Skip to main content

Full text of "Hermanni Boerhaave ... Praelectiones academicae in proprias institutiones rei medicae"

See other formats 


^v. 


sJJ-"'     A'  ■■  •*- 

*  "■  ■■■     <  .,■*■"■     ^  ■ 


•'*■       i»  - 

•    >»•       ■» 


i^-'> 


~»-    ■■  ^\^'.-f 


■.:■■    :'y\'   '.^..x  -■^•■•1:-     ■-•   -^    ■ 


^•kr 


>  .«♦'•V  ;■.--  «^-r^^'- 


^-- 


iT 


*  :^  j% 


HERMANNI  BOERHAAVE 

Phil.  &  Med:  D.Inft.  CollegtlPracl.Bot.  &  Chem.  Vrof. 

in  Acad.  Lugd.  Bat.  Praes.  ColL  Chtr.  Soc.  Reg. 

Scient.  Lond.  &  Acad.  Reg.  Scient.  Paris.  Sod. 

PRAELECTIONES 
ACADEMICAE 

IN   PROPRIAS 

INSTITVTIONES  REI  MEDICAE 

i 

EDIDIT,  ET  NOTAS  ADDIDIT 

ALBERTVS    H  ALLER.      | 

M,  Jsf  Phll.  D.  Conftliarius  Aalicus  &f  ArchiaUr  Regius  ;] 

Med.  Anat.   Bot.  Chtr.  P.  P.  O.  "         \ 

Sscc.  Regg.  Brit.  i^  Suec.  Sod.  ' 

Tom.  V.  Pm  L 

EESPIRATIO.   LOQJ/ELA.  SEMEN 
MASCVLINVM. 

•§•  -^-  W 


s. 


G  O  T  T  I  N  G  AE, 
APVD    ABRAM   VANDENHOECK  ,    ACAD, ,  TypOCR. 

MDCCXLim, 


Digitized  t)y  the  Internet  Archive 

in  2011  with  fundingfrom 

Open  Knowledge  Commons  and  Harvard  Medical  School 


http://www.archive.org/details/hermanniboerhaav05boer 


»E    RESPIRATIONE 

DCI. 

Rcfpiratio  eft  aeris  communls  per  afpe- 
ram  arterlam  in  vafa  aerea  pulmonis 
adduftio ,  &  ex  iisdem  ejusdem  aeris  alterna 
c^^pulfio.  Quatuor  in  hac  aftione  periodos 
diftinguimus.  Primaeftaerisderivatio  in  vafa 
pulmonis  aerea  explicata.  Hocautem  nomine 
intelligimus  Laryngem  ,  ?rtenam  Afperamt 
Bronchia,  vcficulas  Malpighianas.  Secun- 
da,  aeris  in  haec  vafa  derivati  retentio,  qua 
ah'quo  tempore  neque  infpiratur  ,  neque  ex- 
fpiratur.  Tertia  ,  aeris  addudti ,  retenti, 
expullio  ex  toto  pulmone  aereo.  Quarta, 
lecunda  quies  pulmonis*  poft  exfpirationem, 
in  qua  denuo  aliquo  tempore  neque  exfpira- 
tur  nequc  infpiratur, 

Perennet)  Quaeftio  difficilis  eft  ,  quanl 
nullus  Phyfiologorwm  folvlt  ,  donec  prima 
ad  folutionem  fundamenta  jaceret  Cl.  clo- 
PTON  HArcRs.  »  Imo  vero  neque  noftro 

tem- 

a  Quia  nempe  cartifeginum  cum  coftis  anga^ 
lum  mutari,  &  extreminatescoftarum  a  fe 
invicem  recedcre ,  hinc  latcral«m  latitudi- 

^m.r^  A  acm 


2        DE  RESPIRATIONE. 

tempore  fatis  cognita  eft,poft  adeo  numerofa 
in  eam  reminliituta  cxperimenta. 

Partim)  Refpiratio  vitalis  eft  ^  quia  in 
fomno  &  in  apoplcxia  nrjanct,  fublata  tunc 
animalitate,  imo  vero  augetur.  Animali% 
autem  elt,  quia  pro  arbitrio  cekrius  relpl- 
rare  poffuni,  aut  profundius ,  aut  contraria 
faccre.  Hujus  modi  vero  inp^rium  in  cor 
exercere  non  licet ,  nequ^  ex  inperio  irien- 
tis  cor  unquam,aut  citius  movcbitur,  aut 
tardius :  Hoc  ita  accipiendum  elt ,  nihil  in- 
inediate  nos  poffe  in  mutando  cordc,  nam, 
dum  refpirationern  ex  arbitrio  mutarrius, 
&  acceleramus,  vel  retardamus  ^  *,  poffu- 
mus  etiam  cordis  motum  accclerarc  &  re- 
tardare  pro  voluntate.  Imo  in  refpira- 
tione,  li  verum  dicendum  eft  ,  vis  anima- 
lis  vim  vitalem  fuperat.  Nam  homo  aerem 
folum  retinepdo  poteft  fc  ipfum  occidcre. 
Kervi  Angolenfes  ^,  ex  Africa  meridionaH, 
vitae  pcrtaeli  ,  ftantes  animam  retincnt, 
donec  moriantur:  hinc  eorum  hominum 
vilis  merxeft  ;  ad  minimum  enim  faftidium 
fe  anima  hcrurrique  pretio  privare  dofti 
funt» 

Exem*- 

nem  thoracisin  infpiracbne  augcri  docuit^ 
p.  28.  ad  fnem  ufq. 

a  *  vid.  Dcxxv. 

^  cxciv.  not- ;?K  Ab  eo  tempofcin  rclationc 
P'  zucHELLi  legi ,  hos  fcrvos  fe  interi  - 
mcre  lingua  fua  rcvoluta  &  in  afperam 
ar.^Ham  inferta  r^/^i^Ct^w^.p.fOJ.  Servum 
barbarum ,  qui  refpirationc  cohibita  {t  lufFo- 
cavit,  G  A  L  E  N  u  s  habct  dz  mot*  mufc.  IL  p# 
m.  637, 


DE  RESPIRATiONE.        3 

Exempla  funt,  pueros  ex  flctu  pcriilTe, 
id  vernacula  didione  vocant  die  /ee!e  etn 
blajen.  Sed  &  ex  rifu  5r*ortales  periilTe 
lcgimus  ^  yidi  ex  cachinno  profuiiori 
refpirationem  ita  mutatanf,  ut  jugulares 
venae  turgercerent,  &cerebrum  atque  cere- 
bellum  fanguine  obruiinciperent. 

Multjpficta)  Organa  pene  innumera  ad 
refpirationem  cfficiendam  confpirant,  quae 
omnia  fana  eilc  oportet ,  ut  bene  rcfpiretur, 
&  vix  ia  corpore  toto  particula  fupercft, 
cuius  non  aliquae  in  tanto  negocio  partcs 
fint.  Huc  ncmpe  pertinct  pulmonis  triplex 
fyftema,  vaforum,  ex  qu^bus  totus  conpo- 
jiitur ,  pars  arteriofa  ,  quae  eft  quafi  cordif 
dextri  continuatio;  pulmonfs  pars  venofa, 
five  cor  liniftrum  produflum ;  pars  demum 
cartilaginea  ,  bronchia  nempc  &  veficulae. 
Porro  Thorax  ;  Diaphragma  ;  Abdom^n 
cum  fuis  mufculis ;  intcrcoftales  mufculi ; 
coftae,  carumque  cum  vcrtebris  firma  (imul 
&  mobilis  articulatio  ;  ftcrnum ;  Claviculae 
litus  idoneus.  Ad  voluntariam  vero  refpi- 
rationcm  praeterca  pcrtinent  mufculus  fer- 
ratus  pofterior  fuperior;  fubdavius;  ferratus 
poflerior  inferior  ;  rhoroboides  ;  mufculi 
fcapulae  &  coftarum  motores  ad  unum 
omnes:  demum  colli  flcxores ,  qui  &  ipfi  in 
fubfidium  veniunt.  Nunc  intelligitur, 
quare  adco  pauci  morlales  fint ,  qui  refpira* 
tionis  hiftoriam  rite  intelligant.  Nam  ple- 
rique  medici  vlx  nomina  eorum  mufculo- 
rum  tcnent ,    qui  refpirationi    miniftrant: 

verum 

c  conf,  Dcxxf. 

A  j 


4        DE   RESPIRATIONE, 

verum  non  alia  aftionis  alicuius  caufa  cft, 
praeter  cas  partes  corporis  humani  a  quibus 
perficitur,  harum  ergo  fabrlca  ignorata  ficri 
non  poteft,  ut  aftio  intelligatur.  Rufticus 
nihilo  deterius  ,*  quam  fummus  aliquis  ana- 
tomicus,  novit  dilatari  in  rcfpirando  tho- 
racem  ,  abdomen  protuberare:  verum  a 
quibus  partibus  corporis  humani  fiant  hi 
tnotus,  quibus  fanis  vigeat,  quibus  vero  lae- 
iis  laedatur  ,  id  medici  eft  fcire.  Summam 
enim  in  morbis  difficultatcm  faclt  magnus 
numerus  organorum  ,  quae  ad  aftionem 
concurrunt  ,  &  quorum  aliquod  laefum 
totam  fundlioncm  turbat ,  cum  interim 
difficillimum  fit  fcitu,  quae  ex  toto  numcro 
propric  laela  fit.  Si  mille  caufac  funflionls 
alicujus  fucrint,  tu  vero  ita  pene  orones 
Boveris ,  ut  ignofes  unicam ,  non  potes 
dici  intelligerc  cam  fundtionem  ,  neque 
lacfam  fanitatem  reparare,  fi  ea  unica, 
tibi  ignorata;»  caufa  fucrit  in  vitio* 

DCII. 

^equaTtter)  Tum  in  cxterna  fupcrficie, 
tum  in  interna.  Experimcntum  in  cada- 
vere  humano  fano,  fubita  morte  exftinfto, 
facile  cft :  aufer  tcgumenta  ,  &  mufculos 
intercostales,  cave  ne  pleuram  laedas,  vide- 
bis  candela  cbpofita,  per  integram  plcuram 
cavitatem  thoracis  minorem  efle,  quam 
vulgo  crcditur  ,  &  a  pulmonibus  totam 
repleri ,  &  nullum  inter  pulmonem  &  pleu- 
ram  aerem  efle  ».  Cum  crge  in  eo  ftatu  acr 
in  cavitatero  pedloris  venire  nequeat,  ftagna- 

bit 

»  fide  ocvt.  DCtit; 


DE  RESPIRATIONE.        s 

bit  cxclufus  y  atque  thoraccm  pariter  &  ab- 
domen  contra  pulmoncra  premet ,  donec 
diaphragma  adfcendat  ad  lineam  usquc,  quac 
per  papillas  medias  iranfit.  Tunc  vero 
fubito  perfora  pleuram  ,  continuo  fubibit 
aer  ,  &  pulmo  in  latere  perfoflb  collabctur* 
Caufa  huius  coUapfus  haec  eft.  Aer  admit- 
titur  per  vulnus  pleurae ,  qualis  per  os  m 
cavum  pedloris  defcendit,  atqueadeo  pulmo 
ponitur  in  aequiiibrio ,  inter  acrem  intcr- 
num  ,  qui  pulmonem  replct ,  &  inter 
aerem  externum  atmofphaericum  ,  qui 
cxterius  pedus  conprimit.  Male  adeo  dici- 
tur ,  aerem  in  vulnus  pectoris  admiflumi 
puimonem  pondere  fuo  conpreflifle  :  cum 
r.otum  fit  ex  hydrofl:aticis ,  omnc  corpui 
folidum ,  quod  influidum  homogeneum  dc- 
mergitur ,  in  figura  fua  nequaquam  mutari. 
In  noftro  vero  exemplo  manifeftum  eft, 
aerem  intra  bronchia  reniti  ,  ne  collabantur 
veficulae,  eadem  vi,qua  aer  externuseasdem 
conprimit.  Caufa  vero  collapfus  in  pul- 
jnone  haec  eft.  Pulmo  in  corpore  humano 
integro  femper  eft  in  violento  ftatu,  fempcr 
expanfus  ab  aerc  per  glottidem  acccdcnte, 
fcmper  major  ,  quam  foret ,  fi  in  libcro 
aerc  fibi  permiflus  fufpcnderetur  ^ :  Puhno 
cnim  in  aequilibrio  una  tertia  parte  minor 
ert  cavo  pectore  ,   in   homine  vcro  vivo 

eidem 

Hinc  etiam  ioflatus  cit6  cletumefcit,  ut 
iiccatu  difficiflimus  fit :  nititur  cnim 
contra  contentum  aerem  ,  cumquc  pcr 
quascunque  rimas  expcllit,  ut  fubfidcre 
poffit.  Dcvi.  not.  a. 

A  3 


6        DE   RESPiRATlONE. 

cidem  aequalis  eft,  in  Itata  vero  infpirationis 
ctiam  major,  cum  ex  corpore  erumpa^ 
Serrperadco  niiuntur  mulculi  niefochondri- 
aci  *  3  ut   pulmoncm    in   minus  volumen 

ledi- 

<=  Has  fibras  vifum  cft  fufius  repetere  quas 
fuperius  11.  p.  ifo.  15-4..  tantum  adtigi. 
Nempc  notiiTimum  eftjCartilagines  afpe 
rae  pofterius  inperfedas  efle  ,  non  fupe- 
rius  folum ,  ubi  intcgra  cft ,  ftd  in  ipfis 
bronchiis  vesal.  L.  1.  c.  38,  in  ic.  & 
olim  GALENVs  de  utiL  part.  L.  III  c  j. 

Ct   FALL  OPIU  S   Obf  p.  209.  Ct    SCH  R  A- 

D  E  R  Ohf.  4.  Dec.  I.  et  alii.  In  pulmonc 
intcgriorcs  funt  (drake  II.  p.  110 
A  u  c  T  o  R    comm,   in    hejsterum 

p.    405.      LIEUTAUD      p.      210)     Scd 

paulatim  dcgenerat  figura  cartilaginum, 
ct  obliqui  ,  altcrni,  inpcrfcdi  ,  diyifi 
fiunt  ,  demurnquc  ita  breves,^  ut  non 
anuli ,  fed  fragmcnta  cartilaginca  fin  , 
varia ,  quac  conjun6ta  diftormes  annu- 
los  cfficiunt  MORG.  adverf  I.  p.  30. 
Ea       triangularia       ct        quadrangularia 

Cflc    R  O  N  D  E  L  E  T  1  V  S     dc  ptfc.  L.  III. 

c.  Xr.  prin  iUs  dixit,  tum  fallopivs 

L  C.  S  P  1  G  E  L  1  U  S  p.  2f  2.  D  I  E  M  E  R- 
BROECKIVS   ,       COLLINS      p,     Sll. 

ct  alii.  Impcrtedias  autem  ibi  cartilagines 
cffe  dudum  G  A  L  E  N  u  s  docet  de  ut  L 
jArt.  1.  c. 

Scd  hae  cartilagines  varii  generis  fibris 
carneis  conneduntiftr.  Primumquc  per 
totam  longitudinem  afperae ,  in  ipfos 
pulmones ,  continuac  ducuntur  fil>rae 
longitudinales,  g  a  l  e  n  O  didiac  de  ufu 
yart.  J.  c.  ct  c  a  r  p  o  Ijag,  p.  34.  et  48 b. 
et  yESALio  p*  yi;.    edit.    i/jt.  ct 

71D0 


DE  RESPIRATIONE.        7 

VIDO  VIDIO  p.  297.  WlLLISlO 
T.  f.  ICOLLINSj  p.  81I.C0WPERO 
hlBIDL.  T.  If.  f.  4..  VKKHEY  EN  p. 
iS^i.     LtEUTAUD    p.  219.     DlONIS    p. 

460.  &c.  Earum  aliae  breviores  anulum 
quemque  fuperioriem  ,  inferiori  vicino 
aut  pene  vicino  adligant  drake  L  II. 
p.  167.  M  o  R  G.  Adverf,  I  p.  ^i.  Aliac 
longifliinae  a  Cricoide  canibgine  per 
intervallum  pofterius  ad  divifioncm  usquc 

LIEUTAUD    p.    119.    DRAKeI.   C.  & 

ultra  defcendunt  in  pulmones.  m  o  r  g  a  g  n. 
1. c.  p.  ^i.f  I.  F.  ru  V  csH.  Catal  rar.p* 
j  f  4.  W I  NS  L  o  \v  IV.  Je  la  poitr^  n  10  2 . 1 4^- 
Scd  aliae  praeterea  fibrae  adfunt ,  inter 
cartilagines  pofitae  :  quas  non  bene  de- 
cuffari  dixit  l  aurenti  vs  L  IX.  c  14. 
nifi  priores  voluit,  transverfo  enim  duclrU 
finesfemianuloiumconjunguntanulumque 
qucmque  afperae  perficiunt,  ubi  vcteresfola 
iigamenta  admiferant,  v.  g.  vi  d  us  v  i- 
D  j  u  s  1  c.  Has  poil  c.  bauhinvm 
p.  249.  (k  laurentii  conjedur^im, 
w  I  L  L  I  s  I  u  s  habet  Fharm.  rat,  11.  T. 
VIL  h  4.  Sc  p.  y.  &  pro  novo  invento 
c.  BARTHoLiNus  de  diaphr»  ?  19» 
T.  L  f  4.  8c  L  1  N  D  A  N  V  s  phyf  p.  174. 

&  DIEMERSROECK.  p.  JII.&COL- 
LlNsp.  81I.8C  VERHEYEN  PI9I. 
&  COWPER   1.  C.  &  LIEUTAUD  Sc    DFAKE^C. 

Deniquc  inter  informes  illas  Sc 
paulatim  membranefcentes  pulmonum 
cartilagines  ligamenta  membranea  conjun- 
gunt  (w  I  L  L  1  s.  1,  c.  p.  6.  quae,  nifi 
mufcularia  fint,  clatere  ccrtc  aliquid  pof- 
funt.  \  cficularum  vero  fibras  naufculo- 
fas  lubens  omitto  ,  quales  in  pulihone 
ranae  8c  teftudinis  vidit  malpighivs 
pofih.  p.  I  >.  &  in  agno  addit  fe  reperifTe, 
in  rana  vero  bremondi^s  irianifefto 
A  4  fidit. 


S        DE  RESPIRATIONE, 

redigant,  hlnc  ,  quamprimum  aer  ad  fuper- 
ficiem  cxternam  pulmonis  libere  accedii:,  & 
aequilibrium  eft  inter  aerem  diftendcntem 
pulmones ,  &  aerem  conprimentem  ,  tunc 
ex  natura  fua  ,  liberati  a  vi  expandentc, 
contrahuntur  mefochondriaci  mufculi ,  & 
pulmonis  volumen  diminuunr*  Nempc 
afperae  arteriae  pars  pofterior  divifa  eft  ia 
Iquam^s  p jfterius  deliquium  patientes  ;  de- 
inde  bronchi  &  ipfi  cum  fuis  ramis  five 
bronchiis,  ex  fquam  s  conponuntur,  hae 
fquamae  inter  fe  connedluntur  per  fibras 
albas  quidem  ,  fed  mufculofas :  hae  fibrae 
patiuntur  fe  expandi  ,  &  tunc  ramus  bron- 
chi  expanfus  longior  fit,  fed  eaedem  iterum 
vi  contradib  poflfunt  fquamas  ad  fe  mutuo 
adducere,  &  bronchia  adco  breviora  reddere, 
ergo  pulmo  propria  vi  fe  ipfum  conftringit. 
Ergo  refpirationonfit  perpulmonisvim  pro- 
priam.  Non  infpiratio  ,  nihil  enim  poteft 
nifi  fe  contrahere.  Non  exfpiratio  :  iVam 
vis  aer:s  per  glottidem  in  afperam  arteriam 

& 

vidtt.  Memoir,  de  VAcad.  1759.  p.  47?. 
iuinus  autem  caute  etiam  in  homine  in- 
ter  caufas  exfpirationis  receDcrunt  w  1 1- 

LlSiVS    p.6.    6CBERG£KVS     lU    nUt. 

lumrp,  16.  57.  &  DiONis  p.  469. 
ix.  V  E  tinv  c  uf.  des  part*  II.  p.  }  1  f  •  ct 
K  u  L  M  u  s  de  aer.  in  fang.  aJm.  Ita 
aliquid  etiam  in  pulmone  mufculofi  fufpi- 
catus  eft  MoADLYVs  o^.  refp»  p.  jf^. 
y6  atquc  uianifefto  fe  vidifFe  ad- 
firmat  b  k  em  o  n  dus.  1.  c  p.  478.  rc- 
ticutum  fibrarum  pulmonis  mufculofarum. 
Scd  in  homine  nihil  tale  fatis  certe 
adparuit. 


DE    RESPIRATIONE.       9 

&  pulmones  irruentis  efteadcm,  quaepref- 
fio  columiaac  triginta  trium  pedum  aquae* 
Tantam  autem  vim  a  pulmonc  &  a  con- 
tradlione  folorum  mufculorum  mefochon- 
driacorum  ruperari  pofle  non  videtur.  Qua' 
rc  cum  pulmo  pcrpetuo  in  vacuo  fulpcnda- 
tur  ,  dum  integra  vita  fuperelt  ,  cedet  in- 
cumbenti  columnac  aereac,  &  erit  in  per- 
petuo  ftatu  infpirationis :  nili  caufae  accc- 
derent  alternae,  quae  exlpiraiionemfaciant. 

DCIII. 

Fi)  Hacc  vis  poteit  mathematice  *  dcfi- 
niri.  Adplicetur  glottidianimalis  vivi  vcfi» 
ca  aere  plena  ,  prematur  ponderibus  iisquc 
fubinde  audis,  donec  idem  fiat  pulmonis 
ItatHS ,  qui  elt  in  fumma  infpiratione  ,  do- 
ncc  nempe  feptum  transverfum  in  planitiem 
deorfum  exporrigatur ,  vcl  gibbum  eti&m 
in  abdominis  caveam  emineat. 

Implentur)  Cani  vivo  (  in  quo  experi- 
mentum  fadum  elt  DCI L  )  coftas  diftringc, 
infla  per  laryngem  ,  pulmo  undique  reple- 
bitur,  &  denique  major,  quam  in  vitajfiet. 
Ergo  puhnones  dilatari  poflunt,  a  vi  ab 
interiori  fuperficie  puhnonibus  adphcata , 
dum  nulla  exterius  pulmonem  dilatat. 

DCIV. 

Aufertur )  Primus  experimcntum  fecit 
SV7AMMERDAMIVS  »•    Sumfit  pulmoncm 

*       ani- 

a  CC.  not.  1.  DCIX. 

^  Lapfu  memoriac  PRAECEPTORcitatswAM- 

MERDAMIVM9  is   enim  nullum  experi* 

A  5  mentttm 


lo        DE  RESPIRATIONE. 

animalis  vivi  ,  junioris ,  illaefum  ,  Iri  a- 
fperam  arteriam  in(eruit  tubum  opercilo 
circumdatum,  tunc  totum  cum  afpera  pul- 
monem  dimiiit  in  vitrum  cavum  ,  ejus  fi- 
gurae  ,  ut  aniliae  pneumaticae  cpe  totuni 
indeaerem  educerc  pofTef*    Hoc  viirum  di^ 

li- 
mentam  habet  ,    quod   huc   faciat.    Sed 

WOLFERDUS       SENGUERDUS     habct    111 

ir.qwfitkne  experimentati  Exp^  III,  &  l6- 
sChh.K  anthrop,  experim.  fpec,  p.  26.  & 
idem  eil,  in  uno  latere,  experimentum 
cuin  vefica  captum  d.  hoadley,  quod 
taiT/en  cb  alios  ufus  multo  ma^is  com- 
poltum  ell  Append.  p.  ii.  &  T.  I.  f.  2. 
Idem  etiam  citatur  in  comm.  in  ill. 
HEi  STE  R  I  Anatomen  Parifiisa.i^z^.editis 
p.  350.  Pulmo  demittitur  in  vas,  cujus 
fandus  mobilis  ell ,  hoc  fundo  detradlo 
dilatatur  puIrDO,  diminata  prefTione  ae* 
ris  vafe  cortenti;  viciflim  ccmprimitur 
pulmo  ae.e  in  vltrum  rede^  nte*  Prius 
etiam  mayow/us,,  folii  incluft  pul- 
nionem,<Si  ejus  lucerjbjs  d^du^lis  vidit  pul- 
monem  inflari ,  Jdtmque  experiu.entum 
repeuvit  VEKHEYEN  lus  L.  II.  Tr.  11.  c. 
VI.  &  idem  in  heisterum  commenta" 
tor  p.  357.  atque  loscher  1.  c.  p.  2?. 
Experimenci  finis  cft ,  demonUrare,  quod 
aer  per  afperam  ar^eriam  pulmonem  fubear, 
quamprimum  thorax  dilatatur  ,  absqae 
uila  pulraonis  ad  hanc  inrpirationem  con- 
currente  fundione.  Sed  oiim  etiam  hac 
pulmonum  cam  folle  ccnparatione  ufus 
eft  ARisTOTELES  de  uit,  t^  mort .  c.  21. 
aeremque  dlnato  f edlore  ex  fuga  vacui 
dixit  irrumpere  G ALENUS  de  ^ocaL  in* 
firum.  c.  8.  &    rj;ases   adMANSOREM 

L.  I.  03. 


DE  RESP.RATIONE.         n 

ligenter  undique  caemento  oblignavit  ^  rc 
aer  externus  per  aliquam  viam  ab  exiterio- 
ribus  in  viiri  cavitaiem  penetrarct, 
ncque  alia  via  fit ,  niii  per  tubum  in  pul- 
monem.  Tunc  vcre^  vidit  „  pul- 
moncm,  quatndiu  in  vafe  cfngitur  conimu- 
ni  aere  atn.orphaerico,  aeque  parvum  ma- 
r:ere  ;  &  h  inflatum  fuerit  expandi ;  Qjian- 
do  vero  pulmonem  quidem  in  vitro  relin- 
quebat,  lubtrahcbat  autem  aerem  de  vitro, 
tunc  pulmo  aeque  valide  inflabatur,  ut  ore 
fuo  non  poflet  aeque  turgidum  cfficerc. 

1726.&  1732.  pauloaliter  expcrimenturn 
nairavit  „  feciffe  swAMMSRnAMiuMfun- 
dum  vitri  mobilem ,  ex  vcfica  oleo  probe 
inundta  ,  ut  aerem  a  vitro  cxcluderet ,  & 
aniisquibusdam  inftru6ta.  His  anlis  dedu- 
xfflb  vcficam ,  tunc  pulmonem  intumuifie, 
&  dimifla  velica ,  taque  ab  acre  denuo  ad 
vitrum  appreil2,pulmonem  etiam  ad  priorem 
diametrum  rediiiTe.  Nempe  dcduda  vefica 
mobili  aer  vitrum  replens  in  novum  fpa- 
tium  fc  diff^undit ,  adeoque  rarefit,  neque 
poteft  refiflere  acri  extcrno  per  tubum  in 
afperam  arteriam  &  pulmonem  defcendcnti. 
Ergo  duplex  cauia  eft ,  quare  puHriO 
dilatetur.Prima  eft  aerisin  afpcram  artcriani 
&  pulmones  nixus  major  rcnixu,  quemob- 
ponit  aer  externus  pulmoni  circumpofitus. 
Altera  caufa  eft  vacuurn  Boyleanum  fa- 
£ium  inter  pulmonem  &  parietes  pcdtoris, 
dum  aditus  intra  vafa  pulmonis  acrea  aeri 
cxterno  liber  fupereft.  Harum  caufarum 
prior  non  agit ,  nifi  a  morte.  Quando  v.g. 
reccns  in  aquas  demerfo  animali  continuo 
a([:eram  arteriam  apcris,  &   per  fiphonem 

aerem 


12        D£  RESPIRATIONE. 

acrcm  inpellis  *»,  tunc  animal  revivifcit, 
Hoc  experimentum  procul  dubio  ctiam  in 
homlne  fuccedit.  Habentur  exempla  me- 
moria  digna  puerorum  recentermortuorum, 
qui  ad  vitam  redierunt,  poftquam  vir  robu- 
ttus ,  quam  fortilfime,  in  nares  aerem  infla- 
verat  f  ,  &  fpes  eft  felicis  eventus,  quoties 

mors 

^  Expcrimentum  oUm  fecerat  vesalius  L. 
Vli*  p.  824.  f.  ultima,  &  croone  apud 
COLLrNS,&  HiGHMOR.  </?;^.  dftaf,  pigo, 
tum  audlius  hookius  PhiL  Trans,  n.  28 
MAYOW.  ife  refpir.  p.  242.  262.  idemque* 
citant  coLLiNs  theatr.  p.  536.  pari- 
s I N I  in  anat'  tefiudinis ,&  malpighius 
inepift.  ad  borellum,&  olimfeAdon- 
fpelii  fecifTe  muraltus  adfirmat^^j^m, 
w^;?^?/.  p.  143.  144.  Cani  nempe  aperto 
thorace,  pene  exftindo  ,  vitam  reddi  pof- 
ie  iaflando  per  afperam  arteriam.  Idem 
in  felibus  feci,  &  in  ranis  pcne  a  vacuo 
enedis  caementini  p.  107.  Ergo  pul- 
mo  in  infpiratione  patitur,  ceditque  v> 
cxterni  aeris  per  glottidem  advenientis. 

J»^  Not,  ad  xxxxi  I.  ccii  r.  not.  «.  Conf.  Frogr. 
Argentorati  editum  de  fufcitandis  homini- 
bus  fubmerfis  p.  7.  quod  doftiffimus 
BEHRENS  notis  audlum  edidit  ,  &  Uori- 
€orum  Commercium\j/^o»  ^.34«  Succefli/re 
teftis  BORELLus  cft  Cent»  111.  Ohs*  58. 
tum  experimenta  croonii  &  thru* 
8TONI  {ie  refpir.  p.  63,  &  MU- 
ralti  9  qui  animalia  laqueo  enedla 
ilatu  per  os  adado  vitae  reilituerunt.  Du- 
dum  autem  notum  eft  ,  non  aqua  pulmo- 
Hesobrui,  imo  vero  neguttulam  recipi» 

ied 


DE  RESPIRATIONE.        13 

mors  a  caufa  aliqua  accidentali  fa6la  eft  or- 
ganis  integris :  v.  g.  ab  anima  «x  nimia 
jflctu  fupprefla  ;  &  multos  fervari  poffeexi- 
Itlmabilc  eft ,  fi  tubus  apertae  afperae  arte- 
riae  infereretur  ^.  [  Sed  etlam  magis  mirifi  - 
ca  funt  exempla  hominum  ,  qui  flatu  per 
anum  Inmiflb  ad  vitam  rcdierunt]  ^.  In 
hoc  expcrimento  id  unicefaflum  elt,  ut  ia 
pulmone  fufcitata  lit  preflio  fortior  ,  quam 
aeris  externi,  Altera  vero  duarum  camfa- 
rum  nataralis  eft,  dum  nempc  in  dilatato 
peflore  vacuum  Boyleanum  paratur  &  puN 
rao  dilatatur. 

DCV- 

ied  cx  defe^lu  aeris  circalationem  fiftr. 
Tanc  aerem  reftitaere  noa  f  ifficit,  neqae 
cnim  pulmonem  fubiret ,  claufa  glottide 
pituita  plenum  comm.  lit.  nor.  1736. 
heid.  8.  nequeaere  eva^uatam  ,  etfi  bo^' 
RELLus  adhac  eam  fententiam  foverit 
Prop.  QXXlv.  L.ll.  de  m^it.  antm.  Erg3 
motus  aliqui  &  irritationes  in  animale 
ciendi  funt ,  qui  diaphragma  ad  officium 
revocent ,  eoque  redeunt  omnia  vera  au- 
xilia  ,  quae  in  fubmerfis  proponuntar. 
^  Hanc  propofuifTe  lego  dethardingium 
in  proprio  fcripto ,  quo  deftituor. 

«  FcIicitcrcveniffePRAECEPTOR  ad  xtxxii: 
&  Argentinenfes  ex  Academici  Parifini 
cxperimemo  1,  c.  &  in  Mercurii  Helvetkt 
a.1734.  M.  Junio  aliad  adlegatun  Aca- 
dicnfes  hac  ratione  fufcitant  aquis  demer- 

fos    DIEREVILLE  r^^y.  ^Vf^I^.    p.    IQO. 

Aliiftermitationcm  moventia  commcndant, 
nt  MAL  THK\j%TQ}ndireffir'  p.  66. 


14        DE  RESPIRATIONE. 

D  C  V. 

2>Jiii)  Fulmo  in  animalc  vivo  femper 
majys  eft  expanfus ,  quam  foret  fibi  com- 
mi&us,  adeoque  in  ftatu  violento  cft.  Ita 
vocamus  eum  corporis  cujuscunquc  ftatum, 
qui  non  pendet  a  natura  ejus  corporis  pro- 
pria  ,  itd  ab  alia  caufa  extra  id  corpus  ex. 
liltente.  Ita  ex  oppolito,  ftatum  natura- 
lem  vocamus ,  qui  pendet  a  corporc  aliquo 
iibi  ipfi  reli(tto.  Ergo  pulmones  in  anima- 
le  vivo  pcrpetuo  magis  ampli  funt  in  parte 
fua  aerca,quam  foreat,  fi  aer  in  cavitatcm 
thonacis  viam  inveniret.  Hoc  facile  demon- 
ftratur  in  quolibet  cadavere  humano  ,  aut 
alio  ::  ubique  enim  diaphragma  videbis  adeo 
prenfti  in  peflus  ,  ut  anguftiffimam  »  ejus 
cavitatcm  faciat,  &  pulmonem  minlmum. 
Sed  tunc  etiam  perfora  mufculos  intercofta- 
lej ,  &  fubito  haec  cavea  thoracis  adeo  cxi- 
gua  ita  augehatur,  ut  pulmo  adhuc  multo 

mi- 

-'  Ad  q  uartam  aut  qufntaw  coftam  n?que  f  a  b r  i  c. 
ab  A  Qju  A  P.  i^e  refpir,  p.  56  svv  a  M  M  E  R  • 
UAM.  de  refpir-  p,  17.  VfRHFYtN  T.  II. 
:p.  170.  &  ad  tertiam  in  hydropica  scf«a 
'cwER  dijf,  deVtrg.afcit,  p.  3.  flbrillis  ibi 
ladnatam  p.  19^  pene  ad  claviculam  in 
Jnleuritico  sennac  Mem.  de  V/kad.  des 
ffc  1729.  p.  174.  Maxime  vero  adfcen- 
clunt  alae  tendineae,  &  in  fetu  etiam  ma- 
gis,  cuT  puimo  inanis  (k  bcpar  arophffi- 
liaum  eft  senac.  1724.0  253.  Hanc  aa- 
t€  m  concavitatem  aer  unice  efRcit,  per- 
fciTo  enim  fepto  continuo  fiaccidum  dila- 
bitursENNAC.  p,  2  52.Diaphragma  furfum 
tumere  c  a  l  e  n  ufc  etiam  vidic  de  mot»  mufc, 
11.  c.  9. 


^E  RESPIRATIONE.        «s 

n\\r\or  fiat ,  &  ad  fpinam  fe  rccipiat  ^    Sed 
nihil  tunc  htium  eft,  praetcr  rcftiiutionern 
acquabilis  preflionis,    intcr  aerem  glottidem 
fubcuntem  &  aercm  nunc  ad  pulmonem  vi 
mtcgra    pervenieniem,      Ergo   proprla    vi 
contradUonis  pulmo  fe  reftituit  in  amplitu- 
dinem  eam  minorem  ,  a  qua    ad   majorem 
cxtenlionem  ab  aerc  per  afperam   arteriam 
accedente    coadius    adfurrexerat.      Verurn 
pulmo  vivi  anunalis    eodem   modo   adlapfo 
m  pettus  aere  concidit ,  ergo  perpetuus  co- 
natus  elt  m  pulmone,    ut  minor  fiat ,  & 
nullus  unquam  ,   ut  major   fieret*     (^are 
ergo  repleiur  puimo  eo  aere,    contra  quem 
nititur  ?    Preflio  atmofpliaerae ,    quae   per 
glottidem  aerem  in  pylmonem  inpellit,  ae- 
quivalet  preflioni  coljmnac  triginta  duorum 
pedum  aquae;  fed  pes  cubieus  aquae  pon- 
dere  cft  librarum  fere  fexaginta  &  quatuor  «^, 
adcoque    in  afperae  arteriae  oftium  nititur 
coluftma  ponderis  infignis,  cui  mulculorum 
mefochondriacorum  \h  refiftere  non  poteft. 
Et  haec  tamen  aeris  gravitas  ad  Gonfervao- 
dam  intcgram  valctudinem  maxime  necel- 
faria  cft  <*.    In  acre  levi  multo  citius  peri- 

mus, 

^  Experimentuni  certum  ett  &  perpetuum. 

^  DCXU 

^*  \t)  aere  conprefTo  anim?5lia  pleraque  diu  vi- 
vunt  ,  cum  in  aere  rarefadlo  cito  pereant 
MuscHENBROECK  E/em,  Phys,  n*  S04, 
&  in  Caementinis  p.  119.  in  anate  :  Mus  in 
aere  conpreflb  diutius  ,  quam  in  vulgari 
vixit  BOYLE  Exper.  Phys.  Mechan, 
Cont.  11.  p.  S8.  &  rana  p.  S9.  90.  &  mus 

demum  in  eo  aerc  periit,  qui  ad  ^jii 

con« 


i6       DE  RESPIRATIONE. 

mus.  Hinc  intelligitur  illud  atihma  ^,  m 
quo  mufculorum  mefochondriacorum  vis 
duplo  major  eft,  tunc  enim  miiere  cogun- 
tur  anhelare  aegri,  ut  aeris  in  pulmones  in- 
troitum  reddant  cxpcditiorem.  ( Altera 
autem  afthmatis  fpecies  fit  a  contradtione 
fepti  transverfi 

f^acu9 }  ran'S  demittitur  in  lagcnam  vi- 
tream,  ex  qua  antliae  ope  aer  omnis  cduci- 
tur ,  qui  noftris  machlnis  poflit  educi.  Sem- 
per  enim ,  quldcunque  conentur  mechanici, 
fere  una  trigefima  pars  aeris  manet  in  vacuo, 

& 

conprefRis  fuerat  p.  97.  98.  Pifces  aerem 
conpreflum        ferunt      plufculis      horis 
MUSCHENBR6eCK  I.  c.  p.  119.  i. 
temque     ranae     plus     quam     quatriduo 
BOYLE  I.  c.  p.  89.  90.    utdubium  cffe 
poflit ,  annon  ex  folo  aere  non  renovato 
perierinr.  Si  demum  pereunt  in  conpreflb 
aere  ,  fere  morbo  aucto  exfliinguuntur  & 
circulatione  fanguinis  nimis  incitata  BA- 
ZIN  ohfer^^  fur  les  plant.  p.  119.    Mufcac 
denique  in  aere  conpreflb  non  laeduntur, 
BOYLE  p.  89.  quia  cute  perfpirant. 
c  Qui  morbo  pe^^oris  tentantur,    in  Helvetia 
noftra  cito  perire  folent  ,  ^\  in  aerem  al- 
pinum  coramigraverint.   De  impediment© 
jefpirationi:?  in   altis  montibus  alibi  dixi 
not.  0.    ad  CC.    &    nunc    addo,    etiam 
BOYLEVM     parum    tr  buiflTc   hiftoriae 
ACOSTfANAE,    homin's  ex  eo  gregc, 
€joi  fingendis  miracnlis  adruetu*:  eft  ;  coa- 
flrmari  tam^^n  difiicult?>tem  refpirationis  ia 
iDonte  Peruviae  PICH'NCHA  ad  2000» 
fupcr  mare  elevato  in  Comm.  Paris.  1739. 
hift,  p.  63 .  Jn  aere  rarefadlo  ipfae  aves  ci- 
*         to  pericrunt  BOYL8  PbiL  tram.  n.  65, 


DE  RESPIRATIONE.       17 

&'barometrum  ,  cujus  ima  pars  aperitur, 
in  vacuum  femper  paulum  adfcendit,  in 
MEisquidem  experimentis  ^.  In  hoc  er- 
go  vacuo,  pulmo  intra  peflus  animalis  mi* 
iior  fit,  &  thoracem  rcplere  non  poteft, 
ncquc  dilatari ,  hinc  intra  breve  tempus  ani- 
maL  perit  s ,  ita   tamcn ,  ut  facile  refufci- 

tari 

4  Faflus  efl:  BG  YLEUS,  vacuum  fuijm  non  ac- 
curatum  cfle,  neque  aerem  omncm  exclu- 
di  Exp*  Pbys*  mech.  de  aer.  p.  13, &  mus- 
scHENBROECK  L  c  n.  797.  tum  ad 
,.  €aementin95  1.  p.  27  qui  praefert  vacuuHi 
ope  mercurii  prratum  TORRICEL- 
LlANVM,^  autvacuum,  quod  nafcitur 
in  vafe  recipiente,  primum  aqua  puriiTima 
repleto,  deinde  evacuato. 

«  Innumcrabiha  funt  in  hanc  rem  cxperimenta 
capta»  Anas)  etfi  aquaticum  animal,  poft 
duo  minuta  horae  moribunda  fuit ,  ut  ta- 
Hicn  refocillari  poffet.  BOYLE  Fhil. 
ffrans.  n.  62.  Felis  enedla  intra  feptcm 
minuta,  ut  revocari  non  pofTet*  ib.  ubi 
notandum  BOYLEUM  vacuum  fuum 
lentius  parafTc,  hinc  animalia  multo  diu- 
tius  fuperfuiffe,  quam  in  nupcrorum  ex« 
perimentis,  caementinip.  104»  Cunicu- 
lus  intra  dimidium  horae  minutum  periit 
.  MVSSCHENBROECK  in  Caementin. 
p.  113.  codemque  temporc  plcrasquc  aves^ 
&  quadrupeda  pcrire  vidit  p.  ii^t  La^ 
certus  periit,  fed  ifte  lentius  tc  decime 
minuto  CAEMENTINI  p*  tor. 
102.  ipfae  dcmum  mufcae  p.  loi.  grylli* 
que  &  papiliones  p«  100«  cochleac  a(jua- 

ticas 

Tm.  K  fi 


iS        DE  RESPIRATIONEi     - 

tari  poflit  aere  admiflb  **.  Hinc  denuocon- 
ficio  5  pulmoncm  femper  rrajorem  efle , 
quar»  foret ,  fi  fua  fponte  uteretur.  Tunc 
autem  fibi  foli  committitur,  quando  ex- 
tcrne  tanta  ipli  preflio  admovetur,  quanta 
intus  efl:  ab  aere  atmofphaerico  expanlio : 
Ergo  caula  ,  quae  facit  ,  ut  pulmo  lit  \n 
Itatu  violento ,    cfl:  aer  libere  per  glottidem 

in 

tk&eDERUAMneo/.Phys.   L.  L  c.  i. 
His  animalibus  commune  fere  eil,  hiare, 
snimo  linqui,  convelli  ,  alvum  deponere, 
tumcfcere  totocorpore,  (BOHN,  p.S6.] 
pulmones  vero,    &  in   pi(cibus  veiicuias 
aereas,perfedl:e  conprimiCAEMENTlNI 
p,  108.  109.  has  vero  rumpi  DAN.HOF- 
MANN.  ter^tam.  p.  256.  MOiMCONiS 
Jtiner^  P.  iJ.  S.  11.    p.   49       Dantur  ta- 
menanimalia,  quae  vacuum  tolerent,  ut 
Limaces  BOYLE  ix^exp.phys,  max.\\.\Yu^ 
doCAEMENTINl    p  (59.  lumbrici 
MUSSCHENBROECK     ibid.     iniecta 
Lilii  albi  IDEM  ib.   p.  103,  Scarabaeus 
[cum   d\e  demum  oilavo  perierit)    HV- 
GEN.  Phtl.trans,  n.  122.  &c 
^  Qaando    aviculis  enedtis  cito  aer  redditur, 
refocillantur  BOYLE  1.  c   exp.  XLL  Sc  in 
anguillis  idem  vidit   digre£.   de  refpir,  Sc 
m  viperis  PhiLTrans.  n.  62.  &  rani^    ib. 
CAFMENTINJ  p.  106.  107.  in  apibusr 
demum  &  mufcis  etiam   diu  a   fimulua 
morte  DERHAM  1»  c,  uti  verno   calore 
iaepe  refocillantur,  quando  in   nivem  de- 
lapfae  pene  perierant  VALISNERI  tfVV?- 
ioghi  p.  36.  37.    Neque  tamen  fuccedit,  fi 
vacuum  perfeftius,  &  animal  paulo  dutius 
in   vacuo  relidum   fuerit  HUGENIUS 
PhiL  Trans.  n,  122» 


DE  RESPIRATIONE,        19 

in  bronchia,  &  puhnonem  aereum  fubeuns, 
atque  receptus  in  cavitatem  hujus  vifceris 
aeream ,  dum  nullus  ex  oppofito  aer  extus 
fuperficiem  pulmonis  conprimit  *•    Neque 

enim 

»  Demto  aeris  externi   ad  pulmonem  acceffu 
&  edu6lo  ope  antliae  eo  aere  ,  qui  in  pul- 
mone  llagnat,   pulmones   in    animale  in 
vacuo  ene6to,  duri  ,   aqua  ponderoGores, 
aere  deftituti  ,  minimi  reperiuntur  CAE* 
MENTINI   inranap.  107.  tum  BOSE 
otia  Witteh.Crit.  Phys.  n.  6.  in  caneHA- 
LES  haemnft,  p.  83     in    proprio   experi- 
mento,&  WOLF  SENGUERD£;f/.^r.II. 
&MUSSCHENBROECK  inCaemertinos 
p.  113.  108»  ruptique  demum   Sc  fanguis 
effufus    D.  HOFMAN.  tentam.   t>hys.  p. 
247.  &  idem  verum  cft ,  fi    pulmo  feor- 
fim  antliae  fubjeaus  fuerit  SENGVERD 
1.  c.     Caufa  non  alia  eil ,  quam  vis  con- 
tradlilis  pulmonum  liberata  ab  onlni  caula 
cxpandente      Hinc  a  vacuo  a  fujgure  ex- 
citato  ,    quo  animalia   perimuntur  ,  pul- 
mones  perinde  vacui  reperiuntur,  cor  au- 
tem    fanguine    diftentum    DUVERNEY 
apud  ^a  HAMEL  Hill.    Acad.   p.    30;. 
HALES  ^egetahle  ftatiks    p.  258.     PIT- 
CARNE//^  motu  quofanguis  &c.  p.  ^g.  ex 
proprio    experimcnio  ;   ^r  idem  omnino 
fit  in  animalibus,  quos  aether  non  elafticus 
cavernae   canariae  exlbnxit  MEAD  de 
Venen.  p   144.    Manifefto  enim   demon- 
ftravit  CONNORVS,  totam  vim   faujus 
antri  effe  vaporem  aere  leviorem  *    qui  ad 
cercam  altitudinem  adfcendit ,    Sc  anima* 
h'a  fuffocat    fublata   refpiratione   Difert, 
de  antr.  kth.  I.    p.  62.  &€i      Eamdem 
B  s  etiam 


20        DE  RESPIRATIONE. 

cnim  atmofphaert  pulmonem  conprimere 
poteft ,  ob  rcfiftentem  fornicem  ,  queoi 
fternum ,  fpina  dorfi,  &  arcuatae  cgftae  con« 
junftac  cfficiunt  K 

DCVI. 

Nan  efi  air)  »  Cavitas  pefloris  omnino 
in  vivo  fanoque  homine  nuUa  eft,    uti  ne- 

que 

etiam  naturam  antri  Pirmontcnfis  efle  fai 

piens  medicus  SEIPIVS  oftendit,  &  in 

degantifnmis    itineribus    KEISLERUS* 

Sed  Sc  Swalbacenfi  fonti  fimile   antruni 

adjacet    ill.    tbichmeyer.    de  muff^ 

ferm.  resp.  Tanneherg,  p,  7. 

MAZiNVM  &alios  contra  vacuum  Thorai) 

eicum  video  urgere  pondus  aeris,elifurum» 

vx  putant ,  pe^tuSyS:  maxime  in  fetu,  nifi 

aequali  intus  vi   aer  refitteret ,  atque  m 

fanguine  aer  elafticus  eifet ,  qui  externas 

columnas  repellcret  srvKM.Phfs*  II.  p. 

1S2.  183.  Nihil  magis  frivolum,  cum  vi- 

trum  vacuum ,  multo  debilius  thorace  no- 

fifo,^  multo  minori  pondere  frangendum, 

facile  preiTioni  atmofphaerae  refiftat,   dura 

jmodo  neque  planum  fit  ,   neque  angulo- 

mm^  perinde    uti  in   BOYLEI  experi- 

memo  ,    aquae  marinae    preffio  phialas 

vitrtas  ^acuas  in  40  orgyarum  profundita- 

temdimiifas  confregit,  homines  vero  uri- 

nantes  non  conprimit,  Sed  thorax  humanus 

incudem ,  atque  in   incude  ferrum  exer- 

centesfabros  non  adeo  difficulter  fert ,  & 

absque  ullo  metu  elifionis ,  uti  vulgo  no* 

tum  eft ,  ncque  fere  plus  quam  unica  li« 

nea  dcfccndit  SENNAC  Memoir.  1724. 

i  De  Yw  fff  lnrimum  iatir  reccmtiffinvoi  me- 

ilico$ 


t  DE  RESPIRATJONE;     21 

que  cavitas  pcricardil  aliqua  in  rcrum  na- 
tura  datur.  Nam  aer  irruens  in  dilatabilem 
pulmonein,  eum  adeo  plcurae  adplicat  un- 
dique,  ut  inier  fupcriiciem  pulmonis  cx4 
ternam,  &  internam  facicm  pleurae,nulluni 
omnino  fpacium    fit ,  neque  acrc  plenum, 

ncque 

dico«  contro verfum  cft .  G  a  l  c  m  v  s  pul « 
xnonem  a  pleura  difTidere  adBrmaty  ad-- 
ditque  id  h\  frequentibus  vivorum  ani^ 
mallum  fcdtionibus  fecerto  vidifTeAiimift. 
jinat.VW,  c.  ult.  harveivs  cquidem, 
cum  pulmones  avium  adeo  manifefto 
perforatos »  2c  acrem  in  abdomen  evi* 
dcnter  exirc  vidcret,  cy  analogia  fufpi* 
catus  eft,  perinde  ex  humano  pulmonc 
aercm  in  pcftorls  caveam  exfudare  de 
gener.  anim.  Ej^^^rc.j.p.f.  Eamdem  vidco 
c«njeduram  cfle  swammerdamio 
de  r^jJ>ir/»^.p.;S.cd.  1679.&THRUSTONO 
diatr,  de  reft>.  ^,  45.  repetitam  a  moli* 
NETTO  dtjf,  Anat,  fAth,  p.  117.  skn- 
€rUERDo  in  Exfer»  V-  wepfero  dt 
cicHt.  A^uat.  p.  a  j  I .  D  I  o  N I  s  I  o  p.  45-1« 
Inter  reccntioresautem  QjiMs^siaerHafi. 
p.  8}.  &  Veget-ftatiks  Exp.  11  x.  &  ill. 
HAM5ERGERVS  in  clegantlffima  diHer^ 
tatione  de  refpirationey  &  h  o  a  d  l  b  y  in  tr. 
en  the  crgans  ef  reffiration  c,  t,  denuo 
confirmaadum  fufccperunt,  dari  omnin» 
in  thorace  iuter  pulmenem  6c  pleurant 
atmofphacrieum  aerera.  Imo  CI.  ho- 
APLEy  hypothefin  inde  cxornavit, quam 

THRUSTONVS     p.    41,    &   HONOR.    FA* 

BRi  de    homine  p.  224.  6c  sengver* 

D  V  s  1.  c  fab  fincm^  k,  ill.  hamber-. 

6BRVS  1.  c.  n.  ff,  jam  adumfaravcrant, 

B  3  acrem 


2%      DE  RESPIRATIONE. 

aerem  nempc  in  thoracc  contcntura  reniti 
aeri,qui  pulmonem  diftendit  mlapfus  glot* 
tidi,  &in  infpiratione  conprelTum,refilirc 
claterc  fuo,  ut   paulo  pofl:  conpreflb  pul- 
mone    exfpirationcm    adjuvet   &    aercm 
ex  pulmone  expellat,  donec  ea  ipfa  expan- 
iionc  dcbilitatus  acrem  thoracicuni  infpi- 
rationcm  concedere  cogatur    HoADLEy  p. 
1 1.12  Quare  ex  pro feflb  argumentapRAE- 
CEPToRis  cum     adverfariorum     ratio* 
nibus   conferrc    vilum    cft.      Et  hale- 
s  1  V  s    quidem  ait  i.  pertufam  elTe  mem- 
branam  externam  pulmonis  ,    &  aquam 
in    cavum    thoracem    facile      dimitte  e. 
Hoc fufe  urget helmontivs  de  cMarrh, 
delir.  §.4f  &  ftylo  invenit,  fi  fides,  plem- 
Pivs,  pifique  capaces  poros  efTe  att   w  a 
laeus  apud    c     bartholinvm    ia 
mfl.  mim  p.    iao,  quo5  modeHius  minu 
tirtjmos    vocat  mayow   de  nitr    aere& 
p  95"  &  in  codis  pulmonibus  inveniendos. 
Hinc  mercurium  tracheae  infufum  per  cos 
poros  prodire  ait  w  i  l  L  i  s    Tharm.   rat. 
II.  p,   lo     &:  aquam  arteriae    inpulfam 
KAAVw  de  perfpir.  n.  ffi.  f6i,  ipfum- 
que  aerem  TEMPLER  1.  c.  tt   wepfer 
de  cic.jdquat.  p  ifi.ut  ficcari neqfjeanr,nifi 
comiauoadcalidum  fornacem  exficcentur; 
Ut  folo  fudu  aerem  per  membranam  puU 
Tnonum  traxerit  exp.   113.  vi  non  majori 

qusm  p-  atmofphaerac     h  a  L  e  s     veget 

ftat.  exper.  iii.  Inde  fieri  aiunt  ,  ut 
pulmo  etiam  indatus  aerem  non  conti- 
neatBARLEs  nouv.  decouv.p.i^y.  m\stu 
CHELL  c  de  afJopl.  p.  7t.  A  lb  R  echt 
ciferv.  :^mt.  10.  templer  Fhil.  Trans. 
n. /d.w  E  p  F  e  R  1.  c.  &  addunt  per  cos  po 

ros 


DE   RESPIRATIONE/     23 

ros  varios  rcforberi  liquorcs,  ^  ex  cavo 
pedoris  ad  os  pervenifTe,  qualia   exempla 
congeOit  TH.  B  ARTHOLIN  VS  de  pdm. 
p.  6r.5cipfe  vidit  HIGHMOR.  p.  17     &: 
DdeMARCHETTlSp.pi-Adducuntetiam 
exempla  animaliuni  volatilium,ubi  certiiri- 
inum  eil:,aerem  per  poros  pulmonis  libere 
exire  inveficas  propriasPARISINI  inftra- 
thiocamelo,in  ardcaBRESL  SAaML.i;  if. 
M.    Dec.    in    cygno    AMSTELAEDA- 
MENSES  colLanat,  p  21  in  fuHca  pe  yfr 
obf  p.  4.6.  in  pelicano  MERY  apud  DU 
H  A  M  E  L.    p.   2  S  5.       84..     Idemque 
fieri  in  infe<^is  certuni  eft.  In  eruca  certe 
jiianifefto  afperae  arteriie  acrem  dcmit» 
tunt  in  cavum  corpus ,  ^  per  cutem  ex- 
fpirant    REAVMVR    hift,  des    infea     L 
Memok'  IX.    unde    per   antliam    occicii 
nequeunt  ID.   ib.  1.  p.   140    E   contrario 
negat  per  hanc  membranam  flatum  trans- 
mitti    PECQVETVS    p.    f>i.  eademquc 
eft  experientia  T.  HARTHOLINl,  licet 
pulmonid    poros  reforbcntes  admittat  de 
pulm.  S.  III.  p.  66.    8c    NEEDHAMl  de 
fGrm.fetu.  c  6   p,  \6u  Sed  6c  DIEMER- 
BROECICIVS    poros,  uti  BARTHOLI- 
NVS,  admittit,  aerem    transmitter^    ob 
camdem   rationem  negatp.  306.  &  COL- 
LINSiVS    1.  c.    p.    397.     poros     vero 
eosdem  in  exfpiratione  apertos  cfTe,  fed  in 
infpiratione   claufos  ,    GVKZIVS  doceat 
de  deriv.  pur,  p.  i6-  Hatum  denique  con- 
.  tineri  inflato  pulmone    SBARAGLl  ad- 
firmit  vigU  ment.  e^  oc^.  XXXIV.  ifc 
MUSSCHENBROECKIUS  apud   H£L- 
VETIUM  in  eclairc,  §.  9.  invenit  aerem 
omnino  nullum  in    v*'vo  cuniculo  exirc 
ex  pulrnone  fumme  diflento,  quando  aeris 
txterni  poadus    remotum  eft.    .   Ht  hoc 
B  4.  pal- 


«4    DE    RESPIRATIONE. 

palmarium  cft.  Atque  PErQVETVS  m 
primis  pro  audore  fcntentiae  BO£R-< 
HAAi^IANAE  Maberi  potcft,  quam  porr* 
BERGERVS  dcFendit  p.  jjl.  &c  fe 
SYLViV3  dijf  V 11.  n.  ^4.  &  BOREL- 
LUS  Prop.XCII.&  NEUCRAN2  2  c.«. 
His  conparatis  conficio,  vafa  cxfaalantia 
in  pulmone  omnino  adclle,  6c  pcr  ea  vafa 
pofle  violentiori  aliqua  poft  fnortem 
preffionc  transadigi  aerem.  Jta  &  refor-i 
kentia  ?ifa  hic  reperiuntur ,  tum  ex  prius 
citatis  rcforbtionibus,  tum  ex  MUS» 
GRAVII  expeiijT.ento ,  qui  aquam  in 
vivi  puUi  thoracem  inpulit,  &  poft  aliquot 
clies  cvanefccre  vidit  Phil,  ttans.  n,  140. 
Non  tamen  in  naturali  ftatu  aerem  ullum 
cam  viam  ire,  demonftratur  ab  eventu, 
quod  fpatium  intcr  pulmones  &  plcuram 
aullum  rcperiatur  DC  VI  i .  not.  a,  Practcrea 
aer  inflatus  in  integrum  pulmonem  fub 
aquam  vi  dcmerfum  nullas  bullas  cxcitat, 
quas  neccftario  cxcitaret,  ii  vias  natnrales 
invcniret  Qwod  autem  puimoncs  ligati 
fc  inHati  detumefcant,  id  facilc  cxpli-* 
catar.  Oum  flccatur  kumor,  ex  pul- 
monc  cx  alat,  fpatia  ab  humore  vacua 
aer  inflatus  occupat.  adeoque  rarcfadtttS 
aon  poteft  acri  externo  rcfjfterc.  Avium 
exemplum  nullius  momenti  eft  :  His 
enim  ad  levitatem  proprias  infignes  ccl« 
lulas  faiSlas  cfle  manifcftum  eft,  in  quas 
aer  cffundatur.  Homini  neque  ea  utilitas, 
neque  cellulac,  neque  adeo  ea  caufa  poro« 
rum  in  pulmonis  membrana. 
%^  Alia  argumcnta  ab  expcrimentis  petunturj 
Inftrumento  nempe  triquetro  pcrforatum 
cfTe  thoracem ,  coatinuo  aerem  naagna 
vi  cx  thorace  prodiine>&  ipfum  fecutum 

effe 


©E  PESPIRATIONE.      fj 

tffie  pulmoncm,  et  vix  p^tuiffc  acum  j« 
vulncre  rctiaeri  ,  cum    cannula    tacilc  in 
ftatu    mancret  HoADLEy  1.  c.  p.if    & 
16.  quod  olim  de    pulmone  ex  vivorum 
fc6tionibus  baktholinus    dixcrat  d& 
fulm.  p.  5"  I.  de  pulmone  &  aere  B  R  E- 
MONDVSdixit    l    c.  p.  464..     Addi 
poflet,  ctiam   turundas  ex  pe<f^orxs  vuN 
«eribus  magna  vi  expelli  HoUSTOUNT 
ThiL  trans,   n.  441    expcr.  4.  &  mcdi- 
aftinum,  cum  unica  cavitas  apcrta  fuifTct, 
per  vulnus  erupifle  HAMBERGER.n.io. 
Vcrum,  cum  ipfo  mucronc  acus  f»it]uetrac 
aerem   ubiifie  manifeftum  cll",  Inde  periti 
chirurgi   in    paraccntheii    jubcnt    digito 
cultellum   fequi ,  ne   aer  muat  cum  in« 
Arumento  BARTHOLIN, depulm,  p.8o. 
Idem  vcro  aer  paulo  pofV  ,  fummo  nixu 
animalis  ,     a  vi  cxfpirationis  ex  ped:ore 
ejeauseft     Uti  enim   iViAYOWIVS  p. 
^40.  operum  ed.  Batav.  8c  SWAMMER- 
DAM  1.   c.  p    35-.  BOHN  p.  78.  79- 
&  H©USTOUN  1.  c.   p.     ^7.    ita  ipfe 
Cl.HOADLEY  p.iS.fic  BREMONDVSp 
464 .4.65-.  pulmones  ex  vulnerato  thoracc 
in    cxfpiratione     projici    fatetur      dum 
vecem    magnam  cderc  mti^litur   animal, 
&  rcdirc  in  infpiratione  h  o  a  D.p.  1  p.Sic  in 
cmphyfematc  cx  nixu  prominebat  tumor 
intcr  cancndum,  redibat  quando  rcmittc- 
batur  HELMONT.   L  c.  p.  5^6.     Nam 
cx  pcrforato  abdominc,  ubi  nulla  fufpicio 
aeris  in  cavitatc  effufi ,  pcrinde  inteftina 
coatinuo  pcr  vulnus   crumpunt.    Quod 
autcm    Cl.  HAMBERGERUS  l  c.  & 
HOADLYVS  adda»t,incifopcaovc  ficpe 
pulrnonem  non  violari,  id  dcnuo  dcbctur 
aeri  per  vulnus  fubcunti,    quod  cx  re* 
B  f  tra&io^ 


26    '  DE  RESPIRATIONE. 

tradtione  fibrarum  elafticariim  pleurac  in 
ipfo  idu  latefcit. 
5^  CI  HALSS  pro  fentcntia  fu^  adducit, 
magnis  vulneribus  perforato  thorace  ani- 
mal  in  vacuo  ©ccifum  habuifse  pulrnones 
fanguine  coa^to  plcnos,  cum  in  animale 
in  vacuo  ene(5to,  cui  integcr  thorax  eft,  albi 
&  conpreHi  reperiri  foleant,  Haemctjlat^ 
p.Sj.  Inde  demonltnt  „  aerem  in  thdrace 
efle,  qui  in  fecundo  expcrimento  pul- 
mones  conpri  nat  aere  vacuoi,  6c  faciat 
e)ffangues,  in  primo  vero  experimento 
pariter  educius  libertatem  fanguini  rc- 
linquat,  ut  pulmonem  confcrtim  fubire 
&  efRuere  poiTit  Verum  alia  &  multo 
facilior  explicatio  dari  poteft.  Pcrfo(To 
thorace  vis  anth*ae  n-^ulto  porentius  pul- 
monibus  in  tota  fuperncie  admota  efl, 
adeoque  non  folum  extradluf  aer,  qui  in 
pulmone  aereo  fupereire  folet,  etiam  ab 
exfpiratione ,  fed  aer  praererea  non  ela- 
fticus  (angainis  pulmonalis  in  ftatum  ela- 
jfticum  reduitus  fuit  :  Is  vafa  difrupit, 
his  ruptis,  cordis  vis  fuperftes  per  pul- 
monis  nunc  liberatas  v  as,  fan  uinem  ex- 
pulit  ,  quem  integris  vafis ,  corrugatis  8c 
collapfis,  SWAMMERDAiM  p  9).  &c. 
THRUSTON  p.  6S.  &c  expellere  non 
potuifTet.  Hinc  etiam  absque  incifionibus 
nonnunqu^m  ruptos  puhnones  lego  &: 
languinem  effufum,  conf  n  t  i.  ad 
l^QY.  Aerem  vero  humorum  noflro- 
rum  non  clafticum  in  perfe(5to  vacuocx- 
pandi ,  ncque  aliam  caufam  cfTe,  quare 
tumefcant  animalia,  notum  eil,  &  do6Vc 
dciiionanvr  MVSSCHENBROECkIVS 
inCaementmos ytum  BORELLVS  LllProp. 
^  iio.SOHNlVS,p.6b\&  alil.  Hincctiam 

•  car- 


DE  RESPIRATIONE.      27 

carnes  &  vlfcera  in  v^cuo  intjmefcunt,& 
digiti,  pulpa  vafi  adhaerec  cAMERARpot 
ep/,^.  Tmr.  p.  ^. 

4)  Idem  Cl.  HALES  „  catcllum  incdium 
fecuit,  vidit  in  truncato  corpore  diaphra- 
gmadilatari,  &  fub/idere,  quando  acr  va(I 
reddchatur,  tuncquc  pulmoncm  reperiri 
conprefTuisn  haemaftat.  p  84.  Hoc  adtri- 
buit  aeri  thoracico  in  vacuo  diaphra^ma 
deprimenti,contraaerem  veroreddirum  de- 
primereinpoti.  Si  re£l:e  intelligoauctoi^m, 
aer  in  puhnone  aereu  refiduus ,  nec  dum 
omnis  extradlus  ,  in  fubitanea  opcratione, 
fed  liberatus  preffione  aeris  ambcuntis, 
dilatabat  pe6l:us  ,  ct  deprimcbat  diiphra- 
gma  j  furfum  idcm  ,  uti  femper  folet, 
rediturum  ,  &  conprcflurum  pulmonem, 
quando  acris  preffio  remittentcm  cxperic- 
batur.  Conpreflos  vero  pulmones  in  eo 
animale  reperiri  ,  non  mirum  ,  ncquc 
cnim  potuit  AUGTOR  thoracem  aperire, 
quin  illapfusaer  cos  conprimat,  Hicer^«i> 
ficnuo  nihii  pro  ca  fcntenria  roboris  cft. 

f)  WOLFG.  SENGVERDUS  exper.  V* 
dcmonftrat,  pulmonem  vel  ingluviem, 
in  phialam  acre  non  vacuam  inmilTam, 
nihilo  minus  extrado  acre  detumcfcere, 
admifTo  contrahi  >  atque  ita  fe  habere  in 
vivcnte  putat  animale  ,  camdem- 
que  preflioncm  acrcm  thoracicum 
in  pulmonem  exerccrc  ,  quam  in 
experimento  praeftat  aer  lagenae  cir- 
cumpofitus  pulmoni  aut  ingluvici. 
Nihil  hic  omnino  contra  nos.  Ingluvxi 
aere  cxtrafto ,  ncceflario  ambeuns  acr  iti 
lagena  eam  conprimit  rirefadlus ,  ct  cva- 
cuat.  Tn  hominc  vero  vis  contraftilis 
pulmonis  pro  co  acre  efl:.    Idem  fere  cx- 

pcri' 


zt      DE  RESPIRATIONE. 

pcrimentum  fccerat  SWAMMERDAM  ,j 
tubulum  infercbat  veficac  --  in  vitrum 
dimifTae  —  exfugcbat  acrem  infpirando, 
continuo  coUabebatur ,  quando  aer  aUquis 
inter  vcficam    ct    phialam    medius    crat 
p.  30.     Idem  dcnuo,  fcd  fubtilius,    HO- 
ADLYUS propofiiit,, capfam  bilocularem, 
aere  plenam,  ec   cum   aere  exter no  uno 
crificio  communicantem  ,  tundo  mob  li, 
quo    dctrado    vcficae    in    capfae  loeulis 
pofitae  inflabantur,  (mmutancmpe  acris 
capfae  inclufi  preflione)  rcpreflb  aut  -m  in 
capfam  aere  concidebint  Append-  p.  ii» 
Verura  „   aeris  adraofphaerici  in  thorace 
conparativo  hujus  machinae  >  conpreffio- 
ncm  conpenfat  enormis  dilatatio  pedoris, 
quac  duplo    major  efi:  capacitatc    totius 
veri  thoracis:  Et  ipfc  AUCTOll  fatetur,, 
quo  minus  aeris  in  capfulis  fuifTet  ,   eo 
majores  in  vcficis  contradliones  hiifla  at* 
que  dtlatationes,  &  viciflim  p,  14.  mani- 
iefl:o  argumento ,  aerem  in  tliorace  refpi. 
rationi  nocere  in  ratione  dire6ta,  non  ergo 
in  adeo  incongruo  loco  a  NATURA  ad-. 
miifum  iuifle. 

$J    G  A  L  E  N  V  s   veficam    confuebat    cum 

vulnerc    thoracis  ,     ubi    plcura    pertufa 

fiierat,  adparebat  in  infpiratione  ex  vefica 

ia  thoracem  trahi,    in  exfpiratione  redirc 

in  vcficam,   manifefto,  ut  arbitrabatur, 

^ocumcnto,  aerem    in  thoracis  cavitate 

cflc,    Admn,  anat.  Vfll.  c   ult.  Sim.ili 

fcrc   experimento    CL    h  a  l  e  s  aercm 

verum  ex  thorace  vulncrato  prcdire  vidit 

in  exipirationibus  validis,  tanta  vi  %   ut 

fpiritum  vini   ad  24«  &   triginta  uncia* 

clevarct ;  &  in  codcm  cane  ex  pulmonc 

4fljitum     aeris    extraxit  ,     ut    novem 

uneias 


PE  RESPIRATIONE.       %f 

neque  inane.  Non  eft  vacuum,  •*  quia 
tale  fpatium  non  rcfiltens  acr  per  afperam 
arteriam  in  pulmoncm  irruens  continuo  de- 
leret,  urgcndopulmoncmcontracoftas.  Non 
aercm  continct.  AU  autcm  continerc  hel- 
MoNTivs,  ^  homo  hcteroclitus,  qui  acrem 
in  pulmones  receptum  vult  transire  pcr  po- 
ros  proprios  in  cavitatcm  thoracis.  Verum 
talem  aerem  ibi  non  cxfiftere,  continuo  de- 
nionftrabitur,  &•  ii  aliquid  intcreft  inter 
plcuram  &  pulmonem  ,  humor  eft  trans- 
fudans  «    cx  utraquc  mcmbrana  ,    qui  in- 

pcdit, 

uncias  Sercurii  fuftincret  Veget.ftat.  cxp. 
ii^.Vcrum  hic  acr  omnino  idem  fuit,qui 
pcr  vulnus  thcracem  irrupcrat  ,  neque 
ullas  cautelas  aut  auftor  addidit,  aut 
G  A I.  E  N  V  s,  quibus  cxclufcrint  aerem 
fubituruin,dum  ▼ulnus  infligitur. 

a  ^  Pcrfcftc  eadem  habet  sennac.  Mem,  Ji 
VAcud,  1729.  p.  i.^o. 

*>  In  libello  dc  Cat^rrhl  delirAmentU»  Poros  irf 
pulmone  fcholac  comnmni  confenfu  ad- 
mittcbant:  pcr  cos  crgo  poroi  ajcbat 
acrem  in  thoracem  exirc ,  &  pulmonem 
inmobilem  clle,  aerisquc  tantumcolum^ 
ne  particulac  aeri  innatantcs  in  cavum 
thoracem  fubcant,  Patrem  vcro  fecutus 
iRANciscvs  MERCuRivs  acrcm 
cx  pulmone  in  cavitatem  thoracis  rapi 
dixerat,  hinc  per  diaphragma  in  abdo* 
mcn  meare  ,  &  dcniquc  pcr  cutcm  pcr- 
ipirare  Alfh.  Nat,  p.  i6>  fcqq. 

«  Kaauvv  l.c.  Facile  deraonftratur  in  fctu; 
i;  juniori  animali:  tunc  enim  magnavis 
«•loratac  ichthyocollac  in  cavum  pcftoris 

8c 


30       D£  RKSPIRATlONEi 

pcdit,  ne  concrefcant,  quo  exficcato  ,  C3e 
mcmbranac  continuo  confervent,  Id  in  ca 
parte  pedtorls  pcrpctuo  oblervatur ,  in  qua 
ledes  fuit  Plcuritidis :  ^  pleura  enim  inper- 
fpirabilis    reddita  pulmoni   ejus  lateris  nd- 

hae- 

&  pericardi!  exfudat,;    nullo  vafe  laefo; 
licque  fcquente  cera. 

°   Ita      DIEMERBROECK     p,     308.     &     priUS 

DODONAEUS  olferv.  c»  2  2.  ct  plurima 
cxempla  lcgere  eft  apud  bonnetum 
mfefiilchr,  in  tabidis  vero  frequcns  efJe, 
et  funeftum  bennetus  p.  49.  et  dolo. 
rem  tenfivum*  faccre  p.  lOf.  Sed  oWti^ 
hippocrates  „  pu]moncm,quando  ad 
pleuram  adhaeret  ,  pleuritidcm  facerc 
vr^^i  TOTcov^  et  refpirationem  ab  adhaefio* 
nibus difficllem  fieri  RioLANvsp.   2^0. 

Ce  HIGHMOR.     p.    177.    MARCHETT. 

p.  6o,Verum  olim  cohaerentem  pulmonem 
ita    frequenter   repcrit  n.   m  a  s  s  a  ,    ut 
Iiberum    nocerc    crediderit    p.    f^  h^    et 
ligsmcnta  ad  diaphragma  idem  vidit,  p  60. 
quae  et  ego  faepe  reperio ,  pafTjmque  ad. 
hacrereplcurae,pulmonem  etiam  nafuralirer 
spiGELi  vs  crediditctCB  p  19S  et  li  n- 
D  E  N  fhyfiol  p.  1 5-9. 24.4.  Valdc  frcquenfer 
certe  ita  fe  haberc  reperitur,  et  in  adultiori- 
bus  fere  perpetuo ,   MOLNETT.  p.  214. 
etiam  quando  nullo  thoracis  morbo  labo- 
ravcrant  ,     neque    diffitetur   HOADLY 
p,  16.  etfi  hypothcfi  repugnet,    ut  fint, 
qui  credant  has  adhacfioncs  omnino  non 
nocere.    Ita  l»lCCOLKOMINEVS  frAel. 
p.  242.   et  DIEMERBROECK  p.  ^o  '. 
ct   ex    aniicorum    relatione  BOYLE    de 
$xfef,  qnne  non  fHcc9d*  ^tindiQ  TULPIVS 

ebf 


DE  RESPIRATiONE.      31 

haeret.  Ita  neque  inter  cor  &  pericardium 
aliqua  eit  inanitas  ,  &,  quae  in  rnortuo  ad- 
e[[e  videtur,  admilio  debetur  aeri.  in  vivo 
enlm,  cum  pulmo  totum  pedtus  repleat, 
pericardium  vcro  aerem  elalticum  nLilum 
CGntineat,  qui  refiftat  pulmonibus,  hi  adea 
^b  aere  expanfi  conprimunt  pericardium 
contra  cor  tanta  vi,  ut  nihil  medium  lu- 
perellC;  polfit,  praeter  fimilem  humorem 
exhalantem,  qui  coalitionem  inpcdiat» 

Ccn- 

ohf,     17.      L.    ir*      DIONlxS      p.   45';-, 
CHESELDEN  p.  177,  OaXLOU  oecon. 
anim.  p.  74,   Ita    PARISINI    repererunt 
in  Dorcade?  veloce  aninnale  ^  &  in  aegro 
HOADLY    p.     2.    8;.  ^4.   per  multos 
annos  fjtis  conimoda  refpiratio  tuit,  cum 
totuspulmo  pkurae  adnatus  fuiflef,  et  in 
altero    empyo  eadcm    tacilitas  refpirandi 
fuit  cum  fuxfili  adhaefione  p.     2.     Adde 
ctiam    in  avibus  p«ln  ones  accuratilTtme 
thoracem  rcpleve,    ut   coftarum  veftigia 
/ecipiatit    ENT.    iu     THRUSTONVM 
opp.  omn.  p.  fco.     Hacc  ideo  cit    ,  ut 
adpareat  ,    non    plurimum    differre,    aut  ^ 
^  mutare  refpirationern,  five  pulnio  vapore 
aliquo  a  pleura  fcparetur  ,    iive   omnino 
eidem  maneat  adplicatus.       Scd  non  ideo 
inutilc   fpatium  eft,    quod  vapor  rcplet. 
Fulmo    enim    defcendit   in   infpirationc, 
in  exfpirationc  vero  ,  maximc   vaHdiori, 
niagna  vi  furfum  a  fepto  transvcrfo  tru- 
ditur,     Exper  HOUST.  VL     Hos  motus 
facilius    verlicit  Hber  ,   et    fup  r    levem 
mcml^ranam   vapore  madcntcm  mobilis* 
Eadem  in  corde  ratto  eft. 


3«       DE  RESPIRATIONE. 

Conprimitur)  Coftae  Ita  inarcum  fornicis 
concamcratae  fac^ae  funt,  ut  aeri  externo 
non  permittant  ullam  in  pleuram  conpres- 
fionca.  moliri,  omnis  adeo  prefSo  aeris  at- 
iBofphacrici,  qua  nititur  ,  ut  thoracemi 
conprimat,  ea  omnis  adplicatur  Diaphra- 
grrsatl.  Verum  hoc  fcptum  adncftitur  un- 
diquc  caronac  cartilagineae  coftarum  infirio- 
rum  ,  tum  pofterius  ad  lumbos^  &  anterius 
ad  fternum,  ita  ut  ncqucat  intrerium  ire 
intra  thoracem ,  nifi  quantum  pcrmittit 
coaltio  ipfiuscum  coftis  fternoque.  Verum 
aer  externus  eadem  vi  conprimit  abdomen, 
quH  intus  aereum  pulmonem  cxpandit: 
Ergo  Diaphra^rna,  quantum  quidcm  potcfl: 
per  ncxum  fuum  cum  coftis  ,  ftcrno,  ver- 
tebris,  tantum  debet  prcmi  intra  cavitatemi 
thoracis.  Hoc  facilius  fit  conceptu ,  fi  dia- 
phragma  pro  vefica  habucris  cava,  cujus 
vertCK  utique  non  altius  adfcenderc  poteft, 
quam  permittit  bafeos  firmitas  ^.  Sedin  pul- 
mone  pcrpetuo  aliquis  acr  fupereft,  aut 
aeqiie  ponderofus,  aut  aeque  elafticus,  quam 
aer  externus.  Plus  adco  dilatatur  pulmo, 
cuam  extus  conprimitur,  quia  diaphragma 
non  poteft  ca  tota  vi  in  thoracem  fubire, 

qua 

<^  SWAMMERDAM  lc.  p.  \j.  MaYOW. 
VERHEYEN  L.  U.  p.  170.  HOADLY 
p.  9  Scd  cxperiiBcntum  nirais  vulga- 
tum  cft,  neque  unquam  fallit  Solet 
autem  a  latere  dextro  altius  adfcendcrc, 
ob  molem  urgentem  liepatis.  ALBIN" 
hift$rMHfc.  p  50©.  Hinc  thoracis  dcxtra 
cavitas  quac  latior ,  «tdem  brevior  «ft, 
Mt.  n  ad.  CLXXXII, 


DE  RE5P1RATIONE.      35 

qua  aer  abdomini  incumbit,  ncquc  adeo  pe- 
iiitus  rcfiftere  aerl  in  puhnones  pcr  afperanfi 
arteriam  defccndenti :  cum  non  obtineat  a 
pundis  fuis  fixis  modo  cnumeratis  veniam 
adfcendendi  fupra  eam  lineam  ,  quae  per 
papillas  transit,&  per  quam  viium  eit,  inflida 
vulncra  etiam  in  fumma  exlpiratione,  inca- 
vum  thoracem  penetralle:  uti  viciirim  mo- 
tus,  quo  dcfccndit,  determinatur  arefiftentia 
mcdiaftini,  ^  quod  pericardium  fuftinet,late 
&  firmiftime  diaphragmati  adnexum. 

^equilibrtum)  Hoc  fubtile  eft  ,  &  fciri 
meretur,  Pulmo  iibi  permiilus,  rcducitur 
ab  aere  ambeunte  in  volumen  minus  illo, 
quod  in  pettore  cadaveris  occupaverat. 
Verum  in  cadavcre  diaphragrria  ,  quantum 
unquam  pcr  fuos  ncxus  poterat ,  prelTum 
fuerat  intra  thoracem,  quod  aer  libere  ac- 
cedens  in  magna  vi  in  thoracem  prernat, 
nuUa  nunc  acris  infpirati  vi  refiflentem, 
adeoque  in  cadaverepuimo  valde  exiguus  fit, 
Jiequc  tamen  ita  parvus,  quin  multo  minor 
fiat  admiflo  aere  externo.  Imo  vero  & 
\n  afciticis  iplis,  quando  aqua  abdomen  re- 
plens  diaphragma  iurfum  urget,  ut  pene 
fuffbcentur,  pulmo  ab  admilT*  per  pleuram 
perforatam  acre  minor  fit.  s    Ergo  aer  pre- 

mens 

l  Pcricardium  late  adhaeret  fepto ,  idcmque 
▼aiis  magnis  cordis  fe  circumponit.  Scd 
ifla  multa  cellulofa  tela  ad  partes  vicinas 
revinciuncur  ;  haec  adco  firmant  pcricar« 
dium,  a  quo  diaphragma  fuilinctur. 

z  Occupat    PRAECEPTOR   objeaionem  ,, 

nullum  nempe  aerem  in  pulmoncm  fubi^ 

Tom./.  C  turiiDi 


j4      I>E  RESPIRATIONE. 

niens  diaphragma ,  non  poteft  pulmonem 
conpellere  in  eam  parvitatem  ,  in  quam  fe 
contraliit,  quando  fibi  ipfi  permittitur, 
neque  adeo  facerc  aequilibrium  inter  vires 
Gonprimentes  pulmonem,  &  vim  diftrahen- 
tem  aeris  externi  per  glottidem  illabentis  ^ 

DCVII. 

Anatome)  Haec  demonftrat ,  nullum  ad- 
efle  aerem.  Animali  tegumenta  pedtoris 
detrahuntur  ,  ipfo  peftore  non  aperto* 
Maxime  verohoc  in  cuniculo  faciendum, 
cui  pleura  valde  pellucida,  Tunc  ad  oculum 

adpa- 

turum  ,  cum  eadem  ^it  aeris  atmofphae- 
rici  in  abdomen  preffio,  &  in  thoracem, 
atque  adeo  perpetuum  inter  utrumque 
aequilibrium  manere  neccfle  fit.  Hujus 
Biodi  eriJ[o  aequilibrium  non  efle,  ex  eo 
demonftrat ,  quod  pulmo  cadaveris,  in- 
clufus  thoraci,  major  fit  eodem  pulmone 
expofito  aeri  nudo.  Prgo  aer  abdonien 
conprimens  non  totas  vires  exferit,  quas 
aer  absque  medio  pulmoni  adplicatus. 
Caeterum  hoc  aeris  Pulmoualis  cum  atmo. 
fphaerico  aequilibriism  b  ell  IN  u  s  pro- 
ponit  Lem?n,  \6.  17, 

'V  Fr.  SYLvivs  vidit  pulmoiies  cxfedtos 
valde  minores  fieri  ,  fcd  etiam  ab  ea 
cxiguitafe  multum  dimipui  ,  quanda 
aer  per  fiftulain  exfugitur :  deinde,  com- 
ftiiflos  fibi ,  ad  naturalem  parvitatem  de- 
nuo  fponte  infurgere  Dijf.  Med.  n  16. 
Hoc  experimentuiii  manifefto  demon- 
ftrat  ,,  aerem  ex  pondere  fuo  pulmoneni 
fubire  y  quando  intus  miuus  refiflitur. 


DE  RESPIRATIONE.      3> 

adparet,  pleuram  adplicari  diaphragmati » 
a  parte  inferiori,  pericardio  ad  pofteriora, 
pulmonibus  ad  latera,  pe<f^ori  anterius,  po- 
Iterius  oefophago.  Si  ullus  Inter  pleuram  & 
haec  vifcera  aer  eflet,   quantumcunque  ejus 

aeris 

a  in  cadsvere  facile  eft  vifa ,  maxime  ia 
juinori  corpuiculo  ,  cui  pleura  pellucet, 
continuo  i^etro  pleurani  pulmonem  fequi, 
quem  ficillime  diftingueres  retnotum 
a  pleura  abeffe,  uti  vulnere  inflicto  fugi- 
entcm  viderc  facile  eft.  Sed  in  cadavere 
fummae  exfpirationij^  (latus  eft  ,  adeo- 
que  ctiam  tnnc  pulmo  pleuram  contingitj 
quando  minimus  eft.  Tta  veraci(!imu^ 
&:  ab  hypothefi  allenisfimus  ruy* 
sCHivs  Thef  VU.  n.  ^9.  tum  syl- 
vivs  Dijf.  med.VU,n  i  .Stborellvs 
Frop.  XCII.  &  LIEUTAUD  efSmat. 
p.  iio.  Sc  olim  NICOLaVS  MASSA 
p.  f  8b.  Ita  Cl.  HOUSTOUN  .in  cane 
vivo  vidit  „  per  denudatam  Pleuram, 
album  in  infpiratione  pulmonem  ,  qu£ 
in  exfpiratione  cederet  rubenti  fepto, 
t<  furfum  fugeref  ,  uunquam  tamen  6\^ 
mitteret  pleuram  ,1  c,  Exper,  VI.  Pein- 
de  HALESIVS  haemaft.  p.  77.  &  Ho- 
ADLY  canum  pulmoncs  ,  perforato 
pedlore  ita  dilatatos  repererunt,  ut  totum 
thoracem  replercnt ;  idem  nempe  quod 
nosviderunt,  etfi  alia  inde  conciuferint. 
Porro  fuperius  pleuraii»  a  pulnjone  con- 
tingi  fatetur  HOADLY,  quod  nimis 
xnanifefto  ibi  Pulmo  in  pleurae  figuram 
fiftus  fit ;  inferius  negat  contingcre, 
(p.  19.)  cum  cvidcnter  eadcm  ibi  pulmo- 
nis  &  ad  pleurami  &  ;,d  diaphragma  fit 
C  z  c-^a- 


35      DE  RESPIRATIONE. 

acris  exigua  forct  portio  ^,  occuparet  ta- 
nien  fpatium,quod  pleuram  a  pulmone  fepa- 
raretj  nec  fineret  fe  contingere.     Ita  in  ca- 

dave- 

configuratio ,  neque  rstio  dari  pofifit, 
quare  acr  inferius  pleuram  a  pulmone 
dimoveat ,  fuperius  autem  eamdem  vim 
nolit  excrccre.  Non  ienoro  praelhn- 
tiffimum  MORGAGNtJM  contrarium 
ejfperimcntum  proponere  „  in  vivo 
iiempe  cane,  denudata  plcura ,  pofTe 
ocuHs  confpici  pi  Inionem  ,  femper  di- 
itantem  a  pleura  ,  in  exfpiratione 
vero  etiam  multo  magis  refugientem, 
Adverf,  V.  p.  46.  Verum  olim  refpon' 
debat  in  leaionibus  ALBINUS  „  facil- 
lime  fieri  poflfe  ,  ut  in  hac  operatione  acr 
thoracem  fubeat  pcr  exigua  foramini, 
etiam  in  cadavere  aegre  cvitabilia,  pleurae 
infii6la  ,  dum  animal  vivum  mifere  fe 
torquet.  I-einde  MORGAGNi  expcri- 
xnentum  vidco,  et  unicum  efTe,  6c  dudum 
captum.  Denique  JLL.HAMBERGERVS 
vidit  pulmonem  omnino  pleuram  non 
ubique  contigifTe  1  c.  n.  10.  neque  difli- 
mileeft,  quod  BRRMONDUS  profcrt 
p.  470.  Ad  hoc  experimentam  unica 
refponfio  fupereil: ,  diffcrre  a  meis. 

^  Ex  notiffima  proprietate  aeris  clafiici ,  quae 
femper  in  aequilibrio  eft  cum  ponderc 
prcTncnte  atn  ofphaerae  MUSSCHEN- 
BROF.CK  Elem  Fhyf  n.  Tpi".  WOLF  in 
aerometr  &c.  Huc  cxperimentum  SWAM- 
JMERDAMII  ,,  pulmonem  in  phialam 
dimiflTum  non  inflari  pofle  ulla  vi,  fi  aer 
in  phiala  oftio  bene  claulo  ccdere  !ion 
polTit  p.  37.     Idemquc,     quod    maxime 

huc 


DE  RESPIRATIONE.      37 

davere  ethim  fubmerfo,  vel  fufFocato,  nuUa 
unquam  diftantia  inter  pleuram  &  pulmo* 
monem  adparet,  fed  thorax  ubique  plc- 
niflimus. 

Foetu)  Tempus  fuit,  quo  pulmo  foetus 
non  major  fuit  grano  fabuli  in  novimc- 
Itri  vero  maturo  foctu  pulmo  jam  grandius- 
culus  eft.  Verum  foetus  pulrno  ante  parlum 
aerem  admittere  non  potuit:  omnes  con« 
cedunt,  &  facile  demonllraiur  ex  ponderc 
pulmonis  fpecifico,  qui  in  fetu  in  aquis 
mergitur,  cum  adulti  pulmo  nunquam ,  & 
ne  antliae  quidem  ope  ita  poflit  evacuari, 
quin  in  aqua  aliqua  certe  parte  natet;  ^  at- 
que  adeo  in  cavitate  thoracis  aer  tunc  nullus 
adfuit.     Et  fi  poflit  aer  in  thoracem  foetus 

per- 

liuc  facit,  vidit  invivoanimale,cni  pcftus 
majori  foraminepertufum  crat>  ttiamobtu- 
rato  vulnere  ,  nullam  tamen  refpir^tio' 
nem  fuifle  p.  36.  cum  aer  ifle  elafticus 
pulmonem  conprimcret  ,  cum  quo  ex- 
pcrimcnto  obfervatio  hoadleyi 
confentit,  dicla  ad  i^CVI.  in  argumento 
quinto.  Hoc  nioneo  ,  ne  refpondeatur 
aerem  in  thorace  6c  a  calore  vicini  fan 
guinis ,  &•  ab  audto  fpatio  cavi  thoracis, 
debilitari,  ut  cedat  externo  aeri  frigidiori, 
&  denfiori.  Hoc  adeo  argumentum  pro 
PRAECEPTORE  validiffimum  efl. 

Pulmonem  fctus  mcrgi ,  poft  pauciilimas 
vero  refpirationes  ita  leviorem  reddi ,  ut 
cnatet  MOEBivs  in  difT  inaug  Helmft-. 
habita,  obf.  13.  idemquc,  fi  vel"fcmel  in- 
flatus  fuerit ,  pcrpetuura  efl[e  b  e  h  l  i  m  0. 
4fc  nuro  YHpQ  /.21.  cum  puUno  fetus^ 
C  j  guf 


38      DE   RESPIRATIONE. 

pcrvenire,  inlocum,ubi  nuUum  aerem  ex- 
ternum  circumpofitum  habct,  a  quo  con- 
primatur,  in  inmenfum  certe  rarefieret  & 
cxpanderetur,  neque  unquam  permitiflctaeri 
atmofphaerico  eam  vim ,  vt  pulmonem 
fetus  jam  in  lucem  cditi  expanfiffet***  Poft- 
quam  vero    fetus   in  lucem  editus  eft,   & 

infpi- 

qui  nondum  refpiravit ,  nulla  putredine 
ita  mutetur ,  uc  innatct  von  hoorne 
sH.fuee,  1711.  p.  m*  115.  Ncque  un- 
quam  acrem  feniel  refpiratuni  ex  pul- 
mone  omnem  expelli  ,  confentientes  ad- 
firmant  omnes  sWAMMERDAM  in  Thef, 
inaug.  u.  pitcarne  de  modo  quo  fati 

jruis  p,fl.  BOHN.  p.  SS.  M  O  Ll  N  E  T  T. 
p.  21  f.  BORELLUS  PrOp.  XCIV. 
THRUSTON     p.     88.    HOADLY     p.     48. 

6c  alii- 
^  Olim  vidit  swammerdamivs,  nullum 
locum  refpirationi  cfle  in  tetu  ,  cum 
aqua  multa  intcr  pedlus  Sc  pulmonem 
rcperiri  foleat  p.  14.  af.  27.  &  fimilis 
fero  materia  p.  70.  quae  paulatim  qui- 
dem  minuitur ,  dum  fetus  grandefcit: 
fpacium  tamcn  partim  aqua  rcpleri,  par- 
tim  matcria  fubiili ,  (quac  &  vacuum 
Boylcanum  replet )  p-  7  '  •  Deinde  k  a  a  u- 
wivs  „  pulmoncm  ,  &  afperam  arte- 
riam  fetus  mucofo  liquorc  plenum  efte 
rc^le  monet  p.  idf.  Vcrum  non  mcii- 
ocrc  hinc  argumentum  pro  praece* 
i?TORE  fumo  In  fctu  ccrtum  cft ,  & 
alibi  inonui  ,  tum  Cl.  d  u  v  e  k  n  o  i, 
(conf.  delcriptioncm  monftri  bicipitis 
p.  17-)  copiofa  fcmper  &  in  abdominc,  6c 
ifi  pcdtore ,  &  in  perieardio  aqua  rcperi- 

tar. 


DE  RESPIRATIONE.        39 

infpiravit ,  aer  in  caveam  thoracis  non  po- 
tuit  penetrare;  cum  pulmones  potius  cre- 
pcnt,  iive  inflaveris,  five  antliae  fubjeceris, 
quam  aerem  transmittant*  Deinde  ,  fi 
pulmo  poros  haberet,  inflari  non  poflet; 
\d  pueri  nos  docere  poflTunt,  qui  veficam  in- 
flaturi  dolent  acriter,  fl  quis  malignior  fo- 
dalis  punxerit  veficam,  ut  irrito  conatu 
conenturdiftendere.^  Neque  pcr  diaphragma, 

aut 

tur.  Hacc  aqua  etiam  a  partti  fupereil 
non  eyigua  copia  ,  6c  perinde  minuitur 
in  abdomine,  in  thorace  &  in  pericaidio, 
ut  ejus  loco  hume^tus  vapor  fuccedar, 
qualis  ubiquc  in  cavis  corporis  huniani 
rcpcritur ,  nulla  certe  inter  pc6lus  Sc  cere- 
bri  ventriculos  diverfitate,  uc  perinde  non 
rarum  fit  ,  maxinie  in  morbis  longiori- 
bus ,  in  omnibus  his  cavitatibiis  aquaai 
reperiri.  Verum  haec  aqua ,  quae  fpa- 
tium  intcr  pleuram  8c  pulmonem  replet, 
«xchidit  utiquc  omnem  aeris  ehftici  prae- 
lentiam  ,  &,  ni  tallor,  tft  ex  argumentis, 
quae  fcntcntiam  noftram  mathcmatice 
demonftrant.  Idem  vapor  vanum  ^acit 
rretum  hoadlyi  p.  80  ne  pultno 
pleurae  adnafcatur,  nifi  acr  intercederet 
medius.  Tvale  etiam  timentis,  ne  cor  eum 
pericardio  connafcatur ,  ^  acr  in  ea  cavi- 
tatc  non  eftct  p.  7. 
c  Hoc  ita  intelligendum  cft,  fi  vulnus  maju- 
fculum  fucrit :  minuta  cnim  vulncra,  & 
multo  minora  glottidc,  non  inpediunt 
dilatationen  pul  rionis  ,  lit  in  hoocku 
expcri'^cnto.  Pulmonem  in  campana 
fufpcnfum,  exiguo  foraminetranstoflum, 
dilatari  ttmen  &  contrahi,  mdgno  vero 
C  4.  vulne- 


40        DE  RESPIRATIONE. 

aut  per  aliam  viam  eo  potuit  fubire,  nul- 
libi  enim  in  corpore  humano  aerem  atmo- 
fphaericum  reperimus  :  Quare,  fi  neque  in 
fetus  cavo  thorace  ner  fuu,  neque  a  nativi- 
tate  eo  potuit  pervenire,  fuperclt  ut  ibi  nul- 
lus  adfit. 

yulnera']  Experlmentum  gaxeni  ^  eft, 
qui  ab  herophj  lo  habuit  ,  imitatus  vero 
eft  vESALius  s,  in  porcoomnes,     Animal 

voca- 

▼uloere  pcrtufum  quiefcere  sengukrd 

:Exfer.  IIL 

f  Galenvs  plurimas  difficillimas  admini- 

flrationes   in    vivis    animalibus    adgrcfrut 

cft  „  cum  non  inrcrcoftalium  folum,  8c 

Scalenorum ,   &  Serratorum   muncra  cx- 

plicavent  ex    interccpto  ,    ipfis  difciftls, 

thoracis  fuperioris   motu  j    fed  £c  ncrvos 

intercoftalmm  h  medulbim  fpinalem,   & 

nervum   phrenicum  dilTecuerit ,     quibus 

deftrudis  variis  modis  refpirationem  tur  • 

bari    vidit.       Idem    crgo    vidit  ,    incifa 

pleura  ab  uno  latere  5c  refpirationem  ,  & 

vocem    dimidio    dcbiliorem    fieri  ,     ob 

aeris  partem  ,  inquit,  per  vulnus  exeun* 

tem  Admin  Anat.  VIII.  c  3»     Non  ideo 

nobiscum    fentit  5     imo    vcro  contraria 

vidifTe    voluit  ,,    puhiionem   nempe   in 

vivo       cane      diaphragmati     adpreflfuni 

nnanere,  five  infpiraverit,  five  exfpiravc- 

rit  ,    a   morte    vero    a    fepto  certiftime 

furfum  recedere  :    imo  in  vivis  brotis ,  fi 

vehemcntius  refpiraverint  ,    fpatium  in- 

ane  inter  pleuram  &  pulmones  sdparere 

Admin.  Anat.  VIIL  c.  ult. 

S  Vesalivs    idem    experimentum  fecit, 

&  eodem  cventu  vidit  „  thoracis  latere  uno 

inci« 


DE  RESPIRATIONE.        4« 

vocaliflimura  refupinuni  religarunt  in 
tabiila,  tegumenta  cornmunia  6c  interco- 
ftales  mufculos  relciderunt  ad  pleuram  mem- 
brananv  usque,  iia  detedtam,  ut  integra 
quidem  confervetur ,  fed  adeo  nudam ,  uC 
oppolita  candela  per  pleuram  pulmonem 
pcUucentem  viderc  poflis.  In  ea  conditi- 
one  animal  ,  aliunde  flamofum ,  perdlte 
cjulat,  &  anatomicus  ad  rem  intentus  vi- 
dere  potelt  pulmones  &  plcurac  ,  &  dia- 
phragmati  absque  ul!o  medio  fpacio  adpli- 
c^ri.  Tunc  vero  pertunditur  pleura  acuto 
fcalpello,  fubito  acr  curn  fibiio  irruit  in 
cavitatem  thoracis  ,  pulmo  conprimitur, 
&   aninial  relpirare  quidem  pergit    altero 

ihora- 

incifo  pulmonem  collabi,  vocem  8c  refpi- 
rationcfli  minui ,  utroque  apcrto  mor- 
tem  aeque  cito  fuccedere,  ac  fi  animal 
ftrangularetur  4e  corp.  hum.  fabr.  Vll.  p. 
S 11.  8x3  edit.  \ssf  >  Ego  cxpcrimentum, 
quod  maximi  momenti  cfl:  ,  dividani. 
Incadavere  certuin  efl:,quam  primum  aer 
fldmiflus  efl:  in  pleurae  caveam,pulmones 
coneidere,  &  diaphragma  dcprcflum 
flaccefcere.  Ita  in  cane  mortuo  (p.  56.) 
&  in  humano  fetu  vidit  swammer- 
DAMivs  p.iftum  piTCARNE  de  mod& 
^Ho  aer  flr  fulm,  phaeOi  i.  syiv.  Dijf 
Med.  Vll.  n.  14..  STURM.  Fhyf  P.  II 
p.  i^p.  8c  olini  c.  BAUHiNus  p,  1^)6^ 
&  HousTouN  Vl^iL  Trans,  n.  441.  exp[ 
4-  &  innumcrabiles  alii.  Dicant  nunc 
adverfarii  caufam  phacnomeni.  Si  acr 
in  thorace  cadavcris  efl:,  quarc  non  pri- 
dem  fe  in  aequilibrium  cum  aere  puU 
C  f  inonali 


4^      DE3RESPIRATIONE. 

monali  conftituit  ?  quod  fi  hdcum  foret, 
continuo  fcpulmones  recepjllent  in  an- 
guftius  volumcn  ex  vi  fua  contracSlili 
DGV. Nulla  hic  a  calore,a  denfitateexcufa- 
tie>  haec  enini  omnia  a  morte  paria  funt 
in  aereatmofphierico,&  in  aere  pulmonali, 
Sed  in  vivo  animale  peiinde  idem  fit,  &: 
admiflb  per  vulneratam  pleuram  pulmo 
Collabiturtanta  vi,utcandelam  imprudentis 
Chirurgi  in  thoracem  detrudere  vifa  fif, 
au6tore  p.  gassendo  Id  totie«5  vidi 
in  felibus  ,  animali  longc  vivaciori, 
quam  canis ,  hinc  ad  ifta  cxperimenta 
aptiori:  aperto  thorace  pulmonem  col- 
labi  ,  non  dilatari,  etiam  inflatum  conci- 
dcre,  vocem  fubprimi»  8c  citam  niortcm 
inftare.     Ita  collabi  pulmonem  d  i  o  n  i  s. 

p.  6  ^.       HIGHMOR      p     164..   PEYER    06/' 

p.  lo.  BRUNNER  de  pmcf.  p-  4.5.  immc- 
bilcm    reddi   highmori.    cpiccol- 

HOMIN  p.  241.  COMMENTATOR  iu 
MEISTERVM   p.     37I      LAURENT.    anat. 

L.   IX.     ^uaefi.    25       duverney  in 

SIAMENS.    ohf.      p.      54.         BRUNNER   Je 

fancr.  p.  5-7.  Vocem  fupprimi  mor- 
temque  cito  fuccedere  praeter  vesa- 
L I V  M     viderunt    g  a  l  e  n  7  s    de    motu 

fulmon^      SWAMMERDAMp.     ^I.   56. 

F  A  R I  s  I  N I  in  di  (leftione  tefludinis^  s  y  L- 
V  ivsdifT.  med.^.n.jo.N^ucR  antz  I.  c. 

C  6,   B  O  HN       p.   78.    So.    B  A  R  T  H  O  L  T- 

N  V  s  i/e  fulm.  p.  6  5"  h  o  o  k  i  v  s  in 
experimento  fuo  ,  halesivs  in  ex^ 
perimento  XU,  p.  77  verheyen  L.  11. 
p.  167.  H  o  u  s  T  o  u  N  ?hil,  trans.  exp. 
III.  VI.  &  ipfe  demum  Cl  h  o  a  d  l  y 
p.  16.  &  p.  if.  Quac  cnim  alia  liic 
caufa  fuit  citiffimae  morcis  ?   A  vulnerc 

intcr 


DE  RESPIRATIONE.        4$ 

inter  5  &  quartam  collam  aphonia  8c 
jnors  nullo  vifcere  laefo  z  o  d.  gall. 
ann  II.  p.  IJ4..  In  cane  halesu 
Veget- ftfitiks  tiiL^.\i%,  cuni  aerem  in  pe- 
ftus  Jnflaret,  animal  moribundum  ficbat 
&c  Exiguitas  autcm  vulnerum  caufa  cft, 
quarc  in  aliis  experimentis  Jegamus,  in- 
cifo  utroque  latere  thoracis  vitam  fuper- 
fuiffe  8c  vocem,  &  pulmonum  motum : 
uti  in  experimento  swammerdamii 
p.  31.  35.  PEYERi  obf.  p.  16.  (in  lepore) 
&HOUSTOUNI  l.c.  exp.  1 .  1 . 4.  &L  hi- 
fteria  li M o t t 1 1  ubi  enfis  in  utrumque ca- 
vum  thoracis  perforaverat,  neque  vox 
laefa  eft  Chir*  compl  111.  cbf,  213.  Iri 
xnachina  hoadlyana  perinde  parvac 
aperturac  capfularum  veiicarum  motum 
relinqucbant  integrum,  magnac  delebant 
apfend,  p.  i^.  14..  Pridlcm  hoc  vidit 
HiGHMORp.  188.  Dcinde  potefl:  for- 
tuitus  coUapfus  cutis,  &  adhacfio  cum 
pulmonc  fummo  conatu  in  vulnus  in- 
pulfo,  maxiirie  tn  canibus  mortis  peri^ 
culum  rcmovifle.ut  in  canc  HALESII 
manifcftuin  eft  p.  77.  6c  in  co  excmplo 
quod  in  E.  N.  C.  Vol.  Vl.  habet 
schlichtingi  vs    Ohf'     2%'    hc    in 

VERHEVENIANO        Nam    ipfc     HALES 

„in  rulnere  aut  paraccnthefi  pedloris  com- 
mendat  jubcre  n  xum  ederc,  tunc  'm 
fumma  infpiratione  emplaftrum  inponere 
p.  8u  fcilicet  tunc  excluditur  omnis  ex 
cavothoracis  admiiTus  aer.  Denique  dia- 
phragma  vi  mufculari  Sc  fua,  k  abdo- 
minalium  mufculorum  quae  multo 
atmofphaerica  prcffione  major  eft,  peigic 
agere,  &  ptflmonem  alternis  fuccutere, 
aut  dimittere  laxum»   ut  non  mirum   fit 

puU 


4+       DE   RESPIRATIONE, 

thoracis  latcre  ,  fed  duplo  cilius  ^  ,  &  vocis 
dimidia  visperit,  cumpulmo  lateris  perfo- 
rati  perfede  quiefcat.  Quando  nunc  ctiam 
alterum  thoracis  latus  aperitur,  tunc  &  ifte 
pulmo  imniobilis  fit  ,  &  animal  continuo 
inoritur  ,  refpiratione  integre  fupprcfla, 
Eadcm  ratione  ,  quando  in  vulneribus  tho- 
racis  aer  ab  uno  latere  iubiit,  ab  altero  vero 

fan- 

pu]mo?)is  etiam  motum  fupereffe  in  PIC- 

COLHOMJNEI    1.  C.  &  BARTHOLINI 

cxperirnentis  h  c  p.  82.  &   lESSENll  a 
lESSEN  anaf.Prag,p,y^6.Sc  houstouni 

exp.    3.   «^•&   KOADLYI      p.    7.    &    I7.H0C 

etiam  monuit  rudbecksvs  apud  hem- 

STERHUyS    p.  330.    &    DIEM  EtlBROE-i 
CKIVS     p,      317.      BARTHOLINVS     Jnat. 

4.  -reno^v»  p,  428  &  alii.  Pulmones 
aperto  thorace  movcri  vidit  charj.e* 
TONVs  oeco^  anim.  p.  154.  nempe 
quamdia  mediailinum  a  diaphragmate 
fton^  erat  feparatum  :  tum  galenus 
€idmin*  VII,  c.  12.  Huc  inprimis  refero 
numerofa  ilia  experimtnta  bremondi, 
qui  toties  repetit,  aperto  pedore  raagno 
vulnere  pulmonis  motum  fupsriuiffe  p. 
464.  465.  &  vocem  p.  487  462.  463. 
&  diaphragmatis  partes  refutat,  adeo  mihi 
notas,  n-^que  video  quomodo,  Sed  vide 
Dcix.  not.    d 

h  Altera  cavitatc  aperta  ( vel  altero  pulmone 
deftru6lo  vita  fupereft  aliquamdiu,  6c 
refpiratiojope  boni    hteris  swammkr- 

nAM  fub  fin.  VERHKYEN  I.  C. 
H  1  G  H  MOR.p.lSf.HOUSTOUN£A;p.Vl. 

HOADLy  in  puella,  cui  dcxtrum  latus  ob 

iikus 


DE  RESPIRATIONE.      45 

ulcus  ad  refpirationem  incptuni  erat  p, 
70.  finiftro  folo  refpirare  vidit.  &  fere 
eadem  eft  in  hydrope  pedoris  unius  la- 
tcris  obfervatfo,  aut  ulceris  hildan. 
06f  5j.  Cent.  11.  hales  Haemaft-^  p. 
^o,8cc  Vcrura  mirae  tunc  in  rcfpiratione 
anomaliae  fiunt  ,  ut  aperti  hteris  pulmo 
dilatetur  in  cxfpiratione,  in  infptratione 
conprimatur,  cjuem  eventum  Cl.  hous- 
TouN  ad  tormenta  refcrt  Exfer.  Vl  Cl, 
vero  H  o  A  D  L  V  ingeniofe  cxplic.it, 
acrem  nempe  lobi  te<^i  ia  exfpiratione 
non  totum  pcr  afpcram  arteriam  ivifie, 
fcd  rediifle  in  loburn  nudum,  quod  eo 
tenipore  aer  lobi  tefli  denfior  fit  aere 
atmofphaerico  append  p  6.  llinr  expli- 
cationem  etiam  machina  faa  confirmavir, 
in  qua  uno  locnlo  magno  oftio  apcrto, 
cjus  locuii  vefica  contrariis  temporibus 
cum  vefica  loculi  integri  dilatabatur  & 
conftringebatur  p.  ij.  14. 

Verum  nianifeiium  dl,  non  in  hac 
fabtilitate  caufam  quaerendam  effe  ,  cum 
etiam  in  utroque  pulmone  denudato  f  mi- 
lern  achroniam  in  dilatatione  pe6lori5  Sc 
pulmonis  obfervaverit  houstoun  in 
Exper-  V.  Ita  contrarium  ordinariae  rc- 
fpirationis  ordinem  in  fuis  canibus  gale- 
^us  vidit  ,  qusndo  foli  nem^^e  interco- 
llales  agunt,  praecordia  in  jnrpiratione 
concidere  ,  attoUi  in  exfpiratione  Admin. 
Anat.  L.  VIII.  c.  5.  Haec  ergo  phaeno- 
meni  houstoniani  ratio  eile  videcur, 
qiiod,  dilatato  in  infpiratione  pedore,  aer 
externus  in  thoracem  recipiatur ,  adeoque 
augeatur  vis  pulmonem  conprimens,  ex. 
pellatur  idem  in  exfpiratione  ,  &  pulmo 
laxeiur,  aere  fuo  fe  rdtitucnte.    swam- 

M£R« 


46        DE  RESPiRATlONE. 

fanguis  in  thoracem  eiFufus  eft  ^,  chirurgug 
autem  fatagens  hunc  fanguinem  fafla  para- 
ccnthefi  hoc  latus  fcalpello  vel  acu  aperue- 
rit ,  aeger  inter  manus  Chirurgi  exfpirat, 
utroque  pulmone  deftitutus.  Hinc  con- 
ficitur,  nullum  aerem  in  integro  animale 
interpluram  &  pulmonemcontineri.  Nam  fi 
"vcl  minima  copia  adeflet  y  conprefliflet  uti- 
queetiam  in  vivo  pulmonem,  uti  in  mor- 
tuo  conprimitur  ab  admiflTo  per  pleurae 
vulnus  aere.  Certum  enim  eft  elaterem 
aeris  ponderi  totius  atmofphaerae  aequa- 
lem  elle,  per  cxperimenta  boylei* 

MERDAM?!  experimeiitum  hanc  ronram 
explicationem  confirmat  „  glottide  con- 
(lri6la  in  infpiratione  pulmonem  collabi, 
'  &  vicifiim  p.  33.  34.  Idem  enim  eft,  fi- 
ve  glcttidem  conftrinxeris  ,  five  vuinus 
multo  glottide  majus  infiixeris  pedori. 

i  r^dmittitl  ineo  latere.qaod  folum  integrum  fuper- 
ef},paracenthefin  hoadlyus  app.  p.  15. 
dum  exiguum  vulnus  fiat,fretus  expcrimento 
in  machina  capto  :  Verum  pracrtantifiimi 
Chirurgi  fatentur  ,•  vulnera  utriusque  la- 
teris  thoracis  fere  lethalia  efie  r  hazes  ad 

MANSOREM   I.  Ct  13.      LAMOTTE     chir. 

€OfrpL  obs.  223.  &c.  Neque  ea  confiiantia 
refpirationi?  nequeeadem  vis  extraordina- 
ria  ab  aegri  hominis  di^phragmate  iperari 
poteft,  quam  animal,homine  durius,  fub 
manu  anatomici  ,  paucis  horis  exercct. 
Poterat  meminifie  hiiloriae,  quam  recen- 
fet  p.  70.  „  aperto  thoracis  latere  dextro 
tantam  fuifll;  fpirandi  diSicultatem.ut  CQ- 
geretur  clauderc  vulnus. 


DE  RESPIRATIONE.    47 

HOOCKIl  ^)  Pulcherrimum  cerie  ex~ 
perimentum  eft  ,  &  ad  veram  refpirationis 
indolem  perfpiciendam  maxime  idoncum : 
&  fi  hujusmodi  experimenta  ad  omncs  fun- 
ttiones  corporis  humani  haberemus ,  facile 
eas  omnes  eflet  expedire.  Ergo  vir  indu- 
ftrius,  fed  infignis  melancholicus,  duxit  in 
confefTum  Regiac  focietatis  canem  vivum, 
hunc  relupinum  irenfac  adligavit,  thoracis 
utrumque  latus  aperuit  unico  fcalpelli  idtu, 
coftas  abscidit  forfice  acutiffima,  ita  pulmo- 
jics  concidebant  5  &  animal  mortuun  vide- 
batur.  Quando  nurx  de  vita  videbatur 
adtum  efTc,  tunc  aperiebai  juguli  iegunen- 
ta  5  tubum  inferebat  in  afpeiani  arteriam, 
per  hunc  follem  ,  hunc  inflando  cxpande- 
bat  pulrnonem,  revivifcebataniiiial :  pergebat 
inflare,  ut  pulmo  fempcr  aequaliter  dilten- 
tus  maneret,  animal  dcruo  rrori  videbatur: 
penitus  fere  niortuo  folle  didudto  iniebat 
collabi  puhrionem  ,  coRt  nuo  canis  rev'vi- 
fcebat  ,  aperiebat  oculos,  mufculos  varios 
movebat,  &  fanguis  per  pulmones  tranfeuns 
novGS  in  rorde  ciebat  pulfu?^  Quando  pul- 
inones  collapfos  relinquebat,  denuo  animal 
iroriebatur  ,  &  perinde  exfpirabat,  quando 
continuo  urgebat  inflando.  Tunc  autem 
diltendebat  quidem  pulmonem  ,  pcrpetufs 
&  celerrimis  follis  fuccuflionibus  ,  fed 
aciculis  ^  fodlcabat  pulmonem,  ut  in  bron* 
chia  usque  vulneraret  ,  &  aer  per  ea  fpira- 

cula 

k  PhiL  Trans.  n.  28. 

i  Eadem  eflMAYOwii  obfervatio  de  refpir* 
p.  242.  262.  edit  Bata^,  &,  nf ucran- 
21 1 ,  qui  experimemum  hookii  repeiiit. 
Ccnf.  DCXiX. 


48        DE   RESPIRATIONE^ 

cu!a  egredi  poflet,  continuo  canem  videbant 
advitam  rediie.  Atque  ita  duodecies  animal 
&  mori  coegit  ,  &  alternatim  vitae  reddi- 
dit  ,  vitae  necisque  arbiter.  Exhoc  expe- 
rimento  manifeftiffimum  eft  ,  adionem 
pulmonis  totam  efTc  in  mutatione  magni- 
tudinis  atquc  figurae  vaforum  aercorum, 
qua  alterne  audta  &  diminuta  liber 
fanguini  per  pulmoncs  tranlitus  conceditur, 
nuUus  futurus ,  fi  perpetuo  idem  Itatus  aerei 
pulmonis  conftaret. 

DCVlll. 

Majori  )  Sume  velicam  a  acre  plenam  , 
huic  inlere  fiphonem  ,  eum  ore  fuftinc 
prehenfum  ,  &  circumpofitis  labiis  clau- 
fum.  •  Tunc  claufis  naribus  infpira  ,  videbis 
vcficam  detumefcere,  in  ea  ratione,  qua  ex 
ejus  cavea  aercm  in  pulmones  Tuos  adtra- 
his.  Haec  aeris  quantitas  menfurari  polefl: 
in  vafis  cylindricis ,  qualia  pro  antlia  pneu- 

raati- 

a  Experimentum  galenus  fecit ,  &  vidit 
pucrum  unice  ex  bubula  vcfica  adtrado 
aere  diu  vitam  traxifTe  ale  utilit.  refpir. 

a*  Hic  contra  circulnm  cartesianum 
dicendi  locus  eil.  Nempe  cartesius, 
ut  fag^^e  vacui  nomen  aboleret ,  <?c  argu- 
meDtum  |a  fiidione  defumtum,  adhrma- 
vk  „  refpirationem  fieri  pedlore  dilatato, 
atque  adeo  premente  aerem  vicinum ,  qui 
per  a>f«/«»^  columnam  denique  aeris  , 
qoaeori  proxinia  effet  ,  in  thoracem  de- 
primat:  uti  folles  agitati  aerem  adtrahunt 
Ide  hmzne  -^*  ^^,     Quem    hooghelan- 

1>£ 


DE  RESPIRATIONF.        49 

DE    &REGIS    &  tota  fe6la  fecuta  eft  ; 
Jpfe  demum,  plura  expcrtus,s wa m  m  e  r- 
DAMius  hunc  circuhim   jniihis   experi- 
mentis  conatus  eil  defendere  ,    «^uae  fcre 
co  redeunt ,   ut  aere  extraflo  ex  ampulla 
aliqua,"  aqua   ex  communicante   tubo  in 
ampullam  fonticuli  fpccie  profiliat,  inpul- 
fo  vero  in  ampullam  aere  idem  fontica- 
lus  ex    sltero  excremo    tubi   exeat.  1.  c 
c.  6.  idemque  fiat   ,    fi  loco  fiphonis  ae- 
rem  nvodo  extrahentis ,  modo  imprimen- 
tis  cane  utaris  refpirante  p.  98.  Jta  canls, 
qui  ex  vefica  refpirat ,  facit  in  refpiran» 
do ,  ut  ea  veficula  a  premente  aere  at* 
mofphaerico  collabatur ,    &  tumorem   re» 
fiituit  exfpirando    sylv,   dijf.  7.  n.  80. 
Video  etiam  regium  in  W^/.  IX.  apud 

R.DRAKE,  TAUVRYUM  p.  92.  &VER- 
HEYENIUM   L.  U.    ^."164.   &     CHARLE- 

TONiUM  oecon.  anim.  p.  154,  &  Dio- 
nisium  cours^  d^^Anat,  p.  467.  hanc 
fententiam   effe  fccutos      Verum  dudum 

Objecit  PLEMPIUS  &  FR.    SYLVIUS   difT. 

7.  pofle  per  tubum  communicantem  ex 
alio  conclavi  aerem  adtrahi,  swammer- 
DAMius  autem  materiam  fubtilem  i\u 
vocare  coa6^us  eft,  ut  color  aliquis  fuper- 
cffet  fcntentiae  p.  28.  Deinde  mayo- 
wius,ex  phiala  longi  colli  refpirari  poffe, 
cum  vicinus  aer  nullum  cum  ea  phiala  com* 
mercium  habeat  p  237.  fequente  in  os 
fugentis  aere  phialae  ,  ex  vi  elateris,  quo 
in  locum  minus  prefTum  fibi  viam  facit 
NEVCRANZ  c  7.  in  quo  experimento 
aegritudo  illa ,  a  VERHEYEN  O  oppo^ 
lita  p.  1 66»  ab  aere  non  renovato  provc* 
nit/    Utrumque    experimentam    repetit 

T,  £AR«i 


$0       DE  RESPIRATIONE; 

imatica  in  ufu  funt  \  Verum  hic  acr  mz^ 
net  omnis  in  vafis  aereis  pulmonum  ,  cuni 
fanguinea  pars  hujus  vifceris  nullum  acrcm 
admittat ,  ergo  ,  quo  plus  acris  infpirando 
recipis  ,  tanto  major  fit  capacitas  areae  ac- 
rcac  pulmonis.  id  utfiat,  pulmonem  ne- 
celTc  eft  eo  tempore ,  quo  inlpiratur  ,  aut 
inflari ,  aut  mipus  prcmi ,  nequc  enim  a- 
lius  modus  fupereft,  quo  pulmo  cxpandi 
poffit.    Horum  modorum  alter  verus  eft  % 

non 

T.  BARTHOLINVS  dc  pulm.    p.   92.  93. 

Deinde  bohnius  p.  8i.  82.  Nunc  (atis 
confirniatum  eft  ,  aerem  more  aliorum 
fluidoruip  ,  undiquc  premere  pondere,& 
cum  iQCum  eontiuuo  fubire,  in  quo  refi- 
ftentia  diminuta  eit,  BERNOULLI  iie 
rtfpir.  C  i.  ti.  4. 

*»  DCIX.  not.^-,/ 

^  Haec  yera  fententia  contra  CARTESIVM 
a  BOYLEO  propofita  eft,  dilatato  nem- 
pe  pedlore  aer  internus  pulmonis  in  am^ 
pliu$  fpacium  fe  expandit,  hincrarefadus 
ceditaeri  atmoiphaerico  denfiori,  deinde, 
redeuntibus  caufis,  quae  thoracem  con- 
primunt,  tantum  aerisexpeliiturexfpiran- 
do  ,  quantum  infpiratione  adfumtum  eft: 
d$  caus^fuSi, 

Hanc  WILLISlUSetiam  faplenter  pro- 
y^Q^yxixPharmac.  ration.  P,  11.  p.  10«  11.  ^ 
SYLVIUS  o  7.  &  BORELLUS  K  c. 
Prop  Lxxxiii.  &  BERGERUS  p.  19. 
&  BOHNIUS  p.  83.  h  BELLINVS 
Lemm.  16,17.  &PJTCARNE,&  STURM 
Phyj.liQm.W,  p.  169.  &  HARTSOE- 
KERyi<///  d€5  conje^,  phjs,  p.  55«  &  3"^- 

gerat 


DE  RBSPIRATIONE.       51 

non  cmm  acrem  in  pulmonem  prcmo,duni 
infpiro,  fed  dilatando  thoracis  capacitatem, 
diminuo  refiltcntiam  caufarum,  quae  tho- 
racem  conprimunt.  Ergo  refpiratio  fit  per 
vires  ihoracis,  non  pcr  vires  pulmonis  *. 
Nunc  dicendum  cft  ,  qua  rationc  hacc  ca- 
pacitatis  dilatatio  perficiatur. 

UCIX* 
gerat  PECQUETUS  p.  81.    Neque  nc- 
gaverim  BAGLIViO    p.   454,     &   Cl. 
HOADLY  aliisque,  non  dilatatione  pe- 
^oris,    kd   praeterea  rarefaftione,  quae 
a  calore    fanguinis  fit,  debilitari   aerem  ^ 
pulmonalem,  &  ponderoro,frigidoquc,ae« 
ri  aimofphaerico  cedere  p.  48« 
«I  Fuerunt  ab  omni  tempore  ,    qui  pulmone$ 
ipfos  vi  aliqua  infita  movcri  ,  &  alternis 
motibus    aerem    accipere    atque  reddere 
dixerunt,  uti  pofl  Aral^es  RIOLANVSp. 
331.SENNERTUS,  HORSTlUS&alif, 
cxperimento  moti ,  quo  viderant  in  vivo 
animale  aperto    thorace ,    aliquem   pul» 
monis     motum   fupereffe  ,     &    confentit 
THRVSTON,  &  LISTER  t^e  hum,  p. 
30.  31.  ut  pulmones  wi?//V/ infpirationem 
k,    exfpirationem   adfirmet,    non   tamen 
absque  fepti  &  coftarum  adlione  perficere 
p.  37,  Contra  hanc  fententiam  dudum  ca« 
L  E N  vs  dixitdc  tnot  pulm.  &  dt  admin^anaU 
L.  Vlll.  toto,tum  FABRICIVS  de  rtfpir. 
p.  106.  &  SYLVIUS   1.  c.  deinde  inmo. 
biles    avium    pulmones  objccerum  hel- 
MQNTius  de  catarrh.  deliram.  n.  44.45. 
Zc   svfAMMERDAMius  p.  83»  idemque 
addidit,  glottide  conftrifla,  etiam  agen- 
tibus  thor^i^  mufculis  ^   nihil  fequi ,  ne» 
que   c^pandi  ^   aut  coutrahi  pulmonem 
p.  22*   &   repetit    idem   ejcpeximentuin 


5«        DE  RESPIRATIONE 

NEUCRAN2IUS,  gula   nempe  conftrid^a 
pulmcnes  non  comrahi  c.  VI.  spigelius 
autem    p.  2S2.    &    highmorus   p.  185. 
objecerunt,  pulmones  thoracis  motus    fe* 
qui.  Sednoflristemporibusinprimisfenten- 
tiam  Arabum  bremondus  ornavit,cujus 
argumenta  diligertius  credidi  exhibenda, 
quia     nominatim     PRAECEPTOREM 
refutavit.     Ergo  in  Comm-  Pani,    1739. 
per  plurimas    vivorum  animalium  fedio- 
nes  ait  fibi  conftare  „  pulmoncm  propria 
vi  dilatari,  propria  conftringi  p,  487.     Id 
non  in  ranis  folum  manifellum  efle,  qui- 
bus  pulmo  in  aperto  aere  diu  dilatatus 
manet,  p.  472.  aut  alterne  conftringitur , 
&  dilatatur,  etiam  unus  lobus  absque  al- 
tcro  p»  475.  &  collapfus  a  levi  irritatioue 
denuo  intumefcat  p.  473.         Sed  in  ca* 
nibus  pariter  manifefto  fe  reperiife,  mo* 
tum    pulmonis    &    afynchronum     efle  a 
motu    pe6loris ,    &  incifo    pedore  alter- 
nam       conftri^lionem      &     dilatationem 
pulmonis  manifello  fupereftc    p.  471.  uti 
viciflim  &  feptum&  mufculi  rerpirationis 
conftringi,  &  agcre  pergunt,  conpreftb,  & 
quiefcente  pulmone  p.  464.467.  468.470. 
nervoverodiaphragmatisirritato  pulmones 
ex  quiete  fua  &  inertia  non  e5tcitari   p. 
488.  Hinc  fieri,  ut  aperto  pedore  pulmo 
tamen  per  femihoram  moveatur,&  animal 
ejulet  p.  463.  4DCVII.  not.  e.g. 

Deinde  adeo  parum  a  thoracis  motu 
pendere,  ut  pulmo  omnino  in  vivo  cane 
infpirante  conftringatur,  ruberque  fiat  p. 
483.  atque  in  thoracem  fubeat,  in  exfpi- 
rante  vero  ex  thorace  profiliat  &  dilate- 
tur  p.  463.  465».  466*  468.  469.  480. 
GUNZ  derefpir  p.  4.  durusque  fiat  &  al- 
bus  BREM.  ^^483,  Neque  hanc  expulfio- 

nem 


DE    RESPIRATIONE;       53 

nem  pulmonis  a  thorace  fieri ,  a  quo  puK 
mo    naturaliter    dillet  ^    cura    praetcrea 
etiam  interpofica  manu  tamen  pulmo  ex- 
cat  p.  481.  482.     Neque  ab  aere  per  la- 
ryngem  adlabente  efi*e,  cum  afpera  arteria 
ligata  &  difTeda  pulmo  tamen  dilacetur, 
&  exeat    ex    conllrido   pedlore    p.  468. 
469.  Verumnon  adeo,  utquidem  vidctur 
B  R  E  M  o  N  D  o,  haec  omnia  nobis  repugnarit. 
Nam   a  ranis   quidem  fumtum    experi- 
mentum  nos  non  ferit,    cum  homo  nul* 
lam  iimilem  machinam    na6lus  fit ,    qua 
aerem   vel  excludere,  vel    continere,  & 
vel  unum  ^  vel  ambos  aere  replere ,  iti* 
demque  vacuare  queat,  p,  477.     Deinde 
illa  pulmonis  cx  thorace  expulfio  in  ex« 
fpiratione,   manifeflo  pertinet  ad  mufculos 
abdominis,  qui  vehementer  ad  clamorem 
follicitati,pulmoneminexfpiratione,inIaxa« 
tum  tunc  feptum  urgendo  exprimunt,  quem 
eo  tempo  edilatat  aer  in  pulmonem  ex  pedo- 
Te,tunc  femaxime  conftringenre,vulnusque 
ardante,  inpulfus, -cum  idem  in  infpira- 
ti  ne,  laxato   tunc   thoraci^  fpatio  lubQ- 
deat  repulfus  ab  aerc  externo ,  quem  dila- 
tatum    pedus   per    vulnus   fugit.     [pium 
BREMONDUM     vidco    acgrc     repugnare 
hnlc  explicationi  p.  483.  &  alibi  fateri , 
in  ftatu  fanitatis  integrae  pulmonem  iho- 
racis     motui    oblequi     p.  489. 
Param  divrerfa  eft  fententia  a  r  i  s  tot  e  l  i  s  ^jV 
part.  anim,  L^IU.  c.  6    ,,  motum  nempe 
pulmonis  a  corde  eife,    quam  video  a 
CARPo  (  in  MUND.    p.  CCCXXVni,  b. 
&  X.  HOFMANNO  in  GAL.  i^e  ufu 
/^«r/.&ORTLOBlO,  &  J.  van  HORNE 
microc,  p»  97.  edit  PAULIANAE  repeti. 
D  3  Con- 


54        D£  RESPIRATIONE. 

DCIX. 

Vitali  )  Multa  experimenta  cepi  ,  inho- 
minibus  ,  in  infantibus  dormientibus  &  ae- 
ftivo  tempore  denudatis,  in  canibus  demum 
jnacilentis ,  quibus  ad  focum  dormientibus 
coftas  vldeas  movcri.  Praeftat  enim  in  dor- 
mientibus  contcmplarif,  ne  aftio  vitalis  » 
ab  animalibus  motionibus  turbetur. 

Ma- 

Confentit  cquidem  h  a  l  e  s  1 1  obfervatio,  de 
artcrioli  fanguinis  vi  pulmonem  dilatante 
haemafl.  p.  77.  &  BREMONDf,,  pulmo- 
nem  poft  majorcs  haemorrhagias  collabi 
p.  471.  ut  etiam  in  integro  thorace  fubfi- 
dcre  vifus  fit  p.  470*  Sed  hancopinionem 
refutat    afynchronia    motus  cordis    cum 

fjulmonis  motu,  &,  quod  cordis  motus 
iiperfit  pulmonibus  quiekentibus. 
«  Hanc  motus  lefpirationis  duplicem  indolem 
ab  omni  temporediftinxerunt  Anatomici, 
vitalem  nempe  ,  perpetuam  ,  dormienti 
&  apopleftico  reliquam  ,  k  voluntariam, 
incertam  ,  violentiorem  ,  non  perpetuam, 
Re6le  galenus  ,,  in  febre  pulium  jn 
poteftatc  noftra  non  efte  ,  neque  minui 
po/Fe  aut  retardari,  cum  inflammato  pe- 
6lore  pro  arbitrio  rcfpirationem  diminua- 
mus,  ^e  utiL  rejpir^  idemque  hunc  motum 
naturalem  adtribuit  diaphragmati  Je  Ad- 
min,  anat.  L.  8.  c,  5.  Eadem  praeftantifli - 
inorum  virorum  fentemia  fuit,H.  fabri- 
Cli    ab  AQUAPENDENTE     de  Refpirats^ 

L  11.  WILLISII  1.  C,  p.  14.  SWAM- 
MERDAMII  7'/&/J»  8.  9.  BORELLI  1.  C. 
C.  Vil»    BOHNII    p,  89.       VEKHEYENIUS 

addit ,  ideo  nervos  duorum  generum  da- 
tos  cffe  organo  refpiratorio  L.  ii»  7raa.  2. 

c.  8. 


DE   RESPIRATIONE.      55 

Mdnentes )  In  fuis  articulis  cum  vertebris 
manent ,  quia  a  ligamentis  non  permittua- 
tur  cedcre  ,  neque  a  fterno  divcUuntur  un- 
quam. 

Arcuatal  Quae  intercipitur  intra  fines 
fegmentorum  cartxlagincorum ,  &  partem» 
in  qua  cofta  proceilus  pro  articulatIoneemit« 
tit. 

