Full text of "Herodoti Historiae. Edidit Carolus Abicht"

See other formats

"m 


ALISH3AINI 


c wa ὰ es 9. — M9 παν ἂν dea mI du 
“ἢ 4 & , " - ^ Far. Mats. ammo mutsm tuom οἷ. "ie 1 Ὁ 


edits. ? 
; 


^u^ 


T4929 


i 40^ i | 4 | 
Í Jue! » MU T e. 
LUN gs Ia " : | 


—HÓ—— 


- —R u—— DC Tc — UP — 


HERODOTI HISTORIAE 


ἊΝ ΄«ὰϑ 
vene uev «ἀμ, (—o uer a. f o 


HERODOTI . 


HISTORIAE 


EDIDIT 


Jj 


CAROLUSAJABICHT: 


QE ΠΟΙ 


᾿ 


; 


EDITIO STEREOTYPA. 


EX OFFICINA BERNHARDI TAUCHNITZ 
LIPSIAE MDCCCLXIX. 


DE HERODOTI VITA ET SCRIPTIS 
"COMMENTATIO. 


I. Herodotus Halicarnassensis 
quo anno natus quoque mortuus 
sit certis testimoniis affirmari ne- 
quit Nam qui ex notissimo illo 
Pamphilae historicae loco, a Gellio 
in Noet. Att. XV 23 allato ( Hellani- 
cus, Herodotus, Thucydides, historiae 
scriptores, in iisdem fere temporibus 
laude ingenti floruerunt et non nimis 
longe distantibus fuerunt aetatibus. 
nam Hellanicus initio belli Pelopon- 
nesiaci fuisse quinque et sexaginta 
annos natus videtur, Herodotus tres 
et quinquaginta, Thucydides quadra- 
ginta. scriptum est hoc in libro XI. 
Pamphilae.) colligere posse sibi vi- 
debantur, Herodotum natum esse a. 
484 a. Chr. n., haud aceurate illi re- 
spexerunt Gellii verba natum esse 
videri. Quanquam haud multum a 
vero aberrasse feminam illam Ae- 
gyptiam, satis doctam, Neroni ae- 
qualem, aliis scriptorum antiquo- 
rum testimoniis comprobatur. Scri- 
bit enim Dionysius Halic. in iudicio 
de Thucydide p. 820. ὁ δὲ “λικαρ- 
ψασσεὺς Ἡρόδοτος γενόμενος ὀλίγῳ 
πρότερον τῶν Περσικῶν, παρεκτεί- 
vas δὲ μέχοι τῶν Πελοποννησιακῶν, 
et Diodorus Sieulus II 32. Ἡρόδο- 
TOS κατὰ Ξέρξην γεγονὼς τοῖς χοό- 
ψοις.1 Neque de anno, quo Herodo- 
tus mortem obierit, certi quidquam 
afferri potest; id unum constare vi- 
detur, Herodotum initia belli Pelo- 
ponnesiaci vidisse (cf. locum supra 


1 Qui nuperrime Eusebii auctoritatem se- 
cutus (cf. Euseb. in chronic. ad Olympiad. 
LXXVIII i. e. 468—464 a. Chr. n. Ἡρόδοτος 
Ἁλικαρνασσεὺς ἱστοριογράφος ἐγνωρίζετο) 
conicere conatus est, Herodoti natales ad an- 
num 489 esse reiciendos, illi scriptori nimiam 
videtur tribuisse fidem (cf. Schoell. in Philol, 
XI211). Neque Tzetzem, levis sane aucto- 
ritatis testem, sequemur, qui Euripide mino- 
rem fuisse contendit Herodotum. 


laudatum παρεκτείνας δὲ μιέχοι τῶν 
Πελοποννησιακῶν), id quod e per- 
multis historiarum locis intellegi ne- 
cesse est (V τύ. VI 98. VII 137. 293. 
IX 13) Annum mortis aceuratius 
constituere vix licebit; equidem Ru- 
binonis? sententiae accedo, qui He- 
rodoti vitam annum 424 superasse 
gravissimis argumentis nisus suo 
iure negat.? 

In vita Herodoti adumbranda ex- 
ordiamur a Suidae loco (Vol. I p. 
893 edit. Bernh.), sie scribentis: 
Ἡρόδοτος, “Ιύξου xai dovois, “λι- 
καρνασσεύς, τῶν ἐπιφανῶν, καὶ ἀδελ- 
gov ἐσχηκὼς Θεόδωρον" μετέστη δ᾽ 
ἐν Σάμῳ διὰ Αύγδαμιν, τὸν ἀπὸ 
ρτεμισίας τρίτον τύραννον νενό- 
μενον “λικαρνασσοῦ" Πισίνδηλις yao 
ἣν υἱὸς ΑΙ ρτεμισίας, τοῦ δὲ Πισινδή- 
λιδος “Τύγδαμις" £v οὖν τῇ Σάμῳ 
καὶ τὴν ἸΙάδα ἡσκήϑη διάλεκτον καὶ 
ἔγραψεν ἱστορίαν ἐν βιβλίοις ϑ΄, 
ἀρξάμενος ἀπὸ Κύρου τοῦ Πέοσου 
καὶ Κανδαύλου τοῦ “υδῶν βασι- 
λέως. ἐλθὼν δ᾽ εἰς Ἁλικαρνασσὸν 
καὶ τὸν τύραννον ἐξελάσας, ἐπειδὴ 
ὕστερον εἶδον ἑαυτὸν φϑονούμενον 
ὑπὸ τῶν πολιτῶν, εἰς τὸ Θούριον 
ἀποικιζόμενον ὑπ᾽ 4ϑηναίων ἐθϑε- 
λοντὴς pgÀOs' κακεῖ τελευτήσας ἐπὶ 
τῆς ἀγορᾶς τέϑαπται. τινὲς Ó ἐν 
Πέλλῃ αὐτὸν τελευτῆσαί φασιν. ἐπι- 
γράφονται δ᾽ οἵ λόγοι αὐτοῦ λοῦσαι. 

Herodotus nobili familia Halicar- 
nassi, in urbe Cariae, ortus est. Pa- 
ter vocatur Lyxes, mater Dryo (sive 
Rhoio), avunculus Panyasis, poéta 


2 Cf. I. Rubinonis de mortis Herodoti tem- 
pore disputatio, Marburgi 1848. Difficilem et 
spinosam quaestionem eodem fere modo ex- 
plicare studuit Schoellius in Philol. XI 109— 
211. 

3 De singulis conferas quae in altera edi- 
tione Herodoti — prodiit in aedibus Teubneri 
a. 1869 — adnotavi ad I 130. 11Π 15. 


iV 


epieus et vates (cf. Suid. s. v. Πα- 
γύασις et '"lzschirmer Panyasidis 
fragm. p. 14), de quo infra videbi- 
mus. Haliearnasso ob Lygdamidis 
dominationem relieta, Samum se 
contulit, ubi literis vacasse videtur. 
Quam Herodoti sive commigratio- 
nem Sive expulsionem cohaerere 
eum Panyasidis avunculi calami- 
tate, quem ab eodem Lygdamide 
occisum esse Suidas s. v. Πανύασις 
tradit (ὁ δὲ Πανύασις γέγονε ἐπὶ τῶν 
Περσικῶν" ἀνῃρέϑη δ᾽ ὑπὸ “1υγδά- 
μιδος τοῦ τρίτου τυρανγῆήσαντος 
““λικαρτ'ασσοῦ), num recte Iaegerus 
coniecerit (Disputat. Herod. p. 1), 
dubitare licet. Postea Haliearnas- 
sum reversus Lygdamin expulisse 
dicitur; cum autem patriam tyranno 
liberasset, domesticis ut videtur fa- 
etionibus oppressus* iterum patria 
expulsus est; quo faeto Thurios, in 
Atheniensium coloniam, commigra- 
vit, ubi mortuus atque in foro se- 
pultus est) Fuisse qui Herodotum 
Athenis, qui Pellae in Macedonia 
mortem obiisse traderent (cf. Mar- 
cellin. in vit. Thucyd. ὃ 18, Suid. s. 
v. HoóOoroc) vix est quod moneam; 
redarguit eos Daehrius (in Her. edit. 
vol. IV p. 421 sqq.). Fieri enim po- 
tuit ut nonnullarum urbium cives, 
apud quos Herodotus commoratus 
erat, gratissimam eius memoriam 
cenotaphiis consecrarent, unde fa- 
etum est ut postea alii alio in loco 
Herodotum mortuum esse statue- 
rent. 

II. De Herodoti educatione at- 
que institutione nihil memoriae 
traditum est; neque vero dubium 
esse potest, quin Homeri carmina, 
a quibus pueri graeci studia sua 
auspieabantur, ad exeitandum non 
solum sed etiam ad colendum He- 
rodoti ingenium permultum fece- 
rint, id quod iam veteres quidam 


4 Conferas velim quae accuratius his de 
rebus disputavi in editione Teubneriana p. 2. 

5 Tumuli (cenotaphii?) inscriptionem ser- 
vavit Stephanus Byz. s. v. Θούριοι: 770600- 
zov Λύξεω χρύπτει κόνις ἥδε ϑανόντα | [&doc 
ἀρχαίης ἱστορίης πρύτανιν, | Ζωρίδος iz πά- 
τρὴς βλαστόντ᾽ ἄπο" τῶν γὰρ ἄτλητον | μῶ- 
μὸν ὑπεχπροφυγὼν Θούριον ἔσχε πάτρην. 


DE HERODOTI 


seriptores recte intellexerunt, qui 
Herodotum Ὁμήρου ζηλωτή» (Dio- 
nys. Halic. epist. ad Pompel. p.112) 
et Onroiciraror (Longin. XIII, 3) 
appellaverunt. Ae si quis luxurian- 
tem verborum copiam, narrationis 
candorem, epicam quandam perio- 
dorum conformationem spectaverit, 
summam intercedere similitudinem 
inter historiae patrem et Homerum 
facile perspiciet. Deinde vero etiam 
Herodotum Hesiodi, Olenis, Musaei, 
Archilochi, Aleaei, Sapphonis, So- 
lonis, Aesopi, Simonidis Cei, Phry- 
nichi, Pindari, Aeschyli, Anacreon- 
tis, Lasi Hermionensis carminibus 
ineubuisse ex libris eius persaepe 
eognoscitur (I 13. 23. 24. 32. 11 2. 
23. 53. 113—117. 120. 134. 156. 111. 
III 38. 121. IV 13—106. 32. 35. V 58. 
65.164..95. V11:6::20. (1, 2V H9: 
IX 43). Cognita habuit praeterea 
philosophorum seripta ae placita 
(L8..29..59 11 49. 81. 123. DV A89 
Plurimum autem Panyasis avun- 
culus, poéfa epieus, qui ab gram- 
maticis Alexandrinis in numerum 
quinque optimorum poé&tarum epi- 
corum relatus est, studia, volunta- 
tem mentemque Herodoti exeoluisse 
videtur; hinc factum est, ut, cum 
Panyasis magnam ostentis ac pro- 
digiis interpretandisoperam impen- 
disset, Herodotus ipse maximam in 
cognoscendis eolligendisque prodi- 
giis ac vatieiniis curam poneret.9 
Iam vero qua re impulsus Hero- 
dotus consilium ceperit historiae 
conscribendae ut appareat, ad pri- 
mordia artis historicae redeundum 
est. Anteierunt Herodoto logogra- 
phi, antiquissimi Graecorum histo- 
riel, qui pedestri sermone primi re- 
rum monumenta literis mandarunt 
(cf. l'hue. 1 21). Etenim apud Aeo- 
les, Iones, Dores, qui ad oras Asiae 
minoris migraverant ibique permul- 
tas urbes condiderant, exorta sunt 
primordia artis historicae. Praeter 
ceteras vero gentes, quae ibi sedes 
colloeaverant, lones potissimum, 
oras maris interni nacti, mercaturas 


8 De singulis conferas Bredovii disserta- 
tionera de Herod.ratione theologica. Treptov 
1862, p. 9. 


VITA ET SCRIPTIS COMMENTATIO. 


faciebant atque coloniis in terras 
remotissimas deductis oras adia- 
centium marium in suam redige- 
bant ditionem. Hinc est quod Iones 
varias terras gentesque videbant 
earumque mores cognoscebant, và- 
rias rerum publiearum formas per- 
spiciebant. Cum mercatura ad co- 
lonias deducendas impellerentur, 
qua erant ingenii mobilitate, facili- 
tate, ad res hominesque diligentius 
inspieilendos se converterunt. Ac 
primum quidem logographi, qui 
dieuntur, annalibus urbium ac gen- 
tium conscribendis operam navave- 
runt. Quo in numero primus hi- 
storiae scriptor fuisse perhibetur 
Cadmus Milesius, qui Cyri et 
Cambysis temporibus floruit. Con- 
scripsit Suida auctore κτίσιν» MiAr- 
του καὶ τὴ: ὅλης Ἰωνίας ἐν βιβλίοις δ΄. 
Praeter ceteros, quorum nomina af- 
fert 'Dionysius Halicarnassensis (de 
"Thucyd. 1udieio e. 5), commemora- 
tione dignus est Dionysius Mi- 
lesius, qui enarravit τὰ μετὰ Za- 
osiov ἐν βιβλίοις πέντε et ITeoowa 
᾿Ιάδε διαλέκτῳ (cf. Suid. s. v.). Unde 
apparet, Dionysium eandem fere 
materiam tracetasse quam Herodo- 
tum. Quo ordine et consilio seri- 
pserit, nihil certi constitui potest; 
neque enim Cadmi neque Dionysii 
scripta ad nostram aetatem per- 
manserunt. '"lranseamus ad logo- 
graphos, quorum fragmenta tam 
inulta sunt collecta, ut quid scripse- 
rint quaque arte iudieium possit fer- 
ri. Charo Lampsacenus paullo 
ante Herodotum bellorum Persico- 
rum temporibus floruisse dicitur (cf. 
Suid. s. v.). Indicem scriptorum ex- 
hibet Suidas: ἔγραψεν αἰϑιοπικά, 
Περσικὰ £v βιβλίοις β΄, Ἑλληνικὰ ἐν 
βιβλίοις δ΄, περὶ Ἰαμψάκου β΄, 4 
βυκά, ὅρους Παμψακηνῶν ἐν βιβλίοις 
δ΄, πρυτάνεις ἢ ἄρχοντας τοὺς τῶν 
“1ακεδαιμονίων (ἔστε δὲ χρονικα), 
κτίσεις πόλεων ἐν βιβλίοις β΄, Κοη- 
τικὰ ἐν βιβλίοις γ΄ (λέγει δὲ καὶ τοὺς 
ὑπὸ Μίνωος τεϑέντας νόμους), περί- 
πλουν τὸν ἐκτὸς τῶν Ἡρακλείων 
στηλῶν. In rebus Persicis et Ly- 
diacis Charonem eidem fere mate- 


riae operam dedissc quam Hero-l4oyíai). 


ὙΠ 


dotum ex fragmentis intellegitur, 
quae collegit C. Mueller. hist. graec. 
fragm. I p. xvii 5886. Cuius histo- 
riae quin Herodoto cognitae fuerint, 
vix dubitem (qua de re conferas Mi- 
chaelis diss. de logographis grae- 
cis, Zittaviae 1855, p. 55). Paulo 
antiquiorem Herodoto Xanthum 
Lydium fuisse Ephorus tradit (fr. 
19 ed. Mueller. Scripsit duobus 
libris res Lydiacas (cf. hist. graec. 
ed. Muell. I p. xxi), posteriore 
tempore a Dionysio Scythobra- 
chione interpolatas (cf. Hachtmanni 
dissert. de Dionysio Mytilenaeo s. 
Seythobrachione, Donnae 1865), 
quas Herodotum consuluisse atque 
inusum suum adhibuisse statui licet. 
Hellanici vero Lesbii scripta, 
inter quae primum locum obtinent 
Persica, Herodotus cognita ha- 
buisse non videtur, neque Hellani- 
cum (qui aequalis fuit Herodoto) 
historiarum eius notitiam habuisse 
putaverim (cf. C. Mueller. hist. 

raec. fragm. vol 1 p.xxi). De 

hereecydis archaeologia Attica, 
in qua Atticorum origines descri- 
psit, perpauca comperta habemus. 
hestat Hecataeus Milesius 
(549—411), logographorum longe 

rinceps, de quo ita scribit Suidas 

681: Ἡρόδοτος δὲ “λικαρνασσεὺς 
ὠφέληται τούτου νεώτερος ὧν». et 
Hermogenes de form. orat. II 12, 6. 
t. III p. 399 rhett. gr. ed. Walz, 
Ἑκαταῖος δὲ ὁ Μιλήσιος, παρ᾽ οὗ δὴ 
μάλιστα ὠφέληται ὁ Ἡρόδοτος, κα- 
ϑαρὸς μέν ἐστι καὶ σαφής cett. He- 
cataeum primum, utpote veri inve- 
niendi studiosum, in historia con- 
scribenda quaedam criticae artis 
praecepta secutum esse e scriptis 
eius luculenter patet. Documento 
sunt, quae initio historiarum legi- 
mus: Ex«raios Μιλήσιος ὧδε μυϑεῖ- 
ται τάδε γράφω, ὥς μοι ἀληϑέα 
δοκέει εἶναι" οὗ γὰρ Ἑλλήνων λόγοι 
πολλοί τε καὶ γελοῖοι, ὡς ἐμοὶ φαί- 
γνονται, εἰσίν.  Conscripsit prinum 
opus geographieum περιήγησις ἢ 7 
γῆς περίοδος inscriptum. — Praeter 
hanc orbis deseriptionem composuit 
rerum gestarum monumenta (7evzrz- 
Utrumque opus in usum 


VIII 


suum convertisse videtur Herodo- 
tus, eum sententias ab Hecataeo in 
medium prolatas persaepe aut com- 
probet aut perstringat, aut certe 
tecte significet (I 1453. 146. II 15. 
21. 93. 156. V 36. VIL 137). Qua 
de re conferas hist. graec. vol. I p. 
POXIX 

Logographorum exemplum seeu- 
tus Herodotus aecurateque perseru- 
tutus quae rerum monumenta logo- 
graphi, imprimis Hecataeus memo- 
riae prodiderunt, ad historiam con- 
seribendam se eontulit. Quod con- 
silium ut melius intellegatur, consi- 
derandae sunt temporum rationes, 
quae Herodoti pueri vel adulescen- 
tis animum mirifico historiae enar- 
randaeardoreinflammaverunt. Nam 
temporibus proxime puerilem Hero- 
doti aetatem antegressis bellum 
summumque perieulum Graecis ἃ 
Persis illatum erat. Immensis Per- 
sarum copiis ἃ parvis Graecorum 
fugatis atque fusis Graeciae liber- 
tas restituta est, cum omnes summo 
patriae amore incensi et corporibus 
et animis cupidissime ad patriam 
defendendam contenderent. Haec 
pulcherrima facinora ut enarraret, 
quas non hominum viribus sed di- 
vini numinis vi atque aequitate 
evenisse identidem affirmat, histo- 
riarum consilium pronuntiavit. Con- 
feras prooemium lib. I 6.1. H009o- 
του “λικαρνασσέος ἱστορίης ἀπόδεξις 
ἥδε, ὡς μήτε τὰ γενόμενα ἐξ ἀνϑρώ- 
ctv τῷ χοόνῳ ἐξίτηλα γένηται, μήτε 
ἔργα μεγάλα τε καὶ ϑωμαστά, τὰ μὲν 
“Ἑλλησι, τὰ δὲ βαρβάροισι ἀποδε- 
χϑέντα, dxÀsà γένηται, τά τε ἄλλα 
καὶ δι ἣν αἰτίην ἐπολέμησαν ἀλλή- 
λοισι. Qua in re summis laudibus 
efferendum scerutandi et investi- 
gandi studium quo Herodotus exci- 
tatus itineribus multis et longinquis 
susciplendis permagnam vitae par- 
tem impendit, id secutus, ut locis 
ipsis quibus quaeque res gestae es- 
sent, omnia diligenter exploraret at- 
que examinaret, ut errores vulgo 
creditos aut ficta atque inania au- 
dacter et libere detegeret. 

III. De tempore et ordine, quo 


DE HERODOTI 


tiones perfecerit, vix certi quid- 
quam constitui potest. Pro certo 
autem affirmari licet, eum omnem 
fere terrarum orbem Graecis illa 
aetate cognitum peragrasse. Quod 
ne temere a me arreptum putes, 
terras recensebo, quas historiae pa- 
rentem suis oculis vidisse ex ipso 
eius opere colligi potest. Ac pri- 
mum quidem ab Haliearnasso, Ca- 
riae urbe, profectus Cariam, Io- 
niam, Aeolidem, Lydiam, Mysiam, 
Ciliciam, Lyciam, Thracum Bithy- 
norum fines, meridionalia . Ponti 
litora usque ad Thermodontem flu- 
vium perlustravit, unde consequi- 
tur, omnes fere Asiae minoris pro- 
vinclas ab eo peragratas fuisse. 
Visit urbes Caunum, Éphesum, Sar- 
des, Cyzieum, Proconnesum, pro- 
munturia Myecalen, Sigeum, inspexit 
Maeandri, Caystri ostia; etiam ad 
Halyn usque fluvium eum perve- 
nisse probabile est. Deinde via 
regia (V 52), quae inde ab Epheso 
sive Sardibus Susa ducit, mercato- 
ribus peregrinantibus suo more ad- 
iunetus in plurimas provincias Per- 
sarum imperio subiectas penetravit. 
Permeavit Assyriam, Babyloniam, 
Mediam, invisit Babylonem urbem, 
Ecbatana Medica; etiam Susa eum 
vidisse veri est simillimum (VI119). 
Inremotiores autem Persarum regni 
provincias Parthiam, Hyrceaniam, 
Ariam, Baetriam, Indiam non pro- 
gressus est. Maritimo, ut videtur, 
itinere Ponti Euxini oram, Bospo- 
rum (Byzantium), Propontidem, 
Hellespontum adiit; inde meridio- 
nalem 'lhraeiae oram  perlegens 
Samothracen, 'Thasum, Cherrone- 
sum, Chalcidicen pervenit; Atho- 
nem montem, quem aecurate de- 
scripsit, eum inspexisse satis certis 
argumentis comprobari potest. De- 
inde septentrionalem Macedoniae 
oram legit, nonnullas urbes (Pel- 
lam?) invisit. Eodem itinere He- 
rodotum 'Thessaliae oram, Penei 
ostia, Tempe adiisse crediderim, 
unde 'Thessalorum fines ingressus 
per Thermopylarum fauces in Grae- 
ciam pervenit, quam saepius visisse 


Herodotus singulas peregrina-|putandus est. Vidit Athenas, Spar- 


VITA ET SCRIPTIS COMMENTATIO. IX 


tam, Thebas, Delphos (Parnassum, Ponti ora sitam. Loca litori adia- 
VII 32. 39), Dodonam (?), Abas, centia ae vieina ipse peragravit, re- 
campos Marathonios, Plataeenses, motiora a Graecis mercatoribus, in 
Salamina, Aeginam, Euboeam insu- mediterraneas Scythiae regiones 
las, isthmum Corinthium, Corin- commercii causa profectis percunc- 
thum urbem, Sieyonem, Arcadiam, tatus est. "lyrae (Dniestr), Bory- 
Elim (Olympiam), Argolim, pro- sthenis (Dniepr), Hypanis (Bug) 
munturium Taenarum. — Cum apud ostia suis oculis vidit. Deinde Olbia 
Samios diutius commoraretur, ab nave vectus Istri ostia urbemque 


hae insula profectus, cuius incolae. 
negotiandi causa ad remotissimas 
maris interni oras proficiscebantur, | 
primum Aegaei maris insulas, Cy-| 
thera, Siphnum, Parum, Delum,| 
Zacynthum, deinde Cretam, Rho- 
dum, Cyprum adiit; eodem, opinor, | 
itinere ad Phoenicum urbem Tyrum 
pervenit; etiam maritimum Palae- 
stinae tractum eum adiisse credibile 
est; ad interiores autem Palaesti- 
nensis terrae regiones non penetra- 
vit; Hierosolyma non vidit. Inde 
maris Phoenicii oram perlegens in 
ecvptum progressus est (anno 450 
a. Chr.) ae res Aegyptiorum tanto 
studio tantaque cura investigavit, ut 
de Aegyptiorum rebus exponendis 
totum singularemque librum per- 
scripserit. Invisit urbes Papremin, 
Buto, Chemmin insulam, Naucra- 
tim, Saim, Bubastim, Heliopolim, 
Memphim, Thebas, Elephantinen 
insulam; Nili ostia eiusque cursum, 
inundationum causas accurate in-| 
dagavit; vidit pyramides, labyrin- 
thum, Moeridis laceum. Ad Ammo- 
niorum, Aethiopum, Arabum fines 
non progressus est; quae de illorum 
terris memoriae prodidit, a merca- 
toribus aecepit, qui inde in Aegy- 
ptum venerant. Neque Libyaeoram, 
quae ad occidentem versus ab Ae- 
gypto praetenditur, adiisse videtur; 
quae de Libyae situ, gentibus nar- 
rat, ex mercatoribus Cyrenaeis fama 
et auditione accepit. Cyrenen enim 
Herodotum venisse alio quodam iti- 
nere, a Samo suscento, ex ipsius 
verbis facile perspietur (II 181). 
Carthaginem non vidit. — Ex ora 
Ponti meridionali maritimo itinere 
in Colehidem transmisit; hine Maeo- 
tida praetervectus et Cherronesum 
'Tauricam pervenit Olbiam, Mile-| 
siorum coloniam, in septentrionali! 


Istriam a Milesiis eonditam cogno- 
vit. In terras ad septentrionalem 
Danubii oram adiacentes non pene- 
travit; neque Caucasi plagas mon- 


tesque neque mare Caspium adiit. 


— A 'Thuriis profectus, ubi anno444 
s. 443 a. Chr. n. domicilium colloca- 
verat (v. s.), primum itinera per ma- 
gnam Graeciam instituit. Vidit Cro- 
tonem, Metapontum, alias Italiae 
inferioris urbes, deinde in Siciliam 


transiit, urbes Egestam, Zanclen, 
Syracusas invisit; Romam non per- 


venit. Europae partes ad occiden- 
tem et septentriones vergentes He- 
rodoto non magis cognitas fuisse 
quam aequalibus reete statuit Daeh- 
rius (edit. vol. IV. p. 430)? locis al- 
latis III 115. IV 45. 

Haee itinera multa et longinqua, 
quibus haud exiguam vitae partem 
impendit, documento sunt, quanto 
scrutandi et investigandi studio fue- 
rit Herodotus. Quae res quanta fue- 
ritintellegemus, cum reputaverimus, 
quam exigua et dubia fuerint illis 
temporibus subsidia itineribus in 
ignotas remotasque regiones susci- 
piendis. Atque eum causa mihi sume- 
re videor, Herodoti peregrinationes 
laudatissimis nostrae aetatis itineri- 
bus aequiparandas esse. Nam hoc 
imprimis et naviter tenendum est, 
Herodoti peregrinationibus non so- 
lum disciplinas, quae naturae in- 
vestigatione continentur, sed etiam 
geographiam et historiam mirum in 
modum inerevisse, neque dubium 
esse potest, quin literarum studia 
ex Herodoti itineribus non minorem 


7" De singulis conferas perutilem Heysii 
dissertationem de Herodoti vita et itineribus 
Berol. 1826 et indicem huic editioni adiectum, 
in quo accurate percensentur terrae, urbes, 
maria, insulae, fluvíi, montes, promunturia, 
quae adiit Herodotus. 


NS DE HERODOTI 


fruetum quam ex Alexandri magni 
expeditione in Asiam facta perce- 
perint. . 
IV. Enarraverunt logographi sin- 
gularum urbium origines (κτίσεις) 
primaque civitatum instituta; eon- 
scripserunt annales gentium et 


postea urbium, indiees stirpium et. 


familiarum (γενεαλογίαι), unde in- 
tellegetur historiae consceribendae 


primordia a logographis profeeta| 


esse. Verum enim vero cum ani- 
mos a fabulis opinionibusque fictis 
vindicare non possent, factum est ut 
quibus libet fabularum commentis 
sine ulla dubitatione fidem adhibe- 
rent (cf. Thue. I 20). Accedit quod 
nil nisi rerum lineamenta iecerunt 
et sine ullis ornamentis monumenta 
solum temporum, hominum, loco- 
rum, rerum gestarum reliquerunt. 
Quam legographorum viam ratio- 
nemque primus deseruit Hecataeus, 
qui rerum Graecarum memoriam ab 
antiquissimis temporibus repetitam 
certo quodam ordine descripsit et 
considerate  cauteque enarravit; 
eum veri studiosum fuisse vel inde 
apparet, quod, ut postea Herodotus, 
multas peragravit terras, Persarum 
provincias, Ponti litora, Aegyptum, 
Graeciam, Oenotriam. Quantum au- 
tem Heeataei ratio historiae con- 
seribendae ab Herodotea distet, e 
fragmentis (a C. Muellero in vol. I 
historie. Graec. collectis) facile co- 
gnosci potest. 

Ae primum quidem et pervesti- 
gandi studio et dicendi ornatu longe 
inferior est Herodoto, deinde vero 
etiam Herodotus primus in rerum 
traditarum nexum causasque et in 
eam, quae inde enascitur, rerum 
gestarum veritatem ordinemque in- 
quisivit.5 Qua de re auctor artis 
critieae apud Graecos habendus 
est, quem vera tradere voluisse con- 
cedamus oportet, id quod hodie 
nemo profecto est quin sentiat. He- 
rodotus primus accurate distinguit 
quae ipse vel vidit vel perserutando 
invenit ab eis quae alii narraverunt 
eique tradiderunt (1181.11 99); cum 


8 Verba sunt Baehrii vol. IV p. 439. 


diversae eadem de re sententiae fà- 
rebantur, singulas prudenter discer- 
nit, veram a falsa internoscere stu- 
det, eam quae proxime ad verum 
accedat,comprobat. Haud raro rem 
ambiguam in medio relinquit, libe- 
irum iudieandi arbitrium legentibus 
permittens (V 49), fieta vero atque 
inania, quae suae sententiae ratio- 
nique cóntraria sunt, aut in dubium 
vocat ant plane reiecit (I120— 23. 45). 
Undesatisapparet, Herodotum, cum 
adulescens omni liberali doctrina 
humanitateque eruditus poetarum 
perfectissimam sibi parasset cogni- 
tionem atque philosophorum seripta 
ac placita perspexisset, deinde re- 
rum annaliumque seriptores acceu- 
rate cognovisset, haud imparatum 
aggressum esse ad historiam con- 
seribendam. Quod postea ad res 
diligentius perserutandas quam plu- 
rimas remotissimasque terras pera- 
gravit eo consilio ut non modo au- 
diret vel legeret, sed ipse loca res- 
|que si non ipse conspiceret (αὐτό- 
στῆς), at certe ab iis qui coram 
vidissent comperiret, viam ad hi- 
storiam seribendam praeclare sibi 
munivisse putandus est. Praeter 
cetera vero Herodoti historiae iustis 
laudibus ab omnibus peritis ornan- 
tur propterea, quod totum opus 
unum est et simplex, quod omnia 
singula uni et primario operis con- 
silio inserviunt. Repetere hic liceat 
verba, quibus alio loco usus sum, 
eum eadem de re dicerem: Der ent- 
scheidende Fortschritt von der Sagen- 
erzühlung der Logographen zu seiner 
Geschichtschreibung liegt darin, dass 
Herodot einen allgemeineren gross- 
artigen Stoff der Gegenwart, die ge- 
waltigen Kümpfe der. Griechen und 
Barbaren, zur Hauptaufgabe seiner 
Darstellung machte und ein so viel- 
fach gegliedertes Ganze durch das 
Band emer leitenden  Gesammtidee 
zusammenhielt und zu einem einheit- 
lichen harmonischen. Kunstwerk | ge- 
staltete. Darum wird Herodot mit 
Hecht als der Vater der Geschichte, 
als der Pfórtner zu den ehrwürdigen 
* Hallen der Historie! angesehen. 

| Accedit alterum, quo ars historica 


VITA ET SCRIPTIS COMMENTATIO. 


Herodot etiam clarius perspicitur. 
Quod ut cognoscamus, universi 
operis quasi summam et praecipuum 
eius consilium, quod in historiarum 
compositione secutus sit, investi- 
gare iuvabit. Neque id difficile. 
Nam ex totius operis singularum- 
que partium compositione facile in- 
tellegitur, Herodotum in civitatum 
populorumque rebus enarrandis hoc 
imprimis tenuisse consilium ut le- 
gentium animis persuaderet, res 
humanas non fortuna sed 
mentis divinae nutu atque ar- 
bitrio regi, qua quaecunque ge- 
nità supra modum augerentur et 
nimis magna affectarent, deorum 
potentia reprimerentur ae subver- 
terentur. Cuius rei luculentum re- 
petit exemplum ab ingenti Persa- 
rum dominatione, per omnem fere 
terrarum orbem propagata, quam 
eum immodice elata fines suos a 
natura constitutos excederet, exigui 
opibusque longe inferioris populi 
virtute funditus eversam esse do- 
cet.? 

Quem consilii finem eum animo 
proposuisset, religiosam quan- 
dam instituit historiam, ut et po- 
pulis et singulorum hominum amni- 
mis expulsa omni superbia mo- 
destiam, pietatem ae religionem 
commendaret. Nam qui superbia 
elati atque immodica concupiscen- 
tes deorum reverentiam aec metum 
neglegunt sive verbis sive factis, 
aut nulla ipsi iniuria lacessiti alte- 
rum iniuriis afficiunt, deos habent 
iratos, qui cuiusque iniuriae poenas 
serius ocius repetunt aut ab ipsis 
improbis aut ab eorum posteris 
(νέμεσις). Quam ad sententiam com- 
probandam adiungit nonnulla huius 
generis exempla insignia, ut Croesi 
(I 34), Apriae (II 169), Cambysis 
(III 64), Cleomenis (VI 75. 84), Xer- 
xis (VII 10*) ὁρᾶς τὰ ὑπερέχοντα 
ζῷα ὡς κεραυνοῖ ὁ ϑεὸς οὐδὲ éà 
φαντάζεσθαι, τὰ δὲ σμικρὰ οὐδέν 
μὲν κνίζει" --- φιλέει γὰρ 0 ϑεὸς τὰ 


9 Qua de re conferas egregiam Fechneri 
dissertationem quantum Herodoti religio ac 
pielas valuerit in historia scríihenda inscri- 
ptam, quae prodiit Bromberg. 1561. 


XI 


ὑπερέχοντα πάντα κολούειν. οὕτω 
δὴ καὶ στρατὸς πολλὸς ὑπ᾽ ὀλίγου 
διαφϑείρεται κατὰ τοιόνδε" ἐπεάν σφι 
ὁ ϑεὸς φϑονῆσας γόβον ἐμβάλῃ ἢ 
βροντήν, δὲ ὧν ἐφϑάρησαν ἀναξίως 
ἑωυτῶν" οὐ yao ἐᾶ φρονέειν μέγα ὁ 
ϑεὸς ἄλλον ἢ £ovtÓr). 

Iam eum Herodotus et rebus ci- 
vitatum et hominum numen divi- 
num ita interesse persuasum habe- 
ret, ut cuiusvis iniuriae aut flagitii 
vindex exsisteret atque omnia hu- 
(mana, quae nimia sunt, ad medio- 
critatem revocaret, inde facile co- 
gnoscitur, quomodo Herodotus vi- 
tam humanam innumeris casibus 
obnoxiam contemplatus numini di- 
vino invidiam quandam tribuat, 
qua homines prohiberi existimat, ne 
unquam felicitate fruantur nullis 
malis turbata. Quo fit ut ei potis- 
simum, qui praeter ceteros opibus 
ae potentia floreant, ne se deis 
prope aequari opinentur, à summo 
fortunae fastigio deiciantur. Quae 
egregie illustravit Herodotus Croesi, 
Polyeratis exemplis, quibus nemi- 
nem ante mortem esse beatum lucu- 
lenter comprobatur (cf. VII 46 ἐν 
γὰρ οὕτω βραχέϊ βίῳ οὐδεὶς οὕτω 
ἄνϑρωπος ἐὼν εὐδαίμων πέφυκε, 
τῷ οὐ παραστήσεται πολλάκις καὶ 
οὐκὶ ἅπαξ τεϑνάναι βούλεσϑαι μαᾶλ- 
λον ἢ ζώειν». αἵ τε γὰρ συμφοραὲ 
προσπιπτουσαι και «XL ?7OUVOOL συν- 
ταράσσουσαι καὶ βραχὺν ἐόντα μα- 
κρὸν δοκέειν εἶναι ποιεῦσι τὸν βίον" 
οὕτω ὁ μὲν ϑάνατος μοχϑηρῆς ἐού- 
σης τῆς ζόης καταφυγὴ αἱρετωτάτη 
τῷ ἀνϑρώπῳ γέγονε" ὁ δὲ ϑεὸς γλυ- 
κὺν γεύσας τὸν αἰῶνα φϑονεοὸς ἐν 
αὐτῷ εὐρίσκεται ἐών et III 40 ἐμοὶ 
δὲ αἱ μεγάλαι εὐτυχίαι οὐκ ἀρέσκουσι 
τὸ ϑεῖον ἐπισταμένῳ Os ἔστε φϑο- 
v£001). 

Congruunt haec atque arcte co- 
haerent cum altera sententia, qua 
Herodotus sapientis esse monet per- 
spectum habere et civitatum et sin- 
gulorum hominum fortunam nun- 
quam eodem statu manere sed 
fluxam esse et variam (cf. I 5 τὰ 
γὰρ τὸ πάλαι μεγάλα 7v, τὰ σπτολλὰ 
αὐτῶν σμικρὰ γέγονε" τὰ δὲ ἐπ᾽ ἐμεῦ 
Tv μεγάλα, προτερον TjY σμικρα. τὴν 


ΧΤΙ 


ἀνϑοωπηΐην ὧν ἐπιστάμενος εὐἰδαί- 
μονίην οὐδαμὰ ἐν τὠυτῷ μένουσαν, 
ἐπιμνήσομαε ἀμφοτέρων ὁμοίως. 
I 31 ταῦτα δὲ σφι ποιήσασι καὶ 


DE HERODOTI 


V. Qua occasione oblata operàe 
sane pretium accuratius in eam 
quae Herodoti de deis fuerit opi- 
nio inquirere. Ac primum quidem 


ὀφϑεῖσι ὑπὸ τῆς πανηγύριος τελευτὴ tenendum, Herodotum eiusmodi res 


τοῦ βίου ἀρίστη ἐπεγένετο, διέδεξέ τε 
ἐν τούτοισι ὁ ϑεὸς ὡς ἄμεινον εἴη 
ἀνϑρώπῳτεϑεάναι μᾶλλον ἢ ζώειν). 

Conqueritur brevissimam homi- 
num vitam fortunae varietati obno- 
xiam ita ut de rebus humanis gra- 
vius tristiusque existimasse videri 
possit (cf. VII 46 v. 5.). Quod cum 
bene perspexisset Fechnerus(p. 35), 
scite observavit necessitudinem ae 
cognationem, quae inter Homerum 
tragicosque poétas et Herodotum 
intercedat.  Consentiunt cum Hero- 
doto praestantissimi Graecorum poé- 
tae velut Homerus et Sophocles, quo- 
rum alter mortales identidem vocat 
δειλούς, quin etiam negat, quidquam 
in terris miserius esse (Il. ὁ 446). 
Quis similem tristitiam in Sophoclis 
animo inesse neget, qui quidem vitam 
hominum tanquam umbram et som- 
nium quoddam αὖ eo dici non igno- 
rat (in Aiace 125)? quis non et Arta- 
banum apud Herodotum et Sophoclem 
idem fere sentire concedat, cum locos 
illos nobiles legerit (Oed. tyr. 118. Co- 
lon. 1225), beatum sibi videri morta- 
lem, dum vana quadam opinione de- 
ceptus sit,et optimum esse, aut omnino 
non nasci, aut ubi natus sit, quam 
primum rursus exstingui. Attamen 
cave existimes, Herodotum de vitae 
humanae condicione ita sentientem 
id spectasse, ut hominum animi de- 
bilitarentur atque segnes inertes- 
que in rebus gerendis se praebe- 
rent; immo vero utitur hac senten- 
tia ad primariam doctrinam pro- 
bandam atque confirmandam quam 
identidem inculeavit monendo, ut 
homines divini numinis aut fati po- 
tentia perspecta, qua res humanae 
regantur, colentes religionem ae 
pietatem erga deos a superbia in- 
iuriisque abstinerent. Nam quicun- 
que semper cupiditatibus suis mo- 
deratur neque reverentiam metum- 
que deorum neglegit, eum gravio- 
rum calamitatum expertem fore 
Herodotus confidit. 


enarrantem, quibus deorum poten- 
tia ealamitate aliqua insigni con- 
spieua fit, qua populi singulive ho- 
mines affliguntur, divinum numen 
una notione comprehendere (τὸ 
ϑεῖον, τὸ δαιμόνιον, ϑεός, ὁ ϑεός 
III 40. 108.1 32. II 20. III 119. VI 
12. VII 10. IX 16); deinde in eis, 
quae fati necessitate rerumque di- 
vinitus constituto ordine fiunt, quae 
nullis hominum laboribus, consiliis 
infringi, nulla arte everti possunt 
(III 65 ἐν τῇ γὰρ ἀνθροωπηίῃ φύσε 
οὐκ ἐνῆν ἄρα τὸ μέλλον γίνεσθαε 
ἀποτρέπειν), utitur verbis ἔδεε, χοὴν 
(II 161. III 64. IV 119. V 92, IX 
109), μοῖρα, τὸ πεπρωμένον, culus 
fati vim insuperabilem necessita- 
temque ne à deis quidem superari 
docet (I ΤΙ τὴν πεπρωμένην μοῖραν 
ἀδύνατά ἐστι ἀποφυγεῖν καὶ ϑεῷ). 
Ab his certissimis argumentationis 
principiis profectus, ut in aliis per- 
multis eius temporis poétis, in Ae- 
schylo, Sophocle, sie in Herodoti 
quoque animo unius dei notionem 
impressam latuisse contendo, quan- 
quam accurate definitam opinionem 
his de rebus non habebat. Accedit 
quod de natura deorum quid sen- 
serit Herodotus non facile perspi- 
citur, quia ubique summa divini 
numinis verecundia ductus de rebus 
divinis caute atque restriete agit 
(ef. I1 65 τὰ ϑεῖα πρήγματα ἐγὼ ua- 
λιστα φεύγω ἀπηγέεσϑαι IX.60 δοκέω 
δέ, εἴ τι περὶ τῶν ϑείων πρηγμάτων 
δοκέειν δεῖ II 3. 46. 41. 86. 139. 1τ0. 
111). Quodsi Herodotum veriores 
de natura deorum notiones insitas 
et quasi consignatas in animo ha- 
buisse non difficile est ad proban- 
|dum, tamen ex singularis numeri 
usu (ϑεός, ϑεῖον, δαιμεόνεον) minime 
|colligendum, Herodoto id consilii 
fuisse ut deos patrios tolleret, cum 
saepissime eos commemoret et erga 


eos pietatem commendet. Iam eum 
parum sit probabile, Herodotum, 
quo erat animi candore atque in- 


VITA ET SCRIPTIS COMMENTATIO. 


XIII 


tegritate, pia quadam fraude quae-|aliquid habuisse hominum iudicio, 


eunque de deis exposuit simula- 
visse se credere atque quae ipse 
rideret aequalibus commendasse, 
Steudeneri 19 sententiam firmissimis 
argumentis stabilitam sequemur, 
docentis, in Herodoto tantam inesse 
verecundiam omnium rerum earum, 
quae usu receptae solemnesque 
sunt, ut cuiusvis populi de deis opi- 
nionem quantumvis ab sua abhor- 
rentem convellere sive ludibrio ha- 
bere et ipse vel maxime vereatur et 
cum ab aliis talia admissa narret 
gravissimis verbis vituperet atque 
eastiget(III58). Inde satis apparet, 
Herodoto etiam oraculis, quibus, 
cum ἃ deo quodam profecta esse 
viderentur, Graecos summam fidem 
habuisse constat, vera hominibus 
praenuntiari ita fuisse persuasum, 
ut ipse ab eis vera hominibus signi- 
ficari confideret. Ac ne ea quidem 
re infirmatur fides, quam oraculis 
habet, quod saepenumero ambigua 
et obseura ab oraculis eduntur re- 
sponsa; etenim quamvis ipse duo 
insignia Pythiae praemiis corruptae 
exempla afferat (V 63. VI 66), ex 
plurimis oraculorum responsis : ab 
lpso commemoratis ne unum qui- 
dem inveniri potest, de cuius veri- 
tate fideque addubitet. — Eandem 
fidem vaticiniis adhibet, quae 
antiqui vates divino quodam furore 
concitati ediderunt; ac praeter ce- 
teros cum Bacidem BDoeotium et 
Musaeum Atheniensem vera prae- 
dixisse persuasum haberet, eorum 
vaticinia, tota Graecia magno in 
honore habita, permagni esse aesti- 
manda censet (VIII 11. χοησμοῖσι δὲ 
οὐκ ἔχω ἀντιλέγειν ὡς οὐκ εἰσὶ ἀλη- 
ϑέες, οὐ βουλόμενος ἐναργέως λέγον- 
τας πειρᾶσϑαι καταβάλλειν, ἐς τοι- 
LOL πρήγματα ἐσβλέψας. — ἐς τοι- 
avt μὲν καὶ ovtQ ἐναργέως λέγοντι 
Βάκιδι ἀντιλογίης χρησμῶν πέρι 
OUTE αὐτο λέγειν TOÁUE() OUTE παρὸ 
ἄλλων ἐνδέκομαι. cf. VIII 20. 96. 
IX 43). — Item somniis, quae 
antiquis temporibus constat divini 


19 De divinationis apud Herodotum ratione 
Scripsit Herm. Steudener. HRossleben 1856. 


res futuras significari existimat, 
quanquam somniorum divinationem 
incertam et lubrieam esse identi- 
dem dicit. Fieri enim potest ut ho- 
mines falsa somniorum interpreta- 
tione in errorem inducti decipiantur 
(1 45. 210. II 65. I 108. 209. II1124. 
VII 16). — Etiam ominibus, prodi- 
giis, ostentis, auguriis, extispiciis, 
aliis artificiosae divinationis signis, 
avium volatu, terrae motibus, solis 
defectionibus, vocibus ominosis à 
deis significata esse quae fieri vel- 
lent persaepe narrat (VI 31. 98. III 
16. 85. IV 19. VII 42. VIII 37. IX 
90. VI 20 φιλέει δέ κως προοσηκαί- 
νειν (τὸ ϑεῖον), vv ἂν μέλλῃ μεγάλα 
κακὰ ἢ πόλι ἢ ἔϑνεϊ ἔσεσθαι). 

VI. Herodotus quanquam Dorica 
stirpe oriundus, tamen ut Hippo- 
crates, qui eiusdem fuit gentis, Io- 
niea dialecto in libris perscriben- 
dis usus est non locali aliqua, quales 
fuerunt quattuor species ab Hero- 
doto distinctae (Carica, Lydia, Chiz, 
Samia), sed potius communi qua- 
dam priorum (logographorum aut 
seriptorum in rerum monumentis 
componendis versatorum) scriptis 
iam conformata literaria quasi dia- 


llecto Ionica. Nam cum, qua aetate 


Herodotus historias conscripsit, lo- 
num dialectus maxime culta esset a 
rerum scriptoribus, non mirabimur, 
quod ipse Herodotus eorum exem- 
plum secutus est. Cf. Dionys. Halic. 
VI S864: oí δὲ ποὸ τοῦ Πελοποννη- 
σιακοῦ γενόμενοι πολέμου καὶ μέχοι 
τοῦ Θουκυδίδου παρεκτείναντες ἢλι- 
κίας, ὁμοίας ἔσχον ἅπαντες ὡς ἐπὲ 
τὸ πολὺ προαιρέσεις" οἵ τε τὴν Ιάδα 
προελόμενοι διάλεκτον, τήν τε τοῖς 
τόδε χοόνοις μάλιστα ἀνθοῦσαν, καὶ 
oí τὴν ἀρχαίαν Ατϑίδα μικράς τινὰς 
ἔχουσαν διαφορὰς παρὰ τὴν Ἰάδαρῖο. 

Dialectis veterum seriptorum Io- 
nieorum inter se comparatis gram- 
matiei graeci plures lonieae dia- 
lecti species statuendas esse intel- 


11 Quod Suidas (v. s.) Herodotum Samia 
dialecto usum esse tradit, eo tantum argu- 
mento commotus esse videtur, quod Herodo- 
tum Sami esse diu commoratum satis con- 
stabat. 


XIV 


lexerunt, primum antiquiorem (rzv 
ἀρχαίαν 8. παλαιὰν Ἰάδα), qua Ho- 
merus epieique poétae veteres ute- 


bantur, deinde recentem (rzr νέαν 


5. νεωτέραν), cuius leges quieunque 
post epieos veteres lonice sceripse- 
runt secuti sunt. Quos cum multis 
voeabulis voeabulorumque formis 
ex aliis dialectis petitis valde inter 


se discrepare intellegerent, prout. 
quisque vel nativam veterum Ionum | 


lnguam exprimere vel dialectum 
epicam cum delectu quodam imitari 
vel ad veterum Atticorum dialectum, 
quam ex loniea originem duxisse 


constat, propius accedere proposi-| 


tum haberet!?, scriptores dialecto 
lonica alios puriore alios minus 
pura usos esse referunt. Ae de He- 


rodoti quidem dialecto cum Heca- | 


taei comparata haee scribit Hermo- 
cenes de form. orat. IL 12.b. p. 399 
Walz.: Ἑχαταῖος δὲ ὁ Μιλήσιος, 
σταρ᾽ οὗ δὴ μάλιστα ὠφέληται ὁ Ἣρό- 
δοτος, καϑαρὸς μέν ἐστι καὶ σαφής, 
£v δέ τισι καὶ ἡδὺς οὐ μετρίως, τῇ 
διαλέκτῳ δὲ ἀκράτῳ TaÓt καὶ οὐ με- 
μιγμένῃ χρησάμενος, οὐδὲ κατὰ τὸν 
Ἡρόδοτον ποικίλῃ, ἧττόν ἐστι ἕνεκά 
γε τῆς λέξεως στοιητικός. 

Ex quo efficitur, Herodotum non 
ut Hecataeum pura Iade esse usum, 
sed variata (ποικίλη), quamon solum 


Ionieae dialecti formas vocesque| 


adhibuit, sed nonnullis in vocibus 
Homericas, epicas, tum vero etiam 
Attieas adeoque aliarum dialecto- 
rum formas usurpavit. Neque vero 
eis assentior, qui hane varietatem 
ita intellegunt, ut Herodotus in uno 
eodemque voeabulo non unam for- 
mam constanter admiserit, sed plu- 
res adhibuerit, modo solutas modo 
contraetas modo lIonicas aliasve 
aliarum dialectorum modo commu- 
nes, vix certo quodam in eligendis 
hisce formis singulis consilio du- 
ctus, sed ea recipiens quae animum 
ultro subirent sponteque se offer- 
rent. Quam  ineonstantiam cum 
Baehrius Herodotum evitasse neget, 
ego quidem ut eam Homero, He- 
siodo epieisque poé&tis metrorum le- 

12 Verba sunt Gu. Dindor$i in praefat. ad 
edit. Parisin. p. 11. 


DE HERODOTI 


^ 


gibus obsecutis condonandam esse 
largior, ita Herodotum, qui pedestri 
sermone usus certam lonicae dia- 
lecti normam secutus est, pluribus 
in uno eodemque vocabulo formis 
usum esse ut statuam nunquam in- 
ducar; atque hodie quidem eorum 
sententia, qui cum Ionieum Hero- 
doti sermonem ad certas leges iu- 
stamque verborum constantiam re- 
voeandum esse negent, seriptorem 
— dicam libere quid sentiam — in- 
constantiae atque neglegentiae in- 
simulant, iam diu explosa est. Qua- 
lem turpem verborum varietatem 
ab Herodoti dialecto prorsus alie- 
nam esse cum primus recte intel- 
lexisset C. L. Struvius 19, inconstan- 
tiae formarum singularum ita sue- 
currit, ut 51 quam formam pluribus 
loeis Herodotus secundum optimo- 
rum librorum auctoritatem — vel 
grammaticorum de formis lonicis 
testimonia constanter servasset, eam 
in reliquis quoque locis, in quibus 
alia quaedam forma obvia, vel in- 
vitis libris restitueret. Eandem 
viam, qua sola historiae pater suo 
proprio habitu nitens exhibebitur, 
ingressi sunt Guil. Dindorfius H4, B. 
H. Lhardy 15, F. I. C. Bredovius 16, 
qui in legibus dialecti Herodoteae 
indagandis tantum studii collocave- 
runt, ut rem multis magnisque dif- 
ficultatibus implicitam paene omni- 
bus suis numeris absolverent. Quo- 
rum exemplum secutus nonnullam 
laboris partem explere studui (cf. 
Philol. XI 215sq. et praefation. edi- 
tionis T'eubnerianae p. 29—42), rem 
ita instituendam esse ratus, ut ad- 
hibita maiore aequabilitate et con- 
stantia certa Ionici sermonis norma 
constitueretur, quam vel invitissi- 
mis libris restituendam esse duxi. 
Ac multi iam sunt qui intellexerunt 


18 Quaestionum de dialecto Herodoti tria 
specimina, Regiomontii 1828. 

14. Dialectus Ionica Herodoti cum dialecto 
Attica veteri comparata (in edit. ster. Pari- 
sina p. v1 sq.). 

15 Quaestionum de dialecto Herodoti duo 
capita (a. de augmento, b. de formis contra- 
ctis verborum in «c exeuntium) Berol. 1844. 
1846. 

16 Quaestionum criticarum de dialecto He- 
rodotea libri IV. Lips. 1846. 


VITA ET SCRIPTIS COMMENTATIO., 


eam rem nostri ubique esse iudicii 
arbitriique, non scribis esse per- 
mittendam, qui cum Homeri potis- 
simum  Atticorumque scriptorum, 
lectioni assueti essent, alii formis 
lonieis Atticas substituerunt, alii 
pro genuina antiquorum codicum 
seriptura formas Homericas intule- | 
runt, alii denique fallaci analogiae 
specie decepti non dieo inusitatas, 
verum prorsus inauditas finxerunt. 
formas. Nam mihi quidem explo- 
ratissimum est, etiam Mediceum,| 
omnium codicum Herodoti praestan- 
tissimum, ter a me inspectum et, 
collatum, turpi inconstantia formas 
epieas, lonieas, Atticas permiscere. 
atque modo genuinam modo vitio-| 
sam formam praebere. Quod cum 
multo magis in reliquos codices ca- | 
dat, in Florentinum, Passioneum, | 
Ascevianum, Parisinos, Sancroftia- | 
num, Vindobonensem, dialectolo- | 
giam, ut hoe verbo utar, nostri esse. 
1udieii contendo. 

VH. De genere orationis et 
usu dicendi Herodoteo uberius 
exposuit Hermogenes l.1.: Ἑκαταῖος 
ταῖς ἡδοναῖς ἐλαττοῦται πολλῷ τοῦ 
Ἡροδότου, ἀλλὰ πάνυ πολλῷ, ἀλλ 
οὐ μόνον ἡ ἔννοια ἱκανὴ λόγιον εἶδος 
ὁτιοῦν ἐξεογάσασϑαι, πολὺ δὲ ἔχει 
καὶ ἡ λέξις καὶ τὰ περὶ τὴν λέξιν οἷον 
σχήματα, κῶλα, συνϑῆκαι, ῥυϑμοί, 
ἀναπαύσεις, πρὸς τὸ ἡδονὰς ποιῆσαι 
καὶ γλυκύτητας οἷόν εἰσιν αἱ παρὰ 
Ἡροδότῳ. Oratio Herodoti a vete- 
ribus rhetoribus summis laudibus 
ornata est propter nativam simpli- 
eitatem, perspicuitatem, dilueidam 
hominum rerumque descriptionem, 
maximam dicendi suavitatem ac ve- 
nustatem, ab omni artis vel studii 
, fueo prorsus alienam. Inde prae- 

dicat Dionysius Halic. (de vett. scri- 
ptor. cens. III p. 425 R.) duleedinem 
quandam orationis (γλυκύτητα, 700- 
γήν, χάδιν αὐτοφυῆ καὶ ἀβασάνιστον) 
inaffectatam, ut ipsae sermonem fin- 
xisse Gratiae videantur. Idem, qui 
Xenophonteo dicendi generi τὸ ἡδύ, 
'Thucydidio τὸ καλόν attribuit, in He- 
rodotoutrumque τὸ ἡδὺ καὶ τὸ καλόν 
coniunctum videri dicit (de compos. 
verb. X p. 115ed. Scháf.). Athenaeus 


LENCV. 


(HI. p. 48e) Herodotum μελίγηουν 
appellat, Quintilianus (X, 1, 13) dul- 
cem et candidum. Hane elocutionis 
venustatem ex mirifica orationis si- 
militudine profectam esse putave- 
rim , quam inter Herodotum et Ho- 
merum intercedere satis constat, 
cum in singulis dictionibus tum in 
periodorum iunctura vel maxime 
conspieuam. Ac multa insunt in He- 
rodoti historiis, in quibus poétieum 
ferenitorem eminere recte dixeris.17 
Accedit quod Herodotus naturali 
quadam oris suavitate atque singu- 
lari narrandi iucunditate praeditus, 
qua mirifice delectantur legentium 
etaudientium animi, exilem veterum 
logographorum  austeritatem — ari- 
dumque dieendi genus, quod con- 
spicitur ex fragmentorum indole, 
felicissime evitavit. Itaque periodi 
cum lenitate quadam  aequabili 
quasi sponte profluentes suavi dul- 
cedine et grata neglegentia condi- 
tae sunt; etenim eam dicendi for- 
mam et probavit et excoluit Hero- 
dotus, qua viva vox uti solet. Re- 
petenda hine est iucunda quaedam 
et luxurians verborum copia, qua id 
spectavit Herodotus ut quaecunque 
diceret facillime possent perspici!5; 
eodemque referenda sunt frequen- 
tissima dicendi schemata, apud He- 
rodotum obvia, quibus sermonis 
perspieuitas augetur, varia anaco- . 
luthorum genera, parentheses, epa- 
nalepses, alia, quibus fit ut Herodoti 
leniter ac sedate profluat oratio. 

Inter posterae aetatis scriptores 
eum Aelianum (in historia anima- 
lium) et Arrianum (in Indicis), tum 
Pausaniam non solum in singulis 
dictionibus formulisque, sed etiam 
in periodis conformandis Herodo- 
tum imitari studuisse constat. Ae 
Pausaniae quidem oratio, ut melius 
intellegas, quibusnam de eausis He- 
rodoteae simillima esse recte dica- 
tur, conferas Siebelisii praef. edit. 

1; De singulis Herodoti dictionibus ad Ho- 
mericas revocandis conferas quae suo quae- 
que loco adnotavi in editione τα Teubneriana. 
Lips. 1869. 

18 Qua de ubertate elocutionis Herodoteao 


accurate egit Wendt in diss. de oratione He- 
rodoti, Stettin 1856. 


XVI 


Pausan.Ip.xx et O. Pfundtneri diss. 
Pausanias periegeta imitator Hero- 
doti inscriptam quae prodiit Regi- 
mont. 18606. 

Verum enim vero artificiosam 
ceomponendarum periodorum  for- 
mam, Herodoteae aetati vix conve- 
nientem, apud Herodotum frustra 
quaesiveris. Nam eum in antiquis- 
sima eademque simplicissima ora- 
tionis forma primariae quae dieun- 
tur enuntiationes inter se cone- 
ctantur (τὸ παρατακτικόν) et conti- 
nuentur, quas posterior aetas ita 
instruxit, ut e primaria pendeant se- 
eundariae, Herodotus morem enun- 
tiationes plures continuandi, quem 
natura et perspicuitas simplicissimi 
illius sermonis ita ferebat, secutus 
illo potissimum dicendi genere usus 
est, quod veteres rhetores appellant 
λέξιν εἰρομένην sive διηρημένην, εἰς 
κῶλα λελυμένην οὐ μάλα ἀλλήλοις 
ovrrotru£va(Arist. Rhet. 1Π| 9. De- 
metr. de elocut. 11. 12), cui opposita 
est λέξις κατεστραμμένη ἔχουσα ἀρ- 
χὴν καὶ τελευτὴν αὐτὴ xav. αὐτὴν καὶ 
μέγεϑος εὐσύνοπτον.19 

am eum Herodotum logographos 
orationis venustate atque aequabili 
periodorum quasi sponte profluen- 
tium eonformatione longe superasse 
me obtinuisse credam, idem, si quid 
video, mira in narrando iucunditate 
floret, quae digressionibus po- 
tissimum elucet. Nam eum iucunde 
narrantis sit deflecetere nonnunquam 
a consilio proposito et legentibus 
velut deverticula amoena quaerere, 
Herodotus haud raro interposuit 
digressiones, quae dieuntur (ἐπεισ- 
ὁδια), pergrata rerum varietate le- 
gentium animos permuleentes, ut ἃ 
continua rerum gestarumnarratione 
aequiescerent. Quarum etsi non- 
nullae magni sunt ambitus (cf. lib. 
]I et IV), quae totos libros com- 
pleant, tamen primarium operis con- 
silium nusquam perturbatur. Qua 
de re Dionysius Halic. epist. ad Gn. 
Pomp. 3, 11. p. ((1: συνειδὼς yao 
Ἡρόδοτος, inquit, ὅτε πᾶσα μῆκος 

19 Qua de re bene egit Zimmermann. in 
dissertatione, quae inscribitur Der Stil Hero- 
dots. Clausthal 1850. 


DE HERODOTI 


ἔχουσα ἀπὸ λόγου διήγησις, ἂν μὲν 
ἀναπαύσεις τινὰς λαμβάνῃ, τὰς ψυ- 
χὰς τῶν ἀκροωμένων ἥδεως διατίϑη- 
σιν, ἐὰν δ᾽ ἐπὶ τῶν αὐτῶν μένῃ πρα- 
γμάτων, xav τὰ μάλιστα ἐπιτυγχά- 
νηται, λυπεῖ τὴν ἀκοὴν τῷ κόρῳ, 
ποικίλην ἐβουλήϑη ποιῆσαι τὴν γρα- 
φήν, Ὁμήρου ζηλωτὴς γενόμενος" καὶ 
yao τὸ βιβλίον zv αὐτοῦ λάβωμεν, 
μέχρι τῆς ἐσχάτης συλλαβῆς ἀγάμεϑα 
καὶ ἀεὶ τὸ πλεῖον ἐπιζητοῦμεν. 

Sed Herodotus ut in oratione ver- 
borumque compositione dulcis est 
et eandidus, sic etiam multas tulit 
laudes apud veteres facundia eius 
(ze:2'0), qua quam maxime in seda- 
tioribus remissioribusque animo- 
rum affectibus indieandis (ἐν τοῖς 
791xoic) excellit. Ac neminem hoc 
quidem facile fallit, diversae per- 
sonarum sentiendi iudicandique ra- 
tioni aequitatem illam quieti ac so- 
dati sermonis apud Herodotum 
egregie respondere. Cf. Cic. Orat. 
12. alter (Herodotus) sine ullis sale- 
bris quasi sedatus amnis fluit, alter 
(Thueydides) ?ncitatior fertur et de 
bellicis rebus canit quodammodo bei- 
licum. Quintil. X, 1, 13. densus et 
brevis et semper instans sibi Thucydi- 
des, dulcis et candidus et fusus Hero- 
dotus; ille concitatis, hic remissis af- 
fectibus melior, ille contionibus, hic 
sermonibus, ille vi, hic voluptate. Nec 
semper tamen Herodoti orationem 
placidam et sedatam sed etiam in 
exprimendis vehementioribus animi 
motibus (ἐν rois παϑητικοῖς) conci- 
tatam, interdum vividam fervidam- 
que fuisse comprobatur, ut exemplo 
utar, sublimi dicendi genere, quo 
narrantur res Psammeniti (III 14), 
Lycophronis (III 50), uxoris Inta- 
phernis (III 118. 119). Quibus in 
narrationibus adornandis usus est 
uberrima locutionum copia, quae 
ad Aeschyleam verborum grandita- 
tem proxime accedunt, id quod e 
frequentissimo translationum (μετα- 
φορῶν) potissimum usu cognoscitur 
(quas posuit brevi in conspectu 
Wendt de orat. Herod. p.14). Quae 
quantum valeant ad veritatem et 
naturalem quendam vigorem ora- 
tionis non est quod exponam. 


VITA ET SCRIPTIS COMMENTATIO. 


VIII. Herodotum summo scru- 
tandi investigandique studio per- 
motum vera tradere voluisse (v. p. 
viui) cum aliae res documento sunt, 
tum tres narrationum fontes ab 
ipso eommemorati (II 99), ὄψις 
(Kenntnis aus Anschauung), ἱστορίη 
(Kenntnis aus. Erkundung), γνώμη 
(eigene Meinung). Qua cum expe- 
dita fontium distinctione arcte co- 


haerent quae supra non solum de 


primis artis criticae initiis vestiglis- 
que, sed etiam de itineribus multis 
et longinquis ab Herodoto verum 
indagandi causa susceptis uberius 
disserui. Sed fuerunt iam apud an- 
tiquos, qui Herodotum mendacii aut 
erroris ineusarent, quod ut fabula- 
rum amator mirabilia quaeque eo 
potissimum consilio conseripsisset, 
ut rerum novitate in admirationem 
legentium animos abriperet. Quos 
refutare hodie nihil attinet. Ac 

rimum quidem id constare debet, 

erodotum incerta atque ineredi- 
bilia enarrantem persaepe interpo- 
suisse dubitationem suam, nec vero 
temere omnibus quae ab aliis aece- 
perit fidem habere, sed admodum 
eauto maximeque circumspecto in 
conscribendis historiis iudicio usum 
esse. '"lestimonio sunt quae legun- 
tur I1 123 τοῖσι μέν vvv ὑπ᾽ .iyv- 
πτίων λεγομένοισι χράσϑω ὅτεῳ τὰ 
τοιαῦτα πιϑανά ἐστι" ἐμοὶ δὲ παρὰ 
πάντα τὸν λόγον ὑπόκειται, ὅτε τὰ 
λεγόμενα ὑπ᾽ ἑκάστων ἀκοῇ γράφω 
(c£. II 120. III 45. IV 87). 1184 ἐγὼ 
μέν μὲν οὐκ εἶδον" τὰ δὲ λέγεται ὑπὸ 
“Χαλδαίων ταῦτα λέγω. 1 182 φασὶ δὲ 
οὗ αὐτοὶ οὗτοι ἐμοὶ μὲν οὐ πιστὰ 
λέγοντες. V 86 ἐμοὶ μὲν οὐ πιστὰ 
λέγοντες ἄλλῳ δὲ τεῳ. I1IEL 3 λέγεται 
δὲ καὶ δδὲ ὁ λόγος ἐμοὶ μὲν οὐ πι- 
ϑανός. IV 105 ἐμὲ μέν νυν ταῦτα 
λέγοντες οὐ πείϑουσι' λέγουσι δὲ 
οὐδὲν ἕσσον καὶ ὀμνύουσι δὲ λέγον- 
τες (οἴ. praeterea VI 84. VII 133. V 
22). Deinde vero etiam multa mira, 
ab Herodoto de Babylonia, Per- 
side, Aegypto, memoriae prodita, 
quae diu incredibilia visa sunt non 
recentioribus tantum verum etiam 
veteribus, maximam partem vera esse 
nee fidem excedere, his terris a 

Herodoti vol. I. 


XVII 


peregrinantibus nostrae aetatis ac- 
curatius cognitis satis firmis rationi- 
bus demonstratum est(ef. K .O. Müller 
gr. Literaturgesch. 1 492: Wie oft ha- 
| ben neuere Reisende, Naturforscher, 
Ethnographen Veranlassung gehabt, 
die Wahrheit und Genauigkeit von 
Beobachtungen und. Erkundigungen 
zu bewundern, welche in scheinbar 
abenteuerlichen und seltsamen Erzüh- 
lungen Herodots enthalten ist?  .— Wie 
gut ist es, dass er dabei den Grund- 
satz hatte, den er bei der Nachricht 
(von der. Umschiffung Africa's aus- 
spricht, wo er es unglaublich findet, 
ee die Schiffer die Sonne zur Rech- 
ten. gehabt haben (ΤΥ 42): ich muss 
sagen was mür gesagt worden, aber 
ich brauche nicht alles zu glauben; 
und dieses Wort soll mir für meine 
ganze Erzühlung gelten (Υ11 152). 
Id quidem nemo erit quin largia- 
tur, fieri non potuisse, quin Hero- 
dotus, cum in tot partes se conver- 
teret eius ingenium, in causis rerum 
explieandis haud raro a vero aber- 
raret; ex quo tamen nihil aliud ef- 
ficitur nisi ut fatendum sit, etiam 
Herodotum errare potuisse, qui si 
erravit, invitus erravit, neque con- 
sulto a veritate descivit. Quod igi- 
tur Lucianus (ver. hist. II 31) dicit 
Herodotum mendaciis confingendis 
historiam corrupisse, quivis videt 
quam sit infirmum. Praeter Lucia- 
num etiam Plutarchus Boeotius, 
acerrimus Herodoti adversarius, in 
libro περὶ κακοηϑείας Προοδότου in- 
scripto obtrectationis et malevolen- 
tiae ei facit erimina atque insimulat 
eum, quod Boeotios quidem popu- 
lares suos in erimen foederis cum 
Persis initi iniuria voeasset, Athe- 
niensium contra merita ac virtutes 
iusto plus extulisset; quin etiam in 
Herodotum vehementer invectus, 
parentem historiae partium studio 
induetum in historia conscribenda 
multa finxisse, multa tacuisse, omni- 
no fidem historicam multis modis 
laesisse contendit. Quae adeo fu- 
tilia ineptaque sunt, ut labore red- 
arguendi facile supersedeamus. Nos 
pro eonsilio nostro et instituta ra- 
tione satis habemus provocare ad 
n 


XVIII 


DE HERODCTI 


G.Lahmeyerum qui in dissertatione|brüáuche (I 136. 137. 138. III 128. 
de auctoritate et auctore libelli Plu-| VIII99.). War endlich Herodot auch 


iarchei qui de malignitate Herodoti 
inscribitur, Gotting. 1848, accuratis- 
sime singulorum Toosnus examine 
habito egregie commonstravit, Plu- 
tarchum perverso patriae amore 
obeaecatum erimen malevolentiae 
ab sincero Herodoti animo prorsus 
remotae ne uno quidem loco sa- 
tis idoneis argumentis confirmasse. 
Idem docuit 1. F. S. Kaltwasser 
(Plutarch, moral. Abhandlung. über- 
setzt VI 618): Uebelverstandener Pa- 
triolismus war es, was den sonst so 
einsichtsvollen und vernünftig denken- 
den Plutarch bewogen hat, diese hà- 
mische Abhandlung gegen Herodot zu 
schreiben. Praeterea conferas, quae 
ipse alio loco hane in rem disputavi. 
Die von Plutarch gegen Herodot er- 
hobene Beschuldigung der Parteilich- 
keit hat in dem beleidigten local-boeo- 
lischen Patriotismus des Boeoters ih- 
ren Grund. Dass aber die Athener 
in der T'at das Interesse, welches He- 
rodot für sie vorzugsweise an den Tag 
legt, in vollem Masse verdienten, ist 
wol keinem Zweifel unterworfen. 
Uebrigens ist Herodot weit davon ent- 
fernt, ein blinder Lobredner der Athe- 
ner oder überhaupt der Griechen zu 
sein; er tadelt vielmehr offen und 
scharf, wo er in ihren politischen oder 
sittlichen Zustünden Müngel zu er- 
kennen glaubte. (160. 62. V 91. VI 
86. 109. 124. VII 133. VIII 4. 94. 
111. 112.) Auf der andern Seite be- 
lobt er aber auch — und straft damit 
Plutarchs Beschuldiqung Lügen — die 
T'apferkeit der boeotischen Reiterei bei 
Plataeae (LX 68.). Wenngleich He- 
rodot mit stolzem Patriotismus und 
sichtlicher Freude erzühlt,wie die Frei- 
heitsliebe und Tapferkeit der an Zahl 
schwachen Hellenen über den Knecht- 
sinn und leeren Pomp der Massen des 
Orients den Sieg errang, so hindert 
ihn das doch nicht, dass er als wahr- 
und  ehrenhafter | Geschichtschreiber 
auch die rühmenswerten Eigenschaf- 
ten. der Perser anerkennt. Er lobt 
ihre Tapferkeit, Wahrheitsliebe, ihre 
Treue gegen das angestammte Regen- 
lenhaus, ihre weisen Sitten und Ge- 


ein enischiedener Anhánger democra- 
tischer Institutionen (V 8. VI 5), so 
verkennt er doch keineswegs die mit 
der democratischen Verfassung ver- 
bundenen Gefahren und zeigt dieselbe 
Unparteilichkeit in der Beurteilung 
der Fehler von Volksmünnern, wie in 
der Anerkennung der Verdienste von 
Oligarchen oder Despoten. 
Quaecunque adhue exposuimus 
satis probant fidem Herodoti aut 
veritatis studium in dubium vocari 
non debere; quanquam conceden- 
dum, Herodotum non omnibus artis 
historicae legibus satisfecisse, quae 
nostra aetate ab perfecto historiae 
condendae artifice exiguntur. Nam 
persaepe non demonstravit, quo- 
modo res quibusque de causis ge- 
stae sint, 1n nonnullis historiarum 
libris haud satis fidos auctores fon- 
tesque secutus est (qua de re infra 
videbimus), scripsit plura quae pa- 
rum inter se conveniunt, temporum 
rationes haud accurate definivit, 
nonnulla quae se in sequentibus li- 
bris expositurum esse significave- 
rat, promissi oblitus non absolvit 
(I1 106. 184)?^; nonnunquam numeri, 
si accuratissime calculum subdueas, 
à vero discrepant (I 32. II 7—9. ΠῚ 
95. VII 187. VIII 43. IX 29): quam- 
quam haud raro difficile est diiudi- 
care quid librarii peecaverint, quid 
Herodotus. Id vero quod nostra 
aetate historici praeter cetera sibi 
agendum esse statuunt, ut quod 
componitur opus unum sit et totum 
et simplex, praeclare assecutum esse 
Herodotum supra vidimus (p. x). 
Accedit quod Herodotus in historia 
conscribenda non politicam, sed 
ethicam potissimum rationem secu- 
tus est, quam supra (p. xi—xr) ex- 
posui. Quod utut sese habet, hoe 
est certissimum Herodoti historias 


?0 Sic libros, ut exemplo utar, in quibus 
Assyriorum res se accuratius enarraturum 
esse pollicitus erat(A0yous Ἀσσυρίους I 106. 
184), postmodo suo loco inserere oblitus est; 
idem postea neglexit, quae VII 213 promisit. 
Contra qui II 161 scripserat, τὴν ἐγὼ μεζό- 
γως μὲν ἐν τοῖς Λιβυκοῖσι λόγοισι ἀπηγή- 
σομαι, promissis fidem praestitit IV 159. 


|J 


VITA ET SCRIPTIS COMMENTATIO. 


primarium historiae et geographiae 
veteris fontem recte haberi. 

Restat ut, quod supra leviter per- 
strinxi atque attigi, lam accuratius 

erserutemur, quae fides sit ha- 
M ds singulis Herodoti libris, Grae- 
cis, Persicis, Assyriis, Aegyptiis, 
Libycis, Indicis. Quam ad rem di- 
iudicandam in fidem ipsorum fon- 
tium, quos adhibuit Herodotus in 
rebus singularum gentium enarran- 
dis, anquirendum. Atque in Graecia 
quidem, quam identidem ipse vidit, 
monumentis, donariis regum, ar- 
chontum, sacerdotum catalogis, ve- 
teribus annalibus, cuiusvis generis 
inscriptionibus, aliis historiae adiu- 
mentis ei uti licuit, quibus maturo 


subactoque iudicio exploratis sum- | 


mam fecit fidem rebus Graecis.— 
Neque minoris faciendus erit Hero- 
dotus in rebus Persicis, in quibus 
apprime ostendit illam, quae ubivis 
in eo laudatur, ἀκοίβειαν, ἐπιμέ- 
λειαν, ἀλήϑειαν. Quae de moribus 
institutisque Persarum, de rebus ab 
eis gestis copiose enarravit, ea ma- 
ximam partem ipsis monumentis, 
quae adhuc exstant, imaginibus, in- 
scriptionibus, literis euneatis com- 
probata sunt. ln eis tantum quae 
ad antiquissimam Cyri, Cambysis, 
Magorum historiam spectant non- 
nulla fabulosa inveniuntur, unde fa- 
cile colligas in hae historiae parte 
Herodoto praeferendum esse Cte- 
siam, cui licuit, cum artis medicae 
peritia insignis in regia aula apud 
Artaxerxem Mnemonem diu versa- 
retur, vetustorum temporum memo- 
riam e regiis commentariis (βασιλι- 
καῖς διφϑέραις) redintegrare. Nec 
irum si praeclara hac occasione 
Ctesias utendum censuit, ut iis, quae 
hucusque inter Graecos de imperio 
-Asiatico  circumferebantur, movam 
plane eamque vere Persicam historiam 
opponeret. qua in re haud minimum 
stimulasse eum videtur, quod paucis 
ante annis quam ad Persas se contu- 
lisset, Herodoti Musae in publicum 
prodierant. is enim quae de antiquiore 
Asiae historia habet, non e Persicis, 
sed e Babyloniis sine dubio et Grae- 
£orum in Asía minori traditionibus 


XIX 


hauserat. Ctesias igitur e Persicis 
fontibus sua depromens omnia, quum 
in his plurima aliter atque in Herodoti 
opere tradita reperiret, tanto acrius 
idis insistens erroris et mendacii He- 
rodotea incusaverit, quanto maiorem 
vidit. huius. scriptoris apud Graecos 
esse famam et auctoritatem (sunt C. 
Muelleri verba in praefatione ad 
Ctesiae Cnidii reliq. p. 3).— Contra 
maximi habenda est Herodoti au- 
etoritas in rebus Persarum inde ἃ 
Darei temporibus bellisque Persi- 
cis quae dieuntur enarrandis, de 
quibus Persicos regiorum annalium 
auctores vel vanitate vel adulatione 
ductos multa praeter veritatem ret- 
tulisse e Ctesiae fragmentis Persicis 
luce clarius apparet. — In rebus 
Assyriis secutus est Herodotus 
sacerdotum Babyloniorum (1 181. 
183) et Graecorum in Asia minore 
narrationes, persaepe eum eis con- 
gruentes, quae ex ipsis Assyriorum 
monumentis nostraaetate sunt eruta, 
Quanquam perpensis omnibus at- 
que consideratis quum Herodoteis 
tum Ctesianis libris Assyriis Berosi 
annales Babylonios praeferendos 
esse duco, quam quaestionem om- 
nium diffieillimam hie quidem ac- 
euratius tractare chartarum angu- 
stiis prohibeor (cf. C. Mueller. praef. 
ad Ctes. rell. p. 5). — Deinde quae 
Herodotus de rebus Aegyptiis, 
de terra eiusque natura, de homini- 
bus eorumque moribus et institutis, 
de religione, de templis aliisque 
monumentis memoriae tradidit, eis 
ab peregrinatoribus nostrae aetatis, 
qui monumenta et inscriptiones no- 
tis hieroglyphicis compositas dili- 
genter investigaverunt cumque eis, 
quae Herodotus hisce de rebus tra- 
didit, comparaverunt, mirum in mo- 
dum fidem additam esse hodie nemo 
fere nescit. Paulo aliter res habere 
videtur, cum in chronologiam atque 
in antiquissimam Aegyptiorum hi- 
storiam descenderis, 1n qua enar- 
randa, ut videtur, sacerdotes Mem- 
phitici, Thebaici, Heliopolitani glo- 
riationis studio impulsi res a regi- 
[pus Aegyptiis gestas haud raro ex- 
aggeraverunt, eidemque haud ab- 
ΡῈ 


XX 


simili ratione de eis temporibus , in 
quibus Aegyptii servitute oppressi 
tenebantur exterorumque regi im- 
perio parebant, Herodoto falsa 
nonnunquam tradiderunt. In uni- 
versum vero aestimanti certo cer- 
tius est, Herodotum etiam in rebus 
Aegyptiis deseribendis ipsos fontes 
accurate delegisse atque fideliter 
expressisse, ita ut nonnulla, quae ἃ 
sacerdotibus sive interpretibus (Dol- 
metscher) in errorem inductus parum 
recte tradiderit, facile ei condone- 
mus. — Haud eadem fides habenda 
videtur eis, quae Herodotus de po- 
pulis rebusque Seytharum, Li- 
byum, Indorum litteris manda- 
vit. Quarum regionum cum exiguam 
tantum partem ipse visisset, impri- 
mis fuerunt mercatores, quos con- 
suluit. Quae cum ita sint, et rebus 
historicis et geographicis, quas tra- 


didit de Libya, Seythia, India fa- | 


bulosa admixta esse quis est qui 
miretur? Quanquam permultis He- 


rodoti narrationibus, quae probabi- | 


litatis modum exeedere videbantur, 


veri aliquid inesse à rerum natura- | 


lium peritis hodie exploratum est. 
IX. Quo temporum ordine 


Herodotus singulos historiarum li-, 


bros composuerit enucleari vix pot- 
est. Nam quod Plinius scribit, eum 
' huriis opus suum eondidisse (Hist. 
nat. XII, 4, 18), rectius statuit Baeh- 
rius, Herodotum per omnem vitae 
cursum inopere conseribendo et per- 
fieiendo oceupatum opus dudum in- 
ceptum et inchoatum 'Thuriis denuo 
retraetasse atqueineam quam adhue 
habemusredegisse formam. Consen- 
taneum igitur est, eum certas quas- 


dam historiarum partes, quas Olym- | 


piae Athenisque recitavit, in Grae- 
cia (Athenis ?) absolvisse. Ac Sehoel- 


lius quidem (Philol. IX. 29. 69) pri- | 


mum Sami conscripta esse censet 
bella Persiea, quae nune libris VI— 
IX eontinentur, una eum prooemio, 
reliquas vero partes, in quibus eam 
cerni vult vim, quam Panyasidis 
consuetudo in Herodoti adulescen- 
tis animum exercuerit (ef. supra p. 
v1), postea demum compositas esse. 
Quae omnia quam lubrica sint et 


DE HERODOTI 


ineerta nemo non intellegit. Re- 
tractavit nuperrime hane difficilli- 
mam omnium quaestionem A. Kirch- 
hoffius (Ueber die Abfassungszeit des 
Herodotischen Geschichtswerkes,Berl. 
Dümmler 1868), qui permultis hi- 
storiarum locis aecurate examinatis 
atque inter se collatis (I 184. 130 
III 115. 118. 119 1 198 I1 7 V * VI 
98 VII 162 IX 13. 15 VI 91 VII 131. 
162) hane fere proposuit senten- 
tiam, satis firmis argumentis stabi- 
litam: ZJerodot hat sich zweimal lün- 
gere Zeit in. Athen aufgehalten, das 
erste Mal in den Jahren von etwa 445 
bis wenigstens Anfang 443, vielleicht 
noch etwas lünger, das zweite Mal 
vom Herbst 431 bis wenigstens Ende 
428. Das Decennium, welches da- 


iewischen liegt, hat er teils in Thurii, 


teils auf Reisen durch. Unteritalien 
und Sicilien zugebracht. Waührend des 
ersten. athenischen Aufenthaltes sind, 
die ersten Bücher des Geschichtswer- 
kes bis 9, 119 einschliesslich ausgear- 
beitet worden. In Thurii blieb wáh- 
rend, der folgenden Jahre aus unbe- 
kannten Gründen die Arbeit liegen 
und wurde erst gegen das Ende des 
dortigen Aufenthaltes wieder aufge- 
nommen; es scheint, dass das Ende 
des dritten und das vierte Buch wm 
diese Zeit hinzugefügt worden sind. 
Nach Athen zurückgekehrt setzte er 
mitten unter den Wirren des sich ent- 
wickelnden grossen Kampfes zwischen 
Athen und Sparta die Ausarbeitung 
mit verstárkter Anstrengung fort und. 
fórderte dieselbe in dem einen Jahre 
vom Winter 431/30 bis ebendahin 
430/29 bis in den Anfang des sieben- 
ten Buches. Die sich mittlerweile im- 
mer drohender und trüber gestalten- 
den Verhültnisse scheinen dann auf 
Lust und Stimmung einen hemmenden 
Einfluss ausgeübt zu haben; im Laufe 
des Jahres 429 und bis in den Sommer 
des folgenden gedieh die Arbeit lang- 
samer bis in den Anfang des neunten 
Buches. Der Rest desselben wurde 
wohl noch vor Ende des Jahres 429 
fertig, dann aber die Arbeit für immer 
abgebrochen; die ursprüngliche Dis- 
position kam nicht zur. Ausführung 


und das ganze grossariig angelegte 


VITA ET SCRIPTIS COMMENTATIO. 


