.  228S:   parik/isyan   =  parikiisyam&na, 

V.  gr.  532. 

3^5r  ^''f  l.atm.  (dddrstye  K.;  scrlbitur  etiam  kiib) 

impotentein  esse;  v.  klivd,  kldivya. 


a^  kri(J  —  ^^  hreni. 

5|^^  kri4   1.  par,   deleclari,  jocari,  ludere.     II.  4.   17: 

md  krtda  §"1''    rakso    vib  Isanant;    Ilit.:  mr- 

tasya    krt^oriti  ddrdir    api   dandir   api, 

c.sam  par.  atm.  id.    Su.  1.34:  tdis  tdir  v  ihdrdHi  ... 

s aitkri^otdn    tesdm;    Ram.  I.  9.  55:  citrarl   sail- 

kri(famdnds    idK    kridandir   viv id dis    tadd. 

^^  krtda  m.  (r.  krtd  s.  a)  oblectatio,  jocus,  ludus.  Ara. 

^l^rj  krtdana  n.  (r.  krtd   s.  ana)  Id.    Ram.  I.  9.  15, 

V.  krttf.    praef.  sam. 
j^^l  krtdd    f.  (r.  kri4  s.  o)  id.    Am. 
SfvS"  kruiic    1.  par.    (kduiul^dlptb  dvajf  oH  K.    gai- 
ydm  V.)  inilexum  esse,  exiguum  esse,  ire.     (Picte- 
tius  huc  trahit  hlb.  cruiitn  rotundus.) 
dl^  kruddd   V.  krud",   gr.  83"'. 

1.  5^y"  Arrud'  4.  par.  irascl.  N.  18.  y:  na  krud'yanli 
varas triyaK \  H.  3.  15:  putiskdmdA  s aiika- 
mdnasca  dukro  d  a  purusddakaH;  c.  gen.  N.  22. 
28  :  dd  ib  ir  dahyamdnasya  s  ydmd  na  kroddum 
arhati;  c.  upari.  Hlt.  66.  17:  putras y6  'pari 
krudd  aJi.  (Llt.  ruj-/(M  Iratus,  rus-tybe  ita,  quorum  s 
ante  /  e  generali  euphonlae  lege  explicari  potest  e  rf, 
cf. gr.  comp.102;  slav.  cpiir^X  sridu  ira,  furor,  mutata 
gutturall  in  sibllantem,  slcut  e.  c.  in  CpZ^^KllE  srudize 
cor;  fortasse  etlam  huc  pertlnet  lat.  crudelis  [v.  krurd\ 
nisi  cohaeret  cum  criidus,  de  quo  v.  krdvya;  gr. 
xoTog  corruptum  esse  posset  e  Koorog  et  hoc  e  aoccr- 
TOS;  nostrum  Groll ,  mutato  d  in  /?  hlb.  corruidhe 
„anger,  wrath,  motion";  corruigh  „fury,  resent- 
ment".) 
c.  abi  i.  q.   slmpl.   c.  acc.     Ur.  36.  1:    na    tdm    ab  i- 

kruddo    muniK. 
C.  pari  id.    Ram.  III.  76.  k5. 
c.  prati  iram  rependere.    Man.  6.  4:  krud yantan  na 

pratikrudyet. 
C.  s  am  i.  q.  slmpl.  saftkrudda  iratus.    H.  3.  4. 
2.  gfy  Arrud'  f.    (r.  krud)   ira. 
^\ff  krudd'  f.  (r.  Arrud   s.  d)  id.    Am. 


97 


5f)«-ii<  krunt  9.  par.  krutndmi  (s'lisi,  klisi)  amplecti, 

vexare.     (Cf  kunt',  krat,  knal'.) 

StiVJ  krus    1.  par.    clamare.     Ram.  I.   9.   61:    cukrosa 
o    -N 

rsyasriig^  'ti.  (^Scud.  ,X»^<J^  krus ,  v.  gr.  C.  34  ; 
lit.  A://A;iu  clamo  (de  infantlbus),  krykstauju  voclferor; 
hib.  cruisigh  „music,  song";  fortasse  iat.  crocio,  cro- 
cito;  gr.  y.^W^W,  y.^Ul^W;  golh.  hrukja  crocito.) 
c.  d  conviciari,  maledlcere.  R.  Schl.  II.  12.  77:  tan  tu 
mdn  gtvald ko  iyan   ndnam    dkrdsfum   arhati; 

Man.  6.  4s.  8.  267. 
c.  ut  conclamare,  exclamare.    A.7.  2:  nivdtakavacdK 

sarve    .  .  .    ab yadrav an    mdm    .  .  .    utkros antd 

mahdratdh.  —   ulkrusta  sonans.    Su.  1.  33:    ma- 

hdndddir    utkrustatalandditdiK, 
C.  pra  1)  i.  q.  simpl.    Su.  1.  15:  trdhi  'ti  pracukru- 

suK;  N.  11.  2.  23.  23.  24.  43.  A.  19.  21.  2)  accla- 

mare,  Inclamare,  c.  acc.  Dr.  5.  23:   b'ttd  d'dumyam 

pracukros a   purohitari   sd;    6.  29. 
C.  vi  id.    Ram.  III.  44.   11:  hd  rdme  'li  vicukrus uK; 

c.  acc.  pers.   Dr.  6.  26. 
c.  sam  praef.  abi  Id.    Ram.  III.  72.  39:  dryi  'ty  evA 

'b  is aiikru sy a. 
^f^  krurd  (fortasse   mutllatum   e   krudra,  a   r.  krud', 

producta  vocali  ad  compensandum  omissum  d\  cf.  lat. 

crudelis  et  v.  r.  krud)  adj.  crudelis,  saevus,  ferus,  ter- 

rlbills,  horrificus,  horrendus.   H.  2.  2.  Su.  1.  3.  H.  1.  17. 

4.  31.  —  kriirdm  adv.  terrlbllem  in  modum.  Dr. 6.  3. 
^i^jj-  krurabudd  i  (Bah.  e  krurd   et   buddi  mens, 

intellectus)  crudelem  mentem  babens.   H.  4.  31. 
Sft^m^T^  ^^''rarndiiasa  (Bah.  e  krurd  et  mdnasa  n. 

mens)  i.  q.  praec. 
lhVIMMlQ.rI    f^rurdpasarthita    (Tatp.  e  krurd,    quod 

hoc    In    composit.    neutrum    est    substantive    posltum, 

crudele,  crudelitas,   et  upasanhita  conjunctus, 

&  V.  dd  s.  ta)  cum  crudelitate  conjunctus.    H.  2.  20. 
5^|tl|  krerii  m.  (r.  kri  s.  ni,  V.  euphon.  r.  94"')  emtio. 

Am. 

13 


90 


^f^kram  —  ^\  kri. 


anima,  e  corpore  discedenle).  Man.1.55:  tado  'ikr&- 
mali  miirtitaH;  2.120:  lirdvam  prand  hy  utkrd- 
manti;  Rag .  7.  50:  parasparena  ks  at  ay  6K 
prahartror  utkrdntavuyvoll  samakdlam  iva. 
De  colore  a  vullu  discedente,  Rag'.  16.  17. 

c.  ut  praef.  vi  relinquere.  Rag  .  13.  72:  vyutkramy a 
laksmanam. 

c.  upa  atm.  incipere.  In.  1.  21:  tam  dprastum  upa- 
cakrame;  H.  1.  23:  gamandyo  'pacakrami.  — 
praef.  sam  atm.  id.  Rara.  III.  56.  3S:  prastun  sa- 
mapacakrami. 

c.  nis:  niskrdmdmi  (gr.  79)  egredi,  prodire.  Rum.  I. 
9.  22:  nis cakrdmd  "sramdt.  —  ab  inis kram, 
upaniskram  id.    Man.  6.  41.  Rara.  III.  68.  4.  N.  13.  36. 

c.  pard  superare,  vincere.  Dr.  8.  57:  pardkrdnta., 
V.  pardkr ama. 

c.  pari  ambulare.  Lass.  74.  6.  —  anuparikram  cir- 
cumgredi.  Man.  /.  122:  sa  tdn  anuparikramya 
sarvdn. —  samparikram  id.  Mah.E.ic.l2:  bahuni 
s amparik ramya    tlrtdni. 

c.  pra  par.  atm.  incipere.  M.  55:  prasium  praca- 
krami;  Dev.  2.  48:  divili  k ad g aprahdrdis  tu 
ti    tdn    hantum   pracakramuK, 

c.  prati  recedere,  gradum  referre.   Dr.  6.  24. 

C.  vi  atm.  i.  q.  simpl.  11.1.9:  tina  vikramamdni na. 
—  vikrdnta  fortis,  validus.    N.  12.  54.   21.  12. 

c.  sam  ire,  ingredi.    Rag  .  5.  10:  kdlo  py  ayan   sali- 
kramitun    dvit tyam  . . .  ds ramam.  ——    caus.  Rag  . 
13.  3:    s aiikramit i    turahgi;    9.  52. 
2.   jFtT  kram  4.  par.  atm. :   krdmydmi,   krdmyi  (gr. 

303)  i.  q.  kram  cl.  1. 
r^^  krdma  m.  (r.  kram  s.  o)  1)  gradus,  passus.  Ram. 
I.  27.  24:  tribiK  kramdis  tatdlokdn  dgahdra 
trivikramaK.  2)  ordo,  series,  successio.  N.  12.  49: 
kramaprdptan  rdgyam.  —  krdmina^  krdmdt 
ex  ordine,  deinceps.  N.  16.  31:  paryaprccata  tdn 
sarvdn    kr  amina   suhr  dali  svakdn;  Rag  .  3.  30: 


kramdc  catas raH  ,,,  tat&ra  vidydH.  3)  modus, 
ratio,  vitae  ratio.  Ilit.  8.  15:  prastdvakramina  sa 
pan4it6  ibravit;  68.  21:  amdtydndm  isaK 
kramafi ;  TJp.68:  kast6  hy  avinayaK  kramaK,— 
In  fine  composilorum  interdum  redundare  videtur; 
e.  C.  Hlt.  39.  4:  digvigayakramina  i.  q.  digvi- 
gayina  i.  e.  post  regionum  superationera.  (IIuc  retu- 
lerim  scot.  et  hib.  ceum,  ceim  passus,  ejecto  r.) 

^m)\*-ikramasas  (a  krdma  s.Jas)  l)gradatim,  pau- 
latim.  Hit.  46. 11.  2)  ex  ordine,  deinceps.  Rag'.  12.  47. 

JffJJ"  krayd  m.  (r.  kri  s.  a)  emtio.    Hit.  32.   l. 

S^iiJ  krdyya  (r.  kri  s.  ya,  v.  gr.  560)  emptione  com- 
parandus.    Am. 

^^JI"  krdvya  n.  caro.  (Lit.  krauja-s  sanguis,  russ. 
KpOBb  krovj  id.,  hib.  cru  id.,  germ.  vet.  hrio  [gen. 
hrin>e-s ,  ihem.  hriiva^  cadaver;  gr.  iipecc?,  \at.  cruor, 
cruentus,  crudus,  carc.) 

\i(\^\  kriyd  i.  (r.  kar  kr  s.  y  d)  1)  opera,  labor,  opus. 
Ilit.  8. 1.  Ur.  39.  3.  2)  rltus  caerimonia.  Sa.  1.  20.  A.  4.  2. 

jfjy  kr!  9.  par.  ;itm.  krtndmi,  krini'  emere.     Ram.  I. 

48.  9:  anyam    vd  'py    dnaya    kritvd;    Hit.  32.   1: 

krayakritanca    mdit  unam.       (Ilib.    creanaim    „1 

buy,  purchase"  tam  radice  quam  adjecta  syllaba  egregie 

cum  krindmi  convenit;   graec.  TTOtaiJLCU,  T7£0-vri-fJ.i, 

quorum  posterius  litteris  transpositis  ex  TTps-vri-IXl  pro 

Trpt-v/i-iJ.i  ortum  esse  videtur,  mutata  gutturali  in  la- 

bialem,  qu.T  in  re  cum  cambro-brit.  pyrnu  emere  con- 

venit;  itaque  origine  alienum  est  Trepau)  vendo  a  TTtpocui 

transeo,  in  posteriore  enini  verbo,  quod  cum  scr.  pd- 

rdydmi   cognatum    est,    labialis    littera    est    genuina. 

Forlasse  etiam  lit.  prekis  emtio,  perkii  emo,  \z.\..  pretium 

et  nostrum  feil  huc  pertinent.) 

C.  upa  id.    Hit.  115.  3.  4. 

c.  vi  vendere.    Ram.I.  46.18:  na  vikrisydmy  aham 

putram;   Hit.  87.  2. 
C.  sam  emere.    Mah.  1.  6219:  naca  mi  vidyali  vit- 
tan   s aitkrituin   purus aii   kvacit. 


g^Sf^  kraiana  —  ^^f^krai 


9.J 


^^r^  krat  ana  n.  (r.  krat    s.  ana)  caeJes.    Am. 

9f)f4   krad  1.  atin.  i.  q.  krand. 

pJJT^  krand  1.  par.  atm.  clamare,  flere,  lamentari,  eju- 
lare.  Rag.l4.  6S:  sd  ...  cakranda  vignd  ku- 
rari 'va  buyaK\  15.  42:  dv&ri  cakranda  bupa- 
teH;  N.  11.  20:  tdii  krandamdndm  at/artam 
kururtm  iv a  vdsattm;  Ram.  I.  2.  l7:  nisamja 
krdurictii  krandanl im. —  krandit un  saranam 
auxilium  maxima  voce  petere.  Ur.  2.  6.  (Goth.  greta 
ploro,  cum  e  (=  (5,  v.  gr.  comp.  69)  pro  an,  sicut  in 
tika  =  tango  tt  fleka  =  plangn;  cf.  kland,  quod  e 
krand,  mutato  r  in  /,  ortum  esse  puto.) 
C.  d  id.    N.  11.  26:  dkrandamdndn   s ans' rutjra. 

^f-f^r^    krandana    n.    (r.  krand    s.  ana)    lamentatio, 
lugubris  clamor.    Hit.  98.  19.  21. 

jfjrj  krap  1.  par.  (ex  karp    transposito   ar   in    ra)  i.  q. 
karp   krp. 

1.  ffJIT  kram  1.  par.  interdum  atm.  (vocalis  radicalis  in 
temporibus  specialibus  parasmaipadi,  nec  non  in 
part.  in  /a  et  gerund.  in  tvd  producitur;  in  atmane- 
pado,  quod  in  compositione  cum  o<j,  <3,  pra  et  vi 
invenitur,  vocalis  brevis  retinetur;  caus.  kramdy dmi., 
gr. 465)  ire,  incedere,  ambulare,  pervenire.  Rag.l.  l4: 
urvtii  krdntvd  in  terram  profectus  (schol.  Calc.  = 
prtivtm  dkramy a)\  intens.  caiikramy  (gr.  506) 
id.  Mah.  1.  7l6:  lataii  s6  Sndd  Spi  caiikramya- 
mdnaK  kiipe  papdta.  (Fortasse  lit.  gra-dus ,  gra- 
dior  huc  pertinent,  mutala  tenui  in  mediam  et  ejecta 
nasali;  etiam  gran-dis  huc  trahi  posset,  cf.  utkram 
surgere,  et  vikrdnta  fortis  et  vid.  vard  vrd.  Huc 
etiam  trahl  posset  goth.  hlaupa  curro,  germ.  vet.  hlaufu, 
Idoufu,  et  abjecta  initiali,  laufu,  loufu,  mutata  labiali 
nasali  in  mutam  ejusdem  organi,  sicut  lit.  detvyni  novem 
convenit  cum  scr.  ndvan,  et  gr.  (3poTC?  cum  scr. 
mrtd,  mortuus  [gr.  comp.  317];  respiciatur  etiam 
germ.  vet./fM/,  th.  fiisti,  pugnus,  quod  Graffius  apte 
confert  cum  muJti;    y,  krama.) 


c.  ati  transgredi,  praeterire.  N.  21.  25:  grdmdn  ba- 
hdn  atikramya;  Br.  1.  1:  aticakrdma  s umahuit 
kd/ali;  Ram.  HI.  52.  J'l:  tavdi  'va  vacanan  va- 
yam  I  nd  't ikramdmahi  sarvi  vildm  prdpyi 
'va  sdgarali.  —  c.  ahlal.  egredi,  prodire.  Rani.  I. 
9.  11:  aticakrdrna  dsramdt.  —  atikrdntam 
vayas  progressa  aetas,  grandis  aelas.    Sa.  1.  ■'(. 

c.  ati  praef.  abi  id.  Mah.  1.  199:  ab'yatikramya 
d  armam;  Ram.  HI.  54.  26:  svaviJmdb  yati- 
kramya. 

C.  ati  praef.  vi  id.  kdle  bahutiti  vyalikrdnte; 
Ram.  Schl.  II.   14.  29:    vyaticakrdma  taii  ganam. 

c.  ati  praef.  sam  id.  N.  9.  21:  avantim  rkJavan- 
taiica  s  ama  t ikramya  parvatam;  2.  21:  rupena 
s ainat  ikrdn  t u    s a  rvaydJ itafi. 

c.  adi  occupare,  e.c.  sedem  (cf.  kram  c.  d  praef.  sam). 
In.  2.  22:  pdrtaH  Jakrdsanaii  gataK  I  adya- 
krdmad   ameydtmd    dvitiya    iva    v dsavuli. 

c.  apa  discedere.  N.  11.  1.  Dr.  4.  22.  —  cum  apa 
praef  tj  id.  Ram.  III.  65.  56:  vyapdkramat  sa 
lakJman  ali. 

c.  abi  accedere.  In.  1.  4l.  —  praef.  sam  (samab  i- 
kram)  id.    N.  11.  27. 

c.  d  par.  atm.  1)  aggredi,  accedere,  pervenire.  Hit.  94. 
13:  vigigtJavd  yatd  parab  umim  dkrdmaiit i 
tat  kataya;  Ram.  III.  71.  12:  snehend  "krdn- 
tahrdayaK;  In.  1.  30:  urdvam  dcokrame;  Su.  2. 
16:  nd  "kramant a  yadd  JApd  vdnd  mukldli 
Jildsv  iva;RiLe,5.  71:  ydvat  tdpanidir  dkra- 
mate    na   b  dnuli. 

c.  d  praef.  sam  -\-  upa  id.  Ram.  I.  33.  21:  s  amu i>d- 
krdntd   diJam   s o mavattm. 

c.  d  praef.  nir  egredi,  procedere.    Rag  .  6.  Sl. 

c.  d  praef.  sam  occupare  (cf  kram  praef.  adi). 
Rag  .  4.  k:  samdkrdntam  tena  sinhds  anam  pi - 
Iryam    akilaiicd   'rimanifalam. 

c.  ut  surgere,  surgendo  discedere  (praesertim  de  spiritii. 


94 


c^|i.|r?[  homalct  —  tj^^ra/'. 


(^m^  komatd  (fortasse  cum   kumdrd  cohaeret,   sicut  ^TRTf  kd'umdra  (a  kumdrd   puer,   s.  a)    1)  puerilis, 

kumdl   q.  v.  cum  kumdr)    i)  tener,    debilis.    Lass.  juveniiis.   Sa.  6.  11.   2)  n.  pueritia. 

92.  9:    komalaK  pdnir   asjrdK;   Hit.  15.  9:  aham  <^\^^.    kdumuda   m.  (a   kumuda  q.  v.    s.  a)    luna ;    cf. 

alpasaktir   dantdsca    me    koma/dK;   Rag  .  9.  45.  kumudinln  dyaka. 

2)  lenis,    moUis,    placidus    (de    sono).     B^ar.  1.  97.  chmtjTt  kdumudl  f.   (a  praec.  signo   fem. /")   1)  lumen 

3)  gratus,  jucundus,  amoenus.    Lass.  52.  17:   vrksdn  lunae.   2)  festum. 

.  .  .  sukomnldn.  ^TTToJT  ^&uravyd  m.  (a  kuru    s.  ja,   v.  gr.  582)  Ku- 

cj^licj^  koraka  m.  n.  gemma  floris.   Am.  rus  progenies,  a  Kuru  descendens.   II.  1.  19. 

c^l^  kold  m.  aper.     (Lit.  kuHys  id.,  Ariau/t?' porca;   hib.  ^^T5T  ^'^"■^'^   (fem.  kdusi,    a    kusd    s.  a)    e    gramine 

cultach  aper;  gr.  ')(jOi'flo?.)  kusa  dicto  confectus.   S.i.  3.  4. 

'^tlMl^cH    /^oldhala    m.    tumultus,    strepitus,   fremitus.  cfj|i||rr|  kdusatd   n.  (a   kusala    q.  v.   s.  a)    1)  felicitas. 

Ilit.  106.  11.  Sak.  27.  2  infr.  •  2)  dexteritas.    B'.  2.  30. 

ctilldSr  kovida  (ut  videtur,  e  A:o,   nomin.  ra.  interr.  et  ^TTST^  kdusikd  (a  kusd   s.  jAo)  1)  i.  q.  kdusd.    Dr. 

vida  a  r.  r/d  scire,  s.  a)  gnarus.    N.  1.  1.  3.  1.   2)  ulula.   Ilit.  119.  l4. 

c^|i^|  kosa  m.  (r.  Aruj  s.  a)  1)  gemma  florls.    Rag .  3.  S.  SJ^ff  knafis    1.  et  10.  atra. :   kndnsS,   knafisdye    (b  d- 

13.  29.    2)  vagina.    N.  10.   IS.    3)  aurum   (factum   et  sane,  scribitur  knas,  gr.  110°')  splendere. 


rude),   gaza,   thesaurus.    Dr.  4.  11.     (Scribitur   etiam 

kosa,  hib.  gucog  „a  bud,  sprout".) 
^T51c<T  hosald  m.  pl.  nomen  regionis.    N.  9.  23. 
c^iq  kdsa  m.  i.  q.  kosa.    N.  26.  19. 
c^^iy    kdsfa   m.    stomachus.     Am.  IV.    10.    43:   punsi 

kostaK. —  Etiam  n.  Dev.  6.  13:  kdstdni. 
c^|(jll|    kdsna  (ex   A:(i    q.  v.    et   usnd   calidus)    tepidus. 

Rag  .  1.  S4. 
cJilfHc^  kdutukd  n.  (a  kutuka  s.  o)  1)  magna  laetitia, 

eximia  voluptas.  P.  21.  Bar.  3.  15.   2)  curiositas,  cu- 

piditas  et  studium  novarum  rerum.    Hit.  80.  4.  123.  15. 

Up.  80.    3)  matrimoniura,  nuptiae.    Rag  .  11.  53:   ka- 

nayata  nayakdutukakriydm  ...vitenatuK  (scbol. 

Calc.  kdutukakriydm  =  vivdhd tsavam). 


^JJ  knat"  1.   et  10.  par.  (hihsdydm  K.  vad'^  V.)   lae- 

dere,   occidere.     (Cf.  snat,    krat ,   klat ,    ratione 

habita,  litteras  liquidas  facile  Inter  se  permutari.     For- 

tasse  huc  pertinet  gr.  KTEN,  ita  ut  litteris  transpositis 

ortum  sit  e  KNET.) 

^^  knas    4.  par.    (Jivrtib  ds anayoll)    inflexum    esse; 

splendere. 

31  knu  9.  par.  (sabde)  sonare.      Cf  ku. 
o  r         V  - 

^  knu  9.  par.  atm.  id. 

cfji^l"   knuy    1.  atra.    (sabde    K.    durgand  i    drdratve 

sabde   V.)    sonare;    foetere;    madidum    esse.     (Cf 

puy  foetere.) 
c>^i  \   kmar  1.  pir.  (hdrcane  K.  kdut i/ye  \.)  inflexum 


c*j|(-]ri^    kdutuhatd    n.    (a    kutdhala    s.   a)    1)   vo- 

luptas.     Sa.  4.   26.    2)  curiositas   c.   loc.   rei.    Mab.  1.  ^f^  krakaca  m.  n.  serra.    Am. 

2284:     vistarasravartK    g  d  t  aii    kdutdhatam  ^f^^  krdtu  m.  (pro  kartu,  a  T.  kar  kr  s.  t  u)  1)  sacTi- 

ativa   me.  ficium.    N.  5.  46.    2)  in  dial.  vedica   a)  perfector.    Rgv. 

^T%?T  kdunteya  m.  (a  kuntl'  s.  iya)  Kuntia   natus.  P-  26.  2.   b)  potentia.   Rgv.  p.  28.  1.    (Cf.  gr.  K^aTSg.) 

cf)|»-rt     kdunda    (fera.    -#,    a    kunda    S.  a)    ad    plantam  5fj<i|  krat  l.el  \0.par.krdt  dmi,krdtdydmi  (hiAsdydm 

kunda   dictam  pertinens.  K.  radV  V.)  occidere;  cf.  2.*Vo/,  1.^/«/,  Ar/ia/ ,  jrja/. 


^^^Ivcl  —  %P:m  l^opana.  93 

C^»^   kel    1.  par.    (galdu   K.    c'dlaga/jru/l  V.)   ire,   se  zf^^[J  li / s a r a   ni.  n.   (ut   videtur,   e   k/sara,   mutato  s 

movere,  vacillare;  cf.  c'a/.  in  s)  fibra,  filum  (planlae).   Rag'.  4.  67.  9.  3i. 

^[^  ke  /i  m.  f.  (r.  A:»7  s.  i)  lusus,  praesertim  amatonus.  c^  /cdi  i.  par.  /cdydmi  (salxl^)  sonare.     (Hib.  cai/  „a 

Hlt.  50.  1.     (Hib.  ca/  „a  joke",  v.  ^jV.)  voice,  a  name",  cailb/te  „a  moulli".) 

cfjd  ^^^'  1.  atm.  (i<?fa«<?K.  jeiit?  V.)  colere,  yenerari.  c|i=tiil  ^"'^«/«  m.  (a  /te/taya  %.a)  aKckayo  rlescen- 

(Cf.  siv^   quod   ex  A-«'i>   ortum  esse  potest,   quum  dens.   Dr.  5.  l6. 

gutturales  facile  in  sibilantes  transeant.  ^fiTToT  kditava  n.  (a  /iitavd  m.  lusor,  s.  a)    1)  lusus. 

<$cJd  kivdrta  m.  (e  A:i;,  locat.  vocis  /<a  aqua,  et  varta  N.  26.  10.    2)  fraus,   v.  1.  JJJ'  ja/'. 

iens)  piscator,  v.  /cdivarta.  ^TTcf  kdirava  n.  nyniphaea  alba  esculenta.   Ani. 

e^d(^  /ceva/a    1)  omnis,    universus,    totus.     B\  5.  11.  ^fJTfT  /cdirdta  adj.  (a  /cirdta  q.  v.  suff.  a)  cir.Uicus. 

A.  9.  7.  Dr.4.  17.   2)  unus,  solus.   Rag .  2.  63.   (Goth.  A.  3.   CO. 

/tflj/  sanus?)  cf(rf||«^  /cdi/dsa  m.  mons  slc  dictus,   ad  Him;iIayicos 

^jof^ffn  Aeixj/am  adv.  (a  praec.  signo  accus.  m)  solum.  montes  pertinens,  Dei  Kuveri  sedes. 

Hit.  4.  11.  ^TofrT  /cdivarta   m.  (a    /cevdrta   s.  a)  piscator.     Am.; 

efi^l  /c^sa  m.  (ut  equidem  puto,  e  locat.  /ce  in  capite  et  Hlt.  114.  1. 

sa  corrupto  e  saya,   quod   etiam   in   allis   hujusmodi  cfJTT^T^  /c6/ciid  m.  cuculus  niger  vel  Indicus. 

compositis  invenitur,  e.  c.  gaiesaya  piscis;  /cesa  est  ^TT6T  ^otc^rd  1)  nudus.    Sak.  7.  7.    2)  m.  n.  cavum  ar- 

igltur  quod  In  caplte  jacet,  slcut  j /roru/ia  quod  boris.    Am. 

in  capite  cresclt,  v.  girisd)  coma,  caesarles.   (Lat.  ^TTRr  ^°t'  f-  1)  extremitas,  cuspls,  cacumen.   Rag\6.  l4: 

caesaries  forma  magls  cum  /cesara  convenlt,  quocum  aiigada/coti;    7.   43:   syenana/cdgra/coti;    9.  12: 

etiam  nostruni  /faar,   anglo-sax.  /lair,   contulerlm,  ita  sita/cdtind    /cu/is^na;    11.  Sl:    b  uminiliildi/ca- 

ut  media  syllaba  vocls  /cesara  ejecta  slt.    Cum  priore  /cSti  tat  /cdrmu/cam.   2)  numerus  10,000,000. 

compositi  /cesa  parte  i.  e.  cum  /ca  caput  conferri  pot-  ^TTRT^  /coti/ca  m.  nom.  pr.    Dr.  1.  16. 

est  lat.  fa  vocis  ca-pil/us ,  quasi  capltls  pilus,  nec  non  ^TTRT^TrS^T  l^oti/cdsya  m.  id.    Dr.  1.  17. 

syllaba  co,  y.o  vocum  co-ma,  j£0-jUV].)  ^jjf^jjjg  ^o'//yaj  (a  /coti  s.  sas).    Hoc  adverbium  cum 

c}^lj|j  /cesara  m.  (a  praec.   s.  ra)   1)  jaba  leonis.    Lass.  primltlvo  /cofi  eandem  ratlonem  habet,  quam  Latlno- 

62.  20.   2)  i.  q.  /cesara  (v.  /cesa.)  rum  catervatim  cum  caterva.   Su.  3.  1 1. 

%n^A«V'art'«  (a  praec.  s.  in)   1)  jubatus  (de  leone).  ^^  ^j„„  „,_  ^^.  /cun  s.  a)  plectrura.   Wils.  „a  bow  of 

Mah.  1.  82S6:  sinhd/i  /c^sarina/t.   2)  m.  leo.   Am.  ^  i^,te,  a  fiddle  stlck  etc."   Ram.  IH.  on.  26. 


cfj|<;  U,i   /codandd  m.  n.  (ut  videtur,   e  dandd  praefixo 
/c6)  arcus.   Illt.  35.  11. 


c^yol  /cesavd  (a  /cesa  s.  va)    1)  comam  multam  vel 
pulchram  habens.   2)  m.  cognomen  Krsni. 

<4liil^*;rl   kesahasta  m.  (e  lcesa    et    hdsta  caplllorum 

,        ,       .  V  1.         1  »         T      ^  cj-i I r*,  rj    /codrava   n.    frunientum    quoddam,    nuo    egeni 

abuudantia)  coma  multa  vel  ornata.   Am.  In.  5.  6.  mii^->i  i  »    i  o 

-v^        .  .  , '  /    ,  a' .  ■   s    ,^  .       II    ,  vescuntur,  paspalum  frumen  taceuni.   B  ar.  2.  ;»S. 

^li*-!'"^  ™'  '^  ««•««  s.  tn)  1)  coma  pulchra  prae-  '  r      r 

ditus.  2)  m.  leo.  3)  m.  nomen  Daltyi,  quem  Krsnus  %\^  ^°>°  ™-  ("■•  ^"P   «•  ")  '"'  'racundia. 

interfecit.    B.  18.  1.  ^1TT»T  kopana  (r.  /cup   s.  arta)   1)  iracundus.   Mah.  1. 

«^if^lHT  fi^^'"'  f-  ('"•  praec.  signo  fem.  /)  n.  pr.  N.22. 1.  135-i.   2)  iratus.    Ur.  60.  18. 


92                                                     ^m  f\j'm  —  %i^  keyura. 

m^  hriti   f.    (r.  kart   krt    s.  ti)    1)  actio    findendi.  SF^Tf  krsd  (r.  kars  krs  s.  o)  macer,   tenuis.    N.  16.  9- 

2)  pellis.    3)  corlex  arboris  b  urgapatra  dictae.    (Cf.  (Ilib.   creas    „narrow,     slraight",     caoile    niacies    =: 

hib.  carl  cortex,   lat.  corlex ^    quod  ortum  me  videtur  kdrsya    q.  v. ,   mutato    r   in   /;     l.it.  parcus ,   parvus; 

e  corli  =  scr.  karti,  adjecto  c,   sicut  fem.  suff.  tr!  v.  r.  kars  krj. 

apud  Romanos  sonat /r/c,  e.  C.  genitrfc  =  scr.  gdnitri.  ^5JT»T  krsdnu  m.  ignis.     Rag  .  2.  4y.  7.  21. 

ej)  j^e{-||  krttikd  f.  (a  krtti  actio  findendi,  s.Ara  in  fem.)  ^frj   krsi    f    (r.   Arari    Arrj    s.    /)    aratio ,     agricultura. 

1)  pl.  sex  nympbae,  Kartikoyi   nutrices.    Rag'.  14.  22.  B\  18.  44. 

2)  tertia  constellatio  lunaris,  sex  stellas  complectens.  ^\Tj^f\k  r  s  \.n  m.  (r.  kars  krs  s.  in)  arator.   Su.  2.  2k. 
■S^Y^^\^i^akr'  ttiv  dsas   m.  (e  krtti  pellis  et  vdsas  ^qTJ^  krsrid  1)  niger,  violaceus.   2)  m.  nom.  pr.  Krs- 

vestis)  cognomen  dei  Sivi.   Am.;  Mab.  2.  1642.  P"s,    deus    Visnus    humana    forma    indutus.      Dual 

<jj^^  krtyd  (r.  kar  kr  %.  y a  inserto  /,  gr.  557)    1)  fa-  krsndu    Krsnus     et   Argunus.      (Russ.    'lOpHblll 

ciendus.    2)  infensus,  bostilis,  v.  sq.    3)  subst.  n.  nego-  cern/t' niger  ejecta  sibilante.) 

tium,  officium.  dhl_SS\13^^%^[i\kr  s  nav  ar  t  m  an    m.    (nigrani   viam    ha- 

aTrJI^n  krtyakd  f.  (a  praec.   s.  ka   vel   aka  in   fem.)  bens,  Cali.  e  praec.  et  vdrtman  via)  ignis. 

vexatrix.    N.  13.  29.  ^CnT^CT  krsnasarpa   m.    (e   krsnd   et   sarpa)   ser- 

^■f^^jTf^krtyavant  (a  krtyd  s.   vant  vat)  officiosus,  pens  niger.     Hit.  67.   7. 

officii  colendi  studiosus.   Dr.  7.  6.  cj r,i| 1 1  krsrid  f.  nomen  Pandavorum  uxoris. 

dj j*^i-J  krtrima  (r.  ^ar   Ar  s.  trim)  artificiosus.    Rag'.  €t\ (jlj \\nkrsridy  (denom.   a   krsnd,    gr.  520)    nigrare. 

13.  75.   19.  37   (v.  kar  kr  et  krti).  Ilit.  22.    74:    afigdrafi    sitaVi    krsndyale    karam. 

dn^^  krtsnd  (ut   videlur,   a   r.  Arar  kr)  totus,   omnis,  (Russ.  HOpHH)  cernju  nigro.) 

universus.   Br.  1.  17.  N.  24.  23.  B\  3.  29.  ^T^RT  *«*^  f-  pavonum  clamor.    Rag\  1.  39. 

^XT  krpa  m.  nom.  pr.    A.  11.  3.  ^f^T^I  ArdArl;)  m.  (a  praec.  s.  in)  pavo.    Am. 

c^qiJI    krpand   (r.  karp   krp   s.  ana    v.  euph.  r.  94"')  ^pf  ^!^*/  10.  par.  advocare,  invitare;  consilium  dare  (pro- 

miserandus,  miser.    Br.  3.  12.  N.  12.  34.  B\  2.  49.  prie:  facere  ut  aliquis  sciat,  caus.  radicis  kit  scire). 

djiqi  krpd   f.  (r.  karp  krp  s.  d)  miseratio,  misericordla.  ^rf   ^*^'"  ni.    (r.  kit   s.  a)   1)  domus,   habitatio.   2)  in 

Br.  1.  5.  dial.   vedica:   mens.     Ros.  L.  14:    divyd    gandarvo 

c^m  krmi  ta.  (fortassea  r.  kars  Arri  vel/:ram)inseclum,  ketapuK   ketan   naK  pundtu. 

vermis.   Rag.  16. 20:  tiraskriyant  e  krmitantugd-  ^TfT^   ketaka    m.     c^f^c}^    kitakt  f.    (r.  kit    s.  akd) 

IdiK  .  .  .  gavdks dli   (schol.  Calc.  A.rVn/ explicat  per  planta  quaedam,  Pandanus   odoratissimus.   Rag\ 

urnandb  a);    B  ar.   1.    63:    krmikul as atdvrtata-  13.  16. 

nuA"  .  .  .  svd.     (^krmi  correptum  est  e   karmi.    Lit.  ^T-frT   ketana   n.    (r.  kit   s.  ana)    1)  signum,   insigne. 

kirminis,  kirmele,  russ.  ^ICpBB  cervj,  mutato  m  in  v  ;  Mah.  1.  SISS.  2)  vexillum.  3)  habitatio.  R.  Schl.  L  75.  S. 

bib.    cruimh,    cambro-brit.   pryv;    goth.    vaurms,    th.  ^TfT  Ae/ti  m.  (r.  kil   s.  u)  vexillum.    N.  12.  3S. 

vaurmi,   e  hvaurmi,   v.  gr.  comp.  388;    lat.  vermi-s  e  c^t^  |J  keddra  m.  campus. 

quermi-s;    fortasse    gr.    eT^jXlvg    e    EOjXiV?,    cf    lit.  Ar/r-  ^Cj"  ^'^/'  1.  atm.  (gatydm  K.  gatydti  cdle  V.)  ire,  se 

minis.)  movere,  vacillare.     (Cf.  kamp,  gep.) 

5Rjjqr?f  krmila  (a  praec.  s.  /o)  verminosus.  ^(i^J  keyura  n.  arrailla.   Rag.  6.  6S;  m.  B  ar.  2.  16. 


^m  kilp  10.  par.  (ddurliaJ/^)  debilem  esse.  z^TT^f^iJ  k r l d /t a r rn a n   (Dah.   e   krtd    factus   et   kdr- 

s^  kii'pa  m.  1)  fovea,  cavum,  specus.   2)  puteus.   B  ar.  man  faclum,  opus,  negotium)  factum  negotium  habens, 

2,  4t.     (Gr.  KKTD^,   russ.  KOn<aiO  kopaju  fodio.)  qui  negolium  suum  egil.    H.  4.  31.  A.  10.  67. 

^J^  ktlrd  1.  atm.  (kriddjrdm)   luilere,  v.  kurd.      (Huc  '=ild4lli-l  krtakdma  (Bali.  e  krld  et  kd'rna)  factam  i.  c. 

trabi  possit  lat.  Iddo,  ita   ut   ortum   sit   cx    uldo  pro  expletam  optationein,  voluntatem  habeos.    Su.  1.  19. 

urdo,   abjecta   gulturali   sicut  in  arno  —  v.  karn  —  c^rlc|ifi|  krlakrlya  (Bah.  e  krld  et   krtyd   n.  facien- 

et  litteris  transpositis.)  dum)  i.  q.  krtdkarman.    In.  5. 1.  Su.  4. 1.  B\  15.  20. 

■^^~f^  kurdana  n.  (a  praec.   s.  ana)  ludus,  jocus.    Am.  ^T^^   krtagna   (qui    factum    destruit,    e   krtd   et 

aR'5T  kdrmd   m.    testudo.     N.  12.    113.     (Fortasse    gr.  gna  occidens,  deslruens)  ingratus,  immemor  beneGcii. 

iiKEfJLlJ.V?,  %eXv?,  'X,e?MVY\  quodam  modo  cum  kurrnd  =^7T5{  krtagria  (qui   factum    novit,   e   krtd  et  gria 

cohaerent,  mulato  r  in  /.)  q.  v.  noscens)  gratus,  beneficii  memor. 

dhi-jn  '^|;=j(~|  kurmaprst  onnata  adj.  (Karm.  e  kurma-  '^^rWH^^    krtandiaka    (e    krld    factum    et    ndsaka 

prsta  testudinis  tergum   et  unnata,  v.  nam  praef.  destruens,   a   r.  nas  in   form.  caus.   s.  aka)   ingratus. 

ut,  crectus)  testudinis  tergi  iustar  erectus,  altus  (con-  Hit.  105.  1,  v.  krtagna. 

vexus).   In.  5.  \Z.  d^f^^i^^rtdm  (acc.  TCli  krtd)  particula  prohibitiva,  cum 

c^rrj   ^''^  1.  par.  (dvaraneK.  dvrt  duY.)  tegere,  pro-  instrumentali    substantivorum    abstractorum.     apage, 

tegere,  v.  sq.  aufer,  absit;  e.  c.  Ur.  84.  S:  krtam  parihdsina; 

a^f^-  kula  n.  (r.  kul  s.  a)  ripa,  littus.    R.  Schl.  I.  1.  28:  Rag-  H-  4l:   krtaii  gird. 

^o/ig^aAiu/e.  (Hib.<:u/„custody,guard,defence;  theback  cRT^^fjqf  Arr/airama  (e   krtd   et  srama   lassitudo)  la- 

part  of  any  thing" ;  col  „an  impediment,  a  probibition".)  boriosus,  operosus,  studlosus.    Mah.  1.  852. 

d|jcl7  kuvara  m.  n.  temo.  "^dl^ W   ^r^drigali  (Bah.    e   krld   et   aiigali    q.  v.) 

dic^  krka  m.  gula,  fauces.    Hem.  factam  manuum  conjunctionem,   implicationem  babens. 

ct)c))U|  krkana  m.  perdicis  species.   Am.  B\  11.  14. 

c+icj^i^l^  krkavd  ku  m.  (e  krka    et  vdku   a   rad.  rac  ^^J^  krtdnta  m.  (Bah.  e  krtd  et  dnta  finis)  1)  sors, 

suff.  u)    1)  gallus.   Am.    2)  pavo.     (Cura  prima   hujus  fatum.     2)    cognoraen    Yarai,    dei    raortis.     Hit.  9.    5. 

comp.  parte  convenit  bib.  cearc  gallina,  v.  krkana).  3)  conclusio  demonstrata,  Wils.  „a  demonstrated  con- 

cjit,Sp  krccrd  (ut  mihi  videtur,  e  krt,  vel  krtd  abjecto  clusion,  proved  or  established  doctrine".    B'.  18.  13. 

o,  et  sra  e  srama  abjecta  syllaba  finali)   1)  difficilis,  ^fTT^T  krtdrta   (factam   rem   babens,   Bah.  e  krtd 

molestus,  aerumnosus.   2)  n.  difficultas,  onus,  molestia,  et  drta  res)   optatum  consecutus,  laetus,  contentus. 

miseria.   H.  1.  15.  Br.  3.  11.  N.  15.  l6.  24.  18.  N.  16.  10.   18.  21. 

^^Arr/  (r.  A:ar  ^r  s. /,  gr.  573)  faciens  (In  fine  compp.).  c^dl^   krtdstra  (facta    arma   habens,   Bab.  e  krtd 

B\  3.  5.  A.  4.  30.  et  astrd  telum)  armorura  gnarus.    N.  12.  S6. 

4\f\  krtd  (part.  perf.  pass.  a  r.  kar  kr  s.  t a)  1)  factus.  ^TTrT  krti  f.  (r.  kar  kr  s.  /i)  1)  actio,  opus,  opera.  llit. 

2)subst. n. factum,  facinus.  Lockrte    et  instr.  A-r/ena  97.  7.   2)  carmen.   Rag'.  15.  33.   (Hib.  ceord  f.,  island. 

tanquam  praepositiones  significant  propter,  c.  genlt.  gerdh,  th.  gerdhi  f.,  lat.  ars,  v.  r.  kar  kr.) 

aut  in  compositlone  cum  nomiue  reclo.   N.  4.  3.  9.  19.  ^ffT'!*^'^""  (*  krtd  factus,  s.  in)  1)  factam  rera,  factum 

Sa.  5.  94.  —  V.  krtdm.  negotiurababens.  Rag.3.51. 2)  habilis, dexter.Rag.il.  29. 

12* 


90 


^Bl^  ^iuvcla  —  ^ini^/iw/j. 


c>)(^^  kuvela  n.  lotus  flos.   Hem. 

1.  cfiSJ  ^ui'  4.  par.  (s/isi)  amplecli,  v.  kus.    (Fortasse 

gr.  KVU),  KVveu)  abjecta  consonante  finali.) 

2.  ^75T  ^"•f  !•  ct  10.  par.  dyuidu  splendere. 

O       "N 

gjTjr  iuju  1)  m.  n.  graminis  species,  Poa  cynosu- 
roides,  quam  Indi  venerantur  et  in  multis  sacris  riti- 
bus  adliibent.    2)  n.  aqua.   Am.;   v.  kusisaya. 

^^rf^  kusala  1)  salvus,  felix,  prosper.  N.  16.  29. 
B'.18.  10.  2)  habilis,  dexter,  peritus,  gnarus.  In.  2.  28. 
N.  12.  83.  19.  18.  22.  12.  3)  subst.  n.  salus,  fortuna, 
prosperllas.   N.  2.  l6.  12.  71.  13.  31.  22.  2. 

^(^lf^rJ  Afuja/iw  (a  praec.  s.  in)  salvus,  felix.  N.  2.  16. 
16.  29. 

gnjT^  kusula  m.  horreum,  granarium.  Hlt.  5.  10. 
66.  13.  IS.  19. 

c^i^|U|iJ  kusis  aya  n.  (e  kusi  in  aqua  et  saya  qui 
jacet)  lotus  flos.    Rag .  6.  18. 

qptT  kus  9.  par.  (niskarsi)  extrahere;   cf.  kars   krs. 

o    -x 

^^  kiisfa  (e  ku  et  sta)  leprae.   Am. 

c{-(H   kus  4.  par.  i.  q.  kus. 

o    - 

c^n-1  |ip(  A-u Jor(V   f  (e  Aru  et  sarit  fluvlus)  fluvlus  tenul 

aqua.    Hit.  30.  7. 
^i-m  kusuma   n.  flos. 
^CTqj^fJ  ArujumdAiara   m.  (florum   multitudinera 

habens,   e  praec.  et  dkard   multitudo)  ver.    B  .  10. 

3i. 
arajjinj     kusumitd     (a      kusuma     s.     ila)     florldus. 

Sa.  4.  26. 
*y i-jC4  kusumisu  m.  (e  kusuma  et  jiu  sagitta)  no- 

men  Anangi. 

^jrrr  Auf  m  lO.  atm.  (/tujmiVe  V.)  dlstorto  vultu  ridere. 
O       ""^  . 

(Luce    clarius    est  verbum   kusmdyi   compositum 

esse  e  partlcula  ku   et   smdyi  rideo   a   r.  smi\   scri- 

hendum   igltur   est   kusmi^    quod    secundum    1""=™  cl. 

format  kusmdyi.) 

c^cs,  kuh    10.  atm.    (yismdrani   K.    vismdpane    V.) 

decipere,  fallere;  v.  sq. 


^•^^  kuhaka  ra.  (r.  kuh  S.  aAra)  1)  deceplor.  2)  actio 

declpiendi,  destitutio.   Illt.  129.  22. 
c|)^r|  kuhana  m.  (r.  kuJf  s.  ana)  n.  pr.    Dr.  2.  11. 
^T^Vrr  kuhand    f.    (r.  Aru?i    s.  ana    in    fem.)    simulatio 

pietatis,  sanctitatls.   Am. 
^^  kuhara  n.  caverna,  specus.    Hit.  58.  2. 

1.  rfj"  itJ   6.  atm.  kuvi    (sabdi  K.   drtasvari  V.)  so- 

nare;   gemere.     (Cf.  kug,  gr.  KtDKL/tt'.) 

2.  ^  Arii  9.  par.  atm.  kund'mi,  kuni'.  id. 
«\  "^ 

^^  kdg  i,  par.  sonare  (praesertim  de  avibus).   R.  Schl. 
prooem.  1:  kd gantam  ,  .  .  vandi  vdlinikikoki- 
lam\  de  arundine  Rag'.  2.  12;   v.  kugita. 
C.  ava    id.     Ram.  III.   70.    12:    vihago    b  riigardgo 

5yam.,,k6kilind   'vakugati. 
C.  upa  id.    N.  12.  113:  cakravdkupakdgita. 
c.  nif    Id.     Ram.  III.    69.    36:     niskugantaK     subd 
girali. 

igjl j|(=}'  kugita   n.    (r.  Auiy   s.  /a)   sonltus.     Bag'.  9.  26: 
satpada   kokilakug  itam\    4.  62:  s  driigakdg  ita. 

1.  ^7?r  ^"•'    ^^'  P"""'  (^o^b^   mantri)  urere;   consulere, 

deliberare.     (Cf.  angl.  heat,  hnt;   island.  vet.  hiti 
calor,  heitr  calidus,  nostrum  Hilze,  hei/s,  V.  2.kut. 

2.  cfj^^  kut    10.  atm.    (aprasddi   K.    aprasdddpra- 

do/i  V.)  inclementem,  non  faventem,  non  rouni- 
ficum  esse. 
SR^  kutd  m.    (r.  kuf  s.  u)    vertex,  cacumen.    N.  12.  S. 
2)  acervus,    v.  kutasas.    3)  fraus.    Mah.  1.  2476:   na 
kuiamdndir  vaniga/i  panyam  vikrinati  tadd; 
V.  kutabanda. 
a^^J^  kutaka  n.  (r.  kut  s.  aka)  vomer.    Am. 
3j^J^^^   kutabanda   m.    (e    Aru./u    fraus    et    banila) 

laquens  (Fallstrick).    Rag'.  13.  39. 
^(jf^i^kutasas   adv.    (a   kutd    suff.   iaj)   acervatim. 

A.  9.  5. 
^?"  Aiirf  6.  par.  (gasani  K.  gdnyi  baksi  V.)  edere; 

solldura  esse. 
c}-, Ijl  Arun  10.  par.  alm.  (saiikoci)  curvare,  inflectere. 


^M4>rn  l^umudvati  —  ff^  huvera.  89 

^H^rTl    f^umudvatl  f.    (a   praec.   signo    fem.)    1)  i.  q.  Wl<,  l< "  r  d    1.  ;Um.    {krtifdjrdm)    ludere,    d.kttrd, 

kumudlni.     Sak.  52.   6  infr.    2)  nymphaeae  species,  s>"l- 

Wils.  „Menyanthe$  indica  or  cristata".   Kag .  6.  36.  ^t^  ^"'  l-p^r.  (iand usarihai/6/i)  colllgere;  cogna- 

cTTn"  kurnp    1.    et    10.  par.    (strf/dm;    scribitur   kup,  tum  esse. 

O        •v 

gr.  110"')  sternere.     CL  kumb.  c.  d  turbare,   perturbare.    Hit.  39.  20:   smardkulita- 

cf-ji^   kumb    10.  par.  {cadane  K.  strtydm  V.;    scribi-  rnati;  R;im.  III.  71.   10:  sokind  "kulitindri/a. — 

tur  kub,  gr.  110"')  tegere;  sternere.  Cum  vi  -\-  d  id.   Ram.  I.  45.  7:  kr6d'avf  dku/ita. 

areVI   kurnbd    m.    1)  vas    aquarium,    urna.     N.  23.    11.  c.  sam  id.   R;im.  III.  49.  2:  saiiku/it^ndri/a. 

2)  modil    frumentarii   genus.     3)   tumor   in    superlore  ^T^  kiiia  n.  (r.  kui  s.  a)  familia,  genus.    II.  4.  5.  Br.  2. 
parte  frontis  elephanli,  Wils.  „There  are  two  of  these  1'1.    (Hib.  gao/  „a  family  or  klndred".) 
projections,  which  swell  in  the  ruttlng  season."   Dev.  ^^r)|j|U  ^"^a?''''j  m.  (e  praec.  et  giri)  mons  princi- 
3.  13.    (Cf.  gr.  KVixioy\.)  palis,  quorum  septem  enumerantur,  v.  ku/abubrt. 

gfjVf^TH"  kurnb'akdra  m.    (e    praec.    et   kdra    factor)  gjTfTTTT  ^«/"/'J  femina  Impudlca.   Am.;  Mr.  288.  11. 

figulus.  r^^\^ryr^\ku/ab  ub  rt   m.  (e  ku/a   et  bubrl)  \.  q.  ku- 

^rrVliJIM    kumb  ayoni   f.    (Bah.    e   kumb'd    et  yoni)  /agiri.     Rag'.  17.   "S. 

nomen  Apsarasls  cujusdam.   In.  2.  30.  ^rrl^i  ku/astrl  f.  (Tatp.  e  ku/a  et  strt  femina)  fe- 

gjjpVfrl^ ""»*'"  m.  (a  kumbd  s.  in)  elephantus.   Hem.  mina  generosa  stlrpe  orta.   N.  18.  S;  v.  sq. 

"^I^Hc^  kumbila  m.  fur.  ^rfjj x-»~(f  ku/di'tgand  f.  id.    Sa.  7.  15. 

grfrVffT  kumb  tra   m.  crocodllus.   Am.;    Wils.  „the  cro-  ^)^Tf?T  ku/dya  m.  (e  ku/a  et  aya   a    r.  i  ire,   s.  a)  ni- 

codile  of  the  Ganges,  the  longnosed  alligator".  dus.    Am. 

grjrvni^^h  kumb  traka  m.  (a  praec.   s.  ka)  fur.     Ur.  32.  ^rf^rfSJ  ku/iJa  n.  fulmen.    Dev.  8.  34. 

8  infr.,  cf.  A:um6'j7a.  ^PWIH   ku/t  na    (a   ku/a    s.  ina)    nobilis,    generosus. 

1.  ^7  kur  6.  par.  {Jabde)  sonare.  N.  17.  42. 

___                                        „,,  3)^^X7  ku/tra  m.  n.    cancer.    Hit  114.   9;    zodlaci   con- 

2.  ^T  kur   V.  kar  kr,  gr.  344.  ^ "^'^ 

^•^                                               ^  stellatlo.   R.  Schl.  I.  19.  S. 

3573- Arj/ra/i§^a  m.  antllope.   Ur.  77.  9  Infr.  ,     ,       ^    ,  -,  \     .•    >n  r     -i-    •      t>'      o  ,» 

■*  \ 31  cji^il  ku/ya  (jiku/a  s.ya)  adj.  1)  tamiliaris.   Bar.o.  2(. 

dhji  kurara  (r.  ^ur)  m.  hallaeetus.    N.  12.  113.  „>                 .       •                                1              /         •! 

^'v  2)  generosa  stirpe  ortus. —    subst.  n.   (ut  videtur,  a 

qnTT  kurart  f.  fem.  praec.  ,                  .               .       . 

-  '^                                   ^-  r.  ku/   s.  ya)  os,  ossis.    Am. 

anx  Ariiru  m.  nom.  pr.,  unus   e   majorlbus  Drtarastri      .,.'<./..  •     r      ^  ^^  n  t.     = 

^ '                               "^                                            ■             ■  ^fcFZfT  ku/ya   f.  (r.  kui  s.  ya  in  fem.)  1)  Humen.  Rag . 

**  P''?^"«-  7.  46.   2)  canalis.   Sak.  7.  12.  Rag.  12.  3. 

^H^   '""-"'''^''■d  n.  (e  Auru   et  Ari//ra)  nomen  gj^  ytura/a  n.  lotus  flos.   Am. 

reglonls  prope  urbem  Dehll.  fT^cffZf  kuva/aya  n.  id.    Am. 

afTTTAuri^rj' f.  probabiliter  i.  q.  A-Hrar/,  scllicet  haliaeetus  cJiqHa    kuvdda  (ex  A:«   et   vdda  dicens)  maledicus,  ca- 

femlneus.N.  11.20.  A.  10.63  (In  ed.  Calc.  legiturArurar/').  liimnlans.    Am. 

d)iQJc^  kuruvaka  m.  nomen  plantae,  Wils.   „1)  The  ^■^n"^"'''^''"  (vcd.  Arui  <;ra)m.  (Karm.e  Au  et  i'eVa  m.n. 

crimson   aniaranth.    2)  A  purple   species   of  barlerla.  corpus)  Deus  divltlarum  (slc  dlctus  propter  deformitatera 

3)  Also  a  yellow  kind".  suam;fingltur  enlm  cum  trlbus  crurlbus  et  octo  dentibus). 

12 


88 


^^^Jciitas  —  '^n^^rlJ-^umudvdnl. 


^f^^kii/as  (a  ku  q.  v.  s.  las)  1)  unde?  H.2.  2/i.  4.27. 

2)  nedum,    mullo   minus.     B\  4.  31;    sequente  eva. 

In.  1.  17.    Br.  1.  2S. 
^rT^  /itiiuka  n.  i.  q.  sq.    Ara. 
c^pi-y]    liuliihala    n.    1)    voluptas.     N.  1.    16.    13.   4S. 

2)   curiositas,    cupiditas    et   sludium    novarum    rerum. 

Sak.  19.  6  infr.  Up.  78. 
af^  kutra  (a  ku  q.  v.    s.  Ira)  ubi  ? 
gf^f%ra^A:u<rac'j7  (e  praec.  et  cit)  alicubi. 

^prr  kuts   10.  atm.   1)  spernere,   contemnere.     R;un.  I. 

o       *^  t        ,  .  .     . 

49.  18:  kutsita  vicarisyat  a.    2)  conviciari,  ma- 

ledicere.     D'rit.    57:     kutsayitva    vacobiH;     part. 

praes.  par. :    kutsayan.    Mak  1.   52S6.     (Lit.   kusinu 

adversor.) 


c.  a/i'  valde  irasci.    Ram.  III.  72.  66. 
c.  pra  i.  q.  simpl.    Ilit.  74.  S.     caus.   Man.  9.   31^1:    k6 
na    nasycl    prako pya    tdn. 
2.    ^CJ"  l<"P    10-  par.    {bdsarlc  K.    dyuldu  V.)    loqui; 
splendere.    (Cf.  hib.  cubltas  „a  word ,  a  promise  , 
golh.  HUF  lamentari.) 
^jTTJf  kupuya  (e  ku  et  puya  pus)  vilis,  abjectus.    Am. 
^^jf  kiipya   n.    quodvis   metallum   excepto   auro   et  ar- 

gento,  ut  cuprum  etc.    Am. 
cjjQji    kubga    gibbosus,    gibberosus.     Ara.     (Lit.  kuprit 
gibber,  kupdtas  gibbosus,  gr.  zvcpog,  ilv~TU) ,  lat.  g^ii- 
bus,    gibba,    sibber\    fortasse    etiam    nostrum   Hucker, 
niutat.l  labiali  in  gutturalem.) 
gjQjj^  kubgaka  (a  praec.  s.  ka)  id.  Lass.  32.  13. 


SrgT  kut    k.  par.   {putlbdve  K.  putitve   V.)   foetere      ^^[T  kumdr  10.  par.  (denominativum  a  sq.)  ludere. 


(cf.  pdy). 

d^'A  kiita  m.  elephanti  tegmentum  versicolor.    Am. 
gfgjj  A;  u  ^  a  f.  Id. 

^f^  kunta  m.  jaculum  uncinatum.    Am.  {=  prdsa). 
dn'^\r^\  kuntala   ni.  capillus.    Caur.  4. 
^^j-   kunti'    f.    1)  nomen    regionis.    H.  1.  31.    2)  regis 

Pandils  uxor. 
1.    ^'-ZT  ^unl     1.  par.    {hins  ds  aiikles  ay  6H  K.    klesi 


^"jqjT  kuuidrd  m.  (ut  mihi  videtur  e  ku  et  rndra  —  a 
T.  mar  mr  —  quod  secundum  originem  suam  virum 
signlficare  posslt,  sicut  mdrtya  q.  v.)  1)  puer  qul  ad 
quintum  annum  nonduni  pervenit.  Br.  2.  7.  N.  1.  S. 
2)  princeps  juventutis,  regni  heres.  Am.:  ■=.  yuva- 
rdga.    3)  cognomen  Kartikeyi. 

Wi^]7^![^  kumdravrata  n.  (e  praec.  et  vrata)  votum 
coelibatus.    Ur.  77.  5  Infr. 


vade   V.,    scribitur  kut,  gr.  110"')   offendere,      grmft  kumdrt  f.  (a  kumdrd  signo  fem.  i)   puella   (a 


laedere,  ferire,  vexare,  occldcre.    (Cf  lat.  quatio, 

per-culio   et   scr.  pui  quod   ex  kul    mutata  gut- 

turali  in  labialem  ortum  esse  censeo.) 

2.   ^'^Zf  kuni  9.  par.  kuindmi  (gr.  347)  id. 

o      ^ 
ej[iy.>    kunda  m.  n.  jasmini  species,  jasminum   multl- 

florum  vel  pubescens.    Am. 


decimo  usque  ad  duodeclmum  annuni). 

^CTJ^  kumdl  10.  par.  (ortum   est  e  kumdr  mutato  r 
o        ~  *-. 

in  /)  I.  q.  kumdr. 

gfCTg"  kujnud  f.   I.  q.  sq. 

cfr^TT   kumuda   n.    1)   Nymphaea    esculenta   alba. 

2)  N  y  m  p  h  a  e  a   r  u  b  r  a. 


cij^>    kundr    10.  par.    (anrtabds  anc  K.    miiyoktdu  cji ;_]  j^  JJ  y  kumudtni   f.   (a  praec.  s.  in  in  fem.)  cumu- 

V.;   scrlbitur  kudr,  gr.  110"')  mentiri.  dis   floribus  abundans  locus. 

1.   ^CT  l^up   'l- par.   Irasci.     Hit.  76.  13;    cum   dat.   pers.  ^^fg^y^jpj^  A-umudinina/a/ta  (e  praec.et  nd/aA-a 

Rag .  3.  56:    cukdpa  tasmd'i  sa  b  rsam.     ku-  ductor,  dux,  doniinus)  luna.    llit.  79.  5. 

pitd  Iratus.    N.  20.  32. —  atm.  cuni  accus.    Ram.  ^^■;^^^^kumudvdnt    n.    (a    kumud    suff.  vant   vat) 

1.39.7:  kupyate  devdn.—  (Lat.  cuyaio,  nostrum  1)  lotis   abundans.    Rag'.  4.  19.    2)  m.  n.   i.  q.  kumu- 

hoffe,  angl.  hope.)  dint.    Am. 


^i^^-^\qf\JiUTi garar u pin  —  ^f^^TT  liunrjina. 


Hl 


^yjH  JCfr^  kuitgararupin   (a   kungaripa   elephant!  ^TZTJ  kutl/a  n.  (ut  videtur,  a  r.  3.  kunri  s.  jra)  paries. 

forma,  s.  in)  elephanti  formam  habens.    Sa.  2.  20.  Mali.  '2.  731. 

1.  ^^  kuf   6.  par.    (^kdutiljri)   inflexum   esse,   v.  ku-  \.  ^^y\\  kun   6.  par.    (^saidnpakarana^ 6H)    sonare, 

fi/d.  adjuvare.      (Cf.   kan,    kvan,    can,    svan,    liL 

C.  pra    torrere,    assare.     Mali.  1.   2S-i2:    b  aksa/anti  Lvanu  sono.) 

sma    mdtisdni   prakutjra    vidivat    tadd;     v.  sq.  2.    c(-|  IJ  |    kun    10.  par.  (dman  trane  K.)    salutare,    vale- 

et  kuft.  dicere. 

2.  ^JTT  *^"'   ^^*  ^''"'   (A"'o'<^/'one)   calefacere,    urere.  t^ij|g  kundpa  ni.  corpus  mortuura.   Ani. 

(Cf.  2.kut,  kuft.    liih.  cuatan  sol.  v.  Pict.  p.  23.)  c^HJ|  kuni  m.  i.  q.  kukara.    Am. 

^fT  kula  m.  n.  hydrla.    Am.  ^ITT"^""'  '•  P^'"-  {'■dikaljre.,  scribitur  Au/,  gr.  110"*) 

3rf?7  kufi  m.  f.  (r.  kuf  s.  /)  casa.    Am.     (Cf.  angl.  hut,  conturbatum,  mutilatum,   dirutum  esse. 

nostrum  Hiitte.)  c*-i  M/j    kunt     1.  par.    {dlasjre    K.    kofane    vdikaljre 

rfij^r^  kufild  (r.  kuf  s.  ila)  curvus,  inflexus,  flexuosus.  alasye    V.;    scribitur    kuf.,    gr.  110")    claudum, 

Dev.  2.  S.  mutilatum,  pigrum  esse;  v.  sq. 

r^f  4^  kufumb  10.  atm.  (drtfdm)  tenere,  ferre,  per-  ^mS"  kunfa  (r.  kunt  s.  a)  segnis,  tardus,  piger.    Am.: 


ferre. 

ajrj^  kufumba  m.  progenies,  stirps.    Rag  .  7.  6S. 
3)775^^  kufumbaka  (a  praec.   s.  ka)   1)  adj.  propin- 

quus,  cognatus.   2)  n.  familia.    Hit.  21.  2. 
ai77]y^jq  Aru/umiin  (a  kufumba   s.  in)  pater  familias. 

Ur.  36.  15. 
afCTPsfrft  kufumbini   f.  (a  praec.   signo  fero.  !)  uxor. 

Rag'.  8.  S5. 

1.  ^JTT"   f^ " ! (    *•  psr.    (^pratdpani)    calefacere,    v. 

o   •x'\ 

2.  kuf. 

2.  37777"  *"•'•'  10.  par.  (cedane  K.  kutsdcidoH  V.) 
O  •\*\      . 

sciodere,  contemiiere. 

ar577»ft  kuffani  f.  (ut  videtur,  a  r.  Aru/.<  s.  ana  in 
fem.)  lena,  libidinis  ministra  (Kupplerin).   Hit.  11.  S. 

rf)|<^^i^  kuffima  m.  n.  pavimentum.    Rag .  11.  9. 

aB^XJ^  kufmald  m.  n.  calyx  efflorescens.   Hit.  39.  15. 

^^  kuta  m.  arbor.    Am. 

arjT  kufdra  ni.  (e  praec.  et  ara  a  r.  «r  r  s,  a)  se- 
turis.    Ram.  I.  4.  20. 

^^1?!  kuidr!  f.  (fem.  praec.)  id. 


mandaH    krijrdsu  jra/i. 

1.   c^.  M^    kund    1.  par.    (v&ika/ye,   scribitur   Arurf,   gr. 

^       *^110"')  i.  q.   kunf. 

'-•  cf, M^  kund  1.  atm.  (ddhe,  scribitur  kud,  gr.  110"') 
^       *^  r    . 

urere,  ct.  kuf. 
3.   ^tJ3"  kund   10.  par.    (raksane,   scribitur  kud,   gr. 

110"')  servare,  tueri. 
cj-, u^  kundd  1)  n.  urceus,  urna,  liydria.  Mah.  1.  -1500. 
4504.  2)  caverna  in  terra  facta  ad  servandum  ignem 
sacrum.  3)  puteus.  Rag'.  1.  Sl.  4)  adulterino  sanguine 
natus  e  femina,  vivente  marito.  Am. 
cjjlj^cj-,  kundaka  m.  (a  praec.  s.  ka)  i.  q.  kundd  m. 
sgfc.  1.  Up.  45. 

^lj^rfj  kunda/d  n.    1)  annulus.     N.  14.  3  (v.  gr.  585). 

2)  annulus  de  auricula  suspensus.  3)  vinculum,  armilla, 

collare,  monile. 
cjiU^  k<i»"L  ^"ff'^^^"  (2  praec.  s.  in)  possess.  praec. 
c^lj^rr)|ch(-J  kunda/ikrta   adj.  (e    kunda/d    et    krtd, 

V.  gr.  585)  annulus  factus.   N.  14.  3. 


e^^'  kud  6.  par.    (bd/jre  K.  adane  \.)   puerilem   csse;      ^rfu^rT    kun^ind     n.     nomen    urbis     Vidarborum. 
"^  *"  edere.  N.  21.  2. 


§6 


^^  hi'caha  —  a^r^  kuiigard. 


e{^|,^efi    kl'caka    m.    arundo    bambos    vento    stridens. 

Rag'.  2.  12.  4.  73. 
jTj/     ^i'/    10.  par.    (band^  K.    band  av  arnay  6K   V.) 

ligare;  lingere. 
^TJ-  fc/7a  m.  insectum,  vermis.   Hit.  8.  7.     (Gr.  Kie.) 
^^  kidrsa    (gr.  263)    qualis?     Hit.  4.   21.     (Prakr. 

k^risa,  slav.  ko-liku,  th.  ko-liko ,  gr.  7r>J-AlK<3?,  goth. 

hve-leiks ,  th.  hve-leika^  nostnim  ive-lclier ^  lal.  qud-lis, 

V.  idrsa  et  gr.  comp.  417.) 
c^jT  ^/ra  m.  psittacus.    Am. 
cfj~|(jf  kirnd   V.  A;ar  (*.''),  gr.  545. 
q^T^f^j^^/Vi   V.  Arar<  (Ar/^). 
^jf^A/V//,   vt'd.  Ar/r;i   f.  (r.  Arar  [Ar/"]    s.  //,   v.  Arar^ 

\kti\)  gloria.   N.  20.  33. 
^TFT  *''  1-  P^r.  (bande)  ligare. 
thj^  Aj/o  m.   1)  flamma.   Am.   2)  palus,  sudes,  slipes. 

Am. :  =  saiiku,  v.  sq. 
ej^lyjc^  ktlaka  m.  (a  praec.   s.  ka)  lignum  transversa- 

rium.    Hil.  49.  11.  13.  15. 
c^^l   kild  f.  i.  q.  kila. 

e|^,y||y{  kildla  n.    1)  aqua.    2)  sanguis.    Am. 
cf^l^l  ktsa  m.  simia.    Am. 

1.  ^  ku  l.atm.  2.  par.  9.  par.  kdve,  kdumi,  kundmi 
o 

(sabde)  sonare. 

2.  ^ku  b.alm.kuvi  (dri/isvare)  gemere.    (Hib.  caoi, 

o  .  .       „  T   1 

caoidh   „lamentation,   mourning   ,   caoidhtm  „1  la- 

ment,  mourn,  grieve".) 

3.  af  Au  stirps  interrogativa,  unde  descendunt  adverbia 
kiitas  et  kutra.  In  initio  composltorum  nuda  stirps 
adhibetur  ad  expriraendam  contemptionem  vel  demi- 
uutionem  (v.  gr.  249). 

^Cr  kuns  10.  par.  (lidsdrte  K.  bdsane  V.,  scribitur 
kus,  gr.  110°')  loqui;  splendere  (cf.  kas,  goth. 
hausja,  nostrum  hore). 

c^c^  kuk  1.  atm.  (dddne)  capere,  sumere. 

aran'  kukara  (ex  ku  et  kara  manus)  manum  intortam 
vel  debilem,  languidam  habens.  Ara. 


^^fi\  kukrtjra  n.  (e  ku  et  krtjrd  n.  faciendum,  ne- 

gotium)  negotium  exiguum,  leve.    Hit.  76.  14. 
ajcf^afrj'  kukkufd  m.  gallus.    Hit.  106.  17. 
a)^9jV{  kukkuba  m.  Phaslanus  gallus.   Am. 
d^c^dii  kukkurd  m.  canis.  Hit.  50.  3. 
cjij^  kuksi  m.  venter,  uterus.  Rag .  10.  66;  trop.  Rag. 

2.  3S:  adrikuksi;  A.  5,  11:  samudrakuks i.    (Lat. 

coxa,  coxendix,  gr.  xoy^ujVYi?  germ.  vet.  bdh,  nostrum 

Bauch,  mutata  gutturali  in  lablalem.) 
^vj^S^H  kuiikuma  m.  crocus.   Am. 

1.  cf-i tJ   kuc   1.  par.  (rod  aparkakdutily  alik  anis u) 
o    "^.  .       . 

impedire,  includere;  conjungere,  miscere,  tangere; 

inflexum  esse;  scriberc.     V.  kuric. 

2.  cj-,r^    kuc   1.  6.  par.   (saiik6c4)   curvare,   inflectere. 

o     "^ 

V.  kunc. 

c.  sam  id.    B  ar.  3.  ^-i:  gdlran  saiikucitam. —  caus. 

id.    Mah.  1.  28-13:  kecid  gagd/i  ...  sarik6cjrd  'gra- 

kardn    bitdfi  pradravanti   sma. 

3.  J-itJ  *"'■  l.par.  (tdrasabde)  altum,  acutum  sonum 

edere. 

^fi^  kuca  m.   (r.  kuc  s.  a)  mamma;   N.  12.  16.   cf.  cu- 

cuka,  ciicuka. 

ar^jyjj  kucdgra  n.  (e  praec.  et  dgra)  papilla.   Am. 

c^, ^    kug    1.  par.    (s  tejakarane     K.    steye    V.)    fu- 
o   •\ 

rari. 

cj^,r>j  kuric   1.  par.  inflexum  esse.    kuricitd  cincinnatus. 

o      "^ 

In.5.  6  ubi  kuncita  pro  kuiigita  legendum.    (Hib. 

cuachaim  „1  fold,  plalt",    cuach  ,,a  Curl",   caachach 

„curled,  frlzzled";   v.  kuc.) 

c.  fj  corrugari.    Mah.  1.  4ll2:  vikuricitalaldtabrt. 

^T^T  kurig  1.  par.  (avyakte  sabdi  K.,  scribitur  iu^, 

o     "v 

gr.  110"')  sonare. 
^ck|  kuriga  m.  n.   1)  locus  repentibus  plantls  abundans. 

In.  1.  25.   2)  umbraculum,  casa  frondea.   3)  elephanti 

dens  prominens.   4)  maxilla  inferior. 
d^^j  kungard  m.  (a  praec.  sgnf.  3.  suff.  ra)  elephan- 

tus.   Nom.  pr.  Dr.  2.  11. 


T%H_''""  —  ^nr^JTJn'  J^i  J^asa. 


85 


e.  C.  Lass.  12.  20:  kim  bahund  mama  bdsitena 
kar/av/ain.  In  hujusinodi  locutioaibus  part.  pass. 
pract.  gerundii  loco  fungitur,  e.  c.  Dr.  7.  4.  H.  4.  2.  — 
Antecedente  quopiam  vocabulo  interrogativo  aliquis; 
B  .  2.  2 1 :  kat  an  s a  .  .  .  kaii  g  dt ay ati  hanli  kam\ 
cura  sequentc  a/j»  aliquls,  quispiam.  IIit.4.  7;  cum 
antecedente  relativo  et  sequente  api  quisque,  qui- 
cunque.  N.  26.  9.  (Lit.  kas  accurate  convenit  cum 
scr.  nom.  masc.  Ara.;;  g0th./ji;a-j  quis?  =  scr.  kas,  hio 
quae?  =  scr.  kd,  hva-ta  quid?  =  ohsoleto  ^j^Ara/, 
sendico  TOM^  kad;  lat.  quis .,  quid,  a  scr.  th.  ki;  quo, 
quod  [|:=  scr.  Ara/],  7UI,  quorum,  quos ,  a  th.  ^  ka. 
De  fem.  et  neut.  pl.  quae  pro  qud  =  goth.  hid  v.  gr. 
comp.  387.  394;  ad  th.  j^  ki  etiam  pertinet  lat.  hi-c, 
ci-s,  ci-tra,  1.  c.  394.  395  et  goth.  Hl,  unde  hi-mrna, 
hi-na,    hi-ta,   hi-dre ,   angl.  he,    hi-s^   hi-m,   1.  c.  397; 

gr.  nO,  ion.  KO  \jrc-rsDcv,  ko-tzpov,  —Hc,  y.wg  etc.] ; 

slav.  Au-y,   ka-ja,   ko-je ,    1.  c.  388;    hih.  cia,  scot.  co, 

cambro-brit.  ^a  quld?) 
2.  jcfjiJ  Ajm  adv.  1)  cur.  Br.  3.  2.  2)  an,  num.   Hit.  39.  1: 

asmin  nirgane  vane  kaddci t  kim    vyddd   sari- 

caranti;  v.  kinnu,  kinvd.  3)  utrum  (ob).  Hit.53.  IS. 