Claviculns )  Nempe  in  homine  ,  in  cane 
vero  verfus  axilh.% 

Inferiores )  Afpice  infantem  macilentio- 
rcm  ,  profunde  fopitum  ,  videbis  coftas  lu- 
periores  novem  fortiter  ,  lentc  ,  &  aequa- 
bilitcr  furfum  ^   ire,     inferiorcs     aliquan- 

tum 

c.  8.  Vernm  id  &  ex  longinquo  petitum 
&  non  fatis  veram  eft.  stahliani,  ut 
folent  ,^  etiam  naturalem  refpirationem 
animae  tribuunt,  uti  pridem  difmer* 
BROECK  p»  518.  &  vetulUor  archan- 
GELus,  h  paulo  deterius  ridleyus 
eamdem  inter  eos  motus  numerat  ,  qai  vi 
inftindus  a  caufa  extranea  fuccedente  ac- 
cidant,  of  the  hrain  p.  165.  166.  cum 
certum  fit ,  non  aerem  ingruentem  cau- 
fam  efTe  dilatati  thoracis,  quod  SCHEL- 
HAMMERVS  non  bene  docet,  de 
cord,  ^  pulm,  tfficio  ,  fed  thoracis  dilata- 
tionem  facere,ut  aer  illabi  poffit.  Ita  BO» 
RELLUSPr^/.82.  HIGMHORp.i82* 

b  Non  penitus  ab  omnibus  recipitur,  coftas 
aliquid  ad  refpirationem  naturalem  facere. 
AntCGALENUM  fuerunt,  qui  foli  dia- 
phragmati  totum  'refpirationis  ncgotium 
tribuerunt ,  quos  quidem  refutat  de  admin^ 
anat.  L.  Vlllt  c  2.  ut  tamen  fepto  foli 
D  4  natu* 


S6        DE  RESPIRATIONE. 

naturalem  infpirationem  committat,iDEM 
dfi  caus.  refpir*  admin^  Anat.  L.  VilLc  5; 
(quum  alibi  exteriores  intercoftales  addat) 
Eadem  HELMONTIO  lententia  fuit, 
cum  coftae  non  videantur  moveri  de  Ca- 
tarrh,  delir,  p.  m,  356.  Deinde  exem- 
pla  conl  nti  iot  hommum  pleuritlcorum, 
WINSLOW  1738,  p  96  ubi  refpiratio 
pergit ,  [equidem  difRciiior  HOADLY 
p.  68.]  tum  anchyloiium  totius  trunci, 
qualem  CONNORUS  habet  de  o(f.  coal. 
p»  25  aut  quando  coilae  totae  ofieas  fa- 
dae  funt  H,  FABRICIUS  p.  40  83. 
SWAiMMERDAM  p.  84.  85.  CHE- 
SELDEN  ofteogr.  c,  3.  WINSLOW  f. 
ir.  des  os  frais  n  337.  1738.  L  c.  PA- 
VI US  &c.  In  ipfis  fanillimis  viris  cer- 
tum  eft  ,  inque  canibus,  fatente  BOREL- 
LO  ,  obfcurum  efle  coftarum  motum  I.c. 
Frop.  81.  &  BELLINO  Lemm.  14.  & 
PITCARNIO  de  modo  quoper  fulm.ii.zi^ 
SWAMMERDAMIUS  denique.princeps 
obfervator,  in  cane  &  cunicuio  vidit  ,,  a 
folo  fepto  refpirationem  perfici  p.  8;.  Por- 
ro  in  nixu  vidit  W  N.^LOWUS  ,,  I.  c. 
iinfpirare  nos,  &  exfpirare  immotis  coftis. 
His  omnibus  conparatis  credo ,  in  viro 
fano  coftas  parum  omnino  ,  aut  nihil  ad 
refpirationem  facere ,  atque  adeo  feptum 
efte  maxime  naturale  organum  refpira- 
tionis.  Conf.  DCXl.  a.  Verum  in  femi- 
nis  fatis  evidenter  coftartira  motum  Sc  ad- 
furgentem  mammarum  molem  videas,  & 
in  viris  aut  ob  adnatos  pulmones,  aut  ex 
motu  etiam  leviflime  anhelantibus,  coflas 
adfcendere  percipies ,  medias  maximc, 
ubi  mobihores  funt  BORELL.  Prop.  84. 
idemque   in   dormientibus  id   fieri  vidit 


DE  RESPIRATIONE.       S7 

tum*  deorfum  retrorfumextrorfum  detraftas 
a  diaphragmate,cui  ineafedeuberior  caro  eft^ 
Ergo  non  omnes  coitae  finrul  adfcendunt, 
ut  vulgo  creditur  ;    eaque  caufa  elt  quare 

na- 

iBXD.  &  in  hydrope  abdominali  folo 
fere  thorace  refpiratur  HOADLY  p.  73. 
tum  in  gravid  tate.  Solothorace  refpirabat 
aeger  ex  contufione  abdominis ,  fed  labo- 
riofe ,  ut  neque  fufpirare  poflet  HOADLY. 
p  69.  Ita  WiNSLOWlUS  relpirari  ali- 
quando  mufculis  abdominis  rigidis  &  di- 
fientis  ,  tuncque  coftas  cvidentius  moveri 
1.  c.  p.  97«  Multum  ctiam  coflis  tribuit 
GUNZIUSI.  c.  Aves  fterno  &  coftis 
magis  refpirant ,  quas  valide  elevant  in 
infpiratione  H.FABRICiUS  l.c.  p.  43. 
80.  SWAMMERDAM  p.  S4.  fterno  a 
vertebris ,  coftis  a  fe  invlcem  recedentibus 
MERY  apud  du  HAMEL  p.  260. 
GALENUS  hanc  diverfitatem  lagax  pervi- 
dii,  ex  vivorum  fedionibus  dodior.  In- 
tercoftalcs  ,  ait,  extcrnos  fupernam  par- 
tem  thoracis  elevare  ,  dum  inierni  infe- 
r:orem  contrahunt  ,  de  caus.  re/pir.  & 
alibi  ,  diaphragma  maximc  imas  coftas 
inovere ,  hinc  nervo  phrenico  refedo,  fu* 
periora  thoracis  a  motu  non  cefiare 
Admin.  Anat.  L.  VIU.  c.  3 .  Deinde  re- 
centiores  eodem  modo  viderunt ,  apices 
coftarum  fpuriarum  in  infpiratione  a  dia« 
phragmate  inirorrum  trahi  mayow.  L  c, 
p.  250.  ei.  Bat,  quod  intercoftalibus  in- 
tcrnis  cum  GALENO  tribuit  WJLLl- 
SiUS  Pharm.  rat.  II.  p.  13.  &  fieri  fa- 
tetur  THRUSTONUS  p.123.  ut  tamcn 
nihii  inde  dilatationi  thoracis  decedere 
D  5  de. 


SS      DE  RESPIRATIONE. 

natura  intercoltales  mufculos  diverfos  fecit, 
Veium  dum  fupernae  coftae  furium  vertun. 
tur,  inferrores  deorlum  eunt»  Dum  autem 
CGitae  elevantur ,  &  extrorlum  vertuntur, 
atque  a  medio  centro  peftoris  recedunt,  di- 
itantia  inter  quamque  cottam  &  vicinamau- 
getur,  &  cum  fimul  imae  coftae  detrahun- 
tur  5  totalis  etiam  coftae  primae  a  duodeci- 
ma  diftantia  major  redditur,  &  thoracis 
ainplitudo  in  longitudine  fua  au2;etur  **. 

/«. 

defendat;  Repptiit  eademCHARLETON. 

p.159.  MAYOW.  p.  250.  BELLINUS 

Lemm.^.  Sc  BORELLUS  Prop^  XC.  Sed 

Clar.ALBINVS    ornatius  demonitravit  „ 

mediam,  inferiorem  paneni  thoracis,  cofta- 

rum  nempe    plerarumquc   csrtilagines    & 

fternum  in  inipiratione  detrahi^atque  diftan- 

tiam  inter  vertebras  imas  dorii  imumque 

fternum  minui  £^e  ojjib^  n.  178.   atque  ita 

obtineri,  tum  majorem  in  lateribus  thora- 

cis     diiatationem  ,      ubi     coftae     funt  , 

ff         tum  minorem  in  fede  cordis  mutationem. 

Vide  eamdem  fentcntiam  {equentem  Cl. 

GUNZtUM    de  refpir.     Ego  quidem  a 

diaphragmate   coftas    ullas  detrahi    pofFe 

non  video,  DXIL  not.  /.  Jd  omnino  pro- 

babile  videtur  ,  medias  &  inferiores  coftas 

parum  omnino   mutari^  cum   unicus    ibi 

iitiniercoilalium  ordo,  &  paifim  confluen- 

tibus    cartilaginibus   interruptus ,    &  fter- 

num  ibi  a  nullis  omnino  potentiis  extror - 

fum  vertatur.     Jta  in  re   obfcura ,   fieri 

conjicio.     Aliam   fententiam  ,    qua  fler-. 

num  in  infpiratione  elevari  dicitur,  vidc 

ad   Dtxi  1  ii  not.  s, 

4  DCXII.   DCXVI. 


( 


iDE  RESPIRATIQNE.        59 

IntYorjum  )  In  fortiffima  infpiratione  ^ 
qualis  in  moribundis  eft.  Ibi  cnim  natu* 
KA  omnia  praefidia  adhibet  ,  ut  dilatet 
thoracem  ,  &  fanguinem  per  pulmoncs  pel- 
lat ;  ncque  enim  prius  morimur ,  quam 
fanguinis  ex  dextro  ventriculo  in  iiniftrum 
per  pulmonem  iter  interruptum  fuerit.  In 
iis  ergo  anguftiis  cervix  ,  icapulae ,  clavi- 
culae,  dorfum ,  abdomen,  miris;  modis 
conjunflis  viribus  iaborant ,  ut  thoracis  ca- 
vitas  major  fiat. 

Ahdomen  premltur)  Obferva  tempus,quo 
cxfplras  ,  veftem  tuam  manu  fuper  abdo- 
men  prehende  :  videbis,  dum  infpiras  ,  id 
quod  tcnuifti,tibi  e  manubus  elapfum  efle  ^. 

Nem- 

*  In  naturali  infpiratione  diverfitas  non  maxi. 
tna  eft ,  ut  turgefcentiam  abdominis  ca. 
lami  crafTitieiH  excederc  neget  NEU- 
CRANZIUS  ;  &  B0RELLU3  mcdio. 
cri  infpiratlone  viderit,  diametrum  pe^o. 
ris  fere  una  trigefima  parte  craifitiei  digi- 
ti  augeri ,  atque  aeris  adtrahi  uncias  cu- 
bicas  quatuordecim  Prof.  8r.  exfpiratio- 
ne  vcro  modica  viginti  digitos  cubicos 
cfHari ,  violenta  vero  quadraginta  Prop^ 
XCIF.  piTCARNius  pedoris  diame- 
trumminorem  faciti^  digitorum,majorem 

dig.  20.  augmentum  a  fterni  eredione  -"1 

digiti,  hinc  pc6loris  augmentum  31  di- 
gitorum.  ELSHOLZIUS  diverfitatera 
pcdloris  plcniffimi  &  vacui  duabus  un- 
ciis  acftimat  anthropoL  p.  230.  nimiam 
certe  menfuram  fecutus.  lURlNUS  in- 
fpirando  veficam  cvacuavit  ^    quae  uncias 

quadrat^s 


6c       DE  RESPIRATIONE. 

Nempe  m  infpiratione  totus  pulmo  infiatur, 
pars  oflea  pectoris  dilatatur,  &  una  abdomen 
verfus  defcendit  diaphr  gma,  eam  ergo  ca- 
Vitatem  ardtat ,  &  viicera  ejus  conprimit. 

Funis )  Saepe  in  me  ipfo  expertus  lura* 
In  inlpiratione  circumducatur  ihoraci  funi- 
culus  ^,  deinde  fortiter  infpirctuf,  videbis, 
quantum  fit  addendum  funi,  ut  dilatatum 
thoracem  ambeat  ,  &  ea  funis  portio  crrt 
iTienlura ,  quae  dilatationem  pedtoris  defi- 
nit. 

Oculus)  In  cane  venatico,  illius  fpecief, 
quae  ventos  currendo  anticipant  ,  thorax 
quidem  amplus  ell ,  abdomen  autem  quafl 
exfciflum ,  &  eo  arftius ,  quo  ad  curfum 
quisquc  canis  aptior  fuerit.  In  eo  ergo  ca- 
num  genere  videre  licet,  thoracem  turgere 
dum  infpirant,  abdomen  vix  mutari. 

Balneo)  Si  mento  te  firmaveris  ad  ali- 
quam  trabv^m,  ut  immobilis  fis ,  neque 
aquam  vel  adfcendere  cogas,  vel  defcendere, 

tunc- 

quadratas  continebat  fere  35.  vel  38. 
Fhil.rrans.  apud  MOTTE  I.  p.  451; 
&  haec  proportio  placuit  H  A  L  E  Sl  O 
Veget.  ftat.^.  2ig.  Exhalatio  valida  eft 
unciarum  125.  intra  unum  minutum 
fecundum  ,  maxima  verozzG.  JURIN. 
ib.  p.  450. 
{  Hac  ratione  ufus  eft  T.  BARTHOLINUS, 
additque  pollicis  difFerentiam  fuilfe  de 
pulmon,  S.  111,  &  olim  HELMONTIUS 
1.  c.  p.  3^6.  qui ,  nefcio  quomodo  ,  fibi 
perfuafit,  plus  infpirari ,  quam  pulme 
capere  poflit  :  cum  certum  fit ,  flatu 
pulmonem  maiorem  fieri ,  quani  in  tho- 
race  fuerat. 


DE  RESPIRATIONE;        6i 

tuncqne  fenfim  infpiraveris ,  fenfim  etiam 
^dfcendet  aqua.  Dum  enim  corporis  volu- 
men  ex  aere  admiflb  augetur,  aqua  pro- 
trufa  furlum  ccdit  :  reditura  eadem  cieor- 
lum  5  quando  exfpiras.  Hac  ratione  difFe- 
rentia  inter  utrarnque  notam  aquae  expo- 
net  fpatium,  quo  thorax  Infpirans  ainplior 
eft  cxlpirante  thorace.  Tunc  gutem  in- 
primis  abdorrcn  a^  dilatato  thorace  deorfum 
preiTum  turgefcit  s. 

BORELLIAISA  )  Cofta  vile  aliquod 
corpiifculum  videtur.  Sed  accede  propius, 
videbis  inter  duodecim  coiias  ^  ne  uni- 
camreperiri,  quae  fabrica ,  diredtione^ma- 
gnitudine,  eonnexione  fegmentorum  carti- 
lagineorum  mutua,  &  articulatione  ad  fter- 
num  vertebrasque,fuae  vicinae  perfe^te  firni- 
lis  fit.  Reperies  haec  omnia  ita  diiponi, 
ut  cofta  mediae  magnitudinis,  v,  g»  o^^^ava 
&  nona,  latiffima  fit,  &  maxime  nmbilis:  ea 
mire  thoracem  dilatare  poteft  ,  cum  penn- 
de  furfum  &  deorfum  mobilis  fic.  Superio- 
xt%  vero  coftae,  quo  quaeque  claviculae 
propor  eft  ,  eo  immobiliores  ;  inferiores 
deniqua  ,  quo  longius  a  nona  diftant,  pari- 
ter  eo  minorem  motum  nadtae  lunt ;  ima 
denique  cxigua  ,  fcpto  transverfo  innata  , 
huic  quafi  pro  bafi  data  eft  ,  prohibitura, 
ne  feptum  inter  agendum  dilabatur  flacci- 
cidum.     Undecima  paulo  plus  motus  habet 

ad 

g  SWAMMERDAMTUS     canem    fub  aqua 

merlit,  ut  per  tubulum    refpiraret ,  vidit 

aquam  adiurgere  ,    dum    infpirabat  ani*» 

mal,  fubfidere  vero,   quando  cxlpirabat 

p.    20«    21. 

b  DXU. 


62       DE  RESPIRATIONE. 

ad  dilatandum  thoracem  ,  &  plus  ctiam, 
quae  fuperior,  atque  ita  porro  ad  quartam, 
quintamve  ab  ima  augetur  raobilitas. 
Qui  hacc  adtentus  animo  perceperit»  facile 
fatebitur,  a  divina  lapicntia  haec  omnia 
jprotcfta  cffejUt  thorax  absque  mutatione 
I^eculiaris  fui  habitus  movcri  poffet ,  quac 
clegans  bellini  phraiis  cft  K  Htd  hacc 
omnia  praeclare  borellus   tradidit. 

DCX. 

Diaphragma)  Mufculus  eft,  cuius  pars 
fixa  eft  tota  illa  conoidca  clliplis,  quae  fit 
ambita  ftcrni,  cottarum  fcptem  inferiorum, 
H  lurnbis.  Ad  hunc  marginem  carre  fua 
adnaftkur  diaphragma  :  cuius  lacerti  ma- 
'ores  poftcrius  politi  funt,  medium  vero 
centrum  tendlneum  eft,  eique  in  homine 
f  cricardium  fortiffime  adnafcitur.  Scd  pars 
ea  tendinea  altiffimaeft,alitcr,  quam  vulgo 
crcditur,  *  nam  vulnus  pettoris  ad  quintam 

coftam 

i  Pulmones  crefcere  in  fpatium  majus,  fed  fi* 
milc  LempuXl, 

a  Non  repeto  hic,  quac  fufe  Je  fabrica  fepti 
di^a  funt  in  propria  differtationc,  tum 
ad  LXXXVl  aiiqua  tantum  dc  mottt 
fepti  didurus.  Ergo  ne  quis  senna- 
c  u  M    fecutus  Mem.   de    l'  Ac^d.  1724J 

p.lf  I,  1729.  p.  179.  aut  WINSLON/UM 

Mem.  de  V  Acad.  1758.  p.  151.  immo- 
bilem  fibi  concipiat  animo  tendincm 
medium,ecce  cxpcrimenta,  practer  mea, 
maxime  in  felibus  capta.  Cum  canis 
mortuuF  viderefur,  centrum  tamcn  dia- 
phragmatis  fe  concuffit,  flammamc^ue  fc* 

cit 


DE  RESPIRATIONE.     6% 

coftam  irfliflum  propc  fternum,  jam  in  ab- 
donien  pen<  trat.  Jfca  crgo,  dum  fibrae  icpti 
contrahuntur,  dctrahitur,  &  omnis  ca  pars 
diaphragmatis,  quac  in  arcum  fornicata  ad- 
fcendit  intra  thoraccm  offeum,  ca  omnis  in 

pla«> 


cit  trcmcre  DREiiNCoVRT  cantc^ 
Vil  FABKicivs  difcrte ,,  lucum 
cordis  a  diaphragmate  dixit  dijatari  d^ 
refpir,  p.  f  4..  coLiiNj,  totum  dia«» 
phrngrna  eodcm  temporedefccndercp  688 
N  B  V  c  R  A  N  z  1  V  s  ioi  ambitu  paradoxe  ele- 
vari  ait  ab  intercoft^libus^atque  cxtrorruni 
duci,  feductus  a  vi  fuperiorc  elevatorum 
thoracis,  idem  taroen  re^c  ccutrum  de* 
trahi  antrorfum  adfirmat,  c.  V.  ti  me« 
diaftinuui  cum  pericardio  dcorfum  ir« 
iBiD  CL  HoADiy  fcre  utl  nev 
CRANZ  &  van  HoRNE  L  c.  atque  ad 
2.  p  70.  furfum  antcriu$  elevari, 
dcfccndere  vcro  poflcrius  dixit,  olimque 
LAVRENTivs  L.  V.  ^uacft.  8.  & 
PA^isANvs  Suitil  L.  VIL  denuoquo 
de  SuhtiL  P.  alt.  walthbrvs  autem, 
modo  antcriorcm  partem  folam  moveri, 
abdomine  tunc  vix  mutato,  modo  po^ 
fteriorcmcum  abdominis  manifeflo  motu 
Ae  ofcit-  p  29.  Vcrum  ha^  ill.  viri 
fcntentia  dsttderat  iimites  partes  ante» 
rioris  &  poflerioris.  Ea  vero,  quac  de  am« 
bitu  clevato  dicuntur,  omnino  experi* 
«Qento  pariter  &  naturae  mufculorum 
rcpugnant.  Totus  ambitu*  diaphragma- 
tis  centro  infcrior  cft,  cqque  ambitu  de* 
trafta  thorax  amplior  fit  ^tenqnis  de 

mufc* 


€4       DE  RESPIRATIONE. 

planum  ^  reftilineum  mutatur  ,  &  abdo- 
imen  conprimit,  ut  extrorfum  intum^fcat, 
eo  magis^  quo  ifortior  infpiratio  fuit,  &  pe- 
ftoris  adeo  eavea  ma^gis  dilatata  eit.  Vifcera 
vero  abdominis  omnIa,ab  hac  vi  incumben- 
tis  fcpti,  contra  tenfum  &  reliftens  Perito- 
naeum  urgentur  ^  Dicetis,  ex  hac  contra- 
dtionc    fepti  fequi ;  ut  limul  intrprfum  & 

deor- 

jW«/r.  ^  GlanJ.  p.  io.  ii.     H   auteni 

omnino  facile  admitto,    «lagis  lateralcs 

proftindiorcsque  alarum  tendincarum  for- 

nices    (winslow   &    senac.    1.  c.  ) 

minus  vero    mcdium    alarum    angulum 

deprimi  morg.  epift.  XV.  n  f^. 

b  Nempe  plano  propior  fit,   rede  obfervanto 

NEVCRANXTO    c*    V.  In  violentiori 

infpirat'one   poteft  utique    ad    planitiem 

cfle  pervcnire,   ut  MAyowivsp.  364, 

SOLLINS    p     871     RIOLANVS.    p.  214. 

BoRELLVs     Trop,    LXXXf.    &  vulgo 
icgo.     Scd  bene  olim   H.FABRicivsde 
AqvAPENDENTE,  iTi  modica   infpira* 
tione  minus ,   in    violenta    maxime  ex- 
planari    de    refpir,  p.  fy.    ut  in   modica 
infpirationc  modice    minor  fit  curvitas, 
dcnique    in    violentifTima    in    abdomea 
protubcrct    incurvatum   ibid.    quod   bo- 
R  E  L  L  v  s  ctiam  vidit    Prop.  LXXXIV. 
^  WEPFERvs  de    cicut,  aquat.  p.  if^.. 
162.  afi»  505. 
c  Vifccra  abdominis,  hcpar,  licnem,   ventri* 
culum  una  cum  diaphragmate  in   infpi- 
ratione  defcendere,  furfum  vcro  ferri  ia 
cxfpiratione  vidi,  &  in    felibus  evideii- 
tiflime.        Hinc    illac    difficultatcs    rc*. 
ipirandi  a  tumoribus  hepatis  &   licnis, 

quM 


.    DE  RESPIRATIONE.      65 

deorfum  feauantur  fcgmenta  coftarum  car- 
tilaginea  <^*.  Verum  cas  coftas  retinent  fer- 
rati  majores  ^,  ut  adco  totus  amfaitus  qui- 
dem  fepti  defccndat  ,  mcdio  folo  tendin«? 
quiefcente. 

hfertora)  Mirabile  eft,  quod  in  infpira- 
tfone  &  abdominis  cavifas  &  thoracis  eodenti 
omnino  tempore  augeantur,  neqiie  poflis 
unquam  effirere^*,  ut  thorax  annplior  red- 
datur,  quin  una  abdomen  amplietur.  Pro- 
voco  ad  experimentum  ,  quovis  depofito 
pignorc.  Si  impediveris  ligando  abdomen  fa- 
iciis,  dyrpnocam  patieris,  &  cogeris  mino- 
rem  inlpirationem  velocitate  majori  com- 
pcnfare,    Haec  omnia  debent  in  vivo  cor- 

pore 

quas  olim  galenxjs  dlxit  de  util  reff, 
L.  L  &  II.  &  nuper  HoADty  p.  71. 
Surfum  etiam  ca  vifcera  ferri  vidit 
vEsALivs  p.  54.9,  &  Si;.  ed  tfff* 
SPIGELIVS  L.  IV.  c.  f).  syLvivs, 
DRELi  NcovRTi  vs C^wf«V Vll. 8c  priof 
p  E  cQ^u  E  T  u  s  p.  8  ^.  Fruftra  ergo 
negat  s  e  n  a  c  u  s  p.  1 64. 

c*  Ita  djflum  fabri  ci  vs  p.  79, 

d  Quae  fententia  eft  Cl.  albini.  DCIX, 
coaf,  not.  f   e. 

d*  In  raodica  infpiratione  abdomen  omnino 
turget  ,  &  quoties  morbus  abcft.  Si 
t&men  aliquando  fcirrhi ,  &  ctiam  ma- 
gis,  fi  inflammationes  vifcera  abdominis 
obCederint,  rcfpirationem  videtur  folig 
coftis  fieri,  vix  mutato  fepto,  conf. 
DCIX,  tuQc  utique  molefta  QAL»  L  c. 
L.  IL  HOADLy  1   c. 

Tm.K  £ 


(^S    DE    RESPIRATIONE, 

pore  confiderari.     In  animalibus  moribundff 
convuliiones  multa  turbant.  « 

Contimplatio)  Jn  tomo  ultimo  de  V  Aca- 
dmie  des  Jciences  habetur  unica  bona  fepti 

figu- 

«  Diaphragma  a  vi  fupcriori  mufculorum  afc 
dominalium    iurfum    pulfum    thoraccm 
coarctat  ,     uti  FABRICIVS  ab  AQVA- 
l^SNDENTE    de  refpir,    p.    60.    Huiic 
aliquando  ftatum  induere  vidi,dum    agit, 
ut  in   nfpiratione  adfcendcrst:  fcd  ccdit 
tunc  validiori  potcntiae  intercoftalium  8c 
fcvatorum    de    diaphr.    p.    28.  not.    d. 
Zc      dclabitur    laxatum     in  cxfpiratione, 
quae  princcps    caufa    eft    erroris    CO- 
LUMBI,     ARANTII  c     XXXlV.  PlC- 
COLHOMINEI  p.  199.  &  aliorum,  qui 
fcptum    pro   raufculo    cxfpirationis  nu- 
Boerariint.     Ad  easdcm  turbas  ,    &   inpri* 
mis    ad  validifljmum    robur     ae;entium 
mufculorum  abdominalium,  dum^  apcrto 
thoracc  ,    rcfe<5tis    intercoftalibus   minus 
habent   antagoniftarum  ,   &  animal   dis- 
t©rtum   clamorem    mqlitur  ,    pariter  re- 
fcro,,  detraftiones  illas  coftarum  inferio- 
runi ,  quas  adtigi  ad  DCIX,  diftas  GA- 
LENO,    VESALIO  L.  II.  c  ^f.  p^^S 
RIOLANO  p.  8fo  VALVERDOp.94. 
FABRIClVS,  alterne  cum  parte  ofTca  ca- 
fiarum  cattilagineam  moveri  dixit,  adco* 
que  haiK:  in    infpiratione    dcfecnderc   p. 
41. &  p.fS./n  modico  vcro  motu  thora- 
ccm  ^  n©n  mutari   fatcti^r  ,    neque    nifi 
in   vioJenta  infpirationc    coftas    detrahi, 
SWAMMERDAMIVS    p.    1  S.     WE. 
FFERUS    p.   505.    VERHEYENIUS, 
COMMENTATOR  HEISTERl  p.U4. 

CHE' 


DE  BESPIRATIONE.      67 

figura»  ^  in  qua  fibrae  funt,  vcnac  cavae  & 
ocfophago  circumpofiue ,  quae  hos  canales 
conllringcrc  videntur  :  Audtor  autem  ex 
fabrlca  i^pti  omnino  contraria  deducit  eo 
rum,  quae  inde  fpontc  fluunt.  « 

DCXL 

CHESELDENIUS  &  alii  ,  cum  prae- 
ftantifljmo  A  BINO  casdcm  coftas  ad* 
firmant  dcfcenderc,  &  SENACUS, 
pro  re  nova,  proponit,  fibras  antermres 
fcpti  coftas,  verfus  inraobile  ,  ut  putat, 
mediaftinum  detrahere  p.  i^^-  fcd  idem. 
fatetur,  hoc  in  exfpiratione  fieri,  atqueadco 
feptum  ex  mufculis  exfpirationi  famulan^ 
tibus  eflrc.  Verum  repcto,  non  aliis  vi" 
ribus  id  fieri  pofle,  nifi  quac  exfpiratio- 
nem  faciunt ,  &  in  ultimis  criptis  vi- 
deo,  ALBINVM  de  hoc  rootu  flcrni  Sc 
coftarum  ,  quibus  diaphragma  infcritur, 
oninino  dubitare  dc  nmfc  hom.  p.  508. 
^oo.  Stcrrum  dcnique  &:  ipfum  dc- 
fcendcre  VESALIVS  dixit  1.  c.  p.  548. 
&  n.  Fm^V  IVS  p.  fp,  79.  &c.  & 
SWAMMERDAM  p.  18.  (cum  \n  cyJ 
fplratione  obfcure  dicat  adfurgere )  & 
de  partc  inferiori  ALBINVS  n.  177.  dc 
quo  motu  eadem  mihi  fcntentia  efl:. 

f  SENACUS  modicam  oninino  fciagraphiam 
dedit  laccrtorum ,  non  veram  iconem 
Comment.  mn,  17^9 

g  Adhrmat  idcm  infpirationem  poflJe  a  folis 
intercofl:alibus  perfici,  &  aerem  thora- 
ci  illapfum  fufficere  fepto  deprimcndo 
■  p.  180  r8i.  ut  SChELHAMMEHVS  : 
fed  idc*m  falctur  feptum  thoracem  dcor^ 
fuiii  producere  iSx. 


68      DE  RESPIRATIONE. 

DCXI. 

Adeoque  infpiratio  efl:  dilatatio  thoracis^, 
quae  fit  a  mutata  figura  coftarum  ,  &  a 
depreflione  fepti  transverfi*     Si  nunc  pulmo 

^  mane- 

■^  Motum  dmphragmatis  )  Non  rcpcto  ,  quae 
poft  veteres  aliquos ,  nimis  libere  dixit 
unus  8c  alter  recentiorum,  v.  g  e  n  t i  r  s  ,, 
diaphragma  non  mufculum  efCe  ,  ffd 
diflepimentum  thoracis  &  abdominis  opcr. 
p.  496.  tum  sENftUERDVs  ad  Exper: 
IV.  qui  non  vidit,  perforato  fuo  ferto 
imaginario  tantum  fc  thoracem  ex  bilo- 
culari  unilocularem  tecifTe.  Certuni 
enim  eft  ,  deftru6to  abdominc,  deftrudis 
yeliquis  mufculis  refpirationis ,  diaphra- 
^ma  cum  intercoftahbus  refpirationcm  per- 
£cere,  non  valde  rautatam  ,   pe  c  qjjet, 

p.  F5.  THRUSTON  p.  45.  COMMEN- 
TATOR   HEISTERI   p.  ;6l.       ScptO  VCrO 

deleto  refpirationem  deftrui  thrustok 
ib.  Ita  ncrvo  phrenico  difle^bo  refpi- 
ratio  ita  mutatur,  ut  animal  anhelofum,  ia 
cxfpiratione  abdomcn  tumcns  habeat,gra- 
cilc  in  cxfpiratione  l  o  \r  e  r  ThiL  trans. 

n.    29.     THRUSTON     p.    121.   «MAYOV/ 

8cc.  Non  ignoro  NEucRANZiuM  c  pe- 
rimcntum  l  o  w  e  r  1  ad  laefioncm  thoracis 
retuliffc  c.  f .  fcd  monet  van  h  o  r  n  e 
idem  fuccedcre,  fi  cxtra  thoracem  nervus 
ic&us  fuerit  p.  79.  senacus  eodem 
fa^o  experimcnto  coflas  imas  cxtrorfum 
vcrti  vidit  I.c.  a  vi  intcrcoflalium,  quibus 
diaphragma  paralyticum  nunc  minus  rcfi- 
ftcbat.  Ratio  expcrimcmi  lpvvkri* 
ANi  cft,  quod  in  co  flatu  fcptum  rcfo- 
lutum  cum  infpirationis  mufculis  intcrco^ 
ftalibus  adfccndat ,  cum    coflis  Vcro  ab 

abdo* 


DK  RESPIRATIONE.      69 

jmaneret  ,  quod  aliquando  fit  in  afthmatc  ^, 
neque  dilataretur  ,  dum  pedtus  diducitur, 
nafceretur    utique    in    cavo    thoracis      le 

vacu- 

abdorriinis  mufculis  detra£kis  defcendaf^ 
perindc  uti  mukaltus  ficri  vidit ,  ex 
parum  diverfa  ratione,  cum  ftcrnum  co* 
flaequc  deletae  eflent,  Vadem'  anat.  p.267. 
Porro  Diaphiagma,  uti  fumme  mobile 
eft  ,  ^  ncrvo  laceflito  facil^  agitatur 
swAMMERDAM  Thef  1 3.  &  nupcr  in 
eane  vidi  ,  ita  oo  nervo  conpreflo  refolu- 
tura  languct ,  &  cum  fcpto  refpiratio ,  in 
cxperimento  bellini,  quod  in  praef. 
ad  ed.  Germ.  t  a  u  v  r  Y  i  habetur,  &  apud 
piTCARNivM  in  eUm.  Med.  math,  p,  ^  u 

&     MONROVM      apud    CHESELD     L.   Hf. 

c.i y.)  laxato  vero  nerv©  reftituitur.  Dcnique 
co  nervo  irritato  motum  quiefccnti  cordi 
8c  thoraci  redire  b  r  e  m  o  n  d  p.  467. 
Utoinninomeritofeptum,  poft  galenvm, 
princcps  organum  infpirationfs  naturalis 
dicatur  aviDO  viDtop2oi,FAijRicio 

p.      40         46.        RIOLANO        p.       214. 

BoYLEo  Exp.  phyf  mech.  de  aere  n. 
XL,  GORTERo  ile  perfpir.  317.  &  pleris* 
que  veterum  atquc  rccentiorum. 
Tales  ahquando  fcirrhofos  Cc  lapideos  pul- 
moncs  rcpcrimus,  &  aliquoties  in  lapici- 
dis  DiEMERBROiCKivs  rcpcrit p.3o(J. 
olimque  in  aftmathicis  helmontivs.* 
neque  tamcn  idco  vacuum  nafcitur,  quod 
iidcm  fere  absque  ulla  exccptione,  plcu- 
racadnati  cflrc  foleant.  His  acgris  infpiratio 
difficillima  ,  quod  acrem  reliftcntia  pul- 
monis  vix  admittat ,  hinc  orthopnoca, 
Sumroa  nempe  conamina  omnium 
£  3  mufcu- 


70      DE   RESPIRATIONE. 

vacuum  ,  quale  machinis  fuis  eoyleus 
facicbau  Verum  atmofphaera  premjt  in 
pulmones  vi ,  quac  acquivalet    preffioni  « 

trigin- 

mufculorum       infpirationis      violentae. 
Exfpiratio  iisdem  fubita,   &  convulfiva 

HOADLY    p.    74,. 

^  Enormiter  in  aeftimanda  hac  prcffione  dif- 
ferunt  audtores,  ob  eain  maxirne  ratlo* 
nem  ,  quod  alii  tantam  facianr  colu- 
nnam  prementis  aeris,  quanta  eft  pulmo- 
nis  fuperficies ,  alii  non  majorem  quam 
glottidis  apertura  eft.  Ex  ifta  pofitione 
JURINVS  aeris  in  pulmoncm  preffionem 
non  majorem  facit  qu^m  fesquidrach- 
mae,  ea  velocitate  motae  ,  ut  intra 
minutum  fecundum  unciam  unam  per- 
currat,  pofita  fiipcrficie  pulmoniy  fere 
2tooo.  unciarum  quadratarum,  &  glot- 

tidis  oftio  aequali  quadrato  1.  pollicis  ma«> 

ximam  vero  vim  exfpirationis  quatuorde- 
cim  drachmarum  ,  motarum  velocitate 
cadcm  (MOTTE  Phil.  Trans.  n.  41  fj 
eamdem      nempc      vim  ,    quae     colu- 

mnae  aquae  altae  '-'  -*   pollicis,  &  velo- 

citate  ea  motae,  quam  dixi.  Hanc  aefti- 
mationem  vidco  HALESIO  placcre 
Veget/ftat.ip,ig().  &  HOADLYO,  p.  50. 
&  mihi  vcritati  propior  videtur. 
Lenem  ctiam  acri*  in  vafa  pul- 
monis  preflionem  HELVETIVS  facit 
eelairciff,  p.  1».  Contrario  modo 
I.  BERiNOULLlVS  &  MICHELOT- 

TUS, 


DE  RESPIRATIONE,        ii 

triginta  trium  pedam  cubicorum  aquae: 
ergo  pulmo  nofter  necefl[ario,aut  cedct  tantae 
potentiae  ,  aut  cogetur  dilatari.  In  vivo 
autem  &  fano.  homine  lemper  dilatatur, 

nequc 

TUS,    pofita  ca  vi  cxfpirationis ,  qua€ 
trcs  uncias  argenti  vivi  movcat,  invcni- 
unt  vim  cxfpirationis  aequalcm  libris  410. 
percurrentibus    intra     unum     minutum 
fecundum     pcdcs    fere    390«     de   ftf%t» 
fiuidor^  p.  181.  feqq.  quae  vis  ad  JURL- 
NIANAM  fe  habet  uti  1 1 193600.  ad  14.. 
KEILIVS      denique      pofita      prcflione 
maxima  in  oftium  hryngis  feptem  unci- 
trum,  quod  paruni  eft,  invenit  ex  ratione 
glottidis   ad  pulmonum    toralem    arcam, 
preflionem    totalem    aeris    in    puhnones 
5-044.5.  1.    quac    a    JURINIANA  enor- 
miter  &  ferc  fabulole  differt.     BOREL- 
LVS    hanc  preffionem    non    dimenfas, 
vim    thoracis  ,   quando  infufflando   cen- 
tum  librarum  pondo  veficae  conjundlum 
clevamus,  aeftimavit  librarum  ^2040.].  c. 
P.  I.  Trop.   89.   90.    118.     fed  omnino 
debili   principio   ufiis    ,,     intercoftalium 
▼ircs  efle  ad  manforiorum  vircs,  uti  pon- 
dcra.      Non  tantas  nunc  licet  disquirere 
lites,  id  tamcn  ccrtum  eft,  puhnonis  vim 
paulo  majorem  efle,    quam    JURINVS 
pofuit.     Celcritate  fumma  globos  argiHa- 
teos  &fiatilc5  fagittas  in  aviculas  cxpcl- 
limus   ,       iit     in       celeritatc      paulum 
infra   vcrum    fit    JURINUS,    in  pon- 
derc  non  abcrret ,  p«ndus  enim  drackma 
jaajus    haud   longe    quisquam    projiciat. 
Non  ignoro  axioma  hydroftaticum,  quo 
KElLiyS   &   MICHELOTTUS  nitun- 
E  4  tur. 


72        DE  RESPiRATlONii. 

neque  unquam  vacuum  nafcitur ,  &  pulmo 
&  pedus  una  aequabilitec  diilenditur ,  abs- 
que  ulla  fuccefrione  temporis,  inter  dilatatio- 
nem  prioris  &  pofteriori.%  Dum  fuperiores 
coftae  elevantur  >  inferiores  retrorfum  & 
deorfum  premuntur :  &  dum  fternum  in- 
trorfum  ire  nequit,  ihorax  dilatatur  undiquc 
&  in  omnes  dirnenliones. 

DCXII. 

Re^um)  Coftae  primae  cartilago  noi 
poteft  coftam  fuam  trudere,  nili  ad  luperio- 
ra.  Coftae  fecunda^  cartilago,  quae  angu- 
lum  cum  fterno  reaum  facit  ,  concedit 
motumfurfum  &  dcorfum  ,  fed  exiguum. 
Tertiaunice  deorium,  fed  eadem  mobllior, 
quarta  adhuc  mobilior  eft  deorfum,  & 
nona   mobilidima. 

Superlores)  Odto  vel  novem  coftae,  nam 
aliqua  varietas  locum  hibet ,  habent  articu- 
lationem  triplicem  ,  unam  ad  fternum, 
altcram  ad  apophyfes  vertebrarum  ,   tertia 

pun* 

tur,  fcd  facilliTie  demonftrat  cxperimcn- 
tum ,  in  adplicatione  erratum  eflc.      Acr 
ia   thoracem   admifTus  ,    nihil    rnutaret, 
neque  conciderent  pulmones ,    nifi  per 
glottidem     immenfe     minus    premeret, 
quam    in  fupcrficiem   externam    premit. 
Caetcrum  facile  pcrfpicitur,  eamdem  vim 
clTc  prementis  atmofphacrac,  quae  inedio- 
cris  exfpirationis, 
»  Fabricam  coftarum  hoc  loco  dicam,  motum 
ad  DCXliI.  Omnes  in  univerfum  paral- 
leils  intervallis  decurrunt ,   &  in  arcum 
flexac  ad    anteriora    pergunt,    fibi    in 

occor- 


'  DE   RESPIRATIGNE.      ji 

punflum  fixum  elt  proprium ,  fupcr  quod, 
tamquam  centrum  ,  nioveantur ,  nernpe 
extremas  apophyfes  cuiusque  coftae:  Ea  ad 
fiiluram  dearticulatur  ,  infculpiam  duobus 
corpDribus    vertebrarum   vicinarum  ,    vera 

enar- 

occurfum  eundo ,   8c  unionc  fua  inter  fc 
cum  flerno  cratercm    efficiunt,    dolii  ut- 
cunque  fimile  i»  ,    mcdio  latiffimum  ,  & 
fupernc  ct    inferne    arctiorem,   ALBIN. 
de  o/f.p.  141.  fed  ibi  laxum  &  diliolutum, 
VESAL.    fcel.  later.  CHESELDEN    T* 
XIX.     XX.    EUSTACH.    T.    XXXXIIL 
Hic  mcdiusarcus  in  omnibus  debilior  efl:, 
tcnuior  et   plantor  ,    tenui    lamella  oflca 
plurimaque    fabrica     fpongiofa      ta6i:us. 
Pars  vero,  commifla  vertebris  ,     craflior 
cft    8c    durior     WSlTUaECHT      aSf. 
Tetrop,  V.  p.  240.  VESAL.  p.  go.  Sempcr 
co  latior  &  brevior,  quo   quaeque  cofta 
inferior  efl:   WEITBRSGhT  ib.    &  T. 
IX.  t.  I.  1.   CHESELDeN  conparando 
T.XIV.  cum  XV.     Omnibus  margo  fu- 
pcrior  obtufus ,    excepta  prima   WIN- 
SLOW  n.    644.    PALFYN    vm     den 
beendern  p.  944.  VESAL.  p.  90.  WElT- 
Bl\ECHTp  139  Inferiormargo,fedmaxi« 
mt  in  mcdio,  acutus  eft,  Sc  in  quibusdam 
a  fexta  maxirae  ad  nonam  usquc  in  acicm 
quafi  proccfluni  defcendentcm  cducitur 
WlNSLOW    n.    6fo.      neque    tamca 
hanc    marginis    diverfitatcm    perpetuam 
rcperi©,     Numerus  conftantior  utrimqu* 
duodecim,  dantur   tamen  &  undcnarum 
«xcmpla  GALEN.  a^dmin.  anett.  L.  VI II. 
c.  I.  COLUMBVS  p.  165.  SYLVIUS 
de  ojf.  c.  3.  RIOLaNVS  di  tf/.    p  499. 


74      DE  RESPiRATlONE. 

WINSLOW  n.  658.  MORGAGN. 
Adv.  p.  60.  DIEMERBROECK:  p.5-47. 
X).  ^e  MARChETT.  p  64.  Alias  adefV 
duodccima,  fcdjuftominor  DFEMERBR. 
lc.Frequcntior  tredecimcoftarum  varietas 
cft,utipridem  GAtENvs  l.c  vESAL.p  89. 
ed.  if4}'  FALLOPivs  o^/riolanvs, 
CHESELDENivs  0/?etf^r.c.llI.  qualesei- 
km  fabricas  habcnt  colvmbvs  p.  26  .  c. 

^AUHINVS,  p.  ipi.  D  Je  MARCHETT. 
p.  64.     KAAUWIVSsMAEDER.     de 

fm  refp  r.  inferv,  n.  16,  eDimb.  Soc. 
V.  p    5? 7-  &  ego  etiam  coram  habeo. 

Inter  has  coftas  autnovcm,  autdeccm, 
fupcriores  fabric  1. cp.  38.  vesal. 
p.  gi.  hau-i  longe  a  vertebrarum  fma 
tuberculum  extrorfum  exigunt  vesal. 
L  I.  c.  ly.  f  4  M.  chesdelden.  t. 
XIV.  XV.  B.  B.  modice  convexa  fupcr- 
ficie  ,  quod  fuo  quodque  transveriis  dorfi 
proceftibus  committitur,  leviffjmo  gencre 
arthrodiae  w  1  n  s  l  o  w  n-  64 1  -  Obfer- 
vavit  VESALIVS,  tum  BELLINVS 
Lemm  9.  &  WINSLOWVS  Comm.  1 7^S. 
p.  124..  fiiperiorum  coftirum  articulatio. 
lics  eflc  ad  partem  borum  procefiuum 
infcriorem  ,  inferiorum  ad  luperiorem, 
mediarum  ad  mcdias,  undc  mobilitas 
fuperiorum  furfum  major,  deorfum  vix 
ulla,  &:contrario  modo  inimis  Tota  ea 
longitudine  ,  quac  inter  vertebras  eft  & 
Jnter  proceflum  ransv6rfum,  anteriores  & 
parallelae  innituntur  procefllii  transverfo, 
«t  ea  parte  vix  mobile<J  fint  a  l  b  i  n. 
Talf.oJf.lL  EusT.  T  XLIV.  &c.  Imae, 
quae  hoc  tubcrculo  deftituuntur  ,  irans- 
tttrd.s  pr©ceflSbus  noato^^ittuntur. 

Omncs 


DE  RESPIRATIONE.        7; 

Omnes  autem  cum  vertcbris  dorfi 
coinmittuntur,  ad  corpora ,  latcraliter» 
extremis  fuis  capitulis  ,  duobus  planis' 
cartilagincis  terminatis  w  1  n  s  l o  w  n.640. 

ALBIN.     p.    141.    VESAL     1.    C.    f.     g.   a. 

'  CHESELD.  T.  XV.  f.  I.  cxccpta  iuprc- 
nm  ,  cui  unicum  rotundum  caput  eft. 
ALBiN.  p.  i.iz,  et  duabus  ultimis ,  ia 
eo  ferc  fimililius  lieutaud  p.  75-, 
Sinus  ifti  ad  angulum  paritcr  inclinati, 
plerique  duabus  vertcbris  infculpti   funt, 

VESAL.  1.  C.  f  5.    CHESELDEN  T  XXL  f.   I. 

etc  Prinia  tamen  coila  unicc in  parte lupe- 
riori  primac  vertebrae  tundatur  chesel- 
DEN  T.  X.  f  2.  D.  T.  XXL  undecima  ct 
duodecima  in  parte  fupcriori  fuarum  ver- 
tebrarum,  ut  pars  inferior  fupcrioris  vix 
4:|uidquam  conferat;  vv  e  i  x  b  r  e  c  h t  1.  c. 

p.    238.      VESAL.     P     91,      CHESELDEN 

1.  c,  et  T.  XXL  f  !.  Decima  tertia  vifa 
cft  cum  prima  lumborum  coarticulata 
fuifle  CHESELDEN  T.  1.  c.  ct  prima 
cum  vertebra  infima  colli  L  sylvius 
1.  c  aut  in  ea,    &  prima  dorfi  chesel- 

DEN  T     XIX. 

Omne?  etiani  coftae  anterius 
cartilagineas  habent  appendiccs  ,  ca* 
vo  ofli  quafi  mucrone  fuo  infertas 
tVINSLOV^  n  6^0.  cheseldent. 
>  V.  quas  B  R  u  N  s  Ccm'  Ih .  "^er.  1758. 
hthd,  4.cum  ofTe  verearticularidixit,  uti  in 
flvibus,  corredtus  a  t  r  e  w  i  o  l  c  hehd.  i  5 . 
Sed  cae  in  feptem  fuperioribus 
coftis  brcviores  ,  duriores  lunt  f  a  b  r  i  c 
p.78,  wiNSLow^  /r.  dei  0$  frais  n.  9^7. 
l^ESAL.  p,  90.  A  L  B.  ic.  olt  I.  dcorfuLn 

eundo 


76      DE   RESPIRATIONE, 

eundo    longiores      fiunt    vv  i  n  s  i  o  vv 

n.  64S.   CHESELDEN  T.  XV.  EUSTACH. 

T.  XXXIV.  &c.  &  propiores,  &  fterno 
committuntur  ,  angulari  fine,  cheseld. 
f  XVI.  XV 11.  in  leves  foveas  ,  qua- 
rum  primum  par  ftcrni  parti  primac 
oftangulae ,  reliquae  infcruntur  unioni 
duarum  portionum  fterni,  quibus  in  fetu 
olim  conftabat,  vesal  I  c.  f.  h  alb. 
ib.  C  H  ES  E  l  D  e  N  T.  XV.  gc  T.  XIX. 
EUST    T   XXXXIII. 

Inferiores  quinque  ,  utt  di^Ium 
eft  ,  fternum  non  adtingunt  j  fed  appen- 
diccs  cartilagineas  molliores ,  caudatas, 
acutiores,  quam  verae  lieutaud  p.76. 
in  primis  duabus  longas  ,  edunt,  easque 
prima  verarum  ultimae,  interior  quaequc 
fuperiori  &  fubponit  ,  &  mul  ta  ccUulofa 
fabrica  duriori  vveitbrecht  fyndefm. 
f.  49.  e  e  eonglutinat ,  vv  i  n  s  l  o  vv 
n.  65-1.  albin.  1  c.  vesal  L  1. 
CHEsEiDEN  T.  XIX.  ut  iu  margincm 
cminentem  coeant  ,  qui  ab  anterioribus 
retrorlum  defcendit  8c  refugiendo  ad  latera 
angulum  inanem  cum  focio  '-argine 
intercipit   ,      cuius   apex   iu    fterno    cft 

ALEIN      T.    I.     CHESELDEN      1.    C. 

Coftarum  undecima  &  duodecimaad  hunc 
marginem  non  pertinent,  6c  apicc  cartila- 
gineo  inter  carnes  natant  vvinslovv 
n.  6fi.  ckeselden  T.  XIX,  XXXVI. 
eustach  T.  XXXXIV.  XXXXV, 
Praeterea  a  quinta,  ut  alrinvs  in  Tab. 
eff  I.  &  cheselden  T.  XVI.  XVIL 
'     XX XIV.  auc    fexta    &     fequentibus  ut 

MONROO     p.     14;.    C  H  E  S  E  L  D  E  N   T. 

XIX.  XXXV,  vEsALivs,    p.  90.  EUST. 
T.   XXXXIIL    ALBiN.  ie  off.  p.    Hf* 

vera- 


DE  RESPiR.ATIONE.       77 

veraruni,ad  oftavam  &  nonam  frequen- 
ter  proceflus  quidam  cartilaginei  a  fu- 
periori  appendice  ad  inferiorem  def:en« 
dunt  v^iNSLOvv  n,  649.  Id  adeo  fere 
perpctuum  eft,  ut  a  boylio  non  de- 
buerit  pro  fmgulari  obiervatione  haberi 
de  exper,  quae  non  fucced.  etfi  vesa- 
t.ivs  in  tabulis  nullum  exemplum  ha* 
bcat.  Aliquardo  etiam  coftae  bifida  carti- 
lagine  flerno  inplantatitur    b  a  r  t  h  o  l  ^  i^, 

Jinat     p.    75,9.    MORGAGM.      I.     C.    CHE« 

%'ELm.n' ofleogr.  c.  111.  &  T.  XVll. 
f.  2.  CARP,  llag.avat.  p.27.  b.  duasque 
coftas  coalitas  viderunt  columbvs  p  263. 
MONROO  of  de  hones  n.23Q«omnes  a'?t^ni 
coalitas  protophanes  ludlator  habuit 
apud  PAVSANrAM  L.  I.  p.  6^.  quod 
vidctur  explicaii  debere  ex  cartilaginu<n 
conjungentium  degeneratione  in  offeam 
naturam. 

Sed  inferiores  porro  ccftae,  urdecirrj 
facies  fuas  plaras  extcrius  habent  fere  ad 
perpcndiculum  pofitas  nifi  qund  me-d^ae 
coftae  paulum  jnferior'  rr-.ar^ire  pnfr  r- 
fum  emineant  SENN^^  Mtm  de  V 
^cU  lyx^.  p.ix^.  WfNSLOWTSid 
n^  6^6.  de  omnibus  adfirmat ,  quod  non 
rcpcrio.  Facies  pleuriC  obverfa  poftc- 
rius  furfum,  anterius  deorftim  refpicit 
LIEUTAUD  p.  7i.  Omnibu$  pofterius 
ad  vcrtcbras  major  cavitas  eft,  quae  pul 
moncs  rccipit  WINSLOW  n.  645. 
Al  BINUS  de  ofp.  140.  VESAL.f  5. 
CHESELDEN  1.  c.  ad  anrcriora  roa- 
Joris  quaft  curvae  arcus  funt  ,  minus 
patulae  &  redis  propriorcs  VESAL.  ib. 
Suprcma  cofta  facieni  latam  pcnc  totam 
horizontalcm  habct,  MONROO  p.  145. 

CHE. 


78       DE   RESPIRATlONEo 

CHESELDEN  T.  XIX.  XXXIV.  tota 
craflior,  &  breviffiraa  V  E  S  A  L.  f.  i. 
CHKS.  T.  Xli^  8c  diiriorcm  cartilaginem 
cdacit  ALfilN.  p.  14.6.  quac  in  adultis 
faepe'  oflcfcit  monroo  1.  c.  vesal. 
p.  90.  cum  rciiquarum  tantum  centrum 
cflcum  fiat.  incruftatum  cartilagine  v  e- 
SAL.  de  rad,  Chin.  bruns  1.  c. 
yr  msLow  dos  os  frais  n.^^y.&c.Eadem 
prima  cum  fterno,diIatataALR  i  n  p.  14^. 
vera  confluit  fymphyfi  winslow  n« 
64.S.  BELLIN  Lemmjj.^c.  Haec  eadem 
ad  infertionem     cum    flerno    defcendit 

ALBIN    p.  147.     CHESELDKN    T.  XlX, 

cum  vertcbris  feie  angulum  re6lum  in- 
tercipit  eustach.  T.  XXXXllU  Se- 
cunda  &  poftcriu'?  fere  transverfa  eft,  8c 
anterius  EusT  T  XXXXlV  XXXXllh 
ALBiN  p.  147.  inferiores  magis  magisque 
arcu  mcdio  defcendunt  v  e  s  A  l.  p  9'. 
f.  I.  X.  ALBiN,  p.  14.7-  eaedem- 
que  magis  8c  magis  8c  ad  vertebras 
HAVERS  p.  137.  VE5AL.  (  f.  2.  &  in 
fceleto  poftico  )  alsin.  chesblden. 
T.XX.&  ad  fternum  adlccndunt,  ves  al  f. 

I.    ALB  1  N.  p.    147.   CHES.   T.  XVl.  XlX. 

ita  tamen  ut  vertebralis  extremitas  ai- 
tior  fit,  ibique  minus  adfcendant ,  ad 
Jflernum   vero  evidentius,    ibidcm  humu 

iiores. 

Sic  pcrro  pergunt  fatis  fimiles,  rnajo- 
resque  fiunt  eundo,  8c  magis  utrinquc 
adfcendunt,  ut  demum  appendicis  cum 
parte  offea  notabilem  angulum  interci- 
piant    wiNsLOW.  n.  64.9.    vesal.  f. 

^.    ALB  l  N.  T    L  &    p.    147.    C  H  E  S  E  L- 

D  E  N  T.  XlX.  Sed  a  feptima  finis  eft  cre- 

fceodi  ALJ81N.  de   ojftb,  p.  139.^  <>^a^* 

Quit 


DE  R5SPIRATIONE.      79 

^uidem  vix  breviore  olTe  eft  >  ut  alia  fit 

obfervatio  Cl.  weitbrecut i,qui  quin-» 

tam    fcxtae    aequateui  facit  ,    n^aAimas 

utrasque    1.  c.     p,  240.     Jnde    celeriter 

decrefcunt  ,    dircdione    caetcrum  eadem 

partis    ofieae,   appendicibus    cartilagineit 

duarum  priorum  paritcr  cum  ofle  angut 

lum  obtufum    facientibus  VESAL.  f.  i. 

HAVERS  p.  289.  qui  male  de  oronibus 

idem  f:drenjit,cum  tres  intimae  cartilagi*» 

nes  fcre  dudum  pariis  ofleae    fequantur, 

ut    totae  eae  coftae  minus  curvae    fint, 

duode.ima  vero  pene  reda  CHESELD^ 

T.  XV,  XIX»  xxxvi.  EUST.  T.xxxxiv. 

ALBIN.   p.    148. 

Sternum  &  coftis  vix  iepararf 
poteft  ,  anterius  ccnplementum  tho- 
racis  &  coftarum  ftabilimenrum 
Huic  in  univerfuoi  fuprema  latitudo 
major,  &  firmitas ,  eademque  pars  po- 
fterior  eft.  VESAL  /ce/.  ic.  later,  CHE- 
SELDEN.  T.  XXX VJ.  deorfum  eundo 
ad  anteriora  ©blique  inclinatur,  paulum 
cavum,  &  modice  antrcrfum  gibbum, 
^  licet  infra  medium  paulum  latefcat 
VESAL.  f.  1.  &  fcel.  tot.  ALBIN.l.  c. 
CHESELDEN  T.  XlX.&c.fine  tamen  cft 
anguftiftlmo.Partcs  fterni  maxima  fuperior^ 
fere  odtangula  ,  VESAL.  f  6.ALB1N.  1. 
c.  CHESELDEN.  T.  XVL  XlX. 
EUST.  T.  XXXXIll  a  fecunda  cvi- 
denter  diftinguitur  femioftea  quadam  Sc 
obrequiofa  fubftantia  ALBIN.  T.  I.quae 
perpetuo  in  adultioribus  induratur  LI- 
EUTAUD.  p.  77.  &  oflefcit  UNGE- 
BAUER  epift,  ofteol.  Deindc  pars  fe* 
quitur  longifTima ,  transvcrfis  vcftigiis 
diftinfta    Fortionum»  ex  quibus  in  feiu 

con? 


S*        DE  RESPiRATlONE- 

cdnftabat  VESAL.  f.6.  in  «celeto,  CHF. 
SELDEN  T.XIX.  EUST.T.XXXXlll. 
]ma,   quae  inter  coftarum  niargines  de- 
fcendit  ,     brevis  &    exigua,    pkrumqu« 
linguata,fiquidem  di^erfa  eft.  Ab  ca  porro 
appendix,   quam     enfiformem      vocant  , 
variae      figurae,  cartilaginea     defcendit, 
&  faepe   in   ofleam   naturam  abit,   cum« 
que    fterno    coalercit,   Lingulatam   habet 
VESAL  I  c  ALBIN.  l.c.CHESELDEN 
T.     XVU.    f.  I.   EUSTACHIVS     T. 
XXX XIV.    mucronatam   IDEM   T. 
XXXXVll.  f.   I  9.    incifam    DIEMER- 
BROECK  p.  c49-bifi<iam  S  E  L  E  C  T. 
FRANCOF-  1.  p.  1.   CHESF.LDEN. 
T.  XVI.     XlX.    perforatam    CHESEL- 
DEN  T  XVI. f.i. EUST.T.XXXXVIU 
f.  20.     Alias     non  cartilago,   led  ipfum 
fternum    medium   perforatum  eft.      Hu* 
iusmodi  fternum  in  VESALIANO   fce- 
leto    B?ifileae  habetur  &  SYLVIVS   ha- 
bet  i/e  off.  p.  28.  &  in  examine  EUSTA* 
CH1VS,&  egocoram  video.  ^ 
^  Ligamentoriim  conlideratio  maximi  momen- 
ti  eft.     Coilarum  cam  corporibus  verte- 
brarum    dorfi  commiiTiO  habet  lig^men 
tum  valens  jadiatum,ex  corporc  cujusque 
vertebrae  w e  i t b  a  e c nr  fyndesmsL  f.47- 
a>  a.  in  coilam  proximameuns  albi  Np. 
1 43.WI  N  s  L  o w  trjes  05  frais  n.  3  39.HQC 
in  cofta  fuprema  &  duabus  imis   unicum 
«ft,  reliquae  duo  habent,ab  utraque  nem- 
pe  vertebra,cum  qua  committuntur  \ve  it- 
BRECHT  L  c.     Ab  his  vix  diverfa  funt, 
quae  CL  albinus  defcribit  1.  c,  infena 
cartilaginibus      intervertebralibus     conf. 
vrEiTBRECKT  p.  1 1 3-     Procefius  vero 
transverfus ,  cum  rotundo  J^uberculo  co- 

ftac 


JDE    RESPIRATIONE,      8i 

fiae  fuae  paulo  exterius ,  quam  articu. 
latio  ALBiN.    p.  144;  ligatnento  conne- 

€litur  WElTBRECHT  p.  II4.  f.  46.  48. 
ki  €t*  a.  qui  trans^verfalia  externa  vocat. 
Conf.  WINSLOW  l.c.n,  ^^o.Eadem  (u- 
pernis  collis  breviora,inferioribus  cominuo 
longiora  data  funt.  Deinde  cofta  quae- 
libet,ex  ipfa  cum  corporiB  vertebrae  arti- 
culatione,  furfum  emittitligamentum  ma- 
gnum,f[.arrum^  adfcendens  ad  proximam 
coftam  ,  antrorfum  furfumque,  Huic  li- 
gamento  pofterius  inne^litcr  ligamentum, 
aliquot  linearum  ab  articulatione  diftantift 
ortum,  praevalidum  ,  expanfum  in  mo- 
dum  trianguli  ,  &  infertum  proceflui 
transverfo,  qui  eidem  ccftae  refpondet: 
wf.itb'rechtus  tram^verfarta  interna 
Vocat,  p,  115.  f.  47.  48.  b,  b,  b.  wins- 
xowus  de  noftro  priori  loqui,  &  coftis 
tribuere  videtur  n.  339.  Alia  ligamenta 
minora,  paulum  fupra  ligamenta  trans- 
verfalia  externa  crta ,  in  proxime  fupe- 
riorem  procefibm  articulatorium  vcrte- 
brae  adlcendunt  weitbrecht  p.  116. 
f.  48^  r.  Aliquas  praetcrea  coftas,  fcre 
ex  medii.s  tubercula  fua  ligamentis  per- 
pcndicularibus  addit  conjungere  f,  46. 
c.  c.  c,  c. 

C  Ad  fternum  coflae  articulaiitur  capitulis 
convexis  ,  in  duo  plana  divifis,  not.  ^i: 
paulum  mobilihus,  quae  validc  fterno 
connedluntur  £bris,  a  cartilaginis  coftae 
perichondrio  ortis,  h  radiatim  in  fter- 
num  difperfis  WINSLOW  n.  340. 
RVYSCH  Cat.  muf.  rarior.  p.  178.  f. 
Q.  WEITBRECHT.  p.  118.  f  49.  a.  a. 
BRUNS  1.  c.  excepta  prima,  cui  bre 
viflimus  nexus  eft.  fibris  fimplicibus   & 

^m.V.  F  acgrc 


«2       DE   RESPIRATIONE. 

acgrc    cedentibus.    Deinde   anterius  vi- 
dco  a  cartilagine  quintae  coftae,ad  rextam 
&  feptimam    ligamentum    valens  ivifTe, 
&  aliud  a   fexta  vcl    feptima,    nam   ibi 
confluunt,  ad  cartilaginem  cnfiformem  de- 
orfum  convergcndo  vcnifTe. 
d  Quia  facpe  de  coltis   ultimis  diccndi  locus 
eft  (conf.  DCIX,  DCXlll.)    dc  carum 
firmitate    aliqua  minutius  rimari    vifum 
eft,    Nempe  ultima  &  pcnultima  procul 
dubio    valde     mobiles    funt:  proceflubus 
tamen  transverfis    vicinis  utiquc  conjun- 
guntur  WEITBRECHT.  p.    113.  con. 
tra  VESALIVM  L.  11,  c  37.  &  WINS- 
LOWVM  1.  c.  n,  341.  342.      Deindc 
cofta     duodecima   ex    ora    fua    infcriori 
fcre  tota  forti  cxpanfione*ligamcntofa  ad 
proccflum   transverfarium  vertebrae  lum- 
borum  primae  revincitur,LlEUTAUD.  p. 
75.  WEITBRECHT.  p.uy.  f.^G.f.e. 
quam  transverfus  mufculus    tcgit,   conf. 
WlNSLOWn.  342.  &  icon  mea  diaphr. 
I.  C.      Ab  co     ligamento    pars    aliqua 
fcpti  transvcrfi  oritur.    MobiliflTiraas  crgo 
eiTc  coftas  imas  minimc  dubium  eft  ,    8c 
poflc ,      a      Longiflimo  ,    Sacrolumbali, 
Quadrato      lumborum  ,      &    utcunque 
a   Serrato   pofteriori    inferiori,    deprimi, 
&  cum   ipfls  diaphragma  deorfum  duci. 
De     eo     quaeritur  ,      an     a     diaphra- 
gmate  dcprimantur.Hoc  video,adfcendere 
ex  apice  coftae  duodecimae,  neque  id  per- 
petuo,  &  ab  oflfea  parte  coftae  undccimae 
latius,  carncum  ab  utraquc  oriri,  indeque 
fibris  fuis  rubris  ad  tendincas  alas  imas 
properare    lcon  nov.    diafhr*      Has  cr- 
go    alas  dcprimit,  coftas     movere    non 
fotefi^   ncque  coftis  firmitatem  praebct» 

fed 


DE  RE5PIRATIONE.      8j 

DCXIII. 
Motus  coftarum,    quem  intercoftales,  & 
mufculi  intus  fterno  incumbentcs  =* ,     inter- 

cofta- 

fed  ab  ipfis  firmioribus  orlt ur ,  dutn  ab 
oppoiitis     potentiis    mufcularibus   in  ae4 
quilibro  retinentur,  quod    princeps    offi^ 
cium    intercoftalium     eft  ,    ut     punctum 
nempe  fixum  fepto  praeftent  winslovv 
Mem,  de  r  ann*  1738. 
I^  Cum   plurima  fit    de   horum    mufculoruni 
aftione  controverfia  ,     minutius    in  eos 
inquirere    necefte  videtur.      Extemi  in- 
tercoftales,  five    fuperficiales  ,      pofterius 
oriuntur   prope  curvaturam  coftarum  ^  ex 
tuberculo,  &    a    ligamentis    proceiTuum 
transverforum    externis  dcxii.   not.  r. 
WINSLOW    Tr.    des    mu/cles    §.    688. 
hinc     oblique     extrorfum     defcendunt, 
fibris  partim  mufculofis,    &  partim  tenJ 
^    dineis,  obliquius  quam  interni,  &  in(eiun- 
tur    margini   coftac   fequentis,    &  caulo 
ultra,ut  intcrnis  longiores  fint  &  validiores. 
FABRIC.     ab  AQUAP.    K  c.     p,  71. 
Atque    adeo  toto    circulo  fa6lo,    ultimo 
exterius,    quam      initium      cartilaginum 
ceflarum,  finiuntur,   neque  partis    ofieae 
longitudinem  adaequart    fustach.   T. 

XXXlll,  VBSAI,  T.  111  VI.  CASSER. 
L.  IV.  T.  XVm.  XIX.  FALLOP.  obf. 
p.  97.      HOADLY    T      11.    f.    I.     ALBIN. 

T.  IV.  111.  continuati  latae  aponeurofi, 
quae  reliquam  partem  intervalli  cofta- 
rum  replet.  WINSLOW  b,  6S9.    a  l  b  n 

NVS    pi   599.    SENAC.l.   C.   p      246.      EX 

his  intervallis  ,  ubi  unicus  erdo  interco- 

ftalium  eft,  accidit ,    ut  vssalivs   poft 

F  2  «A* 


84        DE  RESPIRATIONE. 

coftalium  anagogi  perficlunt^  non  valde  dif- 
ficiles  funt  explicatu, 

Exter» 

GALENVM  de  admtn,  a^ah  L.  VIU.  c, 
3.  poft  cos  vero  valverdvs  p.  92,  & 
FABBicivs  p.  69.  &  alii,  ibi  iriternos 
diredionem  mutare  credidernit  fibique 
fieri  contrarios.  Eum  errorem  fallo» 
pivs  refutavit  p,  97.  &  laurentius 
L,  V.  c.  7.  Q,  7. 
h  Internl  five  profundi  intercoftales ,  debilio- 
rcs  in  univerrum  &  magis  tendinei  CL 
LUDWIG.  quaej}^  med.  lu  2.  prope 
vertebras  exiguum  fpatium  nudum  re- 
linquunt,  Jntra  curvaturam,  in  quo  fbli 
cxtenji  adparcnt  FALLOP.  p.  67* 
WiNSLOW,  SENAC.  ^.246.  &c.quod 
paulo  ir.ajus  pifigit  ALBJNVS  T.Vlll. 
<|uam  video.  Incipiunt  interni  a  codae 
inferioris  niargine  fuperiori,  &  ad  coftam 
fuperiorem  adfcendunt  extrcrnim,  imo 
parlter  niargini  snferti ,  praeter  aliquos 
Infracojlales*  Hi  in  pedoris  ima  parte, 
infra  fextam  coftam  non  proximae  ,  {tdi 
fuperiori  coRac  inferuntur  EUSTACH. 
T.  XXXVllL  COWPER  p.  54.  T.  33. 
f.  !i.  WINSLOW.  n.  695.    696,  AL- 

BINVS;^//?,?.';^//?,  P.4CI.    HOADLY  T.lli. 

f.  I.  Aliqiiando  etiam  in  fuperioribus 
isitervaliis  aliqui  reperiuntur.  A  quarta 
Gofta  ad  fextam  v^alther  ayiat^mufc 
tenu,  p.  17.  Deccm  omnino  facit 
DOUGLAss.  p.  65.  &  novem  ver- 
HEYENivs,  novi  nominis  audor  T, 
X  X  X  y.  f.  3.  cumi  omnino  praeftet  cum 
internis  relinquere  lieutaud  p.  549. 
Hi    ergo    interai     ambeunt    thoraccm 

univ^r^ 


DE  RESPIRATIONE:     85 

Esctmii)  Neceflarium  fuit  feriem  dupli- 
^eni  l  fieri  horum  mufculorum  ^  qui  coftis 

in- 

«nivcrfum  \  et  ad  cartilagineam  coftarum 
partemnudi  adparent,  ibi  a  cnrtilagine  ad 
cartilaginem  adfcendunt,  magis  ad  per« 
pendiculum  ,  quam  externi  albin.  T. 
I.  mufc.  et  proxime  fternum  finem  faci- 
unt,  ut  in  fumnia  ct  fecunda  alb.  T.  111. 
cofta  ah  ipfo  fterno  ,  in  rclfquis  sib  ipfo 
fine  fternali  cartilaginis  oriantur,  a  fterno  in- 
feriusvafisaMammaria  ortis  difcreti.Conf. 
VI D.  vin.    T.  4^\   f.  8.  T.  49.  f.  10. 

WEITBRECHT.  T.XIV.  f  49.  J.  HOADL  Y 

T.  111.  f.  2.  lidem  fpatia  intercartilagi- 
nea  imi  thoracis  anterius  perinde  re«^ 
plcnt,  etiam  infulas  illas,  quacinter  condu- 
cntcs  cartilagines  intercipitintur  eust. 
T.^  XXXlll.  ALB.  T.  111.  Externi  vero 
ab  iis  fpatiis  abeffs  folent,  ut  ad  alias  oranino 
obfervationes  ill.  hambergervs 
intcrnos  aliqaando  abeflc  cenfeat,  aut 
aliis  mufculis  fubpletos,  externos  vero  Jib- 
cftenon  irioneatl.c. p.  \6.  Imi  duoperex- 
Jgui  funt,  etaliquandodefunt  alb.  p.4.02. 
&  prinium  vidi  defuifte.  Tnternos  vero  et 
externos  interccftales  non  difFerre,  et  uni- 
cum  conponere  continuum  mufculorum 
schelhammero  ct  gouey  ab 
H  ^  i  s  T  E  R  o  citatis  nemo  haflicnus 
credidit. 
Verior  fentcntia  debetur,  nifi  fallor  ,  m  a  yo- 
wio,qui  primus  utrosque  intercoftalium 
ordines  coftas  elevare  dixit  p.  145.  quem 
coLLiNs  p,  8tf.  borellvs  Vrop. 
LXXXIV.  etfi  iion   optima  ratione  ufus 

&  BELLINVS  Lm»  3    6C  DIONIS  ?  ^^f. 

F  j  et 


S6      DE  RESPIRATIONE. 

interponuntur.  Si  folos  intcrnos  natura 
feciffct  5  potuiffcnt  coitas  ad  invicem  addu- 
cere ,  vernm  eaedem  coftas  trahendo  ex- 
trorfum  flexiffent ,  et  figuram  thoracis  cor- 

rupif* 

&  SCHEtHAMMER  D(^^/V,&  VERHE  Y- 
ENIVS     L      IL     p.       170.     6C    BOHNIVS 

p.  79  &  BERGKRvs  f-  ij^  &  intcr 
rccentiores  vvin&lovvus  Mem  de  l* 
jiead  des  fc.  1758.  &  senac  us  iV/e«?.  d^ 
VAcad.  171/^  P- *47  ^  alb XNVS  Hi/?. 
tnufc ^  hom.  ^.  ^oz.  8c  cheselden  1  v$ 
maf  p.  lo^.  8c  lieutaud  p  5*49.  & 
LUPvviGiv  in  pro^rh  quaeft,  n  3.  8c 
GUMZivs  de  refpir-  p.  1.  praeter  prab-. 
CEPTOREM  fecuti  funt. 

Nam  G  A  L  E  N  V  s  externis  elcvationem 
quidem  coftarum  tribucrat ,  maximc  fu- 
periorum,  de  cauf  reff.  &c.  internis 
autem  deprcflionem,  niaxime  colhrum 
inferioruiii  de  cciuf.  refp.  efleque  organa 
violentae  exfpirationis.  Hacc  fententia,  uti 
pleraeque  gaenicae,  a  poftcritatc 
omni  recepta  eft  ,  ut  communi  coafen- 
£1  „  cxterni  pro  diaphragmatis  fociis, 
intcrni  pro  exfpirationis  organis  habe- 
rcntur  carpvs,  Ifc^g.  p.  27.  po- 
STHivsincoL  p.  fii.  dc  intcrcarti- 
lagineis  laurentivs  L.  V.  spige- 
n  V  s  p,  1 04.  vv  1  L  L  I  s  P.  II.  p.  1 2. 
15.    stenonis    de    Mufc   &  gland* 

p.        10  CHARLETON,        p.         l6l. 

L I n D E N    fhyfoL     FABRicivs     ab 

jlquapT^,   4.5    70,  SVVAMMERDAM  1.  C. 

c.  1.  p,  iS.  hanc  fententiam  fecuti  funt; 
iMter  nuperiores  aliqui  ctiam  ornatius 
camdcm    galenj   opinioncm  tradidt* 

un 


DE  RESPIRATIONE.        87 

runt,  FR.  BAyiE,  quantum  video  cx 
SYLVAMi  REGis  Cours.  dc  ihilof,  L. 
Vll.  P.  I.  Ch.  Vll.  rationcm  addidit  „ 
internos  nempc  propius  hypomochlion 
in  infcriori  cofta  infigi ,  adcoquc  cam 
partem  firraiorem  cflc,  ut  fuperiorem  eo 
fcqui  necefle  fit.  uvv.  pauli  baylivm 
fcquitur  ia  van  h  o  R  N  e  p.  99.  1  l  l. 
HAMBERGERVS eamdein  fententiam  pc* 
culiari  inftrumento  n.XXlV.  confirmavit  „ 
cxternosque  adeocoftasSc  fternum  clevare^ 
&  thoracem  diIatare,internos  utrumquedc* 
primcre,  illos  adeo  infpirationis ,  hos  cx- 
fpirationis  organa  effe  concluiit ,  n.  XXl. 
ita  ut  praetcrea  demonftret  vir  acutiffimi 
ingenii,  internos  etiam  fternum  depri- 
mere  ,  &  intcrvallum  totum  coftarum 
minuere ,  eyternos  vero  contraria  facere, 

n.  XXXlll.    &C.   Cl  HOADLY  p.6.  7.9. 

camdcm  opinionem  fequitur,  fdcmque 
fufpendi  putat  infpirationcm  ,  quando 
vires     utriusque     ordinis    aequilibrantur 

Aliae  fententiae  etiam  magis  a  noftra 
diftant :  ita  v  e  s  a  l  i  v  s  urrosque  ait  famu  - 
lari  exfpirationi  1.  c.  p.  346.  fallo. 
p  I V  s  utrosque  tantum  aiiis  mufculis 
obfequi  Obferv.  Annt.  p.  96.  Sc  ut  folec, 
V 1  D  V  s  p.  1 99.  Fere  eadem  ratiofie  Cl. 
B  e  H  R  e  N  s,  omnes  intcrcoftales  eum- 
dem  motum  perficcre  ,  Sc  alios  una 
coftas  oinncs  elevarc,  alios  jundlim  cun- 
^tas  deprimere  dixit  a  et.  urat.  172J. 
M.  Jan.  Scd  A  ranti  us  Obferv,  p.  99. 
Scneucranzius  omaino  nihil  in  coftis 
routari  volunt,  mufeulosque  parietis  loco 
cfle,  cum  nullus  in  ipfis  motus  fenfibiKf 
fitl.  c. 

F  4  Hoe 


8«       DE   RESPIRATiONE. 

Hos  quidcra  pmitto »    nimis  evidei)« 
ter  aberrantes.      praeceptoris   vall- 
diffima  funt  argumcnta,    quae   brevitec 
ctiam       vviNSLovvvs      propofuit. 
Nempe  iil,  hambergervs  animuni 
non  advertit  ad  coftarum  diverfas  firmi- 
tudincs  ,     o!im    a    mayovvio    rectc 
confideratas  p.  245.  &  a  senaco  lc. 
Sed  abundc  ccrtum  eft  ,  coftam  primam 
tum  ob  infertos  fortiores  Scalenos,  quibus 
nuUus    depreflior  aequalis  oppofitus  cfl:, 
tum    ob   iymphyfin   £c    angulum    cum 
ftcrno,    lurfum  obtufum,  tum  ob  liga- 
nienta  breviora  DCXIl.  tum  ob  planum 
fere    horizontale  ,    omnino    defcendere 
laon     poflTe     W  1  n  s  l  o  vv     Mem^     de 
Vann,   173S.  p,  116  contrai  bellini 
o£bavum  Lemrnn-    Vide  etiam  G  u  n zi  u  m 
l.c.Ita  neque  fecunda  dtfcendit,quae  8c  ipfa  a 
fcalenis  firmata,  &  cuni  ficrno  vertebris- 
queangulos  reftos  faciens,  firmior  eft,  in- 
fcriores  vero  perpetuo  magis  8c  interius 
&  pofi:erius  adfcendunt  ,    ct  cartibgines 
Iiabetit  longiores  ,    et  mufculos  levatores 
pauciores  ,     et  iigamenta    ad    vertebras 
longiora  5  fpuriac  denique  nullam  antcrius 
firmitatem ,  et  quae  inter  (purias  infimae 
funt,   nc  quidem  dupliccs  cum  vcrtebris 
articulos,  aut  refifl:entem  proceflum  trans- 
verfum  ,   aut  fixum  apiccm  habent ,   ut 
otnnino  infima   pro  hypomochlio  muf- 
culorum    intercofialium   haberi    nequeat. 
Hinc    conficto  ,      nunquam      pundlum 
iixum    ullius     mufculi     intercofl:alis    in 
cofl:a   infcriori   cflfe  ,    ctiamfi  in  ca   is 
mufculus  propior  fit  hypomochlio  vcrte- 
,         brali,  cum  ea  diverfitas  minime  tanti  {it^ 

quan- 


DE  RESPIRATIONE.      85 

fuplffent.  Si  externi  foli  adeffent ,  iidcfn 
trahendo  coftas  flexiffent  introrfum  <*,  & 
^cnuo  deftrueretur  thoracis  figura.     Nunc, 

cum 

qwanti    coftarum    fupcriorum    cxccdeai 
firmuas. 

3.  Adycriarii  non  refpexerunt  ad  anteriores 
tcrnunos  coftarum.  Cum  cnim  ftcrnum 
coflis  procul  dubio  fiimiusfit,  et  de 
cjus  motu  merito  dubitetur ,  nou  f. 
adparet ,  mufculos  interoffcos  exteriores 
anterius  in  infcriori  ccfla  propiores  eflc 
hypomochlio  ,  remotiores  in  fuperiori, 
adcoque  ibi  cxteriores  cx  ca  lege  fore 
deprefTorcs  ,  ex  qua  pofterius  elcvatorci 
funt ,  nempe  in  eadem  ferie  mufculorum 
contrarios  motus  fieri. 

I  Interni  mufculi  anterius  &  a  fterno,  & 
proxime  fternum  oriuntur ,  in  cofta 
fuperiori,  iaferiorem  vero  finem  remo- 
tiorem  a  fterno  habent.  Ergo  ex  cisdem 
legibus  ibi  coftas  elcvant  ,  cx  quibus 
pofterius  cas  deprimere  dicuntur.  Ita 
certe  winslow  Expof  11.  n,  11  ^-S, 
iij-o.  1160.  Mem.  de  VAnn.  173S. 
p.  i  19.  Kxtcrnos  vero  finiri,  priusquam 
ad  fternum  vcniant ,  ne  coftas  adducent, 
sENACvs  monet.p.  249. 

4.  Re^le  rr»onet  Cl  ludwigivs  „  impos- 
fibile  efte  antagoniftas  cffc  cjusmodi 
mufculos,  quorum  unus  nunquam  poilit 
absque  altero  aut  elongari,  aut  rcddi 
brevior, 

i  Eamdem  rationem  habct  borellvs 
Prop.  84.  &  BELHNvs  Lemm,  II.  nc- 
que  maU  eft   vAROLtANA,  MAVOvvi-^ 

ANA    „     &      COLLINSlANA     p.     Sx5. 
F  <•  C\^ 


90      DE  RESPIRATIONE. 

cum  duae  feries  faflae  fint ,  coftae  ad  fe 
invicem  adducuntur,  coniervatototiusceftae 
adtotam  cujusque  vicinam  coftam  parallelif- 
moy  ut.nuUo  modo  llcdantur,  neque  pulmo- 
nes  laedant. 

Verum  2.  fi  coftae  aequabiliter  ad  fe  in- 
viccm  adducerentur  omnes  ,  denuo  thorajc 
non  poffet  dilatari.  Ergo  prima  cofta  ,  in 
dimidiam  ellipftn  flexa  ,  breviflima  cartila- 
gine  ad  fternum  ita  firmiter  articulata  eft, 
ut  aegre  furfum,  fed  nullo  modo  deorfum 
duci  poffit.  Secunda  paulum  hac  prima 
mobilior  eft,  &  tertia  fecunda  flexilior,  fir- 
mior  eadem  quarta  ,  &  feptima  denique 
mobiliffima  furfum  fedeorfum  facillimeduci 
potc^.  Quando  nunc  intercoftales  mufculi 
agunt,  &  coftasad  feinvicem  adducunt,tunc 

pri- 

curoabacie  fuperioriscoftae  ad  aciem  in* 
ferioris  non  nifi  exigui  mukuli  demitti  pos- 
fint,  fi  perpcndiculares  eflent ,  &  unius 
ordinis ,  illos  in  duo  ftrata  a  contraria 
diredione  difpofitos  cfic  p.  t^r- 
®  Supcreft  ut  dicamu?,  de  infracoftalibus,  & 
de  mufculis  intercartilagincis.  lUos,  cum 
adeo  manitefto  vidercnt  audlorcs  ab  hypc 
mochlio  ad  fuperiora  recederc  ,  fcrc 
omnes  pro  deprcffbribus  coftarum  habue- 

runt,  VERHEVENIUSp.  JfJ.  COVVER. 
US,  VVINSLOVVVS  H.  Il6$,  HAM- 
BERGERVS  1.  C.  tt    ^f;      Id   UUUm   dubi- 

um  mihi  eft,  quod  internis  rcliquis  valde 
&  analogi  &  continui  fint ,  ut  a  prae- 
f^antiflimis  anatomicis  non  feparentur 
not,  a :  hinc  hcile  crcdercm ,  firmatis  coftis 
fupcrioribus,  ex  vi  acccflbria  mufculorum, 

etiam 


DE   RESPIRATIONE.      91 

prima  quidem  immobilis  reliftit,  fecundaad* 
lcendit  ad  primam,  tertia  ad  fecundam  ,  iic 
inferior  quaeque  ad  fuperiorem ,  &  totus 
thorax  dilatatur  ;  neque  figura  ejus  muta- 
tur,  livc  adicendant  coftae  five  defcendant, 
quia  omnes  coftae  parallclae  manferunt. 
Stcrnum  intcrim  introrlum  premi  nequit, 
id  enim  articulatio  cum  fegmcntis  cartilagN 
iids  coftarum  non  fmit  fieri  ^. 

MCXIV, 

ctiam  iftos  elevare  coftas  l  alioquin  props 
Vertebras  magis  &  magis  mobile». 
Mufculi  intcrcartilaginei ,  inreipofiti  ia- 
fulis  illis  DCXII.  parum  raotus  exer* 
cerc  poflunt ,  fequuntur  autem  conditi- 
onem  reliquorum  ,  &  inferiores  mobili^ 
ores  elcvant 
f  Dc  motu  fterni  hic  dicere  vifum  eft  ,  quoJ 
elevari  ajunt ,  Sc  a  vertebris  in  infpira- 
tionc  removeri.  Id  in  avibus  manifefto 
£eri  pakisini  obfervarunt ,  anat.  de  l* 
mtruche,  &  mer  y  apud  du  h  A  M  e  L 
p.  160.  deinde  omnino  p  e  c  Q^u  e  t  u  s 
adfirmavit  p.  B5.  8c  de  cane  borellvs 
Frop.  LXXX.  cV  DioN?s  rcpetit  p.  46^. 
&    MONRovs     of  hones    p.     ifo.    &: 

BREMOND   1.    C.    p.  4f|*.    SCHAVERSIVS 

1.  c.  p.  198.  &  de  fuperiori  parte  fterni 
ALBiNvsn.  177.  nam  inferiorem  dc- 
primi  ait:  uti  fercDANiEL  bebnoul* 
Livs,  calculo  pofito  reperit  in  infpirati- 
one  fternum  incurvari ,  (i  quidem  coftae 
parallelac  maneant ,  &  medium  protube- 
rare  ,  dum  pars  fuprema  &  infima  in- 
trorfum  cedit  l.c.  fub  fin.&  f.  f.  Sed  & 
BOREtLvs,  pcrindc  uti  haversivs 
a  coftarum  curvatura  adfurgcntc  ftcvnum 
cxtrorfum  pelli  demonftrarc  voluit  Trop, 

LXXXVIL 


92      DE  RESPIRATIONE. 

MGXIV. 

Suldavius)  Flomini  pulmoncs  valdeam- 

pli 

LXXXVll.    HAMBERGERVS     VtXO  ftef- 

num  una  cum  coftis  clevari  ait,  a  vertc- 
bris  reccdere  n.  ii.  atque  eamdem  addit 
efte  adionem  intercartilagineoruin 
mufculoruAi  n.  51.  8c  fternocoftalium 
n.  j4-  ubi  cft,  quod  aliquantum  niireris  „ 
intercartilagineis  ,  &  fternocoftalibus, 
adeo  evideiiter  internorum  intcrcoftaliuni 
{oclis  et  continuationibus  ,  contrarium 
munus  tribui ,  ut  cxternis  confpirent, 
reliquis  fibi  continuis  mufculis  internis 
contrarii.  Verum  fterni  motus  iu  uni- 
yerfuni  dubius  eft  ,  et  in  vivo  homine 
vix  perceptibilis  :  uti  Cl.  hamberge- 
Rvs  fatetur  ,  duabus  lineis  ejus  raotum 
finiri  n.  47.  et  in  homine  vix  ullum  cfTe 
H.  FABRicivs  p.  8;.  Ncque  inter- 
cartilaginei  quidquam  eo  conterrc 
pofTunt  ,  cum  prope  fternum  fQXit  per 
pendiculares  evadant  vveitbrecht 
f,  so,  tdeoque  fint  refpedlu  fterni  dcbiles, 
quod  a  redis  praeterea  retinctur  ,  ut 
nullus  ab  ipfis  fterni  motus  exfpe^^ari 
queat ,  uti  ne  quidem  partes  cartilagineas 
coftarum  fternocommiftassdaliquam  me« 
morabilem  diftantkm  moveri  videtur. 
Addi  pofTet ,  aliquando  collas  unius  late- 
ris  folas  agere ,  dum  in  obpofito  latere 
quiefcunc,  manifefto  documento  quies- 
centis  ftcrni.  Id  fieri ,  quando  in  latus 
dccumbimus,vviNSLOvs  obfervat Mei». 
de  l*ann,  1758.  p.  pf.  et  in  ulcerc  altcrius 
latcris  vidit  hoadly  p./o. 


JDE  RESPIRATIONE.      93 

pli  lunt  •,  &  in  univerfum  inter  animalia 
teae  fpecies  pulmones  ampllores  habent^ 
quae  viiam  magis  mobilem  &  exercitam  vi- 
vunt.  Hinc  metus  erat  ^,  ne  in  violen- 
tiflima  infpiratione  coftae  fuperiores  deor- 
lum  traherentur  ,  atque  adeo  dilatatio  tho- 

racis 

a  bomini  pcftus  ad  latcra  quidcm  conpref- 
iuro,  fed  anterius  amplum,  brutis  ad 
latera  ccnprefliim  eft.  senacus  ratio- 
tiem  quaelivit  ,,  in  pcdum  anteriorum 
ad  corpus  animalis  hypomochlio,  id, 
ajebat ,  non  debuifTe  in  quadrupedibus 
remote  a  pedlore  poni,  tunc  euim  noa 
in  oflibus,  fed  in  mufculis  8c  ligamentivS 
fcapulac  nixum  fuilTet  ,  adeoque  &  debi- 
lius  &  'dolorificum  in  faltu  Mem,  de  /* 
Acxd.  lyx^.  ^,%%6.  Repugnant  fimiae, 
&  alia  quadrupeda,  claviculis,  uti  homo, 
donata ,  quae  tamen  ex  ipfa  naturae  lege 
quatuor  pedibus  grrdiuntur^  Sed  ratio 
princeps  dilatandi  thoracis  videtur,  quod 
homini  valde  brevi?  (it.  Sternum  in  onmi- 
bus  quadrupcdis  longius  eft.  Canis  ct 
iruftela  peysr  ohf.  p.  62.  tanto  mtnus 
animal  ,  tredecim  coftas  habet  ,  plurcs 
ctiam  porcus,  et  vulpes,  nempe  i^.peyer 
obf  p.  ^%,  pleraquc  alia  animalia  etiam 
plures. 

^  Maxime,  quando  aerem  continemus,  quod 
in  nixubus  cdcndis  valde  nccefi&rium 
eft  ,  mufculi  abdominis ,  qui  eo  tempore 
yalide  contrahuntur  ,  et  diaphragmati 
tcfiftunt,  procul  dubio  thoraccm  detra- 
herent,nifi  fupcrior  pars  cgregie  firmarctur. 
Idfa^icum  cft  ipfacoftarum  fuprcmarum  fa. 
brica ,  brevitate ,   ligamentis  artlis,  fym  - 

phyfi 


9+        DE  RESPIRATIQNE. 

racis  impediretur.  Sed  homo  ob  aliam 
rationem  claviculas  naftus  cft  ,  offa  valida, 
hinc  fterno  commiffa  ,  inde  acromio  ,  ita 
firm.a ,  ut  nullo  modo  detrahi  poffmt. 
Haec  offa  foli  gliri  ^ ,  &  talpae  ,  &  fimiae 
data  effe  videmus  ,  quae  animalia  id  pecu- 
liarchabent,  ut  pedes  anteriores  in  fuperi- 
cra,  inferiora  ,  anteriora  ,  &  pofterjora 
moveant ,  cum  reliqua  quadrupeda  clavicu- 
lis  deftituta ,  armos  fuos  unicc  antrorfum  & 

retror- 

phyfi  cum  ftcrno.    Nequc  tamcn  cxclu- 

dcndi    roufculi,    fed    dc    fubclavio    vi^ 

dendum. 

c  Claviculas  naaa  funt ,     quotquot    utuntur 

manibus  ad  cibum  capicndum.      Simiae 

totumgenus  CHESELDF.Nad  c.XUrfus 

CHESELD.  ad  c.   IV.  FABRICIVS   de 

grejfu  p.  62.  caftor  KULMUS  fnppL  aB. 

Uratisl    i.  p-   lo^    nius  cum  omni  fuo 

rcnere  ,    nempe  talpa   CHESELD.    ad 

c.lV.     fduro  CHESELD.    c.  7.    mure 

alpino   HtLDAN  c^f  97-  Cent.  YL  etc. 

vcfpcrtilionc  CHESELD.    i.  c   ad  c  V. 

Rana     claviculas      habct        MURALT 

Vademec  p.  f  88.  forte  ob  validam  illam  ia 

coitu   ampiexationem    femellae.       Ratio 

autem ,   quare  animalibus  manu  multum 

utentibus ,    clavicula  data  fit,   manifeftis 

eft ,    ut     ncmpe    natura     muiculos    in 

humerum     deducerc     poflet  ,     longius 

a  centro  motus  diftantcs,   quos  m  qua- 

drupedibus  ncceffe  cft   fere  eamdem  cum 

humcro  direaionem  fequ  ,    atque  adco 

magnam  vlrium  partcm  amitterc,    Hjnc 

iisdcm  hominibus    acromion    ct   fpma 

lcapu* 


DE  RESPIRATIONEi        95 

Tetrorfum  agTtent.  Ex  hh  ergo  claviculis 
in  homine  mufciilus  ^  oritur,aui  ad  primam 
coftam  defcendit,  earrque  ad  immobilem 
claviculam  elevat.  Hinc  in  fummo  nixu 
infpirationis  elevatur  «  cofta  fumma,  & 
quafi  fufpenditur,  eodem  modo,  ac  15  pro- 
prium  intercoftalem  na6ta  efTet ,  qui  hujus 
coftae  &  claviculae  intervallum  rcp!erct. 
Ergo  mufculus  fubclavlus  auget  deter- 
minatfonem  ad  fuperiora  mufculorum 
intercoftalium  ,  &  facit  .♦  ut  omnino  co- 
ftae   fupremae  nihll ,     nifi  furfum    cedere 

poflint.  ncxv. 

fcapuke  majores  CHESELDEN  c.  IV. 
Avium  denique  genus  claviculas  habct 
FABRIC.Lc. 

i  Elegans  mufculus,  &  pro  brevitite  valcns, 
oritur  longe  a  parte  medla  cxteriori  Sc 
inferiori  clavicu^ae  carnens,  tum  a  tu* 
berculo,  quod  prope  acrcmion  clavicu- 
lam  terminat,  cblique  Sc  pene  transverfim 
introrfum  it,  &  tendine  fno  in  cartila* 
ginem  coftae  primae  inferitur.  proxime 
partem  offeam  eustach.  T.  xxxv. 
Vidi  accefTorium  tendinem.  fuper  carnem 
difperfum,  habuifle  a  rrocefTus  coracoidei 
parte  fuperiori.  An  idem  vnlt  Dou- 
GLASS1VS,  quando  a  radice  hujus  pro- 
ceflus  Ctiam  oriri  dicit  p.  8.  append, 

e  Mem,  de  /*  Acad,  des  fciene  1726.  p.272« 
273.  1758.  p.  107.  &  Expof.anat.  11.  n. 
922.  unice  claviculam  deprimere,  cum 
priroa  cofta  nimis  immobilis  fit.  Tta  o- 
lim  negaverat  coftam  clevare  sptgeiivs 
L.  IV.  c.  IX.  &  dubitaverat  riolanvs. 
FALLOPiys  olfernj»  anat,  p.  94.  &al« 
siNVfi    aliquantum  clcvare    concedunt, 

fed 


«9        DE  RESPIRATIONE. 

DCXV. 

Figitur)  Subclavius  trahit  haric  coftani 
ad  claviculam  immobilern  ,  &  cavet,  ne 
deorfum  trahatur  a  prinia  ferie  mufculotum 
intercoftalium:  fic  primus  circulus  coftarurri 
lirmatur,  ut  primam  coflam  dcfcendere  im- 
poffibilefit.  » 

fed  parum,  Omnino  exiguam  cle- 
vationem  efEcere  videtur^cum  perpendicii- 
laris,  juxta  quam  operatur,  longe  minima 
fit.  Crediderim  tamen  collam  firmare, 
neqae  iolum  detrahere  claviculam  ,  quod 
ad  iftam  latus,  ic  magis  carneus,  ad  co- 
ftam  anguftas  k  tendineus  fit,neque  flerno, 
uti  VESALIVS  dixerat,  aut  proxime 
ftern'am,fed  in  coniunftionem  cartilaginis 
cum  ofie,  psrte  utcmrique  mobiiiori,  in- 
feratur. 
a  Sif^ul,  in  tcxfu  Dixi  galenum  intercoe 
fialium  in  refpiratione  ufum  sntrodyxifre, 
vx  effent  vioientae  refpirstionis  organa 
de  ca-af.  rcjpir.  Viderat  enim  fibris  in-^ 
tercoftalium  utrimqac  difTe^^is  vocem  pe- 
rire  &  refpirationem  de  /Idmtn^  anat*  L. 
VIU.  c.  3 .  &  4.  idemqae  fieri  nervis  in- 
ter  coftas  euntibus  ligatis  aut  deflrudlis, 
folutis  veroredire  motuin  c.^^perire  denuo 
fi  coftas  excideris  c.vu  .magis  autem  nocere 
deftru6lionem  nervorum  intercoftalium  fu* 
perioram  ,  a  prima  ad  feptimam  coftamj, 
inde  noxam  dccrefccre  c,  4.  Pbrenico 
demum  &  intercoflalibus  difFeais  tho- 
racem  immobilem  fier!,  prai:ter  eum  mo- 
tum,  quem  fcaleni  praeflfntjaliiq!  e  thora- 
cis  mufcuH,     A!ibi  tamen    fatetur  mu- 

tatioiiem 


DE  RESPlkATlONE.       97 

Extrorjum  )  Thorax  huimanus  ita  fabri  - 
catus  cft,  ut  in  parte  luprema  anguftiffimus 

fit, 

fitatiohem  quamdam  raucumve  ftrepitumi 
deftrudis    intercoftalibus   fupereffe,  quod 
luperfint  mufculi  conftridores   thoracis  c. 
5,  7.  Pergit  idem,  mediilla  fpinali  trans- 
verfim  feda    (nam  per  longitudinem   fa- 
dlae  incifiohes  minus  nocent  c.  VJ.  )  ad 
primam    vel  fecundam   colli  vertebram, 
necare,  poft  quartam  &  thoracem  Sc  cor- 
pus    immobileitl  reddere  ,     poft    fextam 
thoracis  rhotum  tollere,    fepto    noti  mu- 
tato  ,      infra     fextam   vijt  mutare  tho- 
tacem  c.  IX.    Hacc  fufe    repeto  ,    quia 
iiiera    experimenta  funt»Ergo  a  galeno 
in  numerum  organorurii    relpiratorioruni 
tommuni  confenfu  recepti  funt  intercoftales- 
FABRicivs    ita  diftinxit,  ut   ofgana  ef- 
fcnt  violentae  refpirationis  1.  c.  L.  ll.  c. 
io.  una  cum  fepto,  cui  foli  refpirationem 
lenem    conceflerat    p.    84.    borellus 
poft    si»iGELiVM  L,  Vl.c.  8.  etiam  in 
Ordiriaria  refpiratione   ita  necefTarios  effe 
defendit,  ut  absque  ipfis  feptum  agere  na» 
queat.  bergerus    p.    34.   &  senacus 
1.  c.    p.  244.  &  alii  citati  DCXl.   adfir- 
mant     ,     deleto    abdomine    &     reliquis 
thoracis  mufculis,    integro   vero  fepto  & 
intercoftalibus  in  cane   refpirationem  fu- 
perefTe ;  quibus  H o  A  D  L  Y  eqaidem  fidem 
vix  adhibec  p.  5.    Caeterum   borelli 
fcntentiam    ita    limitat  winslowvs,  ut 
intercoftales    firmando  coftas  certius  pun* 
dlum  fixum  fepto  praeftent  Af^z^.^^  P  acad. 
1738.  p.  100.   133,  134.  &  Expof.  andt. 
ir.  n.    1166    1167.     non  ideo  quietiiro, 
^m.  V.  G  eti^  a 


jj8      DE   RESPIRATIONE. 

lil,  in'  ima  latiffimus  K  Hinc  coftae  quafi 
in  conica  fuperficie  difponuntur:  &  co- 
fta  fccunda,  dum  ad  primam  elevatur,  non 
elevatur  unice  ;  verum  ,  quia  pundlum 
cjus  mobiliffimum  in  medio  arcu  eft  « ,  in 

eo 

ctiam,  fi  nulla  fucrit  aftio  intercoftaliom» 
uti  in  Pleuritide  &c.  Hacc  ita  mihi  fe 
habere  videntur,  ut  viri,  quod  jam  monui, 
fcre  folo  feptorefpirent,feminae,aut  viri  in 
infpiratione  validiori,etiam  intercoftaiibus.' 
Jpfe  w  I N  s  L  o wvs  fatetur  ,  feminarum 
coftas  fupremas  mobiliores  effe,  &  diver- 
fitatcm  tribuit  conpreflioni  a  thoracibus 
ferreis  aut  balaenariis  Mem,  de  P  an 
1738.  p.  135.  Ego  tribuo  maximc  mo- 
bilitati  &  flexilitati  majori  cartila* 
ginum, 

1»  conf.  DCxII.  not.  a. 

c  Qua  ratione  coftae  thoracem  dilatent,  primo 
loco  diccndum  eft.  Jntervalla  coftarum 
cquidem  majora  fieri  infpirantibus  ,  in 
avibus  vldit  H.  FABRICIVS  ab  AQVA. 
PENDENTE  p.  82.  maxime  inferiora 
fpaiia,  quae  eadem  iis  animalibus  majora 
p.  76.  nam  homini  contraria  fabrica  eft, 
tc  quatuor  prima  intervalla  ampliora 
SENAC.  1.  c.  p.  245.  Deinde,  cum  co- 
ftac,  ut  continuo  dicetur,  cx  obliquis 
talcolis  cylindricis  in  redliores  mutenturt 
fitque  diftantia  perpendicularit  duarum 
linearum  parallelarum,  communi  aliquo 
plano  aut  linea  fedarum,  maxima,  quando 
cum  eo  plano  angulum  faciunt  redlum» 
neceffario  clcvatarum  coftarum  augcntur 
perpendiculares  diftantiae  SENAC.  1724. 
p*  246.  5:47.       Non  jgnoro  cofltrariara 

dcmoD^ 


DE  RESPIRATIONE.      99 

co  crgo  punfto  magis  clevatur,  &  cxtror- 
fum  vertitur,  non  ut  ideo  figura  mutetur, 
fed  ut  cxfurgat  extra  diametrum  ,    qui  a 

dextro 

tlemonftrationem  B  0  R  E  L  L  r,  qui„  inter^ 
valla  coftarum  aequalia  manere  ,  fi  co* 
ftae  aequales  eftent,  diminui  vero  ,  cuia 
fuperiores  minorcs  fint  ,  proponit  Pr- 
I.XXX1X.  &  etiam  in  cane  vidit  inter- 
valla  diminui  p  r  o  p.  cit»  confen- 
tiente  experimento  dionisu  p.  46J. 
Verum  in  ca  demonftratione  trapezii 
fui  aream  ex  latere  obliquo  roetitur, 
quod  utique  minuitur,cum  ex  perpendi- 
culari  metiendum  fuiflet,  &  bohntivs,, 
intervalla  coftarum  in  exfpiratione  ftringi, 
in  infpiratione  laxari  teftatur  p.8o.  In  in- 
fpiratione  adeo  pleura  cava  fit,a  coftis  re- 
motior ,  quae  extrorfum  recedunt ,  ea- 
demque  viciffim  plana,  vel  paulum  con- 
vcxa  redditur  in  exfpiratione,  coftis  re- 
trorfum  recedentibus  houstoun  1.  c 
exp.  6.  ut  nihil  inde  pro  aere  thoracico 
fequatur,pio  quo  hoc  phaenomenon  ufus 
eft   HOADLY  append.  p   18. 

Nunc  conp^iitam  illam  dilatationem 
thoracis  adgredimur:  cujus  omnes  dia- 
inetri  in  infpiratione  increfcunt ,  perpen* 
dicularis,  transverfa  fecans  per  feptum 
&  vertebras,  &  altera  transverfa  fecans 
cofias  obpofitas  dextras  fmiftrasque* 
Hanc  triplicem  dilatationem  BOREL* 
LUS  vidit  f  c.  Prop.  LXXXV.  ad  XC. 
&  BELLINUS  Lemmat.  ante  \.  de  urin. 
^  puif.  &  HAVERS  de  ojfth.  p.  feq. 
&  WINSLOWVS,  nimis  in  rc  difficili 
G  a  lac©*^ 


loo    DE  RESPIRATIONE. 

dextro  laterc  thoracis  in  finiftrum  ducitun 
Hac    ergo  rationc   augetur  planum  ,  quod 

thora- 

laconicus  Mem*  de  rjcad.des/ciencesijiQ» 
p.  458.    &  1738* 

Coflae  pleraeqne  cx  medio  arcu  an* 
trorfum  &  retrorrum  adfcendunt  ,  itd^ 
magis  amrorfum  DCxll.  nor.  a  SENAC. 
Mem.  de  /'  ann^  1724,  p  241.  eaedem- 
que  medium  arcum  non  folum  inferius, 
pofitum  habent,  fed  extroverfum  ibid. 
J)einde  pollerius  duplici  articalo  cum 
vertebris  ita  commifTae  funt  ,  ita  fultae 
procefTubus  transverfi.sita  Ihiflae  a  liga- 
mcntis  fuis,  WEITBRECHT  ^iz^^W» 
p.  117.  ut  elevari  poflint,  defcendere  ne« 
qucantj  folis  imis  daabus  exceptis,  Porro 
luprema  immobilis  &  proximac  medio* 
criter,  imae  mobiliffimae  funt.  Aganr 
crgo  mufculi  intercoflales  ,  elevabunt 
colhtum  exiremitates  vertebrales  ^janftl 
Lenjatoribus  coflarum  )  fed  parum  j 
ob  viciniam  hypomochlii  ,  &  feriem 
iimplicem.tantillum  tamen  angulus  cum 
vertebris  minor  fiet ,  ic  fufficit ,  magna 
cnim  in  medio  vede  curva  decribitur, 
quando  paoHiper  ad  hypomochlion  mu- 
taiur.  Deind^  cartilagineae  appendices  ad 
fternum  panter  clevabuntur,  pauio  plus, 
quod  unica  articulatione  flerno  commit- 
tantur,  parum  tamen  H,  FABRIC.  p. 
7u  80.  CHESELDEN.  c.  IIL  quod  & 
ibi  feries  unica  intercoflalium  fit,  &  vici- 
num  firmius  fternum.  Hae  etiam  appen« 
dices  adfcendcnt  ,  angulum  facient  cum 
fterno  majorem  ,  refto  propiorem  ,  api- 
cibus  ipfis  interim  deorfum   conprefTis   & 


DE  RESPIRATIONE.      loi 

thoraccm  perpendicularitcr  fecat.  Pone 
nunc  coilas  cffc  meros  acquales  circulos, 
dimlnulffcnt  omnino  fpatium  thoracis :  nam 
circulus  furfum  vel  deorfum  rotatus  circa 
diamctrum»  inminuit  fpatium  contcntum, 

&id 

paulum  rotando  defccndentibus  havers 
p.  289.  Sf4  medii  arcus  mobiles  fun% 
diftant  ab  hypomochliis  ,  duplicemquc 
habent  fcritm  intercoftalium.  Hi  adeo 
adfcendent  valide,  dum  cxtremitates  leni- 
ter  rotantur ,  LIEUTAUD.  p.  547. 
&  taleolae  pectoris  ellipticae,  five  inter- 
valla  coftarum,ex  obliquis  parallelogram- 
xnis  fient  redangula,  (WILLIS  Pharmac. 
ir.  p,  ii.i^.  A/[AyOW  p.  259. 
THRUSTON.  p.  123.  COLLINS.  p, 
825.NEUCRANZI.C.HOADLY.C.P.4. 
BOHN.  BERGER.;  adeoque  augebun- 
tur  diftantiae  perpcndiculares  coftarum, 
hinc  coftae  ipfae  9  maxime  mediae  inter 
fummas  &  imas,  adfurgendo  recedent  a 
planp  mediaftini,  h  a  v  e  r  s  p.  290. 
FABRic.  ab  AQUAP.p.  37.  fimulquc 
in  anteriora  erigentur  ,  atque  adeo  in 
mediis  arcubus  a^gebitur  n  e  u  c  r  a  n  z. 
c.  111.  MAYow.  p.  244.  SCHELHAM- 
MER  i.c.&  transverfa  diametcr  a  dextris 
ad  fmiftras  BORELL.  Propcf.  X  C. 
&  transverfa  ab  anterioribus  ad  pofterior* 
BORELL.  Propof.  LXXXV.  LXXXVIl. 
Haec  in  recenti  fceleto  facillime  demon- 
ftrantur,  &  omnium  confenfii  vera  iunt. 
WINSLOW.  Mem,  de  r  anti.  173B.  p. 
122.  ALBIN.  1.  c.  n.  175.  Sternum  vero 
mutari,  furfumve  propelJi,  aut  antrprfum, 
alibi  negavi.  De  vcrtebris  haversio  p. 
G  3  28^. 


102    DE  RESPIRATIO.NE» 

&  id  maximum  habct ,  quamdiu  quiefcit  *. 
Vcrum  nunc  Girculusprimus,  live  coftarum 
primum  par,  brevior  eft,  fccundus  major, 
atque  iia  pcrgunt  cundo  ad  decimumjadeo- 
que  adtradtio  cuiusquc  eoftae  cft  dilatatio 
fpatii  a  coftis  contenti. 

yalde 

2S8.  nemo  credit.  Neque  quif.quam 
coftas  longitudine  augeri  credet  (p.  288. ^ 
ut  exfilientibus  finibus  flernum  fpinamquc 
repellant.  Caeterum  totus  quidem  tho- 
rax  fimul  movetur  (FABRIC.  1.  c.  p. 
76.  BELLINVS  Lemm.  8.)  quiefcit  ta- 
men  prima  cofta,  dilatantur  maxime  me- 
dii  arcus  reliquarum  quinque  vel  fex  ve^ 
mum.  ALBiN.  1.  c.  finesque  offei  fpu- 
riafum,  imae  non  admodum  mutantur^' 
firmantur  autem  ab  intercoflalibus,  ut 
pundtum  fixum  fepto  praebeant.  Deinde 
rcpeto,  totum  hunc  thoracis  motum  mo« 
dicum  cffe,  cum  in  infpiratione  naturali 
BORELLUS  una  quinquagefima  partc 
craflitiem  augeri  viderir,  de  qua  demen- 
dum  eft  omne  incrementum  peftoralis 
ijpacii,  quod  a  fepto  accedit  ,  ut  ctiam 
in  lURiNi  calculo  DCXl.not.avix  ultra 
I 
^.digiti  dilatctur  :    in  validiflima    vcro 

infpiratione,  quanta  refpondet  exfpira* 
tion}  maximacforte—  digiti ,  ad  fum3 
mum. 

d  Nempe  taleola  cylindri,  ad  angulum  redlum 

fedae  capacior  eft  omYii  taleola,  de  cadem 

«cylindro  sd  alium  angulum   fedlo.    Vide 

DANIELEM  BERNOULLIVM  c.IV. 

n.  3»  cAd 


DE  BESPIRATIONE.    loj 

Valde  renituntur)  Hoc  fubliliirimum  cft% 

&  in  ea  fubtilitate  fundatur  totum  omnino 

cxfpirationis  ncgotium  :  Cur  natura  cxtre- 

mas  coftas   non    oflias  ad   ftcrnum   fecit, 

fcd  cartilagincas?  &  cur  ca   cartilago  non 

oflco  fterno  commiititur  ,    fed  cartilagincot 

vcl  faltem  cum  finubus  cartilagineis  fterni? 

Ncmpe  cartilago  inter   omnei  partes  cor* 

poris  humani  maxime  claftica  cft  :  adeoque, 

quando  conprelTa    fuit,  fponte    validiflimc 

rcfilit.     Coftas  certe  verilfimos  clateres  cflc 

VESALivs  f  docuit,  cx  ludicro  pucrorum 

cxpcrimentp  :  quando  enim  pilam  quaenint 

validiflime    rcfilituram  ,   globulum  faciuitt 

cx    pifcium  cartilaginibus ,  quas  luto  adu- 


Ad  hanc  mutationem  BORELLUS  &  HA# 
VERSIVS  maxime  r^fpcxerunt. Omnino, 
dam  elevatur  fegmentum  cartilagineum, 
co    tempore   extremus   coftac    apex  in- 
trorfum  dcorfumque,fed  parum,verti  debet^ 
quantum     angufla    mobilitas     permittit. 
Mobiles  etiam  vidit  cartilagines  ied  non  per- 
petuo,  CHESELDEN.  c,  IIJ.    HAVER- 
SlVSjUt  fententiam  confirmet,£ddit,nun« 
quam  ofrefcere,ubi  cum  coilis  committun- 
tur  p.  289*  290.   In  avibus  autem  coftae 
totae  offeae  funt,  fed  ex  duobus  ve^ibn» 
ccnpofitae,  &  minora  quidem   fegmenta 
&    ad     ilernum  ,    evidenter    moventur 
FABRIC.  p.  80.  &  cum  majori  fegmento 
ofleo  p.  81.  &  dcfcendunt  »  dum  coflae 
elevantur   p,  82*  cujus    fabricae    idem 
efFedlus   cfl    BORELL.    Prop.    XCV; 
BELLIN*  Lemm,  6.  qui  humanae* 

G4 


10+     DE   RESPIRATIONE, 

niunt  t  hujusmodi  fphaera  magis,  quam  ipfa 
mctalla,  relilit.  Ergo  natura  extremi- 
tates  anteriores  coftarum  cartilagineas  fecit, 
quae  ftcrno  inmittuntur;  fcd  ea  cartilago 
neque  cum  coftaepartc  oirca,neque  cumfter- 
no  in  reda  linea  jacet,  fupremac  enim  co- 
ftae  fegmentum  cartilagineum  cum  coftac 
parte  oflea  angulum  obtufum,  cum  ftcrno 
acutum  facit.  Hinc,  dum  cofta  devatur:^ 
fegmentum  cartilagincum  prcmitur  ,  idque 
conprelTum  denlatur  s,  rcnititur,  idque  fa- 
cit  co  fortius,  quo  valdius  conprimitur, 
nempe  quo  amplius  thorax  dilataiur :  atque 
iU  omnis  vis ,  quae  coftae  toti  adplicatur, 
ca  unice  a  fegmcntls  cartilagineis  fuftinetur, 
Ergo  renitentur,  toto  tempore  quo  coftae 
Icvantur. 

Ergo  infpiratio  vitalis  fit  fimultanio 
niotu  contradorum  duorum  mufculorum 
fubclaviorum,  &  intercoftalium  omnium, 
ca  lege,  ut  tota  haec  vis  incumbat  fegmcn- 
tis  collarum  cartilagincis  ,  quae,  ob  angu- 
lum  infertionis  fuae  ad  fternum,  elevari  ne- 
queunt,  hinc  ab  adtione  mufculorum  intcr- 
coftalium  fuperantur  cquidem,  renituntur 
tamcn  ;  Quamprrmum  igitur  delinit  aftio 
mufculorum  intercoftalium,  continuoelater 
denfatarum  coftarum  refiliet,  &  eas  de- 
primet. 

pcxvi. 

Ahdomen)  Homo  poteft  abdomen  Intror- 
fum  pellere,  &  cxpandere  vicilfim ,  ut 
niagna  fit  diiferentia  abdpminis  expanfi ,  & 

cjus- 

g  DCXVU 


DE  RESPIRATIONE,      lej 

ejusdem  ,  quando  contraftum  eft  *.  Haec 
tota  divcrlitas  ab  diaphragmate  eft,  quod 
undiquc  ambitui  coftarum  fpuriarum  adna- 
fcitur  ,  &  praetcrea  duabus  ad  lumbos  ad- 
pendicibus  firmiflimis  inftruflum  eft* 
Quando  in  omni  ambitu  eodem  tempore 
agit  ^,  tunc  omncs  fuas  concavas  lincas 
agit  in  reditudincm ,  et  defcendit,  quan- 
tum  permittit  mediaftinum  &  adnatum 
pmcardium>doncc  adeam  notam  ^  *  defcen- 
(derit,  quae  fummam  infpirationem  termi- 
nat*  Sed  In  medio  fcpto  transvcrfo  tendo 
eft  ,  hic  ad  cam  adtionem  nihll  confcrt, 
&  unice  atllonem  partis  carneae  fequitur, 
cujus  praecipua  pars  adlumbos  ponitur,  tcn- 
dinepofterior,trahetur  adeo  verfus  lumbos  % 
cum  omnes  fibrae  rctrorfum  trahanturt 
Verum  obftat  fornicatus  coftarum  arcus. 
Ergo  mobiles  coftac  ^  *  trahentur  deorfum, 
dum  pectus  in  infpirando  dilatatur  j    quia 

nempe 

a  WINSLOW  Mem.  JerAeadiJi^.p.^f"  *» 
poflumus  coftas  conftringerc  ,  ut  a  vcfti- 
bus  recedant  ,,  6c  denuo  voluntarie  di$- 
tendere,  ut  pene  crepent  p.  96, 

^  Vide  LXXXVi.     DCXI. 

*  *  HacG  defcenfio  fepti  non  mediocris  cft, 
cum  in  brutis  animalibus  aliquando  pcni* 
tus  cxplanetun 

c  DCXIII.  not.  d. 

c  *  Imo  vcro  diaphragma  ,  cum  obliquc  dis- 
pofitum  ,  antcrius  altius,  ct  pofterius 
humilc  fit,  contradum  antrorfum  ducitur, 
et  vifccra  fibi  nexa  antrorfum  pcllit,  quod 
fgcilc  cft  pcrcipcrc  ILL.  HAMBERGEtl 
hit.  n.  77. 

G  5 


i56    DE  RESPIRATIONE. 

aempe  margo  cartilagineus  coftarum 
tantum  a  parte  tcndinea  ^  fcpti  trahitur, 
quantum  haec  pars  a  carne  ejusdcm  fepti. 
Haec  autem  actio ,  qua  coftae  inferiores 
fub  fterno  introrfum  trahuntur  &  retror- 
fum,  in.  moribundis  inprimis  adparct  ^ 
Tunc  enim  pars  poftcrior  diaphragmatis, 
lumbis  firmiflime  nexa  ,  validiffime  opera- 
tur.  Verum  imae  carni  diaphragmatis 
pofterius  intertexuntur  coftac  imac  ^,  cx- 
iguae:  Jn  easdem  infcritur  mufculus  ferra- 
tus  pofterior  s,  infcrior,  is  coftas  iftas  ex- 
trorfum  &  retrorfum  trahit ,  &  facit ,  ne 
a  diaphragmatc  nimis  introrfum  trahi  pos- 

fmt : 

^  Non  tendo  eoftis  fpuriis  inmittitur ,  fei  ab 
lis  coftis,  uti  totie5  monui,  oriuntur 
librae  carneac  diaphragmatis ,  quac  ten- 
dinem  verfus  easdem  coftas  dctrahunt, 
Ex  imaginaria  hac  tendinis  in  coftas  in- 
fertione  oritur  monftrofa  illaPARlSANI 
fentcatia  „  diaphragma  ncmpc  in  infpi- 
rando  elcvari  6c  pulmones  fublevare 
fuitiL  L.  VI L  et  P,  aU  fubtil.  tum 
LAURENTIANA,  qui  paJo  fapicntior^ 
cum  adfcendcrc  dicerct  in  infpirationc, 
faftus  eft,  hac  rationc  cxfpirationem  ficri 
L.  V.  ^aefi  8. 

e  In  fano  homine  nuUa  cft  i  quantacunquc  vi 
infpires ,  6c  in  moribundis  a  vi  mufcu- 
lorum  abdominalium  potius  ficri  vi- 
detur. 

r  DCXIII.  d. 

8  DCXIX, 

?  Mefoekondriaeorum  )  Ctufai  exfpirationir 
vidc  ad  DCXIX. 


DE  RESPIRATIONE.        107 

fint :  eodcmque  tempore  ferratus  pofterior 
fuperior  ,  magis  transverfalis ,  coftas  (upc- 
riorcs  firmat.  tt  hac,  quam  expofuimus, 
raiione  abfoivitur  infpiratio^ 

DCXVII. 

Sali )  »  Confiderate  aeftivo  tempore  nu- 
clum  homincm  ,  fuaviter  dormientem, 
videbitis,  nequc  fcapulam  moveri ,  ncque 
brachia,  neque  collum ,  &  unice  pedlus  le- 
niter  lurfum  efFerri ,  deinde  deorfum  re- 
dirc.  Ergo  in  ea  refpiratioac  loli  mu- 
fculi  coftas  moventes  agunt  ,  quiesccn- 
tibus  omnibus  alii.%  Idem  in  apople- 
fticJs  phaenomcnorum  ordo  efl,  a  qui- 
bus  motus  voluntarli  omnes  abfunt,  cum 
eorum  motuum  organa  tunc  paralytica 
fmt. 

Nervss)  Hos  probabile  videtur  ex  cere- 
bello  oriri,  aut  ex  ca  potius  parte  medullae 
olim  oblongatae,  nunc  fpinalis,  quae  nervos 
a  cercbello  admiftos  habet  ^. 

*  Omnium  confenfu,  GALENf,  FABRICII, 
BORfiLLI  Scc.  imo  vcro  folum  plerum^i 
quc  diaphragma  DCX. 

^  Confcr  DC. 

^  DorfMusj  in  textu  )  Nempe  ad  mufculos 
mtercoftales ,  principcs  radicuro  anterio* 
rum  ex  dorfali  meduila  furculi  adcedunt, 
datoque  finguli  ramo  ad  ncrvum  ,  quem 
vocant  intercoftalem ,  EUST,  T.  XIX. 
porro  inter  duas  feries  muiculorum  inter- 
coftalium,  EUST.  T.  XIX.  transverfi 
antrorfum  tcndunt  EUST.  1.  c.  ad  fter* 
num  usque>3^INSLOWn.i/o.  VIEUS- 
SENSJ.XXVIL&c. 

^  Dia4 


lo?     DE  RESPIRATIONE. 

^  DUpBragmaticist  in  textu)  Hos  ncrvos  bene 
cognitos  GALENO  Je  uju  tart.  l^  XlV. 
c.  f  •  ad  anteriorem  carnem  diaphragma- 
tis  natura  ex  longinquo  adduxit,  c\im  eo 
ob  cor  8c  pul  t  ones  brevior  via  cx  mc- 
duUa  fpinali  non  fupercilet.  Oriuntur  aTer- 
tio  colli  LIEUTAUD  Ef  anat,  p  4f  j.fc^ 
rarius,  faeoius  a  ramoaTertio  ad  Quartum 
communicante,  ut  EUSTACH.  T  XIX. 
lat.  dextr.  WINSLOW.  111  n.  192. 
a  Quarto  perpetuo  E  U  S  T  A  C  H. 
l  c.  lat.  fin.  WINSL.  LIEUT AUO.  a 
Quinto  EUST.  1.  c.  WiNSL-  VJEUS. 
T.  XXIV.;».  T.  XXllI.  94.  LlEUTAUa 
vel  ab  ejus  avl  brachiales  ramo,  a  radice 
bracbialium  ,  quae  ad  fextum  pertinet» 
plerumque  EUSTACH.  1.  c.  radice  brc- 
vijretrograda.  Ita  natus  Phrenicus  defcendit 
ante  fcalenum  anteriorem ,  exterius  quaia 
dudus  thoracicus,  &  exterius  quam  arteria 
mammaria  et  thyroi^cajpone  renam  fubcla- 
vianiy  ante  arterlam,  pedus  adit ,  ibi  fub 
cofta  prima  augetur  aliquando  cxiguo 
ramulo  ,  qui  a  fexto  vel  leptimo  cervica- 
lium  introrfum  transverfus,  ante  venam 
fubclaviam,2dvenit  VIEUSSENS  T.XXllI. 
n.  96.  &  T,  XXlV.  T.  LANCIS  de 
corde  T.  l.m,  Hoc  filum  ad  primum  dorfa- 
lium  refert  WINSLOW  1.  c.  additque 
cum  VIEUSSENIO  l  c  97.  et  LANCI- 
SIO  T.  7.  inter  h.  L  et  /.  aliud  a  nervo 
intercoftah',  quod  nonduni  vidi.  Porroad 
pericardium  venit  Phrenicus,ibirecipitalte- 
ram  radicem  a  Secundi  &Tertii  ccrvicalium 
cum  nono  communicationc  de  nerv.interc, 
erig.  Sc  ante  v^forum  pulmonalium 
truncos ,  inter  pericardiura  et  pulmones 
dcfccndit,  non  ramofus,  diaphragma  ad- 

tingic 


DE    RESPIRATIDNE;      i<^9 

tingit ,  ad  htus  utrumque  Pericardiij 
inque  carnes  ejus  anteriores  ramofus 
finitur, 

Dexter   rc6tus,    finifter   incurvus   cftj 
ceditque  roucroni  cordis  in  fiuiftra  pro» 
dudo    EUST.  T.  XIX.   wiNSL.   n.  i9(f. 
ViEussESivs difcri men neglcxit-  Addit 
w  i  N  s Lo  w  V  s ,,  in  diaphragmate  filis qui* 
i»U5dam    cum    ramis   ncrvi    ioterccjftalis 
confluerc    1.  c  n*  194,  l  A  N  c  1  s  1  v  ss 
autem  ,    non    Pericardio   folum  fibrillas, 
vifas    viEussENio^  fed  auricula^    et 
Coidi  de^tro  dare  de  corde  et  meur.  p.  yy. 
Sed  de  iftis  valde  dubito. 
Ab  undccimo  pare  dorfalium  w  1  ns  L  o  W 
IV.    n-     162.     Ex   Ganglio    femilunari 
viEussEKs  T.  XXllL  n.  fS.  ex  fplan- 
chnico  vero  trunculo  w  i  ns  low  n.^of. 
Caetcrum   motum   fepti   fere   unice    ab 
hoc  ncrvo  pendere,    demonftrant  experi- 
menta  difta  adDCXl.  not />  Undcfir,  ut 
rccurrente  nervo  ligato  refpiratio  turbetur, 
&  intcrvallum  inter  infpirationem  &  ex- 
fpirationem  longiftimum  fiat  m  u  r  a  l  t. 
Vadem.  p.  fS.  torte  a  dolore  et  animalis 
qUiritatun  conatu,ad  vocem  cdendara,  nam 
ab  ed  nervo  tiihil  ad  feptum  venit.  Vafa 
fuperiora  nervorum  focia  fuht,  arteriac 
a  maramariis,  vena  dextra  a  rnammaria, 
iiniftra  ab   iritcrcoftali    fuperiori  :     Has 
vKsALTus  redtc  vidit  L.  Vl.f,  LQ^&  D. 
dc  MARCHETTts  p.  76.  67.  ut  nihil  admo- 
dum  ciTer,  quare  pro  novis  daret  v  e  r- 
iiEYEN  ;  vidi    ctiam     duplices   truncos 
fuifie    utrorumquc       Infcriores  arteriac 
principes  did?e  funt  CCCIX.n6t.  h.  quibus 
firnilem,  fcd  antcriorem,  aliquotics  a  Coro- 
karia  magna  vcntriculi  vidi  aCcedere ,  aliam 

vero 


iio      DE  RESPIRATIONE. 

DCXVllU 

Nihil)  Thorax  quidem  non  poteft  con- 
primi  ,  fed  pulmo  ad  pleuram  premitur 
a  tota  vi  atmofphaerae.  Pleura  vera 
pulmonem  non  conprimit,  &  unice,  cum 
ad  coftas  firmata  fit ,  immota  preffioneraL 
excipit. 

Inflat )  Hoc  docent  experimcnta  cum 
antlia  pneumatica  capta ,  ubi  videmus 
aerem  cum  notabili  inpetu  in  fpatium  aere 
vacuum  irruere  ,  quamprimum  ipfi  aditus 
patet.  MilHes  enim  vehementius  fubit  aer> 
quam  vehementiffimus  ventus  \ 

Accurate)  Sunt,  qui  putcnt,  in  infpira- 
tione  vacuum  Boyleanum  intcr  pulmonem 
&  pleuram  nafci  ,  atque  per  hoc  vacuum 
pulmones  moveri  ^  Verum  oppido  fallit 
eos  viros  opinio.  Nam  pulmo  a  toto  pon- 
dcre  incumbentis  atmofphacrae  ad  pleuram 
premitur,  &,  dum  pedus  dilatatur  ,  pari 
palTu  pulmo  fimul  expanditur  ,  neque  un- 

quam 

vero  ab  aorta,  ut  quitiior  magnae  phrc- 
oicae  efTeut.  Minores,  ad  appendices, 
a  trunco  Aortae  fupra  Renales  proveni- 
unt,  Sc  a  lumbalibus  primis.  Vcnac 
magnae  a  Cavae  trunco  fuper  hepar, 
vel  ab  aiiquo  majorum  ramorum  hepati* 
corum,  parvacad  adipofas  abcuntC.  bar» 
THOL.  de  diaphr. 

«  CC  not.  i.  Vigcfics  quatcr  vento  cclerio« 
rem  evfpintioncm  facit  MICHE- 
LOTTUS 

b  Vide  contra  vacuum  paritcr  &  acre  plenum 
in  thorace  fpatium ,  quac  difta  fuat 
ad  DCVIL 


DE  RESPIRATIONE.    ni 

quam  a  pleura  reccdit;  Caeterum  in  toto 
curriculo  infpiratlonis  pulmo  nunquam 
quicfcit ,  fed  a  primis  Initiis  infpirationis 
ad  fummum  ejusdem  gradum  usque,  omni 
momcnto  major  fit  in  parte  aerea ,  &  ad- 
tattus  rcliquorum  vaforum  mutuus  dimi- 
nuitur:  Nam  vafa  fanguinea  inter  veficu- 
las  inccdunt,  harum  ergo  intervallis  auftis 
minus  premuntur,  crgo  tanto  plus  fanguinis 
ex  corde  pulmo  accipiet,  quo  minor  in 
pulmonc  refiftentia  cft:  S 

Diaphr agmati)  Pars  inferior  pulmonum, 
quae  bubulae  ungulae  conparatur  ,  lequi- 
tur  diaphragmatis  motum  :  hinc  ibi  &  ex- 
panfio  maxima  fit,  &  fanguinis  velociffima 
circulatio» 

DCXIX. 

Manentibus)  Quando  infpiratio  ad  lum- 
mum  gradum  pervenit,  neque  ulterius  nunc 
thorax  dilatatur ;  tunc  vero  pulmo  quie- 
fcit ,  neque  porro  figura  ejus  mutatur.  Ne- 
que  enim  nunc  peftus  movctur ,  per  hypo- 
ihefin,  neque  adeo  pulmo  ,  qui  immoblle 
peftus  undique  contlngit :  nequc  nunc  aer 
aliquid  mutat  in  pulmone,  quia  aer  inter- 
nus  cum  cxterno  in  aequilibrio  efl.  Verum 
cx  co  ipfo  9  quod  pulmo  quiefcat ,  nihil 
ultra  adjuvat  *  trajedlionem  finguinis  per 
vafa  pulmonalla  languinca  ,     nequc   nunc 

agit 

c  CC.  not.  h. 

t  Caufa,  quare  fanguis  in  fumxna  diftentione 
pulmonis  ftagnct  ,  rcddita  cft  ad  CC. 
&ot«  b.  „  Nempe  dudum  demonftratum 

eft 


tii      t>E  RESPIRATIONE. 

eft,fanguinis  enotmem  copiatn,  quae  pcf 
pulmones  tranfit,    iion  pofle  in  adultd, 
niii  rerpirationis  opc  permearc  SWAM-» 
MERDAM  acc.   THRUSTON    p.    4*. 
41.  HALES    hmaftat,  p.  7«-    Fetuunl 
pulmonis  vafa  plicata  ,  intorta  ,   fangui- 
Lm    non    transmittunt    THRUSTON 
p.  8^.  DilTeClo  thorace  fanguis  ex  venis 
incifis  primo  confertim   exfilit,    deinde 
iie  gutta  quidem  MAUROCORDAT.  p. 
39.   „    Vafa    fanguinea    ih    infpiratione 
cxpanduntur   ,     una  cum    bronchis    iii 
latitudinem   8c    in   longitudinem   auftis 
rGALEN.   de    ufU  pnrt.     L.   Vll.c.   4, 
MALFIGH.    fofth,  p.     19-    STUART 
fnot.  muft,  p.  11;.)  ut  totuspulmo  pau- 
lum   indurefcat  MaUROCORD   p-  f-^ 
COLLINS  p  8;i.  8cc.  cadem  m  exlpi- 
rationc,  una  cum   bronchis  retrada,  in 
nodos  &  p\icas  corrugantur  MALPIQH. 
l.c.  WINSLOW  IV.  n.  139.  HELVET. 
Mem.  de  l'AcU   1718.  p.  40.^  Puhno 
toaraatus  in  exfpiratipne  replen  nequit 
6b  vafa  contorta  ,   facile  quando  aere  ex- 
panlus      efl:     SWAMMERD.     p.     Si. 
KAAUW  l  c.  n.  160.    161.     In  exfpi- 
tationc  fanguis  in  arteria  pulmonali  re- 
tardatur ,      congcritur     MAUROCOiv. 
DM:.  p  i^.de  fulmon.      Hacc     procul 
dubio  caufa  cft  ,    quare  poft  exfpiratioi- 
nem  redeat  ncccffitas  ilifpirationis ,     & 
fumma  anxietas ,   fi  ea  negetur.      Ergo 
fuccedit  infpirario ,  qua  pulfus  frequen- 
tior   fit,   uti  fub  exfpiratione  tardior  elt 
NEUCRANZ:   Sanguis  in  infpiratione 
in  pulmonem  profiUt   MAUROCORD. 
de  putm.  p.  5  S.  6c  cordi  copiofior  redditur 

SWAMMERDAM  p.  79-     ^"^^"   . 

tior. 