Werk blieb ein Torso. Quanquam|zoóvov γέγραφε κοινὰς σχεδὸν τὰς 
haee tota quaestio admodum diffi- τῆς οἰκουμένης πράξεις ἐν βιβλίοις 
cilis ae lubriea nondum ita profli-|£vvéa, καταστρέφει δὲ τὴν σύνταξιν 
gata est, ut omnibus numeris ad li- εἰς τὴν περὶ Μυκάλην μάχην τοῖς Ἕλ- 
quidum perducta esse videri possit. 45s: πρὸς τοὺς Πέοσας zai Σηστοῦ 

Fuerunt qui historias Herodoti, πολιορκίαν. Quod si non Herodotus 
imperfectas mansisse  statuerent historias in novem libros divisit, 
(Baehr. vol. IV 409. Kirchhoff. 1. 1. idem singulos librorum Musarum 
p. 28. 29) neque in fine absolutas, | nomine ornare vix potuit, quae ap- 


XXI 


ita ut auctorem praematura morte 
impeditum esse putarent quominus 
totum opus (quod obsidione Sesti a. 
419 a. Chr. n. finitur) ad propositum 
finem adduceret; id quod difficile 
est ad probandum.?! Maiorem ha- 
bet probabilitatem non Herodotum 
sed eriticos Alexandrinos, quos ex- 
plicandis Herodoti historiis magnam 
operam impendisse mox videbimus, 

erodoti opus in novem libros, qua- 


les nune leguntur, divisisse. Hero-| 
dotus enim singulas historiarum. 


partes sive communi appellatione 
dicit λόγους slve τοὺς πρώτους, τοὺς 
ὀπίσω, τοὺς ὀπίσϑε λόγους, λόγους 
“Τιβυκούς, ΑΙσσυρίους accuratius in- 
dieat (V 36 VII 93. 213 VIII 181). 
Qua de re conferas accurate disse- 
rentem Baehrium, qui qua solet 
doctrina totam de Herodoti vita 
scriptisque quaestionem egregie 
persecutus est in vol. IV edit. He- 
rod. p. 396—500. Primus Diodorus 
Sieulus, aequalis Augusti tempori- 
bus seriptor, Herodoti historias in 
novem libros divisas commemorat 
XI 31: τῶν δὲ συγγραφέων HooOo- 
τος ἀρξάμενος πρὸ τῶν Τρωικῶγ' 


21 Dubitare licet num rectum sit, quod C. 
O. Mueller. (K/ein. deutsch. Schr. 1 36) con- 
jecit, historias Herodoti a Plesirrhoo, quem 
Ptolemaeus grammaticus (apud Phot. c. 190. 
p. 148b. 150b.) amasium Herodoti fuisse fa- 
bulatur, post mortem scriptoris editas esse; 
neque attinet hodie eos refutare, qui eundem 
Ptolemaeum secuti (cf. Photius l. 1. p. 148b. 
zai ὡς Πλησίρροος ὁ Θεσσαλὸς ὁ ὑμνογρά- 
qos, ἐρώμενος γεγονὼς Ἡροδότου καὶ χλη- 
ρονόμος τῶν αὐτοῦ, οὗτος ποιήσειε τὸ προ- 
οίμιον τῆς πρώτης ἱστορίας Ἡροδότου) ex- 
ordium non ab Herodoto sed ab Plesirrhoo 
compositum esse statuerent. Controversiam 
diu multumque in utramque partem trácta- 
tam ita disceptavit Nitzschius (de prooem. 
Herod. Gryphiswald. 1860), ut Larochium Mo- 
nacensem qui in Philol. XIV 2 prooemium ab 
Herodoto abiudicandum esse existimasset, 
firmissimis argumentis refelleret. 


 pellatio et ipsa ab Alexandrinis pro- 
fecta esse videtur (cf. epigramma 
quod est apud Iacobs. anthol. Pal. 
1V p.230: Ἡρόδοτος Μούσας ἀπε- 
δέξατο" τῷ δ᾽ «o ἑκάστη) ἀντὶ φιλο- 
ξενίης βίβλον ἔδωκε μίαν). Similes 
'operum titulos affert Baehr. 1. l. p. 
458, qui Cephalionem rerum scri- 
ptorem Hadriani aetate florentem 
historiae libros Musarum nominibus 
insignivisse bene docet; ae fuerunt, 
ui tribus Aeschinis orationibus 
ratiarum, novem epistulis Musa- 
rum imponerent nomina. Cf. Phot. 
e. 61. 
| Verum ut ad priora, unde sum di- 
gressus, revertar, grammatici Ale- 
xandrini egregiam posuisse viden- 
tur operam non solum in Herodoti 
verbis recensendis, emendandis, sed 
etiam in illustrando usu dicendi He- 
rodoteo atque in explicandis rebus 
ab Herodoto traditis. Cuius rei lu- 
culentum exstat Porphyrii testimo- 
nium, sie scribentis D asedt Home- 
rie.c.8: ἐν τοῖς Φιλήμονος συ μ- 
μίκτοις περὶ Ἡροδοτείου διορ- 
ϑώματος ὁ γραμματικὸς διαλεγό- 
μενος πειρᾶται καὶ Ὁμηρικά τινὰ σα- 
γηνίζειν, οὐδὲν δὲ χεῖρον καὶ τὸν 
Ἡρόδοτον φιλοῦντί σοι τὴν πᾶσαν 
τοῦ ἀνδρὸς ἀναγράψαι ζήτησιν. qnoi 
γὰρ ὅτι ἐν τῇ πρώτῃ Ἡρόδοτος τῶν 
ἱστοριῶν περὶ Kooícov τοῦ “Ιυδοῦ 
πολλά τε ἄλλα διείλεκται καὶ δὴ καὶ 
ὅτε ϑεοσεβέστατός τε γένοιτο zai 
διαπρεπῶς τιμήσειε τα Ἑλληνικὰ 
μαντεῖα τὰ ἐν Δελφοῖς, τὰ ἐν Θήβαις, 
τὸ τοῦ ἥμμωνος, τὸ τοῦ Ἀμφιαράου. 
τούτων μὲν δὴ ἄλλοις ἄλλα πέμψαι 
δῶρα. ἀνέϑηκε δὲ τινα καὶ £v Βοαγ- 
χίδησι τῇσι Μιλησίων (I 92) καὶ γέ- 
γραπται δὴ κατὰ πάντα ἁπλῶς τὰ 
ἀντίγραφα τὸ τῆς ἄρϑοον σὺν τῷ 
ἰῶτα ἰσοδυναμοῦν τῷ ταῖς. οὐδένα 
γε μὴν Ἑλλήνων ὑπομεῖναι ϑηλυκῶς 


XXII 


τὰς Βραγχίδας ἃ ἂν εἰπεῖν. Ἡρόδοτον 
δὲ μᾶλλον ἄν ἑτέρων φυλάξασϑαι, 
ἀκριβῆ TE ὄντα περὶ τὰ ὀνόματα καὶ 
σανυ ἐπιεικῶς φροντιστικόν. τοῦτο 
δὴ ϑεραπεύων τις (sc. Κοτυαεὺς 
᾿ιλέξανδρος) οὐχ Ἡροδότου φησὶν 
ἁμάρτημα γεγονέναι, "μᾶλλον δὲ τὸν 
γραφέα φησὶ διαμαρτεῖν παρεμιβα- 
λόντα τὸ ἰῶτα. πολλὰ δὲ φέρεσθαι 
μέχοι vvv ἁμαρτήματα κατα ἘΠΕ 
Ἡροδότου συγγραφὴν καὶ ἔτι τὴν 
Θουκυδίδου καὶ Φιλίστου καὶ τῶν 
ἄλλων ἀξιολόγων συγγραφέων ... 
ἐπανάγωμεν δ᾽ ἐπὶ τὸν Ἡρόδοτον καὶ 
τὸν διορϑωτὴν τὸν Korva£a AÀE- 
ξανδρον. ἠξίου γὰρ ὁ ἀνὴρ γράφειν 
τῆσι Μιλησίων χωρὶς τοῦ ἰῶτα τῆς 
Μιλ ησίων, ὑποκειμένης ἔ ἔξωϑεν χώ- 
ρη5 ἢ γῆς. καὶ ἐγὼ δέ φῆσιν ἐπειϑό- 
μη» οὕτως ἔχειν τὰ τῇ s γραφῆς, τὸν 
δ᾽ ἀνδρα τῆς ἀκριβοῦς συνέσεως ἐτε- 
ϑαυμάκειν ἐ ἐντυχὼν τοῖς Ἡροδοτείοις 
αὐτοῖς ἔπεσι καὶ γενόμενος ἐπὶ τέλει 
τῆς «Ἵἰγυπτιακῆς βίβλου, ἥτις ἐστὶ 
δευτέρα τῇ τάξει, εὑρίσκω σάλιν 
κατὰ τὴν αἰτιατικὴν πτῶσιν εἰπόντα 

τὸν Ἡρόδοτον ᾿ἀνέϑηκε εἰς (leg. ἐς) 
Βραγχίδας τὰς Μιλησίων" (II 159) 
οὐ κέτιε οὖν ᾧμην ἁμάρτημά τε εἶναι 
γραφικόν, Ἰωνικὸν δὲ μᾶλλον ἰδίωμα. 
πολλὰ γαο οὗτοι τῶν ὀνομάτων zai- 
ρουσι ϑηλυκῶς ἐκφέροντες. 

Ae magnopere dolendum est, re- 
censiones atque dissertationes quas- 
dam grammaticas Alexandrinorum, 
ut Philemonis et Alexandri 
Cotyaénsis, qui Herodoti histo- 
rias iam antiquis temporibus libra- 
riorum et neglegentiam et temeri- 
tatem expertas, diligenter corrigere 
et emendate scribere studuerunt, 
plane interisse; neque ad nostram ἢ 
devenerunt aetatem Salustii so- 
phistae et Heronis rhetoris Attici 
ὑπομνήματα (v. Suld. s. v. «Σαλού- 
στιος et "Hoc»), quae ad illustran- 
dam Herodoti orationem usumque 
dicendi spectasse videntur; interie- 
runt praeterea A pollonii(Dys- 
coli?) grammatici ἐξηγήσεις yÀoo. 
σῶν Ἡροδότου, quas exscripsit Ety- 
mologus 5. V. κωφός et σοφιστης. 
Perexigua tantum pars huiusmodi 
glossarum superest, inscripta 7Hoo- 
δότου Asie, quae nàuci non sunt. 


DE HERODOTI 


Adiecit eas Gaisfordius edit. vol. IV 
334 sq. Cf. Baehr. p. 418. 

Verbo dixisse sat est, hodie ne- 
mini dubium esse, quin libellus, qui 
inscribitur Ἡροδότου 4λικαρνασσῆος 
σερὶ τῆς τοῦ Ὁμήρου 7.55: ἐσιος καὶ 
βιοτῆς, falso addictus sit Herodoto. 
Qua de re conferas Meunierum nu- 
per hane totam quaestionem aecu- 
rate tractantem (de Homeri vita, 
quae sub Herodoti Halicarnassei 
nomine circumfertur, Herodoto iu- 
cundissimo Musarum auctori eidem- 
que historiae parenti omnino abiu- 
dicanda. Paris. 1851).22 

X. Herodotus ex itineribus lon- 
ginquis reversus in quattuor Grae- 
ciae urbibus Olympiae, Athenis, 
Corinthi, Thebis more sophistarum 
in solemni Graecorum conventu 
opera sua vel insignes quasdam 
partes recitantium historiarum par- 
tes praelegisse fertur. Ac de reci- 
tationis Oly mpiis habitae fide vix 
dubitari licet, modo ne totum quale 
nune exstat opus ab Herodoto reci- 
tatum esse statuas, ut Lucianus in 
A&tion. S 1. 2 tradit, qui rem ut solet 
exornavit verbisque exaggeravit, 
sed partem quandam, quam literis 
consignatam et paratam habuit. 
Quae- ista pars fuerit, vereor ut pos- 
sit comprobari, quanquam Baehrii 
conieetura habet aliquam probabi- 
litatis speciem statuentis, Herodo- 
tum partem ad bella Persica spe- 
ctantem Graecis in illis solemnibus 
festis enarrasse. Quo anno haee re- 
citatio Olympiae habita sit, certo 
constitul vix licet.2? 

In altera recitatione Athenis 

habita Ol. LXXX 4 s. 446 a. Chr. n. 
(cf. Eusebii chronic. p. 169 et Plut. 
περὶ κακοηϑ. Ho. p. 862) interfuit 
Thucydides adulescens, si fides ha- 


22 Hane Homeri vitam a docto ut videtur 
grammatico Alexandrino conscriptam multis 
locis emendatam recensuit A. Westermann. in 
vit. script. Graec. min. lib. I. p. 1— 20. 

?3 Fuerunt qui totam illam de Herodoti re- 
citatione Olympica narrationem 8 Luciano 
confictam esse statuerent (Dahlmann Zerod. 
aus seem Buch. sein Leben p. 216, Mure hi- 
story of the langage gr. 1V 267, Scholl. Philol. 
X 410. 417), quorum argumenta redarguerunt 
C. Fr. Hermann ad Luc. de hist. conscrib. p. 
12—21, Lahmeyer l. l. p. 9. 


VITA ET SCRIPTIS COMMENTATIO. 


benda est Suidae s. v. Θουκυδίδης 
et Marcellino in vita Thucyd. 8 54: 
λέγεται δέ τι καὶ τοιοῦτον, ὥς ποτε 
τοῦ Ἡροδότου τὰς ἰδίας ἱστορίας 
ἐπιδεικνυμένου παρὼν τῇ ἀκροάσει 
Θουκυδίδης καὶ ἀκούσας ἐδάκρυσεν" 
ἔπειτά φασι τὸν Ἡρόδοτον τοῦτο 
ϑεασάμενον εἰπεῖν αὐτοῦ πρὸς τὸν 
πατέρα τὸν Ὄλορον" ὦ Ὄλορε. ὀργᾷ 
ἡ φύσις τοῦ υἱοῦ σου πρὸς μαϑή- 


ματα, ac me quidem iudice nihil. 


causae est, quod res in dubium vo- 
cetur24; nam quod nonnulli Thucy- 
didem Herodotum non Athenis sed 
Olympiae audisse statuunt, parum 
est verisimile.25 

Deinde hoe quoque pro certo 
sumilieet, Herodoto, diutius Athenis 
eommoranti (v. p. xx), ubi illa Peri- 
elis aetate artes et doctrina, summa 
elegantia et venustas quavis in re 
conspieua florerent, usum ae con- 
suetudinem intercessisse cum Ae- 
schylo (I 207 II 156), Phidia, Pro- 
tagora, Pericle, cuius singulari eum 
honore illata est mentio VI 151. 
Imprimis autem cum Sophocle no- 
strum scriptorem familiaritatem con- 
traxisse vel inde conici licet, quod 
apud Plutarchum epigrammatis a 
Sophocle Herodoto compositi pars 
quaedam exstat.?6 Praeterea com- 
mercii inter utrumque intercedentis 
argumentum a nonnullis sententiis 
utrique communibus petendum est; 
atque Herodoti sententiae saepius 


23. Athenienses Herodotum decem talento- 
rum praemio ornasse auctore Anyto Diyllus 
apud Plutarchum περὶ χαχοηϑ. Ho. p. 862 
scribit; ac nihil est quod de re dubitemus. 
Hoc vero non illo Anyto postulante fieri po- 
tuisse, qui postea unus ex Socratis accusa- 
toribus fuit, chronologicae rationes docent. 
Qua de re conferas Kirchhoff. 1.1. p. 11. 

25 Thucydidi historias Herodoti postea co- 
gnitas fuisse vix crediderim; argumenta, 
quae in hanc rem protulit E. A. Salomon (de 
Thucyd. et Herod. quaestio historica p.14. 17) 
admodum ad probandum infirmasunt. Quade 
re conferas Ch. Fuetterer. (de pluribus Thucy- 
didis Herodotique locis, in quibus uterque 
scriptor de iisdem rebus disserit Hagiopol. 
1843). Dissentit Classen ad Thuc. I 20. 

26 pP]ut.: An seni ger. resp. c. 3 τουτὶ δὲ 
ὁμολογουμένως Σοφοχλέους ἐστὶ τὸ ἐπι- 
γραμμάτιον" ᾿ 

δὴν Ἡροδότῳ τεῦῖξεν Σοφοκλῆς ἐτέων ὧν 

πέντ᾽ ἐπὶ πεντήκοντα. 

Cf. Bergk. poet. gr. lyr. p. 573. 


XXIII 


eum Sophocleis sie conveniunt, ut 
alter alterius vestigia legisse alte- 
riusque verba expressisse videri pos- 
sit. Exhoc generesuntloci Her. ] 2. ὃ 
conferendi eum Soph. Oed. tyr. 1247 
(1231), Antig. 146. Philoct. 695. — 
Her. I 31 sqq. (V 4. 1. 46) confe- 
rendi eum Soph. Oed. tyr. extr. 
Oed. Col. 1125, 'T'rachin. init. — Her. 
I 91 (III 43. 64. 65 IX 16) confer. 
cum Oed. Col. 252 Electr. 696. — 
Her. I 126 (III 139 IV 8 V 92) con- 
fer. cum Phil. 1316. 1326 Oed. Col. 
1585.1694. — Her. 1 204 confer. cum 
Aiac. (1. — Her. I 204 cum Oed. 
Col. 1. 42. 90.115 Electr. 998 Trach. 


,199. 225. — Her. VII 46 confer. eum 


Aiac. 125 Oed. tyr. 118 Col.1225. — 
Her. 11 35 cum Oed. Col. 331 Antig. 
620. — Her. II 119 cum Antig.315. 
900 Oed. tyr. 118 Col. 1225.7: 

Praeter has duas recitationes He- 
rodotus tertiam et quartam Corin- 
thi et Thebis habuisse dicitur, de 
quibus conferas Dio. Chrysost. or. 
XXXVII p. 103 et Plut. περὶ xa- 
zond. Ho. c. 91. 

XI. Codicum Herodoti tres fa- 
miliae secernendae sunt, quarum 
prima Mediceum, Passioneum, 
Florentinum, Ascevianum 
(— M P F K), aitera Saneroftia- 
num, Vindobonensem (— SV), 
Vallae librum, alios, tertia eos 
complectitur codices, qui cum me- 
dium quendam teneant locum inter 
primae alteriusque familiae codices, 
haud magni faciendi sunt (Pari- 
sini, Vaticani, Ambrosianus, 
Urbinas). 

Ae primae quidem familiae libri 
(— MPFR^, quanquam interdum 
levioribus scribendi mendis depra- 
vati tamen reliquis omnibus longe 
sunt emendatiores, integriores et in 
Herodotiseriptura constituenda plu- 
rimum habent auctoritatis. Quam 
sententiam firmissimis stabilivisse 
mihi videor argumentis in disserta- 
tione, qua recentiores Herodoti edi- 
tiones inde a Gaisfordiana recensui 
(Philol. XXI p. 179—100). Quorum 


21 Sunt Bredovii verba in diss. de Herodoti 
ratione theologica atque ethica p. 15. Treptov. 
1862, . 


XXIV 


DE HERODOTI 


quattuor librorum ex uno eodem» jeckylus; d noliannio Hltagins verglichen 


que fonte oriundorum Mediceum 
(— M) esse principem, cuius prima- 
riae sunt partes in constituendis 
Herodoti verbis, comprobavi in 
Philol. XII 201 sq. X 110 XI 215 
XXI 179—100 et in curis Herodo- 
teis Lunaeb. 1862 p. 12.13. De hoe 
quidem  praestantissimo omnium 
codice, a me annis 1856. 1857. 1864 
exeusso, qui signatur Mediceus 
primus plut. LXX eod. III haec 
scripsit Bandinus in catal. eodic. 
Laurent. II 657: Codez membrana- 
ceus Ms. in Fol. minori saeculi X 
optime servatus cum notulis quibus- 
dam in margine, seu summariis cha- 
ractere minori sed quadrato, nullis- 
que accentibus et spiritibus anstructo 
exaratis; tituli vero librorum uncia- 
libus litteris aureisque sunt. descripti. 
correctiones quaedam manus multo 
recentioris occurrunt in principio, 
quae deinde in progressu fiunt rario- 
res. constat foliis scriptis 944. con- 
tinet hic vetustissimus coder et omni 
laude maior Historiarum Herodoti li- 
bros IX totidem Musarum nominibus 
inscriptos. 

Quem librum eum primus quod 
sciam post Gronovium (1675) inspe- 
xerim, repetere iuvat sententiam 
quam ipse de Mediceo libro exposui 
in Philol. XI 203: Es gehórt diese 
Pergamenthandschrift zu der schón- 
sten. und. dltesten der Laurentiana. 
Die an. Unzialschrift oft anstreifen- 
den Schriftzüge sind gross und sehr 
deutlich, wenngleich das Lesen oft da- 
durch erschwert wird, dass die Hand- 
schrift ohne alle Interpunction und 
Absátze fortgeschrieben ist und zwar 
so, dass sehr hüufig die Endungen 
oder Endbuchstaben eines Wortes zum 
folgenden Worte gezogen sind. Ab- 
kürzungen hat die Handschrift nicht, 
selbst nicht in den Endungen ; ebenso- 
awenig findet sich iota subscriptum statt 
des regelmássigen ascriptum. 
beginnt eine andere Hand, die das 
Ganze vollendet, in etwas kleinerer, 
zierlicher Schrift, die aber nicht we- 
niger deutlich ist als die erste Hand. 
JDie Schreibweise ist dieselbe. Mit dem 
Laurentianus A des Sophocles, Ae- 


sind die Schriftzüge unseres Mediceus 
weit grósser sowie sauberer und schür- 
fer; doch ist die ganze Schreibweise, 
die Gestalt der Buchstaben, besonders 
die Bezeichnung der Diphthongen sonst 
dieselbe. Beide gehóren unstreitig in 
dieselbe Zeit. Die Vorzüglichkeit der 
Handschrift erkannte schon Iac. 
Gronov, welcher dieselbe 1645 einer 
genauen Vergleichung unterzogen hat. 

Hine magna debetur Gronovio 
laus, qui membranarum Medicea- 
rum fidem et auctoritatem plurimi 
esse aestimandam primus intellexit, 
quanquam concedendum est nimi- 
am codicis venerationem haud raro 
abripuisse Gronovium ut vel mani- 
festissimos librarii errores saepenu- 
mero pro genuina Herodoti scri- 
ptura arriperet. Prudenter, ut solet, 
hae de stupida Medicei veneratione, 
quam postea Sehweighaeuserus 
Gronovio imputavit, Wesselingius 
in dissertat. Herod. IX 91: Celebra- 
tissima MS Florentini (1. e. Medicei) 
est fama: unicus, omnium optimus, 
antiquissimus, cui niil par aut secun- 
dum, et ez quo sola Herodotea sua- 
vitas et elegantia in integrum restitui 
possit, habitus is liber est. Iac. Gro- 
novius, vir celeberrimus, quem iuvenis 
docentem audivi ac admiratus sum, 
eum diligentissime versavit et com- 
plura inde bonis avibus pristina do- 
navit suavitate: ita tamen eius excel- 
lentia abreptus, ut, quod ipse alibi, 
fere nimio studio in Mediceas mem- 
branas abductus dici queat. non mihi 
consilium est, de praestantia eius co- 
dicis quidquam detrahere: multis egre- 
giam operam praestitit, lucem alüs 
adspersit, nonnulla in desperatis ha- 
bita, salute reddita felicissime adiuvit. 
omnes tamen un? postponere, ut tan- 
quam umbrae volitent nullique rei 
sunt, nescio quid dicam. imo vero opi- 
nor vir ullum priscae vetustatis scri- 


VI 23 |ptorem dari, qui in tanta rerum vicis- 


situdine et tot corruptelaeoccasionibus 
unarum ope schedarum refici possit, 
sed aliorum patrocinio atque auzili 
concursu indigere. Ut rem paucis 
comprehendam, manet Mediceo in 
Herodoti verbis constituendis sua 


VITA ET SCRIPTIS COMMENTATIO. 


2e propria auctoritas, etsi hoc qui- 
dem minime dubitare licet, quin Me- 
dieeus ipse, ut Urbinas Isocratis, 
Laurentianus Aeschyli etSophoclis, 
eodex “Σ᾽ Demosthenis, haud paucos 
locos corruptos exhibeat, quibus 
reliquorum eodieum ope medicina 
quaerenda est. 

Praeter Mediceum alter eiusdem 
melioris familiae codex membrana- 
ceus Florentinus (— F) sive 
Schellershemianus?5 decimo ut vi- 
detur saeculo scriptus exstat, quem 
Sehweighaeuserus summa diligen- 
tia excussit. Ac coniecit vir doctus, 
de Herodoto optime meritus, eundem 
esse eodieem, cuius Montfaucon in 
bibliotheca I p.414 D his verbis me- 
minit: codex elegans .X saeculi mem- 
branaceus : Herodoti historiae. De- 
inde de hoc codice ita scribit: Esse 
hunc codicem er eadem cum Pass. 
Asc. et Medic. familia e lectionibus, 
quas inde protulimus, facile apparet. 
nec vero e Mediceo descriptus est, cum 
quo de principatu etiam videtur con- 
tendere posse; sed e vetustiore (re- 
etius: ex eodem) fonte derivatus pro- 
bas multas affert lectiones, ubi aut in 
vitio haeret Mediceus, aut ubinilil certi 
a Gronovio e Mediceo prolatum est, 
quod a minus proba scriptura, quae 
olim vulgata erat, discedat. Librum 
vetustum esse ex literarum ductu fa- 
cile intellegas, ac suo iure contendet 
atque evincet aliquis, Florentinum 
etiamsi plurimis locis Mediceo sit 
posthabendus, aliis tamen aut pari 
aut maiore fide veterem scripturam 
servasse. Hoc autem omnibus vi- 
ribus eontra Schweighaeuserum te- 
nendum est, codicem non e vetu- 
stiore sed ex eodem quo Mediceum 
fonte ductum esse; deinde vero 
etiam mihi quidem exploratum est, 
Florentinum permultis levioribus 
scribendi vitiis esse deformatum in- 
euria librarii??,qui arehetypum non 
ea qua par erat diligentia trans- 


?8 Invenit codicem Florentiae baro a Schel- 
lersheim, qui procurante Creuzero eius usum 
Schweighaeusero summa liberalitate con- 
cessit. 

29 Conferas quae hac de re docui in Philol. 
XXI 81. 


XXV 


iseripsit. Uberius hane rem exposui 
in dissertatione de codicum Hero- 
doti fide atque auctoritate, Num- 
burgae 1869. 

| Ad hos libros proxime accedit 
|Passioneus (— DP) ex eadem fa- 
milia profectus, qui plerisque locis 
eum illis conspirat, nonnullis solus 
genuinam scripturam servavit. De 
hoe quidem codice Wesselingius, 
eui paullo ante baro a Suiten, de 
editione Herodoti paranda per lite- 
ras admonitus, Vindobonensis biblio- 
|ithecae schedas cum editione Ge- 
nevensi conlatas liberalissime tra- 
diderat, ita scribit: Par fuisset am- 
plissimi cardinalis Quirini benivolen- 
lia in promisso ez libris Vaticanis 
auzilio,, nisi mors illud intercepisset, 
plenissimo tamen favoris in epistula 
Cl. Assemanni super locis quibusdam 
Herodoteis. quod illum autem prae- 
stare non siverunt fata, cumulatis- 
sime eiusdem loci et dignitatis vir emi- 
nentissimus, cardinalis Passioneus ex- 
plevit: namque cognita mea scheda- 
rum Vaticanarum cupidine perhuma- 
niter rescripsit eas nec admodum bo- 
nas nec priscas videri; esse sua in 
bibliotheca, ex Sfortiana profectas, 
integriores, mitide pictas et veteres; 
harum se διαφόρους γραφάς mihi non 
negaturum. absolvit vir summus, quod 
receperat, liberaliter; cuius ego ex- 
cellentem in illo fastigio, dum supere- 
rat, humanitatem et erga me studium 
laudibus ferre et grata mente recolere 
desinam nunquam. de libro vera om- 
nia: circa saeculum XII ab docto 
scriba exaratus est, praestantia Me- 
diceo nihil (?) cedens, saepe superior. 
Quibus pauca tantum addam.  Co- 
dicem ipse meis oculis vidi itinere 
a. 1864 in Italiam suscepto. Est 
liber membranaceus, praestantissi- 
mus, saeeulo duodecimo exaratus, 
ut literarum ductu, scripturae modo 
indicari videtur. Quo tempore cum 
mihi non contigisset, ut codicem 
eum pulviseulo exceuterem, priore 
anno usus sum opera auxilioque 
doctissimi viri C. Dilthei, qui tum 
Romae eommorabatur. Is permultis 
locis in quibus incertus haererem, 
cum Wesselingius scripturae discre- 


XXVI 


pantiam non adnotasset, varias le- 
etiones in usum meum excerpsit, 
quibus Wesselingii sententia egre- 
gie confirmatur: compar in quam 
plurimis locis inter Mediceum, Pas- 
sioneum, Ascevianum (v. infra) con- 
cordia (quibus hodie addere tertium 
licet Florentinum, qui Wesselingii ae- 
tate nondum erat inventus). ex sche- 
dis descenderunt prudentiorem ama- 
nuensem et nihil temere auferentem 
indeptis atque ea de causa emenda- 
tiores reliquis (Sancroftiano, Vindo- 
bonensi, Vallae libro, Vaticanis, Pa- 
risinis). Asservatur codex membra- 
naceus Romae una cum ceteris libris 
a Cardinal. Passionei relictis in bi- 
bliotheca Angelicana (S. Agostino ). 
Conseriptus est foliis 930. Incipit 
liber: 7ooóóvov ἱστορίη. ἡ ἱστορία 
αὐτοῦ διὰ μουσῶν. Desinit signis 
XXHHIII. His veteribus nume- 
rorum signis indicatur nonum histo- 
riarum librum complesse versus 
2206. De singulis quibusdam huius 
eodicis lectionibus earumque fide 
et auctoritate egi in dissertatione 
s.l. Perpensis atque consideratis 
omnibus hoe quidem minime dubi- 
tare licet, quin Passioneus et Me- 
diceus et Florentinus ad unam ean- 
demque familiam referendi sint; 
neque vero difficile est ad proban- 
dum, Passioneum, qui recentioris 
aetatis est quam Med. et Flor., sae- 
pius mendis vitiisque laborare. Re- 
periuntur non solum permulti ca- 
]ami lapsus, rasurae, secundae ma- 
nus scripturae, additamenta, sed 
etiam graviores nonnullae interpo- 
lationes, quibus Med. et Flor. vacant. 
De singulis conferas quae docui in 
diss. de Herodoti codicum fide at- 
que auctoritate. Inde satis apparet, 
Wesselingium parum accurate sta- 
tuisse Passioneum Mediceo nihil ce- 
dentem, saepe superiorem esse. Imo 
prorsus ita censeo atque explora- 
tum habeo, codicem haud raro con- 
spirare cum Saneroftiano, Vindo- 
bonensi, omnium Herodoti codicum 
deterrimis. 

Quartus huius familiae exstat co- 
dex Ascevianus (— K) nune in 
Cantabrigiensi bibliotheca asserva- 


DE HERODOTI 


tus. Est codex chartaceus annorum 
ferme quingentorum, primore qui- 
dem Musae primae parte mancus, 
sed perutilis (cf. Wesseling. praef. 
xx). Qui liber si minus chartarum 
literarumque vetustate at lectionum 
bonitate insignis est. Accurate eum 
contulit in Wesselingii usum Anton. 
Ascevius cum exemplo Galeanae 
editionis (Londini 1619), quod dis- 
crepantibus libri scripturis instru- 
ctum Wesselingio concessit. 

Plerumque eum Mediceo aut Flo- 
rentino consentiunt quattuor codiees 
Florentini, quorum tres asser- 
vantur in Laurentiana: 

Mediceus H. plut. LXX cod. VI 

membranae. saecul. XIV, 

Mediceus 1I! plut. LXX cod. XIX 

membr. 5866. XV, 

Mediceus IV plut. LXX eod. 
XXXII chartac. saec. XV; 
quartus e libris bibliotheeae Fzccar- 
dianae est, membranac. saec. XIV. 
Inspexi hos libros altero itinere in 
Italiam suscepto (1857). Cf. quae 

dixi in Philol. XI 204. 

'Transeamus ad alterius (deterio- 
ris) familiae codices, cuius princi- 
pem suspicari licet Sancroftia- 
num. Codex olim fuit Guilielmi 
Sancrofti, archiepiscopi Cantuaren- 
sis, qui magnam suae bibliothecae 
partem collegio Emmanuel. (cuius 
1pse alumnus fuit) apud Cantabri- 
gienses testamento legavit. Est co- 
dex chartaceus, saeculo fere tertio 
deeimo scriptus. Verba characte- 
ribus minutis exarata, compendiis 
satis referta. Debentur haec et re- 
liqua omnia, quae de codicis forma, 
de literarum ductu et seripturae 
modo in dissertatione s.l. accura- 
tius exposui, singulari operae atque 
auxilio viri clarissimi Churchill Ba- 
bington, professoris Cantabrigien- 
sis. Is quod munus a me rogatus li- 
beraliter in se suscepit, egregie ex- 
plevit; adiecit praeterea literas scri- 
pturae codicis assimilatas (Facsimile 
quod appellamus). Asservaturcodex 
nunc in bibliotheca collegii Emma- 
nuelis apud Cantabrigienses (Wes- 
selingio aliisque — rch., recen- 
tioribus Herodoti editoribus — S). 


VITA ET SCRIPTIS COMMENTATIO. 


Ac primus quidem hoc libro usus 
est Thom. Galeus, qui brevibus 
notis à codice. Arch. (— S) duetis 
editionem Herodoti (Londini 1619) 
eommendaret.  /nfinita sunt quae 
ope codicis archiepiscopi instaurari 
queant; est enim isto in genere prae- 
stantissimus. Sed malui, indicio con- 
tentus et voto, ut aliquis oriatur, cui 
otium sit uberius et ingenium ad He- 
rodotea perpurganda, hanc aliis tra- 
dere. Nos quidem neque Galei no- 
tas criticas neque certiora ex eodem 
codice excerpta, quibus Wesselingio 
uti lieuit (praef. p. xix), post accu- 
ratam eiusdem codicis conlationem 
ab Gaisfordio redintegratam cura- 
bimus. Gaisfordius igitur, qui et 
ipse codicem antiquissimum et opti- 
mum dixit, de hoc ita scribit: Quod 
ad emendationem contextus spectat, 
per insignem benevolentiam Magistri 
et sociorum collegii Emmanuelis apud 
Cantabrigienses codicem  manuscri- 
ptum Sancroftianum, qui a Galeo pri- 
mum, deinde ab Ascevio Wesselingüi 


XXVII 


in gratiam collatus est (a posteriore 
quidem diligentius sed a neutro tamen 
satis accurate) apud me habere, sum- 
maque animi oculorumque intentione 
versare licuit. inde factum est ut non 
modo errata quaedam corrigere sed 
ut lectiones haud paucas hactenus 
omissas cum pullico communicare 
potuerim. — atque istius quidem co- 
dicis ope, una cum lectionibus aliorum 
codicum plus minusve diligenter ez- 
cerptis verba auctoris aliqua. saltem 
e parte ad veriorem scripturam re- 
vocare conatus sum. . Ac conceden- 
dum est, scribam Saneroftiani co- 
dieis seu potius auctorem archetypi 
illius, e quo S. V. Laur. Vallae liber, 
alii ducti, aliquoties seite et inge- 
niose locis male habitis opem tulisse 
et permultos praesertim locos levius 
corruptos commode restituisse. Hu- 
iusmodi leviora scribendi menda, 
quibus alterius familiae codiees de- 
pravati sunt, bene correxit libra- 
rius. Exempla nonnulla brevi in 
conspectu ponam. Leguntur in 


MPFK: SV. 
II 19 ἀλλα τε ἅπαξ ἃ ἐστι ἄλλα τε ἐπάξιά ἐστι 
II 19 πέλας v" πελάσας 
III 190 καὶ ἠπιάματα τὰ καὶ ἥπια μετὰ τὰ 
ἰσχυρὰ προσάγων ἰσχυρὰ προσάγων 
IV 189 ATTHEILSIN ATTHILSIN 
(Ξ--Ξ- αὐτῇ εἰσίν) — αὐτῇσι») 
VII. 11 ZAouvéo 0. . «Φριαράμνεω 
VIII 41 μᾶλλον τι καὶ πρότερον μᾶλλόν τι xai προϑυμότερον (v. 196). 
VIII 5 ΠΑ͂ΝΤΕΣ (παντες) ILAHI'ENTEZX (πληγέντες) 
II. 98 τοιῷδε δεκτῶνται τοιῷδε κτῶνται. 


Eiusdem generis vitia occurrunt in|etoritate iudieavit, cum diceret: 
libris MPFK I 41. 1:0. III 16.|gegen das emstimmige Zeugnis von 
34. 41. 18. 117. 124. IV 124. V 11.| SV abcd (abed sunt Parisini) kann 
52. (5. 82. 85. 81. 93. VI 9. 33. 13.|das der drei oder vier anderen MPFK 
83. VII 6. 60. 13. 81. 205. 229, quae |nur selten (22) in Betracht kommen 
eorrexit archetypi illius auctor, e|(cf. Neue Jahrb. f. Philol. Bd. τὸ S. 
quo Sancroftianus, Vindobonensis,|142 sqq.) Saepissime enim eruditu- 
alii, derivati sunt. Quod nolim sie|lum correctorem temere et impu- 
accipiatur, ut Saneroftianum aeque|denter male sana molientem agno- 
ae Vindobonensem, si minus char- |sco, qui primum offensus ut videtur 


tarum literarumque vetustate, at|crebris 
lectionum mirifica (?) saepe boni- 
tate reliqhos antecedere iudieave- 
rim eum Steinio, Galeum, Gaisfor- 
dium secuto in vindiciar. Herodo- 
tear. spec. p. 2, qui citius quam pàr 


digressionibus permultas 
imprudenter abscidit neve hiatus 
taedio forent nexum seriemque ora- 
tionis callide aptavit. Cuius rei non- 
nulla afferam exempla luculenta. 
Ae primum quidem libri I capitibus 


erat de codicum pondere atque au-'46—52 ab SV Valla, aliis omissis 


XXVIII 


ea quae inde a eap. 53 narrantur 
cum superioribus 6. 46 coniungun- 
tur ita: τοῖσι δὲ πεμπομένοισι κή- 
ρυξι μετὰ δώρων τοιαῦτα ἐνετέλλετο 
ἐρωτᾶν εἰ. Reliqui omnes: τοῖσι δὲ 
ἄγειν μέλλουσι τῶν “Τυδῶν ταῦτα τὰ 
δῶρα ἐς τὰ ἱρὰ ἐνετέλλετο ὁ Κροῖσος 
ἐπειρωτᾶν τὰ χρηστήρια εἰ ete. 
Haud absimili modo eiusdem libri 
capitib. 56—68 omissis principium 
capitis 69 ad restituendam sermonis 
continuationem callide aptatum est. 
Desunt praeterea c. (4—'9. c. 92. 
93. In eompendium sunt redacta 
c. 96 usque ad finem e.100. Omissis 
capitib. 131—135 de suo explevit 
laeunam initio c. 136. Deinde de- 
sunt in SV Vall. aliis c.138—118, e 
quibus perpauca tantum habent; 
desunt praeterea c. 181—184. 186. 
199. VIII τύ. 84. De suo uteunque 
sarcire et explere conatus est seriba 
11 118. III 98. 132. 140. VII 186. 
Deinde plane suo arbitratu com- 
mutavit audacissime casus, modos, 
tempora, genera verbi. Ut exemplo 
utar, leguntur in SV I 131 ὡς μὲν 


DE HERODOTI 


ἐμοὶ δοκέει pro. δοκέειν (MPFK). 
Eodem modo scriptura unice vera 
depravata est in SV II 4. 53. 57. 66 
IIL 7 V 58 ὙΠ] 80. Casus temere 
commutati sunt ab audacissimo cor- 
rectore IV 10 II 66 V 49 VI 115 
IV 56 VII 86 I1 187; modi, tempora, 
activum et medium verbi genus 
incredibili impudentia perversa ἢ 
3. 18 II 121 I 83 II 19 IV 140. 11 
V 921126. 113 III 25. 21 ΤΠ ΠῚ 
152 I 17 V 12 IV 80 VII 5 V 124 
I 126. 193 IV 9 I1 93 IV 11 VIL 8 
II 94 I 204 IV 12. 83. 136 I 11 V 
*( VIL 8. Tum persaepe corrector 
sanas lectiones perverse attentat 
difficilioribus substituens faciliores 
ac sescenties in manifesta fraude et 
interpolatione deprehenditur. Quare 
ut comprobem, quanta levitate, au- 
daeia, temeritate in corrigendis mu- 
tandis scripturis versatus sit, pec- 
cata eius brevi in conspectu ponam. 
Ex mera coniectandi libidine atque 
ex glossematis ortas puto hasce cor- 
rectiones quae in SV sive S legun- 
tur: 


Ss.SV MPFK 
II 151 αἰτίης : σιρονοίης 
1l 143 ἀπηρίϑμησα ἀπέδεξαν 
αὐτούς αὐτούς 
IX 116 αἰτήσας. ὑφελόμενος 
VII 10 ἐσφάλησαν. ἐφϑάρησαν 
I 21 ovvayayov . συγκομίσας 
I 85 εὐϑηνίᾳ. εὐεστοῖ 
I 185 παρακλίνασα σαρατείνουσα 
I 210 φαρέτρας ἄρδις 
II 37 δατέονται πατέονται 
Ill 104 μαρτύριον. τεκμήριον 
V 15 πολλάς συχνάς 
VII 11 δυνατῶς ἱκανῶς 
VIII 148 ἐλευϑερίην.. ἐλευϑερίης 
σκεπτόμενοι γλιχόμενοι 
IV 15 ἀπαλλάσσεσθαι ἀπώσασϑαι 
VII 53 ἀπολύσας ἀποστείλας 
III 20 πορευόμενος στρατευόμενος. 


Quibus loeis addere libet: I 136. 1 


88 II τί. 63. 181 III 3. 52. 127 V 


29. 82. 94. 92 VI 96 VII 10. 130. 164. 226 VIII 55. 


S MPKF 
III 148 ἀπέπεμπον ἐξεκήρυξαν 
1114 ἐμαστίχϑη. μετείϑη 
Il τ0 ἀἁἀρμοσμένη. ἐργασαμένη 
IV 186 ἐνιαυτοῦ ἀριϑμοῦ 
IV 22 ἕπεται ἔχεται 


VITA ET SCRIPTIS COMMENTATIO. XXIX 
S MPKF 
V 9 oxvzartovs ἀξυτάτους 
V 16 πολλάς συχνάς 
V 24 πρῆγμα χρῆμα 
V 60i ἐπαίνων. ἐπέων 
V 92 κρυπτομένῳ μαντευομένῳ 
VIS πέμπειν μετιέναι 
VI 600 παοακλύουσι σπαρακληίουσε 
VII 35 Ἑλλήσποντον Ἑλλήσπ. 
στίξοντας ζεύξαντας 
VII 96 πλεύσαντος . σπεύσαντος. 


Adde locos VI 69. 100. 110. 125 VII| Numerum habet LXXXV. Descri- 
10. 110. 186 VIII 48. 118 IX 18 V |psi codicem, quem ipse inspexi, in 
18. 23. 31. 69. 11. 88. 93. 97. 101. | Philol. XI 201; de interpolationibus 
111. 113 IV 46. 18. 81 III 1. 3. 4. 6.|eius, de glossematis, vitiosis scri- 
4. 9. 13. 14. 16. 21. 23. 21. 36. 39. 45. | pturis, Vindobonensi cum Sanerof- 
51.55.51.59.63.65. (8.81. 82. 88. 91.|tiano communibus, egi in Philol. 
95. 102. 111. 127. 131. 132. 149. His| XXI 83. 84. 92. 93. Praeterea conf. 
omnibus in locis correctorem agno- | quae haede re exposui in dissert. s. ]. 
800, qui genuina scriptoris verba| Quorum codicum diversis scri- 
de industria pervertit. Saepe vetera|pturis, quae non ex antiquo et me- 
codicis menda temere proprio Marte |liore exemplari petitae sunt, sed ex 
correxit, mendosis substituens men- |hariolatione potius coniectandique 
dosa,id quod permultis demonstravi|libidine Byzantini alicuius mana- 
exemplis, quae sibi quisque facile|verunt, cum Weidmannianae edi- 
augere poterit, in Philol. XXI 84— |tionis auctor, specie quadam com- 


81. Compara locos IV 33. 11. 119 
V 69 VII 10 IV 136 III 50 IV 19. 
Cuiusmodi in locis si ratio valebit 
ad genuinam scripturam restituen- 
dam non ab illa temeraria Graeculi 
interpolatione sed a vestigiis codi- 
cum MPFK levius gravius corru- 
ptis profieiseendum est, quibus 
plane neglectis corrector iste ad 
falsa et improbabilia delatus est. 
Ex eadem familia profectus est 
eod. Vindobonensis (— V), quem 
eisdem laeunis, interpolationibus, 
glossematis laborare iam Wesse- 
hngius intellexit. Est liber charta- 
ceus, accurate descriptus, saeculo 
XIV exaratus. Fuit quondam e li- 
bris Mathiae Corvini, quibus diven- 
ditis una cum aliis multis codicibus 
opera Sambuci??, qui quattuor du- 
catis emit, iu bibliothecam imperia- 
lem Vindobonensem translatus est. 


30 De Sambuco conferas catalog. biblio- 
thecae Vindobonensis: * Ioannes Sambucus 
Pirnaviensis Pannonius Imper. Maxim. II et 
Rudolfi II consiliarius, historicus, medicus, 


qui a. 1584 Id. Iun. Vindobonae apoplexia|. 


obiit." 


motus, temere assensus esset easque 
in verba scriptoris festinanter rece- 
pisset, inde factum est ut iure su- 
mere mihi viderer, nullam facile 
Herodoti editionem corruptiorem 
atque deformiorem exstitisse Weid- 
manniana, quam sescentis paene 
locis distare à nostra quivis conce- 
det, qui utramque editionem usu 
compertam habebit. Qua de re con- 
feras quae uberius exposui in dis- 
sertatione, qua recentiores Herodoti 
editiones inde a Gaisfordiana re- 
censui (Philol. XXI 18—100). Idem 
fere sentio de altera edit. Weid- 
manniana, de qua conferas quae do- 
eui in dissertatione s.l. (de codicum 
Herodoti fide atque auctoritate, 
Numburg. 1869). 

"Tertio loco posuerim codices V a- 
tieanos sex, qui Romae in Vati- 
cana asservantur. Sunt libri char- 
tacei recentioris aetatis, signati nu- 
meris 116. 215. 332 et 122.123.1359, 
qui ad unum omnes ad saec. XV 
pertinere videntur. Horum in nu- 
merum referendus est Vaticanus 
iste, quem in altera edit. Weidm, 


XXX 


compendio T designatum video. Ac 
quis non iure miretur, quod editor 
quas  interpolationes — vitiosasque 
scripturas in priore editione e codi- 
cibus SV duxerat, easdem in altera 
ex Vaticano T arripuit; plane enim 
consentire Vaticani et Sancroftiani 
Vindobonensique scripturas nemi- 
nem facile fallet. Sequitur, illius 
editionis auctorem ne in altera qui- 
dem editione satis diligenter co- 
natum esse verba scriptoris ad ve- 
riores codieum MPFK scripturas 
revocare. Nam Vaticani istius no- 
mine quod praetendit Sancroftiani 
et Vindob. scripturas iam pridem 
cognitas ab eoque in priorem edi- 
tionem receptas pertinacius reti- 
nuit. Ae nisi omnia me fallunt co- 
dex T idem est, qui numero 215 in- 
diceatur. Nam primum quidem e 
huius codicis scripturis, quas Carol. 
Diltheius ad me transmisit, effici 
cogique potest, codicem Vatie. nu- 
mero 215 signatum et ipsum ad de- 
teriorem codicum familiam referen- 
dum esse (id quod etiam in Vatica- 
num T, cum Saneroft., Vindob. 
plane consentientem cadere patet), 
deinde vero etiam easdem lacunas, 
quibus Vaticanum n. 215 dilacera- 
tum esse intellexi, in Vaticano T 
inveniri ex eo colligendum esse sta- 
tuo, quod auctor editionis Weidm. 
e libri primi capitibus, quae omit- 
tunt deterioris familiae codices 
(SV Vatie.n.215),i. 6.1 46—52. 56— 
68. (1—19. 92—93. 96—100. 131— 
135. 141—171), e Vaticano suo ne 
unam quidem affert variam lectio- 
nem, unde satis apparet, in hoec quo- 
que libroinesse easdem lacunas, qui- 
bus reliquos eiusdem familiae codi- 
ces mutilatos esse vidimus. Codex 
ille Vaticanus n. 215 (— T) folior. 
395 chartaceus saec. XV exaratus 
est in insula Creta, id quod e sub- 
scriptione intellegitur, quae ad eal- 
cem codicis fol. 393 subiecta est. 
Aecuratius de codice eiusque fide 
atque auctoritate egi in dissertat. s. 
l. (de codicum Her. fide atque au- 
ctoritate). 


DE HERODOTI 


remque codicum familiam perti- 
nere, cui reliquos quoque Vaticanos 
quinque attribuendos esse censeo, 
jac vix sperari lieet fore ut horum 
| codicum conlatione aliquid proficia- 
tur ad Herodoti verba emendanda. 
Quae cum ita sint, rectissime se ha- 
bere dico, quod cardinalis Passionei 
Wesselingio, schedarum Vaticana- 
rum appetentissimo rescripsit, eas 
nec admodum bonas nec priscas vi- 
deri. lllud enim primum constare 
debet, quod mihi est exploratissi- 
mum, neque in Vaticana ne- 
que in Palatina ullas mem- 
branas Herodoti inveniri. 

His libris antiquior esse videtur 
codex Mureti in colleg. Rom. so- 
ciet. Ies. cat. inscriptus ex bibliotheca 
Mureti, qui eum omnibus Herodoti 
editoribus prorsus incognitus per- 
mansisset, nuperrime (a. 1868) re- 
pertus est opera Dilthei, cui contigit 
ut magnis impedimentis summa in- 
dustria superatis codicem inspiceret 
atque accuratam libri I collationem 
faceret. Est codex membranaceus, 
nitide descriptus Romae in biblio- 
theea collegii Romani asservatus, 
cuius leetionibus diligenter explo- 
ratis mihi persuasi, hune quoque 
codicem, quem Diltheius saec. XII 
scriptum esse statuit, inferioris fa- 
miliae codicibus esse adscribendum, 
neque fefellit Diltheium, qui cum 
codicem conferret scripturas eius 
mirifice eonspirare cum Sancroftia- 
nis bene intellexit. De singulis con- 
feras, quae exposui de codicis fide 
in dissertat. s. 1. 

Postremum inferioris familiae li- 
brum dieo eum, quo Laurent. 
Valla usus est ad historias in ser- 
monem latinum convertendas. Hunc 
codicem, qui iam nusquam reperi- 
tur, ex eodem fonte quo Sancroftia- 
num, Vindob. manasse eum iam 
Wesselingius docuerit (ui lacer est 
et hiascit Vallae liber ibi in mamuscr. 
Arch. (— S), Vindobonensi et pleris- 
que Vaticanis et Ozxoniensibus lacu- 
nae. Si quid in his aut praecipuum aut 


Haee igitur utcunque |exorbitans, idem apud Laurentium), 


sunt id quidem evieisse mihi videor|hae quaestione quae ad liquidum 
codicem T ad inferiorem recentio-|perducta est supersedere possum. 


VITA ET SCRIPTIS COMMENTATIO. 


Sequitur tertia codicum familia, 
quae cum quasi medium quendam 
locum inter codie. SV Vatic. Rom. 
Vall. ab altera parte et Medic. Pass. 
Flor. Ascev. ab altera teneat modo 
ad hos modo ad illos magis incli- 
nans, minorem habet auctoritatem 
in Herodoti verbis rectius consti- 
tuendis. Quorum longe princeps 
habendus est Parisinus A (apud 
Wesseling. Par. C), quo nonnullis in 
locis Herodoti verba emendata et 
ad integritatem suam revocata esse 
concedamus oportet. Est codex 
membranaceus saec. XII numero 
MDCXXXIII designatus (cf. Lar- 
eher. Herod. 7. I p. xxxvi). Contulit 
eum cum tribus aliis Parisinis Gor- 
giades in Schweighaeuseri usum, 
qui totam conlationem in suam rece- 
pit editionem. Seripturas huius co- 
dieis proprias examinavi in dissert. 
g.1. 

Alter eodex Parisinus (— B) 
chartaceus num. MDCX XXIV sign. 
exaratus est a. 1312 p. Chr. n. 

Tertius (— C., apud Wesseling. 
ΑἹ item chartaceus a. 1441 p. Chr. 
n. exaratus est; de quo Scehweig- 
haeuser. in praef. I p.xxxrv ita scri- 
bit: Est hic codex eiusdem familiae 
cum 60 quem primo loco nominavi; et 
licet aetate sit recentior, tamen boni- 
tate haud multum eidem cedit; atque 
usu etiam nobis interdum venit ut pro- 
batissimas lectiones ex illo potuerimus 
proferre, quas ex altero non reperi- 
mus enotatas. Num. MDCXXXV 
signatus est. 

Quartus codex Parisinus (— 
D sive Pd) chartac. scriptus est a. 
1474 p. Chr. n. (signatus est n. 
MMCMXXXIII). 

Quintus codex recentissimus 
(— E sive Pe) libr. I e. 1—81 con- 
tinet. Quibus 

Sextus accedit liber Parisi- 
nus, qui ex Herodoti Musis continet 
fragmenta haud pauea (Fragmen- 
tum Parisin. apud Wesseling.). 

His subiungam Ambrosianum 
(— G) et Urbinatem (— U) eodi- 
ces, quorum scripturas, e duobus 
tantum libris depromtas, exhibet 
editio Weidmann. Unde cum haud 


XXXI 


[multum fruetus ad Herodoti verba 
; emendanda redundaturum esse mox 
intellexisset is qui contulit, reliquo- 
rum librorum conlationem omisit. 

Praeter libros, quos supra com- 
memoravi, supersunt nonnulli pa- 
rum accurate explorati. 

Quorum primus est cod. Vene- 
tus apud Wesseling., cuius lectio- 
nes ex Zanetti catalogo bibliothecae 
S. Marci ductae sunt nec ultra lib.I 
c. 32 progrediuntur. Est liber mem- 
branaceus, saec. XV, signatus n. 
|CCCLXIV. Baehrius, qui codicem 
inspexit, eum melioris conditionis 
esse suo iure negavit (cf. Her. vol. 
IV 489). 

Sequitur Remigiensis liber 
chartaceus saec. XV exaratus, qui 
priores duos libros«et magnam tertii 
partem complectitur. Desinit in lib. 
1Π| 10. Propior videtur esse codici- 
bus MPFK, quanquam haud raro 
cum deterioris familiae codicibus 
consentit. Asservatur in monast. S. 
Remigii congregationis S. Mauri in 
Francia. 

'lertius commemoratur codex 
Etonensis, cuius Galeus perpau- 
eas enotavit scripturas (in edit. Lon- 
dinens. 1619), cum Gaisfordio com- 
muniecatas. Ac mea quidem senten- 
tia neque Etonensis neque Pala- 
tinus, cuius lectiones subiecit Creu- 
zerus Commentationibus Herodo- 
teis, digni sunt qui accuratius inspi- 
eiantur atque conferantur. 

De duobus Oxoniensi'bus He- 
rodoti libris chartaceis, saeculo XV 
exaratis et n. CXIV et CII signatis 
nihil eompertum habeo. Cf. Coxe 
catalog. codie. manuser. bibl. Bod- 
lei. I 186. 619. 

Editionum indiees hie repetere 
vix huius loci; primarias tantum 
breviter recensebo, quorum aucto- 
res in Herodoti historiis explicandis 
atque emendandis aliquid profece- 
runt.3! Ac postquam Herodoti ver- 
ba in latinum convertit sermonem 
Laur. Valla (Venet. Iae. Rub. 
1414), quae conversio codicis instar 


31 De editionibus Herodoti copiose egi in 
Philol. XXI p. 79—100 (Dite Tezteskritik in He- 
rodots Geschichtswerk). . 


XXXII DE HERODOTI VITA ET 
est, secutae sunt Aldina (Venet. 
(1502), Parisina ab Henr. Ste- 
phano parata (1566), deinde Ia- 
cobi Gronovii editio (Lugd. Ba- 
tav. 1715), qui cum primus eodicem 
Mediceum exeussisset (v. s. p. xxiv) 
certas quasdam artis criticae leges 
in Herodoti verbis constituendis se- 
cutus est, qua de re conferas quae 
dixi in dissertatione inser. die T'extes- 
kritib in  Herodots Geschichtswerk, 
quae est in Philol. XXI 19. 80.32 
Post Gronovium egregie meriti 
sunt de Herodoti historiis L. C. V al- 
ekenarius et Pet. Wesselin- 
gius, qui coniunctis viribus prae- 
stantissimam instituerunt editionem 
et correctam et locupletatam Am- 
stelod. a. 1763?5, de cuius singula- 
ribus meritis uberius exposui in dis- 
sert. s. l. (Philol. XXI 80). Maxime 
in colligendis criticis copiis diligen- 
tes fuerunt Io. Sehweighaeuse- 
rus?* et Thom. Gaisfordius?5, 
qui novis codicum (Florentini, San- 
eroftiani) subsidiis instructi Hero- 
doti historias ad veterum librorum 
fidem recensuerunt. Qui quid in 
editionibus suis praestiterint, docui 
in Philol. XXI 80—83. Plurimum 
operae in rebus historicis, geogra- 
32 Herodoti Halicarnassei Historiarum libri 
1x Musarum nominibus inscripti. Graece cum 
interpretatione Laurentii Vallae; ex mem- 
brana Medicea post Aldi Manutii, Ioach. 
Camerarii, Henr. Stephani, Goth. Iunger- 
manni, Th. Gale in edendo operas non tan- 
tum adiutis locis, ubi a viris doctis sentieba- 
tur corruptela, sed etiam Graecismo per sin- 
gulas fere paginas remollito; industria Iac. 
Gronovii, cuius accedunt notae. — Lugduni 
Batavor. apud Sam. Luchtmans MDCCXV fol. 
33 Ἡροδότου Ἁλικαρνασσῆος Ἱστοριῶν 
λόγοι ϑ΄. Graece et Latine ex Laurent. Val- 
lae interpretatione cum annotationibus Tho- 
mae Galei et Iac. Gronovii. Editionem cu- 
ravit et suas itemque L. C. Valckenarii notas 
adiecit Petr. Wesselingius. Amstelod. 2.1763. 
3$ Herodoti Musae sive Historiar. lib. IX 
ad veterum codicum fidem denuo recensuit, 
lectionis varietate continua, interpretatione 
Latina, adnotationibus Wessel. et Valcken. 
aliorumque et suis instruxit Ioh. Schweig- 
haeuser, VI vol. Argentor. et Parisiis. Acce- 
dit lexicon Herodoteum. 1824. 
35 Herodoti Halicarnassei Historiar. lib. IX. 
Codicem Sancroft. manuscr. denuo contulit 
nec non reliquam lectionis varietatem com- 


modius digessit Thom. Gaisford. IV tom. 
Oxoniae 1824 (1849). 


SCRIPTIS COMMENTATIO. 


phicis, chronologicis, mythologicis, 
archaeologicis explicandis, in di- 
cendi usu illustrando, in scriptoris 
fide rerumque traditarum auctori- 
tate eomprobanda posuit I. C. F. 
Baehrius?5, cuius editionem, plu- 
rima fere et optima continentem, 
quae a prioribus ad res expliean- 
das conlata erant, cum habeamus, 
superioribus facile caremus; novam 
textus recensionem constituere ei 
non erat propositum. Nee defue- 
runt sane post Baehrium multorum 
studia variis nominibus utilia, Im m. 
Bekkeri, Alex. Negris, Guil. 
Dindorfii, Rud. Dietschii, C. 
Gu. Kruegeri, aliorum, de quo- 
rum editionibus vide quae exposui 
in Philol. XXI 88—100. Cf. Guil. 
Engelmanni Bibliotheea script. 
class. et Graecor. et Romanor. Lips. 
1858 p. 155 sqq. 

Vix est quod moneam, me leges 
secutum, quae de codicibus recte ae- 
stimandis supra constitui (p. xxiu— 
xxv), Herodoti verba emendatiora 
exhibere conatum esse exterminatis 
quam maxime interpolationibus vi- 
tiosisque scripturis, quibus editio 
Weidm. deformata est. Denique ut 
uno conspectu quidquid hae nostra 
editione mutatum est ab omnibus 
intellegatur, breviter eos locos om- 
nes recensebo in quibus haee editio 
a Weidmanniana cum aliquo aut 
verborum aut sententiae discrimine 
distet. 

In dialectico genere, in quo mihi 
persaepe a eodicibus discedendum 
fuit, observavi praecepta, quae ex- 
posui in edit. τε Teubnerian. p. 29— 
41. Ac dialecticas quidem formas, 
a me emendatas, literis praeter ce- 
teras conspicuis non insignivi, reli- 
quos vero locos, in quibus a codici- 
bus discessi, literis latius dispositis 
significavi. 


36 Herodoti Halic. Musae, Textum ad Gais- 
fordii editionem recognovit, perpetua tum Fr. 
Creuzeri tum sua annotatione instruxit, com- 
mentationem de vita et scriptis Herodoti, ta- 
bulas geographicas, imagines ligno incisas 
indicesque adiecit I. C. F. Baehr. Vol. IV. 
Edit. altera. Lipsiae 1856—1861. 


ADNOTATIO CRITICA. XXXIII 


ADNOTATIO CRITICA. 


Praemonendum me in adnotatione critica quam fieri potuit brevis- 
sime indicasse diversarum lectionum discerepantiam, librorum siglis 
eisdem usum, quibus Gaisfordius in editione Oxoniensi (1824. 1849) 
codices distinxit (M. — Mediceus, F — Florentinus sive Schellershemia- 
nus, P — codex cardinalis Passionei, Καὶ — Ascevianus, S — Sanerof- 
tianus, V — Vindobonensis, A — Parisinus, T — Vaticanus) Reliqui 
codiees, de quorum fide atque auctoritate plura supra edisserui, ad 
Herodoti verba rectius constituenda nihil valent. 


Scripturae huius exempli. exempli Weidmanniani. 
LIB. I. 
€. 2,12. Κόλχον S. Κόλχων βασιλέα MEA. 
e. 9, ὅ. οὐδέ Schaefer., οὔτε libri. 
c. 0, 8. Συρίων Bredov., «Σύρων libri. 
e. 2 


f ἄρξαντες μὲν MF; plerique libri ἄρξαντες. 
omittunt μέν. 
6. 9, 6. μηδὲν μαϑεῖν Abicht., μηδὲ μα- μηδὲ μαϑεῖν. 
ϑεῖν libri. 
c. 10, 8. παρὰ τοῖσι ἄλλοισι βαρβ. ΜΡΚΕ. παρὰ πᾶσι τ. ἄλλ. βαρβ. 
SV. 
c. 12, 6. ὑπεσδύς (ὑστεεισδύς libri). Verba τοῦ ὑπεκδύς Sauppe. 
— ἐπεμνήσθη uncin. incl. Schaef. 


c. 17, 2. ἐπολιόρκεε MF. ἐπολιόρκησε S, alii. 
c. 18, 6. “Σαδυάττης οὗτος γάρ libri. Delevi «Σαδυάττης οὗτος ydo. 
«Σαδυάττης. 

c. 19, 7. ἐνούσησε Abicht; ἐνόσησε libri. ἐνόσησε. 

c. 22, 9. ληόν Dindorf., λεών libri. λεών. 

c. 24,12. ἀπειληϑέντα δὲ libri. ἀπειλ. δή 

----ϑ4. οὐ μέγα M. μέγα reliqui libri. 

€. 28, 4. εἰσὶ — “υδοῖσι. [εἰσὲ ---- Πάμφυλοι]. 

[xai “Ἕυδοῖσι]. 

e. 90,11. σοφίης εἵνεκεν τῆς σῆς libri. σοφίης [εἵνεκεν τῆς σῆς. 
-- -,,22. ἅπασι libri. ἅπασί τε. 

€. 32,24. οὐ γάρ τοι. οὐ γάρ τε libri. 


———,29. μοῦνον» libri; μούνοισι Stobaeus, 
recte forsan. 


c. 99, 3. ἀμαϑέα MPFK, ἀμαϑῆς S. 
c. 90, 6. κυρῆσαι MF. ἐπικυρῆσαι P. 
c. 99, 3. [τὸ ὄνειρον] Krueger. τὸ ὄγειρον. 
c. Al, 8. [κακοῦργοι] Naber. κακοῦργοι. 
e. 49,11. ἐσήμηνε MA. ἐσήμαινε reliqui. 
c. 44, 6. [τὸν — ϑεόν] Naber. τὸν — ϑεόν. 
[n] 
e. DO, 7. τοῦτο 0 τι Mediceus, τοῦτο 0 v«Flor. τούτῳ 0 τι reliqui. 
c. O1, 3. ἅμα τοῖσι. Plerique libri: ἅμα αὐ- 


τοῖσι. 
Herodoti vol. 1. Ü C 


———,13 
—— ,19 
6 4, 5 

m 2 5 
(ee ἢ 


e) 
OD. 


s 100, 5. 


e. 105,15. 


. édvéov 


. Σόλωνα SV. 


ADNOTATIO CRITICA. 


Scripturae huius exempli. 


. φαμένων libri. Addidi: σφέων. 
. οἰκισάντων Wesseling., οἰκησάντων 


libri. 
Πελασγῶν μαλιστα 
Sauppe, ἐϑνέων πολλῶν μάλ. libri. 


. πρὸς ταῦτα δὴ ὧν Abicht. πρὸς δὴ 


(vel δὲ) ὧν libri. 


. τριηκοσίους Naber. (cf. Polyaen. I 


21 8 3), τούτους libri. 


. καὶ οὗ ἐν τῷ aot. πειϑ. libri omit- 


tunt oí; superscriptum est in F. 


. προαιδέοντο. MPF: προηδέατο. 


. ἐς ϑεόν libri. 
. πειρῴατο. Libri: ἐπειρώατο. 
. ἀποβαλέεις" γευσάμενοι γάρ. 
- € , 
. γῆς ἱμέρῳ, Herold. 
. χρόνου δ᾽ ἐγγενομένου Naber. 
. ἐβουλεύσαντο. Libri: ἐβούλευσαν. 


[ἐν δὲ --- ἐποιήσαντο] Herold. 


. διαφέρουσι δὲ libri. 
. διέβησαν ἄν Schaefer. 


[ἐξελαύνειν Abicht. 


. “ακεδαιμονίοισι Schaefer. 


ἐς τοὺς ἐξηγητάς Aldus. 


. ἐσταλμένους Schaefer. 
. ἐπὶ uaxoóv MPFK. 


[τὸ χωρίον) Krueger. 
«Σόλων» MPF, quod 
fortasse praestat. 


^ cr LI . 
. ἢ és ἅπαν libri. 
5. τοῦτο ὀνειδίσαι. 


Reli- 


À: τοῦτο. 
qui: τούτῳ. 


. οἷός τε SV. 
. εἶπε τὰ εἶπε MPFEK. 
. ἀναϑημάτων, τὰ ἐν Herold. Libri: 


: VS 
ἀναϑημάτων τὰ δ᾽ ἐν. 


. γῆ ἡ vir Schaefer. γῆ “Πυδίη libri. 
. ἀποικίσαι libri. 

. τυραννίδας libri. 

. αὐτόν. 

. ἐών MPF. 


. ἐπετηδεύϑη κύκλων ἐόντων libri. 


ἑπτά, ἐν δὲ libri. 

τάδεδὲάαλλα Eltz. τὰ δὲ δὴ aAZalibri. 

ὁ ϑεός libri. Longinus περὶ ὕψ. 
c. 21 ἡ ϑεῦο. 


exempli Weidmanniani. 


φαμένων. 


πρόσϑε δὲ ὧν (cod. Vatic. 


199). 


τούτους. 
v5 -» 
καὶ ἐν τῷ ἀστ. πειϑ'. 


σροαιδέατο. 


(vitiosa imperfecti forma ; 
cf. Philol. XI 271 sqq.) 


τὴν ἐς ϑεόν. 
ἐπειρέοντο. 

bl , , 
ἀποβαλέεις ... γευσ. yag. 


χρόνου δὲ γενομένου libri 


ἐν δὲ --- ἐποιήσαντο. 
διαφέρουσι γάρ. 
διέβησαν libri. 
ἐξελαύνειν. 
“1ακεδαιμονίους libri. 
ἐς τῶν ἐξηγητῶν libri. 
ἐνεσταλμένους libri. 
ἐπὶ μακρότερον Ὁ. 


«Σόλων. 


P] 


» » e 
7 0vx £s aztav. 


οἷόν τε MPFA. 
size SV. 


, , ^ ? 
ἀναϑημάτων. τὰ Ó £v. 


ἀποικίσϑαι Dobree. 
τυραννίδα. 
ἑωυτό1'. 


ἐπετηδεύϑη" κύκλων δέ. 
ἑπτά, ἐν δή. 


ὁ ϑεός. 


E 


c. 106, 3. 


——. 4 
e. 108,14. 


-- τῷ 
c. 110,17. 
e. 111,15. 


e, 116, '3: 


---- τ 


. μουνωϑέντα libri 


c. 120,18. 


, 20. 


e. 12b, 3. 
e. 126,21. 


e. 191,12. 


ADNOTATIO CRITICA. 


'Scriptarae huius exempli. 


μέγαν μὲν γάρ Abicht. χωρὶς μὲν 
γάρ libri (cf. quae de hoc loco in 
edit. Teubner. exposui). 

ἐπέβαλλον libri (vel ἐπέβαλον). 


μηδαμῶς MFK, recte forsan. μη- 
δαμὰ RV. 
σεωυτῷ. MP: σοὶ ἑαυτῷ. A: ooi 
αὐτῷ. 
περιποιήσῃς Bekker., περιποιήσῃ 
ri. 


πραγγανόμενον Lobeck. 
ἐλευϑεριωτέρη Portus. ἐλευϑερω- 
τέρη libri. 

praetet M. 
e μουνόϑεν τάδε). 

ταύτῃ σλεῖστος 7 cuv εἰμί libri. 
Vulgatum. revocavi ταύτῃ πλεῖ - 
στοςτῇ γνώμῃ εἰμί. Cf. quae expos. 
hoc de loco in edit. Teubneriana. 
ὅμως μὲν γέ vor libri. ὅμως ye 
μέντοι Eltz. 

εὕρισκεται MPF, εὕρισκέ τε cett. 

verba ἐμέο πείϑεσϑαι uncinis in- 
clusit Naber. 

Ata libri. Seribendum Z44ar 
cf. ΠῚ 8). 


. ὡς ἑκάστῳ libri. 
. λόγος libri praeter A (ὁ λόγος). 
. συντυγχάνοντας Naber, qui in se- 


quentib. verba οὗ συντυγχάνοντες 
eiecit. 


. τῷ λεγομένῳ libri. τὸν λεγόμενον 


Abresch. 


. κατὰ τὸν αὐτὸν δὲ libri. 


ἐξελαύνουσι ἐκ τῆς χώρης, πολλοὶ 
transposui. libri πολλοὶ (καὶ add. 
FM) ἐξελαύνουσι (ἐλαύνουσι F) ἐκ 
τῆς χώρης. 


. περιστεράς. 

. ἑλκυσθϑῆναι MPFK. 

. δὴ ὧν libri. Revocandum δ᾽ o». 

. [οὔτε γὰρ — αὐχιώδεος) Abicht. 


Delevi δέ post πολλῷ. 


᾿Ὀρχομενίοισι libri. Ὀρχομέν οἱ σφι 
Herold. 


. ἀναμεμέχαται libri. 
. AO mvaiovlibri. 4.ϑηνέων Schaef. 
. δὴ καί Herold. δὲ καὶ libri. 


. οὔ κως ἤκουον libri, οὔ κως éor- 


xovov Naber. 


AXXYV 


exempli Weidmanniani. 


AOO0IS μὲν 7/49. 


ἐπιβάλλον Dobree. 
μηδαμῶς. 


. ΕΣ - 
σοὲ αὐτῷ. 


κραυγανώμενον MPFA. 


ἐλευϑερωτέρη. 


ταύτῃ πλεῖστος 
εἰμί. 


e p. ^ ν᾿ 
0408 μὲν γέ τοι. 


ἐμέο πείϑεσθαι. 


ὡς ἕκαστος (Bekker.) 


ἐντυγχάνοντες libri. 
0L συντυγχάνοντες. 


τῶν λεγομένων. 
: : ; 
κατὰ T. αὐτ. δή. 


[πολλοὶ] ἐξελαύνουσι ἐκ 
τῆς χώρης. 


περιστερὰς ... 

ἑλκυσϑῆ S. 

[οὔτε --- ἑσπέρην. 
σολλῷ δή (libri: πολλῷ δε). 


[vaut aca]. 


οὐκ ἐσήκουον. 


ἘΠῚ 


δῶ 
μὰ 
c 
ς 
Ἐν 

m 


eC o 
[qn 
Qc. 
QU 
e o 


9 591: 


. ἀνάγεσϑαε 


ADNOTATIO CRITICA. 


Scripturae huius libri. 


κτησάμενοι libri. 


. ἑστεώτων libri. 


zavraca Krueger., τὰ πάντα libri. 

"Μαγνησίην ve MPK. Vulgo Mayvz- 
σίην δέ. 

τὰ πάντα Hermann., πάντα libri. 

τούτου εἵνεκα libri. 

ἀνεστήσαντο libri. 
κτήσαντο. 

ἀναφῆναι libri; !«Reisk.: ἀναφα- 
vivat. 

πλέους libri. 


Conieci: «ve- 


. ἕκαστος libri. 
. τὸ ἀνέκαϑεν libri; 


conieci: τὰ 
aréxad'ev. 

μακρότατον libri; ἐπὶ μακρότατον 
Werfer. 

ἐστί Krueger., εἴη libri. 

εἴ γ᾽ Steger., εἴ x libri. 

xai αὐταί libri. 

ἐν μέσῳ libri. 

περιβόλῳ τε libri. 

ἀτρεμίζουσαν, ἄλλα τε libri; ἀτρε- 
εἰζ., ἀλλ᾿ ἄλλα τε Bekker. 


, » . , , 
. καταπλώοντες ἐς τον Εἰ φοήτην 


libri; ἐς delevit Lhardy. 
ἀπαίρεσκον MFK, quod dialecto 
repugnat. Revocandum: ἀπαεί- 
0€0x0v. 


. τῶν χρημάτων libri. 
. οὐκ ἂν Paris. D. οὐδ᾽ ἂν MFK. 
. Αττικοῦ S. Ἀττικῆς MPFK. 


ποιεῦνται S. ποιεῦντες MPKFE. 
φορέουσι Athenaeus; y £oovaclibri. 
κατάπερ MPFR. 


φοινικηίους libri; φοινεκηΐουν 8118. 


. ἄρτισις vulgata, ἄρτησις libri. 


ἀνεκήρυσσε libri. 
" 

v S. ἦε MP εἶ F. 

libri. 


"ES E] 


Scribendum: 
ἀπάγεσϑαι. 

ὠνέεσϑαι" ὁ μέν νυν κάλλιστος --- 
νεωστὶ γενέσϑαι, ἵνα μὴ --- ἄγων- 
ται libri. 


ἔχει S. ἂν ἔχοι ΜΡῈ' ἂν ἔχη alii. 
ὁδῶν uneinis inclusi. 


exempli Weidmanniani. 
στησάμενοι. 
ἐνεστεώτων. 
τὰ πάντα. 


πάντα. 
[τούτου εἵνεκα]. 
ἀνεστήσαντο. 


πλείστους. 
ἕχαστοι. 

[^ ? , 
τὸ ἀανέκαϑεν. 


» 
εἴη. 
ΕΩ ) 
& x . 
E] , 
[xai αὐταί]. 


[ἐν μέσῳ Oppert.] 


, , 
ἀπαιρέεσκον S. 


[τῶν χρημάτων]. 


οὗ δ᾽ av Palm. 
ποιεῦντες... 


κατάπερ 0n SV. 


» , , 
αν ανέκηρουσσε. 


εἴη. 
ἀγαγέσϑαι. 


ὠνέεσϑαε"...γενέσϑαι, ἵνα 
E ΄ 

-- αγῶνται. ὃ uev ψυν 
κάλλιστος — νεωστί" ἐ- 
σπείτε γὰρ κτλ. 

» ΕΣ X 

αν ἔχῃ. 

€ - 

ὁδῶν. 


6. 
4. 


e. 208, 
e. 204, 


e: 205, 3. 
e. 206, 7. 
c.201, 6. 


3 28- 
di: 


e 2L. 7. 


e 215-8. 
e ER 


c. 216, 15. 
——À 16. 


e. 16, 9. 


ADNOTATIO CRITICA. 


Scripturae huius exempli. 

ἐών MPFK. 

τοῦ ὧν δὴ πεδίου plerique libri; 
seripsi: τούτου ὧν τοῦ πεδίου. 

ἐθέλειν — ἔχειν uncinis inclusi. 

πάντα S. 

παϑήματα τά plerique libri; τά 
delendum. 

διεξίωσι libri. 

ὑπολειπομένους S(?); ὑπολιπομέ- 
vovs MPF. 

ἀντὶ δὲ ἀρχεσϑαιὶλιονι: ἀντὶ 0 v 00 
ἄρχ. Reiskius. 

περὶ τά libri. 

οὐδὲ γὰρ οὐδ plurimi libri. ΑἹ- 
terum οὐδέ delendum videtur. 

γαλακτοπόται δέ libri. 

νόος Kruegerus; νόμος libri. 


LIB. II. 


ταύτης δὴ MPF,quod nunemalim. 

τοῦ Ἡφαίστου τοῦ MPA, recte 
forsan. 

ἄστρων MPF. 

"Μοίριος MP. 

xai τὰ κατύπεοϑε libri. 

αὐτῆς δὲ τῆς «Αἰγύπτου 
Schweighaeuser. 

τὸν καί FK; omittunt τόν MPSV. 

τεσσέρων libri. 

Μέμφιν πόλιν libri. 

ὡς γε Schweighaeuser., ὡς τε 
MKF. 

[κόλπο»] Krueger. 

[τὸν ἔρχομαι λέξων. 

εἰ ὧν ΜΕ. 

τῇ χώρῃ libri. 

«Σύριοι libri. 

καταρρηγνυμένην IMPF, quod for- 
tasse verum est. Reliqui: κατερ- 
ρηγνυμέγην. 

Libri: καὶ ταῦτα μὲν ἐς Ἕλληνας 
«Αἰγυπτίοισι ὀρϑῶς ἔχοντα εἴρη- 
ται. "lransposui verba hunc in 
modum: zai ταῦτα μὲν ἐξ λληνας 
ἔχοντα Αἰγυπτίοισι ὀρϑῶς εἴρη- 
ται. 
τῆς “ιβύης R; τῇ “ιβύῃ reliqui 
omnes. 


2 , 
εῦτι 


XXXVII 
exempli Weidmanniani. 


ἐόν S. 


πεδίου τούτου τοῦ. 


πάντως reliqui. 
παϑήματα τά. 


c E; 
υπεξίωσι. 


ἀντὶ δὲ ἄρχεσϑαι. 


[περὶ τά]. 


γαλ. τε. 


ταύτης δή. 
-€6 , € 
τοῦ Ἡφαίστου τοῦ. 


ἀστέρων SVA. 

Miis SVF. 

καὶ ἡ xà κατύπ. Dietsch. 

αὐτις δὲ αὐτῆς ἐστὶ Αἰγύ- 
πτου libri. 

καί. 

τεσσέρων καὶ δέκα Dietsch. 

Μέμφιος πόλιος Bekker. 

ὡς SV. 


εἰ ὧν δή SVA. 


[τῇ χώρῃ]. 
“Σύροι. 
καταρρηγνυμιένην, 


τῇ “Ιιβύῃ. 


AXXXVIII 


c. 


TT, ἘΣ 


uk 


c. 


18, 7. 


--- 210. 


c. 
c. 


19, 16. 
20, 3 


ΓΦ 
σι 
σι 


c. 
c. 
c. 


ADNOTATIO CRITICA. 


Scripturae huius exempli. 

καὶ libri; zy Reiske. 

ἀρξάμενος ἐκ libri optimi. 

xai οὐκ ἀχϑόμενοι ΜΡῈ, ovx delen- 
dum. 

ovx ὁμολογέειν MPF. 

λελεγμένα M. λεγόμενα reliqui. 

τῶν libri. 


. τῶν ὁδῶν uncin. inclusit Krueger. 
. αὐτή libri. 
. ψυχρότερα τῶν τὰ πολλά ἐστι libri. 


Tentavi: ψυχρότερα; μαρτύρια 
γὰρ τοιαῦτα πολλά ἐστι. 


. καὶ ἀνέμων omnes libri praeter S 


(οὐκ ἐόντων ἀνέμων, recte ut vi- 
detur). 


. vero tator libri; ὑετιώτατοι Butt- 


mann. 


. αὐτῷ libri; correxi: ἑωυτοῦ. 


£ofás MPF quod praestat fortasse. 
5 (vel ἢ) τελευτὰ libri; 7] τελευτᾷ 
ταῦτα Gebhardt. 

[τὰ κατύπερϑε) Krueger. 

ἐπεὶ ὧν libri; ἐκείνους ὧν Bekker. 


. ὕδασι libri optimi. 
. τοῦτο libri; conieci: τοσοῦτο. 
. ῥέων τὴν τοῦ Εὐξείνου πόντου διὰ 


πάσης Εὐρώπης libri. Transposui 
verba hune in modum: τὴν τοῦ 
πόντ. δέων EvE. διὰ πάσης Evo. 


. στλεῖστα ἢ --- χώρη MPF. Corrigen- 


dum: πλέω ἢ --- χώρη. 


2. πυρὴν xatovoilibri; πῦρ ἀνακαίουσι 


Bekker. 


οἱ δὲ φέροντες libri. 


. ἐρέων. 
. A unoviot. 
2. ἕνα voui&ovo: libri. 


Malim: 


ea 

ἕνα 
- " 

εἶναι νομίζουσι. 


. μέγαϑος libri; μεγάλως Wesseling. 


otov Bekker.; vov libri. Cf.e.4T. 
αἰπόλοι libri; o£ κόλοι Schaefer. 


. ϑύσωσι MPKFE. 
: ἐγένετο. Libri: ἐγένοντο. 
. φηγῷ εὐ πεφυκυΐῃ Valekenaer. Li- 


bri omittunt ev. 


. καὶ ἐν libri. 
. τῆς ϑυσίης Schweighaeuser. 


exempli Weidmanniani. 
καί. 
ἀρξάμενος ἀπό SA. 
καίκου ἀχϑ. 


οὐδὲν ou. SA. 
λεγόμιενα. 
τουτέων. 

- € - 
τῶν ὁδῶν. 
αὕτη. 


ψυχρότερα τὰ πολλά ἐστι; 


ἑωυτοῦ. 

ἐσβάς. 

cv 4 , . 

7) tEAEUT (UI Schweig- 
haeuser. 


εἰπεῖν (Reiske: eizo»). 
ὕδατι SA. 


TOUTO. 


πλεῖστα [ἢ — χώρη]. 


ἐρέων .... 
«μμώνιοι .... 
ὅνα νομίζουσι. 


μέγαϑος. 
ὑῶν. 
sa 
αἰπόλοι. 
ἕνα. 
ϑύωσι SA. 
ἐγένοντο. 
φηγῷ πεφυκυίῃ. 