4)  Cum  sequente  punar  (kirn  punar)  quanto  magis 

vel  quanto  mious.    B  .  9.  33.  A.  5.  2. 
Ic^^y  J  Aima'r<  am  adv.  (Tatp.  e  kim,  tanquam  inter- 

rogativi  slirpe   cum  vi  genitivl,   et   ari  am   v.  drta) 

cur,  quam  oh  rem.    H.  4.  2S. 
Ic^^  kimu    V.  u. 
1^*4 rl  '^"""'a   adv.   (kim  ■+■  uta)   nedum,   ne   dicam. 

Rag\  2.  62. 
l^d^VHT  f^i^ivadanti  L  (e  kim  et  t-adao// part.  praes. 

fem.  radlcis  vad  dicere)  rumor,  fama.  Hlt.  32.  7. 
|chc4l  kinvd  (kim  -f-  v d)  an,  nura.  Ur.  6.  1  infr. 
Ic^ *-'..( Ti||«-r  kimpacdna  (e   A-»m   et  pacdna  coquens  a 

T.pac  s.  part.  praes.  atm.,  s.  dna  pro  mdna)  miser.  Ara. 
jchi-L(^H  kimpurus  d  ni.  (e   kim   et  purusa  vlr)  i.  q. 

kinnar  a.    .\m. 


\df^f\'ftkljant  (nom.  kt/dn,  klyatl,  klyal,  a  stirpe 
interr.  Ai  s.  ant  at  c  vant  vat  abjecto  v,  mutato  i 
stirpis  ki  in  iy  ex  euphon. lege 51,  v.  iyant)  quanlns, 
quot.  Hit.  56.  16.  Pat.  4.  —  kiyat  adv.  aliquantulum, 
paululum.    Ilit.  86.  6. 

7^77  AiV«  m.  (r.  Arar  [kr']  s.  a)  aper.    Am. 

I cf I ^ u I  kirdiia  m.  (r.  Aar  [kf\  s.  ana)  radius  luminis. 
Rag".  5.  7  i. 

I •:{■  ( w I ci  kirdta  m.  Kiratus,  horao  ferus,  silvas  et  mon- 
tes  habltans  et  venatu  vivens. 

I tf-w  I ,<,  kirita  m.  dladema,  tlara.   A.  5.  13. 

I^i<  l'6»~U*"''""  (^  praec.  s.  in)  1)  diadematus,  tia- 
ratus.  A.  1.  3.  B.  11.  17.  2)  cognoroen  Arguni. 
Dr.  5.  15. 

I c^H^  1  j  kirmlra  (ut  videtur,  a  r.  Arar  [kf\)  1)  varlus, 
versicolor.  Am.  2)  m.  malus  aurantia.   (Cf.  gr.  Kippo?.) 

1.  l^-^-jf./»!    kil  6.  pHT.  (sdityakridanayd/i   K.    sdukle 

krlde  V.)  frigidum  esse;  ludere;  album  esse; 
(v.  A:<?/j'  et  cf.  hib.  cal  „a  joke"  ejecta  vocali 
radicali  post  gunae  incrementnm). 

2.  f^^  kil    10.  par.    (ksepe    K.    nuddu  V.)    jaculari; 

mittere. 
f^^rff  Art/a  sane,   certe,   profecto.     In.  5.   2S.    Br.  3.  II. 

N.  12.  19. 
lcj-il^dfj  kilvisa  1)  adj.  improbus,  scelestus.   Ram.  III. 

75.  43:  karma  kilvisam.    2)  subst.  n.  a)  peccatum. 

B\  3.  13.  6.  45.   b)  piaculum.    R.  Schl.  L  62.  7. 
l=hi<ltT)  ^'■^"/'^  ra.  n.  gerama  (arboris),  palmes,  surculus. 

V.  kisala, 
l^|i(lT)<y   kisalaya  m.  n.   Id.  v.  kisalaya. 
fc|-, Tl  I i  kisord  m.  pullus.    R.  Schl.  II.  20.  20. 
I'^'!^^  ^''•'^  10.  atm.  (vad^Y.)  occldere.    (Hih.  (rf<3.fa('m 

„1  torment,  crucify,  vex".) 
f^, 'cfi  kisku  m.  f.  cuhitus.    Mah.  2.  20. 
I ^i "d "1  ^■'•f 'a  m.  n.  i.  q.  kisala. 
f^lH^^lil   kisalaya  m.  n.  ul.    Ur.  57.  6  infr. 
c^|cf-|«^   ktkasa  n.  os,  ossls.    Am. 


'l^ 


84 


ffcti^r^  l^^hicana  —  \^(^^1iiin. 


fc^^T^  kiiicana  (aota.  kdJcand,  hdcand,  klricand, 
V.  gr.  260)  aliquis,  quispiain,  ullus.  Sa.  2.  21;  prae- 
sertim  in  constructione  cum  negativo  na,  e.  c.  Su.  4. 

3.  24.  —  accus.  neut.  kincand  adverbialiter  poniter, 
praeserlim  in  construclione  cuni  na,  ad  exprimendum 
nullo  modo,  neuliquam,  nequaquam.  Br.  1.  2-1. 
(Cum  suffixo  cand  conferatur  hun  linguae  goth. ,  ubi 
ni  hvas-hun  idem  valet  ac  sanscritum  na  kascana, 
V.  gr.  comp.  399.) 

\dr\YiAr\klncit  (noni.  kdscit,  kdcit,  kliicit,  V.  gr. 
260)  id.  Br.  1.  17.  Su.l.  25.  Kii.2i.  5.—  j-aK  kascit 
id.  llit.  11.  5:  suvarnakaiikanan  jasnidi  ka- 
sm&icid  ddtum  icc dmi-kinci t  adv.  paululum.    Sa. 

4.  26.  Dr.  9.  2-'l.  (Particula  enclitica  cit  quae  in  dia- 
lecto  Vedlca  etiam  cum  subslantivis  conjungltur  — 
e.  c.  vayascit  aves  a  vi  —  est  ncutrum  stirpis  ci, 
quod  ortum  est  e  ki,  unde  formis  Yedicis  mdkis, 
ndkisTesipondentsend.'*i3i^'JMgmd-cis,-.>-iii^;0'*'l 
nai-cis,  V.  gr.  conip.  399.) 

i%raf^T^  kincilika  m.   V.  sq. 

I ci-. ,M 5^ cj-|  kiticuluka  m.  (fortasse  e  kim  et  culuka  pro 

caluka,  a  r.  cal  se  movere)  vermis.   Am.     Scrlbitur 

etiam  kincilika. 
jcfjid^l  kiiigala  m.  (e  kim    et   gala    a    r.  gal   tegere, 

s.  a)  fibra  loti,  v.  sq. 
jd-i^sj^ct-j  kiiigalka  m.  (ut  videtur,  a  praecedente,  s.  ka, 

ita   ut   kingalka   mutilatum  sit  e  kingalaka.    Rag. 

15.  52:    himaklistakin galkam  paiikagam. 
I^JT  kit  1.  par.  (gatdu  K.)  ire.    (Cf.  kat,  ex  quo  kif 
ortum  esse   censeo  attenuato  a  in  /,  sicut  ;/   q.  v. 
ex  at.) 
f^f^'  kiti  m.  (r.  kit  s.  /)  aper.   Am. 
]i^f,fj  kitta  n.  sordes.   Ani.:  =r  mala. 
|r^, U|  kina  m.  clcatrlx.    Rag .  18.  47. 
1.   iSTrT  kit  3.  par.  ciketmi  (cf.  ki  unde  kii  ortum  esse 
videtur  adjecto  /,  v.  gr.  comp.  109*')   1)  videre, 

cernere,  percipere,  anlmadvertere.    Rgv.  apud  Rosen. 


p.  81.   3:  yatd   no    mitrS    varund  yatd   rudras 

cikitati  „ut  nos  Mltras,  Yarunas  et  Rudras  animad- 

verlat"   {cikitaii   pro    cikeiti,    adjecto   charactere 

l"af  classis,    ita    ut   cikit   pro   radice   Iiaberi  posset); 

p.  100.    7:     tava    vagras     cikiti    bdhvor    hitafi 

,,telum  conspicltur  tuis  in  manlbus  positum"   (praeter. 

redupl.  hic  slcut  saepe  in   dlalecto  V^dica   praesentis 

loco  fungitur;   posset  tamen  etlam   cikite   pro   praes. 

cognatae  radlcis  ki  haberi);  p.  106.  3:  tave  'd  idam 

abitas   cekite    vasu   ,,tua   haec   ubique   conspicitur 

opulentia"  (cekite  pro  cikitl,  quod  supra);  p.140.5: 

ciketad  (ciket,   sicut  supra   ciketati  pro  cikelti). 

2)  scire,  nosse.    Rgv.  p.  137.  4:  /a  iii  ciketa  guhd 

b  avantam    „ qui    eum    novit  in  specu  versantem"; 

p.  144.  4:   cikitvdn  a gnim  pade  parame  tast  i- 

vdnsam    „cognoscens   Agnim   loco   summo   insisten- 

tem".     (In  utroque  tamen  loco  significationem  cer- 

nere,  percipere  praetulerim;  grammatici  vero  hanc 

radlcem  explicant  per  gndne  K.  mat&u  V.) 
r^ 
2.   rt*jf-J  kit  i.  pHT.  (ro  gdpa  nayane  Ji..  s  ansa/eccd- 
•n 
v dsd rogyes u  V.)  sanare;  dubltare;  deslderare; 

habitare;  valere.    In  dialecto  Vedica  kit  cl.  1  item 

signlfieat:  cernere,  animadvertere.   Rgv.  p.  3.  2. 

f^fj^5f  kitavd  m.  lusor,  aleator.   N.  17.  37. 

f^-M  kintu  (kim  -J-  tu)  sed,  autem,  vero.  Illt.  10.  II. 
86.  4. 

|c}-|^  j  kinnara  (Karm.  e  kim  quld,  et  ndra  vir,  v.  gr. 
603)  noraen  ordlnis  Geniorum,  qui  Kuveri  sunt  famuli 
et  coelestes  cantores  et  fidicines. 

f^j^  kinnu  (kim  +  nu)  1)  an,  num.  N.  10.  10.  12.  98. 
2)  quanto  minus,  nedum.   B\  1.  35. 

1.  |c^4.|  kim  (nom.  kas,  kd,  kim,  gr.  249)  quis.  — 
Nota  locutioneni  cuni  gen.  personae  et  Instr.  rei, 
ad  exprlmenduni,  quld  prodest?  e.  c.  N.12.  90:  ko 
nu  me  glvitind  'rtas  tain  rte  purasarsab  am\ 
Rag\  2.  53:  kin  rdgyena  tadviparitavrtliK; 
nonnuuquam   parl.   fut.   pass.    radicis   kar  kr   addltur, 


=hH*  1<d'laha  —  Ml'^uTn%H-'*^'"^"''?  ikin. 


83 


ffeile  —  attenuato  d  in  «  =  i  et  adjecto  v,  sicut 
saepe  ppst  gutturales,  e.  c.  in  /nas  quis  =  Aaj,  v.  gr. 
C.  388;  gr.  KCttpOi;  lat.  calendae,  quocl,  si  in  calen-dae 
disolveretur,  responderct  sanjcrito  h^landa  qui  lem- 
pus   dat   —  kdlam  -|-  da;   cf.  composita  sicut  ariii- 


c.  pra  i.  q.  simpl.    R.ini.  III.  5j.  21:    udjdndni  pra- 
kdsanf^   rnamd- 'n/at  d:—  C3US.  (prakdsa/dmi') 
collustrare,  illustrare;   manifestarc.    A.  1.  2.    B'.  5.  l6. 
Hlt.  3(J.  20. 
=flli(MT7  kdsmird  nomen  regionis.   liit  46.  l4. 


dama  —   vel   kdland'a  ([m  tempus  ponit.     Ita  pars      cj-,iy  kdJfa  n.  lignum.    Sa.  5.  1.  2.  yit.  49.  11.     (Cam- 


prior  vocis  perendie  convenit  cum  scr.  accus.  pdram 
alium,  gr.  comp.  375.     Cum  kdld  mors  convenit  Ky\a 
et  hib.  ceal  „death  aud  every  thing  lerrible";  ad  kdla 
niger  retulerim  H>;Aff,  v.  sq.) 
c^l^cj^   kd'laka  m.  (a  kdla   s.  ka)    1)  macula,    naevus. 


bo-brit.  coed,  bret.  coat;  e  sjllaba  kds  gr.  ^v  vocis 
^v-Xov  litteris  transpositis  et  d  attenuato  in  «•  explicari 

.    possit.) 

e|)|y|  kdstd  f.  minuta  pars  temporis,  v.  kald.  Dlv. 
11.    8. 


Am.:  piplu.  2)  jecur.    Hem.    (Cf.  gr.  K»)A»?,  v.  kdla.)       c^|^    kds  1.  Atni.    {dtptdu    sabdakutsdydm    K.    ku. 


c^lrrjc^l  kdlakd  f.  nomen  Asuriae  cujusdam.    A.  10.  7. 
^ltM^I^  kdlakdngd  (e  praec.  in  accus.  et  s<*  natus) 

Asurorum  genus.   A.  10.  2. 
<^lcH$h6  f^aiakilfa  m.  (e   kdla   et  kufa)  veneni  spe- 

cies.    Hit.  84.  l6. 


sabde  V.)  1)  lucere,  splendere  (v.  cakds,  kds 
et  cf.  goth.  ^aiVo  th.  haisan  fas;  Ag.  Benary  huc  refert 
K«a"-Tcoo).  2)  tussire.  (Lit.  kos-iu  tussio,  kos-e-ti 
tussire,  s\iv.kaJ]!/jati,  germ.vet.huosto  tussis,  v.  Polt.  I. 
p.  278;  scot.  casad  id.,  cambro-brit.  pds.) 


"^lciyri-T  kdlad  arma   m.    (e   kdld  tempus    et    ddrma      ^I^  kdsa  m.  (r.  kds  s.  a)  tussis.    Ar 


jus)  mors.   Am. ;  R.  Schl.  I.  43.  1. 


c^|«^ j  hdsara  m.  bos  bubulus.   Am. 


^^^^^tjff^Jikdladarman  m.  (e  kdld   et    ddrman)  id.       ^TT^TT?  ^«•'«'■'i  ni.  stagnum,  lacus.    Am. 


Mah.  1.  4877. 
^JI^rfSTTtJ  kdlajr dpa  m.  (e  kdld   tempus  et  /dpa  nom. 

actionis  a  r.  jd  ire  in  forma  caus.  jdpa,  s.  a)  pro- 

crastinatio.    Hit.  96.  IS. 
chlrrliir-IH   kdlajdpana  n.  id.    Hit.  54.  3. 
^I^I^M  ^"/ ajasa  n.  (e  kdla  et  djasd  ferrum)  fer- 

rum.    Am. 


1.  ic}-,  ki  3.  par.  ctk^mi  (giidne)  scire.     (Fortasse  lat. 

scio  praefixo  s;   hib.  ci  „see,  behold",  ci-t/ii  ,,you 
see",  ci-lear  „it  seems,  appears";   v.  kit.) 

2.  y^  A:i  stirps  interrogativa,  v.  kim. 

l"-hi(ll(^  f^^irisdru  m.  (ut  videtur,  e  AriVn  et  sdru,  quod 
simplex  non  invenitur,  a  r.  jar  [j/]  laedere,  v.  gr.  603) 
aristae  spicarum.   Am. 


'tllldMH^ <*'""""    ™-    (^    kd/a    s.    iman)    nigritudo.       |c^jiiJch   kinsuka   m.  (Karm.  ex  interrog.  kiin   et  suka 


Hit.  84.  16. 
e^|<^|  A:d/i'  f.    (a    kdla   signo    fem.  i)    nomen   Durgae. 

Dev.  9.  27. 
c^|o<L|  ^"  »'/«  n.  (Aravx  poeta,  s.  ja)  poifma. 
cf)|V^  *«•»  1-  et  4.  atm.  1)  lucere,  splendere.  Rag.  10.  87. 
2)  apparere,  videri.    M.  43:    ndi  'va  bumir  naca 


psittacus,  gr.  603)  nomen  arboris.  (B  u  t ea  f ro  n  d  o s a). 
N.  12.  3. 
lcfj^j  kiitkard  m.  (e  kim  quid,  et  kara  faciens)  servus, 

famulus.    S.i.  6.  30. 
T^tTSWI  kiiikini  f.    cingulus   cum   parvis   tintinnabulis, 
vel  quodvis  aliud  ornamentuni  tinniens. 
diJa/i    ...    cakdsiri    (sic    legendum    pro    pra-      fcJ^filJIT  kiakini  f.  i.  q.  praec. 

kdsire).  f=I"i  fi uTTf%H-*^ "' * ' " ' ^ ' "  ^*  praec.   s.  kin)  ornameuto 

c.  nis  expellere  (ausleuchten).    Lass.  9.  1-i.  tinniente  indutus.    In,  5.  12. 

11* 


83 


cf)|V{|  hdmd  —  ^r?T  lidla. 


e^H^I  kAmd   f.  (r.  kam   s.  a)   voluntas.    Sk  5.  10:    kd- 

niayd  cuni  voluntate,  libenter. 
^frrf^TfTT  ^('•■"^^'^^  f-  (^   sq.   suff.  /d)    1)  desideriuni,    cu- 

pido,  libido.   Ilit.  28.  7.   2)  amor,  benevolentia.    Rag'. 

9.  57. 
c+i|f^,.|  A-amtn  (r.  kam  s.  in)   1)  amans,   cupiens,  vo- 

lens.   V> .  2.  70.   2)  m.  amasius.   Lass.  60.  14. 
^illHHI  ^amini  f.  (a  praec.  s.  /)  amatrix,  amata.  Rag . 

9.  G9. 
c^l^^c^^    kdmuka    (r.   Aram    s.   uka)    libidinosus.     Am. 

Rag .  19.  33. 
"^hlMW^df^  rli~^'  1<Amopahatacittdiisa  (Rah.  e  kd- 

mopahat a  —  kdma  -\-  upahat a^  v.  rad.  han  — 

amore   afflictus,   et   ciltdiiga  —  cittd  -4-  diiga  — 

animus  et  corpus)  amore  afflictum  animum  et  corpus 

habens.   H.  2.  29. 
cj-||i-ilch   hamyaka    n.  (a  kdmya    desideraudus,   S.  ka) 

nomen  sylvae  cujusdani.    Dr.  1.  1.  7.  6.  5. 
cf)li-i||  kdmjd    f.    (r.  kam    s.  yd)   desiderium,    optatio, 

votum.   A.  9.  30.  B\  10.  1. 
cfil^l  kdya    1)   m.   n.    corpus.     B  .  5.   11.     2)  m.   domus, 

v.  nikdya. 
c^liH^y    kdyasta   (e   praec.    et   s t  a)   classis   honiinum 

hujus  nominis  et  vir  hujus  classis.  Wils.  „the  Cavelh 

or  writer  cast,  proceeding  from  a  Cshettriya  father 

and  Sudra  mother".    Hit.  49.  10. 
c^|j  kdra  m.  (r.  kar   kr  in  forma  caus.,   s.  a)  1)  nisus, 

contentio,  lahor.  B  .  5.  12.   2)  in  fine  composs.  faciens, 

factor;  V.  andakdra,  oiikdra  etc. 
cj-)|ic^    kdraka    (r.  kar   kr    s.  aka)   faciens ,    efficiens. 

N.  13.  16.  B\  2.  43. 
c^niJI    kdrana   n.   (r.  kar   kr   in  forma  caus. ,    s.  ana) 

1)  actio,    faclura,    opus.    N.  23.  3.     2)  causa,    ratio. 

In.  5.  11.  Sa.  4.  6.  N.  16.  27. 
cj^nuif^i^l  A:(3rana/aj    adv.    (a    praec.    s.   tas)    causa. 

Hit.  14.  15. 
e^|ilj^d  kdrandava  m.  anatis  species,   Am. 


c^|iQl  kdrava  m.  (e  k&   et   rava  sonus)  cornix.    (Lat. 

corvus,  fortasse  etiam  gr.  y.opap,  mutato  t»  in  k,  v.  gr. 

comp.  19;   etiam  KOOWfJ)  et  cornix  quodam  modo  cum 

kdrava  cohaerere  videntur.) 
c^, n|  kdrd   f  (ut  videtur,   a   t.  kar   kr    in  forma  caus., 

s.  d)  carcer.   (Lit.  Ara//u  captivus  sum,  in  carcere  sum; 

kaliny-s  captivHS,  kaline  carcer;    v.  sq.) 
c}-j|j|i|n  kdrdgdra   m.  (e   praec.  et   dgdra   domus)  id. 

( Lat.  carcer  quod  etiam  e  repetita  voce  kdrd  explicari 

potest.) 
^^JTfJTCT  kdrdgupta  m.  (e  kdrd  et  gupla  custoditns) 

captivus.    Hem. 
df^\\\f\kdrln  (r.  kar  kr   s.  in)  faciens.    H.  3.  18.  4.  l6. 
"+1  If^TtTT^  kdrunika  (a  karund  s.  ika)  misericors.  Am. 
c}-j|i,UiJ  kdrunya  n.  (a  karuna  miserabilis,  s.  ya)  mi- 

seratio,  misericordia.   H.  1.  23.   Br.  1.  4. 
^Iri^cl7  kdrtasvara  'i.  aurum.    Am. 
c^ I \-^d(y l\  kdrttikeya  m.  (a  krttikd   s.  ^ya)  K;'irti- 

keyus  deus  belli  Sivo  natus. 
cli|rt=i|  kdrtsnya  n.  (a  krtsnd  totus,  s.  ja)  integritas, 

plenitudo.   Mah.  3.  4031. 
cfj|L(U6|  kdrpariya  n.  (a  krpand  miser,  S.ya)  niiseria. 

B'.  2.  7.  Hit.  31.  4. 
^irr^  kdrmuka  (f.  -ki,  a  kdrman  s.  uka)  adj.  opus 

perficiens.    subst.  1)  m.  n.  arundo  banibos.    2)  n.  arcus. 

Dev.  9.  27. 
^YTST  kdrya    (r.  kar   kr   s.  ya)    1)  faciendus.    H.  4.  44. 

2)  n.  negotium,  officium.   H.  4.  27.  Br.  2.  4. 
(^[y^^^^kdryavant  (a  praec.    s.  vant   vat)  officiosus. 

N.  7.  12. 
^JJJ^JJ'  kdrsya  n.  (a  krsa  s.  y a)  macies.     trop.  extlitas, 

tenuitas.    Rag'.  5.  21.    (Hib.  caoile  macies.) 
3rTZ^  A-4/  10.  par.   (^kdlopadSse)   tempus  computare, 

denom.  a  sq. 
c|^|^  kdla  adj.   niger.     subst.    m.    1)  color   niger.    Am. 

2)  kdld  tempus.   3)  raors  et  noraen  Yami,  dei  mortis. 

A.  7.   5.    10.  31.     (Goth.  hveila  tempus   —  nostrum 


^l^  kdnksd  —  rf^jTY^frf^^/^- d m a r i/ p i n.  81 

c^l  i.|  kdiiksd   f.  (r.  kdiiks   s.  d)  desiJcrium.    N.  16.  1.  ^TpfT  ^""'"  (r-  kam  s.  / a)  1)  desiJeralus,  dilccliis,  ama- 

24.   -2.  iiis.   N.  11.  r.  2)  splendens.  D6v.  4.  11,  v.  sq.    (Brel. 

cv.|ri.^|  kdiiksin  (r.  kdiiks   s.  i/i)  dcsiderans ,   ciipidus.  koanl  pulclicr.) 

Su.  ■-'.  1.  e^|v)|j  kdntdra  m.  n.  1)  via  mala.   2)  sylva.   R.  Sclil.  I. 

cFfTl  kdcd  m.  (r.  Aoc   luccre,   s.  o)  vitrum.  30.   I". 

^n^   kdric     1.  atm.    (scribitur    kdc,    gr.   110"')    i.  q.  cj7n%  kdnti  f.  (r.  A:«m   s.  /i)    1)  dcsiderium.  2)  spien- 

karic.  dor,  pulchrltudo.    In.  o.  7.  N.  3.  17. 

"=ti I^H  A-(S rico n o  n.  (r.  kdric  s.  ana)  1)  aurum.  2)  kdri-  c^|rjjt|  k&pal  a  m.  (ex  Ar<3  et  /so  <  a,  quod  in  fine  compp. 

cana  adj.  (fem.  -"',   a   subst,  kdricand    s.  a,   v.  gr.  pro  pat  m  via)  vla  mala.    Am. ;   cf.  kadad  v an. 

584)  aureus.    Sa.  1.  :;3.  Dr.  2.  7.  ^[f?T5T  ^"P'-^ "  "•  (^  kapisd  s.  o)  potus  fervidus.  Ilcm. 

Sjjgy  kdrici  et  kdricl    f.  (r.  karic  llgare,  s.  a  in  fcm.)  ^TTQT»'^  kdpurusa  ni.  (Karm.  e  kd  et  purusa  vir)  vir 

mulicrum  clngulum.    B  ar.  1.  56.  vilis,  abjectus.   Hit.  13.  19. 

c*.||7,»si|  kdtinja  n.  (a  katiria  s./a)  durltles.  Sak.47. 12.  cf^|q|^-|  kdpola   n.  (a   kapota   s.  o)  grex  columbarum. 

c^|lj|  kdrid  coecus.    Ilit.  4.  li.  Am. 

e^lU^  karida  et  kdrirld  m.  n.  1)  caulis,  scapus;  truncus.  ^TT^T  ^"'"«  m-  (r-  kam   s.  o)   1)  anior,  cupido,  cupidi- 

2)  sagitta.   Ilit.  85.  5.  3)  equus.  4)  classls,  ordo,  turba,  tas,  desiderlum,  voluntas.   B'.  2.  62.  18.  3t.  Br.  1.  l6. 

multltudo.    5)   occaslo,   tenipus   opportunum.    6)  aqua.  Su.  4.  15.  N.  1.  17.  In.  5.  6l.  Su.  1.  24.    2)  Deus  amo- 

Am.:  daridavdridrvavar g dvasarav drisu.  rls.    In.  5.  '(9.    3)  optatum,   res  optat?.    N.  17.  18. 

^ri-i  C<  rl  ^ "'.'  davarrl  m.  (a  kdnda   s.  var\t   vat)  sa-  ^\]T[J\  k  d  m  a  g  a  (e  praec.  et  ga  iens)  qui  secundum  VO- 

gittarius.    Am.  luntatem   vel   desiderluin    it,   I.  e.  qui  quo   vult  potest 

^^lj^^q^  kdridasprsta  m.  (c  k  dnda  el  s  p  is  f  d  tac-  Ire.    N.  18.  23.  In.  2.  S. 

tus)  mlles.    Am.  ^lMijM   kdmagama    (e    kdma    et   garna    iens).i.   q. 

arnTT^  kdritffra  m.  (a  kdrida    s.  ira)  Id.    Am.  praec.    H.  3.  5.   Su.  2.   5. 

ch|H^  kdtara  (ut  vldctur,   e  kd  et  tara  transgrcdiens,  c(-, 1 1_| ^<-J  Ao m o / a.f   adv.  (e   kdma   s.  tas)  ad    volunta- 

a    r.  tar   \tf\    s.  a)    1)  Invalidus,   insufficlens.    Rag .  tcm,  secundum  desiderium.    H.  2.  31. 

11.    7S.     c.    InCnit.     B  ar.  1.  60:     tatra    prat yuharn  cj-||*-|  <R  kdmaduh  f.   (nom.  -duk,  v.  gr.  81"',  e  kdrna 

dddlurn   brahmd   k  alu   kdtaraK.    2)  pavldus,   ti-  et  duh  mulgens,   a   r.  duli)  quae  mulgenti  omnla  op- 

midus,  perculsus.    Ilit.  55.  4.  Sak.  58.  S;   v.  sq.  tata  praebet  (vacca).    B'.  3.  10.  10.  2S.  N.  2.  IS. 

^TTfTTrTT  k&taratd  f.  (a  praec.   s.  t d)  abstractum  prae-  c}i(»-|i-|  A"  mam  adv.  (acc.  a  kdma)  1)  libenter.  H.2.3'i. 

cedentls.   Sak.  48.  10.  N.  20.  20.   2)  bene,  facile  (wohl).  Rag'.  2.  43.  4.  13. 

thld^  kdtarya  n.  (a  kdtara   i.  ya)  id.    Rag\  17.  42.  cj^|i-|-;d'_J  kdmarupa  (g  karna  desiderium  et  ru/>a  forma) 

c(i|(-i||i|»-17  kdtydyant  f.  (a  kdtydyana  —  patronvm.  I.  Tatp.  optata  forma.    II.  Bah.    1)  qui  optatam  quam- 

a  ktity  uyaria    nomen    sapientls    cujusdam    —    slgno  cunque  formam  potest  assumere.   B  .  3.  39-  43;  cf.  kd- 

fem.  /)  nomen  Durgae.    Dev.  8.  2S.  marupin.   2)  optatam  I.  e.  pulchram   formam  habens. 

c^l^i-isj   kddambd    m.   (a  kadambd    s.  a)    anas.     Rag .  Su.  3.    17. 

13.  55.  ^iM^j  yj^fXk^  rn  <"' "  P  f  (a  praec.  s. »")  adj.  qui  optatam 

^^-[7q;q-  kdnana  n.  svlva.   II.  1.  42.  quamcunque  formam  potest  assumere.  H.2.22.  Su.l. 20.34. 

11 


80 


cfPzfJ  lidvara  —  my^  lcdnhs. 


r^r^j  kdvara  (ul  videtur,   t   ka  caput  et  vara  tegens, 

a  r.  var  vr   s.  a)  plexus  crinalis,  Wils.  „a  braid,  or 

fillet  of  hair". 
-^rjrj  kavari  f  (fem.  pracc.)  id.    Am. 
ej-jQJrfj   kavala  m.  buccea.    Rag  .  2.  5,   V.  kavyu.    (Hib. 

caomhna,  caomhnadk  ,,food,  nourisbment";  v.  sq.) 
c^l^    kavi   m.    (r.   kav    s.    /)    pocta.     B .  8.   9.     (Hib. 

raomhdha  „poetry,  versification".) 
^l o) I '-ir  kavSsna  (ex  usnd  praefixo  kava  quod  ex  ku 

q.  V.  ortum  esse  videtur)  tepidus.    Rag .  1.  67. 
c^,Q<y  kavyd  n.  (ut  videtur  a  r.  ku  s.  /a,   sicut  havya 

q.  V.  ab  ftu)  cibus  qui  Manibus  offertur.    Su.  2.  10. 
3rpT  kas    1.  par.  atm.  {hins  ayam   K.    sabde  V.)    pul- 
sare,  laedere,  occidere;  sonare;   v.  kdsd,  kasyd  et 
cf  kas.    (Hib.  casgairirn  niacto,  trucido.) 
c^, ^ll  kdsd  f.  (r.  kas    s.  d)  flagellum.     Ani. 
c+l  U||(*^   kasaya    v.  kasdya. 
c|-j JJJr^    kascana    V.   kiricana, 
d(\\iiX^kascit    v.  kincit. 
c^  (J4_|rfJ    kasinald    n.    (ut   videtur,    a   r.  Arai   s.  rnala) 

debilitas,  animi  demissio.   B  .  2.  2. 
c}^  U^  kasyd   (r.  ^aj    s. /a)    1)  flagellandus.    Am. :    Ara- 

sdrhe.  2)  n.  latus  equi.  Am.  3)  n.  potus  fervidus.  Am. 
c^  i^iiy  kasydpa  m.  (e  kasyd   et   /9a   bibens,   a   T.  pd 

sufi".  a)  Kasyapus,  Maricis  filius,  deorum  et  Asurorum 

pater. 
c*»rj    kas     1.  et   10.  par.    i.  q.    kas\    cf  cas ,    cas,    gas, 

^  a  i. 
3[m  kasa    m.    (r.  kas    s.  a)    lapis   Lydius,   „the    touch- 

stone".    Am. 
cf|(i||i>4  kas  dya  (r.  kas  s.dya)  1)  adstringens  (de  sapore). 

R.  Schl.  II.  12. 93.  2)ruber,  fuscus.  Lass.60. 17.  3)m.  n. 

gustus  adstriclus.   Am.     (Scribitur  etiam  kaJdya.) 
^^  kasfd  (r.  kas   vel  kas   s.  t a)  1)  molestus,  miser, 

aerumnosus.   N.  13.  l6.  H.  1.  5.  29.  Hit.  25.  18.   2)  n. 

nialum,  Infortunium.  Hit.72.  15.  3)kastam  interj.vae! 

B  ar.  2.  S8.   (Hib.  ceas  „sorrow,  grief,  sadness".) 


^W  kas  1.  par.    (gatdu)  ire.     (Hib.  cas ,   cns  pes,   cni- 
sighim  eo.) 
c.vi:  vikatita  expansu5,apertus  (de  floribus).  Ur.53.7. 
c^i^^f^i  kastira   n.  plumbum   album.    Hem.     (Gr.  KttT- 

(TiTSpcg.) 
cf, trrl  I i c+l I  kasturikd    (a   sq.    s.  ika    in    fcm.)   moschus. 

Up.  45. 
^^^YTTt  ^« ■«'"'■'  f-  moschus.   Ani.   (Cf  gr.  y.aijTu:p,  y.a- 

(TTOOtOV.) 
^^jr^y^k  a  s  m  d  t  (abl.  interrogativi)  cur.    N.  3.  9. 
^I«r*-1»-|  kasmin,  kasmdi,  v.  gr.  249. 
c^<^  kahva  m.  grus.    Am. 

c^  kd  in  initio  compositorum  eodem  modo  usurpatur  ac 

kat,   unde  ortum  esse  videtur  abjecto  t  et  producta 

vocali  ad  compensanduni  omissum  i. 

^^J^  kdiisya   m.  n.    1)  cuprum  album.    Wiis.  ,,White 

copper,  Queen's  metal,  any  amalgam  of  zinc  and  cop- 

per".  2)  poculum.  3)  mensura  quaedam.  R.Schl.  I.  72. 3. 

cj^llcj^  kdka  m.  cornix.    Am. 

c}i|c)iCJ7r)  kdkapaksa  m.  (e  praec.  et  paksa  ala)   cin- 

cinnus  ad  capitis  latera.    R.  Schl.  I.  21.  9. 
^l^^tlitH  f'"f'o.la  m.  corvus.    Lass.  4.  18. 
c^ 1 1 c(i U ll  kdkin  i  f.  nomen  mensurae  et  ponderis  cujusdam. 
^TTf^»Tt  f^akini  [.  id.    Hit.  60.   18. 
^[gr  kdku  f  mutatio  vocis  propter  moerorem,  timorem 
etc.     Am.:     vikdro  yaK    s  okab  ilyddib  ir    dvan^. 
Ur.  36.   18. 
c}-, |^(i   kdkuda  m.  palatum. 
<+ll^lC<"l  kakola  corvus.    Dr.  8.  31. 
^fJTJX  ^"S"  ni-  cornix.    Lass.  4.  18. 

cf,  \A-  kdiiks  l.atm.  nonnunquam  par.  desiderare,  optare. 
"~H.  4.  38.  B\  1.  32.   12.  17.   18.  54.     (Hib.  cuingim 
„1  desire,  request,  demand";  cach-ia  fames,  goth. 
huh-rus  id. ,   hungrja  esurio ,   nostrum  Hunger ,    ich 
hungere. ) 
c.  ab  i  id.    Sa.  3.  l4. 
c.  d  id.    Br.  3.  6. 


chiJHol^  licilcvara  —  ^^^\^^^kavacin.  79 

chcr|c4^    kaUvara    n.    corpus.     S.l.  5.   6l.     (Cf.   lat.   ca-  c.pari    1)    facere,    parare.     -IVag  .   11.    23:     dsasdda 

ddver.)  rnunir    ulmaiias    talah    i isyav ar gaparikal iii- 

\.  cfirrfT   cf]"Cr /ta/^  */;>  l.atm.,  seciindum  grammaticos  tdrhanam  . . .  tapuvanarn.   2)  constiluere,  definire. 

etiam  par.  (ut  viJetur,  a  r.  Aor  A-r  adjecto  Up.  35:    tasyd   'pi  ..  .   tayd    nisi   saiikitakan 

p,    sicut  saepe  in   forniis  caus.  —  gr.  466sq. —  mutato  dvit Ijasmin  prahare    par yakal py ata. 

ar  in  al  s.  r  in  /;   praes.  kdlparni,  kd/pe,   v.  karp  c.  pra  1)  faccre  dandani   prakalpitum  puiiire,   ta- 

krp)   fieri,  praesertim  parlicipem   fieri  alcjs.  rei,  vel  stigare.   Man.  8.  324.   2)  dare,  impcrtire.    Man.  11.  22: 

causam  fieri  alcjs.  rei,  esse  alicui  rei,  converti  in  alqd.,  vrltin   darinydm  prakalpayci, 

afferre   alqd.,   c.   dat.    rei,    plcrumque    substantivorum  c^,,-rq  kdlpa  (r.  kalp  klp  s.  a)  1)  simllis,  in  fine  com- 

abstractorum.  B.2.  15:  s6  imrtatvdya  kalpate  is  posilorum.    Dr.  5.  2.  5.    2)  dles   et    nox  Brahmae,    In- 

immortnlitatls  particeps  fit;   Rag  .  18.  32:  a ganmane  tervallum  432,000,000  annorum.    3)  nonien  arboris  in 

zkalpata  liberationis  a  nativilate  particeps  factus  est. —  Indri  coelo. 

klptd  faclus,  constitutus.    Man.  3.  69:   panca  klptd  ^pj^fJTCf  kalmaia  1)  squaliJus,  sordidus.  2)  n.  peccatum. 

mahdyasndli.  (Iluctraxerim  nostrum/if//e,  goth./i///)a,  B  .  .5.   17. 

praet.  et  radix  halp^  quod  accuratissime  cum  scr.  kalp  c^i^i-J|f_J  kalmdsa  varius,  vcrsicolor.    Am. 

convenit,  mutata  initiali  tenui  in  aspiratam,  ex  generali  cfjrr^J   kalya   (r.   kal   s.  ya)    1)   praeparatus.    2)  sanus. 

lege,  et  servata  tenui  finali,  sicut  in  slepa  dormio  =  3)  n.  diluculum,  ortus  lucis,  tempus  matutinum,  v.  sq. 

scr.  svap,  V.  gr.  comp.  89;  lit.  gclbmi  juvo,   v.  kalp  (V.  kalydna  et  cf.  gr.  y.ci}^og  e  jcaAAo?  —  xa/^Aiujv, 

klp   cl.  10.)  aa^JuiTTOg,  kccAAi-,  y.a?J^og  —  per  assimilationem  e 

c.  upa  i.  q.  simpl.    Man.  3.  202:  vdry  api  sraddayd  xaXjsg,  sicut  ciAAos  ex  a?Jig  v.  anyd.) 

daltarn     aks  aydy  6    'pakalpatc     (schol.    aksaya-  cf |  Tti\  i-l    k  d  ly  a  rn     adv.     (a    praec.    slgno    accus.    rn)     cras. 

suk  ahetuh    sam padyate).    —     upaklpta    factus,  N.  24.  -IS. 

praeparatus,  apportatus  (v.  A-a/^  klp  cl.  10  praef.  u/)a).  c^K^SfrtfT  kalydria  (e  kalya  s.  dna  (dna),  cf.  suff.  feni. 

Man.  3.    208:    dsanesu    'pak  Iptesu   .  .  .   viprdns  dni,dni  in  nom.  pr.  Velut  indrdrii,  gr.  584.  6)  1)  adj. 

tdn   upavis ayet   (schol.  upaklptesu   explicat  per  (fem.  -nt)   faustus,   bonus,  justus,  exiralus.    B.  6.   lo. 

vinyastesu  i.  e.  coliocatis).  In.  4.  l4.  Br.  1.  5.  2.  31.  N.  12.  15.  92.   2)  n.  felicltas. 

c.  fi  haesitare,   dubltare.    Hit.  53.  10:    ddistd   na  vi-  Rag'.  2.  50.  17.  11. 

kalpeta.  c^rs-|    kall   1.  atm.   [avyakte  sabde,   kuganc   sabde, 

— —  "^      , 

2.   cj^rr^    ^Q"  kalp   klp    10.  par.  kalpdy dmi.    1)  fa-  asabde   V.)    indistinctum    soniini     edere;    sonare; 

"     --v   r»i    •\ 

cere,  efficere,  creare.   Rag .  8.  46:  mama  mutum  esse. 

b  dgyaviplavdd   asaniH   kalpita   esa    vedasd;  chj^jci  kallola  m.  (ut  niihi  videtur,   e  kat  et  liUa,   v. 

R.  Schl.1.35. 1  :  pdutrim  istim  akalpayal.  2)  dare,  ullola)  unda  tumida.    Am.    Ur.  72.  0  infr. 

imperlire.    Mah.  Ex.  58:    dsanaii   kalpay dmdsa.  cJ-iOl   kav    1.  atm.  (rarn^  K.   stutdu   varne  V.)   colo- 

c.  upa  praeparare,   apportare.   Ram.  I.  11.  58:  yagrie  rare,    pingere,     Jepingere,    describere;     lelebrare. 

yad    upakal pitam;    III.    65.  17:    sayyd    tvadar-  V.  kavl,   cf.  ku. 

t  am    upakalpitd\    N.  23.    11:    tasya    praksdla-  '^T^^  kdv aca  m.  n.  lorica.    A.  9.  5. 

ridrtdya   kurnbus    tatrd   'pa   kalpitdli.  d(^i^\x\r\kavai:ln  (a  praec.  S.  i")  loricatus.    A.  5.  25. 


38  cfj-^rT  ^<ala  —  ^("^fpif  kdlusa. 

brare.    Mali.  2.  S:    maruld   halild   drumtili;   Glta-  cj^rrl^^f  kaldsa  m.  n.  urna  fictilis.    Hit.  101.  S.    (Gr.  xa- 

Gov.l.  l4:  kalay  as  i  karahalam.  2)  animadvertere,  At^,    lat.  calijr.) 

observare.    Bar.  1.  71:    danja/i   kd  ipi  na    vikri-  c^^i^n  kaliisd  f.  id. 

v4/(  kala/ali  prapti   navc  y auvane.    3)  putare,  cff^rf^  kalasa  m.  n.  id.    Su.  2.  IS. 

rcputare.    B  ar.  2.  37:   kalajali  darilrin    trnasa-  c}irfj<^|   kalasd  f.  id. 

mdm.    (Cf.  cor,  c'a/,  gr.  y.e/^.OjJ.ai,  KsXXw,   lat.  ce//o  cfj^irf^  kalaha  m.  rixa,  altercatio,  pugna.    Hit.  8.  17. 

—  e.rcello,  praecelln  —  celsus;  lit.  kielii  levo,  elevo.)  cfj^sFJ  kalahansa  m.  (e   kala   et   Aa/jja)  anas  mas. 

c.  a   1)  agitare,  concutere.    Mah.l.  2853:  maru<4Ara/i-  Am. 

Ins  latra  drumdli;  B  ar.  1.  50:  kesdn  dkalayan.  ^^rf^^f  kalahansi  f.  (fem.  praec).    Bag  .  8.   5S. 

2)  scire.    Gita-G.  HI.  7.  7:  kinnam  asuyayd   hrda-  cffrrff    kdld    et    kald     f.    (r.  kal    s.   d)     1)  pars,     portio. 

;  a;i   tavd  "kalay  dmi.     (Gr.  cxsAAw.)  A.  11.  3.  2)  pars  sexta  decima  diametri  lunaris.  Hit.  3. 1. 

c.pra  (producta  vocall  radlcali)  id.    Mali.  1.  7175;  pra-  3)  divlsio  temporis,    Wils.  „equal    to   30  Crislitlias  or 

kdlayann   eva   sa   pdrt  ivdug  dn;    2.  1952:   pra-  about   8   seconds."    Dev.  11.    S.     4)  ars.    B.   suppl.  2. 

kdlayed  disali  sarvdli    pr atodeni;  'va  s drat  ill.  (Fortasse    lat.  par-s,    par-tis    et    por-lio    oLsoleta    sua 

(Lat.  procella.)  radice  cum  hac  voce   cohaerent,   cum   gullurales  et  la- 

c|-,rfl   kala   (r.  kal  s.  o)    1)  lenis,   mollis,   placIJus   (de  biales,   nec   non   semlvocales  r  et  /  saepissinie  inter  se 

voce).    Rag  .  8.  5S:    kalam   anyabrtdsu   b  dsitam  permutentur.) 

(nihitani);      1.     'U  :     s  dras  diK     kalanihr  addili;  ^ffrrffffTfif  kaldnidi  m.   (e  praec.   et  nidi)  luna.    Am. 

N.  9.  2S:    vds pakalayd    vdcd.    2)    leniter,    placide  cJ^rrjjCf  kaldpa    m.    1)  ornamentum.     2)    pavonis    cauda. 

sonans.    Rag  .  16.  12:   kalanupurdndm  .  .  .  abisd-  Ur.  62.  9-  i''^-  l'(.    3)  pharetra.    4)  cuniulus,  multitudo. 

rikdndni.     3)  m.    sermo    lenis,    placldiis.     Br.  3.    21.  Am.:    busan^    varhi    tuntre    sanhate. 

4)  n.  semen  virile.    INIed.  <j^^rx\\YJ^^\kaIdpin  m.  (a  praec.  s.  in)  pavo.     Bag .  6.  9. 

^lH^^H    kalakala    m.    (kala  ~\-  kala)    sonus    lenis,  d(\ rr|fVf ff  ^' aldb  rt  m.  (e  A  a'/d  et  i  r /  ferens)  luna.  Hem., 

placldus  (praesertim  cuculoriim  Indicorum).    Bar.  1.3l.  v.  kaldnid  i. 

cfn^l  6  kalaiika  m,  1)  macula.    Rag .  14.  37.    2)  rubigo.  ^ff^   kdli   m.    1)  pugna,    bellum ;    discordia,    dissidlum. 

Rag'.  13.  15.  Hit.  90.  4.   A.  11.  9.    2)  Indorum   quarta  mundi  aetas, 

ck^j-^  kdlatra  n.  1)  lumbus,  femur.  2)  uxor.  HIt.31.l6.  in  qua  impietas   praevalet,   et   nomen    daemonis    hujus 

^TTlWfT  kaladduta  n.   1)  argentum.    2)  aurum.    Am.:  aetatis.    N.  6.  1. 

rupy ahemay 611.  cf||^cj-,f  kalikd  f.  flos  non  aperta.    Am. 

cf|i;r|rj  kalana  n.  niacula,    B  ar,  3.  72.  cfijrrj^-  kaliriga  m.  nomen  regionis.    Dr.  2.  7.*) 

cf)rr|*J  kalabd  ni.  catuius  elephantl.    Ur.  91.  9.  ^Tt<TrT  ^«^''«  (^  kdld    s.  ita)  praeditus.    Ur.  48.  IS. 

cf,rrj*cj    kalarava   m.    (Bah.   e   kala   et    rata   sonus)  cf-j  \Tf\rf\  kalild  invlus,  impenetrabilis.    B\  2.  52. 

1)  columba.    2)  cuculus   Indlcus.     (Fortasse   etiam   lat.  cfj^y  kdlusa  turbidus.    N.  17.  7. 

rolumba  cum  kala  cohaeret;   lit.  kanvelis  columba  lit-  ^ 

*)  Wils. :   The  name  Calinga  is  applied   in  the  Puranas 

terls    transpositis    explicari    possit    e    kalrcivis,    vel   e  ^               •     .            i   ,  •.            •  n      .     •/•          j-  .  •  . 

<:                 r             r  jq  jeveral   places,   but  it  especially  signines  a  district 

kar-le\vis  mutato  /  in  r  et  r  in  /.)  on    the    Coromandel    coast,    extending    frora    below 

c^^JQJ^  kalaviiika  m.  passer.    Am.  Cutlack  to  the  viclnlty  of  Madras. 


cfii^^^:^vi^kars  /i/s  —  qf^^/ca/. 


37 


cFCT  <^Vi   liars    krs    '1.  par.    attenuare,   i ukakarsit a 

moerore    attenuatus,    cniaceratus.    N.  12.   .;s. 

16.  33.  20.  31.     (Forlasse  lat.  parco ,  parcus ,   parurn, 

parvus ,     paucus,     gr.    TTavpog,     goth-   favai    pauci, 

angl.  /fiv,    huc    perlinent,    niutata    gutturali     in     la- 

Lialcm.) 
r 
1.  3TGr  ^^  kars    krs    1.  par.    1)  trahere,    abstraiiere, 

rapere,  abripere.  Dr.  5. 25:  s  d  krsjamdna 

ralam    druroha;  II.  4.  23:  latds    cakrsatus    ta- 

laK;    4.   11:  krsyamdnam    mayd   'sakrt  .  .  .  siii- 

hene  'va  mahddv ipam;  7.  ll:  duHkcna  kar.iitd. 

2)  evellere.     N.  9.    )1:   p  al amuldni  kars  ay  an.  — 

caus.  karsdfdmi   vexare.    Man.  7.  111:    rdgd   sva- 

rdsfranya/i   kar s ajraty  anaveks ay d;  N.16.32: 

sdkakarsild.     (Lit.  karsu  pectino  linuni,    lanam,  et 

mutata  gutturali  in  labialem  et  r  in  /:  plesu  1)  runipo 

2)  aro;  plesau  ultro  citroque  traboj  russ.  Meiliy  cesii 

pectino,  ejecto  r;    latinum  ac-cerso;  verro,  ut  mihi  vi- 

detur,  e  querro  ab|ecto  q,   sicut  e.  c.  vermis  e  quermis 

—  V.  krmi —  et  assimilato  s  antecedenti  litterae;  gr. 

y.opo?  scopae,  v.  Pott  I.  p.  229;  etiam  vello  huc  traxe- 

rim  ita  ut  mutilatum  sit  e  i/uello. 

c.  apa  abstrahere,  abripere,  detrahere,  tollere,  exuere. 
N.  9.  33.  17.  11.  33. 

C.  apa  praef.  vi:    vyapakarsdmi  id.    N.  24.    il. 

c.  ava  abstrahere,  abripere,  retrahere.  N.  10.  2S:  ava- 
krstas  tu  kalind  mohitaH  prddravan  nalah; 
10.  26:  sa  krsyamdnali  kalind  sduhrdend  'va- 
k  rsyate. 

c.  d  attrahere,  detrahere,  deducere,  protrahere.  N.  10.  26. 

c.  d  praef.  apa:  apdkarsdmi  abstrahere,  amovere. 
Rag  .  12.  17:    tam    asakyam    apdkarstum. 

c.  ut  sursum  traherc,  levare,  elevare.  R-ig  .  6.  i\:  vi- 
s  ras  tam    afisdt  .  .  .  prdlambam    utkrsya. 

C.  ni   praef.  sam,    v.  sannikars  a  ,    s  annikrsta. 

c.  nis   extraherc,  educere.    Sa.  5.   l6. 

c.  pari  trahere  circum.    Dr.  5.  21. 


c.pra  protrahere,  exlendere.  prakrs/a  protractus, 
longus.    N.  12.   111:  gatvd  prakrs  larn  ad  vdnarn. 

c.  pra  praef.  vi  removere.  Rag'.  17.  i5:  vdhydll 
s atrav 6   viprakrsfdli. 

c.  vi  1)  abstrahere,  abripere.  Dr.  5.  22.   H.  4.   21.   22. 

2)  vikras/un    danuli,    cdpam    intendere    arcuni. 

S.l.  3.  22:    vikrsya    Italavad    danuli. 

c.  sam   abstrahere,  abripere.    Sa.  5.  6i. 

r 

2.    cfjTjj    ^T  l^ars    krs    6.  par.  atm.  (vilek  ane  K.  vi- 
-s    &    -s       . 

IJke'  V.)  1)  radere,  scabere,  delineare,  pin- 

gere  (v.  lik    praef  vi).    Huc  traxerim  nikar.s  nikrs, 

cujus  pass.  invenitur  in  Mah.  1.  26l6,  ubi  significare 

videtur  quendam  defodiendi,  sepeliendi  modum,  minus 

profundum  quam  is  qui  per  rtikan   exprimitur,   ein- 

scharren:    yali    sanstilo    dahyate    vd^nikan- 

yati  vd  'pi  nikr .iy ati  v  A.    2)  arare.    R.  Schl.  I.  66. 

l'l:  me  krsatali  ksStram,  y.krsi.    (Fortasse  goth. 

F.^ LH  se^cWre,  /ilha,  falh,  fullium,  mutata  gutturali  in 

lab.  et  s  in  gulturalem,  v.  gr.  99.) 

cfj^c^  karsaka  m.  (r.  kars  krs  s.  aku)  arator,  agri- 
cola.    Mah.  2.  212. 

cf^yijl  karsana  (r.  kars  krs  s.  ana)  n.  1)  actio  tra- 
hendi.     2)   actio     intendendi    (arcum).     Rag .  7.    5y. 

3)  aratio.  m.  vexator.  N.  12.  2-4:  ar ikarsana.    20.1: 
s  at  rukarsaria. 

d(\\Q  kdrhi  (v.  gramm.  584.  62,  gr.  comp.  381)  quando. 

(Goth.  hvar  ubi?   angl.  where,   nostrum   evar,   cvur  in 

tvar-um,  tvor-aus  etc;  lit.  kur  ubi?) 
cfJT^I^fpl  A-ar^jci/  (a  praec.   s.  cit)  unquam;   plurimiiiii 

in  constructione  cum  na   ad  exprimendum  nunquam. 

N.  1.  21.  17.  3.  19.  7.  22,  16.     Sine  na,  N.  24.  22. 
1.    cj-jrrj    l^al  1.  atm.   (saiik ydne  K..  sari  ky  aruldu  V.) 
numerare;  sonare.  (Cf.  lat.  calcu/o,  forma  redupl.) 
2-   ^Cm    *"'   10.  par.      (Ilaec   radix    plerumque    vocalem 

brevem    retinet,    interdum  eam  producit,   unde  e.  c. 

Mah.  1.  6670    et   6oSl    kdlyamdnd  agitata,   v.  eliani 

compositionem  cum  pra.)    1)  agitare,  concutcre,   vi- 


r 

venit  cum  slav.  korjuti  scindo;   lat.  curtus ,  cul-ter,  v.  cfj^   karir  10.  par.  (Jdit  il/^)  solvere,  relaxare  (vide- 

kartri;  hib.  ceartaighim  „1  prune,  trim,  cut",  cuirc  tur    esse     denomin.    ab    inusitato    kartra    —   pro 

„a  knife".)  kdrttra  —  tanquani  instrumentum  findendi,   vel  a 

c.  ut  i.  q.  simpl.    H.  2.   13:   isdm  utkrlya   m&ns  ani.  kartdr  qui  findit;   v.  kartarl,  kartri.) 

C.  ni  id.     Dr.  5.    2'1:    papdta    saki    'va    nikrlta-  cf, ^(i  karlrii.  (vel  karttri,   a.  r.  kart  krt   s.  tdr  tr 

mdlaK.  in  fem.)  i.  q.  kartart. 

'  '  r 

c.  niJ  abscindere.    Dr.  8.  21.  atm. :  bugam  mule  kad-  cj-jV    kard  1.  par.  Qculsite  sahde  K.  kulsiti  raieV.) 

4  . 

gena    nirakrnt ata.  crepitare    —  de    intestinis  — .      (Cf.  pard;    fortasse 

C.  vi  id.    N.  10.  17:    katam    vdsd    vikarteyam    se-  huc  pertinet  gr.  ■XjCpoV).) 

cundum  l™™  classem.  cfjrt  ^  karddma  et  kdrdama  m.  lutum,  coenum,  limus. 

3.    ^jpf   (cjR^ff)    kart    {krt)    10.   par.    klrtdydmi    (ut  Rag'.  4.  2  i. 

■"^      %.    '         ...  .  ^ 

mihi  videtur,  denom.  a  Ar/r// gloria,  quod  l.   ^Q"  SfjTJA^or^'  A-,r/>  1.  ;\tm. :  kdlpe  pro  kdrpe  (Iot- 

ipsum   a  Arar   [A.r],    quocuni   fortasse   lal.   CM   vocis  tasse   a  kar  kr,  adjecto  /y,  sicut  saepe  in 

celeber   cohaeret,    mulato   r   in   /)     1)   dicere,    eloqui,  formis  caus.  v.  gr.  468  et  cf.  r.  kalp  klp,  quod  idem 

enuntiare,  memorare.    Man.  3.   36:    sarvan  srnuta  est  ac  karp  krp,  quum  utrumque  transeat  in  kalp) 

tan  viprdli  sarvaii  kir lay ato  mama.  2)  laudare,  niisereri. 

r 

celebrare.     N.  20.    36:  yeca    tvdm    manusy d   loke  2.   cf^Q"  ^Cr  Aror/>  krp  10.  par.:  kalpdy dmi ,  V.  praec. 

kirtayisyanty    a  tand  ritd/i;    B  .  9.    ll:    satataii  (ddurbalye)  debilem  esse. 

ktrtayanto    mdm.  ^TT?7  karpala  m.  vestis  detrita,  pannosa.    Up.  5.  9. 

C.  ut,  anu,  pari,  pra,  sam  -\-  pra,   sam   id.    Rag  .  c}-,f_j  j  karpara  m.  cranium.    Am. 

10.   33:  mahimdnam  .  .  .  utktrtya    tava;  R.  Schl.  ^CfJ^  karpdsa  m.  n.  erioxylon.      (Gr.  y.aD~a<jCg,   lat. 

I.  14.  22:    avagndya  .  .  .  mdnusdn    nd    'nv aktr-  carbasus.) 

tayat;    Man.  2.    122:   svan   ndma  pariktr tayi l;  ^iTJf^ff  karpdsi  f.  (fem.  praec.)  gossipion.    Am. 

M.  56:  parikirtita  celebratus;   B.  18.  4:  tydgo    hi  ^JTT7  karpura  m.  n.  caniphora.    Am. 

...trividaK    sampraktrtitan;    N.  5.    10:     saii-  ^"^  A^ari   I.  par.  ire.     (U.  l^arb ,  garb,  g  arb ,  carb , 

kir ly amdne su    rdgndn    ndmasu.  car.) 

c^if\r]  kartana  n.  (r.  kart  krt  s.  ana)  actio  findendi.  c}-|SJJ  karburd    1)  varius,  versicolor.    Ilit.  29.   11.    2)  n. 

Hit.  69.  1.  aurum.     Ani. 

<+irIU'^l  kartarikd  f.  (a  sq.  s.  ika  in  fem.)  culter  ve-  d^i^Jikdrman   n.  (r.  kar   kr   facere,   s.  rnan)    factum, 

natorius.   Hit.  43.  19.  opus,  negotium.   H.  4.  13.  Sa.  2.  28.  Dr.  5.  2. 

cf^^^l  kartari  (.  (ut  videtur,  e  kartrt  q.  v.,  inserto  a)  ^TTTcT^'   karmavagra   m.    (e   praec.    et   vagra)   i.  q. 

forfex.    Am.     (Lat.  culler,  mutato  r  in  /.)  sudra.   Mah.  1.  6'tS7. 

d(^^\  i  kartdr  (t.kar  kr  s.  tdr  tr)  fabricalor,  effector,  c{-j i-| \]r\ d^)  karmdntika   m.    (e   karmdnla    operis  finis 

creator.    N.  18.  6.  B  .  11.  37.    (Hib.  cear-do/r  „a  gold-  — kdrman-\- dnt  a  —  s. /Aa)  opifex.  R.Schl.1. 12.  7. 

smith".)  c^-j  \^t\karmin   (a   kdrman    s.  in,    v.    gr.  584)   opera 
^f^rg  kartrtvd  n.  (subst.  abstr.  a  praec.  s.  tva)  fabrica-  faciens.  B'.  6.  46. 

toris,  effectoris  status,  conditio.   B.  5.  l4.  13.  20.  c^cj  karv  1.  par.  (darpe)  superbum  esse;  cf.  garv. 


^i  ''■«'■«  -  ^  ^''«^^  ^'V^- 


75 


2.  ^yT  kara    (a    rad.  3.  A«r    [^/])    1)  tributum    rcgiuin. 

Rag'.  4.  .5S.   2)  radius  lucis.    Ur.  86.  1-4. 
cfjT^  kdraka  m.  (a  praec.    s.  A  u)   anaclioretarum  uriia. 

Mah.  1.  7085. 
^fT^  kdrafa  m.  eleplianti  gena.    Su.  2.  20. 
d^\j(^d(\  karaiaka  m.  cornix.    Ur.  202.  20. 
^JTTJ]' Ararano  (r.  kar  kr  s.  a/ia)  1)  n.  actio,  negotium, 

olKicium.     R.  Schl.  I.  13.   il:    ratdU    svddydyaka- 

rant    vayam.    2)  n.  i.  q.    indriya    i.  e.  sensus    (vi- 

dendi,   audicndi  etc).    Rag.  8.  38.    3)  (fortasse  a   rad. 

kar   [kf\)   m.   vir   mixtl    ordinis,   matre   sudrica   et 

patre  vaisyico  natus.   Am. 
'^(^Ti^  kdranda   ni.    (forlasse   a   kard   manus)    1)   ca- 

nlstrum,  corbis.   B  ar.  1.  76.   2)  ensis. 
c^jqi(-f|  karapdla  m.  (e  kard  manus  et  pala   regens, 

luens)  ensis.    Am.,  v.  sq. 
cf-,i(S^|^  karabdla  m.  (ut  vidctur,  e  praec.  mutata  tenui 

in  mediam)  id.    A.  6.  15. 
^jT^  karabd  (ut  viJetur,  e  kard  manus   et  i  a  a  v.bd 

s.  o)  carpus.    Wils. :   „tlie   metacarpus,   the  hand  from 

the   wrist  to   the    root   of  the   fingers."   Am. :  mani- 

band  dd  dkaniJt  am;  Sak.  ol.  8.  57.  9:  karab  oru. 

(Cf.  gr.  y.aoTTGg.) 
c(iiJ,ri  kararuha  m.  (e  kard  manus  et  ruha  crescens) 
unguis.    Sak.  35.  13. 

<+iilH|t5lI  /larasdkd  (.  (e  kard  manus  et  Jdkd  ramus) 

digitus.    Am. 
cj^ j|^  kardla  1)  magnus,  ingens;  horrendus,  terribilis. 

Rag .  12.   9S:    vapur    mahdragasjc    'v a    kardla- 

p  anamandam.    2)  exsertos    dentes    hahens.    II.  2.  3. 

Saepe  cum   praecedente  danJtrd  in  Karm.  conjungi- 

lur.    I.I.  2.  3.    C  11.  23.  25.  27. 
chUUII  karin'  fcm.  sequentis. 

cj^|i,.|  Aari'n  ni.  (a  kard  proboscls,  s.  in)  elephantus. 
c^j|j  kari  ra  m.  n.  germcn  bambu  arundinls.    Am. 
^^tj|Aar(/r!a  miserabiils,  flebilis,  querlbundus.   N.  5.  23. 


9.  25.  —  karunam  adv.  miserabiiiter,  miscrandum  in 

niodum.     N.  10.  28. 
^TXUff  karund   f.  (fera.  praec.)   nilserlcordia,   miseratlo. 

1>  .  2.  63:  karundpara. 
q^IjT  kar4nu   (fortasse   a  kard    proboscis)   elephantus 

masc.  et  fem.     Am.   Rag'.  16.  16. 
=ri=fi6  ^arkata  m.  cancer.   (Cf.gr.  KajKtbc?,  lat.concer.) 
cf j cf j fj cf (   karkataka  m.  (a  praec.  s.  ka)  id. 
^^^jTJcffJ  karkafaki  fem.  praec.    Dr.  5.  9. 
c}-,c^^il|   karkasd   durus,   asper.     Sak.  11.  4.   Rag'.  3.  55. 
^h^ll^^h  karkdtakd  m.  n.  pr.    N.  14.  4. 

r  ,  , 

1.  cfj'r[  karg   1.  par.  (vyatane  K.  pidi:  V.)  vexare. 

r 

2.  ^jI   Wi"^  l<"rs  krg  1.  atm.  {b  argane  K.)  assare, 

torrere.     (lllb.  sgreigim  „1  fry".) 

^2"    Wi^  kard  krd   6.  par.  i.  q.  kud. 
>    c  - 

cfjljj   karn  10.  par.  findere. 
c.  d  audire  (v.  A-arna).    Gerundlum  dArarH^a.  Ilit.4.  12. 
R;im.  I.  9.  63;  v.  sq. 

c^-j(J|  kdrna  m.  (r.  karn  s.  a,  nlsl  karn  est  denomin. 
a  kdrna  et  hoc  tanquam  Instrumentum  audlendi  venlt 
i  kar  kr  facere)  1)  aurls.  2)  n.  pr.  Angadesi  rex, 
del  Suryi   et  Kuntlae  fillus.    II.  1.  hG. 

cfJ^tJICIJ  karnapura  m.  (e  praec.  e\  pura  Implens)  In- 
auris.    Rag\  7.  2'l. 

cfi  I U| cfi  W    karnikdra    m.    nomen   plantae,    WIls.   „the 

nanie  of  a  plant,  commonly  Canlyar,  Plerospermum 

acerlfolium  or  Pentapetes  acerifolia;  In  Dr.  Roxburgh's 

catalogue,  the  Webcra  corymbosa.   2)  a  sort  of  Cassia 

(Cassla   flstula).    Med."    Su.  4.  10.   N.  12.  /i0. 
r 

1.  ^rT   ^ "  ^"  f    10-  par-    (Jditi/je)    solvere,    relaxare 

•v 

V.  sq. 
r  , 

2.  ^rf   W(r\  ^"'''  ^r'  6.  par.  krntdmi  (gr.  300)  fin- 

-x     c    •- 

dere,  dlssecare.  Dr.  8.  27:  coAar/a  niJildir 

balldir   d  anunJ ica    Jirdrisica;     Ram.  III.   74.  3: 

druma/i  paraJun  d  krttaVt.    (Llt. kerlu  caedo,  infin. 

kirs-/i;   gr.  y.Eipu),  KasTt? ,  abjecto  t,   qua  in  re  con- 

10* 


34 


^  ^  kar  Jcr  -  ^^kard. 


c.  sam  (saiiskr,  gr.  111  praef.  jam)  l)ornare.N.17.8: 
rupam  as atiskrlam.  2)  consecrare.  Rag'.  15.  31: 
snkd  (lasaratasjd  'ta  ganakasyaca  mantra- 
vit  I  saricaskdro  'b  ajraprilfd  mdititejrdu 
yaidvidi,  3)  nialrinionio  jungere.  Man.  9.  173:  yd 
ga  rb  inl  s atis  kriyate, 

c.  sam  praef.  upa  parare  (de  cibis).    N.  23.  20. 

2.  3jT   cfj'  kar  kr  5.  par.  atm.  laedere,  viilnerare,  oc- 

cidere. 

3.  3J"T  (^)  ^'"'  (^f)   6-  par.  kirdmi  (gr.  299)   conji- 

cere,  spargere,  perfiindere,  obruere,  iniplere. 

Gita-G.  4.  14:  kirati  s  a  galakanag  dlam\  Dr.8.6: 

s aklilomarandr dc diH  ,  ,  ,   klrj atndnall,      (Gr. 

>i£Oatt),    il£oavvviJ.l,   •/lipvYJIJ.l,   quorum   ultimum  forraa 

cum   kriidmi  cl.  9   convenit,   cf.  par  (pf)   quod   ex 

kar   (kf^)   niuLat:i  gutturali  in  labialem  ortum   esse  vi- 

detur. 
c.  anu   implere.    Mah.  1.  '1310:  vaiiigbiscd  'nvakir- 

yanta  nagardrii.  —   anukiriia  impletus.    Dr.  6.  2. 

8.  48.  A.  7.  2. 
c.  abi    implere.     R.    Schl.  II.    14.    53:    ab yaktry ata 

sokena, 
C.  ava    1)  i.   q.    slmpl.     A.  3.    32:     astrapugina  .  ,  . 

butam   avdkiram. —  avaktriia   impletus ,   plenus. 

Mah.  1.    7S4o.    2)  deserere,   relinquere.    Mah.  1.  3057: 

av aktryac a   mdti  ydld  pardtmagam  ivd  'salt. 

3)  pass.  deserere,  se  dispandere,  dilatare.   R.  Schl.  I. 

38.  l'i:  samaiitdd  av aktryala  (omisso  augmento) 

s  amantat  as  tu     tdn      devtm     ab  y  asiiicata    pd- 

V  akaU. 
C.  ava   praef.  sam  i.  q.  sinipl.    A.  3.  25:    tam  .  .  .  sa- 

ravarsena    samavdkiram. 
c.  d  implere.    dktrna  impletus,  plenus.   N.  12.  2.  113. 

A.  6.  7.      (Cf.  lat.  acervus.) 
c.  d  praef.  apa  vacuefacere,    exlnanire.    Mah.  1.  2851: 

nd  'puspaK  pddapaK   kascit   sat paddir  nd  'py 

ap  dktrtiaJi. 


c.  d  praef.  sam  implere.     samdktrtta.    N.  12.  38. 

c.  ut  1)  superfundere.  Ur.  37.  5:  utktrrid  iva  vd- 
say as /isu  nisd  nidrdlasd  varhiriaK,  2)  pcr- 
forare?    Rag  .  4.  59:  matleb  aradanolktrtia;  v.  sq. 

c.  "/  praef.  sam  id.  Rag .  1.  h:  mandu  vagrasa- 
mutkirne  (schol.  Calc.  =  htrena   cc  idriti. 

c.  pari  1)  circumfundere,  undique   implere.    Rag .  ed. 

Calc.  8.  35:    b  ramardiH pariktrnd  (schol.  pa- 

ritaU  sarvatali  ktrnd  vydptd).  2)  committere, 
tradere.  Rag'.  18.  32:  mahim  mahiccali  pari- 
ktrya    sundu. 

c.  pra  se  dissipare,  se  dispergere.  Ram.  I.  9.  20:  sar- 
valali  prakiranli  sma  lalamdnd  vardiiga- 
ndli;  —  praktrna  expansus,  elatus.  A,  6.  2:  pSna- 
valyaK  praktrndsca  .  ,  .  urmayali;  10.  63: 
praktrnake si.  (Cf.  lat.  procirus .,  quod  etiam  ad 
kars  krs  trahi  potest,  unde  prakrita  longiis.) 

c.  vi  spargere,  expandere.  Hit.  9:  lattdulakatidn 
vikiry a;  Man.  11.  196:  vikirit  yavasafi  gavdm; 
A.  9.  18:  viktrridir  iva  parv aldiH,  —  svdsdii 
vikariium  suspiria  ducere.    Gita-G.  5.  16. 

c.  sam  1)  confundere,  miscere.  Mah.  1.  3479:  saii- 
kirtidcdrad  arma;  2)  implere.  In.  1.  28:  apsaro- 
gatias aiiktrna;  Su.  2.  24:  as  t  ikaiikdlas aiiklrria. 

4.  ^T  (c{7)  kar   (kf)    9.  par. :    krncimi  (z=  m^vy\fM, 

V.  kar  [lif]  cl.6;  hitis dydmlL.  hiiisi  \ .) 
offendere,  laedere,  ferire,  vexare,  occidere. 
(Cf.  ciri,  cirna,  curn.) 

5,  ^T  (=17)  kar  (ki)  10.  atm.:  kdrdye  (vigiidniV.) 

noscere.  (Gr.  ycaiviji),  lat.  cerno ,  quae  forma 
cum  krrxd  ini  cl.  9  cohaerent,  v.  gr.  c.  109"'.  5  et  496.) 
1.  qY7  kard  (r.  kar  kr  s.  a)  1)  faciens,  in  fine  compp. 
Dr.  1.  23.  N.  13.  20.  2)  m.  manus.  In.  2.  2S.  3)  ele- 
phanti  proboscis.  N.  13.  12.  (Lit.  kaire  raanus  sini- 
stra,  gr.  %£io  vero  ad  rad.  har  hr  capere  pertinere 
videtur,  sicut  hib.  lamh  manus  cohaeret  cum  scr.  lab, 
gr.  AAB,  mutato  6    in  mh.) 


^  ^  Jcar  h/: 


73 


caus.  pass.  B'.  3.  5:  hdrja/e  hy  avasaH  karrna. — 
desid.  N.  8.  3:  ciklrsanllca  tatpriyam.  (Ilib. 
cearairn  „1  perform,  cxecute",  ceard  fem.  „an  art, 
trade,  Lusiness,  function"  =  scr.  krti,  e  kdrti;  su- 
cridh  „easy"  =  scr.  sukrta;  cambro-brit.  creu  for- 
mare;  island.  ger-dh  fera.  aclio,  th.  gerdhi  =z  scr. 
krii  cum  gutturali  media  pro  aspirata,  quam  ex  gene- 
rali  lege  exspectaveris,  v.  gr.  comp.  87;  germ.  vet. 
karatvan  praeparare,  nostrum  gar  de  cibis,  boruss.  kura 
fecit.  Lat.  creo  ,  caer-e-monia,  ars ,  quod  e  cars  mu- 
tilatum  et  cum  scr.  krti  pro  kdrti  et  cum  supra  me- 
morato  hib.  cear-dh,  quod  item  artem  significat,  cohae- 
rere  censeo.  E  graeca  lingua  conferatur  Kpaivw,  et 
TTOaJTU)  a  rad.  IlPAr,  cujus  y  e  F  ortum  esse  potest, 
ita  ut  ay  formae  IIP-Ar  ad  characterem  8.  cl.  guna- 
tum  reducendum  sit,  qui  ante  vocales  sonat  av,  e.  c. 
akaravam.^ 

c.  adi  praeponere  alqm.  alicui  rei.  Man.  8.  11:  rd- 
griascd  'dikrtd  vidvdn;  2)  in  animo  habere,  spec- 
tare,  appetere.  Sak.  34.  7:  ahan  tu  tdm  .  .  .  sakun- 
taldm  adikrty  a  bravimi;  44.13:  tdm  ad  ikrty  a 
praharati;    Rag.ll.  62:    sdrttim    adikrtya. 

c.  anu  imitari.  Mah.  1.  332i:  na  tat  prdgrid  Snu- 
kurvlta. 

c.  apa  1)  abstrahere,  abripere.  R;im.  I.  51.  13:  sa- 
bdend  'pakrtas  tena.  2)  offendcre.  apakrta  n. 
offensio.   H.  4.  3. 

c.  «6  I  i.  q.  simpl.  Su.  2.  26:  kuruksitre  nivisam 
ab  iiakratuK. 