DE  RESPIRATIONE.     nj 

tior  aere  in  pulmones  vlri  canis  inpulfo; 
lcntior,  quando  ceflabatur  HALES  Veget. 
fifit,  p.  af  3  25*4.  Pulmone  laefo  in  rana 
cor  debilitatur  a  BERGEN  Comm.  Ih. 
1758.^17  Pulfus  ct  motus  cordis  redic 
pulmone  inflato  BREMOND.  p  468.  8c 
«ugenlur  hacmorrhagiac  p.  470.  Ob- 
ftruAis  naribus  equi  fanguis  altius  exfih't 
HALES  p.  10.  Sufpirium  pul' 
fum  accclerat  I  D  E  M  hemaft  p.  78. 
In  incifo  pulmone  languls  cx  vul 
ncre  in  infpiratione  velocitcr  ,  lente 
in  cxfpiratione  projicitur  MAURO- 
CORD.  p  ^8.41.  41.  etc.  Aperto  vivo 
canc,  coilapfo  adeo  pulmone,  fanguis 
replet  cor  et  aurem  dexiri  iatcris  ,  ^ 
perit  anTmal ,  nifi  pulmo  infletur  PARI- 
SINI  dijf  de  la  tortue.  Huc  pcrtinent 
mortes  animalium  a  fulmine  ik  in  vacuo 
jnorientium  ,  quibus  pulmo  in  fl:afu  cx- 
fpirationis  cft  DC  '.  ^  h.  i,  Sed  poft 
infptrationem ,  acrc  diutius  rctcnto  ,  ca- 
dcm  anxictas,  cadcmncccflritascxfpiratio- 
fiis  fucccditjfanguis  nontranfit  pcr  pulmo- 
Jies  ,  qui  eo  temporc  intumcfcunt 
ThRUSTON  1  c.p.  68.  Caufaprocul 
dubio  cft  ,  quam  PRAECEPTOR  vc* 
riflTimc,  &  pridem  BELLINVS  /ew»j. 
»3.  &  PITCARNE  p.  5-9.  U  NEU- 
CRANX  &  LISTER  de  humor  ^,  5» 
&  COMMENTATOR  HEISTERl  p. 
369.  propofucrant  „  Quando  ncmpe 
pulmo  definit  dilatari ,  acr  retcntus ,  in 
loco  cilido  ,  ubi  rarcfcit  ad  unam  o6l:a- 
vam  propriae  molis  HaI  ES  Veget.  fiaf, 
p.  246.  incrcmcntum  fui  voluminis  neo 
alibi  poteft  invenirc  ,  quam  in  diminuen- 
dis  luminibus  vaforum  vicinQrum  fan. 
T§m.  /^.  H  gMinc' 


114     DE  RESPIRATIONE; 

gumcorum.  Hinc  Phaenomcnon  HOO* 
CKII  „  aninial  mori ,  fi  pulmo  perpc 
tuo  infletur  DGVII.  not.  L  Maxima 
infpiratio  in  finc  pulfum  minorcm  facit, 
&  caput  quafi  vcrtiginofum,  GORTER  de 
ferfpir.  p.  3  5  ^  Non  vidctur  bcne  refpon* 
diife  SWAMMERDAMIVM  ,  qui 
caufam  hujus  anxictatis  quacrit  in  fan* 
guine  copiofius  ad  cor  rcdeunte  p.  80. 
„  Nam  a  nixu,  qui  cft  infpiratio  diutur- 
nior,  fanguis  reftaguans  in  fyftematc 
vcnofojita  diftcndit  arterias,ut  altius  exfiliat 
pcr  vulnera.       Qui  in  ariete   fanguis  ad 

1"-^    uncias  faliebat,  is  in  nixu  adfccndit 

ad 9.  HALES  hem/ijlat.  p.  17.  Artcriaruma 
nixu  tumor  ZOD.  GALL.  111.  p.  45-. 
Ex  conatu  ruptae  venae  ZOOIAC. 
GALL,  111.  p.  144.  Scanderbeckio 
pugnanti  faoguis  ex  labiis  profiliebat 
SAL.  ALBERT.  de  fudor  cruenf.  Ex 
gravi  onere,  8c  faltu,  fanguis  per  urinam 
Sc  mors  LISTER  in  Hipp^  aphor.  p.  112. 
Ex  nixu  fanguinis  coafti  copia ,  fub 
xnembrana  pulmonis  cfFufi  ,  &  fub  ckvi- 
culam  protuberantis  BECKET.  O^yl 
Chir.  XVI.  Colon  a  ^ixu  diffilicns  ACT. 
URATlSL.  1719.  M.O^^gc  SCHAaR- 
SCHMID.  Berl.  Nachr.  1740.  n.  ^S. 
Haec  rcae  BARTH.  de  MOOR.  de 
znjlaur.  Med.p.  360. Ila  porroligata  afpcra 
arteria  ,  fanguis  in  dcxtro  corde  conge- 
ftus,  finiflrum  vacuum  MVSGRAVE 
fhiLTrans,  n.  140.  Sed  his  animalibus, 
cum  pulmo  acre  plcnus  evacuari  nequcat, 
idem  in  flatu  infpirationis  mancc.  In 
ftningulatis  animalibus,  quibus  pariter  pul- 

mo 


DE  RESPIRATIONE.    115 

mo  aerc  plcnus  manct,  aliquando  vena  Cava 
rumpiturCORNELCONSENTINVSp. 
m.184..  8cvulgonotumeft,infufpenris  pul- 
moneSjCcrcbrum,  cordcxtrum,ranguine  ni- 
gro  in  vents  coa6io  plcna reperiri  H  A R VEL 
de  ckc.  ExerC'  111.  p.  if  i      Cava  vena  ad 
cor  pugni   niole     in    ftrangulito     RiO- 
LANVS  in  Gajfendump.  iii.  in  fufFocata 
FONTANVS  conj.  refp.  p  yp.  Volypi  \\\ 
aure      dexrra       vafisque       pulmonalibus 
COWPER  Thil  trans.  n.  t7o.  oc  Aor 
tam    autcm    in   nixu  conprimi  ah   aere 
pulmone  reccpto,  &  mufculos  vchemen- 
ter  rcpleri  ,  quod  BORELLVS  proponic 
Tropof'   CKXn.  id  quidcm  rcpugnat  ro- 
bori  aortac  ,    tcnfacque  pleurae      Acrem 
10  pulmonerarefa6l:um,  qui  non  poflitacri 
cxterno  vel  thoracico  refiftere,  hanc  neceni. 
tatem  alternae  exfpirationis  facere  ait  HO- 
ADLYp.j-d.Vcrum  poftcrius  putodilutum 
cfle,  prius  pcricuUim  poilct  ftridla  glottide 
rcmoveri,  quae  facile  atmofph?ierae  refi- 
ilit  DCI.  ^.    Cacterum  haec  fufficiant,  ut 
demonftretur  ,   quare  neque   diu  absque 
exfpiratione ,   nequc  absque  infpiratione 
vivcrc  roflimus.     Quadrantem  horae  fub 
aqua     tolerant    Urinatorum    pcritiffimi 
ThiL  trans.  n.4^.  Alibi  tamcn  lego,  aliura 
diroidia  hora  fub  aqua  degiffe  DIEMER- 
BROECK.  p.  ;i9.   forte  ex  LEMNIO, 
quem  SALZMANNVScitat  de  urin.-p.  y, 
^  eumdem  continuando  clamore  praeci- 
puum  fuifte.  Idem  alium  excitat,qui  duabus 
horis  fupcrfuerit.  RADZIVIL   aegyptios 
pifcatores  toto  die  fub  aqua  dclitefccrc  Sc 
nc  caput  quidem  cxfercre  fcribit///».p- 146. 
Sed  hoc  nimium  eft,  uti  ncque  homini 
pifci    ALEXANDRI  ab  ALEXANDRO 
H  2  mul* 


ii6    DE   RESPIRATIONE. 

agit  ut  pulmo,  nequc  ab  alio  quovis  vifccre 
quidquam  differt.  Sed  demonftratum 
cft  *,  maffam  fanguincam  eodem  tempore 
per  pulmones  trajici  ,  quo  per  totum  ror- 
pus  movetur,  hinc,  qviamprlmum  definlt 
per  pulmonem  faciliter  trajici,  cor  dextrum 
incipict  inpar  cfTe  transmittendo  per 
pulmonem  fanguini;  crgo  fanguis  accu- 
nuUbitur  in  parte  arteriofa  pulmonis,  veno- 
fa  vero  manebit  inanis  ,  cor  finiftrum 
rninorem  languin^s  copiam  accipiet ,  de- 
iinet  fanguinis  preflio  in  cerebrum  ,  &  ccre- 
Wlum  ^,  ceflabit  adeo  fccretio  fpirituum, 
&€erebcllum  non  potcrit  mittere  ad  mufcu-* 

los 

intiltum  tribuo  l  quem  ait,  itib  aqua  vi- 
xiile,  rcque  acrem  potuiffe  tolcrare.  Ipfa 
teftudo  omni  feptimo  ,  &  ad  fummum 
duodecimo  minuto  horae  cogitur  aereni 
capcre  DAMPIERRE  Jtin.  I  p,  441. 
cui  tamen  fanguinis  per  pulmonem  cun- 
tis  multo  ininor  portio  cft  BAGLIV. 
p.46&.Non  vcronunc  dico,  de  ealub  aqua 
vita,  quae  absque  ulla  fenfibili  refpiratfo- 
ne  efl,  &  quam  non  fola  fcmih^ra,  ut 
DIEMERBROECKIVS  l  c.  vidit,  fcd 
plusculis  horis  fub  aqua  tuifTc,  &  tamcn 
revocari  potuiffc  ad  vitam,  fatis  conflat. 
Apnous  HERACLiDis  notiflimft  eft. 
Hominem,  qui  triduo  absquc  refpiratione 
fuit ,  certe  vifibili»  l  c.  habet  DitMBft- 

»  R  O  E  C  K. 

^  THRusTON  p,  15.  H-  &  CCVilL 
«  Variif  modis  conatum  cft  ,   ut   ratio  rcddc- 
rctur  hujus  altcrnac    pcrennitatis,  quac  10 
refpiratione     efk.        Sententia     quidem 

bra{b« 


DE  RESPIRATIONE.      117 

los  intcrcollalcs  &  iicrvos  diaphragmatic6i 
lcgitimam  portioncm  fpirituum.  Sed  nul- 
lus  omnino  mufculus  agit  quidquam ,  nlii 
quatcnus  a  fpiritibus  intiatur  ,  crgo  inter- 
coftalcs  &  diaphragmatici  iiiufculi  refol- 
ventur  omnino.  Atqui  coftae  furfuni 
iTiOiae  conpreflerunt  fegmenta  fua  cartila- 

ginea. 

fRABCtP  ToRis  vera  eft»  de  ca  necef^ 
litate,  quae  nixui  ,  aut  diuturniori  con* 
tentioni  fpiritus  fuccedit :  ncque  tamen 
ibi  adco  ex  cerebelli  vitio  ,  quam  ex 
fenfu  maximi  incommodi  cogimur 
cxfptrare :  Unde  iit,  ut  adfuetudine  haec 
necciTitas  multo  minor  8c  tolcrabilior 
(i^t  in  «irinatoribus,  quibus  cor  pooes 
pulfat  absque  nova  inrpirationci  Vcrum 
)iv  foHta  refpiratione  nunquam  tanta  fta- 
pnatio  fanguinis,  aut  paria  incommoda 
focccdunt  ,  ncque  pot<efl:  quidquam  tri- 
bi>i  inminuto  fpirituum  influxui  „  cum 
pcdfus  noQ  refpondeat  rcfpirationi,  mul 
toque  frcqucntior  fit.  Cum  cnim  intra 
tta  fecundas  abfolvatur  rcfpiratio  (ham> 
tiSRGER  1.  c.  n.  1)  fcqiiitur  trcs  ad  mi* 
Himum  pulfus  pro  utta  refpirationc  fieri. 
(^atuor  aut  quinque  n amerat  c  h  a  r  l  k- 
T o N  l  c p.  I  f  1  .&.  fcd  id  nimium  cft.  Scd 
s-ANCTORivs  ctiam  intervallo  inter  in- 
fpirationcm  &  exfpirationem  duos  tresve 
pulius  adtribuit,  qui  propria  machina  ad 
meticndoi  pulfus  ufus  eft  in  i.  fem  Avic. 
p;  )6f .  Indc,  cuni  pulfus  in  fano  homi* 
hc  ferc  acqualis  fit ,  fcquitur  fanguincm 
in  fumma  infpiratione  fani  hominis  non 
ii«gnar« ,  aeque  adeo  cerebellum  viribus 


nS      DE  RESPIRATIONE. 

glnea.  Haec  renitendo  deprimunt  ulti- 
mam  ,  fibi  commifTam  ,  partem  coftae 
offeafn.  Infpiratio  »  live  potentia  mulcu- 
lorum  intercoftalium  ,  fuperavit  elaterem 
cartilagincae  partis  coftarum ;  non  dcftru- 
xit.  Quicfcunt  nunc  hi  muiculi ,  ergo 
aget  elater ,  liberatus  contraria  vi  3   coftas- 

que 

deficere»  Addi  pofrct,  mufculos  abdomi- 
^iis ,  &  reliquos  exfpiratorios  tuac  agerc 
maxime,  quando  diaphragma  rclaxatnr, 
crgo  fpiritus  fuos  folitos  accipere-  Con- 
tra  PRAECEPTOREM  dudum  dixerunt 
MARTiNE  JEdzmkeJfays  Vol.  i.p.  16*1. 
&  L  dc  6ORTER.  de  mot,  vit»  n.  30.  Sc 
audor   comm,   in  heIstervm  p.  367. 

hC  BREMOND  p.  ^j-p.  8c  GUNZIUS  1.  C. 
p.  X.  Xf.  ILL,    HAMBERGERVS   „    niU- 

fculos  exfpiratcrios  ab  Infpiratoriis  trahi 
&  extendi,  docct,  hinc  illos  elatere  fuo 
fe  reflituere  ex  flatu  violcnto  ,  &  exfpi- 
rationcm  moliri  n.  38.  ut  tamcn  rcnixui 
jpartium  ctiam  aliquid  tribuat  n.  43. 
Verum  eadem  ratione  omnes  flcxores  a 
coutradlis  extenforibus  diftrahuntur,  8c 
viciirim,  nequc  idco  actio  corum  mufcu- 
lorum  altcrna  cfl.  st  r  o  e  m  1  u  s  in  novit 
fm  theoria  preffioni  azygae  alternam  rc« 
laxationem  intercoflalium  mufculorum 
tribuit.  Eam  nempe  venam  ab  aere  in 
fummo  gradu  infpiracionis  clidi  ait  p. 5*3. 
ita  (lagnarc  in  mufculcrum  intercoftalium 
vafis  fanguincm ,  adeoquc  rcfolvi  cos 
mufculof,  tunc  ex  fua  indole  cartilagines 
coftarum  refilirc  ,  libcrari  azygam  p.  yp. 
&  viciffim  infpirari.  Faulum  divcrfa 
rationc  idem  s  t  r  o  e  m  i  \r  s  p,  ^5.  dcinde 

GEOR« 


DE  RESPIRATIONE.    iiji 

flue  depriinet.  Hac  cxpriment  cx  pulmone 
aerem,agent  fanguinem  in  cor  fmiftrum, 
crgo  fluet  liberius  &  copiofius  ad  cere- 
bellum  y  &  redibit  prior  diaphragmati  & 
nervls  inicrcoftalibus  copia  fpirituumt 
yjgorque. 

Fibris 

GEORGtvs  MARTiNE   111  Edmh,  EJ/ays 
Vol.  r.  p.  164;  diaphragma  alterne  refoL 
vi  putavit,  a  conpreffione  nervi  phrenici, 
in  infpiratione ,    quando  thorax   plenifli- 
mus  eft,  elifi,  &  a  nimia  cxtenfione»  quam 
facit  defcendens  diaphragma.     Sed  ab  hoc 
nervo  aftionem  diaphragmatis  unice  pen  • 
derc    didJum  eft  ad   DCXl.    Hanc  qui- 
dem  ultimam  partem  theoriae  STROE- 
MIANAE,  dum  contra  MARTJNIVM 
lcribit ,  dcmonfirat  fibi  placere  vir  dodlis- 
fimus  &  amiciffimus  C.  G.  LUDWlG.in 
propriis  de  hac  re  thefibus  Lipfiae  editis. 
Ad  utramque  hypothefm  firmandam  dici 
poflet,   omnino    pulmones  in    infpirando 
tendi  &  paulum  durelcere,   eosdem  emol- 
liri  in  exfpirando  BORELL.  Prop.  8i. 
&  pofTe  phrenicum  inter  arterias  pulmo- 
nales  et  pulmonem,  cordi    tunc  circum* 
fufum,  premi.  Verura  inde  fequeretur  de- 
bilitatem  aliquam  &  impotentiam  in  infpi- 
rationis  ordinariae    fine    fuccedere,  quod 
perindc,    uti   prima   fententia,    phaeno- 
menis  adverfatur,  quae  demonftrant,  re- 
tento  diutius  aere  in  partu  elidendo  &c. 
multo    magis  adhuc    preflb   nervo  phre- 
nico,  pofFe   tamen  ex  voluntate  retineri 
fiatum  infpirationis,  Sc  elevatas  coftas,  et 
depreffum  diaphragma,  k  turgidum  abdo* 
men,  adeoque  nervum  phtenicum  etiam 
H  4  multo 


$29      DE   RESPIRATIONE. 

multo  magis  prefTum,  quam  fit  in  fand 
homine  ,  non  refolvi.  Neque  phrenicds 
ncrvos  conprimi  videtur  ,  cum  cor- 
dis  nervoS)  et  intercoftaies,  perinde  puL 
moni  paiFim  fubpofuos,  eo  tempore  re- 
foivi  non  videaaius,  neque   moilities  na* 

•        \turalis   pulmonis    elidcndae  durae  mera- 
branae  nervorum  fufficere  videatur.     De 

'  *2iyga    nihil    addo,  cui  alterum    inferius 

Obculum  fupereil ,  quo  fanguinem  cavae 
reddat,  neque  adeo  uUa  intcrcoflalium 
lefolutio  tinaeri  poffit. 

Quae  ergo  cauia  phaenomeni  ?  Certum 
cft,  &  poit  exipirationem  ,  et  poft  infpi» 
mionem,  fanguinem  difficilius  per  pul« 
monen)  circumagi,  hinc  moleiliam  oriri, 
fed  omnes  muicuii,  qui  cum  dolore  ali« 
quo  agunt ,  ex  infuperabili  ncceffitate 
inilindus  cico  quiefcunt.  In  pleuriticis 
didum  eft  folo  diaphragmate  refpirari, 
in  inftammationibus  fepti  hepatisve  folo 
thorace  &c  Ergo  videtur  alterna  haec 
neceflitas  unice  fieri,  a  relaxatis  vi  con- 
ienfus  animae  cum  corpore,  mufcuhs  fepti 
transverfi,  Sc  intercoftalibus  quamprimum 
ex  dilatato  aliquamdiu  pedore  mini* 
mum  incommodum  fequitur.  Hinc  in- 
perio  ejusdem  animae,  hoc  incommodum 
fjpernentis»  diutius  aerem  retinere,  &pcr'« 
tinaciter  claufa  glottide,  co  ipfa  aerc  nos 
fuffocaie  poilumus  DCl.  ^. 

d  Elater,  in  iextu]  Hic  dicendae  funt  caufac 
exfpirationis.  Coftarum  appendices  cartu 
lagineae  paulum  deorfum  •  arcus  oifei 
fnrium  in  infpiratione  verfi,  ex  fimplici 
clatere  refiliunt,  quamprimum  conprcflio 
ablata  cft,    inquc  naturalem  dire^ioncm 

rede- 


JDE  RESPIRATIONE.      12I 

Filri^  mufcuhribus)  «  Hae  videntur 
coftas  iQ  fitu  rctinerc  5  &  iis  debilitatis 
peilus  acutius  fit,  uti  in  rachiticis. 

BCXX. 

redeunt,  etiam  a  »Jorte,  notante  H  A^ 
VERSIO  p  295.  Haec  princeps  caufa 
cft  cxfpirationis  ,  quae  absque  ulla  vi 
mufculari  thoracem  arctat,  uti  redc 
MAYOW  p.  24S  COLLINS  p.  825. 
H  A  VE  R  S  p.  292.  PITCARNE  1.  c. 
p.55.  SCHELHAMMER  L  c.  COM- 
MENTATOR  HEISTERI  p.  %6z. 
LIEUTAUD,  p.  547.  &  SENAC.  L 
c»  p.  p.  244«  qui  tamen  ni  is  mulcum 
primae  coftae  tribuit,  vix  refiliturac,  cum 
non  fledlatur.  Confer  BORELLUM 
Prop.  LXXXV.  LXXXVILLXXXVIIL 
e  Jriangularem  fterw'\  Plerique  vocant ,  nova 
nomine  ,  fternoccftales  VERHEYEN; 
L.  L  Tr.VLc.  8  &  T.  XXXV.  f  2. 
Oritur  a  cartilagine  mucronara,&  a  vicina 
cartilagine  coftae  feptimae,deinde  longe  a 
flerno  ,  &  a  proximis  cartilaginibus  co- 
ftarum  ad  tertiam  u  que  ALBIN.  hiji. 
mufr,  L.llLc.  LXXXIL  Parsima^carnea, 
leviter  inclinata,    pene  transverfa   cow- 

PER.   T.  XXXllL    f;     I,     WINSLOW.    11. 

dts  mufc.  n.  698.  infcritur  late  in  carti- 
laginis  coftae  fextae  faciem  internam,  Sc 
qiiintae  marginem  inferiorem ,  tum  car- 
tijaginis  ,  tum  oflis,  tu:n  in  quartam  fi- 
mili  modo,  Lacerti  fuperiores  tres  magis 
&  magis  &  longi,  &  ftridi  ,  et  ten- 
dinei  ,  &  pcrpendicuLribus  propriores 
VERHEYEN,  LiEUTAUD.  p.  5^0. 
inferuntur  tum  cartilaginibus  coftarum, 
quartae,  tertiac,  VERHEYEN  &  ple- 
H  f  rumque 


122      DE   RESPlRATiONE. 

rumque  etlam  fecundae  FALLOP.  in 
obrer^v.  p.  93.  b.  MARCHETT.  p»  67. 
ALBIN.  l/c.  COWPER.Lc.  ,WINS- 
LOW  n.  698.  tum  parti  ofleae  VER» 
HEYEN.I.  c.  ALBIN.  1.  c.  DOUGL. 
p.  62.  Primae  etiam  coflae  ait  inreri 
VESALIVS  in  exam.  ob/.  Fallop.  i(>.€<;. 
66.  fed  neminem  invenit  confentientem: 
uti  neque  SCHELHAMMERVS  ,  qui 
omnino  negat  adeffe.  Communi  conlenfu 
coftas  detrahit ,  cum  a  flerno  firmiori 
oriatuf  FABRICIVS  p.  joo.  willis 
Tharmac*  II.  p.  13«  ^qui  obfervat, 
et  verum  eiTe  reperio  in  cane,  anhelofo 
animale  ,  majores  efle  )  S  E  N  A  C 
Lc.  p.  250  WINSLOW.  n.  1062. 
HAMBERGER  n.  3  5.  qui  tamen 
praeterea  Iternum  antrorfum  putat  pro- 
irudere.  N.  STENONlS  pariter  clevare 
putat  flerni  partem  imam,  adducere  co" 
llarum  cartilagines ,  diducere  offeas  de 
mufc.  y  glarj.  p.  10.  Mihi,^  quantum 
quidem  potcfl,  videtur  fuperiores  duas 
aut  tres  coflas  detrahere,  reliquas  duas 
aut  tres  introrfum  cogere,  &  utique  ad* 
jiivare  claterem  earum  fe  reftituentium, 
ALBIN.  I.  c. 
f  AhdQminalium,  in  textu )  Horum  alternum 
cum  diaphragmate  raotum  ita  evidentem 
&  perpetuum  vidco ,  ut  omnino  pro 
caufa  naturalis  exfpirationis  ^  principe 
habeam,  &  helmontivm  hic  omnino 
puto  laudandum  decatarrhJeiir^n.  48.49. 
&  olim  G  A  L  E  N VM  //^  caufre/pir.nQ(\}it  ad- 
numerandos  hos  mufculos,ut  fecit  f  a b r  !• 

CIVS    p.    74.    &     BOHNIUS   p.    88.    & 

BORELLus  Prop.  XCllI.  organis  exfpi* 
rationis  violentae ,  aut  omnino  excluden* 
dos,  ut   SP1GEI.IVS    fecit   p.  loz.    Hi 

funt 


DE    RESPIRATIONE.    123 

funt  Rc6li,qui  collarum  medias  cartlla» 
gines  deorfum  ,  &  retrorlum  ducunt, 
FABRic.  p.  98.  9Q.  Obliquus  iutcrior, 
qui  coitas  £bi  adnexas  pariter  detrahit» 
deinde  obtiqui  ambo,  Sc  transverfus,  qui 
jundis  viribus  efficiunt  parietem  abdo^ 
minis  mobilem ,  eumquc  parietem  re* 
trorfum  furfamque  contra  fpinam  &  dia- 
phragma  vj  magna  inpellunt  h  a  m  b  e  r- 
CER.  1.  c.n*  40.  quod  non  in  exfpiratione 
folum,  fed  in  nixu,  quando  diaphragmati 
renituntur,  facile  ell  videre.  in  fuibus 
clamantibus  motum  in  abdomine  obli«i 
quam  diredionem  Obh'qui  majoris  fequi 
vidit  FABRicivs  p.  94,  etfi  non  facile 
credam  coflas  detrahere  eidem  fabri- 
cio  adferenti  p.  90.  96.  Hi  ergo  mu- 
fculi  faciunt,  ut  relaxatum  feptum  fur- 
fum  pellatur,  inquc  fornicem  vcrfus  tho- 
lacem  gibbum  redeat,  pulmonesque  con« 
primat  ,     &  aere  evacuet  thruston. 

p,  38.   de  GORTER    n.    27,   NEUCRAN2, 
C.  V.    SCHELHAMMER.    1.   C,    PARISINI 

in  flruthione,  &c.  Hac  ratione  poteft 
Diaphragma  pro  organo  exfpirationis 
utcunque  haberi,  &  exculari  s  y  l  v  i  v  s 
di(f,  med»  Vll.  n.  23.  molinettum 
vero  non  video  quomodo  excufem,  vide. 
p.  2i6.neque  lcriptores  di6los  ad  a  DCXI. 
g  Expellituryin  texiu)  Dixi  aliquas  caufas  ex- 
fpirationis :  fuperfunt  aliae.  Reftitutionem 
fpontaneam  partium  ,  quae  contradae 
fuerant ,  &  fepti  relaxationem,  fufficere 
crediderunt  fabricivs  p,  46.  &  b  o- 
rellus  Prop.  XCll.  &  bohnivs  p.  88, 
&  alii.  Et  cartilagines  quidem  fateor 
non  refilire^  nifi  a  mufculis  intercoftalibus 

in« 


11+     DE  RE3PIRATIONE. 

incurvatae  fuerint,  &  alibi,  monui  id  non 
fcmper,  neque  in  optima  infpiratione  ficri. 
Sed  murculorum  abdominis  alterna  adio 
nimis  &  manif  tli  ell,  &  neceffaria. 

Deinde  alibi  PRAECEProit  mcdi. 
ailinum,  five  pleuram  cum  pericardio  a 
fepto  deorium  traflam,  hinc  vi  elateris 
fe  reitituentem,  aliquid  in  exfpiiaiione 
poile  dicit,  quae  par.isinorvm  fenten- 
tia   cft   dijf,  de    P    Autrucke     p.    3  6  S. 

&  DIEMERBROECICII,  p.  3I7.  & 
BOHNII    1.  C.   &    GORTER  I    1.   C.   &   oHm 

R10LANI  p.   854.  849.Neque  eam  re- 
pudiaverim  ,    in    brutis  tamen  minus  po- 
teft,  qaibus  feptum  a  pericardio  liberum. 
Iterum  aerem  externum,  abdomen  pre* 
mentern   hqai>lyvs  p.  9.  &  aerem  Uio- 
race   inclifum,  contraque  pulmoiies    prt- 
mentem   idem    alibi    in    partes    vocat. 
Cutem  etiam   DANISL     BERNOUL- 
LIVS  l.cc.  f.  n.   ;.  minus  coatra  carci- 
lagines     &    mufculqs     valituram.        %z^ 
magna  procul    dubio     fibrarum     afperac 
arteriae    &     bronchiorum    potcntia    cft. 
quam    videamus  a  morte   fupereile  ,    & 
pulmones  in  itatum  exfpirati  nis  contra- 
here,quam  primum   vis  diftendens  dimi- 
nuta    cft.     Obra    GALENVS  afpcram 
arteriam   in  extpiratione  adduci  &  dupli^ 
cari  vidit  de  ufu  part.  L.  VII.  c    9.    eas- 
deinque  fibras    pro  principe  caufa  cxfpi« 
rationis  habet  WILLIS  Pharm.  rat,  II. 
p.  10.    II.   &COLL(NS  p.  289.     tum 
BOHNIVS  p.  ^8,  COWPER.  in/«W. 
Conf.  DCII.  e.   k    PRAECEPTOREM 
n.  DCXVl.  In   rana,  cui  refpiratio  valde 
&  evidens  eft,  &  voluntaria,    BOSE  ot. 
ff^ittelf,p,^6.Sz  bremond.  paifim,  feptum 

mem# 


DE  RESPIRATIONE.      125 

DCXX. 

Fo    rromento  temrori^  fanguis  "venofus 
cxprimitur  *,  cor  finiftrum  fanguincm  co- 

pio- 

inemBrarcum  cft,  kpvctiakz.  c.  v,  & 
tota  rcfpiratio  foH  clateri  fibrarum  dc» 
betur,  quac  pulmcni  circumronuntur 
M ALVIGH,  fofih.   13.     MORGAGN. 

tfi/f.  V.  p.  42.    43,      SWAMMERDAM     p. 

15.  TAUVRY  anat.    rarf,    p.    9^.    editl 
Vartf.      Non  tamen    facile    crediderim 
PONDELETIO  Uc  aut  ipfi   GALE- 
NO»  aut    BELLTNO    Lemm,    21*    aut 
W1LLIS10  1.  c.  p    2ut  SCHELHAM- 
MERO  difT.  de  'voce  p.  10.  aut     DRA- 
K'0  JtithrcpogrA\-  p.  2? 6.  cartilagines 
fupcr    fc  iriVicem  adduci   pofle  ,   ut  infc- 
T'*or  fquama  fub  fuperiorem  fubeat.       Id 
rcpugnat  cxperiTr^ento  ,  qiiod  demonftrat 
in  pulmone  collapro,  nempe  fumma  ex- 
ijpiratione,   anulos  diftinflos  efle  ,    &  di- 
ftantes.   Jn  vacca    barbarica   P  A  R  1  S  1- 
N  O  R  V  M    aliisque     animalibus    non 
rcgaverim,  DeniqueMAZlNVS  mechan, 
vtQrb,  T.  p»  4^.  ^dq,  Ofenh.  Sc  in  /»/?.  w^^. 
fnech,  p.Q7.  aerero  veficularum  infcriorum 
a    fuperioribus  conprefTarum    his     reniti 
dicit.  &  facere  exipirstionem,  quafi  vero 
aer    infcrior,    five  intime   rfceptu«  ,    ra* 
riqrqoe    idem  ,     acri  frigidiori    refiftere 
roflet.         Mufculos    autem     thoracicos, 
JDCXXl.  ^  ferratum  etiam  HOADLYO 
didum  p.  9    cmrino  a  naturali  &  invio* 
lenta  refpiratione  removeo. 
a  Ncmpe   pulmone  a  ihorace,    &  a  diaphra* 
gmatc  conpreflb,  veficulae,  quae  mollis* 
bnik^  fiiit,  clidumury  non  ccnpreflis  in- 

tcrim 


11«      DE    RESPIRATIONE. 

piofius  accipit,  &  uberius  ad  cerebrum  & 
cerebelluni  mittit,  mufculi  infpiratorii  in- 
flantur,&  infpiratio  ex  ordine  redit,  Ergo 
exlpiratio  eft  llatus  mortis.  Hinc  recens 
mortuus  ultima  fua  aflione  aercm  elidit, 
ex  vi  relilientium  cartilaginum,  quae  nunc 
prae  frigore  rigefcunt3&  adeo  validiori  ela- 
tere  cientur^ 

DCXXI. 

terim  ramis  bronchiorum  majoribus,  & 
elafticis  (HOADLY.  p.  49.)  ficque 
aer  ex  glottide  exit.  Neque  videp,  quo- 
mcdo  BORELLUS  potuerit  fibi  perfua- 
dere,,  aerem  recens  infpiratum  tantum 
ad  mediam  fiftulam  aeream  pervenire 
Prop.  XCVl.  ia  exrpiratione  demum  in 
omnes  veficulas,  &  pulmonis  receiTus  ex- 
primi  Prop.  XCl.  cum  adeo  manifeftum 
fit,puImonem  tunc  demum  dilatari,  quan- 
do  aer  veliculas  fubit.  Pergit  nunc  trans 
pulmonem  fluere  fanguis,  fublata  preffione 
nimia  aeris  rarefadli  de  M00R.3  8  7'fsqq» 
Neque  enim  vellem  ita  intelligi  P  R  A  E- 
CEPTOREM,  ut  fanguinem  vel  in  fola 
infpiratione  pulmonem  fubire  velit , 
cxpelli  vero in  exfpiratione  utiLisTERus 
iie  humor  p.25.  MAUROCORDATUS, 
&  BORELLUS  Frc^/.XCI.  vel  in  exfpi- 
ratione  in  pulmonis  vafa  penetrare,  exire 
per  venas  in  irJpiratione,  ut  TAUVRY 
1.  c.  p.  96.  cui  'favere  pofTet  experimen. 
tum  S\VAMMERDAMII,pulmonem  in 
infpiratione  pallidum,  rubrum  fieri  in  ex- 
Ipiratione  p,  96  Sed  huic  experimento 
non  plurimum  tribuo,  certum  enim  eft  ,, 
fangainem  &  in  infpiratlone  ,  &  in  ex- 
fpratione   per  pulmonem  ire,  uti    rede 


DE  RESPIRATIONE.      127 

DCXXl. 

Voluntatt)  Didtae  funt  hafleDus  eae  po- 
tentiae ,  quae  rcfpiratioriem  vitalem  fa- 
clunt,  in  fomno  fuperftitem.  Nunc  ex- 
plicanda  eft  aftio  voluntaria,  quam  in  re- 
fpiratione  experimur.  Poffumus  enim  pro 
arbitrio  refpirationem  accelerare*,  &  ria- 
turali  multo  majorem  facere.  Ex  ordir\e 
naturac  homo  fanus  &   robuftus  unam   re- 

fpira- 

THRUSTON  p,  88. &  xnanifelluni  cft, 
cum  pulfus  &  in  infpirando  &  in  exfpirationis 
tempore  parcs  fiant.    Neque  vitalis  illa  & 
modicaexfpiratioconparanda  eft,cum  plena 
cxrpiratione,in  qua  omnino  pulmones  col- 
labuntur  &  fetus  pulmonibus  fimiles  ii^ 
unt  CC»  nct.  m» 
a  Hasc  ergana  refpirationis    accefloria  GA^ 
LENO  minime  ignorata  fuerunt  ,,     qui 
pro  infpirationis  violentae  organisrecenlet 
mufculos  intercoftales  et  in  iimis  hume- 
Torum   pofitos   de  cauf^  refpir.      Eadem 
FABRICIVS  ,    pro   refpiratione  violen- 
tifljma,  qui   mufculos  anieriorcs  thoracis 
addit  p,  46.  84,  etc.     Recentiores,    uti 
quisque  major  anatomicus  fuii,   ita  pau- 
ciores   mufculos    refpirationis     adgnovit, 

Uti    BORELLUS     Prop.    LXXXlV.    SWAM* 

MERDAM  C.  2.  SENACVS  ct  WlNS^' 
LOWVS,qui,  pene  fimiles  RAVIO,  vix 
ullum  praeter  intercollales  admiferunt, 
Interim  certum  eil,  in  onhopnoea,  ct  iu 
agone  mortis  eirid^nter,  non  thoracem 
folum,  fed  collum  tendi  et  elevari ,  ct 
caput  rctrorfum  fledi,  non  diffitente 
HOADLYO  p.  2.  tantique  motus  d€« 
bere  organa  efle,  quem  certe  intcrcoftalefi 
non  luppcditant :  fcd  vide  fequentia. 


128      DE   RESPIRATIONE, 

fpirationem  abfolvit,  intra  minuta  fccunfla 
fcx,  aut  deccTi  ad  fummum.  Verum  ita 
camdem  poteft  incitare,  ut  intra  fccundum 
minutum  horae  totum  itadium  refpira- 
tionis  abfolvat  K 

Licei 
b  Refpirationis  meae   (ladium   naturalicer  vi. 
deo  abfolvi  intra  tria  fecnnda,  uti  ham* 
BERGERVs    not.  c   ad    DCXl.    fed  ex 
voluntatts  inperio  idem    returdare  poffuni 
ut  fedecim  fecundis  infpiratio  perficiatur, 
diutius  vix  poHum.     Addo  pulfus    mihi 
eodem   tempore  »    fedecim    fecundorum, 
eile  21.  qui  numerus    keiliano  per- 
fedle  refpondet  de  njeloc.  /ang.   p.  3  r.   & 
MURALTIANO    ^adem    unat,    p.     139 
pro      una    adeo     refpiratione    ,      pene. 
quinque,     pro     minutis      vero     fecun- 
dis    tribus ,   omnino  quatuor,     &     pene 
quinque  pulfas  ,     pro    rerpiratione     brc- 
viflima  j    anhelando  autem  idem  refpira* 
tionis  fpatium  ad  unicum  lecundum  con- 
trahi  potelt.     Haec  pro  velocitate,  quam 
adpare:    triplo  majorem  ,     &    quintuplo 
jrinorem  fieri  poHc.    Alros   meliori  pul- 
mone    praeditos,     perfuadeor  etiam  ma* 
jorem    fub    imperio  latitudiiiem   habere, 
quod  adparet  ex  cxperimentis  DCXfX.^? 
Dein^^e  didum  eft  not.r  ad  d  c  x  j  .polTe  pe- 
du?  ofleum   mirabiliter  expandi,  &  denuo 
conilringi,  idemq  jc    de  abdomijie  verum 
efle:    pofte  demum    folo  fepto  &  abdo- 
inii.e  refpifari,    polfe  abdoTiine  &  coftis 
&  fcapulis    elevacis.      Quaeritur  minifte- 
riura,  quo  volumas  hos  motus    perficit. 
^?am    requirunt  phaenomena  ,     ut  m« 
fciili  fint,   quibus  figere  poillmus  parte% 
alioquin  mobiles,  fixas  movere,  &  fponte 

motts 


DE  RESPIRATIONE,    129 

Ltcet  aliis )  Fucrunt  intcr  cruditos,  & 
fuit  etiam  vir  alioquin  mihi  amiciflimus, 
(feldm.  nominat  ravivm  J>  qui  noa 
probaret  trahi  a  ms  ad  infpirationis  nego* 
lium  mulculos  extra  coftarum  intervalla 
politos.  Vcrum  conliderandum  fuit,omncni 
mufculum  ,  qui  coltae  alicui  innafcitur, 
innafci  utique  parti  alicui  non  penitus  i^- 
inobili  ^  trgo  omnis  mufculus,  qui  ut- 
cunque  cottis  adhacret  ,  trahet  eas  eadem 
ratione,  pro  portionc  reciprocae  mobUitatis, 
ad  alteram  partcm  ,  cui  oppofito  fine  ad- 
nedtitur,  uti  harc  partcm,  etiam  fi  magis 
inobilis  fucrit  ,  ad  coftas  propius  adtrahit* 
Qtiando  lerrati  antcriorcs  agunt,  tunc  fca* 
pulam  utique  ,  &  cum  fcapula  brachium, 
pcdori  adducunt,  quia  fixum  punftum  ipfis 
in  coftls  ett,  mobile  in  fcapula.  Quando 
nunc  fcapulae  ab  aliis  mufcuhs  agentibus 
elcvantur,  tunc  poterunt  omnino  hi  ferrati 
coftas  aliquantum  elevare.  Imo  vero,  etiam 
fi  coftas  ponas  eentum  momentis  refiftere, 
fcapulam  unico,  noneo  fecius  coftae  perinde 
uno  gradu  ^  ad  fcapulam  accedent,  uti  ccn- 
lum    gradibus   fcapula    ad  coftas  trahltur; 

Po- 

motis    contrarias   potentias   opponere,  ut 

quiefcant,  vel  addere  auxiliaref,  ut  multo 

fortius  operemur. 

C  Quicunque  mufculus  coftis  inferitur  rocdiis, 

ita  ut  angulus  cum  his  coilis  non  nimis 

exiguus  fit,  is    mufculus  fub  certis  condi- 

tionibus  coftas  elevabit  CCCCl.  p,4C2 

d    Inter     mufculos    refpirationis     accefFcnos 

primi     funt     Le^vatores     ccftarum.     Hos 

pinxerat  casserivs  LJV.  T,lV.nomea 

dedit  N.STENONIS  dt  mufc.^gland. 

7m.  V.  I  p,  %. 


i|o      DE   RESPIRATIONE. 

Ponc  nunc  ita  clevari  fcapulam,  &  ab  nliis 
viribus  figi,  tunc  omnino  fieri  poterit,  ut  plus 
viae  faciant  coftae  ,  dum  adfccndunt , 
quam  fcapulaejdum  detrahuintur,  &  tunc 
coftae,  quibus  dentes  ferratorum  adnafcun- 
tur,  punftum  crunt  horum  mufculorum 
mobile,  rum  fixum  in  fcapulis  fit.  Sequitur 
ficri  pofle,  ut  thorax  mu!to  vaiidius  ele- 
vctur,  quam  poflet  a  folis  intercoftalibug 
clevari. 

pone 
f*$.  Sc  /upracoflaUs  dixit  verheyen. 
p.  348.  Mufculi  funt  fere  undecim  vel 
duodecim,pofiti  in  coftarum  arcu  poileriori 
prope  vertebras,  orti  tendinei  a  proceflu 
transverfb  vertebrae,  oblque  extrorfum 
defcendentes,  tegentes  intercoftales  exter- 
nos  ,  &  inferti  propriae  afperitati  an. 
guli ,  &  roargini  continuo  coftae  ,  vel 
iccundae  ,  uti  Levatores  longi  ,  quoruia 
modo  tres  numeravi,&  habet  albinus 
T.  VllL  modo  plures  ,  uti  quatuor  ha* 
bet  VERHETEN  T.  XXXV  f  I  modo 
fuperius  ,  modo  inferius    albi^.   L    III. 

C.   tl8.    VERHEYEN.  p.    348.  &     fig.    cit. 

vel  proximae,  ut  Levatores  breves ,  quo- 
rum  piures  femper  adfunt,  folosque  pin^ 
xit  CASSERiVS.  Inferiores    robuftiores 

funt   WINSL.   i/^/  «r«/f/.  693.VERHEYEN 

p.  ^^-o.  conf.  ALBiNi  Tab.  cit.  Hos 
ab  omnibus  pro  cre£\oribus  coftarum  ha- 
bitos  SENACVS  rcfutavit ,  fpinamque 
potius  fledlere  dixit  Mem.  de  V  Atad. 
1724.  p.  150.  cum  adeo  hypomochlia 
coftarum  propinqui  fint.  WINSLOWVS 
non  videtur  aliter  fentire  1738.  p^  131, 
Omnino  verum  eft  ,  latcrcere  deorfum 
cundoyibique  magis  carneos  fieri,  coftae 

quc 


DE  RESPIRATIONE:    131 

Cervix)  Certum  eft,  fcalenos  «  mufculos 
«oUum  ad  coftas  deorfum   duccre.     Verum 

ponc 
que   demum   partem  ,  cui  committuntur, 
parum   mobilem    efle,    ut  omnino  potiu* 
retinere  credam    has  coftas,  quam    ele- 
vare.  Cl.  LIEUTAUi)    non    putat  dif- 
ferre  ab  intercoftalibus  externis     p.  ^48. 
Cohaerent  utique ,  ied  externi  fubfunt  le» 
vatoribus  anteriores. 
C  Scalenos  ,       Procul     dubio      funt     mufculi 
refpiratorii ,    cum    poftremus   &  lateralis 
f.  tertius    amerior    coftae    fecundae     in- 
ferantur;  Primus  anterior,  &  fecundus,  & 
brevis     albin^     c.    132.   &   longus     f. 
medius  a  lb  i  n  i  in  coftam  primam,     Ea« 
firmando  refpirationem  adju/ant, maximc 
quando    in    valeute    nixu  partium  abdo- 
minalium    mufculi    abdoiTiinis  cum   dia- 
phragmite  agunt,  certo  coftas  detra£luri, 
niii  valenter    refifteretur.     Mecum   fentit 
s£NAC.  1.  c.  p    242      Non  ignoro   vero 
contraria    docere    WJNSLOWVM,    & 
negarc  deprima  coftade  fecunda  aegrecon- 
cedere  1.   c.  n.  106.  107,  k  fcalenos  ex- 
cludere  commentatorem  HEISTERI    p. 
359.    Sed  coft-im   primam  absque  fterno 
elevari    repugnat  ,    cum     fteri^o    &    toto 
'   thorace  nihil     inpedit       SCHELHAM* 
MER  Lc.   GALENVS  olim  yidit, 
Phrenico  nervo  &  intercoftalibus  difte6l:'s, 
nondum  thoracem  immobilem  reddi,  nifi 
fcaleni  aliique  elevatores  coftarum    inci* 
dantur   admln.  anat.  VIH,   c.    8.       Cae- 
terum    braviter    addo ,    fraleno?;    veteres 
unicum  facere.    WfNSLOWVS 
duos  facit,  primum  in  primam,  fccuu* 
dum  in    fecundam    coftam  ioiertum  a. 
1  ^  6yf. 


iji      DE   RESPIRATIONE, 

pone  nunc»  cerviccm  ^  quam  validiffime 
quaii  figi  ab  innumerabilibus  illis  mufculis 
dorfalibus  :  &  poteft  omnino  mirabiliter 
figi  a  bajulis  ,  ut  duccntis  libris  inpofitis 
non  fleftatur,  quas  capiti  gerunt  inpofitas: 
imo  vcro  in  ludis  publicis  iiomo  fe  fpe- 
dlandum  exliibuit,  qui  incudem  fcrreamfolis 

capil- 

67 T'  feqq.  eustaghivs  tres  videtur 
pingere :  Prim um  anteriorcm  T.  3  2 . 5  3 . 5  S. 
poftremumT.;7.39.6cLateralem  Longum 
T.37.;\8.39.Tresetiam  co  wPERushabet. 
c,  19.&  pridem  fallgpi  vs  ol^ferv.  anat. 
p.  94.  quos  Vlf^VS  ua  pm^u,  ut  nonus 
pOiterior  fit  ,  feptimus  et  odtavus  ad 
anteriorem  et  inedium  referri  pofTint 
p^ioo.T.XLlX.  f.  9.  DOUGLASSIVS 
quatuor  haber.A  l  b  i  n  v  s  quihque  nuraerat,' 
quorum  primus  T,  111.  8c  minimus, 
(k  iiiedius  T.  VIILlklV.  c  134.  primae 
coftae  y  Lsteralis  c.  135.  Sc  poflerior  c. 
i3f.  T.  Vll.  fecundae  inferuntur.  Ego 
vero  nupcr  omnino  fex  nunieravi ,  quos 
ab  initio  recenfui,  fimiles  albi  ni  anis, 
Eifi  quod  fecundus  anterior  praeterea 
diftindtus  ndedet.  Tres  illi  a  prae- 
CEPTORE  reccnfiti  non  faciles  funt  ex- 
tricatu.  Intercoftales  accclTorii  Cl.  l  i  • 
£  u  T  A  u  D      funt   fcalcni  noftri  brevcs  p. 

f  Cervicern)  Nimis  fufum  foret  mufculosa  no- 
ftro  fubje£lo  alicnos  recenfere,  quo.%  ut 
omnia,  accurate  perfecutus  eft  a  l  b  »  n  v  sj 
fcd  ^omnino  fubjungendns  eft  alius  co- 
flarum  mufculus ,  Cervkalis  d^fcendens 
DiBMERSROECKii  anat.  p.  4  f  7- 
&c  A L»  1  N I  T.  V11.D<  Tramverfalis  farvus 

cqIU 


DE    RESPIRATIONE.      133 

capillis  clevaret  s.Pone  ergo  ita  figi  cervicem, 
*ut  a  fcalenis  omnino  Hedli  nequeat,  &  tunc 
fcalenos  agere;  ita  certe  tota  molcs  tho- 
racis  trahetur  verfus  cervicern.  Et  cadcm 
ratione  manifeftum  eft  ,  omnes  mufculos 
voluntarios,  qui  inferunturcoftis,  vel  indead 
alias  partcs  abeunt,  duplici  officio  dcfungi: 
nempe  i»    Quando  eae  partes  laxae  fimt, 

hac 

eolli  wiNSLOwik  Oritur  a  proceflibus 
transvcrfis  yertebrarum  colli  tcrtiac  (quar* 
tae,  quiutae)  fextac,  8c  feptimae,  vcl 
pauciorum,  uti  albinvs,  primacque 
clorfi  ,  tendineocarneus,  dcfcendit  vcntrc 
carnofo,  inleritur  tendinibus  quatuor 
aut  quinque,quorum  interiorcs  robuftiores 
iunt  »  inter  curvaturam  8c  vertcbras 
in  primam,  fccundam,  tcrtiam,  quartam 
tc  quintam  coftam  walther  aniu, 
mufc.  ten,  alias  in  rrcs  tJ?ntum  inrcriercs 
(ALBiN.  c.  iii.)  aut  plures  intcriorum, 
uti    wiNSLow  1.   c.  n.  787.  &  D  I  E- 

MERBROECK.   &    DOUGLAS.  C.     2f.SC 

'  -     '  F  A  L  L  o  i<  I  V  s,  cui  fecundtis  cft  obfefv*  cina>t, 

«■'^l  ^•■'  p.  99.  fcd   miftus  cum  transverfali  cer- 

vicis.  Fine      fuo     folet    plcrumquc 

cum  facroluinbo  eontinuari,    8c  cft  hujus 

inufGuli  in  coUum  continuatio.       Quum 

coftis    inferatur  ,     firmata  cervice    ipfks 

erigere    poteft,     N  e  u  c  r  /»  n  z  c.  1,  aut 

faltem  retinere  ,    nam  parum   pofte    cx 

hypomocklii   vicinia  demonftratur. 

g  Conf ,  CCCCXill  not.  b^  m  1  l  o  n  t  s  cerfe 

Crotoniatac  cervicales  mufculi,  antrorfum 

propuKam  cervicem    unice  fuftentarunt, 

cum  taurum  humeris    gcftaret,enor mi 

vi ,    quae    tot  ccntenis    iibris  rcfifteret. 

1  3  ISio- 


JH      D£    RESPIRATIONE. 

nequc  retinentur  a  contrariis  potentiis, 
turic  fas  partes  niagis  ad  coftas  trahunt, 
quam  coftas  ad  eas  ipfas  partes.  2.  Quando 
vero  eaedem  partes  rr  agis  firaiantur  ab  aliis 
caulis ,  tunc  coftas  plus  viae  cogunt  facere 
ad  eas  piries,  quam  eft  via  earum  partium 
verfus  cortas  adcedentiuin.  Satis  autem  con- 
ftat  inter  anatomicos  ,  lubclavio,  fcalenis, 
&  fenato  eas  vires  efle,ut  cartilagineorum 
fegmentorum  refiftentiam  fuperarc  poffint. 

XXXVf. 

Koftri  Helveti  alptcolae  oftoginta  libris 
la£tariorum  opeium  onufti,  folcnt  pcr 
avias  rupes ,  fcalasque  fcopulis  adfixas 
expcditi  ad  duo  6c  tria  milliaria  ambu- 
lare  :  id  autem  onus,  corpus  antror  um 
preffurum,ii  ipfi  mufculi  fuftinent. 
h  Serratus  mticus  minor)  Video  nihil  ei  tri* 
bucre  SW  MMERDAMIVM  ,  c.  1. 
neque  BORELLVM  Prop.  LXXXlV, 
ncque  WiNSLOWVM  Mem.  de  l'  Acad. 
173S.  p.  1 11.  cum  (capula.  inquit,  nin^is 
cnobilis  fit,  &  addi  poteft,  inferne  car- 
neum,  ad  proccft^uu)  coracoideum  ten- 
;  dineuin  cfle      Verum  fcapula  firmari  po- 

teft,  &  in  refpiratione  fublimi  omnino 
firmatur  ab  oppofitis,  fed  confentientibus, 
vtribus  Rhomboidei,  Trapczii,  Levatoris. 
TLnc  autem  non  video,  quare  coftas  non 
crie;at,  ad  quas  pene  ad  perpendiculum 
defcendit  ,  in  mcdios  &  mobiliores 
arcus. 
i  Serratus  anticus  tn^jor )  Difficilior  eft  ,  fed 
mclius  innotefcit  ,  qu2ndo  a  dorfi  itde 
pracparatur.  oOio  Sc  ultra  capita  invenio. 
Prima     duo    a    cofta   prima ,      vel  ab 

cadem 


DE  RESPIRATIONE.       135 

cadcm  &  fccutida  veniunt  vulgo  omifla; 
&  pro  peculiari  mufculo  habita  ab  A  R- 
NISAEO  apud  HiLDANVM  Epift.  45«. 
conh  WINSLOW  d^s  mufcL  n.  164.  & 
Mem.  1719.  p.  67.  Rcliqua  eapita  a  fc- 
cunda  ad  coftam  feptimamj  imo  vcro 
nonam  usquc  £c  decimam  albinTII.cx 
partc  oflea  veniunt  ,  primum  continuo 
proplora,  ultima  duo  ctiam  remotiora  : 
Summae  fibrac  defcendunt ,  n»cdiae  trans» 
verfae  funt,reliquac  adfcendunt  e  u  s  t  a  c  h. 
T.XXXIU.  spiGEL.  L.IV.  T.XVlll.donec 
bafi  fcapulae  toti  6c  paulo  trans  cam  fub 
fpina  inferantur.  De  hoc  mufculo 
omnino     re£te    fcnferunt     borellus 

hi       SWAMMERDAM     6c       WlNSLOW 

^em  de  /*  Acad,  1719.  p.  65.  1716  p. 
2<f»9.  &  1738.  p.  110  &  expof  J.  c.  n. 
9.10.  5c  SENAC  i.  c.  vix  cnim  aliquid  rtd 
Cf  ftas  elevandas  facerc  potefl,  cum  fu- 
prcraa  portio  infcrioiibus  in  eo  officio 
rcfiftat,  coftasque  deprimat,  inferiorcs 
©mnino  ita  defcendant,  ut  a  coftarum 
dire<^ione  mediocriter  differant,  easque,  fi 
ficripoffel.potius  cxtrorfum  &  retrorfum 
revellerent,  quam  elevarcnt  Retulerat  intcr 
Levatores  coftarum  f  a b r  i  ci  v  s  p.  91. 
€^f  lcd  prideni  fapienter  ad  fcapulac 
mulculos  maluic  referre  fallopivs 
ehferv.  p.  93.  cowpervs  aliquid  poffe 
putavit,  fcapula  firmata  Introd. 
Scapulae  mufculos  peculiari  cum  cura  dc- 
fcripfit,  &  utilitatcs  rimatus  eft  wiNs- 
i,  ovr  V  s. 

Trapczium   rquidem     angulum    fnpe» 

riorem    icapulae  clevarc,     pracvalentibus 

fibris  fuperioribus,   &  retrorfum  ducerc, 

eonjunftis  omnibus,  docet  Mem.  d$  i*Acad. 

1  4  du 


136      DE    RESPIRATIONE. 

deife»    17 19.  p.  6^.  Deinde,  cum  fcr- 
ratus  antcrior  major  angulum  interiorem 
antrorfum    ad     coflas      traliat    ( conf. 
EusTACHii  &  sPiGELu    iconcs)  au- 
gulum  bafeos,  cui  humerus  conjun£lus 
cft,  fuperiorem  fequitur  ex  natura  ve6lis 
paulum  defccndere ,    adcoque  acromion 
adfcendere,     ut    omnino  intcr   levatores 
fcapulae  numerari  poiTit  Mem.  de  l^  Acad- 
1726.  p.  16S.      E  contrario   Levatorem 
vulgo  di6tum  fcapulae  deprimere  angulum 
humcralern,  dum  angulum   bafcos  elcvat, 
necefTe  cll:,    uti  adparet     v.    g.  ex    eu- 
ST  A c  H  I  I  Tabula  XXXlV.  ^  ferc  eandem 
efTc  rationem  Rhomboidei,  dum    ncmpe 
uterque  bafm  &  angulum  ejus  fiipemum 
clevat ,  humeralem  inclinarioportet  conf. 
Eus  T.T.XXXlV  Addit  winslowvs  deprel- 
foribus  ferratum    anteriorcm    parvum   & 
fubclavium.     Neque  tamen  obfcurum  eft 
vifu,  6c  -Rhomboideum,     &    levatorem 
vulgo  didum,  omnino  fcapulam    elcvare, 
quando    cum     Trapezio     agunt  ,     qui 
^  acromion    retinet     Sc    elevat,  s  c  h  e  f 
^HAMMER  1.    c.    Tunc  autcm  ferratum 
anteriorem  minorem    coftas  elevare  ma- 
nife/lum  cft:  fadum  enim  eft  pundum 
fixum  ,    ad   quod   fe    contrahat.        Ve- 
runi    inter     eos    mufculos  ,      qui    cura 
contentione    obfirniata  fcapula  &c  cervicc 
->•       coftas  totumque  coftarum    critercm  ele- 
vant,    omnino  recenfendus    eft    validus 
ille    fternocleidomaftoideus ,    qui    capite 
rctrorfum  inclinato  ,    utique  &  fternum 
&  cum   eo   totum  pc6lus  £c  clavicHlam 
clcvat  (EUSTACH.  T.  XXXV )  &  fub- 
clavii   pariter    adlionem  detcrminat ,  ut 
coflas  ekvet. 

Dein» 


DE    RESPIRATlONEi      137 

Serratt  anfici  &  pojiici)  lili  veri  obliqui 
defccndentis  abdominis  antagoniftac  ,  quan- 
do  fcapula  a  mufculo  trapezio,  rhomboi- 
deo  ,  &  proprio  levatore  elevata  eft,  thora- 
cem  furfum  ducunt  &  antrorfum*  Poftici  1 
vero  vertebras  trahcre  nequcuntj  ergo  coftas 
iTiOvebunt ,  extrorfum  ,  retrorfum,  &  fur- 
funt,nampene  transvcrfi  funt,  &faciunt,ne 
coftaetres,  quibus  inferuntur,ab  adncxo  fibi 
diaphragmate  detrahantur  introrfurn,  rctror- 
fum,adeoque  uterque  ferratusjunda  vi  coftam 

acen- 

Deinde   Pe£loraUs  niagnus  cum  imis 

fuis&  intcmis  k  cxtemis  capitibuSj  habet 

ciiim   utriusquc  gcneris  capica,    ad  coftas 

vcrarum   ukimas  dcfcendat,    poterit  hu- 

mero  clevato  a  potentiis  modo  rccenfiti», 

coftas  aliquas  clevare,  etfi  repugnarc  vidc- 

atur  WiNSLOWVS  in  Comment.  ann. 

1738.^.1112. 

{  SerratHs  poflerior  fuperior  ,  uti  notum  eft,   a 

fecunda,  tertia,    quarta   &    quinta  cofta 

>\LB,  T.  VI.  a.  e.  b.  &c.  prodit  ex  mar- 

g:inc  fuperiori ,    ad   ipfam    curvaturam, 

hmc  adfccndeas,   &   in  tcndineam  apo- 

neurofin  niutatus  ,     infcritur  tertiae  ali- 

quando,    alias   fecundae ,    ALBINVST. 

VI.  &  primae  ( ALB  c.  105)    dorfi  ver. 

tebrae,    tribus  aut    duabus  WINSLOW 

n.  681.  ALBIN.  EUSTACH.  T.  XX IX. 

XXXVI.   aut     unicae  ,    uti  ^  COWPER. 

ALBLc.  infimiscoHi,  in  fpinas,  autliga- 

menta  fpinis  innexa,  ut  finis  fuprcmus  in 

fplenii   involucrum     cvanefcat.      Coftas 

utique  elcvat,    non   diffitente  WINSL. 

Mem  ds  lann.  1*758.  p.  11  j-.  &  ^xpof,  II, 

n.  i//f.  &  ALBINOctfi»  nefcio  quarc, 

I  s  SENA- 


I3S      DE  RESPIRATIONE. 

a  centro  pectoris  removent ,  crgo  dilatant, 
multornagisjquaai  a  viribusrolorum  interco- 
llalium  Hcripoteih  Hincm  inoribundishomi- 
nibus  videas  lcapulas,  collum^brachia  moveri, 
dum  natura  per  mulculos  intercollales  folos 
lion  poteft  (antum  pcdtus  dilatare,  quantum 

necef- 

—  -    SF.NACVS  rcpugnet,   &    BOIIELLVS 
&HEISTERI  coramentator. 

Inferior  autem  ferratus  a  coftae  nonac 

FABRIC.     p       87       ALBIN.    T.     Vl.     E  B. 

margine  inferiori  trans  curvaturam  ,  t 
dccima  paulo  exterius  al  b  gg.  ab  undc- 
cima  fub  priori ,  a  duodccima  interius 
ALBiN  adl  &aduodecimapoftcriusib.L. 
tri^ngularibus  initiis  (e  u  s  T  A  c  h.  T. 
XXxVl.  optime)  provenit,  8c  in  tcnuem 
tendincm  abitBiDLOo  T  XXVI.  qui 
lcviter  defcendit»  &  vertebris  dorfi  imis  tri- 

buS,     (K  USTACH    T,      XXXV    .    VESAL. 

c  1$.)  duabus  ,  aut  unftrae,  winslow 
n  683.  2c  duabus  tr^busve  lumborum 
w  1  N  s  l  o  w,aut  pluribus  ut  albin.  c. 
lo)..)  inferitur  ,  inque  interiori  parte 
teridini  ficrolanibalis,  8c  longiftimi,  &: 
abdominis  oblique  adfcendcntis  co. 
haeret. 

Hunc  ante  prakceptorem  intcr 
mufculos  iafpirationis  rcccnfucrunt  ali- 
qui.&  NEUCR  ANZ  c.  4.  Rcjicitautem 
borellus  Frop.  LXXXIV  bellinvs 
Lemm.  if.  qui  dorfum  ad  collum  & 
lumbos    rcligare   vult  ,     obfcuriori  vocc 

-  Ufus,   Sc  SWAMMERDAM  1.  C.  &    SENAC 

1  c.  &  plerique  >  &  nimis  manifeftum 
cftcoftas  dctraherc,  quod  ctiani  fabri- 
cjvs  ridit    p.  101.    &  morgagnvs 


DE  RESPiRATIONE.       i|9 

nccclTe  cft,  aliasquc  adco  vires  explicat, 
quibus  polfit  anxietatem  levare.  hippo- 
CRATEs  hunc  /LtgT€ftjf/<r//ov  ""  five  refpira- 
tionem  eum  totius  ihofacis  elevatione,  egre^ 
gie  cognitam  habuit ,  &  lcthalc  fignum  cfle 

intel- 

g;Jv.lL    p.    58.     &    HAMBERGERUS    n. 

38.    &    alii.   Firmare   unice  heistehi 
coramcntator  p.  561. 

Verum  praetcrea  vidco  maniefto,  ct/i 
non  uWique  aequc  crafia  fit  „  a  ferrato 
poftcriori  fuperiori  ad  inferior;^m,defcen:. 
dcrc  continuam  feriem  fibrarum  tendf- 
ncarum,  quae  latiffima  apoiieurofi  ,  & 
non  interrupta,  &  a  coftis  &  a  mufculo- 
rum  intercoftalium  involucri^  aponeuro- 
ticis,  trans  facrolumbalem  &  longiflimum 
in  fpinas  dorfi  tendunt  Hanc  etiam  t  ow- 
p  £  R  V  s  habet  cd.  1694.  p.  114..  8c  1724. 
c.   21.  p.  fS.  &  T.  XLI    &  in    b  i  d- 

L  O  V  M    T.  2S.   &    ALBl  NVS  C.   I04 

Ergo  princeps  utique  utiKtas  horum 
mufculc»rum  eft ,  ut  longiflimis  dorfi 
mufculis  pro  vaginis  fint      Ita  obm  spi- 

•  ELIVS    L.  IV.    C.    XL    8cViII     5CRAU, 

my^log.     p.  60.   &    MAEPER    de  part* 
refpir,  p.  20.  neque  a  l  b  i  n  v  s  rccedit. 

Aderiquc  vcri  mufculi  violcntac  infpi* 
rationis  funt  (calcni  ,  fterno^cleido- 
maftoidci,  ferrati  poftici  fuperiores ,  de* 
indc,  firmata  fcapula  ,  in  meteorifmo, 
ctiam  pedoralis ,  8c  fcrratus  anterior 
minor. 
«  Kefpirationis  fuWimis  meminit  Cosic.  L  IL 
c.  10  n.  6.  apud  d  u  r  e  t  u  m-  Vocat 
autcm  ibi  ctvzKKai^^Vfx,  ,  paulo  antc 
'^po^eipcc,  fJiTiu^^v  autcm   'Trvivf^A  ia 

nomi« 


f+0    DE   RESPlRATiONE. 

intellexit,  indicium  nempe  morbl  ad  coftas 
haerentis ,  pleuritidis ,  vel  peripneumoniae, 
Et  facileeft  demonftratu,  vires,  quae  extrin- 
iecus  admotae  coftas  elevant,  intercoftalcs 
robore  fuo  longe  fuperarc. 

PCXXlf; 

;;^'  Ohliqui  e xt e riori s )  Q}i2itniMX^  qiiomodo 
cxfp.raf io  voluntaria  perag itur*  Ergo  con- 
fipit^  animo  mufculos  abdominls  voluntatl 
'iubjedos  efle  ;  hos  adeo  eo  tempore,  quo 
coftae  ex  elatere  luo  fe  reftituunt  DCXIX, 
voluntarie  agcre,  &  feptumpremerein  tho- 
jracenn.  jJeinde  conliderate  originem 
hujus  mufculi,  qjae  ad  os  pubis  eft,  tum 
tendinem,  toti  abdomini  circumpofitum, 
Jdenique  infertionem,  quam  dentatls  fini- 
faus  in  coftas  molitur  ,  iriterfertis  in  fimilia 
'intervalla  dentium  mufculi  ferrati  anterio- 
ris!  Intelligctis  facile  antagoniftam  hujus 
fcrrati  efle,  hmc  deprlmere  &  introrfum 
trahere  coftas,  quas  ferratus  furfum  traxerat 
&  extrorfum. 

Recti 

nominat  Epidem.  L.  Vlt.  in  uxore  Olimpia-' 
dac,  &c  L  liL  6cc.;  Caeterum  &  in  coActs 
L  IL  c.  IX.   8c  alibi  reperit  „  refpiratio- 
nem   frequentem  tk  parvam   malam  efle 
in  acutis  ,     &  denotare  inflammationem 

1.,;  partium  fplrabilium.  In  moribundis  aurem 

cordis  inpotcntiam  fignificat ,    aut  mate- 

I       '     riam  niala  crift  ad  pulmones  conpulfam, 

.',  ibique  immeabilem.     Pulmo  in  exfpiran- 

tibus  celeriter  agitur  ,    ut  aliquis  tamea 

^^  ianguis   ad   cor  veniat    hales   1.    c. 


DE  RESPIRATIONE.      14V 

/  Recii)  Punftum  fixum  ad  os  pubis  ha- 
bet,  mobile  ad  coftas,  &  ad  eas  inipriniis, 
quae  prae  reliquis  mobiliffimae  funt,  tum 
ad  Iternum*  Ergo  coftas  deprimit, 
thoracem  coarctat,  &  abdomen  retrorfurn, 
pellit. 

Inferiorls  )  Oritur  ab  oiTe  JHum  cx 
crepidme,  fere  ad  os  pubis  usque,  infer- 
ilur  in  lineam  albam,  ergo  partem  inftri- 
orem  abdominis  foftillime  introrfuni 
premit. 

Sacrolumbdlis)  Digltos  quosdam  ^  habet 
coftis  infcrtos,  eas  coitasdetrahit,  retrorfum 
ducit, 

TrcLniverp)  Ducatur  linea  x^^tl  ab  olle 
pubis  et  Jlium  Vrepidine ,  ubi  hi  mufcult 
oriuntur  ,  ad  coftas,    ea  refla  utique  longe 

infra 

a  Exfpirationis  raufculi  li  funt ,  qui  ccflns 
deorfum  ,  diaphragma  furfurn  pel- 
lunt.  Ifti ,  nempe  abdominales,  didli 
funt  LXXXVI.  Sc  PCXIX.  Ad  illos  per* 
tinet  fterni  triangularis,  DCXIX,  not.  e  6c 
lcrratus  pofterior  inferior  DCXXL  tum 
quadratus  Lumborum  ,  facrolumbalis  8t 
longiflimus  ,  quos  nunc  oportet  defcri" 
bere  ,  olim  huc  a  g  a  l  e  n  o  relatos  dt 
cmf.  refpir. 

Ergo  a  coccygis  humeris  albinvs 
T.  Vii  a  tuberculis  ofTis  facri,  &  a  con- 
tinuo  margine  otfis  !h*um  ,  alb.  &  a  ver- 
tcbrarumlumbalium,facrarumqueimaruni« 
que  dorfi  fpinis  tum  valentius  a  pro- 
ceflibus  transverfis  vertebrarura  lumbali- 
um  omnibus,  valido  principio  duplicique 
ALB.  c.    113,  mafla  carnca  ingens  ad- 

fcen- 


142      DE  RESPIRATIONE. 

infra  abdominis  convexitatem  cadet. 
Nerro  enim  mortaHum  ita  abdomen  pote- 
rit  retrorfum  durere,  quin  emineat  ultra 
hanc  lineam ,  quam  dixi*  Nunc  pone 
abdomen  ad  lumbos  premi ,  hos  vcro  refi- 
ftere,    fed  pelvis  cx  ipfa   natura   fua  in- 

mobi- 

fcendit  ,      tendmea      cxpanfionc    teda. 
Eaad  imascoftas  finditur-     Pars  exterior 
iive  coftiilis,  duodecim   tendincs   furfum 
cxtrorfum   cmittit  ,     qui     ad     omnium 
coftarum  margineminl-eriorem,  in  curva- 
turam  inferuntur  a  l  b.  l.c  w  i  n  s  l. n . 7  84. 
spiGEL  L.  IV.  T.  Ilr.  IV.    Horum  imi 
pcrbrcves,  fupenorcs  continuo  longiores 
funt.     Sed  eorumdem  aliqui,  &  in  mcdio 
inprtDis,  duabus  coftis  inplantantur  ,  ali- 
quando  r^luribus «  ut  in  una  cofta  plus  una 
anfa  fit  facrolumbalis  mufculi.  Porro  uh  iis« 
dcro  coftis,   exceptapiima  6c  fccunda,  ut 
cowPER  C  XXI.  ad  n.8(5.!n  textu>  vel  a  fola 
priroa,    alias  tantum    a  fex  infcrioribus, 
ut  fere  copiver  in  ic  aut  quinque,  vario 
numero,uti  etiam  a  l  b  1  n  v  s  vidit,  alii  mu- 
fculi    facrolumbaiem    adeunt.       Intcrius 
nempe,   quam   adhaeiio    tcndinum  ,    ex 
margine    iupcriori  ,    intra    curvaturam, 
©riuntur  totidem  mufculi  acccflorii  FAL- 
LOPIO  dt6ti  d^/C  p.  9}-    (Ccd  alia  paulum 
ratione)  &VIDIO  p.  ioo.  T.  XLVIII.  f. 
6'  &  iisdem  pcne  verbis   a  N.  STENO* 
NfS   Je  mufc.  e^  glmd.  p.  7.  fnon,  ut 
folct  citari ,    in   mvologiae    Ipccimine,) 
quos  etiam   SPlGEf JVS  habct   L   IV. 
cS.  p.  lof,  &  in  iconcT  IIL  IV.L.IV, 
^  COWPER  T.  XLV.  H   H      Hi  ad- 
fccndunt,  brevcs  imi  6c  carnci,  fupcrio- 

re6 


DE  PESPTRATIONE.     14% 

mobilis  cft.  Supereft,  ut  mufculi  abdo- 
minis  integris  fuis  viribus  in  diaphragma 
nltantur.     £ed  id  eo  tempore  paralyticunx 

eft, 

rcs  longi  Sc  tendinet  ,  &  carnt  fiu)us 
XDufculi  adnc^imrur.  Sacrolurs^balis  in 
unlveifum  coftas,  potius  firmare,  quam 
inovere  vidernr,  cum  anful^e  interiorcs 
contrariam  habeant  dtreflionem  cum  ex- 
tcrioribus,  8c  confenfiaf  experimenujm 
WtNSLOWl  n  1 1  f o.Exrpirationt,ob  fre- 
qucntiores  nferfiones  olim  dfcibifur 
FABR  p  104*.  prt'1emqiie  GAL.  {le  caufis 
refptr  SWAMMERnAMTV^  inter  tnfpi- 
ratorios  recenfuitc.  U.  ob  anfasforte  inter- 
riores  ,  gc  inter  exfpiratorios  obexte- 
riores. 

Long^fjimus    dorfl,  fve   pars     infertor, 

major,  praeter  vertebrales  infertioncs,  quas 

lubens  omitto,  dat  infra   curvaturam    ia 

tubcrculum  coftae  cuiuslibet,  COW^PER 

c.  14.  p    6P.  ed.  1724  SPIGEL.  L.  IV. 

T.  4  proxime  extcrius,  quam  l'^nm<^ntum 

procefllbus  transverfisadbaerens,  adFiaefio. 

ncs,  imt^s  ftx  carneas  obfcuriores,  fupetio- 

rcs  cont'nuo   loncMorcs  &  tendincas,  ad* 

hacrcnfcs    Levatoribus    coftarum.      Ha« 

rum  una  in  fummo  pluresve    hf^y^t  defi- 

ciunt,    ALB.  1.   c.       Octo    coftis    inferi 

FALLO^^IV^  r   loi  ebfarv  &  folis  qufn- 

quc  WINSLOWVS  n  7Qi-  Deccm  fupe* 

jioribus  SPIGEL.  T,  V,  L.  IV.       Porro 

idem  ad  colUs  feptem    inferiorcs    faepe 

tcndines  introrfum  adfcendentes  emittit, 

ttc  duplici  ibi  finc  coftis  adhaercat. 


144      DE  RLSPIRATIONE. 

cft,  ex  fpirituum  defeflu  DCXIX.  ^  pre- 
munt  ergo  hoc  fcptum  intra  peQoris  ca- 
vitatem ,  exprimunt  pulmones,  ct  ae- 
rem  expellunt  y  quantum  quidem  fieri 
poteft. 

DCXXIIJ. 
Ffmmls)  »    Confiderate    puerum     anni 

unius 

^mdrntus  Lumborum  a  parte  intima, 
ut  FUSTACH  T.  3S.  59.  &  ALBIN.  T. 
VIII.  &  sliqaando  a  toto  mareine  coftae 
duodecimae  WINSL.  n.  817.  COWPER 
T.XLVL  105.  SPIGEL.  L.IV.T.  7.  fic 
aliquando  undecimae  ,  ita  enim  ALB. 
c,  Sf,  8c  a  quatuor  proccflibus  inreriorum 
vertebrarum  lumbalium ,  aut  omnibus 
,  ALB.  I.  c.  aut  ima  etiam  dorii,  defccndit 
in  marginem  internum  &  anteriorem 
AL3.  l  c.  fuperiovis  pofterioris  partis 
appendicis  onssllium,  EUSTACH.T.38. 
59.  8c  ligamentum  lliacofacruiii,  8c  all* 
qiiam  pr^rtcm  oflis  facri  VESAL.  L.  11. 
c.  ^b.  Evideatcr  collam  ultimam  depri- 
mit^  vi  valida,  quac  facit,  ut  imaecoftac, 
alioquin  mobiliiTimae ,  minus  expcdite 
elevcntur :  ut  omnino  adjutor  iit  fer- 
rati    pofterioris   inferioris    LIEUTAUD 

p.  SS^' 

>  Alia  ratione  hi  mufculi  cum  diaphragmatc 
jundis  viribus  operantur ,  quando  in 
nixu  majori ,  aere  retento ,  diaphra* 
gmate  deorfum  pulfb,  una  agunt  contraftl 
niuiculi  abdorainales  5  Tunc  autem  omnls 
conatus  in  imam  pelvim  terminatur 
CIX. 
*  De  pclvc  alibi.  Claviculas  reiliores  femi« 
narum  utique  lcgo  apud  c.  rauhinvm 


DE  RESPIRATIONE.        145 

unius,  &  puellam  ejusdem  actatis,  in  ebdem 
le<!:lo  una  dormientes ,  videbis  in  puella, 
quando  infpirat  ,  totam  thoracis  molem 
adfcendere  verfus  jugulum  :  in  puero  vero 
infpiranie  thoraccm  St  daviculas  vix  move- 
ri*  In  viroaduko  pedtus  vix  movcturquid- 
quara,  dum  refpirat,  in  femina  totum  fur* 

fum 

ietheatriP'i^7,c.  bartholinv^m  7»jf. 

p,  482     BELLINVM,    DIEMERBROECK 
p.j-^O.  MONROO  <7//^^B^W^i  AtfclNVM 

^e  ojjjb.  n.  340. 

Porro thoracem  angiiftiorcm  albinvs 
adfcribit,  ^t  depreflius  fternum,  idemSc 
BELLiNVs,  &  CHESELD.  anat.  ofhum. 
iod.  L.  1.  c  5.  ^  MONRoo,  quiaddit  ,9 
cartilagines  imas  flernales  longiores, 
mediasad  mammasftcpe  latiores  invcniri. 
/ddunt ,  eartilagineas  coftarum  appen- 
dices  in  mulieribus  faepius,  in  viris  rarif» 
llme  in  ofTeam  naturam  mutari  c  bau- 
HiN.p.    191.    B  E  L  L  I  N.    Lemm.   XL 

DlEMERBROECK   p.f4.7.  M  O  N  R  O  O  CU- 

jus  obfervation is  contraria  verduci  vs  habct 
cfleol  p.291.  Verum,  fateor,  aliquaeharum 
divcrfitatuni  &  fubtih*ores,  &  acceiToriae 
videntur.  Claviculam  quidero  in  v'ri^ 
a  validioribus  mufcuHs  magis  incurvari 
videtur.  Coftas  duriores  6v  pedlus  planius 
facmnt  incun.bentes  mammae  ,  &  valde 
dubitOj  an  hae  quidem  divcrhtatcs  in  juni- 
oribus  fccletis  utriusque  fexus  diftingui 
poflint.  Tborace  magis  refpirare,  facile 
video  DCXV.  not.  flt.  verum  hoc  expli* 
cari  poteft  ex  fola  roajori  flexiritate, 
qua  omnia  ofTa  femintirum  fc  di- 
flinguunt. 


146      DE  RESPIRATIONE; 

fum  trahitur,  ut  a  dinphragmatc  recedat. 
Ergo  vir  abdomine  maxime  r^fpirat,  femina 
thoracc.  Nifi  hanc  in  femiria  diverfitatem 
NATURA  feciflet,  gravldae  acque  perpetua 
dyspnoea  laboraviflent ,  ac  viri  hydropici  K 
Praegnantihus  enim  diflentusfuterus  abdo- 
men  irareplet,  ut  minuscommode  moveri 
poflit.  Sed  provirum  eH  majori  libertate 
thoracis ,  qui  expeditiflime  in  hoc  fcxu 
dilatatur. 

Affurgtt )  Hinc  in  feminis  fcaleni ,  & 
coUi  flexorcs,  tum  fcrrati  omncs  ct  fubcla- 
vii ,  non  (ine  anatomicorum  admiratione, 
robuftiores  funt. 

DCXXIV. 

Majdres  )  »  Confer  mufculos  recenfitof 
td  numeros  DCXl.  &  DCXIII.  cum  viri- 
bus  DCXXII.  deinde  mufculo^  DCXiX. 
cum  murculis  DCXXL  videbis  hos  ad  nii- 
nimum  illis  triplo  majores  eflc  &  robuftio  • 

res, 

%  Hif  notiflimum  cfl:  „  diaphragma  infigiii- 
ter  in  thoracem  propcUi.  Indc  pulme  con- 
pa6lus,  fanguinc  plcnus,  magnus  b  b c  k  e  t 
Oi/ C^ir.  p.  15;. 

n  Resipfanon  eft  facillimadi^bu.  Infpiratorios 
acr  adjuvat,  exfpiratorios  clatcr  coftarum,hi 
a  mortc  fupcrant  antagoniftas  ,  atqnc  ad- 
eo  aliquanto  fortiores  cflc  vidcntur. 
lllos  w  i  L  L  I  s  I  V  s  fortiorcs  crcdidit 
Hsrmac.ration.  II.  pi^  &  liewtaud 
p.  5-47.  &  CHESEtDENivs  „  qua- 
druplo  fcre,  cum  vidcrit  ligata  poft  in'* 
fpirationem  afpcra  tamcn  contrahi  fcptum,'  s 
£c  refpirare  animal ,    poft  mortem  vcro 

dia- 


DE  RESPIRATiONE.     147 

res,  adeoqucin  eadem  ratione  exfpirationcm 
animalem  roborc  fuo  naturall  infpirationi 
praeitare.  Itcrum  in  infpiratione  vircs 
didaead  DCXXl.  inligniter  fuperant  vires 
cxlpirationis  naturalis.  Nihil  trgo  mirum 
eft  ,  poflc  ex  imperio  voluntatis  refpiratio- 
nem  augeri  ,  dirninui,  fubprimi ;  poflc  eo 
tcmpore  jnfpirari ,  quo  exlpiratio  alioquin 
fucccdcret>  &  loco  vitalis  infpirationis  vi^is- 
lim  voluntariam  exfplranoncm  effici* 
Haec  enimomnla  faciliter  intcliigunturjpoft- 
quam  dcmonftratum  eft  ,  antagoniftas  vo- 
luntarios  vitales  mufculos  magna  ratione 
luperare  viribus. 

DCXXV, 

iamdemfiguram)  A  primo  tempore  in- 
fpirationis  ad  fummum  apicem  huiusactio- 
nis  usque.  Thorax  toto  eo  tempore  con- 
tinuo  dilatatur  *,   &  cum  thoracc  ,  quem 

nun- 

diaphragma  furfum  pulfum  reperiripiof. 
Exfpiratorios  vero  iortiores  credit  swam- 
MERDAMp.  71  Quinam  vero  volun^ 
tarii  iint ,  quinam  absque  imperio  opc- 
rentur  ,  nondum  penitus  definitum  eft, 
nam  mihi  in  viro  intercoftales  exclu- 
dcndi,  in  femina  addendi  videntur,  Sc 
contrarlum  in  mufculis  abdominis  obti- 
ncrc  Sedvide  DCK*'.  not.^  Mihi  cnim 
manifcftum  vidctur,  omnes,  etiam  ipfum 
diaphragma  ,  obnoxium  efle  voluntati, 
ut  pro  arbitrio  ejus  modum  fufpcndcre 
aut  augere  poftimu^. 
a  CC» 

K  £ 


J4$      DE  RKSPIRATIONE. 

nunquam  defcrit ,  etiam  pulmo  continuo 
amplior  fit  ,  iinguloque  momento,  qu4) 
thorax  dilatari  pergit  ,  etiam  ,  eodem 
inoniento ,  pulmo  ejusque  vafa  &  aerea 
&  fanguinea  ampliora  fiunt ,  &  vis  cordis 
dextri  arteriofa  continuo  augctur.  Nam 
aer  inlpiratus  repellit  veficulas  a  mutuis 
contactibus,  ut  fanguinis  iter  Lberius  fiat. 
Vcrum  arteria ,  cum  fit  canalis  flexilis, 
dum  longiorfit  ,  neceflario  figuram  muiat, 
nunquani  enim  fieripoteft  ,  ut  aeiyuabiliter 
ubiquc  trahatur,  fed  erunt  loca  aliqua  ,  ubi 
contraftior  fiet.  Quando  enini  tubus  ali- 
quis  membranaceus  conicus  in  longitudi- 
nem  educitur,  femper  aliqua  pars  ejus  ton- 
plicabitur  ^^  Hinc  figura  omni  momento 
alia  fit.  Sed  idem  de  venis  verum  eft.  In 
exfpiratione  vero  pariter  vafa  omni  momen- 
tulo  temporis  minora  fiunt,  alque  adeo  in 
iigura  fua  mutantur.  £o  denique  tempore, 
quod  inter  infpirationem  &  cxfpiratioRem 
inedium  eil ,  pulmo  quiefcit,  fed  eo  tem- 
porc  aer  in  pulmonem  rcceptu?  vel  retine- 
tur  ,  vel  viam  ,  qua  egrediatur,  liberam 
habct,  pcr  apertam  glottidem.      In  prlori 

ftaru 

«  PRAECEPTOR  confiderat  vafa  arteriofa 
curva  efTe,  hinc,dum  diftenduntur,partefa 
curvaturae  convexani  ,  quqe  e  dirc<^o 
trunci  eil ,  magis  extendi ,  partem  con- 
cavam  minus  ,  adeoque  plicas  oriri-  Id 
in  vafis  arteriofis  cera  repletis  manifeflum 
cll :  quae  enim  modicos  prius  flexus 
taciebant,  repleta  inftar  ferpent^im  alter- 
ne  finuata  fiunt ,  quand©  niagis,  qi^am  ia 
vitsi>  didenduntur. 


DE  RESPIRATIONE.    149 

ftatuaer  calefaftus  afanguine,  qui  nunqaam 
non  calidior  eft  aere  atmofphaerico,  in  quo 
vivimus ,  rarefit,  &  agit  potentius  in  vafa 
pulmonis  fanguinea,  eaque  magis  &  magis 
conprimit  ,  &  fpacium  fanguineum  dimi- 
nuit  ^.  In  altcra  conditione,  quando  liberc 
exire  poteft,  omni  momento  fit  rnotus  in- 
aequalis  &  tremulus,  ab  aere  rarefado,  dum 
expellitur.  Verum  quod  de  figura  horum 
vaforum  diftum  eft  ,  idem  obtinet  in  capa- 
citate*  In  pulmone  produdo  arterlae 
maximae  fiunt :  dum  contrahitur,  omni 
momcnto  minuuntur  omnia.  Sed  haec 
alterna  mutatio  perpetua  eft,  ergo  omnino 
dici  poteft,nullis  duobus  momentis  temporis 
vafa  pulmonis  aut  aerea,  aut  fanguinea  ,  iii 
codem  ftatu  manere. 

Actlonem)  Ea  eft  unice  cavae  fuper- 
ficici  vafis  contaftus  ad  convexam  fuperfi- 
cicm  liquidicum  preflioneconjunftusc  Verum 
haec  liquida  trajiciunturper  canaksjquiomm 
minutulo  momento  temporis  alla  funt  figu- 
ra,  &  capacitate,  Ergo  non  unquam  duo- 
bus  momentiseadem  eft  valorum  in  fuos  li- 
quores  aftio  «*. 

Sine  mujculo)  Omnls  mufculus  ,  dum 
vivimus,  perpetuo  tenditur  abinfluente  fpi- 
ritu  nervofo ,  fanguine  arteriofo;  Omnis 
mufculus  in  perpetuo  conatu  eft  %   ut  par- 

tcm 

^  DCXIX.' 

^  Quo  magis  canalJs  diftentus  erit ,  eo  mlnus 
agetj  quominus  plenus,  eo  aget  potentius. 
Vires  enim  elementorum  foiidorum  cre- 
fcunt  in  rationc  conta^tuuni, 

«  CCGCI. 


iso    DE   RESPIRATIO.NF, 

tem  fibi  conjunttam  mobilem  ad  alteram 

adtrahat  fixiorcm.     Adeoque,ne  mulculus, 

cxconditionevitae  leconlrahens,  perpctuam 

adionem  exerceat ,  requintur  alius  mufcu- 

lus  5    qui    in    partes   conirarias    trahat   vi 

aequali  ^  Sit  digitus,  huic  inferitur  in  ulti* 

muin  articulum  tendo  :  eum  tendinem  caro 

adtrahit ,    ut    perpetuo  conctur    cxtcndere 

digitum.      Verum  fub  eodem  articulo  alius 

mufculus  eft  ,    qui  conatur ,    ut  digitum 

eumdem  fledat.       Quarr^diu  nunc  vis  vo- 

luntatis  ,   quaecunque  demum  fucrit ,  nul- 

lum    fuperpondium   vcl   flexori   addit    vel 

extenfori    mufculo  ,    tamdiu  digitus  flexus 

erit ,  medlocri  quadam  flexione  ,  quia  ex- 

tenfor  nititur  ut  extendat,    contra  flexo- 

rem.      Pore  nunc  flexorem  fubito  refolvi 

inmobilem  ,    manente  eadem  vi  cxtcnforis, 

tunc  utique  fubito  digitus  extendctur,  quafi 

convulfionc  aliqua ;  aut  contrario  modo  flc- 

^letur    validiinme  ,    fi    extenfore   refoluto 

fiexoris  vis  integra  fuperfuerit.      Hoc  nunc 

eft,  quod  dicimus  antagonismum.     Vcrum 

mufculi  intercoftales  non  habcnt  huiusmodi 

antagoniftam    mufculum  ;     fed    ipfis    pro 

antagoniftis  funt  fegmcnta  coftarum  earti- 

laginea  ,    quae  vim  patiuntur  ,    dum  inter- 

coftalcs  contrahuntur  ,   &,  quantum  pof- 

funt,   renituntur  ;    hinc ,   quamprimum  ii 

mufculi    agere    ceflant ,    pergunt   agendo, 

vircs  exferunt ,  coftasquc  deprimunt.     £a 

vcro 

^  CCCCL  p.  567.  Scd  &  alia  excmpla  funt. 
Inteftinorum  fiullus  antagonifta  cft,  nifi 
acr  contentus  DC.  C©rdis  antagcnifta 
fitnguis  eft,  ab  auriculls  inpulius. 


DE  RESPIRATIONE.       i^i 

vcro  animalia  ,  quae  prono  capite  ince- 
dunt,  habent  mulculufn  in  pcctorc  Itten* 
tem  < ,  qui  a  ilerno  ortus  aliquot  collis 
inferitur  ,  &  has  cartilagines  deprimit, 
atque  earum  elaterem  &  antagonifmum 
adjuvat. 

Seitdt)  Reliqui  mufculi ,  qui  antagoni- 
smum  exercent,  ideo  obliftunt  advcrlariis, 
quod  perinde  a  liquidis  fuis  inflentur.  Oblu- 
^tator  mufculorum  intercoltalium  cft  elater 
cartilaginum  ,  qui  a  nullo  liquoris  influxu 
pendet,  &  in  vi  folidarum  partium  unice 
fundatur.  Ergo  ad  antagonismum  non  re- 
qturitur  abfolute  dcterminata  aliqua  fluidi 
nervei  reattio. 

Non  opus)  Hoc  poteft  paradoxum  videri, 
phyfiologl  enim  folent  docere  ,  omnem 
motum  alternum  pendere  ab  alterno  in- 
fluxu  liquidi  ,  quod  modo  hunc  mufculum 
it.flet,  modo  illum.  Id  verum  eft,ubicun- 
que  mufculi  antagoniftae  funt.  Quando 
vcro  loco  antagoniftae  cft  corpus  ex  fola  vi 
folidi  reagens ,  tunc  univerfalis  illa  adfir- 
matiolocum  non  habet.  Cor  &  ccrebel- 
lurn,  aequabili  potcftate  liquores  in  omnes 
musculos  corporis  humani  propellunt  :  Sic 
mufculos  diftendunt.  Musculi  intercoftalcs 
non  majori  vi  a  corde  rcplentur ,  quam  alius 
musculus  quicunque.  Hi  musculi  clevant 
coftas  ,  refiftit  adlio  elatcris  coftarum. 
Dum  influxus  liquidi  nervei  potentior  cft, 
quam  renitentla  folidarum  partium,  tamdiu 
vis    infertur    elateri   coftarum,    carumque 

aftio 

%  Triangularit     fterni  ,     in     cane     majof 


152    DE   RESPIRATIONE. 

aflio  nihil  nifi  nixus  cft  ^  Verum  adlio 
mufculorum  intercoftalium  figit  thoracem, 
ut  immobilis  fiat,  retinentur  omnia  va(a  in 
codem  fitu,  pulmo  vires  fuas  amittit,  dc- 
cedit  intercoftaUbus  niufculis  aliqua  pars  in- 
fluentis  liquidi  nervei »  :  &  tunc  elater  depri- 
mit  coftas,absque  ulla  liquoris  ncrvei  opcra, 
Ergo  fufficit  ad  antagonismum,  ut  ab  una 
parte  mufcuhis  agat  cx  inHuxu  Hquidi  ner- 
vei,  &  ab  altera  parte  folidum  elafti- 
cum. 

Directe)  Id  licet,  non  mutato  reliquo 
corpore  mutare  refpirationem,  eam  augere, 
ininuere,  fiftcre^;  fed  cordis  aftionem 
non  hcet  mutare,  nifi  toto  corpore  mu- 
tato  \ 

Fali' 

h  DCXIX- 

i  ibid. 

^  Ex  vulnere  pedis,  retento  fpiritu,  fanguinem 

pro  lubitu   expellebat  juvenis   s  w  a  m- 

MERDAM  Aq  rejpir,    p.  9.  &   fimile  ex- 

perimentum  baglivivs  habet  p.  458; 

Ex  vefica  in  pulmonem  canis  vivi  aerem 

expellebat  hales  viditpulfum  accelerari 

aut   retardari ,     prouti    aerem  expellebat, 

vel   remittebat    premendo   Veget.  fiat^  p. 

253.  254.    Jmpoftor    faciebat,  ut  pulfus 

nullus    adpareret,    folo  anhelitu  retento, 

CAMERARius  Mmor.   med^Cent,\,  n.64. 

NEUKRANZ  in  fc  jpfo  cxpcrtus  eft,    in« 

fpirando  pulfum  accelerari,  in  exfpiratione 

vero   retardari  dijf.  cit.  fub  fin.  idemque 

in    canc    fieri,    quem    vivum    ftcuerat. 

Confer.  DCXlX.not.^ 

^  De    infectis  adfirmavit   listervs    ,     iis 

omni- 


DE  RESPIRATIONE.      153 

Validior)  Nulli   nempe  antagoniftae  mu- 
fculo  obedit  ^. 

Conce?itus)  Multa  experimenta  in   hanc 

rem  cepi,  maxime  in  jejuno,  quieto^fedente, 

pacati  animi    homire.     In  eo   enim  boni 

horologii  ope  invenire  licet  numerum  pul- 

^  fuum,  qui  intra  unius  horac  Ipatium  fiunt. 

Sunt 

cmnino  &  ipfum  cor  fub  inperio  volyn- 
tatis  efle.  Nempe  viderat  leeuwen- 
HOECKivs  in  girino,  cor  modo  moveri, 
modo  quiefcere,  idqae  videri  ex  arbitrio 
animalculi  pendere  l  1  st  e  r  de  hum.  c-  II. 
p.  43.  deindc  paffinn  infeda  efic,  quorum 
cor  diu  a  motu  quiefcit,  &  denuo  moveri 
incipit  p,  110.  &  cochlearum  corda  mo- 
do  celeriier  pulfare  ,  modo  omnino 
quiefcere  p.  49.  Sed  idem  fententiam 
fuam  cum  noftra  conciliat  p.  112. 
quando  cochleam  ait  aerem  cxcludendo 
facere,  ut  cor  quiefcat.  Nempe  cochleae 
inipirant  corpore  e  tefla  edu6lo  ,  eodem- 
que  exfpiram  redufto,  atque  aquam  pa-^ 
nter     akerne     accipiunt     &     remittunt 

SWAMMFRDAM.     p.     II^.      EtPARI- 

s  I  N  1  Chamaeleontem  &  teftudinem, 
incertis  &  longis  intervallis  refpirare 
viderunt  dijjr.  de  la  tortue  p.  411,  &  B  A- 
GLIVVS  p.  462.  absque  ulla  inde  fe- 
quente  mutatione  motus  cordis,  ob  pe- 
culiarem  in  his  animalibus  fabricam, 
qua  fit,  ut  etiam  arteria  pulmonali  ligata 
cor  non  turbetur.  Adcoque  his  anima- 
libus  inperium  in  infpirationem  eft,  huic 
vero  in  cor,  perinde  uti  nobis. 
•^  Quia  a  morte  cor  moveri  pergit,  intcrcof 
flales  vero  &  diaphragma  minime. 


154    DE  RESPIRATIONE. 

Sunt  autem  in  fano  quidem  hominc  ter  mille 
fcxcenti  :  m  Lbricitante  vero  fcxies  & 
odties  miHeni  ».  Sed  pulfus  ell  dilatatio  ar- 
tcriae,  ad  lingulum  adeo  pulfum  una  cordis 
contradio  refpondet :  fi  dubites  ?  ,  inponc 
unum  digitum  mammae  finiftrae,  alterum 
carotidi  arteriae,  reperies  utramque  per- 
fecle  eorem  tempore  pullare.  Ergo  nu- 
mcrus  pulfuum  ett  numerus  contra<::tionum 
cordis.  Nuncanirnum  adverte  ad  refpira- 
tionciTi.  Q^iando  lentc  aerem  adducis,  & 
addu(^tum  lente  expellis  non  efflando,  ncque 
feflinAndo,  inven^es  inter  inlpirationem  & 
exfpirationcm  definitum  tempus  efle  ,  quod 
horologio  metiri  licet,  odo  nempe  pulfus, 
uni  perfeftae  rclpirationi   in  (anilfimo  ho- 

mine 

n  BECKETUS  ait,  in  febre  aliquando  cen. 
tum  Sc  viginti  puifus  in  fecundo  minuto 
efle,nempe  intra  horam  7200  ffi/Chir-ip. 
183.  Olim  ita  MURALTVS  Padem. 
anat,  p.  159.  &  cgo  in  minima  febricula 
numeravi  in  me  ipfo  133. 

o  Sed  funt  qui  dub'tant.  PECHLINVS 
enim  non  infrequenter  reperit  ,  palfum 
in  una  manu  diverfo  modo  ab  alterius 
jnanus  arteria  pulfare  obfer^v.  V.  L.  IL 
&  diferte  negat,  omnes  artcrias  eodem 
tempore  pulfare  WEITBRECHT  ^a. 
Petrop.  VII.  p.  317,  feqq.  Ego,  fateor, 
divcrfitatcm  exiguam  percipio  :  nullam 
GALENVS  olim  Admitt^  anat^  VU.  c. 
i^.ncque  HARVEIVS  de  corie  proocm 
p.  3,  &  V7ALAEVS  de  fang.  ep.  J.  p. 
405.   cdit.  1641.  Conf.  CCXVll  not.  r. 


DE  RESPIRATIONE/      155 

iDine  refpondere  p.  Et  facileerit  computatu, 
quantam  fanguinis  copiam  pro  rationc  cor- 
dis  pulmo,  intra  unius  integrae  refpirationis 
ftadium,  transmittat  de  corde  dextro  in  lini- 
llrum,nempe  viginti  fere  uncias  %  fi  ex  cor- 
dis  ventriculis  duae  unciae  in  arterias  uno 
pulfu  expclluntur.  Nam  intra  tcmpus  in- 
fpirationis  &  exfpirationem  ,  pulnjo  femel 
repletur  &  femel  evacuatur:  £t  intcr  reipi- 
rationem  perfettam  &  perfedtam  pulfationcm 
definira  &  conftans  ratio  '  elt ,  nempc  intcr 

^v^rohyjy  KGLi  ^icLTo?\yiy  Thoracis ,  & 
a-v^roXriV  xcti  JicL9"oA>jy  cordis.  Haec  pe- 
ricula  faepe  ^d  terrorem  usque  in  m  e  ipso 
fufaii.  Si  vero  acr  quietus  retineatur,  pulfus 
paululum  acceleratur,  lequente  vero  mo- 
niento  retardatur,  &,  fi  perliflas  obitinato 

ani- 

p  Egregia  refpiratione  PRAECEPTOREM 
oportet    ufum  efle,    fi  conferas  D»wXXf. 

»or.  i, 

^  In  calculo  meo  I,  c-  unciae  ad  fummum 
decem.  Nimiam  polucram  ex  alieno 
experimento  Vol.  II.  p.  230. 

'  Repugnat  tamen  olim  ARISTOTELES 
de  fpiritu  t.  4.  tum  HARVEI  VS,quod 
ex  immodica  repletione  pulfus  majores 
jfiant,  relpirationes  minores,  pueris  re- 
fpiratio  rara,  pulfus  frcquens  fit  ,  in  ti- 
more,  curis,  fcbribus  pulfus  celer,  rcfpi» 
ratio  tardior  fiai  Pffl^m.  cit.p,  n.i2.Scd, 
fateor,  aufim  contra  Tantum  virum  cre- 
dcre,  &  pucris  ceierem  rcfpirationem 
efie,  &  fcbrientibus. 


IS6      DE  ^RESPIRATIONE. 

animo,  integre  deficit  ad  taftum  ».  Ergo 
inminuta  reipiratione  diminuiturcordis  adlio. 
Sed  fortiter  &  fubito  infpirando,  &  limiliter 
exfpirando,  pulfus  acceleratur,  &  hac  fola 
alterna  adione  fortiori  fada  &  crebre  repe- 
tita  tandem  febrilis  fit  ^  Porro  in  infante 
dormientefacile  ell,  &  relpirationis  vices  & 
pulfus  oculo  numerare»  Adparet  poft  finem 
plenae  relpirationis,  ex  infplratione  &  ex.- 
fpiratione  conpofitae  ,  quletem  aliquam  fe- 
qui.  Tunc  excita"  puellum,  videbispul- 
fum  celcriorem,&  refpirationem  velociorem 

fie- 

«  not.  k. 

^  Reae  SWAMMERDAMIVS„acccIerato 
mota  cordis  citatior  refpiratio  &  vicillini 
p.  80.  Nullum  duhium  eft,  per  experi- 
menta  DCXlX.not^a  in  infpiratione  non 
nimia  fanguinem  facilius  per  pulmones 
trajici,ergo  ad  cor  finiftrum  citius  redire, 
*  Sed  fanguis  venofus ,  qui  cor  irritat,  efi: 
princeps  caufa,  quare  contrahatur  DC» 
ergo  cor  velocius  pulfabit.  Iterum, 
pone  cor  citius  pulfare,  refpiratio  fiet 
citatior;  nam  pone  non  fieri,tunc,cum  plus 
fanguinis  adveniat  quam  prius ,  pulmo 
vero  non  muietur,  neque  adeo  caufa  fit, 
quare  pluri  fanguini  trajiciendo  aptus 
fiat,  ftagnabit  fanguis  inter  cor  dextrum 
&  finiftrum,  et  animal  morietur  fuffo- 
catum.  Hinc  anhelofos  perituros,  et  fere 
llrangulatos,venae  fedio  refufcitatTHRU- 
Sl'ON  p.  64.  diminuta  copia  fanguinis, 
qaae  pulmonem  immeribilem  obruit. 

«  Vide  PRAECEPTOREM  clanculum  in 
ncftram  fentmiam  rdabcntem :  confer» 
DXC\  /^ 


DE    RESPIRATIONE.     157 

Jicri  FitDM,  Ergo  hac  aucta  &  i!ium 
augcri  necefle  eft.  Ergoconltans  rhyihmus 
eit mter  cordis  &  puloionis  attionen>, 

^amdiu)  Duplici  modo  hic  refppnderi 
potelt,  prouti  vel  quaefiveris,  quamdiu  * 
aer  retineri  poflit  aperta  glottide  ,  aut 
quamdiu  gjotiide  clauik?  Experimenta 
feci  in  fanis  hominlbus,  &  multa  obfervavi 
arcaniora,  quae  ad  hanc  rem  jpectant* 
Haufi  mediocrcm  aeris  copiam,  retinui, 
vidi  non  diu  vitam  in  eo  itatu  confervari 
pofle.  Nam  aer  infpiratus,  &  glottide 
claufa  vel  ore  naribusve  retentus,  non 
quiefcit,  fed  eadem  facit  ,  ac  fi  pergeres 
novum  aerem  infpirare  y.  Aer  enim  ini 
pulmones  receptus  rarefit  a  calore,  omni 
inomcnto  magis,  extendit  partem  aeream 
pulmonis  ,  ergo  fanguinem  expellit.  Sed 
languis,  ex  pulmone  expulfus^unice  ad  cor 
iiniftrum  niovetur,nempe  venofus  fanguis, 
dum  arteriofus  In  minimis  vafculis  fiagnat, 
hinc  aliquo  tempuiculo  pulfus  acceleratuf. 
Hinc  aliquamdiu  potcft  mhiberi  rcfpiratio, 
absque  nericulo  fufFocationis,  donec  nempe 
aer  a  calore  fanguinis  ita  rarefadus  fit  ,  ut 
ulttrius  expandi  nequeat ;  tunc  enim  parte 
venofa  pulr?  onis  evacuata  ,  arteriofa  vero 
nihil  in  ver\ofarn  transniittente,  fanguis  ad 
cor  finiftrum  defiiiit  venircy  *,  tunc  etiam 

uti" 

X  DCXIX  not  a, 

y  ibid. 

y*  /\orta  aperta  firifulo  pulfu  fanguinem  da- 
bat.  feo  corde  langa.rite  vix  tertio  quovis 
quartoque  WALAEUS  de  Jaitg.  Epift.  i. 
p.  393,  edit.  1641. 


fsS        DE   RESPIRATIONE, 

utique  moriendum  cft,    cum  cor  dextrum 

propellendo   fanguini  nunc  non  fufficiat  ^» 

Hacc  morseft  fervorum  Angolanorum,  qui 

fe  ipfos  rctcnto   fpiritu    luffbcant.      Non 

ideo  nullus    omnino  fanguis  per  pulmones 

transit ,    nam   ea    portio    pergit   transire, 

quae     absque     refpirationis  auxilio  pulmo- 

nem      transiret     ,       &      omnino      plus 

tranfit    per    arterias    venasque    pulmonis, 

quam  fi  cor  quiefccrct  »*.     Verum  ea  tan- 

tum    trajicitur  copia   languinis,    quae  per 

vifcus  aequalis  cum  pulmone  molis  ,  pro 

portione  totius    corporis  transiret  ;  uti  in 

fetu  non  plus  fanguinis  ad  pulmones   venit, 

quam  pro  difFercatia,   qua   minus    rcliftic 

pulmo,  quam  fanguis  in  Aorta  fluens.  Haec 

autem  copia  fanguinis  per  pulmones  euntis, 

,  quan- 

*  Non  morimur  cx  dcfe6lu  fanguinis,  fed  cx 
inexplicabili  anxietate,  quam  facit  fan- 
juis  in  pulmonem  pulfus  a  corde  dextro, 
etiam  £  rnorte  contradili,neque  transitum 
^  inveniente,  adeoque  ftc;gnantc  in  minimis 
Nam  pulmo  fetus  minus  una  tertia  parte 
mafTae  fanguineae  transmittit:Si  tantumdem 
&fi  multo  minus  pu'mo  transmit  it  abaque 
refpirationis  auxilio,  demonflratur ,  nos 
facilc  fupervivere,ex  exemplo  hae.norrha* 
giarum,  quae  duas  tertias  et  longe  plus 
etiam  fanguinis  abstulerunt ,  non  idco 
lethales. 

a»  A  corde  arteriofum  fanguinem  inpcliente» 
etiam  praeter  vires  thoracis,  pulmoni 
aliquem  motum  iuperefle,  didum  eft  2 
DlEMERBROECKfO  p.318  etHALE- 
SiO  Hemaftat.  p.77,conf,DCVlll.p.53.S4. 


DE  RESPIRATIONE.       159 

quanta  in  fctu  transmittitur ,  in  adulto 
nimis  parva  eft  ,  ut  mortc^  fequi  nercfle 
lit,  nifi  foramcn  ovale  &  arteriofus  canalis 
aperta  manferlnt. 

Infultu  afthmatico^  Vide  hominem  aflh- 
maticum  refpirantem.  Urconatur,  ut(ibi- 
lat,  ut  cublto  Innititur,  quo  magis  pc^lus 
pollit  dilatare,  &  aflio  fcrratorum,  fcaleno- 
rum  ,  fortior  fiat. 

Moveatur)  Corpns  humamim  ita  fabre- 
faf^um  eft,  utexfabrica,  quam  a  crea- 
TOR  E  femel  perfe^^am  accepit ,  conftans 
duratio  in  eodem  ftatu  fequatur.  Hinc^ 
Quod  HfPPocRATEs  naturam  vocabat,  id 
effcdius  eft  fabricae  corpoiis  humani,  fta  a 
DEo  conditae,  ut,  quamdlu  ipfa  fuperefTet, 
ccnftaret  irrm  utata.  Ergo  deus  machi- 
nas  addidit  ihoraci,  tanto  fortiores  ,  quan- 
toplus  (anguinis  intra  idem  tempus  trajici- 
cndum  eft  ,  aut  auan^o  mag^'s  vel  vaia  ,  vel 
ipfe  fangu  s  huic  tranfitui  refiHunt.  Siergo 
quaedam  fanguiris  copia  dcfinita  fit,  quae 
pcr  pulmones  dati  homin^s  npte  trrinsmitti 
poteft  ,  dum  quiefcit ;  nunc  autem,  in  eo- 
dcm  homine,  amotu  mufculari  fang:uinis  ac  • 
cclerctur  ,  aut  moles  movenda  augeatur, 
dum  fanguis  in  ven'spriusftagnans,  rr.otus,& 
maflae  fanguinis  redditus  eam  auget  ,  & 
nunc  duplo  plus  fanguinis  transmittcndum 
eft;  vel  demurn  caufa  fit,  quare  fanguis  aut 

Eulmo  ,  duplo  magls  refiftit,  in  omnibus 
is  cafibus  rcfpiratiG  duplo  major  fict :  & 
ii  fanguis  decies  celerius  fit  permittendus, 
decics  celerius  refoirabiti  r  :  laborabunt 
ncmpe  Sraleni  musculi ,  H  Cucullaris,  & 
Rhomboideus^  &  Serrati^  &  omncs  aliquid 

con- 


i6o    DE  RESPlRATiONE. 

conferent  ,  ut  rerpiratio  quam  citiflima 
fiat  &  fQrtifTima,  &  pulmo  idoneus  red- 
datur,  qui  eodcm  tempore  plus  fanguinis 
transmittat.  Jdem  autem  elt,  an  copia  fan- 
guinis  ,  an  refiftentia  duplo  major  lit.  Si 
praeterea  pulmo  ipfe  immeabilis  fuerit  ^^, 
duplex  inde  orietur  reliftentia,  &  duplo  magis 
agere  opoitet  musculos  refpirationi  praefe- 
«Jtos.  Hinc  in  morte  ,  ubi  fanguis  inclpit 
flagnare  &  condenfari ,  vel  in  peripneumo- 
nia,  adeo  magno  conatu  laborant  mufculi 
voluntarii  refpirationis  ,  horribili  certe 
foe^taculo,  ut  aliqua  ratione  aliquid  fangui- 
nis  per  pulmones  transmitti  poflit  ^^.  Vi- 
deas  in  his  hominibus  totum  pe^us  adfcen- 
dere  ,  &  a  diaphragmate  violentiffime  in- 
trorfum  trahi,  confentientibus  ornnibus  in 
corpore  viribus ,  &  inftrumcntis  etiam  in- 
folitis,  quo  aliquam  in  agcne  ifto  lcvatio- 
nem  malorum  procurent. 

Lenta)  Inter  omnia  figna  optimae  vale- 
tudinis  princeps  eft  pulfus  tardus  ,  &  refpi- 
ratio  ,  quae  absquc  motu  pefloris  aut  ai^dc- 
minis  vifibili  ,  &  ab^que  fibilo  perficitur, 
qui  cxaudiri  poflit.  Hisenim  fignls  cogno- 
(cimus  pulmones  lentiiTime  inflari,  quies- 
cere,  evacuari.  Sed  haec  tarditas  demon- 
ftrat  fanguinem  acquabihter  moveri,  ab$- 

que 

'*^^  Ut  asthmattcvs  e3f  fcirrho  glandularuTn ,  ex 
vcficularum  infiirtu,  ex  convulfione  ner- 
vofa  &c. 

^^  DCXXr.  m.  Olim  GALENVS  pro  axM 
omate  pofuit  ,,  velocitas  refpirationis 
coniitatur  parvitatem  ,  dc  util'  refpir, 
L.  I. 


DE  RESPIRATIONE.*      i6i 

^ue  obftaculo  :  &  nunquam  quiefcere ,  & 
nuUam  in  fanguine  craflitiem  ,  nullam  in 
pulmone  refiftentiam  efle,  quae  humorumper 
omniapulmonum  vafa  circulationemiaequa- 
bilem  circumduaionem  impediat. 

Tujft)  "  Saepe,  quando  vena  a  chirurgo 
aperta  eft ,  fanguis  non  falit ;  jube  tunc 
acgrum  tuflire  :  quo  momento  temporis 
tuflict  ,  co  fanguis  plcno  profilict  rivo. 
Apparct  evidentiflime,  omnino  ab  adiione 
pulm.onis  promoveri  fanguinem  arteriofum  & 
venofum  ,  &  augeri  hanc  aftionem  a  pro» 
funda  infpiratione ,  &  forti  cxfplratione* 
Verum  id  ipfum  vocamus  lufpirare  ««:  & 
idem  manifefto,  perinde  uti  tuflis,  fanguinis 
motum  accelcrat.  In  pleuriti^Ie  ,  quando 
fanguis  ex  fefta  vcna  cclTat  exfilire  ,  fufpiret 
aeger  ,  &  fanguis  velociter  profluet.  Scd 
nolet  acger  prae  dolore,  creo  Chirurgus 
aquam  frigdam  jubeat  in  faciem  fpargf» 
ut  fe  retrahat  aeger,  &  fanguinem  conatu 
promoveat;  vel  vinum  calens  propinet ;  vcl 
calidum  acetum  praebeat  fubolfaeiendum, 
acris  enim  vis  aceti  vix  ad  pulmones  perve- 
nerit,  quin  tuiFis  continua  fortisque  fucce- 
dat.  Scd  tunc  fanguis  ad  nutum  fluet. 
Nempe  ab  exfpiratione  fanguis  venofus 
celeriusad  cor  finiftrum  fluit,  crgo  arteriae 
totius  corporis  plus  accipicnt  fanguinis  a 
cordc  5  plus  etiam  venae  ab  arteriis,. 

InfpU 

^^  Not.  «•  Tpfi  finus  cerebri  in  tufli  clcvantur; 
SLEVOGT  de  durik  matre  n.  f o. 

cc  HALES  DXIX.  not.  ^.  Non  ergo  nocent 
in  mocrore  fufpiria ,  uti  thrustoh 
p.  70.  aut   N.   FONTANVs,  qul  ex   ca 

Tom.  k.  L  caufe 


i6z    DE  RESPIRATIONE. 

Infpiratio)  Fetus,  quando  primum  ex 
utero  materno  emcrgit ,  pulmonem  habec 
&  thoracem,  a  pulmone  &  thorace  adulti 
hominis  non  divcrfum  ,  nili  foramine  ovali 
&  A\xt\\i  arteriofo.  Verum  idem  acrem  in 
thorace  nuUum  habet,  imo  vero  pro  aere 
aquam  in  area  aerea,  Neque  fua  fponte  fubit 
aer,aut  vi  fua^hoc  olim  crcdidi^fed  cogor  retra- 
itare  ^^,  vidi  cnim  in  fetus  exclufi  pulmo- 
nes  aerem  non  fubire,  cum  glottis  tota 
patula  effet.  Ergo  pulmo  pettus  fetus  lobit, 
quia  fetus  peflus  luum  per  proprios  thoracis 
musculos  dilataL  Ergo  prima  tetus  aaio 
erit  thoracem  dilatare,  quamcontinuo  cxfpi* 
ratio  lequitur.  Sed  quare  fctus  rumpit 
membranas,  ut  poffit  infpirare?  an  ex  con- 
lilio,  nonaufim  definire,  id  vero  certum  e(t, 
infantem  tamdiu  calcitrare  ,  donec  mem- 
branas  perruperit ,  &  aerem  infpiraverlt, 
quando  vero  femel  refpiravit  ,  continuo 
quicfccre. 

Exfpi^ 

caufa  „  absccfTum  in  auricula  cordis 
natum  rcccnfet,  conf  c^  reff.  p.  61.  Imo 
vero  beneficia  naturae  funt ,  quac  fangui- 
nem  morantem  per  pulmones  puifant. 
Clamor  8c  lacrumae  profunt  pueris,  augent 
clrcuktionem  fanguinis  &  pulmonis  a£ti-i 
cnem  l  a  n  c  1  s.  de  ccrde  p.  ^8. 

^f  Hujusmodl       PITCARNII       &       BAG- 

L  1  V  1  ( p.  44.f .  4f  4. )  &  alioruni 
fententia  fuit  „  aercm  nempe  ponderc 
thoracem  fubire  ,  &  caufam  clTe  quare 
Ihorax  dilatetur.  Sed  adparet,  deprede 
fepto  ,  poiTc  ftrida  etiam  glottide  tho« 
raccm  iVJatari  ,  ut  plura  non  addam. 


DE  RE3PIRATIONE.     163 

Exfpiraiio  aniinae  in  omnibus  linguis 
totius  orbis  eft  fynonymon  moriis: 

Vitaque  cum  gcmitu  fugit  indignata 
fub  Uii  bras. 
Nempe  haec  ultjmacorporis  aflio  eft  ,  quae 
non  fit  vi  corporis  noftri  aut  vital^aut  volun- 
taria  ;  lcd  ea  vi,  quam  cum  omni  alio  etiam 
inani^iiato  corpore  communem  poflidet. 
Haec  adtio  ideo  fe  exferit ,  quiadelinentibus 
agere  vitae  viribus,  &  musculis  intercoftali- 
bus  p  ralyticis  faftis,  fegmenta  cartilaglnea 
coftarur'»  ex  proprlo  elatere  reiiliunt  gfi, 
coftasque  deprimunt, 

Auruulae)  In  cane  vivo,  dillefto,  cor 
quiefcit,  fed  mauriculis  ^'^  parvus  trcmulus 
motus  fupereft ,  quafi  undulans,  quia  nempe 
ferius  cor?  quam  ulla  alia  pars  refrigeratur, 
hinc  auriculae  conftriftae  in  cor  nondum 
rigidum  pergunt  evacuari. 

Palpitant)  Imo  vcro  faepe  poft  ipfam 
veram  mortem,  Corpus  humanum  habet 
vafa  &  fibras,  quas  vitalis  calor  ampliflimas 
reddit.  Calor  enim  aequabiliter  quodcun- 
que  corpus  expandit  in  omnem  partem.  Sed 
moribundo  homini  calor  paulatim  deficit,  & 
totum  corpusredit  ad  gradum  caloris  ,  qui 
in  atmosphacra  eft  ,  &  in  nullo  mortalium 
ad  vitam  fufficit  "  :  Mortuus  autem  etiam 
frigidior  redditur  moribundo.      Sed  ea  rati- 

ore 

sg  DCXXI. 

hh  CLIX.  i  k.  l. 

i*  Acrem  etiam  in  ipfo  aequarore  'p.  ^18.)  aut 

inaeftivis  ardoribus  (p,  i4f.)  frigidiorcm 

cfte   faaguiiie    noftro  ,    fapientcr     vidit 

L  2  SAN^ 


j64      DE  RESPIRATIONE. 

»ne  frigefcit,  ut  partescxtimac,  quae  3crerri 
€xtcrnum  contingunt  ,  priores  refrigeren- 
tur,  atque  fe  contrahant  ,  dum  interiores 
p3rte«  adhuc  calidae  fnnt,  &  dilatabilcs. 
£ed  ad  cor  calor  major cft.     Ergo  venae  orae 

frigo- 

SANCTORIVS  m  i.  Wen  'Avicm.  qui 
primus  thermometrorurn  ad  medicinam 
faciendim  ufum  pcrvidlt  ,  poft:  cum 
«utcm  swAMMRRDAM  derefpir.  p.iir. 
Scd  ethm  aerf  m  fan^uine  frigidiorem  cfle 
vidit  MAGATus  de  rara  medie.  'vuln^^ 
l  c.  I  o.  p.  I  - .  cdit.  Venet.  1 6 1 6.  &  intcr  rei 
centiores  woif  abfichten.n  108.  Imo  ipfac 
crucae  calent  duobus  fuper  aerem  gradibus 
MARTlNE  tle  calor,  Anim.  p.  5^0.  5^t. 
apes  vero  congcftae  aeftum  generant  In- 
credibilcm,  970  Fifces  aquam  (uam  (ino 
gradu  fuperant ,  quints  vero  teftudincs 
IDEM  p.  ;^i.  Non  ignoro  errnaceo  fan* 
guinem  frigidum  tribui  SCHRADER. 
Dee.  II.  nif.  57.  Sed  8c  hoc  animal  calere 
LANCISTVS  decorde  p.  10.  ^  ROB- 
INSONUS  demonftrat  in  epifl.  fofth. 
ad  RATVM  ,•  &:  hycmc  frirrere  aeftate  vcro 
calere  LISTERUS  ait  de  ^«;w#r  p.io^.uti 
alii ,  qui  hyeme  fccuerunt,  mutum  ani- 
mal  repererunt,  MURALTVS  aeftate 
vocale  Vademec.  p.  16 1 .  Non  ignoro,  quae 
idem  Clar.  MARTINEaddit  „  homincm 
nempc  tolerare  ardorem  aeris  aeftivi  96» 
&  1040  ^  balnei  1000  p.  ^oo.  imo  ver* 
acrcm  Monspelii  aliquando  fuide  21 1'^ 
quodeaorme  eft  p.  510.  511.  cum  p.  ^Jf- 
^  ?<5.fui  corporificalorem  97. 8c  p^.i^raduum 
faciat.  Verum  cum  eo  calore  calor  fan- 
guinis  continuo  crcfcit,  8c  pergitfubpe- 
rare.      Jn  tcrtiana  fcbrc  ipfc  invcnit  cffe 


DE  RESPIRATIONE*      165 

frigore  contradtae  humores  ex  toto  corporc 
ad  cordcxtrum  derivant  ^^,  &  faciunt,  ut 
aliquo  temporc  adhuc  pulfare  poflir.  Hinc, 
qui  monbundus  faciem  adhuc  calidam  & 
turgidam  habuit  >  pallcbit  idcm  &  dctume» 
fcet,  quando  fr  giaum  cadaver  faitus  cft. 
Vcrum  etiam  inhoc  perfcdo  cndavere  cor  ad 
aliquam  palpitatior.em  cxcitari  poteft  aqua 
per  venam  cavam  inmifla.  trgo  hi  moius 
leihales  fiunta  contradtionc,  quac  a  frigore 
oritur. 

Gravis)  Acr  gravior  "  ita  magis  urgct 
vafa  aerea  ,  uti  pondus  majus  eft.  Scd  in 
ea  ratione,  qua  asrea  vafa,  in  eadem  fangui- 

nea 

loi-oad  leS':^  p.  54.1.  Et  woLrius  cx- 

emplum  narrat,  ubi  ex  calorc  manus  thcr- 
mometrum  diffiliit  1.  c. 
kk  CCXill.  DC 

"  DCV.  not  /  In  aere  tamen  nimium  con- 
preflb  ,  animalia  pcieunt  j  Mus  in  acrc 
dupio  denfiori  periit,  &  mufcac,  fcd 
tertio  die  STAlRS.     Mus  qui  loleraverat 

acrcm  ad  5cad  "^  conprcllum,  pcnit 

3.7  b 

inaercad  ^^  fui  conpreflb  BOYLE  exp. 

fhyf.  rnech.  Con\\\.  p.  97.9^.  MUS- 
SCHENBROECKlVS  piices  in  aere  tri- 
plo  denfiori  perire  vidit  1»  €♦  p.  11 9.  Valde 
confcntit  rationi,  definitam  cfTc  rationem 
virium  contradtilium  pulmonis  Iiumani 
ad  pondusaeris,  8c  laediiiomincin  ,  aut 
homini  fimile  aniraal ,  qjando  acr  infi- 
gnitcr  ab  ea  proportione  rcctdit.  Diutius 
L  3  autcm 


i66     DE  RESPIRATIQNE. 

nei  canales  premuntur.  Quando  ergo  aer 
4wplo  gravior  faflus  eil ,  vafa  pulrrionis 
ulique  vi  duplicata  ad  pleuram  premcntur, 
ardlJora  fient ,  refiftent  cordi  dextro  ,  idque 
continuo  fortius  facient,  doncc  fanguinem 
omnino  non  transmittat. 

Levis )    Acr  levis  ^^  vafa   aerea  minus 
diftendit.  Ncmpepulmo  perpetuo  vim  fuam 

con- 

autem  vivuut  in  aere  conpreifo,  quam 
1«  raretado,  quia  cont/nuo  ejus  vim  con« 
primentem  diminuunt  animalia,  deflrufto 
elatere  aeris  not.  rr, 
mm  Mufcae  percunt  in  vacuo ,  gc  aere  ad  duas 
tertias  rcdudlo ,  vivunt  autcni  in  aere 
dimidio  ,  quam  atmofphacra  leviorc 
BOYLE  1.  c.  p.  112.  alia  veto  animalia 
cito  languent ,  ut  adparet  in  experimen- 
tis  ad  vacuum  pcrtinentibus  ,  prius  enim 
animal  languct  ,  quam  aer  totus  eduiSlus 
eft.  Chlor is  in  aere  dimidio  rariori  vo- 
niuit,acgrotavit :  tum  mus,  alauda  in  aere 
tribus  quartis  pondcrc  fuo  minuto  periit 
intra  duo  minuta ,  ctfi  aves  aeri  rariori 

adfuctae  fint      Vipera  in  aere  ad  •jr*  rcdii- 

ao  vixit  horis  6a  Haec  BOYLE  Thil. 
trans.  n.  6 j.  Mus  in  aere  una  quarta  parte 
leviori  acgrotavit  IBID.  Laccrtus  in  aere 
dimidio  rariorc  languide  vixit  IM.  n.  1 7. 
8c  ipfa  vegetatio  inpeditur  p.  176.  Sed 
longe  magis  tuncftus  cft  acr  iUe  faftitius, 
quem  corpora  varia  generant  fermentan- 
do,  eiFcrvefcendo  &c.  LxyiUI.  In 
eo  acre  mus  eontinuo  pcriit  BOYLR 
Meck  Exp.  l.c.  p.  lOj-,  &  ipfc  limax,  qai 

vacu' 


DE    RESPIRATIONE,    167 

eontradlilem  cxercct ,  fcd  pleurae  adplicatur 
dilatatus ,  quia  vls  musculorum  mefochon- 
driacorum  minor  eft  vi  aeris  in  pulmonem 
urgentis.  Fac  nunc  acrem  duplo  minus 
premere  In  pulmones,  tunc  musculi  mefo- 
chondriaci  duplo  fortiores  erunt ,  duplo 
magis  fe  contrahent ,  &  agent,  uti  in  fpa- 
fmoconvulfivo  agunt,  potcriique  niors  fieri 
cx  conltrifto  pulmonc, 

Humidus )  Quia  totum  pulmonem 
repletn^ 

Siccus )  Quia  vafa  pulmonalia  cxi- 
fpantur. 

Calidus)  h  ut  levis  agit^  frigidus  autemi 
adftdliones  polfidet  aeris  gravis  00. 

Renovatur)  Hoc  omnino  non  intelligo. 
Omne  animal,  imo   vero   omne   vegeta- 

blle 

vacuum  perfert,  p.  110.  &:  colubcr  pariter 
vacui  tolerans  p,  108.  &  aviculae,  &  apc5 
muscaequep.  loo.  101.&  ranae  pcreunt 
MUSCHSNBROECK  i«Ce»?ew^i«w  p.125. 
pridemque  hoc  aeris  genus  ad  viram  alen- 
dam  inutile  effe  definivit  MAYoW  de 
nitf.  aer.  p.  ij-o. 

«n  Qui  plerumque  noxius  eft  8c  catarrhos  fa- 
cilegignit.  Nam  aqua  non  elaftica  eft, 
Sc  frigore,  quo  aerem  ex  ratione  ponderis 
fuperat,  humores  cogit.  Ignis,  qui  aquam 
delet ,  aeris  faditii  noxas  corrigit  e  l. 
c  AM  E  R.  de  antl.  Vneum.  utiL  p.4.0. 

00  Noxae  acris  levis  corriguntur  a  frigore. 
Certe  aerem  tertia  parte  rariorem  in  fum- 
mis  montibus  facilc  ferri  expertus  fum. 
fcd  ibi  frigus  perpetuum  cft, 


i68     DE    RESPIRATIONE. 

bilc  pp,  quod  millcnis  cxpcrimcntis  confir- 
matum  elt  ^i,  moritur,  quando  in  aerem 
includitur,  qui  non  rcficitur  novo  aerc* 
Sere  femen  bonum  in  tcrra  optima  ,  &  ca- 
lore  acris  eo,  qui  optime  tuae  plantac  alen- 
dae  conveniat  ,  in  vas  aerc  plenum  ;  fed 
claude  hoc  vas,  ut  nihil  quidquam  aeris  in 
id  fubirc  qucat,  &  nihil  cxeat  viciffim, 
brcvi  ccrte  videbis  plantulam  tuam  languere 
&  cmori. 

Pone 

PP  Ipfe  V.  g.  mucor  BOYLE  1.  c.  p.  1S4: 
iSf 

5^CC11L;».  Aliquamdiu  poflumus  e©dem 
aere  furfum  6c  dcc  rfum  trufo  reipirare 
Vi^  iii  s  L  ovr  Mem  deVAcfid^  1758- p.  96. 
5^7.  idque  potcft  chamaeleon  ,  qui  „ 
ad  crepaturam  inflatus  tamen  alterne  re- 
Ipirat  p  A  R  I  s  1  N  1  iu  Cajuario.  Idem 
in  cane  experimentum  eftcHEsELDE- 
Kii  fitnat.  p.  »05-.  qui  ligata  poft  infpi- 
tationem  afpera  pergit  refpirare.  Sed 
diu  non  fcrimus.  Infantes  hac  morte 
non  rari^Time  pereunt  scHREiBERde 
lacmmis  ^  fletu  n.  9^.  edit.  :  if /I 
Hiftoriac  hominuLn  £cpultorum,cumvive- 
rcnt,  &  in  fandapilis  exftindlorum  huc 
pertincnt.  Horao  a  tcrrae  motii  femife- 
pultus,  ex  non  fatis  renovato  aere  odavo 
dic  periit  camkrar.  E^^ft.  Taurin.  p.  79. 
Nive  fepulti  diutius  fuperfunt  idem 
p.  66.  forte  a  frigore  augcnte  acris  elatc- 
rem.  In  puteis  iDSMp,  52.  Schart- 
^OEKEK  fuite  des  con),ip,  if.  phil.tr. 
^fo.  in  cellis  p.  }®.  in  cloacis  c  a m  e  r  8c 
TEiCHMEYER  diff.  de  mufto  ferment. 
p.  7.    ftagnans  aer   vencnofas  qualitates 

acqui- 


DE  RESPIRATIONE.    169 

Ponc  animal  quodcunquc  in  vas  vitreum, 
plenum  optimo  aere,  fed  claudc  hoc  vas,  & 
pcribit  animal  intra  brevc  tcmpus,  ctiam  fi 
iKufca  fueric ,  in  ampliflima  fphaera  vitrea 
inclufa,  autpaflcrculus  in  vafc  vitreo  centumi 
paflerum  facile  capaci.  Si  thermomentrum 
in  hoc  vas  dimiferis ,   adparebit  aerem  in 

clau- 

acquirit  wottaBfahten  p.vSo.ctiamm  gu* 
biculis :  in  fepulchris  demura  b  a  r t  n.tned. 
Dan.ip,  416.  In  fodinis  aerem  cuniculo- 
rum  caecorum  inagnis  follibus  renovarc 
BccefTe  eft,  ne  operarii    fufFocentur:   & 
«rinatores  exiguo  tcmpore  duonim  roinu^ 
torum  acrem  campanae  luae  confumunt, 
uc  novo  egeant,    b  o  y  l  e  digrejf   de  ufa 
refpir.  An  vcrc  dreselivs  praeftitit, 
quod  promifit  „  cfficerc  ncmpc,  ut  uri- 
fiatores  data  copia  aeris  diu  vivere  qufant? 
Ita  BOYLEUSlc.  &  MOMCONYS  It. 
II.  P.  1.  p.  jf.    SINCLARIUM  video  ,. 
aeris  tantum  fubaquaniadtulifle,quantum 
f>rohora  fufficcret,  apud   SALZMANN 
lc  p.  10   II.  Sed  non  SINCLARIOfo- 
lum  aeceffe  fuit  hunc  aerem   ex  appenfis 
phialisrenovare,  neque  SChOTTVS  folus 
aeremdebilitariin  campana  monet^      Ve- 
rumnofl:rotcmporeCHESELDEl>JD.i76. 
„  nienfuram  acris  anglicam  (galon)  fingulo 
minuto  confumi  doeet ,  ut  non  videatur 
huic  confumtioni  verum  remedium  in- 
▼entum  cfle.     Porro  in  animalibus  omnis 
generis  confentiunt  experimenta.      Felis 
in  acrc  agitato  ,  refrigerato,  nitrato  ,  fed 
«on     rcnovato    tamen    pcriit    TaBOR 
Bxerc,  Med.  p.    175.  &  mus  nihil  adju- 
L  jr  vanto 


«70      DE  RESPIRATIONE. 

rlaufo  vafe  eumdem  gradum  caloris  con. 
lervare  cum  atmosphaerico  aere  ".  Sub- 
eft  ut.que  ignoti  aliquid.     Chemici  dixcrunt, 

KAVMUNDUS       tULL.VS      &      SENDIVO- 

^Z:  a""'^  '"^^''<=  ^'^2«  fplritum,  qui 
n J  ^ff ''  contumatur.  &  perpetuo  rcge- 
ne  andebeat  ex  tota  univerfuate  rerum  ctr- 
potearum:    nl  id  fiat,   jam  aerem  ,    aje- 

bant, 
vante  frigore    artificiali    BOYLE    Fhil 

« aN mobferv.  circa  viv.p. i Si.&arcs. & 
valde  dto  quidem,  pereuntetiamnoro  ad- 
miffo  aere  BOYLEfM.  f^^«,  n.  6  j.p.  «« 
97« mufcae intra triduum  STAIRS. Ranas 
autem  quatriduo  fupereffe  vidit  BOYI  E 
P-ap.jag^  infe<a3  iieeat  laedi  BAZIN 
»;«£■»' f'    ^""  '^'"  ''*'*<?"<=  refpiratione 
o,fnT«.        "''  "^'5"'=  P"''"'e  aeremin- 
quinant    aut  confumunt.  ncquedemum 
per  ambages  pulmonis  fauguinem  urgere 
«ebent      unico    corde   praedita.       Hinc 
aerem  leyem  Gr^tto  del  Cane  ferunt  ranae 
«    teftudines     CONNOR    J.  c.   p.  d* 
Confer     MUSSCHENBROECK     I.    c 
Pn;, 

•^  Scd  ratio  nunc  nota  eft,  acris  elafticisatem 
animalia  mclufa  minuere.  ut  unain  deci- 
mamquartam  partem  aeris  elaftici  amure 
confumtam  viderit  mayow  de  nitr.  aer. 
P.  90- 9J-  unam  trigefimam.vero  BOyjLE 
{  cp  SS.tnm  aerem  ex  animale  exhalante 
leviorcm  cfte  p,  iio.  halesivs  vcro 
aglirepene  vigefimam  feptimam  veget. 
P*t.  Exf.  107.  8c  alias  dccijnaro  tertiam 


con. 


DE  RESPIRATIONE.      171 

bant ,  confamto  vitac  fpiritu ,  ad  vitam 
fuftentandim  inhabilem  reddi.  Hunc  vitac 
fpiritum  ,  monebant  ,  a  nemine  inve- 
niri ,  nili  a  vero  philofopho.  Verum 
nunquam  potuerunt  exponere  ,  quid  fit 
ifte  vitae  fpiritus.  Dicam  aliquando 
aliqua  de  hac  re  in  pnblicis  Prae- 
lediionibus,  quando  de  cauiis  mortis  fub- 
itaneae  agam,  nequevulgaria,  neque  inutilia 
(F2LDM.1732  ««. 