καὶ ἡ ἐν. 
τῇσι ϑυσίῃσι libri. 


e. 65, 3. 
OW 

E d. 

E3600. 8. 
E, 10. 

EU, 4. 
DEA 

€ 10, 6. 
——, 6. 

c M. 4. 
vuU. 9 
zm 
e. 86, 4. 
e 51,1 
9102.21 

Po. 

Sd. 

c. 94, 6. 
e. 95, 10. 
ο. 99. 2 


m d: 
ἘΠῚ T. 
δ τς 
c. 100,12. 
e. 101, 2 
c. 104, 11. 
e. 108, 2. 
um n 
e τ 
c. 111, 16. 
e. 113, 9. 
c. 114, 7 
Ὁ. 10; 4. 
E NU. 
i eM 
a Ἢ 
e, .9. 


? 


ADNOTATIO CRITICA. 


Scripturae huius exempli. 

ἐοῦσα δὲ libri; ἐοῦσα ἡ Dindorf. 

τὰ ἱρά libri. 

εὐχάς. 

προσϑίους MPF. 

ταριχεύοντες MPKF. 

ὁπλαὲ βοός. 

ποιέεσϑαι ΜΡΚΕ. 

ἔβιες libri. Seribendum: aí ἔβιες. 

ἡ ψιλή MPFK. Schweighaeuserus: 
ἥδε yu. 

πάντῃ. 

ἔλαβον τὸ οὔνομα libri. 
οὔνομα. 

ϑροήνοισι τούτοισι libri. 
delendum. 

Ἑλλήνων. 

μεμιμημένα. 

σπολυτελέστατα σκευάζουσι libri. 
Conieci: πολυτελέστατα βοιυλο- 
μένους σκευάζουσι.  Delevi ve- 
κρούς post σκευάζουσι. 

xai πωλέουσι. 

οἱ ἐντεκόντες Bekker. Optimilibri: 
ἐντεκόντες. 

οἱ ἔχϑυες οὗτοι plurimi libri. οὗτοι 
delendum. 

ἄγρια ineptum interpretamentum. 

ὑπ᾽ αὐτῷ. Plurimi libri: ὑπ᾽ αὐτό. 
τὸ δὲ ἀπό libri, quod fortasse ve- 
rum est. 

αὐτοῖσί τε MKF. 

πάντα libri. 

ὡς 1101]. Reponendum: ὅς. 

καλέσασαν δέ libri. Delevi δέ. 


Dele τὸ 


τούτοισι 


2. κατ᾽ libri. 


“Σύροι MPF. Alii: Σύριοι. 

τῶν — κατεστρέψατο libri. 

ὥρυσσον MPKF. 

βασιλεὺς uev MPKF. 

ἀνέβλεπε MPK. 

ὅτεω libri; ὁτευῶν Bekker. 

ταύτην MPKF. 

Verba ἐς o uncinis inclusi. 

κατὰ γὰρ libri; κατάπερ Reiz. 

οὕτω libri optimi. 

[ἐπεμέμνηται--- ἑκατόμβας) Schae- 
fer. 

[καὶ τόδε τὸ χωρίον] Valekenaer. 


3. δηλοῖ libri. 


XXXIX 
exempli Weidmanniani. 
ἐοῦσα γάρ. 
τὰ ϑηρία 
εὐχάξ .... 
ἐμπροσϑίους SA. 
ταριχεύσαντες SA. 
[ὁπλαὶ βοός]. 
στοιέεται SA. 
ἴβιες. 


€ 


íoc 
^ 


[παντῃ]. 
ἔλαβον τὸ ovvoua. 


ϑρήνοισι τούτοισι. 


[Ελλήνων]Ἴ. 
μεμιμημένα .... 
πολυτελ. σκευάζ. 


νεκρούς. 


[καὶ πωλέουσι]. 
ÉVTEXOVTEG. 
co» € 
οἱ ἴχϑυες οὗτοι. 
10 
ἄγρια. 
Je ) , 
ὑπ᾽ αὐτο. 


δέ τι καὶ αὐτοῖσι 5Δ. 
πάλαι. 

ὡς. 

καλέσασαν γάρ. 

καί. 


[τῶν — κατεστρέψατο]. 
ὥρυξαν SA. 

βασιλεὺς δέ 8. 
ἀνέβλεψε SA. 


τὴν σήν SA. 


ἑκών. 


ὧδε SA. 


δῆλον. 


XL 


e DES, 3. 


e.1218,15. 
c.1215, 16. 


122,10! 
123,10. 
124, 5. 
126577. 


e ὦ ὦ ὦ 6 


124, 7: 


c ἡ 0), 12. 


e. 139; Jf 


c. 133,10. 
e. 135, οὶ 


ADNOTATIO CRITICA. 


Scripturae huius exempli. 

γενέσθαι libri. 

προσαπολέσῃ libri optimi. 

ὡς τοῦ βασιλέος libri. Correxi: 
πρὸς τοῦ βασ. 

αὐτῶν libri. 

ἐσδύνειν. Libri: ἐσδύνει. 
ϑυσιέων SV. 

[ἐν τοῖσι ἔργοισι] Valekenaer. 

ἐμετρήσαμεν .... Lacunam indi- 
eavi. 

τήν MPF; reliqui: τό. 

πάντα τά. Libri: πάντα. 

αὐτόν MPFA ; alii: αὐτῷ. 
κομίσαντος MPKF. 

Ῥοδῶπιν libri. Vulgo: PoÓo7tos. 


, τυγχάνει libri. 
. ἐκείνῳ delevi. 
. τασσομένων MPKF. 
. ἀπαλλάσσεται libri. 

. ἀπικομένοισι 


Sehaefer. Libri: 


2 , 
ἀπικομένους. 


. [αὐτοῖσι] Schaefer. 
. ἵσταται MPKF. 
. τῷ Πενελόπης SV. 


. ἐξαπέδου μέν libri. 

. ἡ ταύτῃ Haupt. Libri: ταύτῃ. 

. xai κατὰ τό Krueg. Libri: καὶ τό. 
. Alterum μετ᾽ ἑωυτοῦ suspectum 


exclusi. 


. ἐν τούτοισι δὲ Eltz. Libri: δή. 
. ἐν δὴ ὧν libri. 

. «Συρίοισι. 
. Μιαγδώλῳ MPF. 

. ἄνδρες omittunt libri. 

. ἐξεῖναι Naber. 

. ἄρχῃ SV. 

. ὑποκοίνασϑαι SV. 

. ἐγένοντο MPKFE ; γενοίατο SV. 


. &veivzciBredovius; libri ἀνέωνται. 


Libri: Σύροισι. 


Ἑομοτυβίων ἄλλοι SV, Eouotv- 
βίων cett. 


. ἕκαστοι MPF, ἕκαστον cett. 

. πάσης libri. 

. ἑωυτοῦ libri optimi. 

. Scribendum eum MPF ἀπέφευγε, 


non cum Wesselingio ἀποφεύ- 
7/80xE. 


exempli Weidmanniani. 


λέγουσι γενέσϑαι. 
ὡς τοῦ βασ. 


ἑωυτῶν. 

ἐσδύνει. 

ϑυσ. τουτέων MPF. 
2 - 2 

ἐν τοῖσι ἔργοισι. 
ἐμετρήσαμεν. 


πάντα. 


κομίσαντος μιν SA. 
oon. 

τυγχάνοι. 

ἐκείνῳ. 

γενομένων SV. 


ἀπαλλάσσετο. 


tota SV. 

ἐκ Πενελόπης 
Recte forsan. 

ἐξαπέδου τε. 


τῷ 
* 


καὶ τό. 
μετ᾽ ἑωυτοῦ. 


ἐν δὲ ὧν. 


εἶναι libri. 
ἄρχοι MPF. 
ὑποκοίνεσϑαι MPF. 


[πάσης]. 
ἑωυτόν Ὁ. 


ADNOTATIO CRITICA. XLI 


Scripturae huius libri. 


. ϑωμάσια οἷα Abresch. ϑωμάσια 


οἱ libri. 


. ἐνθύμιον Valckenaer. 
. τοὺς Ζελφοὺς δὴ MP, τοὺς Δελφοὺς 


δὲ cett. 


. oí à MPF. 
. εἶπε MPF. 


LIB. III. 

γῇ Gronovius. Libri: 7. 

κείμενον MPFK. 

τῶν ποιευμένων τὰς 7t(OT.s uncinis 
inclusit Cobet. 

παρεγγυᾶ — libri. παρεγγυᾶται 
Dietsch. 

ϑεῶν MPF quod nune malim; 
ϑεόν alii. 

περιξυρου(ῶ)γντες MPF. 


. az exAavoaclibri. Restituendum: 


2 , 
avéxAavgas. 


. Post verba καὶ ταῦτα ὡς ἀπενει- 


χϑέντα ὑπὸ τούτου intercidisse 
videtur ἤκουσε (cf. Philol. X 565). 
oí Aldina. Libri: og. 


. εὗρον MPF. 
. πλησϑὲν δὲ αὐτό libri. Delevi 


αὐτό. 


. χρύσεον Schaefer. χρυσοῦν MPKF. 
——, 8. αὐτοῦ MPKF. Rectius S avvóv. 
e. 206, 16. 


Ὁ 2.5, 4. 


ἄριστον libri. Vulgo ἄριστον δέ, 
quod fortasse verum est. 

ἐπάγειν vulgata. ἀπάγειν MPKT. 
ἄγειν SVT. 


. τετράγωνον libri τρίγωνον Cay- 


lus. 


. τῶν κακῶν libri. 

. ἄρχη libri; Aldus «o£. 

. προσαγαγόντα MPT. 

. ἐρωμένην MPF. 

. ἄλλην MPF. 

. μὲν λέγουσι libri (omisso vao). 
. δακρύει libri. 

. στερικατημένων libri. 

. εἰπεῖν δὲ libri. 

. γὰρ δὴ [ἄρα]. 

. [τελέσαι Κῦρον]. Verba suspecta. 
. ér£oo 9 libri. 


exempli Weidmanniani. 


ϑωμάσιά ot. 


ἐνθυμιστόν libri. 


τοῦ SV. 
εἶπε δή S. 


κεινόν SVIA. 


ϑεῶν. 


ὑποξυρεῦντες (--- οὔ — 
SVT. 


» , 
ἀπέκλαυσας. 


H - c , c 
και ταυτὰ (CS .... QU. V. T. 


σφί. 
εὗρον αὐτοῦ SVTA. 


πλησϑὲν δὲ αὐτό. 


χρυσόν SVT. 
αὐτοῦ. 
καὶ ἀριστον. 


ἀπάγειν. 
τοίγωνον. 


[τῶν κακῶν]. 

ἄρχῃ. 

προαγαγόντα 'T (ΒΚ ἢ. 
εἰρημένην SV T. 

καὶ ἄλλην SV T. 


σπαρακατημένων. 
εἰπεῖν δή. 

γὰρ δὴ ἄρα libri. 
[τελέσαι]. ἶ 
ἑτέρωτε. 


ADNOTATIO CRITICA. 


Scripturae huius libri. 


. ὁμοίους libri (ὁμοίως: AF); ὁμοῖα 


Aldina (cf. II 8. III 8.57. VII 120). 


. Omnes libri πολλοῖσί ve, vulgo: 


7t0ÀÀ. μέν. 


. σόλιν libri. 
. TO. ταῖς πάϑαις F. τοιαύταισι πά- 


αι 
ϑεσι M. 


. Πολυκρατηςδὲ πέμψας παρά ΜΡΙΚῈ, 


. δεόμενος MPKF. 
. Panofkam secutus ante γενεῇ inter- 


posui τοίτῃ (— y). 


. verba κατά — γεγονός lubenter ex- 


punxerim. 
Post ἑωυτοῖσι interceidisse videtur 
συγγενέες. 


Libri ovre. HReizius correxit ov τε. 


. περιϑυμῶι (accentu omisso) ἐχόμε- 


vos M. πεοιϑύμως ἐχόμενος S. Con- 
1601 περιϑύμως ἔχων (cf. Cur. He- 
rod. p. 12). 


. καὶ τοῦτο. 
Ε ἀγαϑά libri. τὰ ayada Aldina. 
. ἀποκρίσιος plerique libri. 


Resti- 
tuendum ὑποκοίσιος. 


. ὑπὸ Σαμίων MPKF. 

. λέγεται libri; λέγεσϑαι Wesseling. 
. καὶ — νηόν libri. 

. καὶ Eltzius. Libri κατά. 

. ἦσαν plerique libri. 

. τὰ πάντα MPFS. 

. παντός libri; πάντως Krueger. 

. τοῦτον τῷ SV. τούτῳ ὅτῳ M. ov- 


τω EF. 


. ὑποδεκομένου SV T, ὑποσχομένου 


MPKF. 


. Libri: τῶν μέντοι — τούτων μέν. 


Tentavi: τῶν μὲν --- τούτων μέντοι. 


. ἐντός ΜΡῈ!: ἐκτός ST. 


. κατηρτημένον libri; 


xatnotigu£vov 


Stephanus. 


. μέν MPF. 
. ἄριστος libri. Conieci: ῥῆστος. 
. οὐδὲν οὐδέ libri; 


delevit οὐδέ 
Valekenaer. 


. ἀρίστων τε MPKF. 


exempli Weidmanniani. 


πόλιν .... 
τοι τῇσιπάϑησι Guil. Din- 
dorf. 


πέμψας δὲ κήρυκα λάϑρῃ 
“Σαμίων Πολυκράτης πτα- 
ρά SVT. 

δεησόμενος SV T. 


ἑωυτοῖσι .... 

οὔτε. 

πέρι ϑυμῷ ἐχόμενος 
Schaefer. 

[xai τοῦτο]. 

ἀνακρίσιος F. 

εὖ ὑπὸ Σαμίων ST. 

[λέγεται]. 


[καὶ — νηδν]. 


εἴησαν 'T (SV?). 


πάντα τά A. 


ς , 
υποσχομένου. 


τῶν μέντοι---τούτων μέν. 


μὲν γάρ SVTA. 


ἀρίστων δέ SYTA. 


. καταπετομένας 


ADNOTATIO CRITICA. 


Scripturae huius exempli. 

ἐβουλεύσαντο SV. 

Libri τὸν ἵππον, recte forsan. 

ἑβδομήκοντα libri; ἑβδομήκοντα 
καὶ ὀκτώ correxit Hultsch. in 
Metrol. p. 112. 

ἀρξάμενον libri. 

ψόμος SK. 

Βακτριανῶν libri. 

ἀγίνεον MPKF. 

οὗτοι — κατάγαια libri 

ἢ δὲ «v libri; ἢν δέ Aldina. 


οἱ — δίαιταν. 


. καί libri; κατά Herold. 
. ἕσσονες ἐς τάχυτητα libri. Delevi 


ἐς. 


. καὶ παραλύεσθϑαι plerique libri; 


omittunt SVTA. 

oiov τι κατά libri; οἷόν τι καὶ 
κατά Schweighaeuser. ὅσα μὲν 
y«9 libri; delendum γάρ. 


. τὰ δεῖ MP ; alii τὰ δή. 
. λόγῳ oizótilibri; recte ut videtur 


Welekerus: λόγῳ οὐκ οἰκότι. 
αὐτῶν MPKE; 


omittunt αὐτῶν SV. 


» E Ἁ , ^-^ 
: συλλέγειν TO κινναμώμον, συλλε- 


γόμενον δὲ ἐκ τούτων MPF. 


. Libri πάντα. Naberus: παντοῖα. 
. ἔχω μὲν οὐκ libri. 


Conieci: ἐγὼ 
μὲν οὐκ ἔχω. 


. a£ δὲ ὧν (vel δ᾽ ὧν) libri. 


αὗται plerique libri. 


. avra SV. 


. χρηΐσκοντο libri; χοηΐσκονται Por- 


tus. 


. ὑπεκοίνατο MPF. 
. ἐπεϑύμεε MPF ; recte forsan. 
. ἀπήγγειλε F5 reliqui. ἀπήγγελλε, 


quod nune cum Schweighaeusero 
malim. 


. αὐτόσε MEP, αὐτός SVT. 
2. [πλέω χρόνον]. Locusnondum per- 


sanatus. 


. τῇ — προεμαντεύσατο. 

. ἀγγελιηφόρον MPF. 

. δοκιμωτάτους MPF. 

. £&ortalibri. Haupt. coniecit £ovra. 


XLIII 


exempli Weidmanniani. 


ἐβούλευσαν MPF. 


ἀρξάμενος. 

ψόμος δὲ ΜΕΡ. 
Βακτρίων. 
ἀπαγίνεον ΚΥ̓ΤΑ. 


[οὗτοε --- κατάγαια]. 
[ot — δίαιταν. 


ἕσσονες ἐς ταχύτητα 


οἷόν τι κατα. 
e , 
ὅσα μέν γε. 


συλλέγειν. οὕτω μὲν τὸ 
κιννάμωμον συλλεγόμε- 
vov ἐκ τούτων SVTA. 

πάντα. 

ἔχω μὲν οὐκ. 


αἱ δὴ cv. 
? , 
αὐταί. 


ὑπεκρίνετο SV T A. 
ἐπεθύμησε SVT. 
ἀπήγγελλε. 


αὑτόσε. 
σιλέω χρότον. 


[τῇ — προεμαντεύσατο]. 
ἀγγαρήιον SVT. 
λογιμωτάτους SVTA. 
ἔχοντα. 


c. 128,18. 
c. 190,19. 


c. 134, 9. 
c. 135,19. 
e. 191,20. 
c. 139,16. 


c. 140, 13. 
c. 143, 4. 


c. 145,14. 
c. 147, 2. 
c.148. 4. 


[rn 
Qv t9 Θ 0 


. καὶ 


ADNOTATIO CRITICA. 


Scripturae huius exempli. 
Praestat fortasse λέγοντα (cf.Cur. 
Herod. p. 4). 

τοῦτο vocem suspectam eieci. 

τοῦ χρυσοῦ σὺν ϑήκηι Mediceus. 
τοῦ χρυσοῦ τὴν ϑήκην SV. ἐς τοῦ 
χρυσοῦ τὴν ϑήκην Porson. 

φέρει (φέρειν M) plerique libri. 

τὴν ὁ libri; τήν οἱ Ald. 

κατὰ δή. Libri: κατὰ δε. 

πάντως τοι. αἰνέσας libri (αἰνέ- 
σας δέ S). 

εἰπεῖν ΜΡΕΚ. 

οὐ δή τι plerique libri. οὐδ᾽ Zr; S. 
Seribendum: οὐ δὴ ἔτι. 

εἴ τοι MF alii, fortasse recte. 

libri τέ. Heroldius: μὲν. 

προϑεῖτο libri; προϑέοιτο Krue- 
ger. 


. σαγηνεύσαντες. 
. παρεσκευάδατο AF. Reliqui: za- 


ρφεσκευάζοντο. 


. Ταρείου MPFK, Δαρεῖον SVT. 
. διαλιπών MPF. 
. καὶ ἔπειτεν. Delevi καί. 


. ἐπείτε δὲ MPF ; δέ delendum. 


MPF, omittunt 


Πέρσῃσι 


SVTA. 


. μάστιξι libri. 
. οὗτοι MPF. 
. γένη libri; γενεή Bekkerus. 


LIB. IV. 

1570 Dobree; libri: ἥπερ. 

ἀρχόντων MPF. 

τοὺς βασιλέας libri. 

-xoÀórov interposui post Σκολό- 
τους. 

Ταργιτάου libri. 

ἀπικέσϑαι MPF. 

τὴν ΜΡΕ. 

ἐγὼ γὰρ ἐκ σεῦ τρεῖς παῖδας ἔχω 
MPF. Rescribendum: ἔχω γὰρ ἐκ 
σι παῖδας τρεῖς. 


. T0— Σκύϑῃ inficetum additamen- 


tum margini reddendum est ubi 
nescio quis ascripserat. 


exempli Weidmanniani. 


τοῦτο. 


συμφέρει K. 


κατὰ δέ. 


ἧς εἰπεῖν ST A. 


8 
οὐ δή τι. 


[σαγηνεύσαντες]. 
παρεσκευάζοντο. 


διαλείπειν SV ΤΑ. 


ἐπείτε δή Schweighaeu- 
ser. 
[xai Πέρσῃσι]. 


καὶ μάστιξι. 


οὗτοι μέν SVT. 


[ἀρχόντων] omittunt SV. 
τοῦ βασιλέος 1ο.16 Febvre. 
“Σκολότους τοῦ libri. 


[Ταργιτάου]. 

ὡς ἀπικέσθαι ST. 

δὲ τήν ST. 

ἐγὼ γὰρ ἐκ σεῦ τρεῖς παῖ- 
δας ἔχω. 


τὸ — Σκύϑηῃ. 


zc maid, 
c.D2, 8. 
Qu BO T. 
95. 
e). 8. 
e. 62, 8. 


. οἷοί ve MPF. 
. τοῖσι πλησιοχώροισι Schaefer. Li- 


ADNOTATIO CRITICA. 


Scripturae huius exempli. 

πρὸ πολλοῦ δεόμενα κινδυνεύειν 
MPF. Seripsi: πρὸς πολλοὺς δέοι 
ἀνακινδυνεύειν (cf. Philol. X 710). 
πρὸς πολλοὺς δεόμενον κινδυνεύ- 
εἰν SV. 

ποιήσας MPF. 

εἴρηκα MPKF; alii εἴρηται. 
διηκοσίοισε ΜΡῈ, Vulgo τριηκο- 
σίοισι. 

ἀπόλλωνι MPF. 

ἄνθρωποι libri ἄνω Valckenaer, 
ἄνω ἰόντι Herold. 


[24 - LI L er 
. «vtr γῆ. Libri: avez. 
. καὶ ἐπιβάς SV T. Reliqui om. καί. 


χῶρον SVT. Reliqui: χώρης. 


. Φργιππαῖοι MPF. 
. ἐν ἄλλῃσε χώρησι S. Reliqui: ἐν 


ἄλλοισι χωρίοισι. 


. ὡς τέρας ϑωμάζεται SA. Reliqui: 


ὡς τέρας νενόμισται ϑωμάζεσϑαι. 


. ἡκίονοι δὲ οὐδὲ ὄνοι ἀνέχονταιναϊθο. 


ΜΡ: zu. δὲ οὐδὲ ὄνοι οὐκ ἀνέχον- 
ται, recte ut videtur. Εἰ: ἡ κίονοι δὲ 
ὄνοι οὐκ ἀνέχονται. 


οἷά τε SV T. 


bri: τοὺς πλησιοχώρους. 
MPFK ἐχούσας. Eldikius: ἑρδούσας 
(cf. Philol. X 110). 
ϑήκην τήν libri. 
λέγων libri; λέγοντα Schweighaeus. 
Πέρσαι libri. 


σταρὰ --- τελευτᾷ libri. 


λόγιον MPFK. 


. οὐνομανέω. 


εἰσὶ δὲ libri. 


. μὲν οὗ libri; μεγάλοι Koenius (cf. c. 


49). μόνοι, quod dialecto repu- 
gnat, Valekenaer. 
ἰόντες MPKF. 
δεινῶς MPFE, αἰνῶς SVT. 
παρέχεται libri. 
μητρός MPKF. 
οὐνομάξεται MPKF. 
τῶν ἀρχηίων libri Conieci: ἐν τῷ 
ἀρχηίῳ. 


XLV 


exempli Weidmanniani. 
πρὸ σποδοῦ (??) δεόμενον 
κινδυνεύειν. 


εἴπας ST. 
εἴρηκα. 
διηκοσίοισι. 


41 πόλλωνος STA. 
αὕτη. 


Ὀργεμπαῖοι SV T. 


ἐν ἄλλοισι χωρίοισι. 


ὡς τέρας νενόμισται ϑωυ- 
μάζεσϑαι. 


οἷοί τε. 
τοὺς πλησιοχώρους. 


ϑυούσας ΝΑ. 


ϑήκην τῆς Bekker. 

[λέγων]. 

4 σίην Πέρσαι Schweig- 
haeuser. 

[παρὰ — τελευτᾷ.} 

λόγιμον SV TA. 

οὐνομανέω .... 

εἰσὶ δή. 

μόνοι (sic). 


ῥέοντες STA. 


σταρέχεταε καί. 
Δήμητρος SV A. 
οὐνομάζονται SV T A. 
τῶν ἀρχηίων. 


2 9 
e. 7: ὦ 
- nh 
c. dii, 28 
c. 00), 12 
c. 86, 12 
e. 80, 4 
c. OT, 8 
e. 04, 3. 
— EQ 
c. 0, 15 
Ὁ ΘΒ. 36 


c. 109,12. 
e. 111,15. 


e. 113,11. 
c.114,18. 


c.118,22. 


ADNOTATIO CRITICA. 


Scripturae huius exempli. 

ἄνδρα ϑύουσι MPKF. ἀνδρα ἕνα 
ϑύουσι SV T. 

[ἕκαστος]. 

τοῖσι MF. τοῖσι ἂν Schweighaeu- 
ser. ὅσοι δή S. 

ἐς 0 — προσπλωτός. 

καλλιστεύοντας SV T. καλλίστους 


ΜΡΚΕ. 


πάντων παρατιϑεῖ SV T. 


. τῶν xat SV I. 


ur vi ye ov ἀλλήλων MS. μὴ τοί ys 
ἀλλ. 4111. Tentavi: uz voy aov 
ἄλλων. 

«ναχάρσι --- Σκύλῃ SVT. Ava«- 
χαρσις — Σκύλης reliqui.. 

πέπαισται SV I, πέπλασται reli- 
qui. 

ἐπρήστευσε MPKFE; διεπρήστευσε 
VA. Conieci: διέδρη ἐνθεῦτεν 
(cf. Cur. Herodot. p. 13). διεπέ- 
στευσε S. 

Πόντος MPKF. 

ἐπ᾿ αὐτῷ Α, ἐπ᾿ αὐτοῦ SVT, ἐπ᾽ 
αὐτόν MPKF. 

ταῦτα δή S. ταῦτα δὲ reliqui. 

ZaAuoEw SV Σάλμοξιν MFK. 

οὐνομάζουσι Mehler. Libri: vo- 
μίξουσι. 

ἔστε libri; ἔσται Aldina. 


on lube: 


Σκυϑική MPKF. 

καὶ παραπλήσια ταύτῃ. 

τὴν ἄκρην. 

ἐπαναχϑέντες MP operarum er- 
rore. Reliqui: ἐπαναχϑέντας. 
Dietsch. : ἀπενειχϑέντας. 

Post iói» intercidisse videtur 
ἔφουσι. 

ἀνϑρωποφαγέουσι ΠΥ T. Reliqui: 
ἀνδροφαγέουσι. 

περὶ T. 

ἐκγενήσεσθϑαι Reiske. Libri: ἐγγε- 
φνήσεσϑαι. 

δευτεραίη libri; ὑστεραίῃ Aldus. 

δίκαιοι plerique libri; δικαιότατοι 
SVT. 

διέβη libri; διέβη ἐς Dietsch. 


exempli Weidmanniani. 


[ἐς ὃ — zroooztÀoos]. 
καλλίστους. 


ἁπάντων παραπλησίως 
παρατιϑεῖ MPF. 

ὅσα MPF. 

μήτε τεῶν ἄλλων. 

«ἄναχαρσις --- Σπυλῆης. 


πέπλασται. 


διεοπήστευσε. 


«Πόντος οὗτος SVAT. 


9 ES - 
ἐστ αυτου. 


ταῦτα δε. 


“Σάλμοξιν 


ἤδη ἡ Krueger. 

“Σκυϑίη SVTA. 

[καὶ παραπλήσια ταὐτῃ]. 
[τὴν ἄκρην) Krueger. 
ἐπαναχϑέντες. 


ἰδίην. 
2 , 
avÓoog αγέουσι. 


παρὰ. 
^ 


ADNOTATIO CRITICA. 


Scripturae hnius exempli. 


c. 119, 3. ὁ μέν MPKS; alii ὁ μὲν γάρ. 

—— , 17. o) πεισόμεϑα MPKF; Hoegge- 
rum secutus seripsi: «zt200ued'a. 
S: oix οἰσόμεϑα. 

e. 120, 3. ὅτε nonnulli libri. 

Ὁ: 121,19. τοῦτο — ῥῆσις. 

e. 199, 1. δὴ οὕτω S; reliqui omittunt οὕτω. 
e. 135, 5. αὐτοῦ ταύτῃ MPKF. 

— —, 9. δηλαδὴ αὐτός libri; Reiz.: δηλαδὴ 
ὡς αὐτός. 

- —, 14. οὕτω δή MPKF ; alii οὕτω μὲν δή. 

e. 190, 3. προετείνοντο MPFK. 

——, 14. διοιχονται Mediceus, διοέχονται K. 
Reliqui: διοίχηνται (cf. Zarneke 
lit. Centralbl. 18650 No.51 et Neue 
Jahrb. f. Philol. 1865 p. 816). 

——, 20. avgazevasod'aiNaber; libri: στρα- 
τεύσασϑαι. 

e. 199, 6. [xai βουλόμενοι]. Verba suspecta 
omittit Flor. 

e. 140, 1. πιστεύσαντες MPKF. 

c. 144, 1. τόδε τὸ ἔπος Flor., τόδε ἔπος alii. 

c. 146, 7. καταχοήσεσθϑαι Flor. Reliqui: za- 
ταχρήσασϑααι. 

c. 141,10. μένειν libri; scripsi μενέειν. 

c. 149, 3. οὔνομα MPFK. 

———, 7. ὑπέμειναν libri. 

e. 150, 3. Peivvoclibri. Scribendum Πρῖνος. 

- , 7. Εὐφημίδης Palmerius et Reiz. 
Libri: Εὐϑυμίδης. 

c. 152,17. αὐτοῦ PFA. 

c. 153, 5. ἄνδρας libri. 

e. 151, 2. αὐτῶν libri. 

——— , 12. αὐτῆς τῆ ς “ΠΙιβύης 10Υ]. vulg.c7som. 

e. 161, 2. χωλός τε ΜΡΕ. 

e. 162,12. ὁ δέ γε S. Reliqui omittunt γε. 

——, 15. τοῦτο ἐπὶ παντὶ yag libri. Cor- 
τοχϊ τοῦτο ἐπεὶ ἐπὶ παντί (omisso 
γάρ). 

———, 17. εἰπάσης ΜΡΕ. 

c. 164,18. “λαζείρ S5 4λαζίρ plerique libri. 
c. 161,11. ἀπεπέμπετο MPF, alii ἐπέμπετο. 
e. 169, 2. νεμόμενοι τήν vulgo. Libri: ve- 
μόμενοι 10. 
——, 8. τούτου χώρῳ MPFK. 
—— , 5. Μενέλαος MPKF. Scribendum 


Μενελάϊος. S Μενέλεος. 


XLVI 


exempli Weidmanniani. 


οὐ πεισόμεϑα. 


ove MPSVT. 
[τοῦτο — ῥῆσις]. 
δή. 

αὐτοῦ S. 
δηλαδή" αὐτός. 


σπροέτεινον SVTA. 


διοίχηνται. 


; 
στρατεύσασϑαι. 

᾿ ; 
xai βουλόμενοι. 
πιστεύοντες SV T A. 
τόδε ἔπος. 
καταχρήσασϑαι. 
μένειν, 
τὸ οὔνομα SVTA. 


€ , 
υπέμεινε .... 
I'oivvos. 


i 
ἄνδρας .... 
αὐτοῖ. 


ὁ δέ. 


τοῦτο ἐπὶ παντὶ γάρ. 
ἐπειπάσης ΟΥΥ̓ΤΑ. 
νεμόμενοι tO. 


χώρῳ τούτῳ SVTA. 
Μενέλαος. 


XLVIIÍ 


ADNOTATIO CRITICA. 


Scripturae huius exempli. 


c. 110, 2. σβύται MF. 

- , 2. οὕτοιτό ST. Reliqui omittunt τό. 
c. 112,17. Post τούτους interposui ὀμνύουσι. 
e. 180, 7. τὴν — καλέομεν libri. 

c. 184,15. τοῦτο τὸν κίονα libri praeter F 
(τοῦτον τόν). 

c. 185, 10. xai ἐς μεσόγαιαν MPF. 

c. 187, 8. οἴσπῃ MPFK. 

—— , 16. τράγου F. 

c. 189, 5. τὰ δὲ libri. 

———, 11. ἐν ἱροῖσι plerique libri. ἐπ᾽ £o. 

SVT. 

c. 191,11. ἑσπέρης SV. ἑσπέρην MPKF. 

— — , 18. ἀκατάψευστα libri. 

c. 195, 2. Κύραυιν SAT. Κυραύην MPF. 
Κυραύνην K. 

c. 199, 5. τούτων δέ SV. τούτων τε reliqui. 
τούτων τε δή Wesseling. Recte 
ut videtur. 

c. 209,12. ἀποδραμόντες τεῦσον e MP. ἀπο- 


δραμόντες τε ὅσον F.. ἀποδο. δὲ 
ὅσον S. 


exempli Weidmanntani. 


σβύσται STA. 


τούτους .... 
[τὴν — καλέομεν]. 
τοῦτο τὸν κίονα. 


οἰσύπῃ SAT. 

τράγου yao MPKS alii. 
τά γε. 

ἐν ἱροῖσι. 


τούτων τε. 


, , , 2 ΄ ; cr c 
“Ἡροδότου “λιχαρνησσέος ἱστορίης ἀπόδεξις v06, ὡς 
μήτε τὰ γενόμενα ἐξ ἀνθρώπων τῷ χρόνῳ ἐξίτηλα γένη- 
, , , ^ , ^ [04 ^ 
ται, μήτε ἔργα μεγάλα ve xal ϑωμαστά, τὰ μὲν “Ἕλλησι 
τὰ δὲ βαρβάροισι ἀποδεχϑέντα, ἀχλεέα γένηται, τά τε 
2} M 32 «€ o y 2 , 2 , 
ἄλλα καὶ Ob ἣν αἰτίην ἐπολέμησαν ἀλλήλοισι. 
Περσέων μέν νυν οἱ λόγιοι Φοίνιχας αἰτίους φασὶ γε- 
, - - , ' ' -—: 3 - 
γέσϑαι τῆς διαφορῆς. τούτους γὰρ ἀπὸ τῆς Ἐρυϑρῆς 
χαλεομένης ϑαλάσσης ἀπιχομένους ἐπὶ τήνδε τὴν ϑάλασ- 
σαν xal οἰχήσαντας τοῦτον τὸν χῶρον τὸν xal νῦν οἰχέουσι, 
αὐτίχα ναυτιλίησι μαχρῆσι ἐπιϑέσϑαι, ἀ:ταγινέοντας δὲ 
φορτία Αἰγύπτιά τε καὶ “ίσσύρια τῇ τε ἄλλῃ ἐσαπιλνέε- 
σϑαι καὶ δὴ καὶ ἐς ἤργος" τὸ δὲ Ζ|ργος τοῦτον τὸν χρόνον 
- 144 - - - 457 , , 
προεῖχε ἅπασι τῶν tv τῇ νῦν Ἑλλάδι χαλεομένῃ χώρῃ" 
ἀπιχομένους δὲ τοὺς Φοίνιχας ἐς δὴ τὸ Zloyog τοῦτο δια- 
, ' , ΄ MAE! , ΄ 2 τ 
τίϑεσθαι τὸν φόρτον. πέμπτῃ δὲ ἢ ἕχτῃ ἡμέρῃ &m ἧς 
ἀπίχοντο, ἐξεμττολη μένων σφι σχεδὸν ττάντων, ἐλϑεῖν ἐπὶ 
' , - 2} ^ a M * - 
τὴν ϑάλασσαν yvvaixag ἄλλας τε πολλὰς xai δὴ καὶ τοῦ 
γ , , - M , , ^ 
βασιλέος ϑυγατέρα᾽ τὸ δέ ol οὔνομα εἶναι, χατὰ τὠυτὸ 
' * CF D ^r 2 - ' 3 , , , 
τὸ καὶ Ελληνες λέγουσι, Ιοῦν τὴν Ἰνάχου. ταῦτας στάσας 
χατὰ πρύμνην τῆς νεὸς ὠνέεσϑαι τῶν φορτίων τῶν σφι 
ἣν ϑυμὸς μάλιστα, καὶ τοὺς Φοίνιχας διαχελευσαμένους 
ὁρμῆσαι ἐπὶ αὐτάς. τὰς μὲν δὴ πλεῦνας τῶν γυναιχῶν 
2 ἘΞ J VAT B » c τ ] 
ἀποφυγεῖν, τὴν δὲ Τοῦν σὺν ἄλλῃσι ἁρπασϑῆναι. ἐσβα- 
^5 , ' 2 ' , » 3 , 3 2 ) , 
Aouévovg δὲ ἐς τὴν νέα οἴχεσϑαι ἀπτοττλώοντας ét Αἰγύ- 
ct ' - » ΄ , 
σιτου. οὕτω μὲν [ov ἐς Αἴγυπτον ἀπιχέσϑαι λέγουσι 
, 2 ς [4 ^ - 2 , - 
Πέρσαι, οὐκ ὡς Ἕλληνες, καὶ τῶν ἀδιχημάτων πρῶτον 
τοῦτο ἄρξαι. μετὰ δὲ ταῦτα Ἑλλήνων τινάς (οὐ γὰρ ἔχουσι 
» j , b - , , — 
τοὔνομα ἀτιηγήσασϑαι) φασὶ τῆς Φοινίχης ἐς Τύρον προσ- 


, € , - , * , 3 , 
σχόντας ἀρτάσαι τοῦ βασιλέος τὴν ϑυγατέρα Εὐρώπην" 
Herodoti vol. [. 1 


2 HPOAOTOY A. 2—5. 
TT o » ci 0 Ki - - * à; 2 * 
εἴησαν δ᾽ ἂν οὗτοι Κρῆτες. ταῦτα uiv δὴ ἴσα σφι τερὸς 
2} , ^ ^ - C. 5 Je v - 
ἴσα γενέσϑαι, μετὰ δὲ ταῦτα Ἕλληνας αἰτίους τῆς δευ- 
τέρης ἀδιχίης γενέσϑαι" χαταπλώσαντας γὰρ μαχρῇ vii ἐς 
«Αϊάν τε τὴν Κολχίδα xai ἐπὶ Φᾶσιν ποταμόν, ἐνθεῦτεν, 
διαπρηξαμένους xal τάλλα τῶν εἵνεχεν ἀτείχατο, ἁρπάσαι 
τοῦ βασιλέος τὴν ϑυγατέρα Μήδειαν. πέμψαντα δὲ τὸν 
, ' € , , , , ^—-- 
Κόλχον ἐς τὴν Ελλάδα χήρυχα αἰτέειν τε δίχας τῆς &ora- 
γῆς «ci ἀπαιτέειν τὴν ϑυγατέρα. τοὺς δὲ ὑποχρίνασϑαι 
€ 25WY 5 - 3 - - 3 , » , n ; - 
ὡς οὐδὲ ἐχεῖνοι Iobg τῆς “ργείης ἔδοσαν σφι δίχας τῆς 
- 2 5 2 τ , L , 
ἀρτταγῆς᾽ οὐδὲ ὧν αὐτοὶ δώσειν ἐχείνοισι. δευτέρῃ δὲ 
, - ^ - 3 ^w ^ , 3 
λέγουσι γενεῇ μετὰ ταῦτα AAéSavogov τὸν Πριάμου ἀχη- 
χούτα ταῦτα ἐϑελῆσαί οἱ ἐκ τῆς Ελλάδος δὲ ἃ ἢ 
; 1 ἧς c δὲ ἁρπαγῆς γε- 
, - , , [44 , , 
γέσϑαι yvvaiza, ἐτειστάμενον πάντως ὅτι οὐ δώσει δίχας " 
3 ^ ^ , , ^ , - 
οὐδὲ γὰρ ἐχείνους διδόναι. οὕτω δὴ ἁρτπτάσαντος αὐτοῦ 
ς , s - [2/ , "ἘΞ - , »- , 
Ἑλένην, τοῖσι Ἔλλησι δόξαι πρῶτον πέμιψαντας ἀγγέλους 
2 , ς ΄, N , - € - , M 
ἀπαιτέειν τε λένην xal δίκας τῆς ἁρπαγῆς αἰτέειν. τοὺς 
΄ 5 , - / , S c 
δέ, προϊσχομένων ταῦτα, προφέρειν σφι Μηδείης τὴν &o- 
, € 2 , 2 M , 2) , 2 
σταγήν, ὡς οὐ δόντες αὐτοὶ δίχας οὐδὲ ἐχδόντες ἀἁπαιτε- 
, L^ , , , , , , 
: ὄντων βουλοίατό σφι za ἄλλων δίχας γίνεσϑαι. μέχρι 
5 , c ' , 3 , Y 
μὲν ὧν τούτου ἁρτταγὰς μούνας εἶναι τταρ᾽ ἀλλήλων, τὸ δὲ 
ἀπὸ τούτου Ἕλληνας δὴ μεγάλως αἰτίους γενέσθαι" προ- 
, ^ » , M , 2^ , 
τέρους γὰρ ἄρξαι στρατεύεσϑαι ἐς τὴν Aoíqv ἢ σφέας ἐς 
τὴν Εὐρώπην. τὸ μέν νυν ἁρττάζειν γυναῖχας ἀνδρῶν ἀδί- 
χων νομίζειν ἔργον εἶναι, τὸ δὲ ἁρπασϑεισέων σπουδὴν 
, , , ' , , 
ποιήσασϑαι τιμωρέειν ἀνοήτων, τὸ δὲ μηδεμίαν ὥρην 
» ; , - ' | C i 
ἔχειν ἁρπασϑεισέων σωφρόνων" δῆλα γὰρ δὴ ὅτι, εἰ μὴ 
2 Te , 3 2^ € t. , i M i 
αὐταὶ ἐβούλοντο, ovx ἂν ἡρπάζοντο. σφέας μὲν δὴ τοὺς 
2- - 2 , δι L ς “- , : - ; 

ix τῆς “Ισίης λέγουσι Πέρσαι ἁρπαζομένων τῶν yvvat- 
- 2j , , [424 M 7, 
κῶν λόγον οὐδένα ποιήσασϑαι, “Ἕλληνας δὲ «“]αχεδαιμονίης 
εἵνεχεν γυναιχὺὸς στόλον μέγαν συναγεῖραι xal ἔπειτεν 
ἐλθόντας ἐς τὴν AMoígv τὴν Πριάμου δύναμιν κατελεῖν. 
ἀπὸ τούτου αἰεὶ ἡγήσασϑαι τὸ Ἑλληνιχὸν σφίσι εἶναι 
πολέμιον" τὴν γὰρ Acínv xal τὰ ἐνοιχέοντα ἔϑνεα βάρ- 
βαρα οἰχηιεῦνται oi Πέρσαι, τὴν δὲ Εὐρώπην καὶ τὸ Ἕλ- 

bl c , 7 
ληνικὸν ἡγέαται χεχωρίσϑαι. δά 
e , , , ^ . , 
Οὕτω uiv Πέρσαι λέγουσι γενέσϑαι, καὶ διὰ τὴν ]λίου 
cr , , - ^ - , 
ἅλωσιν εὑρίσχουσι σφίσι ἐοῦσαν τὴν ἀρχὴν τῆς ἔχϑρης 


HPOAOTOY A. 5—T. ὃ 


τῆς ἐς τοὺς Ἕλληνας. περὶ δὲ τῆς Ἰοῦς οὐχ ὁμολογέουσι 
Πέρσῃσι οὕτω Φοίνιχλες" οὐ γὰρ ἁρπαγῇ σφέας χρησαμέ- 
γους Λέγουσι ἀγαγεῖν αὐτὴν ἐς “ἴγυπτον, ἀλλ ὡς ἐν τῷ 
Moysi ἐμίσγετο τῷ ναυχλήρῳ τῆς νεός, ἐπεὶ δὲ ἔμαϑε 
ἔγχυος ἐοῦσα αἰδεομένη τοὺς τοχέας οὕτω δὴ ἐθελοντὴν 
αὐτὴν τοῖσι Φοίνιξι συνεχπλῶσαι, ὡς ἂν μὴ κατάδηλος 
γένηται. 

Ταῦτα μέν νυν Πέρσαι τε χαὶ Φοίνιχες λέγουσι" ἐγὼ 
δὲ περὶ μὲν τούτων οὐκ ἔρχομαι ἐρέων ὡς οὕτω ἢ ἄλλως 
χως ταῦτα ἐγένετο, τὸν δὲ οἶδα αὐτὸς πρῶτον ὑπάρξαντα 
ἀδίχων ἔργων ἐς τοὺς Ἕλληνας, τοῦτον σημήνας προβή- 
σομαι ἐς τὸ πρόσω τοῦ λόγου, ὁμοίως σμιχρὰ xal μεγάλα 
ἄστεα ἀνθρώπων ἐπεξιών. τὰ γὰρ τὸ πάλαι μεγάλα ἦν, 
τὰ πολλὰ αὐτῶν σμιχρὰ γέγονε" τὰ δὲ ἐπ᾽ ἐμεῦ ἦν μεγάλα, 
πρότερον ἦν σμιχρά. τὴν ἀνϑρωπηίην ὧν ἐπιστάμενος 
εὐδαιμονίην οὐδαμὰ ἐν τὠυτῷ μένουσαν, ἐπιμνήσομαι 
ἀμφοτέρων ὁμοίως. 

Κροῖσος ἦν “υδὸς μὲν γένος, παῖς δὲ ἡλυάττεω, τύ- 
ραννος δὲ ἐϑνέων τῶν ἐντὸς Ἅλυος ποταμοῦ, ὃς δέων ἀπὸ 
μεσαμβρίης μεταξὺ Συρίων καὶ Παφλαγόνων ἐξίει πρὸς 
βορέην ἄνεμον ἐς τὸν Εὔξεινον καλεόμενον πόντον. οὗτος 
ὃ Κροῖσος βαρβάρων πρῶτος τῶν ἡμεῖς ἴδμεν τοὺς μὲν 
χατεστρέψατο Ἑλλήνων ἐς φόρου ἀπαγωγήν, τοὺς δὲ 
φίλους προσεποιήσατο. χατεστρέψατο uiv Ἴωνάς τε xai 
Αἰολέας καὶ “ωριέας τοὺς ἐν τῇ “!σίῃ, φίλους δὲ προσ- 
ποιήσατο «Ταχεδαιμονίους. πρὸ δὲ τῆς Κροίσου ἀρχῆς 
πάντες Ἕλληνες ἦσαν ἐλεύϑεροι" τὸ γὰρ Κιμιμερίων στρά- 
τευμα τὸ ἐπὶ τὴν Ἰωνίην ἀπιχόμενον Κροίσου ξὸν πρε- 
σβύτερον οὐ καταστροφὴ ἐγένετο τῶν πολίων ἀλλ᾽ 
ἐπιδρομῆς ἁρπαγή. ἡ ἡ δὲ ἡγεμονίη οὕτω περιῆλϑε, ἐοῦσα 
Ἡραχλειδέων, ἐς τὸ ἡ τὸ Κροίσου, χαλεομένους δὲ 
Μερμνάδας. ἦν Κανδαύλης, τὸν οἱ Ἕλληνες Μυρσίλον οὐ- 
γομάζουσι, τύραννος Σαρδίων, ἀττόγονος δὲ MÀzxaíov τοῦ 
Ἡραχλέος. ἤγρων uiv γὰρ ὃ Νίνου τοῦ Βήλου τοῦ AÀ- 
χαίου πρῶτος Ἡραχλειδέων βασιλεὺς ἐγένετο Σαρδίων, 
Κανδαύλης δὲ ó Μύρσου ὕστατος. οἱ δὲ πρότερον ἤγρωνος 


βασιλεύσαντες ταύτης τῆς χώρης ἦσαν ἀπόγονοι “υδοῦ 
1»: 


zu 
Ὁ 


4 HPOAOTOY A. 1—3. 

τοῦ Jrvog, dz ὅτευ ὃ δῆμος “ύδιος ἐχλήϑη ὃ πᾶς οὗτος, 
πρότερον Μηίων καλεόμενος. παρὰ τούτων Ἡραχλεῖδαι 
ἐπιιραφϑέντες ἔσχον τὴν ἀρχὴν ix ϑεοπροπίου, ἐχ δούλης 
τε τῖς Ἰαρδάνου γεγονότες xol Ἡραχλέος, ἄρξαντες μὲν 
ἐπὶ δύο τε καὶ εἴχοσι γενεὰς ἀνδρῶν, ἔτεα πέντε τε χαὶ 
πενταχόσια, παῖς παρὰ πατρὸς ἐχδεχόμενος τὴν ἀρχήν, 
μέχρι Κανδαύλεω τοῦ Μύρσου. οὗτος δὴ ὧν ὃ Κανδαύλης 
ἠράσϑη τῆς ἑωυτοῦ γυναιχός, ἐρασϑεὶς δὲ ἐνόμιζέ oi 
εἶναι γυναῖχα πολλὸν πασέων χαλλίστην. ὥστε δὲ ταῦτα 
γομίζων, ἦν γάρ οἱ τῶν αἰχμοφόρων Γύγης ὃ 4ασχύλου 
ἀρεσχόμεγος μάλιστα, τούτῳ τῷ IvVyy xai τὰ σπουδαιέσ- 
τερὰ τῶν πρηγμάτων ὑπερετίϑετο ὃ Κανδαύλης xal δὴ 


^ 


xal τὸ εἶδος τῆς γυναικὸς ὑπερετταινέων. χρόνου δὲ οὐ 
πολλοῦ διελϑόντος, χρὴν γὰρ Κανδαύλῃ γενέσϑαι χαχῶς, 
ἔλεγε πρὸς τὸν Γύγην τοιάδε. “Τύγη, οὐ γάρ σε δοχέω 
πείϑεσθαί μοι λέγοντι περὶ τοῦ εἴδεος τῆς γυναιχός 
(Qva γὰρ τυγχάνει ἀνθρώποισι ἐόντα ἀπιστότερα ὀφρϑαλ- 
μῶν), ποίεε 0xog ἐχείνην ϑηήσεαι γυμνήν." ὃ δὲ μέγα 
- ἀμβώσας εἶπες “᾿ δέσποτα, τίνα λέγεις λόγον οὐχ ὑγιέα, 
χελεύων μὲ δέσποιναν τὴν ἐμὴν ϑηήσασϑαι γυμνήν; ἅμια 
δὲ χιϑῶνι ἐχδυοιμένῳ συνεχδύεται xal τὴν αἰδῶ γυνή. 
πάλαι δὲ τὰ καλὰ ἀνθρώποισι ἐξεύρηται, ἐκ τῶν μαν- 
ϑάγειν δεῖ" ἐν τοῖσι ἕν τόδε ἐστί, σχοπέειν τινὰ τὰ ἕωυ-- 
τοῦ. ἐγὼ δὲ πείϑομαι ἐχείνην εἶναι ττασέων γυναιχῶν 
χαλλίστην, καί oso δέομαι μὴ δέεσθαι ἀνόμων." ὃ μὲν 
δὴ λέγων τοιαῦτα ἀπεμάχετο, ἀρρωδέων μή τί οἱ ἐξ αὐτῶν 
γένηται xaxóv, ὃ δὲ ἀμείβετο τοισίδε. “ϑάρσεε, Γύγη, καὶ 
μὴ φοβέο μήτε ἐμέ, ὡς σεο τιειρεόμενος λέγω λόγον τόνδε, 
μήτε γυναῖχα τὴν ἐμήν, μή τί τοι ἐξ αὐτῆς γένηται βλάβος" 
ἀρχὴν γὰρ ἐγὼ μηχανήσομαι οὕτω ὥστε μηδὲν μαϑεῖν 
μιν ὀφϑεῖσαν ὑπὸ σεῦ. ἐγὼ γάρ σε ἐς τὸ οἴχημα ἐν τῷ 
χοιμεόμεθϑα ὄπισϑε τῆς ἀνοιγομένης ϑύρης στήσω. μετὰ 
δ᾽ ἐμὲ ἐσελϑόντα παρέσται καὶ v) γυνὴ ἡ ἐμὴ ἐς χοῖτον. 
χέεται δὲ ἀγχοῦ τῆς ἐσόδου ϑρόνος" ἐπὶ τοῦτον τῶν ἱμα- 
τίων xcv ἕν ἕχαστον ἐχδύγουσα ϑήσει, καὶ xav ἡσυχίην 
πολλὴν τταρέξει τοι ϑηήσασϑαι. ἐτιεὰν δὲ ἀπὸ τοῦ ϑρόνου 
στείχῃ ἐπὶ τὴν εὐνὴν χατὰ γώτου τε αὐτῆς γένῃ, σοὶ με- 


HPOAOTOY A. 9—12. 5 
- [4 , , , 22 
λέτω τὸ ἐνθεῦτεν ὅχως μή σε ὄψεται ἰόντα διὰ ϑυρέων. 
c M ΄ c 2 28^" - 2 c - a κε M 
ὃ uiv δή, ὡς οὐχ ἐδύνατο διαφυγεῖν, ἣν ἑτοῖμος" 0 δὲ 
Κανδαύλης, ἐπεὶ ἐδόκεε ὥρη τῆς κοίτης εἶναι, ἤγαγε τὸν 
nc, ἐπεὶ ἐδόκεε ὥρη τῆς κοίτης εἶναι, ἴγα) 
γ' 2 M , ^ - 2 , - ARX 
“ὕγην ég τὸ οἴχημα, xai μετὰ ταῦτα αὐτίχα παρὴν καὶ ἡ 
΄ - Y - , , c 
γυνή. ἐσελϑοῦσαν δὲ xal τιϑεῖσαν τὰ εἵματα ἐϑηέετο 0 
ς , L , - 
Τύγης. ὡς δὲ κατὰ νώτου ἐγένετο ἰούσης τῆς γυναιχὸς 
ἐς τὴν χοίτην, ὑπεχδὺς ἐχώρεε ἔξω. χαὶ ἡ γυνὴ ἐπορᾷ 
25 , - ^ M Q* 2 - BJ ^ 27 
μιν ἐξιόντα. μαϑοῦσα δὲ τὸ ποιηϑὲν ex τοῦ ἀνδρὸς οὔτε 
ρν 5 Ω,- » » [s - P] , 2) 
ἀνέβωσε αἰσχυνϑεῖσα οὔτε ἔδοξε μαϑεῖν, iv νόῳ ἔχουσα 
τίσεσϑαι τὸν Κανδαύλην. παρὰ γὰρ τοῖσι ““υδοῖσι, σχεδὸν 
- , , 3 - 
δὲ χαὶ πταρὰ τοῖσι“ἄλλοισι βαρβάροισι, xci ἄνδρα ὀφϑῆναι 
, , , , y [4 
γυμνὸν ig αἰσχύνην μεγάλην φέρει. τότε uiv δὴ οὕτω 
οὐδὲν δηλώσασα ἡσυχίην εἶχε. ὡς δὲ ἡμέρη τάχιστα &ye- 
» , ^ , € ^ , 
γόνεε, τῶν οἰχετέων τοὺς μάλιστα ὥρα πιστοὺς ἐόντας 
od H ΄, , , € 2 
ἑωυτῇ, ἑτοίμους τιοιησαμένη ἐχάλεε τὸν Γύγην. ὁ δὲ οὐδὲν 
΄ S NA - , , 5 / 
δοχέων αὐτὴν τῶν πρηχϑέντων ἐπίστασϑαι 149€ χαλεό- 
3X M ^ , c c , ^ 7 
μενος. ξἐώϑεε γὰρ xai πρόσϑε, ὕὅχως ἡ βασίλεια καλέοι, 
- € ^ € τ΄ 3 , 5} c ^ , C “- 
φοιτᾶν. ὡς δὲ ὃ 1ύγης ἀπίχετο, ἔλεγε ἡ γυνὴ v&Oe.— νῦν 
Dd c - , E , / , 
τοι δυῶν δδῶν πιαρεουσέων, Γύγη, δίδωμι αἵρεσιν, ὁχοτέρην 
, , » ^ - , , , 
βούλεαι τραπέσϑαι. ἢ γὰρ Καυδαύλην ἀποχτείνας ἐμέ τε 
N ' ᾽, » b - » 2 , 35.1» A 
zal τὴν βασιληίην ἔχε τὴν “Ζυδῶν, ἢ αὐτόν σε αὐτίχα ovtO 
, - c , , ͵ 
ἀποϑνήσχειν δεῖ, ὡς ἂν μὴ πάντα πειϑόμενος Κανδαύλῃ 
τ p . ΄ E 2442 5) LR WD ᾿ 
τοῦ λοιποῦ ἴδης τὰ μή σὲ δεῖ. ἀλλ ἤτοι ἐχεῖνόν γε τὸν 
ταῦτα βουλεύσαντα δεῖ ἀπόλλυσϑαι, ἢ σὲ τὸν ἐμὲ γυμινὴν 
ϑηησάμενον xai ποιήσαντα οὐ νομιζόμενα." ὃ δὲ Γύγης 
τέως μὲν ἀπεϑώμαζε τὰ λεγόμενα, μετὰ δὲ ἱκέτευε μή 
2 ᾽, - - 3; 
μιν ἀναγχαίῃ ἐνδεῖν διαχρῖναι τοιαύτην αἵρεσιν. οὐχ ὧν 
Ór 2} ὩΣ ce 3) T Jui 34 ω 7 , 
ἡ ἔπειϑε, ἀλλ ὥρα ἀναγχαίην ἀληϑέως προχειμένην 
2^ ^ , 2 , 2^ 3 M € 3 3l 2 , 
ἢ vOv δεσπότην ἀπολλύναι ἢ αὑτὸν ὑτ ἄλλων &móÀÀv- 
, ' - D M , , 
σϑαι᾿ αἱρέεται αὐτὸς πιεριεῖναι. ἐπειρώτα δὴ λέγων τάδε. 
“ἐπεί με ἀναγχάζεις δεσπτότην τὸν ἐμὸν χτείνειν οὐχ εξϑέ- 
, , , , , » - 
λοντα, φέρε ἀχούσω τέῳ xai τρόπῳ ἐπιχειρήσομεν αὐτῷ." 
ἡ δὲ ὑπολαβοῦσα ἔφη "ix τοῦ αὐτοῦ μὲν χωρίου ἡ δρμὴ 
ἡ δὲ ὑπολαβοῦσα ἔφη "éx τοῦ αὐτοῦ μὲν χωρίου ἢ ὁρμὴ 
, [σὲ 2, - 23 M 2 , , € 
ἔσται OOvrteQ xai ἐχεῖνος ἐμὲ émedé£aro γυμνήν, ὑπνω- 
, Ἁ ς 2 , 2} 32 € PN » * 3 
μένῳ δὲ ἡ ἐπιχείρησις ἔσται." ὡς δὲ ἤρτυσαν τὴν ἐπι- 
, ' , γ ^ , [4 , , 
βουλήν, νυχτὸς γενομένης (οὐ γὰρ μετέετο ὁ Γύγης οὐδέ 
e X 2 ' 9 , 34242 » » DEN 2 , » 
oí xv ἀπαλλαγὴ οὐδεμία, ἀλλ ἔδεε ἢ αὐτὸν ἀπολωλέναι ἢ 


11 


13 


14 


6 HPOAOTOY A. 12—14. 
Κανδαύλην) etzero ἐς τὸν ϑάλαμον τῇ γυναιχί. χαί μιν 
ἐχείνη ἐγχειρίδιον δοῦσα χαταχρύτιτει ὑπτὸ τὴν αὐτὴν 
ϑύρην. καὶ μετὰ ταῦτα ἀναπαυομένου Κανδαύλεω ὑπεσ- 
δύς τε χαὶ ἁποχτείνας αὐτὸν ἔσχε xol τὴν γυναῖχα καὶ τὴν 
, , - S 19 ^ c , ^ ' 
βασιληίην Γύγης. [τοῦ καὶ AMoy(Aoyog ὃ Πάριος χατὰ τὸν 
3 * , , , , , 
αὐτὸν χρόνον γενόμενος ἐν ἰάμβῳ τριμέτρῳ ἐπεμνήσϑη.] 
ἔσχε δὲ τὴν βασιληίην xai ἐχρατύνϑη ἐχ τοῦ ἐν “]:ελφοῖσι 
χρηστηρίου. ὡς γὰρ δὴ οἱ “υδοὶ δεινὸν ἐποιεῦντο τὸ 
, , cr ΕἸ , 
Κανδαύλεω πάϑος xci ἐν ὅτιλοισι ἦσαν, συνέβησαν ὃς 
2) ' c - , - ' c ' , 
τωυτὸ οἵ τε τοῦ Γύγεω στασιῶται xal οἱ λοιποὶ “1υδοί, 
» * N N Ee , DET ΟΣ d / 5 E 
ἣν μὲν δὴ τὸ χρηστήριον ἀνέλῃ μιν βασὶλέα εἰναι “Ζυδῶν, 
M b , δ) Ν , 3 - 2 ΄ 2 ς 
τὸν δὲ βασιλεύειν, ἣν δὲ μή, ἀποδοῦναι ὀπίσω ἐς Hoa- 
, ^ 3 , rn , ^ , Δ, ΩΝ 
χλείδας τὴν ἀρχήν. ἀνεῖλέ τε δὴ τὸ χρηστήριον zai ἐβα-- 
; c , , 5 3 c , ς 
σίλευσε οὕτω Γύγης. τοσόνδε μέντοι eime ἡ Πυϑίη, ὡς 
« , , [q4 7 ^ , , r^ 
Ἡραχλείδησι τίσις ἥξει ἐς τὸν ττέμισττον ἀπόγονον Γύγεω. 
, - 3f , , - , 
τούτου τοῦ ἔπεος “υδοί τε xai ol βασιλέες αὐτῶν λόγον 
οὐδένα ἐποιεῦντο, τιρὶν δὴ ἐπτετελέσϑη. 
Τὴν μὲν δὴ τυραννίδα οὕτω ἔσχον οἱ Μερμνάδαι τοὺς 


᾿Ἡραχλείδας ἀπελόμενοι, Γύγης δὲ τυραννεύσας ἀπέπεμψε 


cr 


ἀναϑήματα ἐς zeLqovg ovx ὀλίγα, ἀλλ ὅσα μὲν ἀργύρου 
2 , 2 ς - 2 τ , E ^ - 
ἀναϑήματα, ἔστι ot πλεῖστα ἐν “Ιελφοῖσι, σπτάρεξ δὲ τοῦ 
ἀργύρου χρυσὸν ἄπλετον ἀνέϑηχε ἄλλον τε χαὶ τοῦ μά- 
, , , , - , 3 ' i] 
λιστα μνήμην ἄξιον ἔχειν ἐστί, χρητῆρές ot ἀριϑμὸν ἕξ 
, 2 , ς - ' (3 2 - , 
χυύσεοι ἀναχέαται. ἑστᾶσι δὲ οὗτοι ἐν τῷ Κορινϑίων ϑη- 
- M , ΄ , 2 Len 
σαυρῷ σταϑμὸν ἔχοντες τριήχοντα τάλαντα᾽ ἀληϑέϊ δὲ 
λόγῳ χρεομένῳ οὐ Κορινϑίων τοῦ δημοσίου ἐστὶ ὃ ϑη- 
΄ 2 ' x / - , i c 2 
σαυρός, ἀλλὰ Κυψέλου τοῦ ᾿Πετίωνος. οὗτος δὲ ὃ 1 ὑγης 
πρῶτος βαρβάρων τῶν ἡμεῖς ἔδιιεν ἐς zeAqovg ἀνέϑηχε 
EY) , M , ' C7 , , 
ἀναϑήματα μετὰ Μίδην vOv Γορδίεω Φρυγίης βασιλέα. 
3 τ ' S , ' , L * 
ἀνέϑηχε γὰρ δὴ xal Μίδης τὸν βασιλήιον ϑρόνον ἐς τὸν 
σε 23 ΄ t- Qe 26: , ὦ , ΝΠ , 
προχατίζων ἐδίκαζε, ἐόντα ἀξιοϑέητον᾽" χέεται δὲ ὃ ϑρόνος 
οὗτος ἔνϑαπερ οἱ τοῦ Πύγεω χρητῆρες. ὃ δὲ χρυσὸς οὗτος 
ye ee | 2 ^ c , 2 , c ^ - , 
x«i ὁ ἄργυρος, τὸν 0 Γύγης &véO xe, ὑπὸ Ζελφῶν χαλέεται 
΄ - 25 , / 
Τυγάδας ἐπὶ τοῦ ἀναϑέντος ἐπωνυμίην. 
᾿Εσέβαλε μέν vv ὴν χαὶ οὗ ἐπείτε ἦρξε, ἔς 
μέν vvv στρατιὴν xal οὗτος, ἐπείτε ἦρξε, ἐς 
, , - ' DNE 
τε Μίλητον zal ἐς Σμύρνην xai Κολοφῶνος τὸ ἄστυ εἷλε 
ἀλλ᾽, οὐδὲν γὰρ μέγα ἔ ur αὐτοῦ ἄλλο ἐγέν 
; ν γὰρ uéya £oyov ἀπ᾿ αὐτοῦ ἀλλο ἐγένετο βασι- 


HPOAOTOY A. 14—18. d 


λεύσαντος δυῶν δέοντα τεσσεράχοντα ἔτεα, τοῦτον μὲν 
παρήσομεν τοσαῦτα ἐπιμνησϑέντες, Ἄρδυος δὲ τοῦ Γύγεω 
μετὰ Γύγην βασιλεύσαντος μνήμην ποιήσομαι. οὗτος δὲ 
, t€/ 2 , , 2 δ ἢ 3 ^ , 
Πριηνέας τὲ εἷλε ἐς Μίλητόν τε ἐσέβαλε, ἐπὶ τούτου τὲ 
τυραννεύοντος Σαρδίων Κιμμέριοι ἐξ ἡϑέων ὑπὸ Σχυϑέων 
- f , , i] - , 
τῶν νομάδων ἐξαναστάντες ἀπίχοντο ἐς τὴν Πσίην xal 
, M iaa 3 , r4 » TRAN SC TEST: 
Σάρδις πλὴν τῆς ἀχροπόλιος εἷλον. JoÓvog δὲ βασιλεύ- 
A , , , E I. , , 
σαντος ἑνὸς δέοντα πεντήχοντα ἕτεα ἐξεδέξατο Σαδυάττης 
ὃ [Ιρδυος, xai ἐβασίλευσε ἔτεα δυώδεχα, Σαδυάττεω δὲ 
΄ (3 , - ΄ 2 ΄ 
“λυάττης. οὗτος δὲ Κυαξάρῃ ve τῷ “ηιόχεω ἀπογόνῳ 
, , , - 2 , 2:- 
ἐπολέμησε xci Μήδοισι, Κιμμερίους τε &x τῆς “σίης ἐξή- 
λασε, Σμύρνην τε τὴν ἀπὸ Κολοφῶνος χτισϑεῖσαν εἷλε, 
- , , ' ΄ὔ 2 ς 
ἐς Κλαζομενάς τε ἐσέβαλε. ἀπὸ μέν vvv τούτων οὐχ ὡς 
ἤϑελε ἀπήλλαξε, ἀλλὰ προσπταίσας μεγάλως" ἄλλα δὲ 
2 3 “ ὝΦΝ 2 - 3 Pc 3:2 , PEE 
ἔργα ἀπεδέξατο ἐὼν iv τῇ ἀρχῇ ἀξιαπηγητότατα τάδε. 
TA , , * , * 
ἐπολέμησε Μιλησίοισι, π᾿ταραδεξάμενος τὸν ττόλεμον παρὰ 
τοῦ πατρός. ἐπελαύνων γὰρ ἐπολιόρχεε τὴν Μίλητον 
, - cr - - ς 
τρόπῳ τοιῷδε. ὅχως μὲν εἴη ἐν τῇ γῇ καρπὸς ἁδρός, 
- , ^ , , € ' 
τηγικαῦτα ἐσέβαλλε τὴν orocru;v' ἐστρατεύετο ὁὲ ὑπὸ 
συρίγγων τε καὶ πηχτίδων καὶ αὐλοῦ γυναιχηίου τε καὶ 
2 , c we: ^ , 2 , s , M 
ἀνδρηίου. ὡς δὲ ἐς τὴν Μιλησίην ἀπίχοιτο, οἰχήματα μὲν 
^ - 3 - , , ^^ , , , 
τὰ ἐπὶ τῶν ἀγρῶν οὔτε κατέβαλλε οὔτε ἐνεπίμπρη οὔτε 
ϑύρας ἀπέσπα, ἔα δὲ χατὰ χώρην ἑστάναι" ὃ δὲ τά v6 
, M » ' ' 3 - - [4 , 
δένδρεα καὶ τὸν καρπὸν τὸν ἐν τῇ γῆ Oxog διαφϑείρειε, 
2 , 2 L - M [s , c , 2 
ἀπαλλάσσετο Ὀπίσω. τῆς γὰρ ϑαλάσσης οἱ Μιλήσιοι ἐπε- 
, c 3 , I 35 » - - ^ ^ 
χράτεον, ὥστε ἑπέδρης μὴ εἶναι ἔργον τῇ στρατιῇ. τὰς δὲ 
' 2 2 , ς »! - ! c , 
δὲ οἰκίας ov κατέβαλλε 0 Ζυδὸς τῶνδε εἵνεχεν, ὅχως ἔχοιεν 
! E , d 
- ς , ' - , ^ t. 
ἐγϑεῦτεν δρμεόμενοι τὴν γῆν σπείρειν τε xoi ἐργάζεσϑαι 
΄ 2 M L ΄, , 
oi Μιλήσιοι, αὐτὸς δὲ ἐχείνων ἐργαζομένων ἔχοι τι xai 
σίνεσϑαι ἐσβάλλων. ταῦτα ποιέων émxoAéuse ἔτεα ἕνδεχα, 
ἐν τοῖσι τρώματα μεγάλα διφάσια Μιλησίων ἐγένετο ἔν 
τὲ “Ζιμενηίῳ χώρης τῆς σφετέρης μαχεσαμένων xal ἐν Mat- 
ἄνδρου πεδίῳ. τὰ μέν νυν ἕξ ἔτεα τῶν ἕνδεχα Σαδυάττης 
' ' - 5 - ^ 
0 Ἄρδυος ἔτι Ζυδῶν ἦρχε ὃ zal ἐσβαλὼν τηγιχαῦτα ig τὴν 
΄ ' E (3 M c ' , 3. 
Μιλησίην τὴν στρατιήν" οὗτος γὰρ χαὶ ὃ TOY πόλεμον ἣν 
, ^ ' N , ^ 2er M - id 
συνάψας" và δὲ πέντε τῶν ἐτέων τὰ ἑπόμενα τοῖσι ἕξ 
27) [ , € y ὃ n , 3 À , « ὃ R4 ) c 
«λυάττης ὃ Σαδυάττεω ἑπολέμεε, ὃς παραδεξάμενος, ὡς 


18 


19 


20 


τῷ 


8 HPOAOTOY A. 18—22. 
M , , , SN - ^ * , 
χαὶ πρότερόν μοι δεδήλωται, παρὰ τοῦ πατρὸς TOY πό- 
λεμον προσεῖχε ἐντεταμένως. τοῖσι δὲ Μιλησίοισι οὐδαμοὶ 
᾿Ιώνων τὸν ττόλεμον τοῦτον συνεπελάφρυνον ὅτι μὴ Χῖοι 
μοῦνοι. οὗτοι δὲ τὸ ὁμοῖον ἀνταποδιδόντες ἐτιμώρεον" 
χαὶ γὰρ δὴ πρότερον οἱ Μιλήσιοι τοῖσι Χίοισι τὸν πρὸς 
"EovOgaítovg πόλεμον συνδιήνειχαν. τῷ δὲ δυωδεχάτῳ ἔτεϊ 

Ί , 2 , ς M - Ὁ " 
ληίου ἐμπιπραμένου ὑπὸ τῆς στρατιῆς συνηνείχϑη τι τοι- 
, , - 5 € cr E ^ , 2 , 
ὄνδε γενέσϑαι ztoijyua* ὡς ἄφϑη τάχιστα τὸ λήιον, ἀνέμῳ 
, c, - 3 , 23 , 2 , 
βιώμενον coro νηοῦ ϑηναίης ἑἐπίχλησιν Aoonoínc, 
ἁφϑεὶς δὲ 0 νηὸς χατεχαύϑη. καὶ τὸ παραυτίχα μὲν λόγος 
οὐδεὶς ἐγένετο, μετὰ δὲ τῆς στρατιῆς ἀπιχομένης ἐς Σάρδις 
ἐνούσησε ὃ Ἀλυάττης. μαχροτέρης δέ οἱ γενομένης τῆς 
γούσου πέμιττιει ἐς Δελφοὺς ϑεοπρόπους, εἴτε δὴ συμβου- 
λεύσαντός τευ, εἴτε χαὶ αὐτῷ ἔδοξε στέμιψαντα τὸν ϑεὸν 
2 , N - , - M. UC Q0! 2 
ἐπείρεσϑαι περὶ τῆς νούσου. τοῖσι δὲ ἡ Πυϑίη ἀπιχο- 
μένοισι ἐς Ζελφοὺς οὐκ ἔφη χρήσειν πρὶν ἢ τὸν viov τῆς 
2 , 3 , ^ 3 , , - 
“Ιϑηναίης ἀνορϑώσωσι, τὸν ἐνέπρησαν χώρης τῆς Μιλη- 
σίης ἐν σσησῷ. 4ελφῶν οἶδα ἐγὼ οὕτω ἀχούσας γενέ- 


οσϑαι Μιλήσιοι δὲ τάδε προστιϑεῖσι τούτοισι, Περίανδρον 


τὸν Κυψέλου ἐόντα Θρασυβούλῳ τῷ τότε Μιλήτου τυραν- 
γεύοντι ξεῖνον ἐς τὰ μάλιστα, πυϑόμενον τὸ χρηστήριον 
τὸ τῷ “λυάττῃ γενόμενον, πέμψαντα ἄγγελον χατειπεῖν, 
ὕὅχως ἂν τι προειδὼς πρὸς τὸ πταρεὸν βουλεύηται. Μιλή- 
σιοι μέν νυν οὕτω λέγουσι γενέσϑαι, ᾿λυάττης δέ, ὥς οἱ 
4 3r " Xr 25 aen 2 /? 
ταῦτα ἐξηγγέλϑη, αὐτίχα ἔπεμπε χήρυχα ἕς Μίλητον Bov- 
λόμενος σπονδὰς ποιήσασϑαι Θρασυβούλῳ τε xal Μιλη- 
σίοισι χρόνον ὅσον ἂν τὸν νηὸν οἰχοδομέῃ. ὃ μὲν δὴ ἀπό- 
στολος ἐς τὴν Μίλητον ἣν, Θρασύβουλος δὲ σαφέως προ- 
ztemvouévog πάντα λόγον xoi εἰδὼς τὰ ᾿λυάττης μέλλοι 
ποιήσειν, μηχανᾶται τοιάδε. ὅσος ἣν ἕν τῷ ἀστεὶ σῖτος 
χαὶ ἑωυτοῦ χαὶ ἰδιωτιχός, τοῦτον πάντα συγχομίσας ἐς 
τὴν ἀγορὴν προεῖπε Μιλησίοισι, ἐπεὰν αὐτὸς σημήνῃ, τότε 
, , - 3 , - 

nívew τε πάντας «ai xou χρᾶσϑαι ἐς ἀλλήλους. ταῦτα 
δὲ ἐποίεέ τε χαὶ προηγόρευε Θρασύβουλος τῶνδε εἵνεχεν, 
er ^ ' € - z € ' 3 , v , 

ὅχως ἂν δὴ ὃ χῆρυξ ὃ Σαρδιηνὸς ἰδών τε σωρὸν μέγαν 

, , , , 3* 
σίτου χεχυμένον xol τοὺς ἀνθρώπους ἐν εὐπαϑείησι &óv- 
, , M , " € A . 2 , 

τας ἀγγείλῃ Ἡλυάττῃ. τὰ δὴ καὶ ἐγένετο" ὡς γὰρ δὴ ἰδών 


HPOAOTOY A. 22—24. 9 
τε ἐχεῖνα ὃ χῆρυξ xai εἴπας πρὸς Θρασύβουλον τοῦ “υδοῦ 
τὰς ἐντολὰς ἀπῆλϑε ἐς τὰς Σάρδις, ὡς ἐγὼ πυνϑάνομαι, 
δί οὐδὲν ἄλλο ἐγένετο ἡ διαλλαγή. ἐλπίζων γὰρ ὃ ᾿λυάτ- 
της σιτοδείην τε εἶναι ἰσχυρὴν ἐν τῇ Μιλήτῳ καὶ τὸν ληὸν 
τετρῦσϑαι ἐς τὸ ἔσχατον χαχοῦ, ἤχουε τοῦ χήρυχος νοστή- 
σαντος ἐκ τῆς Μιλήτου τοὺς ἐναντίους λόγους ἢ ὡς αὐτὸς 
χατεδόχεε. μετὰ δὲ 5 τε διαλλαγή σφι ἐγένετο im ᾧ τε 
ξείνους ἀλλήλοισι εἶναι xal συμμάχους, xal δύο τε ἀντ᾽ 

ἑνὸς νηοὺς τῇ ϑηναίῃ οἰχοδόμησε ὃ Ἡλυάττης ἐν τῇ A0- 
σησῷ, αὐτός τε ἐχ τῆς νούσου ἀνέστη, κατὰ μὲν τὸν ztQoc 
Μιλησίους τε καὶ Θρασύβουλον πόλεμον “λυάττῃ ὧδε ἔσχε. 

Περίανδρος δὲ ἦν Κυψέλου παῖς οὗτος ὃ τῷ Θρασυ- 
βούλῳ τὸ χρηστήριον μηνύσας. ἐτυράννευε δὲ ὃ Περίαν- 
ὄρος Κορίνϑου" τῷ δὴ λέγουσι Κορίνϑιοι (ὁμολογέουσι 
δέ σφι “έσβιοι) &v τῷ βίῳ ϑῶμα μέγιστον παραστῆγαι, 
ρίονα τὸν Μηϑυμναῖον ἐπὶ δελφῖνος ἐξενειχϑέντα ἐπὶ 
Ταίναρον, ἐόντα κιϑαρῳδὸν τῶν τότε ἐόντων οὐδενὸς δεύ- 
τερον, xai διϑύραιμιβον πρῶτον ἀνϑρώπων τῶν ἡμεῖς ἴδμεν 
σποιήσαντά τε zal οὐνομάσαντα καὶ διδάξαντα ἕν Κορίνϑῳ. 
τοῦτον τὸν Πρίονα λέγουσι, τὸν πολλὸν τοῦ χρόνου δια- 
τρίβοντα ztagà Περιάνδρῳ, ἐπιϑυμῆσαι πλῶσαι ἐς Ἰταλίην 
τε χαὶ Σιχελέην, ἐργασάμενον δὲ χρήματα μεγάλα ἐϑελῆ- 
σαι ὀπίσω ἐς Κόρινϑον ἀπιχέσϑαι. δρμᾶσϑαι μέν νυν ἐχ 
Τάραντος, πιστεύοντα δὲ οὐδαμοῖσι μᾶλλον ἢ Κορινϑίοισι 
μισϑώσασϑαι πλοῖον ἀνδρῶν Κορινϑίων. τοὺς δὲ ἐν τῷ 
σελάγεϊ ἐπιβουλεύειν τὸν “ρίονα ἐκβαλόντας ἔχειν τὰ yor- 
ματα. τὸν δὲ συνέντα τοῦτο λίσσεσϑαι, χρήματα μὲν 
σπροϊέντα σφι, ψυχὴν δὲ πταραιτεόμενον. οὐχ ὦν δὴ πεί- 
ϑειν αὐτὸν τούτοισι, ἀλλὰ κελεύειν τοὺς πορϑμέας ἢ αὐτὸν 
διαχρᾶσϑαί μιν, ὡς ἂν ταφῆς ἐν γῇ τύχῃ ἢ ἐχπηδᾶν ἐς τὴν 
ϑάλασσαν τὴν ταχίστην. ἀπειληϑέντα δὲ τὸν Ἀρίονα ἐς 
ἀπορίην πταραιτήσασϑαι, ἐπειδή σφι οὕτω δοχέοι, στεριι- 
δεῖν αὐτὸν ἐν τῇ σχευῇ πάσῃ στάντα iv τοῖσι ἑδωλίοισι 
ἀεῖσαι" ἀείσας δὲ ὑπεδέκετο ἑωυτὸν χατεργάσασϑαι. xat 
τοῖσι ἐσελϑεῖν γὰρ ἡδονὴν εἰ μέλλοιεν ἀχούσεσϑαι τοῦ 
ἀρέστου ἀνϑρώπων ἀοιδοῦ, ἀναχωρῆσαι ἐκ τῆς πρύμνης 
ἐς μέσην νέα. τὸν δὲ ἐνδύντα τὲ πᾶσαν τὴν σχευὴν xoi 


26 


21 


10 HPOAOTOY A. 24—21. 
λαβόντα τὴν χιϑάρην, στάντα ἐν τοῖσι ἑδωλίοισι διεξελ.-- 
ϑεῖν νόμον τὸν ὄρϑιον, τελευτέοντος δὲ τοῦ, νόμου ῥῖιψαί 
H , ' c T ' E e 
μιν ἐς τὴν ϑάλασσαν ἑωυτὸν ὡς εἶχε σὺν τῇ σχευῇ ττάσῃ. 
^ ^ ^ 3 , 3 -/ € b M - 
zai τοὺς uiv ἀποπλώειν ἐς Κόρινϑον, τὸν δὲ δελφῖνα 
2 € oZ 2i -. 2 M , 2 ΄ 
λέγουσι ὑπολαβόντα ἐξενεῖχαι ἐπὶ Ταίναρον. ἀποβάντα 
δὲ αὐτὸν χωρέειν ἐς Κόρινϑον σὺν τῇ σχευῇ xal ἀπιχό- 
, - ' , 3 
μενον ἀπηγέεσϑαι zt&v τὸ γεγονός. Περίανδρον δὲ ὑπὶ 
ἀπιστίης Aoíova μὲν ἐν φυλαχῇ ἔχειν οὐδαμῇ μετιέντα, 
ἀναχῶς δὲ ἔχειν τῶν πορϑμέων" ὡς δὲ ἄρα παρεῖναι 
2 ΄ 4137 c ΄ »! , 4123 / 
αὐτούς, χληϑέντας ἱστορέεσϑαι εἴ τι λέγοιεν περὶ “ρίονος. 
φαμένων δὲ ἐχείνων ὡς εἴη τε σόος τιερὶ Ιταλίην καί μιν 
εὖ πρήσσοντα λίποιεν ἐν Τάραντι, ἐιιφανῆναί σφι τὸν 
, [24 , , , 3 
ρίονα ὥσπερ ἔχων ἐξεπήδησε" καὶ τοὺς ἐχπιλαγέντας οὐχ 
ἔχειν ἔτι ἐλεγχομένους ἀρνέεσϑαι. ταῦτα μέν νυν Κορίν- 
ϑιοί τε χαὶ “έσβιοι λέγουσι, xoi Motovog ἔστι ἀνάϑημα 
, 2 , , ^ -— , 
χάλχεον οὐ μέγα ἐπὶ Ταινάρῳ, ἐπὶ δελφῖνος ἐπεὼν &v- 
ὕρωστος. 
΄, ς * ^ * , , 
λυάττης δὲ ὃ Ζυδὸς vOv πρὸς Μιλησίους πόλεμον 
, , Id , , Ν 
διενείκας μιετέχτειτεν τελευτᾷ, βασιλεύσας ἔτεα ἑπτὰ χαὶ 
στεντήλχοντα. ἀνέϑηχε δὲ ἐχφυγὼν τὴν νοῦσον δεύτερος 
οὗτος τῆς οἰχίης ταύτης ἐς “ελφοὺς χρητῆρά τε ἀργύρεον 
μέγαν χαὶ ὑπτοχρητηρίδιον σιδήρεον χολλητόν, ϑέης ἄξιον 
διὰ πάντων τῶν ἐν “ελφοῖσι ἀναϑημάτων, 1 :λαύχου τοῦ 
Χίου ποίημα, ὃς μοῦνος δὴ πάντων ἀνϑρώπων σιδήρου 
χόλλησιν ἐξεῦρε. 
Τελευτήσαντος δὲ λυάττεω ἐξεδέξατο τὴν βασιληίην 
- 3 , ΄ ^ , ΄ , 
Κροῖσος ὃ AÀvavrec, ἐτέων ἐὼν ἡλικίην πέντε xoi τριή- 
αἱ € , , , , 
χοντα, ὃς δὴ Ἑλλήνων τιρώτοισι ἐπεϑήχατο Ἐφεσίοισι. 
» c EE UC ; f €41,59 Ribes iu 
ἔνϑα δὴ ot Eqéatot πολιορχεόμενοι ὑπ αὐτοῦ ἀνέϑεσαν 
' )À. 1 eJ , 2$ ^ 3. - - , 
τὴν πόλιν τῇ “ρτέμιδι, ἐξάψαντες ix τοῦ νηοῦ σχοινίον 
ἐς τὸ τεῖχος" ἔστι δὲ μεταξὺ τῆς τὲ παλαιῆς πόλιος, à 
τότε ἑἐπολιορχέετο, καὶ τοῦ νηοῦ ἑπτὰ στάδιοι. πρώτοισι 
μὲν δὴ τούτοισι ἐπεχείρησε ὃ Κροῖσος, μετὰ δὲ ἐν μέρεϊ 
€ 4, 3 ΄ M 7 , 2 2 9 y. 
ἑχάστοισι Ιώνων τε xal “ἰολέων, ἄλλοισι ἄλλας αἰτίας 
ἐπιφέρων, τῶν μὲν ἐδύνατο μέζονας παρευρίσχειν, μέζονα 
, ΞΘ - - , ς 
ἐπαιτιεύμεγος, τοῖσι δὲ αὐτῶν xal φλαῦρα ἐπιφέρων. ὡς 
NC SD c2 am ἘΝ Ὧν ΟΝ , 2 , 
δὲ ἄρα οἱ ἐν τῇ Ἡσίῃ Ἕλληνες χατεστράφατο ig φόρου 


HPOAOTOY A. 21—99. Ll 
ἀπαγωγήν, τὸ ἐνθεῦτεν ἐπενόεε νέας ποιησάμενος ἐπιχει- 
oéew τοῖσι νησιώτῃσι. ἐόντων δέ οἱ πτάντων ἑτοίμων ἐς 
τὴν ναυττηγέην, oí μὲν Βίαντα λέγουσι τὸν Πριηνέα ἀπι- 
χόμενον ἐς Σάρδις, οἱ δὲ Πιτταχὸν τὸν Μυτιληναῖον, εἰρο- 
μένου Κροίσου εἴ τι εἴη νεώτερον περὶ τὴν Ἑλλάδα, εἰπόντα 
τάδε χαταπαῦσαι τὴν ναυττηγίην, "o βασιλεῦ, νησιῶται 
(zov συνωγέονται μυρίην, ἐς Σάρδις τε καὶ ἐπὶ σὲ ἔχον- 
τες ἐν νόῳ στρατεύεσθαι. Κροῖσον δὲ ἐλπίσαντα λέγειν 
ἐχεῖνον ἀληϑέα εἰπεῖν "at γὰρ τοῦτο ϑεοὶ ποιήσειαν ἐπὶ 
γόον νησιώτῃσι, ἐλϑεῖν ἐπὶ “υδῶν παῖδας σὺν ἵπποισι." 
τὸν δὲ ὑπολαβόντα φάναι “ὦ βασιλεῦ, προϑύμως μοι 
φαίνεται εὔξασϑαι νησιώτας ἱππευομένους λαβεῖν ἐν 
ἠπείρῳ, οἰχότα ἐλπίζων. νησιώτας δὲ τί δοχέεις εὔχεσθαι 
ἄλλο ἢ ἐπείτε τάχιστα ἐτύϑοντό σε μέλλοντα ἐπὶ σφίσι 
γαυπτηγέεσϑαι νέας, λαβεῖν ἀρεόμενοι “Ζυδοὺς ἐν ϑαλάσσῃ, 
(va ὑπὲρ τῶν ἐν τῇ ἠπτείρῳ οἰχημένων Ἑλλήνων τίσωνταί 
σε, τοὺς σὺ δουλώσας ἔχεις; κάρτα τε ἡσϑῆναι Κροῖσον 
τῷ ἐπιλόγῳ xal oi, τ᾿τροσφυέως γὰρ δόξαι λέγειν, πειϑό- 
μενον παύσασϑαι τῆς ναυπηγίης. χαὶ οὕτω τοῖσι τὰς 
γήσους οἰχημένοισι Ἴωσι ξεινίην συνεϑήχατο. 