C.  alam  ornare.  N.  2.  11.  —  c.  alam  praef.  sam: 
sama/aiikaromi   id. 

c.  d  praef.  apa  1)  auferre,  demere.  Rag\  6.  57:  apd- 
krtas  vidalavd.  2)  relinquere.  Rag.7.47:  sivd  b  u- 
gaccidarn  apdcakdra  (schol.  Calc.  =  tatydga). 

c.  d  praef.  upa  tradere,  dare.  N.  25.  l6:  tad  upd- 
kartum  icc dmi  {sc}no\.^'A.u pdkart um  per  ddtum 

explicat). 


c.  d  pracf  nis  nir  arccrc,  repcllcrc,  rejicere,  rcpudiare, 
irritum  faccre.  Su.  2.  15:  sdpdli  .  .  .  varaddnani- 
rdkrtdh;  Ram.  I.  39.  3:  krdddt  sd  nirdkrtd; 
R.  Schl.  II.  8.  37:  darpdn  nirdkrtdpdrvantvayd 
.  .  .  rdmamd/d   sapatni  ti. 

c.  upa  juvare,  auxilium  fcrre,  prodesse.  Hit.  57.  12: 
anupakurvdrio  na  kasyd  'py  up&yanah  grhrit- 
ydt.  —   upakrla  n.  auxilium.    Br.  1.  9. 

c.  ni  offendere,  vexare.  N.  19.  5:  mayd  ksudrirxa 
nikrtd;  14.   15:   nikrtd   duKk  ina. 

c.  nis  rejicere,  repudiare,  despicere.  Dcv.  1.  31:  nis- 
krtall  putrdill. 

c.  pra  1)  facere.  N.  3.  25:  buddim  prakurusva 
yati  'ccasi;  G  at.  18:  hrdayam  mi  prakaros i 
kiii  saddham.  2)  vitium  aflerre  (virgini).  Man.  8. 370: 
y  d    t  u   ka ny dm  praku ry  dt    s  tri. 

c.  pra  praef.  vi  vexare.  Rag.  10.  75:  raks oviprakrtdu. 

c.pra  praef.  J«'n  facere.  Mah.  1.2387:  tunri ayudd  am 
.  .  .    s am pracakr atuK. 

c.  prati  1)  mutuum  officium  praeslare,  gratiara  referre. 
pratikrta  n.  officium  rautuum.  M.  8.  2)  dare  poenas 
alcjs.  rei,  ulcisci,  se  vindlcare  ab  aliquo,  c.  dat.  s.  gen. 
pers.  Mah.  1.  8'iO:  yina  ti  hinsit ali  pitd  tasmdi 
pratikurusva  tvam;  2018:  yo  mi  hinsit avdfis 
tdtam  .  .  .  tasya   tatd  pratikurydm, 

c.  vi  1)  facere.  H.  4.  47:  purd  vikuruti  mdydrn. 
2)  commovere.  Rag.  13.  h2:  amurn  .  .  .  nd  'lan 
V  ikarturi  ganitindras  aiikari  surdii  gandv  i- 
h  ramacistit dni  (schol.  Calcutt.  v ikartum  r= 
sk'alayitum).  3)  nocere,  damnuni  inferre.  Rag.  17.  5S: 
hlndny  anupakar t frii  prav  rdd dni  vikurvati 
(mitrdrii)  impotentes  non  prosunt,  praepollentes  no- 
cent  (amici);  (schol.  Calc.  vikurvati  =  apahdrari 
cistanti).  4)  deformare.  N.  13.  26:  vikrtdkdrd; 
14.  13:  drstvd  .  .  .  dtmdnam  vikrtam;  A.  6.  19: 
vdditrdtfi  vikrt asv ararupdrii.  5)  destruere.  Su. 
2.  19:  ubdu  ...  vikurvdti  vaddisirjdu. 
10 


12 


eh«-l^  liajndla  —  m^j  ^  kar  kr. 


f^t^^   knmdla  n.  lotus  flos.    N.  12.   1. 
cJ^i^rfiq^jlT^      kamalapalrdksa     (Bah.     e     kamata- 
patra    et    aksa)    loti    foliis    similes    oculos    habens. 
In.  5.  31. 
e*> n jrrjr^l   kamalln!  f.  (a  kamdla   S.  in  in  feni.)  loto- 

rum  multitudo;  locus  abundans  lotis. 
cki-^J   kamp   1.  atm.  (scribitur  Ara/»,   gr.  110"')  tremere, 
commoveri.     Dev.  2.    33:    sarnudrdsca    cakam- 
pire;    In.  2.  32:  kampamdndi/i   payodardiK.  — 
kampita    tremens,    commotus.      Su.  4.    20.  —    caus. 
{kampdjrdtni)  tremefacere.    N.  26.  3:   kampayann 
iva   mahim.     (IIuc    pertinere   videntur   y.ct}J.l7-7!X  et 
TTSfXTTUl,  utrumque  a  movendo  dictum;   cf  pami;  hlL. 
cabfwg  festinatio;    lat.  vibro?   v.  krmi.) 
c.  anu  miseren,   v.  anukampd. 
c.  anu  praef.  sam  id.  c.  acc.    Rag .  9.  l4. 
c.  d  i.  q.  simpl.    Rag  .2.  13. 

c.  pra  id.    Ram.  I.  52.   l4;    prakampaieca  prtivi. 
c.  t>i  id.    B.2.  31:  nn    vikampitum    arhasi.  —   caus. 

Rag'.  11.  19. 
cf)l.q  kampa   m.    (r.  kamp    s.  a)   tremor.    Ur.  6.    2.    7; 

nutatio  (capitis).    Rag  .  13.  44. 
etli-CJrJ   kampana    (r.  kamp    in    forma    caus.    s.  ana) 

1)  tremefaciens.   Dr.  4.  22.   2)  n.  vibratio  (e.  c.  clavae). 

Mah.  1.  2S36. 
c^Vy  kaniprd  (r.  kamp   s.  ra)  tremens.    Am. 
c+)i-s)<H  kambald  m.  lodix  lanea,  „a  blanket".  Ilit.Sl.  15. 

R.  Schl.  I.  17.  l4. 
e^i.5J  kanibu  m.  n.  concha. 
c^i-^iJlcl  kambugriva  (Bah.  e  praec.  et  griva)  con- 

chae  similem  cervicem  habens.    H.  2.  19;  v.  sq. 
c^i-5iij|cj|  kambugrt  vd  f  (Karm.  e  kambu  et  griv  d  ) 

conchae   simllis    cervix,   Wils.   „a   neck   marked   wilh 

three  lines  like  a  shell   and  considered  to  be  indicative 

of  exalted  fortune."    Am.,   v.  praec. 
cfi^  kamrd  (r.  kam  s.  ra)  libidinosus.  Am.  (Lat.  ca-rus, 

V.  kam.) 


1.  rt^  1  cfT  kar  kr  S.  jpiT.  ^lm.  kar  6  mi,  ku rv^  (irreg., 
V.  gr.  344 ;  in  dial.  v^d.  haec  radlx  sequitur 
5.  cl. ,  e  cujus  charactere  nu  signum  8.  cl.  u  abjecto  n 
ortum  est)  agere,  facere,  effirere,  exercere.  B'.  13.  31: 
na  kardti;  Hit.  6,  i^:jatd  mrt pitxdatnli  kartd, 
kardtiyadyad  iccati;  N.  1.  26:  mdnusih  giran 
krtvd;  8.  18:  kuru  madvacaH;  17.  39:  prasddaH 
kuru;  Dev.  3.  23:  kopaii  cakri;  Br.  3.  2:  kriya- 
tdii  ksamam;  H.  4.  22:  vikram  aii  cakratuK 
param;  Br.  2.  32:  vyavasdyaii  karomi. —  Cum 
gemin.  accus. :  facere  aliquem  aliquid.  Nalod.  4.  23: 
akrta  mudd  yantdran  tam;  Rag  .  2.  46:  anda- 
kdran  s akaldni  kurvan  tenebras  dividens  (ad  lit. 
In  frusta  vertens).  Nonnumquam  nomen  rci,  in  quam 
aliquid  vertitur,  suffixo  idt  instruitur,  e. c.  Rag.8.  20: 
akarod  .  .  .  dvisa  ddramb  ap  aldni  b  asmasdt. 
Notetur  praeclpue  locus  in  Rag'.  (16.  25)  ubi  forma 
in  sdt  adjeclivi  vice  fungitur:  kusdvatirt  srotri- 
yasdt  sa  krtvd  Kusavatlm  (urbem)  sacerdotum 
proprlam  postquam  fecerat  (schol.  ed.  Calc. :  Jrotriyd 
vdidikd  tesu  adindii  krlvd). —  Cum  vocibus  ia 
adverbium  vat  (instar)  eseuntibus:  putare,  aesti- 
mare,  e.  C.  Lass.  34.  l6:  rdgyan  trnavat  krtvd. — 
Cum  manasd  (sequente  accusatlvo)  mente  conclpere 
(allquid),  cogllare,  recordarl  (aliquid),  e.  c.  Mah.  1.  7051: 
manasd  krtvd  krsrtam.  —  padaii  kartum  pe- 
dem  ponere,  Lass.84. 10;  utsahge  vel  aiike  kartum 
in  gremlum  tollere.  S.i.  5.  5:  utsaiigi  isya  siraK 
krtvd  nis  as  dda  mahttale;  P.  29:  ity  afiki 
pdtaliii  krtvd.  —  udakaii  kartum  aquam  (Mani- 
bus)  libare.  Ram.  III.  73.  33:  kriyatdm  udakam 
pituK.  —  kdlaii  kartum  tempus  constltuere.  Mah. 
1.  8469:  —  cakre.  —  Nota  constructlonem  part.  fut. 
pass.  cum  gen.  pers.  et  instr.  rel,  antecedente  kim  q.  v. 
sive  na;  e.  C.  Lass.  32.  7:  naca  putreria  mi  kdr- 
yati  svagandir  nd  'pi  bdnd  avdiH  I  na  pitrd 
ndi'va  tndtrdca  tvaii  hi  svdmin  gatir  mama. — 


r^ ,.<'. .  lcandaru  —  =?T*^'J3r?r  kamandalu. 


31 


c^,,fi  ^   kandaril  m.  (ut  viilclur,  ex  ka  iii  acc.  Ct  <lara       cj-, 'J^ \ jTf  kapd(t  f.  (fein.  pracc.)  id. 


findens,    a    rad.   dar    [</;']    suff.   a)    cavenia,    sijecus. 

Dr.  5.  7. 
e^,.A  yl  kandard,  kandart  (feni.  praec.)  id.    Ani. 
eK^yj.  M  kandarpa  m.  (ut  videtur,   ex  kam,   ab  interr. 

*a,   et   darpd  superbia)  nomen  Anaiigi,   Dei  amoris. 

N.  1.   15. 


5[7T:f[^  kapdia  m.  n.  cranium.  (Gr.  y.i(j)aXYl,  lat.  caput, 
goth.  Itaubilh,  th.  haupida,   nostruiu  Ilaupl.) 

cfffq'  kapl  ni.  (r.  kamp  s.  i)  simia.  (Gr.  >c?)7rc?,  SC£l~C?, 
anglo-sax.  «/9«  th.  apan,  abjecta  initiali  gutturali 
sicut  in  lat.  amo  ^  kam;  angl.  ape ,  germ.  vet.  affv, 
V.  Graff.  1.  15y.) 


etl«-t^y|  ^'«"''«'^  ">•  n-  1)  germen,  surculus.    '1)  gemni.i,  ^TT'7^  kapild  (a  kapi   suff  /a)    1)  nlgricans   e  gilvo, 
calix.   Rag.  13.  23.  „ta\viiy".   Am.   2)  nomen  sapientis  ciijusdam. 

efjVgTfJf  kandald  f.    1)  id.    '2)  sonus  lenis.  ^fTQJiT  l^apiid  (a  kapi.   s.  s a)  id.    Am.   R.ig  .  12.  2S. 

(^,,A  f^jq  AranJa/jVf   (a   kaudala   s.  i«)  surculis  abun-  ^TmrT  f^<^P"t'^  ni.  columba. 

dans.  ^^T^  kapola  m.  gcna,  mala.   Am.   Sak.  52.  2. 

ctir^Cril  kandali  f.  arboris  species.    Wils.  „the  banana".  ^isT»^cT  kubanda  m.  n.  corporis  truncus.    Rag .  7.  48. 

Ur.  60.   10.  ^R^  A-aOT    1.  alm.  et  10.  par.  atm.  kdme,   kdmdjfdmi, 

e^^^^c^  kanddka  m.  pila  lusoria.    Hit.  36.   IS.  kdmdye.     1)    amare.     Nalod.  1.    ly:    eakame    sd 

'^r^p^  kand  ara  m.  (e  ka  caput  et  dara  ferens)  cervix.  r  d  gany  asri  si  an    lam\    11.2.  IS:    kdma/dmasa 


Rag\  3.  3-i. 
^T^yTT  kandard  f.  (fem.  praec.)  id.     Ani. 
c^,,^c^|    kanjrakd   f.    (a    kanyd    correpto   d   s.  ka    in 

fem.)  i.  q.  kanyd. 
d(^fi\\  kanyd.   f.  (ut   videtur,   a    r.  kan    s.  ya    in    fem.) 

1)  puella.  N.  1.  25.  2)  filia.   Br.l.  31.    (Send.  joti^.^ 

kaine,  v.  gr.  conip.  §  92,  k  p.  150;    hib.  cain  „chaste, 

undefiled";  forlasse  etiam  huc  pertinet  caile  „a  countrv 

woman,  a  quean,  a  strumpet,  a  harlot";  mutato  n  in  / 

sicut    e.    c.     in     eile    alius  =  anyd    q.  V.;    caileamhuil 

„girlish,  efleniinate".) 
ej^q^  kapafa  m.  n.  fraus.     Ilil.  21.   13. 
chq^"  kaparda  m.  1)  conia  implicata,  involuta  dei  Sivi. 

Am.  2)  parva  concha  pro  moneta  adhlbita,  „a  Cowriye". 

Hem. 
■^f^j^^^kapardaka  m.  (a  praec.  s.  ka)  i.  q.  praec.  sgn.  2. 

Ilit.  115.  2. 
f^l\\i,r\kapar dm    m.    (a     kaparda     s.    in)     nomen 

Sivi. 
^l^j^  kapdta   III.    n.    (ex    ka    aer,    ventus    et    pdia, 

a  t.  pat  ire,  s.  a)  porta.   R.  Schl.  I.  5.  9.  Rag.  3.  3i. 


rupend  'pratimam  buvi;  H.  4.  5:  kdmayat y 
adya  mdm  biruli;  Ram.  I.  29.  l6:  ahari 
vaH  kdmaye  sarvdli.  part.  pass.  kdntd  amatus, 
dilectus.  H.  4.  35.  N.  11.  7.  2)  desiderare,  velle. 
N.  6.  11:  nalati  yo  vdi  kdmayec  capitum; 
c.  dat.  rei.  Mah.  1.  3347:  santdnasyd  'vindsdya 
kdmaye.  (Huc  traxerim  lat.  coinis  et  amo  abjectd 
giitturali,  nec  non  cum  Ag.  Benary  cd-rus  pro  cam-rus, 
abjecta  radicis  conson.i  finali,  sicut  saepissime,  e.  c.  in 
luinen  pro  lucmen,  luna  pro  lucna ,  ve-nor,  ut  mibi 
videtur  pro  vednor  a  scr.  vad  vel  vyad  occidere, 
cf.  island.  vaidhi  venatio,  scr.  vydda  venator;  lingua 
Valachlca  offert  vocem  chamor  amor;  hib.  caemh  ,,lovc, 
desire;  fine,  handsome,  pleasant";  caoinhach  „a  friend, 
a  companion",  caomhaim  „1  save,  spare,  protect"; 
fortasse  germ.  vet.  scim,  scimo  splendor,  praefixo  s; 
v.  kdntd,  kdnti,  cavi.) 

zf^X^  karndta  m.  testudo.    B  ar.  2.  2S. 

^hMUsid  kamaridalu  m.  n.  hydrla.  Am.;  ^\ils.:  ^.■in 
earthen  or  wooden  waterpot,  used  by  ihe  ascetic  or 
reliVioui  student."   llit.  60.  l6.  Dcv.  2.  23. 


30 


ctiSi|*-|  haidm  —  '^f\  l^anda. 


■^^'fj^akatdm.  adv.  (a  slirpe  inlerrog.  ka,  gr.260,  s.  t  am, 

gr.584)  quomodo?  N.  11.  2i   (Hiic  trahimus  gr.  y,aTic, 

cum  praepositiones    primilivae   omnes   a   pronorainibus 

descendant.  *)) 
eht>l*-|N   kat  arnapi   {katdm  +  api)  i.  q.  kat  ancit. 

Up.  29;  kataiikatamapi  vix:  Ur.  28.   IS. 
grgfj  kat&'  f.  (rad.  kat   suff.  a)  mentio,  commemoralio: 

N.  21.  25;    coUoquiMm,   dialogus:    N.  22.  4 ;    narratio, 

historia.    Sa.  6.  7.    Hit.  4.  2. 
37^  ^ad  l.atm.  (v&iklavyeK.)  commoveri,  perturbari, 
terreri,  v.  kadana.     (Gr.  K^oe?,  kv)ocw;  huc  etiam 

traxerim    goth.  hatan    odisse,     quod     forma     egregie 

quadrat,  et  sensu  in  animi  commotione  cum  rad.  nostra 

convenit;    fortasse   etiam  lat.  odi  huc  pertinet,   ita  ut 

initialem  gulturalem  perdiderit,  sicut  amo  =  sanscr. 

kam.) 
e^  fj.  VJ»1  kadnd^van  m.  (e    kat    q.  v.    et    ddvan)    mala 

via.    Am. 
e^, J  ^l   kadana   n.  (r.  kad   s.  ana)  terror,  perturbatio, 

confusio.    Su.  3.  I. 
<:+l(i  i-si   fcadambd   m.    nomen    plantae   (Nauclea    Ca- 

damba).    N.  12.  4.  Dr.  2.  1. 
4^6  i-!S^=ll  kadambaka  m.  n.  (a  praec.  s.  ka)  id. 
^5TJ  kadart  a  m.  (e   ^a/    et   drta)    malum,   raiseria, 

infortunium,  v.  sq. 
d^f,  jgfrT  kadariita  (a  praec.  s.  zVa,  vel  a  verbo  deno- 

min.   kadart  ay    vexare    s.    ta)    miser,    infortunatus, 

vexatus.    Bartrh.  ed.  Bohl.  2.  75.  Hit.  55.  9. 
dr,^J\  kadarya  (e  kat  q.  v.  et  aryd  dominus ,  posses- 

sor)  avarus,  miser.    Am. 
c^(>  ^ll  kadali  f.  nomen  plantae.   Dr.  5.  9- 
c*l^  I  kadd    (a   stirpe   interr.  ka    s.  dd)    quando?      (Lit. 

kada,  slav.  kogda;   v.  gr.  comp.  423.) 


*)  V.  libros  meos  „Ueber  einige  Demonslrativstamme 
und  ihren  Zusammenhang  mit  vcrschiedenen  Prae- 
positioncn  und  Conjunctionen"  p.  9  sq.  et  ,,Einflufs 
der  Pronomina  auf  die  Wortbildung"  p.  5  sq. 


c^ii  |-c|r-|  kadd  cand  (e  pracc.-f- cana;  v.  gr.  comp.399) 
unquara  (praesertim  in  constructione  cum  negalivo  na, 
ad  exprimendum  nunquam).    N.  18.  9.  21.  13. 

d^(,\[^^kadd'cit  (e  kadd  ■+■  cil)  aliquando,  olim  (de 
tempore  praeterito  et  futuro).  Br.  1.  2.  N.  10.  11. 
13.  59. 

cj-|>  kddru  (fem.  item  kddru)  nigricans  e  gilvo,  ,,tawny". 
Am. 

c^jr-|    kan    1.  par.    (dipidu    K.   prtligatidyutiiu    V.) 

splendere;   amare;    ire;    v.   kdnaka.     (Lat.  canus, 

caneo  —  de    candeo,    candela    v.  cand  —   gr.  Ktt.lVO<; 

[cf.  kanydy  send.  kaine\,  fortasse  etiam  yai/o?, 
■yaiaw,  yavott),  mutata  tenui  in  raediam;  hib.  cann 
plena  luna  —  vel  ad  cand  — ;  ad  kan  etiam  traho 
goth.  skeina  luceo,  rad.  SKIN,  attenuato  a  in  i  et  prae- 
fixo  s,  sicut  e.  c.  in  staula  verbero,  nostro  stofse  = 
scr.  tud,  lat.  tundo;    de  bret.  sked  v.  cand.) 

cV|^|   kana  V.  kdnisfa,  kdniydns, 

c^, ^jc^   kdnaka  n.  (r.  ^an  s.  a^a)  aurum.    N.  5.  3. 

^l »'1  ^ H '-I 'J I  f^anakab  us ana  (Bah.  e  praec.  et  b  dsaria 
ornamentum)  aureum  ornamentum  habens.   In.  1.  8. 

c}-, c-j J^  kanana   unoculus.    Hem. 

c^,  |^|'j^  kdnista  adj.  (superl.  ab  inusitato  positivo  kana 
s.  i.ita)  nalu  minimus.     H.  2.  32. 

c^j^J^I  kanistd  f.  (fem.  praec.)  digitus  minimus. 

cfj^lY  kanl  f.  (ab  obsoleto  kana  signo  fem.  /)  puella. 
Hem. 

c}-, c-l |<!/| jy  ^ dniydns  (a.  kana  s.  iydris  lyas,  v.  praec.) 
junior. 

c}-,r.!i||  kanid  f.  pannus,  „a  rag".   B\  2.  79.  3.  16. 

\,  rJr.w^J  kand  1.  par.  (dhvdnarodanayoH  K. ;  scri- 
bitur  kad,  gramm.  110"')  vocare,  clamare,  flere. 
Cf.  krand. 

2.  dhr~^  kand  1.  atm.  (vdiklavye  K. ;  scribitur  kad, 
^  gr.  110"')  i.  (\.  kad. 

cfir.rt  kanda  m.  n.  (t.  kand  s.  a)  radix  bulbosa  et  escu- 
lenta.   Mr.  152.  13. 


et)U64(  ^'^ "'.' I^ ^^ o,  —  <+,Ji^fyrL^i a ia n 6 i l. 


69 


e^l!^;^  kdnfaka  m.  n.  (r.  kanf  s.  aka)  1)  spina,  ut 
videtur  a  crescendo  dicta,  nisi  r.  kanf  significavit 
pungere,  sicut  KBVTeU)  quod  probabiliter  cum  kant 
cobaeret.  Sa.  6.  5.  2)  hostis.  N.  26.  20.  (Cf.  gr.  Ktv- 
rew,  nec-Tc?,  Kec-T^ov.) 

<+(  U  6  Nl  fi  kanta  kitd  (a  praec.  suflf.  ita)  spinosus. 
Dr.  1.  l4. 

^TTS'  ^'">f    '•  ^'  '"•  P*'"-  (scribitur  kaf,  gr.  110"')  do- 

lere,  lugere,  moerere.    (Fortasse  huc  pertinent  gr. 

nA0,  nEN0,  TTeTTOV^a,  ttcI^^wS?;  mutata  gutturali 

in  labialem.) 

C.    ut    id.    V.    utkanf  d,     utkanf  ita.    caus.      G  at.    5: 

utkanfayanti  fjat  ikdn    galaddH    svanantaH. 

c^ll^  kanfd  m.  n.  gula,  (Origineni  vocis  ffula  v.  s.  v. 
rRfT  gala. 

^JTJ^  kand    10.   par.     {b'Sde    K.    i'<?rf^    raksane    V.; 

scribunt  Ararf,  v.  gr.  110"')  findere;  servare.    (Lit. 

kdndu    mordeo;    ita    nostrum    beifsen,    goth.    rad.  bit, 

cohaeret   cum   scr.    rad.  b  id,    quae   item  findere  signi- 

ficat;  cambro-brlt.  cat  fragmentum,  v.  Pict.  p.  9.) 

c^y  >    kandu  f.  (r.  kand    s.  u)  scabies,  v.  sq. 

eJ^IJ  A   kandu  f.  (r.  karid   s.   u)    id. 

cKU^iJ  kanduy  (denom.  a  kandu  vel  kandu  s.  /, 
V.  gr.  520)  scabere,  radere,  friiare.   H.  2.  6. 

^JTrrjpfJ  kanduyana  n.  (a  praec.  s.  ana)  actio  sca- 
bendi,  radendi.    Ur.  88.  13. 

chU>iiyH"=h  kanduyanaka  m.   (a  praec.  s.ka)  fricator. 

^JYI^'''»  sntc  sonoras  kad;  neutnim  obsoletum  inter- 
rogativi,  quod  in  initio  compositorum  deminutionem 
vel  contemptionem  exprimit,  aeque  ac  kd,  kim,  ku 
v.  gr.  comp.  386. 

c^f^^  katamd  (a  stirpe  interr.  ka  s.  tama,  v.  gr.253) 
quis  e  pluribus  quam  duo.    Sak.  18.  5  infr. 

e^^-^^  katard  (a  stirpe  interr.  ka  s.  lara,  v.  gr.  253) 
uter.  B\  2.  6.  (\Ai.  katra-s ,  gr.  TTOTeaog  e  KOTtaog, 
cf.  ion.  Korepov ,   y.OTe^a;   lat.  uter,  abjecta  gutturali, 


V.  gr.  comp.  389;    goth.  Itvalliar   th.  Iwathara,   germ. 

vet.  huedar,  aiigl.  ivhether;  slav.  kotord  qui,  V.  gramni. 

conip.  297.) 
^^fj  kdti  (a  stirpe  intcrrog.  A:a  s.ti)  quot.  Ilil. 117.20. 

(Lat.   cjuot;    ita    tnt    convenlt    cum   tdti,    v.  gramiu. 

comp.  414.) 
chirlf^Trl,*"'"'"  (^  ^"''  +  "')  aliquot.  Ur.  84.  2. 

^TTrmST  katipayd  (a  Aa/i  s.  paya,  nom.  payas, 
payd,  payain  id.  Sak.  2  infr. :  kalipay  ardtran 
sdratidvitiyena  bavatd  s andlikriyatdin 
dsraina  iti.  (^paya  ortum  esse  videtur  e  kaya  — 
ab  interrogativo  ka  s.  ya  —  mutata  gutturali  in  la- 
bialem,  sicut  in  gr.  TTCicg,  quod  forma  accurate  cuin 
paya  convenit.) 

^pgf  katt    I.  atm.  laudare,  extoliere,  gloriari,  se  jactare. 
H.  4.  13.  6.  N.  20.  12.  —   part.  katiila  n.  gloria- 
tio,  jactantia.    H.  4.  13;   v.  kni . 
c.  vi  i.  q.  simplex. 

cfjp}  katr  1.  par.  (sdit  ilye)  solvere,  relaxare.  (Videlur 
orlum  esse  e  kart  —  v.  kart  krt  —  transpositis 
litteris,  vel  e  kartr  q.  v.  ejecto  r.) 

1.  ^SJ"  kai  1.  <itm.  {sldgdydm  K.)  i.  q.  kati. 

2.  ^J^ET  kat    10.  par.  dicere,  loqui,  memorare,  narrare. 

^ln.  4.  16.  5.  22.  Br.  1.  U.  N.  1.  2I.  3.  2.  11.  (.'. 
16.  34.  24.  47.  49.  B'.  10.  9.  IS.  —  part.  praes.  atm. 
(gr.  533)  kaiay&nd:  N.  22.  17.  (Golh.  QUATH 
dicere  \(jvitha,  quath,  t/vetlium^,  angl.  quolh,  serval.i 
initiali  tenui  contra  generalem  regiilam;  gr.  y.wTiXcg, 
y.U:Tl?\7.x ,  lat.  vates  e  qvates  sicut  vermis  e  qvermis 
=  scr.  krini,  et  vivo  e  qvivo  =z  scr.  ^'i',  cf.  gr. 
comp.  86,  1;    V.   kalt.) 

^iy^H  ^■'*' '"''■''"o  (c  kaldm  +  cand)  ullo  modo. 
B'.  1.  17. 

chii|(-y H  Ara<anc'j<  (e  katdm  -f-  c'//)  1)  ullo  modo. 
A.  10.  17.  2)  aliquantulum,  paululuni,  vix.  LJp.  36. 
Ur.  6.  s.  49.  2.  H.  1.  43. 


68 


e^i^ri  liajikata  —  ^tTS;  Jcant. 


t^^f\  kdhkata  m.  n.  (ut  vldetur,  a  r.  kaiik  s.  la,  ser- 

vato  charactere  1""'  cl.)  pecten. 
cK AJ^c^l  karikatikd   f.    (a   praec.   s.  ika   in    fem.)    id. 

Am. 
e^^ J|-  kafikatl  f.  (a  kdhkata  signo  fem.)  id. 
cf,^|^  kaiikdla  m.  sceletus.    Su.  2.  2k. 
i.    cfi^eJ   kac    1.  atm.  (J>and  ane    K.    band  at  v iioH  V.) 
ligare;   lucere,  splendere;    v.  kahc.     (Ilib.  caclit 
„a  streight,  a  narrow  place;  bonds,  fetters".) 
2.  cf^Tl  /foc  1.  par.  (rave  K.)  sonare. 
cJ^T^'  ^aca  m.  (r.  Aac  s.  a)  capillus.    Ara. 
(4):gj  j  kaccara  (ut  videtur,  e  kat  q.  v.  et  cara  a  r.  car 

s.  a)  sordidus,  iutulentus.    Am. 
dt^\^r\kdccit   adv.    (ex    inusitato    neutro    interrog.  kat 

s.  ci'<,  V.  euph.  r.  gr.  61)  an,  num  (v.  gr.  260). 
c^.^2j  kacca  m.  ripa.    Hit.  47.  17. 

c^.c.0'Lj  kaccapa  m.  (e  praec.  et  />o)  testudo.    A.  6.  3. 
c)^.c,d-)j   kaccurd  (a  sq.  correpto  d  s.  ra)  scabiosus,  por- 

riginosus.    Am. 
cf).c,g3  kaccu   f.  scabies.    Am. 
cjjjl   kag  1.  par.  (hikkane  V.)  singultire. 
"+irSiC'T  kaggala   n.  (e  Ara/   q.  v.  et  ^a/a  aqua)  fuligo 

e  lampadibus.  Up.  45. 
cjj^  kahc  1.  par.  (diptdu  K.  band  atvis  6K  V.)  scri- 

bunt  Arac,  gr.  110°')  splendere;  ligare. 
^j^ra^  kahcuka  m.  1)  pellis  anguina.  Am.  2)  lorica.  Am. 
c*>^fcj^jq  A:a«cuA-»n  m.  (a  praec.   s.  jn)  cubicularius  re- 

ginae.    Ur.  36.  13. 

1.  ^J7  *"^  ^'  P*''*  (sotdu)  ire. 

c.  pro  apparere,  oriri;  p  rakafita  qui  apparuit, 
manifestus,  ortus.   Dev.  4.  20.  Ur.  57.  7  infr. 

2.  37J    Ao.'    1.  par.    (vrldu    K.    vrsi    V. )    tegere; 

•s 

pluere. 

3.  3j7"   /la/    1.  par.    (^krcc  ragivan^)    in    niiseria    vi- 

vere. 
aj7~  kdta  m.  (r.  /ta/  s.  o)  1)  coxa,  lumbus,  clunis.    Am. 
2)  elephanti  tempus  capitis.    Am. 


^lfj^  kdfaka  m.  n.  (r.  kaf  s.  aka)  castra;  vicus ;  urbs. 

Hit.  34.  17.  39.  5.  44.  3.  97.  15.  133.  7. 
cf|(i,|^  kafdksa   m.  (e  kafa  iens,    se   movens   —  a   r. 

kaf    s.  a   —    et    aksa    oculus)    adspectus    obliquus. 

In.  2.  32. 
cfij^   kafi  et  kaft    (.  (r.  kaf   s.  i)  i.  q.  kdfa. 
^JTJ  kafii  (fem.  kafu  et  kafvi)  acer,  acutus  (de  sapore). 

B'.  17.  9. 
^VS   /to/    1.  par.  (laiikani)  in  miseria  vivere,  v.  /to/. 
c^ll^r^  kafind  (r.  Aro/    s.  jno)    1)  durus,    firmus,   soli- 

dus.   Sak.  11.  1.  59.  14.  Ur.  24.  4;  v.  kdtdra.   2)  n. 

vas    fictile.     S.4.  5.  1    ubi    corbem   signlficare   videtur. 

(Lat.  catinum,  gr.  Kocpivog.) 
cfji^r^  kafinl  f.    (a   praec.   slgno   fem.)    creta.     Hlt. 

4.   20. 
c^^^n  kdfora  (rad.  Ara/    suff.  ora)  durus.   Am. ,  v.  Ara- 

/  ina. 

1.  cf  1  «*    Arorf  1.  par.  (madi)  ebrlum  esse,  mente  captum 

•N 

esse. 

2.  37? kad  6,  par.  (m ad<?  adani  K.  ddani  dar pi  V.) 

ebrium,  mente  captum  esse;  superbum  esse;  edere. 
c)i^^-J  kadahgara  m.  palea,  acus  (erls).    Am. 
ch^ji  kdddra  nlgricans  e  gilvo,  „tawny".   Am. 
cfj^^   kadd  1.  par.  (kdrkasyi)   durum ,   rudem,    seve- 

rum  esse. 
!•   ^tJT  kari  1.  par.  (gatdu)  ire. 
2.   c^Mj   kan  1.  par.  (sabdi  K.  drtasvari  V.)  sonare; 

gemere. 
3-  ^UI  *«n  10.  par.  (nimilani)  nictarl. 
cfjTjj  kdna  (rad.  Aon  suff.  o)   1)  tenuls,   exills,  parvus. 

Ur.  19.   7.    Sak.  45.    7.     2)  m.   granum.     Hlt.  9.   l4. 

113.  7;   v.  kdrfiydhs ,  kdnisfa.    (Gr.  XEvc^.) 
^TTIFST  tianisa  m.  spica.    Ani. 
^ryJT?  kdnisfa  superl.  70\)  kdna. 
^pTJ JJf ta^Ar a n // a n j  compar.  TOX)  kdna. 
c^. (J^^  kanf    1.  par.    (ga/du,    scribltur    kat,    gr.  110"') 

•n    . 

ire;   v.  kaf  et  sq. 


^[^q^  d'upamya  —  c^t^uTr  lcaJihanL                                              67 

dbfiyi-ij'  d'uf)amya  n.  (ab  apamd   similitudo,  s.ya)  i.  q.  Sg^fof  d'urva  m.  (ab  urva  nomen  sancti  cujusdam,  s.  a) 

priniit.,   praesertim   in   comp.  cum   dtmdn   {dtmdu-  ignis  marinus,  Colcbr.  „submarine  firc,  a  being,  con- 

pamjra).   B\  6.  32.  Hit.  11.  12.  120.  19.  sisling  of  flame,  bul  with  a  niare's  hcad,  sprung  from 

jgjry^  ^urab  raka  n.   (ab  urabra  s.  ka  vel  aka)  tbe  tliigb  of  Urva   and  was   received  by   tlie  ocean". 

grex  ovium.   Am.  Am.  Sak.  44.  2. 

35fj^g-  duro.fO   (ab    liras    s.  a)    proprius,   naturalis,   ad  tliofi^il   durvaseya  (ab  urvdsl  s.  ^ja)  Urvasia  natus. 

proprium  corpus  spectans,  ex  eo  procedens  aut  natus.  Ur.  92.  6. 

Su.  4.  13.  Sa.  5.  37.  44.  Ur.  85.  5  infr.  Ilit.  38.  19.  SfrSTfRT   ausinara    (ab    ustndra   nomen   regis,    Sivis 

^[-A  6  l^chl    durddvadihikd    f.    (ab    lirddvadilfa  patris,  s.  a)  Usinaro  natus.    Sa.  2.  17. 

defunctus  — ex  lirddvdm  sursum  et  deha  corpus —  j|;^|yy   dusad'd   n.    (ab   osadi  aut    6sad'i   q.  V.,   S.  a) 

s.  ikd)  funus,  exsequiae,  funebria.   Sa.  5.  19.  medicamentura,  remedium.   N.  9.  29.   B\  9.  16. 


1.  cfi  ka   V.  kim.  "^(<^^    kakk'  1.  par.  (hasane)  Id.,    v.  ^a/tV 

2.  ^  Ara  1)  m.  aer,  ventus,   v.  kapdta  et  cf.  k'a.  2)  n.  c^c^y^'  kakk'ata  durus,  firmus,  solidus.    Am. 

caput,  v.  kandard.  ^TW  ^"^•*«  m-  1)  gramen  aridum,  sylva  aridis  arboribus. 

^^  ^«riy   V.  kans.  Dr.  5.   15.    2)  porta.    N.  4.  25. 

q^^  kanJd    V.  kaiisd.  cf|7t||  kaksd  f.  septum,  pars  donius.    N.  21.  17. 

^^   ^arij    2.  atm.    (gat iJ dtanayofi;    scribitur   ^oj,  Cf,l5(    ^n^'    1.  par.    (hasane)    ridere.      (Gr.  yMy/l^u:, 

gr.  110"',  eliam  iaj)  destruere;  ire;   v.  kas.  >"^'>''X,«S'^»  'at-  cachinno.) 

q^  Ararija    m.    1)  vas    potorium.    Am.;   scribitur   etiam  ^JT  ^"o    1- P»r.  (sanvarane  K.  kriydsu  V.)  tegere; 

kansa.    2)  n.  pr.  agere. 

Cj^c^,   A-aA-    1.   atm.    (Idulye    K.    icc  dsarb'acdpale  V.)  cfj^   kaiik    1.  atm.    (gatdu    K.    vragani    V.,    scribunt 

vacillare;  desiderare.  *)  AoA,  gr.  110"')  ire,   v.  A:aA.    (Hib.  cicfte/  „walking", 

c^<*ii    kakud  f.  vertex  montis,   v.  sq.  ciocair  „a  way,   a  road";   lit.  kanku  secundum  Ruhig 

c^^i*f^'fJ  kakudmant   m.   (nom.  kakudmun.,   a   praec.  „ich  finde  Grund   im  Wasser,   dass  icb  nicht  schwim- 

s.  mant  mat)  mons.  men  darf",  is-kankii  pervenio.) 

^i^  kakuba  f.  regio,  plaga  (coeli,  ut  septentrio  etc.)  ^^kaiikd  m.  (r.  kaiik  s.  a)  ardea.   H.  4.  9. 

Am.  

^TS^  Arrt/iia./a  m.  lorica. 
^3>^  kakk  1.  par.  (hasane)  ridere,   v.  kakk'.,   kak' 

^   ,'    ,  ,'  ctiiV  cfl   kaiikataka  m.   (a  praec.    s.  ka)  id.    Ara. 

c^^llj  kaiikana  n.  1)  brachiale,  arrailla.  Am.  Hit.  11.5. 


*)  Adde   superbum   esse,  si   pro   garba,    quod    hic  .i^     ,     -i  »        »•    .■       i     i           i^     c    .■,-,                /r  •» 

'      _   _          '                           '        r       o            '1  .)  ut  videtur,  tint  i  nabulum.    Ur.  b.  22.  v.  sq.    (Lit. 

minime   quadrat,   legendum  estg^artia.     Wils.  hanc  .... 

,.                 •.     .             ^^         1                 ,    nK         \  kankala-s  tintinabulum.) 
radicem   explicat  per    1)  to   be  proud    2)  to  be  un- 

steady    3)  to  be  thirsty.  cJTS^llff  kaiikant  i.  q.  kiiikini. 

9* 


66 


5^0  —  Isn^^uddrja. 


^ 


531  ^  'nlerj. 

^|c^  dkd  m.  (ut  videtur,  a  r.  uc  convenire,  s.  a,  v.  gr. 

575.   1)   domus.   Am.,   v.  okas.      (Lit.  uki-s    th.  ukja 

habitatio     in     heredio     rustico;      ukininkas     hospes 

[Wirth];  de  gr.  olyiOS  v.  vS'sa.) 
^yjc^l^l  d  Araj  m.  (v.  praec.)  id.  Am. 
jy  jicj     6k     i.   par.     (s o.iandlamart  afo/i)    siccari; 

ornare. 
:y|tl  dg^a  m.  (ut  mihi  videtur,  a  r.  lih  colligere,  s.  o, 

mutato  ft  in  ^ ,  nisi  g   est  primitiva  hujus  radicis  con- 

sonans;    ita  mega  a  mih  vel  primit.  mig)    1)  multi- 

tudo,  copia,  turba.    Am. ;  In.  4.  17:  gundug  a\  1.  26: 

vdryog^^a,    quod    etiam    ad    sq.    sgn.    referri    potest. 

2)  flumen,  cursus,  aquarum  fluctus.    Man.  9.  54.     (Cf. 

gr.  o^d-Ao?,   ejecta   diphthongi   d  parte  posteriore    et 

posito  o  pro  a;    v.  r.  uh.) 
^|^|j  ohkdra  m.  (ex  6m  q.  v.  et  kdra  faciens)  syllaba 

niystica  sanctissinia  om.    B.  9.  17. 
?rTnT   ''"    ^"  P^'^*  (,'^ponaye  K.  apas  drnne  V.)   abdu- 

cere;  auferre;  furari. 
^rj"^  d^  10.  par.  {balale gasofi)   validum   esse;   splen- 

dere,  v.  sq. 
^[jTra^d^aj  n.  (a  praec.  s.  as)   1)  vis,  robur,  potestas. 

B'.  15.    13.    2)  splendor.    Dr.  7.   2.   M.  2.   N.  5.  35; 

V.  ogasvild.    (Cf  gr.  atjy*),   gr.  comp.  4  p.  11;    hib. 

og  „young,  yuvenile,  fresh";  oig  „a  champion",  oighe 

„fulness,  entireness;  virginity".) 


^\^\\^d(r\6gasvin  (a  praec.  s.  vin)  1)  validus,  robustus, 
potens.   2)  splendidus. 

illllftrdHI  ogasvHd  f.  (a  praec.  s.  id)  i.  q.  ogas. 
Ur.  44.  A  infr. 

■iJllH  6'tu  m.  felis.    Am. 

3975T7  odand  n.  (r.  und  ejecto  ",  s.  ana)  oryza  cocta. 
Ara. 

jyijj  dm  syllaba  mystica  sanctissima,  quae  tribus  suis 
litteris,  a,  u  (quae  secundum  gr.  36  in  d  coalescunt) 
el  m  tres  Deos  altissimos  exprimit,  nempe  Brahmam 
per  a,  Visnum  per  u  et  Sivum  per  m. 

•tj^  It^  U>j  oland  1.  et  lO.par.  (u/Ari«?/pe;  scribitur  d/a^) 
extoIIere,in  altum  tollere  (v./and  unde  oland 
praef.  d,  quod  fortasse  correplum  ex  ava). 

jyiq  osa  m.  (r.  us  s.  a)  actio  urendi,  ardor.  Am. 
(Fortasse  huc  vel  ad  r.  ui  cum  gunae  incremento 
pertinet  goth.  asgd  [quasi  55fpicfff  oskd']  cinis,  anglo- 
sax.  asca,  germ.  vet.  asga,  nostrum  Asche ,  ita  ut  u 
diphthongi  scr.  d  =  au  abjectum  et  a  solum  servatum 
sit;  respicias  gr.  TE(paa,  quod  item  cum  verbo  sensu 
urere  cohaeret;   v.  tap.) 

dyHijl^  dsadi  et  osadi  f.  (ex  osa  et  di  vel  dl  a 
T.dd)  herba  annua,  quae  post  maturitateni  evanescit. 
B'.  15.  13. 

35fJ^  osia  m.  labium,  praesertim  superius;  du.  6stdu 
labia  (slav.  usta  neut.  pl.,  uslna  f.  labium,  lat.  ostium, 
boruss.  ausli-n  [accus.]  os  animalium  [„Maul"]). 


^ 


aii. 


3^  du  interj.  tlld  IH^  dudanika  m.  (ab  4dand  s.  ika)  coquus.  Am. 

jyJT^c^    duksaka   n.  (ab    iiksan   s.  ka    vel    aka)   grex  il|d  iicfl  ^w^arikd  m.(ah  uddra  s.  i^a)  ventri  deditus, 

bovum.   Am.  edax,  vorax.    Ur.  39.  1. 

jfl^CT^  dutsukja  n.  (ab   utsuka   s.  ja)  desiderium.  ^fSTZf  duddrja  n.  (ab  uddrd  q.  v.   s.ja)  ingenuitas, 

Sak.  26.  4.  58.  7.  liberalitas.   In.  5.  33. 


^cllTf  evanrupa  —  ^jrjrpfL' 


disamas. 


G5 


Sva  ...  vrn6li;  5.  19.  20.  21:  Itim  ^va  pradi- 
santu  m!.  7)  nempe.  N.  4.  26.  18.  20.  23.  l-i.  17. 
8)  saepissiine  etiam,  non  raro  antecedente  ca\  de 
c&i  'va  vero,  aiitem,  v.  ca.  (De  goth.  oi'r.t,  th.  niVa, 
lat.  aevum,  gr.  atui',  quae  in  editione  priore  ad  scr. 
^ro  rettull,  V.  1.  <■  ct  cf.  gramm.  comp.  69  ann.  '; 
fortasse  etlam  golh.  ibus  aequalis,  germ.  vet.  ebaner, 
nostrum  ebener  huc  pertlnet,  mutato  sanscr.  V  in  6, 
V.  dvara.^ 
QcJl-AM  ^^'^'^''u pa  (Bah.  ex  ivdm  et  rupd  n.  forma, 
pulchriludo)  talem  formam ,  talem  pulchrltudinem  ha- 
bens.   N.  6.  11. 


Ocjlciy    ^faiivida    ( Bah.    CX    ifvdm    et    rida    m.    aut 

vid^d  f.  species)  talem  speciem  habens.   B'.  11.  53. 
^cTSTrnr  ^vaiiguna  (Bah.  tx  ivdm    sic   et   gund    vir- 

tus)  tales  vlrtutes  habens.   N.  6.  12. 
^cll]^*''"'"    (v.    ^tjo)    sic,    ita.    B'.   3.    2.    Su.  3.    2S. 

N.  6.  13.   11.  3/1. 
7J"F^  <?/  1.  atm.  (gatdu)  ire  (proprie  idem   est   atque  iJ, 

cum  guna,  seciindum  generalem  1.  cl.  legem). 
'nij  Ssd,  isd     v.  itdt, 
mjT  '^•^'^  f-  (■■•  '-^'  '•  "^)  desiderium. 
JJY3{r\J^in   (a   r.  i.f'  s.  i'n)   desiderans,   in   fine  compp. 

Su.  2.  19. 


^     ^ 
^    «i 


D^^ITfZr  aikamat ya  n.  (ab  Skamali  una  opinio,  s.  ja) 

unanlmitas,  consensus.   Hlt.  19.  22. 
^^IMch    dikdntika   adj.    (ab   ekdnta   s.   ito)    tolus, 

plenus.    B'.  14.  27. 
pc^^l   dikya  n.  (ab  e  Aa  s.  ja)  unllas.    Dev.  2.   10. 
CrUfZJ  dirifya  m.  (ab   ena   s.  e/a)    fortasse  idera  atque 

eria  q.  V.    Dr.  4.  15. 
W;^  dindrd  adj.  (ab  indra    s.  a)  quod  Indri    dei  est, 

aut  ad  eum  spectat.   A.  4.  32. 
(JJr-iO  dindri   f.  (a  praec.  slgno  fem.  i)   1)  uxor  Indri. 

2)  nomen  Durgae.   Dev.  8.  34. 
Oiyt^^^dirdv atd  m.  (ex  irdvant  s.  a;  irdvant  signi- 

ficat   aquam   habens,  mare,  nubes,   ab   trd  aqua, 

s.  vant  vat)  nomen  elephanti  Indri  et  plagae  septen- 

trlonalls.    In.  1.  4o. 
U^  dild  m.  (ab  ild  Buddi  uxor,  s.  a)  cogiioroen  regis 

P  u  r li  r  a  v  a  s  i s.   Ur.  83. 


W^ij[[i:[  dis dna  {lik  i'sdna  Sivus,  plagae  inter  septen- 
triones  et  orientem  silae  cuslos)  inter  septentriones  et 
orlentem  situs  (nordostlich). 

WJJfrTT  ^i^^'^'  f.  (fem.  praec.)  plaga  inter  septentriones 
et  orlentem  sita. 

^■^7  disvara  (ab  Isvard  dominiis,  s.  a)  augiistus. 
B'.  9.  5.  11.  3.  8.  9. 

n^^gZf  disvarya  n.  (ab  tsvard  dominus,  %.ya,  v.  gr. 
582)  iroperium,  potestas,  domlnatlo,  domlnlum.  N.  9. 18. 
B'.  2.  43.  N.  17.  16. 

JT^jX^f^tdisdmas  adv.  (ut  videtur,  ex  Ssd  hic,  cum 
vrdd  i  et  amasa  tempus,  abjecto  a  et  finali  et  initiali 
Tou  amasa,  nisi  prlus  hujus  compositi  elementum  ab- 
jecit  vocalem  suam  finalem)  hoc  anno.  Am.  (Quod  ad 
formatlonem  hujus  compositi  altinet,  conferatur  gr. 
<JYi7S?,  CYlfxepov,  V.  tat  et  gramm.  comp.  34o.) 


04 


^ 


ii   — 


^ 


■^T"  ,■/    1.  .'itm.    (radanc)   vexarc,   contrislare,   perlur- 


bare. 


^2"  eifa  surdus.     Ani. 


^T^ 


Idaka  ni.  aries.    Am. 


■n~v^   eduku    m.    (eliani    eduka)    niurus    ex    ruderibus 

constructus.   Ani. 
TJX^  •:i.>a  m-  antilopae  species,  colore  nigro,  cruribus  bre- 

vibus  el  pulcherrimls  oculis.    Am. 
^CnVTrL^'"'*  ■'"'  "'■  (^  l""aec.  el  i.//  ferens,  gerens)  luna. 

Hem.   (cf.  mrgdiika,  sasadara^  sasin), 

1.  -n-^  ela  (fem.  etd  ct  cil)  varius,  versicolor.    Am. 

2.  ^pf  e/a    V.  ^/a/. 

1.  Q^Metdl,  JT^fT  etdd  pron.  (lli.  t/rt,  nom.  m.  eia, 
^jo',  esdli,  f.  t,5a',  n.  e/d/,  V.  gr.  244  et  gr.  comp. 
.369)  is,  hic,  iste,  ille.  N.21.  30.  32.  22.  1.  3;  v.  iddm. 
(Hib.  ise  „he,  himself",  isa  et  isi  „she,  herself"  con- 
veniunt  cum  esd,  esd;  et  eadli  „he,  it"  cum  e t d.) 

2.  Q^^e t dt  adv.  (acc.  neut.  praec.)  nunc.    N.  21.  27. 
7j"f^fk"  etdrhi  (ab   itd   s.  rhi  nisi  potius  a  perdito  adv. 

elar  s.  hi  pro  dV  =  gr.  ■S':  in  sS^j,  77 a-S'*  (v.  graram. 
comp.  381)  nunc,  hoc  tempore.    Ani. 

P(~||,^^|  etddrsa  (v.  idrsa   et   gr.  263)  talis.    Dr.  5.  -'l. 

^f-llQJyl  e/d't-'an/  (gr.  259)  1)  hic,  iste,  ille,  talis.  Br.  1.  S. 
N.  4.  31.  Dr.  6.  25.  Dev.  1.  7i.  Hil.  11.  5.  44.  S. 
2)  adv.  tam.  Hit.  27.  15:  etdvad  duram  utpatali. 
V.  annot.  ad  N.  4.  31. 

^y  ed  1.  atm.  1)  augere,  praesertim  in  constructione 
cum  accus.  sukam.  Man.  4.  170:  ne  'hd  'sdu  su- 
kam  edate;  5.  45:  na  kracit  sukam  edate; 
Hit.  110.  S:  dvdv  itdu  sukam  edele.  2)  augeri, 
crescere.  Man.  7.  -OS:  hiranyabumisamprdptyd 
pdrtivo  na  tatdi'date.  (Gr.  Ct6cg,  cloau: ;  for- 
tasse  ellam  huc  pertinet  lat.  aescu/us,  ita  ut  a 
crescendo,  non  ab  edendo  sit  noniinata,  niutato  d  in  s, 
sicut  In  es-ca  ex  ed-ca,  V.  A.  Benary  p.  239.) 

^cj  eda  m.  (r.  ind'  ejcclo  ",  s.  a)  lignum.  Am.,  v.  in- 
dana  et  idnia,  idas. 


TVrjfaedas  n.  (r.  ind  ejcclo  /1,  s.  as)  lignum.  B  .4.  37; 
v.  pracc. 

jrf\  ina  pron.  (solum  in  nonnullis  casibus  obliquis  in- 
vcnitur;  f.  end,  n.  acc.  ennt,  v.  gr.  246  et  gramm. 
comp.  369)  is,  hic,  isle,  ille.  N.  15.  12.  20.  l6.  22.  2.4. 
Ur.  71.  17.  (Goth.  ain-s,  th.  aina  unus,  fortasse  etiam 
jains  ih.  jaina  ille,  si  j  est  anteposltum,  sicut  saepe  in 
linguis  slaviris,  v.  gr.  comp.  255.  n;  lat.  vet.  oinos, 
unde  serius  unus ;  gr.  EN  abjecta  vocali  finali,  v.  gr. 
comp.  308 ;  huc  etiam  trahimus  conj.  lat.  enim  =  acc. 
scr.  enam  vel  endm,   v.  gr.  comp.  370.) 

TTf]^^t''nas  n.  peccatum.   Med. 

TnU^  eranda  n.  nomen  arboris  cujusdani,  „Palnia 
r.hristi   or   ricinus   comraunis".    Ara. 

TT^  ^vd  (e  stirpe  pronom.  e  -i-  va  sicut  dva,  iva  e\ 
a,  i;  videlur  esse  instrumentalis  analogiam  sequens 
linguae  Sendlcae  —  gr.  comp.  158  —  ita  ut  correptum 
sit  ex  evd,  a  stirpe  demonstrativa  cva,  quae  in  lingua 
Send.  plenam  conservavit  declinalionem,  sub  forni^ 
».o>>^^«.<  aiva,  quod  unus  significat  —  v.  gr.  comp. 
308  —  sicut  praepos.  ava  in  Send.  est  demonstrati- 
vum  cum  integra  declinatione.  In  Sanscrilo  autem  th. 
evd,  praeter  correptam  instrumentalis  formara,  soJum 
accusatlvum  retinuit  evdm,  quod  sic,  hoc  modo 
significat.)  1)  sic.  N.  11.  10.  12.  1 1 'i.  17.  43.  2)  so- 
lum,  tantummodo.  Hit.  11.  4.  30.  15.  35.  15.  N.  19. 
19.  o.  b.  22.  16.  Br.2.  30.  H.4.  7.  15  (cf.  send.  v».'»;ocO 
aita  unus,  gr.  clcg  ex  ciFog,  nisi  ortum  est  ex  clvog 
r=  ena-s,  q.  V.,  oinns).  3)  jam.  Sa.  4.  32:  mrtam 
eva  hi  tam  mene.  4)  adhuc,  noch.  N.  23.  21.  5)  qui- 
dem,  zwar.  B  .  7.  IS:  uddrdli  sarva  evdi  'te 
gndni  tv  dtmdi'va  me  matam.  6)  post  prono- 
mina  interdum  significat  ipse  vel  valet  particulam  dcm 
in  compositlone  cum  is,  e.  C.  N.  2.  13:  etasminn 
eva  kdle  tu  hoc  ipso  tempore  vero,  vel  eodem...; 
N.  19.  19:  ydn  (asvdn)  manyasi  samartdfis 
tvaii     ksipran    tdn     iva    yogaya;     4.    2S:     mdm 


7^^^  ckakd  —  ^sL'^'^' 


0» 


pcilem  habciis,  cf.  rad.  LITII  ire,  unde  liihus  nieniLrum, 

nostrunt    Glied    [Ge-lie<f\;    ha-ibs    th.  Iia-lba    (iinildius, 

proprie    unam    parlcm    babens,    cf.   laiba   reliquum    el 

V.  gr.  coinp.  308  annot.) 
W^^  ikaka  (e  pracc.  s.  ka')  solus,  solltarius.   Ain. 
^it^,;!  ekagd  (e  eka  et  g'a,  q.  V.,   natus)  qul  solus  na- 

tus  est,  solus  progerminavit.   II.  1.  39. 
CTchHrr  ikatamd  (ab  e  ka  s.  taina^  gr.  coinp.  292)  unus 

plurium  duobus. 
9^ri^  ikalard  (ab  e  ka  s.  tara,  gr.  comp.  229)  unus 

dourum,  alter.  N.  26.  10.    (Gr.  iy.CCTEOOg,  hlb.  n'eachter 

neuter.) 
Q t^^^-li k a t a j  adv.  (ab  eka  s.  tas)  singulatim,  unice, 

solum.    N.  12.  17.  a.  b.  S.i.  6.  26. 
T^ctiflfrT  ekaldna  (Eah.  cx  i  ka  et  tdna  quac  sub  sen- 

sus  cadunt;  materia,  Object)  i.  q.  ekdgra.    Ara. 
rj"^^   ekatra   (ex    i ka    s.  ira)   in    uno    (pro   locatlvo 

ekasmin).    N.  20.  8. 
^^3  eAa/i;a'  n.   (ex  eka    s.  tva)  unitas.    B.  9.   15. 
(Jic^tj.  I   ekadd    (ab  e  ka  s.  dd)  aliquando.    Up.  27. 
^T^T^r^nr  ekanis  caya  (ex  e  ka  et  niscaja  consilium, 

propositum)  1)  Karm.  unum  et  idem  consilium.  Su.  1.  7. 

2)  Bah.  unum  el  ideiii  conslllum  habens.   Su.  1.  4. 
Tj^yqS'  ekapiiiga  m.  (ex  eka   et  piiiga  nigricans  e 

gilvo)   nomen  Kuveri,  quippe   qui  unam  maculam  e 

gilvo  nigricantem  loco  alterutrius  oculi  habeat.    Am. 
TTc^ilj^  ekard  ga  m.  (Karm.  ex  ^ ka  et  rd  ga  q.  v.,  rex, 

dominus)  qui  solus  reglt.    In.  4.  6. 
r^ehd^rir  ekavas  trdtd  f.  (subst.  abstr.  ab  ekavaslra 

unica  veste  indutus,  s.  td)   unica  veste  indutum  esse. 

N.  10.  16. 
I'^^ylt<"l^*-|l"Mly     ekasllasamdcdra     (Bah.    ex    e  ka 

et  Dvand.    e  stla   indoles    et  samdcdra  mores,   vi- 

tae  ratlo)  eandem   indolem   ct  vitae   ratlonem   habens. 

Su.  1.  6. 
U^^^TiT    ekasarga    (Bah.    ex    e'ka    et    sarga    creatio) 

i.  q.  ekdgra.    Am. 


Od(^t:^  ikastd  (ex  ika  ct  sta  qui  est)  eodeni  ioco 
versans.    Sak.  25.  5  infr. 

Jj^^^k^^^ikdkln  adj.  (ex  ika  produclo  a  s.  kin)  soius, 
solitarius.    N.  12.  25.  B\  6.  10. 

n^cfjJJJ  ikdgra  (Bah.  unum  cacumen  habens,  cx 
eka  et  dgra)  in  unum  intentus,  in  meditatione  de- 
fixus.   B'.  6.  II. 

^J^X^TX  ekagrya  (a  praec.  s.  ^  a)  id.    Am. 

Oc^|-r|  ekdnta  (Bah.  cx  ika  et  dnta  m.  n.  finis)  1)  to- 
tus.   2)  solitarius.   N.  16.  33.  Up.  42. 

^ '^i I '<"! d ^J kdntaias  (a  pracc.  s.  tas)  omnino.  IlIt.81.JJ. 

^^TIHydC^iH*^!  ^^^"'''*  ras  tav  ds  as  adj.  (ex  <?kdn- 
tabrasta  —  ekdnta  -|-  brasta  a  rad.  braits^ 
omnino  lapsus  —  et  vdsas  n.  vestis)  cujus  vestes 
omnino  lapsae  sunt.    Su.  1.  15. 

'n^l^J^ffUe' k  d  n  t  a  m  (ekdnta  cum  signo  accus.)  omnino. 
B'.  6.  16. 

^cf||i|j:j  ekdjand  (Bah.  ex  eka  et  ajana  via)  i.  q. 
ekdgra.    Am. 

^^lcltrTT  ikdvali  f.  (ex  eka  et  dvali)  simples  linea 
(margaritarum,  florum  cet.).  Am.  VI.  3.  7.  Ur.  H.  6  infr. 

0^|C^^  ekdika  {eka-\-eka)  quivis  singulus.  nit.4.  11: 
yduvanan  danasampatlili  prabutvam  avi- 
x-ikatd  I  ekdikam  apy  anart  djf  a  kirnu  yatra 
catustayam;  A.  7.  6:  tdn  aftam  vividdir  vd- 
ndifi  .  ..  ab  yag  nam  ekdikan  das  ab  iK  sardili. 
—  Interdum  alterutra  compositi  pars  ad  diversam  rem 
vel  personam  refertur  et  dlversam  casuum  rationem 
exprimit;  e.  c.  Dr.  8.  17:  tomardir  ab  ivars antdu 
...ekdikena  vipdt  ena  gagne  mddraval  isutah' 
unum  una  sagitti  occidit. 

O cjl cf^ y iz\e kdikas as  adv.  (e  praec.  s.  sas)  singulatim. 
N.  1.  25. 

^cj-||»-)|ciiild  ekdnavitisati  undeviglnti,  v.  gr.  235. 

1.  ^sT  «'o'   I-  pai"-  (kampe')  tremere  (cf.  iiig,  ig,  ing)- 

2.  7sT  eg  1.  atm.  (diptdu)  lucere,  splendere.    (Hib.  eag 

luna,  V.  Pictet  p.  25.) 


03 


W^'M\Hdi\Syi_rgyciguhsdmavedin  —  ^  e7<:a. 


^iTJS^^Ml^A^fAsL^^-yS^fi^amaveciin  (a  rgjraguli- 

sdmaveda    s.  in)    Vedos    R  <;    (vulgo    Rk)   Yagus 

et  Sama  habens  aut  noscens.   In.  2.  18. 

1.  JUzI  (?)  .'■c  6.  par.  (jnntoroHe  K.  nutjdm\.)  tegere; 

laudare;  celebrare.   (DuLiuni  est,  utrum  primitiva 

hujus  radicis  fornia  sit  arc  an  rac  an  ric.) 

J. ^T3  rcf.  (nom.r^)  nomen  unius  quatuorVedorum.B.9.17. 

fTsT  .''^"  (sic  etiam   in    fem. ;   a   r.  arg   rg   s.  u)    rectus. 

(Uib.  aroc/i,    v.  ar  r.) 
^rj  .'■'.lo  n.  (secunduni  Wils.  a   r.  ar  r  s.  nn)  debitum, 

aes  alienum,   Hit.  5.  12. 
^^  rtd  (ut  videtur,  a  t.  ar   r  s.  ta)  verus.    N.  2.  21. 

B:  10.  iL  Sa.  5.  9S. 
zf[l^  rii  {.   (r.  ar   r   s.  //')    1)  itio.   2)  via.    3)  felicitas. 

(Hib.  rai/h  „prosperity,  encrease,  profit,  benefit,  good"; 

rnite  „ways,  passages,  roads" ;  fortasse  lat.  riie  a  th.  rl/i, 

nostrum  kr/,   v.  Graff.  1.  403.) 
flrTlTTr .'''/"  f-  (r-  "'■'  .'■'  s.  iyd)  vituperatio,  reprehensio. 

Ani. 
^TfT  rtu  ni.  (r.  nr  r  s.  tu)  1)  anni  tempus.    B\  10.  35*). 

(Cf.  russ.  Ijeio  aestas,  annus.)   2)  niensis.   3)  menstrua. 

(Ita  amasa  lempus  a  T.  am  irc;  c.  rtii  cf  hib.  rai/lie 

„a  quarter  of  a  vear";    huc  etiam  traxerim  hib.  alt  — 

ex   priraitiva    forma    ar/u   mutato  r  in  /  —    1)  „time". 

2)  ,,a   joint,   an   article";    lat.  ar-tus  et  ri-tus,   ita  ut 

utrumqiie  a  movendo  sit  nominatum.) 


^rT^rTT  ■'"'"'""''   ^-  (^   praec.   s.mant   mat   in   fem.) 

mulier  menstruans.    Am. 
=}irlMl!l  T/^^pi^rna  m.  (ex  rtu  Ct  parria)  n.  pr. 
^^  rti  praep.  praeter.   Su.  1.  22.  3.  30.  B'.  11.  32  c.  acc. 

R.im.  I.  54.  9  c.  ablat. 
=[Tf5f^.r  /  f  t  ^   m.    (nom.   rtvlk    ex    rtii    et    ig    a    t.  yag 

sacrificare)  sacerdos  domiis,  familiae.    S.i.  3.  2. 
:}-^^    rdda   v.  ard    rd. 
fjf^  rddi  f.  (r.  ard    rii    s.  1  i)  copia,  ubertas,  divitiae, 

felicilas.   In.  5.  26. 
^^VT  .'■*  "  ni.  deus.    Am. 
^TVf^l   .*" *  " ^ -f    V.  rbuksin. 
^'^l^^firbulisdn    v.rbuksin. 
^{^.'l^P^rbulisas    v.  sq. 
^1^]^[r\rbuksin  m.   (noni.   rbuksds    a   tb.  rb  uksas , 

reliqui  casus  fortes,  vocativo  excepto,  descendunt  a  ih. 

rbuksan,   debilissimi  casus   a   rbuks)  cognomen  In- 

dri.    Am. 
^^Vf   rsabdm.    1)   taurus.    2)   in    fine    compositorum 

princeps,  optimus,  clarissimus   (quia  taurum  maximo- 

pere  venerantur  Indi).   H.  1.  17.    (V.  ar   r   et  cf.  gr. 

«0(7'/]V.) 

^Tjrf  rsi  m.  sapiens,  sanctus  (hib.  nrsun  „a  sage,  a  man 

old  in  wisdom",  arsa,  arsacli  „old,  ancient,  aged"). 
^^jyig'  rstl  i.  (r.  ars    rs    s.  ti)  gladius. 


TT3f[  e  ka  (ut  equidem  puto,  ex  stirpe  pronom.  e  et  mter- 
rog.  ka ,  v.  gr.  comp.  308)  unus,  singulus,  solus  (gr. 
230).  N.12.  17.  H.  1.  S.  4o.  4.  7.  Dr.  3.  3  a.  b;  idem, 
unus  idemque.  N.  3.  7.  (Lit.  ni-ekas  nullus,  hib.  each 
„any",  neaclt  ,,anv  one,  one,  some  one,  he",  neach-tar 
„neilher",  neachdarach  ,,neutrar';  gr.  eKCe-rSDOg,  SY.a- 

*)  Wils.  ad  hanc  vocem:    „The   Hindu   year   is   divided 
into  six  seasons,  each  consisting  of  two  months.  Am." 


<TTO?  V.  ekatard;  lat.  aequus,  c'-ocles  ex  ec-ocles,  ita 
caecus  =  ca-icus  primitive  unoculus;  goth.  Iia  ab- 
jecto  e,  in  compositis:  haihs  unoculus  \h.haiha,  ha-iha, 
cujus  pars  posterior  respondet  sanscrlto  aksa  abjecto 
s,  totuni  convenit,  quod  etlam  Grimmius  vidit,  cum 
lat.  caecus ;  ha-nfs  th.  ha-nfa  unimanus,  cujus  partem 
posteriorem  per  metathesln  explicaverim  ex  pdni; 
ha-lts  th.  ha-lla  claudus,  proprie,  ut  mihi  videtur,  unum 


o^UMiH  urnaiiuba  —  ^r^^rl^/  ksavanl. 


Gl 


\ 


cTnfrTM  '^ '■ '.> a " ^ ia  lli-  (e\  liriia  pro  lirnii  ct  ndb'a 
pro  i>db'i,  V.  gr.  613)  aranea. 

J  II I [  drnd  f.  (ut  vldetur,  e  varnd  a  r.  var  vr  tegcre, 
correpla  sjllaba  va  in  u;  secundum  Wils.  ab  urnu 
q.  V.)  lana.  (Lit.  ivil/ia,  russ.  vu/na,  golh.  t'u//a  per 
assimil.,  gerni.  vet.  ivn//a,  lat.  villus ,  gr.  £pe?,  €3t;'.', 
535a,  ^i?Ci,  zloiZV ;  liib.  o/ann.) 

AlJ||<y    "'■'.la/ii    m.    (a   praec.    suff. /a)     1)   aries.     Am. 

2)  lodi.K  lanea.    Am. 

,^n|  urnu  2.  par.  .itra.  (dtdJane;  ut  videtur,  a  rad. 
o 

var  vr  tegere  adjecto  ciiaractere  5.  classis,  et  cor- 

repta  SYllab.i  var  in  lir)  tegere,  cf.  lirnd. 
^^^-    urd d  a   v.  ur  dd  v d. 
^^  urddvd  vel  lird-vd,  V.  gr.  105  (ul  videtur,  a  rad. 

ard'  rd   vel  vard   vrd   crescere,  ita  ut  ortum  sit  ex 

arddvd    vel    vrddvd    sicut    supra    lirnd,    lirnu    ex 

varnd,   varnu)  erectus,  altus.     (Cf.  lat.  arduus  ,  gr. 

ogS^O?,  hib.  ard  „a  helght,  top,  sunimlt".) 
^^^'ic^i/l   drddvakesa    (Bah.  ex    iirddvd    et   kesa    ca- 

pillus)  erectos  capillos  habens. 
i^^^SllS^   lirddvdbdhu  (Bah.   ex    lirddvd    et    bdhu    in. 

brachium)     erecta,    sursum     prorecta    brachla    habens. 

Su.  1.    10. 
''^^'STiiirddvdm  aut  urdvdrn   adv.  (ab  lirddvd  signo 

accus.)  sursum.   In.  1.  31.   Post  dtas    post,  in  poste- 

rum  (v.  dtas). 
^^|^-i||^   urdd  vaiigu/i  (Bah.  ex  lirddvd  et  aiigu/i 

f.  dlgitus)  erectos  dlgltos  habens.    H.  2.  6. 


■^["j  lirmi  f  (forlasse  correptum  e  varmi  —  v.  urn«, 
tirnu  —  ila  ut  dcscendat  a  r.  var  vr  tegere,  .'<.  mi, 
slcut  biimi  a  b'u)  unda,  fluctus.  M.  41.  (Lit.  iviini-s, 
germ.  vet.  tve//a,  ut  vldetur,  per  assimil.  ex  ive/na.) 

I^j^jj"  ".f    i.  par.    (r  u  s  d  j  d  m    K.    rdge    V.)    aegroluni 
esse. 

-^^  uJa  ni.  solum  salsum.    Ani. 

J,^qi  (i i a  r  rt  (a  praec.  s.  ra)  solum  salsum  habens  (locus). Am. 

-i»'-IC)TL  "■''""'"'  (■*!*  ".sa    s.  vant  vat)  id.    Am. 

^3/^  «?'  1.  par.  :Um.  intelligere,  concludere,  colligere. 
Hit.  52.  15:  anuktani  apy  tihati  paifdito  ga- 
iiah;  88.  2:  v arndkdrapratid  vdnanit  r ag <i- 
l ravikurat a/i  I  iipy  ti/tanti  manas  t a g g '"'^'- 
(Hib.  uige  „kno\vIedge,  skill,  ingenuity,  understanding", 
v.  uha;  primltiva  slgniGcatio  hujus  radlcis,  quae  ex 
vali  orta  esse  possit,  colligere,  coacervare,  ac- 
cumulare  esse  videtur,  unde  samiiha  roultitudo, 
apnh  et  vj  apdh  auferre,  demere;  cf  lnt.augeo,  golh. 
auka;  bib.  ugtar  „augmentation".) 
c.  apa  auferre,  demere.  Ur.  42.  2:  manasigan  ru- 
gam  .  .  .  apo/xitum,  —  c.  apa  pracf.  J' i'  (vjrapii/i) 
id.  Ur, 5.  "I:/()  rne  darparn  vjapdhati;  Sak.  43.  7: 
sa  /li  vignaii  vjapo/xati. 
c.  vi  in  ordinem  redigere.  Man.  7.  lyi:  vjruhena 
vju/iya;  B.  1.  2:  drstvd  tu  pdndav  d  niknm 
vjfud  arn. 

^^  ilha  m.  (r.  uh  s.  a)  actio  colllgendi,  concludendi. 
Am.    (Hlb.  uga  „choice,  eleclion".) 


ifl^  rk   V.  rc.  cf.  gr.  aoy.TZ';,  hib.  art,  lat.  uisus,  ejecto  k;    lit.  /ukjs 

fj^^  rAr/a  (r.  rc  s.  ta,  nisi  correptum  ex  ideni  valente  per  metathesin  ex  o/kjs,  mutato  r  in  /. 

rikt  a)  divitiae,  opes.    Am.  ^^I^ITIsT  rksardga    m.   (e   praec.    et    raga    rex)    luna. 

^Tgf.rAria  (ved.  .r^/n)  m.  (fortasse  a  r.  arks  rks  s.  a,  vel  Ur.  39.  2.     Vld.  tdrdpati. 

a    r.  ars    rs    ire,   s.  sa,   mutato  s  in  k)  ursus,   etiam  :f^7^ QJfJ    rksavant   m.    (a    rksd    s.  fo?i/    vat)    iiomen 

stella).    Ani.     \.  sq.    (rksd    ex    arksd,    v.    ar    r    et  montis  cujusdam.    N.  9.  21. 


60 


3t:(tt  usna  —  -^S^^x^^^urgasvin. 


3^ljy  usnd  (forma  irr.  a  r.  us  s.  na,  v.  gr.  94"')  1)  ca-  ^ LUTT^  usni'sa   m.    1)   tegumentum   capitis    „turban". 

lidus,   fervidus.    H.  2.  11.    2)  m.  fervidum   anni  tem-  2)  diadema.   Am.:  siroves  takirtfay  6K. 

pus.    Am.  S^nTTTJPT  usndpagama    ni.   (r.  usnd    et   upagama') 

"CtrT^  ustiaka  m.  (a  praec.    s.  ka)  fervidum  anni  tcni-  aditio)  i.  q.  usnaka.   Am. 

pus  (menses  Junius  et  Julius).    Med.  IJCfT  usrna  m.  (r.  uJ  s.  nia)  id. 

j^(s||| .  \hi\  usnarasmi  m.  (ex   usnd    et   raJmi  radius)  vS^H"^  uJmaka  m.  (a  praec.   s.  ka)  id.    Am. 

sol.    Am.  3^rJ-T'7  uJmapa  m.  (e  praec.  —  v.  cuph.  r.  67  —  et  pa 

SnUTTST  uJndnsu  (ex  uJnd  et  aiisu  radius)  sol.   Hem.  Libens,   a  r.  pd   s.  a)  nomen   Geniorum   ordinis.   B. 

^i  tU  1 1 J  I  i-|   uJndgama    m.   (ex   uJtid    et    dgama   aditio)  12.   22. 

i.  q.  lisnaka.    Am.  ^T^jqjjq  i;i;«dn  m.  (r.  uJ  s.  mdn  man)  calor.    N.  17.  9- 

itUIIH"  uJn&lu    (ab    uJnd    s.  d/«,    nisi   iu,    producto  ^TI^f  uJya  gerund.  a  r.  tioj  habitare,  q.  v.    N.  5.  -'iZ. 

antecedente  «)  aestu  afTectus.    Ur.  34.  2. 


i,^    Z/. 