DE 


confumi  vidic,  Sc  rcfpirando  ipfc  intra 
duominutacumdimidio  o£todecim  uncias 
aeris  elatere  privavit  Hemajiat^  p.  104,, 
ctfxi«  cubicos  pollicesaeiispro  eo  tem- 
pore  non  fufficerc,  quin  refpiratiodifficilis 
fiat.Ita  fitjUtftcr  dilatandis  pulmonibus  non 
fufficiat,  &  perinde  uti  pifces  nif  riamur, 
quando  in  leviorem  aercm  transfcruntur. 
Haec  prima  ratio  cft.  Altcra ,  quod 
animalia  acrem  cxfpiratum  humidis  ct 
noxiis  particulis  inpraegnent.  hale- 
s  I V  s  eumdem  aerem  vidit  a  refpi- 
rationc  fua  fuifTe  inpraegnatum  una 
nona  parte  humiditaus  Hemaftat.  ^-3^7. 
ct  mus  in  eum  aerem  dimilTus,  in  quo 
aiter  perierit,  intra  tria  minuta  horae  perti 
iit    BOYLE  1.  c.  p.  109. 

Omnino  optabile  foret ,  ut  praecepto- 
Ki  s  felictores  difcipuli  codices  publicarum 
praek£licnum  manufcriptos  publico 
darent,  quosiLLE  maxima  cura  medi- 
tata  et  multis  experimcntis  ilkftria  fole- 
bat  recitare.  Paucas  ego  poffide©,  et  luci 
deftiiio. 


17^  )    o     ( 

DE   VOCE,    LOQUELA,    CANTO 

RISU,  TUSSI,  OSCITATIONE, 

STERNUTATIONE* 

DCXXVI. 

Vox  vel  fufurrus  eft  ,    qucm  conjunflis 

Viribus  organa  vocalia  producunt,  aegre 
percipiendum  :  vel  vox  clara,  quae  oritur  a 
fono,  qualem  prius  dixi,  fed  multiplicato, 
per  trcmorcm  clafticae  durae  matris,  omnia 
offa  &  ligamenta  obducentis.  Ita  nos  am- 
MANNvs  docuit  *  ,  quem  in  hoc  negotio 
folum  audiendum  clTe  puto,  Dcmonftratur 
facili  cxpcrimcnto.  Qui  fufurravcrit,  quafi 
ia  aurem  amici  locuturus  ,  manum  capiti 

ad- 

?  Ammannus  </<?  lo^uela  c.  1-  p.  23.  cd. 
I  Tzy.docetacrem  per  ar6lillimam  glottidem 
cffl^ri  pofTe,  absque  voce,  hinc  p.  24. 
neque  a  morte  vocem  fieri  poire  :  Ergo 
ut  fiat  efflatio  fpiritus  fomri^  mufculos  la* 
ryngis  a  cerebro  detcrminato  modo  in* 
fpiratos,,  movere  cartilagines,  has  reniti, 
&  cx  confii6iu  harum  potentiarum  tre- 
morem  edi,  qui  pedoris,  capitis,  k,  to- 
tius  corporis  ofTibus  communicetur  p. 
26.  31.  Sed  praeterea  fonum  f,  vocem 
a  fufurro  dudum  diftinxerunt  holderus 
Elem.  ofSpeech.  p.  47.  &  wallis  p  3. 
iidemque  viderunt ,  voceiii  a  fufurro  dif- 
ferre  tremoribus  &  undulationibus  la- 
jyngis,  adeo  ut,  dum  furdi  docentur, 
non  alia  ratione  pofHnt  doceri,  ut  veram 
vocem  edant,nifi  manum  furdi  ad  loquen- 
tis  laryngem  admoveris,  ut  tremorem 
organorum    percipiat    amman.     p.  Sz. 

S3.    RAPHEL    C.    1« 


DE  VOCE  LOQUELA  &c.   173 

adplicet,  reperiet  cranium  quiefcere :  fed 
jdem  tremcre  percipiet,  quoties  clara  voce 
loqui  conabitur  ^ 

Exjpirathne)  Poteft  etiam  vox  parari  in 
infpirandi  aflu,uti  in  €^7.rt^p//5/v9o/f "".Sed  hacc 
vocis  fnecics  rarior  eit. 

Cau/as  ar^anUs)  Hae  ncmpe  caufae  ^^ 
quae  pulmonem  conprimunt,  h  aerem  per 
afperam   arteriam    exprimunt. 

jrperam  arteriam)  Quamdiu  aer  pcr 
afperam  arteriam  excurrit ,  nullum  fonum 
faciet^S  Idcm  verfus  laryngcm  motu«  oc- 

cur- 

b  An  ab  ifla  caufa,  an  a  mota  cute  ? 

c  Quales  utique  dari  in  rerum  natura  deif 
fendlt  F.  M.  ab  helmont  alphah. 
fiatur.  p.  22.  Ex  turnebi  ob- 
fervatione  cxemplum ,  in  Oecommia 
FOESivs  excitat  Aliud  exemplum 
folet  cx  RHODiGiNo  citafT.  Neg^a* 
vcrat  aliter,  nifi  in  Tpiratione,  fonum  fieri 
FASRicivs  de  Larynge  P.  U,  c.  V, 
Sed  periliflimus  harum  rerum  a  m* 
MANNVS  vetulam  vidit  infpirando 
loquentem  p.117.  In  tufTi  pertinaciori  vox 
etiam  oritur  ab  aere  in  afperam  arteriam 
rcdcunte  dodart  Mem.  de  /*  Acadm 
1700.  p.  323. 

*  DCXXJI. 

•  Hinc  in  vulneribus  afperae  arterlae  aphonia,' 

la  M  o  T  T  E  (E,hir.  compLU.  ohf  CCXIL 
&  Acad.  de  Chir.  T.  I.  p.  II  p.  194.^ 
iii.p.  135.  &c  ideinque  eventus,fivulnera 
anatomico  cxperiroento  infli£la  fuerint 
H.  FABRiciVS  de  larynge  II.  c.  4. 
Nullus  ab  aere  fonus,  prius  quam  glot' 
tidem  adtigerit,  sghelhammbr  p.  26« 

&C»    OODART    1*  €•  p;   319, 


174      DE  VOCE  LOQpELA  iic. 

currit  duabus  cavernulis  ^  cartilagineis,   five 

cellu- 

^  Supra  veram  glottidem  LXX.  not.  30. 
CXCIV.  not.  if.  fed  proxime,  ponuntur 
ventriculi  laryngis,  caveae  nempe  para- 
bolicaey  in  oftio  fuperius  8c  poilerius  am<«, 
pliores,  fundo  anteriori  &  inferiori  angu« 
fliores,  latiores  paulo,  quam  profundac 
(morgagnvs  tamen  profundiores  facit, 
j^al^v,  1.  T.  11.  f.  4.}  quae  utrinque  a 
cartilagine  arytaenoidea  ad  thyroideaixi 
usque  producuntur,  fere  transverfae  ,  a 
pollerioribus  antrorfum. 

Hae  caveae  finiuntur  duobus  liga- 
mentis  hb  arytaenoideis  cartilaginibus, 
euntibus,in  faciem  polleriorem  cartilaginis 
thyroideae,  in  partem  mediam  &  fupre-» 

mam    MORGAGNVS   p.  16. 

Horum  inferiora  funt,  quae  glottidem 
veram  efficiunt,  valida  morc.  !•  c.  f.  2. 

g.   g.    &   f.  3.    WINSLOW    n,  436.    WAL- 

T  H  E  R  </^  Laryng,  tff  ^oce  &  de  ohef,    i^ 

'VOr.   p.    3.    CAS3ER    T^   Xlll.   f.  Xl.     EE. 

WEiTBRECHT  fy7ide$mQLf\  82.  d.  Supe* 
riora  MORG.ib.f.  f.WINSLOW  n.  431. 
WALTHER  L  c.  c  A  s  s  E  R.  D.  D. 
WEITBRECHT  1.  c  e.  p.  ^j^.mollia, 
fiunt  ex  duplice  merabrana  laryngis,  quae 
eadem  ventriculos  veilir,  intus  mucoia  & 
poris  perforata  MORG.  p.  17.  WINS- 
LOW  n.  436.  VERHEYENVS  p, 
t88.  &  olim  ARANTIVS  obf  anuu 
c.  31.  videiitar  unicum  ligfimentum  fe- 
ciffe,  Exteriores  his  vcntriculis  adcum- 
bunt  mufculi  Thyro  arytaenoidei  morg. 
P.  16.  WALTHER  de  obe/l  et  ^tfr.p.3. 
eosque  cum  Thyreo-Jiaphylinis  conprimere 
poflunt  i©EM  Epijl*  pofi  Valf.  VUI. 
n.  it. 


DE  VOCE  LOQUELA  &c.    175 

cellulis  conniventibus,  aMORGAGNog  me- 
lius,  quam  ab  aliis,  defcriptis,  in  quas  ab  in« 
ferioribus  adfcendens,  &  repulfus  a  refiftcn-. 
tiacoarttatarumcartilaginumarytaenoideon, 

co- 

8  GALENO  bcne  noti  fusrunt,  qui   aerem 
efflatum    in  has    caveas     fubire     dixic, 
quoties  claufa  epiglottide   viam   non  in-i 
veniret,    de    util.  part.    L.   Vll.   c,     )3. 
EUSTACHIVS   T.  XLII.  f.  Xl.  mdi-- 
cafie  videtur,   fed  oppido  obfcure.   CAR, 
STEPHANVS  utcunque  defcribit  L.  11. 
c.    4  2.      VALVERDUS    vix   nifi    no- 
minat  p.  225.  Ncgledos  aVESALIO 
&    FA  LLOPJO,  LAURENTiVS  pro 
ncva  re  piopofuit,  L.  IX.  c.  16.  SEVE- 
RINVS  autem  PiNAEUS  renovavic  ex 
GALENl    mente,  Praef.  ad  /.  de  n)ir^ 
ginit  not.  p.  28.  HIERONYMVS  FA- 
BRICiVS   ex   equis    de   Laryng,  c.    13. 
bobus  &  fuibus  defcripfit  c.  11.  in  ho-' 
mine    vero   utcunque   pingit    f.  2  4..    C 
CASSERIVS  delineat  ex  cane  T  IX.  f. 
lO.C.  ex  porco  T.  X.  f.  9.10.  fr  brevis- 
fime  delcribit.    L.  J.c.XV.  CASPARUS 
BAUHINVS     addidit    aliquando    cibos 
illabi  theatr.  p.  538.  Sed  &  C  A  S  P  AR 
BARTHOLINVS  eosdem  irdicat  lnft\t, 
anat.  p.  233.     eademque  verba    repetit 
filius  p.    44.3.  ex    BAUHINO     fumta, 
mi    RIOLANVS      p,     201.     DReI 
K  I N  C  O  U  R  T  1  V  S     Jimbos  glottidis 
valvularum  mitralium  cordis  fimiles  eiTe 
Vidit,  PrWW.p.i82.ipfos  nempc  noftros 
linus :      neque    aliae  luiit    valvulae    la- 
ryngis    inferiores,    quas     S  C  H  E  L,' 
H  A  M  M  E  R  V  S  excitat  pro  nova  re  „ 

infe* 


176    DE  VOCE   LOaULA  &c; 

cogitur  divertcre^:  &  ab  hoc  occurfu  vox 
rcbur  accipit. 

Glotiidis)  Afpera  arteria  terminatur  in 
fr.irabilem  fabricam  laryn^is ;  qui  fit  carti- 
laginibiis,ex  natura  fui  gencrisfadtisjrlafticis, 
&  niaxinre  fonoris^connejcis  pcr  propria  ten- 
dinea  vincula  s  Nam  dc  quatuor  cartila- 

gini- 
Pro^ramm,     njaled'    p«    6.  &  apud  VA< 
LENTINVM     Anjph.    Zoot.    ll.p.88. 
DIONISIVS  cavitatcs  ad  latus  glottidis 
nominat,  in  qiias  nonnurquam  cibi  illa» 
bantur  ^,480.  MORGAGN  VS,non  fatis 
cop,nitos,    ubenlme  defcripfit,     uti    dixi. 
Poft  eum  VERHEYEN  p.  i88,  &  alii 
nunc  vulgo    propofuerunt.  Comm.     het» 
sTERi  p.  388.  HEISTERE  N,  Q,VoK 
t.  ohf.  1 79.LIEUTAUD  p.  ^^. 
h  Expandi  \n  fonis  gravibus,  in  acutis  a  Thy- 
reo-Arytaenoideo  mufculo  corflringi  pu- 
tavit  MORGAGNVS  ^^W/  i.  p.  18. 
Jn    univerfum  caveae  elailicae  tremores 
fonoros  multiplicant.      lidem    aperiuntur 
^rig^ottide    a  rimula  reccdente    V  E  R- 
H  E  Y  E  N  p.  188.  vel  relaxatis  potius 
viribus  conprimentibus. 
^  EpiglottiS  duo  habet  membranacea  vincula 
ab    inferiori  ,     pofleriori    margine     ollis 
hyoidis  orta,    continua    membranis  fau- 
cium,  convergentia,  &  pone  ligamentuni 
lin^uale  dorfo  cpiglottidis  adnexa  MOR* 
GAGN-    ad^.    i.  p.    t.     T.  L    f.  i. 
e    WEITHRECHT.  fyndesmoK 
T.ult.  f.  80.  i.^.  215.WINSLOW  n. 
43Q.  Firmius  aliud  eft,  quo  cpiglottis  er 
petiolo  fuo  ad  cartilaginis  thyroideae  me- 
dium    fulcum  firmatur  FAERIC.  de  lar. 
f.  10.  WINSLOW  n.  438.  WALTHER 
di  dtgluu  p.  6.    VERHEYEN.  p.  178. 

i&frs. 


DE  VOCE,  LOQUELA  &c.     177 

infra  hilum,  inter  ventriculos,  fuper  glot* 
tidem  WALTHER  de  ohefet  ^orau  n.  2, 
De  ligamento  membraneo  gloffo  •  cpi- 
glottideo  (MORG. -^^i;,  1.  p.  zo.)  alibi 
diftum  eft  LXX.  not.  30,  &  habet 
WEITBRECHT  1.  c.  e  Denique 
inedioetiam  ofli  hyoidi  pertinaciter  nediitur. 
Cartilago  thyreoidca  ex  procefli- 
bus  fuis  iuperioribus  longis  &  gracilibus 
ad  cornua  oflis  hyoidis  colligatur  CAS- 
SER.T.  r.  f.  3.  5;  8.g.  SPIGEL.  L. 
IV.  T.  2.  f.  6.  7.  FABRIC  T.  i.  {t\ 
ex  bruto.  COWPER   il^'^/.  T.  30.  f.  2. 

VERHEYEN     p^    185.    WINSlOVVn.    431, 

WEiTBRECHT f, 81.  p.  2x6.  In  his  noH 
rarae  fnnt  portiones  ofTeae  olim  FA-» 
ERICIO  diaae  f.  9.  DD  &  P  IJ]. 
c.  4.  tum  WEITBRECHTO,  & 
MORGAGNO  Adnjerf.  1.  p.  38. 
Aliud,medium,  forte  ligamentum  a  me- 
dia  bali  oflishyoidis,  ad  fummom  concur^ 
fum  duarumfacierum  lateralium  cartilaginis 
thyreoidcae  defcendit  c  a  s  s  e  r  T.I.  f.  5 
SPIGEL.  L.  IX.  T.  I.  f,  2.  c.  L.  111.  c. 
3.  WINSLOW  n.  433.  Quod  latum  vo- 
catSANTORlNVS,a  cornubus  hyoidis  ad 
cartilaginis  thyreoideae  procefliis  luperiores 
excuns,  r.  100.  id  equidem  membra- 
naceum  eft.  Eadem  porro  cartilago  ad 
cricoideam  duobus  proximis  ligamentis, 
inferioribus,perforatis,  convergentibus,  ex 
imo  angulo  plano,  brevibus,  fed  firmis, 
inter  duos  cricothvroideos  connedlitur.An 
C  A  R  P  O  diaa?  p.  CCCXCV.  h. 
EUSTACHIVS  habetT.XXXXlI.f.8.& 

CASSERIVS    f.6   5.&  SANTOR  INVS  p.  99. 

nomine  Primi,  &  VERHEYEN.T.XXll 

f.  I .  & COWPER  f.  r.  Crico  thyreoideniu 

aliudligamentum  prf^eriu5,exima  inferiori 

Jem.  V.  M  adi 


178    DE  VOCE,  LOQyELA&c. 

ginibus  inprimis  dicimus,cum  epiglottidls  ^ 
hic  nullae  partcs  fmt.  Scd  per  ligamcnta 
^laftica  trcmulis  motibus  optime   oblccun  - 

dari 

adpendice  cartilaginis  fcutiformis  adfcen* 
dit,  in  lateralem  fuperiorem  finem  carti- 
laginis  anulariF,  inter  cricothyroideos  po- 
fticos  &  laterale5  WEITBRECHT.  1.  c. 
f.  8i.  ^.  ^.  p.  217.     WINSLOWn.434. 
432.  SANTORIN.  p.  99.  &  T.  3.  f.i. 
i.   Dcnique  cum  Arytaenoideis  cartilagi- 
nibus  ligamentis  glottxdcm    facicntibus, 
di6lis  not./  conjungitur.  Sed  Anularis  car- 
tilago    ad    latcra    intcriora    cartilagincm 
arytaenoidcarum     ligamentum      furfum 
cmittit  SANTORIN   p  99.     W  E  I  T- 
BRECHT  f.  iM»  i.  infertum  radici    cor* 
niculi.        Vcrum    SANTORINVS    alia 
etiam  Crico- nry taenoidca    ligamcnta  ha- 
bet  cx  fumroo  corniculo  demifTa  p.  r  7. 
de       quibus      roihi      nondum     conftat. 
Arytaenoideac  denique  cartilagines  vinculo 
membranacco  ^  pcr  magnam  partem  lon- 
gitudinis,conjunguntur  WEITBRECHT. 
1.    c  h.  SANTORIN.   p.   99.    Capfulae 
in    omnibus     articulationibus    praeterca 
reperiuntqr. 
k  Cum  tubum   laryngis  non   pcrficiat,   neque 
articuletur  cum  cartilaginibus  reliquis,neque 
in  i'oce   mutari    videatur  ,    fed  degluti- 
tionis  inftrumentum  fit    LXX.   not    30, 
Tremcre  cnim  in  loquendo,  &  ad  voccm 
liarmonicam     multum     facere ,  utTAu- 
VRyvs  voluit  p.  368  8c  nuper  santo- 
KiNvs  inde  fonorum  diverfitatem  dcdu- 
xit    p,    107.    vidctur  repugnarc    figurac 
crcdiae,quac  huiccartilagini  naturali* c/^,nc- 

4"' 


DE  VOC£,  LOQUELA  &c.      179 

dari  potctt^,  uti  chordae  muficae,  firmis 
utrinque  firmatae  vinculis,  pulchcrrime  re- 
fonant.  Haec  porro  afpera  arteria  cylindrus 
eft,  quae  a  parte  pofteriori  deficit,  larynx 
autem  multo  amplius  excavatur,  maxime 
li  accefforios  illos  vcntriculos  cum  Uryngis 

cavi- 

que  adeo  acris  torrenti  exponitur.  Pennata 
animalia,  adco  canora,  carcnt  epiglottide 
CASSERIVS  ].  c.  p.  loS.  Neque  agjt 
cx  voluntatis  inperio  d  o  d  a  r  t  Mem.  de 
V  Acad.  1700.  p.  344..  cum  mufculi$ 
deftituatur.  Hinc  ncque  a  galeno 
cum  laryn^is  cartilaginibus  numcrata  eft, 
dc  vcc,  inflr.  dijf.  c  4..  qui  tres  tantum 
recenfuit  cartilagines,  cum  arytaenoideas 
pro  unica  numeraret,de  Vfu  part,  L.  Vll. 
c.  17.  it.  8cc.  de  vec  inftr*  diff.  h  c,  & 
cum  nuracrum  plcrique  anatomici  reti- 
nuerunt.  Primus  tamen  carpus  quin- 
que  cartilagines  laryngis  numeravit  p. 
CCCXCUll.  in  Mmdinum,  cum  in  Ifa- 
goge  dubitantius  loquatur  p.  4  9J 
duasque  fecit  arytaenoideas,  quem  VE- 
SALIVS  L.  i.c.  38.   p.    ib^7.     fcquitur, 

&COLUMBVSp.  44..  &FABRIC1VS 
r.     I.     C.     6.     &     CASSERIVS     C     10.    & 

SFiGELivsL  111  c.  3.  qui  tamcn  fere 
GALEKi  verba  fecuti  funt.  Nunc  omnes 
afiatomfci  quinque  numeranc  ,  neque 
cornicula  arytaenoidea  cum  s  a  n  t  o- 
R  I  N  o  diftinguunt  CXClV.  neque 
removcntEpiglottidem,ut  Cl  d  u  v  e  r  n  o  1 , 
qui  pro  appendicc  thyroideae  habet  AB, 
Tetrop.  Vll.  p.  ii8  119. 
1  Ligamenta,  quae  thyreoideam  8c  cricoideam 
coUigant ,  brevia  ik  valentia,  £c  mufcu- 
M  *  lorum 


i8o    DE  VOGE,  LOQlJELA&Co 

cavitate  numcraveris  ™.  Sed  ampla  ea  ca* 
vea  fuperius  in  tcnuem  rimulam  finitur, 
quae  minima  eft  in  naturali  lUtu  ,  etiam  ii 
non  fuerit  arftata.  Per  eam  rimulam  acr 
cxprimitur  efficacia  pulmonum  ,  &  adli- 
ditur  vicinis  partibus,  iterumque  refleftitur 
per  alternas  fubcuflationes,  ut  hic  celeriorcs 
quam  alibi,  aeris  tremores  fint,  qui  cartila- 
ginibus  inprimuntur,  &  ab  iisdem  acri  red- 
duntur.     Et  hac  ratlonefonus  fit. 

Arctata)  Poffum  exfpiraiiGnem  magnam 
faccre  absque  audibili  fono,  quando  nempe 
glottidem  noti  conltringp ».  ' 

Recur- 

lorum  movcntium  exiguitas,  faciunt,  ut 
iion  crcdam  Laryngis  figurim  in  voce 
edeada  mutari  pofTe.  Exiftimabat  F  A- 
BRICIVS  „  cartilaginem  thyreoid^am  in 
eavitatem    hryngis"  aliciaantum    deprimi 

pofie    1.    C.  V,  I.  C.  4.    1  L  L.   W  A  L  T  U  E  R  V  $ 

ab  utroque  latere  thyreo  deam  a  mufculi? 
fuis  in  •  ofcitatione  conprimi  polTc,  ut 
vox  quafi  .  rugiens  oriatur  ,  fcrip  t  m 
dodifT.  diiT,  Je  ofcit.  p.  10.  Verum  fa- 
teor,  hi  mufculi  mihi  ad  id  munas  ni- 
mis  tenues  vidcntur. 

ci  Quo  amplioT  cavitas  Laryngis,  eo  vox  gra- 
vior  eft  amman  1.  c.  p.  jo.  Hinc  viro 
vox  gravior  :  nam  laryrix-virih's  larynge 
feminino  fere  triplo  amphor  eft,  quand  j 
reliqua  aequalia  funt.  Aliam  rationem 
habet  ammann.  p.  51,,  ofia  nempc, 
quae  in  voce  tremunt,  in  femtnis  raol- 
hora  efTe.  Sed  haec  ratio  ,  fatcor,  nimis 
fubtilis  videtur. 

n  Laryngem  8c  afpcram  tremcrc,  dum  voceni 
edimus,    eo  magis,  quo    gravior  fonus 


DE  VOCE,  LOQUELA  &c;    iSi 

Recurrenies)  Non  fufRciunt,  quae  difla 
funt,  ad  vocem  producendam  ,  fed  oportct 
nervQS  recurrentes  integroselTe.&peculiarem 
quandam  tenfionem  in  organis  vocalibus 
etficere,  his  enim  in  canibus  &  porcis  ligatis 
tota  vox  perit,  etii  cosdem  mufculoruni 
motus  ederent,  quos  pjius.  Magnus  am-. 
MANVs  ^,quem  vivum  amavi,  niortui  vera 

piam 

cft,  scHELMAMMER  ait  1.  c.  p. iS.Hinc 
in  catarrliis  vox  exigua,  vel  nulla,quando 
cartilagines  muco  obdu6lac  ininus  cx- 
quifitc  tremunt  amman.  p.  29,  Noi^ 
impedit,  quod  larynx  fallop.  </^  fnrt, 
fimiL  c.  7.  &  inprimis  Cricoidea  5c 
thyrcoideacartilago  fFABRicivs  ,L.  111. 

C.   f.    MORG.   adv,    I.      p.     29.     WINSL. 

IV.  n.  42;)  plerumque  in  fenibis  oflc- 
cant,  unde  faftam  eft,  ut  oflTibus  totum 
laryngem  columbvs  adnumeraverit, 
p.  100  8c  CARDANVS  hiftoriam  habeat 
hominis»  quem  carnifexob  eam  caufam 
bis  fruftra  tentaverit  flrangulare.  Nam  id 
rarum  eft,  8c  offa,  non  nimis  crafla  ,  8c 
ipfa  tremunt.  Avibus,  quibus  vox  acu- 
tifTima  &  fortifTinia,  ipfa  glottis  carti- 
hginea  eft  CASSER.  1.  c.  p.  p/.ranis  tota 
mcmbranea  id  ib  hinc,cum  tamen  rima 
aneufta  fit  &  canalis  breviffimus, 
FABRICI.  c.  P.lll.  c.  XI.  eft  vox 
graviflima.  ,,  ^, 

o  Scaphufinus  caelii  aureliani  editor, 
qui  in  Belgio  vixit,  filiumque  rcliquit, 
1  OHANNEM,  Botanicum  Pctropoli-' 
tanum,  pantet  ante  diem  rebus  buinattls 
ercptura. 

M  3 


if2    DE  VOCE,  LOQUELA  &c. 

piam  confervo  memoriam ,  mcntbat, 
fonum  ope  nervorum  ita  animari,  ut  totus 
alius  fiat.  Potes  enim  in  vicini  aurem  in- 
fijfurrare  voccs  ariiculatas  ,  quas  amicus 
©mnes  audiat,  vicinorum  nemo  aliquam. 
Sed  ideni  potes  etiam  canere  alta  vocc, 
quae  eminus  percipiatur.  Ergo  ajebat,  hanc 
iltam  canoramque  vocem  ficri  a  qaodam 
fpirituum  ex  communi  fenforio  advenicn- 
tium  peculiari  influxu  ,,  in  omnia  totius 
corporis  organa :  canenti  enim  viderat 
omnia  totius*  corporis  ofla  contremilcerc. 
Noftris  temporibus  hoc  malum  frequen- 
tius  fit ,  quo  deletur  alta  vox ,  &  homi- 
nes      non     edunt    nifi    fibilos  p.       Quae 

caufa 

F  In  Phtificis  ,  citante  schelhammero 
p.  97  Sed  praecerca  non  infrequcns  ctijMn 
in  aliis  hominibus  vitium  eft  Saepe  lues 
vcnerea  accufatur.  Vide  obfervationes 
confcnticntcs  PETiTi  in  Acad  de  Chir* 
il.  p.  117.  &  caufam  repcrtam  in  ulcerc 
tfperae  artcriac  p.  i8f.  Vidi  a  mor- 
billis  plcnam  aphoniam,  fed  fanabilcm, 
ubi  vix  poterat  accufari,  nifi  lumor  ali- 
quis  mcmbranarum  laryngis  not.  n. 

*i  Laryngis  nervi  alii  fupcriorcs  funt  •  ab  ofta* 
vo  pare,  proxime,  poft  quam  dedit  Lin- 
gnalem  (EUST.  T.  XVIII.  f.  2,)  pone 
utramque  carotidcm  ,  fub  arteria  thyroi- 
dea.ad  laryngem,inter  cornu  o^is  hyoidis 
^  marginem  luperiorcm  cartilaginis  fcuti- 
formis,  tum  in  membranamlaryngistum 
in  mufculum  Thyrcopharyngaeum 
viEussENs  p.  iSi.  6c  hyothyroi- 
dcum,  &,viE0S5ENio  auftorc  ,  aliquot 

ali> 


DE  VOCE,  LOQUELA  &c.    183 

alios  hyoideos  musculos  ,  casseri6 
vero  ad  fternothyroideos  p.  6f.  f  A  b  r  i. 
cio  adcricothyroideumpofticura  f.i^.di- 
vifi.Ab  ifto  ramo  vidi  furculumadivifTecar- 
diacum  nerrum  ab  intercoftali  ortum  v  1- 
EusSENS  q.  6c  ajunt  Commuriicationcm 
cum  nervo  recurrente  abeodemoriri,quam 
habent  w  i  n  s  t  o  w  ^r.  des  nerfs  n.  1 16. 
viEussENs  ad  s.  EUST.  1.  c.  Alii  vero 
rami  inferiores,  celebridres  funt.  gale- 
Ko  notifllmi,  {de  kfu  part.  L.  VIL  c.  14  ) 
quos  truncus  ejUsdem  o6taci  paris  edit, 
quamprimum  trans  arteriam  fubclaviam 
ad  thoracem  pervenit. 

Ergo  in  latere  (iniftro  ad  ipfum  duiSlus 
arteriofi  cum  defcendentc  Aorta  angulum, 
fed  exterior  c  a  s  s  e  r.  T.  XV.  f.  i,  k. 
£.19.  ramusunus,  vieussensx  aut  duo 
E u  s T.  1.  c.  &  trefi  viEUSsENsyp.  1 84. 
brevi  coituri  ,  retro  arcum  aortae  ad- 
fcendunt  ,  ut  Recurrens  Gtim  trunco 
Odlavi  ncrvi  laqueum  facint  ,  quo  haec 
arteriarum         maxima       conprehenditur 

VIEUSSENS     1.   C    CASSER.  I.  C.   &C. 

In  dextro  latere  fi milis  laqueus  cft 
circa  truncum  arteriae  Carotidis  8c  Sub 
rlaviae  casser.  T.  XV.  f.  1.  k.  f.  2.  G. 
Inde  nervus  recurrens  ad  afperae  arte- 
riae  latera  rroperat,  haec  obfervat ,  & 
denique  laryngem  fo.bit,  tcdlus  crico- 
pharyngaeo  ,  aditque  cricoarytaeno- 
ideum  pofteriorera  c  a  s  s  e  r .  p.  10.  T. 
Xlll.  f.  3.  fabric  c.    10    &  lateralem 

FABRIC.    C.    10     CASSER.  1.    C.    f.    4.    & 

thyroarytaenoideum  fabric.  c.  io.  f, 
58.  CAssER  T.  Xlll.  f.  4.  BARTHOL. 
T.  ii.  f  4.  Ramos  autem,  ab  ipfa  ori- 
ginc,  ad  cor  meraoria  dignos  edit,  qui 
M  4  va» 


iSi     DE  VOCE  LOQUELA  &c. 

caufa  mali  ?    An  conprcflio    aliqua  nervl 
rccurrentis  '? 

varic    cum    rarnis      intercoftalis     nervi 
conjungantur  VlEUSSENS   i.    a.  &  p. 
184.  deindc  ad  oelophagum  casser.T. 
m  f.  1.  T.XV.  VIEUSSENS  p.  1S2; 
WlNSLGW  n.  121.  &  afperara  artcriam, 
&  in    faciem   cordis    pofteriorem  ,    per 
finum  pulmonalem  feruntur  winslomi? 
ib.  V  T  Euss.  1.  c.  alios  autem  ad  pulmo- 
nes  EUSTaCK.  I.     ci    &  in  glandulam 
Thyroideam    LIEUTAUD.    p,  446.  &c. 
&aliae  practerea  huic  nervo  cu m  ganglio 
cervicali  medio  intcrcoftali    funt    anafto- 
mofes^F.USTACH  I.c  aliaque  cum  trunco 
nervi  Oftavi  ,    eust.  1     e,  ^,  fx    fides 
FABRlClO,dextH   recurrentis    cum    fini- 
ftro  in  fuprema  parteafperae  arteriae  f,;?. 
'  Ljgatus  ,      aut     difciftus  ,      antiquiffimo 
GALENi   experimento   Adinin    anat,  L., 
Vlll.  c.  4.  f.  deHiVF  ^  PLAT  deer  L  IL 
c.   6.   repetito    a    vesalio   fub  finem 
operis,  a  COLUMBOp.  ifg.  RTOLANO 
Enehir,  p.  156.  &  MURALTO    Vadem. 
p.496.  £c  aliis    not.  r.  ad  CCLXXXlV. 
vocem    tollit,  etiam  vocaliflimo  animali, 
uti  foluto  nervo,    qui  ligatus  fuerat,  vox 
redit.       Sed  ctiam  mortem  fuccefTifrc,  & 
pulmones  3tquc  cor  fanguine  plenos  rcper 
tos      video      apud        MORGAGNUM 
E/)i/?Xlll  n.ip.Apboniam  etiamin  bomine 
a  ficario  laefo  evenifTe  vidit  olim  GALE- 
NVS  de  loc,  adfiSih  L  c  7  8cIaMOTT£ 
chir.compl  II.  ohf-  iiz.  &  a  conprefTiftne 
gulae  fubito  fuccefnfre   viderunt     PARI- 
SINT      hifi,    de  V  Acad^   1705-.  obf  10. 
Sed  huc  etiam  pertinct  aphonia  ex  adlifo 

dorii 


1 


DE  VOCE,  LOQUELA&c.     1S5 

dorfi  initio,  fanata  die  feptimo  GALEN. 
1.  c.  c.  6.  Id  magis  fingularc,  etiara 
auditum  5c  in  hoc,  &  in  MURALT[ 
expcrimento  ,  fimul  deftruftum  fuilTe. 
Deinde  ncrvo  o^lavi  paris  ligato,  unde 
recurrens  prodit ,  perinde  vox  continuo 
fuppreflaeft  MORG.  ep,  X.  n.  57.  Neque 
tamen  ditrimulandum ,  aliquando  ,  rc- 
currenle  ligato  ,  vocem  tremulam  fiiperw 
fuifle,  ut  MURALTVS  vidit  1.  c. 
p.  fS.  aut  omnino  totam  vocem, 
ut  in  DRELINGOURTII  expcrimeato 
canlcid,  4.  quoties  ,  ut,  videtur,  nervi 
fuperni  kryngis  movcndis  mufculis  fuffe- 
cerunt.  Intercoftalibus  denique  incifis 
raucus  aliquis  ftrepitus  fupereft,  GALEN. 
adm.  L  VllL  c  4.  S-  ^^*  ^  ^P^*^  P^^^t 
dcftrudlis  mufculis  refpiratorils,  reftituitur 
autem  vox,  fl  ligatos  nervos  ,  non  discif- 
ios^  vinculo  fblveris.  ID, 

Quare  nervi  recurrentes  longinquo,  re- 
trogrado  itinere,  laryngem  adeunt?  ratio 
videtur  non  alia  efle  ,  quam  ut  poflint 
gubernare  arteriam  aortam,  &  pro  ad- 
fefiuum  animi  varietate  modo  conftrin- 
gere,  modo  laxare  VIEUSSENS  p.  184. 
Ncque  alia  ratio  videtur  ,  quarc  in  latere 
dextro  artcria  earotis  &  fubclavia  com- 
muni  trunco  oriantur:  Si  cnim  circa 
unicam  arteriam  nervus  fe  conflexiflet, 
ob  laryngis  neceiruates  aequalis  finiftro, 
aortae  circumdudlo ;  nimia  omnino ,  8c 
inaequalis  fuifl[et  ejus  artcriae  conftridio. 
FABRICIVS  1.  c.  lOi  non  bene  circa 
ramum  fubclaviae  dextrae  hanc  anfam 
definit,  &  in  fitu  praeterea  peccat,  in 
ic.  3<>. 

M   ^  Phy- 


i86     DE  VOCE,  LOQUELA  &c: 

Phyfici)  Quoties  aer  celeriter  illidltur  ia 
corpus  elallicum  &  trennulum,  per  vicinam 
atmofphacram  tremores  excitantur  ,  qui, 
fi  fatis  celeriter  iibi  /ucceflcrint  ,  fonum 
faciunt  %  In  aere  aperto  fuipende  funem 
laxum  :  nullus  fonus  fiet.  Sed  tende  nunc 
funem  ,  aer  illifus  ad  funem  ,  dum  tranfit 
a  vcTto  agitatus,  ionum  excltabit,  qualem 
in  rudentibus  antennarum  a  vi  tempelUtis 
flridentibus  tantum  excltari  experimur ,  ut 
nauta  proximum  focium  non  exaudiat, 
adeo  vehemens  eft  venti  ad  funem  adlili 
iibilus.  Ita  ctiam  in  pedore  ,  aer  cxpref- 
fus  ,  &  anguftiis  illifus,  motum  tremulum 
excitat  ,  qui  fremitus  eft  obfcurus  ,  in- 
articulatus  ,  &  nihil  humani  habet  ^ 
Krgo  videndum,  qua  ratione  vox  na- 
fcatur. 

Dcxxvir. 

^  rULVII.not.  ^/. 

t  Quando  vero  aer  per  plottidem  expreflus  eft, 
jim  fonusfit,  fpecificus  „  Acrem  cxpri 
mendo  ex  pulinoue  ranae  fit  ololygo 
MURALT.  vadem.  p.  $-90  In  quadrupe- 
dibus  urgendo  aercm  per  afperam  inpul- 
fum ,  ut  ex  glottidc  exeat  ,  etiam  rcfeda 
iaryngc,  vox  oritur  SCHELHAMMER 
p.  17.  debilior  p.  iS.  In  anfere  ,  inflata 
afpera,  aer  cx  glottide  prodeuns  producic 
anferinam  voccm  FABRICIVS  I^-  IH. 
c  XI.  ex  dircipuli  experimento,  quod  imi^ 
tatus  eft  PRRRALTUS  8c  verum  inve- 
nit  ,  fcd  in  iis  animalibus  machina  voca- 
iis  in  ima  alpcra  arteria  eft  p.  394-  ^.  1. 
f.  2.  cd-  Bat.  Imovero  &  paflfim  lego, 
^-  ait  fe  expeiimentum  tecifle  COM- 
^  MEN- 


DE  VOCE,  LOQUELA  &c.    ig; 

DCXXVll. 

E^reJJus)  Quamprimum  ex  angufta  glot- 
tide  prodiitaer,neceirario  undiquead  omnem 
ambitum  adliditur  &  exit  per  os  naresque. 
Nam  fluidum  quodcunque  conprcflum  ,  ^ 
punfto  conprimente  tamquam  centro  ex- 
curritquaquaverfwm  per  omnes  Irneas  redas 
pofliblks.  Ergo  aer  inpinget  velo  pendulo 
palatino  ,  ubi  duplex  porro  via  eft,  per 
quam  ihpulfus  aer  .pergit.  Pone  velumi 
palatinum  ,  ante  membranas,  quae  corpora 
vertebrarum  tegunt  ,  in  fuperiora  &  exte- 
riora,  via  patet  ad  narlum  foramina,  Ante 
idem  velum  alia  via  »  cft,  ad  os,  inter  linguae 
dorfum  &  palatum  ofleum.  in  hls  nunc 
cavis  fonus  mutatur*  Phonurgi  hic  autli- 
endi  funt  ,  qui  fonos  augent  iiinuuntve 
ope  corporum  varle  figuratorum,  per  quae 
fonum  transmittuntt  Quanta  cnim  harum 
membranarura  fit  in  mutando  fono  pofteras, 
adparet  cx  diverfitate  maxima ,  quae  eft 
inter  voccm  hominis  fani,  &  vocem  ejus- 
dem  hominis  catarrho  laborantis  ,  cui 
rnembrana  Schneideriana  tumefadta  intus 
nares  obftruit.  Quamprimum  enim 
homo   pcr    folum    os    loquitur    * ,    vox 

fufca 

MENTATOR  HElSTERf  „  cani,  dum 
clamat ,  faucibus  varic  motis,  fe  vocem 
in  humauas  Rtcras  formafle  p.  391. 

^  Bivium  hoc  acris  dcfcripfi  nor.  ^o.  ad  LXX. 
narium  autem  viam  CCCCXCl  1 1. 
not.  a. 

^  Ammmus,  quo  nemo  accuratius  litcraruni 
gcnerationem  tradidit,   docct  „   neceiTe 

cire 


i8S    DE  VOCE,  LOQyEIA  &c. 

fufca  fit  &  afpera  ,  qualem  fieri  aiunt 
vulgo  j  fed  noni  bene  ,  dum  pcr  nafum 
loquimur  ^  *•  Ergo  partes  aliter  figuratae 
continuo  alium  fonum  faciunt.  Sic  a  vclo 
palatino  pendulo  pcr  ulcus  venercum  erofo 

aut 

effe  ad  loquelam,  ut  via  per  naresi  & 
per  os  libera  fit  ,  &  utravis  fola  uti  pofli*. 
mus,  dum  intcrim  alteri  claufaeft  p.  14. 
DODARTIVS  hanc  utramquc  viam 
vocat  canalem  externum  vocis,  8c  ad  vocis 
robur  8c  elcgantiam  plurimum  conferre 
fatetur  Mem.  1 700.  p.  51  f .  etfi  vocem  ibi 
gcncrari  neget,  (nam  de  vocc,  non  de 
loquela  fcribit)  quod  nimium  eft,  onmino 
cnim  vitia  narium  non  loquelam  folum, 
fcd  ^ocem  deftruunt  not.  d,  Ergo  vitiato 
velo  palatino  haec  noftra  poteftas  deletur. 
Hinc  literae  aliquae  ,  qaas  per  nafum 
pro^erre  oportet,  vitiatofono  pronuncian» 
tur,  nempe  p.  t  &  k.  AMM.  p.  38.  &  con? 
fenfitBKAUNlI  obfervatio  P..H.C.  Dec.  t. 
.^«w.lV.V.  cbf,  16  raucedinem  vero  inde 
faaam  viderunt  REGfCSRS  &  WeOEL 
l  c.  o6f.66\.  GHESELDENIVS  parietcm 
Highmoriani  antri  ideo  mcmbranaceum 
cffe  credit  ut  vok  cdi  poflic  Ofteograph. 
c.  2.  DODARTIVS  fonum  (faujjet) 
ingratuni,  nimis  altum,  roagis  per  nares, 
minusperoselididocetMe/w.  1706.  p.  171* 
idemque  majores  hic  narium  quam  oris 
p:^rtes  tacit,  quod  ore  clauio  cant.ire  poffu 
mus  i/oo.p.  514.  Verum  in  loquela  lin- 
guac  viccs  majorcs  funt. 


j 


^  » 


DODART  lcp.  171.  AMMAN  &c. 


D£  VOCE,LOQU£LA  &c.      139 

aut  fiflb  vox  fpurca  fit  &  inamoena  ^: 
quae  utcunque  corrigi  poteft  alis  nafi  inter 
loquendum  compreflis  :  id  enim  ,  raro  cx- 
cmplo,  in  nobililfimo  viro  vidi  pro- 
fuille. 

Specie  fini)  Quando  ammannvs  furdos 
&  mutos  curabat  ,  quibus  utrumque  a 
nativitate  vitium  inledcrat  ,  facile  docebat 
eos  cxlpirare  ,    fcd  difficillime  difcebant  ita 

exfpi- 

^  Uvuh  pro  vocisple6lroab  antiqui^communi 
confenfu  habita  eft  FABRIC.  P.  11.  c.  S. 
Contra  hanc  fententiam  olim  FALLO- 
Pl VS  fcripfit  obf,  anat.  p.  1 1 1.  8c  miper 
TAUVRYVSp.  368.  &  SCHELHAM. 
JMER  1.  c.  p,  17.  qui  re6le  objicit,  mol- 
lem  particulam  cfTe,  &  ad  trcmores  parum 
aptam  i  &  addit  FALLOPIUS,  cum  ^uo 
AsTRucivs confentit,  &c.  bauhinvs 
Iheatr.  111.  c.  83.  &  hildanvs  Cent. 
11.  ohf,  12.  erofauvuk  loquelam  nonvici- 
ari.  SedRAvivs  „  citante  morgagno 
epift.  IX.  n.  9.  in  feptentrtone  multoties 
iivulam  amputavit.  Quibus  totam  ab- 
fcidit»  vox  incondita  lecuta  efl::  quibus 
partem  aliqnam ,    vox  utcunque   frat^ia 

fil.      MARCELtVS    DONATUS   CX- 

empla  adfert,  ubi  ab  erofa  uvula  vox  exi- 
gua&  vix  iatelligcnda  fada  eft  L.  III. 
de  hifl,  med,  mir.  c.  5.  Alia  etiam  experi- 
mcnta  contraria  quotidie  occurrunt,  & 
yclum  palatinum  in  iis  exemplis  utiquc 
integrum  fuifle  necefTe  eft ,  nam  uvula 
propric  ad  nares  claudendas  non  per- 
.  tiuct. 
,  d  Ore  in  tcxtu.  Erofo  palato  vox  con  vitiata 
foU    ki  delcta  paffimlcgitur  FOREST 

L  32 


i^t,     DE  VOCE,  LOQUELA  &c 

cxfpirarc,  ut  fonus  aliquis  exaudiretur  «: 
jneque  fcre  potuiflet  mederi  nialo,  nifi 
manum  2egri  inpoluiflet  laryngi  fuo ,  dum 
loquebatur,  ut  trcmorem  partium  per- 
cipcret. 

DCXXVIII: 

Lateracartilagifiea)  Cartilagincs  arytae- 
noidea.e  *  duae  iunt ,   quae   per  enarthrolm 

cum 

L.  51.  obf.  21.  idemque  vocem  rcctpit 
repofita  proofTehmina,  &  idem  eventus 
ab  HILDANO  obfervatus  cft  1.  c.  Ergo 
refonitus  a  palato  oiTeo  maxime  necefla- 
rius  cft.  Palati  cavitas  miuus  in  feminis 
cava,  minuit  vim  vocis  santorini 
p.  i%y.  sANCToRius  balbutiem  dcfeiSlui 
dudus  incifivi  tribuebat  apud  bonne- 
TUM  fepulchr.  I.  p.  473»  conf .  DXXX. 
not.  ultimis. 

e  Conf.  DCXXVI.  not.  a. 

a  Cartilagines  Jrytaenoic/eae  raulta  membrana 
&  glandalis  obvolutae,  dum  integrae  (unt, 
bicipitem   collem  obtulis  ^  morg.  y^^q/. 

I.    T.  11.    f.  J,   2'  t;.    SANTORIN.    T.  ^.  f. 

I.  EusTACH.  T.XLll.  f.  i.2)apicibus 
refciunt,undc  GALENi  error  dcxxvii.^. 
Denudatae  a  membranis  &  glandula  ad- 
fidente  ,  adparent  utcunque  triangula- 
res.  Facies  polterior  cava  weitbrfcht 
f,  81.  lateribuf?  inprimis  reclinibus  &  ca* 
vis,parte  vero  interiori  convexa  eil,  Facies 
anterior  utcunquc  convexa  winsl.iv,  n. 
430.  duobus  obliquis  jugis  &  tribus  fmu. 
bus  cxfculpitur  mofgagnJ.c.  T.  2.  f.6i 
quam  occupat  glandula.  Superior,gracilis, 
ovaJis.fere,  mucro  ab  infetiori  baii  mem- 

htfn\z 


DE  VOC£,  LOQUELA  &c.     lyi 

^  cum  Qartilagine  anulari  committuntur. 
Hae  mufculos  habent  ,  a  quibus  agitatae  ri- 
mam  glottidis  ^  &  nuUarn  facere  poflunt , 
&  latiflimanit     Quando  rima  latiflima  eft , 

tunc 

brana  reparatur,  niobflis  totus,  &  retrorfuni 
cavus ,  antrorfum  convexus.  Hunc  oliru 
proceflum  fuperioreni  dixit  l  i  n  d  t  ^j  med^ 
phys.  p.  577.  nam  carpi  additamenta 
diverfa  funt  p.ccCxcvi  \  i,  winslowius 
n.  433.  eosdem*  deicribit  proceflus,  &  pro 
diftindla  cartilagine  proponit  s/vntoki« 
Nus  Ohs.anat.  p.  97  T.  111,  f.  3.  unico 
hon^ini  data  p  98. 
b  Bafis  hujus  pyramidis  modice  cava  ,  &  la- 
tior  reliquo  ofTe,  allum  angulum  extror- 
fum  emittit  lindin.  I,  c^  1. fEUTAUD. 
qui  oram  inferiorem  vertriculi  fuflinet ,  & 
glottidem  feparat  lmeutaud  I  c.  san- 
TOR.  ad  f.  3  T.  3.  alium  extrorfum 
MORG.  T.  II.  f,  6. 1  c.  Exterius  vero  ca- 
vitate  propria  excavata  idem  ib.vESAL. 

p.   187,    FABRICIVS  L.lll.  C.  7.  CASSER. 

T.  XV.  f.  15.  B.  infidet  propriae  ovali 
convexifati  cartilaginis  anularis  morg. 
ib.  &  p.  15.  VESAL.  p.  186.  obliqueex- 
trorfum  defcendenti.  In  hac  articulatione 
lacinia  mucofa  efl,  glandulis  haversia- 
Kis  iimilis  morg.  ib.  ^  p.  iq.  &  pro- 
pria  tenuis  caplula  articali.  Haec  mobi- 
lis  eft  in  omnem  partera  ,  neque  unqnam 
bafis  harum  cartilaginum  oflefcit  idem 
p.  30.  etfi  cellulofae  fmt  in  bafi  i  dem  & 
DuvERNoi  Aif.Petrop.  Vlh  p.  221. 
c  Alibi  hanc  rimam  explicavi  not.  30.  ad  LXX. 
&  not.  b.  ad  CXCIV.  cujus  pars  alia  po- 
ftcrior«ft,  pcrper.dicularis ,  brcvis ,  inter 

fece 


193    DE  VOCE,  LOQUELA  &c. 

fecedcntes  apices  B)  cartilaginum  arytae- 
noidearum  intcrcepta*  Hanc  pro  glottide 
ii  omnes  anatomici  habuerunt,  qui  glot- 
tidem  a  cartilaginibus  arytaenoideis  iieri, 
&  a  muiculis  ary-arytaenoideis  claudi  di- 
xerunt  ,  nempe  ad  unum  fere  omnes, 
ARANTius  t^men  9  &  ligamenta,  (ied 
male  cricoidi  adfcripta)  &  glottidem  ve-« 
Tam  vidit  c.  ^r.  Deinde  c.  bauhinvs 
Sc  veram  iflam ,  &  illam  arytaenoideam 
rimam  habet//7f^fr.  p.340.  h.  fabricius 
fatetur  ,,  in  homineexiguam  parteni  glor- 
tidis  a  cartilaginibus  perlici  L»  111.  c.  2^ 
Jdemque  &  casserius  veram  glotti- 
dem  iconibas,  arytaenoideam  illam  ver- 
bis  exprefierunt,nimis  GALENUM  reve- 
riti.  MORGAGNUS  utramque  conjun- 
^am  propofuit  j^an;.  I,  p,  164  &  LIEU- 
TAUD  p.  188.  Sed  DODARTUS  pri- 
mus  accuratius  partem  antericrem  defcri- 
ptam  dedit  ,  triarguli  ifolcelis  fimilem, 
quoties  nequeconllringiiur,  reque  dilatatur, 
bali  rediiiiiiea(gIotude  arytaenoidea)  lateii- 
bus  curvia  Mem,  de  V Ann,  1700.  p.  309; 
quae  ccntra6ia  ,  dum  vox  editur,  unitis 
lateribus  triarguli  (  DODART  1.  c.)abit 
in  gnomonera  :  Jta  clim  faericius 
magis  acuminptam  effe  ad  fcutiformem 
cartilaginem, adarytaenoideas minus  L.lll.' 
C.2.  Ejusgnomcnislatus  brevius  eftarytae» 
noidea  rimajlongius  ea,  quae  inter  ligamen- 
ta  intercipitur.  Pofterior  ergo  {\yjt  brevior 
pars  a  murculis  ary-arytaenoideis  claudi 
poteft,  anterior  clauditur  elevato  larynge, 
ut  in  cadaveribus  manifeftuin  eft,  tumfor- 
te  tumore  ligamentorum  dodartiano- 
RUM  five  ARANTiANORUM,  Ita  ccrte 
BODARTius,,  qui  ex  curvitate  modica, 

lias 


DE  VOCE,  LOQUELA  &c.     19$ 

tunc   aniplitudo    eft   ferc    dimidii  digiti  ^» 
Ergo  ab  apertura  nulla  diiatari  potcft  ad  la- 

titu- 

Jias  fibras  tendincas  ,  inier  duo  punfta 
iixa  (  thyreoideam  &  arytaenoideas  tunc 
conflri^as )  ad  axin  curvae  accedere,  & 
riiT^am  totam  claudcre  docuit  l.c  p.340. 
Dilatatur  eadem  riroa  dcprimendo  laryn- 
gem  ,  evidentiflime.  Addit  DODAR- 
TIUS,  dilatari  elatcre  membranac.  quae 
fibras  tend^neas  ligamenti  includit  1  c.  Sed 
reae  SCHEf.HAMVlFRU^,  adfcenfuitt 
cum  anguftia  &  dercenfum  laryngis  curai^ 
dilatatione  fempcr  coniungi  1.  c,  p.  ^;^ 
Breviorenj  vero  rimam  fieri,  merito  negat 
DODART.  l.c.  p.344.  &  i7o6.  p.  :o9. 
Caeterum  fibras  carneas  horum  ligamen* 
torum  ,  didtas  DODARTIO  I.  c.  p.^ar- 
nunquam  vidi ,  uti  neque  MERYUS 
Mem.  de  r Acad.ijob,  p.  ^14,  lom^e  mi- 
nus  mufculos,  ex  quibtu  glottis  conpona* 
tur.  diaos  COMMENTATOR'^  HEN 
STERI  p.  394.  Suneriores  autem  illae 
transverfae  fibrae  vifae  MERYO  Mem  de 
rylcad.  \j 00,  p.  34S.  videntur  efle  pars 
Thyreo-Arytaenoidei  ,  ventriculis  proxi' 
ma. 

d  Ita  claudi  potcft,  ut  ne  atomus  quidem  tr?ns- 
eat  DODART.  p  340.  &  aer  totus 
contranixum  virium  exfpirartium  fuftinea- 
tur  SWAMMERDAM  ife  reffir.  p.  120. 
&  aquam  immenfa  vi  prementem  in  te* 
ftudine  PARISINI  dijf:  de  la  tortue.  Un- 
de  haec  vis  tantillo  ligamemo?  Quia  peran- 
gufla  rima  elt,  atque  adeo  a  ligamentis  pro- 
ximis  contra  graciiem  columnam  aens  fa- 

Tom.  V.  N 


194     DE  VOCE,  LOQUELA  &c. 

titudinem  digiti  medii  pcr  gr&dus  fere  infi- 
nitos, 

Arcta- 

cile  defenditar,rcrpondet  DOD  ART.i  706, 
^; ,  Nam  in  homine  diameter  non  iemidigiti, 
fed  lineae  eft  Idem  Mem.  de  Pann  17C0. 
p.  357.  Inardea  flellari  duarum  linearum 
eil,cui  vox  valde  gravis  SCHE  VCHZ./f^/. 
Vratidan).  1725.  M.  Dec  in  bove  omni- 
um  latiflima,cui  vox  graviirimaFABRlC. 
P.  111.  c.  2.  Sed  veras  caufas  claudentea 
videnot.j>. 
e  Cricoidis,  in  textu\  Cricoides ,  olim  a  GA- 
LENO  de  'voc.  org,  dijf  c.  4.  deinde  3 
VESALIO  L.  1.  c.  38  cum  anulocon- 
parata,  anulum  Turcicum  nmnino  ex;^ 
primlt  BELLONIO  tefte  oV-  ^ /^^. 
p.  330.  &  nomen  innominatae  dudum 
deporuit,  Firma  eft  duriorque  reliquis, 
&  anali ,  fed  difFormis  fpeciem  habet,  cujus 
pars  anterior  humilis ,  &  anguila  eft 
EUST.  T.  XLII.  l^j.  8.  CASSER.T. 
XV  f.  10.  II.  T.Xm.  f.  7-  retrorfum 
continuo  furfum  Jatefcit  EUST.  ib.  & 
Pharyngi  ampla  EUST.  f  X.  facie  oh- 
vertitur,  quam  emincns  fpina  EUST.  h  c. 

CASSER.    T.  XV.   f.     10.    WINSL.     Expof. 

IV.  n.  427.  induos  fmus  dividit  eust. 
1.  c. 

Cum  arytaenoideis  cartilaginibiis ,  & 
cum  Thyreoide  articulatur  ,  propriis  pla- 
niusculis  tuberculis  EUST.  T.  XLIL  f.  !• 

WINSL.     n.    428.      SANTORIN.       T,     IIJ. 

f.  2.  E.  in  marginc  inferiori  ,  laterali 
eminentibus ,  quibus  inferius  breviusque 
cornu  thyreoideae  cartilagtnis    leni    fmu 

com- 


DE  VOCE,  LOQUELA  &c.    ^95 

comraittitur  EusTACH.l.c.f.2.  Capfa  arti- 
culi  firmior  eft^ 

Ut  plena  habeatur  hiftoria  Laryngis, 
fupcreft  maxima  omnium  cartilago  fhy- 
reoideoy  ita  enim  ob  originem  a  flt/^gi^ 
vocare  jubet  LiNDEN  Fhyfiol^  p,  576^ 
Haec  ia  vniverfum  iit  ex  duabus  tabuiis 

Juadratis  casser.  T,  i,i\^.  T,  XV. 
4.  f,  T.  Xlll.  f  5.  quae  ad  angulumi 
planum  ,  obtufusn,  anterius  inclmatae 
uniuntur  ,  in  rnprema  conjun6lione  hiio 
incifae  eust.  T.  XLl.  f,  8.  casser.T.I 
^.  L  3. 4.  5»  6^  'T^  XV.  f  4.  5.  Scd  prac- 
terca  cornua  fuperiora  extrorfum  adfccn- 
dunt  FUST.  T  XLIT.  f.  1.  2  9.  CAS- 
SER.  T.  J  ^.  s;  9  T.  XV.  f.  4  5  T 
Xlll.  f.  2.  MORG  *T.  II.  f.  I.  2.  SANJ 
TORIN.  f.  i.  2.  commifta  ope  ligamenti 
DCXXVl.  not.  /  cum  offis  hyoidis 
cornu,  Cornua  inferiora,breviora,  introrfum 
delccndunt,  adglutinata  SANTORIN.lc, 
f  1.2.  CASSER.T.  XlU  f.  2.  3^  &  arti- 
culata  anulari  cartilagini  EUST.  1.  c. 
f.  10.  CASSER.  T,  XV.  f.  4.  5.  Paulo 
anterius  tuberculum  eft,  quod  ie  inter 
duas  infertioncs  Crico-thyroidei  inmittit 
CASSER.  T.  I.f  6.  5.  Utraque  cartilago 
intus  diploen  nada  eft ,  cricoides  qaideia 
fere  in  circularem  cellulam  fadlam  DU- 
VERNOI  Aot.  Petrop.yW.  p.  220^  thy.i 
reoideaad  proccflus  inferiores,&in  roarf^ine 
pofteriori  IDEiVI  ib  &  MORGAGN 
in  icone  f.  2.  T.  2.  AJ^v,  J^  quas  cellulas 
minores  in  junioribus,  per  actatem  augeri 
IDEM  auftor  eft  ud^  VI.  p.  59,  Gemi- 
nam  vidilTe  ait  COLUMBVS,  &ipfel.c; 
VESALlVS,  nunquam  vidi. 

■        i 
N  2  Glan- 


196    DE  VOCE,  LOQUELA  &c, 

•  *  Glardulae  mucilaginofae  laryngis  numei 
rofiflimae  funt,  cum  cartus,  &  loquela, 
aucta  aeris  reciprocaiione,  inrignitcrexfic- 
ccnt,    organa   vcro  vocalia   non  rcddan^ 
amocnam  vocero,ni{i  lubricata  DCXXXI. 
Ergo  primo  pori  funt  ubique  in  afpera, 
qui    partim    glandulis   tunicae  cricoidis 
refpondcnt  MORGAGN-  Adnj.  L  p.  30. 
T.  1  .f.  2.  partim  medullam  transmittunt 
cx  celiulis  cartilaginnm  laryngis  IDEM 
ib.  p,  29.  VESALIVSoIim  intcr  externam 
&  internara  laryrgis  mcir  branam  pingue» 
dinem  viderat  p720.ncmpeglandulas,quss 
in  larynge  invenerunt  AMSTELAEDA- 
MENSES   CoU.  j^nat.y),  e^    Deinde  in 
afpcrae  rivis  LAURENTIVS  aliquando 
glandulas  vidit  L.    IX  c    14.    WILLI- 
SIVS,  fconf.  not.    a.  ad    CXCV.]   k: 
COLLINSIVS  ,   inter    reticularem,  ut 
vocat ,  tunicam  ,  internamque     bronchi 
numerofas   glandulas   memorat    p^  801. 
SBARAGLf  corpufcula  intus  in  afpera 
reperit,  valde  parva,    dubitavit  tamen, 
an  glandulae  efTcnt  de  ment.l^  ocuL  njigii. 
p.    401.     Deinde    accuratius   MORGA- 
GN  VS,  in  tota  intermiflione  cartilaginuni 
fub    tunica    externa    glandulas    ovales, 
per  rr  cdios  lacertos  murculofos  du6liis  emit- 
tcntcs,  guttulasque  muci  fundentes  defcri- 
pfit  Adn).   I.  p.  32-  depinxit  T.  II.  f.   i. 
quarum  aliquae  vifae  funt  conpolitae,  ut 
trcsdu£Ius  unaemitteret  Adv.V y*  55.5^. 
Conf  not.  a,  ad  CXCV.    aliasque  vidit 
idem  fnb  lacertis  brevioribus  inter  unam 
&altcram  cartilagincm  ,  majoresin  parte 
inferiori  arteriae   J^v»  I.    p.  33.    4"*^ 
videntur    illae     WILLISIANAE     effe. 
Addit  Adv.Y    p    52^    majores  cfle  ad 

trun- 


DE  VOCE,  LOQUELA  &c,     J97 

trunci  partem  inferiorem  ,,  &  mucum 
prefTas  fundere  p^  55.  Glandulas  etiam 
fiinplices  in  intervallis  canilaginuii| 
LANCISI VS  pingit  de  cardi  T.  11.  f.  p 
Ipfe  poros  in  deliquio  &  ubi  plicae  longi*' 
tudinaies  membranae  internae  funt>  manif 
feflos  video. 

Sed    glottldem  ipfam   vircofam    oliiii 
dixerat  GALENVS  de«//7.  fart.  L.  VIL 
c.  13.    &  FABRICiVS  1.  c^  9.    deinde 
CARPVS    „    fuper    glottidem    carncm 
glandulofam  federe  p.  CCCXClll.  Addi. 
derat    SCHELHAIVIMER.    fubftantiam 
glandulofam  arytaenoidi  infidere  1.  c,  p.  i  u 
Verum    accuratius    MORGAGNVS    „ 
faciei  convexae  anteriori  infidere ,  &  pro- 
prios  in  ea  fmus  occupare  glandulam  gno« 
monis  figura  ."^dnj.  1.  p.    i.  mediam  duri- 
uscula  columella  fultam  T^  11.  f.  6.  quae 
fuper  cartilagines  paulum  eminet  T.  II.' 
f.  I.  <»,  Eam  habet  winslovv  IV. n. 437. 
&  LiEUTAUD   p.   188.     Video   plureSj 
minoresy    glandulas  ab  hac  glandula  utrin^ 
que  ad    latera  verfus  cartilaglncm  ftuti- 
fermem    recedere,   Iterum   in  ventriculis 
folliculi  funt  DCXXV^ll.  not.^  quosj  vidi 
conglomeratos  ad  cartilaginem  anularem 
usque    defcendiffe.      Quam  vero    VER- 
HEYENiVS  ait  infidere   cricoidi,  inter 
cartilagines  ary taenoideas ,  ea  mihi  ignota 
eft  p    189^  T.  22.  f.  II.  ce. 

Jn  Epiglottide  carnem  pinguem  federe 
dixerat  carpus  lCag  p. 45-  b.  in  mund; 
p.  CCCXCVI.  b.  &  fubftantiam  gluti. 
nofam  carolvs  stephanvs  p.  251^ 
Deinde N.stenonis  canaliculos epiglot- 
tidis  dixit  de  mu/c.  £sf  g^and.  p.  34,  &  </^  • 
^^/.  diff*  cauj\h^  in  convexitate  magnam 

^  N  3  glan- 


I9S    DE  VOCEjLOQUELA  &c. 

Jrctare)  Dudum  ex  confenfu  vetcrum 
notum  eft  ,  vocem  humanam  vcl  gracilem 
effe ,  qualis  flentis  pueri  ,  aut  querulae 
pucllae,  vel  graveni  &  mafculam.  Scdple- 
rique  homincs  bene  nati  in  potertate  lua  ha- 
bent ,  vocem  ad  minimum  per  fesqui  ofla- 
vam  ^  mutare  per  gradus  fuccefTivos,  dum 
I  graviflima ,    quam  quisque    edere   potefl: 

tx 

glandulam  ,     plurcs  parvas  in    concava 

facic    DIONIS    p.    480.    &VERCELLON. 

^e  giand.  otfofh*  feft.  11.  morgag- 
Kvs  autem  in  facie  convexa  glandu- 
lam  defcribit  ,  quae  partim  pcr 
majores  finus ,    &  multifQrmes   cavernu- 

las  WINSLOW  IV.  n.447.WEITBRECHT 

f.  8I'    «.    DUVERNOI   aSi.   Petrop,  VII. 

p.  219.  continuatur  cum  glandula  faciei 

concavae     Epiglottidis    Adnj*    I.  p.  2.  & 

T.  11. f.  5.  Ad^v.  V.  p.  69.  VERHEYEN 

p.  1S7    ut  appendices  glandulofas  facile 

cx  foraminibus  extrahas.     Earum  aliquae 

jpfam  gracilem,coccygis  fimilem,  caudani 

Epiglottidis  perforant.     Dudlus  excretorii 

punftorum  fimiles  in  interna  facie  epiglot- 

tidis  adparent  SANLTORIN.   T.  111.  f.  i.  3. 

Tot  funt  fontes  liqaoris  inungentis  laryn- 

gem,  practer  Thyreoideam.  Mucum  iplum 

defcripfit     PRAECEPTOR    de   fabrica 

^andulae* 

!  Naturalem    extenfionem  vocis  dudum  dua- 

bus  oftavis    f    duodecim   tonis  &  ultra 

aeflimavit  SCHELHAMMRRUS  de  ^oce 

p.  28,   deirde  DODARTUS   Mem.   de 

Vann.  1700.  p.  357.   effe  vero,  qui  plus. 

quam   duas  odavas   in  elevatione  vocis, 

nempe  fedccim  tonos  accurate  percurrant 

addit  p»  356.  Adeoquc  vocem  humanam. 


in 


DE  VOCEjLOQUELA  &c.     199 

ex  imo  pcdlore,  ad  graciliffimum  &  pueri- 
lem  fonum  adfcendunt.  Quando  vero  ultra 
hos  terminos  vocem  mutare  conantur;,  jam 
cos  fpiritus  deftituit.  Si  profundius  defcen- 
dant,  dcfinunt  vocaleseflc,  ita  cnim  glot- 
tidem  dilatawt,  ut  alpera  arteria  nihilo  an^ 
guftior  fit  ,  hinc  aer  immutatus  exit,  neque 
adliditur.  Si  altius,  tunc  ftridula  vox  eos 
deficit.  Hanc  vocis  divcrfitatem  propriis 
vocabulis  mufici  exprimunt,  &  profundant 
quidem  ,  f*  graviflimam ,  fitt^VTovoVy  hajjujn 
vocant  ,  acutam  vero  altuni.  Tota  haec 
divcrfitas  pendet  a  divcrfa  glottidis  amplitu- 
dine.  Sit  rima  inter  cartilagines  arytaenoi- 
deas  datae  latitudinis  ,  maneant  omnia  reli- 
qua  eadcm  ,  fed  exfpirct  homo  cum  cona- 
tu  fonum  proferendi,  nafcetur  aliquis  fonus, 
qui  fere  in  quolibet  homine  definitum  ha- 
bct  gradum  intcr  altitudincm  &  gravitatcm. 
Nunc  adducat  duplo  propius  cartilagines 
arytaenoideas ,  atquc  adeo  glottidem  duplo 
ardiorcm  faciat ,  fiet  vox  diverfa  a  priori, 
&  tota  oftava  s  magis  acuta  &  feminina,  & 
femper  acutior  perget  fieri,  quo  propiuscar- 

tila- 

in     tantillo      inftrumento  ,     aequivalere 

quinquaginta  fiftulis  organi  muficip.  52S. 

nempe  quatuor  o6lavis% 

.  .g  Glottidem  ardari  ad  tonos  acutos  reddendos 

>.>     omni  temporc  notum    fuit.     Vox  gravis 

ex  rimula  dilatata,  angufta  ex  eadem  con- 

traaa    FABRICiVS    P.  11    fub   finem, 

v.HORNE  w/Vm.p.72.  SCHELHAM- 

MER  l.c.  p.24.  AMMANVS  p  30  &c. 

WALTHER  ^^  (7/^f/;£sf  w«r.  p!  6.    In 

avibus  Qculo  adparet  rimulam  anguftari, 

N  4  dum 


aro    DE  VOCE,  LOQUELA  &c. 

dum  vocem  edunt  FABRICIVS  P.Il  c.4. 

in  tibia  unici  loraminis  (  nempe  per  rimam 

anguitiiiimam)  tonus  generatur  omnium 

acutiilimus  casserivs  p,  159.   Eximius 

muiicus  in  glottide  iiflulae  [hautboisj  ab 

inflrurnento    lejunfta,  iola     conftridtione 

omnes  tonos  r eddebat  d  0  d  a  r  t  ,  Mem,  dg 

Vann^  (700.  p.^fo.  In  ribilantibus  mani-f 

feftiirimum   efl:    „   ad   vocem   acutiorem 

reddendam  oris    rimam    diminui ,    tum 

rugis  labionim  audis,  tum  adplicato  lin- 

guae  apice  DODART  Mem.  de  VAcad. 

1707    F*  ^5»    Pritnus  tamen  DODAR- 

TVS  afperam  arteriam   integre  exclulic 

ex  iis  organis,   quae   vocem  variam   redv 

dum  ,  omnesque  moditicationcs  ioli  glot- 

tidi  adtribuit  I.  c.  p,  341.  exemplo  ufu« 

fiftularum   muiicarum.       Si  enim  tubus 

afperac  arteriae  vocem  modificaret ,  tunc 

quide (Ti    habrretur  iiftula ,    cujus    latum 

extremum  inflaretur.      Sed  confcr  not.  /• 

ad  DCXXVJ,       Verum   quantum   ego 

video,  cauia  hajus  ardadonis  h  dilatatio- 

xX^  in  glottide  vel  fola ,  vel  praecipua,  eft 

adfcenfus  &  defcenfus  laryngis.      In  voce 

gravi  totus  larynx  defcendit  fabr^P.  IIK 

C.8,  Os  hyoides  laryngem  adtollit,  elongat 

afperam,  rimam  coardat,  hinc  vox  acu-J 

tior  AxVIMAN.  p-  73.  Larynx  adfcendit 

in  femitonio  fuperiori ,  defccndit  in  infe- 

riori  DODART  1700.  p.  326.    In  fum- 

mis  conatibus  ad  fuperandos  limitcs  ,  quo 

naturaliter   vox  adicendit,   capue  totum 

retrorfum    crigitur  ,   ut    major    vis    fit 

mufculorum  laryngem  elevantium    DO- 

BART    1706.    p.     172.    Cricoidea  ad 

Thyreoideam  accedit,  dum  laryng  elevs* 

tur,    ita  fimul  glottis   ardlatur   WAL- 

^  THER 


DE  VOCE,  LOQUELA  &c.    201 

THER  I,c.  Haec  laryngig  mutatio  ,  qua 
adfcendit  &  defcendit,  eil  unius  unciae 
8CHELHAMMER  p.  28.  DODART 
Lc.  p*  330.  ut  odavae  mutatio  fit  dimidii 
pollicis  p,  328.  atque  adco  totuin  iter 
poflibile  duorum  poliicum  ib.  Ab  hoc 
crgo  itinere  laryngis  pendent  omnes  vocis 
diverfi  gradus;  adeoque  hinc  a  vi  unita 
GeniogiofTi ,  Geniohyoidei ,  Ceratoglofii, 
Stylophoidei,  Scylopharyngaei ,  Hyothy- 
jroidei,  qui  nempe  laryngem  elevant,  inde 
a  viribus  Sternohyoidei ,  Sternothyroidei, 
Coracohyoidei  ,  liiryngem  deprimen*. 
tibus. 

Nonignoro  FABRICIWI,  SCHEL- 

HAMVIERVM   &  DODARTVM  ita 

hunc  adfcenlum   &    defcenlum    laryngis 

confiderafFe ,  «u  adjumento  tantum  eflbnt 

ardlatae  glottidi ,  &  mutandae  vocis  caufa 

fecundaria.      Ita  fabricivs    „    Quin- 

tam,  odavam,  decimaquintam  a  longitui 

dine  canalis  mutata  oriri  ajebat  ,  reliqu^s 

tonos  ad  novemdecim  usque  ab  ardatione 

&  dilatatione    glottidis   P.  lll.  c.  XI.   & 

SCHELHAMMERVS  adescenfu  laryn- 

gis,vocem  potiusutcunque  mutari,quam  in« 

tendi  putavit  p.26  ut  v.  g.^.mutareturin^?, 

DODARTVSdeniquedocet,canaIisexter- 

ni(orisnariumque  j  brevitatem  non  caufam 

efic  acuti  foni,  neque  longitudinem  gravis 

foni ,  fed  unxe  ad  eos  tonos  accommoda- 

tionem  aliquam,  ut  gratiores  prodeant  8c 

purioresp.  ^^o.&c^  Verum  &  DOOAR- 

TVS  &    priores   hic  mutatam  longitu- 

dinem  afperae    orisve   unice    confidera- 

bant ,    uti  ad  graviores  fonos  tubas  produ- 

cum     mufici     CASSERIVS     p.     ic8. 

SCHELHAMMER.  p.  24.    Ego  vero 

N  5  cac 


2^z    DE  VOCE,  LOQUELA  &c, 

tilaglnes  accedunt ,  &  glottis  arftior  reddi- 
tur.  Hi  vero  gradus  diverfae  propinquita- 
tis  pene  innumerabiles  ^  funt,  in  homine 
&  in  canoris  animalibus.  Lufcinla  glottidis  « 
latitudinem  ita  mutabilem  habet  ,  ut  fcx 
niille  gradus  medios  inter  fummam  latitudi- 
nem  &  minimam  detcrminaverit  dodar- 

Tus: 

cx  anatome  didici »  ardationis  glattidis 
caufam  in  hoc  adfcenfu  &  defcenfu  efle, 
quae  confideratio  a  priori  cft  diver- 
fiiFima. 


h 


Mufici  unicam  odlavam  dividunt  in  partes 
,8!0.  DODART  ijoo.p.  358.  indecon, 
ficit  DODARTVS,  accurato,  quantum 
video,  calculo  pofito  ,  mutationes  glotti- 
dis,  ex  quibus  oriantur  divcrfitates  vocis 
audibiles,  elTe  9632,  l.c.  p.  359. 

Avium  in  univerfum  glottides  cartilagincae 

funt  CASSER.    p.  97.    FABRI  C.    L.  I.C.  2- 

p.  85.  &  1.  c.  7.  totusquc  larynx  fit  ex  car* 
tilaginibus  tribus ,  1.  c.  cricoide  &  duabus 
arytaenoideis  par.isini  dijj.de  la  tortue. 
PERRALTVs  autcm  mediamfacit,  quafi 
vomeris  fimilem  oifeam  laminam,  exeun* 
tem  per  rimam  a  membranis  cartilagineis 
fadam  I.  c.  p^  394.  Inter  aves  autem 
variabilitate  iuYcinia  ,  exiguum  animal, 
omnino  excellit  ;  fed  honunis  longe 
inajor  efl  in  voce  varianda  pcteftas.  Nam 
&  lufciniae  totum  cantum  imitatur,  ut 
ipfasfallat  aviculas  SCHELHAMMER 
p.  4.  &  multos  alios  toncs  edit,  lufciniae 
animitabiles ,  omniumque  fere  animaliura 
fonos  imitatur. 


DE  VOCE,  LOQUELA  &c.    20$ 

Tus :  qui  idem  conpcrlt  diverfitatcm  in  h- 
titudinc,  quae  capilli  diametro  non  irajor 
fucrit  ^,  alium  fonum  efficere^  Hinc  ad- 
mirabilis  illa  pendet  divilio  femitoniorum  in 
ofto  tempora  ,  quam  cxercitati  mulici  m 
potcftate  habent.  Nunc  ,  poftquam  vox 
acutior  fadta  eft,  removcantur  a  rautuis  con- 
taftibus  cartilagines  arytaenoidcac ,  utique 
ad  fingulos  gradus  majoris  latitudinis  vox 
magis  gravis  fif  t  &  mafcula. 

Celeri  vel  tardo  )  Verum  non  fola  latitu- 
do  fonum  mutat.  Maneat  enim  eadem 
glottidis  latitudo  ,  fed  fpiritus  duplo  celerius 
effletur  ^ ,  cadem  ratione  vox  acutior  fiet. 
Docent  mulici,  fiftulamquandoque,  quae  le- 
niter  inllata  definitum  fonum  edit  ,  fortius 
inflatam  fonum  edere  duplo  acutiorem  ,    & 

odla- 


^  Jjno  vero    diamctri   —  partis  fili  ferici  five 

^-^  capilli    DOD,     1700,    p.     362^ 

Nempe  auris  difiingult  differentiam  foni 

duarum  chordarum,  quarum  una    —  —  ma 

2000 

altera  brevjor  efl  ID,  ib.p,  ^6r.  ergo  non 

adeo  incredibile  eft,  a  mutationibiis  unicae 

lineae  tantam   pofTe     divcrfitatem    vocis 

oriri. 

1  Non  alia  caufa  eft,  quareglottis  ar£^ior  fonos 

cdat  acutiores ,  quam  ipfa  celeritas  aeris, 

cujus  data  columna  iisdem  viribus  pulfa, 

per  oftium  angulHus  cclerius    prorumpit 

DODART  Mem.  de  V Ann.  1700.  p.  352* 

Nam  univerfalisregula  eft  per DXC VII.  </• 

fonum 


2®|.     DE  VOCE,  LOQUELA  &e. 

odava  integra  altiorem.  Ergo  duplex  cau- 
faeit  acutae  vocis.  „  i.  Anguilia  glottidis  , 
2.  cclerior  f,  fortior  aeris  expullio.  Si  u- 
traiTiqae  caufam  conjunxeris,  fonus  adhuc 
acutior  nafcctur.  Non  eil  negligenda  ob- 
fcrvatio,  hominem  vitac  fuae  mctuentcm  , 
qui  quali  voce  fua  vitam  tucri  conatur,  vo- 
ccm  fe  ninmam  edere,  acutam  ,  querulam- 
que:  f  m.s*  qesn.  habet  ,,  in  moribundis 
a  frigore  partes  conftringcnte  ,  &  fortiflima 
refpiratione  haec  fieri )  &  pcrindc,  in  fum- 
ma  ira  vocem  jurgantium  eo  magis  pueri- 
lem  fieri ,  quo  alt  us  furor  adfcendit^virum* 
que  graviflime  fistfvronv  infolentius  irafcen- 
tem  plane  feminino  fono  clamare.  Caufa 
phaenonieni  eft,  quod  aer  valde  rapide  per 
glottidem  exeat.  Funcque  videas  una  ocu- 
los  &  genas  rubere ,  dum  nixu  edito  glotti- 
dem  conprimere  conantur.  Notum  eft, 
fluidorum  efHuxioncs  efle  inter  fe  ,  ut  qua- 
drata  luminum.  Hmc,  quando  aer  fortiter 
cfliitur,  &  glottis  valdc  ardta  aerem  aegre 
transmittit,  retinetur  in  pulmone,  cum  ex- 
tendit ,    vafa   fanguifera  conprimit ,  hinc 

finguis 

fbnum  acutum  fieri  ab  acris  vibrationi» 
bus  intra  datum  tcropus  crebrius  repcti» 
tis  Er^^o  in  chordis  cae  fonant  acutius, 
quactcnlTiflifuae,  &  breviores,  8c  firmitcr 
rcvinftac  ,  &  longius  ab  hypomochlio 
tanguntur  ^DODART  Mem.  de  Vmn. 
lyoT»  p.  lou  )  eac  nempe,  quarum  recur- 
fus  cclcriores  funt  et  viciflim.  Hinc 
foni  adfcendunt  au6ta  velocitatc  DO- 
DART  l  c  p.  p4.  9f  •  &  pcr  idcm  in- 
ftrumcntum  acr  vclocius  inpulfus    fonos 

facic 


DE  VOCE,L0QUELA  &c.     ^05 

fanguis  inter  cor  dcxtrum  eft  finiftrum  fifli- 
tur,  nf-que  poteft  ex  capite  defcendere,  «» 

Mufici)  Qui  facultate  prneditus  »  cft,  ut 
glottidcm  a  maxima  dilat^tione,  ad  raxi- 
niam  anguftiam  accuratifTimc  conftrinjrere, 
&  latitudinem  '   quamlibet  conftanter  reti- 

nere 

facit  acutiores  i  d  e  m  Mem.  h  V  annl 
1700.  p.  ^fi.  &  in  altfore  fono  infa 
xnanus  ori  oppofita  fri^TdiorfTr  vfntum 
perciptt  a  velociori  cyfptrartonf'  tdfm 
1707.  p.  9f  Ergo  leeunda  rr\u/a  aliiorig 
toni,  cft  exfpiratio  veheincntior,  &  ce- 
lcrior. 
^  Ex  DCXIX. 

»  Fufe  haec  dodartus,,  dehere  ad  vocem 

juftatn     puramque    lipamcnta     elott'dif, 

aequalitcr    tenfa    e(^c    Mem    de  P  Acad. 

1700.  p    54.1     ^t^  princen<5  ron^ttto  efl 

tcnera  auris,  quac   acciirattiTime  dtfttnj^uat 

xninimos    gradus      qui     tonos    fpp^^rant. 

/hcra  eft  naturali?  faculta?,  orpan?<u^  vo- 

caHa  adaptandi  ad  fonos  audiru  percrptos- 

I^cinde,  cum  in  cantu  bryny    rontinuo 

a   viribus  adtollenttbus,  Sc  deprimentihus 

libretur',    debent    hi    mufculi      cxquifitc 

acquales  efte,  &  agcre   acrurare  conprn- 

fatis  viribus.     Porro  ad  conftanrtan.  vocis 

&  robur  amplifTjrrum  pf£^us  rcqnTtrur, 

quod  aeris  fufficientem  pcnum  fnprrditet. 

Hinc     a      paflu     deckmatio     difldctHor 

XALES    hewaftatiks     p.    88.  Animallbus 

vocalibus   appcndices   dtafhragmatis  ma- 

jores  funt  8c  longius  defccndunt  quam  oli- 

gophonis  GAtKN,   Adrnin.  anat.  L.  VllL 

c.   I. 

o  liem  D  o  DA  R  T  u  s  obfcryit  voccra  qutdem 

f4Hf. 


zQb    DE  VOCE,  LGQUELA  &c. 

nerefciat,  is  unice  rarus  homo,  &  inter 
millcnos  unicus,  aptus  natus  eft,  qui  egre- 
gius  intcr  Mulicos  evadat:  Idemque  vocem 
formabit  conftantem  puramque,  neque  tre- 
mulam.Hacc  facultas  pendet  a  mufculis  carti- 
laginum  arytaenoidearum  intcrvallum  con- 
Itringentibus,  &  dilatantibus,  quos  oportet 
diftindiffime  agcre,&  in  attlone  definitama- 
nere  immutabiles5&  una  necelTc  eft,  ita  elidi 
acrem  ex  pulmonc,  ut  quolibet  requilito 
gradu  acceleretur  &  retardetur,  &  nullo 
temporis  momcnto  celerius,  quam  priori 
efHetur  p, 

DCXXIX. 

faujfet  ficr?  nimis  urgendo  vccem  fupra 
naturalem  ahitudinis  gradum  1706;  p, 
172.  Stdi  falfa  vox  efl: ,  quae  non  accu* 
rate  deftinatum  tonum  producit  1  d  e  m 
p.  176.  177.  Talem  autem  fieri,  quoties 
aiiqua  in  labiis  glottidis  in  tenfione  in- 
fiequalitas  eft  p.  17S.  Sed  ventriculos 
laryngis  aliquando  in  eodem  homine, 
l^unc  altiorem  vidit  ,  illum  profun- 
dum  MORGAGNVS  Adv  V.  p. 
€7.  &  oflis  Jiyoidis  cornua  inaequalia 
DUVERNO  I  aB.  Fetroff.  Vll.  p.  21^.  8c 
ipfe  vidi  thyreoidcam  cartilj^ginem  hilo 
inaequalitcr  incifam.  Hae,  aliaeque  fimi- 
les  caufae  cantum  icpoflibileni  faciunt, 
fi  auris  quam  inaxime  mufica  fucrit. 
Scd  addenda  funt  aliqua  dc  roborc 
vocis.  Hoc  facit  quantitas  aeris  cfflati 
DODART  Metn-  de  V  Acad.  1700  p. 
99.  Hinc  v«x  robufla  ab  amplo  laryngc 
AMMAN  p.  30  Lconi  vox  magna,  ^c 
tcTribilis,  fcd  afpera   artcria    bubula   am- 

plior 


DE  VOCE,  LOQUELA&c.     207 

DCXXIX. 

Teniant  graviorem)  *  Quando  puer  vo- 

ccm 

plior  BORRiCH.  de  herm  fap  "p.  ifo- 
ACT.  H  A  F  N.  vol.  I.  p.  46  Gravifona  eft 
vox  lacertac  t  o  c  k  a  y  E,afpera  vero  arteria 
brevis.  lata  ,  re&ca  ,  ^  cartilagines  inte« 
grae  lEsuiT.  siAM.  obs.  p.  5-3.  Aviutn 
iluviatilium  vox  robufta,  fed  glottis  in 
ima  afpcra  eft  perrault  l  c.  p  594, 
T.  Vll  t.  2.  DODART  Mem.  de  l*  Acad* 
1700.  p.jii.Ergo  Tox  gravis  robuftior- 
Vidit  i  D  e  M  D  o  D.qui  baj[o  fuo  coluninas 
ecclefiarum  tremefacerent  ,  quod  vix  nifi 
ofto  pedum  tubi  pofTunt  1.  c.  p  ^34,. 
Unde  adeo  mirabile  robur  in  brcvifli^ 
marum  chordarum  glottidis  trcmoribus, 
quas  oportcret  tonos  redderc  minimos? 
Refpondet  dodartus,,  fibras  validius 
refonare  ,  quando  flexiliores  , ,  aurcas 
chordas  breviorcs  unifonum  facerc  cum 
longioribus  ferrcis,  humanas  niuito  ma- 
gis  flexiks  cfTc  &c.  p.  ;7i.  Sed  potuiflet 
rcfonitum  addere,  qui  voces  intcndit. 

Dcinde  cur  idem  iu  fcala  altitudinis 
fcala  tonus  poteft  &  fortis  cfTe  8c  de- 
bilis  ?  Refpondct  idem  1  c  p.  ^f4.», 
naturali  inftin6tu  contcmpcrari  dilatatio- 
nes  glottidis  ad  acris  copiam  ,  hinc  to- 
num  fortem  multum  acris  cum  minus 
angufta  glottide  rcquirere  >  debilcm  cum 
eadem  vi  aeris  glottidem  ardliorem. 
Sic  celeritas,  nempe  tonus,  poteft  cadem 
manere ,  quantitatc  aut  roborc  aut  audo, 
aut  minuto. 
^  Qui  fibilant  labiis,  i\vt  nimium  alte  adfcen- 
dcrint  ,  five  nlmis  dcfcenderint  in  red- 

dendis 


«8    DE  VOCE,  LOQUELA  &c. 

cem  mafculam  adfeflat  adere,  omnino  te- 
netur  glottidem  per  tres  iuos  mufculos  ita 
dilatare,  ut  rima  quam  ampliflima  fiat. 
Sed  tunc  aer  eyit,  non  fonus  :  nam  glottis 
pcne  aeque  lata  ^eft  ac  afpera  arteria,  hinc 
aer  &  paucus  &  tarde  &  absque  adlifu 
exit,  nec  vox  ^eneratur,  quae  utlque  na- 
fceretur  audibilis,  Quando  confertim  fpiri- 
tum  exprirrimus.  Aercum  refiftentia  fo- 
num  facit,  hanc  deme,  &  fonum  ipfum 
deleverls. 

Acu* 

dendis  fonis,  amittunt  vim  vocis  auJi- 
bilem ,  &  exfpirant  uuice  dodart 
P707.  p.  96.  Tn  yc^ct  illa  noturali  altiori 
l/auffet )  vox  «^ebilis  ob,  nimis  arctam 
glottidem  id  fm  170^.  p.  174. 
^  Ut  pucr  edat  vocem  adulti  fimilem ,  debet 
dilatare  glottidem,  ut  eadem  lit  ejus  la- 
titudo,  quae  in  adulto  eft.  8c  paulo  pW,' 
cum  organa  flexiliora  in  ea  aetate  minus 
rcfoncnt.  5^ed  prlottis,adeo  ampla,  afpera 
arteria  pueri  quidem  anguftiorefl:,nonvero 
in  ea  ratione,  quac  requiritur,  ut  tam 
ccleres  aeris  recurfus  fiant,  quam  ad 
vocem  necefTarii  funt.  Hoc  loco  omnino 
recenferi  8c  augeri  meretur  obfervatio, 
illuftris  w  A  i  T  H  E  R  I  pin^uitatcm  ncmpe 
vocem  eravem  ,  &  raucani  facere  de 
oief.  e^'  vorac,  p.  6,  fed  cum  aet^fe  fub 
iatovinculo  cartilaeinum  arytaeneoidearum 
&  fupcr  thyreoarytacneoidcos  mufculos 
pin^uedincm  nafci,  non  absque  manifeila 
conje^^uri,  hanc  etiam  caufam  efPe  vocis 
mutatac  r  p,. 

c   In    cantu    abdoraen  tumet    8c   induratur 


DE  VOCE,  LOQJUELA  &c.  209 

AcuUjJimi)  Quando  vir  adultac  aetatis 
vocem  edere  conatur  altiorcm,  quam  quae 
ipii  naturalis  cft,  omnino  nuUam  voccm 
edet,  facies  ipfi  rubebit  ,  turgebit,  oculi 
luffundentur  lacrumis,  &,  fi  pertinacitcr 
vocem  urferit ,  vcl  animo  linquctur,  vcl 
fict  apoplcdicus.  Nihil  magis  corpora 
muficorum  debilitat  in  concertationibus 
aemulorum  ,  quam  fi  ad  clavicyfr»baluin 
jufto  altius  iplis  necefle  fit  canere.  Tunc 
cnim  coguntur  glottidem  valdearc^tam  red- 
dere,  &  acrcm  valida  'vi  emittcre  ;  ergo 
aer  tanto  minus  transire  poteft,  quo  glottis 
arftior  cft:  ergo  vi  magna  conpreflus  re- 
pellctur  a  difficili  rlma,  &  pulmonem  con- 
primet  eo  fortius,  quo  arctior  rimula  five 
vox  acutior  fucrit  *.  Nam  liquidum,  quod 
per  lumen  definitum  exireconfuevit,  eo  lu- 
minc    diminuto    reprimitur,   co  valentius, 

quo 

wiNsiow  Mtm*  de  VAnn.  i/jP.  uti 
a  retento  aere  concionatoribus  vocem  ni^ 
mis  intendentibus  vires  animae  frangunur 
AMMAN.  p.  ^i.  ^3.  Nimis  alte  fona- 
turos  vox  deficit  ,  i  D  e  m  p.  ;i.  (qui 
vero  diverfiirimam  rationem  addit  ,,  ea 
vi  adfcendere  laryngcm  ,  ut  a  mufculis 
propriis  fuperari  nequeat.)  A  nimis  va^ 
lida  voce  luxata  &  emincns  cartilago 
thyreoidea  t.  bartholin.  de  fulm.  p. 
fo.  5c  bronchocele,  &  phthifis  r  b  i  d. 
&c 
<i  Omnino,  ea  ratione,  ut  diHiliunt  tubi  aqua 
pleni,  (i  ratio  aquarum  influcntium,  ad 
tubum  «mittcntem  nimia  fuerit. 


aio  DE  VOCE,  LOQlUELA&c. 

quo  cmiflariutn  anguftius  fiu  Sit  nunc 
glottis  arctlor  oftuplo,  aer  oftupla  vi  prc- 
metur  contra  arflatam  glottidcm  ,  prcmct 
ergo  pulnponem  contra  pleuram  ^  fanguis 
per  vafa  divergcntia  vcnofa  cx  pulmonq 
cxprinnctur,  arceriae  vero  conprimentury 
ut  nihil  fanguinis  admittant:  fic  viscorporis 
tantisper  quidem  increfcit^quamdiu  fanguis 
venofus  in  cor  finiftrum  exprimitur  ,  fed 
dcficit  paulo  poft  «,  quando  idem  fmifler 
vcntriculus  nihil  nunc  rccipit,  &  fit  dcli- 
quium  animi ^quia  venae  jugularcs  fanguinem 
in  cor  dextrura  emittere  nequeunt  ,  quod 
arteriac  pulmonalis  refiftentiam  non  poteft 
fupcrare;  Sic  cercbrum  conprimitur  a 
fanguine  arteriofo ,  ut  ex  rupta  arferia 
apoplexia  inmlreat.  Stridor  autcm  in  hoc 
nixu  loco  vocis  cmittitur,  qui  pene  nihil 
habct  vocis  humanac  fimile.  Quaenam 
vcro  fit  glottidis  arditudo  ad  exprimcndara 
vocem  humanam  aptiflima  ,  id  a  muficis 
dlfcendum  ett,  expcrtis  in  inftrumento 
mufico  omnium  perfediflimo  ,  quod  or- 
ganum  dicitur:  nam  eoinftrumento  fonum 
redderc  norunt  fimillimum  vocis  humanac, 
pcr  propriam  fiftulam,  quac  ab  ipfa  rc  hoc 
nomem  adepta  eft  ^. 

DCXXX. 

«  DCXIX. 

f  Vocis  humanae  ©rg^num  vix  potcft  cum 
illa  machina  conparari:  fiife  hoc  cvicit 
DODARTVS,  cum  111  taiita  brevitate 
tubi,  &  cxigua  varietate  glottidis  nullum 
inftrur  cntum  ullo  modo  ad  yarictates 
vocis  humanae  adccdat,  Mm-  de  CAcnd. 

I709b 


DE  VOCE,  LOQlJELA&c,    211 

DCXXX. 

Sonuf  ille  )    Ex  communi  obfervationc 
naturalis  homini  *jfivevoxhumana.  Vcrum 

idexn 

1700.  p.  337.  idemque  cum  fiftula ,  de 
qua  PR  AECEPTOR,  conparari  non  poffb 
demonftrat /^i^.  p.  331  332.  Cum  orgum 
no  conparari  non  potcft  ,  cum  ibi  voci$ 
diverfitates  a  longitudine  &  amplitudine 
diverrorum  tuborum  peiantur  :  in  homi^ 
ne  vero  tubus  unicus  fit  ,  fed  oftium  va- 
riabile.  Glottidem  hrmanam  cum  tibiae 
cylindricae  glotttde  conparavit  utcunque 
DouARTius  :  Sed  &  ipfe  monet,  in 
homine  glottidem  a  tubo  aerem  accipe* 
re,  in  tibia  tubum  a  glcttide  aerem  ha- 
bere. 
a  SCHELHAMMERUS.  ut  erat  paradoxo- 
rumamator,  negavit  vocem  dari,  qiiaeho- 
mininaturalis  fjt,  exenplaenim  fe  vidifle, 
ubi  pueri  ab  hominum  confortio  ab  urfis 
abdudi ,  urforum  vocem  moresque  imita- 
ti  fint  Deinde  TULPlANUM  hominem 
excitavit,  qui  cum*  ove,  nutrice  fua,  ba* 
labat  V;de  SCHELH,  de  voce  p.  20. 
Verum  mirum  certe  foret  ,  fi  cuique  ani- 
mali  fua  definita  vox  effet  ,  homini  nu2* 
la :  &  tamen  in  toto  orbe  terrarum ,  forte 
Hottentottis  exceptis  ,  una  eademque  vox 
reperiretur  diverfifTimarum  gentium  ,  & 
ubique  quinque  vocalcs  ,  confonantesque 
plurimas  fimiles  pronuntiarent ,  nec  ulla 
facile  literas  habeat ,  quae  aliis  deiint* 
Quod  autem  Chinenfcs  &  Mexicani  ca4 
reant  litera  R,  Gronlandi  vero  c.  d.f.kxl 
(  EGEDE  gamle  GronL  p.  94.)  iilud 
quidem  fangulari  forte  i:gurae  palati  tri- 
O  2  buo^ 


zit    DE  VOCE,  LOQVELA&c. 

jdem  modulationem  patitur ,  ut  in  Lteras 
formctur;  tunc  autem  loquela  vocatur.  He- 
braci  fonum  humanam  vocem  dixerunt  ; 
iidem  vocales  non  fcribunt ,  neque  pro  lite- 
ris  habent  ,  confonantes  autem,  quas  voca- 
inus  5  eas  folas  certis  notis  exprimunt, 
Hinc  in  antiquiffimis  linguis,  Phocnicia, 
Chaldaica  &  Hebraica  creditur  nullas  voca- 
les  fuiffe  *>. 

Vocalis)  ergo  eft  fonus  humanus  certa 
inodulatione  definitus  ^  :  Vulgo  quinquc 
numerari  folent  ^  fed  docet  ammannus 
infinitas   efle    **   numcro  ,    &  a  Anglicum 

ab 

buo,  quod  Chinenfibus  fuper  dentes  in^ 
feriores  prominet,  du  HALDJO  tefte  , 
fama  vero  deGroenlandis  nimia  videtur,  & 
a  mala  obfervatione  nata. 
^  Non  ignoro  ,  alios  pun6la  primaeva  facere, 
alios  matres  leBionis ^  quivolunt  aliquas  vo- 
calium  notas  apud  tiebraeos  antiquiHimo 
in  ufu  fuifle.  Verum  hae  quidem  uon 
fufHciunt ,  cum  vix  fjnt  nifi  tres.  Pundla 
vero  tempore  primaevo  nulla  fuiffe  de- 
monllrare  videtur  ,  quod  faepe  aliter  le- 
gerint  feptuaginta  interpretes ,  ipfaque  no- 
inina  Jchova  ,  Javan  v.  g.  Jao  &  Jon 
cmnino  fonuifle  videantur-  Sed  haec  pe- 
ritioribus  relinquenda  dimitto. 

r:  Vocalis  efl:  vox  ,,  apertura  oris  unice  modi- 
ficata  AMMAN.  p  62. absque  adpulfu  lin* 
guae    aut    labiorum    ad     ullam    partem 

HOLDfiR.    p.  28.    FABRIC      p.  43. 

ti  Litterarum  pofTibilium  numerus  fere  infini- 
tus  ell  ,  &  literae  pleraeque  latitudinem 
haocnt  ,     uc  apertiores  aut    obfcuriores 

enun» 


DE  VOCE,  LOQVELA&c.    21  j 

ab  a  Helvetico,  hoc  ab  a  Germani  homi- 
nis,  id  ab  a  Batavico  difcrcpare  ,  deinde 
inter  Batavos  aliud  eflc  a  Leidenfis  hominis» 
aliud  Hagienfis,  aliud  Amftelaedamenfis , 
atque  hos  omnes  fonos,  qul  pcr  a  fcribun- 
tur,  fpecifice  a  fe  inviccm  differre  «.  Pleri- 
que  etiam  ex  vocalibus  conpofitis  diphthon- 
gos  fecerunt,  funt  autem  verae  divcrfae  vo- 
ces.  E  in  doccrc,  c  in  diccre ,  &  e  in  i^ 
Graccorum  ,  non  funt  idem  fonus ,  lon- 
gitudine,  aut  brevitate  divcrfus,  vcrunx 
foni  divcrfiffimi  ^.    Hac  enim  rationc  pro- 

nun- 

cnuntientur,  p.  53.  Sed  literas  interim 
vere  paucas  efle  ,  &  charaderibus  potius 
quam  pronuntiatione  diverfas  gentes  dif- 
fcrre  idem  porro  fatetur  p.  55  feqq, 

e  Omnes  vocales  longae  aut  breves  efle  pof-' 
funt  ,  fed  haec  diverfitas  non  in  moda 
pronuntiationis  cH,  verum  in  durationc» 

HOLDER.  p.  8r, 

^  Vocales  verae  °mihi  o£lo  videntur  a.  eia*  c,  1. 
o.  oe  Germanorum  u.  ue  Germanorum. 
Hae  vocales  varie  fcribuntur,  eodem  au- 
tem  fere  modo  pronuntiantur.  Neque 
repugnat  ammanus  ,  etfi  poflit  vidert 
repugnare  :  vide  p.  57.  holderus 
male  duo  u  recenfet,p.  87.88.  &  ignorat 
oe.  wALLisivs  addit  Sche^vay  quod  ab 
c  difFert  vocalitate ,  nam  %ere  cum  voce, 
fche^va  folo  cum  fpiritu  profertur.  Nunc 
dicendae  funt  literarum  formationes.  Has 
utcunque propofuit  f a b ri ci vs  ab a qv a< 
PENDFNTE  in  tr.  de  locuf.  deindeF.M, 
ab  H  E  L  M  o  N  T  in  alphaheto  naturae,  tum 
I •  WA  L  L  i  s  I u§  in  grammatka  Anglkana^ 
O  3  non 


214    DE  VOCE,  LOQVELA&c. 

nunciari  eta  Graccorum  difcimus  cx  vcrfu 

bu* 

(  non  absque  mirabilibus  quibusdam  erro^ 
ribus  in  Imgua  propria  coromidis)  HOL- 
DER  in  egregio  1  ilements  of  fpeech  Lond. 
1669.  8.  COLLINS  in  Syftem.  anat  p, 
237.  AMMANNUS  in  /r,  de  furdoioquente^ 
qui  cum  titulo  de  loquela  iterato  inpref- 
lus  eft  a,  1702.  &  1727,  &  Georgius  Ra^ 
fhel  libello  Germanico  Luneburgi  edito 
a.  1718.  Breviter  perfequar,  ufus  inpri* 
mis  literis  Germanicis ,  quarum  pronun- 
ciatio  fimplicior  &  »onftantior  elt,  quam 
aliarum  linguari  m,  rede  obfcrvcnte  am- 
KANNO  p  55,  60.  Nam  nulla  eft  in  re 
ipfa  ratio,  quare  Galii  au  pronuncient  0 : 
Belgae  uy  (onent  ^/^AngL  omodo  <!7modo  0 
modo  pene  i  &c,  Haec  uniformisGermano. 
rum  pronuntiatio  fecit  ,  ut  AMMANVS 
non  aiia  lingua  ad  furdos  docendos  ufus 
fit»  &  forte  multum  contulit  ad  infi. 
gnem,  qua  Anglos  fuperat  ,  facilitatem 
dodbinae,  &  veritatem  defcriptionis.  Fa- 
tetur  ccrte  fummam  difficultatem  a  mala 
pronuntiatione  anglicae  lingnae  HOL- 
DERUS  fub  f.nem 

A  fimpliciiTima  vocalium  pueri&que  facillima  ,  fit 
voceiimplici  ex  patuloore  emifra,lingua,(i 
claram  efle  oportet  a,  qaiefcente.depreiTa 
&  plana,  &  plerumquefub  dentibusadmo* 
ta  gingivis ,  etfi  etiam  in  alio  fitu  expri^ 
mi  poffit.  AMMAN.  p.  62.  63  WAL- 
Lis.  p.  4.  cdit.  1674.  HELMONT.  p. 
Qo.  in  Patach,  HOLDER  p.  S5.  RA- 
PHEL  c,  I. 

E  efficitur  Hnguae  apicedentibusitaadmoto,HOL- 
»ER.  p.  85.  ut  anguftior    fit  aeris  via, 

quam 


DE  VOCE,  LOQVELA&c.     tis 

quam  in  A  ,  dorfo  elevato,  ejtisque  late- 
ribus  paulum  dentibus  admotis  amman* 

p.  64.     R  A  P  H  E  L     1    C. 

I  Diftert  ab  £  via  inter  linguam  &  palatum 
adhuc  anguftiore  ,  ut  lingua  dentemmo- 
larem  primum  contingat  holdlr  p. 86. 
apice  altius  inter  duas  dentium  feries  po- 
fito ,  modice   omnino  diflante  r  a  F h  £  l» 

AMMAN.    p.  65. 

O  requirit,  cum  lingua  fere  uti  inA  difpofita  ad 
imam  d.ntium    partem,  ut  tamen  perinde 
aliter    poiTK  difponi,   modicam  labiorum 
addudlionem  ,  fere  in  iiguram  hujus  lite* 
rae ,  &  oris  ardationem  amman.  p.  66. 
WALLis.  p.  8.  RAPHEL,    quod  jniror 
negare    uolderum   p.  86*    uti   miror 
FABRiciUM    de    vocaliuai    mechanica 
produdione  deiperaile   p-  55      quae  adeo 
facilis  eil  ob  ervatu  ,  in  primis  italo  ho- 
mini  ,  cui  paucae  &  purae  funt. 
U  Anguflia  inajori  oris  differt  ab  O  wallis. 
p.  8.  RAPHEL.    &    apice  linguae  pcnc 
dentibus    incifivis   inferioribus    adplicato 
HOLDER.  p.  87,  Paulo  aliter  AVIMAN. 
p  66. 
Literae  vocales  miilae  aliquid  habent  de  iim^ 
plicium  utraqje  ea,  quibus  conponuntur. 
Ae  qiiidem  lingua  dorfo  poilerius  elevata 
HOLDER.  p.  85.  WALLIS.  p.  6.  RA- 
PHEL.  niagis  quam  in  e,  fed  dcpreiriori 
quam   in  a    Oe  Helvetorum    &    Saxoft 
niae  inferioris   apicem  linguae  habet>  ut 
in  e,  fed  labia  adduda  RAPHEL.    Ue 
Sc  elevatam  liaguam ,  fere  ut  in  I  RA- 
PHEL.  k  labia   angufta    AMMAN.   p. 
67.  &in    praef.    WALLIS.  p.  9.    [  fed 
Anglis     inpurius     Sc     raiilum     cum  /  1 
WOLFIVS    AMMANNUM   (cquitur, 
Wurkungen  der  Natur  p.  707, 
O4 


2i6    DE  VOCE,  LOQyELA&c. 

bucolicorum  ,  ubi  ovium  vox  per  ^h  ^  ex- 
primitun  Has  obfervationes  ammannus 
pcr  plerasque  linguas  vivas  &  mortuasper- 
fecutuseft,  incolibello,  qucm  in  accura- 
ratiJIima  naturae  explicatione  pauci  adfe- 
quuntur,  &  fijvixiffct,  omnium  literarum 
pronuntiatroncm  definiviflet  ad  leges  aeter- 
nas  ,  &  adfignando  brutorum  notos  fonos, 
&  depiflo  organorum  ftatu ,  quo  quaeque 
formaretur  ^ :  Sed  utiliflimo  opere  nos  pri- 
vavit  rnors  praematura, 

Conjonantes )  In  omnibus  fere  linguis  "eo- 
dcm  modo  pronunciantur.  Eae  litcrae  ex 
fe  ipfis  non  faciunt  fonum  ,  &  quotics  con- 
fonantem  pronunciare  volo ,  una  vocalis 
clabitur   S    q^^^^   quidem  cum  confonante 

nihll 

Indc  Ulud  ^v^y ,  quod  pueri  cum  ovibus  cx- 
pofiti  prQnuntiafle  dicuntur,  male  a  Phry- 
gibus  ad  panis  fignificationem  detradlum. 
Sed  puer  undecim  annorum  ,  qui  hafte- 
nus  mutus  &  furdus  fuerat  ,  primam 
vocem  dicitur  fonafTc  Mama  ,  fi  fidef 
MONCONTSIO  It.  J.p.  38.  mutocer- 
te  faciliorem,  &  magnoconfenfu  ,  ctiara 
Pcruvjanorum,matrem  fonantem. 

J»  AMM.  p.  58.  RAPHEL  c.  2.  fed  ille  fo- 
nos  puros  pronunciare  docebatj  ifle  con. 
tinuo  fyllabas,  conjundis  cum  vocali 
confonantibus. 

i  Id  F.M.  ab  HELMONTpraeftitit  datisad 
omnes  literas  figuris,  oris  fauciumque  fta» 
tum  repraefentantibus.  Ssd  vanam  fecito- 
peram  ,  &in(idelem  ,  amor  hypothefeos, 
cum  ,,  vellet  quamque  litcram  in  ®re 
cum  flatum  linguae  &  organorum  facere, 
qui  litera  Hebraica  dcpingeretur. 


DE  VOCE,  LOQVELA  &c.    217 

nihjl  commune  hafaet.  Qui  haec  non  ob- 
fervaverunt,  docuerunt  lurdos  ita  loqui  pe- 
a-tc-e-er,  cum  pater  effct  appellandus. 
5ed  AMMANNUs  hoc  incommodum  evi- 
tavit ,  ita  docendo  difcipulo^  ,  ut  puram 
ideam  cujusqueconfonantis  perciperent,nulla 
admilta  vocalis  idea  »*  Confonantes  duorumi 
fere  generum  funt :  alii  pronunciantur  ex  folo 
gutture  exhalatione  mera  ^jCujusmodi  efl: 
adfpiratio  '  ,  qua  foni  a  non  adfpirantifaus 
divcrli  redduntur.  Ita  a  cum  adfpiratione 
fit  h,  Plerumque  inter  confonantes  non 
recipitur  »,  non  bene  :  neque  cnim  fonus 
eflTet ,  fi  vocalem  non  haberet  conjunftum. 
Altera  claffis  eft  confonantium  ",  quae  pec 
velum  pendulum  palatinum,  nanum  ca- 
vcam ,  finguam  ,  dentes  et  labia   fornian- 

tur. 

Jc  Re6le  dudum  HOLDERUS  p.  28.  ^o.&c. 
&  WALLTS  p.  13.  AMMANUS  p; 
68.  alias  literas  cum  fono  indiftindlo^ 
mero  nempe  fpiritu  pronuntiari  pofle.  uti 
Sche^a  H.  ch  Germ,  r.  fth,  /,  &  adfines 
g.  z  gall,  j.  galL  &  nx)  ,  tum  k,  /.  p-  d. 
«•  AT.  alias  cum  vera  modulata  voce ,  ut 
m.  n.  /.  r,  &  ain  Si  vocales  reliquae. 

•  Slmpliciiiima  confonantium  ,  fpiritus  nempe 
tantum  in  glottide  paulo  magis  denfatur, 
&  urgentius  eliditur  AMMAN.  p,  73. 
HOLDER.  p.  67.  RAPHEL.  fere  utl 
in  exhalatione  ,  quac  frigoris  caufa  fit. 

ra  Ut!  in  Graeca  lingua  ccrte  nuperiore,  quao 
inter  accentus  ponit,  Jtalica  eamdem  ple* 
rumque  omittit,  &  faepe  gailica, 

n  Eamdem  fere  divifionem  HOLDERUS  & 

AiVlMANNVS  fcquuntur.      Ergo  na^lales 

O  f  funt. 


«iS     DE  VOC£,  LOQUELA  &c. 

funt,  quae  a  vocc  fiunt,  ob  oris  viam  ob- 
flru(5lam,  per  narcs  cxire  coada,  vel  folas, 
vcl  peros  narcsque  fimul,  OrenafaUs  HOL^ 
DEllip.24..  HasmaleignoravltFABRIC. 
p.  ^i.  feq.  Et  M  quidcA)  fit  labiis  pcni- 
tus  addudlis  ,  AMMAN.  p.  96.  vocc  pcr 
nares  e>:cuntc  ,  WALLlS.  HOLDER 
p.  58  RAPHEL.  COLLINS.  &  alis 
narium  alterne  concuflis  u  tremcntibus, 
lingua  interim  quiefccnte. 

N  labia  non  ciaudit,  linguac  vero  antc- 
riorem  partem  palato  adplicat  a  m  m  a  n. 
L  c.  wALLis  fimili  ceterum  per  nire« 
tranfitu  reli^to  collins,&  in  alis  narium 
tremore. 

^m  ,  cujus  in  n  finali  Galloram, 
9Jg.  finali  Germanorum  ,  &  linguac  hifpa- 
nicae  n.  veftigiafunt  j  fit  radicc  linguac 
ad  velum  palati  adplicata,  adeoquc  oris 
cavea  praeclufa  ,  a  m  m  a  n.  p.  6g,  w  a  l- 
Lisp  I  2.  raphel  c.  ;.  qui  tamen  non 
bene  nares  tunc  occludi  negat ,  cum  alac 
in  pronunciationc  rov  ^in  manifeflc  trc« 
nianr. 

Orales  ,  caedem  femivocales  not  k. 
Vquidae  funt  R  t=c  L.  llla  fit  linguac  latc- 
ribus  ad  dcntcs  molares  antcriores  ,  apice 
ad  palatura  anterius  admoto,  fic  mediam 
vallem  intcrcipicnte ,  cx  qua  aer,  clcvata 
lingua  ,       totaquc   in     carnc    trcmcntc 

FABRIC.      p.      41.     HELMONT     p.      Sl. 

coLLiNS  p.  138.  tremulo  motu 
diditur  HoLDER  p.  49.  Rcpctitas  autcni 
adlifioncs  ammamni  p.  yi.vidco  omitti 

pofie 

L  absquc  motu  rremulo  ,  (contra 
WALLisivM  p  10.)  fit  lingua  pariter 
adpl-cata  pilato,  ut  acr  intcr  fupcriores 
dentes  &  linguae  latera    cogatur    cxirc 

AMMAM.   I.C.HOLD£R.p.43.  ftAPHEL. 

fed 


jbE  VOCEy  LOQUELA  &c.    zi^ 

fed  paulum  crafliori  fafta  8c  anguftiofi 
HELMONT  p.  73,  COLLINS 
p.  138.  &c. 

Sed  orales  eaeque  penitus  inutae  ,  ex 
ffiritu  non  fonoro  fictae,  funt  1.  fibiUn^ 
tts  ,  quac  oris  parte  aliqua  conpreffa 
cliduntur  a  m  ma  n.  p.  73.  Hae  fuut  H. 
CH  quod  ad  H  difFert  linguae  radice  pofte- 
rlori  gibba  fada  £c  td  palatum  elevatia 

il  £  L  M  O  N  T    p.     70.  A  M  M  A  N.     p.    7+. 

MOLDfiR  p.  7j-  74.  utcunqus  wall  is 
p.  i  1 0  aerem  cum  fpuma  quadain  ^ 
trcmore  fuper  poftrcmum  dorium  urgen- 
te.  Ita  in  Hclvetico,  &  Hifpanico ,  nam 
Germanicum  mollius  eft- 

S  fit  linguae  parte  antcriori  palato  proxi- 
ma,  lateribus  dentibus  inferiori  busnixis  fa* 
B  R  I  c  p  f  4..  apicc  dentibus  incifivis  fuper- 
nis  admoto  coLLiNS  p.  ajS.  amman. 
p.  74.  HOLDER  P.  4*-  brevi  &  lato 
rclido  dentium  intervallo  RAPHEL. 
WALLIS.  p.  17.  HELMONT.  p.  76. 

Seh,  Germ.  Ch.  Gall.  fit  linguae  apice 
pofito  uti  in  S,  anteriori  vero  planitie  a 
palato  remotiori  a  m  m  a  n.  p.  74.  h  o  l- 
DER  p.  71,  In  hoc  fono  6c  adhnibus 
valde  erravit  wallisi  vs  ,  qui  I  GaIIo« 
rura  pro  j  confona  (five  I  vclociter  pro- 
nunciato  i   habet  p.  iS    &c. 

F  Labio  inferiori  ad  dentes  fuperiorcs  ad- 
lifo,ut  per  intervalia  dentium  fonus  elidatur 
AMMAN.  p  74  HOLDSR  p.  40. 
COLLfNS  p.  i;f.  RAPHEL  c.  2. 
WaLLISIVS  male  pro  P  habct  cum  fpi« 
tu  erumpente  p   14. 

G.  Belg  &  Z  eorumdem  a  CA.difFcrunt 
lenitate,  8c  ad  mifto  exiguo  fono  A  m  m  a  n. 
praef.HoiDER.  p.  41. 

^qucd 


%io    DE  VOCE,  LOQUELA  &c. 

^''quod      AMMANVS     &   HotDERVS 

p.  40.  referunt  a<l  F  cum  fono  admifto; 
mihi  omnino  videtur  fieri  labiis  primo 
pene  conjun^bis,  deinde  ab  invicem  dedu- 
€i\%^  neque  cum  dentibus  aliquid  com^ 
inune  habere  raphel  c.  2.  V.  rero 
WALLISII  p.  14.  a  W  diverfum  eft 
niajore  efflatione,  quae  ventum  cdit,  ab 
F,  quod  labium  inferius  dentes  non  con* 
tingat. 

2.  Confonantes  orales  ,  fpiritales,  ex^ 
pUfivae  A  M  M  A  N  I  p.  7f.  fiunt  alicubi 
retento  ,  deinde  rcmoto  obftaculo  exeun  - 
tep.  75-.  Huc  exiftlmo  ^  referri  deberc 
&  V. 

B  quod  a  W  omnino  accuratiori  con^ 
jun£lione,  deinde  majori  apertura  differt 
&  celerius  fadla  r  a  p  h  e  l.  c.  11.  ab  m 
vero  quod  vox  per  nares  non  exeat, 
quod  miror  adfirmare  WALLISIVM 
p.  II 

P  a  B  denuo  valentiori  disceliu  labio. 
rum  prius  adunatorum  differt  RAPHEL. 
HOLDER.WALLIS.p.ii.  HELMONT. 
P.7S. 

D  fit  labiis  quidem  quiefcentibus,  apice 
vero  linguae  palato  admoto  h  e  lm  o  n t. 
p.  6v  indeque  recedente,  ut  aer  coU 
leftus  ex  ore  exeat  raphel.  c.  l. 
amman.  vsrALLis.  p.  II.  T.  valeutiori 
motu  differt  a  d.   f  a  b  r  1  c.   p.  4i«  6cc, 

Tb  Anglorum  fit,  nifi  fallor,  tota 
lingua  dentibus  incumbente,  tunc  autem 
apice  a  dentibns  lupernis  modice  dedufto, 
iterumque  refurgente.  Nam  WaLLI* 
SIVM  non  intclligo  p.  18. 

K  aCh  differtparte  fere  media  linguae 
ad  dentcs  fuperiores  &  palatum  adniota, 

tunc 


DE  VOCE,  LOQUELA  &c.     zii 

tur.  Reftc  Hebraei ,  qui  confonantes  fuas 
diftinxerunt  in  gutturales  ,  palatinas, 
dentales  ,  «  *  labiales,  nafales.  Hac  ra- 
tione  docuerunt  totum  alphabeium  for- 
mari WALLisivs  o  &  ammanvs.  Loqui 
vero  vocamus ,  literas  vocales  cum  prae- 
pofita  vel  fubjundta  litera  aut  adfpirante, 
aut  confonante  determinarc*  Jta  v.  g* 
poffum  ro  ^  pronunciare  ore  kxt  utcunque 
difpofito :  quando  vcro  pronuncio  ha^  tunc 
quidem  non  lolum  a  pronuncio  ,  verum 
conjungo  cum  a  tc  b.  Hoc  b  eft  adplica- 
tio  labiorum  ad  fe  invicem  cum  certa  poli- 

tura 

tunc  autem  didnfta  cum  lingua  maxilla 

AMMAN.   p,   76.     RAPHBL.     HELMONT 
p.  CO> 

In  G  Germ.  paulo  nia*or  pars  late- 
rum  linguae  palati  lateribus ,  8c  denti. 
bus  admovetur,  eaque  excavata  HEL- 
^ONT.  p  63.  &  debilius  fpiritus  elidi. 
tur  RAPf^EL.  Reliqune  l/terae  ex  ha. 
ftenus  recenfitis  conpofitacfunt. 

^^  *  Nempe  gutturales  A.  Ain-  th.  M.  G  Pala- 
tinae  T.  S.  D.  N.  L.  R  Labialeso. «.;»./'. 
f.  b.  ?r.  Vcrura  rem  ipfam  non  exhauri- 
unt,  cum  aliae  ex  gutturalibus  8c  palatinis 
conpofitae  fint  ,  ut  Ch-  aliae  ex  dentali- 
bus  &  labiallbus,  ut  /  HOLDER  p.  17. 
Deinde  male  oniiituntur  nafales. 

'  Longe  inferior  ammanno,  cujus  in  pro- 
nuntiatione  errores  ifte  redarguit  in  prae- 
fationc.  Ego  vix  capio,  quomodo  potue- 
rint  committi,  ut  in  oe.  y.  ch.  th,  An- 
glorum    conparatione  :    tum    in  univer- 

fum    HOLDERO    6C    A  M  M  A  N  N  O  Ccdit  10 

cxponcnda  generatione  literarum- 


222    DE  VOCE ,  LOQUELA  &c, 

tura  linguae  ,  nihil  fonans  ex  fc  ipfa  ,  fcd 
addito  b  faftum  fonum  ba,  His  intci- 
ledi  fit,  ut  furdum,  qui  nullam  (oni  ideam 
mente  percepit  ,  interim  tamcn  poffimus 
docere  p  fonos  articulatos  pronunciarc, 
Nempe  ammanvs  ante  furdum  fe  pone- 
bat,  ^  loquebatur  lente  ,  diftinflcque,  jube- 
bat   dlfcipulum   ut,  in    os   fuum   intentis 

oculis 

p  Lcgo  VALiESivM  in  frcret  pUlof.    c.    j. 
(qua  dcftituor)  monachum  excitare,  qui 
furdos  docuerit  loqui ,  et  audio  nominari 
EMANUELEM  RAMIREZ  a  CARIO- 
NE  E.  N.  C.    Dec.  h   An.   l    obf    f) 
Poftca  F.  M    ab  HELMONT  muficuin 
furdum    fe   docuilFe    iiteras  pronunciare 
ct  lK:braicc  loqui  ait  I  c   p.  f ,  p.  borel- 
Lus     furdos    ex  labiorum   motu  voce 
prolatas  intelligentcs   mfmorat  Cent-  IV. 
obf  1 5 .    Porro    apud   monconisium 
lego  wiLLsivM  innobili  furdo  eandeni 
fanitioncm  perfcciflc  ,  et  in alio  curando 
tunc  fuifle  occupatum  It  IL  P  IL  p  96. 
97  w  A  L  L I  s  I  V  s  duos  furdos   loqui  et 
fcribere  docuit  in  praef  et  polonica  etiam 
vocabula   pronuncic^rc   in   epijl  ad    AM- 
MANNVM.       HOLDERVS   a.    i^rg. 
furflum    fc    docuifTc    in    Praef  teftatur» 
Fuiffe  ctiam  in  Silefia  fimilis  artis  peritum 
virum  reperio  in  E   N.  C.I.  c   Sed  longe 
fuperavit  eos  omncs  AMMANNVS,  ipfo 
fatente  F.  M.  HELMONTIO  f  AMM.  m 
praef)  Is  pucllam  primo  Haarlemi  intra 
duos  mcnfes  loqui    docuit      dedic)  cum 
vuli>o    annum   inpcnderet  p-  46.    turn 
varios,  duobus  tantum  cxecptis  ,   in  qui 
bus  difcipulorum   vitio  ars    fruftra   fui 

pSa 


DR  VOCE,  LOQUELA  &c.    223 

©culis  infpiceret;  &  ab  eo  exemplo  difcebat  , 
furdus  imitari  voces  humanas,  durn  fi  r.ileai 
organorum  vocalium  politlonem  molitur,  & 
camdem     exhalationem     fpiritus ,  quas  in 
magiftro    videt.     Puerum   furdum    natum, 
etiam  nunc    fuperftitcm ,  ita  docuit   oculis 
audire  ammannvs,  ut  integram  homiliam 
cx  ore  concionatoris  excipere,    literis  pin* 
gere,  &  domi  clara  voce  pronunciare  didi- 
cerit.     Ergo  loquela   eft,  quando  juxta  re- 
gulas  loquendi  a  Praeceptore,   vel  ccnfuctu- 
dine  fola  perceptas,eas  voces  pronunciamus, 
quibus  res  humanae  in  ea  gente  deffgn^^^^tur. 

FI  ^  ec 
p.  60.  totamque  methodum  ita  perfpi- 
cuc  tradidir,  utRAPHELivs  ejus  opc 
propriam  filiam  furdam  loqui  docuerit. 
Cel.  ctiam  aniicus  nieur.  ZlEGLERUS, 
civi\<  AMM  AN  I,  &  Rintelienfis  FrofcfTor 
eam  aitem  cxcrcuit.  Dresdae  vcro  D. 
Elias  scHULs^E   apud  raphelivm   8c 

DUper   lOH.    FRID.   SUPF    insAT    StLES. 

n.  VUl.  wa?2t.  n.  1.  tum  gu  i  li  elmvs 
KERGER  E.  N.  c  afp-  ad  Cent.  I  I  &  nu- 
perrime  lego  „  de  furda,quae  vifo  motu 
hbiorum  voccs  prcnuntiatas  repetat 
Hifi.  de  l'Jcad  des  fcienc.  p  17;?  ^^A 
6  tum  in  tulpii  obf.  18.  L.  iV.  & 
aliud  cxemplum  in  e.  n.  c.  Vec  I.  ann, 
I.  ohf  iS' 
q  Rationcm  docendi  furdos  tradit  r.  IIL 
nempe  &  fe  fpcdandum  praebebit,  & 
tcntandum  laryngcm,  quo  vocem  ab  ex- 
fcalationc  difccrent  diftinguere,  &  in  fpc- 
culo  docebat  motus  fuos  repetcndo  ac- 
citratius  difcerc  p.  ?4.  tum  fcribeie  iu« 
bebaC  literas»    fcriptasque  pronunciarc  p. 


224    DE  VOCE,  LOQUELA  &c. 

Haec  tota  loquelae  ratio  pendet  ab  orga- 
nis  definita  ratione  difpoiitis,  una  cuni  de- 
finita  exhalatione  :  &  homo  dicitur  loqui 
vocc  articulata ,  quando  organa  definito 
inodo  disponit,  &  definho  modo  exhalat. 
Quando  nunc  cum  his  fonis  per  organa 
fpiritaha  &  vocaha  editis  ,  conjungimus 
certas  notas  lcriptas,  tunc  cogltationes 
verbis  amici  expreflas  perinde  legimus,  ac 
fi  ipfum  audiremus  pronuntiantem  ,  &  hoc 
ipfum  poteft  furdus  difcere,  etfi  nihil  fciat 
eorum,  quae  ipfe  agir.  bed  loquelae  varia 
vitia  ^  funt:  funt  qui  balbutiant ,  alii  ftri- 
dula  voce  loquuntur,  alii  in  quibusdam  H- 
teris  pronunciandis  peccant,  ahi  blaefi  funt: 

Haec 

86.  &c,  Sed  iple  lcgendus  eft.    Kac  arte,, 
puerum    pinguis    ingenii    intra   mcnfcm 
loqui,  legere,  &    fcriberc   docuit  p.   98« 
KAPHKLivs    etiam    nonnulla    non     in- 
commoda   addidit    de   ?ccentu,   de  addi- 
icendis     vocum       fignificationibus     ^c. 
HoLDEKus   dcnique   reculiaria  habet  in 
ordine  literarum,    niachina  pro   palatinis 
8cc. 
^  Vitia    vocis  varia  funt.     Mutitas  plcrumquc 
a  furditate  fit,  integris  organis  vocalibus  : 
id    vel  ex  eo    adparet,    quod    fardi    nati 
loqui  difcant.     Eil  tamen  ubi  rnutit  s  ex 
aliquo  organorum  vitio  fiat.     Ab  obftru* 
£lione  n.embranae  pituitariae    videlur  ea 
mutitas   poft  variolas    orta    fuifie,  qusm 
MiLDANVsfanavit  ^^/14  Cent.Vl.Ey  cafu  ab 
^lto  exempla  non   rara   funt ,    nervorum 
i:>rocul  dubio  vitio,    &    excmpla  schs  l- 
HAMMBRus    congcffit   p-   33«    aphonia 

cx 


DE  VOCE,  LOQUELA  &c:  225 

Haec  vitia  poflunt  arte  medica  corrigi.    Ita 
AMMANNvs  balbos  blaefosquc,   r  elidentes 

ftridii- 

ex  ^dlifo  dorfi  initio,  fanata  die  feptiino 
CALEN.  de  loc.  adf  L.  L  c.  6,  &  huc 
refcro  aphoniae  cafum  a  vcnae  fed^ione 
raninarum  hild.^^w^.  VI.  obf,  ^^.alios  a 
fulgure  citatos  a  wolfio  wifkungert 
der  nanir  ih%i9.  tuni  mutitatem,  in  qua 
dliqua  cantillatio  reliqua  manlit  e,  n.  c. 
Dec.  II.  ann.  lo.  chf  197.  Ex  vo- 
uiica  vocis  Isn^uoiem  &  defcftumV 
&  vocem  obscuram  ex  fcirrhis  pulmo- 
num  calculisque  glandularum  bronchia- 
iium  BoNNETus  hsbet,  £c  raucedincm  a 
thyroo  afperam  arteriam  conprimcnte. 
Porro  lingua  immobilis  iufanabile  vitiura 
eft,  vifa  AMMANNo  p  112  Nimis 
brevis  lingua,  aut  a  cancro  erofa,  aut 
a  variolis,  non  penitus  vccem  deftruit, 
imo  viia  eft  olim  rulando  pu- 
clla  F.  N  c.  Dec^  L  ann-  5.  app  6c  nuper  in 
Angliajuvcnisxuiloquela  poft  aliquod  tem- 
pus  reparara  fuit  GentlemAns-MAgazine. 
i74vM.//5i«  idemque  fieri  monetur,fi  ju- 
niori  homini  abfcilTa  tuerit  ib.  M.  Mart, 
atque  exemplum  limile  rcperio  apud 
LiNDENiuM  Vhyfiol,  p  ^75  Lingua  nimis 
adftri^la,  frenulo  ardliori,  r  ti  l  male 
pronunciat  amman.  p,  115.  uti  nimis 
brevis  th  anglicum  male  exprimit  hol- 
D  E  R  p  16  Eadem  nirnis  libera  pcccat 
in  /,{anabilis,  fi  docueris  !inguani  antror* 
fum  furfumque  dLicere  AMM.ib  Anterius 
nimis  gravis  vitiofum  facit  r  amman. 
p.  7»'  idemque  poteft  nimis  flaccida 
XDEMp.  111.     uoLD£R    p  7  6.  quac 


226    DE  VOCE,  LOQUELA  &c, 

ftridulum  »,  intra  unam   alteramve  horatn 
rcddebat  perfedc  loquentes,  unice  demon- 

ftando, 

&  /  laedit,  fcd  corrigi  poteft.   "Hinc  pucri 

t   non  pronunciani.      Chincnnhus  lego, 

apud   du  H  A  L  D  E,  dentcs  fupcriores  ante 

infcriorcs    prominerc,   ab  eorum  lingua 

rabeft,  tum  a   Mcxicana,  &    mcolarum 

Novac  Angliae  wallis  p.  x\.   Lingua 

nimis  magna   blaefos   facit    akantivs 

%b[,  24.  foiios  nempe  malos,  v.  g   t  loco 

k  AMMAN.    p.  III    &  r    omnino  de- 

ftruit   ID.     Nimis  longa  loco  th  anglici 

pronunciat  /  H  O  L  O  £"11  1    c    Palatum 

male  formatum  dcnuo   malum    r     facit 

HOLDER    ib     A   hbio  leporino  vd 

ulcerato  conumpuntur  labialcs  o-  u  oe  ue 

b.  m,  p.  /.  6c   iP    AMMAN.  eaederoque 

literae  b.  p.  m    f  in    quibusdam    idio- 

matibus    americanis  dcliderantur  idem 

p.  ff).     forte  ob   labia  anulis   perforata, 

qualiaapud  WAFERVM   &  alios  vidcre 

cft.     A  labio  inferiori  nimis  exili  /  non 

pronunciabat  puer  a  m  m  a  n  n  o  did;us  fp- 

74.  iif.     Exdentium  defedu  fencs//- 

&     i     male   pronunciant    IDEM  p.  59^ 

idcmque  vitium  Qi^,{\  vcl  nimis   rari,  vel 

nimis  dcnli  fuerint   1  d.  p.    114    ianabilc 

vcl   dcntibus    cburneis  ,  vel  fpatio  intcr 

vicinos  parato.Narcs  nimis  patulae  faciunt 

ut  k,  t»tz  p  per  nares  pronuncientur  lo. 

p.  109    Eaedem  inperviae  vel  obftrudlae 

viciflim  nafalcs  literas  m.  ».  6c  ng  roalas 

cfficiunt  1 D.  p.   iio.    Uvula  delcta,  fcrc 

uti  iu  naribus  patulis,  literas   k,  t.  f  facit 

per  nares  exire  p.  115. 

*  Non  rcpcrio,  &  paflim  fatctur  vitiuirt  diffi- 

cilius  cfle 


DE  VOCE,  LOQUELA  &c.    227 

ftrando,  qua  ratione  linguam  aliter  opor- 

teret  difponi.     Ita  demosthenes,  parens 

ille  graecae  eIoquentiae,vitium  innatum  in 

fe    ipfo  edomuit    rcfercnte  plutarchq^ 

Nempe  fludtuabat  ipfi  in  lingua  ro  r,.quae 

rhetoricae,  artis  fuae    initium  ordiebatur : 

ergo   in  lolitudinem  fe   recepit,  &  lapillos 

dorfo  linguae  inpofuit,  ut    lingua    deprefla 

trcmere   nequiret,  dum  pronunciabat  legi- 

timum  r  ^  Similcm  curationem  amman- 

Nvs  adhibuit  in  nobiliflimo  viro,qni  locoTQt/ 

k "   pronunciabat  literam  d^  &  Caefarem, 

cui  familiaris  crat  ,    non   Kayjer  vocabat, 

fed  deifer.     Eum  virum  ammannvs  intra 

iftum  ocull    docuit  literam  k  pronunciare, 

jubendo  ut  linguam  paulo  magis  deprimeret, 

Allud  fpecimen  artis  edidit  in  cognata  ora- 

toris     Britannici  ,    qul    Hagae    ad  Belgii 

foederatos  ordines  legatus  habitabat.  Nobilis 

femina  literas  aliquas  male   pronunciabat, 

obponcbat  magiftro,  non  pofle  fieri ,   ut  ab 

eo    veram     pronunciationcm  difceret,  qui 

refciret  loqui    Britannice.     Ergo    rogavit 

Legatum,     ut    pronunciaret    litteras  illas 

difficiliores,  quas  addifcere  oportebat  cogna- 

tam»  A  M  M  A  N  N vs  legato aliquoties  pronunci- 

anti  intentusobfervatoradftitit^didicitexvifu 

motus  mufculares,  a  quibus  cae  literae  for- 

mantur,  &  continuo  fanavit  feminamedo* 

ceDdo,  ut  eos  motus  imitaretur* 

Dcxxxr. 