Χρόνου δὲ ἐπιγινομένου χαὶ κατεστραμμένων σχεδὸν 3 


στάντων τῶν ἐντὸς “Ιλυος 1 ποταμοῦ οἰκημένων (πλὴν γὰρ Κι- 
λίχων xai “Ζυχίων τοὺς ἀλ 1908 πάντας ὑτί ἑωυτῷ εἶχε «ara- 
στρειμάμενος ὃ Κροῖσος), εἰσὶ δὲ οἵδε, 1υδοί, Φρύγες, Μυσοί, 
Μαριανδυνοί, Χάλυβες, Παφλαγόνες, Θρήικες οἱ Θυνοί τε 
x«i Βιϑυνοί, Κᾶρες, Ἴωγες, ΖΙωριέες, Αἰολέες, Πάμφυλοι, 
χατεστραμμένων δὲ τούτων xal τεροσεπιχτεομένου Κροίσου 
«Ἱυδοῖσι, ἀπιχγέονται ἐς Σάρδις ἀχμαζούσας πλούτῳ ἄλλοι 
τε οἱ ττάντες £x τῆς Πλλάδος σοφισταί, ot τοῦτον τὸν χρόνον 
ἐτύγχανον ἐόντες, ὡς ἕχαστος αὐτῶν ἀπιχνέοιτο, χαὶ δὴ 
zal Σόλων ἀνὴρ “Ιϑηναῖος, ὃς ᾿ϑηναίοισι νόμους χελεύ- 
σασι ποιήσας ἀπεδήμησε ἔτεα δέχα χατὰ ϑεωρίης πρό- 
φασιν ἐχττλώσας, ἵνα δὴ μή τινα τῶν νόμων ἀναγχασϑῆ 
λῦσαι τῶν ἔϑετο. αὐτοὶ γὰρ οὐχ οἷοί τε ἦσαν αὐτὸ ποιῆ- 
σαι Ζϑηναῖοι" δρχίοισι γὰρ μεγάλοισι χατείχοντο. δέχα 
ἔτεα χρήσεσϑαι νόμοισι τοὺς ἄν σφι Σόλων ϑῆται. αὐτῶν 
δὴ ὦν τούτων χαὶ τῆς ϑεωρίης ἐχδημήσας ὃ Σόλων εἵνεχεν 


29 


30 


à 


12 HPOAOTOY A. 30. 31. 
, , M , 
ἐς ἀἴγυπτον ἀπίχετο παρ᾽ ἤμασιν zal δὴ «ci ἐς Σάρδις 
M - , , 3 - 
παρὰ Κροῖσον. ἀπιχόμενος δὲ ἐξεινίζετο ἐν τοῖσι βασι- 
' - , - ^ € , , ΒΡ , 
ληίοισι ὑπὸ τοῦ Κροίσου" μετὰ δὲ ἡμέρῃ τρίτῃ 1; τετάρτῃ 
χελεύσαντος Κροίσου τὸν Σόλωνα ϑεράποντες περιῆγον 
χατὰ τοὺς ϑησαυρούς, καὶ ἐπεδείχνυσαν πάντα ξόντα με- 
γάλα τε «cl ὄλβια. ϑηησάμενον δέ μιν τὰ πάντα καὶ 
, 2j , c E , 
σχειμάμενον ὥς οἱ κατὰ χαιρὸν vv, εἴρετο ὃ Κροῖσος τάδε. 
“ξεῖνε ϑηναῖ ᾿ ἡμέας yà ὶ σέο λόγος ἀπῖχται 
ξεῖνε ϑηναῖε, παρ᾿ ἡμέας γὰρ περὶ γος &mix 
πολλὸς χαὶ σοφίης εἵνεχεν τῆς σῆς χαὶ πλάνης, ὡς φιλο- 
σοφέων γῆν πολλὴν ϑεωρίης εἵνεχεν ἐπελήλυϑας" νῦν ὧν 
ce 2 , , 3. A » "f , id 
ἵμερος ἐπείρεσϑαί μοι ἐπῆλϑε εἴ τινα ἤδη πάντων εἰδες 
, , 3 , 2 , 
ὀλβιώτατον." ὃ uiv ἐλπτίζων εἶναι ἀνϑρώπων ὀλβιώτατος 
ARR: ) , SEX 17A δὲ ἡ δὲ c , 24À ' - 
ταῦτα ἐπειρώτα" Σόλων δὲ οὐδὲν ὑποϑωπεύσας ἀλλὰ τῷ 
, , , CC x. - / 3 - 22 
ἐόντι χρησάμενος λέγει “᾿ὠ βασιλεῦ, Τέλλον “Ιϑηναῖον. 
ἀποθωμάσας δὲ Κροῖσος τὸ λεχϑὲν εἴρετο ἐπιστρεφέως 
᾿, ' , , 3 2 , 22 € Y 5 
“χοίῃ δὴ χρίνεις Τέλλον εἶναι ὀλβιώτατον; ὁ δὲ time 
“Τέλλῳ τοῦτο μὲν τῆς πόλιος εὖ ἡχούσης παῖδες ἦσαν 
, 2 / ; 5 c ΄ , 
χαλοί τε χἀγαϑοί, χαί σφι εἶδε ἅπασι τέχνα ἐχγενόμενα 
᾿ ΄ L - ν - , DING 
χαὶ πάντα τταραμείναντα᾽ τοῦτο δὲ τοῦ βίου εὖ ἥχοντι, 
ς * ONE - ^ - ; , , 
ὡς τὰ παρ ἡμῖν, τελευτὴ τοῦ βίου λαμιπροτάτη ἐπεγένετο" 
, ^ 2 , , A ^ , 
γενομένης γὰρ ϑηναίοισι μάχης πρὸς τοὺς ἀστυγείτονας 
3-5 E , , - , 
ἐν ᾿Ελευσῖνι βωϑήσας καὶ τροπὴν ποιήσας τῶν πολεμίων 
ἀπέϑανε χάλλιστα, χαί μιν ϑηναῖοι δημοσίῃ τε ἔϑανψψναν 
P] - - , M , , 
αὐτοῦ Tinto ἔπεσε xal ἐτίμησαν μεγάλως. ὡς δὲ τὰ 
χατὰ τὸν Τέλλον προετρέψατο ὃ Σόλων τὸν Κροῖσον εἴπας 
^ , ^ , ^ , , - 
πολλά τε xal ὄλβια, ἐπειρώτα τίνα δεύτερον uev. ixeivov 
ἴδοι, δοχέων z&yyv δευτερήια γῶν οἴσεσϑαι. ὃ δὲ εἶπε 
«ς 9 , , , ^ - , 
Κλέοβίν τε καὶ Βίτωνα. τούτοισι γὰρ ἐοῦσι γένος ZMo- 
, , 3 , € - ' , , , 
γείοισι βίος τε ἀρχέων ὑπὴν xal πρὸς τούτῳ Qo» σώ- 
΄ 442 , 2 , , o: 
ματος τοιήδε" ἀεϑλοφόροι τε ἀμφότεροι ὁμοίως ἦσαν, 
χαὶ δὴ xai λέγεται 008 ὃ λόγος. ἐούσης δρτῆς τῇ H 
(αἱ δὴ καὶ λέγ γος. ἐούσης δρτῆς τῇ Ἥρῃ 
- , 2 , ^ , 3 - , Ex 
τοῖσι “ργείοισι ἔδεε πάντως τὴν μητέρα αὐτῶν ζεύγεϊ 
τι P] * , n , - - 
χομισϑῆναι ἐς τὸ ἱρόν, oi δέ σφι βόες ix τοῦ ἀγροῦ οὐ 
, 2 c - 3. , ^ - C € , 
παρεγίνοντο ἐν ὡρῃ" ἐχχληιόμενοι δὲ τῇ cr ot νεηνίαι 
« ὃ , E] « $6 ^ ^ , - ^ [44 ξ 2 ^ 
ὑποδύντες αὐτοὶ ὑπὸ τὴν ζεύγλην εἷλκον τὴν ἅμαξαν, ἐπὶ 
- € , L 3 , ς », L , 
τῆς ἁμάξης δέ σφι ὠχέετο v, μήτηρ, σταδίους δὲ πέντε 
x«i τεσσεράχοντα διαχομίσαντες ἀπτίχοντο ἐς τὸ ἱρόν. 


HPOAO TOTY-A. 9l. 32. 13 
ταῦτα δέ σφι ποιήσασι zal ὀφϑεῖσι ὑπὸ τῆς πανηγύριος 
τελευτὴ τοῦ βίου ἀρίστη ἐπεγένετο, διέδεξέ τε ἐν τούτοισι 
ὃ ϑεὸς ὡς ἄμεινον εἴη ἀνϑρώπῳ τεϑνάναι μᾶλλον ἢ ζώειν. 
Αργεῖοι μὲν γὰρ περιστάντες ἐμαχάριζον τῶν νεηνιέων 
τὴν δώμην, αἱ δὲ “ργεῖαι τὴν μητέρα αὐτῶν, οἵων τέχνων 
ἐχύρησε" ἡ δὲ μήτηρ περιχαρὴς ἐοῦσα τῷ τε ἔργῳ xal τῇ 
φήμῃ, στᾶσα ἀντίον τοῦ ἀγάλματος εὔχετο Κλεόβι τε χαὶ 
Βίτωνι τοῖσι ἑωυτῆς τέχνοισι, οἵ μιν ἐτίμησαν μεγάλως, 
δοῦναι τὴν ϑεὸν τὸ ἀνϑρώπῳ τυχεῖν ἄριστόν ἐστι. μετὰ 
ταύτην δὲ τὴν εὐχὴν ὡς ἔϑυσάν τε χαὶ εὐωχήϑησαν, κατα- 
χοιμηϑέντες ἐν αὐτῷ τῷ ἱρῷ οἱ νεηνίαι οὐχέτι ἀνέστησαν 
ἀλλ᾽ ἐν τέλεϊ τούτῳ ἔσχοντο. Τργεῖοι δέ σφεων εἰχόνας 
ποιησάμενοι ἀνέϑεσαν ἐς “ελφοὺς ὡς ἀνδρῶν ἀρίστων 
γενομένων. Σόλων μὲν δὴ εὐδαιμονίης δευτερήια ἔνεμε 
τούτοισι, Κροῖσος δὲ σπερχϑεὶς εἶπε ““ὦ ξεῖνε ϑηναῖε, 
ἡ δὲ ἡμετέρη εὐδαιμονίη οὕτω voL ἀττέρριπται ἐς τὸ μηδὲν 
ὥστε οὐδὲ ἰδιωτέων ἀνδρῶν ἀξίους ἡμέας ἐποίησας; ὃ 
δὲ sime “ὠὦ Κροῖσε, ἐπιστάμενόν ue τὸ ϑεῖον πᾶν ἐὸν 
φϑονερόν τε xai ταραχῶδες ἐπειρωτᾷς ἀνϑρωττηίων ττρη- 
γμάτων πέρι. ἐν γὰρ τῷ μαχρῷ χρόνῳ πολλὰ μὲν ἔστι 
ἰδεῖν τὰ μή τις ἐϑέλει, πολλὰ δὲ χαὶ παϑεῖν. ἐς γὰρ 
ἑβδομήκοντα ἔτεα οὖρον τῆς ζόης ἀνθρώπῳ προτίϑημι. 
οὗτοι ἐόντες ἐνιαυτοὶ ἑβδομήκοντα παρέχονται ἡμέρας 
διηχοσίας χαὶ πενταχισχιλίας καὶ δισμυρίας, ἐμβολίμου 
μηνὸς μὴ γινομένου" εἰ δὲ δὴ ἐθελήσει τοὔτερον τῶν 
ἐτέων μηνὶ μαχρότερον γίνεσϑαι, ἵνα δὴ αἷ ὧραι συμβαί- 
γωσι τταραγινόμεγαι ἐς τὸ δέον, μῆνες μὲν παρὰ τὰ égOo- 
μήχοντα ἔτεα oL ἐμβόλιμοι γίνονται τριήκοντα πέντε, 
ἡμέραι δὲ ἐκ τῶν μηνῶν τούτων χίλιαι πεντήχοντα. τού- 
των τῶν ἁπασέων ἡμερέων τῶν ἐς τὰ ἑβδομήχοντα ἔτεα, 
ἐουσέων “πτεντήχοντα xal διηχοσίων xal ἑξακισχιλίων xal 
δισμυρίων, 7) ἑτέρη αὐτέων τῇ ἑτέρῃ ἡμέρῃ τὸ παράπαν 
οὐδὲν ὁμοῖον προσάγει τιρῆγμα. οὕτω ὦν, ὦ Κροῖσε, πᾶν 
ἐστὶ ἄνϑρωπος συμφορή. ἐμοὶ δὲ σὺ καὶ πλουτέειν μέγα 
φαίνεαι καὶ βασιλεὺς εἶναι ττολλῶν ἀνθρώπων" ἐχεῖνο δὲ 
τὸ εἴρεό με οὔ X) σε ἐγὼ λέγω, πρὶν ἂν τελευτήσαντα 
χαλῶς τὸν αἰῶνα πύϑωμαι. οὐ γάρ τοι Ó μέγα πλούσιος 


33 


14 HPOAOTOY A. 32—34. 

μᾶλλον τοῦ ἐπ᾽ ἡμέρην ἔχοντος ὀλβιώτερός ἐστι, el μή ot 
τύχη ἐπίσποιτο πάντα χαλὰ ἔχοντα τελευτῆσαι εὖ τὸν 
βίον. πολλοὶ μὲν γὰρ ζάπλουτοι ἀνϑρώττων ἀνόλβιοί εἶσι, 
πολλοὶ δὲ μετρίως ἔχοντες βίου εὐτυχέες. ὃ μὲν δὴ μέγα 
πλούσιος ἀνόλβιος δὲ δυοῖσι ττροέχει τοῦ εὐτυχέος μούνοισι, 
οὗτος δὲ τοῦ πλουσίου xal ἀνολβίου πολλοῖσι. ὃ μὲν ἐπι- 
ϑυμίην ἐχτελέσαι xol ἄτην μεγάλην προσπεσοῦσαν ἐνεῖχαι 
δυνατώτερος, ὃ δὲ τοισίδε προέχει ἐχείνου" ἄτην μὲν χαὶ 
ἐπιϑυμίην οὐκ ὁμοίως δυνατὸς ἐχείνῳ ἐνεῖχαι, ταῦτα δὲ 
ἡ εὐτυχίέη οἱ ἀπτερύχει, ἄσπτηρος δέ ἐστι, ἄνουσος, ἀπαϑὴς 
χαχῶν, εὔπταις, εὐειδής. εἰ δὲ πρὸς τούτοισι ἔτι τελευ- 
τήσει τὸν βίον εὖ, οὗτος ἐχεῖνος τὸν σὺ ζητέεις ὄλβιος 
χεχλῆσϑαι ἄξιός ἐστι" πρὶν δ᾽ ἂν τελευτήσῃ, ἐπισχεῖν μηδὲ 
χαλέειν χω ὄλβιον ἀλλ᾽ εὐτυχέα. τὰ πάντα μέν νυν ταῦτα 
συλλαβεῖν ἄνϑρωπον ἐόντα ἀδύνατόν ἐστι, ὥσπερ χώρη 
οὐδεμία χαταρχέει πάντα ἑωυτῇ παρέχουσα, ἀλλ᾽ ἄλλο μὲν 
ἔχει ἑτέρου δὲ ἐπιδέεται" ἣ δὲ ἂν τὰ πλεῖστα ἔχῃ, ἀρίστη 
αὕτη. ὡς δὲ xai ἀνϑρώπου σῶμα ἕν οὐδὲν αὐταρχές ἐστι" 
τὸ μὲν γὰρ ἔχει, ἄλλου δὲ ἐνδεές ἐστι ὃς δ᾽ ἂν αὐτῶν 
πλεῖστα ἔχων διατελέῃ χαὶ ἔπειτεν τελευτήσῃ εὐχαρίστως 
τὸν βίον, οὗτος παρ᾽ ἐμοὶ τὸ οὔνομα τοῦτο ὦ βασιλεῦ 
δίκαιός ἐστι φέρεσθαι. σχοπέειν δὲ χρὴ παντὸς χρήματος 
τὴν τελευτήν, xj ἀποβήσεται" πολλοῖσι γὰρ δὴ ὑποδέξας 
ὄλβον ὃ ϑεὸς προρρίζους &vérgewe." ταῦτα λέγων τῷ 
Κροίσῳ οὔ χως οὔτε ἐχαρίζετο, οὔτε λόγου μιν ποιησά- 
μενος οὐδενὸς ἀττογιέμττεται, χάρτα δόξας ἀμαϑέα εἶναι, 
ὃς τὰ παρεόντα ἀγαϑὰ μετεὶς τὴν τελευτὴν τταντὸς χρή- 
ματος ὁρῶν ἐχέλευε. 

Μετὰ δὲ Σόλωνα οἰχόμενον ἔλαβε ἐκ ϑεοῦ νέμεσις 
μεγάλη Κροῖσον, ὡς εἰχάσαι, ὅτι ἐνόμισε ἑωυτὸν εἶναι 
ἀνθρώπων ἁπάντων ὀλβιώτατον. αὐτίχα δέ οἱ εὕδοντι 
ἐπέστη ὄνειρος, 0g οἱ τὴν ἀλήϑειαν ἔφαινε τῶν μελλόν-- 
των γενέσϑαι καχῶν χατὰ τὸν παῖδα. ἦσαν δὲ τῷ Κροίσῳ 
δύο παῖδες, τῶν οὕτερος μὲν διέρϑαρτο, ἦν γὰρ δὴ κω- 
φός, ὃ δὲ ἕτερος τῶν ἡλίκων μαχρῷ τὰ πάντα πρῶτος" 
οὔνομα δέ οἱ ἦν zzv. τοῦτον δὴ cw τὸν ἄτυν σημαίνει 
τῷ Κροίσῳ ὃ ὄνειρος, ὡς ἀπολέει μιν αἰχιιῇ σιδηρέη 


HPOAOTOY A. 34—36. 15 
βληϑέντα. ὃ δ᾽ ἐπείτε ἐξηγέρϑη xal ἑωυτῷ λόγον ἔδωχε, 
, ^ PA 2} - ᾿ - 
καταρρωδήσας τὸν ὀνειρον ἄγεται μὲν τῷ πεαιδὶ γυναῖχα, 
ἐωϑότα δὲ στρατηγέειν μιν τῶν “Πυδῶν οὐδαμῇ ἔτι ἐπὶ 
τοιοῦτο σερῆγμα ἐξέχτειιπτε" ἀχόντια δὲ καὶ δουράτια zal 
τὰ τοιαῦτα πάντα τοῖσι χρέονται ἐς πόλεμον ἄνϑρωποι, 
ἐχ τῶν ἀνδρεώνων éxxouíaag ἐς τοὺς ϑαλάμους συνένησε, 
μὴ τί οἱ χρεμάμενον τῷ παιδὶ ἐμπέσῃ. ἔχοντος δέ οἱ ἐν 
χερσὶ τοῦ παιδὸς τὸν γάμον, ἀπιχνέεται ἐς τὰς Σάρδις 
ἀνὴρ συμφορῇ ἐχόμενος καὶ οὐ χκαϑαρὸς χεῖρας, ἐὼν Φρὺξ 
μὲν γενεῇ, γένεος δὲ τοῦ βασιληίου. παρελϑὼν δὲ οὗτος 
ἐς τὰ Κροίσου οἰχία χατὰ νόμους τοὺς ἐπιχωρίους χαϑαρ- 
, 3 /, - - , 2 Gs κε P PN 
σίου ἐδέετο χυρῆσαι, Κροῖσος δέ μιν ἐχάϑηρε" ἔστι δὲ 
σπαραπλησίη ἡ χάϑαρσις τοῖσι “υδοῖσι xal τοῖσι Ἕλλησι. 
ἐπείτε δὲ τὰ νομιζόμενα ἐποίησε ὃ Κροῖσος, ἐπυνϑάνετο 
ὁχόϑεν τε καὶ τίς εἴη, λέγων τάδε. “ὦνθρωπε, τίς τε 
' , - L ς , ' , 
ἐὼν xal κόϑεν τῆς Φρυγίης ἥκων ἐπίστιος ἐμοὶ ἐγένεο; 
τίνα τε ἀνδρῶν ἢ γυναιχῶν ἐφόνευσας; ὃ δὲ ἀμείβετο 
“ὦ βασιλεῦ, Γορδίεω μὲν τοῦ Μίδεώ εἰμι παῖς, οὐνομά- 
P 1" 37 , e ΑΝ B ΕῚ -2.5 
ξομαι δὲ MOonovoc. φονεύσας δὲ ἀδελφεὸν ἐμεωυτοῦ ἀέχων 
σπάρειμι ἐξεληλαμένος τε ὑπὸ τοῦ τιατρὸς xal ἐστερημένος 
, 32 - , 3 ᾽ς , €c ) " - 
σάντων. Κροῖσος δέ μιν ἀμείβετο τοισίδε. “᾿ἀνδρῶν τε 
φίλων τυγχάνεις ἔχγονος ξὼν xai ἐλήλυϑας ἐς φίλους, 
“7 2 , , , , 
ἔνϑα ἀμηχανήσεις χρήματος οὐδενὸς μένων ἐν ἡμετέρου. 
^ M , € , , , 
συμφορὴν δὲ ταύτην ὡς χουφότατα φέρων χερδανέεις 
Ὁ 22) ς Η ' ; 3 E] -: , 2 * - 
ztÀtigrOY. ὃ μὲν Ow δίαιταν εἶχε ἐν Κροίσου, ἕν δὲ τῷ 
αὐτῷ χρόνῳ τούτῳ év τῷ Μυσίῳ Οὐλύμπῳ ὑὸς χρῆμα 
; , x. L ' τι - » ΄ 
γίγνεται μέγα" ὁρμεόμενος δὲ οὗτος ἐχ τοῦ οὔρεος τούτου 
τὰ τῶν Μυσῶν ἔργα διαφϑείρεσχε, πολλάχις δὲ οἱ Μυσοὶ 
ἐπὶ αὐτὸν ἐξελϑόντες ττοιέεσχον μὲν xaxov οὐδέν, ἔχτασχον 
δὲ πρὸς αὐτοῦ" τέλος δὲ ἀπιχόμενοι παρὰ τὸν Κροῖσον 
- - » »!4 , ες 3 no EN - 
τῶν Μυσῶν ἀγγελοι ἔλεγον τάδε. — o βασιλεῦ, voc χρῆμα 
μέγιστον ἀνεφάνη ἡμῖν ἐν τῇ χώρῃ, ὃς τὰ ἔργα διαφϑείρει. 
τοῦτον προϑυμεόμενοι ἑλεῖν οὐ δυνάμεϑα. νῦν ὧν προσ- 
δεόμεϑά σευ τὸν παῖδα καὶ λογάδας νεηνίας καὶ xvvag 
, € - € , , - ΄ 
συμπέμψαι ἡμῖν, ὡς ἄν μιν ἐξέλωμεν ἐκ τῆς χώρης. ol 
μὲν δὴ τούτων ἐδέοντο, Κροῖσος δὲ μνημονεύων τοῦ ὀνείρου 
τὰ ἔπεα ἔλεγέ σφι τάδε. “παιδὸς μὲν πέρι τοῦ ἐμοῦ μὴ 


35 


e 


31 


40 


16 HPOAOTOT A. 36—40. 

μνησϑῆτε ἔτι" οὐ γὰρ ἂν ὑμῖν συμπέμψαιμιε" νεόγαμός 
τὲ γάρ ἐστι χαὶ ταῦτά οἱ νῦν μέλει. “υδῶν μέντοι λογάδας 
χαὶ τὸ κυνηγέσιον zt&v συμττέμιψνω, καὶ διαχελεύσομαι τοῖσι 
ἰοῦσι εἶναι ὡς προϑυμοτάτοισι συνεξελεῖν ὑμῖν τὸ ϑηρίον 
ἐχ τῆς χώρης. ταῦτα ἀμείινατο" ἀττοχρεομένων δὲ τού- 
τοισι τῶν Μυσῶν ἐπεσέρχεται ὃ τοῦ Κροίσου παῖς ἄχη- 
χοὼς τῶν ἐδέοντο οἱ Μυσοί. οὐ φαμένου δὲ τοῦ Κροίσου 
τόν γε παῖδά σφι συμπέμψειν, λέγει πρὸς αὐτὸν ὃ νεηνίης 
τάδε. “ὦ πάτερ, τὰ χάλλιστα πρότερόν χοτε xal γενναιό- 
τατα ἡμῖν ἦν ἔς τε πολέμους xai ἐς ἄγρας φοιτέοντας 
εὐδοχιμέειν" νῦν δὲ ἀμφοτέρων μὲ τούτων ἀποχληίσας 
ἔχεις, οὔτε τινὰ δειλίην μοι παριδὼν οὔτε ἀϑυμίην" νῦν 
τε τέοισί με χρὴ ὄμμασι ἔς τε ἀγορὴν καὶ ἐξ ἀγορῆς φοι- 
réovra φαίνεσθαι; χοῖος μέν τις τοῖσι πολιήτῃσι δόξω 
εἶναι, χοῖος δέ τις τῇ νεογάμῳ γυναιχί; κοίῳ δὲ ἐχείνη 
δόξει ἀνδρὶ συνοιχέειν; ἐμὲ ὧν σὺ ἢ μέτες ἰέναι ἐπὶ τὴν 
ϑήρην, ἢ λόγῳ ἀνάπεισον 0xcg uot ἀμείνω ἐστὶ ταῦτα 
οὕτω ποιεύμενα. ἀμείβεται Κροῖσος τοισίδε. "o παῖ, 
οὔτε δειλέην οὔτε ἄλλο οὐδὲν ἄχαρι τταριδών τοι ττοιέω 
ταῦτα, ἀλλά μοι ὄψις ὀνείρου ἐν τῷ ὕπνῳ ἐπιστᾶσα ἔφη 
σε ὀλιγοχρόνιον ἔσεσθαι" ὑπὸ γὰρ αἰχμῆς σιδηρέης ἀπο- 
λέεσϑαι. πρὸς ὦν τὴν ὄψιν ταύτην τόν τε γάμον τοι 
τοῦτον ἔσπευσα χαὶ ἐπὶ τὰ παραλαμβανόμενα οὐχ ἀπο- 
πέμπω, φυλαχὴν ἔχων εἴ κως δυναίμην ἐπὶ τῆς ἐμῆς σε 
ζόης διαχλένναι. εἷς γάρ μοι μοῦνος τυγχάνεις ἐὼν παῖς" 
τὸν γὰρ δὴ ἕτερον διεφρϑαρμένον τὴν ἀχοὴν οὐχ εἶναί μοι 
λογίζομαι. ἀμείβεται ὃ νεηνίης τοισίδε. “συγγνώμη μὲν 
ὦ πάτερ τοι, ἰδόντι γε ὄψιν τοιαύτην, περὶ ἐμὲ φυλαχὴν 
ἔχειν" τὸ δὲ οὐ μανϑάνεις ἀλλὰ λέληϑέ σε [τὸ ὈνειρονΊ, 
ἐμέ σοι δίκαιόν ἐστι φράζειν. φής τοι τὸ ὄνειρον oz 
αἰχμῆς σιδηρέης φάναι ἐμὲ τελευτήσειν" ὑὸς δὲ χοῖαι μέν 
εἰσι χεῖρες, κοίη δὲ αἰχμὴ σιδηρέη τὴν σὺ φοβέαι; εἰ μὲν 
γὰρ ὑπ᾽ ὀδόντος τοι εἶπε τελευτήσειν με, ἢ ἄλλου τευ ὅ τι 
τούτῳ οἶχε, χρῆν δή σε ποιέειν τὰ ποιέεις" νῦν δὲ on 
αἰχιιῆς. ἐπείτε ὦν οὐ πρὸς ἄνδρας ἡμῖν γίνεται ἣ μάχη, 
μέτες με. ἀμείβεται Κροῖσος ““ὦ παῖ, ἔστι τῇ ue νικᾷς 
γνώμην ἀποφαίνων ττερὶ τοῦ ἐνυπνίου. ὡς ὧν νενιχημένος 


HPOAOTOY A, 40—44. 11 
ὑπὸ σέο μεταγινώσχω, μετίημέ τέ σε ἰέναι ἐπεὶ τὴν ἄγρην." 
εἴπας δὲ ταῦτα ὃ Κροῖσος μεταπέμπεται τὸν Φρύγα δρη- 
στον, ἀπιχομένῳ δέ οἱ λέγει τάδε. “Ἄἄδρηστε, ἐγώ σε συμ- 
φορῆ πεπληγμένον ἀχάριτι, τήν τοι οὐχ ὀνειδίζω, ἐχάϑηρα 
χαὶ οἰχίοισι ὑποδεξάμενος ἔχω, τταρέχων πιᾶσαν δαπάνην. 
γῦν ὦν, ὀφείλεις γὰρ ἐμιεῦ προποιήσαντος χρηστὰ ἐς σὲ 
χρηστοῖσί ue ἀμείβεσθαι, φύλαχον παιδός σε τοῦ ἐμοῦ 
χρηίζω γενέσϑαι ἐς ἄγρην δριιξομένου, μή τινες xav. 000v 
xAaozeg [χαχοῦργοι] ἐπὶ δηλήσι φανέωσι ὑμῖν. πρὸς δὲ 
τούτῳ χαὶ σέ τοι χρεών ἔστι ἰέναι ἔνϑα ἀπολαμττρυνέαι 
τοῖσι ἔργοισι" πατρώιόν τε γάρ τοί ἐστι χαὶ προσέτι δώμη 
ὑπάρχει." ἀμείβεται ὃ ἤϊδρηστος o βασιλεῦ, ἄλλως μὲν 
ἔγωγε ἂν οὐκ ἤια ἐς ἄεϑλον τοιόνδε" οὔτε γὰρ συμφορῇ 
τοιῇδε χεχρημένον οἶχός ἐστι ἐς ὁμήλιχας εὖ πρήσσοντας 
ἰέναι, οὔτε τὸ βούλεσθαι πάρα, πολλαχῇ τε ἂν ἴσχον 
ἐμεωυτόν. νῦν δέ, ἐπείτε σὺ σπεύδεις χαὶ δεῖ τοι χαρί- 
ζεσϑαι (ὀφείλω γάρ σε ἀμείβεσθαι χρηστοῖσι), ποιέειν 
εἰμὶ ἑτοῖμος ταῦτα, παῖδά τε σόν, τὸν διαχελεύεαι φυλάσ- 
σειν, ἀπήμονα τοῦ φυλάσσοντος εἵνεχεν προσδόχα τοι 
ἀπονοστήσειν." τοιούτοισι Éxtíre οὗτος ἀμείψατο Kooi- 
σον, ἤισαν μετὰ ταῦτα ἐξηρτυμένοι λογάσι τε νεηνίῃσι 
χαὶ χυσί. ἀπιχόμενοι δὲ ἐς τὸν Οὔλυμπον τὸ οὖρος ἐζή-- 
τεὸν τὸ ϑηρίον, εὑρόντες δὲ xci περιστάντες αὐτὸ χύχλῳ 
ἐσηχόντιζον. ἔνϑα δὴ ὃ ξεῖνος, οὗτος δὴ ὃ χαϑαρϑεὶς 
τὸν φόνον, χαλεόμενος δὲ ἤδρηστος, ἀχοντίζων τὸν ὗν τοῦ 
μὲν ἁμαρτάνει, τυγχάνει δὲ τοῦ Κροίσου παιδός. ὃ μὲν 
δὴ βληϑεὶς τῇ αἰχμῃ ἐξέπλησε τοῦ ὀνείρου τὴν φήμην, 
ἔϑεε δέ τις ἀγγελέων τῷ Κροίσῳ τὸ γεγονός, ἀπεχόμενος 
δὲ ἐς τὰς Σάρδις τήν τε μάχην χαὶ τὸν τοῦ παιδὸς μόρον 
ἐσήμηνέ οἱ. ὃ δὲ Κροῖσος τῷ ϑανάτῳ τοῦ παιδὸς συν- 
τεταραγμένος μᾶλλόν τι ἐδεινολογέετο ὅτι μιν ἀπέχτεινε 
τὸν αὐτὸς φότου ἐκάϑηρε. περιημεχτέων δὲ τῇ συμφορῇ 
δεινῶς ἐχάλες μὲν Ζία χαϑάρσιον, μαρτυρόμενος τὰ ὑπὸ 
τοῦ ξείνου πτεττονϑὼς εἴη, ἐχάλεε δὲ ἐπίστιόν τε xoi ἕται- 
ρήιον, ἱτὸν αὐτὸν τοῦτον οὐνομάζων ϑεόν]) τὸν μὲν ἐπί- 
στιον χαλέων, διότι δὴ οἰχίοισι ὑποδεξάμενος τὸν ξεῖνον 


φονέα τοῦ παιδὸς ἐλάνϑανε βόσχων, τὸν δὲ ἑταιρήιον, ὡς 
Herodoti vol. I. e 


41 


43 


44 


45 


46 


41 


18 HPOAOTOY A. 45—47T. 


φύλαχον συμπέμψας αὐτὸν εὑρήχοι πτολεμιώτατον. παρ-- 
ἦσαν δὲ μετὰ τοῦτο οἱ “υδοὶ φέροντες τὸν γεχρόν, ὄπισϑε 
δὲ εἵπετό οἱ ὃ φονεύς. στὰς δὲ οὗτος πρὸ τοῦ νεκροῦ 
παρεδίδου ἑωυτὸν Κροίσῳ προτείνων τὰς χεῖρας, ἐπι- 
χατασφάξαι μιν χελεύων τῷ νεχρῷ, λέγων τήν ve τιροτέρην 
ἑωυτοῦ συμφορήν, x«l ὡς ἐπ᾽ ἐχείνῃ τὸν καϑήραντα ἀπο- 
λωχεχὼς εἴη, οὐδέ οἱ εἴη βιώσιμον. Κροῖσος δὲ τούτων 
ἀκούσας τόν τε δρηστον χατοιχτείρει, καίπερ ἐὼν ἐν 
καχῷ οἰχηίῳ τοσούτῳ, καὶ λέγει πρὸς αὐτόν “ἔχω, ὦ ξεῖνε, 
παρὰ σεῦ πᾶσαν τὴν δίκην, ἐπειδὴ σεωυτοῦ καταδιχάζεις 
ϑάνατον. εἷς δὲ οὐ σύ μοι τοῦδε τοῦ καχοῦ αἴτιος, εἰ μὴ 
ὅσον ἀέκων ἐξεργάσαο, ἀλλὰ ϑεῶν χού τις, ὅς μοι καὶ 
πάλαι προεσήμαινε τὰ μέλλοντα ἔσεσθαι." Κροῖσος μέν 
γυν ἔϑαψε, ὡς οἰχὸς ἦν, τὸν ἑωυτοῦ παῖδα" “Ἴδρηστος δὲ 
ὃ Γορδίεω τοῦ Μίδεω, οὗτος δὴ ὃ φονεὺς μὲν τοῦ ἑωυτοῦ 
ἀδελφεοῦ γενόμενος φονεὺς δὲ τοῦ χαϑήραντος, ἐπείτε 
ἡσυχίη τῶν ἀνϑρώπων ἐγένετο περὶ τὸ σῆμα συγγινω- 
σχόμενος ἀνθρώπων εἶναι τῶν αὐτὸς ἤδεε βαρυσυμφορώ- 
τατος, ἑωυτὸν ἐπιχατασφάζει τῷ τύμβῳ. 

Κροῖσος δὲ ἐπὶ δύο ἕτεα ἐν πένϑεϊ μεγάλῳ κατῆστο 
τοῦ παιδὸς ἐστερημένος. μετὰ δὲ 7) στυάγεος τοῦ Κυα- 
ξάρεω ἡγεμονίη καταιρεϑεῖσα ὑχτὸ ὑπ τον τοῦ Καμβύσεω 
χαὶ τὰ τῶν Περσέων πρήγματα αὐξανόμενα πένϑεος μὲν 
Κροῖσον ἀπέπαυσε, ἐνέβησε δὲ ἐς φροντίδα, εἴ κως δύ- 
γαιτο, πρὶν μεγάλους γενέσϑαι τοὺς Πέρσας, καταλαβεῖν 
αὐτῶν αὐξανομένην τὴν δύναμιν. μετὰ ὧν τὴν διάνοιαν 
ταύτην αὐτίχα ἀπεπειρᾶτο τῶν μαντηίων τῶν τε ἐν EÀ- 
λησι xal τοῦ &v Τιβύῃ, διαπέμιψας ἄλλους ἄλλῃ, τοὺς μὲν 
ἐς Δελφοὺς ἰέναι, τοὺς δὲ ἐς βας τὰς Φωχέων, τοὺς δὲ 
ἐς ΖΦωδώνην" οἱ δέ τινες &néuzovro παρά τὲ Ἰμφιάρεων 
καὶ παρὰ Τροφώνιον, οἱ δὲ τῆς Μιλησίης ἐς Βραγχίδας. 
ταῦτα μέν νυν τὰ Ἑλληνιχὰ μαντήια ἐς τὰ ἀπέπεμψε μαν- 
τευσόμενος Κροῖσος" Διβύης δὲ παρ᾽ Ἵμμωνα ἀττέστειλε 
ἄλλους χρησομένους. διέττεμτστε δὲ πειρεόμενος τῶν μαν-- 
τηίων 0 τι φρονέοιεν, ὡς, εἰ φρονέοντα τὴν ἀλήϑειαν ebge- 
ϑείη, ἐπείρηταί σφεα δεύτερα πέμπων εἰ ἐπιχειρέοι ἐπὶ 
Πέρσας στρατεύεσθαι. ἐντειλάμενος δὲ τοῖσι “υδοῖσι 


HPOAOTOY A. 41— 50. 19 
τάδε ἀπέπεμπε ἐς τὴν διάπειραν τῶν χρηστηρίων, ἀπ᾽ ἧς 
ἂν ἡμέρης δρμηϑέωσι ἐχ Σαρδίων, &nó ταύτης ἡμερολο- 
γέοντας τὸν λοιπὸν χρόνον ἑχατοστῇ ἡμέρῃ χρᾶσϑαι τοῖσι 
χρηστηρίοισι, ἐπειρωτέοντας 0 τι ποιέων τυγχάνοι ὃ Τυδῶν 
βασιλεὺς Κροῖσος ὃ Ἡλυάττεω" ἅσσα δ᾽ ἂν ἕχαστα τῶν 
χρηστηρίων ϑεσπίσῃ, συγγραψαμένους ἀναφέρειν sap 
ἑωυτόν. ὅ τι μέν νυν τὰ λοιπὰ τῶν χρηστηρίων ἐϑέσπεισε, 
οὐ λέγεται πρὸς οὐδαμῶν" ἐν δὲ Δελφοῖσι ὡς ἐσῆλϑον 
τάχιστα ἐς τὸ μέγαρον οἱ “υδοὶ χρησόμενοι τῷ ϑεῷ καὶ 
ἐπειρώτεον τὸ ἐντεταλμένον, ἡ Πυϑίη ἐν ἑξαμέτρῳ τόνῳ 
λέγει τάδε. 


Qu E 
οἶδα δ᾽ ἐγὼ “ψάμμου κ' ἀριϑμὸν καὶ μέτρα ϑαλάσσης, 
(SCELUS 

xai κωφοῦ συγνίηει, cl οὐ φὠνξῦντός ἀχούω. 

μα. δ λα ὁ 2aXug Y C «4 Leite 
ὀδμή p. ic : φρένας ἠλϑξ᾽ ἰχραταιρίνοιδ 3 χελώνης -(τὶ 

- t μοι 

ἑψομένη ς ἐν χαλχῷ ἀμ ἀρνείοισι κρέεσσιν, 


c (6$ ε«ἂὐέ cu Fuer w^ ἀκ ihent 


7 χαϊκὺς μὲν ὑπέστρωται, χαλκὸν ὃ ἐπίεσται...)5 1. 
ταῦτα οἱ “υδοὶ ϑεσπισάσης τῆς Πυϑίης συγγραψάμενοι 
οἴχοντο ἀπιόντες ἐς τὰς Σάρδις. ὡς δὲ καὶ ὧλλοι οἱ περι- 
πεμφϑέντες παρῆσαν φέροντες τοὺς χρησμούς, ἐνθαῦτα 
ὁ Κροῖσος ἕχαστα ἀναπτύσσων ἐπώρα τῶν συγγραμμά- 
των. τῶν μὲν δὴ οὐδὲν προσίετό μιν" ὃ δὲ ὡς τὸ ἐχ 4ελ- 
φῶν ἤχουσε, αὐτίχα προσεύχετό τε χαὶ προσεδέξατο, 
γομίσας μοῦνον εἶναι μαντήιον τὸ £v ZfeÀqoiot, ὅτι οἱ 
ἐξευρήκεε τὰ αὐτὸς ἐποίησε. ἐπείτε γὰρ id διέπεμψε 
παρὰ τὰ χρηστήρια τοὺς ϑεοπρόπους, φυλά ἄάξας τὴν κυρίην 
TOY ἡμερέων ἐμηχανήσατο τοιάδε" ἐπινοήσας τὰ ἣν ἀμή- 
qavov ἐξευρεῖν τε χαὶ ἐπιφράσασϑαι, χελώνην χαὶ ἄρνα 
χαταχόιννας ὁμοῦ ἧψε αὐτὸς ἐν λέβητι χαλκέῳ, χάλχεον 
ἐκίϑημα ἐπιϑείς. τὰ μὲν δὴ x “ελφῶν οὕτω τῷ Κροίσῳ 
ἐχρήσϑη᾽ κατὰ δὲ τὴν μφιάρεω τοῦ μαντηίου ὑπόχρισιν, 
οὐχ ἔχω εἴπται 0 τι τοῖσι “υδοῖσι ἔχρησε ποιήσασι περὶ 
τὸ ἱρὸν τὰ νομιζόμενα (οὐ γὰρ cv δὴ τοῦτο λέγεται) ἄλλο 
γε ἢ ὅτι καὶ τοῦτον ἐνόμισε μαντήιον ἀψευδὲς χεχτῆσϑαι. 

Μετὰ δὲ ταῦτα ϑυσίῃσι μεγάλῃσι τὸν ἐν Δελφοῖσι 
ϑεὸν ἱλάσχετο" χτήνεά τε γὰρ và ϑύσιμα πάντα τρισχίλια 
ἔϑυσε, κλίνας τε ἐπιχρύσους καὶ ἐπαργύρους καὶ φιάλας 
χρυσέας καὶ εἵματα πορφύρεα χαὶ χιϑῶγας, dus πυρὴν 

. 


48 


49 


50 


51 


20. ἩΡΟΔΟΤΟΥ͂ A. 50. 51. 
᾽, ΄ ΄, ' ' - , 
μεγάλην, χατέχαιε, ἐλπίζων vov ϑεὸν μᾶλλόν τι τούτοισι 
ἀναχτήσεσθϑαι" “υδοῖσί τὲ πᾶσι προεῖπε ϑύειν πάντα 
x E c - 5 
τινὰ αὐτῶν τοῦτο ὃ τι ἔχοι ἕχαστος. ὡς δὲ ix τῆς ϑυσίης 
, , M » € , 
ἐγένετο, καταχεάμεγος χρυσὸν ἄπλετον ἡμιπλίνϑια ἐξ 
αὐτοῦ ἐξήλαυνε, ἐπὶ μὲν τὰ μαχρότερα σπτοιέων ἑξαπά- 
M , , € 
λαιστα, ἐπὶ δὲ τὰ βραχύτερα τριπάλαιστα, ὕψος δὲ πα- 
λαιστιαῖα, ἀριϑμὸν δὲ ἑπτακαίδεκα καὶ ἑχατόν, xai τούτων 
, τς , c , 
ἀπέφϑου χρυσοῦ τέσσερα, τρίτον ἡμιτάλαντον ἕχαστον 
, ^ , - - * 
ἕλχοντα, và δὲ ἄλλα ἡμιτιλίνϑια λευχοῦ χρυσοῦ, σταϑμὸν 
d , ΄, , - 29 , 
διτάλαντα. ἑττοιέετο δὲ xai λέοντος εἰχόνα χρυσοῦ ἀπέ- 
[d] ^ ΄ ΄ τὰ ς , 
φϑου ἕλχουσαν σταϑμὸν τάλαντα δέχα. οὗτος ὃ λέων, 
7, , € - ΄ , 2 ^ - 
ἐπείτε χατεχαίετο ὃ ἕν Ζελφοῖσι νηός, χατέτεσε ἀπτὸ τῶν 
ἡμιπλινϑίων (ἐπὶ γὰρ τούτοισι ἵδρυτο) χαὶ νῦν χέεται ἕν 
τῷ Κορινϑίων ϑησαυρῷ ἕλχων σταϑμὸν ἕβδομον ἡμιτά- 
λαντον᾽ ἀπετάχη γὰρ αὐτοῦ τέταρτον ἡμιτάλαντον. ἐπι- 
τελέσας δὲ ὃ Κροῖσος ταῦτα ἀττέττεμπιε ἐς Δελφοὺς καὶ 
τάδε ἄλλα ἅμα τοῖσι, χρητῆρας δύο μεγάϑεϊ μεγάλου 
ᾶ uc τοῖσι, χρητῆρας δύο μεγάϑεϊ Ley 8j 
, 2 , - c , , 2 ' 
χρύσεον xal ἀργύρεον, τῶν ὃ μὲν χρύσεος éxéevo ἐττὶ δεξιὰ 
ἐσιόντι ἐς τὸν νηόν, ὃ δὲ ἀργύρεος &v ἀριστερά. μετεχι-- 
΄ τὰ ' , c 
γήϑησαν δὲ xai οὗτοι ὑπὸ vOv νηὸν χαταχαέντα, xal ὃ 
μὲν χρύσεος χέεται &v τῷ Κλαζομενίων ϑησαυρῷ ἕλχων 
, € , , 
σταϑιιὸν εἴνατον ἡμιτάλαντον zal ἔτι δυώδεχα uvéag, ὃ 
2 - , - , , 
δὲ ἀργύρεος ἐπὶ τοῦ προγηίου τῆς γωνίης χωρέων ἀμφο- 
ρέας ἑξαχοσίους" ἐπιχίρναται γὰρ ὑπὸ “ελφῶν ϑεοφα- 
, M , ^ n - , » 
γίοισι. φασὶ δέ μιν Δελφοὶ Θεοδώρου τοῦ Σαμίου ἔργον 
εἶναι, καὶ ἐγὼ δοχέω" οὐ γὰρ τὸ συντυχὸν φαίνεταί μοι 
ἔργον εἶναι. xal πίϑους τε ἀργυρέους τέσσερας ἀπέπεμιμε, 
€ 3 - , « € - M , 
ot ἐν τῷ Κορινϑίων ϑησαυρῷ ἑστᾶσι, καὶ περιρραντήρια 
, 32 , , , 2 , €- - , 
δύο ἀνέϑηχε, χρύσεόν ve xal ἀργύρεον, vOv τῷ χρυσέῳ 
ἐπιγέγραπται ““αχεδαιμονίων φαμένων σφέων εἶναι ἀνά- 
2 2 -" , “ L 
nuc, ovx ορϑῶς λέγοντες" ἔστι γὰρ xol τοῦτο Κροίσου, 
3 , M - - , , 
ἐπέγραψε δὲ τῶν τις Δελφῶν “αχεδαιμονίοισι βουλόμενος 
, ων Ὁ , ' » , 
χαρίζεσϑαι, τοῦ ἐπιστάμενος τὸ οὔνομα ovx ἐπτιμνήσομαι. 
ἀλλ ὃ μὲ ig, δὲ οὗ τῆς ὃς δέει τὸ ὕδωρ, “αχεὸ 
μὲν παῖς, δὲ οὗ τῆς χειρὸς δέει τὸ ὕδωρ, “1αχεδαι- 
, 3 3 , - , 
μονίων ἐστί, οὐ μέντοι τῶν ye σπεεριρραντηρίων οὐδέτερον. 
» 2 ν P] ΞΡ Nt , e 
ἀλλα τε ἀναϑήματα ovx ἐπίσημα τιολλὰ ἀπέπεμψε ἅμα 
, c - , , * 
τούτοισι ὁ Κροῖσος, xal χεύματα ἀργύρεα χυχλοτερέα, καὶ 


HPOAOTOY A. 51—55. 2 
δὴ xal γυναιχὸς εἴδωλον χρύσεον τρίπηχυ, τὸ Δελφοὶ τῇ 
ἀρτοχότου τῆς Κροίσου εἰχόνα λέγουσι εἶναι. πρὸς ὃ 
xal τῆς ἑωυτοῦ γυναιχὸς τὰ ἀπὸ τῆς δειρῆς ἀνέϑηχε ὃ 
Κροῖσος καὶ τὰς ζώνας. ταῦτα μὲν ἐς Δελφοὺς ἀπέ- 
σεμιψε, τῷ δὲ ᾿μφιάρεῳ, πυϑόμενος αὐτοῦ τήν τε ἀρε- 
τὴν xal τὴν πάϑην, ἀνέϑηχε σάχος τε χρύσεον πᾶν 
ὁμοίως καὶ αἰχμὴν στερεὴν πᾶσαν χρυσέην, τὸ ξυστὸν 
τῇσι λόγχῃσι ἐὸν ὁμοίως χρύσεον᾽ τὰ ἔτι xal ἀμφότερα 
ἐς ἐμὲ ἢν κείμενα ἐν Θήβησι καὶ Θηβέων ἐν τῷ νηῷ τοῦ 
Ἰσμηνίου Ἀπόλλωνος. 

Τοῖσι δὲ ἄγειν μέλλουσι τῶν ““υδῶν ταῦτα τὰ δῶρα 
ἐς τὰ ἱρὰ ἐνετέλλετο ὃ Κροῖσος ἐπειρωτᾶν τὰ χρηστήρια 
εἰ στρατεύηται ἐπὶ Πέρσας Κροῖσος x«i εἴ τινα στρατὸν 
ἀνδρῶν προσϑέοιτο φίλον. ὡς δὲ ἀπιχόμενοι ἐς τὰ 
ἀπεπτέμφϑησαν οἱ «Ζυδοὶ ἀνέϑεσαν τὰ ἀναϑήματα, ἐχρέ- 
ovto τοῖσι χρηστηρίοισι λέγοντες “Κροῖσος ὃ “υδῶν τε 
xal ἄλλων ἐϑνέων βασιλεύς, νομίσας τάδε μαντήια εἶναι 
μοῦνα ἐν ἀνθρώποισι, ὑμῖν τε ἄξια δῶρα ἔδωχε τῶν 
ἐξευρημάτων, καὶ νῦν ὑμέας ἐπειρωτᾷ εἰ στρατεύηται 
ἐπὶ Πέρσας καὶ εἴ τινα στρατὸν ἀνδρῶν προσϑέοιτο 
σύμμαχον." οἱ μὲν ταῦτα ἐπειρώτεον, τῶν δὲ μαντηίων 
ἀμφοτέρων ég τὠυτὸ αἱ γνῶμαι συνέδραμον, προλέγου- 
σαι Κροίσῳ, ἢν στρατεύηται ἐπὶ Πέρσας, μεγάλην ἀρχήν 
μιν καταλύσειν τοὺς δ᾽ Ἑλλήνων δυνατωτάτους συν- 
εβούλευόν οἱ ἐξευρόντα φίλους προσϑέσϑαι. ἐπείτε δὲ 
ἀπενειχϑέντα τὰ ϑεοπρόπια ἐπύϑετο ὃ Κροῖσος, ὑπερ- 
109» τε τοῖσι χρηστηρίοισι, πάγχυ τε ἐλπίσας χαταλύ- 
σειν τὴν Κύρου βασιληίην, πέμιψας αὐτις ἐς Πυϑὼ Ζελ- 
φοὺς δωρέεται, τευϑόμενος αὐτῶν τὸ πλῆϑος, κατ᾽ ἄνδρα 
δύο στατῆρσι ἕχαστον χρυσοῦ. “ελφοὶ δὲ ἀντὶ τούτων 
ἔδοσαν Κροίσῳ xal “υδοῖσι προμαντηίην xal ἀτέλειαν 
χαὶ προεδρίην καὶ ἐξεῖναι τῷ βουλομένῳ αὐτῶν γενέσϑαι 
“ελφὸν ἐς τὸν αἰεὶ χρόνον. δωρησάμενος δὲ τοὺς 4ελ- 
φοὺς ὃ Κροῖσος ἐχρηστηριάζετο τὸ τρίτον" ἐπείτε γὰρ δὴ 
παρέλαβε τοῦ μαντηίου ἀλήϑειαν, ἐνεφορέετο αὐτοῦ. 
ἐπειρώτα δὲ τάδε χρηστηριαζόμενος, εἴ οἱ πολυχρόνιος 
ἔσται ἡ μουναρχίη. ἡ δὲ IIv9ín οἱ χρᾷ τάδε. 


^ ^ V, 


52 


54 


55 


22 HPCAOTOY A. 55—958. 


τιν» τς 


ai ὅταν ἡμίονος βασιλεὺς ;Mjdeior. γέγη dta. 


raf. ἜΣΤΑΝ 4 . 


e, υδὲ 7ισδα ρέ ἘΠῚ: ἤφιδα "a (ον 
καὶ τότε; ( (C24 pues ἐψήφιδο πῶ Ἢ εἰ εις 
φεύγειν μηδὲ μένξϊν μὴ locia Sot χαχὸς εἶναι. unter 
56 Τούτοισι ἐλϑοῦσι τοῖσι ἔπεσι ὃ Κροῖσος πολλόν τι 
, , e P] TE € , 2) ' 2 2S) 
μάλιστα πάντων ἤσϑη, ἑλπέζων ἡμίονον οὐδαμὰ ἀντ᾽ ày- 
δρὸς βασιλεύσειν Μήδων, οὐδ᾽ ὧν αὐτὸς οὐδὲ οἱ ἐξ αὐτοῦ 
παύσεσϑαί χοτε τῆς ἀρχῆς. μετὰ δὲ ταῦτα ἐφρόντιζε 
ἱστορέων τοὺς ἂν Ἑλλήνων δυνατωτάτους ἐόντας προσ- 
χτήσαιτο φίλους, ἱστορέων δὲ εὕρισχε “1αχεδαιμονίους 
xal ᾿Ιϑηναίους προέχοντας τοὺς μὲν τοῦ Φωριχοῦ γένεος 
τοὺς δὲ τοῦ ᾿ἸΙωνιχοῦ. ταῦτα γὰρ ἣν τὰ πιροχεχριμένα, 
ἐόντα τὸ ἀρχαῖον τὸ μὲν Πελασγικὸν τὸ δὲ Ἑλληνιχὸν 
2 Ξ »Y ' ' 2 zl 2r , ' δὲ λ 
ἔϑνος. xal τὸ μὲν οὐδαμῇ χω ἐξεχώρησε, τὸ δὲ πολυ- 
σελάνητον χάρτα. ἐπὶ μὲν γὰρ “ευχαλίωνος βασιλέος 
- ^ - ^ ἊΝ , - Cr. * 
otzee γῆν τὴν Φϑιῆτιν, ἐπὶ δὲ 4“Ζώρου τοῦ Ἕλληνος τὴν 
bz0 τὴν Ὄσσαν τε xal τὸν Οὔλυμττον χώρην, καλεομένην 
δὲ Ἱστιαιῆτιν. ἐχ δὲ τῆς Ἱστιαιήτιδος ὡς ἐξανέστη ὑπὸ 
ἢ ἢ ἢ S 5 
Καδμείων, οἴχεε ἐν Πίνδῳ Μαχεὸδνὸν χαλεόμενον. ἐνθεῦτεν 
δὲ αὐτις ἐς τὴν “ρυοπίδα μετέβη, καὶ ἐκ τῆς Δρυοπίδος 
5: οὕτω ἐς Πελοπόννησον ἐλϑὸν “ωριχὸν ἐχλήϑη. ἥντινα δὲ 
γλῶσσαν ἵεσαν οἱ Πελασγοί, οὐκ ἔχω ἀτρεχέως εἶπαι" εἰ 
δὲ χρεών ἔστι τεχμαιρόμενον λέγειν τοῖσι νῦν ἔτι ἐοῦσι 
Πελασγῶν τῶν ὑπὲρ Τυρσηνῶν Κρηστῶνα πόλιν οἰχεόν- 
των, οἱ Ouovgoí χοτε ἦσαν τοῖσι νῦν “ωριεῦσι καλεομέ- 
γοισι (otxsov δὲ τηγιχαῦτα γῆν τὴν νῦν Θεσσαλιῆτιν καλεο- 
μένην), xal τῶν Πλαχίην τὲ xai Σχυλάχην Πελασγῶν 
2 , 2 {γτ , [1] , 2 , 3 
οἰχισάντων ἐν EÀAyonóvrq, ot σύνοιχοι ἐγένοντο “ϑη- 
, . ὦ , ' , "n ν 
γαίοισι, xci ὅσα ἄλλα Πελασγιχὰ ἐόντα πολίσματα τὸ 
οὔνομα μετέβαλε, εἰ τούτοισι τεχμαιρόμενον δεῖ λέγειν, 
ἦσαν οἱ Πελασγοὶ βάρβαρον γλῶσσαν ἱέντες. εἰ τοίνυν 
ἣν xai χιᾶν τοιοῦτο τὸ Πελασγιχόν, τὸ ἡττιχὸν ἔϑνος ἐὸν 
Πελασγιχὸν ἅμα τῇ μεταβολῇ τῇ ἐς Ἕλληνας καὶ τὴν 
γλῶσσαν μετέμαϑε. xol γὰρ δὴ οὔτε ol Κρηστωνιῆται 
οὐδαμοῖσι τῶν νῦν σφέας περιοιχεόντων εἰσὶ δμιόγλωσσοι 
2} ς ΄ , jocos Ξ - 4 ce 
ovre oi Πλαχιηνοί, σφίσι δὲ διιόγλωσσοι" δηλοῦσί τε OtL 
τὸν ἠνείχαντο γλώσσης χαραχτῆρα μεταβαίνοντες ἐς ταῦτα 
M , - , - ^ Ν τ * 
58 τὰ χωρία, τοῦτον ἔχουσι ἐν φυλαχῇ. τὸ δὲ Ἑλληνικὸν 


HPOAOTOTY A. 58. 59. 23 
γλώσσῃ μέν, ἐπείτε ἐγένετο, αἰεί «ove τῇ αὐτῇ διαχρᾶται, 
ὡς ἐμοὶ καταφαίνεται εἶναι" ἀποσχισϑὲν μέντοι ἀπὸ τοῦ 
Πελασγιχοῦ ἐὸν ἀσϑενές, ἀπὸ σμιχροῦ τεο τὴν ἀρχὴν 0g- 
μεόμενον αὔξηται ἐς πλῆϑος τῶν ἐθνέων, Πελασγῶν 
μάλιστα τιροσχεχωρηχότων αὐτῷ xal ἄλλων ἐϑνέων βαρ- 
βάρων συχνῶν. πρὸς ταῦτα δὴ ὧν ἔμοιγε δοχέει οὐδὲ 
τὸ Πελασγιχὸν ἔϑνος, ἐὸν βάρβαρον, οὐδαμὰ μεγάλως 
αὐξηϑῆναι. 


΄ Ὁ - , ' 
Τούτων δὴ cv τῶν ἐθνέων τὸ μὲν AMvrixóv χατεχό- : 


μενόν τὲ xol διεσιτασμένον ἐπυνϑάγνετο ὃ Κροῖσος ὑπὸ 
Πεισιστράτου τοῦ Ἱπποχράτεος τοῦτον τὸν χρόνον τυραν- 
vevovrog ϑηναίων. ἹἹπποχράτεϊ γὰρ ἐόντι ἰδιώτῃ καὶ 
ϑεωρέοντι τὰ Ὀλύμπια τέρας ἐγένετο μέγα" ϑύσαντος γὰρ 
αὐτοῦ τὰ ἱρὰ οἱ λέβητες ἐπεστεῶτες καὶ χρεῶν τε ἐόντες 
ἔμπλεοι χαὶ ὕδατος ἄνευ πυρὸς ἔζεσαν καὶ ὑπερέβαλον. 
Χίλων δὲ ὃ “αχεδαιμόνιος παρατυχὼν xol ϑηησάμενος 
τὸ τέρας συνεβούλευε ᾿Ιπττοχράτεὶ πρῶτα μὲν γυναῖχα 
τεχνοποιὸν μὴ ἄγεσϑαι ἐς τὰ οἰχία, εἰ δὲ τυγχάνει ἔχων, 
δεύτερα τὴν γυναῖχα ἐχπέμπσειν, καὶ εἴ τίς οἵ τυγχάνει ἐὼν 
παῖς, τοῦτον ἀπείπασϑαι. οὐχ ὧν ταῦτα παραινέσαντος 
Χίλωνος πείϑεσθαι é9éAsw τὸν Ἱπποχράτεα᾽" γενέσϑαι 
οἱ μετὰ ταῦτα τὸν Πεισίστρατον τοῦτον, ὃς στασιαζόν- 
των τῶν παράλων χαὶ τῶν ἐκ τοῦ πεδίου ϑηναίων, xal 
τῶν μὲν προεστεῶτος Μεγαχλέος τοῦ MÀxuécvog τῶν δὲ 
£x τοῦ πεδίου “υκούργου τοῦ “ριστολαΐδεω, καταφρονή-- 
σας τὴν τυραννίδα ἤγειρε τρίτην στάσιν, συλλέξας δὲ στα- 
σιώτας καὶ τῷ λόγῳ τῶν ὑπεραχρίων προστὰς μηχανᾶται 
τοιάδε. τρωματίσας ἑωυτόν τε χαὶ ἡμιόνους ἤλασε ἐς 
τὴν ἀγορὴν τὸ ζεῦγος ὡς ἐχπεφευγὼς τοὺς ἐχϑρούς, οἵ 
μιν ἐλαύνοντα ἐς ἀγρὸν ἠἡϑέλησαν ἀπολέσαι δῆϑεν, ἐδέετό 
τε τοῦ δήμου φυλακῆς τινος τιρὺς αὐτοῦ χυρῆσαι, πρό- 
τερον εὐδοχιμήσας ἐν τῇ πρὸς Μεγαρέας γενομένῃ στρα- 
τηγίῃη, Νίσαιάν τε ἑλὼν xal ἄλλα ἀποδεξάμενος μεγάλα 
ἔργα. ὃ δὲ δῆμος ὃ τῶν ᾿ϑηναίων ἐξαπατηϑεὶς ἔδωχέ ot 
τῶν ἀστῶν καταλέξας ἄνδρας τριηχοσίους oi δορυφόροι 
μὲν οὐκ ἐγένοντο Πεισιστράτου χορυνηφόροι δέ" ξύλων 
γὰρ χορύνας ἔχοντες εἵποντό οἱ ὄπισϑε. συνεπανασταντες 


60 


61 


24 HPOAOTOY A. 59—-61. 
δὲ οὗτοι ἅμα Πεισιστράτῳ ἔσχον τὴν ἀκρόπολιν. ἔνϑα 
δὴ ὁ Πεισίστρατος ἦρχε ϑηναίων, οὔτε τιμὰς τὰς ἐούσας 
συνταράξας οὔτε ϑέσμια μεταλλάξας, ἐπί τε τοῖσι χατε- 
στεῶσι ἔνεμε τὴν ττόλιν χοσμέων καλῶς τε χαὶ εὖ. μετὰ 
δὲ οὐ πολλὸν χρόνον τὠυτὸ φρονήσαντες οἵ τε τοῦ Μεγα- 
zÀéog στασιῶται χαὶ οἱ τοῦ “υχούργου ἐξελαύνουσί μιν. 
οὕτω μὲν Πεισίστρατος ἔσχε τὸ πρῶτον ϑήνας, καὶ τὴν 
τυραννίδα οὔχω χάρτα ἐρριξωμένην ἔχων ἀπέβαλε. οἱ δὲ 
ἐξελάσαντες Πεισίστρατον αὐτις ἐχ γέης ἐγ ἀλλήλοισι 
ἐστασίασαν. περιελαυνόμενος δὲ τῇ στάσι ὃ Μεγαχλέης 
ἐπεκηρυκεύετο “Πεισιστράτῳ, εἰ βούλοιτό οἱ τὴν ϑυγατέρα 
ἔχειν γυναῖχα ἐπὶ τῇ τυραννίδι. ἐνδεξαμένου δὲ τὸν λόγον 
zal ὁμολογήσαντος ἐπὶ τούτοισι Πεισιστράτου, μηχανέ- 
ονται δὴ ἐπὶ τῇ χατόδῳ πρῆγμα εὐηϑέστατον ὡς ἐγὼ 
εὑρίσχω μαχρῷ, ἐπεί γε ἀπεχρίϑη ἔχ παλαιτέρου τοῦ 
βαρβάρου ἔϑνεος τὸ λληνιχὸν ξὸν χαὶ δεξιώτερον xal 
εὐηϑείης ἡλιϑίου ἀπηλλαγμένον μᾶλλον, εἰ xai τότε γε 
οὗτοι ἐν ϑηναίοισι τοῖσι πρώτοισι λεγομένοισι εἶναι 
“Ελλήνων σοφίην μηχανέονται. τοιάδε. ἐν τῷ δήμῳ τῷ 
Παιανιέϊ ἣν γυνὴ τῇ οὔνομα ἣν Φύη, μέγαϑος ἀττὸ τεσ- 
σέρων πήχεων ἀπολείπουσα τρεῖς δαχτύλους χαὶ ἄλλως 
εὐειδής. ταύτην τὴν γυναῖχα σχευάσαντες πανοτχιλίῃ, ἐς 
ἅρμα ἐσβιβάσαντες χαὶ προδέξαντες σχῆμα οἷόν τι ἔμελλε 
εὐπρεπέστατον φανέεσϑαι ἔχουσα, ἤλαυνον ἐς τὸ ἄστυ, 
προδρόμους χήρυχας προπέμιμαντες, ot τὰ ἐντεταλμένα 
ἠγόρευον ἐς τὸ ἄστυ ἀπιχόμενοι, λέγοντες τοιάδε. “ὦ 
᾿ϑηναῖοι, δέχεσϑε ἀγαϑῷ νόῳ Πεισίστρατον, τὸν αὐτὴ 
ἡ ϑηναίη τιμήσασα ἀνθρώπων μάλιστα χατάγει ἐς τὴν 
ἑωυτῆς ἀχρόπολιν." οἱ μὲν δὴ ταῦτα διαφοιτέοντες ἔλεγον" 
αὐτίχα δὲ ἔς τὲ τοὺς δήμους φάτις ἀπίχετο ὡς ϑηναίη 
Πεισίστρατον χατάγει, καὶ οἱ ἐν τῷ ἄστεϊ πειϑόμενοι τὴν 
γυναῖχα εἶναι αὐτὴν τὴν ϑεὸν προσεύχοντό τε τὴν Gv- 
ϑρωπον xal ἐδέχοντο Πεισίστρατον. ἀπολαβὼν δὲ τὴν 
τυραννίδα τρόπῳ τῷ εἰρημένῳ ὃ Πεισίστρατος χατὰ τὴν 
ὁμολογίην τὴν πρὸς Μεγαχλέα γενομένην γαμέει τοῦ Me- 
γαχλέος τὴν ϑυγατέρα. οἷα δὲ παίδων τέ οἱ ὑπαρχόντων 
γεηνιέων xai λεγομένων ἐναγέων εἶναι τῶν ἀλχμαιωνιδέων, 


HPOAOTOY A. 61—63. 25 
οὐ βουλόμενός οἱ γενέσϑαι ἐκ τῆς νεογάμου γυναιχὸς τέχνα 
ἐμίσγετό οἱ οὐ χατὰ νόμον. τὰ μέν νυν πρῶτα ἔχρυπτε 
ταῦτα ἡ γυνή, μετὰ δὲ εἴτε ἱστορεύσῃ εἴτε καὶ οὐ φράζει 
τῇ ἑωυτῆς μητρί, ἡ δὲ τῷ ἀνδρί. τὸν δὲ δεινόν τι ἔσχε 
ἀτιμάζεσθαι πρὸς Πεισιστράτου. ᾿ὀργῇ δὲ ὡς εἶχε καταλ- 
λάσσετο τὴν ἔχϑρην τοῖσι στασιώτῃσι. μαϑὼν δὲ ὃ Πει- 
σίστρατος τὰ ποιεύμενα ἐπ ἑωυτῷ ἀπαλλάσσετο &x τῆς 
χώρης τὸ παράπαν, ἀπιχόμενος δὲ ἐς Ἐρέτριαν ἐβουλεύετο 
ἅμα τοῖσι τταισί. Ἱππίεω δὲ γνώμην νιχήσαντος ἀναχτᾶ- 
σϑαι ὀπίσω τὴν τυραννίδα, ἐνθαῦτα ἤγειρον δωτίνας ἔχ 
τῶν πολίων αἵτινές σφι προαιδέοντό χού τι. πολλῶν δὲ 
μεγάλα παρασχόντων χρήματα, Θηβαῖοι ὑπερεβάλοντο 
τῇ δόσι τῶν χρημάτων. μετὰ δέ, οὐ πολλῷ λόγῳ εἰπεῖν, 
χρόνος διέφυ χαὶ πάντα σφι ἐξήρτυτο ἐς τὴν χάτοδον" 
xal γὰρ Τργεῖοι μισϑωτοὶ ἀπτίχοντο ix Πελοττοννήσου, 
xai Νάξιός σφι ἀνὴρ ἀπιγμένος ἐϑελοντής, τῷ οὔνομα ἦν 
“1ύγδαμις, προϑυμίην πλείστην παρείχετο, χομίσας xai 
χρήματα xai ἄνδρας. ἐξ Ἐρετρίης δὲ δριιηϑέντες δι ἕνδε- 
χάτου ἔτεος ἀπίχοντο ὀπίσω. καὶ πρῶτον τῆς Ἀττιχῆς 
ἴσχουσι Μαραϑῶνα. ἐν δὲ τούτῳ τῷ χώρῳ σφι στρατο- 
σιεδευομένοισι οἵ τε ἐκ τοῦ ἄστεος στασιῶται ἀπίχοντο 
ἄλλοι τε ἐκ τῶν δήμων προσέρρεον, τοῖσι ἡ τυραννὶς πρὸ 
ἐλευϑερίης ἦν ἀσπαστότερον. οὗτοι μὲν δὴ συνηλίζοντο, 
ιϑηναίων δὲ οἱ ἐκ τοῦ ἄστεος, ἕως μὲν Πεισίστρατος τὰ 
χρήματα ἤγειρε xal μεταῦτις ὡς ἔσχε αραϑῶνα, λόγον 
οὐδένα εἶχον" ἐπείτε δὲ ἐπύϑοντο ἐκ τοῦ Μαραϑῶνος 
αὐτὸν πορεύεσθαι ἐπὶ τὸ ἄστυ, οὕτω δὴ βωϑέουσι ἐπ᾽ 
αὐτόν. καὶ οὗτοί τε ττανστρατιῇ ἤισαν ἐπὶ τοὺς χατιόν- 
τας, «ci οἱ ἀμφὶ Πεισίστρατον, ὡς δριιηϑέντες ἐχ Maga- 
ϑῶνος ἤισαν ἐπὶ τὸ ἄστυ, ἐς τὠυτὸ συνιόντες ἀπιχνέονται 
ἐπὶ Παλληνίδος ᾿Ιϑηναίης ἱρόν, καὶ ἀντία ἔϑεντο τὰ ὅπλα. 
ἐνθαῦτα ϑείη mous) χρεόμενος παρίσταται Πεισιστράτῳ 
Auqíhvrog ὃ ἠκαρνὰν χρησμολόγος ἀνήρ, 0g oL προσιὼν 
χοᾷ ἐν ἑξαμέτρῳ τόνῳ τάδε λέγων. 

ἔρριπται δ᾽ ὃ βόλος, τὸ δὲ δίχτυον ἐχπεπέτασται, 
ϑύνγνοι δ᾽ οἰμήσουσι σεληναίης διὰ νυχτός. 
ὃ μὲν δή οἱ ἐνθεάζων χρᾷ τάδε, Πεισίστρατος δὲ συλλαβὼν 


09 


26 HPOAOTOTY A. 63—695. 

τὸ χρηστήριον xal φὰς δέκεσϑαι τὸ χρησϑὲν ἐπῆγε τὴν 
στρατιήν. ϑηναῖοι δὲ oi ἐχ τοῦ ἄστεος πρὸς ἄριστον 
τετραμμένοι ἦσαν δὴ τηγιχαῦτα, xal μετὰ τὸ ἄριστον 
μετεξέτεροι αὐτῶν οἱ μὲν πρὸς χύβους οἱ δὲ πρὸς ὕπνον. 
οἱ δὲ ἀμφὶ Πεισίστρατον ἐσπεσόντες τοὺς ϑηναίους τρά- 
πουσι. φευγόντων δὲ τούτων βουλὴν érJaUra σοφωτάτην 
Πεισίστρατος ἐπιτεχνᾶται, ὅχως μήτε ἁλισϑεῖεν ἔτι οἱ 
᾿ιϑηναῖοι διεσχεδασμένοι τε eiev: ἀναβιβάσας vovg παῖ- 
δας ἐπὶ ἵππους προέπεμττε, ol δὲ χαταλαμβάνοντες τοὺς 
φεύγοντας ἔλεγον τὰ ἐντεταλμένα ὑπὸ Πεισιστράτου, ϑαρ- 
σέειν τε χελεύοντες χαὶ ἀπιέναι ἕχαστον ἐπὶ τὰ ἑωυτοῦ. 
πειϑομένων δὲ τῶν ϑηναίων, οὕτω δὴ Πεισίστρατος τὸ 
τρίτον σχὼν ϑήνας ἐρρίζωσε τὴν τυραννίδα ἐπιχούροισί 
τε πολλοῖσι χαὶ χρημάτων συνόδοισι, τῶν μὲν αὐτόϑεν 
τιῦν δὲ ἀπὸ Στρυμόνος ποταμοῦ συνιόντων, ὁμήρους τε 
τῶν παραμεινάντων ϑηναίων χαὶ μὴ αὐτίχα φυγόντων 
παῖδας λαβὼν xal χαταστήσας ἐς Νάξον (xat γὰρ ταύτην 
ὃ Πεισίστρατος χατεστρέψατο ττολέμῳ xai ἐπέτρεψε 
“Τυγδάμι), πρὸς τε ἔτι τούτοισι τὴν νῆσον 4ἢλον χαϑήρας 
ἐχ τῶν λογίων, χκαϑήρας δὲ ὧδε" ἐπὶ ὅσον ἔποψις vov 
ἱροῦ εἶχε, £x τούτου τοῦ χώρου παντὸς ἐξορύξας τοὺς 
γεχροὺς μετεφρόρεε ἐς ἄλλον χῶρον τῆς 4Ζήλου. xal Πει- 
σίστρατος μὲν ἐτυράννευε ϑηναίων, ϑηναίων δὲ οἱ μὲν 
ἐν τῇ μάχῃ ἐπεπτώκχεσαν, οἱ δὲ αὐτῶν μετ᾽ λχμαιωνιδέων 
ἔφευγον ἐκ τῆς οἰχηίης. 

Τοὺς μέν νυν Ιϑηναίους τοιαῦτα τὸν χρόνον τοῦτον 
ἐπυνϑάνετο ὃ Κροῖσος χατέχοντα, τοὺς δὲ “Παχεδαιμονίους 
ix χαχῶν τε μεγάλων πεφευγότας xal ἐόντας ἤδη τῷ 
πολέμῳ χατυπερτέρους Τεγεητέων. ἐπὶ γὰρ “έοντος βασι- 
λεύοντος καὶ Ἡγησιχλέος ἐν Σπάρτῃ τοὺς ἄλλους πολέμους 
εὐτυχέοντες οἱ “1αχεδαιμόνιοι πρὸς Τεγεήτας μούνους 
σιροσέπταιον. τὸ δὲ ἔτι πρότερον τούτων χαὶ χαχονομώ- 
τατοι ἦσαν σχεδὸν πάντων Ἑλλήνων χατά τε σφέας αὐτοὺς 
χαὶ ξείνοισι ἀπρόσμιχτοι. μετέβαλον δὲ ὧδε ἐς εὐνομίην. 
“Ἱυχούργου τῶν Σπαρτιητέων δοχίμου ἀνδρὸς ἐλϑόντος ἐς 
“Δελφοὺς ἐπὶ τὸ χρηστήριον, ὡς ἐσήιε ἐς τὸ μέγαρον, ἰϑὺς 
7 Πυϑίέη λέγει τάδε. 


HPOAOTOY A. 65—96T. 27 

ἥκεις ὦ «Τυχόοργε ἐμὸν ποτὶ πίονα νηόν 

Ζηνὶ φίλος χαὶ πᾶσιν Ὀλύμπια δώματ᾽ ἔχουσιν. 

δίζω ἢ σε ϑεὸν μαντεύσομαι ἢ ἄνθρωπον. 

ἀλλ᾽ ἔτι xal μᾶλλον ϑεὸν ἔλπομαι, ὦ «“τυχόοργε. 
οἱ μὲν δή τινες πρὸς τούτοισι λέγουσι xai φράσαι αὐτῷ 
τὴν Πυϑίην τὸν νῦν χατεστεῶτα χόσμον Σπαρτιήτησι" 
ὡς δ᾽ αὐτοὶ “αχεδαιμόνιοι λέγουσι, “υχοῦργον ἐπιτρο- 
ztevgayra ““εωβώτεω, ἀδελφιδέου μὲν ἑωυτοῦ βασιλεύον- 
τος δὲ Σπαρτιητέων, ἐκ Κρήτης ἀγαγέσϑαι ταῦτα. ὡς 
γὰρ ἐπετρόπευσε τάχιστα, μετέστησε τὰ νόμιμα πάντα, 
xal ἐφύλαξε ταῦτα μὴ παραβαίνειν. μετὰ δὲ τὰ ἐς πό- 
λεμον ἔχοντα, ἑνωμοτίας καὶ τριηχάδας χαὶ συσσίτια, 
πρός τε τούτοισι τοὺς ἐφόρους xal γέροντας ἔστησε .1υ- 
χοῦργος. οὕτω μὲν μεταβαλόντες εὐνομήϑησαν, τῷ δὲ 
«“Τυχούργῳ τελευτήσαντι ἱρὸν εἱσάμενοι σέβονται μεγάλως. 
οἷα δὲ ἔν τε χώρῃ ἀγαϑῇ καὶ πλήϑεϊ οὐχ ὀλίγων ἀνδρῶν, 
ἀνά τὲ ἔδραμον αὐτίχα καὶ εὐθηνήϑησαν. xal δή σφι 
οὐχέτι ἀπέχρα ἡσυχίην ἄγειν, ἀλλὰ καταφρονήσαντες “ρ- 
κάδων χρέσσονες εἶναι ἐχρηστηριάζοντο ἐν 4ελφοῖσι ἐπὶ 
σπάσῃ τῇ Ιρχάδων χώρῃ. ἡ δὲ Πυϑίη σφι χρᾷ τάδε. 

ρκαδίην μ᾽ αἰτεῖς; μέγα (ὦ αἰτεῖς" οὔ τοι δώσω. 

zt0ÀÀol ἐν Ἰρχαδίῃ βαλανηφάγοι ἄνδρες ἔασιν, 

οἵ σ᾽ ἀποχωλύσουσιν. ἐγὼ δέ τοι οὔτι μεγαίρω. 