3^  «<^°   V.  t-aft. 

oTrT  "'«  '*'•  ^■«'- 

T^^;jn  ij'd'a.j  n.  uber,  oii-^ao.   Ani.    (Gr.  cC'S"ao,  anglo- 

sax.  uder ,    gerni.  vet.  ular,    nostrum    Euter,    hib.  uif, 

uilche,  lat.  uber  *)  ). 
^^^^J^jfud^oj^a  n.  (a  praec.  s.ja)  lac.   Hem.  Rag.  2.  66. 
A,r\  und  (r.  un  s.  o)   1)  deminutus,  minus,  v.  gr.  235. 

Sa.  4.  26:  sanv ats arah  kincidunali  (sic  legenduni 

pro    kincid    unaK)    paulo    miaus    anno.     2)   debills. 

Rag.  2.   l4:    unan    na  sattvejv    adikd    vavdda. 
ST^r  "/  1.  atm.  {tantus  antdneH..  s  evane  \.)  texere; 

nere;  suere. 
vii^oif  'uravya  m.  (e  femoribus  natus  ex  uru  femur, 

s.  ya)   vir    tertii   i.  e.  agricolarum    et   niercatorum  or- 

dinis,  qui  secundum  mythologiam  ex  Brahmae  femo- 

ribus  ortus  est.    Am.,  v.  uruga. 
;2^  urii  m.  femur.   H.  1.  9. 
^j^XjT  uruga  (e  praec.  et   .^a   natus)  i.  q.  liravya.  Am. 

*)  Latina  lingua  saepe  adhibet  /  pro  sanscr.  d  et  gr.  ■S'; 
in  vocum  medio  autem  aspiratae  praefert  mediam  (v. 
gr.  comp.  18),  unde  etiam  ruber  pro  rufer  respondet 
graeco  lav^gig. 


^S^^^r\u''uparvan  ni.  (ex  urii    et  pdrvan    interno- 

dium)  genu.    Am. 
;2^X^f^pVf  drus tamb  a   m.  (ex    uru    et   stamba  postis, 

pila)  debiiitatio,  paralysis  femorum.    Wils.  „1)  para- 

lysis   of  the    lower   e.vtremities.    2)  rheumatism  of  the 

thigh".    Sak.  25.  k  infr. 
^^  urg  10.  par.  (balapr dnad  ar anay 6K  K.  givane 
bale   V.)   valere,    robustum,   validum   esse;   vlvere. 

urgitd   validus,   potens.     Ram.  I.  1.  115:   urgitaJd- 

sana;   Hit.  131.  19:   ripur   urgitaK.     (Fortasse  lat. 

urgeo,  nisi  hoc  pertinet  ad  arg  q.  v. ;  hib.  nrc  „a  prince, 

a  hero",  orcaim  „1  kill,  destroy"  v.  sq.) 
j^jl  urgd  m.  (r.  iirg  s.a)  1)  vis,  robur,  potestas.  2)  vis 

genitalis.    3)    mensis    Kartika,    October-November. 

(Hib.  uirge  „the  private  parls  of  a  man".) 

iiji^rcjTl  "  ''S"'  vant   (a  perdito  substantivo   urgas  — 
v.  urgd  —  s.  vant   vat)   validus,  robustus,  forlis. 

Ci^Sl^^C<7  urgasvald  (ab  urgas  —  v.  praec".  —  s.  v  ala) 

id.    Am. 
■ii\ sf  I ^d H  " r g asv m  (ab  urgas  —  v.  praec.  —  S.  vin) 

i.  q.  praec.   Am. 


3^^j/ra.y  —  t;v^  iisfra.                                                              59 

^T^uz-rtj  n.  pectus.  siiil  ulkd',  ulmuka,  quum  litlerae  cerebralis  ordinis 

3TftTc<T '"■"■"'"  (^  praec.  s.  ila)  lato  pectore  praeditus,  cognatione  junctae  sint  cuni  r  et  /;   v.  ird,  t/d,  idd 

fortis.    Am.  et  /</.) 

^JT^  urasya   m.  (ab    liras    s.  ja)    natura  filius.    Ani.:  3^?!^^  ulmuka  m.  torris.    A.  7.  y;  v.  ulkd'. 

svae&ti   tv    aurasSrasjrdu;   v.  durasa.  SWHT  "H^S"  (r.  /ag-'  posse,  praef  u/   s.  o)  sanus,  va- 

>i i *:C< "H  " rasvant    (ab   Hrnr.5    s.  t'an<    vat)  i.  q.  ura-  lens,  e  morbo  recreatus.    Am.:  nirgatd   gaddt. 

sild.  Am.  vi I £1 13 rL" "''"''  V-  ''*'  praef.  u/. 

3^  urii  (feni.  urii    et   subst.  urt/   q.  v. ;    ut   videtur,    a  ^ciM  ulloca  m.  (r./oc  praef  ut  s.a)  velum  in  sublinie 

T.  var  vr  s.  u,   ita  ut  ur li  correptum   sit  e   varu,  expansum,  tegmen  pensile,  „an  awnlng,  canopy".   Am. 

unde  compar.  vdriydiis  et  superl.  vdrista,   v.  gr.  3crR<T  "l^ola  m.  (r.  lul  vel  lud  mutato  d  in  /,  s.  a) 

226)   niagnus.      (Gr.  £vpi;?;    bib.  ur  „very",    ur-ard  unda  tumida.    Am. 

„very  bigh",  uras  „power,  ability".)  3c?^  ulva  n.    1)  cavuni,    caverna.    2)  uterus.    B.  3.  38. 

3^5J'  uroga  m.  (ex  ura.t  et  ga)  mamma.    Hem.  (Lat.  alvus ,   vu/ra;    lit.  unva    quod    Ruhig   vertit   per 

2J>"  urd  1.  par.  {rndne   K.   mitikriddsv ddi  V.)   me-  „PlobIe  der  Schwalben  etc",  cf.  etiam  lit.  u/a  caverna; 

tlri;  ludere;  gustare.  Pictetlus  p.21  confert  bib.u(/e  angulus.    Vocem  sanscri- 

3^"^^''  ^'  P^'"'  Q}i''"^j  dm)  ferire,  laedere,  occidere.  tam  cum  Pottlo  derlvaverim  a   r.  tar   ir  tegerc,  ita 

(Haec  radix  ex  idem  valente  «rt;   orta   esse  videtur,  ut  u/va   ortum   sit   ex   varva,   niutalo  r  in  /  et  cor- 

attenuato  a  in  u,   quA  in  re  ambae  radlces  eandem  ra-  repta  syllaba  va  In  u.) 

tionem  inter  se  habent   quam    gothica  praeterlta  sing.  ^i^cjUI  u/vana  raanifestus,  evidens.    A.  3.  33. 

et  pl.  veluti  band ,   bundum ,   et   scr.  karomi   ejusque  ^HI     "s    v.  vas. 

du.  et  pl.  kurvds,  kitrmds;  v.  gr.  comp.  490.)  35TT  "■*'  ^*  (■"■  ''"•*   s.  /)  desiderium. 

<ic)y,Tt  "'"""■^'  f-  (ut  videtur,  pro  uruvasi,  ex  uru  et  35ft7  usira  m. n.  (ab  usi)  radix  graminis  fragrantis  cu- 

vasi  a  vasa  slgno  fem.  /)  nomen  Apsarasls  cujus-  jusdam  (Andropogon  muricatum).  Am.  Sak.43. S. 

dam.    In.  4.  2.  JF^  uj  1.  par.  urere,    lucere.    (Lat.  uro,  us-ius ,   Pottius 

■jQfy  uri'(  f.  (ab  urii  signo  fem. /)  terra.  Am.,  cLmahi  etiam   vocem   sitis   buc   trabit,  separando   s-i-tis   pro 

el  prtivi.  us-i-tis;  gr.  avui,  aiiag  ex  avTU],  avcrcg,  nec  non  lat. 

^rfjc^   li/uka   m.   ulula.     (Lat.  u/u/a,  germ.  vet.  mvi/a,  aurum  huc  spectant,  adjecto  gunae  incremento — v.  gr. 

lila,  nostrum  Eu/e.)  comp.  26.  2  et  cf.  usds  — ;   blb.  usga  ,,Incense";    for- 

^r<-cf,l  u/ka   f.  1)  torrls.   Hlt.  23.  22.   2)  meteoron  igni-  tasse  etiam  ad  banc  radicem  pertinet  llt.  usnis  carduus.) 

tuni.   A.  1.  2.     (Cambro-brit.  u/iv  clnls.    Pictet  p.  21.  ^jq^  usd  m.  (r.  us  lucere,  s.  a)  dlluculum,  v.  uJds. 

Pottius  1.  128  hanc    et  sq.  vocem    u/muka    deducit   a  ^TijnT  "sana  n.  (r.  us  s.  ana)  piper  nigrum.    Ani. 

r.  gva/  abjecto  g,  et  va  correpto  in  u;   res  si  ita  se  ^qy^uiaj  n.  (r.ui  s.a.f)  dlluculum.    (Llt.  ou.tro  aurora, 

babet,   lat.  f^u/canus  nltltur  forma  va/kd  mutato  a  In  lat.  aurora   cum  gunae  vel  vrdd  is  incremento.    V.  gr. 

u  ex  vi  euphonica  sequentis   llquldae.     Possunt   tamen  conip.  931.  B.) 

u/ka   et  li/mukd  etiam  ab  ui  urere,  derivari,  ita  ut  s  ^ltj^  usita  v.  vas. 

conversum  sit  in  t  et  </,  igitur  ufka,  udmuka,  sicut  3^  usfra  m.  (r.  us  s.  tra)  camelus,  ut  videlur,  a  toie- 

supra  iicara  a  r.  li;  ex  utkd,  u^muka  autem  facta  rando  calore  sic  nominatus. 


58 


^mH^^updyatas  —  ^^!Jl.^<\  urascada. 


^q-fjjf^ra^uyoa/a/ai   adv.    (a  praec.   s.  tas)   remedio; 

dolo.   B'.  6.  36. 
3TJTSf»~r  updyana    n.    (r.   i    s.   ana)    donuni,    muniis. 

Hit.  57.  12. 
^■CrraTrT  "/"i/"'«   (»■•  /"  're,   praef.  uf/a  +  d    s.  ta) 

1)   adj.    qui    adiit,    advenit.     2)   subst.    n.    adventus. 

Dr.  4.  24. 
^q|rf)^"VT  upalamb  a  m.  (r.  lamh    praef.  upa  +  d  s.  a) 

vituperatio,  reprehensio.    Hit.  13.  IS;  v.  sq. 
^iMI^^-H^T  updlainb  ana  n.  (r.  lamb    praef.  upa  -\-  d 

s.  ana)  id.    Ilit.  87.  21. 
^qi^/f  updsana  n.    1)  (a    r.  ds  sedere,   s.  ana)  ser- 

vitiuni.    Am.    2)  (a  r.  <is    jaculari)    actio  sagiltas   con- 

jiciendi.    Am. 
j^qifj-j-)  updsti  f.  (r.  ds  s.  ti)  servitium.    Ilem. 
^Q^ri%TT  "P"?"''"  w-   (r.  dd    s.  ta)    nieteoron.     Am. : 

agnyutpdta   updhitaH. 
3 Cj 7^111  upeks ana  n.  (r.  iki    s.  ana)  despicientia;  ne- 

glectio.    Hit.  69.  2;  V.  sq. 
;2^q^   upiksd    f.    (r.  iks    s.  u)    id.     Hit.  30.  13.    62.  2. 

102.  13. 
^q^  upeta  V.  i'  praef.  upa. 
"^(J^XU^^^^iupc  yivas  (iipa  -\-  iyivds  part.  praet.  redupl. 

a  r.  I,  V.  gr.  577;  praef.  upa)  qui  adiit.    N.  13.  5S. 
^qi^   upoda   V.  V ah   praef.  upa. 
j,q|ri,  tJTrT  upddg  dta  m.  (r.  han  in  forma  caus.  gdtay, 

s.  a)  dictum,   effatum,  sentenlia.    Am.:  =  uddhdra; 

Pat.  20. 
^^TT  ubg  6.  par.  (dr^ave)  rectum  esse. 
;jVT  ub  d  (du.  nom.  m.  uidu,  f.  n.  u6e)  ambo.  Sa.  5.  41. 

(Slav.  oba,   V.  gramm.  comp.  273;    lit.  abii  nom.  du. 

masc.   a  them.  aba;   gotb.  bai,  ba  nom.  pliir.  masc.  et 

neutr.  a  th.  ba,  abjecta  vocali  initiali;   gr.  ufMhu) ,  lat. 

ambo,  inserta  nasali;   v.  sq.     E.x.  a  initiali  qua  formae 

C!jWd)CO,  ambo   et  lit.  abii,   abejets  inter  se  convenlunt, 

et  ex  quo  etiam  slav.  o  vocis  oba  explicari  potest  [gr. 

comp.  255.  a]  collegerim  formam  sanscritam  primitive 


sonuisse  aba;   a  cnim  saepissime  atteniialur  in  levio- 

rem  vocalem  u,  iion   facile  autem  linguae  ita  se  dege- 

nerant,  ut  leviores   vocales  in  graviores  convertantur, 

v.  „VocaIismus"  p.  227  sq.) 
;jVT?J  "*  dy a  m.  n.,  feni.ui  ay  i  (ved.ui  dyi;  tria  genera 

solum  in  sing.  et  plur.  usurpantur;  v.  gr.2o4)  uterque, 

ambo.  N.  17. 4l.  (Huc  pertlnet  lit.  abije-ts  pro  abeje-ta-s, 

subst.  masc.  suff.  ta  formatum,   qiiod  significat  ambo, 

iilerque    de    animaiilibus,    c.   genit. ;    eliam    adverb. 

ubejeip  utroque    modo,   de   cujus   suffixo    v.  gr.  comp. 

383   p.  200;    goth.  bajoths ,  nom.  pl. ,  ambo,  bajdthunt 

ambobus.) 
S^HiMrT^L "*  "/"'"■^   3<iv-  (a   praec.  s.  tas)  ab   iilroque 

lalere.   Dr.  8.  16. 
^i-J i| ii| I  ubayatd    (ab    ubdya    s.  t  d)    utroque    modo. 

Ur.  44.   1. 
3VTiy  l\^\ub  ay  adyus    adv.  (ex    ubdya    et    dyus    quod 

inihi  correptum  videtur  ex  divas  ejecto  «,  quaraobrem 

V  transiit  in  u  et  i  in  /)  utroque  die,  i.  e.  antecedente 

et  sequente.    Am. 
-^ffUE^oub  ayedyus  adv.  (e  locativo  ubdye  secundum 

gr.  131   [cf.  paridyus^  et  dyus)  i.  q.  praec.    Am. 
^jXI"'"  interj. 

;j7jj  umu  f.  nomen  Durgae,  Sivi  uxoris. 
^JTTCTTfT  "mdpafi  (e   praec.   et  pdti  conjux)   nomeii 

Sivi.   Am. 
^XTST  ""'^■^'^  ni-  (e^^  umd  et  tsd  dominus)  id.   Hem. 
2JC>T  umb   6.  par.  (purane)  implere. 
^JT  ura   in   initio    nonnullorum  compositorum  pro  liras 

pectus. 
^Tjj  uraga  m.  (a  praec.  et  ga  lens)  serpens.    In.  5.  25. 
^JTTT  urana  m.  aries.    Am.   (cf.  urabra  quod  laniger 

significare  videtur,  porro  drnd  et  drndyii). 
^|Ty  urabra  m.  (ut  mihi  videtur  ex  ura  pro  iirjid  lana, 

et  bra  ferens)   id.    Am.   v.  lirana. 
^jii^A   urasH ada  m.  (ex  iiras  pectus  et  cada  tegens) 

thorax,  lorica.   Am. 


3tIcfrfJT  upavorlaiin  —  ^rqr^  upuya. 


57 


i^cfrT^T  "pf''"''loiia  n.  (r.  vart  vrl   s.  nt«a)  regio. 

Ani. 
^jq^f^  uitavarha  m.  (r.  varh  vrh  s.  a)  piilviiiar.  Ain. 
■^M  r^  ♦;(-4  upavas  I  a  n.{v.vas  s.  /  a)  jejunliim.  Am.  v.  S([. 
^''^cn^rr  "/""'«J-f»  m-  (r-  ""-f  S.  a)  id.    S.i.  6.  12. 
-  q  I  r^  l>    upavista    v.   tJiV   pracf.   u/>a. 
^ q qJ TfT    "/""'''«    n.    (r.    i/e    s.    ^a)    filuni    quod    tres 

priores   Indorum    ordines    siiper    laevo    et    suL    dextro 

humero  genint.    Am. 
_^qi^m  upasama  m.  (r.  sam   s.  a)    1)  quies.    Sak.  53. 

3  infr.    2)  placatio,  sedatio.    ITit.  57.  11:    b'a/6pasa- 

■mam   pra/igrutfa.    3)  cessalio.    Ilit.  80.  21:  vrster 

u  pa  s  am  a/i. 
^M  Ujrf  JI  upasalja  n.  (upa  -f-  sa//a    a  r.  /«/   s.  /o) 

finis,  terminus  vici,   Colebr.  „space   near  a   vill.ige". 

Am.:    griimdnta    upasa/yan    sydt. 
^qy  IIyT  upas  anti   f  (r.  jam    s.  ti)  placatio ,    sedatio. 

II it.  75.  S. 
^q«^^,*J|»^|  up  as  an  vjdna  n.  (r.  ije  s.ana,  v.  gr.  353) 

vestis  inferior.    Am. 
3Cfy 5jU    upas anhdra    m.    (r.  har    hr    praef  upa  -f- 

sam)  retentio,  inliiLitio.    A.  .5.  6. 
^qgT  upasard  ni.  (r.  sar  sr   s.  a)  primus  vaccae  ini- 

tiis.    Am. 
•iy^il   "Pf-^o>'S'^    'li-    (r.  sarg    srg    s.  a)    portentum. 

Am. :     aganya   .  .  .    utpdta     upasargali     saman 

trayam.    Dev.  12.  7. 
•^^q^jfj-  upasaryd    f.    (r.  sar   s  r   s.  ya   in  fem.)  vacca 

tauro  submittenda.     Am. 
;^ q 4-j r A     upasunda    m.    ( ex    upa    el    sunda)    il.    pr. 

Su.  1.  3. 
^q<H[2|'5fj'  upas  ury  a/ia    m.   (ex    (//;«    et    siirya    s.  /ta) 

discus  solis.    Am. 
^q^-cj^) A    upas/tara    m.    (r.  /car    /tr   praef  upa   cum   s 

euphonico,  s.  a)  condimentum.    Am. 
3CJtrrl*-H   upos tamb  a    m.    (r.  stamb     s.  a)    fulcruni, 

adminiculum,  munimentura.   Hit.  29.  19.  104.  6. 


J,q*3J  I    upastrt    {.    (cx    upff    ct    strl)   concubina    (cf 

u  pa  pat  i). 
:^'^*-M\  updsta  m.  (r.  std  s.  a)  1)  genitale.  2)  in  com- 

pos.  cum  anlecedente  rdta  videtur  esse  i.  q.  ta/a  i.  e. 

superficies,  nisi  raidpasta  cst  currus  sedile.  N.  21. 19. 

B'.  1.  47.   Mah.  4.  11 06. 
oT^STT^  "P^^stdna  (r.  .f /fJ    s.  a  n  a)    1)  aditio,  appro- 

pinquatio.    Ur.  26.  f>  infr.    2)  propinqiiitas.    In.  5.  23. 
^CTRSTrT  "pa-^i  it"   V.  rad.  j/«. 
3Cf^T3^  "po^porsa    m.    (r.   spars    sprs    s.   a)    actio 

abluendi,   praesertim   os  aqua  eluendi.   Am. :  =  «c'a- 

mana, 
■JT^TT  "po/idra  m.  (r.  Tiar  hr  s.  a)  1)  donum,  rounus. 

Wils.  „a  complimentary  gift,  a  present  to  a  superior, 

etc."  Ur.  31.  Sinfr.  45.  1  infr.  2)  victima.  Hit.  99.8. 17. 
'5TJ[^Jim " P aha  r a  fi a  m.  (a  praec.  s.  /(a)  id.  Ur.  45.  2infr. 
^qc^i   upahv ari  m.   (r.  /tvar  /ivr   s.  a)  propinquilas. 

A.  1.  5. 
^iqfST  updnsu  (Avy.  ex   upa  et   aiisu  radius)  secreto, 

clam.    Am. 
tJT^f^rT  "pd/irta  m.  (r.  /iar  /<r  praef  upa  -|-  a  s.  la) 

victinia.    Am. :   pasur    asdu  yd  sbimantrya   /<ra- 

t du   /xata/i. 
-j q I  t-    updiiga  m.  (Karni.   ex  upa  et   driga)  pl.  updii- 

gd/i  libri  sacri  sic  dicli.     N.  12.  17. 
^ q I ^-i| ,>^     updtyaya     m.    (r.  J    praef  H/)a  -\-  ati    s.  a) 

actio    transscendendi,    violalio,    neglectio,    derelictio. 

Am. :  =  a  tipd  t  a. 
3TTT^?TT?T  u pddy dy a  m.  (r.  /  praef  upd  -\-  adi   s.  a) 

niagister,  praeceptor.   Am. 

^lfT^T^  "P"ndh  f  (r.  nali   praef  upa  -f-  a;  nom.  upd- 

ndt,  V.  gr.  214)  calceus.  Ilit.  32.  13. 
^Tqpfj  updnld   (ex   I//70   et    dnla)    1)  adj.   propinquus. 

Ilem.  2)  n.  propinquitas.  Hlt.  91.  li. 
^•rjjjf  updya   m.  {upa  -\-  aya   a   r.  i    S.  a)   remedium; 

dolus.   N.  4.  19.  19.  4.  24.  29.  Su.  2.  21. 


56 


3^r?T^  lipatyahd  —  ^r:^^  upavana. 


viMri|<=hl  "pot/akd  f.  (ut  videtur,  ab  inusitato  upatya 

—  ab   upa    s.  tfa,   V.  gr.  584.  45  —  s.  ka   in    fem.) 

regio  prope  montis  pedem.   Dr.  5.  5. 
JMA  [  upadd   r.  (r.  dd)  donum,  munus.   Am. 
AU\i,iX\"P"<^'^  f.  (Karm.  ex  upa  et  dis   f.  plaga)  in- 

termedia  plaga;  cf.  vidiJ. 
^q^i  1(^1   upadSsa  m.  (r.  dis    s.  a)  consilium. 
^q,j^  \]^r\"pad^sin  (r.  dij   s.  in)   monstrans ,  docens, 

nionens,  consih'um  dans.   Hit.  11.  8. 
3T^5r  upadrava  m.  (r.  dr«    s.  a)  calamitas,    miseria, 

aerumna  (cf.  Apad,  dpatti).    Sak.  47.  2  infr. 
TMA^I  ^     upadras  tdr   m.    (r.  dars    drs    s.   tdr   tr) 

spectator.    B'.  13.  22. 
^qyj'  upadd  f.  (r.  d'd)  investigatio ,  exploratio,  quae- 

stio,  inquisitio.    Am.:    d  arm ady Air  yat  pariksa- 

nam;  Hit.  83.  21. 
^iyyTrT  upaddn  a  n.  (r.  dd   s.  ana)  pulvinar.    Am. 
^qjy'  upadl  m.  (r.  d  d    s,  i)  fraus.     Am. 
^jj^qv^JJiy   upad y&ya   (r.  dydi  s.  a)  meditans,    medita- 

bundus.    Sa.  6.  \k. 
^q|,.||y    upanidi    m.    (r.    dd    praef.  upa  -{-  ni    s.  i) 

depositum.     Am.  (^  nydsa). 
viHMyS"  "panisdd   f.  (r.  jarf    praef.  upa  -\-  ni)   sic 

nominantur  illae  Vedorum  partes,  quae  de  philosophicis 

et  theologicis  rebus  disserunt. 
vimHf^ch j    upaniskara   m.  (r.  kar    kr    praef.  upa  -f- 

nis  s.  a)  via,  platea.   Am. 
3CJ»-yHH   upanyds  a  m.  (r.  as    praef.  upa  +  ni  s.  a) 

excordium.    Am.  (=  vdfimuk  am). 
«iHqifi  upapatt  m.  (ex   li^a  et  ^a/i   marltus)  nuptae 

adulter.   Am. 
^^jq^  upapanna    v.  /7ad   praef.  upa. 
viHLJI-y    upapdrsva   m.    (Karm.    ex    u/>a    et   pdrsva) 

ut  videtur,  oppositum  latus.   N.  19.  16. 
^quj   upapura  n.  (ex  u/7a  et  pura)  suburbium.  Hem. 
^iMycl   upaplava  m.  (r.  p/u    praef.  a)    1)  impedimen- 

tum.    ^ak.  43.  k  (cf.  upadrava).  2)  ech'psis. 


^jqVfTTf  upabdga   m.   (r.  bug   s.  o)  fructns,   perceptio, 

usus.   Hit.  34.  3.  B'.  16.  11:  k&m6pab'6ga\  Sak.2. 12. 

Ur.  41.  9  infr. 
^qVJI    upamd    f.    (r.  md    metiri)    similitudo.    In.  1.  3. 

(In  fine  comp.  Bah.  saepissime   occurrit,  quod  autem 

Wils.    de   adject.    upama    similis    in    comp.   solum 

usitato  dicit,   ila  intelligendum   est,  ut  upamd',  cor- 

repto  d  finali  secundum   gr.  596,  sicuti   quodvis  aiiud 

substantivum,  in  compos.  Bab.  adjectivi  naturam  possit 

induere.) 
3Tr?TJT  "payamd  m.  (r.  yam  s.  a)  matrimonium,  con- 

jugium,  nuptiae.   Am. 
<iC.Ji||i-|   upaydmd  m.  (r.yam   s.  a)  id.    Am. 
>J,qi||i|   upay6ga  m.  {r.yug    s.  a)    1)  utilitas,    facultas 

rei    efficiendae.     Hit.  57.   2.    99.    12:    svdmirdgya- 

raks'dydti   yasyo    'payogaH.     2)munus,    olBcium, 

ministerium.    Hit.  50.  5. 
3TJ7rT  uparata   v.  ram    praef.  lipa. 
3qj|(-|    uparati   f.    (rad.  ram   sufi".  ti)   cessatio,    finis. 

Dev.  11.  S. 
;jqrn-  updri  praep.  super,  c.  gen.    N.  1.  2.    13.  31.  — 

In  compos.  cum  nomine  praecedente:  A.  7.  k.    (Goth. 

ufar,   germ.  vet.  obar,    nostrum   uber,  gr.  UTreo,    lat. 

super,  V.  upa;  etiam  Vit.  per  ubi  super  significat,  ex 

updri  abjecto  u  explicaverim ;  hib.yair  „on,  upon". 
^{^\\t^\^u  p  d  r  i  s  t  d  t    (a    praec.    s.  stdt)    id.    (cf.  dd'a- 

stdl). 
^q;|y  upar6dam.  (t.  rud    s.  a)  turbatio.    Sak.  7.  6 

infr.   Ur.  44.  1  infr. 
^q^  upala  1)  lapis.  2)  lapis  preliosus,  gemroa.  In.1.6. 

(Lat.  opalus.) 
^q^lT^UI  upalaksaria  (ex  lipa  et  laksand)  indicium, 

nota,  signum.    Ur.  60.  17.   73.  20.   74.  5. 
;jq^j%y  upalabdi  f.  (r.  /a  i'  s.  ti)  adeptio,  impetra- 

tio.    Ur.  69.  15.  90.  S. 
<iyc)H  upavana  n.  (Karm.  tx  upa   et   vana  n.  silva) 

nemus  voluptarium,  hortus.    N.  5.  46. 


■iPlia  unnuyd  —  ^TTfTTCT  upatdpa.                                                .».* 

^j^jjf  utinilj  d  m.  (r.  nt  pracf.  iit  s.  o)  id.  <i'-J^i  117^1  "/■'"^'^'"'^"   f-    (■■•  A'""  ^,''   s.  lAa   in    feiii.) 

>ii?44  unnidra  (exsomnis   ex   ul   etnicird  somniis)  palalium.    Ur.  81.  -l  infr. 

apertus,   expansus    (de   Horibus).     Ilem.    (cf.  vinidra  :^l^d(^\\ir\uf>akilrin   adj.  (r.  kar  kr  s.  in)    qui   juvat, 

Ur.  76.  8).  prodcst,  auxillum  fert.    Hit.  22.  17.  Ur.  11.  10  infr. 

.i*-i-|<4    unmada  (r.  inad   praef.  u/   s.  a)   mente  aliena-  ^'T^C^r  "pohulyd  f.  (u/>a  -\-  kulyd)  piper  iongum. 

tus,  demens.    Dev.  4.  22.    (Ilib.  oin-mhid,  v.  u/.)  Am. 

j^^^lrt  (_Ur  unmadistiu  (r.  mad    praef.  u<   s.  siiu,   iu-  ^jr^cji^   upakrta  v.  r.  Arar  Arr  pracf.  li/vo. 

serto  j)  id.    Ani.  «iMltlH  upakrama  m.  (r.  krain   s.  a)  inccptio,  incep- 

A»>i-|HH  ""'""""'^  (^^  "'  ^*-  '"«««•*)  desiderans,  desi-  tuni,  inltium.    Am. 

derio  Hagrans.   Am.  (=  litka).  3^^TT5T  "("^^"'osa  m.  (r.  krus  s.  a)  vltuperatio,   ob- 

3»-HI<j     unindda   m.   (r.  /naci    praef.  ut    s.  a)   insania,  jurgatlo,  maledlctlo.    Am. 

denientia.    Ur.  57.  7  infr.  3TTr*T  upagama  m.    (r.  g^am   s.  a)    aditio,   advciitus, 

s^r^m^  unmdta  m.  (r.  mat    vel  inant    praef.  ut   s.  a)  appropinquatlo.    Sak.  7.  9. 

laqueus.    Am.  ^r_j)|ri?:f  upaguhana  n.  (r.  g-u/i  s.  ana)  amplexus.  Am. 

^r-V4|i|  unmdrga  (ex  ul  et  mdrga)  dcvertlculum,  iter  ^qjjri  upagraha  m.  (r.  grah   s.  a)  captivus.    Am. 

devium,  (Abweg).    Hlt.  4.   12.  115.  12.  ^STTnW  upagrahya   n.  (r.  ira/i   s. /a)    donum,    mu- 

;^».i-]l5^  unmuk  a  (Bah.  ex  ut  sursum   et   muka   n.  os,  nus.   Am. 

vultus)  erectum  vultum  habens.   N.  21.  7.  -^^^[j\  upag^dla  m.  (r.  ftan  in  forma  caus.  —  gr.471  — 

i»»i-|t^il  "'"""'«/   (denom.  ab  unmula  eradicatus  —  s.  a)  actio  pulsandi,  verberandi,  percutiendi.  Sak.  29.  7: 

ut  -f-  miila  —  adjecto  charactere  10.  cl. ,   v.  gr.  521.  gdtropag  dta ,  v.  sq. 

522)  eradicare,  radicitus  evellere.    Hit.  59.  4.  ^q'c|||(-{»-l  «/'ag'  dtin   (r.  han   in   forma  caus.,    s.  in) 

•^nup  V.  i'ap.  pulsans,  verberans,  percutiens.   Sak.  27.  3  infr.:   kar- 

^J^  li^a  praep.  praef  ad.     (Gr.  t;7rO,  lat.  jui,  adjecta  sl-  tx  6 p  a  g  dtind    vanagamanakoldhalena    pra- 

bilante   vel   spirltu   asp.   sicut  in   VTTSp,  super  =r  scr.  hodyi. 

updri;  goth.  «/ sub,  germ.  vet.  oba  super,  nostrum  ob  J)'_Jt|i|  upacaya  m.  (r.  ci  s.  a)  collectio,  aecumulatlo, 

—  Obdach,  obliegen  —  llt.  ^o  sub.)  ampllficatlo.      Hlt.   8.    13:     giidnopacaye ;     105.    12; 

-i^^t!6    upakatit  a  (ex    lipa    et    katit  d    gula)    1)  adj.  upacay  dpacaydu. 

propinquus.  Ara.  2)  n.  propinqultas,  vicinia.  Hit. 65. 10.  ^jg-^li    upacdrd  in.    (r.   car    s.   a)    1)  actlo,    factum. 

Sak.  44.  4  infr.  N.  23.   8.     2)  ministerium,    officlum,    servitium.     Sa. 

^jq^jTUf   upakaraiia    n.    (r.    kar    kr    s.  ana)    instru-  3.    21. 

mentum.    Hlt.  48.  12.  Sm^cj^l  upacilrd   f.    (upa  -f-  citra   in   feni.)   nomeii 

^tf^TflTT  "pokartdr  m.  (r.  kar  kr  s.  tdr  tr)  adju-  plantae  (Salvinia  cucuUata.   Rox.).   Am. 

tor,  auxlllator.   Hlt.  61.  15.  J, q ;| fj  ^^ r^J^I  u^ a ^a ^ mivas   v.  gam   praef.  iipa. 

^jq^jJT  upakdra  m.  (r.Arar  kr  s.  a)  auxlllum.  HIt.51.1.  <i '-J S| | '-4   upagdpa  ni.  (r.  gap   s.  a)  discordia,  dlssenslo, 

61.   16.  dissldium.    Am.:  i.  q.  bida;   Hit.  106.   7. 

■^^qc^jic^     upakdraka    (r.   kar    kr    s.   aka)    adjutor,  ^-CfFfyfof^u^a^/f «n  (r.  glv   s.  in)  vivens.    Hit.  13.    1. 

auxlliator.   Hlt.  97.  21.  ^qj-f |qf  upatdpa  m.  (r.  tap  s.  a)  aegriludo.   Am. 


54  313^  udd'ars'a  —  3^7r  unnaya. 

■X^n  1'ddarsa  m.  (r.  hars  hrs  gaudeTe,  fTAeL  ut  s.  a)  3^r^T7    "dvatsara    m.    (ex    ut    et    vatsara    annus) 

feslum.  Am.  annus.   Ani. 

^T-T^i  uddava  m.  (r.  d'(/  vel  d'u  s.  a)  festuni.    Am.  3^rT»T  udvarlana   n.    (r.  varl   vrt    \a   forma   caus., 
j  ..Ji^r    udddna    n.   (ut   vidctur    ex    udd'mdna,    q.  v.,  s.  ana)  purificatio  unguentis  suavibus,  „c)eaning  with 

ejecto  m)  focus,  furnax.   Ani.  parfumes".    Am.:   utvartandtsddanS  dvS  sami. 

u  'UA    udddnta   m.    elepliantus,    tempore    quo   coitum  3^^  udvahd  (r.  vah  praef.  ut  s.  a,   in  fine  compos. 

appetit,  clapso.   Am.  occurrlt)   1)  propagans   (genus).   Sa.  5.  44.    2)  oriun- 

u  JH  uddard  m.  (r.  har  hr,  nisi  dar   d'r,   pracf.  ut  dus,  originem  trahens,  prolcs.  In.  5.  28.  A.3.  1-4.  4.  31. 

s.  a)  debitum,  aes  alienum.   Am.  ^'c.^H  udvahana   n.   (r.  vah  praef  ut   s.  ana)  actio 
3^^  uddrta   v.  ftor  Ti.r  praef  ut.  surgendi,  turgescendi.   In.  5.  9. 

•*  tj  M I H  udd  mdna   n.    (r.  rf'm  a    flare,    s.  ana)    focns,  3^J'SCJ'  udvdspa   (ex    ut    et   vdspa    lacryma)  prorum- 

furnax;  v.  udddna.  pentes  lacrymas  habens,  v.  sq. 

;T-r5f  udbava  m.  (r.  b  u  esse,  existere,  praef  ut  s.  a)  3^r77pf  udvaspatvd  n.  (a   praec.   s.  tva)  abstractum 

ortus,  origo.   N.  13.  10.  A.  5.  2k.  praecedenti.s,  lacrymatio.   Ur.  23.  16. 

3p  ?*"!  udbigga   (ex   udbid  germinatio    et   ga   natus)  ^ijji^  udvdha  m.  (r.  vah  praef  ut  s.  a)  matrimonium, 

progerminando  natus.    Man.  1.  46.     V.  sq.  conjugium.    Su.  2.  23. 

^jj^gr  « rf 4'/d  (r.  i'f'rf)  l)f  actio  progerminandi(v.  praec).  viKiH  udvigna  v.  vjV  praef.  u^ 

2)  adj.  progerminans.    Am.  3?JT  "dvega  m.  (r.  ti'^  praef  u/  s.  a)  tremor,  timor, 
^I^A    udl)ida    (r.  bid    s.  a)    1)  progerminans.     Am.  moeror.   B\  17.  15.  A.  10.  \h. 

2)  m.  planta.    Am.:  tarugulmddydH.  J^7  und  7.  par.  {unddini,   undmds,   v.  gr.  340)  nia- 
^jgryTT   udb'rama  m.   (r.  b'ram   s.  a)  motus,   agitatio  didum  esse  (v.  unnd,  uda  et  cf  praeter  voces  ibi 

animi.   Ani.:   udvega  udb^rame.  cum  uda  comparatas  lat.  udus;  nisi  hoc  est  correptum 

3^  udja  m.  (r.  und  s.  j a)  flumen.    Iltm.  ex  uvidus  ab  uveo.      Etiam    uveo    et   uvidus    cum   und 

^Tjf^  udjata  V.  jam   praef  u /.  cohaercre  videntur,  ita  vX  uvidus  ortum  sit  ex  udvidus, 

^ijj^    udyama   m.    (j.  yam    praef  ut   s.  a)   contentio,  ejecto   d,    slcut   sudvis    mutilatum    est    ex   suadvis  = 

labor,  opera.    Hit.  7.  1.  ^^J^^jradu-j    YIOV?.       Madeo ,    madidus     quoque 

^iJlr^  udyd'nan.(T.fd  s.  a n a)  hortus  rcgius pubh'cus. Am.  ejusdem  orlginis  esse  posslnt,   cum  v  facile  transeat  in 

^ijDI  udyoga  m.  (r.  yug  praef  ut  s.  a)  i.  q.  udyama,  m,  unde  e.  c.  mare,  clamo,  03£IJ,ui  respondent  sanscrltls 

Hit.  6.  10.  11.  vdri,  Jrdvdydmi,  drafam  j  [gr.  comp.  20]  ;  gr.VUI 

;^ij  I  i)  IH"  dyog  in  (a  praec.  s.  in)  qui  operam  dat,  nlll-  corruptum  esse  videtur  ex  vouj). 

tur,  contendlt.    Hlt.  6.  13.  3»\i7>  ""duru  m.  (scribitur  etlani  undura  quod  ortum 
35"  udrd  m.  (r.  und  s.  ra)  lutra.     (Lit.  udra,  anglo-sax.  esse  videtur  a  r.  und  s.  ura)  mus  rattus.    Am. 

oter,  olor,  angl.  otter,  nostrum  Otter;  gr.  XJopo?,  vopa;  3^  unnd  (r.  und  s.  na,  gr.  542.  551)  madidus. 

respiclatur  etlani  gr.  s.vvopig,  a  vivendo  in  aqua  noml-  3^rT  """atd  v.  nam  praef  uf. 

nata,  ratlone  hablt.i,  vocem  udrd  in  composito  samu-  3^rrrT  """ati  f  (r.  nam  inclinare,  praef  ut  s.  ti)  al- 

dra  (mare)  aquam  significare,  quam  ob  rem  etiam  lit.  levatlo.    Ilit.  36.  13. 

audrd  accessus  maris,  inundatio,  huc  pertlnet.)  3^T^  unnaya  m.  (r.  nl  ducere,  praef  ut  s.  a)  id.   Am. 


3^^  udakd  —  3^01  uddarana. 


.).'{ 


syllabam  Ad  vocis,  pal-us ,  pal-dd-is  huc  refert,  ita  ut  ^STclfirld  "«'«»"»•"'''»  "•  (secundum  Wiis.  ex  uda  ac|ua 

significet   Tov   TJiXsv    aquam;    anglo-sax. /dAu   unila,  et  vasiia   tectus,  ita  ut  significet  tectum,   niuni- 

slav.  voda  aqua,  lit.  ivandu,  th.  wanden,  v.  gr.  comp.  tum  ab  aqua)  domus.    Am. 

926  el  cf.  scr.  udanjrd,  udanvdnt;    gr.  voog,  VOWO,  ^rt  |j  uddrd  (r.  ar  r  praef.  ul  s.  a)    1)  munificus,  libe- 

va^ii;   goth.  vatS ,   th.   vatan  aqua,    gerni.  vet.  n-a^ar.  ralis.    B'.  7.   18.    2)  magnus.    Am.:  ddtrmahatoK. 

E  germ.,  slav.  et  lit.  formis  collegerim  sanscritum  uda  v5<i_HHI»~l  "'i<i^'na   v.  d^   praef.  ut. 

et   und  COrrepta  esse    ex   vada   et   vand,   sicut  e.  c.  >i(i  |^JU|    uddharana    n.    (r.    /lar    /ir    praef.    u/    -{-   a 

suptd  e  svapla;    v.  und.)  s.  ana)  dictum,  effatum,  sententia.    Ur.  25.   16. 

3(1  e^  udakd  n.  (a  praec.   s.  A:o,   nisi  directe   a   r.  und  351^17  wi^hdra   m.    (r.  /lar  Ar   praef.  ut  -f-  a)    id. 

S.  aAra)  aqua.    H.  1.   16.  B'.  2.  46.  Am. :  =  upodgdta  q.  v. 

>i<i  ^l  udakyd  f.  (a  praec.  s. /a  In  fem.)  mulier  men-  ^f^Tf  «<^'''«  v.  j   praef.  ut. 


struans.   Am. 
35TJ   udagra    (Bah.    ex    ut    et    dgra    cuspis)    1)  altus. 

Am.   2)  vehemens,  acer,  intentus.    Ur.  91.  10. 
^<i •cJ  «iddc   (in   casib.  fortibus  uddnc,  nom.  m.  uddii. 


^gj^y  udici  f.  (fem.  Tov  uddnc ,  v.  gr.  180)  septentrio- 

nalis  plaga.    Dr.  3.  7. 
^^4-S|j    udumbara    1)    m.    ficus    glomerala.     I*J.  12.    i. 

2)  n.  cuprum,  aes  cyprlum.    Am.  (v.  udumbara). 


f.  udici,  n.  uddk;  a  r.  a/it'  ire,  praef.  ut ,  \.  gr.  179)       ^^fT  udgala   v.  g-am    praef.  u/. 


septentrionalis.   Am. 
^(i  ly  udadi  m.  (ex  uda  aqua,   et  di  tenens,   2i  r.  dd 

s.  i)  mare. 
^A yJ    udanta    m.    (ex   ut   +   anta)     nuntius,    notitia, 

cognitio.    Am. 
kAA  r-iJI    udanyd    f.    (boc    vocabulum    et    sq.    udanvdnt 


3?~q'  udgama  m.  (r.  gam  ire,  s.  a)  1)  actio  exsurgendi, 
se  in  altum  tollendi.  Sak.  7.  13:  dgyadumodgama. 
2)  proventus,  ortus,  germinatio,  (Aufgehen).  Ur.  75.  17: 
puspodgama;    Hlt.  90.  4:    kttapaks odgama. 

^^\(Ql\udgddam  (r.  gdh  praef.  ut  s.  la  cum  signo 
accus.)  valde,  ullra  modum.    Am. 


descendere    videntur  a  vldico    prlmltivo   uddn  aqua,      3?nX  udgdrd  m.  (r.  gar  [jgf]  deglutire,  praef.  u/  s.  a) 


cul  respondet  goth.  vatan  et  lit.  ivanden;   v.  gr.  comp. 

926)  sltls.   Am. 
■^^-f^^^udanvdni  m.  (a  vedlco  uddri  aqua  —  v.  praec. 

—  S.  vant  vat)  mare.    Am. 
vi<i^M  "dapdna  m.  n.  (Bah.  ex  uda  aqua  et  pdna  n. 

potus)  puteus.   B'.  2.  46. 
,j,<»  i|  udajd  m.  (r.  I  praef.  ut  oriri,  s.  a)  ortus  (stella- 

rum)  v.  sq. 


actio   evovendi,    ejiciendi   ex   ore.   Am.    Hit.  101.  16: 

kat  odgdra. 
^c  |(-j    udgitd  m.   (r.  gdi    s.  i a)   pars    Sama-Vedi. 

Dev.  4.  9. 
i<4^fcj|l7,d   "dgdtita    V.  g'at   praef.  u/. 
-i(<i. y I fL H," ''^'^ •' ' "  (""•  ^^'  ^^  movere,  praef.  ut  s.  in) 

surgens,  assurgens,  se  attollens.    Sak.  4.  12:  udgdtini 

b  umiK. 


3(1  i|VT  uddjrana  n.  (r.  «   praef.  u/   orlrl,   s.  ana)  I.  q.  ^j^^udd^j a  m.  (r.  dii  monstrare,  praef.  u<  s.a)  l)mon- 

praec.   In.  5.  5.  stratio,  descriptlo.  In.  4.  l6.  2)  regio.  H.  1. 16.  N.  10.  IS. 

3^^  uddra  m.  (r.ar  r  praef  u/  s. a)  venter  (lit.uterus).  -^^^^jfjaudd^satas  adv.  (a  praec.  s.  tas)  monstratio- 

^A  e^i  udarkd   m.    futurum   tempus.    N.  12.  92.   21.  28.  nis  causa,  speciminls  vlce.    B\  10.  4o. 

Sa.  6.  42.     (Ut  vldetur,  ex  arka  sol,  praef.  ut,   Ita  ut  31T71T  "ddarana  n.  (r.  ?iar  ft.r  praef.  ut  s.  ana)  actio 

primltive  significet  solis  ortum  sequens  tempus.)  extrahendl.   Hit.  13.  7. 


&z 


ZW^  uttariy 


a  —  375^  uda. 


^-ji\7\Z[  utlariya  n.  (ex  ultara  s.  Ijra)  veslLs  superlor. 

In.  5.  15.  N.  20.  2. 
^■pj^|-f^A  uttarot tara  n.  (Dvandv.  ex  uttara  respon- 

sum  +  uttara)  altercatio,  ad  litteram:  responsuro  et 

responsum,   „Antwort  auf  Antwort",   Wils.  „a  reply 

to  an  answer".    Hit.  21.  3. 
u-Jj[-j  t  u  uttaroltaram   adv.  (ex  littara  n.  superius 

-f-  uttara)  magis  magisque.    Hit.  20.  20. 
j-d|^  uttdnd  (t.  tan  s.  o)  1)  tenuis,  vadosus,  non  pro- 

fundus.   2)  sursum,  in  sublime  conversus,  MSd.  v.  sq. 
di?ilHili(  "('^"'^^"y   m-   (c  praec.   et  iaya   jacens, 

domiiens)  infans.   Am. 
j.d|M  uttdpa  m.  (r.  tap  urere,  s.  a)  aestus,  calor,  ar- 

dori   trop.:  ardor  animi.    Hit.  89.  20. 
a-j  i  uttuhga  (ex  u/  et  /u/i  ja  altus)  altus.  Ur.73. 4infr. 
vif-y  |'-jil  ""  ^P^y  1  ""  "-y^i  uttita  V.  s  t  d  praef.  ut. 
«if^CJM   utpatti  f.  (r.  pad   s.  ti)    origo.    Dev.  1.  1   (cf. 

utpddana  et  \.  pad  praef.  «/,  unde  intelligitur,  hoc 

vocabulum  non  fL  pat  sed  ex  pad  ortum  esse). 
vdrycH  "'/»0^«  1.  (t.  pal  s.  a)   1)  llos,   in   universum. 

2)  lotus  ilos.  3)  lolus  caerulea  (nymphaea  caerulea. 
^^m\f^,\utpdfin  (t.  pai  ire,  in  forma  caus.,  s.  in)  ex- 

trahens,  evellens.   Hit.  49.  S. 
«ir^ld   "fputa  m.   (r.  pat   s.  a)    1)  actio   exsurgendl, 

exsiliendi.     Hit.  36.  18:   pdtStpdtd    manusjdndm; 

A.  4.  40:  prat  amot pdtS  hajdndm.    2)  prodigium, 

portentum.   Am.  Dev.  12.  7. 
>if<J|ti  =h   ulpddaka  (t.  pad  in  form.  caus.  s.  aha)  qul 

producit,  generat.   Hit.  84.  2. 
vifMli  H   utpddana  n.  (r.  pad   in  forma  caus.   s.  ana) 

generatlo.   Hit.  50.  12. 
>iryid  '^tpulla  (r.pal  s.  na,  assimilato  n  antecedenti 

/,  debilltato  a  In  u,   v.  gr.  552)  expansus,  apertus  (de 

fioribus). 
vdrMlClHiJH  ^tpullanayana  (Bah.  ex   praec.  et   na- 

yana  ocalus)   late  diducto.r   oculos  habens.    In.  2.  26. 

Br.  3.  21. 


<ir«;tlClcHNH    utpullaUiana    (Bah.    ex    utpulla    et 

locana  n.  oculus)  I.  q.  praec.    In.  5.  4o. 
^f4-j  utsd,   ved.  utsa  ra.  (ut  videtur,   a   t.  und  s.  sa) 

fons.   Am. 
^p4^  i-  utsaiiga  m.  (r.  sang  s.  a)  i.  q.  aiika  i.  e.  gre- 

mium.    Sa.  5.  69. 
-ir^^ir^ClSISI   utsannotsavayagna    (Bah.    ex    ut- 

sanna   eversus,   exstinctus  —  a  rad.  sad   q.  v.  —  et 

utsavayagna  —   utsavd    festum  -\-  jagiia   sacrl- 

ficium)    eversa,    disturbata    festa   et    sacrificia    habens. 

Su.  2.  22. 
^"pgyf  utsdrga  m.  (r.  sarg  srg  praef.  ut  relinquere, 

s.  a)  1)  relictio.    N.  10.  12.  13.    2)  datio,  donatio,  lar- 

gitio.    Sa.  1.  6S.    3)  alvl    dejectio.    Hlt.  85.  9-  purl- 

sotsargaii   krtvd. 
^(-^q|  utsavd  m.  (r.  su  aut  su  s,  a)  festum.    In.5.  23. 

Su.  2.  1.  22. 
^P^I^^  utsddana  D.  (r.  sad  In  form.  caus.   s.  ona) 

l)exstInctIo,  excidlum.  2)purificatio  unguentls  suavlbus. 
^^l^  utsdha  m.  (r.  sah  s.  a)   1)  facultas,   potestas, 

vis.   N.  19.  36.   2)  contentlo,  labor.   Dr.  8.  56. 
virM'^  u/juAra   (ex   ut  et   suka   quod   separatum   non 

Invenitur    et    fortasse    a    partic.    insep.   su   descendlt) 

1)  adj.  desiderans,  desiderio  confectus.  Ur.  8.  3.  45.  9. 
65.  7.  9.  N.  21.  7.  Sak.  51.  3.  2)  subst.  In  fine  compos. 
Bah.  e.  c.  nirutsuka  liber  a  deslderlo.  Sak.  30.  5: 
mamd  'pi  kanvasutdm  anusmrtya  mrgaydm 
prati  nirutsukari  cetaK;  A.  10.  l4.  —  s amutsuka 
qui  est  cum  desiderlo,  deslderio  confectus.    Ur.  7.  16. 

^P^j  utsura  m.  (ex  ut  et  sura  sol)  vespera,  crepuscu- 

lum.   Hem. 
^fCT^  utsrsta    V.  sarg  srg   praef.  ut. 
^(-^y  utsedd   m.  (r.  sid   ire,    s.  a)    1)  altitudo.     Am. 

2)  corpus.    Am. 

^^  uda  n.  (r.  und  s.  a)  aqua  (praesertim  In  initio  com- 
positorum,  e.  C.  udadi).  (Cf.  lat.  unda,  ar-undo  I.  e. 
„ad  undam  crescens"  dePotlli  sententla,  qui  etiam  apte 


3rT  "^^^  —  ^WTPJTT  utlaruyana. 


51 


tum   usurpatiir  et  oj,  ois  tanquam  praefixa,   c.  c.  in  4 r"=h fu (^ ri  ut1<an{ ii a  (a  praec.   s.  iVa,  nisi  dirccte  a 

os-car  „a  leap,   bound"   quasi  scr.  uccara,   os-nadh  r.   kanf   s.   /a)    moerore    afnictus,    animo    demissus. 

„a  sigh,  a  groan"  quasi  scr.  unnddo,  oj-g-noiAa/i  „an  I\am.  III.   55.   39:    pasy&mi   ganam    ulkaniitam 

epigram",   ois-sribhin*)   „a  superscription";    respicias  puri\  III.  49.  5:  utkanfild  ti  m&ti  'yam. 

etiam  formam  oin,  camLro-brit./n,  in  oin-mhid,  yn-n-yd  ^fctii-q  utkampa  m.  (r.  kamp   s.  o)  tremor.    Pat.  20. 

stultus,   faluus   =   scr.  unmada,   v.  gr.  58    et   Pictet  '37^^77  ulkard  m.  (ex  u/  el  kara  faciens,   a  r.  Aar  kr 

p.  88;   etiam  udh  in  udli-hhairt  „an  offering,  a  sacri-  s.  a)  fasciculus.   In.  5.  6. 

fice" —  a  r.  scr.  bar  b  r1  —  nonnullisque  aliis  ab  udh  ^fcfjTJ  utkarsa  m.  (r.  kars  krs   trahere,   s.  a)  exccl- 

incipientibus   vocabulis  buc  pcrtinere  videtur;  in  dia-  lentia.   Hit.  52.  9.  91.  19.  Sak.  32.  7. 

lecto  bret.  practer  uch  et  och,  quae  ex  scr.  ucca  orla  3r^Tc^T^TT  "tkalikd  f.  (r.  kal  s.  »A-a)  i.  q.  utkanid. 

esse  puto,  inveniuntur  formae  u/,  ud  et  uz,  quae  egregie  Am.:   utkantotkalike  same. 

cum  scr.  ui  conveniunt;  in  goth.  dt  ex,  germ.  vet.  «Jz,  3r^nJT  uikuna  ni.  (r.  kun  sonare,  s.  a)  pcdiculus. 

nostro  aus ,  si  cum  ut  cohaerent,  offendit  vocalis  pro-  ^ir^"?  "tkrusfa  v.  krus  praef.  u/. 

ducta  contra  tritam  linguarum  degenerantium  rationem,  virJtllitl  "tkrosa  m.  (r.  krus  clamare,s.  a)  haliaeetus.  Ani. 

qua  fere  semper  vocales  fortiores  in  debiliores  trans-  ^pTrjqiTf  uiksepana  n.  (r.  ksip  conjicere,  s.  ana)  Ic- 


eunt,  non  vice  versa.) 


vatio,  allevatio.   Sak.  22.  6  infr. 


1.  3rT  "'"'  ^*''  ^"*"    ^^^'  ^^"  "^ '  ^.''*'  1'^^-  ^''i  ^-  "tavd,      3^  u//a  (r.  und  madidum  essc,  S.  /a,  v.  gr.  548)  ma- 
utdhd  et  ut dhosv it.    Inlerdum  redundans  aut  solum  didus,  humidus.    Am. 


ad  oratlonis  vim  augendam  positum  videtur,  e.  c. H.  4.46: 
rdudre  muhiirte  rakidnsi  prabaldni  b  avant y 
uta. 

2.  "^^  utd  V.  r.  ve. 

'^(\di\  "tavd  (ex  uia  et  v d)  aut.   Br.  3.  5. 


3^g"  uiiansa  m.  (r.  tans   ornare,   s.  a)    1)  annulus 

auricularis.    2)  crista.    Am. 
^T^VT  "ttamd   (a  praep.  ut  s.  superl.  tama)  summus, 

supremus;     optimus,    praestanlissimus;     pulcberrimus. 

Br.  2.  13.  N.  17.  5. 


^^I^T  "tdho  (ex  uta  et  ah6)  aut,  an.    N.  12.  73.  120.  ^-pJ^IJI  uttamarna   m.  (Bah.   ex   praec.    et    rna    debi- 

«idi^ITC^rl"''^ ''"■''"'  (^  praec.  et  svii)  id.  N.  19.  29.  tum)  creditor.    Am. 

^f-cfi   ulka  (ut  videtur,  a  praep.  u/  s.  Aa,  cf.  ucca)  de-  3^3TTT3^  uttamdi^sa    n.    (Karm.    ex    uttamd    summus 

siderans,  desiderio  flagrans.    Pat.  23.  et  aiiga  menibrum)  caput.    Am. 

-iC^tl^  "tkatd   (e   pracp.  ul   s.  katd,    v.   gr.  584.    29)  "^^^J  uttara  (apracp.  u/  s.  comp.  tara)  adj.  1)  supcrior. 

1)  multus.   Hit.  23.    15.    2)  ebrius,   furiosus.    H.  4.  3S.  2)  septentrionalis.    Su.  3.    26.     Instr.  uttarina  adv. 

N.  13.  8.    3)  m.  elephantus  coitiis  appetcns.  scptentrionem  vcrsus.    Su.  3.  23.  Sa.5.  108.—  subst.  n. 

^ r=ti U 6 1    "tkantd  (.   (r.  kant    s.  d)    animi    demissio,  responsum.   N.  17.  30  (gr.  iKTTSOog  v.  ut). 

atiiinus  afflictus,   tristitia  moeror;   desiderium.    Ur.  13.  3W7m^  uttardpata  m.  (ex   uttard  f.   septentrio  et 

1  infr.   62.  4.  pat  a   in   fine   compos.  pro  patin  via)  terra  septen- 

. .  trionalis,  cf.  daksindpata. 

.,  „                                 .                 .....  ■^rWTTTJUr  uttardrana  n.  (Bah.  ex    uttara   et  drana 

*)  1  orma    ois    ex    vi    altractionis     explicaverim    quam  -«jri^i'^--i                 ./     •            v      . 

,•  vel  e   sequentis   svllabae  in   antecedentem   exercere  ^'^'  mxii^io  n\nn,  v.  gr.  94"'  annot)  anni  dimidium, 

potest.  quo  sol  borealem  polum  percurrit.   B  .  8.  24. 


50 


■^"^^^uksan  —  ;5rL«/. 


^^jTi  iiA:j«rj  m.  (ut  vldetur  a  r.  ukJ  conspergere  —  v. 
vrJa  —  s.  dn,  an)  bos,  taurus,  in  VSdis  etiam  equus. 
Ros.  Sp.  p.  8.  5.  (Golli.  auhsa,  th.  auhsan,  germ.  vet. 
aufisoj  th.  auhson ,  auhsun,  nostrum  Ochs ,  Ochse,  th. 
Ochsen;  v.  gr.  comp.  924.  925.) 

1.  31^  "f'   ^-  par-  (e"'^")  Jre  (cf.  uiik'). 

2.  31^   "^     ^'  P^"^'    (JoJandlamartajoK)    exsiccan; 

ornare. 

3I3T  "^'"^'  f-  "''^-    -^™' 

SJJ  ugra,  vcd.  ugrd  1)  durus,  asper,  horrificus,  terrificus. 
Su.  1.  7.  In.  1.  4.  B'.  11.  30.  31.   2)  m.  nomen  Sivi. 

^JT^  IJ I  ^j  ugradarJana  (Bah.  e  praec.  et  darJana  n. 
visus,  adspeclus,  a  r.  darJ  drj  videre,  s.  ana)  horri- 
ficus  conspectu,  horrificam  speciem  habens.    Su.  2.  2''l. 

-ii-liillMH  "SraJiJjano  (Bah.  ex   ugra   et   sdsana  n. 

jussus,  a  r.  Jds  s.  ana)  asperum,  severum  jussum  ha- 

bens.   Su.  2.  9. 
33^  u/jA'  1.  par.  (gatdu)  ire. 

•N      .N 

MjXX  uc  4.  par.  (s amav dyi  K.  s arnav dyane  V.)  con- 

venire,  congredi. 
^■ferTT  ucitd  (a  praec.   s.  la)   1)  congruus,  conveniens. 

Hlt.  14.  13.  18.  14.  24.  3.  43.  22.   2)  dignus,  merens. 

N.  16.  16.  H.  1.  33  a  et  i.   3)  expertus.   N.  23.  22. 
^■g"  ucco  (a  praep.  ut   s.  ca)  altus.    Am.     (Hib.  uchdan 

„a  hlllock",  cambro-brit.  uched  ,,eleve".    Pict.  p.  21; 

cf.  etlam  gr.  comp.  296  fin.) 
^^lj^  uccanda  (r.  cand  irasci,  praef.  ut  s.  a)  celer.  Am. 
T:gJ^   uccaya   V.  Jil6ccaya. 
a  ^n  uccdrd  m.  (r.  car  ire,  praef.  u/  s.  a)  excremen- 

tum.   Am. 
3WTTCT  uccdrana   n.   (r.  car  in   forma   caus.   s.  ana) 

pronuntlatio.   Dev.  10.  9. 
l^^-j^^^^auccdiHJ ravas  m.   (Bah.   e   sq.   et  Jravas 

auris)  Indri  equus.   Am. 
;2^g  "<^'<^'a'.f  adv.  (instr.  pl.  ab  uccd  q.  v.  gr.  615)  clare, 

clarS  voce.   N.  11.  2. 


^\T/t)')>  uccisfa  V.  JiJ  praef.  ut. 

^iT,a3vi"cfT    uciriik  ala    (Bah,    ex    ul    et    Jriikala    vel 

Jriika/d    catena,     vinculum)    effrenatus,    indomitus. 

Ilit.  97.  11. 
^T,a>(i   uccida  m.  (r.  Cid  scindere,  praef  ut  s.  a)  ex- 

stinctio,   eversio,   excidium.     Hit.  67.   19:    sarvapa- 

J uccSdaH   kriyati, 
vit.*|(^U|  ucc6sar).a  m.  (r.  jui  slccari,   in  forma  caus., 

praef  u/  s.  anay  y.   euph.  gr.  61   et  94°')  exsiccans. 

B\  2.  8. 
,ix.d-|<H  uccraya  m.  {t.sri  ire,  praef  u/  s.  a)aItitudo.  Am. 
^■crtjlST  uccrdyd  m.  (r.  jV/  ire,  praef  u/  s.  a)  id.   Am. 
^^|t,33(~(   ucicrita   v.  Jri  praef  ut. 
^TlST^rT  «i^''^f  aii'/a    V.  Jvas. 

3^©T^  uccvdsd  m.  (r.  Jvas  praef  u<  s.  a)  resplratio, 

halitus.    Ur.  68.  10. 
3^  uc  6.  par.  {niv ds  e  K.  vargane  band  ani  s amd- 

pani    atikrami   V.)    habitare;    rcllnquere;    ligare; 
finire;  transgredi. 
3^r5ll*H»~l  uggdsana  n.    (r.  gas    praef  ut   s.  ana)  oc- 

cisio,  caedes.   Am. 
■ijST  J^  u S  sr'"b  a    (r.  grmb    oscitare,   praef  ut   s.  «) 

apertus,  expansus,  florens.   Ilem. 
^jjQj^l  uggvala  (r.  gval   praef  ut   s.  o)  adj.    1)  ni- 

tidus ,   splendidus.    Ur.  73.  2  infr.   Up.  4.    2)  apertus, 

expansus,  florens.  —  subst.  m.  amor.   Am. 
3jtI7  ugg    6.  par.    relinquere.     Ur.  44.  5.    Sak.  14.   2 

•s,_ 

infr. 
3^^  ""'"  ^-  ?*■"•  (scribunt  uc,  gr.  110"')  spicas  colligere. 

Man.  3.  100:   Jildn  uncan. 
^X"  uf   1.  par.  (itpagdtc)  ferire,  percutere. 
vj^^^l^  uddina  n.   (r.  dt  praef  ut  s.  na)   actio  evo- 

landi.    Am. 
J  >  i.Q|A    udumbara   n.    cuprum.    Med.    Scribitur   etiara 

udumbara  et  udumbar a. 
■^■^ut  praep.  praef  sursum.    (Gr.  ViT-T£pog,  ut  mihi  vi- 

detur  ex  ir-rsoog  =  littara;  hlb.  uas,  quod  separa- 


fsiis  —  ^^uJcs. 


49 


T^  is  2.  ;Um.  dominari',  imperare,  Wils.  „to  possess 
power,  property  or  authorily".  (Forlasse  huc  per- 
tinet  goth.  aigan  habere  cum  guna  et  anomala  mediu 
pro  aspirati ,  quam  ex  scr.  s  et  gr.  K  exspeclaveris 
[v.  gr.  comp.  89] ;  germ.  vet.  eigan  possessio,  adj.  eigan 
proprius,  nostrum  eigen;  ^h-t ,  th.  e/i-ii  f.  possessio, 
facultas,  substantia,  opes,  reditus,  praedium.) 

XJf  'sd  m.  (r.  fs  s.  a)  1)  dominus.  In.  5.  32.  Su.  3.  19. 
2)  cognomen  Sivi.    Am. 

T"jjp[^  IsAna  et  tsdnd  m.  (part.  praes.  a  r.  ts  s.  dna) 
noraen  Sivi.    Dev.  8.  23. 

A  i^llr-JI  tsdnl  f.  (fem.  praec.)  nomen  Durgae,  Sivi  uxoris. 
Dav.  8.  21. 

X^gr  tsvard  ni.  (r.  tJ  s.  vara)  1)  dominus.  H.  3.  1. 
N.  2.  6.  B\4.  6.  2)  nomen  Sivi.  Am.  3)  adj.  potens, 
capax,  par,  cum  infin.   Dev.  1.  64.  Hit.  75.  l'i. 

A^?)  tsvart  f.  (fem.  praec.)  1)  domlna.  2)  nomen  Dur- 

gae,  V.  is  d  n  t. 
r 

1.  TCf  is  1.  par.  (urice)  spicas  coUigere. 


2.    *  (i|     tJ     1.   .itm.      (galidarsanahint&dAnisu    K. 

dAnihs ahiiis i  sarpaniV.)  ire;  videre;  ferire, 

occidere;  dare. 

4 M rL' ■* " '  paululum  (praesertim  in  inltio  compositorum). 

Dev.  4.  11:   isalsahdsa;   7.  2:  tsadd'Aia. 

^q^tUl  tsadusna   (e  praec.  et  ujna  cah'dus)  tepidus. 

H^m. 
r 
T^  /7«  1.  atm.  1)  desiderare.  2)  adniti,  contendere,  quae- 

rere,  petere.    B'.  7.  22.   16.  12.     (Huc  trahi  possit 

gr.  icrxv?,   ita   ut  sit  pro  1%^?,  propter   adamatam 

conjunctionem  litterarum  (7  et  ■)(,.) 

c.  sam   1)  desiderare,   satnthita  n.   optatum,   deside- 

rium.    Hit.  44.   7.    2)  assequi,   adipisci.    Hit.  103.   2. 

3)  peragere,  perficere.   Ram.  I.  11.  33:  j-agriakarma 

s  amthantdm    b  avant aJi. 

i^\  thA  f.  (r.  th  s.  d)   1)  desiderium.   2)  nisus,  appeti- 

tus,  consectatio.   Hit.  37.  6:  vittehA. 

T^rajf  Ihdmrga  m.  (e  praec.  et  mrga)  lupus.   Am. 


^  U. 


i.  ^  u  i.  3tm.  (sabdS)  sonare. 

2.  3  "  particula  enclitica  quae  in  classica  lingua  tantum 
cum  kim,  na  et  dta  conjuncta  invenitur,  nd  tt 
at  o  idem  valent  ac  simplices  formae  na,  at  a;  kimu 
autem  significat  1)  quanto  magis.  Hit.  4.  11:  ikdi- 
kam  apy  anart&ya  kirnu  yatra  caius fayam; 
Ur.  7.  17.  2)  utrum,  in  prioris  sententiae  parte,  et  an 
in  posteriore.  Katak.  apud  Poleium  p.  16.  S:  katan 
nu  tad  vigdnty aii  kimu  bAti  vibdti  vd.  In 
dialecto  v^dica  haec  particula  saepe  conjungitur  cum 
pronominibus,  sine  certa,  quae  deraonstrari  possit, 
significatione,  solum,  ut  videlur,  ad  orationis  vim  augen- 
dam,  qua  in  re  cum  particula  it  q.  v.  convenit.  E.  c. 
Katak.  ed.  Pol.  p.  4.  3  infr. :  pra  te  bravtmi  tadu 
niboda;    13.  5  infr. :    tadu  nA  'tyeti  kascana;   sic 


etiam  1.  c.  17.  11;  14.  k:  sa  evA  'dya  sa-u  svah; 
Kenop.  155.  2:  ka-u  divo  yunakti.  In  antiquiori- 
bus  Vedorum  partibus  haec  particula  etiam  cum  prae- 
positionibus  et  verbis  conjuncta  invenitur;  Ros.  Sp. 
p.  6.  sl.  1:  udu  saepius;  abtidu.  (Cf.  de  hac  parti- 
cula  Lassenium  ad  Hit.  p.  4  et  Frider.  Windischm. 
Saiikara  p.  75.) 

^c*>  unh  l.  par.  (ard^  scribunt  uh,  gr.  110"')  vexare. 

^^\  uhtd,  uhtavant    v.   v ac. 

^lf}^  uhti  f.  (r.  vac  dicere,  s.  ti)  sermo,  loquela.  Hit3.3. 

S5T  "^■*  l-  P^''-  conspergere,  humectare.   Sa.  6.  5  s6ni- 

tdhsild    sanguine   conspersus.      (Lit.  ilhana    tem- 

pestas  pluvia,  cf.  etiam  hib.  uisg,  uisge  „water,  a  river", 

uisgeach  „aquatic,  watery,  fluid,  moist,  pluvial",  trans- 

positis  litteris  h,  s,  nisi  uisg  pertinet  ad  r.  vis  irrigare. 

7 


48 


fspiT  iJisana  —  frcflrT  ilii<i- 


j^IJf  iksana   i).  (r.  tki   s.  nna)    1)  visus,    conspectus. 

Hit.  129.  19.   2)  oculus.   N.  11.  27.  12.  30.  16.  21. 

"T^  'fik'   1.  par.  (scribuns  ik',  gr.  110"')   ire,  transire. 

"^ln  dialecto  ved.  liaec  radix  etiani   cl.  10""'  normam 

sequitur,  e.c.ya  i/ik  ajan/ i  parvaldn  qui  Irans- 

eunt  montes,  v.  Ros.  Sp.  p.  9.  not. 

TTT  iff  1.  atm.  (gatdu  K.  kutse   s"'^"  ^O   •'■e;   con- 

temnere,  reprehendere. 
^  ig^  \.  jrag. 
>  ^   ("/i^   1.  par.    .ilm.   (scribunt  /i',   gramm.  110"')    i.  q. 

TT  14  2.  par.  10.  atm.  laudare,   celebrare.     In  Vedis  :n- 
\  «s  .... 

venitur  forma  il  cl.  2.   atni.  mutato  d  in  /,   nisi  vice 

versa  id  ortum  est  ex  //.    Ros.  Sp.  p.  10.  1:  ivdm 

.  .  .  martdsa  ilate  te  bomines  celebrant. 

TTTf  i'dya  (r.  id  i.ya)  laudandus,  celebrandus.  Dr.5.  3. 

B\ll.  kk. 
3j^  iii  f.  (ut  videtur,  a  r.  i  s.  li)  1)  temporis  calamitas. 

2)babitatioin  exteris  locis.  Am.  {d imh  a p  r av d s a y  6Vi). 
T^  /d.rfe  V.  sq. 
isLi^tdr  s  (nom.  m.  n.  tdrk,  f.  tdrsi,  e  stirpe  pron.  /, 

producto  i'  in  /,  et  drs  =  gr.  A(j£  in  Cf/*jAi^,   v.  gr. 

263  et  gr.  comp.  415)  talis.   B'.  11.  h9. 
•JCTI"  idrsa  (e  stirpe  pron.  i,  producto  iin  i,  et  s.  drsa, 

pracr.   disa    vel    risa  =  gr.   XiKO    in    TYjXiiiOg    etc, 

goth.   LEIKA    in    }ivHeik'-s    qualis?     nostro    welcher, 

svaleik'-s  talis,  nostro  snlcher;  slav.  liko,  nom.  m.  //A:u 

e.  c.  toliku   talis;   lat.  /j   in  idlis ,   qudlis ,  v.  gr.  comp. 

415  sq.)  talis.  N.  13.  12.  19.  15.  B'.  6.  12. 
3^?«/  1.  par.  {band  ane ,  scrlbitur  ?/)  iigare. 
Txg  '/'■f  desid.  irr.  a  r.  dp  q.  v.,  gr.  477. 

c.  pari  quaerere.   Dr.  8.  S. 
^^y  I  tpsd  f.  (a  praec.  s.  d)  desiderium  adipiscendi,  per- 

ficiendi.    Sa.  1.  II. 
TXCT  tpsu  (ab  tps  s.  u)  adipiscendi  cupidus. 
■^"fgQfjg  ?/ji>d'n j    (part.   praet.   redupl.   a    rad.  i,   suff. 

vdns  vas,  gr.  577)  qui  ivit.    N.  11.  33. 


1.  7"T   Ir    2.  ;Um.    {gatdu  K.    kampagatyoU  V.)    ire; 

tremere,    commoveri,    v.  sq.     (lluc   traxerim   lat. 

tra,   ita  ut  a  molu   animi  sit  nominatum   —  cf.  trk.iy 

et  irsy  — ;    scr.  tr  autem  ex  ar  r    ortum    esse    vi- 

detur.) 
r 

2.  7"T  tr  1.  et  10.  (cl.  10  est  caus.  praec.)  par.  mittere, 

emitlere,    e.  c.  sahdam  sonum,    vdcam,  giram 

sermonem.   N.  5.  30.  17.  50.  Man.  11.  35.  Sa.  5.  33. 
c.  ut    mittere,   emittere.     A.  9.   12:    vagram   astram 

udiraya.     Ram.  II.    56.    15:     din&m    vdcam    udt- 

rayan. 
c.  pra     1)   mittere.     Hit. :    kdlaprerita.     2)    dirigere, 

flectere,  regere.  Ur.4.5:  asvdn  pre  raya\  Sak.29.1: 

nayane   prirayantya. 
c.  sam   1)  i.  q.   simpl.    Sa.  5.   36.    2)  conimovere,   agi- 

tare.   H.  1.  9. 

r_ r 

^  ^r]|"  trkJy   1.  par.    (trsdydm,    equidem   syllabam  ya 

hujus   radicis,    quae   in   temp.  gen.  nondum  inventa 

est,  pro  charactere  4.  cl.  habuerim,   ita   ut   irks   sit 

radix,   quae  varietas  est  simplicloris  formae  trs,   unde 

irsita  q.  v.,    porro   substant.   trsd   et   adject.  trsu. 

trs  autem  ex  tr  adjecto  s   ortum   esse  videtur,  quum 

sibilantes    saepe   simplicioribus    radicibus    adjungantur; 

cf.    e.  c.    mds,    bds    cum    md,    hd,    et    mdks     cum 

muc)  invidere. 

JTT  trmd  n.  vulnus.   Am. 

iqi  trsd  f.  (v.  irksy)  Invidia.  Scribitur  etiam  irsyd. 
Hit.  15.  5. 

i  |Ci|ff  irsitd  (part.  perf  pass.  a  r.  trs  —  v.  trksy  — 
s.  ta)  cui  invidetur.    Hit.  28.  19. 

TT^  trsu  (v.  trksy)  invidus,  invidens.    Hit.  13.  3. 

r     (~  .    . 

T^^qi"  irsy  1.  par.  (v.  irksy)  invidere. 

■gXZTT  '"'■•''/«   f-  invidia.    Am.  (v.  trsd). 
f^  //  V.  id. 

?  j^cf  ilitd  (part.  perf.  pass.  praec.  s.  ta)  celebratus. 
Aro. 


