Gynaeciorum vetus translatio latina

ALISH3AINI VIHO.LOIA

Ὁ GR NS $ ς
ind ^ à. Te A f
E m ὩΣ » : | p
: ^ ^ D

vx

e T

d

Oohannis

»

ANNOS QUADRAGINTA

Literarum Latinarum et Graecarum

Universitate Victorie Professoris,

Alumni donaverunt,

|. A.D. MDCCCLXXXVII.
No.. GE e

ΓΙ
Li
T 5 EN d
2 2 —
7 7 ^
' » "i J
r1 Ὁ
L1 AN:
" X) p on ΓΟ

n. i o c Ji

SORANI
GYNAECIORUM

VETUS TRANSLATIO LATINA
| NUNC PRIMUM EDITA
CUM ADDITIS GRAECI TEXTUS RELIQUIIS
A DIETZIO. REPERTIS

ATQUE AD IPSUM CODICEM PARISIENSEM

NUNC RECOGNITIS ,

A

VALENTINO ROSE.

(CUM 29 TAB. LITH.)
LIPSIAE

IN AEDIBUS B. G. TEUBNERI.

MDCCCLXXXII.

FUMUS,

3
j

Conradus Gesnerus Turicensis aliquot annis ante mor-
tem qua praematura litteris ereptus est (13. Dec. 1565)
paene quinquagenarius, cum Augustanae urbis biblio-
thecam perlustraret, manuscriptum repperit Μοσχίωνος
cuiusdam librum περὶ γυναικείων παϑῶν (nunc cod. Monac.
511 chart. s. XVE), quem ut ederet senatus permissu ab-
latam mox propria manu ,reversus^ descripsit atque emen-
davit.') in quo negotio adhibuit eiusdem auctoris codicem
latinum (nunc Hafniensem — h), quem (post inventum
graecum?) — ,inspiciendum^ miserat Michaelis Isingrini
gener Thomas Guarinus Belga typographus Basileensis.
eodem deinde ,diversorum autorum* libro latino usus est
anno 1564?) ut ,Harmoniam^ suam Gynaeciorum confi-
ceret Casparus Wolfius Gesneri et discipulus et in mu-

nere academico successor, cui mox et ipsum graecum

Moschionem cum aliis scriptis suis imperfectis (botanici
inprimis operis apparatu celeberrimo) moriturus ille reli-
quit, parum quidem ad hunc laborem sufficienti, nisi quod
Moschionem a Gesnero emendatum cum Gesneri adnota-
tionibus, ad calcem corporis Gynaeciorum una cum veterum
illorum auctorum harmonia (anni 1564) Wolfiana a Guarino

Basileae a. 1566 *) impressi, revera edidit, scriptorem non
Graecum recentem^, sed Latinum a Graeco quodam re-

cente, ut ferebat aevum talium versionum ferax (cf. Hermes
Il, 146), verbotenus cum scribarum latinorum vitiis om-

nibus translatum, adeo insulse ut, licet Graecus?), vel

graece exercitii causa balbutientis hominisque latini speciem

gerat interpres saeculi XV. |unde non immerito iam

Gesnerus in notis exclamavit (p. DT) ,,quaedam eius modi

in hoc libro occurrunt, ut ex lingua Latina ab aliquo
a*

— Iv —

Graecae linguae non satis perito translata in Graecam
videri possint. cap. 198. ubi Graece ϑερμότης, id est,
caliditas legitur: in translatione est callus: et quidem me-
lius ut videtur. cap. 138. παρεχόμενα εἰσι, adhibenda
sunt: et λάμνεια, lamina: ῥητέα ἐστὶ, pro εἰρηταιζ. — at-
tamen haec non Latini sunt linguae parum periti, sed
Graeci latinae linguae imperiti et adversus proprii ser-
monis naturam latinizantis cum codice latino quem ha-
buerit corrupto obscuroque saeculi fere X vel XI, non ipso
quidem quem tenemus Bruxellensi (b) sed, Bruxellensis
simillimo. itaque omnis illa Moschionis (ἀγαθοὶ vana
species est non tam consilio quodam ipsius interpretis
nata quam aut librariorum aut lectorum incauta opinione.*)
iam igitur quod per tria saecula litteras turpavit concidat
Gesneri inventum, resurgat Muscio.

Muscio vel (ut antiquissimus codex habet) Mustio, qui
in praefatione translatorem se profitetur graeci operis, uno co-
dice Hafniensi testante (quem non intellexit Gesnerus in ipso
nomine corruptum) Soranum transtulisse intelligitur ,,secutus
soronum'/?), ita quidem ut ex Sorani partim brevibus Re-
sponsionum medicinalium libris (Anecd. II, 166. 168. 112.
114. 179) eis qui erant de muliebribus partim ex ube-
rioribus de eadem re commentariis corporisque de uni-.
versa medicina multo postea compositi vel ut ipse ait
»,lriacontados^ (triginta sc. librorum?) parte ultima
(Cael. Aur. p. 252 cf. Sor. gr. II, 12, 46) epitomam
quandam conficeret libellis duobus comprehensam obste-
tricumque usui omissis eis destinatam quae eruditionem
saperent et historiam. hic Muscio Afer erat (cf. ind. s.
zenzur, gingar, boba), sicut Afri erant saeculo quinto Cae-
lius. Aurelianus et Cassius Felix graecorum medicorum
interpretes et si non sectae nomine tamen aetate atque
sermonis usu inter se coniunctissimi, Siccensis ille et
methodicus, hic logicus ,jartensis^ i. e. (ut significavi in
praefatione libri nuper a mé editi) Cirtensis?). ab utroque
quam maxime differt Muscio alius sc. aut regionis aut

— y ——

aetatis homo, ut puto recentior saeculi VI, cuius quamvis
adhuc opusculum supersit non adhibetur tamen in vetere
illa ipsius sexti saeculi Oribasii versione fere aequali
quae ad regni gothici aevum referenda est ,aliorum
auctorum^ additamentis a translatore interpolata, sed in-
nominatus potius exscribitur Caelius Aurelianus Sorani
etiam in muliebribus interpres, cuius fragmenta fragmento
(post Apulei herbarium) Leidensi saec. XIII a Luciano
Müller primum monstrato, a me recognito (Hermes IV,
141) addita ad finem Muscionis nunc comportavi. duplex
igitur extabat Sorani gynaeciorum versio latina, quarum
altera periit, alterius per medias aetates ad nos propagata
est memoria. nam Muscionem tractasse videntur etiam
medici Salernitani quibusque in Celsi codice Florentino
saeculi XI qui Muscionem continet gynaeciorum opus
aliud debetur sex libris barbarice compilatum.'?) | Mu-
scionem deinde saeculo XIII (praeter codicum excerpta")
inter auctores quibus usus fuerit testatur Simon lanuen-
5159), testatur saeculo XV quae ipsum illum codicem
Florentinum Francisco Philelfo visum expilat Sorani ad
Cleopatram ficta epistola ,ex bibliotheca Goldasti^'?), te-
statur eodem saeculo Sigmundi ducis Bavariae 1460— 67)
medicus lohannes Hartlieb in gynaeciorum tractatu ger-
manico quem misit ad Fridericum ΠΕ. imperatorem. '4^)
hic enim quem alios quoque libros latinos in linguam
nostram transtulisse notum est, Mustionis se librum ha-
buisse contendit ipsamque tangit curiosam illam novam-
que (quae Sorani est ex capite περὶ δυστοκίας) schematum
expositionem quibus infantes nascantur, cuius manifesto
notitia deprehenditur in libro a. 1513 edito et ipso ger-
manico qui mox ,tota Europa distrahitur^ primo post
Muscionem rei obstetriciae breviario Eucharii Rósslin me-
dici Francofortensis aetate subaequalis.'?) «αἱ licet Mu-
scionem numquam nomine appellaverit Avicenna usus aliis-
que-ex longa consuetudine promptis, tamen primus quales
ipsum Soranum imitatus solus tunc Muscio latinus habebat

uteri muliebris imagines addidit situs infantis varios rudi
exemplo demonstrantes.!?) haec figurae 16 numero (vel 14,
Si pro uno sint gemellorum tria exempla) earum quas inter
codices latinos unus adscriptas codex Muscionis Hafniensis
servat (XV numero), nam reliqui duo laborem negligentes
declinaverunt (id quod consulto se fecisse graeci codicis
Soranei scriptor confitetur), certa quadam et ipsarum li-
nearum ductarum et universae rationis, adiectae insuper
explicationis similitudine | memoriam servatam produnt.
quae similitudo cum in novam ex Eucharii exemplo con-
suetudinem res abiret, in posterioribus partim eiusdem
libri editionibus saepissime repetiti partim aliorum aucto-
rum libris imitatorum quodam adornandi studio aliqua-
tenus mox obscurata est. inter quos (a. 1554) fuit
Jacobus Rueff Turicensis amicus Gesneri nostri, cuius
commode mox accessit Graeculus ille quem vidimus. at-
que Gesnero quamvis erranti debetur quod Muscionis
nomen apud [talos post a. 1500 paene extinctum, deinde
cum Celso miro modo renatum saec. XV, duratura nunc
litterarum notitia confirmatum maneat.

Muscionem autem hunc vel Mustionem, qui Sorani fuit
interpres latinus, graeci operis licet de eadem materia
duplicis etiam in rerum ordine textum secutum esse,
hoc ut consentaneum ita ipso confitente manifestum est.
sic enim ait IL, 24: ,subsequebatur schema de fistulis in
matrice positis, quod schema transferre nolui, si quidem
obstetricibus supervacue hoc insinuamus* (cf. II, 4 extr.).
in ipsis rebus quod hic illic quaedam discrepare videntur,
hoc inde factum est quod in priore libri parte qua de-
conceptione et partu agit physiologice ex Responsionum
libellis transtulit. nunc deperditis, in altera autem qua
de morbis mulierum, , quoniam omnium valitudinum spe-
ciales curas (isti libri) non habent", iustos commentarios
doctis hominibus scriptos supplementi causa excerpsit,
neglecta scilicet interrogationum et responsionum ratione,
si unum capitulum exceperis et graece et latine corrup-

Ξε ἘΕΡ ---

tissimum de partu difficili. post quod repetit interpres
argumentum de retentione secundarum bis textu paululum
divergente nescio an ex duplici fonte positum. ego sc. cum eadem
argumenti serie etsi non eodem ambitu eandem fere materiam
in utroque opere tractasse videatur, non dubitavi ipsum
graecum textum, cuius reliquias discerptas felicissimo olim
invento Fridericus Reinoldus Dietz Parisiis repperit, ad
Muscionis textum latinum quasi quandam normam denuo
componere. in hac enim re falsus est Ermerins, qui ex
Dietzii apographo imperite post mortem impresso capitula Sora-
nea cum Aetianis (libri XVI) quae eadem docerent ad novam
quandam et plenam muliebrium collectionem ab anonymo
quodam composita primus exsecuit, orationem corruptam
scite emendavit. eundem ego prout potui corrigens laborem
repetivi et Aetii textu comparato graece inedito et quod
neglexit Ermerins ad Dietzii apographum quamvis fidum
denuo (a. 1818) nec sine fructu collato codice Parisiensi")
unico Sorani fonte. nam qui eiusdem collectionis par-
ticulam. quandam eandemque continent (sc. codicis Paris.
cap. 1—44. 55— 61. 69. cf. not. ad ed. Dietz. p. 90. 161
et Erm. praef. p. CX) libri vitiis tantum modo aucti re-
centissimi Barberinianus et Vossianus, ipsius codicis Pari-
siensis apographa!?) sunt in usum virorum doctorum et
Latinorum a Latinis facta (saec. XVI).

Sed unde Muscionis nomen scriptori latino qui, licet
in loco prorsus turbato nec graece nunc extante utpote
ex responsionum opere sumpto, Muscionem ipse citet
Graecum scilicet Mocyíove. sic enim legitur II, 17, 8
,et haec sunt causae quas Muscion (sic cod. Hafn. ubi
,ego mustio^ Brux. ,ego muscion* Laur.) et ceteri auc-
tores voluerunt facere difficultatis partus. Soranus vero
noster alias suggerit causas^ ^ ubi codices bl qui ad
exemplum praefationis ,ego^ illud imitati intulerunt ne
manifestae interpolationis rei viderentur vel correcturae
prorsus ineptae, omiserunt quod certissimum est ,,Soranus
vero^ legentes pro ,nostro^ Sorano. iste autem Moschion

ἀν. ρὸν om

qui revera etiam Sorano testis semel est in alio quodam
graeci textus capitulo quemque idem Soranus in frag-
mento illo amplissimo de alopecia citat apud Galenum
(XII 416), Asclepiadeus fuit et Asclepiadis Bithyni doc-
trinae ,corrector^ (Gal. VIII, 758), qui ex altero Ascle-
piade iuniore pharmacione (ΧΗ, 145. XIII, 528. 537. 646.
cf. etiam 853) et ex Andromacho (XIII, 30 etc.) saepe
in remediorum scripturis a Galeno citatur in t. XII et
XIII (ed. Lips.).'?) quod autem in capitulo de difficultate
partus errore natum falsumque est scriptoris testimonium,
hoc ubi certum est in praefatione fictum esse prompta
est suspicio, quae tamen vix ei congrua fuerit qui alieni
operis translatorem se gerat, non proprii auctorem. ob-
viam quidem apud Latinos etiam ,Muscio^ est (C. I.
L. HII, 5265 ubi ,Auscus Muscionis filius^, sed qui octa-
vum Inscriptionum Latinarum tomum nuper editum indi-
cesque inspexerit, ei nescio an suspicio incidat Afrum
fuisse Mustionem quales Afri fuerunt frequentissimi illi
in Numidia (et Mauretania) Mustii (Mustiosi, Mustioli,
Mustaci una cum Mussiis et Mussiosis).??) atque ita fieri
sane potuit ut Muscion (Moczíov) testis extaret scriptori
qui esset Muscio vel Mustio. |

cuius ut incerta sunt nomen gens aetas omnia, ita in-
certa libri est fides, qui codicibus quidem satis antiquis
sed paucis et corruptis atque, cum ad graecum interim
textum utrique consonantes spectent, aequali fere auctori-
tate dissociabiliter divergentibus ad nostram aetatem tra-
ditus sit. hunc ego meliorum codicum ope destitutus
nunc prout potui primus edidi, additis ex unico codice
graeci textus reliquiis Dietzianis recenti aetate sine spe
excerptis pessimeque habitis. ansam autem totius negotii
dedit codex Hafniensis?') quem nemini adhuc cognitum
Hafniae moratus repperi anno 1863.

Berolini 7. Sept. 1881. V. R.

Post praefationem supra scriptam cum Romam Sorani
causa me contulissem (praeter cod. Vatic. 63937 fol.
min. chart. s. XVI qui f. 40 sqq. inter apographa ex cod.
Laur. 13, 1 facta Muscionem etiam continet f. 94— 136),
in codice Palatino lat. 1304 ex multis Heidelbergae anno
1553 maleque compacto repperi (14. Nov. 1881) Mu-
scionis (f. 81/90 -Ε 68/79) exemplar ex ipso textu qualem
praebet liber Hafniensis nitide magis quam curiose ex-
scriptum saec. XIIL in quo extat pessariorum appendix
(omissa quidem post ,solvet^ subscriptione alienisque in-
super ad finem additis f. 11 --- 19), extant hoc uno praeter
Hafniensem schemata per duas paginae hic in usum pic-
toris divisae columnas cum textu descripta (XVI quidem
numero, non XV, cum ultimae figurae textus per integram
paginam scriptus in duo ex dimidio quoque versu frustula
composita mire discerptus sit), contra desunt post initium
libri secundi capitula quaedam integra a scriptore omissa
(Il et III cum dimidia parte primi — Hafn. f. 10^ sup.
usque ad 12? suj., quae habet Wolf. p. 89 sqq.). Roma deinde
reversus Berolinum sub ipso anni termino ex Cantabri-
giensi collegii S. Ioannis bibliotheca ad nostram mea causa
iranslatum — accepi alterum etiam Muscionis exemplar
(sign. D. 4 vid. M. Cowie, Catalogue of the mss. in the
library St. John's college, Cambridge. Cambr. 1842 p. 32),
quod equidem non saec. X, sicut olim qui primus inspexit
nuntiavit Darembergius) Oribase t. I p. XXV. cf. ei. hist. des
sc. méd. t. I Par. 1870 p. 179) sed XIII item saeculo
ab erudito scriptore (cui ut hoc utar ,obstetrix^ semper
est quae reliquis omnibus ,jobsetrix^) ad fidem aeque

— X —

recensionis Hafniensis conditum fuit, ita tamen ut integris
novoque partim ordine suppletis interrogationibus quas omi-
serat ἢ, Florentinum simul exemplar (1) aut quod ei similli-
mum fuisset in subsidium doctae cuiusdam emendationis ad-
hiberet. atque eiusdem confusionis (hl) etiam ex secundo
certe libro codicis Palatini ceterum fidelioris vestigia
exemplis enotata habeo. utrumque igitur codicem ut re-
centem ita nullius omnino ad textum constituendum auc-
toritatis esse eodem quo inspexi temporis momento co-
gnovi, hoc solo gavisus quod in ultimos hos duos, non
primos delatus essem. nam citius, ut Baconis utar cum
Rittero nostro, ex errore emergit veritas quam ex con-
fusione.

Berolini 25. Ianuarii 1882. V. R.

1) cf. Gesneri de libris ἃ se editis epistolam ad Guil. Tur-
nerum (post Ios. Simleri vitam Gesneri Tig. 1566 f, 295), ubi
»de nondum editis partim perfectis partim imperfectis adhuc"
sic profitetur; ,6. Moschionis medici Graeci de affectibus mu-
liebribus librum ex bibliothecae Augustanae exemplari, quod
unicum et corruptissimum habere hactenus potui, descripsi
et emendavi, editurus per occasionem, vel Graece Latineque
simul, vel saltem Latine, una cum Prisciani et Cleopatrae
Gynaeciis, quae manuscripta habeo". unicum quidem illud
hactenus" exemplar dicit quia ,,jin Italia quidem eundem
asservari nanuscriptum certo noverat Gesnerus, eumque frustra
iam aliquoties a quibusdam plus nimio tenacibus, ne dicam in-
vidis possessoribus impetrare conatus est/* (beste Casparo Wolphio
ante Mosch. gr. ed. Bas. 1566 in epist. ad lo. Kentmanum).
qui nescio an idem fuerit codex Italus cum eo ex quo a. 1561 (ut
testatur subscriptio) Venetiis descriptus est Vindobonensis (med.
gr. 39 Ness.), unde prologum olim supplevit Lambecius quemque
in absurda illa editione qua libellum ex graeco latinum, ex
latino graecum factum in latinum denuo transtulit (Viennae 1793)
negligenter adhibuit Dewez, quem ad Dewezi textum mox
(a.1799) contulit Weigel (cf. Sprengel praef. ad Diosc. p. XVII.
Hermes IX, 475). Venetum autem illum nunc deperditum (quem
Italum ,credas Gesneri) diversum fuisse a Leidensi quem ha-
bemus, hoc inspecto et cum Weigelii notis comparato, nuper
cognovi. Leidensis tamen apographum extare Parisiense (cod.
gr. 2152) Darembergio visum est.

2) *'Cum...Thomas Guarinus...manuscriptum codicem La-
tinum Moschionis cuiusdam de Gynaeciis inspiciendum misisset :
iamque ego prius Moschionis librum eiusdem argumenti Graece
manusceriptum haberem...volui eos conferre? (Gesn. ad lectorem
ante Annot. in Mosch. gr. p. 51).

3) nam quae 'Harmoniae? praemissa est epistola Wolfii
data "Tiguri, pridie Calend. Iunii. Anno Salutis, 1564^ sic in-
cipit 'Cum superioribus mensibus...Gesnerum...convenissem

.memoriam libri diversorum autorum, de Gynaeciis manu-
scripti, in mentem eirevocavi. Hune cum per negotia ipse...mi-
nime posset...mihi...edendum obtulit.

— ΤΕ ΘΝ

4) ᾿Μοσχίωνος περὶ γυναικείων παϑῶν, id est Moschionis
medici Graeci de morbis muliebribus liber unus: cum Conradi
Gesneri viri elariss. scholiis et emendationibus, nune primum
editus opera ac studio Caspari Wolphii Tigurini medici...
Ex bibliotheca Augustana. Basileae, per Thomam Guarinum
M. D. LXVI.

5) ipse vidi codicem eorum qui nunc extant antiquiorem
Lugd. Bat. gr. 62 a (Catalog. p. 337) bomb. s. XV, quem in
Graecia a Graeco scriptum fuisse patet. habet is praefationem
qualem Vindobonensis, habet libri imperfecti quot habent reliqui
capitula 152 usque ad verba ἢ ὀγηλότητος (sic), ubi in margine
alia manu notatum legitur ἕως ὧδε (sc. describatur). sequitur
capitulum decem versuum a Gesnero omissum περὶ τῶν μυ-
ξαρίων, deinde quae ἐάματα ille inscripsit usque ad v. ὄξους
χρῶ. desunt quae pessaria continent Gesneri cap. ovy — o£;
(des. συνέλαβε) a Moschione aliena, sed pro his in indice prae-
fixo notantur ipsius Moschionis tituli qui in textu desunt ovy
—poÉsc, quorum ultimus est Πῶς τὸ νήπιον δοκιμάξομεν εἰ
τεϑνηκὸς εἴη, ἴδον tamen ut et spuriorum illorum capitulorum Ges-
nerianorum quae desunt inscriptiones tamen atramento pallido
additae legantur in ima parte fol. 850, ceterum advertendum
esb in margine inferiore eius paginae ubi textus deficit Mos-
chionis notam librari positam esse ex parte recisam hanc
t μὴ μεμῳφϑῶ παρὰ rov ἐμοῦ κυρίου καὶ ἀφϑέντου, ὅτι τὸ
ἀμφίβολον (sic) πάνυ σφα {λερὸν, ὁμοίως καὶ αἷ ὀχλήσεις
ἄπειροι ἐτύγχανον ἐν τῇ οἴκω ὅλην τὴν ἡμέραν. quam excu-
sationem ex exemplari transscriptam quasi imitatus esse suis
ambagibus videtur etiam auctor apographi Vindobonensis in
subscriptione quam legis apud Lambecium Comm. de bibl.
Caes. Vind. 1. VI p. 139 (ubi μὴ μεμψάσϑω τὸν γράψαντα τῶν
σφαλμάτων etc.).

6) quod Museio latinus ait in prologo (cod. Brux.) 'pla-
cuit mihi hane quoque genechia in latinum vertere sermonem"
sic dedit Graecus codicis Lugd. ἔδοξεν ἐμοὶ ταῦτα τε τὰ yv-

E εκ Ὡς ὦ y δ, fa ov E. .
ναϊικεῖα εἰς τὴν τῶν λατίένων μετατρέψαι διάλέκτον. ita ut ipse
eadem manu librarius se corrigens scribat, ἐκ τῆς τῶν Aevívov p.
διαλέκτου (id quod habet cod. Vindob.).

7) quae verba, utpote corrupta, omisit Wolfius in prologis
scriptorum Harmoniae praepositis p. 5, sicut ipse Gesnerus
nihil suspicatus scripserat ad Mosch. p. 55 *in ea enim (sc.
latini Moschionis praefatione) se Gynaeciorum librum graecum
autore non nominato transtulisse ait". ceterum ut Wolfius
sic Gesnerus et latinum codicem et graecum textum citat
emendatum, non sincerum, quod vel ipse confitetur ad Mosch.

—-——— Eo o—

gr. c. 125 sic afferens latina quaedam: 'Lat. translatio (ut
nos legimus) sic habet? etc.

8) sicut corpus licet non ab ipso auctore compositum libro-
rum Hippocratis appellatione Alexandrina ferebatur ἡ πολυϑρύ-
λητος ἑξηκοντάβιβλος (cf. Arist. Pseudepigr. p. 379).

9) nisi forte *Cirtensis Siccensis! (C. 1. L. VIII p. 197
cf. 618), ita ut et ipse testis fuerit studii medici quod tunc
Siecae floruerit i. e. Cirtae novae ('Colonia Iulia Veneria
Cirta nova Sicca! pleno nomine habetur in inscr. 1632). at-
tamen 'Q. Cassius Felix! quidam revera extat in inscr. Cir-
tensi (C. I. L. VIII, 7566. cf. 10702), sicut *L. Caelius L. f.
Aurelianus! in inscr. Vallit. no. 1289. cf. V. Guérin, Voy. arch.
dans la régence de Tunis t. II p. 58. 184.

10) cod. Laur. 73,1 f. 154: *Explicit genecia a Cleopatra
facta a sorano lib. IIII.

Incipit liber geneciae. ad soteris obsetrix. iam sequuntur
quasi praefationis loco verba quaedam excerpta ex praefatione
eiusdem libri qui modo praecessit (f. 1485—154) Cleopatrae
i.e. *duorum" Theodotae et Cleopatrae librorum versionis latinae,
cuius auctor non traditur. mox autem a verbis Soranus Soteris
dixit. obsetriei ad singula querenti ab eodem" Sorani quae-
stiones de muliebribus excerptae proponuntur quales habuit
Muscionis liber, non verbis tamen Muscionis, sed nova eorum
quasi quadam paraphrasi recentioribus explicatae, hic illic
nostris Muscionis exemplaribus pleniores. haec post alia ab initio
interiecta continuantur f. 158? in libro II qui incipit sic f. 156^
"Explieit liber I. geneciae. Incipit liber IL. de causas ma-
tricis etc. Cleopatrae autem q. d. libellus redit cum prae-
fatione sua in (pessariorum) libro V. finitur sextus f. 175^
sic: *Explicit liber VI. de conceptione et causas profluvii^
nunc alius in codice variorum sine ordine praeceptorum liber
sequitur De signa matricis quando in loco suo non est? etc.
mox f. 186^ Incip tituli muscionis auctoris! (I—CLXXXII).
ego sex illos libros quorum collectio incondita Petroncelli ra-
tionem aliorumque auctorum Salernitanorum in memoriam re-
vocat, ipse Florentiae perlustravi, exscripsi interrogationes Sorani
omnes, quae etsi ficta fuerit Soteris illa quae nunc primum appa-
ret traditam libri auctoritatem titulo confirmant.

11) integri codices nunc extant tres saeculorum X, XI, XII.
sed praeterea cod. Vindob. lat. 2504 s. XIII £. 43 seqq. 'Genecia'
habet capitulis 54 quae ex Muscione (qualis legitur in. codd.
bl) excerpta sunt, quibus sine titulo adduntur alia quae ducta
sunt 'ex libro matricis! (quem ait Wolfius) et (Desideranti
tibi'...) ex Cleopatra. contra in codice nunc deperdito, cuius
reliquum est folium unicum Apuleio Leidensi assutum (Hermes

virt IRE rtm

IV, 143) leguntur primum (in fol. recto) conceptoria excerpta
ex pessariorum appendice qualis extat in Muscione Hafniensi,
deinde f. v., post fragmentum Caeli Aur. de apto tempore
conceptionis, ex alio fonte conceptoria alia.

19) in praef. 'I[tem ex gynetia Musionis que egritudines
matricis et mulierum accidentia continet greco stilo".

13) Epistolae Heraclii...Sophoclis. . . Antonii... Cleopatrae...
Sorani...de priapismo Cleopatrae reginae eiusve remediis. Nunc
pr. ed. ex bibliotheca Melchioris Hamingsfeldii Goldastii. Impensis
Conradi Nebenii (post Priapeia Gasperis Schoppii. Frf. ad M.
1506 (sic i e. 1606) cum praefatione 'typographi': quam se-
quitur testimonii loco adscripta epistola Francisci Philelfi ad
Philippum Mediolanensem dat. Mediol. pridie non: lan. 1449
de codice Celsi et Sorani medico (Epist. fam. 1. VI f. 488 ed.
Ven. 1502). codex olim ,basilicae Ambrosianae' (v. Detlefsen
in Verh. d. 27 Vers. D. Philol. zu Kiel 1869 Lpz. 1870 p. 92)
quem nuper repertum Mediolani viderat Philelfus, tune a doctis
hominibus summa cupiditate expetitus idem sine dubio est
qui nunc Florentinus Celsi clarissimus. | hunc multi de-
scripserunt, hunc etiam circa medium hoc saeculum XV artifi-
ciose (cf. 'state? pro *stera'in qu. 6. — *spuunt semen per meatus'
qu. 17 ex corrupta lectione 'et sputuito meatus' i. e. 'sper-
maticus meatus") exscripsit qui composuit epistolam | Sorani
ubi de matrice p. 173—774 — Sor. Musc. qu. 6—17 (codd. b1).
Hafniensis enim quem langobard. litteris scriptum in Italia
fuisse usque ad saec. XV ex lectorum Italicorum motis ad-
scriptis certo constat (ipso autem saec. XV Cantabrigiam,
postea demum Haíniam delatus est), is quam maxime sua
lectione differt.

14) de Io. Hartlieb dueum Bavariae medico v. Neu-fort-
gesetzter Parnassus Boicus, oder Bayrischer Musen-Berg. Augsp.
1736 S. 42—50. eius Secreta mulierum ex Alberto Magno et Tro-
tula duobus libris compilata germanice habentur in cod.
Berol germ. fol. 928 ch. s. XV (ut in cod. germ. Monac.
261), ubi sie praefatur: 'Seyt nu der allerdurchleuchtigest
kayser frydrich (qui regn. 8. 1440—93)...begert hat durch
den hochgebornen Sigmundn hertzogen in bayrn sein fürstn
und lieben sun den sein kayserlich magestat an seynem hoff
erzogen hatt zu tewischen die gehaym der weyber So dann
albertus und ander beschryben haben 2c. Also hat deregenant
furst hertzog Sigmund in Bayrn (regn. 1460—67) von kayser-
lichm gewalt mir doctor Hartlieb seynem artzt gebotten sollich
arbaytt auf ze nemen...mox fontes recensentur Albertus etc.
'Item mussio (sic) ein hochr mayster in kryechn hat ge-
macht ze lieb ainem kayser genant Gamaliel (!) auch von der

gepürdt und auf)gang der frucht das selb puech lert und sagt
das die gepurt und aufgang der kind ist in achtzeherlay
maís und sind allaim zwen weg an mittl güet und gruílich
an sorg die andrn weg allsind vast besorglich oder aber todlich
Dabey hat er auch gemelt und beschryben wie man derselben
irrung in der natur unt artzney und kunst ze hilff und zu
statn kumen müg und süll durch die gelertn hebamen Aller
durchleuchtigister kayser das puech wür ayn groffer schatz
und notturft in alln tewtschenn lannden.? cf.fol. 79: *Hie heben
an die Capittl uber das püech Trotula macroby (in S. Sc.) gyl-
bertini (Gilberti Anglici?) und mustio als zusamen gemischt
das doctor Hartlieb getewtscht hatt." deinde post indicem ca-
pitulorum f. 82: 'Hye heppt sich an der war text und dye
haymlich glofi des puechs Trotula und darein gezogen die ge-
heim macroby Gilbertini und mustio. Mustionis tamen in
ipso textu vestigium nullum reperio, quia revera operis post
Pseudo-Albertum pars altera Trotulae tantum versionem con-
tinet prae reliquis quos differt auctoribus supra nominatis.
v.f. 11: ,,Nach dem puech Secreta Secretorum das da nach dem
text und seyner glol) wol getewtscht ist kan ich nit anders
versten noch erkennen dann das puech Trottula werd vor
den andern die dann oben genant sind geteütscht. . .*
Museionis autem versio sie praeparata num revera a lohanne
edita sit, quia nusquam comparuit, dubium est.

15) titulus libri celeberrimi *Der Swangern frawen und
Hebammen RHRosegarten' (8. 1. e. a. 45), cui post privilegium
Maximiliani imperatoris datum Coloniae 24. Sept. 1512 prae-
fationem scribit 'ieh Eucharius Róflin in artzney doctor...
"Datum zü Wurms! 20 Febr. 1513. auctoris medici Franco-
fortensis jam ante annum 1532 mortui (anno sc. 1526, ut do-
cuit Stricker: Janus Il, 394) in eadem urbe postea *et nomen
et functionem" referebat filius Eucharius Roeslin sive ut latine
appellatur Rhodion alter, cui patris libellum a docto quodam
viro in latinam linguam suo iussu versum anno 1532 dedicavit
Chr. Egenolphus bibliopola Francof, sicut idem ipse testis est
in praefatione. idem est Eucharius natu minor qui a. 1538
Egenolphi herbarium edidit (de quo E. Meyer Gesch. der Bot.
IV, 335), mortuus a. 1553/54 v. Siebold Gesch. der Geburts-
hülfe IL, 6 Meyer 1. c. p. 337. L. Choulant, Graph. Incun.
f. Naturgesch. u. Medicin p. 89. i

16) Eucharius quidem Avicenna utitur in capite quod
primo obtutu plane conspirat cum Muscione de embryulcia IX:
habet enim Avicenna (Can. III 21, 2, 14 de regimine
quorundam antiquorum in exitrahendo fetum mortuum") ipsa
verba translata Pauli Aeginetae (6, 74). et hic autem et (quem

ἘΠ ΕΝ om

non habuit Àvicenna) Aetius (ex Philumeno 16,23) ad Sorani doctri-
nam aeque redeunt, Latinis quidem Eucharii aetate adhuc inco-
gniti, de schematibus nascendi (cf. Aetius 16, 22. Paul. 3, 76) pauca,
quia pauca Paulus (cf. v. Siebold I, 236), habet Avicenna, sed
quae suis admisceat Eucharius, velut ad partum III extr. Avic.
III, 291, 2, 25. plura praebet Albucasis (chir. II, 75), quo
non ille utitur. sellae etiam obstetricalis mentionem addita
ietura fecit Eucharius. partus autem fig. Muscionis quae pro
Xv (vel XVI, cf. ad M. 1I, 18, 20) nune extant XIV Eucharii
figuris item XIV (vel si mavis XVI) sic fere respondent:

M. 1. 3..3. 4. 5 (6). S8. 9. 10. 10b. 11. 12. 13. 14. 15.
um ES 1. 2. 5. 8. 9. 4.9. .& 11. € IO ID IB M

schema Muscionis quod sit septimi (a. R. item omissum) revera
deest quia pro eo ponitur quod infra redit 12. ceterum famosam
illam inter medicos (cf. Haeser 1? 321) in graeco Gesneri Moschione
uteri figuram Gesneri esse vel Wolfii, non codicum (quamvis rudi
aliqua figura descriptus uterus habeatur in uno latino Bru-
xellensi, Hafniensis enim spatium tantum vacuum offert) hoc
ut expressis verbis dicatur mirum est quod nunc etiam necesse
sit. ista autem schemata per multa saecula variasque manus
ut tradita ita corrupta ab ipso Sorani instituto omniumque
gynaeciorum fonte principali repetenda sunt, quae vel in
exemplari quod codicis Parisiensis scriptor legerat diligentius
edito extitissent. ipse enim Parisiensis alba modo spatia re-
liquit, in indice titulorum medio haec confessus: ἐνταῦϑα ἐστὶν
ἑνὸς ἑκάστου σχήματος τὰ iv τῇ μήτρᾳ τῆς διαπλάσεως τῶν ἐμ-
βρύων καὶ πῶς ὀφείλει ἐκβάλλειν ἕκαστον ἡ μαῖα, μετὰ τῆς
ἑρμηνείας τοῦ γράμματος, ἐάσαμεν δὲ διὰ τὸ ποικίλον. :
17) in cod. Paris. 2168 ch. s. XV f. 218---289 (foliis
quorum 5 ultima alba sunt, 72 versum 39) habetur codex So-
raneus à reliquis quae grandi hoc volumine nune comprehen-
duntur olim separatus et diversus. inscribitur primo folio nihil
nisi rubrica haec T πίναξ τῶν γυναικίων παϑῶν καὶ sig πό-

σους τμηται λόγους τὴν τῶν γυναικίων παράδωσιν: c praecedit
scilicet index.capitulorum ex Sorano et Aetio collectorum nu-
mero oɣ, textus autem qui imperfecte scriptus desinit in ipso
initio c. oxc, sine nomine auctoris incipit f. 220 Eíg πόσους
etc. supra tamen in margine paginae rudi manu pinguique bi-
bliothecarii cuiusdam vel possessoris, quae notulis identidem
adscriptis currit per codicem, legitur

ἡ yr y 2
σωρανὸς /S (—éotw).
et Sorani nomen comparet etiam medio in indice praece-
dente, ubi ad verba sub num. μὲ adscripta de omissis &

w— ANNE 1:..-

scriptore fetus in utero formati figuris haec nota addita est ὕ
γυναικεῖος ὑποξώγραφος ὀλυμπιάδος ἡρακλείας διαπεμπομένης
πρὸς κλεοπάτραν βασίλισσαν αἰγύπτου.

-- σωρανός:--- 4-
in quibus rei obstetriciae, ut sunt feminae medicae, ita pic-
trix femina appellatur Olympias ad Cleopatram missa, et
.Cleopatrae ut saepe coniunctus ipse Soranus.

18) codicem bibliothecae Barberinae (I, 49) inspexi Romae
1.Dec. 1881, Berolini Vossianum (gr. oct. 18 cf. Catal. p. 400)
24. Jan. 1882. mira compendiorum graece scribendi in utroque
ignorantia prostat.in utroque autem eadem codicis Parisiensis
capitula habentur sine numero eodem ordine scripta. atque
Vossianus quidem post c.61 Dietz. charta, alba (183) interiecta
addit sine inscriptione aliena illa περὶ τῶν ἐν νεφροῖς λιϑιά-
6:0», quae cum in Barber. uno cum praecedentibus tenore
scripta legantur, in medio Sorano exhibuit Dietz p. 151—161.
deinde f. 203 —207 in eodem Voss. sequuntur "Eouo? τοῦ τρισ-
μεγίστου περὶ σεισμῶν. ἐν ἄλλω ὀρφέως. DBarberinianus autem
(f. 1—165. 4? min. Legato nel 1829" qui eadem prorsus
(numero quidem 58) capitula habet indice titulorum (Eig zo-
σους καὶ τίνας λόγους τμητέον.. .usque ad ultima tria Πῶς
γνωρέξομεν τὸ πρὸς ἀνατροφὴν ἐπιτήδειον, Περὶ τῶν v. 4., Θερα-
πεία τῶν λιϑιόντων --- 516 — νεφρῶν) praefixo aucta ipsoque
suppleto capituli primi initio quod in Vossiano deest (qui sic
sine tit. incipit To δὲ πρακτικὸν, τὸ μὲν, ὑγιεινὸν λέγουσι»),
in tergo folii textui (f. 1 Πίναξ) praemisso inscriptum habet ἐστὶ
TOU σοφωτάτου σωρανοῦ τὸ βιβλίον atque in fronte manu s.
XVII *Sorani de morbis muliebribus".

19) ita etiam in latina Alexandri versione vetere Muscio
est qui οσχέων. scilicet ubi in ed. Pap. 1520 I, 72 f. 808
legitur *Item aliud in LVIIT. titulo Theodorus muscienus ad
epilepticos', ibi cod. Berol. lat. qu. 303? f. 51? Τα]. theo-
dor miscionis ad epilempticos' (graece ed. Bas. p. 81: ἐκ τοῦ

va “ ϑεοδώρου μοσχέωνος πρὸς ἐπιληπτικούς). cf. Alex. lat. ed.
f.29b: *in quinquagesimo octavo titulo (sic!) theodorus. epile-
piico autem cadente si de maioribus digitis pedum eius san-
guinem tollas et linias labia eius et frontem mox surget?
(idem habet Theod. Prisc. lib. IV p. 82) ubi rectius cod. Berol.
f. 505 ,In uo (—II ?) titulo vete aee dixit. — Epilempticus
autem dum cadet. et si de maiori digito pedis eius sanguinem
tollis. et line labia eius et fronte. mox exurget." graece p.
79 ἐκ τοῦ δευτέρου ϑεοδώρου. qui sane Theodorus Moschion,
culus simpliciter Μοσχίωνος (τοῦ Σύρου add. codd. L. Mf
Puschmanni I p. 571) in eadem de epilepsia capitulo Alexan-

Soranus, ed. Rose. b

Ἔν 51^ E ΝΣ

der citat etiam p.84 (quod habet Theod. Prisc. IV p. 82), idem
fortasse est cum Moschione Galeni et Sorani.
20) cf. ibid Punicum nomen Mustumbal (4992), Mut-
thumbal, Muthumbal (Muthunus, Muttun, Mettun, Mottun).
21) codex Hafniensis littera fracta langobardica (vel bene-
ventana) scriptus saeculo XII (cum correcturis coaevis manus
vulgaris) ex duabus partibus constat quibus continentur haee:
Lf.1.2 alba. :
8 Genecia muscionis.
280 Cleopatra.
31Y Alfabetum galieni.
60* Virtutis demonstratio omnium medicamentorum
(fragm.). j
61 Liber dietarum diversorum hoc est alexandri et
aliorum (Aneed. II, 107). - |
66" Dieta Ypocratis [Theodori].
72 (al m.) Liber artis medicine.
15* Dogma Ypoecratis.
*1 Liber Oribasii (de quo alibi).
II (sine num. pag.)
1 (m. non lang.) Liber antibalomenon.
2 (m. lang.) (Antidotarium).
3 (Fragm. varia).
4 Medieamentarium quod continet dicta urivasii docto-
ris per alfabeto.
in f. 149 (ad in. libri VI practicae Oribasii) m. s. XV le-
gitur 'orate pro ff. nicho cencte lowe'. idem nomen 'cencte
lowe" in margine extat ad Medicamentarii (II, 4) initium. in
ultimis codicis foliis quattuor supervacaneis variorum aut lec-
torum aut possessorum notulae habentur (s. XIII—XIV), in
quarto haec (s. XV): frater thomas Glowcetur carmelita.
ibidem infra notulae anglicae s. XVI (ryght & well ...).
in ipso denique tegumento praeter medicamentum quoddam
italica lingua scriptum s. XV (XIV) haec leguntur (m. s. XV):
'Anno & mundi creacione 4815 uniyersitas Cantebrigia.
fuit a cantebro edificata. et ἃ philosophis et scienciarum in-
ventoribus multum feliciter decorata? atque paulo inferius (ab
eadem manu):
Lapsum ne dampnes hominem quia labimur omnes.
aut sumus aut fuimus aut possumus esse quod hic est.

De Moschione edendo

haec ipsius Gesneri testimonia prostant in epistolis ad Io. Kent-
mannum Dresdensem medicum (physicum Torgensem) quas, ab
a. 1550 usque ad a. 1565, habet ,,Epistolarum medicinalium Con-
radi Gesneri, phil. et med. Tig., liber quartus.* Vitebergae 1584.
4? (librorum trium Tig. 1577 editorum supplementum).

29. Oct. 1556: ,Mitto ad Exc. tuam, doctissime Kent-
manne, epistolam in tuum nomen inscriptam, Moschionis de
muliebribus affectibus libro Graeco praefigendam, si tibi non
displieuerit, et typographus aliquis admiserit. Vix enim ut
Graecé aliquid seorsim edant, induci possunt. Si omnino de-
irectent, inveniam Latina aliqua eiusdem argumenti, quae ad-
iungam. Τὰ si quid forte habes, communiea. In epistola dedi-
catoria, pro tuo arbitrio mutabis, addes, detrahes, et tempestive
remittes, si quid mutaveris.^

17. Martii 1558: ,Moschionis editionem primo quoque
iempore promovebo: Cuius nuncupationem tibi non improbari
valde gaudeo."

25. Àug. 1558: ,Moschionis tibi dedicati curam, ut cude-
retur, hactenus habere non potui, defuncto illo typographo
qui cudendum receperat: et me in libro de piscibus ita oc-
ecupato, ut aliud vix cogitare liceret. Deinceps vero prima
quaque occasione habebo, et brevi forsan Basileam descen-
dam, hanc praecipue ob causam. ubi etiam latinum ve-
tus manuscriptum exemplar inventurum me confido,
quod si contingat, dabo operam ut imprimantur unà, et mutua
collatione per me ambo corrigantur nam Graecum meum
exemplar valde est depravatum, nec potui melius ad-
hue ex Italiae bibliothecis (quamvis ad multos eruditos
amicos meos scripserim) nancisci."

21. Febr. 1559: ,,de Moschione imprimis dico, quem nuper
manuscriptum quendam codicem latinum, ? Graeco illo trans-
latum nactus, multis in locis emendavi, sed latina versione
rursus me per dolum privavit ardelio quidam. eam ut denuo
acquiram, curandum mihi est."

25. Aug. 1559: ,Moschionem tuo nomini dicatum quo
minüs sdiderim hactenus, fraude cuiusdam (hominis ambitiosi,

qui veterem latinam versionem à Typographo mihi concessam,
sibi ut suo nomine sederet, retinuerat) effectum est. Hac hyeme,
ut spero, nihil prohibebit, quo minüs cudatur."

16. Iunii 1561: ,,Spero et Moschionem cum aliis, Basileae
excusum iri brevi."

23. Martii 1563: ,,Moschionem tibi promissum nondum :

editum esse maximam suspicor esse tuae abalienationis caus-
sam. Sed exemplar Graecum est longeé depravatius quàm
putabam, ut eius feró me pudeat, aliud diu expectans ex
Italia mihi promissum, sed frustra. Nunc etamsi habe-
rem emendatissiimum, non facilé paratum ei typographum in-
venirem.*

[24. Àpril 1563 ad Io. Cratonem a Crafftheim (Ep. med.
libri III per C. Wolphium ed. Tig. 1577. f. 5"): Kentmannus
olim de me bene meritus est. ab eo enim ad vivum pictas accepi
innumeras et rarissimas stirpes, pisces et alia, cum desocriptio-
nibus quibusdam: et maguum rerum fossilium numerum: prop-
ter quae beneficia gratus esse volui: in gratitudinis signum
promisi ei aliquando Moschionem de morbis muliebribus, et
eius nomen inscribendum: sed tum sperabam aliud exemplar
Graecum emendatius, (unicum enim manuscriptum corruptissi-
mum habeo) me nancisci posse, ea spe rem diutius distuli: tan-
dem desperans Cassium ἃ me versum dedicavi: sed ille iam
aliquot annis...nihil prorsus ad me litterarum dat."

24. Iunii 1564: » Moschionis morem ferre te aequo animo
valde gaudeo, neque eius ego immemor ero.*

23. Martii 1565: ,,Moschionis memoriam non deponam.
Thomas Guerinus Basiliensis typographus recepit se impressu-
rum, cum aliis quibusdam muliebribus.'

27. Aug. 1565: ,,Muliebria nostra tandem aliquando spero
prodibunt. Fefellit promissionem suam typographus Basiliensis.
Sed fiet tandem aliquid, Deo favente.*

GYNAECIA MVSCIONIS

EX GRAECIS SORANI

IN LATINVM TRANSLATA SERMONEM.

Soranus ed. Rose. 1

Ex codicibus

b — Bruxellensi (no. 3701—14 Catal. des mss. de la bibl.
roy. t. I p. 75) membr. saec. IX/X

[quem excerpsi Bruxellis a. 1856, ad Hafniensem
contuli Berolini a 16. Oct. 1876]

ι1 τ Florentino (Laurent. 78, 1) membr. saec. XI f£. 186^
—214
[quem integrum descripsi Florentiae a 19. Sept. 1877]

ἢ — Hafniensi (gl. kgl. saml. 1653. 4?) membr. scr. (a var.
man.) litteris langobardicis saec. XII f. 3— 25^ (Pes-
saria 955—298)

[quem ipse repperi Hafniae 11. Sept. 1863, descripsi
Berolini a 29. Oct. 1875]

quorum hic fere est nexus:

Cum frequentius nobis in muliebribus obstetrix fuisset
necessaria, nullam invenimus studiosam quae litteras grae-
cas adtigisse videretur, quodsi et habuisset omnia in la-
tinitate sibi translata gynaecia, posset rationem lectionis
scire. ego vero Muscio quia multa iam videor quomo-
docunque transtulisse, veritate rationis potius nisus quam
structa oratione vel diligentius polita usus, sicut in op-
thalmico et chirurgumeno filiatro etiam et boethe-
matico legisti, placuit mihi haec quoque gynaecia in la-
tinum vertere sermonem, licet etiam maximam partem
triacontados ad integrum tenorem secutus Soranum
transtulerim. sed cum vidissem grande corpus futurum
et posse muliebres animos hac ratione cito prae magni-
tudine lassari, placuit cateperotianorum brevitatem fuisse
secutus, ut omnia dicere videar et non grande corpus per-
fecisse. quibusdam vero capitulis multum breviter dictis,
quaedam et triacontados addidi, ut ex omnibus collectus
cemmentarius sufficiens esse possit. his autem multo sim-
plicius volui loqui et ut verius dicam muliebribus verbis usus
sum, ut etiam inperitae obstetrices licet ab altera sibi lectam

- gationem facile intellegere possint.

Subiungo 4psam utriwsque codicis (bl ei h) lectionem, pri-

— wwm Hafmensis, quae post inscriptionem (Hii. ma$.) Incipi
— prologus museionis £alis est (0): Cum frequentius nobis in mu-
lieribus causis obsetrix fuisset necessaria. nullam inyenimus
studiosam qui (q) literas grecas attigisset. omí (omnes) etiam
diceret quod si habuisset in latinitatem translata genecia.
posset rationem lationis (816) scire. Ego vero muscio qui (quia
Cani. iam videor quomodo cunque transtulisse veritate ratio-
nis potius nisus quam instructa ratione (sic iterum, oratione

1*

δ ΠΣ LIED

Wolphius) vel diligentius polyta usu. sicut in opthalmico.
et cyrugurgumeno. philiatro etiam et boethematicis (bo& he-
maticis sic) legisti. placuit et hec quoque genecia in latinum
verteremus sermonem. licet iam maximam partem triactadis
(— Cant., triactidif Cant.) ad integrum tenorem secutus soronü
(sie et Pal., soranü Cant.) transtulerim. Sed cum vidissem
grande corpus futurum. et posse muliebris animos cito pre
(p) magnitudine laxare. placuit ut cataperocianorum (— Pal.,
Cant.) brevitate fuisse secutus. ut omnia dicerem. et non
grande corpus effecissem quibusdam capitibus vero multum
breviter dictis. quando et tria contadas (— Pal., Cant. ad-
didi. ut ex omnibus collectus comentarius. sufficiens esse
possit. Hic tamen multo simplicius volui loqui: et ut verius
dicam mulieribus verbis usus sum. ut etiam imperite obse-
irices licet ab altero sibi lectam rationem facile intellegere
possint. |

En prologum ex cod. Brwx. (et .Lawr.) verbotenus descrip
twm (post *capitula? 179 b, 182 ἢ:

'[ncipit genechiae (genecia 7) mustionis (muscionis 7) auc-
toris. (incipit prologus ἰδ.

Cum frequentius nobis in mulieribus obsetrix fuisset ne-
cessaria. nulla quae (que 7) invenerimus sto(u /)diosa quae
litteras grecas adtigi videatur (δὲ vet. corr. videretur, sed 0
810: que litteris grecis adtegisse videatur. quod (& fi m ras.
add. corr., quod si & 7) adti(e 7)gisset omnia in lati(ni add.1)-
tate sibi translata genechiae (geneciae 7) posse rationem lec-
tionis scire. Ego vero mustio (muscio/) multa iam add. corr.,
ut D» video quomodo (cunque add. L» transtulisse. et verita-
tem rationis potius quae (e) structa. diligentius polita sicut
in ob(p /)talmico et cirorgimeno (cyrurgimeno /). filiatro
etiam et boetrimati(co ἐδ (etiam (theore»hematico 1) legimus
( /////demuf ante corr. b). placuit mihi hane quoque genechia
(cà ἢ in latinum vertere sermonem licet etiam maximam
partem ad integrum tenorem secutus transtuli. ut possim mu-
lieres (-ris 7) animum hanc ratione (-ne 1) ex(h add. l)larare.

placuit nobis ut [ut del. corr. b, non T] catapianorü (cate pia-
norü» /) brevitate fuisse secutus. ut ((ut» add. b^) omnia
dicere videar ((videar) add. bc) et non grande corpus perfe-
cisse. quibusdam vero (à — autem add. bc pro om. vero) ca-
pit(ulis» (sic corr. im ras., capitulis 7) multum breviter fuisse
secutus. dietis quendam (dia»trie (a i ae mut. corr.) contra
duos (dia triae contrado /) addidit (addidit om. 1) ut ex (ex
om. 1) omnibus collectus (collectus om. 1) commentarius suffi-
ciens esse possit. his autem multo simplicius volui (volui add.

vu D oun

corr. 1) loqui. ut verius dicam mulieribus (actis add. corr.»
yerbis (muliebriuü actis et verbis 7) usus sum. αὖ etiam inpe-
rite (imperita 7) obsetrices (-cis 7) scilicet (licet 7) ab altero
(τῶ Τὴ sibi relicta ((dettam?» sic ie) ratione (-em /) facile in-
telle(1 J)gere possit.

(Sor. prf.
ed. Erm.)

1. In quot vel quas partes dividere oportet mulie-
brium traditionem.

in duas, unam quae de obstetrice tractat, alteram quae
de omnibus obstetrici occurrentibus causis. has ipsas
iterum dividimus in secundum naturam occurrentes cau- 5
sas et praeter naturam.

2. Obstetricalis enim ratio quid a muliebri differt? .

[quod pars ab universo. obstetricalis enim pars est mu-
liebrium rationis] quod ab ipsa obstetrice exerceatur quae
scit mulieres ratione cognoscere. 10

9. [Quae est aptissima quae obstetricem facere possit? (1)

principaliter quae litteras novit et habet ingenium prae-

1 dividere oportet universam mulierum tr. A: dividere (sic)
omnia mulierum tr. b] (ub? omnia pro oportet, wt saepe: τέ-
pvopuev. Sor.). 3 que (que 7) obsetriee (-e 5) tractata est (8
add. corr. vet. b). altera qQu»6 (que 7) de (in 7) omnibus ob-
setricibus ((obsetrices» ἢ) (solacium) (sola(ciü» 7) occurren-
t[ibus] (occurrat?) constat. (aut? (Constat(ae)» 7) hanc ipsam. .

4 obsetrieum occurrentibus constat. Hanc ipsam... ἢ.

5. dividere bI. in om. bih. 7. obsetricalis enim τ, qui-
(parata ee
dam muliebri differt quod ^: obsetrieal(e — — 5 ratio qui-

E

. dà Qut» muliebri differ(a5t ^7 (anim"» quod...b, obsetricale

. parata esse. ratio quidem est ut (mulieres) differatur animü

P quod... 1. 8—9 quod...rationis 5: om. δ. 9 quod...

cognoscere b, quod ab ipsa obs. exerceatur blanditie causa. et

tales esse debet ut mulieris ratione cognoscere possit i: om. h.
10 (post cognoscere) Explicit prologus genechiae (b, pr.

muscionis 1), qui codices nonnulla hic omittere videntur (11 sqq.)

quae ex h supplenda invito fuerunt (cf. Sor. p. 4, 2 sqq.).

11 possit: potest A.

des M zs

sens et memoriam, studiosa, munda, in universo iam cor-
pore integra, fortis et laboriosa.]

(2) 4. Quid est obstetrix? i

femina omnium muliebrium causarum docta, etiam me-
5 dicinali exercitatione perita.
D. [Quae est melior obstetrix?
quae exercitata est medicinalibus actionibus cum pru-
dentia iustissima et commune et quod urget providens et
horum diligentiam coniungens, quae pore adunatim

10 possit et per partes dividere ^et accidentia mitigare
propter insecutionem causae, non iracunda nec turbulenta,
compatiens, solida, pudica, arguta, quieta, prudens, animosa,
nec avara.]|

(8) ᾿ 6. Matrix quot nominibus vocatur?

15 principaliter enim tribus nominibus dicta est, primum.
quidem ab eo quod mulieres partu suo matres efficit.
graece etiam ystera appellatur hoc est novissima, siquidem
ut novissima omnibus intestinis iaceat aut quod annis
quattuordecim vacua sit apud virgines et novissime post

8 erit b. 4 femina omnium 51: om. h. muliebrium
h: mulierum ὃ. 5 post perita sic pergunt bl: quae possit .
universarum valitudines competenter curare-ita ut non sit tur-
bulenta. nec verbosa nec avara. sed sapiens et sobria et ta-
citurna (Sor. p. 7, 16). et superstitiosa (Sor. p. 7, 6). quae
sua, sollicitudine mulieres in partu gubernet (-nat ἢ). 600 mo-
vam interrogationem. inserui ex cod. h integriore, licet liberius
immwutante. 6 obstetrix: medicina, (sic) ἢ, (et Pal., mediea,
Cant.) 8 communis ἢ (καὶ τὸ κοινὸν καὶ τὸ προσεχὲς isi»
Sor. p. 6, 6) providentem horum. ἢ. 9 &ungefíq; pore
qne cum, albo) ἢ (crungeíqo pore Pal., ciungenf ἃ intepre
Canlí.). 10 accideneià ἢ. 6—13 haec rursus supplenda,
€6 ἢ. fuerunt. «am. verae lectionis reliquiae. 4n utroque codi-
cum, genere prostant. 15 Principaliter — ab eo δὶ: Tribus.
dicta est enim matrix ab eo ἢ 16 efficit ἢ: -ciet b, -ciat 1.
17 greci b (wt p. 7 v. 2). ystera Àh: stera bl. inno-
vissima 61. 18 ut b (aut ἢ): & I. omniü /. iacet h.
19 et novissime ἢ: om. bl.

UB uu

mutationem aetatis effectus suos per partus mulieribus
repraesentat. graece etiam; delfis dicta est quod fratres
efficiat omnes qui ex una nascuntur.

1. Ubi iacet ipsa vulva?

intra duas coxas intus, quod: est sub se habens lon-
gaonem et vesicam. desuper.

8. Natura qualis. est ipsa matrix?

[magis] nervosa quidem, contexta est pulpis etiam et
arteriis et venis multis.

9. Quot tunicis constat matrix?

duabus. scilicet una. foris levior est et alba durior et
nervosa, intus vero alia aspera et ruhbra et mollis et. pul-
posa.

9a. Quibus rebus inter se continentur ut inhaereant

matricis tunicae?
tenuissimis membranis et nervis.
10. Quali positione figurata est matrix?
1 mutationes b (-ne ], -nem ἢ). per partus h: om. b

(perfectus 59), per partu [. 2 delfis δὶ, A€ACY ἢ. eo
(ante quod) add. bc. 4 Ubi enim iacet vulva. Intus inter
d. c. inter vesicam et longaonem. $Subiacet autem vesice. su-
periacet longaoni h. cf. IT, 29. 6 visiea (sic) b, vessica 1:
desuper natura. Qualis est ipsa matrix δὲ (Qui/////matricis
ante corr. b) 7 Qui naturalis est matrix; magis nervosa.
constat arteriis. venis. pulpis. et nervis b (cf. Sor. p. 12, 10)

8 p. etiam nervis et venis multis 5*7 (multis om. Ὁ). 10 Q.
tunicis constat (συνέστηκξν) m. ἢ: Quot tunicas habet matrix
bl 11 duabus scilicet [et] tunicis sunt δ᾽, duabus (una...)
Sy d h levior (ante corr. h): lenior i (h9), linior b.

-. est δι: om. h. alba: alia b* qui post nervosa ?m ras. scripsit
— ἃ pulposa et delevit verba seqq. aspera — pulposa. 14 qui-
bus rebus ἃ se (in se 7) omnia continet ut (1n b9yereant (ut
inhereant 7) matricis tunice tenuissime membranis et nervis

— (sic sine inierrog. specie) bl: om. h (cf. Sor. p. 14, 8). 17
— hanc qu. 10 cwm seg. descr. (11) supra ante qu. 1, ad. figuram
. vacuo. posi praefationem spatio f. 3* appingendam. quidem sed
non. appictam, adiecit h (cum Pal. et Cant.), suo hic ordine ha-
bent bl (figuram. in. ima marg. addit b. rudem. quidem meque
Gesnerianae similem).

[^u

10:

15

EMI ivt

principaliter sicut formata est cucurbita medicinalis.

11. Singulae partes eius quid vocantur?

quae singulae partes ut cognoscantur et facillime in-
tellegi possint eius anguli, volui eam inpingere et in sin-

5 gulis partibus eius singulas litteras adponere. ubi ergo

est À posita, orificium dicitur. ubi vero est B, collum
dicitur. ubi est C, cervix dicitur. ^ omnis autem horum
concursus caula dicitur. ubi vero post angustias in rotun-
ditate dilatare incipiunt, et est ibi D, umeri dicuntur. ubi

10 autem est E, latera dicuntur. ubi vero rotunditas conclu-

15

ditur, et est ibi F, fundus appellatur. intus vero ubi est
G, basis grandis dicitur. omnisque inanitas illa in medio
quae est, venter et sinus appellatur.

12. Ubi ergo iacet orificium matricis?

in medio sinus muliebris.

12a. Quid ipse sinus muliebris?

1 formata est bi: om. h. 2 Singulae — vocantur À
(ubi eius add. h9): om. bl. quid: q id (sic) h. 3 qug
ΩΝ sing) hl: om. b. intellegere bi (et cwm corr. vestigio

^ 4 anguli, volui: angula. vel ubi b (h), om. (angula
— eius) 1. in (ἢ): ex b. 5 singule littere 5/7 (h).

adponer|([» b (scilicet im fime versus [ — f — sunt add.

. b* sed. correcturam on, perfecit quomodo lh, ubi apposite sunt).

6 e (a5 positu ὃ (ubi à litt. notam add. b9, litterarum enim
notae omnes exciderunt im b meque misi hanc wnam. restituit
b9), sed in | Ubi ergo est apposita A (Ubi ergo A posa. h).

post dicitur ex qw. 14 óntrusa sequuntur haec quidé (qui 3 egt l,
q 8 Δ) ante partum pulposum et molle. post partum vero
callosum et spatiosum est (eadem hic habet Camt., wmus pru-
denter om. Pal.) " cervix (ἢ): cerbis 5b, cervis | 8 caula

(sic τς καυλόρ) blh. congustias δ᾽. ^ 9 dilatare (ἢ): dé-

latere b, delatere 7. et est ibi D 7^: ubi 8. | (om. D) b.

19 in medio qua 8 (sed b? qz6 — que est) b: que est in
medio / (7). 18 venter (γάστρα) et sinus b 1: ventris. sinus
h (Ὁ 15 sinum (ἃ /, u h) muheris b (0h). 16 quia ipse
sinus membrarü (sic) nervosum b, quod ipse sinus membranum
nervosum hl (sine inierrog., quam tamen infra infert. h. cf. ad
v. 4 p. seq.).

ΡΣ ΜΕ ει

membranum nervosum maioris intestini simile. intus
autem est spatiosissimus, foris vero angustus, in quo
coitus virorum et usus venerius efficitur. | quem vulgo
cunnum appellant. cuius foris labra graece pterigomata
dicuntur, latine pinnacula dicta sunt, et a superiore parte
descendens in medio dicta est landica. |

19. Quantum ἃ pinnaculis recessit et retro est ori-
ficium matricis?

non omnibus quidem aequaliter, sed per differentiam
aetatis et naturae, plerumque tamen quinque vel sex
digitis.

14. Quale est ipsum orificium matricis?

apud virgines quidem quae devirginatae non sunt,
pulposum et molle est, apud mulieres autem quae iam

pepererint, spatiosius et callosissimum est.

15. Qua magnitudine est orificium cum est conclu-
sum?

sicuti est a foris novissima pars auriculae.

1 fimilé b (unde b? fimile — similis est ἢ). 2 congustü
bl (unde coniunctum A). quo /: om. ὃ (ἢ). 8 vulgus...

appellat 1 (nom bh). 4 cunnum δἰ: connum 59 (ἢ). | post
appellant sic h: Quid est enim signis muliebris? Cuius foris efc.
labra bh: labia |. greci b. epterigomata b (epter.omata 1):
HO€PYFOG2-CàOQ h. 5 latini b, A latini (sic) i. dicti ὃ.
6 in m. dicta 8. VIII. LAàNDICÓ «ipsa 59» quantü a p. etc. b (unde
male 1: in m. landica dicta est. VIII Landiea ipsa quantü 8

wbi doctus mimiwm scriptor codicis h feci in medio
AANAYKà (graece!), im eo iustus quod vocem landica post mu-
meri signum male detrusam iterum. (scil. wt 1) non adscripsit.

7 ἃ pinnacula b (a pinnaculis /, ergo pinnaculis ἢ). orifi-

cium matricis h: om. bl. 10 plerumque tamen: verum ta-

men δίῃ. 13 devirginitate (sc) ὁ ἢ. non (n) 1: om. (eras.

b*) bh. que iam pepererunt i: qui etiam peperint b.

'Spatiosius 57: spatiosu b*(h). 16 —18 (quae om. h) sic ex

fonte corrupto habent b: Qu...... | X1 orifiaü p' conclufione
?

al dierü sic in ras. corr.» ei 1: Quà magnitudine est tecü (sic)
cà est conclusum. posí auriculae ad finem ita formatum est
add. corr. b (— ὃ.

e

15

ic NB s

16. Testiculi mulierum ubi sunt positi?
prope ad cervicem matricis ex utraque parte singuli
positi (sunt», et sunt rotundi, in aliquantum ad bases

suas latiores corpore et graciles.

5 171. Quid est spermaticus meatus?

per quem mulieres semen excludunt. et sunt positi
iuxta matricis latera, et per testiculos singulos exeuntes
ad vesicae collum iunguntur.

(4) 18. Quid est purgatio mulierum?

10 purgatio mulierum, concepti pecoris intra uterum ge-
statio et partus officia (sunt? sanguinis qui naturaliter
per matricem fertur. qui frequentius expletis triginta
diebus occurrit.

19. Unde dicta est purgatio?

15 . ab eo dicta est quod. superabundantem sanguinem cor-
poris mense uno colligat et excludat et eodem corpus
limpidet. nam ideo etiam menstrua dicta sunt.

20. Quando incipit primo purgatio occurrere?
frequentius quidem a quarto decimo anno initium ac-

20 cipit.

21. (Quando finitur et cessat?»
aliquabus citius, aliquabus tardius. plerisque tamen

2 ad δ᾽: del. bv. — 8 sunt addidi. ^ in aliquantum (ἐπ᾿
0ALyov)...graciles bI: om. h, ubi sic: Rotundi sunt et minores
et molliores (ef. Sor. p. 13, 6) quam masculi Meatus quà
mulieres s. excl. ubi sunt efc. 4 eorpore /: om. b. post

graciles sic b etticea | οὐ sputu ΞΞ meatus p. q. et sic 0 & cyy-
ceas & sputuito meatus p. q. 6 quem: quam bI. 7 la-
tera: hic novam; infert qu. h.: Que sunt orificia (officia Pal. et
Cani... Onficia (officia pc) per testiculos (singulos add. pc)
exeuntes ad v. c. iunguntur. 9 mulierum Aic om. l. 11
sunt addidi. 16 récolhgat (sic) ὃ. eundem δὶ (ἢ, ubi
ante corr. eudem). 17 nam ideo ! (ἢ): om. b. 18 primo
h: -a bI. 21 interrog. formulam ale post tardius im h ad-
"cum om. bl. finit ἢ. 22 aliquabus (bis) bl: aliqui-
us ἢ.

C WEE Ὁ

neque in quadragesimo anno cessat neque post quinqua-
gesimum perseverat.

22. Quanto sanguine mulieres purgantur?

non omnes aequaliter quidem, sed secundum naturam
suam differunt et aetatibus. pleraeque tamen usque ad
duas eminas purgantur.

29. Quae est vita quae plurimam purgationem facit?

quae vacuae sunt et delicatae et nihil agentes, ipsae
plurimo sanguine purgantur. quae vero cotidianis actibus
exercentur in opere alique, ipsae. modico sanguine pur-
gantur.

24. Aequali mensura omnes purgantur?

non semper modicum, sed ἃ modico incipit. pur-
gatio et in modicum finitur. nam et aestate parca est,
et quotiens sui crementum accipit corpus et post vacuam
vitam ad exercitationem mulier accedit, iam necesse est
ut modicum purgetur. aliis vero temporibus et aliis vitae
ductibus plurimo sanguine purgantur.

1 in quadragesimü annü δὲ: usque ad XL. annum h.
quinquagesimü b: quadragesimü (terum) | (XL. 1). 4 N. o.
eq. sed quidem b, n. o. eq. quidem't (et in marg. set) ἢ, n.
0. quidem equaliter sed quidem ἢ. sec. natura(m A) se dif-
ferunt b (h), s. naturam suà. se differunt /. 5 et etatibus ἢ
(e& om. et b): et ac|tibus [. plerique bh. usque ἢ: om.
b. 8 vacue (vacua b) bl: vage ἢ. 10 exercentur ἢ: ex-
secuntur b, exercuntur /. ipse i (ἢ): om. b. 12 omnes /:
om. b (sed. in resp. Non omui semper ubi omnis eras. δ)

13 modicum : -co δῖ. a modico enim i. Jj. (εὐ fort. b, nam
extat rasura, post modico). 14 in modicum: ἃ modicü b, a

modicó [. finit 1. etate bIh (antea addidi et). parca
est et: parca et amíe ras. b, parte. & 1 (parcet δ᾽, parc& ἢ).

15 sui: suum A, suci bl. accipit b: accepit LA. 16
iam: nam (sic) blh. 17 modicü b: -ce [h. purgetur bi:
-entur h. ut alis adductibus plurimam ὃ (qué om. s. purg.),

& aliis vita ductibus bona plurimum sanguinem p. ! (et aliis
vitam ductam bonam primit sanguine p. ἢ et ubi tamen plu-
rimo Cant.).

5

10

a MN s

25. Quot diebus mulieres purgantur?
non omnes quidem aequaliter, sed quaedam plurimis
quaedam paucis diebus. multae tamen triduo vel quatriduo
purgantur.
5 26. Quae sunt quae secundum naturam non purgantur?
scilicet puellae et anus et illae quae in choro voce
cantant et quae gravi aegritudine laboraverunt et illae
quae in utero habent. puellae enim ideo non purgantur
quia adhuc infantulae sunt. anus iam non possunt. quae
10autem voce exercentur, de exercitatione ipsa sanguis
earum consumitur. quae vero post longam aegritudinem
sunt, universum sanguinem ad resumptionem corporis con-
sumunt. quae autem in utero habent, infantes nutriunt
ex ipso sanguine.
15 2'1. Quomodo probamus aliquas secundum naturam non
purgari ?
ex eo quod ad integrum sanae sunt et nullam mole-
stiam corporis sentiunt.
(5) 28. Quibus signis intellegimus purgationem primo ven-
20 turam?
plane vero a quarto decimo anno incipit, et didas ha-
bent inflatas, pondus etiam supra pectinem cum quadam
prurigine sentiunt. aliae vero quae iam frequenter pur- .
gatae sunt, ex adveniente die purgationis constituto pigrae
25 efficiuntur, gravedinem in renibus, aliquando et dolorem

2 non — 5 purgantur om. h. | quidem 91: om. b. 8 ideo-
que δ. 9. Anus iam non possunt δ᾽: Anus. quia iam virtus
et calorem defectus est h. 10 autem 1 (ἢ): om. b. | de l(h):
om. b (ubi sic exercitatio sanguinis consumitur) 11 postlongam:

ἀπὸ μακρᾶς Sor. 19 universum sanguinem z-corporis»—
consumunt b, u. s. ad resumptionem corporis consumunt /:
universus sanguis labor corporis consumitur . 17 ex eo —

sentiunt b]: ex eo quod ad impetum sanguinis. moles sustineant
h. 21 didas bi: mammas f. post incipit add. h: Alias
prius. Alia postea. 24 pigras efficit δὶ (-ciuntur b9 — ἢ).
25 in om. b.

ἘΣ ΝΒ...

sentiunt sibi, et frequentius oscitabunt, et omne corpus
extendunt ruboremque in buecis habent non perseveran-
tem sed inter aliquas horas se ostendentem, aliquando et
fastidium patiuntur et nausiant.

29. Utiliter mulieribus purgatio occurrit? (6)

si forte, propter futurum conceptum utiliter. praeparat 6
enim locum in quo semen haberi et cenglutinari possit.
sanitati autem earum gloria est, si quidem et cito eas
senescere facit et insuper, vacuo partu, forte periclitari. et
anus quae (non» purgantur sanae sunt. 10

30. Saluberrima autem est perpetua virginitas? (7)

sic est. si enim masculos frequens coitus male accipit,
sic etiam et mulieres vexantur.

91. Quam diu puellae virgines esse debent? (8)

tam diu donec purgatione süperveniente natura com- 15
memorare possit et matrix officia sua repraesentare et
complere videatur.

92. Quae sunt aptae ad concipiendum? (9)

illae quae ordinabiliter die suo purgantur, limpido

1 sentire (sentiunt 59). et b, sentit sibi. & 1 (senciunt sibi.
eb ἢ). — oscitabunt δ᾽ (im ras. — ἢ): suscitabunt [. omne ὦ,
ommes ὦ. 2 extender (-dere) b, -dunt [h. . habere b, habebunt
lh. 4 paciuntur ἢ: paciat b (paciatur 59) nausiare δὲ

forte

(nausiant ἢ). 5 interrog. negl. bl (sigma. h). 6 si propc
(forte supra b9) b: si forte (om. propter) ἢ. 7 eni b: om. ih.
in om. b. ^ habere et conglutinare δ᾽ (ἢ). 8. gloria (sic) est (8
b) bl, gta sfta h. cf. Sor. p. 34, 3. οὗ ante (non post) si qui-
dem δἰ (h) senascere b. faciet [. 9 periclitare δὲ
(tati ἢ). οὐ b: (ut h) et ut 1. 10 non addidi. 11 autem
ih: om. b. 12 sic est si: sciens δ ἢ. masculos ὃ: -lü jh.

et anie freq. add. b*l (unde ex ἢ, ubi ex frequenti coitu
male accipere). coitus b (h): tortus [/. 13 sed etiam et
ὦ, sic etiam (om. et) 1 (sic et A). 14 esse jh: fieri b. 15
tamdiu b: tanto quidem tempore /7. et natura /. com-
memorare (-ri ἢ): cf. τεκμήριον Sor. p. 41, 3. 16 et mairix
(mat ἢ [h: matrice (om. et) b. presentare b. 19 ille quae
b: hec apte esse possunt que / (ἢ). limpide sc. et modice
et moderato s. b (contra lh).

scilicet et moderato sanguine, orificium etiam matricis
rectum et proximius habentes corpusque omne neque
nimis durum neque valde digestum, cum integritate ani-
mae et hilaritate.
(10)* 99. Quod est aptissimum tempus mulieri ad concipien-
6 dum?
in declinatione purgationis, subiacente desiderio coitus,
ita ut neque abundantia cibi plenum habeat corpus neque
paucitate inane, et post curationem corporis, ita viro com-
10 misceatur.
(11) 94. Saluberrimus est enim conceptus?
non quidem «si» ingenti corporis labore et tormento
perferatur. successioni autem plus quam necessaria (sani-
tati» retentio perseverans. animalis vero animalium cum-
15 que naturali ratione et necessitate efficitur.
(12) 95. Quae sunt signa conceptus?
quotiens in fine coitus horror quidam mulieri occurrit
ipsumque orificium vulvae conduci et concludi sentitur,
nullaque reliquia seminis sinum muliebrem umectat aut
20 valde modicum remanet.

*) cf. Cael. Aurel. fr.: Hermes IV, 143.

1 etiam /: om. b (h). 2 proxior b, proximiore b9, -rü |
(-τ ἢ), ef. προκοπώτερον Sor. p. 43, 16. omué δ. b
Quod (h): Quae bI. est ih: erit b. muliere b, -ris 1}.
9 inanes b, -nis ΤΉ. curatione δῖ (μετὰ τὴν ἀποϑεραπείαν
Sor. p. 47, Ὁ) ita viro !: ite(à b9) vero b. comisceatur
17,: misceatur b (ambo simul. Quid est conceptus add. h, stem
Cant.). 11 saluberrimu / (h), -ma 5. 12 non quide b (n
qde 5): nune quidem /. si addidi, wt infra sanitati (Ὁ).
labore 7h: om. b. 13 successione (-ni /)...(15) effieitur: sic
ommes. cf. Anecd, II p. 191, 7 wbi pro concessionem legas
successionem. 14 animalis: f. leg. naturalis. 15 racione
b (h): om. 1. 16 Quae b^: Quod 7 (gui post conc. addit ex
qu. seq. masculi et femine). 17 in finem {κατὰ τὸ πέρας)
lh: in finito b. quidem b. 18 conducit et concludis sen-
tur b. 19 nullà quae δι, deinde reliquiarü ὃ (reliquiam ἢ),
reliquü ἢ. mulieris b, -ri ἢ (muliebriü ἢ). umeco ὦ, hu-
mectat 1 (iactat ἢ). aut: aec b, et ἢ (id uas ad modicum r.
l* i, e. atramento migriore inductus 1). 20 remaneat b.

ἣν WS Ll

96. Quae signa sunt quae conceptum infantem mascu- (13)
lum aut feminam futuram ostendunt?

apud antiquos masculum pollicentur si velocius et
*xercitius infans in utero moveatur, praegnans autem ipsa
bono colore in facie sit dextramque mamillam maiorem 5
habeat. femina vero et tardius et languidius movere in-
cipit ipsaque mulier gravida et colore foeda est et aegra,
et in sinistra mamilla inflationem habet. mos autem haec
veri similia esse arbitramur.

91. Quid est cissa? (15)

Appetitio inconsueti cibi tempore quodam mulieribus 11
gravidis occurrens cum inaequalitate stomachi et abun-
dantia humorum et nausia.

88. Unde cissa dicta est?

apud quosdam ab eo quod taedium gravidis mulieribus 15
adferat. apud alios ab ipsa ave quae et voce et pennis
varia est. alii vero ab hedera eam vocari dixerunt quae

1 hanc qu. om. h (non Cant.). concipit b. inf. masc.
b: masc. inf. 1. 2 futuram / (-rü Cant.): om. b. 3 ma-
sculi pollieebantur Cami. 4 infans | (Camt.): om. b. mo-
vebatur Cani. praegnans ab (pro aü?) ipso bono b, ipsa
eliam pr. bono ! (et Cant.) 5 dexteraq: b — 6 et (t) bi: si
Cant. languidius b: languide se ἡ. 7 ipsaque ... egra 7
(Cant.: quia in muliere gravida et color effecta e. et nigra
(sic) b. aegra: cf. Sor. p. 62, 6. 9 vera similia (ἡ. e. πι-
ἡγανά, sed non vera) b: vera omnia 7 (omnia vera Caní.).
10 Qui(d» erunt b. 11 Q(rubr.)uae petitio b. inconsueti
(h): consueti δ]. temporis quod (qd) b, temporis (quodam?

1 (tempore qd A). 19 aequalitate (ἐσότητι gr. interpr.!) b
(contra [h). stomachi (Sor. p. 69, 5): temporis :terum bh
(χρόνου interpr. gr.). 15 tedium 1h: remedium 9. 16

. adferat (-rant ἢ) !h: efferat b. apud alios — dixerunt δὲ:
-— "aput alios vero quod ariditatem mulieribus inferat ^ (Cant.).

. &ve quae: due que /, quoque b. 17 varia | (Sor.): propria
τς Φ, ali: alia δὶ. ab hedera eam: -erit durà eà 5,
. etherà 1. dixer /: dixerit b. 17 quae — habebit 7h:

quae quiequid quae et ubi(add»erit muliere utere variae am-
plectitur (sic) b (sc. var. sinus h. — gr. ποικίλλει ἐν περιπλοκαῖς.
ef. Soteris cod. Lawr. 73, 1 f. 158^ non retento ordine sed tor-
tuosa gyrat arbores).

WB uo

quidquid tenuerit, multum fortiter amplectitur et varie-
tatem sinus habebit.
39. Quoto mense occurrit praegnantibus cissa?
frequentius quidem a secundo mense incipit, aliquabus
5 vero aut citius aut tardius occurrit.
40. Quam diu perseverat cissa?
aliquando usque ad ipsum partum.
41. Omnibus ergo in utero habentibus occurrit cissa?
non omnibus sed abundantibus humore?
i19 . 42. Quomodo agendae sunt quae cissam habent?
stringendae sunt strictoriis propter abundantiam hu-
morum et nausiam et reiectationem.
43. Quae eis adhibemus?
si fieri potest, interponenda est unius diei abstinentia.
15 si non potest, interim vel parcitas sit cibi, cum perunc-
tione plurimorum dierum, ita ut prius aquam bibant,
postea autem vinum siccosque et constrictorios accipiant
cibos, cum epithimatibus stalticis. gestari etiam iubeantur,
et si fieri potest, voce et lectione utantur.
(169). 44. Quomodo mense septimo agendae sunt gravidae
91 mulieres?
in omnibus patienter et quiete, ne nimia gestatione
pecus iam perfectum foris excutiatur, siquidem etiam et.
septimani nasci possunt. neque ergo exercitius partes

4 frequenter (om. quidem) b. incipit ὦ (h): om. b.
aliquabus δ᾽: aliquibus ἢ. 6 cissa pers. (sic) i (ἢ). 7 ali-
quando b: aliquibus /h. 9 non omnibus om. ^ (Cant.).

habundantibus humore b: his qui habundant h. 7A. 10 huic
quaestioni deest responsio apud interpr. gr. ut ipsa etiam quae-
stio in Wolphi (v. p. δ) cod. latino (— ἢ), non in Cant. Ly

stringer ante corr. b (stringende f b?, constringende sunt ἢ).
habuntia ὃ. 12 eiectatione b (reiectatione b*, reiactatione
D). 15 sit ih: om. b. 16 prius ἢ: primo 5b. ^ bibant (ἢ):
bibat δ]. 17 postea (h): postero bi. siccoque et con-
strictoriis b. accipiat δ]. 18 cibos / (cibis À): om. b.
iubeantur: sic bih. 19 si om. b. ^ utatur δὶ (-antur ἢ).
20 septimo mense /. 23 et i: om. bh. 24 septimini /.

S M :"

illas fricare neque pectoralibus fasciis didas constringere.
laxamento enim indigent, ut et lacte impleri possint et
ne de ipsa strictura male accipiantur. -

45. In octavo mense qualiter agendae sunt?

cum omni sollicitudine et diligentia agantur. hoc enim
mense plurimum gravantur.. pro qua re oportet nimie-
tatem gestationum tranquillare, etiam cibum parcius dare,
ventremque ipsum si pondere plurimum pendet fasciis
diligenter constrictum suspendere, ceroto etiam ex oleo
viridi vel murtino facto cutem ventris inlinire ut solide-
tur, ne cum parere coeperint, tensione ipsa conatibus
rumpatur.

46. In nono mense quae facienda sunt?

iosum versum laxius obvolvere, superiores vero partes

sub didas amplius stringere, ut proximante partu inferiora
loca exponantur, ut illuc infans possit celerius exire. locis
etiam ipsis laxamentum praeparare encathismatibus, etiam
lavacro uti et pessariis quae ex adipibus anserinis et me-

1 fricare (sic, sc. oportet). 2 implere b. possit bi.
et ne / (ne ἢ, om. et): om. b. ἀ qualiter b: quomodo / (qua-
tenus ἢ). 5 hunc e. mense (sic) bi (mensem ἢ). 6 pro
om. l. oportet: omnis (omí b, omuf ἢ) δ 1}. 7 gestationu
4 -ne b (cnis ἢ). 8 plurimü ὃ: -mo21 7. .9 ex oleo viride

- (viride D) 1h: om. b. 10 murtino b: mirtino 10. ^ solidetur
(ἢ): -dentur bi. 11 coeperit δ]. ipsa /: ipse ὃ (om. ἢ).

. conatibus: sic bh. 12 rumpatur 5*: rumpantur b/h. 18

- In nono efc. δ᾽: Cum obtabus (octavus) mensis transierit. quid

— facienda sunt ἢ (Cani.). faciendae b. 14 iosu versu (ver-

. sum 7) bi: inferiores partes ἢ. obvolvere b (h): subvolvere

E. superioris b. vero om. b. 16 sub om. b (sub didas

I om. ἢ). stringere ὃ: "testringere |, persitringere ἢ. partu

infer... ab hinc dextrae partis folii 18 tertia a marg. sup. pars

— excisa, est in cod. b, ita, ut in duabus his paginis versus omnes

. dimidia sui parte itruncati extent. ad inf, l exponatur ἢ
(exponantur ἢ om. ad). 16 locis etiam ipsis laxamentum ὃ
᾿(χαλαστέον Sor.): locus etiam ipsi laxamentis / (locus que dixi.
eum laxamento A).

Soranus, ed, Rose. 2

d eb ous

dulla cervina constant. digito etiam peruncto orificium
E. matricis leniter aperire.
».50,1) 471. Gravidae mulieres uti debent viro?
si fieri potest (non», ut non agitentur, ne matrix
5ipsa exagitatione usus sustinere non possit. sed debent
honestae et quietae esse ut pecus retinere possint. vel
maxime tamen novissimis diebus debent se abstinere ab
hoc usu. motus enim eius, hac importunitate rupto corio,
humorem effundat qui propter lapsum infantis a natura
10 provisus est.
(19) 48. Quid est enim corium?
membranum sine orificio quod infantem et quae cum
ipso sunt continet, fundo matricis inhaerens. dicitur etiam
et vasculum et secundae et novissimum et quod prius
15 rumpitur.
49. Unde dictum est anidio
ab eo quod infantem spatio suo teneat. aut sicut alii
dicunt ab eo quod ex multis rebus constet, sicut cantan-
tium chorus. |
20 50. Unde dictum est angion?
angion hoc est vasculum.
51. Quare dictum est vasculum?

1 constat 1 (h, om. Ὁ). 3 mulieris b. viros δῆ.
4 non addidi. 5 debet honesta et quieta | (abest b). 6
possit 1. 7 debet b. 8 hane ὦ (h). ruptü corium (-ü ἢ)
δὶ (h). 9 humore effundat ὃ: humor effundantur (-datur ἢ)
lh. 12 membranü / (ἢ, abest b). 13 fundü 1 (fundo A):
fundus ὃ. ineres b. 14 prior /, prior[6] ὃ (πρόρρηγμα
Sor. 93, 14). 16 hanc qu. om. h (non Caní.). 17 infante
ὃ: -ies [. teneat /: susteneat b. 18 ex: etl. sicut
omnibus (hoc «wnc deest b) cantantium (-tiü 5b) ch. bi (sicut
musica canticü — corr. cantáciü — chorus Camt.. 20 an-
gion (h): Pecera | (abest b). alterum angion addit h (Canmi.).

29 — 9,2 Q. d. est. vasculum dicitur ubi infans est
clausus x io l. (quorum nihil 4am extat in b isi Unde d..
Quod ita sit ibi infans in vasculo nata...). ^ (Cant.) sic pro-
cedit: Quare ἃ, e. v. quia ibi infantes includuntur. in quo etc.
sed ommissa sunt wliima et ac si — natent.

τὼς

quod ibi infans est clausus. in quo sic volvuntur

sicut pilae in urna [et ac si in vasculo natent.]
. B2. Secundae etiam quare dictae sunt?

ab eo quod infans cadit in terra ae sic illae secundae
exeunt. nam inde et prorregma dicitur quod prius rum- 5
patur.

53. Ex quibus rebus constat corion?

ex nervis venis arteriis et pulpis. est autem colore
purpureo, similitudine folliculi.

D4. Ex quot et quibus rebus constat infantis umbi- 10
licus?

ex quinque rebus, duabus venis et duabus arteriis, per
quas nutrimenta sanguinis infanti subministrantur. quintus
est autem lotialis dictus, qui infantis lotium in corium
transmittit. hoc ergo umbilico infans in matrice deti- 15
netur.

δῦ. Quid est amnion?

membranum universo corpori infantis adhaerens. quod
frequentius intus aliquando consumitur, ut non per omne
corpus inveniatur. 20

56. Quae sunt signa occurrentis aborsus? (18

eo quod ante legitimum tempus pariendi subito sine
ratione mamillae macriores fiunt, frigor etiam et gravedo
in renibus, humorque varius effunditur et in fine trombus.

2 pilas 1}. orna [. & ac 510 (sic) 1. natet /.

— 4 infans: prius infans ^ (Caní.). terra: 816 0 (ἢ, deest D).
- 5 prorregma: pregnans /h (deest b). prius: prior bi
- (h). post prior addunt 1h nascantur (-untur A) et prior
(quae om. b). rumpatur b: -antur /h. 7 corioni (sic)

4 (deest b). 8 pulpas 7. 9 purpureum [/. . similitu-
. dine b (h): in similitudinem /. 10 umbilicum δ΄. 13 in-

— fantis 7h. quintus (8 aut b: Quintünesqp aut ἢ (Quintum
&utem est ἢ). 14 lote-alis b, lucialis Τῇ. 17 mamion bh
- (Cant.), amnios 1. 18 corporis 1. 21 occurrentibus abor-
55 (sic) 0. 22 pariendi 7. 23 maítriciores /, marriciores ἢ
(deest b). frigdore b, frigdor 1 (frigdora ἢ). gravidine b,
gravido 1 (gravedo 1). 24 finem [l. trombus b: trunbus i
(tronbus 19). videbitur (post ir.) add. lh.

9*

(17) || 51. Oportet nos rebus aborsoriis uti?
| apud quosdam non oportet. medicina enim quoscuni-
que natura coeperit, sanare debet, non interimere. alii
vero volunt uti aborsoriis, sed nec si cupiant quae sunt
5 adulterae neque propter lucra, sed si condylomata vel
aliqua impedimenta in orificio matricis mulier habeat et
sic concepit, melius est aborsoriis exterminare quod con-
ceptum est, quam cum dies partus venerit, cum exitus
infanti denegatur, periculum mulieri quae parturit inpingat.
(20) 58. Quae sunt signa proximi partus?
ny Septimo vel nono vel decimo mense occurret gravedo
uteri et renum cum sensu fervoris et dolore inguinum
et lumborum, erit ipsius etiam matricis ad inferiorem
partem descensus cum orificii apertione et humectatione.
15 cum vero iam proximat, superiores partes graciliores fiunt
et extenduntur loca supra pectinem et inguina, et fre-
quentius urinae desiderium nascitur. inmissoque digito
ad magnitudinem ovi in orificio invenitur (tumor», humor-

1 oportet (sic h, cf. supra qu. 45): omfí b, omnes.[.
aborsoriis ἢ: om. b. ^ post uti seqq. om. h (Cant.) qui statim
Nam alii volunt rebus aborsoriis uti (v. 4) ... 2 oportet:
omne 47 (deest b). enim: nam / (deest bh). 3 in natura [.

debet /: debent b. ali (sc. medici): Aliae ὃ, Alie /.

4 volunt uti: voluntati /. aborsorios /. nec si (9): hee ἢ
(hee ἢ), sed hee 19, cupiunt h: rumpiunt /. b ..;] neq:
propter l. b. sed 51 condolomata /: si nihil condolmata ὃ
(àut si c. ἢ). 6 orifieiü 1. * aborsorios terminare 4 (-riis
determinare ἢ, deest b). 8 cum . . . denegatur om. h (non
Cant.). 9 periculü mulier q. p. i. / (periculum mortis infans
que sustineat A). 11 ...] Septimo ὃ, Si septimo /R. oc-
eurret 7e: -rit bh. gravido b. 19 consensus jh et ante
corr. b: cum sensus (7. 6. cum sensu) 59, fervoris et dolore
(sic) b: fervore | dolor | (fervor et dolor ἢ). ^ incynü & luui-
bo2| 1. 13 erit: fieri b, erit et 1. ad b (et ad ἢ): in 0.

14 descensus b: descendens ἢ. | cum addidi. 185 (ad add.h)

superiorem partem / (h). 16 et (ante ext.) om. l. in-
guina ἰδ: in gyro b. frequentis /. 17 digiti b. 18
orificiü b (-um A), -ciis 7. : tumor add. ex Sor. 98, 12.

humorque: humor qui b, humor vero qui /h.

que fertur primo lentus, postmodum plurimus et sangui-
neus.

59. Quomodo separamus dolorem qui de fervura venit
ab eo qui de praesenti partu occurrerit?

eo quod fervurae dolor cum clusura et siccitate ori- 5
. ficii invenitur.

60. Quae sunt praeparanda quae propter partum sunt (1)
necessaria ?

scilicet oleum, «calida, teporationes, spongiae molles,
lanae, fasciae, cervicalia et resumptivi odores et si fuerit 10
obstetricalis sella sive cathedra, lecti duo et locus aptis-
simus partui.

61. Qualis est obstetricalis sella?

sicuti est sella tonsoris, in qua sedetur ita ut habeat
sub sessu similitudine lunae faramen praecisum, ut illuc 15
infans cadere possit.

62. Duo lecti ad quid prosunt?
uno vero qui est durius stratus ibi parturientem col-
locamus: frequentius enim et iacentes pariunt. in illum

1 plurimü b (-mum ἢ, -mus I). 3 separamus (sic Cant.):
separas δὶ, -rat ἢ. qui b, quod 7. ferbura bh: fervore
l. E occurret Ll, -xit ἢ (Cant.). 5 fervore bl, de fervore ἢ.

orificii: -ciü "ἢ in orificium [h. 9 oleü calida /: oleü
calidü b (ex oleo calido ἢ). teporationes (ϑερμάσματα): tem-
. perationis b, vaporationes // (-nis 19). exspungiis b, ex-
. Spungie ὦ (spongia h). mollis bi. 10 lanae b: lane
| munde l lanam mundam A. resumptio odoris b, resumptio

- doloris 1 (n marg. resüptivi odores /€, resumpcio dotis h).

— Et si fuerit obsetricalis sella /h: Et se foveri matricalis sella
— b. 11 sive add. (cf. Sor. ἢ x). ^ lectos b. 12 post par-
— tui add. ih necessarius (-os ἢ). 14 tunsoris b. qua 5*:
- quo δῆ. 15 subsexu δῆ. 117 hanc qu. om. ἢ, nom Cant.
- (incipiunt iterum im fol. verso lacerationes codicis b, sed cwm
. mullum fere desit verbwm, vacuam ibi figurae forte appingen-
. dae paginam. fuisse sequitur. ad om. l. prodesunt /.

18 Unü vero qd (quod 7)...stratu ὁ]. ibi /: ubi b. 18
(etc.) conlocamus 47 (coll- b).

σι

10

15

20

ADOS PMEEN

autem qui mollius est stratus, post laborem fetam collo-
camus.

69. Quomodo parturientem collocare debemus?

iacente ea supina in lecto qui durius stratum habet,
conduplicatis illic pedibus et apertis, cum corion ad ma-
gnitudinem ovi in orificio matricis invenerimus, ad sellam
eam levamus. nam si ita fuerit lassa ut in lecto parere
debeat, ibi pariat. si vero sella obstetricalis non est, in
fortis mulieris femora sedere debet ut illic pariat.

64. Antequam ad sellam parturientem collocemus quid
facere oportet? ! |

oportet dolores illos omnibus calefactionibus vaporare,
oleo etiam calido et sucis loca ipsa inrigare. deambulare
etiam eas et lavari et cibos accipere antiqui iubebant.
nos vero non permittimus haec fieri, quia ambulatio in-
fantem prope foris positum premit et matricem quassat,
lavacrum vero et vires minuit et digestum corpus mulieris
infrigidat, cibus autem qui in frigore datur corrumpitur
et non nutrit.

65. Ministrae cum obstetrice quot sunt necessariae?

tres enim necessariae sunt, ex quibus duae dextra
laevaque ad latera stare debent, in quas incumbere possit,

1 autem ὃ: om. ἴ. & stratus 1. 3 p. ipsam eonl. 7.

4 lacente eam supinam (sic) b: iactantes eam supina [| (ἢ).
qui: quod bih. habet b: est ἢ. 5 pedis 1. 6 orificium
bIh. invenimus b. 7 ut in lecto p. d. 1 (ἢ): aut ibi p.
d. in lecto (ibi p.) 5. 8 non est in pre (vwli in presenti) in
f. eic. 1. | in bl: inter h. 9. mulieres b. — debet (h): debeat
bl. 10 conlocamus /. 12 oportet: omnes bih (os Cant.).

illos (sc) δῖ}. 13 sqq. desunt in graecis Sor. p. 108, 4.
14 et (ante cibus sic) om. b. antiqui ὃ (Cant., -quos ἢ), an-
liquitas 1. 15 amb. ipsa inf. jh. 16 premet (pm&) 5:
reprimet / (reprimit ἢ). 17 mulieres ὦ. 18 infrigdat Ih
(in...dat lac. b). frigdore b: fervore (sic cwm vitii signo) 1,
ferbore ἢ. corrumpitur (ἢ): -pit δ]. 19 nutrit b: nutrit

eas | (n. eam A). 20 Quod min. c. o. s. n. 4. 21 Sunt
enim nec. tres /. due /h: duo b.

uw AE uu

tertia veró a dorso eam teneat, ut occurrentibus doloribus
non se in latus inclinet, hortantes eam ut fortiter sus-
tineat.

66. Obstetrix quomodo et ubi sedere debet?

scilicet viriliter cincta sit, et si in lecto partus ef-
fici habet, modice inferius obstetrix sedeat ita ut facillime
manus mittere possit. si vero sedens in sella paritura
est, inferius obstetrix sedeat in humiliori scilicet sella, ut
possit ex superioribus partibus facile infantem adducere,
et in aliquantum apertis pedibus suis, plus tamen humi-
lioribus ut ei non inpediatur (manus). faciem suam re-
irorsus avertat, ne pariens verecundia sé concludat.

(66 a.) ... ante tamen omnia ligaturis et capillis so-
lutis, quod propter laxamentum fieri solet. digito autem
sinistrae manus oleo calido peruncto orificium matricis
cireumagendo aperiat ut corium illic cadere possit. omnes
autem parturientem verbis agere debent et petere eam
ut non clamet, sed omnes gemitus et spiritum ad in-
feriores partes exponat, maxime cum dolores occurrerint.

e

1

μ᾿

0

5

aliae autem mulieri quae retro eam continet iubere ut 20

cum linteolo anum eius contineat, ne conatu eius foris
excludatur. si vero folliculus diu non fuerit ruptus, un-

1 Tercium b. — eub. ut ih: & b. 2 susteneat b.
4 et (h): aut bI. debeant /. 5 viriliter sic: κοσμίως gr.
I 70. cincta si(n5»t. si 1 (cincta sit. ut si ἢ), cinctus si b.
8 scilicet b: om. lh. 10 suis plus (sic) sime lac. bl (h), sed
videtur aliquid omissum esse. humiliores δι (in humiliori
loco ἢ). 11 inpediatur δ: impediantur 1 (manus addidi ex
gr.). retrorsu /h. 12 per verecundia(m A) ih. con-
cludat. ante... bIh sime lacuna: excidit tamen novae interro-
gationis initium. οὐ. l (cod. Laur.) f. 155* In hoc ergo operis
obsetricandi quae sunt servanda. 18 solutis scil. partu-
rient. 14 autem ih: om. b. 15 sinixtro manu b, sinistre

manu(s A) ih. 16 cadere bh: sedere (sic) 1. 18 clamat b.
. omnes gemitü ac [. 20 ut 1 (h): eam ut b. 21 con-
teneat (sic |) — eius om. ih (unde h ut cum linteolo manus
— anum / — eius foris excludatur — χεῖρας gr. énterpres!).
22 ruptus ἰῇ: corruptus b. unguibus: unguis /À (utquis δ).

-— 2 nc

guibus eum rumpere et inmissis paulatim digitis plus ad-
aperire. observandum est ne subito infans simul cadat.
si in apertione sit orificium, observare donec caput et
cervix infantis «exeant, et» sine quassatione adducat.

5 naturaliter enim orificium aperitur. aliquando mergentibus

etiam humeris, eos adprehendere debet obstetrix et in
divexum adducere huc atque illuc, illos temptare quando
se matrix aperit, et non conari quando se concludit, ne fer-
vore aut sanguinis fluxus aut ipsius matricis adductio

10 emergat. «a» lateribus vero ministrae sine quassatione

(22)

16

20

manibus apertis in deorsum uterum deducant. cum vero
infans exire coeperit, manibus pannum habentibus eum
obstetrix suscipiat. exoptabilius est si etiam cum secundis
suis ceciderit. |

617. Si enim ibi secundae remanserint quid facien-
dum est?

si adhuc orificium patet, statim obstetrix manum si-
nistram mittat et quamcumque partem eius invenerit te-
neat, et si iam a fundo recessit, adducat, adiuvante cona-
tibus suis etiam ipsa parturiente. si vero ad matricem
teneatur, leviter huc atque illuc adducat ne (si» in direc-

2 Observandum est... sic (mutil. Ὁ ΤΉ. ne (sic) 1.
8 si in ap. h: sin minus ap. b, sin minus in ap. /. obser-
varet 1. 4 infantis. sine quassatione. Naturaliter Db (i. s. q.
est. N. 1, i. 8. q. adducat. N. A). 6 eos b: exeos [. n.

illos temtare ὃ: illo tempore (tempore ἢ) 7h. 8 aperit — ne
(sic) b: aperit conari oportet. et quando se concludit (non co-
netur h sol.) ne ih. | fervore bi (-Crem h). [10 emergat ih:
mergat b. a addidi. 11 uterü deducant b: uterü | pet
deducat | (ind rumpat et deducat ἢ). 12 ZENONE l. 13

exobtabilir. δ. si b: et obstabiliter est. 8i ὦ (et ostabiliter si
h). 15 secunde ὦ (-da ἢ): om. b. remanserint /: -rit b (h).
17 patet & statim b. 18 q;cüq; parte b, quecumq, —

tem / (quacumque parte A). 19 et si — suis om. h.
fundo (sic) bl (cf. Sor. p. 110, 4). adiuvante: & iubante b, "
et iubante /. 20 parturiens lh. ad matrice b: » matrice

lh. 21 levitur huc aut illuc 1. si addidi.

ὩΣ DE ὡς

tum conetur matricem simul excludat. si vero tarda mora
fuerit, infantem aliae mulieri tradat et ipsa umbilicum
praecidat. si vero clusum fuerit orificium ut neque manum
admittat neque ipsae exire possint, utatur omnibus sucis
et encymatismis quibus ad fervuram matricis uti solemus.
hac enim diligentia relaxata omni strictura quicquid ibi
remanserit sic cadet.

68. Quae sunt quae propter retentionem secundarum
antiqui adhibebant?

sternutamenta et scalae suspensiones, potiones etiam 10
dabant quae quasi eas excludere possint, nec non et thy-
miamata supponebant, pessaria etiam quae sanguinem
eicere possint. nam et pondera ad ipsum folliculum liga-
bant. quae omnia nos reprobamus, si quidem et fervuram
partibus ipsis facere possit et praesentem sine dilatione 15
sanguinis fluxum.

69. Quomodo agenda est post partum feta? ad

spongia locis ipsis extertis, iactanda est in lecto et Ὁ
in obscuro cubiculo, modice patentibus pedibus ut quic-
quid ex ea foris exire coeperit non inpediatur. panno etiam 20
loca ipsa contegant ita ut frequentius illuc mutetur. lanis
etiam mundis supra pectinem et ipsum ventrem contegere,
et si sine quassatione partus effectus est, oleo viridi cum

e

1 matricem excludat b: & matrice simul adducat (im mrg.

hóc excludat) 1 (αὐ non matrice simul adducat ἢ). tardà
orà b, tardam horà (.a 19) I. 4 ipeo (psum ἢ) e. possit bI.
5 efcifmatnieif b, encymatismus ἢ (hencathisma! ἢ). qui-

bus: q; b, que ! (que ἢ). ad ferbura ὃ, ἃ fervore (ips. eorr.)
li (ad feruore h). 5 hanc...diligentia (-tià 1) bI. 7 sic ὃ:

mox [/h. 8 redemtione b: retentione(m h) 1. 10 scale ὃ:
ad scala /h. 11 quasi eas: sic blh. (item. 13) possint ὃ
(h): possent 1. t(h Dimiama bi (thimiamata ἢ). 14 si

lh: sic b. 16 possit (sic) δὶ (potest ἢ). 16 fluxum adducit

| (adducere ἢ). 17 agenda est...feta 1 (h): agende 8...feta

b. 18 Iubemus (Iuvemus ἢ) etiam spongia etiam (alterum

hoc etiam om. h) locis etc. lh. extertis (sic) bi (extergi A).
20 pannis...contegamur (contegatur A) ἰ.

Ὁ ΝΣ

modico vino admixto partes ipsas inrigare, si vero labo-
riosus partus praecessit, oleo dulci et calido haec oportet
facere, deinde biduo eam a cibo abstinere, tertia vero die
encathismate calido et perunctione curata et aqua etiam ca-
5 lida fomentare faciem, simplici cibo hoc est pane et aqua aut
pultibus aut ovis sorbilibus eam reficere et aquam cali-
dam dare, septima autem die nullis occurrentibus querellis
lavacro uti et vario cibo et vino modico et aquatius tem-
ho perato.
Bor.) 10. Quomodo cognoscimus post partun sufficientem
11 purgationem occurrisse?
ex eo quod primo sanguis plurimum fluit, secundo
faeculentus et minus, novissime purulentus.
(1. Sed de conatu et tensione frequentius in partu
15 ruptiones occurrunt. ad has quid facere debemus?
post aliquot dies partus cerotaria inponimus quae con-
ficiuntur cera et oleo roseo, spuma argenti et cerussa
et alumine rotundo, ipsamque fasciamus.
(23) 12. Quid est spargesis post partum?
?0 lactis ad mamillas confluxio cum tensione et gravedine,
dolore etiam et fervore.

2 dulce b. haec omnia (pro oportet? cf. supra) facere
b: ipsa loca calefacere 7h. 3 acibo (aciuo ἢ) b: cibo [j. à
tercio ἴ. 4 et (aq.) b: om. I. 5 fomentare: fomentab ὃ
— -bis ih (unde sóc pergunt hi: faciem eius. cibabis autem eam
simplici c. eíc.). et (ἢ): ex bI. aqua calida 1 (h). 6 et
ovis 1 (h). eà reficere & ὃ: & ad bibendü 1 (et adhibendum
h). aqua calida (sie, w£ saepe) δὶ (ἢ). 7 septimo bh: -ma
| (*post duos autem diatritos id est sexta die? cod. LLawr. f.
155v). querilis b, querellis ἢ (querelis A). 8 temperato
dabis ei 7h. 10 hic excidit una interrog. (cf. rec. alt. cod.
Laur. f. 155": Quae adhibenda sunt ut menstrua purgentur
etc.). 12 plurim(um) b: -mus i(h). primo bh: prius [.
13 feculentus bih, facilibus (7. e. faecibus) similis aif. rec. 1

f. 155v. 14 hic mova incipit interrog. (cf. cod. ILawr.), sed
superiori addunt bl: & de c. (Sed de 1). 17 sic (ante cera
add. lh. roseo bi: rosaceo h. 18 alum rotundo (-dü/) bl.

20 ad mamille confluxione (-n& 7) bI (corr.h). ^ eum tensione
lh: om. b. gravidine δ]. 21 dolore etiam ὃ: et dolore 7

t WM. i.

19. Quid eis adponere debemus?

primo quidem quae leniter constringere possunt, hoc
est spongiam mollem pusca madefactam vel panem in
pusca infusum cum palmulis tritis. si vero lacte stringere
volueris, herbam pulicariam et coriandrum viridem et 5
uvam lupinam tritam pani vel ceroto admisces. si vero
fervor increverit, mamillis adhibenda sunt ea quae relaxare
possunt, fomentatio scilicet olei calidi vel aquae calidae et
sucorum cataplasmata, etiam panni de seminibus, et in
declinatione cerotum. 10

14. Si vero eadem mulier quae peperit ipsa lactare
possit quid faciemus?

sicut superius dixi omnibus uteris rebus.

15. Si alia lactaverit, quomodo ei quae peperit lacte
stringimus? 15
lapidem quoque ignarium bene tritum ceroto mi-
scemus et paulatim strictius mammas ipsas fasciare iube-
mus, fugientes vero ea quae antiqui exponebant, hoc est

(dolore sol. h). 1 novam interrog. hic infert solus h: om.
bl qui sic Quibus adponere d. p. q. eíc. 2 primo b: prius
i. constringi b. 3 spungia (-gie 7) mollis δ]. pusca
δ᾽: posca ἢ. madefacta δ]. pane...infuso et cum δ].

4 cum palmulas tritas /(h). nova interrog. hic male l (nom
bh). ti. rubr. ὧν ὃ LVIIII De (Ad 7) lacte stringendum (-duü
quid faciemus add. l). sine tit. ei interrog. h. lacte 51:
lae ἢ. stringere: extinguere? (σβέσαι Sor. p. 148 .D. not.),
exsiccare cod. Laur. f. 155^. 5 herba polliearia (à 7) 5/
(pulicare A). 6 panni b, panna /| (pane ἢ). admiscis δὲ
(et mamills imponis add. i, e. m. inponimus ἢ). 51 vero
etc. (sic b cum tit. LX De ferbura mulierum): Ad ferb(v h)ura
mamilarum quid facere debemus /h, item Cant. (male).

8 aqua calida b. 9 cataplasma ὃ 1. pannis b] (ponis!
ΟΣ desiminis (816) imponimus et i. d. c. inducimus / (ind.
etiam. ἢ). 11 que peperit /h: q parit b. 13 omnibus
bene uteris rebus ὦ (hamc qu. errore om. h, mon Cant.)

14 lacte b: lac /h. 16 ignarium δ᾽: pyriten ἢ. extritum
|l 11 iubemus ἢ: incipimus ὃ. 18 fugere: fugientes bI.
h) m : eas bh. antiquitas (sic) exponebant (expondebant

— A uns

aquam salsam et cyminum et strobilos et alumen scissum

et hederam, quae omnia acredine sua impetum fervurae

duplicare possunt. rebus enim calasticis tumor mamma-

4rum bene accipitur.

(25) 16. Quibus rebus probamus infantem aptum esse ad
nutriendum?

ex eo quod ea quae illum in utero habuit omnibus

mensibus fuit sana, vitali etiam mense sit natus ipseque

parvulus omnibus partibus fuerit integer, omnes poros et

10 exitus patentes habeat vocemque solidam statim ut cadat
emittat, maxime cüm adpunctus fuerit aut niolliter digitis
pressus, vocem mittat. haec omnia integrae sensibilitatis
sunt testimonia et pleno tempore natum infantem osten-
dunt. ὦ

15 11. Quibus mensibus vitales nascuntur?

maxime quidem decimo et nono, secundo ordine sep-
timo. unde difficile est aliquos evadere qui octavo mense
nascuntur.
(26) 18. Quando umbilicum praecidere debemus?

20 cum modice infans requieverit in terra, a ventre quat-
tuor digitis longe scalpello aut cultro acutissimo prae-
cidendus est, nec superstitioni antiquorum consentiendum
qui lino aut vitro vel canna acuta aut cortice panis se-

cabant. deinde cum praecideris, sanguinem qui in eo re- -

1 et cyminum: aciminü b, cyminü (om. et) ih. strobilos
bh (ills ἢ): lege tribulos (cwm Sor. gr.). 2 hedera ! (edera
h): aedere b. agridine b, acridine /|. ^ ferbure b, fervore 1,
fervure h. 8 possunt (h): possit bl. tumor mammarum
bh: tumore mamillarü 7. 4 bene accipitur δὲ: sedare valet
h. 56 Ex quibus 1}. infantem natum aptum / (sim. Cant.).

8 sana fuit /. fori.leg. si natus ipse p. 9. omnesque ἴ.
poros (h): porus b, puros [. 10 patentib; b. 11 amit-
tat b. 18 ostendit bi. 15 vitalis b. (vit.) infantes
add. 1. 17 est (.8.) b: om. lh. aliquas (sic) evadere so-
lent q. bh. qui bi: que ἢ. 18 nascuntur b: pariunt /.

19 (deb.) infanti add. I. 20 a bh: om. l. (ventre)
eius add. lh. 22 superstitutionis (sic) b. 23 (cons.) est
add. lh. pannis b. 24 (prec.) eum add. 1.

ὩΣ πόσος

manserit coagulatum exsiccabis et lana torta aut' licio
ligabis, ne subsequenti fluxu sanguinis infans periclitetur.
sed eadem hora qua natus est, ex utraque parte ligandus
est et sic in medio praecidendus, ne etiam quae parit
fluxum sanguinis sustineat. 5

19. Quibus rebus infantis superficiem lavari oportet? (27)

antiqui vero vino cum aqua salsa eos obvolvebant,
alii lotio puerili, alii pulvere gallarum vel murtae spar-
gebant. nos autem diligenter sale trito et afronitro spar-
gimus. nanr praedictae res odore suo eos percutiunt. nec 10
multum quidem constringantur, ne constrictio ipsa male
eos accipiat.

80. Quomodo haec infanti spargimus?

diligenter sale et afronitro trito spargimus. si vero
multum mollis est infans, admixto melle vel oleo vel suco 15
faeni graeci sic eum aspergere (debemus? vel inlinire per
omne corpus, ita ut neque ori neque oculis aliquid cadat.
deinde cum siccatur corpus, aqua frigida hoc ipsum at-
luere et aqua calida relavare, digitis vero naribus vel ori
inmissis omnia purgare et oleum oculis infantis infundere. 20
deinde minimo digito in anum infantis misso meconium
tollere et umbilicum lana ligatum in medietate sua re-
ponere et linteolo oleo intincto contegere.

1 quagulatu bi. 2 fluxus b. 8 quo b. ligandu δὲ
(-dus ἢ). 4 precidendu bi. ne b: nec l. 5 fluxus b.
6 infantis (ἢ): -ti bi. * vero: sic blh. vinü bih.

8 ali vero /h. lutio δὲ (lucium ἢ). expargebant bi.

9 spargimus b: expargimus (éterwm) lh. 10 predictas bi.
et nec [h. 11 ne: nam bí. 12 accipiat b: accipiunt //.
14 diligenti b. expargimus b (spargimur 816 i, aspargimus
h). 16 fenogreci b, fenugreci ἢ. sic eum ὃ: siccu ὦ (om.
h). aspargere δ]. 17 oculis (h): -los b, -hi 1. cadat b:
ex eis cadant /. 19 relavare 1h: óre (810) lavare b. 20
perfundere /. inde b. 21 minimum (-ü) digitum ... mis-
sum bih. μηκώνειον (Sor. 122, 4): égoniu b, egonium 1,
egóniu ἢ. tolle (sic) b: tollat 7h. 23 lenteolo δ. in-
tinctum δ]. contegere b: contingere [h.

um o ον

(28) 81. Quomodo infantem fasciamus?
superpositum eum femoribus suis lanea fascia munda
et lata et sufficienter longa singula partes involvere ita
ut illa loca omnia quae sunt gracilia stringantur et ante
5]axius cireumagatur. deinde coniunctis manibus lateribus
eius et pedibus coniunctis ita ut genibus et talis lanae
interponantur ne extantia ipsa ossorum quassetur, latiore
fascia omne corpus eius fasciare, caput etiam panno aut
lanis mundis contegere.
(29) 82. Ubi infantem iacere oportet?

11 in loco scilicet mediocriter calido ita ut nihil ibi oleat
nec valde sit lucidum, strato concavo et nec valde molli,
ut non multum iacendo spina infantis aut collum contor-
queatur, itaque mediocriter molli, bene collocato capite,

15 infantem iactare.

88. Quando infanti cibum dare oportet?

cum post omnem commotionem quietus fuerit effectus,
hoc est post octo vel decem horas.

84. Quem primum cibum accipere debet infans?

20 talem cibum accipiat qui potest et stomachum et ven-
trem purgare et eum nutrire, hoc est mel modice de-
coetum. si enim crudum fuerit et austere, inflat, si vero
amplius fuerit coctum, constringit.

85. Quomodo mel dandum est infanti?

1 infanti b. 2 eum bh: cum /. 8 involvere (sc. de-
bet obstetrix). 4 omnia quae: que (que 7) omnia δ᾽.
constringantur 7h. 7 extantia (ἐξοχή Sor. 126, 15): stantia
bl (om. h). 8 omnem ὦ, omnes [. 12 et nec: 826 bIh.
molli, αὖ non ὃ: molliet. non / (molli. et ne ἢ). 13 iacendo
ih: iacentem b. ^ spina (h): ispina ἢ, supinà b. — contorqueat
blh. 14 itaque: ita δ]. 15 infantis iactare b, infantem

iacere 1. 16 Quando 1: Quomodo b. 18 vel b: aut 1.
octo bi: VIIII 7. 19 Quem /h: Quid b. 20 pot& & b:
potest & 1 (possit A). (stom.) eius add. 1. 21 eum nu-
irre bh: cu nutrires /. decoctum bh: coctum ἴ. 22
austere inflat b: austere (-rum ἢ) est et inflat 7h. 23 con-
stringit bh: confringitur /. 24 dandus b.

vu TER. ΡῪΒ

digito debet mamma eius os ipsius inlinire vel mulsam
tepidam instillare, et sic postera etiam lac offerre.

86. Maternum lac dare oportet aut extraneum post
partum infanti?

maternum lac non est utile, sed extraneum, quia ma- 5
ternum lac de labore partus et turbore et purgatione
malum est et pingue et indigestibile.

81. Quid est enim bonum lac? (31)

scilicet mediocriter candidum nec sublividum nec gypso
simile, nec subacidum, sed moderate coagulatum ut stil- 10
latum ungui leniter dilatetur nec se perfundat. reliquae
autem differentiae scilicet substantiae et coloris malum lac
ostendunt.

88. Materno lacte nutriendus est infans an mammae? (29)
| amabilius quidem a matre nutriri possunt. ut post 15
partum sana esse possit, melius quidem de mamma nutritur.
unus enim cibus insufficienter duobus animalibus submini-
stratur.

1 digiti suo b, digito suo 1 (digito sol. h). 2 postera
(τῇ ὑστεραίᾳ. Sor. 180, 11): pofteuf (sic) i, potest b (secunda
die A). offerret 1, 3 ante Maternum lac etc. quasi inter-
rogatione desiderata haec inserunt lh: Cuius lac accipere debet
infans? deinde sic 1: Maternü lae non oportet in initiü ac-
cipere sed extraneum quia etc. h autem post interr. illam ve-
tinet. etiam verba Mat. lac d. o. aut extraneum et deinde resp.
Non maternum. Si quidem adhue post lab. efc. 6 de la-
borem b. turporem (turborem A) et purgationem ὃ (et, ubi

post laborem, Ὁ), turborem & türbationé 1. 7 (ind.) post
. partum (supra v. 3 om.) hic addit l. 9 nec subliv(b /)idum
- (h (Sor. 140, 16): om. b. gipso b. 10 coaculatum b, qua-
— gulatü /. stillatu ungui (sic) h (Sor. 141, 12 ἐπισταγὲν
— ὄνυχι): stilatim b, stillatu / (ungui om. bI!). 11 delatetur
E. bi. (perf) et cadat add. h. reliqua ὃ, -quo ὦ (-que A).
12 scil substantiae coloris b, substantiae scilicet et coloris /.
i 13 ostendunt (h): -dit bi. 14 Maternü lae bIh. aut
mauime (sic) 1. 18 (quidem) infantes add. |. (αὖ) si add.
FL 16 (partum) mater add. l. sana ih: sane b (sed possit
bih). sed melius /. de ὃ: ὃ 1}. 17 cibus b: lac ma-
turus ih. animalibus b: infantibus /À (veità sign. add. 19}.

(80)

ΣΝ τς

89. Quae est ergo mamma apta ad nutriendum in-
fantem?

adulescenta quidem et quae iam bis peperit, bono
etiam sui corporis sit colore et pectus latum habeat et

5 mammas ipsas neque rugosas neque satis breves, et nec

(82)

11

15

20

multum grandes cavernas habentes neque verum raras et
breves, animo etiam prudens et quae integro affectu amare
etiam puerum possit et quae numquam irascitur, sic
etiam si fieri potest, Graeca sit et munda.

90. Qua vita agenda est nutrix?

communiter sicut omnes homines ut sana esse possit.
exerceri ergo debet, lavacro vel perunctione corpus reficere
cibumque sufficienter sumere, semperque ebriositatem et in-
digestionem vitare omnesque excessus, specialiter sane supe-
riores partes et manus vel maxime exercere ut plurimum lactis
et digestum mammis influat, et si fieri potest ad virum suum
in totum non accedat, ne usu venerio purgationem comme-
moret, qua superveniente lac exterminatur et extinguitur.
primis vero diebus quae lactare incipit simplices cibos acci-
piat et aquam bibat, ne solidum lac mox natis infantibus
cum difficultate per angustias gutturis descendat, et sicut

1 ergo bh: om. l. apta mamma /^. 8 Al(l)escenta
b, Aléstenta 1. quidem /h: om. 1. peperit /: peperunt b.
4 latus (s?c) b: latus 1}. habeat /!: habet bh. οὗ (ante

mammas) addidi. 5 mammas ὃ: didas 1. neque (ante
rug.) addidi. rugosas /: om. b. haec (5b—*) sic habet h:
ipsasque mammas. neque nimium ]laxas. erugosas. neque
iterum valde tensas papille. neque multum grandes. neque
valde breves. et ne multas cavernas habent. Neque iterum
raras et breves. 6 habentes: habeat ὁ]. " cum (integro)
add. lh. 8 etiam b: om. lh. puerum bh: infantem |l.

9 greca bi: grata (!) ἢ. 10 matrix /. 11 est (sicut) add.
l. 12 debet labacro vel perunccionem sol. ἢ: om. bl.
corpus reficere bh: ut corpus reficiat 1. 14 vetàre b. 15
exerceri ἢ. 17 in toto b, om. lh. | 18 commemoret ὃ: com-
movere | (unde purgatio se commoveat A). 19 quae: qua
bi (quo ἢ). 20 infantis jh. 21 angustias ὃ: congustias
ih. | guttun b (-ris iA). discendat b.

ec MA ΟΝ

parvulus accederitibus diebus et mensibus solidatur, sic etiam
solidos cibos. nec conditum primo bibat et sic etiam
vinum subiungat quam possit infans sine laesione etiam
horum digestionem perferre.

91. Quomodo dicis in principio infantem male accipi,

5

scilicet si nutrix eius vinum multum bibat, cum tot men- .

sibus matre sua bibente non sit male acceptus?
quoniam cum in utero esset ad perferendam digestio-
nem mater eius officio laborabat et sic ei digestum lac
transmittebat, modo vero ad substantiam suam separatus
uon praevalet ad perferenda quae difficillimae digestionis
sunt. sic enim et malleolus, quam diu in matrice arboris
. est positus, et exortas sustinet tempestates, cum vero se-
paratus fuerit ab arbore et ad substantiam suam solus
fuerit positus, licet modico vento flante vexatur et male
accipitur.
92. Quae sunt exercitia quae fieri possunt nutrici?
scilicet si ei pila ludatur aut cum alteribus manus
1 solidantur δ᾽. 2. (cibos) accipere incipiat add. 1. ^ nec
b: ne | (ubi sic ne conditum prius bibat. sed vinum. et sic
etiam conditum subiungat. sim. Cami. quae ex correctura ficta
esse docet Sor. p.149,3). primo b: prius .. 8. quam possit ego:
iam primo b (unde l habet sic lam prius inf. s. l. est. per hec aü
indigestione pferre potest et longe aberrantia etiam h). | 5 Quo-
modo ergo //// infante (sic med. nunc extinctis) 1 (haec libere mutata
inm ἢ). male: amale (sic) b. 8 quoniam ego: que nam b,
Nam 1 (Infans namque etc. ἢ). pre(p ὃ, pre l)ferendam bl.
9 mater: matrix bl. officia laboraret δῖ. 10 trans-
. mutabat 5. ad substantià suà separato b, a s. s. reparatur

- 0 (Sor. 149, 16). 11 pdifferenda b, preferenda l. 12 sic
— emim et maliolus b: Sicut eni ramusculus arboris ci malliolis

- Suis | (sicuf enim ramusculi A). in matrice arboris b: in
. eademque sua arbore ἴ. 13 est /: .ee. (esse) b. et exor-
— tas: et exertas (sic) s. t. b, necesse est ut exercitus s. t. ἴ.
14 ad s. sua b (πρὸς ἰδίαν ὑπόστασιν Sor. 150, 5). et 8
. 8. S. et fuerit insertus in alia arbore licet efc. 1. 16 (acci-
. pitur) ita et infans erit add. 1. 17 nutrici: infanti (sic) δ᾽ ἢ
—. (id est in. infante lactando nutrici Sor. 145, 9). 18 Scilicet
. 8i ei pila laudatur b: In primis ut eis (eum h) ad pilas (pila
- h) ludatur 1}. mani b.

Soranus, ed, Rose. 3

(88)

5

MERE SUUS

mittatur, molere et farinam facere, lectum sternere et
aquam portare.

93. Quid est faciendum si nutricis lac fuerit exter-
minatum?

alterius mammae lacte accipiat, vel si non fuerit altera,
vel eius quae lactat competenti diligentia colligatur.

94. Quomodo agendae sunt illae quarum lac exter-
minatur?

si valitudo aliqua in partibus posita vel omni corpore

10 incurrat et exinde lac inminuitur et exterminatum est,

15

2

ce

haec valitudo curanda est. si lassa est, resumenda est
exercitiis et gestationibus universi corporis, secundo etiam
manibus, lavacro, nam et cibis multum nutrientibus et
per quae animi hilaritas provocatur.

95. Quae adhibenda sunt secundum antiquos ut lac
abundet nutricis? | j

iubebant nutrientibus ut ubera omnium animalium
manducarent, vespertilionum etiam combustorum vel noc-
tuae cinerem cum vino bibere dabant vel cum aqua soluto
mamillas ipsas inlinebant. quae nos omnia reprobamus,
siquidem inportunitate hac exterminatus stomachus cibum

1 molere b: quasi muliere est ἱ. facere vellet / (velit
h, qui om. lectum — portare). 2 (portare) hutilia sunt hee
exercitia infantibus (!) | (e£ sim. h: utilia sunt & exercicia in-
fantibus). lectiones codicis ἃ emendatione arbitraria corrupti
abhinc non commemoro nisi quae ad texiwm codicis sive Bru.
sive Hafn. vel illustrandum | vel. confirmandwm | faciant. 5
lacte: sic b. 6 qui latat (sic) b. 9 omni corpore: onere
corpus b (livore corpus ἢ. 10 inminuit b. 11 hae b. est.
et exercitiis gest. b. 13 manibus δ]. l. nam et b: lava-
crona. & l. multis ὁ 1. 14 n. per quos et animi (h 7)ila-
ritate provocatur (-cantur /) δ]. 15 adhibende s antiqui b
(cf. secundum auctoritatem eciam antiquorum efc. ἢ): adhibe-
bant antiqui (et postea habundaret) /. 18 vespertilionum ὦ
(h): vespertinu (sic) b. noctule bih. 19 cineres b (-ris 1,
-n Ὁ). solutü bih. 20 mamillas ipsas ὃ: mamillis ipsis ὦ
(mamillis À). 21 inportunitate hanc exterminatur bil.

"o US

corrumpere incipit, deinde minus nutritum corpus multo
minus lac efficiet.

96. Quomodo agendae sunt illae quae plus a iusto lac
habent ?

fortioribus exercitiis et labore uti debent ut abundantia
lactis minuatur. si vero spissum est valde, cibum acci-
piant qui modicum nutrire possit, ita ut aridus non sit.
aquam etiam bibant et cotidiano lavacro utantur.
9. Quare acros et salsos cibos nutrices accipere non
permittitur? 10
quoniam et partum minuunt, «si» et lac exercitius
minuetur et corrumpetur.

98. Quomodo enim agendae sunt quae lac corruptum
habent?

boni etiam suci cibos accipiant. ^ praecordia etiam 15
earum inspiciantur ne forte non digerant vel viro utantur
vel potiones aliquas accipiant. quae omnia corrigenda
sunt ut etiam lac bonum esse incipiat.
99. Quomodo emendamus illas quae lac aquatüm ha-
bent? 20
rarius quidem laventur et vinum bibant frequenter.
etiam cibos accipiant multum solidos et nutrientes, sicuti
sunt pultes durae, ova vero elixa vel frixa, porcina etiam
vel caprina carne utantur.

100. Quotiens in die infans lavandus est. (84)

σι

1 inciplet 1. 2 lac efficiat b (cale fiat ὃ). 8 plus ἃ
- 4usto ὦ (plus quam debent A): plus adusto b. lac b: lacte 1.
5.habundantia δ 1. 6 minuat δ. ^ cibus...possint 7.

— accipiant ἰ: -at b. 7 aridas n f b (aridi non sint ἢ). 8

— bibant...utatur bl. 9 agros bi (acros I^). nutricis b.

— 10 permittit δ]. 11 si addidi. ^ exsercicius minuet et cor-

— "umpitur b. 18 agenda est...habent b (-bet ἢ. 18 Bonis

. etiam sucis in cibo 57. 17 quae omnia c.: per quas c. 5,

- per quas omnia c. ἰ (cf. Sor. 158, 18). 21 labent b (lavent
D). 22 cibus... multo solidus b. 28 portina etiam carne

- utatur b, porcina etiam vel caprina (porcina et caprina ἢ)
. earne(m) utantur i (Sor. 158, 9). 25 q. in die 1.

8*

semel quidem ]lavandus est, et si. necessitas aliqua
occurrerit, bis in die lavandus est. nam frequens lava-
crum tabidum corpus efficit.
101. In quali loco lavandus est infans?
$ . jn obscuro et temperate calido, ibi lavandus est infans,
et non in frigido aut statim calido.
102. Quomodo fasciandus est infans post lavacrum?
sedere debet obstetrix genibus iunctis et in femoribus
suis misso linteolo infantem accipere et sublatis fasciis oleo
10 tepido unguere, et in pelve grandi aqua calida limpida et
sine odore missa temperare, deinde sinistra manu sua sub
ascella dextra infantem tenere ita ut pectus ipsius supra
cubitum eius iaceat, deinde in aqua depositum leviter
fomentare, primo dorsum, deinde supinum conversum, etiam
15 partes ipsas fovere ita ut omnes rugae quae in collo sunt
et concava loca sicuti sunt ascellae et anquilae diligenter
extergantur, inmissoque digito in os infantis salivam eius
extergere et leniter linguam et gingivas confricare, deinde
levi manu supra pectinem premere ut urina officium
20 memoret. sed cum videris corpus eius in aliquantum
calefactum sufficienter obruendo, levare et in tepida aqua
iterum eum deponere ut ad usum frigidae assuescere in-
fans possit. |
103. Propter quam causam post lavacrum infantis
25 plantis retentis caput iusum suspenditur?
ideoque enim ut ipso pondere universae iuncturae ten-

2 bis: et bis 7h. lavacrum tabidum (ἢ): lavacrus tepi-
dus (sic ips. corr. b (lavacrus tepidü ἢ). * lavacro b. 8
debebit 7h. 11 misso b (om. ἢ). 15 foveri b (-re ἢ.
rugas δὲ (ragas ἢ). 16 et — sunt ἢ: om. bl. anquille b,
anquille 7 (anguiles A). 17 extergentur b. salivae eius b
(salive ei ἢ). 18 gengivas b. 19 levi manu δ᾽ ἢ, (κούφως
Sor. 156, 2). premere ut (ἢ): praemerent b. 20 memo-
ret bi: commemoret ἢ. 21 sufficiendum obruere levare b, .
sufficiendü obluere lavare 1 (sufficienter obruisse lavare ἢ).
22 frigida b (frigidae aquae ἢ). 24 hanc qu. om. h. 26
ex ipso p. Ll. universe /: -so b.

LI

s δ᾿ ue

dantur, spinae etiam sfondili accepto spatio facillime flec-
tantur et nervi resimplicari possint.

104. Quomodo infantes unguere possunt?

primo quidem ad dentes positos, deinde etiam supinos,
femoribus suis ante supposito linteolo, ita ut aliquando
singillatim manus unguant, aliquandoque transunguant to-
tum. οἱ extendere etiam et curvare similiter pedes sin-
gulasque partes corporis ita formare ut quae concava esse
debent premantur, quae gracilia vero sunt constringantur,
quae extantia, adducantur. oculos etiam ipsos pollicibus suis 10
leviter fricare, caput vero diligenter rotundum facere,
patellas etiam in genibus movere, deinde omne corpus
suspendere et deponere et universas partes officiis suis
restaurare.

105. Propter quam causam oculi infantum oleo in- 15
fricantur ?

ideo quidem «ut tunicae quibus constat et molliantur
et extergantur, ut integrum visum habere possint.

106. Quare iubetur infanti post lavacrum auriculas et
nares exsiccare? 20
ne forte remaneat humor in auriculis eius et graciles

adhuc infantum pori perfrigescant et male accipiantur.
107. Post quantum lavacriad didam adplicandus est infans? (35)

[2

1 fondili (sic) b, om. I1. 2 resiplicari (sc) b (et ne victu
resolvi possit 1. £otwm cap. om. ἢ). 8 infantis (-tes 7)...
possit b (I). 4 addentes bh: indentes ]. ^ positus b. su-
pinus b. 5 subposito lenteolo 7: suppositos lenteolo b.

- 4ta ut aliquando q transunguat totü b (ita ut aliquando siu-
gillatim manus unguant. deinde totum corpus unguant /, ita
ut aliq. singulatim manus unguat. Aliquando utrasque ungat

h). 9 Que gracilia vero sunt b: Que vero gracilia sunt ἢ
- eb (om. sunt) ἢ. 10 ipsos bh: eius (61) 1. 11 leviter ἢ:
libenter 57. 13 suspendere 7h: sustendere b. 17 ideo

quidem: ideoq; δὲ (om. ἢ). constat et ἢ: stat ut δ]. 18
extergantur b: -geantur 1. possint (h): -sit δ 1. 20 ex-
siccare b (i. e. exsugere sec. Sor. gr.): exsiccantur [. 21 in
&uriculas b]. 22 pori ih: poli b. 23 Post quantum: sic
δὶ (spacium add. ἢ). addidam (Ah): addita b, addida 1.

ὡς;

post modicum, ut omnis turbor lavacri digeratur.
quicquid vero ante accipitur, corrumpitur et non nutrit.
nam et ipsa mamma si non digesserit balneum et sic lacte
dederit, male infantem accipit. melius ergo faciet si bal-
5 neum digerat et exsiccatis antea mammis sic infantem ad-
plicet.

108. Quomodo didam tradere debet?
manibus acceptum infantem in aliquantum in latus
inponere et ad utrasque mamillas convertere et ut modo
10 dextram manum modo sinistram infans liberam habeat et
de ambabus mammis accipiat, deinde ori eius adpositum
papillum teneat et «quasi latenter lac exprimat, ne cum
labore infans didas sugere incipiat.

109. A somno experrecta nutrice quid facere oportet?

15 deambulare eam oportet modice, mammas etiam fri-

care ut lac quod somnus constringit solvatur, et sic in-
fantem adplicet.

110. Quotiens infans lactari debet?
frequentius quidem quia semel quod ei sufficiat acci-
20 pere non potest. lassus enim diutius lactando aut de bono
lacte cito satiatur. non ergo terminandus est modus, sed
cum visus fuerit velle, oportet eum accipere, ita tamen
ut ante lavacrum aut in ipso lavacro numquam accipiat
didam.

1 ut: aur (autem) b (wnde ante donec ἐ, aü [— ante] do-
nec /). 2 et innutrit (sic) b, et non urit | (et non nutritur
. h). 3 sic lacte /: si lacte b. 4 infantem 51 (om. h cum
v.3—4 et sic — balneum). faciet /: favet b. 5 exsiccatis
(sic blh) 4. e. exsuctis. * Quomodo enim d. 7h. 9 in-
ponere b: ponere ih. ad ih: om. b. 10 dextera (manu) 5.
et om. b. 11 ambabus mammis 17): ambobus manibus
b. papillum 5 (-lo ἢ. 13 sugere (A): suegerere (sic) b,
sugare /. 14 exp(pre J)dicta b! (experta h) | 18 Q. per
die (in die ἢ) add. ih. 19 sufficiat (]): sufficit bh. 20 -
lassas b (lassat h, laxat ἢ). 21 saciat' b (-tur Ih). 22
oportet A: omnia (wt saepe) bl. j

ὡς δ iu

111. Quid enim patiuntur infantes qui ante lavacrum
aut in ipso lavacro didam accipiunt?

scias eos variis et multis languoribus detineri.

112. Quibus signis intellegimus infantem cibum debere
accipere?

tunc quidem quando praecordia eius concava sunt et
iam tantum tempus transivit ut etiam cibum accipere

possit. os etiam (cum) aperiat et labia frequenter mo-

veat, et cum inanem digitum labiis coram adplicaveris,
et eum suxerit cum quodam ploratu.

113. Quomodo cognoscimus quibus causis ploret infans,
ut propter cibos?

fasciam principaliter inspicientes ne adstricta sit aut
ne iacens manum aut pedem torserit aut aliqua re punctus
sit, aut abundantia cibi vel lactis ploret, inspicientes etiam
ne aut plurimis coopertoriis gravatus sit aut ne parvitate
eorum perfrixerit aut nimio sole aestuaverit. si enim
aliqua re punctus est, subito plorare incipit. coopertoria
etiam plurima vel parva et visu probantur et tactu. aut
enim frigidus esse debet aut multum calidus. 51 autem
abundantia cibi premitur vel lactis, hue atque illuc se
proiecit et plena praecordia habet. si aestuaverit, ab eo
quod cum anhelitu rubet. si vero aliqua inaequalitas est,
et lac accipere non vult et macrior efficitur. ex prae-
dictis ergo signis oinnes ploratus eius separari possunt.

1 hoc c. om. h. 2 didam ὃ: dietam /. 3 langoribus
b (-guoribus [). detineri: -nentur ὁ]. 4 cibum debere 5:
debere cibum /h. 7 iransivit 7: -ibit bh. 8 cum addidi.

9 coram ego: eorum (810) blh. ἡ 10 et eum suxerit: et
cum suxeris sucum b, &eam suxeris | (sugant eum ἢ). 12
ut(?): aut δὶ (an propter civum...an ex aliis causis etc. ἢ).
Cibus b (-bos ἢ). 13 inspiciente b (-tes 1}). aut 1: om.
bh. 14 pedu ὃ (-de I). aliquà rem (810) δ]. 15 habun-
. dancia (-tia 7) δὲ}, (item infra). ^ inspicientes: inspicere b.
16 ne aut ὦ (ne à ἢ): om. b. ^ coopertoriis (ἢ): correptoriis b,
Se optorium /|. gravaius sit b (gravatus ἢ): gravetur i. 18
quo opertoria b. 20 esse debet b: est i. 23 si vero ih:
sivecum b. est: est illi 1 (est et illi languet). 24 magrior b.

10

2

t5

0

5

ταν

114. Quid faciemus si postquam lac biberit frequentius
ploret ?
aliae didae tradendus est quae eum vario strepitu so-

. norum et blandimentis mulceat, ita ut numquam eum
5 aliqua re terreat.

115. Ad omnes enim ploratus eius lac ei dare de-
bemus.

non semper nec statim sed in aliquantum moram fa-
cere, siquidem ad cibum hoc ploratu. exerceatur ut spiri-

10 tum trahat, et ipse commeatus qui lac accipere habet

15

20

spatiosior efficiatur.

116. Cum infans obdormierit ubi ponendus est?

in naucella strata vel lecto a facie contecto ut neque
nimietate luminis neque aeris laedatur vel torqueat oculos
qui adhuc molles sunt.

117. Quando gestandus est infans?

ante cibum, ita ut numquam statim post cibum, ut
non quod accepit corrumpatur aut reiciatur.

118. Quomodo et qua re gestandus est infans?

naucella pensilis sit ita. ut primo leviter moveri in-
cipiat, vel certe monocoetio duobus in divexum pedibus
fulto huc atque illuc exagitari. nam cum in cunabulis

4 post lac (0m. quam) bl. totwm cap. cwm seqq. (115—18)
om. h. 3 Aliae aut detrahendus .8. b, Alie dudde (sic, sed
cf. Sor. 168, 12. tutrici Cant.) tradendus est l. quae eü b: qua
cibü 4 ^ varios strepidos (strepitus 7) sonaru b]. 4 & n nüquà
eü bl. | 6 ad 1: om. (terreat omns ἢ) b. 9 ad cibum: acibü
(816) b, om. l. αὖ: & bl. 10 trahant δ]. ipse commeatus
quae b: ipse eü ungatus qui /. 11 efficiantur ὃ. 18 nau-
cella b: nauicella (2ps.) ἰ. lectu a faciae b. contecta δῖ
(vel in lecto facie contecta Canl.). ut neque nimietate b:

ut ne non etate [. 14 aeris: auris b, acius (sed ipse supra
aeris) 1. torqueat /: toq; ad (ooc.) b (Sor. 163, 14).

17 gestandus est (posé ante cib.) add. l. ita ut n. etc. sic
δ᾽ (numquam vero Cani.). 17.18 ut n 5b, ut ne 7. 18 ac-
cipit bi. 20 Naucellas b: Navicella /. primo: plurimo
bl. 21 monocé&io (-cetio 7) δὲ (est μονοκοέτιον dean 8.
cx zt00L0»). 22 fultis δ]. exagitare ὃ]. |

ον ME "—.

esse coeperit, manibus nutricis retentus quasi ambulare
discat. post annum vero et sella et vehiculo bene ge-
statur.

119. Post quot dies umbilicus infanti cadere solet? (86)

post triduum vel quattuor dies, vulnusque quod re- 5
manet pulvere plumbi usti bene curatur.

120. Quomodo concavitatem umbilici formamus?

frustum plumbi ad similitudinem denarii facientes ad-
ponimus, quod possit eum pondere suo concavum facere.

121. Quanto tempore fasciandus est infans? (37)

apud quosdam diebus XL, apud alios diebus LX, apud 1:1
nos vero quamdiu integro suo corpore infans coagulet et
solidetur. quod citius evenire solet eis qui bono corpore
sunt nati, tardius qui inbecilli.

122. Semel omnes fasciolas solvimus. 15

per partes paulatim. si enim semel omne corpus nu-
daverimus, novitate percutitur et male accipitur.

123. Quas partes primo solvimus infantis?

manus eius, interiectis aliquibus diebus et pedes. nam
ex ipsis manibus primo dextram eicias, et praesoluta motu 20
suo exerceatur, et postea sinistram manum eius foris eicias.

124. Quando primo in balneo infans lavari debet?

cum post solutionem omnium fasciarum magis solidior
fuerit effectus.

1 setentus b, retentes (sic) l. 2 discant b (-cat ἢ).
veicula b, vehicula 4. ^5 triduum vel quattuor! (Sor. 169, 15):

or
duos velllll b, tres vel quattuor A. 8 dinarii faciens b, do-
narii facientes |. 11 XL bh: quadraginta 7. apud alios

ὃ
diebus sexaginta 7, Aput alios diebus LX A (Sor. 170, 13): om.
b. 12 coae(g J)ulet δὲ (coagolet À). 18 quocicius b.
eveniri b. eis: .&. (est) b. 14 incibicilli ὃ (inbecilli 7h,
ubi sunt add. lh). 18 semel b (ἢ), desemel 7. 16 semel
b: desemel 7h. 18 hanc qu. cum seqq. (123—127) om. h.
infantis: infantem b, In initio 1. 19 ei (eius) /: etiam b.
pedes 7: pedibus b. 20 praesoluta (Sor. 171, 9): post (p' ἢ
solutuü ὁ]. 21 exerceantur ὁ].

uu A

(88) 125. Quando et quomodo ad sedendum collocandus
est infans.

cum coagulaverit et ad sedendum se frequentius ere-

xerit, ita ut in gyrum stramentis eum contegas et ob-

5 volvas quod eum continere possit, et ita ut non diutius
primo sedeat.

126. Quomodo inducendus est infans ambulare?
inter quattuor, proiectis ante eum aliquibus rebus ad
quas pervenire cupit, exerceatur.

10 127. Quando ad ambulandum inducendus est infans?

cum. totum annum compleverit ut etiam stare possit,
erigendus est primo ad parietem aut in sellam quae in
pedibus rotas habet exponendus, ut lapsu eius adsuescat
gressum facere et ambulare.
(39) 128. Quando infantem a lacte deducere debemus?

16 post annum et menses Vl aut suppleto biennio, denti-
bus iam abundantibus et firmis qui possint totum solidum
cibum dividere, sed et diligenter eum. commanducare.

129. Qua disciplina infantem a lacte separamus?

20 ante paucos dies incipientes paulatim cibum addere et
rarius ad didam adplicare et sic in totum novissime
lacte denegare. illae vero quae amara mammis inlinire so-
lent nobis non placent.

130. Quem primum cibum infanti dare debemus?

3 Quagu(o 7)laverit (om. cum) 51. 4 ita ut ὃ: & ut ὦ
(cf. 114 v. 4). 5 et (vel sed) om. b, et ita — sedeat om. l.
7 ambulare b: ad ambulandum /. 8 inter quattuor (sic) bi
(sc. parietes) 9. cupit (sic) bl. ^ exerceantur b. 10 Quan-
do: Quomodo (iterum) b, Quóm (sic, ut antea) 1. 12 pariete
(-te D)...sella 5I. 13 habet (sec) bI. lapsus (sic) bl.
14 facere δ᾽: figere Cant. 16 mensibus VI δ. ^ aut lh:
ut b. 17 qui possint totum δ: quod (quo) possint (-sit) non

tantum (Caní.). 18 conmanducare b. 19 infante (sic) ἃ
lacte /: infantes lacte b. (hanc qu. om. h.) 22 lactem ὦ,
lacte 1. ilae: illa δ]. sunt (post amara) add. bl.

24 Quem /: Quae b. |

LC NS ς.-

micinas in mulsa vel in condito aut in lacte infusas,
vel sucum alicae aut pultes tritici.

131. Quid ei bibere dabimus?

aliquando aquam aliquando vinum. aquatius per va-
sculum vitreum ad similitudinem papillae formatum et. per- 5
tusum, quod rustici ubuppam appellant aut titinam.

132. Quando incipit infans dentes mittere? (40)

non omnibus aequaliter, primis vero a septimo mense
nasci incipiunt.

18383. Quae sunt signa quando infans dentire. incipit? 10

gingivarum prurigo erit, fervor vero maxillarum et in
cervice nervorum dolor, unde frequentius sanguinolentus
humor per os aut per aures exire solet.

134. Quibus rebus utendum est ut non cum dolore
et tormento dentes mittant infantes? 15

a quinto mense oleo dulci et adipe recente gallinacio
et cerebellis leporum gingivas eorum frequenter fricare,
novissime vero mediocriter decocto melle inlinire. cum
vero fervor emerserit, vaporatione et cataplasmatibus uti,
ita ut mamma eius vinum non bibat et cibum paululum 20
sumat.

135. Ad fervorem faucium infantis quibus rebus utimur? (41)

1 Mieinas (ψιχία, micas) b, Pane assum hoc est micinas ἢ
(Panosum. hoc est micinas 5h) ^ 3 dabimus /h: dandus b. 4
aqua b! (aquas). ^aliquando aquas aliquando vinum aquacius
(Sor. 175, 12) h: Aliquando vinum aliquando aqua quociens (ali-
quoties ἢ bl. — 5 papille b7: papilli ἢ. 6 ubuppa ὃ, upupa 1
(ut tuba ἢ, wnde Cantabr. «q rusticitas tuba appellant). titina
b, tictina 1 (aut t. om. h). 7 incipit 1}: om. b. 8 non
omnibus equaliter (sed n. o. eq. nascuntur sic 7) post Primis
(Inprimis 7) — incipiunt ponwnt bl (non h). 11 Gengivarum
b (ut infra 17 gengivas). 12 sanguilentus δὲ (im marg. 1.
εἰς Sauciur nolentuf). 16 Α quinto mense h: Faciendus .δ.
ut à V mense b, Faciendu est eis ut ἃ quinto mense [.
dulce et adipes recentes gallinatius (-ceos 1) δ]. 17 cere-
bellis ἢ (Sor. 179, 6): om. δὶ (qui tamen leporum sic wterque).

18 inlinere 7. 19 vaporationes bl. | uti bh: uti debent [.

.20 e. paululi et tenue / (parcius civum ἢ). 22 fervores [|
(ferburas i9).

ec τὰ

scilicet. omnibus quae relaxare possunt, sicuti est mel
modice coctum et ex eo mulsa et sucus ptisanae et cetera
his similia.
(42) 186. «aptha vero» quae quidem oris et linguae vul-
5 peratio levissima est, frequentior tamen, melle a foris
bene inlinitur cum nido hirundino trito, et tantundem
passi miscetur et inducitur faucibus. si vero creverit
fervor cum siccitate, cataplasmate «calastico» utimur. si
vero cum abundantia humorum creverit, illis rebus utimur
10 quae constringere possunt. coria mali granati et lenti-
culas in uno tritas cum melle inponimus. ' vulnera vero
intus posita anthera curamus, vel flore rosae tantummodo
vel cypero utimur. siccatis vero aliquantum humoribus
iam possumus uti et diamoron et diacodion, suco etiam
15 plantaginis cum melle decocto.
(43) 137. Ad pruriginem infantum quid facere oportet?
vaporationes lavacri calidi et perunctionem olei ubi
modice cera soluta est. si vero exanthémata et pustellae
cum humectis vulneribus exierint, utimur illis quae con-
20 stringere et siccare possunt, post lavacrum aqua perfun-
dentes ubi decocta est rosa lentiscus celsa agrestis myrta

1 omnia δ]. 4 ab initio desunt verba ἄφϑης δὲ ysvo-
μένης Sor. p. 183, 14. mam ita bl (post similia) que (l, q; ὃ)
quidem ori & linguae vulnerationi levissima 8 frequencius tam
melle... (haec omnia wsque ad finem cap. om. h). 6 erun-
dino b (-nis ἢ. haec desunt im graeco textu Sor. 182, 1.
tantü de passi b (tantu depassim ἢ). 7 miscito b, inmiscito
l. inducito bI. 8 cum 1: om. b. calastico addidi. cf.
Sor. 182, 2. 9 habundanc(t 7)ia 51. humo? (-rum) /: hu-
mor b. 10 id est (ante coria) add. l. eoria mala (-i ἢ
granata (i ἢ & lenticula in unü tritas δῖ. 129 antera

bl. flos bl. tanto (ἃ ἢ) modo b]. 18 vel Cipera b,
cum cypera /. 14 possumus uti: posuimus b, possumus (et
d. et d. uti & sucus...) 1. sucus &ià b: uti & sucus ἢ.

15 decoctum ὁ. 16 proriginem b]. infantem 5 (-tü ἢ).
17 Vaporationis b, -nes ὦ (-ne ἢ). 18 exantemata δὶ. 19
cum humectib; b (-tis ^, cum humectatione ἢ). 21 ubi ἢ:
om. b, in qua l. mirta bl.

D UE ie

et mali granati coria. cataplasmatibus etiam admiscemus
folia. plantaginis intubi portulacae uvae lupinae. inlini-
mus etiam oleo roseo vel myrtino cum cerussa et spuma
argenti et alumine scisso. 4

138. Sonitum narium et oris strepitum qui de hu- (44)
moribus occurrit quomodo sanamus?

scilicet mulsam ex modico melle decoctam frequentius
infanti damus.

139. Ad tussiculam eorum quid damus?

[Cex» semine lini amygdalis suco gliquiritiae et dra- 10
ganto utimur electuariis et melle.

140. Quid est valitudo quae apud infantes siriasis (45)
appellatur?

cerebri est fervor cum miningis, ita ut occipitium
infantis concavum fiat, cumr igneis et ferventissimis fe- 15
bribus. |

141. Si vero ventrem infans solverit quid faciemus? (46)

si adhuc lactat, omnia quae adstringere possunt et
nutrici eius damus] epithima scilicet quod constat
[de palmulis et lenticula inducimus. si vero plurimis diebus 20

2 intubi b: intibi / (om. ἢ). uva lupina b (uvae — roseo
0m. D). | 38 roseo b: rosaceo ἢ. 4 alum (sic et ἢ) scissi (om.
h) b (alumen scissum |). 5 narium {ἢ}: aurium b. — ores b.

strepidu qd .8. humoribus ὃ, strepiti q de humore 7. 10
posí damus sic pergit Brwr. edima scilicet qd constat (quae
verba ex wltumo libri huius primi capitulo reliqua munc sola

réstani, vid. infra) aut p fluxum ventris specialit tam habent
sicuti .&. vulve pfocacio & sanguinis fluxus licet haec genera-
libus illis pdictis adscribi debent. CXXIIIIL. Quae $ ergo vali-
tudinis mulieri quae p scriptura fieri solent. Retentio men-
struarü eic. quae sunt ex initio libri secumd4. sic b et simuliter
l. intermedia quae perierunt solus mwne servavit Havniensis
(cf. Gesn. ad Mosch. p. 53—54), qui tamen $pso initio caret
libri secundi cuius reliquiae extant in bl. 10 Semen lini.
Amigdalis. Sucus gliquiricie. et draganto. utimur et lactuariis
ex melle (sic) ἢ. 19 epythima de palmulis et lenticula con-
stat h: haec sunt verba quae vola restant im bl sic (v. supra
ad v. 10) *edima scilicet quod constat'.

μῶν RISE

non fuerit assellatum, mulsam et omnia quae ventrem
mollire possunt etiam mammae dabimus.
Hactenus de cateperotianis transtulimus. οἱ quoniam
omnium valitudinum speciales curas non habent, quas vel
5 maxime obstetrices nosse convenit, placuit ut ad gynaecia
triacontados conferamus. inde enim plena omnium cura
insinuari potest.

EXPLICIT LIBER PRIMVS.

1 asellatü mulsa et olera (816, olea corr. Gsm. pro omnia)
q. v. m. p.: haec im texiw h omissa litteris, won langobardicis
ui in textu sed vulgaribus, supplentur in margine. | assellatus
Pal. et Cant. 3 Áctenus de cataperocianis (de cateperotia-
nis Pal.) transtulerimus (sic) h (Aetenus decate pocianis trans-
tulimus. Cant.). 5 obsetrices ἢ. genecia tria contados
(sic) h (Cant. et Pal.). 6 conferamus (sic) h. omnium:
omnium causarum cod. (vel corr. Gesneri (im mot. ad Mosch.
p. 52. sic etiam Cant).

INCIPIT LIBER SECVNDVS.]

. aut per fluxum [ventris]. specialiter tamen habent,
sicuti est vulvae praefocatio et sanguinis fluxus, licet haec
generalibus illis praedictis adscribi debent.

(142.) Quae sunt ergo valitudines mulierum quae per 5
stricturam fieri solent?

retentio menstruarum, fervor matricis, tensio et in-
flatio, tumor, duritia et vulvae praefocatio.

(148.) Quae sunt quae per fluxum?

ipsius sanguinis fluxus et gonorroea. 10

(144.) Quid differt retentio menstruarum ab ea quae
guttatim purgatur?

quod in retentione in totum nihil occurrit et in hac
modicum.

(145.) Quid differt ea quae in totum non purgatur 15
ab illa quae retentionem menstruarum habet?

quod haec res valitudines ostendit, non purgari autem
. et secundum naturam occurrere solet.

2—4 om. h qui sic habet: Incipit liber secundus. de reten-
- tione menstruarum. Que sunt ergo val. etc. (etiam Pal. «δὲ
- Cant.). 2 ut p fluxu ventris aut per os digerat (add. |
- inepte fica!) specialiter tamen...predictis fieri (sic) debent /.
ventris, quod. habet etiam b, delendwm videtwr. 6 scrip-
— tura ἢ. 10 Ipsius οὐ et gonorrea add. h (om.b wbi sanguinis
. flexus, et | ubi sanguinis fertur). 11 Ab eoq; b, Ab eo quod
- (...purgantur) 1. 13 in retentio b (-one ἢ). occurr& &
admodu b, occurrit & admodicu /, occurret et inác modicum
»-h. 185 differr& (wt et v. 11) b. purgantur | (purgantur
h) 16 retentio (sic) b, retensione 1 (-π Á) 17 valitudines
- d ostendit (sic) b, valitudine ostendit /A.

ΣΥΝ τ το:

[Quoniam ergo posuimus quod omnes earum valitu-
dines aut per stricturam fiunt aut per fluxum, et illae
priores curandae sunt quae per stricturam occurrent, hoc
est menstruarum retentio vel cum dolore exitus, fervor

5 matricis et tensio, inflatio et tumor, callositas orificii et
clusura, et vulvae praefocatio quam ystericen pniga Graeci
dicunt, placuit ab ipsis principium sumere.]

(48) I-De retentione menstruarum
vel quotiens guttatim et cum dolore purgantur.

19 (gr. T.) Multae sunt causae quae non purgari mulieres
faciunt. nam primo sunt quaedam quae nullam valitu-
dinem habentes naturaliter non purgantur. aliae aetate
inpediuntur, hoc est anus et puellae. aliae exercitio vocis
sanguinis purgationem consumunt, hoc est cantilatrices et

15 virile corpus habentes. universum enim sanguinem pur-
gationis exercitationibus consumunt et. ad corpus trans-
mittunt nihilque remanet quod matrix propter purgationem
accipiat et servet ut expleto mense purgationem reprae-
sentet. aliae vero sunt quae valitudine aliqua aut universi

20 corporis aut partium non purgantur, universo corpore ut
sint tenues et syntecticae vel multum pingues et crassae,
partibus vero inpediantur ut orificium matricis aliquando

1—' solus hic addit (qui ante p.47, 1—4 omisit) h. | 2 per
om.h. A4retensioh. 6 clusuras. v.h. quam mysteri centínita
grece (ips.corr.greci) dicunt ἢ. 9 cociens b. 12 alia a&ate b:
Alie vero etate |. 18 hoc est b: id est | (sicut ἢ — καϑάπερ
Sor. 196, 14). — Alie aü ex. ἵ. 14 sanguinis purgatione bi:
sanguine purgationis h. cantelatrices b, cantolatrices 1 (can-
tilatrices. et steriles cui v. c. habentes h, cf. Sor. 196, 15).
16 exercitationis (-nibus A) bh: exercitionibus 7. 117 propter
h: om. (purgatione) b, per (p) ! (εἰς κ. S. 196,16). 18 ut ἢ:
& bI. 19 valitudine aliqua ἢ: valitudinalia bi. aut (un.)
om. 1. universo b. 20 purgentur /h. ut sit (sint A)
tenues b: aut si tenues /. 21 sint&ica b, sint. ectice 1 (sin- -
tectice ἢ). vel contra m. p. ἢ. grassae b(l. 922 in(mIh)-
pediuntur δ᾽}. ut ih: om. b.

τ ἮΝ ὦ-

reclusum aut callosum habeant aut praecedente vulnere
cicatrice duratum.

(8.) omnes ergo has praedictas causas adprehendimus
his signis. si enim naturaliter in totum non purgatur,
quod sana sit et sine aliqua querella corporis et matricis
vivat et numquam fuerit purgata. quae vero aetate non
purgantur anus et puellae, cum interrogatae fuerint annos
suos simpliciter confiteri possunt. valitudine universi cor-
poris sui et a medicis videntur. si vero matrix habuerit
locale inpedimentum, ab obstetrice inspectae cum invenitur
quod illa purgatione quae semper fuerat non purgantur,
ex eo valitudo occurrit.

(9.) illas vero quae naturaliter vel aetate non pur-
geutur, non oportet curare, ne contra naturam faciamus.
sed neque illas quae aut exercitiis aut cantilena non pur-
gantur. illis vero quae cum valitudine non purgantur,
conpetentem diligentiam passionibus earum adhibemus. si
enim membrano clusum fuerit orificium, id aperimus. si
vero aliqua res aliena ibi fuerit inventa, tollatur, callo-
sitas etiam conmalaxetur, fervura solvatur, cicatrix in
quantum potest tenuetur. fatigatas vero et tenues resumes,
multum pingues et crassas extenuabis. harum omnium
praedictarum valitudinum et signa et curas in subsequen-

2 duratum ἢ: ducatur δὶ. 8 valitudini ὃ (-ne 1, valitu-
dinarie A). corporis sui & a medicis b: corporis sui modi-
cibus (sic). & ἃ medicis 7, corporis a medicis ἢ. 10 inspecte
- (sic) blh. cum invenitur b (causa invenitur ἢ): cü invenerit
l. 11 purgatione /: purgacio bh. fuerit (fuerat ἢ) ex eo
valitudo occurrit non purgantur b (h): fuerit n purgantur. ex
eade rem valitudo eis occurrit 7. 14 oportet h: omnes ὦ
(possent 1). 15 sed ἢ: & bl. 16 illas b (illas — pur-

e

10

gantur om. ἢ. οὔ b: om. h. 11 conpetent b (-tem h, -ti-.

— bus 1). 18 ἃ aperimus b: adaperimus /, id adperimus ἢ.
19 callositate δὲ (-tem ἢ). 20 connmaxetur b, cü malaxetur
| (c mactetur i» marg. 1€), commalaxamus . ferbura δὶ
(fervuram A). cicatrice δ]. 29 grassas b (I). extenuas
δὶ. 28 valitudinum ἢ: -nes 51. in 1: ἃ b, et in ἢ.

Soranus, ed Rose. 4

1

1

2

e

e

5

e

tibus specialiter positas invenies unde curare possis. οἵ
quoniam prima est retentio menstruarum, ab hac initium
sumimus. |

(10.) strictura ergo et fervore in matrice posito, ali-
quando «ex toto» retinentur menstrua, aliquando cum
dolore guttatim feruntur. signa autem occurrunt haec.
tensiones et dolores lumborum et supra pectinem et in-
guina, capitis etiam dolor et cervicis, cui et bases ocu-
lorum consentiunt. frequentius et anorexia eis occurrit, Ὁ
sonitus aurium, fervor cum rubore vultus, mamillarum
etiam inflatio partiumque muliebrium siccitas. quae omnia
occurrunt diebus purgationis. itaque cum praedicta signa
mulieri. venire coeperint et dolores occurrerint, iactanda
est in cubiculo mediocriter calido et lucido, strato scilicet
molli eooperienda est stramentis novis et flocosis, ita ut
biduo nihil accipiat. loca vero illa quae dolorem et ten-
sionem. «habent», omnibus vaporationibus aut linteolis
calidis aut lenticulis calidam habentibus vel sacellis va-
porentur. nam et vesicae oleum calidum habentes. semi-
plenae bene partibus ipsis adponuntur. post vaporationem
autem pannis mundis oleo calido tinctis et expressis uni-
versa loca contegantur. cataplasmatibus etiam cum mulsa

2 quoniam ἢ: quarü δ]. 4 posito ἢ: -ta δ]. 5 ali-
quando — menstrua h (Sor. p. 200, 11): om. bl (ex toto Z2pse
addidi) 6 guttatim ἢ (Sor.): om. bI. 7 tensione (gravedo
cum tensione suppl. h, t. ventris add. 7) et dolore bI. 8

cervices bl. bases b (h): uasis !. 9 anoro(e h)xia b, -re-
sia 7. 10 fervore bI. 11 partumque δ. 12 diebus δῇ:
in diebus /. predietis signis bi. 18 mulieri ὃ: -ribus 1.

coeperit b (-rint 1). 16 cooperiendum ὁ (.da 1). stra-
mentis bh: tegimtis (sic, non tamen addita quae significatur in
marg. correctura) 1. & locofif b, et floccosis (A). ita ui
lh: sit aut b. 16 dolor (τῷ 7) et tensionem (-ne 1) omnibus
(om. habent) b. 17 habent (addidé ex lh): et gravi(e A)di-
nem habent /. 19 habentes /À (-tis 19); habundantis b.
si(e )miplenas δ]. 292 οὗ 1: om. b (c. e. ex pollinibus et in
mulsa e. e. ἢ).

EE »-

coctis cataplasmamus, et occurrente tertia die oleo simplici
peruncta et aqua calida fomentata- facie cibum calidum et
simplicem damus.

(11.) eum vero praedictae querellae creverint dolorque
fuerit plurimus, secunda vel tertia die flebotomamus eam,
et cum 86. mulier post flebotomiam conposuerit,. ad en-
cathisma eam tenemus quod conficitur ex oleo dulci et
aqua calida aut ex sucis seminis lini faeni graeci et ra-
dicum bobae, ita ut cum illic insederit sucis ipsis. in-
teriores partes fomentet. et cum encathisma digesserit,
peruncta et fomentata: facie cibum simplicem accipiat, hoc
est ova sorbilia panem ex aqua et pultes molles, et aquam
calidam ' bibat, et post refectionem dormiat. οἱ ex ipso
die usque ad declinationem valitudinis cotidie curetur et
si vires eius permiserint die inter diem cibum. accipiat.
tertia vero die post flebotomiam subiungere etiam. cucur-
bitas debemus, in accessione quidem doloris leves, in
statu autem valitudinis in remissione cum scarifatione eis
supplemus, supra pectinem scilicet et praecordiis. perse-
verante autem adhuc valitudine. eisdem locis etiam san-
guisugas bene inponimus. quod si parum sanguinem tu-
lerint, cucurbitas illic. ponimus ... et sic modum san-

2 peruncta et...fomentata (facie add. ἢ) bl. ^ cibum b:

- post hoc cibum [/. 4 creverint /h: óre venerint b. 5 plu-
-rimus: plus b (amplius 1, vastus ἢ). fleotomamus ὃ (flevo-
thomamus ἢ): flevotomabis 1. 6 fleotomia ὃ. 7 confió b:
- eonstat //. et (aqua) ih: aut b. 8 fenogreci (item infra)
b. radicem bobe b, radice | (alte» bobbe / (radicum | —
—blere? h, ubi τ. bletae Wolf p.89, r. bebbae Pal, τ. berbene!
— Cami). [10 fomentet et: fomet et ἡ, sument et b (resument.
— etiam etc. 1). 13 ipso δὶ: ipsa ἢ. 14 usque /À: om. b.

—euretur, et si ἢ (curetur. si 1): curatur sibi si ὃ (λεπτῶς ἀκτέον
— el Sor. p. 204, 10). 15 die intercia die (sic) b, die inter

je ih. 17 accensione b. 18 ei supplemus b: eas appli-
3. : sup

camus ἢ, eas adplicamus 7. 19 precordiis (sc) bIh. 20
sanguesucas (item. infra sanguesucarum) ὃ. 21 parum san-

guine b: parvü sanguine /, parum sanguinis h. 22. ponimus.

et sic sine lac. δῖ", deinde sedamus b/: supplemus ..

A*

οι

»ι

0

15

1

1

8

e

οι

τ cNÉ S.

guinis sedamus. post usum vero sanguisugarum cerotum
inponimus, et si necesse fuerit iterum praedictis rebus
cataplasmamus et spongiis in aqua sucorum intinctis loca
ipsa vaporamus. nam et ad longaonem oleum dulce et
calidum ad plenum acetabulum inicimus.

(13.) utimur etiam pessariis simplicibus, ex quibus
primum est quod oleo dulci et calido constat, ut intincta
illic lana ponatur. aliquando etiam sucos faeni graeci et
malvarum ei admiscemus. possunt autem paregorica haec
pessaria etiam hac disciplina confici. faenum graecum
diligenter tritum «et» semen lini accipiant et radices althaeae
bobae, deinde supermissa aqua decoquantur. cum vero pin-
guis factus fuerit sucus, adipes anserinos vel gallinacios
illic missos et solutos de pinna super tollant, ut sic sucos
admisceant. possunt cum isdem sucis et palmulae pingues
coqui, ita ut cum madefactae fuerint sublato cortice quem
a foris habent terantur, et sic sucis misceantur. nam et
melilotum bene tunsum οἱ cribellatum | frequentius illic

1 post usum h: ptusum 5, pertusu /. 5, predictis c. i.
b. 3 spungia (...intinctis) b (spongiis 7h). 4 et ad lon-

gaonem h (Sor. 206, 4): om. bl. 5 ad h: ac ($. e. ac D,
hac $ps. corr. b) b, ac 1. — ace(il)tabulum Jh: acceptabulum b
(μέχρι κυάϑων τεσσάρων δογ. 906, δ). 6 pissarüs (em ἐμ γα)
b. ex ih: & b. " ex oleo [^ dulce bl. 8 illie ὃ:
illue ἢ, illa 1. sucus bl. 9 p (Post 7) autem para(e l)go-
rica haec pi(e l)ssaria -&é (esse D. &i& hac d. conficiu(a /)ntur
bl: Possumus autem paregoria hec pessaria eciam ac d. con-
fici h. 11 tritum sem lini b: tritü. & tantü seminis lini ἢ,
obduleatum. tantufidem seminis lini ἢ. accipiat δι}. et
radices alteae bobe (altee vel boh(b?)|bte sich, althee vel bis
malvae Wolf p. 90, altee vel bobbe Cant.) b: '"& radicem. id
est 1deviscü altee bobbe l. 12 decoquantur bh. 13 adi-
pes anserinus vel galinacius ilie missus et solutus b, ex adipe
anserinus vel gallinaceos illic missos et solutos ὦ, adipes 2n-
serini vel gallinacii illuc missi et soluti ἢ. i4 de bI: cum
h. super δἰ: de super ἢ. tollantur δι}. et sic sucus
(sucis ἢ, suc..? 1) admisceantur ὁ ἢ. 16 Possunt (Polf) ἢ:
sed δ]. isdem b: hisdem ἐδ. 16 madefacta b. quem:
quod (qd 5b) bih. 18 mellilotum δῆ.

DAP

admiscemus aut linteolo ligatum decoquimus et ova sic
et palmulas ibi elixamus et cilium ipsorum illic conteri-
mus.

(14.) hac ergo diligentia cum valitudo in melius pro-
fecerit, etiam sella vel basterna eas gestare iubemus. facta
vero declinatione purgatio se ostendere solet. post cuius
transitum resumenda est lavacro et vario cibo, gestatione
exercitiis et frictione primo totius corporis, secundo etiam
et ipsius matricis. quae fieri debet hac disciplina ut cum
ad encathisma mulier sederit vel in balneo acrudo de-
scenderit, ibi mulieres spongiis vel penicillis ab umbilico
iniusum locum matricis sine quassatione defricent, ita ut
cotidie crementum frictionis ipsius faciant, post encathisma
vero vel balneum cerotario quod de oleo liliacio vel samsu-
cino fiat partes ipsas inliniant et intus ad orificium adponant.
cum vero plus profecerit, et exercitioribus pessariis uti pos-
sumus quae accipiant ceram, terebintinam, adipem taurinum,
medullam cervinam et oleum cyprinum. nam et malagma
diaquilon solutum facit pessarium optimum et acopum
dia samsucu bene adponitur, et novissime libianum maius,
ita tamen ut si haec minus purgationem redintegraverint,

1 et ova sic et palmulas h: et sic palmulas b]. 2. ipso-
rum sic lh; hpforü (sic) b. 4 Hanc (ut infra 9) bl. pro-
ficerit bl (item infra v. 16). 5 sella vel basterna ἢ: sella
-Sternimus et bi. gestare δὶ: -ri ἢ. 6 cuius h: vero bl.

8 fricacione ἢ. 9 ut ih: aut b. 10 acrudo h, hacrudo ὃ:

agro dü (e£ in marg. l* acrudo) | (qui addit desc. in solium).
€x acroclo pro acrotolo, ἀκροϑόλῳω! cf. Cael. ox. 3, 152.

11 mulieres bh: mulier ipsa 7. expu(o 7)ngiis bI. peni-
eilis ἢ: pinnici(e 7)llis δὶ. 12 locu b (-o !, -ἃ ἢ). defri-
gent bi (-cent 19}). 13 fricacionis ἢ. et post e. vel bal-
neum A. 14 vel om. b et (ubi à balneu) 1. 15 fiat b: fit
h εἰ (ubi quod δὲ de o.) 1. inlineat b, -niant /h. ^ adponat
b, imponat 1 (et — ponat om. ἢ). 16 causa profecerit ἢ.

exterioribus b, exterioriis |, exercioribus h. 17 accipiant ὃ:
-unt ]h. ^ terebentina bh. 18 Nam om. b. 19 diaquilon
bl: dia chilon ἢ. 20 desamsucum b, diasampsucu /, dia

samsuco A. 21 reddunt egraverit b.

σι

(60)

novissime in oleo enbasis eis faciamus aut, quod est verius
el exercitius, cyclo curemus. |

II De fervura matrieis.

(17.) Matricis fervuram multae causae faciunt. ali-

$ quando enim ex nimia perfrictione emergit, aliquando ex

1

I

1

οι

20

inportuno labore vel frequenti aborsu nascitur, vel si ab
inperita obstetrice male fuerit obstetricata. οἱ erit omnis
matrix eius in fervura aut aliqua pars eius. . quotiens
autem omnis matrix eius fuerit in fervura, dolor eius oc-
currit cum duritia et siccitate et fervore, gravedo etiam
lumborum totiusque vicinitatis in gyrum. | nam et ali-
quando et obripilationes et punctiones sibi sentiunt, torpor
etiam et in genibus frigor eis occurrit, pulsus vero minor
et spissus invenitur, stomachi consensus, aliquando cum
pressura pectoris. et cum in peius devenerit, singultus
eis occurrit et dolor cervicis et occipitii et oculorum vel
maxime radicum. nam et urina frequentius occurrit et
stercora inpediuntur ipsaque loca grandia fiunt et exten-
duntur cum acutis febribus et deliratione et spasmo.
(18.) quotiens autem orificium eius patitur, digito ob-
stetrix inmisso inveniet clusuram, et cum clusuram ad-
prehenderit cum dolore continget, et inguina eisjnascuntur

1 in oleo: oleo b, de oleo 7, olei ἢ, enbasis δ᾽: enba-
sin ἢ. facies δὲ, faciemus ἢ. 2 et cercicius b, et certius
0 (om. h). 5 enim ex nimia perfricatione 5, enim exanimat
ipsa pfricatione /: om. b. emergat b. aliquando om. b.

6 aborso bI. vel — obsetricata 1 (h): vel si ab inperita ob-
setricata male fuerint b. 8 aliquas partes ὃ, 12 (aliq.)
et b: om. lh. .. torpor (νάρκα): corpore b (in corpore 1), cor-
por (sic) h. 18 in genibus ἢ (γονάτων): inguinibus 5 (in in-
guinibus /). friedor b (frigdorem 1, -dore ἢ). 618 ἢ: eius -
b (om. 1). vero b (om. h): etiam eis ἢ. 17 rad b (radices
ih). 20 Quotiens aü (autem) 4h (item infra v. 23): Quociens
cumque b. 21 inveniet /: -nit b (om. ἢ). 22 et cum dolore .
(Sor. 259, 4) continget quando et inguina eis h, contigit ut
ingom eis /: om. b. cf. ap. Orib. lat. VI, 367. nascantur

uc ΠΥ μὲ

et supra pectinem tensionem habent. (20.) quotiens autem
collum matricis in causa est, post orificium eius tumor
cum fervore invenitur ita ut pes mulieris qui huic tumori
proximus est consensum habeat doloris et inpediatur ad
ambulandum, retentio etiam urinae vel stercorum vel utra-
rumque rerum. fiat, siquidem aliquando pars eius patitur
quae longaoni superiacet et aliquando illa superior eui sub-
iacet vesica. aliquando omne collum eius in causa est et
exinde ambae res inpediuntur. (21.) sed si basis eius qui
sinus dicitur habuerit causam, hic a foris dolor et tumor
et inflatio invenitur. si enim pars ipsius quae in priore est
causam habuerit, supra pectinem est dolor et inflatio, et
urina detinetur. si vero posterior pars eius habuerit, in
renibus eius dolor et tumor erit et stercora inpediuntur.
si vero in lateribus, ibi quidem tumorem invenies et do-
lorem. fundo vero matricis in causa posito, et dolor et
tensio et gravedo in ipso umbilico erunt. nam frequentius
et ipsum orificium rugosum erit et intus insursum con-
ducitur, ut ab obstetricibus inspectae nulla causa matricis

...habeat bi. 2 in causa est post (μετὰ) o. (est in causa
post o. h): inconposito est in o. b, in composito est. & in o.
l. 3 cum om. b. pes (σκέλος) h: uterus bl. qui — est
h: om. bl (cf. Sor. p. 260, 9—11). 5 utrarumque ἢ: utra(à/)-
que δ]. 6 fiat ἢ: faciat b. 7 longaoni supiacet / (h):
longaonis abiacit b. et aliquando illa superior cui subiacet
vissica bi: om. ἢ. 8 omne ἢ (Sor. 260, 16): enim bI. in
causa est (est in causa ἢ): inconposito est bl. et inde
amba |rés ἢ: et exinde ambulare δ]. 9 si inbases ὃ, si

inuasis | (ubi sic h si capacitas eius qui sinus d.). 10 sinus
h: anus bI. causam om. bl: add. h. 19 causam h.: οἵ
(pro cà) h. bl (om. h cum sqq.). 13 detenetur δι (retinetur
h). 15 l[ateribus ... abhénc $m b folio lacerato septem ver-
8uwm. seqq. absunt paries extremae, insuper in tertio textus dit-
tographia (ambulare inpediuntur etc. v. 9 — invenies v. 15)
corrupti vestigia extant. post quam quidem ommia desunt usque

ad p. 56, 17 Si vero perseveraverit eic. 16 fundo vero ἢ:
si in fundo (ἢ δ) bI. in causa posito et ἢ: inconposito est /.
..17 erit /, sunt b. nam freq. etc. haec absunt im b usque

ad v. 17 p. 56. 19 inspecte (sic) ih.

σι

μ᾿

0

esse dicatur. (22.) universa vero vulva in fervura posita
universa etiam partium eius praedicta signa occurrunt, et
omnium vicinarum partium consensus efficitur, ipsius etiam
ventris cutis plus in tumore tenditur. sed aliquando con-
5tingit ut matrice causam non habente, sola ipsa cutis pa-
tiatur. quam rem separare nolui, siquidem una diligentia
utraeque res curentur.
(23) quantum autem ad curam pertinet, ipsa esse
possunt necessaria quae ordinavimus retro illis quibus men-
10 strua non veniunt vel cum dolore purgantur. οἱ has
enim iubemus iacere in cubiculo mediocriter lucido et
calido, silentium habere et ut biduo cibum non accipiant,
manibus etiam calidis acra eorum contineantur et lanis
contegantur, uti etiam ex oleo dulci vel ex sucis ency-
15 matismis. similiter etiam et haec, si tertia die fervor, fle-
botomanda est et ad encathisma collocanda, cataplasma etiam
de seminibus adponendum est. si vero perseveraverit
fervor, bene loca ipsa scarifamus vel sanguisugis utimur,
spongiis etiam in ferventibus sucis intinctis et expressis
20 vaporamus, et praedicto ceroto et pessariis utimur. et
occurrente plena declinatione lavacro et vario cibo cum

1 ferbura !, fervore h. ^ 2 universa h: -se ἢ. partium
h: parti 0. 3 consensus /: sensus ἢ. etiam ὦ: om. h. ;
4 cutem /, cutes ἢ. tenduntur /, tradetur ἢ. 5 causam
h: clausam 1. patietur | (sole ipse cutes paciuntur ἢ).
7 utreque 7: uterque ἢ. curantur lj. 8 ad curam /: ad
curare ἢ. 9. potest qua (om. necessaria) h. retro: cf. supra
p. 50, 13 sqq. 12 silenciumque ἢ. οὗ ut: et ita ὦ, ita ut ἢ.
13 calida sacra /, calidis acra ἢ. 14 uti ἢ: ut 0. ex ἢ:
encatis
om. l. exucis encatismis (sic) h. 15 s. eciam et heccatis-
mate collocande (om. si — ad) ἢ. cf. p. 51, 5. 16 cataplas-
mate h. 17 adponenda !h. Si vero pers. eic. hime rur-
sus incipit b (versibus post superiores quattuor alis etiam tri-
bus laceratura decurtatis). 18 bene loca eciam ipsa ἢ, vena
de loca ipsa [. vel bh: et l. 19 exspongiis 1. ^ intinctis
|: tinctis ἢ. 20 cerato ἢ. 21 declinatione À et im marg.
i*: devotione 1. cum potione [À: conpositione b.

nu NM

potione vini eas resumimus. (24.) si et febres huic fer-
vori fuerint adiunctae, etiam has conpetenti diligentia emen-
damus, sicuti in commentario febrium invenies ex-
positum. .reprobamus autem omnia quae antiqui vana
suspicione quasi ad fervorem ponebant, hoc est sucum
uvae lupinae vel oleum roseum vel rutae mixtum cum lanis
sucidis adpositis, panem etiam cum foliis apii contritum.
haec omnia acredine sua fervorem duplicant et nutriunt.

ΠῚ De satyriasi.

(25.) Satyriasis autem et masculis et feminis commune
vitium est. quod frequentius viris occurrat, inde nomen sa-
tyriasis accepit (a satyris», quos fabulosa antiquitas procaces
in venerem scribit. mulieribus autem satyriasis est par-
tium pudendarum prurigo cum dolore ita ut inpatienter
manus suas illic mittant, cum insatiabili virorum desiderio,
amissa scilicet omni pudoris verecundia. siquidem mi-
ninges matricis consensum habentes verecundiam éis tollant
ut non confundantur, et in aliquantum delirare eas fa-
ciant.

curam autem eandem adhibemus quam in strictura et
in fervore matricis ordinavimus.

i fervore b. 2 competenti |: petenti ἢ. 8 invenias
positum b (inveneris positum ἢ), invenies 9*positü |. : 4 an-
tiquitas (cf. p. 27, 18) ... ponebant δὲ (-bat A). 6 roseum

b: rosacium (b. 7 ad(p D)positis δὶ: -tum ἢ. apiü b.

8 acri(e h)dine 1}: egritudine b. sue et f. b (sua f. dubli-
cante enutriunt eam |). 9 De satiriasis ΠῚ ἢ (et sic deinde
semper novos libri secundi capp. umeros appomnens). 11 viris
h (ef. Sor. 256, 3): (ἃ l)ominibus ὃ. 19 a satyris addidi, cf.
Cael. p. 248. quos: quas ἢ, quod δ]. 18 in venerem [/:
invenerimus b (invenerunt ἢ). Mulieres δὲ (-ribus ἢ). 15
ilie δι: illuc ἢ. saciabili b: wnde stabili ἢ, insatiabili 1.

' 16 meninges (Sor. 256, 10): enim ingens q; (quae 7) b], enim
gesque ἢ. 17 consensum b: concessu Al. eis tollunt ut
n c. b: eis detollant (i. e. eisdem t.) & non c. | (eis confun-
dant et tollant A). 18 delerare δ. 20 Cura (...eadem /,
earundem ἢ) /h: Curare (...eandem) b.

5

(59)

M

5

(51

)

5

UN s

Π|. De praefocatione matrieis.

(26.) Vulvae praefocatio, quae a Graecis ysterice pnix dicta
est, ab eo quod mulieres praefocet nomen accepit. hoc
est autem retentio spiritus cum «oppressione sensus et»
silentio, matrice scilicet ad pectus ascendente et mulierem
praefocante ita ut quasi mortua iaceat. efficitur autem
haec valitudo de frequenti aborsu vel erudo partu, vidui-
tate etiam longa, retentione menstruarum et inflatione
matricis. signa autem eis occurrunt haec quod ascendente

10sursum ad pectus matrice cadant omnesque sensus cum

silentio amittant, dentibus etiam fixis stridant, et aliquando
eis manus ac pedes urgueantur aliquando in rectum iace-
ant, et praecordia eis inflentur et ipse thorax grandior
fiat, venae etiam quae in fronte sunt tumidiores videantur,

15 sudor etiam frigidus | per faciem et cervicem destillet,

2

e

pulsus autem nullus inveniatur aut valde brevissimus, et
aliquando citius ad se redeant et surgant et quae passa
sunt sciant, aliquando nesciant, doleant etiam caput et
cervicem, aliquando οἱ delirent.

(21.) huic valitudini propter silentium similes sunt
caducae apoplecticae quae de lumbricis tacent lethargicae
etiam et catalepticae, separantur autem a se ab eo quod

2 ysterice pnix ἢ: steri gennix b, steri cennix 7. 4 cum:
oppressione sensus et silentio: cum omni silentio /h, communi
8. b. 5 matrice h: matricis b, matrix (...ascendens) 1.
et mulierem prefocantem (sic) h: et mulierem prefocat b, mu-
lieres prefocat (om. et) 1. 1 de ih: om. b. 9 occurrit
(-runt h) haec b: haee occurrunt 1. 10 cum lentioloa | mit-
tant b (cum silentio mittant /), c. s. amittant ἢ. 19 urgue-
antur δὲ (n supra r l* 4. e. ungueantur): torquent ἢ (συνολκή
τε σπασμώδης τῶν ἄκρων Sor. 228, 1). cf. torqueri p. 60, 1.

13 infletur b]. 1 distilat b. | 17 et(q.)!: om. bh. 18
doleant ἢ: dolet b (doleat ἢ. : caput et cervicem bh: (doleat
etiam eis) caput et cervis 7. 19 delirent /: delerent bh (et
b). 21 tacent b]: iacent ἢ. litargice ὃ, lithar(gi»ce ἢ
(letargice ἢ). item infra p. 59, 10. 22 et ἢ: om. bl. cata-
lem(p h»tices b, cataslemtice (item infra p. 59, 10) 1. à se
ab eo bh: se ab eo ἷ.