δώσω τοι Τεγέην ποσσίχροτον ὀρχήσασϑαι 

xal χαλὸν πεδίον σχοίνῳ διαμετρήσασϑαι. 
ταῦτα ὡς ἀπενειχϑέντα ἤχουσαν οἱ 4oxeÓouuóviot, Aoxa- 
δων μὲν τῶν ἄλλων ἀπείχοντο, οἱ δὲ πέδας φερόμενοι ἐπὶ 
Τεγεήτας ἐστρατεύοντο, χρησμῷ χιβδήλῳ πίσυνοι, ὡς δὴ 
ἐξανδραπτοδιεύμενοι τοὺς Τεγεήτας. ἑσσωθέντες δὲ τῇ 
συμβολῇ, ὅσοι αὐτῶν ἐζωγρήϑησαν, πέδας τε ἔχοντες τὰς 
ἐφέροντο αὐτοὶ χαὶ σχοίνῳ διαμετρησάμενοι τὸ πεδίον τὸ 
Τεγεητέων ἐργάζοντο. αἱ δὲ πέδαι αὗται, ἐν τῇσι ἐδεδέατο, 
ἔτι xol ἐς ἐμὲ ἦσαν σόαι ἐν Τεγέῃ, περὶ τὸν νηὸν τῆς 
Ἄλέης ϑηναίης χρεμάμεναι. χατὰ μὲν δὴ τὸν πρότερον 
πόλεμον συνεχέως αἰεὶ καχῶς ἀέϑλεον πρὺς vovg “Τεγεή- 
τας, κατὰ δὲ τὸν κατὰ Κροῖσον χρόνον xal τὴν ἄναξαν- 
δρίδεώ τε καὶ “ρίστωνος βασιληίην ἐν Ταχεδαίμονι ἤδη ot 


67 


28 HPOAOTOY A. 67. 68. 
Σπαρτιῆται κατυτέρτεροι τῷ ττολέμῳ ἐγεγόνεσαν, τρόττῳ 
τοιῷδε γενόμενοι. ἐπειδὴ αἰεὶ τῷ πολέμῳ ἑσσοῦντο ὑπὸ 
Τεγεητέων, πέμψαντες ϑεοπρόπους ἐς Ζελφοὺς ἐπειρώ- 
τεον τίνα ἂν ϑεῶν ἱλασάμενοι κατύπερϑε τῷ πολέμῳ Te- 
γεητέων γενοίατο. ἡ δὲ Πυϑίη σφι ἔχρησε τὰ Ὁρέστεω 
τοῦ “ίγαμέμνονος ὀστέα ἐπαγαγομένους. ὡς δὲ ἀνευρεῖν 
ovx οἷοί τε ἐγίνοντο τὴν ϑήχην τοῦ Ὀρέστεω, ἔπεμπον 
αὖτις ἐς ϑεὸν ἐπειρησομένους τὸν χῶρον ἐν τῷ χέοιτο ὃ 
Ὀρέστης. εἰρωτέουσι δὲ ταῦτα τοῖσι ϑεοπρόποισι λέγει 
7) Πυϑίη τάδε. 

ἔστι τις ἀρχαδίης Τεγέη λευρῷ ἐνὶ χώρῳ, 

ἔνϑ᾽ ἄνεμοι πνείουσι δύο χρατερῆς ὑπ ἀνάγχης, 

xal τύπος ἀντίτυπος, καὶ πῆι ἐπὶ πήματι κεῖται. 

ἔνϑ᾽ ᾿γαμεμνονίδην κατέχει φυσίζοος aia, 

τὸν σὺ κομισσάμενος Τεγέης ἐπιτάρροϑος ἔσσῃ. 
ὡς δὲ καὶ ταῦτα ἤχουσαν οἱ “Τ1αχεδαιμόγνιοι, ἀττεῖχον τῆς 
ἐξευρέσιος οὐδὲν ἔλασσον, πάντα διζήμενοι, ἐς 0 δὴ «“Τίχης 
τῶν ἀγαϑοεργῶν χαλεομένων Σπαρτιητέων ἀνεῦρε. οἱ δὲ 
ἀγαϑοεργοί εἰσι τῶν ἀστῶν, ἐξιόντες &x τῶν ἱππέων αἰεὶ 
οἱ πρεσβύτατοι, ττέντε ἔτεος ἑχάστου" τοὺς δεῖ τοῦτον τὸν 
ἐνιαυτόν, τὸν ἂν ἐξίωσι ἐκ τῶν ἱππέων, Σπαρτιητέων τῷ 
χοινγῷ διαπεμττομένους μὴ ἐλινύειν ἄλλους ἄλλῃ. τούτων 
ὧν τῶν ἀνδρῶν “ἰχης ἀνεῦρε ἐν Τεγέῃ καὶ συντυχίῃ χρη- 

, ν 3t.» s E ' , 2 
σάμενος xal σοφίῃ. ἐούσης γὰρ τοῦτον τὸν χρόνον ἐπι- 
μιξίης πρὸς τοὺς Τεγεήτας ἐλϑὼν ἐς χαλχήιον ἐϑηέετο 
σίδηρον ἐξελαυνόμενον, xal ἐν ϑώματι ἦν δρέων τὸ ττοι-- 
εὐμενονυ. μαϑὼν δέ μιν ὃ χαλχεὺς ἀποϑωμάζοντα εἶπε 
παυσάμενος τοῦ ἔργου “ἢ xov ἄν, ὦ ξεῖνε “άχων, εἴπερ 
εἶδες τόπερ ἐγώ, χάρτα ἂν ἐϑώμαζες, ὅχου νῦν οὕτω 
τυγχάνεις ϑῶμα ποιεύμενος τὴν ἐργασίην τοῦ σιδήρου. 
ἐγὼ γὰρ ἐν τῇδε ἐϑέλων τῇ αὐλῇ φρέαρ ποιήσασϑαι, ὀρύσ- 
σων ἐπέτυχον σορῷ ἑπταττήχεϊ" ὑπτὸ δὲ ἀπιστίης μὴ μὲν 
γενέσϑαι μηδαμὰ μέζονας ἀνϑρώπους τῶν νῦν ἄνοιξα 
αὐτὴν xal εἶδον τὸν νεχρὸν μήχεϊ ἴσον ἐόντα τῇ σορῷ" 
μετρήσας δὲ συνέχωσα ὀπίσω. ὃ μὲν δή οἱ ἔλεγε τάπτερ 
ὀπώπεε, ὃ δὲ ἐννώσας τὰ λεγόμενα συνεβάλλετο τὸν Ὀρέ- 
στὴν κατὰ τὸ ϑεοπρόπιον τοῦτον εἶναι, τῇδε συμβαλλό- 


HPOAOTOY A. 68—10. 29 
μενος" τοῦ χαλκέος δύο δρέων φύσας τοὺς ἀνέμους εὕρισχε 
ἐόντας, τὸν δὲ ἄχμονα xci τὴν σφῦραν τόν τε τύπον zal 
τὸν ἀντίτυπον, τὸν δὲ ἐξελαυνόμενον σίδηρον τὸ πῆμα ἐπὶ 
πήματι κείμενον, κατὰ τοιόνδε τι εἰχάζων, ὡς ἐπὶ χαχῷ 
ἀνθρώπου σίδηρος ἀνεύρηται. συμβαλλόμενος δὲ ταῦτα 
καὶ ἀπελϑὼν ἐς Σπάρτην ἔφραζε «1αχεδαιμονίοισι r&v τὸ 
πρῆγμα. οἱ δὲ ix λόγου πλαστοῦ ἐπενείχαντές οἱ αἰτίην 
ἐδίωξαν. ὃ δὲ ἀπικόμενος ἐς Τεγέην καὶ φράζων τὴν éov- 
τοῦ συμφορὴν πρὸς τὸν χαλχέα ἐμισϑοῦτο παρ᾽ οὐχ ἐκδι- 
δόντος τὴν αὐλήν. χρόνῳ δὲ ὡς ἀνέγνωσε, ἐνοιχίσϑη, &vo- 
ρύξας δὲ τὸν τάφον καὶ τὰ ὀστέα συλλέξας οἴχετο φέρων 
ἐς Σπάρτην. καὶ ἀπὸ τούτου τοῦ χρόνου, ὅχως πειρῴατο 
ἀλλήλων, πολλῷ κχατυτέρτεροι τῷ πολέμῳ ἐγίνοντο οἱ 
“Ἱαχεδαιμόνιοι" ἤδη δέ σφι καὶ ἡ πολλὴ τῆς Πελοτοννήσου 
ἣν χατεστραμμένη. 

Ταῦτα δὴ ὧν πάντα πυνϑανόμενος ὃ Κροῖσος ἔπεμπε 
ἐς Σπάρτην ἀγγέλους δῶρά τε φέροντας καὶ δεησομένους 
συμμαχίης, ἐντειλάμενός τε τὰ λέγειν χρῆν. οἱ δὲ ἐλϑόντες 
ἔλεγον “ἔπεμψε ἡμέας Κροῖσος ὃ “υδῶν τε xal ἄλλων 
ἐϑνέων βασιλεύς, λέγων τάδε. ὦ “αχεδαιμόνιοι, χρήσαν- 
τος τοῦ ϑεοῦ τὸν Ἕλληνα φίλον προσϑέσϑαι, ὑμέας γὰρ 
πυνϑάνομαι προεστάναι τῆς Ἑλλάδος, ὑμέας Ov xarà τὸ 
χρηστήριον προσχαλέομαι φίλος τε ἐϑέλων γενέσϑαι xal 
σύμμαχος ἄνευ τε δόλου καὶ ἀπάτης. Κροῖσος μὲν δὴ 
ταῦτα OU ἀγγέλων ἐπεχηρυχεύετο, “ακεδαιμόνιοι δὲ ἀχὴ- 
κοότες xal αὐτοὶ τὸ ϑεοπρότιιον τὸ Κροίσῳ ysvouevov 
ἡσϑησάν τε τῇ ἀπίξι τῶν “υδῶν xoi ἐποιήσαντο ὅρχια 
ξεινίης πέρι καὶ συμμαχίης" καὶ γάρ τινες αὐτοὺς εὐεργε- 
σίαι εἶχον &x Κροίσου πρότερον ἔτι γεγονυῖαι. :τέμιψαντες 
γὰρ οἱ “αχεδαιμόνιοι ἐς Σάρδις χρυσὸν ὠνέοντο, ἐς ἄγαλμα 
βουλόμενοι χρήσασϑαι τοῦτο τὸ νῦν τῆς “αχωνιχῆς ἐν 
Θόρνακι ἵδρυται “πόλλωνος" Κροῖσος δέ σφι ὠνεομένοισι 
ἔδωχε δωτίνην. τούτων τε ὧν εἵνεχεν oi “αχεδαιμόνιοι 
τὴν συμμαχίην ἐδέξαντο, καὶ ὅτι éx πτάντων σφέας προ- 
χρίνας Ἑλλήνων αἱρέετο φίλους. καὶ τοῦτο μὲν αὐτοὶ ἦσαν 
ἑτοῖμοι ἐπαγγείλαντι, τοῦτο δὲ ποιησάμενοι χρητῆρα χάλ- 
κεὸν ζῳδίων τε ἔξωϑεν πλήσαντες περὶ τὸ χεῖλος xa 


63 


71 


32 


30 HPOAOTOY A. 170—712. 

μεγαάϑεὶ τριηχοσίους ἀμφορέας χωρέοντα ἦγον δῶρον βου- 
λόμενοι ἀντιδοῦναι Κροίσῳ. οὗτος ὃ χρητὴρ οὐκ ἀπτίχετο 
ἐς Σάρδις δὲ αἰτίας διφασίας λεγομένας τάσδε. οἱ μὲν 
“Ἱαχεδαιμόνιοι λέγουσι ὡς ἐπείτε ἀγόμενος ἐς τὰς Σάρδις 
ὃ χρητὴρ ἐγίνετο κατὰ τὴν Σαμίην, πυϑόμενοι Σάμιοι 
ἀπελοίατο αὐτὸν νηυσὶ μαχρῇσι ἐπιπλώσαντες" αὐτοὶ δὲ 
Σάμιοι λέγουσι ὡς ἐπείτε ὑστέρησαν οἱ ἄγοντες τῶν 4α- 
χεδαιμονίων τὸν χρητῆρα, ἐπυνθάνοντο δὲ Σάρδις τε χαὶ 
Κροῖσον ἡλωχέναι, ἀπέδοντο τὸν χρητῆρα ἐν Σάμῳ, ἰδιώ- 
τας δὲ ἄνδρας πριαμένους ἀναϑεῖναί μιν ἐς τὸ Ἡραῖον" 
τάχα δὲ ἂν xal οἱ ἀποδόμενοι λέγοιεν ἀπιχόμενοι ἐς 
Σπάρτην ὡς ἀπαιρεϑείησαν ὑπὸ Σαμίων. i 

Κατὰ μέν vvv τὸν χρητῆρα οὕτω ἔσχε, Κροῖσος δὲ 
ἁμαρτὼν τοῦ χρησμοῦ ἐποιέετο στρατηίην ἐς Καππαδο- 
χίην, ἐλπίσας χαταιρήσειν Κῦρόν τε χαὶ τὴν Περσέων 
δύναμιν. πταρασχευαζομένου δὲ Κροίσου στρατεύεσϑαι 
ἐπὶ Πέρσας, τῶν τις “Ζυδῶν νομιζόμενος xai πρόσϑε εἶναι 
σοφός, ἀπὸ δὲ ταύτης τῆς γνώμης χαὶ τὸ κάρτα οὔνομα 
ἐν “υδοῖσι ἔχων, συνεβούλευσε Κροίσῳ τάδε" οὔνομά ot 
ἣν Σάνδανις. “ὠ βασιλεῦ, ἐπ᾽ ἄνδρας τοιούτους στρα- 
τεύεσϑαι παρασχευάζεαι, οἱ σχυτίνας μὲν ἀναξυρίδας σχυ-- 
τίνην δὲ τὴν ἄλλην ἐσθῆτα φορέουσι, σιτέονται δὲ οὐκ 
ὅσα ἐθέλουσι ἀλλ ὅσα ἔχουσι, χώρην ἔχοντες τρηχέαν. 
πρὸς δὲ οὐκ οἴνῳ διαχρέονται ἀλλ᾽ ὑδροποτέουσι, οὐ σῦχα 
δὲ ἔχουσι τρώγειν, οὐκ ἄλλο ἀγαϑὸν οὐδέν. τοῦτο μὲν δή, 
εἰ νιχήσεις, τί σφεας ἀπαιρήσεαι, τοῖσίγε μὴ ἔστι μηδέν; 
τοῦτο δέ, ἢν νικηϑῆῇς, μάϑε ὅσα ἀγαϑὰ ἀποβαλέεις" γευ- 
σάμενοι γὰρ τῶν ἡμετέρων ἀγαϑῶν περιέξονται οὐδὲ 
ἀπωστοὶ ἔσονται. ἐγὼ μέν νυν ϑεοῖσι ἔχω χάριν, oi ovx 
ἐπὶ νόον ποιεῦσι Πέρσῃσι στρατεύεσϑαι ἐπὶ “υδούς." 
ταῦτα λέγων οὐχ ἔπειϑε τὸν Κροῖσον" Πέρσῃσι γὰρ πρὶν 
4vÓobg χαταστρέψασϑαι ἦν οὔτε ἁβρὸν οὔτε ἀγαϑὸν 
οὐδέν. 

Οἱ δὲ Καππαδόχαι ὑπ᾽ Ἑλλήνων Σύριοι οὐνομάζονται" 
ἦσαν δὲ οἱ Σύριοι οὗτοι τὸ μὲν πρότερον ἢ Πέρσας ἄρξαι 
Μήδων κατήχοοι, τότε δὲ Κύρου" ὃ γὰρ οὖρος ἦν τῆς τε 
Μηδικῆς ἀρχῆς καὶ τῆς “υδικῆς ὃ Ἅλυς ποταμός, ὃς δέεε 


HPOAOTOY A. 172—714. 31 
ἐξ Ἀρμενίου οὔρεος διὰ Κιλίκων, μετὰ δὲ Ματιηνοὺς uiv 
ἐν δεξιῇ ἔχει ῥέων, ἐκ δὲ τοῦ ἑτέρου Φρύγας" παραμκει- 
βόμενος δὲ τούτους καὶ ῥέων ἄνω πρὸς βορέην ἄνεμον 
ἔνϑεν μὲν Συρίους [ Καππαδόχας]) ἀπέργει, ἐξ εὐωνύμου 
δὲ Παφλαγόνας. οὕτω ὃ Ἅλυς ποταμὸς ἀποτάμνει σχεδὸν 
πάντα τῆς “Ισίης τὰ κάτω x ϑαλάσσης τῆς ἀντίον Κύττρου 
ἐς τὸν Εὔξεινον πόντον. ἔστι δὲ αὐχὴν οὗτος τῆς χώρης 
ταύτης ἁπάσης" μῆκος ὁδοῦ εὐζώνῳ ἀνδρὶ πέντε ἡμέραι 
ἀναισιμοῦνται. ἐστρατεύετο δὲ ὃ Κροῖσος ἐπὶ τὴν Kaz- 
σαδοχίην τῶνδε εἵνεχεν χαὶ γῆς ἱμέρῳ, ττροσχτήσασϑαι 
πρὸς τὴν ἑωυτοῦ μοῖραν βουλόμενος, χαὶ μάλιστα τῷ 
χρηστηρίῳ πίσυνος ξὼν xai τίσασϑαι ἐϑέλων ὑπὲρ 'στυά- 
γεος Κῦρον. ἡστυάγεα γὰρ τὸν Κυαξάρεω, ἐόντα Κροίσου 
μὲν γαμβρὸν Μήδων δὲ βασιλέα, Κῦρος ὃ Καμβύσεω κατα- 
στρεψάμενος εἶχε, γενόμενον γαμβρὸν Κροίσῳ ὧδε. Σχυ- 
ϑέων τῶν νομάδων ἴλη ἀνδρῶν στασιάσασα ὑτιεξῆλϑε ἐς 
γῆν τὴν Μηδιχήν" ἐτυράννευε δὲ τὸν χρόνον τοῦτον Μήδων 
Κυαξάρης ὃ Φραόρτεω τοῦ 4ηιόχεω, ὃς τοὺς Σχύϑας τού- 
τους τὸ μὲν πρῶτον περιεῖττε εὖ ὡς ἐόντας ἱκέτας, ὥστε 
δὲ περὶ πολλοῦ ποιεύμενος αὐτούς, παῖδάς σφι παρέδωχε 
τὴν γλῶσσάν τε ἐχμαϑεῖν καὶ τὴν τέχνην τῶν τόξων. χρόνου 
δ᾽ ἐγγενομένου καὶ αἰεὶ φοιτεόντων τῶν Σχυϑέων ἐπ᾽ ἄγρην 
xai αἰεί vL φερόντων, xaí χοτε συνήνειχε ἑλεῖν σφέας 
μηδέν" νοστήσαντας δὲ αὐτοὺς χεινῆσι χερσὶ ὃ Κυαξάρης 
(ἦν γάρ, ὡς διέδεξε, ὀργὴν ἄχρος) τρηχέως κάρτα περιέσπε 
ἀεικείῃ. οἱ δὲ ταῦτα πρὸς Κυαξάρεω παϑόντες, ὥστε 
ἀνάξια σφέων αὐτῶν ττεπτονϑότες, ἐβουλεύσαντο τῶν παρὰ 
σφίσι διδασκομένων παίδων ἕνα καταχόνψαι, σχευάσαντες 
δὲ αὐτὸν ὥσπερ ἐώϑεσαν xai τὰ ϑηρία σχευάζειν, Κυα- 
ξάρεὶ δοῦναι φέροντες ὡς ἄγρην δῆϑεν, δόντες δὲ τὴν 
ταχίστην κομίζεσθαι παρ᾽ λυάττην τὸν Σαδυάττεω ἐς 
Σάρδις. ταῦτα καὶ ἐγένετο καὶ γὰρ Κυαξάρης καὶ oi 
παρεόντες δαιτυμόνες τῶν χρεῶν τούτων ἐπάσαντο, καὶ 
οἱ Σχύϑαι ταῦτα ποιήσαντες Ἀλυάττεω ἱχέται ἐγένοντο. 
μετὰ δὲ ταῦτα, οὐ γὰρ δὴ ὃ ἡλυάττης ἐξεδίδου τοὺς Σκύ- 
Sac ἐξαιτέοντι Κυαξαρεὶ, ττόλεμος τοῖσι “υδοῖσι καὶ τοῖσι 
Μήδοισι ἐγεγόνεε ἐπ᾽ ἔτεα πέντε, ἐν τοῖσι πολλάχις μὲν οἱ 


19 


*1 


σι 


92 ΗΡΟΔΟΤΟΥ͂ A. 74. 15. 
Μῆδοι τοὺς “υδοὺς ἐνίχησαν, πολλάχις δὲ οἱ “Ζυδοὶ τοὺς 
Μήδους" [ἐν δὲ καὶ νυχτομαχίην τινὰ ἐποιήσαντο.) δια- 
φέρουσι δέ σφι ἐπὶ ἴσης τὸν πόλεμον τῷ ἕχτῳ ἔτεϊ συμ- 
βολῆς γενομένης συνήνειχε ὥστε τῆς μάχης συνεστεώσης 
τὴν ἡμέρην ἐξαπίνης νύχτα γενέσθαι. τὴν δὲ μεταλλαγὴν 
ταύτην τῆς ἡμέρης Θαλῆς ὃ Μιλήσιος τοῖσι Ἴωσι ττροηγό- 
ρευσε ἔσεσθαι, οὖρον προϑέμενος ἐνιαυτὸν τοῦτον ἐν τῷ 
δὴ χαὶ ἐγένετο ἢ μεταβολή. οἱ δὲ “υδοί τε xoi οἱ Μῆδοι 
ἐπείτε εἶδον νύχτα ἀντ᾽ ἡμέρης γινομένην, τῆς μάχης τὲ 
ἐπαύσαντο xal μᾶλλόν τι ἔσπευσαν xal ἀμφότεροι εἰρήνην 
ἑωυτοῖσι γενέσϑαι. οἱ δὲ συμβιβάσαντες αὐτοὺς ἦσαν 
οἵδε, Συέννεσίς τε ὃ Κίλιξ χαὶ “αβύνητος ὃ Βαβυλώνιος. 
οὗτοί σφι χαὶ τὸ ὅρχιον οἱ σπεύσαντες γενέσϑαι ἦσαν xol 
γάμων ἑπαλλαγὴν ἐποίησαν" Ἄλυάττην γὰρ ἔγνωσαν δοῦναι 
τὴν ϑυγατέρα “ίρύηνιν Ιστυάγεϊ τῷ Κυαξάρεω παιδί" ἄνευ 
γὰρ ἀναγχαίης ἰσχυρῆς συμβάσιες ἰσχυραὶ οὐχ ἐϑέλουσι 
συμμένειν. ὅρχια δὲ ποιέεται ταῦτα τὰ ἔϑνεα τά πέρ τε 
Ἕλληνες, καὶ πρὸς τούτοισι, ἐπεὰν τοὺς βραχίονας ἐπιτά- 
μωνται ἐς τὴν ὁμοχροίην, τὸ eiua ἀναλείχουσι ἀλλήλων. 
Τοῦτον δὴ ὧν τὸν στυάγεα Κῦρος ἐόντα ἑωυτοῦ μη- 
τροπάτορα χαταστρεψάμενος ἔσχε δὲ αἰτίην τὴν ἐγὼ ἐν 
τοῖσι ὀπίσω λόγοισι σημανέω" τὰ Κροῖσος ἐπιμεμφόμενος 
τῷ Κύρῳ ἔς τε τὰ χρηστήρια ἔπεμιτιε εἰ στρατεύηται ἐπὶ 
Πέρσας, xol δὴ xal ἀπιχομένου χρησμοῦ κιβδήλου, ἐλτεί- 
σας πρὸς ἑωυτοῦ τὸν χρησμὸν εἶναι, ἐστρατεύετο ἐς τὴν 
Περσέων μοῖραν. ὡς δὲ ἀπίχετο ἐπὶ τὸν MÀvv ποταμὸν 
ὃ Κροῖσος, τὸ ἐνθεῦτεν, ὡς μὲν ἐγὼ λέγω, κατὰ τὰς ἐούσας 
γεφύρας διεβίβασε τὸν στρατόν, ὡς δὲ ὃ πολλὸς λόγος 
"EÀA$vov, Θαλῆς οἱ ὃ Μιλήσιος διεβίβασε. ἀπορέοντος 
γὰρ Κροίσου ὅχως οἱ διαβήσεται τὸν ποταμὸν ὃ στρατός 
(οὐ γὰρ δὴ εἶναί κω τοῦτον τὸν χρόνον τὰς γεφύρας ταύ- 
τας) λέγεται παρεόντα τὸν Θαλῆν ἐν τῷ στρατοττέδῳ ποι- 
σαι αὐτῷ τὸν ποταμὸν ἐξ ἀριστερῆς χειρὸς δέοντα τοῦ 
στρατοῦ xal ἐκ δεξιῆς δέειν, ποιῆσαι δὲ ὧδε" ἄνωϑεν τοῦ 
στρατοπέδον ἀρξάμενον διώρυχα βαϑέαν ὀρύσσειν, ἄγοντα 
μηνοειδέα, ὅχως ἂν τὸ στρατόπεδον ἱδρυμένον χατὰ νώτου 
λάβοι, ταύτῃ χατὰ τὴν διώρυχα ἐχτραπόμενος ix τῶν 


HPOAOTOTY A. 18--ἴῖ. 90 
ἀρχαίων ῥεέϑρων, xat αὖτις π᾿ταραμειβόμενος τὸ στρατό- 
στεδον ἐς τὰ ἀρχαῖα ἐσβάλλοι, ὥστε ἐπείτε καὶ ἐσχίσϑη 
τάχιστα ὃ ποταμός, ἀμφοτέρῃ διαβατὸς ἐγένετο. οἱ δὲ 
χαὶ τὸ παράπαν λέγουσι καὶ τὸ ἀρχαῖον δέεϑρον ἀποξη- 
ρανϑῆναι. ἀλλὰ τοῦτο uiv οὐ προσίεμαι" κῶς γὰρ ὀπίσω 
“εορευόμενοι διέβησαν ἂν αὐτόν; Κροῖσος δὲ ἐπείτε δια- 
βὰς σὺν τῷ στρατῷ ἀπίχετο τῆς Καππαδοχίης ἐς τὴν 
Πτερίην καλεομένην (ἢ δὲ Πτερίη ἐστὶ τῆς χώρης ταύτης 
τὸ ἰσχυρότατον, χατὰ Σινώπην πόλιν τὴν ἐν Εὐξείνῳ 
πόντῳ μάλιστά χῃ κειμένη), ἐνθαῦτα ἐστρατοπεδεύετο 
φϑείρων τῶν Συρίων τοὺς χλήρους. καὶ εἷλε μὲν τῶν 
Πτερίων τὴν πτόλιν καὶ ἠνδραποδίσατο, εἷλε δὲ τὰς περι- 
οἰκίδας αὐτῆς πάσας, Συρίους τε οὐδὲν ἐόντας αἰτίους 
ἀναστάτους ἐποίησε. Κῦρος δὲ ἀγείρας τὸν ἑωυτοῦ στρα- 
τὸν xal τταραλαβὼν τοὺς μεταξὺ οἰχέοντας πάντας ἢντι- 
οὔτο Κροίσῳ. πρὶν δὲ [ἐξελαύνειν] ὁριιῆσαι τὸν στρατόν, 
zéuag χκήρυχας ἐς τοὺς Ἴωνας ἐπειρᾶτό σφεας ἀπὸ 
Κροίσου αἀτειιστάγναι. Ἴωνες μέν vvv οὐχ ἐπείϑοντο, Κῦρος 
δὲ ὡς ἀπίχετο καὶ ἀντεστρατοττεδεύσατο Κροίσῳ, ἐνθαῦτα 
&y τῇ Πτερίῃ χώρῃ ἐτειρέοντο χατὰ τὸ ἰσχυρὸν ἀλλήλων. 
μάχης δὲ καρτερῆς γενομένης χαὶ πεσόντων ἀμφοτέρων 
πολλῶν, τέλος οὐδέτεροι νιχήσαντες διέστησαν νυχτὸς 
ἐπελϑούσης. καὶ τὰ μὲν στρατόπεδα ἀμφότερα οὕτω ἤγω- 


vígaro' Κροῖσος δὲ μεμφϑεὶς χατὰ τὸ πλῆϑος τὸ ἑωυτοῦ τ 


στράτευμα (nv γάρ οἱ ὃ συμβαλὼν στρατὸς τ:τολλὸν ἐλάσ- 
σων ἢ ὃ Κύρου), τοῦτο μεμφϑείς, ὡς τῇ ὑστεραίῃ οὐκ 
ἐπειρᾶτο ἐπιὼν ὃ Κῦρος, ἀπήλαυνε ἐς τὰς Σάρδις, ἐν νόῳ 
ἔχων πταραχαλέσας μὲν “ἰγυτττίους χατὰ τὸ ὅρχιον (ἐττοιή:-- 
σατο γὰρ καὶ πρὸς μασιν βασιλεύοντα Αἰγύπτου Gvu- 
μαχίην τερότερον ἴ7τερ πιρὸς “1αχεδαιμονίους), μεταστειι- 
W&uevog δὲ καὶ Βαβυλωνίους («al γὰρ πρὸς τούτους αὐτῷ 
énenoüyro συμμαχίη, ἐτυράννευε δὲ τῶν Βαβυλωνίων τὸν 
χρόνον τοῦτον “Ταβύνητος), ἐπαγγείλας δὲ xci «“1αχεδαι- 
μονίοισι παρεῖναι ἐς χρόνον ῥητόν, ἁλίσας τε δὴ τούτους 
χαὶ τὴν ἑωυτοῦ συλλέξας στρατιὴ y ἐννένωτο, τὸν χειμῶνα 
παρείς, ἅμα τῷ ἔαρι στρατεύειν ἐπὶ τοὺς Πέρσας. χαὶ ὃ 


μὲν ταῦτα φρονέων ὡς ἀπίχετο ἐς τὰς Σάρδις, ἔ ἔπειιστε 
Herodoti vol. I. 3 


18 


80 


94 HPOAOTOY A. 71—80. 
, ^ * 252 Ὁ , 2 , 
χήρυχας χατὰ τὰς συμμαχίας προερέοντας ἐς πέμπτον 
- , 2 , Ξ N , 
μῆνα συλλέγεσθαι ἐς Σάρδις" τὸν δὲ παρεόντα xal μαχε- 
7 ' e cy 2 - , ΄, 
σάμιενον στρατὸν Πέρσησι, ὃς ἣν αὐτοῦ ξεινιχός, πάντα 
N , 2 * L , , ΄, 
ἀπεὶς διεσχέδασε, οὐδαμὰ ἐλπίσας μή κοτε ἄρα ἀγωνισά- 
cr , -—- , , 
μενος οὕτω τταραπλησίως Κῦρος ἑλάσῃ ἐπὶ Σάρδις. 
Ταῦτα ἐπιλεγομένῳ Κροίσῳ τὸ προάστειον τᾶν ὀφίων 
΄ ΄ὔ 2 - , 
ἐνεπλήσϑη" φανέντων δὲ αὐτῶν οἱ ἵπποι μετιέντες τὰς 
γομὰς νέμεσϑαι, φοιτέοντες χατήσϑιον. ἰδόντι δὲ τοῦτο 
᾿ cr 5 , / ey, D 
Κροίσῳ, ὥσπερ xal ἣν, ἔδοξε τέρας εἶναι. αὐτίχα δὲ 
^ LU ^ 
L P] H 2: B : " 
Emejure ϑεοτρόπους ég τοὺς ἐξηγητὰς Τελμησσέων. ἀπι- 
χομένοισι δὲ τοῖσι ϑεοπρόποισι χαὶ μαϑοῦσι πρὸς Τελ- 
μησσέων τὸ ἐϑέλει σημαίνειν τὸ τέρας, οὐχ ἐξεγένετο 
- , - M Ἂν »^ 3 , , - 
Κροίσῳ ἀτταγγεῖλαι" πρὶν γὰρ ἢ ὀπίσω σφέας ἀναπλῶ- 
^ 14 ce ς - A , , 
σαι ἐς τὰς Σάρδις ἥλω ὃ Κροῖσος. Τελμησσέες μέντοι 
, , * , , c 
τάδε ἔγνωσαν, στρατὸν ἀλλόϑροον προσδόχιμον εἶναι 
Κροίσῳ ἐπὶ τὴν χώρην, ἀπιιχόμενον δὲ τοῦτον χαταστρέ- 
' 2 L , , 5 - - 
᾿νεσϑαι vovg ἐπιχωρίους, λέγοντες ὄφιν εἶναι γῆς παῖδα, 
c ' , , A. 23 , , , 
ἵχύστον δὲ πολέμιόν τε xai ἐπήλυδα. Τελμησσέες μέν vvv 
- € , -— , 2 ς 2 , 2 7 
ταῦτα ὑπεχρίναντο Κροίσῳ ἤδη ἥλωχοτι, οὐδέν χω εἰδότες 
τῶν ἣν περὶ Σάρδις ve xai αὐτὸν Κροῖσον" Κῦρος δὲ 
, 2 ΄ - , ' ' , 
αὐτίχα ἀπελαύνοντος Κροίσου μετὰ τὴν μάχην τὴν γενο-- 
, - € 2 , , - 
μένην ἐν τῇ Πτερίῃ, μαϑὼν ὡς ἀπελάσας μέλλοι Κροῖσος 
᾿ - ^ , , c ^ - , c 
διασχεδᾶν τὸν στρατόν, βουλευόμενος evQuOze πρῆγμα oL 
τ 3 , c » , ' , 
εἶναι ἐλαύνειν ὡς δύναιτο τάχιστα ἐπὶ τὰς Σάρδις, πρὶν 
» ' V , € - - - ^ , c 
ἢ τὸ δεύτερον ἀλισϑῆναι τῶν 7Τυδῶν τὴν δύναμιν. ὡς 
δέ οἱ ταῦτα ἔδοξε, xal ἐποίεε χατὰ τάχος᾽ ἐλάσας γὰρ 
M M 2) X , 5) * » , 
τὸν στρατὸν ἐς τὴν “1υδίην αὐτὸς ἄγγελος Κροίσῳ ἔλη-- 
, 2 - - - 2 2 , AEN 2 
λύϑεε. ἐνθαῦτα Κροῖσος ἐς ἁπορίην πολλὴν ἀπιγμένος, 
“ ' ^B , * , 2^ € ^ 
ὡς οἱ παρὰ δόξαν ἔσχε τὰ πρήγματα ἢ ὡς αὐτὸς χατε- 
, c ' ES , 5 - 
δόχεε, ὅμως τοὺς “Ζυδοὺς ἐξῆγε ἐς μάχην. ἣν δὲ τοῦτον 
, 2 - γ , , n" 
τὸν χρόνον ἔϑνος οὐδὲν ἐν τῇ Moíg οὔτε ἀνδρηιώτερον 
2 - , , , 3) 
οὔτε ἀλχιμώτερον τοῦ vtov. ἡ δὲ μάχη σφέων ἣν m 
ἵππων, δούρατά τε ἐφόρεον μεγάλα, zal αὐτοὶ ἦσαν L- 
, 2 , 2 ^ ’ * ΄ ΞΞ 
σπεύεσϑαι ἀγαϑοί. ἐς τὸ πεδίον δὲ συνελϑόντων τοῦτο 
* E , Ὁ - , 
τὸ πρὸ τοῦ ἀστεός ἔστι τοῦ Σαρδιηνοῦ, ἐὸν μέγα τε xal 
, 2 - , ' [227 
ιἱνιλόν (διὰ δὲ αὐτοῦ ποταμοὶ δέοντες xai ἄλλοι καὶ Ὕλλος 
- ' , , ACA - 
συρρηγνῦσι ἐς τὸν μέγιστον, χαλεόμενον δὲ Ἕρμον, ὃς ἐξ 


HPOAOTOY A. 80—82. 9D 
- ' , , 5 - P^ 
οὔρεος ἱροῦ μητρὸς Δινδυμήνης ῥέων ἐχδιδοῖ ἐς ϑάλασσαν 
^ ΄ F^ 35€ LI c τς c 23 * 
xara Φωχαιαν τιόλιν), ἐνϑαῦτα ὁ Κῦρος ὡς εἰδε vovg 
y M P] , A , : : , x ' c 
«Ἱυδοὺς ég μάχην τασσομένους, χαταρρωδήσας τὴν ἵππτον 
2 , ς , c , E] UN LN , 
ἐποίησε “ρπάγου ὑποθεμένου ἀνδρὺς Μήδου τοιόνδε. 
[04 - - - - , LI 
O0GCL τῷ στρατῷ τῷ ἕωυτοῦ εἵποντο σιτοφόροι TE Cl 
, , - , , ^5 ^ b] LEA! 
gzevomqoooL zaunAot, ταυτὰς πασας ἁλίσας ZQGL ἄπελων 
ὦ οὐ » JY DN 2. (9 c ^9 PE , ^ 
τὰ ἀχϑεα ἄνδρας ἐπ᾽ αὐτὰς ἀνέβησε ἱπττάδα στολὴν ἐσταλ- 
, , Si ^ , t. - , 
μένους, σχευάσας δὲ αὐτοὺς προσέταξε τῆς ἄλλης στρα- 
τιῆς προϊέναι πιρὸς τὴν Κροίσου ἵπστον, τῇ δὲ χαμήλῳ 
ἕπεσϑαι τὸν πεζὸν στρατὸν ἐχέλευε, ὄπισϑε δὲ τοῦ τεεζοῦ 
, * - € 3 , , 
ἐπέταξε τὴν ττᾶσαν V;ztOv. ὡς δέ οἱ πάντες διετετάχατο, 
, - Χ 27 - M , , 
παραίνεσε τῶν μὲν ἄλλων “υδῶν μὴ φειδομένους χτείνειν 
, ' NEN , — JL S 
σκιάντα τὸν ἐμποδὼν γινόμενον, Κροῖσον δὲ αὐτὸν μὴ 
, J'EON ^ , 3 , - 
χτείνειν, μηδ᾽ ἣν συλλαμιβανόμενος ἀμύνηται. ταῦτα μὲν 
H ' 5^ , A Ls 
σπεαραίνεσε, τὰς δὲ χαμήλους ἔταξε ἀντία τῆς ἵππτου τῶνδε 
' , oz 2 225 E32 , 
εἵνεχεν" χάμηλον ἵππος φοβέεται xai ovx ἀνέχεται οὔτε 
Ἂ. 2 , 3 - c , o7 X 2 Ὁ 3) , , 
τὴν ἰδέην αὑτῆς ὁρέων οὔτε τὴν ὀδιὴν ὀσφραινόμενγος. 
5 - SN 5 , , - - , 
αὐτοῦ δὴ CY τούτου εἵνεχεν ἐσεσόφιστο, tva τῷ Κροίσῳ 
, 5 ' ΄ - , ᾿ ὦ ἢ ἢ) 
ἄχρηστον ἢ τὸ ἱππικόν, τῷ δή τι χαὶ ἐπεῖχε ἐλλάμινεσθαι 
ς , c N M - , 2 * , 2 - c 
ὃ 4vÓóg. ὡς δὲ xal συνήισαν ég τὴν μάχην, ἐνθαῦτα ὡς 
» , - ,^ , ι 5 J , 
ὥσφραντο τάχιστα τῶν χαμήλων ot ἕτποι καὶ εἶδον αὐτάς, 
2 , 2 , , , - , ^ , 
ὀπίσω ἀνέστρεφον, διέρϑαρτό τε τῷ Κροίσῳ ἡ ἐλπίς. οὐ 
μέντοι οἵ γε “υδοὶ τὸ ἐνθεῦτεν δειλοὶ ἦσαν, ἀλλ᾿ ὡς ἔμα- 
€ ' , P] [s , b] Ml - cr te t 
Üov τὸ γινόμενον, ἀποϑορόντες ἀπὸ τῶν ἵππων πεζοὶ 
- , , , , 3 , 
τοῖσι Πέρσῃσι συνέβαλον. χρόνῳ δὲ πεσόντων ἀμφοτέρων 
ATUM Οὴ , c ; ^ ; E ^ z^ 
σολλῶν ἐτράποντο οἱ “υδοί, κατειληϑέντες δὲ ἐς τὸ τεῖχος 
, c ' - , 
ἐπολιορχέοντο ὑπὸ τῶν IIegaécv. 
Τοῖσι μὲν δὴ κατεστήχεε πτολιορχίη, Κροῖσος δὲ δοκέων 
οἱ χρόνον ἐπὶ μαχρὸν ἔσεσθαι τὴν πολιορχίην ἔπεμστε &x 
- L LIO Y 2 »η , ' 
τοῦ τείχεος ἄλλους ἀγγέλους ἐς τὰς συμμαχίας" oi μὲν 
γὰρ πρότεροι διεπέμποντο ἐς πτέιιτστον μῆνα προερέοντες 
συλλέγεσϑαι ἐς Σάρδις, τούτους δὲ ἐξέ € τὴν ταχίστην 
λέγε c Σάρδις, τούτους δὲ ἐξέπειιπτε τὴν ταχίστην 
, , € ^ , - , , ' 
δέεσϑαι βωϑέειν ὡς ττολιορχεομένου Κροίσου. ἔς τε δὴ 
5 ' »^ , ' (M ^ M ἂν 
ὧν τὰς ἄλλας ἔπεμπε συμμαχίας zal δὴ xai ἐς “Ζαχεδαί- 
- ^ - τὸ ΄ 3 ^ 
μονα. τοῖσι δὲ καὶ αὐτοῖσι τοῖσι Σπαρτιήτῃσι zar. αὐτὸν 
ca ' , , , - * 2 Ue 
τοῦτον τὸν χρόνον OUVEUE:CLC)ZEE ἔρις ἐοῦσα πρὸς A oyelovg 
2 y, , M ^ , , 
χερὶ χώρου χαλεομένου Θυρέης᾽ τὰς γὰρ Θυρέας ταύτας 


D] 
es 


8 


1 


τῷ 


t1 


96 HPOAOTOTY A. 82. 83. 
b] , - 3 ^, , 2 , » € 
ἐούσας τῆς MoyoAí(óog μοίρης αττοταμόμενοι ἔσχον oí 
“Ιαχεδαιμόνιοι. ἦν δὲ χαὶ fj μέχρι Μαλεῶν ἡ πρὸς ἑσπέρην 
αχεδαι; ἘΠ αἱ ἢ μέχρ v ἢ πρὸς ἑσπέρη 
ἠργείων ἢ v& ἐν τῇ ἠπείρῳ χώρη καὶ ἢ Κυϑηρίη νῆσος 
Moysi ἥ τε ἐν τῇ ἠπείρῳ χώρη καὶ ἣ Κυϑηρίη νῆσος 
^ € Ν d , , ^ 7 ,ὔ - 
zai aL λοιπαὶ τῶν νήσων. βωϑησάντων δὲ Aoysiov τῇ 
, 2 ΄ - , 
σφετέρῃ ἀποταμγομένῃ, ἐνθαῦτα συνέβησαν ἐς λόγους 
΄ € L , , , 
συνελϑόντες ὥστε τριηχοσίους ἑχατέρων μαχέσασϑαι, 0zó- 
QEON L , f x - 
τεροι δ᾽ ἂν περιγένωνται, τούτων εἶναι τὸν χῶρον" τὸ δὲ 
γελῆϑος τοῦ στρατοῦ αἀτταλλάσσεσϑαι ἕχάτερον ἐς τὴν ἑωυ- 
τοῦ μηδὲ παραμένειν ἀγωνιζομένων, τῶνδε εἵνεχεν ἵνα μὴ 
σεαρεόντων τῶν στρατοπέδων ὁρέοντες οἱ ἕτεροι ἑσσουμέ- 
γους τοὺς σφετέρους ἐπαμύνοιεν. συνϑέμενοι ταῦτα ἀπαλ- 
, /$ Y , € , ΄ 
λάσσοντο, λογάδες δὲ ἑχατέρων ὑπολειφϑέντες συνέβαλον. 
μαχομένων δέ σφεων xol γινομένων ἰσοπαλέων ὑπελεί- 
312 - [32 , - 3 , N 2 , 
ztovro ἐξ ἀνδρῶν ἑξαχοσίων τρεῖς, “ργείων μὲν “λχήνωρ 
Γ΄ , Y L c , 
τε zal Xoouíog, “αχεδαιμονίων δὲ Ὀϑρυάδης" ὑπελεί- 
φϑησαν δὲ οὗτοι νυχτὸς ἐπελϑούσης. οἱ μὲν δὴ δύο τῶν 
A , €. r T: 69 2 M "A ς δὲ - 7| 
ργείων ὡς νενιχηχότες ἔϑεον ἐς τὸ Aoyog, ὃ δὲ τῶν Aa- 
n 2 L Ἢ M ᾿ ^ 
χεδαιμονίων Ὀϑρυάδης σχυλεύσας τοὺς Aoyeíov νεχροὺς 
, ' € M ^ - , 
xal προσφορήσας và ὅπλα πρὺς τὸ ἑωυτοῦ στρατόπεδον 
ἐν τῇ τάξι εἶχε ἑωυτόν. ἡμέρῃ δὲ δευτέρῃ τιαρῆσαν πυν- 
ϑανόμιενοι ἀμφότεροι. τέως μὲν δὴ αὐτοὶ ἑἕχάτεροι ἔφα- 
σαν vix&y, λέγοντες οἱ μὲν ὡς ἑωυτῶν πλεῦνες τιξριγεγό- 
' 2 ΄ , 
vagi, οἱ δὲ τοὺς uiv ἀττοφαίνοντες πεφευγότας, vov δὲ 
σφέτερον παραμείναντα χαὶ σχυλεύσαντα τοὺς ἐχείνων 
γεχρούς" τέλος δὲ ix τῆς ἔριδος συμιπεσόντες μάχοντο, 
στεσόντων δὲ xal ἀμιροτέρων “πτολλῶν ἐνίχεον “ακχεδαι- 
, 3 - , , - ΄ 
μόνιοι. “ργεῖοι μέν vvv ἀπὸ τούτου τοῦ χρόνου χαταχει- 
ράμενοι τὰς χεφαλάς, πρότερον ἐπάναγχες χομιέοντες, 
ἐποιήσαντο νόμον τὲ xai χατάρην μὴ πρότερον ϑρέψειν 
, 2 , , a ^ A , 
κόμην 4oyeíov μηδένα, μηδὲ τὰς γυναῖχάς σφι χρυσοφο- 
, »^ , , , ' 
ρήσειν, πρὶν ἂν Θυρέας ἀνασώσωνται. “1αχεδαιμόνιοι δὲ 
τὰ ἐναντία τούτων ἔϑεντο vóuov* οὐ γὰρ χομέοντὲς ττρὸ 
τούτου ἀπὸ τούτου χομᾶν. τὸν δὲ ἕνα λέγουσι τὸν ττερι- 
ὔ - , 3 , , 
λειφϑέντα τῶν τριηχοσίων, Ὀϑρυάδην, αἰσχυνόμενον ἀπο- 
γοστέειν ég Σπάρτην τῶν οἱ συλλοχιτέων διερϑαρμένων, 
ΕΣ - - , , , 
αὐτοῦ μιν ἐν τῆσε Θυρέησι χαταχρήσασϑαι ἑωυτόν. 
Τοιούτων δὲ τοῖσι Σπαρτιήτῃσι ἐνεστεώτων πρηγμάτων 


HPOAOTOY A. 83—85. 91 
d ς ᾿ C o3 135 : » ΄ z 
14€ 0 Σαρδιηνὸς κῆρυξ δεόμενος Κροίσῳ βωϑέειν πολιορ- 
, c ie € 2 , , - , € 
xtouévQ. οἱ δὲ ὅμως, ἐπείτε ἐπύϑοντο τοῦ χήρυχος, ὡρ- 
μέατο βωϑέειν. καί σφι ἤδη παρεσχευασμένοισι, χαὶ νεῶν 
, c , 5^5 η ἡ 2 ἡ € €^ 7 * - 
ἐουσέων ἑτοίμων, 1,49€ ἄλλη ἀγγελίη, ὡς ἡλῶχοι το τεῖχος 
- ὃ » H ^ 2! . -— E jx ce δὲ [1 
τῶν /fvÓOv καὶ ἔχοιτο Κροῖσος ζωγρηϑείς. οὕτω δὴ οὗτοι 
μὲν συμφορὴν ποιησάμενοι μεγάλην ἐπέπαυντο, Σάρδιες 
δὲ ἥλωσαν ὧδε. ἐπειδὴ τεσσερεσχαιδεχάτη ἐγένετο ἡμέρη 
χπτολιορχεομένῳ Κροίσῳ, Κῦρος τῇ στρατιῇ τῇ ἑωυτοῦ, 
διαστέμιψας ἱππέας, προεῖπε τῷ πρώτῳ ἐπιβάντι τοῦ τεί- 
χεος δῶρα δώσειν. μετὰ δὲ τοῦτο πειρησαμένης τῆς στρα- 
τιῆς ὡς οὐ προεχώρεε, ἐνθαῦτα τῶν ἄλλων πεπαυμένων 
ἀνὴρ Μάρδος ἐπειρᾶτο προσβαίνων, τῷ οὔνομα ἣν Ὑροι- 
΄ 1 - - 2 , - 3 ' , 
ἄδης, κατὰ τοῦτο τῆς ἀχροπόλιος τῇ οὐδεὶς ἐτέταχτο 
, P] ' 3 ' ' E ' € - , 
qUAaxog' ov γὰρ ἣν δεινὸν κατὰ τοῦτο μὴ ἁλῷ xoré. 
, , , , B] , ^ , 
ἀπότομός τε γάρ ἔστι ταύτῃ ἡ ἀχρόπολις χαὶ ἄμαχος" 
- 3 eX ^^ € , * bó; , 2 
τῇ οὐδὲ Μήλης ὁ πρότερον βασιλεὺς Σαρδίων μούνῃ ov 
περιήνειχε τὸν λέοντα τόν οἱ v) παλλαχὴ ἔτεχε, Τελμησ- 
σέων διχασάντων ὡς τχιεριενειχϑέντος τοῦ λέοντος τὸ τεῖχος 
ἔσονται Σάρδιες ἀνάλωτοι. ὃ δὲ Μήλης χατὰ τὸ ἄλλο 
τεῖχος περιενείχας, τῇ ἣν ἐπίμαχον [τὸ χωρίον] τῆς ἄχρο- 
πόλιος, χατηλόγησε τοῦτο ὡς ἐὸν ἄμαχόν τε χαὶ ἀπότο- 
μον" ἔστι δὲ πρὸς τοῦ Τμώλου τετραμμένον τῆς πτόλιος. 
ς 5 M νὴ , ξ c , 2.0» τι , 
0 Qv δὴ γροιάδης οὗτος ὃ Μάρδος ἰδὼν τῇ προτεραίῃ 
τῶν τινὰ Δυδῶν κατὰ τοῦτο τῆς ἀχροπόλιος χαταβάντα 
ἐπὶ χυνέην ἄνωϑεν χαταχυλισϑεῖσαν γχαὶ ἀνελόμιενον 
2 , ψ * 22 75 D $ N 3 uz 
ἐφράσϑη xai ἐς ϑυμὸν ἐβάλετο. τότε δὲ δὴ αὐτός τε 
2 ^i Y 2 AA » ; 3:077 
ἀναβεβήχες xai xar αὑτὸν ἄλλοι Περσέων ἀνέβαινον. 
, 1 - ce MJ , , 4 ' 
ztgogg&vrcoy δὲ συχνῶν, οὕτω δὴ Σάρδιές τε ἡλώχεσαν χαὶ 
πᾶν τὸ ἄστυ ἐπορϑέετο. 
2 ' - ΄, , 5 - - 
Kar αὐτὸν δὲ Κροῖσον τάδε ἐγένετο. ἣν οἱ παῖς, τοῦ 
zal πρότερον ἐπεμνήσϑην, τὰ μὲν ἄλλα ἐπιειχὴς ἄφωνος 
δέ, ἐν τῇ ὧν παρελθϑούσῃ εὐεστοῖ ὃ Κροῖσος τὸ πᾶν ἐς 
αὐτὸν ἐπεποιήχεε, ἄλλα τε ἐπιφραζόμενος χαὶ δὴ χαὶ ἐς 
M ^ 2 - 1 , , € M , 
“ελφοὺς ττερὶ αὐτοῦ ἐπεπόμφεε χρησομένους. ἡ δὲ Πυϑίέη 
οἱ εἶπε τάδε. 
“Ἱυδὲ γένος, πολλῶν βασιλεῦ, μέγα νήπιε Κροῖσε, 
^ , , δ. 2-48 , , 
μὴ βούλευ πολύευχτον inv ἀνὰ δώματ᾽ ἀχούειν 


c 


98 HPOAOTOY A. 85. 86. 

zt og φϑεγγομένου. τὸ δέ σοι πολὺ λώιον ἀμιφίς 

ἔμμεναι" αὐδήσει γὰρ ἐν ἤματι πρῶτον ἀνόλβῳ. 
ἡλισχομένου δὲ τοῦ τείχεος, ji& γὰρ τῶν τις Περσέων 
ἀλλογνώσας Κροῖσον ὡς ἀποχτεγέων, Κροῖσος μέν νυν 
δρέων Laióvvo da τῆς παρεούσης συμφορῆς τταρημε- 
λήχεε, οὐδέ τί οἱ διέφερε ττληγέντι ἀποθανεῖν" ὃ δὲ παῖ. 
οὗτος ὃ ἄφωνος ὡς εἶδε ἐπιόντα τὸν Πέρσην, ὑπὸ δέους 


us. 


τε χαὶ χαχοῦ ἔρρι Be φωνήν, εἶπε δὲ “ὦνθρωπε, μὴ χτεῖνε 
Κροῖσον." οὗτος μὲν δὴ τοῦτο ztQUTOY ἐφϑέγξατο, μετὰ 
δὲ τοῦτο ἤδη ἐφώνεε τὸν πάντα χρόνον τῆς ζόης" οἱ δὲ 
Πέρσαι τάς τε δὴ Σάρδις ἔσχον χαὶ αὐτὸν Κροῖσον ἐζώ- 
γρησαν, ἄρξαντα ἔτεα τεσσερεσχαίδεχα χαὶ τεσσερεσχαί- 
δέχα ἡμέρας στολιορχηϑέντα, κατὰ τὸ χρηστήριόν τε χατα- 
παύσαντα τὴν ἑωυτοῦ μεγάλην ἀρχήν. λαβόντες δὲ αὐτὸν 
οἱ Πέρσαι ἤγαγον τιαρὰ Κῦρον. ὃ δὲ συννήσας πυρὴν 
μεγάλην ἀνεβίβασε ἐπ᾽ αὐτὴν τὸν Κροῖσόν τε ἐν πέδῃσι 
δεδεμένον zai δὶς ἑπτὰ “Τυδῶν za αὐτὸν παῖδας, ἐν νόῳ 
ἔχων εἴτε δὴ ἀχροϑίνια ταῦτα χαταχγιέειν ϑεῶν ὅτεωδή, 
εἴτε zal εὐχὴν ἐπιτελέσαι ἐθέλων, εἴτε καὶ πυϑόμενος 
τὸν Κροῖσον εἶναι ϑεοσεβέα τοῦδε εἵνεχεν ἀνεβίβασε ἐπὶ 
τὴν πυρήν, βουλόμενος εἰδέναι εἴ τίς μιν δαιμόνων δύσεται 
τοῦ μὴ ζώοντα χαταχαυϑῆναι. τὸν μὲν δὴ ττοιέειν ταῦτα" 
τῷ δὲ Κροίσῳ ἑστεῶτι Bà τῆς πυρῆς ἐσελϑεῖν, χαίπερ 
ἐν χαχῷ ἐόντι τοσούτῳ, τὸ τοῦ Σόλωνος, ὡς oi εἴη σὺν 
ϑεῷ εἰρημένον, τὸ μηδένα εἶναι τῶν ζωόντων ὄλβιον. ὡς 
δὲ ἄρα μιν προσστῆναι τοῦτο, ἀνενειχάμενόν τὲ zal &va- 
στενάξαντα ἐκ πολλῆς ἡσυχίης ἐς τρὶς οὐνομάσαι Σόλωνα. 
zai τὸν Κῦρον ἀχούσαντα χελεῦσαι τοὺς ἑριηνέας ἐπεί- 
ρεσϑαι τὸν Κροῖσον τίνα τοῦτον ἐπιχαλέοιτο, καὶ τοὺς 
στροσελϑόντας ἐπειρωτᾶν. Κροῖσον δὲ τέως μὲν σιγὴν 
ἔχειν εἰρωτεόμενον, μετὰ δὲ ὡς ἠναγχάζετο, εἰπεῖν “τὸν 
ἂν ἐγὼ πᾶσι τυράννοισι ττροετίμησα μεγάλων χρημάτων 
ἐς λόγους ἐλϑεῖν." ὡς δέ σφι ἄσημα ἔφραζε, πάλιν &cei- 
ρώτεον τὰ λεγόμενα. λιπαρεόντων δὲ αὐτῶν xal ὄχλον 
ταρεχόντων ἔλεγε δὴ ὡς ἦλϑε ἀρχὴν ὃ Σόλων ἐὼν “Ι9η- 
γαῖος, χαὶ ϑηησάιμιενος πιάντα τὸν ἑωυτοῦ ὄλβον ἀπο- 
φλαυρίσειε οἱαδὴ εἴττας, ὡς τε αὐτῷ πάντα ἀποβεβήχοι 


HPOAOTOY A. 86—88. 39 
- 2 - ἘΠ 2 , -5 2 c * GT ἊΝ 03 
τῃτξο 64€LVOS ξί7τξ, οὐδέν vL μᾶλλον ég ξωυτον λέγων ἢ ég 
, N ΄ ' ' , 2 
ἅπαν τὸ ἀνϑρωπήιον xai μάλιστα τοὺς παρὰ σφίσι αὖ- 
T ; 2407 zy x - 
τοῖσι Óoxéovrag ὀλβίους εἶναι. τὸν μὲν Κροῖσον ταῦτα 
΄ - $i! - , € , , M 
ἀπηγέεσϑαι, τῆς δὲ πυρῆς ἤδη ἀμμένης χαίεσϑαι τὰ 
σεεριέσχατα. cl τὸν Κῦρον ἀχούσαντα τῶν ἑρμηνέων τὰ 
5 - , ; cr 3ENX 
εἶστε Κροῖσος, μεταγνόντα ve xai ἐννώσαντα ὅτι καὶ αὐτὸς 
1 P^ , , - 2€ 
ἄνϑρωπος ξὼν ἄλλον ἄνϑρωττον, γενόμενον ἑωυτοῦ εὐδαι- 
μονίῃ οὐκ ἐλάσσω, ζώοντα τιυρὶ διδοίη, τερός τε τούτοισι 
δείσαντα τὴν τίσιν καὶ ἐπιλεξάμενον ὡς οὐδὲν εἴη τῶν ἐν 
ἀνϑρώποισι ἀσφαλέως ἔχον, χελεύειν σβεννύναι τὴν ταχί- 
στην τὸ καιόμενον ττῦρ χαὶ χἀταβιβάζειν Κροῖσόν τὲ χαὶ 
τοὺς μετὰ Κροίσου. χαὶ τοὺς σπιειρεομένους οὐ δύνασϑαι 
ἔτι τοῦ πυρὸς ἐπιχρατῆσαι. ἐνθαῦτα λέγεται ὑπὸ “υδῶν 
τῷ ΄ ' -—L ΄ [4 ΄ 
Κροῖσον μαϑόντα τὴν Κύρου μετάγνωσιν, ὡς ὥρα πάντα 
, ; , ' -- Y , V 5 
uiv &vÓga σβεννύντα τὸ πῦρ δυναμένους δὲ οὐχέτι χατα- 
λαβεῖν, ἐπιβώσασϑαι τὸν ἐΙσπτόλλωνα ἐπιχαλεόμενον, εἴ τί 
, 2 - V ΄ - ' , 
οἱ χεχαρισμένον ἐξ αὐτοῦ ἐδωρήϑη, παραστῆναι xal ῥύ- 
σασϑαί μιν éx τοῦ παρεόντος xaxov. τὸν μὲν δαχρύοντα 
2 , ' € . 2 PA 5 (€ , ^ , 
ἐπιχαλέεσϑαι τὸν ϑεὸν, éx δὲ αἰϑρίης ve xai νηνεμίης 
συνδραμεῖν ἐξαπίνης νέφεα xai χειμῶγά τε χαταρραγῆναι 
VUES c *, , , ; - , ' ΄, 
χαὶ ὗσαι ὕδατι λαβροτάτῳ κατασβεσϑῆναί τε τὴν πυρήν. 
οὕτω δὴ μαϑόντα τὸν Κῦρον ὡς εἴη ὃ Κροῖσος xai ϑεο- 
ΓΔ e 3 ' 3 , 4 , ' 3 ^ - 
qug Xai ἀνὴρ ἀγαϑός, χκαταβιβάσαντα αὐτὸν ἀπὸ τῆς 
- » € ΄ €€ ,.- - , 3 , 2 ΄ 
ztvQljg εἴρεσϑαι τάδε. ^ Kooioe, τίς σὲ ἀνϑρώπων &vé- 
- ^ j3 , » , 
yvog& ἐπὶ γῆν τὴν ἐμὴν στρατευσάμενον ττολέμιον ἀντὶ 
᾿ - 3376 ν 5 3 - * Ὁ 
φίλου ἐμοὶ καταστῆναι; ὁ δὲ εἶπε“ ὦ βασιλεῦ, ἐγὼ ταῦτα 
- - 3 , - - 
ἔπρηξα τῇ σῇ uiv εὐδαιμονίῃ, τῇ ἐμεωυτοῦ δὲ χαχοδαι- 
7 » m , 2 , «C , b 2 H 
povín. αἴτιος δὲ τούτων ἐγένετο 0 Ελλήνων ϑεὸς ἐπαείρας 
, 3 QA C , , [4 
ἐμὲ στρατεύεσθαι. οὐδεὶς γὰρ οὕτω ἀνόητός ἔστι ὕστις 
4 
, ' ) , , - - 
στόλεμον ztQO εἰρήνης αἱρέεται" ἐν μὲν γὰρ τῇ οἱ παῖδες 
^ , , - ΄ - 
τοὺς ττατέρας ϑάπτουσι, ἕν δὲ τῷ οἱ πατέρες τοὺς παῖδας. 
2! ^ - " ῃ n 3. ΄, 
ἀλλὰ ταῦτα δαίμοσί που φίλον ἣν οὕτω γενέσϑαι." 
€ ^ - » - M 3 ' , , , 
Ὁ μὲν ταῦτα ἔλεγε, Κῦρος δὲ αὐτὸν λύσας χάτισέ τε 
N c - ' , - L 5 
ἐγγὺς ἑωυτοῦ χαὶ κάρτα ἕν πολλῇ προμηϑείῃ εἶχε ἀπε- 
, € , 5 MAY τ , 
ϑώμαζέ τε ὁρέων xal αὐτὸς xai οἱ περὶ ἐχεῖνον ἐόντες 
, € Ν , ^ eer [24 zi : 
πάντες. ὃ δὲ συννοίῃ ἐχόμενος ἥσυχος ἣν. μετὰ δὲ ἐπι- 
, b] , ' , ^ » - , 
στραφείς τε χαὶ ἰδόμενος τοὺς Πέρσας τὸ τῶν “Πυδῶν ἄστυ 


88 


89 


90 


40 HPOAOTOY A. 88—90. 
Jt 3 το 5 - ΄ ͵ 
χεραΐζοντας εἶπε “ὠ βασιλεῦ, χότερον λέγειν πρὸς σὲ τὰ 
, , ὃ - » , - ^ 
νοέων τυγχάνω ἢ σιγᾶν ἐν τῷ παρεόντι χρή; Κῦρος δέ 
, 32505 , c ΄ ς P 3 EX 
μιν ϑαρσέοντα ἐχέλευε λέγειν 0 τι βούλοιτο. ὃ δὲ αὐτὸν 
, ΄ CC Se. ς ' " E —À 
εἰρώτα λέγων “οὗτος ὃ πολλὸς ὅμιλος τί ταῦτα σπουδῇ 
- 2) " ^t. 32) € M CY ςς , ^ ^ vial 
πολλῇ ἐργάζεται; ὃ δὲ εἰπε “πόλιν τε τὴν σὴν διαρττάζει 
Η , ' 5 A 5] ; 
χαὶ χρήματα τὰ σὰ διαφορέει." Κροῖσος δὲ ἀμείβετο 
cc 27 , η χ , , ' ' ΄ 
οὔτε πόλιν τὴν ἐμὴν οὔτε χρήματα τὰ ἐμὰ διαρπάζει. 
b] ' L1 , , , ' , , 
οὐδὲν γὰρ ἐμοὶ ἔτι τούτων μέτα" ἀλλὰ φέρουσί τε xal 
» VU 2) -^ A 3 Α 2 , ' T 
ἄγουσι τὰ σά. Κύρῳ δὲ ἐπιμελὲς ἐγένετο và Κροῖσος 
* $ , ^ P 7, - 
tie' μεταστησάμενος δὲ τοὺς ἄλλους, εἴρετο Κροῖσον 
c 2 , Ὁ , 5 ΄ 
ὅτι οἱ ἐνορῴη ἐν τοῖσι ποιευμένοισι. ὃ δὲ εἶστε “ἐπείτε ue 
ϑεοὶ ἔδωχαν δοῦλόν cot, διχαιῶ εἴ τι ἐνορέω πλέον ση- 
μαίνειν σοι. Πέρσαι φύσιν ἐόντες ὑβρισταὶ εἰσὶ ἀχρή- 
5 ν , ? j , 
ματοι. ἢν Cv σὺ τούτους περιίδῃς διαρπάσαντας xai 
χατασχόντας χρήματα μεγάλα, τάδε τοι ἐξ αὐτῶν ἐπίδοξα 
γενέσθαι" ὃς ἂν αὐτῶν πλεῖστα χατάσχῃ, τοῦτον προσ- 
δέχεσθαί τοι ἑπτπαναστησόμενον. νῦν ὧν ποίησον ce, εἴ 
2 , ' ΄ , - , 
TOL ἀρέσχει τὰ ἐγὼ λέγω. χκάτισον τῶν δορυφόρων ἐπὶ 
πάσῃσι τῇσι πύλῃσι φυλάχους, Oi λεγόντων πρὸς τοὺς 
2 , ΄ , cr , 
ἐχφέροντας τὰ χρήματα ἀπαιρεόμενοι ὡς σφεα ἀναγχαίως 
2» Q-— - , SN , , 3 2 , 
ἔχει δεχατευϑῆναι τῷ Διί. xol σύ τέ σφι οὐχ ἀπεχϑή- 
σεαι βίη ἀπαιρεόμενος τὰ χρήματα, καὶ ἐχεῖνοι συγγνόντες 
ποιέειν σε δίχαια ἑχόντες προήσουσι." ταῦτα ἀχούων Ó 
- c C , S; , , 
Κῦρος ὑπερήδετο, ὡς οἱ ἐδόχεε εὖ ὑποτίϑεσθϑαι" αἰνέσας 
δὲ πολλά, xol ἐντειλάμενος τοῖσι δορυφόροισι τὰ Κροῖσος 
€ , 3 , 3 M Ξ , € T. - 
ὑπεϑήχατο ἐπιτελέειν, εἶστε πρὸς Κροῖσον τάδε. “Κροῖσε, 
9 , - 2 ' , ^ 2 ΡΩΝ 
ἀνηρτημένου σεῦ ἀνδρὸς βασιλέος χρηστὰ ἔργα χαὶ ἔπεα 
, , , (er Δ , , , 
ποιέειν, αἰτέο δόσιν ἥντινα βούλεαί τοι γενέσϑαι παραυ-- 
τίχα. ὃ δὲ εἶπε “ὠ δέσποτα, ἐάσας ue χαριέαι μάλιστα 
τὸν ϑεὸν τῶν Ἑλλήνων, τὸν ἐγὼ ἐτίμησα ϑεῶν μάλιστα, 
ἐπείρεσϑαι τπέμιψαντα τάσδε τὰς πέδας, εἰ ἐξαπατᾶν τοὺς 
35 - , , -—- ' cr 
εὖ ποιεῦντας νόμος ἐστί oi. Κῦρος δὲ εἴρετο O τι OL 
τοῦτο ἐπηγορέων παραιτέοιτο; Κροῖσος δέ οἱ ἐπαλιλλό- 
- - , - εἶ 
γησε πᾶσαν τὴν ἑωυτοῦ διάνοιαν χαὶ τῶν χρηστηρίων τὰς 
, , € 
ὑποχρίσις xal μάλιστα τὰ ἀναϑήματα, χαὶ ὡς ἐπαερϑεὶς 
» , , , M —- 
τῷ μαντηίῳ ἐστρατεύσατο ἐπὶ Πέρσας. λέγων δὲ ταῦτα 


23 


χατέβαινε αὖτις παραιτεόμενος ἑπεῖναί ot τῷ ϑεῷ τοῦτο 


HPOAO'TOT A790. 91 41 
ὀνειδίσαι. Κῦρος δὲ γελάσας size "xal τούτου τεύξεαι 
παρ᾽ ἐμεῦ, Κροῖσε, χαὶ ἄλλου παντὸς τοῦ ἂν ἕχάστοτε 
δέῃ." ὡς δὲ ταῦτα ἤχουσε ὃ Κροῖσος, πέμπων τῶν “υδῶν 
ἐς Ζεζφοὺς ἐνετέλλετο τιϑέντας τὰς πέδας ἐπὶ τοῦ νηοῦ 
τὸν οὐδὸν εἰρωτᾶν εἰ οὔ τι ἐπαισχύνεται τοῖσι μαντηίοισι 
ἐπαείρας Κροῖσον στρατεύεσϑαι iui Πέρσας ὡς χατα- 
παύσοντα τὴν Κύρου δύναμιν, ἀπ᾽ ἧς οἱ ἀχροϑίνια τοι- 
αὔτα γενέσθαι, δειχνύντας τὰς πέδας" ταῦτά ve ἐπειρω- 
τᾶν, xai εἰ ἀχαρίστοισι νόμος εἶναι τοῖσι Ἑλληνιχοῖσι 
ϑεοῖσι. ἀπιχομένοισι δὲ τοῖσε “υδοῖσι xal λέγουσι τὰ 
ἐντεταλμένα τὴν Πυϑίην λέγεται εἰπεῖν τάδε. “τὴν πε- 
πρωμένην μοῖραν ἀδύνατά ἐστι ἀποφυγεῖν «ct ϑεῷ. Kooi- 
cog δὲ ττέμτττου γονέος ἁμαρτάδα ἐξέπλησε, ὃς ἐὼν δορυ- 
φόρος Ἡραχλειδέων δόλῳ γυναιχηίῳ ἐπισπόμενος ἐφόνευσε 
τὸν δεσπτότην x«i ἔσχε τὴν ἐχείνου τιμὴν οὐδέν οἱ ττροσή-- 
χουσαν. προϑυμεομένου δὲ “οξίεω ὅχως ἂν χατὰ τοὺς 
παῖδας τοὺς Κροίσου γένοιτο τὸ Σαρδίων πάϑος xal μὴ 
xav αὐτὸν Κροῖσον, οὐχ οἷός τε ἐγένετο πταραγαχγεῖν μοίρας. 
ὅσον δὲ ἐνέδωχαν αὗται, ἤνυσέ τε καὶ ἐχαρίσατό οἷ" τρία 
γὰρ ἔτεα ἐπανεβάλετο τὴν Σαρδίων ἅλωσιν, καὶ τοῦτο 
ἐπιστάσϑω Κροῖσος ὡς ὕστερον τοῖσι ἔτεσι τούτοισι ἁλοὺς 
τῆς τεεττρωμένης. δεύτερα δὲ τούτων χαιοιιένῳ αὐτῷ ἑπήρ- 
χεσε. κατὰ δὲ τὸ μαντήιον τὸ γενόμενον οὐχ ὀρϑῶς Kooi- 
σος μέμφεται. προηγόρευε γάρ οἱ «Τοξίης, ἢν στρατεύηται 
ἐπὶ Πέρσας, μεγάλην ἀρχὴν αὐτὸν χαταλύσειν. τὸν δὲ πρὸς 
ταῦτα χρῆν εὖ μέλλοντα βουλεύεσθαι ἐπείρεσϑαι méu- 
ψψαντα χότερα τὴν ἑωυτοῦ ἢ τὴν Κύρου λέγοι ἀρχήν. οὐ 
συλλαβὼν δὲ τὸ ῥηϑὲν οὐδ᾽ ἐπανειρόμενος ἑωυτὸν αἴτιον 
ἀποφαινέτω. τῷ καὶ τὸ τελευταῖον χρηστηριαζομένῳ εἶστε 
τὰ εἶπε “οξίης περὶ ἡμιόνου, οὐδὲ τοῦτο συνέλαβε. ἦν 
γὰρ δὴ ὃ Κῦρος οὗτος ἡμίονος" ἐχ γὰρ δυῶν οὐχ Óuos- 
ϑνέων ἐγεγόνεε, μητρὸς ἀμιείνονος πατρὸς δὲ ὑποδεεστέ- 
ρου" 7) μὲν γὰρ qv Μηδὶς xai “Ἰστυάγεος ϑυγάτηρ τοῦ 
Μήδων βασιλέος, 0 δὲ Πέρσης τε ἣν xai ἀρχόμενος ὑπ 
ἐχείνοισι χαὶ ἔνερϑε ἐὼν τοῖσι ἅττασι δεσποίνῃ τῇ ἑωυτοῦ 
συνοίχεε." ταῦτα μὲν ἡ Πυϑίέη ὑπεχρίνατο τοῖσι “υδοῖσι, 
οἱ δὲ ἀνήνειχαν ἐς Σάρδις καὶ ἀπήγγειλαν Κροίσῳ, ὃ δὲ 


91 


42 HPOAOTOY A. 391—923. 
ἀχούσας συνέγνω ἑωυτοῦ εἶναι τὴν ἁμαρτάδα xol οὐ τοῦ 
ϑεοῦ. 

Κατὰ μὲν δὴ τὴν Κροίσου τε ἀρχὴν χαὶ Ἰωνίης τὴν 
πρώτην χαταστροφὴν ἔσχε οὕτω" Κροίσῳ δὲ ἔστι xoi 
ἄλλα ἀναϑήματα ἐν τῇ Ἑλλάδι πολλὰ χαὶ οὐ τὰ εἰρημένα 
μοῦνα. ἐν μὲν γὰρ Θήβησι τῇσι Βοιωτῶν τρίπους χρύ- 
σεος, τὸν ἀνέϑηχε τῷ ᾿Ιπόλλωνι τῷ ᾿Ισμηνίῳ, ἐν δὲ Ἐφέσῳ 
αἵ τε βόες αἱ χρύσεαι χαὶ τῶν χιόνων αἱ πολλαί, ἐν δὲ 
Προνηίης τῆς ἐν “Ιελφοῖσι ἀσττὶς χρυσέη μεγάλη. ταῦτα 
uiv xal ἔτι ἐς ἐμὲ ἦν περιεόντα, τὰ δ᾽ ἐξαπόλωλε τῶν 
ἀναϑηιιάτων, τὰ ἐν Βραχγχίδῃσι τοῖσι Μιλησίων ἀναϑή- 
ματα Κοοίσῳ, ὡς ἐγὼ τιυνϑάνομαι, ἴσα τε σταϑμὸν xai 
ὅμοῖα τοῖσι ἐν Δελφοῖσι. τὰ μέν νυν ἔς τε “Ιελφοὺς xai 
ἐς τοῦ μφιάρεω ἀνέϑηχε οἰχήιά τε ἐόντα xai τῶν πα- 
τρωίων χρημάτων ἀπαρχήν" τὰ δὲ ἄλλα ἀναϑήματα ἐξ 
ἀνδρὸς ἐγένετο οὐσίης ἐχϑροῦ, ὅς οἱ πρὶν ἢ βασιλεῦσαι 
ἀντιστασιώτης κατεστήχεε, συσιτεύδων Πανταλέοντι yevé- 
σϑαι τὴν υδῶν ἀρχήν. ὃ δὲ Πανταλέων ἦν ᾿Ιλυάττεω 
μὲν παῖς, Κροίσου δὲ ἀδελφεὸς οὐχ ὁμομήτριος" Κροῖσος 
μὲν γὰρ ἐχ Καείρης ἦν γυναιχὸς λυάττῃ, Πανταλέων δὲ 
ἐξ ᾿Ιάδος. ἐπείτε δὲ δόντος τοῦ πατρὸς ἐχράτησε τῆς 
ἀρχῆς ὃ Κροῖσος, τὸν ἄνϑρωπον τὸν ἀντιπρήσσοντα ἐπὶ 
χνάφου ἕλχων διέφϑειρε, τὴν δὲ οὐσίην αὐτοῦ ἔτι πρό- 
τερον χατιρώσας τότε τρόπῳ τῷ εἰρημένῳ ἀνέϑηχε ἐς τὰ 
εἴρηται. χαὶ περὶ μὲν ἀναϑημάτων τοσαῦτα εἰρήσϑω. 

Θώματα δὲ yr ἡ “υδίη ἐς συγγραφὴν οὐ μάλα ἔχει, 
οἷα τε zal ἄλλη χώρη, πάρεξ τοῦ ἔχ τοῦ Τμώλου χατα- 
φερομένου τυήγματος. ἕν δὲ ἔργον πολλὸν μέγιστον τταρ- 
ἔχεται χωρὶς τῶν τε “Αἰγυπτίων ἔργων zal τῶν Βαβυλω- 
γίων. ἔστι αὐτόϑι “λυάττεω τοῦ Κροίσου πατρὸς arua, 
τοῦ ἡ χρηπὶς μέν ἐστι λίϑων μεγάλων, τὸ δὲ ἄλλο σῆμα 
χῶμα γῆς. ἐξεργάσαντο δέ μιν οἱ ἀγοραῖοι ἄνϑρωποι xal 
οἱ χειρώναχτες zai αἱ ἐνεργαζόμεναι παιδίσχαι. οὖροι δὲ 
σιέντε ἐόντες ἔτι χαὶ ἐς ἐμὲ ἦσαν ἐπὶ τοῦ σήματος ἄνω, 
χαί σφι γράμματα ἐνεχεχόλατιτο τὰ ἕχαστοι ἐξεργάσαντο, 
xal ἐφαίνετο μετρεόμενον τὸ τῶν τταιδισχέων ἔργον ἐὸν 
μέγιστον. τοῦ γὰρ δὴ “υδῶν δήμου αἱ ϑυγατέρες mog- 


HPOAOTOY A. 98. 94. 43 
, - ^ , , , ^ » 
γεύονται πᾶσαι συλλέγουσαι σφίσι φερνάς, ἐς ὃ ἂν συν- 
0LX1,0000L τοῦτο ποιεῦσαι" ἐχδιδοῦσι δὲ αὐταὶ ἑωυτάς. ἢ 
μὲν δὴ περίοδος τοῦ σήματός εἰσι στάδιοι ἕξ xai δύο 
, ' 3 , , * d ^ 7 
πλέϑρα, τὸ δὲ εὐρός ἔστι πλέϑρα τρία xal δέχα. λίμνη 
δὲ ἔχεται τοῦ σήματος μεγάλη, τὴν λέγουσι “υδοὶ αἰεί-- 
5 ? P cr - ΄ - MN 
vaoy εἶναι" καλέεται δὲ αὕτη P'vyaín. τοῦτο uiv δὴ τοι- 
- , V ^ ν , , 
oUtO ἔστι, “Τυδοὶ δὲ νόμοισι μὲν τταρατιλησίοισι χρέονται 
ΠΣ πε υδὶευδοσαιπὶὰ δή} nee BUE 
xai Ἕλληνες, χωρὶς ἢ ὅτι τὰ ϑήλεα τέχνα χαταπορνεύουσι. 
Ξε Ἢ b] ΄ - ς E" "Y , τ 
πρῶτοι δὲ ἀνϑρώπων τῶν ἡμεῖς ἴδμεν νόμισμα χρυσοῦ 
xai ἀργύρου χοιψάμενοι ἐχρήσαντο, πρῶτοι δὲ καὶ χάπηλοι 
ἐγένοντο. φασὶ δὲ αὐτοὶ “Ζυδοὶ καὶ τὰς παιγνίας τὰς γῦν 
, V CAT ἢ , - ΄ 
σφίσι τε καὶ Ἕλλησι χατεστεώσας ἑωυτῶν ἐξεύρημα γενέ- 
c , τ ᾿ 
σϑαι. ἅμα δὲ ταύτας τε ἐξευρεϑῆναι παρὰ σφίσι λέγουσι 
, 2 , € e$ ^ - * 
χαὶ Τυρσηνέην &z0vzígat, ὧδε τιερὶ αὐτῶν λέγοντες. ἐπὶ 
2 - , 47 JE 7 o ' I UN ' 
ἄτυος τοῦ ανεω βασιλέος σιτοδείην ἰσχυρὴν ava τὴν 
P, “« , € ^ M ^ , ^ , 
“«Τυδίην πᾶσαν γενέσϑαι, xai τοὺς “Ζυδοὺς τέως μὲν διά- 
γειν λιπταρέοντας, μετὰ δὲ ὡς οὐ παύεσθαι, ἄχεα δίζη-- 
σϑαι, ἄλλον δὲ ἄλλο ἐπιμηχανᾶσϑαι αὐτῶν. ἐξευρεϑῆναι 
δὴ ὧν τότε zal τῶν χύβων xai τῶν ἀστραγάλων καὶ τῆς 
, - ^ - 5.» ^ , 
σφαίρης x«i τῶν ἄλλων πασέων παιγνιέων và εἴδεα, 
' - ' 5 ' I 2 - 
σπλὴν τιεσσῶν" τούτων γὰρ Ov τὴν ἐξεύρεσιν οὐχ οἰχηιεῦν-- 
ται “υδοί. ποιέειν δὲ ὧδε πρὸς τὸν λιμὸν ἐξευρόντας, 
' ΄ - ς , ;v-- - ' 
τὴν μὲν ἑτέρην τῶν ἡμερέων παίζειν ττᾶσαν, ἵνα δὴ μὴ 
ζητέοιεν σιτία, τὴν δὲ ἑτέρην σιτέεσθαι παυομένους τῶν 
, , , 3 »! d - C, 
παιγνιέων. τοιούτῳ τρόπῳ διάγειν ἐπὶ ἔτεα δυῶν δέοντα 
ΕΣ 23 , ἘΝ 2 2 , * ^ 3442 23 M “ἡ η 
εἴχοσι. ἐπείτε δὲ οὐκ ἀνιέναι τὸ xaxov ἀλλ᾽ ἐπὶ μᾶλλον 
»᾽ Pt. € cr ^ ^ ^5 3 - , , 
ἔτι βιάζεσϑαι, οὕτω δὴ τὸν βασιλέα αὐτῶν δύο μοίρας 
διελόντα «1υδῶν πάντων χληρῶσαι τὴν μὲν ἐπὶ μονῇ τὴν 
Y 2 ἦς Ἢ - ΄ ^ - , 2 - 
δὲ ἐπ ἐξόδῳ ἐκ τῆς χώρης, καὶ ἐπὶ μὲν τῇ μένειν αὐτοῦ 
, - , ' B , , 
λαγχανούσῃ τῶν μοιρέων ἑωυτὸν τὸν βασιλέα προστάσ- 
᾿ — 2 ^^ ' τι ET - 
σειν, ἐπὶ δὲ τῇ ἀπαλλασσομένῃ τὸν ἑωυτοῦ παῖδα, τῷ 
οὔνομα εἶναι Τυρσηνόν. λαχόντας δὲ αὐτῶν τοὺς ἑτέρους 
ἐξιέναι ex τῆς χώρης χαταβῆναι ἐς Σμύρνην xoi μηχανή- 
- * , ' , [4 5 
σασϑαι πλοῖα, ἐς τὰ ἐσθεμένους τὰ πάντα ὅσα σφι vv 
M , ^ 3 ^ ^ , - , 
χρηστὰ ἐπίπλοα, ἀττοπλώειν κατὰ βίου ve xal γῆς ζήτησιν, 
ἐς ὃ ἔϑνεα ττολλὰ τιαραμειιψναμένους ἀπιχέσϑαι ἐς Ὀμβρι-- 
, , , n ' 
xovg, ἔνϑα σφέας ἐνιδρύσασϑαι πόλις χαὶ οἰχέειν τὸ μέχρι 


94 


96 


91 


44 HPOAOTOY A. 94—97. 

τοῦδε. ἀντὶ δὲ “Ζυδῶν μετουνομασϑῆναι αὐτοὺς ἐπὶ τοῦ 
βασιλέος τοῦ παιδός, ὃς σφεας ἀνήγαγε" ἐπὶ τούτου τὴν 
ἐπωγυμέην ποιευμένους οὐνομασϑῆναι Τυρσηνούς. 

Zvóoi μὲν δὴ ὑπὸ Πέρσῃσι ἐδεδούλωντο, ἐπιδίζηται 
δὲ δὴ τὸ ἐνθεῦτεν ἡμῖν ὃ λόγος τόν τε Κῦρον ὅστις ἐὼν 
τὴν Κροίσου ἀρχὴν χκατεῖλε, «ot τοὺς Πέρσας ὅτεῳ τρόπῳ 
ἡγήσαντο τῆς Aoínc. ὡς ὧν Περσέων μετεξέτεροι λέγουσι, 
οἱ μὴ βουλόμενοι σεμνοῦν τὰ περὶ Κῦρον ἀλλὰ τὸν ἐόντα 
λέγειν λόγον, κατὰ ταῦτα γράψω, ἐπιστάμενος περὶ Κύρου 
χαὶ τριφασίας ἄλλας λόγων ὁδοὺς φῆναι. 