^  /  —  -^^ifis. 


47 


eo  quaepiain  [vllia];  l.lit.  104.  15:  iha  samajfu  lioc 
tempore.  2)  liuc.  In.  4.  6.  (send.  «a^iS^  ida  liic; 
gr.  «3u  vel  l^ai  in  iBix-ysv^';,  j^aj-yEv»]?,  cf.  Ilarlung 
„Casus"  p.  117  et  M.  Sclmiidt  „De  pron.  gr.  et  lal." 


p.  16;  golh.  iih  si,  nam,  vero,  gr.  conip.  420;  forlassc 
lat.  igi-lur  pro  igi-tus  cx  iha  +  las,  V.  gramni. 
comp.  421.) 


l 


1.  3"  l  ''•  atm.  (gatdu)  ire. 
r 

2.  2^  *'   2.  par.    (kdtitig  atii'jdptiks  epapraganak  d- 

danesu)  desiderare;  ire;  occupare;  jaculari;  gene- 
rare;  edere.  In  Rosenii  Vedorum  specimine  p.  14 
invenilur  forma  alm.  tmahe  quod  Rosenius  per  pre- 
camus  vertit;  non  minus  tamen  quadrat  sensus  desi- 
deramus;  sic  1.  C.  p.  24  not.  2:  tamil  sahitva 
imahi  eum  in  societatem  desideramus.  (Gr.  /o-T>5?, 
i-jU£OC?,  nisi  sunt  mutilata  ex  io^OTyfi,  iCrjUSOC?,  v.  2.  is. 
<  ^  tks  1.  alm.  (praet.  augm.  1.  dikJe,  gr.  287.  lianc 
radicis  formam  ortam  esse  puto  ex  akJ,  unde  aksa 
et  dksi  oculus  et  radix  gr.  OIl)  videre,  intueri,  spec- 
tare.  B'.  6.  29.  Pat.  10:  diksata;  In.5.  39.  (Vocibus 
quas  supra  cum  aksa  coniparavimus,  addendum  est 
goth.  haih-s ,  th.  haiha  unoculus,  de  quo  egimus  in 
gr.  comp.  308  annot.) 

C.  ad'i  id.    Hit.  129.  22. 

c.  apa  l)respicere, considerare.  Rani.  III.  3. 5S.20: /a/a 
nd  'piksyate  rdgd.  2) exspectare.  Ur.22.  Sinfr.  64.'i. 

c.  ava  1)  videre,  intueri,  observare.  H.  1.  50.  2.  6. 
A.  4.  38.  N.  23.  11.  Pat.  25.  2)  respicere.  Br.  3.  l4. 
N.  12.  16.  Sa. 4.  33.  —  c.  ava  praef.  atxu  (anvaveks) 
1)  videre.  Ram.  III.  70.  59:  vipradrutdn  sarvdn 
ydtapdn  anvav  diksata.  2)  contemplari.  Man.6.  65: 
sdksmatdticd  'tivave  k  se  ta.  —  C.  ava  praef.  prati 
(pratyaveks)  1)  videre.  2)  respicere.  Rani.I.  29.  2S : 
na  d  armam  praty  aveksat e.  —  c.ava  praef.  s  am 
(sanviks)  1)  videre.  G'at.  19:  madunali  sam- 
aviksya  kdlatdtn.  2)  visitare.  Gat.  13:  kim  itica 
mdii   samaviksase    na    dltidm. 


c.  ut  videre,  conspicere,  intueri.   A.  6.  (>.  S.i.  5.  63. 

c.  upa   1)  id.   N.  22.  5.   2)  ignoscere,  indulgcre,  lole- 

rare.      Mah.    Exord.    137:     dyutddin     anaydn  .  .  . 

updiksat a.  3)  spernere,  repudiare,  negligere.   Rani. 

III.  66.  2\:   ciran   nd  'rhati  mdm    upiks itum. 
c.  nis  (nir)  conspicere,  intueri,  spectare,  contemplari. 

H.  4.  4l.  B\  1.  22.  Sa.4.  32:  niriksamdtxd  (sic  cuni 

ed.  Calc.  legendum  pro  niriks yamdtxd). 
c.  pari  explorare.   N.  24.  3:  caus.   Man.  7.  194:  tdixia 

samy ak  pariks ayi t, 
C.  pra    i.  q.   simpl.     In.  2.  2G.   Dr.  2.  1:    priks  atndnd 

(sic  cum  ed.  Calc.  pro  priksyamdrid  legendum).  — 

Part.  praes.  p.  Invenilur.    H.  3.  7:  preksatyds  ti.  — 

c.  pra  praef.  anu   (anupriks)   Id.    Dr.  5.  23.  —  c. 

pra  praef.  ab  i  (ab  ipreks)  intueri,  adspicere.  Dr.  8.  39. 

9.  IS.  —  c.pra  praef.  d  (dpriks)  i.  q.  slmpl.  H.  3.  21.— 

c.  pra   praef.  sam  (sampriks)  id.    N.  6.  2.    19.  36. 

Br.  2.    IS.    B'.  6.    13.  —    c.  pra    praef.  al)i  -f-   sam 

(abUsampriks)  id.    H.  2.  2S.  Dr.  8.  57. 
c.  prati  exspectare.    In.  1.    13.   N.  20.    17.   M.   39.  — 

C.  prati  praef.  satn  (sampratiks)  Id.    Ram.  III.  76. 

29:    tvdn  nagari  sampratiksati. 
c.  vi  videre.   N.  26.  21.  B\  11.  22.  —  c.  ti   praef.  abi 

(abiviks)    id.  —     C.  vi    praef.   ut    (udviks)     1)  Id. 

Ram.  III.  48.  80.  2)  respicere.  Ram.  III.  45.  33: 
udviksamdnd  b  artdram.  —  c.  ii'  praef.  upa 
(upaviks)  I.  q.  simpl.  Ram.  III.  45.  33.  —  c.  ti  praef. 
prati  (prativiks)  Id.  Ram.  I.  14.  37. 
c.  sam  1)  vldere,  observare.  H.  4.  5.  2b.  N.16.  9.  23.  5. 
2)  respicere.   Br.  2.  32. 


46 


^cT  'i'«  —  ^  '"'?*«• 


T-^f  iva  (ut  mihi  videtur,  e  stirpe  pronom.  i  +  va, 
sicut  rfva,  ^fa  ex  a,  e  +  t-a,  V.  gramm.  comp. 
381)  sicut.  Semper  rem  cum  qua  alia  comparalur, 
aut  proxime  aut  aliis  vocibus  separalum,  sequitur; 
(juodsi  res  quae  comparalioni  inservit,  adjectivo  in- 
slrucla  est,  iva  plerumque  medium  inter  subslantivum 
et  adjectivum  locum  tenet,  vel  hoc  vel  illud  sequens. 
Ex  hac  adamata  et  frequentissima  constructione  fortasse 
explicandum  est,  quod  nonnumquam  adjectlvum,  quod 
sensu  ad  rem  comparatam  pertinet,  forma  et  positione 
ad  rem  transfertur  cum  qua  illa  comparatur,  ut  N.  26. 
30:  brdg aiiidna  ivd  "dityo  vapiiid  sicul  splen- 
dens  sol,  corpore,  pro  b  rdgamdna  ddilja  iva 
vapusd  corpore  splendens  (eral)  slcut  sol,  quod 
poeta  dicere  videtur  velle;  cf.  quoque  In.  1.  29.  Non- 
nunquam  redundat,  aut  adjectivum,  praesertim  parli- 
cipium  praes.  adverbii  natura  afficit,  e.  c.  N.  2.  22: 
nacirdd  iva  brevi.  H.  2.  l6:  ivaramdn^  'va  .  .  . 
gagdma  festinanter  ivit;  2.  23:  vi/a ggamdne  'va 
natd  pudenter  incllnata;  4.  1:  prahasann  iva  .  .  . 
vacanam  abravlt  ridens  sermonem  dlxlt.  (Hoc 
adverbiura  pronominale  recognoverlm  in  goth.  hvaiva 
quoniodo,  sive  sit  dissolvendum  in  hva-iva  —  quasi 
ka  iva  —  sive  in  hvai-'va\  porro  in  adverbiis  goth. 
in  ba  deslnentlbus,  ut  froda-ba  prudenter,  hardu-ba 
dure;  et  in  adverblls  llt.  in  ipo  vel  ip  desinentlbus,  ut 
talpo  vel  taip  sic,  quasi  ta  iva,  kalpo  vel  kaip  quo- 
modo?  quasi  ka  ivo,  v.  gr.  comp.  383.) 

1.  "Tf^  is  A.  par.  ire.     (Huc  retulerim  gr.  aiyvu},  quasi 

d-isjdmi,  asslmilatlone  mutato  /  in  0",  v.  gramm. 

comp.  501.) 

C.  anu    1.  par.    interdum    alm.    quaerere.     N.  11.    IS: 

anvis amdnd;    12.  10:    anves at!\    12.  30:    anvi- 

sasi  (v.  is  6.  praef.  anu). 

c.  pra  caus.  (presaj  dmi)  mittere.    In.5.  32.  H.  1.  47. 

N.  3.  7.  —  c.  p r  a  praef.  s  am  caus.  (sampresajdmi) 

id.  H.  4.  30. 


2.  J^Cr  is  6.  par.  (in  special.  temp.  substituitur  /c,  gr.  301, 
praet.  red.  ijeia,  gr.  393)  desiderare,  velle. 
Br.  2.  3.  3.  k.  N.  9.  32.  26.  17.  —  Part.  iitd  desi- 
deratus,  carus,  dllectus.  Lr.  2.  25.  N.  12.  96.  16.  32. 
B'.  18.  bk.  (Gr.  xoo-t(T(ro-iJLai,  Tvao-tn-TYig,  Troo-i^ 
sicut  supra  aiTCui;  lO-TYi?,  t-iJ.£pog,  nisi  utrumque  ad  / 
q.  V.  pertinet;  v.  etiam  ic  et  Pott.  1.  269.  Cf.  etiam 
slav.  isk-a-ti  quaerere,  \\l.  jesk-6-ti  id.,  v.  Miklosich 
p.  34.) 
c.  anu  quaerere.   B'.  2.  49.  Man.  11.  232.  Dr.  8.  3S  (cf. 

is  ire,  praef.  anu). 
C.  prati  I.  q.  slmpl.    Sa.  3.  12. 

^itf^  isikd  f.  V.  sq. 

7"qjcJ^[  isi  kd  f.  (ut  mllii  videtur,  a  r.  Iks  videre,  s.  ika 
in  fem.,  producto  i  in  /,  ita  ut  sit  pro  iksikd) 
pupilla,  praesertim  elephanti.  Am.  Scrlbilur  etlam 
isikd. 

T^  isu  m.  f.  (r.  is  ire,  s.  u)  sagltta  (cf.  gr.  l{7)o?,  quo 
scr.  isa  exspectaverls). 

Xgj^  isudi  m.  (e  praec.  et  di  tenens,  a  r.  rfd  s.  /,  v. 
gr.  575)  pharetra.   A.  3.  21  (in  du.). 

"rr^  istd  part.  pass.  1)  ab  is  desiderare.  2)  a  jag  deos 
colere,  sacrificare,  gr.  546. 

J-^^  isfaka  m.  et  istakd  f.  later  coctus.    Illt.  39.  1. 

it^f^^\isiatas  adv.  (ab  iiia  optatum,  s.  tas)  ad  vo- 
luntatem.    In.  2.  13. 

<  j^  ii ti  f.  1)  (a  rad.  H  desiderare,  suff.  ti)  desiderium. 
2)  (a  T.  jag  s.  ti)  sacrlficlum.   Am. 

5"^  iija  m.  (a  r.  ii  desiderare,  s.  ja)  ver.   Hem. 

^yi^  iivdsd  m.  (ex  iiu  sagltta  et  dsa  q.  v.)  arcus. 
B'.  1.  4.  17. 

T^  ihd  (a  stirpe  pron.  i  s.  ha,  quod  primltlve  sonult 
d'a  =  gr.  'S'a  et  send.  d  a)  1)  hic,  ibi.  Br.  1.  21. 
Dr.  6.  23.  N.  5.  10.  11.  Br.  3.  5:  iha  vd  .  .  .  uiavd 
pretja  aut  hic  (in  hoc  terrestri  raundo)  aut  post 
mortera  (i.  e.  in  illo  mundo).  —  Locativi  asmin  loco 
fungllur  Sa.2.  21:  jadi  santl  'ha  kecana  sl  sunt  in 


^^Tc?7  indivara  —  -r^  ild. 


45 


4 reQ cj f  indtvara  n.  lotus  caerulea  (N y  mp  liaca  cae- 
rulea).   In.  1.  S. 

'T~F^  irtdu  ni.  luna. 

7',.«' iiH;^j  indus^kara  nj.  (luna  coronatus,  Bali.  ex 
indu  et  iikara  sertum  floreum,  quoJ  capiti  imponi- 
tur)  nomen  Sivi.   Up.  20. 

■?  ^^  mdra  m.  (r.  /nt/  s.  ra)  1)  in  fine  coniposltorum 
princeps,  dominus,  imperator.  In.  1.  1.  5.  G2.  11.3.  IS. 
2)  nomen  principis  deorum  iuferioris  ordiuis  J.  e.  om- 
nium  praeter  Bralimam,  Visiium  et  Sivum.  Deus  est 
ai-ris  et  tempeslatis,  etiam  unus  est  mundi  custodum 
Qukapdldndm)  et  ut  talis  orientalem  plagam  regit. 
N.  4.  II. 

J  ^jliq   indragopa  m.  (ex  indra  et  gop'^  <!•  v.)  sca- 

rabaeorum  species,  Mils.  „a  kind  of  lady  bird".  Ur.  61.3. 
y  r-6  <!,   indradru  m.  (ex   indra   et   dru   arbor)  nomen 

arboris  cujusdam  (Pentaptera   arguna).    Am. 
<  c-i  yt:y   indraprasta  m.  (ex  indra   et  prasta  pla- 

nitles  in  montis  vertice)  nomen  antlquae  urbls  Dehli. 
V '■^ *H H  indrasina  m.  (Bah.  ex  indra  et  sena  exer- 

cilus)  nomen  proprium.   Dr.  8.  15. 
^Vii  |U||   indrdni    f.    (ex    indra    s.   dn/,    v.  gr.  584.  6. 

218)  nomen  Indri  uxorls. 
i»^|<i|^  indrdyuda  m.  (ex   indra    et    dyuda   telum, 

arma)  arcus  coelestls.   Am. 
V  W^  i|  indrijd  n.  (ut  videtur,  ex  indra  s.  ij  a)  sensus 

(videndi,  audiendi  etc).    B'.  3.  -lo.   10.  22. 
TTy"  ind'  7.  atm.  (diptdu  K.  dj  utdu  V.)  lucere,  flam- 
mare,  flagrare.  Man.8.  115:  j  am  iddo  na  dahaty 

agniH  quem  flagrans  ignis  non  urit.    (Gr.  ai<7tu  cum 

guna  immobili  —  v.  „Vocalismus"  p.  196  —  iS'UOS<;; 

fortasse  ai^Y,g,    AtT-i'>j,    Pottius   etiam    l\(p-ai7-T0g 

confert;  lat.  aes-tus,  aes-las;  germ.  vet.  eit  ignls;  bib. 

aitin  f.  „fire  ,  aitinne  „firebrand,  charcoal". 
c.  sam  accendere,   in   dialecto   ved.  Ros.  Sp.   p.  20.  3: 

sam    agnim    indate    naraH   ignem  accendunt  vlri. 
Zr^JT  indana  n.  (r.  ind   s.  ana)  iignura.    N.  13.  3. 


^Tof  inv  par.  In  dial.  vcd.  secundum  Beofeium  (SJma- 
V(5da-Gloss.  p.  26)  cui  assentio,  a  radice  ?"  i  irc, 
sensu  caus.  cum  cbaractere  5.  classls,  adjecto  signo 
1.  classis  omisso  gunac  Incremento,  unde  In  terlla  pers. 
praes.  invati.  Contulerim  cum  boc  verbo  formas 
sendicas  ut  kerenvo  fecisti  e  kerenv-a-s  (v.  gr. 
comp.  I.  p.  223)  mittere,  emittere  (e.  c.  vd'cam  vocem. 
De  aliis  hujiis  verbi  ejusque  compositorum  significa- 
tionibus  cf.  Boethl.  et  Rothil  lex.  s.  v.  "5-3  in. 

3Vr  ib  a  m.  elephantus.  Am.  (Ag.  Benary  ingeniose  huc 
trahlt  gr.  kK-e^pai ,  praefixo  articulo  semitlco,  et  lat. 
ebur.) 

JVSf  ibya  (a  praec.  s.  y  a)  dives.    Am. 

77jj:|^ija/  (Iii  casibus  fortibus  lyani,  a  slirpe  pronom.  1 
s.  ant  at  e  vant  vai  abjecto  v)  tantum,  tot.  Ur.  76. 
18:  iyantam  kdlam.  IIuc  traxerlm  lat.  iens,  ies  ia 
totiens,  toties,  quotiens ,  quoties ,  et  in  adverbiis  nume- 
ralibus  veluti  quinquies,  v.  gr.  comp.  324. 

;,  l\  4-1  '/ "  "»  f-  haec,  ea,  v.  iddm. 

^[?7  iyd'ya  (r.  i',  V.  gr.  393.  397).  Dr.  8.  -li*:  sain- 
iy  dy  a. 

^q  iyi'sa  (r.  li,  V.  gr.  393).   N.  26.  17. 

"TJ^X^^  irammada  m.  fulguratio,  fulgetrum.  .\m. :  = 
m  eg  a  g y  6 1  is. 

S^trd  f.  1)  aqua.  2)  potus  fervldus.  3)  sermo,  loquela. 
4)  terra.  Am.:  buvdksurdpsu  sydt  (cf  ild  et  hlb. 
ire  „ground,  land,  a  field"). 

/  pH  il  1)  6.  par.  (gatdu  K.  saye  gatdu  kiipe  V.) 
Ire;  jaculari;  jacere,  cubare.  2)  10.  par.  (prerani  K. 
ksepi  V.)  mitlere,  jaculari.  (Germ.  vet.  illu,  illo  — 
per  asslmil.  ex  tlju  — ,  nostrum  eile;  cambro-brlt.  il 
progressio,  motus;  gr.  sXau).  Radlx  sanscr.  orta  esse 
vldetur  exar  —  y.ar  r  —  mutato  r  in  /  et  a  attenuato 
in  I,  eadem  ratione  qua  supra  it  ex  at  explicavlmus.) 

jrfjj  Ud  f.  (r.  il  s.  d)  1)  vacca.  2)  terra.  3)  sermo,  lo- 
quela.  Am.  (gdb  uvdcaK),  cf.  idd.  4)  (in  Vedis) 
clbus.   Ros.  Sp.   p.  24.  3. 


44 


^'?TlTra  iiimdira  —  ^f^^  indird. 


^  fd M I ?i  ilimdtra  (Bali.  e  praec.  et  mdlra  n.  mensura, 
modus)  talem  mensuram  i.  e.  qualitatem,  conditionem 
liabens,  talis.   Br.  3.  1. 

i  ffig»|H  ilihdsd  m.  narratio,  liistoria  ex  antiquissimo 
lemporc.  Su.  1.  1.  (Ut  niihi  videtur,  ex  iti  sic,  ex- 
pletivo  h  et  dsa  fuit,  quod  hac  in  composilione  sub- 
slantivi  naturam  assumsit.) 

T-^^o  ittdm  (ex  perdito  neutro  it  ^  lat.  id-  quod 
hac  in  formatione  thematis  loco  fungitur  [v.  gr.  240], 
s.  iam  cui  respondet  lat.  tem  in  i-tcm^  au-tem^  v.  gr. 
comp.  425)  sic,  ita.    Sak.  50.  4.  Hit.  75.  6. 

T-^jjgm^i7jar/am  adv.  (ex  ///  sic  et  arlam  propter) 
ideo,  hanc  ob  causam.   Br.  3.  k. 

-rm  itvard  (r.  /  ire,  s.  vara,  inserlo  /)  iens,  peregri- 
nans.    2)  vih's,  abjectus. 

^^1?!  itvari   f.  (fem.  praeced.)  feniina  impudica.   Am. 

"T^Tiiddm  pronom.  denionstr.  (nom.  m.  aydm^  f.  iydm, 
n.  iddm,  v.  gr.  247  et  cf.  lat.  idem)  hic.  Hoc  pro- 
nomen,  ubi  ad  sermonem  spectat,  seniper  verbis  dicen- 
dis  anteponitur,  qua  in  re,  quod  priinus  Rueckertus 
ingeniose  observavit  *),  ab  etat  et  etdval  se  distin- 
guit,  quippe  quae  ad  rcs  narralas  referuntur;  e.  c. 
N.  6.  5:  uvdce  'dati  vacanam  dixit  hunc  sermonem 
(qui  sequentibus  versibus  continelur).  7.  4:  aft<?  'dam 
ihi  divya  nalena  vdi  dixlt  hoc:  veni,  lude  cum 
Nalo ;  N.  3.  25:  ctadartam  aham  badre  presi- 
taK  suras  at  tamdili  I  etac  c  rutv  d  sub  e  b  udd  iii 
kurusva  hujus  (quod  dixi)  causa  ego,  beata!  missus 
a  deorum  optimis;  hoc  audito,  pulchra!  consilium  fac. — 
Violatur  tamen  haec  lex  N.  9.  15  ubi  vdhyam  itad 
spectat  ad  verba  sequentia.  —  Nonnunquam  nomina- 
tivus  hujus  prononiinis  adverbiorum  pronominalium 
loco  fungitur,  ita  ut  e.  c.  Ur.  46.  10  dicatur  ayam 
asmi  hic  sum  pro  ihd  'smi  hic  sum ;  Sak.  51.  3: 
ayafi  sa  hic  is  pro  iha  sa  hic  is;  H.  1.  34:  se  'yatn 
ea  haec  pro  se  'ha  ea  hic;  1.  36:  s6  iyam  \s  hic  pro 
*)  Berlin.  Jahrb.   Jul.  1831.  p.  89. 


sa  iha  is  hic;  1.  38:  tdu  .  .  .  imdu  uterque  hic  pro 
tdu  ...  iha  uterque  hic.  Has  locutiones  per  attractio- 
nis  vim  cxphVandas  esse  censeo,  quam  ,subjectum  sen- 
tentiae,  vcl  prononiine  separato  vel  verbi  termlnatione 
indicatum,  in  alias  expressiones  pronominales  exercet. 
Ita  res  se  habet  in  pronomine  tat,  cujus  casus  obliqui 
non  raro  per  attractionis  vim  nominativi  item  in  no- 
minativum  vertuntur,  ita  ut  adverhiorum  aut  con- 
junctionum  loco  fungantur;  e.  c.  Br.  2.  13  et  H.  3.  'i; 
sd  'ham  iJeo  ego  =  tend  'ham\  Br.  2.  34:  sa  .  .  . 
aham  ideo  ego;  Br.  1.  7:  sd  cintaye  ideo  COgito; 
Sak.  40.  4  infr. :  sa  bavdn  ideo  tu;  Dr.  5.  12:  sd 
ksipram  dtista  gagam  ideo  cito  ascende  elephan- 
tum.  —  Eodem  modo  pronomeu  etat  usurpatur,  e.  c. 
H.  3.  19:  ^sa  tdn  .  .  .  hatiisydmi  ideo  hos  occidam; 
A.  3.  24:  Ssa  te  .  .  .  darpan  lianmi  ideo  tuam  su- 
perbiam  deleo;  H.  4.  15b:  esa  tvdm  ...  nihanmi 
dum  te  occido.  Ita  quoque  relativum  attractionis  vi 
est  subjectuni,  non  solum  nominativi,  sed  etiam  obli- 
quorum  casuum,  e.  c.  Ram.  ed.  Schl.  I.  59.  5:  yas 
tvam  quia  tu;  11.1.35:  yo  •zham  quod  ego,  „da(is  ich"; 
1.  47.  22:  yasja  mi  quia  mei;  H.  3.  19:  ydn  irndn 
quia  hos  *). 

i  (-  I  idd  adv.  (a  stirpe  pronominali  i  suff.  dd)  nunc;  in 
dial.   vld. 

7"?n»TTR"'" "'"'  (**  praec.  adjecto  tiim,  i.  e.  tii  cum 
signo  acc. ;  v.  gr.  584  nr.  52)  nunc.  Hit.  5.  20;  explet. 
Sa.  2.  l4. 

j^jq^  idmd  n.  (r.  ind  urere,  ejecto  n,  s.  ma)  lignum. 
Am.  (hib.  adhrtiad  nititur  forma  gunata,  cf.  send. 
MQ^^M  aesma  et  V.  Pict.  p.  19). 

7"jq'  ind  m.  1)  sol.   2)  dominus.    Am.  (hib.  ion  sol). 

*  w^j    ind    1.  par.    (^par amdisv aryi ,   scribunt   id,    gr. 
110°')  regere,  imperare. 

S"fr^rTT  indird  f.   (r.  itid  s.  ira   in   fem.)   nomen    deae 
Laksmiae.  Am. 
*)  Cf.  Rueckert.  I.  c.  p.  92. 


<^  '"/t'  —  ^T^jfgj^  ililcartavyalu. 


43 


T^  ihk    1.  par.   (gatdu,   grammalici   scribunt   iA',    v. 
"^gr.  110"')   ire   (cf.  iiik'   et   liib.  imcliim    „1   go    on, 
proceed,  march". 
T3"  j/ig-  1.  par.  alra.  (grammatici  scribunt  igi  gr.  110"') 


^"^iV  ul  niibi  videtur,  neutrum  slirpis  pronominalis  », 
quod  in  dialecto  ved.  aliis  tertiae  personae  pronomi- 
iiibus  adjungltur;  v.  addenda  ad  gr.  cr.  270  et  gramm. 
comp.  360  (lat.  id,  gotb.  iVo,  germ.  vet.  iz,  nostrum  «). 


se  movere,   vacillare.    M.  29.  B'.  6.  19.   14.  23  (hib.      ^^  iiara   (a   stirpe   pronominali  i   s.  lara,   gr.  2.53) 


iVj^  „a  slir,  move"). 
■7-3-  iiisa  adj.   (r.  ifig  s.  o)  se  movens.    M.  29   (cf.  aiig 

et  gr.  ewsiyw  et  v.  ik). 
21377  iiigila  n.  (r.  irig  s.  /a)  gestus.    N.  2.  5. 
S4*ilA   iiiguda  m.  nomen  plantae.   N.  12.  3. 
S^i^T  i^cd'  f.  (r.  ic,  gr.  88,  s.  d)  desiderium.    B.  5.  2S. 
7.  27  (hib.  ilhche  „a  petition,  request,  favor"). 

iccii  adj.  (r.  ic  s.  u)  desiderans. 
^  ic  6.  far.  (iccd  mi,  gr.  88)  desiderare,  optare.     In 
temp.  specialibus  solum  usurpatur,  ubi  radicis  iJ,  quae 


alius.  B'.  3.  21  (lat.  i/erum,  v.  gr.  comp.  292;  hib. 
iVir  id.). 
v7TfrT7  itorelara  (ex  itara  +  itara,  sensu  et  con- 
structione  cum  anyo^nya  q.  v.  convenlt,  a  quo  in 
formatione  eo  solum  dlssidet,  quod  prlus  itara  quan- 
quam  nominativum  exprimat,  vera  vocis  stirps  est,  nlsi 
itare tara  in  ilard  -f-  itara  dlssolvere  mavis,  ita 
ut,  quod  mihi  magis  placet,  prius  compositi  membrum 
nominat.  fem.  sit,  qui  aliorum  generum  quoque  vice 
fungatur)  i.  q.  anjoinya    q.  v.    A.  9.  16. 


his  temp.  caret,  locum  tenet.  v.  is.   (Germ.  vet.  eiscom      i  ^uiids  adv.  (a  stirpe  pronominali  1  s.  tas,  gr.  584) 


posco,  peto,  nostrum  heische;  Vil.  jeskau  quaero ;  for- 
tasse  eliam  germ.  vet.  forscdm  inquiro  —  nostrum 
forsche  —  huc  pertinet,  ita  ut  sit  pro  for-iscom;  v. 
Pott.  I.  269  et  Graff.  I.  493;  de  sc  pro  scr.  c  v.  gr. 
comp.  14 ;  e  graeca  Ilngua  huc  trahi  possit  aiTyji?, 
ita  ut  cum  partlcula  negativa  sit  conflatum  —  sicut 
dedecus  —  et  proprie  signlficet  non  desiderandum, 
cum  CX,  pro  c  sicut  in  cyj^u)  =  r  id.) 

T^ig  V.  yag. 

7-yjjj  igyd'  f.  (r.  yag  q.  v.  s.  yd)  sacrificium.  B  .  9.  25. 
11.  53. 
^  it  1.  par.  (gatydm)  ire  (ortum  esse  vldetur  ex  trlta 
radice  a/,  attenuato  a  In  /,  qua  in  re  formae  il  et  a/ 
eandem  ratlonem  iuter  se  tenent  quam  gotb.  praesentia 
veluti  /isa  lego  eorunique  praeterita  sing.  quae  primi- 
tivum  a  servarunt,  sicut  /as. 

7"5^T //co  ra  m.(ad  voluntatem  iens  ex  li  desiderans 
[v.  gr.  74]  et  cara  Icns)  taurus  llbertate  gaudens.  Am. 


\ 


1)  hinc,  ab  boc  loco.  N.  2. 13.  12.  l2l.  18.  18.  B\  14. 1. 

2)  in  comparatlvls  constructlonibus  saepe  ablativi 
asmdi  substantive  positi  locum  tenct.   11.1.5.  B  .  5.  7. 

3)  anle  tatds,  aut  ilas  repetltum,  interposito  ca, 
accusatlvi,  dlrectionem  versus  locum  exprlmentis,  vel 
locativi  vim  habet,  et  tum  prius  ilds  significat  huc 
vel  hlc,  posterius  illuc  vel  illic.  N.  10. '1.  11.13.19- 
Dr.  8.  25.  Etlam  semel  posltum  itds  interdum  huc 
et  hic  significat.    Sak.  8.  9.  40.  10. 

xf^  (/1  adv.  (ut  equidem  puto,  a  stirpe  pronominali  1 
s.  li)  sic.  B\  18.  7S.  Ur.  16.  Saepisslme  hoc  ad- 
verbium ,  aut  supplendo  aut  apposito  verbo  dicere 
vel  cogitare,  usurpatur  ad  indlcandum  sermonem 
vel  cogitalionem  directe  Introductam,  et  plerumque 
introducta  verba  sequltur,  nonnunquam  etlam  eis 
interponitur.  H.  24.  21.  Br.  .3.  4.  Su.  1.  23.  32. 
Sa.  1.  23.  Dr.  1.  10.  7.  27.  A.  9.  30.  31.  Ram.  ed. 
Ser.  III.  44.  12.  l4. 


737  idd  f.  i.  q.  ild  ex  quo  ortum  esse  dicitur,   quum  4      jffT^tl rfci| d I    itikarlavydld   fem.    (abstractum    vocis 
fere  slcut  r  pronuncletur,  r  autem  et  /  saepissime  inter  itikartavya  sic  faciendum,   s.  id)  rei  faclendae  sta- 

se  permutentur.  tus.    Sa.  3.  7.  Hit.  42.  9. 

6* 


42 


^' 


7/. 


c.  aii  1)  transire,  transgredi,  practerire.  Ram.  ed.  Scr. 
I.  10.  19:  atitya  vividdn  d^sdn.  B'.14.  20.  21.  25: 
gundn  etdn  atilya,  atlta,  1)  obire,  mori.  Ram. 
III.  50.  25:  atlta  mortuus;   cf.  atyaya. 

c.  ati  praef.  ab'i  (ab'yati)  disccdere.   Ram.III.  54.  27. 

c.  ati  praef.  vi  (vyati)  praeterire.  B'.  4.  5:  vyait- 
tdni  ganmdni;    Sa.  7.  1:    rdlrydn  vyatitdydm. 

cati  praef.  sam  (samati')  transgredi,  practerire. 
B'.  14.  26:  gundn  samatttya.  7.  26:  samattldni 
vartamdnica   b  avis y dnica    butdni. 

c.  ad'i  atm.  1)  legere.  N.  6.  9.  In.  4.  9.  A.  2.  16.  2)  per- 
cipere,  discere.  A.  3.  10:  aditya  vidydn  tvayo 
'ktdm.  —  Caus.  adydpay  (gr.  468)  legere  jubere, 
facere  ul  aliquis  legat.   Ram.  ed.  Scr.  I.  4.  67. 

c.  anu  sequi,  comitari.  Ram.  ed.  Ser.  I.  15.  13.  — 
part.  perf.  pass.  anvita  praeditus.  N.  9.  22.  —  c.  anu 
praef.  sam:  samanvita  pracditus.    N.  6.  5.  19.  21. 

c.  apa  abire.  Man.  7.  197:  apStab't.  —  c.  apa  praef. 
vi  {vyapi)  id.    B\  11.  49. 

c.  ab'i  accederc,  vcnire.   Sa.  6.  -1.  Man.  12.  125. 

c.  ava  animo  comprehendere,  intelligcre,  scire.  N.  9.  33 
{ci.gam  praef  afa). —  c.ava  pracf.i am  (samave) 
convenire,  congredi.   B  .  1.  1. 

c.  d  adire,  accedere,  venire.  Man.  22.  125.  N.  7.  4.  — 
c.  d  praef.  abi  (abye')  id.  N.  18.  14.  22.  2.  —  c.  a 
praef.  upa  (upi)  id.  Dr.  6.  7.  S.  —  c.  d  praef.  ^ra/j 
(pratyi)  rcdire,  reverti.  N.  18.  1. —  c.  d  praef.  sam 
(sami)  convenire,  congredi.  N.  8.  22.  24.  53. 
Dr.  5.  l4. 

c.  ut  orirl  (de  stellis).  In.  2.  27.  N.  24.  53.  Sa.  4.  10.— 
c.  ut  praef.  ab'i  (abyudi)  id.  R.im.  III.  79.  20.  — 
c.  ut  pracf.  sam  (s amudi)^  s amudit a  praeditus. 
A.  10.  10. 

c.  upa  adire,  aggredl.  N.  10.  4. 9.  24.  4s.  B'.  8. 10. 15. 16. 
part.  upeta  praeditus.  N.  6.  8.  13.  3.  —  c.  upa 
praef.  abi  (ab yupe)  Id.  Dr.  6.  3.  —  c.  upa  praef. 
s om  (samupe)  Id.    N.  3.  7. 


c.  pari  circumlre.  llit.  2.  9;  ad  praestandam  reveren- 
tiam,  Dr.  7.  8.  p3Ti.partta  circumdatus,  transl.  pro 
impletus,  plane  indutus,  affectus.  Br.  3.  1. 
N.  15.  18.  —  c.  pari  praef.  v/,  part.  vipartta  op- 
positus,  inversus,  perversus,  pravus.  B  .  18.  32.  N.  13.  2 1. 
Ram.  I.  3.  99. 
c.  pra  part.  prita  mortuus.  Ram.  ed.  Ser.  III.  60.  31. 
B.  17.  4.  gerund.  pritya  post  raortem  (adverbii  lo- 
cum  tcnet,  aequans  amutra  q.  v.  iliic,  In  IIlo, 
futuro  mundo,  Itemque  opponitur  vocabulo  ihd 
hic,  In  hoc  tcrrestrl  mundo,  in  hac  vita). 
Br.  3.  5.  (Fortasse  cum  priia  roortuus  cohaeret  lai. 
li-tum.,  abjecto  ;>  et  r  mutato  in  /,  sicut  ex  mea  sen- 
tentia  lae-ius  convenit  cum  prtta,  inscrto  gunae  In- 
cremento,  quo  vox  sanscrita  sonaret  prila.)  —  c.  pra 
praef.  abi  statuere,  decernere,  placere.  Ilit.  54.  17. 
129.  13:  yat  db  iprelam  ex  libidine  (c(.  ab  iprdya). 
c.  prati  fidere,  confidere,  fiduciam  collocare.  Ur.  41. 
7  Infr.  —  prattta  celeber.  Dr.  5.  l4.  —  c.  prati 
praef.  sam:  s ampratita  celcber. 
c.  vi  ablre,  discedere.  Ram.  ed.  Ser.  I.  15.  54:  vyitu 
te  manaso  gvaraK.  Saepissime  part.  vi/a  qui  abiit 
in  initio  comp.  Bah.  usurpatur  ad  exprimendum  e  x  p  e  r  s, 
e.  C.  Br.  1.  6:  vitamanyu.,  In.  4.  8 :  vilamatsara, 
A.  10.  11 :  vttas6ka. 
c.  sam  congredi,  convcnlre.  N.  14.  23.  18.  20.  Dr. 6.  16. 
8.  49. 

2.  7"  i'  stirps  demonstrativa  unde  iddm,  tli,  ilds,  iydt 
etc,  v.  gr.  247  et  gr.  comp.  360  sq.  (lat.  i-s,  goth.  i-s, 
germ.  vet.  i-r,  nostrum  e-r;  hib.  e  is  ct  fem.  i  ea  orta 
esse  videntur  ex  nominativis  scr. :  aydm,  iydm;  de 
gr.  (  vel  i,  IV  et  -i  demonstr.  v.  gramm.  comp.  364. 
365;  slav.  1  eura  pertinct  ad  rclat.  ya,  gramm.  comp. 
282.  283). 

2^  iksu  m.  arundo  saccharifera. 

^T^c^l^  iksvdku  nomen  propr.   Dr.  2.  9. 
lcf  i^'  1.  par.  (gatdu)  Ire  (cf.  iiKic  et  v.  sq.). 


\ 


35rr^[^  dsdra  —  t-  i.  41 

^I^H   dsdra  m.  (r.  sar  sr  praef.  d   s.  a)    1)  inciirsus,  ^(«^'hlrrlH    <^^P  ^l"""   (r.  spal  sc   moverc,    in   forma 

iaciirsio,  impetus,  impugnatio.    Am.  (=  pras  arana;  cius. ,   praef.  d    s.  ana)    1)  acllo  pulsaiiili.    Ilit.  35.  5. 

Colebrookius    vertit:    surrounding   a   fec).    2)   imber.  Rag.  16.  G2.   2)  actlo  pugnandi.   Mah.  901. 

Ur.  o8.  1.  59.  16:  ddr&sdra.  Vi\*^  '^■'J"  "•    1)  «s.    2)  vuitus,   facics.    A.  10.   53   ubi 
^I*H1H   'i^'"'*   (part.    praes.    atm.    a   r.  ds   s.  ina,    pro  dsydis  pro  dJfrdis  Icgcndum;   v.  2.  ds. 

dna,  gr.  534)  sedens.    B'.  9.  9.  dyi*;cll<i^   dsvdda  m.   (r.  svdd  pracf.  d  gustare,  s.  a) 
^fmf^  dsut i  f.    (r.  su   s.  /i)   „dlstilling,   distillation".  s.npor.    II.  1.  20.  Ilit.  125.  ". 

Hem.   (v.  dsava).  tHl*:Oi\\*^\  dsvddana  n.  (r.  s  v  dd  praef  d    s.  ana)  id. 
jgpfTT  dsurd   (fem.  /,   ab    dsura    q.  v.    suff.  o)    asuri-  Illt.  31.   IS. 

cus,   Asurorum    natur.i    praeditus.    B  .  7.  15.   9.   12.  S^T^^PiT  dsvddya  v.  svdd  praef  d. 

16.  20.  1.  3^f^  dha  interj. 

^l^rl^'-!!    dstdrana    n.    (r.  slar    str    vel     star    [stf\  2.  jy|^  d/ia  dlxi,  dixit,   v.  ah. 

suff.  ano)    1)  actlo  sternendl,    expandendi.    In.  5.  3.  Jbll^rllT  ''bartdr  -tr  in.  (r.  har  hr  praef.  d  adducere, 

2)  stratum,  lectus.    Sak.  56.  2.  afferre,  conficere  [sacrlficlum],  s.tdr  tr)  qui  facit,  con- 

^IKd^  ^^tiftyd  n.  (ab  dstika  qui  fulurum  mundum,  ficlt  [sacrlficium].    N.  12.  45.  81. 

futuram  vitam  credit  —  ab  dsti  est,  s.  ka  aut  ika —  jy|ric|  dhavd  m.  (r.  hu  sacrlficare,  s.  o)   1)  sacrlficium. 

s.  ya)   subst.   abstr.   futurum    mundum,   futuram   vltam  2)  pugna,  proellum.   A.  8.  2. 

credere.     B.  18.    42    (schol.    dstikyam    asli   pard  j[jj|^|T  dhdra  m.  (rad.  har  hr  suff.  a)   1)  adj.  afferens. 

loka   iti  niscayam).  Sa.  4.  22.    2)  m.  victus,  cibus.    Sa.  1.  5.  5.  68.  N.  12.  62 

35f]^^^tTf  dsttrna    (r.   slar    [s  t f^    s.  no,    gr.  545)    ex-  (cf.  gr.  yjsorcg,  yjiOTa^w). 

tensus,  spatiosus,  amplus.   Sa.  7.  10.  ST^TtT  «?'"''  f-  (>■•  ?«"  s.  ti)  sacrificatlo.   Hem. 

jgjjfgjj  dsid  f.   (r.  std  praef.  d)   1)  conventus,   coetus.  jjjj^ij  dheya  (ab  oTjj  serpens,  s.  ^ya)  angulnus.    Am. 

Am.    2)  nisus,  cura.    Am.  {=  yatna).   Hit.  16.  6.  5g|cA<t^  dhvaya  n.  (r.  hv^  vocare,   s.  a)  nomen.   Am. 

til^^lH  ^siana  n.  (r.  sid  s.  ana)  conventus,  coetus.  3^T^T  "^*'"  f-   (r-  h^^  mutato  e  in  a,   v.  gr.  353)  no- 

Ani.  men.    Am. 

jy  l^!ill»Tl  '^•f'""'  f-  (fem.  praec.)  id.    Am.  55fr^T»T  uhvdna  n.  (r.  hve  vocare,  s.  ana,  v.  gr.  353) 
jyi^qA   dspada  n.  (r.  pad  praef.  d  cum  s  euphonico,  advocatlo,  invltatlo.   Illt.  128.  5.  (N.  7.  8  cum  ed.  Calc. 

s.  a)  locus.    Hlt.  31.  l4.  Ur.  74.  4.  legendum  est  samdhvdnam  pro  tam   dhvdnam.) 

^,: 

1.  T  J   2.  par.  et   praef.  adi  alm.,  v.  gr.  312  (praet.  re-  vice    fungltur.     Dicltur   igitur   ire   ad   gaudium,   ad 

dupl.   iydyd    aut    iydya,    du.   lyivd,    pl.   iyimd,  tristitiara,   ad    cogitationera   etc.)  B'.  4.  9.   8.7. 

V.  gr.  577;  part.  redupl.  lyivdns  -vds.  N.  10.  9)  ire.  N.  16.  23.     (Gr.  £t-jUt,  i-)U£l',  lat.  eo,  i-mus  producto  J, 

(Hoc  verbum,  slcut  omnia  alia  ejusdem  significationis  quam  ob  rem  boc  verbum  etiam  ad  /  trahi  posset;  lit. 

in  constructione  cum  substantlvis  abstractis   saepissime  ei-mi  eo,  slav.  j-dun  eo,  i'-/j'  ire;  goth.  anom.  i-ddja  ivi; 

verborum,    quae   adipisci   aut  slmile  quid  slgnificant,  goth.oi'rj,th.ai'ia, lat.aeri/m,gr. a/ct'V;  v. gr.c.69ann.**.) 

6 


40 


mW\  asuga  —  igra^  asava. 


romparatlvo  &'si/&n  et  siiperl.  <3'j;i/a-j  conveniunt 
gr.  uiKlUiv,   UiKKTTOQ  et  lat.  ocior.     De  superl.  ocissi- 
rnus  ex  ocistimus  V.  gr.  comp.  300.) 
gjjmyf  dsuga  m.  (e  praec.  et  ga  iens,   a   r.  gd  suff.  o) 

1)  ventus.  2)  sagilta.  (IIuc  traxerim  gotli.  aha-hs, 
them.  aha-ki,  columba,  tanquam  celeriter  iens,  routatu 
secundum  generalem  legem  media  in  tenuem  et  atte- 
nuato  a  in  /,  sicut  in  quima  venio,  a  gam  ire. 

jjryj^  dsulvd  n.  (ab  dsti  s.  iva)  celeritas. 
35SinrafnT   dsusuksani   m.    (celeriter    siccans    cx 

dsu  et  suksdni  a   r.  sus   adjecla  sibilante,   qua  cum 

desiderativis  convenit,  suff.  ani)  1)  ignis.  Am.  2)  at^r, 

ventus. 
xrrCTjf  dscarya  (r.  car  praef.  d  adjecto  s  euphonico  — 

V.    gr.  111.   ann.  2  —  s.  ya)    1)  adj.  mirus,   mirabills. 

2)  subst.  n.  miraculum.   N.  23.  l4.  B'.  2.  29.  11.  6. 
3?r5r2rfT?T  dscarjamd/a  adj.  (a  praec.   s.  majra)    mi- 

raculosus,  mirabilis.    B  .  11.  11. 
jjii^^  dsrama  m.  (r.  sram  s.  a)  eremilarum  sedes. 
Jtj|i^^   dsraya   m.    (r.  sri  irc,    s.  a)    1)  aditio,   appro- 

pinquatio   (praesertira   tutelae,   defensionis,   patrocinii 

causa),  actio  confugiendi,  refugiendi  ad  aliquem.  2)  per- 

fugiura,    refugium,    domicillum,    domus.    3)    vlclnitas. 

4)  fraus,  fallacia,  dolus.   B'.  4.  20.  Sa.  6.  7.  In.  4.  9. 
i^l^illS.1    dsray  ds  a    m.    (ex    dsraja    domus    et    dsa 

edens)  ignls.   Hit.  76.  16. 
jjl^  asfra  n.  aether,   coelum.    (A.  10.  53  pro  dstrdis' 

cuni  ed.  Calc.  legendum  est  dsjrdis). 
1.  -^yW    ds  2.  atra.  1)  sedere.  Br.l.  2.  N.  1.  18.  B'.2.  3-l. 
3.  6.   2)  esse  (ita  i/a  stare  item  significat  esse). 

N.  16.  30.  Hit.44.  11.  Ur.70.  19:  tdJnlm  evd  "ste; 
92.  8:  dyusmdn  dsidm  ajam;  in  pass.  Hit.  57.  17: 
tusnim  dsyatdm.(Q,r.y\{fj)-}J.ai,  Y,iJ-rat  (=d's -te); 
e  lat.  lingua  cum  Potllo  huc  traxerim  dsa,  unde 
serior  forma  dra,  porro  d-nus  pro  ds-nus  (cf. 
dsana).  Fortasse  radix  verbi  substantivi  as  correpta 
est  ex  ds). 


c.  adi  1)  insiilere   c.   acc.   loci.    Ur.  62.    13:    gambu- 

vitapam  adjdst^.   2)  tenere,   inhabitare.   Sa.  7.  7. 

Man.  7.  77.  Bam.  ed.  Ser.  I.  57.  2. 
c.  praef.  anu    1)  assidere,    apud  alqm.   sedere,    c.   acc. 

Mah.  2.  h05\   una  sedcre,   c.  instr.  Mali.  3.  70 lo.   Rag. 

ed.   Calc.  1.   57.    2)  facere.   N.  7.  3.   vid.  sandjd  et 

praef.  upa. 
c.  ut   uddstna   (v.   gr.  534)    non    curans,   incuriosus, 

negllgens,    tranqulllus,    securus.     H.  4.   h\.    B\  9.  9. 

Ur.  42.  1  infr.   47.  7  infr. 
c.  upa   1)  assidere.   Sa.  6.  25.    In  passivo:   Sak.  45.  ih. 

2)  colere,  venerari,  ministrare,  servire.  B'.  9.  15  (schol. 

updsatS  sevante).  12.  2.  6.  N.  26.  33.   3)  peragere, 

perficere.    Ram.    ed.    Ser.  I.   29.    21:    svayanv aram 

u pdsmahe.    4)  perferre,  tolerare.   Dr.  4.  20. 
c.  upa  praef. /Jori  {parjupds)  1)  circumsedere,  trop. 

colere.     N.  1.    11    (par/updsac    cactm    seeundura 

prim.    classera    par.    pro    paryupdsta     s  a  c  t  m). 

Vt .  9.   22.    12.  1.  3.   2)  adesse,  interesse,  e.  c.  pugnae. 

A.  8.  20. 
c.  sam  simul,  junctim  sedere.    Sa.  6.  27. 
2.   jjj I »-|  (J j  n.  6s,   fir-is    (ved.  abl.  et   Instr.  dsds,    dsd, 

V.  Boehtl.  et  Rothii  lex.  et  cf  lat.  os). 
jj{\i^  dsa  m.  (r.  as  conjicere,  s.  a)  arcus.   Hem. 
dtlHrh   asakla   v.  sagg. 
jy I^X-  dsanga  m.  (r.  sang  s.  a)  subst.  abstr.  adbaesio, 

trop.  addictum,  deditum,  studiosum  esse.    B  .  4.  20  (cf. 

sanga). 
tilH^^T    ds angana    n.     (r.    sang    s.    ana)    adhaesio. 

Sak.  24.  6  infr. 
jy|«_|r^    dsana    n.    (r.   ds    s.    ana)    1)   sessio.     N.  2.   k. 

2)  mora,  commoratio.   Hlt.  119.  17.   3)  sedes,   sedile. 

Sa.  3.  6.  In.  2.  20. 
jgy^f^  dsanna  v.  r.  sad   praef.  d. 
jyiycf  dsava  m.  (r.  3.  ju  praef.  d  s.  o)  vini  adustl  spe- 

cles,  Wils.  ,,Rum,  spirlt  dlstilled  frora  sugar  or  mo- 

lasses").   Ur.  69.  4. 


^^nfsf^  uvila  —  ^g  (isii. 


39 


JblllcjyT  '^'■''/«  (ileJiici  solet  a  rad,  vil  siiff.  «)  turbidiis. 
N.  13.  7.  (Sccundum  Haughtonlum  cliam  „sinful,guilty" 
quod  in  memoriam  mihi  redutit  nostrum  iibel ,  gotli. 
ubils  ih.ubi/a,  angl.  ai-iV,  qiiae  supra  (p.  16)  cum  abald 
q.  V.  comparavimus.  Litterae  v  t\.  b  enim  sacpissiinc 
inter  se  permutantur  et  quodvis  sanscritum  v  in  lingua 
bengalica  sonat  6,  ubi  vocabulum  nostrum  dbilo  effertur.) 

^llojM  '^"'■^  ^^^-  P^lam,  manifesto.  Coniponitur  cum 
radicibus  bu  esse ,  fieri  et  kar  kr  facere  ad  cxpriraen- 
dum  apparere,  in  conspectum  venire,  oriri;  manifestare. 
Tlit.  63.  12.  Ur.  6.  12  dvirb  ilt^  sasini.  Huc  retu- 
lerim  lat.  or  in  orior,  ejectii  syllaba  vi,  fere  sicut  malo 
pro  niavolo.  Probabiliter  dvis  ex  origine  est  prae- 
positio  inseparabilis,  quae  significaverit  ex,  ita  ut 
dviskr  proprie  sit  hera  us  macben ,  „facere  nt  ali- 
quis  egrediatur  ex  occulto",  et  dvirbu  heraussein, 
heraus werden,  „foras  esse,  foras  fieri".  Res  si  ita  se 
habet,  explicaverim  ex  bac  praepositione  lat.  et  gr.  fx, 
f/-,  ejecto  j  et  v  mutato  in  gutturalem,  sicut  e.  c.  in 
vijci  e  vivsi,  itk  facio  =  scr.  b  dvdy &mi,  v.  granim. 
conip.  19.  E  goth.  lingua  ad  dvis  traxerim  praep. 
plerumque  praefixam  us ,  germ.  vet.  ar,  ur,  ir,  i-r, 
nostrum  er,  —  Grimni  ni.  2.)3  —  quas  formas  ab 
dvis  ita  derivatas  esse  censeo,  ut  media  syllaba  ri' sit 
ejecta,  d  initiale  auteni  in  vocalem  leviorem  slt  con- 
versum ;  ita  boruss.  vet.  is,  lit.  is,  hib.  as  ex. 

jyipTTW  dvrtti  f.  (r.  vart  xrt  s.  /i)  redltus,  recessus. 
A.  5.  6. 

jy|r^JT  dvega  m.  (r.  vig  s.  a)  solllcitudo,  consternatio, 
perturbatio.    Ur.  31.  2  infr. 

^l^l  dsd  m.  (r.  as  s.a)  clbus,  in  comp.  c.  prdtar  q  v. 
(hib.  es  nlsi  hoc  a  lat.  esca,  v.  Plct.  p.  64). 

Jb(li,[^T  dsansd  f.  (r.  sans  praef.  4  sperare,  s.  d)  spes. 
Ur.  9.  3  infr.  (cf.  dsis). 

^iyS^T  dsaiikd  f.  (r.  saiik  s.  d)  timor.   Sak.  7.  15. 

35rT5T?T  «*'«/«'  ™-  (r-  ■f''  dormire,  jacere,  s.  a)  cublle, 
sedes,  domicilium.  B  .  15.  S.  IIit.39.  S.  "S .mahdsaya. 


^XVjW  '^'■^'^  ^-  spcs.   Sa.  3.  II.  B  .  16.  I2  (cf.  dsis). 

551  ii  II  cfrl'^  sdvant  (a  praec.  s.vant  vat)  spe  pracditus. 

sperans.    Illt.  22.  l6. 
jgjTUT»^'' ■*"'  (■■•  "^  edere,  s.  in)  edens.    B'.  3.  13. 
5f I lill ^ !'-< I<V^*-L  " ^'raUi, dddin    (\vy.   ex   d   nsque   ad   et 

siras  +  pdda   in   comp.  dvandv.   v.  gr.  592)  inde  a 

capite  usque  ad  pedes;  ad  litteram:   usque  ad  caput  et 

pedes.   Up.  51. 

tJliii|*-U'"''^  ^-  ^)  ^P*^^-  ^  •  ■*•  ^'-  ^-  ^^-  -)  ^^»s,ii  pre- 
catlo,  benedictio.  Sa.  4.  12  (prior  significatio  a  r.  safts 
praef.  d  sperare  —  cf.  dsdnsd  —  altera  a  sds  fausta 
precarl,  benedicere,  mutata  vocali  radicali  In  i',  dcri- 
vatur). 

j^|i;||  dsi  f.  serpentis  dens  emlnens;  v.  dsivisa. 

55T5TTcfT5"  dslrvdda  m.  (Tatp.  ex  dsis  —  v.  gr.  73  et 
192  —  et  vdda  sermo)  fausta  precans  dictum,  bene- 
dlctio.   N.  18.  21.   In.  2.  II. 

illS.ITT^'?  dsivisd  m.  (Bah.  ex  dsi  et  vi.ia  venenum) 
serpens.   Am. 

jyiiiJ  dsu  1)  adj.  (in  dial.  vcd.)  celer.  Rgved.  4.  7: 
dsum  dsdve.  2)  adv.  celeriter,  cito  (neutrum  ad- 
jectivi).  (Cf.  gr.  WKV?;  lat.  acu-pedius  apud  Festum. 
Huc  etiam  cum  Pottio  2.  5i  trahimus  aqui-la,  ita  ut 
Tju  u  vocIs  dsii  vocalls  i  slt  adjecta  sicut  e.  c.  in 
tenui-s  e  tanu;  accipiter,  quod  male  ab  acclpiendo  de- 
ducitur,  est  veloclter  volans  vel  potlus  veloces 
alas  habens,  iuy.v~TiOCQ ,  ita  ut  acii  ortum  slt  assiml- 
latlone  ex  a^ii'  sicnt  e.  c.  gr.  TSCTG^uoig,  Tf7Tap£?  ct 
pracr.  cattdrd  =  catvd  ras ,  v.  gramm.  comp.  312. 
E  gernian.  vet.  huc  retulerim  verba  dlitian,  dhicn, 
dhlon  „persequi",  quae  a  substantivo  dh-ia  persecutlo, 
proscrlptlo,  quod  est  nostruni  Acht ,  descendunt;  gr. 
6iU)K0i  e  oia  -+-  iCKic  expllcaverlm.  In  Sanscrito  ipso 
vox  dsva  equus  origlnem  trahcre  videtur  ex  ds'u,  ifa 
ut  slt  correpta  ex  dsva  vel  dsava  et  equus  a  velocl- 
tate  sit  nominatus,  cul  qualitati  ctiam  nomina  Curaga, 
luraiiga   et   turaiigama   orlginem  debent. —  Cum 


3S                                                           J^\r\  (iria  -  ^^dvir. 

35f]^  aV<o  aut  ur^/a  (r.  ard  vexare,  q.  V.  praef.  o  s. /o)  iilM.^-»^    dlingana    n.    {r.   liiig    s.ana)    amplexus. 

vexatus,  afflictus,  praecipue  in  fine  comp.   H.  1.  4.  2.  5.  Hit.  74.    22. 

Extra  compositionem:  affliclus,  tristis,  miser.  N.  12.  lOS.  J^]^  «''  f-  »•  q-  <^''- 

1.3.  61.   B\  7.  16.  STc5  ^'"  f-  liydria.   Am.                            • 

JJIrfdl  ^rtavd   (a   /•/«    s.  o,    V.  gr.  582)   anni   tempori  db||(5ll5i|  d/ek'/a  n.  (r.  /ik   s. /a)  piclura,  imago,  effigies. 

consentaneus.    II.  1.  IS.  Ur.  23.  15  (cf.  dlikita). 

^mfJf  u'rti    aut   artti  (.    (r.  ard   q.  v.   praef.  d  s.  //)  3EfMT^  dloka  m.  (r.  lok  s.  a)  adspectus.    Sak.  5.   i. 

dolor,    moestitia,    tristitia,    angor.     Su.   1.    16.    3.    1.  5f[^  dt^a  thema  pronominis  primae  pers.  in  du.  v.  gr.24l. 

JJr.  1.    3.  SncTCfrT  dvapana  n.  (r.  f  a/>  s.  ana)  quodvis  vas.  Am. 

5rT^?r  ardana   m.  (r.  arrf  vexare ,   praef.  d   suff.  ana)  g|cJ^U|  dvarana  n.  (r.  rar  t;r  tegere,  s.  ana)   1)  te- 

vexator.    B\  1.  39.  gumentum.    2)  scutum,  clypeus.    Hem, 

STTftfrT  "''diia  (r.  ard  vexare,   praef.  d   s.  /a)  vexatus,  55fToJrT  «^"'■'»   m-    1)  vortex.    Dev.  1.  40.   2)  secunduui 

afilictus.    11.2.  3.  N.  12.  106.    Cf.  drlti.  Wils.  „a  lock  of  hair  that  curls  backwards,  exspecialiy 

■^^T^  drdra  madidus,   uvidus,  humldus.    II.  4.  55  (sequi-  on    a    liorse".     N.  19.  l'l,    ubi    judddna    dasabir 

tur  ex  hoc  vocabulo,   radicem  ard  vel  drd  existitisse,  dvartdill   nunc  verterira  „egregios,    cum  decem  ciu- 

quae  irrigare  vel  simile   quid   significaverit  et  accurate  cinnis".    V.  sq. 

cum   gr.  ag^M  convenit).  J^^\r\r\^d  v  a  r t  i n  m.  (a  praec.  s.  in)   „a    horse   having 

^^■rjf  d'r/a    (ut  videtur,   a    r.  ur    r   vel    simpl.    vel   cum  curls  of  liair  on  various  parts  of  his  body;  it  is  consi- 

praep.  d   comp.  s.  ja,   nisi  'corruptum   est    ex   drcya  dered  as  a  lucky  mark". 

vel   arcya  a   r.  arc  q.  v.)  venerandus,  nobilis,  gene-  dy|o|Tc<T  ""*'''  f-  (•"•  ''"'  s.  i)  series.   Am. 

rosus.   H.  4.  30.  B'.  2.  2.  Ilit.  117.  1.  k  (cf.  gerra.  vet.  35rTcfij<Tt  ^^all  f.  i.  q.  praec.   Ur.  4.  10. 

era.,  nostrum  Ehre).  ^rTcT^TfrT   «'"■s'"'   ?•    (r.   vas    habitare,    s.   /i    servato 

j^fjfW^  dry apuira   m.   (e  praec.  et  putra  filius)   nia-  classis  charactere  a,  cf.  vasati)  nox.    A.  1.  13. 

ritus  (ia  lingua  scenica).    Ur.  31.  2  infr.  35TcTfT2T  dvasat  d  m.  (r.  vas   s.  t  a  servato  classis  cha- 

jkfl^i.VT  dlambd  m.  (r.  lab'  Inserta  nasali,  s.  a)  occisio,  ractere  a)  habitatio,  domus,  domicilium. 

caedes.    Am.  JbllGJ^  dvaha  (r.  vah  s.  a)  afferens.    Br.  2.  5. 

jmfflST  dlaya  m.  (r.  //  s.  a)  doraicilium,   doraus,  sedes.  dbl |cir=TT  "'^"dd   v.  dbddd. 

N.  7.  18.  Dr.  1.  13.  Sa.  6.  k\.  B\  8.  15.  A.  5.  25.  dbllciT'7  dvdpa  m.  (r.  vap   s.  a)    1)  fossa    aquaria    circa 

jkf ir^c^lrrl  dlavdla  m.  fossa  aquaria  clrca  arboris  radlcem.  arboris  radicem.    Am.    2)  armilla.    Hem.  v.  sq. 

Ur.  34.  2  (cf.  dvdla).  illciK-|c}-j  dvdpaka  m.  (a  praec.  s.  ka)  armllla.   Am. 

=5|T^fJ^  d'lasya    n.    (ab    alasa    piger,    s.  y a)    pigritia,  3gTcTT5^L" ^' "'"*  '''^''  ^'  g''- ^41. 

ignavia,  inertia.    B'.  14.  S.  18.  39.  Hit.  45.  13.  yicjTcrT  «"«''*  ™-  (•■•  ^'"l  s.  a)  fossa  aquarla  circa  arborls 

jyi^lCT  dldpd  m.  (r.  lap   s.  a)   loquela,   sernio,   coUo-  radicera.    Am. 

quium.    Hit.  21.  4.  Sak.  18.  6  infr.  illclT^  drd.ra  m.  (r.  vas  s.  a)  habitatio,  domus.    Hem. 

jyil^j  dli  f.  1)  llnea,  serles.    2)  feminae  amica.    Am.  (hib.  aras  id.,    arasaim  hablto,   mutato  v  in  r,    v.  gr. 

tllldllJlrT  ^lil^il"  (part.  perf.  pass.  a  lilt   scribere,  s. /a)  corap.  20  et  cf.  goth.  ro;;i  th.  rasna  domus). 

pictus.    Sak.  3.  3  (cf.  dlekya).  9^TfcTT  ^^i''  V.  dvis. 


3EfTHT?T  anindja  —  jjrsfcj  drgavd.                                                 37 

jjjm||)^    dmndj^a   in.   (r.  rnnd  nieditari,   s.  /a)    nonieii  ^fjra  <i'/us  n.  (r.  /  ire,  cum  Vrddi,  suff.  us)  1)  aelas. 

V^dorum.    N.  12.  S9.  2)  vilae  tcmpus.  Sa.  2.  23.  25.  27.  6.  ly.   ll  (dor.  aiV?, 

mpviCT  "'"''« -t  a  (ahambas  aqua,  s.  a)  aquosus.  M.  13  forlassc  etiam  uiuiv  huc  trahendum  est,  quaniquam  alio 

(hic    ncutrun    sensu    aqua    substautive    positum    est:  suffixo  forinatuiii,  cf.  Pott.  1.  lll,  hib.  aois  f.  „age".) 

sarvam    dmbasam    evd    "sit     kaitca     djdiisca  55fT?T  ^J^  iiiterj. 

universum  erat  aqua  et  acr  et  coelum).  JErT5fr=T»T  dyodana  n.  (r.jud'  s.  ana)  1)  pugna,  proc- 

4J|xj  dmrd  m.  nomen  arboris,  „lhe  mango  trce,  Magni-  liuni.    2)  locus  pugnae.    Dr.  8.  30. 

fera  Indica".    Am.  jy| j^)  drakla  v.  raiig  praef.  d. 

gCTTTT  dj d  m.  (t.  jd  ire,  s.  a)  reditus,  quaestus.  IIit.61.  3.  2.  93JJrfT  drakia  (e.\  praep.  d  et  rakta  ruLer)  subruber. 

j(^|^^  ajata  (r.jam  s.  t a)  longus.  In.  2.  2-1.  N.  11.  27.  Ur.  60.  10. 

J^J^^^  djdtana  n.  (t.jat  s.  ana)   1)  habitatio,  sedes,  dyiyUi|ch   <^ranjaha  (ab   aranja  silva,    S.  ka)    1)  adj. 

doniicilium.    llit.  26.  10.    2)  altare,  ara,  etiam  tectum,  silvester.    2)  m.  silvicola,  eremita. 

receptaculum  ad  peragendum  sacrificium.    In.  5.   10.  33T7TrT  <irati  f.  (r.  ratn  s.  ti)  cessatio.    .\ni. 

=gTZTfrI  ayati  f.  (r.  jam  s.   ti)  1)  longitudo.    2)  potes-  33f7sy[  drabda  v.  rab  . 

tas.    Am.   (=  prab  dva).    3)    tenipus    futurum.     .\m.  S^ffTTH  '»''""^"  m.  (r.  rab    praef.  a  incipcre,  inserto  m, 

llit.  60.  18.  s.  a)  inceplio.   B'.  3.   i.  12.  16. 

jgTZrH^  djatta   (r.  jat    s.   t a)    1)    propensus,   pronus,  i^fT^  drava  m.  (r.  ru  sonare,  s.  a)  sonus,  clamor.   Am. 

propitius.   H.  54.  5.  2)  subjectus,  obnoxius.  Ilit.  69.  17.  illJIH  "'"" '  ^^'^-  ^)  procul.  2)  prope.   Am. 

130.  ■'(.  ^fTffrT  <^''<^''  ro-  hostis,  inimicus.    Am.  (cf.  drdii). 

SRjfW  ^yotli  f.  (r.jat  s.  ^i')  1)  inclinatio,  propeusio,  i^TJTy^^T  arddana  n.    (r.  rdd'   praef.  d   in   forma  caus. 

favor.   2)  actio  se  subjiciendi  alicui,  servitus,  obedien-  colere,  s.  ana)  cultus,  veneratio,  actio  exhilarandi  (Am. 

tia;  cf.  djalta.  losane).    !N.  5.  21.   Ur.  90.   S  infr. 

jyiif^  djasd  adj.  (ab  djas  ferrum,  s.  a)  ferreus.  A.9.  l4.  ^flfTf  '' '' "  "'"   m.    (t.  ram  gaudere,  s.  a)    1)  gaudium. 

j>j|(>^m  djdma  m.  (r.jam  s.  a)  1)  refrenatio,  relentio.  D'.  3.  16.  o.  2  i.   2)  hortus.   Am.  (gr.  r,3i}J.a,   eoYiUOi .' 

B\  4.  29.    2)  longitudo;  cf.  djati.  v.  r.  ram  pranf.  vi  et  Polt.  1.  2o2). 

jyiymtn^^d/ama ta/j/  (a  praec.  s.  vant  vat)  longus.  ^g^fTfoT  drdvd  m.  (r.  ru  sonare,  s.  a)  clamor,  tumultus, 

ggi^l^    djdsd   m.   (r.jas   anniti,   operam    dare,   s.  a)  strepitus.    Hit.  111.  20.   N.  13.  l6. 

1)  cootentio,   labor.    B\  18.  2i.    2)  aerumna,   miseria,  dy|>,^Td  druruksu  (r.  ruh  in  forma  desid.  ruruks,  s.  u) 

calamitas.    Dr.  6.  3  (cf.  lat.  aer-u-mna).  ascendeodi  cupidus.    B  .  6.  3. 

jyiyifg^  (3/djj7i  (r.  jas  praef.  d  s.  in,  nisi  ab  djdsd  jk|  nj  ^  ^  drdgja  n.  (ex  aroga  q.  v.  s.  j  a)  sanitas.    Am. 

s.  i'n)  vexans.    Ur.  27.  S  infr.  ^^\rmdr6paj  v.  ruh. 

jgfjpj'  ajuda  m.  (t.  jud  pugnare,   s.  a)  teluin,    arma.  ^f^fS"    droha    m.    (r.    ruh    pracf.   «    asceiidere,    s.    a) 

(Cf.  hib.  iodhna  „spears,  arms".)  1)    veclus     (equo,     elephanto    elc. ).      Dr.  8.    7.    22. 

jj Idmrl   ^J"^'"ant  (a  sq.   s.  mant   mat,   gr.  101"')  2)  medium  feniinae  corpus,  „the  waist  . 

longam  vitae   aetatem   promittens,   longa  aetate  gau-  33TsfcT  drgavd  n.  (a  rgu  rectus,  erectus,  s.  n,  gr.  o8'-) 

dens,   ad  suramani  seneclutcm   perveniens.    N.  15.   12.  abstractum   vocis    r^-a   rectus:    ,,slraightness",    transl. 

16.  29.  Ur.  92.  S.  sinccritas.    Hit.  66.  10.  B'.  13.  7. 


36                                                     mm^  dpdndu  —  Jfim^  dmisd. 

j^irjnj  ;   dpdndu   (ex  d   usque   ad   et  pdndu   pallidus)  dy|s<|yT  dbdd'd'  f.  {r.  b  dd  s.  d)  vexatio,  molestia,  afilic- 

suppallidus.  tatio.    A.  2.  17.  1.1.4.  IJ.    Scribitur  quoque  dvddd. 

iJ^\n\7T  dpdta  xa.  (r.  pal    cadere,   s.  a)  actio   decidendi,  39THTUT  dbarana  a.  (r.  b^^ar   b  r    ferre,    s.  aua)   orna- 

delabendi,  irruendi,  incursus,  impetus.    H.  2.  9  de  den-  mentum,  ornatus.    H.  2.  23.   S.i.  3.  19.    (Sic  gr.  (pa^cg 

tibus;   Up.  6    de   sagittis   (cf.  vdnanipdla  A.  7.  10);  pallium  a  ferendo  nominatur.) 

A.  7.  10  de  equis.   2)  praesens  momentum.   M^d.  jgyvrT''*"  f-  (r.  *  «  splendere)  1)  splendor.  2)  similitudo. 

juiMi^— ;^^  dpdiaduKsaha  (Karm.  e  praec.  et  duli-  H.  4.  4S.  N.  13.  63.  21.  9  (hib.  aoibti  „likeness,  simi- 

saha  q.  V.)  impetu  difficiiis  sustentu.   H.  2.  9-  litude";  aoibe  „neatness,  elegance";  aoibheal  „a  spark 

jljiqi^-  dpdna  n.  (ex   d   et  pdna  potus)   locus  potato-  of  fire".) 

rius.   Am.  W*Tr^"^"''  ('"  '^"^  conipositorum,  gr.  572;   a  r.  bds) 

xiim^  dptda  m.  (r.pld  s.  a)  sertum,  quod  ca|)itis  ver-  coUustrans.    B.  13.  1-i. 

tici  annectitur.    A.  10.  3S.  N.  12.  103.  OT*TfFT   "*''<»    (a    * '    linior,    s.   la   vel    ila    praef.  d) 

)j^n\r\  dpina  n.  (fortasse   ab   ap,   quod   hic   lac   sigiii-  1)  adj.  terribilis,  formidolosus.  2)  m.  dolor.   Am.  (hib. 

ficaret  —  cf.  kslra,    payas  —   s.  ina    cum  Vrddi;  abheil  „terrible,  dreadfull".) 

nlsi  a^(  bibere,  praef.  4,  vel,  secundum  \YiIs.  ex  praep.  ^TVnTT  dbogd  m.  (r.bug  edere,  s.  a)  pleuitas  (secun- 

d  et  pina  pinguis)  uber,  CvS^ao.    Am.  dum  Am.  ^  paripdrnald).    Sak.  7.  3. 

j^iqjq-^  dpupikd  m.  (ex  apdpa  placenta,  libum,  s.  ika)  jy|i_|  dmd  1)  adj.  crudus,  incoctus,  v.  sq.  (hib.  amh  „raw, 

pistor.    Am.  unsodden,    crude,    unripe".    Pictet   p.  14.    gr.  U!iJ,os). 

■)^\7\\i]i\  dpomdya  (ex  dpas  aqua,  s.  maja)  aquosus,  2)  m.  (a  r.  am  aegrotum  esse,  s.  a)  aegritudo. 

aqua  praedilus.   Dev.  1.  75  ubi  dpomajan  pro  ap6-  3J7fT^P*T  dmakumb  a  m.    (e  praec.   et   kurnba)   vas 

mayan  legendum.  aquarium  ex  argilla  incocta.    Hit.  124.  4. 

j^|u  dpta  (r.  dp  s.  ta)  1)  obtentus,  acceptus.  2)  aptus,  dy I H r^    dmatya   n.    (ab   dmata   n.    cogitatum  —  a   r. 

idoneus,  habilis  (lat.  aplus)  v.  sq.    3)  familiaris,  consi-  man   s.  ta  —  s.  ya)   cogitatlo,   sententia,   consilium. 

liorura  particeps.   Dev.  1.  19.  Sa.  7.  5. 

ij^\>^d(y\\it\dptakdrin    (Karm.    e    praec.    et   kdrin    fa-  JtllHH*ri|   dmanasya  n.  (quod  a  sensu   mentls   ab- 

ciens,  agens,  a  r.  kar  kr  s.  in)  apte  agens,  familiaris.  strahit,   ex  arnanas  mentis  expers,   s.  ya)  tormen- 

N.  8.  11.  tum,  cruciatus.    Am. 

^fUf.  |7j^(j|  dptadaksina  (Lah.  ex  dpta  aptus  aut  im-  5TTT?T   dmaya   m.    (r.  am.    aegrolum    esse)    morbus    (v. 

petratus    et   daksind  f.   donum    quod    Brahmanis   in  andmaya). 

solemnibus  sacrificiis  impertitur)  apto  sacrificali  dono  jy  |  i-| <!.( TTcl»-!  " maydvtn  (ex  dmayd  fem.  praec.  s.  vin) 

instructus.   N.  o.  46.  26.  37.  aegrotus.    Am. 

jy [(.il  dpya  adj.  (ab  ap  aqua,   s.  ya)  aquosus,  aquatlcus,  iy|t^q  dmarsa  m.  (ex  amarsa  q.  v.  s.  a)  ira,   iracun- 

humidus.  dia.    Am. 

iJ10L|||i|fi   dpydyita  v.  pydi  praef.  d  in  forma  caus.  tlj iTJ ri|    dmdtya    ra.     (ab    amdtya    q.   v.)    qui    est    a 

SKclcl  dplava  m.  [t.  plu  praef.  d  lavare,  submergere,  consiliis. 

s.  a)  lavatio,  „bathing".   Am.  :y|fi_|q    dmisd   m.   n.    1)  caro.    Br.  2.    12.   2)  voluptas. 

ill^-cHlSr  dpldva  m.  (r.  plu  s.  a)  id,   Am.  Dr.  8.  38  (cf.  mdnsa,  lit.  miesd  caro). 


sjrr^  "<^'i  —  fm^/t'p"s. 


35 


95[j[y  ^di  n\.  (r.  djdi  mcditari  abjeclo  Ai  et  /  mutato 
in  i)  sollicituJo.  N.  iS.  11  (Pictetus  confert  liib.  ead 
„zMe,  jalousic"). 