IUE

apud caducas et apoplecticas et quae lumbricos habent
matricis nullae querellae praecesserint et ipsa matrix suo
loco inveniatur, apud illas autem quae ystericen pniga pa-
tiuntur et in fervore sit matrix et cum sursum ascenderit
tunc cadant, et ex eo quod caducae in fine post spasmum
salivas plurimas. emittunt et. pulsum maiorem habent et
cum ad se redierint capitis dolorem sentiunt, nam et apo-
plecticae et ipsae maiorem pulsum habent. et si evaserint
paralyticae fiunt, ystericae autem aut nullum aut brevem
et spissum. lethargicae autem et catalepticae separantur
quod semper cum. febribus sunt, ystericae autem. num-
quam, . illae autem. quae lumbricos habent, et in intestinis
punctiones |sentiunt. et. pulsum (inaequalem» habent οἱ
matricem sanam.

(28.) οἱ. haec est a simillimis valitudinibus separatio
ystericae pnigos. est autem passio quae per. stricturam
occurrit. οἱ aliquando fit acuta et aliquando chronia.
propterea ita et curam eius ordinavimus, ut quotiens
primo occurrerit paregorice gubernetur, et cum recesserit
et frequenti interpellatione effecta fuerit chronia, meta-
syncritice curetur. cum ergo mulier ceciderit in aegri-
tudine, collocanda est. in cubiculo calido et claro, ita ut
stramenta ad caput altiora habeat et quasi orthocathemene
sedeat, et porrectis manibus ac pedibus eius qui de vali-

2 precesser | (-erint h) | 3 aut epterica b, aü quae ypte-
ricia | (autem que istericen pnica A). 8 et ἢ: haec (hec ἢ
bl. 9 ysterice h: epterice b, ypterice [. aut nullum ἢ:
aut collü b et supra l9 (ubi |l aut grande pulsum). . 11 ypte-
rice δ]. 12 instantinis b, instentinis /h. 18 pulsum lum-

bricorum bh, plut1 eoa, 1 (ἀνώμαλον καὶ διαλείποντα Sor. 229,
12. inaequalem vei inordinatum Cael. Anecd. II. p. 386. 987).
.. 16 ysterice pnigos 7: epterice spinigos ὦ, ypterioe ypi-
niglosse 1. 17 alh[quando... hic incipiunt in b fol. 23^ ver-
$us ultimi septem. illi (cf. ad. p. 55, 15 et 56, 17) ab initio nunc
muli. ^ fit: sit 1}. 20 metasincretice h (...etice b), (cro-
niajm & asyntectace 1. 21 egritudine 7. 22. claro bl:
lucido ἢ. 23 ortho catemena h, ortu catemenea /.

5

M

0

-

5

t δ ua

tudine torqueri solent, mentum ei frequentius movere et sic
eam excitare, ita ut medianis pertibus universis calfactiones
admoveas manibusque calidis universa acra eius iubeas
contineri, deinde penicillo aqua calida tincto faciem va-
5 porare. si vero diutius taciturnitas illa perseverat, bene
uteris et cucurbitis levibus supra pectinem et inguini-
bus adpositis, lanis etiam mundis universo acro contecto,
patefacto in aliquantum ore eius aquam calidam instillare,
deinde et mulsam subiungere et in pensili lecto eam
10 exagitare. cum vero ad se redierit, si nulla lassitudo
eius vel ante modicum datus cibus inpedit, 'statim flebo-
tomanda est et post flebotomiam ^encymatismis olei et
encathismate sucorum curanda. tertia die peruncta cibum
simplicem accipiat, et usque ad declinationem alternis
15 diebus nutriatur, cotidie tamen cataplasmatibus et fomento
curata cum adpositione praedictorum pessariorum. facta
vero declinatione cerotariis et malagmate simplici utimur.
lavacro etiam et vario cibo et vino resumimus. si vero
frequentius occurrendo effecta fuerit valitudo chronia, in
20 interpellatione praedictis utimur auxiliis, in dialimmate
vero primo resumimus varia gestatione et conpetentibus
exercitiis, cibis etiam secundum cyclos ordinatis. post
vero et metasyncritica subiungimus quae constant ex salso,

1 eis 7, eius ἢ. 2 eam h: eum bl. universas δι ἢ.
calfa(exc. b)]ctiones ἢ: excalefactus |j. 3 que h: om. l.
agra b(l). ^ 4 pinnicillo δῇ, -cello 7. 5 perseverat (ἐπιμέ-
vti) b: perseveraverit /, permanserit ἢ. 6 cucurbitas b.

7 universa acra (agra b) contecta (-tis 10) δι}. 11 fuerit
(post eius bh vel ei I) add. (deinde vel si a.) 1h. ante mo-
dicum h: ante modico parvus (ex gloss.) b, ante modicus /.

impedit |h: & bibit b. 14 et usque ἰδ: eiusq; b. ^ ad de-
elinationibus (-ib; b) bl. 1 fo(u l)mento δὲ: -tis h (zvoíats).

16 pessariorum ἢ: om. bl. 17 malaema ὃ (-gmate iA).
18 si vero ih: sive b. 19 in ἢ: om. bl. 20 in — gesta-
cione ἢ (Sor. 231, 17): om. δ]. in lenimento (ez glossa). in

dialimmate ἢ. 22 cyclos h: cibus b, cyclus ἢ. 23 meta-
sincretica 51h. constant ἢ: constat 51.

MC 5...

dropace, cucurbitis, paroptesi, fricatione partium, synpas-
matibus, acerrimo encathismate et sinapismo. si et haec
minus profuerint, novissime et elleborum damus, prae-
cedente scilicet frequenti radicularum reiectatione. deinde
eas peregrinari terra marique iubemus, uti etiam aquis
calidis, quorum omnium praedictorum conpetens usus in
boethematicis est ordinatus.

(29.) veterum autem medicorum errores, quod universas
res putidas et graviter olentes naribus adponebant, hoc est
capillos conbustos et nidorem lucernarum, castoreum etiam
aut resinam in naribus inlinebant, omnesque res male olentes
susum tenebant, et ad matricem inferius bene olentia et
pessaria ex nardo et storace quod antiqui adponebant, ut
illa male olentia matrix fugeret et ad ea quae boni odoris
fuerant descenderet — alii autem varios strepitus et cymbalo-
rum et tympanorum sonos adhibebant, alii frequenti ptar-
mico percutiebant caput et naribus acrum acetum infunde-
bant plurimasque res faciebant inportunissimas, quas prae-
termittere volui ne verbis vanis et nihil profuturis onerare
potius lectionem visus essem quam aliquid scribere.

1 cucurbitis: et metasincretis cucurbitis b, & eas sincreti-

cis cocurbitis / (et sincr. c. ἢ). sin(sym 7)pasmatibus b.

2 si bl: nam si (si δὲ μή...) ἢ. et bh: om. I. 3 minus
ih: om. b. 5 iubemus ih: om. b. uti ἢ: ut b (e. a. c.
labentur) 7. 6 quarum ὁ ἢ. predictorum ὃ: -tarum 1h.
4 bo&imaticis b()), bo&ematricis ἢ (Sor. 232, 10). 8 errores
b: eorrores h, auctores (sed marg. ..carores) l. quod: q; 5,
que ὦ, qui ἢ. 11 in naribus inlinebant b/: nares inlinibant

" omnesq; rebus (810) male olentes bi: omnibus rebus male
olentibus ἢ. 12 tenebant bi: utebantur ἢ (οὐ im marg. l).
ei pessaria: apessarie b, pessaria jh. 13 qd bh (quod ἢ.
14 fugiret δ]. ad eo (810) i: haec (om. ad) b, ad hec ἢ.
qui b. 15 ci(y)mbalarum δ ἢ. 16 ptarmico h: obtalmico
bi. 17. ag(c Dro aceto δἰ, acre acetum h. — plq. r. f. solus
h: om. b, unde 1n lac. haec effinait l: hec omnia importunissi-
mas (sic) sunt quas (et sic inportunissimas quas pergens etiam
b). 19 volui ne ἢ: noluimus b, volui (om. ne) ἴ. onerari
δὶ (-reich). 20 essem ἢ: .ee. (esse) ὃ. | quam ἰδ: quod (qd)
b. aliquid scribere ἢ: aliqui describere b, aliquid | leviare 1.

5

μ᾿

5

Wee Wem

E V. De tensione matricis.

(30.) In tensione matricis occurrere solet inflatio sub
umbilicum in aliquantum dura, dolor etiam ventris et renum
cum consensu scilicet capitis et stomachi. urina etiam in-

5 peditur et vigiliae subsecuntur punctionesque ibi currunt.
frequentius autem inminente purgatione haec occurrere
solent, quando et digito obstetrix inmisso orificium patens
invenit.

curam autem eandem adhibemus quam, ad fervuram

10 matricis posuimus.

(56) VI De inflatione matricis.

(31.) De frigore. vel aborsu vel de laborioso partu,
vel thrombo sanguinis si in orificio remanserit, inflatur
matrix ita ut et venter infletur. quae inflatio digitis pressa

15 cedat et statim se iterum colligat, ita ut si quis manu
partes ipsas percusserit, sicut tympanum sonet. nam et
aliquando cum punctionibus οἱ tortione ventus ipse huc
atque illuc discurrit. aliquibus inflatio ipsa perseverat,
aliquando interdum se ostendit et retollit se inflatio. —

20 (32.) curam autem illam adhibemus quam in strictura.

2 In t. m.: Tensione matricis h, Matricis tensio bI. in-
flatio ἐμ: -tü b. sub /h: om. b. 8 in ih: om. b. dura
ih: om. b. 4 cum sensu ὦ. 5 vigilias ὃ (-lia ἢ). cur-
runt bh: occurrunt 7. 6 inminem (sic) b. 7 in orificio
patentem eum inv. b, in or. et patientem eum inv. 7 (orificium
patens invenit h, qué om. inmisso). 9 adhibemus /À: om. b.

quem ἢ: ἃ; (que) b, qui . 12 De frigdore etc. h: Matricis
inflatio occurrit de fric(g l)dore efc. bI. aborso δἰ, -sum f.
18 trombo ὃ: thronbo ἢ. si in o. remanserit b: in o. re-
manente h (vel si trombus s. in o. remanserit ἢ. 14 que:

re
qua δὶ. 15 se iterum ἢ: se b, in $é 1. 16 timpanus 51.
18 discurrit [et quasi foras exire querit add. solus h.]
19 et retollet se infl. b, et retollet ipsa infl. | (haec. om. h).
20 illam ^: illarum haec (...quam — ἢ) b, earum hec (...que) 1.

Eu NS

et in fervore matricis frequentius insinuavimus, ita tamen ut
obstetrix diligenter thrombum quaerat et sine quassatione
adducat. cum vero chronia fuerit effecta haec inflatio,
rebus metasyncriticis quas in praefocatione vulvae posui-
mus utimur. postea epithima quod dia sycon dicitur aut
dia spermaton aut polyarchion aut dia dafnidon inponimus.
encathismamus etiam aqua in qua decoquimus stafylinum
daucum creticum et puleium. causa perseverante et ar-
temisiam illic admiscemus et marrubium fasces vsopi et
laurum vel bacas eius. haec omnia cum fuerint decocta,
inde encathisma faciemus. pessaria etiam simillima rebus
praedictis conponimus, scilicet qnae accipiunt rutam nitrum
puleium fel taurinum, ita ut haec omnia melle colligantur,
et sic pessarium faciunt. est et aliud pessarium commo-
dum quod accipit fici diligentissime triti ita ut semen eius
non pareat denarium unum, cymini denarios duos, afronitri
denarium dimidium. universa autem acerrima pessaria cum
in lana fuerint inducta, in oleo vel in lacte debent in-
tingui et sic adponi. cucurbitas etiam | metasyncriticas

8 addueat bi: auferat ἢ. , f. eff. .6. haec b. 4 meta-
sincreticis δι ἢ. ὅ epitima ἃ; b, epythima que 1. 6 poli-
art(c Don b. diafnidon b. * eneatismamus δὲ: en-
catisma etiam malagmatibus simile adhibemus ἢ. etiam ἢ:
yero 7, om. b. aqua inaqua (816) b, cum aqua in qua ἰ.

— decoquib; b, decoqueris 1. 8 pulegium b, puléium (2ps.
Ecorr.) 0. causa perseverante h, cu (pro cà) perse|parante b:
— & οὗ discocte fuerint (!) 1. artemisiamiligaadmiscemus ὃ
— (artemisiam illic admiscimus /): artemisia illuc miscemus ἢ.

— 9 fasc ysopo b. 10 vel baeas eius h (ἢ τὸν κάρπον αὐτῆς
— Sor. 249,8): om. bl. 11 etiam /: enim ἢ, faciemus (iterum)
— b (ef. ad v. 19). simillima /h: simila b. 13 pulegium b,
— puleiu (sic) ih. οὐ fel t. |/h. — melle ἢ: om. bl. 14 aliud
— i: alium bh... 16 dimar.I. b: om. 1, dragma una h. ^ cimino
- b, cymini 7, Cum in ἢ (κυκλαμίνου Sor.). dinr II: b, 2. II /:

— dragmas duas ἢ. afronitro b. 17 dmr dimedio b: dr.
(dragma ἢ) dimidia /h. 18 oleo / (2) oleum b. in lacte
δὶ (inbate sic ἢ). intingui ὁ ἢ. 19 adponi /h: adpone

δ. . etiam bi: enim h (cf. ad v. 11). ^ metasincreticas ὁ ἐδ.

q

partibus ipsis bene inponimus et huc atque illuc trahentes
violenter adducimus. aquis etiam calidis uti, et novissime
etiam in frigida descendere permittimus.

(87) VII De tumore matrieis.

5 — (84) Matrix cum in tumore fuerit, haec signa occur-
runt. duritia sub umbilico cum quadam inflatione ita ut
cum digito premitur recedat et postmodum se recolligat,
cutis autem ventris suum colorem non habeat et digitis
adductis sequatur.

10 . etiam in hac passione ea adhibemus quae in inflatione
matricis sunt posita, ut post encolpismum olei simplicis
et de oleo cyprino et irino encolpizemus.

(61) VIII De duritia matricis.

(85.) Praecedente fervore duritia matricis efficitur. nam

15 aliquando universa durescit, aliquando pars aliqua. signa
autem haec habet. ἃ foris duritia grandis invenitur, ita
ut cum digitis fuerit exercitius pressa, torporem quendam
mulier sentiat. et cum creverit ipsa duritia, evolvitur
dolor ad renes et inguina, et gravedo supra pectinem sen-
20 tietur. si vero in collo matricis fuerit duritia, a foris
quidem nullus tumor invenitur. cum autem obstetrix di-
gitum miserit in orificium matricis, ibi duritia patente

3 frigida δὶ, frigda ἢ. " postmodü δ᾽: post modicum
h (μετὰ βραχὺ Sor). se recolligat b: iterum se recolligat 1,
se colligat ἢ. 8 non bl: om. h. 10 ea h: haec (hec ἢ bl.

11 postencolpismo b, posten uulpismü /, posten colpismum
h. olei simplicis eciam de o. h: oleo simplici sed & de o. b.

12 yrino διῇ. 18 .Ad hoc cap. (óm graecis mutilum) cf.
add. lat. (ez Sorano partim duciwm) ap. Orib. lat. VI, 372.
15 durescit h: -cunt δ]. 17 torperem (sic) h: dolorem 51.
18 evolvitur b: revolvitur /, revolutus ἢ. 19 sent(c b)etur
bl: senciatur ἢ. 21 quidem — miserit solus h: om. bl.
22 orificio b, -ü 1 (-um ἢ). et patente orificio i. b (omisi et):
est et patente orificiu i. /, et patente orificium (inveniet) ἢ.

um EN uu.

orificio invenitur, ita ut cum punctionibus et doloribus
usum viri mulier non sustineat. nam haec causa a callo
separatur quod callus nihil in totum sentiat nec torporis
sensum habeat.

curam autem quae in strictura matricis posita est, 5
ipsam hoc transferemus.

IX De mola. (58)

(36.) Valitudo quae appellatur mola duritia matricis
est ex praecedente fervore, quae in totum ventrem saepe
extensa est, ut ita videatur tamquam: praegnans. aliquando 10
etiam et de vulnere in matrice posito plus caro excrescit,
unde obstetrix inmisso digito in orificio vel in collo hoc
ipsud invenit. aliquando omnis matrix talem valitudinem
patitur ut venter omnis cum duritia lapidis exerescat et
reliceum corpus cum malo colore et fastidio tenuetur. 15
nam inde dicta est mola, a gravedine et quod tarde mo-
veatur.

(81.) separamus autem molam habentem a gravida
muliere, siquidem in prifeipio ambabus et menstrua non
occurrant et mammas inflatas habeant et fastidium pa- 20
tiantur et gravedinem in renibus sibi sentiant et venter

1 cum 7: om. bl. 2 non bl: om. ἢ. Nam hec causà
et callose paratur ἢ: nam & cü callosa videat(ur 7) δ]. 3
qd bi: om. h. corporis (sic) ὃ 1 ἢ. 4 sensum b (sensus 0):
om. h. 5 curam — transferemus h: curam autem hanc habet
q. i. s. m. p. est ipsa faciamus ὃ (faciemus 1) bI. 6 hic se-
quitur in bl (om. h) capitulum manifeste interpolatum CXXXIII
(CXXXII 7) de dolore matricis (post partum). quod infra ad
- finem operis ascribendwm dw. 9. precedenti h: precidente δὲ
(wt idem supra p. 64, 14). quae b, que h: unde [. saepe:
semper (sep) bl, om. ἢ. extensus (sic) est b (T): extendit ἢ.

videtur b. 11 de bi: om. h. 12 vel in collo 5: vel in
eallo ὃ (velut callo /!). 13 ipsud δίῃ. 14 eum bl: om.
h. lapidis δ᾽: -dea ἢ. 15 male ecallore et fastidio tenetur
ὃ (malo colore et fastidio teneatur 7), malo colore et stadio

tenuetur ἢ. 16 nam /h: om. b. et h: om. bl. tarde
hl: arte b. 20 oecurrant bi: -runt h (item habent...paciun-
. tur A). 21 in renibus sibi sentiunt (-ant /) b: om. ἢ.

Soranus, ed Rose. 5

1

1

2

οι

eo

ex

e

cotidie eis crescat, eo quod illa quae molem habet co-
tidie punctiones et dolores sentit et accedente tempore
mensium motum infantis non habet, quem gravidae mulieres
a quarto mense sentire incipiunt. transactis vero decem
mensibus omne corpus earum macie consumitur, venterque
et femora in tantum excrescunt ut hydropicam valitudinem
mulieri minentur. nam et ab ipsa hydropica separatur
illa quae molam habet, quod cum venter manu percussus
fuerit, nullum sonitum reddat et cum premitur non re-
cedat. apud hydropicas autem et si venter percussus
fuerit sonum dabit et digitis pressus in aliquantum re-
cedet.

(38.) hanc autem valitudinem plurimi insanabilem esse
dixerunt, alii mox incipientem posse sanari. nos vero sicut
in chronia valitudine ita et molam curamus, ut praece-
dentibus paregoricis cum fomento et cataplasmatibus et
scarifatione, vaporationibns etiam et encymatismis οἱ
pessariis malacticis simplicibus, etiam et malagmatibus
sicuti est dia chylon vel Mnaseae, sic postea ad metasyn-
critica nos convertamus. primo amleptico cyclo resumentes,
deinde metasyncritica subiungimus, sicut dropacem, par-
optesin, sympasma, frictionem etiam exercitam, sinapismum
et malagmata, hoc est dia spermaton et polyarchion et
dia dafnidon et Cefisofontis, encathismatibus quoque meta-

1 eo: ab eo bh. 6 et femora h: et inter femora δὶ.
intantum A: intotü bi. ^ valitudinem — ydropica δι: om. h.

7 mulieri inminetur i. ab om. bl. 8 illa bh: ab illa ! (cf.
v. 7). 10 si e£ 11 fuerit b: om. lh. 11 recedit bh, -dat 1.
15 et : ut b. precedentibus ἢ: ut recedentibus bi.

16 paragoricis δ᾽ (paregoriis ἢ). fumento δὶ, fomenta h.
ἍΤ inci(ency- j)matismis b, enchatismis (sic) h. 19 diaquilon
bi (diacylon 1). manasse b, manasen ὦ (masseu ἢ) Sor. 253,
14. 20 convertimus b. 21 (sicut om.) idropacem b (sicuti |
ydropacem ἢ). paroptesis. sint parmas b (paroptesis sin-
parma 7), paropte simpa simpasma ἢ. 22 exerta (-à h) bih.
23 poliarcion b. 24 diafinidon b. cafiso(n 7) fontis bih. .
encatibus (encatismatibus h) qd (quod est 7, quoque ἢ) me-
tasincretica his (metasín creticis A) bl.

ὩΣ A —

syncriticis bene utimur hoc est aqua in qua decocta sunt
bacae lauri, fasces ysopi, menta et marrubium. pessaria
autem quae accipiunt butyrum, sucum ysopi, adipes an-
serinos, medullam cervinam vel cerebrum, mel etiam et
ficus tunsas et mentam et oleum vetus aut cyprinum aut 5
irinum aut samsucinum. deinde ad aquas calidas eas mit-
timus et natare in mare iubemus, aut ex ipsa aqua enca-
thisma facimus. perseverante vero valitudine etiam elleborum
damus. (39.) illa autem thymiamata quae antiqui sub-
ponebant confecta de croco storace murra resina — artemisiam 10
etiam decoquebant et puleium et alium, et ad vaporem
eas collocabant, dabant etiam conditum in quo decoctum
est cardamum — haec omnia reprobamus, siquidem pluri-
mum sint contraria et nihil prodesse possint.

X De sanguinatione matricis. (49)

(40.) Ex difficillimo partu vel ex aborsu vel ex vul- 16
nere in matrice posito aut quoquomodo ruptione venarum
plurimus sanguis per loca muliebria effunditur. subsequitur
autem laborantes lassitudo corporis et tenuitas, foedus

1 aqua in qua: aqua (ubi add. h*^», inqua δὶ. 2 menta
-— ysopi om. h. 3 q b: hec que 1. 4 (cerebrum) eius add.
- bi. 5 et (ante mentam) h: om. bl (ut ante ol. om. D). aut
- — samsucinum 7h: om. b. aut irinum ἢ (Sor): om. h. 6
. eas ih: eu (pro eam) b (ut mox naturae pro natare lh). ἔν
in mare ih: om. b. aut om. h, ex om. b (aut ex l). 8
. Xe 1 h)ncatisma ὃ. faciemus b. 9 autem ἢ: etiam bI.

- Sub(p h)ponebant bh: adponebant 1. 10 murra /, myrra bh.
: 11 et (ante pulegium) 7: om. b. et puleium — colloca-
— bant om. ἢ. alium (σκόροδον Sor): oleum (sic) bI. 12
- dabant etiam conditum (haec om. bl) in quo ἢ: et in aqua in
qua bl. 13 cardamum (ex Sor. p. 255, 11): cardamomum
δίῃ. reprobamus ἢ: probavimus 51. siquidem — possint
ἢ: quia plurimum (-mis /) prode esse (prodesse 7) possit δ].
.16 Ex ἢ: Mairicis sanguinatio occurrit ex δ᾽. ex (v.) et in
matrice om. b (non lh) ^ 17 aut quomodo bh, aut quodquod
.alio modo /. 18 funditur b. 19 fedus δι}.

EK
ὦ

2e MEAS τς

color, fastidium. est autem periculosa valitudo, siquidem
cum ingenti difficultate constringitur et siccatur. aliquando
tamen non de matrice sed de ipso sinu mulieris sanguis
occurrit.

5 (41.) oportet autem eas cum curari coeperint iacere
in cubiculo brevi et obscuro et mediocriter refrigeranti,
in lecto scilicet firmo, inferiores pedes altiores habente,
cum omni quiete corporis et silentio, omnis enim
motus fluxum provocat, ita ut pedes contortos supra se

10 invicem. habeant et sic iaceant. spongias etiam latas, in
aqua frigida vel in pusca intinetas partibus ipsis adplicare
hoe est pectini et renibus et ad inguina, ita ut frequen-
tius inmutentur, ne corporis temperie calefiant. acra etiam
universa strictius tenere aut fasciolis inligare oportet, et in

15 aqua frigida submittere faciem, etiam de recente fomentare
omneque corpus eius ventilare flabellis. nam et caput
eius oleo frigido et spano perunguimus, et per intervalla
acetum. sorbendum. damus. encathisma etiam ex pusca fri-
gida facimus aut ex aqua in qua decocta sunt murta,

20 lentiscus, celsa agrestis, corium mali granati vel eius frondes

1 Est autem h: etiam aut δ]. 8 de (ipso) om. ὃ (nom
ih). 5 oportet h: omnes (errore solemmi) bl. curare bh
(αἰ 1). qpost ceperint (propter ommes) inferunt debent bl.

6 breve b. οὗ med. refrigeranti (Sor. 217, 9) solus ἢ: om. bl
(nisi quod et servat b, mon I). * habentes bl. 9. fluxus b.
supra invicem (sic) h: om. bl. 10 habeat bh (-ant 1).
iaceat δίῃ. ^ exspongiis (etiam add. lh) latus (-tis I): ... .intinctis
δι. 11 applicare h: om. bl. 12. et renibus h: & innaribus
b, & in renibus 1. et ad inguine ὃ (et inguina ἢ). 18 ne
lemperies corporis calefiant. Acra eciam universa h: ne corpore

tempore. estivo calefaci(e b)ant sed umiversa δ]. 14 strictius
b: aut striccius h, extirictius 1. inligare ὃ: ligare /h.
oportet À: omnia Ὁ 1. et: aut bh. 15 post subm. inter.
pungitur in. codd. de recente (-6 7) bih (δι΄ ἀκραιφνοῦς
ὕδατος Sor. 218, 3). 16 flauellis bh, fauellis 1 (et ante ps.
corr. b). 17 perungue(i/)mmns bi: perungimus h. 18 ex

pusca frigida faci(ie J)mus bi: om. ἢ. 19 sunt /h: est b.
20 eius: sic δ᾽}.

et vimen, ita ut cum haec bullierint refrigescant et sic
illic mulier insideat. si vero nolueris propter corporis
motum qui fluxui contrarius est encathismatibus uti, po-
teris ipsam aquam per clysterem intus infundere vel sucum
plantaginis aut zenzur aut intubi aut uvae lupinae vel
pulicaris herbae in pessario adponere. perseverante autem
valitudine, ypoquistida et acaciam et opium aceto soluta
et diligenter trita poteris in lana tamquam pessarium ad-
ponere, quibus rebus. et omfacium aliquando admiscemus.
nam. et penicillus mollis: aceto tinctus bene in orificium
matricis adponitur, αὐ fluentem :sanguinem suscipiat, ne
coagulando ibi partes ipsas inurat. frequenter autem. pe-
nicillus ipse mutandus est. cucurbitae etiam stalticae cum
abundanti igne partibus ipsis bene a foris adpomuntur, ita
nmi ibi diu remaneant et leviter tollantur. epithima etiam
quod de thebaicis palmulis constat et malis cydoniis super-
missis scilicet alumine scisso gallis aloe ypoquistide et
acacia et omfacio, ita ut haec ommia ceroto ex oleo ro-
sacio vel murtino vel lentiscino facto colligantur. aut
de herbis haec epithimata fiant, hoc est portulaca, ginga,
herba pulicari, zenzur, uva lupina et de plantagine et in-

1 et vimen b/: et bitumen ἢ. 2 illie 57: illuc h. — in-
si(e b)dat bI. volueris b (non lh). propter corporis /h:
om. b. 5 zenzur À, zezur bl. intubae b:. intu(i /)borum
lh. 6 policaris ὁ, pullicaris 1. inpessariu ὃ (inpensarum
h). 7? valitudine 1^: passione b. ypoquistida δὶ, ypoci-
stide ὦ (wi acacie amie $ps. corr. h). soluta...trita bIh.
8 (tam)quam ih: (ta) quae 5. .— hic apponere bih. | 9 quibus

τ rebus: post haec verba mullis omissis sic fimitur c. 136 im cod.

b quibus rebus comedat de volatilibus columbus (colüb;) per-
dicem confirmata tardius dari permittimus. CXXXVII etc.

onfacium /: orificium ἢ. 10 pinnicellum melle /,:penicillum
molle ἢ. tinctum i. in /: om. h. 11 ne /: nec ἢ.
- 12 penicillus 5, pinnicillus /. 14 aforas ἢ. 15 diu ἢ: om.
l. 16 thebaicis ἢ: om. 1. malis cydoniis ἢ: uibaliscido-
— niis ἢ, 17 alumen scissum (-su 7). gallas (gallulas 7). aloén
(& aloe) ypoquistida. et acacia. et om(n 7)facium Al. 18 ex

l: et ἢ. 20 gynga h (gingan Pal. et Canít.): nigra 1. 21
. zenzur jh. & intibis 1: Et ibi sit Ἢ.

σι

920

ux ΠΝ...

tubis, ita ut cum polenta et aceto misceantur aut cum pal-
mulis in aceto decoctis. utimur etiam exercitioribus pes-
sariis quae habent gallam et mannam turis et chalcitin et ges
astera, ita ut cum suco aliquo praedictarum herbarum pulvis

5$ inmisceatur vel cinis spongiae combustae. quae hac disciplina

comburitur. spongiam novam pice liquida madefacis et in ca-
cabo quem aquae nihil tetigit ponis et argilla coperculum in-
linis, et in furno mittis tam diu quam diu arescat, ut pul-
verem facere possis. ex hoc cocleare plenum praedictis sucis

10 admisces et cum albore ovi pessas. sed si forsitan ad-

i

σι

e

siduitate sanguinis aut ustio ibi emerserit aut vulnus fuerit
factum, non valde timere debemus, siquidem trociscis illis
de quibus dysentericos curamus, etiam has sanare pos-
sumus, dummodo ea quae periclitatur evadere possit. et
sic paulatim curari. semper autem cibos stalticos. damus,
hoc est oryzam, lenticulam, polentam ex aceto decoctam
et oleo spano conditam. dabimus etiam et intuba aut
lactucae tursum et ova apala. ex volatilibus autem pa-
lumbum perdicem attagena, ita ut ex pusca et cum bacis
murtae etoleo spano coquantur. et novissime etiam vi-
num damus et ad integrum confirmatam tardius lavari per-
mittimus. |

*

1 ita ut /: aut ἢ. 2 utemur ἢ. 8 calciten ἢ, -te lj.
4 pulb A. 5 cineris sp. 7, cinere illuc sp. ἢ. quae: quod
(qd À) hl. hae disc. sc. eodem modo qwem descr. Cael. chr.
2, 168. hac: ac ἢ, hanc 4. 6 madefactis h. et om. h.

cáccavo | aque nichil tetigit ponis ἢ: caccavo novo mitis
l. 8 tan|diu quà diu ἢ: Tam diu sit donec /. arescat /:
crescat ἢ. 9 ex hoc h: & I. cocle(i h)are ih. plenum:
pleno in /, pleno aut ἢ. 10 et: aut 1. ^pessas ἢ: pistas I.
11 ustio h: studio 1. 19 timere debemus /: timeamus ^h.
13 de(sic)ih. hash: hos!i. 15 damus ἢ: om. i. 11 intiba

lh. 18 laptuce tyrsum ἢ, lactuce Sursü l. cf. ad p. 69, 9.

19 adtegena /, attagenam ἢ. posca et cum bacis h, pusca
& vacas [. 21 ad integrum h: ad integras sanitate |. — la- -
vari h: dari bl.

m M

XI De fluxu mulieris.

(48.) Haec valitudo abundantia humoris occurrit
- diuturni temporis, quae ex matrice effunditur ita ut
vario colore sit et ei mulieri quae patitur foedum co-
lorem et maciem corporis et fastidium faciat, et cum
ambulare coeperit infletur et tumorem in pedibus ha-
beat. differt autem a se haec valitudo quod aliquando
solus fluxus est, aliquando etiam dolorem secum habet.
et ille qui cum dolore occurrit aliquando cum vulnere
est, quod vulnus nunc cum fervore est, aliquando sordidum
aliquando limpidum.

— (44.) ille ergo fluxus qui sine vulnere et dolore est,
ut solus humor feratur, praedictis omnibus auxiliis curari
potest quae in sanguinatione matricis posuimus. sane si
voluerit aliquis etiam simplices potiones dare non vetamus,
sicuti est coagulum leporis vel vitulinum vel agninum vel
cervinum si fuerit inventum, vel vinacia cum bacis murtae
et corium mali granati et corticem pini, haec omnia tundat
et terat et ex hoc pulvere duas dragmas in potione det. me-
lius autem faciet, si palmulas et mala cydonia decoquat et in
ipsa aqua pulverem mittat et sic bibere tradat. quotiens
autem cum dolore fuerit fluxus, encolpizanda est sucis

— 1 De fluxu mulieris. ΧΙ. ἢ: CXXXVII (num. om. ἢ De
fluxu sanguinis mulieris δ. 2 et diuturni b, adiuturni /
- (abundancia humorum habet diuturni t. A). 8 ex ih: extra
2? b. 5 corporis À: corpus (816) δὶ. faciat bI: inferat ἢ.
"14a se bl: se ἢ. 8 est ἢ: eius bl. 9 cum vulnere est
. mune sordidum. Aliquando limpidum ἢ, cum vulnere 8, qd
- yulnus noc& (& add. b) cü feruore (aut. add. b) 8. aliquando
- Sordidum. al. 1. δ]. 12 ille ἢ: illie δ΄. 14 potest ἢ: pos-
— git bl. sane bi: sanare h. 16 quagulum δ. aut agn.
b. 17 si inv. fuerit b. vinacia (γίγαρτα) ἢ: debinatia b,

- deumacia (sic) 1. murte h, multae (sic) b, murre 1. 18
- tundat et terat et h: tunsa et trita δ]. 19 det bh: detur 1.
20 citonia bh. decoquat ἢ: decoquantur bl. 22 et

. enc. b. encolpizanda (-dus ἢ) est sucis (sucus ἢ) bI.

(60)

5

[Y

0

Ὁ ἫΝ...

alicae vel ptisanae et omnibus ferventibus et relaxatoriis
utendum cataplasmatibus, et calidis et boni suci cibis. nam
his rebus etiam in fervura positum vulnus curatur. si
vero sordidum fuerit, quod probatur cum faeculentus humor

5 excluditur, vel limpidum, illis utimur rebus quibus in dy-
sentericis limpida vel sordida vulnera curamus in priore.
tamen cum coeperimus de vulneribus in matrice positis
tractare, ibi plenam curam eorum inyenies. cum vero
chronia fuerit effecta «valitudo», cyclicam diligentiam ad-

19 hibemus, ut misera, mulier resumere possit et pristinum
sucum corporis accipere, et omnibus rebus mmetasyncriticis
perniciosum flüxum siccare et bonam valitudinem recu-
perare.

(52) XII De fluxu seminis mulierum
15 quem Graeci gonorrian dicunt.

(45.) In hac valitudine semen per intervalla mulieribus
effunditur sine aliqua cupiditate, ita ut cum pallore et
lassitudine corpus earum tabescat. est autem valitudo quae
per fluxum occurrit et semper chronia est. (46.) idcirco

20 omnia quae constringere possunt adhibenda sunt. nam et
lamina plumbea renibus adponitur et ita fasciantur. οἵ
stramentis et aestivis copertoriis operiantur, ita ut spe-

1 ty(il)sane bI. et /h: om. b. ^ -laxatoriis h. 2 et
(ante calidis) om. bl. boni suci ἢ: bonis ὁ]. 5 limpidus
bh, -dis 7. quibus 5: que (q; b, que 7) ὃ]. — dys(diss b)in-
terica bh, dysinteria [. 6 inpore (sic) h, in priore 51. 9
cronia (chronia /). . . effecta ὃ 1 (addidé val), chronius.. effectus
(sc. fluxus) ἢ. 11 sucum /h: suum b. 12 bonam bh: ma-
xime [. recuperare b/: recipere h. 14 seminis mulierum
lh: sanguinis mulieris b. 18 Quem /h: qd b. gonorria
b, gronorian ἢ, gonorrea 1. 16 hane valitudiné b. sem.

per /: semper per bh. 18 est h: ea b, hec 1. 19 semper
chroni(e ἴω est (sit À) ih: sem (cet. om. ante ideirco) b. 20

possit ὁ]. 21 lamina b, lumina (ante corr. h: lammina !,
làmina A^. renibus earum app. A. 22 estivis b: extivis .
lh. copertoriis operiantur b: coopertoriis coperiantur 7], co- -

operiuntur ἢ.

NS ο,

ciosos hominum vultus non videant nec de partibus veneriis
fabulae cum ipsis misceantur. in dialimmate vero rebus
metasyucriticis solidandae sunt, quarum omnium curas retro
habes frequentius ordinatas... 4

XII De lassitudine vulvae. (53)

(41. Mulieribus vero. lassam habentibus matricem
menstrua abundantia frequenter in mense occurrunt, cum
fastidio viri ita ut saepius et semen viri non retineant
sed foris excludant aut aborsus occurrat aut ad legitimum
tempus pecus perferre non possint. est autem exclusio 10
seminis ut id quod in communicatione viri ad conceptum
matrix aeceperat, id post primum aut secundum aut ter-
tium diem foras excludat, aborsus ut secundo vel tertio
mense iam formatum sed sine anima et gracile pecus
emittat. crudus autem partus est quotiens ante legitimum 15
tempus, iam tamen proximante die, inperfectum effunditur
infans.

(48.) ad hanc valitudinem bene. hoc transferimus curam
quam in sanguinatione matricis et in fluxu ordinavimus.
et haec enim et per fluxum occurrit et chronia est. 20

1 nec de ἢ: nam de b, Nam & de 1. yeneris bh: bene
|l. 2 diale(1 h)mmate b: dialemata |. 8. metasincreticis bh:
-cas lj. 4 habes b: habet /h. ordinatas | (-tos h): ἃ; or-

dinata sunt b. 6 Mulieribus...habentibus...habundancia et
freq. occurrit ^: Mulieres vero ... habentes ... habundancia

. (erunt add. 1) frequenter (eis add. 1) in m. occurrit bl. 8
.. gepius semen retentum foras excludatur ἢ. (semen) viri 7:
om. bh. retineat. .excludat δ]. 9 foris 1, poris (sic) ὃ:
foras h. aut: ub 1, om. b, et ἢ. occurrit b. ^ aut ad: et
ad ih (om. b cum seqq. usque ad v. 13 aborsus). 10 pecus
1; uterum ἢ. Est ἃ: Sic est 1. 11 commutacione (810) h.

| 13 ut: autem bh. 15 Crudus bh: Enudus (sic) 0. 18
- hoe A, choc (sic) b: hanc 1. 19 in (ante fluxu) om. b. 20
et per (stc) bh (et om, I).

cu ΚΝ Ls

(54) XIII De paralysi matricis.

(49.) Quotiens matrix paralysin patitur, orificium eius
cum frigore pannosum et solutum fit et odiosum sensum
mittit nec digitum obstetricis sentit. ipsaque mulier usum

5 veneris odit et fugit, et si coacta fuerit uti, non concipit.
praeterea ad ambulandum inpeditur, menstrua etiam ipsa
aut retinentur aut non ordinabiliter occurrunt.

curantur autem sicut illae quae de strictura laborant
aut cum dolore purgantur.

(65) XV De omnibus inelinationibus matricis.

11 (50.) Matricis collum et orificium per quattuor partes
inclinatur et torquetur, aliquando et ad superiores partes
fugit. adprehenditur autem digito obstetricis et signis
quibusdam. si enim in latus se inclinaverit, pes ipse qui
contra est, tensionem et torporem et frigorem sentit et
ad ambulandum inpeditur. si vero in priora et susum
facta fuerit inclinatio, tensionem supra pectinem sentit et
urina inpeditur. si vero in iusum et retro se inclinaverit,
stercora et ventositas non exient et cum ingenti difficul- :
tate mulier sedet, vel maxime si ad anum facta fuerit in-
clinatio.

1

e

2

e

1 paralipse δὶ. 2 parali(y ))pse δὶ, paralisi h. 8 fit
ἢ: fiat b, fiet 1. et odiosum sexum δὶ, et hoc iusum sen-
sum ἢ. 5 uti non h: non (om. uti) ὃ, uti (om. non) l. 6
pterea δ᾽: propterea ἢ. 10 hoc cap., wt et seq. de steril.
plane om. b (non 0h). 12 inclinantur et torquuntur /. ad
l: ex l. fugit (sic) Lh. 14 inclinabit ἢ. ipse qui con-
iràe h (im marg. corr. vet. ctract'e — contractus est), ipse con-

irahitur 1. 18 tensionem — sentit sic ἢ (Sor.): & in corpore
frigidore sentit 1. 16 in priore 7h (εἰς τὰ ἔμπροσϑεν).
susum 7, sursum . 17 fuerit 1: est ἢ. sentiet /h. 18 3
iniosum retro ἢ, iusu inretro [. inclinavit (om. se) h.

19 stercora οἵ ventositate exient [.

MC RUM

sunt haec universa signa stricturae, sed et in fervore
posito collo matricis aut duritiam habente haec signa in-
veniri solent. et ideo sic et has curamus, sicuti et illas
valitudines retro curavimus. 4

XVI De sterilitate. (deest

Sor.)
(5D1.) Sterilitas commune vitium est et masculis et

feminis, et de plurimis causis evenire solet, ut aut in
totum mulieres non concipiant, aut cum conceperint non
retineant, aut non nutriant nec ad legitimum tempus per-
ferre possint ut integrum infantem pariant. haec ergo 10
sterilitas efficitur cum aut masculus aut femina aliquam
valitudinem corporis habeant aliquando universi, aliquando
partium illarum conceptui necessariarum. per virum ergo
conceptus inpeditur, cum omne corpus habeant in causa,
praecedenti scilicet aliqua valitudine chronia, ut inde semen 15
ipsius tenue sit et aquatum aut valde frigidum aut plus
a iusto calidum et corruptum, aut luxuria sua frequenti
usu venerio enervatus sit et sine viribus. partibus autem
vir inpediri solet, quotiens hypospadias est vel paratretus
hoc est in latere balani cavernam habens per quam semen 29
emittat. apud mulieres autem simillima sterilitatis in-
veniuntur vitia. aut enim et ipsae omne corpus in causa

1 sed hec universa signa inveniri solet (sc med. om.) 1. 8
sic et has ἢ: se in hanc [. 4 valitudines retro curabimus ἢ
- (sed ἢ ante retro add. que), valitudinis retro pdiximus curationes 7.
5 matricis add. l. 0 St. matricis add. l. |. 8 cum — nutriant
-om.l. 12 aliquando universi p. i. c. necessarium 7, aliquanti p. i.
-€.h. 14 habeat in conprec. /, habent in causa prec. h. 1
αὖ: et ih. 16 sit: est jh. plus ἃ /: om. (aut iusto) ἢ.
17 calidum ἢ: uilidum (sic) !. frequentius venerio inebria-
— tus (0. 18 enerviátum (sic) h. 19 ypospadias /, ypospodia
th. 20 in latere balani cavernam habet h, in lateres veha
habens /. per quam /: que ἢ. 21 apud — vitia h: simil-
lima autem stereltatis inveniuntur. (aut enim etc.) 1. 22 et
- 0m. (. omme om. ἢ. in causa h: uneum (sic) 0.

habent ut sint tenues et macilentae et pthisicae vel hec-
ticae, aut econtra multum pingues et crassae, vel iracundae
et furiosae. partibus autem mulieres inpediuntur, quotiens
aut non purgantur aut orificium matricis conductum habent
5 aut contortum aut membrano aut aliqua re aliena clusum,
aut certe callositatem aut duritiam aut vulnus ibi habeant
ut in communicatione viri semen non admittant et exinde
et steriles sint et eunuchae.
curantur autem singulae res praedictae conpetenti sibi
10 diligentia, ita ut fatigatus exercitiis et unctione et vario
cibo resumatur. 81 vero aliqua valitudo chronia inpedit,
antea curetur et sic resumatur. hypospadias autem sicut
in chirurgumenis habes, curandus est. similiter etiam.
mulier resumenda et curanda. si vero aliqua re aliena
15 orificium matricis clusum est, id tollendum est, vel si
membrano clusum est aperiendum. callus vero et duritia
commalaxanda est. praeter has enim causas nulla altera
inveniri potest quae sterilitatem faciat et conceptum de-
neget. |

(62) XVII De difficili et laborioso partu.

21 1. (58.) Quot sunt enim causae quibus laboriosus vel
difficilis partus efficitur?

plurimi duas causas esse dixerunt, unam apud eam

quae parit, alteram apud ipsum infantem qui nasci habet.

1 et tysice vel aeetico (sic) |: vel thisice ἢ. 2 econtra

l: contra ἢ. 5 membranum (meébranü 7) i. clusum ἢ:

clausum ἢ. 6 ibi /: om. h. 7 ut /: aut ἢ. semen emit-

tant. exinde f. 8 eunuche /, cunuca [. 12 Ypospadias /,

Ystadias ἢ. 13 c(h h)jirurgimenis lh. 15 clusum (sic) ih.
id tollendus /, adtollendum ἢ. 16 clusum A: clausum /.

18 has enim /: 'enim has ἢ. 20 difficillimi b. 21 Quot
(-d b) bi: om. l (ubi sic Sunt enim cause plurime. . .). 23 .
duas — dixerunt om. b. unam / (una 1): eni uma b. 24

apud ipsum (eum /) infantem ὃ (1): apud eum ἢ.

um

alii vero iam tertiam causam addunt quae extrinsecus
venire consuevit. apud alios etiam quarta causa emergit,
quae ex omnibus praedictis causis miscetur.

2. (54.) Quomodo dicunt per eam quae parit difficul-
tatem partus emergere?

primum quidem si ant iracunda sit aut multum timida
vel verecunda aut primariola, corpore etiam universo vel
partibus inpediatur, universo ut sit multum gracilis vel
valde pinguis vel musculosa vel inbecille corpus habens,
partibus autem ne forte eadem matrix in fervore sit vel
aliquibus condylomatibus inpediatur vel orificium: eius. an-
gustum sit vel contortum vel ex parte conclusum, vel in
vicinitate haemorroides et collectiones sint vel in vesica
lapis et in longaone stercorum retentio. his enim omnibus
causis exitus infanti denegatur.

3. (B5.) Quomodo dicunt per infantem qui nasci habet
difficillimum partum dari?

scilicet qui naturaliter grande caput habeat vel omne
corpus, vel tres manus, aut certe hydropicus sit. vel gib-
berosus vel languidus aut inflatus vel mortuus aut positione
contra naturam.

1 ali: ef. Ps. Galen. (ὅροι ἰατρ.) XIX, 4δδ. Soranus: Die-

Z4 p. 80, 19. jam b: ià iàm /, etiam ^h. 2 de quarta
nihil legitur 4n. graeco. textu. 6 primo si aut À, primu qui-
. dem aub si DI. multum /h: mulier b. 7 primariola (sic)

blh. vel — universo ^: om. bl. 8 ut sit ἢ: aut δέ. 9
- valde bh: satis 1. vel inbe(i — corpus habens (habens
— eorpus ἢ) bh: aut inbecillis 1. 0. partibus autem om. i
- (nom b). ne forte: sic bh. 11 condol(áilo h, dolo ])mati-
- bus b. congustum bÍh. 12 sib b]: et conduetum habeat
P. 13 hemorroidas ἢ, alias emorroi(y /)das ὃ. et bi: vel
h. sint: esse (.ee.) bih. 14 lapidem...retentionem bh.
17 difficillimum dari (sic) b, diffcilimum partum (partem sic
. bh) evenire (fieri A) lh. 18 Scilicet qui ὃ: si h, Advenit auten
per his qui (sic) ἡ. 19 (ἃ b)ydrops fit 51, ydrox sit /.
gypberosus b (gybberosus ἢ). 21 naturae v, natura | (aut
posiclone corporis sui contra naturam inveniatur h).

5

15

"ene. qure

4. Quot sunt enim et quae schemata quibus infantes
nascuntur ?
generalia quidem quattuor hoc est in capite vel in
pedibus vel in divexum iacens aut duplicatus. ^ specialia
5 autem schemata plurima inveniuntur.
ille enim qui in capite fertur, aliquando quidem caput
in orificio matricis habet, reliquum autem corpus contor-
tum, aliquando in capite quidem descendens aut in priore
ab orificio aut retrorsum caput infigit aut in divexum se
10 proicit. et aliquando cum strictura haec schemata fiunt,
aliquando sine strictura. ac aliquando etiam unam manum
foris porrigit vel utrasque, ita ut intus iunctis pedibus
inveniatur vel etiam ipsis patentibus.
alio vero schemate, quod in pedibus dicitur, aliquando
15 descendit ita ut in directum in orificio matricis pedes
habeat rectos manusque lateribus iunctas, aliquando in
priore parte vel retrorsum ab orificio pedes infigat,
quod et ipsum aliquando cum strictura, aliquando sine stric-
tura fieri solet, aliquando unum pedem vel utrosque foris
20 emittat, manibus scilicet supra caput contortis, aliquando
etiam divisis pedibus duabus partibus matricis separatim
infigat.

1 quof h, Quae (et deinde q;) b. enim et quae om. l.
scemata ἢ, -te b, -tes 1. quibus /: om. b (infantum mascen-
cium ἢ). 8 generalia /h: generaliter (q. q. genera sic b).
hoe est b: sunt id est 1, om. h. vel (in ped.) ἢ: om. δ].

4 divexum ὃ, devixum /: divisum ἢ. vel in duplicatum ἢ.
6 quidem δ᾽: rectum quidem . 7 orificium ὃ ἢ. 8 ali-
quando ἢ: om. bl. 9 infigat δὶ (-it h). 10 scemate b.

11 hae (sic b, om. h) aliquando etiam bh: aut 1. una ma-
nus Ἶ. 19 foris bi: foras ἢ. vel utrasque ita ut h (Sor.
271,7): reliqua pars δὶ. 14 aliud v. scemate (-te ἢ) bi:
aliud vero scema ἢ. dicitur ἢ: om. bl. al. ita descendit
h, al. descendens ita δὶ. 15 in (amie orificiu) |: om. bh.

16 rectos (-us b) bi: compositos et corpus habeat rectum ἢ.

18 quod — solet om. |. ipsum: ipsa b, ipsud h. aliquando .

sine str. om. h. 19 etiam (ante unum) add. b (non lh).
foris bi: foras ἢ. 20 emittat ἢ: admittat b. 21 duabus

Co .- MANN

aliquando duplicatis pedibus per genua exire conatur,
aliquando ita duplicatur ut sedenti similis naticas foris
ostendat, vel econtra ita duplicatur ut plantas capiti iunctas
in orificio matricis invenias.

qui vero in divexum iacet, aliquando in latere aliquando 5

supinus aliquando ad dentes invenitur. sic ergo condu-
plicatus et in divexum positus esse potest.

5. Ex quattuor schematibus praedictis quae sunt
exoptabilia et seeundum naturam, et quae adversa et contra
naturam?

secundum naturam est quotiens in capite fertur, ita
ut in orificio matricis directum caput eius inveniatur,
manibus scilicet lateribus iunctis. proximum vero bono
schemati est [nascentium infantium] quotiens in pedibus
descendit iunctis et in orificio matricis positis, manibus
scilicet lateribus porrectis. sed ex duobus schematibus
melius est qui in capite descendit. cum enim labi coe-
perit nullus metus est [ne manus ibi separatae rema-
neant eum infantem adducere coeperis.]

h: om. bl. | 1 aliquando — conatur bh: aliquando genua
ostendat (8:0) 1. ingenua ἢ. conetur b. 2 ut — dupli-
catur om. [. sedens b. naticas foris b, nati casfolros ἢ.

'5—' om. l, qui sic: aliud indivixum iacens 7. 5 in dive(il)-
xum /h: in divisas b. 6 etiam duplicatus b, ergo condupli-
catus b. 11 est...fertur: sunt...feruntur bh (I). post
- feruntur haec infert 1: lta αὖ cetera pars infantis in dextro la-
— tere mulieres inheserit. inmissa obsetrix manu sua eum coni-
ponat. (deinde ut in orificiü matricis directus eíc.). 12 ut
om. b, in om. ἢ. inveniatur ἢ: om. b. 13 lateribus et fe-
moribus add. h. proximus 8. nascenciü infanciu b, proxi-
mum vero bono scemati est ἢ — wirumque coniungit l| sic:
- proximius in bono scemate est nascentiü infantium. 15 de-
Seendit (-dens !) iunctis ἢ: iunctis descendit b. 16 post
-porreetis haec habent bi: numquam eos obsetrix adducat sed
cum descendere coeperit inmissam unam et teneat (sic b, in-
missa manu sua eius manus teneat 7) et ipsas adducat ne ma-
nus aperiat et ibi eas remaneant (b, eas demittat ἢ. deinde
sed ex duobus eic. sed et b, sed ex /, et ex h. 17 qui
bi: quod ^. ^ labi foras ἢ. 18 est bi: remanet ἢ, qu? solus

1

μ᾿

0

5

ὩΣ NE us

6. (61.) Quomodo dicunt de extrinsecus venientibus
causis difficultatem partus emergere?
frequentius enim aut frigore nimio aeris aut paulo
plus calido, aut certe cum ea quae parturientibus sunt
5 necessaria, non sunt.
1. (56.) Quomodo dicunt per folliculum inpediri partum?
cum tardius ἃ fundo matricis resolvitur aut certe
ita solidus est ut difficillime rumpatur, aut econtra ita
tenuis ut ante tempus partus solutus sit et ante humorem
10 illum effundat qui propter lapsum exigi a natura prae-
paratus est.
8. Quomodo dicunt per eum. modum qui ex omnibus
causis miscetur partum inpediri? . .
(D5.) eo quod languidus et lassus est infans et ideo
15 pon adiuvat parturientis conatus, vel certe mortuus est,
aut breve caput habet et exinde orificium matricis extendere
non potest nec ab obstetrice facile conprehendi.
et haec sunt causae quas Muscion et ceteri auctores vo-
luerunt facere difficultatis partus. Soranus vero noster alias
20 suggerit causas. vult enim adfirmare aut de strictura in-

pediri partum aut constrictis et siccatis partibus ipsis de

fluxu abundantiae humoris vel fluxu sanguinis consumptis
viribus parturientis, vel illis rebus quibus orificium ma-

hic addit quae seq. 6 cf. Aetius 16, 22 p. 966 v. 57 (ed.
Eugd. 1549), Paulus 3,76. * f. resolvi(e7)tur matricis δ᾽.

8 solidum (à) bih. | aut é contra h: aut certe bl. 9. tenue
h, tenue(m b)erit bI. partü solutü sit δι: partus solvatur
h. 12 per om. b. 13 hic lacuna videtur latere. 14 Eo
quod b]: si ἢ. redeunt haec (v. 14— 17) ad qu. 3 mec faciunt

ad qw. propositam. quae ei ipsa mom extat in graecis. ideo

bl: inde ἢ. 16 et exinde /: et inde bh. matricis À: om.

δὶ. potest bi: possit ἢ. apprehendi ἢ. 18 et— causae r
lh: om. b. hee /: hé ἢ. muscion h: ego mustio b, ego -
muscion /. auctores bi: om. h. 19 difficultatis: -te cux ἣ

bh) 1. Suranus b. noster h: om. bl. 20 de strictura —

bi: stricburam- ἢ. 9t aut bi: om. ἢ. de bi: aut ἢ. 223

humoris 5/1: sudoris ἢ.

EU --

tricis concludi solet, sicut cicatricibus vel clavulis vel col-
lectionibus vel haemorroidis et his pluribus similibus, vel
eiiam morte infantis vel in divexum contra naturam posito,
vel numerositate partium ut tres manus vel pedes habeat,
vel ipsi infantes quattuor vel quinque sint. 5

(XVIID (59)

9. (59.) Qua ergo diligentia obstetricandae sunt illae
quae tarde et cum difficultate pariunt?

sunt aliquae quae de strictura et angustia, siccitate
eliam et fervore inpediuntur, sive a nimio frigore hoc pa- 10
tiuntur sive duritia corporis infantis sive matricis brevi-
tate, cum temporaneum conceptum receperit, sive pingue-
dine corporis, sive metu vel iracundia parturientis, vel
colli matricis curvedine vel tortione. haec omnia supra
scripta calastica .diligentia relaxari solent. 15

10. Quae boethemata adhibere debemus eis quae dif-
ficile pariunt?

primo enim frequentius oleo dulce et calido ency-
matizandae sunt, vel sucos seminis lini et faeni graeci,
malvarum etiam. decoctarum, aliquando etiam ova cruda 20
ilic admiscemus. sic enim effici potest ut et strictura

| 1 concludi /h: clusi b. cauculis b, claulis 7, clausis ἢ.
.2 emorroidis 7h, -das b. ^ ^ pluribus 7h: "plurimum b. . simi-
"libus ^: simillimis m 5 ipsi ἢ: ipse b, ipsis ἐν dusfiuor
—yel quinque sint ἢ: HH vel. V ὅλον ἈΠ’ uini b, II vel V nhe"
- cepte sint ἢ. 7 ergo om. h. 9 Sunt aliquas que (q; 5) bl:
.si aliqua ἢ. de bI: om. h. congustias δὶ, cgusta ἢ.
10 sive animü (sive nimiu /) frigus hoc patiuntur bi: sive hoc
mimium frigus attulit ἢ. 11 brevitas δίῃ. 12 tempora-
num bih. 18 irà h. 14 curbidine b]. ^ pati(ab)tur add.
bl post tortione. supra scripta (flà b): supradicta /h. 16
Quae — pariunt h: om. bi. boetemata adhibeatur ἢ. 18
-olen.(-o /) dulce calido enci(incy /)matizandus est bi: oleum
dulee et calidum eneatismatizandum est Àh. 19 sucus b, suco
l, sucum ἢ. feno (4i, -u ἢ) greci b. 20 ovis crudis illue
admixtis ἢ.

Soranus, ed. Rose. 6

"

E. 7 ires

relaxetur omnesque angustiae spatium aecipiant ut in-
fans qui ad exitum inpeditur praeparato lapsu facillime
exire possit. nam propterea etiam de pollinibus ex melle
cataplasmamus, omnem scilicet vicinitatem supra pectinem
5 et renes, encathismate etiam utimur vel spongiis in eadem
aqua intinctis vaporamus et sacellis calidis easdem partes

contegimus. nam aliquando et levi motü vehiculis eas ^

gestare permittimus, siquidem hac gestatione corporis fre-
quentius pecus exire solet. nam hac intentione etiam
10 antiqui eas exercitius agitabant, ita ut ad superiorem

partem lecti eas ligarent et inferiores partes sublevarent .

et dimitterent atque conliderent. alii vero ad scalas eas

ligabant et sic pendere iubebant, alii autem infinitum de- -

ambulare «aut» exsilire cogebant, alii scalas ascendere et
15 descendere. alii autem manibus sub ascellas missis a terra
sublevabant et diutius exagitabant. sed haec omnia nos

reprobamus. praedictis enim rebus graviter quassata ma- .
trix in graviorem fervorem incidere solet. idcirco uten- -
dum est praedictis omnibus vaporationibus. et metuentem
20 quidem hortari debemus securamque facere quod non peri- .
clitetur, eam vero quae numquam peperit et dolores nescit, -
docere, ut cum dolores occurrerint, spiritu retento ad in- -

1 angustiae b: congustie /, -te ἡ. ^ - spatium lh: spatio- .
sum b. 2 qui ad exitum ἢ: quae exitü b, qui exitü [/. 88
etiam h: om. bl (fort. praeterea). 5 encatismata δῖ. vel |
spongiis ἢ: & expungiis b, & spongiis i. 1 ve(h ljieulis 51,
vehiculi ἢ. 8 gestari 7 (τ bh). hac 7, hanc (gestatione) -
h: ἃ b. corporis — (9) etiam om. h. 10 exercicius eas |

ag. h. exagitabant /. 11 et (inf) — dimitterent om. h.
12 atque conliderent h: que conliderint /, ἃ; concluderent b.
scalas ἢ: scapulas ὃ (item v. 14). 13 infinitum: sic δι}.
14 aut addidi. exsilire: et silere δὶ, etsilire ἢ. scalas
eciam a. ἢ. et descendere h (Sor. 279, 16): om. bl. 15
manibus...missis /h: manus...missas b. ascellas b: ascellis
lh. 16 diucius exagitabant ἢ: dimittebant (ut v. 12) bI.
Sed /h: om. b. 17 probamus 7. 18 inci(e D)dere δὲ: ire
h. 20 securamque /h: securam b. quod ἢ: ut (ὡς) bl.
29 docere ἢ: docere eam debet δὶ. occurrent J. retentu

:
*

vL DEREN Ot cde m sy a

HA. QN

feriores partes gemitus omnes inpellat. ^ submalefientes
autem doloribus resumimus pane ferventi vel tosto, cu-
cumere, pepone. etiam polentae madentis glebam trans-
glutiat. si vero ex antecedente aegritudine lassa ad partum

venerit, occurrente laxamento simplici cibo resumimus. 5

pinguissimam autem mulierem in lecto in genua et ad
dentes collocamus ut pinguedine qua matrix premitur
liberetur. orificium vero ipsum matricis digito oleo vel
ceroto intincto circumducimus et latenter aperimus, et si
tortus fuerit infans corrigimus, si quod vero inpedimentum
ibi invenerimus, chirurgia tollimus. si vero lapis in collo
vesicae positus urinam deneget, eum retro in vesica de
cathetere inpellimus et sic urinam solvimus, vel iniectione
elysteris stercora de longaone deducimus. folliculum vero
non ruptum ante digito inpresso formantes locum flebo-
tomo sollicite dividimus, omnibusque praedictis post en-
cymatismis utimur. haec est ergo prima diligentia quae
difficultatem partus maturare potest.

11. (60.) Si autem contra naturam positus inventus
fuerit infans, quid obstetrix facere debet?

utique ut prius eum secundum naturam conponat,
scilicet parturientem conpetenter in lectulo collocans ita

(sic) bl: retinendo ἢ. 2 doloribus b: odoribus /. resu-
mimus b: resumamus [. tostato ἢ. 8 pepone h: p(pre)-
pone b, peponere [/. etiam polenta et comedenti glebam

fransgluciat ὃ, etiam pulenta et metenti gliuà transgluttiat 1:

eciam polla et madentis gleba ἢ. 5 occ. eciam 1. ἢ. 8
oleo vel aceroto tincto h: oleo ceroto intincto b (ἢ). 9 et l.
&aperimus b/: om. h. 10 tortus bi: curvus ἢ. 11 chirurgya

ἦν, cirorgia bi. 12 positus /h: om. b. de cathetera ἢ:

b

i

om. bl. 13 repellimus ἢ. solvimus δὲ: tollimus ἢ. 14
elysteris 1 ἢ: clisteriis ὁ. 18 formante δἰ (-tes ἢ). ^ fleo(fle-
uo j)tomo b/: flebothomo ἢ (κατιάδι sic Sor. 281, 8). 16
post b: post haec ἢ et (ante praedictis) ἢ. encymatismis /:
encatismatis b. 17 est (.8.) om. lh. 20 quid /À: hi (sic)
21 eum 5h: οἷ 1. inponat b. 29 scilicet bh: simi-
liter 1. — collocans ὃ: conlocet ἴ, collocanda sit ἢ.
6*

I

9

20

E WE LL

ut altum caput habeat et paululum durius sit stratum.
[et si in priore parte ab orificio matricis pecus infixum
est, supinam collocare, in genua etiam et ad dentes, si
retro ab orificio matricis infans est. si vero in latere
5 dextro est, in sinistrum latus collocare, si in sinistro,
in latus adversum. 81 vero haec schemata infantem cor-
rigere non possunt, tunc diligenter unguibus incisis et
oleo inlinitis et. in unum conductis digitis sinistram ma-
num in orificio vulvae mittere debebit, illo scilicet tem-
10 pore quo se matrix naturaliter aperit, et adprehenso pecude

ad conpetentem locum. corrigere. si vero valde infixum -

est, prius a loco inportuno evellere et sic rfetrorsus revo-
catum ad orificium matricis corrigere.

Sed antequam schemata illa ponimus quae contra na-
turam sunt, melius faciemus si ea quae sunt exoptabilia
et secundum naturam, ipsa primo ponamus.

1

σι

12. hic est secundum naturam primus et melior 40

omnibus partus. et quidem cum labi coeperit, nullus -

metus subest ne manus extendat et ibi remaneat.

(sequitur figura
L PARTVS)

20 13. et hic secundum naturam est, sed secundus partus.

itaque cum occurrere coeperit, sollicita debet esse ob-

1 altum habeat caput ἢ: altü ad caput(d /) habeat 51.

et paululu durius sit. CLII Quociens manum mittit... ὃ, et -
paululü ipse:stratus durius sit. CL Si autem manu foris mi- .
serit !, et paulo durius sit stratu. et si in priorem partem efc. -
usque ad p. 85,6 quae solus habet h (cf. Sor. 281, 11 — 282, —
15). 2 priorem partem ἢ. infixum: influxu ἢ. b siin

sinistrum. im latere adverso ἢ. $8 sinistre manus orificio ἢ.

11 prius eum a...et mox matricis eum corrigere A. 16 4isa |
h. 17 abhinc duobus colummis scribitur h wt scilicet ad.
formas pariwum XV depicias (f. 17* — 190) textus verba ad- .

seripta commodius legantwr. cet. formae extant nwllae 4n bl.
18 & qde h (sed & incertum est: si quidem volwit Wolf).
18 sqq. cf. supra p. 79, 17. 21 cf. ad. p. 79, 16.

IE ὡβξ σὰ

stetrix ut cum ad manus pervenerit, teneat illas et sic ad-

ducat eum.
(II. PARTVS)

14. Si in divexum iacet, quid faciendum est?
. jinmissa manu obstetrix eum conponat, et si caput
proximum invenit, ipsum teneat, si pedes ipsius, et ad-

ducat. |
| (III. PARTVS)

15. Quotiens manum mittit, obstetrix quid facere
debet?
| principaliter iubetur ut numquam eum obstetrix teneat
et conetur adducere. plus enim reclinato intus capite
orificium matricis obturatur. nam ipso conatu exarticulare
manum infantis poterit et amittere, ut cum de utero eva-
serit, culpa obstetricis vitiosus efficiatur. melius ergo faciet
si humero eius infixis digitis eum retrorsum revocet et
intra capacitatem vulvae positum ita conponat ut manus
eius erectas lateribus ipsius iungat et adprehenso capite
in foris trahere conari incipiat.

(III. PARTVS)

16. Si ambas manus eius foras invenerit, quid facere
debet?
duobus humeris eius manum suam ex utraque infigens,

— B proximus ἢ. 7 emittit ^ (Si autem manü foris mise-
rit ἢ. obsetrix δὲ: om. h. quid fieri debeatur /, quid est
"faciendum A. 10 conetur adducere /: conetur (sol.) b, adducat
h. 11 obduratur b. exartic(u h)lare bh: exarmorare [.
12 et amittere h: admittere b, amittere 1 (uterque om. et).
13 Melius ergo facit et δὴ: Iubemus 7. 14 humero h: hu-
more b, in utero 1. 15 intra — ita om. l. ut ἢ: om. bI.
manibus e. erectis b, manus e. erectis 1. 16 ipsius /:
3psis b, om. ἢ. 17 in foris b, foris 1, iusum anie corr. h (sed
in(forasy he). trahere b: om. E adducere 1. - 18 facit h,
facere debeat b (et add. obsetrix) 1. 20 ex utraque b: ex
utraque parte ἴ.

10

retrorsum eum revocet et sicut superius dixi manibus con-
positis et adprehenso capite paulatim et leniter eum foris
adducat.

sed si brevissimum caput habeat et ambas manus foras

5 eiecerit, oportet obstetricem prius missa manu sua caput .

infantis ad orificium corrigere et conprehensis manibus
infantis. conari. nam si brevitas capitis orificium vulvae
non obturat, inde eiciendus est per quam priores manus

exierint.
(V. PARTVS$) (VI. PARTVS)

10 17. Si in pedibus descendens in aliquam partem

vulvae relicum corpus inclinaverit, quid facere debemus?

sicuti retrorsus dixi, obstetrix missa manu sua eum
conponat et sic adducat foris.

(VII. PARTV&)

18. Et si unum pedem foris eiecerit?

15 iubemus ut numquam eum obstetrix teneat et conetur
adducere, ne reliquo corpore infantis plus cludatur. sed
prius infixis digitis ad inguina infantis susum eum revocet
et post inmissa manu sua pedem alterum corrigat et si
fieri potest manus eius lateribus iungat, et adprehensis

20 pedibus foris adducere conetur.

1 manibus lateribus compositis ὦ (non bh). 2 et om. b.
1. foras eum add. ἢ. leviter bih. 4 Sed ἢ: Et δ].

foris 1, om. h. 5 oportet obs.: sic bih. 6 infantis (hic) |
om. h. corrigere — orificium om. l. corrigat...conponat
b. 7 infantis conari ἢ: infantis lateribus eius conponat et
sic conari iubeat b (male. cf. Sor. 288, 10). nam si brevi- |
tas eaput (sic) b: brevitas enim capitis ἢ. 8 obturat ἢ: ad-
- juvat bl. inde — exierint (-runt I) δἰ: sed facilime omne -

corpus infantis exire potest quare priores manus exierint h.

p quà: sic bl. 10 aliqua (à 5) parte (8 ὃ) 1. 12 missa |
bh: mmissa 1. 18 et sic add. foris bI: om. h. 14 ei 1:
om. bh. | «foras habuerit ἢ. 16 adducere /: om. bh.

plus nutrix (matrix corr. Wolf) cludatur ἢ. 17 susum bh:
sursum 7. 18 post om. h. 19 lateribus: alteribus |. 20 foris -

Mes hs

Li

αν τ᾿ Mart
(VIII. PARTVS)

19. Si ambos pedes foris eiecerit et manus super caput
contortas habuerit, quid faciemus?

duabus manibus suis obstetrix inguinibus infixis, in
susum eum repellat et conpositum sicut dixi foras eiciat.

(VIII. PARTVS)

20. Si divisis pedibus duabus partibus vulvae plantas 5
infigat?

inmissa manu sua obstetrix eos iungat et ad orificium
matricis conponat et sic eos foris adducat.

(X. PARTVS)

21. Si genua ostenderit et sic exire conatus fuerit,
quid faciemus ? 10
retrorsus repellendus est et correctis pedibus sic ad-

ducendus est foris.

(XI. PARTV&)

22. [Si vero in naticas sedet?
obstetrix manum infigat et retro infantem repellat et
correctis manibus ac pedibus adducat.] 15

(XII. PARTVS)

i: foras (hic) bh. 1 Si vero a. h. | foras h. et manus
— habuerit / (Sor. 284, 4): om. bh. 3 ingenibus b (non lh).
insusum b: susum A, insursum [. 4 foras eiciat (eum

add. b) bh: foris eum adducat 7. 6 quid faciemus add. h.

8 et — adducat δ᾽: om. ἢ. hoc loco solus 1 addit haec: CLVII
Si eaput transversum aut tortum habeat. inmissa manu obse-
irix corrigat. et ad humeris comprehensum infantem leviter
trahat inforis. ne matrix ipsa quassetur (quae deswnt im grae-
cis). cf. schema XI ap. Euch. Rhod. 9 si g. hoc osten-
derit (sic) h. 11 repellatur /. sic: eius sic [. 13—15

Solus praebet ἢ, (— Sor. 284, 10): om. bl.

5

10

15

29. Si duplicatus fuerit, quid faciemus?

volo duobus modis pecus in vulva duplicari. [quotiens
enim naticas eius in orificio vulvae invenimus, ex in-
feriori parte fiet duplicatio. quotiens autem caput et
plantae in orificio inveniuntur, ex superioribus facta est
duplicatio. οἱ potest obstetrix ita corrigere ut plantis in

susum revocatis et pedibus correctis caput hic teneat et

sic infantem foras adducat.]

(XIII. PARTVS)

24. Si in divexum iacet, quid facere oportet?
si supinus vel ad dentes est, leniter inmissis digitis

in latus eum convertat, ut accepto spatio manum suam

obstetrix mittere possit, ut. eum facillime in integro sche-
mate conponat et quascumque partes proximas ad orificium
habuerit, ipsas teneat et sic adducat. ita tamen ut .ma-
xime caput infantis quaerat et ipsum teneat. si quidem

1 Quociens si d. f. ἢ. 2 Scias volo d. m. f. dupli-
cari... (8) adducat h: displicari | e& conpositum sicut dixi su-
perius adprehenso capite foris adducat (adduci ἢ). CLXI (CLX
|) Si naticas eius in orificium vulvae invenimus (-nerimus /)
quid faciemus vel inde (unde /) fit (ipsa add. 1) duplicatio
scias quidem ex superioribus facta esse duplicatio (dupl Ex

sup. quidem partibus f. e. dublicatio ipsa /) sed inmissa manu

(-us obsetrix add. I) retrorsum infantem repellat (retr. eum re-
vocet ἢ et plantis in orificium correctis (eum ad se add. 1)
adducat b! (haec wt vacuis inter formas depictas spatiis in-
scripta ei disiecta sic unc prostant mutilata in bl, artificiose
ut videlur restituta 4n h). solus deinde l addit: CLXI Si planta
et caput in unum habeat iunctas. iubemus ut simili modo pe-
eus in vulva displicari. et conpositum sicut dixi superius ad-
prehenso capite foris adducatur (sic iterwm wt supra v. 2).
confusa haec omnia quae mon expedias (diff. Sor. p. 285, 38—8).
9 Si in divisi iacet. vel si supinus. aut in dentis q. f. op. 4.
hanc qu. 94 post 25 habet h, om. b. 10 leniter (πρᾷως):
leviter /À (obsetrix i. d. add. D. 12 integro scemate 1 (ad-
didi in): ad integrum scema . 13 quecumque /. proxi-
miores orificio h. ἢ. 14 ipsas ]: easdem ἢ. sie om. h.
ut (max.) /: vel h.

ORE Zi.

-

E WP

ab omnibus melior descensus per caput invenitur. sed si
pedes fuerint proximiores, ipsos adprehendat et sic addu-

cere conetur.
(XIIII. PARTVS)

25. Et si plures ab uno fuerint, tres vel quattuor,
ut aliquando solet evenire, et simul omnes se ad orifi-
cium contulerint ut in unum pariter exire conentur, quid

faciemus ?

sicut superius frequenter dixi, inmissa manu sua ob-
stetrix omnes in sinum vulvae repellat, et sic singillatim

eiciendi sunt.
(XV. PARTVS)

haec autem omnia leniter et sine quassatione ab ob-
stetrice facienda sunt, ita ut frequentius oleüm calidum et
praedictos sucos faeni graeci et lini seminis et malvae
coctae locis ipsis infundat. hac enim diligentia lapsus
infantibus praeparatur ut sani evadere possint et quae
parit sine vexatione servetur. plurimos enim infantes
post difficillimum partum evasisse cognovimus et vivere
videmus.

1 ab omnibus discensus p. c. melius i. 1. 2 vel ipsos
teneat. et sic adducat ἢ. 4 pl ab uno fuerint /h: pl. ha-

or
- buerint b. ires vel quattuor δ᾽: si duo aut tres vel IIII.

sunt . 5 ut (aut b) — evenire (ut XII sunt sic add.) b:

οι

10

om. lh, omnes 0m. ἢ. 6 ut — conentur (-netur ὃ) bI:,
om. ἢ. in unü /, unum b. 8 s. s. dixi frequenter 5, s. s.
— frequenter diximus 7, sicuti frequencius dixi ἢ. inmissa

— Obsetrix om. h (ubi sic in sinum vulve omnes repellendis.

et s. s. eiciendi). 10 (sunt) omnes add. 1. 13 feno (b,
4 i, -u h) greci. 14 et lapsus infantibus ἢ, lapsum exitü
Anfantis b, lapsu exitü infanti 1. 16 sine vex. et sine quas-

Satione s. h. | plurimos (plures A) enim infantes ἢ: om. b.

. 18 videmus 51: vidimus ἢ.

e Md us

(65) (XVIIII)
De embryuleia mittenda.

26. (61.) Si qui nullo modo manibus adduci possunt
et aut magnitudine corporis sui resistunt aut morte aut
5 ingenti strictura artati sunt, ut in totum evelli non possint,
quid facere oportet?
embryulciam adhibere, vel embryotomiam. si quidem
etiam pecus mortuum est, debemus miserae mulieri par-
turienti subvenire, ante tamen omnibus praedictis periculis,
10 maxime cum et periculosa iuxta eam S$ymptomata in-
veniantur.

26a. Quae sunt enim periculosa symptomata?
quae nos terrere possunt ut periculum praedicamus,
si febres sint maxime acutae nervositasque omnis patiatur
15 talisque fervor praecedat ut et gangraena ibi efficiatur et
plurimum sudet, pulsus etiam minutus sit aut in totum
non appareat et deliratio subsequatur.

21. Quomodo ergo embryulciam mittere debemus?
in duro scilicet strato supinam eam iactans quae la-

1 sine ti. bh, CLXIIII De embriulcia mittenda 7. 8
Sequi b: Sed qui /, Sunt qui ἢ. 4 aut (ante morte) om. δῖ
(non h). 5 intenti ἢ. artati h: armati bI. in totum ἢ,
in toto b, ex tutu ἴ. 7 adhiberi δ]. embriotomen b,
-Ssomin (816) 1. 8 etiam bi: iam ἢ. mortuus bi, emortuum ἢ.

et debemus ἢ. 9 ante — periculis (-os 5) bI: om. ἢ.
maxime cum si et periculosa iuxta eam simptomata invenian-
tur. que sunt enim periculosa simptomata que nos terrere
possunt ut... ἢ: maxime cum sint periculosa (pericula 1) sint-
que nos t. possunt ut... δὶ (qui novam omittunt quaestionem).

10 sintomata δ]. 12 predicamus ἢ: predici(e /)mus bI.
14 sint: om. b et (ubi Si vero febris) 1, insunt ἢ. m. acutas
b, maxima et acuta /, vel maxime acute ἢ. ^ que (ante omnis) |
om. bi. 15 fervor ἢ: febre(i7)s bl. et cang(c h)rena bh:
tangrena /. et b: ut 1, om. ἢ. 17 deliracio subsequatur |
(om. et) h: om. bl. 18 mittere debemus δὲ: facere debes h.

19 In aliquantum duro (om. scilicet) ἢ. iactantes ὃ ἢ.

borat, et curvatis illic pedibus eius et patefactis spondis
lecti pedes eius infiges, scapulas eius a ministris constringi
facies vel de fascia a capite lecti eam ligabis ut non se
girare possit. et qui facturus est a contra sedere debet
paulo inferius, et adprehensa curvedine embryulci et te-
pefacta intra digitos abscondere, quibus perunctis et in
unum conductis cum eadem curvedine embryulci in ori-
ficium matricis manum sinistram intus inicere et pertemp-
tare et quaerere in quem locum eum aptiorem infigat.
(62.) si enim in capite descendens partus invenitur, ap-
tiores oculi et occipitium et os, si vero in latus, iugulis
aut inter costas melius infigi potest. si per pedes de-
scendens, supra pectinem. vel si ex praedictis locis nullus
inveniri poterit, ubicumque vulnerato aut fixo loco em-
bryuleum infigat, et eiecta manu foris embryuleum mi-
nistro tradat. eodem modo etiam alterum inmissum
alia parte infigat, quem et ipsum ministro tradat. ita
tamen aequaliter infixi esse debent ut «cum conari
coeperit aequaliter adducere possit. deinde ministro iubebit

1 curb(v h)atis bh: curabat (...infigi) 1. eius ih: om.

b. spondis ἢ: inispondis b, inexpondis ὦ. 2 infigis b, in-
fixis (u£ infra ...ligatis) ἢ. scabulas b, exscapulas [.
constringi facies om. h. 8 ad capite 1. δ᾽: ad reclinatorium
(τῷ κλινιδίῳ Sor. 287,5) ἢ! eà ligabis ὃ: colicabis 1. ut
— possit b/: om. h. 4 et qui δ᾽: hisque ἢ. in contra
pollo (paulo A9) inferius s. debebit ἢ. 5 (et 7) curbidine
embriulei b. ^ et — (7) embriulei om. 1. 8 p(pre)temtare b.

10 descendens partus invenitur, aptiores: descendens partes
abtiores inveniuntur b, d. aptiores partes inv. /, partus descen-
debat apciores inv. ἢ. 11 post os add. bl infrigis autem in
eos embriulcia b, infigis eos embriulcos l0. est (post latus)
add. blh. pecus (ante in) add. ἢ. 12 melius δὲ: om. ἢ.
potest bh: possunt i. 13 post descendens (-debat ἢ) add. in-
veneris eum b, inventus fuerit /. (embriulei ipsi 7) bene in-
figuntur add. bh (post pectinem). nullum (-us /h) inveniri
(τῷ 1) poterit (potuerit /) b. 14 aut (ut 5b) fixo bi: om. ἢ.
15 infigat ἢ: -ges bI. foras h. 17 alii parti /, alie parti
h. : 18 debebunt b (mom lh). 19 iubebit ut /: iuberi b,
-re h.

5

5

' 10

15

20

ut leviter conari incipiat, ita ut cum matricem viderit. ad
inferiorem partem descendere, tunc et ipse conetur, quotiens
vero matrix in sursum ascenderit, non conetur adducere.
ipse vero medicus digitum ceroto unctum orificio matricis
circumagat et eam aperiat, ut et stricturam solvat et quic-
quid ibi corrigendum est corrigat, frequentius tamen oleo
calido et sucis loca ipsa inrigans. cum vero conpetenter
infans secutus in aliquantum foris exierit, superioribus
partibus iterum embryuleos infigat, et hoc tam diu faciat
quam diu. omne corpus infantis foris eiciat. (63.) si
autem partes illae infantis quae foris emissae sunt nec em-
bryulcos admittere possint nec relicum corpus foris exire
permittant, aut certe si aliqua pars infantis multum grandis
sit, aut ipsum pecus mortuum sit ut nec se girare nec
exire possit, ad embryotomiam necessitate ipsa veniendum
est, ut per partes concisum corpus infantis sic auferatur.

28. Quomodo probamus mortuum esse infantem?

ex eo quod frigidus ei fiet venter nec ipsum pecus
se movet nec pulsum habet in utero.

29. Quomodo infantem mortuum concidere debemus?

principaliter partes quae foris sunt si revocari intus nullo
modo potuerint, ipsae priores praecidendae sunt, scilicet
in articulis ubi et facillime solvi possunt, et post prae-
cisuram levitas ossorum remanet. quibus praecisis, ut

1 ad inf. p. bh: conatibus de inferiore parte 7. 3 in
sursum bi: insusum ἢ. ^ adducere om. h. | 5 eam: eum bh.
et s. solvat ἢ: extrictura (/, et strictura 5b) solvatur b].

6 olei calidi δ]. 7 suc b, sucidis 7. 8. 10. 11. 21 foras
h. 9 infigat bh: inpingat 7. faciat quam diu om. 1.

11 ille /^: alie b. 12 possunt bh. 13 permittat /, non
permittat b. aut bh: et 1. multe gradissit b, multum
grandisit h, multum grande sint ἢ, 14 aut nec regirare b,
ut nec girare 1, ut nec se agitari ἢ. 17 probamus δὲ:
enim apprehendimus ἢ. esse ἢ: om. Dl. 18 ei fiet 7, ef-
ficiet b: est h. nec ipse (sic) pecus se movet δ᾽: et non
movetur ἢ. 19 in utero δὲ: om. ἢ. 20 inf. mortuum 51:
pecus ἢ. 23 possint b. 24 levitas (λεῖα γὰρ τὰ ὀστᾶ Sor.
293, 6): lenitas blh. |

superius dixi embryulci mittendi sunt, ut possit relicum
corpus adduci. si vero non potuerit totum exire, vel in
quantum exit, sic praecidendum est ut. paulatim omne
corpus adduci «possit». quod si nec girari possit nec
embryulcis adduci, quaerendum est ne forte hydrocefalus
sit hoc est aquam inter cutem capitis habeat, et ipsum
caput prius pungendum est in occipitio, ut effuso humore
vastitas capitis deminuetur. 51 autem natura grande est
ipsum «caput manu confrangendum est. mollitia enim
adhuc ossorum facile cedere potest. si non, etiam ferra-
mento occipitio aperiendum est caput, ut effuso cerebro
breviari caput possit. si autem in divexum iacens hu-
meros lateribus vulvae infixerit et adhuc vivit, etiam iu-
gulis eius ferramentum infigere debemus, ut effuso abun-
danti sanguine corpus tenuari possit. nam hac ratione
etiam ventrem ipsius aperimus, ne aut hydropicus sit sed
ut humorem effundat, aut intestina eius foris adducere
possimus. manus etiam ac pedes, sicut retrorsus dixi,
intus ab articulis praecidimus. (64.) [si vero gravedine

sua caput interiori parte vulvae absconsum est, a gutture

MEN α

e UAM
T

πε e IPRPGITV SU DRE NUMEIGERN DRE

praecisum corpus dextra manu adducimus. sinistra vero
caput hoc ad orificium volvimus, et aut confrangimus si
grande fuerit et sic tollimus, aut embryulcis infixis ad-
ducimus. |

1 superius om. b. 2 si vero — 4 adduci om. 1. ^ Quod
8&1 non p. ὦ. totum exire om. h. in quantum b: quo-
modo ἢ. 3 sic etiam precidi potest paulatim adducti omne

concidi ἢ. 4 si om. i. neque regirari ἢ. 6 int cute
b (1n cutes À): intracete (sic) 0. ipsud b. 8 deminuet
bi: subcumbat ἢ. 9 confrangendum (sec) bih. 10 facile
cedere δὶ: facile celeriter exire ἢ. 11 est. sic enim e.

€... . potest ἢ. 13 infixerit ἢ: infans erit b, (in 1. v.) in-

fans habuerit /. vivit bh: vivat l. 14 effigere b. 16

ipsius ἐδ: ipsum ὁ. ne aut ydro | possit h, ne aut ydrops

sit b, ne ydros sit /. sed om. h. 17 aut ἢ: et bi. 18
possumus bih. 19 si vero — 24 adducimus ἢ: om. bI.
Si vero sinagmandine sua c. (sic) ἢ. 22 volumus ἢ.

σι

[54]
e

NN. ees

si vero duplicatum pecus sic remanserit, quomodocum-
que invenimus sic praecidimus et tollimus, praecisas autem
partes in tabulas conponimus et universa membra con-
sideramus ne quid ibi remaneat et postea periculum inferat.
5 980.(65.) Quid obstetricem facere Y aei ei quae patitur
post tantem quassationem?
prius quidem pfaedictis sucis ipsas partes cum oleo
calido inrigare et paregorizare. si autem effusio sanguinis
plurimi fuerit, [rebus constrictoriis bene conpetentibus]
τὸ adhibere quae possint constringere et exsiccare.

(22) XX De retentione seeundarum.

91. (66.) Si secundae ibi remanserint quid faciemus?

cum infans in manus obstetricis ceciderit, si adhuc

ad umbilicum continetur, adprehenso panno ne ille labatur,
15, aliae mulieri tradat obstetrix, deinde temptare debet huc
atque illuc adducens, ne per ipsum umbilicum infantis
secundae possint foris adduci, adiuvante conatibus suis
ipsa parturiente. si vero tarditas ipsa moram habuerit,

1 quomodo possumus precidimus A. 2 dummodo omnes
precisas partes in tabula componamus ἢ. 8 in tabula (-s 5)
eas con(m 7)ponimus δ. consideremus bh. 4 remanserit
h. et — inferat om. h. postea b: post mulieri 7. 5
(Post embryotomian autem add. h) quid obstetrix f. debet Ih.

ei q. p. etc. b1: utique post t. q. parcium predictis sucis et
0. €. hec omnia irrigare h. 8 paragorizare ὦ ἢ. 9 plu-
rim?) (-mum) b, -m' (-mus) 1, (fluxus...) plurimus ἢ. rebus
— exsiccare (sic) bl (ex dittographia,, ui videtur): rebus com-
petentibus constringere et siccare ἢ. ut bene cop. /. 11
γῆς ilerwm (cf. supra 1, 67. 68) De v. s. cap XX (et seqq.) ἢ
(qui omiserat nwmeros XVIII et XVIIID, CLXVIII de ret. sec. ὦ
(c. 20—21 plane om. b). 18 manu ἢ. 14 in umbilicü 7.
haec sic habet h: Si ad umbilicum adhuc coherent alie mulieri
obsetrix tradere debebit infantem substrato scil. manibus panno
(ὑπεστρωμένου ῥάκους) ne labatur. deinde temptare hac atque

illac adducens ne per.. ne illi laboratur & à. m. trada-
tur & obsetrix t. d. locü huc atque illuc... 1. 16 ne ἢ: ut
l. 17 secunde om. h. foras ἢ. 18 et ipsa h. ^ ipsa

mora ἢ, ipsam hora [.

-

praeciso umbilico separandus est infans et relicum tenen-
dum et cum se aperit matrix adducendum, cum autem se
cludit non conandum. sed si ruptus vel praecisus statim
se intus. abscondit, patente orificio matricis perunctam

manum obstetrix mittere debet, et si iam a fundo matricis 5

recesserunt et in se obvolutae sunt et natant, adprehensas
eas tollere, si vero in fundo matricis tenentur, resolutis
ibi digitis et adprehensis secundis temptare huc atque
illuc adducens ne aliquid remaneat et sic persuadenter
auferre. inperitae vero obstetrices cum grandi conatu «in
directum» trahentes frequentius et ipsam matricem ad-
ducunt. sed si secundae non fuerint subsecutae et ori-
ficium se cluserit ut nec manus mitti possint, et fervor
fuerit subsecutus, ibi eisdem dimissis, encymatismis et
cataplasmatibus, ^ encathismate etiam οἱ vaporationibus
utendum est. omni enim fervura relaxata, frequentius
quod alienum est foris mittitur et sponte sua cadit.

1 reciso 1. reliquiarum t. ἢ, reliquü t. (add. umbilicu) 1.
2 aperi (sc) ἢ: aperuerit |. se cludit: recludit ἢ, se recludit
l. 8 Sed ἢ: vel 1. ruptum vel precisum (fuerit add. ἢ)
lh. 4 absconderit h. ^ patente vero or. h. ὄὅ debebit ἢ.
a (Pal.): om. h, in (fundo) 1. 6 et insé o. s. et natant ἢ: aut si
natant 1. 7 eas i: om. ἢ. tollere debet 1. in fundo ἢ:
adhue ad fundum ἢ. 8 hac atque illae (iterum) h. 9 ad-
ducens ἢ: om. i. | ne a. remaneat et sic /: om. ἢ. persua-
denter h: om. 1. 10 Inperite — trahentes /: llle enim que
inpericia in directum conantur ἢ. 12 Sed sine sic (7.e. nec
sic) subsecute f. ἢ. aut orif. matricis statim se cl. ἢ.
13 ut — possit (sic) 1: om. h. et fervor f. s. h: om. l.
14 ibi e. d. ἢ: om. l. 15 encatisma /. etiam ἢ: om. l.

z vaporationibus utendum A: vaporatione studenduüu /. 16 est

om. 1. omnem e. ferburam relaxat /. 17 quod ἢ: et quid
l. foras ἢ. sponte sua ὦ: ea sponte Rh.

μι

μ᾿

0

5

su — (Rink

(Gnd.ox$) XXI De eolleetionibus quae in partibus muliebribus

emergunt.

(61.) Frequentius enim ex praecedente nimio fervore
aliquando in pinnaculis ipsis aliquando in sinu muliebri

5 aliquando in. orificio matricis vel intus in ipsa matrice

collectiones emergunt, cum febribus iugibus et horrore.
occurrent et dolores et punctiones et gravedines, et pro
locis in quibus emergit collectio, nunc urina nunc stercora
inpediuntur. pedes etiam cum torpore difficillime mo-

10 ventur. nam aliquando magnitudine colléctionis tumor

15

20

supra pectinem invenitur et substantia humoris tactu ad-
prehenditur. nam et illae quae in proximis «ab orificio»
partibus foris emergunt, digito obstetricis inveniuntur.
illae vero quae in alto sunt, minus quidem doloris habent
et digito adprehendi non possunt, frequentius tamen organo
patefactae mulieris oculis videntur. ^et sudores in fronte
et in cervice calidi et abundantes occurrunt.

(68.) omnes ergo collectiones quae hic in corpore emer-
gunt ita ut in pinnaculis aut in sinu muliebri inveniantur,
cum maturatae fuerint aperiendae sunt. si vero valde
adtenuatae sunt circumcidantur. si soliditatem habent
quae glutinare potest, simpliciter dividantur. illae vero
quae in orificio matricis inveniuntur longo flebotomo pungi

1 partibus muliebribus (ex iit. gr.): partu mulieris ἢ (De
c. in p. m. emergentibus ἢ). 8 Freq. enim /: om. ἢ. 4
ipsius 1. 5 aliquando in o. m. v. intus om. l. 6 f. iugi-
bus et dolore et punccionibus et gravedine A, febribus et hor-
rore occurret (816) et dolore 7i. ^ * et pro l. ἢ: fient in 1. 1.
8 emersit h. 9 corpore 7h. 10 nam et al. ἢ. magni-
tudinis /. 11 et substantia — 13 emergunt /: om. h. |. 12
proximis apartibus (sic) 0. 14 dolores [. 15 et eí non
om. h. 16 mulieres oculi(s b) sic 0h. et sudores: sic ih
(quibusdam, wt videtur, omissis). 17 calidi et om. [. 18
hine in corpore mergunt /: hic in proximo emergunt ἢ. : 20
mature ἢ. 229 glutinari 0|. dividantur ἢ: adhibentur ἢ. 3
Illa (sic) vero que...pungi (possunt addidi» !: Potest eciam
et illa q. i. o. m. invenitur 1l. f. pungi ἢ. 23 fleuothomo /h.

Rl

τ WM -Ξ

possunt. post apertionem vero earum exsiccato humore
linteolis in pusca intinctis contegantur, omnisque sinus
muliebris spongia molli et nova, pusca madefacta, bene
suppletur ut linteola quae siccatura sunt adposita illuc
contineantur et non cadant. sane si volueris etiam ἃ
foris alteram spongiam pusca madefactam contra sinum
adponere melius facies. tertia vero die sublatis omnibus
medicaminibus poteris adponere quibus vulnera curantur.
si enim fervorem ibi inveneris, spongia sublata lanis in oleo
dulci et calido tinctis sinum conples, foris etiam isdem lanis
omnia contegis. cum vero sordidum fuerit vulnus, melle
despumato et tetrafarmaco mixto bene vulnera purgas. qui-
bus purgatis si concava fuerint resumptione corporis et
cyclo bene conples, aequalia vero vulnera linteolis vino
madefactis ad cicatricem rapis [et medicaminibus quae di-
euntur dia cadmias vel dia ladanu vel dia molybdu mol-
liter ad cicatricem ...|. in collectione autem quae in ori-
ficio matricis fuit, sollicitus esse debebis ne plus caro ex-
crescens aut ipsa cicatrix eam cludat. signa autem inductae
cicatricis quod et loca ipsa sicca sunt et alba et sine dolore
et nullus humor ibi invenitur.

(69.) si vero interiores partes matricis in alto collec-
tiones habuerint ut neque digito obstetricis adprehendantur

- neque organo patefactae mulieris oculis videri possint et hac

de causa sectiones chirurgiae non admittant, efficiendum est

2 omnique sinu muliebri...supplito (s?c) 1. 8 exspon-
gia /. nova h: bona [. 4 subpletur ἢ. ub om. i

siccature 7, secuture ἢ. ile ἢ: illa (pro illac?) 1. 5 et

h: ut 1. 6 contra simum: contra se ($e ἢ) [h. 8 iam po-

— teris 1. 9 fervorem vulneris ibi ἢ. exspongia /. 10
— hisdem ἢ, eisdem /. 11 melle dispomato mixto h, mel de-
— gpumato & tetrafarma commixto (sic) ἴ. 12 purgamus .

13 et cyclo: & celieo 7, et cephálico ἢ (Canmt.). 15 rapis ἢ:

- reples /. οὐ (med.) — (16) cicatricem sic |: om. ἢ. 16 dia-

u
M
EE

jn.

i a E ,

ceasmia...diamoybdine (8160) L. 117 autem om. l. 18 caro

h: calore 1. excrescens |: exercens ἢ. 19 eum /h. in-

diete 1. 21 nullusque A. inveniatur [. 22 collectionem

l. 24 oculi 1. οὗ om. 1l. 26 sectiones (cyrurgie) /: om. h.
Soranus, ed. Rose. 1

e

to

το

0

1

1

2

e

e

σι

e

LO VER i

ut cataplasmatibus iugiter calidis et vaporationibus om-
nibus spongiarum et encathismatum, pessariorum etiam
calasticorum δὲ malagmatum simplicium, sicuti est dia
chylon et Mnaseu, illae collectiones quae in alto sunt ma-
turentur et rumpantur. sed si praedictarum rerum usu
fervor quidem recesserit et dolor minuerit, collectio tamen
non fuerit rupta, utimur cataplasmatibus illis quae de
seminibus fieri solent, pollinibus hordei et ervi et cymini,
ficusque. decoctas et tritas et terebintinam et irin illyricam
cataplasmatibus bene supermittimus. encathismata etiam
ex aqua facimus in qua decocta sint laurus et puleium
et. marrubium et artemisia, scopa regia, centaurea et menta.
adcelerare enim debemus et maturitatem et ruptionem
collectionis illius, ne diutius ibi in altitudiue remaneat
humor et maximam partem matricis consumat. utimur
eliam pessariis quae etiam haec promittere possunt, ma-
turare scilicet et rumpere, sicuti est quod accipit adipes
anserinos et ficum diligenter tritam, singularum rerum
uncias binas, resinae terebintinae:—- 1, rutae 2. IIII, ireos
illiricae — IT, nitri 2. II, ita ut cum pessarium in lana
inductum fuerit, in cyprinum vel irinum oleum intin-

2 exspongiarum ἴ, etiam ἢ: et 1. 8 simplicem /,
-cum ἢ. diaquilon /, diachilon ἢ. 4 mnaseum ille ^: ma-
nesse | ut ille 1. αἱ (post sunt) add. 1. — 5 et (r.) ἢ: ut 1.
Sed si ἢ: Sed ipse /. 6 q. non rec. et dolor non m. /! (qué
om. collectio — rupta). | 8 polline ordei et herbi et cymini 1|,
Pollines ordeacios addere debemus herbi eciam et cymini h.

9 ficusque decocte et trite /, ficusque decoctum et tritum ἢ.

terebenti(í)na ih. ^ Yrinilliria /, in|mricà (sc) h. 10. eciam
h: autem /. 11 ex qua /. — decoctü est 7, -ta sit h. ^ pule-
gium marr. (om.et)h. 12 centaureos. eciam et m. h. 18 ἃ
collectionem. ruptionis illus. 14remanens humor. maximam...
h. 17 quod accipit ἢ: om.1. 19 resina. terebintina — I /:

Resine. Terebentine. an. 3- 2« (quasi diversarum specierum) h..— —
Ruta 2. IIII 7: Ruta .5. III. yrin illirica — II. 1: yreos il-
liriee. 3- I. A. 20 nitrum 2. II. 7: Nitrum .5. II. 7. ia
ut cum ...fuerit inductum À: cum vero pessarius in lanula

induxerit /. 21 tinguatur ἢ. |

x. 006

guatur et sic adponatur. est et aliud exercitius pessarium
quod accipit butyrum, sucum vysopi, adipes anserinos et
gallinacios. nam et nitrum cum uva passa exossata et
ficu ad rumpendam collectionem bene fácit. conpetenter
etiam et melinen diaforeticum ἃ foris bene inponimus.
solent autem haec collectiones aliquando intus in ipsa
vulva rumpere, ita ut humor per partes muliebres foris
hoc exceludatur. aliquando in intestinis rumpunt, ut humor
per longaonem cum stercoribus hoc exeat, aliquando in
vesica ut cum urina sanies feratur. aliquando vero ad
praedictas partes colleetio non rumpitur, sed ut inter
illas humor emanet et hae per cutem ventris foras exitum
quaerat. quotiens ergo in matrice rumpitur, per ferra-
mentum illud quod metrenchytes dicitur universa medica-
mina possumus infundere. si vero ad intestina rumpit,
de clystere per longaonem medicamina accipiat, si vero
in vesica, per cathetera. si autem caput hoc foras col-
lectio fecerit, cataplasmatibus maturari, scalpello autem di-

— visa facillime curari potest.

XXII De vulneribus in matrice positis. (ind. (16)

(10.) Cum pecus adducitur vel conciditur matrix vul-

1 et est alius pessarius exercitius qui ἢ. 3 nam om. l.
exsossuata (810) l. 4 ficum lh. bene fit 7. 5 diafori-
ticum /, diaforeticam ἢ. ὃν foris om. ἢ. inponis ἢ.
autem om. h. 8 hoc om. l (qui propterea scripsit ut humor
ipse p. p.). 9 hoc om. i (ubi ut humor ille p. 1.). 10
vero ἢ: autem ἢ, 11 colleccio non ἢ: collectione 7. ui:
ubi ἢ, ibi 1. 12 humore(s ἢ) manet 7. ut hac 1, et hec

| ἢ. cutes ἢ. 14 metren dicitur p quo un. 7, metre citü

—. dicitur un. ἢ. 16 perclistere in longaone [. vero ἢ

—— gutem ]. 17 per catateras accipiat 7, per cathedra (sic) ἢ.

Si δὰ hec collectio. capud foris fecerit ἢ. 18 maturare [,

maturetur ἢ. et sc. divisa ἢ. 19 possit i. 21 cap. 22

sic incipit (n ἢ: Hec valitud (sic) aut de difücili partu. aut

cum pecus ἢ, qui veterem emendaverit lectionem hanc bl: Haec

valitudo aut de vulneribus in matrice positis fit. aut cum ctc.
vel conciditur ἢ: om. b, vel cü ducitur 1.

1*

5

21

-- 100 --

nerari solet, aliquando etiam et acredine medicaminum
inuritur. subsecuntur autem haec signa. dolor partis
illius fit ubi vulnus est positum. humor etiam fertur
odore et colore varius, aliquando plurimus aliquando mo-
5 dicus, scilicet pro differentia vulneris. si enim in fervura
fuerit vulnus, dolor quidem grandis efficitur, vel maxime
si in orificio vel in collo matricis vulnus fuerit positum,
fervor etiam et tensio et pulsus, humor autem modicus
et sanguinolentus et faeculentus fertur. cum vero fuerit
10 sordidum effectum, dolor quidem in aliquantum minuetur,
humor autem lividus et quasi cum rasura'et purulentus
abundans fertur. si vero et cancerare coeperit, odor pu-
tidus ibi nascitur qui sustineri non possit. frequens etiam
sanguinatio fit et sanies nigra fertur, dolor capitis et cer-
15 vicis cum consensu oculorum et iugis febris et tabes
corporis, ita ut illa quae relaxare possunt male accipian-
tur et ea quae constringunt utiliter adponantur. cum
vero limpidum fuerit vulnus effectum et dolor et tumor
minuetur odorque malus recedet ipsaque sanies et limpida
20 et coagulata erit.

(11.) cum ergo coeperis his vulneribus curam ad-
hibere, in fervura positum vulnus sic curabis sicuti habes
curam matricis in fervura positae. ad sordidum autem
vulnus sucum ptisanae cum abundantia mellis frequentius

25 encolpizas, vel tetrafarmacum in oleo liliacio solutum

1 acridine ὁ]. 2 dolor etiam (corr. enim?) p. 51. 8
illis 51. 5 pro ἢ: & p ὃ, per L. enim δἰ: vero h. 8
ferbore (-or ih)...tensione (-io pulsus 7, -io et p. ἢ) pulsus b.

9 feculentus bIh (óyoóv...vovyGOsg Aet. et Paul. 3, 66).
10 minuetur bi: -atur ἢ. 18 frequencius ἢ. 14 fiat et s.
b, fiet et s. 1, fiet. s. ἢ. 15 et iugis febris: et inguinum.
febres (acute add. ἢ) bh, & ingui febris 1. 18 et tumor h:
& humor bI. 19 minue(i bh)tur l. recede (sic) 1, recedit

bh. 921 ergo bl: vero h. | coeperit...adhiberi δ]. 22 sie 3

b et (siccabis) i: ita ἢ. 24 tysane bi, ptisane h. 25 vel
(ἢ Paul): et blh. . t(r b)etro farmacum 61.

ἘΝ -- -΄ς.

adponis, vel mulsam in qua decocta sunt faenum graecum
et furfures et lenticula excoriata bene, et ex eadem mulsa
encolpizas. si vero diutius sordidum remanserit vulnus,
bene illuc mulsae et marrubium admisces. nam et ervi

pollines et irin illyricam cum melle bene adponis, et a foris 5

ex pollinibus ervi cataplasma et artofacium inponis. cum
vero vulnus canceraverit, si locus hic in proximo fuerit,
poterunt universa medicamina quibus ad cancra utimur
bene adponi. si vero intus fuerit canceratio, difficilis et
periculosa cura effecta est. non enim possumus ad locum
medicamen ponere, et cum inicere coeperimus etiam sanas
partes vexamus. quare oportet nos intus quidem levioribus
uti medieaminibus, foris vero tepidis cataplasmatibus, et
ex plurimo melle et modico oleo faenum graecum elixatum
cum palmulis terere et. admixto modico pane tepidum
cataplasma inponere vel artofacio frequentius uti, intus
autem sucos herbarum plantaginis et zenzur et uvae lu-
pinae et intuborum, vel sucos ipsos vel admixto modico
vino vel aceto sic inicere. si vero nimietas cancri ex-
creverit, ad aptiora auxilia accedere debemus, ut in vino
coria mali granati cum foliis rosae et turiones olivae et

1 adponis δ᾽: om. h. ^in qua (in aqua ἢ): om. δῖ. d.
sunt: decoctum est ἢ, decocta bl. lenticule 1 (-à bh). 2
scoriata(e 7) δὶ. 8 encolpizas eum 5 (non lh). 4 illue 5h:
ilie 1. mulsae: mulsa b/, ad mulsam A. herbu Ὁ, herbi ἢ].

5 hyrin illyricü 7, irisirica b, yreos illirice h. ^ bene IA: om. b.
6 artofa(i h)eium ὁ 1. 7 loeus hie 51: locus ipse hiec ἢ.
8 poterunt: proder b, prode sunt /, possunt ἢ. cancera δὶ,
cancer ἦ. 9 bene (his add. 7) adponis δὶ, illuc bene apponi
h. 10 (locum) ipsum add.1. 11 apponere h. ^ coeperimus

δ}: quaerimus 7. 19 oportet ἢ: omnes 5]. 13 medica-

mentis ἢ. tepidü (-dis ἢ) cataplasmatibus δ᾽. et ex: ex
h: & bI. 14 feno greco elixo b, fenum grecum elixatum ἢ:
et feni greco elixato [. 16 artofagiu δὶ, orificio ἢ. fre-
quentius uti. Intus ἢ: om. bl. 19 canceris bih. excreve-
rit bh: exercuerit 1. 20 ad: ut ad (...debeamus) ἢ. ap-
tiora b: optiora 7, potiora ἢ. 21 tortiones olivae b, turio-
nibus olive 1}.

10

15

20

τὋἬ 445 --

oleastri, cupressi etiam mollia et mala cydonia ibi. deco-
quamus, et sic aut solum encolpizemus aut ipsi humori
admisceamus alumen scissum vel acaciáàm vel lycium in-
dicum vel ypoquistida. melius autem faciemus si ex ipso
5 humore encathismata adhibeamus. | relevata vero in. ali-
quantum causa possumus et dia chartu cum aquata pusca
inicere, vel antheram illic. solvimus. et omnibus utimur
iniectionibus quas in dysenteria habes positas. in. statuta
vero conceratione — quod visu probari potest iuxta pro-
1) xima loca si omnis nigredo ceciderit, si vero intus est
cancer ex eo quod. et dolor minuitur et fervor recessit,
febres etiam δὶ tranquillatae sunt, . convertere debebis ad
universa quae fervuram relaxare possunt,. cibisque huma-
nioribus uti in remissione scilicet aut febrium aut doloris.
15 (12.) cum vero limpidum fuerit vulnus, iam. possumus
et varios cibos et vinum dare et lavacro uti. universo
enim resumpto corpore facile poterit et. vulnus ad cica-
iricem pervenire. quo tempore bene utimur iniectione
illa vini in quo decocta sunt folia rosae et cydonia mala
30 vel. mespila vel sorba et lenticulae aut palmulae, ita ut
sicut. superius dixi ex ipsis rebus encathismate utamur.
in pessario vero dia moron bene adponitur aut dia cadmias
vel dia ladanu oleo conpetenter soluta. quae medicamina

1 Cypressi h: conpressa b, οὔ pressa /. citonia bi, ci-
donia ἢ. 2 encolpizà b (-zamur 4). ipsum humorem ad-
misceamus δ᾽, ipso humori admiscemus ἢ. 3 agatia b.

4 vel ypoquistida h:.vel stida (sic) bl. 5 et encatisma adh.
h. | relevata ἢ: revelata b, revoluta /. 6 causa h: οὔ (pro
cà) bI. 7 antherán h, antera bl. ilic bi: illuc ἢ.
solvere ἢ. utimur: uti δι ἢ. 8 dissenteria b, di(y h)sin-
teria ih. & instatuta vero b, & instituero !, statuta vero ἢ.
9 qd vis obprobare Ὁ. 11 minuit δ ἢ. recesserit À.
12 si tranquillitate b (et om. si) h, stranquillitate /. ^ 13 hu-
manioribus δ᾽: humóribus ἢ. 16 et (ante lav.) om. bl. 19.
citonia bl. 20 et bi: vel ἢ. aut palmulae 5/: om. h.

21 encatismata utimur δὶ, encatisma utatur ἢ. 22 diamaro. .

bI. diacasmia bl. 23 dialadanum ἢ: diadamnu(m 5) 51.
& oleo δὲ (non ἢ). com(n)petenti ἢ (-ter bI).

-- 103 —

et foris ab umbilico in iusum necessarie inducimus. | sicuti
enim cataplasmatum vel is quae a foris fuerint posita al-
titudinem penetrabit, sic poterit et emplastrorum virtus
ἃ foris inductorum penetrare et intus posita vulnera ad
cicatricem rapere. 5

sed quoniam cum veterata fuerint vulnera vel non con-
petenter fuerint curata, cancrum in matrice facere solent,
ideirco huius curam subiungimus.

»

XXIII De eancro maírieis. (ind. ρᾶς)

(183.) Cancro. quidem in matrice posito aliquando sine τὸ
vulnere est, aliquando cum vulnere. et (si sine vulnere»
€um punctionibus dolor occurrit omnem vicinitatem pulsans
ita ut ad renes et ad vertebra et ad umbilicum dolor
perveniat. vel maxime tamen .cum anhelare voluerit, tunc
hi occurrunt dolores, universi autem corporis inaequa- 15
litas cum obripilatione, dolor quidem | capitis et ner-
vorum cum oculorum basibus, sudores frigidi, animi de-
iectio, languor, difficilis respiratio, somnus modicus et cibi
fastidium. si vero etiam vulnus "habuerit, humor putidus
et faeculentus fertur, frequentius tamen et ad tactum 20
duritia quaedam ibi invenitur.

1 etiam foras ἢ. ad umbilicum (non bI). iniuso
(Sed inioso amte ips. corr.) b, et iosum h, in seorsum [. sic-
uti bh: cuti 1. — 2 vel his que bh (sc. vulneribus). posita:
. in(m)posita bih. 3 penetravit b] ὁ. 6. -bit ἢ. 4 a foras ἢ.
6 quoniam cum ἢ: q; x (que non /) con(veterata) bI.

vulnera — fuerint om. l. vel om. b. 8 subiunximus ἢ
— (non bI). 10 quidem δὲ: om. h.. aliquando — (11) est om.
l. sine b: cum ἢ. 11 cum b: sine ἢ. verba (si sine v.
vel tale quid) omissa ipse addidi. cf. etiam Aet. Cap. Oribas. lat. VI
p. 375). 12 ad fter om. b, semel (ut renes) I. 13 hanelare
lh, alenare b. 14 hi: haee bl, hec ἢ. 15 obri(e 7)pila-
tione ih, ebripilatione ὃ. 17 langor b. et fastidium cibi
b (et c. f lh). 18 et humor ἢ. putidus ἢ: putridus ὃ.
19 feculentus δ᾽} (τρυγώδης .Paul. 3, 67 — Aet). fertur.

. frequentius M om. bl. adtactu δὲ: adactu ἢ.

-- 104 —

(14.) habet autem haec valitudo accessiones et dia-
limmata, ut quotiens in accessione est valitudo, cibus quem
accipit aut corrumpatur aut in totum reiciatur, ventrem
etiam solutum faciat, tussicula etiam sicca occurrat. cum

5 vero dialimma venerit, praedicta omnia ex parte recedunt

aut tranquillantur. quotiens ergo in accessione inveniuntur,
rebus paregoricis curandum est, ita ut si cum abundantia
humoris fuerit, stalticae res adponantur, si cum fervura
calasticae. sollicite tamen haec omnia facienda sunt, si

10 quidem ex omnibus rebus quae adponuntur cito in peius

15

20

revocari consuevit. quare ergo si cum fluxu fuerit, bene
oleum rosacium tepidum inicitur vel herbae. calicularis
aut plantaginis aut intuborum sucus, ita ut aut soli suci
iniciantur aut admixto modico vino in quo decocta sunt
rosae folia et melilotus et crocus. quibus etiam tritis,
pro pessario adponi possunt. si vero fervor fuerit et illa
signa accessionis occurrant, oleum dulce et non satis ca-
lidum iniciendnm est. pessarium autem simplex et cum
modico: melle adponendum. | nam ovo cum palmulis in
mulsa vel in dulce cocto cilium ipsis cum palmulis
bene teritur, quod aliquando etiam et adipes recentes

1 diy h)alemmata ὃ 1}. 2 cibus ἢ: cibü δ]. quem
om. l. 8 acceperant ἢ. aut totum 51 corrumpatur b:
-iur 1}. reiciatur bh: -citur 1. 4 soluta h (-u δὴ).
oceurrit bi (-at A). 5 dialemma δὲ (cura vero dialenimta
levigatur sic h). | cedunt h. 6 invenitur. febris paregoricus
curandus est ἢ. 7 paragoricis δ. αὖ e£ cum om. bl.
8 res apponantur ἢ: om. bi. si cum ἢ: sicut δ. 10 ex
bl: om. h. 11 revocare bi, provocari ἢ. 12 rosaci(e b)um
bh, xoseum ἴ. ealicularis: sic δ᾽ ἢ. 18 solis δὶ. 14 aut
h: om. bl. in quo h: in aqua b, in qua [/. sunt ἢ:
est δὶ. 15 melilotü et crocu bi(h). iritis bi: casti ἢ
(clasti h9). 16 propessaria b, per pessario |. 17 occurrunt

b, occurrerint ἰ, fuerint ἢ. satis δὶ: valde ἢ. 18 simpli- .
cem b, -ce 1. 19 modice δ]. Nam ovum (...coctum) /h:
cinamomiü b. cum h: om. bl. cü mulsa ὁ]. 20 dulce

blh. cilium ἢ: clivi (sic) bl. cf. p. 53, 2. ipsis: ipsius
bih. 11 teritur h: teruntur bl. et (post etiam) om. bl.

— 105 —

anserinos vel gallinacios accipiat et sic adponatur. en-
cathismate etiam et vaporationibus et cataplasmate a foris
bene utimur. cum vero dialimma venerit, analeptico cyclo
primo resumenda est. dehinc et paulatim latenter meta-
syncritica subiungenda sunt, ita tamen ut omnes excessus 5
semper mulier fugiat, vel maxime etiam cibi. [licet enim
universi excessus huic valitudini sint contrarii, vel maxime
tamen cibi] indigestio, quae hanc valitudinem ad peri-
culum adplicare consuevit. hac enim diligentia si mulier
in totum curari non potuerit, vel non gravissimis dolo- 10
ribus torquebitur et sine tormento diutius vivere potest.
multi autem cum temporibus servire non noverunt et rebus .
acerrimis in ipsa accessione utuntur, adseverant quod nulli
medicamini haec valitudo consentit, cum inperitia. eorum

quicquid adpositum fuerit reprobari videatur. 15
(XXIIIT)
Subsequebatur schema
de fistulis in matrice positis, (ind. gàa)

(15.) quod schema transferre nolui, siquidem obstetricibus
supervacue hoc insinuabimus, cum etiam peritissimos me- 20
dicos ad inspiciendum et ad. curandum haec fistulae tur-
bare possint.

1 accipit h. adponitur bÀ (-atur ἢ). encatismata b.
2 vaporationes /. 4 utimur h; in(m l)ponimus 5/. dia-
lemma 51, dyaligma ἢ. anelentico b, inaleptico 7, analem-
ptico ἢ. cyclo h: om. bl. 4 metasi(y h)ncretica bi.
- subvenienda ὃ (non ih). 6 oms ex|nimietas cessum (ex gl.)
Rh. 6 etiam b: tamen [h. 6 licet — (8) cibi ἢ: om. bl.
X excessum (μέ amtea) ἢ. 8 digestio δ]. qui b: que /h.
| 9 si bi: etsi ἢ. 10 .poterit ἢ. 11 torquetur ἢ. tor-
. mento om. l. potest ἢ: non possunt δ]. 12 Multis enim
" temporibus servare n. n. δὶ. 13 utentur δ]. 14 cum ἢ:
— eui bI. 17 Subsequebatur bÀ: Subsequitur autem [. sce-
. ma bih. 20 insinuavimus:b: insinuamus (à. 21 adspicien-
dus et ad curandü b, ad inspiciendos & ad curandü /, ad in-
. Spiciendum et curandum A. haec (hec ih) bih. turbare b,

— 106 --.

(ind. 615) XXV De iumoderata landica

5

quam Graeci yos nymfin appellant.

(16.) Turpitudinis symptoma est grandis yos nymfe.
quidam vero adseverant pulpam ipsam erigi similiter ut
viris et quasi usum coitus quaerere.

curabis autem eam sic. supinam iactantes pedibus
clusis myzo quod foris est et amplius esse videtur, tenere
oportet et scalpello praecidere, deinde conpetenti diligentia
vulnus ipsum curare.

(ind. Qu) XXVI De ecercosi.

11

15

(18.) Apollonius et Sostratus et Filoxenus adseveraut
in orificio matricis carnem quandam emergere et in tantum
excrescere ut expleto orificio et collo matricis aliquando
et foris hoc penetret.

et haec quoque res digitis vel myzo adprehensa ferra-
mento a radicibus tollatur. vulnus quoque pari diligentia
curandum est.

-ri h, curare l. 2 quam greci laf nymfin appellant b, quam
iaf nymfim app. ὦ, Quam greci nym exappellant ἢ. 8
si(y D)ntoma 57, simtoma ἢ. grandis. laf nymfin b, grandis
iafnimfin 7, grandis nimphe ἢ (gr. nymfe Pal. et Cant). B
quidam vero ads. bi: Nam ads. quidam ἢ (cf. Paul. 6,70. Aet.
16,103). 6 sic om. b (In cura autem sic facies ἢ). | supinam
(cet. om.) b, iactantes eam supina in lecto /, supinam 1actantes
mulierem . 7 clusis b, clausis 7h. mizo b, & miezo 1, et
miccio h. foras h. οὐ amplius δ᾽: plus ἢ. ^ videbitur ἢ.
tenere ἢ: -τῷ bl. 8 excalpello 5]. ^ deinde bI: inde h. 9
ipsum om. h. 10 De cercosi ἢ: De cerciso b]. 11 sustratus
b. 12 in bl: de ἢ. — emergere h: erigere bl. in tantum ἢ:
in totum δ. 13 excrescere [h: excercere b. ut ih: et b.

14 foras h. hóc cadat h. 15 et om. b (non lh). res
lh: tres b. digitis adpr. miczo [. mizo b, miezo 1, micio .
h. ferramento ἢ: om. δῖ. 16 a radicis bi, radicitus A.
tolli potest ἢ.

-- 107 —

XXVII De elavulis in muliebribus locis natis. (4.048)

(19.) Clavuli vero nascuntur et in pinnaculis et in
sinu muliebri et in orificio vel in collo matricis. sunt
autem sine dolore aliquando russei aliquando albi. hi
autem foris visu adprehenduntur, intus vero organo ad-5
prehendi possunt. et hi sarcolabo adprehensi bene prae-
cidentur et curantur, interiores autem. qui tolli non possunt
medicaminibus commalaxari debent.

XXVIII De ragadio in matrice posito. (ind. Quy)

(80.) In partu difficili vel ex nimio labore ragadium 10
in orificio matricis emergere solet. quod si recens est
et sine fervore, rebus stalticis cito ad cicatricem rapi potest.
si in fervura est, rebus calasticis paregorizari debet. si
vero iam etiam callosum est, primo callus commalaxan-
dus est, et sic ferro sublatum facillime sanari potest. 15

XXVIHI De eondylomatibus in maíricee positis. (a. ρμε)

(81.) Frequentius in partu rugae quae in orificio
matricis sunt accepta soliditate condylomata faciunt. quae
et ipsa (si» cum fervore fuerint, paregorizanda sunt, de-

1 claulis ^: clauclis δὶ. 2 claucli vero nascuntur bl:
— hic om. ἢ. 3 (matricis) elauli nascuntur add. h. 4 rosei
-h. hic autem foris b, hí autem qui foris sunt /, Facillime
autem hie foras À. . δ vero qui sunt /. adprehendi bi:

. videre ἢ. 6 & hifarcolabo b, et his arcolabo ih. preci-
- duntur ἢ (-entur bi). 9. positis b (qui post tit. hunc om. caput

- Sequens ad, c. 28 frequencius etc. statim transiliendo) et 1. 10
nimio labore /: nimia purgacione h. 11 emergere solet ἢ:
nascitur ἢ. 19 cito A: uti cito l. possunt /. 13 para-
gorizari ih. 14 etiam om, l. 15 et om. l. sublatus /.
. possit 1. 16 positis /: natis ἢ. 18 condolma ὦ, condi-
loma i5. 19 si addidi. paragorizande (-da ih) ... com-

malaxande (-da jh) b.

-- 108 —

hinc commalaxanda et. novissime chirurgia tollenda. . sic
enim facillime cicatricem recipere possunt.

(ind. guia) XXX De haemorroidibus
quae in matrice nascuntur.

5 . (82.) Haemorroides raro quidem in muliebribus inveni-
untur, frequentius tamen in collo et in orificio nasci so-
lent. signa autem occurrunt mulieribus haec, ut sanguis
plurimus raro quidem ordinabiliter, frequentius tamen sine
ordine feratur pallorque eas teneat cum lassitudine cor-

10 poris, aliquando tensio et gravedo, et sanguis nullus oc-
currat. adprehenduntur autem sic organo patefactis locis
ut extantiae quaedam ibi videantur in accessione quidem
russeae et in aliquantum dolentes, leniores tamen a cla- -
vulis, in dialimmate autem rugosae et sine dolore et subli-:

15 vidae. ilae vero quae intus sunt oculis quidem non vi-
dentur sed signis adprehendi possunt, si quidem post abun-
dantiam sanguinis nulla sanies feratur, sicut in vulneribus
semper occurrit. nihil autem obesse possit, absconsae si non
videantur, si quidem nos abundantiam sanguinis cohibere

20 debemus et siccare illis scilicet omnibus auxiliis quae in
sanguinatione matricis et fluxu muliebri posuimus. differunt

1 chirurgía h, ciro(u Z)rgia 51. sie h: significat b].
2 possunt h: posse b, possit 1. 3 De emorroida(i 7, e A)s
blh. 5 Emorroides r. q. in muliebri sinu inveniuntur ἢ,
Emorroidas r. q. in muliebribus invenimus b, Emorroidis r. q.
in mulieribus inveniunt (locum etc.) 1. 6 frequentius tamen
in col om. δ᾽ (ubi locum & in orificiuü). 7 mulieribus b e£
(qui eas habent add.) h: om. l. ut h: om. δὶ. 8 occurrit
(ante raro) add. bl. 9 feratur ἢ: tenuat b, teneatur 1.
teneat h: ferat bl. 10 nullus bh: om. l. occurrit b (-at
lh). 11 locis ipsis ἢ. 12 quidem /h: om. b. 13 rusee
et in ἢ: rosea(e 7) in δ]. leniores b, lenior 1: molliores h.
ad cláulis ἢ: claulis b, clauclis 7. 14 dialemmate 57, dya-
ligmate ἢ. autem rugóse et ἢ: om. bl. 16 Si (Sed 5)
quidem — (19) videantur ὃ]: om. ἢ. 18 absconse si non vi-
deatur (sic) b: absconse sunt ut non videantur /. 21 et (ἢ
add. h) fluxu m. bh: & p lac m. 1. differunt h: differentes
bl. a se ih: se b. | |

— 109 —

autem ἃ se haemorroides natura quod quaedam sunt sim-
plices et humanae, quae scilicet et molles sunt et lenes
et magnitudine breves, aliae vero sunt durissimae et do-
lore omnem vicinitatem percutientes et magnitudine grandes
et asperae. quae propter difficultatem symptomatum dif-
ficile curari possunt, et quod in alto sunt et non videntur.
illae vero quae simplices et breves cum lenitate inveni-
untur, facillime curantur.

(83.) antiqui ergo quibus tollere eas placebat, aut
calastico eas inlinebant aut lino constringebant aut basis
earum scarifantes sic pulverem adponebant ut paulatim
Sibi mortuae caderent. quae omnia nos reprobamus, si
quidem fervor exinde nimius emergat et ex consensu
vicinitatis periculum nasci possit. nos ergo in accessione
si dolor nimius fuerit ea quae ad fervuram matricis poni
iussimus, etiam nunc adponimus. dolore vero recedente
si plurimus sanguis fertur, ea quae constringere possunt
et encathismata staltica adhibemus, ipsasque haemorroidas
. pulvere quod accipit [id est gummi de pru-
mella] et coria mali granati et gallas et sfragitida tan-
gimus, vel acaciam et ypoquistida in vino solventes in-
linimus. dialimmate vero superveniente, ante resumptis
viribus laborantis, cum integrum sucum corporis acceperit,

1 emorroidas b, -dis 1, -des h. | 2 et humides (sic) et mol-
— les sunt. et lines et m. br. 1. 5 sintomatum δ]. diffici-
le(s D) b, -cillime A. ἢ breves bh: febres sunt [. 8 fac.
curantur ἢ: om. bi. 9 ergo quibus h: ergo bene /, vero
bene b. placebat /h: placet b. 10 calastico h: castigo
b, costico 1. inlinebant b/: inlinie(ni h?)bant ἢ. vasis
(basis ἢ) earum /h: enbasis eà b. 11 put b, pulver ἢ, pul-
vere [. ut om. b. 12 sive mortue b, sive emortue ἦ,
. emortue sibi h. conprobamus b. 13 nimius h: om. bl.
15:nimius minus f. poni 57: apponi ἢ. 16 nunc h:
nec 5, hec 18 istaltica 1. 19 pulvere quod accipit. id
. gumma M de prunella (sime albo) h (et, om. id, Camt.): pul-
. verizamus pulvere que fit δ]. 20 et coria: excoria bí, coria
(om. ex) h. gallas bh: gallarum /. fragitida b, frangitida
m I. 22 Dialigmata (sic ἢ) — (p. 110, 1) cibum A: om. DI.

e

[1

r$

0

0

-- 10 —

pridie quam ad chirurgiam accedat, modicum cibum ac-
cipere debebit, et conpetenti schemate ea collocata, sicut
frequentius retro insinuavimus, myzo vel sarcolabo hae-
morroides teneantur, ita ut in aliquantum extensas scal-
5 pello prius radices earum scarifes et in aliquantum artifex
sarcolabo convertat, qua conversione retentus in aliquantum
sanguis, non plurimus, postea quam tolluntur, effündatur.
deinde curam adhibere debebis quam in recenti vulnere
frequentius habes ordinatam. post esectionem autem earum
10 pulverem inponere quo antiqui utebantur, ut et reliquiae
quae sint tollantur et sanguis cohiberi possit, nobis hoc
non placet, siquidem ex hac acerba virtute fervor sub-
sequatur, unde duplicari fluxus sanguinis possit vel si ad
tempus fuerit retentus, scara cadente fluxus sanguinis
15 interdum cohiberi non possit.

(66) | XXXI De casu matricis.
(cf. ind. v)

(84.) Matricis. casus fit aut cum infantem mortuum
embryulcis adducimus vel obstetrices inperitae cum ad
secundas in directum conantur vel aliquo ictu cum illic

20 mulieres percutiuntur. [matrix hoc cadere solet,] ruptis
scilicet aut relaxatis membranis illis quibus ex omni parte

1 accipere debebit A: acceper etiam debet b, Accipere
etiam debebit 1. 3 mizo b], micio ἢ. emorroidas b, -es
ih. 4 teneantur ἐδ: extenuantur b. extensa scapello b,
extensas excalpello /, extensa ex scalpello ἢ. 6 conversa-
tione 1. 7 sanguinis b, -ne ἢ (sangui suppl. h9 im marg.).
postea quae (4; b) bI. effundatur /: -dantur /h. 8 de-
bem?) (-mus) ἃ; (— que 1) ὃ. 9 esectionem: eiectionem bl,
Seccionem f. 10 put b. quod 9]. relicü b, -quum 1,
-qui ἢ. 11 que sunt bAl. nobis placet (sic) h. 19 ex
has acerua(s 1) virtute(s 7) b7, acerba virtute (om. ex has) h.
subsequa(n b)tur bi: subsequitur ἢ. 18 unde duplicari fl. s.
conpesci possit (s?c, cet. om.) l. 14 scara cadente b: ..e2.
cu uenerit ἢ. interdum ὃ: om. h. 17 mortuum ἢ: om.
b. 20 obeadere b, hóc cadere h, huc cadere 1. 21 omni
h: om. bl.

-- 111 —

continetur. (85.) et aliquando pars eius, aliquando omnis
effunditur. si enim orificium. eius tantum modo cadit,
cum dolore est. si vero tunica quae intus est cadit,

- rugosum et russeum corpus sine dolore invenitur. si vero

omnis matrix regirata effusa est, ad similitudinem ovi in
sinu muliebri invenitur. si vero omnis non conversa effusa
est, magnitudo quidem maior est sed ut integrum schema
servetur, et sanguinolenta quidem cum integro sensu, quotiens
ruptis cutibus quae eam continent effunditur, pallida vero
et prope sine sensu, quotiens de paralysi nervorum cadit.

(806.) oportet ergo supinam iactantes mulierem pedibus
apertis, si mox ceciderit et adhue sanguinolenta est et
sine fervore, aqua frigida vel pusca diligenter elotam di-
gitis vel. spongia. rotunda retrorsus eam repellere et in
loco suo revocare. dehinc lanis vel spongia pusca made-
facta sinum muliebrem implere et conpetenter ligare, pedem
etiam supra pedem obvolvere et cervicale renibus adposito
altiores partes ipsas facere vel in inferioribus pedibus gra-
bati fulcire ut altiores renes mulier habeat. deinde cibum

simplicem dare.

(81.) si vero iterum ceciderit sine. fervore, ungonda

1 aliquando omnis ἢ: om. bI. 2 cadet b. 4 russeum
b^lh, rosseum (ante 198. corr.) b. 5 matrix ih: om. b. οἵ-
fusa ἢ: om. bl. 6 vero bi: autem Ah. haec sic praebet 1: &

- vero omnis magnitudo non est conversata. & integrü scemate
matricis servatur eic. effusa b: om. lh. 1 maioris aut

integrü b, maioris est ita ut integrum ἢ. 9 cutibus quae:

- erinibus qui διῇ. continet δ. 10 quociens ὃ: aliquo-

tiens ih. de paralisi | si nervorum ἢ, de paralisi membro-
rum b, in paralypse membrorum ί. 11 Oportet ^: Omne b,

- Hane j. iacentem ἢ. 12 si mox | ceciderit /: mox ceciderit

: (dit À) δὴ. (om. si). δἱοίδπι: ea(m /h) lota blh. 14 (etc.) ex-

spungia b. in (amie loco) om. bl. 16 pedes bh: pedem [.
17 pedem 7h: pare (sic) b. — subposito b. 18 ipsas bh: ipse

EJ. facere i: om. b, fasciare ἢ. in. addidi. grabatti ful-

cire b: gravat fulcire l, gravati subponere A. 19 ut i^: &
b. 21 primo (ante inic.) add. ἢ. ^ ungenda (Sor.): ini(un ἢ-
cienda bh.

20

— 112 —

est mulier ut exinanitis stercoribus sic mulier. revocetur.
deinde encathisma adhibendum est aut ex pusca frigida
aut ex aqua in qua decocta sunt lentiscus, murta, celsa
agrestis, corium mali granati vel rosa. post quod enca-
5thisma linienda est matrix acacia vino soluta vel centi-
folio marino trito et gallarum pulvere et ges astere sicut
superius dixi vino soluto linienda est et sic revocanda,
ita ut lanae vel spongiae eodem humore madefactae sinum
muliebrem impleant. (88.) si vero diu hic remanendo
10 et pallida fuerit et frigida inventa vel in fervore fuerit
posita ita ut exercitius doleat, aqua calida' vel oleo dulce
fomentanda est vel sucis faeni graeci et seminis lini,
etiam et malvarum, et sic revocanda. aut si satis grandis
fuerit fervor, et flebotomanda est et omnibus rebus ca-
15]asticis, sicut paralysis, curanda. cum autem frequentius
revocata ceciderit et effecta fuerit chronia, bene tunc re-
vocaverimus «si» etiam stalticas cucurbitas lumbis et ver-
tebris inponimus, epithima etiam dia finicon vel dia iteon
emplastrum inducimus. deinde cyclo curamus, primo
20 analeptico resumentes, deinde et metasyncriticum coniun-
gimus, a quo etiam metasyncritica pessaria accipimus quae
constant ex nitro et uva passa et ficu infusa.
1 ut /h: & b. 2 d. statim enc. ἢ. 3 sunt bl: est h.
murta b: myrtha h, myrra i (cf. Sor. 299, 15). 4 corium
b, -à l, -ἃ ἢ. vel: et δίῃ. 5 linienda δὲ: inlinienda ἢ.
centifoliu(o Ὁ) b, cenisfoliu 1. 6 marino 7h, malino b. ri
dixi vino linienda b, d. vino soluta linienda l, d. cum vino in-
linienda ἢ. 9 compleant h. remanent b, -endo h, -et 7.
11 aqua quidem c. vel eum o. h. dulee 51A. 12 sucus
fenogreci b, sucis feni(u ἢ) greci ἢ. 13 etiam δ᾽: om. h.
(rev.) est add. δ]. aut — (14) est om. 1. 14 et (fl) ἢ:
om. bh. 15 cum autem om. b. 17 revocavimus [. si
addid3. 18 epitima b, epi(y h)thima Ih. etiam om. b.
diafinidon ὃ, -fenicon [, 'dyafinicon h. diateone plaustrü b,
diayteon. emplastrü l, dialteoné emplastrum h. ^ 290 analen-
(m /, mp Ah)tico b. resumentes ἢ: detinentes δ]. meta-
si(y h)nereticum (w£ semper) bIh. 21 aut quo...accipimus b: -

im quo...apponimus A, aut...adponimus [. etiam et m. 7.
22 constat bh. nitro bi: mirto ἢ. intusa 1.

-- 113 —

(89.) si vero frequenti casu alienata fuerit ut et ni-
grescat, utimur medicamentis quibus cancrum tollere con-
suevimus, vel ferro nigredinem ipsam alienatam et mortuam
praecidimus. si autem et omnis matrix fuerit nigra, totam
praecidimus. [nec mirum videatur et incredibile quia
dixi praecidimus.] si quidem antea paulatim valitudine
ipsa alienata et mortua est, sic nos eam tollemus. δά-
severatur etiam quod frequenti casu vulnerata aut in sinu
muliebri cohaerere solet aut pinnaculis ipsis conglutinari.
quam rem separare et difficile est et molestum. bene 10
autem placet nobis sic eam dimittere, si quidem plurimas
mulieres sic diutius vixisse antiquitas adseverat.

Qt

XXXII De elusura orifieii matrieis (ind. gÀD)
quam Graeci fimosin dicunt.

(90.) Clauditur orificium matricis aliquando fervore 15
aliquando cicatrice, praecedente scilicet vulnere, aliquando
. durissima callositate. quae clusura mulieris dicitur, quia
neque semen viri recipere possunt aut si naturaliter fuerit
«conceptum, infantem parere non potuerunt. organo ergo
patefactae mulieres et oculis videri possunt et digitis ad-
prehendi. | quotiens autem in fervura est et ruborem
habet et inflatum videtur, oportet omnibus etiam uti quae

0

no

1 ut et nigrescat om. l. 4 precidimus — (7) mortua est
0m.l. siautem — (6) praecidimus om.b. ὅ---Ο sol. praebet ἢ.
5 nec: ne ἢ. 1 alienatur et emoritur h. ^ nos bl: om. ἢ.

tolle(i ἢ, aT)mus b. S8 vulnerata ἢ: -tur bl. 9. in pinn. bh.
- eonglutinare b/h. [10 quem rem bl. 12 810 (d.) om. ἢ.
adseverant | 14 quem...dicunt δὶ, que...dicitur ἢ. greci
bih. fymos b, fymon /, fimos h. — 15 cluditur h. ^de fervore
il. 11 durissima callositas 57, durissimo callo h. — que clusura
bh: quam clusuram 7. ^ mulieris b: -res ih. ^ dicitur: om. ἢ,
. Gdieunt bI. quia: que 7, q; ὃ, om. ἢ. 18 naturali bI.
. 19 parere bh: perire [. potuer bh: poterint 1. ergo bh:
vero ]. 20 oculis videre possunt b, oculi videre non possunt
— 1, oculi videri potest causa A. 22 v. quando oportet omni-
- bus paragoricis utique 5h, v. omnibus etiam utique bl.
Soranus, ed. Rose 8

— 114 —

in fervura matricis posuimus. recedente autem fervura, |
callum in medio dividimus et ex utraque parte myzo
tenentes latius praecidimus, ut lateribus cicatrix currens
iterum orificium non cludat.

lisa. oir) XXXIII De eis quae clausae naseuntur,
6 et appellantur atretoe.

(91. Tribus quidem modis clausae nascuntur puellae
vel efficiuntur. aut enim in pinnaculis hic a foris co-
haerentibus cluduntur, aut ipsis quidem patentibus medio

19sinu muliebri pulpa vel membranum innascitur, aut hoc
etiam sinu patente orificium matricis cluditur, ita ut mulieres
aliquando ad unum officium teneantur aliquando ad tria.
quotiens ergo hic foris pinnacula sibi cohaerent, ad tria
officia mulieres inpediuntur, ad usum virorum et ad pur-

15 gationem et ad conceptum. si vero pinnaculis patentibus
in medio sinu muliebri fuerit clusura, ad duo officia in-
pediuntur, ad communicationem viri et ad conceptum, si
quidem hoc utcumque menstrua liquari possint per ca-
vernam qua etiam et urina excluditur. quotiens autem

20 orificium matricis fuerit clausum, ad duo officia inpedi-
untur, siquidem nec purgari nec concipere possint, viri

1 posuimus b, possumus i: posita sunt ἢ. autem b:
vero h, ergo ἴ. 2 myzo bl, micio ἢ. 8 tenentes ἢ: om.
δ]. 4 iterum δὶ: uterum ἢ. non cludat δἰ: concludat ἢ.

6 metrete b, metrate /, mitrate ἢ. 7? quidem om. h.
puelle vel eff. bI: om. h. 8 aut enim ἢ: om. bl. hic
lh: quidem b. & foras ἢ. 9 patentibus ἢ: fatentur δὶ.
in medio A. 11 ita ut bh: aut l. 12 orificium impedian-
tur ἢ. 13 foras ἢ. coherent. ad tria h: coherenté (-em 1)
matris δ]. 16 ad duo: Aduo ἢ, duo 51. inpediuntur om. |
b. 17 ad (cone.) om. b. | Siquidem — polf... b: Siquidem .
ut cum m. 1. hoe possint... ἢ, Siquidem hoc m. per cavernas
vessice administrantur. per urina effunditur /. 19 qua: que —
Ἧ,, "α; 5: et: ex b, om. h. 20 clausum 5/: clusum ἢ.
ad duo b: aduo ἢ, addito 1.

tamen usum sine inpedimento sustineant. si vero in-
pedimentum illud quod in orificio est pertusum fuerit,
etiam purgatio quidem effici potest, conceptus tamen de-
negatur. si autem caverna illa contra orificium matricis
est posita, potest etiam conceptus fieri, partus tamen in
totum denegatur.

adprehenduntur autem. haec omnia organo patefactis
mulieribus ut et visu videantur et tactu probari possint.
si enim numquam in ipsis vulneratio praecesserit, cum hac
"valitudine natae sunt mulieres. si vero praecessit vulnus,
Sie sibi praedictae partes cohaerere potuerunt ut cicatrice
solidatae sint. si ergo in pinnaculis fuerit clusura, visu
videbitur. si autem in medio est pulpa vel membranum,
post pinnacula inmissus digitus in medio non admittitur.
separatur autem hic pulpa sit an membranum quod in-
pedit, ab eo quod pulpae solidiores sint et duriores, mem-
branum autem pressum et mollius sit et cedat. nam et
ipsa mulier relatione sua instruere poterit ad quae of-
ficia inpediatur, ita tàmen ut orificium clusum non possit
nisi organo videri. si quidem et cavernam modicam ha-
buerit, et purgatio qualiscumque fieri potest et con-

[wn

0

20

ceptus. sed cum pariendi tempus venerit, tunc periculum -

1 susti(e b)neant(ur A) 1. 8 quidem om. /. negatur ἢ.

ΠΑ. contra ἢ: que (q; δ) cü DI. 5 tamen ἢ: autem b.
—"* organo i: -na bh. 8 mulieribus ἢ: -res δ. videntur
(om. ut)...possunt b. 9 ibi (in ipsis) add. 1. | cum h: que
(ἃ; δ) οὗ bI. 10 sunt ἢ: sint δ]. precesserit 1. 11
—gBlbi δὲ: ibi ἢ. poterint b, potuerint 1. ut...sint: et...
gunt bih. cicatrice (sic) h, -ces δ]. 129 ergo h: vero bi.
— 13 autem δ᾽: vero h. pulpa — inmissis digitis (sic) h:
pulpalis a(d 7)missis dicit'(ur 7) δ]. 15 hie pulpa — mem-
branum: ἃ pulpasit. an mbranum A: haec pulpa posita in
membranum δ. 17 autem om. h. est et cedit δὶ. 18
relaxatione δ ἢ. i. non poterit διῇ. adq; b, atque lj,
&qua b. 19 impediatur ἢ: in(m 7)pediu(a 7)ntur bl. offi-

— eium A. non poss (-sit A) nisi o. videri(t b) bh: non possit
&periri nisi organo viderit [. 20 et bi: si et ἢ. 21 pos-

-git DI.

-- 16 —

mulieri inpinget, cum exitus denegatur infanti. propterea
ante curiosius inspicienda est et curanda. '
(92.) ex omnibus autem differentiis quas praediximus
facillime curari possunt quae in pinnaculis causam habent
5 vel membrano clausae sunt, siquidem durissimae pulpae
cum ingenti difficultate praecidantur et moleste sanguinent,
et si non sollicite fuerint curatae, cito renasci possint.
membranum autem et facillime tollitur et sanguinationis
metum non habet nec aliquando renasci potest. cum ergo
10 curari coeperint, conponendae sunt supinae, patentibus
scilicet pedibus, et si in pinnaculis inventa fuerit causa,
extensis ipsis scalpello medietas dividenda est usque ad
inanitatem. si vero in medio sinu inpedimentum fuerit
inventum, si cum caverna est membranum, illic infixis
15 ancistris rumpendum est et tollendum. si autem pulpa
fuerit inventa, in gyrum praecidenda est ferramento illo
quo polypos tollimus et ita sollicite secanda ne aut ve-
sicae collum aut longaonem tangamus et incipiant aut
urinae turpiter ferri aut stercora don contineri. si vero
20jin orificio fuerit clusura et sine caverna fuerit, flebotomo
medietatem sollicite dividimus et infixo ancistro extendentes
syringotomo praecidimus. si autem occurrente purgatione |
intus sanguis remanserit, si quidem clusum orificium nihil
foras amittat, post sectionem thrombos illos purgationis
25 qui intus remanserant, si fieri potest, statim etiam ipsos

1 mulier in(m ?)pinge(i D)t 51A. ac (pr.) h. 4 facile
b. causam habent ἢ (cf. v. 11): habet δ]. 5 clausae bh:
cluse /. * renasci [À: senesci b. possunt δι}. 8 san-
guinationes δὶ. 9 metum 5/: meatum ἢ. ne b. pos-.
sunt δὶ. 10 et pat. h. 11 causa ἢ: οἵ b]. 12. extensis
ih: exiens his b. exealpello b, exscalpello 7. 14 si cum.
h: sicut bI (qui omittunt quae sequuntur usque ad p. 117,9). ^
ilie (μὲ vulgo): illuc ἢ. 15 pulpe fuerint invente b. 17
quod ἢ. secandum f. 18 incipiat ἢ. 19 urina sinetur-.

pit h. 22 inringóthomo ἢ. 24 ammittat ἢ. iombos
h (sed $rumbos ἢ).

-- ΤΠ —

tollere debemus. si vero inpedimentum aliquod occur-
rerit, altera die bene eos excludimus. post sectiones autem
qua diligentia vulnera curanda sint retro habes frequentius
ordinatum, ita ut cum ad cicatricem rapi coeperint, pri-
apiscus medicamine quod ad cicatricem facit inlinitus, δ᾽
usque ad plenam sanitatem non exinde recedat, ne iterum
partes sibi cohaerere incipiant.

(93.) solent autem et melicerides et atheromata et (ὑπά. ρυβ)
steatomata in ipsis partibus nasci et quasi praedictas clu-
suras facere. quae ipsa omnia adprehensa simili modo 10
curari possunt. siquidem ubicumque fuerint nata vel in-
venta, una disciplina tollantur quam in chirurgumenis
exercitius. habes ordinatam.

XXXIIH Qua disciplina organo aperiendae sint depend
mulieres.

| (94.) Scio me retro ad inspiciendam altitudinem mu-
lieris frequentius organi mentionem fecisse quod graecitas
dioptran vocat. et quoniam nisi insinuata fuerit disciplina
quatenus hoc ipsud fieri possit, occurrente necessitate ob-
stetrices facere non audent, idcirco placuit nobis ut etiam 20

3 sunt h. 4 ordinata ἢ. 5 priapiscus medicamine ἢ. «
inlinimus ἢ. 8 atthromata (sic) h. 9 ipsis: hic denuo
- 4ncipiunt bl, wbi sic: si vero in medio sinu inp. f. inventü
sicut ipsis partibus nasci et quasi.. 10 (facere) coepimus

l. q; ipse b, que ipsa ἢ (que omnia ipsa efc. ἢ). 11
- (nate add. h) vel invente δῖ. 129 tolluntur ἢ, tolla(n b)tur
bl. quam ἢ: ἃ; b, que ἢ. cirorgumenis b, g(ch h)yrurgi-
menis Àl. 16 adspiciendà δὲ (sed in add. ps. corr. D), ad
-aspiciendà ἢ. multitudine mulierü ἢ. muliere b, -ris 1.
17 memoratione /. q; à grecis tas diobtram voca(ta fuit
- disciplina quatenus... sic med. om.) b, que ἃ greci stasdiop-
tran vocantur /, quas grecitas dioptran vocant ἢ. 18 et
-(qu.) — fuerint om. b. quoniam — quatenus om. l. 19
ipsud bih. occurrente necessitate ἢ: om. bl. & (ante ob-
Setrices) add. 1 (non Ὁ). 20 nobis ut /h: om. b.

-- 118 --

hoc gynaeciis adderemus, ut ex rebus huic corpori ne-
cessariis nihil dimisisse videamur.
itaque supinam iactans eam quae inspici habet, accipies
fasciam longam et in media parte eius duobus laqueis
5 factis, ita ut inter se cubitum unum habeant laquei illi,
duabus vero manibus mulieris missis, medietatem quae
interest cervici eius inducis. (deinde reliqua fasciae sub
anquilas missa ad manus adligabis, ita ut patefacti pedes
ventri eius cohaereant. deinde accepto organo et uncto
10 priapisco, quem Graeci loton dicunt in aliquantum ad
prunas calefacere (debes», deinde sine quassatione pria-
piscum inicere, susum scilicet axe posito, iubere etiam
ministro ut aperiendo organo axem torquere incipiat, ut
paulatim partes ipsae aperiantur. cum vero post visum
15 organum tollere volueris, ministro iubere ut iterum axem
torqueat quo organum claudi possit, ita tamen ut cum
adhuc in aliquantum patet sic auferatur, ne universa clu-
sura aliquas teneat et nocere incipiat.

1 ut (post hoc) repetit h. genechiae b, genecie /, gene-
cíecis (sic) h. adderimus b, adderemus ἢ, adheremus 1.
corpori /: -ris bh. 2 dimisse (sic) b, pretermisisse h. vi-
deatur ἢ. 8. iactantes δίῃ. | qui (air add. T) inspicere habet
δὶ, que inspici habet ἢ. accipiens (f. 1.) δὲ, (fascia longa)
acciples h. ὅ ita ut b: ita h, ut i. unum bI, vacuum A.

-laquei illi ὃ: laqueis illis ἢ, om.1. 6 duabus (duobus b) vero
bl: singulis ἢ. 7 inducis b]: traicies ἢ. reliq; ὃ, -quie 1,
reliquaria ἢ. 8 pet b, -le 1, anguilas ἢ. missa bh,
misse ἵ. alligabis b, adligabis i: 'colligabis h. patefactis
h (-tà bI). 9 uncto h: nintio b, uncio 4. 10 quem ἢ: ἃ;
(que) b, quod 1. greci δὲ: grecitas h. loton h: laton bi.

dicunt /h: dicitur b. 11 debes addidi. 12 susum (ef.
Aet. lat. 16, 86 e quo Pawl. chir. c. 73): sui b, Sucum h, om. I.

axe h: ex se bl. posito δὲ}. 13 ut bh: ad i. organi
δὶ, -num ἢ. 13 axem — (15) iterum om. | (wbi sic axco| —
totque ad quo organü claudi possit...). 18 axemtor q;rere
b, axeptor quere À. 16 torq; ad quo b (ef. l ad. v. 13).
iterum (ante cludere sic) rep. ἢ. cum ὃ]: om. h. 17 ad-
hanc b. né in un. ἢ. 18 aliquas — nocere ἢ: om. bl (ubi
ne univ. cl. incipiat). incipiat: hic (sóme Explicit) fimitur Cant.

-- 119 —

et haec est omnis mulierum diligentia, cui etiam ne-
cessarie adiungimus pessariorum et omnium medicaminum
conpositiones quae ad valitudines earum facere possunt
et ad servandam pulchritudinem ab antiquis diligenter
scripta sunt, de Sorani cateperotianis et curis de gynae-
ciis triacontadis in latinum translata sermonem.

1 οὐδ. δ᾽: omnium f. 3 que ἢ: & q; (que 7) bI.
earum ἢ: om. bl. possumus δ. 5 Desoranis cate pero-
cianis et curas de gyneciis triacontadis in latinum translata
sermonem. Explit feliciter. h. quae om. JPalat., item om. bl, wbi
simpliciter Explicó genechia mustionis auctoris b, Explicit gene-
cia muscionis auctoris. lege feliciter. /.

1

1

2

e

0

5

e

1. Initium eurae matricis quae fervorem habet aut duritiam
aut declinationem aut vulnera (aut) quae difficilis sit. ad pur-
gandum. adhibes ergo encolpismum quem» conficis sic.
misces semen lini, faenum graecum, althaeam manipulos sin-
gulos, caricas numero quinque. coques donec sucus fiat. cui
suco admisces sucum ptisanae et uteris per triduum. inter-
misso biduo conficis pessarium quod duritiam (et) fervorem
et tumorem et) constipationem tollat. «conficitur autem sic.
adipes gallinacios, adipem porcinum, adipem anserinum, me-
dullam cervinam, ceram albam, ceram punicam, tus masculum,
masticen, oleum lentiscinum, oleum commune, cerussam, buty-
rum, has omnes species aequis ponderibus mittis et conficis
pessarium et subicis.

2. alius pessus adhibendus eis quae legitime non purgan-
tur. opopanax, ruta viridis, myrra troglodytice, singularum
specierum unciae singulae separatim teruntur et in unum mi-
scentur. quibus admisces mellis limpidi quantum sufficit.

3. aliud pessarium relaxatorium, quod adhibetur post se-
cundum grafarium. conficitur autem sic. ceram — II et 8$,
adipes taurinos, oleum roseum ana —- II, terebintinam —- I et $8,

oesypum cerotum butyrum medullam cervinam ana — l. tere,

et utere. post haec reparata virtute purgari oportet antidoto
theodoreto, et interiectis quindecim diebus picram accipiat
eventu dextro per triduum. et sic adhibeantur ea quae men-

85 strua provocent, et reversa est purgatio tempore consueto.

2 aut addidi. 3 ergo: ergo 810. quem addidi. 4
Mixtis enim. altióa maptü .1. 5 nl.Y. 7 qui. 12

hec ommes. mittes et conficies p. et subicis. 14 Ali

pessu adhibendum. Ei qui. 15 opupanax. Myrratroclitén.

16 uncias singulas. 18 alium...Que. 19 grafadium. cf.
gerafadium infra 56 4. e. grapharium (ap. Oribas. lat. et Alex.)
— scripturam vel 'receptam". 21 ysopum (wi saepe). 22
uteris. antidoto theodoreto W. p. 97: inetheodórico. 24.
eventu: vento. 25 purgari.

— 121 —

& (— Leid." 14). pessarium aliud conceptorium valde mi-
rificum. fel taurimum. eo lanam involvis et adponis pridie
ad orificium matricis post menstrua. quod nocte tollis, e& cum
viro suo coeat, et statim concipiet.

ὅ (— Leid." 15). item aliud pessarium conceptorium. ορο- 5
balsamum, peucedanum, aristolochiam ana 5 1, myrram, coccum
gnidium, medullam cervinam ana 5 11, adipes anserinos 5 ΠῚ,

- opopanacem 5.1. oleo roseo contere et subpone. horas duas

contineat, et postea subtrahe, et misceatur et continuo con-
ceptio fiet. 10:

6 (— Leid." 16). aliud eonceptorium. fel caprinum, cyminum.
contere in oleo finicino et roseo.

7 (ΞΞ Leid. 17). aliud conceptorium. centauriae ramu-
sculos contere in oleo roseo.

8. pessus libianus relaxatorius. adipes pastae, adipes por- 15
cinos, adipes anserinos, ceram punicam ana —- I, oleum cy-
prinum — lll. misce simul et utere.

9. pessus qui paregorizat hoc est qui mitigat omnes do-
lores, et ad omnes indignationes. faeni graeci, seminis lini
sueum, oleum dulce ana —- Il. coque sucum et oleum usque 20
quo consumatur sucus. depones, et mitte ceram punicam — I.
depones, infrigidet, et mittes adipes de pasta —- 1, adipes an-
serinos —- I, medullam cervinam —- I. gelet, et utere.

10. pessus iscemus ad fluxum. ges astera, tus masculum,

—amylum quod de tritico infuso conficitur, cyminum album ana ?5

-- Ll. tundis et cribellas. alibi guttam ammoniaci teris —- I,
postea commisces omnia. utere, et miraberis.

11. item alius. lycium super carbones ponis in vaso, et
super mulierem sedere facies et eam fumigabis. expertum est.

12 (— .Leid." 1). pessarium ad conceptionem Anetonis filo- 30
sofi. medullam cervinam, ceram punicam, diaquilon, oleum
lliacium, oleum nardinum, sucum ysopi, adipes porcinos, adipes
pastae, butyrum ana —- 1, resinam terebintinam —- Ill. com-
misce et utere.

18. pessus ad nimium fervorem matricis vel ad cocturam 35
quae semper nascitur (ad) intertrigines. recipit crocum 5 I,

1 alium (atj). 2 eo: in eo. involves. 5 alium.
opubalsamum. peucidanu. aristologia. 8 opupanax. 9
continet. 10. fit. 18 ramuscula. 18 pessum 1. στ. (et sic
semper fere pro pessus). 17 uteris. 19 fenum grecum.
Sem lini sucu. 21 sucum d. 22 infrigdet. 24 ischae-
mus: stemum. 25 amidum qui de tr. infustum c. 26
tundes. teres. 28 aliu. licium. 30 anetonis (sic): Ma-

nethonis? 86 nascitur intertrigines. R, 60.

2

2

σι

Qt

0

e

80

8

οι

-- 122 --

ceram punicam “τ΄ I et S, adipes anserinos, oesypum, medullam
cervinam ana —- I, mel 5 l, gelamina ovorum Il, olei rosei
quod. sufficit. (commisce) et utere.

14. si duritia matricis fuerit aut inflatio, pessarium. cà-
lasticum. quod conficis sic. recipit haec. cedrium —- I, adipes
fasiani, butyrum ana —- ll, medullam cervinam, terebintinam
ana —- lll, ceram — VI, "oleum nardinum — II, oleum lili-
acium — VI, adipem porcinum 7- III, adipem anserinum ^I
et S. solvis et ammisces oleum et temperato medicamine cu-
rabis, et miraberis effectum. primo onaoipiérums parabis, et
sic curabis de isto medicamine.

15. sucum faeni graeci, sucum lini seminis, sucos ptisana-
cios, singulos calices minores, mellis heminam 1. hoc per íri-
duum facis, et sic medicamina adhibes ut nullum sit inpedi-
mentum.

16. si dolor fuerit in illa aut inpedimentum pedum ad
ambulandum, pessarium calasticum aliud facies. recipit haec.
ovorum gelamina elixata Il, crocum 5. {ΠΠ|| ysopum farmacum
2. IIII, medullam cervinam —- lI, ceram punicam — I et 85,
adipes anserinos, terebintinam ana —- l. medullam et ceram
et adipes et resinam coques, species vero tunsas et ad pulverem
redactas cum gelamine ovorum misces, ilud quod decoctum
est tepidum inmisces, et uteris.

17. pessus ad conclusionem matricis. spicam indicam,
adipes gallinacios ana 2. IIII et S, adipes anserinos, adipes
poreinos, adipes taurinos, medullam cervinam, oleum nardinum
ana 5 III, sucum ysopi 2. 1Π et $, ceram punicam 2. Ill. com-
misce e utere.

18. pessus ad defrigidationem matricis et quae sub um-
bilico et renibus dolet. et purgat et relaxat et menstrua de-:
ducit sine dolore. et (facit ad) dolorem ét quando purgantur.
et ad conceptum. recipit haec. spicam nardi 2. X, fasces
galliceos 2 II, alumen iudaicum 2. 11, lignum balsami 2: IHi,
calamum aromaticum 2. VII, crocum 2. [, libanum, irin illy-
ricam ana 3 IIII, costum 2. II, bdellium 5 III, myrram tro-

1 ysopum. 2 oleo rose. 5 que (sic). 9 solves
(species add. W. p. 118. 133. 1825. 10 m. Adfectum primo
encolpismo p. 192 Sucos fenugreci. Suecus ptisanacios.

13 mellis. Meru .I. 14 nullus. 17 alium. 18 gelia-
mina, crocum: 6c. farmacum. (sc, farina iritici W. p.
179). 22 cum geliamina o. inmisces illud ... tepidum in-
misces. 29 defrigdacione (infrig. W.). Et qui. 31 et
purgat (sic) dolorem et q. p. 38 iudeicum. 84 cc
yris illirica. 35 m. argonite.

— 128 —

glodyticen 2. II, terebintinam 5 XVI, stafisagriae heminam I,
mellis heminam 1. commisce simul et utere.

19. pessus desiccatorius ad reumatizantem vulvam et ad
omnem scabiem. recipit haec. stibium 2. II, tus masculum 2. III,
plantaginis sucum accipies et pones. ad usum vero stibium
et tus facto pulvere de suco plantaginis consparges, et siccet.
οὖ quando volueris uti, teres cum albore ovi et uteris.

20. pessus magnus ad vulnerationem matricis vel ad omnem
scabiem nimium probabile. recipit haec. tus masculum, ma-
sticen, cerussam, (galbanum) ana 5 ΠῚ], ceram punicam 2. VIII,
pomfolyga 2. VIIl. haec omnia teres sine pomfolyge, mittes
vinum album modieum et teres, postea mittes pomfolyga et
solves ceram ex oleo liliacio — I. commisces et uteris.

21 (— Ποῖα." 2). pessus ad conceptionem mirificus experi-
mentatus. recipit haec. spicam nardi, costum, folium, myrram
ana 2. Il, amomum 535 IIIl, medullam cervinam, adipes anseri-
nos ana 5 VIII, ceram punicam 2. IiI, oleum nardinum 5 VIII,
oleum roseum 3 IlIl. commisce et utere. sed istud fit ubi
nimia fuerit defrigidatio.

22. pessus aromaticus ad eas quae non facile purgantur et
ad duritiam et ad constrictionem matricis. adipes taurinos, oleum
vetus, ceram punicam, oleum nardinum, terebintinam, medullam
cervinam, sucum jysopi, butyrum ana “ξ΄. solves haec omnia
lento igne et mittes tus masculum —- I. et teres in mortario
spumam argenti — I, cerussam —- I, ita ut per se terantur
cerussa et spuma argenti. postea in alio mortario inmisceantur
omnia. teres simul et uteris.

23. pessus ad omnia vulnera et calefactiones et tumorem
et dolorem matricis. recipit haec. ceram punicam, butyrum
sine sale ama 2. X, oesypum, sevum cervinum ana 3 VIII,
adipes anserinos 2. IIII, oleum roseum quantum sufficit. facit
&utem ad dolorem lumborum et ad tumores et ad omnes in-
firmitates.

24. pessus ad omnes matricis infirmitates et vulnera.

1 Stafisagria emina .I. 4 Stybeo (sic — gen. stibeos?)
5 Ad usum vero alboré ovi. et utere. Stibeo et thus factum
pulver de suco etc. 6 sciccet. quando * teres: ires.
9 Mastix. Cerussa. Gesbflgm. (sic, wbi galbanum W. p. 170.
cf. 142). 11 Pomfoligo. pomfoligo. 12 mitte pom-
foligo et s. cera et oleum liliacium. 13 uteres. 18 com-
misces. 19 defrigdacio (infrig. W.). 20 Qui. non fa-
cile: facile (ante corr. qui difficile). 28 deest mwmerus post —
24 mittis. 26 inmiscatur. 97 utere. 80 ysopum.

5

10

20

25

.90

-- 124 —

sevum taurinum, aeruginem campanam, resinam, ostrias us-
tulatas et in pulverem redactas ana —- I, adipem anserinum
2. Il, de malagranata sucum quantum sufficit. de his omnibus
pessarium conficis et uteris.

b 25. pessus ad sanguinem provocandum. ficum pinguem
— VI, myrram 2. VI, galbanum —- 11], afronitrum —- ΠῚ, mel
— ]l. teres in vino.

26. pessus ad declinationem et tumorem. crocum, oesy-
pum ana 2. Ill, medullam cervinam 2 III, resinam terebintinam

10 2, S, adipem anserinum, gelamina ovorum elixa 3 1, oleum iri-
num et roseum aequis ponderibns. commisce et utere.

27. pessi aromatici ad duritias. resinam terebintinam
2. II, ceram punicam 5 VIII, oesypum, butyrum, crocum, me-
dullam cervinam ana 5 IlII, oleum rosacium —- III. adipem

15 porcinum, nardum, pollinem fíaeni graeci ana 5 I, cassiam,
costum ana 2.1l. ceram tyrrenicam 5 XX, oesypum, masticen,
butyrum, medullam cervinam, adipem vitulinum, adipem amn-
serinum ana 2. VIII, oleum roseum -—- IIII, crocum 2. ΠΠ],
mellis — II.

30 28. alius pessus malagmatieus. ceram tyrrenicam 2. XX,
adipem anserinum, oesypum ana 5 VIII, medullam cervinam,
crocum ana 351lIl, resinam terebintinam 3 1I, mellis cotylam 1,
oleum roseum quod sufficit.

29. pessarium ad menstrua provocanda. butyrum, resi-

25 nam terebintinam, oleum roseum aequis ponderibus commisce
et utere.

30. [ad menstrua provocanda. tunc optime deducis, si
compositiones quae demonstrantur, suis temporibus dederis
aut his diebus quibus purgari solita est. neque utile est semper

30 potiones dari, sed subiectienes fieri aut excalfactiones et cata-
plasmata, ut remissionem corporis habeant, quo facilius medi-
caminis virtute proficiant. itaque si menstrua deducere .vis,
nitri flos pusillum et farinae mundae aliquid ex oleo in os

1 | Eruchiugine campanum (sic). ostrie ustulate...re-
dacte. 6 hic murra. ^ afronitr(ia?) | detrit. 7 vinum.
8 oesypum (Wolf): ysopu nter lin. add. corr. 10 adipe
anserini (s?c sime pond. ποία). geliamina. 11 commisces.
12 pessum aromatici (singwlos déscrevi). 18 ysopum.
ec (crocum). 15 post feni greci verbum erasum (ubi “οὐ me-
lilotum? legit Wolf. harm. p. 132. 182). 16 ysopum. 17
post cervina erasa apparent verba resina terbentina. 21 yso-
pum. 27 sequentia *ex Cleopatra! dat Wolf. harm. p. 93
(cf. Cleop. cod. Hafn. f. 31» qui similia habet, mon eadem).
29 est: erit | est (sic). 30 ex calfaccione. et cataplasmate.

huc. ἃ

— 125 -“--

matriei subige et subpone in proximo. hoc et humores omnes

detrahit.

31. aliud. puleium sine fumo vel recens tritum, myrram,
piper contere bene et in pessos subige.

32. alius pessus qui sanguinem menstruum deducit. elle-
borum nigrum et myrram pari pondere contere et in se fac
bene ut lenia sint. admisce unguenti pusillum, et fac ut nu-
cleus modicus olivae similis, et subpone.

33. (alius) pessus minoris 5, myrrae 5, micam salis 5.
teris omnia deinde oleum liliacium quod sufficit admisce ut
spissum sit et subige.

34. alius pessus. etiam stercus detrahit. elaterium scri-
pulum I, scammoniam 3 dimidium cum suco porri virginis
contere et fac pessarium et subige.

35. potio ad menstrua provocanda. cyminum tritum ex
aqua mulsa da ut bibat.

36. alia potio. puleium sine fumo aut recens bene tritum
cum vino da ut bibat.

37. alia potio, ut sanguinem menstruis plurimum detrahas.
violae semen et myrram pari pondere conteris et ex vino bono
da ut bibat. quod si validius detrahere voles, piperis grana
V aut VII aut VIIII admisces.

38. potio optima. piperis 3 et absinthii tantundem tere
ex aqua. da ut bibat. etiam quae ad praesens conceperit
statim deiciet, ut sanguinem resumat quod de menstruis venire
solet.

39. sunt aliquae mulieres quae volunt menstrua sua differre.
haec propter ad colum piperis albi contusi et faeni graeci ae-
quale pondus teris ut pulverem facias. admisce in condito,
et dabis in balneo, cum in sabanis sederit, die intermissa us-
que ter.
|. 40 (— Leid." S). mulier ut concipiat etiam si numquam
conceperit. capra cum peperit, antequam haedus eius suffe-

1 matrici- (sic). 3 pulegium. 4 pessa. 5 al)
pessum. Elleboris nigri (eet. cf. Cleop. ap. Wolf. p. 94).
7 cf. Cleop. c. 23 cod. Hafm. f. 31* et facias quasi similitudi-
nem olive et subpones. 8 subpone. pessus minoris (810).
hunc cf. ap. W. p. 97 (Mosch.) et p. 95 (Cleop.). 9 muca

(sic). 12 aliud pessus. 13 scamonia. 14 post subige:

EX PES (Explicit pessaria. 117 pulegium. 18 ut: &.

23 absenti. 25 resuma a q (sic). 28 Àc p. — contusum.
29 admisce inconditum. 33 edus. suffecerit (816, surre-
xerit ν΄. surgat .Leid.).

ox

— 126 —

cerib et lac sugere incipiat, mulge et ex eo fac caseolum et
in sinistro brachio in linteolo obligatum suspendito ut portet
mulier. sed cum in balneum ire voluerit, domi illum munditer
reponat. reliquis horis omnibus secum habeat.

41 (—.Leid.r 9-1-10) (cf.* 3—4). mulier ut facile concipiat.
myrtam viridem tunde et sucum eius in lana collige. et post
coitum statim sibi subiciat, sed aqua se non abluat. et con-
cipiet.

42. ut mulier concipiat. herbae artemisiae sucum. cum
10 myrra trita commisce et in lana collige. deinde statim post
coitum subige, et concipiet. sed vide ne se sublevet.

omnia quae monstrantur tunc maxime ad effectum per-
veniunt, si tunc fient cum mulier menstruabitur.

43. pessarium emagogum. myrram 2. I, aloen 5 I, semen
violae 5 I, crocum 2. 11, eastoreum —- I, butyrum et oleum
nardinum. omnia teres et de nardino temperabis.

44 (— .Leid.r 3). pessus conceptorius. adipes anserinos
— IIII, crocum, myrram, adipes gallinae, masticen, oleum cy-
prinum, ceram punicam, medullam cervinam, sucum ysopi,
20 resinam terebintinam, adipes ursi, adipes leaenae ana —- ll.

haec omnia in vapore decoqui facito, et inde femina secrete
ponat et viro misceatur.
45 (— .Leid.r4). pessus conceptorius ad tumorem et ad cal-
lositatem matricis et ad duritias. cerussam, medullam cervinam,
25 ceram punicam, butyrum, oleum gleucinum et nardinum ana —- I,
resinam terebintinam, masticen, tus masculum, spumam argenti
aequis ponderibus. ut supra scripta sunt, quae sicca sunt
tundis et cribellas et teris, et solvis supra dictas species, et
uteris. permagnum est. ;
30 46. pessus malacticus ad duritias (et» ad declinationem
matricis. ceram punicam -—- I, adipes anserinos, medullam
cervinam ana —- l et S, oesypum 2. IIIT.
47 (— Leid." 5). pessarium conceptorium. medullam cer-
vinam, resinam terebintinam, storacem, masticen, sucum ysopi,

C

[un
[21]

2 obligatum: obliga. nunc (sic). 3 balneo. 7 abluat
LLeid.: sublavat (sóc). 11 sublevet Leid.: subluat (abluat W.).
13 menstruabitur (s?c) pessos. (δὲ pessos est pro titulo. se-
quuntur enim wsque ad finem Pessaria) 14 aloe. 16 nardo.
18 mastix. 20 adipes ursi add. corr. vet. im marg. 21
femine secreta p. (femine supponi W., femina sibi suppónat
Leid.). 22 et concumbat W. cwm Leid. 25 glaucinum.
nardum. 26 mastice. 28 tundes et cribellas teres (addidi
et) ...solves. 30 et om. cod. 32 ysopum. 34 storace.
mastix.

-

— 12] --

adipes anserinos, butyrum, mel, ceram punicam, sucum faeni
graeci, oleum susinum ana — 1, nardi —- IIII.

48. pessus de novem speciebus qui facit ad fervorem et
vulnera recentia matricis. ceram tyrrenicam, resinam terebin-
tinam, adipes anserinos, butyrum ana —- I, medullam cervinam, 5
mel, oleum roseum, oesypum, adipes taurinos ana —- Il.

49. Orionis conceptorium. lunam novam die Veneris et
die Solis observare debebunt ambo, et die lovis lavari debet
mulier calide. post balneas sedeat ad encathisma. hac incendes
myrtam, et uteris triduo. 10

50. pessus libianus. storacem, masticen, adipes gallinacios, *
pe cervinam, oleum cyprinum ana — 1, ceram tyrreni-
eam — II.

51. pessus xeranticus id est qui desiccat matrices quae
humorem patiuntur. recipit stibeos lapides 2. II, libanum id 15
est tus masculum 2. IIl. sucum plantaginis misce cum al-
bore ovi. :

52. pessus ad eas quae tumorem habent in matrice aut
(quibus) pars eius evulsa est aut vexata aut (quae) de aliqua
strietura aut de fervore laborant aut quae non purgantur. re- 20
cipit adipes gallinacios, adipes anserinos, adipes taurinos, de-
super renes, adipes porcinos recentes, medullam cervinam,
ceram punicam, oleum gleucinum, oleum irinum, oleum cypri-

τη, oleum nardinum, sucum ysopi ana —- III, resinam tere-

bintinam, resinam frixam ana —- l. 25

53. pessus ad matricem commalaxandam id est molliendam.
medullam cervinam, adipes anserinos, nardum, ceram punicam,
adipes gallinacios, oleum cyprinum ana — I

54. pessus ad fluxum sanguinis. irin illyricam tundes et
pulverem facies. cum lacte humano misce et tepidum subpone. 30
experimentatum est.

55. pessus qui facit ad reumatizantem matricem et vul-
nera. tus, masticen, ges astera ana 2. III], ceram tyrrenicam,

1 mellis. 2 susinum; sesaminum Leid. 3 Pessum de
— move species qui f. 6 mellis. ysopum. 7 dies veneris
— jn dies solis. 8 dies iobis lavare. 9 sedat (sc incipit
f. 98. inter fol. 27 et 28 unum folium idque vacuum. excisum
esse apparet). hec incendens (sic). 11 Pess libianos.
mastix. 14 Pessus erranticos i. que (q;) desiccant mairicis.
Id est qui (q) h. p. 15 Stibeos lapides (pro -dis?). ^ 18
Pessos. . . qui. 19 quibus, item quae addidi. 20 qui.
22 recens. 23 glaucinum. 26 Pessus sic. 29 Yris illi-

rica. 30 inmisces. 32 Pessum qui faciunt.

-- 128 —

pomfolyga ana —- I. ista omnia tundis et cribellas praeter
pomfolyga, teris diligenter et mittis illuc ponfolyga. facis cero-
ium et mittis oleum susinum — 1, oleum myrtinum 2. 4
56. grafarium qualiter embases facere debes. id est olei
5 quiatos IIT, in quibus mittes aquae quiatos VI. et in hoc
mittes laurum, myrtam, althaeam, cymas cypressi, cymas pini,
radices ulmi, zibber, saccana. et haec omnia mittes in oleum
supra scriptum et aquam et tam diu decoquantur quam diu herbae
madescant et omnem aquam deducant. et cum ad oleum reman-
10 serint, quantum fuerit oleum, in uno colligis et calefacto quod
* corpus sustinet fovebis. identidem facis pessarium. colligis vulvas
leporinas, cum maiore diligentia desiccas et teris ut ad pulverem
redigas, cribellas, et sic pessarium facis de lana alba, unguis
butyro recente et aspergis pulveres de vulvis supra, et sic uteris
15 dies V, ita ut inter embases et aliam curam pauset dies V.
57 (— Leid." 7). pessus conceptorius. storacem calamiten,
masticen, ladanum, folium, sarcocollam, cassiam, spicam, cro-
cum, coagulum leporis, dactylos, adipes taurinos ana 2. 1Π|,
58. pessarium ad fervorem matricis et praefocationem valde
20 utile. althaea decocta et adipem vitulinum et anserinum et
resinam terebintinam modice addas, quod appositum plurime
prodest.
59. item althaea cocta, exinde super sedere mulierem
(facis) ad vaporem. menstrua provocat.
25 : 60. haec radix decocta in vino bibatur. difficultatem urinae
solvet.
Explicit pessaria in quibus continetur omnium femi-
narum sanitatis auxilium.

EXPLICIT GYNAECIA MVSCIONIS AVCTORIS.

1 Ponfoligos. tundes...cribellas...teres...mittes...fa-
cis...mittis. 2 ponfoligon (bis) 38 2. (sic, abest mwmerus).
4 gerafadium. Id est olei q III (sic). 6 altea cimas.

1 Zibber. Saccaná. (sic). cf. ξίγιρ cassiae sp. Diosc. 1, 12.
8. decoquat. 9 herbas. 10 aliqua | tum fuerit oleum.
11 (udentidem f. sqq. — Ad idem facis Leid." 6). colliges
...desiecas et teres... cribella et sic facis... ungues...asper-
ges. 13 butyrum recentem. 14 de vulvas. inter basis |
20 utile est. Altea... 21 addatur. qué appositum. 23
Idem. 25 bibat. 27 in quas. 29 post auctoris $ía per-
git cod. Incipit prologus cleopatre. cum eiusdem capitula.
*Desideranti tibi..." (ceterum Explicit illud totum 27—29 omi- —
sit coder Palatimus, qui unus cum Hafniensi etimm Pessaria
illa, habet).

-- 1239 —

CAPITVLVM SPVRIVM

(1. e. alius cuiusdam auctoris) codicum bl

(post II, 8 insertum)

[De dolore matrieis. VIII (bis).

Dolor quoque matricis post partum haec signa habet. cum

- ee matrix ad stomachum fecerit, vehemens nascitur dolor, tor-

pore quoque adfligitur, interdum etiam exanimatur ut tamquam
in comitiali morbo videatur esse. distat tamen hic casus ab
eo quod" neque oculi vertuntur neque spumae profluent nec
nervi distrahuntur, sopor tamen eis esse videtur. quibus vero
feminis crebro revertens perpetuum est ubi incidit, si extra
vires est dolor, sanguis emissus adiuvat, si parvus est, cucur-
bitae adfigendae sunt inguinibus. si vero diutius iacet aut
lacere consuevit, adponi oportet naribus eius ustum ex carnali
ligamento vel aliud quod potest fetore odoris (prod»esse.
itemque aqua frigida perfusa adiuvat aut ruta contrita cum

. melle vel ex cyprino oleo, vel quod libet aliud calidum cata-

- plasma naturalibus pubetenus inpositum. inter haec perfricare

—.coxas et corpus eius. deinde ubi ad se redierit, circumgiras

vino totum corpus. etiam si casus ipse non revertitur, frictione
cotidie utendum et cibo consueto. sinapismum super ventrem
inponis. tertio autem die vel quarto inponendum, donec corpus
rubeat. si duritia permanet, mollire commode videtur selinum
in lacte dimissum hoc est discoctum, deinde contritum cum
cera alba aut medulla cervina cum irino oleo aut sevum tau-

v-

E

2 Dolor quoque m. ὃ: Dolore matricis [. 8 fecerit 1:

— fuerit b. torpore: corpus δ. 4 exanimat δ]. 5 ista-

tamen b. 6 spuma δὶ. 7 distrahantur ὃ. sopor — vi-
detur om. b. 8 seminis ὦ. crebore vertens b, crebor

. evertens [/. est b: om. l. extra viris bI. 9 sanguinis b.

11 tacere /: iacere b. aponi [. 12 fetorem odoris esse

δὶ. 13 idemque bI. 14 calidum om. 1. 15 compositum

l. 16 eius om. l. ubi b: unde 1. circumgirans /. .
17 vinü δ. si 7: sic b. 18 cottidie /. eibi consuetu

— (eonsubtum ἢ) δ]. 19 tertii...quartu δ]. imponendo. nec
E. 1". 20 mollire ἢ: mulier b. οἷ mode b. solinü ὦ,
- sulanü [. 21 demissü b. 22 caera b. medulla cervina
— d: om. b. — yrino bI. seotaurino vel caprino b.

Soranus, ed. Rose. 9

pi^

5

10

1

1

e

e

οι

-- 130 —

rimum vel caprinum cum rosa mixtum. danda etiam potio
castoreum vel gitti et anetum. si vero vulva exulcerata est,
cerotum ex rosa fiat et suilla recente axungia, et ovi albumen
misceatur et sic adponatur, vel albumen de ovo cum rosacio
mixtum adiecto et rosae trito pulvere. aut suffimentum ma-
triei fieri ex sulphure debet, tollit dolorem. aut si purgatio
mulieri nocet, cucurbitae cute incisa inguinibus vel sub mammis
adpositae iuvant, si vero maligna purgatio est, subicienda
sunt medicamenta quae evocent sanguinem, costum puleium
violae albae apium mnepeta et satureia et ysopum. in cibo
quoque accipiat quae apta sunt, porrum rutam cyminum caepas
sinape vel omne acrum olus. si vero sanguis qui ex inferiore
parte erumpere solet, ex naribus eruperit, incisis inguinibus -
adponenda est cucurbita, idque per tres vel quattuor menses
ut tricesimo quoque die repetierit. tunc scias te hoc vitium
sanasse. si vero non se sanguis ostenderit, scias ei dolorem
capitis surgere. tunc ex brachio ei sanguis emittendus est, et
statim curasti eam.

1 dandas [/. 2 gitti b, gytti 1 (git Pln.). 8 cerotum

b: tunc ἢ. fiet b. et suilla /: et exuilla b. 5 mixto

bi. 6 sulphore ὦ, sulfore /. 7 inguinibus /: inuiribus b.
8 iuv(b b)at bi. maligna /: om. b. 9 sunt b: est [j.

costo-bi. ^ puleio ὃ (-u ἢ. 10 albo b. | apius b: amplius |

l. nepta et b, nepita et /. et (ante ys.) i: om. b. in-

cibü 7: cibü b. 11 porro /. rutas b, -ta 1. caepas b,
cepas ὦ. 12 se(e b)nape bl. agrum b. inferiore b, -ri 1.
18 si (ante ex) rep. bI. incinibus /. 14 vel b: aut ἰ..
15 ut om. δὶ. sciat /. te om. bl. 16 ei dolore ὃ, eis

dolores 7. 17 brachio eis s. 7, brachiis s. b.

Ex cod,
Laur.

INCIPIT LIBER GENECIAE AD SOTERIS OBSETRIX. ἐλ 1

Soranus Soteris dixit obsetrici ad singula querenti
ab eodem, id est de fisin muliebri, qua casu edat infantem,
vel qualiter debeat observare vel si in secundis morabitur, aut
si intus aliquid in utero remanserit, debeat subveniri, vel5
qualis nutrix adhibeatur, vel qualiter infans nutriatur.

28 Soteris dixit. Ruborem in facie permanentem aut
subinde se infundentem, subito nausiam aut fastidium inesse,
quid ostenditur?

Soranus respondit. Signum est menstrue purgationis, (29) 10
iam susceptio conceptü quod matrix praeparata loca ad reten-
tione seminis nuper acceptum 510.

29. Soteris d. In quo anno aetatis utilis conceptio?

(28) Soranus r. Àb annis nubendis legitimis quattuordecim... (f.1542)

30. Soteris d. Salutaris est perpetua virginitas? (f.1582)

Soranus r. Salutaris omnibus modis est. viris et mulieri- 16
bus contraria est res venerias.

31. Quam diu virgo servetur?

Dum incipiet purgari, tunc naturam ipsam matricem
ostendit. 20

32. Quae sunt quae cito concipiunt?

Scilicet quae purgantur suo tempore puro sanguinem me-

Sqq.

' diocrem, os autem matricis porrectum habent et longum
οὗ resolutum, et quae facile cibos digerent et mortaliter hi-

*

- laris. | (f.158a 2)

33. Quid tempus est utile mulieres ad concipiendum ? 25

14 posí quattuordecim seqwuntwr sine albo verba pite in-

"fans veniat. aut qui est rectum et optabilis partus contra
— matura sunt. tamen si duplicis id est qui nativitate adveniunt.
οὗ hi qui pedibus sepissime qui matribus sunt innexe unde

eremantur. utrum de timore aliquo sit dolor efc. quae ad qw.

— 59 sqq. pertinent. interponuntur autem quae hic exciderunt in-

— berrogationes libro collectionis huius gynaeciorum | Pseudosora-

— meae libro secundo fol. 158 a 1 p. med.

9*

-- 132 —

Illud cum purgare desint ut non aliena amare voluntatem,
neque vàcua sit, neque redundent cursus.

34. Utilis est conceptio, quando septimo sanguis ostendit
concipiat?

5 Non est utilis, qua multas habet molestias corporis. nam
qui nascuntur, hii difficile sani sunt corpore, maxime vulneri-
bus obpleti et matres aegras facit, sed in fine purgationis con-
ceptio salutaris est.

* Quid est conceptio?

10 Recens habundantia semini. quare mulier ut reliqua ani-
malia et pecora, sinuosam matricem habent, et tenuissimis
membranis velut habitaculis separantur, ita ut acceptum semen
genitale quod humano semine habundantius est sive gestauo
fuerit corporis, aut excitatum animal cucurrérit, statim per

15 omnem loca matrix adtulerit, tünc dicta est conceptio.