^    Ita  in  codicibus.     Sed  fn  etltfldo  r  uti(^us 

Ifngiiam  tremere  oportct. 
«  Danum  ,,  cui    lingu^m    duibus  digitis  de- 

preilit  ,     ut     kgidipuin    k  mitabundus 
P  1  «der€t 


aali^DE  VOCE,  CANTU  &c. 

DCXXXi; 

Cantatur)  Cantus  duo  genera  funt: 
Aliquando  cnim  verba  pronunciantur,  & 
hacc  fpecies  homini  propria  eft :  alias  abs- 
C]ue  verbis  canimus:  utrumque  genusdiftin- 
guunt  nomine  ariettae  bf  recitativae^ 
quarum  prior  ad  modulos  &  faltus  in  ufu 
cft,  in  altera  verba  intelligi  poflunt.  Haec 
fpecies  veteribus  notiflima  »  fuit  ,  uti  ex 
PLUTARCHO  novimuSjquidcT.GRACCHo 
fcribltjjtribunum  hunc  populi,dumquotidia- 
nis  &  eloquentiflimis  '  plebem  incendcbat 
orationibu8,faepe  itafe  ipfum  excitavifle,ut 
VQX  paulatim  gracilefceret ,  feminina  fieret, 

&  tan- 

cdcret  p.  i  1 1  Tdem  homines  naribus  ni- 
nus  tmplis  vcl  lamina  admota,  vcl  con' 
prcflis  naribus  fanabat  p.  lop.Pucrum,  qui 
j^^non  potcratcderc,docuitlabium  fuperius 
ad  dcntcs  inferiorcs  adduccrc  ,  iic  nova 
rationc  /  pronunciavit  p.  74.  4f .  Pucllam 
illam  Harlcmcnfcm  folum  Tpronuntian- 
tcm  intra  trcs  mcnfcs  pcrtcde  loqui  do- 
cuitp.  107. 

Ex  his  fpcciminibus  artis  amman- 
K1ANAE  adparct,  quantum  poflit  ac- 
curata  phaenomcnorum  obfervatio  ,  & 
quam  magna  calamitas  de  gencrc  humano 
tolli  poflit,  ex  una  adco  flmplici  dili« 
gcntia, 

a  Imo  vcro  haec  mnxima  efl:  cantus  vctufti  a 
rcccntiorum  cantu  divcrfitas  ,  quod  iii 
illo  non  foli  auri  ,  fcd  nnimae  place* 
rctur,  in  ifto  auris  fola  cpulctur ,  mcus  t 
barbaris  aut  confufis  vcrborum  ino4i^^ 
latiouibus  jejuna  rclinquatar. 


DE    VOCE    CANTU  &c.     229 

&  tandcm  eum  deficeret  ^,  crgo  fervum 
phonafcum  pracfto  fuifle  perorantL ,  qui 
fiituh  fua  in  os  heri  eum  fonum  daretf 
ad  quem  orationem  oportebat  modulari. 
Itali  in  operts  hac  fpccie  c  utuntur ,  ubi 
chorus  non  cantare  >  fed  verba  intelligibilia 
pronunciare  debet.  Ex  hac  fpecie  cantua 
oritur,  ut  alii  homines  fuaviflime  loquantur, 
alii  i(iamoene.  Omnts  cnim  oratores ,  i\ 
ex  longinquo  velint  intelligi  ,  quodami 
modo  coguntur  canere.  Ahi  in  canendo 
fuaves,  alperi  lunt  in  communi  fermonc, 
ali  viciflim  d*  Sed  alius  Cantus  fit  fola 
vocc,  poflumus  enim  cantilenam  modulari 
vocem  elevando  &  deprimendo  absque  ht- 
tcris. 

Gra^ 
b  DXXX.not  a 

c  Loquela  eft  humilior  cantu  fere  quarta,  vel 
quinta  amman.  p^  14.,  Vox  quieto  la* 
ryngc  fit,Cantus  fufpenfo,  inter  vires  cle- 
vantcs  &  dcprimentes  librato  >  &  undu- 
lante,,DoD ART  Mem.  de  VAnn.  1706. 
p.  18  f.  Et  vox  canentis  magis  refonat, 
quae  fiat  contrariis  mufculorum  unitis  ni- 
xibus  IDEM  p.  18;.  8c  ob  validam 
adtionem  cantorcs  brevi  coguntur  defiftcre 
p.  184. 
«J  Rationcm  dat  dodartivs  1.  c.  in  cantu 
ncmpe  undulationes  fieri,  has  a  loqucla 
al^circ  ,  non  finc  magno  robore  lufti- 
nendas  p.  180.  hinc  polTe  vocem  in  cantu 
trcmere,  quae  in  loqucla  jufta  fit  i  Et 
viciflim  in  cantu  voccm  magis  ckbora- 
tam ,  8c  contentione  niufculorum  faftam 
not  c  pofle  liquidam  efle ,  quae  in  ue« 
glcAa  loquela  varic  peccct* 


230    DE    VOCE,   CANTU&c. 

Gratia)  Saepc  lummi  muficl  ,  dum  ma- 
3fimo  artlficio  cantant  ,  non  placent: 
cum  alii  vix  literam  pronuntient,  quin 
continuo  auditorcs  in  admirationem  ra- 
piant. 

DCXXXII. 
Glabra)  Haec  omnia  pendcnt  a  naturali 
conformatione  ,  &  ars  nihil  addere  poteft. 

DCXXXIII. 

Jgilitas)  Maxima  pars  pcrfeftionis  in 
canendo  eil,  fi  mufculi  glottidem  arctantes 
&  laxantes  ,  hoc  muncre  velociflime  & 
conftanter  defungantur ,  &  ab  utraque  pro- 
prietate  oritur  id  ,  quod  adeo  admiratur 
auris  mufice  erudita.  Quando  nempe 
KiRCHERVM  *  legimus  ,  de  hominlbus, 
qui  Romae  in  canendo  excellucrunt,  repe- 
rimus  cos  non  lolum  hemitonia  ,  & 
commata  diftinguerc ,  fed  commatum 
eommata  &  diftinguerc ,  &  dittin6\e  for- 
mare ,  ncquc  pauciores ,  quam  Philomela, 
fonos  cdere. 

Ligamentorum)  Quod  quidem  plurimum 
facic  ad  vocis  amoenitatem,  fi  chordae  la- 
ryngis  cartilagines  unientes  quafi  muficae 
fuerint,  &  obfequiofifnmae. 

Magnitudo)  Si  glottidem  quam  maxime 
dilatare  potucrit»&  viciffim  quam  arctiflime 
conltringere.  Hanc  facultatem  admiratus 
fum   in  homine    Geldricnfi,     qui   diftin- 

ftiflimc 

^  Mufurg.  p.  9.  iit  uno  tcmpore  mufico 
quadrifufas  contioeri  64.  tales  in  hifciniac 
cantu  reperiri. 


DE  VOCE,  CANTU  &c.       sji 

dliflime  per  56.  tonos  adfcendebat ,  &  dc- 
fcendebat  ^». 

Suc(us)  Ut  unica  guttula  <=  pltuitac  ex- 
ficcata,  ex  hac  tantilli  muci  abfcntia,  gratia 
cantus  pereat  ,  accedat  iterum  reparata  ca 
guttula.  KabcUa  ,  deliciae  aulae  Mantua- 
nae  fuit,  quam  inmani  precio  ad  cantan- 
dum  in  dramatibus  (operaj  conducebant 
proceres ;  huic  firenac ,  poftquam  fcmel 
cantavcrat,  cfHuebat  cochlear  unum  alte- 
rumve  muci  craffi  &  adfpeftu  horridi,  & 
nc  lincam  quidem  canendi  facultas  fuper- 
erat.  Poftridie  ,  poft  unius  diei  quietem^ 
redicrant  vocis  illecebrae.  (a  1733.  triduo 
quievifie  praeceptor. 

DCXXXIV. 

*»  Tales  vix  reperiuntur  ulli ;  quantum  apud 
DODARTiuM  video  ,  cum  alii  homines 
fint  voce  harytona  ,  alii  voce  acutcL 
f.  aita:  illi  infra  mediocritatem  16.  to- 
nis  nonnunqaam  defcendunt  ,  ifli  fapra 
eamdem.  Vox  birytonos  ab  atnplitudi- 
ne  laryngis  &  glottidis  fit  ,  uti  dixi, 
contraria  faclunt  vocem  altam ,'  neque  u- 
na  in  eodem  homine  videntur  pofle  re- 
pieriri, 

*^^  Hinc  multi  cantorcs  inter  canendum  necefTa- 
rio  biberc  coguntur  s  c  h  v  r  i  g.  Sialogr.  p, 
118.  Dantur  tamen  ctiam  fani  homines, 
qui  nunquam  cxfcreant  b  a  r  t  h  o  l. 
de  fpitm.  p.  fi.  et  talem  !ego  fuifle 
VRANC19CVM  II   Franciac  regcm . 

^  7hyroideae,  in  textu]  Ghndulam  dix;  rot.  i 

ad  CXCV.  neque  habco  quod  corrigam. 

\^c  du6bibus  et  fabrica  interna  quaedam 

addere  rifum  cfl.      Glandula  thvroidea 

'  P  4  ^  fiicco 


2it    DE  VOCE,  CAKTU  &c. 

fucco  molli ,  amygdali  oleo  non  abli* 
znili,  indpide  in  homine  dulci  morg. 
j£pAX,  n.  37.  tota  plcna  eft  MORG- 
/irfx;.I.p.;f.  HEISTER.  E.  N,  C  Cent. 
VliVlll.oSf  6^,  et  in  appendice,  gelatinam 
vidit  OUVERNOl  ^^  Jpetrop  Vllp.117. 
Porro  adde  eam  in  globos  feparari,  quos 
ctiam  HFisTERVs  indica^t  1  c  t  1  et  ulti- 
jno  in  corpora  fubrotcnda,  [la  u  t  H^e 
gland  thyr  n.  7,1  quafi  veticubs  iMORG, 
£pijllX  n.  59  Adv  J  p.  3f>  ctaliquan- 
do  caveas  varias  ,  non  tamen  veras  vefi- 
culas,  nifi  femel  Ep  IX  1  c.  Sed  IDEM 
prefla  utcunque  glandula  nullum  unquam 
cxitum  vidit,  nequefperat  aliquem  inven- 
tum  Iri  »  ni/i  torte  exiguos  aliquos ,  nc 
guttulae  nimis  magnae  afperaiu  artcriam 
provocent  ^//t;.  l.p  3f.;6  <^:dvV  p  66« 
Ergo  oftium/ovale  in  anteriori  parte  gletti- 
dis,proxime  oiificium  ventriculi,fub  angulo 
Iibiorum  inferiorum ,  non  perpctuum, 
huc  non  pertinet ,  vifum  MORG.  £/>i/?. 
IX  n.  5f  et  sANToF.iNop.  \\s  ne- 
que  duarus  ILL.  \3^ALTHERf,  aperti 
fuper  primum  anulum  laryngis  femel 
vifi  de  lingud  T.  111  f  x  et  p  37.  ne- 
que  oftiola ,  quae  juxta  llgamentum 
anterius  eplglottidis  vv  i  n  s  l  o  vv  v  s 
vidit>  ipfe  inccrtlor  ^xpo[_  Anat.  IV.  n. 
^•Sp.  ncquc  promlflus  novesii  du6tu$, 
De  vERCKH,oNiANis  dudibus  ver^ 
miferis  dcfitum  cft  quaerL  Deinde  foler- 
tisfiml  vATERi  canalis  propc  laryngcm 
pcrvius  [ile  duSi  faliv/p  107.1  perquem 
crcdcbat  fe  glandulam  thyroideam  replc- 
vlila  p.  16  cum  a  25  annis  ab  ingenuo 
auftorc  deferatur,  videtur  in  unico  fuifle 
cxemplo.  coscHvvizivs  per  foramcii 

cacGum 


DE  CANT  U,  Rl.su  &c.    2j} 

DCXXXIV. 

Fulmonu?n )  Sic  ut  absque  nova  infpi- 
randi  neccsfitate  posfis  totum  pulmoncm 
cfflando  evacuare,  acrem  parcc  elidendo,  & 
acquabiliter  *. 

DCXXXV. 

Rifus)  ARisTOTELEs  rellquit ,,  nuUum 
animal  ridere,  praeter  hominem ,  &  rifum 
effe  ex  adtributis  homini  propriis  ».  Alius 
autem  rifus  cachinnus  eft,  qui  cum  fono  ve- 
hcmcntc  erumpit,  alius  taciturnior,  caetera 
iimills  **. 

caccum  duftum  aperiri  dlxit ,  fcd  14 
rude  eft-  Quid  crgo?  an  omnino  hu» 
mcOiiX,  laryngcm  aut  gulam  ,  ut  olim 
GALENvs  dixit  omnium  confenfu  rccc 
ptum  cfle  de  util  pm-  L-  Vll.  c.  17. 
,        an  alteriu     clafiis  cll ,    analoga  thymo, 

vicino  et  fimili ,  etia  u  fucco  pleno  ? 

^  DODARTius  vidit  homines ,    qui  cominuo 

flare  pofient,  absque  interruptione  adtra» 

hend )  aerem  per  nares ,    tunc  in  os  tra* 

hendo  ope  uvulae,  Mem.  de  rjcadAjoj. 

p.  90.     Hos  aequum  eft  caeteris  paribus 

in  muiicis  conilantiores  futuros ,  maxime 

inilrumentalibus- 

a  Confentit  schelhammeri  hiftoria  pueri 

inter  urfos  educati  ,  qui  nutritorum   po.* 

tius,quam  hominum  vocem  edebat,  k  ta^* 

men  perinde  ridebat  de  fvoce^  loquela  p.20. 

a^  Rifus  moderatior  in  fola  facie  efl,  oris  an* 

gulis  didudlis    a  zygomatico  ,  buccinatO'* 

rc  ,  riforio  LXV.  genis  duplicatis  &  fo- 

veam  intercipientibus,  inter  os  &  latera 

faciei,    Paulo  vehementior    cum    faciei 

P  5  mut 


234     ^  D  E    R  I  S  U  &c. 

Acceptum  eenm  )  Horoo  rifurus  infpi- 
rataerem>  quantum  poteft,  copioliflimum, 
eum  aerem  motu  tremulo  mufculorum 
tiiaphragmatis  ,  abdominis  &  interco- 
ftalium,  aliquoties  agitat  *»,  concuflione  re- 
ciproca ,  ita  ut  pulmo  quidem  aerem  vix 
diniftiat,  neque  novum  recipiat,  fed  acr 
inTra  vafa  aerea  inclufus  conquaiFetur. 

Conguaffante)  Ut  rarefiat  ,  &  in  fpu- 
«nam  clcvetur  ,  non  tamcn  per  vafa  trans- 
miltatur  ^ 

mutatione  conjungit  exfpirationes  illas 
alternas  ^  celeriter  fubtequentes  ,  fcd  non 
vocales.  Cachinnus  eft,  quando  exfpira- 
tiones  validae  funt  &  vocales. 
b  Soli  fepto  ^jusque  alternis  fuccuflionibus  tri- 
buit  ,  quiefceme  interim  thorace,    com* 

MBNTATOR.     HEISTERl    p.  397^    &  ad* 

dit  „  in  eo  tuflim  a  rifu  diflare  ,  quod 
a  mufculis  abdominis  haec  oriatur  p.ioo. 
Sed  in  rifu  etiam  abdominis  mufculos  a- 
gitari  facile  eft  perceptu,  &alibidemon. 
ftratur  ,  diaphragma  in  rifu  ,  perinde  ut 
in  tuffi  ,  non  agere ,  fcd  cedere  mufcu- 
li$  abdominis  furfum  urgentibus.  De 
thorace  vide  DIX. 
.,c  In  rifus  initio  eft  inrpiratio  absqueex- 
fpiratione  ,  deinde  cxfpirationes  vo. 
cales  (  MAYOw  4e  rifpir.  p.  259.  ) 
repetitae  quidem  ,  fed  cxiguae  ,  & 
qu^e  thoracem  non  evacuent,  hinc  om- 
nia  ph$^nomeoa  DCXIX*  &  fumma 
«leceiUtas  exfpirationis :  Sed  accedit  hic 
utique  cancuffio  fanguinis  repetita  in  cx« 
fpijationibus  partiaiibus  ,  qua  acr  premi. 
tur  contra  glottidem  ,  eaque  ad  produ- 

cen- 


DE     RISU    &c*  ^35 

Fatiget)  Interomnes  aftiones  vitae  hu- 
manae  non  alia  vircs  magis  exhaurit,  In 
Comico  Graeco  «*  vetuftum  exemplumeft, 
Jsamicos  adcoenam  invitSverat;  cafuvcro 
fadum  fuerat,  ut  ficus  in  aperta  fcneftra 
relinquerentur,  holpitibus  continuo  ofFe- 
rendae.  Eas  alinus  praetcreundo  decerpfc- 
rat.  Comicus  ficus  petere,  deinde  non  in- 
ventis  quaerere,  quo  abiiffent  ficus  :  fcrvu- 
lus  refpondcrc,  ab  afino  raptas  effe  &  devo- 
ratas.  Ergo  ait  jocabundus ,  vinum  offe- 
ratur  afino,  poit  ficus  enim  convenit  bibc- 
re  :  &  dum  loqaitur,  cx  contemplatione 
proprii    acuminis  «,  in  re  ftomachum  me- 

rito 

ccndam  vocem  ardata  ,  reprimitur  per 
DCXXlX.  hinc  alterne  ,  modo  adfcen* 
dendo,  modo  defcendendo  vafa  fangui' 
neaconprimit,  crgo,  fi  unquam,  in  rifa 
pulmonis  vires  folventes  CC.  funt 
potentiffimae, 
*  De  CHRYsiPPO  philofopho  habct  laer- 
Tius ,  tum  dezEuxi  DE  &  de  PHILE«« 
MONE  Comico  VALERius  maxtmus 
L.  IX.  c.  12.  Exemplum  hominis  in 
comico  fpedaculo  exftindi  lindenius 
tradit  ^hyfioL  p.  44 1 . 

^  Rifus  fit  cum  adfeau  laeto,  plcrumqjc  ta- 
men  conjun<5lo  cum  nova  aliqua ,  &  ab- 
fona  &  inexfpcdlata  idea,  a  qua  contem- 
tus  non  omnino  abefl.  Alius  rifus  ^or- 
poreus  a  titillatione ,  eft  mera  convulfie 
nervorum  fubcutaneorum .  Cur  diaphra- 
grnain  confenfum  trahat?  res  difficilis  elL 
Similis  fere  ,  ied  facilior  caufa  eff  ia 
ipfo  diaphragmate  inflammato.  Vid,  trJe 
fitafhr,  fubjin. 


136  DE    RISU    &c, 

rito  motura  ,  adeo  immoderatos  in  cachin- 
nos  le  efFudit ,  ut  continuo  exfpiraret. 
Vidi  honnnen  inter  prandium  ita  vehe- 
mentcrcachinnarrtem,utdemum  absque  mo- 
tu  in  terram  prol  beretur,  et  nemo  adftan- 
tium  eflet,  qui  ho.Tiinem  non  crederet  pc- 
riturum  ex  apoplexia  ,  adto  tumebant  in 
collo  &  fronte  venae,  adeo  rubebant  oculi 
turgidi  &  inHarumati  &  lacruniis  manantes, 
&  adeo  tumebat  purpurea  facies ,  ut  non 
p jtuilibt  ut.quam  aliquo  tempore  m  eoftatu 
absque  ccrto  nieritu  fuperefle,  nequc  mor- 
tem  evitaflet ,  niii  praelens  medicus  pericu* 
lum  avertiflem.  Caufaeft,  quod  in  cftu- 
fo  rifu  cor  dextrum  fanguinem  efFunderc 
nequeat  ^,  hinc  nequc  admittat,  vcnae  ju* 
gulares  fe  evacuare  prohibeantur  ,  nulluser- 
go  ad  cor  finiftrum  fanguis  veniat,  neque 
ad  cerebrum,  Saepe  vifum  eft  arteriam  ab 
hac  ipfa  caufa  in  cerebro  ruptam  efle,  quac 
disruptio  utiquc  apoplexia  eft  ;  vcl  ruptis 
pulmonum  valis  hacmoptoen  «,  aut  psri- 

pneu- 

e*  Mufculi  fere  ildem  &  in  rifa  facicm  agi- 
tant,  &  in  fletu;  hinc  vix  dignofcenda 
utriusque  ftatus  facies ,  &  perinde  lacru- 
mae  ,  tum  a  ftagnante  fanguine  ,  tum  a 
contraclo  orbiculari  mufculo.  Rifus  in 
melancholicis  fimillimus  fletui  E.  N.  C, 
Dec.  11.  Jnn,  8.  Obu  176. 

I    Rifus    multa  cum    nixu   communia  habet 

.     '^       not.  c^  fed  fanguis  minus  ftagnat.     A  rifu 

ulcus    ruptum  falubri  eventu  scheuch- 

C  Ruptis  pulmonum  vafis  fanguine  diftentis  & 
concuflis.  Exempla  paflim  video  :  apud 
3ACUTUM  &c.    Aliqua  collegit  brevis 

vitae 


DE    RISU    &c.  237 

pncurroniamaccidifTe^.  Id  etiam  certum  eft, 
cachinnos  tentieinem  veneream  re^olvere  ^ 
Afodiratus}  Veteres  Graeci  nih'l  rifn  fa- 
lubrius  efle  judicarunt  ,  quando  corr  oeH-as 
inltituerunt  ,  magno  cu  r»  Jiudio  ,  ut  feflbs 
labore  cives  reficerent  publicis  &  inemtis 
gaudiis.  Sed  medici  etiam  ,  &  fummj  qui- 
dem  in  arte  magiftri,  non  raro  rrorbos  mc- 
lancholicos,  aut  leucophlegmaticos  fanave- 
runt  excitato  rifu  modeiato:  ab  ea  enim 
caufa  fanguinis  major  ^  copia  premitur  ad 
cor  finiftrum,  hinc  ad  cerebrum  plus  premi- 
tur  fpirituum,  Verum  hunc  rifum  folvi 
oportet,antequam  jugulares  venae  tugicant, 
iie  noxius  fiat  K 

Dcxxxvr. 

vicae  juvenis  F.  LUPICHIUS  in  difT.  ^e 
rifu  Bafileae  habita.  Ex  rifu  mors  fublta, 
&  in  cadavere  vena  cava  ,  atque  az\  gos 
faijguinc  congefto  pleniiTimae  £.  N  C. 
DecA  ann,  IX.  X.  o^'.  125. 
k  Pleuritis  ex  rifu  act.  h  a  fn.  VoI.  D.  n,g6. 

Rifus    a    croco    nimius     pene     funellus 

SCHNEIDER  de  corde  p. '^o. 
i  Quia  fanguinis  ad  penem  adfluxum  moratur, 

hinc,  reftituto  inter  arterias  &  venas   ae- 

quilibrio,  venae  fufHciunt  deplendo  ,    & 

corpora  cavernofa  ficcant. 
*  Princeps  in  laetitia  beneficium  eft.    Deinde 

fangainem  jufto  vifcidiorem  ,     torpidius 

inotum  ,  folvi ,  &  celerius  CTCumduci  ex 

rifu  necefTe  eft  Vid.  not.  h.  c 

^  Aitera  caufa  nocendi  eft  in  convuliione  ner- 
vorum ,  quae  rifum  &  facit,  &  comitatur, 
quando  cffufior  eft.  Hinc  innervorum  vul- 
neribus  pericalo  plenus   eft    uildan. 

Cint. 


23^  DE    TUSSl  &c. 

DCXXXVL 

Claufo  )  Uti  adparet  cx  ingente  fonitu, 
qui  tuflim  comiiatur. 

Condenfatnr  )  Aer  magna  copia  infpira- 
tus  *  ,  &  aliquamdiu  in  pulmone  retentus  , 

hinc 

Cent.  I.  Obs.  23.  Pro  tormento  adhibi- 
tum  fuilfe  paffim  legitur  ,  tum  a  niilite 
Sueco,  in  Germanianummos  extorquente, 
tum  a  mifiionariis  illis  militaribus  Gal- 
liae. 

Paucis  vtihhjletum  tangere  non  abs 
le  erit,  vicinum  rifus,  fed  a  triftitia  o- 
flundum ,  quae  motum  fanguinis  dimi- 
nuit  .•  fletum  dico,  nam  lacrumas  pluri- 
mae  caufae  movent,  fletus  praeter  lacru» 
mas  varias  in  pedore  adfe6liones  habet 
5,  infpirationem  magnam,  thoracem  hre 
«ti  in  ri(u  alterne  velociinme  dilatatum 
&  conpreiTum,  tunc  exfpirationem  ma- 
gnam,&  fubito  fubfequcntem  infpirationem 
Lege  scHREiBERVM defietu  p.S. qui hanc 
lem  totam   &  ex  fundamcntis  perfecutus 

eil,    tum   Cl.  SCHAARSCHMI  DIUM  ^^r/, 

Nnchr.  r740.  n.  46.  Sc  JLL.  WAL- 
THERUM  de  erube/cent.  p.  4.  Eigo 
fimiles  a  fletu  anxietate3,per caufas  d  c  x  i  x. 
s  G  H  R  E  TB  E  R .  n.  9 1 .  Figuratio  faciei  fe- 
rc  perindc  eft,  magis  tamen  oculi  urgen- 
tur  ,  &  lacrumae  conllaniius  cotnitaritur. 
»  Hoc  primum  tulfis  ftadium  cft ,  &  tunc  du- 
refcunt  mufculi  abdoitiinis ,  &  agit  dia- 
ph  ragma,  uti  s  e  N  a  c  u  s  T/!emi  de  l  ^Jcad. 
1729«  p.  184^  atque  ideo  abdomen  tumet 
&  induratur  wiNstow  1738.  p-  95« 
Sed  alterum  ftadium  oportcbat  non  ne* 
gligere  ,  quo  valcntc  fuccuflu  retroit  ab- 

doir.en 


DE    T  USSl    &c.  239 

liinc  rarefadtus  ,  latera  vaforum  pulironis 
aerei  conprimit  ,  tunc,  a  confeniiente  vi 
omnium  mulculorum  exlpirationis,  aer  ra- 
refaftusjfubita  explofione,  fecundum  laiera 
vaforum  aerei  pulmonis  decurnt ,  &  aver- 
rit  omnia  ,  quae  his  lateribus  adhae- 
rent  f.  continentur  ,  atque  adco  hacc 
adio  efl  vera  expurgatio  pulmonis  aerei, 
quam  fequitur  audior  ad  easdem  panes  mu- 
ci  confluxus.  Tulfim  triplicem  facio  i^ 
infima  eft,  profunda,  qualis  in  phthifi,  hae* 
inoptoe  &  peripneumonia,  cum  malo  prae- 
fagio  adefle  folet.  2.  Qyae  bronchia  ma- 
jora  fola  repurgat,  &  clariorem  fonum  edit, 
3.  Quae  in  fummolarynge  excitatur. 

Rtfus )  Qnia  nempe  magna  vi  abradit 
mucum  tracheae  :  crgo  denudaniur  nervi, 
qul  transeuntis  aeris  aflionem  non  poflunt 
ferre,  niii  fucco  fuo  obliniantur,  hi  adeo 
irrltantur  ,  &  orltur  conatusad  tuflim,cui 
i^efifti  nequit. 

Diferentia)  Vix  alia  ,  nifi  quod  in  ri- 
fu  ^  celerrima  concuffione  per  anguftiorcm 

rimam 

donien  ,  &  diaphragma  m  thoracem  pro- 
pellit,  fic  aerem  explcdit.  Hinc  toliitur 
lulTis,  uti  (ingultus  &  llernutatio,  cohibi- 
»0  fpiritu  G  A  M  E  R .  Memar.  Cent,  II.  n.  5  3 . 
Tanca  vero  a  tulli  concuilio  fit  ^  ut  in 
vivo  homine  ,  cui  pars  magna  cranii 
ablataerat,  duram  matrem  agitari  vide^ 

rit     SAL2MANNUS. 

»  DiRerunt  primo  faciei  mutatione,  &  adfedu, 
quae  a  tuffi  abfunt,  deinde  in  tufli  fpiritus 
immutatus  prodit  per  glottidcm  ncn  ar* 
^atam  ,  in    jrifii    vero  voX  per  ardlatam 

glpt» 


24«  DE    TUSSl    &€♦ 

rlmam  aercm  expellamus ;  idemque  ex  alia 
caufa  oriatur# 

Afpera)  Ab  omni  veneno  inimico  pefto- 
ris  luflis  excitatur ;  haec  evocat  ex  lacunu- 
liscxpreflam  pinguedinem  ad  inungendam 
arteriam  afperam ,  &  invifcandum  acre  ; 
& ,  quamprimum  fputum  cralium  prodit, 
luffis  continuo  fedatur, 

Cruda)  Tuflis  ifl:a  titillatoria,  plerum- 
que  funefta^  absque  evidente  caufa  orta, 
ultimo  in  phthifm  delinit  rupto  pulmone. 
Eam  in  principio  opio  *^  oportct  coercere, 
quod  nervorum  motus  fupprimit :  Sed  idern 
noceret  utique  in  tuffi  depuratoria.  H^s  di- 
vcrfas  tufles  in  praxi  probe  oportet  dlftin' 
guere. 

DCXXXVII. 

Sternutatio)  Haec  fit ,  quando  aermaxi- 
ma  copi.  inlpiratus  ,  quam  diutiiiime  reti- 
netur,  ut  homo  fternutaturus  aliquo  tem- 
porc  quafi  ambiguus  haereat,  an  aerem  rece- 
ptum  cxfpirare  velit.  lu  pulmo  abaere 
retento,  &  cocrcito ,  ope  claufae  glottidis^ 
dilatatur  ,  contra  ihoracem  prcmitur  ,  fit 
inotus  exfpiratorius  convulfivus  »,  omnium 

mufcu- 

glottidcm  exprimitur  ,  landem  altema 
adtraaione  aeris  ,  quam  in  tufli  obfervo, 
in  rifu  vero  nunquam  reperi. 

c  Tn  tufli  convulfiva. 

a  Primo  mufculi  cxtenforcs  capitis  &  cervi- 
cis  in  jnfpiratione  fumma  rctrorfum  fic 
caput  &  cervicem  extendunt,  in  cxfpira- 
tivnc  ycro  flexorcs  viciflim   caput   an 

tror- 


DE  STERNUTATIONE  &c.    241 

mufculorum  abdominalium  ,  intercofta« 
lium  ,  diaphragmatis  eliditur  aer  cum 
magno  fono ,  uno  inpetu ,  per  laryngem 
dcterminatione  ad  fuperiora  fadta,  maxune 
per  nareSjWiia  reourgatur  lotum  organum 
olfaftus  JBPti  tulfis  pulmones  everric.  Eed 
organum  olfadtus  cum  cerebro  absque 
medio  comrnunicat  ,  ergo  adparet,  quo- 
modo  fternutatio  direc^e  in  cerebrum 
operetur  ,  &  quomodo  ab  hac  ope- 
ratione  cerebrum  quafi  ferenius  fiat  ^* 
Hinc  olim  homines  acuciores  ingenio 
praeditos    vocabant    vere    viros    emu?i£lae 

ClariJJtme)  A  Tulfi  «  vix  differt,  nifi 
quod  aer  majori  convulfione  mufculo- 
rum  exipirationis ,  unico  inpetu,  per  uares 
elidatun 

DCXXXVIU, 

trorfum  (Jucunt:  abfolvitur  autem  uiiira 
infpiratione  8c  exfpiratione.  Quam  late 
patcat  haec  contradlo  mufculorum, 
THRusTONVs  exemplo  mufculorum 
glutacorum  confirmat  ,  qul  &  ipfi  ia 
flernutationc  concutiuntur  de  reffir» 
p.  6f. 
b  Conf.  DVll  Moribundi,   8c  femi- 

nac  hyftericae  a  ptarmicis  admotis  ad  ft 
redeunt  THRUSTON.  p.  66.  a  ftemu- 
tationc  maximus  fiuxus  menfium  HlL- 
DANVS  Cent.  ill  obf.  fo,  SCHURIG. 
parthen  p.  iiz.  &c 

t  Unica  inf pirationc ,  &  cxfpiratione  ,  ti  vjj 
aeris  per  nares  adfeftata  &  ipfo  roboie 
diftat.      Caufa   ferc  fempec  eft  irritatia 


i242      UE  OSCITATJONE   &c. 

DCXXXVIM. 
Oscitatio )    In    bac   adtione    aer  primo 
quantum  fieri  potelt  ,   copi-oliflimus  infpi- 
:tur  ,  lcnte  &  continuo  » ,   deinde  Dariter 


5  lcnte  &  continuo  » ,   deinde  pariter 

&   fortiter    expellitur  >^tque  adeo 

is    profundiflime    aperitu™^,    deinde 

*  ev2. 


ratur 
lente 

pedtus 

eva- 


in  naribus  ,  catarrhus,  vapor  fpiritus 
vini  /BRESLAV.  1715-  M.  yul.)  odor^s 
valcntes  ,  hellebori  particulae  &c.  Sed  & 
alias  caufas  priflim  reperio  ;  Sternutatio  ex 
vitio  abdoniimli,  6cfbrtc  fepti  transverli, 
cum  reJpiratib  per  coftas  unice  perficere- 
tur  HOADLY  of  the  refpiration  p.  96. 
Sternutator  voluntarius  iniro  cxcniplo, 
qui  centies  ex  ordine  fternutaverit ;  HIL- 
DANVS  habct  Cent.  i.  ol^f.  24,  De 
ftcrnutationG  hyfterica  alibidixi. 

Eniunctio   cft    fternutatio     mitior    6c 
voluntaria. 

Maxilla,  quantum  fieri  poteft  dedu6la,  con 
fentientibus      ipfis      Sternohyoidcoruin, 
Coracohyoideorum   ,      Sternothyroidco- 
rum     viribus    ILL.    WALTHER.     de 

CSCTt»  p.  9. 

Jn  oscitatione  afpcra  srtcria  dcfcendit  cum 
pulmone  WALTHER.  1  c  p.  u.  t^nc 
venae  magnae  fubcJaviae  ,  8c  recurrcntes, 
cum  cadem  concutiuntur  idem  p.  12 
&  in  primis  per  pulmoncs  iter  fic  cxpc- 
ditius  DCXIX  hinc  totius  fangui- 
nis  motus  incitatur  ,  ut  haemorrhagias 
faciat ,  et  in  partu  fanguinis  effluxum 
praccipitet  i  d  k  m  p.  39.  augctur  nervo. 
rum  niotus  idem  p»  38.  ct  perfpiratio 
sANCTORivs  L  n.  74..  IV.  n.  31.  33, 
34-  &    craporatio  «x  pulmonc  w  a  i.- 

THIR.    p.  17. 


DE  OSCITATIONE   &^c.      24, 

cvacuatur.  In  prima  a(flione  fanguinis 
motus  per  pulnaoncm  ad  cor  finiltrum 
celerior  redditur  ,  ut  paulo  poft  omnino 
inajorl  copia  ad  encephalon  prcmatur, 
adeoque  fpirituum  uberior  fccretio  fiat,  & 
augeantuft  vires  cerebri  ,  &  cerebelli  %  tc 
inajor  ad  motus  voluntarios  Influxus.  In 
altero  ftadio  omnes  fcre  totius  corporis 
mufculi  fucccffive  expanduntur  «:    Mani- 

fefti. 

c  HiQC  oscitationis  cx  falubri  inftin6lu  ubique 
neceflitas  yrget,  ubi  fanguis  incipit  fta«« 
gnare  de  gorter  I.  cit.  not.  x»  ad 
DXCIX.  in  fomnolentia  ante  et  poft 
fbronom  ,  poft  animi  deliquium ,  ia 
hyfterica  debilitate ,  in  frigore  febrili,  in 
coufumtis  viribus  a  motu  corporis  cum 
famc,  CCCGXXXlll  Addit  ILL. 
WALTHERVS  „  alias  caufas,  quando 
pecius  et  pulmo  fubfedit,  a  curfu  p-  24. 
^4.  ventriculi  plcnitatem  ,  &  diaphra- 
gmatis  pondus  p.  5 1.  glandulae  parotidss 
preflionem  in  biventrcm  mufculum  p.  16» 
hwo  vero  in  recens  nato  liberi  acris 
captationem  p.  Jf.  &  vaporcs  tympani 
p.  iS. 
d  I.jfe£lusy  in  textu)  Minorcs  elFcdus  rcccnfet 
ILL.  WALTHERVS  „  mucurn  fpis- 
(larem  tonfillarum  cjiccrc  p  i^.  tubam 
EUST.  apcrircp.  18. 

€  Pandiculatio  fcre  fcmpcr  cum  oscitatione 
conjungitur  >  in  fomnolcntia ,  frigorc 
febrili ,  malo  hyfterico :  et  fit ,  quantum 
vidco,  maxime  cxtenforibus  omnium 
artuum  in  motum  adbis.  Vidctur  adlio 
Hexorum,  quac  fcre  pcrpctua  eft,  8c  iu 
ipfo  fomno  pracvalet ,  corpusque  figurat, 
Q_  1  ncF- 


244     DE  OSCiTATlONE    &c; 

feftius  hujus  rei  fpedlaculum  eft ,  quando 
animalia  ^  velociffima  ex  fomno  cxcitata 
faltum  parant  :  ut,  quando  leo  vel  tigris 
a  fomno  ad  rapinam  volant ;  tunc  enim 
prius  omnes  mufculos  expandunt,  k  con- 
trnuo  incrcdibili  velocitate  in  praedam  fe 
conjiciunt.  Hac  fecunda  adione  f.  pandi- 
culatione  fpiritus  aequabilitcr  per  omnes 
mufculos  diftribuuntur.  Hinc  ,  fi  per 
quictem  vel  inanitatem  vafa  aliqua  ob- 
ftruda  fuerint  ,  vel  fubfederint,  oscita* 
tione  &  pandiculatione  iterum  ad  motus 
fuos  rcduntur  idonea.  Hinc  in  prirro 
ftadio  paroxyfmi  fcbris  intermittentis 
oscitatio. 

DCXXXIX: 

Expeditis  iis  omnibus,  quibus  cum  refpf- 
ratione  aliquid  commune  eft  ,  transeo  ad 
inotus  locomotivos ,  qui  funt  Kivv\(r%i^  gic 
TOTov  ARisTOTELis  ,  cum  corpus  de 
loco  in  locum  moveatur.  Ad  hos  n-otus 
infinita  vis  motuum  peculiarium  necefrario 
requiritur. 

Ere^io)  Haecaftio  conliderantis  admira- 
tionem  movet.  Dum  vegeti  fumus  fani- 
que  ,  exiftimamus  nih  I  omnino  nos  agere, 
quando  corpus  ereftum  fuftinemus,   cum 

tamen 

nervorum  i  et  vaforum  fanguineorum 
truncos  ita  urgere,aut  plicare,ut  eos  libcrari 
ncccfle  fit  contraria  adlione  extenforum, 
S*^ae  in  aequabilcm  reftitudinem  vafa 
reftituat  motumquc  liquidorum  cx- 
pcdiat. 


DE  MQTU  LOCALI  &c.       245 

famen  tunc,  fi  cum  homine  dormiente  nos 
confaraverimus  ,  operemur  validislime 
Caput  5  maxillae  ,  palpebrae  ,  labia ,  buc- 
cae,  coUum,  thorax  ,  peftus,  lumbi,  hu- 
meri  ,  brachia  ,  carpi,  metacarpi ,  digiti, 
osiacrum,  tria  ofla  innominata,  os  femoris, 
tibia  ,  olfa  tarli  fcprem ,  oiTa  metatarli 
qulnque,  articuli  digitorum  ,  haec  omnia, 
(luamdiu  vivimus,  in  itatu  violento  funt. 
Quando  poft  fomnum  captum  furgimus, 
unum  oponet  facere  redtum  corpus  ex 
articulis  phalangum  pedum  cum  tibia, 
hujus  cum  femore  ,  femoris  cum  iumbis, 
lumborum  cum  vertebris.  His  omnibus 
articulationibus  creator  muiculos  pro- 
prios  dedit  ,  quorum  milleni  una  in 
ibmno  quiefcunt ,  agunt  in  credtione  ,  & 
vigilia.  bed  quia  quotidie  eamdem  adlio- 
rum  repetimus,  fit  ut  aegre  fentiamus  nos 
agere.  Quando  vero  homo  fomno  fupera- 
lus  ad  rem  aliquam  animum  intendere  vult, 
tunc  utiquc  perclpiet ,  quam  violento  nixu 
opus  fit  ,  ut  palpebras  feparatas  teneat, 
reque  caput  nutct,  nequebrachia  labantur: 
imo  vero  adfolas  palpebras  aperiendas  major 
vis  requiritur ,  quam  in  eo  ftatu  homo 
praertare  poilit.  Haec  autem  eredtio  cor- 
poris  fieri  videtur  ,  quando  per  corticem 
cerebri  totum  in  totam  medullam  cerebri 
fit  aequabilior  adfluxus  ,  &  copioiior  fpiri- 
tuum  animalium  ,  indc  vero  aequabihs 
diftributio  ii  omnes  nervos  &  mufculos  *. 

Hic 

*  Influxus  ita  temperatus,  ut  cxtenfbres  unius 

artus  ia  flexoribus  alterius  firmkudinem 

Q3  in 


«4«      DE  MOTU  LOCALI  &c. 

Hic  ftatus  phylice  confideratus  valde  mamus 
motus  eft  ,  licet  nobis  nuUus  videatnr  *». 
Firmatio)  Quandoque  ita  ereflo  corpore 
fedemus ,  ut,  minimo  momento  niotus 
accedente,  corpus  ex  acquilibrio  ejeflum  huc 
vel  illuc  inpellatur.  Quando  carpus  cum 
metacarpo  quiefcit ,  vi  minima  accedentc 
ilico  fledtctur*  Pofltim  collum  ita  crc6lum 
tencre,  ut  ad  minimum  momentum  virium 
flcftatur.  Scd  alias  artus  noftri  non  ita  in- 
difFercnter  le  habent  ad  ftatus  oppofitos.  Eft 
ubi  corpus  firmemus,  ut  v*  g.  obluflanti 
adverfario  reliftamus ;  eft  ubi  digitum  folum 
ita  valcnter  cxtendimus,  ut  fledti  nequeat ; 
eft  ubi  luftator  fcapulam  nixu  maximo  fir- 
mat ,  ut  bachium  ad  hanc  inmobilem  par- 
tcm  circumduci  poffit.  Ergo  firmatio  facit 
quietem*      Hanc  efficimus  majori  impetu 

fpiri- 

invcniant ,  &  viciffim,  Non  pofTum 
hic  explicarc,  quae  htc  pukherrima  dici 
pofTcnt ,  requirunt  totam  myologiatti  fc 
osfium  hiftoriam.  Unoverbo,  in  cor- 
porc  humano  pundum  fixum  communc 
eft  in  pelvis  oftibus :  ad  ca ,  tauto  robu- 
ftiora.  per  innumcrabilcs  mufculos  retror- 
fum  fleauntur,  vcl  extcnduntur  vertebrae 
omnes  ,  ad  vertebras  vero  caput,  dum 
viciihm  pdvis  vcrfus  trnncnm  cle- 
vatur. 

**  F  A  B  R I  c.  ab  A  Qjj  A  p.  de  grejfu  p.  i  f.  Kinc 
flantes  adeo  fatigantur,  nam  his  omnes 
&  extcnfores  &  flexorcs  in  utroque  crure 
laborant  ,  gradientibus  in  altero  crure 
tsntum  flexores  fabric.  p.  16. 

«  Manifcftiffimum  cxcmplum  cft  in  ftatione, 
in  qua  uni  cruri  fcrc  pondus  corporis  in- 

niti' 


DE  MOTU  LOCAU  &c.    247 

fpirituum  ad  mufculos  adplicato  aut  flexorcs 
aut  extenfores  **. 

Converfio )  Ita  femur  circa  coxae  capat 
circumvertitur  per  mufculos  marfupiales, 
aliosque  mufculos  huic  trochanteri  infixos. 
Reliquaearticulationes  pedis  parum  circum- 
vertuntur,  neque  multum  tarfus  cum  tibia. 
Humeri  caput  in  notiflima  enarthroli  a 
mufculis  circumftantibus  rotatur. 

FUxio)  Haec  fit  inprimis,  ubi  ginglymi 
funt :  tunc  unlcus  motus  cft  flexionis  & 
extenfionis,  et  unus  fere  mufculus  extcnfor 
folet  adponi  ,  flexor  unicus  «,  Quando 
vero  mobihtas  requiritur  in  omnes  partcs, 
tunc  caput  fphaericum  &  fimilis  cavitas  re- 
quiritur,  &  mufculorum  majus  fatellitium. 
Index  digitus  rotari  poteft,  habet  ergo  ere- 
6torcm,  cxtenforem  ,  flexorem  ,  abdutto- 
rcm,addu(-torem,  quorum  fucceffiva  aflionc 
rotatur.  Reliqui  digiti  tantum  fleftuntur 
ct  extenduntur. 

Exten- 

nititur,  Sc  ejuscrurisomnes  mufcuH  labo- 
rant ,  dum  interim  in  alrero  crure  nulla 
vis  fuftinctur,  totumque  molliter  terram 
tingit  ,  unice  femoris  tihiae  &  pedis  ex- 
tenfbribus  agentibus. 
■^  Hoc  non  urgendum  efl,  cum  v  g  manifefto 
quatuor  iint  extenfores  genu  ,  flexores 
totidem  ,  quatuor  extenfores  in  cubito, 
flexores  duo. 
In  univerfum  flexio  dicitur  ,  quando  ex 
adione  ofla  commifla  angulum  interci- 
piunt,  extcnfio,  quando  in  reftam  lincam 
cxporriguntur. 

a4 


M^      DE  MOTU  LOCALI  &c, 

Extenfto)  Flexio  in  contrarium  ,  adverfa 
prion,  ui  flex}o&  extenfio  reciproca  lini,  & 
motus,  quem  vulgoflexionern  dicimus,  per- 
inde  poflit  refpec^iu  ad  extenfores  mufculo» 
habito  vGcari  exienfio  &  vicifiim. 

Capite)  Collam  &  caput  convertltur 
ope  rnulculoium  icalenorum  unius  laiens 
&niaftoidei  ^. 

Der/o)  Thorax  mobilis  circumverti 
poteft  fuper  primam  vertebram  lumboruin. 
Idfaciunt  mufculi  obliqui  abdom  nis  s,  fu- 
pcriores  &  inferiores,  qui  coftas  ad  fuaspar- 
tes  trahunt,  unde  proveniunt  ipfi*  Ob  eam 
caufam  ultima  dorfi  vertebra  duas  cavitates 
habet,  cum  reliquae  vertebrae  unicam  na- 
ctae  fmt  »  *. 

Sacro)  Ric  motus  obfcurus  cft; 

Coccyge)  Cocryx  ^  m  articulatione  cum 
ultima  partc  oflis  facri  poteft  antrorfum  & 
retrorfum  moveri  ,  &  is  motus  in  partu 
manifeftus  eft.  Hinc  mulieribus  coccyx 
magis  horizontalis,  quam  viris  datum  eft,  ut 

dc 

^  Omnino,  ^JP^INSLOAJP^O  au(^orc,  fed  prae- 
terca  ab  obliquis  pofterioribus,  &  in  uni- 
verfum  mufculis  unius  lateris  fucceffive 
agcntibus. 

s  Not.  18.  &  19,  adLXXXVI. 

s  *  WINSLOW  I.  r  des  os  n.  pS.  ,i  pro* 
cefTus  articulares  fupra  &  infra  recipi, 
cum  convcxae  fint.  Dcinde  corpus  a 
VESALlOdiflum  cftutrinque  convexum 
cfTc  &  fufcipi  L.  I.  c.  16.  Sed  negat 
MOLTNETTVS,  aitque  fupernc  planum 
efTe  p.  4.6    Haec  obitcr. 

^  Kc  divellantur ,  quac  conjungi  dccet,  vide 
baec  ad  DCLIX. 


DE  MOTU,   LOCAU  &c,    249 

de  Ipina  introrfum  fere  tcndat  cxcavatus; 
i\c  tempore  gellarionis  molem  totam  uteri 
facilius  iultinet ,  firmac  bafcos  fimilis.  in 
partu  vero  pelvis  dilatatur  ,  dum  a  nixibus 
infantis,  aut  obftetricis  digito  ano  inlerto 
eoccyx  retrorfum  flectitur.  in  vlris  coccyx 
minijs  flexilis  efl:  ,  &  ad  interiora  panter 
jiunas  curvatur. 

J/eum)  Vir  princeps  intcr  anatomicos  l 
fupcrftites  oblervavit,  totam  conpageni 
oflium,quae  pelvem  format  ,  ofla  ilium, 
pubis  &  ifchi,  ope  mufculorum  rectorum 
abdominis  ,  &  obliquorum  inpnmis  txtcr- 
norum  violentisfime  agentium  ,  furlum 
irahi  poffe,  nihil  mutatis  osfibus  ,  fed  fub- 
lato  ofle  pubis  ex  loco,  fuo  antrorfum  ,  fur- 
fum  5  &  extrorfum.  Hacc  actio  fit  m 
partu.  Non  videtur  os  pubis  a  co'  pare  fuo 
in  partu  feparari ,  repugnant  diffectiones 
ccrporum  ,  &  ncxus  ita  validus  eft ,  ut  a 
lanionibus  vix  posfint  in  fymphyfi  diffringi. 
Verum  id  omnino  probabilc  elt  ,  conpa- 
gem  ofTeam  pelvis  in  parte  antcriori  ,  qua 

os 

^  Non  potui  invenire  qui  hoc  doccat ,  nifi 
forte  PRaECEPTOR  de  clevationc  pel- 
vis  a  Re£lo  mufculo  ,  {5c  de  rotationc 
thoracis  per  obliquos  loquitur  ,  quas 
COWPERUS  habet  ,  &  nunc  tere 
omnes  anatomici.  Ncque  video,  qua 
ratione  a  mufculis  uUis  offa  pubis  antror- 
fum  a  facro  ofle  abduci  queant,  cum 
wiedius  tumor  abdominis  ad  tam  validam 
aftionem  non  fatis  firmum  hypomo- 
chlion  praeflet. 

Q.S 


iS^    DE  MOTU   LOCALI  kc. 

os  pubis  eft,  adtolli  nixu  iDufculorum  obli* 
quorum  externorum  ,  &  rectorum  abdomi- 
nis,  dum  iimul  extrorfum  irahitur,  in  ea 
directione  qua  diftantia  augetur  ab  ofic 
fjcro,  fixo  ipfo,dum  clevatur  os  pubis.  Sic 
augetur  pelvis  capicitas,  &  via  fetui  cxituro 
aperitur  facilior^ 

Scapulas)  Hae  in  corpore  humano  fir- 
mam  baiin  praeftant,  quae  fuftineat  mufcu- 
los  motores  brachii,  manusque  &  carpi,a 
quorum  vi  hominis  robur  pendet:  hi  enim 
ad  unum  omnes  innituntur  fcapulae ,  etfi 
&  ipfa  mobilis  fit.  Ergo  duple;;  cft  fca- 
pulae  ftatus  motusque  :  i.  Quando  omnes 
fcapulae  mufculi  limul  aguat ,  adeoquc 
immobiiis  firmatur,  ut  vix  dimoveri  polfit. 
2,  Quando  ipfa  fcapula  de  loco  mo- 
vetur. 

Humeri)  In  homine,  glire  montano,  tal- 
pa,  fimia,  cercopitheco  ,  articulatio  hu- 
meri  cum  fcapula  fit  per  «j/at^fif^wf /^  ^  penc 
planam :  nam  caput  offis  humen  fphaerae 
iegmentum  cft  politisfimum  ,  idemque  non 
in  cavitate ,  fed  fere  in  plana  apophyli 
maxima  fcapulae  nititur*  Verum  ex  ea 
pene  plana  fede  fupercilium  ^  undiqyeena» 
fcitur ,  excavata  nempc  glenoides  cartilago, 
quae  plano  osli  fupernata  cavum  eiiicit  ,  in 
quo  osfis  humeri  caput  movctur  ,  aptum 
defcribendis  innumerabilibus  conis,  quando 
homo  bene  natus  eft*  Idco  &  fimplicem 
articulationcm  natura  fecit,    &  nullum  in 

mcdio 


k 


Idem  in  acetabulo  femoris  verum  eft ,  utrin- 
que  enim  femicartilagineum  ligamentum 
ofTeam  cavitatem  profundiorem  reddit* 


DE  MOTU  LOCALI  &c.     ^si 

iriCriio  capite  vinculum  addidit ,  quale  ex 
nicdlo  femoris  capite  in  centrum  acetabuli 
inferitur.  Oportebat  enim  multo  nume- 
roliores  ab  ofle  humeri  fupcr  fcapulam 
conos  defcribi,  quam  cb  ofTe  fcmori»  fuper 
os  coxendicis. 

Brachii)  Hoc  ulnae  ope  fleflitur  &  ex- 
tenditur  :  ratione  radii  vero  fupinatur  & 
pronatur.  In  pronatione  brachium  torque^ 
tur,  immobili  interim  articulatione  oflis 
ulnae,  tum  ea,  quac  ad  humerum  eft,  tum 
altcra  ad  carpum:  radiusautem  fupercxca- 
vatam  apophylin  ulnae  circumvolvitur',  & 
circuli  arcum  defcribit  Jn  fupinatione  ea- 
dem  ratione  radius  fupcr  immobilem  ulnam 
obvolvitur,  fed  contrario  itinere. 

Carpi )  Si  quis,  ex  rei  dignitate,  carpi  ar- 
ticulationcs  contemplaretur  •  toto  certe  in- 
digeret  anna.  Oflicula  funt  otto,  non 
plura,  fed  omnia  diverfa  figura,  magnitu- 
dine,  articulationibus ,  connexa  hinc  cum 
radio  &  ulna,  inde  cum  quatuor  ofTibusme- 
tacarpi  manus  &  pollice.  Cum  his  offibus 
&  inter  fe  mutuo  conjunguntur,  unum  ali- 
quando  cum  quatuor  ollibus  :  firmantur  au- 
tem  ^  ligamentls  propriis  numerofiflimis. 
Verum  praeterea    omnia   feorfim  perioflea 

ha- 

i  Exiguum  illud  ofliculum  ,  quod  multangu- 
lum  minus  vocatur,  omnirK)  fex  habet 
cartilagineas  facieculas.  Quare  adeo 
conpofua  fabrica  ?  an  motus  aliquis  inter 
duos  ordines,  di6tus  SCHELHAMME- 
RO  &  prldem  VESALIO  ?  Repugnant 
figurae  olfium  ,  exemplum  tarfi,  brevis- 
firoa  ligamenta* 


25  2       DE  MOTU  LOCALI  &c. 

habent,  &  j^ot/fsg//*)  five  lubcartilagi- 
neam  cruitaris  ,  &  ijgamenta,  &  marfupia, 
liquore  HAvERSiANo  plena  ,  qui  perpetuo 
preffus  ex  cryptis  luis  emungitur  ,  &i  inter 
ofliculorum  luperficies  mobiles  fluit.  Inde 
pendet  mirabilis  illa  afllio  harum  partium, 
qua  fecundum  omne  fere  motus  genuspof- 
libile  moventur,  rotationibus  &  converfio- 
nibus  infinite  variis.  iii  vel  unica  burfula 
defecerit,  ut  pingLiedo  in  aliquam  partem 
ceiret  effluere,  continuo  os  carpi  proximum 
deftitutum  lubricante  humore  connafcitur 
cum  vicino,  fit  anchylolis  ,  frequens,  fed 
fere  ignota ,  aut  tumores  tty^^vKcoS^n^i  qui 
nuUam  fanationem  accipiuni. 

Metacarpi)  Hunc  in  planitiem  expllcare 
licet ,   aut  excavare  "^,  ut  pocuium  Dioge- 
nis  efficiat  ,  ultima  fapientis  fupellex  ,  qaa 
absque  vafe  aquam  llcet  haurire  :  aut  vicis- 
fim  pene  in  obpolitum  latus  manum  cavam 
reddcre.Hae  adt  onesab  oflibuspendent,qu2e 
inter  fe  omni  fere  modo  dimoveri  pofl!*unt, 
Femoris  )  in  mirabili  articulatione  femo- 
ris  CREATOREM  adoramus;    Is  cum  pro- 
videret  ab  hac  parte  non  craflisfima  corpus 
oportere,    circumferri    ,       eam     inftruxit 
maximis  &  validiflimis  mufculis:  cerviccm 
eduxit  antrorfum  ,  os  ipfum  femoris  intror- 
fum,  quod  caput   fuum  inter  movendum 
ita  fuftineat ,  ne  confricetur.    Superius  hoc 
08  fuftinet  totam  corporis  humani  molem  ; 

ergo 

^  Adduais  ofiibus,  nietacarpi  quidem  digiti 
minimi  a  prcprio  mufculo  metacarpeo , 
inde  vero  bafi  indicis  &  pollice^  per  fuos 
adduftores, 


DE  MOTU  LOCALl  &c.      253 

crgo  ibi  ex  ofle  caput  exferitur,  firmum, 
fed  tale,  quod  in  recens  nato  epiphyhs  eft. 
Deinde  cx  commifTura  cervicis  &  capitis  li- 
gamentum  enafcitur .  quod  toti  margmi  a- 
cetabuli  in  circulum  adnafcitur  ,  ut  ci^put 
femoris  in  hac  capfula  libere  moveri  poffit, 
neque  tamen  ex  articulatione  clabi ,  fed 
poflet  in  ea  capfa  hberius  vagari  Ne 
vero  id  fiat  cum  hominis  incommodo  ,  ex 
medio  centro  capitis  femoris  ligament  )m 
educitur ,  quod  propriae  crenae  acct^buli 
infcritur  ,  burfamque  fibi  impoiitam  habet, 
quam  ruyschius  totam  ex  vafis  fieri  di- 
xit  »,  praeter  cryptas  mucilaginofas,  quae 
ab  ofl^e  femoris  emulgentur  ,  quoties  mo- 
vctur,  &  liquidum  albumini  ovorum  limile 
circa  caput  offis  femoris  adfundunt  ,  unde 
toti  cavae  capfulae  lubncatio  fit  Sed  cer- 
vix  femoris  tenuiflfimam  habet  lamellam  , 
vere  ofleam  ,  vix  unp:uis  crafiitie,  reliquuni 
eft  mera  fubftantia  cellulofa.     Hoc  ideo  fa- 

dtum 

n  Defcripfit  periofteum  acetabuli  ejusquevaik 
pinxit,  Ad^.  11.  n.  i,  T.  111.  f.  i.  3* 
quae  icon  etiam  apud  admiralium 
cxftat  cum  vivis  coloribus.  Glandula  (a- 
tis    certo    adelt    didta     haversio      & 

MORGAGNO      Ad^.W.    n.  23.     &MU- 

s  T I  N  G  E  R  o  in  perutili  diir,  de  artkulis  ar'^^ 
tuum   praefide  salzmanko  defenfa. 

0  Ita     HaVERSIUS     &     MONROUS.       CI.PIT^' 

6CH E  L.  in  dilF.  de  axung,  negat  huc  venire 
oleum  medullare  p.  26.  Sed"  iprae  carti- 
Jagines  flavefcunt,  ab  exhalante  oleo ,  & 
dudibus  perforantur,  per  quos  liquores 
colorati  iubeunt,  a  foleriiffimo  staehk- 
LiNo  demonilratis* 


/T^ 


254       DK  MOTU  LOCALi   &c. 

£tum  eft ,  quia  maxrmam  partem  medullac, 
femore  contentae  ,  huc  deferri  oportet ,  in 
mcdiam  articuli  cavitatem  •  ;  id  vcro  non 
potuiflet  contingere ,  nifi  ca  partc  oscellu. 
lofum  faftum  p  n^icdullam  fineret  transfud^- 
re.  Inde  fit,  ut  macilenti  homincs  ,  inter 
obambulandum,  quando  nimis  longa  itinera 
tentant  ,  doloris  quemdam  fenfum  hic 
percipiant.  Haec  cadem  eit  ledes  morbo- 
rura  ifchiadicorum  ,  quando  vel  pinguedo 
huc  deferri  deijit,  velburfula  illa  inflamma- 
tur ,  aut  fubpuratur  ,  eo  morbo  ,  de  quo 
HiPPoCRATES   ^  ciFatus  eit  ,,   fi  medica- 

mentrs 

p  Tenuitatem  hanc  b  o  e  p  t<  a  a  vt  u  s  habet  ex 
RUYscHio  Tihej.V.  T,  lU  *•  i-  2.5. 
Nempe  lamellae  oirjum  longiorum  ubi- 
que  pauiatim  immiruuntur ,  ut  extimae 
longitudinem  oflis  aequent  ,  interiores  Sz 
hinc  deiiciant,  Sc  inde,  Oportebat  oflaex 
trema  crailercere ,  ut  augerentur  punda 
conradaum,  inter  oiTa  arciculatione  con- 
junda,  ut  mufculi  removerentur  a  cemro 
motus:  fed  nihil  necelTe  erat,  ibi  (ol.da 
jBeri ,  cam  fraaioni  validius  refiftant,  turri 
quod  crailiora  fint,  tum  quod  propiora 
hvpomochliis.  Ergo  leviora  fada  funt» 
ex  tenui  cellulofa  fabrica ,  eademqueapta 
lecretioni  crucntas  &  tenujoris  medullae 
&c.  Sed  hoc  toto  capite  non  licet  argu- 
menta  pcrfcqui,  ne  fermo  immaniter  crc- 

^{  Jf>or.  VI.  n.  60.  „  Qaibus  a  dmturnomcr- 
bo  coxa  exi;idit,  his  crus  tabeicit  ,  &  ne- 
celTe  eil  claudos  fieri  ,  nifi  urantur-  In 
Ilchiade  fanatui  urendo  hardovinus 
c  jpfi R  E F I  ;c,  Pfaeceptor  t.u o-  ^«^»  ^'on* 

fer 


DE  MOTU  LOCALl  &c.       255 

mcntis  cedere  nolit,  ignc  lentandura  efle: 
li  ncque  ignc  fuperetur  ,  artuni  neceflario 
paralyticum  futurum.  Hoc  vcro  ligamen- 
tum,  de  quo  fupra  didum  elt  >  fulpenio- 
rium  capitis  fcrnoris,  tanti  rohoris  efl:,utnon 
luxaretur  in  homine  ex  pedibus  fufpenlo, 
etiam  li  capiti  mille  libras  adpenderis  ^ 
Quare  nullam  unquam  luxationcm  femoris 
a  caufa  externa  fieri  poflc,  primus  duver- 
NEYUS  s  deinde  ruyschius^  obfervavit, 

fer  quae  Eques  TEMPLE  de  nioxa  trfla- 
tur,  pcdagrae,  certe  ad  aliquod  tempus, 
praefidio  &c» 

^  Experimemum  habet  ferneiius  ,,  comi- 
tis  Sebaftiani  qui  Lugduni  vix  a  quatuor 
incitatis  equis  difcerpi  potuerit,  Verum 
minima  pars  hujus  roboris  ad  ligamentum 
teres  pcrtmet.  Multum  cuti  debetur, 
multum  abilulerunt  articuli  genu  ,  calcis, 
offis  navicularis ,  digitorum  pedis  &c.  qui 
finguli  aliquam  partem  violentiae  palTi  funt, 
plurimum  validifTimis  mufculis ,  non  pa* 
rum  ligamento  capfulari  ,  minima  pars 
ligamento  interno  conpreflb.  HALE* 
SIVS  vires  perioflei  oflis  femon's  in  vita- 
lo  reperit  librarum  431.  (  Hemaflat»  ^. 
171.)  ligamentorum  Vero  articulationis 
pondo  830,  p.  172. 

»  Longe  antiquior  eft  obfervatio  :  CTESl^^S 
enim  ,  referente  GALENO  ,  HIPPO- 
CRATEM  coaetarieum  increpavit  ,  quod 
luxationes  externas  fcraoris  &  defcriberet, 
&  vellet  reponere.Deinde  GALENVS  in 
Comm.^id  HIPP.  T€^/  Af6pci)y  fcribit,  fe 
fanafie  luxationes  femoris  a  caufa  interna, 
idem  non  fuccedere,  fi  ligamencum  rup^ 
tum  fuerir,    C.  HOFMANNUS ,  ut  ob- 

vios 


r? 


iS^     DE  MOTU  LOCALI  &c. 

cum  in  adeo  numerons,  quae  fecabatjman- 
corum  homlnum  cadaveribns,  nunquam  ca- 
put  femoris  extra  cavitatem  arliculi.elap. 
fum  reperiret,  iis  hominibus  cxccptis  ,  qui 
ifchiadico  aliquo  n-^orbo  laboraflent^his  enim 
liquidum  ftagn^ns  has  partes  acrimonia  fua 
exeHit.  Sed  cervix  ,  quae  adeo  tenuis  eft  , 
facile  rumpitur ,  &  fpecie  luxationis  inpo- 
xiit  ^  uti  centies  in  cadaveribus  dvver- 
NEYVs  reperit:  Hanc  equidem  mufculi 
crairisfimi  defendunt,  nequc  tamen  inpcdire 

poiTunt, 

V103  nominem  ,   difcrte   docuit,    rariffime 
luxari  caput  femoris,  frangi  facilius ;  ad- 
ditque,  qui  refert  ,  VESLlNGtUS,  lu- 
xari  tamen  pofle ,   fi  a  longo  adfluxu  hu- 
niorum  ligamenti  emoUita  fuerint  Efiji, 
pofib»  n   24.    Perindc  negat  luxari  a  caula 
intcrna    von  horne  de  duSi.SaLl.  co- 
roll,  ^.    &   infiniti  alii  ante   DUVER^ 
NP.YU^vl. 
*  RUYSCH  Thes.  Vlll  n.103.    ubi  fmilem 
obfervationem  adle^at  Chirurgi  BORST  : 
cademqae  eft  RAVll  experientia  in  orat. 
hahita  cum  RsQoratu  fe  ahd^   tum  paffim 
ccrvicem  femoris  fradlam  habent  SALZ- 
MANNUS  in  ACT.  PETROP.  Vol.Ul. 
CHESELDEN.  va  anatome   &c.     Hujus 
cervicis  fragilitas  fit  ,a  fitu  pene  transverfb, 
&  angulo  q  tem  cum  offe  inicrcipit,  quo 
ab  omnibas  aliis    ollibus  differt »  adeoque 
cervix,    hinc    innitente  corporis  pondere, 
inde    reuflente   femoris    colamna ,  facilc 
frangitur.    NecelTaria  vero  faic  haec  trans- 
verfa  figura  ad  femoris  rotationem,  ad  au- 
gendam  mufculorttm  glutaearuoi  <&c.  di- 
ilantiam  a  ccmro  motus,  &c. 


DE  MOTU  LOCALI&c.      257 

polTunt,  ne  aliquando  fradlo  offe,pars  infe* 
riorcum  cervicc  cxtra  locum  artlculationis 
defccndatjdum  caputin  loconianet.Vifi  funt 
iBortalcs,  quibus,  pofthanc  calamitatem,  os 
femorisnovam  viam  fibiintercarnesfedemque 
paravit ,  h  fecundaria  quaedam  articulatio 
fafia  cft:  %  ut  per  reliquam  vitam  non  fuper 
acctabulum  incederentjfcdj  quoties  intcr  am- 
bulandum  corpus  fanum  promoverent,  coge- 
rentur,totum  corpus  in  alierum  latus  trajicere* 

ut 

^  Hujusmodi  novam  articulationcin  dudum  vi« 
dit  HILBANUS  „  in  oj.fjbus  cubiti  fra- 
€lis  ,  qaae  in  medio  flexilia  manferaAt, 
Cent.lW.  Obs^()\.  deinde  in  cubito etiam 
BLAIRIUS  Mi/cell.  p.  49 .  &  in  nov, 
FEip.  LiT.  in  humero  vero  REiSSEI- 
SEN  diiT»  de  artub,  analQgis  p.  li.  12. 
Jn  femore  RUYSCHIUS  ,  ubi  cervix 
fuper  caput  mobilis  femanfit,  propriis 
fubnatis  ligamentis  Tbes.  IX.  p.  57.  T  L 
f.  T.  &  SALZM  ^NNUS  in  Aa.  Fetr. 
ubi  nova  in  ofle  Ilium  articulatio  enata 
eft ,  &  in  coMM.  NOR.  174'.  n.  i.alias- 
que  fimiies  hiftorias  lego  Et  addit  CHE* 
SELDIUS,  hoc  perpetuo  fleri,  quando 
pofl  lapfum  aliqua  motus  pars  conferva- 
tur  integra,  nulla  futura,  fi  cervix,  rupta 
capfula  arciculari  ,  inter  mufculos  vaga- 
retun 

«  Illuftre  exemplum  eft  lOH.  RHGDIf  apud 
VESLIKGIUM  1.  c.  His  nempe  houii- 
nibus  non  vera  flrmicas  in  ilando  redditur» 
vacillante  ccrvice ,  ergo  fano  cruri  perpe- 
tuo  infiftunt  ,  &  fcipionc  ferc  coguntur 
cavere»  corpusque  fulcire,ne^  dum  ingra« 

diend# 


2s8       D£  MOTU  LOCALI  &c. 

-ut  centrum  gravitatis  per  medium 
fcmoris  ex  fitu  naturali  verfi  delcen- 
dat.  Denique  fuper  femoris  articu- 
lum  homo  fanus  modo  unico  pcdi  infifterc 
poteft  5  dum  altero  innurnerabiles  conos 
defcribit,  modo  os  femoris  rotare  introrfum. 
ic  extrorfum.  A  cervice  dcmum  os  fc- 
morisdeorfum  tenditcum  aliqua  curvitater. 

Tarf^  )  Cujus  feptem  ofla  fere  omnia 
cum  aftragalo  conneil^tuntur :  artificium  ve-^ 
ro  fatis  fimile  eft  ,  uii  in  manu. 

Motus)  Q\\\  eos  explicandos  famfit.debet 
cognitas  habere  i.  omnes  articulationes  in 
corpore  humano,  2.  omnerv  mulculos  eo- 
rumque  hiftoriam,^.  mufculorum  adioncm, 
iquac  cognofcitur  ex  mufculis  ipfis,  cum  iis 
articulationibus  conparatis,  quibus  moven- 
dis  deftinantur. 

Statio)  Eredi  ftamus,  quando  pes,  tar- 
fus,  tibia,  feaiur,  tota  fcries  vertebrarum, 
caput  den'que  per  fuos  mufculos  eodem 
tempore  eriguntur  '.  Haec  adtio  difficilllma 

eft, 

diendo  fanum  crus  transfertur ,  in  aegri 
partes  corpus  collabatur^  Catn  aatem 
dencur  utiqae,  neque  raro,  claudi,  crure 
altero  bre/iori  ,  expcdite  &  conflanter 
ambulances,  id  fieri  necefTe  efl  fubnatis 
novis  ligamentis,  qualia  RUVSCHlUS 
vidit. 

}f  Ut  antrorfum  cmineat,  inierior  vero  con- 
dylus  inferior  longius  defcendat  FABRIC. 
WiNSLOW  /r.  ^es  os  (ecs  n.  848. 

-.■z  Gorpus  fuftinetur  ,  quando  linca  cx  ccntro 
gravitatis  du6b  (quod  cft   intcr  oi  pubi^ 


DE  MOTU    LOCALI  &c.       259 

eft,  cum  conjundtas  innumerabilium  mu- 
fculorum  vires  pofcat,  hinc  in  fcenicis  ludis 
Bon  aliud  hypocritae  difficilius  penfum  eft, 
quam  repraelentare  homines  in  ftatuas  trans- 
formatos,v.  g.  in  armidae  incantamen- 
lis  :  hos  enim  oportet  diu  immobiles  ftare, 
absque  ulla  mutatione  cujusquam  particulae 
corporis :  tanta  vero  indc  debilitas  ipfis  in- 

clim- 

&  nates  borell.  ^tf  mot»  mim,  I.  Trof» 

CXXXllI  )   cadit   in  quadran^ukre  fpa- 

tium   a  duabus  pkutis  pedis  interceptum 

CXXXVIT    aut  certe  in  plantam  pedis,  fi 

unico  pcdi  innixi    fuerimus.       Ercd^um 

vero  efle  dtcimus,  quando  caput,  dorfuui, 

pes    univerfus  in    eadcm    linca  re6la  po- 

nuntur.     Hoc  cfficiunt  plurimae  vires,  a 

nemine    fatis  definitae ,   quas   neque  ars 

aemulari  poteft  in  fceletis  humanis,  ncque 

bruta  animalia  polTunt,qua«:  enim  nonnun- 

quam  bipcda  incedunt,ad  brevc  tempus,&: 

acgre  hunc  fitum  rctinent  .*  homini  cnira 

pelvis,  8c  pes,  quam  brutis  latiora  funt ,  8c 

diftantia  acetabulorum  temorts  major&c. 

Ergo  homine  ftantc  pes  unus,  aut  ambo 

ad  tcrram  firmantur.  a  duritate  terrac,8c  aliw 

quantum   a  flcxoribus   digitorum   incur- 

vatione  contra  terram.      Ad  hunc  pedcm 

inmobilcm  tibia   firmatur  pcr  cxtcnfores 

digitorum  &  tarfi»  antrorfum  trahentibusj 

ad  tibiam  vero  f'emur  rctinetur  per  flc- 

xores  vulgo  didlos  tibiac,   rctrorfum  du- 

ccntibus ,  ad  fcmur  firmatur    pelvis  pcr 

lliaco-Pfo^m  Scc.  antrorfum   iBclinantcs, 

pclvis   autem  fuftinet    truncum  creftum. 

iiicd  codem    temporc,  vice  verfa,  pes  ad 

tibiam   firmatur   ope   gaftrocacmioruro, 

R  a  retror 


26o      DE  MOTU    LOCALl    &c. 

cumbit ,  ut  vix  fe  retinere  polfint,  quin 
vacillent  »^  Quod  in  corpore  univerfo  ,  id 
in  brachio,  aliave  parte  finp^ulari  perinde  ve- 
rum  eft#  Id,  fi  diutius  volueris  immobile 
luftinerct,  ita  dolebit,  ut  pene  cogarisdi- 
mittere. 

Grejjui)  Haec  mirabilis  adio  fit  ftatione 
primum,  deinde  ejus  pedis  flcxione  ^\  fupra 

pedi- 

retrorfum  elevantium,tibia  ad  femur,  ope 
redlorum  exten{c)rum  antrorfum  furfum- 
fumqae58c  femur  ad  pelvim  a  glutaeis  re^ 
trorfum  clevantibus.Hos  omnes  8c  eorum 
focios  mufculos,  ex  ipfa  duritate,  tunc 
facile  cognofcimus  laborarc:  Et  hac  ra- 
tione,  alternis  quafi  funibus»  retinetur  pc$ 
univerfus  uterque,  (vel  unicus)  ne  vei  au- 
trorfiim,  vel  retrorfum  cedere  pofBt, 
fiatque  in  immobilem  columnam.  Si 
ttfiicum  horum  mufculorum  refccueris, 
at  tcndinem  Achillis,  tendinem  patellae. 
nalla  oranino  fhtio  fupererit,  Extenfores 
in    fbtione    agcrc  magis    QALENus//i? 

:;        ut\l  part.  L*  XV  c.  8. 

"'^  Hinc,  quibus  diufius  ftj^ndum  efl,  ii  folent 
altcrnatim  uni  pedi  foli  infiflcre,  deindc 
alteri,  ita  cfficitur,  ne  perpctuo  iidem 
mufcult  laborenc  BORELLUS  Frof. 
CXXXXIll. 
bb  panatur  homo,  qui  eredus  {\:%t  «x  z  tunc 
quando  gradiendum  efl^,  pes  unus  immo' 
tus  relrnquitur,  &  validc  a  mufculis  fu* 
ftineturfz),  ut  corpus  fuftiiieat  unicuj 
WmKlCWSJegreJfu  \>.  6  pcs  alter  elc- 
vatur,  femore  infigniter  flexo,  ut  pcs 
brevior  fiat  FABRIC  p.  S6.  tibia  vero 
modice  ,  pcde  elcvatO'        Quaudo  nunc 

gcnu 


DE  MOTU  LOCALI  &c,       261 

pcdium,  quod  promoveri  debet  y  pcdii  fuper 
imam  pariem  oilis  tibiae^libiaead  femur,  fe- 
inorisad  acetabulum.Nunquam  progredimur, 
nifi  flexo  femorc,  Qui  pedcm  promovere 
vult,  is  primum  pedem  &  crus  fledit  ,  ut 
brcviora  iiant,  demde  projicit  totum  femur 
antrorfum,  tuncfuper  pcdem  firmum  inai- 
xus,  totum  etiam  corpus  ad  anteriora  li- 
brat,  pedem  vero  anteriorem  firmat,  fic  ut 
ccntrum  gravitatis  cadat  in  eum  pcdem  an- 
teriorcm.       Nihil  crgo  promovemus ,  dum 

utri- 

gcnu  fupcr  id  punftum  pcrpcndiculare 
cft,  in  quo  pedem  mobilem  figere  lubct, 
dimittimus  eundem  pedcm  in  tcrram,ibique 
iirmatur,  pedc  toto  extcnfo  ,  fcniorc 
antrorfum  inclinato  eust  T.  XXX. 
XXXI.  Tunc  altcro  pede,  qui  inmotus 
fuerat,  gradiendum  cft.  Ergo,  dum  cum 
pcdem  teriiorc  antrorfum  moto  projici- 
mus  ante  alterum  pcdem,  &  ipfum  fle- 
xum,  calceque  a  tcndinc  achillis  valide 
elcvata,  ut  primo  folis  apicibus  terram 
tangat  ,  deindc  nc  ipfis  quidem  apicibus 
EusTACH.  T  XXX.  fimul  corpus  totum 
pariter  ad  antcriora  flc^imus,  tum  pcr 
rclaxationem  determinatam  mufculoruni 
cxtenforum  fpinac,  ccrvicis  &  capitif, 
"^  tum  pcr  mufculos  Iliaco  -  Pioas,  rcctos- 
que  &  obliquos  abdominis.  tauvry 
0Lmt.  raif.  p.  41  f.  borell.  &c.  [Hic 
motus  indecorus  kabetur,  fcd  naturalfs 
cft,  etfi  nos  Europaci  in  moderato  gradu 
ab  co  abftincamus  J.  Sed  tunc,  promota 
linca  gravitatis  cxtra  plantam  pedis  in- 
fnotf ,  itcrum  labcndum  eflct,  nifi  pedcm 
prius  fixum  ,  nunc  mobilem,  relaxatis 
R  3  exten* 


262      DE  MOTU,  LOCALI  &c. 

utrique  pedi  infiftimus,  neque  in  glacie  ca-, 
dimus  5  tunc  denium  periculum  lapfus  adi- 
turi,  quando  uni  pedi  inliftentes  corpus  an- 
trorfum  projicimus.  Qui  in  lapldem  inpiBgit, 
cadit  proni!s,quia  pes  anterior  non  fatiseito 
figitur,  ut  per  eum  centrum  gravitatis  to- 
tiiis  corporis  transire  poflit  <^^. 

Saltus)  Aristoteles  quaeftionem  pro- 
ponit,  quare  in  arena  nullus  faltus  fiat, 
optime  vero  fu[)€r  funem?  Ratio  haec  efti 
In  faltu  corpias  debet  incurvari,  femore, 
gcnu,  tarfo,paulatim  inflexis ;  deinde  fubito 
&  fortiter  erigi  ^^ ;  tunc  ,  ii  fub  pede 
elafticum  pavimentum  fuerit,  totum  corpus 

ex- 

cxtenforibus  8c  agentibus  flexoribus  m 
terram  dimitteremus»eam  quafi  conprehen- 
dcrcmus  f  a  b  r  i  c.p.9 1  .pedem  figuraren)  us 
in  tormam  ftationis ,  ciquc  nunc  firmato 
ccntrum  gravitatis  corporis  innjiteremus 
B  o  R  E  L  L.  Prop.  CLVlll. 

ce  Quia  toturo  corpus,  &  pes  alter  in  antc- 
riora  projcfta,  fuperant  pon^lus  unici 
pcdis  inmoti  ,  adcoque  linca  gravitatis 
cadit  cxtra  plantam  pedis,  qui  folus  fixus 
cft.  Sed  tunc  ncccftario  cadendum  eft. 
BORFLL.  Prop.  CXL. 

^^  BORELL.  Vrop,  170.  175.  dctcrminata 
priu^  refexationc  cxtcnfbrum  ,  aftione 
flexorum  dimittitur  caput  in  anteriora^ 
clunes  in  pofteriora,  fcmur  in  anteriora. 
tihia  in  poftcriori,  pcdes  iterum  antcrius 
politi  contra  tcrram  f ledtuntur  f  a  b  r  i  c. 
de  grejfu  p.  8  f .  Hacc  praeparatio  eft  ,  fal- 
tus  ipfe  fit  fubita  extcnfione  corporjs, 
femoiris,  tibiae,  pedis,  per  fuas  vires  ex- 
tcndcntcs,  dum  fimul  pedes,    qui    flexi 

crant 


DE  MOTU  LOCALI  kc.     26j 

cxtollctur.  Hinc  nemo  poteft  exfilire  ex^ 
tenfis  poplitibus ,  requiritur  enim  &  fulci- 
mcntum,  &  vis  genua  fle^acns,  cum  fubita 
&  agili  erectione.  Non  hic  de  faltatlonc 
fermo  eft,  qua  ad  certcs  modos  corpus  agi- 
tatur,  fed  de  elevatione  centri  gravitatis 
totius  corporis. 

Curjus)  Eft  grefllis  vclbcior.  Dantur  cur- 
fores  adeo  exercitati,  ut  pedescum  minimo 
fpirituum  difpendio  elevare  norint,  eostotos 
erigendo,  ut  planras  pedum  oilendant  ^**** 
hominibus  ,  qui  pone  eos  ponuntur.  Hino 
non  alia  ratione  facilius  caditur,  ut  in  Nist 
exeraploapud  virgilivm  ««. 

LuSia)  Haec  fit  centro  gravitatis  totius 
corporis  ita  difpofito,  ut  in  linea  recta  po- 
natur,du6ta  per  totumcorpus  in  pedcsusque 
(ii  tamen  corpus  quam  obliquiflimum  fit,  \i 
enim  erettus  fueris,  parvo  nifu  adverfarii 
poteris  everti  feldm.)    Haec  ars  fubtilis 

cft, 

erant,  valido  nixu  a  terra  quam  percuflc- 
runt ,  refiliunt.  V\s  tanta  eft ,  ut  b  o- 
RELLus,  ey  confidcratis  mufculorum 
ad  centrum  motus  obliquitalibus,  areftimet 
iies  majorem  conatum,  quam  corporis 
clevandi  poudus  cft  Pr.  CLXXV.  Noa 
mirum  ergo,  nihil  magis  fatigarc.  Confer 
de  faltu  MAYOWivM  op.  omn,  p. 
378.  fcqq. 
«^d  *„  Animalia  quae  toti  pedi  innituntor,  tarda 
funt,  ut  homo,urfus,fimia;  Quae  digitis 
totis,  velociora  ,  ut  aves  :  vclociirima, 
quac  folis  apicibus  digirorum,  ut  cancs  5c 
equi  FABRic   1.  c.  p.  5Z. 

ee  AEMEID,   V.    JJC.  &C. 

R  ^ 


t«4     DE    MOTU  LOCALI  &c. 

cft,  &  hoc  princeps  praeceptum  habet,  ut 
advcrfario  nos  ex  loco  depulfuro,  obpona* 
iTius  totam  corporis  molem ,  cujus  ccnirum 
gravitatis  per  imam  plantam  pedis  transeat, 
Tunc,  fi  incautior  fuerit>  prolternenms  ad- 
verfarmn^  ,  non  inpellendo,  led  refiliendo, 
ut  pronus  prolabatur  ^f.  Huic  praecepto 
alterum  praetfpium  obponitur^quojubemur 
i^ta  jetinere  adverfarium,  ut  ros  dimittcre 
omnino  reqieat. 

EVSTACH.)  seHae  tabulaefuccefTive  per 
cadcm  ItratademoniUant  motusorgana,qu^a 
natura  feci%Vicieiur,cum  casobponere  vellet 
vESALiAMS^  ita  eas  pcrfeciflc  avctor, 
ut  ab  omni  mendi  puras  cderet ,  neque  ul- 
lum  rc^ponfioni  locum  relinquerct.Conferri 
ctiam  debct  hifronymvs  f^^bricivs 
AB  AQUAPENDFNTEjProfellorPatavinus, 
in  1.  dc  motu  Irjcomotivo  animallum  ^*», 

f^  VWetut  FRAECEPTOR  rcfpexiffe  ad  ca-» 
fum  ENTELLI  Virgiliam,  1  c  446.  feq. 
«am  oimis  conpofitae  funt  luctatorum 
wrtes,  quam  ut  rcducantur  ad  unicum 
nrtificium.  Subplantatio  huc  pertinct, 
qua  pcdem  adverfarii  dt  ftftione  depelli- 
mus ,  U  totius  corporis  hoftilis  clevatio| 
Sc  quot  non  alia- 
EUSTACHll  t^ibulac  antc  ALBINIANAS 
rcliquas  omnes  fuperabint  ftratorum  or- 
oinc,  perfpicuitate  infcrtionum,  8c  dire- 
ftionum  fibrarum.  Ncque  cnira  sd  cor- 
pus  ipfiim  funt  delineatae.  id  cHet  fu- 
pcr  vircs  humanas,  fed  in  fceleton  dicr^ 
pi^^^um  translatae  mufculorum  coram  dif* 
pofitorum  ctrcumfcripttoncs. 

^^  Scnilc  opus,  multum,  ut  f olent  F  A  B  R  I  - 

CIANA 


DE    MOTU    LOCALI  &c    i6^j 

DCXL. 

C$m7nune5)  Mas  &  feniina  nihil  diverfi 
h^bent  in  capiic  toto,  In  cerebn^  oculo 
nalo,  rcliquis  llnfibus,  m  njuicuhs  olTibusve 
brachii,  pedis,  thoracis.  Sed  in  iJs  partibus, 
quibus  generatio  prols  perficitur,  omnina 
nihil  habent  fui  iimile  ,  praeicr  primami 
vaforum  fpcrnnaticorum  originem:  quae  ne 
ipfa  quidcm  diu  iimilia  n^anent.  Porro 
aeromioruai  diltantia  in  viris  magna  ,  la 
feminis  minor  ett,  &  viciflim  major  diftan- 
tia  acetabalorum  femori^.  Haec  ^  cn  fiunt 
cum  tempore,  lcd  in  ipfa  formatione  adfunt. 
Ergo^expoiitis  iis  partibus,quae  utriquefexui 
communes  funt,  cxplicandae  fuperlunt  eae 
partcs  corporis,quaS  fingulus  fexus  fibi  pro- 
prias  habet. 

Addit  FELDM  „  Fetum  feminam  quinto 
menle  adparere  mafcuhim  ,  cum  ca  aetate 
clitoris  &  nymphae  vaWe  magnae  iint  & 
pendulae,  nono  vero  menfe  eacdcm  intror- 
fum  fe  recipiuntjUt  adpareat,  cx  co  dldum 

efle 

CTANA,  eruditionis  Ariftotelicae  8c  Gafe- 
nicaehabet,  anntojmcs  non  fatis.  Gxtv» 
fam  vero  defcribit  per  fingula  Jnftru- 
mcnts  ,  M ,  ur  tunc  folebatur,  minus 
minute  J,  A.  BO^ELLUS  autem  \n 
L.  I.  ftationern,  greiTiim,  faltum  hoiui. 
nis  &  animaliam  defcripfit,  minus  ana- 
tomice  ,  &  nimis  fimpliciter.  Ex  eo 
VllKDUC  \n  ofteoL  fub' finem.  GALE- 
NUS  vero  ftationcm  8c  grefliim  utcun- 
que    defcripfcrat    ^e    uiiL    fart.   L.  XV. 


266    SEMINIS    MASCULINI 

efle,reminameiremaremintrovcr!um,m2ircm 
verofeminam  extro  verfam.lndeetiamfit,  ut 
feminaeabortientesputentmaremfepeperifle» 
qui  vere  femina  eft  ,  &  adgnofcitur  partibus 
digito  dilatiatis* 

SEMINIS     MASCULINI 
ORTUS- 

D  C  X  L  L 

ConftantzJJlma)  ^    Et  in  femlna  pariter, 
&  in  viro  ,  conftanter  ex  eodem  loco  ori- 

untur. 

*  llaec  adfirmttio  ncque  meis  ,  nequc  aliis 
plurimis  obfervationibus  refpondet.  Id 
verum  eflc  invenio  ,  pleruroque  oriri  ex 
artcria  Aorta  fub  emulgentibus  fupra  me* 
fentericam  :  8c  faepe  eas  paralellas  rcgu- 
laritcr  oriri  video,  quales  EUSTACHIVS 
pingtt  T.  1.  II.  111X11  f.  I.  5.4.  7.9. 
10.  11.  T.  XI 11.  Ila  quinquies  reperi 
in  tredecim  cadaveribus,  &  pro  pcr- 
petao  habet  CARPVS  Ifag.  p.  18. 
Neque  aliter  a  fe  vifum  e(Ic  CQnfirmat 
CAROLUS  STEPHANUS  dt  diJfeB. 
corp.  hum.^p-  508.  5c,  contra  GALENI 
&  THEOPHILI  p.  905.  ed.  FABK. 
theoriam  fibi  a  VESALIO  dcmonftratum 
efTe  teftatur  GUNTHERVS  infi.  anat. 
p.  30.  b  Itaetiam  COLUMBVS  habct 
p.  1S6.  &  VIDUS  p.  15S.  L.  111. 
c.  17.  &  cowPERus  ad  T.  XLII, 
KiDLOi,  ut  tamert  fateatur  ramulos  ad 
vaginam  ab  emulgcnte  euntes  ft  vidiflc. 
8c  intcr  recentiores  pro  perpctuo  habetur 
Alias  alteraakior,  humilioraltcra,  utraquc 

ta- 


O  R  T  V  6V  267 

lamcn  hiter  cos,  quos  dixi,  limftes  venit 
^iNSLOw  Ixpof.  111.  des  veines  n  119. 
IV.  4^9.  LEONCEN.  in  fhil.  trnnf.  alr, 
Toni.  IV.T.  7.  Utraque  verovicina  lliacis, 
praeter  moreni  pingitur  a  CAROLO  STE- 
PHANO  p.  202.conf.  L.ll.  ci8 

Veruni  haeclcx  minimeperpetuaefUae* 
peenim  omnino  akeraarteriarumfperma- 
ticarum  communi  trunculo  cum  capfulari 
fuper  renales  oriri  vifa  eft  ,  &  circa  e«m* 
dcm  fe  conflexifTe  Vel  absque  capfulari, 
fed  tamen  fuper  rcnalem  venam 
finidrani  proveniflc  (uti  monorui 
habet  £Jf,  $f  Ediwb.  Soc  V.  p,  25-5  ) 
Prioreni  ter,  alteraift  fabricani  feroel 
vidi  :  &  vidit  etiam  salzmannvs 
9bf  amt  p.  30  autcertc  „  adfcendentem, 
deindecirca  venam  renalem  flexam  fperma. 
ticam  &  fere  eodem  roodo  lego  in  E,N.C. 
X)er  11.  annW.obfA-jx.  &  apud  schaarsch, 
Berlin.Samitp.  ^5  Suprarenaiesetiam  orri 
vidit  garengeot  SpUnchnoL  c.  XV. 
A  capfulari  pariter  prodiit  arteria  fpcrmatica 
illa  fuperior  ,  quam  pro  invent)  val- 
sALviANo  habuit  CI.  ranby  FhiL 
trans.  n.  587  jpf.  morg  agno  etiam 
vifa  :  nunc  autem,  poft  eximias  mor- 
GAGNi  epiftolas,  novimus  eo  non  per- 
tinerc.  graaf  1 1  obfervatio  p.  if.  omni- 
no  etiam  noftrae  proxima  videtur;  8c 
MONRovsab  eadcm  capfulari  ter  vidit 
oricntem  fpermaticnm  £ff.  of  Edimb.  Soc. 

Alias  tres  fpeimatfcas  vidt,  unam  folito 
loeo,  alteram  in  eodem  finiftro  latere  ex 
cmulgente,  ita  ut  idem  trunculus  capfu- 
larem  edcret.  Ita  ,  fed  fecundam  iftam 
ab  eroulgcnte  2c    retlcxam  ,    uti    prius 

dfx» 


268     SEMINIS    MASCULINI 

dixi,  vidit  CI.  gratei  dejuferf.  p.  f.& 
iLt.  wALTHERUsin  hiftor, fiffocMdity^ 
in  finiftro  latcre  ab  emulgente  fecundam 
fpermaticani  artcfiam  acccffiiTc  :  &  ea- 
dem  eft  obfcrvatio  in  e.  n,  c.  Dec.ll.  ann, 

A'    Cbf    I/Z,     &    VERHEyENI       p,     Ifl. 

Olim  MAssA  aliam  ab  aorta  aiiamque 
a  renali  venilTe  repcrit  p.  ;5.8cPALifYN 
Jnat  Chir.p  *  S  i.Alias  ctiam  trcs  vidi,qua- 
rum  duac  ex  latere  finiftro  aortae  prove- 
nirent.  cum  dextra  unica.  Hujus  fimilis  eft 
MORTIMERI  ob(crvatio  PhiL  trans. 
n  4if .  nifi  quod  latera  commutata  habeat. 
Alias  utrinque  duas  ,  iub  renalibus 
utrasque : 

;Uias  ex  eadem  (iniftra  emulgente  vldi 
provenifte  fpermaticam  artcriam,  cum  dcx- 
tra  cx  aorta  veniret  omnino  GALENICO 
morc  Hoc,  ied  pro  raro  liabet  vesa* 
Livs  p.  641  hibet  etiam  massa  I  c. 
et  FERNELius  phyf-  part  corp.  hutn, 
Jefcr  c.  j.  cx  G  aleno  :  &  leal  p  14, 
cdit.  Patav.  ct  maior  prim  anat.  p.  18. 
et  garengeot  I.  c.  et  T.  XI  et  in 
E  N  c  Dec  11  ann  IX  obf  214.  ec 
haec  et  fimilia  MONROUS  i.  c.  et  bis 
cgo  vidi  in  codcm  numcro.  ka  etiam 
alteram  abemulgente  orirividit  winslovt 
Xxpof  IV.  469 

Sed  etian^  ex  dextra  cmulgcntc,  com- 
iT\uni  cum  capfulari  trunculo  vidi  prove- 
mlle  ,  uti  utrinque  RANBYVS  I.  c  & 
ex  aorta  pariter  &  renali  RIVA,  &  duo- 
bus  trunculis  ab  emulgente  BIDLOO 
T.  XLIl.  ct  CRAANP.N  T-  XXXll. 
Ita  tres  vidit  arterias  ^;mina]es  NICO- 
LAI  ^c^y.  &  BIERLWG  a  SCHVRl- 
GIO  citatus  fpermatol  p.  46.    &  quatuor 

NICO- 


ORTVS,  269. 

NICOLAI  I.    c.  KERKRING  ohf   jt. 
(duas  iiniliras  a  rcnali,  dextras  ab  Jiorta  & 
rcnali ;    et  quatuor    etiam    R  A  !^.'  B Y    Vh. 
trans.   n.  387.    &    in   caoc     KULMUS 
Breslau    Saml.  1711.  Apr.  8c  duas  in  una 
latcrc  REVCIIE.R..  arsmagn  anat  n.  61. 
&   COLUMBVS     p.    26^..   quod    faepe 
additfibivifumefre,  tum  MORGAGNVS 
epifiSX.n  f.Jk  plures  denique  s  e  v  e  p  i  n  v  s 
TfSAEV s  (le  virgin  not^  p.   10;.  ed  Parif. 
&   wiNsLOW    Expof,  111.  /r.  ^/^5  vctn. 
n.  219.  CAssERivs  L.  Vlll.  T.  XIX. 
in  folo    finiftro  laterc  quinque    omnino 
artcrias  fenainalcs  pingit  j     fed    eius  ico- 
jics  angiologicae  paffim  monftrofae  funt : 
Propelliacas  demum  ortasvidit  n  colai 
1.  c,    c.   HOFMANNvs  ^^    ufn  prtrt    L. 
XIV.C.8    &  cx  hypogaftricis  N  I  c  p  69. 
qualem  in  icone  habct  r  i  v  a  anatomicus 
Romanus.    Unicam  deraum   vidit   paw 
06/.  26.  t  in  fcminis  fe  vidiiTe  ,    in  viris 
nunquam,  r  a  v  1  v  s  teftatur  ap.'  v  a  l  e  n  t. 
zoot.  11.  p.  104.  Unicam  etiam  ,  fed    ito 
divifam,  paw    apud  hofman    de   ufu 
fart.p,  317.  &  in  ohf  XXVI.  et  scren- 

CKIVS,    etPAREUS    Ct  SALOM    ALBER- 

Tvs  p.  i4f.  ol^f.  Mirum  crgo  videri 
potcft,  quare  folam  vul^^^arcm  fabricam 
dcpinxcrit  cxpcrtiflimus  eustachivs: 
ctiam  magis  mirum,  quod  fuam  fclam 
fabricam  naturalcm  cifeadferat,  ncgavert 
onmcm  aliam  a  fua  lcgcm  leal,  p. 
26.  ncque  unquam  duas  fe  yidiife  adfir- 
nct  p.  41. 

Nullam  autem  fuifTc,  quis  credat 
SHODio  in  mantiff  p  4f-  bierlingio, 
aut  salzmanno  obf  p.  "  aut  ray- 
oSKo  E.  N.  c  Dec  l.  ann.lW.  ohf  i. 
Dic.  L  ann  111.  obf^  11  j.  in  cane  ct 
lepore  oUervatione  fadla.  Reges 


270    SEMINIS  MASCULINI 

untur.  EUSTACH1US5  cum  ex  centum 
cadaveribus  varietates  omncs  renalLum 
vaforum  tabulis  exprimeret ,  nullam  figu- 
ram  habet ,  in  qua  leminales  arteriae  fupra 
emulgcntes  oriantur.  Hinc  videtur  magni 
momenti  rationem  fubelle ,  quare  in  omni- 
bus  animaliblis  cognitis  ,  femper  ex  eodcm 
loco  arteriae  aortae  defcendentis,  infra  arte* 
rias  icnalcs ,  arteriae  fpermaticae  prpdeant. 
Hacc  ratio  ignoratur,  ledeam  forte  deteget 
pofteritas.  Ex  obfervatiorie  vero  perpetua 
£adtum  eft  ,  ut  in  lingua  illa  antiquiflima^ 
hebraica,  phrafis  adhibcatur  ,,  prodiifle  ex 
lumbis  ayorum,  eodem  fenfu,  quo  nos  dici- 
inus  ex  iis  prognatos  fuifle  ^ 

Minus  re/^ej  GALENi  ^  haec  fententia 
fuit,  deinde eamdem  rem  LEALLEALisin 
accurato  de  organisgenitaUbus  traftatu  ^  con- 
firmatam  dedit,&  hac  audtoritatc  induQ:us,et- 
iamEco  credidi,  oblervationem  veram  efle. 
Sedoccafiones  aliquoties  naftusvidi,  quidillis 
viris  inpofuerit  ,  &  oculatiifimo  certe  ana- 

tomf- 

^  Rcges  ex  renibus  tuis  prodibunt  genes.  c. 
XXXV.  V.  II.  fcd  confer  not-  ad 
CCCLXIV- 

c  Arterias  cum  venis  ad  tcftes  fiinili  modo  ire 
de  ilijf  art  ^'venar,  cg.et  difertius  arte- 
riam  fcminakm  dextram  ab  aorta,fjniftram 
a  rcnali  vcnire  </e  util  fart.  L.  XIV,  c.  7. 
Frimusautem  rcfutavit  galenvm  ca- 

ROLVSSTEPHANVSp.   iJoS.    tum ,   fcd 

modede.M  a  s  s  a  p.i^oi  &  v  e s  a L.Je  China 
p.   201. 
d  L.  c.  p.  zs,  tf,  ubi  fufc  graafivm,  p»fl 
V  K  s  A  L  i  V  M  ,      mcliora      doccntem^ 
rcfufiat. 


ORTVS.  271 

tomico  potis  eft  inponcre.  Rogavi  omnes 
anatomicos  ,  mihi  notos  ,  num  unquam 
aut  in  viro ,  aut  in  femina  vidiffent  arte- 
riam  fpcrmaticam  finiftram  prodire  ex  rena- 
li  ejus  lateris  arteria:  cum  ccrtum  iit  venam 
fpermaticam  ejus  lateris  in  vcnam  renalem 
fmiftram  fanguinem  fuum  perpetuo  exone- 
rare,  nunquam  vero  in  cavam.  Inveni 
ita  fc  habcre.  Arteria  fcminalis  ad  unciae 
ab  origine  fua  diftantiam  addit  fe  comitcm 
venae  feminali  fui  lateris  ,  &  cum  ca  com- 
muni  vagina  includitur  ,  &  in  eadcm  va- 
gina  finiltra  artcria  feminalis  cum  vcna  fe- 
minali  finiftra  5  ita  includltur  ,  utjurares, 
arteriam  feminalem  finiftram  ex  renali  fini^ 
Itra  oriri.  Quando  vero  involucrum  inci- 
ium  eit  ,  &  pinguedo  leniter  leparata  ,  & 
ulterius  arteria  vcnaque  fcminah's  quacritur, 
tunc  invenitur  ,  arteriam  non  deficere  in 
pinguedine  renali  ,  fcd  obvolutam  adipc, 
pergere  transverfim  mutata  diredtione ,  & 
anteriori  fciciei  aortae  inferi:  minor  enim 
elt  aortae  a  finittro,  quam  a  dextro  rene  di- 
Itantia  ,  quia  tota  aorta  paulo  finifterior 
pcr  vcrtebras  defcendit,a  qua  facie  anteriori 
EusTACHivs  in  omnibus  figuris  hanc  ar- 
teriam  deducit :  tuncque  demum ,  cuni 
fcalpcUo  memlxranulam  vafa  obnubentem 
incidiiTem  ,  vidi  falfam  efTe  boni  lealis 
fententiam.      Vcrum  dixerat  Hippocra- 

TES,    -5-0  J^i^lOV  tTtV    etp^^Voyo^OV  iV   AV^^CO^TTU^ 

iiniftrum    vero  ^nhvyovov   ^ :   hinc  ,    ii;2:ato 

iini- 

t  HIPPOCRATES  ctdcxtro  tcfti ,  ct  dextro 
fiaui  uteri ,  ct  dcxtrac  demum  mammac 

ali-* 


27.2     SEMINI5    MASCULINI 

finiftro  tef>e,  aaimal  mcros  mare*  ^cne- 
ratururn  efle  «  **  Ver  m  non  credibile  eftf 
H'pPoc>ATEM  h>c  loco  expropriis  loqui 
experimentis.  Nam  ab  animalibus  ,  exftir- 
pato  tei!e  altero  ,  vifum  eft  utrumque  ta- 
men  fexim  generatum  ftiiirN  nemp^  in  iis 
animalium  g^^n^  bus  ,  quac  coerccri  pof- 
funt  ^  ne  ^/iulterentur :  quod  in  genere 
humano  difficile  eit  ,    rarae  enim  funt  pe- 

NELOPAE.         HfPPOCRATlS     fcntcn- 

liam  conatus  eft  explicare  leal  ,,  quod 
finfftra  arteria  feminalis,  ex  rcnali  finiftra 
orta,  fanguinem  urina  inbutum  veheret 
&  aquofum,  fanguis  vero  dextrae  feminalis 
arteriac  cx  aorta  proveniret   «  *  ^  &  mae^is 

dcfac- 

aliquidl  ad  nmarium  gjericrationem  pccuH- 
are  tributt,  De  tefte  :  Quaado  primus 
cminet  dexfcr  tcftis  ,  marctn  generat, 
quindo  finifter,  fcminam  EpUem  VI. 
f.  4.  n.if  ed  FOEs.  confer  galen.Lc^. 
De  utcro  :  mares  m  dextra  8c  calidiori 
partc  uteri  concipiuntur  I  c.  f  ?.  n.  ^4. 
&  aphor  V  n  40.  quod  eti^^m 
G  A  L  F  N  V  s  habct  Je  util  pan. 
l.c.  Sed  prius  eadem  docucrat  A  n  a  x  a- 
G  o  R  A  s  apud  ARtsToTELEM</f  gener^ 
Mnim  L.  IV  c.  I.  nequc  repugnat  st  \, 
GiRiTA  l  c.  &  rcpctit  hiji.  ^onim.  VII. 
c.  ^.  mares  f^tus  die  40.  in  dextris  move- 
ri,  fcminas  infiniftris  diepo.  Demamma: 
Gemellos  geftmti,  quando  /icxtra  mamma 
jrracilefcif ,  marcm  abortit,  quando  finiftra 
feminaml.  c.  n.  ^8. 
«  *  Hoc  omnino  galeni  ratiocinium  eft 
].  c.  ct  AviCENNA  £  C{in$n.  L.  lli.  Bn» 
XXI.  Tr,I.C.I. 


ORTVS.  273 

tlcfaccatum  (anguinem  vcheret    Vcrum  tota 
hypothelis  inanis  eft. 

^  **  InWppiatrim  legitur,  id  arufticisobfcrva- 
tum  fuifle  ,    &  habet    hippocrates 
de  fuperf  n    18.  tum  leophanes  apud 
ARisTOTELEM  Je  gener.  anim^  L.  IV. 
c.  I.  qui  parum  tribuit  cxperimcnto.  Sci 
facile  cx  KoLSi  1  obfervationibus  rcfuta- 
tur  :    tota  nempe  gens  Hottentottorum 
unicum  ,     ex    perantiqua    fuperftitione, 
dcxtrum     tefticulum     habet  ,      &     ta- 
Jnen   utrumque    promifcue  fcxum  gene 
rat,  cum  femmas  unicc  gignerc  oporterct 
defcr    du   cap  dt  bonne  efper.  1.   p.    a?}. 
Dudum  citat  e  n  t  1  v  s  $p   omn   p.  461. 
DiEMF.RBROECKivs  etiam  p    111.  &; 
audt.E  N  c  Dec.llann.  5  oif  66  Dee.L 
mnn.^ohf  15  ct  v  erheyeni  vs  monor- 
chidcs  vidcrutit ,   qui  et  pueros  et  puellag 
gcncrarent ,  p  111.    Vulgare  in  Hclvetia 
expcr}mcntum  cft,  ubi  frequentes  hcrniae, 
&  perpctuacaftratio,qua(i  legibus  fancta  eft. 
Hucpertincntcxempla  fetuam,  qui  m  latcrc 
uteri    dextro  decubucrunt,  cum  feminac 
cftent.aut  viciflim^talia  liabent  t  b  a  rt  ho- 
tiNvs  ^i/f.  SS.  L.  V.  &  c  H  oemak: 
de  uf  part,  p-  jof.  olimquc   n    MAssii 

p.  4}.  b  SC  C.  STEPHANVS  p.  ^Ol. 
&  VESAL  IVS  p.^l^l.&CAKPVS  iLMUM- 

DiNVM  p.  CCXX,  ct  cx  brutorum 
fcdlionibus  harveivs  de  gener,  anim. 
p.  213  Sed  CYPRIANUS,  ctiam  tuba 
dcxtra  dcleta  ;  puerum  filiamque  vidit 
generatam  fuifle  p.  ii' 

Tm.  V.  S 


274    SEMINIS   MASCULlNI 

Non  magnae)  Imo  fupra  fidem  exiguae  *", 
etiam  in  viris  robuftifiimis  ,  &  equis  ipfis, 
quibus  tamen  magna  dcpendet  molcs  te- 
ftium:  adcoque  multo  minus  fanguinis  ad 
teftcm  vcnit  ,  quam  credi  poflbt.  Conus 
cnim  eft  ,  cujus  bafis  vix  Uylum  fcripto- 
rium  recipit. 

Obliquum )  Ex  aorta  ad  acutiflimum 
arguium  oriuntur  e.  Haec  arteria  magna 
per  medios  fere  lumbos  defccndit  ,  &  ex 
utroquc  latere  ad  perpcndiculum  cdit  emul- 
gentes  arterias  ,  &  lumbales  ;  leminales 
autem  defcendunt  eadem  iere,  qua  Aorta, 
via:  &,  li  duceres  ab  unibilico  ad  oflium 
pubiS  comniifluram  redam  lineam  ,  tunc 
ciena,  per  quam  vala  fpermatica  luper  cs 
pubis  deicendunt.,  vix  duabus  intcgris  uncis 
ab  ealinea  defiedereu  Verum  eucli- 
DES  pulcherrimam  prop$.fitionem  habet 
L.  1.  VI.  XI.  Si  nempe  duas  lineas  iibi 
parallelas  duxeris  ,  omne  parallelograrn- 
raum  ,  quod  inter  eas  liisieas  duxeris,  per- 
fefle  aequale  fore  ,  five  quadratum  fuerif, 
liye  latera   habuerit  oblique  fcre  in  infinl- 

tum 

f  Omnino  ,  ct  vcnis  enormi  proportione 
anguflioref ,  ut  nefciam  ,  quomodo  C- 
BARTHOLINO  potuerintniajorcs  vidcri 
Inft,  anat  p  1 13.  Rccle  monct  GRAA- 
FlVSp.  11. 

g  Sed  angulas  lcmire6Vus  facit,  tit  ex  trunco 
ramus  liquidi  maximdni  copia  ^  ad  ittat* 
Uti  in  bo'i  bardarum  projed^ionc  an^ulus 
fc  \rt'P.\:$  ,  aut  paulo  iTiinor  fph^eras; 
lonj^ilTi  e  tacit  promoveri.  Conf  COMM 
iiOERH.  IL  p  436 


O  R  T  U  S.  275 

tum  produ6la,  Et  eadem  ratione  ,  omnia 
paralleleplpeda  ,  quae  inter  duo  plana  pa- 
rallela  continentur,  inter  fe  aequalia  funt. 
Idem  nunc  de  arteriis  feminalibus  verum  eft, 
non  plus  nempe  continent  fanguinis,  quarn 
ii  longitudo  illis  foret,  quac  eft  earum  dua- 
rum  unciarum,  altitudinis  nempe  parallelo- 
grammi,  de  quo  dixi  \ 

Jn  publicis  EGo  haec  olim  ad  calculum 
revocavi,  &  demonftravi  praeterea,  quo  m&- 
jori  fiexione  canalis  a  trunco  aliquo  proce- 
dit,  eo  anguftius  effe  orificium  canalis.  Sed 
de  hoc^  adeo  pauco  fanguine,  pars  major 
deponitur  ad  latus  S  &  >  ^bi  ad  teftem  per- 

venit 

h  L.  r.  Prop.XXXVlll  XXXV.  L.Xl.  n.29. 
Haec  coniideratio  contentum  definit  arte- 
riae  fpermaticae ,  &  facit  aequale  conten- 
to  canalis  conici ,  ad  angulum  rcftum  ex 
arteria    aorta    orti   ,     orificium     habens 
idem ,  &  eamdem  ultimam    diametrum  , 
longitudinem  vero    unice   duorum   polli- 
cum  :  cum  triangula,   parallelogramma  • 
coni,     paralleleppida    inter    easdem  pa* 
rallelas  lineas  ,     aut  parallela  plana,    m- 
ter  fe  aequalia  fint,  five  brevia  &  redlan- 
p:ula  ,     live    obr^quangula    &   longifTima 
fuerinr.     Hanc  orificii  angufliam   &  lon- 
^itudinem  in  homine  minuendae  fanguinis 
fpermatici    velocitati    infervire  ,    dudum 
COWPERUS    vidit    ad    T.    BIDLOI 
XLV,    k  KEILIUS  comf.  anat,    p.  90. 
atqne    de   jecret,    anim^        Altera     vero 
KElLli    confideratio    eft  ,    qui    arterias 
fpern>aticas    ad   aequalitatcm   lumbalium 
di3!:erat  latefcere  ,  indequc  deduxerat,  mo 
S   2  mo- 


^l^        SEMINIS  MASCULlNi 

venit,  fccedit  arteria  fcminalis  in  trcs  ramo^, 
quorum  unicus  ad  tcftem  abit  ,  ut  manife- 
ftumlit,  fcmen  cx  tantillo  fanguinis  gcne- 
rari. 

Siniftra  ^\ex  renali  )  Si  cnim  ex  caya  orta 
fuiffet ,  debuiffet  (uper  aortam  progrcdi,  at- 
que  potuiffet  a  pulfu  maximae  inter  artcrias 
deitrui.     . 

tum  fangulnis,  infra  hoc  augmcntum  vi- 
gcfies  quinquics  tardiorem  efle  1.  c.  Di- 
latari  non  nego,  nempe  lumina  ramofum 
junda  truncum  fuperare,  lumbari  vero 
fcmper  enormi  ratione  minores  func. 
Tertia  confidcratio  longitudinis  eft ,  quod 
fexies major  fit  iecundum h  a  n  d  l e  Y,quam 
effet  arteriac  ab  lliaca  ad  teiles  miiiae  .  <it- 
que  in  eadem  ratione  fanguis  retardetur 
EJay  of  anat,  p.  51.  Nequc  recufo  mul- 
tum  poffe,  in  cxtenfiiicanale,  U  in  media 
pinguedine  latente. 
i  Vidc  tiQt,  n.  ^ 

k  Venis^  in  Textu^  ]  ARISTOTELES  vafa 
feminalia  duo  ab  Aorta  ,  duo  a  renibus 
advenire  dixit  hift.  anim.  L.  111.  c»  /. 
Harum  venarum  origo  ea  conilantior  eli, 
quam  galenus  dixit  de  utiL  part,  L. 
XIV.  c.  7.  &  de  art  venar.  dijf.  c  8.  & 
CARPUS  Ifag.  p.  18.  &  C.  STEPHA. 
NUS  p.  308.  &  EUSTACHIUS  T. 
I.  f  I,  T.  ll.f.z.TXlLf.i.  T.  Xlll.&c. 
VESALIUS  f.  20.  22.  GRAAFiUS  in 
omnibus  iconibus  ,  &  pleriquc  alii.Dextra 
nempe  ex  parte  dextcriori  anteriori  ca- 
vae  venac,  finiilra  ex  renali  lui  laicris  fe- 
re  media,paulo  exterius,  quam  vena  azy- 
g08,   provenit.     Raiio    hujus  divcrntatig 

fa- 


O  R  T  U  S.  277 

facile  invenitar  in  opportunitatc  litus» 
cum  vena  Cava  tota  dexterior»  &  longio- 
ri  itinere  dedifTet  feminalem  venam,  & 
trans  aortam  »  facile  ibi  conprimendam  : 
C.  BARTHOLINUS  p.  1 1 8.  &c. 
Verum  hacc  fabrica  non  absque  exceptione  eft, 
Nam  dextra  feminalis  vena  faepe  alteram  a 
renali  accefToriam  radicem  habet,qucd  g  a- 
LENVs  hzhQt  ife art  njenJiff.z  %  &vesa- 
Lius  in  tabulis  ad  fin.  L    111.  &  P»474. 

rum  PAREUS  p  97.  EUSTACHIUS  T.XH. 

f.  3.  T.  L  f.  2.  CAssEfiius  T.  XIL 
XII!»  L  Vlll.  PLAZZONus  p,  5.  inque 
feminis  frequens  efle  ait  p.  179-  Porro  d. 
de  MARCHETTis  Epud  R A I u M  in  j&jJ/A 
trans  ahr,  W ,  p.  6.  &  FRIDERJCI  a- 
pud      SCHURIG;     pi    48.     &      RHODIUS 

Mantijf,  n.XLV.Aliasexangulocavaecum 
emulgenteoritur  plazzon.  p.^.aut  unice 
exduabus  ramisemulgentium  eust.TJ. 
f.  3^  vel  unico  demum,  ahsque  commcr- 
cio  cum  cava,  quod  fairfax  habet 
PhiL  trans^  n  29.  &  B  A  R  T  HO  L.IV.  Z»//?, 
6.  11.   hi/i.Sl^  &  L    ^Z/?,  32.  &   PLAZZONUS 

c.  2  GRAAFius  auteiTi,  practer  omnem 
obrervationem  nollram,  dicit  frcquentifli- 
mum    effe  p.  20.    feriiel    vero  le  vidiflc 

VESA  HUS  p    642^&  VERHEYEN.   p.  I  I  !• 

pro  raronarrat.  Alias  venit  cx  duobus  ca- 

vae  ramis,  uti    graafius  vidit  p.  20. 

Sed  &  reminalis  finiflra  aliquandoalte* 

ram  aCava  radicem  accipit,quam  aliquoties 

GALENUS  vidit  1.  c.  &    CARPUS  p. 

CLXXIV.  &  VKSALiUS  P.641.&474. 

•    &  ic  ct.  &  PARRUS  anat.  L  11   p  97. 

&  C.  BAVHINUS   p  91.  autab  emuL 

gente  EUST.  T.  L    f  2.    T.  Xli.    f  7. 

S  3  quod 


2j%        SEMINIS  MASCULINI 

quod  pcne  pro  conftante  habct  CAR- 
PUS  Lc.p.CLXXlll.  b.&ACHlLLINUS 
vidit  p.  V.  b.  &  RIVA,  &  BIDLOO 
T.  XLll.  &  PLAZZONUS  p.  6.  Scd 
&  unice  ex  Cava  oriri  vidit  BLASIVS 
Lc.  &  MASSA  p.  40.  &  PLAZZO- 
NUS  p.  6.  Alias  ex  lumbali  radice  ad  fe- 
minalem  finiftram  acceffit  BRESL.  1722. 
Decemir,  aut  ex  ipfo  rene  ib,  1720.  p. 
317.  EUST.  T.  11.  f.  I.  aut  cx  azyga 
LANCIS  (icuenjtne.par.zxxt  IliacaBLAS. 
9hs.  5.  L.  11 J.  Alias  utraque  a  cava 
radicem  fecundam  habuit  LEAL.  p»4r# 
EVST.  T.  L  f.2.  Duas  etiam  in  uno  laterc 
COLUMBUS  vidit  p.  264.  &  duplices 
SALZMANN.  ohs,  anat.  p.  36.  &  trcs 
in  latere  dextro  MARCHETTIS  p.36. 
&  quatuor  venas  fpermaticas  paw  ohs, 
XXVI.  Et  D.  de  MARCHET- 
T 1 S  dextram  a  renali  ,  finiilram  a 
cava  viditl.  c.  Vidi  etiamab  aliqua  adip- 
fa  venam  peculiarem  acccflifie,  &pampini- 
formi  corpori  fe  inmifcuifle,  parallelam& 
comitem  icminalis.  Nullam  vero  adfuifle, 
quale  exemplum  KERKRINGIUS  ha- 
bet  ohs.  32.  id  vero  valde  paradoxum 
cft,  nifi  forte  peculiari  trunco  in  pelvi, 
aut  ad  femur  inferta  fueric. 

Valvulis  confpicuis  omnino  defti- 
tuitur  y  &  facile  replctur  per  venam 
Cavam  ,  conftanti  experimento  ,  ctfi  rare 
excmplo  valvulas  fe  inveniflTe  ajat  MOE- 
BIUS  difl'.  in.  n.  6.  uniusque  PLAZZO- 
NUS  mcminerit  p.  ico.  omnino*vcro 
valvulofas   vocet  WELSCHIUS  T.  51. 


O  R  T  U  S.  279 

Comtnuni  )  *  Quod  in  corpore  humano 
vix  alibi  reperitur,  nempe  arteriam ,  & 
venam  5  quae  cjus  fanguincm  rcducit ,  ca- 
dem  vagina  contincri.  Facit,  nc  haec  vafa 
libere  fludtuent ,  fed  dorfo  &  lumbis  adncxa 
iirmentur  :  deinde  addit  necefiTariam  lubrica- 
tioncm.  Neque  tamen  nimia  hic  pinguedo 
adeft ,  quae  fufFocaret  vafa  ,  &  inpedirct , 
ne  feminis  transmittcrctur  materia.  Novi- 
mus  hominem  a  culta  venere  cmaciari,  ca- 
ftrata  vero  animalia  pingucfcerc. 

Cor;funduntur)  Nempe  haec  arteria,  cum 
ca  vena  ,  quam  in  communi  vagina  fociam 
habet,  veris  confunditur  anaftomofibus,  Vi- 
dcrat  GALENus    «,  reccniiorcs  vero  poft 

cir- 

&  DIONIS.  p.  I57.  &  MOLrNETTVS 
p.  314.  &  COLLINS  fijiem,  anat.  p. 
5 1 6.  &  BOURDON  p.  102  &  alii,&  mul- 
tas  valvulas  pcr  totura  tradlum  adfcribat 
GRAAFIUS  p.  21.  tumFANTONUS 
p.i  63,Uiiam  vero  &  altcram  habet  HIGH- 
MOR.  T.  X.  f.  I  &  PETSCH  in  di£: 
inaug.  n  64.  65.  Magnitudo  venaefper- 
maticae  mediocris  eit ,  fesquiiineac  ferc. 

l  Ncropc  cellulora  membrana,  qua  peric. 
naeum  exterius  obducitur  ,  plurimis  la- 
Hiellis  &  iibrillis  arterias  vcnasque  unit,  & 
ad  teftem  usque  comitatur  :  Cacterum 
in  communi  vagina  cellulora  alibi 
etiam  arteriae  &  fociae  venae  contincntur, 
uti  prope  caput  carotis  &  Jugularis  arte- 
ria,  omnesque  absque  exceptiono  arteriae 
artuum  cum  profundis  venis. 

m  Non  invcnio.     Inplicari  dixit  &  mifccri,  ut 
S  4  poft 


28o        SEMINIS  MASCULINI 

circulationern  fanguinis  inventam  explofc-» 
rant  \    Sed    jleal   jlealis  o    priorum 

fcn* 

pOfl  CUm  VESALIUS  p.  642.   &    COLVM* 

Bvs  p.  186.    fed  de  pampiniformi  cor- 
pore  iermo  eft ,  non  de  anaftomofibus. 
•  Maxime   vero  van  hornb   in  prodr^  p,  6» 
GRAAFius  p.  18,  quod  noviter  tunc  in- 
venia  injedlio  nihil  fimile  doqeret,  deindo 

CX     eo      DIEMERBROECK.       p,     IO7.      Sc 

TAvyRY  anat.rais^  p  i6o,&  i,w.  pauli 

in    HORNIUM    p.  229.    ir     MAUUICEAU 

p.  §.  &  DiONis.  p.  256.  cxperimento 
fado  »  &  cowPERus  ad  T  X^Vl.  cx- 
pcrtus  mcrcurio,  &  pftsch.  1,  c  n.6N 
&WINSLOW  IV,  n^SuSi  nuper  geor« 
©lUS  MARTIN  in  E(fayS'  of,  Edimh^  SOC0 
V,  n.  18.  qui  caufam  erroris  refert  in  ve- 
nas  arteriae ,  arteriolas  vcro  venae  fuperi, 
ficicm  obnubentes.  Nuper  rc  cxaminnta, 
vidi  omnino  venulas  numerofiHimas,  varie 
retrogradas ,  adglutinari  arteriae,  ut  obitcr 
intuenti  ejus  rami  cfle  vidcantur.  Sedhsbet 
anaftomo:es  carpvs  in    mundinum  p. 

CLXXXV.MASSA  p^^S.^O.  VALVERDUS  p* 

275.  ARANTIU8  ^^ y^/.  c#  9,  in  feminis 
PLAZ20NUS  p  6t  EvsTACHivs  in  va«< 
riis  iconibus  T.  Xll.  f.  i.  3.  T.  XllL  T, 
XXV.  cAssERivs  L,  VUU  T.  XII.XIV* 

C  BARTHOLINVS  iftfi.  p.  II 8.  D.  dc 
MARCHETTIS       p,      58.         HICHMOR. 

T.  X.  f.  2,  HARVEi.  de  drc,/ang.ip,2oC\ 
207.  (paulo  tamen  modeftius)  &  moe- 

BIVS    /»/?.     p.    502.     &    SCHRADERVS  in 

locQ  PAVLi   citato. 
0  Is  vidit ,  ardc  adhacrere  vcnas  artcriis  p. 
39.  deinde  „  in  vivo  ariete  ligata  prope 

vc- 


O  R  T  U  S.  2«» 

ftntcntiam  renovavit,  cumvidiffet  inarictc, 
anjmalc  falaci  ,  maximis  teftibus.pracdito, 
vivcnte ,  ad  oculum,  fanguincm  ex  arte- 
riis  fpermaticis  per  latcrales  propagines  inco- 
mites  venas  verum  rubnim  ianguinem  in 
medio  itinere  transmittere.  Hanc  ob[er- 
vationem  ravio  olim  narravi ,  oravi  ut 
cxperiretur.  Derifit  ille  lealem,  matu- 
rata  tamen  fentcntia,  poft  propria  cxpcri- 
ixicnta,  faflus  cft  eadcro  fibi  vifa  efle.     Cum 

ta- 

venam  cavam  rpermatica  vcna/anguincrocx 
arteriis tcitatur  fe  detrufifle,fic  totum  corpus 
pampiniforiDe  venorum  mire  intumuiiTe» 
p.  49.  &  is  quidem,  per  fubtiles  canales  » 
hanc  anaflomofin  explicavit.  Sed  uti  ev* 
sTACHivs  ic  CAssERius  ,  ita  nupcr* 
rime  moktimervs,  cum  ceram  ex  ar«i 
teria  feminali  in  venam ,  cx  vena  in  ar- 
leriam  transire  vidiflet  ,  anailomofes  re- 
perit  inter  dextri  laieris  venas  &  artcriaj 
lcminales  E.  F.  J,  K.  P^iL  trans.  1141C. 

T.r.  f.i. 

Ego  vero  cmnino  quidem  fimile  quid 
vidi,  nempe  ceram  per  arteriam  hypoga^ 
ftricam  repletam  rediiffe  per  venam  femi» 
nalem.  Sed  id  tribui  abfolutae  viae  cir* 
culationis  :  &  eadem  ratione  credo  aliis  e- 
veniiTc  ,  ut  per  ramos  laterales  arteriae 
vena  /eminalis  ceram  acceperit ,  quod  nc« 
que  in  mefenterio  rarum  efl  Nam  ,  ii 
ex  magnis  trancis  arteriae  magnae  anafto^ 
mofes  in  vcnas  paterent ,  facile  dcmon*» 
ftratur,  ob  minorem  rcljftentiam,  cita 
derertum  iriarteriam,  venamque  folamfant 
guinem  accepturam, 

Sj 


282        SEMINIS  MUSCULINI 

tabulas  evstachii  Romaeedi  didiciffem, 
avidcexfpcdtavi  opus  pulcherrimum:  cum  au* 
tem  perluftrarem  acceptas,  vidi  eodem  modo, 
ii  in  omnibus  figuris ,  eamdem  analtomo- 
lin  arteriarum  cum  venis  a  magno  illo  viro 
expreflTam  fuifle  ,  (1732.  Nuper  etiam 
fchema  eamdeai  fententianri  exprimens  edi- 
dit  fecretarius  focietatis  Anglicae  (  mor. 
TiMER.)  Haec  proprietas  eft  foh  P  concellk 
feminali  arteriae  ,  qua  differt  ab  omnibus 
in  corporc  humano  arteriis  ^  atque  hac  ra- 
tione  mrnuitur  quantitas  fanguinis,  ex  quo 
femen  paratur.  Cum  enim  vena  artcria 
maxima  ratione  major  lit ,  intclligitur,  fe- 
TC  omnem  fanguinem  ,  quem  adtulit  arte- 
li^-^ -per  venam  corpori  reddi ,  ut  in  teftem 
qukm  minima  fanguinis  portio  veniat :  no- 
tum  enim  eft ,  quam  turgeant  hae  venae 
in  fano  homine.  Ita  cavetur  ,  nc  crudum 
quid  in  femen  tranfeat.  f  1732.  Alii  nunc 
Jianc  anaftomofin  negant.  ego  vero  in 
medio  relinquo  ,  poftquam  ingenia  acutiora 
excitavi  ,  ut  in  eam  rem  inquirant. 

P/oam 

p  MORTiMERvs  inter  arteriam  emulgentem 
&  venanr.  ramum  communicantem  pingit 
R.  S.  &  CASSERIUS  intcr  aortam  ve- 
namque  fpermaticam  fmiftram  anaftomo- 
fm  pingit  T.  XX.  L.  VIU.  ad  b.  interque 
uterinas  arterias  vcnasque  ib.  inter  arte- 
riam  aortam  venamque  cavam  T.  XIV. 
ibique  inter  arterias  venasque  renales 
O^,  inter  arterias  mefentericas  venasque  ad 
portas  euntes  L.  V.  T.  L  Scd  haec  omnia 
monftrofa  iunt.     Cum  enim  inpctus  fan' 

'        guinis  arteriofi  multum  fupcret  fanguinis 

venoft 


O  R  T  U  S.  2^3 

Pfoam  )  *i  Mufculum  generatorium,  quo 
in  aCtu  gencrationis  moto  ,  funiculus  femi- 
nalis  inpofuus  ftimulatur,  ut  iemen  celerius 
fecernat.  Hinc  in  animalibus  falacioribus 
frequentius  agitatur  ,  &viciffim,  quo  mi- 
nus  crebre  agit ,  co  minus  etiam  gencratur 
feminis.  lliacus  &  vicinus  eft ,  &  fcre  paria 
munera  habet. 

Pentonaei)  Primus  dvverneyvs  redle 
obfervatum  reliquit  ,  vafa  feminalia  ab  aor- 
ta  oriri  ,  hanc  vero  arieriam  fub  lamella 
interiori  Peritonaei  poni ,  fub  abdomine,ne- 
que  in  cavo  abdominis  ,  fcd  peritonacum 
undiquc  aequablliter  expanlum  cavitatem 
formare,  qua  abdominis  vifeera  conlinean- 
tur  ,  aortam  vero  artcriam  extra,  &  infra 
hoc  cavum  haerere.  Verum  ita  intelligitur, 
etiam  genitalia  vafa  fub  mcmbrana  perito- 
naei  currcre,  quae  ex  aorta  prodeant:  Ergo 
vcniunt  ad  eum  locum,  ubi  ipfis  per  mu- 

fCU' 

venofi  inpetum ,  fangnis  ab  arterla  per 
confpicuse  magnitiidinis  tubulum  fluens  , 
verfus  partem  extremam  dire6tionem  ur* 
geret  utique  ,  &  rcfluxum  fanginifs  ve- 
noli  perfe£le  inpediret. 
q  Vaia  fpermatica  retro  peritonaeum  extror- 
fum  defcendunt,  loti  fere  longitudinc,  qaa 
retro  abdomen  ponuntur,  inpofita  Pfoae. 
In  omni  ergo  fcmoris  elevatione,  &^  in 
trunci  flexionibus,  fuccutiuntur,  ut  circu- 
lationem  citatiorem  fieri  neceffe  fit.  WdiQ 
EUST.  T.  XXV.  Arteria  dextra  ^V.-^ 
rumque  trans  cavam  migrat  ,  aliquando 
tamen  retro  eum  truncum ,  quod  faepia{- 
C42le  vidi,  &  PALFYNUS  habet  I.  c.  p. 


2^4        SEMINIS  MUSCULINI 

fculos  abdominis  transeundum  eft  ,  qui  \n  ea 
fecie  anniilos  relinquunt.  Hos  annulos  fu- 
perexpanfum  peritonaeum  obducit,  neque 
cxit  cum  vafis  j    fed   ea  protegit  unice  '• 

Ergo 

T  Veteres  ferc  unanimi  confenfu  dixerant  „  pc* 

ritonaeum  ad  iedem  feminalium    vaforunti 

perforariGALEN.  de  fein^  L^.  c.15.  VE* 

SAL    Lc.    MUNDINUS  p.CCXIC^, 

&  produdlionem  edere,quae  haecvaracum 

deferentc  dudu  contineret,duceret  in  fcro- 

tum     GALEN^    de  util.  part^  L.  XllH. 

c,  13.    efletque    vaginalis   tellium    tunica 

VESALIUS  p.  642.     In  hanc  ipfam  a. 

deo  vaginam  dilatatam  in  herniis  inteflina 

defcendere ,  ut  faccus  hernialis  &  inteilina 

elapra,&  vafa  fpermaticacontineretF  r  a  nco 

des    hern»     p.     29.     &     inter  recentiores 

HORNIVS  micrQc.  p.  38.   tum   in  her- 

niofo    SCHRADERUS    DecW,  obs.  i. 

Veram  curatiore    indagine  adparuit ,    id 

quidem  in  brutis  vulgo,  in    homine    aii- 

quando  fieri ,  uti  ipfe  manifellam  in  fetu 

naturalem  ad  herniam  difpofitionem  vidi, 

coMM.  NOR.  ?735*  hehd^iJ^,  &  anno  de« 

nuo  1742.  veram   nempe    peritonaei  ca* 

v^m  adpendicem  :  quaiem  ctiam  HEI« 

STERUS   habet  diif    de  fupp.  hern.  in- 

carc.  mnleth.  n,^.  &  GMELINUS  vidit 

Comm,   Lit.  1737.  hehd.  1.  &  huc  refero 

obfervationem  inferius  laudatam  SWAM- 

MERDAMII,  &  HARDERI  in  apiarh 

p.m  3  ig.Sedperitonaeum  nequetuncfemi- 

nalia  varaconp!e6litur,anteriusautem  iisdem 

incumbit.  Neque  produdliones  peritonaei, 

quas    NUCKIVS    fsminis  tribuebat ,  in 

Adenograph*   p.   135.  &c.     &    rcpetit  Cl. 