HTRKJrSr  'idifiatya  n.  (ab  ddipati  dominus,  impe- 
rator)  dominium,  imperium.    B  .  2.  S, 

^jr^c^   dnaka  m.  tympanum.    B.  1.  13. 

;f~||^|^|  dnana  n.  (r.  an  spirare  vel  anomale  producto  a 
vel  praefixo  praep.  d)  1)  os.  B'.  11.  2i.  2)  facies, 
vultus.   In.  5.  37. 

^IH^^tj.  dnandd  (r.  nand  gaudere,  s.  a)  gaudlum,  lae- 
titia,  voluptas.    I.lit.  42.  S.   Ur.  63.  10  infr. 

j[^|r^^(>  W   unandal  u  m.  (r.  nand  s.  atu)  id.    Am. 

5^[r>|r~ei  H  dnandana  n.  (j.  nand  gaudere  in  form.  caus. 
s.  ana)  actio  exliilarandl,  oblectandl.   Hit.  43.  8. 

dbllH^H   dnaj-ana  n.  (r.  ni  s.  ana)  adductio.  N.  24.  29. 

dt^jr^l^  dndya  m.  (r.  ni  ducere,  s.  a)  rete.   Am. 

^IHI^I  <Jn//o  (ex  d  usque  ad  et  nila  niger)  subniger, 
nigricans.   Ur.  84.  1. 

jyiH.Mc<M  dnupurvja  n.  (ab  anupurv/a  quod  secun- 
'dum  ordlnem  est  —  Bali.  cx  anu  secundum  et  purva 
n.  prius  —  s.  ja)  ordo.    A.  10.  35. 

^lrlUZT  dnrnj-a  n.  subst.  abstr.  ab  anrnd  q.  v.  s.  /a. 
Sa.  5.  1.9. 

tllrlSf^^  dnrsaTisya  n.  (ab  anrsaiisa  non  malltlosus 
—  ex  a  prlv.  et  nrsatlsa  —  s.  /a,  v.  gr.  584.  59) 
humanltas,  benlgnltas.   N.  17.  '13. 

^ld"  dp  5.  par.  1)  attlngere  alqm.  locum,  pervenire,  ve- 
nire.  Nalod.  2.  22.  2)  adiplsci,  nanclsci.  In.  4.  13. 
II.  2.  31.  B  .  3.  2.  (Lat.  apio,  aptus  =  scr.  dpta, 
adipiscor,  opto,  quod  sensu  convenlt  cum  desld.  ips 
pro  dps;  opus,  opera,  ubi  respiclendura,  vcrba  motlo- 
nis  in  sanscrlto  saepisslme  etlam  acllonem  slgnificare; 
conferatur  etiam  capio,  c'-apio,  cujus  c  ad  praepositlo- 
nem  pertlnere  videtur,  porro  cum  Pottlo,  qul  tamen 
capio  rejicit,  coepi  e\  co-ipi  el  copula;  gr.  UTnui  et, 
nisi  fallor,  7Tps~U)  quod  facile  ex  composlto  prdp, 
correpta  vocali,  oriri  potult;  germ.  vet.  uoian,  noslrum 


iiben;    cf.    ^rj^a^upas   actio   —  lat.  of/us  —    in    dial. 

vcd.) 
c.  al)i  i.  q.  slmpl.;    in    form.  desid.  ablps   (v.  gr,  477) 

desiderare.     R.im.  I.  47,  3:    svargan   gantum   abi- 

psali;    I.   31.  31:    s<!ndpatiin    abipsantali. 
c.  ava  i.q.  simpl.  11,1.  2.  In,  5.  5S.  Br,2,  31.  Su.4.''(. — 

c.  ava  praef,  sam  id.   Ram,  I.  50.  29:   brahmaivan 

samavdpsjasi. 
c.  pra  id.    In.  1,  12.   4,  4.  5.  31.   B'.  2.  57.   form.  caus. 

A.  4.   23.  —    c.  pra   praef.  anu   (^anuprdp)   vcnlre, 

pervenire.   In.  5.  17.  3'(.  II.  1.  1.  —  c.  pra  pracf.  sam 

(samprdp)    id.    In.  5.  4.    H.  2.  24.    4.27.    Br.  1.  23. 

N.  13.   35.  21.   1.  —  c.  pra  pracf  upa  +  sam  (upa- 

samprdp)  id.    N.  10.  5. 
c.  vi  occupare,  complecti,  Implere.    B.  10.  16.   11.  20. 

A.  10.  53. 
c.  sam    id.     B  .  11.    40   .—    samdpta    finitus   —    caus. 

perficere,    e.  c.  jagnaii   samdpa/i/um  Ram.  I.  48. 

25.  —  c.  sam  fraei.  pari  (parisamdp)  id.  B'.4.33. 
^qgj"  dpakva  (ex  d  usque   ad  et  pakva)   semicoctus, 

senilmaturus.    Am.    (Hlb.  dpuigh  maturus.) 
J;j I q i 1 1  dpagd  f.  (ex  dpa   aqua  quod  separatum  non  in- 

venitur  —  v.ap  —  et  ga  lens  in  fera.)  fluvius.  N.  12.  36. 
jy I q U I    dpand  ni.    (r.  pan    q.  v.    praef  d   s.  a)    forum. 

Su.  2.  23. 
j|j||q|-pj  dpatti  f.  (t.  pad  ire,  s.  t i)   Infortunlum,   cala- 

mltas.    Med. 
^yq^  dpad  f.  (r.  pad  ire)  id.    Br.  1.  19.  34.    (Hibern. 

dpadh  mors,  dpthach  mortalls). 
jy  I q  J  i_|    dpaddarma  m.   (Tatp.  ex   dpad   et   darma) 

inforlunli  officlum ;  WIls.  ,,practice  or  profession  other 

than    that   proper   to    caste,   but  allowable  in   linie  of 

distress".    Br.  2.  26.  v.  Man.  10.  Sl  sq. 
5n^  dpanna    \.  pad   praef.  d. 
^rmdpas    n.    (ut   vldetur,   a   r.  dp,   unde   ctlara   ap, 

quod  In  caslbus  fortibus  plenam  radicls  formam  serva- 

vit)    1)  aqua.   2)  peccatum. 

5* 


34  SHrJTgvT  dljnapraha  —  g^tn^  dddra. 

gn&syasy    adya    samAsamya    mayd   "tmdnam  33T5T  ddara   m.   (r.  dar   dr   praef.  d   lionorare,    magni 

haldd ikam   cognosces    nunc  congressus    mecum  me  facere,  s.  a)  observantia,  vcneratio.   Hit.  .50.  7.  69.  3. 

fortiorem. —  Etiam  nominativus  dtmd  reflexive  usur-  (Ilib.  adharadh  adoratio,  adharach  qui  adorat,  nisi  haec 

patur,  ita  ut  idem  sit  ac  persona,  a  qua  actio  efficitur;  a  lat.  adorare.   Pictet  p.  87.) 

e.  c.  S5.7.  l4.   3)  propria  persona  (das  eigene  Selbst).  jy|'(4  gj  ddarsd  m.   (r.  dars   drs   videre   in   form.  caus. 

Br.  2.  3.  3.  11.    4)  In  fine  compositorum  Bah.  dtmdn  darsay  s.  a)  speculum.    B'.  3.  38    (cf.  dlmadarsa). 

saepe    suffixum   ka    assumit   (v.  gr.  .'597)    et   significat  35f I <4  iil R^rrl  '^'^"''•^""'^'    (^x   »  usque   ad   et   darsana 

natura,     indoles,     conditio,    proprietas,    aut  visus  in  abl.)    usque    ad   visuni  i.  e.  ila   ut   oculis  cerni 

suffixa  aequat,    quibus   adjectiva  e  substantivis   desccn-  possit,  ut  aspectu  sentiri  possit.    Ur.  16.  3. 

dunt.     Sic  B'.  15.  13  rasdtmaka,  succi  naturani  jy|f,  \t~\  dddna  n.  (r.  dd  praef.  d  sumere,  accipere)  actio 

habens,    idem    est    ac    succosus;    v.    rdgdtmaka  sumendi,  accipiendi.    Hit.  12>>.  7. 

Bab.  14.    13.    hins dlmaka   18.    27.      Eodem    modo  5^713"  "'''  ^)  primus,  B.  11.  37  de  cjus  usu  in  fine  com- 

dtmika,  ab  dtman  suff.  i'A:a,   in   fine   comp.  usur-  positorum  Bah.  v.  gr.  598.   B\  4.  26  a  et  b.   2)  subst. 

patur.    B\  2.  4l.  44.     (Germ.  vet.  dtum  tb.  dtuma  in-  m.  initium,  principium.    B.  11.  16.  15.  3.  In.  4.  1  (slav. 

serto  K,  nostrum  Alhem  =  Atem,  hib.  adhm  cognitio  jedinu  unus,  de  cujus  /  v.  gr.  comp.  255.  n.). 

[v.  Pictet  p.  109],  amhne  „hlmself",  anglo-sax.  ccdhm.  Jyii<^  ^\^\dditds  adv.  (a  praec.  s.  tas)  ab  initlo. 

ilir^yH  ^trnaprab  a  (Bah.  e  praec.  tt  prab  d  f.  splen-  JbliiG.ri?T  "■diteyd  m.  (e\   adj/j  Aditis,   deorum    mater, 

dor)  suimet  ipsius,  i.  e.  per  semet  ipsum,  splendoreni  s.  eya)  deus. 

habens.   In.  1.  37.  N.  5.  3S.  WfST^T  ^dityd  m.  (ex   adili  s.  ya,   v.  praec.)   1)  sol. 

jj||/~^iT  dtmabu   m.   (per   semet   ipsum    existens,  2)  pl.  ddityds   genii,  duodecim  numero  (Wilson  ad 

ex  dtmdn  et  b  u)  nomen  Brahmae,   Visnus,   Sivi  hanc  vocem:    ,,The  Aditya's  are    12    in   number,   thej' 

ct  Anaiigi.  are  forms  of  Surya  or  the  sun,  and  appear  to  repre- 

:y I r.i-J i-VJJT  dtmambari  m.  (ex  dtina  pro  dtmdn  cum  sent  him  as  distinct  in  each  month  of  the  year.  Am."). 

signo  accus.  eXbari  a  bar  4/- sustinere,   s.  i)  homo  33^f|ft  ci|-^  l\    ddity  arupa   (Bah.    e    praec.    et    rdpa  n. 

edax,  heluo,  abdomini  natus.    Am.  forma)  solis  formam  habens,  soli  similis.    In.  1.  30. 

JbllrMcil?!  dt rn av ant    (ab    dtmdn    s.    vant    val)    sui  il I j <»  cM  "'^''•*"  (^  dits  q.  v.  praef.  d  s.  u)  capiendi  cu- 

compos.    B.  4.  4l.  pidus,  capere  volens.    Ilit.  63.  4. 

5rirH  trlifi'^'""^''"'  3iiy.  (ex  dtmdn  s.  .fa/,  v.  gramm.  jy  1 1  <,  ^   ddimd  (ab  ddi  s.  ma)  primus.    Am. 

584.  73,  cf.  b  asmas dt)  in  propriam  personam  (zum  ^\\<,  'd  ddisfa  v.  dis. 

eignen  Selbst,  zum  Ich).    Hit.  118.  15:  dtmasdtkrta  1^\^  ddya   (ab  ddi  s.  ya)  primus;   de   ejus   usu  In  fine 

sul  lucrl  studiosus.   Hit.  116.  16.  comp.  Bah  v.  gr.  598.   N.  3.  5.  5.  39. 

jyirMT?T  "-tmiya  (ab  dtmdn    s.  iya,    v.  gr.  265)   pro-  'J^\i^\:-^\r;^'^ddy antav ant    (ab    ddyanta    n.   —  Dvand. 

prius,  meus,  tuus  etc.    Hit.  52.  i6.  fty..  ddi  -^  anta  —  s.  vant  vat)   Initium   et   finem 

iHr^MI^H^   dtyantika   (ab    atyanta    quod  supra  finem  habens.    B  .  5.  22. 

est,  infinitus,  s.  ika)  infinitus.    B  .  5.  21.  ^g^TVJfTaci  ara  m.  (r.d  ar  d.r  s.  a)  l)fulcrum,fultura,transl. 

jyiftjyjf^  dtyayikd  (ex  atyaya  q.  v.  s.  ika)  exitiosus,  praesidium,  subsidium.    Dev.  11.  3.  Hit.  41.  7.   2)  fossa 

perniciosus,  funestus.    Hit.  68.  18.  aquaria,  canalis.  Am.  {amb  asdn  yatra  d  dranain). 


W^\r\^  ugdtana  —  ^^^dtmun.                                               33 

locns  exlrcmi  supplicii  (Riclitplalz).   Secundum  \Vils.  „a  35fJ^yq'  (Jrfya  dlves,  opiilenlus.    B.  16.  15. 

slauglitcr  house,  a  place  for  killing  animals  or  victims".  ^fTrTJI  ^'a^^a  m.  (r.  tahk  in  miseria  vivere,  suff.  a) 

Ilit.  121.  6.  1)  aegritudo.   2)  timor.   Ddv.  12.  30. 

JbliWlrf»-!    (is^'"""   "■    (■■•  ban    in    forma   caus.  gatay  SrrrTrTTRIH.'' ' "' '^'-^ ' "   (''''    ^'a'a   cxtensus  —  a  r.  lan 

s.  ana)  i.  q.  praec.  s.  la  —  et   «/<'«    iens,   a   r.  /   s.  in)  adj.  et  subst.  m. 

35fT^T*-T»Tt5T  ^^amontja  n.  (r.  cam  praef.  d  os  eluere,  scelestus,  fur,  praedo.    B'.  1.  36. 

s.  aniya)  ori  eluendo  inserviens  aqua.    In.  3.  2.  ^OTrTQ  didpa  m.  (r.  tap   calefacere,    urere,   s.  a)  calor, 

jrTTjT7  <^<^dra  m.  (r.  car  s    a)   1)  actio;  agendi ,  vivendi  ardor  solis.    Ur.  62.  13.  90.  10.  Sak.  43.  10. 

ratio,  mores.      B\  3.  6.  9.  30.   2)  honesta  vita,  mores  illrlM^  diapaira  n.  (a  solis  ardore  tuens,  e  praec.  et 

boni,  morum  probitas.    S.-i.  6.   16  (hibern.  acara  „con-  tra    a    r.  IrA    s.  a\    cf  tanutra)   umbclla,    „a  large 

venience,  conveniency,  use",  nisi  pertinet  ad  r.  kar  kr  umbrella  of  silk  or  leaves".    In.  2.  17. 

unde  Akara;  v.  Pict.  p.  87).  33TrT7  "-'"ra  aegrolus,  impotens.    N.  7.   U.  11.  36. 

jgpqj^  acirya  m.  (r.  car  s.  y a)  m.iglsler,  praeceplor.  i^T^TT^  dtodya  n.  (r.  iiid  pulsare,  percutere,  s.  ya)  iti- 

B  .  1.  2.  3  'i.  strumentum  musicale.    Am. 

jyi^l^  ,-1   dcddana  n.  (r.  cad  tegere,    S.  ana)    1)  actlo  33^3"  dtta  v.  dd  praef  d. 

tegendi,  inumbratio.  Sa.  3.  20.   2)  vestis,  veslltus.    Am.  ^TTfST  ^"'«  dlxistl,  v.  ah. 

*<ISIIHiT  d  gdneya  m.  (ab  d/^dna  vel  d  gdni  locus  natalls  ^y^l\\y^Y\d  t  m  a  g  a  t  a  m  adv.   (ex  dlmdn   et   gata  qui 

—  r.  gan  —  s.  eya)  equus  egregli  generis.   Dr.  7.  10.  ivit,  in  acc.  neut.)  ad  semet  Ipsum  loquens.    Ur.  7.   'i. 

gjl^  dgi  f.  (ut  vldetur,   a  r.  ag  ire)    1)  campus  planus.  9^TrR?T  "'"^aga  m.  (Tatp.  ex  dtmdn  q.  v.  et  ga  natus) 

2)  piigna.   A.  10.  7i  (scot.  agh  pugna,  hibern.  agh  Iil.  filius.    In.  1.  11. 

Pict.  p.  14).  STr^T^rST  atmadarsa  m.   (qul    faclt   ut   aliquls    se- 

^lsTiG^  dglva  m.  (r.  giv  vlvere,  s.  a)  victus.    Am.  met  ipsum  videat,  ex  dtmdn  et  darsa  a  r.  dar.s 

33TsIToT»T  'igiiona  n.  (r.  giv  vivere,   s.  ana)  id.  drs  in  form.  caus.  s.  a)  speculura.  Hem   (cf  ddarsd). 

JUgj  dgnd  f.  (r.  ^«rfscire,  praef  d)  jussus,  praeceptum.  W^^^Tldtmdn  m.  (ut  videtur  a  r.  at  ire  aut   product.n, 

In.  2.   12.   N.  19.   11    (hib.  agna   sapientia,   prudentla.  aut,  quod  minus  mihi  arrldet,  cum  praef  d  composit.l, 

Pict.  p.  8/).  suff.  man;  respiclas  tamen,  radicem  ah  q.  v.  In  2.  pers. 

jyi5||ctiT  dgndkara  (e  praec.  et  kara   faciens)    1)  adj.  praet.  redupl.  formare  a // a,  permutato  h  cum  /,  quam 

obedlens,  subjectus.    2)  m.  servus,  famulus,  v.  sq.  ob   rem  dtmdn   eadem  permutatlone  ab  eadem  radice 

35l5imi^c|  dgndkaratvd  n.  (a  praec.  s.  tva)  obedientia,  deducl  possit)  l)anlma,  animus,  mens.  Br.  1. 15. B'. 4. 21. 

servitus.   Ur.  50.  16.  5.  7.  9.  5.  N.  12.  27.  10.  S.  Su.  3.  2.  2)  saeplssime  pro- 

jy I !^<y  d  gya  n.  (r.  a«^  unguere,  s. /a)  butvrum  liquldum  nomlnum  trlum   personarum   locum   tenet,   cum   sensu 

et  purlficatum.   B'.  9.  16.  Dr.  6.  20.  reflexlvo  (v.gr.c.  426  ann.).    dtmanam  me:  Br.l.  32. 

Jt^jjo^  Anc  1.  par.  {d'ydme\  scrlbltur  dc)  extendere.  N.  9.  31.     dtmanam  te:  Br.  2.  2S.  N.  12.  57.    &t- 

ggU^q'  dtdpa  m.  superbia.    Hlt.  58.  15.  mdnas  tul :  In.  5.  32.  N.  9.  20.  dtmdnas  sul :  In.  5.  51. 

dm^cf^  ddaka  m.  modus  frumentarius :   „a  measure  of  N.  10.  16;  cum  sensu  plur.:  A.  9.  3.  —   Non  semper 

grain   equal   to   4  Prasthas,   or  containlng   nearly  7  tamen  ad  sententiae  subjectum,    sed    nonnunquam   ad 

pounds,  11  ounzes  Avoirdupols".   Hlt.  5.  10.  pronomen  in  obliquo  casu  posltum  refertur,  e.  c.  H.  4.l4- 


33 


93r  «  -  m^Yrl  dgdta. 


m  d. 


^f  u  j)raep.  praef.   1)  aJ,  v.  gr.  111.   2)  in  conjunctione 

cum  ablat.  substantivi,  usque  ad,  tenus,  aut  cum  in- 

clusione  aut  cum  exclusione  rei.    B.  8.  16.   Sak.  21.  4. 

In   compositione   cum   vocibus   quae   colorem   indicant 

idem  valet  quod  lat.  sub  et  nostrum   suffixum  lich  e.  c. 

dnila  subniger,  schwarzlicb. 
^  dii   interj.   nae,    profecto,    sane;    sequente  gndtam 

cognitum :  Ur.  2.  2.  Sak.  43.  1  infr. 
ot;  dU  vel  d  inlerj.  (forma   prior  ante  surdas,   posterior 

anle  sonoras  litteras). 
j-j|-{.j  •,   dkard  m.  (r.  kar   kr  facere,  praef.  d  s.  a)  1)  fo- 

dlna  2)  multitudo. 
jfy^jrjijf  dkarsana   n.  (r.  kars   krs   trabere,    s.  ana) 

actio  atlrabendi,  abstrabcndi,  protrabendi.    Ilit.  1)6.  21. 
5gj^??q-   dkalpa   m.    (r.  kalp    klp    q.  v.    praef.  d    s.  a) 

aegritudo.    Ur.  93.  l6. 
^r^TT3T  akdnksd  f.  (r.  kdiiks  desiderare  praef.  d  s.  d) 

desiderium.    Ilit.  69.  21. 
jj|e^,|^    dkdyd   m.    (secundum  ^Yils.    a    r.  ci   colligerc, 

mutato   c   in   A,    s.  a)    1)  rogus    2)  habitatio   (bibern. 

acaidh  habltatio,  achad  canipus,  v.  Pictet  p.  14). 
j|-j|c^|^    dkdra   m.    (a   r.  kar   kr   facere,    praef.  d    s.  a) 

1)  species,  forma,   facies.    Su.  2.  25.   N.  2.  5.   13.  26. 

2)  animi  securitas,  animus   aequus,  bene  compositus. 
Ur.  27.  3  infr. 

jjll ej^ [^ Qjyl  (i kdravant  (a   praec.   s.  vant   vat)   formo- 

sus,  pulcber.   N.  5.  6. 
33T^fiT5T  "^"•^o  ro.   (r.  kds   lucere,    praef.  d  s.  a)  at;r. 

N.  14.  10.  B\  13.  32. 
J^lc^fTirrf  dkirna  (part.  perf.  pass.  a    r.  kar  [Ar]    s.  na, 

gr.  545)  impletus,  plenus.    N.  12.  2.   113. 
jLji^i^rfj  dkula  (r.ku/  praef.  d  s   a)  turbatus,  perturbatus, 

confusus.   N.  4.  IS.  16.  l4.  B.  2.  1. 


^[ih  ff~|  dkrti  f.  (r.  kar  kr  s.  ti)  species,  forma,  facies. 

N.  5.   10.  B'.  11.   5.    cf.  dkdra. 
jyitJ-,  j^  dkrs  fi  f.  (r.  kars  krs  trahere,  s.  ti)  altractlo. 

Hit.  25.  7. 
Jgfjj^l^   dkri^a  m.  (r.  krid   ludere,   s.  a)  hortus  regius 

publicus.    Am. 
■yX\i'\  dkum.  mus  Rattus,  „a  rat,  a  mouse". 
5^]75|"jTjl  d A- u  A  H ^  m.  (e  pracc.  et  bug  edens)  fells.  Am. 
jyiy^  dketa  m.  (r.  k  if  vel  ket  terrere,  s.  a)  venalio. 

Am. 
33||t:ij|  dkjd  f.  (r.  k'j  d  appeliare)  nomen.    Illt.  26.  12. 
il[i?<yT»T  d^V"'""  ■!•  (■■•  ^V^  *•  «"«)   sermo,  loquela, 

narratio.    N.  6.  9.  22.  21.   In.  4.  9   (ubi  akjdna  pro 

dkydya  legendum). 
jyH^yi jijc-Ldi/d//n  (r.  kyd  s.  in  inserfo  /  euphonico) 

narrans.    Sak.  15.  S. 
jyi^l^  dgata  v.  gam  praef.  d.  t 

55fjy[^r  dgantu  m.  (r.  gam  praef.  d  adire,  advenire,  s.  tu) 

1)  advena.   Hlt.  18.  2.   2)  bospes,  Gast.   Am. 
^UItI'^)  dgantuka  m.  (a  praec.  s.ka)  advena.  HIt.70. 10. 
^myiXf  dgama  (r.  gam  s.  a)    1)  adj.  adlens,    adveniens, 

appropinquans.    B  .  2.  ll.    2)  m.  aditlo,  ad%'entus,  ap- 

proplnquatio.    In.  1.  1.  Br.  1.  li.  N.  21.  4.  B'.  8.  18. 
ilU  l*-l»~l   ag  am  ana  n.  (r.  gam  s.  ana)  i.  q.  praec.  sg.  2. 

Su.  2.  6.  N.  3.  21.  17.  -16. 
i^li WHri*H  dg^amo/ja/rt.f    (e    praec.    s.  tas)   adventus 

causa.     In.  5.    23     (ubi    pro    dgamavat 6    legendum 

d  g  amanal  6). 
^jyfn  dg-oj  u.  (r.  ag  tortuose  ire,  vel  aiig  ire,  vel  ag 

ire,  s.  as)  peccatum  (gr.  «75^,  cf.  dnhas). 
j^l^l^   dg'dtd  (r.  g'at  s.  a)  limes,  termlnus.    Hem. 
ST^TTrT  ^S^t''  ni-  (■"    han   in   forma   caus.  gdtay  —  v. 

gr.  471  —  s.  a)  1)  occisio,  caedes.  2)  locus  occisionls. 


l^^a/ia  —  5r^IR5lrl,«  hosvit. 


31 


sendicum    marlera    loquela    et    nostrum    Mund,    ut  ^nTTTrT  "liarpa/i  m.    (diei    dominus,    e    praet.    ei. 

loquelae    instrumentum,    a   radice    rnan    cogitare    dc-  pa/i)  sol.    Am. 

scendunt.)  tliii-IIIJT  aharmarii  m.  (diei  genima  vel  margarita, 

C.  pra  i.  q.  simpl.    Su.  4.  23.   B  .  6.   -.  13.  S.     (Fortasse  ex  ahar  et  rnani)  id.    Ilem. 

cum  prdh  dicere  cohaeret  nostruin  iyP/?./C'//,  spreclie,  930 Hl?!  «('"'''""/^<'  n.  (diei   os,   facies,    ex   ahar  et 

ita  ut  s  euphonicum  sit  anlepositum,  cum  j  sequenll  p  rnuka)  tempus  matutinum,  diluculum.    Am. 

et  t  facile  sc  adjungat,  quam  ob  rem  Potlius  gotliicum  5g^?n  fiftoj  ni.  (in  nom.,  voc.  et  deliilioribus  casibus,  ntc 

s/au/an,  nostrum  s/ossen  ad  radiceni  sanscritam  et  la-  non   in   initio   nonnullorum  compositorurn  pro  ahnn, 

tinam  /ud  apte  reduxit.)  v.  gr.  196)  dles. 

c. />ra/i  respondere.    N.  26.  11.  330*;=hi   ahas kara    m.    (diem    faciens,    e    praec.    et 

3^S"  aha   in   fine  nonnullorum  composltorum  pro  alian,  kara)  sol.    Am. 

e.  c.  ^kdham  per  unum  diem,  p r a/jaham  quotldle.  jyrt^  ahaha  Interj.     Hit.  12.  3. 

Sak.  30.  3.  4  infr.    (Cf.  Iiibern.  aga  „leisure,  tlme,  op-  J^Jrilij   ahdrja  m.  (non  capiendus,   non   abripien- 

portunily".)  dus,  ex  a   prlv.  et  hdr/a  a   r.  /lar   /ir   s.  ^  «)  mons. 

5^S"5JT  ahailkdra  m.   (ex  alidrn   ego  et  kdra  faclens)  Ani. 

sui  conscientia,  sui  studium,  superbla.   B'.  2.  71.  7.   1.  53T^  «?"'  ni.  (r.  arih   Ire,  s.  /)  serpens   (lit.  angis,   lat. 


5Ef^i*^rl  '^hci/^.r/a  (ex  ahdrn  ego  et  kf/a  factus)  sui 
studiosus,  superbus.    Br.  2.   11. 


anguis,  gr.  syjg  et  otpig,  cum  asplratae  saepe  inter  se 
permutentur;  germ.  vet.  unc  anguis,  v.  Graffl.  3i7). 


J^^fidhan    n.    Rag.  5.    25    (irr.    granim.  19j,    fortasse  931^^1  dhirisd  i.  (ex  a  prlv.  et  hirisd  offensio,   a   rail. 

mutllatum   e   dahan   a    r.  dah   urere    suff.  an    slcut  hifis    suff.  d)    mansuetudo,    clementia,    benevolentia. 

asru    e   dasru)    dies.      (Si     goth.   dags    them.   daga,  B.  10.  5.  N.  6.  10. 

angl.  day,  no^rum  Tag   huc  vel  ad  supra  meraoralimi  S^I^^il"?!  ahikdn/a  m.  (a  serpentlbns  amatus)  at-r, 

aha  pertlnent,  lex  consonantlum  permutandarum,  qua  ventus.    IIt'm. 

goth.  taks  contra  daha  postularetur,  dupllclter  vloiata  35^T^7T  "'?"'"  ni-  (Karm.  ex  a  prlv.  et  hi/a  bonus)  Inlmi- 

est.     Resplcias    tanien   goth.  dauh/ar   filia   et  daur   ih.  cus.    Am. 

daura  porta,   quae ,   cum  duhi/ar  et  dvdra   conipa-  ^ys^H  ofe/6  «^    m.    (serpentes    edcns,    ex   ahi   e( 

rata,  item  antiquam  medlam  conservarunt.)  b\ig)   1)  Garuda  (v.  garuda).   2)  pavo.    Am. 

5gs^aftam  ego  (v.  asmd/  et  gr.  241   et  cf.  gr.  syudv,  ^^\  ahd  interj.  admlratlonis  et  lamentatlonls,  ah!  eheu! 

E-yw,  lat.  egn,  golh.  i^,  nostrum  ich,  llt.  as ,  slav.  asu,  N.  3.  17.  13.  31.  Br.  1.  35.  Sa.  2.  11. 


cambro-brit.  /m,  bret.  ani,  ern). 
^-T  ahar   n.   dles.     B'.  8.  17.  18.  J9.    Su.  1.  3 1.     IIoc 
vocabulum,  quod  in  lexicls  desideratur,  fortasse  In  nom. 


'J^^TjY^  ahord/rd  m.  (Dvandv.  ex  ahas  q.  V.  et  rd/ra 
pro  rd/ri,  gr.  613  nox)  dles  et  nox.  N.  12.  61.  S!>, 
V.  gr.  591. 


et  acc.  sg.  et   in   initio   compositorum   solum   usltatum      ^f^ff^gffl  a/i  dif  i'/  (ex  ahd  et  si  it  q.  v.)  an  (oder)  Iii 


est.  Nltitur,  ut  mihi  videtur,  forma  ahar  eo  quod 
llquldae  faclle  Inter  se  permutantur,  inde  ahar  ex 
ahan,  sicut  lat.  aliu-s ,  goth.  alji-s  th.  alja  pro  SCr. 
anjd  (cf.  gr.  comp.  374). 


interrogando.   N.  21.  3l  ubi  nunc  an   pro   fortasse 
posuerlm  (v.  u/dh6  s  v  i/). 


;iO 


m[lU:  cisrpd/a  —  ^ah. 


cmillo,  quod  ail  r.scr.  sru  fliicre  pcrlinet)  sangiiis  (lal.  -^^z^  asjdi,  asjds  ct  as/dm  v.  gr.  247. 

sanguis  abjeclo  a  iniliali;  quod  ad  nasalem  TCU  janj«i>  5f^  asra    n.    1)  (fortasse    a    r.  sar    sr    Jre,    cf.  asrg) 
altinct,  respicias  forniam  asdn   qua  in   nonnullis  ca-  sanguis.   Am.   2)  (pro  asra)  lacryma.   Ur.  58.  12. 

sibus  llicnia  dsig  supplcri  potest,  v.  gr.  183).  5g^  asru  n.  lacryma  (v.  asru). 

^CTq^^  « j.r/;d/a  m.  n.  (ul  milii  videtur,  pro  a,f  .rAr/>a/n,  dbl«;c|J4  asvapnd  m.  (liber   a   somno,   ex   a   priv.  et 
e  praec.  el  pdla  cxlensio,  cxpansio)  rivus  sanguinis.  svapna)  deus.    Am. 


jjS[  asau  liic,  liaec,  ille,  illa   v.  adds  et  gr.  248. 
^ppj^  a'.t/a  m.  (r.  as    q.  v.  s.  t a)    1)  nonien    occidcntalis 

cujusdam  monlls,  ultra   quem  soleni  occidere  credunt. 

2)  solis  occasus  ct  occasus,  finis  in  universum.  Sa.  4.  17. 

Ilit.  73.  6. 


jy^Cj^^y  asvasta  (Karm.  ex  a  priv.  Ct  svasta  sanus, 
validus)  infirmus,  invalidus,  aegrotus.  Sa.  5.  h.  N.  2. 
5.  6.  7.  —  V.  sx> as  t  a. 

?T*-oj*c<ilril  asvastatd  f.  (a  praec.  s.  /a)  aegriludo. 
Ur.  53.  2  infr. 


9gS'  astrd    n.   ( r.   «.(    s.   /ra)    1)   telum    quodcumquc,      t^^  '^?'  (radlx  verbi  defeclivi  qnod  in  praelerilo  redupl. 


pracsertim  missile.   2)  arcus.   A.  8.  2.   10.  29. 
jy ft-iy  dsi  i  n.  (fortassc  a  t.  std  starc,  Ila  ut  a  praepo- 

sitio  sil  mutilata   ex  i'i   vel  aia)  os   (lat.  os ,   ossis  per 

assimil.  ex  oslis,  gr.  oTTfO'.',  slav.  kosti  tb.  knsti,  ante- 

posito  k.). 
j^ j^y ■4,^1  "s t' ikr t  m.  (e  praec.  et  krt  faclcns)  medulla. 

Him. 
3Ejff SmSL " •* ' '^  "  A'   "'•  ('■''   asti  et  Ij  u  g   edens)   canis. 

Hem. 
jyi-j_|   asmd  V.  iddm  ct  scq.  et  gr.  241.  243. 
jj^^^Masrn d t  (cx  asma  et  ablativi  slgno  /)  pronomiiiis 

primae  personae  ablat.  plur. ,   qui  In  inltlo    composito- 

rum   ibemalis   loco    fungitur  el  a  grammaticls  lanquam 

thema   proponitur;    scribunt   lamen    asmad.     (Cf.  gr. 

aiJ.!J.£?  per  asslmllat.  ex  ceTiJ.sg;  goth.  UNSA  per  me- 

tatliesin  cx  USNA  unde   e.  c.  genit.  unsa-ra,   noslrum 

unser;  V.  gr.  241  et  gr.  comp.  166.) 
^^^^aasmat /as    (a   praec.  s.  tas)  iutcrdum  ponilur 

pro    ablat.    plur.    asmdt    sicut    in    slng.    maltas    pro 

mat.    A.  4.  16. 
J^*rM<i  |i|  asmadi  j  a  (ab  asmal  s.  ij-a,  gr. 265)  noster. 

B.  11.  26. 
jy <:-*-)  1^'^  asmadvida  (mcani  aut  nostram  indolem 

liabens,  Ea\i.  cx  asmdt  et  vida  m.  aut  vidd  f.  in- 

doles,  natura,  species)  mihi  aut  nobls  aequalis.  Sa.  4.  7. 


solum  scd  saepisslme  invcnilur,  et  cum  praeteriti  el 
cum  praesenlls  signlficatione.  Secunda  persona  sing. 
anomale  format  dtia;  v.  gr.  418)  dlcere.  In.  1.  12. 
lir.  1.  17.  2.  2y.  (Huc  refero  hlbern.  ng-all  sernio, 
ag-aiU  loqui,  eigh-im  clamo;  gotb.  of-aiUa  nego,  atte- 
nuato  a  in  i,  quod  cum  gunac  Incrcmento  fecit  ai, 
sicut  skaida  separo  convenil  cum  cid  [lat.  scindo\. 
Gotbico  aika  rcspondere  videtur  germ.  vet.  yi/ju  dico, 
fateor,  puto  [v.  Graff  I.  p.  581],  a  radlce  JAJI 
Ila  ut  j  vocali  initiali  sit  anteposilum,  siciil  fortasse 
In  golh.  jains  th.  jaina ,  nostro  jener ,  si  hoc  per- 
linet  ad  scr.  ena  q.  v. ;  vlde  tamen  gr.  comp.  376. 
A  jihu  praefixo  li  est  hijihu  confileor  imde  sub- 
stantivum  hijiht  confesslo,  nostrum  Beichte.  Pot- 
lius  apte  confert  lat.  nego  i.  c.  n'-egn  cum  g  pro 
h  et  golb.  k,  slcut  e.  c.  in  ego  confra  aham, 
goth.  ik.  Fortasse  etiam  ajo  a  nostra  radice  de- 
scendlt,  cjccto  g  ct  addito  cbaractere  quartae  classis. 
Potest  tamen  ajo  etlam  a  kjd  praefixo  d  derivari, 
ilem  eject.i  gutlurali.  Resplciatur  ctlam  goth.  ah-ja 
coglto,  quod  si  cum  ah  cognatum  est,  —  ita  ut  aspi- 
rata  tenuls  loco  fungatur,  quam  ex  gcnerali  consonan- 
tium  permutandarum  lege  cxspectaverls  —  primltlvam 
significatloncm  servavcrit,  quum  llnguae  facile  a  notlone 
cogitandl   ad   notionem  loquendi   transeant,  sicut  e.  c. 


^^os  —  J^ii^asrg. 


2» 


3.   3^n"  as    1.  par.  tlcponere,  ahjitcre.    Nalod.  4.  36. 
c.  a/ya    1)    id.    Naldd.  3.    S.     2)   reliiujuere,    descrcre. 

Hlt.  107.  5.  3)  poslponere,  negllf^ere.   lllt.  70.  10. 
c.  abi  exercere,  Iraclare,  vcrsarl  In  alqua  re.  Sak.  32Infr. 
c.  ui  praef.  vi  (v/udas^  i.  q.  slmpl.    D  .  18.  51. 
c.  ni  1)  deponere.   Dr.  1.  3.  7.  8.  S.i.  5.  9.    c.  fi'+  ni 
ponere,  deponere,  collocare.   N.  24.  45.  Ram.  ed.  Ser. 
III.  47.  7.   70.  5.     c.  sam  +  ni  deponere.    S<i.  3.  18. 
B'.  3.  30.   4.  .'H.  5.  13. 
c.  nis  ejlcere.  D.^v.  1.  18. 

c.  vi   part.  perf.  pass.   xyasta   conslernaUis,    confiisus, 
dejectus.   A.  10.  61. 
jy ^\j I ^ 4.1  a j o /i  j  ay a m    adv.  (Avy.  ex    a    prlv.    et    san- 

sa/a  ni.  dublum)  slne  dublo.   Br.  3.  9.  10. 
jyt-Jchf^     asakrl  (ex  a  prlv.  elsakrt  serael)  non  semel, 

saepius.    H.  1.  l4.   4.  ll.   Br.  1.  21.  A.  8.  15. 

jyi^^-lj^Jf  asaiikyayd  (Karm.  ex  a  prlv.  et  s  aitk  jeya 

a  r.  k  j d  praef.  sam  s.  /a,  v.  gr.  557)  innumerabills. 

N.  13.  56. 

tlM jfl^T  asagyana  ra.  (Karm.  ex  a  prlv.  et  saggana 

e\  s  at  bonus  et  gana  honio)  homo  Improbus.  lllt.74.3. 

jpl^^l  asati  f.  (ex  a  prlv.  et  sati  fem.  TSXj  sat  bonus) 

femlna  impudlca,  non  casta.    Am. 
^Mr^ri   asatkrla    n.    (Karra.    ex   a    prlv.  et   satkrla 
e  sat    bonus    et    krta    factum)    peccatum,    dellclum. 
N.  24.  31. 
^^j^^  asatjd  (Karm.  e\  a  prlv.  et  saiya   verus)  non 
verus,  falsus.    N.  19.  S. 

^  ^H  «-S^  M   asarnhadda  (ex  a  prlv.  et  sambadda  liga- 

tus   a   T.  band    praef  sam    s.  t a)  absurdus ,    Ineptus, 

stultus  (de  verbls).    Sak.  21.  2  infr. 
33trl^H    asahana    (ex     a     priv.     et     sahana     tolcrans, 

a   r.  sah   s.  ana)  non  tolerans,   zelotvpus.    Ur.  47.  S. 

V.  sq. 
^M^MIH   as ahamiina  (ex  a  prlv.  et  sahamdna    to- 

lerans,  a  r.  sah  s.  mdna)  id.   Ur.  55.  19.  71.  16. 


jy * 1 1 '•i?7  asddja  (ex  a  prlv.  et  sddya  perficlendus,  ef- 

ficlcndus,  a  caus.  radlcls  sdd)  insanabllis.  Ur. 48.  6infr. 
35fyf^  asi  m.  (ut  vldelur,  a  r.  as  ci.  1.  s.  /)  cnsis,  gladlus 

(lal.  cnsis  Inserta  nasall). 
5fT5TrT  "'■"'"  (Karm.   cx   a    prlv.    et   sita   albus)   nlger. 

N.  12.  66.  16.  :i. 
3^|^(J^  asiputr!  f.  (ex  asi  ensis    et  putrl  filia)  cuU 

ter.    Am. 
^SWvifrl  asiheti  m.  (cnsem  pro  lelo  habens,  Bali. 

ex  asi  et  heti  tclum)  enslfcr.    .\m. 
5^j^r  dsu  (r.  as  esse  s.  u)  1)  m.  pl.  num.  (^asavas)  ha- 

Iltus,    spirltus.      Dev.  2.    67.      v.    gatdsu    et    vyasa. 

2)  n.   conslderallo,    cogllatio,    aut    cor    tanquani    ejus 

sedes.    3)  n.  affeclus,  affectlo. 
^pTjjf  asuka  n.  (Karm.  ex  a  prlv.  et   suka  n.  delecta- 

tlo,  voluptas)  dolor,  solllcitudo,  moeror.  N.  13. 52. 15. 1  i. 
jyyy  liUj    asud  drana   n.    (ex   asu    halitus,   spirltiis    et 

ddrana  gestatlo,  portatio)  vlta.   Am. 
jy<jy  usura  m.   nomen   daemonum  Kasyapo   et  Dite 

nalorum,  dils  inlmlcorum. 
■yt:|cg(^,    asuhrd  (Karm.  ex  a  prlv.  et  suhrd  m.  amicus) 

inlmlcus,    N.  26.  15. 
dyw[i>J  as uj   (denomlnat.   ab    asu    q.    v.   s. /o,   gr.  52tt) 

convlclarl,    nialedlcere,    exsecrarl,   devovere,   fremere, 

(murren).   N.  14.  17.  M.  19.  B'.  3.  31.  Ur.  78.  2  Infr. 
c.  abi  exsecrarl.    Sj.  5.  90.  B'.  3.  32.  N.  12.  117. 
i^*AtX*-[  asuyana  n.  (ab  asdjr   s.  ana)  nomen  actlonis 

verbl   asuf. 
J^*TH\  asujd  f.   (ab  asiiy   s.  d)  id.    Am. 
dywftl  asuju  adj.  (ab  asdjr  s.  u)  convlclans,  maledlcens, 

fremens.   B'.  9.  1. 
5^«Ti"'cT7T  asrgdard  f.  (ex  asrg   sanguls    et   dara    ge- 

rens,  ferens'  in  fem.)  cutls.   Am. 
jy4-jH  o.f  r^  n.  (non  profuadens  pro  non  profun- 

dendum,  a   t.  sarg  srg  q.  v. ,   praef.  a  priv. ,   nisi 

fortasse  a  mutilalum  est  ex  ava  vel  d,   ita  ut  sanguls 

nomlnalus  slt  a  fluendo;  notetur  Ilt.  jraivaiV  sangulnem 


28 


j^^^^asrey 


mj^' 


:^^jjf7Jasre/as  n.  (Karin.  ex  a  priv.  et  sriyas  n.  fe- 

licitas)  inforlunium,  maluni,  calaniilas.   Up.  32. 
95f5f  dsva  m.  equus  (laU  equus,  gr.  tVTTO?  ex  iKKcg,  per 

assimilationem   ex  jkfo?,  send.  »weJOLJ»w  aspa  —  gr. 

comp.  50  —  lit.  asiva  equa;  hib.  eacli  cquus,  cambro- 

brit.  ostv  equa). 
JLIUI-.M  asvattd  m.  nomen  arboiis  (Wils.  ficus  religiosa). 

N.  12.  3.  B'.  15.  1. 
jgpgfqf^  asvapati  m.  (equorum  dominus,  Tatp.  ex 

asva  tlpaii)   nom.  pr.  Sa.  1.  3. 
TpgTnj  as  vamed  d    m.    (ex    asva    et    meda    m.    sacri- 

ficium)  equi  sacrificiuui.  *) 
^•9^5TTc<Tr  "■'''osdld   f.  (Tatp.  ex   asva   et   sdld   f.  do- 

mus,  porticus)  equile.   N.  19.  tl. 
Jbi-cjivl^  "■^vdroha  m.  (Tatp.  ex  asva  et  drdha  ascen- 

dens,  a  r.  ru!i  praef.  d)  eques.    Ani. 
'^jlgffSasviii   m.    du.    asvindu    gemini    fratres    insigni 

pulchritudine,  coelestes  medici,  Siiryo,  solis  deo,  et 

nympha  Asvinia  nati. 
3^^fjmjJ5J7J    as  tagunds'  raj-a    (octo     virtutum    se- 

dem    habens,    Bah.    ex    as  tagu  na    —   astan   -\- 

guna  —  octo  proprietates,  virtutes,   et  dsrajra   do- 

mus,  sedes)  octo  virtulibus  praeditus.   In.  4.  <)• 
^^yi  "-^fodd    adv.  (a  sq.  s.  d d)   in    octo    partes    divi- 

sum.   B'.  7.  4. 
^tg^Sdstan  m.  f.  n.  (gr.  231)  octo  (lat.  oc/o ,  gr.  uKTUJ, 

goth.  a/ilau,  nostrum  acht ,  lit.  asluni,  slav.  osnit,  hib. 

ocht,  cambro-brit.  ivj//i,  v.  Pictet  p.  141). 
jy^i^   as/amd  (fem.  a.itami)   OCtavuS. 

*)  Wils.  ad  hanc  vocem:  The  actual  or  emblematic 
sacrifice  of  a  horse.  This  sacrifice  is  one  of  the 
highest  order,  and  performed  a  hundred  times,  en- 
litles  ihe  sacriCcer  to  ihe  domination  of  Swerga 
or  paradise:  it  appears  to  ha^e  been  originally  typi- 
cal ;  the  horse  and  other  animals  being  siniply  bound 
during  the  perforraation  of  certain  cerenionics;  the 
actual  sacrifice  is  an  introduction  of  a  later  period. 
See.  As.  R.  Vol.  8,  -442.   Colebrooke,  on  the  Vedas. 


jjr^'^^  asfamt  f.  (fem.  praecedentis)  dies  oclavus  mensis 

dimidiati.    D6v.  12.  3. 
JJ (V I  i-   as/diigd    n.  (Dvigu    ex    astan    et    aiiga    raem- 

brum)  octo  membra.    Wils.  „eight  parts  of  the  body, 

the  hands.    breast,   forehead,   eyes,   throat  and  middle 

of  the  back;  or  four  first,  with  the  knees  and  feet;  or 

these  six  wilh  the  words  and  mind." 
i(*eil-i^ld  ''•^'/«''b  "/'«'o  m.  (Tatp.  e  praec.   et  pdia 

actio  procumbendi)  octo  menibrorum   prolapsio  ad  sa- 

lutandum.    Hit.  40.  20.   91.  22. 
5^f^|ri  y  osiddasd  duodevicesimus.    gr.  236. 
jy^l^i,  (J^ja  oi/d  dasan  m.  f.  n.   duodeviginti.    gr.  231. 
5fy  |b|'rl  ''■^/  (lan/  m.  n.  (uom.  m.  ast  ivdn  ,  neut.  asf  '- 

val,    secundum  Wils.  ab  asti  os.    s,  vant    val,    ita 

ut  sit  pro  aslivat)  genu. 

1.  ^TfT  '2J    1.  par.    atm.    {dip  ty  dddnayoK    K.    dtpti- 

grahanagaiisu  V.)  splendere,  capere,  ire. 

c.  adi  1)  legere.  Man.  4.  l47  (v.  i  praef.  ad  i).  2)  fa- 
cere.   Man.  11.  106  (v.  Z.as  praef.  abi). 

c.  ni  ponere,  collocare.  Man.  6.  46  (v.  Z.as  praef.  ni). — 
c.  ni  praef.  vi  (vinjas)  id.  Man.  3.  226  (v.  3.  as 
c.  vi  -f-  ni),  —  c.  ni  praef.  sam  (jannj- as)  1)  de- 
ponere,  trop.  renuntiare  alicui  rei,  praesertim  actio- 
nibus.  Man.  6.  94:  veddntan  vidivac  crulvd 
s anny  as e l  (=zkarmdni  sannjasct,  schol.  Jan;i- 
y  ds  aiii  aiiu/is  t  e  t  ,\.  s  atinj  ds  a  t\.  cL  Man.  6.95.  96 
ubi  sannyasya  tam  huc  quam  ad  3.a^  referri  potest). 

2.  ^n"  a^    2.  par.    (atm.    solum    in    conjunctione    cum 

vyati,  irr.  v.  gr.  329.  419.  420)  1)  esse,  existere. 
B'.  2.  12.  GG.  H.  1.  39.  Su.  1.  25.  2)  tsse,  ut  verbum 
abstractum  vel  copulativum.  Su.  1.  21.  Sa.  4.  7.  3)  fieri. 
A.  8.  l4  (lit.  es-rni,  es-ti;  slav.  jes-m^,  jes-tl;  gr.  kfJl.-lJ.l, 
sc-ri,  prius  per  assimilationem  ex  ST-lJ.i\  lat.  sum,  es-t; 
goth.  i-m,  ex  is-in,  is-t;  nostrum  is-t). 
as  antecedente  na  mori  (v.  b  u).  Mah.  3.  102S4. 
c.  prddus,  prddur  (manifesto,  palam,  gr.  617)  apparere, 
in  conspectum  veuire,  oriri.    A.  4.  S.  6.  l6.  8.  13. 


9Ero?T<iT  avyaya  —  j^fsj;  asru. 


27 


^oiXH  avj  aj  a  (Bah.  ex  a  priv.  ct  vjrajra  m.  interitus, 

exitiuni;  qnod  non,  sicut  Wils.,  a  T.vjraj-  expendere, 

erogarc  derivari  volo,  sed  a  r.  i  ire,  praef.  vi  s.  a) 

1)  inlerilus,  exitii  expers.  N.  2.  15.  B'.  2.  17.  4. 1.  6.  13. 

7.  2i.  25.    9.  2.  14.  5.  27.    2)  m.  n.  vox  indedinabilis. 

^rjfrlct)  avratika  (Karm.  ex  a   priv.  et   vralika    qui 

vota  facit  aut  solvit,  a  vrala  votum,  s.  ika)  qui  vota 

non  facit  aut  solvit.   In.  2.  5. 

■yyj   as  5.  atm.  9.  par.  edere,  frui.    asndli  Hit.  35.  15; 

asnut/  B\  3.  4.  5.  21.   2)  sccundura  grammaticos 

occupare,  coacervare. 

c.  upa    id.    updsndmi  Dev.  5.    6l.     updsnuti   Man. 

12.  20.    6.  S2. 
C.  />ra  id.  prdsja  N.  23.  22. 

C.  jam    id.    samasniydt    Man.   6.    19.      samasnute 
Man.  2.  5.  3.  277.  11.  6. 
^Uj^l  asana   (t.  as    s.  ana)    qui    edit,    in    fine    comp. 

N.  13.  56.    II.  4.  2. 
JjjJlfV-f  asdr^i  m.  f.  fulmcn.    In.  1.  5.   3.  h. 
ilfii.lficil    asitdvya    n.    (r.   nj    S.    lavya)    cibus.     TJr. 

15.  9  infr. 
jymi^-i^  asiraska  (Bah.  ex  a  priv.  et  siras  n.  caput, 

s.  /to,  V.  gr.  597)  capite  privatus.   Dr.  8.  30. 
jy|5|jyY  asisvi  f.  (fem.  ab  asisu  liberis  carens  —  ex  a 
priv.  et  sisu  —  adjecto   feminini   signo  i)   liberis  ca- 
rens  femina.   Am. 
35^J]^  asila  n.  (Karm.  ex  a  priv.  et  slla  q.  v.)  impro- 

bitas,  mores  pravi,  turpitudo.   Up.  82. 
Sgjjrvf  asuba  (Karm.  ex   a  priv.  et  suba  q.  V.)   1)  adj. 
improbus,    scelestus.    N.  13.  32.     2)  infellx,   infaustus. 
B'.  9.  1.    3)  subst.  n.  nialum.    B'.  2.  57. 
4|ilJ»-<H  asiinya  (Bah.  ex  a  priv.  et  siinya   n.  vacuiini) 

liber  a  vacuo,  totus,  universus. 
dyiL|»-i| VI  "■s" nyam   adv.   (aixus.   neut.   praec.)    oninino, 

plane,  accurate.    Sak.  33.  12. 
jy U|g  asisa  (Bab.  cx  a  priv.  et  scsa  n.  residuum,  re- 
liquum)  totus,  universus.   Am. 


^TjYTjfm^as^satas  (a  pracc.  s.  tas)  omnino,  plane. 
N.  16.  3S.  6.  21. 

9^|Tfyq-  asisi  adv.  (loc.  ab  aiisa)  i.  q.  praec.    N.  4.  31. 

JfJjqTTf  asisena  adv.  (instr.  ab  asisa)  i.  q.  pracc. 
N.  8.  21.  B'.  4.  35.  10.  16. 

jyiijjcf,  dsoka  (Bab.  cx  a  priv.  ct  s6ka  m.  moeror) 
1)  adj.  moeroris  expers.  2)m.  noraen  arborls.  N.  12. 101. 

jyi^i_|j|ij  asmagarb  a  n.  (ex  asman  lapis  Ct  garba 
q.  V.)  smaragdus. 

'^\i^r\asman  m.  (ut  videtur,  a  r.  <ij  sg.  2.  s.  man) 
lapls  (lit.  akmu  tb.  akmrn ,  slav.  kamii  th.  kamen ,  v. 
gr.  corap.  140  et  800;  fortasse  ctiara  huc  refercnda 
cst  prlma  svilaba  graccl  (J fj.a-payoog  et  iat.  sma-ragdus, 
ita  ut  CTjLt»,  jmo,  sit  pro  asma,  ct  flrtyot?,  ragdus  slt 
l.ipidls  eplthcton,  quod  retuierlm  ad  rad.  rang  coio- 
rare,  undc  rakta  rubcr;  cf  asmagarb  a.  Quod  at- 
tlnet  ad  slbllantcm  in  voce  graeca  et  latlna,  pro  gut- 
lurali,  quae  plerumque  sanscriti  s  locuni  tenet  iu 
utraqiic  lingua  resplclendum  est,  litterara  s  etl.ira  in 
sanscrita  Ilngua  non  raro  cura  s  permutari,  et  vice 
versa  j  cuni  s,  e.  c.  in  svasura  quod  lat.  est  socer, 
gr.  fKliOflC). 

^yff^  asmanla  m.  (ab  asman  s.  I a)  focus,  fornax. 
Am.  (fortasse  gr.  y,afxi'JO<;  et  lat.  caminus  —  nisi  haec 
sunl  a  icatu)  —  pcr  metathesln  ex  a}iUivog  sicut  slav. 
KAMEN  opponltur  lituanlco  AKMEN  et  sanscr. 
asman). 

5gT^m_||j  asmasdra  m.  n.  (ex  asman  et  sdra  q.  v.) 
ferruni.    Am. 

jyjjf   asrd  n.  lacrvma  (v.  dsru). 

5^j%f   dsri   f    acles    ensis.     Am.    (lat.  acies    et    acer ,    lit. 

as-mii). 
jyy  dsru  n.  lacrvma  (ut  mlhi  videtur  e  dasru,  abjecto 
d,  a  r.  dans  raordcrc  —  gr.  oaiiVW  —  s.  ru;  cf.  gr. 
oaaov,  lat.  lacryma  pro  dacrjma;  goth.  /a^rj  ih.  tagra 
rcspondet  sanscrito  asra;  angl.  /ear,  nostrum  Zdfire; 
lit.  dsara). 


26                                          JSfcmm  avasydja  —  ^omj  avjragra. 

^cTSTTWl  avasYAya  m.  (r.  sjdi  ire,  s.  a)  pruina.  Am.  ava  —  cum  s  euphonico  sicut  supra  in  avaskara  — 

tioHHftl'  avasakta  v.  sags-  ^^^^-   comp.  ter;   cf.    etiam   nostrum  Osten,   germ.  vet. 

35IcJ5T7  avasara  m.  (r.  sar   sr  ire,   S.  a)  occasio,    op-  ostar,  ostana.)    Am. 

portunitas,  tempus  opportunum.   Ur.  10.  21,   Ilit.  54.  ^TcflfH  "^^/'''  ^-  (■■•  ^f  aJipisci,  s.  li)  aileptio,  impe- 

11.  14.  53.  11.  tratio.   Hit.  36.  15.  69.  2. 

SfofMM  avasdna  n.  (r.  s6  finire,  s.ana)  finis,  obitus.  ^i5IT7  «"'^'■'^  i-  rip^  citerior  fluminis  (lat.  ora). 

Ur.  5.  15.  37.  k.  47.  6  infr.  Sak.  59.  7.  35!foT  '^^'  n»-f-  «^is  (lit.  oi*»  .r,  slav.  oi/za,  lat.  ovis,  gr.  SK, 

jjolf^^TT^     av asikl&iiga    adj.    (Bah.    ex     avasikta  0,  >] ;  goth.  oviV/r  ovile;  huc  etiam  relulerim  lat.  anVj, 

conspersus,  a  r.  sii  s.  /a  et  aiiga  n.  membrum,  cor-  mutato  v  in  r  sicut  e.  c.  in  germ.  vet.  birumis   sumus 

pus)  conspersa  membra,  vel  conspersum  corpus  habens.  contra  b  dvamas,  v.  gr.  comp.  20). 

Sa.  4. 19.  ^gfciTnTfrTii,'"'"'''^ '■''"'"  ="^^-  (^^'y-  "  <»  p"^-  ^'  *"'- 

35fcl<r^^t^   av askanda  m.  (r.  skand   salire,   s.  a)   in-  cdrita    n.    deliberallo,    cogitatio)    sine    deliberatione, 

cursio,  impetus,  impugnatio.    Hit.  102.  9.  sine  haesitatione,  non  cunclanter.    Sa.  1.  35. 

g^^^g^  avaskara    m.  (r.  kar   kr    facere,   praef.  ara  53|c|fi<i|»-Lar  iVa^  am   v.  vitata. 

cum  j  euphonico,  s.  a)  excrementura,  stercus.    Ani.  53TcI3T  avidura  (Karra.  ex  a  priv.  et   viddra   longin- 

j-|(-jxj   avaslra  (Bah.  ex   a   priv.  et    vastra    n.  veslis)  quus)  non  longinquus.    H.  2.   1. 

vestae  privatus.  99[Tc|»-|?T  avinaya  ra.  (Karm.  ex  o  priv.  el  vinaya  im- 

jJdNdl  avastrdtd  f.  (a  praec.  s.  /d)  abstractum  prae-  probitas,  mores  pravi,  immodestia,  turpitudo.  Hit.71.10. 

cedentis.   N.  10.  l6.  Sak.  16.  5. 

Sd^^l  avasid  f.  (a  v.std  praef.  ata)  status,  conditio.  35TTcr?7T  avirata   (ex   a   priv.  et   virata    requiescens   a 

Sa.  5.  89.   In  fine  comp.  Bah.  Sa.  4.  32.  N.  17.  31.  r.  ram  praef.  vi  s.  ta)  perpetuus,  continuus.    Ara. 

5r5ntSJT»T   avastdna   n.    (r.   std   stare,    esse,    S.  ana)  J^J^fJ^^^J^la  v  i  r  a  l  a  m   adv.  (acc.  neut.  praec.)  sine  inter- 

commoratio,  statio,  habitatio.   Ilit.  38.  13.  missione,  assidue,  perpetuo.   P.  17. 

39clf%STrT  avastita   v.  s t  d.  53^Tc( iil '-J^'' ^ isis d m    (Avy.    ex   a    priv.    et    visesa    ra. 

Sd^l^  avahdsa  m.  (r.  has  ridere,  s.  a)  risus,  jocus.  differentia,  discrimen)  omnino,  prorsus,  plane.  A.3.  32. 

B'.  11.  42.  S^T^^CPT  avisaya  ni.  (Karm.  ex  a  priv.  et  visaya  q.  v.) 

351511% H  avahita  v.  d d.  absentia.    Hit.  56.  li. 

jg-Q]|cj-i  dvdk  adv.  (ab  dvdc   q.  v.  mutato  c  in  A-,    v.  gr.  53^tfc?T  avdidavya    (Bah.  ex   a    priv.   et   vdidavya 

59)  1)  deorsum.  2)  meridiem  versus.  viduitatas  a  vidavd  s.ya)  liber  a  viduitate,  liberans  a 

g^j^^^mrg  ara^/jraj  (Bah.  6  praec.  et  siras  n.  ca-  viduitate.   Sa.  4.  12. 

put)  deorsum  caputhabens,demisso  capite.  M.4.  Dr.  8.22.  dydMi-L"^ ''''"'"  ^'  S""'  "^^^"  '^^'^' 

39cll-i*M'5l  avdrimuk  a   (Bah.  ex    avdk,   v.   gr.  58,    et  jycilftl  dvyakta    (Karm.    ex    a    priv.   et   vyakta  q.  v.) 

multa   n.    vultus)    deorsum    vultum    habens,    demisso  1)  invisibilis,    quod  sensibiis  percipi  nequit.    B  .  2.  25. 

vultu.   Dr.  9.  24.  2)  non  perspicuus,  obscurus.    Br.  3.  21. 

^^^^^ridvdc    (in    casibus    fortibus    dvdnc,    v.    gr.  179;  5!Jc?TiT  avyagra   (Karm.   ex  a   priv.   et  vyagra  q.  v.) 

a  r.  anc  ire,  praef.  ava)  1)  inferus,  inferior.   2)  me-  1)  imperturbatus.   N.  26.  20.   2)  consternatus ,  conlur- 

ridionalis.    (Lat.  aus-ter  ortum  esse  videtur  ex  praep.  batus,  confusus,  territus.   Dr.  9.  1.  Su.  4.  1. 


35r^4t7  ovadir  —  j^rj^mv^avasydm. 


25 


•jyGlfcJlT  avadir  10.  par.  (sine  dubio  ex  praep.  avn  et 
d'tr  quod  cum  dl  mens  cognatum  videtur,  cf. 

avaman    liespicere    a   r.  man,  et  V.  gr.  108)    despi- 

cere,  spernere.   Ilit.  42.  11. 
Jbf ci VJrrtlTr    avadirand    f.     (a    praec.    S.  ana    in    fem.) 

contemtio.    Sak.  51.    i.  7. 
jycl^i?T  avadfd  (Karm.  ex  a  priv.  et  vadja  a  r.  int/ 

s.  /o)  qui  occidl  nequit.    Br.  2.  29. 
JBfcl^^JTrTT  ovad'ydiA  f.  (a  praec.  s.  /a)  abslractum  prae- 

cedentis. 
jycJHH   avanata  v.  nam  praef.  ava. 
5^r^|r|  avdni  f.  terra.    B  .  11.  26. 
35rcRt  «"""'  f-  id.   G'at.  1. 
jyoj.fl^  avdnti  f.  (part.  praes.  fem.  r.  af)  nomen  mon- 

tis.    N.  9.  21  (cf.  lat.  aventinum). 
jyoiqif-j  avapdta  m.  (j.  pat   s.  a)  actio  decidendi,  de- 

volandi.    Hit.  14.   Ip. 
jyclsinir  "•'o^oc^o  m.  (r.  6Hd   praef.  oto   s.  a)  vigila- 

tio.    B'.  6.  17. 
Jj|q|5^  avamd  (ab  a  i)  a    s.  ma)  humilis,   trop.  vilis,   ab- 

jectus.   Dr.  5.  II. 

Jycji-I^TIT   avamantdr    (r.    man    cogltare,    S.  tdr    t r) 

contemtor.    Hit.  101.   1  Infr. 
^Oimir^jn  ara 7« d;i/n  (r.  man    cogitare,    S.  in)  dcspi- 

clens,  contemnens. 
Jblcl<Mcl   avajav a  m.   (r.  yu   ligare,    s.  a)    merabrum. 

Hlt.  96.  4. 
5^5JT  dvara  (a  praep.  ava   s.  ra)   1)  inferus,   Inferior. 

2)  posticus,    posterus,    poslerior,   postremus,    ultimus 

(gr.  ovpu  —   V.  Polt  1.    123   —   ovcog,   ouoof,   ooc? 

terminus;    fortasse    00001;   anus   per   assimllatlonem    ex 

OFOO?;    lat.  fortasse   Eurus,    sicut   scr.  avdc   merldio- 

nalls  ab  ava  descendit,   cf.  etlam  gr.  ovoag  ventus  se- 

cundus;  de  lat.  ora  v.  avdrd). 
Jk|di j1  avoraga  m.  (e  praec.  et   s"   natus)   fratcr  natu 

minor.    .Km. 


Jtlci^ld   avarati  f.   (r.  ram    se   delectare,    praef.  ava 
s.  /1)  cessalio,  Intermisslo.    Am.;  \.  ram  praef.  upa. 
jgcIJniT  avardda  m.  (r.  rud    Impedire,  includere,  s.  a) 

1)  Impedimentum,  pertiirbatio.    Sak.41.7.  Ur.  88.6Infr. 

2)  gynaeceum,  v.  sq. 

3ilci|r<iFI  avar6'd'ana   n.  (r.  rud   Impedire,  includere, 
s.  ana)  gynaeceum.    Am. 

jyclcflW  ova/agna  m.  n.  (r.  /ag   pudore  afficl,   s.  na) 
medlum  corpus,  „the  waist".   Am. 

^^■cfc^l^Cl*^    avalambana    n.    (r.  lamb    labi,    s.    ana) 

actio  adhaerendi,  suspendendi,  Innltendl.    Illt.  41.  16. 
iAdi^yi-d^r\Jiialambin  (r.  lamb  labi,  s.  in)  pendens, 

dcpcndens,  suspensus.   Sa.  5.  104.  Hlt.  9.  5. 
^CIM^  avalipta  v.  lip. 
33^rFfCJ'  avalepa  m.  (r.  lip  oblinere,  polluere,  s.  a)  ar- 

rogantla,  Insolentla,  superbla.    Ur.  3.  8.  Dev.  10.  2. 
^Scf^Tr^  avaloka  m.  (r.  lok  videre,   s.  a)  visus,   con- 

spectus,  adspectus.   Ur.  37.  l4. 
jyrjlilj  avasd  (voluntatem,  arbitrium  non  babens, 

Karm.  ex  a  priv.  et  vasa  voluntas,  arbllrium)    1)  In- 

vltus.    B  .  3.  5.    2)  non  subactus.    Ilit.  12.  8. 
4lc|ii|t|  avasisa  m.  (r.  sis  rellnquere,   s.  a)  reliquuni, 

reliqulae.    Sak.  30.  li. 
ilcli<y"=h    av ai y aka    (ex  a    priv.   et    vasyaka    arbitrio 

subjectus)  arbitrio  non  subjectus,  necessarius. 
S^d i^il ^ rl I  avasyakdt d   f.  (a  praec.  s.  td)  necessitas. 

Hit.  116.  10. 
Jblc|i(<imiyU|T?T  avas y akaraniy a  (Karm.  ex  avasyam 

abjecto  m  et  karaniya  faciendus,   a   rad.  kar   hr   s. 

anlya)  quod  necessario  faciendum.    Br.  3.  16. 
jyci2,i|Mllcl»"I    avasyab  dvin    adj.    (ex    avasyam    ab- 

jecto  m  et  bdvin   quod   existlt,    fit)    quod   necessario 

fif,  accidit.    Br.  2.  2. 
^^(o(^7JT[avasydm  (Avv.  cx  a  priv.  et   vasya   n.   quod 

arbitrio   subjici,    quoil    regi    potcst)    necessario,   certe. 

Br.  2.  2.    N.  13.  29. 

4 


34 


^  alu  —  l^^rj  avadi. 


jgffT  "/"  f.  parva  hvdria.    Hit.  90.  15. 

jtj^yq  dlpa  adj.  (v.  gr.  226  et  256)  parum,  paulum,  ex- 
iguus.  In.  /5.  13.  N.  25.  13.  (Huc  retulerim  lit.  alpsiii, 
op-alpstti  animus  me  liquit,  icli  falle  in  Ohnmacht; 
praet.  alp-au,  fut.  alp-su ,  v.  gr.  comp.  499;  alkstu, 
uT3ii.  tilk-au,  fut.  alk-su  fame  url  ejusdcm  originis  esse 
videtur,  permutata  labiali  cum  gulturali.  Fortasse  etiam 
er.  sAfYoe  huc  pertinet,  mutatn  tenui  in  mediam  et  in- 
serto  (  sicut  in  ^ohtyjig  contra  dlrga  longus.) 

■)-|yqeh  alpakd  (a  praec.  s.  ka)  tenuis,  exiguus,  vilis. 
Hit.  14.  b. 

ij^tyUd[^\^  alpakdrja  adj.  (Bah.  ab  alpa  et  karya  n. 
a  r.  kar  kr  s.  /o,  facienduni)  quod  parvi  momenti 
est.   N.  21.  28. 

jCT-fMJ  (jfjq-  alpadars ana  (parum  visus  habens, 
Bah.  ex  alpa  et  darsana  n.  visus)  parum  valens  visu, 
parum  intelligens,  imprudens,  stultus.    H.  1.  hS. 

j^jyq^|-  alpata  f.  (ab  alpa  s.  t &)  paucitas,  exiguitas. 
Hit.  82.  7. 

jLj^q  i  IB^rTr  alpaduHkatd  f.  subst.  abstr.  ab  alpa- 
duKlca  parum  doloris,  s.  td.    A.  10.  8. 

Sc^CraWTl^TS^^  alpamdlapalodaka  (Bah.  ex  alpa 
et  conipos.  dvandvico,  constante  e  mula  n.  radix, 
pala  n.  fructus  et  udaka  n.  aqua)  parum  radicum, 
fructuum  et  aquae  habens.    H.  1.  16. 

5n|ffMt>  dlpisla  (ab  alpa  s.  isfa)  superlat.  vocis 
alpa.    Am. 

j|-j^m<ufn  d Ip iyaii s  (ab  alpa  s.  iyans)  compar.  vocis 
alpa.    Am. 

sUqI  av  \.  par.  servare,  tueri.   Nalod.  4.  IS  (lat.  aveo). 

^qJ'  dva  praep.  praef.  (ut  mlhi  videtur  a  stlrpe  prono- 
minali  a  s,  va,  sicut  era,  jro  ab  ^,  j;  v.  gr.  conip. 
380)  de,  ab.  (In  Ilngua  sendlca  «x'>>..v  at'a  est  pro- 
nomen  demonstrativum,  cui  respondet  slav.  ovu  th.  ovo 
hlc,  ille,  fem.  ova,  neut.  ovo.  Huc  etiam  trahlmus  gr. 
av  in  composlto  av-TO?  et  posteriorem  partem  vocum 
ivTav-d^a,  IvTeu-S^EV;  porro  aii,  av-^t,  av-^tg,  av-Ttc, 


av-T£,  av-Tap,  ovv  et  particulam  negatlvam  ov,  lat. 

au-t  et  au-iem,    quod   posterlus  suffixo   convenit  cum 

katarn  el  iltam;    nostrum  au-ch,  goth.  au-Ar,   v.  gr. 

comp.  377  sq.)  —    Pro   praep.  ava   etlam   va   dlcitur 

v.  gr.  111. 
jyQJcJ-j  (-Jr-|    avakartana    n.    (r.   kart    krt    praef.  ava 

s.  ana)  abscissio.    N.  10.  l6. 
Jb<o|et)li^|    avakdsa    m.    (r.  kds    lucere,   S.  a)    1)  locus, 

spatium,  intervallum.    Sak.  56.  2.   20.  13.   23  infr.    Ur. 

41.  S  infr.  66.  15.  74.  4.  2)  occasio.  Hlt.  122.  p.  101. 
35cl^|i*-|  avakraya  m.  (r.  kri  emere,  s.  a)  pretium.  Am. 
9^QfJJjq[  avagama  m.  (r.  gam  ire,  s.  a)  intellectio,  in- 

telligentia.   Hlt.  71.  13.  B'.  9.  2. 
Jblcslill^    avagdha    m.    (r.    g dh   praef.    ai'a    subraergi, 

s.  a)  1)  actlo  submergendl.  Sak.  17.  2  infr.  2)  lavatio. 
jjJQJjjs'  avagrahd  m.  (r.  grah  prehendere,  s.  a)  con- 

temtlo.   Hlt.  61.  l4. 
Jf^jfJ  avagiid  f.  (r.  gnd  scire)  contemtlo.    Hit.  92.  3. 
J!^cl2l|rT  of^ffnd"'*  "•   (s-  gri^  s.  ana)  id.  Hlt.  103.  h. 
33^c( rl "^  avatansa  m.  n.  (r.  /ari.t  ornare,  s.  a)   1)  an- 

nulus  aurlcularis.   2)  crista. 
jy-Qj f{^^   avatansaka    (a   praec.   s.  ka)   i.    q.   praec. 

Ur.  82.  4. 
9J(-^^|T  avatdrd   m.    (a    r.    /ar    [//']    s.  a)    descensus. 

Dicltur  praecipue  'de   deorum  e   coelo  in   terram  de- 

scensu,    ad    quampiam   hominis    aut    anlmalis    formam 

assumendam. 
^^'cfSTfT  avaddta   (t.  ddi  purificare,   s.  ta)    1)  albus, 

clarus.    2)  flavus.    Sa.  5.  8. 
^ofJJ  avadyd  (fortasse  a  praep.  ava    s.  dya  pro  tya, 

quod  cura  indeclinablllbus  solum  conjungitur,  aut  ex  a 

priv.  tivadya  dicendus)  l)humllls,  depressus,  demissus. 

2)  transl.  ignobllis,  vllls,  abjectus  (v.  anavadya). 
39^yirT  avaddna  n.  (r.  dd   ponere,   s.  ana)  attentlo, 

anlmus  attentus.   Ur.  1.  2  infr. 
95fgfy  avadi  m.  (r.  dd  ponere,  s.  j)  finls,  terminus, 

modus.   Ur.  89.  3  infr. 


^t^  drba  —  j^^3fi  alikci.                                                        *<23 

j^(^  iirb'a  m.  (forlasse  e  garba  abjecto  g)  proles,  na-  5g^  arha  (a  pracc.  s. «)  digniis,  c.  acc.  11.4.  50.  S.i.3.  9. 

tus.    Ilem.  V.  sq.    (IIuc  referri  possint  lat.  orbus,  gr.  —  c.  inf.  S.i.  5.  15. 

03(bavo<;.)  ^^ill|  arhana  n.  (r.  arh  s.  ana)  adoratio,  cultus.    Am. 

55fvf^  arb'akd  m.  (a  praec.  %.ka)  proles,  natus,   pullus.  ^^ITTT  "''f""}^  f-   (a    r.  ark   s.  ana   in    fem.)    honoris 

Sak.  7.  7.  teslificatlo,  lionor.   N.  25.  •!. 