* Quare dicta est conceptio?
Ex quo retinent semen certum.
* Unde dicitur rersis? ,
Conceptio est rersis, eo quod occulto acceptum. stitio enim
20 greci, id est eurupton qui utique latine absconsa dicimus.
(f. 158b) 35. Quae sunt signa conceptionis? |
Quia post conceptum mulier languire incipit, et os ma-
tricis statim cluditur et siccum esse aut leviter udum.
386 : 23

25 AÀ veteribus sie est traditum quod per citius moveatur et
fortius et pregnante levi animi esse et dextra mamma dolore ha-
bere. puella vero tardius moveri, et maiores molestiam facere,
et nos humores similia putamus.

37. Quid est cissa?

30 Desiderium quoddam cibi extra consuetudine. haec autem
(40) permanet quilbusdam usque ad partum, aliis tantum in
primo conceptu.

38. Unde cissa dicta est?
Quibusdam putatur secundum vocem habent quae hoc

35 nomine nuncupatur, et plurimis viris adornata est. quibusdam
autem hedera quae grece cyson dicitur, quae haec non retento
ordine, sed tortuosa gyrat arbores, unde mulieris scissam pati
dicuntur, quae non consuetis aut cottidianis cibis, sed extra-
versis venientibus delectetur.

40 (42) 43. Quae horum curatio?

10 anie Quare male additwr Soteris dixit. 16 eadem
quaestio *Sorani' ap. Or. lat. VI, 345 (ex Caelio!) 17 cer-
tum 1.6. captum, ceptum. 24 excidit amte resp. (Soteris dixit)
interrogationis formula. 25 per (570) i. e. puer.

-- 133 --

δυο scilicet et quia resoluto sunt stomacho et facile
moventes aü. stalticam agoge, id est arbore, et strictiores
cibos, ut est orizia, aut ova apala, aut frigida, aut pane seli-
gine coctum, aut leporina carne vel perdicina, sed et macra
vel ferarum silvestrium, vel intiba, et potio frigida. si nullus
sit dolor, vinum siricticum, si nulla sit febris bibat.

44. Quemadmodum agende sunt septimo mense pre-
gnantes ? .

Cum omni patientia vel cautela. tunc enim sarcinà ventris
facile vexantur. cum mansuetudine quo forte faciendum est
pede tempti ambulet in locis asperis leviter, neque in balneis
frieetur acrius, nec aliquid ageret qui possit vexare pregnate.

. & rebus venereis abstineat usque ad partum, maioribus de-

Sun a s ,
Den ou
» * rot ΡΝ ἡ

cretum est, neque mammas aut pectus facit abtrictas ob-
siges. tunc enim intumescunt omnia membra quae laxamento
egent.

45. Quemadmodum octavum mensem observandus est?

Cum diligentia curae. quia est periculosus mensis. nam
incocito fetus turbantur, et turbulosus mensis turbati difficile
extrahuntur, adeo ut hoec mensis aut nullus infans aut raro ali-
qui possit evadere. denique uttales partus omopteicam greci
yocant. crudus est enim hoc mense. partum ergo ut motu
circa discrimine primo, et si cui multo pociones soluto amplius
acciperint proderit. etiam si venter forte nimius et quasi pro-
minens | suspende eam facies leviter abstrictis convenit haec
venerio et staltico convenit. constet ex eo facino oleo aut
myrtino fieri, ne forte rupturas aliquas venter ex ipsa tensione
sustineat.

46. [Haec octavo mense

Omnia] solvenda sunt omnia ut supra diximus, ut facile
partus sedatur. encatisma magnentia, hoc est laxantia, bal-
neum frequenter et pessos adhibendos censeo, eos tamen qui
sunt calastici id est de pinguedine anserum et medullis cer-
vinis et recentia adipe porcino fiunt. hoc subtili et adhibi
hos matricis, ub sepius tangantur, ut cum pondus supra scriptum
venerit possit locus aperire.

48. Quid est corion?

Membrana quae continent in vulva.

49. Quare dicitur eorion?

Quod ex multis membranis confiet, sicuti corus non ex
uno nomine, sed ex pluribus nomen accepit.

28 sustineat. Haec oct. mense omnia... (sic sime lac.) pro
nova de nono mense interrogatione. 31 sedetur corr. (pro
edatur).

[^1]

μ᾿

5

(£ 1592)

26

80

35

40

δ.

50. Azyon quare dicitur?

Nomen traxit a vaso. sicuti enim avaso aperias et claüdas
quidquid intra se, ut in eo loco corion anguion dieitur, qui
occultat infantem. similiter et anguia bene dicuntur eo quod

5 sanguinem occultet.

53. Unde constat corion?

De nervis et venis et arteriis. diversa sunt haec ratione
venarum, sed participatione consimilis. venae enim plus sum
(8ic) sanguinis habent et minus spiritum. itaque laesa gluttinari

10 et sisti bis possunt.

(53.) Quo colore est corion?

Purpurizante.

54. Unde infans in utero edens?

Matrice inuilico, quam in modum stentihi bene longum

i15 matricis adiunguntur, inde cibum accipit. nam infantem in
ventrem cibus eius sanguis est et movendi corporis animaque,
non ore acéeptnm, sed ut supradixi per intestinum inuilicare
nutrit infantem, adeo ut recentes nati infantes stercus san-
guineum aliquod diebus mittunt, dum haec lacte complectico
20 tere stercus mutet.

55. Quid est amnius?

Semen quod totum habet infantem. quae res efficit ut
non noceatur in utero. nam et in aqua iacet, ut in peco-
ribus cottidie videmus. haec membra nulla tuitione infantis

25 habentur.

58. Quae signa sunt adventantis maturae partus.

In septimo mense sive nono vel decimo per pectine pondus
sit, et circa ventre totum dolor levis et rubor inguinum ten-

. sura. maitrix autem aperitur os eius. tunc molli digito tem-

30 ptantes occurrere, e& paulatim quasi rotunditas quidam totum |
(£.159b) matricis os compleat.

(f. 1542) 59. Unde cremantur utrum de timore aliquo sit dolor ante

artu?
j Quod 510 de timore sit dolor, declausus os matricis et
35 siccus est. si vero de partu est, nec siccus nec clausus, sed
currit humor.

66. Quae sunt praeparandae ad excipientium partum?

Oleum, aqua frigida, calefactiones spongie mollis, lana
munda, fasciola, cerotaria, et adhora sella obsetricalis, gra-

40 vata, dum oportuno.

61. Qualis est obsetricalis cathedra?

. . 81 compleat. Si tamen pessarium ... etc. quae sequuntur
aliena. cf. supra ad qu. 29. 88 partu quod sit (sine inter-
rog. vestigio).

— 135 —

In circuitu clausa ubi sedet mulier tamquam podiolam
lunatam, et habeat unde medicina accessura est, et aperta est
a medietate sui opposita, quam | calidam continens, et tamen (f.154v)
manus medicine non prohibere facilior gressus.

62. Quare duobus gravatos mulier habeat? 5

Quia unus utlibet stratus quo ante partum mulier si forte
sit lassior recumbat, alter mollior stratus, ad hoc partus, ut se
partus liberaverit, possit mollius et salubriter quiescere.

63. Quem admodum ordinanda est quae incipiet parturire?

Supina debet iacere in lecto quae est durior clausis pedi- 10
bus, sed apertis renibus et femoribus. nomen principis adsidue
nominetur, rex aut imperator enim greci haec fingere dicimus,
ante rumpatur. cum enim proxima vis magnitudinis apertura
fecerit, tunc debet sedere in sella obsetricali, et ita debes
parere. quod si neglegentia vel inopia vel paupertate parientes 15
sella tale non fuerit, sedere debebit super femora mulieris
valle, vel ante partu ex aliqua iufirmitate, tunc etiam in gra-
vato solet foetus provocari.

64. Quid faciendum si forte foros supra scriptus est, qui
ideo ipsi crepet ut librica locum faciat? 20

Hab per hoc faciliorem in tantum praebet lapsum. si ergo
hic multum arte crepaverit loca, tunc calastica tangat, ut ad
hoc ipsum parata esse debebunt, sunt autem calasticae, in
quibus coctum est lini semen fenu grecu et herba altea quem
latinae evisecum dicimus, et his aqua calida foveant loca, et 25
si necesse fuerit, etiam infundi debebunt, ad faciliorem lapsum,
et ut supra scriptum est manibus calidis et mollibus lanis et
pressis in oleo dulci et calido leniori oportebit dolore, si in-
terdum etiam insucationibus eorundem locorum. erit a balneü
abstinenda, quia post balneum refrigescet sed vire minu- 30
untur.
325388..55, ῬΌΒΞΙ

Duae quae ex lateribus contineant, tertia vero retro, ne
forte victa doloribus corruat.

66. Quem admodum medica ad ea quae parturit debet ac- 35

cedere?

r Si quidem facit, ac propter infirmitatem ut dixi sedere in
— sella obsetricali possit, medicam lecto eius ubi illa iacet sedere
debebit, ut posset ambe manus facili offerre, cum necesse erit.
. quod sibi sella per muliere sedebit, ante ipsa debebit accedere, 40
posito scabello humiliori multo quamque haec quae parturierit,
. ia ut de superiore facilius extrahere possit infantem et reli-

i 82 hic excidit iterum interrogatio. 38 Medicam etc. hic
- (ante posito quod semper Soranus dix) incipit resp. in cod.

— 1986 —

quias infantis, advertentes subinde vultu ne forte per vere-
cundiam illa quae parturit difficilhorem fortitudinem tulerint.
necessario enim pudorem conducitur trahis membra. | |
(f 1552) 66 a. In hoc ergo operis obsetricandi quae sunt servanda?
5 Solvende sunt scilicet ut omne. quod cumque abstrictum
fuit et alligatum fluat, ut totum corpus liberum ad connatione
solutum illis partibus faciat laxamentum. sinistre vero manü
digitü qui est cirea pollicem diligenter exungulatü oleo dulei
ealido totum os matricis adsiduae in guyrum unguere et leviter
10 aperire, ut facilius propox hoe est folliculum possit habebit
processu naturalem. verbis autem blandis suadere parturientem
et rogare ut clamares iniquum retentione spiritus conetur,
et dum sunt dolore una ex mulieribus quae adsunt spongiam
oleo habentem postero corporis ponere, tenere pondus aliquod
15 modice. si tardius natura crepat, unguis convenit et aperiri,
et staci ovi mensura inicere id est ex pinguedine anseris,
et sub illis retentis facio. adsit autem obsetrix et levet, ne
subito infans ruat. pericula est enim omnibus mulieribus ruina
eius modi. sed ubi primum capud infantis exierit vel collum,
20 si confractionem prudenter aperire membrum mulierum et in-
fantem educere parebit. si locus ipse cito claudit, tunc con-
cludit 81 non est trahendus infans, sed leviter est observandus.
convenit enim et medicam vel cludentis vel aperientis se na-
tura consentiant, ut sine ulla modestia partus possit impleri.
235 infans autem cum acceptus fuerit ἃ medica, tradi altero op-
portebit supposito panno, ne lubrico ei manus obsetricantis
offieiat. danda autem operà, aut ista cum infante exiente se-
cundae procedunt.
67. Cura obsetricis quid faciendum est si forte manserit?
30 Cum apertum 0s matricis, mittis sinistra manum insequen-
tem intestinum illum. in quo erat infans secundis, quod est
inbilieus, et sic extrahis quod alienum est. quod si inheret
matrici, paulatim huc quoque illuc blandiendo potius quam
reciplendo temptabis extrahere. secundas autem cum medica
35 trahet, et parturiens debet conari, ut possit carere vim peri-
culosa. dum haec fiunt, infantem aliqua de ministris teneat,
non longe de forte invilicum ille quem dixi aliqua ratione
rumpatur, et ex sanguine facit infantem. quod si non potuerit
secundae statim extrahi, quamvis in omnem rationem studiose
40 elaborandum, sic tamen ne male tractetur mulier ex valido
tractu utendum est, hoc quae ad tumore pro illis partibus
alienum careat.

28 pr. c. obstetricis. quid eic. cod., ut mom significelur im- —

terrogatio. 30 incipit resp. post matricis. Soteria dix.

-- 1851 —

(68.) Veteres iusserunt his quibus secundae manserunt ad-
hibeant quae sternutum commovent inici naribus, et potiones
quae possunt sanguinem moveri, et pessaria laxativa, quae
modo servanda est post sublate sanguine.

89... 5

Spongiis vestimenda est locis, et tacere debebit in loco
ealido modicis apertis femoribus ut aliena abici possint. supra
pectinem autem et loca muliebria oleo dulci adsidue foveri, et
coperiri candida molli et pannum vel lana plena oleo et vino
his partibus adhibere, et colopidiari autem debet per locum 10
muliebrem, et clipsterium plenum infundere cum cautela magna.
nam medica inprudens ventum incitat mulieri, quod hoc modo
caveri solet ut semel quod presserit clistere totum permittat
solvere ventum. quod si plus clistere praematur, haec nihil
molestia fuerit, quod raro aecidit. unguenda est oleo calido, 15
et fovenda ex aqua calida, aut pulticula aut ova sorbilia. post
duos autem diatritos id est sexta die, si nihil non advenerit,
balneum utendum et. varios cibos et vinum bonum subaquatum.

* Quae adhibenda sunt ut menstrua purgentur?

Calasticis, cibis et potionibus calidis, id est puleio, ut 20
vessica commota matricem non irritet, et quippe in vicino loco
posita, ideoque calasticis rebus utatur.

10. Unde scire poterimus quod sufficienter facta est pur-
gatio?

Ex eo scilicet. quod primum parum sanguinem posteo faci- 25
libus similis et fluxus humoribus similem.

71. Quibus utimur ad scissuras ventris, quis faciet grande
pondus uteri, forte geminorum vel amplius?

Cerotum utendum statim post partum, id est oleum roseum,
cerussa, spuma argenti, et alumen scissu, et leviter fasciare 30
super lana.

(12) 18. Quomodo mammas curamus qui ex habundantia
lactis intumescunt?

In primo quidem ponito dactilos cum pane et pusca tritis.
quod 51 penitus volumus lac exsiccare alumine et folia cori- 35
- andri 7. l et sinopide. quod sit humor erit ingens et ardor et
— dolor venerit, oleo dulci calido foveat et farina et pane mun-

— dum vel farina feni greci et lini seminis calefactio spongiis
- bene calentibus bene siccato ponito. cum declinatio esse ceperit,
- et cerotario simplici observandus est. 40

5 hic quoque abest interrog. ante Soranus dix Spongiis etc.
11 de clysterio haec desunt im texiw Muscionis. 19 haec
— qu. non extat apud Muwscionem. 25 facilibus i. e. faecibus.

— : 128 —

[TU
...eum in tumore venerit mammae, ne quid acre ut ipsis
adhibeatur vel potione detur. si erit dolor, calasticis liniatur.
16. Unde intelligimus eum qui nascuntur. validum futurum
5 et vitalis spei?

(f. 156 a) Ex eo quod mater eius toto | pregnationis tempore sana
fuerit ad pariendum, et infans omnibus membris integer habeatur
et omnis meatos apertos. et sic intellegitur, si vox ei valida
sit, et si titillationes intellegere pipulo suo ostendat.

10 71. Qui sunt nascentibus mensis?

Decimus, in secundo autem ordine septeno, nam qui octavo
mense nascuntur, raro evadunt, aut numquam evadunt.

78. Quomodo abscidendus est umbilicus?

Mensura quantum quattuor digiti relinquendi sunt, et sic

15 praecidatur praecidendum scalpello. nam reliquae incisionis
qui fiunt ex ligamentis inportune sunt. mam cito faciunt tu-
morem. nam ubi amputatus fuerit umbilicus, si quid sanguis
ex eo remanserit exprimitur. et prope ventrem infantis lana
lortam aut acacia ligandus est umbilicus, ut illi quattuor digiti

20 quae diximus extra ligatum maneant, et sic pars illa siccetur.
quod etiam non omnes exierint secundae et in matre reman-
serint, tamen praecidendus est umbilicus ita ut diximus.

19. Quibus rebus infanti cutes tota cura data est, quae
necesse est humida esse lubrica?

25 De vino cydemoriam, quidam etiam de murta trita et gallis
similiter tusis. nam salem solum sufficit, quia eum constringit,
et sale diligenter cribro medicinali trito perfricari leviter, ne
molestia sustineat. (80.) postea aqua tepida fovendus est in-
fans, si validus est. si delicatus est, melli et feni greci suco

30 detergendus, et in aqua calida abluendus. oculos sane eius
oleo dulei infundendus. cum omni ratione abstergendus. cali-
ginis causa super umbilico sane usque dum floccet, oleum
calidum ponat. (81.) et post haec a sparganis alligandus est.
sunt autem spargani panni àb hoc facti, qui possunt corpus

35 ligare. et super fasciare, et urina admittat vel stercus, femora
et pedes eius involvendi sunt.

82. Quali loco nutriendus est infans? |
In mediocri loco calido et nullo odore malo habentem et
multum lumen. instratum autem pluma esse debebit, nec

40 nimium mollis stratu. nec spina eius aut cervis cedentibus
plumis aliqua ratione aut torqueatur aut fiat infirmus. ne
nimium dura sit stratura, ne forte per negligentia de pluma
excidat. sane capud modice altius quam cetera membra sit.

1 excidit interrogatio.

— 139 —

83. Quid primum cibandus est infans, vel quo tempore?

Post horas tres vel quattuor, dum abscidit omnis turbatio
corporis, quam | passum est, dum exibus matricis lapsus est. (ἢ 166)

84 (85). Qualem cibum primum debet accipere infans?

Illum cibum qui virtutem debeat nutriendi, et purgandi 5
stercus stomachi, aut melle leviter coctum, quia crudu inflat.
quod si nimium 'eoctu erit abstringit. nam buturum recentem
convenit. sed et oleo et vino digito in os iniciunt, facile de-
glutire possit. nam et aqua tepida digitos stilletur.

2 Quid est secundus cibus infantis? 10

R6, ὁ

86. Utrum matris an alterius?

Non matris, quia non est utile. est enim recens et indi-
gestus. nam ex turbatione partis lac laborat, et spissum et
difficile dirigitur. 15

87. Quod est optimum lac?

Candidum et sine ullo dolorem nec spissum, siccum probas
supra unguem destilans gutta eius, et si fundat, bonum lac
significat. (88.) reliquum lac matris utile est infanti, sed matris
incommodum praestat. impeditur situs δὲ si lactet. 20

89. Quae ergo nutrix requiratur?

Talis esse debeat ut valida mamma SU oblonga habens
mediae mensurae molle. ne sint primi feti, adiavenis, pectore
amplo, sana, casta quod est primo requirendum et munda circa

infantem. 25

* Sola nuirix an et mater infantem debet interdum lactare ὃ
Aliquanto tempore commune debet infans matris colostra

sugere, ut parvo vel mense, ita et in commune (90) et in cibo
vel potionibus amplius accipiat, sed quod stomachum coquere
possit. primo autem nutrix mellacium bibat, et sic tenerus 30
infans facilius digerit, nutrix autem aquosum bibat.

; 17 siccum — sic eum. 28 sc. at iuvenis. 27 maíiricis
ante corr. 31 posi bibat: Expl: hb .I. geneciae. Incipit
liber.lII.de causis matricis. id est de duritia. et de abstinentia
—menstruale. et de conceptu. ltem liber expositus de vitiis
-quae mulieri proveniunt.

E
"Y

INDEX.

adhora 60.

sine eonfraetione (— sine quassatione 74) 668.

erepare (crever); natura crepat 608, loca crepaverint 64, iia
-Escol. vena crepat f. 21 a. b. (Anecd. I1, 2834 not.) cf. fragm.
de sanguinem reicientibus 2» cod. Aug. f. 115^, jb. vulnus vel
crepatio f. 1179. Oribas. lat. VI, 305 loca,quae crepuerint.

eneolpizare (colopidiare cod.) 69.

exungulato (diligenter digito) 668,

floecet (flaccet?) 80.

gravata duo 60. duos gravatos 62. in gravato 68 (— lecto
M., cf. 63).

insueationes (7. e. enchymatismi) 64 (— sucis inrigare 17.

mamma (^on dida) 36. 72.

mediea (— obsetrix £M.) 61. 66. 66? bis. 617. 69 (sed etiam ob-
seirix 669. 67. obsetricalis sella 60. 63. 66. opus obsetri-
candi 66*?, manus obsetricantis ib.).

nam (— autem) 77. 78. 19. 84.

observare prf. 45.

pipulus (clamantis infantis — vox M.) 6.

podiolum (-1a?) lunatum 61.

posterum corporis (— anus JM.) 663.

propox (Ὁ) hoc est folliculus 662.

reliquiae (— secundae M.) 66.

salemoria (— cydemoria?) 79.

sarcina ventris (— nimia gestatio 2M.) 44.

seabellum (— humilior sella M.) 66.

spargana (— fasciae M.) 81.

stratura (— stratum 4b.) 82.

titillationes 76.

turhbulosus 465.

ERR

CAELII, AVRELIANI
EX
LIBRIS RESPONSIONVM DE MVLIEBRIBVS

FRAGMENTA.

τ cf. Cael. Aurel. chron. II, 28:
item si eversio vel inclinatio fuerit matricis, eidem
consequenter ordinata adhibebimus, sicut muliebrium pas-
sionum libris docuimus.

- chron. V, 91:

sed de is quae in matrice generantur (collectionibus),

libris quos de muliebribus vitiis conscripsimus responsio-

num docuimus, de ceteris vero nunc dicemus. |
fuerunt enim ex Interrogatiomum ac responsionum libris ad

- Lucretium *quibus omnem medicinam breviter dixi? (ow. I, 2)

qui
de diaeticis passionibus (cel, tard. I. IT) — cf. Anecd. mea.
de salutaribus praeceptis (III?) — cf. ead. ..Amecd. et Cael.
φ. 107. 466.

de adiutoriis (IIT) — cf. Cael. p. (284). 303. 315. 324.

de medicaminibus (IV?) — cf. Cael. p. 355. 3783. 408. 440.
de chirurgia (V?) — cf. Cael. p. 352. (376). 493.

de muliebribus (VI?) — cf. Cael. (ll. cc.) p. 353. 582.

τ seripserat awtem mvulto post (Cael. p. 1. 284) etiam speciales

Ó77

LI

- alios libros et hypomnematicos

de febribus (— celer. pass. 1. I perd. 165. 170. 448, cf.
Muscio II, 24).

celerum passionum (cf. Sor. gyn. 11, 25. 58).

tardarum passionum (cf. ib. 11, 46 etc.).

deinde

de adiutorüs (spec. 28. 184. cf. Sor. gym. II, 28).

de salutaribus praeceptis (cf. Sor. gyn. I, 32. 40).

de passionum causis (p. 22, cf. Sor. gyn. I, 29. II, 57.

(chirurgumena Sor. gyn. I, 76)
— post quae omnia
de muliebribus (Cael. p. 252. 2968).

— 142 —

I, 10 (ed. meae). i
*Ex Genetia celii aureliani methodici siccensis'
(ex cod. Lugd. Voss. lat. qu. 9 fol. wit." Hermes IV, 143).

solum igitur aptum tempus conceptionis est menstruali |
purgatione declinante. relevata enim matrix fervorem retinet
moderatum et humectationem modicam. rursum semen non
potest adhaerere nisi asperitate matricis effecta, materiae lapsu
5 fundo lacessito. ut enim in aegrotis dimissionis tempore cibus .
tenetur acceptus, inminente autem accessione, vel in ipsa, com- -
moto vomitu effusus excluditur, non aliter semen firmiter teneri
perspicitur purgationis fluore vergente. addimus praeterea ap-
petentiam quoque veneream adesse veneri. sieut enim super-
10 ceptus cibus non digeritur, sic semen invita matrice exceptum -
minime tenetur vel connaturatur, nisi feminae sitientes venerem
sumpserint. licet enim quaedam violentia oppressae concepe-
rint, illis tamen delectatio affuit animi celata iudicio. tempus
ergo aptissimum conceptioni probatur quo veneris appetentia
i5 suis fuerit stimulis agitata, sed neque corpore gravato neque
sucis solitis destituto. non est enim sufficiens sola cupiditas
neque effectus veneris obtinetur, nisi corporis quoque aptissima
fuerit habitudo. |

I, 12
(Oribas. jat. VI, 345. De conceptu. Sorani auctoris).

Quare conceptus dicitur? ab eo quod captum teneat semen,
20 veluti concaptio nuncupata.

I, 18
(Oribas. lat. VI, 345).

Discussuris praegnantibus aquatus humor vel tabidus aut
sanguinolentus et veluti loturae carnis per matricem fertur,
tunc inminenti casu sanguis purus, in ultimo etiam gelatus,
nam Graeci thrombos appellant, vel carnis quidquam informe

25 aut pro parte formatum iuxta temporis modum. plerisque
autem gravedo (lumborum) atque ossuum dolor quae Graeci

4 asperitate: sic cod. (E? p. 77). 12 violentia: A no- |
lentia absurde c (E? p. 78) pro vinolentia (i. e. violentia).
14 ergo (δ) c (E?). — 17 neque: n..3 6 (Ὁ). — optiné c(?).
28 inminentia casus c. 25 aub in pro p. c. plerique c.

26 lumborum (ὀσφύος) addidi. ossuum sic (pro ossium |

e δαξ TS :

Pra jas Sce. Sb sos
VULT. 3

-- 143 —

—ischia vocant, tunc clunum atque sub umbilico pubetenus et
- eapitis et oculorum et articulorum omnium, stomachi adtestante

"dolore pungenti, tunc corporis totius frigidus torpor, defectio
animi, aliquando cum Mhorroribus febris aut singultus et spa-
smus et vocis amputatio. is autem quae nullo inpulsu volun-
tario discutiuntur antecedit, nt Hippocrates ait, mammarum
tabidus marcor ut deposita inflatione residere videantur sine
ulla manifesta ratione, ut autem Diocles memorat, etiam fe-
morum frigidus torpor atque gravedo insidens clunum, cum
perfectus inminet partus.
I, 28
(Oribas. lat. VI, 49).

Post partum quae est diligentia adhibenda?

mox ut peperit, oportet spongiis aqua tepida expressis
loca detergere. tune iubenda est e cathedra celerius surgere
ne frigore concepto mairix vexetur, aqua item (tepida expressa»
moilis spongia sivelana aut latus pannus fibris sunt inponenda,
ut lapsi fluores excipiantur. tunc clunum et pubetenus usque
ad umbilicum lana munda loca sunt contegenda. at si forte
aliqua fuerit secuta de partu quassatio, erunt oleo dulci calido
lanae tingendae et sic locis dolentibus inponendae. quod si
oleum non sit, axungia... pelles exsolatae sunt inponendae.
locus vero in quo iaceat mediocriter calidus est eligendus.
quam oportet iacere non iunctis femoribus, ut materia fluens...
nec eius exitus arceatur. sed nec satis distantibus, ne frigore
partes facile penetrentur. atque ita obstetrix iugiter demutatis
pannis pudendorum foveat loca, adhibita requie et abstinentia
cibi, ut in ceteris causis. et ut vires egerint est resumenda,
tertia quoque die sessiones ex aqua tepida aut ex oleo et aqua
fiant, et totum corpus oleo est perunguendum atque ita cibus
digestibilis dandus. die vero quinta ad balneum convenit ire,
et sic vini dare potionem et varios ac digestibiles cibos mini-
strare.

JNeue I, 287). 1 ἰσχία: scian c. 3 pungendi c. 4 fe-
bres c. 5 his c. 7 inflammatione c. 14 aqua item
Xtepida expressa?» c (ὦ. e. Aa, wbé atque ita La). 15 fim-
bris c (cf. Cael. p. 251). 19 d. sunt inp. c. 20 exungiae
pellis exsallate sunt inp. c. 21 iacit c. 29 ut materia
luens ne eius exitus a. c. 24 atque ita (Ὁ): Adita c. 25
&dhibita loca requiae c. 28 c. est digestib. c.

"nt ^ gue

ΤΗΣ
ἘΣ

5

10

15

20

25

80

-- 14 —

Ι, 94
(Oribas. lat. VI, 49).
.nune quoniam plerumque ventris tegmina, quod Graeci

epigastrion vocant, uteri distentione rumpuntur, non est alie-
num transactis primis diebus cerotaria ventri adponere ex oleo

roseo confecta, admixta cerussa et spuma argenti et alumine :

5 rotundo, tunc mediocriter inpressis fasciolarum cingulis adligare.

I, 25
(Oribas. lat. VI, 50).
Si mammae post partum ingesto lacte inturgescant, quod
Graeci spargisin vocant?

novo pondere lactis gravatae mammae primo turgescunt,
deinde dolore accedente atque fervore tenduntur.

I, 43
(Oribas. lat. VI, 54).
10 Ad tumorem faucium infantibus utimur mulsa instillantes
in ore et ptisanae suco, a foris cum lanis involvimus.

I, 45
(Oribas. lat. VI, 237. cf. 56).

Siriasin qui patitur tumet anterior» pars cerebri quam .

Graeci bregma vocant. fit cavitas oculorum cum pallore cor-
poris et siccitate, adtestante fastidio. ;

I, 47
(Oribas. lat. VI, 54).

15 [Ad fragosum rugitum faucium, quod Graeci rogmon ap- |

pellant, ex fluore vel congestione flegmatis venientem rugitum

dantis, in faucibus infantum ex humoribus tenacibus consistentis,

1 post ministrare (sup. fragm. finito) continuo sic pergitur:

Numquam plerumque ventris tygmena quod Gr. eic. 2 [Hs ἢ

vocant recentiore vocabulo et non Caeliano addit cod. La (i.e.
recentioris versionis alteriws auctor) nos subventralem dicimus. |

utire distinecione c. 7 vocant, novo... c. 11 sucus €.
cum lanas c. 12 anterior ex altero loco addidi p. 56. 16
De fragoso rugitum c. 16 et r. dantes c. 17 ex humoris |

tenaces consistentes c

a

deny tas j u viret

ls

-- 146 —

hoc modo succurrendum est]. convenit ergo aqua mulsa humo-
rum crassitudinem tenuare destillatione frequenti. quod si forte
infans fluentem humorem transvoraverit, quod necdum spuere
valeat, erit eius lingua nostro digito deprimenda, ut commoto
vomitu facile transvorata reiciat.

(ib. VI, 53).

Item Suranus auctor infantibus tussientibus ex nucleis
pineis et amygdalis usque ad nidorem levi pruna tostis et
lini semine ac suco glycyrizae et tragacanto cum melle confecto
velut electuario usus est.

1.4
(Orib. lat. IV, 347)
*ex alio auctore".

Quibus menstrua non proveniunt vel morbo inpeditae ma-
tricis vel residui corporis, purgationis solito desertae videantur
officio, necesse est eae patiantur clunum gravedinem aut ten-
sionem vel dolorem pubetenus atque inguinum, sed et stomachi
eversio fit per nausiam, tunc aurium tinnitus cum obtunsione
visus et capitis gravedine vel dolore [simul et oculorum radices
dolent]|, sed et fervor per ora insinuans ita ut igne perfundi se

"sentiant in vultu, cum venarum inflatione in occipitio atque

radicum oculorum dolore, temptatis occurrente saepius (et?
causa naturali ex qua purgatio negari videtur...

nune quoniam communiter matrix afficitur, aliquando
menstruali officio omnino negato, aliquotiens difficultate meatus
inpedito, nam Graeci strangin catharsin vocant, dolore etiam
comitante intestinorum tormenta concurrent et inguinum atque
pubetenus cum pectine tensio cum umbilici parte, tunc etiam

eapitis atque cervicis cum maioribus nervis quos Graeci te-

nontas vocant, et oculorum et vertebrorum et femorum, cum
mammarum inflatione, adtestante fastidio et ignito fervore cum

Biecitate muliebrium verendorum. quae omnia illo tempore

eorpus adficiunt quando feminae purgari solent.

3 dispueri v. c. 6 ex om. c. 7 levi pruni tostatis c.
8 glyrici c. 11 purgatione solita c. 19 eae: hii c

.15 haec ex praeced. fr. repetita videntur p. 347, 3. 16 oras
€. 18 temptati occurr. c. 19 videtur. Nune sine lac. c.
21 negata...inpedita c. 22 stragin c. 23 concurrente c.

24 pectini c. cum u. parte sic c. 925 cum: et c.

Soranus, ed. Rose. 10

ὮΝ

r5

5

— 146 —

IL,. 2
(Oribas. lat. VI, 365).

Inflammatio vel fervor cum tumore et rubore consistens
quem Graeci flegmonen vocant, si in malrice fuerit ortus, ex
plurimis et variis causis consurgit. fit enim ex frequenti per-
frietione, fit ex diversis laboribus, fit ex aborsu... solent in-

5 flammationes ex his consurgere et nullas inter se varias vel
diversas postulant curationes, sed una est omnibus diligentia
adhibenda.

cum ergo in tumore fuerit matrix, aliqua communia pa-

titur signa, aliqua propria per quae partes singulae produntur
10 quae patiuntur. aliquando (enim) tota tumescit matrix, ali-
quotiens pars eius probatur esse in tumore. communia igitur
signa sunt inflammationis saltus, inflatio, duritia, fervor ignitus,
siccitas, tensio, gravedo vertebrorum, clunum, iliorum, sub um-
bilico pubetenus, inguinum, femorum, tunc etiam cum rigore
15 febres acutae, iactatio doloris... atque genuum stupor frigidus,
tune et roscidus sudor, pulsus parvus creber, tune consensus
stomachi cum defectu ac solutione membrorum et crescente
passione singultus et cervicis dolor atque conligationis buccarum
quas Greci siagonas vocant, tunc medii capitis quod bregma
20 dicunt, et oculorum magis radicum, urinae inpedimentum et
ventris egerendi difficultas aut utriusque. in peius vero inci-
dente passione et tumor ventris accedit et cum febre mentis
alienatio et inlisio dentium et contractio nervorum quod Graeci
spasmon vocant.
II, 8

(Oribas. lat. VI, 372).

25 Seleria autem dicitur durus quidam tumor resistens tactui.

cum insensibilitate. quamvis enim vehementer inprimatur,
non facile tamen sentitur, sed torporem facit et sicut in ischia-
dica passione gradientibus vel sese inclinantibus dolorem
movet clunum atque inguinum et sub umbilico pubetenus, cum

30 pondere quodam ad inferiora tendente. nam si in eius collo -

vel osculo duritia fuerit, ilia non inflantur nec sub umbilico
pubetenus tenduntur, sed inmissis digitis resistens invenitur
duritia.

1 Inflammationem vel fervorem c. 2 ex: quae ex c.

4 quae seq. ap. Orib. lat., ex alio fonte admixto illata videntur.

5 nullam c. 10 quas c. enim addidi. 18 sub umbi-

licu tenus c. 15 iactatio dolores tumor adque genuum etc. .
e. 20 radicum dolent, urinae c. 21 utrique c. 24 spa-

smos C. 26 cum sensib. c. 27 non Om. C. sclatica c.

CASU d ie ou δ΄ cade Rode iar A

EA EE PII
Oud" L7

te aL ὩΣ,

puc

ees

cn ALI

ves Agents

ἘΝ

e

ys?

— Δ —

II, 11
Oribas. lat. VI, 353)
*ex alio auctore".

Profluvium sanguinis mulierum reumaiismus est matricis (48)
per longitudinem temporum multos deducens humores. diffe-
rentiae autem humorum sunt duo, (nam) aut rubeus aut
aquosus et albus est. signum autem profluvii eo quod fre-
quenter humecta sint loca differentibus in colore humoribus, 5
color vero aegrotantis est pallidus et marcidus nutrimento ces-
sante, adtestante fastidio, et cum gradiuntur anelant, spisso
tumore pedibus subinflatis. sed intentius adhibita conside-
ratione a se differre passio cognoscitur, siquidem nunc sine do-
lore nunc etiam cum dolore fluores ferri videantur et nunc 10
sine ulceratione nunc etiam ipsa coniuncta aut cum tumore
aut sordida aut limpida.

Quando autem sine ulcere aut dolore fertur, omnibus uteris (44)
medicaminibus quae ad sanguinis fluxum expediunt. at si forte
quisquam potionibus mederi voluerit, non sint nimium medi- 15
camentosae potiones. dabis ergo bibere loti arboris aut ipsius
seobis decoctionem singularem aut Samiae terrae obolis duobus
admixtis in apozima tribus cyatis, et si tempus permiserit
eliam cum vino austero. aut cum suprascripto liquore leporis
coagulum similiter aut cervinum aut aedinum aut agninum aut 20
vitulinum datur aut trita myrta aut omfacium siccum. quando
autem cum dolore fluit sanguis, alicis sucus iniciendus est aut
ptisanae aut alicae aut oryzae sucus. quando autem cum
uleeratione et inflammatione, eis ipsis uteris quibus doloribus
coniunctis utendum diximus. at si sordida fuerint ulcera quae 25
faeculentos faciant ferri liquores, non aliter quam dysenteriam
curamus id est eis quae ulcera purgent, aut si limpida fuerint,
similiter ut dysentericis ad cicatricanda ulcera adhibemus. in
declinatione autem recorporativis medicaminibus utimur, id est
vectatione diversa et deambulatione, vociferatione, inunctione, 30

2 differentia c. 8 duo: tres c. nam om. Cc. robrus
^ 4 et albus: aut albus c. 8 in pedibus c. 9 et siq.
c. 10 ferri: inferre c. 11 coniuncta sine tumore aut cum
t. c. 14 quae: quibus c. 15 mederi sibi vol. c. 16
post loti arboris émfertwr glossa semen de cuius ligno (lignum
€) melinum tinguitur. 17 decoctione singulari c. ovulos
duo admixtus c. 20 cervolini aut edini ec. c. 22 salicis
€ (ἄλικος Or.). 24 eos ipsos c. 2326 ferre c. 27 eis om.
E purgent: curent c. 30 vectationes diversas, et deam-
bulationes efc. (cwm accusativis semper) c.

10*

E

— 44$ --

cucurbita, dropace, fricatione, psilotro, smegmate, sinapismo,
vomitu ex rafanis, balneo et vario cibo.

II, 15
(Orib. lat. VI, 362).
(60) Uncationi digitorum similiter os matricis affectum sive

collum inversiones atque inclinationes sustinet et nunc in
5 obliqua nunc in anteriora ac superiora vel posteriora (et in-
feriora», aut refuga ad interiora sustollitur. quae singula pro-
duntur inmissione digitorum. tactu enim probata sentitur
in quam partem fuerit eversa, adtestantibus ceteris signis. et-
enim in obliquum facta inclinatione, femoris tensio cum dolore
10 vel torpore sequitur et aliquando nutrimento cessante, tunc
etiam frigido adtestante torpore cum inpedimento gressus
atque statione. ac siin anteriorem hoc est superiorem partem
facta inclinatio, urinae inpedimenta secuntur, tunc tensio pu-
betenus, et quibusdam copia negatur standi. ad posteriora
15 vero hoc est inferiora, officium ventris inpeditur atque egestio
ventositatis per podicem, tunc etiam sedendi difficultas accedit,
et magis si inclinatio ad verticulum podicis fuerit facta, hoc
est ad initium longaonis.
adhibenda est his curatio in aecessionibus quae ad
20 inflmmationes matricis scripta est, in declinationibus vero
quae malaxare possunt. prolongata autem aegritudine recorpo-
rativis adiutoriis serviendum est.

3 simili c. 4 colli c. sustineant c. 6 anteriora:
altiora c. et inferiora $pse addidi. * sentiuntur c.
10 accessante c. 12 est om. c. 13 inclinatione c. 17
vestibulum pudicis c. cf. Cael. chr. 4, 24 (ox. 3, 188. 142). sed
ad anum JMfwuscio — gr. ἐπὶ τὸν δακτύλιον. 90 est: sunt c.

ESI ^y eithhge

INDEX.

In medicaminum scripturis apud hunc semper fere pro futuro
praesens ponitur (contra quam apud Cassiwm Felicem): ponis,
inlinis, admisces, conples, encolpizas, sicut damus eic.

.&: plus a iusto (7, plus adusto

— ab iusto? — plus quam

debent A) 96. IT, 16 (ἢ. plu-

res ab üno II, 18, 25 (Ih).

melior ab omnibus II, 18, 12

(h) et II, 18, 24 (1h). mollio-

b res ad cláulis ἢ — leniores

claulis b7 II, 80. — a contra

(δὶ, in contra A) sedere II,

19, 27. a foris saepissime (ut

15. 186. II, 1. 2. 7. 10. 91.

22. 28. 32). — ἃ se (Ξε inter

se) differre II, 11 (διοίσει τὸ

πάϑος αὑτοῦ Sor. 224, 9).

80. separantur autem a se

ab eo (mox ex eo) quod II, 4.

"à: nomina gr. neutr. in -aà

pro fem. vulgo accepta in

codd. vel. bl: epithima, en-

catisma, sintoma (grandis II,

25), condiloma eic. — nomi-

"wm gr. in -is fem. mova ex

cas. 0bl. nomina in -a, ui

ypoquistida, emorroida eic.

— conira meuira lat. im -us

pro masc., ut ubi vulnus est

positus δὲ II, 22 et sim. —

neuira lat. II in -um passim

mutaniur in -us masc. (wi

ad wnwum fere omnia in Ori-

" basio latino, paene extincto
Ξ neutro in -um).

aborsoriae res (φϑόρια) 57.
aborsus (— abortus) 56. II,2.
4. 6. 10. 12.
acacia: agatia semper b.
aceipere (male — vexare, bene
— sedare): masculos frequens
coitus male accipit 30. mne
...male accipiantur (didae)
44, (pori) 106. ne constrictio
male eos accipiat 79. dicis
infantem male accipi sl...,
cum tot mensibus...non sit
male acceptus 91. vexatur
et male accipitur 91. mamma
male infantem accipit si ...
107. corpus...male accipitur
$1... 129. rebus chalasticis
tumor mammarum bene ac-
cipitur 75.
acetabulum (olei — 4 cyathi
Sor.) II, 1.
acros (agros δι) cibos 97.
acrum (agrum δἰ — acre ἢ)
acetum 11,4. balneo acro
(acrudo 519) II, 1.
aera (ἄκρα) universa ll, 4
(agra b). 10 (Sor. 230, 11.
218, 1) acra eorum II, 2.
aeredo (hwmoris, medicaminis)
saepe. :
aerudo (sic) II, 1, 14: latere
videtur graecum verbum (ἀκρο-

-- 150 —

ϑολος ὃ — ὃ ἔξω ϑόλος balnei
Alex. Trall. p. 724 Bas. cf.
735 ὃ ἐξώτερος οἶκος καὶ
μαλακτικός) quale subest So-
raneis Caelii ox. 3, 152 em-
basin adhibemus...non sine
cautione. declinanda est enim
perfrietio. quapropter erit fa-
cienda in calido loco vel bal-
nei fornice quem appellant
achicholum (sic) sive came-
ram,

ad: etiam peritissimos medi-

cos ad inspiciendum et ad
curandum haec fistulae tur-
bare possint II, 23 extr.

ad- w£ reliquas praepositiones
constanter ?n compositione con-
servatas scribit b codex anti-
quissimus (rarius 0, raro ἢ):
adcelerare (T) II, 21. — ad-
ponere (app- II, 10. 12. 30).
adpunctus δ᾽, 76. adplicare.
adprehendere. — adferre (ἢ
38 ubi efferat b). adfirmare
II, 17, 8. — adtingere prf.
adtenuate (7) II, 21. — ad-
mittere (ammittant ἢ, II, 21).
sed allgabis b II, 28 (δὲ
adl- 1, coll- Δ) et ante 8: ad-
severare II, 23. 25. 31. ad-
suescere 197, sed assuescere
102 (ubi ads- 1h). adsiduitate
| (ass- ἢ) II, 10. adstricta 113.
sed aspargere 79. ascendente
II, 4.

adpungere (νύσσειν): maxime
cum adpunctus fuerit 76.
adulescenta (— νεωτέρα Sor.
133, 12) 89 (ubi alescenta b,
alestenta 7, allescenta ἢ). corr.
adulescentula?

adunatim (ἢ) 5 (?).

albor ovi II, 10.

aliquabus δὶ 21 (bis). 39 (ubi
aliquibus A).

aliquantum: in aliquantum
(ποσῶς) saepissime (108. 115.
II, 22. 30 ter etc.).

alius: aliae muleri 66. 67.
114.
alter: nulla altera (auire)

causa II, 16.
altitudo (βάϑος): ad inspieien-
dam altitudinem mulieris (or-
ganum) II, 34 (wi in alto ma-
tricis). cf. altum caput ha-
bent II, 18, 11.
ana (ἀνα) im medicamentorum
seripturis inferunt librarii re-
centiores, ut h 11, 21 Resine.
Terebentine. an. — I (quasi
diversarum specierum!).
aneistrum (instr. chir. — ha-
mus Cels. 7, 28): infixis an-
cistris II, 33. infixo ancistro
ib.
angulus: om. pl. angula δῖ
il
anquila (anguila ἢ, ἀγκύλη
— poples): concava loea
sicuti sunt ascellae et anqui-
lae (anquillae δ᾽, anguiles A)
102. reliqua. fasciae sub an-
quilas (vel -lis: anquiles b,
-le?, anguilas h) missa II, 34.
antiquitas adseverat II, 31.
fabulosa antiquitas scribit II,
3. antiqui(tas) ponebant 1],
2 (cf.1I, 9). sic graecitas vo-
cat (— graeci) Il, 34 (iterwm-
que ibid. solus h) et fort. 11],
25. !
aquata pusca II, 22. aquatiu
temperato vino 69. lac aqua-
tum 99 etc.

artofaeium: a foris ex polli- -

nibus ervi cataplasma et ar-

tofacium (bi, -ficium ἢ) in-

Nico ve

— 151 —

ponis II, 22. ex plurimo melle
et modico oleo faenum grae-

"eum elixatum cum palmulis

terere et admixto modico pane
tepidum cataplasma inponere
vel artofacio (-giu 51) frequen-
tius uti. ib. cf. Cass. Fel. c.
22. 32 (id. s. ἀρτοφάκιον:
sic enim legas ἀρτοφάκιον id
est ex lenticula et pane cata-
plasma. cf. apud Hipp. lenti-
culae decoctum in potione da-
tum quod est φάκιον de quo

F'oes. Oec. Hipp. s. go
ὀξεέη). Aet. 8, 42 ἐπὶ μὲν
οὖν τῶν βρεφῶν... . ὅσα ψω-

μέξουσιν αἵ γυναῖκες φακῇ
μετὰ βραχέως ἄρτου. | (φά-
κινος ἄρτος Athen. IY, 154 d).
cataplasmata μετ᾽ ἄρτου alia
cf. Sor. gr. I, 121 R.
ascellae ζμάσχάλαι) 102. sub
ascella dextra b. manibus
sub ascellas missis II, 18, 10.
assellare: si vero plurimis
diebus non fuerit assellatum
(sol. h) 141.

austere b] (— austerum ἢ) 84.
axis (dioptrae) 88 — ὃ κοχλέας
(Aet. 16, 90 — Paul. 6,73).

basis (acc. pl. haemorroidum
II, 30. cf. Cass. F'el. c. 22. —
bases (-is ἢ oculorum II, 1.
23 (— radices II, 2 Sor.258,
16). basis (matricis sinus —
τὸ κύτος) Il, 2 etc.
basterna: sella vel basterna
(h, sella sternimus et b!) eas

gestare iubemus II, 1.
boba (?): radicum bobae (bo-

be b, (alte add. i€» bobbe ἢ
ΤΕΣ (Nw μαλάχης Sor. p.208,
14). radices alteae bobe b
(altee bobbe 1 eum ezplic. antea

interpol. id est eviscum. cf.
Apul. herb. c. 39) ib. (— μα-
λάχης Sor. p. 207, 10).
breviare caput II, 19, 29.

brevis: in cubieulo brevi IE.
10 (— μικροτέρῳ Sor. 217, 8).
bueeae: ruborem in buccis
(2 in facie) habent 23.

ealfaetiones IT, 4 (— γλιά-
cuero Sor. 230, 2). cf. Cael.
ealieularis: herbae calicularis
aut plantaginis IT, 23. sicut
Cael. Awrel. chr. II, 203 her-
bae calieularis quam Graeci
ἑλξίνην (Ὁ) vocant aut plan-
taginis (contra fluxwm uter-
que) quam Simon Iam. S. v.
*Calicularis. D(ioscorides). ius-
quiamus g(rece). latine cali-
culare. Item Macer iusquia-
mus greci quam nostri cali-
culare etc;^ confundit cwm
caniculari i.e. iusquiamo. cf.
infra 8. ginga.

ealidus: aquae calidae II, 4.
6. 9 (—vàovo αὐτοφυῆ Sor.
232, 9. 249, 17. 255, 2).

'eaneer: ad cancera (b! — καρ-

κινώματα, cancer A) utimur
II, 22, canceris bih 1I, 22,
sed mox cancrum ib. et can-
cro IT, 28, item cancrum ὃ
(ubi cancer acc. ἢ) 11, 31.
eaneerare: si (vulnus) cance-
rare coeperit IT, 92. si v.
canceraverit 256. (Aurel. de
ac. pass. p. 46 Dar.).
eaneeratio II, 22.
eantilatriees II, 1.
eataplasmare II, 1. 18. 22 etc.
eatheter: per catateras ἴ (ubi
per cathedra ἢ) II, 21 extr.
cf. de cathetera ἢ I1, 18, 10.

-- 152 —

eaula (matricis — Sor. καυ-

λός) 11.

eausa (chose — res): de omni-

bus obstetrici occurrentibus
causis 1. secundum naturam
occurrentes causas et praeter
naturam ib. (Ξ τὰ κατὰ φύ-
σιν, τὰ παρὰ φύσιν Sor. prf.).
in muliebribus (causis hi» prf.
— collum in causa est II, 2.
matrice causam non habente
ib. eic.

celsa agrestis 137. IL, 10. 31.

(— βάτος Sor. 183, 12. 218,
8. 299, 3). Cael. chr. 4, 126
faciunt praeterea mora cibo
data quae vulgo celsa Latini
vocaverunt, Graeci vero sy-
camina. id. oz. 2, 107 agre-
stis celsae coma quam ru-
bum vocant. ef. Sàmon. Ian.
8. *celsa mora celsi?. ital.
gelso —71noro, Maulbeerbaum,
eiusque fructus gelsa — mora.
[sec. Diosc. 4, 37 cod. Vind.
βάτος apud Romanos sentis
vel rubus vel mora vaticana.]
F'raas flora class. p. 237.
eentifolio marino trito II, 31.
cerotarium II, 1.

ceerotum lI, 18. 19 eic. cerato
h 1I, 2 (ubi ceroto bl).
eerviealia 60 (m ὑποκεφά-
λαιον Sor. 99, b. προσκπκεφά-
λαιον p. 125, 9 D). cervicale
renibus adposito 11, 31.
chirurgía (sic) ἢ 1I, 29 (ciror-
gia b, cirurgia ἢ).

cibis humanioribus uti II, 22.
eilium (ovi — oo? λέκιϑος
Sor. p. 207, 183): et ova sic
et ἐὐινηοῖρέ ibi elixamus et
cilium ipsorum illic conteri-
mus II, 1. nam ovo cum pal-
mulis in mulsa vel in dulce

cocto cilium ipsius cum pal-

mulis bene teritur II, 23.
eireumdueimus (digito orifi-
cium matricis) II, 18, 10.
elaudere (cludere): cludat II,
32. cluditur e£ cluduntur II,
33. cludatur II, 18 (clauditur
bl 1I, 32 ubi cluditur ἢ —
claudi 51 II, 34 wbi cludere
h) — cluserit /A lI, 20, 81
(om. b). — clusum (clausum
h) 67. clusis (clausis 7A) II,
25. clusum II, 33 (sed clau-
sae bh II, 38 οὐδὲ cluse ἢ,
clausum δὲ 11,83 wbi clusum
h, clausae bih 1I, 33 — et
ubi om. b clausum bis 1 II,
16 (ubi clusum ἢ ei clusum
Uh db.).
elavulus (vel claviculus —cla-
vus, ϑύμος — etiam clavel-
lus Marc. Emp. p. 233 sq.
236 sq.) II, 97 (ubi clauchli τὰ
est claviculi δὶ, clauli A). cf.
II, 17 illis rebus quibus ori-
ficium matricis concludi solet
sicut cicatricibus vel clavulis
vel collectionibus vel emor-
roidis et his pluribus simili

(ubi cauculis b, claulis 7, clau--

sis A). II, 30 (claulis b, clau-
clis i).

elusura (orificii matricis eic.)
II, 2. 32. 33 (bis). 88 (semel
clausura / 11, 33).
eoagulare (— -ri): fasciandus
est...quam diu integro suo
corpore infans coagulet et
solidetur 121. cf. 125 cum
coagulaverit et ad sedendum
se frequentius erexerit cic.
cf. s. dilatare.

eoeleare (/h) lI, 10.
eom-: conponere (conpositio),
conpetens (-tenter), con(có À)-

-- 158 “--

puncüionibus (errore librarii
pro cum punctionibus / II, 6),
conprehendere (-hensus) Il,
18. 17 (ubi comprehendi 7, wu
conples e comples ! II, 21).
— conbustos Il, 4 (ubi com-
bustos |) sed commalaxare
b (conmalaxare 7) II, 16. 27.
29 (nisi quod cum malaxetur
0 1I, 1) — collocare ὃ (con-
locare 7) 62. 63. II, 18, 10 οὐ
11. II, 30 (u£ conliderent [ἢ
IIl, 18, 10). conmanducare ὃ
128 cf. sinpasmatibus b II, 4
(ubi symp. ἢ).
eommalaxare (callositatem,
callum, duritiam) II, 1. 16.
21. 28. 29.
eommunieatio viri II, 183. 16.
33 eic.
eonfrangendum est b/A II,
19, 29.
eongustiae, congustus solemni
librarii male legentis errore
im nostrorum codicum arche-
typo seribitur pro angustiae,
angustus (mis? quod wnus ὃ
habet angustias 90 οὐ angu-
stiae II, 18, 10). cf. 11. 12.
90. II, 17, 2. II, 18, 9. 10
eonstrietoriis (rebus uti ὁ, e.
quae possint constringere et
exsiccare) II, 19, 30. siccos
et constrictorios cibos 43. cf.
strictoria 42.
— eoopertoria (quo opertoria Ὁ)
113. sed ibidem amiea corre-
—. ptoriis b (ubi coopertoriis h,
—. se opertorium ]) wí coperto-
riis II, 12. (ub? coopertoriis /.
cf. copereulum 1l, 10) v.
— Lachm. ad Lucr. 2, 1061.
. €eorpori (huic sc. gynaeciorum)

- eotidie, eotidianus 7 (coti-

die, cottidianus 7) 96. II, 1.4.
9 eic.
as accipit corpus 24.
faciunt II, 1.
eunnus vulgo 12 (ubi connus
h be).
eurvedo (σκωλίωσις Sor. 278,
n II, 18, 9 (ubi curbidine

LAS (mala) ἢ: citonia δ].

de — ab ἀπὸ (ex, per, rec. cum):
de exercitatione sanguis con-
sumitur 26. dolor qui de fer-
vura venit, de partu 59. de
conatu et tensione ruptiones
occurrunt 70. lac de labore
partus malum est et pingue
86. amabilius a matre...me-
lius de mamma nutritur (in-
fans) 88. de ambabus mam-
mis accipiat (infans) 108. de
bono lacte cito satiatur 110.
oris strepitum qui de humo-
ribus occurrit 138. de (bl,
cum A) pinna tollantur Il, 1.
effieitur de (ih, om. b) fre-
quenti aborsu II, 4. quae. de
]umbricis tacent ΤΙ, 4 (τὸ ἀπὸ
ἑλμίνϑων ἄναυδον Sor. 228,
11). ihymiamata confecta de
croco II, 9. de vulnere caro
excrescit II, 9. de matrice
sanguis occurrit II, 10. faciem
de recente (aqua) fomentare
11, 10. trociscis de quibus
dysentericos curamus ll, 10.
de herbis haec epithimata
fiant II, 10. de strictura la-
borant II,14. vitium de plu-
rimis causis evenire solet 1],
16. de extrinsecus venientibus
causis difficultatem ^ partus
emergere Il, 17, 6. de stri-
ctura inpediri partum II, 17,

———

8. II, 18, 9. siccatis partibus
de fluxu humoris Il, 17, 8.
de pollinibus ex melle cata-
plasmamus II, 18, 10. lapi-
dem retro in vesica de cathe-
tetere inpellimus II, 18. ster-
cora de longaone educimus
II, 18, 10. cum de utero (in-
fans) evaserit II, 18, 15. de
fascia ligabis Il, 19, 27. de
clystere per longaonem (per
clistere in longaone 7) medi-
camina accipiat lI, 21 efc.
[gummaá de prunella sine verbo
in gloss. ll, 30.]
dehine IT, 23. 29 (ubi deinde
ἴ). 31 etc. (deinde II, 34 etc.).
delerare (sic semper) bh. cf.
II, 11 delirent /: delerent ὃ ἢ
et Ie.
denarius (dinar. vel dinr D)
— dragma (2. — dr ἢ h ll,
6. cf. Marc. prf.
dentire 133 (— dentes mittere
132).
desemel (Ih, semel b) IT, 10
(2 ὑφ᾽ ἕν Sor. 171, 6).
deti(e)netur (urina) bl II, 2
(ubi retinetur ἢ).
devirginata 14.

dextera b: dextra 17) 36.108.

123 etc.

di- (z-): orizia ἢ (oriza 1l, om.
b) 1I, 10. mizo b (miezo ! —
micio ἢ) IT, 25. 26 (— μυδέφῳ).

diali(e codd. )mmaíta (opp. ac-
cessiones morborum) 1l, 23.
dida (τέτϑη, idem quod. alibi
mamma, μαστός, 91) 28.
44. 46. 129. didam accipere
110. 111. didam sugere 108.
ad didam adplicare 107. di-
dam tradere 108. sed mam-
mas énterdwm restituit h (ubi
didas δὶ 28. 44).

154

die suo purgantur 32. ex ipso
(bl, ipsa h) die IL, 1. sed wbi
mwmerantwur dies tertia 16 etc.
— die inter die(m) — παρὰ
μίαν (ἡμέραν) II, 1.
dilatare (— dilatari) 11.
diligentia (— cura) 67. II, 1.
11 (cyelica diligentia). 18, 10.
18, 25. 28. 33. 34.
dimittere: ut...nihil dimi-
sisse (— pretermisisse ἢ) vi-
deamur II, 34.
direetus: in. directum (κατ᾽
εὐθύ Sor. 110, 13) 61. II,
17, 4.
disciplina: qua disciplina (—
quo modo) 129. hac disci-
plina (— hac ratione) II, 1
(bis) una disciplina (— uno
modo) 11,88. insinuata disci-
plina quatenus hoc fieri pos-
git II, 34.
divexus: in divexum adducere
huc atque illuc 66. duobus
in divexum pedibus fultum
(ἐπὶ διαγωνίων λέϑων ἐπηρει-
σμένης Sor. 169, 5) 118. iu
divexum iacens (πλάγιος) 1L;
17, 4 (quater). ll, 17, 8. I,
18, 14. II, 18, 24. II; 18, 29
(ubi in divisum plerunque b
et saepe etiam 1, sed in dive-
xum etiam b 66. 118).
doleant caput et cervicem (wf
ἀλγεῖν κεφαλὴν Sor. 228, 7)
I, 4.
duetus: aliis vitae ductibus 24.

eeontra II, 16 (i, contra ἢ,
deest b). I, 17, 4 (econtra b,
contra h, deest Dm 1
(aut écontra ἢ, ubi male aut.
certe bl).

effectus matricis (— gr. rep

γείας) 6.

si

elixare II, 1 etc. — elixo 5
Il, 22 (ubi elixato hl).
emergere simpliciter — nasci
saepe ll, 26. 98. 30 etc.
eneathismare: encatismamus
-aquá II, 6.

enehymatizare II, 18, 10.
encolpizare II, 7. 11. 22 bis.
enim — autem (δέ) saepe, et-
iam ab initio ànterrogationum
μὲ quid est enim corium 48,
quid est enim bonum lac 97,
quomodo enim agendae sunt
quae lac eorruptum habent
98, quot sunt enim causae II,
17, 1, ad omnes enim plora-
tus eius lac ei dare debemus
-108 eic. (sicut alibi ergo: ubi
-ergo iacet orifieium 12). aí-
que sic item in responsionibus,
"wi matrix quot nominibus
-vocatur? principaliter enim
-*ribus 6. quot sunt necessa-
riae? res enim necessariae
-sunt 65. propter quam cau-
sam...suspenditur? ideoque
enim ut ipso pondere efc. 103.
-quomodo dicunt...? frequen-
-Xius enim eic. 11, 17, 6 etc.
eeterum non raro confundun-
ἔμ) enim οὐ etiam im codici-
"bus, ut 6. II, 6. 16 etc.
ervum: herbum / IL, 21. 22

scara (cadente) b

U

morroidum II, 30.

etiam eft saepe, ut 30. (44)
748. II, 1. 9. 10. 21. 31. 32 etc.
mee non etiam et thimiamata
-(wbi nec non et timiama δ)
68. cf. et nec valde molli
δ}, 82.

eunuchae (sic) fem. 11, 16.

— 155 —

exeessus (omnes vitare) 90.
II, 23.

exereitius 44. 97. II, 1, 14. 8
(exercitius pressa — βιαιοτέ-
ραις ϑλέψεσι Sor. 265, 2). 31. -
33 etc. exercitioribus pessa-
ris lI, 1, 14 (— μαλακτικω-
-τέρους πεσσούς Sor. 209, 4).
10. exercitius pessarium Il,
21. frictionem exercitam II, 9
(cf. Cael. ox. 2, 94).

exinde 94. II, 16. 17, 8.. 30.
33 eic.

exossata (h, exossuata 7) II, 21.

extantia ossorum (ἐξοχή) 81.
II, 80.

exterminare quod conceptum
.est (διαφϑεῖραν Sor. 83, 4)
517. exterminatum (lac nutri-
cis — ἀποσβεννύμενον Sor.
151,3) 93. lac exterminatur
94.

extertus (— extersus) 69.
extraneum (opp. maternum)
lac 86.

fabulosa antiquitas II, 3.
faeere obstetricem (— agere)
h 3 (om. ὃ ὃ).
faeeulentus (τρυγώδης) hu-
mor II, 22. 23 (cf. Aet., Paul.).
II, 11 (Sor. p. 225, 10). 1, 10
(2 faecibus similis rec. aií.).
faenum graecum: fenum gre-
cum, fenogrecum, fenigrecum
codd.
ferramentum (σπαϑέον) 1I, 19,
29 bis (Sor. p. 291, 4. 11).
ferr. quod metrencites dici-
tur 11,21. ferr. illud quo po-
lypos tollimus II, 33.
fervura (vel ferbura, φλεγμο-
v1) — fervor saepe codd. 59.
61. 68. 75. 135. II, 1. 2. 5.
11. 22. 23. 28. 30. 32.

— 156

fieus tunsas II, 9. cf. II, 21.
abl. ficu II, 21. 31.
floeosus: stramentis novis et
flocosis (locosis b, floccosis
lh) 1I, 1.

fomentare II, 1 (bis).

foris (Ὁ ἢ) pro foras (quod prae-
fert rec. h) saepe (ut in c. abl.

*

Punici gingan (ed. Torin.
1528 fol. 1038). Simon. Ian.
$. v. Ginga a Musione ca. de |
fluxu menstruorum inter her-
bas frigidas numeratur. in-
venio in antiquis synonimis
ginda (l. ginga) quod est ius-
quiamum. an sit idem nescio.

fro acc.) sic foris porrigere, — gingiva: sic ih, gengiva (gen-

mittere, emittere, eicere, tra-

cive) ὃ 138. 184.

here, adducere, penetrare II, girare (se — movere) II, 19,

17. 18, 19. 20. 21. 22. 20.
conira eiiam foras invenerit,

27 ter. nec girari corpus pot-
esí II, 19,.29.

eiecerit b 11, 18, 16 (cf. 19). gliquirieia ^ 139. 1
foras exitum qu. i II, 21. graecitas II, 84. — vid. s. an-

fricetio (bI, fricatio ἢ) — coi-

tiquitas.

ψις IL, 1. 9 etc. frieatio II, 4. [grafadium (gerafadium) Sor. 1

frigor: frigdor (friedor) codd.
II, 6. 14. 15. 17, 6 etc.
fugiret (b], fugeret A) II, 4.

gestatio 44. 45 (κινήσεις Sor.
79,9). gestari iubentur 43 etc.
gestatione varia Il, 4 (cf. ge-
statio pensilis — αἰώρα Cael.

app. 3. 56 (— grapharia, v.1.
graphagia Orib. lat. et Alex.
f. 178, 56* — γραφαί, scrip-
turae Alex. f. 890. de usw
personarum ^in medicamen-
torum scripturis' cf. praef.
iranslatoris in epist. ap. Mar-.
cell. p. 27.

p. 84). rondio: grande corpus prf.

gibberosus II, 17, 3 (Aurel.

p. 49).

cen (gynga ἢ — nigra. [)
, 10 (2 Sor. 220,4 ὑοσκύα-

basis grandis 11. pelve grandi
102, dolor grandis II, 22. sin-
toma est grande Τί, 25 elc.
saepe.

rien cf. lib. *de herbis Ga- — gu- (ante voc.— g): perungui-

lien? εὐ Apuléi? (cod. S. Gall.
762 l. II .Amecd. Graecolat.
II,/111, 190. 122.89): 0:2

mus δὲ (-gimus ἢ) II, 10. in-
tinguatur {ἢν II, 21. urguean-
tur δὲ II, 4.

'Iusquiamu hoeest gingaralis | gumma h. IT, 30 cf. s. de.

(ὦ e. gingar, ali) simfoniaca

veleanicularem vocant! (— Ps. h imit. ὧν graecis om. codd.

Orib. ed. Arg. 1533 l. III
€. 32: 'Hyoscyamus hoc est
nigar, alii symphoniacam vel
calicularem vocant?) et ipsius
Pseudo-Apwlei herbar. ubi c.
4 de hyoscyamo... ali sym-
phoniacam, alii calicularem
appellant, alii dentariam,

(ova apala II, 10. ypospadias
€ic.. — 4n graeco ch th ph
(item. 9) om. b cod. saec. LX/ -
(ubi semper c, t, f), resti

saec. XII h (et "interdum D:
encymatismus, cronia, scema,
torax, timiama, antera, exan-
temata, encatisma, epitima,

trombus, obtalmico (b, optal-
mico 7, opthalmico ἢ prf. cf.
tysice 7, thisice ἢ II, 16) etc.
(sed choro bl 26, stoma-
chum b/ih 84, cathedra δ᾽,
60). — in latinis h ab initio
male additur in humore (hu-
mectatione ef sim.) et humero
Qisií quod semel umeri b 11,
umectat b 38 et pro vero et
tumor (ἢ) scribitur & humor
δὶ Il, 22 iia wt in archetypo
hoc certe loco appareat fuisse
&umor id est etumor (— et-
tumor), «nde male et (h)umor.
— gr. wv οὐ gr. yv i.e. οἱ
-— qui: diaquilon II, 1. ypo-
quistida Il, 10 etc.

abere (pro fut. vulg): si in
"lecto partus effici habet 66.
-eommeatus qui lac accipere
habet 115. infantem qui nasci
"habet II, 17. eam quae in-
"Spiei habet (h, inspicere ha-
bet δὲ — inspicienda est) II,
84.

hie praefertwr à recentioribus
(ἢ, e. saec. VIII—X, contra
wsum et velerem wsque ad
8aec. VI et reformatum sae-
οὐδὲ XII). ita hoc est b wbi
Ad est ih ll, 1. ΤΙ, 17, 4 eic.
tem hoc est blh 11,9. 10. 16
-ete. — similiter haec quae
-male b (I) pro ea quae (ἢ), wt
11,4 ut illa male olentia ma-
trix fugeret et ad ea quae
"boni odoris fuerant descen-
: deret (ubi haee bh, eo sic I).
M, 7 etiam in hac passione
|ea adhibemus quae in infla-
tione matricis sunt posita (ubi
ea ἢ, sed bl haec, quod late
serpit in ommibus auctoribus
'"—unc editis curam autem

151 —

illam adhibemus quam in
strictura ... frequentius insi-
nuavimus ll, 6 οὐδὲ de suo

. haee énsimuwant bl ita wt scri-

bant illarum haec... quam ὃ
et haec...quae 1. similiter in-
sertum haec illud extat ll, 9
pessaria autem (haec 1) quae
accipiunt butyrum... et ib.
in. valitudo (hac 7) que ap-
pellatur mola. ita etiam his
legitwr pro is — eis (ut his-
dem pro isdem II, 21 1 wbi
eisdem b, II, 1 Ih wbi isdem
5): Sicuti enim... vel is (sc.
vulneribus) quae a foris fue-
rint posita (ubi his bh). sed
retinet De eis quae b (De his
que 7h) 11,33 sicut alibi saepe
ea quae recte scribitur (1l,
10. 19. 22. 30 eic.) — illa quae
(IL 9. 10. 11. 18. 22 eíc.).
hóe — huc (cf. Neue 11,491):
bene hoe (hb, hane male ἴ)
lransferimus curam quam...
in fluxu ordinavimus II, 13.
ita ut humor per partes mu-
liebres foris hoc excludatur
et mox ut humor per longao-
nem cum stercoribus hoc ex-
eat IL, 21 (δὲ bis delet ἢ.
ita etiam (11, 31 hóc cadere
| — huc cadere h, ob cadere
b?) II, 32 hoc, menstrua li-
quari possint per cavernam.
cf. hoc foras fecerit II, 21
extr. et foris hoc penetret II,
26. caput hoc ad orificium
volvimus II, 19, 29. à» eodem
genere hac legitur 1l, 21 fin.
humor...hac per cutem ven-
tris foras exitum quaerat (ub?
hee h, deest b). cf. hic foris
Il, 33. hic in proximo (opp.
intus) II, 22.

i

haec
haec

haee (nom. plwr. fem.):
sunt causae ll, 17, 8.
fistulae II, 23 extr.
(h)ypospadias (ὑποσπαδιαϊῖος)
| 1l, 18 bis.

ij — gr. εὐ enbasis pl. II, 1
etc. dialimmate II, 4 (sed. al.
dialemmata II, 23). — — gr.
οὐ: gonorria Il, 12. diafinicon
11,31 etc. — -— gr. ἡ: nymfin
II, 28 etc. — —41at. 6: -ido pro
-edo semper b in gravido, ni-
grido, curbido etc. (contra dele-
ratio II,2). valitudo semper 51.

i in abl. decl. III sec. b: adi.
compar. (contra veterem regu-
lam) humiliori 67. — parti-
cip. (adi.) pane ferventi IT, 18,
10. precedenti /A II, 16 (ubi
om. ὃ). abundanti sanguine
II, 19, 29. sed ex antecedente
(bh, -ti D) epistola II, 18, 10,
recente lI, 10. — semper abl.
dulce II, 18, 10. 23. 31 etc.
saepe (dulci i Il, 21). mare
II, 9 (Neue I, 234). cervicale
15,91;

"jus (— eus) ierm. adiect.: gal-
linacios Il, 21. 23. liliacio
II, 22. sed rosaceum II, 23.

-jum gen. pl.: renum 11,5. in-
fantum 105. 106. (137).

ignarius lapis (— pyrites ἢ et
Sor.) 15.

ilie pro illuc (μὲ in c. abl.
pro in c. acc) δὶ (δὲ illuc
plerunque h): intincta illic
lana Il, 1. illie insederit II,
1. 10. illic admiscemus II, 1.
6. 18, 10 (sed illuc admisce-
mus bh, wbi ilhe 1 Il, 22).
illie missos II, 1. illic mittant
Il, 8. — illie (illue À) solvi-
mus 1I, 22. illie (illuc ἢ) per-

cutiuntur II, 31. — adposita.
illa (sie 1, illuc ἢ) II, 21. --
hue atque illue ὦ (δὲ hae.
atque illac ἢ) II, 20 bis. — —
in- eerbor. compos. semper b.
(rarius 1, im- ἢ): inpatiens,
inpellere, inpedire (-dimen-
tum), inperitus (-ritia), inper-.
fectus, inpingere, inponere,
inportunus (-nitas) ecc. im-
plere (II, 30 bis, contra in-
plere A) et semel (ex plurimis |
exemplis) impediatur II, 2.
item inbecillus (191, wt 2n gr.
enbasis II, 1 e? enbriulcia A.
non bl ll, 19, 26). — inmi-
Scere, inmissus, inminens, in-.
minuere, inmoderatus, inmu-.
tare. — inligare II, 10 (simpl;
ligare 7h), inlinire Saepe. —
inrigare (bl, irr- ἢ 64. 69.
IT, 19, 27. 19, 80. E.
in c. abl. (pro acc., Cuius vei.
omitto exemplorum dubiorum
in quibus et legi et intellegi.
potest abl. a — à, e — 6, ὁ
— ü copiam magnam, sici i
cadit in terra, in aqua mi -
tere, in lana e inmis-

lata, in "rotunditate datam
eb süm.: in femoribus suis
(ἐπὶ τῶν μηρῶν... ἁπλώσασα,
Sor. 155, 2) misso linteolo
eum accipere 102. in narib 18.
inlinebant (bi, nares inl ἢ)
II, 4. in pelve grandi aqua
missa 4b. in oleum vel in lae θ᾽
i sh $. V.) debent intingui

ad integrum scema h). in *

ui»

-- 1ὅ9 “--

pite fertur II, 17, 4. 5. in
capite descendens II, 17, 4. 5.
in pedibus descendit II, 17,5.
II, 18, 17. — cf. s. illie. —
conira inmisso digito in os
infantis 102. in femora (ἐπὶ
μηροῖς Sor. 103, 10) sedere
debet 61. in latus eum con-
verlat ih ll, 18, 25 (om. h,
cf. 11, 18, 11). in unü tritas
136. cf. Cass.
in add. vel om.: infusus (in
pusca), intinctus (in aqua,
pusca, lacte) saepe. loco suo
revocare bi (wbi in loco ἢ)
Il, 31. — in die: quotiens,
semel, bis in die 100.
inanitas: usque ad inanitatem
(scalpello dividenda) II, 33.
indigestibile (lac) 70.
indigestionem vitare 90.
infantulae 26.
infrigidare 64 (ub? infrigdat
lh, om. b, cf. frigdor).
inlinire (— inlinere, περιχρές-
ειν,διαχρίειν, συμπάσσειν 507.)
infin. 45. 19. 129. 134. sed
inlinebant 95 (wbi h inlimie-
bant). II, 4 (5 inlinibant). II,
30 (inliniebant ἢ, -nibant A^).
inlinienda Il, 31 bis. — inh-
nitis (ubi h solus) 11, 18, 11.
inlinimus 137. Il, 30 eic.
inpeditur ad ambulandum II,
2.14.15. ad tria, ad duo of-
ficia inpediuntur II, 33. ad
quae officia inpediatur 11,33.
(ad À» exitum inpeditur II,

Ἢ 18,10. ambulare inpediuntur

n

|

|

|

|
3
] -

Il, 2 (not. ad p. 55, 15).
inpingere: volui eam (matri-
cem) inpingere (;. e. pingere
in libro) 11.

inpingere (pangere): pericu-
lum mulier inpingit bis 57.

II, 33 (ὦ. e. aut periculum
mulieri aw periculo mulier).
inseeutio causae A 5.
insinuare (curam) I, 141. II,
6. 25.
interpellatio morbi II, 4 (—
παροξυσμός Sor. 231, 15) ib.
intubum (5, intibum //) — σέ-
oic (Sor. 183, 14. 218, 12.
220, 16 etc. — Diosc. 2, 159):
137. II, 10 fer. II, 22. 23.
plur. intiba ih II, 10.
ipse: ipsa (— τὰ αὐταὶ II, 2.
8 (ipsas ὦ 11, 18, 24 wbi eas-
dem ἢ, om. b). quae vacuae
sunt...ipsae (αὗται) purgan-
tur 23 et sim. (ipsa duritia
11,8. ibi in ipsis partibus II,
33) saepe. — meutr. ipsum ei
ipsud: hoc ipsud δῇ II, 23. 34.
ipsud caput b II, 19, 29 (ubi
ipsum /h. ipsud ἢ wbi ipsa
b II, 17, 4).
iusum vei iosum (— deorsum):
iusum suspenditur δὲ :103.
iosum versum δἰ (-— inferio-
res partes ἢ) 46. opp. susum
II, 4. 18, 18. 7 II, 15. iniusum
II, 1. 22 (ubi in ioso pre in iuso
— -gum ante ?ps. corr. b) — in
deorsum 1h 66. opp.in sursum
(insusum ἢ II, 19, 27. 7 II, 2).

lae: lacte (vai. latte) ace. bl
(lac ἢ) 18. ὃ (lae ih) 15. ὃ
(om. lh) 93. 1 (et lactem sic)
h (b lac) 96. bi (om. ἢ) 107.
b (lactem et) ὦ (om. ἢ) 98. sed
alibi saepe lac acc. δὶ (98.
99 etc.).

laetare (ἀνατρέφειν τὸ βρέφος)
14. 15. 90.

lamina b (lammina /A^*) ll,
12.

landiea (— νύμφη in sinu

--Ῥ 160 —

muliebri) 19. II, 285 (cf. Aet.
16, 103) De inmoderata lan-
dica quam greci ias nymfin
appellant (mox iterwm gran-
dis ias nimfin ὃ) cf. Cael.
Aur. ox. 8, 4 de hwyamnche
dicta, ' siquidem suum colla
his saepissime inflationibus
afficiantur, quos graece h y as
appellant.
langoribus 5 (languoribus ἢ)
111. langor II, 23 etc.
latinitas (— latinus sermo) prf.
leetio (λέξις, commentatio) prf.
et 1I, 4.
lenis et lévis, levis confun-
duntur ll, 18, 16 leniter —
ἠρέμα Sor. (codd. leviter).
II, 18, 24 -- πράως Sor. (lh
leviter, om. b), ut leniter et
sine quassatione II, 18, 25. —
conira, est lenitas ossorum II,
19, 29 pro levitas (λεῖα ὀστᾶ).
lenes (emorroides) — molles
II, 80.
lentieulaecalidam habentes (x
πυριατῆρες ϑερμοῦ ὕδατος πε-
πληρωμένοι Sor. 901,10)11,1.
liceet...transtuli (6 1, -tulerim
h) prf. cf. II prf. licet. ..de-
bent 7

lieio (ligabis) 78 (— μέτῳ Sor.
18, ἢ).
linire — linere: linienda est
matrix (bi, inlinienda ἢ) II,
31 bis.
linteola: lenteola codd.
lotialis (lotealis b, lucialis-/h)
54 (— οὐρητήρ Sor. 94, 15).
lotos (λωτός): quem Greci lo-
ton dicunt (sc. dioptrae tibia,
— ὁ τῆς διόπτρας λωτός 4ε-
tius 16,90 [lat. 86] unde sua
verbotenus habet Paulus 6,73)
33.

-m fin. im acc. simg. semper
omittit b (supra pectine etc.),
addit idem codex praeter rem,
ut in abl. (de laborem), n
mom. meutr. (indigestibilem
pro -le) τέα wt -a,-e,-o0(—u) |.
plane sint eiusdem valoris cu-
ius -àm, -em, -um.

magis cwm. adiect. comp. —
vid. plus, valde.

malleolus (in matrice arboris
positus) 91.

mali granati coria (— c/0i)
136. 137. 182. IT, 11. 30. 31
etc. (ubi semel 136 coria mala
granata sic D).

mamma (τ nutriz, τίσϑη, μαῖα,
τροφός) 85. 88. 89. 98. 107.
184. 141 etc.

matriealis (b, obsetricalis 7h)
sella (διφρὸς μαινωτυκός) COr-
rupta scriptura 60.

maturare (?) difficultatem par-
tus II, 18, 10.

medianus: medianis partibus
IT, 4 (28) wt Cael. p. 539.

medieamen, medicamina δὶ
(ubi medicamenta A) II, 22.
23 etc.

medietas (— medium) divi-
denda est usque ad inanita-
tem II, 33.

melinen diaforiticum acc. (l,
diaforeticam sic h) II, 21.

melior obstetrix (— ἀρίστη)
h 5.

membranum (ὑμήν) sic 48.
55. II, 1, 16. 33 etc.

me(ibninges b/h II, 3.
miningis À 140.

menstruarum (sc. purgatio-
num) retentio 142. 144. 145.
II, 4. vulgo neutr. menstrua
(abundantia II, 13 etc.).

mieinas (ψιχία Sor. 175, 6,

cum

-- 161 —

Ticas panis) b 130, wbi pane
assum (panosum ἢ) hoc est
micinas [h.
mizon myzon (uvóiov): mizo
(micio ἢ) vel sarcolabo II, 30
(Paul. 3, 75). mizo (b, miezo
1, miccio ἢ) II, 25. 26. myzo
δὶ (micio ἢ) Il, 32. myzon
est instrumentum, chirurgicum
Ostrearum quae μύακες, μύτιλοι
(vulgo μύδια Du-Cange 8. v.)
appellantur simile (quod tamen
μυίδεον appellat Olympios Gaz.
hebd. 1855 wp. 693 cit. ap.
-Haeser Gesch. d. Med. 15
509), quo comprehensae inte-
riores partes explicantur ei
extenduntur ut deinde ad den-
ies eius praecidantur (cegoxo-
λάβον 11, 27. 80.). Heliod. ap.
Oribas. 50, 1 473, 4 ex
wrethra μυδίῳ ἐξελκύσθω (ἡ
σάρξ). cf. Aetius (ex Philu-
meno) 16, 106: μυδίῳ πλα-
τυστόμῳ συλλαβὼν τὴν νύμ-
env διὰ τῆς εὐωνύμου χειρὸς
ἀποτεινέτω, τῇ δὲ «δεξιᾷ
ἀποτεμνέτω παρὰ τοὺς Ó-
δόντας τοοὔμυδέου. cf. Pau-
lus 6, 70 μυδίῳ κατασχόντες
τὸ περιττὸν τῆς νύμφης ᾿ἐκ-
τέμνομεν σμίλῃ. item in, cap.
seg. Aetius (16, 107): ὥσπερ
οὖν ἐπὶ τῆς νύμφης προεί-
φηται, σχηματέξειν. χρὴ "τὴν
γυναῖκα καὶ μυδίῳ ἀποτεένειν
τὴν ὑπεροχὴν. καὶ τῷ πολυ-
πικῷ σπαϑίῳ ἐ ἔκ βάσεως ὅλον
τὸ περιττὸν ἀφαιρεῖν. latet
eadem vox in Oribasui synops.
vers. antiqua lat. (VI p. 388
Dar.) cap. Ad tymos in ma-
trice ubi oportit autem medio
(sic) ferramento extendere
conpraehinsum tymum, in-

Soranus, ed. Rose.

cecidere ferramento quo polip-
pus inciditur. Paul 6, 71
de thymis μυδίῳ διακρα-
τήσαντες ἡμισπαϑίου τῇ ἀκμῇ
ἐκτέμωμεν. ex Philumeno in
eadem re Aetius | 16, 108
σχηματίσαντες δὲ τὴν γυναῖκα
καὶ υδίῳ ἀποτείναντες τὴν
ἐξοχὴν ἀποκόπτειν τῷ πολυ-
πικῷ σπαϑέῳ ἐκ βάσεως ὅλην,
ubi mimus proprie vertit. Ia-
«us Cornarius (c. 105 lat.)
eminentiam volsella exten-
tam totam funditus resecamus,
ad Celsi scilicet exemplum
qui περὶ ἀτρήτων (Aet. 16,
99. Paul. 6, 72) praecipit 6,
28 ,ab ora vel vulsella vel
hamo (s/c, ἀγκέστρῳ, hic, non
μυδίῳ .Aet. ei Paul) appre-
hensa tamquam habenulam
excidere et intus implicitum
in longitudinem linamentum
λημνέσκον Graeci vocant, in
aceto tinctum demittere."
modieus: cibum qui modicum
nutrire possit (ὀλιγοτρόφα
Sor. 152, 16) 96.. modico
vento flante 91. mel modice
coctum 135. modico oleo,
pane, II, 22. somnus modieus
II, 23 eic. saepe. anie modi-
cum [parvus add. ex gl. datus
cibus II, 4.
monoeoetium (monoc&ium b,
-cetium 1, uovoxoívioy Hesych. )
118 (ubi βαυκάλη Sor. 169, 4).
mox: valitudinem...mox in-
cipientem posse sanari II, 9.
oportet mox ceciderit (matrix)
.eam repellere II, 31.
mulsa (- ὑδρόμελι Sor. 130,
7) 85.
murra (1, ubi myrra bh) II, 9.
murta b/ (myrthe ἢ) II, 10,

11

murta b (myrra sic 1, myrtha
h) II, 31. murte h (om. b,
myrte ἢ ll, 10 extr. Vbacae
m Il, 11 (— μύρτα Sor.
2924, 1). murtino oleo 45.

nam — ó£:... ad sellam eam
levamus. nam 81 ita fuerit
lassa ut in lecto parere de-
beat, ibi pariat 63. quas
partes primo solvimus infan-
lis? manus eius, interiectis
aliquibus diebus et pedes.
nam ex ipsis manibus primo
dextram eicias.. .et postea
sinistram 193. eic. item
nam et — καὶ... δέ vel δὲ
καὶ saepissime: sacellis va-
porentur. nam et vesicae
oleum calidum habentes...
adponuntur II, 1, dolor eius
occurrit cum duritia...nam
et aliquando et obripilationes
et punctiones sibi sentiunt
92 (Sor. 258, 11) ei ibid.
mox nam et urina frequentius
occurrit (Sor. 258, 16). —
dolor et tensio...erunt. nam
frequentius et ipsum orificium
rugosum erit II, 1 (Sor. 3262,
4 πολλάκις δὲ καὶ ῥυσόν. 15.
— loca ipsa vaporamus. nam
et ad longaonem oleum dulce
..inieimus II, 1 (Sor. 206,
4 χρηστέον δὲ xol...) eb mox
ib. nam et melilotum bene
tunsum ... admiscemus.
separatur autem hic pulpa
sib an membranum quod in-
pedit, ab eo quod...nam et
lpsa mulier relatione sua in-
struere poterit ad quae of-
ficia inpediatur 11, 32. οἱ sic
saepe. à

162

natieas (— mates, πυγὴν) IL, -

17, 4. 18, 22. 18, 23.
naucella (b ei semel ie; navi-

cella 7) 116. 118. (— ἡ σκάφη

Sor. 169, 4).
nausia (bh, nausea ἢ) 817 etc.
ne (— num): quaerendum est
ne forte ydrocefalus sit II,
19, 29. temptare debet huc
atque iluc adducens, ne...
secundae possint foras adduci
II, 20, 31. cf. 19, 29 p. 93, 16.
nervositas omnis patiatur II,
19, 26.
nimietas II, 22 etc.
noetula (biA — noctua, γλαύξ
Sor. 152, 9) 95.

obripilatio II, 23. II, 2 obri- -

pilationes et. punctiones (ΞΞ
Sor. 258, 11 φρικώδης &v-
τίληψις, διαδρομὴ νυγματώ-

δης). cf. Cass. Fel. c. 291
(ind. p. 247).
Obsetrix: sic semper codd.

(blh) pro obstetrix. ab osse-
irice (s?c) h II, 18, 25.
obvolvere pedem supra pedem
IL131.
obs(t)etriealis ratio 2. sella
60. 61. cf. Sor. 21 p. 99, 5
δέφρον μαιωτικπὸν ἢ καθέδραν
lat. obstetricalis. sella
(sive) cathedra 60.
obs(t)etrieare: si male fuerit

dud uta 2.0bsetricandae

sunt II, 18,

oceipitium D

oleaster: Fam Has olivae et
oleastri II, 22.

omíf vel omnes sollemne cod. b |

(D vitiwn pro oportet (h) 45
(ubi omif etiam Rh). 5". 64

Ji

(ettam Rh). Il, 1. 10. 22. item .

omnia 1. II, 10. omne II, 80.

-- 163 —

oportet saepe omissum sub-
intellegitur, ut in graecis δεῖ.
ordinabiliter (εὐτάκτως) 82.
Il, 14. 80.

ordinare curam IL, 4. 30. 38
bis.

organum 11, 34. cf. II, 33.

088a: ossorum 81 (bi). II, 19,
29 (bis bh).

palmulae: epithima quod de
thebaicis (sic h, om. 1l, deest b)
palmulis constat Il, 10 (wb
simpliciter φοίνιξυν Sor. 219,
13).
papillus (didae — ϑηλή Sor.
163, 1) blh 108. papillae δ]
131 (δὲ papilli A).
paragorizare (sic) II, 19. 28.
29. wt rebus paragoricis Il,
23 eic.
. peeten 28 — ἦτρον Sor. 26, 3.
. peeus (— fetus, £ufgvo») 18. 44.
ESL 12. 10]; 18; 10 ei:11. 11, 19,
21. pecude I1, 18, 11. pecudis
(h, sed pecoris bI) 18. ipse
peeus (sic) bi II, 19, 28 (cf.
lI, 18, 11 eum corrigere ἢ
bis).
pellieium
— ef. Rónsch Ii. 122.
- penieillus: penicillum (A, pin-
nieellum 7) molle aceto tin-
. ctum IL, 10 (moz pinnicillus
3 ipse /, "ubi penicillus ἢ —
- e7tóy'oc, σπογγάριον Sor. 219,
- $. 9). pirinicillo δὴ (-cello D)
— TI, 4 — διὰ σπόγγου Sor. 230,
L6

| perfrigescere 106. si perfri-
- xerit 113 (opp. aestuaverit).
: perfrietio: perfricatio 7A 1l,
2 (ubi om. b).
persuadenter (— πειϑηνίως
— Sor. 110, 12) 1I, 20, 31.

M T NA
E dto

pessare: cum albore ovi pes-
sas (h, pistas 7) II, 10 (— pes-
sarium informas, quod signi-
ficatwr. lantum, mon. ut apud
interpretem describitur. Sor.
220, ἢ).

pessarium, p/wr. pessariasaepe
(pissarium ὃ 11, 6 eic.). in pes-
sario adponere II, 10.
petere: parturientem verbis
agere debent et petere eam
ut non clamet 66.

pinna b/h II, 1. . pinnis ὃ 38
(ubi pennis ἢ).

pinnaeula (sinus muliebris —
πτερυγώματα) 12. 13. II, 21.
27. 31. 32 etc.
plus...humiliores 66. magis.
solidior 124. cf. valde bre-
vissimus (sic) 11, 4.
polenta: pulenta /h II,-10. ἢ
II, 18, 10 eic.
portulaea (—
137. II, 10.
praeecisura II, 19, 29.
praecordia m ὑποχόνδρια
Sor. 228, 2) ΤΙ, 4.

pressura pectoris (λιποϑυμία
Sor. 258, 13) ll, 7.
priapiseus 11, 33. 34.
primariola Il, 17, 2.

primo semper bi (— primum)
118. 193. 124. II, 9 eic. (sed
primu II, 17, 2 ub? primo A).
anceps quidem hoc, cwm -o
fin. sit — -ü.

prineipaliter 6. 10.

prior: in priore (vel in priore
parte opp. retrorsum) 1l, 17,
4 elc. saepius.

proximare: proximante partu
46. proximat (partus) 58.
proximante die (partus) IT, 12.

proximior 32. II, 18, 24.

prunella (gloss.) ΤΙ, 80.

ἘΠῚ

ἀνδράχνη Sor.)

— 164 —

oops tysana b 135. δὲ II,

| ks ien bis b 1I, 6 (ubi pu-
leium /À). pulegium h (ubi
puleium /, deest ὃ) II, 21.
puliearis herba (— ψύλλιον
Sor.) II, 10.

pulpa (s σάρξ Bor.) 8. II, 33.
pulposus (— σαρκώδης Sor.)
9. 14. 54.

pulverizamus male bi IL, 30.
pusea semper bl (ut etiam h
II, 10. 21 etc. qui plerumque
posca) 71 eic.

pustellae (bi, pustule ἢ) 187
(— φλύκταιναι Sor. 183, 7).
putridus ὃ (wti putidus 1) II,
23.

qu (ἢ) im latimis — c b (ἢ:
subsecuntur b! II, 5. 22. re-
licum 5 II, 17, 4. II, 18, 17.
IL, 19, 21 et 29.11, 30. (reli-
co corpore) IT, 18, 18. alico 5
II, 30. cociens 5 ll, 80. qua-
gulum b/ II, 11 (quagulando
| IIl, 10. quagulata 7 II, 22
— non D).
quantum: post quantum (spa-
cium add. ἢ) lavacri ad didam
adplicandus est infans 107.
in quantum potest II, 1. exit
II, 19, 29 (ut in aliquantum
saepe, in tantum II, 26).
quassatio: sine quassatione
(ἄσκυλτον Sor. 248, 7) II, 6.

querellae δι (querelae h):

querilis ὃ (querellis 7) 69.
quaerelle b (querelle ἢ) II, 1.
item b (querelle 7) 1I, 4 ete.
quiequid 5, quidquid i 1L,
19, 97. II, 23 extr. etc.

quod (pro. acc. c. inf): ad-
severant quod II, 23. ad-
severatur quod II, 31 [incre-

dibile quia dixi À II, 31].
quod si et bi (quod et si b9)
prf.

radieula (— δαφανές Sor. 232,
8) II, 4.
radicitus ἢ — a radicibus (ἐκ ᾿
ῥδιξῶν .Aet, 16, 107) δ11|,26.
rapere ad cicatricem (vulnera)
Il, 21. 22. 28. 33.
regirata matrix (—
II, 31. cf. s. girare.
relaxatoria (bi, laxatoria ἢ)
IL. 11.
reliquia (? sing.) seminis 35.
resimplieari (ἐκ συστροφῆς
ἁπλοῦσϑαι Sor. 156, 9) 108.
cf. Cael. chr. 5, 20 linteolum :
resimplicatum.
resumere (— ἀναλαμβάνειν)
saepe. universo resumpto
corpore II, 22. analeptico |
(lemptico vel -lentico) cyclo
resumenda est II, 23. resum-
ptione corporis ex (et codd.)
cyclo II, 22. — sine acc. (sich
erholen) IT, 11: cyelicam di-
ligentiam adhibemus, ut mi-
sera mulier resumere possit. |
retollere: interdum se osten-
dit et retollit se inflatio II, 6.
retro — supra, ἔμπροσϑεν (wi
retro ordinavimus) II, 2. 30.
33. 84. item
retrorsus (-sum) dixi IT, 18,
17. II, 19, 29 (— superius
dixi II, 18, 16 et 29).
roseo oleo (b -— rosaceo h)
137. item roseum (b — rosa- |
cium 1) 11, 9. *
rumpit ve| rumpitur collectio |
II, 21. item ruptio collectio-
nis b. Z
russeus: russei (clavuli) 1l, |
21 (lh, wbi rosei ὃ, ἐνερευθής,

conversa)

— 165 —

Paul). rusee (extantiae) II,
30 (ὦ, ubi roseae bl) rugo-

Υ
sum et rosseum b (russeum
i^) 1I, 81.

8 init. amie cons.: ex(s)calpello
(— scalpello ἢ) bi 1l, 25. 30.
33. exspo(u)ngia / (— spongia
h) saepe (Il, 21 ter. etc). ef.
expungiis b (et spongiis 7, vel
spongiis ἢ) Il, 18, 10. istal-
tiea 4 II, 30.

saeellis b (sacc- 7) II, 1 (—
μαρσίέποις). ih (saccellis ὃ) II,
18, 10.

saluberrimus (— saluber, ?yi-
tuve Sor. 7. 11): saluber-
rima autem est perpetua vir-
ginitas? 30. saluberrimus est
enim conceptus? 34.

samsueum (σάμψυχον) semper

b (samps. ὃ).

sanguinatio (matricis — αὖ-
μορραγέα) II, 10. 11. 12. 22.
30. 33.

sanguinare (biuten) ll, 33.
sareolabo adprehensi 11, 27.
30 — cf. s. mizon.
satis (— valde): satis breves
(b] — valde br. h) 89. satis
pinguis (/ — valde p. bh)
IT, 17, 2. dulce et non satis
(valde Ὁ) calidum Il, 93. ei
satis grandis f. fervor 11, 31
εἰς,
sealpellum (— σμιλέον Sor.
118, 4) M, 25. 30.
searifantes Il, 30. scalpello
. prius radices earum scarifes
ib.

| $cema (sic semper codd.) saepe.

seopa regia Il, 21 (deest Sor.

gr.
. Sed: dentibus qui possint ci-

bum dividere sed et dil. com-
manducare 128.

sensibilitas (integra nati in-
fanti, εὐαισϑησέα Sor. 110, 15)
16.

sensus (geruch): (matricis ori-
ficium) odiosum sensum mittit
Il, 14.

septimani (7. s. septimo mense
nati) 44.

sfondili (spinae, σπόνδυλοι) b
(sol.) 103.

sibi: dolorem sentiunt sibi 98.
ut paulatim sibi mortuae ca-
derent Il, 30.

singillatim 1 (singulatim A,
om. b) 104. 1 (singulatim δ)
II, 18, 26.

solidatae partes (cicatrice) II,
33

Sspanum (oleum) bih ll, 10
(ter).

spargesis (sic, σπάργησις pro
-yecw) blh 12.

spondae (lecti, ἐνήλατα Sor.
287, 3) ἯΙ, 19, 27.

sponte sua (cadit quod alie-
num est /, οὐδὲ ea sponte ἢ)
I, 20.

Statuere: in statuta vero can-
ceratione (opp. si excreverit)
II, 22.

Storax II, 4. 9. eic. semper.

stramenta (betidecken quibus
cooperienda est — tegimenta
D) 1I, 1.

strietoria 49 (— ἐμβροχαὶ
πυπνωτικαΐί Sor. 71, S). cf.
supra constrictoria.

siridére: dentibus fixis siri-
dant (bi, οὐδὲ strident a stri-
dere ἢ) II, 4.

sub- : supponebant ὃ (subp. 2h)
68. suppositos bh (subp. ἢ
104. — suppleto bi (subplito

-- 106 —

0, sed 15 im marg. suppleto)
128. supplemus b (ἢ lI, 1.
subpletur (ubi solws ἢ) IL 21.
— Submittere 51 (summ- h)
II, 10.

Sub: manibus sub ascellis mis-
sis lh (ubi tamen sub ascellas
b) 11, 18, 10.

submaleflentes doloribus (λι-
ποϑυμοῦσαν Sor. 280, S) II,
18, 10.

substantia (2 Sor. ὑπόστασις)
91.

Supervaeue (hoc insinuamus
obstetricibus) II, 23 extr.

tam diu quam diu ^ (donec ἢ)
II, 10. bih II, 19, 27. sicut
.quam diu (— donec) 121.
tarda mora: si vero tarda
mora fuerit 67 — si vero tar-
ditas ipsa moram habuerit
(in repetito de eadem re ca-
pitulo) II, 20 (εἰ δὲ πλείονος
χοεία διατριβῆς Sor. 110, 2).
iemporaneum conceptum. (ΞΞ
πρόωρον σύλληψιν Sor. 278,
3) II, 18, 9.
teporationes (ϑερμάσματα Sor.
99, 2) 60 (ubi temperationis
b, vaporationes ex emend. Lh).
tetrafarmaeum II, 22.
thrombos (tombos h, trumbos
h*, deest bl) purgationis II,
33.
thyrsus: lactucae tursum /
(tyrsum ἢ, deest b) IL, 10. cf.
Cass. Fel. 61 p. 150, 7. -
titina (vasculum a tita, dida,
τιτϑη) 181 — v. s. ubuppa.
tortio: cum punctionibus et
tortione II, 6.
totus (— omnis): totum soli-
dum cibum 128. — in totum
(— omnino) 129. 144. 145. II,

1. 28. 33 (in totum denega-
tur. in totum non 90, Il,
19, 26. II, 23. nihil in totum
II, 8.

tranquillare (nimietatem ge-
stationum) 45. febres tran-
quillatae sunt II, 22. omnia
tranquillantur II, 23.
transivit ὁ (/h) 112.

turbor (partus — turbatio ἢ)
86. lavacri 107 (— ταραχή
Sor. 161, 7).

turiones (ubi tortionesb)olivae -
|^ 1l, 22,

ubuppa (b, upupa !, ut tuba
h): vasculum vitreum ad si-
militudinem papillae forma-
tum et pertusum, quod rustici
(Punici? nisi - forte upupam
— ἔποπα, vasculi genus) ubup- -
pam appellant aut titinam
(quo bibant infantes).

unus: in unum pariter exire
II, 18, 95.

urgueantur (pedes — torque-
antur) II, 4.

ut (ὡς): hortari debemus secu-
ramque facere ut (δἰ, quod
h) non periclitetur, eam vero

. docere ut. .inpellat 11,18,10.

ut et..et ne 44 (et nec 82).

uti c. acc. vulgo: uti viros
δι}, 41. utimur encatismata
II, 18, 10. II, 22. etc.
utráque: ex utraque (bh, sc.
parte ἢ II, 18, 16.

uva lupina (Gros voc) 137. II,
9..10 (Sor. 218, 12). 22.

vacuus (— ἀργός) 23. 24.
valde brevissimus II, 4.
vastitas corporis II, 19, 29.
vehieulum (— φορεῖον Sor.
279, 7) II, 18, 10.

— 101 —

vel: si non in totum curari
potuerit, vel non gravissimis
doloribus torquebitur II, 23.
ventrem solutum (facit haec
valitudo) II, 23.

vesica: visica vel vissica b, ves-
sica l,vesica ἢ (sic plerumque).
cf. 17 (vissica b, vessica I, ve-
sica ἢ). 7 (visica b, vessica I).
II, 1 (vissicae b, vessice I, ve-
sice ἢ). II, 2 (vissica bI). II,
17 (visica ὃ, vessicula /, ve-
sica ἢ), II, 18, 10 (vissicae ὃ,
vissice 1, vessice ἢ). ib. (vis-
sica bi, vessica ἢ). II, 21 bis
(vessica ih)

yeterata vulnera II, 22 extr.

yinaeia (γίγαρτα Sor. 225, 1)

4

viride oleum (— ὀμφάκινον
Sor. S0, 12) 45.

vulva — matrix 7 eic. (ori-
ficium vulvae II, 18, 16. ca-

- pacitas vulvae II, 18, 15. si-

2
τι

nus vulvae II, 18, 25).

X — s: matrix h i. e. matres
bl 6. cervix h — cerbis bI
(cf. cervis i Il, 4) laxare
i. e. lassare h prf. wi lassa

(ἀσϑενής Sor. 102, 16) —1axa

h 61. sinixtra b 67. 102. 108,
123. in divisum (;. e. in di-
vexum) b saepe. sexum bI
i. e. sensum ἢ II, 14. sexu
(sessu) 61.

ysopus δ᾽ semper.

zenzur (— πολύγονον) 11, 10
(Sor. 218, 12 et 220, 4). II,
22. cf. Sim. Jam. s. ,zenzur
Musio ca. de fluxu menstruo-
rum inter herbas frigidas no-
minat". in libro de herbis
Galieni et Apulei (cod. S.
Gall. 762) haec legwntur c.
29 (— Ps. Oribas. l. III c.
57 ed. I. Schott. Arg. 1533)
De. poligono. Poligonis id est
sanguinaria vel centenudia
(centinodia ed.) sunsur (süsur
cod., sansur ed.). sucus eius ex
posca potus sanguinem rei-
cientes sanat etc. (cf. Apul.
herb: c. 18 Tor., Diosc. 4, 4)
et deinde c. 30 (ed. III, 58):
Poligonorum | genera sunt
quattuor. primum genus sun-
sur (süsur cod., sansur ed.),
quae (qui cod.) et sanguinaria
dicitur, fruticosa, serpensterra,
stiptica. omnes fluxus ventris
sive sanguinis stringit. nomen
est punicum sicut gingar, de
quo supra S. v. (cf. etiam 8.
boba, ubuppa). nam sic Apulei
herb. cod. Vratislaviensis (s.
IX) c. 18:

Herba proserpinacia
A gros dicitur polygonos
MER orc IHS

omoeos pemfiae

prophete gonos heronos

punici zunzur

romani sanguinalis
etc. etc.

INDEX NOMINVM.

Apollonius II, 26. ;

Mustio: ego vero Muscio (h/!, ego vero mustio b) prf.

Muscion (ἢ, ego muscion 7, ego mustio b) et ceteri auctores
(de partw difficili) Il, 17, 8 [cf. gr. 1, 98 of περὶ Μοσχέίωνα
de lacte mul.].

Philoxenus II, 26.

Soranus noster II, 17, 8. cf. prf.

(Sorani) id esi auctoris libri alii passim citantur hi: in chirur-
gumenis II, 33 exír. — in commentario febrium II, 2. —
(de morbis) in dysenteria habes II, 22.

Sostratus II, 26.

(Ae ? v
es 1 .
17 l « r D »
] :
ur “ 4
:
A
j
:

EK ΤΩΝ T | ;

A ΦΡΑ ΝΥ Ὁ

. IIEPI T'TNAIKEIQN.

Εἰς πόσους καὶ τίνας λόγους τμητέον τὴν τῶν
γυναικείων παράδοσιν.
1. Ἐπεὶ πρὸς τὸ τῶν ἀποδοϑησομένων εὐαπόκριτον ἡ
τῆς πραγματείας συμβάλλεται διαίρεσις, εὔχρηστον εἰς μέρη

1 4 2. X - , 1 H
καὶ λογους αὕτην διαιροῦντα προκαταγραψαι. τινὲς μὲν ὅ

οὖν εἰς δύο μέρη τέμνουσιν αὐτήν, εἴς τε τὸ ϑεωρητικὸν
καὶ τὸ πρακτικόν, τοῦ δὲ πρακτικοῦ τὸ μὲν ὑγιεινὸν λέγουσι τὸ
δὲ ϑεραπευτικόν. καὶ οἵ μὲν εἰς τὸ περὶ τῶν κατὰ φύσιν καὶ
τὸ περὶ τῶν παρὰ φύσιν, oí δὲ εἰς τὸ φυσιολογικὸν καὶ τὸ
παϑολογικὸν καὶ τὸ ϑεραπευτικόν. ἡμεῖς δὲ τὴν πραγμα-
-τείαν εἰς δύο λόγους τέμνομεν, εἴς τε τὸν περὶ τῆς μαίας
καὶ τὸν περὶ τῶν ὑποπιπτόντων τῇ μαίᾳ. 2. τούτων δὲ κατὰ
τὸ ὑποβεβηκὸς τὸν μὲν περὶ τῆς μαίας εἴς τε τὸν περὶ τῆς
γενησομένης, iv ᾧ ξητοῦμεν τίς ἐστιν ἡ ἐπιτηδείως ἔχουσα
πρὸς τὸ γενέσϑαι μαῖα, καὶ εἰς τὸν περὶ τῆς ἤδη γεγενη-
μένης. ἐν ᾧ ζητοῦμεν τίς ἀρίστη μαῖα. τὸν δὲ περὶ τῶν

1 Cod. Par. f. 2205 sic incipit sine nomine auctoris libri-
que inscriptione, sed in summa pagina nunc sive bibliothecarii
cuiusdam sive possessoris manu pinguiter adscriptum legitur
σωφανός "5 (i. e. ἐστιν). 4 διαίρεσις: πρὸς | διαίρεσις cod.
(ubi πρὸς quod in fine versus scriptum est errore repetitum
videtur ex v. 3). 6 διαιρόντα (sic) codex cuius in vocalibus
praesertim notandis vitiosissimi scripturas ὦ Dietzio diligenter
exhibitas ego hic omittenda censui cum Erm. 3 post πρα-
χτικόν: c sequitur in cod. unius lineae spatium vacuum. de-
inde To δὲ πρακτικὸν τὸ μὲν etc. (corr. E). 8 τοῦ κατα-
φύσιν καὶ τοῦ παραφύσιν (corr. E). 9 καὶ zo). καὶ ϑερ. (τὸ
add. E). 12 τὸν add. E. ὑπὸπτόντων (corr. D). 14
ἐν ἡ (corr. D).

M

5

— 172 -

ὑποπιπτόντων τῇ μαίᾳ πάλιν εἴς τε τὸν περὶ τῶν κατὰ φύσιν
καὶ εἰς τὸν περὶ τῶν παρὰ φύσιν, ἐξ ὧν τὸν μὲν περὶ τῶν
κατὰ φύσιν εἴς τε τὸν φυσικόν, ἐν ᾧ σκεπτόμεϑα περὶ σπέρ-
ματος καὶ ξφογονίας; καὶ εἰς τὸν ὑγιεινὸν ἅμα καὶ μαιευ-
τικόν, ἐν ᾧ συνειληφυίας καὶ ἀποτεκούσης ἐπιμέλειαν δὲ-
δάσκομεν συναποδιδόντες καὶ τὸν περὶ παιδοτροφίας λόγον.
τὸν δὲ περὶ τῶν παρὰ φύσιν εἰς τὸν περὶ τῶν ὑπαγομένων
τῇ διαίτῃ παϑῶν, ἐν ᾧ καὶ περὶ ἐποχῆς ἐμμήνων καὶ στραγ-
γῆς καϑάρσεως καὶ πνιγὸς ὑστερικῆς καὶ τῶν ὁμοίων παϑῶν
10 ἐπιζητοῦμεν, καὶ εἰς τὸν περὶ τῶν χειρουργίαις καὶ οὐ φαρ-
μακείαις, δι᾽ ov σκεπτόμεϑα περὶ δυστοκίας καὶ προπτώσεως
ὑστέρας καὶ τῶν ἐμφερῶν. τὸν μὲν οὖν φυσικὸν ἄχρηστον
ὄντα πρὸς τὸ τέλος, φερέκοσμον δὲ πρὸς χρηστομάϑειαν, κε-
χωρίχαμεν ἐντεῦϑεν, μόνον πρὸς τὸ παρὸν ἐχόμενοι τῶν
15 ἀναγκαίων. πρὸ δὲ τῶν ἄλλων ἐροῦμεν πρῶτον τὸν περὶ
τῆς μαίας, εἶτα τὸν ὑγιεινόν, εἶτα τὸν περὶ τῶν παρὰ φύσιν.
στιβαρώτερος γὰρ οὗτος καὶ μετὰ ποικιλίας δυσχερέστερος,
διὸ καὶ τελευταῖος ὀφείλει παραδίδοσθαι.

σι

I Τίς ἐστιν ἐπιτήδειος πρὸς τὸ γενέσϑαι μαῖα.

20 8. Εὔχρηστος uiv ὃ λόγος πρὸς τὸ μὴ διὰ κενῆς
πονεῖν καὶ τὰς ἀνεπιτηδείους διδάξαι προσδεχομένους. ἐπι-
τήδειος δέ ἐστιν ἡ γραμμάτων ἐντός, ἀγχίνους, μνήμων, φι-
λόπονος, κόσμιος, καὶ κατὰ τὸ κοινὸν ἀπαρεμπόδιστος ταῖς

, , ? , N c $2 2 , 1
αἰσϑήσεσιν, ἀρτιμελῆς. εὔτονος: ὡς δ΄ ἔνιοι λέγουσι καὶ ua-

25 κροὺς καὶ λεπτοὺς ἔχουσα τοὺς τῶν χειρῶν δακτύλους καὶ

4 ματωτικὸν. 5 ἀποτεκοῦσας (sic, corr. E. | 8 de di-
aelicis passionibus v. Anecd. II p. 206. 10 ἐν χειρ. καὶ
φαρμ. € (ubi ἐν del. E, o9 ipse addidi. cf. Cael. chr. 2, 148).
aliter mox Sor. I, 4. 12 ἐμφερόντων (corr. E). 18 κεχω-
ρήκαμεν (eorr. E). 20 μή: sic e (non μέν). 21 πρὸς | δὲ-
χομένως (sic) c (non προσεχομένως). οἵ. E? p. 10. 23 τὸ

: τὸν C.

-- 13 —

ὑπεσταλκότας ταῖς δαξὶ τοὺς ὄνυχας. γραμμάτων μὲν ἐντός,
ἕνα καὶ διὰ ϑεωρίας τὴν τέχνην ἰσχύσῃ παραλαβεῖν. ἀγχί-
vovo δὲ πρὸς τὸ ῥαδίως τοῖς λεγομένοις καὶ γιγνομένοις
παρακολουϑεῖν. μνήμων δὲ ἕνα καὶ τῶν παραδιδομένων

ἀποκρατῆῇ μαϑημάτων. μάϑησις γὰρ ἐκ μνήμης γίγνεται 5

καὶ καταλήψεως. φιλόπονος δὲ πρὸς τὸ ἐπιμένειν τοῖς συμ-
βεβηκόσι. δεῖ γὰρ ἀνδρώδους τληπαϑείας ἡ βουλομένη
τοσοῦτον μάϑημα παραλαβεῖν. πόσμιος δὲ διὰ τὸ μέλλειν
οἰκίας πιστεύεσθαι καὶ μυστήρια βίου, καὶ ὅτι ταῖς φαύλαις
τὸ ἦϑος εἰς τὸ ἐπιβουλεύειν ἐφόδιόν ἐστι τὸ δοκεῖν ἰατρικὰς
ἔχειν κατηχήσεις. ἀπαρεμπόδιστος δὲ ταῖς αἰσϑύσεσιν, ἐπεὶ
τὰ μὲν ὁρᾷν δεῖ, τῶν δὲ ἐξ ἀνακρίσεως ἀκούειν, τὰ δὲ διὰ
τῆς ἁφῆς καταλαμβάνειν. ἀρτιμελὴς δὲ πρὸς τὸ τῆς ἐν τοῖς
ἔργοις ὑπηρεσίας ἀπαρεμπόδιστος εἶναι. εὔτονος δέ, διὰ
γὰρ τῆς ἐν τῷ περιοδεύειν κακοπαϑείας δὶς τὴν πρᾶξιν
παραλαμβάνει. μακροὺς δὲ καὶ λεπτοὺς ἔχουσα τοὺς δα-
κτύλους καὶ ὑπεσταλκότας τοὺς ὄνυχας; εἰς τὸ τῆς ἐν βάϑει
φλεγμονῆς ἀσκυλτότερον ἅπτεσθαι. τοῦτο μέντοι καὶ δι᾽
αὐτῆς ἐπιτυγχάνεται τῆς ἐν τοῖς ἔργοις σπουδαιοτέρας τριβῆς
καὶ συγγυμνασίας.

Π Τίς ἀρίστη μαῖα.

4. Τὰ συμπληροῦντα τὴν ἀρίστην μαῖαν εἰπεῖν ἀναγκαῖον
ἵνα αἵ μὲν ἄρισται γιγνώσκωσιν ἑαυτάς, αἵ δὲ ἀρτιμαϑεῖς
ὡς εἰς ἀρχενύπους ταύτας ἀποβλέπωσιν, ὃ βίος δὲ παρὰ τὰς
χρείας εἰδῇ τίνα δεῖ μετακαλεῖσθαι. κατὰ τὸ κοινὸν μὲν οὖν
τελείαν φαμὲν τὴν μόνον τοῦ τέλους τῆς ἰατρικῆς ἐπιτυγ-

1 ἐντὸς εἶναι, ἵνα c (corr. E). 2 ἰσχύσοι c (corr. E).
T (δεῖ...) τὴν βουλομένην c. 8 κόσμειον (sic) c (corr. d).
11 τὰς. . φλεγμονὰς c (corr. E). 18 E E: ἄσκε-
: πτότερον € (nisi forte ἀσκιπτότερον). 25 εἰδῇ E: ἤδη (non
—. ἤδει) c. 26 τὴν μόνην c (μόνην τὴν E).

20

25

— 174 —

χάνουσαν, ἀρίστην δὲ τὴν προσειληφυῖάν τι καὶ πρὸς τῇ
προστασίᾳ ἐν τοῖς ϑεωρήμασι πολύπειρον. μερικώτερον δὲ
λέγομεν ἀρίστην μαῖαν τὴν γεγυμνασμένην ἐν πᾶσι τοῖς
μέρεσι τῆς ϑεραπείας , τὰ μὲν γὰρ διαιτῆσαι δεῖ τὰ δὲ χει-
5 ρουγῆσαι τὰ δὲ φαρμάκοις διορϑώσασϑαι, καὶ ταύτην καὶ
παραγγέλματα δοῦναι δυναμένην καὶ τὸ κοινὸν καὶ τὸ igo
εχὲς ἰδεῖν καὶ τὸ συμφέρον ἐκ τούτου λαμβάνουσαν καὶ
μήτ᾽ ἀπὸ τῶν αἰτίων μητ᾽ ἀπὸ τῆς πλειστάκις τηρήσεως
τῶν καϑύλου συν τμητικῆς τούτων, εἶτα κατὰ μέρος οὐ
10 παρατυπουμένην ἐν ταῖς τῶν συμπτωμάτων μεταβολαῖς,
παρηγοροῦσαν δὲ κατὰ τὴν πρὸς τὸ πάϑος ἀκπκολουϑίαν,
ἀτάραχον ἀκατάπληχτον ἐν τοῖς κινδύνοις, δεξιῶς τὸν περὲ
τῶν βοηϑημάτων λόγον ἀποδιδόναι δυναμένην, παραμυϑίαν
ταῖς καμνούσαις πορίξουσαν, συμπάσχουσαν καὶ οὐ πάντως
15 οὐ προτετοκυῖαν ὡς ἔνιοι λέγουσιν, ἵνα συνειδήσει τῶν
ἀλγημάτων ταῖς τικτούσαις συμπαϑῇ. μᾶλλον γὰρ τοῦτο τε-
τοχκυΐας, εὔτονον δὲ διὰ τὰς ὑπουργίας, καὶ οὐ πάντως νέαν
ὡς φασί τινες, xol γὰρ νέα τις ἄτονος καὶ οὐ νέα τοὐ-
ναντίον sUrovoc, σώφρονα δὲ καὶ νήφουσαν ἀεὶ διὰ τὸ
20 ἄδηλον τῶν πρὸς τὰς κινδυνευούσας μετακλήσεων, ἥσυχον
δὲ ἔχουσαν ϑυμὸν ὡς πολλῶν τῶν ἐν τῷ βίῳ μυστηρίων
μετέχειν μέλλουσαν, ἀφιλάργυρον ὡς μὴ διὰ μισϑὸν κακῶς
δοῦναι φϑύριον, ἀδεισιδαίμονα χάριν τοῦ μὴ δι᾿ ὄνειρον ἢ
διὰ κληδόνας ἢ συνηϑές τι μυστήριον καὶ βιωτικὴν ϑρη-
σκείαν ὑπεριδεῖν τὸ συμφέρον. ἐπιτηδευέτω δὲ καὶ τὴν τῶν
χειρῶν τρυφερίαν φυλαττομένη καὶ τὰς σπληρύνειν δυναμένας
ἐριουργίας, διὰ χρισμάτων δὲ προσκατακτωμένη ἁπαλάς, εἰ

2

σι

1 τι: τὲ C. πρὸ τῆς προστασίας c (corr. E). 5 καὶ |
ταῦτ᾽ ἵνα C (corr. E). καὶ addidi. 9 post cv» album in
c 1j em. 14 οὐ πάντως προτετοχυία C (addidi ov). cf. etiam
I, 70 init. 15 συνειϑήση τῶν ἁλπημάτων (sic) c. 16 τοῦτο

addidi. 20 (τῶν...) μετακλήσεως (sic) c. 21 προ καταῆτοῶ-
μένην ἁπαλῶν c.

— 1755 —

μὴ πάρεστι φυσικῶς καὶ τοῦτο. τοιαύτην μὲν εἶναι δεῖ τὴν
ἀρίστην μαῖαν.

ὅ. ἐπειδὴ δὲ μεταβαίνειν ἐπὶ τὸν γυναικεῖον ὑγιεινὸν
λόγον μέλλομεν, δεήσει πρῶτον τὴν φύσιν τῶν γυναικείων
διηγήσασϑαι τόπων; ἐξ ὧν τὰ μὲν αὐτόϑεν καταλαμβάνεται
τὰ δὲ ἐξ ἀνατομῆς: ἥτις εἰ καὶ ἄχρηστός ἐστιν ὅμως ἐπειδὴ
παραλαμβάνεται χρησϑομαϑείας ἕνεκα, διδάξομεν καὶ τὰ ἐκ
ταύτης ἐπιγνωσϑέντα. ῥαδίως τε γὰρ πιστευϑησόμεϑα λέ-
γοντες ἄχρηστον τὴν ἀνατομήν: εἰ πρότερον αὐτὴν εἰδότες
εὑρεϑείημεν; καὶ οὐ παρέξομεν ὑπόνοιαν τοῦ δι᾿ ἄγνοιαν
παραιτεῖσϑαί τι τῶν ὑπειλημμένων εὐχρήστων.

ΠῚ Τίς φύσις μήτρας καὶ γυναικείου αἰδοίου.

6. Ἢ μήτρα καὶ ὑστέρα λέγεται καὶ δελφύς. μήτρα μὲν
οὖν ὅτι μήτηρ ἐστὶ πάντων τῶν ἐξ αὐτῆς. γεννωμένων. ἐμ-
- Bovov ἢ ὅτι τὰς ἐχούσας αὐτὴν μητέρας ποιεῖ, κατὰ δέ
τενας ὅτι μέτρον ἔχει χρόνου πρὸς κάϑαρσιν καὶ ἀπότεξιν.
ὑστέρα δὲ διὰ τὸ ὕστερον ἀποδιδόναι τὰς ξαυτῆς ἐνερχείος
ἢ διὰ τὸ ἐσχάτην κεῖσϑαι πάντων τῶν σπλάγχνων, εἰ καὶ
μὴ πρὸς ἀκρίβειαν ἀλλὰ κατὰ πλάτος. δελφὺς δὲ διὰ τὸ
ἀδελφῶν. αὐτὴν εἶναι γεννητικήν.

7. κεῖται δὲ ἐν τῇ τῶν ἰσχίων εὐρυχωρίᾳ ἐντὸς τοῦ

6 εἰ addidit Herwerden (E^ p. 11). 7 καταλαμβάνεται
prom E?) ἐκ χρηστομαϑείαν ἕνεκα C. τὸ ἐκ τ. ἐπιγνω-

σϑὲν τ ῥαδίως τὲ C. 9 αὐτὴν εἰδότες (sic) c. 10 ἄγνοιαν
- (sie, non ἄνοιαν) c. 12 Hoc cap. Oribasius exscripsit l. 24,
-.81—32: περὶ προς καὶ αἰδοίου, γυναικείου. ἐκ τῶν Zooa-
707. 14 ov» O: om. c. πάντων c (Aet. 16, 1): om. 0.
᾿γεννω(γενο)μένων O (τοῦ γεννωμένου Melet. ap. D. p. 91, 20):
j γινομένων e (Aet.). 16 μητέρας ποιεῖ O: ποιξῖ μητέρας e.
17 τὰ ἑ. ἐνεργήματα Ο (ἐνεργείας etiam. Mel.). 18 πάντων
— e (Aet, cf. omnibus 1at.): om. O. 19 κατὰ O: καὶ κατὰ c.
δι 191 ἰσχίων (coxas lat. O: σπλάγχνων c. ἐντὸς v. m. C (iia
— et Gal. IT, 887. cf. intus lat): om. O.

οι

20

δι

1

e

15

20

— 176 —

περιτοναίου μεταξὺ κύστεως καὶ ἀπευϑυσμένου ἐντέρου,
τούτῳ μὲν ἐπικειμένη, τῇ κύστει δὲ ὑποκειμένη ποτὲ μὲν
ὅλη ποτὲ δὲ ἀπὸ μέρους διὰ τὸ κατὰ μέγεϑος ἐξαλλάσσεσϑαι.
ταῖς μὲν γὰρ νηπίαις μικροτέρα τῆς κύστεωώς ἐστιν, διὸ καὶ
ὅλη ταύτην ὑπελήλυϑεν, ταῖς δὲ ἐν ἀκμῇ παρϑένοις ἴση τῇ
κύστει κατὰ τὰ ὑπερκείμενα, ταῖς δὲ παρηλικεστέραις καὶ
ἤδη διακεκορευμέναις. καὶ μᾶλλον προκεκυηπυίαις μείζων,
ὥστε ταῖς πλείσταις ἐν λήξει τοῦ κόλου προσαναπαύεσϑαι;
«(μᾶλλον δὲ ἐν τῷ κυοφορεῖν, ὡς καὶ τῇ ὁράσει καταλαμ-
βάνειν ἔστιν, εἰς πολὺ διογκουμένου τοῦ περιτοναίου καὶ
τοῦ ἐπιγαστρίου ἐκ τοῦ τηλικοῦτον εἶναι τὸ ἀποτικτόμενον
μετὰ τῶν σὺν αὐτῷ χιτώνων» καὶ ὑγρῶν. μετὰ δὲ τὴν ἀπό-
τεξιν συστέλλεται μέν, ἄλλως δὲ μεῖζον ἔχει τὸ μέγεϑος τοῦ
πρὸ τῆς κυήσεως. τότε οὖν ἐστὶ μείξων τῆς κύστεως, οὐ
3 τὴν ς 7 TA n 1 " Y
κατ᾽ ἴσον δὲ ὑπελήλυϑεν αὐτήν. κατὰ μὲν γὰρ τὰ ἔμπρο-
GÜsv μέρη προπαλέστερύός ἐστιν ὃ τῆς κύστεως τρἄχηλος.
ὡς ἂν τὴν οὐρήϑραν πέρας ἔχων καὶ ὅλῳ τῷ γυναικείῳ
προσανατεινόμενος καὶ παρατριβόμενος κόλπῳ, προανᾶπε-
χώρηκε δὲ ἀπὸ τῆς ὑστέρας. κατὰ δὲ τὰ ὄπισϑεν ἀνωτέρω
τοῦ τῆς κύστεως πυϑμένος ὃ τῆς μήτρας ἐστὶ πυϑμὴν κεί-
μενος ὑπὸ τὸν ὀμφαλόν, ὥστε τῆς κύστεως τὴν μὲν εὐρυ-
χωρίαν (ἐπικεῖσϑαι τῷ τραχήλῳ τῆς ὑστέρας, τὸν δὲ πυ-
ϑμένα τῷ κύτει.

2 τούτῳ μὲν — vzox. — Anon. de fabr. hom. (ap. Ruf. ed.
Par.) p. 183, 10. 8 μέγεϑος O: μέρος c. ὅ ὅλην (ὅλη E)
ταύτην Ο: ταύτην ὅλην c. 6 προηλικεστέραις C. 7 ἤδη
om. c. προί(κεκ.) om. c. 8 ἐν λήξει Ο: ἄλιξι c. 9
μᾶλλον — (12) χιτώνων om. c (sc. ultima et versus et deinde
paginae f. 2200 in albo, album incipit etiam f. 291 versuum
duorum spatio relicto). 12 μετὰ δὲ O: uiv διὰ e. — dmó-
ταξιν Cc. 13 μέν, ἄλλως O: μεγάλως c. 14 κυήσεως E:
ἀποτά(ε Ο)ξεως cO. deinde sic c: τοῦτο γοῦν μεῖξον ἐστὶν τ.
X. οὗ TO κατ᾽ ἴσον ὑπ. 18 καὶ παρατριβόμενος (παρατρυπώ-
μενος E) om. 0. προσανακ. (sic) c. 29 ἐπικεῖσθαι — (p. -

177, 8) πλάγια O: om. c (in vacuo spatio 34 versuum). 93
TO κύτει E: καὶ κύστει cO.

— IU —

8. συνέχεται δὲ λεπτοῖς ὑμέσιν ἢ μήτρα πρὸς uiv τὰ
ὑπερκείμενα τῇ κύστει, πρὸς δὲ τὰ ὑποκείμενα τῷ ἀπευ-
ϑυσμένῳ, πρὸς δὲ τὰ πλάγια καὶ τὰ ἐξόπισϑεν τοῖς ἐκ-
πεφυχόσιν ἀπὸ τῶν ἰσχίων καὶ τοῦ ἱεροῦ ὀστέου. τούτων
γοῦν συνελκομένων μὲν διὰ φλεγμονὴν ἀνασπᾶται καὶ παρ-
εγκλίνεται , παρίεμένων δὲ καὶ χαλωμένων προπίπτει, ξῷον
μὲν οὐκ οὖσα καϑὼς ἐνίοις ἔδοξε, τοῖς ἄλλοις δὲ παρα-
πλησίως αἴσϑησιν ἁπτικὴν ἔχουσα καὶ διὰ τοῦτο συστελ-
λομένη μὲν ὑπὸ τῶν ψυχόντων, χαλωμένη δὲ ὑπὸ τῶν ἀραι-
ούντων.

9. σχῆμα δὲ μήτρας οὐχ ὡς ἐπὶ τῶν ἀλόγων ξῴων
ἑλικοειδές, ἰατρικῇ δὲ σικύᾳ παραπλήσιον. ἀπὸ γὰρ περι-

^ A , 3 , - 1 A , ,
φεροῦς καὶ πλατέος ἀρξαμένη ToU κατὰ τὸν πυϑμένα mé-

ρατὸος πρὸς λόγον ἐπὶ στενὸν συνάγεται τὸ στόμιον. κέκληται
δ᾽ αὐτῆς τὸ μὲν πρῶτον καὶ προάγον μέρος στόμιον, τὸ δὲ
μετὰ τοῦτο τράχηλος. τὸ δὲ ἑπόμενον αὐχήν, ἡ συνδρομὴ
δὲ τούτων καυλός. τὰ δὲ ἑκατέρωθεν μετὰ τὴν στενότητα
τοῦ τραχήλου πλατυνόμενα πρῶτα μὲν ὑστέρας ὦμοι, τὰ δὲ
μετὰ ταῦτα πλευρά, τὸ δὲ ὕστατον πυϑμήν, τὸ δὲ ὑπο-
κείμενον βάσις, τὸ δ᾽ ὅλον χώρημα κύτος καὶ γάστρα καὶ

κόλπος.

- A ^
10. τὸ δὲ στόμιον κατὰ μέσον κεῖται τὸ γυναικεῖον

αἰδοῖον. περισφίγγεται γὰρ ὃ τράχηλος ὑπὸ τῶν πτερυγω-

, , 1 LEA i ji , E ᾿ -
μάτων. TovrOv δὲ ἀφέστηκε τὸ στόμιον ταῖς μὲν μᾶλλον

» €T M -
ταῖς δὲ ἧττον παρὰ τὰς ἡλικίας. ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ δὲ ταῖς

8 καὶ τὰ ἐ. O: κατεξόπισϑεν c. θ χαλωμένων ο (ef. v.

9): χαλατονούν τῶν (sic, pro χαλώντων ὃ) e. 8 ἁπτικήν e:
τοπικήν O. 9 ψυχόντων cO: στυφόντων E (vel πυκνούντων
E? p. 12). 10 post ἀραιοῦνται in c p. 8, 6 D. sequuntur
verba aliunde traiecta ἐντεῦϑεν καὶ δι᾽ ἄλλας — ὁπαναβεβηκός,
uae eiecit E p. XXXIII. 13 rov 0: ἀπὸ TOU C. 14
πὶ στενὸν O: πὶ τέλει C. τὸ Ο: πρὸς τὸ c. 18 πρῶτα

» ὑστέρας: zoo ^ (πρώτερον) ὑστέρας ὁ (πρῶτα μέρη τῶν

Φστέρων O). 24 τοῦτο c. τὸ στόμιον O: om. c.

Soranus, ed Rose. i:

οι

10

20

25

--Ῥ 118 —

ἤδη τελείαις πέντε ἢ ἐξ δακτύλους. (ἐντεῦϑεν καὶ δι᾽ ἄλλας
μὲν αἰτίας καὶ διὰ ταύτην ἐκ μὲν γερόντων νέαι φασὶ συλ-
λαμβάνουσιν ὅτι ὃ δακτύλους ἀφέστηκεν αὐτῆς τὸ στόμιον
ἀπὸ τῶν πτερυγωμάτων, ἐκ δὲ νέων πρεσβύτιδες οὐκέτι,
5 ὅτε πολὺ τὸ στόμιον αὐταῖς ἀφέστηκεν ἀπὸ τῶν πτερυγω-
μάτων ὑπαναβεβηκός.Σ προχειρότερον δὲ γίγνεται κατὰ τὰς
ἀποτέξεις ἐπεκτεινομένου τοῦ τραχήλου. διάφορον δὲ ἔχει
καὶ τὸ μέγεθος, πλὴν ἐπί γε τῶν πλείστων ἐν τῷ κατὰ φύσιν
τηλικοῦτόν ἐστιν ἡλίκον τὸ ἐκτὸς πέρας τῆς ἀκουστικῆς εὐ-
10 ρυχωρίας. διίσταται δὲ κατά τινας καιρούς, καϑάπερ ἐν τῇ
ὀρέξει τῆς συνουσίας πρὸς παραδοχὴν τοῦ σπέρματος κἀν
ταῖς καϑάρσεσι πρὸς ἔκκρισιν τοῦ αἵματος κἀν ταῖς συλ-
λήψεσι πρὸς λόγον τῆς τοῦ ἐμβρύου .συναυξήσεως. ἐν δὲ
τῇ ἀποτέξει καὶ πλεῖστον προσανευρύνεται μέχρι τοῦ καὶ χεῖρας
15 τελείων παραδέχεσϑαι. κατὰ μέντοι τὴν φύσιν τρυφερόν
ἐστι καὶ σαρκῶδες ἐπὶ τῶν ἀδιακορεύτων. σομφότητι πνεύ-
μόνος ἢ τρυφερίᾳ γλώττης ἐοικός, ἐπὶ δὲ τῶν ἀποκεκυ-
ηκυιῶν τυλωδέστερον γίγνεται, ὡς κεφαλὴ πολύποδος, ἢ
ἄκρῳ βρόγχου καϑώς φησιν Ἡρόφιλος ὅμοιον, τυλούμενον
80 τῇ παρόδῳ τῶν ἀποκρινομένων καὶ ἀποτιχτομένων.

11. ἡ δὲ ὅλη μήτρα κατὰ τὸ πλειστοδυναμοῦν ἐστὶ
νευρώδης. συγκέκριται γὰρ οὐκ ἐκ νεύρων μόνον ἀλλὰ καὶ
ἐκ φλεβῶν καὶ ἀρτηριῶν καὶ σαρκός. ἐξ ὧν τὰ νεῦρα μὲν
ἀπὸ νωτιαίας μήνιγγος λαμβάνει τὴν καταρχήν, αἱ δὲ ἀρ-

25 τηρίαι καὶ af φλέβες ἀπὸ τῆς παρακειμένης τῇ ῥάχει κοίλης

φλεβὸς καὶ παχείας ἀρτηρίας. δύο μὲν γὰρ ἀποσχίζονται |

1 δακτύλων c. deinde adscripsi quae in alienum locum
delata supra habuit c ad p. 177, 10 (cf. ad. 188, 4). 8 ἐν

Or.: om. c. 19 καϑάρσεσι ὃ πρὸς ἕω κρέσιν (sic) €. 197

cf. Herophil. ap. Gal. IT, 897. 21 πλειστοδυναμοῦν Or. (Dar.):

Pu
:

πλεῖστον δυναμοῦν C. 22 νευρῶδες c. 24 καταλαμβάνει

τὴν ἀρχήν c (corr. Or). 25 καὶ φλέβες c. παρακειμένης.
(810) ὁ (— Or., non ὑπερκειμένης). 26 δύο — (p. 119,2) ἄρ-
τηρίας Or.: om. (sine albo) c.

— 179 —

φλέβες ἀπὸ τῆς κοίλης φλεβός, δύο δὲ ἀρτηρίαι ἀπὸ τῆς
παχείας ἀρτηρίας. ὧν ἀνὰ μέαν φλέψ καὶ ἀρτηρία φέρονται
πρὸς ἑκάτερον νεφρόν, εἶτα πρὴν εἰς αὐτοὺς ἐμφυῆναι δισχιδεῖς
γενόμεναι ταῖς μὲν δυσὶ ἐκφύσεσιν εἰς ἕἑκατερὸν νεφρὸν ἐμ-
φύονται. ταῖς δὲ δυσὶ τὴν ὑστέραν ἀναπλέκουσιν, ὥστε γίγνε- 5
σϑαι τεσσάρων εἰς αὐτὴν ἀγγείων ἔμφυσιν, δύο μὲν ἀρτηριῶν
δύο δὲ φλεβῶν. ἐκ τούτων δὲ καὶ εἰς ἑκάτερον τῶν διδύμων
ἀνὰ μίαν μὲν φλέψ ἀνὰ μίαν δὲ ἐμπέφυκεν ἀρτηρία.

12. προσπαραπεφύκασι δὲ ἔξωϑεν οὗ δίδυμοι σύνεγγυς
τοῦ αὐχένος παρ᾽ ἑκάτερον πλευρὸν. ἀνὰ ἕνα. καὶ εἰσὶ μὲν τὸ
Ψαφαροὶ καὶ ἀδενώδεις ἰδίῳ σπκεπόμενοι ὑμένι, σχῆμα δὲ
οὐ κατὰ τοὺς τῶν ἀρρένων ἐπιμήκεις ὑπάρχουσι καὶ
ὑπόσιμοι, στρογγύλοι δὲ καὶ im^ ὀλίγον πλατυνόμενοι κατὰ
βάσιν.

ὃ σπερματικὸς δὲ πόρος ἐπὶ τῆς ὑστέρας ἐξ ἑκατέρου
φέρεται διδύμου. καὶ τοῖς πλευροῖς παραταϑεὶς μέχρι τῆς
κύστεως εἰς τὸν ταύτης ἐμφύεται τράχηλον. ἔνϑεν ἐδόκει τὸ
τοῦ ϑήλεος σπέρμα πρὸς ἕῳογονίαν μὴ συμβάλλεσϑαι, διὰ
τὸ εἰς τὸ ἐκτὸς ἐκχεῖσθαι, περὶ οὗ διελάβομεν ἐν τῷ περὶ
σπέρματος λόγῳ. 20

ἔνιοι δέ, καϑὼς βούλεται καὶ ὃ xiog, καὶ ἀνὰ ἕνα
κρεμαστῆράς φασιν αὐτοῖς ἐκπεφυκέναι. καὶ ἡμεῖς δὲ τοῦτο

»a

5

2 μία c et (om. ἀνὰ) Or. 8 αὐτοὺς Or.: αὐτὸν c.

δισχιδὲς γενόμεναι (sic) c. 4 ἐκφύσεσιν Or.: ἐμφυσήσεσιν c.
8 ule (bis) c. μὲν om. c (et, sicut δὲ, partim codd. Or.).
10 ἕνα: εἷς e et Or. 11 ,“Ψαφαροὶ Or.: ψαϑαροὶ e (ut Aet.
16, 1). κατὰ σχῆμα δὲ οὐχ ὡς ἐπὶ τῶν ἀρρένων ὑπομήκεις
Or. 12 ἀρνέων c. xal ὑπόσιμοι, στρογγύλοι, δὲ καὶ ἐπ᾽
ὀλίγον c (cf. Gal. II, 899): ὑπόσιμοι δὲ καὶ στρογγύλοι ἐπ᾽ ὁλί-
γον Or. 16 ἐπὶ: ἀπὸ c. 17 ἔνϑεν ἐδοκεῖτο τοῦ (sic) c:
Os» δὲ δοκεῖ τὸ τοῦ O. ἐδόκει sc. Herophilo, cf. Gal. (de
lw IV,596. 598 et (de uteri diss.) I1,900—1. 18 συμβάλ-
λεσϑαι. Gompertz (E p. 12): συλλαμβάνεσϑαι c et O. διὰ τὸ
δ: zo O. 21 καὶ ὁχίος (sic) e: καὶ χῖος O (fewytoc?). ἀνὰ
ἕνα κρεμαστῆρας (ubi ἕνα add. guapa dpt E? p. 12 cf. Gal.

. IV, 635. 193): ἀνακρεμαστῆρας C. κπεφυπέναι (sic) c

12*

e

— 180 —

ἐπὶ τῆς αὐτοψίας ἱστορήκαμεν ἐπί τινος ἐντεροκηλικῆς yv-
ναικός, ἐφ᾽ ἧς ἐν vi, χειρουργίᾳ προέπιπτεν 0 δίδυμος κε-
χαλασμένων τῶν κατεχόντων αὐτὸν καὶ περιειληφότων ἀγγείων;
σὺν οἷς καὶ ὃ κρεμαστὴρ ὑπέπεσεν.

18. ἡ δὲ ὅλη μήτρα συνέστηκεν ἐκ δυοῖν χιτώνων
ἐναντίως ξαυτοῖς ἐσχηματισμένων ἐμφερῶς ταῖς τῶν χαρτῶν
ἰνεσι. ὃ μὲν οὖν ἔξωϑεν νευρωδέστερός ἐστὶ καὶ λειότερος
καὶ σχληρότερός τε καὶ λευκότερος. ὃ δὲ ἔσωϑεν cogxo-
δέστερος καὶ δασύτερος καὶ ἁπαλώτερος καὶ ἐνερευϑέστερος,
διόλου μὲν καταπεπλεγμένος ἀγγείοις, πλείοσι δὲ καὶ ἀξιο-
λόγοις κατὰ τὸν πυϑμένα. τοῦ σπέρματος ἐκεῖ προσκολλω-
μένου καὶ τῆς καϑάρσεως ἐκεῖϑεν φερομένης. οἵ μέντοι
δύο χιτῶνες οὗτοι συνέχονται πρὸς ἀλλήλους ὑμέσι λαγαροῖς
καὶ νεύροις, ὥστε πολλάκις ἐπεκτεινομένων αὐτῶν προπίπτειν

- - X p ,
τὴν ὑστέραν. τοῦ μὲν νευρώδους χιτῶνος κατὰ χώραν μένοντος,

“ i]
τοῦ δὲ ἔσωϑεν κατ᾽ ἐκτροπὴν προπίπτοντος.

?r - 204 Α - Φ ^ E , M |
14. ἔτι κοινῶς ἔἐπὶ μὲν τῶν eceroxov ἢ μῆτρα κατὰ

τὸν πυϑμένα στολίδας ἔχει κατὰ τὸ πλεῖστον δύο πιοειδῶς
, , ^ κ᾿ bd bd ? , e A
ἐνδεδιπλωμένας. ἐπὶ δὲ τῶν τετοκυιῶν ἐκτείνεται ὅλη καὶ

20 περιφερὴς γίγνεται. Διοκλῆς δὲ καὶ κοτυληδόνας καὶ πλε-᾿
χκτάνας καὶ κεραίας λεγομένας εἶναί φησιν ἐν τῇ εὐρυχωρία

- , er Lu , £ c ,
τῆς μήτρας. αἵτινες μαστοειδεῖς ἐκφύσεις ὑπάρχουσι πλα-
τεῖαι μὲν κατὰ βάσιν μύουροι δὲ κατὰ τὸ ἄκρον ἑκατέρωθεν

ἐμπεφ. Or. 1 ἐντεροχήλης c. 2 προσέπιπτεν C. δίδυ-
μος χαλασμάτων κατεχόντων αὐτὸν τῶν εἰληφότων ἀ. c (δ. χα-
λασϑέντων τῶν κ. €. x. περιειᾶ. d. Or). 5 δυοῖν χιτώνων...

ἐσχηματισμένων (sic) c. 7 ἴναις c (iov Or.). 8 καὶ GÀ.
τε καὶ Àevx. Or.: λευκότερος δὲ καὶ σκληρ. C. 14 ἐπελτειν.
(sic) c. 18 δύο λοειδῶς (sic cum albo) c (πιλοειδῶς Or.)..

20 cf. (Herophil) Diocles (Eud.) ap. Gal. 1I, 890 et 905 (unde.
patet differre κοτυληδόνας et κεραίας Dioclis a Sorano critico
confusa). 21 καὶ κερ 1. (sic eum albo) c (suppl. Or). |. —
22 αἵτινες sc. κεραῖαν, non κοτυληδόνες. cf. Gal. ]. e. p. 890,
ubi eadem explicatio. αἵτινες — προ]λέγομεν 181, 23 om. 6
(in albo 4 paginae — 134 versuum et sequentis paginae ver-
suum 2). suppl. Or. "

Δ

, n
TI

— 181 —

κείμεναι τῶν πλευρῶν, προνοητικῶς ὑπὸ τῆς φύσεως γεγεν-
νημέναι χάριν τοῦ τὸ ἔμβρυον προμελετᾶν τὰς ϑηλὰς τῶν
μαστῶν ἐπισπᾶσϑαι. καταψεύδονται δὲ τῆς ἀνατομῆς. οὐχ
εὑρίσκονται γὰρ αἵ κοτυληδόνες καὶ ἀφύσικός ἐστιν ὃ περὶ
αὐτῶν εἰσαγόμενος λόγος. ὡς ἐν τοῖς περὶ ἕῳογονίας
ὑπομνήμασιν ἀποδέδεικται.

15. τὴν μέντοι γε μήτραν οὐχ ὑποληπτέον κυριότητα
πρὸς τὸ ξῆν ἔχειν. οὐ γὰρ προπίπτει μόνον, ἐπ᾽ ἐνίων δὲ
καὶ ἀποκόπτεται δίχα τοῦ ϑάνατον αὐταῖς ἐπενεγκεῖν, ὡς
ἱστόρηκε Θεμίσων. ἐν Γαλατίᾳ δὲ τὰς $c εὐτροφωτέρας
γίγνεσϑαί φασι μετὰ τὴν ἐκτομὴν τῆς μήτρας. πάσχουσα
μέντοι πρὸς συμπάϑειαν στόμαχον ἄγει καὶ μήνιγγας.
ἔστι δέ τις αὐτῇ καὶ πρὸς τοὺς μαστοὺς φυσικὴ συμ-
πάϑεια. μεγεϑυνομένης γοῦν αὐτῆς ἐν ταῖς ἀκμαῖς καὶ
of μαστοὶ συνδιογκοῦνται; καὶ αὐτὴ μὲν τὸ σπέρμα τελε-
σιουργεῖ, μαστοὶ δ᾽ εἰς τροφὴν τῶν κυηϑησομένων γάλα
παρασκευάζουσι, καὶ φερομένων μὲν τῶν καταμηνίων σβέν-
νυται τὸ γάλα, φερομένου δὲ τοῦ γάλαχτος οὐκέτι φαίνεται
κάϑαρσις, καϑάπερ καὶ ἐπὶ τῶν παρηλικεστέρων συστελλομένης
τῆς ὑστέρας καὶ οἵ μαστοὶ τρόπῳ τινὲ μαραίνονται καὶ πά-
σχοντος τοῦ ἐμβρύου στενοῦται τὸ μέγεϑος αὐτῶν. ἐπὶ
γοῦν τῶν κυοφορουσῶν ϑεασάμενοι ῥδικνουμένους τοὺς μα-
στοὺς καὶ συναγομένους γενησομένην προλέγομεν ἔκτρωσιν.

16. καὶ τοιαύτη μὲν ἡ φύσις τῆς μήτρας. τὸ δὲ γυ-
γαικεῖον αἰδοῖον καὶ κόλπος ὠνόμασται γυναικεῖος. ὑμὴν
δέ ἐστι νευρώδης καὶ ὑπό τι περιφερής. ὥσπερ ἔντερον,
εὐρυχωρέστερος μὲν κατὰ τὸ ἔνδον, στενώτερος δὲ κατὰ τὸ

$

ἐκτός, ἐν ᾧ καὶ τοὺς πλησιασμοὺς συμβέβηκε γίγνεσθαι. τὸ

μὲν οὖν ἔνδον αὐτοῦ μέρος περιπέφυκε τῷ τραχήλῳ τῆς

9 αὐταῖς Herwerden (E? p. 13): αὐτὴν re e Or. 22 ῥι-
χρουμένους Herwerden (E* }Ὀ. 18): óvyvvuévovs codd. Orib. (ῥη-
; γνυμένους E). 28 ἃ [προ]λέγομεν rursus incipit c. 24 In-
eipit ε΄, περὶ γυναικείου αἰδοίου in c (β Or.). 29 περιπέ-
οφύυχὲν C et Or.: προσπέφυκε E.

-- 182 —

μήτρας ὡς ἐπὶ τῶν ἀρρένων ἡ πόσϑη và βαλάνῳ, τὸ δὲ
EU ^ Ld M ji , - f A M ,
ἔξω τοῖς πτερυγώμασι, τὸ δὲ κάτω τῇ ἕδρᾳ, vo δὲ πλαγια
E , ^w , , 1 A Ἅ —- , ; -
τοῖς σαρκώδεσι τῶν ἰσχίων; τὸ δὲ ἄνω τῷ “τραχήλῳ τῆς
?! -
κύστεως. οὗτος γάρ, ὡς ἔφην, ὑπερπεσὼν τὸ στόμιον τῆς
e , A ι LU - |, , , »

5 ὑστέρας καὶ παραταϑεὶς ἄνωθεν τῷ αἰδοίῳ κατ᾽ ἄκρον εἰς
τὸν οὐρητικὸν πόρον ἐμφύεται. φαίνεται τοίνυν ὡς ὃ γυ-
m , e , * - , ^ &
ναιπκεῖος sedens ὑπόκειται μὲν TO τραχήλῳ τῆς pow
ἐπίκειται δὲ τῷ δακτυλίῳ καὶ τῷ σφιγκτῆρι καὶ τῷ ἄκρῳ

4 4 4 4 4
- 3 , 1 1 - f 2 ς »
TOU ἀπευϑυσμένου. κατὰ δὲ μῆκος ἐστιν, ὡς ἔμπροσϑεν
10 ὑπεδείξαμεν, ἄνισος, οὐ μόνον παρὰ τὰς ἡλικίας ἢ παρὰ τὰς
- ς
συνουσίας ἐν. αἷς ἐπεκτεινόμενος ὃ τράχηλος τῆς ὑστέρας
“ 4 » ἬΝ AUS , - p;
ὥσπερ καὶ τὸ τῶν ἀρρένων αἰδοῖον ἐπιλαμβάνει vv vov xoà-
που, ἀλλὰ καὶ τῷ φύσει τινὰς μὲν προπετέστερον ἔχειν τὸν
, M A LÁ 1 Ἃ £ E" ,
τράχηλον τινὰς δὲ ἄγαν κολοβὸν ἢ xovóov. ταῖς πλεί-
15 σταῖς δὲ τῶν τελείων ἕξ ἐστι δακτύλων. συμπέπτωκε μέντοι
καὶ στενώτερός ἐστιν ἐπὶ παρϑένων στολίσι κεχρημένος συν-
- ,
εἐχομέναις ὑπ᾽ ἀγγείων ἀπὸ τῆς ὑστέρας τὴν ἀπόφυσιν εἰλη-
φότων. ἅπερ καὶ κατὰ τὰς διακορεύσεις ὀδύνην ἐπιφέρει
ἁπλουμένων τῶν στολίδων. δήγνυται γὰρ καὶ ἀποκρίνει τὸ
20 συνήϑως ἐπιφερόμενον αἷμα.
17. τὸ γὰρ οἴεσθαι διαπεφυκέναι λεπτὸν ὑμένα δια-
, Ἁ , - A n? A M ?
φρασσοντὰ τὸν κόλπον, τοῦτον δὲ ῥήγνυσθαι κατὰ τὰς δια-
κορεύσεις καὶ ὀδύνην ἐπιφέρειν ἢ ϑᾶττον καϑάρσεως γενο-
μένης, ἐμμείναντα δὲ καὶ σωματοποιηϑέντα τὸ ἄτρητον

1 ὡς — βαλάνῳ Or.: om. c (ubi riding pro μήτρας).

4 ἔφην Or. (vel ἔφαμεν): ἔφηνε (sic n ) 6. 5 παρατεϑεὶς
&. TOU αἰδοίου c. 8 δακτύλω c. 10 τὰς (ante συν.) om. c.
14 ἄγαν κολοβὸν (ἢ miis quidam add.) codd. Or.: ἄγαν xov-
9óv c. v. Hesych. κολοβός, κονδός, σμικρός, ὀλιγοστὸς... . ef. 3
idem s. κόνδοι. 14 ταῖς δὲ πᾶ. Or. 15 συμπέπτεκε (810)
c. μέν vor ys Or. στενό(ώ)τερος Or.: στερότερος (sic) c.
17 ἀπόφασιν (sic) c. 18 καὶ: hic c, post διακορ. habet Or.
ὀδύνην ἐπιφέρει Or.: om. e. 19 γὰρ Or.: om. c. 23
γινομένης Or. 24 ἐμμείναντα Or.: μείναντα c. τὸ ἄτροτον
A. τὸ πάϑος c. (sic) c.

i

-- 188 —

λεγόμενον πάϑος ἀποτελεῖν, ψεῦδός ἐστι. πρῶτον μὲν γὰρ
διὰ τῆς ἀνατομῆς οὐχ εὑρίσκεται, δεύτερον δὲ ἐπὶ τῶν παρ-
ϑένων ἐχρῆν ἀντικόπτειν τι τῇ μηλώσει, νυνὶ δὲ μέχρι βά-
Sovc ἄπεισιν ἡ μήλη. τρίτον δὲ εἰ κατὰ τὰς διακορεύσεις
ῥηγνύμενος 0 ὑμὴν ὀδύνης γίγνεται παραίτιος; ἐχρῆν ἐξ
ἀνάγκης ἐπὶ τῶν παρϑένων ἔμπροσϑεν τῆς διακορεύσεως ἐπι-
φανείσης καϑάρσεως περιωδυνίαν παρακολουϑῆσαι, κατὰ δὲ
τὴν διακόρευσιν μηκέτι. καὶ ἄλλως εἰ σωματοποιηϑεὶς ὃ
ὑμὴν τὸ ἄτρητον ποιεῖ πάϑος. ἔδει κατὰ τὸν αὐτὸν τόπον
εὑρίσκεσϑαι διηνεκῶς αὐτόν, ὃν τρόπον καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων
μερῶν ἕκαστον ἐπὶ τοῦ ἰδίου πάντοτε τόπου ϑεωροῦμεν. νυνὶ
δὲ ἐπὶ τῶν ἀτρήτων ὁ διαφράττων ὑμὴν τὸν πόρον ποτὲ
μὲν, κατὰ τὰ πρόχειρα μέρη τῶν πτερυγωμάτων εὑρίσκεται,
ποτὲ δὲ κατὰ μέσον τὸ αἰδοῖον, ἀλλότε δὲ κατὰ μέσον τὸ
στόμιον τῆς ὑστέρας.

18. τοιοῦτος μὲν οὖν καὶ ὁ γυναικεῖός ἐστι κόλπος.
τὰ δὲ ἔξωϑεν αὐτοῦ καὶ φαινόμενα πτερυγώματα καλεῖται
τρόπῳ τινὶ χείλη τοῦ κόλπου καϑεστῶτα. παχέα δέ ἐστι
χαὶ σαρκώδη καὶ πρὸς μὲν τὰ κάτω πρὸς ἑκάτερον μηρὸν
ἀποταϑέντα, καϑάπερ ἀλλήλων ἀποσχισϑέντα, πρὸς δὲ τὸ
ὕπερϑεν μέρος εἰς τὴν καλουμένην ἀπολήγει νύμφην. αὕτη
δὲ τῶν δυοῖν πτερυγωμάτων ἐστὶν ἀρχή, τῇ φύσει δὲ σαρ-
κίδιόν ἐστιν ὡσανεὶ μυῶδες. νύμφη δὲ εἴρηται διὰ τὸ ταῖς
γνγυμφευομέναις ὁμοίως ὑποστέλλειν τὸ σαρκίον. ὑπὸ δὲ τὴν
νύμφην πάλιν ἕτερον ὑποστέλλει σαρκίδιον ἐπανεστηκός,
ὕπερ ἐστὶ τοῦ τραχήλου τῆς κύστεως, καλεῖται δὲ οὐρήϑρα;

2 διὰ Or.: ἐπὶ c. ἐπὶ Or.: ἀπὸ ὁ 8. ἀντικόπτειν Or:

ἀνακόπτειν C. 4 δὲ Or.: om. c. 7 παρακολουϑεῖν Or.
{-9ῆσαι Or. F). 10 s αὐτὸν Or.: om. c (sed add. in-

fra p. 184, 1). 11 ϑεωρούμ, (sic) c. 19 αὐτὸν τὸν πόρον

Or. .. 14 τοῦ αἰδοίου Or. 18 χείλη Or.: om. c (in albo
eirca 4 litterarum spatio. 320 ἀποτεϑέντα c (ἀποτελευτᾷ Or.).
τὸ v9. μέρος C: τὰ ὕπερϑεν Or. 21 εἰς om. c (in versus

- principio). 24 νυμφευομέναις Or.: νύμφαις C.

σι

10

15

25

5

10

15

20

25

— 184 —

ἡ δὲ ἐντὸς στολιδώδης τραχύτης χεῖλος. διαφέρει δὲ τῆς
ἐπ᾿ ἀνδρῶν ἡ ἐπὶ ϑηλειῶν κύστις. ἐκείνη μὲν γὰρ μείζων
ἐστὶ καὶ σκολιὸν ἔχει τὸν τράχηλον, αὕτη δὲ μικροτέρα καὶ
εὐθυτράχηλος.

ὑποδεδειγμένης δὲ τῆς φύσεως τῶν γυναικείων μερῶν
ἐπὶ τὰ τῆς μήτρας ἔργα, καϑάρσεις συλλήψεις κυοφορίας καὶ
μετὰ τελείωσιν ἀποτέξεις μεταβαίνοντες, τῇ φυσικῇ χρώμενοι
τάξει πρῶτον ἐροῦμεν περὶ ἐμμήνων.

ΙΝ Περὶ ἐμμήνων καϑάρσεως.

19, Τὸ ἔμμηνον ὠνόμασται καὶ κατὰαμήνιον ἀπὸ τοῦ
κατὰ μῆνα γίγνεσϑαι, καὶ ἐπιμήνιον ὅτι καὶ τροφὴ γίγνεται
τῶν ἐμβρύων, ὡς καὶ τῶν πλοιξομένων τὰ εἰς τροφὴν παρ-
εσχκευασμένα ἐπιμήνια καλοῦμεν. λέγεται δὲ καὶ κάϑαρσις,
ἐπεὶ χαϑὼς ἔνιοι λέγουσι περισσεῦον αἷμα τοῦ σώματος
ἀποκρίνουσα κάϑαρσιν παρέχει τῷ σώματι. τὸ μέντοι κατα-
μήνιον ἐπὶ μὲν τῶν πλείστων γυναικῶν εἰλικρινές ἐστιν

τ , n 1 ς ’, e ἂ 5 f£ e 3 γ
αἷμα, ἐπ᾽ ἐνίων δὲ ὑγρασία ὕφαιμος ἢ ἰχώρ τις, ὡς ἐπὶ
^ 34 7 , ? e^ ἢ , MJ , ς LU
τῶν ἀλόγων. ἕῴων. οὐδὲν δὲ τούτων παρὰ φύσιν, ὡς ἄνευ
δυσχερείας ἀποκρίνεται. διὸ κατ᾽ ἔννοιάν ἔστι καταμήνιον
αἷμα ἢ “ἀνάλογον ὑγρὸν φυσικῶς κατὰ χρόνους εὐτάκτους
ἀποκρινόμενον, μάλιστα διὰ μήτρας. τὰ μὲν οὖν ἄλλα

, - b] E] , κ , , Ἁ *
φανερά. τῷ δὲ διὰ μήτρας τὸ μάλιστα πρόσκειται διὰ TO
καὶ ἀπὸ τοῦ γυναικείου κόλπου γίγνεσθαί ποτε κάϑαρσιν.

20. τὸ δὲ ἔμμηνον ἐπιφαίνεται πρῶτον περὶ τὸ τεσ-
σαρεσκαιδέκατον ἔτος κατὰ τὸ πλεῖστον, ὅτε καὶ τὸ ἡβᾶν
καὶ τὸ διογκοῦσϑαι τοὺς μαστούς. τὸ δὲ πλῆϑος τῆς ἀπο-

1 ἐντὸς στόδης (sic) εὑρίσκεται | διηνεκῶς αὐτὸν ὃν τρόπον
τραχὺ τῆς χυλὸς διαφ (sic) τῆς ἐπ᾿ &. c (cum albo 8 cm.
post ó:«g). corr. Or. (Dar). 8 σκολιὸν Or.: σκληρὸν é
7 μεταβαίνοντες (sine albo) om. c (add. D). 14 λέγουσιν ὡς
περ. C (corr. E). τοῦ σώμ. del. E. 20 ἀναλόγως c (corr.

E). 22 τὸ δὲ δ, » στόματι μάλιστα € (corr. E). 23 γέ-
νέσϑαι ποτὲ κ. (sic) c 24 πρότερον c (corr. τὸ zo. E).

u

-- 185 —

κρίσεως ἀρξάμενον ἀπὸ ὀλίγου πρόεισιν ἐπὶ πλεῖον καὶ χρόνον
τινὰ μένει ἐπὶ τοῦ αὐτοῦ καὶ πάλιν ἐλαττοῦται καὶ οὕτως
ἀποπαύεται τελείως, οὔτε τάχιον ἐτῶν τεσσαράκοντα κατὰ τὸ
πλεῖστον οὔτε βράδιον ἐτῶν πεντήκοντα. καὶ νῦν δὲ πρόσ-
κειται τὸ χατὰ τὸ πλεῖστον. ἐνίαις γὰρ καὶ μέχρι τῶν
ἑξήκοντα παραμένει ἡ κάϑαρσις. ἡ μέντοι συναύξησις καὶ
ἡ μείωσις οὐχ οὕτως γίγνεται πρὸς ἀκρίβειαν, ὡς ὑπενόησε
Διοκλῆς λέγων (ἐπισμένον αὐτὸ μέχρι ἐτῶν ἕξήκοντα γί-

» 2 »
γνεσϑαι {πρῶτον ὀλίγον, ἔπειτα» τέλειον, εἶτα μεῖναν ἐπί

τινα χρόνον προζελϑὸν μετὰ τοῦτο πάλιν παύεσϑαι πρὸς
λόγον ἐλαττούζμενον». τοῦτο γὰρ οὐ διηνεκῶς. ἄλλαις δὲ
ἄλλως κατὰ τὸ ἀόριστον πλεονάζει τε καὶ μειοῦται. τὸ πλεῖ-
στον δὲ καταμήνιον δυοῖν ἐστὶ κοτυλῶν. καὶ τοῦτο δὲ πάλιν
τοῦ ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ παραστοχασάμενοι λέγομεν.

21. χαϑαίρονται δέ τινες μὲν ἐπὶ μίαν ἡμέραν, τινὲς δὲ ἐπὶ
δύο. τινὲς δὲ μέχρι καὶ τῆς ἑβδόμης καὶ περαιτέρω, ef πλεῖσται
δὲ μέχρι τριῶν ἢ τεσσάρων. καὶ τοῦτο γίγνεται κατὰ μῆνα,

Y 9 A , , $9 σὴ ^ , ' AJ , EU
καὶ ov πρὸς ἀκρίβειαν ἐπὶ πασῶν ἀλλὰ κατὰ mÀcTOg. ἔστι
γὰρ ὅτε καὶ προπαραλαμβάνει τινὰς ἡμέρας ἢ ἐφυστερεῖ.
τοῦτο δὲ ἐν ἕκάστῃ κατὰ τὴν ἰδίαν ἀπαντᾷ προϑεσμίαν,

M 9 A M $ A er ς -
καὶ οὐ κατὰ τὰς αὐτὰς ὥσπερ ὃ Διοκλῆς {φησιν
πάσαις, καὶ πάλιν Ἐμπεδοκλῆς. ἐλαττουμένου τοῦ φωτὸς

1 ἀπὸ ὀλίγον (810) ὁ πρ. ἐπὶ πλείονα χρόνον καὶ μένει
€ (corr. E). ὅ τὸ κατὰ τὸ πλεῖστον γινόμενον c (yw. omisi,
cum DE scribant πρόκειται). 7 οὕτως γίνεται πρὸς cxQ.
- (sio) c. 8 λέγων μένον (post album in initio versus unius
. eentimetri). γίνεσθαι τέλειον (post album 2 cm.) c (suppl.
E) 10 πρόεε τοῦτο (post album 2 cm.) c. 11 ἔλαττου
(sic) τοῦτο (post album 2 cm.) c. 12 πλεονάξειν τὲ καὶ
μειοῦσϑαι ὁ (corr. E). 18 κοτύλων (810) ὁ (κοτύλαιν DE).
14 τοῦ add. E. παραστοχασάμενον c (corr. E). 16
μέχρι καὶ τ. (sic) ὁ (ubi καὶ om. E* p. 16). αἵ om. c (add.
E). 20 ἅπαντα (sic) c (corr. D). 21 post ov album 1j cm.
in e, item post αὐτὰς n et post ὁ (sic) διοκλὴς 1j cm. ubi

- 95er add. E. 22 πάδ᾽ (i.e. πάσας) c (corr. d)."

οι

-- [186 —

τῆς σελήνης. αἱ μὲν γὰρ πρὸ εἰκάδος αἵ δὲ ἐν εἰκάδι κα-
ϑαίρονται, καὶ πάλιν αἵ μὲν αὐξανομένου τοῦ φωτὸς τῆς
σελήνης αἱ δὲ μειουμένου, ἄλλαι. δὲ ἐν τοσαύταις τισὶν ἡμέ-
ραις ὡς ἔϑος εἶχεν αὐταῖς. (τὴν δὲ σύμμετρον ἑκάστῃ κά-

5 ϑαρσιν ἐκ τῆς συναριϑμήσεως τῶν ἡμερῶν ἔκρινάν τινες.
μὴ περαιτέρω γὰρ τῆς τρίτης ἡμέρας ἢ τετάρτης τὴν κατὰ
φύσιν ἀπόκρισιν προέρχεσϑαι. μεμπτέον δὲ τούτους. καὶ
γὰρ 'μέχρι πλειόνων ἡμερῶν ἔνιαι καϑαίρονται κατὰ φύσιν
τοῦ ἴσου πλήϑους εἰς πλείονας ἡμέρας ἐπιμερισϑέντος, καὶ

10 πρὸς μίαν ἡμέραν δύναται πλεῖον ἀποκριϑῆναι τοῦ κατὰ
φύσιν. συμμέτρως οὖν κεκαϑάρϑαι λεκτέον τὰς μετὰ τὴν
ἀπόκρισιν. εὐσταϑεῖς εὔπνους ἀταράχους τήν τε δύναμιν
ἀκαϑαιρέτους, τὰς δὲ μὴ τοιαύτας ἀσυμμέτρως.» τὸ γὰρ ἴσον
καὶ ὀλιγωτέραις καὶ πλείοσι κενώσεσιν αἵματος; κατά γε τὰς

15 ἡλικίας καὶ τὸ ποτὲ μὲν παχυντικὰς προσενέγκασϑαι τροφὰς
ποτὲ δὲ δοιμείας καὶ λεπτυντικὰς φαίνεται.

22. τὸ δὲ πλῆϑος τῆς καϑάρσεως αὐτῶν ἄνισόν ἐστι φύσει
καὶ παρὰ τὴν ἡλικίαν καὶ παρὰ τὴν ὥραν καὶ παρὰ τὴν σύγ-
XQLGLV καὶ παρὰ τὸ ἐπιτήδευμα καὶ τὴν ἀγωγὴν καὶ παρ᾽ ἄλλας

90 τινὰς ἐμφερεῖς ἐξαλλαγάς. φύσει μὲν ἐπειδήπερ αὐτὸ τοῦτο
φυσικῶς τισὶ μὲν πλεῖον ἐκκρίνεται τὸ αἷμα τισὶ δὲ ἔλαττον.
παρὰ δὲ τὴν ἡλικίαν, ὀλιγώτερον γὰρ ταῖς μελλούσαις μη-
κέτι καϑαίρεσϑαι καὶ ταῖς πρῶτον ἀρχομέναις. ταύταις γοῦν
πολλάκις μόνον τὸ παρακείμενον τῇ μήτρᾳ χωρίον περινοτί-

25 ξεται. ὀλίγαις γὰρ παντελῶς καὶ ταύταις ὑπεράκμοις πρὸ
τῆς διακορεύσεως ἀϑροῦν ἐπιφαίνεται, μόνον δὲ ὡς ἔφην

3 post μείουμ. iterum καϑαέρονται add. c. 4 post ev-
ταῖς in textu c ex glossa marginali extant verba σημειωτέον
τὴν αὐτάρκη κάϑαρσιν (p.16,17 D): quae sc. hic omissa infra |
inepto loco scribitur p.18,22 τὴν δὲ σύμμετρον — ἀσυμμέτρως
19, 3 D. suo loco cum Dar. restituit E (p. 22). ἑκάστη c .
(corr. E). 13 ἀσυμμέτρους (sic) c. 14 post ὀλιγ. album
(ante fin. v.) 1 cm. c. πλείοσιν κενώσεις (510) C. 16 φαί-

νεται C: φέρεται E (cf. E? p. 16). 23 πρώταις ὁ (corr. E).
24 τὸ τῆς παρακειμένης μήτρας χωρίον c (corr. E).

-- 187 —

ἐπιμολύνει τοὺς τόπους. παρὰ δὲ τὴν ὥραν, ἔαρος μὲν yàg
πλεῖον, ϑέρους δὲ ἔλαττον ὡς ἂν πολλῆς διαφορήσεως δι᾽
ὕλου γιγνομένης τοῦ σώματος, φϑινοπώρου δὲ πλεῖον μὲν
παρὰ τὸ ϑέρος ἔλαττον δὲ παρὰ τὸ ἔαρ, χειμῶνος δὲ πάλιν
ἔλαττον τοῦ φϑινοπώρου. παρὰ δὲ τὰς συγκρίσεις. κατα-
πιμέλοις μὲν γὰρ καὶ παχείαις ὀλιγώτερον ὡς ἂν τῆς ὕλης
διὰ τὴν εὐτροφίαν τοῦ συγκρίματος ἀναλισκομένης, ταῖς
ἰσχνοτέραις δὲ καὶ ἀσάρκοις πλεῖον. ὃ γὰρ οὐκ ἐδαπάνησεν
εἰς εὐτροφίαν ἡ φύσις, τοῦτο ἐπλεόνασεν εἰς ἔκκρισιν. παρὰ
δὲ τὸ ἐπιτήδευμα καὶ τὴν ἀγωγήν; ταῖς μὲν ἀργῷ βίῳ χρω-
μέναις πλεῖον, ταῖς δὲ γυμναστικῷ καϑ' ὃν δήποτε τρόπον
ἔλαττον. καὶ διὰ τοῦτο. φωνασκοῖς καὶ ταῖς ἀποδημίαν τινὰ
στελλομέναις, καὶ μάλιστα ταῖς ἐκ μεσογείων τόπων εἰς πε-
λαγίους τόπους, ὑποστέλλεται τὸ πλῆϑος.

28. ποτὲ δὲ καὶ τὸ μηδόλως καϑαίρεσϑαι κατὰ φύσιν,
οὐ μόνον παρὰ τὴν ἡλικίαν παιδικὴν οὖσαν ἢ πρεσβυτικήν,
ἀλλὰ καὶ παρὰ τὸ φωνασκίαις ἀγωνιστικαῖς χρῆσϑαι περι-
ελκομένης καὶ ἀπαναλισκομένης τῆς ὕλης; ἢ τοῖς ὅλοις σώ-
μασιν ἀνδρώδεις ὑπάρχειν, ἢ διὰ τὸ ἀπὸ μακρᾶς εἶναι νό-
σου δαπανωμένης τῆς ὕλης εἰς τὸ ἐλλεῖπον, ἢ διὰ σύλλη-
ψιν ἀναλισκομένου τοῦ αἵματος εἰς τὴν τοῦ ἐμβρύου δια-
τροφήν. ἐνίαις δὲ καὶ μετὰ σύλληψιν ἐπιφαίνεται κάϑαρσις
ἦτο: ἀπὸ τοῦ γυναικείου κόλπου ἢ ἀπὸ τοῦ τραχήλου
τῆς ὑστέρας καὶ τῶν πλευρῶν. ἡ γὰρ πρόσφυσις τοῦ σπέρ-
ματος οὐ καϑ᾽ ὅλης γίγνεται τῆς μήτρας, κατὰ μόνου δὲ
τοῦ πυϑμένος αὐτῆς. ποτὲ δὲ καὶ ἀπὸ τοῦ καϑὸ μὴ προσ-
πέφυκε τὸ σπέρμα γίγνεται διαπήδησις αἵματος καὶ διὰ τοῦτό
τινες ἐπισυλλαμβάνουσι. κοινῶς δὲ ὅτε κατὰ φύσιν ἐστὶ τὸ
μὴ γίγνεσθαί ποτε τὴν κάϑαρσιν σημειωτέον ix τοῦ μηδὲν
ὀχληρὸν παρακολουϑεῖν.

- 19 ἀνδριώδεις (sic) c. 26 αὐτοῦ C. 28 κοινῶς ὅτι C
(δὲ add. E). φύσιν (sic, non go&oi) C.

σι

20

to
Qu

-- 188 —

V Τίνα σημεῖα μελλούσης γίγνεσϑαι καϑάρσεως.

24. JMéliovcav δὲ γίγνεσϑαι κάϑαρσιν σημειωτέον ἐκ
τοῦ κατὰ τὴν προϑεσμίαν τὸῦ συνήϑους καιροῦ δυσκινησίαν
παρακολουϑεῖν καὶ βάρος ὀσφύος, ἐσϑ᾽ ὅτε δὲ καὶ πόνον

5 καὶ νωϑρότητα χάσμην τε συνεχῆ καὶ κώλων ἔχτασιν. ποτὲ
δὲ καὶ μήλων ἔρευϑος ἤτοι μένον ἢ διαφορούμενον καὶ ἐκ
διαστήματος πάλιν ἐπανϑοῦν. im ἐνίων δὲ καὶ ἐκ τοῦ ναυ-
τιώδη τὸν στόμαχον εἶναι καὶ ἀνόρεκτον. τὴν δὲ πρῶτον
γενησομένην καϑάρσιν καὶ ἐκ τούτων uiv, μάλιστα δὲ ἐκ

10 τῆς ὡς ἐν πλάτει περὶ τὸ τεσσαρεσκαιδέκατον ἔτος ἐκφύσεως
τῶν μαστῶν καὶ ἐκ τοῦ περὶ τὸ ἦτρον βάρους καὶ πνησμοῦ
ἡβήσεως. συμβαίνει δὲ τὰς τῇ συνουσίᾳ προσβιαξομένας
τοῦτο πάσχειν.

25. τῆς δὲ ἐπιμελείας χάριν πρὸ μὲν τοῦ ἐκκρίνεσϑαι

15 τὸ ἔμμηνον πειρᾶσϑαι δεῖ συνεργεῖν ἀπὸ τῆς τρισκαιδεκέτους
ἡλικίας ὅπως δι᾽ ἑαυτοῦ καὶ πρὸ διακορεύσεως ἐνεχϑῇ. πρὸς
γὰρ τὴν συνουσίαν τῆς ὕλης ἐπὶ τὰ μέρη φερομένης ὡς ἐπὶ
ἀρρένων οὕτως καὶ ἐπὶ ϑηλειῶν, φόβος μή πως τῇ ἀποκρίσει
καϑυπηρετουμένου τοῦ ξῴου διάτασις γένηται καὶ φλεγμονή.

20 διὸ πρᾷος μὲν ὃ περίπατος ἔστω καὶ ὁμαλός. ἐπιμήκης δὲ
ἡ αἰώρα καὶ ἀνειμένα τὰ γυμνάσια καὶ μετὰ πολλοῦ λίπους
ἀναβεβλημένη ἡ τρῖψις καὶ x«9' ἡμέραν τὸ λουτρὸν καὶ
πᾶσα ψυχῆς διάχυσις. συνεξανίετανι γὰρ αὐτῇ τὸ σῶμα καὶ
ἀπαρεμποδίστους φέρει τὰς ἀποκρίσεις, χωρὶς εἰ μὴ κακῶς

25 τις ἠγμένη λίαν ἐστὶν εὔϑρυπτος. τότε γὰρ ἐπιτονοῦν δεῖ
τὸ σῶμα ὡς μὴ συνεκλύεσϑαι τοῖς ὅλοις καὶ τὴν ὑστέραν
καὶ διὰ τοῦτο περὶ τὴν οἰκείαν ἐνέργειαν ἀτονεῖν. ;

8 πρώτερον (sic) c 10 ἐκφύσεως E: φύσεως c. 113
βάρους κνησμοῦ καὶ ἡβήσεως (sic sine τὲ) c (ubi sequuntur |
quae ex superioribus huc delata, cf. 1,21). 12 τῆς συνουσίας
c (corr. E). 15 τρισκαιδεκάτους (sic) c. 18 ovrog (sic) e.

21 αἰώρα E: ὥρα cC. 24 ἀπαραποδίστους C. 26 ὡς μή:
καὶ ducc ari ique sic) c. 27 ἀτονεῖ, πρώτερον (sic) ... C.

-- 189 —

26. πρῶτον ἠργμένης τῆς καϑάρσεως μεϑ᾽ ὧν ἐξεϑέμεϑα
δυσαρεστημάτων, ἠρεμία τὰ πολλὰ χρήσιμος. καϑάπερ γὰρ
οἵ ἀπὸ κραιπάλης γέμοντες συντόνοις κινήσεσιν ἐλέγχονται
μέχρι τοῦ νόσῳ περιπεσεῖν, καὶ οἵ πλήρεις τὴν κεφαλὴν βι-
αἰότερον ἀναφωνήσαντες εἰς ἄλγημα περιτρέπονται, τὸν αὐτὸν
τρόπον χαὶ ἡ ὑστέρα πεπληρωμένη τῆς ἐπὶ τὴν κάϑαρσιν
φερομένης ὕλης ὑπὸ τῶν κινήσεων εἰς κοπώδη συναίσϑησιν
καταπυκνοῦται. διὸ καὶ ταῖς εὐχύλοις καὶ συμμέτροις τρο-
φαῖς χρῆσϑαι προσῆκεν, ἔτι δὲ τοῖς δι᾿ ἐλαίου ϑερμοῦ
πεσσοῖς.

ἐπὶ δὲ τῶν ἤδη πολλάκίς κεκαϑαρμένων ὡς ἔϑος ἑκάστῃ
ποιεῖν ἐπιτρεπτέον. αἵ μὲν γὰρ συνήϑως ἠρεμοῦσιν, af δὲ
ἐπὶ μετρίας προίασι κινήσεις. ἀσφαλέστερον δὲ τὸ ἠρεμεῖν
καὶ ἀλουτεῖν καὶ μάλιστα τῇ πρώτῃ τῶν ἡμερῶν.

ἐπὶ δὲ τῶν ἤδη μηκέτι καϑαίρεσϑαι μελλουσῶν διὰ τὸν
παραβεβηκότα χρόνον φροντιστέον ὅπως μὴ ἀϑρύα τῶν ἐμ-
|J quvov ἡ ἀποκοπὴ γένηται. πᾶν γὰρ τὸ αἰφνίδιον iv μετα-
βολῇ, x&v ἐπὶ τὸ βέλτιον μεταφέρηται, διὰ ξενοπάϑειαν λυ-
πεῖ τὸν ὄγκον. οὐκ ἐπιγιγνώσκεται γὰρ τὸ μὴ προμελετηϑέν,
ἀλλ᾽ ὡς ἄηϑες δυσαρέστημά τι σύνεστιν. ὅσα δὲ παραλαμ-
βάνομεν ἐπὶ τῆς πρῶτον γενησομένης καϑάρσεως, ταὐτὰ μὲν
συνταχτέον ἐπὶ τῆς ἤδη καταπαυομένης διὰ τὸν χρόνον. καὶ
γὰρ τὴν μὴ ὑπάρχουσαν ἔκκρισιν ἱκανὰ προσκαλεῖν ταῦτα
καὶ τὴν ἔτι ἀκμὴν παροῦσαν ἱκανώτερα μέχρι τινὸς φυλά-
ξαι. προσπαραλαμβανέσϑωσαν δὲ καὶ πεσσοὶ of μαλάσσειν
δυνάμενοι καὶ of τῆς. αὐτῆς δυνάμεως ἐγχυματισμοὶ σὺν
πᾶσι τοῖς τὰ σκληρυνόμενα σώματα τρυφερὰ ποιεῖν δυναμέ-
νοις. εἰ δὲ πλείων ἡ κάϑαρσις τῆς δυνάμεως εἴη ἤ τισιν

2 ἠρεμία D: πρέμια c. 12 ἠρεμοῦσαι (sic) c (corr. d).
18 βέλτιον 1j, (fin. vers.) | μεταφέρηται (Sic) c. 20 ἀήϑει óvc-

ἀαρεστήματι C (corr. E). δὲ om. c (add. E). 21 πρώτης 6
(corr. E). ταῦτα C. 23 ye om. c (add. E). 24 Íxovo-
τέραν C (corr. E?. [26 αὐτῆς om. c (add. E). σὺν om. o
(add. D).

5

10

-- 190 —

ἔμπαλιν ἐπέχοιτο παρὰ φύσιν, τότε χρεία ϑεραπευτικῆς ἐπι-
μελείας, ἣν ἐν τῷ περὶ τῶν παρὰ φύσιν λόγῳ συντά-
ξομεν.

“« ?

VI Ei inl συμφέροντι γέγονεν ἡ τῶν ἐμμήνων
δ κάϑαρσις.

27. Ἐπεὶ τοῖς μὲν συμφερόντως γιγνομένοις δεῖ συνερ-
γεῖν, τοῖς δὲ ἀσυμφόρως ἀποσυνεργεῖν, ἀναγκαίως τὸν περὶ
τοῦ προκειμένου ποιούμεϑα λόγον. σημαίνειν δὲ δεῖ ἐκ τῆς
προτάσεως δύο, τὸ μὲν εἰ πρὸς ὑγίειαν, τὸ δὲ εἰ πρὸς παι-

10 δογονίαν ἐπὶ συμφέροντι γέγονεν ἡ κάϑαρσις, καὶ περὶ ἀμ-
φοτέρων αὐτῶν ἐστιν ἡ σκέψις. ἔνεοι μὲν οὖν τῶν ἔμπροσϑεν,
ὧν καὶ Ἡρόφιλος ἐν τῷ πρὸς τὰς κοινὰς δόξας ἐμνημόνευσεν,
ἐπὶ συμφέροντι λέγουσι γεγονέναι τὴν κάϑαρσιν καὶ πρὸς
ὑγίειαν καὶ πρὸς παιδοποιίαν, Θεμίσων δὲ καὶ οἵ πλεῖστοι

15 70v ἡμετέρων πρὸς μόνην παιδογονίαν, τινὲς δὲ τῶν
εὐσημοτέρων οὔτε πρὸς ὑγίειαν οὔτε πρὸς παιδοποιίαν.
Ἡρόφιλος δὲ καὶ Μνασέας κατὰ διαφόρους ἐπιβολὰς τισὶ
μὲν τῶν γυναικῶν πρὸς ὑγίειαν ὠφέλιμον λέγουσιν εἶναι τὴν
κάϑαρσιν τισὶ δὲ βλαβεράν. οἵ πρῶτοι μὲν οὖν φασιν ὅτι

20 προνοητιπὴ τῶν ἀνθρώπων οὖσα ἡ φύσις, δρῶσα τοίνυν
τοὺς ἄρρενας γυμνασίοις τὸ περιττὸν ἀποκενοῦντας, τὰς δὲ
ϑηλείας διὰ τὸ οἰκουρὸν καὶ καϑέδριον διάγειν βίον πλῆϑος
ὑποσυλλεγούσας, προνοοῦσα τοῦ μηδὲ ταύτας κινδύνῳ περι-
πεσεῖν, διὰ τῆς καϑάρσεως ἐπενόησε τὸ περιττὸν ἀποχετεύ-

25 είν, ἔνϑεν στραγγοτέρας γιγνομένης καϑάρσεως παραπολου-
ϑεῖ βάρος κεφαλῆς καὶ ἀμβλυωπία καὶ πόνος ἄρϑρων καὶ
τῶν ἐν ὀφθαλμοῖς βάσεων ὀσφύος τε καὶ ἤτρου συναίσϑησις
ἀπορία διπτασμὸς ἀνατροπὴ στομάχου, ποτὲ δὲ φρίκη καὶ
πυρετός, ὧν ἕκαστον λύεται τῆς καϑάρσεως πάλιν ἐπιφανείσης.

10 συμφέροντι c (om. ἐπὶ quod "bor D). 12 ὧν E (p.

CIV): ὡς c. 18 λέγομεν c (corr. 22 οἰκουργὸν c
(corr. E).