BEHRENS  BrefU   1723.    m.  ^an.   co- 

mitantcs  ligamenta  uteri   rotunda ,    apud 

me 


O  R  T  U  S.  285 

Erg0  Ibi  debilillimum  eft:  ubiqueenim,  in 
toto  reliquo  abdomine  mulculis  incumbit, 
hic  vcronihil,  praeter  vafa  feminalia,  ha- 
bet  luppoiita,  Ea  vafa  ab  eo  loco  defcen- 
dunt  introrlum :   Peritonaeum   vero  eadcm 

non 
me  fidem  inveniunt  :  uti  video  neque 
HENSING]UMadmittere/i'^/m/(3;?.p.g. 
Qni  inter  recentiores  cautius  de  his  rebus 
loquebantur,  hi,  cum anulum  omnino  claa 
dividerent,,  fenrerunt»  vafafpermatira  per 
duplicaturam  peritonaei  ire  GRA.AFp.  16. 
cjusquc  peritonaei  internam  membranaiTi 
quidem  integram  &  claufam  manere,exter- 
nam  vero  defcendere  8c  comitar'  frminalia 
vafadixeruntCAROLVS  STEPHANUS 
L.  11.  C.18.  FERNELIVS  GLISSON. 
de  njentr.  Cff  intefl  p.  108.  VERHfrYEN 
p.  iif.  It?  SCHRADERUS  D^d".  I.j^^/. 

6.  SCHACHERUS  dtmorb.  exfjtuint, 

mut»    p.  35.    &  VAUGUYON  oper    de 

Chirurg.  p^^o.  &MAUCHART  de/;^r». 

incarc^  p.  13.  14^     Haec  (enrtntia  hafle- 

nus  veraeft,  quod  omnino  cellulofa  tela 

pcritonaeo   cxtus  circumpofita  cum  vafis 

fpcrmaticis  dcfccndat,   [  DOUGLAS.  dc 

Peritonaeo  r.  XVlil.)  fiatque,  ncn  verum 

quidem  aut  unicum  invoiucrum  teflis,  fed 

multiplici  laminarum  ferie  &  vafa  ^  te- 

lic    an  piedatur,  ut  mulias  fucceflive  bul- 

las  inflaic  facile  fit.     Hae  fibrac  funr.qui- 

bus   proceUuro    perltoraei    ad    carnofam 

nrierrbranam  afpera  fuper£cie  adnafci   ait 

VESALIUS   p.  64C.     Sed  haec  cellulofa 

tcla:  non  eft  ille  ,  quem   credcbant  audlo- 

res,  herniae    faccub.     Eum     enim    unice 

peritonaeum    ipfum  efficit ,    quando   per 

intervallam  columnarum  mufculi  obiiqui 

majvjris 


286        SEMiNlS  MUSCULINI 

non  comitatur,  fed  pergit  extendi,  &  ibi 
in  teneritatem  maximam  mutatur,  nelibra- 
rum  rigore  vafa  conprimat.  Ibi  crgo  her- 
niae  verae  fiunt :  dum  peritonaeum ,  quod 
foramini  vafa  feminalia  transmittenti  in- 
cumbit,  a  vi  majori  refpirationis,  autnixus, 
producitur  faeculumque  efficit,  neque  rum* 
pitur  »,  (ed  protrufum  fecundum  vala  le- 

mi- 

majoris    vel    paulatim  dcorfum  urgetur, 
vel  fubito  aliquando  magno  nixu  expel- 
litur:  &  faccus  ifte  perpetuo  anterior  in« 
cumbit  vafis  (eminalibus  HFISTER  l.c» 
T.  >:XV.  f.  4.  etiam  SCHURIGIO  ob- 
foixv^xiit  fpermat,  p.  366.  (uti  (emper  peri- 
tonaeo  etiam  in  fano    homine  adhaerent , 
ubi  id  dicuntur  perforare  VESAL.  P.641O 
aliquando  etiam   conglutinatur,    ea  vero 
nunquam    continet.     Exterior  verc  huic 
facco    circumponitur  cellulofitas  ,  quam 
pro  proceflii   peritonaei  ,    fjvc    exteriori 
lamina  facci  hernialis  MAUCHARTUS 
pingit    f.   2.     Hanc    veriorem    theoriam 
njnc   vii]go    tenent  medici ,  pofl   DOU- 
GLASSn   demonflrationcs  :  ut   WiNS- 
l.OW  Expos»  IV.  ir.  du  hai  ^entre  n.  24. 
^i  &c,  GARENGEOT  y^^W^.  p.  145. 
&C.    VOGEL     ^on   Bruchen    p.    14.   15. 
MONROO  1.  c,   p.  258.    Et  facile  judi- 
cium  ell ,  cum  pcritonaeum  undique  inte- 
grum  cximi  pofiit  ,  &    retro  anulum   fa- 
rilHme  a  vafis  feminalibus  feparari. 
»  Rumpi  pcritonaenm  contra  veteres  ncgavcrat 
HILDANV5  ia  cp.ad  doring.  p.Spp. & 

BAKBFTTE    &  N  U  C  K  I  V  S   exf.  Chk  XXXlV, 

&  R  u  Ys  CH.  Adverf.  Tl  p.  11  5c  MAU- 
CHARi  us    1.   c.    p.   !i.    &  certum    eft 

ple- 


O  R  T  U  b\  z%7 

femlnalia,  quac  minime  includit,  in  inguen 
prGpelUtur,  aut  fcrotum  ^  Quando  hic  fac- 
cus  aquam  continet,  hydrocele  eft  ,  facile 
fanabiiis:  quando  elafticum  aerem  ,  pneu- 
matocele  cft,  ne  ipfa    quidem    difficilis  ". 

Si 

plerumque  absque  ruptione  defcendefe,  in 
appendicem  edudtum. 

In  junioribus    etiam    dilatari  ,    neque 
facile,  nili  in  adultis  difrumpi  purman- 
Nvs  dixcrat  Cmr.   cur   \i    c.  12.  Fxem- 
pla  tamcn  rupti  peritonaci  proftant  aliqua : 
Vide  HEisTERUM  iH  infi.  chir^  p  802» 
t  DuvERNEYi  denique  inventuni   eflc  ncn-* 
dum  alibi  rcperi.  P  r  a  e  c  e  p  t  o  r  m  pracf^ 
ad  pofthuma  opcra  swammerd  ami  o 
tribuit,    qui  apud  schraderum  obf,  f . 
decfid  11.  &   in  not  ad  prodr  p  7.  vafa 
fperroatica  {acco   includi    negaverat,   fed 
proceflbm  conicum  peritonapi  admiferat, 
non  absque  crrore      Ita  BoHNivscon- 
tra    sBARAGLivM  p.    f2.    proccfliim 
peritonaei  vafa  fpcrmatica  continere  ne- 
gavit,  qui    tamen  aliqucm,    fed  caccum 
admifit.    In  s.  h  ilai  RE)Cxigui  momenti 
anatome,    video     ctiam  i^egari    perfora^ 
tionem  peritonaei,  quam  tribucbanr  fpcr** 
inaticis  vafis  p.  611.    Sed    ruyschivs 
vafa  extcrne  juxta  peritonacum  dcfccn* 
dcre  monuit  TheJ.VW  n.  5-1.    nuUa  pro- 
cefliis  cavi  mentione  fa^^ila. 
u  Vidi  tamen  fpeciem  pneumatoceles  nihilo 
mitiora,  quam  hcrniac  incarceratac  iolcnt, 
fympton^ata  feciflc,  ut  cadem  opentionc 
aegcr  opus  habere  videretur ,   qua  detc* 
ftum    inteftinum,     cum    turgidifllmum 
cflcr  flatu,  inanc  vcro    faecibus,   &  ad- 


288      SEMINIS   MASCULINl 

Si  vero  pingue  ,  &  fluftuans  omentum, 
co  defccnderitjepiplocele  cil ;  &  li  inteftinum 
eo  venerjt,  enterocele.  Hinc  adparctt 
quare  in  hoc  loco  h^rniae  adeo  frequenter 
reperiantur;  &  easdcm  coiiftat  elTe  unicc 
peritonaeum  per  annuloimufculorurn  abdo- 
min^lium  ita  protrufum  ,  ut  cavitatem 
cfficiftt:  &  male  rupturam  dici,  (ein  bruch) 
c\xm  mera  fit  peritonaei  in  lateralem  fac- 
cum  dihitatlo.  Adparet  etiam,  quare  her- 
niofi  fteriles  funt  *?  adnafcuntur  cnlm  vafa 
facco  herniofo,&,  ii  intrudatur  herni^,  te 
ftis  fupul  retrahitur  ,  unde  convulfiones 
oriuntur.  Poftea  membrana  mufculis  cir- 
cumpofita  y   circumadcrefclt   ad   vafa    (e- 

minalia, 

Baercret  firmKTifne,  <ibi  rcli^um,  denique 
magno  nixu  elafticum  iluidum  dimifit» 
morbique  fecit  fincm. 

«  Minimc  pcrpetuum  cft  ,  &  plurimos  novi 
herniofos,  qui  cgrcgie  fecundt  fint.  Id 
tamcn  habcnt  incommodi ,  quod  fcmi- 
mlia  vafa  ab  intcftinis  elapfis  conpriman- 
tur,  &  vcncri  non  absquc  pcriculo  li 
tctur. 

f  Ibi  funiculus  fcminaUsjhadeaus  tencrrimis 
membranulis  irrctitus,  &  vaginilcm  tu- 
nicam  comitcm  accioit,  &  aliam,  apo- 
iicuroticam.  Ifta  cxterior ,  dicitur  dc- 
lcenderc  a  niufculi  obliqui  extcrni  & 
fafciae  latae,  aponcurofi,  totumque  te- 
ftcm  conplcdi.     Ea  habetur  in  z  o  d  m  e  ». 

GALt     Ann      I.    C.     I.      MAUCHARTV$ 

cam  dcfcribit  p.  i+.  T.  1.  D.  D.   8c   ga 

HE  N  G  E  O  T.     1.  C.     II.      p.     8.   9-    ^O.    & 

©  g  u  G  L  A  s.  1.  c.  Vcruin  partira  ad  darton 

acccfto* 


O  R  T  U  St  289 

minalia,  &  ad  vaginam,  quae  arteriam  & 
venam  coUigatas  retinet ,  ubi  per  annulum 
inferiorem  tendineum  en-ergunt  :  deinde 
pergunt  fuper  os  pubis,  &  in  viris  exeunt 
per  anteriora,  fuper  glcnen  infculptam  pubis 
oflibus,  aut  femiGanalem,  qui  ea  vafa  trahs- 

mittit, 

acceflbrias  aliquSs  fibras  a  fafcia  lata  ^ 
pcnis  fufpenforio  ligamento  |).  26S.  pri- 
dem  di^las  morgagno  adv.  l.  p  17. 
ed.  prim.  Hic  ficcus  cft  ipfe  Dartos,cujus 
origo  ab  ipfo  ligamento  pubis  defcendit 
fub  cute,  addit  le  funlculo,  8c  cum  vul* 
gari  darto  continuatur.  "^ide  fere  eadem 
apud  MONROO  lc.piSd.wiNSLOwjvM 
:Exfof  IV.  n.  foa.  foj.  tendineam 
vero  fortemquc  fabricam  ad  morbofas 
partium  deformationes  video  rc^crre 
MONRovM  l.c.p.  a^r^.Hoc  ipfum  videtur 
cfTc,,  multas  laminas,  inter  Darton  &: 
Crcmaflerem,  dictas  casparo  saro 
THoLiNo  andt.^,  izi.  Illa  vaginalis 
Intcrior  nnmcrofis  bullis  ccllulofis  fit ,  cx 
cellulofa  fabrica  peritonaei  continuatis, 
nihfi  certi  habentibus,  aliisque  buUis 
conplexa  ipfum  tcflem  winslow.  l  e. 
5"  14.  fcqq.  K  AV.  eftft.  T.  II  f  2,  L  i  eu- 
TAUD  p.  335  aliis  fupcr  cpididymidem 
adnata,  ut  flatum  ibi  (iftat,nequc  a  tefte, 
ad  vafa  fpermatica,nifi  acgre,  finat  venirc 

WlNSLOW.l  C.  n.  5-17.  CHESELDEN, 
p,  1<5^   MAUCHART  p  8   IJ.  MO  N» 

Roo  1.  c   p.  261.    quem    vide,  &    oh*m 

VES  ALIVM  p.640  SCLINDEN.    phyfiolog, 

meJ  p  29  j. 
z  2ransver/iy  in    textn)  Hic     cclcberrimum 
anulum  oportet  r«pcterc  ex  p.  yi;.  vol. 


26o        SEMiNiS  MASCULINI 

mittit  ,  ita  tamen  ut  ncqueant  comprimr. 
Ad  eam  fedcm  oportct  adplicare  aata- 
phrafla  cingula,  quae  hernias  reduftas  fu- 
ftineant. 

Scrotum)     Primus   redlc   docuit    ruy- 
scnivs*»,     fcrotum    in  duas    burfulas  a 

medi- 

I.'  coMM.  «OERM.  Addi  poteft,  fcJatura 
mufculi  obliqui  tnajoris  minime  ovalcm 
cde,  fed  triangularcm,  &  cx  gracili  rima 
dcfccndendo  longe  latciccrc,  partcmquc 
fupcriorcm  fibris  a  columna  exteriori, 
five  p  o  u  p  A  R  T 1 1  ligamcnto,  ad  intc- 
riorcm  dcfcendentibus  claudi ,  ima»! 
partem  folo  pcritonaeo  pcrfici.  Ccnfcr 
icones  praeflantillimas  aibini.  ic.mufc. 
hom  T.  I.  a:  T.  III.  /3.  Atque  adeo 
omnino  admitterc  nequco ,  aut  trans* 
vcrfum  .  aut  obliquum  minorcm  mu- 
fculum,ad  bunc  anulum  facerc  quidquam  i 
fcd  pone  transvcrfum  primo  ,  deinde 
fub  adfccndcntc  defcendunt  va{a,demum- 
i)uc  inter  cxterioris  columnas  fubeuns, 
Vidc  DoVGLAs  l  c.  Vetcrcs  aliqui  ana- 
tomici  monftrofas  fii^uras  dcdcrunc.  ut 
CAssEKivs»  qui  ipfos  re6tos  perforari 
pingit  L.  IV.  T  IX. 
«a  Circa  cxtcriorcm  fupcrficicm  roufculi  cre- 
inaflcrifi,  vairinalcm  amplcxi ,  duplcx  in- 
volucrum  fequitur.  Dart0s  vcra  mcm 
brana  cellulofa^uti  ruyschivs  intel. 
ligenduscflc  videtur,cum  cellulofam  pcnis 
Darto  ajat  continuari  fed  flipata  &  ru- 
bens,a  vafis,  fcd  magis  intcrnc  cc»piofis, 
&  menticns  mufcularem  (uti  rcde  libu« 

TAUD   p.    534.    8C     MONROO     I.    C.    p. 

267,  contra  plcrosquc  anatomicos   &  in 

pri" 


O  R  T  U  S,  ^91 

mcdiaftitlo  dividi,  duplo  craffiori,  conpofito 
iex  utraquc  burfula.  intrahanc  burfam  cft 
membrana,  quae  teftem  involvit  ,  &  inter 
eam   tcftcmque  medius  vapor  intcrponitur, 

in 


jrHmis    BouRbotivM  p.  iOt.     RtJlfc. 

SCHlVMquc  I  cf^.G.  &IMLFYNV\I 
p.  170.  ednovifr)Ea  inter  cutetn,  cui  ad- 
liaerct  brevi  cdluloficate,  &  cremaftereni 
mcdia,  efflcit  duos  ov^ilcs ,  &  tefticulatos 
faccos.Eorum  quilibet  fuptrius  aliganncuco 
pubis  oritur,8c  ad  oftis  pubis  ramum  ftrma- 
tur,  tcftc  wiNSL*wo  n  foj.Sc  momroo 
p.i6S.infcriusautem  teftem  conplcxi,ambo, 
tnutuo,  ut  priiTius  RAVIVS  docuit,  in 
4fifioh  de  fefto  fcmi,  tum  w  1  n  s  L  o  w.  n. 
496.  4<;9.  PASCOLI  de  homine  p.  40. 
&c.adcubitu  fpccicm  fept  fcrotalis  faciunt, 
quod  pro  rc  nova  ruyschivs  de* 
fcriplit,  {efift.  anat.  I  p.  8.  T.  I.  f.  1. 1. 
taftigatus  ideo  aR  AVIO,  quodnequc  no- 
yum  eftet,habetcnim  feptura  fcrotiiVlfiSSA 
p.}7.&  RioLANvs  ewc^/>.p.  164.8C  cjus- 
dem  (imia  g  s  L  e  e  p.  ^16.^  s  hilairs 
p  676.  ante  omnes  vero  mediam  cutem 
tcfticulis  interpolitam  memorat  c  o  L  o* 
MellaL.  Vll.  c  Xl  p.  619.  cd. 
o  E  s  N.  citan^c  mokoagno.  Sed  neque 
Vcrum  cflc  ait  r  a  v  i  u  s.quod  dcfcripliflcc 
R«yscH  1  c,  p  10  feqq  Solebat  R  AVi  vc 
teftcs  cximere,  dcin  inflitam  ccllulofam 
iiccafe,  ut  <^uos  farcos  cfle  adparerct 
l>  E  V  E  R  obfC.  Superius  tamen  (acpe  commu  - 
nicant  morg.  adv  IV.  p.  1  &  ipfe 
ca  ratione  paravi  (ctota,  ut  manifcftum 
«flec.  trcs  cavicates  ab  acrc  rcplcri  ,  duas 
icroti^  alias  pcrfedlo  fcparatas,  alias  fu- 
T  X  perius 


292        SEMINIS   MASCULINI 

In  caballo,  diflecta  vaglnali  plurimum  aquae 
exprimi  poteft,  quae  facit,  ne  tunic^e  con- 
crefcant;  haec  autern  aqua  ajd  ignem  coa- 
gulatur.  Quando  cogitur  colle(^tus  in aquam, 
tunc  hydrocele  fit  ^^ ;  quando  vero  omnino 
deficit,  tunc  concrelcit  cum  n-iembrana  fua 
tcftis,  &  xncommoda  ftridtura  oritur. 


perius  late    communicantes,  per  tertiam 
partem   jdtitudinis  ,  utraniquc  vero  com* 
municantem    cum  penis  fabrica  ccllulola, 
Cl.    MONROUS   totum  (eptum    rejiGit, 
<Sc  malae  praeparationi  tribult  1  c.  p  165-, 
Verum  foki  flatu,  &  vel  exemtis  teftibus 
vel   non  exemris,  bac   ratione   fucceftit, 
ut  integcrrimum  folidum,  ficcum.f^ptui^ 
iBterne  appareat,  &    fupernc,  licet  bullas 
aliquas  habcat  adhacrentes,  parirer  tamen 
foHdum   adht    Si  vero    merae   adfuiffent 
ceUulacquod  vult  auftor  praeftantifTimus, 
loco  fcpti  certe,  ver»    firmi-quali  cutanei, 
mera  fpumofa  multiplex  bullularun^  ferics 
orta  fuIflet.CircaDarton  renuiflima  cutis  eft, 
Interius  niulta  6v  laxior   verfus  vagJnalem 
tunicim  ceIIuIofitss,8c  verfusinguinaaliqua 
pinguedc  adeft  quam  etiam  RuyscHivs 
vidit  Epijl.  Amit    i    p.  S   6c  GRAAFiVS 
p,  ti.  8c  COLLINS  1.    c    p      fi8.    \n 
heraiofo  i   nci?;U  aufem    VF.SALTV^    p, 
640  Haeccellulofitas  cum  celluloia  pcnisfa- 
bricacohaeret,8c  pereamdcm  inflnri  poteft, 
bb  Aquam   naturaliter  in  teftis  tunlra  reperrrri 
POSTHIVS  dixerat,  in  rOLUMBUMp. 
jri2       ffd      rcvera     mullibi      reperitur, 
cum   nulla    nituralis    cavitas     ibi     repe- 
riatur,  nifi  per    morbum,      Tunc    vcro 

alia^ 


O  R  T  U   S.  295 

M.  s.  RiCHTER.  fub  totius  corporis  cutc 
jnembrana  cellulofa  eft,  iri  homme  fmeg- 
mate  pingui ,  in  brutis  animalibus  craflb 
lardo  plena.  Subjacet  huic  in  fcroto  Dar- 
tos  mufculus  corrugator  teftis,  a  cremaifere 
divcrfus,  cum  a  membro  vinli  defcendat,  ex 
fortillimo  ligamento,  quod  optime  dcicripfit 

MORGAGNVS    '»*'*. 

Delata)  Mirabile  ell  ,  liquidum  in  cor- 
pore  humano  nobilifTimum,  a  quo  folo  pe- 
rennitas  generis  humani  pendet,  duci  extra 
corpus,  ubi  inflidum  vulnus  generationcmi 
facillime  deftruat :  ut  non  alibi  caftraretur 
facilius  ,  nifi  hacmorrhagia  metueretur. 
Videtur  naturam  haec  omnfk  it*  fabre- 
facere,  ut  frigus  faciat,  &  kntiflimum  rf)o- 
tum ,  in  fanguine  genitali  cc  ^  ^t  nihil  in 
corpore  tefte  frigidius  iit, 

Circum-' 

alias  cellulofitas,  cuti  fubje£ta,  aquam  ha- 
bet  alias  vaginalis  ilh  in  cellulis  Gircum- 
pofitis  fpermaticis  vafis,a]las  Inter  vagfna- 
lem  &  albugine3maquaefFunditur,utiapud 
Cl.  NJCOLAI  oh[  8  Has  tres  hydroceles 
fpecics  vide  diftinnSlas  apud  monroo  Edim, 

bb*  yide  not  aa.  y 

cc  Teftis  in  fetu  omnino  m  abdomine  eft, 
five  hominis  five  bruti  ,  uti  olim 
HILDANVS  vidit  Cenf.  IL  o.  fp  & 
H/^RVEJ,  quarto  mcufe  p.  iSf.  &  ex  eo 
VENILTTE  p  271.  8c  MANGETVS 
Theatr.  anat  11  p.  5.  &  BLA^^CaRD. 
amt  pmB,  11,  n,  if,  &  h  1  rschel, de 
^^jf'  fi^'  P-  4^-  '"  monftrofo  vero  fctu 
Mem,  de  l^Acad»  1709.  p,  if  Paulatim  de- 
T  i  fcon- 


^94       SEMINIS  MASCULINI 

Circumerofdt)  Haflcnus  theca  vaforum 
conftabat  vagina  ab  ipfa  origine  arteriis  & 
\enis  circumpoliia  ,  lum  altera  vagina,  ac- 
cepta  prope  annulum  externum  abdominis, 
quae  in  lunicam  cellulofam  fcroti  abit:  in 
qua  hydropes    laep^   oriuntur,  ut  quatuor 

digi- 

fcenc?it  pcr  cellnlarcfn  mcmbranam  pc«» 
yitonci,  petitque  fcrotum,  aliquando  noa 
£ne  dolorc  TREW  pract  ad  COMM, 
NOR.i70KFRICRJNG-n  ij.&apartu 
dcmuui  facpeeopervenit  JKhw.  ileJiffer,^, 
iii.E.N  C  i.  c  ill.  jinn,  5  ohfioi  tumo- 
reraqu#  facit  in  inguinc  MAURlC, 
^bf  pofl.  134.  Hoc  itcr  annuum  eft  i^ 
mofehato  glire  Mem,  de  l^Acad  i^ijT  P» 
4.87.cui  vcre  a  renibus  ad  anum  tcflcsdc* 
fccndunt  ♦  hyemc  ad  rcncs  retrahuntur. 
Aliquando  tamcnteftisiter  non  perficit,ut 
vcl  media  parte  in  abdominc  lateat, 
COMM.  NOR.  1736.  hebd  u-  vcl  iti 
inguinc  demum  mancat,  qualia  experi- 
5i>enta  paflini  lego  ,  &  minimc  rarum 
cfTc  MORGAGNvs  monct  adv,  IV.  p*. 
ti  In  arictibus  frcqucns  rcperit  g  r  a  a f  t  vs 
p.  7  qui  &  in  cane  ^  19  homine  vi- 
iit  p.6.in  vitulo  vero  kbrkrii?  G- nij. 
Vide  etiam  p  i  n  a  e  u  m   de   'virgin,  p.  1 04, 

ACTA     HAFNVol.    I.  n    I06.V0I     \V.oC6. 

V.  o  68.RivAJn  icon.  fulandum  apud  C* 

BARTHO  L.  4;;/«/.  p.    nf.    &  T.    BARTH. 
p.    toS.   Ai/^.  I    n.  36.  &    PARISlNOSf. 

2f8.   RAv.    apudERNDL   it    angl.   bau 

P.    llf.   SALXMAKK.  obl.    p.   6f.    VOGEl 

'^o^  bruchenf  6f.  feqtj     ROEi.     coMM. 
'«OR      1736,    h.    14.  VENETTE     p.    ?3I. 

S  P  R  1  N  G  ft« 


O  R  T  U  S.  295 

digitorum  craffitie  reperta  fit.  Sed  fu- 
niculo  vaforum  fupra  os  pubis  verfus 
fcrotum    defcendenti  ,    fibrae    nunc    car- 

neae 

5PRINGSFELD.  de  cod  part  p.  19  & 
Hui  STEKVM  comp-  annt  T.  Vi  f.  2f. 
not.  »6  *  ILL  SOCERVM  TElCH- 
MEYERUM  meJic.  forenf.  p.  ii6.  ac 
plurimos,  quos  conpilat  SCHVRIGIiVS 
jfpermatolp.fj.  418.  Dc  altcro  vero  teftc 
E.N.c.  Dec.  I.  ann.S'  ebf  ^%.Cent  IV  o^, 
114  Dec  II.  ann.  II.  cbf  14  Alia  anima- 
lia  iam  tabricam  perpetua  habcnt,  eaque 
dudum  ARisTOTEiEs  dixit  falaciora  efTe 
de  gener.mtml*'\  c^.^A  t  hQ.  ANAT.cif. 
totum  nemrc  genus  avium  &  quadrupe- 
dum  oviparorum  ARlST,/?//^.  annt^  L  111. 
c  I,  &  IX.  c,  fo.  &  gener,  \  c. 
Dcfeftud'nc  vide  P\RISINOS,  de  le- 
pore  COLLINS  Syfl  p.  f  4-4  Sic  cchinus 
fehabctMUNDlNVS  p  CCLXXXVlll  & 
rARlS.&elephasA  ISTGTELEs^e^mr. 
H'd,  111  c.  1.  Lll.  c  I  arque  D  U- 
V  E  R  N  O  I  iu  Acad,  Tetr^  Vol^  U. 
&marmotaePARis^wt:we/w.T.lll.P.lll,p.?8. 
&  glires  P  A  R  I  S  1  N  1  P  H  1 L. 
TRANs.  A  BR.  11.  p.  Bj I .  &  caftorcs 
FARlSlNl.  Suibus  vcro  teftcs  ad  ofla 
pubis  ftridi  haerent  W  E  P  F  E  R. 
E  N  c.  Dec.  1.  ann  ;.  o^/  }6j,  Val- 
deautem  verofimileeft,  calorcabdominall 
feminis  fccrctionem  promoveri,a  iongitu- 
dinc  vero  va(orura  deferentium  &  frigore 
externo  inhiberi.  Excmplo  confirmat  C. 
BAUHINVS  in  tcfticofKio.quem  falacifli- 
mum  fuifte  retcrt  Theatf  anaty  p.  94, 

T4 


296        SEMINIS   MASCULINI 

carneae  ^^  late  adnafcuntur  ,  duplicis  ferief 
quae  ad  vagiriae  iiiodum  funiculum  ambe' 
unt ,  toturnque  teltem  quafi  mufculofo 
facco  c'jnprehenfum  fuftinent ,  &  cocrcent, 
&  generationis  tempoie  conprimunt,  femi- 
nisque  ddjuvant  evacuationem,  &  humo- 
rem  tefti  circumfluum  exprimunt,  ne  coa- 

ccr- 

dd  Cremajler  mufculus   disje£Ws   fibris  oritur 
ab  aberrantibus  fibris  obliqui  adfcendentis 

•  V/INSLOW    l.C.  n.  flO.   ALBIN,  p.  25>1. 

&T  11  LiEuTAuD.  p.354-  &  proximi 
transverfi  ALBiN,  1.  c.  c.  bartholin. 
anat,  p.  121.  c  bauhin^  p.  96.  eu- 
STACH  T  XXXIII.  vp^alther.  demufc. 
parum  enim  differt  monroo  p.  if^^ 
fe  a  ligamento  Fallopii  longe  fallop. 
<)^/ p.  92.  C.  BAUH  Lc.  wi  NSLow  ic. 

CASSEK.  L.  Vlll.    T.  Xl.    COvypEK    T.  I, 
11.    y  VII.   f.   6.     S  P  I  G  E  L.   L.  IV.  C.    1 1. 

L  Vlll.  T.  XI.    five  ,   quod  idem  eft  ,  ab 
obliquo  externo  albin.    1.  c.  monroo 
1.  C'  Ita  ortus,  ampledlitur  vaforum  fper- 
maticorum  fimiculum  graaf  T.  11.  fi. 
fuper  vaglnalem  leflis  totam  fe   disjicit, 
CowPER  wyot,  1714-  T.  XVll.  f.  6  C. 
lacerti^quc  longitudinalibus  per  eam  ^h- 
perfis,  inagiscjue  &  magis   rarefcentibus', 
defmit      A  redo  vero  mufculo  oriri,  uti 
M  A  s  s  A  habet  p.  5^^.    &    alicubi  pingic 
CAssERius.  id  quidem  nemo  vidit.  Uti- 
que  elevare  poteft  teftes,  &  oronino,    iii 
hominibus  lanis  robuflisque  clevat ,    cvi- 
dcntius  autem  in  equis,  et  in  opffjfum,  nam 
validior  eft  in  aniraalibus,  quae   veficulis 
deflituuntur  c  o  w  r  e  r.  abridgm.  V.  p.  3^  i . 
Et  in   hominibus  exempla  funt,  in  variis 

mor* 


O  R  T  V  S.  297 

cervetur.  Hunc  mufculum  alii  Crcmafte- 
rem,  alii  tunicam  erythoidem  vocant.  In 
caballis  hic  mufculus  adeo  robuftus  eft  ,  ut 
teftem  duabus  quafi  manubus  conprimat  «% 
quem  ea  animalia  adeo  magnum  habent, 
ut  ex  hoc  ipfo  tefte  malpighi  vs  ^^  glan- 

dula- 

morbis  retraffcum  teftem  evsnuifTe,  ut  a 
fede  venereo  habet  schvrigiv» 
ffermat,  p.  5-8*  5-9.  ubi  ipulta  exempla 
conpilata  vidc. 

In  feminis  aliquid  iimile,  fed  tenu- 
ius,dicitur  arabire  liganienta  teretia  fal- 
LOPiol  c  p.  igf.    viDO  p.  xi6.  i8i, 

C.   BAUHINO     p.  96.  RIOLANO   p.    iSj. 

spiGELio     ap.      RHOD.    mfi^nt     n. 

47.    DlEMERBROECKlOp.  139.    & 

wiNSLOWo  n.6it.  non  vcro  in  uterum 
iturum,  uti  galen  vs  de  fem.  l.a.  Eodem 
locovidi  fibras  omnino  mufculares  tenues,' 
ab  Adfcendente  ortas ,  exterius  vafis  Wg^- 
menti  teretis  interfperfas.  Recentiores  fcrc 
ne^ant  ,etPLAZ2oNus    p-ji.  nc- 
que  femf  er  reperfo 
ce  Dari  homines,quibus  teftes  voluntarie  movea- 
turvESALi  vs  p.  ^540   et  pridem  gale* 
Nvs  de  utiL   part.  L.  Xllll.  c.  14-  deinde 

C.   BARTHOLl  NVS  ^?2/q^^    p.   112.    GRAAF 

p.  12.  Motum  etiam  in  mariura  (croto 
HARvEivs  vidit  de  gener,  mim-  c  Cj^ 
In  aegris  teftes  pendent,  coavalefcentium 
vero  fignum  cft  furfum  retrahi  c  a  r  p  v  s 
p.  €CXCf  Debilibus  tcftes  laxi  galen» 
de  femine  L.  I- 
ff  Nempc  vaginali  circumpofitam  musculoiam 
fabricam,  de  glmd  conghb.  p.  iS. 

T  ^- 


29S        SEMiNIS   MASCULINI 

dularum  fabricam  primum  didicerit.  Ipfe 
etiam  vidi  ,  tettem  ron  ad  os  pubis  folum, 
fed  'iipra  os  pubis  una  cum  valis  fpermaticis 
tradum  fuilie. 

Phy- 

gg  AnttYiori,  in  textu^  eustachivs  T. 
XXXlll.  diios  quafi  mufcnlos  ad  perpendi- 
ciilum  ab  o(Te  pubis,  juxta  pcnis  latera, 
de/cendcntes  pingit  Has  fibras,  non  ex- 
plicatas  a  LaNCIMO,  ct  dictas  forte 
D  de  MARCHETTlS,  ubi  cremMlerem 
unice  a  membranis  oflfis  pubis  prodirc  ait 
p  ^,R^  PRAECEPTOR  crcmafteri  ac- 
cenfct ,  uti  ab  ofle  pubis  ahquas  fibras  ac- 
cedere  ,  tuni  ab  ima  Redorum  vagina, 
FALLOPIVS  vidit  p  1  .  et  LlEUTAUD. 
]  c,  et  nupcr  fimile  aliquid  oninino 
vidi  Alii  casdem  procul  dubio  alio  rctule* 
runt,  ut  Cl  WEiss  in  progr.  et  comm. 
NOR  1756  hei^d  '.  qui  iigamento  (uf- 
penforio  inferi  ,  &  ab  obliquo  externo 
venire  dixit 

hh  ExiguaSf  in  textu)  Vafbrum  fcminalium 
plurimi  ranii  funt-  Prmius  quidem  ar- 
tcriae  ramus  adfcenderc,  et  pinguedinem 
rcnalem  fuperius  adire  folet  (w i  n s lo  w. 
Ixpof  111  n  i  X  t  IV  471  )  Deindc  alter 
perpctuus,  notaliilis,  fubimo  reneeamdcm 
aditpingucdinem,  &  re^>cxus  ad  cxterio- 
ra  renis  longe  adlcendit.  Eum  VESA- 
LIVS  habct'  L.  V  f .  109  &  RlVA  in 
icon  etDOUGLAS.  ahridgm  IV.  P  IL 
p.  116  &:  BIDLOO  T  XLll  *  a. 
Idem  faepe  etiam  fuperiorem  ureteris 
artcriam     edit.       Deinde     ^Wos     multo 

mino- 


O  R  T  V  S,  299 

^incrcs  ramos  pcr  totain  longitucltncm  in 
ccllulofam  pcritonaci  fabncam  cdit  VES/^L; 
p.  6^t  t  21  iS  EVST.  T.  Xil  t  1. 
3,  etc  T  XXV.  PLAZ20N  p  6  KlE- 
SEWElTER  Je  calc.  ren  p  9.  vicinum- 
que  mefocolon  finiftrum  (quod  procul 
dubio  onicntum  eft,  cui  GRAAFlVS 
p.  20.  &  DOURDON  p  101  ait  ra^ 
ii)os  acccderc  a  fpcrmaticis  ct  mefcn* 
tcrium  ki  es  ewetter.  ib  winslo  W. 
lc  ctlV  n479.G  ARENGEOT  fplanch  Sz 
xnufculum  transverfum  kiesewetter. 
J  C'  Deindc  major  pars  huju>  \rtr'ae  in 
vaginalem  tunicam  ,  crcmifterem  et 
fcptum  fcroti  confumitur.  Hac  arteriacet 
cum  mefentericis  ,  ct  cum  ramis  cxtct' 
norum  pudendarum  uniuntur  winslow 
111  121  IV  84.  ct  aliquando  cum 
ramo  vefjcali  ab  bypogaftrica,  comitante 
dcfercntem  du6lum  »i>  IV  n  fS^. 
Crcmaftcr  autcm,  et  vaginalis  tunica,  ct 
cutis  inprimis,  alios  ab  Epigallrica  furcu» 
loshabcnt,  etiam  w  i  nslowo  diftos  IV. 
5-84.  aliamdeindeminorem,  arteriam,  quae 
cumdetercnte  advcnit,  quam  aliquandoipfi 
tefticulo  ramos  dcdiiTc  m  o  n  r  o  u  s 
vidit  1  c  p  261.  conf  OLVl  not-  4t. 
Kinc  ligatis  vafis  fcminalibus  in  hcrniis 
varicofis  teftisnon  moritur  VERHEYEN. 
p  !  1 1 .  ad  vcnerem  tamcn  incptus  fit 
FALFYN.p  184.  Nam  cum  fpcrmatlcis 
communicant  ,  quod  vicints  trunculis 
ubiquc  familiare  cft.  A  vena  portarum 
etiam  ramulos  in  vafa  praeparantia  cuntes 
RHODIVS  habct  mantijf  n  jf.  ncque 
rcpugnaverim  in  tanta  vicinia  duodcni,  ct 
funiculi  fpcrmatici  finiftri. 

Vcnt 


30O        SEMINIS   MASCULINI 

Pyrmaidale)  "  Mira  res  eft.  Quo  pro- 
pior  tefti  cft  arteria  feminali^  ,  quo  remo- 
tior  adeo  ab  aorta,  co  eadern  majvjr  eft  ^^. 
&  pariter,quo  Venae  fenrjinales  a  cava  vena 
&  emulgente  remotiores ,  eo  eaedem  am* 
pliores  fiunt ,  contrario  modo ,  quam  in 
omnibijs  aliis  partibus  corporis  humani.  Et 
tamen,  antequam  arteriae  feminaks  teftem 

ad- 

ii  Vcna  fpcrmatica  in  univerfum  cum  artcriis 
ranios  dat,  fupetiori  adipofo  cxcepro:  fcd 
eadem  plerunique  eund  >  multiplicatur  de 
ORAAF  T  1   f  r    ramispaulatim  numero 
auctis,  et  miris  modis  arterias  obnubenti- 
bus.  ut  ramis    retrogradis   quafi   occur- 
rarif:  trunculis  defcendentibus,  doaec  jam 
fere  fub  fine  renis  CHF.SELDEN  T  21. 
in    ingentcm  plcxum  abeant  ,    qui  inter 
teftem    ct   epididymidem     graaf   I.  c. 
pofitus,  albugineae  adhaeret-     Hoc  pam- 
piniforme  corpus,  olim  g  a  l  e  n  o  di6tum 
cft  de  femine  I.  c  1 1    1 7     de  utll.  part-  L. 
XIUI   c.  10    improbante  VESALIQ,  alibi 
vcro   paradata    varicofus ,     quo   nomine 
ctiam   VALVERDVS    utitur  ^     ut   nihil 
fit  ,      quod      GUNTHERO      tribuant 
rccentlorcs,  qui  veteres  ipfe  citat,  Bonas 
etiam    icones   dedit    casserivs    apud 

SPIGELIVM      L       VIII,     T,     12,    H,      Ct 

BiDrovs  T,  XLV,  f,  2,  Major 
pars  ad  vcnas  pertinet  ,  LEAL,  p,  42. 
GRA  A  F  p  I.  Deindc  haru?n  venarum 
magnitudtncm  auget  quod  in  hominc 
plerunique  varicofac  fint  g  r  a  a  f  1.  c, 
tk  Arteria  multo ,  quam  venae  fimplicior, 
diametrum  v/x  mutat ,  &  minus  ramofa 
tft,  ORAAF  T.  l  f.  i.  T'  11.  f.  3-   ct  uti 

nunc 


O  R  T  V  S.  301 

adtingant ,  iDSgna  ianguinis  portio  ex  arte- 
riis  per  laterales  ramos  ^^  in  venas ,  &  per 
2I10S  n  vaginann  funiculi  genitalis  abierar. 
ManUcftum  cft  adeo  5  Naturam  hic  fin^^u- 
lare  opus  moliri. 

DCXLTJ; 

Parum)  *  Cum  in  brutis  mire  m  fpiras 
&  hemicyclos  conplicetur  ,  eadem  arteria 
in  hominc  vix  ullo  notabih  modo  intor- 
quetur. 

Inferiori)  Qui  deinde  teftein  vix  fubit. 
Ramos  etiam  exhibet  ad  craflkm  eam  tuni' 
cam  ,    quae  ex  vaglna  tcftis  et  ex  adfcitl- 

tia 

fcre  femper  video,  ^refta  omnino  in  viris 
GRAAF  p  191.  &  infraef  &  SWAM- 
MERDaM  not-  proJr.  p  4  &  RUY- 
SCH.  Ihef.  IV.  n.  6/.  et  COWPEI^ 
abr.  V.  p.  351.  &  BIDLOO  T. 
XLV  f  %,  etfi  non  negavcrim  capreola- 
tara  vifam  fuifte  LEALI  p  11  et  N  CO- 
jLAI  Je  dir  vaf.  p,  40.  &in  DUCHNERI 
Tnifcellaneis  ij27.p6^.  olimqueapud  GA. 
LENVM  1.  c  Idem  graafivs  ttiam,redlc 
©x  meis  obfervationibus  ep.  ad  schacht. 
p.  210.  J^  gen.  mul.  p.  274,  ti4«  et  T.  I. 
&  DiONJS  p.  i8i.  ScWELSCrilVS 
T.  f  2.  viris  redt-as,  feminis  fiexas  eiTe 
docent,  atque  ita  in  femina  dcfcribit  d  o  u- 
^Lhs.  fibridgm  ll^  P.  11.  p.  116.  In 
feroittis  etiam  minusdivaricantur  gra  af 
c.  Xl  Vetuftiores,  fed  ex  brutis  ,  nimis 
flexuofas  f  cerant,  ut  w  h  A  r  t  o  n  ade- 
nogr  p,  196,  van  HORN£  Frodr. 
p.  4, 

a  Vide  DCXLl.  not.  kk. 


302        SEMmiS    MASCULINI 

Ifeconcretis  fit  ^  Ergo  tantilla arteriae  pafs 
ad  cerehrum  venU.  Imo  nullum  omnno 
faneninem  rubrum  in  interna  teftis  venire 
adp  ret,  &  deceptos  effe  anatomicos ,  qui 
id  adfirmaverunt  S  ruyschivs  ccrte^  felU 

ciffi- 

J  b  Praeter  raDaos  mmorcis,  dictos  ib.  not  hh 
et  valdc  numcrofos,  trunco  parallelos,  qu! 
fupra  te^cm  fitiiuntur,  arteria  feminalis 
fupra  teftcm  in  duos  principes  fafciculos 
potius  quam  ramos  finditur:  cgo  emm 
non  unicum,  ut  Ci.gr aafi  v  s,fcd  plurcs 
Ibleo  reperire  trunculos.  Eorum  minor 
parrem  eptdidymidis  fuperiorem  petir  e  u- 

STACH.  T,  Xll.  f.  f.  GRAAF.  T,  l, 
t  I,   B,   LEAt.  p,    38.   RUVSCH.  TiefAV, 

n,  6f^  indeque  paritcr  aliis  ramis  intef 
teftcm  ct  cpididymidem  interfcrtis  albu- 
gineain  adit  L  e  A  L.  L  c.  tedemque 
IVIONROO  p  2  f  I ,  Alter  plexus  inter  epidi- 
dymidem  et  oriens  vas  defcrens  ad  imum 
teftem  defccndit  EU^TACH  1  c,  RVY- 
SCH  GRA  A  F  ib,  E  MONROO,  aut 
medium,  utnunc  vidco,multos  queramos 
dat,  atque  huic  pr»riter,  nempe  albu^ineac 
plurimos     transvcrios     ramos    inpcrtit, 

fEUST,       ],       C,       LEAt.        p.      ?-•        ^9') 

&  inferiori  parti  Epididymidis  G  r  a  a  f. 
1.  C  B.  E  u  s  T.  Quando  duo  trunci  funt 
arteriae  fpermaticae,tuiicminor  trunculus 
ininori.  plcxus  major  majori  refpondec. 
MONROO  1.0,2/4, 

C  c  A  L  E  M  vs  in  vaiis  pampiniformibus  paulatim 
fanguinem  albefcere  dixcrat  iJe  femine  L* 
1.  ^e  util.part^L.XlV*  C  lO.  vesalivs 
contra ,  fanguinea  vafa  in  teftem  omnino 
venire  docuit  p.  641.  deiftde  c  a  is  i  R 1  vs 

in 


O  R  T  V  S,  303 

ciflimus  in  arteriarum  repletionibus  ,  nun- 
quam  ea  arte  teftes  pracoarare  potMit  ,  fed 
vulnere  in  mcmbranam  albugineam  intti^o, 
invertebat  teftem  ,  (leinde  in  aq^-^  te?;)jda 
fufpendebat,  macerabat  ,  ita  refolvebatur 
totus  teftis  in  admirabiles  glomeres,  &, 
etiam  poft  penitifTimam  cerae  inje(^Honp^, 
paucitantum  &  exigui  rarr>ul:  hinc  &  inde 
adparebant,  qui  non  ad  fubftantiam  reftis, 
fcd  ad  cellulas  dividerentur.  Ur  omnino 
fuDguinem  rubrum  ad  teftis  veran^  0  b-^  n- 
tiam  venire  non  videatur,  idque  rede  recen- 

tior 

in  tabh.  L.Vlll.f.5  C.  C.T.  i;.  &  lin- 

D  E  N  'fhyJioU  p.  264.  &  DI  EMERBROPCK. 
p^  110.   &  GLI  S80NMUS  ^e  hepate  p.  476. 

&WHARTON  adenogr  0416,  GP-^AFIUS 

arterias  repletas  in  tefte  reperiri  confir- 
niat  p,  24.»&  in  gliribus  vafcila  rcminalia 
abarteriis  ramofispin^ide  cribit  p.4:,  Ita 
etiam  RUYscH.7A^i.lV.n.8.vPETScH  1  c. 
Hc  62.etvalida  rufpicio  eft  fustachium 
1,  c^  f  6.  &  8.  perinde  va%  interna  teftis 
cxprimere.  LEAL  arterias  utiqueadmi^ 
iit,  (ed  pauciore?  p.  loo-  ^  liquorem 
continentes  pallidum,  86.  fanguinem  vero 
negavit  in  teftem  vcnire  p,  106  ex  quo 
PRAECEPTOR  habere  videtur,  cum  ia 
ariete  fanguinem  nmnino  vehant ,  4>, 
III.  uti  in  eodem  animale  muitas  arte- 
rias  GLissoNius  viderat  de  hepate  p^^i 6, 
&  magnam  partem  pulpae  teftis  reple ri  polfc 
Ki  NG  audlor  fit  Phil.  trafrs,r),^2,  Ego  in 
cane  manifefto  vidi  arterias  fanguine 
plenas,  ct  in  junioribus  rueris  cera.  Re- 
pletionem  exigwitas  arteriae  difficilem 
^^^j^  ' .  ^^  P^^^va  ad  ramcs  fuos  ratio. 
yidit  etiam  monrous  p.  z6j^* 


3#4        SEMINIS  MASCULINI 

tior  anatomicus  adfirmavit.  Hinc  dudum 
dixi,  femen  potius  quali  intubatione  quam 
per  leges  circulationis  generari.  Interior  vero 
teftis  fabrica  ^  fit  innumerabilibus  cellulis 
per  fepta  membranofa  diftindtis,  quae  to- 
tum  teftem  in  loculamenta  dividunt.  Intra 
eas  cellulas  fanguis  ruber  nuUus  venit  :  in 
apiis  enim  arietis  adeo  vaftis  teftibus  ,  fan- 
guineae  ftriae  unice  ia  cellulis  adparent ,  in 
jiicdia  vero  fubftantia  nihil  rubri ,  uti  nihil 
in  ccrebri  cortice,  rcperitur.  in  aula  hetru- 
lca  demonftravit  dathirivs,  arteriam 
feminalcm  progreflum  ad  teftium  propriam 
fabricam,  non  continere  rubrum  fanguinem, 
ergo  arteriae  fanguiferae,  quae  ex  aorta  ad 
teltem  veniunt ,  ex  propfia  fua  fabrica ,  in 
adeo  longo  itinere  ,  .languinem  rubrum  ex- 
pellunt»  uti  certo  videtur  ,  omnemque  tra- 
dunt  tum  venis  fociis  per  anaftomofes,  late- 
ralesque  ramos  lis  venis  infertos ,  tum  eoi- 
didymidi ,  &  membranis  ,  &  feptis  cellulo- 
fn.  Tenuiores  vero  artcriae ,  quam  quae 
rubrum  fanguinem  admittant,  invifiblles, 
albae,  repetito  convolutae  incdlulis,  quas 
fcpta  circumfcribunt ,  abeunt  in  exhalantes 
ramos  ,  venis  fociis  deftitutos  ,  absciflbs, 
per  quorum  oscula  lemen  confeftum  evo- 
mitur*  (m,  s.  richter,  leal  ait  hos 
fines  arteriarum  in  albam  fubftantiam  tam- 
quam  commune  cavum  hiare ,  &  fetam 
mediocrem  eo  cavp  aperto  in  arteriam  iw- 
feri  pofle  :  arteriam  vero  preflam  emittcre 
fanguinem  ipfum  ,  mutata  vero  natura  iu 
cineritium,  deinde  albugincum  cQlorem ,  & 

liqyrO' 

d   Vide  DCXLiV. 


O  R  T  V  S.  305 

]iquorem  femini  analogum  transire.  Ex  iis 
vero  ceilulis,  in  brutis  certe  animalibus  unL- 
cus  major  canalis  oritur  ,  quem  ab  inven- 
tore  HiGHMORiANVM  vocant :  in  eum 
delinunt  cellulae  ,  &  in  eum  teftis  cineri- 
tium  femen  evomit^  is  duflus  in  fupremo 
ai^gulo  teftis  anguftiorfit  ,  &  inflexus  epi- 
didymidem  facit,  qui  ipfe  highmori 
du(^tus  receptaculum  commune  eft, 
quod  femen  ex  cellulis'  recipit  ,  cellu- 
lae  vero  fiunt  ultimis  abfciffs  finibus 
canalium  ,  deponentium  confefluro  liquo- 
rum.  Haec  omnino  primus  in  brutis  ani- 
realibus      defcripfit      boncjlarus      da- 

T  H  I  R  I  VS. 

Dcxxxxm. 

Vcnae  languineae  nuUae  »  oriuntur  m 
ipfa  teftium  fubftantia,  &,  quae  in  tefte  ad- 
parent  exterius^eaeunicead  fepta  membranea 
pertinent:  eae  autem  venae,  quae  in  cellu- 
lis,  ductum  Highmori  conponcntibus,  oriun- 
tur  non  fanguineae^fed  pellucidae,quae  vifum 
fugiant,  adcorpus  tamen  pyramidale  cum 

ex- 

a  Ita  LEAL  „  venas  innervea  manere.neque 
fubire  tellem  p.  56.  100.  S^c,  Judicium 
difficile  eft ,  nam  venae  ob  plexum  pain- 
piniformem  etiam  difficilius,  quam  iirteriac 
replentur.  Adfirmat  tamen  venas  teftiurn 
rubras  gli  ssonius1»c.whar.tonus  I.c. 
RAVius/iERNDTELXo  fides  inr  angHat, 
p'  I  r  5.»  &  repleri  poffe  confirm?, 
Venas  plurimas  in  tefle  repletas,  idem  no- 
bis  ollendit  albiku^,  copiofiorcs  cc 
maiotes  artsriis. 


jcS        SEMiNIS    MASCULINl 

exterioribus  venis  abcunt,  Nam  in  anima- 
libus  femcn  perpetuo  generatur  ^,  idem- 
que  in  canibus  catenariis,  tauris,  cquis  ,  & 
multis  animalibus  domcfticis,  dum  in  fta- 
bulo  vivunt  ,  diutillime  non  excernitur  ; 
cum  tamem  ca  animalia  facultatem  gcneran- 
di  interim  retineant ,  neque  tcftes  ultramo- 
dum  tumeant  aut  laedantur.  Verum  iis 
animalibus  partim  nuUae  veficuke  fcminales 
funt ,  partim  minime  ea  mole,  quae  futJi- 
ciat  ad  id  femcn  omne  recipiendurn.  Ergo 
fupereft  ,  utfcmen  per  invifibiles  venas  re- 
forbeatur  ,  pro  portione  ejus  copiae ,  quae 
noviter  fecreta  accedit.  Hae  venae  ,  uti 
arteriac,  ex  una  parte  teftis  rcdeunt  ,  & 
cfficiunt  corpus  panipiniforme  ,  quod  certe 
vigefics  majus  eft  vena  fpermatica,  qualis  in 
cavam  infcritur:  &  tamen  hoc  totum  cor- 
pus  ,  pauciflimis  arte^iolrs  cxceptis ,  exfolis 
vcnulis  conponitur,  ut  nullibi  forte  in  cor- 
pore  humanoadeo&  amplae,  &  copiofae 
vcnae  cxiguis  arteriis  refpondeant  «.  Videtur 
autem  efie  mera  congeries  ordinatorum  va- 
forum  bibiilorum  lymphaiicorum,  quae  de 
feminali  latice  revehunt  ,  quantum  fuper- 
fluum  eft  ,  &  coacervatur ,  neque  fecerni- 
tur:  dcinde  vcnarum,  quae  fanguinem  ru- 
brum  a  nutritione  teftis  fuperftitcm  redu- 
cunt^  Hae  vcnae  liquorem  cx  tefte  re- 
deuntem  movent  lcntiflime  *.     Quo  enim 

minor 

b    De  ea  reforbtione  vide  DCL 

c    DCXLl.  not^/ 

d  Omnino  pertCXlV^  not.  /*.  funt  enim, 
caeieris  paribus,  in  canalibus,  ex  uno  com- 
muni  trunco  motum  fuum  recipientibus , 

velo* 


O  R  T  tj  1  iof 

m\ntt  alrteria  cft  ,eo  motus  in  vena  lentiort; 
Trunci  vero,  qui  ex  hoc  corporc  oriuntur^ 
dexter  quidem  cavana  ,  finifter  fui  lateri« 
renalem  venam  fubit^^  Caufa  difcrimini» 
non  d;fficilis  eft»  Seminalis enim  vena,  ut  ad 
cavam  veairet,  non  poffet  non  fuperaortana 
eo  venire,  Sed  arterla  validiiiimaomnium^ 
idlbus  fui^  facile  exiguam  venam  conprime* 
rct,  &  fanguinis  a  tefte  rcditum  inpedireu 
Opportuninime  adeo  infertatuit  in  magnam 
finiftram  cmulgentem  venam  •. 
DCXXXXIV. 
Haec  omnia  in  homine  minus  evldentia 
fufit ,  neque  a  quoquam  evoluta  hadtenus. 
Aper  autem  hicauxilio  eft,  animal  amplis* 
fimis  teftibus  pfaeditum ,  pro  portione  cor- 

poris 

Veiocitates  feciproce  ,  uti  luminai  Hinc 
eaedem  vetiae  adeo  frequenter  varicofae 
funt ,  et  maxime,  q  jando  homo  palTus 
Venereos  ttimulos,  femen  non  cxcrevit» 
acceierato  nemf«  per  arterias  fanguine, 
cai  venae  non  reipondent  parit^r  aucta 
facilitatc. 

C    DCXLl.  not.if* 

a  Nerruiam^  in  fextui  )  Nempe  albug-ncam, 
deniarn  ^  teniamqae  &  aibam  ,  fderoticae 
(imilem,  fed  vaiculoiam  lamen  membra- 
liam  ,  quae  telticuli  propriam  fubftaotiam 
arctc  ampleditur,  lajtius  tamen  ubi  vafa 
accedunt  v  li  s  a  l  •  p.  64 1  Ap>pid  idymidem  ad- 
tenuata  produftidne  invoivi'.  nduas  lamel- 
lasfeparari  poteft  MO^G^Ad<verfAV^  p.j^ 
Quomodo  vero  1. indenius  ab  al- 
buginea  interiorem  capreolarem  ,  &  inti- 
mam  innominatam  diiiinxeric  FbyjhL 
V  2  P^^4$r' 


3o8        SEMINIS  MASCULINI 

poris*  tum  glis,  cui  valdeevldens  fabricaeft. 
Sed  neque  in  hominc  ^  valdc  divcriam  eflc 
videtur  ,  et  in  univerfum  eamdem ,  quac 
brutis  animalibus  ,  licct  fubtilior  fit»  In 
brutis  autem  bonclarvs  DATHiRivsde- 
fcripfit ,  qui  nomen  fuum  invertit,  &  de- 
fcriptio  exftat  in  afiis  britannicis.  Ergo 
fanguis  arteriofus  ,  qul  fub  renalibus  arteriis 

ex 

p.  294,  non  dixerim ;  neque  quaenam 
fit  glandulofa  teftis  membrana  bio- 
Loo  T.  XLV.  f.  r,  fi  diverfa  eft  ab  ai- 
buginea ;  neque  demum  BARBATl  va* 
fculofam  interiortm  feparo. 
Exterius ,  vcrfus'  vaginalem ,  rore  tota 
madet  MALP.  de  covgloh.  p.  8.  aut  b*quo« 
re  coagulabili  1  c.     Eamdem  aquam  ha- 

bet    VESALIVS    p.    640.      MORG.    L    C.  p-   2- 

GRAAF  p.  14,  &  frequentem  ibi  hydro' 
pem  effe  notum  eft  CHESELDEN.  p. 
264.stqae  ex  vaginali  paritcrque  ex  tefteex- 
halare  roremdtmonftratKAAUWn.730, 

b  In  homine  faepe  omnino  ne  vafa  quideni 
inveni  feminifera  Sed  in  corporibus  ja- 
venilibiis ,  quae  diu  venere  abftinuerunt  , 
adparet  pulpa  mollis,  fubRava,  teftem  ac*» 
curate&  ad  fummam  diftenfionem  replens, 
quae  in  aqua  fiuitans  in  filamenta  ferpen- 
tina  diftblvitur  ,  duriufcula  ,  cavitate  mi- 
nima,  uti  in  deferente  du6lu ,  adeo  tenuia, 
ut  liquorem  ab  arteriie  nuUum  admittant 
unquam.  Maxime  confpicua  funt,  quan- 
do  maceratio  praeceftit,  qua  ufus  eft  rut- 
.scHius  ^hef.\L  afJ,  5.  n.  16.  7hes,W' 
T,  r.  f.  2.    Tbfs,  Vlll.   n.  18.    ncs.  X* 


O  R  T  U  S.  3<59 

ex  aorta  prodiit ,  paucifTima  copia ,  tardo 
motu,  emilTus  in  vas,  ad  omnem  refiftcn- 
tiam  ineptum ,  leni  motu  laterali  promo- 
vetur  ,  parallclo  cum  aorta  itinere,  tum  ad 
arteriolas  vaginae  teftium  ,  tum  pcr  anafto- 
mofes  in  venas.  Minor  autcm  copia  fangui- 
nis  ,  quae  in  arteria  manet,  ad  corpus  tcfti- 
euH  delata  ,  per  tres  ramos ,  in  quos  femi- 
rialii  arteria  finditur,  fertur  in  albugineam 

tuni- 

n.  99»  100,  ubi  addit  cava  cfle,  Thes,max. 
r.  III.  199.  7hes^  IX.  n.  88-  T.  3.  f.  3. 
Cur*  rem^u.  n.io.  &pridem  riolanus  p. 
i6o«  quiaddimidiunicubitumiilorum  ]on« 
gitudinem  aellimat,  quae  eadem  menfura 
a  KINGIO  rcpctitur,P/^./r.n  52  k  apud 
GREW  mus,  Gresh,  p.  8.  &a  FRANCO 
/2?/yr.p.85,neque  longe  abeft  ab  icore  ru- 
YscHii.  Eadem  fila  vidit  van  HORNE 
fPhi/jrans.n,  3 5.), deindein canis  tede,  kd 
fervida adhibita  harderus  Exerc.  p.i 90. 
In  apro  etiam  ferpentina  vafa  pingit  ad 
F.  DATHiRius,tum  ex hominc  HORNS 
prodr^  p.  6  GRAAFIUS  T,  IV.  f.  3. 
&  HEIS^ER.fo»//'.  fig.  24.  etfi  in  glire 
faciliusfitGRAAF  p  31,  Hujus  teftemde- 
fcribunt  PhiljransMl^^MQWESELT^EN 
anat.^d*  1727.  T, 28.  &  pa  R  \s,anc,  tnem^ 
111  P  111.  p.38,  &  LEEUWENHOECK 
anat.  &  cont^  11.  p.  26.     ic.  2.     &  DlE- 

MERBROECK    p.  lo^.&adi 

4 
«Inae  edu6la  fila  memorantur  in  Ph*  trans. 
ahr,  11.  p  171.  tum  in  americano  glire 
SARRAZlN.M^w.^^/'^r/a;//.  1725.^.484.. 
Porro  haec  fila  habet  FANT-  ( InmanuJ.) 

V   3  WINS-i 


31(1        SEMINiS  MASCULINI 

tunicam  ,  in  epididymidem  \  &  in  fepta 
membranofa  ,  qu^e  cellulas  formant.  Pars 
autem  hujus  fanguin.s  non  rubra  ,  in  ipfum 
tcfte  n  tardo  motu  delata  ^  dividitur  in  glo- 
mcriCS  RvyscHiANA  arte  evolutos ,  adeo 
minutos ,  utnunquam  microfcopio  aut  fi- 

nem 

WIN5L0W  n*  487,  &  KiNG    Vhil^  trans^ 

«i     52.    io    ariete     vcro     LEEVWEN- 

HOECK  ef.  phys.  XLl.f.4,p.  308.  in  le- 

ftudine   MORGAGN;    Aa^v^  IV.    p.  4. 

Sed   ^nte  omnes  ,,  vafcula  aranearum  ic- 

larum  fimilia  c^'  iHrcca  in  tefte  fparfa  di- 

^itTHEOPHlL  US  PROTOSPATHA* 

JRIVS   iie  hoTt:.  Jahr^  L,  V.   p.  903.  cd.- 

^abricianae.Sc  ad  finerr  edit,MCRELlA- 

*NAE :    cademque  ^efcripfjt   ,    &   crifpa 

ciTe,  capreolsra  ,  rad  cesque  Cf  ididymidia 

ARANTIV^   obs.  XXXV!.  p.  lou  pilo- 

Tamque  lubftamiam  tellis  di>u  Ci^BRO* 

LIVS  in  ohjern}^  p,  86.  ed*  galh  addidit*» 

guc  hasfibras  cavfs  efe  FL/ZZONVS 

p.  ^2.  &  absque  doftore  invenit   FRAN- 

CVS  anno  1673.  ^  ^.  ^**  fibras  prouni« 

co  longiffinno  csnale  habuit  BELLINVS 

U,  aeftimavit    4800.    longitudinibus   teftis 

jionevoluti  Frof.  XL.    &   mcniRi,  hanc 

iententiam  ALBINO  placuifle,  uti  chey" 

l^^O  ne^  theory  of /ea^vers  p.   75.  Verum 

TCtardatio  inde  incredibilis  fcqueretur,  ut 

tot  ad  minimum  trunculos  efTe    videatur, 

inflexos  &  in  ie  ipfos    rctortos,  quot  fe- 

ptula  funt.     Caetcrum  non    f  ftiloia  ,  fcd 

inftar  arundinisfpongiofa  fub^antiafarta  e^e 

fila,  BORELLl  conjcaura  eft  Pr#/».  167, 

jquod  liquorcm  prefTa  non  deftillent.  Prae» 

^er  has  6bras  carncm   pccnliaTcm  «  tefti 

trii 


O  R  T  U  S.  3.11 

aem  adfequi  potuerim<=,  aut  numerum,  etfi 
in  brutis  ordinatim  juxta  ccllulas  difponi  vi- 
derim.  Hi  glomeres  circumplicantur  circa 
quamvis  cellulam  ,  nempe  ut  vocc  utarma- 
thematica  ,  in  rainimum  fpatium  rcducun- 
tur,  quod  poflibileeft,  atque  adeo  motum 
fui  humoris  potentiflimc  retardant ;  ultimo 
vero  terminantur  in  canales  abfciflbs,  hian- 
t^s  ,  qui  rorem  fcminalem  in  cellulas  de- 
ftillant,  quarum  numerus  inapro  ad  mini- 
mum  eft  24.  inde  fertur  ifte  humor  per 
canales ,  lingulae  cellulae  proprios ,   qui  ul- 

timo 

tribuerat  PLAZZONVS  p.  32. 
Glandulas  vero  in  fine  vaiculorum  femi- 
nalium  conftituerunt  TIMOTHEVS 
CLARKE  P/?i/.  trans.  n-  35.  &  MOLl- 
NETT VS  p.^  T  5.  &  DIEMERBROECK 
p.  109.  &  VENETTE  p.  6.  &  paren^ 
chyma  vocavit  COLLLnS  p.  524»  fed 
in  pifcibus ,  etiam  la£les  ex  glandulis  fc- 
cerni  idem  addit  p-  549*  MERY  VS 
vero  ,,  in  virili  tefte  bullas  numerofas 
lympha  coagulabili  plenas  vidit  HiJ^»  de 
VAcad.  170^.  n.  7.  Sed  re,a<;  EDMVN- 
DVS  KlNG  teftem  folis  vafis  confici  ad- 
firmavit,  &  ibidem  GRAAFIVS  ,  & 
RVYSCHIVS  Ues.  IV.  n.  59  &g.  ME- 
RYANAE  vero  hydatides  in  cellulofa 
fabrica  ,  uti  alibi,  potuerunt  generari. 

c  Arteriae  feminales  DCXLI.  not.a  per  albu- 
gineam  repunt  capreolatae,  deinde  plurf- 
mis  locis  penetrant  .  GRAAF  T.  IV.  f. 
2.  c.  c  CASSER.  K  c.  T.  13.  f*  5.  & 
cum  cellulofaaliquadefcendunt  admedium 
tellis  axin,  confer  et*«m  RVYSCHIVM 
V  4  Ibeu 


312        SEMINIS  MASCULINI 

7hes\  IV.  n.  %i  ibique  repleri  pofTunt 
MONROO  p»  264.  Hi  rami  videntur 
efle,  qiios  aitLEAL  radiatim  ad  centrum 
t€ftisabirep^35,  39»  40. 10 1.  iwjtnusque^ 
quos  pro  vafis  defcendere  ab  infjma  tellis 
tunica  Li  NDENius  vidit  K  c.  Haecpla- 
na  cellulofa  fecant  axin,  parallela  inter  fe, 
Zc  inftar  feptorum  adparent,  quaepulpam 
ordinant,  &  in  fafciculos  dividunt ,  inter- 
pofita  vafculis  ferpentinis  g  r  a  a  f  l.c.p.33  .f. 
4.5,  quam  tamen  iconem  nimis  regularem 
efle  re6le monet  swammerdam  Prodr,  p. 
8,  uti  pariter  reprehenfionem  meretur 
BlDLOl  kon  T.  46.  f.  4.  Dcinde  haec 
fepta  KEiLius  habet  p.  89.  winslow 
n.  484  feqq.  lieutaud  p.  330.  & 
inprimis  LEEUWENHOECK  ep,  phys. 
XLl.  f.  4.  &  fere  eodem  modo  fua 
vafa  feminalia  pingit  DATHIRIUS  l.c. 
f.  4.  5.  ut  quivis  lobulus  epidymidem  fub* 
tiliffimum  exprimat.  monrous  hasmem- 
branulas  non  vult  e/Fe  nifi  vala  ,  p,  264. 
verum  nimislatas  effe  manifeflumeft.  Ipfae 
arteriolae  comites  venas  habent ,  in  quas 
liquor  injedus  recipitur,&:  videntur  edere 
tamquam  excretorios  dudus  vafcula  fer- 
pentina ,  uti  in  renibus  cum  arteriolis  fi- 
llulae  BELLINI  continuantur.  lis  certe 
filisramosinpertium  RUYSCH.  Lc.  quos 
BIDLOVS  ,  {td  vereor  ex  imaginatione, 
delineavit  T.  XLVl.  f.  4.  Haec  autem 
filamenta  ferpentina  procul  dubio  femen 
fuum  tradunt  epididymidi.  Nam  graa- 
Fius,  dudu  defercnte  in  cane  ante  coi- 
tum  ligato ,  vidit  tefticulos  prius  incon- 
fpicuos,  femine  turgere  totos  p.  30.  39. 
Et  MORGAGNus  in  gallo  argentum  vivum 
ex  epididymide    vidit  in  tcftem  venifle  , 

Ep. 


O  R  T  U  S.  313 

Ep,  XX.  n.  2S.    Deinde  m  glire  naanifelb 

fila  craflefcentia    in    epididymidem  con- 

trnuari,  legitur  in   phil.  trans.    abr. 

II.  p.  871.  a  quafabrica  necjue  glis  muf- 

catus    recedit  Hiji*    de   PAcad.  1725.  p, 

484^.  eamderaque  in  <?/>5^>7aw  mexicano  ma- 

nyfcfliffimam  e(Ie  c  o\v p  e  r vs  teftis  ell  PhV^ 

trMbrW.^.'},  3  2.in  caudifona  vero  viperar  y  - 

SON  ib.ll.p.  805.  &intelludine  Paristni. 

Sed etiam  aristoteles  vidit,  animalinm 

teftes  multo  majores  effe  eo  anni  tempore, 

quo  ad  venereirincitantur,  de  gener.  anim, 

L.  I.  c.  J.  c^  hip^,  L.  3.  c.    I.    maxime 

gallo  L  XI    c.  9.  in   quo  femine   plenos 

vidit  BART HOL.  h.99.  Cent.  L  Quae- 

nam  vcro   via    fit  ,    qua    femcn  ex   tefte 

epididymidem  fubit ,    id  autera   arduum 

eft  didu.  RIOLANUS    p.   159.  &  AR- 

CHANGELUS  p.  17^  &  SPIGSL1U3 

L.  8.  C.17.  &  LAURENTiUS  L    VII. 

C.3.  fed   evidentius   GRAAFIUS,  &  in 

homine  &  in  ariimalibus   ex  ultimo  fine 

cpididymidis  ait,  quinque  velfex,  feptemve 

p,    31.    f.    1,    tenerrima    vafcula      per 

albugineam  defcendere,    quae    femen  ex 

tQ^t  reforbeant.     Non  dilTimilia    swam- 

M  e  R  D  a  M  I V  3   habet  «0/.  ad  prodr-  p.  9. 

RvyscHivs    Thes.    IV.      n.    8.   wins- 

Low     n.     488.     &     lievtavd     L  c. 

qui    tamen    hos    (runculos    ex      corpbre 

HfGHMORI    aiunt   adfcendere  ,  in  eo 

fimiliores  DATHfRil:    &   fatis   fimilia 

funt,  quae   ex  vitulo  lindenivs  refert 

p.  264.  nifi  quod  dubius  fu,    num  vafa 

fmt  num  flbrae:  Deinde  in  teftudine  pel- 

lucida  ex  tefte  ad  epididymidem  vafcula 

ire   vidit  MORGAGNUS   Adnjers.  IV. 

p.  4.     Ego  bis  exquifite  fcparando  epidi- 

V  5  dymidem. 


3^4        SEMiNIS  MASCULINI 

timo  confluunt  in  duflum   highmoria- 
NVM  ^y  &  ex  hujus  dudus  contorti  redu- 

pli- 

dymideni,qui  cellulofa  tela  ardle  ad  teftem 
revincitui*,  lubflava  vafcula  pellucida  dis- 
fcidi,  quae  epididymidem  cum  albuginea 
ccnjangerent,  Sed  vera  vafa  efle  non  au« 
fim  adhrmare,  ipfius  denique  GRAAFfl 
icones  haelitationem  aliquamdemonftrant: 
etfi  omnino  rationi  conlonum  efl:  „  in 
cam  partem  epididymidis  femen  inferri, 
cajus  vafcula  minima  fint  :  Hinc 
jninas  GALENo  credo  ,  qui  multas 
fifl:ulas  fcmine  plenas  ex  epididymide 
ad  teftem  venire  absque  ullo  dubii  figno 
ait  Ij.\  .  de  femifie  y  &  ante  eum  ARI- 
STOTELl,  qui  isag,  anat.  c.  z6i 
cadem  dixerat ,  craflbsque  efle  eos  poros 
addiderat,  Deinde  VESALIUS ,  ad 
principium  duftus  dcferentis  albugincam 
foraminulis  patere  dixerat,  p.  641.  646* 
&  canales  ire  obfcuros  p.  644.  Verum 
priora  nimia  funt ,  pro  du6lulis  pcne  in- 
inviflbilibus  ,  foraroina  vero  negat  dom. 
de  MARCHETTis,  &  aquam  adfirmavit 
in    albuginea    coptineri   comfi    anat,    p, 

39- 
d  RIOLAN VS  lineam  fibrofam  a  tunica  tc- 
His  non  feparabilem  dcfcripferat  p.  159. 
DeindeHlGHMORVS  /^etWALAEVS, 
fiBLASlO  fides  in  VESLINGIVM  c  6.) 
in  medio  tefte  corpus  obfcure  aut  minime 
cavum,  per  medium  teftem  ire ,  albugi- 
neam  perforare  ,  et  epididymidi  inplan- 
tari  dixit  ,  femenque  eo  adferre  p,  91.92. 
T.  XI.  f.  I.  g.  g.  h.  Vafa  etiam  gemina 
parallela  pingit,  huic  du£lui  inferca^.^o^. 

quos 


O  R  T  U  S,  S15 

plicat*^onc  generatur  epididymis*  Totuscr- 
go  tcftis  exterius  quidem  fanguire  rubro 
(ibvdaiur  ,   pulfatur ,   &  feirjcn  coquitur : 

norx 

quac  arterias  vcnascjMe  cffe  putavit ,  uti 
cx  GLISSONIO  appnrec  dehepate  p.4i6, 
&  WHARTONO  /Jaenozr*   p.  196.    Po- 
ftfa  CLAUDIUS  UBERIUS  ,  qui   ro- 
men    fuum    fecit     V/^DLIJ     DATHI* 
RJI    BONGLARI     (  MORG.  epiji  I. 
p»  77  /  foft  feblervationcs    fadtas  in    do- 
Hio  BORELLI  Prcp.  166.     f  qui   AV- 
BERIUM  vocat  )   in  folio ,    qtoa  Flo'» 
lentiac    cditum  ,    deinde  ^ransalfionibus 
nnglicis  infertum  fuit  n.  42*   dudum  ex 
apro  pingit,  fere  fimilcm,  amplum,  cui 
inferantur  etiam  parallela*   conipicua,  fed 
feminalia    vafa;    plurimis     ipfum   flftulis 
in  cpididymidem   ccntinuatum  ).  c.  inter 
vafa  parallela  vcro  minimos  crifpcs  intcr- 
poni     ^eminalcs     cirrhos       Esdem    fere 
klNGJI  dcfcriptio  cft  !.  c.     quj    micro^ 
fcopio  ufuseft,  &  icon  BlDLOl  T.xlvi. 
f.  2.    eadeiTiquc  ie  vidiffe  FANTONVS 
aiuaor  eft    p.   i68.      Tandem    LEAL 
LEALIS  du£lum  defcripfit  fimilcm,huic« 
que  infertas  artericlas  alias  a  prius  didis 
p.  102.86.    ex  quibus  liceat  in  du£lum 
cxprimere  album  femen  86.  parallelavc- 
TO  vafa    fanguinea  tacit ,     &  vafa  femi- 
nalia      inordinata,         Olorinum       vera 
corpus ,    album ,    inacqualiter  crafTum  , 
denla  fad^um  roembrana  ,  p.  91.  92.  five 
dudlum   communem   per  medium  tt^tm 
irc  IDEM  T  J.C.CC.  atquc  undiquc  cx 
vafculis  feminariisminiroisiJ.  i   quae  glo4 
meres  illos  efiiciant  p.  94.  teftisque  par« 

tenqi 


j I S        SEMiNIS   MASCULINI 

non  vero  ex  rubris  vafis  fecernitur  ,  fed  cx 
canalibijs  minoribus  5  quam  qui  recipianr 
fanKuinis  globulos  ^  cinereum  vero  femen 
fecernant. 

ucxxxxv. 

tem  maximam  p.  97,  femen  rccipc- 
re ,  paulatim  gracilefcere  eundo ,  & 
an?,uftiori  fine,  fed  unico  E  in  epididy- 
midpm  profunde  fe  infinuare  ,  ibi  medio- 
cris  ftyli  capacem  ,  p  99,  idque  conftans 
efle  90.  9 : ,  Omnia  ex  ariete. 
Haec  in  univerfum  fabrica  in  quadrupedibus 
obtinet,  equo ,  tauro  ,  GLISSON,  de  hep, 
p.  415.  verre  IDEM  &  PEYERVS 
ohfer^,  p,  36,  cervo  canadenfi  PARISI- 
Nl.  fn  cane  &  du6lum,  ct  inferta  vafa 
feminalia  PEYERUS  vidit  obs.  31,  In 
liooiine  admittent  cavum  canalem  MOl- 
NICHEN,  apud  BARTHOLlNUiM 
Epifl.  87,  Cent.  11,  autoptes,  &  SWAM- 
'MERDAM,  fed  plures  cavitates  frodr. 
^.y  et  GARENGEOT,  L  cJl  p.12.  & 
alii  nihil  quidquam  decodwbitaverunt.  Sed 
inhomineobfcuriorem  efte  DATHIRIVS 
quidem  faffuseracLEALautem  ncrveaead- 
texi  hoc  vas  ieminale  p,  104.  reliquaad» 
firmaverat  fimilia  efle.  Deinde  HIGH- 
MORVS  ipie  corpus  fuum  cavum  ©fle 
non  fuftinuerat  adfirmare  ,  &  ca- 
vum  t^i^.  negavit  HORNE  prodr*  p.  5. 
DIEMERBROECK  p.  ii?..  TAUVRY 
p^  164,  WELSCHIVS  T,  51.  Reae 
ifti  ,  corpus  enim  adnatum  albugineae 
in  homine  adefle  videtur  ,  etfi  hanc  rem 
non  fatis  perlpexerim ,  cavum  vero  efle 
non  videtur.  Habet  etiam  WINSLO* 
WVS  n,486,     nucleumquc  teftisvocat, 

ttim 


ORTVS.  319 

DCXLV. 

■Vafa)  Credibile  eft,  totum  teflem  ar- 
teriae  fpermaticae  produftionem  efle.  Ob- 
jefiionem  praevideo,  arteriam  nempe  fe- 
minalem  ad  tcftem  valde  exiguam  rationem 
habere.  Verum  eadem  in  cerebro  difficul- 
tas  eft  ,  nam  etlam  ibi  artcriae ,  quae  ad 
cncephalon  veniunt,  pro  ratione  lantae 
niolis  meduUae  &  corticis  exiguae  funt :  5c 
perinde  parum  eft  rubri  languinis,  quoc^  per 
ea  va(a  ad  cerebri  medullam  venit.  (  cod.  ) 
CESN.  hoc  cum  cercbro  communc  habete, 
quod  &  in  tefte,  &  in  cerebro,  eb  depofitarm 
tunicam  mufcularem  rami  truncifi  magna 
proportionc   maJQres  lint. 

Para  - 

tUm    LIEVTAVD.    p.  350.     et      MONROO 

1,  c.  p.  264,  Sed  GRAAFIVS  homini 
glirique  omnino  nullum  efTe  adfirmat  p, 
32.  inque  reliquis  animalibus  f  irmamen-f 
tum  vsrorcm-O^minglinm  efle  credir 
a  Tcftes,  dc  qaibus  ha£tenus  di£tum  eft,  pene 
ovales  func,  acatiQri  vertice  luperne  ex- 
tcrius  ijC  antcrius  podto  eustach  T^ 
Xll,  f  ^,  w  i  N  s  L  o  w  1  V^  «c  4  ^  ' .  ^u* 
tamen  tcftem  ma^is  inclinatum  defcribit, 
obfequcate  lieutaud  p^  3;<^,  ^ 
MONRoo  p^  265,  quam  quidem  mihi 
vidctur,  vel  in  vivo  admitti  pofte ,  vel 
confcntirc  cxperimentum  in  cadiverc: 
Obtufus  vero  finis  teftis  inferius  interius  8c 
pofterius  ponitur  eust  l^  c,  w  i  n  s  t^ 
atque  adeo  non  fiunt  cx  fcmi  -  e  lipli 
circa  axin  revoJuta  ,  uti  cheyne  neTV^ 
iheory  p,  ;i.  Siniftrum  teftcm  ,  tn  cx 
ccrra    obfcrvatione  ,     majorcm     faciunt 

R  I  OL 


3i8     SEMINIS   MASCULINI 

Paraftatam  *  fr^ji.j  In  homine  alia 
quam  in  brutis  fabrica  eft.  RuYsCHivs 
primus  demonftravit  ,  quando  tcftis  huma- 
nu<;  fufpenfa  manu,  &  levi  vulnere  pertun* 
ditur,  in  nervea  tunica,  ita  ut  vix  adtin- 
gatur>  tunc  fubftantia  invcrfa  membrana 
extrovertitur  ,  tellis  vcro  aqua  pura  con- 
cutitur  ,  ita  tufbidam  fieri ,  hanC  effundi 
debere,  &  no^am  adfundi,  agitari,  fic  re- 
pet^to  elui:  ita  teftem  abire  in  mera  vafa, 
quae  Hu6luando  phialam  rcpleant.  App?^-^ 
rct  aliam  hominis  ,  quam  brutorum  tefti 
fabricam  cfle  Hic  fubfiftit  indago  humana  i 
neaue  cnim  injeflio  aliquid  demonftrat, 
quae  in  involHcris  manet.  Id  autem,quod 
eloendo  de  tefte  perlt ,  id  etiam  pars  fub- 
ftantiac  cft  ;  verum  quid  fit,  id  quidem  ne- 
fcimus.     Porro  in  hominc  nuUurn  mjgh 

MOI^l 
RlOtANVS      p,   I<5o,     MOtlWETTVS     f^ 

%\c  LiNDFH  fhyfiol^  p^  270  Scd  crcdam 
fatilius  H.  F  A  B  R  »  C  I  o  ab  A  Qji^  a 
!b  K  N  T  K,  facpe  quidem  inaequales  effe^ 
lcgem  vero  ,  utcr  major  3(it ,  non  ob- 
{crvarc. 
b  Epididymis,  quem  iret^ct^eiTct<:  aristoteles 
dixit  Jfag^  anat,  c,  14,  &  a  vafe  defcrcnte 
^ALEN  vs  diftinxit  de  femmelc.t.ubiquG 
vero  eo  retulit  nomine  v  e  s  A  l  1  v  s, 
oTtnino  multa  cum  co  vafe  communia 
habct^  Totum  primo  corpus  ad  icftcm 
conplanatum,  &  cavum  cft  v  e  g  A  l  l^  c. 
•wiNsL,  l^  c,  n,  4  i-  8c  ex  vesalio 
GRAAFivs  externc  vero  convexum 
Tcftis     fupcrficici     poftcriori    v  e  s  a  t, 

p.644..     L.   V.     f     IJ.     BVSTACH.   f.  f. 

adhaerct,   1.  c.  cxterioff    a   fuiomo    ad 

ifiMim 


ORT  V5.  319 

MORi  ^  corpus  eft,  quo  laterales  cellulae 
album  femen  emittant,terminatum  in  epidi- 
dymidem  :  fed  quinque  vel  fex  loco  unius 
canales  ,  qui  conjundti  a  teftis  fuperficie 
ad  epididymidem  veniunt.  Adparet  fabricam 
in  homine  intricatiorem,  &  longiorem  li- 
quoris  moramefle,  Nunc  epididymis,  corpus 
cft,  quod  extus  gibbo  tefti  per  totam  longi- 
tudinem  infidet,  &  per  eamdem  m^mbra- 
ram  conneftitur  ,  qua  difibluta  a  tefte 
ieparatur.  Incipit  ab  angulo  teflfs  obturo,& 
iinem  facit,ubi  corpus  pyramidale  a  tefte  ad- 
furgit:  RemotismenibraniSjtoiusepididymis 
in  cincinnos  diflilit,  &  in  aquamaceratus  vi- 
gecuplo  fe  ipfo  fit  longior  d,  Eft  adeo  vas 
excretorium  teftis  varie  intortum.     Recipit 

par- 

imum,pcr  nicdium  fere,ut  exterius  vafis 
Ipermaticis  adjaccat,  evst  1  c  vesal. 
64^.  parallelus  oricnti  defcrenti  du6lu 
BvsT.  l.c  Cum  teftc  cohaeret,  tum  al« 
huginea,  qua  obvolvitur  ,  uti  veficulam 
biiis  cxtcrna  hepatis  membrana  conpre- 
bcndit;  tum  laxa,  fcd  multa  cellularum 
fibrarum  fcrie  firmiter  in  extremis, 
V  E  s  A  L.  p  64^^  iu  mcdio  laxius 
L  1  N  D  B  N  phyJi$K  p,  267  Initium 
inulto  craflius  eft,  in  parte  anteriori 
lupcrioii  tcftis:  inde  defcendit  gracils- 
lcendo  ad  imum  teftcm  vesal  ^64.^. 
&  ic.  cit  utcunque  e  u  s  t  1.  c  g»^  aaf 
T.  1.  f  2.  3.  atque  in  ima  ,  poftrcma 
partc  recurvatur ,  paulatimque  laxior  iu 
deferentcm  du6bum  abit  fupernaque 
tcftis  rcpctit,     vesal,    p  643,  64      8c 

i  C.  A*  B.  H,  I.  SVST,  l^  C.  QR  A  AF  1.  C. 

Uaum 


320    SEMINIS  MASCULINI 

partem  arteriae  fpermaticae  tertiam;  veruin 
an  ea  ibi  aliquid  fcparet,  non  dixcrim,  etii 
probabile  vldeatur.  Hic  eft  fedes  diroruni 
Jymptomatum  «,  quae  in  tefte  vencreo  ac- 

cidunt 

c  Vnum  continuatH777y  In  textu)  Fabrica  interna 
repkndo    dcmonftratur ,     fi   mercurium 
per  vas  defcrens  Icnte   inniiferis,     Tunc 
cnim     vidctur  vcrmicularis    vafurum     a 
multa  ccllulofitate  in    unum  fasciculum 
colledlorum    ftsciculus   efle  5  ut  ea  vafa 
xninima    ifint  in    parte    teflis    fuperiorij 
pauiatim    latiora    fiant  ,  &:   ibi    latilTima 
fint,  uln  paulatim  la^aiis  fpirisangulisque 
plicarum  h€th  obtulioribus   in  va?    defi- 
rens   degenerat     epididymis.         Quando 
vero  ,     a    vife  defcrente    initio    fa6^o, 
difre<flt€       vinculis       cellulofis        difToI- 
vitur  ,  adparet,     non  multa,    fcd  unum 
vas  efle    infiniiies     intortum  riolan. 
p.    165.    CfRAAF.    p,  3f.    Conf  T»  ^.  f, 
i.  1.  f.etfi  ©X  brutis  fint^Sc  CHESELDENi. 
anat.  ed.  Vl  p*   16^,  &  apprime  credibile 
Cil,  eadem  fe  porro  ratione   etiam  extrc 
mitatcm  huius    vafis  fuperiorcm  habere, 
quam   nemo    facile   refolvcrit,  uti  nnnc 
video  ne  replevifTe  quidcm   monrovm 
p.  165-.  Ravivs  tamen  multa  ,   &  ana. 
flcmofibus  conjundla    vafa   efTc  credebat 
It.    angl,    p,    114.    Glandulofam   feccrat 
fallopivs    o^ferv,    anat.    p.   187.  ob 
has  ipfas  fefpentinas  flexiones  obiter  in* 
fpcCras» 

c  DCXLIV.  not  d. 

d  Graafivs  ad  quinque  ulnas  longitudinem 
aellimat  p.  ^f.  In  telludine  ad  14.  poh 
lices  eduxerunt  parisinu 

c  FrequentifTimc  tamcn  ipfc    teftis   in  fcirrhi 

natu- 


O  R  T  U  S.  3Zi 

cidunfi  In  hoc  enim  frigido  &  intricato 
loco  venenum  moratur,  &  fanationem  vix 
admittit. 

Deferem^  )  Ubi  epididymis  definitjibi  in- 
cipit  vas  ejaculatorium,  pergitque  ad  os  pu- 
bia,   Id  fuperfcandit  &  ad  veficulas  feminales 

venit. 

naturam  abit,  aliquando  eartilagineam,  & 
pene  ofleam.  Vxio,  imirjenf^e  molis  car* 
tilagineum  ruysch  Thz[,  IX.  n  fi. 
cum  ieone,  aliamque  blasii  obfcrva- 
tionem,  Sc  raaflam  carneam  albam,  cui 
pro  ccntro  globulus  ofTeus  erat  hifl.  dt 
tAcad.  1704.  n.  2.  atque  dioni  s  p  :?f4. 
Scbum,  pilos,  materiem  offeam  in  tefte 
hcrniofi  schaarschmid  Berl  Nachr, 
1740.  n.  u.  Ofleus,  duriflin^us  tefl:is,  6c 
incentro  gelatina  e  n  c  Cent  1.  obf.  50. 
f  H  E  R  o  ^^^^g^  y  G  A  L  E  N  o  Sc  an< 
tiquitati  a"pprune  notum  ,  pororum 
craflTorum  nomine,  qui  a  capite  teftis 
venirent,  le  flcderenti  redirent,  gcnitale 
adirent  dcrcripti  ab  arstotele 
Hiji,  111  c.61.  jfag  mat.c.  i.ortonim  ex 
cpid"dyrntde  Oritur  hoc  vasabimo  teftc, 
adfcendit,  parallclum  8c  contrarium  epidi- 
dymidi  EUST  1.  c  &  intcritts  pofterius 
WINS!  OW  n  fov  adjicens  vafis  f«- 
minalibus ,  eorumque  comcs  ad  anuluni 
venit  abdommis :  EUST  T.  1.  1,  c  f  i.^, 
Ibi,  femper  retro  peritonacum  VESAL. 
p,  644..  defertis  vifis,  pergit  introrfum 
&  trans  vafa  lliaca,  deinde  rrans  arterias 
umbilicales,  transquc  uretercs  propiores 
veficae  fivc  antcriores  EUST  l  c  Sc 
f,  7.  VESAL.  iz.  it  d  venit  in  pelvim 
intcr  vcficam  ,  rectumque  inteftinum, 
T«m.  V.  X  tuac. 


32Z    SEMINIS    MASCULINI 

venit.     Hlnc  intelligitur  ,  quare  vulnus  ad 
antcriorem  offeam  pubis  partem  iEiflictum, 

homi- 

tunc  vicinum  conpari  defcendit,  I  IEU« 
TAUD  p.  355.  mutata  porro  diredtionc 
petit  antcriora  transvcrfum,  tc  latefcit 
oundo  CASSER  L.  iHU.  T  i^.GRAAF^ 
T.  VI.  f,  I.  X.  T.  Vll.  LlEUTAUl-i  1  c. 
LEAL  f.  2>  CLARKE  PhiL  trms.  n. 
35*.  i,  I.  2.  Tandeni  in  ima  ,  anteriori 
facie  vcficac  conver^endo  paulatim , 
EVST-  f  3.  veficuks  adtingat.  Vide  rcli 
qua  DCXLVlli.  Ubiquc  pulpofum  cft, 
duriusculum,  cavitate  pro  rationemcm- 
branarum  percxigua  WINSL.  n  fi 
ut  nullam  vel  obfcHram  p  64.S.  dixerit 
liabere  VESALIVS,  uti  nullam  tribuit 
epididymidi,  8c  inter  omnes  dudus  ex- 
cretorios  pro  ratione  diameiri  ininima. 
Scd  plicatum  inicium  eft  ad  teftes 
WINSLOW  n.  fo  9.  U  amplius 
GRAAF.  T.  |.  f^  T.(cx  cane),  plicatusque 
£nis,  (jua  veficulae  accedit,  parallclus, 
interior  (  vide  icones  fupra  citatas  )  6c 
fimilis  veficulac  RUYSCH,  Thef  X.  n. 
J65.  niDLOQ  T  XLlV.  BARTHOLIN. 
de  dmfhr,^.  iii.  WINSLOW  1  c.  £c 
!.  c.  quam  partcm  tcftcm  fccundum 
dixit  V  A  R  O  !  1  V  S  ckrefol  an  p.  B7. 
CHE^ELDFN^VS  vero  non  bcnc  lcves 
pingit  T  XXVl.  n.  5.  5.  aequc  bcnc 
dilatari  ne^at  L  E  A  L  p.  1  i  S^  Hoc  idem 
cft,  quod  glandulofam  medullam  vocat 
WHARTON.  p,  107.  Media  pars  totii 
fimplex  ,  tcres  cft  ,  &  ibi  maniteftwu 
pulpofa  caro  inter  duas  mcmbranas  cftc 
vidctur,    yafa  habct  ab  hypogaftricis,  um- 

bilicalL 


O  R  T  U  S.  S25 

hominem  fterilem  reddaf  haec  cnim  vala 
difcindi  neceflecit:  Porro,  quare  magnae  ad 
os  pubis  inflammationeS)  fuppurationcs,  tu- 
mores  orrmem  in  generando  virilcm  magna- 
Dimitatem  auferant. 

Os  pubis)  in  ipfo  fceleto  duae  Icnitet 
excavatae  glenae  adpareat,  in  quibus  vaia 
2d  teftes,  &  a  tcftibus  decurrunt. « 

DCXLVh 
2CXI.)  Hos  primus  graafivs  *  addi- 
dit ,  non  vilis  EUsTAeHii  tabnlis,  guibus 
prius  traditi  futrant  ,  cum  priores  anato- 
Hiici  tel^'s  nervos  unire  ex  imo  abdominis 
plexu  deduxillcnt.       Fueiunt   tamen    nter 

anti- 

bilicalibus  rJCLVT.qualia  per  fubftantiam' 
hujps  dud^us  cuntia  pin^it  LEEUWEN- 
HOFCK  epift^  phyf  XLl.  f.  i,  tum  a 
fpermaticis ,  earuu^que  trunculo  tefteni 
propric  adejnte 

B  Hunc  transitum  habet  CASSERIUS  T, 
Vlil.  T.  XI.  XII.  Sr-d  omntno  duaus  de- 
fcrens  fatis  multa  p'*ngucdine  ab  oflo 
pubis  feparatur ,  &  glena  offea  potiii^ 
ad  vafa  Iliaca  pertinet,  quae  interius, 
pofterius  adjacent  tuniculo  fenainali , 
MONROO  of  the  b0nei.  p,  iz8.  etfi  ad- 
tribuat  vafis  fpermaticis  COLUMBVS 
p.  38.  U  alii. 

a  Nerri  teftis  alii  funt  a  lambali  plexu  fupre-» 
mo,  quc? ;;  norainc  XXI  pari>'  inrclligit 
YE8ALIVS  p  64.1-  Ego  potius  a  tertio 
lumbalium  reperio,  ex  eodem  trunco  cx\x* 
rali  anteriori  oriri,qui  vafa  femoralia  coini-. 
tatur.  Hi  cxterioribus  partibus  inpoiidun- 
X  *  tn 


3f4      SEMINIS   MASCULINI 

antiquos ,  qui  fufpicati  fint  ,  annon  alii 
aliqai  nervi  a  ccrebro  ad  teftem  venircnt, 
waximc  cum  hippocrates  *  de  cfFoe- 
KrinatisScythisdixerit  ,,  nervosaliquos  poft 
jiures  decurrere  ,  quibus  inuftis  vis  genita- 
1  s  peren.  Verum  per  accuratas  inqulfitio- 
ncs  nihil  hujusmodi  adparuit. 

Hi  nunc  ncrvi  ad  teftem  vcniunt  cum 
vafis  ,  i)ti  in  corde,  nam  teftis ,  uti  cor  m 
capfula  fua  liberc  fufpenditur.     Ab  iis  ner- 

ViS 

uatur    iisuTAUD  p  ijz.  Habet  ctiam 

EUSTACMIVg  T.   XIX.    SC    XXL    WINS- 
LOWlll.     n.    IJf.     176      VIEUSSENS    T. 

XXVlli.  n.  17* 3f.  Hi  addunt  fe  trunculo 
vaforum  $  ubi  per  peritonaeum  exeuu£ 
VKsAL,  1.  Alii  vcro  a  plcxu  rcnali  vcni- 
unt  ,  vafaque  comitantur  a  renibus 
wiN  SLo  w  IV.n,  fS;,  vieussens, 
LiEuTAUD  p.  552.  &  ii  tcftem  ipfurn 
adcunt-  Hos  o6):avo  pari  adlcribit  v  e  s  a- 
iivs  1.  c,  8c  plngerc  vldctur  T,  XVll, 
EusT/.  CHivs,  GRAAFivs  nlhil  habcc 
quod  a  prlorlbus  non  acceperit  p  14.  Locus 
autcm,  quem  cltat  PRAECRPTOR  cjc 
VIEUSSRNIO  T.XXlll,  11,81,  8i,per^ 
tlnet  ad  tefles  fcmininos,  HI  ncrvi  Inter 
cpldidymidem  8c  vas  dcfcrcns  cum  vaiis 
dcfcendunt  EUSTACH.  T,  Xllt  5-,  &  una 
albuglneam  perforant ,  mternaque  vafa 
fequuntur  V/HAKTOl^.^denogr^  P.»9> 
LEAL.  p-  QT-  mlnus  tamen  Ibl  confpl- 
cai  DlEMILRBROSiCK:  p  1 10.  ut  allblla 
vifcera  dlfficlllimttm  cfl  nervos  pcrfcqul. 
h  Dc  nervls  non  rcpcrlo  Vcnas  retro  aurcfi 
dicit  HIPPOCRaTES  ,  quae  via  fint, 
per  quam   fcmcn  a  caplte  ad  tcHcs  vcnlat 


O  R  T  U  S.  3^5 

vis  fii  fumma  tcftiam  fenfibilitas;  Fcrocis* 
mos  tauros  vidi  ,  qui  tradtu  tefte  continuo 
animo  Imquerentur  «• 

DCXLVII. 

Finulae)  Harum  duo  genera  funt»      Pri- 

mum    arteriis  refpondet  ;    eae  vidcntur  ab 

exteriori  n  cmbrana  ttftis  ,    ih  epididymi- 

dcj  &  ab   iuternis    feptis   venire  :    &   ea« 

funt ,  quaepcr  venam  icminalern  rcplentur, 

qnando  ceia  deorJum  inp.liitur  ,    fae[  c  non 

difficulter ,  quod  valvulis  cae  vcnae  in  ali- 

quibus  fubjeMls  dettituantur  :    per  cas  crgo 

aliquac  venulae  in  menibranis  h  interna  te- 

ftium  carncieplentur  *. 

Lymphatica)  2.  Qijando  teftcs  denudan- 
tur,  &  nullum  tamcn  adparet  vas  lympha- 
ticum  ,  tunc  vero  teftis  in  aquam  tepidani 
ieponitur  ,  &  per   24.    horas  maccratur  \ 

inox 

^«p/    y^m    ttf  J.   ct    i9  ctre  /n^.  ^ 
hc. 

«  Notiflrimum  cft  convulfiones,  ipfosque  teta« 
ao$  a  conprcffis  teftibus  facile  fequ».  \i% 
oplfthotonus,  fpasmusquc  cynicus  cx  hcr- 
niae  operatlone  s  k  e  s  l,  1719,  p,  9^^ 
^liud  exemplum  WEPFEl^VS  habet  di 
cicHt  aquat  p.  lor.  cc  coavulfionem  ma* 
xlllac  nterlorls  a  tcftc  lacfo  D.  de  jMAR- 
CHETTiS  comp.  Mnat/jp,  ^1,  Quadruplo 
plurcs  quam  rafa  neryos  fac*c  WHAR.* 
TON   p.  Jot.  hyperboiice. 

a  Confer  DCXLl.  noc.  k 

h  Multa  in  aninrialium  tcftibus  rcperiri  DAR* 
THOLINVS  anat.  renov.  p.aii.     Vidit 
cKiam  KOLHANS  &  TRULLIVS  apud 
X  3  SAIi 


32S        SEMINIS  MASCULINI 

jnox  totum  corpus  pyramidale  turget  lym* 
pbatirls  vafis,  manifefto  rgumento,  plures 
a  tefte  lymphatitas  venas  (e  in  corpus  pyra- 
midale  inmifccre.      Non  in  alia  parte  certe 

cor- 

BARTHOLINVM  epljl,  T  Cent.  111  p. 
7  ^  &  RUDBEK  de  -uaf  ferof  f.  nov. 
Vli.  Addidit  GRAAPivs,  onri  ct  a  vagi- 
nali,  &abinterna  teftis /ubftantia,  ubi  et«> 
iani  a  NlCHOLLSIO  sdmitrunrur  p  4.5. 
jngredi  abdonncn ,  ad  cifternaii^  chyli 
vcnire>  id  dcmonftrafte  BILSIVM  p,  z6. 
DeindeLEAL  LE 'X  LT  S  in  interna  fabrica 
tcftium  p^ngit  vafa  lymphatica,  a  du<^ 
Mighmori  cum  artcriis  transvcrfim  ad  al* 
bugincam  cuntia  f .  1 .  c  e  c  c.  p  S^; 
Sed  islymphani  volcbat  induftum  Higb- 
inori  infundi,  quod  rcpugnat  lyui- 
phaticoTura  naturae.  I  van  HO  ^  NE  in 
iuperficie  oriri,&  vas  deferensjcomitari  dixit 
frodr  ^.6.  Vidco  ctiamMURALTVM  ca 
vafa i5epctere  p.  At^  et  calamo  aequalia  in 
tefte  indurato  vidifte  CHESELDEN  iVM 
p.  171.  NUCKIVS  cx  albuginea  venire, 
plusquam  quadraginta  canales  efTc,  colligi 
in  quaruor  aut  <|uinque,  comitari  vafa 
femi«alia ,  &  alio  trunco  vas  defercnj, 
«traquo  vero  ciftcrnam  adirc  epift.  mat» 
p.  147.  «48  Demonftrari  vero  nt 
WHARTONVS  p  197-  ^  GRAAFrvs 
Bgato  funit^ulo  femioali  in  vivo  animale, 
quod  ct  DRAKE  habct  1.  c  19.  &  in 
^ipfo  homine  a  SYLVJO  oftcnfa  cffe, 
poftquam  idem  funiculus  proxime  a  morte 
ligatus  fuerat  p.  2  .  NUCKIVS  & 
COWPERVS  autem  per  v«nas  inflabat 
ad  T.  XLVL  quod  mihi  fempcr  parado- 


ORTVS.  327 

€orporis  copia  lymphaticoriim  major  ell', 
quod  in  tauro  vel  cuniculo  facile  ad- 
paret. 

eredibile)^  ^  In  animalibus  ,  quae  femen 
Bullum  emittunt  ,  &  tamen  a  tempore 
generati  feminis  in  toto  corpore  mire  mu- 
tantur  ,  videtur  femen  in  teltibus  confe- 
ftum  in  venulas  reforberi,  hinc  redire  in 
pyramidale  corpus  ,  &  toti  corpori  eas 
mutationes  inducere ,  quae  experiendo  de- 
HJenftrantur.  Quando  vero  vajonti  virc^ 
tefticuli  auferuntur ,  intaflo  toto  reliqua 
corpore,  totum  certe  ei  corpus  rautatur, 
cadit   barba  ,    vox  feminina  fit  ,    adfedtus 

cer- 

xum  fuit  Ego,  fateor ,  non  kabeo  quoa 
adciam. 
C  Vide  DCLVllL  Rem  ipfam  interim, 
five  viam  a  femine  in  corpus  pitulam  efle 
experimenta  demonftrant.  RUYSCHlVS 
mercurium  per  vas  deferens  inmifTura, 
vidit  parailatas  replere ,  et  alfqua  in  abdo. 
minc  miautiiTima  vafa  Cat.Aluf.p,  ifj. 
iicmpe  reforbentes  venulas.  Deinde  R.  I. 
GAMSRARIX^S  inad^tis  vafis  defercnti- 
feus,  vidit  lymphatica  in  teflibus  intume- 
fcere  e.  n.  c.  Vec  il.  Ann.  VlL  ehf.  ii8, 
Et  HOFMANNVS  flatu  per  vas  deferens 
ada6to  veficulas  feminalcs  ,  deinde  vafk 
lymphafica  &  du^um  thoracicum  in- 
turouifle  Vhyfiol.p.  258.  Confeiatiunr  paf- 
fim  Phyfiologi,  PASCOLVS  iJehom.  L.  5. 
p.  jo.etc  Idem  analogiademonflrat,  cum 
ftmen  mafculum  vifcidiflimum  exeat, 
talia  vero  liv^uida  nullibi  generentur 
GCXll.  fed  fiant  reforbta  parte  liquidtori 
X  4  CCLIII, 


323        SEMINIS  MASCULiNI 

animi  ipii  j:^lii ,  quam  prius  domlnantur. 
Omnia  m  toto  corpore  eadem  funt  ,  arte^ 
riae  pariter  &  venae  eaedem  :  nihil  muta- 
tum  elt,  nili  quod  illud  in  fanguinem  nunc 
non  redeat,  quod  folebat  redire.  Hinc  illa© 
pubercaiis  tempori  familiarescorporis  muta- 
tiones,  &  vocis  per  duas  pleaas  cdtavas 
defceafus,  &  pilorum  paflim  fubnata  feges» 
&  validiores  animi  adfei!:\us,  non  a  fcmine, 
quod  de  corpore  emttii  ur,  fed  a  feminc 
rcforbto  ,  per  proprias  ve^ulas  &  per  toturn 
corpus  diS' erfo  Materiem  etiam  per 
venas  injevtam  certum  eft  effundi  ir\ 
veliculas  ,  ut  circulationem  aliquam  m 
femine  cffe  certum  lit  ,  fed  tardis- 
fimam* 

Ner. 

CCLlll.  not  k.  confcr  MICHELOT- 
TVM  de  fepar.  liquid.  p.  176.  et  CCLIV. 
Hmc  femen  vcneriorum  tenue  aquofum 
LiNDEN  phyfiol  p.  176. 
d  Semen  in  animalibus  caftis  replct  paraftatani 
varicofum ,  vas  feminale,  teftcm  gale- 
Nvs  de  fmine  L.  L  nequc  tamen  nocct 
retentum  GORTER  de  ferfpir,  p.  217. 
fupereft  ut  rcforbeatur,  in  inmanem  alio- 
quin  amplitudinem  canales  fuos  dilatatu- 
rum.  Scd  haec  relorbtio  in  vencuiis 
videtur  contingere.  Nam  vcnere  tentata 
«cque  perfe^fca  ,  fiepc  teftcs  indurcfcunt, 
&  cum  magno  dolore  tumcnt  DCXLV. 
not^  neque  praeter  vcnerem  fpes  cft  fanan- 
di  GERBE2,  Chfonol  med.  pra^.  Ergo 
fcwew  in  tcfte  copiofius  fecrctum,  dcfici- 
^nte  ftimulo,  quo  ad  veficulas  pcrveniat, 

CQG' 


O  R  T  U  S.  32^ 

Nervi  vero  videntur  in  teftis  fabricam 
idco  pcnetrare ,  ut  fuum  aiFundant  li- 
quorem  feminali  humori  ab  arte.ns  fecre- 
to,  &  eum  maturare  &  cum  co  frugiferura 
femen  conltituere  «  probabile  eft. 

DCXLVill, 

t^sfuulae  )  »    Non   omnibus  animalibu* 

con- 

congeri  m  tcllc  ,  ncque  rcforbcrii 
fed  ilagnare  videtur  ,  niorbosque 
facerc. 

£  HaeC      WHARTONl      p.     202.      et    lEALIS 

conjed:ura  eft  p.  c6,  &  graafii  p.  44. 
Sc  hanc  eamdem  caufam  feniinis  eftufio. 
nem  dcbilitare  dixit  g  a  l  t  n  v  s  de  femmt 
L  I  &  femencerebri  ftillam  vocavitpyTHA". 
G  o  R  a  s     apud    L  A  E  R  T  I  V  M    p.   m. 

a  HippocRATEs  ,  vel  anclor  certe  1.  «rgfi 
(pXiftcov  y  femen  inilar  favi  utrimque  ad 
veficjmadfidere  dixit.  Deinde  herophi* 
Lus  nomine  varicoiorum  paraftatarum  te. 
He  GALENO  dixJt  de  {emine  L.  \,dit  utiL 
fart,  L.  Xlill.  c.  11.  idemque  nomen  ha- 
bec  RUFus  dcpart.  apf.  L.ll.  p.  ni.62^ 
63.  Sed  neque  galeno  igncratae  funt, 
vas  nempe  ferriinale  juxta  veficae  coUum 
varicofum  effe ,  inde  nomen  varicofae  pa« 
raftatae  Je  femine  L.  J.  multum  femcn 
continere,  atque  fmus  prope  pudendum 
habere  de  utiLpart^  L.  Xllii.  c.io.ncque 

lACOBO   3ERENGAR10   CARPENSt, 

„  qui  vas  deferens  retro  veficam  in  mul* 

tas  cavernulas  definere  dixit  Ifag.   Anat^ 

f.  i8.  b.  in  majori  vero  opere  tortucfita- 

X  5  leiii 


330        SEMINIS  MASCULINI 

tem  anfradluum  in  fine  veficae  vi# 
rorum  dixit  adefle  p.  CCXCVIII.  CCCIL 
h*  in  quos  dudlus  deferens  conplicetur. 
Fere  fimilia  habet  CAR,  sTFPHANus  L. 
11.  c.  iS^  VESALius  nimis  hamiliter  de 
iis  feniit  ,  qui  du6lum  defcrentem  ad  vet 
flcam  tantum  oblcure  ajat  cotivolvi  p.641;. 
Sc  cum  focio  dicat  coire  p.  644.  &  bul- 
las  tantum  aliquas  pinglt  f.  23.  fallo» 
pius  reilauravit ,  laudato  inventore  he- 
xoPHi  Lo  ohs^anat'  p.  1 S90  b.  plures  ta- 
men  cellulas  rainus  bene  conftituit.  Ab 
eo  PLATERus  habet    p^   158.  &    sal. 

ALBERTI  p.  102^  &  LAURENTIUS  L. 
Vll     C.  6.       &     VIDUS     p.    275.    &   VARO- 

Lius  p.  88.  EusTACHius  optime  co- 
gnitas  habuit,  ut  adparet  ex    figuris  T, 

XII.   n.  3,  ^^  7.   tUm    ARANTIUS     obs.   p. 

101.  RONDELETius  in  Dclphino  vidit 
de  pifc,  I.  p.  461.  ante  annum  1554.  cui 
inventas  l  aurentius,^ c.bartholi- 
Nvs  inji,  anmt^  p.  129.  tribuit.  Aliietiam 
poll  FALLOPiuM  obfcuram  habuerunt 
harum  veficularum  notitiam:omnino  omit- 

tit    VALVFRDUS     p.    276«      &    ARCHAN- 

«ELUS  p.  159,  ita  CAssERius  potius 
cxtremos  deferentes  d udlus ,  quam  veficii- 
las  pingit  T.  XVI.  f.  i.  DD.  &  ble- 
GNYus  quatuor,  aut  quinque  facit,  vo« 
catque  paraflatas  zod.  «all^  \.  p.  ig8. 
Nunc  ubique  receptae  funt.  Duflus  uni. 
cus  ell,  uti  evolvendo  adparet  leal  f.  2. 

BIDLOO    T   45.   f.  3.      CHESELDEN.     p. 

266.  fpithamalis  eass.  o^j,  anat*  p.  100. 
conplicatus  flcxibus  multis  leal  p.  131. 
facit  odlo  novemque  ,  cum  cellulofa  tda 
oppofitos  parietes  conjungatL^v^i.  p.iz^. 
quam  communem   &  fibrofam  vocat    p* 


OR  T    V  S.  33t 

122.  atque  adeo  in  brevitatem  duaum 
totam  colligit  idkm  p.  12S*  ^  vesa^ 
Lius  exam.  p   136.    v/iNSLOW   n^  545» 

BIDLOO    T.XJV.    f.   2.    BOUGL.    //^ /'^-: 

W/.  n  XXI  Sed  extus  eminentcs  rugae  . 
ab  bis  ipiis  ortae  vincalis,  diametrum  fa- 
ciunt  modo  latiorem,  modo   anguftiorem 

3ASS.    p,   100.     GRAAF     iC.    T.    VI.    f.    2. 

wiNSLOw,n.547.  fndefortefridumeft,  ut 
jnuliiplicem  cavitate  n  vefjcularum  fece^ 
jint  Faliopius  1-  c.  Laurentius  1.  c.  ^^^- 
heyen  p.  113.  Garengeot  fplanchnol.  p. 
287.     ed.   I.  IcDRAN  delataille  p.  23- 

3VJOLINETTU5  p*  316.  HIGHMOR»  P.9^* 
SPIGELIUS     p.   253.       COLLINS    P«  5  ^^* 

PAscoL»  p.  37.  &  eadem  forte  eft  facies 
illa  reticulata  veficulae  santorini  pj 
207-  &  hejsteri  comp^  anat'  f.  26* 
Ponunturfub  vefica  urinaria,  fupra  roaum 
inteltinum   weitbrecht    ^a,  Pttrop^ 

T;    V.      T.  Vlll.     COnf.      p.    25^.      COMM. 

BOERH.  Tom.lll  in  tota  parte  pofterio- 
xi,  transverfa  ,  inferiori  veficae  WKtT* 
erecht  1.  c.  ad  veficam  cellaloris  ftbris 
revin(^ae  ,  tum  aliqua  parte  cxteriori  in 
2p{a  proilata  dougl.  1.  c.  decumbunt. 
Caecus  iinis  extenor  eft  ,  verfus  proftatas 
«onyergunt       utrinque      graaf.    T.  7- 

LIEUTAUD    p.  335-   WI  NSLOW.  n.  545« 

idemqvie  caecus  finis  amplior  eft  LEAL 
p.  174.  WiNSLOW  I.  c.  LIEUTAUD 
p.  335.  eundo  vero  paulatim  anguftatur. 
A(Mit  Cl.  BASSIVSfinem  caecum  inanu- 
lum  confledi,  &  in  fmeanuli  cum  adpen- 
dice  quadam  caeca  continuari  T.  U.  f.  i* 
Terminantur  adeo  pofterius  caeco  fi nc,ante- 
Tiusvero  excretorio  du6lu  multo  graciliori 

GRAAF.    T.     VI.    f.     1.   2.     kZ,     WINSL. 

1.0 


332    SEMINIS   MASCULINI 

*>  conrnune  eft  hsbere  vcficulas,  &  funt  inte^ 
maxi/na  ,  quac  omnino  nuUas  habenl.    Ho- 

mo 

I.  ۥ    qui     ad  angulum   peracutum  cum 
dudlii  ticferente    ceiluioro   &   dilacato   ad 
initium    proilatae   conjui?gitur ,     ut  utsr- 
que  dudus  cum  co"i'ir«i  ni  pens  aequaiiter 
con  inuetur     graaf    T.  6.    f  2.WINS' 
lown.  549.   DRAKE    p.  125.    LEAL 
p    i23.  &    CLARK  Phil    trans.  n.  35. 
(  cujus    iion    f  2.    C\   C.    non    placec  , 
cum   angulum  non    fatis   acutum  faciat ) 
BASs.  T.  II.  f   !•     Aliquando  non  uno, 
icd  tribjs  locis   vifa  tft  in    dudum  diCh* 
rentem  aperiri  SWAMMERDAVlPr^^r. 
p.  IV  quoa  rariirimu*n  elle  putot 
b    In   caballo   adett  ,    fed  iimpkx     ruysgh 
Thes  V  p.45   amplillima  tamenwH  ARTON. 
Porro  in  ariete  reperiturWE sH^^ER.  e.  n,c« 
Dec.  i,  anv,  5,  obs  167     in  cervo   IDEM 
ib.  tum  in  Elephanto^   mulia  nempe    cel- 
lulofa  vaia  deferentia  femine  plena»  peni 
conjun^U  MOULINS,   in   fimia  BLAS. 
p.'    o  ex  DREU&PARiSlNl,  in  iepore 
PEYERc    14    BLAS.  p.  86.  in  talpa  p. 
118    in  glire,  maximae  BASS.  p.  loz,  m 
crinaceo    COITER    p.    12S.     SWAM- 
MEKD.  prodr.  p,  II.  in  muribus  id.  ib. 
PEVER.  c  15.   marmota    PARIS,  arte. 
mem.  111.  P.  III.  p.  ^2.  caftore   BLAS    p. 
48.  hyitrice  1  d.  p,  -/^»  in  aproampliifimae 
WJ^ARTON.  p   208.  &  m  iudico  etiam 
procello  magnae  WHARTON.   p.   209. 
C  H  A  R  L  E  T.    onomaft,    mant,    p.  105 . 
HARDER   &    PEYER  exercit.  p.  160. 
tum  in  mexicanoCOWPER  ^^r.  11. p.  '^l^. 
infeledemum  ptYER.  «ij»  n.i7Jpfainfe^a 

aliquid 


O  R  T  U  S.  333 

mo  vero  eas  pcrpetuas  naftus  eft  ,  &  inter 
omnia  animalia  maximas  «.  Fabrica  ea 
cft,  ut  magnam  feminis  cop-am  acdpere, 
&  retincre  pofrint,  ncque  acceptum  dimit- 
tere,  fed  perficere  ;  ut  nunqu  rr  jn  corpo- 
re  humano  fcn  en  emitiatiir,  brque  v<^nerea 
voluptate  prius  exotata.  Quanaiiu  ho'^iJ- 
ribus  curandis  iniervio  ,  nc  unum  quldeni 
cxemplum  vldi  ,  nam  &  in  \M'^s  inforriniis 
tentigo  venerea  perinde  ,  ut  in  V!gili3,aieft, 
Vcrum  humor  ille,  quem  effluere  vident  , 

& 


limile  habent ,  ut  locufiae  VALFNTIN'. 
amphithzootomAl  p.  184.  &'  SCH^^A- 
DER.  rie  ul^  tnicr  p  26.  Phocae  de  unt 
SCHELHAMfvlER  /Inat^  phocae  k  lii- 
trae  NlCHO[.LS  comp.  anat.  p  44  & 
muftclae  COWPFR  ahridt?.  V.  ^,335. 
l<  cani,  uti  notifTjmutn  efl  BLAS.  p.  30. 
f)ve  potius  minns  confpicnae  funt  .  «^  ad 
dudlum  defrrenrem  dilatatum  referri  folent 
Vide  WEPFER  E  N.C  Cent-  '.  ann  3. 
ohs.  167.  -nde  fit,  ut  canis  fa  diu  in  verere 
haereat,  &  primum  femen  non  honu^  fit, 
ultimum  vero,  poflqiam  diu  h^-ief^t.ani- 
nialcula  habeat  ubaiora  LEEUW.fl»^/, 
i^  ccnt.  11.    p-  151. 

Vide  menruras  repugnantes  in  glire,  equo; 
&  porco,  apud  auctores,quos  fupra  cltavi, 
fed  in  apro  inorimis  ,  cui  multo,  quam 
viro  funt  majores.  Caufa  vero  manifeila 
eft,  quamdixit  FALLOPIUS  „  tt  ma« 
gna  vis  fcminis  praeilo  cffet  ,  qtae  ex 
proximo  poffet  exce rni  ,  neque  lentifHmo 
coitu  ex  tefte  adfluxurum  exr|.edlare  ne- 
ccfie  eiTet :  qualis  cani  efi. 


334         SEMlNiS  MASCULINl 

&  pro  femine  accipiunt ,  is  quidem  in  pro- 
ftatis  generatur  **, 

Dejinunt )  Scmen ,  quod  in  veficulas  ve- 
nit,  in  teftlbus  prius  elaboratum  fuit,  Ner- 
vi,  &  ea  arteriarum  pars,  quae  non  definit 
in  venas,  deponunt  intra  cellulas  teltium  li- 
quidum,  quod  depofitum  maturaiur,  deinde 
I^reiliope  creriiafteris  mufculi ,  pulfu  ^rteria- 
rum  menibranani  teftis  exteriorem  perre- 
pt3ntium|,  protrufione  a  ferninis  infequente 
fluicnto  j^repletur  cellula,  &  femen  defertur 

in 

d  Senien  urinae  innatDre  HENRTCUS  ab 
HEERS.  Sed^ut  cum  PRAELEPTORE 
iemiam^  facit  vul^jare  expcrimenfarn,  qiio 
repletae  per  dnciuA  deferentem  veOcuIae 
inercurium  retinent  ,  neque^  ni^i  preffis  iis 
partib^^s  ad  urethraro  dimittwnt ,  argu- 
mento ,  pondcre  &  duritate  prollatae  ita 
conprlrai  teneros  daTtuIos  ,  ut  njkil  (M- 
njittant,  niil  vs  mufculofa  acceJerit,  quae 
conprimat  veficulas.  Duduiri  SWAM- 
3V1ERDAM,  femcn  non  moveri  ^  neque 
i:xcerni,nifi  coitus  tempore  Pn^dr.  p.  14. 
tc  liqiorem  veficulis  injec^um  potius  in 
Va*  deferens  ,  quam  in  urcthram  fubire 
p.  10. 

fi  /iVn  canaJe,  inTextii)  Duclus  excretoriu^-v 
ex  cellulofa  parte  deferemis  vafis ,  &  ox 
veficularum  dudu  conjundus  not.  e^ 
continuo  tegitur  proftata,  oblique  deicen- 
dit  intcr  eam  &  urehrain  antrorfum ,  al- 
bus,  &  tener,  conicusGR  A  A  F.  T.  VI. 
i'.  i^  2.  Ibi  in  inferiori  concavitate  u- 
rethrae  nafcentis ,  c^ntinuatus  cum  la»- 
ccrtulg^albo  >   ex  interv^ilo  ureterum  ve. 

niefiCe, 


O  R  T  U  S,  335 

in  Highmoti  duaum  (  172^.).  Si  cae  cau- 
fae  ceilkverint ,  magna  pars  feminis  refor- 
betur  in  venas ,  &  toti  cornori  redditur, 
Quod  autem  corpus  Highmori  fubiit,  venit 
in  epididymidem,  livecanalem  longuro,  in- 
tortum ,  ad  angulos  minlmos  conplicatura  , 
ut  totis  latcribus  gyri  fecontingant  mutuo  ; 

Neque 

Kientejaliasautem  cum  coeuntibusalbis  duo- 
bus  lacertis  Graafii  MORGAGN.^^i/J. 
n.  9.  p.4.  SANTORlN.  p.  204.  alias 
in  centro  rugaram  radiatarum  monticulus 
eft  ,  ex  membrana  interna  veficae  fadlus, 
pofterius  rotundus ,  antrorfum  in  longiffi^ 
mam  caudam  produdus,primum  a  CAR. 
STEPHANOdiausll.  c  18  piaus  ab 
EUSTACHIO  T.  Xll.  f.  ^.GRAAFIO 
T.^.  M  T  6  M.  TFRRANEO  f  2- 
conf,B^^SS  P.1C5.  hVTTREMem  de  r /U 
tad.  1700.  p  401.  quae  bifida  inurethram 
evanefcit.Hunc collem  pro  val vula  vaforum 
leminalium  veteres  pafli  n  habuerunt  C. 
BAUHINUS  p.  q3.  SPIGELIUS  p.- 
253.  MOMNETTUS  p.  318.  TH- 
BARTHOLINUS  spud  patrem  p.  iH' 
&  in  anat^  renou.  p.  239.  D.de  MAR- 
CHETTIS  l.c.  p.  42.  autabrutis  veram 
in  urethra  valvulam  hahentibus  ad  ho^ 
inines  transtulerunt.  Ita  ego  etiam  igno* 
TO,  quae  lint  duae  illae  carunculae  oftio- 
rum  feminalium  VERPIEYENT  p.  113. 
BOURDONI  p.  100.  neque  fphindleres 
fatis  novi  PALFYNIT  p.i8i;.  FANTO- 
NI  p-t74.  Sed  cavus  collus  eft,  tribuslocu- 
lamentis.  Medium  nempe  tocum  corpus 
per  longum  fulcum  inflabile  fft  MORG. 
Jld^AY.    p,6.  f.  :.i.    COWPER.  /<? 


336        SEMiNiS  JVIASCULINI 

Nequeepididymis  merus  canalis  efl;  quan* 
do  enim  in  homine  rr  odo  mortuo  tellis  lio- 
nzontaliter  diffecatur  ,  adparct  canakm  ad 
urethrae  modum  craflumeire,  &  fungofa 
fubitantia  cxterius  ambiri ,    uti  in  ultimis 

cpi- 

gL  urethr.  T^  I.  BASS.  p.  104,  ejusquc 
interna  membrana  glandulofa  MO RG, 
1.  c.  Deinde  in  parte  poiteriori  duo  fo- 
ramina  rotunda  funt ,  quke  dud^us  iemi^ 
nales  terminant  EUST.  T.  XU.  f.  %. 
CARPUS  I  c.  VAROUUS  p.  88- 
GRAAF.  p.  49.  T.  5,  &  6.  TERRA- 
NEUS  1.  c  COWPERJ.c.  LITTRE 
I.c^  WINSLOW,  1.  c.  n.  543.  LfEU- 
TAUD  p.  ;;:7.  qui  addunt  valvulofo 
anulo  quodam  circumdari,  His  dudibus 
cum  cavirate  capitis  gallinacei  plerumque 
nihil  comrT.ercii  eft.  quod  ipk  plerumquc 
ita  fehabere  &tetur  MORGAGNUS^etfi 
aliquando  femen  ex  hoc  fulco  medio  vide- 
rit  prodiiiie,  ^MOEBIUS  flatum  exdu 
au  deferente  per  iinam  MORGAGNI 
dicat  exiiile  ^iffAnaug.  n,  6.  Nullum  ve. 
fo  fulcum  fulfle  ,  uti  WINSL0WU3 
inonere  videtur,  1.  c.  non  vidi.  Sed  dif- 
fentio  etiam  .T«agis  a  LEALE  ,  qui  da- 
flum  unicum  ex  duobus  veficularum  duti 
ftibus  uniri  voiuit  f  ?»  p.  '^^,  etiamre- 
futato  GR  A  AFIO,  qui  meliora  docuerat , 
quod  prio<  GUNTHERUS  Inft.  anat . 
p.^t.  &  VESA^  lUS  voluerat  &  ARAN- 
TIUS  l.c.  &PLATERUS  p.  159.  & 
C  BARTHOLINUS  inH.anat.  p,  1 29, 
&  SPIGELILS  p.  248.  Inflato  certe 
in  ipfa  urethra  dudu  feminali  ,  veii* 
cula  ejus  lateris  adfurgit,  weque  in  Jatere 

alterno 


O  R  T  V  S.  337 

epiftolis  ad  ms  leeuwenhoeckivs  <", 
defcripfit.  Cum  ergo  hic  canalis  adeo 
multlpliciter  inflexus  fit,  magnum  liquori 
fuo  obftaculam  obponet,  ilte  moram  ibi  nedtet 
&  mora,  atque  fpongiofa,  qualis  in  uretere 
eft,  fabrica  maturabitur,  tunc  propelletur  in 
vas  dcferens.  Id  fimili  fangofacarne  cingi- 
tur  s;  venit  autem  ab  epididymide,  pofle- 

fius 

alternomutatur,  In  leporibus  ha  fe  habe- 
re  Peyerus  teilis  eft  obs.  39.  &  in  homi- 
nibus  aliquando  videtur  ex  Riolani  obfer- 
vatione  „  qui  in  homine  unico  tefle 
praedito  utramque  veficulam  (emine  ple- 
nam  reperlt  L.  II.  c  31.  Sed  rarifnmuin 
eHe  crediderim  ,  cum  vix  inveniam  ,  qui 
viderit.  Qui  vero  multa  foramiiia  dixe- 
runt ,  per  quae  femen  deponeretur  ,  ii  e- 
quidem  videntur  dudtusProftatarum  vidiiTe, 
iit  Archangelus  p.  160.  ^pigelius  ^.z^A^^ 
Highmor,  p.  190.  Colltns  p.  529,  Jta 
in  turfione  pifce  cetaceo  fe  habet  PhiL 
trans.  ahr   11.  p,   840. 

i  Ep,  XXXI.  epididymidem  ait '  fieri  tubis 
etiam  angulofis,  &  craffiusculam  membri^- 
namhabere  Deinde  ^/>. XLl,  f.  ^.vafculo- 
rum  fafciculum  difleclum  repraefentat , 
quorum  valde  crafli  pariefes  Tunt,  Nihil 
ultra  addit, 

g  Ep,  XXXI.  „  ait  vas  defcrens  habere  cavum 
decuplo  minus  vafe  ipio;  &  ep,  XLI.  craf- 
iiirimam  depingit,  fubftantiam  cum  rugis 
circularibus  periftaltico  motui  deftmatis. 
Conf  DCXL V  not/.  Sed  glandulofum  eflc 
alii  addiderunt  wharton.  p.  199.  Ec 
cdlulofam  ,  five  fungofam  lubftantiam  , 
idem  vidit,  swammerdamus  etiam   li- 

"lom.  F^  Y  ^ua- 


33«         SEMINIS    MASCULINi 

rius  adfcendit  ex  fcroto,  pergit  ad  o$  pubis, 
fuper  id  os  incurvatur,  defcendit  retro  vefi- 
cam ,  &  tcrminatur  in  feminales  veficulas, 
Hae  props  infertioncm  fuam  angullatae,  re- 
trorfum  ad  latus  pofterius  veficae  eundo 
ampliores  fiunt.  Ergo  ftagnabit  femen,quod 
€x  anguftiori  in  latiorem  canalem  eftunditur, 
Nc  vcro  femcn  nirnis  facile  antrorfum  labatur^ 
fepta  inpediunt  in  gyros  flexa,  quae  veficu- 
las  in  multas  quafi  cryptas  dividunt;  neque 
tamen  intcgre  ieparant.  Sed  wharto- 
Nvs  ^  obfervavit,  cellulas  feminales  non  ita 

meras 
quorcnmdu^lusdeferentis  pro  fecundapartc 
ieminis  accipit  »/7^. /»   Prodr,  p.  ii, 
k  In  equo  p.  209.  210^  Ex  eo   collins  ha* 

bet  p.   529,    5324    &   I  LL»  TEICHMEYER 

l.c.  n.  15.  incervowEPFERUs  Itainpor- 
celloindico  glandulofasefie  veficulas  h  a  r» 
DER  Exerc.  p.  180.  &  denuo  eas  glandu- 
las  confirmat  p»  15O.  &  mprodr.  phyJioL 
c«  7.  additque  per  propria  olcula  liquo- 
i-em  fuum  dcponere,  uti  in  {s^'^  WEPFE- 
RO  tefte,  &  in  apro  mexicano  glandulofae 
funt  COWPER  PhiUtrans.AhrW.y;».'^-^. 
tc  in  lutra   e.  n.   c    VoK  ^,    ohs.\\^.  & 
SWAMMERDAMlUSproquartohuir.o- 
Tcm  ,    quem    ait  ad  femen  conficiendum 
accedere  ,  veficularum  liquorem   afimittic 
Prodr^  p.  II.  multosque  ieminis  hHmore» 
efTe  WEPFERUS  audor  eft.  WINSLO. 
WVS     &    villofas  &   glandulofas     facit 
veficulas  ,     &    feccrni     ibi    aliquid    ne- 
ceflarium    ad     perfedionem    feminis    n. 
548.  &   Cl.  D.    GRAUEL  in   dilf.  de 
Juper/et*   in  repletis  veficulis  globulos  pe- 
culiares  vidit   apparere  p.  6.    graafius 
tamcn  easdem  glandulas  rejicit  p»  5««  & 

deAuo 


O  R  T  U  Sj  339 

meras  membranas  cfle  ,  quin  etiam  ipfae 
cellulofam  fabricam  habeant  circumfufam. 
Ita  obtinctur,  ut  femen,  quod  vn  tefte 
confettum  clneream  fuit  ,  in  epididymide 
magis  eliboretur,  k  in  veficulis  mora  peP' 
ficiatur  ^ ,  atque  denique  albclcat.  Nam 
in  teftibus  humanis  liquor  cinercus  ert,&  ia 
arietinis  liquor  multo  tenuior ,  quam  in 
cpididymide  :  ibi  perficitur,  quadam  quafi 
incubatione.  In  vcficulis  demum  craiTuin 
&  album   fit. 

Patentem  )  Haec  fola  vaeft,  qua  extra 
€orpus  cffluerc  poteft,  unum  ncmpe  majus 

cmifi- 

dcnuo  obfervo  ,  glandulofas  illas  vefica- 
las  ex  briitis  defcriptas  ,  divtrfa  ab  hu* 
manis  organa  efle,  &  a  vcficuiis. 
i  Colores  hoc  dcmonftrant»  quos  fuccfiTive  a- 
Hqs  femen  indnit.  fn  teftibus  certe  a^» 
queum  cft  ,  &  cinereum  graaf.  p,  45^ 
palliduTii  VENKTTE  p,  9^  mihi  vero 
fiavedine  non  videtur  carere.*  Jn  epidi- 
dymide  quidem  album  efTe  Graafius  1,  c 
Scd  ego  ctiam  in  veficulis  femper  flavum 
reperi ,  etfi  neget  mutari  L-al  p»  137»  Ita 
olim  Ri^lanus  ,,  in  veficulis  flavum  oleo* 
fum  liquorem  reperiri  p.  164.  Sc  Highm 
fnor^pgi,  k  Spf^e^ius  p.  248.  &  C^  Bau* 
hinus  p»  99,  quem  credcBant  inunguendaf 
infcrvire  urethrae.  Verum  hoc  omnino 
femen  eft  ,  quale  per  oculos  gallinaginis 
erumpit.  Color  albus ,  vulgo  notiis,  cft 
a  proftatae  fuccc  dclii,  In  crinaceo 
veficulae  optimo  fcmine  plenae  Coiter  p, 
128.  In  fue  teftes ,  dudus,  veficulae. 
totusque  feminis  tradlus  hoc  liquore  tur- 
2;et,  ad  odo  in  veficulis  mz\z%Wepfer» 
Ic,  Y  2 


140        SEMINIS  MASCULINI 

emiflarium  in  capite  gaUinaginis ,  &  duo 
ininora,  quae  huic  capiti  iaterabtcr  adja- 
cent. 

DCXLIX. 
RenaU)  Quare  natura  urinolo  fan- 
guine  5  &  vix  integro  fcmunce  a  renum 
languine  orto,  ad  femcn  parandum  ufa  fue- 
rit  ^,  &  veliculas  velicae  urinariae  aceo 
vicinas  fecerit ,  ncfcimus  hadtenus.  Forte 
dodiores  erimus  ,  poftquam  experirnenta 
vALSALViAMA  ^  de  dudtu  excreiorio 
cnplularum  renalium  cognita  erunt. 