“σσυρίων ἀρχόντων τῆς ἄνω “σίης ἐπ᾽ ἔτεα εἴχοσι 
χαὶ πενταχύσια, πρῶτοι ἀπ᾽ αὐτῶν Μῆδοι ἤρξαντο ἀπί- 
στασϑαι, χαί κως οὗτοι περὶ τῆς ἐλευϑερίης μαχεσάμενοι 
τοῖσι σσυρίοισι ἐγένοντο ἄνδρες ἀγαϑοί, xoci ἀπωσάμενοι 
τὴν δουλοσύνην ἠἡλευϑερώϑησαν. μετὰ δὲ τούτους xal τὰ 
ἄλλα ἔϑνεα ἐποίεε τὠυτὸ τοῖσι Μήδοισι. ξόντων δὲ αὐτο- 
γόμων πάντων ἀνὰ τὴν ἤπειρον, ὧδε αὖτις ἐς τυραννίδας 
περιῆλθον. ἀνὴρ ἐν τοῖσι Μήδοισι ἐγένετο σοφὸς τῷ 
οὔνομα ἦν 4ηιόχης, παῖς δ᾽ ἦν Φραόρτεω. οὗτος ὃ “ηιό-- 
χης ἐρασϑεὶς τυραννίδος ἐποίεε τοιάδε. χατοιχημένων 
τῶν Μήδων χατὰ χώμας, ἐν τῇ ἑωυτοῦ éOv xal πρότερον 
δόχιμος καὶ μᾶλλόν τι χαὶ πσιροϑυμότερον διχαιοσύνην ἔσι- 
Séuevog ἤσχεε" xal ταῦτα μέντοι ἐούσης ἀνομίης ττολλῆς 
ἀνὰ πᾶσαν τὴν Μηδικὴν ἐποίεε, ἐπιστάμενος ὅτι τῷ διχαίῳ 
τὸ ἄδιχον πολέμιόν ἐστι. οἱ δ᾽ ix τῆς αὐτῆς κώμης Μῆδοι 
ὁρέοντες αὐτοῦ τοὺς τρόπους διχαστήν μιν ἑωυτῶν αἱρέ- 
οντο. ὃ δὲ δὴ οἷα μνεόμενος ἀρχὴν ἰϑύς τε xal δίκαιος 
ἦν. ποιέων τε ταῦτα ἔπαινον εἶχε οὐχ ὀλίγον πρὸς τῶν 
πολιητέων, οὕτω ὥστε πυνϑανόμενοι oL ἐν τῇσι ἄλλῃσι 
χώμῃσι ὡς Δηιόχης εἴη ἀνὴρ μοῦνος χατὰ τὸ ὀρϑὸν διχά- 
ζων, πρότερον περιπίπτοντες ἀδίχοισι γνώμησι, τότε 
ἐπείτε ἤχουσαν ἄσμενοι ἐφοίτεον πταρὰ τὸν “ηιόχην xal 
αὐτοὶ διχασόμενοι, τέλος δὲ οὐδενὶ ἄλλῳ ἐπετράτπτοντο. 
γλεῦνος δὲ αἰεὶ γινομένου τοῦ ἐπιφοιτέοντος οἷα πυνϑα- 
γομένων τὰς δίχας ἀποβαίνειν χατὰ τὸ ἐόν, γνοὺς ὃ Ζηιό- 
χης ἐς ἑωυτὸν πᾶν ἀναχείμενον οὔτε κατίζειν ἔτι ἤϑελε 
ἔνϑαπερ πρότερον προχατίζων ἐδίχαζε, ovv ἔφη διχᾶν 


HPOAOTOY A. 91—99, 45 
ἔτι" οὐ γάρ οἱ λυσιτελέειν τῶν ἑωυτοῦ ἐξημεληχότα τοῖσι 
σέλας δὲ ἡμέρης διχάζειν. ἐούσης ὧν ἁρπαγῆς καὶ ἀνο- 
μίης ἔτι πολλῷ μᾶλλον ἀνὰ τὰς χώμας ἢ πρότερον ἦν, 
συνελέχϑησαν οἱ Μῆδοι ἐς τὠυτὸ χαὶ ἐδίδοσαν σφίσι λόγον, 
λέγοντες περὶ τῶν χατηχόντων. ὡς δ᾽ ἐγὼ δοχέω, μάλιστα 
ἔλεγον οἱ τοῦ “ηιόχεω φίλοι “οὐ γὰρ δὴ τρόπῳ τῷ παρε- 
όντι χρεόμενοι δυνατοί εἰμεν οἰχέειν τὴν χώρην, φέρε στή- 
σωμεν ἡμέων αὐτῶν βασιλέα" xcl οὕτω 1 τε χώρη εὐνο- 
μήσεται καὶ αὐτοὶ πρὸς ἔργατρεψόμεϑα, οὐδὲ ὑπ᾽ ἀνομίης 
ἀνάστατοι ἐσόμεϑα." ταῦτά xy λέγοντες πείϑουσι &ov- 
τοὺς βασιλεύεσϑαι. αὐτίχα δὲ προβαλλομένων ὅντινα 98 
στήσονται βασιλέα, ὃ “ηιόχης ἣν πολλὸς ὑπὸ παντὸς ἀν- 
δρὺς xai προβαλλόμενος χαὶ αἰνεόμενος, ἐς ὃ τοῦτον χατ- 
αινέουσι βασιλέα σφίσι εἶναι. ὃ δ᾽ ἐχέλευε αὐτοὺς οἰχία 
τε ἑωυτῷ ἄξια τῆς βασιληίης οἰχοδομῆσαι χαὶ χρατῦναι 
αὐτὸν δορυφόροισι. ποιεῦσι δὴ ταῦτα oi Μῆδοι" οἶχο- 
δοιέουσί τε γὰρ αὐτῷ οἰχία μεγάλα τε χαὶ ἰσχυρά, ἵνα 
αὐτὸς ἔφρασε τῆς χώρης, xal δορυφόρους αὐτῷ ἐπιτρά- 
πουσι ἐχ πάντων Μήδων χαταλέξασϑαι. ὃ δὲ ὡς ἔσχε 
τὴν ἀρχήν, τοὺς Μήδους ἠνάγχασε ἕν πόλισμα ποιήσα- 
σϑαι χαὶ τοῦτο περιστέλλοντας τῶν ἄλλων ἕσσον ἐπιμιέ- 
λεσϑαι. πειϑομένων δὲ χαὶ ταῦτα τῶν Μήδων οἰχοδομέει 
τείχεα μεγάλα τε xal χαρτερά, ταῦτα τὰ νῦν ἤγβάτανα 
χέχληται, ἕτερον ἑτέρῳ χύχλῳ ἐνεστεῶτα. μεμηχάνηται 
δὲ οὕτω τοῦτο τὸ τεῖχος ὥστε ὃ ἕτερος τοῦ ἑτέρου χύχλος 
τοῖσι προμαχεῶσι μουνοισί ἐστι ὑψηλότερος. τὸ μέν χού 
τι χαὶ τὸ χωρίον συμμαχέει χολωνὸς ἐὼν ὥστε τοιοῦτο 
εἶναι, τὸ δὲ χαὶ μᾶλλόν τι ἐπετηδεύϑη κύχλων ἐόντων 
τῶν συναπάντων ἑπτά, ἐν δὲ τῷ τελευταίῳ τὰ βασιλήια 
ἔνεστι xai οἱ ϑησαυροί. τὸ δὲ αὐτῶν μέγιστόν ἔστι τεῖχος 
χατὰ τὸν “Ιϑηνέων χύχλον μάλιστά xy τὸ μέγαϑος. τοῦ 
μὲν δὴ πρώτου χύχλου οἱ προμαχεῶνές εἰσι λευχοί, τοῦ 
δὲ δευτέρου μέλανες, τρίτου δὲ χύχλου φοιγίχεοι, τετάρτου 
δὲ χυάνεοι, πέμπτου δὲ σανδαράχινοι. οὕτω πάντων 
τῶν κύχλων οἱ προμαχεῶνες ἠνϑισμένοι εἰσὶ φαρμάχοισι. 
δύο δὲ οἱ τελευταῖοι εἰσὶ ὃ μὲν χαταργυρωμένους ὃ δὲ 
χαταχεχρυσωμένους ἔχων τοὺς προμαχεῶνας. ταῦτα μὲν 99 


100 


101 


103 


46 HPOAOTOY A. 99—103. 

δὴ ὃ “ηιόχης ἑωυτῷ τε ἐτείχεε xal περὶ τὰ ἑωυτοῦ οἰχία, 
τὸν δὲ ἄλλον δῆμον τιέριξ ἐκέλευε τὸ τεῖχος οἰχέειν. oizo- 
δομηϑέντων δὲ πάντων χόσμον τόνδε “ηιόχης τιρῶτός 
ἐστι ὃ χαταστησάμεγνος, μήτε ἐσιέναι τταρὰ βασιλέα μη- 
δένα, δι’ ἀγγέλων δὲ πάντα χρᾶσϑαι, ὁρᾶσϑαί ve βασιλέα 
ὑπὸ μηδενός, πρός τε τούτοισι ἔτι γελᾶν TE Ql πτύειν 
ἀντίον xal ἅπασι τοῦτό γε εἶναι αἰσχρόν. ταῦτα δὲ περὶ 
ἑωυτὸν ioéuvvve τῶνδε εἵνεκεν, ὅχως ἂν μὴ ὁρέοντες oi 
ὁμήλιχες, ἐόντες σύντροφοί τε ἐχείνῳ xci οἰχίης οὐ φλαυ- 
ροτέρης οὐδὲ ἐς ἀνδραγαϑίην λειπόμενοι, λυττεοίατο xot 
ἐπιβουλεύοιεν, ἀλλ᾿ ἑτεροῖός σφι δοχέοι εἶναι μὴ ógéovot. 
ἐπείτε δὲ ταῦτα διεχόσμησε xal ἐχράτυνε ἑωυτὸν τῇ τυραν- 
γίδι, ἦν τὸ δίκαιον φυλάσσων χαλεπός" xci τάς τε δίχας 
γράφοντες ἔσω σταρ᾽ ἐχεῖνον ἐστεέμπτεσχον, καὶ éxeivog δια- 
χρίνων τὰς ἐσφερομένας ἐχττέμτεσχε. ταῦτα μὲν χατὰ τὰς 
δίχας ἐποίεε, τάδε δὲ ἄλλα ἐχεχόσμητό ot^ εἴ τινα πυν- 
ϑάνοιτο ὑβρίζοντα, τοῦτον ὅχως μετατεέξμιμαιτο κατ᾽ ἀξίην 
ἑχάστου ἀδιχήματος ἐδιχαίου, xaí οἱ χατάσχοττοί ve zal 
χατήχοοι ἦσαν ἀνὰ πᾶσαν τὴν χώρην τῆς ἦρχε. 

“]ηιόχης μέν νυν τὸ Μηδιχὸν ἔϑνος συνέστρειμε μοῦνον 
xci τούτου ἤρξε᾽ ἔστι δὲ Μήδων τοσάδε γένεα, Βουσαὶ 
Παρηταχηγνοὶ Στρούχατες Ἡριζαντοὶ Βούδιοι Μάγοι. γένεα 
μὲν δὴ Μήδων ἐστὶ τοσάδε, “]ηιόχεω δὲ παῖς γίνεται 
Φραόρτης, ὃς τελευτήσαντος 4ηιόχεω, βασιλεύσαντος 
τρία χαὶ πεντήχοντα ἔτεα, παρεδέξατο τὴν ἀρχήν, τταρα- 
δεξάμενος δὲ οὐχ ἀπεχρᾶτο μούνων ἄρχειν τῶν Μήδων, 
ἀλλὰ στρατευσάμενος ἐπὶ τοὺς Πέρσας τιρώτοισί τε τού- 
τοισι ἐπεϑήχατο χαὶ πρώτους Μήδων ὑπηχόους ἐποίησε. 
μετὰ δὲ ἔχων δύο ταῦτα ἔϑνεα χαὶ ἀμφότερα ἰσχυρά, 
χατεστρέφετο τὴν σίην ἀπ᾿ ἄλλου ἐπ᾿ ἄλλο ἰὼν ἔϑνος, 
ἐς ὃ στρατευσάμενος ἐπὶ τοὺς “σσυρίους καὶ ἠσσυρίων 
τούτους οἱ Νίνον εἶχον xal ἦρχον τπιρότερον πάντων, τότε 
δὲ ἦσαν μεμουνωμένοι μὲν συμμάχων ἅτε ἀπεστεώτων, 
ἄλλως μέντοι ἑωυτῶν εὖ ἥχοντες, ἐπὶ πρύτους δὴ στρα- 
τευσάμενος ὃ Φραύρτης αὐτός τε διερϑάρη, ἄρξας δύο 
xal εἴχοσι ἔτεα, χαὶ ὃ στρατὸς αὐτοῦ ὃ πτολλός. 

Φραόρτεω δὲ τελευτήσαντος ἐξεδέξατο Κυαξάρης ὃ 


HPOAOTOY A. 103—105. 41 
Φραόρτεω τοῦ “ηιόχεω παῖς. οὗτος λέγεται ττολλὸν uL 
γενέσϑαι ἀλχιμιώτερος τῶν προγόνων, zal πρῶτός τε 
ἐλόχισε κατὰ τέλεα τοὺς ἐν τῇ "oír χαὶ πρῶτος διέταξε 
χωρὶς ἑχάστους εἶναι τούς τε αἰχμοφόρους χαὶ τοὺς τοξο- 
φόρους χαὶ τοὺς ἱππέας" πρὸ τοῦ δὲ ἀναμὶξ ἣν πάντα 
ὁμοίως ἀναπεφυρμένα. οὗτος ὃ τοῖσι “υδοῖσί ἐστι μα- 
χεσάμενος ὅτε νὺξ ἡ ἡμέρη ἐγένετό σφι μαχομένοισι, καὶ 
ὃ τὴν λυος ποταμοῦ ἄνω Aoínv πᾶσαν συστήσας ἑωυτῷ. 
συλλέξ sac δὲ τοὺς ὑπ ἑωυτῷ ἀρχομένους πάντας ἐστρα- 
τεύετο ἐπὶ τὴν Νίνον τιμμωρέων τε τῷ πιατρὶ χαὶ τὴν ττόλιν 
ταύτην ἐϑέλων ἐξελεῖν. καί οἱ, ὡς συμβαλὼν ἐνίχησε τοὺς 
σσυρίους, περιχατημένῳ τὴν Νίνον ἐπῆλϑε Σχυϑέων 
στρατὸς μέγας, ἦγε δὲ αὐτοὺς βασιλεὺς ὃ Σχυϑέων Μα- 
δύης Πρωτοϑύεω παῖς" ot ἐσέβαλον uiv ἐς τὴν “'σίην 
Κιμμερίους ἐχβαλόντες ix τῆς Εὐρώπης, τούτοισι δὲ ἐπι- 
σπόμενοι φεύγουσι οὕτω ἐς τὴν Μηδικὴν χώρην ἀπίχοντο. 
ἔστι δὲ ἀπὸ τῆς λίμνης τῆς Μαιήτιδος ἐπὶ Φᾶσιν ποτα- 
μὸν καὶ ἐς Κόλχους τριήχοντα ἡμερέων εὐζώνῳ ὁδός, ἐκ 
δὲ τῆς Κολχίδος οὐ πολλὸν ὑπερβῆναι ἐς τὴν Μηδιχήν, 
ἀλλ ἕν τὸ διὰ μέσου ἔϑνος αὐτῶν ἐστι, Σάσπτεειρες, τοῦτο 
δὲ παραμειβομένοισι εἶναι ἐν τῇ Μηδιχῇ. οὐ μέντοι οἵ 
γε Σχύϑαι ταύτῃ ἐσέβαλον, ἀλλὰ τὴν κατύπερϑε ὅδδὸν 
πολλῷ μαχροτέρην ἐχτραπόμενοι, ἐν δεξιῇ ἔχοντες τὸ 
Καυχάσιον οὖρος. ἐνθαῦτα οἱ μὲν Μῆδοι συμβαλόντες 
τοῖσι Σχύϑησι καὶ ἑσσωϑέντες τῇ μάχῃ τῆς ἀρχῆς κατε- 
λύϑησαν, οἱ δὲ Σχύϑαι τὴν ᾿'σίην τεᾶσαν ἐπέσχον. ἐνϑεῦ- 
rey δὲ ἤϊσαν ἐπ Αἴγυπτον" καὶ ἐτιείτε ἐγένοντο ἐν τῇ 
Παλαιστίνῃ Συρίη, Tauutvuyóg ΤΠ ΘῈ «ἰγύπτου βασιλεὺς 
ἀντιάσας ddigoudl τε xal λιτῇσι ἀποτράπει τὸ προσωτέρω 
μὴ πορεύεσϑαι. οἱ δὲ ἐπείτε ἀναχωρέοντες ὀπίσω ἐγέ- 
γοντὸ τῆς Συρίης ἐν ᾿σχάλωνι πόλι, τῶν πλεόνων Σχυ- 
ϑέων παρεξελϑόντων ἀσινέων ὀλίγοι τινὲς αὐτῶν vrto- 
λειφϑέντες ἐσύλησαν τῆς οὐρανίης “Ιφροδίτης τὸ ἱρόν. 
ἔστι δὲ τοῦτο τὸ ἱρόν, ὡς ἐγὼ πυνϑανόμενος εὑρίσχω, 
σπτάντων ἀρχαιότατον ἱρῶν, ὅσα ταύτης τῆς ϑεοῦ" χαὶ γὰρ 
τὸ ἐν Κύπρῳ ἱρὸν ἐνθεῦτεν ἐγένετο, ὡς αὐτοὶ λέγουσι 
Κύπριοι, xci τὸ ἕν Κυϑήροισι Φοίνιχές εἰσι οἱ ἱδρυσά- 


104 


10ῦ 


106 


107 


108 


48 HPOAOTOY A. 105—108. 
μενοι àx ταύτης τῆς Συρίης ἐόντες. τοῖσι δὲ τῶν Σχυϑέων 
συλήσασι τὸ ἱρὸν τὸ ἐν ᾿σχάλωνι καὶ τοῖσι τούτων 
Sx) ΄ 3 07 CU MIN , - S cr 

αἰεὶ ἐχγόνοισι ἐνέσχηψε ἢ ϑεὸς ϑήλεαν νοῦσον᾽ ὥστε 
ἅμα λέγουσί τε οἱ Σχύϑαι διὰ τοῦτό σφεας νουσέξειν, 
χαὶ ὁρᾶν παρ᾽ ἑωυτοῖσι τοὺς ἀπιχγνεομένους ἐς τὴν Σχυ- 
ϑικὴν χώρην ὡς διαχέαται, τοὺς χαλέουσι ἐνάρεας οἱ 
Σχύϑαι. 

2 * , DA NON LN ΤΥ, » her Ξ 9 ρει 

πὶ uév vvv ὀχτὼ χαὶ εἴχοσι ἕτεα ἤρχον τῆς doing 
οἱ Σχύϑαι, χαὶ τὰ πάντα σφι ὑπό τε ὕβριος καὶ ὀλιγω- 
ρίης ἀνάστατα ἦν" μέγαν μὲν γὰρ φόρον ἔπρησσον παρ᾽ 
ἑχάστων τὸν ἑχάστοισι ἐπέβαλλον, χωρὶς δὲ τοῦ φόρου 
ἥρπαζον περιελαύνοντες τοῦτο ὃ τι ἔχοιεν ἕχαστοι. χαὶ 
τούτων μὲν τοὺς πλεῦνας Κυαξάρης τε zai Μῆδοι ξεινί- 
σαντες xal χαταμεϑύσαντες χατεφόνευσαν, xal οὕτω ἄνε- 
σώσαντο τὴν ἀρχὴν Μῆδοι xai ἐπεχράτεον τῶγντιερ xoi 
πρότερον, xal τήν τὲ Νίνον εἷλον (ὡς δὲ εἷλον, ἐν ἑτέροισι 
λόγοισι δηλώσω) καὶ τοὺς ᾿Ισσυρίους ὑποχειρίους ἐποιή- 
σαντο ztÀjyv τῆς Βαβυλωγίης μοίρης. μετὰ δὲ ταῦτα Κυα- 
ξάρης μέν, βασιλεύσας τεσσεράχοντα ἔτεα σὺν τοῖσι Σχύϑαι 
5 z , - 3 , A2 ΄ € 2 rZ AZ 
ἤρξαν, τελευτᾷ. ἐχδέχεται δὲ ΄στυάγης ὁ Κυαξάρεω παῖς 
τὴν βασιληίην. καί οἱ ἐγένετο ϑυγάτηρ τῇ οὔνομα ἔϑετο 
Μανδάνην, τὴν ἐδόχεε ᾿Ιστυάγης ἐν τῷ ὕπνῳ οὐρῆσαι vo- 

- εὖ - ^ - , , 
cobro» ὥστε πλῆσαι μὲν τὴν ἑωυτοῦ πόλιν, ἐπικαταχλύ- 

PN M X 3 , - € Q^ ' - , 
σαι δὲ xal τὴν Aoürv πᾶσαν. ὑπερϑέμενος δὲ τῶν Μάγων 
τοῖσι ὀνειροπόλοισι τὸ ἐνύπνιον ἐφοβήϑη παρ᾽ αὐτῶν 
αὐτὰ ἕχαστα μαϑών. μετὰ δὲ τὴν Μανδάνην ταύτην ἐοῦ- 
2} BJ ' € , , Ν -“ € € 31; 
σαν ἤδη ἀνδρὸς ὡραίην Μήδων μὲν τῶν ἑωυτοῦ ἀξίων 
οὐδενὶ διδοῖ γυναῖχα δεδοιχὼς τὴν ὄψιν, ὁ δὲ Πέρσῃ διδοῖ 
τῷ οὔνομα ἣν Καμβύσης, τὸν εὕρισχε οἰχίης μὲν ἐόντα 
2 Qo , NC , “ 59) » EE 
ἀγαϑῆς τρόπου δὲ ἡσυχίου, πολλῷ ἕνερϑε ἄγων avvov 
2 ' , , ᾿ - , - 

μέσου ἀνδρὸς Μήδου. συνοιχεούσης δὲ τῷ Καμβύσῃ τῆς 
Μανδάνης ὃ ᾿στυάγης τῷ πρώτῳ ἔτεὶ εἶδε ἄλλην ὄψιν, 
ἐδόχεε δέ οἱ éx τῶν αἰδοίων τῆς ϑυγατρὸς ταύτης φῦναι 
ἄμπελον, τὴν δὲ ἄμπελον ἐπιισχεῖν τὴν Aotgv τετᾶσαν. ἰδὼν 
δὲ τοῦτο xal ὑπερϑέμενος τοῖσι ὀνειροπόλοισι uevenéu- 
waro éx τῶν Περσέων τὴν ϑυγατέρα ἐπίτεχα ἐοῦσαν, 
ἀπιχομένην δὲ ἐφύλασσε βουλόμενος τὸ γεννεόμενον ἐξ 


HPOAOTOY A. 108—110. 49 
- - , - , c - , 
αὐτῆς διαφϑεῖραι" ἐχ γάρ οἱ τῆς ὄψιος οἱ τῶν Μάγων 
, , € € - ' 2 - 
Ov&tgoztóAoL ἐσήμαινον ὅτι μέλλοι ὃ τῆς ϑυγατρὸς αὑτοῦ 
, , - 3 , 
γόνος βασιλεύσειν ἄντ᾽ ἐχείνου. ταῦτα δὴ ov φυλασσό- 
, € , c - , c 
μενος ὃ ᾿στυάγης, ὡς ἐγένετο ὃ Κῦρος, χαλέσας Aornayov 
΄ ^ , , , , 2 
ἄνδρα οἰχήιον «ci πιστότατόν τε ἥήδων zal πάντων ἐπί- 
- € - » , ς , cc c* - 
τροῖτον τῶν ἑωυτοῦ, ἔλεγέ ob τοιάδε. “᾿“ρπαγε, πρῆγμα 
P 2 , ' , * ΡῚ , 
τὸ ἂν TOL προσϑέω, μηδαμὰ παραχρήση, μηδὲ ἐμέ τε 
, η ἢ , φῶ , - 
“παραβάλῃ «ai ἄλλους ἑλόμενος ἐξ ὑστέρης σεωυτῷ περι- 
΄ , , , - , 2 
πέσῃς. λάβε τὸν Μανδάνη ἔτεχε πταῖδα, φέρων δὲ ἐς σεωυ- 
- , , cr 340A , 
τοῦ ἀπόχτεινον" μετὰ δὲ ϑάψον τρόπῳ ὅτεῳ αὐτὸς Bov- 
, CC - , , ΄ - 
λεαι." ὃ δὲ ἀιιείβεται “ ὦ βασιλεῦ, οὔτε ἀλλοτέχω παρεῖδες 
ΕῚ 3 - » 20» , T No. ' x 3 
ἀνδοὶ τῷδε ἄχαρι οὐδέν, φυλασσόμεϑα δὲ ἐς σὲ χαὶ ἐς 
τὸν μετέπειτεν χρόνον μηδὲν ἐξαιιαρτεῖν. ἀλλ᾽ εἴτοι φίλον 
τοῦτο οὕτω γίνεσϑαι, χρὴ δὴ τό γε ἐμὸν ὑπηρετέεσϑαι 
zu , 323 , 2 ΄ € € cr € 
ἐπιτηδέως. τούτοισι ἀμειψάμενος ὃ AMorrayog, ὥς οἱ 
, , , , 23" 
παρεδόϑη τὸ παιδίον χεχοσμηιιένον τὴν ἐπὶ ϑανάτῳ, ve 
χλαίων ἐς τὰ olzía. παρελϑὼν δὲ ἔφραζε τῇ ἑωυτοῦ 
γυναιχὶ τὸν πάντα ᾿στυάγεος δηϑέντα λόγον. ἡ δὲ πρὸς 
, - 5 , , , 23 EC ' 
αὐτὸν λέγει “νῦν Ov τί σοι ἐν νόῳ ἐστὶ ποιέειν; ὁ δὲ 
2 , cc ) m. ἊΝ ΄ 3 , 7.9) 21 
ἀμείβεται “οὐ τῇ ἐνετέλλετο Aovv&yng, οὐδ᾽ εἰ τταραφρο- 
γήσει v& xal μανέεται χάκιον ἢ νῦν μαίνεται, οὔ οἱ ἔγωγε 
- , , E ς 
σιροσϑήσομαι τῇ γνώμῃ οὐδὲ ἐς φόνον τοιοῦτον ὑπηρε- 
, - 3 , ce - 
11,00. πολλῶν δὲ εἵνεχεν. οὐ φονεύσω μιν, xai ὅτε αὐτῷ 
, ἘΞ [4 , , 
μοι συγγενής ἐστι ὃ παῖς, «ci ὅτι Ἀστυάγης μέν ἐστι 
7 , , , , , 
γέρων xal ἄπαις ἔρσενος γόνου" εἰ δὲ ἐθελήσει τούτου 
τελευτήσαντος ἐς τὴν ϑυγατέρα ταύτην ἀναβῆναι ἡ τυ- 
- - * M , - 2 » , 
ραννίς, τῆς νῦν τὸν υἱὸν χτείνει δι ἐμιεῦ, ἄλλο τι ἢ λεί- 
στεται. τὸ ἐνθεῦτεν ἐμοὶ χινδύνων ὃ μιέγιστος; ἀλλὰ τοῦ 
2 , -- - - Ae 
μὲν ἀσφαλέος εἵνεχεν ἐμοὶ δεῖ τοῦτον τελευτᾶν τὸν παῖδα, 
δεῖ μέντοι τῶν τινα “στυάγεος αὐτοῦ φονέα γενέσϑαι xai 
- - 293 - 5 , 
μὴ τῶν ἐμῶν." ταῦτα cime xal αὐτίχα ἄγγελον ἔπεμιστε 
ἐπὶ τῶν βουχόλων τῶν ἡστυάγεος τὸν ἠτείστατο νομάς τε 
ἐπιτηδεωτάτας νέμοντα χαὶ οὔρεα ϑηριωδέστατα, τῷ οὔ- 
γομα ἣν Μιτραδάτης. συνοίχεε δὲ ἑωυτοῦ συνδούλῃ, οὔνομα 
δὲ τῇ γυναιχὶ ἣν τῇ συνοίχεε Κυνὼ χατὰ τὴν Ἑλλήνων 
γλῶσσαν, κατὰ δὲ τὴν Μηδιχὴν Σπαχώ" τὴν γὰρ χύνα 


, , - € ji ς , , s - 2 , 
χαλέουσι σπάχα Μῆδοι. οἱ δὲ ὑπώρεαί εἰσι τῶν οὐρέων, 
Herodoti vol. 7. 4 


109 


110 


111 


50 HPOXO'TOY: A: EO: Hf. 
' - - c 2 {Ὁ 
ἔνϑα τὰς νομὰς τῶν βοῶν εἶχε οὗτος δὴ ὃ βουχόλος, πρὸς 
βορέω τε ἀνέμου τῶν γβατάνων xal πρὸς τοῦ πόντου 
τὸ ol ὃ , 3 * c ^ , Ey 
τοῦ Εὐξείνου" ταύτῃ uiv γὰρ v Μηδιχὴ χώρη πρὸς Xa- 
, 3 PRU € , , 
σπείρων ὀρεινή ἐστι χάρτα xci oUmàr τε xai ἴδησι συνη- 
;, ς δὲ χλλ Mi ὃ E * ^ , 2) ^ - 27 ὃ 2 ^ 
ρεφής, ἡ δὲ ἄλλη Μηδιχὴ χώρη ἐστὶ πτᾶσα ἄπεδος. ἐπεὶ 
ὧν ὅ βουχόλος σπουδῇ ττολλῇ καλεόμενος ἀπίχετο, ἔλεγε 
ce , , , , - 
ὃ Agmayog τάδε. “᾿χελεύει σε ἠΙστυάγης τὸ παιδίον τοῦτο 
, -- , - € »^ 
λαβόντα ϑεῖναι ἐς τὸ ἐρημότατον τῶν οὐρέων, ὅχως Gv 
, , - » 
τάχιστα διαφϑαρείη. xai τάδε τοι ἐχέλευσε εἰπεῖν, ἣν 
, ' 2 , , 2 
μὴ ἀποχτείνης αὐτὸ ἀλλά τεῳ τρόπῳ περιποιήσῃς, 0ÀÉ- 
Son τῷ χαχίστῳ σε διαχρήσεσϑαι. ἐπορᾶν δὲ ἐχχείμενον 
τέταγιαι ἐγώ. ταῦτα ἀχούσας ὃ βουχόλος χαὶ ἀναλαβὼν 
, , , ^ 2 
τὸ παιδίον ἤιε τὴν αὐτὴν ὀπίσω 0Ó0v xci ἀπιχνέεται ἐς 
τὴν ἔπαυλιν. τῷ δ᾽ ἄρα xai αὐτῷ T γυνὴ ἐπίτεξ ξοῦσα 
σπιᾶσαν ἡμέρην τότε χως χατὰ δαίμονα τίχτει, οἰχομένου 
τοῦ βουχόλου ἐς πόλιν. ἤσαν δὲ ἐν φροντίδι ἀμφότεροι 
3^ , € - , - 
ἀλλήλων πέρι, ὃ uiv τοῦ τόχου τῆς γυναιχὸς ἀρρωδέων, 
ς δὶ 74 2 3 ^ € c , ) - 
ἡ δὲ γυνὴ 0 τι οὐχ £096 ὃ Ἵρπαγος μεταπέμιναιτο αὐτῆς 
, , , , T 
τὸν ἄνδρα. ἐπείτε δὲ ἀπονοστήσας ἐπέστη, oia ἐξ ἀέλ- 
- € , [44 c 
πτου ἰδοῦσα ἡ γυνὴ εἴρετο ττροτέρη ὃ τι μιν οὕτω προ- 
e ΄ 3 E 5 
ϑύμως Aorrayog μετετέμιματο. ὃ δὲ eire c) γύναι, εἶδόν 
b] , j ^ ᾿ ΞΘ ἢ ^ , γ ES 2 t , 
τε ἐς πόλιν ἐλϑὼν καὶ ἤχουσα τὸ μήτε ἰδεῖν ὄφελον μήτε 
, , c 5 
χοτὲ γενέσϑαι ἐς δεσπότας τοὺς ἡμετέρους. οἶχος uiv 
- ς , - , ^ 2r 
πᾶς “Ιρπάγου χλαυϑιιῷ χατείχετο, ἐγὼ δὲ ἐχπλαγεὶς vua 
ἔσω. ὡς δὲ τάχιστα ἐσῆλϑον, δρέω παιδίον προχείμενον 
2 - , s , zx 
ἀσπαῖρόν τε χαὶ χραγγανόμενον, χεχοσμημένον χρυσῷ τὲ 
WX o2] € , cr M € 5 , 3 , ^ 
x«i ἐσθῆτι ποιχίλῃ. “ρπαγος δὲ ὡς εἶδέ ue ἐχέλευε τὴν 
ταχίστην ἀναλαβόντα τὸ παιδίον οἴχεσϑαι φέροντα xol 
ϑεῖναι ἔνϑα ϑηριωδέστατον εἴη τῶν οὐρέων, φὰς Aovv- 
7 e. - , , 2 , 
ἄγεα εἶναι τὸν ταῦτα ἐπιϑέιιενόν uot, σπεόλλ᾽ ἀπειλήσας εἶ 
μή σφεὰ ποιήσαιμι. xal ἐγὼ ἀναλαβὼν ἔφερον, δοχέων 
τῶν τινος οἰχετέων εἶναι" οὐ γὰρ ἄν χοτε χατέδοξα ἔνϑεν 
γε ἣν. ἐϑάιιβεον δὲ ὁρέων χρυσῷ τε χαὶ εἵμασι κεχοσμη- 
μένον, πρὸς δὲ xai χλαυϑιιὸν χατεστεῶτα ἐμφανέα iv 
ρπάγου. «cl πρόχατε δὴ xcv ὁδὸν πυνϑάνομαι τὸν 
“πτάντα λόγον ϑεράποντος, ὃς ἐμιὶὲ προπέμτπτων ἔξω πόλιος 
ἐνεχείρισε τὸ βρέφος, ὡς ἄρα Μανδάνης τε εἴη παῖς τῆς 


HPOAOTOY A. 111—114. 51 
Moidytog ϑυγατρὸς xal Καμβύσεω τοῦ Κύρου, xaí μιν 
ἀιστυάγης ἐντέλλεται ἀποχτεῖναι" νῦν τε ὅδε ἐστί." ἅμα 
δὲ ταῦτα ἔλεγε ὃ βουχόλος καὶ ἐχχαλύψας ἀπεδείχνυε. ἣ 
δὲ ὡς εἶδε τὸ παιδίον μέγα τε xal εὐειδὲς ἐόν, δαχρύσασα 
xci λαβομένη τῶν γουνάτων τοῦ ἀνδρὸς ἐχρήιζε μηδεμιῇ 
τέχνῃ ἐχϑεῖναί μιν. ὃ δὲ οὐκ ἔφη οἷός v εἶναι ἄλλως αὐτὰ 
ποιέειν" ἐπιφοιτήσειν γὰρ κατασχόπους ἐξ “ρπάγου ἐπο- 
ψομένους ἀπολέεσϑαί τε χάκιστα ἢν μή σφεα ποιήσῃ. 
ὡς δὲ οὐχ ἔπειϑε ἄρα τὸν ἄνδρα, δεύτερα λέγει ἡ γυνὴ 
τάδε. “ἐπεὶ τοίνυν οὐ δύναμαί σε πείϑειν μὴ ἐχϑεῖναι, 
σὺ δὲ ὧδε ποίησον, εἰ δὴ πτᾶσά γε ἀνάγχη ὀφϑῆναι ἐχχεί- 
μενον. τέτοχα γὰρ καὶ ἐγώ, τέτοχα δὲ τεϑνεός. τοῦτο 
μὲν φέρων τρόϑες, τὸν δὲ τῆς Movvdyeog ϑυγατρὸς παῖδα 
ὡς ἐξ ἡμέων ἐόντα τρέφωμεν. καὶ οὕτω οὔτε σὺ ἁλώσεαι 
ἀδικέων τοὺς δεσπότας οὔτε ἡμῖν χαχῶς βεβουλευμένα 
ἔσται" 0 τε γὰρ τεϑνεὼς βασιληίης ταφῆς κυρήσει xal ὃ 
περιεὼν οὐκ ἀπολέει τὴν ψυχήν." κάρτα τε ἔδοξε τῷ 
βουχόλῳ πρὸς τὰ παρεόντα εὖ λέγειν 1, γυνή, καὶ αὐτίχα 
ἐποίεε ταῦτα. τὸν μὲν ἔφερε ϑανατώσων παῖδα, τοῦτον 
μὲν παραδιδοῖ τῇ ἑωυτοῦ γυναιχί, τὸν δὲ ἑωυτοῦ ἐόντα 
γεχρὸν λαβὼν ἔϑηχε ἐς τὸ ἄγγος ἐν τῷ ἔφερε τὸν ἕτερον" 
χοσμήσας δὲ τῷ κόσμῳ παντὶ τοῦ ἑτέρου σταιδὸς φέρων 
ἐς τὸ ἐρημότατον τῶν οὐρέων τιϑεῖ. ὡς δὲ τρίτη ἡμέρη 
τῷ παιδίῳ ἐχχειμένῳ ἐγένετο, ἤιε ἐς πόλιν ὃ βουχόλος, 
τῶν τινα προβοσχῶν φύλαχον αὐτοῦ χαταλιπτών, ἐλϑὼν 
δὲ ἐς τοῦ ρπάγου ἀποδειχνύναι ἔφη ἑτοῖμος εἶναι τοῦ 
σαιδίου τὸν νέχυν. σπιέμψμας δὲ ὃ Ἄρπαγος τῶν ἑωυτοῦ 
δορυφόρων τοὺς πιστοτάτους εἶδέ τε διὰ τούτων χαὶ 
ἔϑαψνε τοῦ βουχόλου τὸ παιδίον. χαὶ τὸ uiv ἐτέϑαπτο, 
τὸν δὲ ὕστερον τούτων Κῦρον οὐνομασϑέντα παραλαβοῦσα 
ἔτρεφε ἣ γυνὴ τοῦ βουχόλου, οὔνομα ἄλλο χού τι χαὶ οὐ 
Κῦρον ϑεμένη. xal ὅτε δὴ ἦν δεχαέτης ὃ παῖς, πρῆγμα 
ἐς αὐτὸν τοιόνδε γενόμενον ἐξέφηνέ μιν. ἔπαιζε ἐν τῇ 
χώμῃ ταύτῃ ἐν τῇ ἦσαν καὶ αἵ βουχολίαι αὗται, ἔπαιζε 
δὲ uev ἄλλων ἡλίχων ἐν ὁδῷ. καὶ οἱ παῖδες παίζοντες 
εἵλοντο ἑωυτῶν βασιλέα εἶναι τοῦτον δὴ τὸν τοῦ βουχόλου 
ἐπίχλησιν παῖδα. ὃ δὲ αὐτῶν διέταξε τοὺς μὲν οἰχίας 

45 


112 


113 


114 


116 


52 HPOAOTOY A. 114—116. 

» , κι 1 , 5 EY , , 
οἰχοδομέειν, τοὺς δὲ δορυφόρους εἶναι, τὸν δέ xov τινὰ 
αὐτῶν ὀφϑαλμὸν βασιλέος εἶναι, τῷ δέ τινι τὰς ἀγγελέας 
ἐσφέρειν ἐδίδου γέρας, ὡς ἕχάστῳ ἔργον προστάσσων. 
εἷς δὴ τούτων τῶν παίδων συμπαίζων, ἐὼν ᾿ρτεμβάρεω 

- 2 * , E] "s 2 * S175 5 κι 
σαῖς ἀνδρὸς δοχίμου ἐν Μήδοισι, οὐ γὰρ δὴ ἐποίησε τὸ 
προσταχϑὲν ix τοῦ Κύρου, ἐχέλευε αὐτὸν τοὺς ἄλλους 
παῖδας διαλαβεῖν, πειϑοιιένων δὲ τῶν παίδων ὃ Κῦρος 
τὸν παῖδα τρηχέως χάρτα περιέσπε μαστιγέων. ὃ δὲ 

, , , c M , - ^ 
ἐπείτε μετείϑη τάχιστα, ὡς ye δὴ ἀνάξια ἑωυτοῦ παϑὼν 
μᾶλλόν τι περιημιέχτεε, χατελϑὼν δὲ ἐς πόλιν πρὸς τὸν 
πατέρα ἀποιχτίζετο τῶν ὑπὸ Κύρου ἤντησε, λέγων δὲ οὐ 
Κύρου (οὐ γάρ χω rv τοῦτο τοὐνομα) ἀλλὰ πρὸς τοῦ βου- 

, κω; Ὁ , , c NS) , 3 - ς 
χόλου τοῦ στυάγεος παιδός. ὃ δὲ “ρτειιβάρης ὀργῇ ὡς 
εἶχε ἐλθὼν παρὰ τὸν Ἡστυάγεα καὶ ἅμα ἀγόμενος τὸν 
παῖδα ἀνάρσια πρήγματα ἔφη πεπονϑέναι, λέγων "d 
βασιλεῦ, ὑπὸ τοῦ σοῦ δούλου, βουχόλου δὲ παιδὸς ὡδε 


- - , 9 22 ὃ - e - δὲ 5: ^ 2, : 3: , 
περιυβρίσμεϑα, δειχνὺς τοῦ παιδὸς τοὺς ὠμους. αχου- 


σας δὲ xal ἰδὼν ὃ Movv&ync, ἐϑέλων τιμωρῆσαι τῷ zal 
τιμῆς τῆς ᾿ρτεμιιβάρεω εἵνεχεν, μετεττέμττετο τόν τὲ βου- 
χόλον zal τὸν παῖδα. ἐπείτε δὲ παρῆσαν ἀμφότεροι, βλέ- 
M ^ -— c 3 , » €c M « 3 X - 
Veg πρὸς τὸν Κῦρον ὃ Ιστυάγης ἔφη cv δὴ iov τοῦδε 
τοιούτου ἐόντος παῖς ἐτόλμησας τὸν τοῦδε παῖδα ἐόντος ᾿ 
πρώτου παρ᾽ ἐμοὶ ἀειχείῃ τοιῇδε περισπεῖν; ὃ δὲ ἀμεί- 
Bevo ὧδε. "d δέσποτα, ἐγὼ ταῦτα τοῦτον ἐποίησα σὺν 
δίκῃ. oi γάρ us ἐκ τῆς κώμης παῖδες, τῶν καὶ ὅδε ἦν, 
I» 2 - ΄ , , 
σταίζοντες σφέων αὐτῶν ἐστήσαντο βασιλέα" ἐδόχεον γάρ 
σφι εἶναι ég τοῦτο ἐπιτηδεώτατος. οἱ μέν vvv ἄλλοι 
ἘΣ , ie , 
γαῖδες τὰ ἐπιτασσόμενα ἐπετέλεον, οὗτος δὲ ἀνηχούστεέ 
' , 5 3€$9/ 2 C o»! N , 3 X3. M 
τε χαὶ λόγον εἰχε οὐδένα, ἐς ὃ ἔλαβε τὴν δίκην. εἰ ὧν δὴ 
τοῦδε εἵνεχεν ἄξιός τευ χαχοῦ εἰμί, ὅδε τοι πεάρειμι." 
ταῦτα λέγοντος τοῦ παιδὸς τὸν “στυάγεα ἐσήιξ ἀνάγνωσις 
- , c ΝΑ - , 
αὐτοῦ, καί οἱ ὃ τὲ χαραχτὴρ τοῦ προσώπου προσφέρε- 
5) , 2 ς M M € c , 3 , 
σϑαι ἐδόχες ἐς ἑωυτὸν xal ἡ ὑπόχρισις ἐλευϑεριωτέρη 
εἶναι, 0 τὲ χρόνος τῆς ἐχϑέσιος τῇ ἡλικίῃ τοῦ παιδὸς 
ἐδόχες συμιβαίνειν. ἐχτελαγεὶς δὲ τούτοισι ἐπὶ χρόνον 
» 5 , b ΄ b] ^ 5 2 ,ὔ 
ἄφϑογγος ἣν. μόγις δὲ δή xove ἀνενειχϑεὶς εἶπε ἐϑέλων 
2 , * 2 ΄ ct * , - * 
ἐχπέμιψαι τὸν “ρτεμβάρην, tva vov BovxoAov μοῦνον λαβὼν 


HPOAOTOY A. 116—118. ba 
ior, “Αρτέμβαρες, ἐγὼ ταῦτα ποιήσω ὥστε σὲ καὶ 
βασανίσῃ, οτέμβαρες, ἐγ ποιῆ 
^ - M M MM , 2) bl " M 
τὸν παῖδα τὸν σὸν μηδὲν ἐπειμέμφεσθαι." τὸν uiv δὴ 
, M X - 5 , c ΄, 
ρτεμβάρην ττέμστιει, τὸν δὲ Κῦρον ἢγον ἔσω οἱ ϑεράποντες 
, - 29 , 2 M M € , c 
κελεύσαντος τοῦ στυάγεος. ἑπεὶ δὲ v;teAéAeuntO ὁ βου- 
, - , ' , C 53 , 
χόλος μοῦνος μουνωϑέντα αὐτὸν εἴρετο ὃ Morvan, 
es , - M ᾽, ς ΄ c 2 
χόϑεν λάβοι τὸν τεταῖδα καὶ τίς εἴη ὃ παραδούς. 0 δὲ ἐξ 
ἑωυτοῦ τε ἔφη γεγονέναι καὶ τὴν τεκοῦσαν αὐτὸν ἔτι εἶναι 
2 c - 3 , L 2 35 , 2} 
ztag ἑωυτῷ. Ἀστυάγης δέ μιν ovx εὖ βουλεύεσθαι ἔφη 
, ; , c 
ἐπιϑυμέοντα ig ἀνάγχας μεγάλας ἀπιχνέεσϑαι, ἅμα τὲ 
- , τί ν , , 3 
λέγων ταῦτα ἐσήμαινε τοῖσι δορυφόροισι λαμβάνειν αὐτόν. 
d , , [4 ^ , M 2UL 
ὁ δὲ ἀγόμενος ἐς τὰς ἀνάγκας οὕτω δὴ ἔφαινε τὸν ἐόντα 
, 2 , ^ XC AST TO - ΄ - 9 , ΄ 
λόγον. ἀρχόμενος δὴ ἅτ᾽ ἀρχῆς διεξήιε τῇ ἀληϑείῃ χρεό- 
^ ’, , , € - 
μενος xol κατέβαινε ἐς λιτάς τε xal συγγνώμην ἑωυτῷ 
, 2 , 
κελεύων ἔχειν αὐτόν. 
2 ΄ b - ^ L ^ 347 3 , 
«“στυάγης δὲ τοῦ uiv βουχόλου τὴν ἀλήϑειαν Pxqu;- n 
^ 7 PA M 20 .12 2 , € , $3! N 
vaytOSg Aoyov ἤδη χαὶ ἑλασσω ἕποιξετο, ρπαγῳ δὲ χαὶ 
μεγάλως μεμφόμενος καλέειν αὐτὸν τοὺς δορυφόρους ἐχέ- 
ς - τς , , 
Àeve. ὡς δέ oi πταρῆν ὃ JMorrayoc, εἴρετό μιν ὃ Ἀστυάγης 
“ρτιαγε, τέῳ δὴ μόρῳ τὸν παῖδα κατεχρήσαο τὸν το! 
, 2 bl , - 2 - 23 c xc 
σχεαρέδωκα 6x ϑυγατρὸς γεγονότα τῆς ἐμῆς; ὃ δὲ 4ρ- 
€ 5 ' F^ , , 2 
σιαγος ὡς εἶδε τὸν βουχόλον ἔνδον ἐόντα, ov τράπεται 
ἐπὶ ψευδέα ὁδόν, ἵνα μὴ ἐλεγχό χλίσχη χλλὰ 
ἐπὶ ψευδέα ὁδόν, ἵνα μὴ ἐλεγχόμενος ἁλίσχηται, ἀλλὰ 
427 , cc 5 d m 2 , J 1 ; 
λέγει τάδε. "c βασιλεῦ, ἐπείτε sveoéLooyv τὸ παιδίον, 
Ζ , cr , , , * 
ἐβούλευον σχοπέων ὕχως σοί τε ποιήσω χατὰ γόον χαὶ 
2 ' 'N P1 , 3 , , ; ^ - - 
ἐγὼ πρὸς σὲ γινόμενος ἀναμάρτητος μήτε ϑυγατρὶ τῇ σῇ 
, 3 m D 2 , , ' τῇ 
μήτε αὐτῷ σοὶ εἴην αυϑέντης. ποιέω δὴ ὧδε. xaAécag 
τὸν βουχόλον τόνδε παραδίδωμι τὸ παιδίον φὰς σέ τε 
5 ' , 2 2 Ξ 
εἶναι τὸν χελεύοντα ἀποχτεῖναι αὐτό. χαὶ λέγων τοῦτό γε 
2 2 b, . ' ' 2 ,ὔ, e , , 
οὐκ ἐψευδόμην" σὺ γὰρ ἐνετέλλεο οὕτω. παραδίδωμι μέν-- 
τοι τῷδε xarà τάδε, ἐντειλάμενος ϑεῖναί μιν ἐς ἐρῆμον 
οὖρος καὶ σπταραμένοντα φυλάσσειν ἄχρι οὗ τελευτήσῃ, 
ἀπειλήσας πιαντοῖα τῷδε ἢν μὴ τάδε ἐπιτελέα :τοιήσῃ. 
ἐπείτε δὲ ποιήσαντος τούτου τὰ χελευόμενα ἐτελεύτησε 
τὸ τταιδίον, ττέμινας τῶν εὐνούχων τοὺς πιστοτάτους καὶ 
2i 35 " 3 25! , cr » 5 E 
εἶδον δὲ ἐχείνων xai ἔϑαψά μιν. οὕτως ἔσχε, c βασιλεῦ, 
περὶ τοῦ πρήγματος τούτου χαὶ τοιούτῳ μόρῳ ἐχρήσατο 
ig^ ἅρπαγος μὲν δὴ τὸν ἰϑὺν ἔφαινε λόγον" “στυάγης 118 
παῖς." “ἥρπαγος μὲν δὴ τὸν ἰϑὺν ἔφαινε λόγον" Aovv&yng 


119 


54 HPOAOTOY A. 118. 119. 

δὲ χρύπτων τόν οἱ évelgye χύλον διὰ τὸ γεγονός, πρῶτα 
μὲν χατάττερ ἤχουσε αὐτὸς πρὸς τοῦ βουχόλ 0v τὸ πρῆγμα, 
πάλιν ἀπτηγέετο τῷ “ρπάγῳ, μετὰ δὲ ὥς οἱ ἐπαλιλλό- 
γητο, κατέβαινε λέγων ὡς περίεστί τὲ ὃ σταῖς καὶ τὸ γε- 
γονὸς ἔχει χαλῶς" “τῷ τε γὰρ πεποιημένῳ ἔφη λέγων 
“ἐς τὸν παῖδα τοῦτον ἔχαμνον μεγάλως xai ϑυγατρὶ τῇ 
ἐμῇ διαβεβλημένος ovx ἐν ἐλαφρῷ ἐποιεύμην. ὡς ὧν τῆς 
τύχης εὖ μετεστεώσης, τοῦτο μὲν τὸν σεωυτοῦ παῖδα 
ἀπότιεμιψον πταρὰ τὸν παῖδα τὸν νεήλυδα, τοῦτο δέ, σῶ- 
στρα γὰρ τοῦ παιδὸς μέλλω ϑύειν τοῖσι ϑεῶν τιμὴ αὕτη 
προσχέεται, παάρισϑίέ μοι ἐπὶ δεῖστενον." “ρτταγος μὲν ὡς 
ἤχουσε ταῦτα προσχυνήσας χαὶ μεγάλα ποιησάμεγος, ὅτι 
τε ἡ ἁμαρτᾶς οἱ ἐς δέον ἐγεγόνεε xal ὅτι ἐπὶ τύχῃσι χρη- 
στῇσι ἐπὶ δεῖπνον ἐχέχλητο, ἤιε ἐς τὰ οἰχία. ἐσελϑὼν δὲ 
τὴν ταχίστην, ἦν γάρ οἱ παῖς εἷς μοῦνος ἔτεα τρία xal 
δέχα xov μάλιστα γεγονώς, τοῦτον ἐχττέμσει ἰέναι τε χε- 
λεύων ἐς ᾿στυάγεος xal ποιέειν ὅ τι ἂν ἐχεῖνος χελεύῃ. 
αὐτὸς δὲ περιχαρὴς ἐὼν φράζει τῇ γυναιχὶ τὰ συγχυρή- 
σαντα. στυάγης δέ, ὥς οἱ ἀπίχετο ὃ “ρπάγου παῖς, 
σφάξας αὐτὸν xal χατὰ μέλεα διελὼν τὰ μὲν ὥπτησε τὰ 
δὲ imos τῶν χρεῶν, εὔτυχτα δὲ ποιησάμενος εἶχε évoiua. 
ἐχιείτε δὲ τῆς ὥρης γινομένης τοῦ δείπνου τταρῆσαν οἵ τε 
ἄλλοι δαιτυμόνες καὶ ὃ “Ιρπαγος, τοῖσι μὲν ἄλλοισι καὶ 
αὐτῷ στυάγεὶ παρετιϑέατο τράπεζαι ἐ;τίπλεαι μηλέων 
χρεῶν, ““ρπάγῳ δὲ τοῦ παιδὸς τοῦ ἑωυτοῦ, τελὴν χεφαλῆς 
τε χαὶ ἄχρων χειρῶν τε χαὶ ποδῶν, τάλλα πάντα" ταῦτα 
δὲ χωρὶς ἐχέετο énl χανέῳ χαταχεχαλυμμένα. ὡς δὲ τῷ 
“Ἁρπάγῳ ἐδόκεε ἅλις ἔχειν τῆς βορῆς, AMorvaymg εἴρετό 
μιν εἰ ἡσϑείη τι τῇ ϑοίνῃ. φαμένου δὲ “ρπάγου xal 
χάρτα ἡσϑῆναι, παρέφερον τοῖσι τιροσεχέετο τὴν χειαλὴν 
τοῦ παιδὸς καταχεχαλυμμένην xal τὰς χεῖρας χαὶ τοὺς 
πόδας, Ἵρπαγον δὲ ἐκέλευον προσστάντες ἀττιοχαλύτιτειν 
τε χαὶ λαβεῖν τὸ βούλεται αὐτῶν. πειϑόμενος δὲ Ó “ρ- 
σίαγος χαὶ ἀποχαλύπτων ὁρᾷ τοῦ παιδὸς τὰ λείμματα. 
ἰδὼν δὲ οὔτε ἐξετλάγη ἐντός τε ἑωυτοῦ γίνεται. εἴρετο 
δὲ αὐτὸν ὁ “στυάγης εἰ γινώσχοι ὅτευ ϑηρίου χρέα βε- 
βρώχοι. ὃ δὲ xal γινώσχειν ἔφη καὶ ἀρεστὸν εἶναι πᾶν 


HPOAOTOXX,A: 119. 120: 55 
τὸ ἂν βασιλεὺς ἕρδῃ. τούτοισι δὲ ἀμειψάμενος καὶ ἀνα- 
λαβὼν τὰ λοιπὰ τῶν χρεῶν ἤιε ἐς τὰ οἰκία. ἐνθεῦτεν δὲ 
ἔμελλε, ὡς ἐγὼ δοχέω, ἁλίσας ϑάψειν τὰ πάντα. 

Ἁρπάγῳ μὲν ᾿Ιστυάγης δίκην ταύτην ἐπέϑηχε, Κύρου 
δὲ πέρι βουλεύων ἐχάλεε τοὺς αὐτοὺς τῶν Μάγων oi τὸ 
ἐνύπνιόν οἱ ταύτῃ ἔχριναν. ἀπιχομένους δὲ εἴρετο ὃ 
Ἡστυάγης τῇ ἔχρινάν οἱ τὴν ὄψιν. οἱ δὲ xarà ταὐτὰ 
εἶπαν, λέγοντες ὡς βασιλεῦσαι χρῆν τὸν παῖδα, εἰ ἐπέ- 
ζωσε καὶ μὴ ἀπέϑανε πρότερον. ὁ δὲ ἀμείβεται αὐτοὺς 
τοισίδε. “ἔστι τε ὃ παῖς χαὶ περίεστι, χαί μιν ἐπ᾽ ἀγροῦ 
διαιτεόμενον οἱ ἐχ τῆς χώμης παῖδες ἐστήσαντο βασιλέα. 
ὃ δὲ πάντα, ὕσαπερ οἱ ἀληϑέϊ λόγῳ βασιλέες, ἐτελέωσε 
ποιήσας" καὶ γὰρ δορυφόρους xal ϑυρωροὺς xal ἀγγελιη- 
qógovg καὶ τὰ λοιπὰ τιάντα διατάξας ἦρχε. καὶ νῦν ἐς 
τί ὑμῖν ταῦτα φαίνεται φέρειν; εἶπαν οἱ Μάγοι "el μὲν 
περίεστί τε καὶ ἐβασίλευσε ὃ παῖς μὴ ἐκ προνοίης τινός, 
ϑάρσεέ τε τούτου εἵνεχεν χαὶ ϑυμὸν ἔχε ἀγαϑόν" οὐ γὰρ 
ἔτι τὸ δεύτερον ἄρξει. παρὰ σμιχρὰ γὰρ χαὶ τῶν λογίων 
MES DE PON MAT; p 
ἡμῖν ἔνια χεχώρηχε, καὶ τά γε τῶν ὀνειράτων ἐχόμενα v&- 
λέως ig ἀσϑενὲς ἔρχεται." ἀμείβεται ᾿στυάγης τοισίδε. 
"xal αὐτός, ὦ Μάγοι, ταύτῃ πλεῖστος τῇ γνώμῃ εἰμί, 
βασιλέος οὐνομασϑέντος τοῦ παιδὸς ἐξήκειν τε τὸν ὄνειρον 
χαί μοι τὸν παῖδα τοῦτον εἶναι δεινὸν οὐδὲν ἔτι. ὅμως 
γε μέντοι συμβουλεύσατέ μοι εὖ περισχεψάμενοι, τὰ 
μέλλει ἀσφαλέστατα εἶναι οἴχῳ τε τῷ ἐμῷ καὶ ὑμῖν." 
εἶπαν πρὸς ταῦτα οἱ Μάγοι “ ὦ βασιλεῦ, xal αὐτοῖσι ἡ μῖν 
περὶ σπιολλοῦ ἐστι χατορϑοῦσϑαι ἀρχὴν τὴν σήν. ἐχείνως 
μὲν γὰρ ἀλλοτριοῦται ἐς τὸν παῖδα τοῦτον περιιοῦσα 
ἐόντα Πέρσην, καὶ ἡμεῖς ἐόντες Μῆδοι δουλούμεϑά τε καὶ 


λόγου οὐδενὸς γινόμεϑα ττρὸς Περσέων, ἐόντες ξεῖνοι" o€o. 


δ᾽ ἐνεστεῶτος βασιλέος, ἐόντος πολιήτεω, χαὶ ἄρχομεν τὸ 
μέρος καὶ τιμὰς πρὸς σέο μεγάλας ἔχομεν. οὕτω ὧν πᾶν- 
τως ἡμῖν σέο τὸ χαὶ τῆς σῆς ἀρχῆς προοτιτέον ἐστί. καὶ 
γῦν εἰ φοβερόν τι ἐνωρέομεν, zt&v ἄν σοι πιεροεφράζομκμιεν. 
γῦν δὲ ἀποσχήνψψαντος τοῦ ἐνυπνίου ἐς φλαῦρον αὐτοί τὲ 
ϑαρσέομεν καὶ σοὶ ἕτερα τοιαῦτα παραχελευόμεϑα. τὸν 
δὲ παῖδα τοῦτον ἐξ ὀρϑαλμῶν ἀπόπεμψαι ἐς Πέρσας τε 


120 


121 


123 


56 HPOAOTOY A. 121—123. 
xol τοὺς γειναμένους." ἀχούσας ταῦτα ὃ στυάγης ἐχάρη 
τε xal καλέσας τὸν Κῦρον ἔλεγέ οἱ τάδε. “ὦ παῖ, σὲ γὰρ 
ἐγὼ δὲ ὄψιν ὀνείρου. οὐ τελέην ἠδίκεον, τῇ σεωυτοῦ δὲ 
μοίρῃ περίεις" γῦν Qv ἴϑι χαίρων ἐς Πέρσας, πομποὺς 
δ᾽ ἐγὼ ἅμα πέμψω. ἐλθὼν δὲ ἐχεῖ πατέρα τε χαὶ μητέρα 
εὑρήσεις οὐ κατὰ Μιτραδάτην τὲ τὸν βουκόλον χαὶ τὴν 
γυναῖκα αὐτοῦ ταῦτα εἴπας ὃ ᾿στυάγης ἀποπέμπει 
τὸν Κῦρον. νοστήσαντα δέ μιν ἐς τοῦ Καμβύσεω τὰ oizía 
ἐδέξαντο οἱ UE xai δεξάμενοι ὡς ἐπύϑοντο, με- 
γάλως ἣσ σπάξοντο οἷα δὴ ἐπιστάμενοι αὐτίχα τότε τελευ- 
τῆσαι, ἱστόρεόν τε ὕτεῳ τρόπῳ περιγένοιτο. ὃ δέ σφι 
ἔλεγε, φὰς πρὸ τοῦ μὲν οὐχ εἰδέναι ἀλλ᾽ ἡμαρτηχέναι σελεῖ-- 
στον, xav ὁδὸν δὲ πυϑέσϑαι πᾶσαν τὴν ἑωυτοῦ σπάϑην" 
ἐπίστασϑαι μὲν γὰρ ὡς βουχόλου τοῦ στυάγεος εἴη παῖς, 
ἀπὸ δὲ τῆς ἐκεῖϑεν ὁδοῦ τὸν πάντα λόγον τῶν πομπῶν 
συϑέσϑαι. τραφῆναι δὲ ἔλεγε ὑπὸ τῆς τοῦ βουκόλου 
γυναιχός, ἢιέ TE ταύτην αἰνέων διὰ παντός, ἦν τέ οἱ ἐν 
τῷ λόγῳ τὰ πάντα ἢ Κυνώ. οἱ δὲ voxéec zv god. ovr eg 
τὸ οὔνομα τοῦτο, ἵνα ϑειοτέρως δοχέῃ τοῖσι Πέρσῃσι 
περιεῖναί σφι ὃ παῖς, κατέβαλον φάτιν ὡς ἐχχείμενον 
Κῦρον χύων ἐξέϑρεψε. ἐνθεῦτεν uiv ἡ φάτις αὕτη χε- 
χώρηχε. 

Κύρῳ δὲ ἀνδρουμένῳ χαὶ ἐόντι τῶν ἡλίκων ἀνδρειο- 
τάτῳ καὶ προσφιλεστάτῳ προσεχέετο ὃ Ἄρπαγος δῶρα 
DM τίσασϑαι “στυάγεα ἐπιϑυμέων᾽ &m ἑωυτοῦ γὰρ 
ἐόντος ἰδιώτεω οὐχ ἑνώρα τιμωρίην ἐσομένην ἐς Ἰστυάγεα, 
Κῦρον δὲ ὁρέων ἐπετρεφόμενον ἐποιέετο σύμμαχον, τὰς 
πάϑας τὰς Κύρου τῇσι ἑωυτοῦ ὁμοιεύμενος. 790 δ᾽ ἔτι 
τούτου τάδε οἱ κατέργαστο᾽" ἐόντος τοῦ στυάγεος πιχροῦ 
ἐς τοὺς Μήδους, συμμέσγων ἑνὶ ἑκάστῳ ὃ ρπαγος τῶν 
πρώτων Μήδων ἀνέπειϑε ὡς χρὴ Κῦρον προστησαμένους 
στυάγεα χαῦσαι τῆς βασιληίης. χατεργασμένου δέ οἱ 
τούτου καὶ ἐόντος ἑτοίμου, οὕτω δὴ τῷ Κύρῳ διαιτεομένῳ 
ἐν Πέρσῃσι βουλόμενος ὃ ρπαγος δηλῶσαι τὴν ἑωυτοῦ 
γνώμην ἄλλως μὲν οὐδαμῶς εἶχε ἅτε τῶν ὁδῶν φυλασσο- 
μένων, ὃ δὲ ἐπιτεχνᾶται τοιόνδε. λαγὸν μηχανησάμενος 
χαὶ ἀνασχίσας τούτου τὴν γαστέρα χαὶ οὐδὲν ἀποτίλας, 


HPOAOTOY A. 123—125. 5T 
5 144 ΄ 47 , , , 
ὡς δὲ εἶχε, οὕτω ἐσέϑηχε βιβλίον, γράψας τά οἱ ἐδόχεε" 
ἀπορράψας δὲ τοῦ λαγοῦ τὴν γαστέρα xci δίχτυα δοὺς 
, - - , » , 2 
ἅτε ϑηρευτῇ τῶν οἰχετέων τῷ πιστοτάτῳ, ἀπέστειλε ἐς 
, , , 2 * ^ , , * 
τοὺς Πέρσας, ἐντειλάμενός οἱ ἀπὸ γλώσσης διδόντα τὸν 
' , - 2 , ὦ 
λαγὸν Κύρῳ ἐπειπεῖν αὐτοχειρίῃ μιν διελεῖν χαὶ μηδένα 
οἱ ταῦτα ποιεῦντι τιαρεῖναι. ταῦτά τε δὴ Ov ἐπιτελέα 
ἐγίνετο xai ὃ Κῦρος παραλαβὼν τὸν λαγὸν ἀνέσχισε. εὑρὼν 
VAY 2 - . 201 ^* 2 ' 5 ' 2 7 M ' 
δὲ ἐν αὐτῷ τὸ βιβλίον iveóv λαβὼν ἐπελέγετο. τὰ δὲ 
, »^^ , cc» -— o, a ^ 4 
γράμματα ἔλεγε τάδε. ᾿ὠ παῖ Καμβύσεω, σὲ γὰρ ϑεοὶ 
, Ξ - ^ , , 
ἐπορέουσι" οὐ γὰρ ἄν «ore ἐς τοσοῦτο τύχης ἀπίχεο" σύ 
γυν ᾿στυάγεα τὸν σεωυτοῦ φονξα τῖσαι. χατὰ μὲν γὰρ 
, , , ' " M ; 
τὴν τούτου προϑυμίην τέϑνηχας, τὸ δὲ χατὰ ϑεούς τε xal 
ἐμὲ περίεις" τά σε xal πάλαι δοχέω πάντα ἐχμεμαϑη- 
3 - , c , 4 r4 
χέναι, σέο τε αὐτοῦ πέρι ὡς ἐπρήχϑη, zal oia ἐγὼ vm 
3 , , [42 ) 3 , 35442 » - 
στυάγεος πέπονθα, Ott σε οὐκ ἀπέχτεινα ἀλλ᾽ ἔδωχα τῷ 
, , » 2 , , - 
βουχόλῳ. σύ vvv ἢν βούλῃ ἐμοὶ πείϑεσθϑαι, τῆσπερ 
, , , , € , , L 
στυάγης ἄρχει χώρης, ταύτης ἁπάσης ἄρξεις. Πέρσας 
^ 2 , P , , , ι 
γὰρ ἀναπείσας ἀπίστασϑαι στρατηλάτεε ἐττὶ λΙήδους" καὶ 
» E «CC. 505 ΄ b] a^ ' 2 " -— 
ἤν τε ἐγὼ ὑπ᾽ Ιστυάγεος ἀποδεχϑέω στρατηγὸς ἀντία σεῦ, 
ἔσται τοι τὰ σὺ βούλεαι, ἤν τε τῶν τις δοχίμων ἄλλος 
Μήδων" πρῶτοι γὰρ οὗτοι ἀποστάντες ἀπ᾽ ἐχείνου xal 
, ' 2 , , 
γενόμενοι πρὸς σέο Agvv&yea χαταιρέειν πειρήσονται. ὡς 
ὧν ἑτοίμου τοῦ γε ἐνθάδε ἐόντος, ποίεε ταῦτα xal στοίξε 
M , 22 2 ΄ - ς - , C 
χατὰ τάχος. ἀχούσας ταῦτα ὃ Κῦρος ἐφρόντιζε ὅτεῳ 
, , 2 ; 2 , 
τρόπῳ σοφωτάτῳ Πέρσας ἀναπείσει ἀπίστασϑαι, qoov- 
, €. - ΄ 5 ᾿ ' 
τίζων δὲ εὑρίσκεται ταῦτα καιριώτατα εἶναι" ἐποίεε δὴ 
ταῦτα. γράψας ἐς βιβλίον τὰ ἐβούλετο, ἁλίην τῶν Περ- 
, * 2 , ^ , δὴ 7 
σέων ἐποιήσατο, μετὰ δὲ ἀναπτύξας τὸ βιβλίον χαὶ ἐπι- 
, , 3 , , * 
λεγόμενος ἔφη ᾿Ιστυάγεά μιν στρατηγὸν Περσέων ἀπο- 
, ξεν 2) , € 3 , , 
δειχνύναι. “νῦν τε," ἔφη λέγων, “᾿ὠ Πέρσαι, προαγορεύω 
ὑμῖν παρεῖναι ἕχαστον ἔχοντα δρέπανον. Κῦρος μὲν 
ταῦτα τιροηγόρευσε" ἔστι δὲ Περσέων συχνὰ γένεα, χαὶ τὰ 
P] “ὦ ς ΄σ- , ^ bj 2 , 
μὲν αὐτῶν ὃ Κῦρος συνάλισε χαὶ ἀνέπεισε ἀπίστασϑαι 
P] ^ , ὩΣ ἮΝ , 2 - € n^ , 2 , 
ἀπὸ Μήδων" ἔστι δὲ τάδε, x τῶν ὠλλοι ττάντες ἡρτέξαται 
Πέρσαι, Πασαργάδαι Μαράφιοι Μάσπιοι. τούτων Πασαρ- 
7 , - , , 
γάδαι εἰσὶ ἄριστοι, ἐν τοῖσι xci “ἰχαιμενίδαι εἰσὶ φρήτρη, 
- , . 
ἔνϑεν οἱ βασιλέες οἱ Περσεῖδαι γεγόνασι. ἄλλοι δὲ Πέρσαι 


124 


126 


121 


58 HPOAOTOY A. 125—127. 
εἰσὶ οἵδε, Πανϑιαλαῖοι “ηρουσιαῖοι Γερμάνιοι. οὗτοι uiv 
πάντες ἀροτῆρές εἰσι, οἵ δὲ ἄλλοι νομάδες, Ζάοι Μάρδοι 
M , ^ - cr , 
“ροτειχοὶ Σαγάρτιοι. ὡς δὲ παρῆσαν ἅπαντες ἔχοντες 
' - c - 5 , - - 
τὸ προειρημένον, ἐνθαῦτα ὃ Κῦρος, ἣν γάρ τις χῶρος τῆς 
- 3 H , 
Περσιχῆς ἀχανϑώδης ὅσον τε ἐπὶ ὀχτωχαίδεχα σταδίους 
ἢ εἴχοσι πάντῃ, τοῦτόν σφι τὸν χῶρον προεῖττε ἔξηιε- 
^ , - , ^ 
ρῶσαι ἐν ἡμέρῃ. ἐπιτελεσάντων δὲ τῶν Περσέων τὸν προ- 
, , , , - M c , 
χείμιενον ἄεϑλον, δεύτερά σφι προεῖπε ég τὴν ὑστεραίην 
παρεῖναι λελουμένους. ἕν δὲ τούτῳ τά τε αἰπόλια zal 
τὰς ποίμνας xci τὰ βουχόλια ὃ Κῦρος πᾶντα τοῦ πατρὸς 
, ^ , x , c , 
συναλίσας ἐς τὠυτὸ ἔϑυε xai τταρεσχεύαζε ὡς δεξόμενος 
τῶν Περσέων τὸν στρατόν, πρὸς δὲ οἴνῳ τε χαὶ σιτίοισι 
ὡς ἐπιτηδεωτάτοισι. ἀπιχομένους δὲ τῇ ὑστεραίῃ τοὺς 
, - 3E. , ' 2 * 
Πέρσας καταχλίνας ἐς λειμῶνα εὐώχεε. ἐπείτε δὲ ἀπὸ 
δείπνου ἦσαν, εἴρετό σφεας ὃ Κῦρος χότερα τὰ τῇ προ- 
, 5 2^ ' , , , * 
τεραίῃ εἶχον ἢ τὰ παρεόντα σφι εἴη αἱρετώτερα. οἱ δὲ 
ἔφασαν πολλὸν εἶναι αὐτῶν τὸ μέσον" τὴν μὲν γὰρ προ- 
τέρην ἡμέρην πάντα σφίσι χαχὰ ἔχειν, τὴν δὲ τότε παρε- 
- , , M bI - ^ , c 
οὔσαν πάντα ἀγαϑά. παραλαβὼν δὲ τοῦτο τὸ ἕπος ὃ 
Κῦρος παρεγύμνου τὸν τεάντα λόγον λέγων “ἄνδρες Πέρσαι, 
cr ς - 5» Ὕ , « 3 , / 2 
οὕτω ὑμῖν ἔχει. βουλοιμιένοισι μὲν ἐμέο πείϑεσϑαι ἔστι 
, vcf , 7 , 3 , , 
τάδε τε xai ἄλλα μυρία ἀγαϑά, οὐδένα πόνον δουλοπρε- 
, » ^ , PN 2 , 3 M 
zéa ἔχουσι, μὴ βουλομένοισι δὲ [ἐμέο πείϑεσθϑαι) εἰσὶ 
ὑμῖν πόνοι τῷ χϑιζῷ παραπλήσιοι ἀναρίϑμητοι. νῦν ov 
ἐμέο πειϑόμενοι γίνεσϑε ἐλεύϑεροι. αὐτός τε γὰρ δοχέω 
, , , - , M € , 
ϑείῃ τύχῃ γεγονὼς τάδε ig χεῖρας ἄγεσϑαι, xai ὑμέας 
c » , 5 » 345 
ἥγημαι ἄνδρας Μήδων εἶναι οὐ φλαυροτέρους οὔτε v&2Àa 
» ' / c 2 , τ ΄ 
οὔτε τὰ πολέμια. ὡς ὧν ἐχόντων ὧδε, ἀπίστασϑε ἀπ᾽ 
, ' , P] j 
ZAorv&ysog τὴν ταχίστην." 
, , , , P 14 
Πέρσαι μέν vvv προστάτεω ἐπιλαβόμενοι ἄσμενοι ἡλευ- 
ϑεροῦντο χαὶ πάλαι δεινὸν ποιεύμενοι ὑπὸ Μήδων ἄρχε- 
9: , ' € 3 , - , - 
cJaL' Aovvaync δὲ ὡς ἐπύϑετο Κῦρον πρησσοντα ταυτα, 
, 2 2 , 2 , € Y - 3 , ' 
ztéuwag ἄγγελον ἐχάλεε αὑτόν. ὃ δὲ Κῦρος &xéÀeve TOV 
3 [44 , “ὦ 
ἄγγελον ἀπαγγέλλειν ὅτι σπτρότερον ἥξει πταρ᾽ ἐχεῖνον ἢ 
απ 3 , , 2 , b - c 2 
αὐτὸς Ιστυάγης βουλήσεται. ἀχούσας δὲ ταῦτα ὁ AOrv- 
, , cr , - c 
ἄγης Μήδους τε ὥπλισε πάντας xai στρατηγὸν αὐτῶν ὥστε 
* M 3 , - cr , , , 
ϑεοβλαβὴς iov ἀπέδεξε Momaoyov, λήϑην ττοιεύμενος τά 


——— 


HPOAOTOY A. 127—130 59 
2 c X € - ᾿ ET , 
μιν éógyee. ὡς δ᾽ οἱ Μῆδοι στρατευσάμενοι τοῖσι Πέρσησι 
- , c * - 
συνέμισγον, Oi μέν τινες αὐτῶν ἐμάχοντο, ὅσοι μὴ τοῦ 
λόγου μετέσχον, οἱ δὲ αὐτομόλεον πρὸς τοὺς Πέρσας, οἱ 
δὲ πλεῖστοι ἐϑελοχάχεόν τε χαὶ ἔφευγον. διαλυϑέντος δὲ 
τοῦ Μηδικοῦ στρατεύματος αἰσχρῶς, ὡς ἐπύϑετο τάχιστα 
ὃ ᾿στυάγης, ἔφη ἀπειλέ ῦ Κύρῳ “ἀλλ οὐδ᾽ ὡς Κῦρό 
“ἰστυάγης, ἔφη ἀπειλέων τῷ Κύρῳ “ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ὡς Κῦρός 
, 223 - , - ' - , 
ye χαιρήσει. τοσαῦτα εἴπας πρῶτον μὲν τῶν Mcyov 
τοὺς ὀνειροπόλους, οἵ μὲν ἀνέγνωσαν μετεῖναι τὸν Κῦρον, 
τούτους ἀνεσχολόπεισε, μετὰ δὲ ὥπλισε τοὺς ὑπολειρϑέν- 
τας τῶν Μήδων ἐν τῷ ἀστεὶ νέους τε zal ττρεσβύτας &v- 
δρας. ἐξαγαγὼν δὲ τούτους χαὶ συμβαλὼν τοῖσι Πέρσῃσι 
ἑσσώϑη, καὶ αὐτός τε ἠστυάγης ἐζωγρήϑη καὶ τοὺς ἐξή- 
γαγε τῶν Μήδων ἀπέβαλε. ἐόντε δὲ αἰχμαλώτῳ τῷ 
ιστυάγεϊ προσστὰς ὃ ἥρτταγος χατέχαιρέ τε xol κατεχερ- 
, ^ 2! , 2 2 ' Q , » * ^ 
τόμεε xai ἄλλα λέγων ἐς αὑτὸν ϑυμαλγέα ἕπεα, xol δὴ 
χαὶ εἴρετό μιν πρὸς τὸ ἑωυτοῦ δεῖπνον, τό μιν ἐχεῖνος 
E - N 3 , c » (3) " , 
σαρξὶ τοῦ παιδὸς ἐϑοίνησε, 0 τι εἴη ἢ &xeívov δουλοσύνη 
ἀντὶ τῆς βασιληίης. ὃ δέ μιν προσιδὼν ἀντείρετο εἰ éov- 
τοῦ ποιέεται τὸ Κύρου ἔργον. “ρπαγος δὲ ἔφη, αὐτὸς γὰρ 
γράψαι, τὸ πρῆγμα δὴ ἑωυτοῦ δικαίως εἶναι. Ιστυάγης 
δέ μιν ἀπέφαινε τῷ λόγῳ σχαιότατόν τε χαὶ ἀδιχώτατον 
ἐόντα πάντων ἀνϑρώπων, σχαιότατον μέν γε, εἰ παρεὸν 
2 -" 47 ,ὔ 9 22 δὴ ὃ A € - 2 MET ^ 
αὐτῷ βασιλέα γενέσϑαι, εἰ δὴ δι ἑωυτοῦ γε ἐπρήχϑη τὰ 
, » , ' , , , [04 
σπεαρεόντα, ἄλλῳ πτεριέϑηχε τὸ χράτος, ἀδιχώτατον δέ, ὅτι 
- , [4 , , ^ 3 ^ "a - 
τοῦ δείπνου εἵνεχεν Δήδους χατεδούλωσε" εἰ γὰρ δὴ δεῖν 
πάντως ττεριϑεῖναι ἄλλῳ τέῳ τὴν βασιληίην xal μὴ αὐτὸν 
ἔχειν, δικαιότερον εἶναι Μήδων τέῳ περιβαλεῖν τοῦτο τὸ 
) ' 9^ ,ὔ Ὁ - M , M 23 , , 
ἀγαϑὸν ἢ Περσέων" νῦν δὲ Μήδους μὲν ἀναιτίους τούτου 
τες ΄ 2 M ΄ J , $! , 
ἐόντας δούλους ἀντὶ δεσποτέων γεγονέναι, Πέρσας δὲ δού- 
λους ἑξόντας τὸ πρὶν Μήδων νῦν γεγονέναι δεσπότας. 
Aovv&yng μέν νυν βασιλεύσας ἐπ’ ἔτεα πέντε καὶ τριή- 
κοντα οὕτω τῆς βασιληίης χατεπαύϑη, Μῆδοι δὲ ὑπέχυψαν 
Πέρσησι διὰ τὴν τούτου πιχρότητα, ἄρξαντες τῆς ἄνω 
€. - , 3i 3f , ^ ^ - 
ZÀvog ποταμοῦ Ἡσίης ἐπὶ ἔτεα τριήχοντα xai ἑχατὸν δυῶν 
δέοντα, πάρεξ ἢ ὅσον οἵ Σχύϑαι ἡρχον. ὑστέρῳ μέντοι 
χρύνῳ μετεμέλησέ τέ σφι ταῦτα πορήσασι xci ἀπέστησαν 
ἀπὸ Δαρείου" ἀποστάντες δὲ ὀπίσω κατεστράφϑησαν μάχῃ 


128 


190 


131 


60 HPOAOTOY A. 130—133. 

νιχηϑέντες. τότε δὲ ἐπὶ στυάγεος οἱ Πέρσαι τε xal ὃ 
Κῦρος ἐπαναστάντες τοῖσι Μήδοισι ἦρχον τὸ ἀπὸ τούτου 
τῆς σίης. στυάγεα δὲ Κῦρος χαχὸν οὐδὲν ἄλλο ποιή- 
cag εἶχε παρ᾽ ἑωυτῷ, ἐς ὃ ἐτελεύτησε. 