— 191 —

28. πρὸς τούτους δὲ λεκτέον ὅτε τὸ προνοητικὴν εἶναι
τὴν φύσιν διαπεφώνηται καὶ βαρυτέραν ἔχει τοῦ νῦν ξητου-
μένου τὴν ἐπίκρισιν, εἴτε δύναται προνοοῦσα τῶν ἀνθρώπων
μετρῆσαι τὰς ὀρέξεις ὕπως μὴ πλείονα λάβωσι τὴν τροφήν,
ἢ κωλῦσαι γενέσϑαι τι περισσόν. ἧς γὰρ ἴδιον κηδεμονικῶς
ἀποκρῖναι τὸ πλέονάσαν, τῆς αὐτῆς καὶ τὸ κωλῦσαι τὸν
πλεονασμὸν γενέσϑαι τῆς ὕλης. εἰ δὲ καὶ προνοητικῶς
ἐγέννησε τὴν κάϑαρσιν, οὐ πρὸς ὑγιείας τήρησιν ἀλλὰ πρὸς
παιδοποιίαν ἐπενόησεν αὐτήν. ἔνϑεν οὔτε ταῖς μήπω συλ-
λαμβάνειν δυναμέναις, οἷον ὡς νηπίαις, παρέσχε τὴν κάϑαρ-
σιν οὔτε ταῖς μηκέτι; καϑάπερ ταῖς παρήλιξιν; ἀλλὰ τῇ περι-
γραφῇ τῆς χρείας συναπέσβεσε τὸ ἔργον. ἐπεχομένης δὲ τῆς
καϑάρσεως ὀχλεῖται τὸ σῶμα διὰ τὴν στέγνωσιν, ὑφ᾽ ἧς κε-
κώλυται φέρεσθαι τὸ ἔμμηνον. διὸ καὶ ἡ φορὰ τῆς καϑάρ-
σεως ἁλυσιτελὴς ἔδοξεν οὐκ ἀνασκευάξουσα τὴν στέγνωσιν
5 τι τῶν συμπτωμάτων αὐτῆς; λυομένης δὲ τῆς στεγνώσεως
ἐπιφαινομένη καϑάπερ καὶ ἡ τῶν σκυβάλων καὶ ἡ τῶν
ἴδρώτων ἀπόκρισις. ἐπὶ πολὺ δὲ διαφέρει νόσος ὑγιείας.
οὐκέτι τοίνυν τὸ ὠφέλιμον εἰς τὸ ἀνασκευάσαι πάϑος, τοῦτο
καὶ εἰς τὸ τηρῆσαι τὴν ὑγίειαν εὔχρηστον. ἡ γοῦν φλεβο-
τομία λύουσα τὴν στέγνωσιν οὐ τηρεῖ τὴν ὑγίειαν.

ἀλλ᾽ οὐδὲ πρὸς παιδοποιίαν ὠφελεῖν τὴν κάϑαρσιν ὑπο-
λαμβάνοντές φασιν ὅτι τῆς ὑστέρας ἑλκουμένης ἡ κάϑαρσις
γίγνεται, πᾶσα δὲ ἕλκωσις παρὰ φύσιν, οὐδὲν δὲ τῶν παρὰ
φύσιν ἀποδοτικὸν τοῦ κατὰ φύσιν, ὥστε οὐδὲ πρὸς σύλληψέν
ἐστιν εὔχρηστος. ἀμέλει τινὲς μὲν ἐξ ὅλου οὐ κεκαϑαρμέναι
συλλαμβάνουσιν, αἵ δὲ πρὸ τῆς καϑάρσεως συλλαμβάνουσαι
μετὰ τὴν σύλληψιν ἐκαϑάρϑησαν. καὶ τούτους δὲ ἐπιμεμ-
πτέον. οὐ γὰρ ἑλκουμένης τῆς μήτρας ἡ κάϑαρσις γίγνεται,
κατὰ διαπήδησιν δὲ καὶ περιίδρωσιν, ὃν τρόπον καὶ τὰ οὖλα

18 ὀχλεῖ e (corr. E? p. 18). 22 ὠφελεῖ. of τὴν *. C.

25 ἐν μέρος αἵματος (ante ὥστε) c (del. E? p. 18). 26 ov
- om. c (add. E).

σι

25

ARUM MÀ MM M MM INIRE BI REN

5

10

1

σι

20

25

$0

— 192 —

παρατριβόμενα χωρὶς ἑλκώσεως προίησιν αἷμα καὶ ὡς ἐπὶ
τῶν ἄνευ τραύματος καταγμάτων αἱμοβαφεῖς ἐν ταῖς ἐπι-
λύσεσι τοὺς τελαμῶνας εὑρίσκομεν. τὸ δέ τινας ἐξ OÀov μὴ
καϑαιρομένας συλλαμβάνειν ψεῦδός ἐστιν. καὶ γὰρ εἰ μὴ
δι᾽ αἵματος, διά τινος γοῦν ἄλλης. ὑγρασίας παϑαίρονται,
καϑάπερ καὶ τῶν ἀλόγων ξῴων τινά. μετὰ δὲ τὴν σύλληψιν
ἐπικαϑαίρονταί τινες ἀπ᾽ ἄλλων μερῶν, ὡς ἔμπροσθεν ἐδεί-
ξαμεν, καὶ οὐκ ἐξ ἐκείνων οἷς τὸ σπέρμα προσπέφυκεν.
29. Ἡρόφιλος δὲ ποτὲ μὲν καὶ τισὶν τῶν γυναικῶν
βλαβεράν φησιν εἶναι τὴν κάϑαρσιν, καὶ yoQ ἀνεμποδίστως
τινὰς ὑγιαίνειν μὴ καϑαιρομένας καὶ πολλάκις τοὐναντίον
καϑαιρομένας ὠχροτέρας γίγνεσϑαι καὶ ἰσχνοτέρας καὶ παϑῶν
λαμβάνειν ἀφορμάς, ποτὲ δὲ καὶ ἐπί τινων ὠφέλιμον ὥστε
πρότερον ἀχροούσας καὶ ἀτροφούσας ὕστερον καὶ μετὰ τὴν
κάϑαρσιν εὐχροῆσαι τὲ καὶ εὐτροφῆσαι. Μνασέας δὲ τὰς
μὲν σφοδρὸν ἔχειν τὸ κατὰ φύσιν τὰς δὲ ἀμυδρόν, καὶ τῶν
ἀμυδρὸν τὰς μὲν στεγνότερον τὰς δὲ ῥοωδέστερον. ταῖς μὲν
οὖν στεγνότερον ἐχούσαις τὸ κατὰ φύσιν ὑγιεινήν φησιν
εἶναι τὴν κάϑαρσιν, ταῖς δὲ ῥοωδέστερον οὐχ ὑγιεινήν, ὃν
τρόπον καὶ τὴν φλεβοτομίαν τοῖς μὲν στεγνοπαϑοῦσιν ἁρμό-
ἕξειν διαχαλῶσαν, τοῖς δὲ δευματιξομένοις βλαβερὰν εἶναι διὰ
τὸ συναύξειν τὴν εὐδιαφορησίαν. λεληϑότως δὲ οὗτος εἰσ-
ἄγει τὰ κατὰ Διονύσιον στεγνόν τι καὶ ῥοῶδες ὀνομάζων
κατὰ φύσιν, ὅπερ οὐχ ὑγιές ἐστιν, ὡς ἐν τῷ δευτέρῳ περὶ
κοινοτήτων ἐπελογίσϑη. τό γε μὴν στεγνότερον -κατὰ φύ-
σιν καὶ τῆς μικροτάτης παϑητικῆς στεγνώσεως ἀμυδρότερόν
ἐστιν. ὡς οὖν οὐ μόνον τοῖς δευματιξομένοις ἐπιβλαβὴς ἡ
φλεβοτομία καϑέστηκεν, ἀλλὰ καὶ τοῖς ἀμυδρῶς στεγνοπα-
ϑοῦσι τῷ πλείονα τὴν βλάβην ἐπιτελεῖν καλουμένης τῆς
δυνάμεως πρὸς τὴν συναναληψίαν, οὕτως καὶ ἡ κάϑαρσις
2 ἐπιλύσεσιν c: ἐπειλήσεσι E (p.CIV). Τ ἔμπροσϑεν sc.

], 93: 16 ἀμυδρῶν c. 26 καὶ τὴν σμικροτάτην c (eorr. ἘΝ
30 ἀσυναλληψίαν c (corr. E).

— 193 —

ἐπιβλαβὴς γένοιτο ἂν οὐ μόνον ταῖς δοωδέστερον τὸ κατὰ
φύσιν ἐχούσαις ἀλλὰ καὶ ταῖς στεγνότερον. χοινῇ δὲ πρὸς
τοῦτον καὶ πρὸς Ἡ ρόφιλον λεκτέον ὅτι βλάπτει μὲν ἡ
κάϑαρσις πρὸς τὸ ὑγιαίνειν ἅπασα, ἤδη δὲ τῶν μὲν εὐπα-
ϑεστέρων καϑάπτεται μᾶλλον; διαλανϑάνει δὲ τὸ βλαβερὸν
αὐτῆς ἐφ᾽ ὧν δυσπαϑῆ τὰ σώματα κέκτηνται. τὰς οὖν
πλείονας τῶν μὴ καϑαιρομένων εὐτονωτέρας ϑεωροῦμεν,
ὥσπερ τὰς ἀνδρώδεις τε καὶ στείρας. καὶ τὰς παρήλικας
δὲ τὸ μηκέτι καϑαίρεσϑαι πρὸς τὸ ὑγιαίνειν οὐδὲν ἀδικεῖ,
πάντη δὲ τοὐναντίον τὰς πολλὰς ϑηλυτέρας καϑίστησιν ἡ
τοῦ αἵματος ἀπάντλησις. ἔδει δὲ καὶ τὰς μήπω καϑαιρο-
μένας τῶν παρϑένων ἧττον ὑγιαίνειν. εἰ δὲ τῆς ὑγιείας
μετέχουσι ἀνελλιπῶς, μήποτε μὲν πρὸς τὸ ὑγιαίνειν ἡ κά-
ϑαρσις οὐ συμβάλλεται, πρὸς μόνον δὲ τὸ παιδοποιεῖν. χωρὶς
γὰρ τῆς καϑάρσεως σύλληψις οὐ γίγνεται.

VII Εἰ ὑγιεινή ἐστιν ἡ διηνεκὴς παρϑενία.

80, Τὴν διηνεκῆ παρϑενίαν οἵ μὲν ὑγιεινὴν ἔλεξαν of

δὲ ovy ὑγιεινήν. of πρῶτοι δέ φασιν ὅτι κάμνει τὰ σώματα
διὰ τὰς ἐπιϑυμίας. ἀμέλει τῶν ἐρώντων ὠχρὸν καὶ ἄτονον
καὶ ἰσχνὸν τὸ σῶμα βλέπομεν, ἡ παρϑενία δὲ διὰ τὴν ἀπει-
ρίαν τῶν ἀφροδισίων παρῆκε τὰς ἐπιϑυμίας. ἔπειτα πᾶσα
2 x c 1 d 2 , e
σπέρματος ἔκκρισις ἐπιβλαβὴς ὡς ἐπὶ τῶν ἀρρένων ovrog
καὶ ἐπὶ τῶν ϑηλειῶν. ἡ παρϑενία τοίνυν ὑγιεινὴ κωλύ-
! - E , 3 , - ^ X
OvGw τῇ τῶν σπερμάτων ἀἁποχρίσει χρῆσϑαι. μαρτυρεῖ δὲ

τῷ εἰρημένῳ καὶ τὰ ἄλογα ξῷα. τῶν μὲν γὰρ ἵππων αἵ
E εἰρήμενο ee (o Rb ool eer L
μὴ ὀχευϑεῖσαι δρομικώτεραν μᾶλλον εἶσι, τῶν δὲ συῶν ol

ἊΨ. , - 1 2 , , Y
τὰς μήτρας ἐκτμηϑεῖσαι μείξους καὶ εὐτροφώτεραί τε καὶ

τὰ

6 κέχρηται c (χέκτηται D, corr. E). 8 τὰς παρηλικίαν C
E D). 10 ϑηλυτοὺς rv (ϑηλυντοὺς E, qui ἐκϑηλυντοὺς ἘΠ
. p. 18). 13 μὴ δὲ ποτε C. κάθαρσις οὐ συμβ. (sic sine

P c. 22 οὕτως (sie) c. 25 τῶν εἰρημένων c (corr. E).
97 εὐτροφώτεραι τὲ (sic) C.

Soranus, ed. Rose. : 18

dA s

Im

0

15

— 194 —

, , A ^ 2 - , ,
ἰσχυρότεραι καὶ τοῖς ἄρρεσιν ἐμφερῶς ἐσφιγμέναι. πρόδηλον
δὲ τοῦτο καὶ ἐπὶ τῶν ἀνθρώπων. ἐπεὶ γὰρ τῶν ἀρρένων
of μένοντες ἄφϑοροι ῥωμαλεώτεροί τε τῶν ἄλλων εἰσὶ καὶ
, ι e , - 2 , , , MI
μείζονες χαὶ ὑγιεινότερον διαβιοῦσιν, ἀκόλουθόν ἐστι καὶ
5 ταῖς ϑηλείαις ὑγιείᾳ τὸ καϑόλου συνομοταγεῖν τὴν παρϑενίαν.
"n MI , κι 2 , - A , -
αἵ γὰρ συλλήψεις καὶ ἀποτέξεις δαπανῶσι τὰ σώματα τῶν
ϑηλειῶν καὶ ἀϑρόως ἀπομαραίνουσιν, ἡ παρϑενία δὲ τῶν
- m 9 , Mi ς -»" "A
ἐντεῦϑεν ἀδικημάτων τὰς ϑηλείας ὑφαιροῦσα δεόντως ἂν
ὑγιεινὴ λέγοιτο.
i0 81. of δὲ τῆς ἐναντίας ὑπολήψεώς φὰσιν ὅτι τὸ ἐπι-᾿
^ — , ^
ϑυμεῖν τῶν ἀφροδισίων ov μόνον γυναικῶν ἐστιν ἀλλὰ καὶ
παρϑένων. ἔνιαι γοῦν παρϑένοι βαρυτέρους γυναικῶν ἔρω-
τας ὑπέμειναν. μία γὰρ τῆς ὀρέξεως ἄνεσις ἡ τῆς μίξεως
χρῆσις, οὐκ ἀπαλλαγή. οὐκ ἀναιρεῖ τοίνυν τὴν ἐπιϑυμίαν
15 τὸ παρϑενοτροφεῖσϑαι. τὴν δὲ τοῦ σπέρματος ἔκκρισιν ἔνιοι
μέν φασι μήτε ἐπὶ τῶν ἀρρένων μήτε ἐπὶ τῶν ϑηλειῶν κατὰ
γένος εἶναι βλαβεράν, κατὰ δὲ τὴν ἀμετρίαν. βλάπτεσϑαι
γοῦν τὰ σώματα πρὸς τὴν συνεχῆ τοῦ σπέρματος ἀπόκρισιν,
? ^ M1 M A , er LI
ὠφελεῖσϑαι δὲ πρὸς τὴν ἔκ διαστήματος ὥστε καὶ δυσκινη-
20 σίας ἀπολύεσϑαι καὶ δυσφωνίας. πολλοὶ γοῦν μετὰ συνου-
σίαν εὐκινητότεροι κατέστησαν καὶ γενναιότερον ἠνέχϑησαν.
ἔνιοι δέ φασι βλαβερὰν μὲν εἶναι τὴν τοῦ σπέρματος πρό-
εἐσιν ὡς ἀτονίας οὖσαν ἀποτελεστικήν, ἤδη δέ ποτε καὶ κατὰ
τοῦτο λυποῦσαν. ἐπ᾽ ὀλίγον δὲ καὶ προσκαίρως εἰς ἄλλο TL.
πλεῖον ὠφελεῖν, τοῦτ᾽ ἔστιν εἰς τὴν ἀπαρεμπόδιστον τῶν
ἐμμήνων ἀπόκρισιν. ὥσπερ γὰρ τὸν ἱδρῶτα προσκαλεῖν μὲν
z τῶν ὅλων σωμάτων κίνησις εἴωϑεν, ἐπέχειν δὲ καὶ παρα-
κρατεῖν ἡ ἀκινησία, καὶ ὡς τὸ σίαλον ἡ προφορὰ τῆς φω-᾿

2

οι

2 ἐπὶ c (corr. E). b ὑγιεινὴν ἐν τῶ κ. C. 6 αἵ γὰρ,
E: αἵ τε c. 14 οὐκ ἀπ.: ἡ ἀπαλαγὴ ο. 17, ἀμετρίαν.
βλάπτεσϑαι... c (addidi γοῦν). 19 διὰ στόματος c (corr. D).
δυσκινησίαν c (corr. E). 24 πρὸσ καίρωσις. ἀλλὰ τί C (corr. -
Gomperz E? p. 20). 25 ἀπαραπ. (ut et p. 195, 4, sed ἀπαρ-
ἐμπ. 17) C. 26 πρὸσ(προ- Ε)καλεῖσϑαι c. 98 σίελον c.

νητικῆς ἐνεργείας πρὸς ἔκερισιν ἄγει μᾶλλον, ταῖς δὲ διόδοις
τοῦ πνεύματος πέφυκε συνεπακολουϑεῖν, οὕτως καὶ ἡ περὶ
τὰ γυναικεῖα μόρια συγκίνησις ἐν τοῖς ἀφροδισίοις συνανα-
χαλᾷ τὸν ὄγκον ὅλον. διὰ τοῦτο δὲ καὶ τὴν ὑστέραν ἀν-
ίησιν ὥστε καὶ τὴν κάϑαρσιν ἁπαρεμπόδιστον φυλαχϑῆναι.
πολλαὶ γοῦν διὰ μακρὰν χηρείαν στράγγως καὶ μετὰ πόνου
καϑαιρόμεναι γαμηϑεῖσαι πάλιν ἐχαϑάρϑησαν. αἱ δὲ ἐκ-
τμηϑεῖσαι τὰς μήτρας ὕες ἐρρωμενέστεραι γίγνονται διὰ τὸ
μηδ᾽ ὅλως ἔχειν τὸ τὴν ἔμμηνον ἔκκρισιν ὑπομένον σπλάγ-
χνον. ὡς οὖν οὐδὲ ποδαγρὸς ἄν τις γένοιτο πόδας οὐκ
ἴων οὐδὲ στραβὸς τοὺς ὀφθαλμοὺς ἐκκεκομμένος, τῷ μὴ
ἔχειν τὸ μέλος 0 ,γοσήσει, κατὰ τὸν αὐτὸν τρόπον οὐδὲ ταῖς μὴ
ἐχούσαις τὴν μήτραν δύναται παρακολουϑῆσαι τὰ κατὰ τὴν
ὑστέραν γιγνόμενα δυσχερῆ. ταῖς δὲ παρϑένοις πάρεστιν ἡ
μήτρα. κίνδυνος οὖν δι’ ὅλου τῆς συμπλοκῆς ἀπεχομένων
αὐτῶν παραπολέσϑαι τὴν τῆς ὑστέρας ἐνέργειαν. πρὸς δὲ
τὸ τὰς μὴ συνουσιαζούσας ἀπαλλάσσεσϑαι τῆς ἐκ τοῦ τίκτειν
“κακώσεώς φασιν ὅτι πρὸς ἕτερα πολλῷ χεῖρον διὰ τὸ μὴ
συνουσιάζειν. βλάπτονται παρεμποδιζομένης τῆς ἐμμήνου κα-
ϑάρσεως. ἀμέλει καὶ καταπίμελοι γίγνονται καὶ τοῖς συγ-
κρίμασι περιπληϑεῖς ὑποσωρευομένου κατ᾽ ὀλίγον τοῦ διὰ
τῆς καϑάρσεως ὀφείλοντος ἐξαναλοῦσϑαι. βλαβερὰ τοίνυν ἡ
— δι’ ὅλου παρϑενία.
3 32. καὶ τοιαῦτα μὲν λέγουσιν ἑκατέρωϑεν. ἡμεῖς δὲ τὴν
διηνεκῇ παρϑενίαν ὑγιεινὴν εἶναί φαμὲν ὅτε βλαβερὰ κατὰ
— γένος ἡ συνουσία, καϑάπερ ἐν τῷ ὑγιεινῷ διὰ πλειόνων
b ἀποδέδεικται. βλέπομεν δὲ καὶ τῶν ἀλόγων ξῴων ἐν τοῖς
— ϑηλυκοῖς ὄντα ἐρρωμενέστερα τὰ κωλυόμενα. τῇ συνουσίᾳ
τι χρῆσϑαι., καὶ τῶν γυναικῶν δυσαλωτοτέρας πρὸς νόσους τὰς

Ψῃ

i£ 2 πνεύματος (sic) c. οὕτως (sic) c. 129 οὐ νοσήση
— (sie) e (τῷ μὴ ἔχειν --- νοσήσει om. Gomperz E? p. 20). 16
Ee c (corr. Herw. E? p. 20). 18 χείρονα c.

— 19 παραποδ. c. 27 ἐν τοῖς ϑηλυκοῖς om. Gomperz E? p. 21.
29 δυσαναλωτοτέρας c (corr. E).

18*

Brice E e

οι

μ᾿

5

5

1

1

2

e

ς

5

e

— 196 —

διὰ νόμον καὶ τὴν εἰς ϑεοὺς ϑρησχείαν ἀποτεταγμένας ταῖς
M
μίξεσι καὶ τὰς ἐννόμῳ παρϑενίᾳ διαφυλαχϑείσας. τὸ δὲ
στράγγως καϑαίρεσϑαι καὶ sig πιμελώδη καὶ ἄμετρον Oyxov
παρελχεῖσϑαι διὰ τὴν ἀργίαν καὶ τὴν ἀκινησίαν γίγνεται
τοῦ σώματος. ἐπεὶ γὰρ αἵ πολλαὶ τῶν οὕτως παρϑένοτρο- -
- - ?
govuévov ρήσοι καὶ φυλακῇ μένουσαι τῶν ὀφειλομένων
γυμνασίων οὐ μεταλαμβάνουσιν οὐδὲ αἰωρῶν οὐδὲ τῆς ἐν-
ld ^ ^- ? —
τεῦϑεν εὐαρεστήσεως. διὰ τοῦτο τοῖς εἰρημένοις ὀχληροῖς
Ca, , c Mi Α ς , ,
ἁλίσκονται. διόπερ ὑγιεινὴ μὲν ἡ διηνεκής ἔστε παρϑενία
καϑάπερ ἐπὶ τῶν ἀρρένων καὶ ἐπὶ τῶν ϑηλειῶν, τῷ κοινῷ
δὲ τῆς φύσεως λόγῳ, xo9' ὃν ὑπομένει ἑκάτερα τὰ γένη
M - , , c ? , "^ » Y
τὴν τῶν ἕῴων διαδοχὴν, ἡ μῖξις ἀκόλουϑος ἂν εἴη. καὶ
περὶ τούτου ἑξῆς διαλαβεῖν ἀναγκαῖον.

VIII Μέχρι τίνος τὸ ϑῆλυ παρϑενοτροφητέον.

88, Ἐπεὶ τὸ μὲν ἄρρεν μόνον προετικὸν σπέρματος
ὑπάρχον οὐδένα κίνδυνον ἔχει ἐκ τῆς πρώτης μίξεως, τὸ
δὲ ϑῆλυ καὶ δεκτικόν ἐστι σπερμάτων καὶ συλληπτικὸν εἰς
ὑπόστασιν τοῦ ξῴου καὶ παρ᾽ αὐτὸ τοῦτο κινδυνεῦσαι εὑρί-
σκεται ϑᾶττον ἢ προσῆκεν ἐπὶ τὰς διακορήσεις ἀγόμενον
ἢ βοάδιον,. εὐλόγως περὶ τοῦ προχειμένου σχκέμματος ἐπι-
ξητοῦμεν. ,

HÁ x

s , , "» 2 , M
ἔνιον μὲν οὖν μέχρι τοσούτου διατελεῖν ἐν παρϑενία TO

τος

2 ἐννόμω ἐν παρϑενία C. 5 τοῦ μι. (sic cum albo
1 cm.) c. αἵ (ante πολλαὶ) om. c (add. E? p. 21). post
παρϑ'. album 1 cm., deinde ρήσοι (ἐν ἀπορρήτοις E) καὶ φυ-
λακὴ μένουσαι... ὁ. αἰωρῶν E: ἀέρων c. 9 ἁλίσκονται
D: εὑρέσκονται c. 11 ὑπομένει E: vov μένειν c. cf. ap. cod. |
Ab Oribas. lat. VI, 47 sed maturali commocione datur ratio quo
germina permaneant animalium successionem. cessante interlecta |
est venus qua sibi mixta corpora crearentur, utile vexacione con-
iuncta. ('ad successionem — sic legas — animalium mecessa- -
riam" venerem legimus etiam in Caelii Respons. Anecd. II, 191
cf. 201). 19 ϑᾶττον E: ἔλαττον c.

Res

" rum s ü

v

— 197 —

ϑῆλυ καλῶς ἔχειν ὑπέλαβον μέχρις ov μήπω πρὸς τὴν μῖξιν
Lj e /, 221 A c , ς 37.0 r* "T YU. ,
ἔσχηκεν ὁρμήν. αὐτὴ γὰρ ἡ φύσις, ὡς ἐπὶ τῶν ἀλόγων fiov
e qx r5 , 72Ὁ “ , ACC
οὕτως καὶ ἐπὶ τῶν ἀνθρώπων, καϑ'᾽ ἣν δεῖ προϑεσμίαν ἐπὶ τὴν
2 ^ » A 2 , “6 A 2 4 c -
μῖξιν ἐλϑεῖν οἴστρους τινὰς ἐφύτευσε καὶ ὁρμὰς ἐκίνησεν. ὁρμῶν-
τος ἤδη τοῦ σώματος ἐπὶ τὴν τῶν ἀφροδισίων ἀπόλαυσιν ἐλϑεῖν.
, A ^ er M X » LI , , 4-9 ,
mene δὲ iip adir "us ἄλογα, ξῷα μόνῃ φύσει καὶ ἁλόγῳ
δ - ji
τύχῃ διοικούμενα παρ΄ ἑἕξαυτῶν οὐδὲν sig ἐπιϑυμίαν συνεισ-
φέρει. διὸ xol τῶν πλείστων ἐμπρόϑεσμος ὃ χρόνος τῆς
23 Ἁ M e - 2.4 1 - ? , ? ,
ἐπὶ τὴν μῖξιν δρμῆς. ἐπὶ δὲ τῶν ἀνθρώπων ἀπρόϑεσμος,
-- ᾿ -- , M , ς Mi "^ ,
πολλαχοῦ καὶ τοῦ λόγου διὰ χαινᾶς τινὰς ἡδονὰς ἢ δόξας
σαλεύοντος τὰς ὁρμάς. ἐπεὶ τοίνυν αἵ μὴ σωφρονικῶς ἀγό-
μεναι παρϑένοι διὰ τὸ ἀπαιδαγώγητον προωροτέρας ἕλκουσι
τὰς ἐπιϑυμίας, διὰ τοῦτο ταῖς δρμαῖς οὐ καταπιστευτέον.
μέχρι δὲ τοσούτου διατηρεῖν ἐν παρϑενίᾳ συμφέρει, μέχρις
οὗ δι᾿ ἑαυτῆς γένηται κάϑαρσις. ἔσται γὰρ τεκμήριον τοῦ
δύνασθαι τὴν ὑστέραν ἤδη τὰς ἰδίας ἀποτελεῖν ἐνεργείας:
[4 , ' V. τς ΄ ς » 2 7
ὧν μία μὲν καὶ ἡ σύλληψις, ὡς ἔμπροσϑεν εἰρήκαμεν. κίν-
δυνος γὰρ τὸ καταβληϑὲν σπέρμα συλληφϑῆναι, μικρομεγέϑους
- - , A
ἔτι τῆς μήτρας ὑπαρχούσης καὶ διὰ τοῦτο ϑλιβομένου μετὰ
τὴν ὕγκωσιν τοῦ ἐμβρύου xol οὕτως ἤτοι φϑαρησομένου
παντελῶς ἢ τοὺς χαραχτῆρας ἀπολέσαντος ἢ πάντως ἐν τῷ
» -" - ,
καιρῷ τῆς ἀποτέξεως κίνδυνον παρεξομένου τῇ κυοφορουσῃ
τῷ διὰ στενῶν ἔτι καὶ ἀτελειώτων ἀκμὴν τῶν περὶ τὸ στό-
μιον τῆς ὑστέρας μερῶν διέρχεσϑαι. συμβαίνει δὲ οὕτως καὶ
ἀτροφεῖν ἔνια τῷ μήπω τὴν ὑστέραν μεγάλοις ἀγγείοις κατα-
» - ^ T
πεπλέχϑαι, λεπτοῖς δὲ καὶ ovy ἱκανοῖς τοσοῦτον ciue παρα-
, e - , , * ' 1 ΄ 1
κομίζειν ὅσον ἵκανόν ἐστι τὸ κατὰ γαστρὸς διαϑρέψαι. τὸ

| 1 post ov album jcm.e (οὗ ys?). 8 post ἐμπρόϑεσμος

album 11. cm. c. 10 καινάς c: κενάς E. 15 οὗ D: οὖν

5: 17 μία (uie τις E): album 1 fere cm. c. εἰρήκαμεν

(sic) c (non εὑρήκαμεν). 18 γὰρ add. D (om. c, ubi εἰρήκα-

μεν, κίνδυνος. τὸ... .). καταβληϑέν (sie, non καταληφϑὲν) c.
19 ϑλιβησομένου Ὁ: 21 ἀπολέσαντος (sic, non -σοντος) C.
25 μήπω τὴν Gomyp. E? p. 22: μὴ πρώτην C.

ex

[ey

M

— 19 —

» M , , , - Ml A ^
μέντοι vqv' καϑαρσιν ἐπιφαίνεσθαι πρῶτον, κατὰ τὸ πλεῖστον
περὶ τὸ τεσσαρεσκαιδέκατον ἔτος ἀπαντᾷ. τοῦτο τοίνυν ὄντως
ἐστὶ φυσικὸν καὶ τὸν τῆς διακορήσεως ἐμφαῖνον χρόνον.

3 , M Mi , ? $9? e A LJ ,
ovx ἀσφαλὴς δὲ πάλιν οὐδ᾽ ἡ μετὰ πολυετῆ χρόνον δια-
κόρησις. μένει γὰρ συμπεπτωκὼς ὃ τράχηλος τῆς ὑστέρας;
ὃν τρόπον καὶ τὰ τῶν ἀρρένων μόρια παρὰ τὸ μὴ χρῆσϑαι
τοῖς ἀφροδισίοις. οὕτως οὖν κἂν εὐρυχωρίᾳ μὲν τῷ κύτει
τῆς ὑστέρας τὸ σπέρμα διαπλασϑὲν καὶ τελειωϑὲν εἰς ξῷον,

-» - , LZ
διὰ στενοῦ δὲ τοῦ τραχήλου κατὰ τὴν ἀπότεξιν οὐκ εὐμαρῶς
διελϑεῖν δυνάμε ὕλας ὀχλήσ L κινδύνους ἐπιφέρει.

μενον μεγάλας ὀχλήσεις καὶ κινδύνους ἐπιφέρει.
€ , M -
διόπερ ὃ προειρημένος χρόνος, ἐν ᾧ τελειούμενον τὸ χωρίον

-" , A , e , ,
τῆς γενέσεως δύναται τὴν σύλληψιν ὑπομένειν, ἐπιτή δειός
ἐστιν εἰς διακόρησιν.

σι

1

e

IX Πῶς σημειωτέον τὰς δυναμένας συλλαμβάνειν.

15 94. "Ext τέκνων ἕνεκα καὶ διαδοχῆς ἀλλ᾽ οὐχὶ ψιλῆς
ἡδυπαϑείας of πολλαὶ γάμοις συγκαταζεύγνυνται, παντελῶς
δ᾽ ἐστὶν ἄτοπον περὶ μὲν τῆς προγονικῆς αὐτῶν εὐγενείας
ἐξετάζειν καὶ τῆς τῶν χρημάτων περιουσίας, περὶ δὲ τοῦ
πότερον δύνανται συλλαμβάνειν ἢ μὴ καὶ εἰ πρὸς τὸ τίκτειν

20 εὐφυῶς ἔχουσαι ἢ oU, ἀνεξέταστον ἀπολιπεῖν, δεόντως τὸν.
περὶ τοῦ προκειμένου ποιούμεϑα λόγον: εὐφυῶς δὴ πρὸς
σύλληψιν διακεῖσϑαι σημειωτέον τὰς ἀπὸ πεντεκαιδεκαετοῦς
ἡλικίας ἕως τεσσαρακονταετοῦς κατὰ τὸ πλεῖστον, μήϑ᾽ οἷον
κι , 1 A M er 1 , ,
ἀνδρώδεις καὶ πυκνὰς «τὴν ἕξιν) καὶ καταπαγίους μήτε

25 ἄγαν ἐκλελυμένας καὶ καϑύγρους. ὥστε καὶ τὴν ὑστέραν

τοῦ
1 πρῶ c. 8 ἐμφαίνων c (corr. D). 1 οὖν κἂν εὐρυ-
χωρίᾳ: οὐκ ἀνευρυχωρία c. 11 ἐν ᾧ: ἐν τῶ Cc. . 12 γεν-
νήσεως C. 14 hoc cap. excerpsit, Aet, XVI, 7. 15 ψιλῆς
Herwerden ἘΠ p. 22: φίλης C. ot πολλοὶ C. 17 δ᾽ om. c.
19 δύναται. «d ἔχουσα c. 23 κατὰ τὸ πλεῖστον D: κατὰ —
τὸν εἰς τὸν C. 24 τὴν ἕξιν (addidi ex Aet.) καὶ καταπαγίους τῇ

(τατασπλήρους Aet9: καὶ καταπάχους ἢ καταπιμέλους εἶναι C.
25 ὥστε addidi post καϑ. (post ὑπάρχ. E).

1 »
ἔς

E"

x EY P t M τον ;

2347

— 199 —

ἐμφερῆ τοῖς ὅλοις ὄγκοις ὑπάρχουσαν ἢ διὰ πολλὴν σκλη-
οίαν μὴ δέχεσϑαι ῥαδίως τὴν πρόσφυσιν τοῦ σπέρματος ἢ
δι’ ὑπερτεταμένην ἔκλυσιν καὶ ἀτονίαν {πάλιν αὐτὸ ἀφ-
κέναι, καὶ μήτε κάϑυγρον τὴν μήτραν ἐχούσας μήτ᾽ αὐχμηρὰν
μηδ᾽ ἄγαν εὔπορον ἢ πάλιν ἐσφιγμένην, εὐτάκτως δὲ κα-
ϑαιρομένας καὶ οὐ διά τινος ὑγρασίας ἢ ἰχώρων ἕἑτερογενῶν,

Eu e M LI , , LÁ ^ , ,
αἵματος δὲ καὶ rovrov μὴτε ἄγαν πολλοῦ μὴτε πάλιν παντε-

λῶς ὀλίγου, καὶ τὸ στόμιον τῆς ὑστέρας ἐχούσας προκοπώ-
τερον μᾶλλον καὶ κατ᾽ εὐθὺ κείμενον. καὶ γὰρ φύσει παρ-
ἐγκεχλικὸς καὶ πορρωτέρω τοῦ γυναικείου κόλπου κείμενον
πρὸς ἐπισπασμὸν καὶ παραδοχὴν τοῦ σπέρματτος ἀφυέστερον.
καὶ τὰς εὐμαρῶς πεττούσας τὴν τροφὴν καὶ μὴ καϑυγραινο-

e

- M ^
μένας διηνεκῶς τὴν κοιλίαν, εὐσταϑεῖς δὲ τὴν διάνοιαν καὶ

ἵλαράς. καὶ γὰρ αἵ συνεχεῖς ἀπεψίαι τοῖς συλλαμβανομένοις
ἀνϑίστανται καὶ ῥευματισμὸς τῆς κοιλίας ἐξίησι τὸ κρατού-
μενον δυσενέργητον Ov, τὸ δὲ ἐπίλυπόν τε καὶ ϑυμικὸν τῆς
ψυχῆς διὰ τὴν ταραχὴν τοῦ πνεύματος ἀπωϑεῖ τὸ συλλαμ-
βανόμενον. 35. of δὲ καὶ τὰς μήτε χαρὰς μήτε λύπας τοῖς
ὄμμασιζν ἐμφαινούσαςΣ. τὰς δὲ τῷ χρώματι ταχέως τρεπομένας;
καὶ μάλιστα ἐπὶ τὸ μελανώτερον, ἀνεπιτηδειοτέρας ἔλεξαν.
πολλὴν γὰρ εἶναι ϑερμασίαν ἐπὶ τούτων τῆς ὀρέξεως τρέ-
πουσαν καὶ μελαίνουσαν, δι’ ἣν καὶ τρόπῳ τινὶ τὸ σπέρμα
qovyóusvov ἐξαφανίξεσϑαι. βεβαιοτέρα δὲ καὶ πρώτη ση-

1 ὅλοις ὑπάρχουσαν c (cum albo 2 cm., in quo ad-
didi ὄγκοις). post σκληρίαν album 12 cm. c. 3, πάλιν
pn ἀφιέναι add. E (cf. praef. p. XXXIV). 5 μήτ᾽ ἄγαν

€ (corr. E? p. 3 πάλιν E: πολὺ c. καϑαιρομένας (sic)
c. 6 ἰχώρων D : ἐσχυρῶν c. 8 ἔχουσα c (corr. D). προ-
κωπότερον E. 14 post ἀπεψίαι album ὃ cm. c. συλαμ-
. βανομένοις (sic) c (non λαμβ.). 16 ἐξίοι c (corr. D). 16
δυσεργῆ τὸν ἐπίλοιπον τὲ C. 11 διὰ add. E (om. c in albo
1 em.) 19 ὄμμασι μηδὲ τῷ χρώματι C. 20 μελανότερον
(sic) e. 21 ἀποτρέπουσαν 4 28 ἐξαφανίζεται c (corr. E).
A δὲ πρώτη (sic) c (addidi καὶ). σημείωσις ἐστὶν. διὸ μὴ

vv. C.

20

10

15

20

— 200 —

μείωσις. ὡς Διοκλῆς φησι, δύνασθαι συλλαμβάνειν τὰς
κατ᾽ ὀσφὺν καὶ λαγόνα εὐσάρχους πλατυτέρας φακώδεις πυρ-
ρὰς ἀρρενωπούς, ἀγόνους δὲ πάλιν τὰς ἐναντίας ἀτρόφους
ἰσχνὰς ἢ καταπιμέλους πρεσβυτέρας ἢ λίαν νέας. μάλιστα
δὲ προσέχει σημειώσει τῇ διὰ τῶν προσϑέτων οἷον δητίνης
πηγάνου σκορόδου ποφιάνδφου. εἰ μὲν γὰρ, ἡ ποιότης προσ-
τεϑέντων αὐτῶν μέχρι τοῦ στόματος ἀναφέροιτο;, δύνασϑαί

φησι συλλαμβάνειν αὐτάς, εἰ δὴ μή, τοὐναντίον. Εὐήνωρφ.

δὲ καὶ Εὐρύφων ἐπὶ δίφρου μαιωτικοῦ καϑίσαντες τοῖς
d θόρον , e ὦ 1 Y ᾽ »"
αὐτοῖς ὑπεϑυμίασαν. ἅπερ ψευδῆ. καὶ γὰρ ovx εὔσαρχος
κατ᾽ ὀσφὺν οὖσα συνέλαβε, τὰ προστεϑέντα δὲ καὶ εἴλικτὰ
Li ^ - , - 2 , , 1 B
καὶ διὰ τῶν λόγῳ ϑεωρητῶν ἀναδοϑήσεται πόρων καὶ εἰ
ς - ?
μὴ δυνήσεταί τις συλλαμβάνειν. ὃ γοῦν ᾿Δσκληπιάδης
φησὶν ἐπιτιϑεμένης τῆς διὰ πηγάνου κηρωτῆς ἑἕλκουμένῳ
M , 9 ’ - , , - ,
τὰ σπέλη ἀντίληψιν τῷ καμνοντὶ γίγνεσθαι τῆς ποιότητος
M , A , M , A A ,
κατὰ διάδοσιν. τὸ καϑόλου δὲ ζητητέον τὰς κατὰ φύσιν
ἐχούσας τῷ τε ὅλῳ σώματι καὶ τῇ ὑστέρᾳ. καϑάπερ γὰρ οὐδὲ
M - , b -
λυπρὸν χωρίον τελειοῖ σπέρματα καὶ φυτά, τῇ δὲ παρ᾽ ξαυτοῦ
kJ A -» - ,
κακίᾳ καὶ τὰς ἀρετὰς τῶν φυτῶν τε καὶ σπερμάτων ἀπόλλυσιν,
΄

er LI A » » Mj , , ? ^
OUVTO καὶ τὰ TOV Duros παρὰ φύσιν διακείμενα οὐ hrs

τῶν μεϑιεμένων sig αὐτὰ σπερμάτων, ἀλλὰ τῇ παρ᾽ ἑαυτῶν
κακίᾳ συννοσεῖν καὶ ἀπόλλυσθαι ταῦτα ἀναγχάζξει.

2 um (ante κατ᾽ ὁσφ.) add. E. ὀσφὰν (510) c. 8 .ἄρρε-
νωποὺς ἀγόνους. τὰς ἐναντίας δὲ πάλιν ἀτρόφους C (corr. E).
4 ἢ (καταπ.): καὶ c. πρ. λίαν ἢ € (corr. E). νέαν C
(eorr. D). 5 προσεχεῖς C. 6 σκορόδου E (Hipp. III, 7. cf.
25. II, 637): σκορδαμοῦ c. 8 de sella et fumigat. cf. Hipp.

ΠῚ, 24 sqq. II, 632. 11 ὀσφὺν οὖσα: ὀσφύος C. εἰληκτικά
e. 19 καὶ ἡ διὰ c (corr. E). λόγων e; καὶ μὴ δυνη-
ϑήσεταί τις C (corr. E). 14 ἑλκωμένης (sic) e (corr. E).

15 γίγνεσθαι: ἢ γενέσϑαι c. 16 ἐν τῶ καϑόλου e. 18
λυπρὸν y. τελειοῖ Dar.: λαμπρὸν y. τέλεια C. ἑαυτῶν c (corr.
E). 19 φυτῶν τε καὶ (sic) c BO wel τὰ Eu και ἸΟῪ
τὰ (καὶ τὰς κατὰ tà) C. 41 2 αὐτὰ (cum albo ὃ cm.) c.

-- 201 —

X Τίς ἄριστος καιρὸς συνουσίας πρὸς σύλληψιν.

90. Καϑάπερ ἐπὶ τῶν ἔξωϑεν σπερμάτων οὐ πᾶς καιφος
ἐπιτήδειος πρὸς τὸ κατὰ τῆς γῆς αὐτὰ βληϑέντα καρποὺς
ἐνεγκεῖν, οὕτως οὐδὲ ἐπὶ τῶν ἀνθρώπων ὃ πᾶς καιρὸς ἐπι-
τήδειος πρὸς σύλληψίν ἐστι τῶν ἐν ταῖς μίξεσι μεϑιεμένων
σπερμάτων. ἵν᾽ οὖν διὰ τῆς εὐκαιρίας τῆς χρήσεως τῶν
ἀφροδισίων τὸ ξητούμενον ἔργον ἐπιτευχϑῇ, χρήσιμον τὸν
καιρὸν εἰπεῖν.

ἄριστος οὖν συνουσίας καιρὸς πρὸς σύλληψιν ὃ παυο-
μένης τε καὶ παρακμαζούσης τῆς καϑάρσεως, δρμῆς δὲ καὶ
ὀρέξεως πρὸς συμπλοκὴν ὑπαρχούσης, καὶ τοῦ σώματος μήτ᾽
ἐνδεοῦς ὄντος μήτ᾽ ἄγαν πλήρους καὶ βαρέος ἐκ μέϑης καὶ
ἀπεψίας, καὶ ὃ μετὰ τὴν ἀποϑεραπείαν τοῦ σώματος ἐμβρω-
ματίου ληφϑέντος ὀλίγου καὶ κατὰ πᾶν εὐαρέστου τοῦ κατα-
στήματος ὑπάρχοντος.

παυομένης τῆς καϑάρσεως καὶ παρακμαξούσης. ὃ μὲν
γὰρ πρὸ τῆς καϑάρσεως ἀνεπιτήδειος, βαρουμένης ἤδη τῆς
ὑστέρας καὶ δυσαρέστως ἐχούσης διὰ τὴν ἐπιφορὰν τῆς ὕλης
καὶ μὴ δυναμένης δύο κινήσεις ἐναντίας ἀλλήλαις ἐνεγκεῖν,
τὴν μὲν εἰς τὸ ἐκκρῖναι τὴν ὕλην, τὴν δὲ εἰς τὸ παραϑδέξα-
σϑαι. καϑάπερ γὰρ ὃ βαρούμενος ὑπό τινῆς ὕλης στόμαχος
εἰς μὲν τὸ ἀποφρῖψαι τὸ ϑλῖβον ἐπιτηδείως ἔχει παρυπτιώ-
μένος διὰ τὴν ναυτίαν, πρὸς δὲ τὸ παραδέξασϑαι τροφὴν
ἀπέστραπται, κατὰ τὴν αὐτὴν ἐπιβολὴν καὶ ἡ μήτρα πλήρης
ἐν τῷ καιρῷ τῆς καϑάρσεως ὑπάρχουσα πρὸς μὲν τὴν ἀπο-
κένωσιν τοῦ συνερρυηκότος εἰς αὐτὴν αἵματος εὐφυῶς ἔχει,

ὅ ἐστι: ἐπὶ c. 6 χρήσεως E: χαρήσεως c. 71 ἐπιτευχϑῇ

E E* p. 23: ἐπιταχϑῆ c. 9 ov» om. c. cet. cf. ap. Orib. lat.
B VI, i. 10 καὶ om. c (add. D). δὲ om. c. 14 rov E:
xol c. 19 δύο x. 2 οὐθψακιφήσειβ i. 20 ἐγκρέναι c (corr.
i E). 22 παρυπτίωμ, (ΞΞ vwousvog) cum albo 1j cm. c (διὰ

τὴν suppl. E) 28 παρὰ om. (in albo j cm.) c wet D).
24 πλήρης τοῦ καιροῦ c. 26 συρερυηκότως (510) ὁ

5

μι

0

1ὅ

bo

0

-- 202 —

πρὸς δὲ τὴν ἀνάληψιν τοῦ σπέρματος καὶ διαχράτησιν ἀν-
επιτηδείως. ὃ δ᾽ ἀρχομένης τῆς καϑάρσεως καιρὸς ἄϑετος
διὰ τὴν ἁπάντων ἐπίτασιν, ὡς εἰρήκαμεν, ὃ δὲ αὐξανομένης
καὶ ἀκμαζούσης διὰ τὸ καϑυγραίνειν τὸ σπέρμα καὶ τῷ
5 πλήϑει τοῦ ἀποκρινομένου αἵματος συνεκβλύξζειν. ὡς γὰρ
οὐδὲ τὸ τραῦμα συγκολλᾶται παρεπομένης αἱμορραγίας;
ἀλλὰ κἂν παραχρῆμα συγκολληϑῇ, ταύτης ἐπιφερομένης
διίσταται πάλιν, οὕτως οὐδὲ τὸ σπέρμα δύναται κολληϑῆναί
τε καὶ συμφυῆναι πρὸς τὸν πυϑμένα τῆς ὑστέρας ὑπὸ τῆς
10 ἐκεῖθεν ἀποκρινομένης αἱματικῆς οὐσίας ἀνωθούμενον. μόνος
οὖν καιρὸς ἐπιτήδειος ὃ κατὰ τὴν ἀπόλειψιν τῆς καϑάρσεως.
κεκούφισται μὲν γὰρ ἡ μήτρα καὶ σύμμετρος παρέπεται ϑερ-
μασία καὶ ὑγρασία. πάλιν γὰρ οὐκ ἐνδέχεται τὸ σπέρμα
sois von μὴ προτετραχυμμένης ἀλλ᾽ οἷον ἐξεσμένης κατὰ
15 τὸν πυϑμένα τῆς ὑστέρας. ὡς οὖν ἐπὶ τῶν νοσούντων ἐν
ἀνέσει λαμβανόμενον τὸ σιτίον πρὸ παροξυσμοῦ κατέχεται;
κατὰ δὲ τὸν παροξυσμὸν αὐτὸν εἰς ἔμετον ἀνακόπτεται,

A A 2. , ^ ' , , , *
κατὰ TOV αὑτὸν τρόπον καὶ τὸ σπέρμα βεβαίως κατέχεται

παρατεϑὲν ὅτε παραχμάζουσιν αἵ καϑάρσεις. εἰ δέ τινες
τ $0 συνέλαβον κατὰ τὸν ἄλλον χρόνον καὶ μάλιστα ὅτε καϑαί-
ρονται κατ᾽ ὀλίγον, οὐ δεῖ τὴν ἐν ὀλίγαις ἐπιτυχίαν μετα-
διώκειν ἀλλὰ τὸν ἐκ τῶν τῆς τεχνικῆς ϑεωρίας λαμβανό-
μένον καιρὸν ὑποδεικνύναι.
87. προσεϑήκαμεν δὲ ὅτι καὶ δρμῆς καὶ ὀρέξεως πρὸς
25 συνουσίαν ὑπαρχούσης. ὡς γὰρ χωρὶς ὀρέξεως οὐκ ἐνδὲε-
χόμενον ὑπὸ τῶν ἀρρένων τὸ σπέρμα καταβληϑῆναι, τὸν
αὐτὸν τρόπον χωρὶς ὀρέξεως ὑπὸ τῶν ϑηλειῶν οὐκ ἐνδε-
χόμενον αὐτὸ συλληφϑῆναι. καὶ ὡς ἡ τροφὴ χωρὶς Ogé-
ξεως καταποϑεῖσα ἢ καὶ μετά τινος ἀποστροφῆς, οὐ καλῶς
2 ἀρχόμενος c (corr. E). 6 παρακολλᾶται ὁ (corr. E).

11 ἀπόληψιν c (ἀπόληξιν E). 14 ἀλλ᾽ οἷον (καὶ oiov Dar.
E) in albo 1j em. (cf. Cael. Aur. Hermes IV, 143). 16 σιτίον

D: αἴτιον c. κατέχεται (tenetur lat. Hermes 1. c.) in albo

1j cm. c. 22 τῶν om. E. 29 ἢ addidi: om. c.

— 208 —

κατατάσσιται οὔτε τῆς ἐπιβάλλουσης τυγχάνει πέψεως. οὕτως
οὐδὲ τὸ σπέρμα δύναται ἀναληφϑῆναί τε καὶ κρατηϑὲν κυο-
φορηϑῆναι δίχα τοῦ παρεῖναι πρὸς συνουσίαν δρμὴν καὶ
ὄρεξιν. καὶ γὰρ εἴ τινες βιασϑεῖσαι συνέλαβον, ἔστι καὶ

1 , , - er Α M - 3 , ,
ἐπὶ τούτων εἰπεῖν ὅτι TO μὲν τῆς ὀρέξεως πάντως 79065

χαὶ ταύταις παρῆν, ἐπεσκοτεῖτο δὲ ὑπὸ ψυχικῆς κρίσεως,
ὃν τρόπον καὶ ταῖς πενϑούσαις ἡ μὲν πρὸς τὴν τροφὴν
Pd , er , ^ M e Ἁ - M A
ὄρεξις πολλάκις ὕὑπεστιν, ἐπισκχοτεῖταιν δὲ ὑπὸ τῆς διὰ τὴν
συμφορὰν λύπης. ὕστερον γοῦν ἀναγκάζονται παρωσάμεναι
τὴν κρίσιν τραφῆναι διὰ τὸν ὑπερβάλλοντα λιμόν.

. 88, καιρὸς οὖν ἐπιτήδειος ὃ κατὰ τὴν ὄρεξιν, πλὴν τοῦ
σώματος μήτε βαρουμένου μήτε ἐνδεοῦς ὄντος. οὐ γὰρ
γὰρ ἱκανὸν τὸ πρὸς συνουσίαν ὁρμητικῶς ἔχειν, ἐὰν μὴ καὶ
τὸ χοτάστημα τοῦ σώματος ἐπιτηδείως ἔχῃ. καϑάπερ γὰρ

CARA - , , ΄ E] 9 L A MJ
καὶ τροφῆς ὑρεγόμεϑα πολλάκις ἐν ἀπεψίᾳ καὶ διαφϑορᾷ

- , c , , , , - b 2l X4
τῶν παρακειμένων, ὁπότε, εἰ λάβοιμέν τι τῷ τῆς ὀρέξεως

᾿ἐπακολουϑοῦντες κινήματι, καὶ τοῦτο προσδιαφϑείρομεν,
2 nm $9 €* - ’ 9 , A » , ,
οὕτως οὐδὲ τῷ συνουσίας ὀρέγεσϑαι τὸ εὔκαιρον σύνεστιν, εἰ

μὴ καὶ τἄλλα συνεποπτεύομεν. ταῖς μὲν γὰρ καταφερεστέραις ἐν
Α - Ἁ A , e Mi e »
παντὶ καιρῷ τὸ πρὸς συνουσίαν OguwrwxOv συμπάρεστιν. ἔστω

ὃ A] , , ὃ ^A M - ΓΟ E 1 0À 1 A] ,
δὴ μήτε ἐνδεὲς τὸ σῶμα καὶ ἄτονον, τῷ γὰρ ὁλῳ καὶ τὰ μέρη

- » c M i] A c , ? ,
συνατονεῖν εὔλογον. οὕτως δὲ καὶ τὴν ὑστέραν ἁτονωτέραν

οὖσαν εἰκὸς καὶ περὶ τὴν ἐνέργειαν τοιαύτην ἔσεσϑαι, τὸ δὲ

"er s

συλλαβεῖν ὑστέρας ἔργον. μήτε ἐνδεοῦς οὖν τοῦ σώματος ὄντος
ἡ συνουσία παραλαμβανέσϑω, μήτε δὲ πάλιν βαρέος, ὁποῖον
ἐν ἀπεψίαις ἐστὶ καὶ μέϑαις. πρῶτον μὲν ὅτι κατὰ φύσιν

— ^— M
διακείμενον τὸ σῶμα τῶν ἰδίων ἐνεργημάτων ἀποδοτικὸν

1 οὔτε : καὶ C. 6 ἐπεσχότει. τὸ δὲ c. 8 ἐπεσκχοτοῦν-
ται C (ἐπισκοτεῖται ἘΠ p. 25). 9 γοῦν (sic) c: οὖν d.
παρωσάμεναι (sic) e (-vo. d). 10 λιμὴν c (corr. D). 15
ἂν ἀπεψία καὶ διαφορὰ c (om. Dar. E). 18 τῷ: ἐν τῶ c.

ὀρέγεσϑαι E: ὄρει ἔσται c (qui post ἔσται addit. καιρῶ, quod

omisi: cum καιρῷ... .ἔνεστιν scripserit E). 21 δὴ (810) c (non
δὲ). 25 βαρέος D: ἀρεὸς (sic) c. καὶ ὁποῖον c (corr. E).

10

1

2

σι

0

e

Qt

— 204 —

γίγνεται, κατὰ φύσιν δὲ οὐ διάκειται xo9' ὃν καιρὸν Ev
μέϑῃ καὶ ἀπεψίᾳ καϑέστηκεν. ὡς οὖν οὐδ᾽ ἄλλο τι φυσικὸν
ἔργον ἐν τοιούτῳ καταστήματι διοικεῖσϑαι δύναται, οὕτως
οὐδὲ ἡ σύλληψις. δεύτερον δὲ ὅτι κολληϑὲν δεῖ τὸ σπέρμα
διατρέφεσϑαι, λαμβάνει δὲ τροφὴν ἀπὸ τῆς ἐπιφερομένης
ὕλης αἱματικῆς τε καὶ πνευματικῆς. ἐν δὲ ταῖς μέϑαις καὶ
ἀπεψίαις πᾶς ἀτμὸς. ἔφϑαρται καὶ συντεϑόλωται καὶ τὸ
πνεῦμα. κίνδυνος οὖν ὑπὸ φαύλων τῶν ἐπιχορηγουμένων
καὶ τὸ σπέρμα ἐπὶ τὸ φαυλότερον μεταβαλεῖν. εἶτα καὶ ἡ διὰ
τὴν μέϑην πολυυλία κωλυτιπὴ τῆς πρὸς τὴν ὑστέραν γί-
γνεται κολλήσεως τοῦ σπέρματος. ὡς γὰρ τὰ ἐπὶ τῶν με-
ϑυόντων τραύματα δυσσύμφυτα ποιεῖ διὰ τὴν πολλὴν ἀνα-
φορὰν ὃ οἶνος, οὕτως εὔλογον καὶ τὴν τοῦ σπέρματος κόλλησιν
ὑπὸ τῆς αὐτῆς αἰτίας ἐπιταράττεσϑαι.

39. τέ δεῖ λέγειν ὅτι καὶ τὸ ποιὸν τῆς ψυχῆς κατά-
στημὰ φέρει τινὰς περὶ τοὺς τύπους τῶν συλλαμβανομένων
μεταβολάς. οὕτως ἐν τῷ συνουσιάζειν πιϑήκους ἰδοῦσαΐ
τινες πιϑηκομόρφους ἐκύησαν. ὃ δὲ τῶν Κυπρίων τύραννος
κακόμορφος ὧν εἰς ἀγάλματα περικαλλῆ κατὰ τοὺς πλησια-
σμοὺς τὴν γυναῖκα βλέπειν ἀναγκάξων. πατὴρ εὐμόρφων
ἐγένετο παίδων. οἱ δ᾽ ἱπποτρόφοι κατὰ τὰς ὀχείας. ἔμπρο-
σϑὲεν τῶν ϑηλειῶν εὐγενεῖς ἱστᾶσιν ἵππους. ἵνα οὖν μήτε
ἄμορφον ἀποτελεσϑῇ τὸ γεννώμενον ἀλλοκότους φαντασίας
ἐν τῷ μεϑύειν τῆς ψυχῆς ὑπομενούσης, νηφέτωσαν oí γυ-
ναῖκες, εἶθ᾽ ὅτι καὶ πρὸς τὰς μητέρας ὁμοιύτης τις οὐ κατὰ
σῶμα μόνον ἀλλὰ καὶ κατὰ ψυχὴν ἀναφέρεται τῶν γεννω-
μένων. καλὸν οὖν εὐσταϑούσῃ τῇ ψυχῇ καὶ μὴ παρακόπῳ
διὰ μέϑην ὅμοιον ἀποτελεσϑῆναι τὸ γεννώμενον. παντελῶς
γε μὴν ἄτοπόν iow τὸν μὲν γεωργὸν φυλάττεσϑαι τὸ μὴ

4 δεῖ (sie ante τὸ) c 9 7 om. e (add. E). 10 κωλυ-
τιπκὴ: αὐλυτικὴ C. τῆς add. E (om. c). 11 κολλήσεως D:
κωλύσεως c (ut infra κώλλησιν v. 13). γὰρ E: καὶ c. 20

ὃ πατήρ, εὐμ. (sic) c. 24 νηφετῶσαι c (corr. E).

-- 205 —

κατὰ διύγρων καὶ λιμναζομένων χωρίων ἀφεῖναι τὸ σπέρμα,
τῶν δὲ ἀνθρώπων ὑπολαμβάνειν ὅτι καλῶς περιγενήσεται
τῆς ἕῳογονίας ἡ φύσις διύγροις καὶ κατακεκλυσμένοις τοῖς
σώμασιν ὑπὸ πολυυλίας ἐναποτιϑεμένη τὰ σπέρματα.

40. σὺν δὲ τούτοις ἄριστος καιρὸς εἴρηται καὶ ὃ μετὰ
τὴν ἀποϑεραπείαν ἐμβρωματίου ληφϑέντος ὀλίγου, τοῦ μὲν
ἐμβρώματος παρέξοντος ἐπανάστασιν ὁρμητικὴν πρὸς τὸν
πλησιασμὸν γενέσϑαι μὴ περισπωμένης τῆς ἐπὶ συνουσίαν
ὁρμῆς τῇ πρὸς τὸ σιτίον ὀρέξει, τῆς δὲ ἀποϑεραπείας τὸ
ἑτοιμότερον τοῦ καταβληϑέντος κρατῆσαι σπέρματος. ὥσπερ
γὰρ καὶ πρὸς τὴν ἀνάδοσιν τῆς τροφῆς συνεργεῖν ἡ ἀπο-
ϑεραπεία πέφυκεν, οὕτως καὶ πρὸς τὴν ἀνάληψιν καὶ κατ-
οχὴν τοῦ σπέρματος. ἀποπεφορτισμένων μὲν τῶν χϑιζῶν
ὡς ἂν εἴποι τις περιττωμάτων διωβεκαθαρμένου δὲ τοῦ
σώματος καὶ πρὸς τὰς φυσικὰς οἰκονομίας εὐσταϑῶς ἔχοντος.
ὡς οὖν καὶ ὃ γεωργὸς τὴν γῆν προεκκαϑάρας καὶ τὴν
ἀλλοτρίαν ὑπεξελόμενος ὕλην τότε σπείρει, κατὰ τὸν αὐτὸν
τρόπον καὶ ἡμεῖς παραινοῦμεν προαποϑεραπευϑέντος τοῦ
σώματος τὴν εἰς γέννησιν ἀνθρώπου σπορὰν μετέρχεσϑαι.

τοῦτο δὲ οὐκ ἔστι μαχόμενον τῷ λέγειν ἐν τῷ ὑγιεινῷ
συνουσίας ἄριστον καιρὸν εἶναι τὸν πρὸ τῆς ἀποϑεραπείας.
ἐχεῖ μὲν γὰρ κοινῶς περὶ πάσης τῆς ἄλλης εἴρηται συνου-
σίας καὶ ἐπ᾽ ἀνδρῶν, ἐνταῦϑα δὲ ἐξαιρέτως ἐπὶ τῆς κατ᾽
ἐπιτήδευσιν τεκνοποιίας. ὅσον μὲν γὰρ ἐφ᾽ ἑαυτῷ τὸ ἀπο-
ϑεραπεύεσθαι μετὰ τὴν ἐκ τῶν ἀφροδισίων ταραχὴν ὑγιει-
νόν, ὅσον δὲ ἐπὶ τὸ διακρατηϑῆναι τὸ σπέρμα ἠρεμεῖν κατάλ-
ληλον.

Al. τινὲς δὲ τῶν παλαιῶν καὶ τοὺς ἀπὶ τῶν ἔξωϑεν
καιροὺς ὥρισαν. ἐπιτήδειον γὰρ εἶναι τὸν καιρὸν πληρου-

μένης τῆς σελήνης. συμπαϑεῖν γὰρ τὰ ἐπίγεια τοῖς μεταρ-

2 τοὺς δὲ ἀνθρώπους c. 4 ὑπὸ add. E (om. c). ἐν-

αἀποτιϑεμένης e. 8 τῆς ἐπὶ συνουσίας c (ubi suprascr. ἐπὶ).
15 τὰς habet c (om. d).

e

10

1

2

2

C

0

ex

— 206 —

σίοις, καὶ ὡς τὰ πλεῖστα τῶν ϑαλασσίων εὐτροφεῖν μὲν
πληρουμένης τῆς σελήνης ἀτροφεῖν δὲ μειουμένης καὶ τῶν
κατοικιδίων μυῶν τοὺς λοβοὺς τοῦ ἥπατος αὔξεσϑαι μὲν
πληρουμένης τῆς σελήνης ἐλαττοῦσϑαι δὲ μειουμένης, οὕτως
καὶ τὰς σπερματικὰς δυνάμεις ἐν ἡμῖν τε καὶ τοῖς ἄλλοις
ξῴοις αὔξεσϑαι μὲν πληφουμένης τῆς σελήνης, ἐλαττοῦσϑαι
δὲ μειουμένης. ἔτι δὲ κράτιστον καιρὸν εἶναι πρὸς τὸ γε-
νέσϑαι σύλληψιν τὸν ἐαρινόν. ἐν μὲν γὰρ τῷ χειμῶνι πε-
πυκνωμένων τῶν σωμάτων δυσσύλληπτα γίγνεσϑαι τὰ σπέρ-
ματα, κἂν συλληφϑῇ δὲ μένειν ἄτροφα πὰραπλησίως τοῖς
ἀφεϑεῖσι κατὰ γῆς. καὶ γὰρ ταῦτα κωλύεσϑαι χειμῶνος
ἀναφῦναι. τῶν re ζῴων ὅσα χειμῶνος ἀποτίκτεται ταῦτα
δύστροφα γίγνεσθαι. τὸ ϑέρος δὲ πάντα ποιεῖν rove τῇ
πολλῇ διαφορήσει, διὰ τοῦτο δὲ καὶ τὰ σπέρματα καὶ τὰ
συλληπτικὰ μέρη τούτων, ὃν τρόπον καὶ ὅλα τὰ σώματα.
ταῦτα δὲ καὶ δίχα λόγου δυσωπεῖν ἱκανὴ καϑέστηκεν ἡ
ἀπὸ τῶν φαινομένων μαρτύρησις. ἐν παντὶ γὰρ χρόνῳ καὶ
γιγνομένας καὶ τελεσφορουμένας τὰς συλλήψεις ϑεωρόθβεν.
εἰ δέ τινες καχοϑερεῖς οὖσαι φύσεις qetoov ἔχουσι ϑέρους ἢ
πάλιν κακοχείμεροι χειμῶνος, οὐκ εἰς τὰς ὥρας ἀποβλέψομεν,
εἰς δὲ τὸ ποιὸν κατάστημα τοῦ σώματος. κοινῶς γὰρ τοῦτον
ὑποτιϑέμεϑα τὸν καιρὸν ἐν ᾧ καὶ ἀνενδεὲς καὶ ἀβαρὲς καὶ
πανταχόϑεν εὐάρεστόν ἐστι τὸ σῶμα. πρὸς δὲ τὰς μετα-
βολὰς τῆς σελήνης εἴ τις ἐγένετο καὶ τῶν ἡμετέρων μετα-
κόσμησις σωμάτων, πάντως ἂν καὶ ταύτην ἐτετηρήκειμεν,
ὃν τρόπον ἐπὶ τῶν μυῶν καὶ τῶν ὀστρέων. εἰ δὲ μηδέν τι

τοιοῦτον ἐπὶ τῶν ἡμετέρων γιγνόμενον τετήρηται σωμάτων,

ἔσται μὲν πιϑανός, ψευδὴς δὲ πᾶς ὃ τοιοῦτος λόγος.

1 εὐτροφῆ.. .«ἀτροφεῖ c. 2 de muribus (cf. infra v. 360)
vid. Aristot. Pseudepigr. p. 388 fr. 332. 11 κωλύεται C (corr. |

E). 12 ve (sic) c (non δὲ). 18 τῶ ϑέρει C. 14 καὶ τὰ
(συλλ.) E: κατὰ 6. 17 γὰρ: μὲν c. 19 ϑέρους E: ϑεωρέας
c. 24 τετηρήκειμεν c (corr. E).

dy b NADA Rd 8S

— 201 —

XI Ei ὑγιεινή ἐστιν ἡ σύλληψις.

42, Ἔνιοι τὴν σύλληψιν ὑγιεινὴν εἶναι νομίζουσιν
ὅτε πᾶν φυσικὸν ἔργον ὠφέλιμόν ἐστι, φυσικὸν δὲ ἐνέργημα
καὶ ἡ σύλληψις. δεύτερον ὅτι στραγγῶς τινὲς καϑαιρόμεναι
καὶ ὑστερικὰς ὑπομένουσαι ϑλίψεις συλλήψεσι χρησάμεναι

τῶν ὀχληρῶν ἀπηλλάγησαν.

A - i] A Κ rr A e , A

πρὸς ταῦτα δὲ λεκτέον OT. καὶ ἡ κάϑαρσις φυσικὸν
ἔργον, ἀλλ᾽ οὐχ ὑγιεινόν, ὡς ὑπεμνήσαμεν. οὐ πάντως γε
μὴν εἴ τι ὠφέλιμόν ἐστι, τοῦτο καὶ ὑγιεινόν. ἀμέλει καὶ
τὸ καϑαίρεσϑανι καὶ συλλαμβάνειν ὠφέλιμον μέν ἐστιν εἰς
γένεσιν ἀνθρώπων, οὐ μὴν ὑγιεινὸν ταῖς κυοφορούσαις.
συλλαβοῦσαι μὲν τάχα οὐχ ἀπαλλάσσονται τῶν προυπαρ-
, A a e , , w 9 , A ,
χόντων περὶ τὴν ὑστέραν ὀχληρῶν, ἀπαλλασσόμεναι δὲ τούτων
τότε συλλαμβάνουσιν. εἰ δὲ καὶ ὑπὸ τῆς συλλήψεως ἀπ-

, , , , e ͵ 5
αλλάσσονται. βοηϑημα γίγνεται νόσων ἡ σύλληψις. οὐ τηρη-
τικὸν τοῦ ὑγιαίνειν, ὥσπερ οὐδ᾽ ἡ φλεβοτομία διὰ τοῦτο
ὑγιεινὸν γίγνεται παράλημμα, διότι λύει νόσους. κατὰ δὲ τὸ
προηγούμενον λεχτέον ὡς πολλὰ μὲν δυσχερῆ παρέπεται ταῖς
κυοφορούσαις βαρουμέναις καὶ τὴν κίσσαν ὑπομενούσαις.
ἤδη δὲ γνωστέον ὅτι καὶ τὴν ἕνὶ τῷ foo αὐτάρκη τροφὴν
μερισϑῆναι δεῖ πρὸς δύο ξῴων ϑρέψιν τε καὶ αὔξησιν,
r4 , , 9 , ^ , Do 4 A] ^
ὥστε μηκέτι μένειν αὐτάρκη τῇ κυοφορούσῃ. ὅτι y&Q TO

M ? , , , E

κυοφορουμένῳ προσμερίξεται, τοῦτο κατ΄ ἀνάγκην ἀφαιρεῖται
τῆς κυοφορούσης. οὐ γὰρ ἐνδέχεται πλείονα λαμβάνειν αὐτὴν
ὡς καὶ ἀπαναλώσεως γιγνομένης πλείονος. οὐδὲ γὰρ οἴσει
τὴν οἰκονομίαν τῆς πλείονος τὸ τῆς πέψεως ἔργον. si τοίνυν
λαμβάνει μὲν ὅσην δύναται πέσσειν, τῆς δὲ πεσσομένης τὸ

προστιϑέμενον τῷ κυοφορουμένῳ τῆς κυοφορούσης ἀφαι-

7 φυσικόν ἔστιν ἔργον D (sed ἐστιν non habet e). 8
—. 09$ (sic) c rim e 16 τοῦ E: τὸ 6. 20 δὲ add. E
(om. 9. ἑνὶ ἐν c. 22 0 τι: πάντα C. 27 λαμβάνει

(piv ὅσην D: Mortis ἣν c.

οι

σι

e

e

οι

— 208 —

ρεῖται,. τὸ δ᾽ ἐλαττωτικὸν οὐχ ὑγιεινόν, οὐδὲ ἡ σύλληψις
ὑγιεινή. ὅτι δὲ τὴν ἀτροφίαν καὶ τὴν ἀτονίαν καὶ τὸ προω-
oóregov γηρᾶσαι of κυήσεις ἀποτελοῦσι πρόδηλον μὲν κἀκ
τῶν ἐναργῶν, ἔτι δὲ καὶ ἐκ τῆς πρὸς τὴν γῆν ὁμοιότητος,
ἥτις ἐπὶ τοσοῦτον ἐξαναλοῦται πρὸς τὰς ἐπαλλήλους καρ-
πογονίας ὥστε μὴ δύνασθαι τοὺς καρποὺς xov ἔτος ἀνα-
φέρειν.

ΧΙ Τίνα σημεῖα συλλήψεως.

48. 'H σύλληψις ὠνόμασται μὲν ἀπὸ τοῦ συγκράτησις
εἶναι τοῦ σπέρματος, καλεῖται δὲ κύησις παρὰ τὸ κεύϑησις
εἶναι τοῦτ᾽ ἔστιν ἀπόκρυψις. τὸ γὰρ κχκεύϑειν ἐστι τὸ κρύ-
πτεῖιν καὶ τὸ ἐν τῇ μήτρᾳ δὲ συνειλημμένον κρύπτεται. κατ’
ἔννοιαν δὲ σύλληψίς. ἔστι ράτησις ἐπίμονος σπέρματος ἢ
ἐμβούου ἢ ἐμβρύων ἡ ἐν ὑστέρᾳ διὰ φυσικὴν αἰτίαν. κρά-
τησις μέν, κατοχὴ γάρ ἐστιν ἡ σύλληψις. ἐπίμονος δὲ διὰ
τὸ σχεδίως ἐνιάκις πρατεῖσϑαι τὸ σπέρμα xol παραυτίκα
πάλιν ἀποπτύεσϑαι, τὸ δὲ τοιοῦτον μὴ εἶναι σύλληψιν. σπέρ-
ματος δὲ ἢ ἐμβρούου., ὅτι κατὰ μὲν τοὺς πρώτους χρόνους
ὅτε ἀκμὴν ἀδιατύπωτός ἐστιν ὃ γόνος, ἡ σύλληψις σπέρματος
ὑπάρχει, μετὰ δὲ τοὺς πρώτους χρόνους τετυπωμένου τοῦ
κατὰ γαστρὸς καὶ μηκέτι ὄντος τοῦ σπέρματος, οὐ παύεται
μὲν οὖσα σύλληψις, ἔστι δὲ οὐ σπέρματος ἀλλ᾽ ἐμβρύου.
μεταβέβληται μὲν γὰρ ἤδη τὸ σπέρμα καὶ φύσις ἐστί, κατὰ
προκοπὴν δὲ καὶ ψυχή, καὶ οὐκέτι σπέρμα. διὸ καὶ τῆς
συλλήψεως διαφοράν τινες εἰσάγοντες τὴν μὲν ἀτελῆ
λέγουσιν ὡς τὴν πρώτην, τὴν δὲ τελείαν ὡς τὴν δευ-

3 αἵ om. c (add. E). 8 verba a D ante συλλ. inserta .
μελλούσης γίνεσϑαι neque hic habet c neque in indice capp. -
tm 18 σύλληψις ἐστὶν (hic) κράτησις c. 14 A D:

) 10 σχεδίως E: σχετικῶς c (cf. ΕΣ p. 26). 18 7, om.
c (add. E). 22 μὲν οὖσα (Dar.) E: μένουσα e 24 οὐκέτι
E: οὐκ ἔστιν c. 26 εἰσάγοντες E: ἄγοντες c. ὡς τὴν

πρώτην, ilem ὡς τὴν δευτέραν del E p. XXXV. *

E.
ΐ
rm

X
y
"

-- 200 —

δευτέραν. ἕνεκα δὲ τοῦ rà δύο τῆς συλλήψεως εἴδη περι-
λαβεῖν σπέρματος ἔφαμεν ἢ ἐμβρούου, διὰ δὲ τὸ καὶ δίδυμά
ποτὲ ἢ diia συλλαμβάνεσϑαι προσεϑήκαμεν 5 ἐμβρύων.
ἐν μήτρᾳ, παρ᾽ ὅσον αὖκ ἐν ὁποίῳ δήποτε μέρει κράτησις
ἐπίμονος τοῦ σπέρματος ἡ σύλληψίς ἐστιν ἀλλ᾽ ἡ ἐν ὑστέρᾳ.
καϑ᾽ ὃν γὰρ καιρὸν ἐν τοῖς σπερματικοῖς περιέχεται πόροις;

^ Hi , , 9 3 2 E - , '
κρατεῖται μὲν ἐπιμόνως, ἀλλ᾽ ovx ἔστι τοῦτο σύλληψις. ἐπὶ
τέλει δὲ πρόσκειται διὰ φυσικὴν αἰτίαν, ἐπεὶ πολλάκις κρα-
τεῖται τὸ σπέρμα καὶ ἐπιμόνως καὶ ἐν ὑστέρᾳ, διὰ ψῦξιν

, ^ , -“ e , 1 Mi » a
μεμυκότος τοῦ στομίου τῆς ὑστέρας. καὶ τὸ ἔμβρυον δὲ iv
ταῖς δυστοκίαις. ἀλλ᾽ αἵ τοιαῦται κρατήσεις οὐκ εἰσὶ συλ-
λήψεις. οὐ γὰρ ὑπὸ τῆς κατὰ φύσιν ἐνεργείας, ὑπὸ δὲ τῆς
παρὰ φύσιν ἀποτελοῦνται.

διαφέρει δὲ ἀνάληψις συλλήψεως. ἀνάληψις μὲν γάρ
ἐστιν ἡ φορὰ τοῦ σπέρματος ἐπὶ τὸν πυϑμένα τῆς ὑστέρας.

, Ἀν" 1 M 1 , , 1 Ls
σύλληψις δὲ ἡ μετὰ τὴν φορὰν κρατησίς τὲ καὶ συγκόλλησις.

ι Ng LI , 2 1 , , M Hi
καὶ ἀνάληψις μὲν μόνου ἐστὶ σπέρματος. σύλληψις δὲ καὶ
ἐμβούου.

44. τούτων οὕτως προδιακεκαϑαρμένων ἰστέον ὡς τινὲς
μὲν ἀκατάληπτον ἔφασαν συναντᾶν. καϑ᾽ ἡμᾶς οὖν ἐκ τῶν
πλειόνων ὑφ᾽ ἕν καὶ μετὰ διορισμοῦ ποιήσασϑαι δεῖ τὴν
᾿ σημείωσιν τῆς συλλήψεως. οἷον ἐκ τοῦ κατὰ τὸ πέρας τοῦ
πλησιασμοῦ φρικώδους συναισϑήσεως ἀντίληψιν γεγονέναι τῇ
γυναικί, καὶ τὸ στόμιον μεμυκέναι τῆς ὑστέρας μετ᾽ εὐαφείας
καὶ τρυφερίας. ἐν γὰρ ταῖς ψύξεσι καὶ ταῖς φλεγμοναῖς
συμπίπτει μέν, ἀλλὰ μετ᾽ ἀπηνείας καὶ σκληρίας. μὴ ἐπι-
καϑυγραίνεσϑαι δὲ τῷ σπέρματι τὸ γυναικεῖον αἰδοῖον. ἢ

1 δὲ d: τὲ (sic) c. 3 προσϑέκαμεν Glo) Σ (cf. 1,837.
ῇ add. E (om. c). Y κρατεῖ μὲν c (corr. E). cf. v. 8 ,πρατεῖ
τε τὸ σπ. C. 9 καὶ ante διὰ add. c (del. E). 21 og ἕν:
cf. E? p. 17. 24 post γυναικί in margine c adscribuntur ea-

dem manu d ἀλγεῖν. μετρίως --- μήτρας) verba Aetii ex epi-
. toma huius ipsius capitis Soranei (XVI, 8) p. 41, 28 —6 D.

- τὸ μετ᾽ c (τὸ del. E). 26 συμπίπτειν c (corr. E.

3 Soranus, ed. Rose. 14.

[-

5

20

WAGE RM

ἐπ᾿ ὀλίγον, ἀνιεμένου πάντως τοῦ πλείονος ὑγροῦ. μετὰ
δέ τινα χρόνον κἀκ τοῦ τὴν ἐπίμηνον κάϑαρσιν ἐπέχεσϑαι
ἢ ἐπ᾽ ὀλίγον φαίνεσθαι, βαρυτέραν δὲ γίγνεσϑαι τὴν ὀσφύν,
καὶ λεληϑότως ἐπαίρεσθαι τοὺς μαστοὺς μετά τινος ἐπιπόνου

5 συναισϑήσεως. ὑπανατρέπεσϑαι δὲ τὸν στόμαχον καὶ τὰ ἐπὶ
τοῦ στήϑους ἀγγεῖα κυρτὰ καὶ πελιὰ φαίνεσϑαι. καὶ τὰ
κύλα τῶν ὀφθαλμῶν ὑπόχλωρα, ποτὲ δὲ καὶ σπίλους μελα-
νίζοντας ἐπιπολῆς ταῖς ὄψεσιν ἐπιτρέχειν, καὶ τὴν λεγομένην
ἐφηλὶν γενέσϑαι. μετὰ δὲ ταῦτα τήν τε κίσσαν ἐπιφαίνεσϑαι

i0 καὶ πρὸς λόγον τῆς τοῦ χρόνου προκοπῆς διογκοῦσϑαι τὸ
ἐπιγάστριον, εἶτα καὶ κινήσεως τοῦ κατὰ γαστρὸς ἀντιλαμ-
βάνεσϑαι τὴν κυοφοροῦσαν.

XII Τίνα κατὰ τοὺς ἀρχαίους σημεῖα τοῦ ἄρρεν
εἶναι τὸ κυοφορούμενον ἢ ϑῆλυ.

ς , » M N , A ^

15 45. Ἱππολρατῆς τοῦ μὲν ἄρρεν κύειν φησί σημεῖον
τό T εὐχρουστέραν ὑπάρχειν τὴν κύουσαν καὶ εὐκινητοτέραν
καὶ τὸ τὸν δεξιὸν μαζὸν μείζονα ἔχειν καὶ εὐογκότερον καὶ
πληρέστερον καὶ μάλιστα τὴν ϑηλὴν ἐπαίρεσϑαι. τοῦ δὲ ϑῆλυ
τὸ μετ᾽ ὠχριάσεως ὀγκωδέστερον εἶναι τὸν εὐώνυμον μαζὸν
20 καὶ μάλιστα τὴν ϑηλήν, ἀπὸ ψευδοῦς ὑπολήψεως ἐπὶ ταύ-
, A ' 5 , " " L M - ^

τὴν ἐλθὼν τὴν ἀπόφασιν. gero γὰρ ἐν μὲν τοῖς δεξιοῖς

, lod e , J, Ü , P4 ?

μέρεσι τῆς ὑστέρας συλληφϑέντος τοῦ σπέρματος ἄρρεν ἀπο-
τελεῖσϑαι, ἐν δὲ roig εὐωνύμοις ϑῆλυ. τοῦτο δὲ ὡς οὐκ
ἀληϑὲς fv τοῖς φυσικοῖς περὶ ἕῳογονίας παρίσταμεν ὑπο-

1 πάντως E: παντὸς C. ἴ κύλα E (Pollux II, 66): κοῖλα c.
8 ἐπὶ πολλῆς c (corr. D). 12 post «vog. in c sequuntur Aetiana
p. 42, 14—17 D. 15 σημεῖον (Aet): εἶναι c. haec (v. 1δὅ---18
ϑηλήν) ex Sorano excerpsit Aet. 16,9, qui aliena deinde addidit
a Sorani scriptore partim recepta p. 43, 18—22 et 44, 6—15,
ubi p. 43, 21 πρότερον ἀπὸ (sic) ἵπποκράτους δέδικται (sic) c.
16 εὖχρ. Hipp. III, 744. contra III, 8 (Lips). 17 τὸ Aet.: om.
c. 21 dero E: ὥστε c. ef. Hipp. III, 465 (ad I, 467). 24
παρίσταμαι e (corr. E). ὑπομνήμασιν D: ὑπόμνησιν (sic) ὁ

— 211 —

μνήμασιν. οἵ δὲ εἰ uiv ἄρρεν εἴη τὸ κατὰ γαστρός, ὀξυ-
τέρας καὶ σφοδροτέρας παρέπεσϑαι τὰς κινήσεις φασὶν αὐτοῦ
πρὸς τὴν ἀντίληψιν τῆς κυούσης; εἰ δὲ ϑῆλυ, καὶ βραδυ-
τέρας καὶ νωϑροτέρας μετὰ τοῦ καὶ τὴν κύουσαν δυσκινη-
τοτέραν εἶναι καὶ ἀσωδεστέραν τῇ δυνάμει. τὴν μὲν γὰρ
εὔχροιαν ἐπὶ τῶν ἀρρενοτόκων γίγνεσϑαι διὰ τὴν ἀπὸ τῆς
κινήσεως τοῦ κατὰ γαστρὸς γυμνασίαν, τὴν δὲ δύσχροιαν
ἐπὶ τῶν ϑηλυτόκων διὰ τὴν περὶ τὸ κυούμενον ἀργίαν.
ταῦτα δὲ τοῦ πιϑανοῦ μᾶλλον ἢ τοῦ ἀληϑοῦς ἔχεται, παρ᾽
ὅσον ἐπὶ τῆς ἐναργείας ὁρῶμεν τοτὲ μὲν ταῦτα τοτὲ δὲ καὶ
τὰ ἐναντία παρηκολουϑηκότα.

ΧΙΥ Τίς ἡ τῶν συνειληφυιῶν ἐπιμέλεια.

46. Ἢ τῶν συνειληφυιῶν ἐπιμέλεια τρίχρονός ἐστιν. ἡ
μὲν γάρ ἐστι τῶν πρώτων χρόνων εἰς τήρησιν τοῦ κατα-
βληϑέντος σπέρματος. ἡ δὲ τῶν δευτέρων πρὸς παρηγορίαν
τῶν ἐπιγιγνομένων συμπτωμάτων, καϑάπερ ἡ τῆς ἐπιγιγνο-
μένης κίσσης. ἡ δὲ τῶν τελευταίων καὶ πλησίον ἤδη τῆς
ἀποκυήσεως εἴς τε τὴν τοῦ ἐμβρύου τελείωσιν καὶ εἰς εὐχερῆ
τῆς ἀποτέξεως ὑπομονήν. ἐξ ὧν περὶ τῆς πρώτης κατὰ τὸ
παρὸν ποιησόμεθα τὴν ἐπίσκεψιν.

δεῖ τοίνυν τῆς συλλήψεως γενομένης φυλάττεσϑαι πᾶσαν
ὑπερβολὴν καὶ κίνησιν σωματικήν τε καὶ ψυχικήν. ἐξίεται
γὰρ τὸ σπέρμα καὶ διὰ φόβον καὶ διὰ λύπην καὶ χαρὰν
αἰφνίδιον καὶ καϑόλου διανοίας ἰσχυρὰν ταραχήν, καὶ γυ-

4 δυσκίνητον c (corr. E p. CV). 10 ἐνεργείας c (corr.
E). τότε ταῦτα τὲ καὶ τὰ ἐναντία vs m. C (corr. E). 12

€f. Aet. 16, 12 ᾿Δσπασίας (quae fugienda illa sec. Soranum ex-

scripsit). 17 πλησίων (sic ipse corr) c. ἤδη: ἢ δὲ c.

18 εἴς vs τὴν τοῦ (DE): ἐστὶ τέλεί (sic) vo? c (qui voluit τε-

λεέωσιν iam ante ἐμβρ.). 21 γινομένης c (corr. D). 24

καὶ καϑόλον δεῖ μόνας τηρεῖν ταραχὴν c (corr. Aetius comp.).
γυμνασίαν σφοδρὰν corr. ÁÀet.
s 14*

5

20

— 212 --

μνάσια σφοδρά, καὶ βιαίους κατοχὰς πνεύματος, βῆχας;
πταρμούς, πληγάς, πτώματα καὶ μᾶλλον τὰ ἐπὶ τὰ ἰσχία,
βάρους ἄρσεις, πηδήματα, σκληρὰς καϑέδρας.’ φαρμακείας,
δριμέων xol πταρμικῶν προσφοράν, ἔνδειαν, ἀπεψίαν., μέ-
5 ϑην, ἔμετον, κοιλιολυσίαν, δύσιν αἵματος διὰ ῥινῶν καὶ αἵ-
μορροΐδος ἢ ἄλλου τόπου, καὶ χαλασμὸν διά τινος τῶν ϑερ-
μαίνειν δυναμένων, καὶ διὰ πυρετὸν δὲ σφοδρὸν καὶ ῥῖγος
καὶ σπασμὸν καὶ τὸ κοινότερον πᾶν τὸ βιαίαν κίνησιν ἐπ-
ἄγον, δι’ ὧν ἔκτρωσις ἀποτελεῖται. τούτων οὖν τὰ ἐπὶ τῆς
10 ἡμετέρας ἐξουσίας πεφυλάχϑαι προσῆκεν, καὶ δι’ ἠρεμίας
κλινήρη τὴν συνειληφυῖαν τηρεῖν πρὸς μίαν ἢ δευτέραν
ἡμέραν, ἀπεριέργως χρωμένην ἀλείμματι χάριν τοῦ καὶ ὄρε-
ξιν ἀνακύψαι καὶ τὴν δοϑεῖσαν τροφὴν ἐξοικειωϑῆναι, παρ-
αἰτεῖσϑαι δὲ καὶ τὴν τοῦ ἐπιγαστρίου τρῖψιν, ἵνα μὴ διὰ
15 τῆς τοπικῆς συγκινήσεως ἀποσπασϑῇ τὸ κολλώμενον σπέρμα;
συναλείφειν δὲ αὐτὴν ἐλαίῳ νεοτριβεῖ καὶ ὀμφακίνῳ., καὶ
τροφὴν σιτώδη διδόναι καὶ ὀλιγωτέραν, τὸ "λουτρὸν δὲ παρα-
πέμπειν εἰ δυνατὸν ἕως ἑπτὰ ἡμερῶν. ὑποπῖπτον γὰρ τῇ
τοῦ ὅλου σώματος ἀραιώσει καὶ τὴν τρυφερίαν τοῦ σπέρ-
80 ματος συνεκλύσει, χωρὶς εἰ μὴ νομίζοι τις ὅτι τὰ μὲν μή-

πῶ βεβαίως κεκολλημένα τραύματα προσδιίστησι τὸ βαλα-

νεῖον καὶ τὰ πυκνότατα τῶν ἀϑλητῶν ἀνίησι σώματα, τὸ
σπέρμα δὲ οὐκ ἂν ἐκτήξειε τρυφερὰν ἔτι καὶ νεοπαγῆ τὴν
σύστασιν ἔχον. ἔνϑεν οὐκ ἀλλότριον καὶ τὸν οἶνον ἀπο-
25 δοκιμάσαι μέχρι καὶ τῶν ἴσων ἡμερῶν εἰς τὸ μὴ βιαίας καὶ
πληκχτικὰς γίγνεσθαι τὰς ἀναδόσεις. ὡς γὰρ τὰ κατεαγέντα
τῶν ὀστῶν μὴ κινούμενα πήγνυται τοῖς μορίοις, οὕτως καὶ
τὸ σπέρμα πρὸς τὴν ὑστέραν ἔμφυσιν ἀσφαλῆ καὶ ἰσχυρὰν

3 καὶ p. τοῦ ἔπειτα ἰσχέων e (corr. E). cf. Aet. πληγὰς
κατὰ τῶν ἰσχίων. 8 βάρος. ἄρσις (sic) c (βάρος αἴρειν Aet).

πηδήματα σκληρὰ. καϑέδρας c (corr. Aet.). 15 τροπικῆς
€ (corr. D). 16 ὀμφακίζξοντι c. 19 σπέρματος (sic) c (non
σώματος, ut D). 21 προδιίστησι c (corr. E). 23 ἐκτείξει

ἐν τρυφερᾶ ἔτι C.

TL

— 213 —

ἀπολαμβάνει μὴ συντινασσόμενον ὑπὸ τῶν κινεῖν δυναμέ-
νων. οὐ μὴν ἕως πλείονος τούτοις πάλιν ἐνδιατριπτέον, ἵνα
μὴ τοῦ σώματος ἐξασϑενοῦντος διὰ τὴν ὑφαίρεσιν τοῦ οἴνου
καὶ τῆς τροφῆς καὶ ἡ μήτρα συνατονήσῃ, κατ᾽ ὀλίγον δὲ
μεταϑετέον. ἐπ᾽ αὐτῇ δὲ τῇ δευτέρᾳ ἡμέρᾳ τῇ διὰ δίφρου
ἢ μακρᾶς καϑέδρας χρηστέον αἰώρᾳ. τὴν γὰρ διὰ τῶν ὑπο-
ξυγίων ὡς κατασείουσαν ἰσχυρῶς ἀποδοκιμαστέον. εἶτα περι-
πάτῳ σχολαίῳ τε καὶ κούφῳ καὶ ὀλίγῳ πρὸς λόγον ἕκάστης
ἡμέρας αὐξανομένῳ, καὶ τροφαῖς ταῖς ἐκ τῆς μέσης ὕλης,
οἷον ἐχϑύων τοῖς μὴ λιπαροῖς καὶ κρεῶν τοῖς μὴ καταπι-
μέλοις καὶ λαχάνοις τοῖς μὴ δριμέσι. φεύγειν δὲ πᾶν τὸ
δριμύ, καϑάπερ σκόροδα κρόμμυα πράσα τάριχα καὶ καϑό-
λου τὰ δριμέα τῶν βρωμάτων. ταῦτα μὲν γὰρ φϑεέρεται
ῥαδίως. τὰ δριμέα δὲ πνεύματα ποιεῖ καὶ ἄλλως ἐστὶ τμη-
τικὰ καὶ λεπτυντικά, παρὸ καὶ ἐπὶ τῶν χρονίως νοσούντων
εἰς τὴν οἷον διεκτύλωσιν δοκιμάξομεν. παντελῶς δέ ἐστιν
ἀνεπιλόγιστον μὴ συνιδεῖν ὅτε τὰ ξαίνοντα καὶ ἰσχναίνοντα
καὶ δινῶντα τὴν ὅλην σύγκρισιν καὶ τὰ πεπυκνωμένα δὲ-
εὐτυλῶντα, ταῦτα διὰ τῆς ἀναδόσεως προσμερισϑέντα τοῖς
τῆς ὑστέρας τόποις πολὺ μᾶλλον διατήξει τὸ σπέρμα μυξῶ-
δὲς ὃν ὅλον καὶ οὔπω διακεκρατημένον τῇ πήξει. φυλάτ-
τεσϑαι δὲ καὶ συνουσίαν. καὶ γὰρ καὶ αὕτη κίνησιν ἐμ-
ποιεῖ κοινότερον μὲν τοῖς ὅλοις σώμασι, μάλιστα δὲ τοῖς περὶ
τὴν ὑστέραν τόποις ἠρεμίας δεομένοις. ὡς γὰρ ὃ στόμαχος
ἠρεμῶν μὲν ἐγκατέχει τὴν τροφήν, τινασσόμενος δὲ πολλάκις
ἀπορρίπτει τὸ ληφϑὲν δι᾿ ἐμέτων, οὕτως καὶ ἡ μήτρα μὴ

1 ὑπολαμβάνειν (sic) c (corr. E, ut apogr. B apud D).
5 ἐπ᾽ αὐτὰ (ἔπειτα E) δὲ τὴν δευτέραν ἡμέραν C. 9 αὐξα-
νομένων C (corr. A 19 καϑόλου addidi (om. c). 14
πνεύματα ὅτι καὶ... C (πνευματοὶ καὶ E, cf. D). 16 τ. oiov
ἐκτύλωσιν c (cf. v. 18). 19 πολὺ (post ταῦτα) c (del. E).
onte. e (corr. E). 20 διατήξειεν (sic) c. 21 ὅλον: ὅσον
Ὁ: 22 καὶ (ante αὐτὴ) om. c (add, E). 24 ὑστέραν (sic)
c (non ἀριστερὰν, ut exscripsit D).

[I

10

18

2

e

25

— 214 —

τινασσομένη μὲν κρατεῖ τὸ σπέρμα, σαλευομένη δὲ ἀφίησι.
, X - , A — ?7 er 1
βαλανείῳ δὲ χρῆσϑαι ϑερμοτέρῳ καὶ τῶν ἀέρων ἕνεκα καὶ
» e , LI - "Ὁ 1 - , ,
τῶν ὑδάτων, χωρὶς ἐγχρονισμοῦ καὶ πολλῆς ἐξιδρώσεως εἰς
τὸ μὴ ϑουπτόμενον ἐξατονίζεσϑαι τὸ σῶμα. χρῆσϑαι δὲ καὶ
ψυχρῷ συμμέτρως; ὡς μὴ φρικώδη γενέσϑαι συναίσϑησιν.

A : M A 2 , - ΟΝ - er ki] , , A
μετὰ δὲ τὴν ἀποϑεραπείαν δεῖ ἀσιτῆσαι fog ἂν ἠρεμήσῃ τὸ
σῶμα καὶ ἡ ταραχὴ τοῦ πνεύματος καὶ ὃ σάλος τῶν ὑγρῶν
ἀπογαληνωϑῇ. προπίνειν δὲ μέχρι πλείονος ὕδωρ ὕστερον,
241? , , 1 24 347
ἀλλ᾽ εἰ συνηϑὲς, καὶ οἰναριον ὀλίγον.

41. μηδεὶς δὲ ὑπολαμβανέτω «ὅτι κἂν παραβαινούσης
τινὸς ἔνια τῶν εἰρημένων ἢ πάντα μὴ γίγνηται τοῦ συλλη-
φϑέντος ἔκτρωσις; οὐχὶ πάντως ἠδίκηται τὸ συλληφϑέν. βέ-
βλαπται" γὰρ ὥστε καὶ ἀγονώτερον γίγνεσθαι καὶ ἀναυξητό-

M

τερον καὶ δυστροφώτερον καὶ κατὰ τὸ κοινὸν εὐαδίκητον
εὐάλωτόν τε τοῖς βλάπτουσι καὶ κακόμορφον καὶ κατὰ ψυ-
χὴν ἀγενές. χωρὶς εἰ μὴ τῶν μὲν οἰκοδομουμένων ὅσα ἂν
πεπηγόσιν ἐποικοδομῆται τοῖς ϑεμελίοις δυσπερίτρεπτα μένει

, e P! € ac Me δ , 1
πλείοσι χρόνοις. oco δὲ σαϑροῖς καὶ ἀπήχτοις ῥαδίως καὶ
πρὸς ὀλίγην ἀφορμὴν ἀπορρίπτεται, τῶν δὲ ξῴων ἡ γέννησις
ἔσται διάφορος παρὰ τὸ τοῖς πρώτοις ὡσανεὶ στοιχείοις καὶ
ϑεμελίοις διαφόροις ἐξερεισϑῆναι.

τοῦ σπέρματος δὲ ἀποπτυσϑέντος καταληφϑήσεται μὲν
τὸ γεγονὸς ἐκ τοῦ κάϑυγρον τὸν γυναικεῖον κόλπον ὑπάρ-
χειν, διορθώσεως δὲ τεύξεται πρὸς τὸ μὴ καὶ δεύτερον τὴν

«MA - , 3 ’ , 1A A -
αὐτὴν τῆς συλλήψεως ἀποτυχίαν γενέσθαι. καὶ διὰ τοῦτο
περιαιρεῖν μέν, εἴ τις σωματικὴ κίνησις, παραμυϑεῖσϑαι δὲ

5 συμμέτρω e (corr. E). 6 δεὲ ἵστησιν ἕως... C. 10
ὅτι Ε: διότι C. 11 γίνηται D: γίνεσϑαι c. 12. βεβλάφϑαι
γὰρ ὥσπερ c (corr. E). 14 κατὰ om. c (add. E). 15 év-
ἅλωτος τὲ c (corr. D). 16 ὁπᾶσαν (sic) πεπνίγωσιν e (πεπη-
γόσιν D). 17 $su. οἶκος, δυσπερίτρεπτος μὲν εἰς (510) πλεί-
oct yg. ὁ (delevi οἶκος). [19 ἡ γέννεσις οὐκ ἂν ἔσται ὃ. c.
20 ὡς ἂν εἰς στ. c. 26 παραμυϑεῖ. ὡς δὲ τὴν w. c (corr.

- B.

"» r ἢ $ "

T Ves Cu tap Me Pon ^
dnd" C y te οὐ, E d

- ic L

; — 215 —

τὴν ψυχήν, εἰ βιωτικαὶ φροντίδες συνετάραξαν αὐτήν, τονοῦν
δὲ τὰ μέρη μετὰ τῶν ὅλων, εἰ περὶ τὴν ὑστέραν ἡ ἀτονία.

καὶ τοιαύτη μὲν ἡ περὶ τὸν πρῶτον χρόνον τῆς συνει-
ληφυίας ἐπιμέλεια, ἐπὶ δὲ προκοπτούσης τῆς κυοφορίας ἡ
καλουμένη γίγνεται κίσσα. καὶ περὶ ταύτης λέγωμεν &xo-
λούϑως.

XV Περὶ κίσσης.

D . λέγουσι δὲ ταύτην of μὲν ἐκ μεταφορᾶς ὄρνιϑος
οὕτω λεγομένης. ὡς γὰρ τὴν πτηνὴν κίσσαν ποικίλην εἶναι
πτιλώσεως ἕνεκα καὶ φωνῆς, οὕτως καὶ τὸ προκείμενον σύμ-
πτῶμα ποικίλων ὀρέξεων ἀποτελεσματικὸν ὑπάρχειν. τινὲς
δὲ ἀπὸ τοῦ κισσοῦ. καὶ γὰρ οὗτος ποικίλος ἐν περιπλοκαῖς.

ἐπιγίγνεται δὲ ταῖς πλείσταις τῶν κυοφορουσῶν περὶ
τὴν τεσσαρακοστὴν ἡμέραν, ἔτι δὲ μέχρι τεσσάρων μηνῶν
ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἕπεται. ἐνίαις δὲ καὶ τάχιον ἢ βράδιον
ἄρχεται καὶ παραμένει πάλιν τισὶ μὲν ὀλιγωτέρως τισὶ δὲ
μέχρι πλείονος, σπανίως δέ τισι μέχρι τῆς ἀποτέξεως. τισὶ
δ᾽ οὐδ᾽ ὅλως ἐπηκολούϑησεν.

1 συνετάρασσαν C (corr. E). 7 huius cap. idem in c
initium est cum Aetii capitulo 16, 10 quod inscribitur Περὶ
κίττης Γαληνοῦ (sc. ex deperdito quodam Pseudo-G. libro):
Τὸ περὶ τὸν δεύτερον μῆνα «συμβαῖνον ταῖς κυούσαις πάϑος
κίττη ὠνόμασται [ἐκ μεταφορᾶς ὄρνιϑος.. λεγομένου etc. ubi c
λέγουσι δὲ τοῦτο οἵ uiv...]. ceterum cf. Musc. I, 88 et ex
inc. auctore simile additamentum Oribasii latini veteris VI,48
ubi sic: Císsa igitur ab antiquis nomen accepit, quam alii ab
anozietate pregnantis (— taedio Musc.) ... ali? a similitudine
edere. ..ali$ vero ad similitudinem avis quam Greci cissam vo-
cant, Latimi gaiam (gaviam? Plin., Cael) dicunt. wt enim illa
pinnarum varietate distincta atque voce multisona esse perhibe-
tur, non aliter haec passio varias desideriorum ingerit formas
etc. 8 ταύτην: τοῦτο C. 9 post λεγομένης quod habet D
κίσσης non extat in codice. ποικινὴν c (corr. D). 10 πτι-
λώσεως (vel πτίλων cf. lat. et voce et penmis varia): ποικιλίας C.
12 ποικίλα C. 14 τὴν Aet.: om. c. κατὰ τὸ πλεῖστον (post
τεσσ.) add. c (cf. Aet. ταῖς wvovooig...Qg ἐπὶ τὸ πολύ). ἔτι
E: ἐπὶ c. 16 ἄρχεται E: ἔρχεται e. ὀλιγωτέρους (sic) c.

e

-- 216 —

παρέπεται δὲ ταῖς ἐν τῷ πτώματι τυγχανούσαις ἀνατροπὴ
στομάχου ἤτοι πλάδος ναυτία τὲ καὶ ἀνορεξία ποτὲ μὲν
πρὸς πάντα ποτὲ δὲ πρός τινα, καὶ τῶν ἀσυνήϑων ὄρεξις
οἷον γῆς ἀνθράκων ἑἕλίκων ἀμπέλου καὶ ὀπώρας ἀώρου τὲ
A 2 2 », Α M] 2t ? , "w L1
5 καὶ ὀξώδους. ἐνίαις δὲ καὶ ἔμετος ἔπ διαστημάτων ἡ καὶ
κατὰ πᾶσαν προσφοράν, καὶ βάρος καὶ σκοτώματα καὶ ἀλ-
γήματα κεφαλῆς ἀπόρροιά τε καὶ ὠμῶν χυμῶν πλῆϑος καὶ
ὠχρότης καὶ ἀτροφία καὶ κοιλίας σκληρία, τισὶ δὲ καὶ διά-
τασις στομάχου, ϑώρακος ἄλγημα. τῶν αὐτῶν ἐνίοτε καὶ
10 πυρέτια λεπτὰ καὶ μαστῶν ἐπιδιογκώσεις. τὸ δὲ ἔπαρμα
τῶν ἀγγείων τισὶ μὲν πρασίζον τι τισὶ δὲ πελιδνόν. ἐνίαις
δὲ χαὶ ἀνάχυσις ἰκτεριώδης.
49. τῆς πρώτης οὖν συναισϑήσεως γενομένης πρὸς μέαν
ἡμέραν συστολὴν παραλαμβάνειν, ἕνεκα τοῦ μὴ κινούμενον
15 τὸν στόμαχον πρὸς τὸ κατὰ φύσιν διὰ τῆς ἠρεμίας ἀτάραχον
φυλαχϑῆναι, μηδὲν εὐλαβούμενον ὡς οἷ πολλοὶ λέγουσιν
[Ld A , e p -" A , e
ὅτι δύσιν Doors 0Gqv δήποτε δεῖ πυραθεῖνοι τροφήν. ἡ
γὰρ ovx ἐπιτηδείως τῷ σώματι διδομένη τροφὴ φϑείρεται
καὶ οὐ μόνον οὐ τρέφει ἀλλὰ προσκακοῖ καϑάπερ τὰ τέλεια
20 Tv σωμάτων οὕτως καὶ τὰ νεοπαγῆ σπέρματα. διόπερ
ἀνατάσει χρηστέον. καὶ γὰρ οἵ πλέοντες συστολῇ χρησάμενοι
πρὸ μιᾶς ἡμέρας τὴν ναυτίαν οὐχ ὑπομένουσιν ἢ οὐκ ἐπὶ
τοσοῦτον.
TES ey ' 93.172 1 E ,
τῇ δὲ ἕξξῆς ἡμέρᾳ σὺν ἀλείμματι μὲν ἀποϑεραπευτέον,
A Α , 94! , , 1 e M]
25 τροφὴν δὲ δοτέον ὀλίγην εὐκατέργαστον, οἷον ὠὸν ἁπαλὸν
1 πώματι (sic) e (corr. d). 2 post ἀνορεξία sequuntur
verba nonnulla ex Aetio illata p. 49, 9—10 D (usque ad alte-
rum ἀνορεξία). cf. lat. cwm inaequalitate stomach? et abwundan-
iia humorum et nausia. 8 ἀσυνήϑως͵ c (corr. d). 4 ἀώ-
ρους τὲ 6 (eorr. D). post ὀξώδους omisi δυσχροοῦσι --- σιτίων
p. 49, 18—14 c. 5 ἢ καὶ hic om. c (qui mox habet πρ. ἢ
καὶ Boc). 7 ἀπορία τὲ C. 8 διάτασις (sic) c: διάστασις
d. 11 post πελιδνόν seq. Aetiana p. 49, 22— 50, 6. 21

ἀναστάσει € (corr. E). 24 ἀποθεραπευταῖοι (sic) c (corr. E).
25 ἀκατεργ. c (corr. D).

-- 211 —

ἢ πόλτον καί τι τῶν μὴ καταπιμέλων πτηνῶν καὶ ποτὸν
ὕδωρ, οὐ πολύ, ψυχρὸν δὲ εἰ σύνηϑες, χάριν τοῦ παραστέλ-
λεσϑαι τὸν πλάδον τοῦ στομάχου. ταῖς δὲ ἑξῆς ἡμέραις
πρὸ τοῦ ἀλείμματος προκαταψᾶν αὐτῶν τὸ σῶμα δι᾽ O90-
νίων τρυφερῶν ἄχρι συμμέτρου φοινιγμοῦ. μετὰ δὲ τὰς
πρώτας ἡμέρας λουτρῷ χρῆσϑαι ξεστοτέρῳ καὶ οἰναρίῳ συμ-
μέτρῳ καὶ κινήσεσι ταῖς δι᾿ αἰώρας, φορείῳ τὸ πρῶτον καὶ
καϑέδρᾳ κἄπειτα ξευκτῷ, καὶ περιπάτοις ἀναφωνήσεσί τε
καὶ ἀναγνώσεσι μετὰ πλάσματος καὶ γυμνασίοις τοῖς δι᾽ ὁρ-
χήσεως κωρύκου τε καὶ σφαίρας καὶ τρέψεως. τονωτικῶν
γὰρ τοῦ στομάχου τὸ μέρος. ἔτε τοῦ ἄρτου ξηροφαγεῖν.
οὕτως γὰρ εὐμαρῶς ἀποκουφίξεται τὰ σώματα τῶν τῆς wiG-
σης ὀχληρῶν. ὑφαιρουμένου τοῦ καϑ᾽ ἡμέραν λουτροῦ καὶ
παρὰ μίαν δὲ καὶ παρὰ δύο παραλαμβάνομεν.

ὅ0. πολλῆς δὲ οὔσης ἀνατροπῆς καὶ πλαδήσεως τοῦ
στομάχου πυκνωτικαῖς χρηστέον ἐμβροχαῖς κατὰ τὸν στόμα-
χον καὶ τὴν κοιλίαν δι᾿ ἐλαίου ὠμοτριβοὺῦς καὶ ὀμφακίνου,

ἐρίων προσπεριειληϑέντων. καὶ δόδινον δὲ καὶ μήλινον καὶ.

μύρσινον καὶ μαστίχινον καὶ νάρδινον ἐπισυστρέφει τὸν στό-
μαχον ὑπτιώμενον, ἢ διά τινος τούτων κηρωτάριον ἐπαλεί-
φειν. εἰ δὲ εὐτονωτέρας χρεία στύψεως γένοιτο διὰ τοὺς
ἐμέτους, ἐπιϑέμασι χρηστέον, ἐξ ὧν εἰσι φοίνικες ξηροὶ προ-
βρεχϑέντες ἢ ἕψηϑέντες ἐν οἴνῳ αὐστηρῷ ἢ ὀξυκράτῳ, καὶ
μῆλα κυδώνια παραπλησίως ἕἑφϑά, κατ᾽ ἰδίαν ἢ μετὰ τῆς
πρὸς τοὺς φοίνικας συμπλοκῆς ἢ μετά τινος τῶν εἰρημένων
κπηρωταρίων, εἰ δ᾽ ἐπιτείνειν ϑελήσαιμεν τὴν δύναμιν, καὶ
στυπτηρίας ὑγρᾶς ἢ ξηρᾶς ἀλόης τε καὶ μαστίχης καὶ ῥόδων

2 εἰ E: ἐς c. 10 κωρύκου D: xovgixo? c. TOYOTL-

κῶν: τὸνωτικὸν C. 11 γὰρ: δὲ c. ἔτι: ἐπὶ c. 18
ἠφαιρουμένου c (corr. E). καϑηραμέαν (sic) c (corr. E).
15 πλαδήσεως: πλέδης ἕως c. 17 ὀμφακίένου: -κίξοντος c (ut
supra 1, 46). ^ 19 μαστίχιον (sic) c (corr. d). ἐπισυστροφεῖ
c. 22 ἐπιϑέματι c (corr. E). 24 u. καὶ κυδώνια c (corr.
E) 26 δ᾽ émítwosg c.

-- 218 —

τε καὶ κρόκου καὶ οἰνάνϑης καὶ σιδίων ὀμφακίου καὶ κηκίδων
ὑποκιστίδος τε καὶ ἀκακίας καὶ πάλης ἀλφίτων. παφαμένοντος
δὲ τοῦ ἐμέτου καὶ τῆς τῶν σιτίων ἀποβολῆς ἁρμόσει τὰ μὲν
ἄκρα διαδεσμεύειν. τῇ γὰρ τούτων πυκνώσει συνδιατίϑεται

5 χαὶ ὃ στόμαχος. ἢ καὶ εἰς ξεστὸν ὕδωρ καταβάπτειν. καὶ
γὰρ τοῦτο τῇ ἐπιτάσει πυκνωτικόν. κατὰ δὲ τοῦ στόματος
τῆς κοιλίας πλατύστομον σικύαν us" ὑποβολῆς πλείονος
φλογὸς κολλᾶν, εἰ δὲ μή, καὶ δευτέραν κατὰ μεταφρένου.
καὶ γὰρ παραπλησίως ἐπέχουσιν αὗται τὸν περὶ τῷ στομάχῳ
10 δευματισμόν. πόνου δὲ συμπεπλεγμένου τῷ δεύματι στυπτι-
κὸν μὲν τῇ δυνάμει καταπλασμάτιον ἐπιρριπτέσϑω ϑερμὸν
δὲ τῇ ϑίξει, καϑάπερ ἡ ὠμήλυσις ἐξ ὀξυκράτου καὶ μά-
λιστα ταύτης ἡ διὰ κριϑίνων ἀλεύρων ἢ πυρίνων ἀσήστων.
51. μάλιστα δὲ προνοητέον τοῦ διατάσσειν τροφὰς εὖ-

15 στομάχους εὐδιοικήτους τε καὶ δυσφϑάρτους, οἷον gov
ἁπαλὸν καὶ χόνδρον δι᾿ ὕδατος ψυχροῦ ἢ ὀξυκράτου ἢ μετὰ
πυρήνων ῥδοᾶς ἢ ἀλφίτων πόλτον ψαϑαρώτατον καὶ μάλιστα
τὸν διὰ τῆς ὀρύζης, καὶ τῶν πτηνῶν τὰ μὴ καταπίμελα
ψαφαρωτέραν δὲ ἔχοντα τὴν σάρκα, καϑάπερ ἀτταγῆνα, φάσ-
20 σαν, πέρδικα, νήσσας ἀγρίας, κίχλας, κοσσύφους, περιστερᾶς;
ὄρνεις κατοιπιδίους καὶ τούτων μάλιστα τὰ στήϑη, καὶ τῶν
ἀγριμαίων κρέας λάγειον ἢ δορκάδειον, τῶν δὲ ἄλλων τὰ
ἐρίφεια, καὶ τῶν τρυφερῶν χοιρείων δύγχη πόδας ὦτα κοι-
λίας μήτρας, τῶν δὲ ἀπὸ ϑαλάσσης ὁμοίως τὰ στερεόσαρκα.
86 τούτων δέ εἰσι τρίγλαι, κάραβοι, καρίδες, κήρυκες, σφόν-
δυλοι, πελωρίδες, πορφύραι. λαχάνων δὲ σέριν ὦὠμήν τὲ
καὶ ἑφϑήν, σίσαρον, ἀνδράχνην, ἀρνόγλωσσον : ἀσπάραγον

2 καὶ. «καὶ E: ἧ.. «ἢ C. 5 ἢ καὶ eíc.: καὶ ἡ ξεστὸν
ὕδωρ τὰ καταβ. 6. ὁ στόματος (sic, non στομάχου) c. cf. |
Cael. ox. 3, 201 (ori ventris ...aliquando etiam « tergo). 91

xol γὰρ: χρὴ y&o c. 11 ϑερμῶ c (corr. D 12 ϑέξει E* -

p. 28: καϑέξει c. ἡ ὠμὴ λύσσα c (corr. D). ἐξ οἵα. ὦ
(add. E, διὰ D). 17 ἀφίλτων (sic) c (corr. d). 21 κατοι- .
κητηρίους ὃς 27 ἴσαρον (sic) c (corr. d).

— 219 —

ἄγριον. τῶν δὲ ἀπὸ ταμιείου ἐλαίας κολυμβάδας, μῆλα
χυδώνια καὶ τούτων μάλιστα τὸ ὀπτόν. τὸ μὲν γὰρ ὠμὸν
δυσκατέργαστον, τὸ δὲ ἡψημένον ὕδατι τὴν πολλὴν στύψιν
ἀποβάλλει, τὸ δὲ περιϑλασϑὲν καὶ ἀποπτηϑὲν μετὰ τοῦ τη-
ρεῖν τὴν ποιότητα προσλαμβάνει τὸ εὐκατέργαστον. εἰ δὲ
ἑφϑὸν αὐτό τις βούλοιτο λαβεῖν, ἐπιδιακείμενον αὐτὸ κα-
λάμοις ἕἑψητέον ἢ κρεμαστέον διά τινος ὥστε μὴ τοῦ ὕδατος
ἅπτεσθαι, διὰ δὲ τῆς ἀτμῶν φορᾶς λαβεῖν τὴν ἕψησιν.
δοτέον δὲ καὶ ἄπιον ἢ μέσπιλον ἢ σοῦρβον ἢ σταφυλὴν
τὴν ἀπὸ χύτρας ἢ κρεμαστήν. πνευματοῖ γὰρ ἡ πρόσφατος.
χαὶ ἀμύγδαλα. προνοητέον δὲ Omog μηδὲν y τῶν προσ-
φερομένων κεκαρυκευμένον. τὸ γὰρ ποικίλον καὶ περίεργον
τῆς ἀρτύσεως βραδυπεψίας καὶ διαφϑορὰς σιτίων ποιεῖ.
—— 58, πρὸ δὲ τοῦ λαβεῖν τὴν τροφὴν εἴ τι συρρυὲν ὑγρὸν
ἐπὶ τὸν στόμαχον, οὐ κωλυτέον αὐτὸ δίχα συγκινήσεως
ἐπιπολάσαν διὰ τῶν ἐμέτων ἐκβαλεῖν. μὴ προεξαντληϑὲν
γὰρ αἴτιον αὐτὸ γίγνεται τοῦ τὴν ἐπιφερομένην φϑείρεσϑαι
τροφήν. ἔνιοι δὲ τῶν ἑἕτεροδόξων καὶ προηγουμένως
παρήνεσαν χλιαρὸν ὕδωρ προπίνειν, εἶϑα καϑιέναι τοὺς
δαχτύλους καὶ ἔμετον ἐπιτηδεύειν. ob δ᾽ αὐτοί φασι δρι-
μέος μὲν καὶ πυρώδους πλεονάσαντος ὑγροῦ καὶ διὰ τοῦτο
τὸν στόμαχον ἀναδάκνοντος καὶ πυροῦντος, ἀνδράχνης ἀπό-
Bosyue ἢ ἀπόξεμα διδόναι πίνειν ἢ καὶ αὐτὴν ἐσϑίειν πέ-
πονά τὲ καὶ σικύων σπέρμα μεϑ᾽ ὕδατος καὶ γλυκὺν κρη-
τικὸν ἢ ἀβρότονον ἢ ἀψίνϑιον ἢ συριακῆς νάρδου ἀπό-
- Besyue ἢ πκρητικῆς τραγοριγάνου. παχέος δὲ καὶ γλίσχρου,
— 1 ταμείου c. cf. Cael ox. 8, 204: dehinc e cellario quod
" Graeci apotamiam (1. apo tamiu) vocant, colymbadas olivas fra-
etas. ἐλαίαι κολυμβάδες, μήλων χυδωνίων 6. 4 περιπλα-
dol e: 6 ἐπιδιακειμένων αὐτὸ (sie) καλάμων c (corr. E).
“9 Mie (ut sorba Cael. l. e): οὖον E? p. 9. 28. 10 xv-
ϑρας c 1l πρ. καὶ καρυκευμάτων C (ἐκ κ. E). 14 εἴ τι
EE: ἔτι €. σωρρυὲν (sic) c (corr. d). 16 ἐπιπολᾶσαι (sio) c.

|. 19 λλιερὸν c. 23 πέπονά τε (sic) c (non δὲ). cf. Diosc.
2, 162 sq.

e£
WR:

— 220 “--

ῥαφανίδας μετ᾽ ὀξυμέλιτος καὶ ταρίχου καὶ τὸ διὰ vémvog
καὶ ὕσσωπον δι’ ὑδρομέλιτος ἀποζεσϑὲν. ἅπερ παντελῶς
ἀμέϑοδα. δεῖ γὰρ οὐκ εἰς τὰς τῶν χυμῶν ἀποβλέπειν δια-
φοράς, εἰς δὲ τὴν ποιὰν τοῦ σώματος. εἶτα δύσπεπτοι μὲν
5 αἵ βῥαφανίδες, πνευματικὸς δ᾽ ὃ γλυκύς, τὸ δ᾽ ἀψίνϑιον
πρὸς ἔκτρωσίν ἐστιν ἐπιτήδειον, ὥστε φυλακτέον τὰς τούτων
δόσεις.
ὅ8. ταῖς δὲ πρὸς τὰ βλαβερὰ τῶν κυουσῶν ἐπιϑυμίαις
τὸ μὲν πρῶτον ἐνστατέον διὰ λόγων ὡς τῆς &m αὐτῶν
19 βλάβης τῶν τὰς ἐπιϑυμίας ποιούντων παραλόγως, 19 καὶ τὸν
στόμαχον κακούσης, οὕτως δὲ καὶ τὸ κατὰ γαστρός, διὰ τὸ
μήτε καϑαρὰν μήϑ᾽ ἁρμοδίαν ἐπισπᾶσϑαι τροφήν, ἀλλὰ τοι-
evrqv ὑποίαν ἐπιπέμψαι δύναται τὸ σῶμα κακῶς διακεί-
μενον. καὶ γὰρ τὸ ἀπὸ τῆς γῆς ἀπορρέον ὕδωρ καϑαρᾶς μὲν
i5 οὔσης διαυγές ἐστι; βορβορώδους. δὲ ϑολερόν. εἰ δ᾽ ἀνια-
ρῶς ἔχοιεν, κατὰ μὲν τὰς πρώτας ἡμέρας οὐδὲν προσενεατέον;
ὕστερον δὲ καὶ μετά τινας ἡμέρας, εἰ μὴ τυγχάνουσαι ὧν
ϑέλουσι τῇ δυσϑυμίᾳ τῆς ψυχῆς ἀπισχνοῦσι καὶ τὸ σῶμα.
πρὸς δὲ τὸ κουφότερον ἀδικηϑῆναι πρῶτον μὲν ὑποδεικτέον
20 ὅπως μὴ πρὸ τῆς ἀποϑεραπείας τοῦ σώματος λάβωσι καὶ
τὸ ἐπιϑυμητόν, ὅπου καὶ τὸ κατὰ γένος ὠφέλιμόν ποτε
λαμβανόμενον ἀδικεῖ, καὶ μὴ κατ᾽ ἰδίαν, μετὰ δὲ τῆς συμ-
φερούσης τροφῆς; ἵνα τῇ παρὰ ταύτης εὐχυλίᾳ κατακρατηϑῇ
ἤγουν κατακερασϑῇ. κατ᾽ ὀλίγον δέ. τὸ γὰρ περισσότερον
25 μᾶλλον ἀδικεῖ. καὶ μεταξὺ τῆς ἄλλης τροφῆς, ἀλλὰ μήτε
πρότερον; γυμνοῦ γὰρ ἅψεται τοῦ στομάχου, μήϑ᾽ ὕστερον.
ἐπιπολάσαν γὰρ καὶ τὴν ἄλλην προσδιαφϑείρει τροφήν.

1 ,ῥαφανέδος (sic) c (corr. d). καταρέχου c (corr. D).
2 ἰσσώπου c (corr. E). 8 χυμῶν E: γυναικῶν c. 4 μὲν
(sic) c (om. d). 5 τὸ ew. c (corr. E). 10 τῶν: καὶ τῶν
6: ποιούσης (et deinde ἢ καὶ) c. 12 μὴ δ᾽ ἄρμ. (sic) 6.
15 ἀνιαρῶς D: ἀνιῶς c (f. yrs 17 εἰ addidi (om. c).
ὧν D: τῶν c. 20 ἀϑεραπείας (sic) e (corr. d). 21 ἐπι-
ϑυμητικόν c (corr. E). 23 ἕνα om. e (add. E). 24 δὲ om.

c (add. E). 26 πρῶτον C. 27 ἐπιπολάσαν γὰρ E: à

-- 221 -ἴ-

ι , A € - , , , A A -"
καὶ τοιαύτη μὲν ἡ τῆς πίσσης ἐπιμέλεια, τὴν δὲ τῶν
ἑξῆς χρόνων ἀκολούϑως προσυπακτέον.

ΧΥ͂Ι Τίς ἡ ἀπὸ τῆς κίσσης μέχρις ἀποτέξεως

ἐπιμ ἐλεια.

ὅ4. Τίνα μὲν τρόπον κατὰ τὸν τῆς κίσσης χρόνον ἄγειν
δεῖ τὴν κυοφοροῦσαν ἔμπροσϑεν ὑπεδείξαμεν, λοιπὸν δὲ ἤδη
τούτου περιγραφέντος τοῦ συμπτώματος ἀκολούϑως καὶ τὴν
μετὰ τὴν κίσσην ἐπιμέλειαν ὑπογράψαι.

δεῖ τοίνυν πρὸς λόγον γε τῆς δυνάμεως αἰώραις τε
χρῆσϑαι ποικίλαις καὶ περιπάτῳ καὶ ἀναφωνήσει καὶ ἀνα-
γνώσει καὶ ἀλείμματι καὶ ἀνατρίψει καὶ τροφαῖς ἀφϑονω-
τέραις πλὴν ὥστε περιγίγνεσϑαι τῶν προσφερομένων οἴνῳ
τε καὶ λουτροῖς τοῖς κατὰ συνήϑειαν xoci τῇ πάσῃ διαχύσει
τῆς ψυχῆς καὶ ὕπνοις ἱκανοῖς. δυσπαϑεστέρου δὲ γιγνο-
μένου τοῦ σώματος ἡ κύουσα μὲν ἄμεινον ὑγιαίνει καὶ πα-
ρασχευάζεται ὡς τὰς ὠδῖνας εὐτονώτερον ἐνεγκεῖν, τὸ ἔμ-
βρυον δὲ νοστιμωτέρας καὶ ὑγιοῦς καὶ αὐτάρκους μεταλαμβάνει
τῆς τροφῆς.

55. χατὰ δὲ τὸν ἕβδομον μῆνα τὰς μὲν σφοδροτέρας
κινήσεις ὑφαιρετέον καὶ μάλιστα τὰς διὰ τῶν ὑποζυγίων,
τοῖς δὲ ἄλλοις προσεχτικώτερον χρηστέον. ἐπισφαλὴς γὰρ
ὃ σπαραγμὸς ἐν ἀρχῇ μὲν μήπω προσεχομένου τοῦ σπέρ-
ματος εὐτόνως μηδ᾽ εἰς τὴν πῆξιν κεκρατυμμένου καὶ διὰ
τοῦτο ῥαδίως τοὺς ἀποσπασμοὺς λαμβάνοντος, ὕστερον δὲ
διὰ τὸ βαρυαχϑὲς εἶναι τελειούμενον τὸ κατὰ γαστρὸς ὅτε

πολλὰς γὰρ ἂν e 2 χρονίων (sic) c (corr. d). προσυπαρ-
ατέον C. 8 ἡ in tit. sic habet c (om. d). |. 4 γινομένη ante
imu. add. c (in indice titulorum omissum). 6 δεῖ D: διὰ c.
. B8 μετὰ κίσσης (sic) c (τὴν add. E). . 9 ye: τὲ (sic) c. 18
πάσῃ (cf. 1, 25): παρ᾽ ὅλω € (καϑόλουν E? p. 29). 16 παρα-
σκευάξει C (corr. E). ὡς addidi (om. c). 17 μεταλαμβάνει

τῆς (sic) ὁ (riis om. d). 24 ἀσπασμοὺς C (corr. E). — 25 διὰ
.om. c (add. D

σι

25

— 222 —

δεῖ φυλάττεσϑαι μὴ διὰ τὸν πλείονα σάλον τοῦ χορίου ῥα-
γέντος ἀποκριϑῇ μὲν τὸ ἐν αὐτῷ συλλεγόμενον ὑγρόν, ἐπὶ
ξηρᾷ δὲ τῇ κυήσει κατασπώμενον τὸ ἔμβρυον τὸν κοινὸν
πρὸς τὴν κυοφοροῦσαν κίνδυνον ὑπομένῃ. κατὰ δὲ τὸν
5 μέσον χρόνον ἀνύποπτος μὲν ἡ κίνησις. μικρομεγέϑους ἔτι
ὄντος τοῦ κατὰ γαστρὸς καὶ ἀσφαλῶς προσεχομένου καὶ
μήπω χάλασμα πολὺ τοῦ χορίου μηδὲ διάτασιν εἰληφότος;
συνέχοντος δὲ μᾶλλον τὸ ἔμβρυον. ἐπιϑεωρεῖν δὲ δίκαιον
τὴν τῆς γαστρὸς διόγκωσιν, εἰ μή τινὰ σημεῖα, παρέπεται
10 ἐγγὺς οὔσης τῆς ἀποτέξεως, ἅπερ ἀναγράψομεν ὕστερον. εἶ
μὲν γὰρ προφαίνοιτό τι τοιοῦτον, εὐτρεπίζξειν δεῖ τὰ πρὸς
τὴν ἀπότεξιν. δέδειχε γὰρ ἡ ἐνάργεια ἦ μὴν καὶ τὰ Émzd-
uqva γόνιμα τυγχάνειν. εἰ δὲ μή, τοῖς προδεδιδαγμένοις
χρῆσϑαι. φυλάττεσθαι δὲ κατὰ τὰς τρέψεις, ὀγκουμένων
15 πλεῖον τῶν μαστῶν, ϑλίβειν τὰς ὑπεροχὰς αὐτῶν. εὐχερῶς
γὰρ ἀγανακτοῦντες ἀπόστασιν ὑπομένουσι. διὸ καὶ τὰς Gvv-.
ἤϑεις στηϑοδέσμας ἐπιχαλῶσιν εἰς παραδοχὴν τῆς imidioy-
κώσεως τῶν μερῶν. |
56. τοῦ δὲ ὀγδόου μηνὸς ἐνστάντος. ὃν κατ᾽ εὐφη-
20 μισμὸν λέγουσι μῆνα κοῦφον βαρύνοντα καὶ δυσαρέστησιν
καὶ τὴν ἄλλην κακόπαϑειαν ἀποτελοῦντα, τὸ τῆς τροφῆς
πλῆϑος ἐπισυνέργειν. κινήσεις δὲ παραλαμβάνειν μόνας τὰς
διὰ φορείου ἢ μακρᾶς καϑέδρας, πλὴν εἰ μὴ μέχρι διαλύ-
σεως ὀρεχϑείη τις τοῦ περιπατῆσαι. πλείονος δὲ οὔσης τῆς
25 δυσφορίας καὶ ἀνατείνειν ἁρμόσει πρὸς μίαν ἡμέραν, ὥστε
7 τοῦ ante εἔληφ. add. c (om. d). 9 εἰ: καὶ c. μή
τινας ἡ μαῖα C (corr. E. 19 δέδωκεν γὰρ ἡ ἐνέργεια e
(corr. E). ἡ μὴν καὶ: μὴ καὶ c. 18 τοῖς νπὸ ὥ. διδαγμὲ-
voig (αὖ sit v ante zo postea suppletum, deletus accentus su-
pra 9) c. 15 πλειόνων μ. c (corr. D). 16 συνήϑους €.

(corr. d). 17 στηϑοδεσμίας Ὁ, ἐπιχαλῶσαν c. 18 μερῶν
E: ἡμερῶν $. 20 λέγουσιν εἶναι ^. C (cf. Hipp. I, 448....).-

βαρύνοντος.. . ἀποτελοῦντα C. 22 ἐπισυνεργεῖν c (corr. E).
23 διαλύσεως (διεπμλύσεως ὃ): διαχύσεως c. 24 ἀρεχϑεῖ.
Tig (sic) Ὁ s

-- 229 --

διὰ τῆς ἠρεμίας ἐκλυϑῆναι τὸ δυσαρέστημα. ταῖς δὲ τῶν
πολλῶν ψυχρολουσίαις οὐ προσεχτέον, ὅτι συστολὰς οὐ φέ-
ρουσιν af κυοφοροῦσαι, x«9' ἃς ἀκαίρως τρεφόμεναι φέ-
ρουσι καί τινα πλείονα κάκωσιν. φϑειρομένης γὰρ τῆς τρο-
φῆς οὐ μόνον οὐ τρέφονται διὰ τῶν ἐφθαρμένων ἀλλὰ καὶ ὁ
βαροῦνται. παραιτητέον δὲ μέχρι τινὸς καὶ τὸ βαλανεῖον.

ἡ συνουσία δὲ πάντοτε ταῖς κυοφορούσαις ἐπιβλαβὴς
διά τε τὸν σάλον καὶ διὰ τὸ τὴν ὑστέραν ἀναγκάξεσϑαι τὴν
ἐναντίαν τῷ τῆς συλλήψεως ἔργῳ κίνησιν ὑπομένειν. ἐν δὲ
τοῖς τελευταίοις μησὶ καὶ μᾶλλον, μὴ δι᾿ αὐτὴν ῥαγέντος
τοῦ χορίου τὸ πρὸς τὴν τῆς ἀποτέξεως χρείαν ἡτοιμασμένον
ὑγρὸν ἔμπροσϑεν τοῦ δέοντος ἀποκρίνηται. τὸν δὲ ὄγκον
τῆς γαστρὸς εἴπερ ἀπεκρεμάσϑη κατὰ βάρος, διὰ τελαμῶνος
ἀναληπτέον. τούτου δὲ τὴν μεσότητα αὐτῷ κάτωϑεν ὑπο-
ϑετεὸν τῷ τῆς κοιλίας ὄγκῳ. τὰς δὲ ἀρχὰς τῶν πλευρῶν 15
ἑχατέρωϑεν ἀναχϑείσας χιαστέον, εἶτα ἐπὶ μετάφρενον καὶ
ὥμους ὑπερϑετέον πρόσϑεν τε κατὰ περιειλημένης φασκίας
ἀφαμματιστέον. περιαλειπτέον δὲ καὶ κηρωτῇ τὸν ὄγκον δι᾽

ὀμφακίνου ἐλαίου καὶ μυρσίνου. τονουμένου γὰρ τοῦ δέρ-
ματος ῥῆξιν οὐχ ὑπομένει, τηρεῖται δὲ ἀρρυτίέδωτον. 20
μετὰ δὲ τὸν ὄγδοον μῆνα τὸν μὲν τελαμῶνα λυτέον,
συνεγγιζούσης ἤδη τῆς ἀποτέξεως. συνεργήσει δὲ τὸ βάρος
εἰς ὀξυτέραν ἀποκύησιν. συνεχεστέροις δὲ χρηστέον τοῖς
λουτροῖς εἰς παρασχευὴν τῆς τῶν μερῶν ἀνέσεως καὶ νήξεσι
ταῖς ἐν ὕδατι γλυκεῖ καὶ ϑερμῷ. τὰ γὰρ αὐτοφυῆ δριμυ- 90
τέρας ἔχοντα τὰς ποιότητας οὐδὲν διαφέρει τῶν εἰς φϑορὰν
᾿ὑποτιϑεμένων φαρμάκων. καὶ τοπικώτερον δὲ τὰ μέρη διαχαλα-

M

0

1 δὲ: γὰρ c. 8 καθ᾽ ὅς (sic) c (xoc ove d, καϑ᾽ ἃς D).
4 καὶ τὴν πλείονα w*. C. 6 τρέφηται C (corr. D). 12
᾿δῇ c (corr. E). 13 ἀποκρεμασϑῆ καὶ βαρὺς διὰ τ. C.
—. 17 προσϑέντας (πρόσϑεν δὲ corr. EX. περιειλημμένης c
- (corr. E). 18 περιληπτέον c (corr. D, cf. inlinire lat.). |
ED λυτέον εἶναι (ἵνα E) o. c. 24 νἥξεσι D: ῥήξεσιν c. 217
μέρη δια- E? p. 30: Meer c.

10

1

ex

σι

-- 224 —

στέον πυρίαις ἐγκαϑίσμασί ve τοῖς διὰ λινοσπέρμου ἢ τήλεως
ἢ μαλάχης ἀφεψημάτων, ἐγχυματισμοῖς δὲ δι᾽ ἐλαίου γλυκέως;
ἔτι δὲ πεσσοῖς τοῖς διὰ χηνείου στέατος καὶ μυελῶν. καὶ
αὐτὴ δὲ ἡ μαῖα συνεχῶς τῷ δακτύλῳ περιαλείφουσα τὸ στό-
piov τῆς ὑστέρας διαστελλέτω.

XVII Τίνα κυούσης τῆς γυναικὸς ἐντὸς τῆς μήτρας
;
φύεται.

ὅ7. Καϑάπερ ἐπὶ τῶν ὠῶν μετὰ τὸ κέλυφος ἔνδοϑεν
ὑμὴν ὑπέγκειται τῷ ὀστράκῳ διαφυὴς τῷ περικειμένῳ, κατὰ
τὸν αὐτὸν τρόπον καὶ ἐπὶ τῶν κυοφορουσῶν ἐκ τοῦ σπέρ-
ματος ὑμὴν γενόμενος ἔνδοϑεν ὑπέγκειται τῇ ὑστέρᾳ συναφὴς
αὑτῷ καὶ ἀστόμωτος ὑπάρχων, προσπεφυκὼς δὲ ἔνδοϑεν
τῷ πυϑμένι τῆς μήτρας καὶ Gvyxexouuévog ἐκ νεύρων καὶ
φλεβῶν ἀρτηριῶν τε καὶ σαρκός; τύπος τις πορφυροῦς κατὰ
χροιάν, τῷ σχήματι ἐμφερὴς κιβωρίου φύλλῳ, παχὺς μὲν

1 τὲ om. c. 2 ἀπεψήμασιν (sic) c (corr. E). 3 post
μυελῶν quae sequuntur in c p. 57, 12 D usque ad finem
capit. (in. quibus eadem fere quae modo dicta sunt amplius
explicata repetuntur) aliena a Sorano sunt ommia (sc. à repe-
tito verbo τὰ προσεμπίπτοντα v. 12 usque ad v. 29). deinde
sequitur clausula haec in c: τὰ προσεμπίπτοντα δὲ τοῦ περὶ
τῆς ἀποτέξεως λόγου αὐτάρκως διειλημμένου xol τὸν περὶ τῆς
χρήσεως τῶν φϑορίων ἀναγκαῖον διορίσαι. et sequuntur prae-
ter ordinem codicis latini c. 19 et 20 de aborsoriis et aborsu.

6 XVII — 19 E. huie titulo (»— Gal. II, 902. 887) in
c subiunguntur p. 68, 9—15 D. quae similem quidem, at non.
eandem inscriptionem apud Aetium (16, 2) habent hanc Τίνα
συλλαμβανούσης τῆς γυναικὸς ἐντὸς τῆς μήτρας γίνεται (quibus
apud Aet. introducitur c. 8 περὶ γενέσεως τοῦ χορίου e dogma-
tica Dioclis atque Praxagorae doctrina repetitum), postea de-
mum sequuntur ipsa Soranea p. 68, 18. 9 ὑπέρκειται (om0w.
E) τῇ ὀστράκω τῇ (ἐπὶ τῇ E) διαφύσει τοῦ περικειμένου c. cf.
ὑποτεταμένον ἐκτείνεται, ὑποτέταται in eadem re ap. Gal. IV, -
528. 656. 11 ὑπέρκειται τὴν ὑστέραν C. 12 αὐτῶ c (cf.
Gal. 1. c. συνεχής). 14 καὶ σαρκὸς: cf. lat. οὐ pulpis. 15
χρόαν c. B.

-- 225 —

καϑ'᾿ ὃ προσπέφυκε τῷ πυϑμένε τῆς μήτρας, ὑμενώδης
δὲ κατὰ τὰ ἄλλα καὶ λεπτὸς δι᾽ ἣν αἰτίαν μικρὸν ὕστε-
gov ἐροῦμεν. οὗτος δὲ κέκληται χόριον καὶ ἀγγεῖον καὶ
δεύτερον καὶ ὕστερον καὶ πρόρρηγμα. χόριον μὲν ἀπὸ
τοῦ κεχωρηκέναι τὸ ἔμβρυον καὶ τὰ σὺν αὐτῷ, καϑὼς δὲ
ἄλλοι λέγουσιν ἀπὸ τοῦ ἐκ πολλῶν συνεστάναι καϑάπερ
ὃ χορός. ἀγγεῖον δὲ διὰ τὸ ἐμπεριστέγειν τὸ ἔμβρυον ἀγ-
γείῳ παραπλησίως. δεύτερον δὲ καὶ ὕστερον ὅτι μετὰ τὴν
τοῦ ἐμβρύου κομιδὴν ἐπακολουϑεῖ. πρόρρηγμα δὲ διὰ τὸ
προρρήγνυσϑαι καὶ τὸ ἐμπεριεχόμενον ὑγρὸν ἀποκρένειν εἰς
ἁπαλωτέραν τοῦ κατὰ γαστρὸς ἀπότεξιν.

ἀπὸ μέντοι τῶν σαρκωδεστέρων τῶν κατὰ τὸν πυϑμένα
μερῶν ἄνωθεν ἀπομηκύνεταί τι σῶμα λεπτόν, ἐμφύεται δὲ
χατὰ μέσον τὸ τῶν ἐμβρύων ἐπιγάστριον, ἔνϑα τόπος ὀμ-
φαλοῦ. καὶ αὐτὸ δὲ τὸ ἐμβρύῳ ἐμφυόμενον ὡς σῶμα κα-
λοῦμεν ὀμφαλόν. συγκέκριται δ᾽ ἐκ τεττάρων τὸν ἀριϑμὸν
ἀγγείων δύο φλεβωδῶν καὶ δύο ἀρτηριῶν, δι᾿ ὧν εἰς ϑρέψιν
ὕλη αἱματικὴ καὶ πνευματικὴ παράνυμέξοννι τοῖς ἐμβρύοις.
ἐμφύεσϑαι δὲ ταῦτα Ἐμπεδοκλῆς μὲν εἰς τὸ ἧπαρ οἴεται.
Φαῖδρος δὲ εἰς τὴν καρδίαν. οἵ δὲ πολλοὶ τὰς φλέβας
μὲν εἰς τὸ ἧπαρ οἴονται, τὰς ἀρτηρίας δὲ εἰς τὴν καρδίαν.

Ἡρόφιλος δὲ τὰς φλέβας μὲν εἰς τὴν κοίλην φλέβα, τὰς

ἀρτηρίας δὲ εἰς τὴν παχεῖαν ἀρτηρίαν τὴν παρατείνουσαν
τοῖς σφονδύλοις, πρὸ δὲ τῆς εἰς αὐτὴν ἐμφύσεως παρὰ τὴν
κύστιν αὐτὰς πλαγιοφορεῖσϑαι παρ᾽ ἑκατέρας πλευράς. Εἰ ὔ-

2 κατὰ E: 2s C. 4 cf. (Ps) Gal. XIX, 454 ἐπειδὴ χώ-

| ρημά ἐστι τοῦ ἐμβρύου οἵονεὶ χωρίον. 5 τὰ E: τὸ c. 6
συνεστάναι D: στᾶναι (sic) c. * 8 ἀγγείων c (corr. D). 9
cf. p. 79,19 D τὸ λεγόμενον πρόρρηγμα. 12 τῶν E: καὶ τῶν
€. τὸν (sic) c: om. d. 14 μέσον E: τὸ μέσον c. 15 τὸ
ἐμβρύῳ (τὸ τῷ ἐμβρύῳ E): τὸ ἔμβρυον c. 16 c. δὲ τὸν ἀρ.
ἀγγείω (sic) c (corr. E). 18 οἷς αἷμα καὶ πνεῦμα Gal. II, 904.
Aet. 16, 3. 21 οἴονται E: ὁρῶνται c. τὴν (sic) ὁ: om. d.

22 τὰς (&gr.) E: om. c. 28 παχεῖαν E (μεγάλην Gal. IV,
664. cf. 661. Aet. 16, 3): τραχείαν c. 24 σπονδύλοις C.

Soranus, ed. Rose. 15

e

20

25

-- 222 --

δημος δὲ ἁπλῶς κατὰ τὸν ἐμβρύου φησὶν ὀμφαλὸν συν-
* , » ? ^ , * Ἁ ,
ἄγεσϑαι τὰ ἀγγεῖα κἀντεῦϑεν διαλύεσθαι πρὸς τὰ καλούμενα
κέρατα κάτω τοῦ διαφράγματος.

hi M , , - DA 2 , e 3 ,

τὸ δὲ πέμπτον ἀγγεῖον. ὅπερ οὐρήϑραν οὕτως ὀνομά-

5 ἕομεν, πρὸς ἁπάντων μὲν οὐραχὸς καλεῖται, ὃς τῷ πυϑμένι.
τῆς κύστεως ἐμπεφυκέναι λέγεται, καὶ διὰ τούτου τὸ οὖρον
τοῦ ἐμβρύου τὴν παρακομιδὴν λαμβάνει εἰς τὸ χόριον. ἡ
δὲ διὰ τῆς οὐρήϑρας ἀπούρησις μετὰ τὴν ἀπότεξιν. γίγνεται.
διὰ τοῦτο μέντοι καὶ λεπτότερος ὃ ὑμὴν ἐκ τῶν κάτωϑεν

i0 μερῶν ἐστι. διὰ τὸ καὶ τῇ δριμύτητι τοῦ περισσώματος καὶ
τῷ πλήϑει τοῦ ἐμβρύου τείνεσϑαι καὶ λεπτοποιεῖσϑαι. χρη-
σιμεύει μέντοι τὸ περίσσωμα τοῦτο καὶ εἰς τὸ προανακού-
φίξειν τὸ ἔμβρυον καὶ εἰς τὸ κατὰ τὰς ἀποτέξεις δηγνυ-
μένου τοῦ χορίου προεχχεῖσϑαν καὶ τὰ μέρη προδιαβρέχειν

15 εἰς ὄλισϑον.

58 καὶ ταῦτα μὲν πέρὶ τοῦ χορίου καὶ τοῦ ὀμφαλοῦ.
διαφωνία δὲ γεγένηται περὶ τοῦ ἑτέρου χιτῶνος. of πολλοὶ
μὲν γάρ φασι καὶ αὐτῷ τῷ ἐμβρύῳ προστυγχάνειν ἕτερον
χιτῶνα καλούμενον ἀμνειόν, ὃς ἐπὶ μὲν τῶν ἀλόγων ζῴων

20 διὰ στερεότητα μὴ λεπτυνόμενος αἰσϑητός ἐστίν, ἐπὶ δὲ τῶν
ἀνθρώπων λεπτυνόμενος ὑπὸ τῆς τῶν περικεχυμένων. ὑγρῶν
δριμύτητος οὐχ εὑρίσκεται καϑ'᾽ ὅλον τὸ σῶμα. μόνον δὲ
κατὰ τὰς εὐρυχωρίας οἷον ῥινῶν στόματος δακτυλίου. γεγο-
νέναι δὲ αὐτὸν λέγουσιν ὑπὸ τῆς φύσεως ἀναγκαίως εἰς τὸ

25 μὴ διαφϑείρεσϑαι τὸ ἔμβρυον, τὸ περικεχυμένον τοῦ περισ-
σώματος ὑγρὸν ἕλκον, δριμὺ καὶ φϑαρτικὸν ὑπάρχον. ἔνιοι

2 “καλούμενα (Gal. II, 890 ubi de Diocle): καινὰ C. 4
ἀρτηρίαν οὕτως C ζοὐρητῆρα αὐτοὶ E). 5 πρὸς E: πρὸ c.
οὐραχός E (Gal. IV, 657. II, 907): οὕτως ἀρχὸς 6. θ ἐμπέ- —
φυπὲν à. c (corr. D). τούτου: τοῦτο C. T3 E: ei c.

8 ἀπουρήσει c (corr. E). 10 διὰ τὸ E: διὸ c. διὸ καὶ
δριμύτητι τοῦ περὶ σώματος καὶ τῶ πλήϑει καὶ τῇ δριμύτητε —
τοῦ ἐμβρίου γέίνεσϑαι καὶ λεπτὸν ποιῆσϑαι C. 11 τεένεσϑαι

E: γίνεσϑαι c. 20 ἐσϑῆτος c (corr. E). 21 περικεχ. (810)
c (non παρα-, ut d). 23 γεγονέναι δὲ E: γέγονεν, οὗ δὲ c.

τ,

"S
St.

-- 221] —

δὲ τὸν ὑμένα τοῦτον μὴ εἶναί φασι. μήτε γὰρ εὑρίσκεσϑαι
κατὰ τὰς ἀποτέξεις. μήτε τὸ ἕλκειν εὔχρηστιον. τὸ γὰρ
ὑγρὸν οὐκ εἶναι τοιοῦτον. εἰ δὲ καὶ τοιοῦτον ἦν, εὐεπί-
γνώστον ἐγένετο τῇ συνηϑείᾳ. καὶ ἄλλως μηδὲ δύνασϑαι
διὰ τοῦ στόματος ἕλκεσϑαι τοῦτο τῷ τὴν ἀναπνοὴν γίγνεσϑαι
διὰ τοῦ ὀμφαλοῦ. πρός τε τὸ εἶκον ἡ ἐπέρεισις γίγνεται.
μηδενὸς οὖν εἴκοντος ἐν τοῖς ἐμβρύοις οὐκ ἂν ἡ παρείσοδος
γένοιτο τοῖς ὑγροῖς. εἰ δὲ καὶ φυσικῆς ἐδεῖτο σκέπης. αὖ-
ταρκες ἦν μόνας τὰς εὐρυχωρίας ὑμένι διαπεφράχϑαι καὶ
μὴ ὅλῳ τῷ σώματι χιτῶνα περικεῖσϑαι. καίτοι καὶ τῷ συμ-
πεπτωκέναι καὶ τὸ στόμα τοῦ ἐμβρύου καὶ ὃ δακτύλιος μὴ
σωζομένης τῆς εὐρυχωρίας κωλύει τὸ βιαξόμενον εἰσρεῖν. τὸ
δὲ ὅλον οὐκ ἐν τῇ εὐρυχωρίᾳ τοῦ χορίου τὸ ὑγρόν ἐστιν,

T 1 A » 9 ? , ^ ^
ἐν ᾧ καὶ τὸ ἔμβρυον, ἀλλ᾽ ἐν τῷ πάχει τοῦ χορίου. ποιεῖ

» 5 ς E
δὲ τόπον ἑαυτῷ καϑ΄ ὑποφοράν, ὥστε διπλοῦν γίγνεσϑαι
, - M -
τὸ χύριον, ἐνιάκις δὲ" καὶ τριπλοῦν, δι᾿ ἣν αἰτίαν καὶ τῶν
ὑπεξωκότων πολλάκις δαγέντων καὶ συμμέτρων ὑγρῶν ἀπο-

χριϑέντων τῷ δαχτύλῳ τῆς μαίας συνεχὴς ἀκμὴν ὑμὴν

Mino dove

ὑποπίπτει. διαιρεϑέντος δὲ τούτου πολλῶν ὑγρῶν ἀποκρι-
ϑέντων ἀκολουϑεῖ καὶ τὸ ἔμβρυον. ὅπερ οἵ πολλοὶ δια-
κρούεσϑαι πειρώμενοί φασι. κατ᾽ ἐπισύστασιν ὑδατίδων τὰ
προεπιφαινόμενα τῶν ὑγρῶν προαποχρίνεσϑαι. ῥηγνυμένων
μὲν τῶν ὑδατίδων. μένοντος δὲ τοῦ χορίου συνεχοῦς. οἷς
καὶ ἡμεῖς συνῃνοῦμεν ἐπὶ πολύ, πρότερον ἢ τὰ φαινόμενα
τῇ συστάσει τοῦ ἀμνειοῦ ὑμένος μεμαρτύρηκεν.

1 μήτε γ. εὑρέσκεσϑαι (510) ὁ (non οὔτε y. εὑρίσκεται, αὖ
d). 2 τὸ ἕλκειν: τοῦτον C. γὰρ: δὲ c. 8 εἶναι: ἕνι
(sic) ὁ 4 τῇ συνηϑεία (sic) ὁ (φυσικῇ ante c. add. D).
6 ἐπίκρισις e. 7 μὴδὲν c (corr. E). 10 κέϑωνα (sic) c.
xOírOL τὸ συμπ. C. 11 δακτύλιος (sic) € (non δάκτυλος, ut
d). 19 κωλύει: κωλύεται C. 16 xol vzstoxorog.. Gay és-
τῶν C (corr. E? p. 31). 18 δακτυλίω c (corr. D). c. ὑμῖν
ακμὴν c (corr. BY 21 τὰ D: τὸ c. 24 συνενοῦμεν C
. (corr. E) ἢ add. E (om. co).

15*

οι

2ὅ

1

σι

e

— 228 —

XVII Τίνα σημεῖα μελλούσης γίγνεσϑαι φϑ' ορᾶς.

59. Μελλούσης δὲ γίγνεσϑαι τῆς τοῦ ἐμβρύου φϑορᾶς
ταῖς φϑειρούσαις παρακολουϑεῖ κένωσις ὑδατώδους, εἶτα
ἰχωρώδους ἢ ὑφαίμου ὑγροῦ καὶ οἷον ἀποπλύματος κρεῶν,
ὅταν δὲ πρὸς τῇ λύσει ὑπάρχῃ, αἵματος καϑαροῦ, ἐπὶ τέλει

ven

δὲ Ooóufov αἵματος ἢ σαρκὸς ἀδιατυπώτου ἢ διατετυπω-

μένου παρὰ τὴν τοῦ χρόνου διαφοράν, ταῖς δὲ πλείσταις
βάρος ὀσφύος καὶ πόνος ἰσχίων καὶ ἤτρου βουβώνων
κεφαλῆς ὀφθαλμῶν ἄρϑρων, στομάχου δῆξις, περίψυξις,
περιίδρωσις, λειποϑυμία, ποτὲ δὲ καὶ φρικώδης πυρετός,
ταῖς δὲ καὶ λυγμὸς ἢ σπασμὸς καὶ ἀφωνία. ταῦτα δὲ μά-

1 hoc cap. (20 apud c) paucis quibusdam verbis hic illic
aut omissis aut mutatis (sine auctore) habetur apud Aetium
XVI, 19. latine autem integrum sic legitur inter additamenta
versionis latinae veteris (saec. VT) Oribasii (VI, 345 Dar.): *LXXII
De conceptu Sorani (Surane A45) auctoris. Quare conceptus
dicitur ab eo quod captum teneat semen veluti concaptio nun-
cupata. LXXIII Signa futurae discussionis. Discussuris pre-
gnantibus aquatus humor vel tabus (l. tabidus) aut sanguino-
lentus et veluti loture carnis per matrice fertur, tunc inminen-
tia casus sanguis purus, in ultimo etiam gelatus, nam Greci
trombos appellant, vel carnis quidquam informem aut in pro
parte formatum iuxta temporis modum. -plerique autem gra-
bedo adque ossuum dolor, quem Greci scian vocant, tunc clo-
num adque sub umbilico pubetenus et capitis et oculorum et
articulorum omnium, stomaci adtestante dolore pungendi. tunc
corporis totius frigidus torpor, defectio animi aliquando, cum
orroribus febres aut singultus et spasmus et vocis anputatio.
His autem quae nullo inpulsu voluntario discutiuntur antecedit,
ut Yppocrates ait, mammarum tabidus marcor ut deposita in-
flammatione resedere videantur sine ulla manifesta ratione, ut
autem Diocles memorat, etiam femorum frigidus torpor atque
gravedo insidens clunum, cum perfectus inminit partus" (seg.
aliud capit.). 6 ϑρόμβοι. c ('et in fine trombus' lat.). 8
βάρος καὶ πόνος ὀσφύος καὶ ἰσχίων C. 10 post πυρετὸς add.
c ex Aetio (ante ταῖς δὲ etc. quae hic quidem omisit) ἐνίαις
δὲ καὶ σπασμοὶ (σπασμὸς e) ἐπιγίνονται ὀπισϑοτονικοὶ ἢ ἢ ἐπι-
ληπτικοί. 11 λυγμὸς ἢ σφυγμὸς (ex var. lect.) ἢ ἀφωνέα c.

'
“Ὁ
"-
LE]

— 229 —

λιστα παρέπεται ταῖς ἐκ φαρμακείας φϑειρούσαις. ταῖς δὲ
χωρίς τινος ἐπιτηδεύσεως ἐκτιτρωσκούσαις προηγεῖται. καϑὼς
Ἱπποκράτης φησί, παράλογος μαστῶν ἴσχνωσις, ὡς δὲ
Διοκλῆς φησι, ψῦξις μηρῶν καὶ βάρος ἐγκαϑιζόμενον ὀσφύι
περὶ τὸν καιρὸν τῆς ἀποτέξεως.

XVIII Ei φϑορίοις καὶ ἀτοκίοις χρηστέον καὶ πῶς.

60. ᾿Ζτόκιον δὲ φϑορίου διαφέρει. τὸ μὲν γὰρ οὐκ ἐᾷ
γενέσϑαι σύλληψιν, τὸ δὲ φϑείρει τὸ συλληφϑέν. τὸ δὲ
ἐκβόλιον οἵ μὲν συνωνυμεῖν τῷ φϑορίῳ λέγουσιν. οἵ δὲ
διαφέρειν τῷ μὴ ἐν φαρμάκοις νοεῖσϑαι, κατασεισμοῖς δὲ καὶ
πηδήμασιν εἰ τύχοι. διὸ καὶ τὸν Ἱπποκράτην παραιτη-
σάμενον τὰ φϑύόρια παραλαβεῖν ἐν τῷ περὶ παιδίου φύ-
σεῶς τοῦ ἐχβαλεῖν χάριν τὸ πρὸς πυγὰς πηδᾶν. γεγένηται
δὲ στάσις. οἵ μὲν γὰρ ἐκβάλλουσι τὰ φϑόρια τὴν Ἵππο-
κράτους προσχαλουμένοι μαρτυρίαν λέγοντος οὐ δώσω
δὲ οὐδενὶ φϑόριον, καὶ Or, τῆς ἰατρικῆς ἐστιν ἴδιον τὸ
τηρεῖν καὶ σώζειν τὰ γεννώμενα ὑπὸ τῆς φύσεως. οἱ δὲ
μετὰ διορισμοῦ συντάσσουσιν αὐτά, τοῦτ᾽ ἔστιν οὐχ ὅτε διὰ
μοιχείαν τις βούλεται φϑείρειν τὸ συλληφϑὲν οὔτε δι᾿ ἐπι-

1 φαρμακείαις ὁ (corr. E). 2 προηγεῖται Aetius: προῦ-
yévsw (sic) c. 8 cf. Hipp. (aph.) III, 744. 4 ψύξις, μηρῶν
βάρος ἐνκαϑιξόμενος ὀσφύι πρῶτον, εἶτα τῆς ἀποτέξεως. πρὸς
δὲ τὸ διαφϑεῖραι etc. c. haec sic Aetius: μηρῶν ψύξις, βάρος
ἐγκαϑήμενον ὀσφύι καὶ μηροῖς. πρὸς δὲ τὸ φϑεῖραι (Dioclis
mentione omissa). 5 περὶ τὸν *. τ. α. (cf. Sor. ap. Oribas.
lat. VI, 346 Dar. ewm perfectus inminet partus): πρῶτον, εἶτα
τῆς ἀποτέξεως. (deinde πρὸς δὲ τὸ διαφϑεῖραι) c. eadem So-
rano addens ex Aetio quae iisdem ex Sorano haustis adsiderat

Aetius (i e. Aspasia) . 7 sic incipit etiam Aetius XVI, 17

sed mox post v. 8 συλληφϑὲν καὶ ἐκβάλλει inseruntur in c
. alius auctoris ex Sorano petita quaedam quae antea iam habet
— Aet. XVI, 16 Τίσιν ἄϑετον συλλαβεῖν... ab ipso Sorano in c
. mox itidem exposita. delenda igitur p. 58, 5 — 15 D. 11
. ef. Hipp. I, 386. 18 τοῦ om. c (add. E). 14 cf. Hipp.
— (iv τῷ ὅρκῳ) I, 2. 15 οὐδῶς δὲ οὐδ᾽ ἕνὶ (sic) ὁ (corr. E).

-- 2830 —

τήδευσιν ὡραιότητος, ἀλλ᾽ ὅτε διὰ κίνδυνον κωλῦσαι γεννη-
σόμενον iv ταῖς ἀποτέξεσι. μικρᾶς τῆς μήτρας ὑπαρχούσης
καὶ μὴ δυναμένης χωρῆσαι τὴν τελείωσιν ἢ κατὰ τοῦ στο-
μίου κονδυλώματα καὶ δαγάδας ἐχούσης ἤ τινος ἐμφεροῦς
5 περιστάσεως ἐγκειμένης. τὰ δὲ αὐτὰ λέγουσι καὶ περὶ ἄτο-
κίων, οἷς καὶ ἡμεῖς συναινοῦμεν. ὅϑεν ἐπεὶ τοῦ φϑεῖραι
τὸ κωλῦσαι γενέσϑαι σύλληψιν ἀσφαλέστερον, περὶ τούτου
οὖν πρῶτον ὑποδείξομεν.
61. εἰ γὰρ τοῦ μὲν φϑείρειν τὸ συλληφϑὲν πολὺ μᾶλλον
10 συμφέρει τὸ μὴ συλλαβεῖν, δεῖ τοίνυν ovg: εἰρήκαμεν ἐπι-
τηδείους εἶναι καιροὺς πρὸς σύλληψιν, φυλάττεσϑαι πρὸς
συνουσιασμόν, οἷον ἀρχομένων ἢ ληγόντων τῶν καταμηνίων,
καὶ ἐν τοῖς πλησιασμοῖς ἐν τῷ καιρῷ τῆς συνουσίας ὅταν
ὃ ἀνὴρ ἀποκρίνειν τὸ σπέρμα μέλλῃ, κατέχειν χρὴ τὸ πνεῦμα
15 καὶ μιπρὸν ὑφέλκειν ἑαυτήν, ὡς μὴ πορρωτέρω ἐν τῷ κύτει
τῆς μήτρας τὸ σπέρμα ἀκοντισϑῆναι, καὶ διαναστᾶσαν εὖ-
ϑέως καὶ ὀκλὰξ καϑίσασαν πταρμὸν κινεῖν καὶ περιμά-
ξασϑαι τὸν κόλπον ἐπιμελῶς ἢ καὶ ψυχρὸν πίνειν. συν-
εργεῖ δὲ τῇ ἀσυλληψίᾳ καὶ τὸ διαχρίειν τὸ στόμα τῆς ὑστέρας
ἐλαίῳ παλαιῷ ἢ μέλιτι ἢ κεδρίᾳ ἢ ὀποβαλσάμῳ κατ᾽ ἰδίαν
ἢ καὶ μετὰ ψιμυϑίου ἢ κηρωτῇ ὑγρᾷ διὰ μυρσίνου καὶ
ψιμυϑίου ἢ στυπτηρίᾳ ὑγρᾷ πρὸ τοῦ πλησιάξειν, ἢ χαλβάνῃ
μετ᾽ οἴνου, ἢ ἐρίου τρυφεροῦ μαλλὸν ἐντυϑέναι εἰς τὸ στόμα
τῆς μήτρας ἢ πρὸ τῶν συνουσιῶν πεσσοῖς χρῆσϑαι στέλλειν
25 τε καὶ πυκνοῦν δυναμένοις. τὰ γὰρ τοιαῦτα εἰ μὲν στυ-

2

c

1 ἄλλοτε (sic) c. 3 ὑπουργῆσαι μέχρι τελειώσεως Aet.
(et c p. 58, 8 D). 6 ἐπεὶ: ἐπὶ c. ὃξ]Ἶ σύλληψιν (sic sine τὴν
d) c. 9 'elg γὰρ τὸ μὴ φϑεέρειν.. συλλαβεῖν ἀναγκαῖον. διὸ

τοίνυν OUg... φυλάττεσθαι χρὴ πρὸς σ. C. 12 οἷον ἀρχομέ-

yov: ineptum scholion sec. Erm. p. XL, nisi forte liberius hic
dictum propter I, 36 extr. εἰ δέ τινες etc. 15 ἐν τῇ κύστει

c corr. D). 16 διαναστάσεως c (corr. E, cf. διεγερϑεῖσαν "D

εὐθέως Aet.) 17 περιμάξασϑαι Aetius: περιμαλάξασα c.
21 ψιμυϑίου bis E. ex Aetio (cf. Diosc. 4, 103) pro ems
c. 22 χαλβάνην c (corr. E) 98 μαλὸν a

—

-- 231 --

sux εἴη καὶ ἐμπλαστικὰ καὶ ψυκτικά, μύειν παρασκευάξει

τὸ στόμα τῆς μήτρας πρὸ τοῦ καιροῦ τῆς συνουσίας καὶ

οὐκ ἐᾷ παρελϑεῖν εἰς τὸν πυϑμένα αὐτῆς τὸ σπέρμα, τὰ δὲ
0 9 6 ἐδ : "s Quo,

, , A - , -

xci ἐρεϑίζοντα οὐ μόνον τὸ τοῦ ἀνδρὸς σπέρμα ἐναπομεῖ-

voL ἐν τῷ κύτει τῆς μήτρας οὐ συγγωροῦσιν ἀλλὰ καὶ ἕτέραν 5
D XU ns μητρὰς Oo yxoo Qov

ὑγρότητα ἐξ αὐτῆς ἕλκουσιν.
"d 1 , 1 ?

μνημονεύσομεν δὲ ἐνίων xol κατ᾽ εἶδος.

πίτυος φλοιόν, δοῦν βυρσοδεψικόν, ἑκάστου ἴσον, voie
μετὰ οἴνου καὶ προστίϑει μετρίως πρὸ τῆς συνουσίας περι-

, 2 A M e , ^ “ 9, -

ξιληϑέντος ἐρίου, καὶ μετὰ ὥρας Óvo ἢ -τρεῖς ἀφαιροῦσα
συνουσιαζέτω.

ἄλλο. γῆς κπιμωλίας, πάνακος ῥίζης ἀνὰ ἴσον, κατ᾽
357 gs - 9. ἘΣ - 1 - L4
ἰδίαν καὶ ὁμοῦ qus9' υδατος rois καὶ γλοιῶδες γενόμενον
ὡσαύτως προστίϑει.

ἢ σιδίων νεαρῶν τὸ ἐντὸς λεάνας μεϑ᾽ ὕδατος προστίϑει.

ἢ σιδίων μέρη β, κηκίδων μέρος ἕν λειώσας ἀνάπλασσε
βαλάνια μικρὰ καὶ ὑποτίϑει μετὰ τὴν λῆξιν τῶν καταμη-

ψίων.

στυπτηρίαν ὑγράν, δοᾶς κελύφους τὸ ἐντὸς διίει μεϑ᾽
ὥδατος καὶ δι᾿ ἐρίου προστίϑει.

ἢ κηκίδος ὀμφακίνης. σιδίων τοῦ ἐντός, ζιγγιβέρεως ἀνὰ
L B ἀνάπλασσε μετ᾽ οἴνου ὀρόβων μεγέϑει xol ξήραινε ἐν
σκιᾷ καὶ πρὸ τῆς συνουσίας δίδου προστίϑεσϑαι iv πεσσῷ.

ἢ ἰσχάδων σάρκας λειώσας μετὰ νίτρου προστίϑει.

ἢ σίδια μετὰ κόμμεως ἴσου καὶ δοδίνου ἴσου προστίϑει.

εἶτα μελίκρατον ἐπιρροφεῖν ὁμοίως, φυλάττεσϑαι δὲ ἐπὶ

8 αὐτοῦ C (αὐτῆς Àet). 8 τὰ δὲ καὶ ἐρ.: καὶ ἐρεϑέξον-
ται C. τὰ δὲ ϑερμὰ ἐρεϑέξοντα (i.e. εἰ δὲ ϑερμὰ εἴη ἐρεϑίέξοντα)
Aet. καὶ ante ἐν c (om. Aet.). 5 ἐλϑεῖν (post μήτρας)
add. c. 9 οἴνου στεμφυλίτου add. Aet. περιειληφϑέντος
c (corr. E). 12 γῆς κιμ. m. o. (hoc ordine) c. 19 ῥοὼς
χαλυφοῦυ (sic) c (corr. D). διιέναι c. 21 τὸ c (corr. E).
23 ἐν πεσσῷ (cf. Aet): ἐν μέσω c. 26 ἐπὶροφᾶν c. δὲ
τὰ ἐπὶ πολὺ δοιμέα C.

20

-- 2092 —

πολὺ τὰ δριμέα διὰ τὰς ἀπ᾿ αὐτῶν ἑἕλκώσεις. ἅπασι δὲ
χρώμεϑα μετὰ τὴν ἀπόληξιν τῶν καταμηνίων.
? , 4Ψ φΦα δ à ἡ ^ b] , M] A
63. ἐνέοις δὲ ἐδόκει καὶ ἁπαξ τοῦ μηνὸς onov κυρηναικὸν
πίνειν ὅσον ἐρεβίνϑου πλῆϑος ἐν δυσὶ κυάϑοις ὕδατος, ὡς

5 καταμήνια ἐπισπώμενον. ἢ ὀποπάνακος καὶ ὀποῦ κυρηναικοῦ

1 ΄, , $ 5 Y S , "-
καὶ πηγάνου σπέρματος ἀνὰ ὁβολὼ β περιπλάσαντα κηρῷ
, , , - Ἃ ,
διδόναι καταπένειν) εἶτα πραμάτιον ἐπιρροφεῖν H ἐν πραματίῳ
πίνειν. ἢ λευκοίου σπέρματος καὶ μυρσίνης ἀνὰ τριώβολον,
σμύρνης δραχμήν, πεπέρεως λευκοῦ κόκκους D μετ᾽ οἴνου

10 ἐφ᾽ ἡμέρας τρεῖς διδόναι πίνειν. ἢ εὐξζώμου σπέρματος
ὀβολὸν ἕνα, σφονδυλίου u3 ὀβολὸν πιεῖν μετὰ ὀξυμέλιτος.

- M , , A , ς , 9 Ἁ YA
ταῦτα δὲ οὐ μόνον κωλυτικὰ συλλήψεως ὑπάρχει ἀλλὰ καὶ
φϑαρτικὰ τῆς ἤδη συνεστώσης. καϑ'᾽ ἡμᾶς δὲ πλείων ἐστὶν
ἡ ἀπὸ τούτων κάκωσις φϑειρόντων μὲν καὶ ἀνατρεπόντων

15 τὸν στόμαχον, πληρούντων δὲ τὴν κεφαλὴν καὶ συμπάϑειαν

, ^ τ n " ; , 1 -
ἐπιφερόντων. οἵ δὲ καὶ περιάπτοις ἐχρήσαντο πολλὰ τῷ
τῆς ἀντιπαϑείας λόγῳ ποιεῖν νομίζοντες. ἐν οἷς μήτρας
ς , 1 Ἁ -" 3. δ΄ 9: LI »
ἡμιόνων καὶ τὸν ἐν τοῖς ὠσὶ δύπον αὐτῶν καὶ ἄλλα πλεί-
ove τούτων. ἅπερ ἐπὶ τῶν ἀποτελεσμάτων φαίνεται ψευδῆ.
M , A] ^ M er ,

20 64. γενομένης δὲ συλλήψεως τὸ μὲν πρῶτον ἕως τριάκοντα
ἡμερῶν τὰ ἐναντία ποιεῖν οἷς ἔμπροσθεν εἰρήκαμεν, εἰς δὲ
τὸ διαλυϑῆναι τὸ συλληφϑὲν σφοδρότερον κινεῖσϑαι περιπα-
τοῦσαν εὐτόνως καὶ διὰ ξευκτῶν κατασειομένην, εὐτόνως

8 ἐδόκει: εἰ δοκεῖ c. ὅ καταμήνιον ἐπισπόμενον c (corr.

D). 6 σπέρμα e (corr. E). ὀβολῶν β καὶ περιπλάσσαντα
€ (corr. E). 8 U om. € (add. E). 11 oo»ó, c. A (616
— S i.e. 2) ὀβολὸν c (— ἡμιώβολον E). 12 post ὀξυμέλιτοῦ à
interpolari aliena p. 61,16 — 62, 1 D recte statuit Erm. p. XLI :
(nisi quod additum in fine etiam χαλκέων ὕδωρ ipse omitto)
οὐ E: μὴ c. 18 ἡμιόνου c (corr. E). 19 φαίνονται c (αὖ
τίνα... «φύονται in tit. c. XVII eto.). 20 seqq. excerpsit Aetii

(16, 18) Aspasia quae Soranum sequitur. τριάκοντα (sic scr.) ^.

6. 22 σφοδρότερον κπινεῖσϑαι addidi ex Aetio (om. c).
περιϊτούσης (sic) c (corr. DE). κατασειομένης € (corr. E).

q V»

— 239 —

xol πηδᾶν καὶ βαστάξειν τὰ ὑπὲρ δύναμιν βάρη. ἀφεψή;-
μασι δὲ διουρητικοῖς κεχρῆσϑαι τοῖς δυναμένοις καὶ κατα-
μήνια κινεῖν, καὶ τὴν γαστέρα λαπάττειν καὶ κλύζειν: δριμυ-
τέροις κλύσμασι, ϑερμῷ τε ἐλαίῳ καὶ γλυκεῖ ποτὲ μὲν ἐγχυ-
ματιζομένην ποτὲ δὲ συναλειφομένην ὕλην καὶ τριβομένην
«εὐτόνως καὶ μάλιστα περὶ τὸ ἐφήβαιον καὶ τὸ ἐπιγάστριον
καὶ τὴν ὀσφὺν καὶ λουομένην x«9' ἡμέραν ἐν τῷ μὴ λίαν
ξεστῷ ὕδατι γλυκεῖ καὶ τοῖς λουτροῖς ἐγχρονίξουσαν καὶ προ-
πίνουσαν οἰνάριον καὶ δριμυφαγοῦσαν. εἰ δὲ μή, καὶ τοπικῶς
ἐγκαϑίξουσαν εἰς ἀφέψημα λινοσπέρμου τήλεως μαλάχης ἀλ-
ϑαίας ἀρτεμισίας καὶ καταπλασσομένην τοῖς αὐτοῖς. ἐγχυμα-
τιζομένην δὲ τῷ παλαιῷ ἐλαίῳ κατ᾽ ἰδίαν ἢ καὶ μετὰ πηγά-
vov χυλοῦ, ποτὲ δὲ καὶ μέλιτος. ἢ ἰρίνω, ἢ ἀψινϑίῳ σὺν
μέλιτι, ἢ ὀποπάνακι, ἢ ἄλλως χόνδρῳ μετὰ πηγάνου καὶ
μέλιτος, ἢ μύρῳ συριακῷ. κἂν ἐπιμένῃ, καταπλασσομένην
μηκέτι τοῖς κοινοῖς καταπλάσμασιν ἀλλὰ τοῖς διὰ ϑερμίνου
ἀλεύρου μετὰ χολῆς ταυρείας καὶ ἁψινϑίου, καὶ τοῖς ὁμοιο-
γενέσι τῶν ἐπιϑεμάτων χρωμένην.

65. τὴν δὲ μέλλουσαν φϑείρειν χρὴ πρὸ δύο ἢ καὶ
τριῶν ἡμερῶν λουτροῖς συνεχέσι χρῆσϑαι καὶ ὀλιγοτροφίᾳ 20
καὶ πεσσοῖς μαλακτικοῖς, καὶ οἴνου ἀπέχεσϑαι, εἶτα φλεβοτο-
μεῖν καὶ πλεῖον ἀφαιρεῖν. τὸ γὰρ ὑπὸ Ἱπποκράτους
εἰρημένον ἐν τοῖς ἀφορισμοῖς εἰ καὶ μὴ ἐπὶ στεγνοπαϑούσης
ἀλλὰ ἐπὶ ὑγιαινούσης, ἀληϑές γυνὴ ἐν γαστρὶ ἔχουσα
φλεβοτομηϑεῖσα ἐκτιτρώσκει. ὡς γὰρ ἴδρὼς καὶ οὖρον ss

Ἃ

, € , LJ , A T
ἢ σκυβαλον ὑπεκχαλωμένων τῶν περιεχόντων τὴν οὐσίαν

cQ

μι

0

ΓΝ

5

7 μὴ λίαν E: μηδειᾶν (sic) c. 14 ἄλλως: ἄλλας C
17 καὶ roig Om. c. 18 ἐπιϑημάτων (sic) ὁ χρωμένην (cf.
χρῆσϑαι Aet) add. E (καὶ χρωμένην τοῖς óu3. post ézi9. in
c sequuntur verba ἐν οἷς ἐστὶ καὶ τοῦτο quibus inducuntur
quae sunt Aspasiae apud Aetium cum aliis deinde quae omittit
c, cohaerentia. haec deleo p. 63, 8 — 64, 1 D. 29 Hipp.
III, 743. 24 καὶ post ἀλλὰ add. c (om. E). 95 ἴδρώσκειν
xol c (corr. E). 26 ἢ σκύβαλον D: εἰς ox. c. oztQyoÀ. C.

5

10

[^]

1

20

— 294 —

αὐτῶν, οὕτως καὶ τὸ συλληφϑὲν ἐκπίπτει προδιισταμένης
τῆς μήτρας. μετὰ δὲ τὴν φλεβοτομίαν καὶ ξευχτῷ κατα-
σειστέον. ἐνεργέστερος γὰρ νῦν ὃ βρασμὸς ἐπὶ προητονηκόσι
τοῖς τόποις. καὶ πεσσοῖς δὲ μαλακχτικοῖς χρηστέον. εἰ δὲ
A A , ? , » Y » »
zoe τὴν φλεβοτομίαν ἀλλοτρίως ἔχοι vig καὶ ἄτονος tim,
προανιέναι μὲν τοὺς τόπους ἐγκαϑίσμασι καὶ λουτροῖς καὶ
- E LG 1-9 ι
πεσσοῖς μαλακτικοῖς καὶ ὑδροποσίᾳ καὶ ὀλιγοσιτίᾳ καὶ κοι-
λιολυσίᾳ, καὶ κλύσματι προστίέϑεσϑαι μαλακτικόν, μετὰ ταῦτα
πεσσὸν φϑύριον.
αἱρεῖσϑαι δὲ τούτων τοὺς μὴ ἀγὰν δριμεῖς ἵνα μὴ πλείονα
συμπάϑειαν καὶ ϑερμασίαν ἐπάγωσιν. ἐκ δὲ τῶν πραυτέρων
οἵ τοιοῦτοι καϑεστᾶσιν οἷον μυρσίνης, λευκοίου σπέρματος,
ϑέρμων πικρῶν ἐξ ἴσου μετὰ ὕδατος ἀναπλάττειν τροχοὺς
ὡς κυάμου μέγεθος. ἢ φύλλων πηγάνου L y, μυρσίνης
L B, δάφνης ἴσας ὁμοίως δμέναι μετ᾽ οἴνου, καὶ πότιξζε.
ἄλλος πεσσὸς ἀκινδυνότερον ἐκβάλλων. λευκοίου καρδάμου
ϑείου ἀψινϑίου σμύρνης, ἑκάστου ἴσον δι᾿ ὕδατος ἀνάπλασσε.
προλελούσϑω δὲ ἡ μέλλουσα προστίϑεσϑαι ἢ ἐγκαϑίσμασι
, "^ , A - , ,
προανιέσϑω, xcv μέχρι πλείονος μηδὲν ποιῇ, πάλιν ἐγκαϑί-
όμασι προανεϑεῖσα δεύτερον προστιϑέσϑω. πολλὰ δὲ καὶ ἄλλα

παρ᾽ ἄλλοις εἴρηται, φυλάττεσϑαι δὲ δεῖ τὰ λίαν πληκτικὰ

2 κατὰσυσταῖον c (corr. D). 3 ἐναργ. c (corr. D. 6
τὴν habet c. 6 προσαν. c (corr. E). 8 μετὰ δὲ ταῦτα d
(sed δὲ non habet c). 10 ἕνα μὴ D: εἶναι, μὴ ο. 11 ἀπάγ.
€ (corr. D). 12 καϑιστάσιν (sic) e (corr. D). 18 ϑέομων:

v. Diosc. II, 132. 15 δαφνίσας ὁμοίως c. 16 ἀκινδυνότε-
ρος ἐκβάλον c. καρδάμου (cf. p. 66, 13 D., Diosc. s. v., E.
p. XLIID: καρδαμώμου c. 19 x&v E (p. XLIV): xol c.

20 προσαν. c. post προστιϑέσθω c rursus addit quae sunt

Aspasiae Aetii p. 65, 10 (εἶτα) — (ἐπιϑέμασιν) 66, 21 D. in
quibus p. 65, 15 c habet sic ἀγαρικοῦ ἐξὰ i (i.e. ἐξάγια τρία
sine ulla lacuna) ἐν ὑδρομέλιτι, id quod moneo propter E p.
XXXIX. de v. p. 65, 19 D sqq. cf. E p. XLIII.

— 235 —

M ' , M^ Ἂν , $i ,
καὶ τὸ καταλύειν τὸ ἔμβρυον διὰ τινος émoxuov. κίνδυνος
γὰρ τρωϑῆναί τι τῶν παρακειμένων.

μετὰ δὲ τῆν φϑορὰν ὡς φλεγμονὴν ϑεραπευτέον.

ΧΧ Τίνα σημεῖα προηγεῖται μελλούσης ἀποτέξεως
γίγνεσϑαι τῆς κατὰ φύσιν.

66. Εἰς προπαρασκευὴν τῶν εἰς τὴν ἀπότεξιν ἐπιτη-
δείων εὔχρηστον μαϑεῖν τὰ σημεῖα τῆς μελλούσης γίγνεσϑαι
ἀποκυήσεως. παρέπεται δὲ ταῖς μελλούσαις ἀποτίκτειν περὶ

A er ^ b] E] "^ M J - ,
τὸν ἕβδομον ἢ τὸν ἔννατον ἢ τὸν δέκατον μῆνα βάρος
ἤτρου καὶ ἐπιγαστρίου μετὰ πυρώσεως τοῦ γυναικείου oi-
δοίου, ἄλγημα βουβώνων £cl ὀσφύος κατ᾽ ἶξιν τῆς ὑστέρας,
4| τε ὑστέρα προσχωρεῖ τῷ αἰδοίῳ ὥστε ῥᾳδίως τὴν μαῖαν
σημειουμένην ἄψασϑαι αὐτῆς, τὸ δὲ στόμιον αὐτῆς μετὰ
τρυφερίας ἀναπέπτασϑαι καὶ διεστὸς ἐπινοτίξεσϑαι. πρὸς
λόγον δὲ τοῦ συνεγγισμοῦ τῆς ἀποτέξεως συμπίπτει μὲν τὰ
ἰσχία, διογκοῦται δὲ μετὰ βουβώνων τὸ ἐφήβαιον καὶ συν-
εχὴς γίγνεται πρὸς ἀπούρησιν προϑυμία. φέρεται δὲ ὑγρὸν
γλισχρόν, εἶτα καὶ αἷμα ταῖς πλείσταις δηγνυμένων τῶν ἐν
τῷ χορίῳ λεπτῶν ἀγγείων, τῷ δὲ καϑιεμένῳ δακτύλῳ εἰς τὸ

^ E , ? 9

γυναικεῖον αἰδοῖον περιφερὴς ὄγκος ὑποπίπτει παρόμοιος 09.
A Mj M πον , ,

καὶ διὰ φλεγμονὴν δὲ ὃ πόνος παρηκολόυϑησε, διακρι-

1 καταλύον (sic) c (corr. E). 2 post παρακ. deleo quae
seq. p. 66, 25 — 27, 3 D, cum E p. XLIII (cf. XL). 4 post
capp. ex Aetio addita 24 (2 16, 11), 25 (— 16, 20), 26 (— 16,
21) sequitur Soraneum (— lat.) 21, cuius excerptum legitur
apud Aet. cap. 13. titulus sic scribitur et in textu et in
indice. Ἵ γίγνεσθαι om. c (add. E). 11 καὶ ἥξις πρὸς τὸ
ὑποκείμενον τῆς ὑστέρας c. 18 post αὐτῆς seq. verba (quae
eiecit E) καὶ διέστηκεν αὐτῆς τὸ στόμα μετὰ εὐαφίας {καὶ
Aet. δκαϑυγρασμοῦ ex Aetio (glossae instar) interpolata. 14

ἀναπέμπταισϑαι c. καὶ ὃ. μετὰ τοῦ ἐπινοτ. c. 16 διογ-
κοῦται Aet.: συνογκοῦται C. τὸ om. C. 20 ὑποπίπτει γὰρ
παρ᾽ ὁμοίως ὠῶ c (corr. E). 21 καὶ διαφϑεγγομένην ὃ m. C

(corr. E. cf. lat. I, 59).

τῷ

0

— 2866 —

ϑήσεται δὲ τῷ μεμυκέναι τὸ στόμα τῆς ὑστέρας καὶ ἀνε-
* 4
ξηράνϑαι.

XXI Τίνα δεῖ παρασκεύαξειν πρὸς τὴν ἀποκύησιν.

67. Ἐπὶ τῆς κατὰ φύσιν γιγνομένης ἀποκυήσεως προπα-

5 ρασκευάξειν δεῖ ἔλαιον, ὕδωρ ϑερμόν, ϑερμάσματα, σπόγγους

10

15

20

, » B , ς , , , ,
τρυφερούς. ἔριον, ἐπιδέσμους. ὑποκεφάλαιον, ὀσφραντά, δί-
φρον μαιωτικὸν ἢ καϑέδραν, κλίνας δύο οἶκόν τε ἐπιτήδειον.