Pau^ 

a  Vide  not  p.  ad  CCCLXlV. 

b  Evlitis  nunc  pojihumis  valsalvae  diilcr" 
tationibus  cum  do<5liirimis  morgagni 
cenimentariisj  adparet,  nihil  omnino  lucis 
per  haec  experimenta  nobis  acccndi.  v  al- 
SALVA  enim,  omnino  lubricis  ufus  fun- 
damcntis,  credidit  capfulas  rc:nalcs  aliquid 
epididymidi    6c  ovario     tribuercj    quod 
I.  in  muribus,  &  avibus,  &   vipcris,  6c 
teftudinibus  etc  capfulae  ovario    dijf.  111. 
p.  if^.  15-4,  n  7.  &c.    aut  tefti  adhaere- 
rent  D7jf.  c.  n.  f .  &    epift,  XX.  n.  1  f.  16. 
ii  Quod  in  feTpente  fcorz.one  finguli  du6lus 
capfularum   in  vafa   detcrentia  infereren- 
tur  n.  16    in  vipera  vero  ib.  Sc  gallo  dy- 
^um        verfus        tcftem         cmittcrcnt. 
3.  Quod  in  cane,  fcd  fcmel  omnino,  vas 
pcculiare  a  capfuli?  ad  tcftes,  in  murev  ero 
ad  ovaria    irc    vidiflct  JJiJf-  111.  p.  if^. 
Jf^.  in  teftudine  vcro   ct  avibus  ct  am- 
pKibiis  „    capfulae  cum   ovariis  vajifor 
mibus     produ6bionibus     conjungcrentur. 
i>#lll  p.  15-4.  15-;.  £p.XX.  n.    iS,  &:c, 
Scd  ipfc  MORGAGNVS  in  epiJloU  XX. 

fatit 


O  R  T  U  S.  341 

Paucum)  I.  Ob  arteriarum  parvilateiD, 
2.  anailomofes  laterales  cuni  venis,  &  3* 
ob  laterales  ramos,  in  vaginam  &  vicinaHi 
pinguedinem  datos,  per  quos  magna  pars  fem- 
inalis  fanguinis  abfuiriitur  ^. 

Lente )  Arteriae  enim  anguftia  hoc 
docet  ,  &  modus  ,  quo  ex  Aorta 
oritur. 

'  Pyramidales)     Ibi    enim    arteria    infle- 
aitur  ^, 

Rubrum)  Paucum  aut  nuUum.  Id  in- 
jeftio  demonftrat.  Qiiando  enim  plcraeque 
corporishumani  partes  cera  replcntur  quam 
feliciflime ,  &  ipfa  vafa  ,  in  quae  fanguis 
in  vivo  &  fano  homine  non  recipitur,  iii 
cornea ,  rctina  ,  cerebri  cortice  rcplentur; 
vidctur  utique  ,  li  quae  vafa  intra  teftem 
penetrarent  fanguinis  capaeia  ,  ea  repletum 
iri  per  arterias  feminales,  Verum  ad  noftros 
dies  usque  ,  nulli  nifi  pauci  rami  ad  fepta 
mcmbranacca  teftis  euntesceram  receperunt. 
Ideo  contirmor ,  non  rubrum  {anguinem 
eo  venire,  fed  tenuiorem  unice  partcm  deco- 
lorem  ^ 

Gyris 

fatis  demonftravit ,  parum  fe  huic  amici 
ful  invento  tribucre  ,  nulluui  enini  m 
gallo,  cui  plurinium  tribuebat  valsal- 
VA,  verum  du6l:um  ad  epididymidem  irc 
JEf.  XX<  n.  27.  iS.  neque  in  viperan  30. 
neque  vafiformes  illas  produ6iioncs  fe  vi- 
diflc  n.  3  I.  ^2.^4. 

c  DCXl.I.  not.  ^hh^ 

d  DCXLl.  not.  i/.  kk. 

c  DCXLII.  n«t,  c^ 


34^        SEMINIS    MASCULINI 

Gyris)  In  teftibus  canum  ,  glirium  aliis- 
quc  demonitrantur  innurrjerabilia  vafa  fcmi- 
nalia ,  quae  per  ccllulas  ordinata  fungoram 
teftis  fabrica;:  efficiunt  >  &  eofuurn  liquc* 
rcm  deponunt.  Jn  homiLe  alia  ,  quam 
bruts,  teiiis  natura  eft :  vafacnim  omnia 
minora  nadus  eft*  Ncque  ullum  animal 
adeo  teneram  ,  adeo  fubtilem  teftium  fabri- 
cam  hab-t.  Sed  in  eo  confentiunt ,  quod 
femen  lentinirie  rroveatur  ,  &  haec  ipfa 
ratio  eft  ,  quire  natura  tefles  extra  corpus 
humanum  pofuerit  ,  neque  aliam  motricemi 
machinam  dederit,  quam  tenuillimum  crc- 
mafterem  f. 

Hlghmonanis)  In  homine  ob  fabricae  te- 
nuitaiem  non  poteft  demonftrari.  Sed  \n 
brutis  cellulae  in  canakm ,  in  dorfo  teftis 
fub  epididyrride  ,  intra  albugineam  mcm- 
branam  poiitum,evacuantur  omnes,  idem- 
que  car^alis  repetita  flexione  in  epididymi- 
dem  abit.  In  homine  epididymis  oritur  uti 
in  brutis ,  plures  tamen  canales  eo  dcfi- 
nunt  ,  ut  videintur  plurcs  highrrioriani 
duftus  femen  ex  cellulis  in  epididymidem 
ducere  t 

Crajfejcentem)  Sim  lcm  albuminis  cvi  & 
immobilem.  Hic  lentore  omnes  in  corpore 
humano  hquores  ftpcrat,  fanguinem,ferum, 
mucum,  pinguedinem  corporis  humani  fani, 
bilcm  denique  &  articulationum  ungucn: 
his  enim  omnibus  fpiffius  eft  fcmen  opti- 

mum, 

f  DCXLI.  not.  dd. 
g  DCXLlII.not*  tf. 


O  R  T  U  S.^  343 

mum  ,    in  teftibus  zui  veliculis  diu  adfer- 

vatum  *•. 

LaiiJJimis)  Quando  anguftia  canalis  eja- 
culatorii  cum  amplitate  velicularum  con- 
paratur  ,  adparet  neceflario  femen  ibi 
quiefcere  ,  adfervari ,  quam  diutiHime : 
verum  non  adfervatur  folum  ,  (ed  abfor- 
bentia  vafa  multum  auferunt  ,  rcliquum 
autem  elaboratur.  Quando  nunc  liquor 
penital  s  huc  delatus  eit ,  tunc  primum  /e- 
men  vocatur.  Multum  quaefitum  ett,  ne- 
quc  hadtenus  inventa  dsmonftratio  proble- 
matis    ,,     an    femcn    teftium    prohferum 

fit 

k  Quando  cum  liquore  proftatarum  miftus  cft, 
glutinis  fere  naturani  induit.  An  vero 
bile  veliculari ,  aut  adipe  ientior  lit,  noa 
dixerim. 

\  Efidiilymidis.in  textui  Quantam  in  plicis  ia- 
numerabilibus  epididyn  idis  rctardationem 
patiatur ,  vel  ex  replctionc  anatoftiica  ad- 
paret,  quando  pcr  du£tum  defcrentem 
argentum  vlvum  ,  adeo  mohile ,  inmit- 
tiinus  Vix  unquamenim  ea  tehcita^  eft 
adminiftrationis  ,  ut  inaeandros  omncs 
rclegat ,  totumque  corpus  epididymidis 
penetret.  Fateturld  monrovs,  citatus 
aiibi. 

k  VeJiculArf4m  y  tn  textu^  Non  ignoro  efle, 
qui  negent  fcmen  omnino  veficulas fubirc 
Ita  1  van  hoorne  negat dudus dcfcren- 
tes  cum  veiiculis  communicare  prodr.p.io, 
quae  in  tauro  hbrica  videtur  eiie  ,,  cum 
jn  hujus  animalls  urcthra  duo  dcfcrentium 
duftuum  ,  duo  vero  veficularum  oftia  fint 
&  In  fcarabaeis,  quoriim  reficula,  femi- 
Y  .|.  nah's 


344        SEMINIS  MASCULINI 

fit  1?  Si  cnim  fecundum  eft  ,  quid  adeo 
opus  eft  epididymide,  qui  extra  teltem  col- 
locatus  femcn  a  teftibus  accipiat,  jam  con- 

fcftum: 

nalls  cum  duftu  defcrentc  non  conjungi- 
tur  scHRADER.  de  ufu  tnut.  p.  26.  gc 
CQnfcntit    ibidem    swammerdam   & 

SCHRADEK.  BeC.  I.  n.  4.  &  COLLlNt 
P'    f^I        Sc    WHARTON.    8C     WEPFER 

qui  dudlus  defcrentcs  feorfim  a  veficulls 
inferi  dicit  in  leporibus,  tauris,  arietibug 
E,  N.  C.  Dec.  I.  ann,  5.  tf^/  167. 

Verum  haec  fententia  partim  ex  anato- 
me  conparata ,  partim  ex  aliqua  animl  ad- 
fed:ione  orta  vidctur,  Nam  ccrtum  eft  ,^ 
sercm,  velliquidum  quodcunquc  per  du- 
^um  deferentem  inmiflum ,  veficuks 
fubire  ,  neque  ad  urethram  facile  vcnire 

LEAL.   p.  120      GRAAF.     p.  4S.    5c  rfe  «j^ 

Jfiph  pj^^f-KV  Y  sc  nepift  XV.WiNslow 
n.  f  f  f  &CC.  Dudumqucre6lefemineplenas 
cfTevcficulas  fallopivs  dixit  p.189  b  8c 
in  erinaceo,  ut  citavi  nuper ,  c  o  i  t  e  r  v  s, 
&  in  fue  WEPFERvs  Dc  brutis  vero 
latiscertum  eft,  ex  wepferi  obfcrvatio- 
Bibus ,  apros,  tauros,  arietes,  lepores,  alias 
aveficulis  glandulas  habere,  qualeshomini 
nullae  funt  ,  casque  glandulas  a  wepfe. 
R o  ,  tum  WHARTONo  &  aliis  pro  vcfi-, 
culis  dcfcribi  ,  quac  tamen  in  his  animaj 
libus  diftin(flae  adfunt,  &  ad  dudum  fere 
<Jefercntem  referuntur. 

1  Ab  omni  tempore  de  ei  re  dubitatum  eft. 
HERoPHiLvs  enim  fcminis  generatio- 
nem  paraftatae  tribuit  varicofo ,  nenipe 
vcficulfs    (galen.    de  femine  L.    1.  Sc 

RVFVS 


O  R  T  V  S.  345 

fcflum?   Iterum  quaeri  poteftjiium  fem^n 
fccundum  fit  prius, quam  veficulas  femina* 

les 

jRUFVsl.c.)  Ri  oLAKvs  teftedeftru<9o 
vas  defcrens  vidit  femine  turgere  p  164. 
8c  idem  cx  smetio  dc  hominc  narrat, 
qui  tcftibus  cxfedtis  femen  etfuderit  ib. 
CABRotius  ,  adulteriim  homjncm 
teftibus  deftitutum  vidit  l  c,  8c  femen  In 
veftculis,cum  teftes  abeffet  p,86  et  lindf.k, 
fcd  exalienafidc,narratexemplum  hominis, 
gui  dcftru^Va  magna  teftium  partc  femuiam 
inpraegnaveiit  Fhyfi»l.  p.  i  -^  3  •  Ex  r  e  i  n  e* 
s  1  o  video  citari  virum  ,  cui  fcrotum  et 
tcftcs  rcfe6l:i  fuiilent,  nihilo  minus  patrcm 

apud     F  R  A  N  C  V  M  fiHtur,   p     2  y .    T.    B  A  K- 

THOLiNvs  factam  in  cunucho  pollutlonem 
memorat  ef.  IIL  n.  67.  et  olim  philo- 
s  T  R  A  T  V  s  hiftorJam  dcdit  eunuchi 
adultcri  ,  Scscaliger.  fu6t,  ex, 
14  4'  172.  175".  Sed  eunuchos 
n«n  femen  folum  funderc ,  verum  in- 
praegnare  dicit  cornelivs  consen- 
Ti  Nvs  Trogymn.V'  p.  lof  atqnc  utrum- 
que  confirniat  D^  oe  m  A  r  c  h  e  t  t  1  $ 
apud  I.  M.  hofmannvm  in  vanHOR- 
NE  p.  174,  £c  apud  RAIVM  Trans,  abr'* 
IV.P^i.  p.6'.cxperimento  in  cme  accuratc 
fa6)o  ,  quale  etiam  licetus  habct 
de  monflr.  p.  7t»  8c  cervos  caftratos  vc- 
nerco  furorc  fuifle  percitos  buchner 
mtfcell  1727.  p,  70.  &  mulum  carpvs 
in  MUND.  p.  CLXXXIX,  homincmque 
caftratum  in  ipfa  curatione  feminam 
inpraegnaffe  s  pr o  g e  l  dijf.  inaug.  n  .f  7. 
Dcinde  vesalivs  fcminis  in  teftc 
quidcra  matcriam  gcncrari,  ipfum  femen 
y  ^  de,- 


3^6        SEMINIS  MASCULINI     , 

les  fubiit?  Annon  potius  in  vasculis  veficu- 
laruni   mutari    oporiet  ,    &    perfedioncm 

induere 

demum  in  proftafa  perfici  docuit  p, 
648.  ibique  a^p  orurimum  femen  repe- 
riri  DoMiNicvs  autein  dc  mar- 
CHETTis  quu:quam  in  tefte  feminis 
iiegivit  generari  ,  nim  ncque  iu  vivis 
ic  reperirequod  prius  negavcrat  rosT« 
}i  I  u  s  p  foS  gc  Li  NDEN  ivs,  neque 
albugineam  ullibi  pertorari  p  JP'  Et 
tEAL  fcmen  tcrtio  quartovc  coitu 
cfFuium  non  Inpraegnarc,  quod  humor 
proftatiirum  deiit  p.  14,6.  uti  olim  ari- 
STOTELEs  non  gencrando  fcmini,  fed 
tcndendis  valis  feminahbus  deftinatos 
cile  tcftcs  dixic  Je  gener.  mim  L.  i, 
c.  4,  Vcrum  haec  omnia  nimia  funt. 
Nam  in  tcfte  vermiculi  feminaies  rcpe- 
liuntur, ipfo confirmante  praeceptore 
(DCLI.)  neiiipc  id,  quod  fcminis  eften- 
tiam  facit.  Dsinde  faepc  quidem  fcmen 
ibi  nullum  repcritur  cffufum,  vnxx  m©r- 
tem  ,  aliquando  tamcn  flavum,8c  omnia 
£Ian,cnta  replens  vidi,  lc  dodonaevs 
diircdo  tcfte  humano  calente  ,  lemen 
fibi  in  facicm  proiiluifte  vidit  ob[  meL 
»,  J9.  p  m  70  &  GRAAFiUf  ligato 
dudlu  deferente  in  vivo  cane  tcftem  a 
femine  intumefccre  p  %  ^.  Dcin- 
de  omnia  fere  animalia  caftrantur 
unicc  hgatts  vafis  feminahbus  wepf  er 
1.  c.  KOLBE  rd%t  du  cAp  L  p.  19 T- 
BOYLE  de  util  phil.  exp.  p.  196  ut 
interccptis  humoribus  coalefcant  SALZ- 
MAN  dbf  amt.  p  i  f .  &  ca  ratione 
cfHcaciflime  non    iapracgnatio    folum. 


O  R  T  U  S.  347 

mduere  ?  Videtur  certe  in  hoc  loco  tribui 

lemi« 

fed  ipfi  vcncrei  ftimuli  occnpantur  ,    ul 
in  canc   vidit,  cui  tcf^em  cxcidit,    con* 
traj iac  fcntcntiae    au^lor  vesalivs  p. 
647.    ^  in   homine    excrnplum   eft    in 
%o  D^  GALU  ann.i,  m  fehr,  wepfer us 
autem  pcncm   fcrc  dcleri    l  c   &  inanes 
in  porco  ca(lrato,vcficulas,vafa  niarcida  vidit 
I  D^  ^i  vero  (ennel  aut  iterum  alii]ua  anl- 
malii  polt  caftratioucm    inpraegnaverinr, 
ut  vidir  ARi  iT.hift.anim.  IX.  c.  !  fo^  de 
gener.  anim^  L.  I   c.  4^    isAO    anat.  c. 
31^.  id  utique  tribucndum  eft   penui    i"e- 
rrnnis  fecundi,   quam   veiiculae    contine- 
bant,  ad  unum  aut  altcrum  coitum  fuffi- 
cidnti.     Spadones  autem  arrigunt  plaz- 
20 N,  p  jTi-  sCHVRi  G.  fpermatoi  p.  591. 
cx    variis,     &     cum    voluptatc      cxrer. 
iiunt,  nam  glandcrn  habcut,  neque  fcdes 
titillationls  ia  tefle  eft,    fed     infecundum 
liquorem  proftatae,  g  a  L  e  n  Je  util  pArt. 
XlV,  c.  1 1 .  qui  acutc  vidic,  non  verum 
femen  efTe  hunc  liquorem,    liquidcm   \n 
caftratis  fecunditatem    non  confervvt  de 
femlne  L.    2.    tuni     rufus  L  c,  p.  6^. 
Denique   analoi>ia  hic   plurimum  poteft, 
Cum  enim   aliqua  quadrupeda  ,  &    aves 
-emnes  carcant    veficulis  ,    &     proftatis 
ead^em  ,     &   utrisque    infedla,     teftibus 
nulluxn  animal  deftituitur,    quod    fexus 
mafculi  fit.    Epididymis  autem  manifcdo 
ad  rctardationem,  veficulae    &  ad  iftam, 
&  ad  reforbtioncm,  &  ad   copiara    fc- 
minis  ,    proftata    denique  ad    augcndam 
c^us  molem  fada  eft-     An  autcm  aliquid 
neeefTarium   ad    pcrficicndum    lcmen  in 

veficu ' 


348  SEMINIS  MASCULINI 

femini       aliquid  ,     unde      novus     homo 
nalcatur. 

DCL. 

Retardatur)  Neque  ullus  humor  adeo 
parcc  generatur  ,  nifi  vis  inferatur  naturae  ; 
tunc  autem  totum  corpus  citilfime  exhau- 
ritur  Omnesenim  alii  humores,  poftquam 
fecreti  funt,  reda  abeunt  ad  eas  partes,  per 
quas  excernuntur,  femen  autem  longiflimo 
itinere  eo  venit*,  &  per  viam  pene  pu- 
trefcit. 

Decedit)  Omncs  illae  partes  permeabiles 
funt,  &  omni  momento  a  liquido  feminali 
aufertur  aliquid  per  venas,  &  aliquid  pcr 
arteriolas  additur. 

Habitum)  Hoc  loco  plurcs  pro  portione 
arteriarum  venae  funt,  quam  in  ulla  alia 
corporis  humani  parte.  Corpus  pyrami- 
dale  ex  folis  venis  conponitur  &  quinqua- 
gefies  leminali  majus  eft  :    atque   quaelibet 

earuni 

veficulis  accedat,  quod  etiam  ruyschio 
placuit  'Epift,  XV.  non  dixcrim  equidem, 
neque   tamen    crcdo  ,    cum    absque    iis 
canes  venere  dcfungantur- 
m  Nihil  receptius  hac  fententia.     Pro  proprio 
individuo  laborare  reftes   AEMILII    PA- 
JRISANI  opiaio  fuit,&  rcforberi  dc  tcftc 
partes    nobiles    WHaRTONI   p.     lof. 
fpiritus  effe  qui  reforbcantur  BORELLUS 
Trop     iix;    Plura    conpilavit    SCHMlE- 
DERUS  «.  N    c  Cent^  II L  obf  79- 
a  Cum  bilis  fecretione  maxima  (iroilitudo  €(!•, 
inprimis   in  dudu  hcpatico,   cholct^ocho 
&  cyftico,cum  deferenre,  dudu  fcniinall 
urcthram    perforantc  ,  &   veficula  conpai 
ratis,  Confer.  CCLIII. 


O  R  T  U  S.  349 

earum  vcnarum,quae  hoc  corpus  efficiunt, 
inajor  elt  tota  arteria  feminali  ^,  ex  qua 
ornnes  illae  qainquaginta  venae  oriuntur. 
Videtur  omnino  teltem  etiam  pro  toio 
corpore  Lborare  ,  ut  virilem  habitum 
fuftentent^Si  enim  arteriarum  folitaad  vcnas 
cflet  proportio,  tunc  quidem  credi  poflet, 
fernen  ex  arteriis  fecretum  ad  venas  mmime 
redirct  Nunc,  cum  venae  arteriis  quinqua- 
gefies  majores  iint,  videtur  eas  omnino  plus 
revehere  ,  quam  paucum  fanguinem  a 
fecretione  fuperltiteai:  &  teftis  officium 
quidem  ad  fpeciei  propagaiionem  pertmere, 
maximam  tamen  partem  fecreti  in  leftibus 
liquidi  propriae  individui  pcrfedioni  in- 
fcrvire, , 

DCLT. 

Humor  )  Quae  nunc  dicentur,  ornnes  ^ 
hodie  receperunt  ,  quotquot  rcm  ipfam 
propius  infpexerunt:  &  quivis  oculis  fuis 
ufurparc  poteft  3  etiam  ipfa  lis  de  Inventione, 

quae 

b  DCXLT.  not.  / 

a  Vernaiculorum  femmaHum  inventor  cfl: 
KAMMius,  njcdicus  nullo  fcrlpto  ce* 
lebris.  Ita  s  c  h  r  A  d  e  r  u  s  de  uju  microfc^ 
p.  114,.  MUYsius  de  fibrci  njufc  p.  268- 
&  fatetur  le  euwenhoecki  us„ham- 
MiVM  nempe  (ibi  a.  1677  iemen  virile 
adtulilTe.  &  demonftrafTe  vermiculos  v£« 
vcntes  cont-  arcm.  natur.p  61.  Eodem 
anno  LEEUWENHOECKIUS  hujus 
inventi  nuncium  in  Britanniam  mifit  & 
»^1678.  figuram  verniiculorum  cx  cane  & 

cuni 


350        SEMINIS  MASCULINI 

quie  inter  hartsoekervm  &  leeu- 
WENHOECKivM  af^itata  eH:,  experinnenti 
certitudinem  confirmavit.  Rogavi  lkeu- 
w^NHOECKFUM,  ut  per  vltra  laa  deter- 

minaret 

cuniculo  mifit  eodcfn  anno  m   ?/»,  tr.  o. 
T4t.    1.     c.     p.    ^p.    Kiem  anno   1674. 
fibt  vifa  ,  &  in  literis  ad  OLDENBUR- 
GIUM  facfla  animalcula  adfirmat.       Sed 
HAkTSOEKERUS  quiderTi  Jam  a.  1674. 
iibi  V  ifi  eflTe,  habita  vero  proglAbalis,&  ne- 
gle61:a,memorat,ej|/dti^  ^f  dioptrique  p  117. 
ipfique  invcn*I  gloriam  tribuunt  s  y  tv  ^^ 
N  V  s  K  E  G 1  s  ra«rj  de  phyfiqueL.Vl.p.6(^  \, 
8c  A  M  D  R  Y^praeter rem,cum  a.T  <j7 '^  dcmurri 
edidcrit  in  diarto  Journal  dss  fetvans  do- 
aus     a    LEEUWENHOEGPvlO,    apud 
quem  ea  viderat,  contin  arcan,  nat   p.  f  p. 
alioquin  ad    fpeculationcs,   quam   ad  cx- 
perimenta  aptior. 

Dcinde  brevi  novo  invento  in  Anc^lio 
adfenfum  eft  ,  cum  carolus  11.    ipfe 
vcrmiculos    vidiflet    leeuw.    ana'-    (^ 
eont,  11.  p,  8.  Confenferunt  etiam  de  ex* 
pcrimento    hvgenivs    in    Dioptrica>   p^ 
iy6,  ^inTheodicen   leibnizivs,  &  f^ 
SCHRADER  ,    qui  tamen  cum    LEEU- 
WENHOECKIO   minimc  fenfit   ,      d$ 
ufu  microfc^  p    34.  &   anonymus   au6bor 
'uon   der  nntur  n.   85:9.    ct   ipfe  LSEU- 
WENHOECiClO  contrartu$,et    MUY- 
SlVS    p-    289,    et     BOURGUETVS 
^fttrc    philof    111      p,     86.     et     C  L. 

SAM     CHRIST.    HOLLMANNVS     111  Paf. 

L.  L  VcL  l.    In  Italiavero,  cum  plcrique 
fyftemati    rcpugnarcnt^  tamcu  animalcula 

vid«« 


O  R  T  U  S.  % 


i^ 


itiinaret    evidenter ,    In   quo  loco  pnmum 
adparerent  genitalia  animalcula,  lifci  ^  vero 

ulti- 

vMerunt   VI  SC ARDT,     PIGKT,     FALCHf 

(vALisNKRi  ^e  ge^er,  P.  L  c  2.  )  e?: 
MORGAGNI  ib.tum  apudNlGRISO- 
LIVM,  ct  BONO,  et  LA  NCisi  vs  in  op. 

VALISN     TJI.    p.  l8^,  et  MORGAGNVJ 

0i(iverf\V-  p,  0.  et  mulebancher  n. 
epift.  ad  Lancif.   quae  cfl:  in  op.  Valifaeri 
T.  11   atquc  Abbas  CONTI  apud  JOBLO- 
TVM     VALISNSRI  1   c)   ipfequc  6c 
mum    VALISNERI.     In  Gdllia   Acadc* 
mici    Dionijio  tefle   in  variis   animaiibust 
vermiculos  viderunr  cours  d'anat.  p    744^ 
eademque  defendcrunt,  et  nuper  ILL,  D' 
de  SUPERVILLE   in  homine  ,    quidru- 
pedibuset  avibns  vidit  Ph  l  Trans,  n.  .if6, 
pracrer  S.  REGlS,    ^    ANDRYVM    /f. 
des  vers  c-  Xl.  &  O  GEOFROl  in  propriin 
thifjbus,   et  HOM3SRG1V1V1,  in  tnautu 
incdito    de  ^eneratione  ,    quem   vidit    s. 
REGis  l  c    ct    pridem  vkrdvc    uf  de 
fart.    In  Anglia,  uti  primi  receperunt,  it-i 
confirmant  omncs,    ut    keIlivs    cotnp, 
tnnat,  x>  \og,   pitcarne     chesfldk 
Nius  anat.    p.    »70.    171     BAICEil,  6c 
anonymus    au6tor    tffais    on  fecundation 
p.   10, 
b  LEEUWENHOECIClVS    paflim  negat   ia 
tefte    fe  vidifTe,  cont    arc    nat     p.  284.. 
€p    phyf-p   50  .cum  inepidedymide  inve- 
mxctcont.  arc.nat    p.  1S4,     Epifl.  fhyfiol 
p  180  ^o;    ^04  30f.  in  dudu  detcrentc 
cont  arc  nat    p.  184.  »8;.  anat  &  cont, 
11  p  6.    Fx  ip(b  tamen  tefte  arictis  ndle- 
gat   i^.  p.    287.  ^   Icporis  anat»  cont  M. 

p.  2, 


352        SEMiNlS   MASCULINI 

ultimo  adparerent.  Sumnia  obfervationum 
fuitifangulnemjfcrunifangufnis,  urinam,li- 
quorcm  ventriculorum  cerebrijoirajllquidufn 

arte- 

p  2  &  galH  ib.Il  p  tf.  Plcrumque  folum 
fcmen  nominat.  Sedetiam  VERHEYEN. 
in  cuniculi  feminc  dc  vcficulis  fumto  ma^ 
gnam,in  femine  tcftis  nuUam  gyrationem 
vidit  fuppl  p  68^  Quod  autem  ad  animalia 
pcrrinet,  plurima  omnino  funt,in  quibusca 
vifaiunt.  Homo  incxp  Hammnti  exp  com, 
p  17.18.  tum  in  prioribus  17  cpiftolis, 
quas  audio  a  hmilia  fuppreflas  cfTe ,  ct 
in  numero  dizc&i  canis  ^h  tr.  1678. 
et  cont  arc  mt  p.  6|-.  amt,  &  cont,  II, 
P' 4*  ^•'f^»  ^ries  ep.  plyf  p  393-  cuni- 
culus  ihiL  trans,  167S.  Anat^  cont  11. 
p.  168.  149.  Icpus  ^»/if,  cont'  p.  2.  gHs 
mat  ^  cont  II  p,  if,  17.  ct  SCHRA- 
DER  l.c  p.54.caprcolus  Wiitransabr  V^Pj 
*.  R  *f  K  g^Uus  gallinaccus  cont^  arc^ 
nat-p^  ^Sr^anat,  ^cont;\\  p.  6  cum  prius 
xion  potuifTct  videre  anat^  ^  cont,  p,  fij 
anas  apud  d  ion  i  s  ;  pifcis  afcUus  cont^ 
firc^  rat^  p,  ^o&  anat,  (^  cont^  p.  i,  8.  9^ 
^i.  «A:/)er.  fi>;?f,  p;  ifi.  pifcis  lupus 
rt7w?^  arc^  nat^  p.  510  i«w^f.  ^  cont^  IK 
p.  1.  pcrci,  tinca,  truta,  eyprinus  anat^ 
^  cont^  11  p.  14,  rana  4«^^,  c^  cont^  i, 
p.  ^o,  araoea  cont,  arcan^  nat,  p,  378^ 
canccr  anat^  conts  11.  p.  140.  mufcae  vul- 
garc  eATp^r.  O"  contemvL  p.  19.  l»bella 
ib  p.  18.  fcapite  non  magno),  concha 
demum  c$nt^  arcau  nat^  p.  11,  anat.  (^ 
font.  11.  p.  28.  oftrea  cont,  arcan.  nat.  p, 
H4  et  pulex  exp  ^  cont,  p.  10.  Bom- 
byx  ,  in  quo  LEEVWENHOECKIVS 
*  -  vidc- 


'      O  R  T  V  S.  353 

riae  fpermaticae  venaeque  coiiparls  ,  nul- 
Jum  ^  ullibi  animalculum  continere:  tjed 
liquidu^n  interftitiorumi  celluloforum  teftis, 
dudtus  Highn>orianus  ,  tcftis  totus,  totus 
epididymis,  totum  vas  defcrers ,  feminales 
veficulae,  &  femen  deniquc  per  orgafmum 
venereum  expulfum  dc  Vivo  &  fano  homi- 
ne  aut  animale  ,    continere  ea  animalcula. 

Quae 

vidcre  non  potuerat  cpntm'  ftrcan.  mt. 
fub  fia  BAKERVS  vidit  of  micrefcop. 
p,  182,  Omnium  autem  facillrme  h\ 
la^ibus  pifcium  et  in  rulgatifllmo  car* 
pione  adparent,  8c  ipfe  abunde  vidi  ,  etii 
parum  habeani ,  qu«d  addam  ex  propria 
obfervacioae. 

Dcnique  in  uteris  8c  tubis  feminarara 
.  poft  coitum  an^malcula  lua  paiTim  reperit» 
1 E  F  V  w.  In  cuniculis  anat,  c^  cont,  H  p^ 
166,  J69,  170;  «71^  epfi^  fhyf  f^  209. 
in  canibus  anr.t^  ^  cont^  II  p.  1^-3,  if^. 
ifS.  &  ovibus  efifi.  phyf  t  c, 

c  Paffim  ncgat  LEP.UWENROECKIVS,  & 
confirmat  BACKERVS  1.  c-  p.  167.  &: 
VERHEYEJ^.  l  c.  in  nullo  alio  liquore 
humano  vermiculos  rcperiri.  Non  ignoro, 
BiANCHVM  fcribere  ia  urina,  fputo, 
lacrumis,  in  febre  epidemica,  vermiculos 
fe  vidiiTc  de  generat.  p.  374.  ct  fimlles 
fpermaticprum  vcrmiculis  tum  in  mulie- 
rum  proftatis  ,  tum  in  fpadonibus  repe- 
riri  p.  534.  atque  conpilationem  habere 
fimiliura      SCHURIGIVM    /lalogr. 

Tm.  F.  Z 


3S4        SEMINIS  MUSCULINI 

Qyae  vero  \n  dentibus  «  *  reperiuntur  ,  ea 
debentur  aeri^  accefTul  ,  fed  nos  de  anima- 
libus  quaerimus,  Ibi  viventibus,  ubi  nullus 
lit  aerisexterni  acceflus.  Unde  ^  verohaec 
animalcula  nata  iint ,  id  quidem  perfedle 
ignoramus. 

Tepida)  Semen  dilutum  aqua  «,  quac 
faRguinis  hum^ni  calorem  imitetur,  inpo- 
nitur  felenitae  lapldi ,  aut  talco  molcovi- 
tico ,  deinde  fub  microfcopium  minimum, 
proximique  foci  infcritur  ,  ita  adparent  anl- 
malia  viva,  articulatim  fe  moventia  ^,  fimi- 

lia 

c  *  Hinc,  cum  dcntes  folicite  curaret  ,  ut 
niui\di  enent  ,  nulla  aniroalia  repcric 
LEEUWENHOEKIVS  :Exfer.  &  CQnt. 
p.  30S, 

i  Ex  aerc  fectatores  panfoermiae.  ex  aHracntis 
HARTSOECKER  fuite  des  conjeSi. 
phys,  p.  107. 

c  Ita  fokbat  T^tEUWENKoECK  ,  ct  monent 
fn  Thl.  Trans.  ahr.  V.  p.  if^.  er  poflu- 
lat  craflitics  feminis.  Pauca  enini  et 
diftindta  animalia  praeftat  viderc  ,  qiiam 
plurima,  ct  confnfa»  Opus  efle  lentibus 
minimis  hvgenivs  monet  I.  c.  ct 
cxpcrtus  fum  ,  cum  nulla  cfTet,  inter 
lentes  CULPRPERIANl  microfcopii. 
quae  ea  niagnitudine  animalcula  reprae- 
fentaret,ut  diftin^as  fatis  figuras  difcerncrc 
poflem. 

I  Figura  horum  animalculorum  in  univcrfum 
eft,  quac  vcrmiculi ,  aut  ane^uillae,  cauda 
altcrne  flexa  ct  in  cufptdem  lente  dcfi- 
nentc  LEEUWENHOECK  Cont  arc. 
^J^t,  p.  zS6*    nam   red:am   illam    lan- 

CISJI 


O  R  T  U  S.  3SS 

lia  anguillu^is,  oblonga,  tumidulo  capite, 
innatantia  liquori,  qui  non  fit  animalibus, 

ita, 

eistt  »  apud  vAtisKERivNC  3c 
HJHKTSOEKERI  ejfeiis  de  dioptr.  \>,  127. 
imitafam  forte  ex  cuniculi  animalculo 
LE&UWENHOECK.TI  ana.t.  &  cmt  U. 
p.  if.  iu  mortuis  animalibus  credo  obti- 
nere:  a  morte  cnim  cxteaduntur  LEEU- 
WENEIOECIC  anM,    (^   cont.  \.  p.  fp.  < 

Craflitiem  caudac  ad  --*   capitis ,  lon^itw- 

Z  V 

dincm  ad  quintuplam  8c  fcxtut^lam  cr»(Titfei 
teftimat  in  hominc  lffuw^nhoecii:. 
€ont  arc.  nsLt,  p.  6f.  Cipife  .^ifferunt  : 
Id  enim  cra/fius,8c  ovo  fere  fimilc  tn  Ijo- 
xnine  e/1:  ,  l  e  r  u  w  e  n  h  cont.  arc.  nat^ 
p.  61  HARTsOEKER.  futt,  def  conje^, 
p.  ioi5.  ct  efais  de  dioptr.  p.  tiy. 
6  E  o  F  R  o  1     thef    L  A  N  c  I  s  I  V  s    apucl 

VALISN.      T.     1,     f*      14..     CHESELDEN. 

T.  ;o.  Addit  A  N  D  R  Y  ^^/ x>m  p.  191. 
ed.  bat.  ct  GEoFRO!,caput  ipfis  quam  ia 
brutis  crafllius  fide.Simile  in  quadrupedibu$ 
cftoEOFRO!  1-  c  ut  iu  aricte  l  e  e  u  w  e  n- 
H  o  E  c  K  cmt,  arc.  nxtuf.  p  x^jep  phyf* 
f.  %9%.  Okne  anat,  cont.  11.  p.  160.  f.  ^. 
4«  (caoite  tuberculofo  )  cuntculo  anat.  ^ 
sont,  IL  p   if.  i63.  (cum  aliquotin  capitc 

bulHs   &   VALISNER!      P.    T     C     1.    V  R  R- 

HEYEN.  1  c."»  caprcolo  1  c,  In  avibus 
in  univerfum  vermiculis  (imiliores,  capite 
non ma^no funtHARTSoECKERl, c-  qui 
plures  (ibifpcciesne^atadparuiflTe  In  ranis 
fere  fimili.ianimabula,parvo  carite,  pingit 
IKEUWENHOE  CK,  anut,  cont-  l. 
p.  fo,  ct  ia  libcllis  1.  c,  In  gallis  gal- 
Z  z  lina* 


356        SEMINIS  MASCULlNi 

ita,ut  femen  conftet  duabus  partibus  i,  Ani- 
inalculis  ,    quae  fatis  diu  a  morie  fupervi- 

vunt: 

Raceisanguftum  animal,et  paulo  quam  cau- 
d^htius cont»arc,nat,  i^  361.    In  pifcibus» 

V      g.   afello   LEEUWENHOECKIVS 

€apita  fphaerica,  caudas  facitobfcuriflimas 
€ont  arc.  nat.  p.  306  in  luciis  fereeam- 
dera  ,  quam  ia  afellis  figuram  eflfe  ait 
anat,  e^  o?2t,  W  p.  ii  Mjhi  in  carpione 
anguillae  fi  milia  vifa  funt ,  etVERHEY- 
ENio  fuppL  p.  68.  Figurarum  vero 
mutationes  oatationi  ct  variis  pofitioni- 
bus  tribuit  uartsoeker.  1  c  qualis 
cft  illa  fallax  figura  duorum  capitum 
XEEuwENHOECKii  cont.  ar' , 
mt  ip.  zSS,  f.  6  B  A  K  E  R  u  $  fimilia 
facit     iu      cmnibus      fero     animalibus 

Viva  efTc  denionftrat  perpetuus  motus 
LEEUWENHOECKivs    anat-     cont, 

11    p.     l63.    etC   LAI^CIS.     p,    28^.    VER- 

M  EY  E  N  fuppl.  p  68.  dcinde  poft  aliquot 
horas  perfedta  quics  omniun).  Porro 
inotus  determinutus  ,  organicus,  nempe 
rapida  motitatio  caudarum ,  quas  inftar 
ferpentum  vibrant  cont*  arcm,  nM.  p.  62. 
"WOLF  verfuche  111.  n.  99-  holman. 
1,  c  p.  i4f.  quae  etiam  undas  excitanr 
verberanio  liquorem  fuum  valisneri 
1.  c,  c.  IL  \i.  ct  natatio ,  ut  modo  fe 
fequantur  e^i/?.  f /^y/^  p  2S1.  modo  con- 
trariis  agminibus  ferantur  £pifi  fhyfio^i 
p  ;o5  modo  conjungantur  cont  arc, 
nat  p  ti  144..  modo  fcparcntur  ib,  ct 
omni  modo  inter  fe  inviccm  turbito 
ordiac    volvantur    epijl^    thf*    V'    5^^* 

VVOIF 


O  R  T  U  S\  357 

wolfJ.  c.  Ccleritas  eaeft,  ut  intraminu» 
tum  primum  fere  pollicisodlavam  partem 
emetiantur  ,  hinc  in  cane  iter  ad  tubas 
usque  intra  quadraginta  minuta  prima 
perficiant  Anat»  iff  contemplAX,  p.  156. 

Vita  aliquamdiu  fuperefl,  poflquam  cjt 
corpore  paterno  effluxerunt,  Senfiro  ta- 
men  motus  elanguet  superville  1.  c. 
Novem  horis  vixifle  &  holman.p  147. 
Alias  intra  trigefimam  horam  omnia  perie* 
rant  leeuw#  Cont'  arcnatur,  p.  284^ 
Alias  vixorunt  viginti  quatuor  horisGEO- 
FFOi  ,  &  triginta  fex  ,  m  loco  calido 
LEEVW.  epijl.pkys,  r.  300*  quatuor  de- 
mum  diebus  LEEUW.  anat^  l^  con- 
tempL  11.  p.  149.  ANDRY  1.  c.  p^  19S. 
fi  ex  fano  juvene  fuerint  HARTSOE- 
KER  fuitedes  conieSi*  p-io6.  &  in  cane  ad 
feptimum,  ut  in  utero  foto  vel  decem  die- 
bus  credat  fupercffe  poffe,  tuncquedemum 
inpraegnari  femina  f^i  l  e  e  u  w.  anat^  ^  contl 
11. p.  1 50.HARTSOEKERUS  autem  ctiam 
de  femina  in  feminam  transferri  ,  Sc  ab 
altcra  fufcepta  altcram  inpracgnare  Conji, 
Php^  P»i  1 5'  ^  calore  ipnis  &  alcohole  pe- 
riierunt  HARTSOEKER  D/V^W^  P.231. 
Magnitudo  in  omr^ibus  ejusdem  ani. 
malis  eadcm  eft.  CHESELD.  v,  271  ut 
nunqiiam  unum  alterius  fesqualterum  vi- 
derit  LEEUWENHOECK  ccnt.arc.nat. 
p,9i  .Scd  &inanimalibusdiverfornm  gene- 
lum  eadem  eile,utbalaenae  quam  mitiimo 
pifci  nihilo  majoraefie  ajat  LEEUWEN- 
HOECK  Epipphys.  p.  166.  quod  ideiri 
in  ovis  obtinere  reperit  idem  1  c.  V.xi- 
guitas  inmenfa  ell,  ut  in  ranacraflJtiemad 
millefimam  partem  capilli  aeflimet  anat^ 
&  contempL  I.  p.  50.  in  afello  216.  coo. 
Z  3  non 


3S8        SEMINIS  MASCULINI 

vunt :  2.  Humore  ,  blando  ,  lento,  vix 
moto,  qui  inftar  aquae  «  eft,  quae  anguilla» 
continet. 

jjon    afquare  credat  LEEUWENHOE- 
CKIUS  iphaeram  ,  cujus  diameter   latus 
fitcapillus  cont.  nrc.nat,   p.  306*  30^^.  &  in 
Igcio  I0G0C5,  sequajia  facit  arenulae  anat. 
i5f  coritAl.  p,2«  in  unicodcnique  afello  ma" 
jore  cabeljau<w  tricies  plura,    quam  m  or- 
be    terrarum  fmt   homines ,  exp^  W  cent. 
p.  152.  fi  arenulam    feceris  aequalem   en- 
teiimae  parti  pollicis  ,  &  in  arena  anima- 
lia  loooo   ladcs  vcro  acftimaveris  quin- 
decim    pollicibus.     Jta  enim    animalcula 
invenies  150,  000,  000,  ooo,   Anat.   is* 
tont.  11,  p.  8.  9.   Jn  cancrorum  ovis  etiam 
foo,  000  ies  minora  vidit ,  quam  arenula 
unat^  1$  cont^  II.    p.  238.  240.  &  in  con# 
chis  eamdem  aeftimationem  repetit    contl 
arc^  fiat.  p.  22.  &  in  glire  decem  millia 
uni  filamcnto  teftis  nondum  aequalia   ib« 
p.  25,  27.  Sed  &  HARTSOFXKERVS 
JOoo,  000  non  majora   facit  fabuli   granc 
fuite  des   can.    p    ic6.  &  inmenfc  parva 
e^c^  fupra  monui. 
g  Lin^pidus  in  canc  liquor  eft  LEEUWEM* 
HOECK  (ontin,  anat.  nat.  p.  65.  anat. 
&  contAl,  p.  15».  &  in  eo  movcntur  ani- 
malia,  arc  nat^  cont.  p.  6r.  in  crafib  vero 
immobilia  vidcntur :  In  glirc  olcoruscft  ib. 
p^  25    inhomine,  qualem  omnes  norunto 
Sed  etiam  in  ovi  liquido  natarunt  agilcs- 
que    fe    oftenderunt    afelli   vermiculi  ,  a 
LEEUWENHOECKIO  transpofiti  efifi. 
fhys^  p,  291.    Hoc  liquidum  teftis  tenuius 
&  ipfum  animalculis  ficri  minoribus  fri- 

vola 


0  R  T  U  S;  359 

Tanium  ]  Liquidum  proftatarum  non 
rontinet  animalcula:  Cneque  tamen  bonum 
fere  femen  generatur  ,  quando  hae  partes 
erofac  funt , )  ut  omnino  utilitas  teftis  unlce 
in  orum  animalculorum  gencratione  poni 
vicieatur.  in  ultimis  literis  demonftrat 
jLEEUWFNHOECKius  ,  in  femellis,  &o- 
variorum  liquido  ,  nihil  fe  ejusmodi  vidifte. 
jNunc  cxaminare  oportet,  an  probabile  fit, 
haec  animalcula  efle  prototypa  hominum5& 
crolutione  tanlum  aliqua  indigere  ,  ut  in 
homtnem  maturentur  :  fecunditatem  ergo 
ab  his  animalculis  pendere  K   Teftibus  certe 

ablatis 
vola  eft    cor^eaura  AUCTORIS  of  th 
ejjay  on  fecundation  p.  10, 
h    Conf.  DCLde 

i  In  infantibus  nuUos  efTe  ANDRY  p.  195. 
GEOFROl,  &  parva  eorum  loco  corpu- 
fcula  HARTS.ya/V^  des  conu  p,  107.  in 
iuvenibus  agiliores  HARTSOEKER 
dioftr.  p.  23  I .  In  gallis  nondum  adultis, 
fed  falacibus  reperiuntur  LEEUW.  cont. 
aro  nat*  p.  36 1.  In  gonorrliocis  languere 
ANDRY  1  c.  &  pene  mortua  videri  SU- 
PERVILLE  PhiL  trans.  n.  456.  imo 
mortua  effe  HAMM  apud  SCHRADER 
1.  c.  PITCARNE  elefn.  p.  57.  In  fenibus 
aut  languida  paucaque  HARTSOE- 
KER  1.  c.  brevi  perituraiD,  aut  nuN 
la  GEOFROI,  LEEUW.  anau  cont.  11. 
|),i6i.(in  emerite)Sedacoituetiam  frequen- 
tcnonreperiri  HARTSOEKER  1.  c.  BA- 
KER  p.  28Z,  in  bombyce,  &  nn  fterili- 
busdeeffe  LEEUW,  epift,  fhys.  p.  388. 
HAMM.  apud  SCHRADER  l.c,  Sanata 
gonorrhoea  vero  denuo  apparerc  PIT- 
CARNE  ].  c  p.59. 
Z  4 


36o         SEMINiS  MASCULINI 

ablatis  nullum  animal  mas  generafle  vifum 
cft.  ARisTOTELEs  ^  equidcm  fcriptum 
reliqult,  tauros  exiedos  vaccas  aliquando 
iniiffe  fccundo  coitu.  Verum  ipfe  addit, 
hoc  femelutique,  uno  a  coitu  aut  duobus 
polt  pauco*^  a  caftratione  diebus,  contigiffe  : 
tunc  enim  humoris  feminalis  in  veficulistan- 
tum  aderat  ,  quantum  ad  ununi  coitum 
fufficeret :  e^  penu  exhaufla  vim  generandi 
perpetuo  abfuiffe.  Ergo  foli  teftes  prolifici 
funt* 

Carina  )  ^  Galli  gallinacei  teftis  &  veficu* 
lae  feminales  eximantur  j  &  fenien  objicia- 

tur 

k  DCXLIX.  not./, 

1    Ha£lenus  nemo  admodum  difFentit.     Nam 
VERHEYENIUS  quidem  pro  particulis 
tantum  mobilibus  \idL\sntr^i  /upplem»  p.69. 
tnm   LANGIUS,  &  dii  apud  SCHURK 
GIUM  citati    /permat%f^  p,   165,    &  du- 
rifTio  us  SLHELHAMMERUS  exerc,  12, 
&  MAlTREf EAN,  in  fele ,  cane,  tauro, 
gallo  non  potuic  videre  de  la  torm.du  pouU 
p.304.  Sed  vix  ullum  invcnerunt,qui  con- 
fentiret ;  uti  neque  ille   qaidam ,  qui   re« 
tulit  Leeu^enh§eckium    (ibi ,  multa  conan- 
tem,  vejmiculos  non  potuiiTe  demonllrare 
in  E.    N.  c.  Dec.  11.  Jnn.  X.  ohs.  4.    Ple- 
rique  enim  ,     &  ipfe    VALISNERIUS 
vcra  animalia  effe  fatentur.     Verum  nunc 
incipit  celeberrima  ill^  quaeftio  ,♦  an  o- 
mnino   hi    vermiculi   fint  primordia  na- 
lcentis    hominis  ?     Nempe    Leeu^enboe- 
ckius  ,  ut  fcre  folet  fieri  ,  nimis  confiden- 
ter  inventum  fuum  urfit  ,   &   non    fbluin 
vermiculos  dixit    eile   rudimenta  generis 
humani  ,  exp.  U'^   cont.  p,  27.  28,    &  in 

cvnm 


O  R  T  tf  S.  361 

tur  microfcopio,  adparebit  totam  animal- 
culis  icatere.  Qtjando  gallinac  per  aliquot 
mcnfes  ab  omni  galli  acceflu  fecretae  o^iimi 

ape- 

ovum  fubire,  ut  etiam  pun^lum  in  bom- 
bycis  ovo  viderit ,  qua  vermiculus  fubie- 
rat  anat.  l2  (.ont^  11,  p.44.  ovD  pafciro»/j 
arc.  nat,  p^  66,  anat.  iff  cont.  11.  p.  162. 
caudam  deponere  ,  &   mutare  cuticulam 
anat.  ^  cont.  II.  p.  r6i.  ut  tamen  aliam 
cutem   confervaret  ,     quae  in  fecundinas 
fieret   ib.   &  cont.  arc*  nat»  p.  87.     Sed 
malta    dura  ,    &    incredibilia    addidit ,, 
nempe  utriusque  fexus  efle  anat^  i^  cont. 
p.  163.  eoip*  ^  cont»  p.  28.    cum    prope 
caudam  aliquam   diverfitatem  credidiifet 
fe  reperifle  epift.phys,   p,  294.  &  parere  , 
atque  reparari    epift^  phys»  p.   281.  282. 
&  alia  inmatura  fe  reperiifls  ,  quae  non^ 
dum  legitimam  flaturam  adtigifTent  epili» 
phys.  p.  281.  305,  aliaque  poll  alia  vita- 
lia  iiQnanat.  ^  cont^  I.  p.    52.     ovaria 
vero  nullius  momenti    partes,    merasque 
tellium  mafculinorum  imitationes  t.^t  poft 

ATHENAEUM    /^GAL.  </^y^/;2/«^  L.H.C.I.) 

plurimis  locis  repetierat  priorum  oblitus. 
Deinde  hartsoekerus  hominem 
quidem  larva  membranacea  tectum  in 
verme  latere,  totum  in  capite  vermis  eiTe, 
caudam  vero  umbilico  refpondere  Dioptr. 
p.  229.  230.  ic.  fubire  cicatriculam,  quae 
iit  cellula  unici  capax  veniiiculi  faite  des 
€on]e5iures  phys.  p.  113,  [  id  autem  &: 
GARDENius  hab^t  in  epiflola  ad  leev- 
WENHOECKiUM  ],  atquc  uniri  ciim  ovo 
mi  duo  hommes  excoriati  coalefcerent, 
per  extremam  caudam,  ncmpe  umbili- 
Z  5  ccixn 


3^2        SEMINIS  MASCULINI 

speritur,  tefta  quidem  ,  &  utraque  mem- 
brana  5  &  albamen  omne,  &  vitellus,  nihil 
ad  generationcm  proxiire  faciunt.     Sed  in 

centro 

pim  p,  229.  fingulum  fuum  ovum,  idque 
olculum  continuo  claudi  p.  128,  porroque 
nutriri  ovi  fucco  gelatinolo  ib.  ovumque 
iibi  pro  placenta  effe ,  dioptrique  p,  230, 
ANDRYus  haec  fere  recepit  ,  &  ima- 
ginariam  valvulam  addidit,quae  vermem, 
qui  ovum  fubiidet ,  coerceret  ne  rediret, 
p«i97.deindemu]tis  feptimanis  fupervive- 
le  dixit  p.  198.  fhinc  feras  graviditatis 
viduarum  explicari  pofTe,  '  caudasquede- 
jicere  ad  ranarum  exemplum  ib.  Sed 
i>AL  EMPAZiusaddidit  ,,figuram  homun- 
cionum  revera  habcre,  qualem  hartsoe- 
KER  •anium  ex  conje^ulura  pinxerat ,  & 
denudatum  hominem  fe  vidiile  ,  cum  cu- 
ticulam  forte  exuifTet,  Nowv.  de  la  repuhh 
des  letre4  1699.  ideo  ab  ipfo  cailieatus 
LEEUWENHOECKIO  anat.hcolt.W, 
p.  176  &c. 

Denique  globulos  in  femlne  pellucidos 
cffe,  &  quemvis  horum  globulorum  duo- 
rum  vermiculorum  hofpitem  effe  CU 
HOLMANNUS  in  Parergis  propofuit  , 
fed  dudum,procul  dubio  revocavit  idem» 
Jn  hi»  omnibus  cum  multa  infirma  fmt» 
nata  efl  ©pportunitas  deridendi  novum 
inventum ,  &  alii  alia  oppofuerunt ,  fed 
Bemo  plura  VALISNERIO,  in  i.  Parte 
hijloriae  generationis,  Ergo  LISTERUS 
de  humorihus  objicit. 

I.  Contra  naturae  analogiam  eflc, 
quod  rudime^ta  animnltum  adeo  mobilia 
hm,  p.397.   Addit  VALISNERI  fetum 

jam 


O  R  T  U  S.  365 

etrttro  vltelli  ("quod  exDUv£RNEYi  obfer- 
vationibus  placenta  eft  ,  per  quam  iuccus 
nutritius  ehboratur  )  verfus  angulum  ovi 

obtu* 

jam  vifibilem ,  contra  naturae  aralogiam 
multo  pigriorem  e/Tc  c.  X.  avct. ^oK^er 
ar^/^r.n.86o.866.M  AITREIEAN  p.3 1  ?. 
&  figuras  induere  incomtiorcs,  qucm  decc- 
bat  perfeaiorem  reddi  PAlTONI  ^e/Ia 
generaz.  Difc^rs.  I.  p,  14. 

2.  Tum  monftro  limileeire,  idem  ani» 
mal  bis  generare  L!STER«  ib. 

3.  E.  CAMERARIUS  mmeaic.eclea. 
vernnculos  pulicis  (ubfannavit  p.  59.  ani- 
jnalcali  ,  in  quo  nc  telles  quidem  faciles 
fmt  vifu. 

4.  fdem  &  poft  eum  fere  omnes  ab  eo 
tcmpore  VALiSNERlUS  c.  LY-  X.  &* 
BOURGUET   L.  111.  &  VERHEYEN 

/a'/'/»/.p,65.&alii  objecerunt,adeo  enornsem 
animalculorum  copiam  prodigalitati  pro- 
ximam  tKe  ,  &  pluri  na  inde  ova,  non 
unicum  ncceffario  fecundari  debere  cam. 
p.  69,  VALISN.  ib.  BLAIR.  botan, 
efap  p.  314.  VERHEYEN.  1.  c.  LY- 
ONNET  in  theoL  des  infeSies  hvcr.^on 
der  natur  n.  86  r. 

5.  Porro,  neque  eamc!cm  in  vermiculo, 
quae  perfedlo  homini  fabricam  efle,  neque 
cici ,  q»iomodo  ,  &  quando  nova  introda- 
catur,  p.  71. 

6.  Sed  &  LEEUWENHOECKTUS 
fibi  objecerat ,  &  repetit  VALLSNERl,, 
omnium  animaliaro  ,  mole  adeo  diverfo- 
rum   vermiculos  eadem  mole  poni. 

7.  Idem  in  altera  objc£lionc  contigit, 
uunquam  nempe  in  ovo  vernffc-ulum  vi^ 
Ibm  efle,  tujn  BLAIR.  L  c.  p.  320. 

8.  VA^ 


364        SEMINIS   MASGULINI 

obtufum  haeret  facculus  colliquamcnti  y  flye 
jiiinima  pellucida  guttula  ,  lapidiflima» 
Haec  uterus  eft  ,  in  quo  pulfus  crefcit,  five 

amnion 

8.  VALISNERIUS  novas  addidit 
difficultates.  Nam  plurimum  tribuit  ob« 
jedioni  a  partibus  vermiculo  propriis  ,  & 
ad  inovendam  v,  g.  longam  caudara  ne- 
ceflariis  mufculis  MAlTREtEAN  ^305. 
has  partes  ait,  non  fubito  deponi  debere, 
neque apparere liatum  ullum,inquo eas  de- 
ponat  vermis,  cumnuliaaureiiaanimalculi 
feminalis  vifa  fit  unquam,c  X*  &  tamen 
nunquam  ullum  infedum  ex  ovo,  ver* 
misque  fl:atu  9  in  perfedlum  animal,  niii 
per  taJes  gradus  tranfeat. 

9.  Animalcula  ejusmodi  in  omnis  fere 
gcneris  liquoribus  reperiri ,  quod  l  i  s t e- 
Rus  objecerat,  &  schraderus,  feque 
ipfum  in  ianguine  boum  infedorurr»  vi- 
difle  vermiculos,  c.XI.  &  in  fano  fanguine 
HOLMANNUsLc,  p»  156.  cosquc  pridem 
adfuifle,  per  morbos  vero  tantum  augeri 
mole  c.  13.  dentium  etiam  materiei  ver- 
mes  LEEUWENHOECKIO  didos  fi- 
miles  efle  ,  languidiores  tamen  feminali- 
bus  CU  HOLMANN.  1.  c  p.  155.  D. 
BONO  vero  jn  liquore  proflatarum  mu- 
liebrium  vermiculos  vidiire  ,  viciflimque 
in  gallo  &  porcello  indico  nullos  repertos 
faiffe  c.  XL 

10.  Jn  ovo  nondum  fecundato  aliquam 
molecalam  rudimenti  animalis  fimilem 
vidifle  MALFIGHIUM  p.  2.  ife  form. 
pulli  &  NIGRfSOLUM  confirmarc 
eonftdera^x.  p.  lOO.  &  V  A  L  I  S  N.  ?• 
446.  &  omnino  pulli  primordia  confpe- 
xifle     CORNELIUM   CONSENT  I. 

NUM 


O  R  T   V  S.  36J 

amn^on,  &  in  hoc  amnio  albumen  quoti- 
die  mutatum,  ultimo  toturn  confunUtur» 
Quando  nunc  hic  {acculus  iliaefus  follicita 

cura 
NUM  defem^  p.  'Sz.  confufiora  tamen 
BOHN.  p.  8.  fed  quae  continua  evo- 
lutibne  veriffime  in  pullum  mutentur 
MAITREJEAN  p.  312.  &  OLIGE- 
RUM  JACOBEUiVI  in  ovis  nigris  rana- 
rum,  PATAROLVM  vero  in  canthariJ 
dum  ovis  a  mare  non  adfpcrfis,  ani« 
malculum  vidifle.  m  ovo  demum  a 
virgine  pofito  ,  BRENDELIUS  rudi- 
menta  fetusvifa  ,  recenfet  de  embr,  frae- 
ixifi.  p.^S.  valde,  ni  fallof  ,  paradoxe. 
BIANCHUS  etiam  ovum  ante  conceptum 
cum  rudimento  fetus,  fed  ex  alio  pingit, 
de  gener,  T.  J.  f  3.  &  p.  419.  Similis 
in  ovo  fbbventaneo  Cafluarii  harveii 
de  gener,  p.  1 5.  &  in  ovo  Pfittaci  obfer- 
vatio  eft  Hiji,  de  i'' Acad-  ij 26*  obs.  2. 
tc  in  femina  ,  quae  ab  irritatione  ovum 
pofuiiTet  GOUEY  p.  76    jj. 

11.  {UjAIRIUS  animalia  mifta,  mulum 
&  Joumar  turcarum  adducit ,  fed  vide 
DCXCIV.  not>  b. 

Aliqua  alia  cbjicit  CI.  M  A  I- 
T  R  E  1  E  A  N  poft  libellum*/^  la  form. 
du  poulet,  Jta  obj^  i  2.  ,j  embryoni  ven< 
trem  apertum  efle  ex  vermiculorum  hy- 
potheli  &  p.  13.  nimis  e^ciguum  animal- 
culum  efie,  quam  ut  mutare  pofFit  totam 
ovi  eRormiter  majorem  maflam  p.  317. 
&  repetita  venere  Gitiffime  penum  vermi- 
calorum  debere  confumi  p.  3  2 z.  Haec fere 
funt,quae  firmiora  obponuntur,non  tamea 
me  movcrum,  uta  fententia  difcederem. 
Nam      I.    Etiam     vermis    bomby* 

cis 


366        SEMINIS  MASCUUNI 

bycis  aurelia  mobiliof  eft,  &  fetus  ui  ©vo 
umbilico  firmatus  merito  quietior  eft,  ne^ 
que    tamcn  cxperimetita    adfunt  omnino 
quiefccre,  cum  nemo,  nifi  mortuum  vide- 
rit,  dum  tencr  cft,    adultus  autem  cgre- 
gie  fe  contorqueat.     ^ed  ^  punftum  fa 
liens  inertiam  nullam  demonftrat ,  &  ho* 
minem  ipfum  poft  paucas  feptimanas  evv 
denter  moverialibidicetur  Dcxciv.Rudio- 
rem  vero  fieri  repjgnatMALPI\GHlANlS 
cxDcrimcntis.     In  vermiculo  enim  ^   (i    a 
bullis  in  cnniculo    recelTeris,    nulla  par. 
tium  diftinftio,  pullo  vero  continuo  oculi 
&  cerebri  lobi  diftineuuntur    ?.  ManifeUurs 
errorLFEUWENHOECKlI  cft  ,  qoem 
nemo  funm  fecit  recentiorum.     3.  Nihil 
poteft  contra  vermes  hominis  &  quadru- 
pedum  ab  omnibus  vifos ,   qui  oculos  & 
voluntatem     adtnlerunt.       4-«     Refpondet 
Cl.   BERGERUS  ,     qui  VALTSNERI 
opus  edidit  p.  152.    uterum    immenfam 
oceanum  efle  pro  vermiculis  adeo  minutis, 
multitudinem  adeo  magnam  reperiri ,  uc 
unicus  fco^Mim  adtinsjat,     Eadem  eft  folu-* 
tio  D.  DIETRlCHSd.  ^*p/  ^cdsav  tr^i^- 
/J.d.Tt^9vrci>V'     Verum    uterus  non  tantus 
oceamis  eft  ,     cum  intra  quadraojinta  mi- 
nuta  in  cane ,  &  in  feniina  intra  fedccim 
peraij^rari  queat,  &  fcmea  tubas  ipfas  cx 
RVYSCHll  ohfervationibus   fubeat,  ut  e 
proximo    pofTint    ovariuTi     adire.      Sed 
placet  LEEVWENHOECKll  refponfio. 
Nihilo  certe  plures  funt    in  hoTiine   ver* 
miculi ,  quam  in  filicefemina,  &  paucio- 
res  eflc  credo,  quam  in  fungo.     la  fungo 
cnim  croceo  fucco  tur^ente  aliisque  bens 
multis ,  tum    in  Lycoperdis,  Pcziais  &c. 
cumulum  vidi  femiaum  cx    uno    fungo, 

noa 


O  R  T  U  S,  3^V 

laon  minimae  altitudinis,  circumferentiaci 
quanta  fungi  eft ,  cum  particulae  fins^u* 
lae  ,  &  nudo .  &  armato  oculo  invifibiles, 
minima  demum  lente  difcernantnr,  & 
nullus  interfiuat  ,  ut  infemine,  liquor. 
Tn  Lycoperdi  (emlne  certe  fp haerulas  au- 
rantias   adeo    parvas,  ut    non    exccdznt 

1 

"j™2^  cubi,  cujus  latus  capilli    diametcr 

efTet,  Angli  viderunt  PhiL  Trans.V.^Xh 
p.  25%  Nempe  organica  fabrica  corpo- 
rum  lapiemiae  divinae  prae  indigefta  m»- 
le  nlacuic ,  &  poflunt  aliae  eiTe  utilitates 
animalculorum,  praeter  eam,  quam  orbi 
terrarum  praeftant,  dam  inhomiwes  ado. 
lcfcunt.  Sed  neque  perire ,  aut  deftrai 
fatis  certum  eft  ,  cum  languere  effufof 
certum  fit. 

Quare  vero  unicum  ovum  inpraegne- 
tur,  non  difficile  videtu^  di<fiu,  Unicuna 
maturum  eile  facile  eft  creditu,  &  autop- 
fia  confirmat ,  non  enim  ejusdcm  molis 
reperiuntur  ,  &  unum  ,  certe  in  femina, 
folet  eminere  DCLXlX,  Sed  quire  hoc 
unum  ovurn  unicus  pene  femper  vermica- 
lus  fubeat  ,  non  tcta  le^io  tantillorum 
animalculorum  ,  hoc  vero  difficilius  eft, 
Nam  BoerhaanjWy  &  Graafii  feftatoribus  ^ 
fedes,  qua  ovum  avulfum  eft,  taita  ell^ 
ut  multos  omnino  vemiculos  admittat, 
Valisnerius  quidem  hoc  ar?umento  male 
utitur  ,  qiii  invifibile  ovum  ponit,  &forte 
nihilo  majus ,  quam  ut  vermiculum  re" 
cipiat.Mihi  non  videturneceiTe  refpondere, 
cum  ovi  humani  fabrica  nondum  fatis  co- 
gnica  fit :  &  ,  fi  plurimi  vermiculi  fub- 
©ant  ovum  ,  forte  ille  unus  adoIefcat,cujus 
iavifibilis   umbilicus  ,    inyifibilibus  intus 

fliu- 


363        SEMiNIS  MASCULINI 

fluitantibus  filamentis  ovo  occurrit,  quae 
in    funiculum   adolefcunt  ,    plurimaeque 
iint  vices  ad  unam,  in  qua  arteriae  ver* 
miculi  venis  ovi  refpondent ,  &  venae  ar- 
teriis;  nihil   autem   repugnat,  hacc  fila- 
menta  in  ovo  tribus  non  piufa   effe. 
J.  Debiliffimum    argumentum.      Cauda  ver- 
miculi,  ex  analogia  cum  pullo,  manifelto 
efl  fpinadorfl,  artus  vel  adfunt  invifibi- 
les ,  vcl  eo  modo  latent ,  ut  in  pulio  gal- 
linaceo  incubaco* 
6,  Etiam  ova  omnium  nniroalium   pcne  ejus- 
dem  n»agnitudinis  funt  ,     neque    femina 
plantarum.  lalliim  ad  carum  flaturam  ratio- 
nem  obfervant  ;  led  neque  nafcentia  ani- 
malia  ,  qaantum  ex  ekphami  fe.tu  video, 
quem  Seba  pinxit ,  &  ex  crocodili  pullo, 
7«  Nunquam,  {\  fides  VaiifneriQ  ,    aut  rarifll- 
nTe,  ovum   recenter  inpraegnatum  vifum 
efl  ,  ncque  nifi  tardius  a  morte  >    neque 
ab    homine   microfcopiorum  perito ,  non 
adeo  mirum  vermicuium,    multo  mino- 
rem,  non  vifum  efle. 
8.  Dehile  argumentum.     Analogia  enim  non 
debet  inter  vermiculum  qtiaeri,    &  ver- 
mem  mufcae  ,   cum  vermis  niufcae  jam 
ovum  fuerit  ,  quod  ipfum  a  femine  ma- 
fculino   crat  inpraegnatum  ,    vermiculus 
vero  fenrsinalis  fit  id  ipfum  femen  mafcu- 
linum,  a  quo  inpraegnatum  ovum  demiun 
vermem  mufcae  genuit, 
c.  Redle  BERGERvs   &  ANDRYVs    vermcs 
bilis  ,  fanguinis  &c.  in  corruptionis  flata 
jnorbisque  apparere,tunc  autem  feminales 
emori  ,     adeoque    efle     diverfiffimarum 
i.lairium ,  naturales  iflos  ,    hofliles   illos. 
Deinde  innumerabilibus  experimentir.  lu- 
ilratus  fanguis ,    nunquam  I^eu^enhoeckio 
aut  aliis   circuktionis  inquifuoribus  ver- 

mem 


O  R  T  U  S.  369 

cura  vitro  inponitur,  adparet  intus  confu- 
fum  aliquid  egregii  faporis,    nuUa  diftinfta 

mole 

mem  Gftendit»  cum  craiTi  illi  vermes 
niorboli,  etiam  fi  millecuplo  minores  in 
fano  adefTent ,  in  oculos  facillime  incur* 
rerent.  Liquor  prorflatarum  muliebrium 
facillime  femine  mafculino  potefl  inquina* 
tus  fuifTe :  &  quae  f ides  feminis  ?  quae 
lafcivas  fe  fuifle  fateantur^  caflas  gu:em 
adfirment  fe  fuifle. 

10.  Ea  rss  nimiiim  probat.demonflraretenimfc 
quod  non  vult  VALISNER^US,  feminas 
folas  gigrpre  pofTe,  absque  mare  :  neque 
MALPIGHll  vtxhTiappend,  de  incuh.^.z^ 
cum  hiiloria  coUata  fatis  conrentiunt,neque 
certum  efl  haftenus,  carinam  anteincuba- 
tionem  rcperiri  ,  neque  ipfe  fatis  adfir* 
mat,  qui  ex  aiiis  adfert,  VALISNERIUS. 
Icon  denique  MALPIGHIANA  de  form. 
fet^  f  3.  infignifTimam  ovi  fubventanei 
afecundo  diverhtatem  demOnftrac,  neque 
omnino  carinam  in  ccntro  habet.  ViteU 
lum  etiam  absque  cicatricula  vidit  LAN- 
GLEY  p.  »57.  De  objeftione  vero  Gl. 
MAITREIEAN  alibi  dicetur,  DCXCIV. 
nempe  membranas  ovi  cam  puUo  con* 
tlnuas  efle  DLXXVlL  a.  b, 

1 1 .  Objeaiones  D.  MAITREIEAN  valde  in- 
becillae  funt.  Fetui  enim  certum  ell 
ventrem  diu  apertum  effe  DCXClV.not.rj 
&  femina  plantarum  longe  majori  rapidi- 
tate  increfcunt  :  mutationes  vero,  quaein 
utero  fiunt,  pleraeque  multo  ante  coitum 
fuerunt  ,  &  in  ovorum  fubventaneorum 
ejeilionc  fimiles  fcquuntur,  aliae  a  reforb- 

th 
Tc:7t.  V.  A  a 


370      SEMINIS   MASCULINI. 

molc  dcfinitum  *^.  Tafe  ovum  fupponi- 
turgallinae,  incubabit  illa ,  fic  putrefcetj 
&  facculus ,  ejusque  contenta  eyanefcent 
omnia  ,  cum  putrefafli  humores  in  auras 
diflipentur ,  &  tefta  vacua  remanet ,  aut 
vcnto  plena ,  unde  haec  ova  eLViyLtA  difta 
funt*  Verum  alterius  gallinae,  quae  marem 
admifit,ovumnuncinfpiciatur.Nihileaama- 
rc  habult,  quando  inpraegrtata  eft  ,  praet«r 
femcn,  &  animalcula  :  fint  talla  ova  tri- 
ginta ,  notata  propriis  charadleribus ,  fup- 
ponantur  incumbenti  gallinae  5  aperiatur  u- 
num  poft  unam  alteramve  horam  ,  adhi* 
bcatur  microfcopium  ,  adparebit  ,  in  fac- 
culo  colliquamenti  ,  exigua  quafi  carina. 
Hacc  omnia  teftis  fide  digniflfimus  mar- 
CELLVs  MALPiGHivs  fufc  dcfcripfu ,  qui 
nunquam  de  leeuwenhoeckio  refcivit, 
aut  certe  nuUam  ejus  unquam  fecit  mentio- 
nem.  Dernde  poft  aliud  bihorium  fecun- 
dum  ovum  5  eidem  gallinac  fuppofitum  ape- 
riatur ,  jam  manifeftius  oblonga  carina  ad- 
parcbit.  Sexta  hora  infpiciatur  aliud  ovum 

ex 


lis  particulJs  mafculi  feminis  alcalefcenti. 
bus  oriri  videntur,  aliac  dcmum  a  repres» 
fis  iticnfibus.  DCXCIV. 

m  Veriflimuni  eft  argumentum  a  gardenio 
olim  propofilum  Phil,  Trans.  ahr^  11.  p. 
909.  &  carina  ,  qualem  malpjghius 
pingit  ,  de  o<V9  iKcubato  T.  I.  f.  i.  4'S' 
a  vermiculo  omnino  parum  differt ,  fi  si 
breviori  cauda  lecefferis  ^  uti  neque  giri- 
nus  recedit. 


ORtVS,  3/^ 

cx  incubatorum  hunnero  ,  denuo  clariu^ap- 
jparebit  carina  ,  atque  ita  ad  vigelimum  pri- 
mum  diem  usque,  quo  jam  vivus  pullus  iri 
ovo  c(t,  &  coUiquamenti  facculo.  Ergo 
5d ,  quod  fit  pullus  bipes ,  duabus  alis  in- 
ftrudtus  5  id  fuit  homogeneum  ,  oblongum, 
vermis  limile  rudiroentum  animalis ,  quod 
feniim  ,  repctitls  mutationibus  ,'  in  verum 
animal  perfedtum  eft.  Nunc  haec  carina 
absque  artubus  vermicuh  fimillima  cft  ;  & 
ipfius  hominis  primordia  a  RVYscrtio  deli- 
neata  ^*  eamdem  figuram  obtinent. 

Ran^rum  )  Calido  vernaquo  meridie  in 
tbflis  abunde  gencrantes  ranae  reperiuntur. 
Tunc  in  aquis  mucilago  fluitat,  nunquam 
folubilis;  quam  falfo  Iperma  ranarum  vo- 
cant ,  in  ca  innumerabilia  minima  nigra 
punfta  lunt,  veriflima  ranarum  ova.  Im- 
mitte  vitro  mucum  ,  expone  tepori  folis, 
adfiibe  micrbfcopium,  videbis  fingulum  pun- 
ttum  nigrum  efle  ovum  ,  in  qiio  parvus 
hacret  gyrinus,  cui  brachia  &alae  defunt , 
fimillimus  oblongac  anguillae:  huic  animal- 
culo  fenfim  adnafcentur  artus  pofteriores, 
deinde  anteriores  ,  longa  vero  cauda 
continuo    contrahitur  ,  doncc  intra    pau- 

ciflBmos 

m*  RUYscM  fhis^VV  T.Il.  f.  u  2.  3.  in- 
primis  vero  f.  i.  idemque  de  ranis  ib.  n. 
48.  T.  3.  f.  2.  &  PhiL  trans,  abr .  11.  p. 
818.  T.  Xll.  f  2.'9«2?3,  Conf  MONJ 
ROUM  Edimh.  Soc.  11  p.  211.  In  omni  ani- 
male  primordia  galbae  figura  funt>  har^ 
VEi,ex€rc»  17, 

A  a  2 


37:2        SEMiNlS   MASCULINI 

ciiTimos  dies  in  verum  anlmal  quadru- 
pes  forrnetur.  Adeo  verum  eft  5  omne 
animal  in  ortu  fuo  pifcem  efie  ,  ^ut 
idem  in  omni  vermium  &  papilionum  gene- 
le  verum  efle  repenatur  ^.  Et  ubique  h\ 
mare  videtur  homlnis  originem  eflcjin  femi- 

na 

n  Videtur  adeo  vermiculus ,  futurus  homun- 
cio  ,  caput  &  fpinam  dorli  invilibilem 
repraefentare.  ,,  eumdem  per  tubaminje- 
£tum,in  ovum  maturum  in  ovario  haerens, 
fed  tuba  ampkxatam,  fubire  ,,  urr'bilica- 
lia  vafa,  qyio.t  forte  invermlculo,  &  iuc- 
cum  ex  femine  hauferant  alibilem ,  &  in* 
iJtilem  excreverant,  adhaerere  fimilibus 
vafculis  ovi  in  cavitate  fluicantibus,  fic 
frenatum  ad  ovi  parietes  fetum  quietio 
rem  reddi,  ali  ex  ovi  membranis,  &fbrte 
cx  liquore  ejus  g-jlatinofo,  per  os  accepto, 
excrefcere ,  cum  ovo  ad  uterum  devolvi, 
Ibi  ovum  exteriori  vafculofa  facie  uteri 
villofae  c?irni  adhaeret  ,  iic  placenta  na~ 
fcitur  ,  tuncqie  porro  vermiculus  ab  ipfb 
utero ,  per  ovum  &  umbilicum  alitur, 
Reliqua  in  vulgum  nota  funt,  &  horum 
multa  inferius  demum  demonflrabo  Con- 
fentiunt  in  hanc  fententiam  i^ngli,  Bata- 
viqie  plerique:  nam  Galli  ,  &  Itali  fere 
ovorumfyftefrati  favent-  LANClSlUSta- 
mennobis  prnpioreft:  vide  l.c.  p.283  Au- 
^orautemfyfl:ematisnoftriGAR  dsn  f  usefl 
Phil/Trans.  abrW,  p  907,909.  &  in  ipfis 
irans^  n.  192.  Aliae  autem  vermium  uti- 
litates,  aut  non  verae  ,  aut  fccundariae 
funt.  LISTERUS  ftimulum  venereum  his 
animalibus  tribuit,   hinc  pubertatis  tem- 

pQ- 


O  R  T  U  S.  373 

m  vero  locus ,  in  quo  recipltur  fetus  &  per 
aliquod  tempus  nutritur.  Nam  etiam  im 
galiinae  ovis  pori  in  dura  tefta  funt  ,  per 
quod  aliquid  halituoli  a  matie  fe  infinuat  > 
quo  fetus  ita  augetur  ,  ut  puUus  perfedus 
pondere  totum  fuperet  ovum,  unde  prodiit» 
BELLiNo  6  tefte.  Quare  vero  vermiculi 
intra  animaliamafcula  non  increlcunt  ?  Qui 
talia  quaerunt ,  fupponunt  rerum  naturam 
nobis  notam  efle.  Refpondeant  iidem,  quo 
modo  fieri  pollit ,  ut  ova  eruc^rum  rigidis- 
fima  hyeme  non  intereant.     In  tota  natura 

femina 

pore  dixit  primum  apparere  p*396.  Hanc 
BJANCHus  lequitur  de  gentrat^  P*334'^ 
a,  'von  der  natur.  n.867.Sed  libidinis  fedes 
penis  potius ,  quam  teflis  cft  ,  neque  femi* 
nae  ftimuio  deftituuntur  ,  quae  carent 
vermiculis. 

VALISNERIUS  fluiditati  feminis  con- 
fervandae  credit  iufervire  1.  c.  c  XlU 
cum  omnino  tunc  nuUa  reperiantur,quan- 
do  femen  jufto  fluidius  ett  ,  ut  a  nimia 
venere  ,  neque  aqua  aut  lac ,  aut  fan-* 
guis,  aut  ullus  liquor  ad  fluendum  ani- 
malibus  vivis  egeat.  Contra  eum  etiam 
fmilia  paitonus  dixit  difc^  1.  p,  22. 
B  R.  1  N  i  u  3  ad  irritationem  uteri  feminini 
aliquid  facere  conjicit  de  fpir.  anim.  p. 
157.  immemor  ,  quam  fint  copioft 
in  pifcibus  ,  ubi  nihil  {imile  fieri  poteft. 
PAiTONus  denique,  nihil  omnino  prae* 
ftare  homini,  fed  naturales  tSt  incolas 
feminis,  uti  aceti  anguillulae  acetum, 
alia  animalia  alios  inhabitant  liquores 
I.  c.  p.  32. 
0  De  motu  cordis  p.  16, 

A  a  3 


374    SEMINiS  MASCULINI 

fcmina  fua  tempora  habcnt,  quibus  in  fetus 
fuos  maturentur.  ita  in  planiis  fcmen  fub 
liyemem  decidit,  &  per  aliquot  n^enfes  fc- 
pultum^  fequenti  denium  anno  repullulat. 
Optime  certc  naturam  definivit  hel- 
MONTivs,,  effe  creaturam  a  P£o  agere 
Tuflam. 

DCLII. 

Exitus)  In  hominc  veficulac  feminales 
adhaercnt  ad  veficae  faccum,  ut  ctiam  ideo 
rationem  aliquam  efle  videatur,  quarc  natura 
femen  jam  contedlum  ad  loca  urinae  ducat. 
Deinde  in  eo  loco  urethrae  fcmen  explo- 
ditur,  tui  extus  circunnponitur  cxitus  pro- 
Itatae.    Ita  glandulam  ^  vocamus  a  paraftata 

five 

a  Paraftaf3c  glandulo/i  hbrophili  (galen. 
i/e  util  part.  L.  XlV-  c,  XI  )  a  galeno 
codem  nomine  de  Jemine  L.  II.  p.  y^.fic 
a  RUFO  didael  cp.  62.^3  a  carpo  Jfag. 
p.  II.  nomine  carnis  glandulofae  veficac 
exitum  claudentis  olim  defcriptae.  Duae 
veteribus  diftae  funt  Ifag^  Anat,  c.  17. 
GALENO  de  uttl  fart.  c-  9  columbo 
p.    15-4.  laurentio    L     Vll.    c.     6. 

SPIGELIO       p.      244,         PLAZZONO    C 

XI,  &  c,  BAUHiNo  theatr.  p.  100.  & 
Bcgltgentioribus     Inter    recentiorcs  ,   ut 

WHARTONO  p.  ili,  MOJLINETTO 
pl  917.  VERHEyEN  1  O  p.  1  I4.  TER- 
RANEO    p.      flf.     ^C'      CHESELDENIO 

p.  167,  le  DRAN  p  if.  Sed  omuino 
unica  cft  bcne  monente  vesalio  p.^^^f. 
&  MoRGAGNo  adv.  I.  n.  62.  p.  28, 
utrunque    cordis    forma   ,    fcd  obtufior 

quam 


O  R  T  U  S.  375 

five    epididyrride  ^  divcrliffimam.       Hacc 
glandula  in  ecdem  temporis  momento,  quo 

femcn 

^uam  in  GtAAFii  lcone  T.  Vll  uti  in 

c»ESEipENi  T.XXXl pingitur vel  ovalis 
irrcgularis  vcrlgs  urethrae  progrefTum  ob- 
verlo  mucronc  wimslow.  &c,  am- 
plexn  urethram  ,  Sc  arcte  continens,  ubi 
primum  ex  vcfica  prodit  ,  ad  bulbum 
Msque  GRA  AF  T.  1.  Vlll.  &  fuperne  ipii 
kipofita,  8c  inferne  fubjacens,  inque  ve« 
ficam  proa^inens,  Hanc  protuberantiam 
plurinii  tecic  bianchus,  mqrga* 
#HVs  auiem  deraonftravit,in  viro  exi* 
guam,in  tcmina  nulkm  e(?e  adv.lUM.^i. 
4^.  Ai  latera  cuiido  lateCcit  proftata  ro- 
tunda  V  ESAL  1.  c  co  v  p  er  T.i.k^k. 
&  intcriori  fua  facie  infidct  intcftina 
Reao  le  D  R  A  N  ds  la  tailU 
T,  1  f.  i.utcuaquc  .  Superna  facies  plana 
fft  VESAL  1  c.  cum  media  linea  dc- 
preffiori  g.raas  ic  cit.  winslow  n. 
f^f.  refpoadcnte  venae  penis  eu$tach. 
T.  Xll.  f;  1.  Haec  tacles  obponitur  com- 
miflurae  offium  pubis  &  poftcrius  vcfi- 
cac  ut  ctiam  lcviter  introrfum  protu- 
bcrct;  MOReAGN.  ad^,  IIL  a.  4.1.  42. 
atque  veliculas  ineumbcntcs  habet 
DouGLAs  de  Feritonaeo  n.  21.  MORG. 
adv  IV.  p.  »f.  cadcmquc  venis  eust. 
1.  c.pluiimis  obnubitur,8c  fibris  littre 
p.  398  quae  a  vefica  ad  proftatam  de- 
fccndunt  graaip  p.  f6.  parsons  ofthe 
hladder  T.  i  f.  i.  RUTTy  T.  111.  f.i. 
Tcta  caro  dcnfa  cft,  &  folidior  plerisque 
glanduUs. 

h  Paraftatae nomen  proftatae abH£Ros>HiLo 

Aa  4  inpcN 


i76        SEMlNlS  iMASCULiNI 

femen  ejlcitur,  liquidum  fuum  per  viginti 
&  quatuor   oscula  «  efFundit ,    Tcx   osculis 

ante 

inpofitum  eft,  epididymidi  aut  nunquam 
aut  obfcurius:  nam  loci  galeni  viden- 
tur     pertinere  ad  vafa  feminalia.       Re^ 
centiorum    vero     aliqui     epididymidem 
ita  vocarunt.  ut  PAREVS   jinat.  L  IL 
p    loo,  &  alii. 
C  Multos  intus  folliculos  eflTe  LITTRE   I.  c. 
p.  598.  GRAAF,  WINSLOW.    n   5-56, 
quos  cum  hydatidibus  conparat  GRAAF 
p   f6.     Ab   hifce    folliculis ,    mihi   non 
optime  cognitis,6c  evidentioribus  m  brutis 
animalibus,    f  ut  in   equis    WHARTON 
p.  115.)  totidem  du6l:us  excretorii  oriun- 
tur,    qui  ramofis  in  proftata  initiis  pro- 
deunt,    ex    illis     cavernulis    fupra    di6li? 
GRAAF.  p    f7.  Addit  LITTRIUS,  has 
cavernulas    granulis     glanduloHs      plenas 
cfle:    &  horum  granulorum  duftus    ex* 
cretorios  in  cavitatem   cujusque  folliculi 
deponi  p    ^pS.     quod   valde    fubtile  eft. 
Neque  follicuh  ,  neque  du6l:us  excretorii 
cujusque     folliculi    quidquam     inter    fe 
communicationis  habent,   l  1  t  t  r  e  I.  c. 
GRAAF.  p.    f7.    Numerus*  incertus  cft. 
Tlures  red^e  facit  MaRChETT.  p.  40, 
&    numerofos    BIDLOO    T.   48.   f    1. 
Tres  olim    folebant  facere     utnnque,  ut 
RIOLANUS  p  164.  C   BaUHINUS  p. 
98,  Septem    ad    decem    facit     GRAAF. 
quatuor  ad  fex  WlNSLOW   n.  f  44-  lu 
cane  nonapinta  funt  GRAAF  lc  in  equo 
12.     W  H  \  R  T  O  N     L    c-     in    porco 
unicus    WHa  RTON  p,  113.     Hos  pro 
ftovis  defcribk  MAIOR   AmP,  J.  p.  ac^ 

pri. 


O  R  T  U  S.  377 

ante  tria  oftia  feminls,  fex  osciilis  retro  ea- 
dem,  tum  in  dextro  tumin  fitiiftrolatere. 
Hinc  femcn  nunquam  profluit,  quin  prae- 
cedat,  &  fequatur  proltatarum  liquor»  Ma- 
gnae  procul  dubio  utilitati  praefedtus  eft. 
Glandulam  autem  optime  l  i  t  t  r  i  us  J 
defcripfir* 

DCLlll. 
Saepe)  Etiam  perfedta  valetudine  viri 
funt  ,  qui  venere  diutius  abftinentes  in  fc 
ipfi  experiuntur,  eo  tempore,  quo  urethram 
conftringunt,  &  ultimas  guttulas  lotii  ex- 
primunt,aut  alvum  etiam  poft  egeftionem 
claudunt  ,  aut  per  venereas  cogitationes 
cum  fenfu  utcunque  ingrato  vermiculi  fe- 
quentis,allquid  mucoficum  urinafibi  efflucre, 
quod  feorfim  fpedatum  craflum  eft,  &  can- 
didiflimum,  &  omnis  malignitatls  expersj 
(1732.  id  omnibus  fanis,  &  caftis  contin- 
gere,  magis  vero  in  iis,  qui  veneris  damna 
femel  experti  ab  iis  fcopulis  follicite  iibi 
cavent.    Ccnties  homines  me  confuluerunt, 

qui 

piidem  tarr.eu  didos    CO  L U  M  B  O  p. 

2.54.   8c    ARChANGFXO    p.  160.    8c 

PLAZZONO    c.  XI.  &  READ  manud. 

p.iii.  &  aliis,  qui  ferneti  cx  proflata  per 

multa  foraniinula  dixerunt  expiimi,    ci- 

tatis  DCXLVll.    Hi    duftus    cblique    re- 

punt  inter  membranas  urcchr^je,  &:   repe- 

riuntur  in     uretkrae    daahus     vallcculis, 

juxta  eminens  veru   ir;ontanum    gkaaf 

L.  VI  f   I.    TERRAHEUS    de     ghnd. 

dhgregat,  urethr.  obf.  UI  aiiquaiido  etiam 

fupra  id  tubercdum. 

tl  Mem^  de  VAcnd-  1700 

ii  a   5    ■ 


37«      SEMINIS    MASCULINI 

qui  lue  venerea  fe  laborarc  furplcabantur  % 
verum  hic  moibus  certe  a  nalura  eft*,  ne- 
que  etiam  inter  faniflirr.os  eft,  cui  non  ali- 
quando.  lale  quid  contigerit.  Hic  humor 
nunquam  ex  leminalibus  veliculis  &  unice 
ex  proftatis  efRait ;  &  absque  faltu  deftiUat, 
quo  a  i^mine  diftert.  Hinc  neque  ab  eu- 
nuchisabeft,  quando  tentigine  corripiuntur,, 
uti  ex  caniheriis  aliquando  ahquid  deftiUat, 
quando  arrlgunt. 

Cum  id  obfervarent  mortalcs  zelotypi,  vi- 

derunt  etiam    ab  eunuchis   efle  ,  quod  fibi 

oetuant  ,  &  haec  rati®  fuit  lecundo  Soli- 

^  manna 

t  SANTORINVS  p.  20.  in  niagnis  cgcrendl 
conatibus,  multis  femen  profluere  tcftatur, 
&  cum  urina  maxime  venereis  komi- 
nibus  femcn  profundi  xRUVRy  p,  180^ 
A  clyftere  femcn  cmiflum  FEllNFX, 
Scd  5c  gonorrhocae  vene  virulentae  fe- 
dcs  non  raro  in  proftatis  cft.  Exemplum 
VEsAtivs  habct,8c  spigelivs  p.  149^ 
&  BLANCERD  Anat.  praSi,  IL  n.  f^. 
p,    647.      &     L  I  T  T  R  1  7  s     Mem,    dB 

l^Acad.    I7ll,p,     (  8,8CCHESELDENIVS 
P  2(54.  8C    WIRSUNGVS,  8C   BARTHOLINVS 

hift  16.  Cent.  il  8c  confentit  graafivs 
p,  6f.  proque  folita  fedc  hujus  mali 
2;ellerus  habet  de  gmorrh»  p.  if,  8c 
VERCELLONvs  p.  87  olinaquc  RIO- 
LANVs  enchirid  p.  i68,  boerhaa- 
V  I V  s  lutem  quartam  fpecicm  Go'" 
nGrrhocac  co  ponit  fraef  ad  aphrod.  p. 
5-3.  cd,  8.  tertiim  astruc  de  morbts 
venereis.  Sed  benc  cockburnb,  vulgo 
miuime  adco  alte  liquorem  gonorrhoac 
onri  c.  IIL 


0  R  T  U  S.  379 

jr.anno^,  curlegesfancirct,quas  aulaTurcica 
noftris  ctiam  lemporibus  cblervat,  ut  cjus 
inodi  tantum  eunuchos  femmis  cullcciiendis 
adhibeant^quibus  sb  ipla  radite  penss  detrun- 
catus  fuerit.  Veruni  i)le  eunuthorum 
liquor  minirr  e  genitalis  eft,  &  caret  animaJ- 
culisjomnique  vi  fecundandi  deftituitur:  ita 
conftitit  per  ultima  experimenta  l  e  e  v- 
WENHOECKii,  quando  me  roganie  in  ea 
inquifivit  Hquida,  quae  vermiculcs  contine- 
rent  genitales  «^. 

Dtluere  ^ )  Mares  fani  femper  conficiunt 
lemen  in  vigore   aetatis,  quod    reientum, 

feic 

b    BUSBEQ^    ep,   III.   BEllON.     T.    II.   C.    Jp. 

Non  inpraegnationeii),  fed  venereos  lulus 
metuerunt  ,  a  qujbus  ipadones  minimc 
alieni  funt.  Inutile  femen  proftatarum 
KUFUS  p.  6%,  63.  Qh\  de  femine  t. 
II.  c.  C. 

e  DCLLp.^^-j. 

^  Liquor  proftatarum  lai^eus  cft  ,  (venet- 
TE  p  9  )  ut  certum  fit  femen  ab  co 
cclorem  Iiabere  :  quod  leal  monet  p. 
159.  nam  fcnriini  veficulls  contenro  color 
fiavus  eft,  obfcurior.  galenvs  etlam 
feminc  tenuiorem  dixit,  &  ferofiim 
^ocat  de  util  pan-  T.VlIi.  c.  9.  &  fcmen 
diluere  lhal.  p.  i4f.  Ego  fcre  crcdo 
potius  crafTiorcm  cfle.  In  cane  certc 
LEEuwENHoECKi  vs,,  in  fob  aquofa 
fcmiuis  parte  verraiculos  repcrit,  DCLI. 
not.  g.  nequc  repugnat  conparatio  ia  cn- 
daveribus.  Semen  primum  nivcum  ,  in 
repetito  concubitu  vero  cinercum  eft,qu  a 
proftataru.n  fuccus  non  fufficit  leal  p. 


38o        SEMINIS  MASCULINI 

fere  immobile  fit,  &  albuminis  ovi  fimile^ 
aut  amyli  cum  pauca  aqua  fubaiti.  Liquor 
autem  proftatarum  tenuior  eft,&  fere  Jimilis 
oleo  amygdalarum,  Deinde,  cum  animal- 
Gulum  oporteat  diu  recondi^donecinmerum 
feminae  veniat,  videtur  requlri  idoneum 
alimentum,  ut  fubliltere  queat;  nifi  cnim 
natura  id  animal,  quod  fecit ,  nutrirct, 
terte  occidifle  videretur.  Hoc  liquidum 
nutriens  videtur  efTe  liquor  proftatarum, 
quas  nonnuUa  animalia  ipfis  teftibus  majores 
habent. 

DCLIV. 

i4f»  Malc  adeo  alborcm  {emmis  tcfti 
tribuunt,  ut wharton vspiip  Sc  malc 
mucofum  vocat  i  roftatae  liquorem  d  i  e- 
MERBRoccKp.  II 6.  JManiteftum  eft, 
augerc  feminis  niolem,  ut  cum  maiori 
inpctu  in  uterum  fpargi  poflit  Graaf 
p  6i.  Coercct  fortc  illud  nimis  volatilc 
ieminis  mafculini ,  quod  adco  facilc  ex. 
halat  G  ALEN  {le  utiL  part.  L  XIV.  c.  p* 
8c  faetore  proprio  carncs  flnimalium  noii 
Cfnftratorum  replft.Non  adco  malc  aran- 

T  I  VS    Oi^f   C.     36,    WH  ARTONVS    p    21  f. 

6c  swAMMERDAM  Vtodr.  p.  1 1  fcmi- 
nis  partcm  proftatis  tribuunt.Hincin  fala- 
cibus  inajor  reperitur  proftata  graaf  p. 
f6  GALENvs  urcthram  levigarc  6c  ab 
urin^e  ardorc  dcfendere  credidit  de  femi' 
ne  L.  L  c.  16.  p.  139.  &  pla  zz  o  nvs 
c.  XI.  8c  alii,ignoratis  co  tcnipore  vcris 
fontibus  muci  urethrae.PRAEGEPTORIS 
conjc£i:ura  etiam  elegans  cft  cx  LF.ALE 
p.  146.  fed  dcmonftrationem  non  admittit 
icmcn  vefo  in  proftata  adfervari,  eamque 

femi* 


ORTVS.  3^i 

DCLIV. 

Urethrae  )  Ita  vocatur  canalis  ,  qui  ex 
fundo  cervicis  relicae  fub  niufeulis  accele- 
ratoribus  ortus  ,  producitur  ad  glandera 
usque.  Hinc  fit,  ut  calculus,  ad  ccrvicem 
velicae  inpattus,  eundetn  pLrfecte  fenfum 
animae  repraefentet,  ac  fi  ipfa  glans  titilla- 
retur. 

fem ine  plenam  reperiri   v  e  s  a  l  1 1    c<jn  * 

jedura  eft  647,    &    ARCHANGELl  6c 

C,  BAVHlNl  p.  Joo.  p.  i6o.   quam  noQ 

licet    adniitterc  ,     cum     flatus  rcpugnet, 

qui  a  veficulis,  nihil  in  proftatis  moratus, 

reCla  via  urcthram  fubit    p.  fS,   5*9.    ^c 

analogia.Namin  apro^caftore,  ariete,a  vafis 

:  deferentibus  fejun<Sli  funt    HaRDER 

yrodr.  phyf  p  94..  pr  &  ad  o£to   uncias 

in   nonnullis    aniraalibus     WHARTON 

p.  ii6    Rc6le  adco  rejicitur    haec  fcn- 

tentiaaLEALE  p,i^o&  GRAAFIO. 

e  In  Phoca  nullae  veficulae,  fed  prcftatae  du- 

plices  SCHELHAMMER  anat^    In  nullo 

animale    perfedriore    deiunt     HARDER 

"Exerc.  &:    Vrod.    fhyf    p    92.     In    apro 

proftatae   teftibus  majoTcs  funt  PEYER 

apud  H  A  R  D  £  R    Frodr.    fhyf,    p.  95-. 

a  Uret^'^*  ,  ex  fola  membrana  interna 
veficae  continuata.  in  proftata  dura  bc 
alba  &  tenfa  eft ,  lc  D  R  A  N  p.  24, 
wiNSLow  n.  f^i.  ibiquc  memhrana  in 
duas  vix  feparari  poteft  ,  ad  bulbum 
vcro  in  duas  finditur,  medio  fpongiofb 
corpore  fcparatas.  Ex  vcfica  fpecie  cavi 
coni  producitur,  cun^o  anguftior,  eust. 


58it        SiiMiNiS  MASCULiNl 

Sims)  Interna  membrana  veficae  acutis. 
fimi  fenras  eft,  quod  in  ftranguria  ,  calcu- 
lo,  veticae  ulcere^  crudeli  eicperimento  con- 
ftat*  Urethrae  vero  membranajcontinuata 
^x  interna  membrana  veficae,  non  perinde 

acuti 

Xl.  f.  Xl.  LITTRE  p.  4.>i.  lebRAt^ 
de  U  taille  p.  14.  &  valde  angufta  ,  ubi 
prjmum    proftaca    eam    deferit     evst. 

l  C     CASSER.    L   Vlll.    T.  XVl.   f.    1,  LIT' 

Tre  p.  \or  Ibi  ab  incautd  Chirurgd 
pcrtorari  pofle  cowpervs  monet  T. 
XLlV-  Incie  latcfcit  in  bulbuni  ,  qiii  & 
ipfe  conice  dimiauitur  not.  /  e  v  s  t.  1. 
c.  In  gknde  paulo  ante  cxttum,  dilatarur 
urethra    vesal,    p.  649.    riolanv^ 

p.    IfS.   W  INSL  OW  n.    Sf^'    PLAZZOJi 

p,   71     coKBVRNE    de  gonerrh.  p.  10. 

TERRAN;  VS  i.  i.  S.    (fed  is  nimis  la- 

lam  tacit),  Finis  paulo  anguftior  cft*.  ibi 

talculi  morantur,  ut  cxlcindcre  oportcat 

PA  LFYN  p.  105.    Sed  minores  contra* 

ftiones    urethra    cx    pcnc   libcrata    ah'as 

irepcrio,-  unam  in  media  proftata,    ftatim 

ante  infcftionem   du6luum    feminalium,' 

idcmonftratam     ab    evstachio    1.     c. 

Dirc6tio  urcthrac  multis  modis  flexa  eft, 

Nam    primo    deorfum   &  antrorfuro   it 

MORGAGN./»^t;,  UI,  p.  82.  hinc  ponc 

os  pubis  eundo  <introrfum  furfum  vcrfus 

penem  adfcendit  MORG  ib  aLGHISI  det- 

la  Um,r  ti  t  I  vclHF.lS  r  r.Rl  Injl  Chir.T. 

14..  f.  1.  (fcd  ifte  adfcenfum  nimis    altum 

facit),  inde  penem  fubit  pcndulum,    cjus- 

que  dire6tioncm   fcquitur.  intcr  corpora 

cavcrnofa,  iisdemque  fuppoftta» 

b  DANYs  Hf  de  caIc.  p.  34..  &c. 


O  R  T  U  S,  383 

acuti  fenfuscft.  Huic  exterior  fuptr^^dna- 
fcitur  nnatcries  fungofa ,  ubi  bulbus  ure- 
thraeadponitur*  Deindcifti  exteriusobducituf 
fecunda  membrana  ,  quae  cellulofa  fabrica 
coercetur.  ^  Ut  adeo  fpongiorum  hoc  cor- 
pus  inter  duas  incmbranas  ureihrae  me* 
dium  fit 

Spongiofdm)  Hoc  fpongiofum  urethrae 
corpus  *  craffiflimum  eft  inter  fineni 
proftaiae ,  et  corpora  penis  caverno^a. 
nam  per  duorum  digitorum  transverforum 

lon- 

c  tti  extrema  glande  duae  membranae  uretWe 
icccdunt:  interior  abit  tn  tenue  iHud  8c 
iingulare  involucrum  glnndis,  fimile  epi- 
dermidi  KUYSCH.  ep  XV.  LlTXRE  p. 

597.  4.00.  BOERHAAVE  pfaef-  ad  Luit. 
p.  54  IIEVTAVD  p  :{:^7.  WINSLO^ 
ti  ^4.1.  5"6o.  Sub  co  proprtum  retfculum 
clTc,  dcmonftravit  IL'  .  aLBINVS,  Jk  ceU 
lulofam  propriam  BOERH  lc  p  32  Ex- 
tcHor  vero  mcmbranaintcr  corpora  raver- 
nofa  pcnis  &  urcthrae  medium  parietem 
cfficit. 
d  CorpHs  cavernofum  urethrac  incipit  nd  fiiieTi 
antcrioreri  proftatac,  poft  j»n^uftiam  prt- 
^  inani     not.     a  ,    cui    mufculi   proftatici 

infcruntur  DCLVlI.  ubi  primum  fe 
circumponunt  acceleratores.  Ibl  nempe 
bulbus  urcthrae  eft  COWPFRn  a^aiis 
myoL  1694,  p.  1^7.  f.  XIV.  IJTTRE 
p.  59Q*  pridem  a  casserio  pi6l:u«:  L. 
VUl  T.   16.   f,  l.F.    &  GRAAFIO  T    V!l 

K.  M.  Scd  ctiam  PLAXZONVS  p  71J 
urcthram  ad  vcficam  crafliorcm  dlxit  eflc, 
ctLiNDfiNivs  latitudlncm  ovi  fimjlem 
defcrlpfit  p,  X2f,   VrHPFERVS  autem 

nro- 


384         SEMINIS  M^\SCULINI 

longitudinem  ,  initio  a  vefica  fadto,  ure- 
ihra  progreditur,  prius,  quam  penis  corpus 
adtingit  5  eoque  fpatio  proftata  urethrae 
adnafcitur  ;  in  hoc  ergo  fpatio,  quo  profta- 
ta    urethrae    adnafcitur  ,    interior    cavitas 

ure- 

Mrethram  ruhram  Vocavit,  quaciruplo  am* 
piiorem,  &  dcicripfit  ex  bove,  fiie,  ariete, 
leporeE.N.c.  D  c.l.am,  5.  obf.  161,  HJc 
bulbus  laxus,  eruentus ,  antrorfum  conicus, 
retrorfum  obtufus  et  latior  efl,  fupponi* 
tur  urethrae,  &  urethram  primoinferius, 
delnde  utrinquc ambit  wiNSLown  $"59, 
COWPER  1.  c.  In  urethrae  parte  cylin- 
drica  infcrne  corpus  fponglofum  crafTius 
cfl: ,  furfum  adtenuatur  et  fcre  evanefcit 
GRAAF.  T,  IX.  f.  5.  RUY^CH, 
Cpiy?,  XV.  T.  19,  f,  2.  6,  7.  MO.GAGN. 
adv.  I.  p.  5*.  LIEUTAUD  p,  ^7,6^  CHE 
SELDEN.      T.     XXXl.     8.      ^Wrt/.cd,  V^ 

T,  27.25-,  27.  ed.  3.  COWFRR  myoL 
1694,  f.  XL  B.  LITTRE  p,  599, 
quod  ibi  corporibuspeniscavernofis  cedatj 
altquando  tamen  Circulura  abfolvit 
RUYSCH.  Ihef^  Vll  n.  74.  DIDLOO 
T.  4^'.  Ab  ipfa  autem  vefica  continuari, 
ut  EUSTACHIVS  habctlc,  &:  laPEy- 
KoNiE  AcdcL  de  Chir,  L  ?,  2^  t.  e,  (qul 
practerea  male  cum  corporibus  caver- 
nofispenis  continuaplnglt.non  ideoneque 
fibras  mufculares  ,  ai^as  LITTRiO 
P»  ?99.  Bulbum  autem  fa^um  credit 
hartsoeker,  ut  iemeu  mellus  faliat 
fu  te  des  conjec^,  p  108^  neque  repugnat, 
cum  ex  cavltate  majori  in  anguftam  fillu- 
kra  pulfus  liquorceleritatcaugeatur-  Sed 
ad  credionem  etiam  videtuj  faccre,  cum 

totus 


ORTVS.  3^5 

urcthrae  ampUnima ,  ibique  fabrica  Ipon- 
giola  pariter  triplo  craflior  eft  ,  quare 
ob  craflitiem  bulbum  urethrae  cowpervs 
dixit,in  accurata  defcriptione  penis  humanh^ 
Inde  pergit  ad  anteriora  urethra  ,  &  angu- 
ftatur  ,  donec  ad  glandcm  «  penis  interna 
tunlca  omnino  delinat.  Ibi  fabrica  fun- 
gofa    dcfcritur  &  a  membrana  incima  ,  cui 

hacte- 

totus  mufculo  acceleratore .  tamquam 
vagina,  veftiatur,  Intus  fepto  medius 
diftinguitur  COWPER,  p,  257.  win* 
SLOW  &c. 
c  Ubi  ad  glandem  venit  c^orpus  cavernofum, 
tunc  furfum  rcflexum  ,  retroruim  RUY- 
SCH.  obf  100  f  Si.  82.  LITTRE 
p,  400^  CHESELD.  T  XXXI.  glan« 
dem  conftltult  cowper.  p^  2^^>. 
Mo  RGAGN.  iflK/^'.  IV,  p,  8,9  ampIifTi- 
nium  in  origine  cow^per.  1.  c  f,  XIII. 
fenfim  retrorfum  adtenuatum  RUY- 
SCH  f .  81.1.  c.  ut  in  circuli  arcum  deftnal, 
quera  coronam  vocant,  a  reliquo  pene 
diftindlum  vallccula,  que  ccrvix  eft  san» 
TORiNo^  Corpora  vero  cavcrnofa  penls 
citeriora  definunt  ve  s  al  p.  649.  RUY- 
SCH^  obf.  100.  f.  76.  80,  c  H  E  s  e  L  D, 
1  c.  la  PE  Y  RoNiE  i.  c.  f.  I,  2  melius, 
wiNsLow  n.  fiS.  Addittamen  san- 
TORiNvs,  cacca  corura  corpoium  in- 
volucra  absquc  cavitatc  llgamentorurn 
fpecie  ad  cxtremam  j^landem  pergere,  ibi 
transverfis  fibris  cxpricari ,  &  adhaererc  ia 
cxtrcmo  osculo  urethrac  ad  membfanao^i 
intimam  obferv, 'p^  192,  Ab  hac  fabrlca 
explicatur   mira  illa  obfervatio,  rcnatas 

elan- 
Tom.  F.  B  b 


3S6        SEMINIS    MASCULlNi 

hattenus  incubuerat  ,  &  ab  extima, 
quae  mirlfice  extenuata  ,  &  epider- 
midis  fere  fimilis  ibi  fuper  glandem  exten- 
ditur.  Cum  hac  refledlitur  hoc  fungofum 
corpus  fuper  corpora  cavernofa  penis  ,  ut 
tota  glandis  penis  fuperficies  fiat  a  retror- 
lum    refiiexa    fubftantia    fung^ofa  urethrae. 

Hinc 

glaiidis  ,  quac  refecta  fuerat  edimb. 
s  s  s  A  Y  s  V.  n^  jf .  Inviolata  nempe  cor- 
pora  cavemola  penis ,  ahlata  prcflionc 
€xcrevrrunt,  Spongiofae  cavernulac  ufe- 
tlirae,  quam  penis  tencriotes  funt ,  r  u  y- 
SCH.  L  c-  f.  8i,  crasfiorcs  tamcn  ad  bul- 
bum  cowPER.  1.  c.  p.  i^S  quam  ia 
progreffu  In  femina  fimile  corpus  ca* 
vernofum  urcthrani  ambit,  quod  video 
ctiam   RioLANo   not u m  fui fTe  p.   19S. 

&  SWAMMERDAMO   /JfO^r.    p      27.     In- 

flata  haec  cellulofa  fabrica  urethrae  tumet 
otnnino  uti  pcnis  corpora  arantivs, 

gARTHOLINI    ,      COLLINS      p.  j^J^, 

KioLAN.  Enchir.  p.  ifj,  verheyen. 
p.  I  fj;  i  ctc. 

Cacterum  ante    ruyschivm    vulgo 
Botum  fuit,  nam  eustachivs  habet 

T,  Xl,  t  XL  ARANTl  VSC,  37.  V  I  DUS 
VID  I  V  S   p,  276.   T,  67-    f.  9,     PLAZZO- 

Nvs  p.  99.  PiNAEvs  p.  6,  fin  glande], 
c.  BAUHiNvs  Themr,  p  io8.  c  bar- 
THoLiNvs  mnt  p.  I  H-  MOLlNRT. 
TVS  fufcp.  319.   READ,  mat,  p,   n5. 

T.    BARTHOLINVS    p.  %0'    Van    HORNB 

frodr^  p.    12.  WEPFER   1.  c,    graaf, 

p.   7  f ,    T,    I,   p,  5 .    D  I  E  M  E  R  B  R  O  E  C  K 

p.  124.  Nequc  fibi  RUYSCHIVS  tribuit 


O  R  t  U  S.  387 

Itinc  adparet,  quare  aliquando  in  tue  vene- 
tea  caput  penis,  illaefo  reliquo  pene  ,  dela- 
batur  ^?  Haec  enim  glans  ipfa  cavernofa 
fublhntia  urethrae  eft ,  quam  primam  depa- 
fcitur  vfrulenta  gonorrhofea  ^  (ti  glandem 
ca  fere  tota  efficit  ,  ea  ergo  corrupra,  de- 
lapfa,  anterior  &  fuperior  pars  glandis  cadir, 
pars  vero  pofterior  et  inferior  integra 
manet ,  qula  eam  corpora  cavernofa  pcnis 
occupant  ,  quae  propria  memfarana  ambe- 
untur,  &  a  progrediente  putredine  defen- 
duntun 

Recipit)  Primo  tria  oscula  vcficularum 
fcminalium  (DCXLVIIl.)  in  parite  pofte- 
liori  &  inferiori  :  Deinde  duodecim  fora- 
mina  proftatae  DCLII.  Tertio  loco  duo 
magna  orificia   dudluum    cowperi   t. 

Quar- 

f  Neque  cnim  communicant  corpora  civer- 
nofapeuiscum  fpongiofo  urethrae,  flatus- 
que  alterutri  inpulfus  per  vaforum  potius 
trancos,  quam  per  3lteru,m  exit.  Noa 
i^noro  adfirmatum  fuilte  a  BARTHO- 
LINIS  infl  anat  p.  1^4.  dnat,  ren^Vi 
p.i^Q.  &GRAAFIO  p,  76.  &  du  VER- 
NEYO  hift^  de  V  ^cad.  1700.  p.  45-. 
omnino  flatum  a  penis  corporibus  fpon- 
ejiofis  in  illud  urethrae  tranfire  Scd  ne- 
^ant  MOR^T  GNl  adij  TV.  p.  8. 
WINSLOW  n  f ;S.  cum  quibus  expc- 
rimenta  mea  confcntiunt. 

g  Glandulae  omuino  primum  a  PARlSlNlS  in 

crinaceo,  deinde  in  fue.  proftatarun  nomi- 

ne,8c  in  ariete  et  inbovc  cum  fuis  du6tibus 

%  WEPF£RO  optime  dcfcriptae  e.  n   c. 

h  h  %  Dec. 


388     SEMiNlS    MASCULINI 

jDec.  I  ^»/.  3.  ohC  167*  in  homine  a 
MERYO  invcntae  funt  fourmi  de^  favans 
i6o4.n  \T  dcindea  COWPEV.Oa.  ^199. 
dclcnptae  fucrunt  in  Vhil,  trans.  n  2j-8. 
Easdcrn  vcroctiam  MALPlGHiVMdudum 
in  animalibus  demonftrafTe  tcftatur 
MORGAC^NVS  atlv,  IV  p,  7.  uti  in 
jijultis  aniraalibus  du  VERNEYUS  vidic 
Mfi  del^Acad.  1700-  p  40  ct  T£RRA« 
NSUS  c^  i^  m  apro  niexicano 
COWPER  Thil  trans  abr  11  p  67 .  Habet 
ctiain  HARTsoEKER  fuite  descon]eB,  ph)ffp^ 
lop.et  videtur  de  ii?;dem  dicere  RAVIVS, 
<]uando  duas  glandulas  ad  radlcem  ure- 
thrae  finemquerolli  veficae  pofnas  defcribit 
apud  VAiENTiNVM  iu  amp.  %ootom,  IL 
p.9i.  ecfi  oscula  faciat  novcm  aut  dcccm. 
Conglomeratae  funt ,  binae,  non  femper 
oppofirae,  ovales,    deprefthc,    magnac  ut 

pifum  MERV,COWPER  MyOt  l^l^T.XiX. 

in  ifthmo  politae,  anguftiae  urcthrac  inter 
proftatam  et  uretlirac  bulbum  adfident 
COWPER  ghnd  novar.  defcr.  p.  j.  T. 
11  f  I.  G  G  T.  I.  S.  T  111.  H  H.  teifiac 
acccleratorc  mufculo  WINSLOW  n.  fff . 
M  E  R  r  1  c.  Dudtus  cxcretorii  intcr 
xncmbranas  urethrae  longc  repunt  l  1  r- 
TRE  p  4oi.  I.  c  f  I.  1,  COWPER 
Oftia  vero  ultra  caput  gallin:^ccura  rctro 
acceflionem  corporum  cavernoforurrj 
penif  infra  curvaturam  urethrae  patcnt 
COWPER  T.  ..  t  r  T  2.  T,  lil.  t  1. 
I.  I,  LiTTRE  ct  pcr  oftia  du6l:u s  la tc 
inflari  poflunt  terrane  vs  !.  c,  c.i,et 
TJLad  fincm  bulbi  et  accclcratoris  ponit 
hss  glandulas,  novo  ornatas  noroinc,  in- 
ferius  quam  CO>5^PERVS ,  aut  ego.  & 
duftum  pariter  nimis  prope  medium  ure 


OR  T    V  i).  3^9 

Qu:irto  in  tota  longitudine  fua  duftus  glaiv- 
duUrum     minorum  .  Morgagnionarum  ^  : 

adeo- 

^^r^f^apertum.  Succusfimilisuti  ct  fcquen- 
tibus  M o R G,  adv^\, p.  f.  Sacpe aut  nullae 
aut  mluimae  lunt  morgagn,  adverf. 
IV.  p.  zCk  17.  Tertia  glandula  COW- 
PERI  exigua,  fuboffe  pubis  in  ipfa  cur- 
vatura  urethrae  [not,  a,']  ponitur  TJII, 
'  f,  2,  F,  et  duobus  osculis  aliquot  lineis 
fub  priori  patet  T,  111  f.  i,  k.  Breviflimc 
eam  dicic  "winslow  n.  fff,  repetit 
KEiL,  p.  9f.  ct  raro  fe  reperilTe  ait 
1.IEUTAUD  p.  341,  nequc  mlhi  notaelh 
Forro  rotunda,  rubra  glandula,  unciam 
lata,  quae  poA:  pro{lat?.m  fequitur  ,  mul- 
tisque  duiilibus  pertorat  urethram,  defcri- 
ptaaLiTTKiol  c.  p.  398.  |9v;>.  mihi 
ignota  eft  ,  et  raro  £c  du^u^  viiJifTe  fate- 
tur  MORGAGNUS  advtrf  IV.  p.  12. 
appendicem  vcro  proftatae  facit  apud  b  i  an- 
CHVMFANToNus,inMANGETi  Theatr, 
1!.  p.  31.  Liquorem  fundit  divcrfum 
a  proftatico  AIORGAGNVS  ib.  p  114. 
Aliam  fed  rariorem  fub  extrcmo  bulbo 
fingularem  in  mcdio  glandulam  mor- 
GAGNvs  vidlt  ^^/t;.  IV.  p.  27.  Ufus  pro- 
cul  dubio  oblinireuret' ram,  &  defendere 
ab  acrimonia  urinae.  A^  venerem  tacerc 
non  crcdiderim  ,  cum  LITTRIO  obfer- 
vante  in  erefbione  penis  conprimantur. 
h  Lacunae  «r^^^r^^  duorum  generumfunt,  mi" 
nores,  8c  majorcs  aliae.  Harum  maxima 
pauloretroglandem  fubfrenulopatet  mor. 
gagn.  adv.  I.  T.  IV.f  ^AadvAV^  p,!^-. 
16.  jf.  RUTTY  ofurin  ways  T^IV,  t  1, 
c  vERHEYEN.  p.  1 1 6  T.  X.  f.  4.  (cnormcm) 
1 ERRANEVS  1.  c  c  o.  o,  Duas 
B  b  3  inajQ. 


3$o        SEMiNlS  MASCULINI 

adeoque  lota  interna  facies  urethrae  ad  cri-' 
bri  nnodum  poroia  eit.  Prima  fpecics 
gononhoeae    ledem    habet    in     morgagni 

glan- 

Wiiajores  tiE  utaud.  habet  p  ^jO-  Re- 
liqui  dudus  etiam  in  eadem  tereretrorfum 
cunte  alba  linea,  y^er  fumniam  urethracrc- 
gionem  disponuntufj  dccem  ,  duodcclm 
1V50RG.  adv.  IV,  p.  20.  51.  LIEU- 
TAUD  p.j^S,  V  A  L  I  s  N  E  R  I  E.vf.cCent* 
iX.opf  71  Exiguae&liac  gkndulae,  multae, 
per  totam  longitudincm  absque  ordine 
ipargumur   MOYKG  adv,  i.y-^f  ct  in  ic. 

VEKHEVEN,    T.    XllL    f     2.     Cjuae  ICCR 

€X  MORG.  imitata  eft:  TERRANEVS 
».  n  n,   RUTTY  1,  c.   VALISNERI  l.c. 
Canales    utrarumque    obliquc   cx  ©sculo 
rctrorfum  ducuntur  MORG,  l  c-  ic  cit, 
D.  ut   nihil  urinae    feminisve  recipiant» 
cvacuent  facilc  ,    faepe  bifidi,  ut   unum 
oftium   fit    duorum    canalium     LIEU- 
TAUD  1.  c     In  ipiis  canaliculis  minora 
foramina  funt,  per  quae  fuccus  MvL\\d.u 
tur  iMORG.   ic.  cit.   D.  adv.  IV.  p.   ^S^ 
TERRANEvsI.c   dc itnubus  glandis.  Ad- 
dft    WlNSLOW  n.  5^4.  glandulas,  quae 
pcr  haec   eiliolit  exonerantur :    eas  aiatem 
ncgat  LIEUTAUDl.  c.  uti  ncqucTER- 
K  A  N  E 1  glandulae  iidem  invcnerunt,  a  qui^ 
bus  canallculorum  originem  deduxit  c.  2. 
Cftia  vero   paulo  duftibus  latiora,  etelli- 
ptica  funt  MORG,  Adv,  IV.  p  50.   Hos 
finulos    ante    flures    annos  fe    invenijfe 
MORGAGNVS    adfirmat  adv.  l.  n.  10. 
p.  4.  cd   I.    adeoque  paulo  poila.    1700. 
TERRANEvs  autem  a.  1 709.  demum  dc^ 
fcripiit,  folosquc  minorcs,  cuiadcoimme- 

tho 


O  R  T  U  S.  391 

glandulis  K  Altera,  eademque  deterior  in 
dudibus  c  ow  p  E  R  I  ^.  Tertia  ,  denuo 
pejor  ad  infertionem  dudtuum  femin^- 
lium  K    Quarta  vix  fanabilis  ,    &  in  pha- 

gedae- 

rito  hoc  inventum  BIANChVS  tribuit,  et 
E,  C hMERARlV S  epifi  ^Tmrm^  p.  104. 
Sed  neque  diffimulandum  eft,  in  urethra 
rubra  fuis  et  bovis  ,  glandulas  miliarcs 
a  WSPFERO  defcripcas  effe  L  c.  Suc- 
cum  lentum  albldum  exprefTam  tundunt 
MORG,  L  c.  TERRANRVS  \.  c  inun^ 
gendac  urethrae  et  de^endendae    apmm. 

In  feniinina  urethra  iimilia  oscuia  funt  moro. 
ddv,  I  p.  6.  n  10.  &  prope  ejus  exttum 
cttam  majora  virilibus,de  quibus  alibi 

i  AsTRuc  p  iif.  BOERHAAVE  fraef  ad 
LHif.\}.%o.  Inprimis  hoc  verum  eft  de  fcdc 
retro  glandem  ,  ubi  iinus  morgagni 
maximi  (unt,  advers.  IV.  p.  15-.  i^,  tura 
in    caritate  majori    glandis  ,   obfervante 

RIOLANO    p    iSS.    &    PLAXiONO     p    7J. 

&C0CKBVRN10  p  10.  id  vulgo  dc- 
monftrat  fedes  doloris,  &  foHS  ejus  puri.% 
quod  digitis  exprimi  potcft  Vide  COCK- 
BVRNE  Je  gonifth  p.  ji. 

k  Ita  cowPEK  vs  1,  c.  p.  7.  6c  pro  una  qua- 
tuor  fcdum  ASTRUC,  tu^i  I^OEKH.  p. 
5-1.  Sed  cx  confiderato  fitu  hanc  go-- 
iiorrhoeam  6c  valde  diflicilem  ,  et  peri- 
culofam  effc  adparet,  cum  proximus  buN 
bus  adfit  ,  &  locus  a  mcdicatfone  re- 
motus  fit. 

1  Id    demonftrant  nupera     cxperimcnta  Gal- 

lorum,    qui    poft    BRUNNERI   experi* 

menta    &    repeitas    in  urethra  loco  ca* 

runculac  cicatriccs  e.  n.  c.  Cent.h  ohf.()j. 

Bb  4  rcpe- 


392         SEMINIS    MASCULINI 

gedacnlcas  fere  fiftulas  terminanda,  quan- 
do  bulbus  urethrac  circa  velicam  adfi- 
citur. 

Hujus  urethrae  tres  funt  dilatationes  «• 
Prima  latitudo  eit  inter  velicam,  et  caver- 
nofa  corpora  penis ,  quae  fuccedit  anguftiis 
fphincteris :  in  hanc  orgasmi  vencrci  tem- 
pore  femen  effunditurjcolligitur,  cum  pro- 
ftatae  fucco  mifcetur  ,  paulo  pott  ipasmo- 
dico  inpetu  exfiliturum.  Poft  hanc  dilata- 
tionem  angaftatur  urcthra ,  ubi  inter  acce- 
dentia  corpora  cavernofa  pcnis  media  con- 
prehenditur  ,  hinc  fiftitur  in  priori  cavitate 
calculus ,  ex  vefica  elapfus,  &  diredle  fub 
pubis  ofle  retinetur.  Inde  adfcendit  paulis- 
perurethra,  &  conjungitur  cum  iufpcnfo- 
rio  penis  ligamento  ,  quod  c  o  w  p  e  r  i 
diligentia    revocavit  "    cx    oblivione  ,    ibi 

pau- 

repcrerunt  ,,  cicatricem  duram  faepe 
conftringere  urcthram  ,  ad  fincm  capi« 
tis  gallinaginis  ,  ut  feraen  in  vcficain 
retrogrado  du^tu  efFundatur,  &  vel  cum 
urina  prodeat  ,  vel  icntc  absque  inpetu 
exandct.  Acad.  de  Chir.  T.  I-  P.  11.  LlT- 
TRIVS  ctiam  tres  fedes  gonorrhocae 
fecit,  in  glandulis  GOWElIRl  raram  ,  in 
proftata  ,  in  veficulis  Mem.  de  l*Mad, 
171 1.  p.  164.  Hanc  pro  quinta  numerat 
BOERRAAVE  1.  c.  p.  fy^  pro  quarta 
ASTRUC  p.  if  2.  confer.  ctiam  SCHAR- 
SCHMID  DerL  nachr,  1758.  p.  14.. 

m  not.   a 

n  A  linea  alba,  h  a  mcdio  ofTis  pubis  ejurque 
cartilaginca  conjun6tionc  V£SAL.in  penis 
dorlum,  ubi    iub  pubis  ofie  cmergit  ad 

utrum- 


O  R  T  U  S.  393 

paulum  dllatatnr  ,  lub  ipfo  pubis  offe  ,  cft- 
que  fecunda  dilatatio  urethrae.  Tunc  denuo 
anguftior  redditur  ,  ubi  in  penem  exit, 
Hinc  latior  per  pendulum  penem  ,  amplis- 
lima  derr.um  fit  prope  fiiieai,  ipfevero  finis, 
qua  ex  glande  patet ,  aDguftior  eft.  Hinc 
inte!ligitur,ubi  calculi  fiftantur,  &  dolorcm 
faciant?  nempe  in  latioribus  partibus  ure- 
thrac,  ubi  sb  anguftia  fequente  excludun- 
tur^  Inde  fit,  ut  prima  gonorrhoeae  fpe- 
cies  partem  penis  ab  ofle  pubis  penduhm 
adficiat ,  eademque  facilius  fanetur ,  cum 
reliquae  pejores  iint. 

Glandulae  cowperi  infinuant  obliquos 
dudtus  fuos  5  fuper  corpus  pfnis  caverno- 
fum  ,  in  urethrae  caveam.  Huc  pertingit 
venerea  lues ,    quando  in  fungofum  penis 

cor- 

ntrumquc  htus  venae  penis  (aut  incli- 
toridem)  defcendit  firmum  tendineum 
ligamcntum,  quod  fuper  pencm  expanfum 
in  cjus  involucrum  nervcum  cxplicatur 
MORGAGN.  aJv.  I.  p  1 7.  Anterius  la^ 
tius,  Me  paulatim  in  trianguli  fpeciem 
anguftatur.  Uoc  olim  rudius  ACHlL- 
LINVS  p.  Vlll  roclius  VESaLIVS  p-6,-o. 
&  MASSa  c.  XXI.  p.  37.  b.  &  RIOLA- 
NUS   p.   ifp.    530.  &  REaD    p.  II f. 

&    T.      BARTHOLINVS    ad      CASP.      mji\ 

p.  13 f.  &  DlONlS  p.  273   ?c  in  Clitoride 

GRAAFIVS        dixit       p.     I?7     8C    R^AD. 

I.  c.  Pro  Rovo  autcm  cowpervs  prp- 
pofuit  myot.  1694..  p*  231.  ex  quo  dra* 
KIV5  habet  T.  II.  f.  i.  y.  Penem  elaftica 
vi  fuftinet,  6c  tacit,  ut  tota  vis,  qua  in- 
tos  cxtcnditur,  furfum  dctcrminctur. 
Bb  5 


394        SEMINIS  MASCULINI 

corpus  prius  fe  per  glandem  penetravit » 
totumque  exeJit:  hoc  fadto  plerumque 
penem  erodit  extrorfum  ,  &  urina 
efflmt  per  filtulam  infanabilem  ,  q-uam 
aegri  per  multos  annos  circumfe- 
runt. 

Cellulofa )  Hujus  naturam  primus  expo- 
fuit  RUYscHivs  •,  maxime  neccflariam 
cognitu  ri.edentibus. 

Ex 

u  Cellulafamt  in  textu. )    Pcnis    fub  cute    ha- 
bec    involucram      commuae       firmum, 
durumque  ,  quod  utrumque  faccum  ca« 
vernofum    ampleditur     RVYSCH-    Ep. 
XV.  p.  io  T  19  f  2.  D.  WinSLOW. 
n.  5-64.     LIEUTAUD  p    350.   MORG- 
sdv,  I  p.  17.  ortum  a  hgamento  fufpea' 
forio   not.  n     Indc    (ub     hoc    involucro 
communi,  6c  fupra   faccos  peculiares   ca- 
vernofos,  media    interccdit  ccUulofa     fa- 
brica   quae  infli€bo  vuhicre   inflari  poteft 
iion  ad    unius  ut  RUYSCHIVS    £/»  XV. 
fed  ad  trium  6w  quatuor  cahmorum  cras- 
litiem  8c   cum  dirto  continuatur  Kv\scn, 
i:pi(l  XV.  Thef.  111    n  79    Thef.  X.  n.  9r. 
&  penem  rigere  facit  TheC  X  nioi-.diver- 
iilTima     a    corporibus     cavernofis  >     &; 
diverfa    par«ter    a     tenui ,  laxa    ccllulofa^ 
quae  fab  cute  fequitur  fupra  involucrum 
Mcrvcum        Si    RVYSCHlO    fides,  nam 
coriaceum  involucrum   a    cute  diverfum 
dari,   aut   cellulofam    a    cutanea    vulgari 
divcrfam,   negat  ALBlNVS,  ctiam    apud 
PALFYNVM    Anat.  Chir.   p     196.    Sed 
ego  haaenus,    fateor,  rum     RUYSCHlO 
fcotio  fere.    HancRVYSCHlVS    invenit. 

6c 


O  R  T  U  S^  395 

Ex  his  cognitis  adparet,  quarc,  glandis 
tcncrrima  meiiibranula  erofa,  polfit  tabum 
venereum  inter  dua«  mcmbranas  urethrae 
ferpere  ad  vclicam  usqae  ?  Vidi  hoc 
malum  in  vivo  nobllilfimo>  &  per  totam 
turopam  celeberrimo*      Nimirum    fpon- 

giofa 

&  «litide  dcpinxit  i.  c-  T.  XlX.  f,  i-  4. 
repetit  autcm  paffim  ThefUl  n,  y^.The/, 
X.n.9f,io5-.C«r.rf«(j^,n.4.3  49  fo  fedem- 
tlue  ibi  ppnit  ;  Thef  X.  n  pf.  ] 
ercclionum  pcnis,  quae  vel  in  vita  iubito 
oriuntur  e.  n.  c.  J)€c  L  ann,  3.  obf.  g^, 
vel  poft  ipfam  mortcni,  muximc  in  ca- 
lidiorihus  regionibus  parfim  ebfervitae 
funtFORESTO&  ALEX.B&NEDICTO, 
SALMUTHO  Cent.  111  o^jf.  if.  29.  40, 
DONaTO  conpilante  hift  mirab.  p.  141. 
&c.  tum  caruni,  quaein  gonorrhoea  adeo 
molcftae  funt  £pi/2.  XV.  ut  &  emphy- 
fcmatis  cx  claftico  putri  vaporc  orti. 
Vcrum  cur  non  ipfa  tur^eant  cavernofa, 
gencrato  cx  putrefcente  fanguine  elaftico 
aere  ?  Ocdemata  vero,  facilc  intelligo,  hic 
fcdcm  habere,  quule  defcribitur  in  e.  n. 
c  Dec.  111  ann.  5.  obf  t  i.  Pinguedo  fub 
cute  penis  onmino  aliquando  rcperitur, 
Tc6kc  DRAKE  ,  maxime  in  juniorlbus 
COWPER  myot.^  130.  in  adultis  aliquan* 
do  iD  uti  inElephanto  reperit  D  V  V  E  R- 
NOI  ACT.  PETR  11.  p.  543.  Ab  adultis 
plcrumque  abeft  vesalius  p.  5-40^ 
RUYSCH.  1.  c.  Scd  ctin  glande  fimilis 
cellulofa  fabrica  cft,  quae  fub  membraiia 
illa  tenui  ,  ex  urcthrae  intcrna  tunica, 
continuata  not.  c  &  fupra  corpus  caver* 
fiofum  urethrac  rcpcritur. 


396        SEMINIS    MASCULINI 

giofa  urethrae  fubftantia  efl:  ipfa  continuata 
glans  penis  :  atque  adeo,  incorrupla  mem- 
brana  exteriori  5  intermcdia  cavernofa  fub- 
ftantia  co/rumpi  poieft.  Iterum  adparet, 
quare  in  eo  morbo  chorda  accedat  ,  live 
dolorifica  &  partialis  penis  tenfio?  quando 
nempe    urethrae    corpus   cavcrnofum  tur- 

p  MembrmuUymUxtti)  \n\mx\o  cervicis  penis, 
nempe  paulo  citra  glandem  ,  cutis  penis 
deferit  penem,  adnata  ibi  involucro  a 
glande  continuato ,  quod  folum  ccrvicem 
penis  inveflit  COWPER  de  gl.  ufethr, 
T,  L  B,  B,  b  porroque  a  glandc  libcra,in 
vaginam  mobilem  producitur,  quae  fuper 
glandcm  2dtrahi,8c  denuo  retrahi,eamquc 
nudam  relinquerc  potelh  Hcc  fraepfi* 
tlum  efl,  cuius  interna  membrana,  cum 
glandis  involuero,  ncmpe  interna  ure- 
thrac  membranaconcinuatur.  wi  NSLo  w 
n.  j-^o  Ad  inferiorcm  vcro  glandis  ori- 
ginem,  in  hiatu  coronae  five  corporis 
cavernofi  urethrae,  duplicata  membrana 
extcrna  glandfs  ad  ligamenti  modum 
ad  cuteni  adhriCret  littre  p,  400. 
wmsLOW,  n.  $6i,  6c  filo  nd  usque  ure- 
thrae  exitum  eunte  continuatur  weit- 
^  KE c HT.  fyndefmol  \>.  itg-  ut  in  pucris 
junioribus  non  abfque  aliquo  dolore  prae- 
putium  retrorfum  ducatur  Cl.  bauer 
de  fertilit.  gentis  circumcifae  p,  25 
iloc  frenulum  eft  ,  cujus  ftricta  brevitas 
caftitatern  linden  ph^fiol  Med.  p.  195, 
laxitas  autem  repetirum  ufum  vencris 
demonftrat.  Acccleratorum  aliquos  fibras 
eo  infcii  littrius  lit  L  p  403.  quac 
praeputium  retrahant  glandeniquc  dcnu 
dcnt,  &  in  canibus  evidentes  cft  funt,  Scd 
mn  invcnit morgagnvs  adv\Y*  p-  jS. 