4Ji4ij    5T^QT  «'■"'/'    r">P    6-  psr.  {hinsdydm  K.)  i.  q.  53r^   "'    !•  psr.  atm.   {v  dranavytip  t  ib  tii  dt  u  V.)    ar- 

«/•/>    r/^ .  cere,  sufficere,  ornare  (fortasse  lat.  or-nare). 

y^i\i]r\   arjamdn   m.    (nom.    irr.    v.    gr.  193)    1)   sol.  SFf^fT^  alaka  m.  (r.  al   s.  aka)  cincinnus.    Ur.  38.  15. 

2)  nom.  propr.  unus  e  majoribus,  defunctis,  manibus.  jy r,-| c^, ]  alakd  f.  nomen  urbis  Kuveri. 

B'.  10.  29.  53^^rfT  «'«^'«   Ti.    (secundum   Wils.   pro   arakla    non 

r                                                      ,               .  ^ 

SgT  <"■»'  1-  psr.  (hiiisdy dm  K.  vad^  V.)   ferire,   lae-  rubrum    habens,    i.  e.  quo  nihil  rubrius  est,   cf.  anul- 
•V                 . 

dere,  occidere.  tama)  gumnii  laccae. 

jg^jq  drt'«n  (r.  arv  s.  a/  in  noni.  an,  gr.  196)  1)  bu-  ^^rfJ^T^  alaktaka  n.  (a  praec.  s.  k a)  id.    Ur.  60.   Ib. 

milis,  vilis.  (nom.  arv d,  arvati,  arvat).  2)  m.  equus.  SETt"] | ttI rl  d/aks it a  (Karm.  ex  a  priv.  et  laklit a  a  T.  laks 

jyojlcjj    arvdk   adv.    (neut.    sequentis   arvdc)    1)  post,  s. /a)  non  visus,  non  inventus,  non  deprehensus.  II.  1.  7. 

postea.   2)  pone,  a  tergo.   3)  prope.   Sak.  7.  9  infr.  jyrrj^iu|  alaiikarana  (r.  Arar  Ar  praef.  alam  ornare) 

JFJr^|.cJ  drudc  (ut  videtur  ex  aruon  et  a«c'  ire,  nom.  m.  ornamentum.    In.  o.  2. 

arvdii,    f.   arvdci,    n.   arvdk  secundum   analogiam  33^377  alaiikdra  m.  (r.  A-ar   A/-   praef.  alatn   ornare 

70\)   prdc,    gramm.  179)    propinquus.     Am.  p.  54.  8:  s.  a)  id.    Hit.  42.   1. 

pardrvdci    ttre    remota    et    propinqua,    ulterior    et  S^^T^WfT    alafikr ta    (r.  kar    kr    praef.  alam    ornare 

citerior   ripa.  s.  ta)  ornatus.   N.  2.  II.  25.  1. 
r 

:yfj    jjfj   ars  Ts  6.  par.  (gatdu)  ire.   (Ortum  esse  vi-  jy^|i.i  d/am  (r.  al  s.  a  c.  accus.  term.)   1)  ornamentuni, 

detur  e  ar  r  adjecto  s.     IIuc  retulerim  goth.  solum  in  comp.  cum  r.kar  kr  2)  satis,  par.  D^v.  4.  3. 

airs-ja  seduco,  germ.  vet.  irru,  lat.  erro.)  3)  particula  prohibitiva,    cum   instrumentali  substanli- 
r 

jHcj,  arh   1.  par.    1)  honorare,   colere,   v-  arhana.   2)  vorum  abstractorum,   vel,   quod    idem    est,   gerundio: 

aequare,  parem   esse.   Man.  3.  131.   3)  dlgnum  esse,  apage,  aufer,  absit.   Dr.  4.  20. 

c.  acc.  rei.    H.  1.  36.  N.  16.  2i.   4)  convenire,  decere,  S^^rTtT  o/asa   (r.  /as   laborare,  artem  cxercere,   suff.  a 

c.    nominat.    pers.    quam    decet.    Dr.  3.   2.    5)  posse.  praef.  a  prlv.)  piger,  Ignavus,  iners. 

B\  2.  17.   Hit.  6.  11.    6)  Saepissime  terap.  praes.  hujus  ^^FTTrT  "''''"  "•  torris. 

rad.  ut  verbum  auxillare  in  constructlone  cum  infinitivo  5tTc?T  "''  ™"  -^)  ^pis.   2)  scorplo. 

adhibetur,  ad  rogationem  exprimendam,  ubi  Germano-  ^r^^  aiika  n.  frons. 

rum  7nuj.rm  maxime  respondet.   In. 5.  41.  44.  H.  4.  3.  6.  y  [^j^v  a/ingara  m.  hydria  fictilis  (Wils.  „an  eartheii 

Br.  2.  21.  B  .  2.  26.  —  Metri  causa  in  atm.  usurpatur.  water  jar").   M.  10. 

H.  1.  36.    (Littera  h  hujus   radicis   ex  g   orta  esse  vi-  35M»-L "''"  "'•  ^P'*^ 

detur,  cf.  arg   et  gr.  aoyjjo   quod  fortasse  primitivum  JfcfJT^  a/tkd  (ut  videtur,  ex  a  priv.  et  /tka  quod  sim- 

conservavit  sensum,  ita  ut  arh  ab  origine  significaverit  plex  non  invenitur)  1)  adj.  falsus,  non  vcrus.  2)  n.  fal- 

prlmum  esse,  in   principio  esse.  sum,  falsitas.   Ur.  30.  S  infr. 


55fifcg'  artepsu  —  jy^^  arhuda. 


i-X '^^*-X  oriepsu    (ex    arta    et    ipsu    q.  v.)    divitiaruni 

cupidus. 
ti^C4^ rl I  art  epsuta  f.  (a  praec.  s.  tti)  status  ejus,  qui 

divitiarum  cupidus  est,  diviliarum  cupido.    Br.  1.  18. 

r 
5Cr7"  ard  1.  par.  atm.  1)  vexare.    (Ilaec  radix  liucusque  in 

part.  pass.  in   ta  solum  inventa   est,    cum   praef.  tj, 

conjuncta,  formans  drditd  et  drtd  abjecto  d  secun- 

dum  gr.  548.    Littera  t  formae  drld  secundum  gr.l05 

duplicari   potest,   igitur  primum  /  in   drttd   non    pro 

transformatione   euphonica   lilterae  d   accipiendum  est. 

Ubi  drdita  et  drta  vocem  in  a  aut  4  exeuntem  se- 

quuntur,  propter  vocales   coalescentes   ab   ardita  et 

arta  non  distingui   possunt;   cum  autem  drta  in  po- 

sitionibus    uon  ambiguis   inveniatur,   in  ambiguis  quo- 

que  locis  drdita   et  drta  intelligenda  esse  censeo.) 

H.  1.  4.  2.  3.  5.  N.  8.  24.  12.  i06.  lOS.  In.5.  44.  (Lat. 

ardeo    quod    fortasse    sensum    primitivura    radicis    ard 

exhibet.)   2)  ire.   3)  poscere,  rogare,  petere,  c.  acc. 

pers.  Rag.  5.  17:  saradganan  nd  'rdat  i  cd  t  akali 

(cf.  ari). 

cl.  10.    par.     1)  vexare.     Mah.  3.    16450:     tata     enam 

mahdvegdir    ardaj-dmds  a     toinardiH;    1.    1182. 

2)  ferire,    occidere.     R.  Schl.  L    l6.    30:   vicarantd 

■srdajan    (omisso    augniento)    sarvdn    s iithavjr d- 

g'rainahoragdn.  (Cf.  hib.  ord  1)  „a  hammer,  sledge, 

mall,  mallet".    2)  „death,  manslaughter".) 

c.  ab'i    1.  par.    vexare,    affligere.    R.  Schl.  IL   21.   55: 

abyardasi    m  d  n    suduKkam;     Mah.  1.  4116: 

ab  j  ardila. 

c.  sam  10.  par.  vexare,  vulnerare.   Mah.  3.  761.  Il72'i: 

samdrda/at. 

^iS^  33^  ardda,  arda  1)  adj.  dimidius.  2)  n.  dimi- 
dium,  dimidia  pars. 

35(^-cf»-A  ardd  acandra  m.  (e  praec.  et  candra  m. 
luna)  1)  semiplena  luna.  2)  sagitta,  cujus  acumen  semi- 
plenae  lunae  formam  habet.   Dr.  9.  9- 


jy ^- j|^  ardd ardl ra  m.  (ex  ardda  et  rdlra,  in   fine 

comp.  pro  rdtri,  nox)  mcdia  nox. 
r 
^EPT  3J^  "'''^  •'"''  ''*•  ^'  -^- psr-  crescere,  augerl.     Part. 

pass.  rddd  dives,  opulentus,  felix.    N.  12.  59. 

(Fortasse    ex   usitatiore  vard    vrd    abjecto   v;    cum 

ard'    rd    cf.  lat.  olesco,   ad-ultus ,    cujus    /   tam    ex    r 

quam  ex  d  explicari  possit,  cum  et  r  et  d  facile  trans- 

eant  in  /.    Pottius  etiam  apte  huc  trahit  vocem  rad-ix, 

sicut  nostrum  TVurzel ,  golh.  vaurts  th.  vaurti  —  for- 

tasse  corruptum  ex  vaurs-ti,  v.  gr.  comp.  102  —  pro- 

babiliter  ad  vard    vrd    pertinent;    ita  aurii  planta, 

In    comp.  aurti-gards ,   pro  aurs-ti;    lat.  a/o ,    quod   ad 

sensum  attinet,  nititur  formi»  caus.,   ita  gr.  u?^oatvw, 

goth.  a/ja   sagino;   hib.  o/l   „nursing";   gr.  opS^Of ,   si 

quod  equidem  puto,  ad  hanc  radiceni  perlinet,  proprie 

significaret  qui  crevit,  unde  erectus,  ita  lat.a/-ius, 

hib.  a/t  „a  high  place,  eminence,  an  edifice",  nisi  hoc 

directe  venit  a  lat.  a/tus;  cf.  etiam  goth.  a/ds  th.  a/da 

senex  —  ut  mihi  videtur  ex  a/d-da  =  scr.  rdda  ex 

ardda    —    ratione    habita,    vocera    scr.   vrdda    qui 

crevit   pleruraque  signivicare   senex;   nec  non  a/d-s 

th.  a/di,   nostrum  A/ter. 

C.  sam  i.  q.  simpl.    Man.  9.  315:    ka/i    ksinvans    tdn 

samrd  nuydt.  —  s  amrdd  a  adultus,  auctus,  magnus, 

plenus,    totus.     H.  1.   11:     samrdddn    vanaspatin 

av arugya;   B.  11.  29:    s amrdd avSga;   33:    buh- 

ksva    rdgjan    s  aiiv  rdd  am,  ——   transl.  dives,    Opu- 

lentus.   N.  10.  2. 

^flj^arp  V.  T.  ar  r. 

^qU(  drpana   n.    (ab    arpay,    forma   caus.  r.  ar  r  ire 

—  V.  gr.  468  —  s.  ana)   actio   tradendi.   Hit.  72,  19. 

B'.  9.  27. 

^nTTT   JJ(L  arp    rp    6.  par.   (hinsdydm  K.)  offendere, 
-N         •X 

laedere,  ferire,  vexare,  occidere. 

r 

JCTi^  ari    1.  par.    (^hinsdydii,    gatdu)    laedere,    OCCi- 

dere;  ire. 
jy^A   arbudd  m.  n.  centum  miliiones.    A.  5.  21. 


W^argya  —  9f^qf?j  artiya. 


'l\ 


q^jf  argja  (r.  arg    s.  ya)   1)  adj.    veneraodus.   '2)  m. 

i.  q.  praec.  sign.  2. 

WS"  arc  l.par.  altn.  10.  par.  honorare,  venerari,  colere. 

ex  ark   q.  v.    In.  3.  1.  4.  3.  5.   N.  18.   19   (cf.  gotli. 

alhs,  them.  alha  templum). 

c.  ab'i  i.  q.  simpl.    B.  18.   ly. 

^[^f^^^arciJmant  (a  sq.  S.  mant  mat)  1)  adj.  flam- 

mans.    Ur.  37.  7.   2)  m.  ignis.    Ilem. 

35ff%ra^ arcjj  f.  (r.  arc  s.  i'j)  splendor,  flamma.    In.1.35. 

II.  1.  49.     (Ex  arkis  —  v.  ark^  arka.) 

53^   5T5  "''c    rc   6.  par.  (rccilmi  gr.  38)  ire,  adire. 

B  .  2.  72:  b  rahmanirv  dnam  rcc  ati\  5.  29  : 

sdntim    rccati;    Man,  12.    55:    cancfdlapukkas d- 

ndnca  .  .  .jonim    rccati;    N.  4.   7    ubi    in    ed.   Calc. 

legitur   mrtjrum   rccati,   v.  ann.  ad   h.  I. 
r 

1.  ^y^i   arg  l.par.  10.  par.  atm.  1)  colligere,  coacervare, 

*^     .   .    . 
adipisci,  acquirere.    N.  26.  '1.  In.  3.  7.   2)  facere 

perficere  (pray  alne  K.  safiskdre  V.):  s  vargil  ail 

karma    bene    facta    actio.     Ram.   ed.   Ser.  1.   34.  3S; 

svdrgitan   tapas  a  memet  ipso   effecta   castigatio. 

Ram.  ed.  Ser.  1.  47.   13    (fortasse   lat.  urgeo  et  arguo, 

gr.  £0701   nisi  hoc  est  pro  Feoycti  =  ^fsl^rag  q.  v. ; 

goth.  rik-jan  colllgere). 

c.  upa  i.  q.  simpl.  sign.  1.    llit.  33.  21.  Man.  9.  208. 
r 

2.  33sT    ^(^^'"'S  TS  1.  atm.  (^a/du  K.  gatist  diryor- 

*^      *  *^  ,       .         „ 

gandr gane  V.)  ire;  firmum  esse;  validum, 

robustum  esse;  acquirere  (lat.  rc^o,  rec/us,  goth.  raiVi-/^, 

nostrum  rechl,  v.  sq.,  gr.  O-flEytt',  hib.  righim  „1  reach, 

arrive,  stretch". 
J^j^jq  argana    n.    (r.  arg    s.  ana)    nom.  actionis   TOXj 

arg  sgnf.  1.    Ilit.  34.   1. 
jj^^r^l    d  r  g  u  na    m.    (ut    videtur,   a    r.  a  r  g    s.   u  n  a) 

1)  nomen  arboris  (Wils.  Terminalia  alata  glabra). 

2)  nomen  unius  Pandavorum. 
r 

5CT5r    ^^    arng    rrig    1.  atm.    {bragi   K.    brge    V.; 

scribitur  r^-i,  gr.  110"')  assare,  frigere,  co- 
quere  (cf.  barg  ft.r^,  bragg). 


■tJl]\    JTOT  <"■'?  .'"'?    S.  par.  (galdu)   ire   (ut   videlur  ex 

ar  r  adjecto  charactere   cl.  5  unde  r-ndmi); 

cf.  goth.  rinnan  r.  rann,  nostrum  rinrien. 

9311^  arriavd  m.  mare. 

r 
^^pf    ^rT   "'^'    ■'"'     *•  P*'"'   (spard  andisvaryag  rrtd- 

•v  -N 

gatisu)  ire;  aemulari,  certare;  imperare;  vi- 
tuperare.  (Haec  radix  orla  esse  videlur  ex  ar  r,  ad- 
jecto  /.  lluc  retulerim  rad.  golh.  LJTH  ire  —  leitha, 
laith ,  lilhum  —  mutato  r  in  /  et  lilteris  transpositis 
pro  i//h  ex  allh,  arlh,  altenuato  a  in  1,  sicut  in  r.  AViV 
germinare  =  gan;  liib.  riih  „course,  fligbt,  gallop, 
race",   riihirn  „1  run,  range,  strull,  rush".) 

=^2j"  ari'    10.  par.    ( v.   aria)     peterc,    postulare     (gr. 
aiTsu  dissoluto  r  in  vocalem  i). 
c.  pra  petere,  appetere,  desiderare,  concupiscere.  Br.  2. 

11.   12.  13.  16.   In.  o.  33.   Su.  1.  26.   3.  11. 
c.  sam  cogitare,  putare,  existimare.  Ur.  18.  9.  18.5infr. 

5ggj  drta  m.  (r.  arl  s.  a,  nisi  potius  art  dydmi  est 
denominativum  vocis  aria)  1)  res,  raateria.  Br.  1.  16. 
2.  2.  0.  N.  8.  4.  B'.  2.  6.  S.  transl.  sensus.  2)  divitiae 
opes.  N.  17.  47.  B\  2.  6.  3)  commodum,  utilitas, 
fructus.  B'.  3.  18.  4)  causa,  ratio.  N.  lo.  13.  Acc. 
instr.  dat.  et  loc.  —  drlam,  drtcna,  drtdya, 
drld  —  praepositionis  vice  funguntur,  ut  latinum 
causa,  gratia,  c.  gen.  aut  in  compositione  cum  no- 
niine  recto.  N.  23.  10.  Br.  1.  27.  29.  2.  3.  H.  4.  28.— 
lu  fine  compositorum  arta  cum  significatione  res 
nonnumquam  redundat.  A.  4.  16.  Sa.  4.  25.  (gr. 
alrta). 

^'gj^s^^iari  akrt  (rem,  commodum  faciens,  e  praec. 
et  krt  faciens,  q.  v.)  utilis,  commodus,  fructuosus. 
In.  5.  56. 

jg^fgja  ar<  tn  (a  r.  ari  s.  in)  petens,  desiderans,  egens, 
pauper.   N.  13.  11.  50.  B'.  7.  16. 

3^2TT2[  artiya  (ab  arta  s.  tya)  causam,  originem  ha- 
bens,  commotus,  pendens  ex  alq.  r. ,  positus  in  alq.  r., 
obnoxius  alicui.    B  .  17.  27. 


20  ^:i^ar  r  -  ^^  arga. 

dilare,  ^i-er/jiV  possessio,  goth.  arii',  ih.  orA/o,  hereditas,  J^J\^  ardla  ctitwis.    N.  11.  33. 

quanquam   ex   generali    consonantiuni    permutandarum  93]t  ari  m.  inimicus,  hostis. 

lege  pro   sanscr.  p  exspectaveris  goth. /;   amant  vero  i5(T7r^Tf  arindama  m.  (e  praec.  et  dama  doniitor,  a 

liquidae   conjunctionem    cum    mediis.      Ad   inusitatam,  r.  dam  s.  a,  v.  gr.  575  s.  o)  hostium  domitor. 

ex  trita   lege   forraatam    formam    caus.  ardyami  per-  1.  ^[J^   drista    (Karm.    ex   a   priv.    et   risfa   a   r.  ris 

tinere  videtur  lat.  aro,  gr.  aoot/),  goth.  arja  id.,  germ.  s.  t  a)  non  vulneratus.    Dr.  7.  20. 

vet.  erru  —  per  assimil.  ex  erju  —  lit.  oru,  slav.  orjun,  2.  93fJ^  drista  m.   nomen   arboris  (Wils.  Melia   aza- 

ita    ut   a    movendo    solo    nominata    sint.      Etiam   gr.  daracta).    N.  12.  3. 

ao^osv  et  lat.  artus  a  movendo   nominata  et  cum  scr.  ?Er?JII[  arund  m.   1)  adj.  fuscus,  ex  rubro  subniger,  pur- 

ar  cognata  esse  videntur.)  pureus;  Wils.  „tawny,  dark  red".   Dev.  3.  7.   2)  sol. 

c.  sain   caus.  tradere.     Hit.  7.  l4:    tasja   visnusar-  Sak.  24.  8. 

mano  ...  putrdn    s  amarpilavdn;    40.  12:    svd-  ^y^yj^^  arund  at  t    (ex  a  priv.  et    rundatl  a    T.  rud 

mind    "ntya    s  amarpitavy  d;      42.    3:     kuUndn  cl.  7.  s.  ant  at  in  fem.)  Vasisti  uxor,   una  ex  Pleiadi- 

y uvatlm    dniya   s amarpaya.  bus.    Hit.  22.   7. 

2.  JyT  5T  ar   r  5.  par.  Qiiiisdydm')    offendere,   ferire,  jgxg  aru.f  m.  n.  ulcus,  vulnus.    Am. 

laedere,  vexare,  occidere.   (Hib.  ar  „slaughter,  jg^i  ar^  interj.   Hit.  22.   l4. 

destruction,  plague;  the  slain  in  fight".)  53^7IJT  '"'OS"  (Bah.  ex  a  priv.  et  roga  m.  morbus)  liber 

3.  5^T  (5T)  ar   (f)   9.  par. :    rnami   gr.  345    (gatdu)  a  morbo,  sanus,  salvus.    Br.  3.  10. 

ire.    (Haec  radix  origine   eadem  est  atque  iytj-,  ark  lO.par.  (stavan^  H..  tdpastuiyoK  V.)  urere, 

or  r  q.  v.)  *)  celebrare  (fortasse  denom.  a  sq.). 

igr  ara  (r.  ar  r   s.  a)    1)  adj.  celer,   citus.    2)  rotae  ra-  jg^  arka  m.  (a  r.  ark  s.  a,  nisi  arkdydmi  ab  arka) 

dius.    (Cf.  goth.  ara  —  th.  aran  —  nostrum  Aar,  quae  sol.    (Cf  hib.  eark  sol,  coelum.) 

r  ^^^^  , 

sicut  lii.  aquila   a   velocitate    nominata   esse   videntur;  ^CT^    :^7j-|   arks    rks   5.  par.  (gig  diis  dydm  K.  vade 

v.  j^jiijj  dsu.  V.)  occidere,  occidendl  cupidum  esse. 

jJ^\^[Uaragds    (Bah.   ex   a  priv.   et   ragas   n,   pulvis)  ^^^JTc^T  "''?"/<'  n.  pessulus.    Up.  46.  Hit.  33.  IS. 

expers  pulveris,  purus.   N.  24.  42.  SJlcfTf  (^rgald  f.  id. 

4(711  i|  drariya  n.  sylva.  *|Tfc<Tt  '^''gali  f.  id. 

jy i U i| I H T  or anydni    f.     (a    praec.    S.  dni ,    v.    gr.  218)  ty  fej    ar^    1.  alm.  (hinsdydm  K.  mulyi  V.)    offendere, 

magna  sylva.    Hit.  17.  l4.  laedere,  occidere;   constare,  pretium  habere,  dignum 

ggfrf^  ara^nt  m.  cubitus.   Dr.  9.  5.  esse.     (Fortasse    huc    pertlnet    nostrum   arg,   drgern, 

jgrn  aram  (acc.  Tou  ara)  celeriter,  cito.    Am.  (fortasse  germ.  vet.  arg ,  ark,   et  Inserto  a:   arag,  arak  avarus, 

gr.  dQOi,  cf  Hartung  I.  p.  423).  pravus,  impius,  subst.  arg  malum.) 

ilifc(r-<i>    aravinda  m.  lotus  flos.    Hit.  59.  1.  3^^  drg'a  m.  (r.  arg'   s.  a)    1)  pretium.    2)  donum  ho- 

iliisl^l  ardgaka  (Bah.  ex  a  priv.  et  rdgan  rex,  s.  ka,  norificum,    quod    diis    eximiisque    hospitibus    offertur, 

V.  gr.  597)  rege  orbatus.   Dr.  6.  5.  constans  ex  octo  rebus,  nempe  ex  oryza,  sacro  gramine 

jgTfTrT  o-rdti  m.  Inimicus,  hostis.   Hlt.  77.  7.  durva  dlcto,  florlbus  etc.  cum  aqua,  aut  ex  aqua  sola, 

*)DeaduIterina  vocallr  V. librummeum„Vocalismus"p.l81.  in  parvo  vase.    Sa.  3.  6. 


Wi^amb  —  ^  ^  ar  r. 


19 


1.  53^^  ""'*  *■  P'""-  (,S<"^")  "■c,  se  inovcrc. 

2.  5rrr^  «mJ  1.  atm.  (Jabd^,   grammatici  scribuiit  ai, 

^gr.  110"')  sonare. 
55fr^ra7  ambaka  n.  (r.  ami  sc  inovcre,  s.  aka)  oculus. 

A.  3.  50. 
jg-jr^r  drnbara  n.  (r.  anib  S.  ara)  1)  vcstis.    Su.  1.  30. 

2)  coelum.   Sa.  1.  19.  A.  6.  9  (v.  ab'rd). 
jgfj^lJ  ambd   f,  mater   (fortasse   nostrum  Amme,  germ. 

vet.   amma    —   th.   ammSn,   ammiin   —   per   assimil., 

risi    hoc    vocabulum    cohacret   cum    ap    aqua,    unde 

ammaya  q.  v.,  quum  voccs  hujus  notionis  plerumque 

etiam  lac  significent. 
ij(V<si  dmbu  n.  (r.  amb  s.  u)  aqua.    B'.  11.  28. 
jyi.^A   ambudd  m.  (e  praec.  et  da  dans,  a  r.  dd  s.  o) 

nubes. 
jyi.^i^i^'  ambuddba  (Bah.  e  praec.  et  db^^d  f.  simili- 

tudo)  nubis  similitudinem  habens.   H.  4.  4S. 
^CTT^ami    1.  atm.  {sabdeK.  dvanduX.  scribuntai, 

gr.  110°')  sonare. 
J^XVTFl  "'"*  as  n.  (r.  amb  s.  as)  aqua.    A.  6.  6.  B  .  2.  67 

(v.  abrd).     Cf.  hib.  et  scot.  aibheis  mare. 
j^TjrvnsT  amboga  n.  (in   aqua   natus   ex  praec.  et  g") 

lotus  flos.   I.lit.  107.  13. 
jy^^^  ammdja  (ab  ap  aqua,  S.  maya,  v.  gr.  58  et  85) 

aquosus.    Am. 
'^^^amr a  m.  nonien  arborls (Wils. „mango  tree,  magnl- 

fera  indica").   N.  12.  4. 
^;.^  amld  acidus.    B.  17.  9- 
50"?^  ay  1.  atm.  (gaidu)  ire  (sine  dubio  ad  r.  j  pertinet, 

quae  secundum  1.  cl.  in  atm.  dye  formaret). 
5g7Jj:j  dyana  n.  (r.  i  ire,  s.  ana)  via.    B.  1.  11. 
5g7ja  a/dm  hic,   v.  gr.  247. 
jgjj^TCJ  a/aia j  n.  (Karm.  ex  a  priv.  et  yasas  n.  glo- 

ria)  dedecus,  infamia,  ignominia.   H.  3.  18. 
3Er?J3T^^^T7   ayciJ askara   (e    praec.    et   kara    faciens) 
dedecus,    infamiam     afferens;     fem.    ayasaskari. 
H.  3.  18. 


^TJf^dyas  n.  ferrum  (lat.  aes,  aer-is ,  pro  aes-is ,  goth. 
ais,  th.  aisa,  germ.  vet.  ir  aes,  nostrum  Eisen). 

^6(*;H2I  ayasmdya  (ab  ayai  s.  maya  contra  gr.  58 
ct  analogiam  Teti  tigomaya  qua  ayomaya  exspecta- 
veris;  ctiam  in  cd.  Calc.  Mah.  p.  644  lin.  2  infr.  ayas- 
maya  legitur)  fcrrens.    A.  10.  31. 

39^2J7T  "ydia  n.  (ex  a  priv.  ct  yula  ligatus,  a  r.  yu) 
decies  mille. 

^iil ^}^^Yayutasds  adv.  a  praec.  s.  ^aj,  V.  gr.  584. 
s.  sas.   In.  2.  S. 

95fq'  a^<?  interj.   Sak.  45.  13. 

5f2rn^^TT  "-yo^^y^  f(non  impugnanda,  es  a  priv.  et 
yodya  Iinpugnandus  in  fem.)  noraen  urbis  (Oude). 

1.  ?Q^T  3T  '""  r  I.  et  3.  par.  (dr  dmi,  /^arm  j  v.  gr.  331; 
syllaba  ar  et  in  hac  et  in  aliis  radicibus,  quae 
apud  grammaticos  vocalem  r  continent,  in  formis  non 
gunnatis  corripitur  In  r,  quae  vocalis  nusquam  est 
primiliva,  sed  seniper  orta  ex  r,  antecedente  vel 
subsequente  qu;'ipiam  vocali,  ut  e.  c.  srnomi  a  r.  sru, 
abjectu  u,  quo  faclo  consonans  r  vocalis  naturam 
indult*))  ire,  pervenire,  transl.  adipisci  (v.  rad.  i). 
Nalod.  1.  32:  tdii  gdm...dra  ad  illam  regionem 
pervenlt;  42:  na  riransdm  dra  non  gaudium  adepta 
est.  —  Caus.  arpay  (gr.  468)  facere  ut  aliquis  eat, 
pervenlat;  1)  movere,  dirlgere,  conjlcere.  B\  S.  7. 
12.  l4:  mayy  arpitamanobudd  i;  Dr.  5.  19: 
sardn  arpayitum  saglltas  railtere.  2)  uti  aliqua  re, 
Impendcre,  adhibere.  H.  4.  47.  (Goth.  airus  nuntius 
raihl  ortum  csse  videtur  ex  ar,  attenuato  a  in  j'  et 
anteposito  a  ex  generali  euphonlae  lege  q.  v.  gramm. 
comp.  82;  hib.  rja  vel  do  ria  „he  will  come,  arrive", 
rj'a  „runnlng,  speed",  riach  „he  came",  riachtaim 
„1  arrlve",  ar  „guiding,  conducting";  v.  r.  il.  Ad 
formara  caus.  arpay  quae  cum  sam  composita  tra- 
dere  slgnificat,  referrl  posslt  germ.  vet.  arbjan  here- 

*)  Fusius   de  vocalium  r  et  f  origine   dlsserul  in   libro 
raeo  ^Vocalismus"  p.  157  sq. 

3' 


IS 


33vgr2n?I  abjuUdna  —  ^]^  dmoga. 


SgViMr^lH  a^yiitt&na  n.  (r.  si&  praef.  afti  +  u/, 
ejecto  s  —  V.  gr.  577  —  s.  ana)  actio  surgendi. 
B'.  4.  7. 

5V(>J<4i|  altyudaya  m.  (r.  j  Ire,  praef.  ab  i  +  i//  s.  a) 
felicitas.  Ur,  94.  1  Infr. 

JT^^VJJJ^S  ab yupapalti  f.  (r.  pad  ire,  praef.  aii  + 

«i/)a  s.  /i)  favor,  benevolentia.   Sak.  54.  2  infr. 
5P[y  aiV  1.  par.  {jgaty&m)  ire. 
^g^aiVa  n.  (ut  mihl  videtur  ex  abbara  aquam  gerens, 

ejecto  b  et  «  *),   cf.  ambuda  et  galada)  nubes  (gr. 

oyt,QiQe?,  lat.  intber  Inserla  nasali,   nisi   haec  pertinent 

ad    dmbara    coelura    vel    dmbas     aqua;     cf.    etiam 

umbra). 

1.  ^U    am  1.  par.  (^gatib  aganasabdesu)  ire,  colere, 

sonare. 

2.  :yH    ain  10.  par.  (rog^)  aegrotum  esse. 

jgXTffT  omdei  m.  (ut  videtur  a  r.  am  Ire,  s.  ti  servato 

classis  charactere  a)  tempus   (lit.  amcis   longum  tem- 

pus;  ad  rad.  am  etiam  referri  possit  lat.  an-nus  —  ita 

ut  sit  pro  am-nus  —  et  gr.  Svo?,  svvcg). 
5gpqT  amdra  (ex  a  priv.  et  mara  morlens,  in  fine  comp., 

a  r.  mar  mr  mori,  s.  a)   1)  adj.  immortalis.  Hlt. 3.  5. 

2)  m.  deus.   Su.  1.  22. 
ggXfTOVf  amaraprab  a  (Bah.  e  praec.  et  prab  d  f.  splen- 

dor)  imraortalium  splendorera  habens.    N.  13.  5l. 
jy ^Apj  amaratvd  n.  (ab  amara   s.  tva)  Immortalilas. 

Su.  1.  22.  23. 
93i:m  amard  f.  (ab   amara).     Nomen    Indri    sedls    aut 

urbis. 
SflTTT^rTt  amardvat!  f.   (Indrl  sede   praedlta,  a 

praec.   s.  vat  in  fem.)  Nomen  Indri  urbis,  sedls,  pa- 

latii.    In.  1.  h2. 
jy^uq^  amaropama  (Bah.  ex  amara   et  upamd  f. 

similitudo)  Immortallum  slmllltudinem  habens.  H.  2.  27. 


*)  Confirmatam  vldl  hanc  explicatlonem  lingua  sendica, 
dbereta  (acc.  dberetdrem)  quod  corruptum  est  ex 
abbereta,  significat;  qui  aquam  affert. 


^i\ri\    dmartya    (Karm.    ex    a    priv.    €t   martya)    Im- 

mortalis. 
jgjqXIf  amarsa  (Karm.  ex  a  priv.   et  marsa   patientia, 

tolerantia,  a  r.  mars  mrs  s.  a)  ardor  animi,  ira,  ira- 

cundia.  B'.  12.  15.  Up.  43. 
dy i-l '-I U I    amars ana    (Karm.    Cx   a    priv.    et    marsana 

paliens,  tolerans,  a  r.  mars  mrs  cl.  10  s.  ana)  iratus, 

Iracundus,  vehemens.   Dr.  7.  17.  N.  12.  SA. 
jpjlfg"  amasa  m.  (r.  am  Ire,  s.  asa)  tempus. 
5gXlT  «""a  praep.  cum.    Nalod.  1.  53. 
jy  *-)lr?T  amdtya  m.  (a  praec.  s.  tya)  qui  est  a  consillls, 

Wils.  „a  mlnister,   a  counsellor". 
il m HU   dmdnusa  (Karra.  ex  a    priv.  et   mdnusa    hu- 

roanus)    quod    est    supra    honiinem    (iibermenschlich). 

N.  23.   5. 
jy  |4^^  amitra  ra.  (Karm.  ex  a  prlv.  et  mitra  n.  amicus) 

inimicus,  hostis.  N.  12.  33. 
9gTq|  amt'  illi,  hi,  V.  gr.  248. 
jy iJ^  amutra  adv.  (ab   amu  stirpe   pronominis   adds 

in   casibus  obl.  —  gr.  248  —  s.  tra)  illic  i.  e.  in  illo, 

futuro  mundo,  opp.  vocabulis  iha  hlc,  et  loke  ismin 

in  hoc  (terrestrl)  mundo.   Br.  2.  5.  B'.  6.  4o. 
jy U(.j    amrta   (Karm.    ex    a    priv.    et    mrta    mortuus) 

1)  adj.  immortalis.    Br.  3.  IS.  B  .  14.  27.   2)  n.  deorum 

cibus,  immortalitatem  afferens,  ambrosla.    In.  1.  26. 
jj|u  f-ft:cl|ci  f^TSf  amrtasvddaniya  (Karm.  e  praec.  et 

svddaniya  quod  jucunde  sapit)  Arartae  jucundo  sa- 

pore  sirailis.    In.  1.  26. 
i|*-|y!T    amedyd    (Karm.  ex    a    priv.   et    medya   purus) 

impurus,  sordidus,  contaminalus.    B'.  17.  10. 
jy^il    ameya   (ex    a    priv.    et    meya    mensurabilis,    a 

T.  md    s.  ya,    gr.  557)    quod    metiri    non    possumus, 

immensus. 
5?*Ti| \fi\r{am^ydtman  (Bah.  ex  praec.  et  dtman  m.) 

immensum  animum  habens.    In.  2.  22. 
^i_Hy  dmoga  (Karra.  ex  a  priv.  et   moga  vanus)   non 

fallens,  haud  dubius,  certus.   Ur.  63.  10. 


^gfvTfT?^  ahimarda  —  gvjfra"  ahydsa. 


17 


?ff^T*T?r  "b  'tnarda  m.  (r.  mard  mrd  conlerere,  s.  n) 

distiirbatio,  vastatio  regionis.    Df.  6.  S. 
3g"fVll-||r^  abirndna  m.  (aut   a    T.  rnan    aut  a  miJn  S.  a) 

superbia,  insolentia,  honorls,  gloriae  ciipiJitas.  B  .16.  4. 
5gfJV|  Ulcj   ab  imuh  d  (Bab.  ex  ab  i  et   muka   OS,  vultus) 

adversum  vultum  babens.   N.  12.  32.  20.  43.  Dr.  8.  ik. 
35fJV|i^lc(i-l  ai  imuk  dm  (Avy.  ex  a4j  et  muka  os,  vul- 

lus)  coram. 
jnvr^j^TT^  ab'iy6kt&r  m.  {x.  yug  jungere,  s.  tdr  tr) 

qui  aggreditur,  impugnat  alqm.   Hlt.  97.  2. 
95UV|i||i|    abijroga   m.   (j.jrug    iungere,   s.  a)    invaslo, 

impugnatio.    Am. 
^gjVfTj^  abirati  f.  (r.  ram  se  delectare,  s.  /i')  delecta- 

lio.    Hit.  31.  1". 
5fjVli|i-|    ab  ir&ma   (r.  ram    s.   a)  amoenus,    venustus. 

Sak.  4.  6. 
jgjVTTIpEJ'  abiruci  f.    (r.  ruc   splendere,    placere,    s.  j) 

1)  splendor.  2)  voluptas,  gaudium,  delectatlo.   Hlt.  13. 

1.  infr. 
jgjVJ^TTJ  abirupa  (Bah.  ex  ab  i  et  riipa  n.  forma)  for- 

mosus.    N.  12.  30. 
igfJVJpfJjrj  ab  ildsa  m.  {r.lai  desiderare,  s.  o)  deslderlum, 

optatum.   Hit.  43.  10. 
^jVjr?fffrj;j  aij/diin  (r. /ai  s. » n)  desiderans.  Ur.  12. 13. 
5^ JV| d "i  H   o^b  ivadana  n.    (r.  vad   q.  v.    s.  ana)    cor- 

poris  incllnatio.   In.  5.  19. 
3JJVf cj r-(4  H     ab  ivandana    n.     (r.    vand    s.    ana)    id. 

Sa.  2.  3. 
95fTHdi<i  "+1    obivddaka    m.    (r.  vad    s.  aka)    salutator 

incllnato  corpore.    N.  21.  26.  cum  acc.  p. 
g^jVJ5JJtJ  ab  is&pa  m.  (a  r.  sap  s.  a)  exsecratlo.  N.  11.  16, 
jgjVJfJcfi  abisikd  m.  (r.  sic  humectare,  s.  a)  actlo  con- 

spergendi  (v.  sic  praef.  ab  i).    Hlt.  126.  10. 
95fJV|y^-    ab  isvaiiga  m.  {y.  svang  s.  o,  V.  gr.  109)  in- 

clinatio,  propenslo,  affectus.   B'.  13.  9. 
5gjVJ^JT    abisara    m.    (t.  s  a  r   sr    ire    s.  a)    comes,    SO- 

clus.    Am. 


35TTVffJjTTJ  ab  is ararxa  n.  (r.  sar  sr  Ire,    S.  ana)    actlo 

adeundi,  vlsltandi.    Ur.  40.  7. 
^rfHHli^^I  abisdrikd  f.  (r.  sar  sr  ire,  s.  ikd)  femina 

quae  maritum  vel  amatorem  adil.    Ur.  40.  8  infr. 
93rM*rj|T^ff  abisticila  (r.  suc  s.  ta)  praedltus,  inslruc- 

tus.    N.  23.  18.  —  V.  grl^jJc. 
3^TV|((7^^  abisniJfa  m.  (r.  snih  amare,  s.  a)  amor,  in- 

clinatlo,  affeclio.    B\  2.  57. 
35f^Jf^tTfTLai'/Ajnam    (fortasse  Avy.    pro    abfkJartam 

—  ex  aij  et  iksana  n.  oculus  —  ejecto  o  ante  ria) 

identldem,  Iterum  ac  saeplus.   N.  9.  34.  A.  10.  54. 
ggVJIOT  ab  tpsu  (ab  tp s ,  desld.  irr.  rad.  dp  adlplsci  — 

v.  gr.  477 —  praef.  ab  i  s.  u)  adlpiscendi  cupidus.  N.5. 2. 
jf^jjg^  abisu   m.   (r.  is    ire,    deslderare    s.  u)    habena, 

frenum. 
^VSnS"  ot/jraiiga  m.  (r.  ang   ungere,   praef.  abi  s.  a) 

unctlo.    Up.  50. 
SgVJJT^J^  ab^^yadika    (ab  adi  praef.  ab' i  s.  kct)  supe- 

rlor.   N.  21.  l4.  Br.  1.  8.  v.  ddika. 
J^Vilrly  ab yantara  n.   1)  intervallum,  loci  et  temporis. 

B'.  5.  27.  Hlt.  5.  17.  2)  pars  interior,  medlum.  Up.  49. 
3^2jTj»~r    ab yarcana    n.    (r.    arc   praef.    ai'j    s.    ana) 

cultus,  veneratlo.    N.  12.  78. 
=5V-t)<yr-)|   aby  art  and  f.  (r.  art    s.  and,  fem.  ab  ana) 

precallo,  rogatlo,  pelltio.    Sa.  4.  27. 
^^VJJd^lJ'  ab yavahdra  (r.  har  hr  afferre,  praef.  a6'j 

-\-  ava    s.  a)   clbus. 
9^7fo|^|i|  ab yavahdrya  n.  (r.  har  hr  afferre,  praef. 

ab  i  -\-  ava  s.  ya)  cibus.    Ur.  39.  1. 
93Vi|^i|c^     ab yasuyaka    m.    (r.    denom.   asiXy   q.    v. 

praef.  oij'  s.  aka)  exsecrator.   B.  16.  18. 
9^V"?JTST  "*/"•"'  11.  V.  seq. 
=gVjjf3=j  abydsa  m.  (r. a s  cl.  1.  q.  V.  s. o)  1) proplnqultas, 

vicinltas.    N.  9.  10.  Dr.  8.  13.   2)  exercltatlo,  usus,  ex- 

perientia.    B'.  12.  12.    18.  36.    3)  educatlo,   disclplloa, 

instltutlo.  Hlt.  5.  l4.  7.4.    Scribitur  etiam  oi^ydyo  (cf. 

abyasta,  ab yasana,  abyasya  apud  Wils.  ed.  2). 
3 


10  Srm  upriya  —  j^^^^^^Tiahihasin. 

jljjg^  dprija  (KariD.  ex  a   piiv.  et  prija  q.  v.)   inju-  nibus  b'jam,  bis,  bjrdm,  h/as)   ad,   versus.     (Gr. 

cundus,  ingratus,  insuavis.  au(pi,  inserta  nasaji  sicut  in  afJLipOO  contra  ubdu;  lat. 

jj[7i^'(-jv     aprijanvada  (e  praec.  —  v.  gr.i)7o  s.o  —  ob,  nisi  pertinet  ad  api,  amb\  germ.vet.umbi,  nostrum 

et  vada   a    r.  V ad   s.  a,   loquens,  dicens)  injucandum  um;  slav.  ob;  cf.  eliani  adverL.  slav.  ABHK  abije  statim. 

dicens.   11.  4.  15.  Huc  quoque  retulerim  nostrum  bei,  goth.  b!,  abjecto  o 

^mTTjfvniTra  aprijaidgin  (ab  aprijab  6ga  ingrata,  initiali,   sicut   in   sanscr.  praeter  api  etiam  pi  dicitur; 

injucunda   fortuna,    s.  in)   ingratam    fortunam    habens,  porro  praefixum  be,  goth.  bi.) 

infelix,  infaustus.    Br.  1.  1 1.  Bg^JVT^JFT  a*''''^'»'»  "•  (r-  ''""<  s.  «)  amor.    N.  24.   13. 

Jbl^t^vH  apsards  f.  Apsarasa,  n\mpha  (deduci  solet  ab  ^TH^T^  ab  ikrama  m.  (r.  hi  am  s.  a)  conatus,  molitio. 

ap  aqua  et  saras,  a  r.  sar  s  r  ire,  s.  as.     Sunt  enim  B  .  2.  4o. 

Apsarasae,  secunduni  mjthologlara,  e  mari  natae,  quum  5jyv|'o|||(iH  "*  ig  dtin  m.  {r.  han  in  forma  czus.  g  dtajr 

a  diis  Asurisque  ad  Amrtum  adipiscendum  agitarelur.)  —  gr.  471  —  s.  in)  inimicus.    Hit.  127.  IS. 

jj',^-!^!   apsara    f.  i.  q.  praec.  53THsT»T  abigana  m    (Karm.  ex  ab  i  et  gana  homines) 

Jblsl*'^  abandya  (ex  a  prlv.  et  bandja  sterilis)  non  familia.    N.  12.  ^S. 

slerilis,  non  vanus,  non  irritus,  inde  fructu  pracdilus,  597VlSI«^lc:^'('L "*  iganavanl  (a   praec.  s.  vant   vat)  fa- 

fructuosus.   Ur.  7.  14.  16.  4.   cf.  sapala  Ur.  9.  1".  miliam  (nobilem)  habens,  nobilis,  generosus.  B.  16.  15. 

^^^^  abadcta  (ex  a  priv.  et  badda  Ilgalus,  a  r.  band  95Tr*T5r  abigiia  (r.  giid  sclre,  s.  a)  gnarus. 

s.  ta)   1)  non  ligatus.   2)  insanus,  stultus.    N.  26.   l6.  "flTVfSl I H    obigiidna    n.    (r.  giid    scire,    s.  ana)    nota, 

j^j^yj  abald  (Bali.  ex  a  priv.  et   Aa/a  vis)  debllls  (fort.  signum.    Pat.  26.  27. 

golh.  ubils  ih.  ubila,  nostrum  iibel,  angl.  evil;  nisi  haec  ^TTVj fi H-" *  " " ^*  ^^^'  ^^  °*'  *'  '"■*)  ^^i  pt^ope.  S:i.  3. 11. 

ad  adara  ■=  lat.  inferu-s   pertinent,  mutata  aspirata  ^S^TM rl I M  "^itdpa  m.  (r.  /a/;  urere  s.  a)  moeror. 

in   medlam,    secunJum   generalem   consonantium   per-  53TVrW»T  abiddna   n.   (r.  dd    ponere   s.  ana)   nomen. 

mutandaruni  legeni.    Sanscr.  b  auteni  In  germ.  item  est  Hit.  26.  13. 

b,  unde  golh.  radix  band  llgare  =  band    q.  v.)  STHVTZI   abinaj^a    m.    (r.  n!  ducere    s.  a)   gestlculatlo. 

j^(^^|  abald  f  (a  praec.)  femina.  Ur.  28.  10. 

jy^^A    dbda  ni.  (ex  ap  aqua,   et  da  dans,    a    r.  dd    s.  a)  3^TH«TcJ    abinava    (Karm.   ex    ab  i   -f-   nava)    novus, 

1)  nubes.   2)  annus  (primlt.  pluvlum  annl  tempus).  recens. 

35fj^^  abdi  m.  (aquam  tenens,  ex  ap  aqua  et  di  tenens  5THT»T^5T  "* '"'^'«•««  n".  (r.  vis  inlrare  praef.  abi-\- 

a  r.  d'd  s.  i)  mare.   Hit.  105.  9.  ni  s.  a)  incllnatlo,  propensio,  applicatio.    Ur.  35.  3infr. 

55fVT?T  dbaj-a  (ex  a    priv.  et  haya  tlmor)    1)  Karm.  se-  (hrdaj db  i  .  .  .  .). 

curitas.    Hlt.  59.  3.    2)  Bah.  alidja  intrepidus.  ^fv|y|y  ab  iprdya  m.  (a  Rueckertio   recte   deducitur  a 

5gVT^  abava  ra.  (Karm.  ex  a  priv.  et  bava    existentia)  r.  i'  ire  praef.  aA  i  + /^ra  s.  a  cLabiprela  Hit.  54.17 

70  non  esse  (Nichtsein).    Sav.  3.  10.  et  ab  ipret ya   apud  Wils.  ed.  2)  consilium,  proposi- 

95TVncT  o^dva  m.  (Karm.  ex  a  priv.  et  bdva  exlstentla)  tum.   N.  9.  35.  24.  5.   Sa.  1.  13. 

i.  q.  praec.   Dr.  5.  y.  ^^THVToT  abibavd  m.  (r.  bu  s.  a)  actio  praevalendi,  su- 

3gjVT  abi  praep.  praef.  et  sep.  (ut   videtur   a   stlrpe   pro-  perandi.    B'.  1.  4l. 

nom.  a  s.  bi,   quod  convenit  cum  casuum  termlnatio-  59TVTH||'j|»T  "*  '*  dsin  (r.  b'ds  s.  in)  alloquens.  Sa.5.  7-i. 


jyM^lkJ  apardclda  —  jj^^^^^^apruplavayas.  15 

^JXTTTtT  "  P  <""  ^  <i  <i  "  (r-  '■(Jrf    praef.  a/'0  offendere,  s.  /o,  ^q^ffjra  apuyin    {upa  -\-  dyin    a    r.  *    s.  in)    abiens. 

gr.  83)    1)  adj.  ofiendens.    Dr.  7.  U  ubi  apar&dd dU  15.2.   1  i. 

pro  apardddH  legendiim.  2)  n.  offensio.    N.  24.  12.  1.  ^fq  "'/■"  praep.  praef.  «iiiae  cum  paucis  solum  conjun- 

95fqTfy[  apardda  m.  (r.  rdd    s.  o,   v.  praec.)  offensio.  gitur  radicibus  et  super  signiGcare  videtur,  nam  cum 

Dr.  8.  37. —  V.  aparddda.  dd   ponere    format    npida    legere.     a  initiaie  hujus 

f^j^^^paridyus  (ex  apari  locat.  TOii  apara  alius  praep.  saepe  abjicitur  (gr.  eTTi',  lit.  ap  insepar.). 

et  dyus,   quod   ex  divas   dies  explicaverim ,    ita  ut,  2.  Jy |q  dpi  conj.    1)  eliam,   adeo.   2)  eliamsi.   3)  igilur, 

ejecto  «,  «'  ia  u  et  j  in  j  sint  conversa)  postero   die.  itaque.    4)  vero,  aulem.   5)  an,  num.   6)  cum  praece- 

N.  13.  35.  denle  interr.  kim   quispiam  significal. 

^^^Y^  apavarga  m.  (t.  var^'    vrg    relinquere,   s.  a)  39^|^j|?id  apihila  (r.dd  praef.i7/>i  tegere,  S.la,  gr.  544) 

donum.    Sav.  5.  51.  teclus,  obductus.    N.  17.  30. 

^m^TS"  apO'*'  ada  m.  (r.  vad   dicere   praef.  apa   s.  a)  ^[jmapuns  m.  (nom.  irr.  v.  gr.  205.    Karm.  ex  a  priv. 

vituperatio.    1111.71.  12.  etpiu/i  j  nias,  vir)  vlrilitate  privatus,  eunuchus.  In.5.  50. 

jyqi^llA VI  a/)a  vddin   (r.  vad  s.  in,   v.  praec.)  inter-  5gcfcpf  npuns  tva  n.   (a  praec.   s.  t  v a^   eunuchi   slatus. 

dicens,  velans.    Sak.  32.  1.  lu.  5.  58. 

^q^f^Vf  apavdhana  n.  (r.  vah   s.  ana)   aclio   aufe-  33^^   apeksa    (r.  i/cJ   viilere,   praef.  apa   s.  a)   respi- 

rendi,  deducendi.   Hit.  97.  5.  ciens,  curans,  rationem  habens.   B'.  12.  16. 

Jjiqi^iyi-I  apascima  (posticum   non   habens,   nihil  ^^T^TgfJ'  apeksd  f.   (r.  iks   videre,  praef.  apa  s.  d)   re- 

post  se  habens.    Bah.  ex  a  prlv.  et  pascima  posti-  spectus,  ratio.     Sak.  59.  12:    nirapiksa  nihil  curans, 

cus)  infinitus,  immensus.    N.  13.  33.  negligens. 

imM<i   opasada  m.  (r.sad  ire  praef  a/;a  s.  a)  honio  jyq|rir~|    apohana    n.    (r.    iih    praef.    apa    raliocinari, 

vilis,  abjectus,  in  fine  compos.    11.  3.  8.   Dr.  8.  45.  s.  ana)   ratiocinium.    B  .  15.  15. 

jyqri  apaha  (r.  han  abjecto  an  s.  a,  gr.  575)  occidens,  '^^Oapnas  n.  aqua   in  Vedorum  dialeclo  (v.  ap  et  cf. 

delens.    Sak.  56.  2.  lat.  amnis  pro  apnis). 

jynri Jllj   apahar ana  n.   (r.  ftar  hr  s.  ana)  actio  aufe-  SSf^^iTST  aprakdsa    (Bah.  ex    a    priv.  Ct   prakdsa    m. 

rendi,  abripiendi.    N.  10.  9.  lux)  luce  privatus,  obscurus.    II.  1.  18. 

jyn|^-     a  p  d  ii  g  a   n.    (r.    ai'ig    suff.   a)    exterior    ocull  5^31  flM  apratima  (Bah.  ex  a   priv.  et  pralimd  f.  si- 

augulus.  militudo)    similitudinem    non    habens,    incomparabilis. 

^^q^ra  a/;dc'  (in  casibus  fortibus   apdnc,   a   r.  anc   ire,  H.  1.  37.   Su.  3.  15. 

praef.  apa)  meridionalis.     Hem.  5r*T5T^rT  aprasastd  (Karm.  ex   a   priv.  et  pras as ta, 

jyqj^  apdnd  m.  (r.  an  spirare   praef  apa    s.  a)  spirl-  a  r.  sans  praef  pra  laudarc,   s.  ta)  non  laudatns,  in- 

tus  qui  efflatur.    B'.  4.  29.  5.  27.  farais.   N.  20.  4l. 

5^mq'  apdpa  (Bah.  ex   a   priv.    et  pdpa    n.    peccatum)  ^f_\\^f^^^iaprdptavayas    (Bah.   ex    aprdpla    non 

liber  a  peccatis.    Br.  1.  32.  contactus  —  a  T.dp  praef. /jra  et  a  priv.  —  et  vayas 

j-jMj^   apdya  m.   (r.  i  ire  praef.  apa  s.  a)    1)  abitio.  aetas,  hic:  adulta  aetas)  non  contactam  adultam  aeta- 

2)  obitus,  interitus,  exitium.   Ilit.  43.  4.   3)  frans,  fal-  tem  habens,  qui  ad  adultam  aetatem  nondum  pervenit. 

lacia.   Hit.  129.  22.  N.  4.  19-  Br.  1.  28. 


14  -^cirl^onvac  —  jyq^ii-yL^  apardnmuha. 

3^7^ga«fac' (r.«Hc' ire  praef.  o"u;  in  casibus  fortibus  jy q c}^ | n r|^«^ akdrin  m.  (r.  kar   kr   s.  in)  qui  aliqiiem 

anvdnc,    in    debilissimis    anuc,    ad    analogiam    TcZ  offendit,  adversarius,  inimicus.    Hit.  27.  17. 

pra/fdc,  prat/tiric,  prati  c,  gr.  17\))  se<iuens.  Sm.  ^^fqcjif^    apakrta    (part.    pass.    a    r.  kar    kr    praef  apa 

■UrrJ.l\  anvaj^a  ni.  (r.  i    praef.  anu   s.  a)  familia,  gens,  s.  t a)    1)    offensus.     '2)   n.    offensio,    laesio,    vioiatio. 

stirps.  1.1.  4.  3. 

Jjr-cicTRT  anv  avdya  m.  (r.  i  ire,   praef.  anu  -\-  ava,  jyq^m  apagama  m.    (r.  g^am    ire   s.  o)   abscessio,   se- 

s.  a)  id.   Su.  1.  2.  paratio.   Hit.  43.  5. 

jLjr^q  anveia  (r.  ii  ire,   desiderare,  praef.  anu  s.  a)  jyq)||  apagd.  f.  (ex  o/>o  aqua,  quod  separatum  non  in- 

actio  quaerendi.    Sak.  15.  10.  venitur   —   v.   ap   —   et    s"    ''ens    in    fem.)    fluvius. 

JbJ«"oi^trT   anvesana    (r.  is    praef  ohu    s.  ana,     v.  gr.  Ani. 

94"')  i.  q.  praec.    N.  13.  70.  S;i.  1.  33.  W^fxJTJ  apacajra  m.  (r.  ci  colligere  s.  a)  deminutio,  ex- 

jtjr^qilH  anvesana  (fem.  praec.)  id.    Ur.  31.  6  infr.  pensum.    Hit.  10.5.  12. 

Jb|r-sJl7jH  anve.i in    (r.is    praef   anu   s.   i n)    quaerens.  ^FJTfTjJ  a/?a//  (.  auiaeum. 

Hit.  1'29.  20.  33m!7T%Cr  apattksipa  m.  (e  praec.  et  ksepa)  secun- 

4j^^t.>|  \    -Tp  anves  tdr  -Jtr  m.  (r.  is   s.  tdr  /  r)  qui  dum  ^Vils.  „precipitate  entrance  on  the  stage,  indica- 

quaerit.  ting    hurry   and    agitation ,    also    read    apafdksepa" 

jcm  ap   f.  (nom.  anom.  plur.  num.   v.  gramni.  199)  aqua.  v.  etiam  Lenzium  ad  Urv.  3.  1. 

Su.  2.  li.  N.  12.  63  (lat.  agua  mutata  labiali  in  guttu-  93T7r?T  dpatya  n.  (a  Rucckertio  recte  deducitur  a  praep. 

ralem;   goth.  o//ia  flumen;   germ.  vet.  aha ,  et  affa  in  apa  s.  tya\  ita  goth.  ni-thjis  th.  nithja  cognatus,  pro- 

fine  comp.  v.  Graff  1.  159;  lit.  uppe  flumen ;  huc  etiam  plnquus,  a  ni  deduxcrim;  v.  gr.  comp.  III.  p.  432)  pro- 

cum   Jobannsenio    —   Latein.  Wortbildung    p.  41    —  les;    ap  atjrdni  liberi.    Br.  1.  27.  2.  26. 

refero  lat.  amn/j  pro  ap-nis  — v.  apnas  —  commutata  jy '-J ^ '-J I  "P"'  f^P"  f-  (■"•  trap  pudere,  praef.  apa  s.  d) 

tenui  cum  nasali  ejusdem  organi,  sicut  in  somnus  pro  pudor.    Am. 

sopnus;  huc  eliam   retulerim  gr.  ucpDog;   hib.  alih  flu-  J^| q ri  ii |    dpadesa  m.   (r.  dis   moostrare,   s.  a)   species, 

men).  slmulatlo,  praetextus.     Up.  65. 

^jtj  op"  praep.  praef.  ab,  de  (gr.  a~s,  lat.  ah ,  goth.  o/,  ^T^fifj   apabl    (Bah.    ex    apa   et   b!   f.    tlmor)    llber    a 

angl.  o/,   germ.  vet.  af-tar  post  cum  suff.  compar.  —  tiniore. 

V.  gr.  comp.  II.  p.  27  —  goth.  o/-/aro  retro,  a  tergo;  dyq;-l|»-J    apamdna    n.    (Karm.    ex    apa    et    mdna    n. 

cf.  etiam  lit.  apacia  pars    inferior,   apacioj  infra,  apa-  honor)  dedecus,  infamla,  ignomlnla.     B  .  6.  7.    12.  18. 

tinnis   inferior;   huc  etiam  retulerim   slav.  insep.  o   de,  jyq j    dpara    (ut    vldetur,    a   praep.    apa    s.    ra)   alius. 

abjecto  p).  H.  2.  32.   Br.  1.  31  (goth.  afar   post,   germ.  vet.  afar 

Jjjqc^^-[|"Y"  apakart dr  m.  (r.  kar  kr  facere,  praef.  apa  autem,  iterum,  nostrum  aber:  aber-mal,  Aber-yVitz). 

s.  tdr   tr)    qul    alqm.    offendlt,    adversarius,    inimlcus.  ^'_\ j | ^- V-| y  apar diimuk  a    (Karm.    ex    o   prlv.    et   pa- 

Hlt.  90.  3.  rditmuka   aversum    os    habens.    Bah.   ex   pardk    re- 

^'-I^Urii  opakdratd   f.    (ab    apakdra,   a    r.  kar   kr  trorsum  —  ab  Iiuisltato   adj.  pardc   e  pard   retro  et 

s.  a,  qul  offenslonem,  injuriam  infert,  s.  td)  offensio.  aiic,  v.  gr.  179  —  et  ?nuka  n.  os,  vultus)  non  aver- 

N.  21.  13.  sum  os  habens.   N.  2.  18.  v.  gr.  84. 


95Irf^  dntara  —  ^^jj^-;:?^  anyoznya. 


13 


C.  9g^jT  d/i/ara  (v.  pracc.  et  cf.  golh.  a/i/AMr,  lli.  a«///a;a,  liiita    finis    s.   lAra)    propinqiiitas.     In.  2.    20.    .i     31. 

alius    lit.  an/ra-s    secundus;    lat.  a/fer;    v.  anjra)  alius.  11.  '2.   12.    N.  1.  23.  13.   'l9. 

N.  13.  33.  B^TFI^rrL  "" ' ' * '^ '    (^''''   P"*<^-)    ^^     adverso,    contra. 
jjyIii  anlard'  adv.  (a  praec.  producto  a,  quo  hacc  fornia  A.  10.   IS. 

cum   instrumentaii   Scndico    convenit,   v.   gr.  comp.  et  iFJ|.(-|j_|  an/ima  (ab  aH/n  fiiiis,s.  ima)  ultimus.  Hit.l4.  \\2. 

cf.   suff.  trd    in    advcrbiis    sicut    manuSjatrd    inter  ?3^^  and   1.  par.    {band  ane   K.    band  ^  V.;    scrlbitur 

liomines)  in  niedio.    Sak.  40.  1  infr.  ad)  ligarc.    Cf.  anl. 

yM\yf.l\f.\anlardl  rnan  m.  (Karni.  ex    antdr   intus   et  -ET'"^  and    10.  par.  {drkksa/^ ,    ut   mihi   vidctiir   deno- 

dtman  m.  aninia)  aniiiia.    N.  5.  31.  20.  A2.  I> .  11.  2  i.  nominativum  sequentis)  lumiiia  oculornm  amittere. 

^CTCTTTjr  antardja  m.  (ex  anldr    vel    antard    et    aj  a  J^f^rjandd  coecus  (cf.  hib.  uiVine  „blind",  V.  Pictet  p.  13). 

iens,  veniens,  a  r.  i  s.  a)  impedimentum.    Ur.  21.  Sinfr.  ^(r^df^  and  aka  m.  nomen  regionis.    Dr.  5.  16. 

47.   10  infr.  Sak.  o.   10.  ^T^^y^IT  <>" d  akd ra    m.    n.    (ex   and  a    et   kdra,   a    r. 
5lTli7W  anldrikJa  n.  (ex  anldr  el  lArxa   a   r.  iks    vi-  kar  kr  s.  a,  faciens,  factor)  obscuritas,  tenebrae. 

dere,  correpto  /,  suff.  a)  at»r.    Cf  cambro-brit.  enljrc  ^fFy^iTJTIZI  and  aUdramaja  (a  praec.   s.  maya)  ob- 

„the  firmament,  the  vauit,  or  canopy  of  the  heavens",  scurus.    Up.  49. 


V.  Pictet  p.  12.    Owen  s.  v. 
^<^A|7^  ant ariksa  n.  i.  q.  praecedens. 
55f^m^pEfT  ant arlksacara  adj.  et  subst.  cum  fem.  in  l 

(Karm.   e  praec.  et  cara   iens   a  r.  car)   per  aiirem 

iens,  epith.  Rdki asorum.   H.  2.  31. 


55^  dnna  a.  {t.  ad  edere  s.  na,  gr.  542)  cibus.  N.  5.  3S. 

■y^riX  anjrd  (gr.  250)  alius  (goth.  a//i-j,  th.  o//a,  lat  a/iu-j, 
gr.  aXKo-i  per  assimilationem  ex  uXjC-?,  ita  Prakr. 
anna  et  germ.  vet.  a//es  aliter  ex  a/jes;  cf  etiam  e'.'ict 
[=an/(?],  eviOTB;  slav.  inu,  ih.  iVio,  v.  gr.  conip.  374). 


j^f^fjTflf  antari  j-a   n.    (antara   s.ija)   vestis   inferior.  J^jrjff^jJ  an_ca /ama   (a  praec.   s.  laina)    uniis   plurium 

Am.  (cf.  ult ariya).  duobus.    Br.  1.  33. 

Jbl^HH  IM   antarbdmi  f   (Karm.  ex  anlar  sub   et  bumi  33»-?TrIT  «"/o/"'"  (ab  anjd  s.  lara)  alter.     Su.  1.   10. 

terra)  subterraneura  spatium.    A.  10.  27.  'j^jj^'^'^\a  n  j  d  i  a  s  (ab  anjd  s.  las)  1)  aliunde.  2)  alio, 

^tIH  IM^Irl    anlarb  umigala    (Tatp.    ex   anlarbumi  aliorsum.    Sak.  15.  1  infr. 

sub  terra  et  g"''*   3  r-  §■«'"  ire  s.  ia)  sub  terra  pro-  5g77j^an/a'/ra  (aban/o' s./ra)  l)alibi.  2)praeter,c.abl. 

fectus.   Su.  2.  S.  Hlt.  60.  15.  li'.  3.  9.  Rag.  14.  32  (ita  goth.  a/Ja  praeter). 

^rlcsl^  antarvastra  n.  (Karm.  ex  anlar  et  vastra  J^^i|y  |  anydl  d  (ab  anj-d  s.  t  d)  aliter  (lat.  a/iuta). 

vestis)  vestis  inferior.    Up.  50.  iJ{r~li\\Sr7H   any  dSnj-a     (ex     anjrd    —    nom.    masc.    ab 

jy,j.JQj|^jj  an/arf  (3  j  as  n.   (Karin.  ex  aniar  et  vdsas  anjd,  quod  hac  in  compositione  generis  fem.  et  neut. 


vestis)  id.    Up.  50. 
ilfl|v»(i    "nldrhila    (a    T.  d  d    praef.  anlar    s.  /a,    gr. 

544)  qui  evanuit.   N.  12.  90.  17.  6. 
jg^joj^a n / a r a n /    (ab    anta    s.  vant    vat)    finem    ha- 

bens,  caducus.    B  .  2.  IS. 
^jyjcj^  anlikd  n.  (ut  videtur  ab  anli  =  gr.  avTl,    lat. 

anie,   vel  ab  aii  inserlo  n  s.  Ara;  secundum  "Wils.  ab 


locum  quoque  tcnet,  maximam  partem  quidem  nonii- 
nativi,  nonnumquam  vero  etiam  obliquorum  casuum 
vim  habens,  ut  Su. 3.  21  —  et  anj-a  quod  hac  in  com- 
positione  in  obliquis  singularis  casibus  soliim  usiir- 
patur;  cf  einander  et  aKKY^7\ixv)  mutuo,  invicem,  vi- 
cissiin,  alter  alterius,  alter  alteri  etc. ,  alius  alius,  alius 
alii  etc.   Su.  1.  i.  4.  1-1.  H.  1.  42.  4.  22.  39.  N.  1.  17. 


IZ 


95fgcrff*T  anuvartana  —  95frT^  dntara. 


39^»^crrf*T   anuvartana    n.    (r.  vart   vrt    praef.   anu  ^rT^  anrta  (Karm.  ex  an   priv.  et   rta    verus)    1)  adj. 

sequi  s.  ana)    1)  actio   sequcndi.    2)  obsequium.    Hit.  non  verus,  falsus.    Sa.  5.  98.    2)  n.  falsuni,  niendaciuin. 

75.  17.  N.  21.  13. 

gCT^TQifSTjq  anu  ta/-/iK    (r.  vart  vrt    praef.  anu  sequi  J^jr-jcf^   aneka  (Karm.  ex   an   priv.  et  ika  unus)   inullus, 

s.  in)  sequens.   N.  21.  1 1.  varius.    Ilit.  4.  8.  B'.  11.  Zk. 

ju^i  j^^jrm-j   anuvid  Ayin    (r.  d 6.    s.    jn    inserto  /,  ^r^d^^rX^ " n i k a d  d  (a  praec.  s.  d  d)  multifariam.  B  .  11.  13. 

gramm.  49"';  d' A  praef.  vi  facere;   vid'd  praef.  anu  ^rJ^Cf    anekapa    (non    seniel    bibens,    Kirni.    ex 

sequi,  obsequi)  sequens,  obsequens,  obediens.  Ur.36.  1.  aneka  el  pa)  elephantus.   Am.    Cf.  dvipa. 

Hit.  71.  2.  5g^;^cf| il I V[a nekaJds    (ab    aneka   s.   ias)    1)    multum. 
j^^^rj^  anuvrtti  f.    (r.  vart   vrt   praef.   anu    sequi  N.  23.  10;  v.  gr.  584.  s.  sas.   2)  saepe.   In.  1.  25. 

s.  li)   obsequium.     Wils.  ,,complaisance,  jobliging   or  ggf^^^aneftaj  n.  tempus.    Am. 

serving   anotber".    Dev.  1.  13.    snehdnuvrl li  —  cx  tN^H   ant  1.  par.  (band  an^  K.  dand  ^  V.;  scribitura<) 

.f  nefta  amor  vel  potius  jne/ia/2  araicus  et  anu  f.i/// —  ligare.    Cf.  and. 


amicitia.    Ilit.  20.  20.  33.  12. 
3^»T^TT  anuvrata  (Bah.   ex   anu    et   vrata  n.  votum) 

deditus,  addictus,  c.  acc.   N.  2.  27.  13.  56. 
■)^r\li\\i-\r\    anusdsana    n.    (r.    sds     s.    ana)    dictum, 

sentenlia.    N.  13.  39. 


55f^  dnta  m.  n.  1)  finis  (golh.  andeis,  th.  andja.,  nostrum 

Ende*)).    2)  mors.    N.  3.  4.    M.  10. 
5g^;3rfljf  ant aHkarana  n.  (Karm.  ex  antar   intus  et 

karana  instrumentum,  quo  percipimus  aliquid)  mens, 

animus.    Ur.  77.  6  infr. 


ilH,ii,IIIMfTIT  "rT  anusdsitdr  -tr   m.    (r.  s  ds   s.  tdr      ^^•^j  antalipura  n.  (Karm.  ex  anlar  i\.  v.  et  pura 


tr)  gubernator,  moderator.   B  .  8.  9. 
^r\5XW^r\anusdsin  (r.  sds  s.  in)  gubernator,  casti- 

gator.    Ur.  66.  1-i. 
Sf^TWPT^  anusldna  n.   (t.  s  t  d  praef.  anu  s.  ana)  actio 

sequendi,  obsequendi.   Hit.  4.  13. 
93  »-1^:4  r-tf  f  ?f  anus  and  dna   (r.  d  d    praef.  anu  -J-  s  atn 

s.  a;ia)  invesligatio.    Hit.  90.   18. 
^gfjqxfTlTf    anusarana    n.    (r.  sar    sr    s.  ana)    1)  actio 

sequendi.    Hit.  9.  8.    98.  21.   2)  actio  quaerendi  (cf.  i.« 

ire  praef.  anu).    Hit.  68.  13. 
j^^g]'^   anusdra   m.   (r.  sar  sr   s.  a)   actio   sequendi; 


n.  urbs)    interior   pars    domus,    ubi   feminae   habitant; 

gynaeceum.   Br.  1.  12.  N.  1.  18.  17.  31. 
^^^^a/1/a/a.t  (ab  anta  s.  tas)  a  fine,  in  fine,  deni- 

que.    N.  19.  33. 
5g^"T  antdr  (ut  mihi  viilctur,  a  slirpe  pronominali  ana 

abjecto  a  s.  t ar,  sicut  p  r  dl  a  r  a  p r  a  tl  senA.  n  i s  t  a r  e 

extra  a  nis  ex)    1)  inter,  intus,  in  medio.    Sa.  5.  106. 

B'.  5.  24.  8.  22.  N.  24.  34.  c.  gen.  B'.  13.  15.   2)  sub, 

V.  antarbuini,  antnrbiirnigata,  ant arhita  (lat. 
inler ,  gotb.  undar,  noslrum  un/er,  hib.  indir,  idir 
„between,  betwixt"). 


gat/anus  dra   incessus   imitatio.     Ur.  66.  4  infr.     Cf.       l-S^frff  dntara    n.    (ut    equidem    puto ,    a   stirpe   pron. 


Lassenium  ad  Hit.  17. 
jgf^m^ffra  a/!«id///2  (^T.sar  sr  s.in)  sequens,  quaerens. 

Hit.  74.  2.  Sak.  28.  7  infr. 
5gfr^JT  anuhdra  m.  (r.  har  hr  s.  a)  imitatio.    Am. 
j^JTIff  anrnd  (nah.  ex  a/i  priv.  et  rna  n.  debitiim)  liber 

a  deblto,  qui  debita  solvit.   Br.  2.  7. 


a/2a  s.  comp.  tara)  1)  interius,  inlerior  pars,  medium. 
H.  4.  44.  N.  12.  103.  21.  lO.  2)  intervallum,  interjec- 
tum  spatium.  A.  9.  6.  B  .  11.  20.  3)  differentia,  discri- 
men.  B'.  13.  34.  4)  occasio ,  opportunitas.  N.  7.  2. 
13.  59.   5)  causa.   Dr.  5.  15. 


*)  ^-  S'^'  •^'""P-  §  996. 


^^'^[rjlTl^onuJcsandrn  —  ^r^l^CT^  anulepana.  11 

jgf^^IJfpi  a ;i  u  A- j  « ri  « m    (Avy.   ex   anu    el    ksana    mo-  JFJin;^^:^  anuiarjrf  a  m.  (r.  Aand  ligare  S.a)  1)  viiiculum. 

menliim)  qiiovis  momenlo,   pcrpeluo.    llil.  59.  17  (cf.  Urv.29.  4  infr.  2)impedimentum.  53.6.28.  3)indicium. 

anudivasarn).  Sak.  59.  2  infr.   4)  conseculio  temporis,  posterum  lem- 

jCT^Tjj  anugd  (r.  s''J  praef.  anu  s.  o)  sequens.   Dr.  9.  i\.  pus.   B.  18.  3;;. 

Jljyl^H'^  anu gal i  f.  (r.  ^am  s.  ti)  actio  sequendi.  H.ll.  8  ^T^T^^'^^  anuband  aka  (a  praec.  s.  Ara  vcl  a^a)  con- 

(de  compositis  sicut  gatdnugatika  v.  gr.  597).  junctus.    Urv.  90.  '1  infr. 

Jgfjpms"  anugraha  m.  (r.  grah    praef.  anu  s.  a)  favor,  .ij^r\^\f.\J^^\anuban  d  in    (ab    ariuband  a    s.  in)    impe- 

benevolentia.   S;'i.  .5.  3  1.  dlmcntum  IiaLcns. 

ij^r{x\^   anucard  m.  (r.  car  s.  a)    1)  qui  sequitur,   co-  33»TVn^  anubdva   m.   (r.  bu   praef.  anu   viJcre,   s.  a) 

mes,  socius.   Ilit,  17.  20.  2)  servus,  subjectus.  Dr.  8.  59.  auctoritas,  dignitas.   B  .  2.  5. 