ἔλαιον μὲν εἰς τοὺς ἐγχυματισμοὺς καὶ τὰς ἐπιβροχάς;

ὕδωρ δὲ ϑερμὸν χάριν τοῦ ἀποπλυϑῆναι τοὺς τόπους.

ϑερμάσματα δὲ πρὸς τὴν παρηγορίαν τῶν ὠδίνων,

σπόγγους δὲ πρὸς τοὺς ἀπουσπογγισμούς;

ἔρια δὲ πρὸς τὸ σκεπασϑῆναι τοὺς τῆς γυναικὸς τόπους.

2 , b! Ἁ A ^w A , ,

ἐπιδέσμους δὲ πρὸς τὸ σπαργανωθῆναι τὸ ἀποτεχϑέν.

ς , , e 9 25.ϑἍ»ν - A » e a

ὑποκεφάλαιον δέ. ἵνα ἐπ᾽ αὐτῷ τεϑῇ τὸ ἔμβρυον ὑπὸ
τὴν κύουσαν ἕως ἂν κομισϑῇ καὶ τὸ χόριον,

9 M AI , , En - | ,

ὀσφραντὰ δὲ. καϑάπερ γλήχωνα. γῆς βῶλον ἀλφιτὸν τὲ
καὶ μῆλον κυδώνιον κἂν ὃ καιρὸς ἐπιτρέπῃ πίτριον πέπονα
σίκυον καὶ πᾶν τὸ ἐμφερὲς τούτοις, εἰς ἀνάχτησιν τῆς ἀπο-
κυούσης;

, ji , δ 9:71 , -Ρὄν €

68. δίφρον δὲ μοιούτεκον, we ἐπὶ τουτου σχηματισϑῇ "
τίχτουσα. δεῖ δὲ κατὰ τὴν μεσότητα TOU δίφρου καὶ καϑ
ὃ μέρος ἐπικουφίζουσι, μηνοειδῶς σύμμετρον εὐρυχωρίαν
ἐχκεκόφϑαι πρὸς τὸ μήτε μείζονος αὐτῆς ὑπαρχούσης μέχρι

τῶν ἰσχίων καταφέρεσϑαι μήτε τοὐναντίον στενῆς πιέξεσϑαι —

1 ἀναξηρανϑέν c (corr. E). 3 sequitur apud D. c. 27
ex Aelio 16, 14 et ex alio fonte (ignoti quaestionum operis)
cap. breviora 28—42 (add. 44. 455), de quibus E p. XLVII—LI.
quibus omissis transimus cum interprete latino ad c. 43 D.

p. 84. 4 γενομένης c (corr. ἘΠ p. 32). 6 ὀσφραντ (810) ὁ
(ut infra v. 16 ὀσφραντὰ sic). 7 cf. sella cathedra lat. 17
καὶ μῆλον καὶ κυδωνικὰν ὃ κ. ἐπιτρέπη (sic) C. πέπονα (810)
καὶ cixvov πᾶν τὸ ἐ. C. 23 πρός τε p. c (corr. D). —— post
oz. add. c. μήτε μικροτέρας (del. E). 24 στενῆς πιέξεσϑαι

NOE

po)

— 2941 —

τὸ γυναικεῖον αἰδοῖον, ὕπερ χαλεπώτερον. τὴν γὰρ πλατυ-
τέραν ἔκτρησιν ἐνδέχεται προσεκπληροῦν δάκη παραβάλλουσαν.
τοῦ δὲ ὅλου δίφρου τὸ σύμπαν πλάτος ἱκανὸν ἔστω πρὸς
τὸ καὶ τὰς εὐσαρκοτέρας χωρεῖν γυναῖκας, σύμμετρον δὲ καὶ
τὸ ὕψος. ταῖς γὰρ μικρομεγέϑεσιν ὑποπόδιον ὑποτιϑέμενον
, ^ A ^ - M ς A M! er ^ A
ἀναπληροῖ τὸ ἐλλεῖπον. τῶν δὲ ὑπὸ τῆς ἕδρας πλευρῶν τὰ
μὲν ἐκ πλαγίων σανίσε σκχεπάσϑω, τὸ δὲ ἔμπροσθεν καὶ τὸ
Pd 2 , Α Ἁ , ? - £
ὁπισϑεν vido an πρὸς τὴν PEOUPIMPVRE " vu μανῶώσεσι
χρείαν. ἐκ δὲ τῶν ἄνω μερῶν κατὰ μὲν τὰ πλάγια μέρη
δύο πιοειδῆ τυγχανέτω τῷ διαπήγματι πρὸς τὸ κατὰ τὰς
ἐντάσεις ἐπ᾽ αὐτὰ τὰς χεῖρας ἐνστηρίξειν, ἐξόπισϑεν δὲ ἀνά-
κλιτον ὥστε καὶ τὴν ὀσφὺν καὶ τὰ ἰσχία τὸ ἀντιβαῖνον ταῖς
ὑπαναχωρήσεσιν ἔχειν. εἰ γὰρ καὶ γυναικὸς ἐξόπισϑεν ἕλ-
χούσης ἀνακχλιϑεῖεν, τῷ ἀνωμάλῳ σχηματισμῷ παρεμποδί-
M ? , , - , , Ej Ἁ A A
ἕξουσιν τὴν ἐπ᾽ εὐθείας τοῦ ἐμβρύου φοράν. ἔνιοι δὲ κατὰ τὰ
κάτω μέρη τοῦ δίφρου ἔκϑετον ἄξονα προσβάλλουσιν ἐξ
ἑκατέρου μέρους περιαγωγίδας ἔχοντα καὶ τύλον, ἵνα ἐν

ταῖς ἐμβρυουλπκίαις περιτιϑέντες βρόχους ἧ παρ᾽ ὦτα κυκλοτε-

ρῶς τοῖς βραχίοσιν ἢ ἄλλοις μέρεσι τοῦ ἐμβρύου, καὶ τὰ
ἄκρα ἀποδήσαντες πρὸς τὸν τύλον διὰ τῆς περιαγωγῆς τὴν
ὁλκὴν ποιήσωνται, μὴ συνιέντες τὸ κοινὸν ὅτι τὴν ἐμβρυουλ-

κίαν ἐπὶ κατακειμένης δεῖ γίγνεσθαι τῆς δυστοκούσης. δεῖ

E: στενὴν εἰς τὸ μὴ πιάξεσϑαι (sic) c. 2 δέχεται c (corr.
D). παρεμβάλλουσαν E. 6 ὑπὸ E: ἀπὸ c. 7 ἐκ πλα-
γίων ϑλαϊ]σανίσιν (sic, sine lacuna de qua falso testatur D, in
fine versus) c (04& del. E). 8 ἀνεώχϑη c (corr. E). 9
ἄνω: ἄλλων ο. κατὰ μ. τὰ πλάγια μέρη δύο εἴδη τυγχάνει
τῷ διαπήγματι C (ubi τυγχανέτω E, mios, ego ubi δισχιδῆ
Reinhold apud E? p. 32). 11 ἐνστάσεις ἐπ᾽ αὐτὰς τὰς χρείας
ἐντερίξειν € (corr. E). 13 ἐξώσης c (ἑστώσης DE). 14
ἀνακλισϑὲν iv τῶ d. c (corr. E). παραπ. τὴν εὐπάϑειαν C

— {τὴν εὐθεῖαν D, corr. E). 17 περιαγωγίδας Reinh. 1. c.:

περιαγωγὰς C (-y £e E). 18 περιτιϑέναι € (corr. E). ἡ

παρ ὠὰ (sic) κυκλοτεροὺς c. 20 ἀκόδήοσαν" (sic — τες) ὁ.
διὰ add. Reinhold apud E? p. 33.

15

5

10

1

C

20

— 288 —

δὲ τοιοῦτον εἶναι τὸν δίφρον οἷον εἰρήκαμεν ἢ καϑέδραν ἔμ--
Ov MENU. 3 , 2 , H ,
προσϑεν ἢ καὶ ὄὕπισϑεν ἐκτετμημένην. ἐγκοίλῳ δὲ γενομένῃ
ἔτι ἐξόπισϑεν προστίϑεταί τε ὡς συνήϑως τοῖς δέρμασιν
κατερραμμένῃ.
κλίνας δὲ δύο, τὴν μὲν τρυφερῶς ἐστρωμένην πρὸς τὴν
μετὰ τὸ τεκεῖν ἀνάπαυλαν, τὴν δὲ σκληρὰν πρὸς τὴν ἐν
ταῖς ἀποτέξεσι κατάκλισιν, ὥστε μὴ κατὰ τετρυμένης κλίνης,
ἐν ὑπτίῳ τῷ σχήματι, συνηγμένων μὲν τῶν ποδῶν, διεστώ-
hi 9 » E A
τῶν δὲ τῶν μηρῶν. προσυποκλειμένου δὲ τοῖς ἰσχίοις τινὸς
ὥστε κατωφερὲς γενέσϑαι τὸ γυναικεῖον αἰδοῖον.

ELS
T

69. τοὺς δὲ πόνους τὸ μὲν πρῶτον τῇ διὰ ϑερμῶν τῶν

χειρῶν προσαφῇ πραύνειν, τὸ δὲ μετὰ ταῦτα βρέχειν cum
ἐλαίῳ γλυκεῖ καὶ ϑερμῷ καὶ ἄνωθεν ἐπιρρίπτειν κατ᾽ ἐπι-
γαστρίου τε καὶ πτερυγωμάτων καὶ συνεχέστερον τῷ ϑερμῷ
καταβρέχειν ἐλαίῳ, παρατιϑέναι δὲ καὶ κύστιν ἐλαίου πεπλη-
ρωμένην ϑερμοῦ. δωσταμένου δὲ τοῦ στόματος τῆς ὑστέρας
καὶ ϑερμῷ ἐλαίῳ προλιπάνασα τὰς χεῖρας τὸν τῆς εὐωνύμου
χειρὸς λιχανὸν δάκτυλον ἀπωνυχισμένον καϑιέτω, πράως τῇ
προσαγωγῇ διαστέλλουσα τὸ στόμιον ὥστε τὸ πρόχειρον τοῦ
χορίου μέρος ἐπιπροπίπτειν, τῇ δεξιᾷ δὲ χειρὶ τοὺς τόπους
ἐλαιοχυτείτω φυλασσομένη τὸ ἐκ τῆς ἑψήσεως κεκνισμένον
ἔλαιον. τοῦ προρρήγματος δὲ τὸ μέγεϑος ὠοῦ λαμβάνοντος
ὑπὸ τὸ στόμιον τῆς ὑστέρας. εἰ μὲν ἀσϑενὴς εἴη ἡ wvogo-
ροῦσα καὶ rovoc, τὴν μαίωσιν ἐπὶ κατακειμένης αὐτῆς

1 τὸν add. E. 2. ἢ καὶ ὄπισϑεν del. E. ἐκτετμημένης,
ἐκ κοιλοῦ δὲ γενομένης ἢ γεγονεῖσα (. 6. ἢ γεγονυῖας v. 1.) ἔτι
ἐξόπισϑεν προστίϑεταί τι (sic) ὡς c. τ. Ó. κατερραμμένης e.

5 πρὸς τὸ | τὴν c (τὸ del. D). 7 κατατρυμένης & 9 προ-
ὑπο. C. 16 διισταμένου E: δεῖ, ἱσταμένου c. 17 ἢ ante
καὶ add. c. 18 καϑιείτω c. 19 περιαγωγῇ E. 22 pro

φοῦ (quod suppl. E, cf. simile ex alio fonte fr. p. 79, 20 ὅταν
οὖν τὸ στόμα τῆς “μητρὸς διαστῇ καὶ προκύψῃ τὸ λεγόμενον

πρόρρηγμα ὅσον d ὀρνιϑείῳ ὅμοιον κατὰ μέγεϑος, τότε δεῖ
αὐτὰς ἐπὶ δίφρον ἄγειν) album 1 em. in c. cf. lat. cum corion 1

ad magnitudinem ovi in orificio matricis 4nvenerimus.

Di

-- 289 —

er , , v e , ro ,
ποιητέον, ὅτι ἀσκυλτότερος οὗτος ὁ τρόπος καὶ ἀφοβώτερος.
εἰ δ᾽ εὔτονος τυγχάνει, διαναστατέον αὐτὴν καὶ κατὰ τοῦ
μαιωτικοῦ λεγομένου δίφρου καϑιστέον. . . ϑερμῷ ἐλαίῳ

᾿καταχλιαστέον καὶ ἐγχυματιστέον πρὸς τὸ τῆς κυοφορούσης

εὔψυκτον. ἐπιτυϑέσϑω δὲ καὶ τοῖς ποσὶν αὐτῆς σκέπης ἕνεκεν

τρεῖς δὲ γυναῖκες ὑπηρέτιδες ἔστωσαν προσηνῶς δυνά-
μεναι τὸ δειλὸν παραμυϑεῖσϑαι τῆς κυοφορούσης., κἂν μὴ
πεπειραμέναι τῶν τοκετῶν τυγχάνωσιν, ὧν δύο uiv ἑκατέρω-
96v, μιὰ δὲ ἐξόπισϑεν διακρατοῦσα πρὸς τὸ μὴ διὰ τοὺς
πόνους τὴν κύουσαν παρεγκλίνειν. μὴ παρόντος δὲ τοῦ
μαιωτικοῦ δίφρου καὶ ἐπὶ μηροῖς γυναικὸς καϑεζομένης ὃ
αὐτὸς δύναται γενέσϑαι σχηματισμός. δεῖ δὲ τὴν γυναῖκα
τυγχάνειν εὔτονον. ἵνα καὶ τὸ βάρος ἐνέγκῃ τῆς ἐφεδραξο-
μένης γυναικὸς καὶ παρὰ τὰς ὠδῖνας κατέχειν αὐτὴν δύνη-
ται. λοιπὸν δὲ ἡ μαῖα περιξζωσαμένη κοσμίως ἄνωϑεν καὶ

οχάτωϑεν καϑεζέσθω μὲν ἀντικρὺς τῆς ἀποτικτούσης ταπει-

, E 1 e , , Y e ͵ *
νοτέρα. δεῖ. yag ἐξ ὑπερκειμένων εἰς τὰ ὑποκείμενα τὴν
ἐξολκὴν γίγνεσθαι τοῦ ἐμβρύου. τὸ δὲ εἰς τὸ γόνυ καϑίζειν
αὐτήν, ὡς ἐδοκίμασάν τινες, μετὰ τοῦ δυσέργους καὶ ἄσχη-

ς , A] A M δ - , , , Ld A
μον. ὡσαύτως δὲ καὶ τὸ ἑστῶσαν iv βόϑρῳ χάριν τοῦ μὴ
, ς , A ^ ? LJ e 27-5 er
ἐξ onsoxeiuévov τὰς χεῖρας ἐπιβαλεῖν, ὡς ἠξίωσεν Ἥρων.
τοῦτο γὰρ οὐ μόνον ἀπρεπὲς ἀλλὰ καὶ ἀδύνατον ἐπὶ τῶν
διστέγων οἴκων. χαϑεζέσϑω τοίνυν ἡ μαῖα διεστῶτας τοὺς

Labo
μηροὺς ἔχουσα καὶ μικρὸν τὸν εὐώνυμον προσκεχλιμένον

1 ὅτι (ὡς E): ὃν c. ἀσκυλότερος C (corr. E). 2 ài-

αναστατέον (sic, non διαστατέον d) c. καὶ om. ὁ (add. E).

3 sine lacuna c (cf. lat.) sic: καϑιστέον ϑερμοῦ ἐλαίου καὶ

χαταπεχλιασμένου ἐγχυματιστέον.. 5 ἄψυκτον C. ὑπο-

. 7:9. ὁ (corr. E). 6 lacunam et significat et explet interpres
latinus I, 64. 11 τοὺς add. E (om. c). 15 ive: εἶναι c.

ἀφεδρ. (sic) e 16 καὶ (sic) c. 21 δυσέργως καὶ ἀσχημόνως
c (corr. E). . 99 ἔσϑωσαν (sic) e (corr. D). φῦ δυστέγων €
- (eorr. E). 26 προσκελλιμένουσα c (corr. D).

μ᾿

0

μ᾿

5

-- 240 —

πρὸς τὸ ἐνεργὲς τῆς εὐωνύμου χειρός, ἔμπροσϑεν ὡς εἴρηται
τῆς ἀποτικτούσης. τοὺς μὲν γὰρ πλαγίους τοῦ δίφρου πόδας
ἀποπεφράχϑαι παραινοῦμεν. τὰ δὲ ἐξόπισϑεν εἰς ἀναγκαίαν
κατέχεται χρείαν ὑπὸ τῆς ὑπηρετούσης, πτύγματος ὑπόϑεσιν.

5 τὸν γὰρ δακτύλιον αὐτῆς ἀποκρατεῖν δεῖ διὰ τὰς ἐν τῇ ἐν-
τάσει γιγνομένας προπτώσεις καὶ ῥήξεις. εἶτα καλὸν καὶ
τὴν ὄψιν τῆς κυοφορούσης φαίνεσϑαι vij uolo, ἥτις παρα-
μυϑείσϑω τὸ δειλὸν αὐτῆς εὐαγγελιξομένη τὸ ἄφοβον καὶ
τὴν εὐτοκίαν.

10 εἶτα δὲ ἐγκόπτειν εἰς τὴν λαγόνα τὸ πνὲξῦμα παραινεῖν
δεῖ δίχα κραυγῆς, μετὰ στεναγμοῦ δὲ μᾶλλον καὶ κατοχῆς
πνεύματος. ἔνιαι γὰρ τῶν ἀπείρων τοῖς ἄνω μέρεσιν ἐντεινό-
μεναι καὶ μὴ ἀπωϑούμεναι τὸ πνεῦμα πρὸς τὸ κάτω, βρογχοκή-
λας ἐποίησαν. ἔνϑεν εἰς τὴν ἀκώλυτον δίοδον τοῦ πνεύματος

15 λύειν τε τὴν ζώνην προσῆκεν αὐτῶν καὶ τὸ στῆϑος πάσης
ἐλευϑεροῦν περιειλήσεως, οὐ κατὰ τὴν ἰδιωτικὴν πρόληψιν o9"
ἣν τὰ γυναίκια δεσμὸν οὐδένα βούλεται τυγχάνειν, διὰ ταύτην
δὲ καὶ τὰς τρίχας λύειν. διὰ δὲ τὴν προειρημένην αἰτίαν τάχα
δὴ καὶ ἡ λύσις τῶν τριχῶν εὐτονίαν ἀποτελεῖ τῆς κεφαλῆς.

20 παραινετέον οὖν αὐταῖς συνεντείνειν τὸ πνεῦμα καὶ μὴ ἀπο-
φεύγειν τὰς ὠδῖνας, ἀλλ᾽ ὅτε πάρεισιν αὗται τότε μάλιστα
προσβιάξεσϑαι. φυλασσέσϑω δὲ ἡ μαῖα τὸ εἰς τοὺς γυναι-
κείους κόλπους τὸ πρόσωπον ἐνατενίζειν, ὅπως μὴ αἰδου-

8 ἀπὸπεπράχϑαι c (corr. E). παραινουμένου c (corr.

E). 4 ὑπ. εἰς πτύσματος γὰρ 0700. τὸν δάκτυλον c (corr.
E, εἰς ipse delevi). 5 δακτύλιον: anwm lat. δεῖ E: δὲ 6.
7 ἥτις E: τίς (sic) c. 10 cà πνεύματι c (corr. E). 113
δεῖ δίχα E? p. 84: τὸ δέχα c. 12 ἔνιαι γὰρ μᾶλλον ἀπείρων
c (τῶν add. D, μᾶλλον del.). 18 τὸ πνεῦμα (hic) e (errore .
post ἐντειν. d). βρογχηκήλας c (corr. D). 16 πρόσληψιν α΄
(corr. E). καϑ' ἣν τὰ γυναίκια E: κάϑηνται. γυναικία C. — —
17 ταύτην: τοῦτο C. 18 καὶ addidi (om. c). 19 δὴ E: δὲ .
c. 20 αὐταῖς post συνεντείνειν ὁ (corr. E). 22 vovg (sic) -
c (om. d). 838 τῆς τικτούσης post πρόσωπον add. c. cf. lat. -
faciem suam retrorsus avertat (obsi.).

-- 24 —

μένης συσταλῇ τὸ σῶμα, δακτύλῳ δὲ κυκλοτερῶς διαστελλέτω
τό τὲ στόμιον τῆς ὑστέρας καὶ τὰ πτερυγώματα. ..

χαὶ ἀνατρέχει τὸ στόμιον αὐτῆς, ποτὲ δὲ καὶ προκύπτει.
πειϑηνίως οὖν δεῖ καϑιέναι τοὺς δακτύλους ἐν τῷ καιρῷ
τῆς διαστολῆς καὶ τὸ ἔμβρυον ἐπισπᾶσϑαι, προσενδιδοῦσαν
μὲν ὅτε εἰς ἑαυτὴν ἡ μήτρα συνέλκεται, προσηνῶς δὲ ἐπι-
σπωμένην ὅτε διαστέλλεται. τὸ γὰρ ἐν τῷ καιρῷ τῆς συ-
στολῆς τοῦτο ποιεῖν φλεγμονῆς ἢ αἱμορραγίας ἢ κατασπα-
σμοῦ τῆς μήτρας ἀποτελεστικόν. χερσὶ δὲ τὸν ὄγκον ἐκ τὸ
πλαγίων ὑπηρέτιδες ἑστῶσαι πρὸς τοὺς κάτω τύπους πράως
ἐρεϑιζέτωσαν. λοιπὸν δὲ ἡ μαῖα δι᾿ ἑαυτῆς ἀποδεχέσϑω τὸ
ἔμβρυον, προυποβεβλημένου δάκους κατὰ τῶν χειρῶν ἢ ὡς
αἱ ἐν Αἰγύπτῳ ποιοῦσι λεπτῆς παπύρου ξεσμάτων, πρὸς
τὸ μήτε ἀπολισϑάνειν αὐτὸ μήτε ϑλίβεσϑαι, τρυφερῶς δὲ τ5
ἐφεδρᾶσϑαι. συναποκριϑέντων μὲν οὖν καὶ τῶν δευτέρων

e

2 τὲ E: δὲ c. τῆς (sic) c (errore om. d). post πτε-
ρυγώματα vacuae sunt in c (f. 2888) 3 paginae (i.e. versus 27
reliqui), deinde ab initio f. 238^ versus 3 non explentur, se-
quuntur scripti 111 versus (p. 89,1—17 D.), album iterum pa-
ginae quod reliquum. sequitur folium ex toto album 239.
deinde f.240* scripti versus 1—4 Πῶς δεὲ προσφέρειν τὰς χεῖς-
ρας ἐπὶ τῇ κομιδῇ τοῦ ἐμβρύου. eros! παρὰ πυρὶ — δεῖ
- (p. 89, 18 — 90, 2 b , Sine numero. reliquum paginae album.
sequitur f, 240^ sine numero capitulum spurium Περὶ φύσεως
xoi ϑέσεως ἀνθρώπου καὶ σχήματος ἐμβρύου (Meletii) usque ad
f. 2418. quod albo in fine relicto non expletur. dehinc f. 241"
(sine num.) versus 12 περὶ τοῦ ἐπὶ κεφαλὴν φερομένου βρέφους
καὶ ποσῶς ἐνηλλαγμένου (p.93,24 — 94,14 D), tum f. 2435

- gs. Περὶ ἐγκατεχομένων δευτέρων, quo cap. superiora (1, 70)
— rite continuantur. vacua scilicet paginarum spatia quae figuris
. ad c. μὲ περὶ δυστοκιῶν depingendis relicta fuerant a librario

supersedente ex parte postea expleta sunt additamentis alienis

et integro Meletii capitulo (cf. ind., fort. ex fine operis cap.

eng). καϑιέναι (sie ipso corrigente) c (qui incepit se9us. . .).

/ * αὐτὴν c (corr. E). 8 ὅτε D: τε c. 11 ὑπηρέτιδες:
᾿ς οὖν ἐρετύδαις c. 19. αἵρεϑίσθωσαν (sic) c. 14 λεπτῆς E:
λευκῆς C. ξυσμάτων E. 16 ἐφιδρᾶσϑαι c (corr. D).

Soranus, ed. Rose. 16

--ὀ 242 —

τὰ ἑξῆς ποιητέον. εἰ δ᾽ ὑπομένοι τὸ χόριον, κατακειμένης
μὲν τῆς τικτούσης πλησίον ϑετέον τὸ βρέφος .. |

XXI Περὶ ἐγκατεχομένων δευτέρων.

71. Mera δὲ τὴν ἔκδοσιν τοῦ ἐμβούου πολλάκις ὑπομένει
5 τὸ χόριον καὶ δυσχερείας ἐπιφέρει μεταβάλλον καὶ συστρέφον
περὶ αὑτὸ τὴν ὑστέραν καὶ διὰ τοῦτο πόνους κεφαλῆς καὶ
ἤτρου καὶ συνολκὰς ἢ πνιγμοὺς ἀποτελεῖ, ποτὲ μὲν ἔτι
σῶζον τὴν πρὸς τὸν ὀμφαλὸν τοῦ ἐμβούου συνέχειαν, ποτὲ
δὲ ἀπεσπασμένον, ἀπροόπτως τοῦ ἐμβρύου᾽ κατενεχϑέντος
10 ἢ τῆς μαίας ἀπείρως τὸν ἀποτιλμὸν ἐργασαμένης. καὶ ποτὲ
μὲν ἀποκεκρυμμένον ποτὲ δὲ ἀπὸ μέρους προκύπτον. καὶ
ἦτοι τὴν πρὸς τὴν ὑστέραν συνέχειαν ἢ προσάρτησιν ἔτι
σῶζον ἢ ἀπολελυμένον, ποτὲ μὲν ἐπιμεμυκότος ποτὲ δὲ
διεστῶτος ἀκμὴν τοῦ στομίου τῆς ὑστέρας. καὶ ἤτοι χωρὶς
15 φλεγμονῆς ἢ σὺν φλεγμονῇ.

Ἱπποκράτης μὲν οὖν πταρμικοῖς χρῆται καὶ συνάγει
τὰ πτερύγια τῆς δινός, ἵνα διὰ τῆς τοῦ πνεύματος εἰς τὸ
βάϑος ἐμπτώσεως ἐκπέσῃ τὸ χόριον. Εὐρύφων δὲ ὃ.
Κνίδιος οὐραγωγοῖς χρῆται ποτίσμασι τοῖς ἀπὸ δικτάμνου

20 καὶ ἐλελισφάκου καὶ πεσσοῖς τοῖς αἱμαγωγοῖς διὰ στρουϑίου
καὶ ἰλλυρικῆς ἴρεως καὶ κανϑαρίδων καὶ μέλιτος καὶ πατα-
σεισμῷ τῷ διὰ τῆς κλίμακος προσδεδεμένης τῆς καμνούσης.
Εὐήνωρφ δὲ καὶ Σώστρατος καὶ ᾿Δπολλώνιος ὃ Πρου-
σιεὺς ἐπιλαμβάνεσϑαί φασι δεῖν τοῦ προέχοντος καὶ οὕτως

25 ἐξέλκειν. Δίων δὲ καὶ τοῖς δι’ ἐλελισφάκου χρῆται καὶ
σμύρνης καὶ σελίνου σπέρματος ποτίσμασι. τινὲς δὲ ὑποϑυ-
μιῶσιν οἷον ἄσφαλτον τρίχας ἀνθρωπείας κέρας ἐλάφειον

2 post βρέφος album. 5 τὸ χόριον ὃ καὶ δεύτερον κα-
λεῖται ex Àetiani de eadem re (Philumeni) capituli (16, 24) in-
itio subaddit c. 6 αὐτὸ C. 18 ποτὲ δ᾽ ἑστῶτος c. 16
Hipp. (aph.) III, 745. 22 πρὸςδεδομένης c (corr. λυ 93
σῶστρος C (corr. E). 26 σελήνης c (eorr. D).

— 248 —

χαλβάνην μελάνϑιον ἀῤτεμισίαν. Στράτων δὲ ὁ "Egocwroa-
τειος εἰς χύτραν ἀργυρᾶν ἢ χαλκῆν κασσιτέρῳ περικεχυμένην
ἀρώματα βάλλει νάρδον κασίαν, ἔτι δὲ πράσιον ἀρτεμισίαν
δίκταμνον σούσινον ῥόδινον μέλε καὶ κρατήσας τὸ πωμάτιον
αὐλίσκον περιτίϑησιν, ov τὸ ἕτερον πέρας εἰς τὸ γυναικεῖον
ἁρμόξει αἰδοῖον καὶ πυριᾷ τοὺς τόπους δι ὀλίγου πυρὸς
ἀναϑερμαίνων τὰ ἀγγεῖα. Μαντίας δὲ παρακατακλίνει τὸ
βρέφος τοῖς μηροῖς τῆς κυούσης. ἵνα διὰ τῆς οἰκείας φύ-
σεως καὶ κινήνεως τοῦτο ἐφέλκηται τὸ χόριον. μὴ Gofo-
μένης δὲ τῆς πρὸς τὸ βρέφος τοῦ χορίου συνεχείας μολύβ-
δου μέγεθος ἐκ τοῦ προέχοντος ἀποκρήμνησιν, ἵνα τῷ βάρει
κατασπασϑῇ τὸ χόριον.

12. πάντα δὲ μοχϑηρὰ τὰ προειρημένα. διὰ μὲν γὰρ
τῶν πταρμικῶν ὃ πλείων σπαραγμὸς παραυτίκα μὲν τὸν ἐξ
αἱμορραγίας, ὕστερον δὲ τὸν ἐκ νευρικῆς συμπαϑείας ἀπο-
τελεῖ φόβον. τὰ δὲ ποτίσματα πακοῖ τὸν στόμαχον καὶ
ἀνατρέπει, τὰ δὲ αἱμαγωγὰ πεσσάρια δάκνοντα καὶ ἀνελ-
κοῦντα σπασμοὺς καὶ συνολκὰς καὶ συμπαϑείας παρασκεύαζει,
πλήσσει δὲ βιαίως καὶ ὃ κατασεισμός. τὸ δὲ ὁπωσοῦν ἐπι-
σπᾶσϑαι τὸ χύριον διὰ τὸν σπαραγμὸν φλεγμονὴν ἐπιφέρει;
καὶ ἀδύνατον ὅπου μέμυκε τὸ στόμιον καὶ οὐδὲν προπίπτει
τοῦ χορίου μέρος. τὰ δὲ ὑποϑυμιάματα δριμύτητι τὴν φλεγ-
μονὴν αὔξει καὶ συμπληροῖ. τὴν κεφαλήν. διὰ δὲ τὸν
αὐτὸν λόγον ἡ ἀπὸ τῶν ἀρωμάτων πυρία περίεργος ἐστι καὶ
ὃ κατὰ τὸ ἕτερον πέρας τιϑέμενος εἰς τὸ γυναικεῖον αἰδοῖον
αὐλίσκος τῇ διαδόσει πυρουμένους περιφλέγει τοὺς τόπους.
πολέμιον δὲ καὶ τὸ διὰ τῆς ἐξαρτύσεως τοῦ μολύβδου βιαίως
τὴν ἔκφυσιν ἀποσπᾶν. καὶ μᾶλλον ἤδη φλεγμονῆς ὑπαρ-
᾿χούσης, ἥ τε τοῦ χορίου διὰ τοῦ λίνου σφίγξις ἄτονος μὲν

2 κασιτέρω C. 3 κασσίαν c. πράσσεον C. 7 μαν-
τείας C. 9 τοῦὔτου (sic) c. 10 μολέβδου c. 11 προσ-
ἔχοντος € (corr. E). ἀποκριμνήσοι C. 26 πυρούμενον C.
29 5 τε: ἤτοι C. σφίέξασα c (corr. E).

16*

φι

20

ἈΝ ὦ

οὖσα περιολισϑήσει πάντως, εὔτονος δὲ συμπάϑειαν οἴσει
καὶ λειποϑυμίαν. ἀλλ᾽ οὐδὲ πάντοτε προέχει τι χορίου. καὶ
A M ^w , w , , , N Mi

τὸ διὰ τῆς κινήσεως τοῦ βρέφους ἐπιβλαβές. δεῖ γὰρ ἐμ-
πείρως τὴν ὁλκὴν γενέσϑαι.

5 18. διὸ σωξομένης τῆς πρὸς τὸν ὀμφαλὸν αὐτοῦ συν-
εχδίας ἐπὶ χειρῶν μιᾶς ὑπηρέτιδος δεῖ τυϑέναι τὸ βρέφος
ὑπεστρωμένου δάκους. εἶτα διὰ τοῦ συμπεφυκότος οὐραχοειδοῦς
ἐντέρου τῷ ὀμφαλῷ τρόπον τινὰ ὁδηγούμενον ἐπικαϑέεναι
δεῖ τὴν χεῖρα πειϑηνίως τε διὰ τῆς ἐφ᾽ ἑκάτερα τὰ μέρη

10 παραφορᾶς συνεντεινομένης ἅμα τῆς πκυούσης" ἄνευ σπαραγ-
μοῦ τε καὶ ἀποσπασμοῦ κομίξεσϑαι τὸ χόριον. εἰ δὲ πλείονος
χρεία εἴη διατριβῆς, τὸ βρέφος ἀπολύειν τῆς πρὸς τὸ πρα-
τοῦν συνεχείας καὶ ταὐτὰ ποιεῖν ἀεί. καὶ εἰ μὴ ὅλως ἐμ-
πέφυκεν, τὸ ἔμβρυον ἤδη παραλαβόντα κατασχεῖν ἁρμόσει τὸ

15 ὑπερέχον καὶ ἠρέμα παράγειν, ἐπανιέντα ὅτε συστέλλεται τὸ

, , V ocv 1 x ,
στόμιον, ἐφελκόμενον δὲ ὅτε διίσταται. καὶ μηδενὸς mooxv-
πτοντος μέρους, ἐν διαστάσει δὲ τοῦ στομίου μένοντος, λελι-
πασμένην τὴν χεῖρα καϑιέναι. καὶ εἰ μὲν ἀπολελυμένον
τῆς πρὸς τὴν μήτραν συμφύσεως τὸ χόριον καὶ εἰς αὑτὸ

20 συνεστραμμένον εἴη, ἐπισπᾶσϑαι λαβόμενον. εἰ δὲ συμπε-

΄ ς ΄ 1 , » - N
qvxóg, ἁπλῶώσαντα τοὺς δακτύλους ἔνδοϑεν πειρᾶσϑαι διὰ

τῆς ἐξ ἑκατέρου μέρους ἀντιπεριαγωγῆς ἀπολύειν αὐτὸ πει-

ϑηνίως. of γὰρ ἀπείρως κατ᾽ εὐθὺ τείνοντες καὶ τὴν ὑστέραν
ἐπεσπάσαντο πολλάκις εἰς ἐκστροφήν. μὴ ἐπακούοντος δὲ
35 τοῦ δευτέρου πρὸς τοὺς ἠρεμοτέρους ἐπισπασμοὺς ἢ καὶ
μεμυκότος τοῦ στομίου καὶ φλεγμαίνοντος, καταλείπειν αὐτὸ

2 τι (E): τοῦ c. 9 τε om. c (καὶ add. E). 10 παρα-
φορᾶς (sic) c (quod verbum om..d). συνεντεινομένην e
yr. D). 13 ταῦτα c (corr. E). μηδ᾽ ὅλως E? p. 35.
μπεφύκει (corr. E) τὸ ἔμβρυον ἔδει παραλαβεῖν κατασχεῖν
παραρμύσει C. 14 “παραρμύσει ο (γὰρ ἁρμόσει E). 16 ὅτε
καὶ (810) διέσταται μὴδενὸς c. προκόπτοντος c (corr. E).
19 πρὸς τῆς μήτραν (sie, sed v ex corr.) συμφήσεως c. αὐτὸ
c. 20 εἴη E: ἢ c. 21 ἔνδοϑεν E: ἔνδοξον c. 26 κατα-
λίπειν αὐτο καὶ δικαίως qÀ. c (corr. E).

-- 24 —

δεῖ xol ὡς φλεγμονὴν ϑεραπεύειν δι’ ἐγχυματισμοῦ καὶ
καταπλάσεως μορίων xol ϑερμῆς τροφῆς. ἀνιεμένης γὰρ τῆς
φλεγμονῆς ἀπολύεται τὸ ἀλλότριον χαὶ κατὰ διαμύδησιν
ἐχπίπτει, καϑ᾿ ὃν τρόπον ἐνιάκις συναπέπλευσε τοῖς ὑγροῖς
καὶ κῶλον ἔξαρϑρον μετὰ φλεγμονὴν καταρτισμοῖς ἐπακολου-
ϑῆσαν. χωρὶς εἰ μὴ βάσεις μὲν χοιράδων προσφυεῖς κατα-
λείπουσί τινες ὡς διὰ μύδησιν γενομένας. τὸ δὲ χόριον
ἐμπεφυκὸς κατηγγειωμένως σπλάγχνῳ μετὰ βίας ἀποσπάσαι
δεῖ καὶ μὴ καταλείπειν τῷ χαλασμῷ δυνάμενον πειϑηνίως

περιμυδῆσαι.

XXII [Τίς ἡ τῶν ἀποκεκυηκυιῶν ἐπιμέλεια.)

14. ΤῸΝ

XXIV

15.

9 «erüzAcouorov μυρίων c (corr. DE). γὰρ E: δὲ c.
4 καὶ ante ἐνιάκις add. c. 5 ἐπικολούϑησεν c. 6 ἡ μὴ
βάσις ec (corr. ἢ). 7 ὡς c: εἰς E. ὡς διαμύδησιν γενομένην
Ὁ; 8 κατηγγιωμένως (sic) c. 10 post περιμυδῆσαι se-

quuntur Aetiana p. 97, 24 — 99, 11 D. deinde de partu difficili
ex ultima operis Soranei parte capita cum Aetianis mixta
p. 99 — 129 D., mox p. 129 — 148 D. ex uno Aetio de cura
mammarum. quibus partim repositis partim recisis transeamus
cum Ermerinsio (praef. p. LI— LXIT) ad cap. 67 codicis Pari-
siensis, ita tamen ut antea particulas quasdam textus Soranei
interiisse comparato interprete Latino pro certo statuamus.
11 XXIII — lat. Musc. I, 69. Cael. ap. Oribas. lat. VI, 49.

12 XXV — lat. I, 70. 71.

-

5

10

— 246 —
XXV Περὶ σπαργήσεως μαστῶν.

710. Μέρος τι τῆς τῶν ἀποκεκυηκυιῶν ἐπιμελείας καὶ τὸ
περὶ τοῦ προκχειμένου διαλαβεῖν. κατὰ γὰρ τὴν ἐπιφορὰν
τοῦ γάλακτος διογκούμενοι συντόνως of μαστοὶ βαροῦνται

5 τὸ πρῶτον, ὕπερ λέγεται χόνδρωσις. εἶτα καὶ ἀλγοῦσι καὶ
διατεινόμενοι πυροῦνται καὶ τὸ τοιοῦτον καλεῖται σπάργησις.
δεῖ τοίνυν ὡς πρὸς φλεγμονὴν ποιήσασϑαι τὴν ἐπίστα-
σιν καὶ κατ᾽ ἀρχὰς μὲν χρῆσϑαι τοῖς ἠρέμα στέλλουσιν, ἐξ
ὧν σπόγγος ἐστὶ τρυφερὸς ὀξυχράτῳ νενοτισμένος μετὰ
10 προστυποῦς ἐπιδέσεως ἢ φοίνιπες λεῖοι μετὰ ἄρτου καὶ
ὀξυχράτου λειοτριβηϑέντες, εἰ δ᾽ ἀποσβέσαι τις τὸ γάλα
βούλοιτο, καὶ στυπτηρίᾳ ἢ ψυλλίῳ καὶ κοριάνδρῳ ἢ ἀν-
δράχνῃ. συναυξήσεως δὲ γενόμενης xol διατάσεῶως ἣ
ϑρομβώσεως. καὶ καταπλάσμασι τοῖς ἀνετικοῖς, οἷον ἄρτῳ
i5 δι’ ὑδρελαίου v ὑδρομέλιτος καλῶς μεμαλαγμένῳ ἢ λινο-
ὁπέρμῳ καὶ πυρῷ ἢ τήλει μεϑ᾽ ὑδρομέλιτος καταπλασσέσϑωσαν.
εἰ δὲ μὴ φέροιεν τὸ βάρος οἵ μαστοί, καταβροχῇ διὰ γλυκέος
ἐλαίου καὶ ϑερμοῦ προπερικειμένων πυριφόρων καταϑλίβειν
καὶ προπυριᾶν διὰ τῶν σπόγγων ἀποϑλιβομένων εἰς ὕδωρ
20 ϑερμὸν ἢ εἰς ἀφέψημα τήλεως ἢ μαλάχης ἢ λινοσπέρμου,
διαπυήσεως δὲ γενομένης ἐκλαμβάνειν τὸ ὑγρόν, ὡς ἐν
τοῖς χειρουργουμένοις ὑπεδείξαμεν. -παρακμαζούσης δὲ
τῆς φλεγμονῆς κηρωτὴν ἐπιβάλλειν καϑ᾽ ξαυτήν.
71. εἰ δὲ μὴ μέλλοι δι᾿ ἑαυτῆς ἡ ἀποκυήσασα τὸ βρέφος
25 ἀνατρέφειν, καὶ λίϑου πυρίτου ἱκανῶς λελειωμένου μέρος τι

1. ΧΧΥ͂. -Ξ 98 E. σπαργανώσεως ὁ (σπαργώσεως E,
spargesis lat.). 8—6 latine habes in additamento Oribasii
latini vet. VI, 50 Dar. 5 πρῶτον-- in textu c et iuxta ea-
dem manu in margine “τ΄ ὅπερ λέγεται χόνδρωσις (cf. Aet. 10,
86). 6 σπαργάνωσις c. 1 ἀπόστασιν (510) gi λοοτριβ.
(sic) c. e... οὗ, lat. 19 καὶ στυπτηρίας εἰ ψύλλιον (sic)

c. 13 δὲ E: ἂν c. 16 πυρὶ c (corr. E). 17 πυριφόρων
(cf. Poll. 10,104): πυρὶ φέρων C. καὶ καταϑλίβων προπυριὰν
τὸ Ó. τ. σπ. C. 20 ἢ ἀπὸ σπέρμου (sic) διὰ ποιήσεως y. C
(corr. ED). 24 ἀνατρέπειν C (corr. E).

-- 24 —

συμπλέκειν, εἶτα κατ᾽ ὀλίγον πεπιεσμένων χρῆσϑαι τῇ τῶν
μαστῶν περιειλήσει. - συμπιπτόντων γὰρ τῶν ἀγγείων κωλύε-
ται τὸ ἐπιφερόμενον καὶ οὕτως τὸ γάλα σβέννυται. εἰ δὲ
μή, μᾶλλον ἐμπλεονάζειν ταῖς πυρίαις καὶ τοῖς προστυπέσιν
ἐπιδέσεσι, παραιτεῖσϑαι δὲ τὴν ἐν τῇ πρώτῃ παραισϑήσει
τῶν μαστῶν ἐκμύξησιν ὡς τοῦ ἀποθηλασμοῦ διὰ τῆς ἐκκρί-
σεως παρακουφίξοντος τὴν διάτασιν. πᾶν γὰρ τοὐναντίον
πρὸς τὴν τῆς ἐκμυξήσεως συναίσθησιν πλείων ἐπὶ τοὺς
τύπους συντρέχει, καὶ πρὸς τὴν περίϑλασιν ἀγανακτοῦσιν
αἵ ϑηλαί, φυλακτέον δὲ καὶ τὴν δι΄ ἅλμης καὶ ὀξάλμης
καὶ ϑαλάσσης πυρίαν. ὑπὸ γὰρ τῆς δριμύτητος ἡ φλεγμονὴ
παροξύνεται. τινὲς δὲ κυπέρῳ καταχρίουσι μετ᾽ οἴνου καὶ
κρόκου τοὺς μαστούς, ἔνιαι δὲ κυπρίνῳ καὶ κισσήρει λελειο-
τριβημένῃ. τινὲς δὲ κυμίνῳ μεϑ᾽ ὕδατος ἢ ἐλαίου. ἢ στυ-
πτηρίᾳ ὑγρᾷ μετ᾽ ὄξους καὶ ῥοδίνου ὡς μέλιτος γενέσϑαι
πάχος. αἵ δὲ καταπλάττουσι κυμίνῳ μετὰ σταφίδος τῶν
γιγάρτων προεξῃρημένων ἢ σησάμῳ μετὰ μέλιτος. of δὲ
τριβόλοις χλωροῖς ἡψημένοις ἐν ὄξει ἢ κισσῷ ἢ σύκοις ξηροῖς
ἢ πιτύροις ὁμοίως ἡψημένοις, ϑρομβώσεως δὲ γενομένης
σελίνῳ ἢ ἡδυόσμῳ ἢ πκράμβῃ μετ᾽ ἄρτου. τούτων δὲ τὰ
μὲν δριμέα παραιτητέον δι’ ὅλου, τῶν δὲ ἄλλων τὰ μὲν
ὑποστύφοντα κατ᾽ ἀρχὰς παραληπτέον, τὰ δὲ παρηγορικῶς
ἀνιέντα κατὰ τοὺς ἑξῆς χρόνους.

καὶ τοιαύτη μὲν ἡ τῆς λεχοῦς ἐπιμέλεια, τίς δὲ ἡ τοῦ
βρέφους ἑξῆς ὑποδεικτέον.

1 πεπιεσμένη C. 2 μαστῶν (sic) c p. 149,9 D. item infra
p. 149, 14 μασϑῶν et 21 μασϑούς (non μαξούς, αὖ d) 4 ἐμ-
πλεονάξων ante ips. me (-&wv) c. πρὸς τυπεώσεις (510) συν-
ἑπηδέσεσιν c (corr. E p. CVI). ὅ δὲ E: δεῖ c. παραΐέσϑησιν
€ (corr. D). T τοῦ ante παρακοῦφ. add. c (del. E). — 8 συν-
αίσϑησιν D: ovv αἴσϑησιν c. 14 ἐλαίου ἢ E: ἐλαίω (om. ἢ) c.

18 «ξηροῖς, (510) € (ut mox p. 150, 5 D, non χλωροῖς, ut d).

91 τὰ μὲν ὑποστύφοντα E: và uiv ὄξει ἢ «1660 ἢ σύκοις ξηροῖς

ἢ πιτύροις ὁμοίως ἡψημένοις ὑποστίφοντας (sic) C. 22 παρα-
λαμπτέον c (corr. d).

5

5

μ᾿

25

Περὶ τῆς τοῦ βρέφους ἐπιμελείας.

78. Ὁ περὶ παιδοτροφίας λόγος ἐστὶ μὲν πλατὺς
καὶ πολυμερής. ἐν αὐτῷ γὰρ ἐξετάξεται τίνα τῶν γεννηϑέντων
πρὸς ἀνατροφήν ἐστιν ἐπιτήδεια καὶ πῶς ὀμφαλοτομητέον

5 καὶ σπαργανωτέον καὶ ἀποσμηκτέον τὸ ἀνατρεφόμενον καὶ τίνα
τρύπον λουτέον καὶ πῶς κατακχκλιτέον καὶ ποδαπὴν ἐκλεκτέον
τιτϑὴν ποῖόν τε τὸ ἄριστον γάλα καὶ τί πρακτέον ἐκλιπόντος
αὐτοῦ καὶ πότε καὶ πῶς ἀπογαλακχτιστέον τὰ βρέφη περί τε
ὀδοντοφυήσεως καὶ τῶν κατὰ χρόνους αὐτοῖς ἐπιγιγνομένων

10 συμπτωμάτων. ἵνα δὲ μὴ δυσπερίγραφος ἡ πραγματεία γέ-
νηται, διὰ συντόμων ὑφ᾽ ἕν παραδώσομεν.

XXVI Πῶς γνωρίξεται τὸ πρὸς ἀνατροφὴν
ἐπιτήδειον.

79. *H τοίνυν μαῖα τὸ βρέφος ἀποδεξαμένη πρότερον εἰς
1 τὴν γῆν ἀποτιϑέσϑθω προεπιϑεωρήσασα πότερον ἄρρεν τὸ
ἀποκεκυημένον ἐστὶν ἢ ϑῆλυ καὶ καϑὼς γυναιξὶν ἔϑος ἀπο-
σημαινέτω; πατανοείτω δὲ καὶ πρότερον εἰ εἰς ἀνατροφήν
ἐστιν ἐπιτήδειον ἢ οὐδαμῶς. κρυιϑήσεται δὲ τὸ πρὸς ἀνα-
τροφὴν εὐφυὲς ἐκ τοῦ τὴν ἀποκυήσασαν ὑγιεινῶς ἐν τοῖς
20 τῆς πυοφορίας βεβιωκέναι χρόνοις. ef νοσηλεῖαι γὰρ τοῦ

5 ,τρόπω c (corr. d). 6 ποταπὴν C (corr. E). 8 ὁδον-
τοποιήσεως c (corr. E). 12 tit. infra post ἀποσημαινέτω ad-
scribitur in [2 15 προσεπιϑ. (corr. E) πρότερον (corr. D)e -

17 εἰ E: ἢ e. 20 ἐνοσήλιε (sie, corr. D) γὰρ καὶ μάλιστα ὲ
τοῦ σώματος συναδικουσέτω (sic) καταγαστρός C. β

— 249 —

; LI , ^ Ἁ M Ἁ A -
σώματος καὶ μάλιστα συναδικοῦσαι τὸ κατὰ γαστρὸς τὰ πρῶτα
- - 3 - ; ^ , , LI »"
τῆς. ζωῆς αὐτοῦ ϑεμέλια ϑραύουσι. δεύτερον δὲ ἐκ τοῦ
κατὰ τὸν ὀφείλοντα καιρὸν ἀποκεκυῆσϑαι, μάλιστα μὲν τὸν
ἔννατον μῆνα καὶ εἰ τύχοι βράδιον, ἤδη δὲ καὶ τὸν ἕβδομον.
εἶτα λοιπὸν ἐκ τοῦ τεϑὲν ἐπὶ γῆς εὐθέως αὐτὸ κλαυϑμυρίσαι
μετὰ τόνου τοῦ προσήκοντος. τὸ γὰρ ἕως πλείονος ἀκλαυστὶ
διάγον ἢ καὶ παρέργως κλαυϑμυρίζον ἐνύποπτον ὡς διά
τινα περίστασιν τοῦτο πάσχον. ἔκ τε τοῦ πᾶσι τοῖς μέρεσι
καὶ μορίοις καὶ ταῖς αἰσϑήσεσιν ἄρτιον ὑπάρχειν καὶ τοὺς
πόρους ἔχειν ἀπαρεμποδίστους, οἷον duov ῥινῶν φάρυγγος
οὐρήϑρας δακτυλίου, καὶ τὰς ἐκάστου μορίου φυσικὰς κινήσεις
M M T Ὁ , 1 M - A ,
μή νωϑρὰς μηδὲ ἐκλύτους καὶ τὰς τῶν ἄρϑρων κάμψεις τε
καὶ ἐκτάσεις μεγέϑη τε καὶ σχήματα καὶ τὴν πᾶσαν ἐπιβάλ-
λουσαν εὐαισϑησίαν, ἣν γνωρίζομεν κἀκ τῆς ἐπιφανείας
,F M '
ἐπερείδοντες τοὺς δακτύλους. κατὰ φύσιν γάρ ἐστι τὸ πρὸς
e 2 - - , "^A P ? MI ^
ἕκαστον ἀλγεῖν τῶν νυσσόντων ἢ ϑλιβόντων. ἐκ δὲ τῶν
ἐναντίων τοῖς εἰρημένοις τὸ πρὸς ἀνατροφὴν ἀνεπιτήδειον.

XXVII Πῶς ὀμφαλοτομητέον.
80. Μικρὸν δὲ τοῦ βρέφους ἀπηρεμήσαντος μετὰ τὸν

, - 2 , Ἁ , $3: LI M 3
&x τῆς ἁποχυήσεως βρασμὸν βαστάζειν αὐτὸ καὶ τὴν ὀμ-
7 ἐν ὑποπτόνως c. | 9 ἄρτιον (Aet. 4, 2 qui Sorano uti-
iur): αἴτιον c. 10 ὦτων (ex Aetio) E: τῶν c. 11 μορίου
post ἑκάστου (om. c) ex Aetio add. E. 12 καὶ μηδὲ ec (corr.
E) ἄϑρων c (corr. d). 13 ἐκστάσεις c (corr. E). με-
γέϑει τὲ καὶ σχήματα (sic) c. πᾶσαν (sic) c (non πᾶσιν, αὖ
d). 17 ἐπιτήδειον c (corr. E). sequuntur in editione Die-

iziana quae non extant in c capita Aetiana ο΄ et οα΄ (p. 151
—161) quae Dietzius quidem ex altero codice suo Barberiniano
(B, qui revera pro apographo est codicis Parisiensis corrupti
Corruptiore) in textum suum intulit titulis insuper in indice
capitulorum adnexo (p.295) adscriptis, ita tamen ut in hoc in-
dice omissi sint verorum capitulorum cod. Par. ὁ et οὐ tituli
πῶς Óuq. et περὶ ἁλισμοῦ, quorum tamen textus repetitis nu-
meris (ο΄, ox") habetur apud D p. 161—167 (post aliena illa,
quibus quasi quodam appendieulo ommino finitur cod. B sec.

οι

μ᾿

0

— 250 —

φαλοτομίαν παραλαμβάνειν. δεῖ δὲ τέσσαρας δακτύλους δια-
στήσαντα ἀπὸ τῆς γαστρὸς ἀποκόπτειν τὴν ὀμφαλίδα. διᾶ
τινος ἐπάκμου χάριν τοῦ μηδεμίαν γενέσϑαι περίϑλασιν.
πάσης δὲ ὕλης τμητικώτατός ἐστιν ὃ σίδηρος. αἵ πολλαὶ

e

ἄρτου δοκιμάζουσι τὴν ἀποκοπὴν ἢ λίνῳ βιαίως ἀποσφίγ-
ξασαι; τῷ δυσοιώνιστον εἶναι τὴν ἐν τῷ πρώτῳ χρόνῳ σιδήρου
τομήν, ὅπερ παντελῶς καταγέλαστόν ἐστιν. εἰ μὴ τὸ κλαίειν
αὐτὸ δυσοιώνιστόν ἐστιν. ἀπὸ δὲ τούτου τὸ γεννηϑὲν ἄρ-
χεται τοῦ ζῆν. ὕπως δὲ μήτε διαπριξόμενον τὸ σῶμα μήτε
περιϑλώμενον συμπαϑὲς γένηται καὶ διαγανακτήσῃ, ἄμεινον
ἀδεισιδαιμονέστερον σμιλίῳ μᾶλλον τὸν ὀμφαλὸν κόπτειν, εἶτα
A 9 , , e EE ei ,
τὸ ἐν αὐτῷ περιεχόμενον ἐκϑλίβειν, ὅπερ οὐδὲν ἕτερον ἐστιν
M M T »" A » - Ld ?
εἰ μὴ πεπηγὸς αἷμα. χἄπειτα τὸ ἄκρον τῆς διακοπῆς ἀπο-
, , "^ , "^ , E
σφίγγειν ἐρίῳ, ἐστραμμένῳ ἢ μίτῳ ἢ κροκύδι ἢ τινε παρα-
, -
πλησίῳ. τὸ γὰρ λίνον évréuvov τὴν τρυφερίαν τῶν σωμάτων
δυσυπομονήτους ἀλγηδόνας ἀποτελεῖ. τὸ δὲ ἀποβροχίξειν
τὸ μέρος. ὡς ὑπεδείξαμεν, ἀναγκαῖον ὥστε μὴ τῆς αἵμορ-
, , , - 9 9 M
ραγίας ἐπιγίγνεσϑαι κίνδυνον, τῶν ἐνταῦϑα ἀγγείων τὸ
80 ἀπὸ τῆς κυούσης αἷμα καὶ πνεῦμα διακονικῶς ἐπικεχορηγη-
κότων τῷ σώματι τοῦ βρέφους. διό τινες μὲν μετὰ τὴν
᾽ 1 3 Jj ' 3 ε N 94 v , d
ἁποκοπὴν ἑἐπέκαυσαν τὸν ὀμφαλὸν διὰ αὐλοῦ ϑερμανϑέντος
ἢ διὰ τοῦ πλατέος τῆς μήλης, ὕπερ ποιεῖν ἡμᾶς ἀποδοκιμά-

1

e

1

ex

D p.161 not. 1, item Vossianus Erm. praef. p. CX). — 1 ἀπο-

λαμβάνειν. C corr. E). διαστήσαντας c (corr. E). 4 δὲ

ὕλης D: δ᾽ εὐνῆς VEA, Aem (cortice panis lat.): λεπτῶ c.

6 λινωξιαίω ἀποσφίγξας ἐς τὸ ὃ. c (corr. D, τῷ ὃ. E). 7

óvcoiov. (item infra) c (corr. E). 8 o? τὸ κλέειν αἱ τὸ ὃ. €

(corr. D, εἰ μὴ ego). 10 δὲ om. c. διὰπριξόμενον (sic) c.
11 συμπάϑεια y. καὶ διαγανακτήσεις C. ἀμείνων c (corr.

E). 12 ἀδυσιδαιμονήτερον Cen sic) c. εἶτα E (deinde
lat.): ἕνα c. 15 ἐρίῳ E: ὡς ἐρέω c. ἢ τὴν παραπλησίως
e (corr. E). 16 ἐκτέμνον € (corr. E? p. 36). 18 ἀναγκαίως
e (corr. D). 19 ἐντεῦϑεν c (corr. E). 22 διὰ δαυλοῦ ϑϑερ-
μαϑέντος (sic) c (corr. E).

δὲ τῶν μαιουμένων ἥλω ἢ καλάμῳ ἢ ὀστράκῳ ἢ τῷ λεπίῳ TOU

— 251 —

fousv. τὰ γὰρ ἐπικαέντα περιωδυνίας καὶ φλεγμονὰς σφο-
δρὰς ὑπομένει. μὴ ἐξῃρημένου δὲ τοῦ χορίου κατὰ δύο
τόπους ἀποβροχίζειν δεῖ τὸν οὐραχὸν καὶ τότε μεταξὺ δια-
χόπτειν,. ἵνα διὰ μὲν τοῦ ἑτέρου βρόχου τὴν τοῦ βρέφους
᾿ αἵμορραγίαν προφυλαξώμεϑα, διὰ δὲ ϑατέρου τὴν τῆς ἀπο-
κεκυηπυίας. ἔτι γὰρ αὐτῇ προσέχεται τὸ χόριον.

XXVIII Πῶς ἀποσμηκτέον τὸ βρέφος.

81. Μετὰ δὲ τὴν ὀμφαλοτομίαν of πολλοὶ τῶν βαρβάρων,
ὡς οἵ Γερμανοὶ καὶ Σκύϑαι, τινὲς δὲ καὶ τῶν Ἑλλήνων,
εἰς ψυχρὸν ὕδωρ καϑιᾶσι τὸ βρέφος στερεοποιήσεως χάριν
καὶ τοῦ τὸ μὴ φέρον τὴν ψῦξιν ἀλλὰ πελιούμενον ἢ σπώ-
μένον ὡς οὐκ ἄξιον ἐκτροφῆς ὃν ἀπολέσϑαι. τινὲς δὲ
οἰνάλμῃ, τινὲς δὲ καϑαρῷ λούουσιν οἴνῳ, τινὲς δὲ οὔρῳ
παιδὸς ἀφϑόρου, τινὲς δὲ μυρσίνῃ λεπτῇ συμπεπασμένῃ
ἢ κηκῖδι. τούτων δὲ ἕκαστον ἡμεῖς ἀποδοκιμάζομεν. τὸ
ψυχρὸν μὲν γὰρ διὰ τὴν πολλὴν καὶ ἀϑρύόαν πύκνωσιν,
ἧς ἀμέτοχον ἦν τὸ γεννηθέν, πάντως βλάπτει. τῆς δὲ ἐξ
αὐτοῦ βλάβης τὸ ἀποτέλεσμα λανϑάνει μὲν ἐπὶ τῶν δυσπα-
ϑεστέρων, ἐλέγχεται δὲ ἐπὶ τῶν εὐπαϑῶν σπασμοῖς καὶ ἀπο-
πληξίαις ἁλισκομένων. οὐ μὴν ἐπεὶ τὴν βλάβην οὐκ Tveyxe,
fuco. μὴ βλαβέντα οὐκ ἠδύνατο. καὶ τὰ δυσπαϑέστερα
βελτίω τὴν ἀνατροφὴν ἕξει μηδ᾽ ὅλως ἀδικούμενα. κἂν ἢ
δὲ χρεία ψύξεως, αὐτάρκης ἡ ἐπὶ τοῦ ἀέρος ψῦξις, δι΄ ἣν
εὐθέως κλαυϑμυρίξει ξενοπαϑοῦντα τῇ ψύξει διὰ τὸ μὴν
ἀπὸ ϑερμῆς καὶ συνεχοῦς προεληλυϑέναι τῆς μήτρας. ὃ δὲ
5 τὴν D: τὸν c. 7 titulum hunc ipse posui cum in c

infra demum post verba διόπερ TOU ἁλισμοῦ.. . adscriptum sit
περὶ ἁλισμοῦ. 8 oí: ὃ (sic) c. 11 καὶ τοῦ τὸ p. (E? p. 36):

. καὶ τὸ p. c. φέρειν c (corr. D). 12 ἐκτροφῆς ὃν: ἐκ
τροφήσεως c. 1 ἢ om.c. 17ἦν (Ε" p.37): qc. πάν-
E: πάντα C. 19 ἐπὶ E: ὑπὸ c. 20 ἐπεὶ E: ἐπὶ c.

dra c (corr. E). 22 μηδεόλως (sic) c. ^ 24 μὴν: μὴ

— 252 —

οἶνος διὰ τὴν ἀποφορὰν πληκχτιχκὸς καὶ καρώδης οὐ μόνον
^ e ^ , , M LI ^ A
τῶν οὕτω τρυφερῶν παίδων ἀλλὰ καὶ τῶν ἤδη τελείων.
ὡσαύτως δὲ καὶ τὸ οὖρον ὅτε δυσῶδες. αἱ μυρσίναι δὲ
᾿ ^ , , 2 9 , , ^ ΟΣ
καὶ κηκῖδες στύφουσι μέν, οὐκ ἀποσμήχουσι δέ, χρεία δὲ τῶν
5 μετὰ στύψεως ἀποσμηχόντων ἵνα ὃ φυσικὸς τοῦ γλίσχρου
αἵματος κατὰ τῶν σωμάτων ἐπίπαγος ἀποτακῇ μετὰ τοῦ
πήγνυσϑαι τὴν ἐπιφάνειαν καὶ δυσάλωτον εἰς τὴν τῶν ἐξαν-
ϑημάτων γένεσιν ἀποτελεῖσϑαι.
82, διόπερ τοῦ ἁλισμοῦ ὃ τρόπος οὗτος (ἐπενοήθη.
10 ἢ λεπτοὺς xol χνοώδεις ἅλας ἢ νίτρον ἢ ἀφρόνιτρον
λαβόντα δεῖ συμπάσσειν τὸ βρέφος, φυλασσόμενον τοὺς
ὀφθαλμοὺς καὶ τὸ στόμα. τὸ γὰρ παρεμπεσὸν τοῖς μέ-
ρεσι τούτοις ἕλπωσιν ἐργάξεται καὶ διαπύρωσιν ἢ πνιγ-

, , MI - - δὴν , ' M ^
μονήν. μήτε δὲ πολλῷ τῷ αλὶ συμπάσσειν. διὰ γὰρ τὴν

15 πλείονα δριμύτητα βρυώδης ἀκμὴν καὶ ἀσϑενὴς ἄγαν ἡ
, ς , , , $47 AJ ΩΝ
σύγκρισις ὑπάρχουσα διαβιβρώσκεται. μήτε ὀλίγῳ διὰ τὸ
μὴ ἱκανῶς στερεοποιεῖσϑαι τὴν ἐπιφάνειαν. ἐνδέχεται δὲ
τρυφεροῦ τοῦ βρέφους ὄντος τοὺς ἅλας μέλιτι διανακόψαι
ἢ ἐλαίῳ ἢ χυλῷ πτισάνης ἢ τήλεως ἢ μαλάχης. μετὰ δὲ
20 τὸ ἀποσμῆξαι τὸ σῶμα δεῖ χλιαρῷ ἀπολούειν ὕδατι καὶ
ἀποπλύνειν τὸ περικείμενον γλίσχρασμα πᾶν. εἶτα ἐκ δευ-
τέρου τὸ αὐτὸ ποιεῖν καὶ συμπάσσειν μὲν τοὺς ἅλας, ϑερ-
μοτέρῳ δὲ τῷ ὕδατι μᾶλλον ἀπολούειν καὶ δακτύλοις ἀπο-
ϑλίβειν τὸ ἐγκείμενον ταῖς δισὶ γλοιῶδες, ἀποκαϑαίρειν δὲ
25 καὶ τὸ στόμα καὶ τοὺς τῶν ὦτων πόρους. ἐγχυματίζειν δὲ
A M 2 A , ^ Y 9 Y - M
καὶ τοὺς ὀφϑαλμοὺς ἐλαίῳ. σμῆξαι γὰρ ἀγαϑὸν τοῦτο TO
1 ἀπιφορὰν (510) € (corr. d. 5 μετὰ E: ἀπὸ C. 6
κατὰ: καὶ ὁ C. 9 οὕτως ἂν ἀποτελεῖσθαι (rep.) c (οὗτος ἐπ-
ἐνοήϑη ego, οὗτος παραλαμβανέσϑω E). ἢ λεπτον καὶ χνο-
ὦδες ἁλάσση (sic) νέτρον c. 13 διὰπήρωσιν c (corr. E).
16 ὑπάρχουσα (sic) c (om. ,Q). διὰ βρώσκεται (sic) C (corr.
d) . 18 διανακ.: δεῖν ἀνακόψαι c. 19 ἐλαίω χυλῶ c (ἢ
add. D). 21 γλέσχρασμα (ex Aetio) E: νέτρασμα c. 24.

γλοιῶδες (ex Aetio) E: γλίσχρασμα c. 26 τοῦτο: τούτων C.
τῶν παχυτάτων.. ιὐγρῶν c (corr. E)

ves vmi Eae S SLE

-- 2539 —

παχύτατον ἐν αὐτοῖς ὑγρόν. οὗ μὴ γενομένου κατὰ τὸ πλεῖ-
στον ἀμβλυωπεῖν συμβαίνει τὰ τρεφόμενα. διὰ δὲ τοῦ
σμικροῦ δακτύλου προαπωνυχισμένου τὸν δακτύλιον διαστέλ-
A&v καὶ διαιρεῖν τὸ περιπεφυχὸς αὐτῷ πολλάκις σῶμα λεπτὸν
καὶ ὑμενῶδες εἰς ἀπαρεμπόδιστον τῶν περισσωμάτων ἔκδοσιν.
παραχρῆμα γοῦν ἐκκρίνεται τὸ καλούμενον συνήϑως μηκώ-
γειον. κατὰ δὲ τοῦ ὀμφαλοῦ πτυγμάτιον ἐπιρρίψαι ἐλαιο-
βραχὲς ἢ καὶ ἔριον. τὸ δὲ κύμινον ὡς δριμὺ παραιτεῖσθαι
δεῖ. τοῦ μέντοι καταλειῳφϑέντος ὀμφαλοῦ τὸ ἀποσφιχϑὲν
ἔνιοι μὲν τῷ μηρῷ προσέδησαν. ἄμεινον δὲ διπλώσαντα
καὶ τῷ ἐριδίῳ περιτυλίξαντα πράως ἐντιϑέναι κατὰ τὴν
μεσότητα τοῦ ὀμφαλοῦ. τάχα γὰρ καὶ τῷ βάρει πιεξόμενον
τὸ μέρος εἰς εὐμορφωτέραν κοίλωσιν τυπωϑήσεται.

XXIX Πῶς σπαργανωτέον.

88. Μετὰ δὲ τὸν ἁλισμὸν καὶ τὴν ἀπόλουσιν σπαργανοῦν

΄, , , , , 1
παραλαμβάνων σπαργαάνωσιν εἰς ξύλον μεσόκοιλον καὶ πα-
* , , , A ἀφ) 9. 7
ράμηκες βάλλει ψίαϑον χόρτου πλήρη ἡ ἀχύρων, εἶτα
ἐπιστρώννυσι ῥάκος καὶ τὸ βρέφος κατακλίνων ἐπ᾽ αὐτοῦ
κατειλημένον ἄχρι τῆς ὀσφύος ῥάκεσι καὶ ταινίαις, εἶτα καὶ
προσκαταδεσμεῖ κηρίαις διεκβαλλομέναις διὰ τῶν πλαγίων
ἐχχοπῶν, ἃς τὸ ξύλον ἔχειν δεῖ. δυσκαρτέρητος δὲ καὶ

3 1 c , Lema - / e -

ἀπηνὴς ὃ τρόπος οὗτός ἔστι τῆς διαδέσεως. ὅϑεν δεῖ δια-
πλάσσειν μὲν ὡς ἔχει ἕκαστον φυσικοῦ σχήματος καὶ εἴ τι
παρὰ τὸν τῆς ἀποκυήσεως χρόνον διέστραπται; τοῦτο ῥυϑμί-

ξεῖν καὶ εἰς τὸ κατὰ φύσιν μετάγειν σχῆμα. εἰ δέ τι παρα-

1 οὐ μὴν c (corr. D). γινομένου c (corr. E). 4 αὖ-
τῶν c (corr. D). 5 ἀπαραπ. c (corr. E). περισσ. (510) C.

Οἵ ἐπιρέψαι c (corr. D). 9. καταληφϑ'. c (corr. E). 12 πιε-

£ovusvov c (corr. E). 14 titulus abest in c. 16 ϑαλσαλί-

- «nv c (corr. D). 18 ψέεϑον c. 21 πρὸς κατάδεσμον e.

. κηρείαις (sic, nom κηρείας) c. διεκβαλλομέναις: δεῖ ἐκβαλλό-

μένον c. 34 καὶ εἴ τι DE: doviv c. — 26 μετάγειν. σχήμασι

τὸ βρέφος. ᾿Αντιγένης μὲν οὖν τὴν ϑεσσαλικὴν λεγομένην,

— 284 —

ϑλιβὲν ἐξῴδηκεν. ψιμυϑίῳ περιχρίειν λελειοτριβημένῳ | ue9"
ὕδατος ἢ λιϑαργύρῳ. κατατιϑεμένην δὲ αὐτὸ πράως ἐπὶ
τῶν ἰδίων μηρῶν συνεσκεπασμένων ἐρίῳ ἢ δάκει χάριν τοῦ
μὴ ψυγῆναι γεγυμνωμένον ἐν τῇ κατὰ μέρος σπαργανώσει.
5 λαμβάνειν τελαμῶνας ἐρεοῦς καϑαροὺς τρυφερούς τε καὶ
μὴ λίαν τετριμμένους. τοὺς μὲν τριῶν δακτύλων τῷ πλά-
τειν τοὺς δὲ τεσσάρων. ἐρεοῦς μὲν διὰ τὸ τῆς ὕλης προσ-
ηνὲς καὶ διὰ τὸ περισφίγγεσϑαι τοῖς δρῶσι τοὺς λινοῦς.
τρυφεροὺς δὲ χάριν τοῦ μὴ μετὰ περιϑλάσεως τὴν σκέπην
10 τρυφεροῖς ἔτι τοῖς σώμασι καϑεστῶσι παρέχειν. καϑαροὺς
δὲ ἵνα κοῦφοι καὶ μὴ βαρεῖς ὦσι καὶ μὴ δυσώδεις μηδὲ
νιτρούμενοι τὴν ἐπιφάνειαν δάκνωσι. μὴ λίαν δὲ τετριμ-
μένους. of καινοὶ μὲν γὰρ βαρεῖς ὑπάρχουσι, οἵ δὲ τρι-
βακοὶ λίαν ψυχροὶ καϑεστᾶσι, ποτὲ δὲ καὶ τραχεῖς καὶ παν-
i5 τελῶς εὐδίαάσπαστοι. μὴ ἔχοντας δὲ παρῴας μηδὲ παρα-
στροφίδας ἵνα μὴ ἐντέμνωσι μηδὲ ἀνωμάλως ἃ μὲν μᾶλλον
VIP ἃ δὲ ἧττον. συμμέτρους δὲ κατὰ τὸ πλάτος. οἵ
στενοὶ μὲν γὰρ τέμνουσιν, of πλατεῖς δὲ οὐ πιέξζουσιν ἀλλὰ
ῥυτιδοῦνται. τριῶν δὲ καὶ τεσσάρων δακτύλων ἵνα μὴν οἵ
20 μὲν ἐπὶ τῶν κώλων ἁρμόσωσιν οἵ δὲ ἐπὶ τοῦ ϑώρακος.
84. λαβοῦσα τοίνυν τὴν ἀρχὴν τοῦ τελαμῶνος κατὰ
τοῦ ἀκροχειρίου τιϑέτω καὶ τὴν ἐπείλησιν ἐγκύκλιον ἀγέτω
κατὰ τῶν δακτύλων ἐκτεταμένων, εἶτα κατὰ τοῦ ἐπικαρπίου
πήχεώς τε καὶ βραχίονος. πιέζουσα μὲν τὰ κατὰ τοὺς καρ-
25 ποὺς ἡσυχῆ. τὰ δὲ ἄλλα μέχρι μασχάλης ἀνιεῖσα. τῷ δὲ
αὐτῷ τρόπῳ καὶ τὴν ἑτέραν σπαργανώσασα τῷ ϑώρακι λοιπὸν
κυχλοτερῶς περιειλείτω τὸν πλατύτερον τῶν τελαμώνων, ὃμα- .

δέ τι παραϑλίβειν ἐξοίδηκεν c (corr. E). 5 ἐρεοῦς vs καϑα- |
ροῦς (sic) c (corr. E). 9 περιπλάσεως c (corr. D). 10 τοῖς
om. c (add. E). καϑαροῖ (sic) e (corr, E). - 15 ἔχοντες €
(corr. E). E e (cf. E? p. 38). 16 ἐντέμνουσαν e:
(corr. D). ἀνωμάλους e (corr. E? p. 38). 18 οἵ E: ov c.
19 μὴν: μὲν c. 22 ἀκροχείρου C. ἐπίλυσιν ἐς κυκλίον α΄
(corr. E). 27 m. τῶν πλατυτερῶν (sic sine acc.) τελαμώνων €.

-- 255 —

λῶς uiv ἐπὶ τῶν ἀρρένων πιέζουσα τὴν ἔνδεσιν, μᾶλλον δὲ
τὰ κατὰ τοὺς μαστοὺς σφίγγουσα ἐπὶ τῶν ϑηλειῶν, ἀνιεῖσα
δὲ τὸ περὶ τὴν ὀσφύν. ἐυπρεπέστερον γάρ ἐστιν ἐπὶ γυναικῶν
τοῦτο τὸ σχῆμα. μετὰ δὲ ταῦτα σπαργανοῦσα κατ᾽ ἰδίαν
ἑκάτερον τῶν σκελῶν. τὸ γὰρ ξυγώσασαν αὐτὰ γυμνὰ συν-
ἐπιδεσμεῖν ὁμοῦ ποιητικόν ἐστιν ἑλκώσεως. ὡς γὰρ καὶ τρυ-
φερῶν ἀκμὴν ἔτι τῶν σωμάτων ἡ παράϑεσις τῇ πυρώσει
ταχέως ἐπικαίει. τὰς δὲ περιειλήσεις τῶν τελαμώνων ἕως
ἄκρων ποιείσϑω δακτύλων, ἀνιεῖσα μὲν τὰ κατὰ τοὺς μηροὺς
καὶ τὰς γαστροχνημίας, σφίγγουσα δὲ τὰ πρὸς τοῖς γόνασι

- , A
καὶ ταῖς ἰγνύαις τά τε κατὰ τοὺς ταρσούς Tt καὶ τὰ σφυρά, ᾿

ἵνα τὰ μὲν ἄκρα πλατύνηται τῶν ποδῶν; τὰ δὲ μέσα συν-
ἄγηται. μετὰ δὲ ταῦτα παραβάλλουσα τοὺς μὲν βραχίονας
τοῖς πλευροῖς. τοὺς δὲ πόδας ἀλλήλοις, πλατεῖ τελαμῶνι
κυχλοτερῶς ὅλον τὸ βρέφος ἀπὸ ϑώρακος ἄχρι ποδῶν κατει-
Aero. παραβεβλημέναι γὰρ αἱ χεῖρες ἔνδοϑεν τῆς περιει-
λήσεως εἰς ἔκτασιν ἐϑίζονται. παχυντικαὶ γὰρ τῶν νεύρων
αἱ μέχρι πλείονος τῶν ἄρϑρων εἰσὶ συζεύξεις ὥστε καὶ ἀγ-
κύλας ἐπιφέρειν. τῷ μέντοι προσκατειλεῖσϑαι τὰ χέρια κωλύεται
τὸ διὰ τῆς ἀτάκτου παραφορᾶς διαστρέφεσϑαι. πολλάκις
δὲ xol διὰ τοῦ χατὰ τῶν ὀφϑαλμῶν τοὺς δακτύλους ἐπι-
φέρειν κακῶς διατίϑεται τὰς ὄψεις. μεταξὺ μέντοι τῶν
ἀστραγάλων καὶ τῶν γονάτων, ἔτε δὲ καὶ τῶν ἀγκώνων
ἔριον παρεντιϑέσϑθω πρὸς τὸ μὴ ἑἕλκοῦσϑαι τὰς ἐξοχὰς τῇ

βιαιοτέρᾳ ϑλίψει καὶ παραϑέσει τῶν μερῶν. τὸ δὲ κεφάλιον

σχεπαξζέσθω κυκλοτερεῖ περιειλήσει δάκους ἢ ἐρίου τρυφεροῦ

1 πιέξουν c (corr. E). ἔνδεσιν: ἐνδεοῖν c. 2 ἐπὶ om.

ams (add. E). 3 ἀπρεπέστερον c (corr. E). 4 ymeete e.

6 ἑλκώσεως γὰρ καὶ vo. c (addidi ὡς). 7 ἔτι E: ἐπὶ c.
σωμάτων παραϑέσεις τῆ πυρώσει ταχέως. ἐπεὶ καὶ ᾿εἰς τὰρδε

B. e. 17 ἔκστασιν c (corr. E). 18 συνξεύξεις € (corr. D).

ἀγγύλας e (corr. E). 19 τῶ u. πρὸς τὸ κατειλῆσϑαι C.
20 τὸ addidi (om. c). 22 διατίθεσθαι c (corr. E). 25

χκεφαλέαιον c (corr. D).

20

5

10

— 2560 —

τε καὶ καϑαροῦ. ἐνδέχεται δὲ xol ὑπὸ vo μετάφρενον ἐπί-
LI ' A , ^ y, , ^
μῆκες καὶ πλατὺ δάκος ἢ ἔριον προυποβάλλειν. εἶτα μετὰ
τὴν ἔμπροσϑεν εἰρημένην σπαργάνωσιν δίχα τοῦ ἔξωϑεν
ἑνὸς καὶ κοινοῦ κατὰ πάντων τελαμῶνος ἀναδιπλοῦν τὸ
ὑποκείμενον δάκος ἢ τὸ ἔριον πρῶτον μὲν κατὰ τὰ ἄνω
, € M M , i9 ; tv ἂν ,
μέρη vxo τὸν TocymÀov, εἶϑα καϑ' ὁλου του νηπίου δίχα
τῆς κεφαλῆς. ὕστερον δὲ πλατυτέρῳ τελαμῶνι καὶ ὡσανεὶ
, , M , er , M ,
πέντε δακτύλων τὸ πλάτος O0Àov περιτυλίττειν τὸ βρέφος,
τὴν δὲ κεφαλὴν ὡς ὑπεδείξαμεν σκέπειν. ἐνδέχεται δὲ καὶ
δύο μὲν ὑποστρωννύναι ῥάκη, Vv ἡ τὸ μὲν εὐμέγεϑες καὶ

MI er L7 -» , , M b! , - ,
τὸ 0Àov περιλαβεῖν σῶμα δυνάμενον, τὸ δὲ χάριν τοῦ μόνην

1

σι

20

25

τὴν ὀσφὺν περιελϑεῖν αὐταρκὲς εἰς ὑποδοχὴν τῶν σκυβάλων.
οὐ δεῖ γὰρ ὡς ἐπαχϑηϑέντος ἐρίῳ. μὲν καϑαρῷ τὸν ϑώρακα
μετὰ τοῦ ἐπιγαστρίου περιλαβεῖν, τὰ δὲ λοιπὰ μὴ περιλαβεῖν,
ὡς ἔμπροσϑεν εἰρήκαμεν.

ΧΧΧ Περὶ τῆς τοῦ βρέφους κατακλίσεως.

85. Εἶτα τὸ βρέφος κατακλίνειν μήτε ἐπὶ στερεοῦ τινος
καὶ ἀντιτύπου, καϑάπερ πράττουσι Θρᾷκες τε καὶ Μωακέδονες
ὁμαλαῖς σανίσιν ἐπικαταδεσμοῦντες τὰ βρέφη χάριν τοῦ
περιπλατέα τὰ περὶ τὸν τράχηλον καὶ τὸ ἰνίον αὐτῶν ἀπο-
τελεσϑῆναι. συμβαίνει γὰρ οὕτως ἕλκοῦσθϑαί τε καὶ περι-
ϑλᾶσϑαι τὰ σώματα διὰ τὴν ἀπήνειαν τῶν ὑποκειμένων
καὶ ἀπρεπῆ τὴν κεφαλὴν ἀποτελεῖσϑαι, σὺν τῷ καὶ εἰ τοῦτο
εὐπρεπές ἐστι τὸ σχῆμα, διὰ τῆς περὶ τὰ λουτρὰ πλάσεως
ἀκινδύνως αὐτὸ καὶ ἀσυμπαϑῶς ἀποδοϑήσεσϑαι. μήτε κατὰ
τρυφεροῦ τινος λίαν ὥστε πάλιν διὰ τὴν πολλὴν σύννευσιν

4 τελαμώνειν c (corr. D). 18 οὐδὲ γὰρ ὡς ἐπαχϑέντος
ἐρέω p. c. 14 μὴ om. c. 20 αὐτῶ c (corr. E). 25

αὐτὰς C (αὐτοῖς E). μήτε addidi (om. c). deinde autem sie
pergit c: ἀπο. κατὰ τρυφεροῦ τινός. συμμέτρως (sic post

album ὃ cm.) οὖν κατακλινέσϑω λὰμπ ὥς τε (sic separatis syl--

labis) πάλιν... τράχηλον. καταυλιτέον τὸ βρέφος οἷον κατὰ eto.
cf. lat. 26 σύννυξιν c (corr. E).

(éd

-- 251] —

διαστρέφεσθαι τὴν ῥάχιν ἢ τὸν τράχηλον. κατὰ τρυφεροῦ
τινος συμμέτρως οὖν κατακλινέσϑω τὸ βρέφος οἷον κατὰ
προσκεφαλαίου πεπληρωμένου κναφάλλων; εἰ δὲ μή, χόρτου
ἁπαλοῦ., σωληνοειδῶς κοιλαινομένης τῆς στρωμνῆς ὥστε τὸ
βρέφος τιϑέμενον μὴ περικυλισϑῆναι. μετέωρον δὲ ποσῶς
σχηματιζέσϑω τὸ κεφάλιον. δεῖ γὰρ οὐ κάτω πὼς ἐν ταῖς
σκάφαις ἐστρωμέναις ἐᾶσϑαι κατακλίνεσθαι. καὶ τὰ ἐπιβλή-
ματα πρὸς λόγον τῆς ὥρας ϑερμότερα. ἔστω ἢ τριβακώτερα,
τὰ δὲ ὑποκείμενα κατὰ μέρος ψυχέσϑω καὶ ἀλλασσέσϑω πρὸς
τὸ μήτε περιψῦξαι μήτε τῆς δυσωδίας πληρῶσαι τὸ βρέφος.
ὅϑεν τινὲς καὶ φύλλα ἔστρωσαν ἢ δάφνης ἢ μυρσίνης
κατ᾽ ἐπιτήδευσιν εὐωδίας. oí δὲ καὶ αὐτὴν φυλασσόμενοι
τὴν εὐωδίαν ὡς πληκτικήν, ἀπεδοκίμασαν αὐτά.

τὸν oixov δὲ δεῖ καϑαρὸν εἶναι καὶ συμμέτρως ϑερμὸν
καὶ μήτε ἄγαν ἔχοντα πληκτικὴν ἀποφορὰν μήτε περιαύγειαν,
παρό γε εἰ τὰ τοῦ ψύχους ἄφϑονα καὶ κωνωπείων αἱ περι-
ϑέσεις εἰσίν.

XXXI Περὶ τροφῆς.

86. Merà μέντοι τὴν ἀπὸ τῆς σπαργανώσεως κατάλλισιν
ἐᾶν τὸ βρέφος ἠρεμεῖν καὶ πάσης ἀπέχεσϑαι προσφορᾶς

8 κναφαλλῶν c (cf. II, 29). χάρτου c (corr. E). 5
τιϑέμενον περικοιλισϑῆναι (sic) c (om. μὴ). 6 κεφάλαιον c
(corr. E). δεῖ γὰρ: διόπερ c. 7 ἰῶσϑαι (sic) c (corr. D).

11 φύλλα ἢ ἔστρωσαν δ. ὁ (eorr. D). 15 μὴδὲ.. «μὴδὲ c
(corr. E?). περιαυγίαν παρὸ καὶ οἵ τὰ τῆς ψυχῆς ἄφϑονα
καὶ κωνωπέίέων ἐπεριϑέσης ἐστὶν c (cf. E? p. 89). 17 hic in
codice hoc additamentum sequitur, quod ad c.28 finem suprà
adscripsit. E: τινὲς δὲ τῶν βαρβάρων ἀγγειολογοῦσι τὰ βρέφη
καὶ συμπάττουσι τέφρᾳ, προαδικοῦντες τὰ πήξεως καὶ δυσπα-
ϑείας δεόμενα. Πέρσαι δὲ προαποξυροῦσι͵ τὰς κεφαλὰς αὐτῶν,
εὐγενείας σημεῖον τὸ περὶ τὰς τρίχας αὐτῶν ὑπολαμβάνοντες
δύσρητον. 18 titulum ipse addidi (sine discretione adiunctis

uae seq. in c). 19 ἀπὸ om. c (add. E). 20. ἐὰν τ. B.
ἠρεμεῖ ο (corr. E).

Soranus, ed. Rose. - 17

[^]

— 258 —

μέχρι δύο κατὰ τὸ πλεῖστον ἡμερῶν. καὶ γὰρ fodoceror
, ? M LI ^ u 9 er Ἁ »Ἥ
πανταχόϑεν ἀκμὴν καὶ πολλῆς ἔτι καϑ' ὅλον τὸ σῶμα μη-
τρῴας τροφῆς ἐστι πλῆρες. ἣν ὀφείλει διοικῆσαι πρῶτον,
ἵνα κατὰ καιρὸν εὐχερῶς ἄλλην λάβῃ; χωρὶς εἰ μὴ πρότερον
ἐπιδείξειεν ἡ ὄρεξις, ὅπερ τίνι τρόπῳ σημειωτέον ὑποδείξομεν
e M M M - , , ,
ὕστερον. μετὰ δὲ τὸ διαστῆσαι δοτέον ἐκλείχειν τροφήν,
μὴ τὸ βούτυρον. βαρὺ γάρ ἐστὶ καὶ κακοστόμαχον ἀδικεῖ.
2 ᾽ ? $1 ?, / A , E M i]
ἀλλ᾽ οὐδὲ ἁβρότονον μετὰ βουτύρου. δριμύτερον γὰρ καὶ
νὰ 1 , $944? 2$ t $c ox
τοῦτο καὶ ταρακτικόν. ἀλλ΄ οὐδὲ κάρδαμον οὐδὲ μακτὸν cÀ-
10 φιτον. τὸ κάρδαμον μὲν γάρ ἐστι δριμὺ καὶ τὸ ἄλφιτον
τραχῦνον φλεγμονὴν ἐργάξεται, πάντως δ᾽ ἐπιξαίνει τῇ κατα-
πόσει. μέλι δὲ συμμέτρως ἕφϑόν. τὸ γὰρ ὠμὸν ἐμπνευ-
ματοῖ καὶ δριμὺ τυγχάνον, μᾶλλον δὲ στύφει τὸ ὑπερηψη-
, ' ? ? , x 2 ? , Ἁ ,
μένον, τὸ δ᾽ εὐμέτρως ἄπεφϑον ἤδη ἀνακαϑαίρει τὸν στό-
15 μαχον καὶ τὴν κοιλίαν. δεῖ δὲ τῷ δακτύλῳ τὸ στόμα τοῦ
βρέφους ἠρέμα διαχρίειν, εἶτα χλιαρὸν ὑδρόμελι παρενστά-
ἕξειν. διὰ τούτου γὰρ τὸ μὲν ἀργὸν καὶ παχὺ τῆς ὕλης
λεπτοποιεῖται, διατείνεται δὲ ἡ ὄρεξις εἰς ὑπόμνησιν. διαν-
οἔγεται δὲ ἡ κατάποσις. εὐοδίᾳ δὲ καὶ ἀνακαϑάρσει τῶν
20 πόρων ἡ ἀνάδοσις ἑτοιμάζεται καὶ τρέφεται ἡ σύγκρισις.
87. τῇ δὲ ὑστεραίᾳ τῶν ἡμερῶν μετὰ τὴν ἐπιμέλειαν
γάλακτι λοιπὸν τρέφειν ἔκ τινος τῶν τιτϑεύειν καλῶς δυνα-
μένων. τὸ γὰρ μητρῷον ἕως ἡμερῶν εἴκοσιν ἐπὶ τὸ πλεῖ-
στον φαῦλόν ἐστιν ὡς ἂν παχὺ καὶ τυρῶδες ἄγαν καὶ διὰ

σι

1 i. e. prima die (post octo vel decem horas lat, sed post
horas ires vel quattuor sec. alt. rec. cod. Laur. f. 1565 in.).
cf. I 87 in. 4 εὐχερῶς: εὐκαίρως c. ὄὅ ἐπιλείξειεν c (corr.

D). 7 govrvoov c (corr. D). ἀδικεῖν (sic 6) om. E. 8
βούτυρον (sic) c (corr. d). 9 καταρακτικπὸν e (corr. D. «11
ἐπιξένη c (corr. D). τῇ καταπόσιν (sic acc.) c. 12 ἐμπν.

καὶ δριμὺ τυγχάνει, μᾶλλον δὲ τὸ ὑπερεψημένον τυγχάνει e
(constringit lat.). 14 ἤδη: ἢ c (om. E). 16 παραστάξειν.
διὰ τοῦτο C (corr. E. 19 εὐοδεία δὲ καὶ ἀνακάϑαρσις e (corr. —
E). 20 καὶ om. c. 28 εἴκοσι c: τριῶν E (i.e. usque ad
quartam diem sec. Àet. 4,8, cf. mox p. 259, 16. sed cf. infra I on

-- 259 —

τοῦτο δύσπεπτον καὶ ἀργὸν καὶ ἀκατέργαστον καὶ ἀπὸ σω-
μάτων κεκακοπαϑηκότων καὶ ἐχτεταραγμένων φερόμενον καὶ
τοσαύτην μετακόσμησιν εἰληφότων, ὅσην ἐροῦμεν συμβαί-
νουσαν μετὰ τὴν ἀποκύησιν, ἰσχνουμένου καὶ ἁτονοῦντος
καὶ ἀχροοῦντος τοῦ σώματος ὡς πολλὴν αἵματος ἀπόκρισιν
ὑπομένοντος. τὰ πολλὰ δὲ καὶ πυρέττοντος,. ὧν χάριν πάν-
τῶν τὸ μητρῷον γάλα μέχρις ἂν εὐσταϑήσῃ τὸ σῶμα συν-
τάσσειν ἄτοπόν ἐστιν. διὸ καὶ ΖΔαμάστην ἐπιμεμπτέον κε-
λεύοντα παραχρῆμα τῷ βρέφει τὴν μητέρα τὸν μαστὸν ὀρέγειν.
ὡς διὰ τοῦτο καὶ τῆς φύσεως τὸ γάλα ποιῆσαι πρότερον
ἐνοικονομησάσης ἵν᾽ εὐθέως καὶ τὴν τροφὴν τὸ βρέφος ἔχοι.
μεμπτέον δὲ καὶ τοὺς ἀποδεξαμένους αὐτὸν ἐπὶ τούτων,
καϑάπερ καὶ τὸ βιβλίον ὠνόμασαν ᾿“πολλώνιον. πιϑανῷ
γὰρ λόγῳ σοφίσασϑαι τὴν ἐνάργειαν ϑέλουσιν. εἰ δὲ μὴ
παρείη τις εὐπόρως τὸ γάλα παρέχειν δυναμένη, ταῖς πρώ-
ταις τρισὶν ἡμέραις μόνῳ τῷ μέλιτι χρηστέον ἢ καὶ τὸ αἴγειον
αὐτῷ γάλα συμπλεκχτέον, εἶτα τὸ μητρῷον ἐπιχορηγητέον τοῦ
πρώτου προεχμυξηϑέντος διὰ μειρακίου τινός, βαρυ γάρ
ἐστιν, ἢ πρῴως διὰ χειρῶν ἀποϑλιβέντος. ἐπεὶ καὶ δυσ-
εχμύξητόν ἐστι τὸ παχυμερὲς καὶ δυνάμενον ἐπὶ τῶν ἀρτι-
γενῶν διὰ τὴν τρυφερίαν τῶν οὔλων ἐπινασϑῆναι. παρ-
ἐχούσης δὲ τῆς περιστάσεως τὰς τιτϑεύειν δυναμένας. ἐκλέγειν
δεῖ τὴν ἀρίστην καὶ οὐ πάντως τὴν μητέρα. πλὴν εἰ μὴ
καὶ περὶ ταύτην ὑπάρχει τὰ ὀφείλοντα ταῖς ἀρίσταις συμ-
βεβηκέναι τιτϑαῖς. ἄμεινον γὰρ τῶν ἄλλων ἐπ᾽ ἴσης ἐχόντων
τῷ μητρῴῳ γάλακτι τρέφειν τὸ νήπιον. τοῦτο γὰρ οἰκειό-

5 ὡς: καὶ c (om. E). 7 σύντασιν C (corr. E). 8 δα-
μαστεῖν € (4ημοσϑένη voluit E). 10 ἐν οἰκονομήσεσιν εὐ-
ϑέως.. ἔχειν c (corr. E, qui om. ἐν, et Gomperz E? p. 40).
14 μὴ (sic €, quod om. d) εὐπόρω παρείη e (corr. D, transp.

E). 16 αἴγειον αὐτῷ E: ἀγγεῖον αὐτῶν C. 18 mogexuv-
ζηϑέντος c dett D). 21 τρυφέρειαν τῶν οὐλῶν εἰπενασϑῆ-
voL c (corr. D). 22 παραστάσεως c (corr. E). 23 δεῖ D:
δὲ c.

t*

οι

15

— 200 —

τερον αὐτῷ, καὶ πρὸς và γεννηϑέντα συμπαϑέστεραι μᾶλλον
αἴ μητέρες γίγνονται. καὶ ὡς φυσικώτερον πρὸ τῆς ἀπο-
τέξεως, οὕτως καὶ μετὰ τὴν ἀπότεξιν ἀπὸ τῆς μητρὸς τρέ-
φεσϑαι. κωλύοντος δέ τινος, τὴν ἀρίστην ἐκλέγειν τιτϑήν,
5 ὥστε μὴ τὴν μητέρα προγηρᾶσαι διὰ τῆς ἐκμυξήσεως xo9'
ἡμέραν δαπανωμένην. ὡς γὰρ ἄρουρα μετὰ τὴν σπορὰν
ἀποδοῦσα τοὺς καρποὺς ἀτονεῖ καὶ διὰ τοῦτο πρὸς τὸ ἐπὶ
πλεῖον ἄκαρπος γίγνεται, κατὰ τὸν αὐτὸν τρόπον καὶ γυνὴ
τρέφουσα τὸ ἀποτεχϑὲν εἴτε προγηράσκει μίαν προσφερομένη
10 τροφήν, ἢ τὸ ἀπουσιαξόμενον εἰς τὴν τοῦ γεννηϑέντος ἀνα-
τροφὴν ἀτροφώτερον ἀναγκάξει γίγνεσθαι τὸν ὄγκον. ἄμεινον
οὖν ἡ μήτηρ ἀπαλλάξει πρός τε τὴν ἑαυτῆς ἀνάκτησιν καὶ
πρὸς τεκνοποιίαν ἄλλων ἀναπαυσαμένη καὶ τοῦ ὑπάρῤχειν
τὸν μαστὸν ἐν ἀποτάσει. καϑάπερ γὰρ καὶ τὰ λαχανευόμενα
πρὸς τῶν κηπευόντων ἐν ἄλλῃ μὲν γῇ σπείρεται χάριν τῆς
ἀναφυήσεως εἰς ἄλλην δὲ μεταφυτεύεται πρὸς τὴν εὐχερῆ
τελείωσιν, ἵνα μὴ μία πρὸς ἀμφότερα κακοπαϑήσῃ, κατὰ
τὸν αὐτὸν τρόπον καὶ τὸ βρέφος ἐρρωμενέστερον ἂν γένοιτο
γεννηϑὲν μὲν ὑφ᾽ ἕτέρας τρεφόμενον δὲ ὑπ᾽ ἄλλης, ἐὰν
ἣ τεκνώσασα διά τι πάϑος ἐμποδίζηται τὴν τροφὴν ἐπι-
χορηγεῖν.

1

σι

2

e

XXXH Περὶ ἐκλογῆς τιτϑῆς.

88. 'ExAexrfov δὲ τὴν τιτϑὴν οὔτε νεωτέραν τῶν εἴκοσιν
οὔτε πρεσβυτέραν ἐτῶν τεσσαράκοντα, προκεκυηκυῖαν δὶς ἢ
τρίς, ἄνοσον, εὐεκτοῦσαν, εὐμεγέϑη τῷ σώματι καὶ εὐχρου-
στέραν, μαστοὺς ἔχουσαν συμμέτρους, χαύνους μαλακοὺς

2

οι

8 οὕτως E: τοῦ c. 5 μὴ E: μὴδὲ c. προσγηρᾶσαι -
c (corr. E). 6 δαπανωμένης (sic) c (corr. d). ἄρουρα om. |
c (add. D). 9 post εἴτε delevi καὶ. προγηράσπει Ε: πρὸς
γῆρας καὶ c. προσφερομένην. ὁ (corr. E), ut infra Avormov-
σαμένην. 16 πρὸς τῶν E: πρὸς τὴν τῶν C. 10 ἀναφυσή-
pid c (corr. D). 17 κατὰ E: κατὰ δὲ c. 20 ἐμποδίέξεται |
c (corr. D). 24 ἐτῶν μ΄ c.

-- 26 ---

" , i] ἃ ἃ , , , , ἢ
ἀρρυσώτους. καὶ ϑηλὰς μήτε μεγάλας μήτε μικροτέρας καὶ
μήτε πυκχνοτέρας μήτε ἄγαν σηραγγώδεις καὶ ἀϑροῦν ἀφ-
, Y , , - δι. Φ 7 e ,
ἐεἰσας τὸ γάλα, σώφρονα, συμπαϑὴ καὶ cooyiorov, ᾿Ελληνίδα,
καϑαριον.
, A ὦ , 9, Ἁ , ,
τούτων δὲ ἕκαστον παρακειμένους ἔχει τοὺς ἐπιλογισμούς.
ἀκμάζουσαν μὲν ydg, ὅτι αἵ νεώτεραι ἄπειροι παιδοτροφίας
ὑπάρχουσι καὶ ἀμελεστέραν ἔτι καὶ παιδικὴν ἔχουσι τὴν
γνώμην.
μὴ πρεσβυτέραν δέ, διὰ τὴν ἀτονίαν τοῦ σώματος, ὑδαρὲς
γὰρ γεννῶσι τὸ γάλα, ταῖς δὲ ἀκμαζούσαις συνευτονεῖ πᾶν
φυσικὸν ἔργον.
^ M] i] "^ ’ e , A
προχεκυηκυῖαν δὲ δὶς ἡ τρίς. Ori. αἵ πρωτοτόκοι μὲν
ἀκμὴν παιδοτροφίας ἀγύμναστοι καὶ παιδικὸν ἔτι καὶ ἀμέ-
γεϑες καὶ πυκνότερον τὸ σύγκριμα τῶν μαστῶν ἔχουσιν.
αἱ δὲ πολλάκις μὲν ἀποχυήσασαι πολλάκις δὲ νηπιοτροφή-
σασαι ϑακόεσσαι λεπτὸν καὶ οὐκ ἀκμαῖον ἀποτελοῦσι τὸ γάλα.
A , Dd ς X ^ Ἁ , L1 , e
ἄνοσον δέ, ὅτι ὑγιὲς μὲν τὸ γάλα καὶ τρόφιμον ἐξ ὑγι-
εἰνοῦ σώματος. νοσῶδες δὲ καὶ φαῦλον ἐκ νοσεροῦ, καϑάπερ
καὶ τὸ διὰ τῆς γῆς φαύλης δέον ὕδωρ καὶ αὐτὸ γεννᾶται
φαῦλον ταῖς ἐκ τῶν εὑρυχωριῶν διαφϑειρόμενον ποιότησιν.
εὐεχτοῦσαν δέ. τοῦτ᾽ ἔστιν εὔσαρκόν vt καὶ δωμαλέαν,
τοῦ αὐτοῦ μὲν χάριν. ἤδη δὲ καὶ τοῦ μὴ ῥαδίως εἰς τὰς
ὑπηρεσίας καὶ τὰς νυχτερινὰς φροντίδας ἐξασϑενεῖν, διὰ
-» " 1 Α , , $5. M -"Ὕ
τοῦτο δὲ καὶ τὸ γάλα μεταβαλλειν ἐπὶ τὸ χεῖρον.
εὐμεγέϑη δὲ τῷ σώματι. τροφιμώτερον γὰρ τῶν ἄλλων
ἐπ᾽ ἴσης ἐχόντων τὸ ἀπὸ μεγάλων σωμάτων γάλα.
εὐχρουστέραν δέ. μείζων γὰρ ἐπὶ τῶν τοιούτων αἰτία

1 “ἀρυσσότους (510) ὁ (ἀρυσώτους infra). 8 —— c.
9 “μὴ om. € (add. E). 10 γὰρ (sed post διὰ) E: τὲ c.
16 ῥακωοῖσαι c (corr. .E). 17 ἄνοσον — γάλα (post γάλα) om.
€ (add. E). 19 φαύλης E: φαῦλον c. 22 καὶ τοῦ αὐτοῦ c.
τοῦ μὴ ῥαδέως εἰς τὰς: μὴ εἰς τὸ ῥαδίως τὰς C. 27 εὑρο-
ὠστέραν C (corr. D). μείξονα c (corr. D).

σι

[91

5

— 262. “--

ἐπὶ τοὺς μαστοὺς ἀναφέρειν τὴν ὕλην, ὥστε πλεῖον τὸ γάλα
γίγνεσϑαι.

μαστοὺς δὲ ἔχουσαν συμμέτρους. οἵ μικροὶ μὲν γὰρ ὀλί-
γον ἔχουσι τὸ γάλα, οἵ ὑπέρογκοι δὲ καὶ περιττότερον τοῦ

, e Ἁ M , A c , -
5 δέοντος. ὥστε μετὰ τὴν τιτϑείαν εἰ μὲν ὑπομένοι τι πλεῖον,

μηκέτι νεαρὸν αὐτὸ πρὸς τοῦ βρέφους ἑλκυσϑήσεσϑαι, τρόπῳ
δέ τινι προδιεφρϑαρμένον. εἰ δὲ πᾶν ἀποϑηλάζοιτο δι’ ἄλλων

, ^ ; REP a , , 1 »
παιδίων ἡ καὶ ἑτέρων ἕξῴων καταλυϑήσεσϑαι τὴν γαλουχοῦ-
σαν. εἶϑ᾽ οἵ μείζονες καὶ βαροῦσιν ἐπιπίπτοντες τοῖς τρεφο-

, A , c , 3 Ἁ 9
10 μένοις. ἄλλως τέ τινες ὑπολαμβανουσιν αὐτοὺς OÀwortQov

πολλάκις ἔχειν τὸ γάλα πρὸς τὴν αὔξησιν τῆς σαρκὸς αὐτῶν
δαπανωμένης τῆς εἰς αὐτοὺς φερομένης τροφῆς καὶ οὐκ εἰς
τὸ πλῆϑος τοῦ γάλακτος.

χαύνους δὲ καὶ μαλακοὺς καὶ ἀρρυσώτους καὶ μήτε

15 φανεροῖς καταπεπλεγμένους τοῖς ἀγγείοις μήτε ϑρομβώδεις

2

e

n2
eot

συστάσεις ἐναιωρουμένας ἔχοντας. of πυκνοὶ μὲν γὰρ καὶ
σκληροὶ καὶ καταπεπλεγμένοι τοῖς ἀγγείοις ὀλίγον τὸ γάλα
ποιοῦσιν, οἵ δυσοὶ δὲ καὶ δακώδεις ὥσπερ ἐν τοῖς γραώδεσι
καὶ ἀραιοῖς συγκρίμασιν ὑδαρές, of δὲ ϑρομβώδεις συστάσεις
ἔχοντες παχὺ καὶ ὑπανώμαλον. |

τὰς δὲ ϑηλὰς μήτε μεγάλας μήτε μικράς. ef μεγάλαι
μὲν γὰρ "ϑλίβουσι τὰ οὖλα καὶ τῇ καταπόσει κωλύουσι συν-
wei τὴν PIA. αἱ “μικραὶ δὲ δύσληπτοι τυγχάνουσι καὶ
κατ᾽ ὀλίγον ἐκρίπτουσι τὸ γάλα, διὸ κακοπαϑοῦντα τὰ βρέφη
πρὸς τὰς ἐκμυζήσεις ταῖς λεγομέναις ἄφϑαις εἴωϑε περι-
πίπτειν.

μήτε πυκνοτέρας μήτε σηραγγώδεις ἄγαν καὶ ἀϑροῦν

b τι: τὸ C. 6 τόπω C (corr. D). 8 τὴν om. c (ubi
γαλουϑοῦσαν corr. D). 10 ὑπολαμβάνουσιν ὀλιγότερον C
(cum albo 1j cm.) 11 ἔχου c (corr. D). 16 καταπεπλε-
γμένοις c. 11 ἀγγείοις: αἰτίοις c. 18 γρεώδεσι καὶ ἀριοῖς
(sic) c (corr. D). 22 γὰρ om. c (add. E). , ϑλίβουσι Ori-
bas. (βλέκουσι Aet. ed.): ϑρομβοῦσιν c. 924 ἐκριπτοῦσι (ἐκ-
διδοῦσι E): ἐκροφοῦσι c. 21 ἀϑρούον hic c.

— 208 —

τὸ γάλα προιεμένας. στενόποροι uiv γὰρ οὐ ῥᾳδίως ἄνευ
τοῦ ϑλίβεσϑαι τὸ γάλα προιᾶσιν ὥστε κακοπαϑεῖν ἐν ταῖς
ἐκμυξήσεσι τὰ βρέφη, μὴ ἐπιχορηγουμένου τοσούτου γάλακτος
ὅσον ἐσπούδακεν ἐπισπάσασϑαι, αἵ δὲ ἄγαν σηραγγώδεις
κίνδυνον ἐπάγουσι πνιγμοῦ. πρὸς γὰρ τὴν ἐκμύξησιν ἀϑροῦν
ἐπιφέρεται τῷ στόματι τὸ γάλα.

σώφρονα δέ, πρὸς τὸ συνουσίας ἀπέχεσϑαι καὶ μέϑης
καὶ λαγνείας καὶ τῆς ἄλλης ἡδονῆς καὶ ἀκρασίας. αἵ συνου-
σίαι μὲν γὰρ μετὰ τοῦ τὴν πρὸς τὸ τρεφόμενον φιλοστορ-

5

γίαν ἀποψύχειν περισπασμῷ τῆς ἐκ τῶν ἀφροδισίων ἡδονῆς 10

ἔτι καὶ φϑείρουσι τὸ γάλα καὶ μειοῦσιν ἢ τελείως ἀφανί-
ἕξουσι τὰς διὰ τῆς μήτρας ἐρεϑίξουσαι καϑάρσεις ἢ συλλήψεις
ἀποτελοῦσαι. διὰ δὲ τὰς μέϑας πρῶτον μὲν ἡ γαλουχοῦσα
βλάπτεται καὶ τῇ ψυχῇ καὶ τῷ σώματι, διὰ τοῦτο δὲ καὶ
M , , L4 ,
τὸ γάλα διαφϑείρεται.. δεύτερον δὲ ὑπνῳ δυσδιεγέρτῳ κατ-
ἐχομένη καταλείπει τὸ βρέφος ἀνεπιμέλητον ἢ καὶ κινδυ-
νωδῶς ἐπ᾽ αὐτῷ καταπίπτει. τρίτον ἡ τοῦ πλείονος οἴνου
ποιότης συναποδίδοται τῷ γάλακτι καὶ διὰ τοῦτο. νωϑρὰ
καὶ καρώδη, ποτὲ δὲ καὶ ἔντρομα καὶ ἀπόπληκτα καὶ σπα-
σμώδη τὰ τρεφόμετα γίγνεται βρέφη; καϑάπερ συὸς τρύγα
προσενεγκαμένης καροῦται καὶ σκοτοῦται τὰ γαλουχούμενα.

συμπαϑῆ δὲ καὶ φιλόστοργον, ἵνα καὶ τὰ τῆς ὑπηρεσίας
ἀόκνως παρέχῃ καὶ ἀγογγύστως. ἔνιαι γὰρ οὕτως ἔχουσιν
ἀπαϑῶς πρὸς τὸ γαλουχούμενον ὥστε μηδὲ ἐπὶ πολὺ κλαυϑ-
μυρίξοντος αὐτοῦ ποιήσασϑαι πρόνοιαν, ἀλλὰ μηδὲ σχημα-
, A €" 3 9 9*4 , e ,
τίσαι τὸ κείμενον, ἐᾶσαι δ᾽ ἐφ΄ ἔνὸς σχήματος ὥστε πολλάκις
διὰ τὴν ϑλῖψιν προκακοπαϑοῦν ναρκᾶν τε καὶ φαύλως δια-
τίϑεσϑαι τὸ νευρῶδες.

1 γενοποροῖ (sic) c (corr. E). 4 ot om. c (add. E).
9 τὸ om. c (add. D). 15 διαφϑεέρει c. δυσδιετέρω c
(corr. D). 16 κινδυνῶδες c (corr. E?). 18 συναδέδοται c
(συναναδ. DE). 20 γένονται c. 28 ἀγογγύστως c (ἀοργέστως

D). οὕτως D: οὐ ταῖς C. 20 κείμενον: κοινὸν c (cf. E?
p. 40). ὥστε E: ὡς c. 97 ναρκᾶν τὲ κ. φ. διατέϑησιν c

20

25

-- 2604 —

ἀόργιστον δέ, ὅτι φύσει συνεξομοιοῦται τὰ τρεφό-
μενα ταῖς τρεφούσαις καὶ διὰ τοῦτο βαρύϑυμα μὲν ἐξ ὁρ-
γίλων, ἐπιεικῆ δὲ iw μετρίων γίγνεται. καὶ ἄλλως μανιώδεις
εἰσὶν αἵ ϑυμούμεναι καὶ φόβῳ κλαυϑμυρίζον ποτὲ τὸ βρέ-
5 qoc ἐπισχεῖν μὴ δυνάμεναι δῥιπτοῦσιν ἐκ τῶν χειρῶν ἢ κατα-
στρέφουσιν ἐπικινδύνως. διόπερ οὐ δεισιδαίμονα δεῖ καὶ
ϑεοφόρητον εἶναι τὴν γαλοῦχον, ἵνα μὴ παραλογισϑεῖσά
ποτε καὶ μανιωδῶς σαλευϑεῖσα κινδύνῳ τὸ βρέφος περιβάλῃ.
καϑάριον δὲ δεῖ εἶναι τὴν τιτϑήν, ἵνα μὴ διὰ τὴν τῶν
10 σπαργάνων ὀσμὴν ὁ στόμαχος ἐκλύηται τῶν νηπέων ἀγρυ-
πνῇ τε διὰ τοὺς ὀδαξησμοὺς ἤ τινα ὕστερον ἕλκωσιν ὑπομένῃ.
Ἑλληνίδα δέ, χάριν τοῦ τῇ καλλίστῃ διαλέκτῳ ἐϑισϑῆναι
τὸ τρεφόμενον ὑπ᾽ αὐτῆς: :
89. ἐχέτω δὲ κατὰ τὸ πλεῖστον δυοῖν ἢ τριῶν μηνῶν
15 γάλα. τὸ μὲν γὰρ πρόσφατον ἄγαν, ὡς ἐλέγομεν, παχυ-
μερέστερον καὶ δυσδιοίκητον, τὸ δὲ παλαιὸν ἄτροφον καὶ
λεπτόν. |
ἔνιοι δέ φασιν ὅτι δεῖ τὴν ἄρρεν μέλλουσαν τρέφειν
ἄρρεν τετοκέναι, τὴν δὲ ϑῆλυ πάλιν ϑῆλυ. οἷς οὐ προσ-
20 ἐχτέον. οὐ γὰρ ϑεωροῦσιν ὅτι δι’ ἑνὸς καὶ τοῦ αὐτοῦ
γάλακτος αἱ τὰ δίδυμα τεκοῦσαι τρέφουσι καὶ τὸ μὲν αὐτῶν
ἄρρεν τὸ δὲ ϑῆλυ. κοινῶς δὲ καὶ πᾶν γένος ζῴων τῇ αὐτῇ
τροφῇ χρῆται καὶ τὸ ἄρρεν καὶ τὸ ϑῆλυ, καὶ διὰ τοῦτο οὐ
πάντως ἢ τὸ ἄρρεν γίγνεται ϑηλύτερον ἢ τὸ ϑῆλυ ἀρρε-
25 νιπώτερον.
δεῖ δὲ τοῖς ἀσφαλῶς καὶ εὐτυχῶς τραφησομένοις παιδίοις
πλείονας παρεσκευάσϑαι γαλούχους. ἐπισφαλὲς γὰρ τὸ πρὸς

(corr. E). 3 jer d c (corr. d). μανώδης c (corr. d).
5 ῥιπτοῦσιν (sic) C 6 δεῖ E: δὲ c. 10 ἀγρυπνεῖται C
(corr. DE). 11 ἤ τινα: ἢ τὴν C. 12 cf. Quintil. I, 1, 4:

anie omma e si vitiosus Sermo muiricibus. quas si fieri pos-
set sapientes Chrysippus optavit, certe quamtwm res pateretur
optimas eligi voluit. 14—17 cf. I, 87 in. 283 ov om. c
(add. E) ^ 27 παρασκευᾶσϑαι c (corr. D).

-- 265 —

μιᾶς τρεφόμενον συνειϑίσϑαι, καὶ νοσῆσαι δυναμένης αὐτῆς
καὶ ἀποθανεῖν, ὁπηνίκα τῇ ἀλλαγῇ τοῦ γάλακτος ποτὲ μὲν
ξενοπαϑοῦν λυπεῖται τὸ νήπιον, ποτὲ δὲ καὶ παντελῶς ἀπο-
στρεφόμενον λιμῷ διαφϑείρεται.

XXXIII Περὶ δοκιμασίας γάλακτος.

90. Δεῖ δὲ καὶ αὐτὸ προσεχέστερον τὸ γάλα κρίνειν
ὅπως ἄριστον ἧ. δοκιμάζεται δὲ πρῶτον μὲν ἐκ τοῦ τὴν
τιτϑὴν τοιαύτην ὑπάρχειν οἵαν τὴν ἀρίστην ὑπεδείξαμεν,
δεύτερον δὲ ἐκ τοῦ τὸ ὑπὸ ταύτης τρεφόμενον παιδίον εὖ-
εχτικὸν ὑπάρχειν. οὐ μὴν ἐπεὶ σημεῖόν ἐστι τοῦ ἐπιτηδείου
γάλακτος εὐεκτικὸν ὃν τὸ ἐξ αὐτοῦ τρεφόμενον παιδίον, διὰ
τοῦτο καὶ τοὐναντίον τοῦ φαῦλου σημεῖον ἂν γένοιτο, καϑά-
πὲρ ὑπολάβοι τις, τὸ ἀτρόφητον παιδίον. ἐνδέχεται γὰρ τὸ
γάλα μὲν ἐπιτήδειον εἶναι. τὸ δὲ" παιδίον ὑπό τινος νοσή-
ματος ἐμποδίζεσϑαι πρὸς τὴν εὐεκτικὴν ϑρέψιν. καὶ γὰρ
τῶν τελείων οἵ νοσοῦντες ἀτροφοῦσι καὶ τῆς ἀρίστης τροφῆς
μεταλαμβάνοντος τοῦ σώματος φϑείροντες τὸ ϑρέψαι δυνά-
μένον καϑάπερ καὶ τὰ ὀξηρὰ τῶν ἀγγείων ἀφανίζει τὸν
ἐγχεόμενον οἶνον εἰς αὐτὰ κἂν ἄριστος ἡ.

91. τρίτον ἐκ τῶν συμβεβηκότων τῷ γάλακτι, χρόας,
ὀσμῆς, συστάσεως, πήξεως; τῆς πρὸς γεῦσιν ποιότητος. τῆς
ἐν χρόνῳ δυσμεταβλησίας.

χρόας uiv, εἰ λευκόν ἐστι συμμέτρως. τὸ μὲν γὰρ πε-
λιδνὸν ἢ ὑπόχλωρον ἔφϑαρται., τὸ δὲ γυψῶδες παχὺ καὶ
δυσοικονόμητον, τὸ δὲ ξανϑὸν ἄπεπτον καὶ ἀκατέργαστον
καὶ διὰ τοῦτο τὴν αἱματώδη χρόαν ἐμφαίνει.

1 μιᾶς E: μέαν c. συνειϑέσϑαι DE: συνηϑεῖσθϑαι c.
9 παιδέον post τρεφ. del. E? p. 41 (item infra post τρεφ. v. 11
. et post &rgog. Υ͂. 18). 10 ἐπεὶ E*: ἔτι c. 11 εὐεκτικὸν ὃν
τὸ (E?): τὸ εὐεκτικὸν C. 18 γὰρ: δὲ c. 18 καὶ ante τὸν
. repetit c (del. ἘΞ p. 41).

15

-- 266 —

ὀσμῆς δέ. ov γὰρ δεῖ δυσῶδες ἢ βρωμῶδες ἢ τρυγῶδες

ἢ ὀξίξον ὑπάρχειν. πᾶν γὰρ τὸ τοιοῦτον κακόχυμον.
΄ , H dv (€ 1 1 1 c P^ 1
συστάσεως δέ, εἰ λεῖον καὶ ὁμαλὸν καὶ συνεχὲς ἑαυτῷ. τὸ

a , ἐω LI , »" M ul - - Ν
γὰρ ἰνῶδες καὶ διαφύσεις ἔχον ἐρυϑρὰς ἡ σαρκοειδεῖς ἄπεπτον.
5 πήξεως δὲ καὶ παχύτητος, εἰ μετριοπαγές. τὸ μὲν γὰρ
ὑγρὸν καὶ λεπτότερον καὶ ὑδαρὲς ἄτροφον καὶ κοιλίας ἐκ-
ταραχτικόν, τὸ δὲ παχὺ καὶ τυρῶδες δυσκατέργαστον καὶ
ὅμοιον. τοῖς ἀδρατότερον μεμασημένοις σιτίοις ἀποφρᾶττει
τοὺς πόρους καὶ τὰς κυριωτάτας τοῦ σώματος κατέχον δια-
10 πνοὰς τὸν περὶ τοῦ ζῆν κίνδυνον ἐπάγει. τὸ δὲ ἀνώμαλον

καὶ τὴν ὡς λεπτοῦ καὶ τὴν ὡς παχέος κατασκευάζει βλάβην.

γνωρισϑήσεται δὲ τὸ μετριοπαγὲς διὰ τοῦ ἐπισταγὲν αὐτὸ
P4 ^ , , I. P : , ,
ὄνυχε ἢ φύλλῳ δάφνης ἢ ἄλλῳ τινι παραπλησίως λείῳ
πράως πλατυνϑῆναι καὶ ὥσπερ ἐν τῷ αὐτῷ σαλευόμενον
15 μεῖναι σχήματι. τὸ μὲν γὰρ εὐθέως ἀπορρέον ὑδαρές., τὸ
δὲ μελιτοειδῶς συστραφὲν καὶ μένον ἀκίνητον παχύ. τὸ
39A M , a - A e

αὐτὸ δὲ καταλαμβάνεται καὶ ἔκ τοῦ κατὰ διπλασίονος ὕδατος
ἐπιστάξαι τὸ γάλα καὶ πρὸς ὀλίγον αὐτὸ διαμεῖναν ὕστερον
διαλυϑῆναι, λευκὸν δὲ εἰς ἔσχατον διαφυλαχϑῆναι. τὸ μὲν
' ? , , c , “ Α hol , 1
20 γὰρ εὐϑέως διαλυόμενον ὑδαρές, φαῦλον δὲ μᾶλλον εἰ καὶ
εἰς ἰνώδεις ἀναλύοιτο χτηδόνας ofoveil ἀπόπλυμα κρεῶν,
τοῦτο δὲ καὶ ἄπεπτον. τὸ δὲ μέχρι πλείονος χρόνου μὴ
σκορπιξόμενον καὶ ὑφιξζόμενον, ὥστε τοῦ ὕδατος ἀποχυϑέν-
τος εὑρεϑῆναι περὶ τῷ πυϑμένι, τυρῶδες παχὺ καὶ δυσ-

25 διάλυτον. ᾿
διὰ δὲ τῆς πρὸς τὴν γεῦσιν ποιότητος, εἰ γλυκὺ καὶ

-- A A c / "^ ?55 Ἃ A "* c ,
στομῶδες. τὸ γὰρ ὑπόδριμυ ἢ ὀξίξζον ἢ πικρὸν ἡ αλμυρίζον

1 χάριν post δὲ c (del E). 2 ἢ (ante ὀξίξων sic) c (om.

d). ὑπάρχειν om. c (add. E). 8 εἶ om. c. T τυρῶδες
(cf. Gal. VI, 687): ταγῶδες c. 8 ἀδρατότερον: ἀδρότερον
(sic) c. 12 δὲ om. c (add. E). 15 ydo om. c (add. E).
16 καὶ μένον E: κείμενον C. 19 ὡς ἐσχάτου (510) c (corr.
D). διαφυλαχϑέν c. 21 ἀναλύοιτο (sic) ὁ (καταλ. err. d).

κτηδόνας E: κοτυληδόνας c. 23 ὑφιξάμενον C.

Morea “δ Us rncrdta 0

Lade D oA e CT eae

^ed

Jd "T
V 4
Af. -

Us

-- 200 —

3] στρυφνὸν καὶ ἐν τῷ ἐπιστάξεσϑαι τοῖς ὀφθαλμοῖς δριμύ-
τητός τινος παρέχον ἔμφασιν μοχϑηρόν.

διὰ δὲ τῆς ἐν χρόνῳ δυσμεταβλησίας ἄριστον τὸ μὴ
ἀποξυνόμενον iv τῷ τίϑεσϑαι ταχέως μηδὲ ποιοῦν ὀρόν, ἢ
παντελῶς ὀλίγον. νόστιμον γὰρ τὸ τοιοῦτον. τὸ δὲ ἀπο-
ξυνόμενον ἐν τῷ τίϑεσϑαι εὐχερῶς καὶ πολὺν ἐργαζόμενον

DA 9 , - * 1 A , E -
ὄρον ἀνόστιμον. φαῦλον δὲ καὶ τὸ ἀφρῶδες. πνευματοῖ

γάρ. καὶ γὰρ τὸ ἔπαφρον τοῦ ὑγροῦ εἰς πομφόλυγας δι-
ογκουμένου κατὰ παράϑεσιν γίγνεται πνεύματος πλείονος.
ἔσϑ᾽ ὅτε δὲ καὶ παχύτητος τοῦτο τεκμήριον, διορισϑήσεται
δὲ ix τοῦ τὰς ἐπιγιγνομένας πομφόλυγας ἐπιμένειν ἄχρι
πλείονος. ὡς ἂν τοῦ πνεύματος κωλυομένου συντόμως δια-
πνεῖσϑαι διὰ τὴν παχύτητα τοῦ γάλακτος.

92. ξητεῖται δὲ καὶ πότε δεῖ τὸ γάλα δοκιμάζειν. οἵ

πλείους μέν φασιν ὅτε εἰ μηδὲν τὰ περὶ τὴν δίαιταν
ἡμάρτηται τῆς τιτϑῆς, εὐπέπτηκε δὲ καὶ ὕπνωκεν αὐτάρκως
καὶ ἀποτέτριπται τὸ περίσσευμα, νῆστις δὲ ἀκμήν ἐστι, μηδὲν
δὲ geguexdósg εἰληφυῖα. τὸ γὰρ φύσει καλὸν γάλα διὰ
τὴν προάγουσαν κακοδιαιτησίαν δοξόφαυλον εἶναι μεταβαλὸν
πρὸς ὀλίγον, ὡς καὶ τὸ πνεῦμα τῶν ἀπέπτων δυσῶδες
γίγνεται προσκαίρως, οὐκ ἐνδιαϑέτως. τινὲς δὲ τοὐναντίον
μετὰ κακοδιαιτησίαν. τὸ γὰρ μηδενὶ πρὸς τὸ φαῦλον αὐτὸ
τρέπειν δυναμένῳ διαφϑειρόμενον ἄριστον. ἡμεῖς δὲ ἀμφο-
τέραις ταῖς διαίταις τὸ γάλα κρίνομεν. τὸ γὰρ ἐπὶ μηδεμιᾷ
διαίτῃ φϑειρόμενον ἄριστον, τὸ δὲ μηδ᾽ ἐν τῇ ὑγιεινῇ τὰς
κακέας ἀποβάλλον φαυλότατον, τὸ δὲ καταλλήλως τῇ διαίτῃ
τρεπόμενον μέσον, ὅϑεν καὶ πρὸς τὸ ἄριστον αὐτὸ παραμένει.

7 ἄνοστον C. πνεύματι c (corr. D). 8 καὶ γὰρ ἘΣ
p. 48: καὶ c. ὑγροῦ εἰς E: ὑγροῦ καὶ εἰς C. διογκούμε-
vov C. 14 hinc in c (corr. E) inc. novum cap. og. πῶς δι-
αἰτητέον τὴν τροφήν (sic). ξητεῖτε c (corr. D). Ri μὴδὲν
φαρμάκω δὲ συνηλειφυῖα C (corr. E). 19 προσάγουσαν ὁ
(corr. E). λοξέφαυλον c (δόξει φαῦλον E? p. 43). 22 μὴ-

δὲν πρὸς τὰ (Ao αὐτὰ τρ. δυνάμενα 9. ὁ (corr. Reinh, E?
p. 43). αὐτὸ D: αὐτὰ c. 9217 παραμένειν (sic) C.

5

10

15

20

-- 208 —

XXXIV Πῶς διαιτητέον τὴν τροφόν.

93. Οὐ παρέργως δὲ δεῖ προνενοηκέναι τῆς τιτϑῆς; ἵνα
μήτε φϑειρομένου τοῦ γάλακτος νοσηλεύηται τὸ βρέφος μήτ᾽
E" , ? , ^ , ᾿ - ^
ἐνδεοῦς γενομένου " ἀτροφήσῃ τὸ “νήπιον καὶ κακωϑῇ τὴν
5 κατάποσιν, ἕλκον μὲν τὴν ϑήλὴν ἐπὶ πλείονα χρόνον, οὐχ
εὑῤίσκον δὲ ὅϑεν ἐχπληρῶσαι τὴν ὄρεξιν. ἁρμόζει τοίνυν
τὴν μὲν ἀργίαν καὶ τὴν ἀκινησίαν τοῦ σώματος φεύγειν,
παχὺ γὰρ vm αὐτῆς καὶ δυσδιοίκητον τὸ γάλα γίγνεται,
χρῆσϑαι δὲ καὶ γυμνασίοις οὔ γε τοῖς βαρυτέροις καὶ ἀϑλη-
10 τικοῖς, ἐπιπονώτερα γὰρ ἢ κατὰ γυναῖκάς ἐστι ταῦτα καὶ
τῆς ὕλης πὲριελκομένης εἰς τὴν εὐεχτικὴν τοῦ σώματος
ϑρέψιν ἔλαττον ἀεὶ τὸ γάλα γίγνεται, τοῖς δὲ μετρίοις τὲ
,

καὶ κούφοις.
διόπερ τὸ μὲν πρῶτον ἀπὸ τῶν ὕπνων ἐγειῤομένη τῆς
15 κοίτης μὴ παραυτίκα ἐξανιστάσϑω πρὶν τὴς τροφῆς αἴσϑη-
ται διοικουμένης καὶ τὸῦ μὲν ὑποχονδρίου κούφου τῆς
γαστρὸς δὲ λαγαρᾶς καὶ τῶν ἐρυγῶν διακένων καὶ μήτε
καπνωδῶν μήτε ὀξωδῶν. εἶτα περὶ τὴν διάτριψιν ἀσχο-
ληϑεῖσα τῶν περισσευμάτων ἐπὶ περίπατον ἐξίτω, μετὰ δὲ

- M M , e $2 2 -

20 ταῦτα καὶ τὴν Ot ὑποζυγίων αἰώραν ἐπιτηδευέτω. δεῖ δὲ
καὶ τοῖς γυμνασίοις ἐκείνοις διαπονεῖν τὸν ὄγκον, οἷς δύναται
᾿ - ΄ ' , ' - M S LA
uiv σαλευϑῆναι πάντα τὰ μέρη. ἐπὶ πλεῖον δὲ τὰ περὶ τὰς
χεῖρας καὶ τοὺς ὥμους, ἕνεκα τοῦ τὴν τροφὴν ἐκεῖ φέρεσθαι
“ 2 j , 2 ΩΝ Ὁ ' , 7 1
μᾶλλον. ἐκ δὲ vovrov ἐστὶν ἥ τε διὰ σφαίρας παιγνία καὶ
, - , ? M € A - , ς , ,
μαλιστα τῆς διαπένου xol ἡ διὰ τῶν κούφων ἁλτήρων BoÀq,
ταῖς δὲ πενιχροτέραις τὸ ἐρέσσειν ἢ καὶ ἀνιμᾶν κάδον καὶ

2

e

8 μὴδὲνδέους (sic) c. 5 ἕλκωμεν c (corr. D). 6 s$-
ρέσκον ἐκπληρῶσαι c (δὲ add. E). 9 οὔ ys: οὔτε C. 10
γὰρ E: δὲ c. 20 δεῖ om. (ἐπιτ. δὲ καὶ) c. 22 πλείονα C
(corr. E). 24 τούτων D: vov (sic) c. 256 καὶ διὰ τῶν ἀλ-
τηρῶν c (ἡ add. E). βολὴ sc. τῶν χειρῶν. cf. lat. cum alte-
ribus manus mittatur. 26 xol τὸ πτίσσειν E (cf. Orib): |
καταπεσεῖν C.

— 209 —

τὸ πτίσσειν καὶ ἀλήϑειν καὶ σιτοποιεῖν καὶ στρωννύναι κοίτην
καὶ ὅσα κατ᾽ ἐπίκυψιν ποσὴν ἐπιτελεῖται τοῦ σώματος. τά
τε γὰρ ἄνω μέρη γυμνάξεται μᾶλλον καὶ ἀπαιωρούμενοι
μέχρι πλείονος of μαστοὶ τῷ μηδὲ αὐτοὺς μένειν ἀργοὺς
νοστιμώτερόν τε καὶ πλεῖον ἀποτελοῦσι τὸ γάλα. τῆς ὕλης
ἐπ᾿ αὐτοὺς ἀφϑύνως φερομένης. διὸ καὶ λελυμένους αὐτοὺς
ἀεὶ μὲν ἔχειν συμφέρει πρὸς τὸ μὴ διὰ τῆς περιειλήσεως
ἀνακοπὴν γενέσθαι τοῦ γάλακτος, μάλιστα δὲ περὶ τὸν και-
ρὸν τῶν γυμνασίων. ἕνεκα τοῦ συγκινηϑῆναι ὅλοις τοῖς
σώμασι. μετὰ δὲ τὰ γυμνάσια ταῖς μὲν πλείοσιν ἡμέραις

2s , , - ? , 1 M M ? -
ἐπὶ μόνου μενέτω τοῦ ἀλείμματος, τὰ λουτρὰ γὰρ ἐξυδατοῖ

τὸ γάλα, ἐκ διαστήματος δὲ καὶ λουσάσϑω μὴ τῷ ϑερμῷ
, 9 A Α Ld - A M ,
μόνον ἀλλὰ καὶ τῷ ψυχρῷ μετὰ TO Osouov.
LI Eo - 1A Α , A , ,
94. ἐν δὲ τῇ τροφῇ τὰς μὲν κακοχύμους καὶ ἀτρόφους
, b ji
καὶ δυσπέπτους παραιτεῖσθαι, τὰς εὐχύμους δὲ καὶ τροφί-
μους καὶ εὐοικονομήτους παραλαμβάνειν. κατ᾽ εἶδος δὲ παραι-
τεῖσϑαι πράσα καὶ κρόμμυα, σκόροδα ῥαφάνους ὕσπρια καὶ
πάντα τὰ ταριχευτά, δριμὺ γὰρ ποιεῖ τὸ γάλα, καὶ τὰ πλείονα
τῶν λαχάνων, ἄτροφα γάρ ἐστι καὶ ὑδαρῆ, κρέα τε προβάτεια
καὶ βύεια, μάλιστα δὲ τούτων τὰ ὀπτά, κακοστόμαχα γὰρ
καὶ δυσδιοίκητα καὶ κακόχυλα ταῦτα πρὸς γάλακτος ἀπό-
δοσιν ἐκτενοῦς. λαμβάνειν δὲ καϑαρὸν ἄρτον πεπονημένον
DA E: ., - ? ,
τε καὶ ξυμίτην ἀπὸ σητανίων γεγονότα πυρῶν, qw λεκέ-
ϑους, ἐγκέφαλον, κίχλας. νεοσσοὺς περιστερῶν καὶ τῶν
, 2 , - ^i ,

κατοικιδίων ὀρνίϑων, ἰχϑῦς ve πετραίους λάβρακας τρίγλας
χαὶ κοινῶς τοὺς εὐστόμους τε καὶ εὐστομάχους καὶ εὐχύμους
καὶ τὰ τῶν νεωτέρων χοίρων κρέα. φεύγειν δὲ πᾶν τὸ

4 τῷ: τοῦ C. μηδὲ E* p. 44: μήτε c. ὅ τε: γὰρ e.
11 μένειν c. 18 μετὰ τοῦ ϑερμοῦ e (eorr. E). 17 καὶ τὰ
xg. C (corr. E). σκόροδα ταρίχους δαφ. ὁ (ubi ταρ. del. E.
20 τὰ om. c (add. E). γὰρ om. c (add. E). 23 ov
λεκίϑους E: ὠλυϑάτους c. 94 ἐγκέφαλον: cf. cerebrum sic
Cael. ox. 1, 93. 95 etc. κίχλας (cf, Cael. ox. 1, 94 volantum
carnes μὲ furdos vel p^illos gallinarum et columbinos): κιχλῶν C.

5

10

15

20

5

- 200 —

πολυάρτυτον καὶ κεκαρυκευμένον. κολακεῦον γὰρ ἐπὶ πολὺ
τὴν γεῦσιν ἀπεψίας παρασκευάξει, δι᾽ ἃς φαρμάσσεται τὸ
γάλα τοῖς ἄλλοις τοῖς ἐν τῷ σώματι παραπλησίως. διὸ καὶ
τῆς συμμετρίας τῶν λαμβανομένων στοχάζξεσϑαι χρή, ἵνα μὴ
Ὁ διὰ τὸ πλῆϑος ἀπεψία γένηται, ληφϑῇ δὲ ὅσα ῥᾳδίως πε-
φϑήσεται, καὶ μάλιστα εἰ διὰ τὴν τοῦ βρέφους ἐπιμέλειαν καὶ
ἀγρυπνίαι παρεμπίπτουσιν.
95. ὡρισμένως δὲ δεῖ ταῖς εἰρημέναις τροφαῖς χρῆσϑαι
τὴν γαλουχοῦσαν. λαμβανέτω γὰρ ταῖς πρώταις ἡμέραις ἑπτὰ
10 καὶ κατὰ τὸ πλεῖστον δέκα τὴν ἁπλῆν καὶ εὐοικονόμητον τρο-
qv, οἷον δόφημα πόλτον μὴ λιπαρώτερον καὶ ὠὰ καὶ ἄρτον
καὶ ποτὸν ὕδωρ. εἰ δυνατὸν δέ, καὶ πρὸ μιᾶς τοῦτο δὲ-
δόναι. λεπτότερον γὰρ ἐκ τούτου καὶ εὐκατεργαστότερον τὸ
γάλα γίγνεται. τοιούτου γὰρ τὸ βρέφος χρήζει βρυῶδες ἔτι
15 τυγχάνον καὶ στενόπορον ὥστε δυσδιόδευτον εἶναι πρὸς τὸ
, 9 A , MI ^ 1 , , ᾿
παχύτερον ἀκμὴν γάλα. μετὰ δὲ τὴν πρώτην ἑβδομάδα καὶ
ἰχϑύδιον τρυφερὸν σὺν τοῖς εἰρημένοις ἢ νέων χοίρων σάρκας
ἢ ἐγκεφάλους ξὼς δευτέρας καὶ τρίτης ἑβδομάδος, ὥστε τρο-
φιμώτερον τὸ γάλα γίγνεσϑαι. μετὰ δὲ τὴν δευτέραν v, τρί-
20 τὴν ἑβδομάδα, τοῦτ᾽ ἔστε πηγνυμένου τοῦ νηπίου καὶ δὲε-
κτικοῦ γιγνομένου τροφιμωτέρας ὕλης, κἀκ τῶν μέσων λαμ-
βανέτω τι πτηνῶν, εἶθ᾽ οὕτως πρὸς λόγον τῆς τοῦ βρέφους
τονώσεως καὶ αὐξήσεως καὶ τῶν μειζόνων. εἶτα καὶ κρέας
λάγειον ἢ δορκάδειον ἢ ἐρίφειον, μετὰ δὲ ταῦτα καὶ χοί-
25 Q&L0v. τὸ γὰρ ἐκ τῆς εὐτροφωτέρας ὕλης γάλα τροφιμώ-
τερον. ὕστερον δὲ ποικίλοις χρήσϑω σιτίοις, ἵνα καὶ τὸ
βρέφος ἐθϑίξζῃ πρὸς τὴν ποικιλίαν τῶν δυνάμεων. συν-

2 φαρμάσεσϑαι ὁ (corr. D). 8 ἄλλοις τοῖς: (sic) c (om.
d). 8 ὠρισμένοις c (corr. D). δεῖ ταῖς: δεῖ καὶ ταῖς C.
9 γὰρ: δὲ c. δέκα: δὲ ἀεὶ c. 11 πόλτον μὴ 1.: πολὺ

τὸν λιπαρώτερον c (cf. pultes non oleatae Cael. ox. 2, 208).

14 τοιοῦτον ὁ (corr. E). 18 ἢ κεφάλους c (corr. E). 21 2

τῶν μέσων sc. mediae materiae quam Graeci μέσην ὕλην vO-
cant Cael. ox. 1, 95 etc. 27 δυναμένων c (corr. D).

-- 211 —

αναφέρονται γὰρ αἵ ποιότητες τῶν λαμβανομένων σιτίων
τῷ γάλακτι, διὸ καὶ τὸ μὲν τῶν αἰγῶν ἀστομώτερόν ἐστι
καὶ παραστῦφον, ἐπεὶ τοιαύταις πόαις χαίρουσιν αἱ αἶγες
τρεφόμεναι, τὸ δὲ τῶν προβάτων εὐστομώτερον καὶ γλύκιον
ὅτι τοιαύτη καὶ ἡ τροφὴ τῶν προβάτων. τὸ δὲ ποτὸν ὕδωρ
ἄχρι τεσσαράκοντα ἡμερῶν λαμβανέτω τὸ ἐλάχιστον, τὸ δ᾽
ἐντεῦϑεν οἰνομέλιτος παρὰ μίαν καὶ δευτέραν ἡμέραν ποσόν.
διευτονήσαντος δὲ τοῦ βρέφους καὶ παγέντος καὶ μετὰ εὐ-
τροφίας εὐχροήσαντος. οἰνάριον πινέτω λευκὸν διαυγὲς ἀϑά-
λασσον ὑπαύστηρον, μέσον δὲ κατὰ τοὺς χρόνους, ἀλλ᾽ ἅπαξ
τὸ πρῶτον καὶ διά τινων ἡμερῶν. εἶτα καὶ παρὰ δύο καὶ
παρὰ μίαν, μετὰ δὲ ταῦτα καὶ καϑ' ἡμέραν xol οὐ μόνον
ἅπαξ ἀλλὰ καὶ δίς, εἶτα καὶ ὅσον ἱκανὸν παρηγορῆσαι τὸ
δίψος. οὕτω γὰρ ἀβλαβῶς τὸ βρέφος ὑπὸ τοῦ πεποιωμένου
τῷ οἴνῳ τραφήσεται γάλακτος, ἐν τοῖς ἔμπροσϑεν χρόνοις
ἀβλαβῶς τῆν δύναμιν ταύτην φέρειν οὐ πεφυκός.

96. μήποτε δὲ ἀπορήσει τις πῶς οὖν ἐντὸς τῆς ὑστέρας
ὑπάρχον πρὸ τῆς ἀποτέξεως ἔφερε τὰς εἰρημένας ποιότητας
τῆς μητρὸς αὐτοῦ «eL οἶνον καὶ ποικίλην τροφὴν προσ-
φερομένης. πρὸς ὃν λεκτέον ὅτι ταῖς τῆς μητρὸς δυνάμεσι
τότε διοικούμενον ὡσπερεὶ μέρος οὐκ ἔκαμνεν, μετὰ δὲ τὴν
ἀπότεξιν ἰδίᾳ χρησάμενον ὑποστάσει καὶ ἀσϑενεῖς ἔτι τὰς
ἐνεργείας ἔχον εὐμαρῶς ὑπὸ τῶν πληκτικωτέρων πάσχει, καϑ'
ὃν τρόπον καὶ τὰ φυτὰ προσηνωμένα μὲν ἔτι τοῖς μεγάλοις
δένδρεσι xol τῇ τούτων συνδιοικούμενα στερεότητι καρπο-

1 σιτίων: τί σὺν we c. 2 εὔστομ. e. ἐστι: ἔση e
(corr. E). 3 ἐπεὶ : ἐπὶ e. 4 ἄστομ. c. γλυκὺ ὃν C
(corr. E). 6 I. μὲν σάραντα ὁ (sed in margine rubrica
τὸ ποτὸν ἑὼς y ὕδωρ). (i παρὰ om. c (add. E? p. 44).
ποσόν E: πόσιν c. 8 διευτονώσαντος c (corr. D). 9 εὖ-
χοόσαντος e (corr. D). 10 μετρίως (ante UTLOLVOT.) add. c.
ἅπαξ τὸ zo. E: ἅπαξ δὲ κατὰ τὸ πρ. C. 14 πεπιωμένου e
(corr. E). 17 μὴ διαφορήσει τις C. πῶς οὖν ἅπασαι ὕστε-
ρον ὑπάρχων C. 22 ὑποτάσει c (corr. D). 29 ἐπὶ τὸ
πληκτικώτερον C (corr. E? p. 44).

10

15

25

— 212 —

φορεῖ τε καὶ ἀνέμων ἐμβολὰς ὑποφέρει, χωρισϑέντα δὲ καὶ
πρὸς ἰδίαν ὑπόστασιν φυτευϑέντα ῥαδίως ἐξ ὀλίγης βλά-
πτεται. οὐ τοίνυν ἐκ τοῦ μὴ ἀδικεῖσθαι τὴν γαλοῦχον ἐξ
οἴνου νῦν νομιστέον μηδὲ τὸ βρέφος κακωϑήσεσϑαι, δια-
λογιστέον δὲ ὅτι κατὰ τὴν τούτου σύστασιν εὐτονώτερος ὃ

» N 1 - 2 - , "
οἶνος, ἔνϑεν τὰ πολλὰ τῶν “ἀμελῶς τρεφομένων ἐπιληπτικοῖς
ἁλίσκεται σπασμοῖς.

σι

ΧΧΧΥ Τί ποιητέον σβεννυμένου τοῦ γάλακτος ἢ
φϑειρομένου ἢ παχυνομένου ἢ λεπτυνομένου.

19 971. Ἐλαττουμένου δὲ τοῦ γάλακτος καὶ σβεννυμένου ἢ
φϑειρομένου ἢ παχυνομένου ἢ λεπτυνομένου παραδοτέον
ἄλλῃ τὸ βρέφος. καλὸν μὲν γὰρ ἑτέρας τιτϑῆς γάλα διδόναι.
μὴ ἐπιτρεπούσης δὲ τῆς περιστάσεως, τὴν παροῦσαν διαιτᾶν
ὡς μὴ νόσῳ περιπεσεῖν τὸ βρέφος.

15 ᾿ἀποσβεννυμένου τοίνυν τοῦ γάλακτος ἐπιϑεωρητέον πό-
τερον διὰ νόσον γίγνεται τοῦτο μερικὴν ὑστέρας ἢ καὶ ἄλλων
τινῶν τύπων, ἢ καὶ δι᾽ ὅλου τοῦ σώματος ἀτροφίαν κοινῶς
ἢ φυσικῶς ἐλαττοῦται τὸ γάλα μηκέτι τῆς φύσεως τοσοῦτον
ἀπογεννᾶν δυναμένης ὅσον ἵκανόν ἐστι τῷ τρεφομένῳ. κἂν

20 μέν τις νοσώδης ὑποπίπτῃ διάϑεσις, ταύτην δεῖ. ἀκολούϑως
ἀνασκευάζειν. τοῦ γὰρ πάϑους λυϑέντος καὶ ὃ παρεμπο-
δισμὸς λύεται τῆς ἐνεργείας. ἐὰν δὲ μὴ διὰ πάϑος, γυ-
μνασίοις δεῖ χρῆσϑαι τοῖς ἀνειμένοις καὶ περιπάτοις καὶ

8 οὐκ ἐκ τοῦ τοίνυν μὴ c. c (corr. E). ὅ ὅτι τῆς κατὰ
τοῦ συσταγεοις εὐτονότερον C (corr. E). 10 ἢ φϑειρομένου

καὶ 'σβεννυμένου (sic) c. 11 7 λεπτυνομένου, παραδοτέον,
ῇ “παχυνομένου. καλὸν μὲν γὰρ ἑτέρας τ. γ. διδόναι τὸ βρέφος,
μὴ ἐπ. c. cf. E? p. 46. 19 γὰρ c (om. Aetius 4, 6). τὸ
βρέφος post διδόναι add. c. 18 ἐπιϑεωρητέον (ex Aetio) E:
ἁεωρητέον cum anteced. spatio albo 1 cm. c. 16 μερικῆς € —
(corr. D). 17 τόνων c (corr. D). δι᾿ add. E (om. c).

19 ἱκανῶς c (corr. E). 21 παραποὺῦ. c.

-- 219. —

τρίψεσι ταῖς δι’ αὐτῆς xol ταῖς δι’ ἄλλων μετὰ κατοχῆς
πνεύματος, ἐπὶ τέλει δὲ καὶ τοὺς μαστοὺς τρίβειν ἠρέμα.
χρῆσϑαι δὲ καὶ ἀναφωνήσει καὶ λουτρῷ καὶ τροφαῖς εὖ-
χύλοις καὶ τῇ διαχύσει τῆς ψυχῆς καὶ τοῖς δυναμένοις μά-
λιστὰα γυμνάξειν τὰ ὑπερκείμενα μέρη. διὰ τούτων γὰρ εἰς
εὐτροφίαν ἀγομένου τοῦ ὅλου σώματος συνευτφοφεῖ καὶ τὰ
περὶ τοὺς μαστούς. “συνεχεστέρα δὲ ἔστω καὶ ἡ ἐκμύξησις.
πρὸς γὰρ τὴν τοιαύτην αἴσϑησιν ὕλης ἐπιφορὰ γίγνεται
πλείονος. Μνησίϑεος δὲ δὶς τῆς ἡμέρας ἐμέτῳ χρῆσϑαι
παραινεῖ, μὴ ἐφιστὰς ὅτι διὰ τῶν ἐμέτων διαφϑορὰ γίγνεται
μᾶλλον, χωρὶς εἰ μὴ χρόνιον νόσημα vt ϑέλοι διορϑώσασϑαι.
τινὲς δὲ τοῖς ἀρωματικοῖς ποτήμασιν ἐχρήσαντο καὶ τοῖς
πκαταποτίοις τοῖς διὰ τοῦ γάλακτος λεγομένοις. ἔδοσαν δὲ
καὶ τοὺς μαστοὺς ἐσϑίειν τῶν πολυγαλαχτούντων τῇ φύσει
ξῴων. οἱ δὲ γλαῦκάς ve καὶ νυκτερίδας ἔκαυσαν καὶ τὴν
σποδιὰν αὐτῶν τοῖς πινομένοις ἐπέπασσον ἢ us9' ὑγροῦ
τινος τοῖς μαστοῖς ἐπέχριον, ὧνπερ ἀποδοκιμαστέον ἕχαστον.
τὸν γὰρ στόμαχον ἀνατρέποντα καὶ διαφϑορὰν ἐργαξόμενα
διπλασιάσει τὴν ἀτροφίαν.

Q

98. πλείονος δὲ γενομένου γάλακτος τοῖς εὐτονωτέροις 20

γυμνασίοις τὰ σώματα δεῖ καταπυκνοῦν, παχυτέρου δὲ ὄντος
λουτροῖς τε χρῆσϑαι καὶ τροφαῖς βῥοφηματώδεσι καὶ τοῖς
ὀλιγοτρόφοις τῶν προσφερομένων καὶ ὑδροποσίᾳ. τινὲς
δέ, ὧν εἰσιν οἱ περὶ Μοσχίωνα, κάππαριν ἔδοσαν καὶ
δαφανίδας καὶ ταρίχους, οἷς οὐ συγκαταϑετέον. διὰ γὰρ τῆς
δριμυφαγίας εἰ καὶ τὸ πάχος τέμνοιτο τοῦ γάλακτος, ἡ ποιό-
τῆς αὐτοῦ φϑαρήσεται δηκτικὴ γενομένη μᾶλλον.

8 εὐχύλοις (510) c (non εὐχύμοις, ut d). 6 ἄτροφ. C
Eur E). συνευτρέφει c (corr. E). 12 ἔχρησαν e (corr.
13 τοῖς διὰ om. c (add. E). 17 τοὺς μαστοὺς c (corr.
E. ἅπερ (.. ἕκαστον) c (corr. E). 18 καὶ φϑορὰν C
(corr. E). 19 ἀποτροφίαν c (corr. E). 21 δεῖ E: δὲ c.
29 χρῆσϑαι: χρῆ og (sie) c. 24 κάππαριν: καὶ ππάριν (510)
Ὁ. 26 εἰ καὶ E: ἡ κατὰ c. ἡ om. c (add. E) 2427 φϑα-
Soranus, ed. Rose. 18

-- 214 “--

, 1 - , , M M X
λεπτοτέρου δὲ τοῦ γαλαλχτος γενομένου τὰ μὲν λουτρὰ

ἀποδοκιμαστέον ἐξυδατωτικὴν φύσιν ἔχοντα, χρηστέον δὲ τροφῇ

, , , M » M ? M
πόλτοις σκευαζομένοις ἔκ φαρός ve καὶ χόνδρου καὶ coc

ὃ ic καὶ στροβίλοις καὶ ποσὶ χοιρείοις καὶ τοῖς ἀπρο-
δοφητοῖς καὶ στροβίλοις χοιρείοις ς ἀκρ

5 κωλίοις, γλίσχρον γάρ τι καὶ κολλῶδες ἔνι τούτοις, καὶ ἐρι-᾿

, , M M , - X δὲ δ ^ A H ,
φείοις κρέασι ποτὲ μὲν ὀπτοῖς ποτὲ δὲ ἑφϑοῖς καὶ olvagío,
τῆς γε τοῦ βρέφους προκοπῆς ἐπιτρεπούσης.

, A - , er 9 A M ^
διαφϑειρομένου δὲ τοῦ γάλακτος ὁπὲρ ἐπὶ τὸ πλεῖστον
ἐξ ἀπεψιῶν γίγνεται καὶ συνουσιῶν καὶ τῆς κακοχυμοτέρας
10 τροφῆς; ὑφαιρετέον μὲν τούτων ἕκαστον, εἰς δὲ τὴν εὔχυλον
καὶ ὑγιεινὴν ἐπιστρεπτέον δίαιταν.
καὶ τὰ μὲν περὶ τῶν γαλούχων ταῦτα, ἀνακαμπτέον δὲ
ἐπὶ τὰ λοιπὰ τῆς τοῦ βρέφους ἐπιμελείας.

XXXVI Περὶ λουτροῦ καὶ τρίψεως τῶν βρεφῶν.

15 99. Προσεχτέον τοίνυν ἀκριβέστερον τοῖς λουτροῖς, ἵνα
μήτε συνεχῶς λούηται τὸ βρέφος μήτε ἐπὶ πολὺ καϑέψηται
διὰ τῆς ἐξαντλήσεως. ὅπερ αἱ πλεῖσται πράττουσι γυναῖκες.
τρὶς γὰρ αὐτὸ λούουσι δι’ ἡμέρας καὶ νυκτὸς καὶ μέχρι
τῆς ἐκλύσεως καταντλοῦσιν ἡδόμεναι τῷ μετὰ τὸ λουτρὸν

20 αὐτὸ χεχοπωμένον ἡσυχάζειν τε καὶ κοιμᾶσϑαι. τοῦτο δ᾽
ἐστὶ βλαβερώτερον. ἄτονον γὰρ γίγνεται τὸ σῶμα καὶ εὖ-
παϑὲς καὶ εὐπερίψυχτον καὶ πρὸς πᾶσαν βλάβην εὐάλωτον,
ἐξοχώτερον δὲ κεφαλὴν πέφυκεν ἀδικεῖσϑαι καὶ τὰ περὶ τὰς
αἰσϑήσεις. ὅϑεν καὶ καϑ᾽ ἡμέραν μὲν αὐτὸ δεῖ λούειν οὐδέ-

35 ποτε δὲ νυκτός. ἀλλ᾽ οὐδὲ δὶς οὐδὲ τρίς. μόνον δὲ ὅταν
ἐπείγῃ τι μολυνόμενον ἐπὶ πλεῖον ἢ ἐξανϑήμασι τραχυ-
νόμενον.

ρήσεται: φϑαρεῖσα καὶ c. 8 ἐκ φάρος τε c (cf. Aetius 9,45.

ibique Archig. pultes durae Sor. lat. cf. Cael ox. 2, 106

(108) pultem crassiorem etc. cet. vid. E? p. 9). ὅ ἔνι: ὃν ἐν
C. ^4 A4 ye D: τε. παρακοπῆς c (corr. E). 11 ἐπιτρε-

πτέον c (corr. E). 13 τὴν τ. βρ. ἐπιμέλειαν c. 24 μὲν

αὐτὸ E: uiv τὸ c. 26 ἐπείγῃ τι E: ἐπὶ γῆν τί c.

— 215 --

100. ὁ δὲ τρόπος ὁ τοῦ λουτροῦ καὶ τῆς τρίψεως τοι-
οὗτός ἐστιν. δεῖ πρῶτον οἰκημάτιον ἐκλέγειν συμμέτρως
A L] Ἁ 3 ^ ? ^ J b] 1 -
ϑερμὸν καὶ τὴν αὐγὴν ἀπολλῖνον, καϑίσασαν δὲ τὴν μαῖαν
καὶ ἐπὶ τῶν μηρῶν καὶ ἐπὶ τῶν γονάτων ἁπλώσασαν ὠμό-
λινον δάκος. ἔπειτα καταλλένειν τὸ βρέφος καὶ ἀποσπαρ-
, ? , ἐ ’ - i , - ?
γανώσασαν ἀλείφειν ἐλαίῳ χλιαρῷ. εἶτα κατέχουσαν τῇ &U-
e
ὠνύμῳ χειρὶ τὸν δεξιὸν βραχίονα ὑπὸ τὴν μασχάλην, ὥστε
A - 9 - -»ἭὝ ’ , ,
TO στῆϑος diss τῳ πήχει προσριασπανεῦθαι παρεγκεηλημενον
ποσῶς ἐπὶ τὸ δεξιὸν πλευρόν, καταντλεῖν τε διὰ τῆς δεξιᾶς

e

χειρὸς ὕδωρ ϑερμὸν εὔκρατον ὡς πρὸς τὴν τοῦ βρέφους 10

εὐαρέστησιν. τὸ γὰρ πρὸς ἡμᾶς εὔκρατον ἕεστότερον ἀκμὴν
» ’ 1 ᾿ ^ , ? p ,

τῷ νηπίῳ διὰ τὴν ὑπερβάλλουσαν τρυφερίαν τοῦ σώμοτος.

παρεπιχέειν δέ τινὰ κατὰ λόγον ἁρμόσει υδωρ ϑερμόν, ἐπεὶ

ψύχεται τὸ πρῶτον. καὶ καταντλεῖν μέχρις ἂν εὐανϑὲς

γένηται τὸ σῶμα καὶ ὁμαλῶς ϑερμόν, εἶτα στρέφειν τὸ βρέ-

qoc καὶ ὑπτιωθϑέντος αὐτοῦ προσαπολούειν καὶ ἀποκα-

ϑαίρειν τὰ μηρία καὶ τὴν ἕδραν καὶ τὰ περὶ τὸν τράχηλον
" , ^—-

καὶ τὰ περὶ τὰς μασχάλας. ῥύπος γὰρ αὐτοῖς περιφύεται,

LU M ? Ἁ e 35.94 ? ,

κἄπειτα λοιπὸν εἰς καϑαρὸν vóog ἡ ἔλαιον ἁποβαπτομένῳ

- MI un) , - d , , '
τῷ λιχανῷ τὰ ἐγκείμενα τῷ στόματι σίελα κομίξεσϑαι καὶ

ἡσυχῆ γλῶττάν τε καὶ οὖλα καὶ χαλινοὺς διαψηλαφᾶν, κού-
φως δὲ ϑλίβειν τὸ ἦτρον εἰς ὑπόμνησιν ἀπουρήσεως, μετὰ
δέ τινας ἡμέρας καὶ διὰ γαλακτώδους ὕδατος μετὰ τὸ ϑερμὸν
ἐθίζειν αὐτὸ λοῦσϑαι,. χάριν τῆς πρὸς τὴν ψυχρολουσίαν
συνηϑείας ὑφ᾽ ἧς δυσπερίψυκτον φυλαχϑήσεται.

101. μετὰ δὲ τὸ λουτρὸν ἐκ τῶν σφυρῶν ἀποκρατούμενον
ἐπὶ κεφαλὴν αὐτὸ δεῖ πρημνᾶν χάριν τοῦ διάστασιν λαμ-

8 αὐγὴν D: αὐτὴν c. &zoxAivov (obscurum lat.): ἀπο-
μλίνειν C. 4 cf. lat. genibus iunctis eb in femoribus Suis
misso linteolo. 5 ἔπειτα e: ἐπ᾽ αὐτοῦ E. 9 καταντλᾶν τὲ
διὰ τ. C. 10 ὡς: καὶ ὡς ὁ. 18 ἐπεὶ ψύχεται E: ἐφιψύ-
χεται C. 20 ἐκκεέμενα c (corr. E). 21 χαλινὰ c. 26
ἀποκχρατούμενον: αὐτὸ κρατούμενον C. 21 πρεμνᾶν C.
διάστασιν: cf. lat. accepto spatio.

18*

15

25

— 216 —

βάνειν τοὺς σφονδύλους καὶ εὐκαμπῆ τῆν ῥάχιν ἀποτελεῖσϑαι
καὶ τὰ νεῦρα καϑάπερ ἐκ συστροφῆς τινος ἁπλοῦσϑαι, κἄ-
πειτὰ προσηνῶς αὐτὸ σχηματίζειν κατὰ τῶν τῆς λελουκυίας
μηρῶν καὶ τῷ προυποκχειμένῳ ϑάκει ὠμολίνῳ περιβληϑὲν

5 ἐχμάσσειν. εἶτα συναλείφειν ἐκτενῶς καὶ τρίβειν μετὰ δια-

πλασμοῦ μέρος ἕκαστον ὥστε λεληϑότως τὸ ἀκμὴν ἀδιαμόρ-
φωτον εἰς τοὺς κατὰ φύσιν διατυπωϑῆναι χαραχτῆρας. δια-
κρατήσασα οὖν ἡ τιτϑὴ ποτὲ μὲν τὸν καρπὸν μετὰ ἀποτάσεως
τῆς δεξιᾶς χειρὸς λοξὴν κατὰ ῥάχεως ἀπὸ εὐωνύμου γλουτοῦ

"Ὁ 1 mw
10 τὴν τρῖψιν ἀγέτω, ποτὲ δὲ καὶ τὸ δεξιὸν σφυρὸν χκατασχοῦσα

20

, , A - , , , , 1 τ 1 2 ,
πάλιν ἀπὸ τῆς εὐωνύμου ὠμοπλάτης ἐπὶ τὸ δεξιὸν ἀγέτω
, 325 2.4 e ? , i - Mi ^ ,
σκέλος. εἶτ᾽ ἐπὶ ῥάχιν ἀνακλάτω τὰ κῶλα, δεξιὸν μὲν ἀκρο-

- r

πόδιον ἀριστερῷ προσάγουσα χειρὸς ἄκρῳ, εὐώνυμον δὲ
δεξιῷ. μαλάσσεται γὰρ οὕτω τὰ νεῦρα τῶν ἄρϑρων, ὧν
ἕκαστον εὐκινητότερον ταῖς ποικίλαις περιαγωγαῖς ἀποτελεῖται;
καὶ εἴ τι γλισχρῶδες συνισταμένου τοῦ ξῴου παρεισεδύετο
τοῖς ἄρϑροις, ἐκϑλίβεταις. μετὰ δὲ τὴν xa9' ἕν μάλαξιεν
9 , A , A e^ £ a X Ld £
ἀμφότερα τὰ σκέλη πρὸς tv Gvveyovoc διὰ μὲν τῆς ἑἕτεξρας
χειρὸς μετὰ ἀποτάσεως συνεχέτω, διὰ δὲ τῆς ἕτέρας ὅλον
κατὰ μῆκος τριβέτω.

102. καὶ τοπικῶς ἰγνύας μὲν ἐκπλατυνέτω vi, τοῦ ϑέ-

ναρος ἐπαγωγῇ, σφυρὰ δὲ ἀλλήλοις προσηγμένα ξυγούτω wol

e , A M Mi 93 , M ? M - -
δυϑμιξέτω καὶ κατὰ τὴν ἀνάτριψιν τὴν ἀπὸ τῶν πτερνῶν
τὰς προτέρας ὑπεροχὰς καταστελλέτω διορϑουμένη τὸ ἐκ-

1 σπονδύλους ο. 3 λουκυίας e (corr. D). 4 7 ante
ὦμολ. c (del. E). ὃ ὥστε τὸ λεληϑότως ἕκαστον ἀκμὴν ἀδ.
c (corr. Εἰ qui del. ἕκαστον et Herwerden qui transposuit τὸ
E? p. 46). 8 ovv E: γὰρ οὖν C. ἀποστάσεως c (corr. E).

11 ὠμοϊ πλάτεως c. 13 ἄκρον c (corr. D). 14 ἀρόρῶν
(sic) ἕκαστον c (corr. E). 16 συνισταμένω τῶ ξώω e (corr.
E). 17 ἐνϑλίβεται c (corr. E). 19 μετὰ (sic) ἀποστάσεως
e (corr. E). 22 προσηγμένους ξυγῶν vs καὶ c (corr. D).
23 καὶ hic add. E* p. 46 (om. c). πτερνῶν E: στέρνων C.

24 προτέρας (sic) c: προφανεστέρας Reinhold E? p. 46. éx-
τρεπόμενον Reinhold E? p. 46: τὸ ἐκ πτερνῶν c.

— 21| --

τρεπόμενον. εἶτα προσανακλάτω τὰ κῶλα τοῖς πυγαίοις προσ-
ἄγουσα τὰς πτέρνας. ἐντεῦϑεν δὲ καὶ πλατείαις ταῖς χερσὶν
ἐπ᾽ εὐϑείας τε καὶ κατὰ περισπασμὸν ἐξομαλιξζέτω τὴν ῥάχιν,
εἶτα τῷ μεγάλῳ δαχτύλῳ κατώϑεν ἀπὸ μεσοπυγίου ἕως ἰνίου
κατ᾽ ἀπότασιν ϑλίβουσα ἐπικοιλαινέτω αὐτὴν ἀπὸ τραχήλου
ἔως ἱεροῦ ὀστέου κατ᾽ εὐϑεῖαν, ἵνα μετὰ τοῦ εὐπρεποῦς
καὶ ἡ μετ᾽ εὐκινησίας τῶν σφονδύλων σύνϑεσις ἀποτελεσϑῆ.
μετὰ δὲ ταῦτα διὰ τοῦ μεγάλου καὶ λιχανοῦ δακτύλου τὰ
περὶ τὰ πυγαῖα ταῖς ἐμπιέσεσιν εὐπρεπείας ἕνεκα κοιλαινέτω,
συνεστραμμένης δὲ τῆς χειρὸς ἐπαγωγῇ τὰ ὑπὲρ τὸν ἔσχατον
τῆς ῥάχεως σφόνδυλον λεληϑότως ἀπωϑείσϑω, πρὸς τὸ μὴ
γενέσϑαι λόρδωσιν, οὕτω δὲ καὶ κατὰ νώτου καὶ μεταφρένου
χάριν τοῦ δυσεξύβωτα καὶ μὴ ἀνώμαλα εἶναι. μετὰ δὲ
ταῦτα τὸ χεφάλιον πρῶτον μὲν κατὰ περιαγωγὴν ἕκατέρᾳ
χειρὶ τριβέτω στρογγύλως. δεύτερον δέ πῶς ὑποτυπούτω
ποτὲ μὲν ἐξ ἀντιϑέτων τῶν χειρῶν T μὲν κατ᾽ ἰνίου ἧ δὲ
κατὰ μετώπου τασσομένῃ, ποτὲ δὲ p μὲν κατὰ κορυφῆς 9
δὲ vm ἀνθϑερεῶνα. εὐρυϑμιξζέτω δὲ δεξιῶς τὸ κρανίον, ὥστε
μὴ προμηκέστερον ἢ φοξὸν ἀποτελεσϑῆναι. ποτὲ δὲ καὶ
κινείτω προσεπαίρουσα τὸ κεφάλιον καὶ ἀποτεινέτω, γυμνασίας
ἕνεκα τῶν τενόντων καὶ κινήσεως τῶν σφονδύλων, ἐπεὶ
δι ἑαυτοῦ ταῦτα τὰ μέρη κινεῖν ἀδυνατεῖ τὸ νήπιον.

108. τούτων δὲ ἐπιμεληϑεῖσα στρεφέτω τὸ βρέφος καὶ

8 καὶ κατὰ E: καὶ τὰ c. 4 μεσοπυγέου (i. e. -αἰου) c
(ut supra πυγέοις). 5 καταπόσην ϑλίβειν c (corr. D E).
αὐτὴν Ε: τὴν C. 6 ἕνα ἡ μετὰ τοῦ ἀπρεποῦς C (corr. E).
7 εὐκινήσεως c (corr. E). σπονδύλων c (item infra). σύν-
δεσις R. ap. E? p. 46. 9 εὐτρεπίας c (corr. E). 12 γενέ-
σϑώ c (corr. D). 13 δυσεξώβωτα c (corr. E). μὴ om. c
(add. E). 14 περὶἀγωγὴν. € (om. κατὰ quod add. DE).
15 ὑποτυπούτω E: ὑπὸ τὸ αὐτὸ c. 16 ἐξαντιϑέντων c (corr.
E). 17 ἡ (sie quater) . . τασσομένη c (corr. E). 18 ἂν-
ϑεριὼν c (corr. D). 21 τενώτων C (eorr. D). 22 δι᾽ αὐτοῦ
c (corr. E). 23 τούτων δὲ D: τούτου. τῶν δὲ c. ἐπιμε-
ληϑείσας τρεφέτω c (corr. E).

οι

r2

0

-- 218 —

và ἔμπροσϑεν συναλειφέτω. καὶ διά τινων ἡμερῶν τοὺς
3 * , Li Mi 9 B , 9 1 ,
ὀφϑαλμοὺς éyyvuevitevo , καὶ μὴ καϑ ἡμέραν, ὀφϑαλμίαι
γὰρ ἐντεῦϑεν ἐνίοις ἐπακολουϑοῦσιν ἑἕλκουμένων ποτὲ καὶ
τῶν ὑμένων. τριβέτω δὲ πάλιν ἀπὸ ἀκρωμίου κατὰ μίαν
5 ἀποτεταμένην χεῖρα, κἄπειτα λοιπὸν αὐτὰς ἀντιπαραλλασ-
σέτω περὶ στερνὸν ὡς ἐπὶ πλευρὰς ἄγουσα καὶ περιπτύσσουσα,
καϑάπερ ἐπὶ τῶν περιλαμβανόντων εἴωϑε γίγνεσϑαι μετὰ
ποσῆς ἐκστάσεως. προσανατριβέτω δὲ κοιλίαν καὶ ϑώρακα
καὶ xoc9' ἕν πάλιν σκέλος ἀποτεταμένον., εἶθ᾽ ὑφ᾽ tv &v-
, M , , 1 1 M 2 , e M
10 γωμένα τὰ δύο. διασαλευέτω δὲ καὶ τὰς ἐπιγονατίδας, ἵνα μὴ
δυσκίνητοι τῇ συμβολῇ τῶν κώλων καϑῶνται, καὶ προσεκπλα-
4 - - -»
ατυνέτω χάριν εὐμορφίας ἁπλῇ τῇ χειρὶ κατὰ μῆκος ἀντιπαρα-
γομένῃ, συνηγμένων πρὸς ἄλληλα τῶν σκελῶν. τριβέτω δὲ τοῖς
ἀντίχερσιν ἑκατέροις καὶ τοὺς ὀφθαλμοὺς καὶ περιπλασσέτω τὸν
15 μυκτῆρα διεγείρουσα μὲν αὐτὸν ἐπὶ σιμῶν, ϑλίβουσα δὲ ἐπὶ
γρυπῶν, προσαναστέλλουσα ἐφ᾽ ὧν τὸ γρυπὸν οὐ κατὰ
μετεωρισμόν ἐστι τοῦ ὑψώματος, κατὰ προπέτειαν δὲ τῶν
περὶ τὸ σφαιρίον ἄκρων, ἐπισπωμένη δὲ ἀνεσταλμένα τὰ
πτερυγώματα τῶν δινῶν. εἰ δὲ ἄρρεν τὸ νήπιον ὑπάρχον
30 φαίνοιτο λειπόδερμον, τρυφερῶς ἐπισπάσϑω τὴν ἀκροποσϑίαν
ἢ καὶ διὰ κροκύδος συνεχέτω πρὸς διακράτησιν. ἐλκομένη
γὰρ ἐκτὸς πρὸς ὀλίγον καὶ συνεχῶς ἐπισπωμένη ῥαδίως
ἐπιδίδωσι καὶ τὸ κατὰ φύσιν ἀπολαμβάνει μῆκος καλύπτουσα
τὴν βάλανον xoci συνεϑιζομένη τὴν φυσικὴν εὐμορφίαν
25 τηρεῖν. προσαναπλασσέτω δὲ καὶ τὸ ὄσχεον ἐκ τῶν συμμη-
οιῶν καὶ ἵνα μὴ ϑλίβηται ὑποβάλλουσα ἔριον κατὰ τῶν
μηρῶν, οὕτως αὐτὸ ἀποτιϑέτω.
2 ὀφϑαλμιᾶ c (corr. D). 6 περὶ στερνὸν E: περιστερὸν
ὃν (sic) c. 7 παραμβανόντων c (amplexantium sc.). 11
συμβουλῆ c (corr. D). καϑιοῦνται C. 13 ἀντιπαραγομένης
€ (corr. D). 15 καὶ περιπλαττέτω τὸν (DE: περυπλακέτω
καὶ τὸν C. 11 ἐστι: ἐπὶ c. 18 σφαιρίον E (Poll. 2, 80):
σφερὸν c. 22 ἐχτὸς: ἐκ τοῦ c (ἐκ τούτου R. ap. E* p. 46).

24 βάλανον D: λαμβάνον c. συνηϑιξ. c (corr. D). 25 τὸ
τὸν c (cf. αὐτό 27). 26 καὶ post ϑλέβηται c (transp. E).

— 279 —

104. μετὰ δὲ τὸν διαπλασμὸν σπαργανούσϑω τὸ βρέφος
ὀλίγῳ λελιπασμένον ἐλαίῳ. τὸ γὰρ πλεῖον ψύχει τε καὶ οὐκ ἐᾷ
μένειν τὰ σπάργανα ὑδρασμένα, καὶ ὀλισϑανόντων καὶ περι-
τρεπομένων διαστρέφεται τὰ κῶλα. συμφέρει δέ ποτε καὶ
κηρῷ τυρρηνικῷ ἀνιέντα ἐλαίῳ πρὸ τῆς σπαργανώσεως ἀλεί-
qiu τὰ σώματα. μαλάσσει γὰρ οὗτος καὶ ϑάλπει τὸν ὄγκον,
ἔτι δέ πως τρέφει καὶ λευκαίνει τὸ σῶμα. μετὰ δὲ τὸ λου-
τρὸν ἐκμυξάτω τὰ ὦτα καὶ τοὺς μυχτῆρας τοῦ βρέφους,
ὅπως μὴ ὑπομεῖναν ὑγρὸν τρυφεροὺς ἔτι τυγχάνοντας τοὺς
φυσικοὺς πόρους βλάψῃ.

XXXVII Πῶς δεῖ καὶ πότε διδόναι τῷ βρέφει
τὸν μαστόν.

105. Διαστήσασα δὲ ὀλίγον ὥστε (λήγειν τὴν ἐκ τοῦ
λουτροῦ ταραχήν, αὐτὸ παρατιϑέτω. τὸ γὰρ εὐθέως παρέχειν
A 1 2 Α 2 4 , 2 M 1 ,
τὴν τροφὴν ἐπιβλαβὲς οὐ μόνον νηπίῳ ἀλλὰ καὶ τελείῳ.
πεπυρωμένη γὰρ ἡ σύγκρισις ἀϑρόως ἐπισπᾶται τὴν τροφὴν

1 , 4 ἌΠῸΝ e - » 3^
καὶ διαφϑείρει. καὶ αὐτὴ ἡ γαλουχοῦσα εἴπερ ἀπὸ βαλα-
νείου τυγχάνει διαστησάτω τὸ αὔταρκες καὶ προλαμβανέτω
πρότερον ὑδάτιον. οὐ “γὰρ τεταραγμένῳ τῷ σώματι μόνον
ἐπιβλαβὲς λαμβάνειν τὴν τροφήν, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τεταρὰν-
μένου σώματος ἡ τροφὴ βλάπτει. καὶ τὸ νήπιον οὖν ἀπὸ
τοῦ λουτροῦ διαστησάτω ἡ τροφὸς καὶ ἀπαμελξάτω τὸ
παρεγκείμενον τοῖς μαστοῖς καὶ ἀποϑλίψασα τὸ ἀπὸ τὴς τα-

2 λελιπ. D: δὲ λιπασμένον é. ψύχει τε: ψύχηται ο.

8 ἐδρασμένα (sic) c 5 ἀνιέντι C. 6 οὗτος (sic) c (non
ovrog) ἢ πως τρέφει: προστρέφει C. 9 ἔτι τ. E: ἐπιτ. c.

18 λήγειν addidi (καταστῆναι DE post ταραχήν). ^ 14 αὐτῶ
παρατιϑέντων 6; 15 νηπίων... τελείων c (corr. E). 17
αὐτὴν γαλουχοῦσαν C (corr. E). 18 διαστήσασα τῶ τὸ αὖ-
ταρκὲς C. 19 τεταραγμένον c (corr. D). 20 ἐπιβλαβῶς c
(corr. E). 22 ἡ τροφὸς καὶ: καὶ ἡ τροφὸς C. 28 παρα-
κείμενον C (corr. E).

ex

10

— 280 —

ραχῆς διεφϑαρμένον γάλα, τότε διδότω καϑαρὰν τὴν τροφὴν
εὐσταϑοῦντος τοῦ σώματος.

106. ἀεὶ μέντοι παρέχουσα τὸν μαστὸν καϑεζέσϑω καὶ
προσστερνισαμένη ταῖς ἀγκάλαις τὸ βρέφος ποσῶς ἀνάρροπον
ἐπὶ πλευρὸν ἐσχηματισμένον ποτὲ μὲν δεξιὸν ποτὲ δὲ εὐώ- |
vvuov, ἐντιϑέτω τοῖς χείλεσιν αὐτοῦ τὴν ϑηλήν. κχκαϑεζέσϑω
μὲν οὖν οἷον ἐπινενευκυῖα, ἐπειδήπερ ὑπτιωμένης αὐτῆς ἢ
καταρρύπου ἐσχηματισμένης δυσκολωτέρα γίγνεται ἡ κατάποσις,
ὥστε ποτὲ μὲν ἀνταποδίδοσϑαι τὸ πένομενον ποτὲ δὲ καὶ πνιγμοῦ
γίγνεσϑαι παραίτιον. τοῦ αὐτοῦ δὲ χάριν καὶ τὸ βρέφος ποσῶς
ἀνάρροπον ἐσχηματίσϑη, μὴ διηνεκῶς δὲ ἐπὶ τὸ δεξιὸν πλευρόν,
πρῶτον μὲν εἰς τὸ ἐναλλάξαι ἐφ᾽ ξκατέρου τε μαστοῦ τρέφεσϑαι.,
δεύτερον δὲ πρὸς τὸ μὴ μετὰ τὴν λύσιν τῶν σπαργάνων
πάντοτε κατεχομένην τὴν δεξιὰν μελέτην ὑπομεῖναι τῆς ἀν-
ενεργησίας. ἐνθεῖσα μέντοι τὸν μαστὸν ὡς εἴρηται, πρὸ
τοῦ τὸ νήπιον ἐπισπᾶσϑαι τὴν ϑηλὴν πράως ἐκϑλιβέτω τὸ
γάλα πρὸς ὑπόμνησιν τῆς ὀρέξεως καὶ εἰς τὸ μὴ κακοπα-
ϑεῖν ἐπὶ πολὺ τὸ νήπιον τὴν πρώτην βιαζόμενον ὁλκήν.
ἀφ᾽ ὕπνου δὲ ἡ τροφὸς ὑπάρχουσα πάντοτε περιπατείτω
καὶ διατριψαμένη καὶ σαλεύουσα τοὺς μαστοὺς οὕτω τὸ
γάλα τῷ τρεφομένῳ παρεχέτω. διατμέξζεται γὰρ τὸ περισσὸν
καὶ λύεται τὸ παχυμερὲς ἐκ τῆς τοιαύτης προδιακινήσεως.
μικρὸν δ᾽ ἐν ταῖς ἀγκάλαις αὐτὸ προδιακατέχουσα μετὰ τὸ
συμμέτρου μετασχεῖν γάλαχτος κοιμιξέτω καϑ'᾽ οἵας ὑπεδεί-
25 ξαμὲν κοίτης, προκύπτον δὲ καὶ ἐγκλῖνον καϑεδρίῳ. πάν-

ex

1

e

οι

1

2

e

1 τὴν om. ὁ (add. E? p. 47). 4 προστερν. c (corr. Herw.

E? p. 47). 5 πλευρὰν c (corr. E). 11 ἐσχηματίσϑη (sc.
supra v.4—6): ἐσχημάτισϑαι c. 19 vs: δὲ, 14 μὴ ante
πάντοτε repetit c (del. E). ἀνεργισίας e. 16 ἐπισπασϑῆ
C. ἐνθλιβέτω c (corr. E). 17 καὶ μὴ εἰς τὸ κ. ὁ (corr.
E). 20 καὶ (ante διατρ.) om. c (post σαλ. add. E). 22
πρὸσδιακινήσεως c (corr. D). 28 μικρὰ c (corr. E). TOU
c (corr. E). αὐτὰ c (corr. E). 25 zooxozrov (sic) c (non

προσόπτον, ut habet d, unde πρόσοπτον E).

NY

— 281 —

vore δὲ ἄνωθέν τι περιβαλλέσϑω σκέπης ἕνεκεν. ἢ τοὺς
ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ ἐπικαλυπτέτω διά τινος. οὗ μόνον τῇ
τρυφερίᾳ πρὸς πᾶν τὸ παρεμπεσεῖν δυνάμενον εὐαδικήτους
ὑπάρχοντας. ἀλλὰ καὶ ὑπὸ τοῦ πλείονος φωτὸς καὶ τῆς
ἀναιδεστέρας αὐγῆς εἰωϑότας ἀποστραβοῦσϑαι. μὴ συγκοι-
μάσϑω δὲ τὸ βρέφος αὐτῇ, καὶ μάλιστα ἐν ἀρχαῖς, ἵνα μὴ
ἀπροόπτως ἐπικυλισϑεῖσα περυιϑλάσεως ἢ πνιγμοῦ γένηται
παραίτιος. διὸ καὶ παρακείσϑωσαν αἵ βαυκάλαι τῇ κλίνῃ,
κἂν ἐνίοτέ τι σπουδάξῃ τὸ βρέφος ἔχειν, ἡ σχάφη κατὰ
τῆς κλίνης ἐπιτυϑέσϑω.

107. παραινετέον δὲ τῇ τροφῷ καὶ ὥστε μὴ δι᾿ ὅλης
τῆς ἡμέρας ἢ νυχτὸς διδόναι τὸ γάλα. διὰ γὰρ τὴν ἀμε-
τρίαν νόσοις ἁλίσκεται, πρὶν ἐξοικονομῆσαι τὸ πρῶτον ἕτερον
λαμβάνον καὶ οὕτως διαφϑεῖῤον τὸ πρῶτον; καὶ μάλιστα
νυκτός. πλεονάκις μὲν οὖν παρέχειν τὸν μαστὸν παρ᾽
ὅσον τὴν αὐτάρκη τροφὴν οὐ δύναται λαμβάνειν. καὶ γὰρ
τὸ γάλα φύσει πλήσμιον ὥστε κόρον ἐμποιῆσαι τῷ νηπίῳ

AM i] "^ LÁ "RA Ἁ M , -
πρὶν ἢ αὔταρκες αὐτῷ πρὸς τὴν διάϑρεψιν παρατεϑῆναι.

LI 2 54 A A , , ' 1 3 ’ἤ LÀ
καὶ αὐτὸ δὲ τὸ βρέφος κάμνον διὰ τὴν ἀτονίαν τοῦ ἐπι-

σπᾶσϑαι ἄχρι πλείονος τὴν ϑηλήν, ἀφίσταται πρὸ τοῦ λαβεῖν.

τὸ αὔταρκες. παρ᾽ ὃ πλεονάκις μὲν αὐτῷ δεῖ τὸ γάλα δί-
δοσϑαι, πλὴν οὐκ ἀδιαλείπτως οὐδὲ πρὸ τοῦ λουτροῦ, πολὺ
δὲ μᾶλλον οὐδ᾽ ἐν αὐτοῖς τοῖς βαλανείοις. ὅπερ ἀπαραι-
τήτως ποιοῦσιν αἵ γυναῖχες ῥαδίως κλαῖον αὐτὸ σιγῆσαι
ἐϑέλουσαι. διαφϑειρομένου δὲ καὶ ἀποξυνομένου τοῦ γάλακτος
κακοῦται τὸ νευρῶδες ἐπιληψίαι ve καὶ ἀποπληξίαι γίγνονται.
πάντων δὲ χαλεπώτατον τὸ εἰς προφυλακὴν τοῦ μηδ᾽ ὅλως
αὐτὸ κλαῦσαι τὴν ϑηλὴν διὰ τοῦ στόματος καταλιπεῖν αὐτοῦ

2 αὐτῶν ὁ (corr. E). — 5 εἰωθότως c (corr. D). 8 παρ-
αἰτία C. 9 ἔνιόν τι c (corr. E). 11 19097, c (corr. D).
18 ἀλίσκονται c (corr. D). 17 πλήσμιον ὥστε: πλησμόνως τὲ
e. 24 σιτῆσαι c (cf. R. ap. E? p. 47). 27 τὸ: καὶ C.