O  R  T  U  S.  397 

q  Papillae,  in  Textu.)  In  cervice  glandlssANTO* 
RiN.p.  190.  &  in  corona  giandisMORC, 

I.  p,!r  &  IV  p.  19.  &  in  aliqua  parte  prae- 
putii  proxima  frenulo   morg,  ib.  u  &  n. 

II,  &  in  praeputii   parte  ,  quae    cervici 

adhaeret  ib,  H,  raro  vero  per  totam  iu« 

perficiem  glandis  morg.  //^o;.  IV   p.  19^ 

BiANCHi  apud  MANG.   Tbeatr.  IL  p.  31. 

ctfi  itapingatvERHEYEN  p    119.    T.i^. 

f.  2   tubercula  funt,  ordine  in  cervice  ,  & 

corona,  iiiultiplici  morg.  Jav,  [    n,  11, 

ut  quatucr  ordines  viderit  Ai^v,  IV.  p«20. 

Haec  tubercula  prin.us ,  ni  fallor,  in  ca- 

ncBLAsiusa   1673,  deinde    tyso   vi- 

detur  €x  brutis  defcripfiire,  nomine  glan- 

dularum  odoriferarum,  apud  cowpk  h  uivi 

f/iyot.  1694    p.  228    &  ex   brutis    pariter 

DUVERNEYUS  habet  hifi,    deVAcad^ 

J700,  p.40.  quastamen/»r/2/'/>2<//<?tribuunt : 

in  quo  tauro  &  cani  manifellas  efie  etiam 

MORGAGNUS  teftis  eft  Adcv^^,  n.ii. 

Porro  NOVESIVS  „  ante  12  annosjnem- 

pe  ante  1700  inveniffe  voluit    ^camer. 

Eptft  Taurifi.o.io'^  N0vps/^//.p.72.)deinde 

dercripritLlTTR!US)^//'/.^''W\Vr/2^.i70o. 

tunc  MORGAGNUS    in  Ai^virsA-  &  IV, 

FalTus  eft  idem  nuUum  ineiTe    foramen  , 

neque  poiTe  exprirni  liquorem  Jdnj,  i.  p. 

7,  &  IV.  p   22.  quod  etiam  BlANGHUS 

monet  1.  c.  p.33    neque  femper  manife- 

itas  eifeib.LlTTRlU:--autem,ut  erat  felix 

in  detegendis  parodoxis  minutiis,  cylindri- 

cas  efic,<!k  foramine  patere,  per  quod  lenta 

inateriesexprimi  polfet,  glandulasadfirmat 

hifl\  dePAcad^  1.   c.  ex    quo  forte  habet 

HARTSOEKER  Juit.  des  coni^  phys.  p. 

109.  Sed  etiam  fantonus  folliculum  & 

meatum  excretorium   vidit  morg,  ^^^z;. 

IV.  p  r9, 

S  A  N  - 


39^        SEMINIS  MASCULINl 

sANTORiNusdenique  in  s;raadiorV"»us 
penibus  fov-ohs,  &  ofcula  fetani  recipien" 
tia  ,  profundius,  ubi  propius  adeft  fre« 
nuluT»,  defcribit,  p.tgo.  folliculos  tamea 
viderc  non  potuit.  Hae  glandulae  vulgo  h^« 
bitaefunt  profonteford  n  ^  olentium  alba 
rum,  lemorarum,quae  inter  caflorum  ho- 
xninum  praeputium  &  ^landemadgeruntuf 

HAR.TSOEKER    l.C.    Vcrum  RU  YSCH  I  VS 

in  pene  tento  ,  aut  a  morte  etiam  inflato 
&  macerato,  inter  praeputium  fc  glandem 
Inprimis  ,  nempe  corona  majores  ibi 
EpiR^  XV.  T,  TQ.  f  I.  B,  tum  in  tota  fu- 
perficie  glardis  minores  ib.  A.eminere  papil- 
las  ait,  quando  penis ,  «ti  di6tum  eft  tentus 
nZQiEpif^XV^  p.9.  ThesXV,  n.99  &c.Has 
deinde  lefto  morgagni  opere  ,  eife 
dixit  ,  quas  pro  glandulis  haberet  mor- 
CAGNTus  ^  Thes  X,  n,  98.  Cur,  reno^rji 
I).  18.)  Repugnavit  equidem  iste  Ad^u^ 
I.  p.  7.  &  papillas  efle  negavit.  prae- 
CEPTOR  tamen  de  fabr,  ^land,  &  praef: 
dt  lue  njener,  p.  %z^  papillas  efle  credidit 
RUYscHio.  &  video  hanc  etiam  efle 
wiNSLowo  fenteritiam  n.  542.  &  lieu- 

TAUD.      p.    335.      &      PR  AECEPT0RE\4 

has  fordes  tribuere  liquori  vifcido  lacu* 
narum  urethraej  uti  tenuiorem  vaporeni 
fub  prac^itio  ab  infa  intcrna  membr.ina 
ducit  WINSrOW  Ego  quidcm  quod 
hic  de  m"o  ad-^am  ,  vix  habeo^  ,,  ill, 
autem  a  lb  t  vus  in  radice  glandis,  cuteque 
praeputii  gjlan^ulas,  in  ^  nde  ipfa  papil« 
las  olim  demonftravit  .  hisque  r^fpondens 
reticulum.  Cl.  SCHREIBERU^  etiam 
in  vita  RUY^CH^T  ^  cry^tas  admittitr 
^  papillas.  Nam  omnmo  glandulas  non 
abcflc ,     morbus  demonftrat ,    quo  vera 

ma< 


O  R  T  V  S.  399 

jet  ^  ^,  dum  reliquum  penis  corpus  flacci- 
dum  manet.  1732.  aliter  Quare  in  morbo 
raro  &  parum  cosnito ,  urcthra  &  glans 
folaetcnduntur  »,  flaccidis  manentibus  penis 

caver- 

materia  purulenta  per  cas  glandulas  exit 
Hifl,  de  P AcaA'^']!^^  ohs,  9  uti  prideni 
easdem  viderat  exulcerari  COWPER  ad 
T.XLVIU.  f.  I. 

q*  Rarum  hunc  morbum  ,  &  tumentem 
feorfim  urethram,  dum  penis  corpus  flac* 
cidum  maneret  ,  plazzonus  viditp.99. 

r  Chordam  duram  in  pcne  faepe  ab  induratio- 
ne  corporum  cavernoforum  pen-s  efie 
RUYscHius  docet  Ep  XF,  Sed  hujus- 
modi  nodos»  pencm  diflorqnentes  olim  m 
principe  VES^^LIUS  viderat  exam,  ohs* 
Fall.  p,  140.  &  eam  caufam  contortae  in 
vcnere  vir^ae  fecit  MOINICHEN  ohs. 
15.  &  VENETTE  p.  30.  &  alii  fcripto- 
res  vencreorum.Hu  jusroodi  ira^um,ganglio 
iimile,  in  ereftione  tumens,inpetumque  in 
cxcretione  feminis  dertruensdefcrihunt  Aca^ 
demtci  Chiruf^i  Galli  T  f,  P  2«  p,  ^24. 
adduntquc  ,  talem  duritatem ,  fi  in  uno 
laterc  fuerit,  penem  ad  fuas  partes  cogere 
incurvari  p.  327,  qualia  mala  ubique 
minime  rara  funt,  Conf.  RTOL,  evchir, 
p,  158.  ASTRUCiU^  vcro  penisdillor- 
fionern  etiam  ligamenti  fufpenirrii  tra- 
6>ioni  tribu'*t  p.  400.  Mihi  ARAN- 
TLANA  theoria  manifeflo  vera  videtur, 
( de  tum^  c.  c;o.  j  curvari  penem  ,  fi  ab 
altero  latere  cellulae  laxiores  funt.  Jndc 
pcnes  curvi  absque  rodo  TULPIO  didi 
Ohs*  59.  L.  111.  aliisque,  Sed  propius  ad 
PRAECEPTORIS    obfervationem  facit 

RUYSCHU 


400        SEMINIS   MASCULlNi 

cavernofis  corporibus?  unde  fere  fterilitas, 
quia  lemen  non  fufficienti  inpctu  ad  uterum 
fpargitur.  Quia  nempccorpus  cavernofum 
urcthrae  in  homine  juftae  aetatis  perfede,. 
uti  fpongiofa  penis  corpora  ,  intumcfcit 
m  tentigine  :  uti  filtula  inferta  totum, 
perindc  uti  penis  cavernofa  corpora  ,  inflari 
poteft  K  Vcrum  fola  urethra  non  fatis 
robufte  tenditur  ,  ut  femen  cum  inpetu 
poflit  expedire.  2.  Ex  ruyschii  de- 
rnonftratione  intelligitur  ^  quare  alii  in 
opere  venereo  ,  ncque  pauci ,  glandem  non 
tenfam  habeant  ,  dum  penis  totus  turget? 
Quia  nempe  glans  ad  urethrae  cavernofum 
corpus  fere  tota  pertinet.  Et  ruyschivs 
demonftravit,  in  org^smo  venereo ,  quando 
fumma  tentigo  eft>  uno  fere  antc  explofio- 

nem 

RUYSCHII  lccus  „  glandem  nempe 
inaequaliter  tendi  ,  quando  alterutrum 
corporum  penis  vitio  aiiquo  laborat  ohs. 
100.  proxime  vero  cowperiana  ad 
T,  47.  5,  cum  induratum  fuiflet  urethrae 
cavernorum  corpus,  glandem  in  eredione 
penis  flaccidam  manfilTe.  Eam  ipfam  fte- 
rilitatis  cauiam  eile  tronchinus  ^e 
nympha   p.  68. 

5  Mediam  fubllantiam  urethrae  perinde,  utx 
corpora  cavernofa  rigere  a  r  a  n  ti  u s  do' 
cuit  c  37.&  plazzonus  p.  99.  &  rio- 
LANUS   in   Enchiridio  p    157.    &    coL- 

LINS    p.  536.    &     C.  BARTKOLINUS    p. 

134.  &  THOMAS  p.  23Q,  &  inprimis 
cowPER.  myot,}^.  241.  &  httre  p- 
400^  k  recentiores. 

Cor* 


O  R  T  U  S.  401 

nemfcminis  momcnto,  glandem  ipfam  de- 
inum  cum  omni  lua  fungofa  carne  turgc- 
fcere,  tunc  vcro  poft  brevilfimum  tempus- 
culum  convulfionem  lequi,  &  ferrien  cxplo- 
di  cum  mira  rcioiutione  virium  pcr  totum 
corpust  Sed  aliquibus  corpus  cavcrnofum 
fion  intumefcit  ,  hinc  inpotentia ,  quam 
medici ,  cum  non  inielligerc  ,  neque  fanare 
potuerunt. 

DCLV. 

yun^a  )  Senfim  convergunt ,   atque   fu- 

peiius  concrefcunt  ,    inferius  vacuum   pro 

urcthra   rchnquunt  ,  quam   mediam  cGnti- 

nent,  quae  prius  per  quatuor  fere  transver- 

fos 

a  Corpus  cavernofum  penis,  unum  utrin- 
que,  oritur  a  ramo  oilis  pubis  ,  ubi  ver- 
lu3  ifchion  accedit  ,  &  a  continuo  ifchii 
ramowiNSLOw,  n,  527.  firmiirima  ad- 
haefione,  fpongiofae  peculiaris  fubilan- 
tiae  ,    quam   thalamos   horum  corporum 

SANrORINUS      VOCat     p    188.    &    WEIT- 

BfiECHT  1.  c.  p.  228,  in  clitoride  vero 
SANTORiNus  p.  2  1 3,  Ibi  angcilius 
eil  GRAAF  T.  iX-  f.  I.  L.  Inde  pene 
transverfim  introrium  paulumque  iurlum 
ad  penem  accedit ,  &  ad  exteriora  acccle- 
ratoris  unitur  focio ,  cum  qno  porro  pe- 
nem  efticit,  donec  ad  glandis  initium  , 
non  acuto ,  uti  vesalius  &  cowpe- 
Rus  fnyst,  f.  Xlll.  b.  b.  &  graafius 
T.  iX.  f.  I.  fed  obtufo  fine  caecum  defi* 
nat  DCLIV.  not.  e.  Superne  accurate  fibi 
accuiTibunt ,  planis  luperficiebus  vesal. 
p.  649.  levique  fulco  venam  penis  ferunt, 
$c  ibi  duo  parietes  adverfi  &  inter  fe  in^ 

tri« 
Tcm.  F.  C  c 


4«2         SEMINIS  MASCULINI 

fos  digitos  a  vefica  nuda  advenerat ,  cum 
cadem  producuntur  in  anteriora,  &  fuperius 
inpofita  urethrae,faciunt  penis  praecipuam 
molem  ,   &  obtufo  fine  definunt  ad  frenu- 

lum, 

tricati  li  eutatjd  p. 339.  oraaf.  I.c. 
fepti  fpeciem  efHciunt  njorcagn.  Adv^ 
IV.  p.  8.  wiNSLow  n.529.  Ab  eo  fepto 
fibrae  per  corpus  cavernofum  utrinque  in 
facci  firmam  membranam  radiatim  fpar- 
guntur  ,  nimiam  diftentionem  inpediturae 
RUYSCH  epm,  XV.  T.  19.  f.  6.  7.  Ple- 
rumquenon  optime  feptumfibris  parallelis 
pingitur,defcendcntibus  casserius  L.  VI!1 
T.16.  f  7.  spj  GEL.  p.  249.  Hocpofterius 
integrum  ^  verfus  glandem  vero  extenua- 
tum  ,  &  reticulare  fac^um  ,  communica- 
tionem  a  dextro  in  fmiflrum  corpus  ad- 

mittit  GRA  AF.      p.   74.     WINSLOW.    J,  c. 

LiEUTAUD  1.  c,  ita  tamen  ,  ut  jam  in 
initio  etiam  communicent.  Jnferne  ob 
convexitatem  cylindricam  fccedunt,  fpa- 
tiumque  faciunt  ,  in  quo  urethra  efl  VE- 
SAL.  1  c.  Totidem  autem  facci  funt  , 
quivis  fua  &  firmifHma  fa6lus  membrana 
RUYSCH.^/.  T.XlX.f  2.  G.  Sedintus 
non  inanes  funt  ,  uti  videtur  crcdidifTe 
GALENUS  de  util^part*  L.  XV.  c.  i.  & 

ORIBASIUS     p.     129.     &      THEOPHILUS 

L.  V.  p,  23.  Totos  enim  cellulofa  fa* 
forlca  replet,  carp.  Ifag.  p.  21.  vesal. 
p.  649.  FALLOP.  p.  190.  fed  denfior  , 
laminis  potius  quam  fibris  fadla,  mollicu» 
la,&  fpongiae  fimilis  ruysch.  ep^  XV. 

T.   19.  f.  2.  6.  7.    EIDLOO   T.  4?      f.  ^. 

4.  6  in  puerulis  pallens ,  iniis  vero,  qui 
venere  funt  u(i  ,  tota  cx  atro  fanguinci 
coloris. 


O  R  T  U  S.  403 

Itim ,  five  inltium  glandis.  Subftantia  ea- 
dem  elt^  quae  corporis  fpongioli  urethrae^ 
&  pariter  duae  ^  menibranae  ,  quae  fpon- 
giofam  materiam  mediam  intercipiunt. 
Absque  his  corporibus  penis  nimis  &  graciliSj 
&  paflim  inaequslis  foret  urethrae  tubus. 

Septum )  Corpora  cavernofa  non  com- 
inunicant  ,  &  poteft  unum  absque  altero 
inflatum  manere  ,  nifi  peculiaris  fabrica 
aut  vulnus  adfuerit  ^ 

DCLVI. 

b  Nempe  fi  numeravcris  exterius  invrolucrum 
penis  nervofum  ,  quod  a  facco  not  a^ 
media  cellulofa  feparatur.  Quando  enim 
haec  cellulofa  non  inflata  eft  ,  utiumque 
involucrum  conjungitur,&  prounicamem- 
brana  habctur,  Ita  ruysch.  ep^  XV.  T» 
19.  f.  6^  &c.     Sed  vide  DCLIV.  not,  <^. 

c    Contraria  funt,  quae  dixinot,«, 
DCLVI 

9.  Vafa  partium  genitalium  fatis  difficilia 
funt ,  nequc  poiTum  extra  nexum  ita  pro- 
poni ,  ut  intclligantur,  Ergo  eX  arteria 
iliaca  ,  dum  pelvis  marginem  legit , 
multo  fuperius  quam  in  media  diftantia 
a  trunco  aortae  ad  anulum  abdominis 
(eustach.  T  XXV.  paulo  inferius) 
oritur  arteria  hypogaftrica,  paulo  trunco 
minor  in  adultioribus  ,  cowper  Append, 
T.lii.  ( non  repugnat  icon  t  r  e wi  i  Comm^ 
Lit^  1738. T.I.  f.  18)  aequalis  non  fccun- 
do  folum  tertiove  aetatis  anno  /"trew* 
ib.  f»3. )  fed  aliquando  in  puberibusymuU 
to  major  in  fetubus  parsons  p.  37« 
ibique  vera  concinuatio  trunci  Jliaci 
TRFW  Comm,  Lit.  1733«  hebd.  49.  50, 
T.  111.  f.  2.  1734.  hebd.i9«  T.  V.  f.6. 
C  c  2  Non 


40+         SEMINIS   MASCULINI 

Non  bene  adeo  urnbilicalem  /aepius  ab 
hypogailricis  prodire  ait  NiCOL AI  de  dir. 
njas,  p.  76,  nunquam  enim  credo  aliundc 
proveniile^  vel  ex  aorta  veniife  alio  mo- 
do  ,  quam  quo  didum  eil.  galenus 
ipfe  de  utiL  part,  L.  XV.  c  4.  ab  arte. 
ria  magna  ,  fed  melius  in  1.  de  forviutio- 
ne  fetus  ab  lliacis  deduxit.  Haec  olira 
contra  needhamum  monebat  ker- 
KRi  NGius.Haecnuncarteria  hypogaftri- 
defcendit  in  pelvim  ,  &  aliter  in  fetu,ali- 
tcr  in  adulto  terminatur.  In  fetu  nempe 
introrium  ad  veficam  pene  imam  arcu 
ladlo  ,  fuper  fedem  inferti  ureteris  tendit 
introrfum,  legitque  veficae  confexitatern 
lateralem ;  inferiorem  t  r  e  w.  Comm.i  734. 
T,  V.  f.  6.  tunc  inflexa  parsons  ofthe 
hladder  T  V.  f.  2«  fecundum  eam  con~ 
vexitatem  adfcenditc h es e l d. <?//// ^i?/T. 
V.  convergendo  ad  fociam  ,  ibiqus  ali- 
quando  ,  ied  non  in  meis ,  geniculum. 
i,  iniignem  flexionem  habet  t  r  e v/  Comm. 
1734,  T.  V.  f.  4.  6.  cumque  eadem  in 
cellulofa  fabrica  peritonaei  inter  perito- 
naeum  ,  &  tendines  mufculorum  abdor.ii- 
nis  repit  HE  tSi  SING  deperit»  \  1 .  44.cinda 
vagina  peculiari ,  pulpora  ,  qualis  fani- 
culi  efl,  quam  non  video  ad  peritonacum, 
iieque  ad  celluloram  verc  pertinere,  atque 
ita  adfcendendo  adtingit  fociam,  ut  ali- 
quando  in  unum  truncum  coalefcat  we  1  t- 
BRECHT  ASi^  Petrop,  IV.  p.  263.  pari- 
terque  cum  ea  per  umbilicum  exit  tr  ew 
Comm^  Lit^  ^737-  hebd^xT^  T.  L  £2. 
Aliquoties  unicam  ,  &  ex  una  tantum  hy- 
pogailrica  vidi,  &  fimilia  habet  scha« 
CHER.  de  deglut."^.  7.  atque  Cl.  weiss 
in  frogr»    fallopius  vero  unam  ,  ied 

IX) 


O  R  T  V  S.  40> 

m  illacas  fiflani  p.^yg.  Sed  apirtura  artc- 
liae  umbilicalisa  partu  continuoxninuitur, 
ii  in  adulto  tcta  pars  hujus  arteriae,  qaae 
fupra  medlam  fere  vcricam  efl  wi  ns- 
Low.  n.  239.  ea  caeca  cGa  dicitur,  alias 
tamen  altius  aperta  duve  rney, 
vvEiTSRECHT  /yndtsmoL  227.  228. 
alias,  ita  continuo  caeca,  ut  femipcliice 
folo  perforatam   vidcrim,  Ccnf.    trevv 

1738.      ].      C»      COWPER       1.    C.    &C.     & 

DCXCI.  Ego  vero  in  ligamento  eo, 
quod  fuit  arteria  umbilicalis,  nullum  in 
adulto,  &  etiam  in  annao  puero,  canalemt 
communem  video  ,  fed  unice  ramum  ve* 
ficalem  fuperflitem  ,  inclufum  iis  mem- 
branis,  fed  inferius  ortum,  ut  fcriptores, 
quos  citavi ,  non  tubum  aperti  trunci,  fed 
iedionem  utique  rami  viderint,  Ita  £t, 
ut  in  fetu  omnes,  qui  fequuutur  truuci 
rami  fint  arteriae  umbilicalis  trevv 
1.  c.  f.  2.  In  adulto  vero  ea  umbilicalis 
ipfa  ramus  ell:,  ultimus  ramorum  hypo- 
gaflricae  TREW  1.  c.  f.  3.  3,  vesalivs 
p.  492.  &  continua  arteria  hypogaftrica 
in  aliquam  earum  arteriarum,  quas  di- 
cam  ex  pelvi  exire,  continuatur* 

Ergo  haec  hypogaftrica,  dum  inter  vef!- 
cam ,  marginemque  oflis  ilium  pelvem 
lateraliter  terminantem  defcendit,  multos 
ex  ordine  rsmos  dat.Primus  cll:  lliaca  parva 
WJNSLOWI  ^  LIEUTAUD  TREW 
Cojnm*  1734.  T.V.  f  6.0.  1738,  I.  c.  g. 
quse  alias  glutaeae  ,  aut  Iliacae  pofierio- 
ris  ,  aut  cbturatricis  ramus  ell ,  aut 
ex  ipfa  demum  commupi  Iliaca  pro- 
dit.  Hujus  primus  ramus  retro- 
gradus ,  cum  nervo  obturatorc  ad- 
kcndit ,  datoque  cum  co  ad  vertebrarum 
C  c   3  ca« 


4©S        SEMINIS  MASCULINI 

cavcam  ramo,  juxta  criftam  oflis  llium 
ad  rnufculos  abdominis  exit.  Hunc  deeije 
vidi,  Alter  ad  angulum  red^um  exrrorfuin 
abit  ad  lIiacum,P(oar{>,os  iJium  WlNSL, 
n.  241.  Hunc  folum  habet  lieutauix. 
p.  496.  Tcrtius  ad  oiris  facri  foramina 
anteriora  abit,  WJNSLOW  n,  21.  Alte- 
r^  facra  lateralts  y  rjegieda  plerisque,  per- 
petua  tamen  ,  alias  ex  trunco,  alias  ex 
obturatrice,  aliove  ramo  tarumj  quae  ex 
pelvi  exeunt,  oritur,  defcendit  ad  Jatera 
facri  offis  in  irKans  pelviyn  u'sque,  cumque 
iacra  media,  ex  fiilura  aortae  derceijdenie, 
ad  fingula  fere  ncrvorum  foraniina  ra- 
mo5  communicat,&C!  m  nervis  finem  cau- 
dae  equmae  adit.  Vidi  tres  quatuorvepe- 
culiares  trunculos  fuifle  ,  onjnes  a  glutaea 
©rtos.  Sequentes  majores  ,  fed  incertae 
funt  ,  quod  truncorum  originem  adtinet, 
daos  enim  ,  et  tres  &  quatuor  vidi,  fcm- 
per  autem  tres  trunci  ex  pelve  exeunt,  per 
incifuram  offis  llium.  Nempe  IHaca  po- 
J}erior,  fuprema  omnium  ,  dat  oifi  ilium 
nutritiam,  deinde  cx  pelvi  cum  fequen- 
te  exit,  EvsTACK.  T.  XXiV.  trunco- 
que  fuo  defcendit  fuper  ortum  glutaei  mi- 
3iimi,te6la  medio,inpenfa  in  medium  ,  dat 
ramum  transverfum  inter  medium  &  ma« 
jorem  in  arcum  incurvatum  ,  utrique  in- 
penfum,aliumque  profundum,  ramofum, 
offi  Jlium  proximum  ,  etiam  in  arcum 
circumflexum  ;aliumque,  qui  inter  glu- 
taeum  minimum  &  medium  defcendens 
EVST.  1.  c.  ad  exteriora  trochanteris 
xninorisdefmit^in  minimum&  quadratum, 
profundumqucramum  demum  fuper  aceta- 
bulum  demittentern  admedium,  &  mini- 
mum.Deinde  Ifcbiadka  expelvicumnervo 

ma- 


O  R  T  V  S.  467 

magno  exeuns,    ad  interiora  oflis  Ifchii 
emergit,  trium  illarum  ex  pelvi  prodeun- 
tium  exterior  &  inferior,  quae   extrorfum 
defcendei)do,datis  in  ip(o  tranfitu  ad  ner- 
vorum  inaximim  ramulis  ,    in  glutaeum 
magnum   coniumitur.       Eadem     ramum 
dat  intrcrfum,  ab  e  v  s  t  a  c  h  i  o  pi- 
dlum,     fuperficialem ,      inter    duo  liga- 
menta    iichiadico  -  iacra     emergentem  , 
ad  coccygeum  mufculum,  glutacum  ma- 
gnum  ,  cutem,  levatorem  ani.    Idem  & 
cumglutaea,     Sc  cum    externa  haemor- 
rhoidali  rartiis    quibusdam    communicat. 
Alii  rami  ad  glutaeum  magnum.    ad  ge- 
mellum  fuperiorem,mariu;jia]em  ,   pyra- 
midalem,   nervum   popliteumj    &  ad  ge- 
mellum  inferiorem  ,  quadratum,  nervum 
cumdem,  Sc  foveam    fuper  trochanterem 
magnum  eunt.  Truncum  ipfum  magna  a- 
naUomofi  cum  glutaea  conjungi  vidi.  Hos 
duos  truncos  apud  WINSLOWUM  diffi. 
cillime  diftinguo.  Iliaca  tamen  mea  Glu- 
taeae  n.242.  quia  fuperior  prodit,  Ifchia- 
dica    vero   Ifchiadicae  n.  244,  utcunque 
propior  eft  ,    &    Cl.  L  1  E  U  T  A  U  D. 
p.  496.  certius  easdefignat,   quas  ncmi- 
navi.EUSTACHlUS  1  cproramo  pingit 
artcriae   Haemorrhoidalis.      Sed  Pudenda 
communis  WlNSLOWl  111.  n.  2.16.     Pu- 
denda  rcedia  LIEUT.  p.  497.  alius  ple- 
rumque   truncus  eft  ,   alias  autem    cum 
ifchiadica    communi    trunculo   prcvenit, 
femper  ex  pelvi  exit,  &   interior  dcfcen- 
dit ,  ante  ligamentum  a  tubere  ifchii  ad 
os  (acrum  adfcendens,retro  alterum  a  fpi- 
na  ejusdem  offis  in  facrum  cuns  CHE- 
SELDEN.    ofteogu  T.  XXXlX.       ConH 
WINSLOW  n.  247.  le  DRAN.  p.  29. 
C  c  4  WEIT- 


4o8        SEMINIS  MASCULINI 

WEITBRECHT /yndi^rm  T.xVl.  XVIL 
Porro  legit  oram  obturatoris  interni  lu- 
pcrnam,    &    interiorem    oram     tubcris 

©ffis  ifchii  FALLOP.p,  192.    COWPER.    p, 

232.  FOUBEBT  jicad.  de  Chir^  T, 
T.  &  V.  le  DRAN  1.  c.  T,  2.  f.  I.  R. 
dat  furculos  obturatori ,  coccygi ,  levato- 
ribus,  le  DRANf.  2.  adipi  ano  circumpo- 
fito  ,  notos  nomine  haemorrhoidalium 
extemarum  le  dran  1.  C-  £  i.  lieu*^ 
TAUD  p.HzWINSLOW  acEUSTA- 
CHIVS  T.XXlV.aliumquen.agnumcuti 
natium  &  perinaei,  communicantem  cum 
ramulo  fuperjicialis  ,  porro  fphin6leri 
ani  ,  creftori  penis  ,  obturatori  &:c. 
Tunc  paulo  fopra  mufculum  transver* 
fum  urethrac  finditur ,  ejusque  ramus 
fuperfcialis  COWPER  1.  c  L  \2.  d.  in- 
tcr  cutem  &  eum  transverfum  euns ,  dat 
fphindleri  ani,pinguedini  inguinumjperi-^ 
naei;  defcendit  inter  eredtores  &  accelera* 
torcm  ,  longe  ramofa  ,  dat  acceleratori , 
bulbo  urethrae  an  FOUBERT.  Acad^  de 
Chir.  I.  P.  111.  T.  T.  &  V^  ad  K  ?  fcro- 
tQ  ,  &  pcnis  integumentis  WiNSLOW 
IV.  n.  577.  LIEUTAUD  p.  341.  Haec 
cum  pudendac  extcrnae  a  crurali  ortae 
ramis  communicat  lieut.  p.  343. 
Profundus  autcm  ramus  five  Pudica  ex- 
terna  WINSL.  n,  249.  COWPER.  f.io. 
i.  rcfedlo  transverfo  adparet,  mifla  ple* 
xui  venofo  penis,  dat  ramos  eredlori  ,  a- 
liumque  bifidum  corpori  cavernoio  ure- 
thrae  le  dran  1.  c.  K^  LiEUTAUD 
L  c.  COWPER  f.XlI.y.  g.  alium  inter 
proflatam  &  hoc  cavcrnofum  corpus  ,  & 
ad  iftud  ,  >&  ad  penis  fpongiofum  corpus 
WINSLOV/  IV.  n.  578.    FALLOP.  p. 

190, 


O  R  T  U  S*  .109 

h.  LIEUTAUD  ib.  COWPER  f  lo  /. 
Trunculus  ante  ligamentum  ofla  pubis 
uniens  exit»  conlcendt  pcnis  dorfum  ,  fa- 
^usque  extenor  venae  comes;  migrat , 
quam  porrD  vide  lun  loco  Ccnf.  FALLOP. 
(7/^j.p.u;o.i90.b.  EUSTACH.T.  Xd.  f  i. 
le  DRAN  1.  c.  LiEUlAUD,  p.  342. 
343.  COWPER  ).  c,  f  io.  d.d.  Hanc 
arteriam  fibi  inventam  tribuit  columbus 
p.   ^86. 

Ex  hac  pudenda  communi,  five  pcnis 
artcriae  trunco ,  utiwiNSLowvs  habct 
n  149.  alias  autcm  ex  Ifchiadica,  aliascx 
Sacra  laterali,  alias  6c  non  Intrcquenter 
tum  in  fcminis,  ut  winslow  n.  ijti. 
tura  in  viris,  divcrfo  a  reliquis  trunco 
oritur  haemorrhoUalis  medU  TREW 
C9mm.  »734.  T.  V.  f.  <5.  Z.  Z.  ni 
fallor,  EUSTACH.  T-  XXV.  1.  c. 
le  DR AN^p.30.  Hujus  locum  etiam  mino- 
res  aliquando  duo  aut  trcs  trunci  replent, 

Ut  apud     EUSTACHIVM     T,  Xll     f.  I. 

T.  Xlll.    8c  TREwiVM    Comyn,    1738; 

T^  I.  f.  18.  LiEUT.    p.   496.   Gui  cfl 

puilenda    merior  1.  c    &:   p    342.    Hacc 

inter     veficam     6c    inteftinum     redurti 

iubit  ,  ubi  illa  ifli  infidet,  itria  inter  arte- 

iias  velicae,    fub    ipfis  veliculis,    et  ali- 

quando  longiusculo  trunco  fequitur  latus 

imae  velkac  externum  ,    deindc  iuperio- 

rem    anteriorem  facicm   inreftini    redli, 

♦^  facit  haemorrhoidaletn  divcrfam   &  ab 

externa,  8c  ab  ir^terna.     Eam  velle  vide- 

tur  G  ALENVs  de  utiL  part,  L.  V.  c.  S. 

&  nunc  video,  in  alio  cadavere  ab  cxterna 

haemorrhoidali     venifTc.       Dat     autem 

lamos    imae  veficae ,     cjusque  anteriori 

tacici  ,et  veiicuUs,  ^  proflatac,  5c  urcthrae 

fuperiori    faclei ,    & ,    aliquando ,   dorfo 

C  c  f  pen 


4IC        SEMINIS  MASCULINI 

penis,  dchciente  timc  ramulo  Pudcndac 
communis,  8c  inpnmis  redo  inteftino, 
romn  unicantes  cum  ramis  mefcnter/cae 
internne,  perinde  uti  vcnae,  de  quibus  coa- 
tinuo  dicetur. 

Poft  hos  quatuor  aut  quinquc 
trurjcos  ,  oritur  ex  tvunco  continuato 
Jiypogaftiicac  Obturttrix,  non  ignota 
GaLIINO^/?//"  fiirt  1;«»,  c,i>.  dii^ta  vesa» 

LlO    p    491.     &    4-^6       Sc     COLUMBO    p. 

173  &  aJiis,  &  depida  eustachio 
T  XXVI  plerumque  proprio  trunco, 
aliquando  tamcn  ex  ahqua  priorum ,  ali- 
quando  ex  cplgaftrica.  Ea  reclo  itinere 
abit  ad  foramen  osfis  pnbis,  &  per  ejus 
rece/Fum  fuperiorem  oblique  introrfum 
exit  Jid  n.ufculos  femoris,  pc(5tineum,  & 
trlcipitem  eust.  L  c.  In  pelvi  tamen  mu* 
fculo  obturatori  inrerno  ramos  cxhibet,  & 
rarr^um  ,  qui  oram  osfis  pubis  lcgens, 
occurrit  conpari,  &  aliquando  arteriam 
Horfi  pcnis  lieutaudp  4q6  ut  nunc 
coram  vidco  lliscam  parvam  etiam  alt- 
quando  generat ,  ahas  veiicalem  ,  a  Veli- 
cac  ramis  umbilicalibus  &  a  modo  difta 
jnternn  pudenda  diverfam ,  humiliorem 
illa,  quam  ifta  2ltiorem,quae  veficac  infc 
riori,  veficuh's  feminalibus  ^i  redlo  fnte- 
flino  ramos  cxhibet.  Hanc  veficac  arte- 
liam  alias  proprio  trunco  ex  hypogaftri- 
ca  fuper  cbturatrice  oriri  vidi. 
Dcniqucarteria  umbih*calis  imus  &  ultlmus 
Ky  pogaftricac  ramus  eft  C  o  w  p  e  r  l.c.Ejus 
tres  fcre  furculi  fupcr  ingrcflfum  ureteris 
paritcr  ad  veficam  eunt  trev^.  1735. 
T.  111.  f.  1.  R.  R.  co  WP  E  R  ].  c.  61* 
wiNSL  n  t^f),  PARsoifS  of  the  bUd» 
der  p.  36.  lc  D  R  A  N  1.  c.  T.  11.  f.  2.  8. 
CHESELDKN  p.  269*   furfum  fparfi  & 

antror- 


O  R  T  U  S.  411 

antrorfum,  incr  rete  veficac  venofum» 
Eorum  farculus  cft,  qui  cum  detercntc 
duSiii  ,  &  alter  qui  cuin  uretere  adfcen 
dit,  exitque  pelvi-  Ramurn  vero  ad 
peiiis  dorfum>  quem  inde  derivat  CHE« 
SELDENlVS  p  169  nunc  iti  inde  pro- 
dilfTc  vidi  ,  ut  arteria  penis  notabilcm  a 
iCecunda  vcficalium  umbilicalium  ramum 
haberet. 

Scd  6c  arteria  Epigaftrica  alios  qut- 
dcm  ramos  cum  crernaftcre  ad  vaginam 
tcftis  w  I  N  s  L  o  W  111-  tr.  ^es  art, 
n.  »3^.  alios  rarnos  ab  imo  pelvis  Sc 
anterlori  margine  mittit,  ad  convexitat?!m 
vc/icae  fuperiorcm  ,  obtur^torem  intcr- 
mm  &  os  pubis,  abquando  etiam  obtu 
ratricem  edit.  Deinde  externae  genltalcs 
partes  habcnt  pcrpetuam  artcriam  a  fc» 
morali  ,  wiNsLOW  IV.  n.  5-79.  lieu- 
T A  u D  p.  545.  M  o  N  K  o  o  Eilimb  ejf.  V, 
p.  269.  aut  duas,  ut  nunc  video;  vcnim 
a  Saphena  ,  quam  VESALIVS  crurali 
tribuit   p.    477.    8c    cov/pfrvs   Myot^ 

165P4..      p,     216.      &     VIDVS     VIDIVS 

T.  XXV.  f.  i,  quae  ri^ontem  veneris  & 
adipem  inguinis  &  fcroti  ,  penisque 
tcgumenta  adit,  uc  frrotum;  eademqua 
eft  vena  praeputii  infcrius  dicenda  ,  la« 
brisque  dat  mulicbribus.  Hinc  fit,  ut 
per  vcnam  fa|:henam  infiando  penis 
turgeat  cowper  myot.  694.  p.  240 
Hatc  vafa  diverfa  funt  a  rainis,  quos  ad 
vaginalem  teftis  tunlcam  epigaftrica 
dcmitiit. 

Vcnac  In  univcrfum  arterlarum  fimi* 
lcs  difFcrunt  fcre  ,  quod  plurcs  un  i  folc- 
ant  cfle  trunci  hypogaftrici,  qui  cx  Iliaca 
prodcunt,  quod  intcr  fc  ct  cum  Epiga- 
ftricac  ramis  (vKSLiNGe^,  VllL)  multis 

ana- 


4i-         SEMiNIS  MASCULlNi 

anaftonnofibus  convf  niant,  quod  rete  ante 
vcficam  iriulto  uberius  faciant  >  eust. 
T.  Xll.  f.  J.  T.  Xlll  XXV.  aliudquc 
ante  os  facrum  valde  conpofitum  eust. 
T.XXV.  XXVl.  &  forte  T.  Xll.  f.  9.  quod 
«X  veficali  rece  rami  cum  urclhra  cxcant 
FALL.  p.  191.  quicum  vena  comitc  arte- 
riae  pudendae  comrnunis,  pariterquc  cx 
pelve  e.^eunte  ,  rete  faciunt  fuperoricn- 
tem  urctJiram  ,  LIEUT.  p.  345,  undc 
pone  lij:^amentum  ofia  pubis  uniens  unica 
vcna  FALLOP  p.  191.  151.  €,  BAV- 
HIN.  p.  109  EUST  T.  XII.  L  i,T.XXV. 
cowPER  f,  X,  ad  penem  abit,  intcrior 
artcriarum  comes,  aliquando  tamen  du- 
plcx  triplex  ,  w  l  n  s  l,  IV,  n.  5-80. 
SANTOR.  p,  19^,  aut  infiilas  faciens 
BlDLOO  1'.  47.  L  1.  aut  ex  duabus 
cualita  gsaaf  p.  81.  vario  omnino 
nicdo,  Frequentius  etiam  epigaftrica 
obturatritem  dat>ramosque  veficales,idquc 
voluit  J.  SYLVIUS,  quando  venam  epi* 
gaftricam  ad  uteri  collum  dixit  defcen- 
dere  Ifag,  fub  nnem  p.  71. 
in  ieniinis,namnonp!acet  divcllcredefcri' 
ptionem,  plcraque  eadem  funt  ,  fimilcs 
nempe  arteriae  lliaca  parva,  Sacra  lacc. 
raiis,  lliaca  pofierior,  Ifchiadica.  Pu- 
dendac  differunt  &  fpermaticae,  Nam 
i'uden..:la  illa  intcrior  LIEUTAUD  hic 
perpetua,  major,  LIEVTAVD,  p  365. 
quod  etiam  VESALIVM  vidilTe  adparet 
p.  492.  &  plerumque  mukiplcx  cft. 
aliquando  tamen  aut  tota ,  aut,  uno 
ramo  a  Pudcnda  communi,  vel  ex  ob- 
turatricc  vel  ex  facra  oritur.  Ejus  rami 
in  duos  plcxus  dividuntur  Eorum  po- 
ftcrior  cx  trunco  fuo  J^trew  173B.    T, 


O  R   T   U  S.  4^3 

I.  f.  i8. )   ad   htera  ccrvicis  uteri  &  va- 
ginae  innumerabilibuii  ramulis  fe  admovec 
EVSTaCH    T.  Xlll   SWaMMERDaM 
mrac.  mt    T.  1.    L   i,    T    11.    T    111. 
GP^AAF   T.  I    Xlll.  (pro  vcnis)  casser 
L  Vlll.  T.  X'X.    pro  venis,  &  T  XXI, 
pro    utrisque,   ramlsque    furfum    emiflis 
frequenier     ci\m    fpermaticae      ramulis 
conmiunicat     SWaMMERDAM     1.    c, 
Idem  plcxum  retro   veiicam  efficit  ,  an 
terioiis  fimilem  vasal    f     if.  ^.  cujus 
furculi  cum    anterioris  ramis  communi- 
cant  CAssER    L  Vlll.   T    21     Altcr  in- 
ferior    anterior  plexus    (  cu  us  truncuni 
TREWivs   habet   1   c    ad  r)    &    ante 
vcficara  GRAAF  T    I.  &  infra  eamdem 
fccundum    vaginam    decurrit,  raniosque 
huic,     velicae,  je6toque  tnbuit  anterius 

1EUST.      1.       C.       SWAMMERD.        T»     111. 

euAAF  w«/   T.  r.    communicantes  cum^ 
ramulis  prioris,  &  pudendi   parti  lateiali 
Eusr  1.  c.  &  reao  intcftino,  perpetuos 
ramos  ,    &  perpetuo    cum   ramis  venae 
portJ*Tum    ultimis   conjun6Vos  ,  uti  redc 
ST MiiAY s  ^e venPort^z^.^  cosch  w  i  z 
^e    valv.   uret^    p.   t^     8c   wiNsio^r. 
IV^  n,  616    STAHLIVM  vcro   salzm/.n- 
^ene^  Fort.  n.  i6&nicolai  de  direa, 
Je  vas.  p    100.  male  carpunt      Nam,etU 
▼cna  portarum  nihil  det  utero,  idem  eft, 
fi  vafa   uteri  dederint  ad   inteftina      Dc- 
inde  arteria  ,  quae  levatori  ani   &  obtu- 
latori  intcrpoiita,  ano  dat,  Pudenda  nem- 
pe  communis,  ea  quidem  permde    adeft, 
fed  ano   foli  pcfteriores  ramos  dat     qui 
m   viris  ad    varias    partes  diftribuuntur  -, 
ad    plexum  tamen     urethrae     inpofituni 
ramos   dat,    cum   rete    Tcficae   anteriori 
communicantcs,  ^quorum  unus   in  clito. 

ridis 


414       SEMINIS  MASCULINI 

ridis  dov^um  cam  focia  arteria  termi- 
natur  kust  I.  c.  lieut  p.  ^64 
GK  AAF  &c  ^ed  &  Obtuntrix  in  femtnis 
frcquentiu5  ramum  ad  veiicam  exhibet; 
Porro  rami  arteriae  umbilicalis  veftcriles 
pariter  hic  &  vaginae  dant  ,  &  ovario, 
latisquc  ligamentis,  &  aliquando  redo 
inteftino  ,  vel  majores,  quando  artcriac 
pudcndae  internae  exiguae  funt,  vel  mi- 
nores  furculos,  quando  eae  arapIiore$ 
adfunt.  Spermatlcae  dcnique  arteriae  fi- 
miles  caetera  virilibus ,  fimili  corporc 
pampiniformi  vesal.  p,  ^fp.  GRAAF 
mul.  or.  T  I.  XIH  (pro  venis)  fed  ad  pcl- 
vem  defcendentcs,  uti  in  vfro  ad  (crotum 
cxeunt,  perlnde  retro  peritonaeum  po- 
iitae,  ad  balin,  (ive  eam  fedem  ovarii , 
quae  ad  pcritonaeum  adhaeret,  magno 
numero  advenlunt,  ut  mireris  in  fbla  fi- 
niia  &  raro  a  galeno   repertas   cfTe  Je 

'VUlv,  dljf-  C      f.  Vid     SWAMMER  D  T    lU 

GRAAF  T.  XIII.  Ibi  rami  quidem  in- 
tcriores.poftcriorcs,  majores,  unnm  vocat 
c.  BAUHiNas  p,  112-  GRAAF  x>  116; 
M  ONRoo  1.  C-  p.  2fi^  ovarii  fubflan- 
tiam  fubeunt,  v i d v s  v i d  1  v s  L  III, 
c  17.  p.  '5^-  'pfi*'  etiam  ovis  profpe- 
^urae  ,  swammerd  T.  111.  extremi 
vero  uterum  adeunt,  ut  dudum  majorcm 
partem  vaforum  fpermaticorum  co  irc 
vidcrit  ARANT  1  vs  de  fet.  p.  6  Fxterio* 
rcs  alii  8c  anteriores  m  o  n  r  o  o  I.  c.  p„ 
2fi.  2f3.  graafT.  Xni  qui  unicum 
vocat  p.  216.  &  C.  B)  arcus,  mefentc- 
ricorum  fimiles.  in  alis  vefpertilionum 
faciunt  ,  swammerdam  T  I.  f.  f» 
T.  11.  T.  III.  GR  AAF  T.  Xll.  minus  bcnc, 
quorum  rami  6c  ad    extremum     tubae 

in- 


O  R  T  U  S.  415 

infiindibulam,  2c  ad  uterinum  cjus  tubae 
principium  feruntur  evst,  in  partc 
fuprema,  vidvs  1  c  F^abet  et''am  tubae 
TafaFALLOFi  V  s  p. i97,b  Rami  veromi- 
noresfpermaticarum  peritouaeun^  ubi  no- 
iiymam  quandim  cavttatem  cum  Re£to 
iuteftino  8c  utero  efficir,  &  hoc  ipfum 
inteftinum  adeunt.  Multis  enani  m&- 
gnisque  ramis  defcendentibuscaedcm  Ipcf 
iiiaticac  cunt  arteriis  uteri«)is  &  vagma- 
libus  coeunt  HEROPH  ILVS  svud 
GALENVM  de  femine  1  II  G^^LGM. 
de  utiL  fart  L.  XIV.  c  9  XVI  c  lo. 
EVST.  l  c.  F  A  L  L  O  p.  p-  197. 
b.  198.  V  E  S  A  L.  f,  2r  &  p  .v7r. 
GRaAF,  epift.^  2U  TXll  n^.inus  benc, 
T.  XIU.  pro  venis,  SWAMiMEU  D  T,  L 
f.  I.  T  II.  in.  NOCK  aden  p  66. 
tum  dextra  cum  dextris  ,  tum  dexTa 
cum  finiftris  galenvs  I  r.w  1  n  s  l  o  w  1 V  u. 

<Sl6     SWAMMERD.    l  C.    T,  I.   II       COW 

P  E  R  ad  T.  5 .  A  R  A  NT  I V  s  de  fet» 
p.  8.  FALLOP  p  19  ,  b,  Male  adeo 
sw  AMM  E  RD  AMi  vsanrftomDfes  \\yoo* 
gaftricarum  cum  fpcrmaticis  iohanni 
van  H  o  R  n  E  tribuit  p.f  Eae graciles  ramos 
peritonaeo  cxhibent,  quod  ibi  ab  utero  ad 
rcftumabit,tum  latish'gamcnt^s.8c  dt^niquc 
fpermaticac  furculos  aliquos  inpcrtiunt  tere- 
tibus  ligamentis  winslow  n.  6if. 
fquos  EVsTACHivs  ab  hypoeaftricis 
derivat]  qut  cum  fimihbus  Epigaftricae 
lamuhs  conjunguntur  eu  t  L  c.  & 
T.  XIV.  f.  I.  De  venis  obfervo,  in  fcxu 
mulicbri  cadcm,  nsivpc  plexus  omnes 
in  vcnis  confpc6tiorcs  efTe,  &  a  rete 
veficali  anteriori  inferiori  ad  plcxum  in* 
poficum  urethrae  EusT.liC,  swammerd^ 

T.m. 


^i^        SEMINiS  MASCULINI 

T.  111.  tz  ad  clitoridem  ramos  abirc 
EUST.  T.  Xlll.  deinde  venas  labiorum 
vulvae,  ortas  ex  Pudendis  intcrnis,  cum 
faphenac  ramo  communicare.  Porro 
venas  pudsndas  dextras  &  liniftras  ad 
clitoridem  arcu  fa«5io  conjungi,  artcrias 
iion  item  graaf  p.  150.  Quod  autem 
E u s T A cii i V s  in  T,  XIll.  artcrias  fper * 
niaticas,  promifcue  &:  arterias  venis  hy 
pogsftficis  infcrtas  dep iiigat  ,  et  idem 
cxpcrimentum  repctat  kiolanvs  p. 
iy2'  id  fortc  pertinet  ad  expeditam  cir- 
culationem  ex  arteriis  in  uenas,  quam  in 
fiis  pnrtibus  experior,  ut  etiam  a  cera 
facillime  dcrcnharur,  qiiod  pridem  cow- 
PERVS  fibi  in  pene  peculiare  obti^ifTe 
ofefervat  ThiL  Abr.  IV.  p.  52.  Addcre 
vifum  cfl  vafa  lymphatica  penis,  quae 
fub  integumentis  decurrentia  a  cow- 
PERO  nitide  depidla  funt.  c.  T,  X.  L. 
L.  Sc  mihi  nondum  vifa.  In  tngniiie, 
?)C  propc  vafis  deterentis  decurfum  fre- 
quentia  video  ,  an  vero  penem  adeant, 
quod  de  fuis  vfrcellonvs  dixit 
fudendfi^r.\f,  P:^.nf>ndum  definiverira.  In 
cane  per  venas  fe  lymphaticn  inflafTe  cow- 
PFKVs  narrat  od  bidloi    T,  cfi, 

.^equuntur  nervi  parvium  gcnita- 
iium,  Ad  penis  quidem  dorfum 
Juo  trunculi  veniunt ,  couiites  strteria. 
rum  dorfi  penis,  qui  cum  ipiis  |c]vi 
exeunt,  gc  circumeunt  tuber  ifchii^ 
dant  cavernoiis  corporibus  winslow. 
IV.  n.  5"8S.  8c  III. n.  5.04.  easque  arter  a< 
inpene  exteriorcs  comitantnr  vesal,  p. 
^S^-o.  cowv  F.R  (-..Xc.  ctt  gl  ureth.T^  s. 
F  A  L  L  O  P  p.  190.  b.  D  de  m  a  r- 
c  KE  T  T  ?  'i  etiam  tres  fe  vidt/Ie  adfirniat 

p,   10  '. 


O  R  T  U  S\  417 

p/  241.  Oriuntur  a  rnagno  truucolfchii^ 
dico  viEussENs  T.  XXIX.  20.  11. 
22,  2^.  24,  vel  a  radicibus  odis  facri  ad-> 
}iuc  disjun^is  In  temina  clitoridem  fimi* 
les  adeunt.  winslowvs  autem  penis 
nervum  ad  alteram  claflem  refert,  quam 
nunc  dicam.Video  vero  cum  mcis  potius 
obfervationibus  confentire  Cl  l  i  k  u- 
TAVD  p.  54i.etCOWP£aUMp.  255, 
f.  X  c^  Nempe  ad  vcficam  vi- 
cinasque  vcficulas  feminalcs  et  urethram, 
ramuli  vcniunt  ex  Intcrcoftalis  nervi 
plexu  infimo  winslow  111,  n.  420. 
TiEussKNs  T.  XXlll.  81.  Si.  ct  ramis 
trunculi  intercoftalis  vievssens  84^ 
f>4.  ^  a  nervorura  facri  oiris  anterioruni 
ramulis  winslow  ib.  n^  %o  u  In  fc« 
minis  ifti.ncrvi  utero  etiam  dant,  va- 
ginae,  tt  ovariis 
b  Csf^iJa,  in  textu)  Arteria  ncmpe,  quae  corpus 
cavcrnofum  penis  fubit,  ad  ejus  cum 
pcne  conjunftionem  not.  a^  per  longitu* 
dinem  hujus  corporis  incedit ,  frequen* 
tibus  ramis    casser.  T,    16.  f.    7,  L. 

Vlll.  D    de  MARCHETTIS   p.  42.    H  O  R- 

NK  frodr.  c  12.  RuysCH.  obf.  loo.  £ 
7f.  8i.  la  PKYRONiE  AcAd.  de 
Chir.  i  P  1 1;T  f  2.  ex  quibus  aer,  &  ma- 
teria  mjeaa  faclllime  in  ea  corpora  efflu- 
unt.  DioNis  p  274.  27 f.  &c>  idem- 
que  in  clitoride  fuccedit  parisini^ 
teftibus,  Addit  T  «a  rtho  lin  vs,dcx- 
tram  arterlam  pcr  toramina  fepti  ramu* 
los  ad  finiftram  mittere,  &  viciilim  anat^ 
renov,  p,  244. 

c  Cavernofa,  in  textu)  Horum,  quac  fequun- 
rur,  corporum  cavernoforum  multo  d\i- 
ficilior   hiftoria  cft  j  nequc,  tateor,  mihi 

Tom,  V.  D  d  haftc- 


41 S        SEMINIS  MASCULINI 

D  C  L  V  I. 

Celluhe)  In  cas  fanguis  efFunditur^dum 
vcnae  quidem  conprimuntur  ,  arteriae  vcro 
CGRprimi  ntqucunt  \  atque  adeo  vera  hic  m- 
flamiiiatio  nSifcitur  ,    quae  in  fiderationem 

abit, 

haftenus  fatisfeci  ,  quod  venac  hy  poga- 
ftticae  totac  valvulofae  ,  difHcillime 
repleantur  ,  absque  repletione  vero 
nullo  modo  poffjnt  expediri. 
Nempe  fupra  proflatam  ,  fub  arcu  offis 
pubis>&  ligamento  haec  oila  uniente,trans. 
verfo  ,  quod  RIOLANUS  habet  p. 
159,  &  BARTHOLINUS  ad  patrem 
p.  135.  &  fufe  le  DRAN  !•  c.  p.  17, 
plcxus  venofus  eft,  WINSL.  IV.  n.581. 
quem  labyrinthum  vocat  SANTORI^ 
NUS  p,  193.  194. 

Eum  venae  faciunt  ampIiore«; ,  quam 

pro  ratione  venarum  veficae ,  &  tenujores 

SANTORIN.  1.  c    &  multo  magis  ten- 

fae,  quas  inenarrabili  video   filorum  fub- 

rubentium  tela  conne6\i ;  ea  mihi  exterius 

venas  videntur    unire,    SANTORINUS 

vero  etiam    intra  venas  ponit ,    fmusvc, 

nam  ita  vocat,  p.  194.     S>^di  intricatiiFi- 

mum  corpus  ,  neque  venae   neque  finus, 

verum  corporis  cavernofi  mihi  fimilius  vi- 

dctur.  In  cum  plexum,  vena  penis  vcnit, 

exque  eo  fanguis  partim  in  rete  anterius 

veiicae  ,  partim  in  fequentes  plexus  abit. 

8ANTOR1NUS  autem ,  qui  haec  minu^ 

tius   perfecutus  cft,    fcd    perdifhcili  fer- 

mone ,  id  inprimis  addit ,    venas  c  finu^ 

bus  oriundas  in  graciliores  ramos  inferi, 

transVerfim    ortos,    atque  adeo    ibi  re. 

tardari.     Mihi  interim»  neque  cnimmihi 

ipii 


O  R  T  U  S.  419 

abit ,  quando  diu  absque  remiflione  durat, 
ut  totum  inembfum  gangraenofum  decidat, 
quod  in  fatyriafi  venereaabAKETAEO  «  de- 
fcripta ,  non  valde  rarum  cft  ;  quando  tu- 
mores  aliqui   criuntur  ,    qui  venas  iliacas 

duas 

^  ipfi  facio  fatis ,  ttiariteftum  eft ,  huMC 
plexum  coriprimi  pofFe  a  viribus  proila- 
tam  elevant,ibus  ,  atqiie  adeo  fanguinis 
ex  pene  ireditum  fiili  ,  ideo  vero  adeo 
multiplicem  ,  amplum ,  &  laci  rtofum  fa* 
£lum  tf^Q  ,  ut  fanguis  in  eo  coacervari, 
neque  tamen  periculum  ruptionis  pofTiC 
fubire. 

Deinde  alii     duo    plexus    reticulares 

Jexter  &  finiiler,perinde  difficiles,  ponun- 

tur  ad  perinaei  Iatera,prope  tuber  ifchii  cui 

infidemus,inter  levatorem  ani,immiili  pro- 

ftatico  mufculo  ,  &  penis  eredlorem.  Hos 

plexus  venae  adeunt,  a  pudenda  commu« 

ni,  legente  oram  offisifchii,  di6la  not.  a . 

&  aliae  a  ple>;u  veficae  anteriori,    &  a- 

liae,quibus  cuni  priori  plexu  communicat, 

Hi  trcs  plexus  in  utroque  fexu  reperiun- 

tur;    fuperiores    SA1S3TOR1NUS  habct 

fub  pube  pofitos  ,  lacert^s  inilrudlos  trans« 

verfis,  c.  XL  n.  5.     Jnferiores  vaginaeac- 

cumbentes  SWAMMERDA\4IUS  dixit 

frgiir.p  27.    &  ad   clitoridem  usque  ait 

continuari  GRAAF.    p.    215.   epifi^  ad 

SCHACHT.  Jn  feminis  praeterea  labiis 

Vulvac  interior    alius   plexus  accumbit, 

venis  turgidis  fadlus  Sc  intricatis  ,  cui  ac- 

cumbit  mufculus  vaginae  conilridor,  mai 

nifefio  vero  cum  venis  clitoridis  commu- 

nicat  GRAAF  p.  174.    Hunc  GRAA- 

f  lUS  habctpi73.  &  SANTORINVS 

Ddz  1.  c, 


420        SEMINIS  MASCULINI 

duas  &  pracputialem  per  dorfum  penis  de- 
currentem  conprimunt.  A  malo  venereo 
aliquando   hujus  modi    tumores     oriuntur 

non 

I.  c.  &  L  I E  U  T  A  U  D    p.  273.  & 

WINSLOW.  n.  655.  656.  dcxtrumque  & 
finiiirum  fub  clicoride  communicare 
DUVERNEYUS  demonftravit  apud 
GARENGEOT.  /planchml  11.  p.  57. 
Sed  is  cutaneus  eft ,  neque  videtur  cum 
prioribus  communicare  ,  nifi  per  venas  : 
jOifEcilius  autem  eft  utrumque  apud 
icriptorcs  feparare .  Utilitas  vero  procoi 
tiubio  eadem,  conpreflis  nempe  venis  tur- 
gere  ,  atque  oftium  V3ginae  anguftius 
reddere. 

d  Penis  vena  arteriarum  comes  varie  divifa  & 
inplexa  fertur  QOVJ?EKglanJ,  ur.  TJ. 
cd  radicem  usque  glandis  .  ihique  in 
plurimos  ramos  finditur  COWPER  1.  c. 
&  HEISTER  comp.  anat.  T.  V.  f.  22. 
qui  ad  glandem  ipfam  numerofos  mini- 
mos  furculi  dant.  iD,ib.  Reliqui  rami 
hujus  venae,  fuver  involucrum  nervofum 
penis,&  ad  cutem»  &  cellulofam,  ramofae 
&  intricataedefinunt  HEISTER  l  c,  In 
ca  vena  valvulae  copiorilfimae  funt,quaecir* 
culationem  dcterminant,  nc  fanguis  verfts 
pcnem  ex  plexu  not.c.  redeat  fi  fides  cow- 
PERO  1.  c  f  X.  &c.  Princeps  ad  os  pubis 
eft,quam  triplicem,&  fanguinem  a  pene  non 
admittentem  ,  ut  nuper  reperi  ,  defcri- 
pfit  D.  ALBRECHT  obs.anat.  7.  Hu- 
jus  rami  per  corpus  cavernofum  penis  di- 
ftribuuntur  ,  &  frequentilfimis  ofculi!? 
RUYSCH  ^/^/.  100.    DmmmY  hiji. 

acad. 


O  R  T  U  S.  421 

non  fine  mctu  gangraenae,  Sed  medicus  » 
gnarus  f abricae  ,  pcrtundit  venas ,  ut  aliquid 
ftagnantis  fanguinis  efFundi,  &  novus  adve- 
r.irepoffit  ^.  Didtum  eft,quomodo  paulatim 
intumefcant  cavcrnofa  penis  corporajdumi 
fanguis  in  ea  eftunditur ,  &  retinetur.  Ve- 
rum  interim  glans  flaccida  manet,  neque 
tumet  prius ,  quam  repleto  etiara  urcthrac 

caver- 

deVAcadJesJc,  1700.  p.4.t.LITTRE  ib; 
p.  404  &  DUVERNOI  A.PETROP^ 
11.  in  cam  cavitatem  patent ,  ut  flatus  in- 
miflus  huic  corpori  cavernofo  ,  facillime 
per  venam  redeat  RUYSCH  ohs.  leo, 
aut  per  venas  viciirim  infletur  penis 
COWPER  mpt. \6gi.  p.  240.  aut  cli- 
toris  apud  PARlSINOS.  In  carodein 
venam  paulo  fupra  glandem  ,  ve- 
na  princeps  cutanea  penis  inferitur, 
COWPER  1.  c>  d.  ut  pars  fanguinis 
ex  corporibus  cavernofls  penis  »  inpedita 
vena  dorfi  penis,  per  vafa  cutanea  redi- 
re  queat  COWPER  myot.  p.  ult  CHE- 
SELDEN,  p  269,  Hift.  de  V Acad.  des 
fcienc.  1700.  p.  44.  Conf.  DUVERNOI 
1.  c.  p.  390.  Ad  eamdem  veram  cuta- 
neam  etiam  ex  corpore  cavernofo  ure- 
thrae  aperta  via  eft  MORGAGN.  Ad^i 
IV.  p.  9.  DUVERNEY  hijl.  de  V Acad. 
17CO.  p.  45.  cujus  venae  ejc  Pudenda 
communi ,  per  acceleratorem  adveniunt 
COWPER  f.  Xll.  C.  C. 

c    Acut.  Paff'  II.  c.  12. 

f  Venam    penis  in  priapifmo  aperuit  COW- 
PER,  6c  continuo  penis  detumuit  1.  c.  p. 
24Z.  idemque  fucceflit  inglandis  tumore 
cx  phimofi  COLLINS  p.  337» 
Dd  3 


42?       SEMINIS  MASCULINI 

cavcrnofo  corporc.  Hinc ,  quando  unutn 
corpus  cavernofum  turget  ,  penis  in  illud 
laius  incurvatur ,  quod  infanabile  inaluni 
cft  ^*,  quia  ipfa  partium  fabrica  peccat,  nul- 
lis  farcienda  artificiis :  Quando  ambo  turgent, 
fcd  glans  flaccida  elt,  nondum  femenefFua- 
ditur  ,  neque  lotus  peni§  turget :  Quando 
vero  &  penis  &  urethrae  fpongiofa  corpora 
turgent ,  tunc  demum  extenfio  perfe^ta  eft. 
Quando  autem  penis  flaccidus  pendet,  tunc 
circulatio  ab  arteriis  in  venas  eadem 
cft  ,  quae  in  reliquo  totocorpore  humano, 
nempe  fanguis,  qui  per  arterias  adfertur , 
contmuo  revehitur  per  venas.  Primus 
swAMMERKAMius  8  demonftravit  veram 

cau- 

f*  Saepe  vMi  curvum  pcnem  ,  fanavi  raro 
ROLFINCK.  4^/^.  p.  182. 

g  GALENUS  a  fpirita  penem  intumcfccre 
tradidit  de  utiL  part.  L.  XVl.  ab  in.  & 
haec  theoria  apud  omnes  medicos  obtL 
nuit.  Vide  avicennam  Can*  L.  111, 
Fen.  XX.  Tr.  L  c.  i.  Sed  varolivs 
primus,nifi  fallor  ,,  penem  [&  clitoridcm 
p.  98^3  crigi  vidit  conpreflis,  ut  in  fc- 
£tione  venae  ,  vcnis,  a  mufculo  ccrvicem 
vetlcae  ,  vafaque  &;  anum  ambeunte  p. 
94.  ut  ad  eredtionem  &  fanguis  Sc  fpi< 
ritus  munia  conferrent  1-  c,  wharto* 
wus  fanguinem  fpirituofum  pro  fpiritu 
dicit  p.  220.  &  coLLiNS  p.  538.  & 
fpiritus  retinuit  schelhammer  ex»  12. 
ic  ipfe  G  R  A  A  F  i  us  ,  non  fufficerc  ad  ve- 
rum  rigorem  fanguinem ,  fed  fpiritus 
praetcrea  requiri,    auftor  eft    de/en/.  p. 

349 


O  R  T  V  S.  425 

caufam  ,  quare  penis  crigatur ,  nempe  fari- 
guinem  artenofum  efle ,  qui  tria  corpora 
cavernofa  penis  replet.    Sed  quaeritur,  cur 

fanguis 
349.  Deniquc  SWAMMERDAMIUS 
cani  in  ipfo  coita  penem  ligavic ,  abfci' 
dit,  vidit  intus  verum  fanguinem  conti- 
ileri  prodr,  p.  13.  graafius  aemuli 
cxperimenta  fimillimo  eventu  fecit  p.84. 
&  de  u/ujiphon.  p.  535.  &  dionis  p, 
275.  Ita  in  phimofi  v.  g.  apud  collins 
nihil  frequentius  enormi  glandis  tumore 
a  conprellis  venis  reducentibus.  Haec  pars 
theoriae  ,  nunc  extra  dubium  efl ;  Id 
etiam  facile  intelligitur ,  fi  per  arterias 
aditus  fanguini  vel  liber  manferit,  vel 
cene  minus,  qaam  per  venas  inpeditus , 
cum  firmiores  finc  minusque  facile  con- 
primantur,  not.<^.  reditus  autem  pervenas 
mpcdiatur ,  fanguinem  fiili  debere  in  ca- 
vernofis  corporibus,  atque  adco  fequi  ere- 
dionem,  idemque  fieri  ,  dummodo  plus 
arterias  influxcrit ,  quam  redit  pcr  ve^, 
nas  WOLF  'vernunft.  Jlb(icht,  p.  525. 
Supereft,  ut  caufa  inveniatur,fquac  venam 
conprimat,  Hacc  in  pcne  nequit  efie  , 
cujus  alioquin  vcna  in  fulco  proprie  de- 
fenfa  conprimi  renuit  littre  hiji.  de 
rAcad.  1700-  p.  45.  fupcreft,  ut  ibicon^ 
primatur,  ubi  fub  offe  pubis  tranfit* 
Caulae  vero  hujus  conpreffionis,  &  inpe- 
diti  pariter  reditus  a  corpore  urethrae,ca- 
vernofo  quacrendae  funt. 
DCLVn. 
a  ^aecunquey  in  "Textu.  )  Multum,  ni  fallor, 
ad  intelligenda  phaenomena  confcrrct ,  fl 
notas  haberemus  caufas  ejus  extcrnas  o* 
mnes;  cx  iis  cnim  ,  adco  div,erfis ,  id 
D  d  4  com- 


4H        SEMINIS  MASCULINI 

fanguis  per  artcrias  in  ea  corpora  cfFundi 
pollit ,  per  venas  revehi  interim  nequeat  , 
quarum   ofcula    eodem  tcmporc ,  dilatatis 

fpon- 

commune,  quod  habent ,  oportet  maxi- 
me  effentiale  &  veram  caufam  efle  cfFe* 
£lus  communis  f.  eredlionis, 

Nempe  ereftionem  naturalem  faciunt  i, 
libido,cujus  porro  caufa  vel  m  imaginatio- 
ne  eft ,  quac  etiam  fpadoncs  cogit  erigerc , 
&  aliquando  fola  vcnerem   perficit,  ut  in 
nodlurna  pollutione  &  aliquando  in  vigi* 
lia  H.  ab  heers    p.  ii2.    fuo  vitio  vero 
omnem  vcnerem  fupprimit ,  uti  inpoten- 
tiam   cx   verccundia    stahlius  defcri- 
bit  i/e  inpot.  'viril     &   ex   imaginatione 
adfeaa    VENETTE     p.    344.       atque 
MONTAGNE  &SALMUTH.I1  obs.j^. 
2.  in  praeientia  copiofi  bonique  feminis, 
cujus  nihii  dudum  excretum  fuit.     Porro 
3.ere6lio  matutino  tempore,  ab  urinae  co- 
pia  frequens  eft  ,  &  definit  ,  urina  reddi- 
ta,SANTORlNOp  200.etiamobfervante 
&  quidem,  quod  notari   meretur  ,    prius 
quam  femcn  generatum  adfuerit ,  in  puc- 
xis.     Deinde  4.  a  cibo,  &quidem  fatis  ci- 
to  afaturatione,intra  primam  horam,natu- 
jraliter  adeft  crc£lio,maxime  fi  ^.cum  vi  nu- 
trienti ,  aut  aroma ,  aut  inprimis  peculia- 
ris  vis  acris ,  alcalefcens  9  conjun£la  fuc« 
xit,  qualis  in  orchidibus,  allio,  eruca  ef^, 
Cauiae  minus  naturalcs  funt  irritationes 
variae,  etiam  dolorificae ,  in  viis  urinariis, 
ufus  cantharidum  ,  quae.  urinam  urgendo 
mucum    urethrae    Sz  veficae    abradunt : 
Sed  &  purgj^ntia   medicamenta   eumdem 
aliquando   eftedum  produxcrunt  LAN- 

ZON- 


O  R  T  U  S.  4ZS 

fpongiofis  corporibus  ,  necelle  fit  dilatari* 
Jirg,o  dicendi  funt  mufculi  ,   qui  hoc  perfi- 

ciunt, 

ZON.  ohu  62.  E.  N.  C.  Dec.  llanft.  lO. 
ehs.  14U  PLATER.  E,  N.  C.     Dec.  IIU 
ann.  I.    ois^    145.  164.    Dec^  I.  anrt»  2; 
obs»  71.   clylkrque  calidug  edam  femea 
prodirecoegitBOURDON.  p.107.  FER* 
NELIUS  Pathal.Vl.  c  13.  ipfe  dcmum 
acris  liquor  gonorrhoeae  virulentae  ,   fti- 
mulans  urinae    exitum ,    ereftiones    facit 
cum  fummo  dolorc  ;  &  calculi  pracfentia 
jrritans  fimilia  faepe  mala  facit.     Itapor- 
To  fri6liones  in   fenfiliifima  glande   penis 
validiffimas  erediones  facium :  &  vcrbera 
circa  genitales  partes,  de  quibus    MEl- 
BOiVIll  exflatdifTertaticexPICT,  &  alio- 
rum,&propriis  obfervationibus,  &  demum 
*epilepticae    convulfiones.        Tn  fufpicione 
veneni  genitalia   inflata   BRESL-     1722. 
m^Jun  BLANCARD    anat.praa,  II.  n. 
49,     Sed  &  a  tumoribus  penis  vafa  con- 
primentibus  fatyriafes   oriuntur  ,  in   ipfis 
infantibus    E,  N.  C.    Vol.  3,   ohs.   173. 
Denique  illas  a  morte  crediones  credibile 
cll: ,  a  putredine  fieri,  quae  fanguinis  gut- 
tulas  in  corporibus  cavernofis  fubito  rarc- 
facit  ,    quod  ab  ignis   vi  expandente  in 
penc  elixato  vidit  fuccedere  SBARAGLI 
^igiL  ment.  l^  oc.  p^    XXXIV.     Ex  his 
conficio,  fedem  caufae   ereflionis  elle,  in 
veficulis  feminalibus  ,  in  vicina  urethra; 
caufam  autcm   repletionem    omnem  ea- 
rum  partium ,  five  vafa  uberiore  adfluxii 
fanguinis  diHendantur  ,  five  copioijor  li« 
quor  veficulas,    aut  vicinam  veficam  re^ 
pleverit ,  aut  irritationem  ab  acri  aliquo, 
iive  mechanico  ,    five  phyfico  in  canali, 
qui  femen  cxcernic.       D  5 


J^26        SEMINIS   MASCULINI 

ciunt  5  libidinofos   voco  ,    quorum   nullum 
elt  in  expellenda  urina  officium* 

DCLVIU 

EriHores)  ^  Hi  mufculioriuntur  ablfchii 
tubcribus,  &  fere  ad  perpendiculum  defcen- 

dunt 

h  Er^Siores)  DudQm  defcripti    lunt  ab   or  !• 
BAsio  p«   239   dcinde  a  carpo  ,    v  e- 
«AL  I  o  p.  59,}.   Sc  reccntioribus  omnibus* 
Ab  oflTis  ifchii   tubere,   io    margine    qut 
foramen  ovalc  perficit,oriuntur  s  a  n  t  o  r.T 
111  f  f.carneiantrorfum  adfcendunt  albin, 
T.  iV.ff    le   DKAN   1.  c.   T   II.  f.   i.L. 
VESAL.  T.  11.  c.  40,  accedunt  ad  corpus 
cavernofum    penis  mterius    ortum  ,  cui 
mufculus    cxterior    adjacet,  &     tendines- 
fcens  in    idem    fenfim  evinefcunt    Inde 
intelligitur,  deorfum  &  retrorfum  pcnem 
ducere,  quod  dudum  vidit     varolivs 
p.  96.  adeoque  fuftincre  penem,ne  nimis 
abdomini    fe  adplicet,  aliamve    in    dire- 
dionem    erigatur,    qaam  quae     vaginac 
du6kui  refpondere  poflit,  antrorfum    de- 
fcendenti.      Kxtenderc  plerique  vetuftio- 
rum  dtxerant .     &  ipfc  C  A  R  P  V  S  in 
MVNDiNVM  p.  CCCVlll    b.  Addiderat 
«KAAFivs,eum    cavernofum    corpus 
conprimcre  p.  86     &  fanguinem  antror- 
fura  protrudere,  ut   ea  ratione  pcnis  in- 
tumefcat,  qua  rcmotior   pars  vacui  inte- 
flini,  in  quam    flatus  adigitur  :    dcinde 
ctiam  vcnas  magnas    pcnis    conpiimere, 
quod  etiam  lll.  walther     non  difpli- 
cct  fiin4t,  tener.    p.  iS.   neque   santo- 
»iNO  p.  110.  Scd    reccntiores  plcriquc» 

fubti- 


O  R  T  U  S.  427 

dunt  ad  ufethram  ,  nerveoque  corporum 
fpongioforum  involucro  firmiter  innedtuntur. 
Quando  contrahuntur,  conprimunt  venas 
fecundum  partem  pofteriorem  tuberis  ifchii 
reduces,  ita  fanguis,  e?^p  dito  per  penem 
reditu,  retinetur  in  corporibus  cavernofis 
pcnis,  cffunditur  in  cellulas,  &  iia  &  ure- 
ihra,  &   penls  corpus   cavernofum  turget. 


fubtih'us  rem  riniati,  mccGm  fentiunt,  ut 
audtor    comm.    in     heistervm     p. 

I2f,     WINKLOWVS     IV.     n.     ft'6      D  V- 

VE  Noi  A  Fetrofr.  11.  p.  379.  cke- 
SKLDEN  a?7at^  ed.  ult  p^  i6p.  neque 
ego  certe  video,  quid  cum  vena  penis 
communc  habeat,  quie  fub  oflis  pubis 
commiflura,  ab  hoc  tnufculolongeremota 
transit  DCLVI^  not^^co  v/peru  s  au 
tem  &  ab  hoc  mufculo  p  72.  &  in  T. 
4o.BiDLoi,6valigamento  {urpenforio  penis 
p.  241.  venam  magnam  conprimi  creclit, 
cui  quidem  ligamento  fitus  ad  cam  rem 
valde  obportunus  eft,  vircs  motrices  defunt. 
An  autem  plexus  perinaei  intcr  hunc 
inufculum  intumefcentem  ,  &  vicinum 
transrerfum  conprimi  poflit,  nondnm 
dixerim. 


* 


Tfaeputii  minus  in  textu)  Quia  hac  venae 
cutaneae  a  faphena  oriuntur  •  nequc  con- 
piimi  pofTunt  Hac  adco  in  ipfa  crc- 
ftione,  maximc  diuturniori,  faciunt,  ut 
aliqua  femper  pars  fanguinis  pcncai  di- 
ftendcntis  avchatur,  ne  coagulctur  clfufus 
1. 1 T  T  R  E  Mem^  de    VAcad^   1400.   c  o  w  • 

PER   myot.  1694,  p.     1^1.  CHESELDEK 

L  e.  p.  1^9. 


4^8     SEMINiS  MASCULINI 

Eaedem  vero  venae  <^,  relaxatis  poft  fpa- 
fmum  fuum  mufculis  liberantur,&  fanguinem 
recipiunt  apertac,  efflait  adeo  ex  penis  cel- 
lulis  fanguis,  idemque  flaccefcit.  Adparct 
ctiam  5,quare  in  morbis  venercis  adeo  raro 
adficiantur  corpora  cavernofa?  Quia  nempc 

cor- 

c  Nunc  dicendum  eft,  quonam  loco  irritatio 
illa,  conccpta  cx  caufis  not  t^.  venarum 
iter  conprimat.  Manifeftum  cft  ,  fi  ad- 
elTct  mufculuc,  qui  ex  oflis  puWs  fyn<* 
chondrofi  dcfcenderet  in  pcncm ,  ^um 
quidcm  potuiflc  pencm  huic  ofli  ad* 
primcrc,  cliderc  venas.  Verum  hujus- 
liiodi  raufculus  non  adeft.  Quac  crgo  vi- 
rcs  adiint,  refluxum  fanguinis  pcr  venas 
inpedientes,  diflicilc  dictu  efl:.  An  nervi 
circumplicati ,  quae  Cl.  duvernoi 
conie^ura  efl:  ?  fcd  quam  cx  fubtiliflima 
partium  fabrica,  nondum  nota  ,  judicare 
oportcf  An  mufculus  transverfus  not/  uter- 
quc,  &  lcvator  ani  not,  i.  clcvaut  pro- 
fiatas  atque  veficuias,&  urethram,  casque 
partes  contra  os  pubis  urgendo  ve« 
1  3$  principes  penis  conprimunt  ?  Multa 
fuadent.  Ccrtum  cft,  femen  non  ejaculari, 
nifi  ano  conftridlo  -,  8c  in  animalibus 
nonnullis  fphinftercm  ani  unicc  ereftio- 
nem  taccre  cowpkr  in  'Bhil  trans,  afjr. 
V.P.II.p,^54.cIdcmque  inhomineeredio- 
nem  varolivs  tribuitp  94.  Sed  debiles  funt 
hi  mufculi,penisquc  crc^lio  valida  eft,ut  cx 
ludicris  expcrimentis  conftet  ,  aliquct 
omnino  libras  a  mufculis  penis  eredloribus 
2^  fuftlneri  debere.  In  magna  hujus  rei 
obscuritate,  nihil  tamen  haflenus  mihi 
^     '  probabilius  vifum  cft,  ik   confcntit  ob- 

fervatio 


O  R  T  U  S,  429 

corpus  fpongiofum  ^  urethrae  cuti  proxime 
fubjacet,  &  ideo  facileadficitur,  nequeideo 
malum  fuum  facile  ad  corpora  cavernofa 
penis  transmittit ,  quia  &  objedia  inpedit 
propria  &  duplex  mennbranaureihrae,&  ea, 
quae  extcrius  corpora  fponpiofa  penis  veftit, 
quas  membranas  omnes  neceflb  elt  prius 
erodi ,  ut  malum  ad  penisipiam  fubrtantiam 
poflit  periingcrc, 

/»- 

fcrvatio  ereilionum  ab  irritationibus  lia- 
rum  ,  neque  aliarum  partium.  Etiam 
ILL,  wALTHERus  transverfum  ,  & 
LiTTRiANUM  ,  &  ani  fphin6\erem 
penem  deprimere,  fic  fscere  eredtionem  , 
docuit  a?iat,  mufc.  tener,  p  18.  SWAM- 
MERDAMUS  ,  qui  in  cane,  &  talpa, 
ligato  pene,  varios  mufculos  miris  modis 
agitari  vidit,  inter  quosarteriae  penisde» 
currebant ,  operae  certe  pretium  fecifict , 
fi  nomina  &  analogiam  horum  mufculo»' 
rum  cum  humanis  mufculis,  nobis  rcli- 
quiflet,  not.  inprodr,  p,  14,  . 

d  Venenum  venereum  fubit  finus  Morgagnia^ 
n©s,  qui  deorfum  patuli ,  urinam  qui- 
dem  excludunt  ,  ex  fitu  fuo,  venenum 
autem  venereum ,  per  glandem  fubeuns, 
facile  recipiunt  DGLIV.  not  /.  Ab  his 
fmubus  in  corpus  fpongiofum  urethrae  fo- 
la  membrana  urethrae  internae  viam 
praecludit,  Hinc  adco  frequerter  a  ni« 
mia  venere  fanguis  cum  femine  prodit , 
quod  jam  ARISTOTELES  obfervat  de 
gener,  anim,  L.  I.  c.  i  8.  &pafnmexem- 
pla  proliant.  8ALMUTH  dnt.  J  obs. 
6i,  VENETTE  p.  117.  E.  N,  C  FoL 

V 


430        SEMINIS  MASCULlNil 

hjlabitur']  Haec  adio  omiii  admiratione 
digna  eft.  Si  contuleris  caballum  ,  cujus 
penis  flacciduspendct,cum  eodem  caballo  » 
quando  jn  vcnereo  infultu  penis  tumet  & 
crigitur  ,  &  dcnuo  eumdem  cum  fe  ipfo, 
quando  de  equa  defiliit,  penisque  ita  con- 
trahituri  ut  pene  nullus  fit,  fateberis  ccrte 
has  fub  tas  mutationes  difficillimas  elle  ex- 
plicatu.  Veteres  ^,  explicaturi  hoc  phae- 
nomenon,  docebant  ,,  penem  intumefcere 
repletum  flatibu?,  hinr  flatulenta  omnia  efTe 
aphrodifiaca  ,  atque  his  figmentis  integram 
theoriam  fupertlruxerunt,  Mcliora  docuit 
swAMMERDAMivs  ^,  homo  ad  augendam 
phylicam  aptifTimus.  Canem  ad  feminam 
admifit ,  &  in  ipfa  venere  acu  acutiffima  , 
intra  oculi  iflum  traje6la,ligavit  mcmbrum, 
ut  radixcum  cane  maneret,  pars  anterior  in 
vagina  feminae  haereret :  in  ea  parte  ante- 
riori  &  oculus  ,  &  ipfum  pondus  demon- 

ftravit 

V.  obs.  8.  &c.  &  apud  SCHENKIUM 
de  coitu  ohs^  I.  Ex  venere  cum  feminis 
nigris  infulae  D.  Thomae,  valde  calidis, 
perpetuum  malum  efTc  funeftum  ,  aut 
diuturnum  certe,  fanguiniscx  pene  fluxum 
d^HAILLY  ^oyaux  cotes  d^  Afrique\>,Z2. 
Hinc  etiam  frcquentes  illae  per  penem 
hacmorrhoides  WALDSCHMID  MJf^  di 
miB.  cruent.  p.  6.  E-  N.  C.  Cent.X. 
obs»  39.  Cent.  111.  obs.  51  Scc.  Sed  &  in« 
telligitur,  quare  inhominibus  genorrhoca 
laborantibus  frequentiflimum  iit ,  fangui- 
ncm  cum  fernine  cfFundi  ZELLER  1.  c» 
n.  17. 

e  DCLVL  not.^. 

flb. 


ORTVS.  43« 

ftravit  non  flatum  ,  fcd  languincm  in  pcne 
cflc  ,  &  inflido  vulnere  fanguinem  exfilirc 
fumma  vi>  totun^que  mcmbrum  ita  detu- 
mcfccre,  ut  fere  nullum  fieret, 

Maxtmeienfae)  Omvns  pars  corporis  hu- 
mani  innervis  fuis  leviter  irflan  n  ata,  ad- 
ficitur  voluptate,  quod  vel  ex  fcabie  manife- 
ftum  eft.  Sed  poft  fuminam  rervi  paflio- 
nejn  voluptuaiiam  convulfio  fcquitur.  hanc 
refolutio.  Ita  in  epileptico,  pcft  herren- 
dos  motus,  quos  artubus  fuis  edit,  fon  nus, 
&  mufculorum  refolutio ,  &  l^ertor  ,  & 
quafi  apoplexia  fuccedir*  Idem  in  sfti- 
bus  venercis  contingit  ,  neque  (en^en  abs- 
queconvuliione  ejici  poteft,  neque  unqi  J^m 
adeo  e]ici  ,  quin  refclutio  fequatur.  Hoc 
totum  opus  verjcris  pendet  a  mufculis  .  in 
quos  voluntas  s  nullum  inperiuir  habet, 
jieque  potefi:  aut  conpefcere  agcntcs,  aut 
langucntes  excitare  :  id  exreritntur  inpo- 
tcntes>  qui  cum  ovidio  dolent  ,  quando 

ab 

g  Accelerator  voluntati  fubjicitur ,  8r  cjusope 
manilcllo  crc^^ioneni  Hcet  sitgere ,  cum 
vcnuii  fanguinis  a  bulbo  urethrsc  refu- 
xuip  inpcdiat  Vcrum  tcnfum  ctiam 
pcnem  deorfum  tunc  ducit  De  rcliquis 
viribus  no«  vidctur,  fub  inpcrio  cllc, 
cum  caftifljmis  pcrn^olcftac  acccdant 
crc€liones,  illae  autcm  ab  urlnae  ccpia, 
£c  a  cantfiaridibus  ,  omnino  fuperari 
ncqueant. 

6  ClnortUe,  in  trxtu)  nen^pe  Clitoridis  miis* 
culus  iiir illimus  ercd^cri  pcnis  cil  s  a  n  t o- 

RIK      T    11     f     I.    E.    EUST.    T.XIV.    f.  I. 

Vcrum  pcculiaris  practerea  adefl  Jfhmcter 


43^        SEMINIS   MASCULINI 

ab  amica  admiffi  taniis  bonis  nequeunt 
frui.  Boni  feminis  abundantia  ,  &  feminae 
praefentia  faciunt  ,  ut  continuo  hl  mufcuii 
operentur.  Deme  feminis  copiam ,  nihil 
faciet,  ut  extendantur.  Denuo  ,  fi  femen 
bonum  adfuerit,    h  integerrima  valetudo, 

hi 

'v/igina^  ARANTlo  diftus  ohf.  p.  104.. 
&  LiNDENio  p.  30.  a  plexu  pennaei 
vafculofo  ortus  albin.  p,  ^z^  quam 
albicantem  callolainquc  fubftantiam  vocat 
DouGiAsp.  179  i^o-  Sc  duobusafphm- 
acre  aui  fafciculis  ex  aecufTatione  anteri- 
oriortis  albin.  1  c.  wins  lo  w  n.657. 
(qui  clitoridi  acccnfct,  poft  ri  ol  an  v  m 
p.  188.)  &  MORG  Adv.  111.  p.  89.  90, 
fqui  cx  folo  ani   fphincterc  ae.^ucit  uti 

EUSTACH.  T,X1V.  f.  I.)8C  RIOIANVS 
pi^8.&GRAAFp.l5l.&DlONlspi9^. 

InJeadlcendit,  accumbitprofundevaginac 
labiis,  dilatatur  in  crura  clitoridis  s  a  n  t  o- 
RiN  Ic,  C.  partimque  in  corpus  ejusdam 

AL51N.  COWrPER,  T.  XVlll.  n.  I  I. 
EUST,   l.C.   DOUGL,  LC      GRAAFT.^. 

f.  1.  Vaginaeprioradfcripfit  arantivs 
lc.    tum  D,  de  marchettis  p.  4?c 
nifi  o a  LEN  VM  malis,  qui  uterum  magms 
inufculis  connefti  dixit,  cti^m  in  vehcae 
collum  &  fedc  n  dianbutis  ^e  dijf,  'vulv. 
Videtur  cerpus  fponglofum  vsgmae  con- 
primere  poire  ,    cui   profundior  adjacet. 
iUud  autem  perinaei  conftringerc.  clevan- 
do  ad  clitoridem  COWPER  T.  fi.f.  «• 
BARTHOLINVS    horum    mulculorum 
opc  aliquas  teminas  labia  pudendi  movere 
ait.   p?i6j,    lis  adco    voluntanus   tuit 
not,  g. 


O  R  T  U  S.  433 

hi  autem  mufculi  refoluti  languerint ,  nulla 
eredio  obtinetur  ,  neque  cogitationibus 
venereis  ,  neque  attredtationibus,  neque 
ulla  alia  irritatione.  Scd  ricque  ex  vitalium 
mufculorum  genere  funt  ,  cum  in  homine 
fanillimo  non    agant ;    fui    potius  generis 

funtt 

i  Membrmct  projlatarum,  in  Uxtu.)  Primo  a 
velica  fibrac  in  proftatam  defccnc^unt.  6c 
ipfi    pubis    offi     inicruntur  CCCLXVL 

not  ^,  SANTORIN    p,   lOl.      tlEUTAUD 

p.  ^^^i    leDRAN  T  1    f.x.  Deinde  antc 
Droftatam,  planuni  mufctilofum,  transvcr» 
fim   ab  imo  offc  pubis,    &  a  membrana 
fcre     mufculi    accclcratoris    femel    vidl 
iviile  ,    idem     forre    capfuljie   Proftatae 
diligentis(imi  SANTORlNI    p.    199.  & 
PaSCOLI  L.  111.  p.  39    idemque  iphlnc- 
teri  veficae  ,   qucm  proftatam  exprimcrc 
RIOLANVS  dicit  in    LAVRENTIVM. 
Scd   ctjam   Levator  ani    tum    feminales 
Veficulas  ALB.    santorinvs,     lieut. 
p,  17S.  T   11    £  1,    WALTHER    nnat. 
tnufc,   temr    p.  18.   CO^X^^PER  abr    V. 
p.  %%%'    tum   proftatam   fuftinet    WAL* 
THER  l.c.  SANTORIN  p  177-  LIEU- 
TAVD  &  fuccutit,  iftasquc  contra  refi' 
ftentia  oifa  pubis  adprimit ,    adeoque  & 
femen  ex  illis,  &  proprium  cx  ifta  liquo- 
rem  emulget.   Sed  &  Transvcrfus  demum 
proftatis    anterior  fuccumbit,      Denique 
proprius    mufculus  ,     Levator     proftatai 
santorini,    aut  ccrtc    pars   Lcvatoris 
ani,  fupra  Levatorcm,  cx  ofle  pubis  Intcr 
fynchondrofin    &     foramcn    magnum, 

ALl!« 

7cm.  /.  E  e 


434     SEMINIS    MASCULINI 

funt,  &  proprio  nomine  libidinofi,  venerer, 
imaginationis  mufeuli  dici  debent.  In  cU- 
toride  feminarum  cjusquc  musculis  eadem 
fabrica   eft. 

AiBiK.  p.  557,  incurvus,  It  retrorfum, 
conipleditur  Proftatam,  inter  cam  gc 
re^um  eum  fodali  conjundus  ALB. 
p.  538.  SANTORIN.  p.  181.  vel  ipfi 
demum  mfertus  proftatae  wiNsiow  IV, 
n.  f74-  Is  cam  glandulam  conprimit, 
mihi  had*enus  ignotus ,  cum  virilium, 
8c  robuftorum  cadaverum  copia  nobis  noii 
maxima  Qt. 

k  Membrana  veficularum  feminalium  ccllu* 
lofa  ,  colli^ans  has  capfulas  carnofas 
RAVII  apud  ERNDL  p,  114.  traus- 
verfas  fibras  dicitur  habcrc  w  b  i  s  s 
progr.  &  Comm.  Nov.  htbd^  8,  «736. 
quibus  vcficulas  &  proftatas  conprimat 
1.EAL  p.  159,  140*  KEiL.  p- 91.  quales 
ctianr»  proprios  mufculos  in  talpae  tam 
epidtdymidc  quam  veficulis  SWy\M- 
MERDaMIVS  vidit  podr.  p.  ig.  Sed 
sANToRiNvs  ctiam  proftatac  capf ulam 
vcficulas  paritcr  includcre  dixit  p.  198, 
Mihi,  f ateor ,  nullac  ,  practer  cellulofa 
frcna  veficularum  mufculofae  fibrac  notae 
funt; 

1  ^ransverfi)  Levatores  parvi  r  1  o  l  A  n  i  a 
CAssERlo  piai  L.  VIIL  T.  XIV.  ante 
cum  vcro  a  car.    stephano   p   xii. 

fiC      aVESALlO      IK     p,     59^,      CARPO 

Ifa£.  anat.^  xo  sylvi  o /y^j^.p.  fi.b.  ^ 
MAssA  ta£li  p.  58,  b.  59.  cum  Icvatorcm 
dicunt  in  virgam  inplantari  ^  tum  a  p  i  n  a  b  o 
di  not,  virginit.  p,  f\.  forte  ctiam  s  Sc 
6.  virgac    mufculiquos  const»    pHRy- 

cio. 


ORTV8.  435 

©lo  PosTHto  demonftmit  p.  foS^ 
Sed  &  D  de  marchettis  habet  p.^i^ 
fnfius  autem  lindenivs  p  iSy.  Non- 
©mnihopcrpetui  funtSlDLOO  ad  T  47. 
f.  f .  milu  tamen  vix  unquam  defidcrati 
funt ,  ab  acccleratoribus,  quibus  accenfct 
CHEsELDENivs  p,  70.  cd  nov.  dilHn* 
£l:iflimi,  levatorum  potius  adfines.  Ori- 
unrur  ab  osfis  pubis  ramo  incipienfc,  auc 
finc  tuberls  ischii  :  aut  obnubcntibus 
ofla  me  •  branls,  intcr  originc.^  ercftoris 
SANToRiN.  T.lll.  t  f.  1.  I  qul  vaUie 
anguftu^  tccit  ,  &  Levatoris  anl 
LiNDEN.  1  c.  Inde  transverfi»!!,  &:  ad- 
fccndendo  leniter  cowper  T  XVil. 
C.  C.  lcgens  ora '^  levatoris  cowper 
i4yo  \  fol  T.  XlX,  inter  acccleratore  *i  8c 
fphinctercTs  ani  inferitur  BIDLOO 
T.XLVII.  f  ^,  f  LtNDEN  phyf.  p.  187, 
cunique  fphinctcrc    ante  nnu'*'  concurric 

AIBIN     p.    ^IQ.      SANTORIN.     p.      ^Sl. 

c  o  w  p  E  r  myot,  foL  T,  XiX.  y.  d  o  u  o  t* 
c.  2^  rcliqua  vero  partc  inrer  anufr?  8c 
acceleratorcm  (ub  urcthra,  tcndinc  intcr- 
inedio  cum   focio  conjuok>itur   aibin, 

p  ^19.  WINSLOW  n.f7^  ^  184.  SAN- 
TORIN.   1      C.     LIEUTAUb     p.     17  7       Ic 

DRAN  p.  27.  RUTTv  ofufh.  ways 
T.  IV.  f  f  Acceleratoribus  aliquando 
«tiam  mifcentur  albin  1.  c.  Cowpbr 
L  c,  &  myot  1694  f  11.  1,  e  &tiN- 
D  EN  quando  cavo  ovali  urethrae ioplao- 
tari  dicit  phyfioL  p,  1S7.  Dilatare  ure- 
thram  non  videtur,  ut  volcbat  littrs 
I.  c  cui  nc  quidcm  inferarur :  fuccutcre 
potcft  fuppofitus,  ct  feroen  urgcrc,  deindc 
ani  dilatationcm  ad  antcriora  inpcdirc, 
Alter  mmor  Perinafi  transverfks 
£  e  a  ALB. 


436^       SEMINIS  MASCULINI 

Dilatator  pofiicus)  ^    Hunc    littrivs 

jprimus   demonftravit,       A   redlo   inteftino 

venit,  hoc   ad  urethram,  urethrani  trahit 

ad 

ALBiNi  &  mva>  pars  trmsvBrfi  di(^a 
WALTHF.RO  de  mufc  p.5.  &  -Ej^cuU- 
ior  SANTORINl  p  1S4,  &  Fropticu^ 
inferior  WINSL.  IV.  n.  f7f-  &  ^<^rte 
fecundHs  accelerator  GARENGEOTO 
fplmch.  II,  p.  37.  nuper  etiam  mihi  vlfus 
eft,  fatislatus,  fed  tenuis,  &  inprimisin 
finc  obfcurus  Orlebatur,  mihi  quidem,  a 
ligamento  inter  oflapubis  medio,  ALBlNO 
fic  WINSLOWO  &  SANTOTl^NO  ab 
ofle  pubis  medio  loco  inter  fynchondrO'» 
fin  &  tuber  ifchii  SANTOR  T.  V  f  5, 
H^  H.  fibrisque  pariter  transverfis.  pariter 
etiam  inplicatur  (ocio  WINSLOW 
n.  f7f  &  cy  parte  Transverfo  adhaeret 
ALBIN.  p.  3;o,  tum  ifthnio  urethrac 
retro  bulbum  SANTORIN.  L  c,  WAL« 
THER  1.  c.  Hae  forte  fibrse  iunt,  quas 
iransvcrfo  vul^atiori  MORG  ^GNVS 
tribuerat  Adv  IV.  p  ;9.  Videbatur  mihi 
proftatam  fuccutcre  pofle  ,  neque  n^fga»^ 
vcro,  dilatarc  ifthmum  urethrac,  conci- 
dentem ,  laxumque  ,  qui  inter  proftatam 
&  bulbum  medius  cft  SaNTORIN 
l  c 
m  DlUtator  foflicus )  Nempe  fphincter  ani 
fit  duobus  mufcuiis  fcniiellipticis  CXl, 
tiotJ.Yi  &  pofterius  ad  coccy^em  fe  decuf- 
ftnt,  et  luferuntur  in  cutem  callofam 
VESAL,  p.  397,  EVST  T,  "KXXl^, 
GAL.  adm  amt.  L  Vl.  c.  14  R!0L, 
p.  1  6.ct  antcrms  fubcute,  pariter  infjrti  \n 
cutem  perinaci  ALB.p.  ji;^   in  intervallo 

acccl ' 


O  R  T  U  S.  41J 

ad  illud.  Quando  in  tentigine  fumma 
mufculi  urethram  pro  receptione  feminis 
dilatant,  &  acceleratores  idem  vl  magna 
projiciunt  ,  tunc  etiam  l  i  t  t  r  i  i  mu- 
fculus  aglt,  ne  femen  retroirc  poffit. 

acrclcratomm  cowper.T.xIX.  Non  ad- 
tingit  urethram ,  ncque  fcrc  acccle- 
ratores,  in  raeis  ccrtc  oranibus  obfervatio- 
nibus,  nam  acceleratori  videtur  iiifer- 
tum  pingere  santor  t,  111,  f.  f.  S, 
Hunc  mufculum  eustachivs  pingit 
T.  XXXVll  et  RIOLANVS,  cui  eft 
fextus  LevAtorum  p.  ^jo,  idemquc  dicit 
podicem  revellcrc  p,  i66,  ct  linde- 
Ni  vs  p.  287,  qui  prolem  vocat,  ct  lit- 
tre  Mem.  de  VAcad  1700.  p,  40^-  et 
MORGAGNVS  adverf,  IV.  p.  38.  et 
COWPER  t,  XIX.  et  albinvs  t.IV- 
e  &  FOUBERT,  de  U  t/tille  t.  4..  et 
recentiores  omnes.  Sed  fphinctcri  ani 
unice  fervire,  eiquc  legitimam  firmitatem 
praeflare  videtur. 
11  Accelerntory  in  textu)  vulgo  di£i:us,  fproUferi 
^  1 1  N D  E  n  1 1  phyfiol.  p,  2  R7  Supra  fafeicu- 
lum  cutancum  not.  wj.  ex  angulo  anteriori, 
quem  faciunt  dccusfatae  medictatcs  anl 
Iphinctcrum ,  oritur  fafciculus  valcns 
duplex,  quem  santorinvs  habct  I.  c. 
K.  ut  mcdius  interrit  utrique  dilatator  le 
dran*  p.  16.  Is  trans  levatorem  cxit 
ad  acceleratorem,  VESAL.  L.  11.  c  49. 
L  I  n  D  E  N.  phyfiol.  p.  1S7.  Scd  hujus 
vera  origo  fupra  fphincterem  ani  eft 
l  I  N  D  E  N.  1.  c.  ab  ipfa  fubftantia  bulbi 
urethrae  A L B 1 N.  p  912   winslow  IV, 

n.  5-72.    LlTTRE    I    C.    DOUGLAS    p.  S* 

Ee  j  WAL- 


43.«     SEMINIS    MASQULINI 

Papillae)  «  Quando  prlmum  accepi  mif- 
fam  a  ruyscfjio  praeparatum  pcnem^certe 

obilu- 

WALTHER  anAt.  mufc  tener^  p.  i-^. 
Ita  ortus  unus  mufculus  ,  cft  inftaf  va- 
ginac,  obnubentis  bulbum  urcthrae, 
COWPER  Myot.  fol,  T.  XIX,  7.  T, 
XVll  A,  &  1694.  f.  i7,c.  c.futura  mo- 
dice  feparatur  in  duos,  quam  tendincm 
vocat  wiNs.  n,f7i  fertur  antrorfumjSc  in 
duo  cornua  tendinea  finditur,  quae  longe 
adfcctidunt  antrorfum  v  i  d.  v  1  d  i  v  s  T. 
Lll.  f.  5-.  N.  o.  o.  Llll  f  8.  c*  c,  c  o  w  P  E  R 
T-  XVll.  a,  a  bidloo  T.  47.  f.  f.  & 
in  involucra  corporum  cavernoforum 
mnefcunt  vesal  L.  11.  c.  4q.  albin. 
p.  321.  Sive  malis  ibi  oriri,perinde  crit: 
ita   autem     mavult  morgagnvs   adv. 

IV,    p.   38.   &     SANTORINVS  p.   183,    & 

ALBiNus  1  c.  wiNSLowvs  ctiam  a 
ligamento  intcroffeo  pubis  oriri  dicit  IV. 
n.  jr?  I.  a  tcndine  vero  mcdio  trans- 
verfonam  lieutaud.  p.  341«  £c  alium 
a  priori  fafciculum  lateralcm  a  fphin- 
dtcrc  addit  santorinvs  L  c  FJrf)u- 
dum  galenus  mufculum  fphindrerem 
m  virgae  principium  de  mnfc.  diff.  c, 
30.  inplmtari  dixerat ,    &   cadcm  habct 

MASSAp.    39,     &    VESALIUS      p.    397. 

L.  ILc.  49.  &  coiuMBVs.  Dcinde 
ORiBAsivs  bifidum  roufculum  virgae 
dixit  p.  1^9  1.  c  t  14.  Bonam  etiam 
defcriptionera  dcdit  CAR.  STEPHA- 
NUS  L.  II  c.  II.  k  p-  aii.  mcminit- 
«[uc  CARPVS  Ifag,  p  lo.  8c  lac.  svi- 
V  t  V  s  qui  tamen  cum  transvcrfo  con- 
fudit  Jfa^,  p,  ji.  h.H   VAROLIVS  p. 

96. 


O  R  T  U  S.  439 

©bftupui  ad  novitatern  rei  non  antea  vifae. 
Parata  erat  arcana  arte  glans  tota  cchini 
fimilis.  Non  ignoro  animalia  dari ,  quo- 
rum  glans  in  fupcrficie  hirta  eft,  &  oblita 

cor* 

p6.  In  efficacia  laboratum  eft  j  Cosnmuni 
enim  confcnfu  docent  «iilatare  urethram 
VESALIVS  L.  11.  c.  49,  p.  42, 
C.  nAilTHOLlNVS  p  136.  D.  d« 
MARCHETTIS,  CHESFLDEN  p.  70. 
Verum  facile,  cum  in  corporibus  c.iver- 
noiis  firmior  fit  fiuis,  altcrque  in  urethrae 
bulbu  ,  vicinoque  ani  fphin6tere,  ad* 
paret,  contradlo  maxime  ano,  hunc  mu* 
fculum  conprimere  buibum  urethrae, 
guttulasque  ultimas  urinae,  ARCHAN 
GELO  au^tore  p  150.  mut  fcmen  fub- 
fultim  expcUere  id  p  ifp-  quam  qui- 
dem  a6lionem  etlarn  digitis  perciperc 
facile  eft. 

Dcinde  ,  cum  corpus  cavernofum 
urethrae  in  ea  parte  conprimat,  ex  qua 
cjus  venae  proveniunt  ,  princeps  ccrte 
cft  mufculus  erciflionis,  quod  dudum  vi- 
dit  CARPVS  ^quando  mufculos  ani  vir- 
gac  cavcrnas  cxprimere  dixit  ut  fcrocti 
profiliret  p.  CXC.)  deindc  diferte  de  ac- 
celeratorcCABROLlVS  p  4.1.GRAAFIVS 
p.  8f.&  DOVGLASSIVS  &  COWPE- 
RVS  myot.  1694..  p,  31.  14.1.  6c  dcnuo 
tadu  confirmari  poteft.  Ad  fingulos 
enim  huius  muCculi  fe  contrahentis  fuc- 
cuflTus  pents  altius  crigitur,  &  cum  vo- 
Juntati  fubjiciatur,  utcunque  hic  aliquid 
licet  voluntati  in  «reneri^  negotium. 

o  DCLV  not.   q. 

q  Leoais  peais  glans  imbricatis  papillis  afpera 

£  e  4  eft. 


440         SEMINIS    MASCULINI 

corpusculis  ^  exftantibu??.  Vidi  ipfe  in 
pi(!ta  figura  leporum  africanorum  recurvos 
in  pene  hamos ,  quibus  glans  cum  utero 
conneflitur,  Verum ,  quis  in  homlne  ex- 
fpeclaffet  ?  ruyschivs  Inflaverat  penem, 
fufpenderat  in  aqua  tep  da,  abftulerat  glan- 
dis  epidermidem  ,  ita  fecedebant  conpreflae 
prius  ab  incumbentc  iTi^AKoLva  j  nunc 
folutac  papillae ,  uti  in  labiis  folent,  tota- 
que  glans  plenillima  adparuit  papillis,  quae 

que 

cft,  WOLFSTRIGERIO  auaorc,  &  in  aftu 
generationis  ferc  fpinofa  redditur    SBA- 
RAGLI  vigil  mm.  ^  oc.  p  pS.     Hacc 
adco  huc  pcrtinet :    viperae  &  teftudini 
autcm  pencs  bifidi  funtMORGAGN.^^/v, 
p   7.  fpinofi   f  D.    &  BALDUS  ANGE- 
TUS    ABBATIUS  de    vi^era  T.  IV,   p. 
67     eJit    Urbin    REDl    de  anim  viv,  p. 
6.  PEYER  eSf  p.  43.  SEBA  Uef  T.ClX- 
f.  I.    uti   caudifonae  duo  duplicari  penes 
TYSON  P^i/  trans,  abr.W.   p.  804  8of 
Papilioni  proprii  hami  funt,  quihus  penis 
fcn^jinac  adhacret  SWAMMERDaM  T. 
36.  f.  i.  &  tipulae  quatuor  unci,  RERU- 
MURT.  V  p.  iS.Hos  videtur  fincm    ncn 
niaris  voluptatcm  haberc,fed  fcminac  forte, 
tuni  ut    penis  vaginac  adhaercat,     TY- 
SON  p.  Sof.     Caeterum  hacc  glans,  uti 
princcps  fedcs  voluptatis  ,    ita  non   fbla 
cft.     Nam,,  frcmitus  quidam  vuluptua* 
rius   per  totam    urethram    femen  comi- 
tatur,dum  emittitur  a  c  a  D.dc  c  h  i  r  u  r  g. 
T.  I,  P.  II  p.  *.io. 
p  Vcrrucas    penis     (imiles     unguibus   habent 
SAT.  siLEs.    Vlll.  n.  7.   &MOEBIVS 
/w/f.  p,  j-iB.    &    RIOLaNVS    in  tnchir 
p.  lyp.  &  PALFYN  p.  1^3. 


O  R  T  U  SV  441 

tum  demum  tenduntur ,  tument,  &  irritan- 
tur  ,  &  pruriunt,  quando  turget  ure,thrae 
corpus  cavernolum  ,  tunc  autemconvulfio, 
&  feminis  cxplofio  proxima  fequitur»  Haec 
cognofcere  neceflarium  eft  5  ut  morbus  no- 
vus  curari  poffit ,  quem  fub  initia  medicae 
praxeos  rarum  reperi,  nunc  video  m?gis  & 
magis  increbefcere^  In  eo  malo  caput  penis 
totum  verrucisdeturpatur :  Videturhocma- 
lumfieri,    quando  epidermis,    per   tabum 

vene- 

r  Semenque  a;i  ejicitur.')  Vires  femen  projicien- 
tcs  facilius  intclliguntar.  Nempe  funt  i, 
quae  veCculas  comra  rcfillentem  clau- 
fae  veficae  fundum  inferiorem  adpri- 
munt  ,  levator  ani  ,  k  fibrae  illae  ,  fi 
quae  adfunt,  propriae  not.  k*  Dcbi- 
litas  vero  hujus  potentiae  facere  vi« 
detur  ,  ut  adeo  fero  poft  eredlionem 
iummani,  durefcente  bulbo  iirethrae,  de- 
inum  veficuke  femen  edant.An  inde, 
cum  fphindere  foiito  laxiore,  orra  exem- 
pla  hominum,  qui  cum  ^emine  faeces  al- 
vinas  cmitterent,  Annon  ideo  nunquam 
cum  femine  urina  emiititur  ,  quia  remea 
cjici  nequit,  nifi  urinae  vefica  firmiter 
conflrida  ,  refiftat  veficulis  ?  annon  hacc 
eaufa  credlionismatutinae?  z.Qnaefemen 
urethra  exceptum  ex  pene  projiciunt  ; 
ncmpe  princeps  accelerator  ,  tum  trans- 
verfus,  &,  fi  adeft  ,  minor  tranr.verfus, 
Haec  vis  modica  efl ,  fi  cum  impeta  u- 
rinae  conparaveris  ,  major  tamen ,  quia 
bulbus  veficae  caflelli  loco  eft  ,  ex  quo 
per  anguftiorem  urethram  femen  ejicitur, 
toties  au6la  velocitate  ,  quoties  fe<^io  ure- 
thrae  media  fe6lion«  bulbi  minoreft,o6lies 
certe  aut  decies.  Adparet  etiam  ,  caufas 
eredlionis ,  k  ejaculationis  partim  easdeni 
Ee  5  effe. 


4+2        SEMINIS    MASCULINI 

venereum  adtenuata  ,  &  paulum  cxefa  efi:  ^ 

adcoqae  liberatae  papUlae  excrefcunt  in  ver- 

rucas,  veras  nervorum  eminentcs  apophyfes; 

DCLVIIL 

Vir )  Nempe  in  fe  ipfo  embryonem  « 
conficit  ex  legibus  naturae ,  eum  in  femine 
nuantem  confervat  in  veficulis  ,  &  femen 
frugiferum  per  orgafmum  venereum  motu 
Ipasmodico  excitato  deponit  in  urethram  5 
per  transverfos  mufculos  dilatatam  :  eodem 
tempore  fuccum  proftatarum  cum  femine 
in  dilatata  urelhra  mifcet ,  (  ut  primum 
embryoni  ,  quando  de  paterno  corpore  fe- 
paratus  eft  ,  pabulura  foret  ),  utrumque  de- 
mum  liquorem  cum  inpeiu  in  muhebrcm 
uterum  ejicit, 

Mirabiie )  Has  partes  hadtenus  diftas , 
puer  omnes  poffidet  ,  nequc  tamen  ulla 
fandlio  per  16  annos  ^*  exercctur  ,  niii 
forte  a  nequam  hominibus  inftru6lus,annos 
praevertat  malitia.  Tunc  autem  barba  & 
vox  &  reliqua  ligna  virilitatis  adpuent,  fu- 
pcrfutura  ad  lummam  aetatem  usque.     Ita 

in- 

efle,  partim  diverfas,  ut  intelligatur,  eja- 
culationem  ,  quidem  plerumque  cum  diu- 
turna  valde  valida  eredione  conjungi , 
quod  in  no6lurna  polluiione  evidens  eft , 
aliquando  tamcn  feparari  ,  ut  fmt  apud 
FORESTUM  &alios,  qui egregie  erig:unt, 
femen  vero   nequeant  effundere.     Tales  & 

MARCELLUS    DON  A  TUshabctUlV.C  I  8, 

a  Conf.   DCLl.  fed  in  primis  DCXCIV, 
a*  In  puero  dudus  deferens  nulla  arte  reple* 
n  poteft,  veficulae  feminales  minimae,& 
in    fetu    inanes   funt   HIRSCHEL.  dc 
^if»  fit.  p.46. 


O  R  T  U  S.  445 

inperantc  Britannis  carolo  ii.  vir  *>cen- 
tum  &  viginti  annos  natus  addterii  coram 
judice  convidus  eil  :  neque  alia  exempla 
rara  fuiit.  * 

Barhae)  Haec  prima  nota  pubertatis  eft, 
conitantc  lege,  ut  nunquam  barba  «  prodeat, 
niii  quando  femen  generari  incipit,  neque 

pro- 

b  ThomasPARRE,  cujus  liiftoriam  HAR 
VEIUS  deditP/^//.  r^^/zi.  n.  44.  Poft 
centeiimum  annum  ceniuras  publicas  ob 
luxuriem  pafium  eile  li-go  :  &  annum 
120  natum  uxorem  duxifle,  cumque  ea 
ad  annum  140  aetatis  rem  habuKTe, 
B  A  R  T  H  O  L  I  N  U  3  autem  adul- 
terii  anrio  aetatis  115-  commifli  ,  ^\* 
ferte  meminit  Cent.  V.  hift,  z%.  Forro 
hominem  104  annorum,  qui  fui  fimil- 
limum  filium  genuftit,  habet  PLOT 
StafforJ/hire  p.  269.  &  alia  exempla  ad« 
dticit,&  PLATERI  avus  poftcentelimunn 
annum  ex  uxorc  filium  fuftulit.  Caufa 
vcro  ,  quare  plerlque  fenes  anno  70  aut 
80  ad  venerem  inutiles  reddantur,  tum 
in  feminis  defeftu  ,  cum  omnes  excret:o» 
nes  nunc  parcius  fuccedant,  tum  in  mu- 
fculorum  communi  dcbilitatc  efle  videtur. 

C  Ita,  ut  nunquam  pubefcam,  quibus  a»!te  id 
tempus  teftcs  amputati  fuerint  ,  hipp. 
^e  nat.puer,  III.  qui  enim  adultiores  ca- 
ftrantur,  ii  pubem  retinent  ARISTOT. 
de gener,  anim^  L,  V.  c,  3.  Je  hift,  IX. 
c.  50,  barbam  tamen  amittunt  1  b.  uti 
cervo  cunucho  cornua  quidem  pcrpetua 
manfcrunt,  fed  mollia  neque  ramoia 
TRiuMPHETTi  ^indic.  p.  61.  obler- 
vante  dudum  aristotele^  ,,  Si  hin- 
nulus  caftratur ,  comua  nunquam  crum- 
pcre,  fi  cornutus  cervuSf  nunquam  delabi 


444        SEMINIS  MASCULINI 

prodeat  ,  fi  tunc  caufa  fperma  conficiens 
deleta  fuerit ,  ncque  inaneat  ,  quando  in 
confirmata  aetate  partes  femen  conficientes 
laefae  funt» 

Conjervationem)  Hinc  in  fenibus  prae 
aetate  inpotentibus ,  barba  cadit,  &  calvi* 
ties  capillos  deilruit. 

Focem  )  Vox  pueri  ante  tempus  puber- 
tatis  a  voce  puellae  non  diverfa  fuit,  nem- 
pe  ad  eum  tonum  pertinet  ,  quem  fuprano 
vocant.  Qiiando  vero  femen  primum  in- 
cipit  produci  ,  etiam  ante  barbae  exitum, 
vox  rautatur,  fitque  gravis,  &  mafcula. 
Tunc  barba  prodit. 

Sequi)  Siobjeceris,  haec  ita  fieri,  fcdcx 
alia  forte  caula  ,  neque  ab  ca,  quam  pro- 
ponimus,  rcforbtione  feminis  ,  refpondebo 
per  expcrimenta.  Miles  erat  intrcpidus  ; 
qui  ad  praemium  advolavlt,  a  duce  bclli 
propofitum  illi  ,  qui  primum  in  hoftili  pro- 
pjgnaculo  fignumfigeret:  adlcendit  gcnero- 
lus  per  denfos  holtium  globos  :  fed  milero 
defuper  adflans  vis  ignis  tormentarii  ampu- 
tat  utrumque  teftem.  Convaluit  tamen  , 
fed  ita ,  ut  jam  pene  femina  eflTet,  corpore 
nerripe  ,  non  animo  v  nam  narsete  nihi- 
lo  deterior  evafit  bellator ,  qui  Imperatrici 
exprcbranti  fexus  jacluram  ,  maximis  bellis 
excitatis  demonftravit,  fe  virum  eflb.  Man- 
ferat    in  viro  mufculorum   robur  omnium, 

nihil 
hif}.  anim.  L.  IX.  C  50,  Sed  etiam  in 
femina  eo  tempore  piibes  provenit.  Ad- 
paretadeo,  pubem  quidem  videre  demon» 
llrare  majorem  fanguinis  ad  vafa  hypo- 
gaftrica  determinationem. 
d  Puer  eunuchas  faSos  barbam  nnnqnam  edit, 

neque 


O  R  T  V   S.  445 

rihil  deerat  eorum  ,  quae  ad  viiilem  natu- 

ram  requirun^ur,  his  lolis  exceptis  teftibus, 

&  tarren  vox  mutabatur,  &  barbacadcbat: 

Inde  didici  mutationes  illas  ,    quae  contin- 

gunt  pubefcentibus  5  non  ideo  «  fieri,quod 

homo   eam    aetatcm   quatuordecimi    anno- 

rum  ingrediatnr  ,    neque  a  mutata  fabrica 

corporis :    unicamque  caufam  efle  ,    quod 

femea  nunc  confe(^tum  adfit.  Fruftra  enim 

aetas  advenit  ,  fi  teftes  defuerint :   manebit 

cnim  etiam  virili  aetate  feminae  limilis  ,  & 

in  eamdcm  redibit  moUitiem,  fi  poft  pube- 

fcentiam  tettes  illi  infortunium  aliquod   ab- 

Itulerit.  Spi- 

neque   vox    ei   mutatur  arxstoteles 

hift,  anim,  L.  IX.  c.  50,     Puer  valdevo- 

calis  ,    ciim  teiles  ipft    anno  aetatis    1 8 

prodiifient  ,  gratiam  vocis  amifit   KER- 

KRING,  obs.  194  Haeccaufaeft,  quare 

veteres    cantores    injibula-uerint ,     ut  ex 

MARTIALIS    epigranjmatibus    conflat. 

Etiam  caporum   voces  a  gallinacei    galli 

robore  in  femininam  naturam   degeneraut 

CASSER,  de 'i;^;.  £3^    aud^l,    c.  24.    tum 

aliorum       quadrupedum       aristote- 

J^Es  1.  c.     Sed    iplis  feminis  pubefcenti- 

bus  vox    gravior   fit    arist.  hiji.   anim^ 

L.  Vll.  c.  T.  _ 

c  Spadones  in  feminas  mutantur  aristote- 

LEs  L  c,  c.  2.     Nam  totum  corpus  mu- 

tatur,   pingucfcunt  enim   caftrata  anima- 

lia  ( quod  ctiam  in  cane  vesalius  ex- 

pertus  eft  p,  647.)  &  odore  ferino  ma- 

rium    deftituuntur ,     omnesque    in   toto 

corpore    glandulae    turgidae   &    aquofae 

fant    MURALT-   Vadem-,  p.   468,    Hinc 

forte  eunuchi   podagrara    non   patiuntur 

>iipp.  aphor*    S.  V.    n.  28,    &  maniaci 

aliqui  caftrando  reftituti  fucrunt,  e.  n»  c* 

Qsnt,  h  obu  62. 


446        SEMINIS  MASCULINI 

Spirituum)  ^  Arabes  hoc  modo  expllca» 
verunt ,  quare  paurac  guttulae  fcminis  rna- 
gis  dcbilitent ,  quam  ingens  fanguinis  jaftu- 
ra:  &  fuerort  inter  recentiores ,  qui  calcu- 
lum  ponerent ,  quanta  parte  feminis  amifla 
corpus  debilitetur.  Veruro  hoc  totum  vi- 
detur  ad  eam  epilepfiam  pertinere  f*,  quae 

femfnis 

f  Ncmps  videtur,fpiritus  cfFuros,  fi  cum  feminc 
miilos  pofuetis,  non  debilitare  tamen,cum 
in  veficularum  facco  contenti,  nihil  ad 
nervos  mufculorumve  robur  conferant. 
Jncredibile  ramen  eft  ,  quanto  major  fit 
aiemine  emi(Ib  debilitas,  quamabomni, 
&  diuturnifnma  vcnere,  quae  fcminis  e- 
miffione  deftituatur,  Annon  etiam  facit 
pro  veterihus  tabes  dorfahs ,  &  tatuitas  a 
venere  nimla  Henricoab  HEERS,  SAL* 
MUTHO  a«/.ll.o.6i.  SCHURIGIO 
/perm.  p.  260.  &c.  &aliisdi6la  &virusdi- 
minutio  PANAROL.  i.  obs.  46,  \\,  obn 
27. 

f*  Venerem  cum  cpilepfia  dudum  DEMO« 
CRITUS  conparavit.  Non  rari  funt , 
quibus  extremi  pcdestremunt  ,dum  femen 
cxit,  qualcm  MOEB-UShabet  p.  4S3. 
&  notum  eft  feminis  genua  tremere  ,  ii 
clitoris  irritata  fuerit »  neque  poffe  fe  fu- 
ftinere,  et»^m  hb!STFri  Commcntato* 
re  obiervante  p  2^6.  Deliquia  in  venere 
in  femina  LANZONI  anim.  iz.  schu- 
RiG.  gynaUoh  p.  «22^  cx  variis.  e.  n.  c. 
Cent,  IV.  obs.  156.'  &  levis  apoplc- 
zia  ,  cum  fenru  teniionis  in  occipite 
E.  N.  C.  Dec^l.  ann,g.  10,  obs-  loS. 
tummors,  MARCELL.  DON.  L.  V. 
c.  17.    SCHENK.  iie  <$iiu  r.  9.  SCHU^ 

RIG. 


O  R  T  ¥  S.  447 

fcminis  efFufionem  comitatur  ,  neque  ab 
amiflb  femine  pendcre,  nam  brevi  tempore 
robur  redit  ,  nondum  rcparato  fcmine^ 
Deinde  lentor  fanguinis,  &  totus  adpara- 
tus  ,  quo  NATURA  femcn  praeparat,  fatis 
idemonftrant ,  femen  a  fpiritibus  longius 
abefle  s ,  quam  ab  alcohole  albumen.     Ita 

adparet 

RlG./permat.  p.  268,   E.    N.  C    Dec. 
111.  anv.  9.  ohs*  163.     Ante  venerem  non- 
nullis  familiaris  flernutatio  STALPART 
van  der  W^EL  Cent*  11.  ohs.  6.     Etiam 
mortuae  balaenae  totum  corpus  tremit,  ii 
prope   penem    vulnus    acceperit   MAR- 
TENS  p.  112.  Hinc  in  vulneratis,  etism 
optime  habentibuf,  adeo  frequenles  0  vc- 
iiere  mortes  HILDAN.  Cent.  I.  obs.  19. 
22,ILL.PLATNER^<f>/i/»«r.p  7i.Ne- 
que  in  vulneribus  folis,  fed  in  morbis  va« 
riis.v. g.  in  intermittente  febreLlNDEN, 
Jeltc,  med.  p.^yS.  in  pleurirideHlLDAN. 
Cent.  IV.  ^hs,  26.  venus  peftilens  eft. 
g  VERHEYEN    femen  deftillavit,    obtinuit 
phlegma,  &  oleum  faetidum  multum ,  & 
ialem  volatilem  paucunf^terrannque,  Tpiri 
tumcmnino  nullum/v^/>/fw.  p.  65      Ve- 
rum  haec  per  ignem  extorta  non  elemen- 
ta  funt,  fed  ruinae,    Id  certum  eft,  femen 
animalium,tcftesque  ad  venerem  excitare,ut 
a  cervino  fpermate  etiam   nimius  cffe^^us 
aphrodifiacusfecuiusfitBRESLAV.  1726. 
M.06I.  Deindefeminis  mafculi  peculiariso- 
dor  eft,inomni  aniniale,CLm  gravitate  fae- 
pe  non  modica ,  quae  particulas  volatiles 
demonftrat.     Semcn  certc  iplum  caufam 
gravis  odoris  efte ,  qui  in  animalibus  non 

ca. 


44^      SEMINIS   MASCULlNi 

adparet  conferendocercbri  corticem,  cum  te* 
llium  fabrica,&  tenuitate  fumma  fpirituum, 
tum  lenta  craflitie  feminis. 

Folatilts )  Ridiculum  ProfeiTorem  «*  fulfle 

novi ,  qui  falem   fuum   vobtilcm  oleofum 

diceret   habere  naturam  feminis,hinc  veneri 

lufcifandae  aptum  efle  ;  magnam  certe  vim 

xtedicamenti    hac     ratione    vendidit.     Scd 

cifeftus  crat  a  motu  validiori ,  quem  fal  vo- 

latilis  excitabat  ,  non  a  femine,    quod  ge- 

neraret:  a  femine  enim  hujusmodi  fales  ita 

longe  diftant ,  ut  vix  fieri   poffit  ,  ut  duo 

corpora  diftent  longius.     Caufa  erroris    cfl:, 

cuod  falacifliima  animali3*&  hirci  maximc, 

olidiflRmi  fint     Verum  Yvc  odor  a  glandulis 

oleofis  fcroti  &  perinaci  eft  ,  non  a  femi- 

ne  *». 


cafiratis  percipitur,  GRAAFIVS  au6lor 
eft  p.  68 •  cum  praeterea  non    in  viperis 
lolis  [dequibujj  REDUS  teftis   eft  Mle 
'vip.  p.  3 4 . )  fed  in  quadrupedibus  anima- 
libus ,  femen  in  fuis  adhuc  veficulis  hae- 
jrens  penetrantiiiimo  faeiore  fjt^REDO  tefte. 
In  canicula  lac  a  venere  corruptum  ,    & 
repudiabile  animali,  quodaluerat,GRAAF 
p.69. 
\i^    B  O  R  E  L  L  U  S  teftium  fabricam  ta- 
mencum  cerebro,  &  liquorem   cura  fpi- 
ricibus  conparavit  ^^  ;^c/  ^/7/>7z.  Il.Pr.169, 


.} 


K  PRAECEPTOR  de  caftoris,  &  zibettae  odore 
dicere  vidctur,cujusodorutiqae  inpropriis 
organiseft.  Pieraque  aniraalia  tales  glan- 
dalas  habent,  &  plurima  quidem  carnivo- 
ra^  GREWIO  notante  7.7//,/;  ^p.  6,  tigris 

'  canis. 


O  R  T  V  S.  449 

Traniverfales )  Hos  ,  poft  evsta* 
CHiVM  S  cowPERVs  depinxit,  &  de/cri* 
plit.  Utilitas  longe  ab  ea  diverfa  videtur  » 
quam  vulgo  huic  mufculo  tribuunt.  Cum 
cnim  oriatur  utrinquc  ad  latera  urcihrae,  ab 
ifchii  ofle,  inferatur  autem  in  urethram, 
qua  parte  a  corpor-bus  cavernofis  penis  li- 
beraeft  >  fequitur  transverlales  iftos>quando 

.  con- 

canis,  vulpes,  leo,  felis  zibethica,  muftela 
GrenvMus,  T-Z3.t8XUS,cailor  putorius.aper, 
vipera  caudi{onaP//./r.  AbrUg.  l.c  p  877« 
MorgiN  p  53.crocodilus  iesuit.siam 
p.37,  tum  alia  aliqua,  ut  lepus,  cuniculus, 
erinaceus  Coiter^  p.  128.  aves  denique,  ut 
in  gallo  Morg^  Adv.  IV.  p.  53,  Verum. 
non  (oli  tales  mares,  fed  perinde  feminae, 
utin  leporefemina^^/5/^r»  E.  N^  CDec^ 
11.  obsafy  I •  &  inopoilum  glandulas  habent 
^yfon.  PhiL  trans*  IL  ^.224.  &  V.  p.  330^ 
&  in  Zibethica  fele  Columna  ad  Hernande^ 
p,  550.  551.  Deinde  odor  ferinus  ,  qui 
ex  glandulis  iftis  oritur  ,  toUitnr  refedis 
folliculis ,  nrn  ita  odor  mafculus  hirco«» 
rum  >  quo  a  capris  differunt,  &  arictum, 
quo  totae  carnes  inbuuntur  Borel/A\^  Prop. 
171, Etiam  Civettis  maribum  gravior  idor 
Parisiniy  uti  viciffim  poft  veneiis  tempus, 
falmonum  rubella  caro  exalbefcit  Per- 
rault»  mecan^  des  anim.  p.  488.  Mari 
Damae  praeputium  faetet  Hafvei  exerc^ 

i  Non  credo  apud  Eujlachlum  pingi.  Sed 
de  hoc  mufculo  &  fequentibus  T  ccnfer 
DCLVll. 

Tom^V.  F  f 


450        Sf;?ti;?JlS  4I<5f«CUI;]]^i. -^^^^^^^^^ 

contrahuntur,  urcthrae  utrumque  latus  verr'^ 
fus  os  ifchii  trahereytic  dilatare ,  &  amplitii- 
dinem  parare  ,  in  quam  femcn  recipiatur , 
quod    roufculi  proftatarum  &  veticularuni 
cogunt  adfundi,  cum   liquore  glandularum 

MORGAGNl   &   3LITTRII. 

Jaelerator )  Antagonifta  prioris  eft,  nam 
a  poftica  perinaei  parte  oritur ,  &  bulbura 
urethrae  ampleditur  exterior,  deinde  ure- 
thram,  hancque  plenam  conprimit. 

Dilatator)  CL  littrius  huncmufcu- 
lum  addidit  ,  qui  a  parte  pofteriori  prove- 
nit,  ubi  redtum  inteftinum  ad  veficae  col- 
lum  neftitur ,  deindc  admovetur  inferiori 
parti  urethrae,  &  conftringit  e^m  partem 
urethrae  ,  quam  accelerator  ,  una  ageni , 
non  potis  ett  conftringere. 

Ita  perfpcdta  theoria  harum  partlum  in- 
tclliguntur  morbi,  qui  has  partes  frequen- 
tius  inteftant.  Saepe  irjorbiMiHi  curandi 
oblati  fuerunt,  de  quibus  judicium  ferre 
jtiiHi  difRcillimum  videbatur  ,  nondum 
cognita  organorum  natura.  Facile  cquidem 
acgro  aliqua  aetiologia  obtruditur.  Sed 
rcm  ipfam  mccum  ponderando  reperiebam 
difficillimam.  Ita  v.  g.  penis  in  eredione 
non  raro  ad  alterutrum  latus  curvatur,  aut 
deorfum.  Cumergo  partes  genitales  aRUv- 
scHio  praeparatas  contemplarer ,  potui  ex 
partium  fabrica ,  &  pftaenomenis  extus  ap- 
parentibus  definire:  indeque  didici  ,  qui 
jTJorbi  harum  partium  curationem  non  ad- 
mittant.  Nempe  in  curvatura  pcnis,quan- 
do  ^lterum  corpus  fpongiofum  debilitatuni 
eft:  in  vitiis  glandularum  cowperi  :  in 
erofione   veficularum    fem.inalium.    Novo 

argu- 


f,  «^' 


-O  R.T4JJ  §.^       :        451 

argumento  ,  morbum  cognofci  non  pofTe, 
nili  fabrica  partium  penitifiime  cognita. 
(1732,  Adparet  etiam-,  quam  fapiens  iit 
efFatum  hippockatis  ^  >  unus  trahit,  fe- 
cat  alter  ,  uterque  nefcit  ,  quid  faciat,  ^ 
uterquc  tamcnopus  naturae  perficit.  Ncm- 
pc  de  generatione  hominis.  quatenus  a  viro 
pendet  ,  omnia  dixi  ,  quae  novimus,  neque 
quidquam  ultra  promoverunt  Philorophi , 
quando  ifte  per  fermenta  fabricationem 
corporis  explieavit^alterjUt  cartesivs  ^^ 
corpus  ex  libidinante  gutta  in  fpumiam  tur- 
gefcente  nafci  pofuit:  qua  quldem  ratione 
etiam  punftum  in  fphaeram  poflet  intume- 
fccre.  CREATOR  auteni  noluit,  haec  fcin\ 
&  pofuit  in  ipfis  finitis  infinitatem.  Demon- 
itrat  circulus  ,  notifTima  figura  ,  &  de  qua 
tamen  nondum  potelt  dici ,  quae  fit  pro- 
portio  circumfeientiae  ad  diametrum.  Sunt 
qui  rogent ,  unde  lint  animalcula  leminis. 
Sed  ego  quidem  citra  has  fubtilitatcs  fub- 
iifto. 

1  De  dtaeta    L.  I.    libro     obfcurifF^mo ,  toio 
theorctico. 

in  De  ea  fabula  dicetur  ad  DCXCIV. 


^^. 


'M  . 


''^f!.'*V"-:^^  ^V 


1. 


f.      4 


.     f' 


^k-^^ 


r  * 


5'"  >; 


..:.^^.«v-**i'A-      ■•,  :■.•?■  .••*■ 

■'        ■  -    ■  ■•»»ri&'«.^;'>----.-ii      -*.-: 
-    :-■  .i^r^^:f#^.^^W..' 


•■■  '  ■;-.A.i 
. "'  -'  "^^.«*' 


■.?!v^'i,v^.-4^'-   i    . 

.       •  ■     ■*■  **.»  .      *'a  *•        ,*       *"  •  • 

i^ .  \  ■    •    ■    -  ■  "  '  ■"^   >  •  ■  ^'-  -  ^ 

^'"'ik^  v^ ''-•^     '^-'^-  •.*,."•-■  ■•■:v'>.; 


'M