Οὕτω δὴ Κῦρος γενόμενός τε χαὶ τραφεὶς xci ἐβασί- 
λευσε χαὶ Κροῖσον ὕστερον τούτων ἄρξαντα ἀδικίης χατε- 
στρέψατο, ὡς εἴρηταί μοι πρότερον. τοῦτον δὲ χατα- 
στρεινάμενος οὕτω πάσης τῆς Πσίης ἦρξε 

Πέρσας δὲ οἶδα νόμοισι τοιοισίδε solea ἀγάλ- 
ματα μὲν xal νηοὺς xci βωμοὺς ovx ἕν νόμῳ ποιευμένους 
ἱδρύεσθαι, ἀλλὰ καὶ τοῖσι ποιεῦσι μωρίην ἐπιφέρουσι, 
ὡς μὲν ἐμοὶ δοχέειν, ὅτι οὐκ ἀνθρωποφυέας ἐνόμισαν 
τοὺς ϑεοὺς χατάπερ οἱ Ἕλληνες εἶναι. οἱ δὲ νομίζουσι 
Zi μὲν ἐπὶ τὰ ὑψηλότατα τῶν οὐρέων ἀναβαίνοντες ϑυ- 
σίας ἕρδειν, τὸν χύχλον πάντα τοῦ οὐρανοῦ Δία χαλέοντες" 
ϑύουσι δὲ ἡλίῳ τε xal σελήνῃ καὶ γῇ καὶ πυρὶ xci ὕδατι 
χαὶ ἀνέμοισι. τούτοισι μὲν δὴ μούνοισι ϑύουσι ἀρχῆϑεν, 
ἐπιμεμαϑήχασι δὲ xal τῇ Οὐρανίῃ ϑύειν, παρά ve A00v- 
ρίων μαϑόντες καὶ Ἰραβίων. χαλέουσι δὲ “Ισσύριοι τὴν 
φροδίτην Μύλιττα, ἡράβιοι δὲ ἡλιλάτ, Πέρσαι δὲ Μί- 
τραν. ϑυσίη δὲ τοῖσι Πέρσησι περὶ τοὺς εἰρημιένους ϑεοὺς 
δε χατέστηχε. οὔτε βωμοὺς ποιεῦνται οὔτε ztÜQ ἀνα- 
χαίουσι μέλλοντες ϑύειν" οὐ σπονδῇ χρέονται, οὐχὶ αὐλῷ, 
οὐ πέμιιασι, οὐχὶ οὐλῇσι. τῶν δὲ ὡς ἑχάστῳ ϑύειν ἐϑέλῃ, 
ἐς χῶρον χαϑαρὸν ἀγαγὼν τὸ χτῆνος καλέει τὸν ϑεόν, 
ἐστεφανωμένος τὸν τιήρην μυρσίνῃ μάλιστα. ἑωυτῷ μὲν 
δὴ τῷ ϑύοντι ἰδίῃ μούνῳ ov οἱ ἐγγίνεται ἀρᾶσϑαι ἀγαϑά" 
ὃ δὲ πᾶσι τοῖσι Πέρσῃσι χατεύχεται εὖ γίνεσϑαι χαὶ τῷ 
βασιλέϊ᾽ ἐν γὰρ δὴ τοῖσι ἅπασι Πέρσῃσι καὶ αὐτὸς γίνε-- 
ται. ἐπεὰν δὲ διαμιστύλ ας χατὰ μέρεα τὸ ἱρήιον ἑιψνήσῃ 
τὰ χρέα, ὑποπάσας ποίην ὡς ὑπαλωτάτην, μάλιστα δὲ 
τὸ τρίφυλλον, ἐ ἐπὶ ταύτης ἔϑηκε ὧν πάντα τὰ χρέα. δια- 
ϑέντος δὲ αὐτοῦ Μάγος ἀνὴρ παρεστεὼς TAS ϑεο- 
γονίην, οἵην δὴ ἐχεῖνοι λέγουσι εἶναι τὴν ἐπαοιδήν" ἄνευ 
γὰρ δὴ Μάγου ov σφι νόμος ἐστὶ ϑυσίας ποιέεσϑαι. ἕπι- 
σχὼν δὲ ὀλίγον χρόνον ἀποφέρεται ὃ ϑύσας τὰ χρέα, καὶ 


- cr , , F^ 
13 χρᾶται ὃ TL μιν λόγος αἱρέει. ἡμέρην δὲ ἁπασέων μάλιστα 


HPOAOTOY A. 133—135. 61 
ἐχείνην τιμᾶν νομίζουσι τῇ ἕχαστος ἐγένετο. ἕν ταύτῃ δὲ 
πλέω δαῖτα τῶν ἄλλων διχαιεῦσι προτίϑεσθαι" ἐν τῇ ot 
εὐδαίμονες αὐτῶν βοῦν καὶ ἵππον καὶ χάμηλον καὶ ὄνον 
σεροτιϑέαται ὅλους ὀπτοὺς ἐν χαμίνοισι, οἱ δὲ πένητες 
αὐτῶν τὰ λεπτὰ τῶν προβάτων προτιϑέαται. σίτοισι δὲ 
ὀλίγοισι χρέονται, ἐπιφορήμασι δὲ πολλοῖσι χαὶ οὐχ ἁλέσε" 
xal διὰ τοῦτό φασι Πέρσαι τοὺς Ἕλληνας σιτεομένους πει- 
γέοντας παύεσϑαι, ὅτι σφι ἀπὸ δείπνου π-αραφορέεται 
οὐδὲν λόγου ἄξιον" εἰ δέ τι πτιαραφέροιτο, ἐσθίοντας ἂν 
ov πτααύεσϑαι. οἴνῳ δὲ κάρτα προσχέαται, χαί σφι οὐχ 
ἐμέσαι ἔξεστι, οὐχὶ οὐρῆσαι ἀντίον ἄλλου. ταῦτα μέν νυν 
οὕτω φυλάσσεται, μεϑυσχόμενοι δὲ ἐώϑασι βουλεύεσϑαι 
τὰ σπουδαιέστατα τῶν πρηγμάτων. τὸ δ᾽ ἂν ἄδη σφι 
βουλευομένοισι, τοῦτο τῇ ὑστεραίη νήφουσι προτιϑεῖ ὃ 
στέγαρχος, ἐν τοῦ ἂν ἐόντες βουλεύωνται" xol ἢν μὲν ἅδη 
xci νήφουσι, χρέονται αὐτῷ, ἢν δὲ μὴ ἅδη, μετιεῖσι. τὰ 
δ᾽ ἂν νήφοντες προβουλεύσωνται, μεϑυσχόμενοι ἐπιδια- 
γινώσχουσι. συντυγχάνοντας δ᾽ ἀλλήλοισι ἐν τῇσι ὁδοῖσι, 
τῷδε ἄν τις διαγνοίη εἰ óuoiot εἰσι [οἱ συντυγχάνοντες ]" 
ἀντὶ γὰρ τοῦ προσαγορεύειν ἀλλήλους φιλέουσι τοῖσι στό- 
μασι. ἤν δὲ ἢ οὕτερος ὑποδεέστερος ὀλίγῳ, τὰς παρειὰς 
φιλέονται" ἢν δὲ πολλῷ ἢ οὕτερος ἀγενέστερος, προσ- 
σίσστων τιροσχυνέει τὸν ἕτερον. τιμέουσι δὲ ἐκ πάντων 
τοὺς ἄγχιστα ἑωυτῶν οἰχέοντας μετά γε ἑωυτούς, δεύτερα 
δὲ τοὺς δευτέρους" μετὰ δὲ κατὰ λόγον προβαίνοντες τιμέ- 
ουσι" ἥκιστα δὲ τοὺς ἑωυτῶν ἑχαστάτω οἰχημένους ἐν τιμῇ 
ἄγονται, νομίζοντες ἑωυτοὺς εἶναι ἀνϑρώπων μαχρῷ τὰ 
σάντα ἀρίστους, τοὺς δὲ ἄλλους χατὰ λόγον τὸν λεγόμενον 
τῆς ἀρετῆς ἀντέχεσϑαι, τοὺς δὲ ἑχαστάτω οἰχέοντας Gu 
ἑωυτῶν χακχίστους εἶναι. ἐπὶ δὲ Μήδων ἀρχόντων καὶ 
ἦρχε τὰ ἔϑνεα ἀλλήλων, συναπάντων μὲν Μῆδοι χαὶ τῶν 
ἄγχιστα οἰχεόντων σφίσι, οὗτοι δὲ χαὶ τῶν ὁμούρων, m 
δὲ μάλα τῶν ἐχομένων" χατὰ τὸν αὐτὸν δὲ λόγον xal oi 
Πέρσαι τιμέουσι᾽ προέβαινε γὰρ δὴ τὸ ἔϑνος ἄρχον. τε καὶ 
ἐπιτροττεῦον. ξεινιχὰ δὲ νόμαια Πέρσαι προσίενται &v- 
δρῶν μάλιστα. καὶ γὰρ δὴ τὴν Μηδιχὴν ἐσθῆτα νομίσαντες 
τῆς ἑωυτῶν εἶναι χαλλίω φορέουσι, χαὶ ἐς τοὺς πολέμους 


194 


157 


138 


62 HPOAOTOY A. 135—138. 

τοὺς “ἰγυπτίους ϑώρηχας" καὶ εὐπαϑείας ve παντοδαπὰς 
΄ 2 ΞΡ Ἁ ^N "3 2€ , 

πυνϑανόμενοι ἐπιτηδεύουσι, καὶ δὴ καὶ az Ἑλλήνων ua- 

ϑόντες παισὶ μίσγονται. γαμέουσι δ᾽ ἕχαστος αὐτῶν zt0À- 

λὰς μὲν χουριδίας γυναῖχας, πολλῷ δ᾽ ἔτι πλεῦνας παλ-- 


|» λαχὰς χτέονται. ἀνδραγαϑίη δ᾽ αὕτη ἀποδέδεχται, μετὰ 


τὸ μάχεσϑαι εἶναι ἀγαϑόν, ὃς ἂν πτολλοὺς ἀποδέξῃ παῖδας. 
τῷ δὲ τοὺς πλείστους ἀποδειχγύντι δῶρα ἐχπέμπει βασι- 
λεὺς ἀνὰ πᾶν ἔτος. τὸ πολλὸν δ᾽ ἡγέαται ἰσχυρὸν εἶναι. 
παιδεύουσι δὲ τοὺς παῖδας ἀπὸ πενταέτεος ἀρξάμενοι 
μέχρι εἰχοσαέτεος τρία μοῦνα, ἱππεύειν καὶ τοξεύειν xal 
ἀληϑίζεσϑαι. πρὶν δὲ ἢ πενταέτης γένηται, οὐχ ἀπι- 
χνέεται ἐς ὄνψψιν τῷ ττατρί, ἀλλὰ παρὰ τῇσι γυναιξὶ δίαιταν 
ἔχει. τοῦδε δὲ εἵνεχεν τοῦτο οὕτω ποιέεται, ἵνα ἢν ἄπο-- 
ϑάνῃ τρεφόμενος μηδεμίαν ἄσην τῷ πατρὶ προσβάλλῃ. 
αἰνέω μέν νυν τόνδε τὸν νόμον, αἰνέω δὲ χαὶ τόνδε, τὸ 
μὴ μιῆς αἰτίης εἵνεχεν μήτε αὐτὸν τὸν βασιλέα μηδένα 
φονεύειν, μήτε τῶν ἄλλων Περσέων μηδένα τῶν ἑωυτοῦ 
οἰχετέων ἐπὶ μιῇ αἰτίῃ ἀνήχεστον πάϑος ἕρδειν" ἀλλὰ 
λογισάμενος ἢν εὑρίσχῃ πλέω ve χαὶ μέζω τὰ ἀδιχήματα 
ἐόντα τῶν ὑπουργημάτων, οὕτω τῷ ϑυμῷ χρᾶται. ἀπο- 
χτεῖναι δὲ οὐδένα χω λέγουσι τὸν ἑωυτοῦ πατέρα οὐδὲ 
μητέρα, ἀλλ δχόσα ἤδη τοιαῦτα ἐγένετο, πᾶσαν ἀνάγχην 
φασὶ ἀναζητεόμενα ταῦτα ἂν εὑρεϑῆναι ἤτοι ὑποβολι- 
μαῖα ἐόντα ἢ μοιχίδια᾽ οὐ γὰρ δή φασι οἰχὸς εἶναι τόν 
γε ἀληϑέως τοχέα ὑπὸ τοῦ ἑωυτοῦ παιδὸς ἀποϑνήσχειν. 
ἅσσα δέ σφι ποιέειν οὐχ ἔξεστι, ταῦτα οὐδὲ λέγειν ἔξεστι. 
αἴσχιστον δὲ αὐτοῖσι τὸ ψεύδεσϑαι νενόμισται, δεύτερα 
δὲ τὸ ὀφείλειν χρέος, πολλῶν μὲν χαὶ ἄλλων εἵνεχεν, μά- 
λιστα δὲ ἀναγχαίην φασὶ εἶναι τὸν ὀφείλοντα χαίτι ψεῦδος 
λέγειν. ὃς ἂν δὲ τῶν ἀστῶν λέπρην ἢ λεύχην ἔχη, ἐς πόλιν 
οὗτος οὐ χατέρχεται οὐδὲ συμμίσγεται τοῖσι ἄλλοισι Πέρ- 
σῃσι" φασὶ δέ μιν ἐς τὸν ἥλιον ἁμαρτόντα τι ταῦτα ἔχειν. 
ξεῖνον δὲ πάντα τὸν λαμβανόμενον ὑττὸ τούτων ἐξελαύ- 
γουσι ἐχ τῆς χώρης, πολλοὶ χαὶ τὰς λευκὰς περιστεράς, 
τὴν αὐτὴν αἰτίην ἐπιφέροντες. ἐς ποταμὸν δὲ οὔτε ἐνου- 
ρέουσι οὔτε ἐμπτύουσι, οὐ χεῖρας ἐναπονίζονται, οὐδὲ 
ἄλλον οὐδένα περιορέουσι, ἀλλὰ σέβονται ποταμοὺς μά- 


HPOA0O TOY A. 139—141. 63 


λιστα. καὶ τόδε ἀλλο σφι ὧδε συμττέπτωχε γίνεσϑαι, τὸ 
Πέρσας μὲν αὐτοὺς λέληϑε, ἡμέας μέντοι οὔ " τὰ οὐνό- 
, Ἂν δ [4 - -— , ^ ^ 

ματά σφι ἐόντα ὁμοῖα τοῖσι σώμασι χαὶ τῇ μεγαλοπρε- 

πείῃ τελευτέουσι τιάντα ἐς τὠυτὸ γράμμα, τὸ “Ζωριέες 

μὲν σὰν χαλέουσι, Ἴωνες δὲ σίγμα. ἐς τοῦτο διζήμενος 
€ , ^ - ^ , M 

εὑρήσεις τελευτέοντα τῶν Περσέων τὰ οὐνόματα, οὐ τὰ 
M M 3 2} ΟῚ , , 

μὲν τὰ Ó ov, ἀλλὰ πάντα ὁμοίως. 

Ταῦτα μὲν ἀτρεκέως ἔχω περὶ αὐτῶν εἰδὼς εἰπεῖν" 
τάδε μέντοι ὡς χρυπτόμενα λέγεται καὶ οὐ σαφηνέως περὶ 
- , c 3 , , ^ , 
τοῦ ἀποϑανόντος, ὡς οὐ πρότερον ϑάπτεται ἀνδρὸς IIég- 
ς , NY 2^ € 3 3 5^ ' € - , 
σέω ὃ véxvg πρὶν ἂν ὑπ᾽ ὄρνιϑος ἢ κυνὸς ἑλχυσϑῆ. Μάγους 
μὲν γὰρ ἀτρεχέως οἶδα ταῦτα ποιεῦντας. ἐμφανέως γὰρ 
^ - , 3 3 ^ , , -Ὁ 
δὴ ποιεῦσι. χκαταχηρώσαντες δ᾽ cv τὸν νέχυν Πέρσαι γῆ 

᾽, , b , ' - » 
χρύπτουσι. Mayo δὲ χεχωρίδαται ττολλὸν τῶν τε ἄλλων 
ἀνϑρώπων xai τῶν ἐν Αἰγύπτῳ ἱρέων. oi μὲν yàg ἁγνεύ- 
2} b , γ RO , ^ c »" ' 
ουσι ἔμιψυχον μηδὲν χτείνειν, εἰ μὴ 000 ϑύουσι᾽" ot δὲ δὴ 
Μάγοι αὐτοχειρίῃ πάντα πλὴν κυνὸς καὶ ἀνϑρώπου χτεί- 
νουσι, καὶ ἀγώνισμα τοῦτο μέγα ποιεῦνται, χτείνοντες 
ὁμοίως μύριηχάς τε καὶ ὄφις καὶ τάλλα ἑρπετὰ zal πε- 
τεινά. καὶ ἀμφὶ μὲν τῷ νόμῳ τούτῳ ἐχέτω ὡς καὶ ἀρχὴν 
ἐνομίσϑη, ἄνειμι δὲ ἐπὶ τὸν πρότερον λόγον. 
Ἴωνες δὲ καὶ Αἰολέες, ὡς οἱ /fvÓol τάχιστα χατεστρά- 
ς Ἁ , »! , , * 
φατο ὑπὸ Περσέων, ἔπεμτον ἀγγέλους ἐς Σάρδις παρὰ 
Κῦρον, ἐθέλοντες éni τοῖσι αὐτοῖσι εἶναι τοῖσι xai Κροίσῳ 
σαν κατήχοοι. ὃ δὲ ἀκούσας αὐτῶν τὰ προΐσχοντο ἔλεξέ 
σφι λόγον, ἄνδρα φὰς αὐλητὴν ἰδόντα ἰχϑῦς ἐν τῇ ϑα- 
λάσσῃ αὐλέειν, δοχέοντά σφεας ἐξελεύσεσϑαι ἐς yrv' ὡς 
δὲ ψευσϑῆναι τὴς ἐλπτίδος, λαβεῖν ἀμφίβληστρον xal περι- 
βαλεῖν ve πλῆϑος πολλὸν τῶν ἰχϑύων xci ἐξειρύσαι, 
3 , ' , P] - ΡΒ 5 κα M ^ 2. Ea 
ἰδόντα δὲ πταλλομένους εἰπεῖν ἄρα αὐτὸν ττρὸς τοὺς Ly 9 UG 
cc , ὼὰ 2 2 , 3 M 3$ 23 , 357 2 , 
παύεσϑέ μοι ὀρχεόμενοι, ἐπεὶ οὐδ᾽ ἐμέο αὐλέοντος ηϑέ- 
λετε ἐχβαίνειν ὀρχεόμενοι:" Κῦρος μὲν τοῦτον τὸν λόγον 
- 3. b -- 9.4.€ - [4] - » cz cr δὴ 
τοῖσι Ἴωσι xal τοῖσι «Τολεῦσι τῶνδε εἵνεχεν ἔλεξε, ὅτι δὴ 
, , - , DW , 
oi Ἴωνες πρότερον αὐτοῦ Κύρου δεηϑέντος δι᾿ ἀγγέλων 
ἀπίστασϑαί σφεας ἀπὸ Κροίσου ovx ἐπείϑοντο, τότε δὲ 
χατεργασμένων τῶν πρηγμάτων ἦσαν ἑτοῖμοι πείϑεσϑαι 
, ς ᾿ (y T e f; »! », " » SN 
Κύρῳ. ὃ μὲν δὴ ὀργῇ ἐχόμενος ἔλεγέ aqu τάδε, Ἴωνες δὲ 


199 


140 


141 


142 


143 


64 HPOAOTOY A. 141—143. 

, , M , , , 
ὡς ἤχουσαν τούτων ἀνενειχϑέντων ἐς τὰς πόλις, τείχεά 
τε περιεβάλλοντο ἕχαστοι χαὶ συνελέγοντο ἐς Πανιώνιον 
οἱ ἄλλοι πλὴν Μιλησίων" πρὸς μούνους γὰρ τούτους 
ct - 23 , 23953 Ty c , — Hi 
ὅρχιον Κῦρος ἐποιήσατο ἐπ᾽ οἷσί περ ὃ “υδός. τοῖσι δὲ 
λοιποῖσι Ἴωσι ἔδοξε χοινῷ λόγῳ πέμπειν ἀγγέλους ἐς 
Σπάρτην δεησομένους Ἴωσι τιμωρέειν. 

[i τὰ - M - 
Oi δὲ Ἴωνες οὗτοι, τῶν χαὶ τὸ Πανιώνιόν ἔστι, τοῦ 
μὲν οὐρανοῦ χαὶ τῶν ὡρέων ἐν τῷ χαλλίστῳ ἐτύγχανον 

, , 3 , - € - , 
ἱδρυσάμενοι σπτόλις πάντων ἀνθρώπων τῶν ἡμιεῖς ἴδιιεν" 

, - , B , -« 9 , 
[οὔτε γὰρ τὰ ἄνω αὐτῆς χωρία τὠυτὸ ποιέει τῇ Join 
οὔτε τὰ χάτω, οὔτε τὰ πρὸς τὴν ἠῶ οὔτε τὰ πρὸς τὴν 

- - € - , 
ἑσπέρην, τὰ μὲν ὑπὸ τοῦ ψυχροῦ τε xal ὑγροῦ πιεζόμενα, 
^ M Ξ M - - ^ 3 , - * 
τὰ δὲ ὑπὸ τοῦ ϑεριμοῦ τε «ai αὐχμώδεος). γλῶσσαν δὲ 
^ 3:48 ἕξ , 44 * , , 
ov τὴν αὐτὴν οὗτοι νενομίχασι, ἀλλὰ τρόπους τέσσερας 
σαραγωγέων. Μίλητος μὲν αὐτῶν πρώτη κέεται zog 
' , ' - , € 
πρὸς μεσαμβρίην, μετὰ δὲ Μυοῦς τε zal Πριήνη" αὗται 
^ - , , * ^ , 
μὲν ἐν τῇ Καρίῃ κατοιχέαται χατὰ ταὐτὰ διαλεγόμεγναι 
, - , Pl ,( 
σφίσι, αἵδε δὲ iv τῇ “υδίῃ, Ἔφεσος Κολοφὼν “έβεδος 
Τέως Κλαζομεναὶ Φώχαια. αὗται δὲ αἱ πόλιες τῆσι πρό- 
τερον λεχϑείσησι ὁμολογέουσι χατὰ γλῶσσαν οὐδέν, σφίσι 
ς , - c , , , 
δὲ ὁμοφωνέουσι. ἔτι δὲ τρεῖς ὑπόλοιποι Ἰάδες πόλιες, 
- ς ὃ , * / M τ SV » M , c »" 
τῶν αἱ δύο μὲν νήσους οἰχέαται, Σάμον τε καὶ Χίον, ἡ δὲ 
, 3 - 5 , c 32 , - , M 
μία ἐν τῇ ἠπείρῳ ἵδρυται, EovOoaí. Χῖοι μέν vvv xai 
3 - * 3 ^ , , bi 3 2 JM 
Ἐρυϑραῖοι χατὰ τὠυτὸ διαλέγονται, Σάμιοι δὲ ἐπ᾿ écv- 
τῶν μοῦνοι. οὗτοι χαραχτῆρες γλώσσης τέσσερες γίνονται. 
, ' o. - e 4 , o 
Τούτων δὴ ὧν τῶν [ovov oi Μιλήσιοι μὲν ἤσαν ἕν 
" E , cr , τ Ἔ 
σχέπῃ τοῦ φόβου, ὅρχιον ποιησάμενοι, τοῖσι δὲ αὐτῶν 
γησιώτῃσι ἣν δεινὸν οὐδέν" οὔτε γὰρ Φοίνιχες ἦσάν xo 
, , , , , 

Περσέων κατήχοοι οὔτε αὐτοὶ οἱ Πέρσαι ναυβάται. ἄπε- 
, X213 M - 3/4 5 Jot fe 233F LI 
σχίσϑησαν δὲ ἀπὸ τῶν ἄλλων ᾿Ιώνων οὗτοι xav ἄλλο μὲν 
2 , 2 , NT P - M , ς - 
οὐδέν, ἀσϑενέος δὲ ἐόντος τοῦ “ταντὸς τότε λληνιχοῦ 

, ΞΕ ΚΣ 2 , - , 
γένεος, πολλῷ ἣν ἀσϑενέστατον τῶν ἐϑνέων τὸ Ἰωνιχὸν 
, 4 , ci N - 35 2 
zal λόγου ἐλαχίστου" ὅτι γὰρ μὴ MOT vat, vv οὐδὲν ἄλλο 
πόλισμα λόγιμον. οἱ μέν νυν ἄλλοι Ἴωνες καὶ οἱ ϑηναῖοι 
5» » 3 , 3r. - 3 ^ 
ἔφυγον vovroua, ov βουλόμενοι Ἴωνες χεχλῆσϑαι, αλλὰ 
zal νῦν φαίνονταί μοι οἱ ττολλοὶ αὐτῶν ἐπαισχύνεσϑαι τῷ 
META ' , , £3 - 2 
οὐνόματι" αἱ δὲ δυώδεχα πόλιες αὗται τῷ τε οὐνόματι 


HPOAOTOY A. 143—146. 65 
3 , NUUCA c , 3 M , 2 , - ΒΩ 
ἡγάλλοντο xal (oov ἱδρύσαντο ἐπὶ σφέων αὐτέων, τῷ ου- 
5 , 3, , * 3 - 
γομα ἔϑεντο Πανιώνιον, ἐβουλεύσαντο δὲ αὐτοῦ uera- 
δοῦναι μηδαμοῖσι ἄλλοισι Ἰώνων (οὐδ᾽ ἐδεήϑησαν δὲ 
οὐδαμοὶ μετασχεῖν ὅτι μὴ Σμυρναῖοι), χατάπερ οἱ ἐκ τῆς 
σιενταπτόλιος νῦν χώρης “Ἔωριέες, πρότερον δὲ ἑξαπτόλιος 
τῆς αὐτῆς ταύτης χαλεομένης, φυλάσσονται ὧν μηδα- 
μοὺς ἐσδέξασϑαι τῶν προσοίχων Ζωριέων ἐς τὸ Τριο- 
χειχὺὸν ἱρόν, ἀλλὰ xal σφέων αὐτῶν τοὺς περὶ τὸ ἱρὸν 
ἀνομήσαντας ἐξεχλήισαν τῆς μετοχῆς. ἐν γὰρ τῷ ἀγῶνι 
- , 3 , 3 , ^ , , 
τοῦ Τριοχτίου AMmóÀÀovog ἐτίϑεσαν τὸ πάλαι τρίποδας 
χαλχέους τοῖσι νιχέουσι, χαὶ τούτους χρῆν τοὺς λαμβά- 
γοντας £x τοῦ ἱροῦ μὴ ἐχφέρειν ἀλλ᾿ αὐτοῦ ἀνατιϑέναι τῷ 
ϑεῷ. ἀνὴρ ὧν Ἁλιχαρνησσεύς, τῷ οὔνομα ἣν ᾿γασιχλέν 
εῷ. ἀνὴρ ὧν “λιχαρνησσεύς, τῷ οὔνομα ἣν Ay 76; 
, Ἂ , , , ' ' ' c - 
γιχήσας τὸν νόμον κατηλόγησε, φέρων δὲ zog τὰ ἑωυτοῦ 
οἰχία προσετασσάλευσε τὸν τρίποδα. διὰ ταύτην τὴν 
αἰτίην αἱ πέντε πόλιες, “Πίνδος καὶ Ἰήλυσός τε xol Ka- 
μξιρος χαὶ Κῶς τε καὶ Κνίδος, ξἐξεχλήισαν τῆς μετοχῆς τὴν 
ἕχτην πόλιν “λιχκαρνησσόν. τούτοισι μέν νυν ταύτην τὴν 
ζημίην οὗτοι ἐπέϑηχαν" δοχέουσι δέ μοι δυώδεχα πόλις 
σποιήσασϑαι οἱ Ἴωνες καὶ οὐκ ἐϑελῆσαι πλεῦνας ἐσδέξα- 
€ - [4] «; ^ [24 j , » 
σϑαι τοῦδε etvexev, ὁτι xai Ore ἕν Πελοτοννήσῳ οἴχεον 
δυώδεχα ἣν αὐτῶν μέρεα, χατάπερ νῦν ᾿χαιῶν τῶν ἐξε- 
^ , 2 , , 3 , , , 
λασάντων Ἴωνας δυώδεχά ἔστι μέρεα, Πελλήνη μέν ye 
σερώτη πρὸς Σιχυῶνος, μετὰ δὲ 4ἴγειρα καὶ Αἰγαί, & τῇ 
» “ * 327 , 3 Ji 3 χὰ Ὁ, €-43 2 , 
Κρᾶϑις ποταμὸς αἰείναός ἔστι, ἀπ οτευ ὁ ἕν IraAím πο- 
ταμὸς τὸ οὔνομα ἔσχε, καὶ Βοῦρα καὶ Ἑλίχη, ἐς τὴν κατέ- 
327 5 3473) - , c , N »! M 
qvyov Iovec vz “ἰχαιῶν μάχῃ ἐσσωϑέντες, xat Atytov zai 
, , ' , ω - - 
ἱΡύπες xal Πατρέες χαὶ Φαρέες καὶ Ὄλεγος, ἐν τῷ Πεῖρος 
στοταμὸς μέγας ἐστί, χαὶ “ύμη καὶ Τριταιέες, οἱ μοῦνοι 
τούτων μὲσόγαιοι οἰχέουσι. ταῦτα δυώδεχα μέρεα νῦν 
- ΄ , ΕΥ̓ | VS s 3 
“χαιῶν ἔστι xal τότε γε Ἰώνων vv. τούτων δὴ εἵνεχεν 
x D , ͵ ͵΄ , 
zal οἵ Ἴωνες δυώδεχα ττόλις ἐποιήσαντο, ἐπεὶ ὥς γέ τι 
- (^ » , , - PII 3 , » , , 
μᾶλλον οὗτοι [oOvég εἶσι τῶν ἄλλων Ιώνων ἢ κάλλιόν τι 
γεγόνασι, μωρίη πτολλὴ λέγειν" τῶν ἤβαντες μὲν ἐξ Εὐ- 
βοίης εἰσὶ οὐκ ἐλαχίστη μοῖρα, τοῖσι ᾿Ιωνίης μέτα οὐδὲ 
- 2 , 3 , , NA , 32 
τοῦ οὐνόματος οὐδέν, Μινύαι δὲ Ὀρχομένιοί σφι ἀναμε- 


, ^ - M , b ΄ 2 , 
utgerau xat Καδμεῖοι «oai zovortto «ci Φωχέες ἁποδάσμιοι 
Herodoti vol. I. ὃ 


144 


147 


149 


150 


66 HPOAOTOY A. 146—150. 

zal Μολοσσοὶ x«i ρχάδες Πελασγοὶ xal “ωριέες "Ertt- 
δαύριοι, ἄλλα τε ἔϑνεα πολλὰ ἀναμεμίχαται" οἱ δὲ αὐτῶν 
ἀπὸ τοῦ πρυτανηίου τοῦ ϑηνεων δριιηϑέντες xol voui- 
ζοντες γενναιότατοι εἶναι Ἰώνων, οὗτοι δὲ οὐ γυναῖχας 
ἠγάγοντο ἐς τὴν ἀποιχίην ἀλλὰ Καείρας ἔσχον, τῶν ἐφό- 
γευσαν τοὺς γονέας. διὰ τοῦτον δὲ τὸν φόνον ai γυναῖχες 
αὗται νόμον ϑέμεναι σφίσι αὐτῇσι ὅρχους ἐπήλασαν al 
παρέδοσαν τῆσι ϑυγατράσι, μή χοτε ὑμοσιτῆσαι τοῖσι 
ἂν δράσι μηδὲ οὐνόματι βῶσαι τὸν ἑωυτῆς ἄνδρα, τοῦδε 
εἵνεχεν ὅτε ἐφόνευσαν σφέων τοὺς πατέρας χαὶ ἄνδρας 
χαὶ παῖδας xal ἔπειτεν ταῦτα ποιήσαντες αὐτῇσι συνοί- 
χεον. ταῦτα δὲ ἣν γινόμενα ἐν Μιλήτῳ. βασιλέας δὲ 
ἐστήσαντο οἱ μὲν αὐτῶν “Τυχίους ἀπὸ Γλαύχου τοῦ Ἱππτο- 
λόχου γεγονότας, oí δὲ Καύχωνας Πυλίους ἀπὸ Κόδρου 
Διελάνϑου, οἱ δὲ καὶ συναμφοτέρους. ἀλλὰ γὰρ περιέ- 
χονται τοῦ οὐνόματος μᾶλλόν τι τῶν ἄλλων Ἰώνων, ἔστω-- 
σαν δὴ zal ot καϑαρῶς γεγονότες Ἴωνες" εἰσὶ δὲ πάντες 


“ 2 2 , , , 
Ἴωνες, ὅσοι ἀπ᾿ Ιϑηνέων γεγόνασι χαὶ “πατούρια ἄγουσι 


ὁρτήν. ἄγουσι δὲ πάντες πλὴν Ἐφεσίων χαὶ Κολ oum 
οὗτοι γὰρ͵ μοῦνοι Ιώνων οὐχ ἄγουσι Απατούρια, xci οὗτοι 
χατὰ φόνου τινὰ σχῆψιν. τὸ δὲ Πανιώνιόν ἔστι τῆς Mv- 
χάλης χῶρος ἱρός, πρὸς ἄρχτον τετραμιμένος, χοινῇ ἐξα- 
ραιρημένος ὑπ Ιώνων Ποσειδέωνι Ἑλιχωνίῳ. ἡ δὲ Μυχάλη 
ἐστὶ τῆς ἠτιείρου ἄχρη πρὸς ζέφυρον ἄνεμον χατήχουσα 
Σάμῳ, ἐς τὴν συλλεγόμενοι ἀπὸ τῶν πολίων Ἴωνες «ye- 
σχον ὅρτὴν τῇ ἔϑεντο οὔνομα Πανιώνια. [πεπόνθασι 
δὲ οὔτε μοῦναι αἱ ᾿Ιώνων δρταὶ τοῦτο, ἀλλὰ xai Ἑλλήνων 
πάντων ὁμοίως πᾶσαι ἐς τὠυτὸ γράμμα τελευτέουσι, 
χατάπερ τῶν Περσέων τὰ οὐνόματα. 

Abra. μὲν αἱ Ἰάδες τιόλιές εἰσι, αἵδε δὲ αἱ Αἰολίδες, 
Κύμη ἢ Φριχωνὶς καλεομένη, «1Τήρισαι, Νέον τεῖχος, Τῆ- 
uvog, Κίλλα, Νότιον, Αἰγιρόεσσα, Πιτάνη, Aiyaiot, Μύό- 
ρινα, 1 ρύνεια. αὗται ἕνδεχα «“ἰολέων πόλιες αἱ ἀρχαῖαι" 
μία γάρ σφεων παρελύϑη ὑπ Ἰώνων, Σμύρνη" ἦσαν γὰρ 
xal αὗται δυώδεχα αἱ ἐν τῇ ἠπείρῳ. οὗτοι δὲ οἱ «ἰολέες 
χώρην μὲν ἔτυχον χτίσαντες ἀιιείνω Ἰώνων, ὡρέων δὲ 
ἥχουσαν οὐχ ὁμοίως. Σμύρνην δὲ ὧδε ἀπέβαλον Αἰολέες. 


HPOAOTOY A. 150 —153. 61 
Κολοφωνίους ἄνδρας στάσι ἑσσωϑέντας καὶ ἐχπεσόντας 
ix τῆς πατρίδος ὑπεδέξαντο. μετὰ δὲ οἱ φυγάδες τῶν 
Κολοφωνίων φυλάξαντες τοὺς Σμυρναίους δρτὴν ἔξω ceí- 
χεος ποιευμένους “ιονύσῳ, τὰς πύλας ἀποχληίσαντες 
ἔσχον τὴν πόλιν. βωϑησάντων δὲ πάντων Αἰολέων ὅμο- 
λογίῃ ἐχρήσαντο, τὰ ἔπιπλα ἀποδόντων τῶν ᾿Ιώνων ἐχλι- 
στεῖν Σμύρνην Αἰολέας. ποιησάντων δὲ ταῦτα Σμυρναίων 
ἐπιδιείλοντό σφεας αἱ ἕνδεχα πόλιες χαὶ ἐποιήσαντο σφέων 
αὐτέων πολιήτας. αὗται μέν νυν ci ἠπειρώτιδες Αἰολίδες 
πόλιες, ἔξω τῶν ἐν τῇ 1δῃ οἰχημένων" χεχωρίδαται γὰρ 
αὗται. αἱ δὲ τὰς νήσους ἔχουσαι πέντε μὲν πόλιες τὴν 
AéaBlov νέμονται (τὴν γὰρ ἕχτην ἐν τῇ ““έσβῳ οἰχεομένην 
ρίσβαν ἠνδραπόδισαν ΜΙηϑυμναῖοι ἐόντας δὁμαίμους), ἐν 
Τενέδῳ δὲ μία οἰχέεται τεόλις, χαὶ ἐν τῇσι Εχατοννήσοισι 
χαλεομένῃσι ἄλλη μία. “εσβίοισι μέν νυν χαὶ Τενεδίοισι, 
χατάπτερ ώγων τοῖσι τὰς νήσους ἔχουσι. ἦν δεινὸν οὐδέν" 
τῇσι δὲ λοιπῆσι πόλισι ἕαδε κοινῇ Ioct ἕπεσϑαι τῇ ἂν 
οὗτοι ἐξηγέωνται. 

Ὃς δὲ ἀπείχοντο ἐς τὴν Σπάρτην τῶν Ἰώνων χαὶ 4ἰο- 
λέων οἱ ἄγγελοι (χατὰ γὰρ δὴ τάχος ἦν ταῦτα πρησσό- 
μενα), εἵλοντο ττρὸ πάντων λέγειν τὸν Φωχαιέα, τῷ οὔνομα 
ἣν Πύϑερμος. ὃ δὲ πορφύρεόν τε eiue περιβαλόμενος, 
ὡς ἂν πυνϑανόμενοι πλεῖστοι συνέλθοιεν Σπαρτιητέων, 
xal καταστὰς ἔλεγε πολλὰ τιμωρέειν ἑωυτοῖσι χρηίζων. 
“αχεδαιμόνιοι δὲ ov cg ἐσήχουον, ἀλλ ἀπέδοξέ σφι μὴ 
τιμωρέειν Ἴωσι. οἱ μὲν δὴ ἀπαλλάσσοντο, “1αχεδαιμόνιοι 
δὲ ἀπωσάμενοι τῶν Ιώνων τοὺς ἀγγέλους ὅμως ἀπέστειλαν 
πεντηχοντέρῳ ἄνδρας, ὡς μὲν ἐμοὶ δοχέει, χατασχόπους 
τῶν τε Κύρου πρηγμάτων χαὶ Ἰωνίης. ἀπικόμενοι δὲ οὗτοι 
ἐς Φώχαιαν ἔπεμπον ἐς Σάρδις σφέων αὐτῶν τὸν Óoxi- 
μώτατον, τῷ οὔνομα ἦν «Ταχρίνης, ἀπερέοντα Κύρῳ «1αχε- 
δαιμονίων ῥῆσιν, γῆς τῆς Ἑλλάδος μηδεμίαν πόλιν σινα- 
μωρέειν, ὡς αὐτῶν οὐ περιοιψνομένων. ταῦτα εἰπόντος 
τοῦ κήρυχος, λέγεται Κῦρον ἐπείρεσθαι τοὺς τταρεόντας 
oí Ἑλλήνων τίνες ἐόντες ἄνϑρωποι “αχεδαιμόνιοι χαὶ 
χόσοι πλῆϑος ταῦτα ἑωυτῷ προαγορεύουσι. πυνϑανό- 


μενον δέ μιν εἰπεῖν ττρὺς τὸν χήρυχα τὸν Σπαρτιήτην “ οὐχ 
n* 
Ὁ 


153 


638 HPOAOTOY A. 153—155. 

, , , - 5 - 2 

ἔδεισά χω ἄνδρας τοιούτους, τοῖσί ἔστι χῶρος £v μέσῃ 
- , EJ , 2 ' , 2) , 

τῇ τπόλε ἀποδεδεγμένος ἐς τὸν συλλεγόμενοι ἀλλήλους 

΄ ΄ » ^ L 2 2e dU 

ὀμνύντες ἐξαπατέουσι. τοῖσι, ἢν ἐγὼ ὑγιαίνω, οὐ τὰ Ἰώνων 
, ἢ » » 3425 ' ὙΠ 155 - 2 N 

σιάϑεα ἕσται ἔλλεσχα ἀλλὰ τὰ οἰχήηια. ταῦτα Ég τοὺς 
, cr 2 , c - ' 5»! cr 3 * 

σιάντας EAÀyvag ἀπέρριψε ὁ Κῦρος τὰ ἔπεα, ὁτι ἀγορὰς 

, ^ ow , 2 ^ * 

χτησάμενοι ὠνῇ τε xci πρήσι χρέονται" αὐτοὶ γὰρ oi 

IH 1yoorot οὐδὲν ἐώϑασι χρᾶσϑαι, οὐδέ σφι ἔστι 
ἔρσαι ἀγορῆσι οὐδὲν & Xo ; f 

M , 3 , ^ - 3 , M ^ , 

τὸ π᾿ιαράτταν ἀγορή. ueri ταῦτα ἐπιτρέψας τὰς μὲν Σάρδις 

Ταβάλῳ ἀνδοὶ Πέρσῃ, τὸν δὲ χρυσὸν τόν τε Κροίσου zai 
M - , - , - , 3 , 

τὸν τῶν ἄλλων 4dvÓov Παχτύῃ &vóol 4fvóg κομίζειν, ἀπή- 

S 7 D. - - , c 2 , 

Aavve αὐτὸς ἐς MyBcrava, Κροῖσόν τε ἅμα ἀγόμενος καὶ 
^ , , , ^ , 5 
τοὺς Ἴωνας ἐν οὐδενὶ λόγῳ ποιησάμενος τὴν πρώτην εἶναι. 
Ξ z : 

cr ^ o , € 5 3 , 5 Y Ἀ ^. 57 
1 τε γὰρ Βαβυλών οἱ ἣν ἐμπόδιος καὶ v0 Βάχτριον ἔϑνος 
zal Σάχαι τε «al Αἰγύπτιοι, ἐπὶ οὺς ἐπεῖχέ τε στρατηλα- 
τέειν αὐτός, ἐπὶ δὲ Ἴωνας ἄλλον πέμπειν στρατηγόν. 
΄ὔ - - , JO 
Ὡς δὲ ἀπήλασε ὃ Κῦρος éx τῶν Σαρδίων, τοὺς “υδοὺς 
, , 2 , , , os 
ἀττέστησε ὃ Παχτύης ἀπό τε Ταβάλου χαὶ Κύρου, καταβὰς 
, € M - 
δὲ ἐπὶ ϑάλασσαν, ἅτε τὸν χρυσὸν ἔχων πάντα τὸν ἐχ τῶν 
τ' , 5. Ὁ αν 2 - * ' 2 
Σαρδίων, ἐττιχούρους τε ἐμισϑοῦτο zal τοὺς ἐπιϑαλασ- 
, 2 € , » ' ς - , 3 , 
σίους ἀνϑρώπους ἔπειϑε σὺν ἑωυτῷ στρατεύεσϑαι. ἐἕλά- 
δὲ DON m y , ὃ 3. À era , λ 2 L 
σας δὲ ἐπὶ τὰς Σάρδις ἑπολιόρχεε Τάβαλον ἀπεργμένον 
2 ^ 3 , " b! JC ^ - € - 
ἐν τῇ ἀχροπόλι. πυϑόμενος δὲ xav ὁδὸν ταῦτα ὃ Κῦρος 
εἶχτε πρὸς Κροῖσον τάδε. “Κροῖσε, τί ἔσται τὸ τέλος τῶν 
γινομένων τούτων ἐμοί; οὐ παύσονται “υδοί, ὡς οἴχασι, 
7 ; D aes M 2 Nogol. /5 2 
ztQryuara τταρέχοντες χαὶ αὐτοὶ ἔχοντες. φροντίζω μὴ 
2} 3» , H c , , - 
ἄριστον ἢ ἑξανδραποδίσασϑαί σφεας. δμοίως γάρ μοι νῦν 
γε φαίνομαι πιεποιηχέναι ὡς εἴ τις πατέρα ἀπτοχτείνας 
τῶν παίδων αὐτοῦ φείσαιτο᾽ ὡς δὲ xai ἐγὼ Ζυδῶν τὸν 
μὲν τιλέον τι ἢ πατέρα ἐόντα σὲ λαβὼν ἄγω, αὐτοῖσι δὲ 
- ' , , 3»! € ,*t. » 
ZivÓoigL τὴν πόλιν παρέδωχα, xal ἔπειτεν ϑωμάξω εἴ uot 
3 - 3) ς ^ ^ , 2 , »!^ € 3. 2 , 
ἀπεστᾶσι." ὃ μὲν δὴ τάπερ ἕνόεε ἔλεγε, ὃ δ᾽ ἀμείβετο 
, , ^ 3 / , * , τε ΒΞ 
τοισίδε, δείσας μὴ ἀναστάτους ποιήσῃ τὰς Σαρδις. ^O 
- ^ , , Ν , N , 
βασιλεῦ, τὰ μὲν οἰχότα εἴρηχας, σὺ μέντοι μὴ πάντα 
£5 - , SEASNN ^^ 7 “τ 31 Ζ 2 3 Fr 
ϑυμῷ χρέο, μηδὲ πόλιν ἀρχαίην ἐξαναστήσης ἀναμάρτητον 
 - “ ΄ - - ς , * * 
ἐοῦσαν χαὶ τῶν πρότερον χαὶ τῶν νῦν ἑστεώτων. τὰ μὲν 
, f - 3 2 
γὰρ πρότερον ἐγώ τε ἔπρηξα xal ἐγὼ χεφαλῇ ἀναμάξας 
x ' ^ ve , * Z , 2 ς 9, τὰ Y. 
φέρω" τὰ δὲ νῦν παρεόντα Παχτύης γάρ ἔστι ὁ ἀδιχέων, 


HPOAOTOY A. 155—158. 69 
- PNE ; , t , T, - 
τῷ σὺ ἐπέτρειμας Σάρδις, οὗτος δότω τοι δίχην. «Τυδοῖσι 
δὲ συγγνώμην ἔχων τάδε αὐτοῖσι ἐπίταξον, ὡς usce ἀπο- 
στέωσι μήτε δεινοί τοι ἔωσι. ἄτπτειττε μέν σφι πέμιμας 
[42 , Ἁ » , or - , 
ὅπλα ἀρήια μὴ χεχτῆσϑαι, χέλευε δέ σφεας χιϑῶγάς τε 
ὑποδύνειν τοῖσι εἵμασι καὶ χοϑόρνους ὑποδέεσϑαι, πτρό- 
2 2 - € v. ^ ,^ ^ , 
&Lte δ᾽ αὐτοῖσι χιϑαρίζειν ve wol ψνάλλειν al χαπηλεύειν 
παιδεύειν τοὺς παῖδας. χαὶ ταχέως σφέας, € βασιλεῦ, 
A: - , , [4 » , 
γυναῖχας ἄντ᾽ ἀνδρῶν ὄψεαι γεγονότας, ὥστε οὐδὲν δεινοί 
, 7 - — MN - , 
τοι ἔσονται μὴ ἀποστέωσι. Κροῖσος uiv δὴ ταῦτά ol 
ὑπετίϑετο, αἱρετώτερα ταῦτα εὑρίσκων «1υδοῖσι 1; ἀνδρα- 
, - , , [4 M 
ποδισϑέντας πρηϑῆναί σφεας, ἐπιστάμενος ὅτι ἣν μὴ 
ἀξιόχρεων πρόφασιν προτείνῃ, οὐχ ἀναπείσει μιν μετα- 
, 2 , Χ M A , c Moy 
βουλεύσασϑαι, ἀρρωδέων δὲ μὴ xai ὕστερόν χοτε ot .1υδοί, 
€ , , ' - 
ἣν τὸ παρεὸν ὑπεχδράμωσι, ἀποστάντες ἀπὸ τῶν Περ- 
, 3 ,ὕ »ὦὕ ^ € ^ mE Q0." qc ^ 
σέων ἀπόλωνται. Κῦρος δὲ ἡσϑεὶς τῇ ὑποϑήχῃ καὶ ὑπεὶς 
- 2 - 2 c , €) ^47 ^N fc 2 d 
τῆς ὁργῆς ἔφη οἱ zteí(9eo9at. καλέσας δὲ Παζάρεα ἀνδρα 
Μῆδον, ταῦτά οἱ ἐνετείλατο προειπεῖν “Τυδοῖσι τὰ ὁ Κροῖ- 
ς Ἢ , ᾿' ^ ' 2c 37 ^ ^45 
σος υτετίϑετο, καὶ πρὸς ἐξανδραποδίσασϑαι vovg ἄλλους 
χεάντας ot μετὰ “Τυδῶν ἐπὶ Σάρδις ἐστρατεύσαντο, αὐτὸν 
δὲ Παχτύην zt&vrog ζώοντα ἀγαγεῖν παρ᾽ ἑωυτόν. 
ς ν M - 2 - € - 3 LL 3 , 
Ὁ μὲν δὴ ταῦτα £x τῆς ὁδοῦ ἐντειλάμενος ἀτἡλαυνε 
ἐς ἤϑεα τὰ Περσέων, Παχτύης δὲ πυϑόμενος ἀγχοῦ εἶναι 
bi 3 ' , , , , , 
στρατὸν ἐπ᾽ ἑωυτὸν ἰόντα, δείσας οἴχετο φεύγων ἐς Κύμην. 
-’ € - 4.7 ^ ' ΄, - » ἢ 
ΔΙαζάρης δὲ ὃ Μῆδος ἐλάσας ἐπὶ τὰς Σάρδις τοῦ Κύρου 
- - € , , ΤΩ , , 
σιρατοῦ μοῖραν ὁσηνδήχοτε ἔχων, ὡς οὐχ εὑρε ἔτι ξόντας 
* 2 M , ἊΝ , - b ^ ^ 
τοὺς ἀμφὶ Παχτύην ἕν Σάρδισι, πρῶτα μὲν τοὺς “υδοὺς 
b] 4, ' -, ^C'€ "up , 
ἡνάγχασε τὰς Κύρου ἐντολὰς ἐπιτελέειν, ἐχ τούτου δὲ 
χελευσμοσύνης «“Τυδοὶ τὴν πᾶσαν δίαιταν τῆς ζόης μετέ- 
tr M ^ - » ) * » 
βαλον. Μαζάρης δὲ μετὰ τοῦτο ἔπεμπε ἐς τὴν Κύμην 
3 , , ^ , , ,» -—- 1 
ἀγγέλους ἐχδιδόναι κελεύων Παχτύην. οἱ δὲ Κυμαῖοι ἔγνω- 
^ " ^ P] τ ^ x 
σαν συμβουλῆς ττέρι ἐς ϑεὸν ἀνοῖσαι τὸν ἕν Βραγχίδησι" 
3 ' o. , ^ - , -»Y ΄ 
ἣν γὰρ αὐτόϑι μαντήιον ἐκ τταλαιοῦ ἱδρυμένον, τῷ Ιωνές 
, M 2 , 3 ^7 - € ^ - 
τὲ πάντες xai Αἰολέες &cpegav χρᾶσϑαι. ὁ δὲ χῶρος 
οὗτός ἐστι τῆς Μιλησίης ὑπὲρ Πανόρμου λιμένος. 7τέμ- 
ψαντες ov οἱ Κυμαῖοι ἐς τοὺς Βραγχίδας ϑεοπρόπους 
, € - - - ^^ 
εἰρώτεον τιερὶ Παχτύην ὁχοῖόν τι ποιεῦντες ϑεοῖσι μέλ- 
, 2 , , - , 
λοιεν χαριέεσϑαι. ἐπειρωτέουσι δέ σφι ταῦτα χρηστήριον 


156 


159 


160 


10 HPOAOTOY A. 158—160. 

ἐγένετο ἐχδιδόναι Παχτύην Πέρσησι. ταῦτα δὲ ὡς ἀπε- 
γειχϑέντα ἤχουσαν οἱ Κυμαῖοι, ὡριιέατο ἐχδιδόναι. ὄρμεο- 
μένου δὲ ταύτῃ τοῦ πλήϑεος, “ριστόδιχος ὃ Ἡραχλείδεω 
ἀνὴρ τῶν ἀστῶν ἐὼν δόχιμος ἔσχε μὴ ποιῆσαι ταῦτα 
Κυμαίους, ἀπιστέων τε τῷ χρησμῷ zai δοχέων τοὺς ϑεο- 
σπρόπους οὐ λέγειν ἀληϑέως, ἐς ὃ τὸ δεύτερον περὶ IIa- 
χτύεω ἐπειρησόμενοι ἤϊσαν ἄλλοι ϑεοπρόττοι, τῶν xat 
ριστόδιχος ἦν. ἀπιχομένων δὲ ἐς Βραγχίδας ἐχρηστη- 
ριάζετο ἐχ πάντων ριστόδιχος ἐπειρωτέων τάδε. “᾿ὠναξ, 
ἦλϑε παρ᾽ ἡμέας ἱχέτης Παχτύης Ó “υδός, φεύγων ϑά- 
γατον βίαιον πρὸς Περσέων" οἱ δέ μιν ἐξαιτέονται ττρο- 
εἴναι χελεύοντες Κυμαίους. ἡμεῖς δὲ δειμαίνοντες τὴν 
Περσέων δύναμιν, τὸν ἱχέτην ἐς τόδε οὐ τετολμήχαμεν 
ἐχδιδόναι, πρὶν ἂν τὸ ἀπὸ σεῦ ἡμῖν δηλωϑῆῇῆ ἀτρεχέως 
ὁχότερα ποιέωμεν. ὃ μὲν ταῦτα ἐπειρώτα, ὃ δ᾽ αὖτις 
τὸν αὐτόν σφι χρησμὸν ἔφαινε, χελεύων ἐχδιδόναι Παχτύην 
Πέρσησι. πρὸς ταῦτα ὃ ριστόδιχος ἐχ προνοίης ἐποίεε 
τάδε. περιιὼν τὸν γηὸν χύχλῳ ἐξαίρεε τοὺς στρουϑοὺς 
χαὶ ἄλλα ὅσα ἦν νενεοσσευμένα ὀρνίϑων γένεα ἐν τῷ νηῷ. 
ποιεῦντος δὲ αὐτοῦ ταῦτα λέγεται φωνὴν £z τοῦ ἀδύτον 
γενέσϑαι φέρουσαν μὲν τιρὸς τὸν “Ιριστόδιχον, λέγουσαν 
δὲ τάδε “᾿ἀνοσιώτατε ἀνϑρώττων, τί τάδε τολιιᾷς ποιέειν; 
τοὺς ἱχέτας μου £z τοῦ νηοῦ χεραΐζεις;" Ἡριστόδιχον δὲ 
οὐχ ἀπορήσαντα πρὸς ταῦτα εἰπεῖν “ὠναξ, αὐτὸς μὲν 
οὕτω τοῖσι ἱχέτῃσι βωϑέεις, Κυμαίους δὲ χελεύεις τὸν 
ἱχέτην ἐχδιδόναι; τὸν δὲ αὐτις ἀιμιεείψασϑαι τοισίδε val 
χελεύω, ἵνα γε ἀσεβήσαντες ϑᾶσσον ἀπόλησϑε, ὡς μὴ τὸ 
λοιπὸν περὶ ἱχετέων ἐχδόσιος ἔλϑητε ἐπὶ τὸ χρηστήριον." 
ταῦτα ὡς ἀπεγνειχϑέντα ἤχουσαν oí Κυμαῖοι, οὐ βουλό- 
μενοι οὔτε ἐχδόντες ἀπολέσϑαι οὔτε παρ᾽ ἑωυτοῖσι ἔχοντες 
πολιορχέεσϑαι ἐς Μυτιλήνην αὐτὸν ἐχιτέιιπουσι. οἱ δὲ 
Μυτιληναῖοι ἐπιπέμποντος τοῦ Μαζάρεος ἀγγελίας ἔχδι- 
δόναι τὸν Παχτύην παρεσχευάζοντο ἐπὶ μισϑῷ ὅσῳδή" οὐ 
γὰρ ἔχω τοῦτό γε εἰπεῖν ἀτρεχέως" οὐ γὰρ ἐτελεώϑη" 
Κυμιαῖοι γὰρ ὡς ἔμαϑον ταῦτα πρησσόμενα ix τῶν Μυτι- 
ληναίων, πέμψαντες πλοῖον ἐς “Πέσβον ἐχχομίζουσι Πα- 


ds 4 2) 


χτύην ἐς Χίον. ἐνθεῦτεν δὲ ἐξ ἱροῦ ;ἰϑηναίης πολιούχου 


HPOAOTOY A. 160—163. dd 
ἀποσπασϑεὶς ὑπὸ Χίων ἐξεδόϑη. ἐξέδοσαν δὲ οἱ Χῖοι ἐπὶ 
τῷ Avagvéi μισϑῷ" τοῦ δὲ “ταρνέος τούτου ἐστὶ χῶρος 
τῆς Μυσίης, «““έσβου ἀντίος. Παχτύην μέν νυν y παραδεξά t- 
A€voL οἱ Πέρσαι εἶχον. ἐν φυλ eis ἐθέλοντες Kv Qo ἅπο- 
δέξαι" ἣν δὲ χρόνος οὗτος οὐχ 0A ίγος γενόμενος, ὅτε Χίων 
οὐδεὶς ἐχ τοῦ ἡταρνέος τούτου οὔτε οὐλὰς χριϑέων πρό- 
χυσιν ἐποιέετο ϑεῶν οὐδενὶ οὔτε πέμματα ἐπέσσετο χαρ- 
"τοῦ τοῦ ἐνθεῦτεν, ἀττείχετό τε τῶν πάντων ἱρῶν z&vra và 
&x τῆς χώρης ταύτης γινόμενα. 

Χῖοι μέν vvv Πακτύην ἐξέδοσαν, Μαζάρης δὲ μετὰ 
ταῦτα ἐστρατεύετο ἐπὶ τοὺς συμπολιορχήσαντας Τάβαλον, 
χαὶ τοῦτο μὲν Πριηνέας ἐξηνδραποδίσατο, τοῦτο δὲ Μαι- 
ἀνδρου ττεδίον τεᾶν ἐπσέδραμιε ληίην τπτοιεύμενος τῷ στρατῷ, 
Μαγνησίην τε ὡσαύτως. μετὰ δὲ ταῦτα αὐτίχα νούσῳ 
τελευτᾷ. ἀποϑανόντος δὲ τούτου Ἅρπαγος χατέβη διά- 
δοχος τῆς στρατηγίης, γένος χαὶ αὐτὸς ἐὼν Μῆδος, τὸν ὃ 
“Μήδων βασιλ εὺς “Ιστυάγης ἀνόμῳ τραπέζῃ ἔδαισε, ὃ τῷ 
Κύρῳ τὴν βασιληίην συγκατεργασάμεν ος. οὗτος ovi τότε 

ὑπὸ Κύρου στρατηγὸς ἀποδεχϑεὶς ὡς ἀπίχετο ἐς τὴν To- 
γίην, αἵρεε τὰς πόλις χώμασι" ὅχως γὰρ τειχήρεας ποιή- 
σειξ, τὸ ἐνθεῦτεν χώματα χῶν πρὸς τὰ τείχεα ἐπόρϑεε. 
πρώτῃ δὲ Φωχαίῃ Ἰωνίης ἐπεχείρησε. οἱ δὲ Φωχαιέες 
οὗτοι ναυτιλίέῃσι μαχρῆσι πρῶτοι Ἑλλήνων ἐχρήσαντο, καὶ 
τόν τε “Ιδρίην xai τὴν Τυρσηνίην xal τὴν βηρίην «ai τὸν 
Ταρτησσὸν οὗτοί εἰσι οἱ χαταδέξαντες" ἐναυτίλλοντο δὲ οὐ 
στρογγύλῃσι νηυσὶ ἀλλὰ πεντηχοντέροισι. ἀπιχόμενοι δὲ 
ἐς τὸν Ταρτησσὸν προσφιλέες ἐγένοντο τῷ βασιλέϊ τῶν 
Ταρτησσίων, τῷ οὔνομα μὲν ἣν ργανθώνιος, ἐτυράννευσε 
δὲ Ταρτησσοῦ ὀγδώχοντα ἔτεα, ἐβίωσε δὲ τὰ πάντα εἴχοσι 
zal ἑκατόν. τούτῳ δὴ τῷ ἀνδρὶ προσφιλέες οἱ Φωχαιέες 
οὕτω δή τι ἐγένοντο ὡς τὰ μὲν πρῶτά σφεας ἐχλιπόντας 
᾿Ιωνίην ἐχέλευε τῆς ἑωυτοῦ χώρης οἰχῆσαι ὅχου βούλονται, 
μετὰ δὲ ὡς τοῦτό γε οὐκ ἔπειϑε τοὺς Φωχαιέας, ὃ δὲ 
συϑόμενος τὸν Μῆδον τταρ᾽ αὐτῶν ὡς αὔξοιτο, ἐδίδου σφι 
χρήματα τεῖχος περιβαλέσϑαι τὴν πόλιν. ἐδίδου δὲ ἀφει- 
δέως" x«l γὰρ xai ἡ περίοδος τοῦ τείχεος οὐχ ὀλίγοι στά- 
διοί εἰσι, τοῦτο δὲ πᾶν λίϑων μεγάλων χαὶ εὖ συναρμο- 


161 


163 


164 


2 HPOAOTOY A. 16Ὲ--106. 

σμένων. τὸ μὲν δὴ τεῖχος τοῖσι Φωχαιεῦσι τρόπῳ τοιῷ δε 
ἐξετοιήϑη" ὃ δὲ Ἅρπαγος ὡς ἐπήλασε τὴν στρατιήν, ἐπο- 
λιόρκες αὐτούς, προϊσχόμενος ἔπεα ὥς οἱ χκαταχρᾷ, εἰ 
βούλονται Φωχαιέες προμαχεῶνα ἕνα μοῦνον τοῦ τείχεος 
ἐρεῖνψαι xol οἴχημα ἕν χατιρῶσαι. οἱ δὲ Φωχαιέες ττεριη- 
μεχτέοντες τῇ δουλοσύνῃ ἔφασαν ἐϑέλειν βουλεύσασϑαι 
ἡμέρην μίαν xal ἔπειτεν ὑποχρινέεσϑαι" ἐν ᾧ δὲ βουλεύ- 
ονται αὐτοί, ἀπαγαγεῖν ἐχεῖνον ἐχέλευον τὴν στρατιὴν ἀπὸ 
τοῦ τείχεος. ὃ δ᾽ Ἵρπαγος ἔφη εἰδέναι μὲν εὖ τὰ ἐχεῖνοι 
μέλλοιεν ποιέειν, ὅμως δέ σφι παριέναι βουλεύσασϑαι. 
ἐν ᾧ ὦν ὃ Ἵρπαγος ἀπὸ τοῦ τείχεος ἀπήγαγε τὴν στρα- 
τιήν, οἱ Φωχαιέες ἐν τούτῳ κατασπάσαντες τὰς πεντη- 
χοντέρους, ἐσϑέμενοι τέχνα καὶ γυναῖχας xal ἔπιπλα πάντα, 
πρὸς δὲ χαὶ τὰ ἀγάλματα τὰ ἐκ τῶν ἱρῶν χαὶ τὰ ἄλλα 
ἀναϑήματα, χωρὶς ὅ τι χαλχὸς ἢ λέϑος ἢ γραφὴ ἦν, τὰ 
δὲ ἄλλα πάντα ἐσϑέντες xol αὐτοὶ ἐσβάντες ἔπλωον él 
Χίου. τὴν δὲ Φώχαιαν ἐρημωϑεῖσαν ἀνδρῶν ἔσχον οἱ 
Πέρσαι. οἱ δὲ Φωχαιέες, ἐπείτε σφι Χῖοι τὰς νήσους τὰς 
Οἰνούσσας καλεομένας οὐχ ἐβούλοντο ὠνεομένοισι πωλέειν, 
δειμαίνοντες μὴ αἱ μὲν ἐμπόριον γένωνται, ἡ δὲ αὐτῶν 
νῆσος ἀποχληισϑῇ τούτου εἵνεχα, πρὸς ταῦτα οἱ Φωχαιέες 
ἐστέλλοντο ἐς Κύρνον" ἐν γὰρ τῇ Κύρνῳ εἴχοσι ἔτεσι πρό- 
τερον τούτων £x ϑεοπροπίου ἀνεχτήσαντο πόλιν, τῇ OU- 
voua ἦν ZAaAin. ργανθώνιος δὲ τηνιχαῦτα ἤδη τετελευ- 
τήχεε. στελλόμενοι δὲ ἐπὶ τὴν Κύρνον, πρῶτα χαταπλώ- 
σαντες ἐς τὴν Φώχαιαν χατεφόνευσαν τῶν Περσέων τὴν 
φυλαχήν, 5 ἐφρούρες παραδεξαμένη mag “ρπάγου τὴν 
πόλιν. μετὰ δὲ ὡς τοῦτό σφι ἐξέργαστο, ἐποιήσαντο 
ἰσχυρὰς χατάρας τῷ ὑττολειπτομένῳ ἑωυτῶν τοῦ στόλου. 
πρὸς δὲ ταύτησι καὶ μύδρον σιδήρεον χατεϊτόντωσαν xai 
cuogay μὴ πρὶν ἐς Φώχαιαν ἥξειν πρὶν ἢ τὸν μύδρον 
τοῦτον ἀναφανῆναι. στελλομένων δὲ αὐτῶν ἐπὶ τὴν Κύρ- 
γον, ὑπὲρ ἡμίσεας τῶν ἀστῶν ἔλαβε πόϑος τε χαὶ οἶχτος 
τῆς πόλιος καὶ τῶν ἡϑέων τῆς χώρης, ψευδόρχιοι δὲ γενό- 
μενοι ἀπέπλωον ὀπίσω ἐς τὴν Φώχαιαν. 0t δὲ αὐτῶν τὸ 
ὅρχιον ἐφύλασσον, ἀερϑέντες x τῶν Οἰνουσσέων ἔπλωον. 


ΟΣ , M 5. Ν , 2 , » - * - 
160 ἐχτείτε δὲ ἐς τὴν Κύρνον ἀπίχοντο, οἴχεον κοινῇ μετὰ τῶν 


HPOAOTOY A. 166—168. 19 
πρότερον ἀπιχομένων ἐπ᾽ ἔτεα πέντε καὶ ἱρὰ ἐνιδρύσαντο. 
χαὶ ἦγον γὰρ δὴ χαὶ ἔφερον τοὺς περιοίκους ἅπαντας, 
στρατεύονται ὧν ἐπ᾽ αὐτοὺς κοινῷ λόγῳ Χο siae Τυρ- 
σηνοὶ καὶ Καρχηδόνιοι, νηυσὶ ἑἕχάτεροι ἑξήχοντα. οἱ δὲ 
Φωχαιέες ττληρώσαντες «al αὐτοὶ τὰ σπιλοῖα ἐόντα ἀριϑμὸν 
ἑξήχοντα, ἠντίαζον ἐς τὸ Σαρδόνιον καλεόμενον “πτέλαγος. 
συμμισγόντων δὲ τῇ γαυμαχίῃ Καδμηίη τις ví τοῖσι 
Φωχαιεῦσι ἐγένετο" αἱ μὲν γὰρ τεσσεράκοντά σφι γέες 
διεφϑάρησαν, αἱ δὲ εἴχοσι αἱ περιεοῦσαι ἦσαν ἄχρηστοι" 

ἀπεστράφατο γὰρ τοὺς ἐμβόλους. Morti dents δὲ ἐς 
τὴν “λαλίην ἀνέλαβον τὰ τέκνα xol τὰς γυναῖχας xai τὴν 
ἄλλην χτῆσιν ὅσην οἷαί τε ἐγίνοντο αἱ νέες σφι ἄγειν, καὶ 
ἔπειτεν ἀπτέντες τὴν Κύρνον ἔπλωον ἐς Ῥήγιον. τῶν δὲ 
ὑτοϑαρεϊσέων γεῶν τοὺς ἄνδρας οἵ τὲ Καρχηδόνιοι καὶ 
οἱ ὙΤἸυρσηνοὶ .... ἐλαχόν τε αὐτῶν πολλῷ πλέους x 
τούτους ἐξαγαγόντες κατέλευσαν. μετὰ δὲ Riot. 
πάντα τὰ παριόντα τὸν χῶρον, ἐν τῷ οἱ Φωχαιέες χατα- 
λευσϑέντες ἐχέατο, ἐγίνετο διάστροφα xai ἔιπηρα zal 
ἀπόπληχτα, ὁμοίως τιρόβατα καὶ ὑποζύγια καὶ ἄνϑρωποι. 
οἱ δὲ ᾿γυλλαῖοι ἐς Δελφοὺς ἔπεμτστον βουλόμενοι ἀχέσα- 
σϑαι τὴν ἁμαρτάδα. ἡ δὲ Πυϑίη σφέας ἐχέλευσε στοιέειν 
τὰ καὶ νῦν οἱ “γυλλαῖοι ἔτι ἐπιτελέουσι" καὶ γὰρ ἐναγέ- 
ζουσί σφι μεγάλως καὶ ἀγῶνα γυμνιχὸν καὶ ἱπιπιιχὸν ἐπι- 
στᾶσι. καὶ οὗτοι μὲν τῶν Φωχαιέων τοιούτῳ μόρῳ διεχρή- 
σαντο, οἱ δὲ αὐτῶν ἐς τὸ Ῥήγιον καταφυγόντες ἐνθεῦτεν 
ὁρμεόμενοι ἐχτήσαντο πόλιν γῆς τῆς Οἰνωτρίης ταύτην 
ἥτις νῦν Ὑέλη καλέεται. ἔχτισαν δὲ ταύτην τιρὸς ἀνδρὸς 
Ποσειδωνιήτεω μαϑόντες ὡς τὸν Κύρνον σφι v; Πυϑίη 
ἔχρησε χτίσαι ἥρων ἐόντα, ἀλλ᾽ οὐ τὴν νῆσον. 

Φωχαίης μέν νυν ττέρι τῆς ἐν ᾿Ιωνίῃ οὕτω ἔσχε, τταρα- 
σελήσια δὲ τούτοισι καὶ Τήιοι ἐποίησαν" ἐπείτε γάρ σφεων 
εἷλε χώματι τὸ τεῖχος “Ιρταγος, ἐσβάντες πάντες ἐς τὰ 
πλοῖα οἴχοντο τυλώοντες ἐπὶ τῆς Θρηίχης, καὶ ἐνθαῦτα 
ἔχτισαν πόλιν ἤβτδηρα, τὴν πτρότερος τούτων Κλαζομένιος 
Τιμήσιος χτίσας οὐκ ἀπτώνητο, ἀλλ ὑπὸ Θρηίχων ἐξελα- 
ϑεὶς τιμὰς νῦν ὑπὸ Τηίων τῶν ἐν βδήροισι ὡς ἥρως 
ἔχει. 


2 


167 


168 


169 


110 


171 


14 HPOAOTOY A. 169—1'1. 
T , - , 3 

Οὗτοι μέν vvv ᾿Ιώνων μοῦνοι τὴν δουλοσύνην οὐχ ἄνε- 

΄ , M , , ^N 
χόμενοι ἐξέλιπον τὰς πατρίδας" οἱ δ᾽ ἄλλοι Ἴωνες πλὴν 
, TIG , " 2 7 € , 5 , c 
Μιλησίων διὰ μάχης uiv ἀπίχοντο “ρπτάγῳ χατάπερ ol 
2} 2 Ὁ 2 - - 
ἐχλιχεόντες, xai ἀνδρες ἐγένοντο ἀγαϑοὶ περὶ τῆς ἑωυτοῦ 
ἕχαστος μαχόμενοι, ἑσσωϑέντες δὲ xai ἁλόντες ἔμενον 
χατὰ χώρην ἕχαστοι xai τὰ ἐπιτασσόμενα ἐπετέλεον. Μι- 
^ , , , 3 - , cer 
λήσιοι δέ, ὡς χαὶ πρότερόν μοι εἴρηται, αὑτῷ Κύρῳ ὅρχιον 
, , 25; ce ' , 2) " 
“τοιησάμενοι ἡσυχίην ἦγον. οὕτω δὴ τὸ δεύτερον ᾿Ιωνίη 
ἐδεδούλ ἧς δὲ τοὺς ἐν τῇ ἠτιείρῳ Ἴωνας ἐχειρώσατο 
ἐδεδούλωτο. ὡς δὲ τοὺς ἐν τῇ ἡτιείρῳ Ἴωνας ἐχειρ 
M , , 27 , 
ἁίρτταγος, οἱ τὰς νήσους ἔχοντες Ἴωνες χαταρρωδήσαντες 
ταῦτα σφέας αὐτοὺς ἔδοσαν Κύρῳ. 

Κεχαχωμένων δὲ Ιώνων xai συλλεγομένων οὐδὲν ἕσσον 
ἐς τὸ Πανιώνιον, στευνϑάνομαι γνώμην Βίαντα ἄνδρα Πρι- 
ηνέα ἀποδέξασϑαι Ἴωσι χρησιμωτάτην, τῇ εἰ ἐπείϑοντο 
σπταρεῖχε ἄν σφι εὐδαιμονέειν Ελλήνων μάλιστα" ὃς ἐχέ- 
Àev& χοινῷ στόλῳ Ἴωνας ἀερϑέντας sto ἐς Σαρδὼ zal 

, , )t- ΄ 2 , 
ἔπειτεν πόλιν μίαν χτίζειν ττάντων Tovov, καὶ οὕτω aal 
, , , 2 , , 
λαχϑέντας σφέας δουλοσύνης εὐδαιμονήσειν, νήσων τὲ 
΄ ΄, , 2 2 , 
ἁπασέων μεγίστην νεμομένους xal ἄρχοντας ἄλλων" ué- 
΄, - , 2 - , 
γουσι δέ σφι ἐν τῇ Ἰωνίῃ ovx ἔφη ἐνορᾶν ἐλευϑερίην ἔτι 
, e ' , - ΄ , 
ἐσομένην. αὕτη uiv Βίαντος τοῦ Πριηνέος γνώμη ἐτεὶ διε-- 
΄, , ΄ M 
φϑαρμένοισι Ἴωσι γενομένη, χρηστὴ δὲ zal πρὶν ἢ δια- 
- , , 2 ' , , * 
φϑαρῆναι "Tovíny Θάλεω ἀνδρὸς Μιλησίου ἐγένετο, τὸ 
ἀνέχαϑεν γένος ἐόντος Φοίνιχος, ὃς éxéAeue ἕν βουλευτή- 
» e ' AE 2 , , ' , 
ριον Ἴωνας χεχτῆσϑαι, τὸ δὲ εἶναι ἐν Τέῳ (Τέων γὰρ μέσον 
εἶ / n c) ' δὲ Ἰλὴ ἀν. n A 2r ἌΡΑΣ δὲ cr 
ἶναι Tovínc), τὰς δὲ ἄλλας πόλις οἰχημένας μηδὲν ἕσσον 
γομίζεσϑαι χατάπερ εἰ δῆμοι eiev. οὗτοι μὲν δὴ σφι 
γνώμας τοιάσδε ἀπεδέξαντο. 

“ " , 3 , P] , 

Aomayog δὲ χαταστρειμάμενος Iovínv ἐποιέετο στρα- 
τηίην ἐπὶ Κᾶρας xai Καυνίους καὶ «Τυχίους, &ua ἀγόμενος 

ν 9) M ) , 2); MN Y , -—- Y 2 
zai Ἴωνας «ci Αἰολέας. εἰσὶ δὲ τούτων Κᾶρες μὲν &zt- 

, * , —» , ' 
γμένοι ἐς τὴν ἤπειρον ix τῶν νήσων. τὸ γὰρ παλαιὸν 
ἐόντες Μίνω τε χατήχοοι xai χαλεόμενοι “έλεγες εἶχον 

* , , ' , , [44 
τὰς νήσους, φύρον μὲν οὐδένα ὑπτοτελέοντες, ὅσον zal ἐγὼ 
δυνατός εἰμι ἐπεὶ μαχρότατον ἐξιχέσϑαι ἀχοῇ᾽ οἱ δέ, ὅχως 
, , 2 , € ' , c ^ * , 
Μίνως δέοιτο, ἐπλήρουν ot τὰς νέας" ἅτε δὲ δὴ Μίνω χατε- 
στραμμιένου γῆν πολλὴν xol εὐτυχέοντος τῷ πολέμῳ, τὸ 


TEL 


HPOAOTOY A. 171—173. T5 
Καριχὸν ἦν ἔϑνος λογιμώτατον τῶν ἐϑνέων ἁπάντων κατὰ 
τοῦτον ἅμα τὸν χρόνον μαχρῷ μάλιστα. χαί σφι τριξὰ 
ἐξευρήματα ἐγένετο τοῖσι οἱ Ἕλληνες ἐχρήσαντο" xal γὰρ 
ἐπὶ τὰ χράνεα λόφους ἐπιδέεσθϑαι Καρές εἰσι οἱ χαταδέ- 
ξαντες χαὶ ἐπὶ τὰς ἀσπίδας τὰ σημήια ποιέεσϑαι, καὶ 
ὄχανα ἀσπίσε οὗτοί εἰσι oí ποιήσαμενοι πρῶτοι" τέως 
δὲ ἄνευ ὀχάνων ἐφόρεον τὰς ἀσττίδας πάντες otzeg éc- 
ϑεσαν ἀσπίσι χρᾶσϑαι, τελαμῶσι σχυτίνοισι οἰηχίζοντες, 
περὶ τοῖσι αὐχέσι τε xal τοῖσι ἀριστεροῖσε ὥμοισι ττερι- 
χείμενοι. μετὰ δὲ τοὺς Κᾶρας χρόνῳ ὕστερον πολλῷ “ω- 
ριέες τε xal Ἴωνες ἐξανέστησαν ἐκ τῶν νήσων, xal οὕτω 
ἐς τὴν ἤπειρον &nízovto. κατὰ μὲν δὴ Κᾶρας οὕτω Κρῆτες 
λέγουσι γενέσϑαι" οὐ μέντοι αὐτοί γε ὁμολογέουσι τού- 
τοισι οἱ Κᾶρες, ἀλλὰ νομίζουσι αὐτοὶ ἑωυτοὺς εἶναι αὐτό- 
χϑονας ἠπειρώτας xal τῷ οὐνόματι τῷ αὐτῷ αἰεὶ δια- 
χρεομένους τῷπερ νῦν. ἀποδειχνῦσι δὲ ἐν ΜΙυλάσοισι Διὸς 
Καρίου ἱρὸν ἀρχαῖον, τοῦ Πυσοῖσι μὲν «al “Ζυδοῖσι μέτεστι 
ὡς χασιγνήτοισι ἐοῦσι τοῖσι Καρσί᾽ τὸν γὰρ “υδὸν zal 
τὸν Μυσὸν λέγουσι εἶναι Καρὸς ἀδελφεούς" τούτοισι μὲν 
δὴ μέτεστι, ὕσοι δὲ ἐόντες ἄλλου ἔϑνεος ὁμόγλωσσοι τοῖσι 
Καρσὶ ἐγένοντο, τούτοισι δὲ οὐ μέτα. οἱ δὲ Καύνιοι αὐτό- 
χϑονες δοχέειν ἐμοί εἶσι, αὐτοὶ μέντοι ἐκ Κρήτης φασὶ 
εἶναι. πιροσχεχωρήχασι δὲ γλῶσσαν μὲν πρὸς τὸ Καριχὸν 
ἔϑνος, ἢ οἱ Κᾶρες πρὸς τὸ Καυνιχόν (τοῦτο γὰρ οὐχ ἔχω 
ἀτρεχέως διαχρῖναι), νόμοισι δὲ χρέονται χεχωρισμένοισι 
πολλὸν τῶν τὲ ἄλλων ἀνϑρώπων xci Καρῶν. τοῖσι γὰρ 
χάλλιστόν ἐστι «av ἡλιχίην τε zal φιλότητα ἰλαδὸν συγ- 
γίνεσϑαι ἐς πόσιν xai ἀνδράσι xci γυναιξὶ zal παισί. 
ἱδρυϑέντων δέ σφι ἱρῶν ξεινιχκῶν, μετέϊτειτεν ὥς σφι ἀπέ- 
δοξε, ἔδοξε δὲ τοῖσι πατρίοισι μοῦνον χρᾶσϑαι ϑεοῖσι, 
ἐνδύντες τὰ ὅπλα ἅπαντες Καύνιοι ἡβηδόν, τύπτοντες 
δούρασι τὸν ἠέρα, μέχρι οὔρων τῶν Καλυνδιχῶν εἵποντο, 
χαὶ ἔφασαν ἐχβάλλειν τοὺς ξεινιχοὺς ϑεούς. χαὶ οὗτοι 
μὲν τρόποισι τοιούτοισι χρέονται, οἱ δὲ “ύχιοι ἐχ Κρήτης 
τὠρχαϊον γεγόνασι (τὴν γὰρ Κρήτην εἶχον τὸ παλαιὸν 
πᾶσαν βάρβαροι)" διενειχϑέντων δὲ ἕν Κρήτη ττιερὶ τῆς 
βασιληίης τῶν Εὐρώπης παίδων Σαρπηδόνος τε zal Μίνω, 


172 


113 


114 


16 HPOAOTOTY A. 173. 174. 

ὡς ἐπεχράτησε τῇ στάσι Μίνως, ἐξήλασε αὐτόν τε Xag- 
πηδόνα xal τοὺς στασιώτας αὐτοῦ, οἱ δὲ ἀπωσϑέντες 
ἀπίχοντο τῆς σίης ἐς γῆν τὴν Μιλυάδα" τὴν γὰρ νῦν 
«Ἱύχιοι νέμονται, αὕτη τὸ παλαιὸν ἦν Μιλυάς, οἱ δὲ Mi- 
λύαι τότε Σόλυμοι ἐχαλέοντο. τέως μὲν δὴ αὐτῶν Xag- 
πηδὼν ἦρχε, οἱ δὲ ἐχαλέοντο τό πέρ τε ἠνείχαντο οὔνομα 
zal νῦν ἔτι χαλέονται ὑπὸ τῶν περιοίχων οἱ “ύχιοι, Τερ-- 
μίλαι" ὡς δὲ ἐξ Ιϑηνέων “ύχος ὃ Πανδίονος, ἐξελαϑεὶς 
χαὶ οὗτος ὑπὸ τοῦ ἀδελφεοῦ «ἰγέος, ἀπίχετο ἐς τοὺς Τερ- 
μίλας παρὰ Σαρπηδόνα, οὕτω δὴ xarà τοῦ xov τὴν 
ἐπωνυμίην “ύχιοι ἀνὰ χρόνον ἐχλήϑησαν. νόμοισι δὲ τὰ 
μὲν Κρητιχοῖσι τὰ δὲ Καριχοῖσι χρέονται. ἕν δὲ τόδε 
ἴδιον νενομίχασι χαὶ οὐδαμοῖσι ἄλλοισι συμφέρονται &v- 
ϑρώπων" χαλέουσι ἀπὸ τῶν μητέρων ἑωυτοὺς xci οὐχὶ 
ἀπὸ τῶν πατέρων, εἰρομένου δὲ ἑτέρου τὸν πλησίον τίς 
ἐστι, χαταλέξει ἑωυτὸν μητρόϑεν xol τῆς μητρὸς ἄνανε- 
μέεται τὰς μητέρας. xal ἢν μέν γε γυνὴ ἀστὴ δούλῳ συν-- 
οιἰχήση, γενναῖα τὰ τέχνα’ νενόμισται" ἢν δὲ ἀνὴρ ἀστὸς 
χαὶ ὃ πρῶτος αὐτῶν γυναῖχα ξείνην ἢ παλλαχὴν ἔχη, 
ἄτιμα τὰ τέχνα γίνεται. 

Οἱ μέν νυν Κᾶρες οὐδὲν λαμτπτρὸν ἔργον ἀποδεξάμενοι 
ἐδουλώϑησαν ὑπ᾽ “ρπάγου, οὔτε αὐτοὶ oí Κᾶρες ἀποδε- 
ξάμενοι οὐδέν, οὔτε ὅσοι Ἑλλήνων ταύτην τὴν χώρην 
οἰχέουσι. οἰχέουσι δὲ «ai ἄλλοι wal «Ζαχεδαιμονίων ἄποι- 
χοι Κνίδιοι" οἱ τῆς χώρης τῆς σφετέρης τετραμμένης 
ἐς πόντον, τὸ δὴ Τριόπιον χαλέεται, ἀργμένης δὲ ix τῆς 
“Χερσονήσου τῆς Βυβασσίης, £ovong τὲ πάσης τῆς Κνιδίης 
πλὴν ὀλίγης περιρρόου (τὰ μὲν γὰρ αὐτῆς πρὸς βορέην 
ἄνεμον ὃ Κεραμειχὸς χόλπος ἀττέργει, τὰ δὲ πρὸς νότον 
ἡ xarà Σύμην τε xal Ῥόδον ϑάλασσα), τὸ ov δὴ ὀλίγον 
τοῦτο, ἐὸν ὅσον τε ἐπὶ πέντε στάδια, ὥρυσσον οἱ Κνίδιοι 
ἐν ὅσῳ “ρπαγος τὴν Ιωγίην χατεστρέφετο, βουλόμενος 
γῆσον τὴν χώρην ποιῆσαι. ἐντὸς δὲ πᾶσά σφι ἐγένετο" 
τῇ γὰρ ἡ Κνιδίη χώρη ἐς τὴν ἤπειρον τελευτᾷ, ταύτῃ ὃ 
ἰσϑμός ἔστι τὸν ὥρυσσον. χαὶ δὴ πολλῇ χειρὶ ἐργαζομέ- 
γων τῶν Κνιδίων, μᾶλλον γάρ τι xal ϑειότερον éqgaírvorro 
τιτρώσχεσϑαι οἱ ἐργαζόμενοι τοῦ οἰχότος τά τε ἄλλα τοῦ 


HPOAOTOY A. 114—178. IT 

, M , ^ M * 2 M 
σώματος χαὶ μάλιστα τὰ περὶ vovg ὀρϑαλμοὺς 9oavo- 

, ^ , , 2 
μένης τῆς πέτρης, ἔπειιπον ἐς Δελφοὺς ϑεοπρότπους ἔπει- 
, ' 2 /c c ' , c 2 * TF 
ρησομένους τὸ ἀντίξοον. ἡ δὲ Πυϑίη aqu, ὡς αὐτοὶ Κνί- 
διοι λέγουσι, χρᾷ ἐν τριμέτρῳ τόνῳ τάδε. 
^ y ^ - ) 2 , 
ἰσϑμὸν δὲ ui) πτυργοῦτε μηδ᾽ ὀρύσσετε" 
' , , - 3 , 
Ζεὺς γάρ χ᾽ ἔϑηχε νῆσον, εἴ γ᾽ ἐβούλετο. 