28 διὰ τοῦ στόματος: δεῖ τῶ στόματι C.

10

5

— 282 —

κοιμωμένου. ϑλιβομένων γὰρ τῶν μυξωτήρων καὶ ἀποφρασ-
σομένου τοῦ στόματος καὶ βαρυνομένου τοῦ φάρυγγος ἐσϑ᾽
ὁπότε τοῦ γάλακτος χωρὶς ἐκμυζήσεως ἐπιρρέοντος τὸ νήπιον
πνίγεται.

108. ἄλλως τε καὶ οὐ διὰ τὸ κλαίειν πάντοτε τὸν μαστὸν
αὐτῷ παρέχειν. πρῶτον μὲν γὰρ αὐτῷ συμφέρει ποτὲ καὶ ὃ
κπλαυϑμός. γυμνάσιον γὰρ φυσικὸν οὗτος εἰς τόνωσιν τοῦ
συνεύματος καὶ τῶν ἀναπνευστικῶν ὀργάνων, πρός τε τὴν
διάτασιν διευρυνομένων τῶν πόρων ἡ ἀνάδοσις τῆς τροφῆς

io εὐχερεστέρα παρασκευάζεται. πλὴν οὐχ ἕως πλείονος κλαίειν

ἀνετέον αὐτό. καὶ γὰρ τοὺς ὀφθαλμοὺς ἀδικεῖ καὶ τῆς εἰς
ὄσχεον ἐντέρων κατολισϑήσεως αἴτιον γίγνεται.

δεύτερον οὐ διὰ μόνην ἔνδειαν κλαυϑμυρίζει τὸ βρέφος
ἀλλὰ καὶ διὰ σφίγξιν ἢ ϑλῖψιν κακῶς ἐσχηματισμένον ἢ

15 διὰ δῆξιν περὶ σωμάτιον foov τινὸς ἢ νυγμὸν ἢ πλῆϑος

2

2

e

σι

τροφῆς ἐπιβαρούσης τὸν ὄγκον ἢ ῥῖγος ἢ καῦμα ἢ τὸ μὴ

'δύνασϑαι διαχωρῆσαι σχληροτέρου παρεγκειμένου τοῖς ἐντέ-

ροις περισσεύματος ἢ διὰ δυσαρέστησιν ἄλλως ἢ νόσον, ὧν
er 9: JAY 2 , - , e
ἕχαστον ἐφ᾽ ὅσον ἐνδέχεται σημειοῦσϑαι πέφυκεν, ὥστε κατ-
ἄλληλα πρᾶξαι τοῖς ὀχλοῦσιν καὶ οὐ πάντως ἐπὶ τὸ δοῦναι
τὸν μαστὸν τῷ βρέφει παρελϑεῖν.
er * 5 ’, , - , M -" :
07e μενεοῦν ϑλέίβεται γρωρίϑομεν τῷ. δακτύλῳ τὴν ΦΌΡΟΝ
τῶν τελαμώνων καταλαμβάνοντες καὶ πελιούμενον ἄκρον
b.
ἰδόντες ἢ μὴ κατὰ φύσιν ἐσχηματισμένον. ὅτι δὲ δάκνεται
ἢ νύσσεται ὑπό τινος, διὰ τοῦ αἰφνίδιον κραυγάσαι μήτε
μετασχηματισϑὲν μήτε ἐσφιγμένον ὑπὸ τῶν σπαργάνων. ὅτι

ὅ ἄλλος τε μὴ οὐ διὰ ο. 7 οὗτος E? p. 48: τούτοις C.
9 διάστασιν c (corr. E). 10 κλαίειν E: πλὴν (iterum) c. .
11 αὐτὸ E: αὐτοὺς e. 13 ἔνδειαν E: εὐδίαν c. 15 περὶ -
σωμάτιον es περὶσσωμάτων καὶ ξ. c. 16 ἐπιβαρούσης e: ἔτι ἢ
βαρούσης E. ἢ καῦμα (v. infra) ἢ τὸ μὴ: ἢ καὶ τὸ μὴ C.
1T παρακειμένου c (corr. E). 18 περισσεύματος hic c.
νόσον: ποσὸν C. 19 ἐνδέχεσθαι. σημ. δὲ még. C. 20 ἐπὶ
τι δ. (sic) c (corr. D). 25 τοῦ: τὸ C.

S OXTEMS

-- 283 —

δὲ βαρεῖται δια πλείονος τροφῆς παράϑεσιν, διὰ τοῦ ἀσᾶσϑαι
καὶ ἐρυγάξεσϑαι, πολλάκις δὲ καὶ μετέωρον ἔχειν τὸ ὑποχόν-
oiov, κἀκ τούτου δὲ μαϑεῖν πρόσεστι ποσάκις πέπωκε γάλα.
ὅτε δὲ ῥιγοῖ, διὰ τοῦ πυκνοῦσϑαι καὶ συστρέφεσϑαι καὶ ἀπε-
ψῦχϑαι, ποτὲ δὲ καὶ πεπελιῶσϑαι τὰ γυμνὰ καὶ τὸν οἶκον ἐν
e , , 9 , e δὲ ί ὃ 1 -
ᾧ τρέφεται φαίνεσϑαι ψυχρόν. ὅτι δὲ καυματίξεται, διὰ τοῦ
ϑερμοτέρου μὲν ἡμᾶς ἀντιλαμβάνεσθαι τοῦ ἀέρος. ἐρυϑοαί-
“ A , "? 2
νεσϑαι δὲ xol πνευστιᾶν τὸ νήπιον ἢ πολλάκις παρὰ τὸ
δέον σκεπάσμασι περιβεβλῆσϑαι. ὅτι δὲ παρὰ τὸ σκληρὸν
A] , A , w M ,
εἶναι τὸ σκύβαλον καὶ δυσδιαχώρητον, ix τοῦ μετὰ διατά-
σεως καὶ συνολκῆς τοῦ σώματος κλαίειν ἔνεστι γνῶναι.
ὅτε δὲ διὰ δυσαρέστησιν καὶ ὑποιανδήποτε νόσον, διὰ τοῦ
συνάγεσϑαι τοῖς χαραχτῆρσιν καὶ ἀποστρέφεσϑαι τὸν μαστὸν
A - - » » - ,
. ἐπὶ μηδεμιᾷ τῶν ἔμσεροσϑεν αἰτιῶν εἰρημένων. ;
τὸ δὲ τῆς τροφῆς ὀρεγόμενον διὰ τοῦ μηδενὸς τῶν εἰρη-
μένων παρόντος τὰ χείλη μὲν σαλεύειν, τὸ δὲ στομάτιον
ἀνοίγειν, καὶ μάλιστα εἴ τις τῷ ἑαυτοῦ δακτύλῳ παράψαιτο,
διὰ τῆς ἁφῆς εἰς ὑπόμνησιν ἄγων τῆς ϑηλῆς. ἔτι δὲ διὰ
— w , Α 9 9 ^ ,
TOU προσεπιϑεωρῆσαι πόσῳ μὲν εἴωϑεν ἀρκεῖσϑαι yoÀoxtt,
, X 2r — A ? 2 M c 1 ,
πόσον δὲ ἔλαβε viv, καὶ εἰ ἐπὶ πολὺ ὁ μεταξὺ γεγένηται
χρόνος καὶ τὸ ὑποχόνδριον καϑεῖται. τότε γὰρ παρέχουσα
τῷ βρέφει τὸν μαστὸν ἡ γαλοῦχος εἰς διόρϑωσιν τῶν διὰ
ἢ f - - , , ,F
τὴν ἔνδειαν τῆς τροφῆς κλαυϑμυριξόντων ov διαμαρτήσεται.
109. φυλάττεσϑαι δὲ καὶ μετὰ τὸ πληρωϑῆναι τοῦ
, 5651 4.9 - Y ' δ / M
γάλακτος εὐϑέως αὐτὸ κινεῖν. καὶ γὰρ οἱ τέλειον μετα
τροφὴν αἰωρούμενοι βλάπτονται φϑειρομένης τῆς τροφῆς:
πολλῷ δὲ μᾶλλον τὸ ἀκμὴν νήπιον διά τὲ τὴν τρυφερίαν τοῦ

2 ῥδυγιάξεσϑαι c (corr. E). 3 δὲ om. c (add. E). 5
οἶκον E? p. 48: ὄγκον c. rí ἀέρος D: δέρος c. 12 διὰ
— (post δὲ) om.c(add. E). 14 μὴδὲμιὰν (sic) ὁ (corr. E? p. 48).
17 εἴ τις ἑαυτοῦ δάκτυλον c (corr. E). 19 πόσον c (corr.
E. 20 εἰ: ἔτι c. 21 τὸ om. c. καϑεῖται E? p. 48:
χκάϑειντο C.

cQ

20

1

1

2

2

σι

0

e

e

e

— 28 —

L 1 * 1 , ^ ΄ 1 ,
σώματος καὶ διὰ τὸ φύσει πως εὐεπιπόλαστον εἶναι τὸ γάλα,
2 i r ΚΞ ὰ ς M A 3 , , Ll
δὲ ἥν αἰτίαν. ὡς εἶκος simus βρέφη συνεχέστερυν ἐξερᾷ,
Mi ^
πρὸς τὴν ἄταχτον καὶ ἀδιάλειπτον κίνησιν ναυτιῶντα καὶ
ἀνατρεπόμενα τοῖς δυσϑαλάσσοις τῶν πλοιξομένων ἐμφερῶς.
διὰ τοῦτο καὶ τὰ οὕτω τρεφόμενα πλαδαρὸν ποιεῖ τὸ σῶμα
καὶ πρὸς τὰς νόσους εὐεπηρέαστον, Ὁμοιόν τι πάσχοντα τοῖς
σιτευομένοις ἐρίφοις, οὺς οἵ κατ᾽ ἐπιτήδευσιν λιπαροὺς ποιῆσαι
ϑέλοντες ὅταν πληρωϑῶσι τοῦ γάλακτος ἐν σπυρίδι κρεμά-
σαντες κινοῦσι δι’ ὅλης ἡμέρας τὲ καὶ νυκτός. οὕτω γὰρ
διὰ τὸν σάλον τῆς τροφῆς εἰς ὅλα τὰ σώματα φερομένης
διοικεῖται καὶ ἐμπίπλαται μέρος ἕκαστον. εἰ δὲ ἐπιμόνως
κλάοι τὸ βρέφος ἀπὸ τῆς γαλαχκτοποσίας, ἐν ταῖς ἀγκάλαις
αὐτὸ διακρατείτω ἐρεϑισμοῖς τισι καὶ ψελλίσμασι καὶ φωναῖς
, - M , , ^ -

προσηνέσι παρηγοροῦσα TOv xÀcvOuov, μήτε δὲ ἐκῳφοβοῦσα
μήτ᾽ ἐπιταράττουσα ψόφοις τισὶν ἢ ἄλλαις ἀπειλαῖς. ἡ γὰρ
ἀπὸ τῶν τοιούτων ἔκπληξις αἰτία παϑῶν γίγνεται ποτὲ μὲν
σωματικῶν ποτὲ δὲ ψυχικῶν. οὐκ εὐθέως οὖν μετὰ τὴν
τροφὴν αἰωρητέον ἀλλὰ ἢ μετὰ τὸ αὐτὴν ἀναδοϑῆναι ἢ
πρὸ τροφῆς. πρὸς ἀναλογίαν δὲ τῆς ἕξεως καὶ ἡ διὰ τῆς
αἰώρας κίνησις ἐπιτηδευέσϑω, τὸ πρῶτον μιπρὸν σαλευομένης
τῆς σκάφης ἢ τῆς βαυκάλης κρεμαμένης ἢ ἐπὶ διαγωνίων
, , MN ^ ' ' , E |
λίϑων ἐπηρεισμένης, εἰς ὕστερον δὲ καὶ διὰ φορείου, μετὰ
δὲ τέσσαρας μῆνας καὶ τῆς τροφοῦ διακρατούσης ἐν ταῖς
ἀγκάλαις αὐτὸ καὶ περιπατούσης ἢ διὰ ξεύγους αἰωρουμένης.
τὸ γὰρ βαστάζειν ἐπὶ τῶν ὥμων αὐτὸ καὶ κινεῖν ἀποδοκι-
, , Ἁ , M A 2 é
μαάζομεν. ϑλιβομενονι γὰρ οὗ δίδυμον ποτὲ μὲν ἀνατρέχουσιν
εἰς τὰ ὑπερκείμενα, ποτὲ δὲ διαλύονται, καὶ οὕτως of μὲν
γίγνονται πρυψόρχαι. of δὲ εὐνοῦχοι.

,& ante τοῖς ex gl. (— ἐμφερῶς) legit ὅμοια c (del. E).

6 ,δὐεπηρέαστα c (corr. E). ὅμοια τί T. C (corr. 1»; 1^3 ovg
οἵ E: ὅσοι. c. 11 διοικεῖ c (corr. E). ἐμπιπλᾶται C. —
18 μετ᾽ αὐτὴν ἀναδ. c (corr. E). 19 ἡ om. ὁ (ubi καὶ διὰ).

20 μικρὰς c (corr. D). 22 ἐπιρειμμένης c (corr. E). 8

διάφορος c (corr. E). 28 «oviwooyoi, of δὲ R. ap. E? p. 48:

-- 285 —

XXXVIII Περὶ τῆς τοῦ ὀμφαλοῦ ἀποπτώσεως.

110. Δεῖ δὲ καὶ τὰ λοιπὰ τῶν κατὰ πρόβασιν τῶν χρό-
νῶν παραγγέλματα ἐπιϑεωρεῖν.
ο΄ καὶ πρῶτων μὲν μετὰ τρεῖς ἢ τέσσαρας ἡμέρας ἢ ὅπο-
σασοῦν τοῦ ὀμφαλοῦ κατὰ μαρασμὸν ἀποπεσόντος, τὸ ὑπο-
λειφϑὲν κατὰ τὴν βάσιν ἑλκύδροιον ἀποϑεραπεύειν. αἵ πολλαὶ
μὲν οὖν γυναῖκες καύσασαι χοίρειον ἀστράγαλον καὶ λειοτρι-
βήσασαι ἢ κοχλίας ἢ βολβοὺς ἐπιπάσσουσιν, αἵ δὲ μόλυβ-
δον χεκαυμένον καὶ πεπλυμένον. ἄμεινον δὲ τούτου καὶ
σφόνδυλον τῷ ἐριουργικῷ παραπλησίως σχηματίσασαι κατὰ
τῆς τοῦ ὀμφαλοῦ χώρας ἐρείδουσι, διὰ τὸ ἐμψυκτικὴν εἶναι
τὴν ὕλην ἐπουλωϑησομένης τῆς ἑλκώσεως, διὰ δὲ τὸ βαρεῖαν
εὐπρεπῶς εἰς κοιλότητα τυπωϑησομένου τοῦ ὀμφαλοῦ.

XXXIX. Πότε καὶ πῶς παραλυτέον.

ITI Προιόντος δὲ τοῦ χφόνου καὶ ἀπὸ τῶν σπαργάνων
αὐτὸ δεῖ λύειν. ἔνιοι μὲν οὖν περὶ τεσσαρακοστὴν ἡμέραν
τοῦτο ποιοῦσιν, οὗ πολλοὶ δὲ περὶ τὴν ξξηκοστήν, οἱ δὲ
καὶ μακροτέραν ταύτης προϑεσμίαν ὁρίξουσιν. ἡμεῖς δ᾽
ἐπεὶ πήξεως ἕνεκα πρὸς διαστροφὴν χρηματισμὸν εὔχρηστόν
φαμεν τὰ σπάργανα, τότε παραλύειν αὐτὰ δοκιμάξομεν, ὅτε
ἤδη μετρίως πεπηγότος τοῦ σώματος οὐκέτε φόβος ἐστὶ τοῦ
διαστραφῆναί τι μέρος αὐτῶν. τοῦτο μὲν γὰρ ἐφ᾽ ὧν διὰ

χρυψόρχαιοι (sic). οἵ δὲ c. 2 δεῖ: of c. 3 titulus novi
«ap. post ἐπιϑεωρεῖν ponitur in c. ^ 4 ὁποσοῦν (sic) c (corr.
E). b καταμερασμὸν ὁ (corr. E). 6 κατὰ E: καὶ κατὰ C.
. 8 ἢ ante κοχλίας om. c. 9 τοῦτο καὶ σφονδύλω c (cf. lat.

frustum plumbi ad sim. denarii facientes: quae exciderunt in
graeco textu). 10 σχηματῖσαι (sic) c (corr. D). 18 δ᾽ ἐπεὶ
οἱ πήξεως: δὲ ,περὶπήξεως (sic) c. 19 πρὸς ἀδιάστροφον σχη-
ματισμὸν εὔχρηστα E? p. 48. 20 παραγκέλειν (sic) C. 22
γὰρ om. c (ovv add. E).

σι

μ᾿

to

5

0

— 286 —

βελτίονα σώματος σύστασιν τάχιον, ἐφ᾽ ὧν δὲ δι᾿ ἀσϑενε-
στέραν σύγκρισιν βράδιον περιγίγνεται.
δεῖ δὲ μηδὲ ἀϑρόως μηδὲ ὑφ᾽ ἕν πάντα λύειν τὰ σπάρ-
E Ἁ ’ , A é , A
yove. πᾶσα γὰρ αἰφνίδιος εἰς τὸ ἐναντίον μεταβολὴ ἕξενο-
, 5, , - H * , -

5 παϑείας ἀποτελεστική. πρῶτον μὲν ovv μίαν ἐλευϑερῶσαι
χεῖρα καὶ μετά τινας ἡμέρας τὴν ἑτέραν, εἶτα καὶ τοὺς πόδας,
προεχλύειν δὲ τὴν δεξιάν. ἐπικρατηϑεῖσα γὰρ κατὰ τοὺς
τὴν εὐώνυμον πρῶτον λῦσαι φϑάσαντας ἀτονωτέρα γίγνεται

» - F7 M 3 , ^ 2 M
τῷ βράδιον τῆς ἑτέρας ἐπὶ τὴν γυμνασίαν ἐλϑεῖν, ὥστε καὶ

10 διὰ τοῦτο ἀριστερόχειρας ἐνίους γίγνεσϑαι. .

πηγνυμένου δὲ τοῦ βρέφους μᾶλλον καὶ τὸ ἐν οἴκῳ
δεῖ λουτρὸν παραιτεῖσθαι, χρῆσϑαι δὲ βαλανείῳ μήτε ἐπὶ
x , , A! M ?
πολὺν χρόνον μήτε πεπυρωμένῳ. τὸν γὰρ κατ᾽ οἶκον ἀέρα
προσηνῶς καὶ ὁμαλῶς εὔκρατον οὕτως οὐκ ἐνδέχεται παρα-

15 σκευάζξειν.

ἐὰν δὲ ἀκμὴν σπαργανούμενον τὸ βρέφος fAxo97 διὰ
A - , , "^ 5.» A M
τὴν τῶν τελαμώνων παράτριψιν ἡ δι΄ ἄλλην τινὰ ποιητικὴν
ἑλκώσεως αἰτίαν, παραιτεῖσθαι δεῖ τὰ σπάργανα καὶ ἁπλοῦν
αὐτῷ περιτυϑέντα χιτωνάριον ἀποϑεραπεύειν τὰ ἕλπη.

0) XL Πῶς δεῖ καϑίξειν καὶ περιπάτησιν ἀσκεῖν.

112. Καϑίζειν δὲ καὶ ἀνίστασϑαι τοῦ βρέφους πειρά-
ἕοντος βοηϑεῖν αὐτοῦ τοῖς κινήμασι δεῖ. τάχιον μὲν γὰρ
προϑυμούμενον καϑίξειν καὶ μέχρι πλείονος. εἴωϑε wvo-
τοῦσϑαι, καμπτομένης τῆς ῥάχεως διὰ τὸ μήπω τὰ ὀστέα

25 τόνον ἔχειν. προπετέστερον δὲ ἀνισταμένου καὶ περιπατεῖν
ϑέλοντος διαστρέφεται κατὰ τοὺς μηροὺς τὰ σκέλη.

1 yr ὁ (corr. D). 2 παραγίγνεται E. —— 6 dmo-
τελεστικῆς C (corr. D). oov om. c (add. E). 7 προσεηλύ-
sw € (corr. E). 8 φϑάσαντες c (corr. ,D). 9 τοῦ C (corr
E). τὸ γυμνάσιον c. 18 πεπυρωμένον e (corr. ἢ). 20.
περιπατώσιν c (corr. D). 24 τὰ ὀστέα: τὰ σώματα C. 25.
ἀνιστάμενον... .ϑέλοντα, στρέφεσϑαι c (corr. E).

Ὡς LS CS di «m an etum y Pr

"^

x
D
:
2d
E
Ἂν
»

-- 281 —

118. τοῦτο δὲ καὶ μᾶλλον ἐπὶ Ῥώμης γιγνόμενον ϑεω-
- M , ς , er ^ er *
ρεῖται, καϑῶς μέν τινὲς ὑπολαμβάνουσιν ovt ψυχροῖς ὕδασιν
ἡ πόλις κάτωθεν διαρρεῖται καὶ τὰ σώματα περιψύχεται
ῥαδίως. καϑὼς δέ τινὲς λέγουσι καὶ διὰ τὰς συχνὰς τῶ
9 , Ξ 5. ^£yO g ovyveg τῶν
^^ ^ E ^
γυναικῶν συνουσίας ἢ διὰ τὸ μετὰ μέϑην ταῖς συμπλοκαῖς
χρῆσϑαι, τὸ δ᾽ ἀληϑὲς διὰ παιδοτροφίας ἀπειρίαν. οὐ γὰρ
ἔγκειται τοσαύτη στοργὴ ταῖς ἐν τῇ πόλει γυναιξὶν ὡς τὸ
καϑ᾽ ἕχαστον ἐπιβλέπειν, ὃν τρόπον πράττουσιν αἵ καϑαρῶς
ς M 3 3 - 1 , -
Ελληνίδες. μηδενὸς ovv ἐπιϑεωροῦντος τὰ κινήματα τῶν
βρεφῶν διαστρέφεται τὰ κῶλα τῶν πλείστων. ὅλον γὰρ τὸ
, E , , ^ , M 1 A
βάρος τοῦ σώματος ἐπίκειται τοῖς σκέλεσι, στερεὸν δὲ καὶ
9 , M »! ? Ἃ A M ^
&7:0x00T0v TO ἔδαφος ὡς «v κατὰ τὸ πλεῖστον λίϑοις ἐστρω-
, er ti E L j 5 2 * ’ ' 1
μένον. ὅταν ovv ἀντίτυπον μὲν ἡ καϑ' ov βαίνει, βαρυ δὲ
τὸ ἐπικείμενον, τρυφερὸν δὲ τὸ βαστάζον, κατ᾽ ἀνάγκην τὰ
κῶλα ὑπενδίδωσι μήπω τῶν ὀστέων τετονωμένων.

114. ἔνϑεν ὅταν καϑίζειν πρῶτον ἄρξηται, περιβολαῖς [uo
τίων αὐτὸ οἷονεὶ παραϑέσει τῶν ἀνακρατεῖν αὐτὸ δυναμένων
διερειστέον καὶ οὐ μέχρι πολλοῦ τὸ πρῶτον. προκόπτον δὲ
μᾶλλον ἕως τοῦ ἕρπειν καὶ πρὸς μικρὸν ἐξανίστασθϑαι, παρὰ
τοῖχον αὐτὸ διαστήσαντα καταλιπεῖν, κατὰ πρόβασιν δὲ καὶ
πρὸς δίφρον ὑπότροχον. οὕτως ἐκ τῆς κατὰ βραχὺ συν-
αὐξήσεως μελετήσει τὴν ἐπίβασιν.

καὶ ταῦτα μὲν περὶ κινήσεως. ἕξξῆς δὲ καὶ περὶ τροφῆς
ὑποδεικτέον.

XLI Πότε καὶ πῶς ἀπογαλακτιστέον τὸ βρέφος.

115. Μέχρις οὖν συνδιαπαγῇ τὸ νήπιον, μόνῳ δια-
- ' - 3 , c
»voegécOc γάλακτι. στενῶν γὰρ ἔτι τῶν ἀραιωμάτων ὑπαρ-

1 sequitur in e novi cap. inscriptio πβ΄. Διὰ τί τὰ πλεῖ-
στα τῶν ἐν ῥώμη παέδων διαστρέφεται. quam del. E. 3
διαρρεῖται (Herw.) E? p.49: διαιρεῖται c. 9 ov» om. c
- (add. E). 18 μένει καϑουβλίνει (sic) c. 20 πρὸσβάσιν c
(corr. E). 927 ἔτι D: ἐπὶ c.

5

15

-- 288 —

χόντων ἐπισφαλὲς ἐπὶ τὴν στερδωτέραν προέρχεσϑαι τροφήν;
βραδυποροῦσαν μὲν πρὸς τὰς ἀναδόσεις διὰ τὴν στενότητα
τῶν πόρων, ϑλίβουσαν δὲ πᾶν τὸ δοκοῦν αὐτὴν ὑποδέχεσϑαι.
διὸ καὶ προπετεῖς μὲν αἵ μετὰ τὴν τεσσαρακοστὴν ἡμέραν
^" , , Mi , , - ^ L]
5 ἤδη πειρώμεναι διδόναι τὴν σιτώδη τροφήν, φαῦλον δὲ καὶ
τὸ ἐκ τῶν ἐναντίων ἤδη τοῦ σώματος ἐστερεωμένου μὴ
/ A M 2 rr , -
μεταβαίνειν ἐπὶ τροφὴν ἄλλην, οπὲρ μάλιστα ποιοῦσιν ἐξαν-
τλεῖν ϑέλουσαι τὸ γάλα βαρυνόμεναι, οὐ μόνον ὅτι πλαδαρὸν
γίγνεται τὸ σῶμα καὶ διὰ τοῦτο εὐπαϑὲς τὸ ἐκ τοῦ γάλακτος

10 τρεφόμενον ἐπὶ πλέον, ἀλλὰ καὶ ὅτι νόσου γιγνομένης s9-
χερῶς ἀποξύνεται τὸ γάλα. παρ᾽ ἣν αἰτίαν πεπηγότος ἤδη
“τοῦ σώματος καὶ δεκτικοῦ στερεωτέρας γιγνομένου τροφῆς:
ὅπερ οὐκ ἂν ἔμπροσθεν εὐτυχηϑείη τῶν 6 μηνῶν, καὶ τῇ
σιτώδει τροφῇ ψωμίξειν τὸ νήπιον ἁρμόζει, ψιχίοις τρυφε-

- , e , "^^ , ἋἋ "^ , ,

15 ροῖς ἐξ ὑδρομέλιτος ἢ γάλακτος ἢ γλυκέως ἢ οἰνομέλιτος.
μετὰ ταῦτα δὲ δοτέον καὶ ῥόφημα τὸ ἀπὸ τοῦ χόνδρου καὶ
πόλτον δίυγρον καὶ ὠὸν Qogwróv. μεταξὺ δὲ τῆς τροφῆς
φυλακτέον διδόναι τὸ γάλα πιεῖν. δυσδιοίκητος γὰρ ἡ τροφὴ
γίγνεται τῷ ἐπινήχεσθαι τῇ ὑγρότητι τοῦ γάλακτος. καὶ τὸ

, , -“ M "^ , , , ^

20 δίψος ov παρηγορεῖται. διὸ xcv ἔκδυψον ποτὲ γένηται μετὰ

A M M , er ^ Ὁ ^ , , ? ξύαὺ
τὴν τροφὴν τὸ βρέφος, ὕδὼρ ἡ υδαρὲς οἶναριον δοτέον αὐτῷ
διὰ τῶν πεφιλοτεχνημένων ϑηλῶν. ἀβλαβῶς γὰρ ἐκ τούτων
κατ᾽ ὀλίγον ὡς ἐκ τῶν μαστῶν τὸ ὑγρὸν ἕλκει. ποτὲ μέντοι
καὶ ἀρτίδιον ἁπαλὸν ἐκ κραματίου προσφέρειν ἐστίν. οἵ γὰρ

45 διὰ τῶν μασητῶν τῆς τροφῆς ψωμισμοὶ διὰ τὴν συμπλοκὴν
τοῦ φλέγματος βλαβεροί. ἐπὶ τῶν ἄρτων δὲ καὶ τὸν μήκωνα

1 προσέρχ. c (corr. E). 2 βαρυποροῦσαν c (corr. D).
4 διὸ xol αἵ προπετισμέναι μετὰ C. 7 ὅπερ --- βαρυνόμεναι
supra iam v. 5 post τροφὴν habet c (transposuit Gomperz E?
p. 49). 8 ὅτι Gomp.: αἴτιον c. 13 ἐξαμήνων c (corr. E).
14 ἁρμόζοι c (corr. E). 15 γλυκέος C. 17 pultes tritici

lat. 18 γὰρ E: δὲ c. 23 μαστῶν E: ναστῶν c. 95 5

ψωμισμοῖς c (corr. D). 26 βλαβερόν c (corr. E). ἐπὶ ad- |
didi (om. c). vetat enim panes (ut ait Cael. chr. 3, 146) ex

-- 28 —

καὶ τὸ σήσαμον καὶ πᾶν τὸ ἀρτυματῶδες ἀποδοκιμαστέον.
ἕχαστον γὰρ τούτων καὶ ἐπὶ τελείων δυσκατέργαστον.

116. εὐχερῶς δὲ ἤδη τοῦ βρέφους λαμβάνοντος τὴν
σιτώδη τροφὴν καὶ τῆς τῶν ὀδόντων ἀναφυήσεως ὑπισχνου-
μένης καὶ τὴν τῶν στερεμνιωτέρων διαίρεσίν τε καὶ τελείωσιν,
ὅπερ ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον περὶ τὴν τρίτην ἢ τετάρτην ἕξά-
μῆνον γίγνεται, λεληϑότως καὶ κατ᾽ ὀλίγον ἀποσυνεϑίξειν
αὐτὸ τοῦ μαστοῦ καὶ ἀπογαλακτίζειν τῷ προστιϑέναι μὲν τῷ
πλήϑει τῆς ἄλλης τροφῆς, ὑποσπᾶν δὲ τῆς ποσότητος τοῦ
γάλακτος. οὕτω γὰρ ἂν μᾶλλον τὸ βρέφος ἀποσυνεϑισϑή- 10
σεται ἀλύπως κατὰ βραχὺ τῆς πρώτης ἀποχωροῦν συνηϑείας,
ἅμα δὲ ἀπεριέργως σβεσϑήσεται τὸ γάλα τῆς τιτϑευούσης τὸ
νήπιον τῇ κατὰ μικρὸν ὑφαιρέσει τῆς ἐκμυξήσεως. τὸ γὰρ
πικροῖς τισι καὶ δυσώδεσι περιχρίειν τὰς ϑηλὰς καὶ ἀϑρόως
ἀπογαλακτίξειν αὐτὸ βλαβερὸν διά τε τὸ τῇ ἀϑρόᾳ μεταβολῇ 15
ξενισμὸν ἐμποιεῖν καὶ διὰ τὸ κακοῦσϑαι ὑπὸ τῶν φαρμάκων
ὡς καὶ τὸν στόμαχόν ποτε. πάσχειν. :

117. ἄριστος δὲ καιρὸς ἀπογαλακτισμοῦ τὸ ἔαρ ὕγιει-
νότερον ὃν δι᾿ εὐκρασίαν τοῦ περιέχοντος. φαῦλος γὰρ ὃ κατὰ
φϑινόπωρον. τότε γὰρ διὰ τὴν ἀνωμαλίαν τοῦ περιέχοντος 30
ἐπινόσως διακειμένου τοῦ παντὸς σώματος φυλάσσεσϑαι δεῖ
τὰς τῶν ἐθῶν μεταβολὰς ἐχούσας τι δυσάρεστον ἐκ τῆς ἕενο-
παϑείας. €

ov προσεχτέον δὲ Μνησιϑέῳ ve xol ᾿Αριστάνακτι
βράδιον ἀξιοῦσιν ἀπογαλακτίξειν ἐξ μησὶ τὸ ϑῆλυ διὰ τὸ ss
ἀσθενέστερον ὑπάρχειν. οὐχ ὁρῶσι γὰρ ὅτι πολλῶν

ex

μι

farina sesami obdulcatos i. e. conditos (aut, ut Diosc. memorat
4, 65 ex papavere). 4 ἀναφυσήσεως C (corr. D). 5 τὴν
Dp: τῆς C. τελείωσιν i. e. perfectam pti (cf. Jat. I, 128
didere.. diligenter commanducare). 8 μὲν D: μὲν γὰρ c.

9 o. (810) c. 11 κατὰ D: καὶ 0. 14 δυσῶδες περιχρήεις

(sic) c (corr. D). 15 (τὸ) τῇ E: (τὸν) ἐν τῇ e. 16 φαρ-

μάκων, τὸν στόμαχον c (ὡς add. E). 19 ὃν E? p. 49: om. e.
21 δεῖ D: δὲ δεῖ c.

Soranus, ed. Rose. 19

— 290 —

ἀρρένων ἔνια. ϑηλυκὰ βρέφη καὶ ἰσχυρότερα καὶ σαρκωδές-:
στερα. | vins
δεῖ δὲ μηδενὸς τὸ νήπιον ἀποξενοῦν μήτε οἰνοποσίας μήτε
ὑδροποσίας πότε ψυχροποσίας μήτε ϑερμοποσίας μήτε ἀλείμ-
5 ματος. καλὸν γὰρ εὐθὺς ἐξ ἀρχῆς ἔϑος πρὸς τὰ ὠφέλιμα
ποιεῖν, τοῦ δὲ τιτϑεύειν μὴ πρότερον ἀφίστασϑαι πρὶν ἢ
γενέσϑαι τὴν ὀδοντοφύησιν. εἰ δὲ κάτογκον εἴη τῷ σώματι
τὸ βρέφος καὶ δύσπνουν, δεήσει τὸ πλῆϑος τῆς σαρκὸς συν-
ἕργειν διὰ τοῦ τὴν μὲν τροφὸν ὀλιγοτρόφοις καὶ ἥττοσι τροφαῖς
10 χρῆσϑαι καὶ ὑδροποτῆσαι, τῷ δὲ βρέφει μὴ πολλάκις τὸ γάλα
παρέχειν καὶ κινήσεσι χρῆσϑαι ταῖς διὰ χειραμαξίων. κἄν φύσει
δὲ βορὸν 5 τὸ νήπιον καὶ πλείονος ὀρεγόμενον τροφῆς ἢ ἧς
δύναται κρατεῖν; ἀποπερισπᾶν τὴν διάνοιαν ψυχαγωγίαις τισὶ
καὶ παιγνίαις καὶ τὸ ψώμισμα διαιρεῖν καὶ ξηρὸν ἀρτίδιον
15 αὐτῷ διδόναι καὶ τὸ γάλα ποιεῖν ὀλιγοτροφώτερον, τοὔναντίον
δὲ τὸ πλείονος τροφῆς κρατεῖν δυνάμενον ἥττονα δὲ στέργον
τῇ ποικιλίᾳ δελεάζειν τῶν προσφερομένων. κινεῖ γὰρ τὴν
ὄρεξιν ἡ καινότης τῶν παρατεϑέντων.
εἰ δὲ ἀπογαλακτισϑὲν νόσῳ περιπέσοι, πάλιν αὐτὸ δεῖ
20 μετάγειν ἐπὶ τὸ γάλα, καὶ μετὰ τὸ παύσασϑαι τὴν νόσον
καὶ ἀναλαβεῖν τὸ σωμάτιον, οὕτως ἀπογαλακτίζξειν.

XLII Περὶ ὀδοντοφυίας.

118, Περὶ δὲ τὸν ἕβδομον μῆνα γιγνομένης τῆς 00ovro-
᾿φυίας, ὑφ᾽ ἧς φλεγμοναὶ γίγνονται τῶν οὔλων καὶ σιαγόνων
6 τὲ καὶ τενόντων, ἔμπροσϑεν μὲν προφυλακῆς χάριν οὐδὲ

4 μήτε ὑδροποσίας --- ϑερμοποσίας post καλὸν γὰρ et ante
εὐϑὺς inseruit c (corr. E). b τιτϑεύειν (cf. Herw. ap. E?
p. 49): δές λύειν (sio) c. 7 ὀδοντόφυσιν c (corr. D). 8
συνεργεῖν c. 11 χειραμεξιῶν c (corr. D). 12 ἢ ἧς D: ἧς
c. 16 τὸ om. c. . ἥττονος δὲ στεργόμενον c (corr. E? p.
49).. 18 κενότης c (corr. E) 22 ὀδοντοφυιάσεως c (sic et
in ind. capp.) | 25 post τενόντων desunt quaedam (cf. Sor.
lat. 1, 133 cum Aet. 4, 9). οὐδὲν c.

— 291 —

δεῖ τῷ νηπίῳ διδόναι τὰ μασήσεως δεόμενα. περιϑλώμενα
γὰρ τὰ οὖλα διωγωνόύπεες καὶ 'δυσδιαίρενα γίγνεται τυλω-
ϑέντα. πᾶν δὲ τοὐναντίον ἀπὸ τοῦ πέμπτου μηνὸς λελι-
πασμένῳ τῷ δακτύλῳ συνεχῶς παρὰ τὸ λουτρὸν τὸ οὖλον
ψηλαφᾶν καὶ μαλάσσειν ὀρνιϑείῳ στέατι. δεῖ δὲ καὶ AL
᾿πασμά τι προδιδόναι τῷ βρέφει ταῖς χερσὶν κατέχειν μεῖζον
ἢ ὡς καταπίνειν δύνασθαι, πρὸς τὸ καὶ ἀποθϑηλάζειν τοῦ
νοτισμοῦ καὶ μὴ ἀπρεπῶς τὰ οὖλα διαμαλάσσειν παρὰ τὴν
τῆς πιμελῆς μαλακότητα.

κατὰ δὲ τὴν ὀδοντίασιν αὐτὴν καὶ μάλιστα τῶν ὀδόντων
παρακυψάντων ἤδη. τοῦτο μὲν οὐχέτι δεῖ ποιεῖν. πρὸς
γὰρ τῷ ἐπιπόνως διαστραφήσεται τὰ φατνία σπαδονίξοντος
τοῦ παιδίου περὶ τοῖς ὀδοῦσι κατὰ τὸν ἐφελχυσμὸν τὰς τῆς
πιμελῆς κτηδόνας. παραιτεῖσϑαι δὲ δεῖ καὶ τὸ βούτυρον
καὶ τὰ δριμέα τῶν διαχρισμάτων. ἐρεϑίξεται γὰρ δακνόμενα
τὰ φλεγμαίνοντα. παραπέμπειν δὲ ὡς ἐπιβλαβῆ καὶ τὴν
διὰ τοῦ σμιλίου διαίρεσιν. χρῆσϑαι δὲ τρυφερῶν ἐρίων
καὶ καϑαρῶν ἐπιβολῇ κατὰ τραχήλου καὶ κεφαλῆς καὶ
σιαγόνων ἐπιβροχῇ vs τῶν αὐτῶν δι ἐλαίου γλυκέως
καὶ ϑερμοῦ παρενσταζομένου καὶ τοῖς ἀκουστικοῖς πόροις;
ἐπιμενούσης δὲ τῆς φλεγμονῆς καὶ καταπλάσμασι τοῖς
διὰ γύρεως ἢ τήλεως ἢ λινοσπέρμου πυρίᾳ τε τῇ διὰ
σπόγγων καὶ μάλιστα τῶν οὔλων, ἔτι δὲ καὶ μέλιτι συμ-
μέτρως ἀπέφϑῳ ταῦτα διαχρίειν. καὶ τὸ λουτρὸν ἐὰν μείζων

5 post στέάτι aliunde inserta E eiecit haec καὶ ὁ ὁ λάγειος
δὲ ἐγκέφαλος οὕτως τῶ τῆς ἀντιπαϑείας λόγω ποιεῖ τῶδε πρὸς
ἀνίεντα οὖλα (sic c). sed cf. lat. I, 184 et cerebellis leporum.

6 προσδιδόναι E. μεέξονι καταπιῦ (ΞΞ πενῶν pro πινειν)
c (μεῖζον ἢ καταπιεῖν Ὁ, ᾿ὡς add. E). 8 παρὰ D: περὶ c.

— 11 παραπκυψ. (sic, non zegexow. ut d) c. 12 διαστραῷ 7]
(— 9596s...) C. 18 κατὰ om. c (item Aet., add. E). 20
c n € (corr. D). 24 ἀφέπτω c (corr. D). μείξων

D: μέξωνι (sic) c.
19*

οι

-- 292 —

ἡ συμπάϑεια τυγχάνῃ; παραιτεῖσϑαι δεῖ καὶ τὴν τροφὸν

ἐπ᾿ ὀλιγοποσίας., καὶ ὑδροποσίας, τηρεῖν ῥοφηματώδη τροφὴν

λαμβάνουσαν κἂν τῷ διδόναι τὸν μαστὸν ἠρέμα τῇ χειρὶ τὸ

γάλα παραναϑλίβουσαν, ὡς μὴ διὰ τὴν ἐκμύξησιν τὸ νή-
5 πίον κακοπαϑοῦν σφοδροτέραν ὑπομένειν τὴν φλεγμονήν.

XLIII Περὶ φλεγμονῆς παρισϑμίων.

119. Φλεγμηνάντων δὲ τῶν παρισϑμίων ἡμεῖς μὲν τοῖς
αὐτοῖς χρώμεϑα παρενστάξζοντες μελίκρατον. καὶ πτισάνης
χυλόν, αἵ τροφοὶ δὲ κυμίνῳ πεφρυγμένῳ δι᾿ ὕδατος κατα-

10 πλάσσουσι τὸν ἀνθερεῶνα, τὰ δὲ παρίσϑμια παρατρίβουσιν
ἅλατι καὶ παλαίῳ ἐλαίῳ καὶ διὰ μιᾶς χειρὸς ἑκατέρων ἐπι-
λαμβανόμεναι τῶν σκελῶν ἐπὶ κεφαλὴν σχηματίξουσι μεταξὺ
ϑύρας καὶ τῷ βρέγματι προσάπτονται τοῖς τῆς στέγης ποσὶν
ἐπ᾽ ὀδοῦ, καὶ τοῦτο ποιοῦσιν ἑπτάκις, ὕπερ σχῆμα συμπλη-

15 ρωτικὸν τοῦ κεφαλίου, διὰ τοῦτο δὲ καὶ τῶν παρισϑμίων.

ἡ δὲ παράϑλιψις xo9' ξαυτὴν μὲν παροξυντικὴ τῆς φλεγ-
iiid διὰ δὲ τὴν δριμύτητα τῶν ἁλῶν καὶ μᾶλλον. τὸ
δὲ κύμινον διὰ τὴν πληκτικὴν ἀποφορὰν τῆς κεφαλῆς ἐστι
συμπληρωτικόν.

20 LXIV Περὶ $996.

120. "4g9«c δὲ γενομένης, ἥτις ἕλκος μέν ἐστιν ἐπι-
πόλαιον ἐν τῇ εὐρυχωρίᾳ τοῦ στόματος νεμόμενον, μικρᾶς
μὲν ἐσχάρας οὔσης μέλιτι δεῖ τὸ στόμα διαχρίειν, μείξονος
δὲ μετὰ ξηρασίας μὲν καὶ φλεγμονῆς, καταπλάσσειν τοῖς

1 δεῖ E: δὲ c. 4 παρανϑλίβ. c. (corr. D. μὴ om. c
(qui mox ὑπομένει). 8 παρεστάξ. (iterum) c. 9 τροφαὶ c
(corr. D). 11 ἄλατι c (ἁλί τε H. ap. E? p. 50). 12 τῶν
σκελῶν D: τίὰ σκελῆ (sic) c. 13 στέγης E: γῆς c. 14 ἐπ᾽
0009 E(? p. 50): ὁδοῦ c. . 16 παράϑλιψις (i. 6. ἡ ἐν τῇ τρίψει
ϑλῖψις): παράτριψις E. 11 τῶν ἄλλων καὶ μᾶλλον τὸ κύμι-
vov καὶ zÀ..c (corr. R. ap. E? p. 50). 19 eof PIE C.

-- 293 —

χαλᾶν δυναμένοις, μετὰ καϑυγρασμοῦ δὲ τοῖς στύφειν ὑπί-
σχνουμένοις, οἷον διὰ φακοῦ καὶ σιδίων. κατὰ δὲ τοῦ
ἕλκους ἔνδοϑεν χρῆσϑαι τῇ ἀνθϑηρᾷ ἢ λείῳ τῷ ἄνϑει τῶν
ῥόδων ἢ κυπέρῳ ἢ μυρίκης καρπῷ. ποσῶς δὲ τῆς ὑγρασίας
κρατηϑείσης. τῇ διὰ μόρων στοματικῇ καὶ τῇ διὰ κωδειῶν 5
καὶ τῇ δι᾿ ἀρνογλώσσου μετὰ μέλιτος ἤ τινι ἄλλῳ τῶν στυ-
πτικῶν χυλῶν ἑἕψηϑέντι μετὰ μέλιτος. βοηϑεῖ καὶ ἔρις μετὰ
μέλιτος: καὶ εἰ ξηρὰ ἐμφυσᾶν ἐϑέλεις καὶ ῥόδων φύλλα
κεκομμένα, καὶ τὸ ἄνϑος τῶν ῥόδων καὶ κρόκος καὶ ὀλίγον
σμύρνης καὶ ἡ κηκὶς καὶ ὃ λιβανωτὸς καὶ ὃ φλοιὸς τοῦ 10
λιβάνου, ὁμοῦ τε καὶ ἰδίᾳ ἕκαστον, μέλιτε δευόμενα. ἐπὶ
τούτοις μελίκρατόν τε καὶ ῥδοᾶς γλυκείας ὃ χυλός.

τὸ δὲ ϑριξὶ περιειλεῖν τὸν δάκτυλον καὶ ἀποβάπτειν εἰς
ἔλαιον ἢ μέλι καὶ ἀποσμήχειν τὰ ἕλκη. καϑάπερ αἵ τροφοὶ
πράττουσι καὶ μάλιστα τούτων αἵ Σύραι, παραιτητέον. ἀπο- 15
σπωμένων γὰρ τῶν ἐσχαρῶν ἐνυβριξόμενα τὰ ἕλκη παρ-
οξύνεται.

XLV Περὶ ἐξανϑημάτων καὶ ὀδαξησμῶν.

121. Πρὸς δὲ τοὺς ὀδαξησμοὺς τοῦ σώματος πυρία
χφησιμεύει καὶ ἄφϑονον ἄλειμμα δι᾿ ἐλαίου ἀπέφϑου, συν- 20
τακέντος ὀλίγου κηροῦ χάριν τοῦ παχύτερον γενόμενον τὸ
ἔλαιον τοῖς σώμασιν ἐπιμένειν ἕως πλείονος. πρὸς δὲ τὰ
ἐξανϑήματα καὶ τὰς φλυκταίνας καὶ. τὰ κάϑυγρα τῶν κατὰ
τῆς ἐπιφανείας ἀποτελουμένων ἑλκῶν τὴν ἅλμην καὶ τὸ

1 μετὰ «o9 ὑγρασμοῦ (sic c) : σ. ὑπισχνουμένοις addidi
ex e (om. d). τοῦ D: τοὺς c. ἢ λείῳ: ἡλίω c (cf. Diosc.
.1, 180). 4 μυρέκης (sic, ubi exeat à) e (cf. Diosc. 1, 116).
χαρπὸς € (corr. D). 6 ἢ τινὶ ἄλλων στυπτικῶν χ. C. "Ü
ἐψεϑέντι (sic) c (errat d). 8 ξηρὰν c. 9 ὀλίγως C. 16
γὰρ E: δὲ c. ἕλκη E: βρέφη c. παροξύνονται C. 19
Πρὸς E: Πράος ὁ: 20 ἀφϑόνω ἀλείμματι e. 21 γενέσθαι
e, 24 ἄλμην Aetius (qui his utitur 4, 2): ἀκμὴν c.

-- 9004 —

τι

οὖρον διὰ τὴν δριμύτητα παραπέμπομεν. ἃ ἀσμένως δεῖ
δέχεσθαι. ὅταν οὖν ἀπανϑήσῃ καλῶς, τηνικαῦτα ἤδη
ϑεραπεύοντες ϑερμῷ λούομεν ἀφεψήματι ῥόδων ἢ φακοῦ,
κἂν πλείονος στύψεως χρήξωμεν, μυρσίνης ἢ σχίνου. ἢ
5 βάτου ἢ σιδίων. τὰ δὲ μᾶλλον ἡλκωμένα καταπλάσσομεν
ἀρνογλώσσῳ μετ᾽ ἄρτου ἢ σέριδι, ἢ πάλῃ ἀλφίτων - μετὰ
ἀνδράχνης ἢ ἀειξῴου ἢ κοτυληδόνος, ἢ ῥόδοις ξηροῖς ἢ
χλωροῖς ἡψημένοις μετὰ μελιλώτου ἢ φοίνίξι, καταχρίομέν
τε τοῖς διὰ λιϑαργύρου καὶ ψιμυϑίέου καὶ στυπτηρίας καὶ
10 ὄξους καὶ μυρσίνου ἢ δοδίνου ἢ σχινίνου.

122. παυσαμένου δὲ τοῦ ῥευματισμοῦ καὶ τῆς πολλῆς
ἀποκρίσεως τῶν ἰχώρων εἰ τὰ ἕλκη φαίνοιτο φλεγμαίνοντα,
δι᾿ ὑδρελαίου ϑερμοῦ λούομεν ἢ ἀφεψήματος λινοσπέρμου ἢ
τήλεως ἢ τῶν ῥιζῶν τῆς ἀγρίας μαλάχης, τὰ δὲ ἕλκη περι-

15 χρίομεν τῷ λευκῷ τῶν ὠῶν ἀναποπέντι καὶ ὑγρᾷ συμπλακέντι
κηρωτῇ. μετὰ δὲ τὴν ὑπέκλυσιν τῆς φλεγμονῆς ἐὰν ῥυ-
παρία τις ὑπομένῃ, διὰ μέλιτος μετρίως ἀφεψηϑέντος ἵνα
τὸ δριμὺ καὶ τὸ δηκτικὸν ἀποβάλῃ, προσαποκαϑαίρομεν αὐὖ-
τήν; ἢ φακῷ μετὰ μέλιτος. ἁρμόξει δὲ τὸν φακὸν περι-

20 ἑπτισμένον ἕψειν, ἵνα στυπτικὸν τὸ πίτυρον ὑπάρχον ἀπο-
βάλῃ. καϑαρῶν δὲ γενομένων τῶν ἑλκῶν διὰ λιϑαργύρου
λείου ἢ ψιμυϑίου ἢ τῇ διὰ χυλῶν ἀνειμένα ποσῶς ἀνα-
πληροῦμεν τὰ κοῖλα. μετὰ δὲ τὴν ἐξίσωσιν ἀπουλώσεως
χάριν τὴν διὰ λαδάνου παραλαμβάνομεν ἢ τὴν δι’ ow ἢ

$5 τὴν διὰ κριϑῶν ἢ τὴν διὰ καδμίας δοδίνῳ προανειλημμένην.
καὶ ῥύπτειν δεῖ που τοῖς νίτροις μαλακώτερον, οὐ γὰρ οἵσει
τὰ ἰσχυρότερα.

1 διὰ Aet.: καὶ c. ἃ ἀσμένως δεῖ δέχεσϑαι: ἀσμένως
δὲ δέχεσθαι C. 8 ϑεραπεύειν. ϑερμῶ Δ. C. θ ἀρνογλώσσῳ
Aetius: ἀρνόγλωσσον c. μετ᾽ ἄρτου Àet.: μεταρτῶν C.
σέριδι Àet.: σέριν c. παλῆς C Quid, 169} 9 ψιμμυϑέου
c (item infra). 12 εἰ E: om. c. ῃ (ante ἀφ.) Ε: om.
e. 14 περιχρήειν C. 29 yviov c qua E). ἀνειμένη c.

23 κοῖλα E: ποικίλα c. 925 moocavsi. C. 26 δεῖ mov:

καλὸν δὲ καὶ τὴν τιτϑὴν διαιτᾶσϑαι γλυκυτέρῳ τρόπῳ,
κάλλιστον δὲ καὶ τὸ παιδίον αὐτὸ διαιτῆσαι μήτε ὡς ἐμ-
πιπλᾶν αὐτὸ μήτ᾽ αὖ σφόδρα ἐνδεῶς. ἐὰν δὲ ἐφίστηται
ἡ κοιλία τοῦ παιδός, τότε 'μέλιτος ἐγχέοντας ἕψειν ὡς βαλά-
viov. ἐὰν δὲ μηδὲ οὕτως ὑπακούῃ, τῆς τερεβινϑίνης παρεμ-
βάλλειν ὅσον ἐφέβινϑον. παρυγραινομένης δὲ τῆς "—
κέγχρον μάλιστα προσφέρειν.

XLVI Περὶ δωχμοῦ τε καὶ βηχός.

128. Ῥώχοντος δὲ τοῦ νηπίου διὰ τὸ πολὺ φλέγμα συλ-
λέγειν ἔνιοι μὲν τὰ διὰ καρδάμου καὶ κυμίνου καὶ κνί-
δὴης σπέρματος καὶ πεπέρεως ἐκλείγματα παραλαμβάνουσιν.
ἡμεῖς δὲ ταῦτα διὰ τὴν δριμύτητα παραπέμψαντες ὅτι δά-
κνοντὰα ῥδευματίζει καὶ πλείονος γίγνεται αἰτία φλεγμονῆς,
μελίκρατον συνεχῶς ἐνστάξομεν, κἂν καταπίνῃ τὸ φλέγμα
μήπω δυνάμενον πτύειν, παραϑλίβομεν τὴν γλῶσσαν αὐτοῦ
καὶ οὕτως ἐμετοῦ γιγνομένου τὸ καταποϑὲν εὐχερῶς ἐκκρί-
νεταί.

βήσσοντος δὲ τοῦ βρέφους τοῖς διὰ στροβιλίων καὶ ἀμυ-
γδάλων φρυχτῶν καὶ λινοσπέρμου καὶ γλυκυρρίξης χυλοῦ
καὶ πιτυίδων καὶ τραγακάνϑης καὶ μέλιτος σκευαζομένοις
ἐκλείγμασι χρώμεϑα παραιτούμενοι καὶ νῦν τὰ δριμέα. προσ-
ερεϑίξεται γὰρ ἡ βῆξ ἀκμὴν πρόσφατος ὑπάρχουσα. παρ-
αἰτούμεϑα δὲ καὶ τὸ λουτρόν. |

δήπου c. 1 καλόν: κάλιστον (sic) c. 2 ὡς om. c (ante

μήτε add. E). 8 Περὶ ὥχμου (sic) c 9 (P rubr. scr.)

ὥχοντος (sic) ὁ (ut infra v. 18 rubricae quasi spatio relicto,

Buoveeót 10 καρδαμώμου c. 11 ἐλίγματα c (item infra
λίγμασι»). 18 ἀμυγδάλου c (corr. E). 19 φρυκτῶν καὶ

4. (cf. Sor. ap. Orib. lat. VI, 53): καὶ φρυκτοῦ λίνοσπέρμου c.
921 παραιτούμεϑα c (corr. E).

ex

20

wc NÉ

XLVII Περὶ σειριάσεως.

124, Σειριάσεως δὲ γενομένης. ἥτις ὡς μὲν 4ημή-
τρίος ἔν τῷ σημειωτικῷ παραδίδωσιν, οὐδὲν ἄλλο πλὴν
καυσώδης ἐστὶ πυρετός, ὡς δὲ ἔνιοί φασι, φλεγμονὴ τῶν

5 περὶ τὸν ἐγκέφαλον καὶ τὰς μήνιγγας μερῶν ὥστε κοιλότητα
τοῦ βρέγματος καὶ τῶν ὀφϑαλμῶν παρακολουϑεῖν μετ᾽
ὠχριάσεως καὶ ξηρασίας τοῦ σώματος καὶ ἀνορεξίας, ὡς πρὸς
φλεγμονὴν πάντα δεῖ ποιεῖν. σείριον δὲ τὸ πάϑος οἱ μὲν
ἀπὸ τοῦ ἄστρου διὰ τὴν πύρωσιν, οἵ δὲ ἀπὸ τῆς τοῦ βρέγ-

10 ματος κοιλότητος, ὅτι σιρὸς παρὰ τοῖς γεωργοῖς λέγεται σῶμα
κοῖλον, εἰς ὃ τὰ σπέρματα βαλόντες φυλάττουσιν.

ὠφελεῖ δὲ καὶ αὐτοὺς τοῦ ὠοῦ τὸ ἐρυϑρὸν ἀνεϑὲν
ῥοδίνῳ καὶ πτύγματος τρόπον τιϑέμενον κατὰ τοῦ βρέγματος
καὶ συνεχῶς ἀλλασσόμενον, ἢ ἐπὶ τοῦ αὐτοῦ βρέγματος τι-

15 ϑέναι ἡλιοτροπίου φύλλον, κολοκύνϑης ξέσματα, σικύου πέ-
movog τὸ περικείμενον τῇ σαρκὶ δέρμα, ἢ στρύχνου κήπευ-
τοῦ τὸν χυλὸν μετὰ ῥδοδίνου.

XLVIII Περὶ ῥδευματισμοῦ κοιλίας.

125. Ῥευματιξομένου δὲ τοῦ βρέφους τὴν κοιλίαν τὸ

20 μὲν λουτρὸν καὶ τὴν αἰώραν παραιτούμεϑα, χρώμεϑα δὲ
τοῖς στυπτικοῖς τῶν ἐπιϑεμάτων καὶ δι᾽ ὠτικοῦ κλυστηριδίου
κύαϑον ἐνίεμεν χυλοῦ ἀρνογλώσσου j| τινος τῶν ὁμογενῶν

1 his utitur Aet. 4, 18. 3 φησὶ post Ζημ. add. c. -
τῷ E: om. c. 8 σηρίον c. 10 σῆρος C. 19 sequentibus
aliena admiscet Aetius. ἀνεϑέντι ῥοδίνου c (corr. D). 14

βφέγματος del. E. 185 φύλλον (Diosc. 4, 90): χυλὸν c. *0-

λοκύνϑης ξέσματα Diosc. 2,161 (πέπονος Ἐέσματα idem 2,163).

16 δέρμα: contra σικύου πέπονος ἄνευ τοῦ δέρματος πάλη

p. Hipp. III, 322. 17 χυλὸν (sic) c (χυμὸν err. d). 19

δὲ Ε: (Aet. 4, 19): οὖν c. 20 αἰώραν: διώραν (sed δὲ in ras.
corr.) c. 21 κασυτηριδέου c (corr. D).

-- 297 —

τὸ σύνολον, ἃ καὶ ἐπὶ τῶν τελείων πασχόντων ἐγκρίνομεν,
ἕως ἡ δύναμις ἐπιτρέπει. μαστὸν δὲ λαμβάνοντος αὐτοῦ
τὴν τροφὸν διαιτῶμεν τῷ περὶ τὸ βρέφος πάϑει καταλλήλως
ἁλουτεῖν κελεύοντες καὶ ὑδροποτεῖν καὶ τροφὰς λαμβάνειν
σταλτίκάς. συναναφέρεται γὰρ αὐτῶν ἡ ποιότης ὥστε τὸ
νήπιον εἰς συναίσϑησιν αὐτῆς μᾶλλον ἔρχεσϑαι. καϑὼς
γὰρ αἱ σύες αἵρας φαγοῦσαι σκοτοῦσι τοὺς ὑπ᾽ αὐτῶν τρε-
φομένους γαλαϑηνοὺς αὐταὶ μὴ σκοτούμεναι καὶ ὡς τῶν
αἰγῶν σκαμμωνίαν νεμηϑεισῶν οἵ vm αὐτῶν τρεφόμενοι
ἔριφοι καϑαίρονται τὴν κοιλίαν καίτοι τῶν αἰγῶν μὴ ῥευ-
ματισϑεισῶν, οὕτω διὰ τὴν προσφορὰν τῶν σταλτικῶν σιτίων
ἧττον μὲν ἡ τροφὸς ἀντιλαμβάνεται τῆς σφίγξεως, μᾶλλον
δὲ τὸ βρέφος τῷ ἐξ αὐτῆς γάλακτι τρεφόμενον. διὸ καὶ τοὐ-
ναντίον εἰ ἀδιαχώρητον μένει μέχρι πλείονος, τῇ τροφῷ δί-
δομὲν τὰ μαλάσσοντα τὴν κοιλίαν.

126. καὶ γὰρ καὶ καϑολικῶς ἕως τῷ γάλακτι τρέφεται
τὸ βρέφος. καταλλήλως τῇ νόσῳ τοῦ νηπίου τὴν τροφὸν
διαιτῶμεν, τοῖς δὲ ἐπιϑέμασιν ἢ καταπλάσμασιν ἢ κατα-
βροχαῖς ἐπὶ τοῦ νηπίου χρώμεϑα καταλλήλως. ἐπὶ δὲ τοῦ
ἀπογαλαχτισϑέντος σιτίον αὐτῷ κατάλληλον τῷ πάϑει συν-
τάσσομεν, οὗπερ ἐκ τῶν ϑεραπευτικῶν ῥηϑέντα σημεῖα
ἔστι μετενεγκεῖν.

τὸ δὲ πόσων ἐτῶν αὐτὸ γενόμενον παιδαγωγῷ παρα-
δοτέον καὶ ποδαπῷ rovro, καὶ ἣν συνήϑειαν αὐτῷ σκευ-
αστέον πρὸς τοὺς γονεῖς Ore μὴ τρέφεται παρ᾽ αὐτοῖς. καὶ
πᾶν τὸ ἐμφερῶς ξητούμενον τούτοις οὐ κατ᾽ ἰατρικάς ἐστιν
ὑποθήκας, φιλοσοφωτέραν δὲ τὴν διάταξιν ἔσχηκεν, ὥστε

1 ἐκρένομεν c (corr. D). 5 αὐτῶ c (corr. E). 7 εἰ-
ρασφαγοῦσαι (510) c (corr. E). 10 δαματισϑ. € (corr. y
14 sí om. e (add. E). 16 καὶ γὰρ καὶ: καέτοι γὰρ ἢ
τρέφεσϑαι c (corr. E). 21 τῶν παϑῶν c (corr. E). dime
x τῶν ϑεραπευτιχῶν ῥηθησομένων ἐστὶν. μετενέγκοιντο δὲ
πόσων etc. c. 28 γενάμενον c (corr. E). 25 τρέφεσϑαι €
(corr. D).

15

— ὃθ8ὲ —

παρὰ τρόπον ἄλλοις ἐπιτρέψαντες φιλοσοφεῖν, αὐτοὶ τὸν
περὶ παιδοτροφίας λόγον ἐνθάδε τελειοῦμεν. συναπηρτικότες
δὲ αὐτῷ πάντα τὸν περὶ τῶν κατὰ φύσιν λόγον ἀναγκαίως
ἐπάνιμεν ἐπὶ τὸ πλειστοδυναμοῦν τῶν λεγομένων περὶ τῶν
παρὰ φύσιν συνισταμένων περὶ τὰς γυναῖκας. καὶ và
καϑαρὸν γένηται τὸ ἰδίωμα τῆς πραγματείας, περὶ αὐτοῦ
πρῶτον ἐξετάσομεν τοῦ κατὰ τὸ σημαινόμενον, εἰ ἔδια πάϑη
γίγνεται γυναικῶν.

1 αὐτοῖς c (corr. E). 8 αὐτῶν ἂν τὰ τὸν m. C (corr. D).
* Lj ^2
περὶ τὰ κι φ. C (corr. E). 4 ἐπανιμένειν τὸ πλεῖστον δυ-
ψαμοῦν c. 5 συνιστανομένων (sic) c (συνισταμένων d).

*

II.

Ei ἔστιν ἴδια πάϑη γυναικῶν.

1. Ἧ σκέψις προτείνεται καὶ οὕτως, εἰ ἔστιν ἴδια παϑὴ
ϑηλειῶν, παρ᾽ ὅσον ἐστὶν εἶδος μὲν ἡ γυνή, γένος δὲ τὸ ϑῆλυ.
τὸ δὲ ἔδιον λέγεται μὲν πολλαχῶς, πρὸς δὲ τὰ παρόντα
διχῶς, τό τε μή ἕτέρου, xo9' ὃ σημαινόμενον ἐσϑῆτα τις
ἰδίαν εἶναί φησιν ὡς ἰδιόκτητον, καὶ τὸ μὴ ἀλλότριον, xod"
ὃ σημαινόμενον ἑκάτερος τῶν ἀδιαιρέτων ἀδελφῶν ἴδιον
λέγει τὸ χωρίον ἢ τὸ ἀνδράποδον καίτοι καὶ ϑατέρου πάν-
τῶς ὑπάρχον. περὶ τοῦ προτέρου δὲ τῶν σημαινομένων ἐστὶν
ἡ σκέψις. πάϑος δὲ λέγεται τὸ μὲν κατὰ φύσιν, οἷον τὸ
συλλαμβάνειν καὶ ἀποτίχτειν καὶ γάλα ποιεῖν, τὸ δὲ παρὰ
φύσιν, οἷον πυρέττειν. καὶ τοῦ παρὰ φύσιν τὸ “μὲν ὡς
καϑ᾽ ὕλου καὶ γενικόν, οἷον τὸ στεγνόν, τὸ δὲ μερικὸν καὶ
ὑποβεβηκός, οἷον τὸ φρενιτικὸν ἢ ληϑαργικόν. ἐνέστηκε
δὲ μάλιστα ὃ λόγος περὶ τοῦ παρὰ φύσιν καϑ᾽ ὅλου τε καὶ
κατὰ μέρος.

2. ἡ δὲ ξήτησις εὔχρηστος ἕνεκα τοῦ dae, εἰ καὶ ἰδίας
τινὸς ϑεραπείας χρήξουσιν αἵ γυναῖκες. καὶ γεγένηται δὲ
διαφωνία. τινὲς μὲν γὰρ ὑπολαμβάνουσιν ἴδια πάϑη γί-
γνεσϑαι γυναικῶν, καϑάπερ οἵ ἀπὸ τῆς ἐμπειρίας καὶ 4:το-
κλῆς ἐν τῷ πρώτῳ τῶν γυναικείων καὶ τῶν ᾿Ἐξρασιστρατείων
«ϑήναιος καὶ Μιλτιάδης τῶν ᾿Ασκληπαδείων ὃ Ἔλαι-

8 λέγει τὸ E: λέγετω (sic) c. καὶ τὸ κατέτερον πάντως
ὑπάρχοντος c (corr. Gomperz. ap. E? p. 52). 15 περὶ E: om.
c. 18 δὲ e: δὴ E. 22 ᾿Αϑήναιος: ἀϑυριαέαα c. ὁ E:
- om. c (cf. Lucius, Siria Caelii).

οι

— 80 —

» ^ , ld , Y ,
οὔσιος iv τῷ τρισκαιδεκάτῳ τῶν χρονίων καὶ Δημήτριος
e ? ’ M M M , A Ἃ
ὃ «“παμεὺς. τινὲς δὲ μὴ γίγνεσθαι. καϑάπερ κατὰ τοὺς
πλείστους Ἐρασίστρατος. καὶ Ἡρόφιλος ὡς παρασεση-

, 3. 3 , e ^ , - , [| ,
μείωται καὶ Απολλώνιος ὁ Mug ἕν τῷ πρώτῳ καὶ τρίτῳ

4

^ M b nr, 1? , AJ Ἁ ,

5 τῶν περὶ τῆς αἱρέσεως. καὶ ἀσκληπιαάδης κατὰ τοὺς πλεί-
στους καὶ ὃ Φιλαλήϑης ᾿Δλέξανδρος Θεμίσων rs καὶ
Θεσσαλὸς καὶ οἵ ἀπ᾿ αὐτῶν.

9. εἰς μέντοι τὴν συνηγορίαν τοῦ ἔδια πάϑη γίγνεσθαι
γυναικῶν τοιαῦτά τινα φέρεται. γυναικείους τινὰς λέγομεν

10 ἰατροὺς ὅτε τὰ γυναικῶν ϑεραπεύουσι πάϑη; καὶ μαίας ὁ
βίος ἐν ταῖς νόσοις εἴωϑε παρακαλεῖν ὅταν αἵ γυναῖκες
ἴδιόν τι πάσχωσι καὶ ὃ μὴ κοινόν ἐστι πρὸς τοὺς ἄνδρας.
φύσει τε τὸ ϑῆλυ τοῦ ἄρρενος διαφέρει, μέχρε τοῦ καὶ Zaj-
νῶνα κατ᾽ «Αριστοτέλην, τὸν ᾿Επικούρειον; εἰπεῖν ἀτελὲς

15 μὲν εἶναι τὸ ϑῆλυ, τέλειον δὲ τὸ ἄρρεν. ὃ δὲ τῇ ὅλῃ φύσει
διαφέρει τοῦτο καὶ ἰδίας ἐπίδέχεται πείσεις. ἔτι γε μὴν
ἡ μήτρα μέρος ἴδιον γυναικῶν καὶ τὰ ἐνεργήματα τῆς μή-

᾿ , , , , * 4 , , ? ,
τρας ἐπὶ μόνων τούτων ἐστίν, οἷον κάϑαρσις σύλληψις ἀπό-.
τέεξις...

20 ἐν πάϑη δὲ ἑπτὰ πρῶτα καὶ ἁπλᾶ, διόπερ οὐδὲν ἴδιον
ς , , - 8 , —
ὑποστήσεται πρίδος queen καὶ H ροφιλο 2 ἐν τῷ s
ὠτικῷ φησι τὴν ὑστέραν ἔκ τῶν αὐτῶν τοῖς ἄλλοις μέρεσι
πεπλέχϑαι καὶ ὑπὸ τῶν αὐτῶν δυνάμεων διοικεῖσθαι καὶ
τὰς αὑτὰς παρακειμένας ἔχειν ὕλας καὶ ὑπὸ τῶν αὐτῶν

25 αἰτιῶν νοσοποιεῖσϑαι. καϑάπερ πλήϑους πάχους διαφορᾶς

1 τῷ τρίτῳ (vy^ pro y^)? E. 4 a" καὶ r". c. 5 τῶν —
περὶ om. c (de secta Herophuli cit. Cael.). 6 ϑεμίσσων ütem
infra) καὶ ϑεταλός , (infra ϑεσσαλός) e. 9 φέρεται E: φέρε-
σϑαι C. 14 κατ΄: καὶ c (καὶ ^4. καὶ Z. τὸν Ἔπικ. E). 16
πείσεις D: πήσειν c. 19 ἀπότεξις: in lacuna quam signifi- —
cavi prostat haec nota τούτων οὖν τὰ λίποντα γέγραπται ἐν
τῶ τέλει καὶ σφήνωσιν. πάϑη δὲ etc. c. 20 πάϑη δὲ ἑπτὰ

sc. sec. Erasistratum, cuius in lacuna exposuerat sententiam.
22 μαιωτικῶ (sic) c (item infra 58 etoc.).

— 801 --

—- e 5 ^ , Ὁ ^ -
τῶν ὁμοίων. οὐδὲν ovv ἴδιον πάϑος γυναικῶν πλὴν τοῦ
- ' - 33 1 , 92 - H 1
κυῆσαι καὶ τοῦ τὸ κυηϑὲν ἐκϑρέψαι καὶ ἀποτεκεῖν καὶ τὸ
γάλα πεπᾶναι καὶ τὰ ἐναντία τούτοις. οἵ δὲ ᾿άσκληπι-
, ^ , e ὅς» , " -
αἀδειοι "κατασκευάζοντες ὡς οὐδέν ἐστι πάθος ἴδιον γυναικῶν
φασὶν ὅτι τὸ ϑῆλυ τοῖς ἄρρεσιν ἐκ τῶν αὐτῶν συγκέκριται
ὥσπερ vou einn τῶν ὄγκων καὶ ὑπὸ τῆς αὐτῆς αἰτίας νοσο-
ποιεῖται τοῦτ᾽ ἔστι τῆς ἐνστάσεως, ταύτην γὰρ τῶν πλείστων
παϑῶν συνεχτικὴν εἶναί φασι, καὶ διὰ τῶν αὐτῶν ϑερα-
πεύεται ποιουμένων τε καὶ προσφερομένων. οὐδὲν οὖν ἴδιον
- - c :
πάϑος ϑηλειῶν. κοινὴ γὰρ αὐτῶν καὶ ἡ φυσιολογία xol ἡ
αἰτιολογία καὶ ἡ ϑεραπεία. Θεμίσων δὲ καὶ Θεσσαλὸς
3, Mj ^ - » , - 4 M e ΝΑ
ἔτι παρὰ τὰς ἐν τοῖς ἄλλοις μέρεσι τοῦ σώματος... διὰ τοῦτο
φασι μὴ εἶναι ἴδιον πάϑος γυναικῶν.
4. καὶ τούτοις μὲν συναινοῦμεν ἐξαμαρτάνειν τοὺς ἄλλους
ταῖς ἀποδείξεσι. φαμὲν γὰρ οὔτε τι τριπλεκὲς εἶναι ἡμῶν
M - * ^ * V er , ji
TO σῶμα καὶ διοικεῖσϑαι μὲν ταῖς ὕλαις, αἰτίαν δὲ προ-
καταρτικὴν μὲν πληϑώραν εἶναι τοῦ αἵματος, συνεκτικὴν
δὲ τὴν μετέρασίν τε καὶ σφήνωσιν. πάϑη δὲ ἑπτὰ κατὰ
, € ? , X , Ἁ - 3 c ,
γένος ὡς ovx ἁληϑὲς παρέσταμεν διὰ πολλῶν ἐν ἑτέροις.
εἶτα παρὰ τὴν ποιὰν τῶν πρώτων συμπλοκὴν ἐνδέχεται μέρος
ἐπὶ ϑηλειῶν γεγονέναι τε διάφορον. καὶ γὰρ τὰ λοιπὰ

6 ὥσπερ στοιχείων €: στοιχείων ὥσπερ E. 7 ταύτης C
8 παϑῶν E: xa9 ὧν c. διὰ τῶν αὐτῶν E: δι᾿ αὐτῶν c.
write C. 12 ἔτι: ἐπὶ c. lacunam significavi.

ἐξ. δὲ τ. α. C. 15 οὔτε τὸ ο. τρικλεκές: seil. Erasi-
eme ὡς ἀρχὰς καὶ “στοιχεῖα ὅλου τοῦ “σώματος ὑποτιϑέμενος
τὴν τριπλοκίαν τῶν ἀγγείων, νεῦρα καὶ φλέβας καὶ ἀρτηρίας,
παραλείπει τά τε ὑγρὰ καὶ τὰ πνεύματα. δυσὶ γὰρ ὕλαις ταύταις

διοικεῖσϑαι λέγει τὸ ξῷον etc. Ps. Gal. isag. XIV, 697. 16
διοκεῖσϑαι μ. ταῖς ὕλαις: διακεκρῖσϑαι (sic) μ. τὰς ὕλας C.

11 πληϑώραν Eras. 1. c. 692. cf. Hecker I, 365. 2765. 18
μετέρασιν — παρέμπτωσιν 1. c. (Ps. Gal.) XIV, 692. 728. 19
y. οὐκ ἀλ. ὡς παριστᾶμεν C. 20 τῶν πρώτων (sc. τῶν στοι-
χείων) συμπλοκήν (i.e. τὴν τριπλοκίαν τῶν ἀγγείων). 21 τι

διάφορον: ἐπιδιάφορον € (cf. contra Eras. Ps. Gal. XIV, 697
πολλὰ δὲ καὶ ἄλλα τῶν σωμάτων εἴδη εὑρίσκεται οὐκ ἐκ τῆς

οι

-- 802 —

μέρη διαφέροντα κατὰ πολὺ διὰ τῆς ποιᾶς συγκρίσεως τῶν
ἀγγείων ὃ Ἐφασίστρατός φησι γεγονέναι. κἂν μὴ δια-
φέρῃ τῶν ἄλλων, ἐνδέχεται πάσχειν αὐτὸ διαφόρως. ὅτι
καὶ τὸ αὐτὸ μέρος ποτὲ μὲν στεγνοπαϑεῖ ποτὲ δὲ ῥευματί-
5 ζεται.
τὰ δὲ ὅμοια καὶ πρὸς Ἡ ρόφιλον “λεκτέον. . «καὶ πρὸς
᾿Δσκληπιάδην καταψευδόμενον μὲν τῶν στοιχείων κατα-
ψευδόμενον δὲ καὶ τῆς αἰτίας. εἶτα καὶ τὴν ἔνστασιν ov
πάντων ἀλλὰ τῶν πλείστων συνεκτικὴν εἶναί φησιν, διὰ τὸ
10 τὸν βούλιμον καὶ τὸν ὕδρωπα καὶ τὸν πρὸς τῇ ὑπεκλύσει
πυρετὸν vm ἄλλης αἰτίας συνέχεσθαι. δύναται τοίνυν ὅσον:
ἐφ᾽ ἑαυτῷ συστῆναί τι πάϑος ἴδιον γυναικῶν οὐχ ὑπ᾽ ἐν-.
στάσεως γενόμενον, d ὡς ἐπὶ md δυστοκιῶν.
ὅ. κατὰ ψιλὴν μὲν οὖν τὴν ἀπόφασιν πάντες οὗτοι
15 καλῶς ἠνέχϑησαν, κατὰ δὲ τὰς ἀποδείξεις ἐσφάλησαν. ἡμεῖς
μέντοι κατὰ φύσιν ἴδια πάϑη λέγομεν γυναικῶν, οἷον τὸ
συλλαμβάνειν καὶ ἀποτίκτειν καὶ γαλατουργεῖν. εἰ ταῦτα
βούλεταί τις τὰ ἔργα πάϑη προσαγορεύειν. παρὰ φύσιν δὲ
κατὰ γένος μὲν οὐδαμῶς. κατ᾽ εἶδος δὲ καὶ κατὰ μέρος.
20 ὅσον μὲν γὰρ ἐπὶ τοῖς ἀναβεβηκόσι κοινῶς τοῖς ἄρρεσι νοσεῖ.
τὸ ϑῆλυ στεγνοπαϑοῦν καὶ ῥευματιζόμενον ὀξέως ἢ χρονίως
τάς τε αὐτὰς τῶν καιρῶν διαφορὰς ὑπομένον καὶ τὸ μέγεϑος
τῆς νόσου καὶ τὴν ἀτονίαν τῆς δυναμέως καὶ τὰς ἐν ἀλ-
λοτρίοις. ἕλκεσί τε καὶ τραύμασι. διαφοράς. ὅσον δὲ ἐπὶ
25 τοῖς κατὰ μέρος καὶ ἰδικὴν ἔχουσι τὴν παραλλαγὴν ἰδίοις
κέχρηται πάϑεσι τοῦτ᾽ ἔστι συμπτωμάτων χαρακχτῆρσι δια-

τριπλοκίας συγκείμενα). 2 ἀγγείων D (ὀγκίων E sed quid
ὀγκία, ὄγκοι ad Eras.?): ἀγκείων c. 3 αὐτῶ c (αὐτῶν E).

8 cf. Cael. Aur. ox. I, 107 (de Asclepiade) «o» omnes (passio-
nes) statione corpusculorum (fieri) sed. certas, hoc est phrenatom
lethargiam. pleuritim. et. febres vehementes (ubi mox de bulimo
et hydropismo). 10 τὸν (ὕδρ.) om. c; add. ES τὸν .πρ.
T. δ, Tf. febres solubiles Cael. 1. c. 12 ἑαυτῷ Gomp.: ἑαυ-
τῶν C. ἐντάσεως C. 18 γινόμενον ὁ (corr. E).

-- 80. —

φύόροις. ὅϑεν καὶ ὑπὸ τὴν αὐτὴν κατὰ γένος ἄγεται ϑερα-
πείαν, ὅπερ πλατύτερον διὰ τῶν ἑξῆς δηϑηδομένου ἔσται
Kesdpotjons

I Περὶ ἐποχῆς ἐμμήνων
καὶ στραγγῆς καὶ μετὰ πόνου καϑάρσεως

6. Τῶν ὑπαγομένων διαίτῃ παϑῶν περὶ πρώτης δια-
λαμβάνομεν ἐποχῆς ἐμμήνων, ἐπεὶ καὶ πρῶτον ἔργον ὑστέρας
n κάϑαρσις. διαφέρει δὲ τῆς ἐποχῆς 1 μετὰ πόνου καὶ
στραγγὴ κάϑαρσις, ὡς καὶ τῆς ἰσχουρίας ἡ στραγγουρία. καὶ
παντελὴς μὲν οὖν κώλυσίς ἐστι τοῦ διὰ μήτρας φερομένου
κατὰ φύσιν αἵματος ἡ ἐποχή, παρεμποδισμὸς δὲ τῆς ἀπο-
κρίσεως ἡ στραγγὴ κάϑαρσις.

ἕτερον δέ ἐστι καὶ τὸ μὴ καϑαίρεσϑαι ταῦ ἐπέχεσϑαι τὸ
ἔμμηνον. τῇ μὲν γὰρ ἐποχῇ καὶ τὸ μὴ παρεῖναι τὴν κά-
ϑαρσιν συμβέβηκε, τῷ δὲ μὴ καϑαίρεσϑαι οὐ πάντως καὶ
τὸ ἐπέχεσϑαι τὸ ἔμμηνον, οἷον ἐπὶ προηλίκων καὶ πρε-
σβυτίδων καὶ ἄλλων τινῶν ἐμφερῶν. ἄτοπον γὰρ ἐπὶ τούτων
ἐποχὴν λέγειν ἐμμήνων, ἐφ᾽ ὧν οὐδὲ παράκειται τὸ καϑαρ-
ϑησόμενον. ἐντεῦϑεν ἐπαναβεβηκὸς μὲν τὸ μὴ καϑαίρεσϑαι
καὶ κοινὸν τοῦ παρὰ φύσιν καὶ τοῦ κατὰ φύσιν, ὑποβεβη-
κὸς δὲ καὶ πάντοτε παρὰ φύσιν τὸ ἐπέχεσϑαι τὸ ἔμμηνον.

7. τῶν οὖν μὴ καϑαιρομένων αἵ μὲν μηδὲν ἔχουσαι
πάϑος οὐ καϑαίρονται φυσικῶς ἢ διὰ τὴν ἡλικίαν, καϑάπερ
αὖ λίαν νέαι καὶ πάλιν πρεσβύτιδες, ἢ αἵ συνειληφυῖαν καὶ
ἀνδρώδεις καὶ στεῖραι φωνασκοί τε καὶ γυμναστικαί, μηδενὸς
ἐπ᾽ αὐτῶν εἰς κάϑαρσιν περισσεύοντος ὡς ἐξαναλισκομένου

6 διαίτῃ: ef. I, 1. 8 καὶ c: om. d. 9 καὶ icyovoía
παντελῶς (-λὴς JD) μὲν οὖν... ἡ ἐποχὴ δὲ zm. τ. ὁ (corr. E).
11 παραποδισμός c (corr. E). 14 xal c: ἀεὶ E. 20 καὶ
᾿ καταφύσιν c (τοῦ add, E). 24 ἢ αἷ: καὶ c. 25. καὶ μη-

δενὸς C. 26 ὡς addidi (δὲ post ἐξαναῖ. E).

10

15

20

25

΄

-- 8064 ---

ὑπὸ τῶν γυμνασίων ἢ μεταβάλλοντος εἰς σάρκας. αἱ δὲ
διὰ νόσον τῆς μήτρας ἢ τοῦ ἄλλου σώματος ἢ ἑκατέρων,
ὑστέρας μέντοι τοῦ ἀτρήτου λεγομένου συμπτώματος ὑπο-
στάντος ἢ περιτύλωσεως ἢ σκίρρου ἢ φλεγμονῆς ἢ οὐλῆς
ἐφ᾽ ἑἕἑλκώσει γενομένης ἢ μύσεως περὶ τὸ στόμιον διά τε
ἄλλα καὶ μακρὰν χηρείαν ἢ παρεγκλίσεως, τοῦ τε ἄλλου
σώματος οἷον ἀτροφίας περὶ αὐτὸ γενομένης καὶ πολλῆς
ἰσχνώσεως καὶ συντήξεως ἢ πιμελώδους σαρκὸς παρεγχύσεως

δι

ἢ καχεξίας ἢ πυρετῶν καὶ μακρᾶς ἀρρωστίας, ἢ δι’ ob--

, lul a νον Ἃ - M - δ , -

10 μορροίδων ἡ δι ἐμέτων ἢ τῆς διὰ ῥινῶν αἱμορραγίας τῆς
ὕλης εἰς ταῦτα τὰ μέρη μεταλαμβανομένης.

8. σημειωτέον τοίνυν ὅτι τὴν ἡλικίαν τῇ ἐντεύξει γνω-
, ^ - , , €- , E “, M | ,
oífouev ἡ τῇ ἀνακρίσει τοῦ πλήϑους τῶν ἐτῶν, τὴν δὲ σύλ-
ληψιν ἐξ ὧν ἔμπροσθεν ὑπεδείξαμεν. τὰς δὲ ἀνδρώδεις
, , a£ 1 ^ ΄ 1 1 ,

15 συγκρίνομεν ἐκ τῆς ὄψεως, τὸ δὲ ἐπιτήδευμα καὶ τὸν βίον
ἐκ τῆς ἀνακρίσεως, τὰς δὲ δίχα νόσου τῆς μήτρας ἢ τοῦ
LA , c , A M M , 1 U
ἄλλου σώματος υγιείᾳ, τὰς δὲ διὰ πάϑος περὶ τοὺς γυναι-
κείους τύπους ἢ τὸν ἄλλον ὄγκον ὑποπῖπτον τῷ πρότερον
πεφηνυῖαν τὴν κάϑαρσιν μηκέτι παρεῖναι τῆς γυναικὸς ἔτι
2 , 1 , , K -* , Ἃ ,

20 ἀκμαζούσης, καὶ βάρος ὀσφύος ἡ διάτασιν ῆς πόνον ἐφη-
βαίου τε καὶ βουβώνων παροιολουθεῖν 4) ἀνατροπὴν στο-
μάχου καὶ ὑπτίωσιν ἦχόν τε τῶν ὥὦὥτων καὶ παρεμποδισμὸν
τῆς ὁράσεως ἢ κεφαλῆς βάρος ἢ πόνον ἢ πύρωσιν προσ-
ὥπου καὶ κύρτωσιν ἀγγείων τῶν περὶ τὸ ἰνίον, καὶ τὰς ῥί-

2

e

καϑαίρεσϑαι διά τινα τῶν κατὰ φύσιν προφάσεων, oiov εἰ

3 τοῦ om.c (μὲν τοῦ E). 6 τε: δὲ E. 10 7 τῆς ὕλης
e (ἢ om. E). μεταλαμβανομένης c: μεταβαλλομένης E. -
sequuntur Aetiana c (D p. 214,17— 217,16). 12 τοίνυν τῇ

fog τῶν ὀφθαλμῶν ἀλγεῖν. συνδραμόντος δέ ποτε τοῦ μὴ

ἡλικία τῇ ἐντεύξει γνωριξομένη͵ t. &. C. 16 δίχα νόσου: διὰ

νόσον C. ῆ. . ὁγιείᾳ: ἡ ... ὑγεία C (τῇ.. . ὑγιείᾳ, E). 17
διὰ πάϑους c (διὰ πάϑος D). 18 ἢ τῶν ἄλλων ὄγκον ὑπο-
πίπτειν καὶ πρ. C (cf. residui corporis lat. ap. Orib. VI, 341).

E

19 ἔτι D: ἐπι (sic) c. 22 παραποδισμὸν c (corr. E. 26.

προφάσεως (sic) c.

-- 2305 —

τύχοι σύλληψιν παρεῖναι καὶ πάϑος τῶν εἰωϑότων ἐπέχειν
τὸ ἔμμηνον, ἐπισυντιϑέντες τὰς σημειώσεις καταλαμβάνομεν
ὅτε οὐ μὴ τῷ τοῦ πάϑους λόγῳ γέγονεν ἡ ἐποχή. κἂν δια-
λάϑῃ δέ, βλαβερὸν οὐδέν, ἐπεὶ μηδὲν ἐξαιρέτως πρὸς τὴν
ἐποχὴν τῶν ἐμμήνων πράττομεν, ἐξ εὐθείας δὲ πᾶσαν τὴν
ὑποκειμένην νόσον ἀρ isipiuns εἴτε ἐπέχει τὸ ἔμμηνον
εἴτε καὶ μή.
9. τὰς μὲν οὖν δίχα nite μὴ καϑαιρομένας δι᾽ ἡλικίαν
φυσικῶς οὐ δεῖ ϑεραπεύειν. οὐδὲν γὰρ ἐνοχλοῦνται, καὶ ἄλλως
^ L| ^ 9 , "^ 35 m Ld ,t M A
μεταϑεῖναι φύσιν ἡ ἀδύνατον ἡ οὐ ῥάδιον, ἔσϑ᾽ ὁπου δὲ καὶ
ἐπισφαλές. εἰ γὰρ ἠναντίωται τῷ κατὰ φύσιν τὸ παρὰ φύσιν,
ἀνάγκη τὸ κατὰ φύσιν μεταλαμβανόμενον εἰς τὸ ἐναντίον
?; x , 1A A M M 5 Ἁ "^
γενέσϑαι παρὰ φύσιν. τὰς δὲ διὰ γυμναστικὴν ἀγωγὴν ἢ

? , 9-47 A , 5 et 3X -
ἀναφωνήσεις εὐτόνους μὴ καϑαιρομένας οὐδὲ αὐτὰς δεῖ

ϑεραπεύειν ἅτε μηδὲν πάϑος ἐχούσας. εἰ δ᾽ ἕνεκα τοῦ μὴ
συλλαμβάνειν ἐπιξητοῖεν τὴν κάϑαρσιν, τρυφερώτερον αὐτὰς
ἀκτέον κατ᾽ ἐπίστασιν τοῦ ἐμπράκτου τῆς διαίτης. ἵνα μὴν
οϑηλύτερα τὰ σώματα γένηται. τὰς δὲ διά τι πάϑος μὴ καϑ-
αιρομένας ἀκολούϑως τῷ πεποιηκότι πάϑει τὴν ἐποχὴν τῶν
ἐμμήνων ϑεραπευτέον, περικόπτοντα μὲν τὸν ὑμένα ἢ τὴν
σάρκα ἐπὶ τῶν ἀτρήτων, μαλάσσοντα δὲ καὶ μετασυγκρένοντα
τὴν περιτύλωσιν καὶ τὸν σκίρρον, χαλῶντα δὲ παρηγορικῶς
τὴν φλεγμονήν, λεπτύνοντα δὲ ὡς ἔστι τὴν οὐλύν, ἀνιέντα
δὲ τὰς μύσεις καὶ παρεγκλίσεις, ἀναλαμβάνοντα δὲ καὶ σαρ-
κοῦντα τὰς ἰσχνὰς καὶ ἀτρόφους, μεταβάλλοντα δὲ τὰς κα-
χεξίας καὶ τὴν πιμελὴν καϑαιροῦντα, καὶ λούοντα μὲν τὰς
πτυρεσσούσας, ἀνασκευάσαντα δὲ πᾶν ἀρρώστημα ἢ νέον ἢ
χρόνιον, καὶ τὰς μὲν αἱμορροίδας αἴροντα, ἀναστέλλοντα δὲ

1 ἐπέχει c (corr. E). 3 ὅτι ὃ μὴ τὸ c (ὅτι μὴ τῷ DS.
9 οὐ φυσικῶς ov c (corr. E). 11 ἐναντίωται C. 12
ταβαλλόμενον E. 15 μηδὲν E: μὴδὲ c. ἠδέναι κατ᾽ ou
s. € (corr. E). 17 ἐπίτασιν c (corr. E). μὴν (μὲν E): μὴ c.
23 ὡς ἔστι — in quantum potest lat.
Soranus, ed. Rose. 20

σι

--Ἕ. 806 --

τὸν ἔμετον καὶ τὴν ἀπὸ δινῶν αἱμορραγίαν; ὧν ἑνὸς ἕκά-
στου τὴν ἰδικὴν ἐπιμέλειαν ἔκ μέρους μὲν ἐν τοῖς ἄλλοις
ϑεραπευτικοῖς εἰρήκαμεν, ἀπὸ μέρους δὲ ἐνταῦϑα παρα-
δώσομεν. ἁρμόσει μέντοι κἂν διά τινὰ περὶ τῷ ἄλλῳ σώ-
5 ματι νόσον ἐπέχηται τὸ ἔμμηνον, καὶ τοπικῶς τῆς μήτρας
ἐπιμελεῖσϑαι διὰ τρίψεως καὶ τῶν στερεοποιεῖν δυναμένων,
καϑὼς μικρὸν ὕστερον ἐροῦμεν.
10. ἐπεὶ δὲ κοινῶς στεγνώσεως περὶ τὴν ὑστέραν γενο-
μένης ποτὲ μὲν παντελῶς ἐπέχεται τὸ ἔμμηνον ποτὲ δὲ
10 στραγγῶς φέρεται καὶ μετὰ πόνων. ὅπότε στῤόφοι συνεδρεύ-
ουσι καὶ ὀδύναι βουβώνων ὀσφύος ἐφηβαίου ποτὲ δὲ κε-
φαλῆς τε καὶ τραχήλου τενόντων καὶ ὀμμάτων καὶ ἰσχίων
τε καὶ μηρῶν, καὶ μαστῶν διογκώσεις, ἀνορεξίαι τε καὶ
πυρώσεις καὶ ἀναξηρασμὸς τῶν γυναικείων τόπων, ἅπερ
i5 κατὰ τὴν προϑεσμίαν γίγνεσϑαι τῆς καϑάρσεως τῶν οὕτως
διακειμένων συμβαίνει, ἐκϑησόμεϑα τὴν ἐπιμέλειαν. ὅταν
οὖν ἀρχήν τινα οἵ πόνοι λαμβάνωσιν ἢ παντελῶς ἐπισχεϑῇ
τὸ ἔμμηνον. κατακλιτέον ἐν οἰκήματι συμμέτρως ἀλεεινῷ τὲ
καὶ φωτεινῷ καὶ φυλακτέον ἐφ᾽ ἡσυχίας, ἐγρηγόρσεως δέ,
20 καὶ πάντων ἀποχῆς. καὶ κουφῆς διακρατήσεως τῶν ἄκρων
καὶ τῶν ἐν περιωδυνίᾳ μερῶν. οὐ μόνον γὰρ ὑπὸ τῆς ἐμ-
φύτου ϑερμασίας ἀναχαλᾶται τῶν ἐσφιγμένων ἕκαστον, ἀλλὰ
καὶ τῇ τῆς ἐπερείσεως ἀντιβάσει κουφίξεται τὸ σφυγματῶδες
τοῦ ἀλγήματος. εἰ δὲ μὴ ἐνδιδοίη. καὶ ϑερμάσματά τινὰ
25 παραληπτέον, ἤτοι δάκη ϑερμὰ ἢ ὠμόλινα ἢ ἔρια, καὶ πυ-
ριατῆρας ϑερμοῦ ὕδατος πεπληρωμένους. ἢ κύστεις ϑερμὸν
ἔλαιον περιεχούσας ἢ ὠμήλυσιν ἐν μαρσίποις χλιαράν, v

4 τινὰ E: τὴν c. 6 ἐπιτελεῖσθαι c (corr. D). 12 καὶ
(Ouu.) E: và c. 18 τε add. E. 20 καὶ παντὸς ἀποχῆς κ.
*. δ. € (cf. infra 11,28. lat. ἐέα wt biduo mhil accipiat et Cael.
de ischuria chr. 5, 73 adhibita abstinentia usque ad tertiwm -
diem cwm requie). 24 ἐνδιδώη c. 26 "ἢ (ante ἔρια) ἘΠ:
καὶ c. 27 χλιαροῖς ὁ (corr. E).

— NN ..

σπόγγον iv feovà ὕδατι ἀποτεϑλιμμένον καὶ δάκει περιειλη-
μένον ὥστε μὴ ψυγῆναι ἐκ τῆς νοτίδος τοὺς τόπους. παρ-
ηγορηϑῆναι δὲ πειϑηνίως διὰ τῆς τῶν ἁτμῶν ἐπιφορᾶς.
μετὰ δὲ ταῦτα μαλακὸν καὶ καϑαρὸν ἔριον ἐλαίῳ γλυκεῖ καὶ
ϑερμῷ διαβραχὲν καὶ ἀποϑλιβὲν περιβλητέον ἐφηβαίῳ καὶ
ἐπιγαστρίῳ σὺν ὀσφύι καὶ ἰσχίοις, εἶτα συνεχῶς ϑερμοτέρῳ
προσεμβρεχτέον. καὶ διάκλυσμά τε καὶ ποτὸν ὕδωρ δοτέον
ϑερμόν. κούφης δὲ οὔσης τῆς ἐπιτάσεως καὶ ὑπνοῦν ἐπι-
τρεπτέον. χρηστέον δὲ καὶ καταπλάσμασι τοῖς διὰ λινοσπέρ-
μου ἢ ἄρτῳ φυρατῷ δι᾿ ὑδρομέλιτος ϑερμοῦ καὶ τοῖς ὑπο- 10
δειχϑησομένοις ἐγκαϑίσμασι, καὶ τῆς πρώτης ἐνστάσης δια-
τρίτου τῇ διὰ τοῦ ἀλείμματος ἀποϑεραπείᾳ προσκλύσματί τε
καὶ τροφῇ ϑερμῇ καὶ ἁπλῇ.

11. σφοδροτέρων δὲ τῶν περιωδυνιῶν οὐσῶν ἔμπροσϑεν
τῆς διατρίτου ἢ καὶ ἐν αὐτῇ φλεβοτομητέον ἀπ᾽ ἀγκῶνος 15
τοῦ ἀντικειμένου τοῖς μᾶλλον {πεπονηκόσι» πρὸς τὸ ἀσκυλ-
τότερον ἀπὸ τῶν ἧττον πεπονϑότων γενέσϑαι τὴν ἀφαίρεσιν.
πάντων δὲ ἐπ᾽ ἴσης κακοπαϑούντων, ἀπὸ τοῦ εὐωνύμου,
πρὸς τὸ τὴν δεξιὰν χεῖρα ταῖς ὑπηρεσίαις ἀπαρεμποδίστως
σώζεσϑαι. τὴν δὲ ἀπὸ σφυροῦ φλεβοτομίαν παραιτητέον;, 20
ἕως ἂν τὰ ἐν τοῖς βραχίοσιν ἀγγεῖα φαίνηται καὶ μηδεμία
φλεγμονὴ περὶ αὐτοῖς 1) πρόδηλος. ἥτε γὰρ σπάσις τὴν
ἀσϑενοῦσαν σκύλλει, καὶ ἰσχνότερα τὰ παρὰ τοῖς ἀστρα-
γάλοις ἀγγεῖά ἐστιν. μετὰ δὲ τὸ ἐχλυϑῆναι τὴν ἀπὸ τῆς
φλεβοτομίας ταραχὴν ἀποϑεραπευτέον τὸ σῶμα καὶ ἐγκαϑι- 25
στέον εἰς ὑδρέλαιον ϑερμὸν ἢ τήλεως ἢ λινοσπέρμου ἢ
μαλάχης ἡμέρου τε καὶ ἀγρίας ἀφέψημα. διαστήσαντα δὲ τὰ

φι

1 ὕδωρ C. ῥάκη περιειλλημμένον c. 6 εἶτα (?) E:

ἕνα 0. τε addidi. 13 post ἁπλῇ sequuntur Aetiana D.

p. 220, 22 — 221, 21 (Erm. p.212, 11 — 216, 4. 14 περιοδυ-

νῶν c. 16 (zezovq«óct) add. E. 18 ἐφίσης c. 19

ἀπαραποδίστως C. 20 ἀπὸ σφυροῦ: contra Gal. XI, 303 (283).

— . 99 σπάσις (sc. ἀντίσπασις venaesectionis): στάσις C. 23

— σκύλλει (vel σκυλεῖ): σκῦλαι C (σκύλαι ἂν E). 27 διαστή-
Y : 20*

ἀξ

γι.

-- 8085 -

πτερυγώματα τῷ αὐτῷ ἐγχυματιστέον ἐλαίῳ καὶ ὠῷ κατ᾽
ἰδίαν ἢ μετά τινος τῶν εἰρημένων ἀφεψημάτων εἰς γλοιοῦ
πάχος ἀνακοπέντι. εἶτα καὶ τοῖς τόποις ἐρίου τι μαλϑακοῦ
παραϑετέον βεβρεγμένου τοῖς αὐτοῖς ὑγροῖς, κἄπειτα τὸ
πίλημα περιβλητέον. καὶ τῆς ταραχῆς ὑπεκλυϑείσης ὕδωρ
δοτέον ϑερμὸν διάκλυσμα καὶ ποτόν, παρηγορίας τοῦ δίψους
χάριν καὶ εἰς ἀταλαιπώρητον κατεργασίαν τῆς τροφῆς, μετὰ
δὲ τὸ πόμα τροφὴν ἁπλῆν κούφην ὀλίγην ἔνϑερμον ῥοφη-
ματώδη., καϑάπερ τὸν ἐξ ὕδατος χύνδρον ἢ τὸν διὰ μελι-
10 κράτου μετρίως ἀποζεσϑέντα ἢ τὸν ῥοφητὸν διὰ μέλιτος ἢ
ἐλαίου καὶ ἀνήϑου καὶ ὀλίγων ἁλῶν, ἢ ἄρτον ἐξ ὕδατος,
εἰ δὲ μή, μετὰ δοφητῶν φῶν. ἀπὸ δὲ τῆς τροφῆς ὀλίγης
γενομένης διαστάσεως ἐπιτρεπτέον ὑπνοῦν. ἐντεῦϑεν δὲ
μέχρι παρακμῆς λεπτῶς ἀκτέον καὶ παρὰ μίαν δοτέον τὴν
i5 τροφήν, εἴ ye μὴ κατησϑένηκε ἡ δύναμις τοῦ σώματος. σι-
κύαις δὲ χρηστέον, κούφαις μὲν τὸ πρῶτον καὶ οὐκ ἐν ἀνέσει
μόνον ἀλλὰ καὶ ἐν ἐπιϑέσει πρὸς παρηγορίαν ἀλγήματος πράως
ἐπιτυϑεμέναις ἄνευ τοῦ πολλὴν ἐπιφέρειν συνολκήν, τὸ σφοδρό-
τερον γὰρ τοῦ ἐπισπασμοῦ παρεκλύειν ἔστι παρά τι μέρος τοῦ
20 χείλους τῆς σικύας ἰσχνῆς παρεντιϑεμένης σπαϑομήλης; ὕστερον
δὲ καὶ μετ᾽ ἀμυχῶν ἐπιπολαίων ἐν ἀκμῇ μὲν τοῦ πάϑους, ἐν
ἀνέσει δὲ τῆς ἐπιτάσεως, κατ᾽ ἐφηβαίου καὶ ὑποχονδρίου,
μενούσης δὲ τῆς κατασκευῆς, καὶ βδέλλαις, προσεπιβληϑέντος
αὐταῖς ὀθονίου πρὸς τὸ μὴ ψύχειν. δραστικώτερον δὲ
25 ἀφαιμάσσουσιν αὗται διὰ σικύας τῶν τόπων προεξογκωϑέν-

σι

σαντα... . ἐγχυματιστέον: cf. R. Kühner Griech. Gramm. (ed. 2)
II, 388. 8 ἀνακοπέντων C. 5 ὑ. ὃ. διάκλυσμα ϑερμὸν C
(transpos. E). (ri , ἀταλαιπωρητέον ῆ σὴ €..-0. 10 ἄποξε-
σϑέντος c. τὸ δυνητόν c (δοφητόν D). cf. Cael. ox. 1, 78
(aut alica supra, dicta sorbilis facta ete.). 11 ἀνήϑων e.

15 εἰ δὲ μὴ κατεσϑένηκεν... .Gvxéocig χρ. ὁ (sed cf. lat. ef si
vires eius permiserint , die inter diem. cibum accipiat). cf. Cael.
ox. 1, 82 etc. itaque non ut Cael. ox. 3, 21. 20 χείλους E: —
χυλοῦ e 22 ὑποχονδρίου: praecordiis lat. 23 προυποβλη-
ϑέντες c (corr. E).

-- 809 —

τῶν διὰ τῶν ἐμβαλλομένων τιλτῶν ἐλλυχνίων, ἵνα μὴ διὰ
τῶν ἄλλων λιπαινομένων τῶν μερῶν, κωλυϑῇ τὰ ξῷα
er » δ , ' ' 1 $5 7 eg 9v.
ἄψασθαι τῶν ἑλκομένων. μετὰ δὲ τὴν ἀπόπτωσιν αὐτῶν εἰ
μὲν ὀλίγον εἴη τὸ ἀποσπασϑὲν αἷμα. σικύας ἐπιβλητέον οἷς
ἐνδέχεται τόποις. εἰ δὲ μή. τιλματίοις σκεπαστέον τὰ δήγματα
χ : μή; τιλμ ἤγμ
᾿ 2 2 j ea. d. v ,
καὶ κατ᾽ αὐτῶν ἐλαιοβραχὲς τὸ ὀϑόνιον ἐφαπλωτέον, εἶτα
ἔριον. ἐντεῦϑεν δὲ τοῖς χαλαστικοῖς χρηστέον καταπλάσμασιν,
οἷον ἄρτῳ μετὰ πιμελῆς προσφάτου φυραϑέντι ὑείας τεϑερ-
μασμένης ἢ μετὰ τῶν ῥιζῶν τῆς ἀγρίας μαλάχης ἡψημένων
καὶ καλῶς λειανϑεισῶν ἢ λινοσπέρμῳ μετὰ γύρεως ἢ τήλεως
^ » " e 9. b , Y , 1 ,
ἢ τοῖς τρισὶν ὑφ᾽ ἕν ἡψημένοις μετὰ ἐλαίου καὶ μέλιτος
᾿ - 9 , - , "A , ? , M
καὶ τοῦ ἀφεψήματος τῆς μαλάχης ἡ τήλεως. ἀλλαχτέον δὲ
τὰ πρῶτα συνεχῶς. διὰ γὰρ τῆς ἐπιμονῆς καὶ ψύχεται καὶ
ἀποξύνεται διὰ τὴν ἐκ τῆς φλεγμονῆς πύρωσιν. ἐμπεπλάσϑω
δὲ μήτε ἐπὶ λεπτὸν ἄγαν. καὶ γὰρ ψύχεται συντόμως καὶ
μη pers ἘΣ E
ξηραίνεται ῥαδίως. μήτε ἐπὶ πάχος, βαρεῖται γὰρ τὰ
, , ^ A - ?, A er ,
φλεγμαίνοντα. χρηστέον δὲ καὶ τῇ εἰς τὴν ἕδραν ἐνέσει
τοῦ ϑερμοῦ ἐλαίου μέχρι κυάϑων τεσσάρων, καὶ πεσσοῖς
ἀπεριέργοις..
ae ἢ A δ LI Ἁ ^ A
ἐξήμαρτον γὰρ οὗ παλαιοὶ τοὺς αἱμαγωγους λε-
γομένους ἐντάσσοντες εἰς κατασπασμὸν αἵματος καὶ ποτήματα
τὰ αὐτὰ παρέχειν δυνάμενα, οὐχ ὁρῶντες ὅτι τὰ μὲν ποτή-
ματα φϑείρει καὶ ἀνατρέπει τὸν στόμαχον, τὰ δὲ πρόσϑετα
καταξύοντα τὴν ὑστέραν ἐσχαροῖ καὶ διὰ τοῦτο δυσλύτους
καὶ βαϑείας καὶ κακοήϑεις ἑλκώσεις ἀποτελεῖ καὶ οὐλὴν ἐπὶ
τὰς ἑλκώσεις γίγνεσϑαι ποιεῖ πάσης σαρπὸς τῆς κατὰ φύσιν πυλ-
, 5 er Ἁ E , , ). LUN S
νοτέραν οὖσαν ὥστε τὴν ἔμμηνον κάϑαρσιν ἐπέχειν. τὸ δὲ ὅλον
ἅπαντα τὰ τοιαῦτα ποτήματα καὶ πρόσϑετα δριμείας ὄντα

3 ἑλχομένων: ἠλεωμένων e (ἠἡλαιωμένων E). 6 ἐλαιο-
βραχέσϑω ὀϑώνιον καὶ ἐφ. c (τι 09. E). 9 ἑψημένης.. .1ε-
ἀνϑήσης c (corr. E). 10 λινοσπέρμου € (corr. E). 20 ἐν-
τάσσοντες E: ἐκτάσομεν c. 26 ποιεῖ addidi (om. c). 27
οὖσαν E: οὔσης c.

5

10

ὡς δ we

δυνάμεως ἐρεϑίξει τὴν φλεγμονήν, οὕτω δὴ καὶ τοὺς πόνους
διπλασιάξει καὶ τὸν τῆς καϑάρσεως ἐπιτείνει παρεμποδισμόν. ὡς
γὰρ οὐδὲ φλεγμαινόντων τῶν ὀφθαλμῶν σνμφέρει δριμέσι χρῆ-
σϑαι κολλυρίοις οὐδὲ δυσουρίας γενομένης ἢ τεινεσμοῦ τοῖς
5 ἀμύσσειν δυναμένοις, κατὰ τὸν αὐτὸν τρόπον οὐδὲ τῆς μήτρας
φλεγμαινούσης ἐν ταῖς μετὰ περιωδυνίας καϑάρσεσι τὰ δριμέα δεῖ
παραλαμβάνειν. τοιαῦτα γὰρ τὰ δοκοῦντα παρ᾽ αὐτοῖς αἷμα-
γωγά, καϑάπερ ἐλατήριον, ἐλλέβορος μέλας, πύρεϑρον, ὁπο-
πάναξ, οἷς αἱ γυναῖχες καὶ πρὸς τὸ φϑεῖραι πολλάκις ἐχρήσαντο.
10 καϑάπερ οὖν ἔφην, ἀποδοκιμαστέον πᾶν τὸ δριμὺ καὶ ἀμυ-
κτικόν, παραληπτέον δὲ τὸ παρηγορικῶς ἀνιέναι δυνάμενον.
18. κράτιστος δὲ πεσσὸς ἐλαίῳ ἔριον βραχὲν γλυκεῖ καὶ
ϑερμῷ., καὶ τήλεως χυλοῦ ἢ λινοσπέρμου ἢ μαλάχης μετὰ
τοῦ ἐλαίου γλοιωδῶς ἀνακοπέντος, μετά τινος τούτων συν-
15 ἐψηϑὲν στέαρ πρόσφατον χήνειον ἢ ὀρνίϑειον ὥστε τὸ ἐφ-
ιστάμενον πιμελῶδες ἀποσῦραι καὶ εἰς ἔριον χρῖσαι, καὶ ὠοῦ
λέκυϑος τούτοις συλλειοτριβηϑεῖσα, ποτὲ δὲ καὶ διὰ μέλιτος
ἀπέφϑου συντακεῖσα καὶ μελίλωτον ἐν γλυκεῖ καϑεψηϑὲν
X πατητοῦ φοίνικος ἡ ἔνδοϑεν σὰρξ ὁμοίως ἑψηϑεῖσα ἐν
80 γλυκεῖ, περιῃρημένου τοῦ ἔξωϑεν ὑμένος, παραστύφει γὰρ.
οὗτος. χρηστέον δὲ καὶ πυρίᾳ τῇ διὰ σπόγγων ἀποϑλιβο-
μένων εἰς ὕδωρ ϑερμὸν ἢ ὑδρέλαιον ἢ ἀφέψημα τήλεως ἢ
λινοσπέρμου ἢ μαλάχης ἡμέρου ἢ ἀγρίας. συνεχῶς δὲ ἀλλασ-
σέσϑωσαν of σπόγγοι προυπορριφέντος ὀϑονίου καὶ ἀφϑόνως
25 ἐλαίῳ ϑερμῷ περιχριομένων τῶν μερῶν εἰς τὸ ἀπεριψύκτους
μεῖναι τοὺς τόπους.
14, προκοπῆς δὲ γενομένης περὶ τὴν ἐπιμέλειαν καὶ τὴν
διὰ κλινιδίου κρεμαστοῦ δοκιμαστέον κίνησιν. παρακμαξού- |
σης δὲ τῆς διαϑέσεως εὐθέως μὲν ἡ κάϑαρσις ἐπιφαίνεται,

1 δὲ c. 2 παραποδισμόν cC. 4 γινομένης c (corr. E).

10 ἔφην (εἰρήκαμεν E?): ἐχρῆν c. 19 ἔλαιον ἐρέω c (corr. -

E). 18 χυλὸν c. 14 γλοιώδους ἀνακοπείσης C. 18 ἐν:
τῷ C. 21 πρεμασμοῦ c (corr. D).

-

— 81 —

μετὰ δὲ τὴν ἀπόληξιν αὐτῆς τοῖς ἀναληπτικοῖς χρηστέον,
λουτρῷ ποικίλῃ τροφῇ οἴνῳ καὶ αἰώρᾳ περιπάτοις γυμνασίοις
τρίψεσι τοῦ ve OÀov σώματος καὶ τῶν περὶ τὴν ὑστέραν.
ἐπεὶ μέντοι πρὸς τὴν τοπικὴν τῆς ὑστέρας τρῖψιν αἵ διὰ
ψιλῶν τῶν χειρῶν παραφοραὶ περίϑλασιν φέρουσι, καϑ᾽ ὃν
καιρὸν εἰς εὐμεγέϑη λεκάνην ἐγκαϑίζει ἡ κάμνουσα λουο-
μένη ἢ καταβαίνει εἰς τὴν ἔμβασιν, σπόγγους πλατεῖς καὶ
μαλακοὺς τῷ ἤτρῳ περιτιϑέναι καὶ τοῖς ἰσχίοις,. καὶ ἠρέμα
προσεντυπώσασαν ταῖς χερσὶ παράγειν τῇδε κἀκεῖσε, καὶ κατ᾽
ὀλίγον παραύξειν τὸ τῆς τρίψεως πλῆϑος. δοκιμαστέον δὲ
καὶ κηρωτὰς διὰ σαμψυχίνου ἢ σουσίνου ἤ τινος τῶν ἐμφε-
ρῶν οὐ μόνον ἐντιϑεμένας ἀλλὰ καὶ διαχριομένας κατὰ τοῦ
στομίου καὶ τοῦ τραχήλου τῆς ὑστέρας. ὁπότε δὴ καὶ τοὺς

μι

0

μαλακτικωτέρους πεσσοὺς παραληπτέον, ἐξ ὧν ἐστιν ὁ διὰ.
κηροῦ καὶ δητίνης τερεβινϑίνης καὶ ταυρείου στέατος καὶ

γλυκέος ἐλαίου ἢ κυπρίνου τοσούτου κατὰ τὸ πλῆϑος ὥστε
τὰ λοιπὰ βληϑέντα γλοιώδη γενέσϑαι, καὶ ὃ διὰ χυλῶν

— πεσσὸς σκευαξόμενος καὶ πᾶς ὃ διὰ μυελῶν καὶ στεάτων

καὶ σπερμάτων ἀνετικῶν. ἐν δὲ τούτοις ἐστὶ καὶ τὸ διὰ
΄ ; , » ' ^ NU.
σαμψύχου λεγόμενον ἄκοπον. μεγαλωφελὴῆς δὲ καὶ ἡ εἰς
ἔλαιον ἔμβασις.
15. χρονίσαντος δὲ τοῦ πάϑους κατὰ μὲν τὰς ἐπιϑέσεις
1 935. ν᾿ , ? 2 M - ,
τὴν αὐτὴν παραληπτέον ἐπιμέλειαν, iv δὲ τοῖς διαλείμμασι
πρῶτον μὲν τὴν ἀναληπτικήν, ἧς τὴν ὕλην εἰρήκαμεν,
συμπαραληφϑέντος τινὸς εἰς τὴν ὑπηρεσίαν καὶ τῶν ἐμπεί-
ρων ἀλειπτῶν, δευτέραν δὲ τὴν μετασυγκριτικήν. ἐν ἢ δεῖ

8 τῶν τε ὅλων σωμάτων c (corr. E. 4 ἐπεὶ E* (Gomp.):

ἔτι c (εἴ τι E). cf. ἐπὶ c pro ἔτι p. 304,19 etc. 6 ἐγκαϑίξουσα

c. * 15 addidi (cf. lat.). καταβαΐνειν c (ut saepe v aut

demens infinitivis aut quasi infinitivis addens). 8 τοῖς add.

E. 9. προσεντυπώσαντα c. καὶ add. E. 11 σαμψύχου c
(corr. E). 13 ὁπότε δὴ: cum vero plus profecerit lat. 17
βληϑέντα c i. e. ἐμβληϑέντα E. 18 μυελῶν D: μυσσῶν c.

26 cf. cyoli metasyncritiei ordinationem apud Cael, chr. I, 24

— 44, δεῖ D: δὲ c.

— 812 —

πρὸ μιᾶς ἡμέρας συστέλλειν, εἰ δὲ μὴ ἀντέχοι τις. ἐπ᾽ ὀλι-
γοσιτίας καὶ ὑδροποσίας τηρεῖν, εἶτα μερίσαι τὸν ἄρτον,
ὅσου ῥαδίως πλείστου δύναται περιγενέσϑαι, μερίσαι δὲ εἰς
δύο μέρη. καὶ τὸ μὲν ἕτερον ἥμισυ εἰς τρία μέρη διαιρεῖν
ἴσα, τὸ δὲ ἕτερον τῇ ἑξῆς ἡμέρᾳ διδόναι μετὰ τὴν συστολὴν
σὺν ταριχίοις καὶ τοῖς δριμέσι προσοψήμασιν ἡμέραις δυσὶν
"^ Y "^ , LJ , Ἁ , e
ἢ τρισὶν ἢ τέσσαρσιν. εἶτα ἀλλάσσειν εἰς τὴν μέσην ὕλην, olov
λάχανα καὶ τοὺς τρυφερωτέρους ἰχϑύας καὶ ἐγκεφάλους, εἶτ᾽
ἄλλαις ἴσαις εἰς τὰ πτηνά, καὶ ταῖς ἰσαρέϑμοις εἰς ὕεια
10 πρόσφατα. καϑ' ἑκάστην μετέλευσιν ἀπὸ ποιότητος εἰς ποιό-
τήτα προσλαμβάνοντα τῶν τριῶν τοῦ ἡμίσους ἄρτου μερῶν
ἕν μέρος, καὶ τῇ πρώτῃ μὲν ἡμέρᾳ τῆς μετελεύσεως ὕφαι-
ροῦντα τὸ οἰνάριον καὶ τὸ λουτρόν, τῇ δὲ ἑξῆς ἑκατέροις
χρώμενον. πλὴν δὲ ἐπὶ μόνης τῆς δριμυφαγίας, συνδοκι-
15 μάξειν δεῖ καὶ τὰ τοπικὰ τῶν βοηϑημάτον ἐν τῇ ἔξῆς ἡμέρᾳ
τῆς ἀπὸ ποιότητος εἰς ποιότητα μεταβάσεως, ποτὲ δὴ σικύαις
χρώμενον μετασυγκαριτικαῖς, ποτὲ δὲ παροπτήσει. ποτὲ δὲ
δρώπακι κατ᾽ ἐφηβαίου καὶ ὀσφύος νίτρου τε καὶ ἁλῶν
καὶ τῶν ἀμυκτικῶν σμηγμάτων συμπάσμασι, ποτὲ δὲ πυρίᾳ
20 καὶ ἐγκαϑίσμασι διὰ ϑαλάσσης καὶ τῷ διὰ νάπυος φοινιγμῷ
καὶ κατακρουνισμῷ. μὴ ἀνασκευαζομένου δὲ τοῦ πάϑους,

σι

» m :
οὐκέτι μόνον ἀπὸ συστολῆς ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τοῦ διὰ δαφανίδων

ἀρκτέον ἐμέτου.

8 ὅσου (ὃς οὐ ο)... πλείστου: cf. Cael. chr. 1, 24 panis
dabimus tertiam partem solitae quantitatis quam ante initium
curae facile accipere aique perferre solebat. 6 προσεψήμασιν
c (corr. E). 7 μέσην ὕλην i. e. mediae qualitatis materiam
Cael. 1, 26. oiov c: om. d. 9 εἰς bis add. E (in ceteris
falsus, cf. Cael. 1. c.). 14 πλὴν (cf. Cael. chr. 1, 41): πάσης
c. de localibus adiutoriis v. Cael. 1, 35 sqq. 16 δὴ: δὲ
c. 17 παρόπτησι c. 19 συμπάσμασι: σὺν σινιπάσμασι
(sic) ὁ. aspergines ex nitro etc. v. Cael. chr. 1, 99. 5, 39 etc.

20 νάπυος: συναπῦος (sic) c. 21 κατακρουνισμῷ (sc. αὐτο-
φυῶν ὑδάτων): cf. Antyll et Agathin. Orib. t. IT, 385, 10.
401, 10 (xgovvoig ὑποτιϑέναι τὰ κι. v. στόμαχον) et ib. Dar.
p. 877. 28 ἐμέτου: cf. Cael. chr. 1, 29. 35.

-- 313 —

16. χρηστέον δὲ xoi μαλάγμασι τοῖς ἀμύσσειν δυναμένοις,
οἷον τῷ διὰ δαφνίδων καὶ διὰ σπερμάτων. καὶ πεσσοῖς
ὁμοίας δυνάμεως ἐχομένοις, ὧν εὔκαιρος ἡ χρῆσις μετὰ τὴν
ἁπόληξιν τῆς καϑάρσεως. δεῖ γάρ τοι ὅτε σύνεγγύς ἐστιν
ἡ προϑεσμία τῆς καϑάρσεως, τὰ δραστικὰ καὶ συγκινοῦντα
παραιτεῖσθαι. κατὰ μέρος δὲ ἐν τοῖς προσϑέτοις ἔστω πή-
γανον λεῖον μετὰ μέλιτος ἢ κόνυξα ἡ λεπτόφυλλυς καλου-
μένη ἢ σταφὶς χωρὶς τῶν γιγάρτων λεία μετὰ νίτρου ἢ ἁλῶν.
τά τε διὰ κυμίνου πεπέρεως ἀψινϑίου ὑσσώπου βουτύρου ἐλαίου
παλαιοῦ καὶ τῶν ὁμοίων ὡς κυάμου μέγεϑος εἰς πεσσὸν
ἐγχριστέον καὶ καταβαπτέον εἰς ἔλαιον γλυκὺ ἢ σούσινον,
ἵνα τὸ πολὺ τῆς δήξεως ἀπαμβλυνϑῇ, καὶ παραϑετέον τῷ
στόματι τῆς ὑστέρας. τοῖς δὲ αὐτοῖς καὶ τοὺς βουβῶνας
? ? A A , ?f t^ ,
ἀλειπτέον καὶ τὸν δακτύλιον ἔνδοϑεν διαχριστέον. ὃν τρό-
πὸν γὰρ περιγραφομένων ἔσϑ᾽ ὅτε τῶν δυστραπέλων ὀφϑαλ-
μιῶν σκληρὰ γίγνεται καὶ παχέα τὰ βλέφαρα καὶ διὰ τοῦτο
χρήζει δριμέων xol μετασυγκριτικῶν κολλυρίων εἰς παντελῆ
τοῦ πάϑους ἀνασκευήν, οὕτω καὶ τὰ περὶ τὴν ὑστέραν
ὑπεκλυομένης ποτὲ τῆς φλεγμονῆς σκληρὰ μείναντα καὶ
τραχέα καὶ οἷον περίτυλα, δέεταί τινος εἰς μετασύγκρισιν

, 1 LI er , - ; - -
δηξεως. καὶ μηδὲ οὕτως λυομένης τῆς διαθέσεως, τῷ λευκῷ
σπαραλχτέον ἐλλεβόρῳ καὶ μετ᾽ αὐτὸ δοκιμαστέον ἀποδημίαν
μακροτέραν καὶ αὐτοφυῶν ὑδάτων χρῆσιν καὶ τὸ σύνολον
τῆς ψυχῆς διάχυσιν. οὕτω γὰρ ἐξ ἐπιμονῆς τε τῶν αὐτῶν
καὶ προσϑέσεως τῶν σφοδροτέρων λυομένου τοῦ πάϑους ἡ
κάϑαρσις ἀπαρεμπόδιστος γίγνεται.

ῷ τῷ 0.0.E: 100.0.c. καὶ (δ. σ.): τὸς. 4 δεῖ γάρ τοι Ὦ:
διὰ γὰρ τὸ C. 6 ἔστω ἘΠ: ἐστὶ c. 8 ἁλῶν E: ἄλλων C.

9 ἰσώπου (sic) c: οἰσύπου (cf. Diosc.) E. 15 ὀφϑαλμικῶν c
(corr. E). 19 ἐπεκλ. c (corr. E). 6. μείναντα oiov tQ. *.
περέτυλα C. 20 καὶ ante δέεται c (om. E). 21 καὶ add. E
(μηδὲ οὕτως δὲ E?). 26 ἀπαραπόδιστος C. post γίνεται
sequuntur Aetiana (Philumeni fort., cf. II, 10), quae tamquam

Soranea non recte admisit E (p.228 D. extr. συνϑέτοις — 230,
4 συνεχῶς), ex eodem deinde Aetio plura usque ad p. 236, 21.

5

10

σι

10

1

σι

ἍΜ c

II Περὶ φλεγμονῆς ὑστέρας.

17. Ἢ φλεγμονὴ κέκληται μὲν ἀπὸ τοῦ φλέγειν καὶ οὐχ
ὡς ὃ Δημόκριτος εἴρηκεν ἀπὸ τοῦ αἴτιον εἶναι τὸ φλέγμα.

προκατάρχει δὲ τῆς περὶ τὴν ὑστέραν φλεγμονῆς πολλὰ μὲν

καὶ ἄλλα, συνεχέστερον δὲ ψῦξις, ὡσαύτως κόπος ἔκτρωσις
φαύλη τε μαίωσις, ὧν οὐδὲν εἰς τὴν ἐξαλλαγὴν συντελεῖ
τῆς ἐπιμελείας.

μήτρας δὲ φλεγμαινούσης τὰ μὲν κοινὰ παρέπεται σημεῖα;
τὰ δὲ ἴδια καὶ δηλωτικὰ τοῦ πάσχοντος μέρους αὐτῆς.
φλεγμαίνει γὰρ ποτὲ μὲν ὕλη, ποτὲ δὲ ὃ τράχηλος, ποτὲ δὲ
o πυϑμήν, ποτὲ δὲ τὸ κύτος ἤτοι ἄνωθεν ἢ κάτωθεν ἢ
ἐκ πλαγίων, ποτὲ δέ τίνα τούτων ἢ τὰ πλεῖστα μέρη.

κοινὰ μὲν οὖν παρέπεται σημεῖα πόνος τοῦ πάσχοντος
μέρους καὶ παλμός, ὄγκος τοῦ ἐπιγαστρίου καὶ πύρωσις,
ξηρότης, σύντασις ἰσχίων ἢ βάρος ὀσφύος λαγόνων ἤτρου
βουβώνων μηρῶν, φρικώδης ἀντίληψις, διαδρομὴ νυγματώ-
δης; νάρκη ποδῶν καὶ περίψυξις τῶν γονάτων, περιέδρωσις,
σφυγμὸς μικρὸς καὶ πυκνότατος, συμπάϑεια τοῦ στομάχου,

5 ἄλλα [οἷον ἐκ πληγῆς — si ἴωϑεν} ex Aetio (Gal. XVI,
180) add. c p. 283, 1—3 D. ψύξις [ἐπεχομένων — συμβαί:
vei] ex Aetio c p. 283, 4 D. 6 cf. Orib. lat. VI, 365: et
nulla inter se varias vel diversas postulant curationes , sed wna
est omnibus diligentia adhibenda. 1 ἐπιμελείας [συμβαίνει
--- περίπατον) ex Àetio c p. 288, 7— 9 D. 8 seqq. habes

apud. Orib. lat. VI, 365. 13 σημεῖα πυρετὸς ἐπιγίνεται πο- .—

vog τὲ τοῦ π. μ. C, ubl zvg. ἐπιγ. additur ex Philumeni (qui
et ipse Sorano videtur usus) capite simillimo apud. Aetium:
ἐπιτεινομένης δὲ τῆς g4. πυρετοὶ ἐπιγίνονται καὶ πόνος στο-
μάχου καὶ παλμός etc. cuius ad Soranea haec supplenda ex-
cerpta loca adscribuntur (cf. Sor.lat.) — nihilo minus dubius
horum verborum tenor videtur v. 18 — p. 315, 4. cf. addita-
mentum Oribasii latini vet. VI, 365. quod scil. non ipsum So-
ranum praebet, sed qui eum excerpserit cum aliisque compo-
suerit auctorem alium. 14 ozoy. c. 15 ξηρότης ἰσχίων

ἢ σύντασις, βάρος ὁ. c. 11 περέψυξις τῶν γονάτων — ἴῃ ge-

nibus frigor lat.

ws
Ax

— 315 —

λειποϑυμία, ἔκλυσις. κατ᾽ ἐπίτασιν δὲ καὶ λυγμός, ἀλγή-
ματα. τραχήλου καὶ σιαγόνων καὶ βρέγματος καὶ ὀφϑαλμῶν
μάλιστα κατὰ τὰς βάσεις, παρεμποδισμὸς οὔρων ἢ σκυβάλων
4) καὶ ἀμφοτέρων. χείρονος δὲ τῆς φλεγμονῆς οὔσης; αὔξονται

καὶ οἱ πυρετοὶ καὶ ἐπιγαστρίου ἐξόγκωσις καὶ παρακοπὴ ὅ

- 1 L4 ef^ M ,
παρακολουϑεῖ καὶ συνέρεισις ὀδόντων καὶ σπασμὸς.

18. καὶ ταῦτα μὲν κοινά, ἴδια δὲ μόνου μὲν τοῦ
στομίου φλεγμαίνοντος ἐπίμυσις αὐτοῦ καὶ συναίσϑησις
2 , , , c A Y , ,
ὀδυνώδης., ἐπινεύει δ᾽ ὡς πρὸς τὸν δακτύλιον, συντείνονται
δὲ βουβῶνες ἰδίως καὶ τὰ περὶ τὸν κτένα. μὴ ὅλου δὲ
τοῦ στόματος ἀλλ᾽ ἐκ μέρους φλεγμαίνοντος τὰ μὲν αὐτὰ
συντείνεται μερικῶς. ὀδυνώδης δὲ ὡς πρὸς τὴν ἁφὴν ἐπ-
ἀνάστασις ὑποπίπτει καὶ παρέγκλισις εἰς τὰ ἐναντία τῷ δι-
ογκουμένῳ. τὸ δεξιὸν μὲν γὰρ φλεγμαῖνον μέρος πρὸς τὰ
3 * ,? , M Α 9 Y Mi M , M X
ἀριστερὰ ἐκκλίνει. τὸ δὲ ἀριστερὸν πρὸς τὰ δεξιὰ, vo δὲ

, M A LA n^ ^ M ETT , ,
«(T0 πρὸς τὰ ἄνω ῥέπει μᾶλλον, τὸ δὲ ἄνω πάντων πλέον
ἀπονεύει πρὸς τὸν δακτύλιον.

19. ἕξητητέον δὲ πότερον ὃ πόνος κατὰ τοῦ ἐπ᾽ εὐθὺ
μέρους γίγνεται τοῦ φλεγμαίνοντος ἢ καὶ τῶν ἀντικειμένων
παρὰ τὴν σύννευσιν εἴληφεν. καὶ τῶν μὲν προγενεστέ-
ρων τινὲς τὸν ἐναντίον φασὶν ἀλγεῖν βουβῶνα καὶ μηρόν,

LS
Δημήτριος δὲ ὃ "Ameusug τὸν κατ᾽ εὐθύ. “μὴ εἶναι γὰρ
πιϑανὸν τὰ μὲν πρὸς τῷ φλεγμαίνοντι μέρει μὴ πονεῖν, τὰ

8 παραποὸ. c. ἢ ἢ (Aet): καὶ c. 6 ἐπιγαστρίου: ven-

iris ap. Or. lat. 6 ἀν, καὶ συναίρησις ὀδόντων σπασμός c (et
inlisio dentiwm οἱ contractio mervorum, quod Graeci spasmos
vocant Cael. ap. Orib. lat. VI, 366). 8 post φᾷ. album ὃ em.
€. post αὐτοῦ Aetiana c (p. 284, 5—9 D). 9 δάκτυλον c
(corr. E). 10 post κτένα Aetiana c (p. 284, 12—14 D).
12 ueguxóv c, (corr. D). ὀδυνώδης E: δυσώδης €. “δὲ ὡς
πρὸς v.: δὲ ὡς $a € ἐπαναστάσεις c. 14 πρὸς τὸ ἀριστε-
ρὸν. -πρὸς τὸ δεξιὸν... -πρὸς τὸ ἄνω c (corr. E). 18 πότε-
Qov: πρότερον c. κατὰ τοῦ ἐπ᾽ εὐϑὺ μέρους: κατὰ τοῦ ἀπ-
δυϑυσμένου c (κατ᾽ εὐϑύ E). 20 παρὰ: πρὸς C. 21 τὸν
E: τὸ c. ἀλγεῖν E: ἀλγεῖσϑαι c.

20

— 816 —

δὲ ἀπαϑῆ τὰς ἀλγηδόνας ἔχειν, ὕπερ ὑπενόησαν τινες dmo-

βλέψαντες εἰς τὸ παρῆχϑαι τὰ φλεγμαίνοντα εἰς τὰ ἐναντία

μέρη κἀκείνων τῶν τόπων ψαύειν. πολλῷ γάρ ἐστιν εὖλο-

γώτερον, ἐπεὶ πλείονα τάσιν ἐπιδέχεται τὰ κατ᾽ εὐθὺ τῷ
, M A LI Ἁ , A] -

5 φλεγμήναντι, διὰ τὸν ἐπὶ τὰ ἐναντία περισπασμὸν ἐκεῖνα
καὶ τὰς ἐπαισϑήσεις ἔχειν. καὶ ἡμεῖς δὲ τοῦτο συναινοῦμεν,
εἰ καὶ τὸ ξητούμενον οὐδεμίαν ἐξαλλαγὴν ἐπιφέρει πρὸς τὴν
χρῆσιν τῶν τοπικῶν βοηϑημάτων.

20. τοῦ τραχήλου δὲ φλεγμαίνοντος μείζονες μὲν αἵ

10 συμπάϑειαι, μετὰ δὲ τὸ στόμιον ἡ ὕγκωσις. καὶ τοῦ μὲν
δεξιοῦ μέρους φλεγμαίνοντος τὸ κατ᾽ εὐθὺ συμπάσχει σκέλος
καὶ βουβὼν ἐπανίσταται. τοῦ ἀριστεροῦ δὲ τὸ ἐναντίον. τοῦ
δὲ κάτωθεν ὅπερ ἐπίκειται τῇ ἀρχῇ τοῦ ἀπευϑυσμένου, σκυ-

, , 1 Ἁ ' , , M
βάλων δυσοδία καὶ ἐποχὴ καὶ προϑυμία τεινεσμώδης. καὶ

15 οὐκ εὐμαρὴς ἡ τοῦ κλύσματος παράϑεσις, κἂν ivOT τις τὸν
δάκτυλον εἰς τὴν ἕδραν, ὄγκος ὑποπίπτει δοκῶν εἶναι περὶ
τὸ ἀπευϑυσμένον. τοῦ δὲ ἄνωθεν. δυσουρία πλείων καὶ

3 A M e , e Α -" ,
xor ἐφηβαίου καὶ κτενὸς ὃ πόνος. ὅλου δὲ τοῦ τραχήλου
φλεγμαίνοντος πάντα παρέπεται τὰ προειρημένα, καὶ διὰ

20 τὴν πλείονα διόγκωσιν εἰς τὸν γυναικεῖον προκύπτει κόλπον.

21, τοῦ ύτους δὲ pronutupvtos κατὰ μὲν τὰ πλάγια
μέρη πόνος τῆς καταλλήλου λαγόνος γίγνεται, σφοδρυνόμενος
κατὰ τὴν εἷς τὰ ἐναντία ἐπιστροφήν. κατὰ δὲ τὰ ἔμπροσϑεν
καὶ ἄνωϑεν, ἡ μὲν ἀλγηδὼν κατὰ τοῦ ἐπιγαστρίου πλείων

25 μετὰ διογκώσεως, δυσουρία δὲ ἢ ἰσχουρία, καὶ μετὰ τὸ οὐ-
ρῆσαι μᾶλλον ὑποπίπτει τῇ ἁφῇ τὸ οἴδημα. πατὰ δὲ τὰ
ὄπισϑεν καὶ κατωϑὲν τοῦ κύτους τῆς φλεγμονῆς ὑπαρχούσης
περὶ τὴν ὀσφὺν ὃ μὲν πλείων πόνος. σφοδρυνόμενος εἶ

4 ἐπιπλείονα € (corr. D). τῶ φλεγμήναντι (510) e: τῷ
φλεγμαίνοντι d, τοῦ φλεγμαίνοντος E. 7 εἰ D: ἢ c. οὐ-
δεμίαν E: οὐ μίαν C. 14 δυσωδία c (corr. E). 15 εὖμε-
ens c (corr. D). κλύσματος: σκύλματος e. 17 xoi add. E.

29 κατ᾽ ἀλλήλου (om. τῆς E?) c. 24 ἐπιγ. c (supra pecti-
nem lat.). 26 ἁφῇ E: ἀρχῇ c. 28 περὶ τὴν ὀσφύν: in r€-

-- 3917 —

ixxAMvowo πρηνὴς Y ἐπὶ πλευράν, κλύσμα δὲ oU παρατίϑεται

ῥαδίως, ἐπέχεται δὲ τὸ σκύβαλον καὶ οὐ διαχωροῦσι φῦσαι,
1 * M , A e , , P

καὶ πρὸς TOv εἰς τὴν ἕδραν ἐντυϑέμενον Ócwrviov ὄγκος

ζὑποπίπτει ὡς τοῦ ἀπευϑυσμένου φλεγμαίνοντος, διαφέρων

δὲ τῆς» τοῦ ἀπευϑυσμένου φλεγμονῆς τῷ μὴ εὐθὺς ἅμα
- ^ A , 9

τῷ ἐπερεῖσαι vOv δάκτυλον ἄλγημα παρακολουϑεῖν, ἐξ ἐπι-

- w - P e
μονῆς δὲ τοῦ ϑλίβοντος, καὶ τῷ τὸν ὄγκον ὑποχωρεῖν ὥστε
τὸ ἔντερον τὴν ἰδίαν χώραν ἀπολαβεῖν, καὶ τῷ μεταπίπτειν
τὸν ὄγκον ἐν τοῖς ἐπὶ τὰ γόνατα μετασχηματισμοῖς, ὧν
οὐδὲν γίγνεται φλεγμαίνοντος ἀπευϑυσμένου.

{τοῦ πυϑμένος δὲ φλεγμαίνοντος, καὶ ὃ πόνος» καὶ ἡ
διάτασις καὶ ἡ βαρύτης παρ᾽ ὀμφαλὸν κατ᾽ ὀσφύν. πολλάκις
δὲ καὶ ῥυσὸν ὑποπίπτει τὸ στόμιον τῶν ὑπὲρ τὸν τράχηλον
φλεγμαινόντων καὶ συνείλκυσται πρὸς τὸ ἐντός, ὥστε τινὰς
ἀπαϑῆ λέγειν τὴν μήτραν.

29.. ὕλης δὲ τῆς μήτρας φλεγμαινούσης πάντα συν-
εδρεύει καὶ συμπάϑεια σφοδρὰ καὶ πλείων κατ᾽ ἐπιγαστρίου
διόγκωσις. TY διακρινοῦμεν τῆς γιγνομένης τοῦ ἐπιγαστρίου
φλεγμονῆς τῷ μήτε προφαίνειν οὕτως ἔξω τὸν ὄγκον ἢ τὸ
ἔρευϑος μήτε πρὸς τοὺς σχηματισμοὺς ἡδρασμένον μένειν
τὸν ὄγκον ἀλλὰ μετακινεῖσϑαι καὶ τὸ δέρμα πρὸς τὸν διὰ
τῶν δακτύλων ἐπισπασμὸν ἐπακολουϑεῖν. τοῦ ἐπιγαστρίου
δὲ φλεγμαίνοντος τὰ ἐναντία γίγνεται τούτων καὶ τὰ ἔξωϑεν
ἀλγεῖ μᾶλλον ἐν τῷ μηδὲ τὴν οὔρησιν ἐμποδίξειν. ὡσαύτως

M 1 M ^ , , 1 -
δὲ καὶ τὰς 'τοῦ πεῤιτονοίου διακρίνομεν φλεγμονάς, "καὶ τῷ
μήτε κατὰ περιγραφὴν ἔχειν ὄγκον καὶ ἦτοι μηδ᾽ ὅλως τὰ

- ibus (Ὁ) lat. 4 ὡς — τῆς addidi (ὄγκος ζὑποπίπτει διαφέ-
ρῶν τῆς» τοῦ &. QA. E): om. c (ubi ὄγκος τοῦ ἄπευϑ'. φλεγμο-
vijc). 10 ἀπευϑυσμένου E: vzov sic c (cum albo 1 cm.).

11 τοῦ — πόνος: sic album explevi (fundo vero matricis in
causa posito et dolor etc. lat.). 13 ῥυσσόν c (rugoswm, lat.).

14 συνειλκῦσθϑαι (sic) c (corr. E). 17 κατεπιγαστρίου (sic,
ventris lat.) διόγκωσιν c. 20 μετασχημ. (ut supra) E. 21

καὶ τῷ τὸ E. 28 γίνεσϑαι.. «ἀλγεῖν C. 34 ἐν C: καὶ E.
26 καὶ τῷ ἤτοι E. |

5

10

15

10

1ὅ

20

— 318 —

οὖρα παρεμποδίζξειν ἢ μὴ πρὸς λόγον τῆς διογκώσεως.

?

κοινῶς γε μὴν φλεγμονῇ ὑστέρας συμπάσχει κεφαλὴ καὶ

τράχηλος. ἐπιγαστρίου δὲ καὶ περιτοναίου πρὸς ὀλίγον ἢ
οὐδ᾽ ὅλως.

1 , ᾿ € " - , 1
.98. καὶ τοιαύτη μὲν ἡ διάκρισις τῆς σημειώσεως. imi

τὴν ϑεραπείαν δὲ ἤδη τὸν λόγον τρέψομεν. παραληπτέον

τοίνυν ἅπερ ἔμπροσθεν ἐπὶ τῆς μετὰ πόνου γιγνομένης -
καϑάρσεως εἰρήκαμεν, κατ᾽ ἀρχὰς κατακλίνοντες ἐν οἰκήματι

φωτεινῷ καὶ συμμέτρως ἀλεεινῷ, ἡσυχίαν ἐμποιοῦντες καὶ
πάντων ἀποχήν, ψηλαφίᾳ χρώμενοι καὶ διακρατήσει σκελῶν
καὶ καρπῶν, ϑερμάσματα προσάγοντες καὶ ἐπιβρέχοντες καὶ
σκέποντες ἐρίοις καϑαροῖς, ἐγχυματίξοντες καὶ κενοῦντες διὰ
κλυστῆρος ἀνετικοῦ τὴν κοιλίαν ἤγουν δι ἐλαίου γλυκέος
καὶ ϑεομοῦ καὶ τῶν ὁμοίων, ποτὸν δὲ καὶ διάκλυσμα ὕδωρ
ϑερμόν, καὶ τροφὴν ῥοφηματώδη ϑερμήν. .. -μετὰ δὲ
ταῦτα καταπλάσματα παρηγορικῶς ἀνιέντα καὶ σικύας καὶ

xoreGyocuov, βδελλῶν προσβολὴν xol ἐγκάϑισμα ἢ πυρίαν

τὴν διὰ σπόγγων, ἔνεσιν ἐλαίου ϑερμοῦ διὰ κλυστῆρος,
πεσσῶν ἀπεριέργων πρόσϑεσιν. .. «καὶ μαλακτικωτέρους πεσ-
σοὺς προστίϑου λουτρόν τε καὶ ποικίλην τροφήν. ὕστερον
δὲ οἶνον αὐστηρόν καὶ λεπτὸν ὑδατώδη.

24. πυρετῶν δὲ ἐπιγιγνομένων οὐκ ἐξαλλαχκτέον τὴν
ἐπιμέλειαν... πειρατέον δὲ ὅπως τὰ μὲν ἐν παροξυσμοῖς πράσ-

8 δὲ Εἰ: τὲ ὁ. 5 ἐν τῇ ϑεραπεία δὲ c. 7 ἔμπροσϑεν:
v. II, 10. 8 sequuntur post ἐἐρήκαμεν v. 8—185 Aetiana i. e.
Soranea (ef. lat.) ut videtur ex Philumeno, sicut supra II, 17.
18 ἤγουν — ὁμοίων om. Aet. 1 ϑερμὸν ἔστω c (ut Aet.)
deinde καὶ — ϑερμήν om. Aet., qui eorum loco addit καὶ 60-
qnue πτισσάνης χυλός, quae et ipsa habet c, sicut quae se-
quuntur Aetiana σφοδροτέρας — σχινένης p. 288, 5—17 D.
μετὰ δὲ ταῦτα SC. SÍ perseveraverit fervor (lat.)' novum Sorani

fr. c p. 288, 17. 16 σικύας E: σικυᾶν (sic) c. 17 xol
(Eyw.) E: 7 c. 19 post πρόσϑεσιν Aetiana p. 288,21— 9289,17.
καὶ etc. sc. occurrente plena declinatione (lat.). 21 post

ὑδατώδη Aetiana p. 289, 17—9206.

θ᾽...

σηται, τὰ δ᾽ ἐν ἀνέσει δρᾷ τὴν ἐξαλλαγὴν τῆς προηγησα-
μένης αἰτίας. οὐκ ἐξαλλασσομένης τῆς ἐπιμελείας. διὸ καὶ
Θεμίσων μεμπτὸς ἐπὶ μὲν τῆς χωρὶς πυρετῶν φλεγμονῆς
χαλαστικὰ δοκιμάσας διὰ τοῦ τρίτου τῶν χρονίων, ἐπὶ
δὲ τῆς μετὰ πυρετῶν τὰ σταλτικά, στρύχνου καὶ περδικίου
qvÀóv, ἀπατηϑεὶς ὡς διὰ τὴν συνεδρεύουσαν πύρωσιν τὰ
ψυκχτικὰ παραλαβεῖν, ὕστερον δὲ καὶ ὑδρορρόδινον, μὴ ἐπι-
στήσας ὅτι δι’ ὧν ἐπιτείνεται τὰ φλεγμαίνοντα, διὰ τούτων
ἡ πύρωσις αὔξεται. διὸ καὶ κατ᾽ ἐκεῖνον αὐτὸν διὰ τοι-
οὕτων δεῖ παρηγορεῖν τὰ συμπτώματα, δι᾽ ὧν οὐ παρο-
ξύνομεν τὴν διάϑεσιν. παραιτητέον δὲ καὶ ὅσα τῶν ἀρ-
χαίων τινὲς προσϑετὰ δριμέα παρέλαβον. ἔλαιον μετὰ
mqy&vov καὶ οἰσυπηρῶν ἐρίων ἀποβρέγματος βούτυρόν τε
καὶ ἄρτον μετὰ ῥοδίνου καὶ σελινίνου καὶ ὀξελαίου. πᾶν
γὰρ τὸ δριμὺ καὶ δηκτικὸν ἐρεϑίζξει τὰς φλεγμονὰς εἰς ἐπί-
τασιν.

ΠῚ Περὶ σατυριάδεως.

25. Σατυρίασις ἐπ᾽ ἀνδρῶν μὲν γίγνεται μᾶλλον καὶ
διὰ τοῦτο ἐν τοῖς ὀξέσι τὸν πολὺν περὶ αὐτῆς λόγον
ἐφωδεύκαμεν. γίγνεται δὲ καὶ ἐπὶ γυναικῶν.

παρέπεται δὲ αὐταῖς κνησμὸς ἐπιτεταμένος τῶν γυναι-
xtíov τόπων μετὰ πόνου ὥστε τὰς χεῖρας συνεχῶς τοῖς

1 οὐκ ἐξαλλάσσομεν τὴν ἐπιμέλειαν ὁ (quae om. E). 2
0. μὲν μεμπτὸς c (unde μὲν post ἐπὶ E?) ἐπὶ τῆς χωρὶς
(sic) e (ἐπὶ δὲ τῆς μετὰ, αὖ mox iterum, suo errore d). 8
χαλαστικὰς δοκιμασίας C (eorr. E). b τὰς σταλτικὰς ὁ (eorr.
E). 6 ὡς addidi. -Θ 10 παροξύνειν uiv c (corr. QE. 14
σελινίνου (i. e. apiati): σελίνου c. 15 ἐρεϑ. γὰρ τ. Q4. C
(corr. E). 18 cf. simile init. cap. z. γονορροίας. 19 50.
- &pud Cael. Aur. ox. l. III c. 18. 20 γένεται: ab his verbis
incipit Aetius qui tamen in principio tantum capitis z. oer.
(ro? αὐτοῦ sc. Sorami inseripti) Sorano usus est, sic Γένεται
καὶ ἐπὶ yvv. ἡ σατ. λεγομένη ὥσπερ καὶ ἐπὶ τῶν ἀνδρῶν προ-
εέρηται: quae ex Aetio qui sic incipit Soraneis addit c. 22
πόνου Àet.: πόνων 6.

10

20

10

1ὅ

-- 320 —

μέρεσιν ἐπιφέρειν, καὶ διὰ τοῦτο ἀκάϑεκτος αὐταῖς πρὸς
συνουσίαν ὁρμὴ γίγνεται καὶ παρατροπὴ τῆς διανοίας ἐπὶ
ποσὸν διὰ τῆς πρὸς τὴν ὑστέραν τῶν μηνίγγων συμπάϑειαν
παραγκωνισαμένη πᾶσαν αἰδῶ. ...

IV. Περὶ ὑστερικῆς πνιγός.
26. Ἡ ὑστερικὴ πνὶξ κέκληται μὲν συνθέτως ἀπὸ τοῦ
πάσχοντος τόπου καὶ συμπτώματος ἕνός, λέγω δὴ τοῦ πνι-
γμοῦ. κατ᾽ ἔννοιαν δέ ἐστιν ἐποχὴ ἀναπνοῆς μετὰ ἀφωνίας

καὶ κατοχῆς αἰσϑήσεως διὰ ποιὰν περὶ τὴν ὑστέραν διά-
ϑεσιν.

— δὲ τοῦ πάϑους ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἐπάλληλος
ἔχτρωσις, ὦὠμοτοκία, χηρεία μακρά, πκράτησις ἐμμήνων καὶ
συνήϑους κυήσεως περιγραφή, πνευμάτωσις ὑστέρας.
τ΄ φαρέπεται δὲ ταῖς ἐν τῷ πάϑει τυγχανούσαις παροξυσμοῦ
γιγνομένου κατάπτωσις, ἀφωνία, βαρύπνοια, κατάληψις αἱ-
σϑήσεως. συνέρεισις ὀδόντων καὶ τρισμός, συνολκή τε σπα-
σμώδης τῶν ἄκρων, ποτὲ δὲ πάρεσις μόνον, ὑποχονδρίων

1 μέρεσιν c: τόποις Aet. (loca Cael. 8, 178). 2 δια-
νοίας: huc usque ex Sor. eadem Aetius, qui ex alieno fonte
pergit usque ad finem: μετὰ δριμύξεως ἢ δήξεως ἁλμυροῦ χυμοῦ
(quae Aetii sunt a Dietzio addita p. 282, 3, non extant in c).
φλεγμονὴ δέ ἐστι τῶν περὶ τὴν μήτραν τόπων... ex auctore
quodam (fort. Philumeno, ex quo eap. seq.) qui ubi comprobat
τὰ ψυκτικὰ p. 282,14, Sorano manifeste adversatur. of. supra
c. 2 et Cael. Àur. ox. 3, 187. Aetii autem sunt ultima verba
qui cap. Aetii seq. zr. φλεγμονῆς 510 indicant ἡ. δὲ λοιπὴ ἐπι-
μέλεια ἡ ἐπὶ τῆς φλεγμονῆς δηϑησομένη ἔστω. contra sic ve-
tus interpres lat. curam autem eandem adhibemus quam n fer-
vore matricis ordinavimus (i. e. II, 2). ceterum de curatione
mul. v. Cael. (Sor.) ox. 3, 185, ubi memorat pessaria de qui-
bus latius in libris quos sumus de mulieribus seriptwri docebi-
bus. 7 δὴ E: δὲ c. 9 διάπνιαν (corr. D) περὶ τὴν ὑστέ-
ραν c (corr. E). διάϑεσιν: seq. Aetiana (ex Archigene) p. .
247,17 —249, 2 (quorum etiam epitomam legis ex alio auctore -
Oribasio vet. latino insertam VI, 360 sqq.). 16 τριμμὸς C
(corr. D). σπασμώδης συνολκῇ τε C (corr.

ΤΣ

-- 821 —

μετεωρισμός,. μήτρας ἀναφυγή, ϑώρακος διόγκωσις, τῶν
καταπλεκόντων τὸ πρόσωπον ἀγγείων κύρτωσις, περίψυξις,

3 , M "^ A LÀ e ,
περιίδρωσις. ἀσφυξία παντελὴς ἢ βραχὺς ἄγαν ὃ Gqvyuoc,
καὶ συντόμως κατὰ τὸ πλεῖστον ἐξανίστασϑαι τῆς κατα-
πτώσεως καὶ ἀναφέρειν ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ περὶ τῶν γεγο-
νότων, ἀλγεῖν κεφαλήν τε καὶ τένοντας, ἐνιάκις δὲ καὶ
παρακύπτειν.

21. παράκειται δὲ τῷ ὑστερικῷ πάϑει διὰ τὴν ἀφωνίαν
καὶ τὴν κατάληψιν τῶν αἰσϑήσεων τὸ ἐπιληπτικὸν καὶ ἀπο-
πληκτικὸν καὶ καταληπτικὸν καὶ ληϑαργικὸν καὶ τὸ ἀπὸ ἕλ-

, LA € ec; e». ΄ - 1
μίνϑων ἀναυδον, ὧν ἁπάντων vp ἕν διακριϑήσεται τῷ τὴν
ὑστέραν ἐπὶ τούτων κατὰ φύσιν εὑρίσκεσθαι ἢ μὴ ἐπὶ πολὺ
φεκακωμένην; ἐπὶ δὲ τοῦ ὑστερικοῦ σφοδρῶς φλεγμαίνουσαν
καὶ ἀναδεδραμηκυῖαν, καὶ τῷ τὰς μὲν ὑστερικὰς ὡς ἐπὶ τὸ
πλεῖστον τοῦ παροξυσμοῦ παυσαμένου περὶ ὧν ἔπαϑον ἀνα-
φέρειν, τὰς δὲ ἐν τοῖς ἄλλοις πάϑεσι μηδαμῶς, καὶ τὰς μὲν
ς A , , , e , bd P
ὑστερικὰς προηγουμένως ἐσχηκέναι μέμψιν ὑστέρας, τῶν ἄλλων
δὲ τὰς μὲν ἐξ ἑλμίνϑων ἀφώνους ἐντέρων καὶ κοιλίας, τὰς
δὲ λοιπὰς κεφαλῆς πόνον ἔχειν, καὶ τῷ ταῖς μὲν ἐπιληπτικαῖς
, hi , 1 bd , D A e ^
ἀφρὸν énipaíveo9o, xol σφυγμῶν μέγεϑος, ταῖς δὲ ὑστερικαῖς
οὐκέτι, καὶ τῷ ταῖς μὲν ἀποπληκχτικαῖς σφοδρὸν εἶναι τὸν
σφυγμόν, ταῖς ὑστερικαῖς δὲ ἀμυδρὸν εἶναι. τῶν δὲ κατα-

- - a ^ , -»
ληπτικῶν τῷ τὴν μὲν κατάληψιν ἐν πυρετοῖς γίγνεσθαι
μέτα τοῦ διατετάσϑαι τὰ βλέφαρα καὶ συνηρεικέναι τοὺς
ὀδόντας πρὸ τῆς ἀκμῆς τοῦ πυρετοῦ, κατὰ δὲ τὴν ἀκμὴν
9 Ul , c X 1 A - 1
ἀνίεσθαι, τὴν δ᾽ ὑστερίκὴν πνίγα καὶ ἄνευ πφῳρετοῦ καὶ
μετὰ τοῦ ἐπιμεμυκέναι τὰ βλέφαρα. τῶν δὲ ληϑαργικῶν
ἴδιον τὸ ἐν πυρετῷ καταφέρεσϑαι καὶ μέγαν ἔχειν τὸν
Gpvyuóv, ἅπερ οὐκ ἔστιν ἐπὶ τῶν ὑστερικῶν, τῶν δὲ δι᾽

4 σύντομος C (corr. E). 9 8qq. cf. Soran. interrog. in
Anecd. Graecolat, [I p. 231. καὶ (ἀποπλ.) E: 5 c. 12 εἰ
μὴ ἐπὶ m. καὶ κακωμένην c (corr. E). 18 παυσαμένου (sic) c:
om. d. 24 διετάσϑαι c (corr. D). 28 ἔχειν (sic) c: εἶναι d.

Soranus, ed. Rose. 21

e

-- 522 —

ἕλμινθας ἀφώνων. τὸ ἐκβοᾶν ἐκ διαστημάτων καὶ ἀνώμαλον
καὶ διαλείποντα τὸν σφυγμὸν ἔχειν.
28. τοιαύτη μὲν οὖν καὶ ἡ πρὸς τὰ πορἀκείμενα πάϑη
τῶν ὑστερίκῶν διάκρισις. ἔστι δὲ (τὸ πάϑος» τῷ γένει στεγνὸν
5 καὶ σφοδρὸν καὶ κατ᾽ ὀξύτητα γιγνόμενον καὶ κατὰ χρονιό-
τητα. διὸ τούτοις ἀκόλουϑον εἶναι δεῖ καὶ τὴν ἐπιμέλειαν
. τῆς μὲν οὖν ἐπιτάσεως γιγνομένης κατακλίνειν δεῖ τὴν
κάμνουσαν ἐν οἰκήματι συμμέτρως ἀλεεινῷ καὶ φωτεινῷᾷ καὶ
ἀσκύλτως τὴν κατάπτωσιν ἀνακαλεῖν, κινοῦντα μὲν τὴν
10 γένυν, χλιάσματα κατὰ τοῦ μέσου τόπου ἐπιτυϑέντα, πράως
ἐξαπλοῦντα πᾶν τὸ συνελκόμενον, διακρατοῦντα τῶν ἄκρων
ἕκαστον καὶ συμφύλων χειρῶν προσαφῇ ϑάλποντα πᾶν τὸ
κατεψυγμένον, εἶτα διὰ σπόγγου ϑερμῷ ὕδατι βραχέντος
περιμάσσοντα τὸ πρόσωπον. ἔχει γάρ τι ξώπυρον ὃ τοῦ
15 προσώπου περισφογγισμός. εἰ δὲ τὰ τῆς ἁφωνίας ἐπιμένοι,
καὶ σικύαις κούφαις χρώμεϑα κατὰ βουβώνων ἐφηβαίου τε
καὶ τῶν παρακειμένων, εἶτα τρυφερῶν καὶ καϑαρῶν ἐρίων
ἐπιβολαῖς καὶ πολλῇ καὶ ἀδιακόπῳ μέχρι τινὸς τῇ δι᾿ ἐλαίου
γλυκέος καταβροχῇ καὶ τῇ παντὸς ἄκρου διὰ τῶν ἐρίων
20 περιξιλήσει. διαπρεσβεύεται γὰρ τὸ ἀπὸ τῶν περάτων χά-
λασμα μέχρι τῶν μέσων. εἶτα ϑερμοῦ ὕδατος ἐπὶ διιστὰ-
1 per intervalla exclamare Cael. Anecd. II, 237. 4 τὸ
πάϑος (passio lat.) addidi. 6 διὰ c (corr. D). 7 post
ἐπιμέλειαν Aetiana c (p. 250,18— 258, 7 in quibus oppugnatur
Sorani sententia p. 251, 18), deinde . post album spatium j cm.
denuo incipiunt Soranea Τῆς μὲν οὖν ἐπιτάσεως etc., sic tamen
ut ab initio verba nonnulla abiecta fuerint (ef. lat.). 10
κατὰ μετόπου c (medianis partibus universis! lat. — κατὰ τῶν
μέσων τόπων vel μέσων πάντων). 11 παντὸς c. c (corr. D).
19 συμφίλων xy. πρὸς ἀφὴν c (corr. E). manibus calidis lat.
(cf. Cael. chr. 3, 22). 18 post κατεψ. Aetiana inserit c p.
208, 14—106. σπόγγων c (sed mox περισφ.). 14 περιμάσ-

σοντος € (corr. D). 15 πιμένει C. 18 καὶ διακόπω C
(corr. E). 21 post uécov (cf. supra v. 10) pergit ex Aetio

c p. 254, 3 — 265, 6 (ubi quae addit D v. 7 καὶ — πήγανον E:

non habet e, ubi γαστρὸς εἶτα ὃ... ὑποδιισταμένῃ E? (cf.
lat.).

-- 828 —

μένῃ τῇ γένυι παρενστάξει. μετὰ δὲ ταῦτα καὶ μελικράτου
καὶ τῇ διὰ κρεμαστοῦ κλινιδίου κινήσει. παυσαμένης δὲ
τῆς ἐπιτάσεως εἰ μή τις ἁτονία κωλύοι ἢ μὴ πρὸ πολλοῦ
εἴη δεδομένη τροφή, φλεβοτομίᾳ χρηστέον, εἶτα ἐγχυματισμῷ δι᾽

ἐλαίου γλυκέος καὶ ϑερμοῦ καὶ καταβροχῇ. διακλύσματί

τε καὶ ποτῷ ὕδατι ϑερμῷ, καὶ ἀποχῇ τροφῆς ἕως διατρίτου,
κἀν ταύτῃ τὸ μὲν πρῶτον ἀποϑεραπείᾳ, τὸ δὲ μετὰ ταῦτα
τροφῇ δοφηματώδει καὶ ἀπὸ ταύτης τῇ παρὰ μίαν δόσει
μέχρε τοῦ βεβαίως παρακμάσαι τὴν περὶ τὴν μήτραν γενο-
μένην ἀπειλήν... καταπλάσμασι τοῖς ἐπὶ τῶν μετὰ πόνου
καϑαιρομένων παραδοϑεῖσι καὶ πυρίαις ταῖς διὰ σπόγγων

. καὶ τοῖς ἀνετικοῖς ἐγκαϑίσμασιν ὧν τῆς ὕλης ἐμνημονεύ-

. Gupuév, καὶ πεσσοῖς τοῖς διὰ στεάτων καὶ μυελῶν καὶ τήλεως

καὶ μαλάχης σουσίνου τε ἢ κυπρίνου ἐλαίου, καὶ τῇ διὰ

10

κλυστῆρος ἐνέσει τοῦ ἐλαίου ἢ ὑδρελαίου, καὶ μᾶλλον εἶ τ

σκύβαλον εἴη κατεσχημένον. ϑλίβει γὰρ τὸ περίσσωμα παρα-
κειμένην τὴν μήτραν. παραχμαζούσης δὲ τῆς διαϑέσεως
κπηρωταῖς καὶ μαλαχτικωτέροις πεσσοῖς, εἶτα τροφῇ ποικίλῃ;
κἄπειτα λουτρῷ καὶ ὕστερον οἴνῳ. πολλάκις δὲ τῶν παρ-

- - A -
οξυσμῶν γιγνομένων καὶ τῶν ἀνέσεων καὶ διὰ τοῦτο χρο- 20

νίσαντος τοῦ πάϑους κατὰ μὲν τοὺς παροξυσμοὺς ἁρμόσει
- e - M Α M , -
τοῖς ὑποδεδειγμένοις χρῆσϑαι, κατὰ δὲ τὸ διαλειμμα πρῶτον
ἀναλαμβάνειν τὴν κάμνουσαν διὰ ποικίλης αἰώρας τε καὶ
περιπάτου καὶ ἀναγνώσεως καὶ ἀναφωνήσεως; καὶ ἀλειμ-

μάτων καὶ γυμνασίων καὶ λουτρῶν καὶ ποικίλης τροφῆς. 25

εἶτα μετασυγκχρίνειν διὰ δριμυφαγίας, δρώπακος. σικυῶν,

1 παρεστάξειν (sic) ὁ (deinde iterum ποτὰ τρια e p. 255,8

E--12). μελικράτω C. 8 κωλύει C. ἢ Ἐ: sic. 5 9.

ὕδατος καὶ καταβρ. ὁ (ὕδατος om. E). οἵ, Cael. ox. 1, 71 sq.
7 xàüv (sic) e. ἀποϑεραπεύειν C. 8 δοφηματώδη (810) c.

. 10 post ἀπειλὴν Aetiana c p. 255, 22—25 (τῇ — ἀναλαβόντες).

Soraneorum lacunam explent verba interpr. lat. cotidie tamen
(sc. cataplasmatibus curata etc.) — καϑ' ἑκάστην δὲ ἡμέραν.
15 ἐνέσει D: ἐν αἷς ἡ c. 26 σικυῶν εὐτόνου παραπτήσεως

ΙΝ

-- 824 —

παροπτήσεως. εὐτόνου τρέίψεως μερικῆς. συμπασμάτων, ἐγ-
καϑισμάτων δριμέων, πεσσῶν ἀμυκτικῶν καὶ μαλαγμάτων,
σιναπισμοῦ καὶ τῆς κατὰ κύκλον ἀγωγῆς. εἰ δὲ μὴ λύοιτο
ἡ διάϑεσις, καὶ τῷ δι᾿ ἐλλεβόρου λευκοῦ σπαραγμῷ μετὰ
5 τοὺς ἀπὸ ῥαφανίδων ἐμέτους ἀποδημίαις τε ἐπὶ γῆς καὶ
ϑαλάσσης καὶ αὐτοφυέσιν ὕδασιν, ὧν ἀπάντων τὴν ἐπι-
δέξιον χρῆσιν ἐν τοῖς περὶ βοηϑημάτων ὑπομνήμασιν
ἐφωδεύκαμεν.
29. οὗ πλεῖστοι δὲ τῶν ἀρχαίων. εἰ καὶ μικροῦ
10 δεῖν πάντες ἑτερόδοξοι, δυσώδεσιν ὀσφραντοῖς ἐχρῶντο, οἷον
ϑριξὶ κεκαυμέναις καὶ ἐλλυχνίοις ἀπεσβεσμένοις ἐλαφείῳ τε
κέρατι τεϑυμιαμένῳ καὶ ἐρίου κναφάλλοις κεκαυμένοις δέρ-
μασί τε καὶ ϑάκεσι, καστορίῳ διαχρίοντες τὰς ῥῖνας καὶ τὰ
ὦτα, πίσσῃ ὑγρᾷ, πεδρίᾳ, ἀσφάλτῳ, πόρεσι τεϑλασμέναις,
15 σφονδυλίῳ, πευκεδάνῳ καὶ πᾶσιν ἤδη τοῖς βαρυόσμοις εἶναι
νομιξομένοις, ὡς τῆς ὑστέρας ἀπὸ τῶν δυσωδῶν φευγούσης.
ἔνϑεν xol κάτωθεν ἐπεϑυμίασαν τὰ εὐώδη καὶ πεσσοὺς
παρέλαβον διὰ νάρδου στάχυος καὶ στύρακος, πρὸς τὸ τὴν
μήτραν ἃ μὲν φεύγουσαν ἃ δὲ διώκουσαν ἐκ τῶν ὑπερ-
20 κειμένων τόπων εἰς τοὺς ὑποκειμένους μεταστῆναι. ἔξωϑεν
δὲ τούτων Ἱπποκράτης τὰς μὲν ἀφεψήματι κράμβης ἐπό-
τισε τὰς δὲ ὀνείῳ γάλακτι, καὶ ὡς εἰλεωδῶς στροφουμένης
τῆς μήτῥας αὐλίσκον ἐνθεὶς χαλκευτικῆς φύσης εἰς τὸν γυναι-

TQ. μερ. C (corr. E). 2 καὶ (ante μαλ.) om. c. 4 καὶ τὸ
ἀπὸ Ow ἐλλ. c (corr. E). 5 ἀποδημίας c (corr. D). ἐπὶ
D: ἀπὸ c. 6 ὑδάτων c. 9 οἵ πλεῖστοι: cf. ex alio auctore
ap. Orib. lat. VL 360. εἰ E (ἢ D): of c. 10 δεῖν E: δὴ
c. 12 τεϑυμ. ἐρέω κεκαυμένω φαλλοῖς (γναφάλοις D) κεκαυ-
μένοις C. post κεκ. 510 $e: πίσση ὑγρὰ κεδρία σφονδυλίω
πευκεδάνω δέρματι τὲ καὶ ῥάκεσι ᾿καστορίω διαχρήοντες (510)
τὰς Qívag καὶ τὰ ὦτα πίσση κεδρία ἀσφάλτω κόρεσι τεϑλ. καὶ
πᾶσιν. 16 νομίξουσιν c (corr. D). 17 ἐπεϑυμίασαν:
ἐπιϑέμασιν ἐθυμίασαν c. 18 καὶ (cr.) add. E. 29 στρε- -
φουμένας τὰς μήτρας c (corr. D). 28 καυλίσκον c (corr. Εἰ).
haec fortasse Dioclis (cf. II, 31, 85).

κεῖον κόλπον ἐφύσα διαστολὴν ἐπιτηδεύων. Διοκλῆς δὲ
ἐν τῷ τρίτῳ τῶν γυναικείων συνάγει μὲν τὰ πτερύγια
τῆς ῥινός, ἀνοίγει δὲ τὸ στόμα καὶ πταρμικῷ χρῆται. καὶ
τῇ χειρὶ τὴν ὑστέραν εἰς τοὺς ὑποκειμένους ἀποϑλίβει τό-
πους διὰ τῆς εἰς τὸ ὑποχόνδριον ἐπερείσεως. καὶ τὰ σκέλη
ϑερμῷ καταντλε. Μαντίας δὲ καστορίῳ καὶ ἀσφάλτῳ
ποτίζει δι᾽ οἴνου. μελλούσης δὲ τῆς "αταφορᾶς καταυλήσει
χρῆται καὶ τυμπάνοις. Ξενοφῶν "δὲ καὶ φῶς τὸ ἀπὸ τῶν
λαμπτήρων εἰσφέρει καὶ ἤχους ἐπιτηδεύει πλείονας ἀκονῶν
καὶ τύπτων χαλκώματα καὶ χορδάς. ᾿Δσκληπιάδης δὲ
πταρμικῷ χρῆται καὶ τὰ ὑποχόνδρια τελαμῶσι διασφέγγει
καὶ ἐμβοᾷ καὶ ταῖς δισὶν ὄξος ἐμφυσᾷ, κατὰ δὲ τὸ διάλειμμα
συνουσίαν δοκιμάξει καὶ ὑδροποσίαν ... μεμφόμεϑα δὲ πάντας
εὐθέως πλήσσοντας τὰ φλεγμαίνοντα καὶ κάρους κατασκευ-
ἄξοντας διὰ τῆς ἐκ τῶν δυσωδῶν ἀποφορᾶς. οὐ γὰρ ὡς
ϑηρίον ἐκ φωλεῶν ἡ μήτρα προέρπει τερπομένη μὲν τοῖς
εὐώδεσι φεύγουσα δὲ τὰ δυσώδη. διὰ δὲ τὴν ἐκ τῆς φλεγ-
μονῆς σφίγξιν συνολκοῦται. χαλεπὸν δὲ καὶ φλεγμαίνοντα
κατὰ συμπάϑειαν τὸν στόμαχον ποτήμασι κακοῦν φαρμακώ-

δεσι καὶ δριμέσιν. ἡ δὲ ὑπὸ τῆς χαλκευτικῆς φύσης ἔκ- 20

ϑλιψις εἰς τὸ αἰδοῖον τῇ πνευματώσει προσδιατείνει τὴν
ὑστέραν ἱκανῶς ἤδη τῷ λόγῳ τῆς φλεγμονῆς διατεταμένην.
ἡ δὲ τῶν πταρμικῶν χρῆσις τῷ τιναγμῷ καὶ τῇ δριμύτητι
τῶν φαρμάκων μετασυγκρίνει τὰ χρονίσαντα. διόπερ προσ-
παροξύνει τῇ μὲν ἐπιτάσει τὴν διάϑεσιν οὐ βίας δεομένην
ἀλλὰ πραυσμοῦ. πληκτικοὶ δὲ καὶ οἵ ψόφοι καὶ of τῶν χαλ-
κωμάτων ἦχοι καὶ τῶν διὰ τὴν φλεγμονὴν εὐπαϑῶν ἐρε-

2 cf. Hipp. supra I, 22 (71). 7 καταφορᾶς: κυοφορᾶς C
Bison E). 8 χρήσϑαι c (corr. E). 13 lac. significavi
. propter extr. cap. cf. ad p. 326, 13. 15 διὰ τῆς E: τῆς διὰ
τῆς C. 16 μὲν τοῖς ἘΠ μέντοι Ὁ. 11 τὰ add. E. 18 συνεῖ-
κοῦϑαι C. τὰ ante φλεγμ. quod add. c, omisi. 22 δια-
- τεταγμένης e (corr. d). 24 παροξύνει c (addidi zooc-).

. 965 δεομένης c (corr. E).

το

5

— 825 —

ϑιστικοί. πολλαὶ γοῦν καὶ τῶν ὑγιαινουσῶν ἀπὸ τοιούτων
ψόφων ἐκεφαλάλγησαν. ἐπιβλαβὲς δὲ καὶ τὸ ἐμφυσηϑὲν
ὄξος. ὡς γὰρ τὰς ἔξωϑεν φλεγμονάς, οὕτω καὶ τὰς ἔν-
δοϑὲεν πᾶν τὸ στῦφον ἐπιτείνει. βλαβερὸν δὲ καὶ τὸ διὰ
5. χορδῶν ἢ τελαμώνων περισφίγγειν φλεγμαίνουσαν ἔξωϑεν
τὴν ὑστέραν οὐδὲ κατάπλαδμα φέρειν ἀβαρῶς δυναμένην διὰ
τὴν ἐκ τῆς περιϑλάσεως ἐπίτασιν. τὸ δὲ ὑδροποτεῖν οὐκ
ἀσύμφορον μόνον, ἔσϑ᾽ ὅπου δὲ καὶ βλαβερόν ἐστι, δώσεως
δεομένης τῆς καμνούσης ἢ μετασυγχρίσεως, ἣ καὶ γίγνεται

10 διὰ τῆς émà τὸ κἀρᾶμα μετελεύσεως. -ὄυνουσία δὲ παρα-
σκευαστικὴ πᾶσιν ἀτονίας. διὰ τοῦτο οὐ συμφέρει μηδενὸς
προσγιγνομένου βελτίονος κακοῦσα τὸν ὄγκον εἰς ἀτονίαν.
ἡ μὲν γὰρ διὰ τοῦ ψυχροῦ τῆς πεφαλῆς καταιόνησις ἕνεκα
τοῦ παύσασϑαι τὴν ἀφωνίαν καταφανῶς ἐστιν ἄτεχνος. τῇ

15 Ψύξει γὰρ ἐπιπυκνουμένου τοῦ σώματος διὰ τὴν ἐπίτασιν
τῆς φλεγμονῆς δυσανακλητοτέραν δεῖ γίγνεσθαι τὴν κατα-
φορᾶν.

V {Περὶ διατάσεως ὑστέρας)
90.

20

VI Περὶ ἐμπνευματώσεως μήτρας. |
31. Ἐμπνευματοῦσϑαι πέφυκεν ἡ ὑστέρα μετὰ τοὺς .
τομετοὺς ἐκ ψύξεως ἢ φϑορᾶς ἢ δυστοκίας μύσαντος τοῦ

9 δι

2 ἐκεφαλάργησαν ο. 8 μόνον add. ἘΞ (Reinhold. 9 .

ἢ add. E. καὶ γίγνεται: γίνεται, καὶ C. 12 κακοῦ c (corr. -
E). 13 ἡ μὲν (δὲ E, μὴν) γὰρ... supra sc. inter varios .
priorum errores nunc omissa. τῆς κεφαλῆς E: τῆς δὲ κι c. .
κατεονίσσης (sic) c (corr. E). 17 δυσαναπλητοτέρας Ów- —
γίνεσϑαι c (corr. D). 18. tit. ex ind. c gxz. cf. lat. De ten- —
sione matricis (11, 5). hoc cap. deest in textu graeco c. 23 9
a similibus hoc cap. incipit Aetius ex Sorano paulisper mutato.

-

-- 8928 —

στομίου ἢ O9oóufov παρενσφηνωθέντος αὐτῷ, τοῖς" ἄλλοις
δα UON OS ..(υμοκνό τρσυνοῦ

καὶ ποτὲ μέν εἰς τὸν δεξιόν, ποτὲ δὲ εἰς τὸν ἀριστερὸν
βουβῶνα τὴν ἔρεισιν ποιουμένης. ἔτι δὲ καὶ ψόαι καὶ ἰσχία
συναλγεῖ τισι καὶ τὰ τῆς συμπαϑείας τῆς πρὸς τὴν ὑστέραν
σημεῖα ἐφορᾶται, οἷον τενόντων ἀλγήματα καὶ κεφαλῆς καὶ
τὰ λοιπά, καὶ κατὰ τὴν τῶν δακτύλων ϑλίψιν εἶξις ἀντι-
μεταβατικὴ ποσῶς, ταχεῖα δὲ πάλιν ἐπιδιόγκωσις, καὶ πρὸς
τὸν διὰ τῆς χειρὸς δαπισμὸν ἦχος τυμπανώδης, ποτὲ δὲ καὶ
στρόφος καὶ διαδρομὴ νυγματώδης καὶ οἵονεὶ σφυγμός. καὶ
πρὸς τὰ ϑερμαίνοντα δὲ κουφισμός, εἶτα μετ᾽ ὀλίγον παρ-
οξυσμός, ψόφος τε καὶ βορβορυγμὸς ὡς αἰσϑητῶς ἔξω τοῦ
πυνεύματος διατρέχοντος. τὸ δὲ ἐνιέμενον ἐν τῇ συνουσίᾳ
σπέρμα διαλύεται. τὰ δὲ τῆς συνοιδήσεως τισὶ μὲν ἀεὶ δια-
μένει, τισὶ δὲ διά τινος χρόνου γίγνεται.

82. καὶ νῦν δὲ τὴν ἐπιμέλειαν τῆς ϑεραπείας ὡς ἐπὶ
στεγνῆς συντακτέον κατασκευῆς δι᾿ ἐγχυματισμῶν ἀνετικῶν
καὶ καταπλασμάτων κούφων τε σικυῶν καὶ μετὰ κατασχασμοῦ
καὶ παντὸς ἤδη τοῦ ὁμογενοῦς τούτοις βοηϑήματος. τροφὰς
δὲ λαμβανέτωσαν μὲ δυσπέπτους τε καὶ δυσκαταπονήτους
καὶ δριμείας καὶ πνευματωτικάς, ἀλλὰ τὰς ῥαδίως κατα-
πονεῖσϑαι δυναμένας. ἡ δὲ μαῖα προλελιπασμένον τὸν δά-
«vvÀov καϑεῖσα τὸν ἐγκείμενον ϑρόμβον εἴπερ τύχοι παρα-

1 παρασφήην. c (corr. E). 2 sequuntur Aetiana c p.271,
21 — 272, 19 EM — εἰσί). 5 ἐρείδησιν c (corr. D,
ἐνέρεισιν E. 8 ἴξις c (corr. D. 18 δὲ: ὃ C. 13 0 ψό-
φος τὲ c (0 del. ,E). ὡς αἰσϑητὸς c (corr. D). cf. p. 272, 11
D... 16 συνοικήσεως c (inflatio lat., ἀνοιδήσεως E). 11 τῆς
ϑεραπείας om. E. 18 κατασκευὴ c. 23 post δυναμένας
seq. Áetiana c p.273, 16 — 274, 2 ubi novum Sorani fragmen-
tum adnectitur 510. καὶ εὐθὺς μετὰ τὸ ἐγκάϑισμα ἡ δὲ (sic,
ubi δὲ om. d) μαῖα etc. cum albo (ante 7) unius fere centi-
metri quae sequuntur extant tamen etiam apud Aetium ex
Sorano, nonnullis quidem omissis, excerpta atque mutata.

5

5

10

15

20

— 828 —

κείμενος κομιξέσϑω πρῴως αὐτὸν ἐνδιαλύσασα τῇ προσαφῇ
χάριν τοῦ ἄσκυλτον γενέσϑαι τὴν ἔκκρισιν. χρονιζούσης δὲ
τῆς ἐμπνευματώσεως ἐν μὲν τοῖς παροξυσμοῖς τὰ ἀνετικώτερα
προσάξομεν. ἐν γὰρ ταῖς ἐπιϑέσεσι καὶ τοῖς παροξυσμοῖς
τὰ ὅμοια δοκιμάξομεν. διαλείμματος δὲ γενομένου τὰ σώματα
τονοῦμεν διὰ συναλειμμάτων ϑερμοτέρων καὶ τρίψεως τῶν
σκελῶν καὶ τῶν πασχόντων τόπων, τῆς τε τῶν ὅλων καὶ
τοπικῆς, ποτὲ μὲν διὰ ψιλῶν τῶν χειρῶν ποτὲ δὲ δι᾿ ὦμο-
τάτων λίνων ξηρῶν. τροφάς τε δίδομεν ποικίλας, ἔσϑ᾽ ὅτε
δὲ καὶ δριμείας. τὴν ὀσφὺν δὲ καὶ τὸ ἐπιγάστριον δρώπακπε
καταχρίομεν καὶ νίτρῳ συμπάσσομεν ἢ παροπτῶμεν καὶ τῷ
διὰ νάπυος καὶ ἰσχάδων φοινιγμῷ χρώμεϑα ἢ τὸ κρέϑινον
μετὰ σύκων ἡψημένων καὶ πηγάνου καὶ ὑσσώπου καὶ μέλιτος
καταπλάττομεν. ἐπιρρίπτομεν δὲ καὶ τὸ διὰ νίτρου καὶ συκῶν
καὶ ἀψινϑίου ἢ τὴν ὠμήλυσιν μετὰ συκῶν ἡψημένων καὶ
ὑσσώπου ἢ τὸ διὰ σπερμάτων μάλαγμα ἢ τὸ πολυάρχιον ἢ τὸ
διὰ δαφνίδων μετὰ κηρωτῆς τὸ πρῶτον. εἶτα κατ᾽ ἰδίαν.
ὅμοια δὲ τούτοις καὶ τὰ ἐγκαϑίσματα παρασκευάζομεν καϑ-
έψοντες τῷ ὕδατι σταφυλῖνον καὶ δαῦκον πκρητικὸν καὶ γλή-
χωνα, μενούσης δὲ τῆς κατασκευῆς καὶ ἀρτεμισίαν καὶ ὕσ-
σωπον καὶ πράσιον καὶ δάφνην ἢ τὸν κάρπον αὐτῆς κασίαν
τε καὶ νάρδον. τῆς δὲ αὐτῆς δυνάμεως καὶ πεσσοὺς προσ-
βάλλομεν τοὺς διὰ πηγάνου (xol γλήχωνοςΣ καὶ μέλιτος καὶ
γίτρου, καὶ τερεβινϑίνης χαλβάνης ἴρεως πηγάνου ὑσσώπου
4 ἐν — (8) δοκιμάξομεν om. Aetius. 7 τῆς — (10) δρι-
μείας om. Aet. 11 καὶ --- παροπτῶμεν om. Aet. 14—17
(ἐπιρρ. — ἰδίαν) in brevius contraxit Aet. 14 νέτρων C.
17 δαφνίδων Aet.: δαφνῶν c. ^ 18 ὅμοια — (22) νάρδον om.
Aet. 20 μενούσης: οὔσης C. 22 sqq. similia, sed paulo
mutata praebet Aet., quapropter Dietzius hoc loco quae habet
c (v.22— 329,6) describere supersedit (cf. p.275,5—'1 D. πεσσοὶ
— ὑποτιϑέναι). sic autem Aetius: καὶ πεσσοὺς δὲ προστιϑέναι
xen τῆς αὐτῆς δυνάμεως διὰ τερεβινϑίνης χαλβάνης ἴρεως πη-
γάνου τε καὶ ὑσσώπου καὶ τὸ διὰ πηγάνου καὶ γλήχωνος καὶ
νίτρου καὶ μέλιτος καὶ χολῆς ταυρείας ἴσων ἢ ἀνίσων μιγνυ-
μένων. 28 καὶ γλήχωνος addidi ex Aet. cf. lat. (puleium).