SET^TsT  """§''  '"•  (e^  anu  et  ga  natus)  qui  post  natus  59»TJTrT  onumata  n.  (part.  pass.  a  r.  rnan  s.  ta)  assen- 

est,  frater  minor.   Br.  3.  S.  sus,  consensus,  permissio.   N.  17.  22.  Sa.  5.  SO. 

jy  »451  llclR  "  ""S  '■-' ' "  m.    (r.  giv   vlvere    s.  in)   servus,  ^g^^li-JYJI.i    -^  anurnantdr  -tr  m.  (r.  man   s.  tdr   /  r) 

subjectus.   Hit.  73.  3.  assentlens,  consentlens,  permlttens.    B  .  13.  22. 

j^r^^ll  anugiid  f.  (r.  gud  sclre)  1)  jussum,  praeceptum.  5g^»-li-)jUf    anumararia    n.    (r.   mar    mr    s.  ana)    actlo 

2)  venia,  permissio.    In.  4.  4.   H.  1.  45.  moriendi   una   cum  aliquo,   soclum   mortis   eae,  Mit- 

ilHrll'-!  onutdpa  m.  (r.  tap  urere  s.  a)  dolor,  moeror,  sterben.   Hlt.  87.  4. 

sollicitudo,  poenitentia.    Sak.  53.  16.  S»T*-IT»T  "numdna  n.  (r.  m&  mctlri  s.ana)  simllitudo, 

^'^^T\  anuf tama  (qui  altissimum  non  babet,  qui  analogla.    Ur.  67.  13.   Hlt.  20.  8. 

ipse  altissimus  est,   Bali.  ex  an  priv.  et  uttama)  5g^jy|_|    anujdtra    n.    (Bah.  ex   anu    et    ydtrd   iter) 

optimus,  praestantisslmus,  maximus,  gravissimus.  quod  ad  iter  necessarium,  ut  currus  etc.    Sa.  1.  34. 

i^JTfCT^  anut suha  (ex  an  prlv.  et  utsuka  q.  v.)  mo-  ^'•li||^|    anuy dtrd   (r.  jr d    praef.  anu   sequi,   s.  trd) 

destus,  V.  sq.  comilatus.    Dr.  52.  10. 

^n^r^f^Trn  «"«'.f «^«'<3   f.    (a    praec.    s.  /4)   modestia.  35r»TyWr  "nurakta  v.  rarig  praef.  anu. 

Ur.  10.  20.  5r»T7T5T  onurdga  m.  (r.  rarig  s.  a)  amor;  v.  seq. 

dbl*T<^^IH    anudarsana   n.    (r.    dafs    drs    pracf.   anu  dy»"lilITclTL''""'"''o  "  v  ant  (a  praec.  i.v  ant  ta^)amans, 

resplcere,  s.  ana)  respectus,  ratlo.   B.  13.  S.  amore  captus,  c.  locat.   Hlt.  28.  9. 

J|;^e.l|A  r^i-j  U  onudi  la  ja'm   (Avy.   ex   anu    et    divasa)  ^^\-i  C|    dnuriipa    (Bah.    ex    anu    et    rupa   n.   forma) 

quovls  dle,  in  dlem,  dlem  de  dle.    Sak.  47.  2  infr.  1)  slmllls.  2)  conveniens,  congruus,  dlgnus.    Br.  2.  IS. 

^g»T?T  anunaya  (r.  ni  ducere  s.  a)  reverentia,  obser-  N.  24.  24.  Sa.  2.  10.  3.  12.  B'.  17.  3.  A.  6.  24. 

vantia,  obsequium.    Illt.  68.  2.   123.  5.   Ur.  33.  9.  ^J[i:ri\^anur6d'a  m.  (t.rud  praef.  anu  amare,  deditum 

Jbl »■1^ <i  ^L" ""P"^""'    (Avy.    ex   anu    et  pada   pes)   e  esse,  s.  a)  officium,  obsequlum,  indulgentia,  liberalltas, 

vestlglo,  stalim.   Sak.  39.  7.  facllitas.    Wils.  „the  accomplishing  of  a  desired  object 

j^^QcjUT   "nupiirveria   (ex   anu  et  purva  n.  prius,  for  another  person,  obllglngness,  service".  nit.106.lS. 

in    Instrum.)  ordlne,    ex    ordlne,    ita    ut   a    priore   aut  ^g^jTTi-y-fjanurtJ  dana(r.  rud  s.ana)i.q.  praec.Hit.62.1. 

praestantlore     inciplalur    et    ad    sequentes    transeatur.  93»TcH^»T    anulepana    n.    (r.  lip   obllnere   s.  ana)    1) 

Sa.  4.  11.  unctlo.  2)  unguentum.    B'.  11.  11.  Sak.  43.  9. 


10 


35Frc(felfrT  anavastiti  —  5rg#iT5T  anukrosa. 


^r\d(W^A\r\     anavastili    f.    (Karm.    ex    an    priv.    et 

avastiii  a   r.  std   praef.  at'«  s.   t i)   inconstantia, 

inobilitas,  levitas. 
j^fjTO^anoi  n.  (r.  an  s.  as)  currus.   Ara. 
JtJHM^  anasuya  (Bah.  ex   an   et  oiu/a  f.  exsecratio, 

vel  Karm.   ex  an   et  asd/a   exsecrans)   exsecrationis 

expers,  non  exsecrans.   B .  18.  71.  Sa.  2.  19. 
-a^T^-n^  anas  uj^aka    (ex    an    neg.    et    asujraka   ex- 

secrans)  i.  q.  praec.   N.  12.  46. 
jg-jq-mj  anaju/u    (Karm.    ex    an   et   asujru    exsecrans, 

q.  V.)  non  exsecrans.   B .  9.  1. 
Hr-J ^ -i^ ^ H   anahaii krta  (Karm.  ex  an    et   ahaiikr l a 

ex    aham    ego    et    krta    factus)    non    sui    studiosus. 

In.  4.  12. 
j^f^]jmci  n  d  s  a  s  (Bah.  ex  an   et  o^oj  n.)  liber  a  pec- 

catis,  offensionibus,  vitiis.   Br.  2.  14. 
3^rTl pi-|r4ona;mo«    (Bah.    ex    an    et   dlman')    animam 

aut  semet  ipsum  non  babens,  animae  aut  suimet  ipsius 

non  compos;  secundum  schol.  qui  animam  aut  se- 

met   ipsum    non   vicit:    ^andtmano  i  gitdtma- 

nafi".    B'.  6.  6. 
5^^[-^i_|QJ.f|  ond/mafon^  (Karm.  ex  an  et  dtmavant 

ab  dtman  m.)  sui,  aut  animae  non  compos.   N.  20.  31. 

Sa.  5.  22. 
jy^liy   andld  (Bah.  ex   a    priv.  et    ndta    dominus)    do- 

mino  orbatus.    Br.  2.  10.  15.   3.  2. 
55rT[<r7   anddara   m.    (Karm.    ex    an   priv.    et   ddara 

observantia)  contemtio.    Hit.  70.  4. 
]g^|M^j  <-     andplutdiiga    (Bah.     ex    andpluta     non 

lautus,    et   aiiga   n.)   non   lautum   corpus,    non   lauta 

membra  habens.    In.  2.  5. 
39»-lli-l?T   "fi^iefi    (Bah.   ex   ara   priv.    et   dmaya   m. 

morbus  1)  adj.  sanus,  salvus,  valens.   Dr.  4.  10.   2)  n. 

sanitas,  salus,  valetudo.   Br.  1.  19.   N.  2.  15. 
jyH W-il  undyusya  (Karm.  ex  an  prlv.  et  djrusya  se- 

nectutem  afferens,  admittens,  ab  dyus  m.  s.  /o)  non 

senectutem  ferens,  perniciosus,  funestus.   Dr.  7.  4. 


jyVllfToJ  andrtava  adj.  (Karm.  ex  on  priv.  et  drtava 

q.  V.)  anni   tenipori  non  consentaneus,  germ.  unjahrs- 

zeitlich.    II.  1.  IS. 
tlHlplTl   dndvrtta  (Karm.  ex  an  et  dvrlla  a  r.  vart 

V rt  s.  /o)  non  electus.   In.  5.  42. 
^yHlfediUH  <i"^b'l^S"'  (Bah.  ex  an&hita   non   po- 

situs,  a  r.  do,  et  agni  ni.  ignis)  non  positum  ignem 

sacrum  babens,  non  deditus  igni.    In.  2.  4. 
dbl|r-||r>^  fT    anindita    (Karm.    ex   a    priv.    et    nindita 

a  r.  nind  s.  <a)  non  spretus.  In.5.  45.  N.22.  2.  26.15. 
537»^T7fCf  animisd  (Karm.  ex  a  priv.  et  nimisa  nictans, 

a  T.mis  praef.  ni  s.  o)  adj.  non  iiictans,  non  connivens. 

In.  5.  28.  Su.  1.  10.  subst.  ni.  1)  deus   2)  piscis.    Am. 
y jv-ltrl  anild  m.  (r.  an  spirare  s.  ila)  ventus.    Dr.  6.  6. 
^\r\\^\i-\anisam  (Avy.  ex  a  priv.  et  nisd  f.  nox)  aeterne, 

semper. 
5gVqjo[7  dnlka  m.  n.  exercitus.   Ilit.  95.  19. 
^S^T^TlofSTTnT    anikaviddrana     (qui     exercituni 

rumpit,  Bah.  ex  praec.  et  viddrana  laceratio)  n.  pr. 

Dr.  2.  13. 
^r\  dnu  praep.  praef.  et  separ.  (ut  mihi  videtur,  a  stirpe 

pronom.  ana,  mutato  o  in  u,  cf.  interrogativi  stirpes 

ka,  ki,  ku)  post,  secundum.  c.  acc.    Sak.  6.  11:  anu 

mdlintitram  secundum  Maliniae  ripam. 
jy»4c^;-C.J|  anukampd  f.  (r.  kamp  tremere,  commoveri, 

s.  d)  amor,  miserlcordia.    B.  10.  ll. 
5yrTcf|  fi-'-!  fianukampin  (a  praec.  s.  in)  amore,  miseri- 

cordia  praeditus.    In.  4.  12. 
jy»-lc}-|li  anukdra  m.  (r.  kar  kr  facere,  praef.  ariu  s.  o) 

imitatio,  simililudo.    D^v.  4.  11. 
jyrlc^-(l|J»4  anuA:dri/2  (r.  kar  kr    praef.  anu    s.  in)    1) 

imitans,  similis.   Ur.  75.  20.  Sak.  39.  5.  11.  2  infr. 
3y»Jc|-| JUJ  anukirna  V.  kar  {k f)  praef.  anu. 
5y^ajr?I' o/iuAu'/o  (Bah.  ex  anu  et  kula  n.  ripa,  littus) 

secundus,  prosper,  faustus.    Sj.  5.  30. 
jyK^hli'!  """/"'osa  m.  (r.  krus  clamare,  vocare,   s.  a) 

miseratio,  misericordia. 


55fura^  ad'yayana  —  ^fHdftyfT  anavasiita. 


9 


jg^JTiTJ-T  od  /■aj  ana  n.   (r.  i  praef.  ad  i  s.  ana)  leclio, 

pcrfunclio,  cffectio.    B  .  11.  As. 
^gmcjHI^   ad^j-avasd/a  m.  (r.sS  praef.  ad  »  +  o va 

s.  /a)  opera,  conlenlio,  stiidium,  nisus.    Hit.  36.  3. 
jgp^iqc*)   ndjdfiaka  m.    (qui    faclt   ut    aliquis    le- 

gat,   a   r.  i°  praef.  adi,   unde   in   forma   caus.   anom. 

a^yApay  —   gr.  468  —  s.  aka)    praeceptor,    ma- 

gister.    Am. 
jg^^jTf  ad'/dj  d  m.  (r.  »  cum  Vrddi  s.  o)  lectio,  sectio, 

caput  Vedorum  et  aliorum  llbrorum,  qul  philosophlcas 

res   tractant. 
3g\^|(^^  a-d j  uJ il a  v.  vas  praef.  ad  i. 
g\,QfJJ  advaga  m.  (ex  advan  via    et  ga  iens)  viator. 

Hlt.  85.   8. 
55fv,'^j]  arf  t;on  m.  (ut  videlur  a  r.  o/   ire   anomale  mu- 

tato  /  in  d'  s,  van)  vla.   N.  19.  12. 
^l^clHM  odvanina  m.  (a  praec.  s.ina)  viator.    fem. 

advanlnd.    Ain. 
S^of*^  advanja  m.  (ab  advan  s.jra)  vlalor.    Am. 
^^■^fT  ad  vard  m.  sacrificium.    Br.  2.  17. 

1.  "Mr-l   an  2.  par.  4.  atm.  (dnimi  —  gr.  3-1  —  dnj-e) 

spirare,  unde  e.  c.  ani/d  ventus,  prdna  spintiis 
etc.  (goth.  us-ana  exspiro,  germ.  vet.  unst  procella  — 
th.  uns/i  —  un-s-/i  inserto  euphonlco  j,  v.  gr.  comp.  9.5 ; 
gr.  avz(XO<;,  lat.  animus,  hib.  anal  ,,breath",  anam  ,,life, 
soul",  cambro-brit.  enjz  anlma.) 

2.  ^rT  an  praef.  v.  a.     hlb.  an,  ain. 

^^  and  slirps  demonstratlva  defect.  v.  gr. 247  (Ilt.  ono-j 

vel  an'-s  ille  fem.  and,  slav.  onu,-ona,  ono,  v.  gramm. 

comp.  372;  gr.  av,  ava,  Iv,  sr-^^ft,  ev-wEV,  £«-?;   lat. 

an,  in,  goth.  ona  (nostrum  an),  in,  fortasse  etiam  ana-ks 

suhlto,    slav.  na  In ,    supra;    hib.  an  c ,   Yj.     V.  gramm. 

comp.  372.  373). 
jg^^q^o/iof  a(Bah. exon  etaga  m.)llherapeccatis.  H.2.25. 
J^r,|  i-  anaiiga  (Bah.  t\  an  prlv.  et  afiga  q.  v.)  1)  cor- 

pore  destitutus  nomen  dei  amoris.  2)  auxilio,  po- 

testate  deslltutus.    Hit.  72.  9- 


^c-l^ti  anatfuh  m.  (v.  gr.  213)  launis,  bos. 

dy«-|rT  anan/d  (Bah.  tx  an  priv.  et  anla)  1)  adj.  fincm 

non    habens,   immcnsus,   infinitus.    2)  m.  nomen   regls 

serpcntum,  qui  in  tarlaro  habllant.    B\  10.  29. 
JaHrl^   anan/ard  (Bah    ex   an   et   dn/ara   n.  Interval- 

lum)  intervallum  non  habens,  proxlme  sequens,  proxl- 

miis.      Sa.   4.     16.  —     /adanan/ara     ei     proxlmus. 

N.  22.  16, 
djplt-Jrjii-L'» nan/ardm  (Avy. ex  elemen tls  praec.  v. gr. 607) 

proxlme  post,  statim.    A.  1.  '1. 
tl«-)«-<MHI'l*d   ananj-amdnasa   (Karm.   CX    ori    prlv.   et 

anjfamdnasa    aliam    cogltationcm    habens,    Bah.    ex 

anjra   alliis   ct    mdnasa   n.  mens)   non   allam  coglta- 

tionem  habens.    In.  5.  4. 
577TIf^fffJr^ono/)afti3rin  (Karm.  ex  an    el    apakdrin 

a  T.  kar  kr  s.  in)  non  offcndcns.    Br.  1.  21. 
^»TfH5l  anab  igna  (Karm.  ex   an   et    abigna    gnarus, 

3.  T.  gnd  s.  a)  ignarns,  inscius. 
^r-\'ct\  anargjra  (ex  an  prlv.   et  argja    a    r.  arg    oc- 

cidere  s.  ya)  non  occidendus,  v.  sq. 
33rT^Zf^  anargjra/va  n.  (a   praec.   s.  t v a)   abstractum 

praecedentis,  Untodlbarkeit.   Hlt.  1.  8. 
35fr^ii|   anarta  m.   (ex   an    prlv.    et    arla  q.  v.)    res    ad- 

versa,  infortunium.    Hit.  2.  11.   42.  18. 
4IH<M<+1    anart  aka    (a    praec.    S.   ka    vel    aka)    iiifcllx. 

Br.  1.   15. 
^ji^onorfia  (Karm.  ex  an  et  orfto)  indlgnus.  Er. 2. 1 6. 
55fjq^  anala  m.  (ut  videtur,  a  r.  on  s.  ala)  ignis,  Deus 

ignls. 
il H ^^ili -i'    anav ady di\ ga    (Bah.    Cx    anavadya     non 

bumllis,  non  vllls  —  an  et  avadya  —  et  afiga)  pul- 

chris  memhris,  pulchro  corpore  praeditus.   N.  1.  12. 
^JrTcTIT  anavama  (Karm.  ex  an  priv.  et  avama  vilis, 

abjectus)  non  vills.    Dr.  5.  11. 
JbJrTolK^rl  anavastila    (Karm.  ex   an   priv.  et   oro- 

stita  a  r.  sid  praef.  ava  s.  ta)  inconstans,  mobllls, 

levis.    Ur.  27.  4  infr. 

2 


8                                                  Wd[7\  ad amd  —  a^ToSf^  adyalisa. 

9EjyTT  ad  arnd   (ut  niilii  vidctur,   a  slirpe  pronominali  a  5f T'o| ctl 1 1 V ''L "'^  ik&rin    (a   praec.    s.  in)   munerc   aliquo 

s.  liama   pro   superl.  suff.  tama,  gr.  comp.  p.  393)  fungens,  muncrl  alicui  praepositus.    Hit.  61.  7. 

1)  inferior,   infimus  (Xs^t.  infimus  inserta   nasali,   cum  /  ^['c.| ) | *-)  ad  igama  m.  (r.  s""'  praef.  ad'i  s.  a)  aditus, 

pro  d'  sicut  e.  c.  in  fumus  =  d  ilma).   2)  vilis,  ab-  adventus,  accessus.    Ur.  89.  7. 

jectus.    Dr.  5.  20.  33Jt|imrT  od'igamana  n.  (r.gam  s.ana)  id.  N.24.27. 

^f\JJ  tid  ara    (ex   a    s.   d  ara   pro    tara,    v.   ad  arnd)  937ys?T  °'^  'SJ''^  (Bah.  cx  ad  i  ad  et  gjd  ucrvus  arcus) 

inferior   (cf.  slav.  doie   iufra,  doiu  id. ,  abjccto  «  et  r  nervo  instructus.    Sak.  30.  6.  38.  11. 

niulato  in  /,   sic  goth.  dala-lhro  ab  imo,  v.  gr.  conip.  35rTW r^l ■+! i  "'^  itjaka   f.  (ut  vidctur,   ex   perdito   primi- 

p.  398;    lat.  infra.,    inferior,    v.  ad  amd).     2)  labium  tivo  ad  it ya  —  quod  ipsum  descendit  ab  ad  i  s.  tya^ 

inferius;  ad  ardu  labla.    Urv.  64.  9.    68.  2.  cui  respondet  lat.  s.  tiu-s  tcv  proposiiiu-s  [v.  gr.comp. 

■^.j^  dd  arma  m.   (Karm.  ex  a  priv.   et  darma  m.)  §.959]   et  gr.  (ro^o,   per  assimilationem   ex  (7/3,   TOi/ 

injustum,  nefas,  peccalum.  Br.  2.  34.  B .  18.  32.  TrsoKTcrag  —  s.  ka  in  fem.)   regio    in  montis  verlice 

^gf^jjg  ad  (ij  (ut  niihi   videtur  a  stirpe   pronominali   a   s.  (cf.  upaljrakd).    Hit.  101.  18. 

d  as  pro  las,  v.  ad  amd)  1)  adv.  infra,  subtcr,  sub-  j^yTJ  '^'^  '/"*  '"•  (■■•  /"^   s.  a)  dominus,  imperator,  mo- 

lus.   In.  5.  10.  2)  praep.  cum  gen.  sub.    Up.  10.  derator.     In  fine  comp.  N.  5.  29.  24.  ''(2. 

j^^-^]-^ddastde  (a  praec.  s.  stdt  [/«/],  gr.584)  sub  S^r^lTTrT  "'''/'"''''  m-  (Karm.  ex  ad  i  el  pati  dominus) 

c.  genit.    Ilit.  111.  15.  dominus  supremus,  imperator,  re.x.    N.  12.  33. 

35fj\j  dd  i  praef.  (ut  mihi  videtur  a  stirpe  pron.  a  s.  d'i,  511^7151  "'^  '^dgd  m.  (Karm.  ex  ad  i  et  rdga  rex)  id. 

quod  cum  gr.  S^i  in  oSi,  TtoS^i  etc.  convenit)  super,  Ur.  68.  13. 

ad  (lat.  ad  et  verisimiliter  aes  In  aes-timo  mutato  d  in  ^TT^ cll*d  "'^  ivdsa    1)   a    r.  vas    habitare   s.  a)   sedes, 

s  propter  sequcns  /,  et  j  vocall  Tou  ad  i  regressa  in  domicilium.    Dev.  4.   10.    2)  (a  r.  vds   odoribus  im- 

antecedentem  syllabam.     Huc    etiam    retulerim    usque  buere,  „to  perfume,  to  Incense")  odor  suavls,  unguen- 

i.  e.  us-que  pro  ad-que  sccundum  analogiam  Tou  esca  tum  suave.   In.  2.  17. 

pro  ed-ca  a  rad.  ed,  mutato  a  in  u  propter  sequens  33T^cJII*HrT  "'^  ivdsita  (a  praec.  s.  ita  nisl  a  r.  vds 

s,  sicut  e.  c.  in  edimus  =  admas.     E  germauicis  lin-  s.  ta)  odoribus  suavlbus  Imbutus.    Ur.  74.  20. 

guis  huc  trahimus  golh.  et  angl.  at,  porro   goth.  and  99Ty^»~T  °'^  istdna  n.  (r.  std  praep.  ad  i —  gr.l09  — 

pro  nonnuUis  ejus  significationibus,  et  und  usque,  in-  s.  ana)  1)  domlnatlo,  moderatlo,  regimen.   B'.  18.  1-i. 

serti  nasall,  sicut  In  nostro  und  =  c/i'  q.  v.).  2)  urbs,  Imperlum,  regnum.   N.  26.  28.  B.  3.  4o. 

ggj^T^  ddika  (ab  ad  i  s.  ka)   superior,   niajor.    Br.  1.  93^TrT  "^  ''"■  v.  i  praef.  ad  i. 

IS.  30.  N.  11.  1(5,  sehr  gross.  N.  23.  10.  S^T^T  «<^  '"«  (Bah.  ex  ad  i  et  ina  dominus)  qui  In 

'^\''-Ji^B(\i\a'iikam  (acc.  praec.)  supra,   plus,  ampllus;   c.  potestate  alicujus  est,   subjectus   allcui;    v.  pardd  !na 

acc.    N.  21.   27.  tlsvddina. 

^V^Ji^ j U JT  "'i  ikar arxy a  n.    (ab   adikarana   praeva-  BETy^TT  <"'"""    nunc. 

lens,  pracpoUens  s./a)  auctoritus,  dignitas,  praestantia.  -ST^TI-T^^^  ad  omuka  (Bah.  ex  adas  et  muka  n.)  de- 

Hit.  97.  12.  orsum  os  habens,  demisso  ore.   N.  9.  15. 

^TW^Tf  "'^  ikdra  m.  (a  r.  kar  kr  praef.ad  i  s.  a)  mu-  S^^ZTW  'i'^  y^ksa  m.  (ex  ad  i  et   aksa   oculus)  inspec- 

nus,officiura,dignItas,administratIo.  Hit.  49. 17. 18. 61. 7.  tor,  antistes,  praefectus.   N.  15.  6.  B'.  9.  10. 


ag^  allu  —  ^4^  adana. 


^^1  a//a  f.  raater   (cf.  goth.  atta  them.  a//afi  pater  et 

aithei  them.  aithcin  mater). 
^r<MIU>d    atydhita  n.   (r.   d  d   c.  d  praef.   a/j   s.  /o) 

magnus  terror  (Am.  maltdb  tti),   eventus   terrificus. 

Ur.  i)4.  S  infr. 
jyfilv^ifi  otjadb  uta  (Bali.  ex  a/j    et  adbuta  n.  q.  V., 

quod  ultra  niiraculum  es  t)  valdemiraculosus,  pro- 

digiosus,  stupendus.    Su.  1.  23.  N.  20.  25. 
jy (>i| 'f| l-l  a t yantam  (Avy.  ex   a/j    et   anta  m.  n.  finis) 

ultra  modum.    N.  15.  20. 
jy^i^ij  atyaya  m.  (r.  j,  praef.  a/j'  s.  a)  discessus,  abitio, 

inde    obitus,   mors;    cura    tapa   calor:     tap&tyaya 

caloris  discessus,  inde  secundum  Hem.  pluviosum  anni 

tempus.   Sak.  49.  5. 

'^^:fl](^T[aljfart  am  (Avy.  ex  ati  et  arta  m.  res)  ultra 

modum.    Su.  3.  25.   N.  11.  20. 
jg^  dtra  (a  stirpe  pronominali  a  —  gr.  247  —  s.  tra) 

hic,  illic.     In   lingua  scenica    saepe    praefigitur    voci 

bavat  et  ejus  fem.  bavatt. 
^l^  a'/rj'  m.  hostis,  inimicus,  adversarius. 
jgg'  dt  a  (ut  mihi  videtur,  a  stirpe  pronominali  a  suff.  /a, 

sicut  katam  a  Ara)  1)  at,  in  initio  sententiae.  N.  2.  28. 

5.  1.  2)  et,  etiam.  In.  1.  18.  2.  13.  Br.  2.  3.  3)  tunc, 

illo  tempore.    Su.  4.  15.  H.  1.  21.  22,  confer.  tadd. 

4)  deinde,  tum,  post.   N.  1.  25.   Su.  1.  18.    5)  explet. 

praecipue  ante  vd  q.  v.  (lat.  at). 

Jljyc^l  atavd  {ata  -\-  v d)   1)  vel,  sive,  saepissimc. 
2)  attamen.   :^ak.  8.  5.  Hlt.  23.  1. 

jySill  a/'(J  (ata  -\-  u)  1)  deinde,  tum.    In.  3.  2.  Su.  1.  12. 

B'.  4.  35.   2)  et,  etiara.   Br.  1.  31. 
5^T  ad  2.  par.   edere   (ddmi,   lit.  edmi,  slav.  yamj"  pro 
/admi ,    3.  p.  pl.  jadanti ,    gr.  comp.  460;    gr.  EOCtJ, 

lat.  eiio,  goth.  rad.  a/,  unde  praes.  j'/a,  praet.  a/,  v. 

gr.  comp.  p.  115,  hib.  ithim  „1  eat"). 
35f^  ada  adj.  et  nom.  agentis  in  fine  comp.  (r.  ad  s.  a) 

edens.  H.  2.  2. 


3Fp5"cf7  adaka  adj.  et  nom.  agenlis  in  fine  comp.  (r.  nd 

s.  aka)  edens.    II.  2.  30  (cf.  lat.  edax). 
jyrt  i(  adayd  (Bah.  ex  o  priv.  et  dayd)   misericordiae 

expers,  vehemens.   Ur.  8o.  2. 
S^CTSJrT  adars ana  n.   (ex  a  priv.  et    darsana)  invisi- 

bilitas.   M.  53.  In.  1.  31. 
Jfgrg  addj  pron.  demonslr.  (nom.  m.  f.  asdu,  n.  adas 

gr.  248)  hic,  ille. 
^^TjTj^^a  (/ r i/ a n  /  (ex  a  priv.  et  drsydnt  part.  praes. 

pass.  a  r.  dars  drs  s.yantyat  V.  gr. 532)  quod  non 

cernitur. 
JkJif^rJcl   adrsiapurva    (Karm.   ex    adrsta    non    visus 

et  piirvam  prius,  gr.  612)  antea  non  visus.  N.  13.  20. 
jyA  (^  addiva  (Bah.  ex  a  priv.  et  ddiva  n.  fatum)  liber 

a  fato.   N.  13.  4o. 
35|7J^  ddb'uta    1)  admirabilis.    B'.  18.  76.    2)  n.  mirum, 

miraculum,  portentum,  prodigium.   Su.  1.  11.    Fortasse 

forma  corrupta   est   vocis  atib'iita  (quod  est  ultra  id, 

quod  existit),  suppresso  j'  et  correpto  d. 
^y^S  (-jc^^^rJ  adi  utakarman  (Bah.  e  praec.  et  karman 

n.)  miro   facto   ortus ,   ad   litt.   mirum    factum    habens. 

In.  1.  30. 
j^^(-j|(_)i-|   adbutopama  (Bah.   ex    adbuta    et   upamd 

similitudo)    miraculi    similitudinem    habens,    mirificus. 

A.  3.  ku 
jyiy j   admard  (r.  ad  edere  s.  mara)  vorax.    Am. 
^TJ  adyd  adv.  hodle,  nunc.    gr.  617.  not.  *), 
iyii  Ct(    adravya    (Bah.    ex    a    priv.    et    dravya    opes) 

inutilis,  non  habilis,  non  aptus.    Hit.  8.  1. 
^j^  ddri  m.  mons. 
tll4MW   adrisdra  m.  (Bah.  e  praec.  et  sdra  m.  q.  v.) 

ferrura. 
5^fgrgjyqZr  adrisdramaya  (a  praec.  S.  maya)  ferreus. 
J|J^|ri  adroha  m.  (Karm.  ex   a   priv.  et  droha  odium) 

vacuitas  odii,  amor,  benevolentla.    Sa.  5.  3-i,  B  .  16.  3. 
jgVfrT  ad  ana  (Bah.  ex  a  priv.  et   d  ana  n.)   non   divi- 

tias  habens,  pauper. 


6 


35ni77  anf  —  agg^  atula. 


^ajj^  ant    1,  alm.    (gatdu,    gramraatici    scribunt   af, 

praet.  rcd.  dnanfe  gr.  394)  ire. 
^TT^  ancjld  n.  1)  ovum.  2)  testis,  testiculus.   Hit.  49.  16. 
5giJ3jj  andaga  m.  (ovo  natus,    et  anifa  et  ga)  avis. 
srrn"  o/   l.  par.  {sdtatyagamane)   continuo   ire,  per- 

agrare  (v.  aiasa). 
J^TTT  ataia  m.  (Bali.  ex  a  priv.    et   lata    ripa)    praeci- 

pltiuni.    Am. 
STTSfTRTrT  otatocita  (Karm.  ex  a   priv.  et  tat  ocita, 
Karm.  e  tatd  slc  et  ucita  dignus,   merens,   a  r.  uc) 
non  slc  dignus,  non  hac  re  dignus,  non   lioc  merens. 
H.  1.  33.  N.  15.  17, 
ju -1  jV^f^  atandrita   (Karm.   ex   a   priv.   et   tandrita 
[quod   separatim   non   invenitur]    lassitudine    affectus, 
lentus,  negllgens,  a  tandrd  f.  s.  ita)  1)  indefessus, 
2)  non  lentus,  non  negligens.  N.  15.  l4.  17.  46.  20.  36. 
M.  4.5. 
^■frcTrrrTaataptatapas  (Bah.  ex  atapta  —  ex  a  priv. 
et  tapta  part.  perf.  pass.  a  r.  tap  q.  v.  —  et  tapas  n. 
q.v.)  non  absoluta  sacra  tormenta  habens  (nicht  gebiifste 
Bufse,   nicbt  vollbrachte  fromme  Selbstqual  habend). 
In.  1.  17.  2.  4. 
33?T^  "'"•*    (^    stirpe   pronominali   a,    gr.  247,    s.  tas) 
1)  Inde,  binc,  illinc.    N.  9.  23.   2)  ideo,  igitur,  itaque. 
Br.  2.  30.  Sa.  5.  11.    3)  in   comparationibus  pro   abla- 
tivo    pronominis    idam   substantive   posito    usurpatur. 
H.  1.    29.    35.  —    Ante    nimittam    (causa,    propter) 
genitivi   fungitur   vice:    ato    nimittam    hujus    causa. 
Adverbia  param,    ultra,    ulterius,   et  drdd  vam 
sursum,  post  atas  tempus  futurum  indicant:   atafi- 
param  B\  2.   12,    ata  urdd'vam  N.  25.  15.  B'.12.  S 
inde  in  posteruni.  —  adv.  param  post  atas   ad  lo- 
cum  quoque  refertur.    N.  9.  23. 
35f(^^  atasd  m.  (at   s.  asa)  aer,  ventus. 
jyf^«^y  atasi  llnuni,  Wils.  „cummon  flax".   Am. 
^\f{  «'^ipraep.  praef,  (ut  mlhi  videtur  a  stirpe  prono- 
minall  a  s.  ti  ut  iti  ita  ab  i)  1)  in  compositione  cum 


radicibus:  super,  supra,  trans,  ultra.  2)  in  conipos.  cum 
nominibus:  id.  et  vable  (lat.  at  in  atavus,  v.  gr.  comp. 
425);  probabiliter  etiam  et ,  quod  ad  a/a  quoque  re- 
ferri  possit;  germ.  vet.  anti,  unti,  inti,  unde,  indi  etc,, 
angl.  and,  nostrum  und,  inserta  nasali;  gr,  £Tt,  ciVTi, 
lat.  ante,  Itt,  ant  super,  goth.  and  partim  ad  ati  aVTt 
partim  ad  ad'i  pertinere  videtur,  respondet  ei  in  prima 
sgfc.  nostrum  ent-  et  ant-  in  antivorten,entsprechen  etc). 
^frlf^T  "''''  ni-  hospes,  Gast.  Dr.  3.  S, 
53^frTf^T3  atititva  n.   (a  praec.  s.  tva)  hospitalis  ex- 

ceptio.   Dr,  3,  9. 
5?f?TQTrT  "iip^^o  ro-  (t.  pai  praef.  ati  transscendere, 
violare,  s.  a)  actio  transscendendi,  violatio,  neglectio, 
derelictio,    Sak,  6,  11.   anjakdrydtipdta  allus  ne- 
gotii  derelictio, 
^^Y^-^y^^natimdtram  (Avy.  ex  ati  et  mdtra  n,  mo- 

dus,  mensura)  ultra  modum. 
^^^U^^raatiyasas  adj.  (Bah,  ex  ati  et  jrasas  n,  qui 
ultra  gloriam  est,  gloriam  superat)  valde  celeber,  valde 
gloriosus.    N,  8.  4. 
^\^i^\^l.\atisayam  adv,  (ex  ati  et   saya   a   r.  i/  ja- 
cere  s.  a)  ultra  modum,  abundanter,  effuse.    Ur,  91, 
3  infr, 
jy  |»^(J||^J3     atisayin   (ex  ati  et  sayin   a   r.  si  jacere 
s.  in,   nisi  a   substantivo   atisaya   abundantia   s.  in) 
immodlcus,  effusus.   Ur.  93,  l4, 
^ldHil    atisarga    m.    (r.  sarg    srg    praef.    ati   s.  a) 

donum.    Sa.  5,  53. 
jy \r\i:\ s|   atisar ga  m,   (t.  sarg   srg   dimittere,   praef, 
ati  s.  a)    donatio.     A.  5,   53,    Rag'.  10,   43;    cf,  ati- 
s  ar  gana. 
5g^7f<--|5ljq'    atisargana    n,    (r.    sarg    srg    dimittere 

praef,  ati  s.  ana)  donatio,    Am. 
^yj^jr^  ativa  (ex  ati  et  iv a  sicut,  hic  pleon.)  valde, 

In,  5.  9.  N,  1,  13. 
jl^f^^'  atula  (Bah,  ex  a  priv.  et  tuld  f,  similitudo)  si- 
militudinis  expers,  incomparabilis.   In,  3,  10.  H.  3.  21. 


jji^a/ic  —  9FITT|  anu.                                                                  5 

ilem  „erectiis"  significare  videtur:  N.  12.  'iS.   anci-  ^jj^  "(   l.  par.  atm.   ire,  incedcre,  ambulare.    Ram.  ed. 

tikiana   pulchros  ocnlos  babens;  Rag.S.  76.    anci-  Ser.  III.52.  18:  afanti  rdgamdrgJsu  kunganiH 

tdksipaksman  pulchros  oculorum  palpebras  habens  incedunt  in   regils  viis  elephanti;  IIF.  70.  63:   mrgn- 

(comment.    Calc.     ancitdni    sundariini    aksnor  y&ni   atale   vcnalMm  it;   N.  2.  13.   10.  1:   afamdna. 

netraj-or  paksmtini  jra  s/a);  ancitabril  f.  Wils.  Cf.  h'il>.  cal/iairn  „1   go",    v.  Pictet    p.  12. 

cd.  2  „a  woman  having  beautifiiU  eye  brows".  c.  pari  circumgredi.    Ilit.  42.  13. 

2.  ty^  aric  i0.^ar.(vjaktdfdn  vdciK.  vjraktdu\.)  J^j^,.]  atana  n.  (r.  at  s.  ana)  ambulatio,  iter,  percgri- 

clare,  distincte  loqiii.  natlo.   Hlt.  28.  lOS. 

jpg^  a/ic'fl/a   n.    (t.  anc   s.ala)    finls,    margo    vestis.  jy^  [V-J  atani  et-y^;^,.J)  atanl  f.  arcus  extrcma.  Ilit.^o.  12. 

Illt.  83.  s.  3517731  "tavl  f.  sjlva.  Hlt  41.  i. 

35fr^rT  <"'^'td  V.  1.  anc.  1.    J^J^   alt  1.  ;Um.  (atikrame  K.  atikrajne,  vadS 

93T^Tm^IW  oncitapatrdksa  (Bah.  ex  ancitapatra  V.)  superare,  occldere. 

pulchra   folia   babens,    quod   hoc   in   composito   lotum  2.  ^7771   °—    ^^"  ?*""•   ('^nddar^  K.)    desplcere,    vill- 

florem  significare  videtur,  et  aksa  oculus)  loto  similes  pendere. 

oculos  habens.    Su.  3.  25.     Confirmari  possit  conjectura  iblti^^^lM    oftay-dsa  m.    (ex   atta   multus   —    a   r.  at 

mea  lectione  ed.  Calc  ancitapadmdkia  i.  e.  pulchro  s.  a  —  et  hasa  risus)  risus  vehemens,  cachinnus,  hin- 

loto  siniiles   oculos  habens.     Fortasse   tamen  genuina  nitus.   Dev.  2.  31.  9.  21. 

lectio  est  anciiapakimdkia  i.  e.  pulchris  palpebris  ^^^  |..^|  atidla  m.  palatiura. 

praeditos  oculos  habens;   cf.  supra  memoratum  arici-  i^^^cM^  attdlaka  m.  (a  praec  s.ka)  ut  videtur,  i.  q. 

tdkiipaksman.  aftdla   vel    affd/ikd;   secundum  \A'ils.  „a   room   on 

%J  >fri   aric    1.  par.   (djdme,   grammatlci  scribunt   ac,  the  top  of  a  house".    A.  10.  3  ubl  aftdla  pro  addla 

gr.  110°')  longura  esse.  scribendum. 

S^J^  aiig    7.  10.  par.    (andgmi,    arigdjrdmi;    arig   10.  il  i  6 1 M  =h  I   "tfdlikd  f.  secundum  Wils.  „a  palace,    an 

a   grammaticis   scribitur  ag)    1)  ire,   v.  angas.   2)  upper  rooraed  house". 


splendere.    3)obIinere,    ungere,    praesertim    cl.  10.      ^-^  ai  l. '^at.  (gatdu)  ne. 
Man.  4.  44:    arigayantt  svake  netre  oblinens  OCU- 

los  suos  (lat.  ungo). 


1.  iy ^   ad  1.  par.  (udjamS)  operam  dare,  adnlti. 


c.  f  1  caus.  1)  manifestare,  arguere.    Man.  10.  3S.  pass.  -•  5^  ^d  5.  par.  (vjdpane')  occupare. 

vyagjate  (gr.  455.   475).    Hit.  103.  20.    2)  creare.  ly^^'  add  l.  par.  (ab'iydge)  niti,  contendere,  petere. 

Man.  1.  6.  *"*^ 

1.  :iy  (Ji  an  1.  par.  (sabdi)  sonare. 
j^^rl  arigana  n.  collyrium.    Hlt.  74.  h.  "^. 

j^^i^  arigaUm.  (manuum   junctio,  ImpIIcatio   (Wils.  2.  ^tJT  on  4.atm.  (prdriane-)  spirare,  spiritum  trahere. 

expllcat:    The    cavlty    formed    bv    putting  the    hands  '*"• 

togelher    and   hollowing  the  palms,  as  if  to  receive  ^y i j | r^,  anaka  (r.  on  s.aka)  Inferior,  pravus,  vills.  Am. 

water,  etc).  dyUllili*-!"'"''/^"''    (^^    ariu    s.   comp.  iydfis^    iyas) 
]g^n  arf^ai  n.  (r.  arig  s.  as)  celeritas.   Sa.  6.  44  Instr.  rainor,  parvulus,  perexiguus.   B  .  8.  9. 

arigasd  adv.  celeriter.  55PJT  anu  (f.  artvl)  parvus,  exiguus.   N.  8.  32.  B .  8.  9. 


4  ^^rsi^angula  —  ^anc. 

j^j,-)[^^  aligula  m.  pollex,  digitus.  dys|ri|  aganya  D.  (ex  a  prlv.  et  ganya,  a  r.  6'an   s. 

JblA"HkH  ongiili  f.  (v.  anguri)  digitus.  /o,  gignendus)  miraculum,  portentum,  prodigium. 

JblA-i|c<ll  ""S"!'  f-  '(^-  55fsT^fTL«ffa •"■<""  a^Jv^-  C"™  3CC.  term.  aeterne,  in  per- 

jLi  x.^1  JTj^eh    aiigultyaka    n.    (ab    ahguliya   —    cf.  petuum,   semper.     Ut  videtur   ex   a  priv.   et   gasra, 

ahguriya  —  s.  ka')  annulus.    Am.  quod  separatim   non   invenitur,  a  r.  obsol.  gas   occi- 

jj^^.jif^    ahgusta    (ved.   ahgusfd)   m.    (v.    ahguri)  dere  S.  a. 

poilex.   Sa.  5.  16.  iJ^sTI  aga   L  (fem.  Teij  a^a)  capra  (gr.    AIF,    lit  ojAr«, 

il  >.   a/;/  1.  atm.  (gafydksepe  K.  galdu  ninddram-  russ.  K03Kil  koska,   praefixo  A:  sicut  in  Aro^//'  ^  asti 

"^iagavSsu  V.)  ire,  despicere,  incipere,  properare.  oTTECi'). 

Haecradix,  quamgrammaticiscribunt  a/(v.  gr.  110"'),  Jysllrloil^^-ll^irl    agdtavyangandkrti    (Bah.     ex 

prlmltiva  forma  radicis  anh,  q.  v.,  esse  videlur.  agdtavyangana  non  natam  barbam  habens  —  Bah. 

-Ljr^-VJ   dhgri  m.    (r.   ahg    s.   ri)    pes,    arboris    radlx.  ex  a^dta  et  v yangana  n.  barba  —  et  dkrti  f.  for- 

Hit.  123.  8  (cf.  anhri).  ma)    imberbis    (ad   lilt.  non    natam    barbam    babentis 

g^f^  acala  (Karm.  ex  a  priv.   et  cala  se  movens,   a  forma  praeditus).    Br.  1.  2S. 

r.  cal  s.  a)    1)  immobilis,  immotus.    B.  2.  53.   2)  m.  S^rsTTrTSTH  d gatasatru  m.   (ex    agdta    non    natus   et 

mons.  satru  hostls)  non  natos  hostes  habens,  i.  e.  liber  ab 

iy  j^j  acira  (Karm.  ex  a  prlv.  et  cira  longus)   1)  adj.  hostibus,  nomen  Yud  Is  t  Iri.    A.  1.  4. 

brevls:    acirena   kdlena   brevi   tempore.    Br.  3.  7.  35nsT»~T  "ff'""  n.  (ut  mihl  videtur,  ab  aga  caper.  s.  ina 

2)  adv.  cum  acc.  instr.  et  ablat.  terminatlone:  aciram,  sicut  gr.  aiyig  ab  AIF)  pellls,  nebrls.   B .  6.  11. 

acjrena,  aciVa/,  brevl,  mox,  clto.  Br.  1.  22.  Dr.  5.  20.  ^^TsT^  agihma    (Karm.   ex    o   prlv.    et    gihma)    non 

N.  13.  45.  20.  1.  curvus. 

il M ^ U *TT  ''ciraprab'd  f.  (non  longum  splendorem  ^^TsT^TIT  "gihnioga  (Karm.  e  praec.  et  g-a  a.  r.  ^4  s.  a) 

habens,  Bah.  ex  acira  et  prabd  splendor)  fulgur.  1)  non  flexuose  lens.   2)  m.  sagitta. 

Ur.  78.  15.  ^Slll^^fT  ogivila  n.    (Karm.   ex   a   prlv.   et   givita   n. 

j~{-ci^  acca  clarus,  translucidus.    Ani.  vita,  a  r.  gtv  s.  ta)  mors.    Br.  2.  31. 

5g^;2f^  acyula  (non  lapsus,  v.cyu)  1)  adj.  firmus,  trop.  Jy5;llrlc|l*r|    ag ndtav&sa   (ex   dgiidla    a    r.   gnd,    et 

excelsus,    dlvlnus,   augustus.     M.  20.     2)  m.   nomen  vdsa    habitatlo)    1)  m.    Karm.    incognita    babltatlo. 

Visnus  et  Krsni.   Am.  In.  5.  57.    2)  adj.  Bah.   Incognltam   habitatlonem    ha- 

5CT^  ag  1.  par.   {gatdu  K.  ksepi  gate  V.)  ire,  con-  bens,  hluc  adv.  aghdtavdsam  Incognita  habltatione. 

jicere  (gr.  ayui,  lat.  ago).  Na.  15.  20.  25.  11. 

1.  jgfsj'  agd  m.  (ut  vldetur  a.  t.  ag  s.  a)  caper  (lit.  ozy-s,  i.  ty^  aric  I.  par.  atm.  (grammatlcl  scrlbunt  etlam  ac, 

russ.  KOae.I^b  kosel',  v.  agd).  gr.  110°')  1)  ire,  In  compositis  ut  prdnc,  prAc, 

2. 55f5f  agd  m.  (Karm.  ex  a  priv.  et  ga  natus  q.  v.)  1)  non  v.  gr.  179  sq.  2)  venerarl,  colere.  —  ancita  1)  erec- 

natus.  2)  nomen  genlorum  ordfnls.    Su.  3.  5.  tus,  de  pllis,  v.  apud  WIIs.  rdmdricita  „having  the 

jyj|j|j  agagara  m.   (ex  aga  m.  caper  et  gara,  a  r.  hair  of  the  body  erect,  considered  as  a  proof  of  exqul- 

g-ar  \_gf\,  vorans)  magnus  serpens,  secundum  WIIs.  site  pleasure,  enraptured,  delighted".  2)  pulcher,  de 

boa  constrictor.  oculis,  palpebrls   et  superclliis,  ubi  prlmltlve 


^  j7|t.|'f|  ag  nirndnt   (igne    praeditus    ab    agni  suff. 

mant  mat)  igni  deditus,  ignem  colens.   N.  12.  50. 
jy mCTJlJm  agnipurogama   (Bah.  ex   agni  et  purd- 

gama  antecedens,  e  puras  in  fronte  et  gama  iens) 

cui  Agnis   antecedit,    Agnem    tamquam   antecedentem 

habens.   N.  5.  34, 
illTifST^  a^niiiAr  a  m.  n.  (Bah.  ex  o^fji  et  Jikd  ilamma) 

crocus.   Am. 
35f|jJ^|5j    ognihdtrd   n.   (Tatp.   ex   agni   et    hdtra  n. 

q.  V.)    ignis    sacer,    qui    perpetuo    alitur.     Su.  2.  14. 

Sa.  1.  S.  N.  12.  96. 
55fjj  dgra  n.   1)  cuspis,  cacumen,  vertex.   N.  8.  9.    loc. 

agrS  ante,  coram,  c.  gen.  N.  23.  21  (cf.  gr.  aKpov). 

2)  adj.  insignis,  eximius.    A.  1.  S. 
^jj5|  agraga  m.  (e  praec.  et  ^a  natus)   primogenitus, 

frater  natu  maximus. 
■^i^^^a g r a t d s  (ab  agra  s.  tas)  in  fronte,  ante,  CO- 

ram,  cum  gen.   Su.  3.  27.  H.  4.  24.  N.  24.  11. 
jyj,ij'  dgrya    (ab    agra   n.    cacumen,    s.  ya)   insignis, 

egregius,  eximius.  Dr.  7.  12. 

•)4\\   ag  lO.par.  {pdpakaraneT^.tatkrtau\.)  peccare 
•N  .  .        .  c 

(non  veraradix,sed  verbum  denominativum  a  sq.  ag  a). 
35fEj  agdu.  (r.  aiig  ire  s.  a)  peccatum.   V.    anagd  et 

cf.  anhas, 
^W  onk  1.  atm.  10.  par.  signare,  notare.   Ur.  60.  infr. ; 

•N 

83. 10.  ailkita  signatus,  quod  etiam  ab  aiika  signum 
suff.  ita  derivari  potest. 
55f^  arikd  m.  (r.  aiik  s.  a)  1)  nota,  signum.  2)  gremium, 

secundum  "Wils.   „the  flank   or  part  above  the  hip" 

(fortasse  huc  pertinet  gr.  oyKog).    In.  1.   27.    2.   21. 

N.  23.  25.  Sa.  5.  65.  3)  actus  scenicus. 
jy  J,-i^i    aiikurd  m.  (r.  aiik  s.  ura)  1)  cuspis,  spiculum. 

Sak.  36.  infr.   2)  surculus. 
gg^-gfJTj^  aiikuritd  (ab   aiikura  s.  ita)  surculis  prae- 

ditus.    Ur.  9.  2. 
dbli'^ii,l  oiikuJd  m.  n.  stimulus  quo  elephanti  impellun- 

tur.   Dev.  7.  9. 


^frr^rl^cignimdnl  —  iJi:Jj^|i<^  aiiguriyaka.  3 

1.  ?3^  ailg  1.  par.  (grammatici  scribunt  ag  v.  gr.llO"') 


2.    ■ij(f(    aiig  iO.^HT.  (JakJ  anHVi.  pad^  laksmarii\.) 
notare. 

j^  diiga  n.  (r.  aiig  ire  s.  a)  1)  membrum.  2)  corpus. 
3)  nomen  sex  librorum,  quorum  tres  priores  gramma- 
ticas  tractant  res,  quartus  sacros  ritus,  quintus  expli- 
cationem  obscurarum  Vedorum  vocum,  sextus  mathe- 
maticam  (v.  Jones,  On  the  literatur  of  the  Hindus. 
Asiat.  Res.  1. 1).  4)  subsidium,  auxilium.    Hit.  72.  3. 

jy^.(i  aiigada  m.  (ex  aiiga  et  da  dans)  armilla,  qua 
brachia  superiora  ornantur.   Ur.  9.  IS. 

jy^-r~|  aiigana  n.  (r.  aiig  ire  s.  ana)  atrium.  Am.  — 
Scribitur  etiam  aiigaria.    Dev.  5.  50. 

jy^-^ll  aiigand  f.  (r.  aiig  s.  ana  in  fem.)  femina. 
N.  3.  IS.    12.  61. 

55f3TJJJ  aiigardga  m.  (ex  aiiga  n.  tVrdga  m.  color) 
odoratum  unguentum,  nisi  potius,  quod  vocis  origini 
magis  conveniret,  fucus,  pigmentum  (Wils.  explicat: 
Perfumlng  the  body  after  cleansing;  smearing  it  wlth 
unguents  of  sandal  etc.   Hem.  3.  299).   In.  5.  8. 

5g"3jT  diigdra  m.  n.  carbo  (lit.  ang/i-s,  russ.  ugotj, 
V.  gr.  comp.  255.  g). 

9^  A- 1 j r^  aiigdraka  n.  nom.  pr.   Dr.  2.  11. 

il ^'  mi  y  "^  aiigtkar  -kr(ex  aiiga  et  kar  kr  facere, 
gr.  585)  consentire,  promittere.   Up.  49.  73.  77. 

il-dfilU  aiiguri  f.  (hoc  et  cognata  vocabula  aiiguri, 
aiiguia,  aiiguli,  aiigult,  aiiguJta  ab  aiiga  cor- 
pus,  membrum,  descendere  videntur,  attenuato  a  in  u, 
ita  ut  aiiguJta  proprie  significet  „in  corpore  stans"; 
formae  aiiguli  elc.  et  aiiguri  nituntur  eo,  quod  r 
et  /  facile  inler  se  permutanlur)  digitus. 

93:g7[7T  aiiguri  f.  id. 

jj-f^-^irj,»^  aiiguri ya  m.  n.  (ab  aiiguri  vel  aiiguri  s. 
iya)  annulus. 

jy^-^i?|^c^  aiiguriyaka  (a  praec.  suff.  ka)  annulus. 
Sak.  23.  3    (v.  aiigultyaka). 

1* 


^[f^^f^^^lff^aklistakdrin  —  ^f^f^agnicit. 


^\^t^^\flr\alclistakdrin  (a  praec.  s.  jn)  indefessum  t|7^|c<dl  akJavaii  f.  (ab  aksa  m.  talus,   s.  vant   vat 

nisum  habens.    In.  2.  10.  in  fem.)  talarius  lusus.  N.  26.  10. 

Jl_l   aks  1.  et  5.  par.  (saligdteK.  vydptisaihhatydH  5^501%  aksdnti  f.  (Karm.  ex  a  priv.  et  ksdnti  patien- 

V.)  coacervare,  occupare.  tia)  invidla.    Ani. 

gcrsf  aksa  m.  (v.  iks  videre)  i)  oculus,  in  fine  compo-  35ri%  dksi  n.   oculus    (nom.   irr.    v.   gr.  169   et  aksa; 

sitorum   pro   aksi  —  v.   gr.  613  —   e.  C.  piiigdksa  lit.  aki-s). 

q.  V.  (gr.'0S20,  OKKO per  assimilationem  ex  OHO,  JiJijllf^ljTi   aksduhint  f.    exercitus    completus,   justum 

lat.  oculus  abjecto  j,  goth.  augo  —  th.  augan  v.  sg^ff^  peditum,  equitum,  curruum  et  elephantorum  numerum 


aksan  —  slav.  vet.  OKO  oA:o,  th.  01EC ocW  (v.  gr.  comp.  1 
p.236).  2)  talus  N.  7.  5.  3)  rota  (cf.  lat.  axis  =  aksi 
q.  V.;  gr. 'AHON  =  aksan  q.  v.;  germ.  vet.  alisa, 
nostrum  Achse;  lit.  asis  ejecto  k).    4)  currus. 

4J7Hrt  i(|ch  aks  adarsaka  m.  (Tatp.  e  praec.  et  dar- 
saka  qui  videt)  judex.   Am. 

jg^fjq  aii<£ra  thema  defectivum,  quo  suppletur  aksi  ocu- 


conlinens.     Secundum  Wils.  ex  aksa  currus  et  uhint 

collectio,  vocalibus  a  et  u  irregulariter  coalescen- 

tibus   in    du  pro  6. 
jyicjU^   akanda  (non  partem  continens,  Bah.  ex  a 

priv.  et  kanda)  totus,  plenus.    Sak.  35  infr. 
35f|y^'  akila  (non  vacuum  habens,  Bah.  ex  a  priv. 

et  kila  n.   inane,  vacuum)  omnis,  universus,  totus. 

aliilina  adv.  omnino.    N.  6.  8.  Su.  3.  8.  A.  3.  S. 


lus  (gr.  169,  cf.  goth.  th.  augan,  unde  nomin.  augd). 

35f^  aksama   (Karm.   ex  a  priv.   et  ksama   potens,  q-yy  „g,  ^,  pap,  (kutildjdii  gatdu  K.  vakragati  V.) 

a  r.  Aiam  s.  a)  impotens.    Sa.  4.  20.  "^tortuose,  flexuose  ire;   cf.  ak. 

TItR\X\-\  aksamdtra  n.  (ex  aksa  oculus  et  mdtra  n.  .,,                          .                   .                        ..          v 

'yi^i-ni^  3g7j  aga  m.  (Karm.  ex  a  priv.  et  ga  lens,  a  r.  gd  s.  a) 


mensura,   in  fine  compositorum  significans  solus,  v. 

quoque  suffixum  mdtra,  gr.  584)  temporis   punctum, 

momentum.   <J A ia m  li / re  na  momento,  statim.  A.  8.  4. 
jy-^jil  aksaya  (Bah.  ex  a  priv.   et   ksaya  m.  exitium) 

liber  ab  exitio,  sempiternus.   N.  2.  18. 
^^T^^pj  aksayatvd  (a  praec.  s.  tvd)  abstractum   prae- 

cedentis,  UnvergdngUchkeit.    Hit.  1.  8. 
jy-jjj^  aksayyd  (Karm.  ex  o  priv.  et   ksayya  fragilis, 

a  r.  ksi  s.ya,  gr.  560)   quod  exstingui  non  potest, 

immortalis,  perennis. 
^gf^fT  aksdra  n.  (Karm.  ex  a  priv.  et  ksara  periens, 

a  r.  ksar  s.  o)   1)  quod  non  perit,   immortale,   sem- 

piternum    (na    ksaratl   'ty    aksaram,    sic.    schol. 


1)  arbor.  2)  mons. 
jyijA   agadd  m.  (Bah.  ex  a  priv.  et  gada  morbus)  me- 

dlcamentum.   Am. 
5gyfjq'  agama  m.  (Karm.  ex  o  priv.  et  gama  iens,  a  r. 

gam  s.  a)  arbor.    N.  12.  103. 
g^jffy  agdd  a  (secundum  Wils.  Bah.  ex  o  priv.  el  gdd  a 
locus,  situs   cf.  nostrum  Boden-los.     Derivari   etiam 
potest  a  rad.  gdh  submergi,  quae  primitive  gdd"  so- 
nuisse  videtur,  v.  gramm.  comp.  23)  valde  profundus. ' 
N.  6.  13.  —   (Huc   fortasse    pertinent  gr.  ayaSo?  et 
goth.  goths  th.  goda,  abjecto  o  initiali). 
jgyffT  agdra  n.  domus.   Rag .  5.  25;  cf.  dgdra  id.   Am. 
Sridarasvamlnus  ad  B\  8.  3).     2)  llttera,  syllaba.   3)      gg^  agni  m.  1)  ignis.  2)  Agnis,  deus  ignis  (lat.  jg-n2-.f, 
ekam  oAr j aram(unum immortaIe)sylIabasanctistissima  lit.  ugni-s,  slav.  ogm. 

6m,  quae  tribus  suis  lltterls  tres  deos  altlssimos  expri-      ij  jil MH  ag^n i c'u  m.  (ex  agni  et  c'j7  colligens  a  r.  c'j' 
mit,scilicet  litteraa,  quae  cum  sequente  uin  6  coalescit,  adjecto  t,  v.  gr.  573)  ignis  cultor,   qui  ignem  sacruui 

deum  Yisnum,  u  Sivum,  et  m  Brahmam.    B'.  10.  25.  sustlnet.  Am. 


3fT  «• 

1.  -^  o,  stlrps  denionslrativa;  v.  gr.  247  et  cf.  hib.  a  ejus  ^fcfj"  ak  1.  par.  (kutildjdii  gaidu  K,  vakragati  V. 

•S  .  3  '  t  / 

=  asya^    asj-ds,    V.  0'Reilly   p.  14;    a-nochd   adv.  cf.  ag-)  flexuose,  tortuose  ire  (cf.  gr.  ayy.Y},  dyKUly 

„tO-Iliglll".  dyKWV,    lat.  angu/us). 

2.  J^  a  (ut  mihi  videtur,  a  praec,  v.  gr.  conip.  371)  par-  i|t^rli|H  akatt  ana  (Karni.  ex  a  priv.  et  kaliana 
ticula  iiegatlva,  quae  vocabulis  praefigitur.  Ante  vo-  a  r.  katt  s.  ana)  non  gloriosus,  se  non  jactans. 
cales  ei  addltur  n  euphonicum  (v.  gr.  114.  599  ct  cf.  In.  4.  11. 

gr.  d,  dv,  lat.  in,  goth.  et  german.  un,  hib.  ain).  ^y d^ ^i\ \ (-1  « kasm&t  (Avy.  ex  a  priv.  et  ablat.  interro- 

^CTJJJ  arij   10.  par.  (samdgdte  K. ,  vib  dgane  V.)  co-  gativi  A/m,  secundum  analogiam  adverbiorum  sdksdt 

acervare,  divldere.     Scribitur  etiam  atis.  et  samantdt,  v.  gr.  607)  sine  causa,  sublto.  N.21.  22. 

5^3jj  /irijo  m.  (r.  ans  s.  a)  1)  pars,  portio.   2)  humerus  Hit.  18.  2. 

Sak.  22.  6  infr.  (cf.  germ.  vet.  altsala,  lat.  ajcilla,  v.  sq.  3gc^|i-|  akdmd  (Bah. ex  a  priv.  et  ^d?7ia)invltus.  N. 20.  22. 

ansala).     Scribitur  etlam  ansa.  3^^TT7  ''f'"''"  ni.  (ex  a  sonus  a  et  kdra  faclens)  Ilttera  a. 

3^5]^  ansald  (a  praec.  s.  la)  robustus.    Scribltur  etiam  li'.  10.  33  (v.  gr.  4). 

ansala.  jyc^||pfj  akdla  (Bah.  ex  a  priv.  et  kdla    tempus)  intem- 

jyiU'  ansu  m.  (r.  arij  s.  u)  radius.  pestlvus.    Su.  1.  31. 

S^Uic^  ansukd  n.  pannus,  vestis ;   standhsuka  tunlca  ^d-jq|j  dkupdra  m.  (cujus   ripa  ulterlor  non  viiis  i.  e. 

pectoralls.    Ur.  61.  2.  non   proplnqua   sed   remota   est;    Bah.   ex   a  priv.  et 

■ij^^i\'Aaiisumdnt  (ab  ansu   s.  mant   mat)   1)  radils  kupdra,  quod  Ipsum  est  Bah.  ex  ku,  producto  cx  ku 

praeditus.    B'.  10.  21.  2)  m.  sol.  q.  v.,  et  pdra;  cf.  durapdra)  mare.    Am. 

^fcj<^   arij   10.  par.  v.  atis.  ^^^RTTST^  akrtabudd  i   (Bah.    ex    dkrta    et    buddi) 

jy^  drija  m.  v.  ansa.  non  factum  Intellectum  habens,  i.e.  intellectu  destitutus 

3^^^  ahsald  (a  praec.  s.  /o)  fortis,  robustus.    Am.  (cf.  composita,  quae  a  gdta  inciplunt). 

^ytjJ,  ahfy   1.  atm.  (grammatlci  scrlbunt  ah,  v.  gr.  IIO'^')  ^SWfT^flS^  akrlabudd  itva  n.  (a  praec.  S.  /va).    Ab- 

ire  (v.  ahhri  pes  et  cf.  a/ig).  stractum  praecedentls.    B.18.  l6. 

=y^f^  ahhdti  f.  (rad.  ariTi  s.  ti,   conservato   charactere  jychf^|f;i-|rJ  aA-r/d^man  (Bah.  ex  akrta  ct  d/man)  non 

prlmae  classls,  sicut  in  vasati  q.  v.)  donura.    Am.  factam  anlniam  habens,  anima  privatus,  i.  e.  improbus, 

3^^^dri/jai  n.  (r.  ahh  s.  as)  peccatum.   Am.  (cf.  aga,  insanus.   N.  12.  82.  B.  15.  11. 

dgas  et  gr.  ayog).  S^^^^TT  '^*^'*  f-  mater  (cf.  lat.  Acca). 

9^^  ahhu  (Rgved.)  angustus  (goth.  angu-s,  lat.  angustus,  jyi^^ctiU  aklistakdra  (Karm.  ex  aklista  inturbatus, 

gr.  E^yyu?,  nostrum  eng).  non  interruptus,  indefessus  —  a  r.  klis  praef.  a,  s.  ta  — 

J^ffe-  dhhri  m.  (r.  arift  s.  ri)  pes.   Am.  (cf.  arigri).  et  ^dra  actlo,  nlsus)  indefessus  nisus. 

i 


VIII  SIGLORUM  EXPLICATIO. 

N.  est  Nalus  (Derol.  apud  Nicolai). 

P.  est  Patalipulra  (ed.  H.  Brockhaus.    Lipsiae  1835). 

P:in.  est  Paninis. 

par.  est  parasmaipadam. 

r.  esl   1)  radix.    2)  regula. 

Rag.  est  Ragu-Vansa  (ed.  Stenzler). 

Ram.  est  Ramayana  ed.  Seramp. 

R.  Schl.  est  Schlcgeiii  editio  R.amayanae. 

Rgv.  est  Rgveda-Saiihitae  libcr  primus  (sanscrite  et  latine  edidit  Fr.  Rosen,  cujus  versionem  locis  laudatls  apposui). 

Rgv.-V.  est  Rgvedae  llber  quintus,  cujus  exempla  a  Vasisti  hymnis  sumta  affert  Westergardius  in  llhrn  siio  „Radices 

Sanscritae"   inscripto  *). 
Rgv.  Sp.  est  Fr.  Rosenii  Rgvcda-Specimen. 
s.  est  suffixum. 

Sa.  est  episodium  de  Savitria  **). 
Sak.  est  Sakuntala  ed.  Chezy. 
Su.  est  Sundus  et  Upasundus  ***). 
th.  est  thema. 

Up.  est  Upakosa  (in  libro  „PataIiputra"  ed.  Brockhaus). 
Ur.  est  Urvasia  (ed.  Lenz.    Berol.  apud  Ferd.  Diimmler). 

V.  est  Vopadevus  grammatlcus  cujus  radicum  corpus,  Kavihil/iadruma  inscriptum,  edldit  W.  Carey  iii  grainmalica  sua. 
Westerg.  est  Westergardii  liber  „Radices  Sanscritae"  inscriptus. 


*)  Dialectum  Vedicam  nonnisi  in  iis  respexi  radicibus,  quarum  significationes  Ilbrorum  classlcae  llnguae  locis  non 
confirmari  potuerunt. 

**)  In  libro  meo  „Diluvium"  Berolini  apud  Ferd.  Diimmler. 
***)  In  libro  meo  „Ardschuna's  Reise  zu  Indra's  Himmel".     Fierol.  apud  (jullelmum  Logier. 


'J«Jsj\J\rSJ\5  (Ji  "rvjMXJVrvN* 


SIGLORUM  EXPLICATIO. 


A.  est  Arguni  reilitus  ex  Iiiilri  coelo  *). 

Am.  est  Aniara-Kosa. 

atm.  est  atnianepadani. 

B'.  est  Bagavad-Gita. 

BXtt.  est  B'aUi-Kavya. 

B'ar.  est  Barlriliaris  (ed.  Bolilen). 

Br.  est  Brahmani  lamentatio  **). 

Dev.  est  Devimahjtmya  (ed.  Poley.     Berol.  apud  Ferd.  Uiimniier). 

Dr.  est  Draupadlae  raptus  '(in  libro  meo  „Diluvium"). 

G  at.  est  G  atakarpara  (ed.  Dursch.     Berol.  apud  Fcrd.  Diimmier). 

Gita-G.  est  Gita-GiWinda  ed.  Lassen. 

gr.  est  grammatica  minor  („Kritische  Grammatik  der  Sanskrita-Sprache  in  kiirzerer  Fassung"). 

gr.  comp.  est  gramniatica  coniparativa  („VergIeichende  Gramniatik  etc").     Numeri  indicant  paragraphos. 

H.  est  Hidimhi  caedes  *). 

Hib.  est  Gai^licum  dialecti  Hibernicae. 

Hit.  est  Hitopadesa  (ed.  Bonn.). 

In.  est  Indralok.lgamanam  **). 

K.  est  Kasinatus,   grammaticus  indicus,  cujus  radicum  collectionem  edidit  ^Tilkinsius   (The  radicals  of  the  Sanscrita 

Language,  London  1815)  ***). 
Lass.  est  Lassenii  Anthologia  Sanscrita. 
Lit.  est  Lituanicum. 

M.  est  Matsjopakyana,  i.e.  episodium  de  diluvio. 
Mah.  est  Maha-B'arata  ed.  Calc. 
Man.  est  Manu-Sastra. 
Meg.  est  Megaduta. 
Mr.  est  MroL^akati. 


*)  In  libro  iiieo  „l)iluvium"   Reroliui  in  libraria  Diimmleriana. 
**)  In  libro  meo  „Ardschuna's  Reise  zu  Indra's  Himniel".     Berol.  apud  Guilelmum  Logier. 
***)  Kasinati  et  Vopadevi  grammatlcorum  explicationes  nonnisi  iis  apposui  radicibus,    quarum  significatio  librorum 
locls  non  confirmari  potuit.     Ubi  utriusque  grammatici  definitlones  iisdem  verbis  sunt  expressae,  slgla  omisi. 


VI  PRAEFATIO. 

sententiam,  confirmatam  quoque  video  priscorum  Persaruni  lingua,  quae  syllabam  ar  inte- 
grani  retinet  in  iormis,  ubi  Sanscrita  eam  in  fj /•  corripit,  vel  in  ^  iV,  ^  /r,  3^-  ur ,  5;^  iir 
immutat;  ita  ut  e.c.barta  latus,  sustentus,  harla  factus,  adarsnus*)  ausus  est,  asuriyata 
occisus  est  respondeant  formis  sanscritiswff  JVia,  ^^Zcrf  a,  T}^m\\^Jid'rsn6t^  ^-^j^^dsirjata 
[v.  r.  5r^  (3);)  sar  (*/•)]. 

Libri,  quibus  illustrandis  hoc  glossarium  praecipue  inservit,  sunt  hi:  1)  Indralukd- 
gamanam**).  2)Diluvium  cum  tribus  aliis Maha-Bharati  praestantissimis  episodiis,  Berolini  1829, 
apud  Ferdinandum  Diimmler.  3)  Nalus  Maha-Bharati  episodium  (ed.  2.  Berolinil832  in  libraria 
Fr.  Nicolai).     i)  B'agavadgita.    5)  Hitopadesa.    6)  Uj'vasia,  Calidasi  fabula. 


*)  t  finale  post  antecedentem  vocalem  u  transit  in  i,  post  alias  abjicitur,  quam  ob  rem  pro  i>ar uviyat 
(Rawl.  I.  7.  8.  45:  hacA  paruviy at  ab  antiquo)  par uviyata  legendum  esse  censeo,  quod  suffixo  cum  sanscritis 
formis  in  jTO^/<7j^  convenlt  (v.  e.  c.  ■^^iAdtas,  i  ^y  i7dj,  -^j^^j^^^ajairutds).  Veri  ablativi  autem,  quanquam 
forma  cum  instrumentali  conveniunt,  sunt  kabug  iyd  Cambyse  (Rawl.  I.  40)  et  darugd  (IV.  37).  Etiam  bdbirus 
Babylone  (II.  65)  verus  est  ablativus,  nititurque  forma  bdbirut  quocum  conferantur  ablativi  sendici  ut  tanaut 
(gr.  compar.  §.  180).  Genitivi  forma  bdbiruwa  convenit  cum  sanscritis  genitivis  ut  y»-cjlH '^  envas,  correpto  d 
et  abjecto  s,  sicut  seraper  post  antecedentem  vocalem  a  vel  d. 

**)   Ardschuna's  Relse  zu  Indra's  Hinimel  nebst  anderen  Episoden  des  Maha-Bharata,  Berlin  1824,  bei  W.  Logier. 


■.•'teteeeeiuti-. 


PRAEFATIO. 


C 


ontineutur  hoc  libro  omnes  linguae  sanscritae  radices  et  vocabula  usitatissima  cum  verbis 
graecis,  latinis,  germanicis,  lituanicis,  slavicis,  celticis  comparata,  et,  quantum  fieri  potuit, 
librorum  sanscritorum  locis  illustrata.  Plurimae  tamen  radices  apud  auctores  hactenus  nondum 
repertae  sunt,  nonnullae  tantum  in  dialecto  Vedica  occurrunt,  aliae  cognatis  linguis  confir- 
mantur.  Ita  obsoleta  radix  f^rf^*^'g",  cui  ascendendi  notionem  attribuunt  grammatici,  nostro 
steigen,  graeco  crTei^yjU),  sittixov,  russico  stignu  assequor  (=  f^HyifM  stig'n6'mi) ,  lituanico 
staigiu-s  festiuo,   hibernico  staighre  gradus  approbatur. 

Multae  quae  a  grammaticis  Indicis  inter  radices  receptae  sunt  formae  non  verae  sunt 
radices,  sed  verborum  denominativorum  themata,  ute.c.  ^q^^  kumdr,  -s^kartr,  jp^mantr, 
^'^\i^st6m;  nonnuUae  syllabam  reduplicativam  continent,  sicut  e.  c.  -^{T^gahs ,  quod  ortum 
est  e^^^gas  ejecto  ^a,  slTiJ  §<^^gr  ^  JT  §"/"  ^^^  potius  JT^  gar  (gv.  iyst^w).  Omnes  enim, 
quae  ex  indigenorum  grammaticorum  sententia  in  ^  /■  vocalem  desinunt  radices,  re  vera  exeunt 
in  ^-rar,  quod  in  debilioribus  formis  in  mr  corripitur,  in  fortioribus  retinetur,  ideo  e.  c. 
^RTj-  krtd,  c^]  krtva,  ^f^^Tl^kdrtuJU  a  ^  k/-,  i.  e.  ^f^  kar.  Etiam  littera  ^  /  terminatae 
radices  vere  desinunt  in  93^  ar,  quod  in  fortioribus  formis  aut  conservant,  aut  in  35rT^  ^r  pro- 
ducunt,  in  debilioribus  autem  in  "^ir,  ante  duas  consonantes  in  >^  ir,  vel  vi  euphonica 
antecedentis  labialis  in  3-;^  ur,  3;^  ur  immutant;  ideo  e.  c.  fc}-|^|M  kirami,  ^Ej^  cakdra, 
^bjc^r^-  cakdra,  ^^kirje,  ^\t^  kirnd,  a^kf,  i.  e.  cf;-^  kar;  fqqf^  piparirii,  ^  puru, 
r^  piirye  ,  fjij]  purnd,  anpf,  i.e.  qq-  par.  Verba  nonae  classis  earum,  quibus  grammatici 
vocalem  ^  /■  attribuunt,  radicum,  syllabam  ^^  ar  in  temporibus  specialibus  corripiunt  in  frr, 
e.  c.  yjmifyr  grndmi  a  sj'  gf^  i-  ^.  sTT  g^^-  Quam  hac  de  re  in  libro  „VocaIismus"  inscripto 
(p.  177-193)  fusius  exposui,   sendicaque  europaeicisque  cognatis  linguis  comprobare   studui 


u  ^  FEB  1  8  1972 

SllTY  OF  TO^ 


GLOSSAEIUM  CO^IPARATI\njM 

LINGUAE  SANSCRITAE 


IN  QUO 


OMNES  SANSCRITAE  RADICES  ET  VOCABULA  USITATISSLMA  EXPLICANTUR  ET  CUM 
VOCABULIS  GRAECIS,  LATINIS,  GERMANICIS,  LITUANICIS,  SLAVICIS,  CELTICIS 

COMPARANTUR 


FRANCISCO  BOPP. 


EDITIO  TERTIA, 

IX    QUA 

VOCABULA  SANSCRITA  ACCENTU  NOTATA  SUNT  LATINISQUE  LITTERIS  TRANSCRIPTA. 

ADIECTI  SUNT  INDICES. 


BEROLINI 

PROSTAT  IN  LIBRARIA  DUM.MLERIANA 

(harrwitz  et  gossmanx) 

MDCCCLX^TI. 


GLOSSARIUM  COMPARATIVUM 

LTNGUAE  SANSCRITAE. 


1  -';    ?. '•" 


JSi^4^