— 829 —

καὶ ταυρείας χολῆς ἴσων ἢ ἀνίσων μεμιγμένων. ἐκ τούτων
δέ ἐστι καὶ τὸ τοιοῦτον πρόσϑετον, συκῶν λιπαρῶν κεκομ-
μένων ὥστε τὰς πεγχραμίδας αὐτῶν μὴ φαίνεσϑαι - [7
Cnwnlepi£vov ῥίξης λειοτάτης L B. ἀφρονίτρου λευκο ( a.
εἰς δὲ τὸ ἀμαυρῶσαι τὴν πολλὴν δριμύτητα αὐτοῦ καὶ δῆξιν
εἰς γάλα τὸν πεσσὸν προβάπτειν χρὴ καὶ ὑποτιϑέναι. καὶ
σικύας δὲ τοῖς τόποις κατὰ κύκλον προσβλητέον καὶ βιαίως
ἀποσπαστέον, ἐνίοτε δὲ καὶ μετὰ ἀμυχῶν. καὶ πᾶσι τοῖς
μετασυγκρίνειν δυναμένοις χρηστέον, καϑάπερ τοῖς αὐτοφυέσιν
ὕδασι, καὶ κατακρουνισμοῖς καὶ νήξεσι. πρῶτον μὲν ϑερμοῖς
ὕστερον δὲ καὶ ψυχροῖς. κατ᾽ ὀλίγον ἐϑίξζοντας τὸ σῶμα
ὑπομένειν τὴν ψυχρολουσίαν ὥστε τονωϑῆναι và πεπονϑότα

μέρη. τροφὰς δὲ διδόναι λεπτυνούσας καὶ διαλύειν πνεύ-
pera δυναμένας. χρηστέον δὲ καὶ τῷ διοσπολιτικῷ, ἐνίοτε
δὲ καὶ τῷ διὰ καλαμίνϑης.

88. τὰ δὲ φαρμακωδέστερα φάρμακα παραιτούμεϑα διὰ
τὴν ἀνατροπὴν τοῦ στομάχου, καὶ τὰς ὑποϑυμιάσεις καὶ
τοὺς διὰ τῶν ἀρωμάτων ὑποκαπνισμούς. πληρουμένη γὰρ
ὑπὸ τούτων ἡ πεφαλὴ μείζονα τὴν βλάβην ὑπομένει τῆς
ὠφελείας. ἀποδοκιμάζομεν δὲ καὶ τὰ στύφοντα τῶν ἐπιϑε-
μάτων, οἷον τὰ διὰ μήλων κυδωνίων, φοινίκων ϑηβαικῶν,
οἴνου αὐστηροῦ, οἰνάνϑης, ἀκακίας, σιδίων. τὴν γὰρ ἐπὶ
στεγνώσει γεγενημένην ἐμπνευμάτωσιν οὐ τὰ στύφοντα λύει"
τὰ δὲ χαλῶντα καὶ ἀνιέντα.

VI Περὶ οἰδήματος ὑστέρας.
84. Οἰδούσης δὲ τῆς ὑστέρας ὄγκος παρέπεται ὠχρό-

4 κυκλ. ete. addidi ex Aetio (cf. lat. cymini. . .afronitri).
6 προσβάπτειν € (προβ. Aet.) 7 ew veg Aet.: συκίαν ὃ;
9 χρηστέον... .ἐθίζοντες c (sic etiam Aetius). 10 καὶ κατακρ.
*. νήξεσιν om. Aet. 18 διδόναι: sic et Aetius (ut saepe).
14 χρηστέον — (15) καλαμένϑης om. d (praeter ult. verb.)
16 sqq. in brevius contraxit Aet. 26 sqq. eadem paulisper
mutata et versus finem contracta (ex Sorano) habet Aetius.

eq

15

25

-- 99390 —

λευκος ὑπόσομφος εὐαφής; εἴκων πρὸς τὰς τῶν δακτύλων
ϑλίψεις καὶ μετὰ βραχὺ πάλιν ἐπαιρόμενος. τὸ δὲ ἐπιγάστριον
ὁμόχρουν ἐστὶ καὶ τοῖς δακτύλοίς ἑλκόμενον ἐπακολουϑ εῖ.

τὰ αὐτὰ δὲ καὶ νῦν παραληπτέον ἅπερ ἐπὶ τῆς ἐμπνευ-
5 ματώσεως εἰρήκαμεν. ἐγχυματίστέον δὲ τοὺς τύπους τὸ μὲν
πρῶτον ἐλαίῳ ϑερμῷ., ἔπειτα κυπρίνῳ ἢ ἰρίνῳ ἐλαίῳ, καὶ
πεσσοῖς ὁμοίοις τοῖς ἐπ᾿ ἐμπνευματώσεως.

VII Περὶ óxíggov καὶ σκληρωμάτων ἐν ὑστέρα.
35. Σκληρία γίγνεται μήτρας κατὰ προήγησιν φλεγμονῆς
10 ἐκ μέρους ἢ καϑόλου. παρέπεται δὲ ὄγκος ἀπηνὴς ἀντί-
τυπος; ἐν δὲ ταῖς βιαιοτέραις ϑλίψεσι ναρκώδη συναίσθησιν
ἐπιφέρων, καὶ ὡς ἐπὶ ἰσχιάσιν ἐν τῷ περιπατεῖν καὶ ἐπι-
κεκυφέναι πονεῖν ὀσφὺν βουβῶνας ἐπιγάστριον.

ΙΧ Περὶ μύλης.
36. Ἢ λεγομένη μύλη, ἢ καϑὼς ἄλλοι λέγουσι μύλος;
σκίρρωσίς ἐστιν ὑστέρας διὰ προηγουμένην φλεγμονὴν ἐπι-
1 óg. τοῖς ἐπ᾽ (τοῖς τῆς E): ὃμ. τῆς c. 8 Σωρανοῦ falso
inscr. Aetii cap. περὶ σκίρρου καὶ σκιρρωμάτων (σκληρωμάτων c)

ἐν ὑστέρᾳ quod plurimum recedit. pro tit. qui ex Aetio trans-
latus sit fort. scr. περὶ σκληρίας. cf. addit. lat. ap. Oribas.

VI, 372 — Musc. 11 ναρκώδης c (corr. D). 19 ὡς ἐπὶ
ἰσχιάσιν: cf. Cael. Aur. p. 548—49. περιπατεῖν ἐπιπεφυκέναι
καὶ πονεῖν C. 13 hic interrupto scribae labore finitur de-

repente codex Parisiensis in media pagina. sententiam explet
Soranus apud Orib. (saec. VI) latine versus sic ΥἹ, 872: torpo-
rem facit et sicut 4m Sciatica passione gradientibus vel sese in-
clinantibus dolorem movel clumum atque inguinum et. sub wmbi-
lico pubetenus cum. pondere quodam ad inferiora tendente. nam
Si im eius collo vel osculo duritia fuerit, ilia mon inflantur mec
sub umbilico pubetenus tenduntwr, sed; inmissis digitis vesistens
invenitur. duritia. 16 titulum (ex Aetio, qui Soranum ge-

uitur) sic habet c Περὶ μύλης πάϑους iv μήτρα ὑπό τινῶν

ὕδερος νομιξόμενος (sic). 17 5 om. c (add. D). 18 ἐπιγι- y

LO DN
ipea Lr

-- 881 --

γιγνομένη, ποτὲ δὲ καὶ τοπικὸν ἕλκος ἐπὶ πολὺ ὑπερσαρ-
κῶσαν. ὠνόμασται δὲ μύλος ἀπὸ τῆς δυσκινησίας καὶ τοῦ
βάρους. γίγνεται δὲ ποτὲ μὲν κατά τι μέρος μήτρας, οἷον
στόμα καὶ τράχηλον ὥς γε δακτύλοις καϑιεμένοις ὑποπίπτειν
τὸν ὄγκον καὶ κάτω τὸ πᾶν εἶναι βάρος, ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ
δὲ x«9' ὅλην τὴν μήτραν, ὑὅπότε παρακολουϑεῖ πρόδηλος
ὄγκος περὶ τὸ ἐπιγάστριον ἀπηνὴς λυϑώδης μετὰ κατασπα-
σμοῦ τῶν ὑπερκειμένων ὑποχονδρίων καὶ ἐσχνώσεως ἀχροίας
τε καὶ ἀνορεξίας.

97. γίγνεται δὲ τὸ πρῶτον φαντασία τις συλλήψεως,
ἐπεχομένων μὲν τῶν καταμηνίων, διογκουμένων δὲ τῶν μα-
στῶν, ἀνατρεπομένου δὲ τοῦ στομάχου, καὶ βαρυνομένης

μὲν τῆς ὁσφύος, διογκουμένου δὲ vov ἐπιγαστρίου. διακρί-
νεται δὲ τοῦ χρόνου προκόπτοντος τῷ νυγματώδη παρακο-
λουϑεῖν ἀλγήματα, μηδεμίαν δὲ γίγνεσθαι κίνησιν ὥσπερ
ἐπὶ τῶν κυουσῶν. ὕστερον δὲ καταλυομένου τοῦ παντὸς
σώματος, μεγεϑυνομένης δὲ τῆς ὀγκώσεως ἔμφασις ὕδρωπος
ἀποτελεῖται. - διακρίνεται δὲ καὶ τοῦ ὕδρωπος τῷ κατὰ τὴν
- Y | STO , » ji P d 1 ,
τῆς χειρὸς ἐπίϑεσιν μηδέποτε εἴκειν vOv ὄγκον μηδὲ κοιλαΐί-
& 3 , Ἥ , , 1
νεσϑαι μηδὲ yov τυμπανωώδη 9 κλύδωνα γίγνεσθαι κατὰ
} - A δ , e LI - ("7 Ld 3 «v
τὸν τῆς χειρὸς ῥαπισμόν, ὥσπερ ἐπὶ τοῦ ὕδρωπος. ἔσϑ᾽ ὅτε
δὲ προιόντος τοῦ χρόνου καὶ καταψυχομένου τοῦ ἥπατος
δ 0 1 NT. - 3 , 1
καὶ vOgonp ἐπιγίγνεται. τινὲς δὲ ἱστοροῦσιν ἐπ᾽ ἐνίων καὶ

M » , , ς 1 , ,
σαρκὸς ἔκφυσιν γίγνεσϑαι συνισταμένην ὡσεὶ καρύου μέγε-
Soc διὰ τοῦ γυναικείου αἰδοίου, αἷς μὲν κατὰ μῆνα αἷς δὲ
διὰ δύο ἢ τριῶν μηνῶν.

38. τὴν δὲ προειρημένην διάϑεσιν οἵ μὲν ὡς ἀϑερά-

vouévm» c (corr. E). 8 γίνεται — (6) μήτραν om. Aet, 4
τράχηλος c (corr. E). ὅς γε € (ὥστε E?) 7 ὑπογάστριον
c (sed infra 13 my. 4 ubi vzoy. Aet.) 10 vig: τῆς C (quod
om. Aet.). 16 δὲ D: om. c (sic et Aetius: κυουσῶν. ὕστερον
καταλυομένου ὅλου τοῦ σώμασις ...). cet. cf. lat. 18 τὴν
(ante τῆς) om. c. 34 ἔκφυσιν: ἔκφασιν (sic) c (ἔκκρισιν Aet.,
unde D). συνισταμένης C.

σι

μ᾿

το

5

-- 882 —

πευτοὸν κατέλιπον, οὗ δὲ τὴν ἀρχομένην μόνον ὑπήγαγον
τοῖς βοηϑήμασιν. ἡμεῖς δὲ καὶ νῦν ὡς πεχρονικυῖαν ϑερα-
πεύομεν νόσον. δεῖ δὲ μὴ ἀμελεῖν, ἀλλ᾽ ἐν μὲν ταῖς ἐπι-
ϑέσεσιν, ἃς καταλαμβάνομεν ἔκ βάρους πλείονος καὶ ναρ-
5 κώδους συναισϑήσεως ἢ φϑορᾶς σιτίων καὶ ἀγρυπνίας δίχα
προδήλου τινὸς αἰτίας γεγενημένης, παραλαμβάνειν κατα-
πλάσματα ϑερμὰ χαλαστικά, σικύας, κατασχασμόν, βδέλλας,
πυρίας. ἐγχυματισμοὺς πραυντικοὺς ἀνετικούς. πεσσοὺς μα-
λακτικούς, ἐγκαϑισμούς, κηρωτὰς μετὰ ἀλϑαίας ἡψημένης
10 καὶ γλυκέος ἐλαίου ἢ κυπρίνου, καὶ μάλαγμα τὸ διὰ χυλῶν
ἢ τὸ Mvacéíov, καὶ τροφὰς εὐχύμους τε καὶ εὐχύλους. καὶ
τὴν εἰς τοὺς ὥμους διὰ τελαμῶνος ἀνάληψιν εἰς ἐπικουφι-
σμὸν τῆς διὰ τὸν κατασπασμὸν ὀχλήσεως. ταῦτα μὲν οὖν ἐν
τοῖς παροξυσμοῖς παραλαμβάνομεν, ἐν δὲ τοῖς διαλείμμασι τὸ
15 σῶμα προαναλαμβάνομεν διὰ τῆς ἀλειπτιμῆς ἐπιμελείας, oi-
ὥρας, περιπάτων, λουτρῶν, ἀναφωνήσεως, οἰναρίου καὶ τῆς
ἐπιτηδείου καὶ ποικίλης τροφῆς. τὰ δὲ πρωτοπαϑοῦντα μετα-
βάλλομεν διὰ δρώπακος παροπτήσεως ἡλιώσεως νίτρου τὲ
καὶ ἁλῶν ἐπιπασσομένων καὶ τρίψεως; καὶ τῷ διὰ νάπυος
0 καὶ ἰσχάδων φοινιγμῷ χρώμεθα, καὶ μαλάγμασι τῷ διὰ
σπερμάτων καὶ τῷ διὰ δαφνίδων καὶ τῷ πολυαρχίῳ καὶ τῷ
Κηφισοφῶντος καὶ τοῖς ὁμοίοις. ἐγκαϑίσμασί τε καὶ πυρίαις
μετασυγκρίνειν δυναμένοις. οἷον διὰ ϑαλάσσης ἐξζεσμένης

1 ὑπήγαγον — νόσον partim om. partim mut. Aet. 2
καὶ νῦν ὡς κ. (sic) ὁ (cf. lat. nos vero sicut in chronia valitu-
dine vel sicut chroniam valitudinem ita et molam curamus) :
καὶ νέαν οὖσαν καὶ «. E? (Gomp.). 8 ἐν μὲν --- γεγενημένης
om. Aet. seqq. mutavit. 6 παραλαμβάνειν E: παραλαμβά-
vovtsg καὶ C. 9 ἠψημένας c (corr. E). 11 ur«cefov (sic) |
C. 11 καὶ τὴν — (13) ὀχλήσεως om. Aet. (seqq. mut.).

16 προσαναῖ. c (et Àet., sed cf. lat. primo analeptico cyclo re-

swmentes). 17 μεταβάλλοντες € (cf. lat. deinde metasyneritica —
subiungimus). 20 χρώμεϑα post uo. repetit c (om. E, αὖ
Aet). 22 ἐγκαϑισμάτων τὲ καὶ πυριῶν.. δυναμένων [e (corr. 3
E). 28 διὰ (ex Aet. E: om. c. ἐξεσμένης (810) - 6.

-- 839 —

ἢ ἅλμης, ἀφεψήματος δάφνης, δαφνίδος, yAuyovog, ὑσσώ-
που, ἐλελισφάκου, πρασίου, ἀρτεμισίας, δικτάμνου, κενταυ-
ρίου, πολίου, σκορδίου, ὑποτιϑεμένης τῆς χύτρας τῷ δίφρῳ
καὶ τῷ πώματι αὐτῆς τετρημένῳ ἐναρμοζομένου καλάμου

A e A - , , 1 ^ E"
(xol οὕτω διὰ τοῦ καλάμου» πυριωμένης, καὶ πεσσοῖς τοῖς 5

διὰ βουτύρου, ὑσσώπου; στέατος χηνείου, ὀρνυϑείου, μυελοῦ
ἐλάφου ἢ ἐγκεφάλου, καὶ μέλιτος ἢ ἰσχάδων λιπαρῶν σαρ-
κὸς καὶ σταφίδων μετὰ παλαιοῦ ἐλαίου ἢ κυπρίνου ἢ ἰρί-
"^ "^ , , "^ ^ ,
vov ἢ σαμψυχίνου ἡ ἁμαρακίνου ἡ covoívov ἡ μαλαβαϑοί-
vov. δοκιμαστέον δὲ καὶ δριμυφαγίαν προκοπτούσης τῆς
διαϑέσεως καὶ τὴν κατὰ κύκλον ἀγωγὴν καὶ τὴν τῶν αὐτο-
φυῶν ὑδάτων χρῆσιν καὶ καταχρουνισμῶν καὶ νήξεων ἐν
ϑαλάττῃ ἢ αὐτοφυέσιν ὕδασι καὶ τοὺς ἀπὸ δαφανίδων ἐμέ-
τους καὶ ἣν ἡ δύναμις ἐπιτρέπῃ καὶ τοὺς ἀπὸ ἐλλεβόρων.
89. φυλακχτέον δὲ τοὺς δριμυτέρους πεσσοὺς καὶ ἐγκα-
ϑίσματα τὰ δριμύτερα, μὴ τῇ συνεχεῖ χρήσει λάϑωμεν ἑἕλκώ-
σαντες τὰ ἐσκιρρωμένα καὶ παρὰ τοῦτο κακοήϑη ποιήσωμεν
τὴν διάϑεσιν. τὰς δὲ διὰ κρόκου καὶ στύρακος xol δητίνης
καὶ σμύρνης ὑποϑυμιάσεις καὶ τοὺς δι᾿ ἀρτεμισίας γλήχω-
vóg τὲ καὶ πρασίου καὶ σκορόδου κόμης περιατμισμοὺς καὶ
τὸ πινόμενον οἰνόμελι ἐν ἀφεψήματι καρδάμου καὶ γλήχωνος
ἀποδοκιμάξομεν δι᾽ ἃς ἐπὶ τῶν ἔμπροσϑεν εἰρήκαμεν αἰτίας.
πλείσταις δὲ διὰ τῆς προρρηϑείσης ἀγωγῆς ἐξαπίνης ἔκκρισις
8 πολίου, σκορδέου (quod infra repetitur pro σκορόδου, nisi
erraverit interpres). cf. Diosc. IIT, 114—115 περὶ πολίου, π. σκορ-
δίου. ὅ καὶ --- καλάμου Aet.: om. ὁ (ubi καλάμου πυριωμέ-
νης, quod verbum cum seqq. (ab E ex Aetio reductis) descri-
bere neglexit Dietz. cf. lat. πεσσῶν τῶν C (corr. E). 1
σάρκας ὁ (σαρξὶ Aet.) 10 τῆς... ἀγωγῆς c (corr. D). haec
. om. Aet, qui mutavit sequentia. 11 τὴν om. c (add. d).

12 νήξεως (sic) c. 13 τοὺς D: τὸ c. 14 ἣν E: εἶ c.
ἐπιτρέπη φυλακτέον τούς τε δρ. πεσσοὺς καὶ τοὺς ἀπὸ ἐλεβό-
ρων καὶ ἐγκαϑισμάτων δριμυτέρων μὴ etc. c (quae transpo-
nendo corr. E) cf. lat. 18 τὰς — (22) αἰτίας om. Aet.

— 90 σχορόδου (i.e. alii. cf. lat. et Diosc. 2, 181): 6xogóíov c.
— περιατμισμοῦ c (corr. D). 21 ἐν E (cf. 1at.): om. c.

-- 3894 —

αἵματος τεϑρομβωμένου καὶ μεμελασμένου σφόδρα πολλοῦ
γέγονε καὶ ἀπήλλαξε τῆς διαϑέσεως.

X Περὶ αἱμορραγούσης ὑστέρας.
40. !Amó δυστοκίας ἢ ἐκτρώσεως ἢ ἀναβρώσεως δι᾽ 8λ-
ἥν 9 , ὌΝ 5 δ , , δ»

5 κώσιν ἡ ἀναστομώσεως ἡ ἐξ οἷασδήποτε προφάσεως ῥήξεως
ἀγγείων αἱμορραγία γίγνεται μήτρας. καὶ πρόδηλος μὲν
αὐτῆς ἡ κατάληψις ἐξ ἀϑρόας καὶ ἀμέτρου φορᾶς αἵματος,
συνεδρεύει δὲ ταῖς καμνούσαις ἀσϑένεια ῥάκωσις ἴσχνωσις
ἄχροια καὶ κατ᾽ ἐπιμονὴν ἀνορεξίαᾳ. δοκεῖ δέ ποτὲ καὶ

10 περιοδικῶς ἀπαντᾶν. ἔστι δὲ τὸ σύμπτωμα χαλεπόν. οὔτε
Α , , A 9 , , E

γὰρ δακτύλων ἐπερείσεσιν οὔτε ἀγκίστρων κατεπάρσεσιν οὔτε

- , A , , A

μοτῶν διασφηνώσεσιν οὔτε βρόχων περισφίγξεσιν ovre διαρ-

ραφαῖς χρῆσϑαι δυνατόν ἐστιν. οὐκ ἀπὸ τῆς ὑστέρας δὲ

μόνον ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τοῦ γυναικείου αἰδοίου φέρεται τὸ αἷμα.
καί τινὲς σημειούμενοι τὸν τόπον τὸ μὲν ἀπὸ τοῦ αἰδοίου
φασὶ λεπτὸν καὶ ξανϑὸν καὶ ϑερμὸν φέρεσϑαι, τὸ δὲ ἀπὸ
τῆς ὑστέρας παχύτερον καὶ μελάντερον καὶ ψυχρότερον.
ἀσφαλέστερον δὲ διορίσαι τὸ πεπονϑὸς μέρος ἐνέσται διοπτρι-
σμὸν παραλαμβάνοντι.

b 2 , , , , ,

20 41. τῆς ἐπιμελείας μέντοι χάριν συμφέρει κατάκλισις ἐν

οἰκήματι μικροτέρῳ καὶ σκοτεινῷ καὶ μετρίως ἀναψύχοντι κατὰ

κλίνης στερεᾶς ἀκινήτου μετεωρύτερα τὰ πρὸς τοὺς πόδας ἐχού-
σης; ἠρεμία τε καὶ τὸ ἐφ᾽ ἑνὸς μένειν σχήματος. προκλητιπὴ γὰρ
δύσεως πᾶσα κίνησις, συναγωγή τε τῶν μηρῶν καὶ διαπλοκὴ

(χιοειδής). καὶ σπόγγων πλατέων καϑαρῶν τρυφερῶν, ψυχρῷ

σι

1

2

e

b ἀναστόμωσιν. .. ῥδήξιν c (corr. E). 10 ἀπαντᾶν E:
ἅπαντα C. 11 ἀγγίστρων καὶ ἐπάρσεσιν c. 14 μόνον E:
μᾶλλον ο. 16 φέρεσϑαι E: φέρεσϑαι τὸ αἷμα c. 17 us-
λανότερον c (corr. E). 18 ἐνέσϑαι c (corr. E). 19 παρα- .
λαμβάνοντας c (corr. E). 20 κατάλλισιν c (corr. E). 94 ἢ
μυρῶν καὶ διὰπλητικῆ (sic). μιμητικὸν γὰρ χαραχτηρὸς ἐστῆ τὸ
σχῆμα c (corr. E). 26 ἐν (ante ψυχρῷ) c (del. E?).

— 2895 —

ὕδατι βραχέντων ἢ ὀξυκράτῳ ἢ ὄξει κατ᾽ ἰδίαν, ἐπιϑέσεις κατὰ
τοῦ αἰδοίου καὶ τοῦ ἐφηβαίου καὶ τῆς ὀσφύος καὶ τῶν
ἰσχίων, ὕστερον δὲ καὶ κατὰ στήϑους., καὶ συνεχέστερον νεα-
ροποιουμένων; καὶ τῶν ἄκρων προστυπὴς διακράτησις καὶ
διάσφιγξις. τὸ γὰρ ἐκ τῆς ϑλίψεως πύκνωμα μέχρι τοῦ πά-
σχοντος διαφέρεται μέρους, καὶ ἢ εἰς ψυχρὸν ὕδωρ κάϑεσις
τοῦ προσώπου ἢ περισφογγισμὸς δι᾽ ἀκραιφνοῦ ὕδατος καὶ
ἐκ διαστήματος καταρριπισμός, καὶ τῆς κεφαλῆς ἐπιβροχὴ
δι᾿ ἐλαίου ψυχροῦ νεοτριβοῦς, καὶ καταρρόφησις ὄξους, ἐγ-
καάϑισμά τὲ μέχρι βουβώνων εἰς ψυχρὸν ὕδωρ ἢ ὀξύκρατον
ἢ καϑαρὸν ὕξος ἢ ἀφέψημα μύρτων ἢ ῥόδων ξηρῶν ἢ
κηκίδος ὀμφακίτιδος ἢ μυρσίνης καὶ φακῶν ἢ σχίνου ἢ σι-
δίων ἢ βάτου ϑαλλῶν ἢ δρυὸς φύλλων ἢ ἰτέας ἢ ϑοὸς
- βυρσοδεψικῆς. εἰ δὲ ἐκ τῆς διαναστάσεως σκυλμὸς ὀχληρό-
τερος εἴη. διὰ κλυστηριδίου ἢ μητρεγχύτου τῶν εἰρημένων
ἕνός τινος ἐγχυματιζέσϑω χυλὸς ἢ ἀρνογλώσσου ἢ πολυγόνου
7 σέρεως ἢ στρύχνου ἢ ψυλλίου ἢ περδικίου, εἰ δὲ καὶ
ἐπιμένοι αἷμορ ἡραγοῦσα,, καὶ ὑποκιστέδος, καὶ ἀκακίας καὶ
ὄπιον. ὄξει διειμένα ἢ ὁμοῦ πάντα ἢ πρὸς fv, ἢ ὀμφάκιον,

σι

πλῆϑος ὡς δύο κυάϑων. καὶ τρυφερὸν ἔριον ἕνέ τινε τῶν 20

εἰρημένων χυλῶν διάβροχον διὰ δακτύλου ἢ μήλης παρεντι-

8 vewo. ante καὶ συνεχέστερον c (corr. bud 6 τὸ γὰρ
etc. cf. similiter supra II, 28. 6 ἢ: ἡ ὁ *. τοῦ πρ. ἢ
περισφ.: κ. καὶ τοῦ πρ. περισφ. C. 8 καὶ post ἐπιβρ. c (corr.
E). 9 ἐγκαϑήσμασι. τὲ (sic) c. 12 μ. καὶ φακῶν οἷο. οἵ.

D1osc. 2, 129 E τὰ ῥεύματα τῆς κοιλίας uiyetang αὐτῷ (τῷ
φακῷ) μετ᾽ ὄξους σέρεως.. .ἢ μύρτων ῇ σιδίων ἢ ῥόδων ξηρῶν
etc. 18 ϑαλλῶν (vel ϑαλλίων, i e. ἀκρεμόνων Diosc. 4, 37
L- marum rubi): Seas c. óóug (corr. D) υρσοϑεψικῆς
(sic) c. AB εἴη: 7 c. κλυστηριδίων € (corr. E). 16 χυ-
- Àóg ἢ &. : ἢ χυλὸς d. C. ἢ χυλὸς (iterum) πολ. c (corr. E).

E17 στρύφνου ἢ ψιαλίου (sic) c (corr. E). 18 ἐνιμένοι αἷμορ-
ραοῦσι (sic) ὁ (corr. E). 19 ὀπίου Ti . διειμένου.. . πάντα 6
- (ef. lat.). de opio Diosc. 4,65: ἐνεργέστερον δὲ γίγνεται μιγέν-
τῶν αὐτῷ ὑποκιστίδος χυλοῦ καὶ ἀκακίας. ὀμφακέου c.

. 20 ὡς E: ἕως c (ef. Diosc. 5, 6 ὀλέγῳ). τρυφερῶν ἐρίων ἕν
τι τι (sic) ὁ (corr. E). 21 καὶ aníe διὰ c (del. E). παρ-

-- 886 —

ϑέσϑω τῷ στόματι τῆς ὑστέρας, καὶ πολὺ μᾶλλον ἐντεῦϑεν
τῆς αἱμορραγίας ὑπαρχούσης. ὅταν γὰρ ἀπὸ τῶν ἄνωϑεν,
σφηνούμενον τὸ ἔριον συστέλλει τὴν δύσιν. ἐγκατέχει δὲ τῇ
εὐρυχωρίᾳ τὸ ἀποκριϑέν. ὁπότε τρυφερὸν καὶ καϑαρὸν
5 σπογγάριον ἐπίμηκες ὡσαύτως διάβροχον ὡς ἐσωτάτω παρ-
εντιϑέναι προσήκει, ἵνα τὸ ἀποκρινόμενον παραλαμβάνηται
καὶ μὴ ϑρομβούμενον συμπαϑείας ἐξάπτῃ καὶ φλεγμονᾶς,
ἐκ διαστημάτων δὲ τὸν σπόγγον ἀλλάσσειν. ἁρμόσει δὲ καὶ
σικύας κολλᾶν wer ὀσφύος βουβώνων τε καὶ λαγόνων, εἰ
M Y » 1 , , Ἁ A -»" 1
10 δὲ δυνατὸν sim καὶ ἰσχίων, μετὰ πυρὸς πολλοῦ, καὶ προσ-
κειμένας ἐᾶν ἐπὶ χρόνον ἵκανόν, εἶτα πράως ἀποσπᾶν. ἐπι-
ϑέμασι δὲ χρῆσϑαι καϑ᾽ ὧν τοὺς σπόγγους ἐπερρίψαμεν
φοίνιξιν ἐν οἴνῳ αὐστηρῷ ἢ ὄξει βεβρεγμένοις μετὰ κηρω-
- , ki! H ki , , , "^ ,
τῆς δοδίνης ἡ μηλίνης ἡ μυρσίνης φύλλων λείων ἢ μεσπί-
Ἃ , Ἃ 947 "^ es »Ψ Ἃ ξ Ἃ
15 λων ἢ στυπτηρίας ἡ ἁλόης ἢ οἰνανϑῆς ἡ ὑυποκιστίδος ἡ
ἀκακίας ἢ κηκίδος ὀμφακίτιδος καὶ ἐλαίου νεοτριβοῦς ἢ δο-
δίνου ἢ μυρσίνου ἢ σχινίνου ἢ μηλίνου, ἢ πάλιν τοῖς διά
τινος πόας στυφούσης καὶ ψυχούσης, οἷον ἀνδράχνης vo-
σκυάμου ἀρνογλώσσου ψυλλίου στρύχνου περδικίου πολυ-
80 γόνου σέρεως; μετὰ πάλης ἀλφίτου καὶ ὄξους ἢ φοινίκων,
ἀλλασσομένων πάντων συνεχέστερον. εὐτονωτέροις δὲ χρῆ-
σϑαι τοῖς πεσσοῖς; oiov κηκίδι μάννῃ χαλκίτιδι ἐξ ἴσου μετὰ
, "v Ἵ PE " e E , ,
γλυκέως οἴνου, ἡ σποδῷ ἢ τῇ ὑγρᾶ πίσσῃ σπόγγου βρα-
χέντος, εἶτα καὶ ἐντὸς εἰσαχϑέντος... ἢ ξηρᾶς τρυγός, μετά

εντιϑέμενον c. 8 τὴν εὐρυχωρίαν c (cf. E* p. 58). ὅ ὡσαύ-
TOS διάβροχον E: προστίθεται ὡσαύτως δὲ ἄβροχον e; xe Ἢ
καὶ ante zo. c (del. E). 16 óugexívov c. καὶ 01): ἢ :

17 τοῖς: τῆς C. 23 γλυκέος c (deinde οἴνου del. E). e
ὑγρᾶς πίσσης C. 24 εἶτα... εἰσαχϑέντος: sic c (sc. vasculo |.
inclusa spongia atque sic usta). desunt quaedam, in quibus -
ustae cineris disciplina tradatur, sicut in lat. vers. et apud - j
Cael. chr. 2, 168. ξηρὰ τρύγη (sic) c. cf. ap. Cael. corticis
vasculi vetustissimi vini exusti ei triti pulverem vel cinerem. 5
chr. 2, 165. 167. sic et hic σποδῷ ἢ.. .ἢ ξηρᾶς tovyós. x

ὌΝ
SM πέτρα τόν σά
CAM δὰ τα ΣᾺ 8

— 3891 --

- , - , ji M 3 , »" 1

τινας τῶν στυφόντων χυλῶν. εἰ δὲ πρὸς ἀνάβρωσις εἴη. xol
- A , , 31:24 L4 b A

τῷ διὰ χάρτου μέλανι μετ᾽ ὄξους ἤ τινι τῶν πρὸς τοὺς

δυσεντερικοὺς ἀναγραφομένων τροχίσκων. καὶ γὰρ εἰ

γίγνεταί τις ἐκ τούτων ἐσχάρωσις, εὐμαρὴς ἡ πρὸς ταύτην
ὑπάντησις, κρατουμένης ἐν và fv τῆς καμνούσης. διδόναι
δὲ καὶ τροφὴν προαποσπογγίσαντα τὸ πρόσωπον μετὰ ψυχροῦ
ὕδατος. ἔστω δὲ ἡ τροφὴ ὄρυξα ἐκ ψυχροῦ ὕδατος ἢ ὀξυ-
κράτου, ἢ χόνδρος ἢ ἄρτος καὶ ἁπαλὸν φὸν δι᾿ ὄξους.
ὕστερον δὲ καὶ μετά τινας ἡμέρας καὶ σέριν ἢ ἀρνόγλωσσον
δι’ ὄξους καὶ ῥοῦ ὀλίγου νεοτριβοῦς, καὶ μετὰ τὸ καλῶς
ἑψηϑῆναι ἔλαιον νεοτριβὲς καὶ αὐτό, καὶ μῆλον κυδώνιον
ὀπτὸν ἢ ἕφϑὸν ἄπιον, καὶ σαρκίον ἀπὸ στήϑους φαάσσης
᾿ἡψημένης ἐν ὀξυκράτῳ ἢ μύρτοις ἔνδοϑεν ἐκπεπληρωμένης,
᾿ ἢ πέρδικος ἢ ἀτταγῆνος dj τινος τῶν ἐμφερῶν τούτοις. ὑπερ-
βάντων δὲ τῶν τῆς συμπαϑείας χρόνων, καὶ οἰνάριον Óo-
τέον, στερεᾶς δὲ παντελῶς γενομένης, καὶ λουτρόν.

429. τὴν δὲ φλεβοτομίαν, ἣν ἄλλοι τε παρέλαβον καὶ
Θεμίσων μεταγωγῆς ἕνεκα τῆς ὕλης; ἀποδοκιμάξζομεν. χαλᾷ
μὲν γὰρ ἡ φλεβοτομία, πύκνωσιν δὲ καὶ συστολὴν τὸ αἷμορ-
ραγοῦν ἀπαιτεῖ, καὶ οὐ δεῖ μετάγειν τὴν ὕλην ἀλλὰ κατ-
ἔχειν. ἐπισφαλὲς δὲ καὶ τὸ φλεβοτομεῖν, ὅτι μὴ κρατηϑείσης
μὲν τῆς φορᾶς τοῦ αἵματος ἐκ τῆς φλεβοτομίας, ἀνάγκη
τάχιον τὴν πάμνουσαν ἀπολέσϑαι ὡς ἂν ὑπὸ διπλῆς δαπα-
ταν οὐρν αἱμορραγίας, κρατηϑείσης δὲ οὕτως ὥστε φλεγμονὴν
ὕστερον ὡς ἀπὸ σκυλμοῦ πλείονα ἐπιγίγνεσϑαι, κατ᾽ ἐπάλ-

1 ἀναβρώσεις c (corr. E). cf. lat. 8 ἀναγραφομένων:

at non extant in Caelii capitulo chr. IV, 6 nune lacero ac
manco. A εὐμερὴς 5c (corr. D). 5 κρατουμένη c (corr.
E B) 9 σέριν sic c (sc. διδόναι v. δ). 11 καὶ ante κυδ. c
"(del E) 17 οὗ Cael chr. IL, 183 sqq. 18 μετ. ἕν. — aver-
. tendae materiae causa Cael. 185 (aversio sanguinis 191). 19
πυκνῶς σὺν καὶ c. ὁ (corr. DE). 21 κρατηϑείσης (510) ὁ
— (male -σὰν d). 23 δαπανηϑείσης c (corr. D). 95 πλείονος
— e (irruente rursum tumore Cael. 191). κατάλληλον c (dehinc
. erit anceps utrum Cael.)

Soranus, ed. Rose. 22

5

— 888 —

ληλον τρόπον ὃ κίνδυνος. εἰ uiv γὰρ φλεβοτομήσαιμεν,
συντόμως ἀπολέσαιμεν ἂν τὴν γυναῖκα μετὰ φλεβοτομίαν
καὶ αἱμορραγίαν. πάλιν δὲ εἰ μὴ φλεβοτομοῦντες ἀφέλοιμεν
αἷμα φλεγμονῆς μεγάλης ὑπαρχούσης, ἀβοήϑητον περιοψό-
μεϑα τὴν κάμνουσαν. οὐδὲν γὰρ οὕτω διακόπτει τὸν ἐν
φλεγμονῇ κίνδυνον ὡς φλεβοτομία.
φασὶ δέ τινὲς καὶ κατὰ ἀντιπάϑειαν ἔνια ποιεῖν καϑάπερ
μαγνῆτιν λίϑον καὶ τὸν ἄσιον καὶ λαγωοῦ πυτίαν καὶ ἄλλα
τινὰ τῶν περιάπτων, οἷς ἡμεῖς οὐ προσέχομεν. οὐκ ἀπο-
10 κωλυτέον δὲ τὴν παράληψιν αὐτῶν. καὶ γὰρ εἰ μηδὲν ἐξ
ἐυϑείας παρέχει τὸ περίαπτον, ἀλλ᾽ οὖν δι᾽ ἐλπίδος εὐϑυ-
μοτέραν τὴν κάμνουσαν τάχα παρέξει.

οι

XII Περὶ ῥοῦ γυναικείου.

48. Ὁ καλούμενος γυναικεῖος δοῦς κατὰ μὲν τοὺς
1 ἀρχαίους, ὡς ᾿Δλέξανδρος ὃ Φιλαλήϑης ἐν τῷ πρώτῳ
λέγει τῶν γυναικείων, πλείονός ἐστιν αἵματος φορὰ διὰ
μήτρας μετὰ παρεχτάσεως χρόνου, κατὰ δὲ Δημήτριον
τὸν Ἡροφίλειον φορὰ ὑγρῶν διὰ μήτρας μετὰ παρεχτάσεως
χρόνου, τῷ μὴ αἱματώδη μόνον ἀλλὰ καὶ ἄλλοτε ἀλλοῖον
20 κατὰ χρόνον γίγνεσθαι δοῦν. καϑ᾿ ἡμᾶς δὲ δευματισμός
ἐστιν ὑστέρας χρονίζων αἰσϑητῶς ἀποκρινομένου πλείονος
ὑγροῦ.
διαφοραὶ δὲ αὐτοῦ κατὰ μὲν ᾿“σκληπιάδην καὶ ἄλλους
τινὰς δύο. εἷς μὲν γάρ ἐστιν ἐρυϑρός, ἄλλος δὲ ὑδατώδης
25 καὶ λευκός. κατὰ δὲ τὸν Ζημήτριον παρὰ τὴν χρόαν
καὶ τὴν δύναμιν. παρὰ μὲν οὖν τὴν χρόαν, ὃς μὲν γάρ
ἐστι λευκὸς πτισάνης χυλῷ παραπλήσιος. ὃς δὲ ὑδατώδης,

2 ἂν add.D (ἀπολέσομεν E?) 3 πάλιν δὲ φλεβοτομοῦν- |
τες εἰ μὴ ἀφ. C. B διακόπτοιτο ἐν φᾷ. c (corr. E?). 7 3
τινες E: ἔνιοι c. 8 μαγνήτις c. 15 ὡς D: ov c. 16.

πλείονός ἐστιν E: δοῦς ἐστὶ πᾶ. c (cf. ὧν v.15). 27 ad παρα-
πλήσιος — ὑδατώδης --- ἐρυϑρός — μέλας adscripsit ex Aetio

TAS LERNTE

— 889 —

ὃς δὲ ἐρυϑρός, ὃς δὲ μέλας, ὃς δὲ ὕφαιμος σαρξὶ πεπλυ-

, er τι A ? , e A ? , Mi }} 1
μέναις ὁμοῖος. ὃς δὲ ἀνώμαλος, ὃς δὲ ὠχρός. παρὰ δὲ τὴν
δύναμιν ὃς μέν ἐστιν ἀργός, καὶ ἄνευ δήξεως καὶ ἀλγή-

, ' ,
ματος φέρεται, ὃς δὲ φέρεται μετὰ δήξεως καὶ ἀναβρώσεως
καὶ συναισϑήσεως ἐπωδύνου, ἐν τῷ καιρῷ τῆς ἀποκρίσεως 5
2 , , M 1 Ἁ M πὰ δ. ΤῸΝ , »
ἐπιφέρων. λέγει δὲ καὶ τὸν μὲν ἀφ΄ 0Àov φέρεσϑαι τοῦ

, A A ? M - c , M M 2. 34 M *
σώματος. τὸν δὲ ἀπὸ τῆς ὑστέρας, τὸν δὲ ἀπ᾽ ἄλλου τινὸς
μέρους. καὶ τὰς τούτων διαφορὰς ἐπεξέρχεται μετὰ σημειώ-
σεων, ἃς μακρὸν ἅμα καὶ ἄχρηστον ἐξιστορεῖν. ἐπὶ παντὸς
γὰρ δευματισμοῦ καὶ ὅλων τῶν σωμάτων καὶ μερικῶς τῆς 10
c , ^ - , M e 1 δ»
ὑστέρας ἐπιμελεῖσϑαι προσῆκεν. λέγεται δὲ ὃ λευκὸς ῥοῦς
τοῦ ἐρυϑροῦ δυστραπελώτερος, ὡς διὰ στενωτέρων φερόμενος
πόρων. ἡμεῖς δὲ κατὰ κοινὸν σημειωσόμεϑα τὸν δοῦν ἐκ
τοῦ συνεχῶς καϑυγραίνεσθϑαι τοὺς τόπους διαφόροις κατὰ
χρόαν ὑγροῖς. τὴν δὲ κάμνουσαν ἀχροεῖν καὶ ἀτροφεῖν καὶ τ
ἀνορεχτεῖν x&v τοῖς περιπάτοις πολλάκις δυσπνοεῖν καὶ
κατῳδηκότας ἔχειν τοὺς πόδας.

44. κατὰ δὲ τὸ προσεχὲς διοίσει τὸ πάϑος αὑτοῦ τῷ
τὸν μὲν χωρὶς πόνου ὑπάρχειν, τὸν δὲ μετὰ πόνου, καὶ

A A * δ , A A ? δ A
«τὸν uiv» χωρὶς ἑἕλκώσεως. τὸν δὲ us0' ἑλκώσεως ἦτοι 30
φλεγμαινούσης ἢ ϑδυπαρᾶς ἢ καϑαρᾶς. «Ort μὲν οὖν χωρὶς

quaedam inter lineas auctor compilationis Soraneae, quae sic
repetit ipse eadem manu c: ἀπὸ φλεγματικοῦ αἵματος — τοῦ
ὀρρύδους περιττώματος — ἰχὼν (sic) αἵματος — μελαίνης χολῆς
(de quibus parum accurate D p. 241. cf. Aet. ex Archig. c.64).

4 ὁ δὲ (hic) c. 5 ἀκρίσεως c (corr. D). 8 τὰς c. δια-
φορὰς ἐπεξέρχεται μ. DE: τῆς v. διαφορᾶς. ἐπεξέρχονται δὲ
B.C. - σημειώσεως C. 11 προσῆκον c (corr. E) 18 ἡμεῖς:
Sorani igitur sunt quae graeca leguntur in Epitome Oribasii
Paris. (cod. Gr. suppl. 446) IV, 636 (2 lat. vet. VI, 353 ex alio
auctore). σημειωσάμενοι c (corr. E). 18 αὐτοῦ c (corr.
ΕΝ cf. a se lat.). 20 τὸν uiv ante y. £A». om. c (sed cf.
Sor. in Orib. epit. IV, 636 et ex Caelio lat. Or. VI, 353 Dar.).

ἦτοι Or. (Paul): om. c. 21 post καϑαρᾶς seq. Aetiana
(ex Archigene) p. 242, 3 — 244, 8: ubi post ult. v. τόπων album
unius em. in e, novo sc. fragmento incipiente et Soraneo, ex

22*

— 840 —

ἑλχώσεως ἢ πόνου φέρεται, πᾶσι χρηστέον τοῖς ἐπὶ τῆς
αἱμορραγούσης ὑστέρας εἰρημένοις», εἰ δὲ καὶ ποτήμασί τις
ἐθέλοι, μὴ φαρμακώδεσι καὶ δριμέσιν ἀλλ᾽ ἠπίοις v8 . . .,
οἷον λωτοῦ πρισμάτων ἀπόβρεγμα κατ᾽ ἰδίαν ἢ μετὰ δυοῖν
ὀβολῶν σαμίας γῆς ἐν δυσὶ κυάϑοις ὕδατος, εἰ δὲ ὃ καιρὸς
ἐπιτρέποι, καὶ μετ᾽ οἴνου αὐστηροῦ, ἢ σὺν αὐτῷ λαγωοῦ ἢ
μόσχου πυτία ἢ ἀρνὸς ἢ ἐλάφου, πηκτικὴ γὰρ κατὰ δύνα-
μέν ἐστιν, ἢ γίγαρτα λεῖα ἢ μύρτα ἢ σίδια ἢ φλοιὸς πίτυος
ἤ τι τῶν ἐμφερῶν ἐπιπασσόμενον τῷ ποτῷ μέχρι δυοῖν
δραχμῶν, ἢ ἀφέψημα φοινίκων ϑηβαικῶν: ἢ κυδωνίων μήλων.
ὅτε δὲ μετὰ πόνου φέρεται, χυλὸν ἐνετέον τράγου ἢ χόνδρου
ἢ πτισάνης διὰ μητρεγχύτου ἢ κλυστηριδίου, καὶ τοῖς ϑερ-
μοῖς κατὰ δύναμιν χρηστέον καταπλάσμασι καὶ τροφαῖς ἐν-
ϑέρμοις τε καὶ λεπταῖς. ὅτε δὲ μεϑ᾽ ἑλκώσεως, ἐπὶ μὲν
15 τῆς φλεγμαινούσης τοῖς αὐτοῖς πάλιν χρηστέον οἷς ἐπὶ τοῦ

μετὰ περιωδυνίας καὶ χωρὶς ἕλκώσεως δευματισμοῦ. εἰ δ᾽

εἴη δυπαρὰ ὥστε τρυγῶδες εἶναι τὸ φερόμενον, ἢ {καϑαράν,

οι

1

e

curatione morbi sumpto absque initio, quod tale erat sec. la-
tinae versionis fragm. ap. Orib. VI, 353: Quamdo autem sine
wicere aut dolore feriur, ommbus wieris medicaminibus quae
(quibus cod.) ad. sangwimis fluxum expediunt etc. eadem graece
ap. Orib. epit. 636 sic ὅτε μὲν οὖν xy. ἕλκ. ἢ m. φ. πᾶσι.
χρηστέον τοῖς ἐπὶ τῆς αἷμ. ὑστέρας ποτήμασι τοῖς μὴ φαρμα-
κώδεσιν etc. |^ 5 ὃ om. c. 6 ἐπιτρέπει c (permiserit lat.).
Acy. ἢ ἐρίφου ἢ ἀρνὸς ἡ μόσχου ἢ ἐλάφου Or. ep. (unde Pau-
lus 3, 63). in vers. lat. locum commutant ἐλάφου... ἐρίφου.

T πιτύαν c (corr. E). πηκτικὴ (cf. Diosc. 2, 85 κοινῶς δὲ
πᾶσα πυτία πήσσει μὲν τὰ διαλελυμένα, λύει δὲ τὰ συνεστῶτα):
πεπτικὴ ὁ (cf. E? p. 59). 8 ἢ σίδια: pro his ὄμφαξ ξηρὸς
exhibet Or. (Paul), item lat. vet. omfaciwm siccum. φλοιὸν
c. 10 καὶ ante μήλων c (del. E). 11 χυλὸν ἅλικος ἢ
πτισάνης ἢ τράγου ἢ ὀρύζξης Or. ep. — lat. salícis (sic) . ..
aut pt. awt alicae aut orizae (nimirum ex Responsionibus).

12 ἢ (x4.) om. e (cf. II, 41). cf. ἢ κλυστῆρος Or. ep. (Paul).
15 τοῖς φλεγμαινοῦσης (sic) c. oig ἐστὶν μὲν περὶ ὠδυνίας
c (corr. E, qui ἐπὶ μετὰ, quibus addidi τοῦ). 17 ἢ καϑάπερ
c (cf. Cael. non aliter quam dysinteriam curamus etc. ap. lat.
Or. VI, 353).

-- 941 —

καϑάπερ ἐπὶ τῶν δυσεντερικῶν ποῦ μὲν τοῖς ἀνακα-
ϑαίρειν ποῦ δὲ τοῖς ἐπουλοῦν δυναμένοις, ὧν μνημονεύσομεν
μικρὸν ὕστερον περὶ τῶν ἐν μήτρᾳ διαλαμβάνοντες ἑλκῶν.

εἰ δὲ χρονίσας ὃ δοῦς ποτὲ μὲν ἐπιϑέσεις ποτὲ δὲ δια-

λείμματα λαμβάνοι, κατὰ μὲν τὴν ἐπίϑεσιν τοῖς ἁπλοῖς παρη- 5

, er , Ἁ M 1 , E -
γορίας ἕνεκεν χρηστέον, κατὰ δὲ τὰ διαλείμματα τοῖς TOVOUV
καὶ μετασυγκρίνειν δυναμένοις. οἷον αἰώρᾳ διαφόρῳ. περι-
πάτῳ., ἀναφωνήσει. diam; ἐπιμελείᾳ, λουτρῷ, οἰναρίῳ,

M ,
ποικίλῃ τροφῇ παροπτήσεσιν, TÀLOGEGL, σικύαις μετασυγ-
κριτικαῖς, δρώπαξι, τρίψεσι διὰ γυμνῶν τῶν χειρῶν ἢ δι᾽
ὠμολίνου, ἢ ψιλώϑρῳ ἢ σμήγμασι μετασυγκριτικοῖς, σινα-
πισμῷ, ἐμέτῳ ἀπὸ ῥαφανίδων. δριμυφαγίᾳ καὶ τῇ κατὰ
κύκλον ἀγωγῇ. κολύμβοις ἢ πκατακρουνισμοῖς ἐν ὕδασιν
3 , ? - 7 τ - 1 , »

αὐτοφυέσιν, ἀλλαγαῖς ἀέρων διὰ γῆς καὶ 9oÀccOQg, ἔγκα-
ϑίσμασί τε καὶ πεσσοῖς τοῖς ἀμύσσειν δυναμένοις.

M NS NS 4 €- δ 4 m ow , 3" 9 -

τὴν δὲ ἐπὶ τοῦ αἷματώδους 000 φλεβοτομίαν ἀπὸ ἀγκῶνος
ἢ δινὸς ἢ μετώπου ὡς ἀνωτέρω εἰρήκαμεν καὶ νῦν ἀποδο-
κεμάξομεν, “μὴ σφοδροτέρας περιωδυνίας ἐπειγούσης. συστο-
λῆς γὰρ χρήζει τὸ πάϑος. οὐκ ἀνέσεως, ἣν ἡ τοῦ αἵματος
ἀφαίρεσις πέφυκε παρέχειν.

XII Περὶ γονορροίας.
45. Οὐκ ἐπὶ μόνων ἀνδρῶν ἀλλὰ καὶ ἐπὶ γυναικῶν

1 τῶν om. c. τοῖς (ante ἀνακαϑ'.) add. E. 2 ἐπού-
Asiv c (corr. D). 6 τὰ E: om. c. 7 αἰώρα διαφόρω c (i.e.
vectatione diversa Cael. ap. Orib. lat. 1. c. — αἰώραις διαφό-
θοις ep. Orib. IV, 635 — Paul). 8 λουτρῷ, οἴνῳ, ποικέλῃ
τροφῇ in extr. recenset Or. ep. (Paul), item lat. vers., ubi
brevius haec leguntur. 9 μετὰσυγκριτικαῖς (sic) ὁ (non τοῖς
ἃ. 10 ἡδίω μολίνω c (corr. D). 18 ἢ addidi. 16 δοός
c (corr. E). 17 contra Archigenes Aetii (p. 243, 1 D). 20
post παρέχειν continuantur (ex p. 244, 8 D) Aetiana Archigenis
p. 245, 20 — 247, 11 (e quibus propter vocem methodicam ad
alios etiam medicos propagatam στεγνωθείσης p. 246,25 — 247,
7 male admisit Ermerins). 22 hoc cap. cum seqq. e Sorano
quibusdam omissis transtulit Aetius, c noster ipsum Soranum

15

20

-- 842 —

ἀποτελεῖται γονόρροια. ἔστε δὲ σπέρματος ἔχκρισις χωρὶς
πρροϑυμίας καὶ ἐντάσεως ἔκ μικρῶν φέρουσα διαστημάτων
ὥστε τὸν ὄγκον ὠχραίνεσϑαι καὶ ἀδυναμεῖν καὶ συντήκεσϑαι.
χαλᾶται γὰρ ἡ μήτρα καὶ ἀδυναμία παρέπεται καὶ συντήκε-
5 ται τὰ σώματα κατὰ βραχύ. συρρεῖ γὰρ πρὸς τὴν μήτραν
xor ὀλίγον ἡ ἀπὸ τοῦ σώματος ὕλη ἀλλοίωσιν βραχεῖαν ἐν
τοῖς τύποις ὑπομένουσα, καϑάπερ ἐπὶ τῶν ὀφϑαλμιώντων
τὸ δάκρυον. χρονίζειν δὲ εἴωθε τὸ πάϑος τῷ γένει δοῶδες
ὑπάρχον. 46. διὸ προσφάτου μὲν αὐτοῦ τυγχάνοντος ὥσπερ
10 ἐν τοῖς παροξυσμοῖς παρηγορικῶς ἀκτέον. ἐγκαϑίζειν μὲν
οὖν αὐτὰς χρὴ εἰς τὰ στύφοντα ἀφεψήματα καὶ ψυχρύτερα,
οἷον ῥόδων μυρσίνης σχίνου βάτου καὶ τῶν ὁμοίων, καὶ
περιχρίειν τὸ ἤτρον καὶ τοὺς βαυβνοῃ ἀκακίας χυλῷ καὶ
ὑποκιστίδος μετ΄ οἴνου αὐστηροῦ καὶ τοῖς παραπλησίοις.
15 καὶ τοῖς διὰ φοινίκων καὶ κυδωνίων καὶ μυρσίνης κατα-
πλάσμασι καὶ κηρωταῖς χρηστέον, ἔλασμα δὲ μολύβδου πλατὺ
καὶ λεπτὸν ὑποβλητέον τῇ ὀσφύι νυκτός, καὶ τριβακοῖς
χρωμένοις περιβλήμασι καὶ μὴ τρυφερὰ ἔστω τὰ ὑποστρώματα.
ἐμέτοις δὲ χρηστέον καὶ τοῖς ἀπὸ τροφῆς μέν, μάλιστα δὲ
20 νήστεσι. καὶ γυμνάζειν τὰ ἄνω μέρη καὶ τρίβειν ἐπὶ πολύ,
μὴ λιπαίνειν δὲ ὅλως μηδὲ ϑερμαίνειν τὰ πεπονϑότα μέρη,
ποτίζειν δὲ ἀλικακάβου ῥίζης ἐξηρασμένης ἐν σκιᾷ [ ἃ μεϑ᾽
ὕδατος. ἢ ἄγνου σπέρματος. ἢ κανάβεως ἢ πηγάνου σπέρ-
ματος; τροφὰς δὲ διδόναι μὴ διαλελυμένας μηδὲ δοφηματώ-
85 δεις μηδὲ γεννητικὰς τοῦ σπέρματος ἢ ἐρεϑιστικὰς ἀλλὰ

sequitur. 2 ἐκ — (8) συντήκεσϑαι om. Aet. 8 τῷ — (9)
ὑπάρχον om. Aet. 13 ἀκακία καὶ ὑποκυστίδος u. o. c. ad-
didi χυλῷ. cf. ex acacia et ypocistidos (sic) Escolap. c. 42. et
supra II, 41 et Sor. ap. Gal. XIII, 42. 14 τὰ παραπλήσια e
(corr. E). 16 χρῆσϑαι C. 17 νυκτὸς. καὶ τριβάκοις χρώ-
μενοι (810) περιβλήμασι (sie . ante καὶ τρυφερὰ) c, quae om. d
(eadem | om. Aet.). 18 μὴ (post. καὶ) om. c (add. D). cf. Aet.
τῇ ὀσφύι, καὶ (al. καὶ μὴ) τρυφερὰ... «τραχέα δὲ μᾶλλον. 22
δὲ (sic) c: τε Aet. 23 σπέρμα (sic, sine ὁμοίως Aetii) c
(corr. D). 25 μηδὲ Aet.: μὴ c.

-- 848 —

ξηροφαγεῖν τὰ πλεῖστα, καὶ τῶν πτηνῶν τι λαμβάνειν ὀπτόν,
καὶ οἶνον ὀλίγον σχληρότερον, φεύγειν δὲ καὶ τὰ λοιπὰ
ἐρεϑιστικὰ τῶν ἀφροδισίων ὡς μήτε ἐν ζωγραφίᾳ χαρακτῆρας
δεικνύειν εὐμόρφους μήτε τοὺς περὶ τῆς συνουσίας λόγους
τίϑεσϑαι, στυγνὰς δὲ τὰς διαγωγὰς ποιεῖσϑαι καὶ ἀναγνώσεις
ὁμοέως καὶ διηγήματα. χρονιζούσης δὲ τῆς διαϑέσεως καὶ
γυμνασίοις χρῆσϑαι καὶ ἀφιδρώσεσι καὶ rohpsor καὶ βαλα-
γνείοις ψυχροῖς, δοδίνῳ δὲ συνεχῶς χριστέον τὸ ἦτρον καὶ
τὴν ὀσφύν. χρηστέον δὲ καὶ τοῖς ἐπὶ τῆς τῶν ἀνδρῶν
γονορροίας καὶ ὀνειρώξέεως προγεγραμμένοις βοη-
ϑήμασι. διαλείμματος δὲ γενομένου τοῖς τονοῦσι καὶ
μετασυγχρίνουσι τοπικῶς καὶ τὴν ὅλην σύγκρισιν, ὧν τὰς
ὕλας ἐκ τῶν πρόσϑεν εἰρημένων μετενεκτέον.

XII Περὶ ἀτονούσης μήτρας.

41. "Siento καὶ τὰ ἄλλα μόρια τοῦ σώματος, οὕτως καὶ
ἡ μήτρα ἐνίοτε ἀτονεῖ. παρέπεται δὲ ταῖς τοιαύταις συνου-
- σίας ἀποστροφή, ἔκκρισις πνευμάτων, πλεονασμὸς καταμηνίων
δὶς ἢ τρὶς ἐπιφαινομένων τοῦ μηνὸς ἀτάκτως μελάνων
ὑδατωδῶν, ἀκρατησία τοῦ σπέρματος. ἐκρεῖ γὰρ μετὰ τὴν
συνουσίαν αἷς μὲν εὐθύς, αἷς δὲ μετὰ ἡμέρας τινὰς ὀλίγον

2 σκληρότερον c (cf. Gal. VIII, 689): κιρρότερον Aet. 3
μήτε: μὴδὲ c. ζωγραφία C: -αις Aet. 4 μήτε περὶ τοὺς τῶν
συμπλοκῶν λόγους διηγεῖσϑαι, μὴδὲ τοὺς περὶ τῆς ἀπουσίας
λόγους τίϑεσθαι c (ex dittogr., cf. Aet. μηδὲ τοὺς περὶ συν-
ουσίας λόγους τίϑεσϑαι et lat. nec de partibus venerüis fabulae

cum 4psis misceantur). 6 ὁμοίως Aet.: -ας C. 7 τρέψει c.

11 διαλείμματος --- (13) μετενελχτέον om. Aet. τὰ τονοῦντα
καὶ μετὰἀσυγκρίνοντα e (corr. E). 12 ὧν D: ὡς c. 16
post τοιαύταις add. πασχούσαις (ex Aet.) c. 18 τοῦ μηνὸς
sie post ἐπιφ. c. 20 post συνουσίαν ex Aet. add. c καὶ οὐ

: κατέχουσι τὸ καταβαλλόμενον σπέρμα τοῦ ἀνδρὸς ἀλλ᾽ εὐπορεῖν
μετὰ τὴν συνουσίαν (ubi deinde sic in brevius contracta le-
guntur quae seq. apud Sor. αἷς μὲν εὐθὺς αἷς δὲ μετὰ ἡμέρας
τινάς. τινὲς δὲ περὶ τὸν τρίτον μῆνα φϑεέρουσι τὰ ἔμβρυα).
ὀλίγως c. 20 ὀλέγον — (p. 344, 7) ἀπότεξις om. Aet.

5

10

-- 84 —

βράδιον, αἷς δὲ καὶ διατυπωθέν, ἄλλαις δὲ καὶ νεκρωϑὲν
ἢ παντελῶς ἄτροφον καὶ τοῖς χρόνοις ἐλλιπές, ὥστε γίγνε-
bi ji ?r M v. X x x 5 ,
σϑαι ποτὲ μὲν ἔκροιαν ποτὲ δὲ ἔχτρωσιν ποτὲ δὲ ὠμοτοκίαν.
ἔκροια μὲν οὖν ἐστιν ἀποπτυσμὸς τοῦ σπέρματος μετὰ τὴν
ς
συνουσίαν μετὰ πρώτην ἢ δευτέραν ἡμέραν, ἔκτρωσις δὲ ἡ
μετὰ δεύτερον ἢ τρίτον μῆνα φϑορὰ τοῦ ἐμβρύου, ὠμοτοκία
δὲ ἡ σύνεγγυς τῆς τελειώσεως πρὸ ὥρας ἀπότεξις. τὰ δὲ
Mi , » Pl M 9 , ,ὔ 2
μή φϑαρέντα ἔμβρυα ἄτροφα καὶ ἀσϑενέστατα γίγνεται. ἐν
Α w - - , , ,
δὲ τῷ: καιρῷ: τῶν: καταμηνίων υπεωβξευετοὶ; βάρος ἐπιγαστρίου
, - , -ν
10 ὀσφύος σκελῶν. ὃ στόμαχος κακοπραγεῖ κἀκ τούτου ἐνίοτε
ἀναϑυμιάσεων περὶ τὴν κεφαλὴν γιγνομένων τὰ αὐτὰ συμ-
πτώματα ταῖς ὑστερικῶς πνιγομέναις παρέπεται. ἐνίοτε δὲ
καὶ μελαγχολικαῖς παρανοίαις περιπίπτουσι καὶ μανίαις.
συμβαίνει δὲ τὸ πάϑος ἐκ συνεχῶν κυήσεων καὶ διατάσεων
15 καὶ μάλιστα ὅτε μεγάλα εἴη τὰ ἔμβρυα.
, bi - , ? - » ?
48. μετεψεκτεον δὲ τῇ ϑεραπείᾳ ἔπ τῶν ἔμπροσθεν εἰρη-
M ^
μένων τὰ δυνάμενα τόνον ἐντιϑέναι καὶ δώμην τοῖς πε-
πονϑόσι μορίοις. ὡς γὰρ χρονίου, ῥοώδους ὄντος τοῦ πά-
ϑους, ἐπιμελεῖσϑαι προσήκει. σταλτικοῖς μὲν οὖν κατὰ τὰς
, ^ ^
ἐπιϑέσεις χρώμεϑα, τονωτικοῖς δὲ καὶ μετασυγκριτικοῖς κατὰ
τὰ διαλείμματα. δεῖ μέντοι μὴ ἀποπτυσϑέντος εὐθέως τοῦ
σπέ ῇ συλλήψει σ jv, ὡς ἐν ἀρχαῖς ὑπεδείξαμεν
ὁματος τῇ συλλήψει συνεργεῖν, ὡς ἐν ἀρχαῖς ὑπεδείξαμεν.
φϑορᾶς δὲ προσδοκωμένης ἔσεσϑαι, καϑάπερ διὰ τοῦ προ-
ἡγουμένου σκέμματος παρεστήσαμεν, ἰσχνουμένων τε παραλόγως
25 τῶν μαστῶν, ὡς Ἱπποκράτης φησίν, ἢ ψυχομένων τῶν

σι

2

e

1 ἄλλως c (corr. D). 8 ἔκτροιαν et iterum 4 ἔκτρροιαν
(sic) c (corr. D). 9 τοῦ ante ἐπιγαστρίου c (del. E9) 10
0 D: om. c. 19 ὑστερικῶς: sic C (non. -X«ic). 18 of πα-
σζουσαι (post περιπ.) add. Aet. (non c). 16 τὴν ϑεραπείαν —
ὁ (εἰς add. E). 18 ὡς — (p. 346, 8) ἐκβολῇ om. Aet. Óv-
τος Om. C. 19 ovv (post μὲν) add. E (om. c). 21 ἀποπτυ-
ϑέντος (sic) c. 22 ἐν ἀρχαῖς sc. 1, 14 E. 23 διὰ τοῦ
προηγ. pi prrtd sc. I, 18 E. 24 ἰσχνουμένους e (eorr. D.3 ἣν
ad rem cf. I, 18). 25 ἢ: καὶ c.

mic τ,

-- 045b —

μηρῶν, ὥσπερ ἐσημειώσατο Ζιιοκλῆς. ἢ καὶ τοῦ ἐμβρούου

διερϑαρμένου, πρὸς μὲν τὴν ἔκκρισιν ἀποσυνεργοῦντα δεῖ

πολλὴν ἡσυχίαν ἄγειν καὶ ἀναρρόπως κατακλίνειν καὶ σπόγ-
γους ἀποτεϑλιμμένους ἐν ὀξυκράτῳ περιβάλλειν ἐφηβαίῳ
καὶ ὀσφύι. πολλάκις γὰρ οὕτως ἔκτρωσις ἐκρατήϑη.; τοιαύ-
τῆς ἐπιμελείας πρὸς διαίρεσιν πρόσφατον συνταχϑείσης.
ἐφθαρμένου δὲ τοῦ κατὰ γαστρὸς διὰ τῶν ἀνετικῶν συνεργη-
τέον τῇ τελείᾳ ἐκβολῇ... ἐγκαϑίσματα οὖν παραλαμβάνειν
χρὴ τὰ στύφοντα. χλιαρὰ μέντοι τῇ ἁφῇ, καὶ ἐγχυματιστέον
τὴν ὑστέραν δοδίνῳ χλιαρῷ ἢ ναρκισσίνῳ ἢ σουσίνῳ ἢ μη-
λίνῳ. καὶ τοῖς ὁμοίοις τὸ ἐπιγάστριον ἀλειπτέον καὶ τὴν
ὀσφύν. γυμνάζειν δὲ συνεχῶς ὅλον τὸ σῶμα γυναικὶ πρέ-
πουσι γυμνασίοις. τροφαῖς δὲ χρηστέον ὀλίγαις μέν, κρεώ-
δεσι δὲ καὶ ὑποστυφούσαις ἠρέμα, καὶ οἶνον ὁμοίως στύφοντα
μετρίως σκληρὸν διδόναι. ὀλίγον δὲ ἔστω τὸ πλῆϑος τοῦ
πινομένου, μᾶλλον γὰρ δίψα ἐπιτηδεία τῷ πάϑει. παραι-
τεῖσϑαι δὲ τὰ διὰ γάλακτος καὶ τυροῦ σκευαξζόμενα πάντα
καὶ πᾶσαν κάϑαρσιν xol κοιλιολυσίαν.

. XIV Περὶ παραλύσεως μήτρας.

49. Παραλύεται ἡ μήτρα δι’ ἄλλας μὲν αἰτίας καὶ δι᾽
ἐπάλληλον ἔχτρωσιν. παρέπεται δὲ ταῖς πασχούσαις συνου-
σίας ἀποστροφή, κατάψυξις τοῦ στομίου τῆς μήτρας καὶ τὸ
ἀτροφώτατον αὐτὸ καὶ λαπαρώτατον καὶ ofovel δακωδέστατον
ὑπάρχειν καὶ χαλᾶσϑαι τὸν τράχηλον καὶ ἀναισϑητεῖν. ποιεῖ
δὲ τοῦτο καὶ παρεμποδισμὸν πρὸς τοὺς περιπάτους ὡς ἀλλο-

8 sine lac. c. — 9 χρή Aet.: om. c. 11 ὑπογ. c. 14
σχληρὸν: κηρρὸν c (κερρὸν Met.). 15 μᾶλλον δὲ τρέψει C, μ.
δὲ (al. γὰρ) δέψα Aet. 20 παραλύεται μήτρα c (δὲ ἡ p. Aet.).
22 κατάψυξις Aet. (cum frigore lat.): κατάπτυξις. (sic) c. 34
post ᾿ἀναισϑητεῖν seq. in e: καὶ ποτὲ μὲν ἐποχὴ τῶν κι y. τελεία.
ποιεῖ δὲ τοῦτό ποτὲ καὶ ἄτακτος ἀπόκρισις καὶ παρὰποδισμὸς
πρὸς τοὺς περὶπάτους ὡς ἀλλοτρίου etc. quae transposui. cf.
lat. praeterea ad ambulandum impeditur. menstrua etiam οἷο.

[^

σι

10

20

-- 346 ---

,ὔ i] , , M ' , ? , -
τρίου τινὸς ἐγκειμένου καὶ πρὸς σύλληψιν ἀπραξίαν τοῦ
σπέρματος ἐν ταῖς συνουσίαις, ἢ μηδ᾽ ὅλως παρατιϑεμένου
- E Ἃ 9 , ἐξ , , , ? ὃ ὃ ,
τῇ μήτρᾳ ἢ καϑάπερ ἐξ ἀψύχου κύτους ἀποδιδομένου παρ-
αὐτίκα. καὶ ποτὲ μὲν ἐποχὴ τῶν καταμηνίων γίγνεται
τελεία. ποτὲ δὲ καὶ ἄτακτος ἀπόκρισις, ποτὲ δὲ κατὰ συμ-
πάϑειαν τῶν παρακειμένων καὶ ἀπροαίρετος ἔκρυσις οὔρων
:
ἢ σκυβάλων, καὶ ἀπευϑυσμένου βάρος. στεγνὸν δὲ τὸ
, i] , Α M , , 2 Α A
παϑος καὶ πολυχρόνιον, ποτὲ μὲν ἐπιϑέσεις ἔχον ποτὲ δὲ
διαλείμματα. τὴν μὲν οὖν ἐπίϑεσιν ἐκ βάρους καταληψό-
μεϑα καὶ δυσαισϑησίας καὶ δύσεως πλείονος. τὸ δὲ διάλειμμα
éx τῶν ἐναντίων.
, Hi ^ , 2 - , , M
μετενεχτέον δὲ τὴν ϑεραπείαν ix τῶν εἰρημένων περὶ
τῆς ἐποχῆς τοῦ ἐμμήνου καὶ τῆς στραγγῆς καϑάρσεως καὶ
μετὰ πόνου.

XV Περὶ παρεγκλίσεως καὶ ἀποστροφῆς καὶ ἀνα-
- ,
δρομῆς μήτρας.
ὅ0. Τοῖς ἀγκυλωϑεῖσι δακτύλοις παραπλησίως τὸ στόμιον
τῆς ὑστέρας καὶ ὃ τράχηλος ἀποστροφὰς καὶ παρεγκλίσεις
ὑπομένει ποτὲ μὲν εἰς τὰ πλάγια, ποτὲ δὲ εἰς τὰ ἔμπροσϑεν
καὶ ἄνω. ποτὲ δὲ εἰς τὰ ὀπίσω καὶ κάτω, ποτὲ δὲ προσ-
αναφεύγει. καὶ γίγνεται ταῦτα φανερὰ τῇ τε καϑέσει τῶν
δαχτύλων, καταλαμβάνεται γὰρ διὰ τῆς ἁφῆς εἰς ὃ μέρος

1 ἀπραξία, 6, 3 οὐκ dzoÓ. c (corr. E, ex Aetio). 6
ἔκρυσις (sic): ἔκκρισις Aet. 7 σκυβάλων Aet.: -Aov €. βά-
ρους c (corr. E). 9 διάλειμμα c (corr. E). 14 post πόνου
seq. additamentum ex Aetio p. 267, 16—18 D. 19 cf. Cael.
ap. Orib. lat. VI, 362: et munc in obliqua, nunc in altiora ac
superiora, vel posteriora aut refuga ad interiora sustollitur
(item Museio per quattwor partes). πότε δὲ εἰς τὰ ἔμπρο-
σϑεν ποτὲ δὲ εἰς τὰ ὀπίσω καὶ ποτὲ μὲν ἄνω ποτὲ δὲ κάτω,
ποτὲ δὲ προαναμφεύγει C. 20 cf. Muscio: aliquando et ad

-
τῶν

superiores partes fugit. 21 καϑέσει (immissione lat.) E: κατα- —

ὃ ἐσει c. 22 οἵ, lat. Cael. tactu enim probata sentiuntwur etc.

-- 841 —

- γέγονεν ἡ διαστροφή, καὶ τοῖς παρακολουϑοῦσι σημείοις.

- ^ i] , A , , - , —-
τῇ μὲν γὰρ εἰς τὰ πλαγιὰ παρεγλλίσει τοῦ καταλλήηλου μηροῦ
γίγνεται τάσις καὶ πόνος καὶ νάρκη, ποτὲ δὲ καὶ ἀτροφία
καὶ κατάψυξις καὶ παρεμποδισμὸς τοῦ περιπατεῖν ἢ καὶ
ἴστασϑαι. τῇ δὲ εἰς τὰ ἔμπροσϑεν καὶ ἄνω παρεμποδισμὸς

L4 A , 2 , A A ι x 2 ^
οὔρων καὶ περίτασις ἐφηβαίου, τισὶ δὲ καὶ τὸ ἀδυνατεῖν
ἵστασϑαι. τῇ δὲ εἰς τοὐπίσω καὶ κάτω παρεμποδισμὸς ἐκ-
κρίσεως σκυβάλων ἢ φυσῶν καὶ δυσέργειά τις ἐν τῷ καϑίζξειν
καὶ μᾶλλον ὅσον ἂν ἐπὶ τὸν δαχτύλιον ἡ παρέγκλισις γένηται.

ταῦτα δὲ πάντα συμπτώματα στεγνώσεως. τῆς γὰρ φλεγ-
μονῆς ὑποκειμένης πάντως γέγονεν; ἢ σκληρίας ἢ μεριπῆς

τινὸς seite: ἔνιοι μὲν οὖν καὶ τῆς παρεγκλίσεως ὑπαρ-
χούσης αἴτιον ... xad ἡμᾶς δὲ καὶ νῦν σκοπεῖν προσῆσεν
εἰς τὴν διάϑεσιν εἴτε φλεγμονὴ γέγονεν εἴτε κοινῶς στέ-

yvoGtc, καὶ ἐν μὲν τοῖς παροξυσμοῖς παραιτεῖσϑαι δεῖ πᾶν
τὸ δριμὺ xol δηκτικόν, χρῆσϑανι δὲ τοῖς παρηγορικοῖς καὶ

— ^ ^ ?
χαλᾶν δυναμένοις, ἐν δὲ ταῖς ἀνέσεσι καὶ τοῖς ἀνασκευαστι-

, , , ^ Ld , LI -
κωτέροις προσέρχεσϑαι, χρονίσαντος δὲ τοῦ πάϑους, καὶ τοῖς

»" € M e ἢ M ? , , 2
μετασυγκριτικοῖς, ὧν τὰς ὕλας καὶ τὰς ἐπιδεξίους χρήσεις ἐκ
τῶν ἔμπροσϑεν εἰρημένων μετενεκτέον.

2 παρέγλλισις ὁ (-σει d). 4 παραποδισμός c (item in-
fra). 1 τῆς C. 9 ὅσον ἄνω ἢ ὅσον ἐπὶ τ. ὃ. c (ὅσον ἂν
μᾶλλον ἐπὶ τ. ὃ. E). 11 ὑπερκειμένης c (corr. E) σπλη-
ρίας: σκληρία τὶς C (cf. lat.). 12 καὶ: κάτω C. 18 αἴτιον

. (se. τὴν φλεγμονὴν ,λέγουσι): αἱ ἴτιον ἐπισχεϑέντος τοῦ κατα-
᾿μηνίου ταῖς γυναιξὶ πλήρωσις παρέπεται etc. c, qui sine inter-

punctione transit ad Aetii de eadem re capitulum appositum

quod 4ezecíeg ab initio dicitur p. 268, 23 — 270, 19. deinde

— rursus Soranea continuantur p. 270, 19 — 11, 8, ubi paucis ex

. Aetio quae reliqua erant additis (cf. Or. lat. VI, 362 v. 26)
- finitur capitulum. 13 προσήκεν (sic) c. 14 καὶ εἴτε gi.

ὁ (unde καὶ reieci post στέγνωσις). 16 καὶ addidi (παρηγο-

roc 4. E).

e

20

— 84 —

XVI Περὶ ἀγονίας καὶ ἀσυλλήψεως
ιν o ἀκοῦς, κω φύντα m νι

5 XVII Περὶ δυστοκίας.

583. Οἱ Ἡροφίλειοι καὶ μάλιστα 4ημήτριός φασι
δυστοκίαν εἶναι δυσχερῆ τόκον. κατὰ δέ τινας δυστοκία
ἐστὶν ἡ μετὰ δυσεργείας ἀποκύησις. [ἐπιλιπεῖς δέ μοι δο-
κοῦσιν οἵ ὅροι εἶναι, ὅϑεν αὐτός φησι δυστοκίαν εἶναι Óvc-

i0 χέρειαν τῶν κυουμένων παρά τινα αἰτίαν γιγνομένην.) ...
ὃ Καρύστιος Διοκλῆς ἐν τῷ δευτέρῳ τῶν γυναικείων
λέγει δυστοκεῖν τὰς πρωτοτόκους καὶ νέας, εὐτοχεῖν δὲ τὰς
πολλάκις τετοκυίας. αἴτιον δέ φησιν εἶναι δυστοκίας τὸ
μὴ κατ᾽ εὐϑὺ εἶναι τὸ στόμιον τῆς ὑστέρας ἢ ἀποσκληρυνϑὲν
μεμυχκέναι καὶ μὴ δαδίως εἴκειν. φησὶ δὲ καὶ τὰ μεγάλα τῶν
ἐμβρύων αἴτια εἶναι. ἐν μέντοι τῷ τρίτῳ τῶν γυναι-
xtíov λέγει αἴτια εἶναι τὰ ἄτροφα τῶν βρεφῶν καὶ τὰ
τεϑνηκότα. φησὶ δὲ δυστοκεῖν τὰς καϑύγρους καὶ Otoudc,
ἁμαρτάνει δὲ μὴ ἐπιὼν τὰς αἰτίας δι’ ἃς οὐκ εὐτοκοῦσι.
20 πῶς γὰρ οὐκ ἔστι γελοῖον λέγειν δυστοκεῖν ἐν τῇ κυοφορήσει,
μητρὸς τὴν σύγκρισιν.

1

ex

l hoc cap. latine tantum extat. titulus in indice c legi-
tur sub o»f. 5 περὶ δυστοκπειῶν, τί ἐστιν δυστοκεία inscr. €.

(u£). 6—10 (p. 99, 13—17 D) del. E. 9 αὐτὸς (Sc. SO-
ranus à c excerptus). 10 παράΪτι αἰτέαν c (corr. D). Τί
αἰτίαι (510) δυστοχείας, καὶ κατὰ πόσους τρόπους γίνεται δυσ-
τοκεία ἐπὶ τῶν παραφύσιν γεννωμένων inscr. ὁ (ur). 18.
T£TOX*. φησί. αἴτιον δὲ εἶναι, δυστ. ὁ (corr. E). 16 (et 17).
αἰτέαν Cc (corr. E). 17 ἄτροφα E: εὔτροφα c. 19 οὐκ
om. ὁ (δυστοκοῦσι E). 20 γὰρ: δὲ E. 21 μητρός: μή-
τρας C. -

σον NE aed

-- 89 —

ὃ δὲ Κλεόφαντος ἐν τῷ ἑνδεκάτῳ τῶν γυναικείων

, 1 1 , € 2 , Y oc 16/9. τῷ
εἰπὼν τὰς πρωτοτόκους Óvoroxeiv ἐπιλέγει ..καὶ ὅσαι δὲ ἀπὸ
^ E EJ , 2.2 i - ? , 2 3.4 2
τῶν ὥμων ἔχουσι πλήϑη, ἀπὸ δὲ τῶν ἰσχίων οὐκ εἰσὶν εὐ-
, , A ? e^ , ec ὧν M - '
ογκότεραι. ταύταις γὰρ οὐδὲ ἐρράγη (0 VÓpon» πρὸ τοῦ τὰ
σώματα τὰς ὠδῖνας ἐπισχεῖν καὶ δυστοκίαν γίγνεσϑαι.""
παρασημειωτέον δὲ ὅτε ὕδρωπα λέγει τὸ πρόρρηγμα. καὶ
ὕσαις δὲ τὰ ἔμβρυα μὴ ἐπὶ κεφαλὴν φέρεται ἀλλ᾽ ἐπὶ πόδας
"^ -“ 27 M ? "A , "A M Mi E x
4 διπλᾶ ἐπὶ τὰ ἰσχία ἢ πλάγια ἢ τὴν κεφαλὴν ἔχει πρὸς
- ^ - j A , "^ Y c , A A
τοῖς βουβῶσι, χεῖρα δὲ μίαν ἢ τὸ ἕν σκέλος πρὸς καὶ
τὰ στήϑη ξέει δέρος ἢ ἀργοὺς βίου φησὶ δυσ-
τοχκεῖν. ἡ γὰρ ἀργία δυστοκίας αἰτία, τὰ δὲ γυμνάσια εὐ-
τοκίας καὶ τῶν κατὰ γαστρὸς εὐτροφίας. ἁμαρτάνει δὲ καὶ

T M , M " ? 4
ovrog μὴ πάᾶντὰ τὰ αἴτια ἀναγραψας.

Ἡρόφιλος δὲ ἐν τῷ μαιωτικῷ λέγει, δυστοκεῖσϑαι
γοῦν (xol διὰ τὸ πολλὰ κυίσκεσϑαι». οὕτως γὰρ (ἡ) Σί-
povog τοῦ ΜΜίαάγνητος παλλακὶς ξωράϑη ὅτι τρὶς ἀνὰ πέντε
ἐκύησεν ἐργωδῶς. γίγνεται δὲ δυστοκία πλαγίου γεννωμένου

τοῦ ἐμβρύου ἢ τοῦ αὐχένος τῆς μήτρας ἢ καὶ τοῦ στόματος

οὐχ ἱκανῶς διεστῶτος ἢ τοῦ ὑμένος τοῦ περιέχοντος τὸ ἔμ-
βρυον ὕπου τὸ ὕδωρ συλλέγεται παχυτέρου ὄντος καὶ μὴ
δυναμένου πρὸ τοῦ τόκου ϑαγῆναι. ἑἕωρᾶσϑαι δέ φησιν
ἔμβρυα προπεπτωκότα ἄνευ τοῦ τὸν ὑμένα δαγῆναι. τὰ δὲ

1 ἑνδεκάτω (sic) c (fort. ex ix^ pro & "TE 8 πλήϑη:
πλάτος E. 4 αὗται δυστοκοῦσιν post svoyx. add. c. γὰρ
(γάρ φησιν E): φησὶν c. ὁ vOgo add. E. b καὶ ante
τὰς ὠδ. (non ante δυστοκίαν) habet c. 9 πρὸς c cum albo

- 14 em. (scr. προβεβληκπότα). 10 ξέεν (sic) cum albo 2 cm. c.

βίου cum albo 1j cm. c. 12 τῶν C: τῆς D (rov E). 14
ἐν E: ἐπὶ e. δυστ. γοῦν ὡς γὰρ σίμωνος c. μ. πολλάκις

ὡράϑη ὅτι τρεῖς 0. 11 ἐκύησεν c. cf. Paul. 3, 16 διὰ τὸ
σλείονα τυγχάνειν ἔμβρυα. πέντε γὰρ ἱστόρησεν Ἡρόφιλος
" αὐχῶν alium loci corrupti sensum esse voluerunt et D qui

ἐκύησαν scripsit, e& E qui sic δυστ. γοῦν πολλάκις, ὅ ὅτι γὰρ ὡς

E ὑπὸ 2. τ. M. ἑωράϑη, τρεῖς ἀνὰ πέντε ἐκύησαν ἐργωδῶς. unde
- Haeser Gesch. I* 208. cf. 2521). 21 πρὸ E: πρὸς c.

E]

[2

5

τοιαῦτα ἔτι ἐργωδῶς τίκτεσϑαι, γίγνεσθαι δὲ δυστοκίαν καὶ
παρὰ τὸ ἀτονεῖν τὴν μήτραν ἢ τὸ σῶμα. ἀφορία δέ ἐστι
τὸ ἀτονεῖν τὴν μήτραν ἐν τῷ σώματι. καὶ παρὰ τὰ ἔξωϑεν
δὲ προσπίπτοντα καὶ προσφερόμενα καὶ ποιούμενα καὶ τὰ
ἐχ τοῦ σώματος ἐκκρινόμενα αἱματώδη πλείονα ὑγρὰ dom
τοκία γίγνεται. καὶ παρὰ τὸ διατεϑῆναι ὑπὸ τοῦ ἐμβρύου.
τὴν μήτραν ἰδίᾳ τοῦ τίκτειν ipei δυσθόγδιαι ἢ παρά τι
ψῦχος ἢ καῦμα ἢ φῦμα ἢ ἀπόστημα ἐν τοῖς ἐντέροις, ἐν.
ἐπιγαστρίῳ. καὶ τὸ ἐν ὀσφύι δὲ καὶ δάχει γενόμενον κοί-
10 λῶμα αἴτιον δυστοκίας γίγνεται, καὶ" διὰ τὸ πιμελῶδες iv
ἐπιγαστρίῳ καὶ ἐν ἰσχίῳ δυστοκία γίγνεται ὡς ἂν ἀποπιε-,
ξομένης τῆς μήτρας, καὶ διὰ τὸ τεϑνηκέναι τὰ ἔμβρυα. καὶ
τοσαῦτα μὲν Ἡ ρόφιλος, ὃ δὲ ᾿ἀνδρέας ἐν τῷ πρὸς
Σώβιον. ἔστι δὲ ἐπιστολικόν, τοῖς ὑπὸ "HoogíAov ovvriOevor
μόνον προσϑεὶς τὸ παραλελυμένον ἔμβρυον καὶ ἰσχνόν. τὰ
γὰρ τοιαῦτά φησι βάρος μὴ ἔχοντα δυστοκίαν ἐργάζξεται.

54. ὁ δὲ Ἡροφίλειος Δημήτριος ἀντιδιαστέλλεται volg
ῥηϑεῖσι λέγων τὰ αἴτια τῆς δυστοκίας τὰ μὲν παρ᾽ αὐτὴν εἷναι,
τὴν τίκτουσαν, τὰ δὲ παρ᾽ αὐτὸ εἶναι τὸ τικτόμενον, τὰ δὲ παρὰ
20 τὸ δι᾿ οὗ ἡ ἔκτεξις γίγνεται. καὶ δὴ παρὰ τὸ τεκὸν δυστοκία,
γίγνεται; ὅταν ἢ ἐν ψυχικῇ δυνάμει ἡ 1 τὸ αἴτιον ἢ ἐν τῇ Son 1
ἤγουν ταῖς σώμασι. κἀν ψυχικῇ μὲν δυνάμει, γίγνεται: ὅταν
λύπη χαρὰ φόβος δειλία ἔκλυσις γένηται ἢ τρυφὴ ὑπερτεταμένη;.
ἔνιαι γάρ εἶσι σπαταλώδεις καὶ οὐκ ἐντείνονται. καὶ παρὰ dro
ρίαν δὲ τοῦ τίκτειν γίγνεται ὡς μὴ συνεργεῖν τῇ ὠδῖνι. καὶ
δι᾿ ἐποχὴν δὲ διανοίας γίγνεται, ἁμαυρᾶς γοῦν γενομένης,

σι

1

e

n5
Qt

1 γίγνεσθαι om. c (add. E). — 2 σῶμα: στόμα c. eqo-
oto: ἀπορία c. 8 τὸ: τοῦ C. 6 διαταϑῆναι E. ἰδίᾳ
τοῦ: ἢ διὰ τὸ C. ἢ om. e (καὶ E). παρὰ τὸ C. 87.
(ἐν ὑπογ.) add. E (malim γενόμενον ἢ ἐν im) 9 γινόμενον,
οὶ 10 τὸ οἵη. 6, 14 ὑποστολικὸν c (corr. E). covcóós E
e (corr. E). 16 ἐργάξονται ὍΝ 17 ἡρόφιλος c (corr. D).

20 τικὸν ὁ (corr. D). 21 ἢ (ἐν «pvy.) add. (om. c). 22 xol
qp. C. 23 ὡς μὴ post ἔκλυσις infert c (quod debebat ante |
συνεργεῖν). 25 ὡς μὴ hic om. c. 26 γοῦν: γὰρ C. s d

jx nes Diese

-- 861 —

τῆς ἀλγηδόνος. τοῦτο δ᾽ ἄν τις εἴποι ἐπὶ τῶν ἀποπληκτι-
κῶν γυναικῶν καὶ ληϑαργικῶν. καὶ διὰ ὑπόνοιαν δὲ τοῦ
μὴ συνειληφέναι δυστοκία γίγνεται. αἴτια δὲ τῆς ξζωτικῆς
δυνάμεως τῆς ἐν τοῖς σώμασι ταῦτα, ἀπεψία ἀνορεξία ἀτροφία
δύσπνοια ὑστερικὴ πνίξ. ἐν δὲ ξωτικῇ δυνάμει γενομένου
τοῦ αἰτίου ἀποτελεῖται πάϑη δυστοχιῶν, ὅταν λαπαρὸν v τὸ
σῶμα ἄγαν, οὐ γὰρ δύναται συμπαϑεῖν διὰ τὴν ἀτονίαν,
ἢ ὅταν πολλὴ ἢ σάρξ, στενοῦνται γὰρ of πόροι. καὶ παρὰ
τὸ ὑπερδιαφορεῖσϑαι τὰ ὑγρὰ ἀραιῶν ὄντων τῶν σωμάτων
γένοιτο δ᾽ ἂν δυστοκία, καὶ παρὰ τὸ στενοῦσϑαι καὶ τὰ
ὑγρὰ ἐπέχεσϑαι. βαρυνόμενα γὰρ φύσει τὰ σώματα ὑπὸ
τῶν ὑγρῶν ἀτονεῖ καὶ ϑλιβόμενα στενοῖ τοὺς πόρους δι᾽
ὧν ἡ ἔκτεξις γίγνεται. καὶ δριμέα δὲ ὑγρὰ ἢ καὶ τὸ ἀνά-
παλιν ἀμβλέα μὴ πεντρίξοντα τὰ σώματα καὶ τὰ παχέα
ὑγρὰ ὁμοίως δυστοκίαν ποιεῖ ἃ μὲν ἐν τῷ φέρειν πνεῦμα
πλεῖον ἃ δὲ ἐν τῷ ὀλίγον. καὶ αἵ ὑψηλαὶ δὲ γυναῖκες
δυστοχκοῦσι xol ὅσαι ἄνωϑεν μὲν πλατεῖαί εἰσι κάτωϑεν δὲ
στεναί. οὐ γὰρ ἔχουσι τὸ φυσικὸν μῖγμα τῶν σωμάτων. καὶ
παρὰ τὸ νοσεῖν δὲ τὸ σῶμα τῆς μητρὸς δυστοκία γίγνεται,
οἷον εἰ εἴη ἔκπυρον ἢ φλεγμονὴν ἔχον ἢ ἔκκαυσιν ἢ παρά-
λυσιν ἢ σπᾶται ἢ ναρκᾷ. ταῦτα δὲ λέγει σωματικά, ἐπεὶ περὶ
τοῖς σώμασι τὰ πλείω γίγνεται.

55. καὶ παρὰ μὲν τὴν κύουσαν τοσαῦτα ἂν γένοιτο αἴτια
δυστοκίας, παρὰ δὲ τὸ wvoUusvov ὅταν ἢ ὑπερμέγεϑες ὅλον

ὅ ἐν δὲ τῆ δυνάμει τοῦ γενομένου αἰτίου ἀποτελεῖσϑαι c.

6 λιπαρὼν (sic) c. 7 δύνασϑαι c (corr. D). 8 τότε γί-
νεται δυστοκυῖα (ante στενοῦνται) infert c (om. E). 11 fa-
ρυνόμενα — (16) ὀλέγον post πλείω γίνεται (v. 22) habet c (in
locum suum optime restituit E). φύσι (sic) €: got E.
13 καὶ δρ. δὲ ὑγρὰ μὴ ἀμβλέα μὴ κεντρ. τ. σ. ἢ καὶ τὸ ἀν.
καὶ τὰ παχέα... C (corr. E). 10 πλεῖον add. E. 18 post
στεναί sic (ex margine 50.) ὁ ταῦτα λέγει δημήτριος ὁ ἡροφέ-
λου (del. E). μῖγμα (cf. infra II, 56): ἄνιγμα C. 19
μήτρας C. 20 ἐκ πυρὸς (corr. ΒΕ)... ἔχων (sic) c. 22 τὰ

om. e (add. E).

σι

1

ex

0

— 352 —

3 Jl M , * CES. , M "^ ; '
y, ἢ κατὰ μέρος οἷον ξί ἔχει μεγάλην κεραλὴν ἡ OoQoxo
ἢ κοιλίαν ἐμπεπλησμένην, ὡς ἐπὶ ὑγροχεφάλων. οὐ γὰρ
μόνον τὰ κατὰ φύσιν μεγάλα γίγνεται ὅλῳ τῷ σώματι ἢ
, ? A M M] M , LI Mi - A
μέρεσιν ἀλλὰ καὶ τὰ παρὰ φύσιν. καὶ παρὰ πλῆϑος δὲ
δυστοκία γίγνεται, ὅταν ἤτοι δύο ἢ καὶ τρία καὶ ἀϑρόως
ἀμφότερα ἐρχόμενα τῷ τραχήλῳ τῆς μήτρας σφηνῶται, ἢ
παρὰ τὸ ἀποτεϑνηκέναι τὸ ἔμβυον καὶ μὴ συνεργεῖν τῇ

2 , "^ 4.39 9 M ὃ ὃ κ᾿}, M ' M ,
ἀποτέξει ἢ καὶ ἀποθανὸν διῳδηκέναι, ἢ παρὰ τὸ παρὰ φύσιν

ἐσχηματίσθϑαι.

τὸ γὰρ κατὰ φύσιν σχῆμα τοῖς γεννωμένοις τὸ ἐπὶ κε-
φαλήν ἐστι παρατεταμένων τῶν χειρῶν τοῖς μηροῖς καὶ ἐπ᾽
εὐθὺ φερομένου τοῦ ἐμβρύου. τὰ δὲ παρὰ φύσιν εἰ παρα-
, E M M A Ἃ 3 A , » ,
κεχλιμένα τῇ κεφαλῇ εἰς τὰ δεξιὰ ἡ ἀριστερὰ μέρη τῆς μή-
Ἃ , 1 » , ^ δ , M P!
τρας ἐρείδεται, ἡ μία χεὶρ ἔξω ἐκπίπτει ἢ αἱ δύο, τὰ δὲ

18 σκέλη ἔνδον διεστήκασιν ἀπ᾽ ἀλλήλων.

2

e

τῶν δὲ λοιπῶν σχηματισμῶν ἀμείνων ὃ ἐπὶ πόδας τέ
ἐστι καὶ μάλιστα ὅταν ἐπ᾽ εὐϑείας φέρηται τῶν χειρῶν παρὰ
τοὺς μηροὺς παρατεταμένων. τὰ δὲ ἢ ἕν τι τῶν σκελῶν

,

προβεβληκότα τὸ δὲ ἕτερον ἔνδον ἔχοντα, ἢ δεδιπλωμένα,
ἢ ἐνερείδοντά τινι μέρει τῆς ὑστέρας διορθώσεως χρήζει
καὶ τὸ τὰς χεῖρας ἀνατεταμένας ἔχον. ;

mw L1 , L7 ? , e , Η

τῶν δὲ λοιπῶν δύο σχηματισμῶν ἀμείνων 0 πλάγιος.
τρεῖς γάρ εἰσι πλάγιοι σχηματισμοί, ὅ τε ἐπὶ πλευρὰν ὅπο-
τέραν {καὶ ὃ ἐπ᾽ ἰσχία) καὶ ὃ ἐπὶ κοιλίαν. ἀμείνων δὲ ὃ

ὅ τριῶν c (corr. E). 6 τῷ c (et qui haec excerpsit
Aetius): ἐν τῷ E. σφηνοῦσϑαι c (corr. D). fort. ἐνσφηνῶ-
ται. 8 ἀποθανόντα c (corr. E). 12 si: ἢ c. 14 ἐμπί-
πτει C (corr. D — Aet). 16 λοιπῶν Aet.: om. c. σχημά-
των (ut Aet.) c (corr. D). 17 εὐθείας E?: εὐϑείαν (sic) ὁ.
18 τὰ δὲ ἢ ἔν τινι (sic) c (et Aetius, ἕν τι E). 21 ἔχειν c

ἔχοντα Àet). 28 γὰρ (sic et Aet): δὲ E. ὁποτέραν καὶ
ὃ ἐπὶ σκολιὰν c (κοιλίαν Aet. sed in marg. cod. Weig. habet
τὶ vitii sc. signum. cf. quae suprascripta leguntur in c apud |.
D p.103 n. 11 et infra 1I, 60 sive πρηνὲς sive ὕπτιον sive
ἐπὶ πλευρὰν).

— 3853 --

ἐπὶ πλευράν. τόπον γὰρ δίδωσι τῇ χειρὶ τῆς μαίας εἰς τὸ
μετασχηματίσαι ἢ ἐπὶ κεφαλὴν ἢ ἐπὶ πόδας.

τὰ δὲ δεδιπλωμένα φερόμενα χείριστα πάντων τῶν σχη-
μάτων ἐστί, καὶ τούτων ὅσα ἐπὶ τὰ ἰσχία φέρεται. τριχῶς
γὰρ καὶ τὰ δεδιπλωμένα σχηματίξεται. ἢ γὰρ πρὸς τῷ στό- 5
ματι τῆς ὑστέρας τά τε σκέλη καὶ ἡ κεφαλὴ ὑπάρχει, ἢ τὸ
ἐπιγάστριον ἢ τὰ ἰσχία. ἄμεινον δὲ τὴν κοιλίαν ἔχειν πρὸς
τὸ στόμα τῆς ὑστέρας. διελόντων γὰρ ἡμῶν τὸ ἐπιγάστριον
χαὶ κομισαμένων τὰ ἐντοσϑίδια, συμπεσόντος τοῦ σώματος
εὐχερὴς γίγνεται ὃ. μετασχηματισμός. 10

γίγνεται δὲ δυστοκία καὶ παρὰ τὸ τερατῶδες κυίσκεσϑαι,
καὶ παρὰ τὸ γεγυμνῶσϑαι δὲ τὸ ἔμβρυον καὶ νυσσομένης
τῆς μήτρας ὑπὸ τῶν ὀστέων. γυμνοῦται δὲ τοῦ ἐμβρούου
τὸ ὀστέον μυδώσης τῆς σαρκός, τοῦτο δὲ σπανίως γίγνεται,
ἢ πολλάκις ἀπείρως ἐμβρυουλκουμένου τοῦ ἐμβρύου ἀπο- τὸ
σπῶνται αἵ σάρκες καὶ τὰ γυμνούμενα ὀστέα νύσσει τὴν
μήτραν.

παρὰ δὲ τὰ δι’ ὧν ἡ ἔκτεξις, δυστοκία γίγνεται ὅταν
ἡ μήτρα ἢ στενόστομος ἢ μιβξρόστομος ἢ μικροτράχηλος.
τοῦτο δὲ γίγνεται διὰ πολλὰς αἰτίας. ὅταν γὰρ πρόωροι 30
γαμηϑεῖσαι συλλάβωσι καὶ τίκτωσι μηδέπω τῆς μήτρας τέλεον
ηὐξημένης μηδὲ τοῦ πυϑμένος τῆς ὑστέρας διεστῶτος. ἤδη
δὲ καὶ παρά τινα φυσικὴν ἰδιοσυστασίαν ἢ ἰδιοσυγχρισίαν
παρέπεται, εἰ δὴ γὰρ ἔνιαι φύσει τὴν μήτραν ἔχουσι μικρὰν

8 σχημάτων Aet.: σχηματισμῶν c. — 5 (τρ.) γὰρ: δὲ c. 8
τὸ στόμα C (Aet): τῷ στόματι E. παῤήμῶν (sic) c (παρ᾽ ἡμῶν
γὰρ διελόντων τὸ ἐπιγ. etiam Aetius!): corr. D. 11 δὲ add.
E. 13 τοῦ ὀστέου e (corr. E?) τὸ ἔμβρυον τοῦ ὀστέου C
(eorr. E). 16 of add. E. 19 post μικροτράχηλος omisit c
quae inferius addidit p. 104, 28 — 105, 5 D (quae ante ego,
post og ἐπίπαν -- κέκτηνται inseruit E) sie: ταῦτα (corr. τοῦτο)
δὲ. γίνεται τὸ εἶναι μικρόστομος 7 μικροτράχηλος (haec delevi)
E πολλὰς αἰτίας --- σώματος (ρ. 8ῦ4,1). 22 τῆς ὑστέρας DE:
ἀστέρος c. 28 παρὰ τὴν g. € (corr. E). διοσυστασίαν καὶ

συνχρισίαν c (corr. D qui σύγκρισιν, ἰδιοσυγκρισέαν E*). 24
παρέπεται δυστοκυῖα ἤδη γὰρ ἔνιαι q. ὁ (m. ἔνιαι γὰρ φύ-

Soranus, ed. Rose. 23

e

10

15

— 884 —

ὡς καὶ ἄλλο τι μέρος τοῦ σώματος. ὡς ἐπίπαν δὲ af μικρο-
μεγέϑεις τὴν ἡλικίαν xol τὴν μήτραν ἀναλογοῦσαν τοῖς
λοιποῖς μέρεσι κέχτηνται. γίγνεται δὲ δυστοκία καὶ παρὰ
τὸ σχολιὸν ἔχειν τὸν τράχηλον τῆς μήτρας, ἢ παρὰ τὸ σάρκα
παρὰ φύσιν ἐπιπεφυκέναν τῷ τραχήλῳ ἢ τῷ στόματι τῆς
ὑστέρας, ἢ παρὰ τὸ φλεγμονὴν ἢ ἀπόστημα ἢ σκίρρον ἔχειν.
ἢ παρὰ τὸ ἰσχυρὸν ὄντα τὸν τοῦ προρρήγματος χιτῶνα μὴ
ἰσχύειν τὸ ἔμβρυον τοῦτον ἀπορρῆξαι. ἢ ἐκκριϑέντος τοῦ
ἠθροισμένου ἐν τῇ μήτρᾳ ὑγροῦ πρὸ τοῦ δέοντος καιροῦ
ἄνικμοι καὶ κατάξηροι μένουσιν οἵ τύποι κατ᾽ αὐτὸν τὸν
χρόνον τῆς ἀποκυήσεως, ὅτε χρεία τούτου τοῦ ὑγροῦ ὄλισϑον
καὶ εὐπετῆ διέξοδον παρέχοντος τῷ ἐμβρύῳ. [ἤδη ἔτι καὶ
τῷ ἀπὸ χηρείας πολυχρονίου συνειληφέναι, ἔνιαι δὲ καὶ διὰ
τὸ προβεβηκέναι τῇ ἡλικίᾳ ἀτονοῦσαι δυστοκοῦσιν. ἕτεραι δὲ
διὰ τὸ πρώτως τίκτειν καὶ ἀγωνιᾶν καὶ ἀπείρως ἔχειν τοῦ
σχηματίζειν τὸ σῶμα. ταῦτα πάντα αἴτια δυστοκίας.] καὶ
παρὰ τὸ πιέζεσϑαι ὑπὸ κοπρίων ἢ ὑπὸ οὔρων καὶ παρὰ
10 λίϑον ἔχειν ἐν τῇ κύστει τὴν τίχτουσαν, τῇ ϑλέψει τοῦ
τραχήλου τῆς ὑστέρας δυσέργεια γίγνεται. [ἢ ὅτι ὃ περι-

20 ἔχων ὑμὴν δυσδιαίρετος ἢ μὴ ἔχων ὑγρὸν εἰς ὄλισϑον αὖ-

, Ἃ - - [y 4 , ^ 2 , , E
τάρχη.] ἢ τῶν τῆς que ὀστῶν ἀλλήλοις Gvumegvxorov ὡς
Ἁ 2 , -- Ὁ - , , , Mi Ἁ JT.
wp ἰσχύειν ἐν τῷ τόκῳ διάστασιν δέχεσϑαι. καὶ γὰρ ἐπὶ

σει... E. 1 ὡς ἐπίπαν --- κέκτηνται cum seqq. usque ad v.
19 ἐμβρύου post μικροτράχηλος (p. 353,19) supra habet c. 1
cf.lat. 12 τοῦ ἐμβρύου c. ἢ δὲ ἔτι καὶ τὸ c (αἴτιον δὲ καὶ
τὸ E) haec aliena videntur nec huc facientia quae uncis in-
clusi. 18 διὰ τὸ βεβηκέναι c (corr. D ex Aetio). 14 óvc-
τοκοῦσιν Aet.: om. c. 15 πρώτως Aet. (cod. Weig.): πρώ-
τερον (Sic) c et Aet. (al.). rov E: om. c et Aet. 18 καὶ
(ante τῇ 94.) c et Aet. (del. E). 19 post γίνεται seq. in € ἢ.
105, 12 —14 D. ἢ παρὰ τὰ ἐν τῷ σώματι ἢ ἐντὸς — τίκτουσαν
quae infra (p. 355, 5—6) post παραπιέξειν τὴν μήτραν intu-
li E. attamen totum hoc capitulum quod partim excerpsit |
Aelius, lacerum est et disiectum incertumque. dubia etiam et.
inutilia quae statim sequuntur (v.19—21). cf. supra v. 7—12..
ὅτι add. E. $

-
Ἢ
xi
Ἢ

“Ἢ
[^]

ἐν

- - ^ e $ * - , - $ οὐ ,
τῶν γυναικῶν ovy ὥσπερ ἐπὶ τῶν ἀνδρῶν καϑ᾽ ἁρμονίαν
, M LI er 5 “-" 9 '
συμπεφύχασι τὰ τῆς ἥβης ὀστᾶ, ἀλλὰ σύνδεσμος ἰσχυρὸς
ταῦτα πρὸς ἄλληλα συνδεῖ. καὶ παρὰ τὸ κοιλότερον εἶναι
M Ἁ
τὸν κατὰ τὴν ὀσφὺν τόπον καὶ παραπιέζειν τὴν μήτραν.
57. ἢ παρὰ τὰ ἐν τῷ σώ ἢ ἐντὸς ἢ ἐκτός, di
. ἢ παρ Q σώματι ἢ ἐντὸς ἢ ἐκτός, ἤγουν
Wo τὴν ΄ 7 Y
παρὰ TO χατάσαρκον καὶ καταπίμελον εἶναι τὴν τίκτουσαν.
τὰ δὲ ἐχτὸς τοῦ σώματος, οἷον διὰ τὸ μὴ προεργάσασϑαι
τὸ γυναικεῖον ἢ ἐν μέϑαις εἰϑίσϑαι ἢ ἀγρυπνίαις ἢ τὸ
ς 3 5 -
ὑπέρψυχρον καὶ χειμερινὴν εἶναι τὴν ὥραν καὶ διὰ τοῦτο
- M ^ M e
πυκνοῦσϑαι τοὺς πόρους. ἢ τὸ ὑπέρϑερμον xol ἐκλυτικήν,

"^ , , , ^ , c
ἢ ἀπειρίᾳ μαίας ἢ ἰατρου.

» M ι A ^ 59v , ^ ,
ἤδη δὲ καὶ παρὰ τὰς ὠδῖνας γίγνεται; ἡ διατεινομένης

σφόδρα τῆς ὑστέρας ἢ ἀποσπωμένου τοῦ χορίου ἀπὸ μήτρας,

ἢ γὰρ ἀϑρύόως προιόντος ἢ κατὰ μέρος τὴν μήτραν ϑϑλί-
Bovroc. καὶ παρὰ τὸ μὴ καταφέρεσϑαι τὸ αἷμα διὰ τῆς
μήτρας εἰς τὸ χόριον, ἀλλ᾽ ἐν αὐτοῖς τοῖς εἰς τὴν μήτραν

διαπεφυκόσι φλεβώδεσι καὶ ἀρτηριώδεσι μένοντος καὶ δια-

, A 2 ^ , τ M Y M 2 2 ,
τείνοντος τὰ ἀγγεῖα. ἐπεὶ καὶ παρὰ τὴν ἄλλην ἀλγηδόνα
’ ς 3η ἢ , 2 ' ἥν C X I Ἁ
γίγνεται, ὡς ἐλέγομεν, δυστοκία. ἀλγηδὼν δὲ οτὲ μὲν μετὰ
πνεύματος, ὁτὲ δὲ μετὰ πνεύματος συμβαίνει καὶ τὰς ὠδῖνας
γίγνεσϑαι.
, 35 δ , - NE. 3 , 2 e. 4
τούτων οὖν ῥηϑέντων τῶν αἰτίων οὐδείς ἐστιν ὁ ἀντ-
ἐρείσας καὶ ἀντειπὼν ἀλλὰ καὶ μαρτυρήσας καὶ στηρίξας
3 e , - , , M » M , ? ,
αὐτὰ ὡς ἀληϑῶς λέγοιτο. sí μὴ ἄρα καὶ δικαίως ἐν τούτῷ
μεμψαίμεϑα τούς Ἡροφιλείους. ἐπεὶ δυνάμεις ἐπιλεληϑυέας
2 ἥβης ὀστᾶ Aet.: om. c. 5 hiantia haec adduntur! cf.
— lat. Π 17, 6. 7 οἷον παιδία τὸ μὴ προηγήσασϑαι τὸ yvv.

(sc. οἴκημα) c (scil. quia sibi ante non praeparaverit cubiculum,
ut opinor). 8 ἐν om. E. 12 ἢ E: ὅταν γὰρ καὶ c. 18

- τῆς ὑστέρας add. E. 14 5 γὰρ ἀϑ. προσιόντος (sic) post ἢ
κατὰ μέρος t. μ. 94. habet c (corr. E, qui καὶ co. Meuiiemigh

16 τοῖς add. E. 18 παρὰ τὴν c: παρά τινὰ E. 19 ἐλέ-

τ γομὲν supra sc. p. 351,11—15. — 19—21 sic c. 22 ᾿ἀντερρήσας

ἀντερείσας Herwerden E?) αὐτῶ καὶ c. 24 αὐτὸν C. ὡς

- €. ἄρα καὶ λέγοιτο c. 3 ἠφοφίλ(ους) cum comp. c. δυνά-

-

23*

“μ᾿

0

20

10

15

20

25

— 3856 —

φαμὲν [ἐν τῷ περὶ νοσημάτων τόπῳ ὑπόστασιν μὴ ἔχειν.
? e*t Mi 3 1 Ἁ 32—f LESS c ^
οὐδὲ γὰρ αὐτοὶ τὴν οὐσίαν αὐτῶν ὁμολογοῦσιν.
58. Τῶν δηϑέντων αἰτίων τῆς δυστοκίας ἃ μὲν ἐξ αὐτῶν
ἐστι καταληπτέα ἃ δὲ οὔ. λύπη μὲν γὰρ ἂν ὑπερτεταμένη
- CINE. 1 M M » 2 2 , Ἵ
ἣ χαλᾷ καὶ ἀνίησι καὶ τὰ ψυχικὰ αἴτια ἐξ ἀνακρίσεως ἀν-
ελήφϑη ὡς μὴ συνεργοῦντα τῇ εὐτοκίᾳ. κάρος δὲ καὶ λή-
ϑαργος πρόδηλά ἐστι. ἔτι δὲ τούτων σημεῖα ἐκ τοῦ περὶ
, , , , L4 Y M A y - 5
ὀξέων μετάγεται τόπου. ἤδη δὲ καὶ τὸ μέγεϑος τοῦ ἐμ-
βούου δυστοκίαν ποιοῦν σημειούμεϑα ἐκ τοῦ ὄγκου τῆς κοιυ-
, ?'* Y M A Α , * , ἊΣ ,
λίας. ἐὰν δὲ προπεσὸν μὴ κατὰ λόγον xovgíitu τὴν κοιλίαν,
e , A 5 Ἁ , A * L1 X ,
ὑποληπτέον πολλὰ εἶναι τὰ κυούμενα. ἤδη δὲ καὶ τὰ πλαγιὰα
καὶ τὰ προβάλλοντα τὰς χεῖρας ἦτοι ἐσχηματισμένα ταῖς
καϑέσεσι τῶν δακτύλων σημειούμεϑα. ἐὰν δὲ ζῷον, ὠδίνει
ἡ κύουσα καὶ ἐντείνει, ϑερμόν τε αὐτῆς «τὸ ἐπιγάστριον
εὑρίσκεται; τῇ δὲ καϑέσει» τῶν δακτύλων καὶ αὐτὸ τὸ ἔμβρυον
εὐανϑὲς δρᾶται. ἐὰν δὲ 7 νεκρόν, οὐχ οὕτως ὠδίνει ἡ
κύουσα τό τε ἐπιγάστριον αὐτῆς ψυχρὸν γίγνεται, τῇ δὲ καϑ-
, - , AN M ς , i] » ΒΩ
ἔσει τῶν δαχτύλων ovre ϑερμὸν ὑποπίπτει τὸ ἔμβρυον οὔτε
ἀσϑμαῖνον. ἐὰν δὲ καὶ προπέσῃ τι μέρος, τοῦτο μέλαν καὶ
νεπρῶδες εὑρίδκεται. τὴν δὲ μήτραν πεπονϑυῖαν σημειού-
μεϑα ἐκ τῆς ἁφῆς μετάγοντες τὰ ἐπὶ τῶν παϑῶν ῥηϑέντα
“Ἰρεῖα ἐὰν δ᾽ ἐν τῷ τόκῳ πάσχῃ, τὰς κινδυνευούσας ἐν
τῷ τίκτειν σημειούμεϑα ix σφυγμοῦ, ἐξ ἀναπνοῆς; τὰς δὲ
ἀπλουμένος ἐκ τῆς ἀσφυξίας καὶ ἐκ τοῦ ϑανάσιμα ἔχειν

τὰ σημεῖα.
μεις ἐπιτεϑιυνίας C (ὑποϑετικὰς E). 3 praefigitur in c tit.
Πῶς σημειούμεϑα τὰ αἴτια τῆς δυστοκίας. ue. 5 7 om. c.
καὶ (τὰ v): κατὰ c (corr. E) -ἴ τὰ (ante τούτων) add. E.
ἐκ τοῦ E: ἐν τῶ (...vómov) c. 10 ài: γὰφ c. 18 ἐσχη-
ματισμένας (sic) ... σημ. αὐτὰς. ἐὰν γὰρ f. c (ubi lacunam
ante αὐτὰς, sicut mox post évveívovoo significavit E). 14
ἐντείνουσα c. τὸ — καϑέσει addidi. 15 τοῦ δακτυλίου
c. 17 δὲ om. c. 19 ha (sic) ὁ (non. ἀσϑένον, ut |.
D). δὲ E: τὲ c. 22 δ᾽ ἐν E: δὲ c. 24 ἀπολυμένας c3
(corr.. E).

-- 2951 —

(XVIII)

59. Ἐπὶ τῶν δυστοκουσῶν χρὴ τὸν ἰατρὸν ἐπερωτᾶν την
μαῖαν. εἶτε γὰρ διὰ στέγνωσιν καὶ συναίρεσιν τῶν διοδευ-
ϑησομένων χωρίων εἴτε διὰ vob TOU περιέχοντος ἢ ϑέρμην
εἶτε διὰ σκληρίαν τοῦ σώματος sire διὰ τὸ κοίλην εἶναι τὴν
ὀσφὺν ἢ φύσει μικρομεγέϑη τὴν ὑστέραν ἢ πρόωρον σύλ-
ληψιν ἢ πιμελῆς βάρος ἢ ϑλίβοντας ὄγκους ἢ λύπην ἢ

, *? , , ἋἋ M ^ , "^
φόβον ἢ τραχήλου σκολίωσιν ἡ φλεγμονὴν ἡ ξηρασίαν ἢ
ὁποιανδήποτε πρόφασιν ἄλλην. τῇ ἀνέσει καὶ τῷ χαλάσματι
δεῖ πρῶτον συνεργεῖν καὶ μήτε εὐθέως ἐγχειρεῖν τῇ χειρουρ-
γίᾳ μήτε ἐπὶ πολὺ συγχωρεῖν τῇ μαίᾳ διασπαράττειν τὴν
μήτραν. εἰ μὲν οὖν διὰ τὸ κοίλην ἔχειν τὴν ὀσφὺν τὴν
, e , , , 3^8 A 1
τίχτουσαν ἡ δυστοκία γίγνοιτο, σχηματίζειν αὐτὴν χρὴ ἐπὶ
τὰ γόνατα, ἵνα ἡ ὑστέρα μεταπεσοῦσα εἰς τὸν κατὰ τὸ ἐπι-
γάστριον τόπον κατ᾽ εὐϑὺ σχηματισϑῇ τῷ τραχήλῳ. ὁμοίως

b xol τὰς πιμελώδεις καὶ κατασάρχους σχηματιστέον. εἰ

δὲ τὸ στόμιον τῆς ὑστέρας μέμυκε, τοῖς λιπάσμασι μαλάσσειν
καὶ ἀναχαλᾶν., ἤγουν ἐγχυματίξειν συνεχῶς ἐλαίῳ γλυκεῖ τε
1 - "^ Ἁ ?, , , Ἂ £ "A

καὶ ϑερμῷ ἡ σὺν ἀφεψήματι τήλεως ἡ μαλαχῆς ἡ Awo-
σπέρμου, ποτὲ δὲ xol φῶν τοῖς λευκοῖς. οὕτω γὰρ παρ-
ηγορεῖται εἰς ἄνεσιν μὲν τὸ ϑλῖβον, νοτίξζεται δὲ εἰς ὄλισϑον
τὸ δυσοδοῦν. μετὰ δὲ ταῦτα καὶ καταπλάσσειν λινοσπέρμῳ
ἢ τήλει δι᾿ ἐλαίου καὶ ὑδρομέλιτος ἐφήβαιον ἐπιγάστριον
2 , , - Ἃ ^ M , ,

ὀσφύν, ἐγκαϑίζξειν ve λιπαροῖς ἡ πυριᾶν διὰ σπόγγων δάκεσι
συντύμως ἀφαρπαζομένης τῆς ὑγρασίας. ταῖς δὲ ἐν ὀδύνῃ

2 incipit cap. v cum tit. Πῶς ϑεραπεύσομεν δυστοκυίαν
κοινότερον. καὶ ἐπιμέλεια δυστοκυίας: — C. 8 εἴτε γὰρ om.
c (εἴτε add. D). 9 ἄλλην supra -φασιν scr. suppl. c. 19
ἢ (σὺν) — vel lat. (καὶ σὺν Paul. 8, 16). 20 καὶ τῶν ov
e, (etiam ova eruda lat., καὶ dor τῷ λευκῷ E. οὗ Aet.: 7 καὶ
ὠοῖς Paul). οὕτω D: οὔτε e. 23 τὸ (ante ἐφήβ.) d Ὁ
(del. E). 24 ἢ (sic) c (non καὶ: cf. lat. vel h, et bl).

e

25

Eod

5

e

1

C

20

— $958 —

καὶ κύστεις ἐπιβάλλειν (πλήρεις ἐλαίου ϑερμοῦ ἢ μαρσίπους
ὠμήλυσιν ϑερμὴν ἔχοντας, εἰ δὲ μή, καὶ διὰ φορείου κινεῖν
ἐν ἀέρι συμμέτρως ϑερμῷ μετεωροτέραν τὴν κεφαλὴν ποιή-
σαντες τῆς καμνούσης. λεληϑυῖα γὰρ κίνησις ὑπομιμνήσκει
τὴν ἔκκρισιν.

ἔνιοι δὲ καὶ κατασεισμοὺς εὐτόνους παρέλαβον. of μὲν
γὰρ μετεωρίσαντες τοὺς περὶ τὴν κεφαλὴν τῆς κλίνης πόδας
τήν τε κάμνουσαν διὰ κηρίας ἐν τοῖς ἐνηλάτοις τῷ ϑώρακι
προσκαταλαβόντες προσέταξαν ὑπηρέτει τὰ πρὸς τοῖς ποσὶ
τῆς κλίνης μέρη διὰ χειρῶν ἐπαίρειν τε καὶ ἀφιέναι κατὰ
τοῦ ἐδάφους, of δὲ τὸ πκλιμάκιον ἐδοκίμαζον, of δὲ περιπα-
τεῖν ἠνάγκαζον, of δὲ κλίμακας ἀναβαίνειν καὶ καταβαίνειν,
οἵ δὲ κατόπιν στάντα τινὰ τῆς τικτούσης καὶ ὑποβαλόντα
ταῖς μασχάλαις τὰς χεῖρας ἐξᾶραι καὶ εὐτόνως κατασεῖσαι.
πάντας δὲ τοὺς τοιούτους κατασεισμοὺς ἀποδοκιμαστέον.
πληττομένη γὰρ ἡ μήτρα ῥήξεις καὶ συμπαϑείας ἐπιφέρει.
χρηστέον δὲ τοῖς ἔμπροσϑεν ὑποδειχϑεῖσι καὶ τὴν ὠδίνουσαν
ἐπιϑαρρεῖν παραινετέον ὡς ἐν ἀκινδύνῳ τυγχάνουσαν, τὴν
δὲ ἄπειρον ὠδίνων διδακτέον ἐντόνως μάλιστα τὸ πνεῦμα
κατέχειν καὶ πρὸς τὴν λαγόνα συνωϑεῖν, τὴν δὲ λειποϑυ-
μουσαν τοῖς ἀπλήκτοις ὀσφραντοῖς ἀναληπτέον, τὴν δὲ
ἄτονον μὲν διὰ μακρὰς ἀσϑενείας βραχέος κουφισμοῦ παρεμ-
πεσόντος ϑρεπτέον ὀλίγῃ καὶ ἁπλῇ τροφῇ, οἷον ἄρτῳ, σικύῳ

1 κύστει ἐπιβαλλεῖν ἐλαίου ϑερμοῦ c (κύστιν... πλήρη
corr. E). καὶ μαρσίπου πώμὴλύσει ϑερμὴν ἔχοντας (sie) c.
6 of μὲν — Hipp. γυναικ. &. 11, 699 Lips. 8 τε: δὲ C.
ὀνηλάτοις c (corr. D). 9 ὑπηρετεῖ c (ὁπηρέτιδι D E) sed vi-

ris duobus ait Hipp. 1. c. 11 τοὺς ἐλάφους c (eorr. E).

oí δὲ (ante τὸ x4.) om. c (add. E). 13 ὑπολαβόντα c (corr.
E). 14 ἐξέραι c (corr. D). ἢ καὶ c (ἢ del. E). 16 ῥή-
ἕξεις: πλήξεις C. 19 εὐτόνως (l. ἐντόνως) μάλιστα (Paul. 8,
76): ἐν τοῖς τόποις (sc. ἐντόποις) μάλιστα c. 21 ὀσφραντοῖς
addidi ex Paulo 8, 76. post ἀναληπτέον seq. in c οἷον ἄρτω —
παραπλησίοις, quae debebant post τροφῇ. 23 ὀλίγου (sic) ὁ
(eorr. D).

-- 889 —

πέπονι, ἀλφίτῳ νενοτισμένῳ, μήλῳ. πᾶσι τοῖς παραπλησίοις.
φόβος γάρ ἐστι μὴ διὰ τὴν "eph ἣν πλείω μεταλάβῃ
καὶ φϑαρῇ.

τούτων οὖν γενομένων εἰ τὸ μεμυκὸς διὰ τῶν μαλακτικῶν
λιπασμάτων ἀνέῳγε, δεῖ ἀπευϑύνειν τὸν τράχηλον εἰ σκολιός
ἐστι, παραστέλλειν δὲ μετὰ λιπασμοῦ τὸν ὄγκον εἰ παρακεί-
μένος εἴη. εἰ δὲ μή, δια χειρουργίας ἐκκόπτειν εἴτε ϑύμος
ἐστὶν εἶτε κόνδυλος ἀπὸ ἐπαναστάσεως εἴτε διαφράττων
ὑμὴν ἢ σαρκὸς περίφυσις ἢ ἄλλο τι τῶν τοιούτων ἐμπο-
Oífov. περιττωμάτων δὲ κατεχομένων ἐκβάλλειν σκύβαλον
διὰ "λυστῆρος ὑδρελαίου ἢ ὑδρομέλιτος ἐνεθϑέντος. τὸ δὲ
οὖρον πομιστέον. διὰ τοῦ waderioos; εἰ πεπληρωμένη ἡ
κύστις οὔρου εἴη. λίϑου δὲ αἰτίου ὄντος ἐσφηνωμένου
διώσαντα χρὴ τὸν λίϑον καϑετῆρι ἐκ τοῦ τραχήλου τῆς κύ-
στεως εἰς τὸ κύτος ἀπωϑεῖν, χόριον δὲ μὴ ἀναστομούμενον
κατιάδι προσεχόντως διαιρεῖν τῷ δαχτύλῳ προκοιλάναντά τι
μέρος. προεκκεχριμένου δὲ τοῦ ὑγροῦ διὰ κλυστηριδίου τι
τῶν λιπαρῶν ὑγρῶν εἰς τὸν γυναικεῖον ἐνιέναι κόλπον.
60. παρὰ φύσιν δὲ ἐσχηματισμένου τοῦ ἐμβρύου τὸν
κατὰ φύσιν ἀποδιδόναι σχηματισμόν. καὶ εἰ μὲν ἐπὶ κεφα-
λὴν ἐνεχϑὲν παρεγκέκλιται, καϑεῖναι τὴν εὐώνυμον χεῖρα
λελιπασμένην, ὠνυχισμένων τῶν ἄκρων εἰς τὸ μὴ νύσσειν
ἐχτεταμένων τῶν δαχτύλων καὶ κατὰ τοὺς ῥᾶγας συμβεβλη-
μένων ἀλλήλοις μυούρου χάριν σχηματισμοῦ εἰς τὸ ἀσκυλτό-
τερον τῆς καϑέσεως, καϑ᾽ ὃν καιρὸν φυσικῶς τὸ τῆς ὑστέρας
διαστέλλεται στόμιον, εἰς τὸ μὴ συνιόντος αὐτοῦ καὶ συστελ-

2 ἢ πλείω φϑαρῆ καὶ μεταλάβη c (corr. E). 4 γινομ.

€ (corr. E). 5 καὶ (ante Aux.) c. ἀνοίγειν καὶ ἀπ. c.

8 ἀπὸ ἐπαψαστάσεως c (del. E). 10 περιττωμάτων δὲ D:
τῶν περίττωμα δὲ c. 14 διώσασϑαι c (διῶσαι E). 15 καὶ
εἰς C. 16 κατιᾶ δεῖ c (κατιάδι δεῖ D), flebotomo lat.
προσκοιλαίνοντα c (corr. E). 2428 καὶ add. E: om. c. óo-
y«s c (corr. E, cf. Poll. 2, 146). συμβεβλημένων (sic, non

-μένον) c. 24 σχηματισμὸν c (corr. D). 26 συνιέντος C
(corr. D).

5

rs

0

20

-- 800 —

λομένου μετὰ σχληρᾶς ἀντιβάσεως γίγνεσθαι τὴν ἔνϑεσιν,
τοῦ ἐμβρύου δὲ λαβόμενον κατ᾽ εὐθὺ τοῦ στόματος τῆς
ὑστέρας παράγειν αὐτὸ συνεργοῦντα τῇ μεταϑέσει καὶ διὰ
τῆς ἀκολούϑου κατακλίσεως. ἐπὶ γὰρ τὸ ἀντικείμενον μέρος

5 ἐσχηματίσϑαι δεῖ τὴν κάμνουσαν., ἐπὶ δεξιὰν μὲν εἰ τύχοι

πλευρὰν εἰς τὰ εὐώνυμα τοῦ ἐμβρύου παρεγκεκλικότος. ἐπὶ

δὲ τὴν ἀριστερὰν ἐπὶ τὰ δεξιὰ τοῦ ἐμβρύου τὴν ὁρμὴν λα-
, ς , LI - A , 39, , ^o»

Bóvroc, ὑπτίαν δὲ κατωφερῆ τὴν ϑέσιν ἔχουσαν sig τὰ ἕμ-

προῦσϑεν xol ὡς πρὸς τὸ ἐπιγάστριον τοῦ βρέφους παρεγ-
, - t L| , , A E M c ?

κλίναντος, πρηνῆ δὲ ἐπὶ γονάτων εἰς τὰ ἔνδον καὶ ὡς ἐπ

, iU En , , , M 1 A

ὀσφὺν τοῦ ἐμβρύου παρεγκλίναντος. εἰ δὲ xol μετὰ σφη-

νώσεως γέγονεν ἡ παρέγκλισις, ἀναβιβάζειν πρότερον τὸ
ἔμβρυον καὶ μετεωρίζειν ὥστε ἀπὸ τοῦ στομίου τῆς ὑστέρας
ἀποστῆναι, καὶ οὕτως ἀπευϑύνειν.

15 εἶ δὲ xol χεῖρα προβέβληκεν, μὴ ἐπισπᾶσϑαι λαβόμενον
αὐτῆς. μᾶλλον γὰρ ἐπισφηνοῦται προσαναχκλωμένης ἢ ἐπι-
γνευούσης τῆς κεφαλῆς ἢ ἔξαρϑρον γίγνεται, ποτὲ δὲ καὶ
ἀπορρήγνυται, κατὰ TOU ὦμου δὲ τοὺς δακτύλους ἄκρους
ἐπερείσαντα προανωϑεῖν αὐτὸ κἀν τῷ κύτει γενόμενον ἀπευ-

20 ϑύνειν χάμψαντα τὸν ἀγκῶνα καὶ οὕτως πλευρᾷ τε καὶ
μηρῷ παρατείναντα τὴν χεῖρα πρὸς τὸ ἀπαρεμπόδιστον τῆς
ἀποτέξεως. εἰ δὲ ἀμφοτέρας προβέβληκε τὰς χεῖρας. κατὰ
τῶν δυοῖν ὥμων ἄκρους ἐρείσαντα τοὺς δακτύλους ἀνωϑεῖν
αὐτὸ κἄπειτα τοὺς βραχίονας ἀπώσαντα, κάμψαντα δὲ τοὺς

25 ἀγκῶνας ἐπὶ πλευρὰν καὶ παρατείναντα τὰς χεῖρας τοῖς

- -» , , , 3 ’ 93 A
μηροῖς. τοῦ κεφαλίου λαβόμενον ἐξέλκειν ἠρεμαίως. εἰ δὲ

1

e

2 δὲ om. (ἔνϑεσιν τοῦ ἐμβρύου. λαβόμενον) c. 8 ἔχου-
σαν εἰς τὰ ἔνδον... πρηνῆ δὲ ἐπὶ y. εἰς τὰ ἔμπροσϑεν... παρ-
εἐγκλίναντος ὁ (quorum cum lat. interpr. ordinem commutavit
E). 10 τὰς ἔνδων c (corr. D). 17 καὶ ante ἄπορρ. addidi

(ex Paulo). 18 κατὰ τοὺς ὥμους. τοὺς δαχτύλους ἄκρως C
(sed cf. Paul. 8, 76). δὲ om. c. 19 ἐπερίσαντας c (corr.
E). 21 παρατείναντας C (corr. E). ἀπαραπ. c (corr. E).

28 ἄκρως ἐρείσαντας c (corr. E). 3 καὶ (ante παρατ.) addidi.

26 καὶ (ante rov) c (quod hic delevi). ἠρεμαίως. εἶ:

-- 86 -“--

» , A , , ^
puxgow τοῦ κεφαλίου τυγχάνοντος τὰς δύο προβέβληκε χεῖρας,
2 , A Ἁ , 9 ,
ἀπευϑύνειν μὲν τὸ κεφάλιον ἀνακεκλασμένον, συλλαμβανο-
μένων δὲ τῶν χειρῶν ἐπισπᾶσϑαι. διὰ γὰρ τὴν μικρότητα
τοῦ κεφαλίου σφήνωσις ἐνιάκις οὐ γίγνεται.

εἰ δὲ ἐπὶ πόδας ἐνεχϑὲν παρεγκέκλικεν εἴς τι μέρος,
μεταχτέον αὐτὸ καὶ ἀπευϑυντέον τῷ ἐπὶ κεφαλὴν παραπλη-
, » P! M er , , , j 2
σίως. εἰ δὲ τὸν ἕτερον πόδα προβέβληκε, πάλιν μὲν οὐ
δεῖ τούτου λαβόμενον ἕλκειν. μᾶλλον γὰρ σφηνοῦται τὸ ἐμ-
βρυον τοῦ ἑτέρου συγκαμπτομένου. τοὺς δαχτύλους δὲἄκρους
κατὰ τὸν τοῦ περινέου τύπον ἐρείδειν καὶ εἰς τὸ κύτος ἀπωσά-
μενον τῆς μήτρας, εἶτα καϑέντα τὴν χεῖρα τὸ ἕτερον σκέλος
t - » ,
ἁπλοῦν καὶ τῷ ἕτέρῳ παρεκχτείνειν. εἰ δὲ vovg δύο πόδας
, d δι A " , "^ Y »
προβέβληκε τῆς ἑτέρας χειρὸς ἀνακεκλασμένης ἡ καὶ τῶν
δυοῖν, πάλιν ὡσαύτως ἀνωθϑεῖν τὸ ἔμβρυον καὶ τὰς χεῖρας
καταστέλλειν. εἰ δὲ διαστῆσαν τοὺς πόδας διαφόροις μέρεσι
τῆς ὑστέρας ἐνερήρεικε. ξευγνύοντα τούτους κατ᾽ εὐθὺ τοῦ
στομίου τῆς ὑστέρας τάσσειν. εἰ δὲ ἐπὶ γόνατα τὴν δρμὴν
5, , . ET $ "'* Α e - E e ,
εἴληφεν, ἀνωϑεῖν αὐτὸ καὶ οὐτῶς TOV OXtÀOv ἀπλωϑέντων
ἐπὶ πόδας ἐξέλκειν. εἰ δὲ ἐπὶ πυγὴν ἐνήνεκται, καὶ τοῦτο
ἀναβιβάζξειν, εἶτα τὰ σκέλη ἐξαπλοῦν, τὰς χεῖρας δὲ παρα-
τείναντα τοῖς μηροῖς ἐπὶ πόδας ἐξέλκειν.
, , 3. Ἃ * ^c P.

εἶτα πλάγιον ἐπικείμενον εἰ μὲν πρηνὲς ἢ ὕπτιον, πράως
αὐτὸ διὰ τῶν δαχτύλων ἐπὶ πλευρὰν στρέφειν, ὅπως εἰς

» “» A
κάϑεσιν τῇ χειρὶ γένηται τόπος. εἰ δὲ αὐτόϑεν ἐπὶ πλευρὰν

e - , ,
ἐσχηματισμένον ὑπάρχει, παρενείραντα τὴν χεῖρα πρᾷως «va-
τρέπειν αὐτό, πλὴν ἀνίσου μὲν τοῦ πλαγιασμοῦ τυγχάνοντος,
κατὰ τὰ μᾶλλον ἀποκεκρυμμένα τοῦ σώματος. ἀμείνων δὲ

ἠρέμα. ὡς εἰ c. 2 ἀνευϑύνειν c (corr. E). συλλαμβανό-
μενον c (corr. E?) 6 ἐπευϑ'. c (corr. E). 8 τούτου E*:
τοῦτον C. 10 κατὰ τὸν περὶ τὸνν xiov (sic) τόπον € (ad in-
guina, infantis lat.) corr. E. 11 ἀπὸ (ante ne p. c) del. E.
τὰς χεῖρας € (corr. E). 12 εἰ (om. c) add. 16 évei-
ρήκει c (ἐνερείδει E). ξευγνύειν τούτους C iy add. ,E) 18
ἄνωϑεν c (corr. D). 22 ἢ om. c (add. E). 27 σώματος | ὃ

e

5

μ᾿

25

-- 8602 --

ὃ ἐπὶ κεφαλὴν σχηματισμὸς προδιοδευϑέντων τῶν πλατυτέρων,
μὴ προσανακλωμένων τῶν χειρῶν.
» M - L7] Ἁ 9 N 4 - ,
εἰ δὲ διπλοῦν εἴη τὸ ἔμβρυον, ἄνω μὲν τοῦ διπλώματος
e , , » x Ld A ? , ,
ὑπάρχοντος, ἐξ ἴσου δὲ τῶν ἄκρων ἀλλήλοις παρακειμένων,
^ Ld Ἁ
5 ἁπλοῦν αὐτὸ προανωθοῦντα τοὺς κατὰ σκέλη τόπους. ἀνίσου
δὲ τοῦ διπλώματος ὄντος, στρέφειν αὐτὸ πρῶτον καὶ τὸ δί-
A b! ^ 5 e - E
πλῶμα πρὸς τὸν πυϑμένα ποιεῖν, εἶτα ἁπλοῦν ἀνατρέποντα,
καϑάπερ εἰρήκαμεν.
5 M , mw P ἃ ? , , ,
εἰ δὲ πλέονα τοῦ £vog ἐμβρύου καταφέροιτο, πάλιν
io ἀνωθεῖν αὐτὰ καὶ ἀνατρέπειν ὡς ἐπὶ. τὸ κύτος, εἶτα καϑ'
ἐν κομίζεσθαι.
, A ^ ? , M] , , ji bd
πάντα δὲ ποιεῖν ἠρέμα καὶ ἀπεριϑλάστως, καὶ συνεχῶς
^w , E
ἐλαιοχυτοῦντα τοὺς τύπους, ὥστε καὶ τὴν κύουσαν ἀσυμπαϑῆ
- c A
καὶ τὸ κυούμενον σῶον διαφυλάξαι. πολλὰ γὰρ οὕτως δυστο-
, , ,
i5 κηϑέντα βιώσαντα βλέπομεν.

(XIX)

61. εἰ δὲ μὴ ἐπακούοι πρὸς τὴν διὰ τῶν χειρῶν ἐφολ-

xv διὰ μέγεθος ἢ νέκρωσιν ἢ καϑ᾽ οἷἵονδηποτοῦν τρόπον
σφήνωσιν. ἐπὶ τοὺς εὐτονωτέρους τρόπους δεῖ μετελϑεῖν,
80 τὸν τῆς ἐμβρυουλκίας καὶ τὸν τῆς ἐμβρυοτομίας. καὶ γὰρ
εἰ τὸ κυηϑὲν διαφϑείρεται, τὴν κυοφοροῦσαν τηρεῖν ἀναγ-
καῖον, διόπερ τὸν μὲν ὑποκείμενον δεῖ προλέγειν κίνδυνον,
πυρετῶν ἐπιγιγνομένων καὶ νευρικῆς συμπαϑείας, Ec ἔσϑ᾽ Omov

δὲ xol φλεγμονῆς ὑπερβαλλούσης, καὶ γάγγραιναν μάλιστα

2

οι

ὑποφαίνειν ὀλίγας ἐλπίδας ἔχειν, ἐφ᾽ ἧς ἔκλυσις, περιίδρωσις,

κατὰ τοὺς πόδας. ἀμείνους γὰρ ὃ etc. (sic) c (ubi verba in in-
itio versus posita 0 κατὰ τοὺς πόδας eieci). 2 πρασαναπλω-
μένων (sic) c (corr. E). 5 ἀπλοῦντες αὐτὸ πρὸςανωθϑοῦντες
C. 9 πλέον c (corr. E). 10 ἄνωϑεν e (ut supra, corr. D).
εἶτα E (et sic lat): ἢ c. 20 τὸν (post καὶ add. E?.

21 διαφϑείρει ὁ (mortwwm est lat.). 22 ἐπικείμενον c (corr. .

E). 24 γάγγραινα C.

— 363 —

, - LEY. N 25 ἢ ,
περίψυξις, σφυγμῶν ὑπόδυσις. πυρετὸς ὀξύς, παρακοπή τε
καὶ σπασμός. μὴ ἀφίστασϑαι δὲ ὅμως βοηϑείας.

(δεῖ τοίνυν. ἐπὶ κλίνης» πᾶσαν σχηματίζειν καταφερῶς
ἀντιβατικώτερον ἐστρωμένης ὡς μὴ πρὸς τὸ εἶκον ἐνδιδόναι
τὴν ὀσφύν, διεστώτων δὲ τῶν μηρῶν καὶ συνηγμένων πρὸς
τὸ ἐπιγάστριον τῶν ποδῶν ἐπὶ τοῦ ἐνηλάτου στηρίζειν, εἶτα
ἑκατέρωϑεν δι’ ὑπηρετῶν τὸ σῶμα κατέχειν ἢ γυναικῶν
ἐμπείρων καὶ ἰσχυρῶν. εἰ δὲ μὴ παρείησαν, διὰ κηρίας
τῷ “λινιδίρ τὸν ϑώρακα προσκαταλαμβάνειν, ὥστε μὴ
πρὸς τοὺς ἐπισπασμοὺς τοῦ ἐμβρύου ἐπακολουϑοῦν τὸ
σῶμα τῆς καμνούσης τὸν τῆς ὁλκῆς τόνον ὑπεκλύσαι.
καϑίξζειν δὲ αὐτὸν ἀντικρὺς ὀλίγον ταπεινότερον πρὸς τὸ
τὰς χεῖρας ἐπ᾽ ἴσης τοῖς ποσὶ τῆς καμνούσης ὑπάρχειν.
καὶ παραστελλομένων τῶν πτερυγωμάτων ἑἕκατέρωϑεν δι᾽
ὑπηρέτου πάλιν, τὴν εὐώνυμον χεῖρα, διὰ τὸ καὶ προσ-
ηνεστέραν εἶναι τῆς δεξιᾶς καὶ μετ᾽ εὐπρεπείας εὐεργεστέραν
καϑίεσϑαι, συνηγμένων κατὰ κορυφὰς εἰς μύουρον τῶν δα-
χτύλων καὶ δλελιπασμένων καϑιέναι, διεστῶτος τοῦ στομίου
τῆς ὑστέρας. εἰ δὲ μή, ϑλέψεσι καὶ συνεχέσιν ἐλαιοχυτήσεσι
προαναχαλασϑέντος. ἔπειτα πειρᾶσϑαι τὸ παρεγκεκλικὸς εἰ

3 Post βοηϑείας incipit in c cap. ve inscr. Περὶ ἐμβρυο-
τομίας καὶ ἐμβρυουλκέας. Προσήκει τὸν ἰατρὸν — κατάρροπος
p. 113, 12—21 D. quae ex Aetio desumta sunt cum ipsis ulti-
mis verbis (cf. Paul) κατακλινέσϑω τοίνυν ἐπὶ κλίνης,
ὑπτία καὶ μᾶλλον κατάρροπος. | (iam incipit Sorani fragm.
principio quod similis tenoris fuit, destitutum) πᾶσαν σχηματί-
ξειν καταφερῶς (id est Ζεἶἴ voívev ἐπὶ κλίνης πᾶσαν cy. κατ᾿
etc. Aetii hoc cap. inscriptum est Φιλουμένου, sed eundem
ipsum Philumenum (non Aetium) excerpsit Paulus, Philumenus
autem in his quoque presse secutus erat nostrum Soranum
(quem refert vetus interpres latinus). 7 ἢ γυναῖκες ἔμπειροι
καὶ ἰσχυραὶ ἑκατέρωϑεν. εἰ δὲ μὴ παρήεισαν c. repetitum
c ' - * 05$ .73 ^
ἑκατέρωθεν eiecit E (qui sic y. δ΄ uz. κ. (og. εἰ μὴ eto.).

9 προσκαταλῖλ. Paulus: προσλαμβάνειν c. 10 μὴ (sic iterum)
ἐπακολουϑεῖν c (ἀκολουϑοῦν Paul). 12 αὐτὸ c (corr. D).
15 ὑπηρέτου Paul: -τῶν c. 16 εὑεργέστερον c. 17 μεί-

ovoov C. cf. II, 60. 18 xai (ante διεστ.) c (del. E). 19
ϑλίψιν καὶ σύσχεσιν c. 20 προσαναχ. c (ut et Paul).

- SM*

πολι

A ? ^ ,
δυνατὸν ἀπευϑύνειν καὶ ξητεῖν τύπον εἰς κατάπαρσιν ἐμ-

, M A A , - δ ,
Bovovixov πρὸς τὸ μὴ ἐχπεσεῖν ῥαδίως.
62. ἐπιτήδειοι δὲ πρὸς καταπαρμὸν τόποι τῶν μὲν ἐπὶ
κεφαλὴν καταφερομένων ὀφϑαλμοὶ καὶ ἰνίον καὶ στόμα
M , , 5 , A - A pn. τ A
6 προς οὐρανίσκον ἀνϑερεῶν τὲ καὶ κλεῖδες καὶ of ὑπὸ πλευρὰν
τόποι. μασχάλαι δὲ οὐδαμῶς. ἐν γὰρ ταῖς διολκαῖς ἐπι-
διισταμένων τῶν βραχιόνων εἰς σφήνωσιν ἡ τοῦ ἐμβρύου
, 2 ? ? et Φ 1 ,
πλατύνεται περιοχη. ἀλλ᾽ οὐδὲ of ἀκουστικοὶ πόροι. ÓvG-
παράδεκτοι γὰρ διὰ σκολιότητα καὶ στενοὶ λίαν. τῶν δὲ
10 ἐπὶ πόδας τὰ ὑπὲρ τῆς ἥβης ὀστέα καὶ μεσοπλεύρια καὶ
καταχλεῖδες. ὅταν δὲ τῶν εἰρημένων μηδεὶς εὑρίσκηται τό-
πος. εἰς κατάπαρσιν ἑτοιμάζεται σπάϑῃ διαίρεσις. ϑερμῷ
i] , , M ^ ^ -" 1
δὲ ἐλαίῳ προκεχλιασμένον τὸν ἐμβρυοῦλκον τῇ δεξιᾷ χειρὶ
- -
κατέχειν, τὴν καμπὴν δὲ αὐτοῦ τοῖς δακτύλοις ἐγκρύψαντα
ιὸ τῇ εὐωνύμῳ χειρὶ πράως συνεισφέρειν καὶ καταπείρειν εἴς
τινα τόπον ἄχρι χενεμβατήσεως ὧν εἰρήκαμεν. καταπείρειν
δὲ καὶ ἀντίϑετον τούτῳ δεύτερον, ὕπως ἰσόρροπος καὶ μὴ
M ς b] - -ὝὝ -
ἑτεροκλινὴς ὃ ἐπισπασμὸς ἐπιτελῆται καὶ διὰ τοῦτο τοῦ
μέρους παρεγκλίνοντος σφήνωσιν ὑπομένῃ τὸ ἔμβρυον. εἶτα
, M 2 , , Y , b
διδόναν τοὺς ἐμβρυούλκους ἐμπείρῳ τινὶ κατέχειν καὶ παρ-
-Ὁ-Ὁ er , ? 5, v , M »
αινεῖν ὅπως πενϑηνίως δι΄ αὐτῶν ἐφέλκηται τὸ ἔμβρυον
μήτε σπαράττων ἐν τοῖς ἐπισπασμοῖς μήτε πάλιν ἀνιείς,
9 , Ἁ Ἁ , , , 2 9 2 , 2
ἀνατρέχει γὰρ τὸ προκῦύψαν ἀνεϑέν, ἀλλ΄ ὁταν δέῃ £goÀ-
κὴν ἐπισχεῖν ἐν τῇ προυπαρχούσῃ τάσει φυλάσσων τοὺς

2

e

2

οι

8 τῶν Paul: τῶ c. 4 καταφ. Paul: om. c. ἄνϑε-
ρεών τε addidi ex Paulo (et Aetio). καὶ οἵ παρὰ τᾶς κλεῖ-
δας καὶ τὰ ὑποχόνδρια τόποι Paul. 9 γὰρ add. E. 12
σπάϑῃ E (cf. lat. eulnerato aut fixo loco): πάϑη c. 18 δὲ:
δεῖ c. 14 κρύψαντας c (ἐγκρύψαντα Paul, ἐγκρύβοντα Aet.).

16 ὧν addidi (ὡς add. D). cf. Paul ἔν τινι τῶν εἰρημένων
τόπων (ἐν τοῖς εἰρημένοις τόποις Aet.) ἄχρι κεν. 17 τούτῳ
Paul, Aet): τούτων c (corr. E). 18 ὁ E (Paul): om. c.

ἐμβρυούλκους, μήτε μόνον im^ εὐθείας ἐπισπώμενος ἀλλὰ

ἐπιτελεῖται C (ἐπιτελεῖτο, -λοῖτο Pauli codd.). 21 ἐφέλκυται
c (corr. D). 234 τάσσει ὁ (corr. D). 2 ἐπισπώμενον c (corr. D). -

-- 32865 —

* A , , τι , , " -
καὶ εἰς τὰ πλαγιὰ παρεγκλίνων, ὃν τρόπον ἐν ταῖς κομιδαῖς
- 2 »
γίγνεται τῶν ὀδόντων. οὕτω γὰᾳ ὑπὸ τῆς μοχλείας μετα-
, A ,
σχηματιζόμενον τὸ ἔμβρυον τούς τε τόπους ἀνευρύνει xol
2 , , , M - , bd ς ,
&UXOMLOTOV yevaetses; τούτῳ δὲ τῷ τρόπῳ δεξιῶς υπηρετου-
μενον κχκαϑιέμενον τὸν λιχανὸν δάκτυλον μεταξὺ τοῦ στο-
E e -
μίου τῆς ὑστέρας καὶ τοῦ ἐσφηνωμένου σώματος περιάγειν
κυχλοτερῶς οἷονεὶ περιδέροντα καὶ εὐθύνοντα τὸ ἑτεροχλινῶς
φερόμενον, καὶ τοὺς τόπους ἐλαίῳ ϑερμῷ διαβρέχειν ἤ τινι
τῶν εἰρημένων γλίσχρων ἀφεψημάτων. κατὰ μέντοι τὸν
9 ,
τῶν dufgvovixov ἐπισπασμὸν μὴ εὐθέως ὑπακούοντος εἰς
2 M - 5 , ? 247 j 1 Y , -
ἐξολλὴν τοῦ ἐμβρύου, xov ὀλίγον δὲ καὶ πρὸς λόγον τῆς
ἐξολκῆς ἐπακολονϑοῦντος, τὸν μὲν πρῶτον ἐμβρυοῦλκον μετα-
πείρειν εἰς τὰ ὑπερκείμενα δεήσει, κἄπειτα τὸν δεύτερον,
Y - Ἁ , er Ἂ er Y -- 5 , -
καὶ τοῦτο κατὰ ταξιν ἕως cv O0Àov τὸ τοῦ ἐμβρύου σῶμα
΄ ς , AUN - " 2: , /
διοδεύσῃ. ὡσαύτως δὲ ἐνεργεῖν καν ἐπὶ πόδας φέρηται.
63. προβεβλημένου δὲ χερίου ὡς καὶ ἀνατρέπεσϑαι
1 , 1 1 c , ΄ ^ 1
μὴ δυναμένου διὰ τὴν ὑπερβαλλουσαν σφήνωσιν, ἢ καὶ
᾿ἀποτεϑνηκότος ἤδη τοῦ ἐμβρύου, καϑὼς συμβάλλομεν ἐκ
τοῦ μήτε ἐνερευϑὲς εἶναι τὸ μέρος μήτε ϑερμὸν μήτε σφύξον,
Ἁ M M A Y» , - nf
πελιὸν δὲ καὶ ψυχρὸν καὶ cGqvxrov, περιβάλλοντα δεῖ Qoww
εἰς τὸ μὴ ὀλισϑαίνειν ποσῶς ἐπισπᾶσϑαι. κατασχόντα δὲ
πρὸς τὸ ἐμφανέστερα: γενέσϑαι τὰ ὑπερκείμενα, ἀποκόπτειν
ἀπὸ τοῦ κατὰ τὸν ὦμον ἄρϑρου. τὸ δὲ αὐτὸ ποιεῖν καὶ
σκέλους προπεσόντος. εἶτα τοῖς δακτύλοις ἀναστρέψαντα τὸ
N - ' - , - , , ,
ἄλλο σῶμα διὰ τῆς καταπάρσεως τῶν ἐμβουούλκων κομίξεσϑαι.

Li περιδέροντας καὶ εὐϑύνοντας C (corr. E). 19 τὸν om.
c (add. D). ὄντινα (ante μεταπ.) c (del. E). μετὰπείρειν
€: μεταφέρειν Paul. 15 ὡσαύτως — φέρηται om. E (cf. p.
367, 9). 16 χερέου Paul.: τῇ χειρὶ C. 19 σφύξον E: σφέ-
ξειν c. 20 ἄσφυκτον E: ἄψυκτον C. 22 τὸ E: τὰ c.
28 τὸ δὲ — προπεσόντος om. E (ut supra v. 15), sed cf.
Paulus: ὁμοίως δὲ καὶ τοὺς πόδας “προπίπτοντας μὴ .gvvaxolov-
ἁοῦντος τοῦ λοιποῦ σώματος, ἀπὸ τῶν βουβώνων ἀποκοπτέον.
ἔπειτα πειρᾶσϑαι τὸ λοιπὸν σῶμα διαστρέφειν (similia rerum
ordine mutato alibi Aetius).

[^]

-- 806 “--

τῶν δυοῖν δὲ χειρῶν προβεβλημένων καὶ μήτε ἀνατρέπεσϑαι
δυναμένων μύτε παραχρούεσϑαι τοῖς σπασμοῖς, ὡς τὴν μίαν

- ' ^- ? - ?
καὶ τὰς δύο διὰ τῆς παρὰ τοῖς ἀκρωμίοις περικοπῆς ἀναι-
ρεῖν. εἰ δὲ μείζονος τοῦ κεφαλίου ὑπάρχοντος ἡ σφήνωσις
ἀποτελοῖτο, διὰ τοῦ ἐμβρυοτόμου ἢ τοῦ πολυπικοῦ σπαϑίου
κρυπτομένου μεταξὺ λιχανοῦ καὶ τοῦ μικροῦ δακτύλου κατὰ
τὴν ἔνϑεσιν, εἰ μὲν ὑγροχέφαλον εἴη τὸ βρέφος, διαιρεῖν,
»"7Ό Ὁ ς Ὁ ^
ἵνα τοῦ ὑγροῦ κενωθέντος ἡ περιοχὴ συμπέσῃ τῆς κεφαλῆς,
εἰ δὲ φυσικῶς ἁδροκέφαλον, τῇ χειρὶ συνθϑλαστέον τὴν κε-
10 φαλήν, συνήκει γὰρ εὐμαρῶς ἁπαλῶν ἔτι τῶν σωμάτων
ὄντων. εἰ δὲ μή, καὶ τῷ σπαϑίῳ τὸ κρανίον διαιρεῖν καλὸν

1 M - , , , A , 2 n ,
χατὰ TOV TOU βρέγματος τόπον, εἰ δὲ μὴ. καϑ' οἷονδήποτε.
προεχπριϑέντος γὰρ τοῦ ἐγκεφάλου συμπέττει τὸ κεφάλιον.
' , ^ - , 2 , ᾿ , 1
τὰ χείλη δὲ τῆς διαιρέσεως ἀποστρέφειν καὶ συνϑραύειν τὰ
3c 9. 3 , Ἢ 9 ΄ ἔ ? 83 N , -
15 ὀστάρια δι΄ ὀδοντάγρας ἡ ὀστάγρας. εἰ δὲ διὰ μέγεϑος τοῦ
e , MI e δ , e , - ,
ὅλου σώματος μηδὲ οὕτως ἑλκόμενον ὑπακούοι, τῶν δύο
ὥμων ἐνερειδομένων τοῖς πλαγίοις μέρεσι τῆς μήτρας. καὶ
εἰς τὰς σφαγὰς βαπτίξειν τὸ σπαϑίον μέχρι κενεμβατήσεως
εἰς τὸ ἔμβρυον. ἀποκριϑέντος γὰρ τοῦ αἵματος ἰσχνὸν γί-
80 γνεταίι τὸ σῶμα. μετὰ δὲ ταῦτα ὅλον TO κεφάλιον διαιρεῖν
καὶ τὰ μεσοπλεύρια διακόπτοντα καὶ τὸν πνεύμονα. πληρω-

ι ' , e - 1 25)À ? , M ,
Ocig γὰρ πολλακις ὑγρῶν καὶ αὐτὸς ἐπλατυνε τὸν ϑώρακα.
λύειν δὲ καὶ τὰ συνδεδεμένα μέρη τοῦ στήϑους διὰ
τῶν δακτύλων ἀποσπῶντα τὰς κατακλεῖδας ἀπὸ τῶν ἄντι-

e

2 παρακούεσϑαι τοῖς σπασμοῖς C (παρακολουϑεῖν τοῖς ἐπι-
σπασμοῖς E). ὡς: εἰς C. 3 ἀκρωμένοις c (corr. D).
ἀναιρεῖν. εἰ δὲ D: ἐνερεένει δὲ c. 8 κενωϑέντος e (ἕνα κε-
νωϑὲν συμπέσοι Paul. , Sed mox idem ἕνα τοῦ ὑγροῦ κενωϑέν-
τος 0 ϑώραξ συμπέσοι. οἵ. effuso hwmore 1α}.). 9 συνϑλά-
σαντα C. 10 γὰρ addidi. 11 καὶ non ante, sed post τῶ
σπαϑίω habet c. 12 κατὰ E: εἰ (ἢ D) κατὰ c. οἵον δήποτε
τρόπον (sic) c (alterum hoc τόπον del. E). 18 προκριϑέντος e
(corr. D). — 15 διδόντα yocotog. τὰ γράση δὲ διὰ μεγ. c (corr.
DE). 106 δύο: δὲ C(om.E). 17 ἐνερειδομένοις (sic, non ἐρειδ.)
c (ov D). 21 τὸν om. c (add. E). 23 τὰ om. c (add. E).

Tor ONU δὲ

— 36001 —

στέρνων ἢ μὴ εἰκόντων ἀπορρηγνύναι. συμπίπτει γὰρ τὰ
περὶ τὸ στῆϑυς μηκέτι διερειδόμενα ταῖς λεγομέναις κλεισίν.
εἰ δὲ μηδ᾽ οὕτως ὑπείκοι, τὸ ἐπιγάστριον διαρρινᾶν, ὡσαύτως
κἂν ὑδρωπικὸν ἢ τὸ ἔμβρυον. κενωθέντος γὰρ τοῦ ὑγροῦ
συμπίπτει πρὸς ἴσχνωσιν ἡ περιοχὴ τοῦ σώματος. εἰ δὲ
καὶ τὰ ἔντερα παρέχει τῷ ἐπιγαστρίῳ τινὰ διόγκωσιν, καὶ
ταῦτα πρότερον ἕλκειν καὶ τὰ λοιπὰ τῶν παρακειμένων σπλάγ-
qvov οὕτως τε τὴν ὅλην ἐξενεγκεῖν σύγκρισιν.

64. τὰ δ᾽ αὐτὰ ποιεῖν κἂν ἐπὶ πόδας φέρηται. προσ-
ανακεκλασμένας δὲ τὰς χεῖρας ἀποκόπτειν καὶ τὸ κεφάλιον
εὐμεγεθϑέστερον ὑπάρχον πάλιν ϑλᾶν. ὅπερ δυσχερέστερον
ἐπὶ τοῦδε τοῦ σχήματος, διὰ τὸ ἄνω τὸ κἔφάλιον ἀποκεκρύ-
φϑαι. δεήσει δὲ τῇ δεξιᾷ τῶν ποδῶν λαβόμενον ἐξέλκειν,
τῇ εὐωνύμῳ δὲ τὸ κεφάλιον ἀπευϑύνειν ἔνδοϑεν. ἀνακλασϑὲν
δὲ εἰς τὸν αὐχένα τῆς ὑστέρας ἀποσπᾶται πολλάκις. ἐρ-
γῶδες δὲ τὸ καϑυπονοεῖν τὴν εὐώνυμον χεῖρα πρὸς τὰς
ἐξολκὰς ἔχειν οἰχειότητα τῷ καὶ τοὺς ὄφεις διὰ τῆς αὐτῆς
ἕλκεσθαι. ψευδῆ γὰρ ἀμφότερα. ἰδίᾳ δὲ εἰς κάϑεσιν κεχρη-
σίμευκεν, ὡς ἔμπροσϑεν ὑπεδείξαμεν.

ἐπὶ δὲ τῶν πλαγίων καὶ διπλῶν ἐμβρύων εἰ μὴ ἀπευ-
ϑύνοιτο, τὰ ὑποπίπτοντα τρωτέον, ἐφ᾽ ὧν μὲν τὸ ἐπιγά-
στριον ἐφ᾽ ὧν δὲ τὰς μασχάλας καὶ τὰ μεσοπλεύρια καὶ
τὰ παρὰ τοῖς νεφροῖς ὡς ἐπὶ λαγόνα. εἰ δὲ νεκρὸν καὶ
ὑπερμέγεϑες ὑπάρχοι. τὸ μὲν ὅλον ἔνδον αὐτὸ κατατέμνειν
ἐπισφαλές, ἄμεινον δὲ τὸ προπαλὲς ἀεὶ γενόμενον. οἷς γί-
γνονται ἀποκοπαὶ κατ᾽ ἄρϑρα, καὶ γὰρ τὰ ὀστᾶ κατὰ πέρας

1 ἀντιστέρνων ἡκόντων «7000. C. 8 ὑπείκοι D: ὑπεί-
'ποῖτο (τὸ ὕπογ. Sic) C. διὰ ῥινῶν c (διαιρεῖν E, διακόπτειν
Àet). καὶ (ante ὡσαύτως) add. E. ^ 6 ἐπιγ. hic c (non vz.
ut v. 3). 9 nunc ex ipso Aetio sequuntur excerpía frag-
menta apud Paulum p. 306, 5—14 (ed. Briau). 14 ἀνακλα-
σϑέντα δὲ c (ἀνακλασϑὲν γὰρ E). 1 τῆς ὑστέρας om. E.

19 ἔμπρ. 50. 11, 61, 26 καὶ: διὰ C (λεῖα E). κατὰ: καὶ ὁ
(κατὰ τὸ πέρας καὶ Ἐ).

— 32368 —

ῥαδίως ἀπὸ τῆς συνόδου λύεται. συντιϑέναι δὲ và κομι-

, M , , , ,

σϑέντα καὶ ἐπιβλέπειν μὴ τι παραλέλειπται.
, A M M ? .* , LÀ c M ,
πολλάκις δὲ διὰ τὴν ἐπὶ πόδας ἄπειρον ὁλκὴν ἀπο-
σπᾶται τὸ κεφάλιον καὶ δύσληπτόν ἐστι διὰ τὴν περιφέρειαν
5 καὶ τὸ προσανατρέχειν κατὰ τὴν εὐρυχωρίαν τῆς μήτρας.
e ur , * c ΩΣ - , Y e
ὁπὸτε Σωστρατος μὲν ὡς ἐπὶ τῶν λίϑων sig την ἕδραν

LI Α - , , A , M - ^
καϑεὶς TOv τῆς εὐωνύμου χειρὸς OcxvvÀov, τῇ δεξιᾷ δὲ
πιέξων πειρᾶται τὸ κεφάλιον κατάγειν, οὐχ ὁρῶν ὡς ἐν τῷ
2 , e ΄ , ΄ - - 2 , j
ἀπευϑυσμένῳ ὁ δάκτυλος ov δύναται τῆς κεφαλῆς ἐφικέσϑαι.

10 προχειροτέρας γὰρ οὔσης τῆς κύστεως πολὺ προσανακεχώρηκεν
ς ς , , , ς , , ,
ἡ vGrége, καϑάπερ ἔμπροσθεν υπεδείξαμεν. διόπερ καϑέντα
τὴν χεῖρα καὶ Ψψαύσαντα τοῦ κεφαλίου προβιβάζειν αὐτὸ
κατ᾽ ἐπικυλισμὸν ἄχρι τοῦ τραχήλου τῆς ὑστέρας, εἶτα δι᾽
ἐμβρυούλκου καταπάρσεως κομίξεσϑαι. μεμυκότος δὲ τοῦ

15 στομίου ταὐτὰ ποιεῖν ἅπερ ἐπὶ τοῦ χορίου διδάσκειν μέλ-
λομεν.

65. μετὰ δὲ τὴν ἐμβρυουλκίαν καὶ ἐμβρυοτομίαν, ὡς
ἤδη φλεγμαίνοντος τοῦ τόπου διὰ τὸν ἐπιγιγνόμενον σκυλ-
μόν, διὰ τῶν ἐμβροχῶν ἀνιέναι καὶ παρηγορεῖν. αἵμορραγίας

M , - N 2 "' - , A ^

20 δὲ γενομένης τοῖς πρὸς αὐτὴν χρῆσϑαι χαταλλήλοις. τὸ δὲ

ὠκυτόκια προσαναγράφειν, ὡς ἄλλοι καὶ of περὶ τὸν Im-

ποκράτην ἐποίησαν, σχεδιάζοντός ἐστιν. οὔτε γὰρ δάφνης

, A A - er p , "* 9 ,

φύλλα ξηρὰ μετὰ ϑερμοῦ ὕδατος ovre Oíxvouvov ἢ ἀβρό-

τονον καὶ κεδρία καὶ ἄνισον μετὰ γλυκέος καὶ παλαιοῦ
2425. ἢ ud 1 ? , , -" ,

25 ἐλαίου οὔτε καρπὸς ἀγρίου σικύου κηρωτῇ προσπλασσόμενος

φοινικίνῃ καὶ ὀσφύι περιαπτόμενος ὠκυτοκίαν παρασκευάζει.

2 τι om. c (add. E). 6 κατὰ: καὶ c (corr. E). 7 xa-
διεὶς τὸν E: καϑιστῶν C. 8 πιάξων c (corr. E). 9 ó om.
c. 10 προγειρότερα C (corr. D). 14 μεμυκότος — (17)
μέλλομεν del. E. 16 χορέου E: φορίου c. 1T δὲ om. c
(add. E). 18 σχυαμὸν c (corr. D). 21 οὐκυτοκυῖαν C
(corr. D). ὠκυτόκια Hipp. γυναικείων à (II, 718 Lips.) con-
fert Ermerins. 24 κεδρίδες E (ex Hipp.) 25 οὔτε: TE C.

κηρωτῆ προσπᾶ. φοινικίνω καὶ ὀσφύι περιἁπτόμενος C (κηρῷ
ἐμπλ. καὶ ἐρέῳ φοινικίνῳ ὀσφῳ. x. E).

m

— 369 —

τὰ δὲ προειρημένα βοηϑήματα λύοντα τὸ πάϑος καὶ τὴν ἐξ
ἢ αὐτοῦ δυσέργειαν λύει.

XX [Περὶ ἐγκατεχομένων δευτέρων.

ΧΧΙ Περὶ τῶν ἐν γυναικεΐοις μέρεσιν ἀποστημάτων.

* . * . . ^ . LI . . * . . . ᾿ . . .

XXII Περὶ τῶν ὑστέρας ἑλκῶν.

Ver Wo

* . . . L » . . B . * . E . LI

IM"
ἣν ux eS *

XXIII Περὶ καρκινωμάτων ἐν μήτρᾳ.

H L] . . . . . . . . . . .

XXIV Περὶ συρίγγων ἐν μήτρα.

. » . E . . . . . . Hu * * . * t . .

4 hoc capitulum dupliei loco eodemque fere argumenti
— tenore legitur in textu latino, sc. post partum et regularem
—— et irregularem (cf. supra c. 64 extr.). cf. ex Philumeno Aet.
— 16,24 (ex Aetio Paulus 6, 75) περὶ χορέου ἐκλήψεως. semel
[M qui locum ipsum περὶ δυστοκίας ex pathologia transtulerit ad
naturalem partus historiam, una cum hac ipsa habet Sorani

E compilator (c). 19 cf. c uf ρλα.
Soranus, ed. Rose. 24

10

15

20

10

15

20

— 810 —

XXV Περὶ ὑπερμεγέϑους νύμφης.

XXVI Περὶ κερκώσεως.

.*

XXVII Περὶ ϑύμων τῶν ἐν γυναικείοις μέρεσιν.
XXVIII Περὶ δαγάδων.

XXIX Περὶ κονδυλωμάτων.

XXX Περὶ αἱμορροίδων ἐν τῇ μήτρᾳ.

1 cf. Philum. ap. Aet. 16, 103. Paul. 6, 70. 5 cf. Phi-.
lum. ap. Aet. 16, 104. Paul. 6, 70.
16, 105. Paul. 6, 71. 21 cf. Paul. 3, 75.

9 cf, Philum. ap. Aet.

—Mn

— 811 —

XXXI Περὶ προπτώσεως μήτρας.

, e - -
84. Πρόπτωσις ὑστέρας λέγεται ἡ τῆς ἐκτροπῆς περὶ
' , E.
τὴν μήτραν ἀπειλή. οὐ γὰρ ὥς τινες ὑπολαμβάνουσιν
3 € ς »"
ἀπολυϑεῖσα ἡ μήτρα τῶν προσφύσεων ὕλη προπίπτει, οὐδὲ
γὰρ ἀποκαταστῆναι δύναται, ἐὰν τοιαύτη γένηται πρόπτωσις.
A! ^ "Ὁ ^—
τὸ δὲ προπῖπτον παραπλήσιόν ἔστιν ὠῷ στρουϑοχαμήλου
παρὰ τὸ μᾶλλον καὶ ἧττον πρὸς λόγον τῆς κατὰ τὴν βίαν
γιγνομένης ἐκτροπῆς. προπίπτει μὲν οὖν σπανίως. διὰ
πλείους δὲ αἰτίας. καὶ γὰρ ἀφ᾽ ὕψους κατενεχϑεῖσα γυνὴ
καὶ ἐπὶ τὰ ἰσχία ἑδρασϑεῖσα πάσχει τὸ τοιοῦτον ῥηγνυμένων
τινῶν ὑμένων τῶν συνδούντων αὐτὴν πρὸς τὰ παρακείμενα.
, bI 1 , 2 A " - , er ,
γίγνεται δὲ καὶ δι ἐξολκὴν εὔτονον τοῦ χορίου. ὁπὲρ μα-
“λιστα ἐν ταῖς λεγομέναις ὠμοτοκίαις συμβαίνει. καὶ ἄτεχνος
δὲ ἐμβουουλκία εἰργάσατο τὸ πάϑος. γίγνεται δὲ καὶ διὰ
ui 7 t VEO id
€- [4 A , M , ,
χατοχὴν ToU πνεύματος ἢ πήδημα καὶ διὰ βάρους ἄρσιν
" A , - A A M M A , ς - -
καὶ διὰ πληγὴν, ἐνίοτε δὲ καὶ διὰ παράϑεσιν ὑγροῦ πολλοῦ
αὶ γλισχροῦ, τῇ πολλῇ ἐπιτέγξει χαλαρῶν καὶ παρειμένων γενο-
μένων τῶν κατὰ τὸν ἄνω πυϑμένα αὐτῆς ἐξαρτημάτων. συνέβη
δὲ τοῦτο καὶ διὰ ψυχικὸν πάϑος. ἢ γὰρ τέκνων ἀποβολῆς
,
—mooceyysiOeiogo ἢ πολεμίων ἐφόδου, ἢ κατὰ ϑάλασσαν χει-
μασϑεῖσαι σφοδρῶς. ἔπαϑον τὴν πρόπτωσιν λυϑεῖσαι τὸ
- ΄ [4 1 ' , - 36 eS. fr
πᾶν σύγκριμα ὥστε καὶ τὴν μήτραν ἐξολισϑῆσαι. ἔσϑ' Ore
δὲ ἄνευ τινὸς τοιαύτης αἰτίας τῶν σωμάτων ἀσϑενησάντων

— ἃ cf Aet. 16, 12 (ed. 76) περὶ προπτ. ὑστέρας τοῦ αὐτοῦ
ἃ, e. Sorani) — c p. 121, 18 — 122,25 -|- 125, 1 — 190, 24 -- 127,
—6—8 -- 127, 18— 128, 4 D. quae abhinc addit Aetius, aliunde

-ueta sunt, unde in extremo capitulo c p. 129, 1—3 D. — 4
πρὸς ῥέπτει (sic) c, προσπίπτει A. —— b ἐὰν τοιαύτη γένηται
"Aet: om. c. 8 .πρὸςπίπτει C. διὰ πλ. δὲ (sic recte) c.

—10 ó. καὶ ἀποσπωμένων A. 14 δὲ (καὶ) A: om. c. — 15 ἡ πή-
"Oque inter lin. (supra καὶ διὰ β.) add. c: om. A. 17 τῇ πολλῇ
—— (18) ἐξαρτημάτων A: om. c. 18 συνέβη c: συμβαίνει A.
90 προσαγγ. (sic) c (non προα. ut d). 21 σφοδρῶς Δ: σφό-
δρα c. 22 ἐξολισϑήσασαν προπεσεῖν A.
- 24*

μι

5

5 καὶ ἐπιγαστρίου καὶ αἰδοίου, καὶ φόβος ἐστὶ ψυγέντας τοὺς

10

1ὅ

20

| cod. ὁ δ τε φόβος καὶ ὁ πόνος) ἢ! καταστολή. καὶ γὰρ ὑπακοῦύξ

-- δ12 —

καὶ τῶν ἀντεχόντων αὐτὴν ὑμένων καὶ μυῶν ὁμοίως παρα-
λύσει ἀτονησάντων συνέστη τὸ πάϑος, οἷον γίγνεται ἐπὶ
τῶν παρηγμακυιῶν. κατ᾽ ἀρχὰς μὲν οὖν γίγνεται πλείονος
αἵματος φορά, ἔπειτα δὲ καὶ ὀδύνη λαγόνων xol ὀσφύος

τόπους σπασμὸν ἐπενεγκεῖν. χρονισμοῦ δὲ γενομένου καὶ
τῶν σωμάτων τυλωϑέντων O τε φύβος καὶ ὃ πόνος ἐκλύεται.
85. ἔνιοι μὲν οὖν ὕλην λέγουσι προπίπτειν, τῶν ἀντεχόντων ἡ
αὐτὴν ὑμένων καὶ μυῶν δαγέντων ἐκ πληγῆς ἤ τινος τῶν
i» e ἃ
ἐμφερῶν ἢ χαλασϑέντων καὶ οὁμοιόν τε παραλύσει ἐργα-
σϑέντων. οἱ δὲ περὶ τὸν Ἱπποκράτην καὶ Ἡρόφιλον
μόνον τὸ στόμιον. γνωρίζεται δὲ ἐκ τοῦ τρυφεροῦ προπῖ-
Mi , e - , δι. € /

στον TO σύγκριμα ὅμοιον κεφαλῇ πολύποδος. ὡς Ἡρόφιλο
ἔλεγεν, πόνον ἔχον ὡς παραδέξασϑαι διπύρηνον. οἵ δὲ
? er 5 "^ , 3 , ' A 3 M
μηδ᾽ ὅλον. οὐκ ἂν γάρ φασιν ἀποχαϑίσαι τὸ μὴ ἀπὸ
μέρους, φλεγμαῖνον δὲ τὸ στόμιον φαντασίαν παρέχειν προ-
πτώσεως. οἱ δὲ κατ᾽ ἐκπροπὴν γίγνεσθαι τὴν πρόπτωσιν
5 vw c , c -“ ' 1 E - i e.
αὑτῆς vmoAeuBevovow ὡς πῆ μὲν vov ἔξωϑεν πῆ δὲ v0:
ἔνδον αὐτῆς χιτῶνα προπίπτειν. διπλῆν γὰρ αὐτὴν ὑπάρ-
q&wv καὶ τὸν μὲν ἔξωϑεν αὐτῆς χιτῶνα τοῖς ὑπερκειμένοις
συμπεφυχέναι, τὸν δ᾽ ἔσωθεν τούτῳ συνηρτῆσϑαι, καὶ τῇ
χαλάσει. τῶν ὑμένων προπίπτειν. οἱ δὲ καὶ τὴν ὅλην κατὰ
ῥῆξιν ἢ παράλυσιν 3 ἀπὸ μέρους καὶ εἰς τὰ ἑαυτῆς κοῖλα
ἔτει ἐνδιπλουμένην. ὅταν μὲν οὖν κατὰ ῥῆξίν φασι προπέσῃ;

2 συνέστη À: σύνεστι C. b φυγέν)τας τὸν σπασμὸν δ᾽
(corr. A). 7. hie finitur primum Aetii ex Sorano fragmen:
tum sic: 0 τε φόβος τῶν σπασμῶν ἀφανίζει καὶ τοῦ πόνου (al

κατ᾽ ἀρχὰς... ubi ex v. καταστολὴ alterum fr. incipit Pj 125,
21. 10 ᾿ἐμφερῶς χα. c (ἢ add. E, cf. lat). τι E: τῆ €

12 yvog. — (14) διπύρηνον del. E (coll. 1,:3). 12 ὯΝ
πίπτειν C, 1ὅ φησὶν e (corr. E, mox ἀποκαϑίστασϑαι ,
p. 15). 18 ὡς τὴν uiv ἔξωϑεν, οἵ δὲ τὸν ἔνδον c (ὧν 0
μὲν r0v...of δὲ D). 19 πρὸςπίπτειν (αὖ supra) c. 24 &
διπλουμένης c (corr. E).

5

— 919 —

φανήσεται παντελῶς ἔναιμος, κατὰ προήγησίν τινος πτώσεως

βίας τινὸς ἢ πληγῆς. ὅταν δὲ κατ᾽ ἐπιχαλασμὸν ἢ καὶ
παράλυσιν, οὐκ ἔναιμος οὔτε παχυτέρα, καὶ κατὰ τὸ πλεῖ-
στον ἐξ ἀδήλου προφάσεως. ἐνιάκις δὲ καὶ κατὰ τὰς αὐτὰς
ταῖς προτέραις περιστάσεις παραλύεται. καὶ πάλιν ἀπὸ μέρους 5
μὲν αὐτῆς προπεπτωκυίας ἀπευϑυσμένου τρόπον ἕξ ἑκατέρων
τῶν μερῶν ἐκπροπτώσεις ὁρῶνται. κατ᾽ ἐκστροφὴν δὲ τῆς ὕλης
στεριφερείας ὄγκος στρογγύλος εὑρίσκεται προπίπτων ἐμφερὴς
Qd, ποτὲ μὲν ἐν τῷ γυναικείῳ μένων κόλπῳ, ποτὲ δὲ προ-
χειρότερος γιγνόμενος καὶ πρὸ τῶν πτερυγωμάτων, ἐνερευϑὴς τὸ
κατ᾽ ἀρχάς, ὑπόλευκος δὲ ὕστερον.

συγχωρήσαντες δὲ καὶ ὅλην ἢ ἀπὸ μέρους αὐτὴν προπετῶς
φέρεσθαι; μεμφόμεϑα πρῶτον μὲν Εὐρυφῶντα δι᾿ ἡμέρας
καὶ νυκτὸς ὅλης. τὴν πάμνουσαν ἐξαρτήσαντα τῶν ποδῶν
ἀπὸ κλιμακίου κἄπειτα κατακλίναντα μὲν ὑπτίαν ϑρέψαντα i5
δὲ πτισάνῃ ψυχρᾷ. ἀνυπομόνητος γὰρ ἢ ἀνάρτησις καὶ
φυσώδης ἡ τροφὴ καὶ ἄτεχνος ἡ τῶν ἡμερῶν διαρίϑμησις,
ἐξ ὧν εἰς τοὺς καιροὺς ἀποβλέπε. Εὐήνωρ δὲ σάρκα
βοείαν ἐντίϑησιν εἰς τὸ γυναικεῖον αἰδοῖον, οὐκ εἰδὼς τοὺς
ἀπὸ τῆς σήψεως ἰχῶρας τῇ δριμύτητε νομῆς αἰτίους γενή- 20.
σεσϑαι. Διοκλῆς δὲ ἐν τῷ B τῶν γυναικείων ἐνθλίβων
πνεῦμα διὰ χαλκευτικῆς φύσης ἐντάσσει τὴν ὑστέραν, εἶτα
ϑοὰς περιλέψας καὶ εἰς ὄξος ἀποβάπτων ἐντίϑησι, στρόφον
μὲν ἐργασάμενος διὰ τοῦ πνεύματος, ϑλῖψιν δὲ διὰ τῆς

8 οὔτε παχύτης (sic) c: om. E. ὅ ταῖς: αἰτέας c (αἰτέας
ταῖς E). “περιστάσεις ὁ (-σεσι D). 6 προπεπτώκει ἀπευϑ.. e.
T ἐμπεπτώσεις c. τῆς om. c (add. E ὅλης τῆς 7.). 8 πρὸς
πίπτων ἐ. ὡς ποτὲ c (corr. E, cf. lat.). 12 ἢ om. c (add. P).

13 φέρεσϑαι om, ὁ (add. E). uiv om. c (add. E). 14
ὅλης. τὴν E: ὅλην (κάμνουσα) c. 16 ψυχρᾶν c (cone D).
.18 ἀποβλέπειν c (corr. E). ad rem ee καιροὺς) E? confert
Hipp. (gyn.) II, 820. 20 ἐν τῇ δρ. C (ἐν del. E). 21 év
TO B: ἐν τῶ ϑωδεκάτω (sc. 4B pro 8) c (cf. II, ὧν οὐ 29. 22
ἐντάσσει E: εἶτα ἐντάσσειν c. 293 περιλέψας D: περιψύξας c
(περιψήσας E).

δι

10

1ὅ

20

— 81΄4 —

Qo&g, ἀπηνὴς γὰρ καὶ στύφουσα. τινὲς δὲ σάκκον τρίχινον
τῇ ὑστέρᾳ προσβάλλουσιν, ὥστε διὰ τὴν ὀξύτητα τῶν τριχῶν
ἀλγήσαντας τοὺς τόπους συνελκυσϑῆναι, μὴ εἰδότες ὅτι τὰ

παραλελυμένα μὲν οὐδὲν ἀλγεῖ, τὰ δὲ ἀλγήσαντα πρὸς ὀλίγον

συνελμυσϑέντα προπίπτει πάλιν. οἵ πολλοὶ δὲ τοῖς μὲν εὖ-

ρος ΤΣ ΡΝ

Co dap E

w e d !

ὥώδεσιν ἀποσφραίνουσιν, ὑποϑυμιῶσι δὲ ὑπεναντίως ταῖς
- E - Ἁ c , »

ὑστέραις. καὶ νῦν ὡς ζῷον οἰόμενοι τὴν ὑστέραν φεύγειν

μὲν τὰ δυσώδη, πρὸς δὲ τὰ εὐώδη φέρεσϑαι. μεμφόμεϑα
δὲ καὶ Στράτωνα σποδῷ δεδευμένῃ τὸν κόλπον ἀναπλη- :
ροῦντα; προσϑέτῳ δὲ χρώμενον καστορίῳ. δριμεῖα μὲν γὰρ -

ἡ σποδός, συμπληρωτικὸν δὲ τὸ καστόριον ....
86. ἁρμόσει τοίνυν προσφάτου μὲν οὔσης τῆς προπτώ-
σεως. ἐναίμου δὲ τῆς ὑστέρας βλεπομένης καὶ ἀφλεγμάντου,

προπερικλύσαντα μὲν τὸ σπλάγχνον ὕδατι ψυχρῷ ἢ ὀξυκράτῳ

dus Oy NES κῶς [wet

Eg:

P ZZ A
rtm ANM τϑῆσες

τοῖς δακτύλοις ἐγχειρεῖν τῇ τῆς μήτρας καταστολῇ. καὶ γὰρ .
ὑπακούει xov ἀρχὰς ῥαδίως πρὸς τὸν καταρτισμόν. εἰ δὲ μὴ ὦ
ὑπακούοι διὰ σπόγγου περιφεροῦς προστεϑέντος ἐν διαστάσει!
μετεωριζομένων τῶν μηρῶν ὑπό τινων δεξιῶς ὑπηρετεῖν —

δυναμένων. μετὰ δὲ τὴν καταστολὴν ἐκπληροῦν τὸ γυναι- .
- 2 , - 9. , , Ὅλος 2 y le.
xtiov ἐνθέσει σπογγιᾶς ὀξυκράτῳ βεβρεγμένης ἡ ἐρίου xoi .

$

τῇ ἐπιδέσει συλλαμβάνοντα συνάγειν τοὺς μηροὺς καὶ πέρι:
συλέκειν ἐκτεταμένους. μετεωρίζειν δὲ τὰ περὶ τὴν ὀσφὺν
ς , δὲν n ^ ΄ - " gr
ὑποϑέσει προσκεφαλαίου ἢ τὰ περὶ τοὺς πόδας τῆς κλίνης
μετέωρα ποιεῖν, καὶ συστέλλειν ἄχρι διατρίτου καὶ τότε δι-

1 ᾿Ἰτύφουσα (510) c (corr. D). 2 προβάλλουσιν c (corr.

E). ὃὅ 0b E: μὲν c. 5—' οὗ in fine cap. p. 129, 1—3 Ὁ

additamentum ex Aetio. ad rem Hipp. (gyn.) II, 819. 822.

6 ὑπεναντίοις E?. 7 ὡς: ὦ (sic) c. 9 δεδευμένον c (corr.

e

E). 11 συμπληρωτικὸν: cf. Galen. XII, 338. Cael. Aur. (Sor.
ox. 1, 135 sq. 14 ἢ ὄξει ὀξυκράτω c (corr. D) 15 weva- —

στολὴ καὶ γὰρ ὑπακούει... SiC incipit fr. II Sorani ap. Aetium.

16 εἰ δὲ μὴ — (p. 315, 9) ἀναλαμβάνειν om. Aet. 17 ἐν- :

διατάσσει c (-ew D). 18 τῶν μηρῶν addidi (om. c). τι-

νων: τῶν C. δεξιῶν c (corr. D). 21 συλαμβάνοντας (sic) |
c. 24 διὰ τρίτης C.

-- 915 “ἶ“-

δόναν τροφὴν ὀλίγην ἁπλῆν, εἶτα παρὰ μίαν. στερεοποι-
ηϑείσης δὲ τῆς καταστολῆς μετὰ προσοχῆς ἀναλαμβάνειν, εἶ
τὰ τῆς ἡλικίας συλλαμβάνοιτο.

87. ἐπὶ γὰρ τῶν πρεσβυτέρων καταστέλλεται μὲν ἡ μήτρα,

, A 9 E 3 E
προπίπτει δὲ παλιν εὐχερῶς. εἰ μὲν οὖν σκύβαλα ἐν τῷ
?, E"
ἀπευϑυσμένῳ παρακέοιτο, διὰ χλυστῆρος αὐτὰ κομιστέον
ἁπλοῦ. ὡσαύτως δὲ εἰ ἐν κύστει περίττωμα εἴη, διὰ καϑε-
τῆρος αὐτὸ κομιστέον. συμβαίνει γὰρ ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἐγ-
κατέχεσϑαι ταῦτα τῷ μέσην τὴν ὑστέραν τεταγμένην ἀπευ-
ϑυσμένου καὶ κύστεως παρεμποδίζειν ἐν ταῖς προπτώσεσι
ταῖς φυσικαῖς ἐκκρίσεσι ϑλίβουσαν καὶ στενοχωροῦσαν τοὺς
τόπους. σχηματίζειν δὲ μετὰ τοῦτο τὴν κάμνουσαν ὑπτίαν
ς 4 ? Ἁ , , LI , M , , A
ὑψηλότερα ἔχουσαν τὰ ἰσχία καὶ καμψασαν τὰς ἰγνύας μετὰ
τοῦ διεστάναι ἀπ᾽ ἀλλήλων τὰ σκέλη. ἔπειτα ἐλαίῳ πολλῷ
χλιαρῷ καταντλήσαντα τὸ προπεπτωκὸς τῆς μήτρας ἐπὶ πολὺ
καὶ ποιήσαντα σύστρεμμα ἐξ ἐρίου σχήματι καὶ πάχει ἀνα-

- w , , , » A ,
Aoyo)v τῷ γυναριείῳ πολπῳ περιβαλλειν ἔξωϑεν TO σύστρεμμα
τοῦ ἐρίου ἰσχνοτάτῳ καὶ καϑαρῷ ὀϑονίῳ κἄπειτα καταβάπτειν
ταχέως εἰς ὀξύκρατον ἢ καὶ ἀφέψημα χλιαρὸν μυρσίνης ἢ

, ^ , í
σχίνου ἢ βάτου ἢ σιδίων ἢ ῥόδων κἄπειτα καταβάπτειν εἰς

χυλὸν ἀκακίας ἢ ὑποκιστίδος οἴνῳ διειμένης καὶ προστιϑέναι
τῇ ὑστέρᾳ καὶ διαβιβάζειν πᾶν τὸ προπεπτωκὸς ἠρέμα ἀνα-
ϑλίβοντα ἄχρις 0v ἡ μήτρα ἐπὶ τὸν ἴδιον τόπον ἀναχωρήσῃ
καὶ ὃ τοῦ ἐρίου ὄγκος ὅλος ἐν τῷ κόλπῳ γένηται τοῦτ᾽
ἔστιν ἐν τῷ αἰδοίῳ. εἶτα ἔρια ἔξωϑεν ἐπιτιϑέναι οἴνῳ στύ-

4 πριρβητέδων. Aet. (-τέρων c). 6 πρὸςπίπτει C. 1

εἰ D: οἵ c. τὸ add. E. 10 παραποδίζξειν c. 12 post
τόπους add. dic καὶ παραποδίξουσαν (corr. παραποδισϑεῖσαν)
ὑπ᾽ αὐτῶν ἐν ταῖς ἀναϑλίψεσιν αὖϑις οὐ καταστέλλεσϑαι.
18 τὰς ἰγνύας Α: τὰ ἰσχία (iterum) c. 14 διεστᾶναι (sic €):
διαστῆναι A. 15 καταντλήσας (sic pro -σανταθ) c. 16
ποιήσαντας (et sic infra) c c (corr. E). 17 ἀναλογοῦντα C
(corr. D). 20 post ῥόδων add. ἐγκαϑίξειν c. καταβ. (sic,
non «zo. d) c. ,21 διημμένης c. 22 τὸ πεπτωκὸς C
(corr. D). 24 τοῦτ᾽ ἔστιν (τουτέστιν) Àet.: τοῦ τέλους C.

οι

[e

5

— 3916 --

L *i 1 , AL t e , X
φοντι βεβρεγμένα ἡ we σχέπειν τὸ ἦτρον Olov.GmOyyg xol
ἐρίοις ἐξ ὀξυκράτου τεϑλιμμένοις καὶ τὸ ἐπιγάστριον καὶ ἐφ- — —
ἥἤβαιον καὶ ὀσφύας, καὶ ἐπιδεσμεῖν, ἐκτείνειν ve τὰ σχέλη᾽
D" 1 [4 EJ μι tg - ' ΠῚ
τῆς γυναικὸς ὥστε τὸ ἕτερον τῷ ἑτέρῳ ἐπικεῖσϑαι. μετὰ δὲ
5 τοῦτο cuxveg προβλητέον μετὰ φλογὸς πλείονος πρὸς ὀμφαλὸν

M ? δ , 4 A H A » δ ι a2. ZZ
καὶ x«9' ἑκατέραν λαγόνα καὶ ὀσφραντὰ ταῖς Quoiv εὐώδη
συνεχῶς προσενεχτέον. τῇ δὲ τρίτῃ τῶν ἡμερῶν ἐγκειμένου —
τῷ κόλπῳ τοῦ ἐρίου ἐγκαϑιξέτω ἡ γυνὴ εἰς οἶνον μέλανα E
αὐστηρὸν πεχλιασμένον ποσῶς ἢ εἰς ἀφέψημα βάτου ἢ μυρ- —
10 σίνηξ 3 M ἢ σιδίων. μετὰ δὲ τὸ ἐγκάϑισμα καταπλιθείσηξ
αὐτῆς ὑπτίας ἀναρρόπου ὡς ὑψηλότερα ἔχειν τὰ πρὸς τοῖς
, ,ὔ M Y ? ,ὔ 2 ? , er P j
ἰσχίοις, τὸ μὲν ἐγκείμενον ἔριον ἐξαιρείσϑω. ἕτερον δὲ ἐντι-

, - 2, ἃ 4 J 3 |
ϑέσϑω βεβρεγμένον dies di pup VM gei inis δὲ
τὸ ἐπιγάστριον φοίνιξιν ἀλφίτοις σιδίοις φακῷ μετ΄ ὀξυ-

15 μέλιτος. καὶ διὰ τρίτης πάλιν τὰ αὐτὰ γιγνέσϑω μέχρι παν-
τελοῦς ϑεραπείας. ^
88. εἰ δὲ πολὺν ἔξω χρόνον μείνασα φαίνοιτο λοιπὸν

ἤδη καταψῦχϑαι, ποτὲ δὲ καὶ προδήλως φλεγμαίνειν καὶ
περιωδυνεῖν ἢ κατὰ παράλυσιν προπεπτωκέναι, ϑερμῷ vari

"A ς , "A -» , δ - D! , μ᾿ ’
50 ἢ υδρελαίῳ ἢ χυλῷ τήλεως ἑφϑῆς ἡ λινοσπέρμου ἡ μαλᾶά- ——
χης καταντλεῖν καὶ οὕτως ἀπεντάσσειν, ἂν δὲ τὸ μέγεϑος.
τῆς φλεγμονῆς ἀπαιτήσῃ, καὶ φλεβοτομεῖν καὶ τοῖς ἄλλοις
χρῆσϑαι χαλαστικοῖς διὰ την παράλυσιν. εἰ δὲ χρονί-

1 ἢ καὶ c: εἶτα iterum Aet. 2 ἐκτεϑ,. E. 8 ὀσφύος €
(cor. D). 5 προβλητέον c (corr. ἢ). ὁ καὶ (xo.9^) add. E (p.
LXIX). ὀσφραντά: haec emim (odoramenta) sensim quodam
nuirimento reficiunt ac resumunt, latentem adiectionem. corporis
facientia et cwm quadam constrictione ac densitate se-
cundum $Soranum (Cael. ox. 2, 205. 216. 3, 199. chron. 1,
108 etc. alia quidem ac supra (11, 85) ratione (unde male

Erm. p. LXX). cf. supra II, 59. 9 κεχαλασμένον e (cor. —
ex Aet.). 11 ἀνατρόπου € (corr. D). 14 ἀλφίτοις Aet: ——
ἀμφοτέροις C. φακῷ μετ᾽ ὀξυμ. Aet.: om. c. 21 xeruv- —

τλεῖν E (om. c, fomentanda est lat.). 22 τῆς φλεγμονῆς (ex
y. 28) hie addidi (sí salis grandis f. fervor lat.. 28 διὰ τὴν

-- 811 --

σειεν ὥστε συνεχῶς προπίπτειν, ὀξυκράτῳ περιπλύνειν
ϑερμῷ καὶ ἐγκαϑίξειν τῷ ὀξυκράτῳ ἐφ᾽ ἱκανὸν : χθόνον,
ἔπειτα τὰ προειρημένα ποιεῖν πάντα ἤγουν σικύας κού-
φας καὶ τὰ ἐπιϑέματα τά τὲ διὰ φοινίκων καὶ μήλων
κυδωνίων καὶ πάντων ἤδη τῶν στύφειν δυναμένων ἢ τὰ
δι’ ἱτεῶν καὶ τῶν τὲ αὐτὸ ποιεῖν δυναμένων. εἶτα τὴν
ὅλην σύγκρισιν τονοῦν τῷ ἀναληπτικῷ κύχλῳ χρώμενον,
ὕστερον δὲ τῷ cb. Se t φοινίσσειν δὲ τὰ περὶ τὸ
ἐφήβαιον καὶ τὴν ὀσφὺν καὶ τὸ ἐπιγάστριον παροπτήσει:-
σμήγμασι, δριμέσιν ἀκόποις καὶ πεσσοῖς τοῖς διὰ νίτρου
σταφίδος ἁλῶν καὶ πᾶσι τοῖς ἐκ τῶν μετασυγκριτικῶν ἐσκευα-
σμένοις ὑλῶν. ἐνίοτε δὲ διὰ τὴν τῶν τύπων εὐαισϑησίαν
παραιτούμενος τὸ ὄξος γῆν μέλαιναν τὴν ἐν τῇ φακῇ εὑρισκο-
μένην ἀναλέξας καὶ διαλύσας ὕδατι ϑερμῷ καταντλῶ ἐπὶ πολύ,
καὶ σφόδρα ὠφελεῖ. μετὰ δὲ τὴν κατάντλησιν τῇ προειρη-
μένῃ ἀγωγῇ ἐχρησάμην. ὅταν δὲ διὰ γλισχρότητα τῶν
ὑγρῶν δυσχερῶς ἀναβιβάζηται, τρυγίᾳ οἴνου κεχαυμένῃ ἢ
νίτρῳ ἢ πονίᾳ Groxvij περισμήξαντα ἠρέμα τοὺς τόπους καὶ
πυριάσαντα. στύμμασιν ἢ τῷ διηϑήματι, τῆς εἰρημένης γῆς
καὶ καταχρίσαντα πλύματι μολύβδου μετὰ ferui ἐλαίου
ἢ μηλίνου, ἢ στίμμει ὁμοίως, τὸ προπεπτωκὸς εἰς τὸν κόλ-
πον ἀναβιβάξειν, ὡς προείρηται. οἵ πλεῖστοι δὲ συνεχῶς
προπίπτουσαν αὐτὴν ἁλσὶν ἢ νίτρῳ συμπάσαντες οὕτως ἀπω-

ϑοῦσιν, ὅπερ καὶ Θεσσαλὸς ἐνόμισεν ἀκολούϑως ἕαυτῷ.

7. ἢ τὸ μέγεϑος τῆς φλεγμονῆς c (sicut paralysis lat.) 1
πρὸςπίπτειν 6,5 ἤγουν etc. cf. lat. 4 καὶ (μ.) om. c. 5
τὰ. «τῶν. «δυναμένων: τὴν. -τοῖς. ἐπέ τι e. 10 ἀκό-
ποις: ἃ ποιεῖ C. 11 καὶ σταφίδος, ἁλῶν C. 13 scr. τῷ
qoxà? (cet. cf. E? p. 76). 17 τρυγία.. -περισμίξαντα c (τρυ-
γίαν.... παραμέξαντας Aet.). 20 πλύμματι (sic) μολέβδου e
(πλύμασι μολίβδου Aet.). μυρσινίνου Aet.: μυρσίνης c.

21 στίμμι c (στέμμει D ex Aet. , ubi in marg. στύμμασι, quod
habet apogr. Weig.). τὸ Aet.: τῇ C. 28 &Aclv E: ἀλόην
c. 24 αὐτῶ c (corr. E).

10

-- 918 —

τὰ δὲ μετασυγπριτικὰ δεῖ παραλαβεῖν ἐν διαλείμματι μᾶλλον
ἢ ἐν ἐπιϑέσει, ὅτε προπέπτωκεν ἣ μήτρα.

89. μελανϑείσης δὲ αὐτῆς ἀπὸ μέρους διὰ τὸ ἔξω μεῖναι
πλείοσι χρόνοις, εἰ καί τινὲς ἱστοροῦσι συμβιῶσαι μέχρι

ὅ παντὸς ἐνίας τῇ μήτρᾳ προπεπτωκυίᾳ, τοῖς πρὸς νομὰς

χρηστέον. εἰ δὲ μή, ἀποτμητέον τὸ μελανϑέν, εἰ καὶ λοβὸν
ἥπατος ἢ πνεύμονος ἀἁποτέμνομεν κατὰ πρόπτωσιν μελαν-
ϑέντα. χὰν ὕλη μελανϑῇ, τὴν σύμπασαν ἀποτμητέον, οὐ
μόνον διὰ τοὺς ἱστορήσαντας αὐτὴν ἀκινδύνως ἐκ-

10 τέμνεσϑαι, ὧν ἔμπροσϑεν ἐμνημονεύσαμεν, ἀλλ᾽ ὅτι τὸ ἀπο-

1ὅ

20

κοπτόμενον οὐκέτι κύριόν ἐστι μέρος, ἠλλοτριωμένον δὲ σῶμα
καὶ ἀνοίκειον. εἰ δὲ ἐκ τοῦ συνεχῶς προπίπτειν ἑλκωϑεῖσα
συμφυῇ τοῖς πτερυγώμασιν, ὡς ἱστοροῦσί τινὲς. διαχριτέον
τὴν πρόσφυσιν ὡς ἐντέρου πρὸς περιτόναιον. ἄμεινον δὲ
τῆς ἀσφαλείας χάριν τῶν πτερυγωμάτων τι τῇ μήτρᾳ προσ-
χαρίξεσϑαι μὴ δυναμένης τῆς διακρίσεως ἴσης ἀποτελεσϑῆναι.

XXXII Περὶ φιμώσεως μήτρας.

1 δὲ E: γὰρ c. ἐν δὲ ciet. (sic) ἢ ὅτε μᾶλλον
ἐστὶν ἐπιϑέσεις c (corr. E). 2 ὅτε: ἢ ὅτε C. πρὸςπέ-
πτώπεν C. 4 συνιστοροῦσι C (corr. E). 5 ἐνίας E?: εἶναι
ἜΣ τὴν μήτραν προπεπτωπυῖΐαν C (corr. E). 6 καὶ (ante
ἄποτμ.) c (del. E). κατὰ τὴν zo. C (delevi τὴν). 11 ἢ
ἀλλοτριωμένον c (corr. D). 14 ἐντέρω c (corr. D). 16
δυναμένη c (corr. D).

— 29179 —

Περὶ μελικηρίδων καὶ ἀϑερωμάτων xol στεατω-
μάτων τῶν ἐν τοῖς γυναικείος αἰδοίοις.

XXXIIII Περὶ διοπτρισμοῦ.

1 οὗ c ind. o». 4 cf. c ind. e4.

INDEX GRAECVS.

ἀγγειολογοῦσι I, 85.

ἀγενὲς κατὰ ψυχὴν τὸ συλ-
.ληφϑέν I, 47.

ἀγκύλη L 84.

ἀγογγύστως Ι,88. οἵ ἀγογ-
γυστί Act. S. Oct. IV, 1175.

ἀγριμαῖα: τῶν ἀγριμαίων
πρέας λάγειον ἢ δορχάδειον
1, 81.

ἀγωγή, curae (med.) via II,
88. ἡ κατὰ κύκλον ἀγωγή
II, 28. 44 etc.

ἀδεισιδαιμονέστερον 1,80.

ἀδενώδης I, 12.

ἀδιαίρετοι ἀδελφοί qui
non diviserunt praedium IL 1.

ἀδιάκοπος δι᾽ ἐλαίου κατα-
βροχή II, 28.

ἀδιαμόρφωτος I, 101.

ἀδρατότερον (ἀδρότερον c)
«μεμασημένοις none I, 91.

ἁδροκέφαλον (ἐμβρ., 86. πα-
tura grande lat. non morbo
ut ὁγροκέφαλοι) IL, 63.

ἀϑάλασσον οἰνάριον I, 95.

& 9 sr0G καιρός I 36.

αἱμοβαφής I, 28.

e £p oy oy recensentur (sec.
antiquos) II, 12.

αἱμορραέα, αἱμορραοῦσα etc.
cod. Par. pro efuooocyéo etc.
Il; 7-923431.

αἰώρα (eim αἰώρησις. gestatio
lat): I, 195. διὰ ποικίλης
αἰώρας (varia gestatione lat.

ut Cael. pr. salut. 18). II, 28.
αἰώραις ποικίλαις 1,54. αἰώ-
ρᾳ διαφόρῳ ll, 44 (uelut
qensili lectulo Cael. chr. $2,
209 pensili gestatione ox. 2,
81 — διὼ πρεμαστοῦ κλενι-
δίου 11,14. 28 vel διὰ φορεέου
I, 109. II, 59 vel à ὀχημά-
τῶν Pollux 10, 51. cf. Cael.
m 1, 15. 18 sq. 1, 162. ox.

1, 83 sq. διὰ δίφρου ἢ μακρᾶς
καϑέδρας (opp. δι΄ ὑποζυγίων
cf. I, 55. 93). I, 46. cf. I, 49
καὶ κινήσεσι ταῖς δι αἰώρας,
φορείῳ τὸ πρῶτον καὶ καϑέδρᾳ,
κἄπειτα ξευκτῷ (καὶ περι-
πάτοις ete.). — κινήσεις τὰς
διὰ φορείου ἢ μακρᾶς καϑέ-

δρας 1,56. proxime comparan- ᾿

tur αἰώρα, περίπατος -- 66-
statio, deambulatio etiam II,
14. 88 etc. saepe. — αἰώρα
(ὥρα c) ἐπιμήκης T, 25. γυ-
wveci et αἰῶραι I, 32. quo-
modo αἰωρητέον τὸ βρέφος
l, 109.

αἴρας φαγοῦσαι (αἴ σύες)

αὖ ρξὲν (tollere) τὰς αἵμορροί-
Sag IL. 5.

ἀκαϑαίρετος τὴν δύναμιν
L 21.

ἀπακίας χυλὸς 11, 46. 41 etc.

ἀκατέργαστος E 1 (δυσκατ-
ἔργαστος ib.).

dá
E
PLA

δ᾽ ΞΟ ΧΈΡΗ ΛῈΣ UNS ἡ ον ΛΑ

— 881 —

ἀκλαυστί I, 79.
ἀκμαῖον γάλα Ι, 88.
ἀκμήν: ἔτι ἀκμήν T, 26, 33.
84 etc. v. E? p. 6. — ἀκμὴν
(ἀδιατύπωτος) I, 48. (ἀγύμνα-
στος)!], 88. συνεχὴς ὑμὴν ἀκμὴν
ὑποπίπτει I, 58. βρυώδης q-
μὴν ἡ σύγκρ. I, 82. βράσσεται
πανταχόϑεν ἀκμήν 1, 86. νῆ-
στις ἀκμήν I, 92. τὸ TO UTE-
ρον ἀκμὴν γάλα I, 95. ξεστό-
τερον ἀκμήν m 100. ἀκμὴν
ἀδιαμόρφωτον ἷ, ,101. ἀκμὴν
νήπιον I, 109. ἀκμὴν σπαρ-
,γανούμενον. τὸ βρέφος I, 111.
ἄκοπον: τὸ διὰ σαμψύχου
λεγόμενον ἄκοπον II, 14. δρι-
μέσιν ἀκόποις 1I, 88 etc. saepe.
de signif. Gal. XIII, 1005 sqq.
cf. Gal. VI, 418 ἃ καλοῦσιν
ἤδη συνήϑως οἵ νεώτεροι τῶν
ἰατρῶν ἄκοπα.
ἀκρατησέα τοῦ σπέρματος
Il, AT.
ἄκ ρα corporis: διακρατοῦντα
τῶν ἄκρων ἕκαστον ΤΠ, 28.
τῶν ἄκρων διακράτησις 1I, 41.
τῇ παντὸς ἄκρου διὰ τῶν
ἐρίων περιειλήσει (universo
acro lat. II, 28 etc. saepe.
διαδεσμεύειν τὰ ἄκρα 1, 50.
ἀκροκώλια 1, 98. οὗ Cael.
ox. 1, 94 porcinam carnem
atque crura porcima quae
Graeci acrocolia vocaverunt,
vel quae motu frequente exer-
centur in iisdem animalibus.
ἀκροπόδιον 1, 101.
ἀκροποσϑίέα 1, 103. cf. Ps.
Gal. (def.) XIX, 445 (Orib.
50, 10).
ἀκρώμιον I, 103.
ἀκροχείριον (ξξτὰ τῆς χειρὸς
ἄκρα) I, 84 (ubi τοῦ ἀκρο-
χείρου ὁ). cf. I, 101.

ἅλατι c I, 119.

ἀλειπτής (ἔμπειρος) II: 16.
ἀλειπτικὴ ἐπιμέλεια II, 38. 44.
ἀλικακάβου ῥίζα ll, 46.
ἄλικος χυλός (— alicis vers.
lat, cf. Athen. cit. in lex.s. v.)
Il, 44 not.

ἁλισμός L 82.

ἀλλαγαὶ ἀέρων II, 44.
ἀλλότρια (sc. ulcera et vulnera
et sim.) II, 5. cf. Ps. Gal.
art. XIV, 180 χειρουργία, ἐστὶ

. τοῦ ἐδίως λεγομένου ἀλλο-

τρίου.

ἀλουτεῖν Ι, 26. 125.

ἁλτήρ: ἡ διὰ τῶν κούφων

ἁλτήρων βολὴ (τῶν χειρῶν)
, 98.

ἀλφίτῳ νενοτισμένῳ (— ρο-
lentae | madentis gleba lat.)
II, 59. «Ag. μακχτόν I, 86.

ἀμβλυωπεῖν I, 82.

ἀμεγέϑης, opp.
1, 88.

ἀμέϑοδον I, 52;

ἀμνειὸς (sic c) ὑμήν l, 58.
(lat. mamion bh, amnios D).

ἀμυκτικόν (Ξ ὀριμύ) II, 12.
μαλάγματα ἀμυκτικὰ(τὰ ἀμύσ-
σειν δυνάμενα ll, 15 i. e.
quae valeant ex alto. causas
propria inductione detergere
Cael. chr. 1, 39) II, 28 etc.
item σμήγματα 1L, 15. πεσσοί
I1, 28. 44,

ἀνά: ὧν ἀνὰ μίαν φλέψ καὶ
ἀρτηρία φέρονται πρὸς ἑχά-
τερον νεφρόν Ι, 11. ἐκ τού-
των... . ἀνὰ μίαν μὲν φλὲψ
ἀνὰ μίαν δὲ ἐμπέφυκεν ἀρ-
τηρία ib. προσπαραπεφύκασι
δὲ ἔξωϑεν οἵ δίδυμοι... «πὰρ
ἑκάτερον πλευρὸν ἀνὰ ἕνα
I, 12. ubi codd. et Oribasii
et Sorani recentes ἀνὰ μία

εὐμεγέϑης

-- 882 —

et ἀνὰ sig, ut idem sit ἀνὰ
(lat. ana medicorum) atque
quod inde natum est à distri-
butivum nostratium (cf. Gal.
Il, 894. 900 μία ἑκατέρωθϑεν ---
εἰς € ἑκάτερον μία). ceterum cf.
καϑ' ἕν (κομέζεσϑαι, βίηραϊα-
tim II, 60. κατὰ μίαν x. 1,
108) cum usu N. T. καϑ'
εἷς. — in dosibus med. ἀνὰ
ἴσον I, 68 — ἐξ icov I, 65.

ἀνὰ ὀβολὼ β, ἀνὰ τριώβολον
I 63. ἀνὰ πέντε ll, 53.
ἀναβεβηκότα (τὰ κατὰ γένος
opp. τὰ κατὰ μέρος καὶ ἐδὲι-
κὴν ἔχοντα τὴν παραλλαγήν)
I, 5.
ἀναβεβλημένη ἡ τρῖψις(μετὰ
πολλοῦ λίπους) I, 25.
ἀνάβρωσις (ὑστέρας) δι᾿ ἕλ-
xcci 11, 40. 41. 48.
ἀνάδοσις τῆς τροφῆς 1, 40. 46.
ἀναισϑητεῖν II, 49.
ἀνάκλιτος (δίφρος, cf. Hipp.
1, 464) I, 68.
ἀνακόπτειν: τῷ λευκῷ τῶν
oov ἀνακοπέντι T, 122, eo
μετά τινος τῶν eig. ἀφεψη-
μάτων εἰς γλοιοῦ πάχος ἀνα-
κοπέντι IJ, 11. μαλάχης χυ-
λοῦ μετὰ τοῦ ἐλαίου γλοιωδῶς
ἀναπκοπέντος IT, 18. (1. e. ὥστε
. γλοιώδη γενέσϑαι II, 14).
ρυϊξνήδλιο (ef. ἀνάληψις)
61.
ἀνάλογον (-Aóyog c) ὑγρόν
L9.
ἀναληπτικὴ ἐπιμέλεια TI, 15
vel &. κύκλος 11,88 (resumptivi
cycli ordinatio Cael. chr. 1 ,21)
etc. τὰ ἀναληπτικά 1l, 14.
ἀνάρροπος (ὑπτία καταλλι-
ϑεῖσα opp. κατάρροπος) II, 87.
ἀνασκευαστικώτερα II, 50.

ἀναστόμωσις(ἀγγείων) 11, 40.

ἀνάτασις (— συστολή, absti-
nentia vel parcitas cibi) I, 49,
ἀνατείνειν (abstinere) 1, 56.

ἀνατομὴ ἄχρηστος 1, b,

ἀνατρέπει τὸν στόμαχον II,
12. ἀνατρεπομένου τοῦ στο-
μάχου 1I, 37 (ut scil fasti-
diwm patiantur lat.) ὑπανα-
τρέπεσϑαι τὸν στόμ. Ι, 44.

ἀνατροπὴ στομάχου 1, 27.
48, 50.

ἀναύξητος Ι, 41.

ἀναφυγὴ (μήτρας) IT, 26 (ma-
irice ad pectus ascendente
lat. — ἀναδρομή͵ II, 50. ἄνω
προσαναφεύγει (ἡ μήτρα) II,
50.

ἀναφύησις I, 81. 110.
ἀναφώνησις (cf. Cael. chr.
1, 164) 1, 49. 54.
ἀνάχυσις ἰκτεριώδης Ι, 48.
ἀνελκοῦντα (καὶ δάκνοντα)
I, 72.

ἀνεπιλόγιστον I, 46.
ἀνϑηρά Sorani ap. Gal. XII,
951.

ἀνορεκτεῖν II, 43. ἀνόρεκχτος
στόμαχος (ΞΞΞ ψαυτιώδης) ], 24.
ἀντιβατικώτερον ἐστρω-
μένη (κλένη — durum stratum
Jat.) II, 61.
ἀντιδιαστέλλεται II, 54.
ἀντιμεταβατικὴ (εἴξις κατὰ
τὴν τῶν δακτύλων ϑλέψιν)
11,: 31.

ἀντιπάϑεια II, 42. 6 τῆς
ἀντιπαϑείας λόγος 1, 63. 118.
ἀντιπαραλλάσσειν. τὰς χεῖ-
ρας περὶ στερνόν l, 103.
ἀντίστερνα Il, 68 (Pollux
II, 176).

ἀντέχειρες (pollices) T, 103.
or. ap. Gal. ΧΗ, 415.
ἀνυπομόνητος II, 85.

ΟΣ
ir

f Ve Ae EON Ὁ

— 888 —

ἄξονος περιαγωγὴ καὶ τύλος
I, 68.

&ooyiccog (&vópoy. c) I, 88.
ἀπαιωρούμενοι οἵ μαστοί
I, 98.

ἀπαμέλγειν I, 105.
ἀπανϑεῖν (de exanthematis)

9L; 191.
ἀπαρφτίξειν (perficere: cvv-
απηρτικότες τὸν... .λόγον) I,

,126.
ἀπερίεργοι (πεσσοί, passaria
simplicia lat.) IT, 11. 23. ἀπε-
ρέξργως ἀλείμματι χρῆσϑαι
I, 4.
ἄπεφϑον (μέλι) I, 118. Il,
13 ete. (mel despumatum).
(ἔλαιον) 1, 121.
ἀπηνής (ὄγκος οὐ λιϑώδης,
asd II, 36. (opp. εὐαφής)
ἀπήνε ιὰ (opp. εὐάφειαν], 44.
ἀπισχνοῦν 1, 53.
ἄπληκτα ὀοφραντά I, 59 (ut
antea πληττομένη ἡ μήτρα
— graviter quassata lat. Il,
59).
ἁπλοῦν τοῖς δακτύλοις T, 73.
(cf. ἐξαπλοῦντα πᾶν τὸ συνελ-
κόμενον Il, 28).
ἀποβάπεειν (δοιὰς εἰς ὄξος)
II, 85.
ἀπόβρ εγμα (Aero? πρισμά:
τῶν — ἀφέψημα Diosc. 1, 171)
Il, 44. οἰσυπηρῶν ἐρίων II,
25 etc.
ἀποβροχίξειν τὸ μέρος 1, 80.
ἀπογαλακτίξειν I, 11ὅ sqq.
125. ἀπογαλακτισμός L 117.
ἀπογαληνοῦσθϑαι: ἀπογα-
ἬΡΤΙ ὁ σάλος τῶν ὑγρῶν
40

ἀποδημία (usus med.) II, 16.

28 etc.
ἀποϑθϑεραπεύειν, -πεία (διὰ

τοῦ ἀλείμματος) II, 10 (per-
wncta simpl. lat.). Il, 28. 99
etc. ἀποϑεραπεία ον curatio
lat.) I, 36. 40. zooczotsoa-

πευϑέντος τοῦ σώματος I, 40.
σὺν ἀλείμματι ἀποϑεραπευ-
τέον I, 49. πρὸ τῆς ἀποϑ.
τοῦ σώματος 1, 53.

ἀποθηλάξειν I, 118.

ἀποϑηλασμός Ϊ, τι.

ἀποϑλίβειν (ὁπόγγον) εἰς
ὕδωρ ϑερμόν sic II, 13. item
I, 16. ἐν fsovo doux II, 10.
ἐν ὀξυκράτῳ τ 48, cf. eT.
ἐξ ὀξυκράτου ᾿τεϑλιμμένοις
Il 87. cf. E? p. 56.
ἀποκαϑίσαι (τὸ προπεπτωκὸς
τῆς ὑστέρας — ἀποκαϑίστα-
σϑαι E? p. 75) II, 85.

ἀποκένωσις I, 86.

ἀποκοπὴ τῶν ἐμμήνων (ces-
satio) I, 26.

ἀποπρατεῖν “μαϑημάτων I, 8.
— ἀποκρατεῖν τὸν δακτύλιον
(continere anwm lat. I, *0.
(ἀποκρατούμενον I, 101).

Vias ud oot (μολύβδου μέ-
γεϑος) I, 71 (οἵ. κρημνᾶν
1, 101).

ἀπόκροτον (καὶ στερεὸν) τὸ
ἔδαφος T, 118.

ἀποκυέω: αἵ ἀποκεκυηκυῖαι
(opp. of ἀδιακόρευτοι) I, 10.
ἀποκυοῦσα I, 67 (ΞΞ simpl.
κύουσα ib.).

ἀποκύησις l, 67.

ἀπόλειψις (alibi — 1,62. ἢ,
14.16 ete. — ἀπόληξις É? p. 24)
τῆς καϑάρσεως l, 36.
ἀπονυχίξειν τὸν δάκτυλον
I, 69.
ἀποξενοῦν (τὸ νήπιον οἶνο-
ποσίας) E 117.
ἀποπερισπᾶν τὴν διάνοιαν
ψυχαγωγίαις 1, 111.

-- 9884 —

ἀπόπλυμα κρεῶν (lotura car-
nium) I, 59.

ἀπόφροια (?) I, 48.

ἀποσπαργανοῦν τὸ βρέφος
(fascias infantis tollere) 1, 100.

ἀποσπογγισμός I, 67. προ-
αποσπογγίσαντα ii, A1. sed
ibid. περισφογγισμός Q. 0E; 8.
σπόγγος. similiter variant
σπόνδυλοι (sic semper c), σπον-
δύλιον (herba I, 63) etc.

ἀποστραβοῦσϑαι I, 106.

ἀποσυνεϑίξειν τοῦ μαστοῦ
1, 116.

ἀποσυνεργεῖν (πρὸς τὴν Ex-
Ἀρισινὶ) IL, 48 (opp. συνεργεῖν)
, 91.

ἀποσφραένειν (roig εὐώδεσι)
1, 85.

ἀπότασις (χειρός) 1, 101.

ἀποτάσσεσθαι: ἀποτετα-
γμένας ταῖς μίξεσιν I, 32.

ἀποτελεῖ (ἕλκώσεις) "v 12.
συνολκάς I, 71 οἷο. dimnt5ls-
στικὸν φλεγμονῆς I, 10.

SA Sena avr wid (ποικίλων
ὀρέξεων) 1 , 48. — τὸ ἀποτέ-
λεσμα “τῆς βλάβης, 81, ἅπερ
ἐπὶ τῶν ἀποτελεσμάτων φαΐ-
νεται «νευδῆ I, 63 (cf. I, 45
παρ᾽ ὅσον ἐπὶ τῆς ἐναργείας
ὁρῶμεν "

ἀποτέ τριπται τὸ περίσσευμα
1,92. cf. διάτριψις τῶν περισ-
σευμάτων I, 98.
ἀποφορὰ (οἴνου) Ι, 81.

ἀποφορτίζειν (τὰ περιττώ-

ματα) I, 40.
ἀποχετεύειν τὸ
L 21.
ἀποσυνεργεῖν (πρὸς τὴν &x-

περιττόν

?
ἀποσφραένειν (roig εὐώδεσι)

᾽

Ἀρισιν) 11,48, (opp. συνεργεῖν),
d

ἀπότασις (χειρός) 1, 101.
ἀπροόπτως l4.

QT 0g: αἴσϑησιν ἁπτικὴν
ἔχουσα (ἡ μήτρα) 1,9.
ἀφαέωσις σώματος 1, 46.
ἀριστερόχειρες unde? L111
ἀρρενωπός 1, 35.
&oovríOmccosl, 56. sed ἀρρύ-
σώτος I, 88.

ἀρτιγενής I, 87.

ἀρτίδιον ἁπαλόν, 115. ξηρόν
111.

ἀρτυματῶδες τῶν ἄρτων 1,
115 (quod admisceatur pani-
,bus, ut sesamum, ἜΜΕΝ,
ἀρτιμαϑής 1:3.

ἀρφτιμελής Li

ἄσηστα ἄλευρα I, 50.
ἄσκυλτος (ἡ ἀφαΐρεσις, ἔκ-
κρισιίς etc.) IT, 11. 28. 81. 82.
60. I, 69 etc. ἀσγῳλτότερον
(E ubi ἀσκεπτότερον e) I, 3.
(ef. σκυλμός, σκύλλω).
ἀσμένως δέχεσθαι (τὰ ἕλκη,
opp. ϑεραπεύειν) L 121;
ἄστομον γάλα 1, 95 (ef. εὖ-
,Gropos).

ἀσωδεστέρα τῇ δύναμει (ἡ
κύουσα) I, 4ὅ.
ἀταλαιπώρητος (κατεργασία
τῆς τροφῆς) II, 11.

ἀτμός (opp. ᾿πνεῦμα) I, 38.
διὰ τῆς ἀτμῶν φορᾶς ἕψησις
I, 51.

ἄτρητον ipee II, 7. ἐπὶ
τῶν ἀτρήτων Hi.

ἀτροφεῖν (opp. φῆ 0 Ὁ
I, 29. 41. 90. 93. ἀτροφία 1,
48. ἀτρόφητον παιδίον I, 90.
αὐλίσπος χαλκευτικῆς φύσης
(us.) II, 29.

αὐλὸς ϑερμανϑείς I, 80.
αὐτὸ τοῦτο (sc.) φυσικῶς I, 29.
αὐτοφυῆ ὕδατα II, 16. 28.
82. 88. 44. I, 56.

w

^

-- 385 —

ἀφαιμάσσουσιν (δραστικώ-
τερον αἵ βδέλλαι, sanguinem
tulerint lat.) IT, 11.
ἀφαμματίξειν (τελαμῶνα
κατὰ φασκίας) I, 56.
ἄφϑορος παῖς L 81.
ἀφύσικος λόγος I, 14.
ἄψυκτον (τῆς κυοφορούσης)
1, 69 (c).

ἀχροεῖν ll, 43.

βαλάνιον (μέλιτος) 1, 122.
βαρυαχϑὲς τὸ κατὰ γαστρός
I, 65.

βάσεις (αἴ ἐν ὀφθαλμοῖς) I.
27. βάσεις χοιράδων I, 13.
βαυκάλαι (cunae) I, 106 (ef.

ib. σκάφη). ἢ κρεμαμένη ἢ
ἐπὶ διαγωνίων λίθων ἑἕπηρει-
σμένη 1, 109.

βίος (consuetudo) Los 1b S,
βιωτικὴ ϑρησκεία Ϊ, 4. βιω-
Ε΄ τκαΐί φροντίδες. I, 4T.

ο΄ βληϑέντα (-Ξ τὰ ἐμβληϑέντα
se. medicamini) II, 14.
βοήϑημα: τὸν περὶ τῶν βοη-
ϑημάτων λόγον I, 4.
βραδυπεψέα I, 51.
βρασμός Ι, 65. (0 ἐκ τῆς ἀπο-
κυήσεως) jf 80. βράσσεται
(post, partum infans) I, 86.
βρόχων περισφίγξεις II, 40.
βρυώδης ἡ σύγκρισις , 89.
βρυῶδες τὸ βρέφος 1, 95.

(0 γαλαϑηνοί (suum) I, 126.
᾿ς γαλακτώδεςὕδωρ!, 100 (aqua
.. tepida lat. opp. calida, tepens
- - Cael. chr. 4, 58. 63).
qakarovoyeiv II, 5 (— γάλα
ποιεῖν ll, 1. mezaívsw ll, 3).

Mir γαλοῦχος (- χός o), γαλου-

χοῦσα I, 88 sq. 96. 98. 105.
τὰ γαλουχούμενα. Ι, 88.

(e γὰρ: μὴ εἶναι γὰρ πιϑανόν

Soranus, ed. Rose.

IT, 19. οὐκ ἂν γάρ φασιν
II, 85. τὸ κάρδαμον uiv ydg
ἐστι 1, 86 etc.

γίνε σϑα L semper c, nisi quod
γίγνεσϑαι servatum est p.20,
25. 107 v. extr. 122,10. 197,
10. 199,17. 248,9, 252,14 ed.
D. (sed a D. deletum).
γλίσχρασμα I, 82.

γλοιω δῶ g-— εἰς γλοιοῦ πάχος
vid. ἀνακόπτω. --- τὸ γλοιῶδες
I, 82. cf. Sor. ap. Gal. XII,
416. 956.

γλυπέος (οἴνου c, quod om.
E) II, 41. 65. γλυκέος e I,
115. ᾿μελίλ. ἐν γλυκεῖ καϑε-
ψηϑὲν IT, 18. γλυκὺν κρητικόν
I, 52. πνευματικὸς δ᾽ 0 γλυ-
κύς 1, 52 (γλυκὺς. οἶνος, vinum
dulce. — τὸ γλεῦκος mustum
v. Diosc. 5, 9).
γλυκπκυτέρῳ τρόπῳ διαιτᾶσϑαι
1, 122.
γυμνάσια κοῦφα 1, 98. ἄνει-
μένα 1, 97. opp. εὐτονώτερα
I, 98.

γυναικείους τινὰς λέγομεν
ἰατρούς II, 8.

γῦρις II, 11 (cf. Gal. XIV,
132). κατάπλασμα διὰ γύρεως
I, 118.

γυψῶδες γάλα 1, 91.

δαπανᾶσϑ'αι (debilitari)I, 87.
δάφνης, δαφνέδος (ἀφέψη-
po) 11,38 i. e. (sec. Aet. qui
ex eod. Sor. δάφνης φύλλων
ῇ καρποῦ.
δέ: περὶ τοῦ προτέρου δέ lI
prf. ἐν τῇ ϑεραπείᾳ δέ II,
23. τῶν ἄλλων δέ II, 27. τὸ
ἔμβρυον δέ1, 54. 5, συνουσία
δέ 1, 56. ταῖς δέ ὑστερικαῖς
. ταῖς ὑστερικαῖς δέ II, 27.
οὐκ ἀπὸ τῆς ὑστέρας δὲ μόνον

25

1I, 40. καὶ τὸ ἐν τῇ μήτρᾳ δὲ
συνειλημμένον 1,48. ὑφαιρου-
μένου... «καὶ παρὰ μίαν δὲ καὶ
παρὰ δύο παραλαμβανομένου
l, 49. καὶ παρὰ τὸ ὑπερδια-
φορεῖσϑαι τὰ ὑγρὰ γένοιτο
δ᾽ ἂν δυστοκία II, 57 etc. —
cf. supra γάρ οὐ μέντοι: τῆς
ἐπιμελείας | μέντοι χάριν 1I, 41.
δέεται II, 6.
διαγανακτεῖ τὸ σῶμα 1, 80.
διαδεσμεύειν I, 50.
διαδρομὴ νυγματώδης (obri-
pilationes et punctiones lat.)
IL 44-91.
διαέρεσις fetus II, 48.
δέαιτα (incl. φαρμακεία Cael.
chr. 2, xvi Opp. χειρουργέα
I, 2. cf. 4
διὰ κενῆς πονεῖν 1, 8.
διάκλυσμα (Ξ- collutio sit
ὕδωρ ϑερμόν) II, 10 (cf. ib.
zo0cxAvouo ubi fomentala
facie lat.). 11, 28.
διακόρησις I, 33.
κόρευσις hU 'ete.
διακράτησι ς (κούφη, πρόστυ-
πος) τῶν ἄκρων Il, 10. (καὶ
διάσφιγξις) 41. ὀιακρατεῖν
. 10. (τῶν ἄκρων ἕκαστον)
Il, 28. διακρατεῖν ἐν ταῖς
ἀγκάλαις τὸ βρέφος], 109 (bis).
διακράτησις τοῦ σπέρματος
1,86 (διαχρατηϑῆναι τὸ σπέρμα
L A1. τὸ σπέρμα οὔπω διακε-
κρατημένον τῇ πήξει I, 46).
διακρίνειν, διάκρισις (chir.
— διαιρεῖν, διαίρεσις) Il, 89.
διάλυσις (διέκλυσις — ἔκ-
λυσις) 1, 56.
διαμύ δησις Ι, 18 (περιμυδῆ-
σαι ib.).
διανακόψαι I, 82.
διανάστασις (uteri) II, 41.
διαναστῆναι (electo) I, 61.

al. δια-

980

διάπηγμα], 68 (cf. E? p. 82.
Orib. IV, 339. 399) sellae ob-
stetricalis, in quo δύοπιοειδῇ
(cf. Orib. IV, 848. 433. 450.
452. it. 345. 352. 410) sc.
προσπηγνύμενα τῷ διαπήγματι
(ut Orib. 352).

Mi αἵματος 1, 28
(cf. E? p

NOedieio τὸς - i3 101.

διαπρεσβεύεται (τὸ ἀπὸ
τῶν περάτων χάλασμα μέχρι
τῶν μέσων) II, 298 — διαφέρε-
ται (τὸ ἐκ τῆς ϑλίψεως πύ-
κνωμὰ μέχρι τοῦ πάσχοντος

μέρους) 11, 41.

διαπρίξειν I, 80.

διαπύησις Ι, 16.

διαρραφή / (uteri sanguinantis)
I, 40.

διαρρινᾶν (τὸ “ὑπογάστριον
— διακόπτειν τὸ ἐπιγ. Aet.)
II, 63. cf. τὰ ῥινῶντα τὴν
ὅλην σύγκρισιν I, 46.

διάστασις (ὀλέγη post cibum)

Ib 315 2: διάστημα, inter-
vallum II, 41. 45.
μάτων II, 27. 41. 45. I, 48.
ἐκ διαστήματος 1, 24. 31. 93.

cf. μετὰ τὸ διαστῆσαι (— post s

factum διάστημα) I, 86.
διάτασις στομάχου Ἢ 48.
διατείνεται ἡ ὄρεξις I, 86.
διατάσσειν τροφᾶς I, B1.
διάτ ρετος (method.):

πρώτης

II, 10.

— ἄχρι διατρέτου (διὰ τρέτης

c) 1I, 86. cf. διὰ τῤρέτης πάλιν

τὰ αὐτὰ γιγνέσϑω IL, 87 etc.

ἔμπροσϑεν τῆς διατρέτου 5

καὶ ἐν αὐτῇ ll, 11. 28. (cf. -

Cael. p.28 intra diatriton, Sin

minus, in ipsa prima diatrito

etc. ef, cod. Laur. (ex altera 3

ἐκ διαστη- .—

τῆς
ἐνστάσης διατρίτου
ἕως διατρίτου 1.288

omes Ἐς DIET P

— 381 —

huius interrog. operis recen-
sione) f. 155^ post duos autem

diairitos id est sexia die —

septima die 1, 69 (cf. Aurel.
p. 42 Dar. post septem dies
hec sunt duos diatritos).
διάτριεψις τῶν περισσευμάτων
15 93.
διατρ οφὴ τοῦ ἐμβρύου I, 22.
διαφὲ ἕρων: διοίσει τὸ πάϑος
αὑτοῦ (a se lat.) II, 48.
διαφόρησις (aestiva corporis)

διαφύσεις 1,91 (διαφυής 1,
51).

διάχυσις τῆς ψυχῆς I, 25.
54. 97. II, 16.

διευτονεῖν I, 95.

δέίστεγοι (οἴκοι) I, 70.

à Lo (οι ο)δηκέναι II, 55.

διοπτρισμός II, 40. 94.

διοσπολιτικόν (med.) II, 32.

διπύρηνον (instr) II, 85 (cf.
Cael. p. 187. Galen. IV, 595
eto.).

δίφρος ὑπότροχος (lat. sella
quae im pedibus rotas habet)
I, 114.

8o κιμώξε Ly (συνδοκιμάξειν Il,
15) — ἀποδοκιμάξειν (probare
— reprobare) saepissime.

δοξόφαυλον I, 92.

δριμυφαγία II, 15 etc. (cf.
Cael.

δρῶπαξ II, 15 (ὃ xoà. ὑπὸ
τῶν “Ἑλλήνων δρῶπαξ Gal.
VI, 410).

δύο: οἱ δύο, τὰ δύο ubi legi-

tur locos coll. E? p. 14 sq.

, (ubique ut corrigat ἀμφότεροι
οἵ etc.). τὰ δύο (σκέλη opp.
καϑ' ἕν) I, 103.

δυοῖν: £x δυοῖν χιτώνων I,
18. τῶν δυοῖν πτερυγωμάτων
1,18. δυοῖν κοτύλων (ρτο -λαι»)

I, 20. — cf. ἀνὰ ὀβολῶν (pro
ὀβολὼ Ὁ) β sic c 1, 63. δυοῖν
ἢ “τριῶν μηνῶν I, 89. κατὰ
τῶν δυοῖν OIOV c I, 60. ἢ
καὶ τῶν δυοῖν (sc. ᾿χειρῶν)
ib. τῶν δυοῖν δὲ χειρῶν II, 63,
αὖ ubique ἃ c cum sit δυοῖν,
in substantivo coniuncto me-
gligatur dualis.
δυσαρέστημα I, 26. 56. cf.
εὐαρέστησις I, 32. 100. óvca-
ρέστησις I, 56. 108 etc. cf. Cael.
chr. 5, 140. cf. E p. CV. τὸ
δυσάρεστον E111.
δυσδιαχώρητον τὸ σκύβαλον
I, 108.
δυσέργεια I1, ὅ8 (bis): -γέα
611,86. -γεία τις 11,80. -γεέαν
II, 65.

δυσενέργητον (δυσέργητον ο)
I, 34. cf. ἀνεργησίας pro
ἀνενεργησίας 1, 106.
δυσϑάλασσοι τῶν πλοιζο-
μένων 1, 109.
δυσμεταβλησία 1, 91.
δυσοδεῖν II, 59.
δυσοικονόμητος (—
διοέκητος) I, 91. opp.
κονόμητος L 94. 95.
δυσυπομόνητος (ἀλγηδών)
I, 80.
δυσφορία I, 56.

óvcoztiv τι — condemnare,
confutare I, 41.

δυσ-
3
εὐοι-

ἐγκαϑίξειν (τὴν τίκτουσαν)
λιπαροῖς 11, ὅ9. ἐγκάϑισμα
88.606.

ἐγκατέχει (τὸ ἔριον) τῇ εὖ-
ρυχωρέᾳ τὸ ἀποκριϑέν II, 41.
τὴν τροφήν (ὁ στόμαχος) L 46.

ἐγκλένει (sive ἐκκλίνει c) II,
18. 21 etc.

ἐγκόπτειν τὸ πνεῦμα εἰς τὴν
λαγόνα 1, 10.

25*

— 888 —

ἐγ φλοδιε ον I, 46.
ἐγχυματίξειν τοὺς ὀφϑαλ-
μούς 1, 108. ἐλαέῳ (ἢ μετὰ
24 σὺν... ) II, 11. 59
(encolpizare de oleo lat. II, 34).
I, 69....-.e5, ἐλαιοχυτεῖν τοὺς
τύπους I, 69. IE, 60. ἐλαιοχυ-
reso ἀναχαλᾶν II, 61.
ἐγχυματισμός I, 67 etc.
ἑδράξειν: ὄγκος ἡδρασμένος
II, 22 (non ὑποχωρῶν vel
μεταπέίπτων II, 21 vel qui
non μετακινεῖται II, 22).
ἐθίξειν: ἐν μέϑαις εἰθέσϑαι
(em ἐνειϑίσϑαι μέϑαις) IL, 51
(ἐν om. E).
ἔϑος ποιεῖν 1, 117.
ἔκδιψος Ι, 115.
ἔκϑετος ἄξων I, 68. cf. Orib.
IV, 342. 357. 418. 433 (opp.
κρυπτός 400. 411. cf. 420).
de dee (ἢ φλεγμονή etc.)
ἔκλειγμα (ἔλιγμα c) I, 123
— electuariwm lat. (lactuarium
cod.).
ἐκλυτικὴ (ὥρα καὶ ὑπέρϑερ-
μος) IL, 57. cf. ὑπεκλύειν τὸν
τόνον 11, 61 et similiter
saepe.
ἐκμύξησις τῶν μαστῶν T, 11.
87. 88. 97. 107. 116. δυσεκ-
μύξητος 1, 87. ἐχμυξάτω τὰ
ὦτα 1, 104.
ἐκπαλάατύνειν I, 102. προσεκ-
“πλατύνειν I, 103.
ἐκπρόπτωσις (? ubi ἐμπε-
EZ c) II, 85.
ἔκροια seminis II, 46.
ἔκρυσις οὔρων II, 49.
ἐκτενὲς (γάλα) 1, 94.
ἔκτεξις 1, 54. 56 etc.
ἐκτροπή (uteri) II, 85 (lat.
effusa. cf. mox ἐκστροφή II,
85 ubi regirata lat. it. I , 18).

ἔκτρωσις definitur I, 46.
ἐκτύλωσις (διεκτύλωσις Ὁ) LL
40. cf. ib. τὰ διεκτυλῶντα.
ἔκφυσις (σαρκὸς) Il, 81. (ἀγ-
γείων) I, 11 (item ᾿ξωφυσις).
14 (τ ἀπόφυσις 16). 72.

δι᾿ ἐλαίου γλυκέος ϑερμοῦ
Quare Bog) Sor. ap. Gal. XII,

ridet πτυγμάτιον |,
82.

ἐλαιοχυτεῖν IL, 60.
τόπους 1, 69.
II, 61.
ἐλέγχονται (συντόνοις κινή-
σεσιν oL ἀπὸ κραιπάλης γέ-
uovceg) I, 26 (cf. E? p. 17).
ἕλκειν ἐπιϑυμίας I, 33.
ἐμβολαὶ ἀνέμων I, 96.
ἐμβρυοτόμος (instr.) Il, 63.
ἐμβρυοῦλπος II, 62 (eius
rie ib.).

ἔμβρωμα I, 40.
ἐμβρωμάτιον I, 36. 40.
ἔμετον ἐπιτηδεύειν quomodo
I, 52.

ἐμπερφιστέγειν I, 51.
ἐμπιπλᾶν (opp. ἐνδεῶς διαι-
τῆσαι) 1, 122. ;
ἐμπλάσσειν ἐπὶ λεπτόν, ἐπὶ
πάχος 11, 11.
ἐμπλεονάξειν ταῖς πυρίαις
L ΤῸ

ἐμπνευματοῦσϑαι, ἐμπνευ-
μᾶτωσις 11, 31.

ἔμπρακτον (τὸ τῆς διαίτης)
HL, 9.

ἐν: of. s. ἐθέξειν. — τοῦ ἐπι-
γαστρίου φλεγμαίνοντος :
τὰ ἔξωϑεν ἀλγεῖ μᾶλλον "e
τῷ (simul cum eo quod .

καὶ τῷ E) μηδὲ τὴν ies
cw ἐμποδίζειν 11, 92.
ἐναιωρουμένας ἰϑρομβώδεις
συστάσεις) 1, 88.

τοὺς
ἔλαιο χύτησις

Vete eC SEE NEST Li "y :

477703 TREYPCHIn PISA ERIS Ὁ

— 989

ἐναντίον: ἔπ τῶν ἐναντίων
I 118.
ἐνάργεια, τὰ ἐναργῆ -- y.

E p. CV. γνωρίξομεν ix τῆς
ἐπιφανείας 1, 19.
ἐνατενίξειν τὸ πρόσωτον
E ouo 1

ἔνδε σις L 84.

ἐνδιαϑέτως (opp. zoooxat-
ρως) I, 92.

ἐνδιαλύειν II, 32.
ἐνδιπλοῦν I, 14.
ἐνερευϑής 1, 13. II, 85.
ἐνήλατα τῆς κλένης II, 89.
(τοὺς πόδας) ἐπὶ τοῦ ἐνηῖά.
του στηρίέξειν ll, 61 (spondis
lecti pedes eius infiges lat.).
ἔνστασις (Asclepiadis) II, 3.
4 (— statio Cael. ox. 1, 100).
ἐνστηρίξειν τὰς χεῖρας (ἐπὶ
τὰ διαπήγματα) Ι, 68.
ἐντόνως (τὸ πνεῦμα κατέ-
χειν) ll, 89 (vulgo εὐτόνως
ib. οἷο. saepissime),

ἐντὸς είναι γραμμάτων 1 3.
3j γραμμάτων ἐντός (sc. οὖσα,
,quae litteras novit lat.) ib.
ἔντρομος Ι, 88.

ivémoncog 1, 19.
ἐξαλλαγαί T, 92 (καὶ παρ᾽
ἄλλας τινὰς dE) etc. saepe.
ἑξάμηνος, ἡ (semestre) I, 116.
ἐξάντλησις Ἐπ99.
ἐξαρτήματα (uteri) IL, 84.
ἐξασϑενοῦντος τοῦ σώματος
Ι, 40. ἐξασϑενεῖν εἰς τὰς
ὑπηρεθίας I, 88.
ἐξατονίξεσθαι I, 46.

ἐξίσωσις (τῶν ἑλκῶν) I, 122.
ξοικονομεῖν I, 107.
ξοχώτερον I, 99.
ξυδατωτικός T, 98.
ἔξωϑεν (— ἔξω) δὲ τούτων
L 29.

ἐπαίσϑησις II, 19.
ἐπανάστασις (xovÓviov)
Il, 59.
ἔπακμος: καταλύειν τὸ ἔμ-
βουον διά τινος ᾿ἐπάκμου L
65. ἀποκόπτειν τὴν ὀμφαλίδα
διά τινος ἐπάκμου Ι, 80.
ἐπανθοῦν ἔρευϑος L 24.
ἐπαχϑεῖ ἔν 1, 88.
ἐπεκχτείνεσθαι I, 10. 13. 16.
ἐπέρφεισις: Tov as IL, 40.
εἰς τὸ ὑποχόνδριον Il 29.
τῇ τῆς ἐπερείσεως ἀντιβάσεϊ
Il, 10 et sim. (ἐπερεέδειν)
saepe, cf. ἔρεισις. ἐπίκρισις
pro ἐπέρεισις) eL 8;
ἐπιβάλλουσα (πέψις) — de-
, bita I 31.
ἐπιβα ρεῖν (πλῆϑος τροφῆς
ἐπιβαρούσης τὸν ὄγπον) I, 108.
ἐπιβλήματα (lecti) 1, 85.
ἐπιβολὴ “ἐρέων καϑαρῶν 5
118. κατὰ διαφόρους ἐπιβολάς
(sec. div. rationes) I, 27.
ἐπιβροχή 1, 61. κεφαλῆς οἷο.
,118.
ἐπιγάστριον (— κοιλέα lat.
venter ll, 55. cf. 34. 36. 37.
63. cf. Dar. ad Orib. IV, 685)
et ὑπογάστριον (— ἦτρον i.
e. τὸ ὑπὸ τὸν ὀμφαλὸν μέρος
— sub wmbilico pubetenus
Cael. p. 27. 573 etc. et apud
Oribas. lat. VI, 345. 347. Dar.
ut vulb Pollux 2, 170. cf.
Suid. Hesych. s. v.) confun-
duntur apud Soranum (ef.
Anon. de fabr. hom. ap. Ruf.
Dar. p. 179, 2. 180, 4), Aetium
item et Paulum, ita ut illud
semper fere, hoc raro repe-
riatur. cf. E? p. 7 sq. (sic
etiam in Oribasio latino ve-
tere subventrale legitur —
vzoy. Or. VI, 348, 367. 368.

-- 390 --

8511. 375. 881). componuntur
autem ἐφήβαιον (quod supra
pectinem lat. II, 10. 59 —
ἥβη Poll.) ἐπιγάστριον (ven-
ier) ὀσφύς (renes) II; "310.
59. 88 (praeterea ἦτρον II,
8T) itaque quod inter ἐπιγ.
et vzoy. distinguit Pollux
(cf. Rufus p. 146, 6 Dar.,
grammatici commentum est.
ipsum enim ἐπιγάστριον (sic-
ut et γαστήρ) diversa signi-
ficat (Dar. 1. c.).

ἐπιγονατίδες (ραϊζεϊ!α6}1,108.
πίϑεσις (morbi superpositio
eg v. ad Cass. rr p. 204,
vel ᾿παροξυσμός ΤΙ ,928) opp.
διάλειμμα IL M "(ubi mox
ἐπίτασις). 15. 31. 38. 44. 48.
49. 88. confunditur quod. idem
valet ἐπίτασις opp. ἄνεσις
(ἐπίτασις φλεγμονῆς II, 24
ubi antea ἐπιτείνεσθαι. cf.
I, 29. ,“κούφης δὲ οὔσης
τῆς ἐπιτάσεως 11, 10 eto.)
ἐπίτασις per calorem I, 50.

ἐπικάρπιον (parsmanuscirca
καρπόν) I, 84.
ἐπικαταδεσμεῖν I, 85.
ἐπιλιπεῖς οἵ ὅροι II, 53.
ἐπιμήνια l,. 19.
ἐπιμολύνειν I, 22.
ἐπινάσσειν: ἐπινασϑῆναι 1,
,87.

ἐπινόσως διακείμενον τὸ σῶμα
ls 114.

ἐπίπαγος (τοῦ γλίσχρου αἵ-
ματος) I, 81. (ἐπέπαγος ὑμε-
νώδης Anon. de fabr. hom.
Ap; Ruf. p. 172, * Dar)
ἐπιπυκνουμένου τοῦ σώμα-
τος (τῇ ψύξει) 11, 29.
ἐπιρρίπτειν (ἐπίϑεμα, σπόγ-
γους) II, 32. 41.

ἐπισκοτεῖσϑαι 1, 81.
ἐπίστασις (E ubi ἐπέτασις c)
τοῦ ἐμπράκτου τῆς διαίτης
ll, 9. cf. I, 76 (eura).
ἐπισυνέργειν (coercere) τὸ
τῆς τροφῆς πλῆϑος I, 56.
ἐπισύστασις ὑδατίδων I, 58.
ἐπισυστρέφει τὸν στόμαχον
1, 50.
ἐπιταράττειν Ι, 88. 109.
ἐπίτεγξις TI, 84.
ἐπιτελεῖσθαι: ὅπως ἰσόρρο-
πος ὃ ἐπισπασμὸς ἐπιτελῆται
(ἄποτ. E) II, 62 (— γένηται
Aetius). — εἰ. . ἡ σφήνω-
σις ἀποτελοῖτο II, 63 (— γέ-
vo:vo Paul).
ἐπιτηδείου (-δεέας Aet.) τρο-
φῆς 11, 88.
ἐποχὴ διανοίας II, 54.
ἐργάξεσϑαι (εἱνά 20: τῶν
ὑμένων ὅμοιόν τι τῇ παρα-
λύσει ἐργασϑέντων (— πεπον-
“ϑότων) II, 85 (cf. E? p. 75).
ἐρεοῦς τελαμῶνας (lameas
fascias) 1, 83.
ἔρεισιν (ἐρεέδησιν c) (τῆς
“πνευματώσεωρ) lI, 31.
ἐρεϑέξειν (τὸ ἔμβρ.» T2
extr.
ἐριουργέαι I, 4.
ἐρυγαί (διάκενοι Opp. καπνώ-
δεις etc.) I, 98.
ἐρυγάξεσϑαι (ΞΞ ἐ ἐρυγγάνειν,
-γάνεσϑαι, ἐρεύγεσϑαι) 1.108.
ἔστι: ὡς ἔστι (— in quantum
potest lat.) II, 9.
ἐσχαροῦν II, 12.
ἐσχάρωσις IL, 41.
ἑτερόδοξοι L 52.
εὐαδέκητος 1, 41.
εθαφὴς ὄγκος II, 34 (opp.
lI, 35 ems, ἀντίτυπορ). τα
εὐάφεια I, 44.
εὐδιαφορησία T, 29.

Amp

t

— 3891 —

εὐεκτεῖν Ι, 88.

εὐεκτικὸν ᾿παιδίον Ι,90. εὖ-
EXTAT] ϑρέψις I, 93.

εὐεπηρέαστον σῶμα 1, 109.

εὐεπίγνωστον c I, 58.

εὐεπιπόλαστον TO γάλα 1,
109.

εὔϑρυπτος (femina) I, 95.

r 2936: μηδὲν ἐξ εὐθείας
παρέχει τὸ περίαπτον ll, 42.
— κατ᾽ εὐϑύ: ὁ πόνος κατὰ
τοῦ ἐπ᾽ εὐθὺ μέρους γίγνεται
τοῦ φλεγμαίνοντος (κατ᾽ εὐϑὺ
y. τοῦ qà. E) II, 19. τὰ κατ᾽
εὐθὺ τῷ φλεγμήναντι (τοῦ
gà. E) IL, 19. κατ᾽ εὐϑὺ τῷ
τραχήλῳ Tl, 59. τὸ στόμιον
κατ΄ εὐθὺ κείμενον I, 34.

εὖ παϑή ς: τὰ διὰ τὴν φλεγμο-
νὴν εὐπαϑῆ Il,

εὐπεπτεῖν 1, Ts

εὐρυχωρία ἀκουστική T 26.
— εὐρυχωρίαι (γῆς quarum
E ^ turbantur aquae)

88

εὔστομος 1,94. γάλα 95 (opp.
ἄστομον).

εὐχύμους τε καὶ
(τροφάς) II, 38.

εὔψυκτος i8 69.

εὖ ώνυμος χείρ, (προσηνεστέρα
τῆς δεξιᾶς καὶ μετ᾽ εὐπρε-
πείας εὐεργεστέρα καϑίεσϑαι
im uterum) ll, 61. de qua re
aliorum superstitio II, 64.

ἐφεδράξεινϊ,το. ἐφεδρᾶσϑαι
I, *0 extr.

ἐφηλίς (ἡ λεγομένη) 1, 44.

ἐφίσταται ἡ κοιλία L 122.

ἐφυστερεῖν I, 21.

ἐφοδεύειν: τὸν πολὺν περὶ
αὐτῆς λόγον ἐφωδεύκαμεν II,
25. cf. 98.

ἔχεσθαι: πεσσοῖς ὁμοίας δυνά-
p&cg ἐχομένοις Il, 16.

εὐχύλους

ἕως (c, ὡς E) δύο κυάϑων
(πλῆϑος) II, 41.

ξεστὸν ὕδωρ I, 50. 64. 100.
IT, 10 (διὰ ϑαλάσσης ἐξεσμένης
II, 38). ἕεστότερον λουτρόν
Ι, 49.

ξευκτόν, vehiculum I, 49. διὰ
ξευκτῶν κατασείεσϑαι 1, 64.
ξευκτῷ κατασειστέον 1, 65.

ἤβησις (virginum) I, 24.
ἡλικία τρισκαιδεκέτης I, 25.
ἡμίσους ἄρτου Il, 15.

ϑαλέας (βάτου) c pro ϑαλλῶν
(— &xosuovov Diosc. 4, 87,
cymarum rubi) Il, 41. c£.
ϑαλλεῖον Diosc.

ϑεμέλια τῆς ζωῆς 1, 19.

ϑερμάσματα I, 67.

qrebn συνεχὴς (τῆς μήτρας)
p

ϑέρμινον ἄλευρον I, 64.

ϑερμοποσία (et ψυχροποσία)
1; 311

ϑηλαὶ πεφιλοτεχνημέναι!ϊ, 11.

ϑηλυκὰ ξῷα 1, 82.

ἁίξις I, 50.

ϑολοῦται τὸ πνεῦμα (ἐν μέ-
ϑαις καὶ ἀπεψίαις) I, 38.

ἰδικὴ παραλλαγή 11, ὅ. ἐπι-
μέλεια H, 9.

ἰδιόκτητον II, 1.

ἴδιον (πολλαχῶς) II, 1. — κατ᾽
ἰδίαν (ὄξος — καϑαρὸν ὄξος)
II, 41 etc. (Sor. Gal. XII, 9860).
— διατεϑῆναι ἰδέᾳ 1I, 53.
ἐἰδιοσυστασία ἢ ἰδιοσυγπρι-
σία ll, 56. cf. συγκρισία.
ἰδέω μα τῆς τῶν gren 120.
ἕνα (ubi εἶτα E) II,

-- 392 —

ἴς: ταῖς τῶν χαρτῶν ἴναις (ὁ
i e. ivsciv, Or. ἐσίν) I, 13.
ἴσχνωσις 1L, 7.

παϑαιροῦντα (τὴν πιμελήν)
II, 9.
καϑάριος Ι, 88.
καϑέδριος βίος mulierum
I, 27.
καϑολικῶς I, 125.
καϑυγραίνειν I, 36. — ém-
καϑυγραίνεσϑαι L 44. — - καϑ-
υγρασμός 1, 120.
καϑυπηρετουμένου τοῦ
ξῴου (τῇ ἀποκρίσει) I, 25.
καϑυπονοεῖν II, 64.
κακοδιαιτησέα 3 92.
κακοϑερεῖς φύσεις ΟΡΡ. κα-
κοχείμεροι I, 41.
κακοπαϑούντων (πάντων
ἐπ᾽ ἴσης) ll, 11. ἀπὸ σωμά-
TOv κεκακοπαϑηκότων I, 86
ete. προκαπκοπαϑεῖν LH 88.
κακοπαϑεῖια], 8.
καπκοπραγεῖ (ὃ στόμαχος)
I, 47.
κανάβεως gen. II, 46.
καρύκευμα (vel κεκαρυπευ-
μένον) I, 51. 94.
κασσιτέρῳ
(χύτρα) I, 71.
κατακλεῖδες II, 62. 63
(ἀποσπῶντα τὰς κατακλεῖδας
ἀπὸ τῶν ἀντιστέρνων).
καταπρατηϑῇ ἤγουν κατα-
κερασϑῇ I, 53.
χκατακρουνισμός (—douche,
cf. Daremberg ad Oribas. II p.
871 8q.) IL, 16. ἐν ὕδασιν
αὐτοφυέσιν ἘΠῚ 82. 88. 44.
cf, κατακλυσμός (2llisdo, ruina
aquarum superne Cael.)
AME ICON MEHR (com-
prehendere) ὅτε... II, 8 ete.

περιπεχυμένη

κατάλληλος (λαγών, unooc)
IIT, 21. 50. (τρόπος) II, 42.
καταλληλὰ πράξαι τοῖς ὀχλοῦ-
σιν 1, 108. τοῖς πρὸς αἵμορρ.
χρῆσϑαι καταλλήλοις II, 65.
καταλλήλως 1, 195 etc.

καταξυσμοί "Sor. ap. Gal.
XII, 4165.

κατ amid cpeco (cur ἀλλα-
κτέον συνεχῶς) 131.

καταπλέποντα (τὸ πρόσωπον
ἀγγεῖα — venae quae in fronte
sunt lat.) II, 26.

X Gquos o δὲ δὰ dtiré (Gets
δυνάμεναι Opp. τροφαὶ δυσ-
καταπόνητοι) JI, 82.

κπαταπύότια τὰ διὰ τοῦ γάλα-
τος 1, 91 (,,confectiones lactis
vid. Cael. p. 513 sqq., pultes
ex lacte Aet. 9, 45).

καταρριπισμός (τοῦ προσώ-
που, cf. ventilare flabellis lat.)
II, 41. cf. flabris uti, flabellis
aerem frigerare Cael. (cit.
Erm. p. LXXIX).

κατασκευή: μενούσης δὲ τῆς
κατασκευῆς (perseverante ad-
huc valitudine lat.) II, 11. 32.

II,
κατ δὲ στημα (τοῦ σώματος,
constitutio Carpe) I, .80.
38. τῆς ψυχῆς 1 39.
καταστολή (ΞΞ ᾿καταρτισμός)
τῆς μήτρας II, 86. καταστέλ-
Aero 7) μήτρα ll, 81.
καταφέρεσθαι ᾿ἐν πυρετῷ
(cum febribus esse lat.) de
lethargicis I1,. 27.
καταφερέστεραι (Sc. πρὸς
συνουσίαν) I, 38.
καταφορὰ (vel ἀποφορά, opp.
ἀναφυγή, ἀναδρομὴ τῆς μή-
Tgog) 11,29. δυσαναμλητοτέρα

: xot good ib.

ὡς AM. στεγνῆς κατασκευῆς.

^X Vot

EE

-

Wy
"dia:

. y. Foes.

— 393 —

Xorcwvsvósctdanícwog(errare
de aliqua re) II, 4.
κατακεχλιασμένου o»I, 69.

κατεπάρσεις ἀγκίστρων Il,
40.

κατηγγειωμένως (ἐμπε-
qvxóg σπλάγχνῳ τὸ χόριον) I,
18.

κατηχήσεις ἔχειν ἰατρικάς

sid.
κατιάδι (διαιρεῖν τὸ χόριον
-— flebotomo lat.) II, 59.
κατ᾽ i£ (καὶ ἥξις c) 1, 66.
cf. Cass. Fel. 37 (de formula
Oecon. Hipp. Frf
1588 p. 314. 284).
κάτογκπον τῷ σώματι τὸ βρέφος
Li.

κενεμβάτησις: καταπείρειν
ἄχρι κενεμβατήσεως II, 62. 63.
κεντρίξοντα (ὑγρὼ --- δριμέα)
II, 54.

κενωθέντος τοῦ ὑγροῦ —
effuso lhwmore lat. Il, 63 bis
(— Paul. 6, 74).
πεφαλαλγεὲῖν:
σαν c Il, 29.
κεφάλιον (infantis) I, 84. 85.
119.

κηπὶς PA ve (galla) IT, 41
(Diosc. 1, 146), sed mox. ib.
κπηπίδορ ὀμφακίνου e.

κηπεύοντες (hortulani) 1,87.

κηρία: διὰ κηρίας IL, 59. 61
(— διά τινων δεσμῶν Paulus).
— κηρίαις διεκλαμβανόμενον
,

κηρὸς τυρρηνικός 1, 104.

κή ρυκὲς (maris) 1, 51.

κηρωτάριον b 50 etc.

κηρωτὴ δοδίνη ἢ μηλίνη lI,
81 οἷο.

κιβωρίου φύλλον I, 57.

κλαυϑμυρίξειν I, 19.

ἐκεφαλάργη-

Ssien τηρεῖν (την συνειλη-
φυῖαν) I , 46.
κλιν ἐδ L0»: διὰ κρεμαστοῦ
μλλινιδίου κίνησις 1l, 14, 28.
μλινίδιον 11, 69.
κλύσμα 1l, 20 ete,
κλυστηρέδιον II, 41. 44. ὅ9.
κνάφαλλα τὸ 85. (ἐρέου) II,
29 (evéqoiov Poll).
κνίξειν: τὸ ἐκ τῆς ἕψήσεως
κεκνισμένον ἔλαιον 1, 69.
κοιλιολυσία 1,48. Τ᾽ 45. 65.
κοινός: κατὰ κοινόν II, 43.
κατὰ τὸ κοινόν (in univer-
sum) I, 3. 4. — wr συνιέντες
τὸ κοινόν 1, 68.
κολλᾶν (adponer elat. ,Qgiutinar e
Cael) σικύας κατ᾽ ὀσφύος Il,
41. cf. I, 60 etc. κολληϑὲν
τὸ σπέρμα I, 38. 46 etc.
τραῦμα Ι,.40 etc.
κολλύριον: κολλουρίοις 11,12,
κουλλαρίων (sic) ὃν ll, . 16.
κόλπος γυναικεῖος ll, 20 (opp.
ὑστέρα). 40 (— αἰδοῖον).
κολυμβάδες (ἐλαῖαι) I,. 51.
κόλυμβοι (ΞΞ νήξεις ἸΙ, 82.
88) καὶ “"ατακρουνισμοὶ ἐν
ὕδασιν αὐτοφυέσιν II, 44.
κόμη σκορόδου (alii coma)
II, 39 (Diosc. II, 181). cf. ad
Cass. Fel. p. 231.
κομιδαὶ τῶν ὀδόντων Il, 61.
κονδός τες κολοβός I, 16.
*0 νυξα ἡ λεπτόφυλλος καλου-
μένη IT, 16 (— ἡ μικρά vel
ἡ λεπτή Diosc. 3, 126. Fraas
Synops. p. 209).
κοποῦσϑαι I, 95.
“κόπρια Il, 56.
᾿κοτυληδών (herba) I, 121.
κοῦφος (octavus mensis) 1,56,
κραμάτιον ἐπιρροφεῖν (po-
tioni) I, 63 (i. e. οἶνον κεκρα-
μένον λρίω. ef. L 145:

— 3804 —

κραάτησις ἐμμήνων 11, 26
(retentio. menstruarum lat).
κράτησις (— κατοχὴ) σπέρμα-
τος I, 43 (κρατήσας τὸ πω-
μάτιον I, 71. τὸ κρατοῦν
ΤᾺ 73) cf. διακράτησις. --
ἐπικρατεῖν I, 111. ἀνακρατεῖν
I, 113.

κρατύνω: τοῦ σπέρματος εἰς
τὴν πῆξιν κεκρατυμμένου L55.

Ἀμρεμαστῆρες testiculorum
(musculi I, 12. cf. Gal.
(de sem.) IV, 635. — eodem
vocabulo abutebantur pro
,funieulospermatico'* quidam
quos Rufus vituperat Ephe-

sius p. 68, 5 (cf. 69, 10.
161, 2. Ps. Gal. introd. XII,
119).

κρεμνᾶν I, 101.

κρίσις ψυχική 1, 557:
κροκύς I, 103.
κρυψόρχης: pl. κρυψόρχαι
(— xotov 8510 c) I, 109. cf.
subst. ap. Gal. (def. med.) 19,
448 χρύψορχίς ἐστιν ἀναχώ-
ρησις διδύμου ἢ διδύμων.
μτείς II, 18. 20 (Poll 2, 174).
κτηδόνες (κοτυληδόνες c)
ἰνώδεις γάλακτος I, 91. τῆς
πιμελῆς (in dentibus infan-
tium) I, 118.

κυδώνιον (μῆλον): ἑφϑὸν
sine aqua quomodo I, 51.
κύκλος methodicorum: κατὰ
κύκλον II, 32. τὴν κατὰ
κύκλον ἀγωγὴν II, 38. 44 etc.
κύλα (κοῖλα c) τῶν ὀφϑαλμῶν
I, 44.

κυοφόρησις Il, 53. κυοφορέα
I, 41 etc. ἡ κυοφοροῦσα [,
69. 70 etc.

κύρτωσις ἀγγείων II, 8. 26
(venae . .. tumidiores videan-
iur lat.).

κύστεις ἐπιβάλλειν πλήρεις

ἐλαίου ,ϑερμοῦ II, 59. οὗ II,
10 κύστεις ϑερμὸν ἔλαιον
περιεχούσας (vesicae oleum

calidum habentes semiplenae
lat. cf. Cael. p. 238 apponenda
vesica calida ex: oleo semiplena).
κώλων ἔκτασις (omme cor-
pus extendunt lat.) I, 24.
x 0 OT (OV περιϑέσεις I, 85.
*Govxosc I, 49 ns corico-
machia Cael. chr. 5, 134).

λαγών (fem.): τὴν λαγόνα II,
59. deti qur λαγόνα 1I, 81.
cf. II,
Nera rlopepos πυτία 1l, 44
(cf. Diosc. 1I, 85 etoc.). κρέας
λάγειον 1, 51. 95.
λαπαρὸν (λιπαρὸν c) σῶμα
II, 54.
λαπάττειν τὴν γαστέρα καὶ
«Avtsw 1, 64.
λαχανευόμενα Ι, 81.
λειοτριβηϑέντες (φοίνικες)
, 46. κέσσηρις λελειοτριβη-
μένη I, 77. cf. 83 elc.
᾿ειπόδερμος I,-102., δ
Oribas. 50, 1. 2 (ibique Dar). .
i a oe. -Quusiv C
(non λιπο-) 1, 59. II, 17 eto.
sed λιποῦ. I, "2.
λέπιον (λεπτὸν C) τοῦ ἄρτου
(ΞΞ cortex pamis lat.) I, 80.
λευκόν: QOv τῷ λευκῷ E II,
59 (ubi ova cruda admáscemus
lat. et Aet. Ov τοῖς λευκοῖς).
opp. vo? oo) τὸ ἐρυϑορόν (1,
124).
λεχώ (zx dixoxixesxvia) La
λιπάνασα I, 69.

μαίας ὃ βίος ἐν ταῖς νόσοις
εἴωϑε παρακαλεῖν ὅ ὅταν αἷ γυ-
ναῖκες ἴδιόν τι πάσχωσι 11, 8.

-- 3895 —

μαιωτικὸς (non μαιεύτικος,
cf. E p. CVD δίφρος 1, 35.
67. 69. 10. Ἡρόφιλος ἐν τῷ
μαιωτικῷ II, 3. 58. cf. I
μαέωσις I, 68. 69. αἴ πολλαὶ
τῶν μαιουμένων 1,80. φαύλη
μαΐωσις II, 11.
μάλαξις τῶν ἄρϑρων, μαλάσ-
σειν 1, 101.
μαλὸς (sic c) ἐρίου τρυφεροῦ
μᾶλλον ὅσον ἄν (se. μᾶλλον
quod addit E) ἐ ἐπὶ τὸν δακτύ-
λιον ἡ παρέγλλισις γένηται
II, 80.
μάρσιπος: ὠμήλυσιν ἐν μαρ-
σίποις (sacellis lat.) χλιαράν
Il, 10. μαρσίπους (ἐπιβάλλειν)
ὠμήλυσιν ϑερμὴν ἔχοντας
(— sacellis calidis contegere
lat. Il, 59. cf. Cael. p. 238
saccelli ex camtabro calido
completi vel polline. ib. p.
124.
μαστὸς et (rarius) μασϑός
scribitur i n c (v. I c. 35 eto.)
μαστὸν ὀρέγειν I, 87. λαμ-
βάνειν I, 125 etc.
μέλαν (τὸ διὰ χάρτου) 11, 41
(κεκαυμένον Gal. X, 482 etc.).
μελανώτερον (τοῦ χρώματος
in affectibus) I, 34 (μελαΐίνειυν
in eadem re ib.).
μελίλωτον 11, 14 (ὃ μελίλω-
τὸς Diosc. 8, 41).
μερέδια I, 56 (cf. E? p. 30).
μερικὴ (νόσος) Ι, 97.
μέρος: ἀπὸ μέρους (opp. 041)
L 7. £x μέρους μὲν ἐν...
ἀπὸ μέρους δὲ ἐνταῦϑα 11,9. ---
(ἐν μέρει 1, 28 ποῦ.) --- τονω-
τικῶν... τὸ μέρος I, 49 (9).
μεσοπλεύρια II, 62. 63.
μεσοπύγιον h 102.
μεταλαμβάνεσϑαι (c — με-

os pep E, ut II, 7) II,

Pisa ud Na ve (μεταφέρειν
Paul) τὸν ἐμβρυοῦλκον ü. e.
καταπείρειν in alium locum)
II, 62.

UereGvyuQizuxi] ἐπιμέλεια
descr. II, 15 (— recorporativa,
de qua uberrime Cael. chr.
1, 24 sqq. quem locum ipse
citat Cael. chr. I, 96 eto.).
cf. Galen. (de compos. med.
sec. loc.) XII, 571 ὅταν μηδὲν
ἀνύῃ τὰ βοηϑήματα, τὴν
μετασυγκριτικὴν ὑπὸ τῶν μεῦ-
οδικῶν. ὀνομαξομένην ϑερα-
πείαν ἅπαντες σχεδὸν εἰώϑασι
ποιεῖσϑαι, τῶν μὲν πρώτων
ἐπ᾽ αὐτὴν ἀφικομένων ἰατρῶν
οὐκ οἶδα τένι λογισμῷ χρησα-
μένων an b διὰ τοῦτο
πολλάκις ἀνύουσι τὸ δέον ὅτι
τοῖς πλ είστοις τῶν ἀνθρώπων
cL τοιαῦται διαϑέσεις ἐνο-
χλοῦσι μοχϑηρῶςδιαιτωμένοις.
— μαλάσσοντα καὶ μετασυγ-
κρένοντα τὴν περιτύλωσιν II,
9. δώσεως ῇ μετασυγκρίσεως
II, 29. τὰ τονοῦν καὶ μετα-
συγκρίνειν δυνάμενα II, 44.
τὰ μετασυγκρίνοντα τοπικῶς
τὴν ὅλην σύγκρισιν. II, 45. ἡ
τῶν πταρμικῶν χρῆσις μετα-
συγκρίνει τὰ χρονίσαντα II, 29
(cf. Cael. p. 233). δριμέα καὶ
μετασυγκριτικὰ κολλύ θια II, 16.
ἐγκαϑίσματα 1 ἢ πυρίαι μετα-
cvyuotvety δυνάμενα recens.
I, 38. σμήγματα μετασ. 1T, 44.
σικύαι μετασ. Il, 44. pessa-
riorum ὗλαι μετασυγκριτικαί
II, 88 etc.
μετασχηματισμοί II, 21 vel
σχηματισμοί lI, 22 (iacen-
tium).

— 96 —

μετέλευσις (— μετάβασις,
mutatio Cael. chr. 1,-20):
x09 ἑκάστην “μετέλευσιν II,
15. ἐπὶ τὸ κρᾶμα μετέλευσις
Η, 29.

μετέρασις (τοῦ αἵματος) II, 4.

μετεωρισμὸς ὑποχονδρίων
(praecordia | inflentur — lat.)
11, 26.

μὴ. . ἀλλ᾽ οὐδέ I, 86. — ὅτι
οὐ μὴ. . γέγονεν II, 8.
TT 1,. 82.
μήλη, μήλωσις Lcd wo
πλατὺ τῆς μήλης L 80.
μήποτε... οὐ συμβάλλεται
I, 29. cf. I, 96.
μητρεγχύτης: διὰ μλυστηρι-
δίου ἢ μητρεγχύτου 11, 41.
διὰ μητρεγχύτου ἢ κλυστηρι-.
δίου Il, 44 (cf. Erm. p. CVIII).
of. ἢ 59.
uy uo (ἄνιγμα c) τῶν σωμά-
rov II, 54.
μικρομεγέϑης I, 68. II, 56.
— ὑπερμεγέϑης ll, 55.
μόλιβδος c (non ᾿μόλυβδος)
IL, 88.

μολόχη (cf. Athen. II, 589)
semper c, non μαλάχη.
μόριον: πᾶσι τοῖς μέρεσι καὶ
μορίοις 1, 19.
μύλος (καϑὼς ἄλλοι λέγουσι)
— μύλη II, 36.
μυξωτῆρες l, 107.
μύουρος: μαστοειδεῖς ἐκφύ-
σεις (uteri) πλατεῖαι μὲν κατὰ
βάσιν μύουροι (μείουροι Exm.)
δὲ κατὰ τὸ ἄκρον I, 14. συνηγ-
μένων κατὰ κορυφὰς εἰς μύου-
gov (μείουρον hic 0) τῶν δα-
κτύλων 11,61. κατὰ τοὺς δᾶγας
συμβεβλημένων ἀλλήλοις (τῶν
δακτύλων) μυούρου (sic c)
χάριν σχηματισμοῦ 11, 60.
μύρον συριακόν I, 64.

μυστήρια βίου I, 3. 4.

v finale flexionum et declin. à
scriptore c ad libitum addi-
tur vel omittitur, ut falsos
accusativos vel nominativos
supervacaneum esset notare.
sic scribitur ναρκᾶν pro ναρχᾶ
(x4), δυστοκία pro δυστοκίαν,
saepissime in infinitivo -εἰ pro
τειν (et vice versa), ut neque
ante consonantes im ἐστίν (et
sim.) certa quadam ratione a
me potuerit servari v ἐφελκ.

νεαροποιουμένων (συνεχέ-
στερον τῶν σπόγγων) ll, 41.

νεοτριβὲς ἔλαιον I, 46.

νευρικὴ συμπάϑεια I, 60
(ἀσυμπαϑής II, 60). — τὸ
νευρῶδες ναρχᾷ Y 88. χακοῦ-
va, L, 107.

εις IL 82838. L DO

νηπιοτροφεῖν 1, 88.

νέτροις ῥύπτειν 1, 122.

νομή (in utero) IL, 85. 89.

νοσηλεΐία Τ 79.

νοσηλεύεσθαι I, 93.

νόστιμον γάλα, opp. ἀνόστι-
μον (ἄνοστον c) 1 9t. 93.

νῦν: καὶ vov (— etiam in hac

passione lat. 11, 34) II, 32.
84: 87 elc.

νῶτον καὶ μετάφρενον I, 102
(cf. Poll. 2, 136).

ξενισμὸν ἐμποιεῖν (— ξενο-
πάϑειαν) I, 116.

bssonxd diea L.26 -T11. 11T.
ξενοπαϑεῖν I, 81. 89.
ξέσματα παπύρου 1, 10. κο-
λοκύνϑης, ᾿πγμδι ἰδ ὁ 124.
ξηροφαγεῖν (opp. τροφὰς
διαλελυμένας, δοφηματώδεις)
II, 45. τοῦ ἄρτου I, 49.

D

3
]
ri

— 2391 --

ὀβολός (pond. med.— ᾿ς drach-
,mae) 1, 63. τριώβολον ib.
ὄγκος (simplic. — σῶμα):
πᾶν τὸ αἰφνίδιον λυπεῖ τὸν
ὄγκον Ι, 26. συναναχαλᾷ τὸν
ὄγκον ὅλον I, 31. τὸν ἄλλον
ὄγκον ll, 8. ὥστε τὸν ὄγκον
(corporis molem) ὠχραένεσϑαι
καὶ συντήκεσθϑαι ll, 45. — cf.
I, 87. 108 (Anon. ap. Ruf.
v. 184, 2 Dar.). — ὄγκοι Ascle-
piadis — στοιχεῖα 1l, 4.
ὄγκωσις Il, 20. 37. ἐξόγκωσις
II, 917: διόγχωσις I, 55. II, 20.
99. 96. 63 etc. ἐπιδιόγκωσις
L, 48. 55. II, 31. item τὸ Ói-
ογκοῦσϑαι τοὺς μαστοὺς I, 20.
διογκοῦται τὸ ἐφήβ. I, 66.
διογκουμένων τῶν μαστῶν,
TOU ἐπιγαστρίου. II, 18.
987. 1, 7 eic. συνδιογκοῦνται
(οἵ μαστοῦ) 1.15, ,moosboyxo-
Qévvov (διὰ σικύας τῶν τό-
zov) Il, 11 (— Cael. ox. 1,
UD.
ὀδοντάγρα: συνϑραύειν τὰ
ὀστάρια δι᾽ ὀδοντάγρας ἢ
ὀστάγρας ll, 68.
ὀδοντοφύησις 1,111. ὀδόν-
TOV ἀναφύησις Τ᾽ 110. ὀδον-
τοφυία I, 118. ἐδονοίωσις I,
118.
ὀθόνιον 1, 49, II, 11. 13 etc.
οἰνάλμη (vinum cum aqua
salsa lat.) L, 81.
οἰνάριον IL, 38. 41. 44. I, 46.
49. 64. 95. ὑδαρὲς I, 115.
οἰνοποσία I, 111.
οἶνος σκληρός 1I, 45 (Gal. VIII,
689). «αὐστηρός II, 23.
οἷον ὡς (ubi οἷον del. E) 1,28.
"eMe ἐρίων ἀπόβρεγμα
2
ὀλιγοποσία I, 118.
ὀλιγοσιτία I]-15. 1, 65.

ὀλιγοτροφία I, 65.
ὀλιγωτέρως Ι, 48.
ὀλισϑαίνειν c(— Paul. 1,68.
sed -ϑάνειν vulgo (1 104 ete.).
ὄλισϑον καὶ εὐπετῆ διέξοδον
παρέχειν II, 56. νοτίξεται εἰς
ὄλισϑον τὸ δυσοδοῦν Il, 59.
ὅλος: ἐξ ὅλου I, 38. (παρ᾽
ὅλῳ c I, 84.)

ὃ ὁ μόχρ ovv (ἐπιγάστριον) 11,84.
ὀμφάκινον (ὀμφακίξον bis c)
ἔλαιον I, 46. 50. (κηρωτὴ δι᾽

ὀμφακένου ἐλαίου 1, E
ὀμφαλές (— ὀμφαλός) 1
ὄμφαξ ξηρός II, 44 not.
ὀξηρὰ ἀγγεῖα L 90.
ὀξίξον γάλα L 91.

ὁπότε (ΞΞ καὶ aére). εὐ προσ-
ἥκει II, 41.
dovíO stov (στέαρ — adeps

,gallinaceus lat.) II, 38.
0 Qv&ig κατοικιδίους (κατοικη-
«τηρέους c) I, 51.
ὃς uiv... ὃς δὲ . II, 43
(ubi mox ὃ δὲ). 4 μὲν...
PN 102. ἃ μὲν. . ἃ δὲ
.1, 83. Il, 29. 54. 58. ig
ὧν μὲν .. . ἐφ᾽ ὧν δὲ... 1,
111. 1I, 63. els μὲν. .«ig δὲ ᾿
II, 47. 81 (ubi ταῖς μὲν zu
ταῖς δὲ ex eodem Sorani loco
,Aetius).
ὀσφραντά: eorum usus apud
antiquos in uteri morbis su-
perstitiosus IL, 29. 85. apud
Soranum (εὐώδη, odoramenta
iucunda Cael.p.103. 165. 107,
quibus ἀναληπτέον) 11, 59.
81. — cf. 1, 61.
ὀσφύς: -φύν͵ pL τ-φύας II, 81.
ὄσχεον (vo?) 1, 103. (ὀσχέων
— ὀσχέον c) 108 (ὁ ὄσχεος
Ruf. p. 146, 15. ib. Anon. p.
182, 13 Dar.).
οὖλον sing. I; 118. τὰ οὐλα ib.

οὐραγωγά (ποτίσματα) L2.
οὐραχοειδὲς ἔντερον I, 18.
οὐραχός L,-61.

οὕτω ante cons. semper fere
(praeter eodicem, quem ego
ubique tenui) dedit. D in
apographo pro οὕτως (velut
I, 30. 31. 40. 46. 48. 49. 52.
65. ΤΊ etc.).

ὀφϑαλμέαι δυστράπελοι Π, 10.
ὀχλεῖται τὸ σῶμα I, 28.

πάϑος quid? II, 5. — παϑη-
τικὴ στεγνότης (opp. κατὰ
φύσιν) I, 29.

παλαιοί II, 12. (33). τῶν
προγενεστέρων τινές II, 19.
τῶν ἀρχαίων τινές II, 24.
τινές 11,42. κατὰ τοὺς ἀρχαίους
II, 44 ete.

πᾶν: μέχρι παντός 1], 89.
πάντοτε περιπατείτω I, 106.
περιβαλλέσϑω ib. cf. L 108.
παρὰ C. &cc. (— δεὰ) causam
(propter quam vel qua ratione,
qua occasione quid γίγνεται)
significans saepissime: παρὰ
τὰς χρείας (propter usum) I,4.
ἄνισος οὐ μόνον παρὰ τὰς
ἡλικέας ἀλλὰ καὶ τῷ TT
I, 16 (cf. 10). 22. παρ᾽ ἀυτὸ
τοῦτο κινδυνεῦσαι 1, 33. cf.
I, 47. παρὰ τὸν τῆς ἀποκύη-
σεως χρόνον Ι, 88. καλεῖται
δὲ κύησις παρὰ τὸ xev 16i
εἶναι 1, 48. παρὰ τὸ σκληρὸν
εἶναι 1, 108. cf. II, 4. 19. 39.
43. 53. 54. 55. 56 'etc.
παρὰ μίαν δοτέον τὴν τροφὴν
II, 11 (1. e. intervallis dierum
Cael. chr. 5, 14) etc. λουτροῦ
παρὰ μίαν ἢ παρὰ δύο παρα-
λαμβανομένου I, 49. — φϑινο-
πώρου πλεῖον μὲν παρὰ τὸ

998

ϑέρος, ἔλαττον δὲ παρὰ τὸ
ἔαρ 1, 22.
παραβεβηκότα χρόνον I, 26.
MuORTEN CH MNME (ὁρμὴ)
πάσαν αἰδῶ Il,
παράϑλιψις L e
παραΐίσϑησις (πρώτη, τῶν
μαστῶν) 1, 11.
παράκειται (11, 3. , 6 ubi παρ-
ἔγκειται E) — πάρεστι, ad-
est (II, 8). — similis est II,
27 (τὰ παρακείμενα πάϑη -
similia quia vicina II, 28).
παρακολλᾶται vel συγκολλᾶ-
ται τὸ τραῦμα I, 36.
παρακρατεῖν (xol ἐπέχειν)
I, 31.
παρακυψάντων (ἤδη τῶν
ὀδόντων) I, 118.
παράλημμα c I, 42 (— βο-
ήἤϑημα, ut παραλαμβάνειν re-
media I, 26 etc.).
παραλλαγή: và ἰδικὴν ἔχοντα
τὴν παραλλαγήν II, 5. — cf.
οὐδεμίαν ἐξαλλαγὴν ἐ ἐπιφέρει
IT, 19 (— ἀλλαγή).
παραναϑλίβειν τὸ
(τοῦ μαστοῦ) I, 118.
παραστέλλειν τὸν πλάδοντοῦ
στομάχου 1, 49.
παραστροφίδες (fasciarum)

γάλα

,

παραστύφει
cortex) II, 13.
παρατυποῦσϑιαι ἐν ταῖς με-
ταβολαῖς 1, 4.

παραφοραὶ (διὰ ψιλῶν τῶν
χειρῶν) II, 14 (cf. mox ib.
ταῖς χερσὶ παράγειν τῇδε κά-
κεῖσε). — ἐφ᾽ ἑκάτερα τὰ
μέρη παραφορὰ (τῆς χειρός)
I, 18 (cf. ib. ἐξ ἑκατέρου μέ-
ρους ἀντιπεριαγωγή).
«tog παραφορὰ (τῶν χειρῶν)

(palmularum

etu- -

— 3899 —

παρεγκλίσεις (ὑστέρας) II,
7. 9. 18 (cf. ἐκκλένει 10.). 55.
60 eic.
παρεγκλίνειν I, 70. παρ-
ἐγπλίνεται (ἡ μήτραν, 8. παρ-
ἐγκεκλικὸς (τὸ στόμιον) 1, 84.

παρ ἐγχυσις(πιμελώδους σαρ-

κός) ll, 7.

παρῷαι (fasciarum) I, 83.

παρείσοδος I, 58.

παρέκτασις χρόνου ll, 48
(ubi diuturni temporis lat.).

παρεμποδισμός (ubi c ple-
rumque παραποδισμὸς, quod
οὐκ εὔφωνον reprehendit

Pollux 9,134. cf. παραστάξειν
pro παρενστ. c I, 86 et sim.)
Il, 6. 8. 12.17. 49 etc. saepe.
ὁ παραποδισμὸς τῆς ἐνεργείας
I, 97. ἐμποδίζειν et παρεμ-
ποδίξειν c 11,22. παραποδίέξειν
(τειν) Π,87 i.e. παρεμποδὼν
γίγνεσθαι, ut Aet. p. 221,6 Sor.
Dietz. ἀπαρχπόδιστος, -δίστως
I, 25. 82. 11,11. 16. 60, ἀπαρ-
εμπόδιστος E 8 (ter). 31.
ἀπαραμποδίστους (sic) I, 79.
ef. ἀνεμποδίστως Ι, 29.
παρένσταξις (ϑερμοῦ ὕδατος)
II, 28 παρενστάζξειν 1, 86. 118.
119.
παρενσφηνωθϑεὶς (ϑρόμβος
τῷ στομέῳ τῆς ὑστέρας) 1], 81.

παρέργως κλαυϑμυρίξον I, 19.
παρέχειν (- πράττειν E)
τὰ αὐτά (δυνάμενα ποτήματα)
II, 12 cf. 42 etc.
παρηγοριπκῶς ἀκτέον 11,40.
παρηλικέστεραι T, 15 ef. ἢ
7 (uti προηλικεστέραις e opp.
ταῖς ἐν ἀκμῇ παρϑένοις).
παρϑενοτροφεῖσθαι 1, 81.
32. 33.
παρίημι: ἡ παρϑενία παρῆκε
τὰς ἐπιϑυμίας Ι, 80.

παροξυντικὴ τῆς φλεγμονὴης
, 119.
παρόπτησις (item lat, αὖ
ap. Cael) II, 28 ete. παρο-
πτῶμεν LI, 31.
παρυπτιώμενος (0 στόμαχος
διὰ νασυτίαν) I, 36.
πᾶς: κατὰ πᾶν (in totum) I,
36.
παχυντικαὶ (opp. λεπτυντι-
xci) τροφαΐ l, 21. παχυν-
τικαὶ τῶν νεύρων «t τῶν ἄρ-
9oov συξεύξεις 1, 84.
πείσεις (— má) II, 3 (cf.
Sor. de fract. 24).
πελιούμενον (τὸ foégos) I,
81. 108. πεπελιῶσϑαι I, 108.
πελωρίδες 1, 51.
recoger (τοῦ ἄξονος) c
,608 (. e. περιαγωγίδες E?
:: 33. cf. Orib. IV, 338. 342.
350. 414. 419. 433).
περίαπτα: eorum ratio Il,
42 (ap. Alex. Trall. οἷο.) 1,68.
περιατμισμοί 11, 39.
περιαύγεια I, 85.
περιγραφὴ συνήϑους κυή-
σεως ll, 26.
περίϑλασις (quassatio lat.)
I, 80. 106. II, 14. 29. ἠρέμα
καὶ ἀπεριϑλάστως (lemiter et
sine quassatione lat.) II, 60.
περιϑλᾶσθαι 1, 85 etc.
περιέδρωσις 1,28. II, 17. 26.
60.
περικυλισϑῆναι Ι, 8ὅ.
περιμάξασϑαι τὸν κόλπον
I, 61.
περιοδεύειν medicorum 1,3.
περιπάτησις 1, 112.
περιπέπτουσι παρανοίαις καὶ
μανίαις 1,46. ἄφϑαις περι-
πίπτειν 1, 88.
περιπτίσσειν: περιεπτισμέ-
vov (τὸν qaxó») I, 122.

-- 400 —

περισμήχειν (νέτρῳ τοὺς τό-
πους) 11, 88.

περισπασμός (ἐπὶ τὰ ἐναντία)

t]

περιστάσεις I, 91. II, 85.
περιστάσεως (ἐμφεροῦς γενο-
μένης) 1, 60. διά τινὰ περί-
στασιν τοῦτο πάσχον 1, 19.
παρεχούσης τῆς περιστάσεως
I, 87. “μὴ ἐπιτρεπούσης τῆς
περιστάσεως I, 99.
περίσσωμα vulgo, sed περίοσ-
σευμὰα c I, 92. 93. 108.

περίτυλα ἀραχέα καὶ οἷον m.)

Wy.

ci^ fpa: (callositas lat.)
IU 7. 9.

περιτυλίττειν (τὸ βρέφος
τῷ ἐριδίῳν) 1,82. (τελαμῶνι) I,
84,

περιφύειν: (— προσφύειν) T,
16.

περιωδυνεῖν II, 88.
πεσσοί descr. II, 13. 16 etc.
πεσσάρια I, 72.

πῆ μὲν... «πῆ δὲ ll, 85 (?).
πηκτική (ἡ movie) II, 44
(πᾶσα πυτία πήσσει μὲν τὰ
διαλελυμένα, λύει δὲ τὰ συν-
εστῶτα Diosc. II, 85).
πίλημα ll, 11.

πιοειδῶς 1,14 (cf. Anon. de
fabr. hom. p. 180, 9 eto.)
πιοειδὲς (ἐπίπηγμα) T, 68, cf.
Orib. (supra s. Oud yo).
πλειστοδυναμοῦν (κατὰ τὸ)
I, 11. (τὸ mÀ. τῶν λεγομένων
περὶ...) I, 126.
πλαγιοφορεῖσϑαι I, 51.
πλάδησις τοῦ στομάχου 1,580.
πλάδος τοῦ στομάχου l, 48.

49.

πλάσμα: ἀναγνώσεσι μετὰ
πλάσματος Ι, 49.

πλάτος: κατὰ πλάτος (Opp.

πρὸς ἀκρίβειαν) i 6. 21. év
πλάτει περὶ τὸ ιδ΄ ἔτος I, 24.
πλατὺς λόγος (καὶ πολυμερής)
L'78. πλατύτερον IT;. δ.
πλευρόν, pl. πλευρά I, 9. 12.
84. 100. 106 (ubi πλευρὰν..
δεξιόν c).

πλῆϑος ΓΞ ὄγκος): ὅσαι δὲ
ἀπὸ τῶν ὦμων ἔχουσι πλήϑη
II, 53.

πληϑώρα Erasistrati II, 4.
πληλχτικχοὶ οἵ ψόφοι 1I, 29.
ot ἀναδόσεις I, 46. πληκτικὴ
εὐωδία, ἀποφορά 1, 85. 119.
ὑπὸ τοῦ πληκχτικωτέρου πά-
σχει 1, 96. πλήσσοντας τὰ
φλεγμαίνοντα IE, 29.
πλήσμιον (τὸ γάλα) Ι, 107.
πλύμα μολύβδου Il, 88 (cf.
Diosc. 5, 95).
πνευματωτιπὴ (τροφή) 11, 81
(cf. I, 46). πνευματοῖ ἡ πρόσ-
φατος (σταφυλή) L 5ief
πνευματικὸς δ᾽ ὁ γλυκύς I, 52.
πνευστιᾶν I, 108.
πνιγμονή I, 82.
πολυάρτυτον I, 94.
πολυγαλακτοῦνταί(ξῷον 97.
πολυπικὸν σπαϑίον (c — Aet.
Paul) II, 63 (cf. τὸ πολύ-
τομον Aet. 16, 23 — p. 120,
13 Sor. D.).

πολύποδος κεφαλή II, 85. cf.
I, 8.

πολυυλία I, 88. 39.
πονεῖν: ἄρτος πεπονημένος
(elaboratus Cael.) I, 94.
πόροι λόγῳ ϑεωρητοί I, 35
— viae mente sensae Cael.
p. 116. 587 (Erm. praef. p.
XXXV).

πόρος σπερματικός I, 12. cf.
Gal. (de sem.) IV, 536. 570.
πόροι oz. I, 48, — ἀκουστι-
xoi I, 118.

-- 401 —

TOT) 1i. ev e (potiones lat.) 1T, 44.

πραύτερος I, 65.

πρίσματα λωτοῦ IL, 44 (e
Diosc. 1, 171 γυναιξὶ $oixaiz).
unde ἀπόβρεγμα ib. (— ἀφ-
ἕψημα Diosc. ib. loti scobis
decoctio Cael. ap. Or. lat.).

προαναλαμβάνομεν (τὸ
σῶμα, primo απαϊορέϊοο cyclo
resumentes lat.) II, 38.

προανειλημμένην ῥοδίνῳ I,
122 (corr.zzoosvsiAnu£vngv ὅϑο.
vío? Sor. Gal. XII, 411).

προαποσπογγίξειν (τὸ πρόσ-
ὦπον μετὰ ψυχροῦ ὕδατος) II,
41.
πρόβασις (τῶν χρόνων) ], 110.

114.

προγηρᾶσαι I, 87.
προδιακαϑαίρειν (— prae-
definire) I, 44.
προδιακατέχειν Ι, 106.
προδιακίνησις I, 106.
προεπιϑεωρεῖν 1, 19.
προηγουμένως προπίνειν 1,
52.

προϑεσμία τῆς καϑάρσεως
II, 10. I, 21. τῆς μίξεως I,
33. κατὰ τὴν προϑ΄. τοῦ συν-
ἤϑους καιροῦ I, 24. cf. L,110.
unde ἐμπρόϑεσμος χρόνος opp.
ἀπρόϑεσμος 1,. 38.

προίασι ἐπὶ μετρίας κινήσεις
I, 26.

προϑυμία τεινεσμώδης II, 20.
προκαταρκτικὴ αἰτία ΤΊ, 4.
προκατάρχει τοῦ audi Qoo. II,
17. 25 (—causae lat.).
προκαταγράψαι E f4
προκαταψᾶν I,49 (ef. 'κατα-
ψασμός Cael. chr. I, 165).
moxoz dcs go»(pronum)udA-
4ov τὸ στόμιον καὶ κατ᾽

εὐϑὺ κείμενον I, 34 (ubi προ-

κωπότερον E.)
Soranus, ed. Rose.

πρόληψις ἰδιωτική 1, τὸ.
προπαῖλὲς ἀεὶ γενόμενον II,
64. προπαλέστερος ὁ τῆς κύ-
στεως τράχηλος l, 7.
προπαραλαμβάνει τινὰς T-
μέρας (purgatio) I, 21. (προσ-
παραλαμβάνειν I, 26.)
προπίπτειν (prorumpere) et
προσπίπτειν (irrumpere —
quod delet Erm.) de casu
(effusione, graece proptosi)
matricis commutantur in c
(cf. L, 13. 1l, 84 etc). nam
quod προπέπτει, id προσπί-
zt, vel ut ait Hippocr. gy-
naec. t. II, 818 Lips. ὁκόταν
αἴ ὑστέραι ἐκ χώρης κινη-
ϑῶσι, προσπίπτουσιν ἄλλοτε
ἄλλῃ, ὅκου δ᾽ ἂν προσπέσω-
σιν, ὀδυνήματα καταστηρίξου-
σιν ὀδυνηρά. — οὗ, προσκα-
λεῖν (ubi προκαλεῖν E) 1,20.
81. προσανιέναι per προαν.
ἃ 65 etc.
πρόρρηγμα (πρόρηγμα c)
(humor ante partum effusus)
H, 53. τὸν τοῦ προρρήγματος
χιτῶνα IL, 56. et ipse χιτὼν
(zm χόριον) I, 57. 69. (cf. Sor.
D. p. 19, 21).
πρὸς: ὃ πρὸς τῇ ὑπεκλύσει
πυρετὸς (febris solubilis Cael ἡ
II 4. cf. 8. ὑπέκλυσις. — 1
ὁμοῦ πάντα 7 πρὸς ἕν II, 41.
πρὸς μίαν ἡμέραν, uno die b
21. — πρὸς ἀκρίβειαν 1, 20.
21 etc. saepe.
zoocovoaxAdcU o 11, 60. 64.
προσανευρύνεσθϑαι , 10.
προσαποκαϑαέρειν I, 122.
προσαπολούειν 1 100.
προσάρτησις ᾿(ἀορίου) L 7t
προσεκπληροῦν I, 68.
προσεμβρεκτέον (ἐλαίῳ) II,
10.

26

-- 402 —

προσεντυποῦν (ἠρέμα ταῖς
χερσίν) II, 14.
προσεπιϑεωρεῖν I, 108.
προσεχής: κατὰ δὲ τὸ προσ-
εχές (— intentius adhibita con-
sideratione Cael. ap. Orib. lat.
VI, 353) II, 43.
προσεφψήματα e (Ξ
οψήματα E) II, 15.
πρόσϑετα (ut ᾿πεσσοί) II, 16
ete.
προσῆπεν E? p. 34.
προσκαλεῖν — vid. προπέ-
πτειν.
προσκαποῦν I, 49.
προσπματαδεσμεῖν 1, 83.
προσκατειλεῖσϑαι I, 84.
προσκεφάλαιον (cervicale)
II, 86. πεπληρωμένον κνα-
φάλλων ἢ χόρτου) I, 85. cf.
ὑποκεφάλιον.
πρόσκλυσμα (ϑερμὸν, ubi
lat. aqua calida fomentata
facie) 11, 10. cf. ora fovenda
Cael. chr. 5, 73 etc.

προσοχή: “μετὰ προσοχῆς (di-
ligenter) ἀναλαμβάνειν II, 86.
προσπαραφύειν 1. E.
προσπαροξύνειν T, 29 ut
zrooc(insuper)dtere(vetv ib.
προστασία (ἐν τοῖς ϑεωρή-
μασιν) 1,4.
προστερνισαμένη ταῖς ἀγ-
κάλαις τὸ βρέφος I, 106.
προστυπὴς διακράτησις τῶν
ἄκρων (str ictius tenere. lat.)
II, 41. προστυπὴς ἐπίδεσις d.
16. 77 (προστυπής saepissime
apud Anon. de fabrica hom.
ap. Ruf. p. 168—94 Dar.).

προσυπάγε ιν I, ὅ8.

προσφ ορά: κατὰ πᾶσαν προσ-
φοράν (ciborum) I, 48. πάσης
ἀπέχεσϑαι mo. 1, 86.

προσ-

προτείνεταν (ἡ σκέψις καὶ
οὕτως) II, 1.
προυπορρέπτειν: hens
ριφέντος (Kühner Gr. Gr. I,
908. 619) ó9ovíov II, 18.
προφυλακὴ (τοῦ κλαῦσαι) I,
107. προφυλακῆς χάριν L
118.

πρῶτον pro πρότερον saepe
scripsit c (I, 53 eto.).
πρωτοπαϑοῦντα μεταβάλλο-
μὲν (ubi lat. metasyncritica
subiungimus) 1I, 38.
πτερύγια (τῆς δινός) Il 7L
z:vyue I, 10. 124 etc. zrv-
γμάτιον I, 82.

πτῶμα: ταῖς ἐν τῷ πτώματι.
τυγχανούσαις I, 48.
nyyotov I, 102.

πύκνωμα Il 41. ἐπιπυκνου-
μένου τοῦ σώματος II, 29.
πυκνωτικαὶ ἐμβροχαί I, 50.
πύκνωσιν καὶ συστολὴν (opp.
χαλᾶν) IL, 42. πύκνωσις τῶν
ἄκρων I, 50.

πυρέτια λεπτά 1, 48. 3
πυρίαι (διὰ καλάμου). deseri- .
buntur lI, 38. ἀπὸ τῶν ἀρω-

μάτων πυρέα I, 72.

πυριατῆρες ϑερμοῦ ὕδατος

πεπληρωμένοι (lenticulae 6α-

lidam habentes) 11, 10. ubi .

mox Aetius p. 221, 1D (—p

214, 6 E) φακωτὰ ποδεθεῆς

ρια.

πυρίτης (λίϑος) I, 71.

πυρῶδες (ὑγρὸν) καὶ δριμύ
2. 1

πύρωσις προσώπου II, 8. 11. 1

17. αἰδοίου I, 66. πύρωσις i
(n febre) II, 24. 1; 194. 2593
πυρώσει bates? 1, 84. δια- ᾿
πύρωσις I, 82. πυροῦν τὸν
στόμαχον (τὸ πλεονάσαν MA

- Ὁ." S ri ὦ

-- 408

I, 52. cf. 12. πεπυρωμένη ἡ
σύγκρισις I, 105.
πωμάτιον I, 11.

ὁᾶγες 1, 8. II, 60 (cf. Poll. 2,
146).

δακόεσσαι (αἴ πολλάκις ἀπο-
“πυήσασαι) Ι, 88.

δακῶδες (và στόμιον τῆς
ὑστέρας) II, 49. μαστοὶ ῥυσοὶ
«καὶ ξαλώδεις Ι, 88.

δάκωσις II, 40.

ὁαπισμός lr, 81. 37.

δευματισμός (ὑστέρας) II,
43. 44 etc. περὶ τῷ ᾿στομά-
qo 1, $0. — τὸ αὐτὸ μέρος
ποτὲ μὲν ῥευματέξεται ποτὲ
δὲ στεγνοπαϑεῖ IH, 4. δευμα-
τιζομένου τοῦ βρέφους τὴν
κοιλέαν I, 125. ῥευματέξει
L-— δευματισμὸν ποιεῖ) τὰ
“δάκνοντα 1, 123:

δικνουμένους (codd. Or. ῥυ-
,γνυμένους) τοὺς μαστούς.

διπτασμός I, 97.
διπτεῖν I, 8g.

Qoid: ῥοιὰς περιψύξας περι-
λέψ ψας D). . (mox) διὰ τῆς
ῥδοᾶς c 1l, 85. (λέμματα mali
granati Gal. XII, 633 eto.)
μετὰ πυρήνων ῥοᾶς I, 51 (cf.
Diosc. 1, 151). ῥοᾶς χελύφους
τὸ ἐντός Ι,62. δόας (sic) γλυ-
κείας ὁ χυλός 1,120 (cf. χρόαν,
too ac L 51. 90. 91. II, 43).

ῥοῦς: δοὺς (δόας c) βυρσοδε-
vus 1 I, 41 (— Diosc. 1, 147).
— ῥοῦς. (ἐρυϑρὸς ὃ καρπός
Diose.): ῥοῦ ὀλίγου ψεοτρι-
βοῦς il, AA ῥοῦν βυρσοδεψι-
τόν I 6

óoós c E. ov, fluoris, 11,44.

ὁοφητόν (Qvynzóv €) SC. χόν-
δρον διὰ μέλιτος ἢ ἐλαίου..
II, 11 (i e. alicam sorbilem

factam Cael. ox. 1, 73. 92. cf.
sorbilem cibum ex oleo dulci
confectum sive melle Cael. ox.
2,105). ῥοφηματώδη τροφήν],
118 etc. — ὠὰ ῥοφητά (ova
.Sorbilia) II, 11. I, 115 etc.
ῥοῶδες (πάϑος) lI, 46. 48.
ῥωχμός I, 128. ῥώχοντος (—
δέγχοντος) τοῦ παιδίου 1,128.
cf. rogmos apud Aurel. p.44.
45 Dar., Cass. Fel. (ind. s. v.)
et Cael. Aurel. ox. 2, 145 etc.
(item Paul. ap. Simon. Ian.).
sonitum mnariwm et oris stre-
pitum. vertit lat. I, 138.

σάκκος τρέχινος II, 85.
σαρκέδιον I, 18 (bis, etiam
σαρκίον ib.).

σαρκοῦν: ἀναλαμβάνοντα καὶ
σαρκοῦντα τὰς ἰσχνάς II, 9.
ἕλκος ὑπερσαρκῶσαν II, 38.
σάρξ: iri vicerie ἡ ἔν-
δοϑὲεν σάρξ II

σελένινον apud II, 24.
σημειώσεις II, 8. 43. dut
ὠσόμεϑα τὸν ῥοῦν ix... II,
48.

σηραγγώδεις (μαστοί) 1, 88.
σητάνιος πυρός 1, 94.
σικύαι κοῦφαι II, 11. có χεῖ-
Aog τῆς σικύας Τί, 11. σικύα
πλατύστομος I, 50. — in eis
τιλτὰ ἐλλύχνια IT, 11 (ró &-
λύχνιον τῆς σ. Paul. chir. c.
41 p. 202). οἵ. Aurel. p. 3? D
cucurbita cum epilampadio
non satis ignito.

σικύῳ πέπονι II, 59. πέπονά
τε καὶ σικύων σπέρμα l, 52.
σικύου πέπονος τὸ περικεί-
μενον τῇ σαρπὶ δέρμα 1,124.

σιναπισμός: διὰ νάπυος (συν-
ἄπυος C) φοινιγμός 11,18 (cf.

20

Antyl. ap. Orib. II p. 410
Dar., Archig. ib. p. 885 sq.).
σιρὸς (σῆρος C) παρὰ τοῖς γε-
ὠργοῖς σῶμα κοῖλον, εἰς ὃ ὃ τὰ
σπέρματα βαλόντες φυλάττου-
σιν 1, 124. cf. Hesych. s. v.
σιτώδης τροφή I, 115.
σκάφη (naucella lat) I, 106.
109.

σκέμμα Il, 48. I, 33.
σπίρρος (— σκληρία, duritia.
cf. saxea duritas, saxitas, sa-
aielas apud Cael. p. 448. 573
etc. et Cass, ind. s. v.) 1I, 35.
σκοτοῦσι τοὺς γαλαϑηνοὺς
αὐταὶ μὴ σκοτούμεναι 1, 125.
σκύλλειν (laedere) II, 11.
σπκυλμός ll, 41. 42. cf. Lew
τος.

σοῦρβον (sorbwm) I, 51.
σοφίξεσϑαι ss ἐνάργειαν
(λόγῳ πιϑανῷ) I ; 87.
σπαδονίξοντος τοῦ παιδίου
(περὶ TOig ὀδοῦσι κατὰ τὸν
ἐφελκυσμὸν) τὰς τῆς πιμελῆς
κτηδόνας I, 118.
σπαϑομήλη II, 11.
σπαραγμός I, 72.
οὐκαταλάδεις (γυναῖκες) ll,
54.

σπόγγου σποδός (spongiae
ustae cimis Cael. chr. 2, 168)
II, 41. πυρία διὰ σπόγγων I,
118. et sic σπόγγοι semper
c, velut II, 28 et 41: sed utro-
bique mox περισφογγισμὸς
τοῦ προσώπου ... ἀποσπογγι-
σμός I, 6" cf. II, ADUE σπογ-
γάριον II, ΑἹ.

σπυρίς: ἐρίφους ἐν σπυρέδι
πρεμάσαντες 1, 109.

66 et cr (med.) sine regula
mutantur in codice: ϑαλάσ-
σης gen. sed dat. ϑαλάττῃ
II, 38 (— Diosc. 2, 129). α-

404

λασσίων 1, 41. --- γλῶτταν 1,
100 sed γλῶσσαν I, 123. yidz-
της l, 10. ἀρνογλώσσου I, 125
etc. — ἔλασσον et ἔλαττον ἂν
21 (ἐλαττωτικόν I, 42).

περιττότερον I, 88 sed περισ-
σώματι I, 82. 108. — κατα-
πλαττέσϑω II, 87. καταπλαοσ-
σέσϑωσαν I, "16. καταπλάσ-
σουσι 1, 119. ἀναπλάσσειν l,
θὅ. καταπλάττομεν II, 32.

φυλάττεσϑαι I, 88. 45. 2.
φυλάσσεσϑαι L '65. -σέσϑω I,
10. φυλάττουσιν I, 124.
διαφράσσοντα et διαφράττων
1,16. ἀποφράττει I, 91.

ἀλλάσσειν I, 7. 81. 49. 103.
124 etc. συντάσσομεν I, 126.
— μαλάσσειν 1, 118. — ἐπι-
ταράττουσα], 109. -ράττεσϑαι

Ι, 88. -- λαπάςτειν I,64.—

συμπάττουσι 1, 85. ἐπιπάσ-
σουσιν l, 110. ἐπέπασσον 1,
97. συμπάσσειν bis I, 82 etc.

— πράττουσιν 1, 112. 120. — 8

περιτυλίττειν T, 84 etc.

σταφυλὴ (ἡ ἀπὸ χύτρας ἢ

κρεμαστή) I, 51 (cf. Diosc.).
στέγης πόδες 1:.119.
στεγνόν (opp. ῥοῶδες) I, 29.
IL1. στεγνῆ κατασκευή II, 32.

στεγνότης 1, 29 etc. στέγνω- P

σις II, 10. 33. 59. στεγνώσεως

συμπτώματα 1l, 50. I, 98. στε- -

γνοπαϑεῖν 1], B. 4, 29. 65. cf.
Archigenes apud Aetium (p.
246, 95 Sor. D.) ezeyrod'ec-
σης Er τῆς ῥύσεως.

στενοχωρεῖν (angustare):
ϑλίβουσαν καὶ στενοχωροῦσαν

τοὺς τόπους (παρεμποδίζειν

τὴν ὑστέραν) Η, 81.

στερεᾶς γενομένης (τῆς ἐσχα-
ρώσεως) II, 41. — ire
μένου τοῦ σώματος 1, 115.

:
"n

E

|

TRE

"e

— 405 —

στερεοποιηϑείσης τῆς κατα-
στολῆς 1l, 86. στερεοποιεῖσϑαι
τὴν ἐπιφάνειαν 1, 82. τὰ στε-
ρξοποιεῖν δυνάμενα Il, 9.
στερεμνιωτέρων (—GttQtQ-
τέρων) διαίρεσις καὶ τελείωσις
I, 116.
στηϑοδεσμίας (τὰς συνήϑεις)
ἐπιχαλῶσιν I, 55 (-δέσμας ?).
στ ηρέξειν: στηρίξας αὐτὰ ὡς
ἀληϑῶς λέγοιτο ll, 57.
στίμμι 11, 88 (— Diosc. 5, 99).
στολέδες uteri 1, 14. sinus
mul. 1,16 (e κοτυληδόνες δέ
εἶσι τὰ στόματα τῶν φλεβῶν
τῶν εἰς τὴν μήτραν ἡκουσῶν
ut sunt verba Praxagorae ap.
Gal. qui fertur de uteri dis-
sectione opp. II, 905. cf. IV,
538).
67021000196 τραχύτης (in in-
ter. sinu mul.) I, 18.
στόμα τῆς κοιλίας (Poll. 2,
207) I, 50.
στοματική (διὰ μόρων etc.)
I, 120.
στομῶδὲς (γάλα — γλυκύν) I,
91.

στραγγὴ καϑάρσις (—9quotiens
guttatim purgantur lat.) II, 6.
I, 97. στραγγῶς (guttatim lat.)
φέρεται τὸ ἔμμηνον Il, 10.
cf. I, 31. 32. 42.
στροφουμένης (τῆς μήτρας
εἰλεωδῶς) II, 29.
στρύχνος κηπευτός 1, 194
(κηπαῖος Diosc. 4, 71).
στῦφον II, 29 etc. διά τινος
πόας στυφούσης (μετά τινος
τῶν στυφόντων χυλῶν) qua-
les recensentur Il, 41.
συγγυμνασίέα (ev à τοῖς ἔργοις)

συγκίνησις 1, 59;

συγκόλλησις (τοῦ σπέρματος)
,
συγκράτησις (τοῦ σπέρμα-
τος) L.48.
σύγκριμα (λυϑεῖσαι τὸ πᾶν
σύγκριμα) II, 84. 85. cf. Am-
man not. ad Cael. p. 86
(σύγκριμα sic etiam Gal. II,
899 etc.) διὰ τὴν εὐτροφίαν
τῆς συγχρίματος I, 22. Τοῖς
συγπρίμασι περιπληϑεῖς 1,831.
τὸ σύγκριμα τῶν μαστῶν 1,
88. γραώδη καὶ ἀραιὰ συγκρίέ-
ματα 1, 88.
σύγκρισις (constitutio cor-
poris) I, 22. 46. 82. 105. 111
(cf. ib. σύστασις). IT, 45. 53.
56. 63. (rovoov τὴν ὅλην σύγ-
κρισιν) 88. τρέφεται ἡ σύγ-
κρίσις I, 86.
συλλαμβάνεσθαι: εἰ τὰ τῆς
ἡλικίας συλλαμβάνοιτο (per-
mittat) II, 86.
συλλειοτριβηϑεῖσα (ὠοῦ Aé-
κιϑος) II, 13.
συμμηρία I, 103.
συμπάϑεια! σφοδρά Ἡ, 22.
ὑπερβάντων τῶν τῆς συμπα-
ϑείας χρόνων II, 41. φλεγμαί-
vovta κατὰ συμπάϑειαν τὸν
στόμαχον II, 29. κατὰ συμ-
πάϑειαν.. ᾿ἔκρυσις. οὔρων I,
49. συμπάϑεια τοῦ στομάχου
IL, 17. τῆς μήτρας 1, 15. τῆς
κεφαλῆς (cum ventriculo) I,
63. νευρική 1, 72. συμπάϑειαν
καὶ ϑερμασίαν ἐπάγειν I, 66.
cf. I, 80. 118. φήξεις καὶ δυμ-
loc, ἐπιφέρει II, 59. συμ-
παϑείας ἐξάπτῃ καὶ φλεγμο-
νάς II, 41.
συμπαθεῖν τὰ ἐπίγεια τοῖς
μεταρσίοις 1, 41.
συμπαϑὴς καὶ
Ι, 88.

φιλόστοργος
συμπαϑέστεραι ab μη-

τέρες πρὸς τὰ γεννηϑέντα l,
87

συμπάσματα (— aspergines
Cael.) IT, 15 etc.
συμπάσχειν (— συμπαϑεῖν)
; 4.
συμπλέκειν κηρωτῇ I, 122.
συμπληρωτικὸν (sc. κεφα-
λῆς) τὸ σχῆμα 1, 119. -- τὸ
καστόριον ll, 85. τὸ κύμινον
I; 119... of. Cael. ox. 1, 135
(Gal. XII, 338). συμπληροῖ τὴν
frase (τὰ ὑποϑυμιάματα)
12
συμφύλων χειρῶν προσαφῇ
QeuAmovro (manibus calidis
lat. 1I, 28 (cf. Cael. chr. 3,
22).

συνηγορία II, 3.
συναινοῦμεν τοῦτο (sc. ἐκεί-
vois) II, 19. cf. II, 4 τούτοις
μὲν συναινοῦμεν ᾿ἐξαμαρτά.-
ψειν τοὺς ἄλλους.
συναίρεσις (καὶ στέγνωσις)
τῶν χωρίων II, 59.
συναίσθησις Ἰ, 21. πρώτη 1,
48. 11. ναρκώδης II, 35. 38.
ὀδυνώδης 11, 18. ἐπώδυνος
II, 48. χοπώδης I, 26. ἐπέπο-
νος 1, 44. φρικώδους συναι-
σϑήσξως ἀντίληψις T, 44. 46.
συναλείμματα ϑερμότερα II,
32.

συναπέπλευσε τοῖς ὑγροῖς
κῶλον ἔξαρϑρον I, 73.
συνδιαπαγῆναι d 115.
συνεκβλύξειν (trans.) I, 36.
συνεδρεύει. (— παρέπεται)
de accidentibus II, 10. 22.
40 etc.
πα ες τῶν ἀλγημάτων
4
συνεπτικὴ αἰτία Asclepiadis
II, 8. 4. cf. συνέχεσθαι ὑπ᾽
αἰτίας II, 4.

406

συνεπιδεσμεῖν (τὰ σκέλη) I,
84.

συνέργειν τὸ πλῆϑος τοῦ σώ-
ματος I, 117.
συνευτονεῖ
ἔργον) 1, 88.
συνιστανομένων c I, 126.
σύννευσις I, 85. (τῶν ἀντι-
κειμένων) II, 19. cf. ἐπινεύει
II, 18.

συνοίΐδησις II, 31.

συνολκή II, 1. I, 72. (σπα-
σμώδης τῶν ᾿ἄκρων) II, 26 etc.
συνολκοῦται (ἡ μήτρα) Il,
29.

σύνολον (τὸ), in universum
I, 125. IL, 16. cf. τὸ δὲ ὅλον
II, 12 etc.

συνομοταγεῖν I, 30.
σύντασις ἰσχίων ΤΕ 11. cf.
τὰ αὐτὰ συντείνεται μερικῶς
I, 18.

συντόμως (mox, brevi tem-
pore) II, 26.

συστάσεις ϑρομβώδεις T, 88.
συστέλλειν (— cibo abstinere
aliquem Cael. chr. 1 , 24): συ-
στέλλειν ἄχρι διὰ τρίτης 1l,

(πᾶν φυσικὸν

86. συστολή II, 15. συστολαΐ

(densationes per lavacra fri-
gida) I, 56.

σύστρεμμα τοῦ ἐρίου II, 87.
συνεστραμμένης δὲ τῆς &L-
ρὸς ἐπαγωγῇ 1, 102. συνέψει
μέχρι συστραφῇ Sor. Gal. XIII,
43. 42.

σφαγαί (ΞΞ $ugula lat., οἵ
περὶ τὰς κλεῖς τόποι Paul. 6,
14) ΤΙ, 68.

τἀ ιν (δινόςν) 1, 103 (Poll.

, 80. Rufus 138, 2 D.

ros αἵματος 1l, 4. τοῦ
ἐμβρύου II, 60 (μᾶλλον γὰρ
ἐπισφηνοῦται ib.) cf. II, 55
etc.

(— BÀ incon

Mena c crm liem σαᾷ. ν᾿ σ᾽ »

"-— AED. --

σφίγγω: ἐσφιγμέναι (τοῖς ἄρ-
ρεσιν ὁμοίως, opp. ἀνειμέναι)
Ι, 80. τὸ ἀποσφιχϑέν I, 82.
σφίγξις I, 72 etc. διάσφιγξις
II, 41. περισφίγξεις II, 41 (II,
29) etc.
p LH (ὃ πόνος)
I
σφόνδυλος (maris) I, 51.
σφόνδυλος ἐριουργικός Ι, 110.
— σπόνδυλοι c I, 57. 101
(sfondili lat.) 109 (ter).
σχεδίως (non ut c σχετικῶς)
κρατεῖσθαι 1, 43.
σχηματίξειν (τὴν τίκτουσαν)
1f, 59 (cf. II, 22). I, 88. ἐπὶ
κεφαλὴν τὸ βρέφος T, 119.
σχῖνος (lentiscus lat.) contra
haemorrhagiam (ut Diosc. 1,
89) II, 41. inter styptica etiam
I, 121 οἷο.
σχολαῖος περίπατος 1, 40.
σωληνοειδῶς I, 85.
σωματοποιεῖσθϑαι I, 16.

ταμιεῖον (ubi servantur ἐλαῖ-
ot, κυδώνια eto.) I, 51 (—cel-
larium Cael. ox. 3, 204).
τάριχα I, 46. μετ᾽ ὀξυμέλιτος
καὶ ταρίχου I, 52.
τὲ καί (τε 1 ji 28): alterum
χαί ante ve omissum addere
solet Erm. p. 191,12. 200,16.
219, 10. 249, 8. 264,8 etc.
(at non add. p. 252, 5. cf. II,
23. 28). (σπασμώδης συνολκη
τε 1,20.)
τέλεον: ηδέπω τῆς μήτρας
τέλεον ηὐξημένης li, 56.
τελεσιουργεῖν (τὸ σπέρμα)
1, 16.
τηρεῖν ἐπ᾿ ὀλιγοποσίας 1,118.
τηρητικὸν τοῦ ὑγιαίνειν 1,
42.
τίϑεσθϑαι τοὺς περὶ τῆς συν-

ουσίας λόγους 11, 46. cf. E?
. 61.
τιλμάτια II, 11.
τιλτὰ ἐλλύχνια IL11. [ἐλλύχνια
μαλακά, οἷάπερ τὰ ταρσικά
Gal. X, 889. 954].
τιτϑή (sic acc. c) I, 81 etc.
τιτϑεία I, 88.
τληπάϑεια ἀνδρώδης I, 3.
τόνος (ὃ προσήκων τῶν κλαυ-
ϑμυρίξειν) 1,.49.
τόνωσις τοῦ ᾿πνεύματοςΤ, 108,
τότε: ὃ γεωργὸς τὴν ynv 7:90-
εκκαϑάρας τότε σπεέρει 1,40.
τράγος: χυλὸν ἐνετέον Tod-
yov (ἢ χόνδρου ἢ πτισάνης)
IL,-44. cf. Diosc. 4, 51. £rago-
ptisana Cael. p. 441 (Diosc.
2, 115. Gal. Vl, 519).
τραχύνει (τὸ κάρδαμο») I, 86.
τριακοντάς (ΞΞ τριακάς) tit.
operis Soranei de pathologia
(Sor. lat. prf).
τριβακόν (8ο. ἱμάτιον, aesti-
vum copertoriwm lat) II, 45.
τριβακοὶ τελαμῶνες (— λίαν
τετριμ ἕνοι) Ι, 88. τριβακώ-
τερὰ πιβλήματα L, 8ὅ.
τρίβολοι ἡψημένοι ἐν ὄξει I,
Ti. cf. Suid. s. v. (ὀθόνια
καὶ τριβακά Artemid.).
τριπλεκὲς (τὸ σῶμα) Il, 4
(cf. Ps. Gal XIV, 697 τρι-

πλοκία τῶν ἀγγείων).

τροίχρονος irt obe τῶν
συνειληφυιῶν) 1
τρ bg: μετὰ πολλοῦ λίπους

ἀναβεβλημένη ἡ τρ. 1, 2ὅ. --
τρ. τοπική II, 32. διὰ χειρῶν,
à ὠμολίνου. II, 32. 44 etc.
ἀνάτριψις Sor. Gal. XII, 415.
τροφίον (Ὁ) ἁπλοῦν Sor. ap.
Gal. XII, 415.

τρυγία (οἴνου κεκαυμένη) 1l,
88 (ΞΞ Aet.).

τρυγὸς (ξηρᾶς) σποδός II, 41
(corticis vasculi vetustissimi
vini ecusti pulvis vel cinis
Cael. chr. 2, 165. 161).
τρύω: κατὰ τετρυμένης κλέ-
vns 1,68.

τρυφερία τῶν χειρῶν (obste-
trici necess.) 1, 4. oculorum
infantis I, 106. τοῦ σώματος
I, 109.

τυγχάνειν ἀπὸ βαλανείου I,
105. cf. ἀφ᾽ ὕπνου ὑπάρχειν
Ι, 106.

τὔλος I, 68. cf. Orib. IV, 336.
342. 357 ete.

ὑβοῦν: δυσεξύβωτα 1, 102.
ὑγεία semper c (pro ᾿ὑγίειο).
ὑγροκέφαλοι II, 55.
ὑδατέδες I, 58.
ὑδρασμένα I, 103.
ὑδροποσία 1, 65. 117 (ut oi-
«Ῥοποσία). 118 etc.
ὑδρορρόδινον (ἔλαιον) 1I, 24.
ὕεια πρόσφατα (— carnes por-
cinae recentes) II, 15.
ὕλη μέση I, 46 (cf. Cael. chr.
1).

?
ὑπαγόμενα τῇ διαίτῃ (opp.
χειρουργέαις Cael. chr. 2,148)
πάϑη I, 1. 1]; 6 (« diaeticae
passiones Cael. in Anecd. II,
. 206, cf. 174).
ὑπαναχώρησις Ι, 68.
ὑπαύστηρον (οἰνάριον) I, 95.
ὑπέπκλυσις I, 122. II, 4. ut
ἔκλυσις II, 17. 60 ete. τῆς
ταραχῆς ὑπεκλυϑείσης II, 11
(ut antea ib. μετὰ τὸ ἐκλυ-
ϑῆναι τὴν ταραχήν). ὑπεκλυο-
μένης τῆς φλεγμονῆς 11,16 etc.
ὑπεκ(ὑπὲρο)γχαλᾶσϑαι I, 65.
ὑπερδιαφορεῖσθϑαι (τὰ
ὑγρά) II, 84.
ὁπεξωκότα I, 58.

408

ὑπηρέτει (τεῦ c) dat. (— ὑπ-
ηρέτιδι) II, 59. ὑπηρέτιδες I,
70. -e£tióog 1, 13.

ὑπό τι 1, 16.

ὑποβεβηκός I,1. (opp.
xo ὅλου) II, r (opp. vo éz-
αναβεβηκός) 1, 6.

ὑπόδυσις σφυγμῶν (ut pulsus
in totum "mon appareat lat.)
II, 60.

ὑποθῆκαι ἰατρικαί 1, 120.
ὑποκαπνισμός Il; 32.
ὑποπεφάλαιον I, 97.
ὑποκυστΐς semper e (pro
ὑποκιστίς) Il, 41 etc.
ὑπομένειν: τὸ τὴν ἔμμηνον
ἔκκρισιν ὑπομένον σπλάγχνον
I, 31. τελειούμενον τὸ χωρίον
τῆς γενέσεως δύναται τὴν
σύλληψιν ὑπομένειν I, 88.
ὑπομένει (τοῦ μένειν e ἑκά-
τερὰ τὰ γένη τὴν τῶν ξῴων
διαδοχήν Ι, 32 etc. ναυτίαν
I, 49. ἀπόστασιν 1, 55. τὴν
ἐναντίαν κίνησιν I, 56. ῥῆξιν
L,56. φλεγμονάς 1, 80. ἕλκωσιν
L 88. sig ἀποτέξεως ὑπομονήν
Αι 46.

ὑποπέπτει (νοσώδης διάϑε-

σις) I, 97. (πάϑος) 11, 8. (ὄγ- ἡ

κος) 1L, 20. (ἐπανάστασις) I,
18. (οἴδημα τῇ ἁφῇ) ll, 21.
(ϑερμὸν τὸ ἔμβρυον τῇ χαϑ-
ἕσει τῶν δακτύλων) II, 58. cf.
I, 66 etc. τὰ ὑποπίπτοντα
(occurrentia lat.) τῇ μαΐίᾳ 1,1.
τὸ λουτρὸν ὑποπῖπτον τῇ τοῦ
σώματος ἀραιώσει 1, 46.
ὑποπόδιον Ι, 68.
ὑπόσομφος (ὄγκος) II, 84.
ὑποσπᾶν τῆς ποσότητος τοῦ
,.γάλακτος I, 116.

ὑπόστασις ἰδέα 1, 90.
ὑποστέλλεται τὸ ᾿πλῆϑος (οο-

pia minuitur) I, 22. ὑποστέλ-

CUT RHEINE ΗΝ πὰ ΝΣ

n

"LUASCUMORTVS

gea

— .409 —

λει τὸ σαρκίον (latet) I, 18
(bis). ef. E? p. 15.
SOMME OPpur vu panca)
AL 4
iid ioni I, 96.
ὑπτιοῦν τὸ ᾿βρέφος I, 100. —
τὸν στόμαχον ὑπτιώμενον 1,
.90 etc.
ὑπτίωσις (καὶ ἀνατροπὴ) στο-
«μάχου 1I, 8.
ὗς: ὕες L 81. ovo» I, 30.
ὕσσωπος: ἴσσωπος vel ἴσωπος
semper c (II, 32. 38 etc. ἐσ-
σούπου II, 38).
ὑστερικῶς πνιγομέναις II,46.
ὑφ᾽ fv (ἡψημένοις τοῖς τρισίν,
in unum coctis) I II, 141. ὧν
ἁπάντων ὑφ᾽ ἕν διακριϑήσε-
,ἴαι τῷ... ll, 27.
ὕφαιμος ὑγρασία (i. e. san-
guini ἀνάλογον ὑγρόν) I, 19.

ge: γῆν μέλαιναν τὴν ἐν
τῇ qoi; ,εὑρισκομένην (sc. ἐν
τῷ φακῷ τῷ ἐπὶ τελμάτων
Diosc. 4, 87 etc.) II, 88. (φα-
κῷ 1, 120— TEL, 87.)

g co (far) 1,97. pultes ex farre
etc. recenset Aetius 9, 45
(ubi ᾿Αρχιγένους a; σκευασία φάρ.
τὸ δὲ λεγόμενον δωμαϊστὶ qao
ἐν τοῖς τῆς ἹΡώμης μέρεσι
σκευάξεται οὕτως.

φαρμάσσεται τὸ γάλα I, 94.

φάρυγξ — βρόγχος, canna
gutturis, canna quam arteriam
vocant Cael. p. 43 (geovyyo-
τομία hoc est canmae s. gut-
turis ob respirationem | divi-

Sura). sed laryngotomia p.193
et195. cf. Anon. de hom. fabr.
ap. Ruf. Dar. p. 174, 8. cf.
178, 7. Melet. p. 81, 5. cf. 18.
quae quidem λάρυγξ est Rufo
p. 142, 4 cf. 155, 7 à pha-

rynge diversa, pro vulgari po-
steriorum ratione quam refert
Pollux 2,207 (cf. Ruf. p. 141,
6). ad gutturis (gulae) gene-
ralem sign. haec vocabula an-
tiquitus confunduntur (αὖ
apud Poll. 2, 201 cf. 206. 203
et ap. Melet. p. 81,9. Sor. in
schol. p. 239, 19). unde se-
quitur Soraneum esse anony-
mum illum qui Rufo subditur
περὶ ἀνατομῆς τῶν τοῦ dv9g.
μορίων.
φασκέα (fascia) I, 56.
φατνία (alveoli dentium) I,
118 (Gal. def. 90. φάτναι Ru-
fus p. 140, 7 Dar., Poll.2,93).
φερέκοσμος ἘΠῚ
φέρεσϑαι (γενναιότερον) I,
31 (?).
φοινιγμὸς διὰ σινάπεως 1],
15. cf. Cael. chr. 2, 38.
φοένιξιν — lat. palmulis the-
baicis 11, 41.
φορεῖον (— fertorium Cael.
chr. 1,18. cf. sella portatoria,
baiulatoria , gestatoria Cael,
chr. 1, 15. ox. 1, 83. chr. 1,
162): διὰ φορείου κένειν II,
59. cf. I, 49. 56 etc.
φυρατὸς (ἄρτος δι᾽ ὑδρομέ-
λιτος ϑερμοῦ) 11,10.
φύση χαλκευτική II, 85.
φύσις: ἐν τῷ κατὰ ᾿φύσιν (in
statu naturali) I, 10. cf. 1, 28.
29. φύσις creatrix I, 14, 58.
φύσις (— ἔχφυσις E cf. E p.
CXI) μαστῶν I, 24.

χαλαστικὰ καταπλάσματα II,
11 (— laxativa Cael). 88 etc.
(de solutione v. Cael. Aur. p
348). — χαλωμένη ἡ ips
I, 8.

χαλινοί (labiorum) I, 100 (cf.

*
4

— 410 —

Poll. 2, 90, oris angula Cael.
chr. 2, 683, labiorum confinia
ib. 2, 42).
χαρακτῆρος (μιμητικὸν τὸ
σχῆμα) c Il, 41 not. — συν-
ἄγεσϑαν τοῖς χαρακτῆρσιν (τὸ
βρέφος) 1, 108.
χειραμάξιον. ΠΕ ΤΕ ὁ
χέριον (fetus, "ut κεφαλιον)
ll, 63. (infantis) I, 84.
χιοειδὴς (διαπλοκή) II, 41.
χιτωνάριον I, 411.
1 9166s: τῶν ᾿χϑιξῶν ὡς ἂν
εἴποι τις περιττωμάτων I, 40.
χόριον (χορεῖον 1. 6. χορίον
semper c) I, 57.
χρή vel δεῖ subintelliguntur
infinitivo verbi, ubi praecedit
gerundium 1], 48 etc. Saepis-
sime.
χρήξειν τινός I, 121, II prf,
II, 16. 55.
χρηματισμὸς εὔχφηστος πρὸς
διαστροφὴν τὰ σπάργανα I,
111.
χρονιτότης (opp. ὀξύτης) morbi
II, 28. καὶ κεχρονικυῖαν ϑερα-
πεύομεν νόσον II, 88. γρονίέ-
ξειν εἴωϑε ὃ ὑπο ϑισὲ Il, 48.
χρόνιον πάϑος (opp. νέον 1I,
9) et sim. saepe.

ψαφαρός et ψαϑαρός: ἀλφέ-
των πόλτον ψαϑαρώτατον..
τῶν πτηνῶν τὰ. οὐ ψαφαρωτέ-
ραν «ἔχοντα τὴν pow I, 51.
— οἵ [ δίδυμοι... ιΨψαφαροὶ (ipo
ϑαροὶ ὁ — Aet.) καὶ ἀδενώ-

ósig T, 12 (cf. Anon, ap. Ruf.
Par. p. 183,6 οἵ δίδυμοι ἀϑα-
ρώδεις.. «καὶ δέυγροι. idem
p. 169, 5 ἀϑαρώδης καὶ γλί-
σχρος τὴν σύγκρισιν ὁ ἐγκέ-
φαλος).

ψέίαϑος (ψέϑος c)
πλήρης 1,

ψιχία I, 116.

ψυχή (opp. φύσις) quando na-
scitur ex semine I, 43.
ψυχρολουσίέα Il, 82. I, 56
(opp. βαλανεῖον).
ψωμέξειν, ψωμισμός I, 115.
τὸ ψώμισμα I, 117.

χόρτου

ὠμήλυσις Il, 10. 32. 59 etc.
(cf. Gal. XIV, 732. Diosc. 1,
136 etc. Dar. ad Orib. IV,
681). 7 ὠμήλυσις ἐξ ὀξυκρά:
του καὶ μάλιστα ταύτης ἡ διὰ
κριϑίνων ἀλεύρων.. I, 50.
ὠμόλινον (δάκος) L 100. 101.
IL 10. 44 etc. cf. E: p. 55.
δι᾽ ὠμοτάτων λίνων 11, 82.
ὠμοτοκέα (crudus partus lat.)
II, 26. 46.

ὠμοτριβὲς ἔλαιον I, 50.
ὡραιότης Ι, 60.
ὡς πρὸς 1l, 18 (bis).
I, 24.

ὠτικὸν κλυστηρέδιον I; 125
(Ξε ὠτεγχύτης. cf. Aet. 16, 90.
Paul) otico clystere Cael. chr.
2, 283.

ὠχραίνεσϑαι II, 45.
ὠχρόλευκος (ὄγκος) II, 84.

ὡς περὶ

προ τ ὦ

—€— e lt a m e Ad

INDEX SCRIPTORUM.
Alexander Philalethes lI prf. (2).

ἐν τῷ ἃ τῶν γυυαικείων Il, 11 (48).
Andreas ἐν τῷ πρός Σώβιον 11, 17 (53).
Antigenes l1, 29 (88).
Apollonius Mys ἐν τῷ ἃ καὶ y {τῶν περὶ» τῆς αἱρέσεως ll
prf. (2).
ΡΝ Prusensis I, 22 (11).
Aristanax I, 41 (117).
Aristoteles II prf. (3).
Asclepiades I,9 (35). II prf. (2) (3) (4). II, 4 (29). IV, 11(43).
Athenaeus Erasistrateus Π prf. (2).
Chius (καϑὼς βούλεται καὶ ἘΝ cod., καὶ χῖος ap. Oribas.
Bacchius?) I, 3 (12).
Cleophantus ἐν τῷ Le τῶν γυναικείων 11, 17 (53).
Damastes I, 31 (87).
Demetrius Apameus II prf. (2). II, 2 (19).
ἐν τῷ σημειωτικῷ l, 47 (124).
Demetrius Herophileus LL 11 (43) bis. II, 17 (53). (64).
Democritus II, 2 (17).
Dio I, 22 (71).
Diocles Carystius I, 3 (14). I, 4 (20) (21). I, 18 (59) .I, 9 (35).
Il, 13 (48 3).
ἐν τῷ ἃ τῶν γυναικείων II prf. (2).
ἐν τῷ B τῶν γυναικείων ΤΠ, 11 (53).
ἐν AD [1] 8 τῶν γυναικείων II, 31 (85. cf. Hipp.
I 29).
iy τῷ y τῶν γυναικείων II, 4 (29). II, 17 (53).
Dionysius I, 6 (29).
Empedocles I, 4 (21). L, 17 (87).
Empirici lI prf. (2).
Erasistratus II prf. (2) (4).
Eudemus I, 17 (57).
Euenor I, 9 (85). I, 22 (71). II, 31 (85).
Eurypho Cnidius L 9 (85). I, 29 (71). II, 31 (85).
Hero (Heras?) I, 20 (10).

-- 412 Ἔ--
Herophilus I, 8 (10). I, 6 (27) (29 bis). I, 17 (61). II prf. (2).
1 (85).

ἐν τῷ πρὸς τὰς κοινὰς δόξας 1, 6 (27).
ἐν τῷ μαιωτικῷ 1l prf. (8. 4). 1I, 17 (53 bis).

Hippocrates 1, 19 (60 $usiur.. 11, 4 (29 ubi?) II, 18 (48 -

mul. T). Il, 31 (85).
ἐν τοῖς ἀφορισμοὶς T, 19 M ex eisdem cf. 1,13 (45).
L 18 (69) — II, 13 (48). I, 22 (71).
ἐν τῷ περὶ παιδίου φύσεως l, 19 (60).
Mantias I, 22 (71). IL, 4 (29).
Miltiades Dem (Asclepiadeus) ἐν τῷ [1] y τῶν χρονίων
prf. (2).
Mnaseas I. Ἢ ὧν (29).
Mnesitheus I, 35 (97). I, 41 (117).
Moschio I, 35 (98).
Phaedrus Ἧς 17 (87).
Soranus à» τοῖς (φυσικοῖς) περὶ ξῳογονίας ὑπομνήμασιν IT, 14.
45 et (ubi περὶ σπέρματος λόγος) 1, 12.
ἐν τῷ 5. περὶ κοινοτήτων I, 29. ef. db. (ἐν ἑτέροις)
II, 4 et (ἐν τῷ περὶ νοσημάτων τόπῳ) II, 57.
ἐν τῷ ὑγιεινῷ I, 82,
ἐν τοῖς περὶ 'βοηϑημάτων ὑπομνήμασιν II, 28.
ἐν τοῖς ὀξέσι 11, 25. 58. cf. (ἐν τοῖς ἄλλοις $'egc-
πευτιποῖς) Il, '9.
(iv τοῖς περὶ χρονίων) II, 41. 44. 46. cf. (ἐκ τῶν
ϑεραπευτιχῶν) I, 126.
ἐν τοῖς χειρουργουμένοις I, 76.
Sostratus I, 22 (71). II, 19 (64).
Strato Erasistrateus jn 29 (71). IT, 31 (85).
Themiso I, 8 (15). I, 6 (21). II pif. (2) (8). II, 10 (42).
ἐν τῷ y τῶν χρονίων 11, 2 (23).
Thessalus II prf. (2) (8). II, 31 (88).
Xenophon II, 4 (29).
Zeno Epicureus II prf. (8).

n.

M UT d

o7

RC "DN
id arri ΡΥ s OT Rr

"uon V OUT IP V I ΝΕ NET τ᾿ V
ccc c LUE UU UNE, UC Pg Un

QUE MP Wer E ERN DIIS

Ex codice Paris. gr. 2153

(chart. s. XV qui medica plurima praeter Soranum a Dietzio
repertum uno volumine continet de pulsibus Galeni et defini-

tiones et introductionem, Actuarii etiam opera varia)

INDEX CAPITVLORVM

collectionis ex Sorano atque Aetio (alüsque paucis) ad rerum

ép σου Oc

€ 6 [D
* τὸ &

c 6
Ὁ. Q

ἐξ
εξ

ordinem Aetianum excerptae et compositae (f. 218---289)

de muliebribus
fol. 218:

Πίναξ τῶν γυναικίων παϑών. Καὶ εἰς πόσους
τμηταίον λόγους s τῶν γυναικίων παράδω-

σιν: «ο΄. . . . Bor. praef.
τίς ἐστιν ἐπιτήδιος πρὸς. τὸ γενέσθαι m? L5. EE hob
T's ἀρίστη μαία. sind. s ^»
Τίς φύσις μήτρας καὶ γυναικίου ᾿᾿αἰλίάμ:..». :]
Περὶ γυναικίου αἰδίου.. AR 2 "

3

Περὶ ἐμμήνων καϑάρσεως SE 4

Τίνα σημεῖα μελούσης γίνεσϑαι χαϑάρσεως. EH 6 440
Ei ἐπὶ s ddladu γέγονεν ἡ τῶν ἐρθῆ κάϑ-

αρσις 6

1

8

Εἰ ὑγιηνὴ ἐστὶν ἡ διηνεκῶς παρϑενία. E Lu. ἡ
Μέχρι τίνος τῶ ϑήλυ παρϑενοτροφητέον. "et Hy
Πῶς σημειωτέον τὰς quiescit συλλαμβάνειν

[exc. "Sor, Aet. XVI, 7]. UA uc ca
Tis ἄριστος. συνουσίας καιρὸς πρὸς σύλληψιν UN » 2
Ei ὑγιηνὴ ἐστὶν ἡ σύλληψις. . . . . . ... n X
Τίνα σημεῖα συλλήψεως [exc. A. 8] . d Ἢ A ivi

Τίνα κατὰ τοὺς ἀρχαίους »“σημεῖα τοῦ feum. εἶναι ( Sor. 1,18

τὸ κυοφορούμενον ἢ ϑήλυ [exc. Δ. 9]. Α, XVI 9
Τίς ἡ τῶν συνηληφυιῶν ἐπιμέλεια... .. .. ig L 14
lw I, 15

Περὶ κίσσης. À. XVI, 10

L1]
DE

— 414 —

Τίς ἡ ἀπὸ κίσσης μέχρις ἀποτέξεως ἐπιμέλεια etg 16

Ei φϑορίοις καὶ ἀτοκπείοις χρηστέον καὶ πῶς.
T “ἀτόκιον δὲ φϑόριον διαφέρει. τὸ μὲν γὰρ
ovx ic γενέσϑαι σύλληψιν. τὸ δὲ φϑείρει τὸ ( Sor. I, 19
συλληφϑέν Pd d : "T XVI, 17
Τίνα σημεῖα μελλοῦσης γίνεσθαι φϑορᾶς [exe.
A. 19] . . . AL Ἐλέαν ον POR RE SD
Τίνα κυούσης τῆς γυναικὸς ἐντὸς τῆς μῆτρας
ύονται. . . . : . XVI, 2
Γένεσις χορείου ὀμφαλοῦ. καὶ ποτυληδόνων. τ I, 17
Περὶ κοτυλιδόνων LC ond. de nus XVI, 3
Πρὸς τὰ γινόμενα ταῖς ᾿κυοῦσαις περὶ τοὺς
πόδας οἰδήματα. . . yd . AkOXVLA
Περὶ τῶν δίμηνα καὶ τρίμηνα ᾿φϑειρουσῶν Mee n XVI, 21
Ὅπως δεῖ συνεργεῖν τῇ ἀποβολὴ τοῦ φϑειρο-.
μένου ἐμβρίου. Mop ὁ . A. XVI, 20
Τίνα σημεῖα προηγεῖται μελλούσης ἀποτέξεως
γένεσϑαι voic καταφύσιν [6Χχο. À. 13] . . . Sor. I, 20
Τίνα δεῖ παραινεῖν ταῖς καταφύσιν τικτούσαις Α. ΧΥ͂Ι, 14
Τότε δεῖ τὴν κύουσαν ἐπὶ τὸν δῶρ ig 3 al.
Τί ἐστιν ὠδίς. ἐμ δ CD VUE Gus nA al.
Πῶς γίνονται ὠδίνες. NA ΣΤ AN MP M 1: ca al.
Πῶς δεῖ καταφύσιν μαιοῦσϑαι ΘΟ al.
Κατὰ πόσους τρόπους φερόμενα τὰ καταφύσιν
ἔβρια δυστοκεῖται. . . al.
Κατὰ πόσους τρόπους τὰ παραφύσιν φερόμενα
κομιξόμεϑα ew qe al.
Κατὰ πόσους τρύπους τὰ χυούμενα κομέξεσϑαι al.
Πῶς σημειούμεϑα τὰς μέγα ἔμβριον Ti4TOUGOG al.
Πῶς σημειούμεϑα τὰς τέρατα τιχτούσας. ἘΠ al.
Πῶς σημειούμεϑα τὰς δίδυμα τιαχτούσας. .. al.
Πῶς διακρένομεν στομαχικὴν συνηληφυῖαν, πό-
τερον κατὰ τὸν κέσας λόγον πάσχει, ἢ κατὰ
τὸν προκειμένου λόγου, πάϑος "us al.
Πῶς σημειούμεϑα ἐφϑαρμένην & ἀπὸ ἐμμήνων ἢ ἣ
ἀπ᾿ ἀνδρός. . . i al.
“Πῶς ἐλέγξομεν ἐπιτετηδευμένην παρϑενίαν ^ ,,ul.
Ὁποῖον τύπον ἐκλεκτέον τῇ IA καὶ
τίνα δεῖ ἐνετοίμως ἔχειν ur. al.
Τίνα δεῖ παρασκευάξειν πρὸς τὴν ἀποκύησιν, Sor. I, 21
Πῶς δεῖ obl τὰς 4eíous ἐπὶ n" ans
τοῦ ἐμβρίου.. εν al. (muf.)
ἐνταύϑα ἐστὶν &vóg ἐμ στοῦ ᾿σχήματος τὰ ἐν hie pro figuris
omissis in tex-

τῇ μήτρα τῆς διαπλάσεως τῶν ἐμβρίων καὶ δὰ additur Me-

γιν τ "qmm cre

e Ὁ SNO ICI

^ (aj ati MID RN E IIIa

— 415 —

πῶς ὀφείλει ἐκβαλλεῖν ἕκαστον 7 pate μετὰ letii cap. (Erm.
τῆς ἑρμηνείας τοῦ γράμματος: ἐάσαμεν δὲ] περ Te ^»
διὰ τὸ ποικίλον: T γυναικεῖος ὑποζογράφος. σεως xal 9 ἐ-
ὀλυμπιάδος ἡρακλείας διαπεμπο μένης πρὸς MA σαρολ ion
xAsoz«rQuv. βασίλισαν αἰγύπτου. iu Cis v
]- σωρανός: c- 4-
Sor. I, 22
Περὶ ἐγκατεχομένων δευτέρων... ... 1 (II, 20)
Α. XVI, 24
Περὶ δυστοκειῶν. καὶ τί ἐστιν δυστοκεία.
Τίς αἰτέα δυστοκείας, καὶ κατὰ πόσους τρό-
πους γένεται δυστοκπεία ἐπὶ τῶν περὶ φύσιν Sor. II, 17
γενωμένων 10
Πῶς σημειούμεϑα τὰ αἴτια τῆς δυστοκυίας. A.XVI92
Πῶς ϑεραπεύσωμεν δυστοκυίαν κοινότερον. xal | es 22)
ἐπιμέλεια δυστοκυίας. i
«Περὶ £uBovorouteg καὶ ἐμβρυουλκίας
Ὅσα δεῖ ποιεῖν πρὸ τοῦ τὴν ἐμβρυουλκυίαν Sor. lI, 19
(A.XVI,23)
ἐργάσασϑαι ἘΣ :
᾿Ἐπιμέλεια μετὰ τὴν ᾿ἐμβρυοτομίαν. A. XVI, 25
Περὶ προπτώσει τρας δι᾽ ἐμβρυουλκυίαν ἣν I
θέ .7rQ ς μήτρας upo ** 1A. XVI, 72
Περὶ φλεγμονῆς μαστῶν d opu A. XVI, 38
Περὶ. ἀποστήματος ἐν μαζοῖς ; 5» E
Περὶ τῶν κατὰ μαστοὺς συρίγγων. . . ον MB
Περὶ τῶν ἐν μασϑοῖς φαγεδενικῶν lx» . sc ud
Περὶ τῶν ἐν μασϑοῖς καρκινωμάτων. : 7 42
Εἰλκωμένου σημείου. τίνα τῶν καρκινοδῶν à by-
yov εὐίατα, καὶ τίνα ἀνίατα: UR d 5» 43
Ζειρουργεία καρκινωμάτων à : 5» 7 AE
᾿Επιμέλεια καρκινωμάτων τῶν χειφουφγία μὴ
ὕπο αλλομένων ; . » 46
᾿Επιμέλεια τῶν μὴ ᾿εἰλκωμένων καρκινομάτων. EI Y:
Εἰλκωμένων καρκένων ἐπιμέλεια. (E»rEoov
ἄλλον ἄλλον ἄλλ ον 48
Πρὸς τὸ ur, ϑρομβοῦσϑαι τὸ γάλα ἐν gem
ἄλλον ἄλλον: [citatur Soranus] . ; » *95
Περὶ σκιρρωϑέντος μαστοῦ... . . » 49
Περὶ σπαργανώσεως μαστῶν Qo Sor. I, 25
Περὶ τῆς τοῦ βρέφους ἐπιμελείας . ES ὃ Sor. I, 26
Πῶς γνωρίζεται τὸ πρὸς ἀνατροφὴν ἐπιτήδειον
Πῶς ὀμφαλοτομητῶν. Joe" : 5» 21
Περὶ di Ee
NC ONERE aid Gene sene s 929

ρα

-- 416 --

Περὶ τῆς τοῦ βρέφους κατακλίσεως. | Bor. I, "n
Περὶ ἐκλογῆς. www). eere δ 82
Περὶ δοκιμασίας γάλακτος Y 4 » MÀ
Πῶς διαιτηταῖον τὴν τροφόν γῆν 5» 94
Πῶς ποιητέον σβενημένου τοῦ γάλακτος 7 ἢ φϑει-

φομένου ῇ παχυνομένου 7j Aemvvvouévov . . R88
Περὶ λουτροῦ καὶ τρέψεως τῶν βρεφῶν E ud » 96
Πῶς δῆ καὶ πότε διδόναι τοῦ Beépovs τὸν

μαστόν : SS i ats (0.
Περὶ τῆς τοῦ ὀφθαλμοῦ ἀποπτώσεως Rim card ic CENE
Πότε καὶ πῶς παραλυτέον NEU ados » D»
Πῶς δεῖ καϑίξειν καὶ περιπατῶσιν ἀσκεῖν...
Διατί τὰ πλήστα τῶν ἐν δώμη Senior] ».

παίδων. ἐν Ὴς i
Πότε καὶ πῶς ἀπογαλακτιστέον τὸ ἀκα ; pu 8.
Περὶ ὀδοντοφυιάσεως j c ba ὡς au 2d » 42
Περὶ φλεγμονῆς παρισϑμένων. E. e ΤΠ ΘΝ » 43
Περὶ ἄφϑης : rere » 44
Περὶ ἐξανϑημάτων. xol ὀδαξισμῶν Mieres qe ἐν
Περὶ δόχμου τὲ weh Buxoe 2o de os. ἔπι s 546
IIsol σηριάσεως. : Ma Eo Sl pe rtc 9 X
Περὶ δευματισμοῦ κοιλίας LOS » 48
Πρὸς τὰ τῶν μηρῶν καὶ ὦτων παρατρίμματα. al.
Ζίαιτα νηπίων καὶ τῶν ἐφεξῆς ἡλικιῶν ἄχρι

τῶν παραχμαξόντων συνοπτική Pie ἐς Toe al.
Εἰ ἔστιν ἴδια πάϑη γυναικῶν. cheeRégdee toc praef.

πόνου καϑάρσεως. Aet. XVI,

Περὶ ἐποχῆς ἐμμήνων καὶ στραγκῆς καὶ iis Tos II,1
RODEO, dc um

Θεραπεία τῶν μὴ καϑαιρουμένων διὰ πλείστην

ϑερμότητα .. "Ere ΜΕΥ ΠΥΡῚ,
Θεραπεία τῶν μὴ καϑαιρουμένων διὰ πλείστην

ψυχρότητα MEE ND ERES Μὲ ον μὰ! τἀ RUNE τ ἡ 98
Πεσσοὶ αἱμαγωγοί vices 4 m9
Θεραπεία τῶν διὰ πλείστην πιμελὴν μὴ ᾿καϑ-

αἰρομένων Στὸ n- 9b
Θεραπεία τῶν διὰ ὑπὸ ἀσροφίαρ μὴ καϑαιρο-

μένων... uL dup
Θεραπεία τῶν διὰ μοχϑηρῶν τυμῶν μὴ ᾿καϑ-

αιρομένων.. ". Ὁ
Θεραπεία τῶν διὰ πολλῶν καιρῶν χηρίαν qu)

καϑαιρομένων. .. .... 58

(tit. om.) Aet. XVI, 59

eB (sic) Θεραπεία τῶν δι᾽ ἑτέρων τόπων κενου-

oLy (sic) Πρὸς τῶν πινομένων φαρμάκων πρὸς τὸ

οιεδ
'QLE

otc

Qt

Q1
Qu

o
ox

oxp

oy
Q*óÓ
0*6
oxc

ρπξ
0*7]
ox

ολ

Soranus, ed. Rose. 21

—-—HU --᾿

μένων καὶ διὰ τοῦτο μὴ ber ei

συνήϑως. . . Apul . XVI, 60
Θεραπεία τῶν διαιτίαν τινὰ τῶν "mol dos

ὑστέραν μὴ καϑαιρομένων. ἐκ: E uM
Περὶ ὑπερχαϑάρσεως. καὶ αἰμορραΐας.. pep n DEM
Περὶ αἵμορραγούσης ὑστέρας... . . . . . Sor. II, 10
Περὶ ῥοῦ γυναικείου ἰ E a

Qi ῥοῦ y : A. XVI, M
"Poo ἐρυϑροῦ ϑεραπεῖα.. . . . . . . . e us ΤΙ, ud
Ῥοῦ λευκοῦ ϑεραπεία. ! A. XVI, 66
Περὶ ὑστερικῆς πνιγός [citatur Bored: Takt í
Συλογαὶ πεσσὼν σκευασίαι. πέρι ὑστερικὰςλ

πνίγας ἐκ “διαφόρων »
Σκπευασίαι “ἀλειμμάτων πρὸς τὸ ,προκείμενον ἢ 68.

πάϑος. ἤγουν ὑστερικῆς πνιγός DI Ἂ

προκείμενον πάϑος Lise
Περὶ yovoogoíag [exc. Aet. XVI, 69 Σωφανηῦ] Sor. II, 12
Περὶ ἀτονούσης mE i [exe. Aet. XVI, τὸ

Zoepgovo)] . W AD
Περὶ παραλύσεως ᾿μήτρας [exe. Aet. XVI, E

τοῦ αὐτοῦ]... 5» 14
Περὶ παρεγκλίσεως xol ἀποστροφῆς καὶ ἄνα- e| "ro PM

δρομῆς μήτρας. IUE MATT TUM; A. XVI, 13
H ; Sor. II, 6

ερὲ ἐμπνευματώσεως μητρας. . . .ὄ . . A. XVL 74
Περὶ ἠδοίματος ὑστέρας [exc. Aet. XVI, τῇ. Sor. II, 7

Περὶ ὑδρωπιώσης wytoug . . €. ἐ ΕΑΝ, νὰ XVI, 75
Περὶ μύλης πάϑους ἐν μήτρα. ὑπό τινων

ὕδερος ὀνομαζόμενος [exc. Aet. XVI, 76] . Sor. II, 9
Περὶ σατηριάσεως περ Aet. XVI, 18 τοῦ

αὐτοῦ]. SUA OR ; 8
Περὶ φλεγμονῆς ὑστέρας. RS AP Sor. II,.3
Τίνα σημεῖα οὔσης φλεγμονούσης. μήτρας ; NS XVI, 19.
Τίνα σημεῖα ἐπιτάσεως. καὶ πεσοὶ πολλοί. 80——83

Περὶ σκίρρου καὶ σκληρομάτων ἐν xin [exc.
Aet. XVI, 84 Zooavov] . 2a s ION HL, S def.
(desunt reliqua)
"AMA σημείωσις τῶν αὐτῶν καὶ πεσοὶ πολλοί À. XVI, 845α.

Περὶ διατάσεως ὑστέρας. Ye jS. BNNN Tl, 5
Τῶν ἐν γυναικίοις μέρεσιν ἀποστημάτων Eun 5 21

(A.89—81)
llegl διοδερισμοσ. . ... . 7. 5... s... . Sor. II, 84

-

-- 418 —

Περὶ συρίγγων. . . εὐ δου Dedi
Περὶ τῶν ὑστέρας ἑλκῶν καὶ | ἀνθρακωδῶν Sor. II, 29
ἑλκῶν ἐν ὑστέρα ϑεραπεία | (A. 92)

À. XVI, 93
Πρὸς τὰ ἐν μήτρα ἀκάϑαρτα ἕλκη. ME E Ἢ 94
Πρὸς τὰ νεμόμενα ἐν ὑστέρα ἕλκη... .. á 95
᾿πουλωτικὸν ἀσηληπιάδου. : i 96
Περὶ καρκινωμάτων ἐν μήτρα καὶ καρκινῶ-
ϑήσης MQtQUu6G 0... v Us a oy DOES ERR
: (A. 97)
Περὶ φημώσεως μήτρας. . . . , . . . . . Bor. II, 32
(A. 98)
Περὶ ἀτρήτων καὶ ἀτρήτης ὑστέρας. . . . . Sor. Il, 38
(A. 99
Περὶ ὑπερμεγέϑους νύμφης καὶ νυμφοτομίας Sor. 11, 25
(A. 106)
TIsol x29Xijast0Q |... 4 no ism Rin o. x ΚΣ ΘΥν RS ΤΣ
(A. 107)
Περὶ αἱμορροιδῶν ἐν τῇ μήτρα... . .. ET II, 30
(A. 100)
Περὶ ϑύμων τῶν ἐν γυναικείοις μέρεσι καὶ
μυρμίκων καὶ ἀκροχορδόνων. . . . . . . A. XVI, 108
(Sor. 11, 27)
Περὶ γάδων καὶ κονδηλωμάτων. .. .. .AÀ. XVI, 109
(Sor. 1I, 28). 110
(sic) "4110 παραχρῆμα ἐδεῖτο τος XVI, 110
Περὶ κονδηλώματων.. πο o0 BOR, AES
Περὶ κεχροειδῶν σκληρωμάτων. ἐν » μήτρα S MUEVE 111
Περὶ ψωρωειδῶν ἐν μήτρα "DS 4 5 xA.
Περὶ ἀποστημάτων ἐν τοῖς πτερυγώμασι vios » εἰς
Περὶ ἐξομφάλου γυναικός. utere Bo NIA i 5» LM
Περὶ λιϑιώσης μήτρας. perde 4 c MEE

Περὶ μελικηρίδων καὶ ἀϑερωμάτων. καὶ στεα-
τωμάτων τῶν ἐν τοῖς γυναικίοις αἰδίοις. . Sor. ll, 33

exir.

Περὶ ὑδρωκήλης SECTOR QU, JEN MEE T el
Περὶ βουβωνοκήλης. Jg Jobi, Sepe MC Ate: 5» 101
Περὶ κηρσοκήλης. : 6 - 100
Πρὸς τὸ μὴ ποιεῖν κοιλίαν δαγάδας ἐ ἐκ τοχε-

τοῦ ἢ μελανίας. - Andr i S EE n 718
Περὶ ἀγονίας καὶ συλλήψεως ur EM ον, ΠΝ
Περαπεία ψυχροτέρας μήτοῦδι 6 2 25. Los ΑΔ. ASA
Περμοτέρας “Φστέρας θεραπεία. ΤῊΣ : 3»334 .99
Περαπεία τῶν δι᾽ ὑγρώτητα ὑστέρας μὴ συῖ-

ἀμ βανοῦσώνι, τς, τ sla sor sr ee SUN » 29

-- 419 —

ροξα Περαπεία τῶν διαξηρότητα τῆς ὑστέρας μὴ

λαμβανουσῶν. . . . . . . Ael. XVI,830
o£ Περαπεία τῶν ἄλλων διαφόρων. διαϑέσεων

ἐφαῖς οὐ κυίσκουσι cg ^ 31
oeby ᾿Ἐπιμέλεια ἐφ᾽ ὧν οὐδὲν ὀχληρὸν ᾿φαίνεται,

καὶ πεσοὶ συλληπτικοί. | borra neige ide: dh 33

πρὸς σύλληψιν AN E 34

ρξξ (sic) “Περὶ κατασκευῆς τοῦ ἀνθρώπου καὶ
᾿ ὠνομασίας πάντων τῶν μελῶν καὶ τῶν
στοιχείων: —

24*

INDEX CAPITVLORVM SORANEORVM

(additis Ermerinsii numeris).

(Libri I) :

(Praef.) Εἰς πόσους καὶ τίνας λόγους τμητέον τὴν τῶν γυναι-
κείων παράδοσιν.

I Tie ἐστιν ἐπιτήδειος πρὸς τὸ γενέσϑαι μαῖα.

II - Τίς ἀρίστη μαῖα.

HE Tg φύσις μήτρας καὶ γυναικείου αἰδοίου.

IV Περὶ ἐμμήνων καϑάρσεως.

V Τίνα σημεῖα μελλούσης γίγνεσθαι καϑάρσεως.

VI Εἰ ἐπὶ συμφέροντι ,«γέγονεν ἡ τῶν ἐμμήνων καϑαρσις.

VII Εἰ ὑγιεινή ἐστιν 7 διηνεκὴς παρϑενία.

VIII AMexoi τίνος τὸ ϑῆλυ παρϑενοτροφητέον.

ΙΧ Ig σημειωτέον τὰς δυναμένας συλλαμβάνειν.

X. Tfe ἄριστος καιρὸς συνουσίας πρὸς σύλληψιν.

ΧΙ Εἰ ὑγιεινή ἐστιν ἡ σύλληψις.

ΧΗ Τίνα σημεῖα σρλλήφεας:

XII Τίνα κατὰ τοὺς ἀρχαίους σημεῖα τοῦ ἄρρεν εἶναι τὸ
κυοφορούμενον ἢ ϑήλυ.

XIV Τίς ἡ τῶν συνειληφυιῶν ἐπιμέλεια.

ΧΥ Περὶ κίσσης.

XVI Τίς ἡ ἀπὸ τῆς κίσσης μέχρι ἀποτέξεως ἐπιμέλεια.

XVII Τίνα κυούσης τῆς γυναικὸς ἐντὸς τῆς μήτρας φύεται.

XVIII. Τίνα σημεῖα μελλούσης γίγνεσθαι φϑορᾶς.

XIX Eí φϑορίοις καὶ ἀτοκίοις χρηστέον καὶ πῶς.

ΧΧ Τίνα “σημεῖα προηγεῖται μελλούσης ἀποτέξεως γίγνεσθαι
τῆς κατὰ φύσιν.

XXI Τίνα δεῖ mte Qoo ev dee uy πρὸς τὴν ἀποχκύησιν.

XXII Περὶ & κατεχομένων δευτέρων.

[XXIII Τίς ἡ τῶν ἀποκεκυηκυιῶν ἐπιμέλεια].

[XXIV De purgatione post partum.]

[ De ruptionibus jn partu.]

XXV (23) Περὶ σπαργήσεως μαστῶν.

-- 421 --

(Praef) Περὶ τῆς τοῦ βρέφους ἐπιμελείας.
XXVI (55). Ilog γνωρίξεται τὸ πρὸς ἀνατροφὴν ἐπιτήδειον.
ἽΧΧΥΠ (26) Πῶς ὀμφαλοτομητέον.

XXVIII (2) Πῶς ἀποσμηκτέον τὸ βρέφος.

ΧΧΙΧ (28) Πῶς σπαργανωτέον.

ΧΧΧ (29) Περὶ τῆς τοῦ βρέφους κατακλίσεως.
XXXI (29) Περὶ τροφῆς.

XXXII (80) Περὶ ἐκλογῆς τιτϑῆς.

XXXIII (81) Περὶ δοκιμασίας γάλακτος.

XXXIV (32) Πῶς διαιτητέον τὴν τροφόν.

ΧΧΧΥ (88) Τί ποιητέον σβεννυμένου τοῦ γάλακτος.
XXXVI (84) Περὶ λουτροῦ καὶ τρίψεως τῶν βρεφῶν.
ΧΧΧΥ ΤΙ (86) Πῶς δεῖ καὶ πότε διδόναι τῷ βρέφει τὸν μαστόν.
XXXVIII (86) Περὶ τῆς τοῦ ὀμφαλοῦ ἀποπτώσεως.
ΧΧΧΙΧ (87) Πότε καὶ πῶς παραλυτέον.

XL (38) Πῶς δεῖ καϑέξειν καὶ περιπάτησιν ἀσκεῖν.
XLI (39) Πότε καὶ πῶς ἀπογαλακτιστέον τὸ βρέφος.
XLII (40) Περὶ ὀδοντοφυίας.

XLIII (41) Περὶ φλεγμονῆς παρισϑμίων.

XLIV (42) Περὶ ἄφϑης.

XLV (48) Περὶ ἐξανϑημάτων καὶ ὀδαξησμῶν.

XLVI (44) Περὶ ῥωχμοῦ τε καὶ βηχός.

XLVII (46) Περὶ σειριάσεως.

XLVIII (46) Περὶ ῥευματισμοῦ κοιλίας.

(Libri Il)
B) Ei ἔστιν ἴδια πάϑη γυναικῶν.
I (48) Περὶ ἐποχῆς ἐμμήνων καὶ στραγγῆς καὶ μετὰ πόνου
καϑάρσεος.
II (60) Περὶ φλεγμονῆς ὑστέρας.
IIl (59) Περὶ σατυριάσεως.
IV (51) Περὶ ὑστερικῆς πνιγός.
[V Περὶ διατάσεως ὑστέρας.
VI (56) Περὶ ἐμπνευματώσεως ὑστέρας.
VII (57) Περὶ οἰδήματος ὑστέρας.
VIII (61) Περὶ σκίρρου καὶ σκληρωμάτων ἐν ὑστέρᾳ.
ΙΧ (58) Περὶ μύλης.
Χ (49) Περὶ αἱμορραγούσης ὑστέρας.
XI (50). Περὶ ῥοῦ γυναικείου.
XII (52) Περὶ γονορροίας.
XIII (53) Περὶ ἀτονούσης μήτρας.
XIV (04) Περὶ παραλύσεως μήτρας.
XV (55) Περὶ παρεγκλίσεως καὶ ἀποστροφῆς καὶ ἀναδρομῆς
ὑστέ ας.
[XVI Περὶ ἀγονίας καὶ ἀσυλλήψεως.

— 422 —

XVII—XIX (62—65) Περὶ δυστοκίας.

(XX Περὶ ἐγκατεχομένων δευτέρων.]

[XXI Περὶ τῶν ἐν γυναικείοις μέρεσιν. ἀποστημάτων.]
"XXII Περὶ τῶν ὑστέρας ἑλκῶν. cit. in II, xi]
[XXIII Περὶ καρκινωμάτων ἐν μήτρᾳ.]

[XXIV Περὶ συρίγγων ἐν μήτρᾳ.

[XXV Περὶ ὑπερμεγέϑους νύμφης.

"XXVI Περὶ κερκώσεως.]

[XXVII Περὶ ϑύμων τῶν ἐν γυναικείοις μέρεσιν.)
[XXVIII Περὶ ῥαγάδων.]

[XXIX Περὶ κονδυλωμάτων.].

[XXX Περὶ αἱμορρούδων ἐν τῇ μήτρᾳ.
XXXI (66) Περὶ προπτώσεως μήτρας.
[XXXII Περὶ φιμώσεως μήτρας.]
[XXXIII Περὶ ἀτρήτων.1

| Περὶ μελικηρέδων καὶ ἀϑερωμάτων καὶ στεατωμάτων τῶν ἐν

τοῖς γυναικείοις αἰδοίοις.]
[XXXIV Περὶ διοπτρισμοῦ.]

-

VT var τὰ d I. M.

EUR

NOTANTUR

lectiones codicis (Parisiensis).

lectiones apographi Dietziani.

emendationes editionis Dietzianae (1838).

emendationes Ermerinsii (1869).

emendationes prolatae in Ermerinsii Ep. crit. ad Sor.
a se editum (1872).

CORRIGENDA

quae sint animadverti haec:

exciderunt. vwmeri

-

(52) ante curantur p. 76, 8
62 anie μνημονεύσομεν p. 231,7
70 ante τρεῖς δὲ p. 239,8

56 ante παρὰ δὲ p. 353, 18.

praeterea legas

foramen p. 21, 15

sola (pro vola) p. 45, 19 not.

partibus p. 60, 2

lpsius p. 104, 20 (cf. imd. s. cium)
Oribas. lat. VI, 347 (ad 11,1) p. 145
licet...debent bi (ind. s. licet) p. 160
χρόαν p. 224, 14 (cf. ind. s. δοιαὶ)
addiderat p. 229,5 not.

et ad p. 294,25 conferas ind. 8. προανειλ.

ΤΟΥΣ
RC. .
pm -

ΠΥ aided eigo Qd ca?

VICTORIA UNIVERSITY
LIBRARY

^d

BS

usns
B

tes

DICT NO
naris
DOR