, M - E Q ' ^ , μ᾽ - 2 A 
Κνίδιοι μὲν ταῦτα τῆς Πυϑίης χρησάσης τοῦ τε ὀρύγματος 
2 , 35 €. , , M - - 2 
ἐπαύσαντο χαὶ “ρπάγῳ ἐπιόντι σὺν τῷ στρατῷ ἀμαχητὶ 
σφέας αὐτοὺς τταρέδοσαν. ἦσαν δὲ Πηδασέες οἰχέοντες 
ὑπὲρ “λικαρνησσοῦ μεσόγαιαν, τοῖσι ὅχως τι μέλλοι ἄνε- 

, 2 e /7 - ΄ ς / 

σειτήδεον ἔσεσϑαι αὐτοϊσέτε χαὶ τοῖσι περιοίχοισι, ἡ ἱρείη 

- 3 , , , , - , 

τῆς ϑηναίης πώγωνα μέγαν ἴσχει. τρίς σφι τοῦτο ἐγέ- 
c3 - ; - - / 2 ΄ 

γετο. οὗτοι TOY περὶ Καρίην ἀνδρῶν μοῦνοί τε ἀντέσχον 

, c ι , , E 35 
χρόνον Mor&yq xal πρήγματα :ταρέσχον πλεῖστα, οὖρος 
τειχίσαντες τῷ οὐνομά ἐστι «“1ἰδη. 

, , , : , , , € 

Πηδασέες μέν vvv χρόνῳ ἐξαιρέϑησαν" Δύχιοι δέ, ὡς 
ἐς v0 Ξάνϑιον πεδίον ἤλασε ὃ Ἵρπαγος τὸν στρατόν 
ἐς Ξ ἤλασε ὃ “ρπαγος τὸν στρατόν, 
2 ΄ ΄ Ju * H ) ^ 
ἐπεξιόντες xal μαχόμενοι oÀíyot πρὸς πολλοὺς ἀρετὰς 
2 ;n c 07 ι x Q4 2 S 
ἀπεδείχνυντο, ἑσσωϑέντες δὲ καὶ χατειληϑέντες ἐς τὸ 
ἄστυ συνήλισαν ἐς τὴν ἀχρόπολιν τάς τε γυναῖχας ταὶ τὰ 
τέχνα χαὶ τὰ χρήματα καὶ τοὺς οἰχέτας, καὶ ἔπειτεν 
ὑπῆιναν τὴν ἀχρόπολιν “πτᾶσαν ταύτην χαίεσϑαι. ταῦτα 
y , € ΄ 
δὲ ποιήσαντες καὶ συνομόσαντες ὕρχους δεινούς, ἐπεξελ- 

΄ 2 ΄, ΄ ἘΞ , - Y - 
ϑόντες ἀπέϑανον πάντες Ξάνϑιοι uayóuevot. τῶν δὲ vov 
Avxíov φαμένων Ξανϑίων εἶναι οἱ πολλοί, πλὴν ὀγδώ- 
χοντὰα ἱστιέων, εἰσὶ ἐπήλυδες" αἱ δὲ ὀγδώχοντα ἱστίαι 
Ἔ - , c , 
αὗται ἔτυχον τηνιχαῦτα ἐχδημέουσαι, xal οὕτω περιεγέ- 
Ἁ 5 we c , c 
vovro. τὴν uiv δὴ Ξάνϑον οὕτως ἔσχε ὃ Momayoc, παρα- 
, * M M - »! c ^ ' c ΄ 
στλησίως δὲ xai τὴν Καῦνον ἔσχε" xal γὰρ οἱ Καύνιοι 
τοὺς “υχίους ἐμιμήσαντο τὰ πλέω. 
' , , - ΄ 2 , L 

Τὰ μέν νυν χάτω τῆς Aaínc Aorayoc ἀνάστατα ἐποίεε, 

^ 57 » - » , 
τὰ δὲ ἄνω αὐτῆς αὐτὸς Κῦρος, πᾶν ἔϑνος χαταστρεφό- 
μενος καὶ οὐδὲν πταριείς. τὰ μέν νυν αὐτῶν ztÀéo παρή- 
σομεν" τὰ δέ οἱ παρέσχε πόνον v& σπτλεῖστον xal ὄξιαπη- 
γητότατά ἔστι, τούτων ἐπιμνήσομαι. 

-— , , - 2 , c , , 

Κῦρος ἐπείτε τὰ πάντα τῆς ἠπείρου ὑποχείρια ἐποιή- 

2 , 2 , “ X χὰ , » , 
σατο, ἡσσυρίοισι ἐπετίϑετο. τῆς δὲ “Ισσυρίης ἔστι μιέν 


ἜΝ 
“-.1 
ex 


171 


118 


119 


180 


18 HPOAOTOY A. 178—180. 

xov χαὶ ἄλλα πολίσματα μεγάλα πολλά, τὸ δὲ οὐνομα- 
στότατον χαὶ ἰσχυρότατον καὶ ἔνϑα σφι Νίνου &va- 
στάτου γενομένης, τὰ βασιλήια χατεστήχεε, ἦν Βαβυλών, 
ἐοῦσα τοιαύτη δή τις πόλις. κέεται ἐν πεδίῳ μεγάλῳ, 
μέγαϑος ἐοῦσα μέτωπον ἕχαστον εἴχοσι χαὶ ἑχατὸν στα- 
δίων ἐούσης τετραγώνου" οὗτοι στάδιοι τῆς περιόδου τῆς 
πόλιος γίνονται συνάτταντες ὀγδώχοντα zal τετραχόσιοι. 
τὸ μέν νυν μέγαϑος τοσοῦτόν ἐστι τοῦ ἄστεος τοῦ Βαβυ- 
λωνίου, ἐκεχόσμητο δὲ ὡς οὐδὲν ἄλλο πόλισμα τῶν ἡμεῖς 
ἴδμεν. τάφρος μὲν πρῶτά μιν βαϑέα τε καὶ εὐρέα xal 
πλέη ὕδατος περιϑέει, μετὰ δὲ τεῖχος πεντήχοντα μὲν 
πήχεων βασιληίων ἐὸν τὸ εὖρος, ὕψος δὲ διηχοσίων πή- 
χεων᾽ ὃ δὲ βασιλήιος πῆχυς τοῦ μετρίου ἐστὶ πήχεος 
μέζων τρισὶ δαχτύλοισι. δεῖ δή μὲ πρὸς τούτοισι ἔτι 
φράσαι ἵνα τε ἐχ τῆς τάφρου ἡ γῆ ἀναισιμώϑη, καὶ τὸ 
τεῖχος ὅντινα τρόπον ἔργαστο. ὀρύσσοντες ἅμα τὴν τά- 
φρον ἐπλίνϑευον τὴν γῆν τὴν ix τοῦ ὀρύγματος ἔχφερο- 
μένην, ἑλκύσαντες δὲ πλίνϑους ἱχανὰς ὥπτησαν αὐτὰς ἐν 
χαμίνοισι" μετὰ δὲ τέλματι χρεόμενοι ἀσφάλτῳ ϑερμῇ 
xal διὰ τριήκοντα δόμων πλίνϑου ταρσοὺς καλάμων δια- 
στοιβάζοντες, ἔδειμαν πρῶτα μὲν τῆς τάφρου τὰ χείλεα, 
δεύτερα δὲ αὐτὸ τὸ τεῖχος τὸν αὐτὸν τρόπον. ἐπάνω δὲ 
τοῦ τείχεος πταρὰ τὰ ἔσχατα οἰχήματα μουνόχωλα ἔδειμαν, 
τετραμμένα ἐς ἀλληλα᾽ τὸ μέσον δὲ τῶν οἰχημάτων ἔλιπον 
τεϑρίππτῳ :τεριέλασιν. πύλαι δὲ ἐνεστᾶσι πέριξ τοῦ τεί- 
χεος éxavóv, χάλχεαι πᾶσαι, καὶ σταϑμοί τε χαὶ ὑπέρ- 
ϑυρα ὡσαύτως. ἔστι δὲ ἄλλη πόλις ἀπέχουσα ὀχτὼ ἥμε- 
ρέων ó00v ἀπὸ Βαβυλῶνος" "Ig οὔνομα αὐτῇ. ἔνϑα ἐστὶ 
ποταμὸς ov μέγας" To xal τῷ ποταμῷ τὸ οὔνοιια" ἐσβάλλει 
δὲ οὗτος ἐς τὸν Εὐφρήτην ποταμὸν τὸ ῥέεϑρον. οὗτος 
ὧν ὃ Tg ποταμὸς ἅμα τῷ ὕδατι ϑρόμβους ἀσφάλτου &va- 
διδοῖ πολλούς, ἔνϑεν ἡ ἄσφαλτος ἐς τὸ ἐν Βαβυλῶνι τεῖχος 
ἐχομίσϑη. τετείχιστο μέν νυν ἡ Βαβυλὼν τρόπῳ τοιῷδε, 
ἔστι δὲ δύο φάρσεα τῆς πόλιος. τὸ γὰρ μέσον αὐτῆς ττο- 
ταμὸς διέργει, τῷ οὔνομα ἐστι Εὐφρήτης, δέει δὲ ἐξ 
Ἀρμενίων, ἐὼν μέγας καὶ βαϑὺς xal ταχύς" ἐξίει δὲ οὗτος 
ἐς τὴν Ἐρυϑρὴν ϑάλασσαν. τὸ cv δὴ τεῖχος ἑχάτερον 


—— atm 


—— 


—— 


HPOAOTOY A. 180—182. 19 
τοὺς Gy*GOvag ἐς τὸν ποταμὸν ἐλήλαται" τὸ δὲ ἀπὸ τού- 
του αἱ ἐπιχαιμπαὶ παρὰ χεῖλος ἑχάτερον τοῦ ποταμοῦ 
αἱμασιὴ πλίνϑων ὀπτέων παρατείνει. τὸ δὲ ἄστυ αὐτὸ 
ἐὸν τελῆρες οἰχιέων τριωρόφων τε xal τετρωρόφων xava- 
τέτμηται τὰς ὁδοὺς ἰϑέας, τάς τε ἄλλας καὶ τὰς ἐπιχαρ- 
σίας τὰς ἐπὶ τὸν ποταμὸν ἐχούσας. κατὰ δὴ ὦν ἑκάστην 
ὁδὸν ἕν τῇ αἱμασιῇ τῇ παρὰ τὸν ποταμὸν πυλίδες ἐπῆσαν, 
ὕσαιπερ αἱ λαῦραι, τοσαῦται ἀριϑμόν" ἦσαν δὲ xci αὗται 
χάλκεαι, φέρουσαι xal αὐταὶ ἐς αὐτὸν τὸν ποταμόν. τοῦτο 18ι 
μὲν δὴ τὸ τεῖχος ϑώρηξ ἐστί, ἕτερον δὲ ἔσωϑεν τεῖχος 
περιϑέει, οὐ πολλῷ τέῳ ἀσϑενέστερον τοῦ ἑτέρου τείχεος, 
στεινότερον δέ. ἐν δὲ φάρσεϊ ἑχατέρῳ τῆς πόλιος τετεί- 
χιστο ἐν μέσῳ ἐν τῷ μ μὲν à ὰ “βασιλήια περιβόλῳ μεγάλῳ 
τε zal ἰσχυρῷ, ἐν δὲ τῷ ἑτέρῳ 40g Βήλου ἱρὸν χαλκός 
συλον, καὶ ἐς ἐμὲ τοῦτο ἔτι ἐόν, δύο ἌΡΤΟΣ πάντῃ ἐὸν 
τετράγωνον. ἕν μέσῳ δὲ τοῦ ἱροῦ πύργος στερεὺς οἶχο- 
δόμηται, σταδίου χαὶ τὸ μὴ ἦχος καὶ τὸ εὖρος, καὶ ἐπὶ 
τούτῳ τῷ πύργῳ ἄλλος σεύργος ἐπιβέβηκε, χαὶ ἕτερος 
μάλα ἐπὶ τούτῳ, μέχρι οὗ ὀχτὼ πύργων. ᾿ἀνάβασις δὲ ἐς 
αὐτοὺς ἔξωϑεν χύχλῳ ττερὶ πάντας τοὺς πύργους ἔχουσα 
πεποίηται. μεσοῦντι Θέ xov τῆς ἀναβάσιος ἔστι xara- 
γωγή τὲ καὶ ϑῶκοι ἀμπαυστήριοι, ἐν τοῖσι χατίζοντες 
ἀμπταύονται οἱ ἀναβαίνοντες. ἐν δὲ τῷ τελευταίῳ πύργῳ 
γηὸς ἔπεστι τς ἐν δὲ τῷ νηῷ χλίνη μεγάλη κέεται &v 
ἐστρωμένη χαί οἱ τράπεζα παραχέεται χρυσέη. ἄγαλμα, 
δὲ οὐχ ἔνι οὐδὲν αὐτόϑι ἐνιδρυμένον" οὐδὲ νύχτα οὐδεὶς! 
ἐναυλίζεται ἀνϑρώπων ὅτι μὴ γυνὴ μούνη τῶν ἐπιχω- 
ρίων, τὴν ἂν ὃ ϑεὸς ἕληται ἐκ πασέων, ὡς λέγουσι οἱ 
Χαλδαῖοι ἐόντες ἱρέες τούτου τοῦ ϑεοῦ᾽ (ρασὶ δὲ ὡυτοὶ 1s 
οὗτοι! ἐμοὶ μὲν οὐ στίιστὰ λέγοντες, τὸν ϑεὸν αὐτὸν φοι- 
τᾶν τε ἑς τὸν νηὺν xai ἀμιτταύεσϑαι ἐπὶ τῆς χλίνης)" κατά- 
περ ἐν Θήβησι τῇσι Αἰγυπτίῃσε xarà τὸν αὐτὸν τρόττον, 

ὡς λέγουσι οἱ Αἰγύπτιοι" Καὶ γὰρ δὴ ἐχεῖϑι κοιμᾶται ἐν 
τῷ τοῦ Διὸς τοῦ Θὴ βαιέος γυνή, ἀμφότεραι δὲ αὗται 
λέγονται ἀνδρῶν οὐδαμῶν ἐς ὁμιλίην φοιτᾶν" χαὶ χκατά- 


τὸ 


adi ἐν Πατάροϊσι τῆς «Τυχέης ἡ πρόμαντις TOU ϑεοῦ, 
ἐπεὰν γένη αι" οὐ γὰρ ὧν αἰεὶ ἔστι χῥηστήριον αὐτόϑι" 


80 HPOAOTOY A. 182—185. 
ἐπεὰν δὲ γένηται, τότε ὦν συγχαταχληίεται τὰς νύχτας 

188 ἔσω ἐν τῷ νηῷ. ἔστι δὲ τοῦ &v Βαβυλῶνι ἱροῦ χαὶ ἄλλος 
χάτω νηός, ἔνϑα ἄγαλμα μέγα τοῦ zig ἔνι κατήμιενον 
χρύσεον, καί οἱ τράπεζα μεγάλη παραχέεται χρυσέη, καὶ 
τὸ βάϑρον οἱ καὶ ὃ ϑρόνος χρύσεός ἐστι" χαὶ ὡς ἔλεγον 
oi Χαλδαῖοι, ταλάντων ὀχταχοσίων χρυσίου πεποίηται 
ταῦτα. ἔξω δὲ τοῦ νηοῦ βωμός ἐστι χρύσεος. ἔστι δὲ 
xal ἄλλος βωμὸς μέγας, ὅχου ϑύεται τὰ τέλεα τῶν προ- 
βάτων᾽" ἐπὶ γὰρ τοῦ χρυσέου βωμοῦ ovx ἔξεστι ϑύειν ὅτι, 
μὴ γαλαϑηνὰ μοῦνα. ἐπὶ δὲ τοῦ μέξονος βωμοῦ xal χατα- 
γίζουσι λιβανωτοῦ χίλια τάλαντα ἔτεος ἑχάστου οἱ Χαλ- 
δαῖοι τότε. ἐπεὰν τὴν ὁρτὴν ἄγωσι τῷ ϑεῷ τούτῳ. ἣν δὲ 
ἐν τῷ τεμένεϊ τούτῳ ἔτι τὸν χρόνον ἐχεῖνον καὶ ἀνδριὰς 
δυώδεχα πήχεων χρύσεος στερεός" ἐγὼ μέν μιν οὐχ εἶδον, 
τὰ δὲ λέγεται ὑπὸ Χαλδαίων ,, ταῦτα λέγω. τούτῳ "rQ 
ἀνδριάντι Ζαρεῖος μὲν ὃ Ὑοτώσπξος ἐπιβουλεύσοξ, οὐχ 
ἐτόλμησε λαβεῖν, Ξέρξης δὲ ὃ 4agtíov ἔλαβε, xal τὸν, 

ς ἱρέα ἀπέχτεινε ἀπαγορεύοντα μὴ χινέειν τὸν ἀνδριάντα. 
τὸ μὲν δὴ ἱρὸν τοῦτο οὕτω χκεχόσμηται, ἔστι δὲ xal ἴδια 
ἀναϑήματα πολλά. 

184 Τῆς δὲ Βαβυλῶνος ταύτης πολλοὶ μέν χου καὶ ἄλλοι 
ἐγένοντο βασιλέες, τῶν ἐν τοῖσι “σσυρίοισι λόγοισι μνή-- 
μὴν ποιήσομαι, οἱ τὰ τείχεά τε ἐπεχόσμησαν xol τὰ ἱρά, 
ἐν δὲ δὴ χαὶ PME δύο. ἡ uiv πρότερον ἄρ ξασα, τῆς 
ὕστερον γενεῆσ, πέντε πρότερον γενομένη, τῇ οὔνομα ἣν 
Σεμίραμις, αὕτη μὲν ἀπεδέξατο χώματα ἀνὰ τὸ πεδίον 


] 


32.» 3} , - , XXL c N 5j /N M ) 
ἐόντα ἀξιοϑέητα πρότερον δὲ ἐώϑες ὃ ποταμὸς ἀνὰ τὸ ! 

185 στεδίον πᾶν πελαγίξειν. ἡ δὲ δὴ δεύτερον γενομένη ταύ- ᾿ 
της βασίλεια, τῇ οὔνομα ἣν Μίτωχρις, αὕτη δὲ συνετω- 


τέρη γεν opem τῆς πρότερον ἀρξάσης, τοῦτο μὲν μνημόσυνα 
ἐλίπετο τὰ ἐγὼ ἀπηγήσομαι, τοῦτο δὲ τὴν Μήδων ὃ ὁρέοῦσα 
ἀρχὴν μεγάλην τε χαὶ οὐχ ἀτρεμίξ ουσαν, ἀλλ ἄλλα τε ἄραι- 
ρημένα ἄστεα αὐτοῖσι, ἐν δὲ δὴ χαὶ τὴν Nívov, προξφυ- 
λάξατο ὅσα ἐδύνατο μάλ ἰστα. πρῶτα μὲν τὸν Εὐφρήτην 
ποταμὸν δέοντα πρότερον ἰϑύν, ὅς σφι διὰ τῆς στόλεος 
μεσῆς δέει, τοῦτον ἄνωϑεν διώρυχας ὀρύξασα οὕτω δή τι 
ἐποίησε σχολιὸν ὥστε δὴ rólc ἐς τῶν τινα χκωμέων τῶν 


HPOAOTOY A. 185. 186. 81 
ἐν τῇ Moovoly ἀπιχνέεται δέων. τῇ δὲ χώμῃ οὔνομά ἐστι, 
ἐς τὴν ἀπιχνέεται ὃ Εὐφρήτης, ᾿Ιρδέριχχα. καὶ νῦν οἱ ἂν 
χομίζωνται ἀπὸ τῆσδε τῆς ϑαλάσσης ἐς Βαβυλῶνα, κατα- 
πλώοντες τὸν Εὐφρήτην ποταιιὸν τρίς τε ἐς τὴν αὐτὴν 
ταύτην χώμην παραγίνονται χαὶ ἐν τρισὶ ἡμέρῃσι. τοῦτο 
μὲν δὴ τοιοῦτο ἐποίησε, χῶμα δὲ παρέχωσε παρ᾽ éxa- 
τερον τοῦ ποταμοῦ τὸ χεῖλος ἄξιον ϑώματος, μέγαϑος 
xci ὕψος ὅσον τι ἐστί. χαηύπερϑε δὲ πολλῷ Βαβυλῶνος 
ὥὦρυσσε ἔλυτρον λέϊνῃ, ὀλίγον τι παρατείνουσα ἀπὸ τοῦ 
ποταμοῦ, βάϑος μὲν ἐς τὸ ὕδωρ αἰεὶ ὀρύσσουσα, εὖρος 
δὲ τὸ περίμετρον αὐτοῦ ποιεῦσα εἴχοσί τε χαὶ τετραχο- 
σίων σταδίων" τὸν δὲ ὀρυσσόμενον χοῦν ἐκ τούτου τοῦ 
ὀρύγματος ἀναισίμου παρὰ τὰ χείλεα τοῦ ποταμοῦ παρα- 
χέουσα. ἐπείτε δέ ol ὀρώρυχτο, λίϑους ἀγάγομένη, κρη- 
χῖδα χύχλῳ περὶ αὐτὴν ἤλασε. ἐποίεε δὲ ἀμιφότερα ταῦτα, 
τόν τε ποταιιὸν σχολιὸν χαὶ τὸ ὄρυγμα πᾶν &À ος, ὡς ὃ τε 
ποταμὸς βραδύτερος εἴη σπιερὶ καμπὰς πολλὰς ἀγνύμενος 
χαὶ οἱ πλόοι ἔωσι σχολιοὶ ἐς τὴν Βαβυλῶνα, ἔχτε τῶν 
στλόων ἐχδέχηται περίοδος τῆς λέμνης μαχρή. χατὰ τοῦτο 
δὲ ἐργάξετο τῆς "loc τῇ αἵ τε ἐσβολ αἱ ἦσαν καὶ τὰ συν- 
τομα τῆς &x Μήδων 6000, ἵνα μὴ ἐπιμισγόμενοι οἱ Μῆδοι 
ἐχμανϑάνοιεν αὐτῆς τὰ πρήγματα. ταῦτα μὲν δὴ £x βάϑεος 
περιεβάλετο, τοιήνδε δὲ ἐξ αὐτῶν παρενϑήχην ἐποιήσατο. 
τῆς m ἐούσης δύο RUE UN τοῦ δὲ ποταμοῦ μέσον 
ἔχοντοξ᾽ ἐπὶ τῶν πρότϊξρόν βασιλέων͵ ὅχως τις ἐϑέλοι ix 
τοῦ ἑτέρου φάρσεος ἐς τοὔτερον διαβῆναι, χρῆν πλοίῳ 
διαβαίνειν, καὶ ἦν, ὡς ἐγὼ δοχέω, ὀχληρὸν τοῦτο. αὕτη 
δὲ χαὶ τοῦτο προξτδε" ? ἐπείτε γὰρ ὥρυσσε τὸ ἔλυτρον τῇ 
λίμνῃ, μνημόσυνον τόδε ἄλλο ἀπὸ τοῦ αὐτοῦ ἔργου &A(- 
στετο. ἕτάμνετο λίϑους περιμήκχεας, ὡὧξ΄ δέ οἱ ἦσαν οἱ 
λίϑοι ἑτοῖμοι χαὶ τὸ χωρίον ὀρώρυχτο, ἐχτρέψασα τοῦ 
στοταμοῦ τὸ ῥέεϑρον. "πᾶν ἐς τὸ ὥρυσσε χωρίον, iQ ἐπέμ- 
πλατο τοῦτο, ἐν τούτῳ ἀπεξηρασμένου τοῦ ἀρχαίου δεέ- 
ϑρου͵ τοῦτο pbi, τὰ χείλεα τοῦ ποταμοῦ χἀτὰ τὴν πόλιν 
χαὶ ads κἀταβάσις τὰς ix τῶν πυλίδων ἐς τὸν ποταμὸν 
φερούσας ἀνοιχοδόμησε τελίνϑοισι ὀπτῇσι χατὰ τὸν αὐτὸν 


΄ - , - cv a ^ , , * 
λόγον τῷ τείχεϊ, τοῦτο δὲ xarà μέσην xov μάλιστα τὴν 
Herodoti vol. I. 6 


186 


181 


82 HPOAOTOY A. 186—188. 

, - , ' 3 ΚΞ j , , 
πόλιν τοῖσι λίϑοισι τοὺς (gnEoro οἰχοδόμεε γέφυραν, 
δέουσα τοὺς λίϑους σιδήρῳ τε χαὶ μολύβδῳ. ἐπιτείνεσχε 
δὲ ἐπ᾽ αὐτὴν ὅχως μὲν, ran. γένοιτο, ξύλα τετράγωνα, 
Ἤν ΤΣ At * , P] - € o , S ' * 
ἐπ᾽ ὧν τὴν διάβασιν ἐποιεῦντο οἱ Βαβυλώνιοι" τὰς δὲ 
γύχτας τὰ ξύλα ταῦτα ἀταείρεσχον τοῦδε εἵνεχεν, ἵνα μὴ 


, ' ΄, ἡ 7 33/4 87 c * 
διαφοιτέοντες τὰς νύχτας χλέπτοιεν σπτὰρ ἀλλήλων. ὡς δὲ 


, 3 ' , ΄ E] , CN A AC 

τό τε ὀρυχϑὲν λίμνη πλήρης ἐγεγόνεε ὑπτὸ τοῦ ποταμοῦ 
' 3 

καὶ τὰ περὶ Τὴν γέφυραν ἐχεχόσμητο, τὸν Εὐφρήτην πο- 

ταμὸν ἐς τὰ ἀρχαῖα ῥέεθρα £x τῆς λίμνης ἐξήγαγε, καὶ 


c ' 2 b cr , 2 , 2 , , 
οὕτω τὸ ὀρυχϑὲν ἕλος γενόμενον͵ ἐς δέον ἐδόχεε γεγονέναι, 


χαὶ τοῖσι πολιήτῃσι γέφυρα ἣν χατεσχευασμένη. 

Ἡ δ᾽ αὐτὴ αὕτη βασίλεια καὶ ἀπάτην τοιήνδε τινὰ 
ἐμηχανήσατο. oni τῶν μάλιστα λεωφύρων πυλέων τοῦ 
ἄστεος τάφον ἑωυτῇ κατεσχευάσατο μετέωρον ἐπιπολῆς 
αὐτέων τῶν πυλέων, ἐνεχόλαψε δὲ ἐς τὸν τάφον γράμι- 
ματα λέγοντα τάδε. “τῶν τις ἐιιεῦ ὕστερον. divis 
Βαβυλῶνος βασιλέ έων ἢν σπανίσῃ χρημάτων, ἀνοίξας ro 
τάφον λαβέτω ὁχόσα Wap. χρήματα. μὴ μέντοὶ γε 
μὴ σπανίσας γε ἄλλως ἀνοίξῃ" οὐ γὰρ ἄμεινον." οὗτος 
ὃ τάφος ἣν ἄχίνητος μέχρι οὗ ἐς “Ιαρεῖον περιῆλϑε 1, 
βασιληίη. Ζαρείῳ δὲ xai δεινὸν -ἐδόχεε εἶναι τῇσι E ose 
ταύτῃσι μηδὲν χρᾶσϑαι, xal ens χεϊ μένων, χαὶ αὐτῶν 
τῶν χρημάτων ἐπιχαλεομένων, μὴ οὐ λαβεῖν αὐτά. τῇσι 
δὲ πύλῃσι ταύτῃσι οὐδὲν ἐχρᾶτο τοῦδε εἵνεχεν, ὅτι ὑπὲρ 
κεφαλῆς. οἱ ἐγίνετο ὃ γεχρὸς διεξελαύνοντι. ἀνοίξας δὲ τὸν 
τάφον εὑρε χρήματα μὲν οὔ, τὸν δὲ γεχρὸν χαὶ γράμματα 
λέγοντα τάδε. “εἶ μὴ ἄπληστός τε tag χρημάτων xci 
αἰσχρομερδής, οὐχ ἂν νεχρῶν ϑήκας ἀνέῳγες: : 

Αὕτη μέν vvv ἡ βασίλεια τοιαύτη τις λέγεται γενέσθαι, 
ὁ δὲ δὴ Κῦρος ἐπὶ ταύτης τῆς γυναιχὸς τὸν παῖδα ἐστρα- 
τεύετο, ἔχοντά τε τοῦ πατρὸς τοῦ ἑωυτοῦ τοὔνομα “αβυ- 
γήτου x«i τὴν Ισσυρίων ἀρχήν. στρατεύεται δὲ δὴ βασι- 
λεὺς ὃ μέγας xal σιτίοισι εὖ ἐσκευασμένος ἐξ οἴχου xai 
προβάτοισι, χαὶ δὴ xal ὕδωρ ἀπὸ τοῦ Χοάσπεω ποταμοῦ 
ἅμα ἄγεται τοῦ παρὰ Σοῦσα, δέοντος, τοῦ μούνου σίνει 
βασιλεὺς χαὶ ἄλλου οὐδενὸς ποταμοῦ. τούτου δὲ τοῦ" 
“Χοάσπεω τοῦ ὕδατος ἀπηψημιένου πολλαὶ χάρτα ἅμαξαι 


JA 


J 


Ι 


HPOAOTOY A. 188-— 191. 83 
τετράχυχλοι. ἡμιόνεαι χομίζουσαι ἐν ἀργυρέοισι. ἀγγηίοισι 
ἕπονται, ὅχῃ ἂν ἐλαύνῃ ἑχάστοτε. ἐπείτε δὲ ὃ Κῦρος 
πορευόμενος ἐπὶ τὴν Βαβυλῶνα ἐγίνετο ἐπὶ Ῥύνδῃ στο-- 
ταμῷ, τοῦ "αἱ, μὲν πηγαὶ ἐν Ματιηνοῖσι οὔρεσι, δέει δὲ 
διὰ “Παρδανέῶν, ἐχδιδοῖ δὲ ἐς ἕτερον ποταμὸν Τίγριν, ὃ 
δὲ παρ᾽ Qr πόλιν ῥδέῶν à ἐς τὴν Ἐρυϑρὴ ν ϑάλασσαν ἐχ- 
διδοῖ, τοῦτον δὴ τὸν Γύνδην ποταμὸν ὡς διαβαίνειν ἐ ἐπει-- 
ρᾶτο ὃ Κῦρος ἐόντα γῃυσιπέρητον, ἐνθαῦτά οἱ τῶν τις 
ἱρῶν LUIUQY τῶν λευκῶν à v ὕβριος ἐσβὰς ἐς τὸν ποταμὸν 
διαβαίνειν ἐπειρᾶτο, ' δ΄ δέ μὲν συμψήσας ὑποβρύχιον 
οἰχώχεε φέρων. χάρτα τε δὴ ἐχαλέπαινε τῷ ποταμῷ ὃ 
Κῦρος τοῦτο ὑβρίσαντι, καί οἱ ἐπηπείλησε οὕτω δή μιν 
ἀσϑενέα ποιήσειν ὥστε τοῦ λοιποῦ χαὶ γυναῖχάς μιν 
εὐπετέως τὸ γόνυ οὐ βρεχούσας διαβήσεσϑαι. μετὰ δὲ 
τὴν ἀπειλὴν, μετεὶς τὴν ἐπὶ πὶ Βαβυλῶνα στράτευσιν, διαίρεε 
τὴν στρατιὴν δίχα, ᾿διελὼν δὲ κατέτεινε σχοινοτενέας ὑπο- 
δέξας διώρυχας ὀγδώχοντα xal ἑχατὸν παρ᾽ ἑκάτερον τὸ 
χεῖλος τοῦ Γύνδεω τετραμμένας πάντα τρόπον, διατάξας 
δὲ τὸν στρατὸν ὀρύσσειν. ἐκέλευε. οἷα δὲ ὁμίλου 7t0À.À.00 
ἐργαζομένου ἤνετο μὲν τὸ ἔργον, ὅμως μέντοι τὴν ϑέρειαν 
σιᾶσᾳν αὐγόδ ταύτῃ διέτριψαν ἐργαξύμενοι. 

"toc δὲ τὸν Τύνδην ποταμὸν ἐτίσατο Κῦρος ἐς oH. 
xogíag καὶ ἑξήκοντά μιν διώρυχας διαλαβών, καὶ τὸ Ósi- 
τερον ἔαρ ὑπέλαμπε, οὕτω δὴ ἤλαυνε ἐπὶ τὴν Βαβυλῶνα. 
oí δὲ Βαβυλωνιοι ἐκστρατευσάμενοι͵ ἔμενον αὐτόν. ἐπεὶ 
δὲ ἐγένετο ἐλαύνων ἀγχοῦ τῆς πόλιος, συνέβαλόν τε ol 
Βαβυλώνιοι͵ xai ἑσσωϑέντξς" τ “μάχῃ κατειλήϑησαν ἐ ἐς τὸ 
ἄστυ. οἷα δὲ ἐξεπιστάμενοι à ἔτι “πρότερον τὸν Κῦρον ovx 
ἀτρεμίζοντα, ἀλλ᾽ τ αὐτὸν παντὶ ἔϑνεϊ ὁμοίως ἐπι: 
χειρέοντα, προεσάξαντο σιτία ἐτέων χάρτα πολλῶν. ἐν- 
ϑαῦτα οὗτοι μὲν λόγον εἶχον τῆς πολιορχίης οὐδένα, 
Κῦρος δὲ ἀπορίησι ἐνείχετο ἅτε χρόνου v& ἐγγινομένου 
συχνοῦ ἀνωτέρω τε οὐδὲν τῶν πρηγμάτων ττροχοπτομέ- 
γων. εἴτε δὴ ὦν ἄλλος οἱ ἀπορέοντι ὑπεϑήχατο, εἴτε xai 
αὐτὸς ἔμαϑε τὸ αὐ ipie: οἱ ἣν, ἐποίεε δὴ τοιόνδε. τάξας 
τὴν στρατιὴν ἅγίσαν ἐξ ᾿ἐμβολῆς ᾿ τοῦ ποταμοῦ, τῇ ἐς τὴν 
πόλιν ἐσβάλλει, χαὶ ὄπισϑε αὖτις τῆς πόλιος τάξας 

6* 


183 


190 


191 


84 τὸς HPOAO TOY CA. 9917192. 

ἑτέρους, τῇ ἐξίει ἐχ τῆς πόλιος ὃ ποταμός, προεῖπε τῷ 
στρατῷ, ὅταν διαβατὸν τὸ δέεϑρον ἴδωνται γενόμενον, 
ἐσὶέναι ταὐτῃ ἐς τὴν πόλιν. οὕτω τε δὴ τάξας χαὶ κατὰ 
ταῦτα παραινέσας ἀπήλαυνε αὐτὸς σὺν τῷ ἀχρηίῳ τοῦ 
στρατοῦ. ἀπιχόμενος δὲ ἐπὶ τὴν λίμνην, τάπτερ ἡ τῶν 
Βαβυλωνίων βασίλεια ἑποίησε χατά τε τὸν ποταμὸν χαὶ 
xarà τὴν λίμνην, ἐποίεε xai ὃ Κῦρος ἕτερα τοιαῦτα" τὸν 
γὰρ ποταμὸν διώρυχι ἐσαγαγὼν ἐς τὴν λίμνην ἐοῦσαν ἕλος, E 
τὸ ἀρχαῖον ῥδέεϑρον διαβατὸν εἶναι ἐποίησε, ὑπονοστήσαν- “» 
τος τοῦ ποταμοῦ. γενομένου δὲ τούτου τοιούτου, οἱ Πέρ- 
σαι οἵπερ ἐτετόχατο ἐπ᾽ αὐτῷ ἐούτῳ χατὰ τὸ ῥέεϑρον τοῦ 
Εὐφρήτεω ποταμοῦ ὑπτονενοστηχότος ἀνδρὶ ὧξ᾽ E μέσον 
uijoby μάλιστά x); χατὰ τοῦτο ἐσήισαν ἐς τὴν Βαβυλῶνα. 

[εἶ μέν νυν προεπύϑοῦ το οἱ Βαβυλώνιοι ἢ ἔμαθον τὸ is / 
τοῦ Κύρου ποιεύμενον, οὐχ ἂν 'περιιδόντες τοὺς Πέρσας 
ἰἐσελϑεῖν ἐς τὴν πόλιν διέρϑειραν χάχιστα", χαταχληί- 
σαντες γὰρ ἂν πάσας τὰς ἐς τὸν ποταμὸν πυλίδας ἐχού- 
σας καὶ αὐτοὶ ἐπὶ τὰς αἱμασιὰς ἀναβάντες τὰς παρὰ τὰ 
χείλεα τοῦ ποταμοῦ ἐληλαμένας, ἔλαβον ἄν σφεας ὡς ἐν 
χύρτῃ. νῦν δὲ ἐξ ἀπροσδοχήτου σφι παρέστησαν οἱ Πέρ- 
σαι. ὑπὸ δὲ μεγάϑεος τῆς πόλιος, ὡς λέγεται ὑπὸ τῶν 
ταύτῃ οἰχημένων, τῶν περὶ τὰ ἔσχατα τῆς πόλιος ἑαλω- 
χότων τοὺς τὸ μέσον οἰχέοντας τῶν Βαβυλωνίων οὐ μαν- 
ϑάνειν ἑαλωχότας, ἀλλὰ (τυχεῖν γάρ σφι ἐοῦσαν δρτὴν) 
χορεύειν τε τοῦτον τὸν χρόνον χαὶ ἐν εὐταϑείῃσι εἶναι, 
ἐς ὃ δὴ χαὶ τὸ χάρτα ἐπύϑοντο. 


ys RC -: "4 N — EU , - P] , 1 
1:2 — Καὶ Βαβυλὼν μὲν οὕτω τότε πρῶτον ἀραίρητο, τὴν 
δὲ δύναμιν τῶν Βαβυλωνίων πολλοῖσι uiv xai ἄλλοισι 
ἄν lr cer , ' ' . Jn T 
δηλώσω 001 τις ἐστί, ἕν δὲ δὴ xal τῷδε. βασιλέϊ τῷ μιε- 
, ^ 2 - - - , 
γάλῳ ἐς τροφὴν αὐτοῦ τὲ xal τῆς στρατιῆς διαραίρηται, 
, - , - - c , ΄ ey 
zt&oeE τοῦ φόρου, γῇ πᾶσα ὅσης ἄρχει. δυώδεχα ὧν μη-- 
γῶν ἐόντων ἐς τὸν ἐνιαυτὸν τοὺς τέσσερας μῆνας voéqet 
ς Ρ 9v À, , arr M δὲ 2 ' - RN A ^ 
μιν ἢ Βαβυλωνίη χώρη, τοὺς δὲ ὀχτὼ τῶν μηνῶν ἡ Aou) 
- 2 , cr , [3 , , - , 
πᾶσα Agín. οὕτω τριτημορίη v Ao0votr χώρη τῇ δυνάμει 
τῆς ἄλλης Moíng. καὶ ἡ ἀρχὴ τῆς χώρης ταύτης, τὴν οἵ 
Πέρσαι σατραπο Py χαλέουσι, ἐστὶ ἁπασέων τῶν ἀρχέων 
πολλόν τι χρο 0x0v Τριτανταίχιῃ τῷ A tov & 
! ατίστη, ὁχου Τριτανταίχμῃ τῷ “ρταβαζου &x 


] HPOAOTOY A. 192. 193. 85 
βασιλέος ἔχοντι τὸν vouóv τοῦτον ἀργυρίου. uiv προσήιε 
ἑχάστης ἡμέρης ἀρτάβη μεστή (ἡ δὲ ἀρτάβη uéroov ἐὸν 
Περσιχὸν χωρέει μεδίμινου Ἀττιχοῦ πλέον χοίνιξι τρισὶ 
Ἀττιχῇσι), ἵπποι δέ oi αὐτοῦ ἦσαν ἰδίῃ, τεάρεξ τῶν πολε- 
μιστηρίων, oí μὲν ἀναβαίνοντες τὰς ϑηλέας ὀχταχόσιοι, 
αἱ δὲ βαινόιμιεναι ἑξαχισχίλιαι καὶ μύριαι" ἀνέβαινε γὰρ 
ἕχαστος τῶν ἐρσένων τούτων εἴχοσι ἵππους. κυνῶν δὲ 
Ἰνδιχῶν τοσοῦτο δή τι πλῆϑος ἐτρέφετο ὥστε τέσσερες 
τῶν ἐν τῷ πεδίῳ χῶμαι μεγάλαι, τῶν ἄλλων ἐοῦσαι ἀτε-- 
λέες, τοῖσι κυσὶ προσετετάχατο σιτία παρέχειν. τοιαῦτα 
μὲν τῷ ἄρχοντι τῆς Βαβυλῶνος ὑπῆρχε. ἐόντα, ἡ δὲ γῆ 
τῶν ᾿Ισσυρίων ὕεται μὲν ὀλίγῳ, xal τὸ ἐχτρέφδν τὴν ῥίζαν 
τοῦ σίτου ἐστὶ τοῦτο" ἀρδόμενον μέντοι ἔχ τοῦ ποταμοῦ 
ἁδρύνεταί τε τὸ λήιον zal παραγίνεται ὃ σῖτος, οὐ χατά- 
περ ἐν Αἰγύπτῳ αὐτοῦ τοῦ ποταμοῦ ἀναβαίνοντος ἐς τὰς 
ἀρούρας, ἀλλὰ χερσί τε χαὶ χηλωγηίοισι ἀρδόμενος. ἡ γὰρ 
Βαβυλωνίη χώρη πᾶσα, χατάπερ ἡ Alyvzttín, χατατέτμη- 
ται ἐς διώρυχας" καὶ ἡ μεγίστη τῶν διωρύχων ἐστὶ νηυ- 
σιπέρητος, πρὸς ἥλιον τετραμμένη τὸν χειμερινόν, ἐσέχει 
δὲ ἐς ἄλλον ποταμὸν ἐκ τοῦ Εὐφρήτεω, ἐς τὸν Τίγριν, zog 
ὃν Νίνος πόλις οἴχητο. ἔστι δὲ χωρέων αὕτη ἁπασέων 
μαχρῷ ἀρίστη τῶν ἡμεῖς ἴδιιεν Ζήμητρος χαρπὸν ἐχφέ- 
ρειν᾽ τὰ γὰρ δὴ ἄλλα δένδρεα οὐδὲ πειρᾶται ἀρχὴν φέρειν, 
οὔτε συχέην οὔτε ἄμπελον οὔτε ἐλαίην. τὸν δὲ τῆς 4ή- 
μητρος καρπὸν ὧδε ἀγαϑὴ ἐχφέρειν ἐστὶ ὥστε ἐπὶ διη- 
χόσια μὲν τὸ πταράπαν ἀποδιδοῖ, ἐπεὰν δὲ ἄριστα αὐτὴ 
ἑωυτῆς ἐνείχῃ, ἐπὶ τριηχόσια ἐχφέρει. τὰ δὲ φύλλα αὐτόϑι 
τῶν T€ πυρῶν xai τῶν χριϑέων τὸ πλάτος γίνεται τεσσέ- 
ρων εὐπετέως δαχτύλων. £x δὲ χέγχρου xci σησάμου ὅσον 
τι δένδρεον μέγαϑος γίνεται, ἐξεπιστάμενος, μνήμην οὐ 
ποιήσομαι, εὖ εἰδὼς ὅτι τοῖσι μὴ ἀπιγμένοισι ἐς τὴν 
Βαβυλωνίην χώρην zal τὰ εἰρημένα καρπῶν ἐχόμενα ἐς 
ἀπιστίην πτολλὴν ἀπῖχται. χρέονται δὲ οὐδὲν ἐλαίῳ, ἀλλ᾽ 
ἐχ τῶν σησάμων ττοιεῦνται. εἰσί δέ σφι φοίνιχες πεφυ- 
χότες ἀνὰ πᾶν τὸ πεδίον, οἱ πλεῦνες αὐτῶν καρποφύροι, 
ix τῶν xol σιτία xal οἶνον zal μέλε ποιεῦνται" τοὺς, συ- 
χέων τρόπον ϑεραπεύουσι τά τε ἄλλα; ft φοινίχων, τοὺς 


199 


194 


17 
P 
/ 


ANS p 7 ΄ - ' ᾿Ξ ^ 
“ταῦτα xai οὐχ ἐχ ξύλων ττοιεῦνται τὰ πλοῖα ἀλλ᾽ ex διφϑε- 
* 


195 


86 HPOAOTOY A. 193—195. 

ἔρσενας Ἕλληνες χαλέουσι, τούτων τὸν xagzóv ττεριδέουσι 
τῇσι βαλανηφύροισι τῶν φοινίχων, tva τιετταίνῃ τέ σφι 
ὃ ψὴν τὴν βάλανον ἐσδύνων xai μὴ ἀπορρέῃ ὃ χαρπὸς τοῦ 
φοίνιχος" ψῆνας γὰρ δὴ φορέουσι ἐν τῷ χαρπῷ οἱ ἔρσενες 
χατάπερ οἱ ὄλυνϑοι. τὸ δὲ ἁπάντων ϑῶώμια μέγιστόν μοί 
ἐστι τῶν τἄύτῃ μετά ye αὐτὴν τὴν πόλιν, ἔρχομαι φρά- 
σων. τὰ πλοῖα αὐτοῖσί ἐστι τὰ χατὰ τὸν ποταμὸν ττορευό-- 
μενα ἐς τὴν Βαβυλῶνα ἐόντα χυχλοτερέα ττάντα σχύτινα. 
ἐπιεὰν γὰρ ἐν τοῖσι “Πρμενίοισι τοῖσι χατύπερϑε ΖΙσσυρίων 
οἰχημένοισι νομέας ἱτέης ταμόμενοι τεοιήσωνται, σπτεριτεί- 
γουσι τούτοισι διφϑέρας στεγαστρίδας ἔξωϑεν ἐδάφεος 
τρόπον, οὔτε τιρύμνην ατοχρίνοντες οὔτε σπιρώρην συνά- 
γοντες, ἀλλ ἀσπίδος τρόπον χυχλοτερέα ποιήσαντες χαὶ 
χαλάμης πλήσαντες τᾶν τὸ τιλοῖον τοῦτο ἀπιεῖσι χατὰ 
τὸν ποταμὸν φέρεσϑαι, φορτίων πλήσαντες" μάλιστα δὲ 
βίχους φοινιχηίου χατάγουσι οἴνου πλέους. ἰϑύνεται δὲ 
ὑπό τε δύο πλήχτρων xai δύο ἀνδρῶν ὀρϑῶν ἑστεώτωνγ, 
xal ὃ μὲν ἔσω ἕλχει τὸ πλήχτρον ὃ δὲ ἔξω ὠϑέει. ποι- 
ἕεται δὲ καὶ χάρτα μεγάλα ταῦτα τὰ πλοῖα χαὶ ἐλάσσω" 
τὰ δὲ μέγιστα αὐτῶν xal πενταχισχιλίων ταλάντων γόμον 
ἔχει. ἐν ἑχάστῳ δὲ πλοίῳ ὄνος ζωὸς ἔνεστι, ἐν δὲ τοῖσι 
μέζοσι πλεῦνες. ἐπεὰν ὧν ἀτίχωνται τιλέοντες ἐς τὴν 
Βαβυλῶνα xai διαϑέωνται τὸν φόρτον, νομέας μὲν τοῦ 
σιλοίου xal τὴν χαλάμην πτᾶσαν ἀπ᾽ Ov ἐχήρυξαν, τὰς δὲ 
διφϑέρας ἐπισάξαντες ἐπὶ τοὺς ὄνους ἀπελαύνουσι ἐς τοὺς 
“ρμενίους. ἀνὰ τὸν ποταμὸν γὰρ δὴ οὐκ οἷά τέ ἐστι 
σιλώειν οὐδενὶ τρόττῳ ὑττὸ τάχεος τοῦ ποταμοῦ" διὰ γὰρ 


, A] ^ , ^ , , , 
ρέων. ἐπεὰν δὲ τοὺς ὄνους ἐλαύνοντες ἀπίχωνται Ostíoc 
^ 3 , , , - 2 - - - 
ἐς τοὺς Mguevíovg, ἄλλα τρόπῳ τῷ αὐτῷ ποιεῦνται τιλοῖα. 
* ' * - 2 - 2.523 € 2 Qr ' -« κα 
τὰ μὲν δὴ πλοῖα αὑτοῖσί ἐστι τοιαῦτα, ἐσϑῆτε δὲ τοιῇδε 
, - LS / - , 
χρέονται, χιϑῶνι ττοδηνεχέϊ λινέῳ᾽ xai ἐπὶ τοῦτον ἄλλον 
3 7.5 - ) , b ! . 
εἰρίνεον χιϑῶνα ἑπενδύνει xai χλανίδιον Asvxov περιβαλ- 
LA € e , , - 
λόμενος, ὑποδήματα ἔχων ἐπιχώρια, τιαρατιλήσια TOL 
, , , ' ^ '* , 3 
Βοιωτίησι iuB&gt. «ouéovreg δὲ τὰς χεραλὰς μίτρησι ἀνα- 
UE í 5 ΞΡ S ͵ 
, , - ' - - Q3 ὦ 
δέονται, μεμυρισμένοι πᾶν τὸ σῶμα. σφρηγῖδα ὃ ἕχαστος 
- / Lb , , 
ἔχει xal σχῆτιτρον χειροττοίητον" ἐπ᾽ ἑχάστῳ δὲ σχήπτρῳ 


HPOAOTOY A. 195—197. 81 
» , » - » cr » , εν x. 
ἔπεστι πεποιημένον ἢ μῆλον ἢ δόδον ἢ χρίνον ἢ αἰετὸς ἢ 
ἄλλο τι᾿ ἄνευ γὰρ ἐπισήμου οὔ σφι νόμος ἐστὶ ἔχειν σχῆ- 
πτρον. αὕτη μὲν δή σφι ἄρτισις περὶ τὸ σῶμά ἐστι, 
νόμοι δὲ αὐτοῖσι ὧδε κατεστᾶσι, ó uiv σοφώτατος ὅδε 
χατὰ γνώμην τὴν ἡμετέρην, τῷ καὶ Ἰλλυριῶν "Evevobg στυν- 


9 , E - € δι ' ? , C. Lr [4 z —€- 5! : - 
ἄνομαι χράσϑαι. χατὰ χωμας ἕχαστας ἀπαξ TOU ἕτεος͵ 


—éx&gtov ἐποιέετο τάδε" ὡς ἂν ai παρϑένοι γινοίατο γά- 
μων ὡραῖαι, ταύτας ὅχως συναγάγοιεν τεάσας, ἐς ἕν χωρίον 
ἐσάγεσχον ἁλέας, πέριξ δὲ αὐτὰς ἵστατο ὕμιλος ἀνδρῶν, 
ἀνιστὰς δὲ κατὰ μίαν ἑχάστην χῆρυξ πωλέεσχε, πρῶτα 
μὲν τὴν εὐειδεστάτην £x πασέων" μετὰ δὲ ὅχως αὕτη 
εὑροῦσα πολλὸν' χρυσίον πρηϑείη, ἄλλην ἀνεχήρυσσε ἣ 
μετ᾽ ἐχείνην ἔσχε εὐειδεστάτη. ἐπωλέοντο δὲ ἐπὶ συνοι- 
χήσι. ὅσοι μὲν δὴ ἔσχον εὐδαίμονες τῶν Βαβυλωνίων ἐπί- 
γαμοι, ὑπερβάλλοντες ἀλλήλους ἐξωγέοντο τὰς καλλιστευ- 
οὐσας" ὅσοι δὲ τοῦ δήμου ἔσχον ἐπιίγαμοι, οὗτοι δὲ εἴδεος 
μὲν οὐδὲν ἐδέοντο χρηστοῦ, οἱ δ᾽ ἂν χρήματά τε xal αἰσχίο--: 
vag παρϑένους ἐλάμβανον. “ὡς γὰρ δὴ δι(εξέλϑοι ὃ κῆρυξ 
σπωλέων τὰς εὐειδεστάτας τῶν παρϑένων, ἀνίστη ἂν τὴν 
ἀμορφεστάτην ἢ εἴ τις αὐτέων ἔμπηρος ἦν, χαὶ ταύτην 
ἀνεχήρυσσε, ὕστις ἐϑέλοι ἐλάχιστον. χρυσίον λαβὼν, συν- 
οἰχέειν αὐτῇ, ἐς ὃ τῷ τὸ ἐλάχιστον ὑπιισταμένῳ τεροσεχέετο. 
τὸ δὲ ἂν χρυσίον ἐγίνετο ἀπὸ τῶν εὐειδέων τεταρϑένων, χαὶ 
οὕτω αἱ εὔμορφοι τὰς ἀμόρφους xal ἐμσεήρους ἐξεδίδο- 
σαν. ἐχδοῦναι δὲ τὴν ἑωυτοῦ ϑυγατέρα ὕτεῳ βούλοιτο 
ἕχαστος οὐχ ἐξῆν, οὐδὲ ἄνευ ἐγγυητέω ἀπαγαγέσϑαι τὴν 
παρϑένον πριάμενον, ἀλλ᾽ ἐγγυητὰς χρῆν χαταστήσαντα ἢ 
μὲν συνοιχήσειν αὐτῇ, οὕτω ἀπάγεσϑαι. εἰ δὲ μὴ συμ- 
φεροίατο, ἀποφέρειν τὸ χρυσίον ἐχέετο νόμος. ἐξῆν δὲ xoi 
ἐξ ἄλλης ἐλϑόντα κώμης τὸν βουλόμενον ὠνέεσϑαι. ὃ μέν 
γυν χάλλιστος νόμος οὗτός σφι ἦν, ov μέντοι νῦν γε διε- 
τέλεσε ἐών, ἄλλο δέ τι ἐξευρήχασι νεωστὶ γενέσϑαι, ἵνα 
μὴ ἀδιχέοιεν αὐτὰς μηδ᾽ ἐς ἑτέρην πόλιν ἄγωνται" ἐπείτε 


190 


γὰρ ἁλόντες ἐχαχώϑησαν zal οἰχοφϑορήϑησαν, πᾶς τις, 


τοῦ. δήμου βίου, σττανίζων͵ καταπορνεύει τὰ ϑήλεα τέχνα. 


δεύτερος δὲ σοφίῃ 00s ἄλλος σφι νόμος χατέστηχε. τοὺς 191 


, " P] ^ , ^ ^ » 
κάμνοντας ἐς τὴν ἀγορὴν ἐχφορέουσι" οὐ γὰρ δὴ χρέονται 


139 


88 HPOAOTOY A. 197—199. “ 
- , 3 ' 
ἰητροῖσι᾽ προσιόντες ὧν πρὸς vOv κάμνοντα συμιβουλεύ- 
ουσι περὶ τῆς νούσου, εἴ τις χαὶ αὐτὸς τοιοῦτο ἔπαϑε 
E: , c , 4 , — 
ὁχοῖον ἔχει ὃ κάμνων ἢ ἄλλον εἶδε π᾿ιαϑόντα, ταῦτα προσ- 
ἐόντες συμβουλεύουσι xal τταραινέουσι, ἅσσα αὐτὸς πτοι- 
, 2 , € , - 2^ 2r, zY 2 
ἧσας ἐξέφυγε ὁμοίην νοῦσον ἢ ἄλλον εἶδε ἐχφυγόντα. 
- * $e 5 A M , PIA , 
σιγῇ δὲ παρεξελϑεῖν τὸν κάμνοντα ov σφι ἔξεστι, πρὶν ἂν 
2 , ce - , , 2 , 
ἐπείρηται ἥντινα νοῦσον ἔχει. ταφαὶ δέ σφι ἐν μέλιτι, 
Q.-— M ^ - 2 3, τῇ c , 3 » 
ϑρῆνοι δὲ παραπλήσιοι τοῖσι ἐν «“ἰγύπτῳ. ὃσάχις Ó ἂν 
μιχϑῇ γυναικὶ τῇ ἑωυτοῦ ἀνὴρ Βαβυλώνιος, περὶ ϑυμίημα 
i X id / * id ἐδ ΞΟ 0 D ]i 
, ΄, ς ' 3 M - , 
χαταγιζόμενον ἵζει, ἑτέρωϑι δὲ v) γυνὴ τὠυτὸ τοῦτο ποιέει. 
, , - ^ , , 
ὄρϑρου δὲ γενομένου λοῦνται χαὶ ἀμφότεροι" ἄγγεος γὰρ 
* ce M , - 
οὐδενὸς ἅψονται πρὶν ἂν λούσωνται. ταὐτὰ δὲ ταῦτα zal 
“ἰράβιοι ποιεῦσι. ὃ δὲ δὴ αἴσχιστος τῶν νόμων ἐστὶ τοῖσι 
, € - - - ΄ ΄ 
Βαβυλωνίοισι ὅδε. δεῖ πᾶσαν γυναῖχα ἐπιχωρίην ἱζομέ- 
2 CiU 7 , c € -» - 22:4 Qc 2 ὃ M 
γὴν ἐς ἱρὸν φροδίτης ἀπαξ ἐν τῇ ζόῃ μιχϑῆναι ἀνδρὶ 
Seív λλαὶ δὲ xcl οὐχ ἀξιεύ ἰναμίσγεσϑαι vot 
ξείνῳ. πολλαὶ δὲ xoi οὐχ ἀξιεύμεναι ἀναμίσγεσθϑαι τῇσϊζι 
, ^ x. ^ , , ' , 
ἄλλῃσι οἷα πλούτῳ ὑπερφρονέουσαι, ἐπὶ ζευγέων ἐν xa- 
, 2 , ^ ^ € * € - , er 
μάρησι ἑλάσασαι πρὸς τὸ ἱρὸν ἑστᾶσι. ϑεραπηίη δέ σφι 
2, [4] ^ ΄ - - ε 2 
ὁπισϑεὲ ἕπεται πολλή. αἱ δὲ πλεῦνες ποιεῦσι ὧδε. ἐν 
τεμένεϊ “φροδίτης χατέαται στέφανον περὶ τῇσι χεφαλῇσι 
ἔχουσαι ϑώμιγγος ztoÀAAcl γυναῖχες" αἱ μὲν γὰρ προσέρ- 
χονται, αἱ δὲ ἀπέρχονται" σχοινοτενέες δὲ διέξοδοι πάντα 
τρόπον [ὁδῶν] ἔχουσι διὰ τῶν γυναιχῶν, δ ὧν οἱ ξεῖνοι 
διεξιόντες ἐχλέγονται. ἔνϑα ἐπεὰν ἵζηται γυνή, οὐ πρό- 
2 , οἱ , , , 
τερον ἀπαλλάσσεται ἐς τὰ οἰχία v, τίς οἱ ξείνων ἀργύριον 
, ᾿ ^ ΕῚ ^ , c E Ts - 2 K , 
ἐμβαλὼν ἐς τὰ γούνατα μιχϑῇ ἔξω τοῦ ἱροῦ. ἐιιβαλόντα 
bi - 3 - , «c» , Ἂ ^ , 32 
δὲ δεῖ εἰπεῖν τοσόνδε, “᾿ἐπιχαλέω τοι τὴν ϑεὸν Μύλιττα. 
Μύλιττα δὲ καλέουσι τὴν φροδίτην ᾿σσύριοι. τὸ δὲ ἀρ- 
, , , € - ^ 
γύριον μέγαθϑός ἐστι δὁσονῶν" οὐ γὰρ μὴ ἀττώσηται" οὐ 
γάρ οἱ ϑέμις ἐστέ" γίνεται γὰρ ἱρὸν τοῦτο τὸ ἀργύριον. 
- * , 3 , [41 3 ^ 3 - 3) , 
τῷ δὲ πρώτῳ ἐἑιμιβαλόντι ἕπεται οὐδὲ ἀποδοχιμᾷ οὐδένα. 
3 ' M Qc 3 ! , - Mo ΟΣ , 2 
ἐπεὰν δὲ μιχϑῆ, ἀποσιωσαμένη τῇ ϑεῷ ἀπαλλάσσεται ἐς 
^ , 3 i , c , , , 
τὰ οἰχία, καὶ τὠττὸ τούτου οὐκ οὕτω μέγα τί ol δώσεις 
ce c , , , 
ὡς μιν λάμψεαι. ὅσαι μέν νυν εἴδεός re ἐπαμμέναι eiot 
, , cr , 
zal μεγάϑεος, ταχὺ ἀπαλλάσσονται, ὅσαι δὲ ἄμορφοι 
, , , 2 3 
αὐτέων εἰσί, χρόνον πολλὸν πτροσμένουσι ov δυνάμεναι τὸν 
γόμον ἐχττλῆσαι" xol γὰρ τριέτεα χαὶ τετραέτεα μετεξέτεραι 


T -——— 


UMP 


HPOAOTOY A. 199—202. 89 
χρόνον μένουσι. ἐνιαχῆ δὲ xai τῆς Κύπρου ἔστι παρα- 
“πτλήσιος τούτῳ νόμιος. 

Νόμοι μὲν δὴ τοῖσι Βαβυλωνίοισι οὗτοι χατεστᾶσι. 
εἰσὶ δὲ αὐτῶν πατριαὶ τρεῖς αἵ οὐδὲν ἄλλο σιτέονται εἰ 
μὴ ἰχϑῦς μοῦνον, τοὺς ἐπείτε ἂν ϑηρεύσαντες αὐήνωσι 
πρὸς ἥλιον, ττοιεῦσι τάδε" “ἐσβάλλουσι ἐ ἐς ὅλμον χαὶ λεήναν- 
τες ὑπέροισι σῶσι διὰ σινδόνος, χαὶ ὃς μὲν ἂν βούλ ται αὐ- 
τῶν ἅτε μᾶζαν μαξάμενος ἔχει, ὃ δὲ ἄρτου τρόπον ὀπτήσας. 

Ὡς δὲ τῷ Κύρῳ καὶ τοῦτο τὸ | i9voc χατέργαστο, ἐπε- 
ϑύμησε Μασσαγέτας ὑπ᾽ ἑαυτῷ ποιήσασϑαι. τὸ δὲ ἔϑνος 
τοῦτο χαὶ μέγα λέγεται εἶναι καὶ ἄλκιμον, οἰχημένον δὲ 
πρὸς ἠῶ τε χαὶ ἡλίου ἀνατολάς, πέρην τοῦ Z Ἰράξεω πο- 
ταμοῦ, ἀντίον δὲ ᾿Ισσηδόνων ἀνδρῶν. εἰσὶ δὲ οἵτινες χαὶ 


Σχυϑιχὸν λέγουσι τοῦτο τὸ ἔϑνος εἶναι. ὃ δὲ ἄράξης : 


λέγεται καὶ μέζων καὶ ἐλάσσων εἶναι τοῦ Ἴστρου. νήσους 
δ᾽ ἐν αὐτῷ Aé t) λησί χνά 

ἐν αὐτῷ “έσβῳ μεγάϑεα τιαραττλησίας συχνὰς φασι 
εἶναι, ἐν δὲ αὐτῇσι ἀνϑρώπους ot σιτέονται μὲν ῥίζας τὸ 
ϑέρος ὀρύσσοντες παντοίας, χαρποὺς δὲ ἀπὸ δενδοέων 

) s 

ἐξευρημένους σφι ἐς φορβὴν κατατίϑεσϑαι ὡραίους, καὶ 

, , M , 2 , - 
τούτους σιτέεσϑαι τὴν χειμερινήν. ἄλλα δέ σφι ξξευρῆ- 
σϑαι δένδρεα χαρποὺς τοιούσδε τινὰς φέροντα, τοὺς ἐπείτε 
ἂν ἐς τὠυτὸ συνέλθωσι χατὰ ἴλας καὶ πῦρ ἀναχαύσωνται 
χύχλῳ στεριιζομένους ἐπιβάλλειν ἐπὶ τὸ πῦρ, ὀσφραινο- 
μένους δὲ καταγιζομένου τοῦ χαρποῦ τοῦ ἐπιβαλλομένου 

, zm s , c NÉ PARS γῦ 

μεϑύσχεσϑαι τῇ 00uy, καταττερ Ελληνας τῷ οἴνῳ, πλεῦνος 
δὲ ἐπιβαλλομένου τοῦ χαρποῦ μᾶλλον μεϑύσχεσϑαι, ἐς ὃ 

, L 3 c) ' ' , 
ἐς ὄρχησίν ve ἀνίστασϑαι καὶ ἐς ἀοιδὴν tztiuvéea9at. τού- 

^ [24 , 5 , ^ 

τῶν μὲν αὕτη λέγεται δίαιτα εἶναι, ὃ δὲ “ράξης ποταμὸς 
[o9 bi 3. - cr € 3 ^ Ὁ ^ , 
δέει μὲν ἐχ Ματιηνῶν, 09evzeo ὃ I'óvóng τὸν ἐς τὰς διώ- 
ρυχας τὰς ἑξήκοντά τε καὶ τριηχοσίας διέλαβε ὃ Κῦρος, 
στόμασι δὲ ἐξερεύγεται τεσσεράχοντα, τῶν τὰ πάντα πλὴν 
ἑνὸς ἐς ἕλεά τε xol τενάγεα ἐχδιδοῖ, ἐν τοῖσι ἀνθρώπους 
χατοιχῆσϑαι λέγουσι ἰχϑῦς ὠμοὺς σιτεομένους᾽ ἐσθῆτι δὲ 
νομίζοντας χρᾶαϑαι φωχέων δέριιασι. τὸ δὲ ἕν τῶν στο- 
μάτων τοῦ “ράξεω δέει διὰ χαϑαροῦ ἐς τὴν Κασπίην 


ϑάλασσαν. 7 δὲ Καστίη ϑάλασσά ἐστι ἐπὶ ἑωυτῆς, ov. 


, - QC 9 À , ' ^ ' "CEAÀ ἐς 
συμμίσγουσα τῇ ἑτέρῃ ϑαλασσῃ. τὴν μὲν yao λληνες 


200 


201 


203 


204 


206 


90 HPOAOTOTY A. 202—206. 

γαυτίλλονται πᾶσαν xci ἡ ἔξω στηλέων ϑάλασσα ἡ Ai- 
λαντὶς καλεομένη xal v Ἐρυϑρὴ μία τυγχάνει ἐοῦσα" ἡ δὲ 
Κασπίη ἐστὶ ἑτέρη ἐπ᾽ ἑωυτῆς, ἐοῦσα μῆχος μὲν πλόου 
εἰρεσίῃ χρεομένῳ πεντεχαίδεχα ἡμερέων, εὖρος δέ, τῇ εὐ- 
ρυτάτη ἐστὶ αὐτὴ ἑωυτῆς, ὀχτὼ ἡμερέων. καὶ τὰ μὲν 
πρὸς τὴν ἑσπέρην φέροντα τῆς ϑαλάσσης ταύτης ὃ Καύ- 
χασος παρατείνει, ἐὼν οὐρέων xal πλήϑεϊ μέγιστον καὶ 
μεγάϑεϊ ὑψηλότατον. ἔϑνεα δὲ ἀνθρώπων πολλὰ xal σταν- 
τοῖα ἐν ἑωυτῷ ἔχει ὃ Καύχασος, τὰ πολλὰ πάντα ἀπ᾽ ὕλης 
ἀγρίης ζώοντα" ἐν τοῖσι xal δένδρεα φύλλα τοιῆσδε ἰδέης 
σιαρεχόμενα εἶναι λέγεται, τὰ τρίβοντάς τε xoi παραμίσ- 
γοντας ὕδωρ ζῷα ἑωυτοῖσι ἐς τὴν ἐσθῆτα ἐγγράφειν" τὰ 
δὲ ζῷα οὐχ ἐχπλύνεσϑαι, ἀλλὰ συγκαταγηράσχειν τῷ ἄλλῳ 
εἰρίῳ χατάπερ ἐνυφανϑέντα ἀρχήν. μῖξιν δὲ τούτων τῶν 
ἀνϑρώπων εἶναι ἐμφανέα χατάπερ τοῖσι προβάτοισι. 

Τὰ μὲν δὴ πρὸς ἑσπέρην τῆς ϑαλάσσης ταύτης τῆς 
Κασπίης καλεομένης ὃ Καύχασος ἀπέργει, τὰ δὲ πρὸς ἠῶ 
τε χαὶ ἥλιον ἀνατέλλοντα πιεδίον ἐχδέχεται πλῆϑος ἄπειρον 
ἐς ἄποψιν. τούτου ὧν τοῦ πεδίου τοῦ μεγάλου ovx &Aa- 
χίστην μοῖραν μετέχουσι oí Μασσαγέται, ἐπ᾽ οὺς ὃ Κῦρος 
ἔσχε προϑυμίην στρατεύσασϑαι. πολλά τὲ γάρ μιν xot 
μεγάλα τὰ ἐπαείροντα χαὶ ἐποτρύνοντα ἦν, πρῶτον μὲν 
ἡ γένεσις, τὸ δοχέειν τιλέον τι εἶναι ἀνθρώπου, δεύτερα 
δὲ ἡ εὐτυχίη ἡ κατὰ τοὺς πολέμους γενομένη" Owy γὰρ 
ἰϑύσειε στρατεύεσϑαι Κῦρος, ἀμήχανον ἣν ἐχεῖνο τὸ ἔϑνος 
διαφυγεῖν. ἣν δὲ τοῦ ἀνδρὸς ἀποϑανόντος γυνὴ τῶν Μασ- 
σαγετέων βασίλεια" Τόμυρίς οἱ ἣν οὔνομα. ταύτην πέμι- 
zv ὃ Κῦρος ἐμνᾶτο τῷ λόγῳ [ἐθέλων γυναῖχα ἣν ἔχειν]. 
ἡ δὲ Τόμυρις συνιεῖσα οὐχ αὐτήν μιν μνεόμενον ἀλλὰ τὴν 
“Μασσαγετέων βασιληίην, ἀπείπατο τὴν πρόσοδον. Κῦρος 
δὲ μετὰ τοῦτο ὡς οἱ δόλῳ οὐ προεχώρεε, ἐλάσας ἐπὶ τὸν 
Ἄράξην ἐποιέετο ἐκ τοῦ ἐμφανέος ἐπὶ τοὺς Μασσαγέτας 
στρατηίην, γεφύρας τε ζευγνύων ἐπὶ τοῦ ποταμοῦ διά- 
βασιν τῷ στρατῷ, zal πύργους ἐπὶ πλοίων τῶν δια- 
πορϑμευόντων τὸν ποταμὸν οἰχοδομεόμενος. ἔχοντι δέ 
oi τοῦτον τὸν πόνον πέμψασα ἣ Τόμυρις κήρυκα ἔλεγε 
τάδε. “ὦ βασιλεῦ Μήδων, ταῦσαι σπεύδων τὰ σπεύδεις" 


HPOAOTOY A. 206. 201. 91 
οὐ yàg ἂν εἰδείης εἴ voL ig καιρὸν ἔσται ταῦτα τελεόμενα" 
παυσάμενος δὲ βασίλευε τῶν σεωυτοῦ, καὶ ἡμέας ἀνέχεο 
ὁρέων ἄρχοντας τῶνπερ ἄρχομεν. οὐκ ὧν ἐθελήσεις ὕπο- 
ϑήχησι τησίδε χρᾶσϑαι, ἀλλὰ πάντα μᾶλλον ἢ ÓU ἡσυχίης 
εἶναι" σὺ δὲ εἰ μεγάλως προϑυμέαι Μασσαγετέων :τειρη- 
ϑῆναι, φέρε, μόχϑον μὲν τὸν ἔχεις ζευγνὺς τὸν ποταμὸν 
ἄπες, σὺ δὲ ἡμέων ἀναχωρησάντων ἀπὸ τοῦ ποταμοῦ 
τριῶν ἡμερέων ὁδὸν διάβαινε ἐς τὴν ἡμετέρην. εἰ δ᾽ ἡμέας 
βούλεαι ἐσδέξασθαι μᾶλλον ἐς τὴν ὑμετέρην, σὺ τὠυτὸ 
τοῦτο ποίεε." ταῦτα δὲ ἀχούσας ὃ Κῦρος συνεκάλεσε Περ- 
σέων τοὺς πρώτους, συναγείρας δὲ τούτους ég μέσον σφι 
προετίϑεε τὸ πρῆγμα, συμβουλευόμενος ὁχότερα ττοιέῃ. 
τῶν δὲ xarà τὠυτὸ αἱ γνῶμαι συνεξέχισττον, κελευόντων 
ἐσδέχεσϑαι Τύμυρίν τε xal τὸν στρατὸν αὐτῆς ἐς τὴν 
χώρην. παρεὼν δὲ καὶ μεμφόμενος τὴν γνώμην ταύτην 
Αροῖσος ὃ «υδὸς ἀπεδείχνυτο ἐναντίην τῇ προχειμένῃ 
γνώμῃ λέγων τάδε. “ὦ βασιλεῦ, εἶπον μὲν καὶ τιρότερόν 
τοι, ὅτι ἐπεί με Ζεὺς ἔδωχέ τοι, τὸ ἂν δρέω σφάλμα ἐὸν 
οἴχῳ τῷ σῷ, κατὰ δύναμιν ἀττοτρέψειν" τὰ δέ μοι παϑή- 
ματα ἐόντα ἀχάριτα μαϑήματα γέγονε. εἰ μὲν ἀϑάνατος 
δοχέεις εἶναι καὶ στρατιῆς τοιαύτης ἄρχειν, οὐδὲν ἂν εἴη 
πρῆγμα γνώμας ἐμὲ σοὶ ἀποφαίνεσθαι" εἰ δ᾽ ἔγνωχας ὅτι 
ἄνθϑρωττος xai σὺ εἷς καὶ ἑτέρων τοιῶνδε ἄρχεις, ἐχεῖνο 
πρῶτον μάϑε, ὡς κύχλος τῶν ἀνϑρωπηίων ἐστὶ τπρηγμά- 
των, περιφερόμενος δὲ οὐκ ἐᾷ αἰεὶ τοὺς αὐτοὺς εὐτυχέειν. 
ἤδη ὧν ἐγὼ γνώμην ἔχω περὶ τοῦ προχειμένου πρήγματος 
τὰ ἔμπαλιν ἢ οὗτοι. εἰ γὰρ ἐϑελήσομεν ἐσδέξασϑαι τοὺς 
πολεμίους ἐς τὴν χώρην, ὅδε τοι ἐν αὐτῷ κίνδυνος ἔνι. 
ἑσσωϑεὶς μὲν προσαττολλύεις πᾶσαν τὴν ἀρχήν᾽ δῆλα γὰρ 
δὴ ὅτι νιχέοντες Μασσαγέται οὐ τὸ ὀπίσω φεύξονται ἀλλ᾽ 
ἐπ᾽ ἀρχὰς τὰς σὰς ἐλέουσι" νιχέων δὲ οὐ νιχᾷς τοσοῦτον 
ὅσον εἰ διαβὰς ἐς τὴν ἐκείνων, νικέων Μασσαγέτας, ἕπτοιο 
φεύγουσι" τὠυτὸ γὰρ ἀντιϑήσω ἐχείνῳ, ὅτι νιχήσας τοὺς 
ἀντιευμένους ἐλᾷς ἰϑὺ τῆς ἀρχῆς τῆς Τομύριος. χωρίς τε 
τοῦ ἀπηγημένου αἰσχρὸν καὶ οὐκ ἀνασχετὸν Κῦρόν γε τὸν 
Καμβύσεω γυναιχὶ εἴξαντα ὑποχωρῆσαι τῆς χώρης. νῦν ὧν 
μοι δοχέει διαβάντας προελϑεῖν ὅσον ἂν ἐχεῖνοι διεξίωσι, 


201 


208 


209 


92 HPOAOTOY A. 201—209. 
E E * , - - Sy Mh , 
ἐνθεῦτεν δὲ τάδε ποιεῦντας πειρᾶσϑαι ἐχείνων περιγενξ- 
ς * ΕῚ * , , XM S) - 
σϑαι. ὡς γὰρ ἐγὼ πυνϑανομαι, Μασσαγέται εἰσὶ ἀγαθῶν 
τε Περσιχῶν ἄπειροι χαὶ καλῶν μεγάλων ἀπαϑέες" τού- 
τοισι ὦν τοῖσι ἀνδράσι τῶν προβάτων ἀφειδέως πολλὰ 
καταχόψαντας χαὶ σχευάσαντας προϑεῖναι ἐν τῷ στρατο- 
πέδῳ τῷ ἡμετέρῳ δαῖτα, πρὸς δὲ χαὶ xe τῆρας ᾿ἀφειδέως 
οἴνου ἀχρήτου χαὶ σιτία παντοῖα" ποιήσαντας δὲ ταῦτα, 
ὑπολειπομένους τῆς στρατιῆς τὸ φλ 'αυρότατον, τοὺς λοι-- 
ποὺς αὖτις ἐξαναχωρέειν ἐπὶ τὸν ποταιιόν. ἢν γὰρ ἐγὼ 
γνώμης μὴ ἁμάρτω, ἐχεῖνοι ἰδόμενοι ἀγαϑὰ πολλὰ τρέ- 
ψονταί τε πρὸς αὐτὰ καὶ ἡμῖν τὸ ἐνθεῦτεν λείπεται ἀπό- 
δεξις ἔργων μεγάλων." 
- ' τ 2 σ- ji ' 
Τνῶμαι uiv αὑται συνέστασαν, Κῦρος δὲ μετεὶς τὴν 
προτέρην γνώμην, τὴν Κροίσου δὲ ἑλόμενος προηγόρευε 
Τομύρι ἐξαναχωρέειν ὡς αὐτοῦ διαβησομένου ἐπὶ ἐχείνην. 
ἡ μὲν δὴ ἐξανεχώρεε xarà ὑπέσχετο πρῶτα" Κῦρος τ 
- 3 Ἂ - 2 ^ κων - Y , 
Kooicov ἐδ τας χεῖρας ἐσϑεὶς τῷ ἑωυτοῦ παιδὶ Καμβύσῃ, 
τῷπερ τὴν βασιληίην ἐδίδου, καὶ πολλὰ ἐντειλάμενός ot 
pes τε αὐτὸν χαὶ εὑ ποιέειν, ἢν ἡ διάβασις ἡ ἡ ἐπὶ Μασ- 
σαγέτας μὴ ὀρϑωϑῇ, ταῦτα ἐντειλάμενος xal ἀποστείλας 
τούτους ἐς Πέρσας, αὐτὸς διέβαινε τὸν ποταμὸν χαὶ ὃ 
^ - , , 3 , 
στρατὸς αὐτοῦ. ἐπείτε δὲ ἐπεραιώϑη τὸν AoaEny, νυχτὸς 
2 , ai 27 er 3 - , - , 
ἐπελϑούσης εἶδε οιψιν εὐδων ἐν τῶν Macaayeréov τῇ χωρῃ 
τοιήνδε. ἐδόχεε ὃ Κῦρος ἐν τῷ ὕπνῳ ὁρᾶν τῶν Ὑστάσπεος 
παίδων τὸν πρεσβύτατον ἔχοντα ἐπὶ τῶν ὥμων πτέρυγας 
χαὶ τούτων τῇ μὲν τὴν “Ισίην τῇ δὲ τὴν Εὐρώπην ἐπι- 
“55 C» , ve * - 2 , 2 " 23 43. 
σχιάζειν. Ὑστάσπεϊ δὲ τῷ Aoocusog ἐόντι ἀνδρὶ Ayau- 
μενίδῃ ἦν τῶν παίδων “αρεῖος πρεσβύτατος, ἐὼν τότε 
ἡλιχίην ἐς εἴχοσί xov μάλιστα ἔτεα, xal οὗτος κατελέ-- 
λειπτο ἐν Πέρσῃσι" οὐ γὰρ εἶχέ χω ἡλιχίην στρατεύεσϑαι. 
ECT ' c - , , - 
ἐπεὶ ov δὴ ἐξηγέρϑη ὃ Κῦρος, ἐδίδου λόγον ἑωυτῷ περὶ 
τῆς ὄψιος. ὡς δέ οἱ ἐδόχεε μεγάλη εἶναι ἢ 0 καλέ 
τῆς ὄψιος. ὡς ἐδόχεε μεγάλη εἶναι ἡ ὄψις, καλέσας 
, 3 M - 5 CL s - 
Ὑστάσπεα xal ἀπολαβὼν μοῦνον tit “γστασττες, παῖς 
σὸς ἐπιβουλεύων ἐμοί τε xal τῇ ἐμῇ ἀρχῆ ἑάλωκε. ὡς δὲ 
3 ΄ - 5 - , 
ἀτρεχέως ταῦτα οἶδα, ἐγὼ σημανέω. ἐμεῦ ϑεοὶ κήδονται 
χαί μοι πάντα προδειχνύουσι τὰ ἐπιφερόμενα. ἤδη ὧν 
ἐν τῇ παροιχομένῃ νυχτὶ εὕδων εἶδον τῶν σῶν παίδων τὸν 


HPOAOTOY A. 209—212. 93 
πρεσβύτατον ἔχοντα ἐπὶ τῶν ὥμων πτέρυγας χαὶ τούτων 
τῇ μὲν τὴν Aoínv τῇ δὲ τὴν Εὐρώπην ἐπισχιάζειν. οὐχ 
«v ἔστι μηχανὴ ἀπὸ τῆς ὄψιος ταύτης οὐδεμία τὸ μὴ 
ἐχεῖνον ἐπιβουλεύειν &uot. σὺ τοίνυν τὴν ταχίστην πτορεύεο 
ὀπίσω ἐς Πέρσας χαὶ ποίεε ὅχως, ἐπεὰν ἐγὼ τάδε κατα- 
στρεψάμενος ἔλϑω ἐχεῖ, ὥς μοι χαταστήσεις τὸν παῖδα 
ἐς ἔλεγχον." Κῦρος μὲν δοχέων Ζαρεῖόν οἱ ἐπιβουλεύειν 
ἔλεγε τάδε" τῷ δὲ ὃ δαίμων προέφαινε ὡς αὐτὸς μὲν τε- 
λευτήσειν αὐτοῦ ταύτῃ μέλλοι, ἡ δὲ βασιληίη αὐτοῦ περι- 
χωρέοι ἐς “αρεῖον. ἀμείβεται ὧν δὴ ὃ Ὑστάσπης τοισίδε. 
“ὦ βασιλεῦ, μὴ εἴη ἀνὴρ Πέρσης γεγονὼς ὅστις τοι ἐπι- 
βουλεύσει, εἰ δ᾽ ἔστι, ἀπόλοιτο ὡς τάχιστα᾽ ὃς ἀντὶ μὲν 
δούλων ἐποίησας ἐλευϑέρους Πέρσας εἶναι, ἀντὶ δὲ τοῦ 
ἄρχεσϑαι ὑπ᾽ ἄλλων ἄρχειν ἁπιάνχων. εἰ δέ τίς τοι Ou 
ἀπταγγέλλει τταῖδα τὸν ἐμὸν νεώτερα βουλεύειν περὶ σέο, 
ἐγώ τοι παραδίδωμι χρᾶσϑαι αὐτῷ τοῦτο 0 τι σὺ βού- 
λεαι." Ὑστάσπης μὲν τούτοισι ἀμειψάμενος χαὶ διαβὰς 
τὸν ράξην rie ἐς Πέρσας φυλάξων Κύρῳ τὸν παῖδα 4a- 
ρεῖον, Κῦρος δὲ προελϑὼν ἀπὸ τοῦ ράξεω ἡμέρης 000v 
ἐποίεε τὰς Κροίσου ὑποϑήχας. μετὰ δὲ ταῦτα Κύρου v& 
xal Περσέων τοῦ χαϑαροῦ στρατοῦ ἀπελάσαντος ὀπίσω 
ἐπὶ τὸν δίράξην, λειρϑέντος δὲ τοῦ ἀχρηίου, ἐπτελϑοῦσα 
τῶν Μασσαγετέων τριτημορὶς τοῦ στρατοῦ τούς TE λει- 
quan. τῆς digo στρατιῆς fipfende ἀλῥξομέτμιο καὶ τὴν 
χλυϑέντες ἐδαίνυντο, πληρωϑέντες δὲ φορβῆς καὶ οἴνου 
εὗδον. oi δὲ Πέρσαι ἐπελϑόντες πολλοὺς μέν σφεων àqó- 
»ευσαν, πολλῷ δ᾽ ἔτι πλεῦνας ἐζώγρησαν xal ἄλλους καὶ 
τὸν τῆς βασιλείης Τομύριος παῖδα περοκηχέουείι Maaca- 
γετέων, τῷ οὔνομα ἣν LOVE Rune 1 δὲ πυϑομένη T 
τὲ ττερὶ τὴν στρατιὴν γεγονότα xai và περὶ τὸν παῖδα, 
ztéusztovaa χήρυχα τταρὰ Κῦρον ἔλεγε τάδε. “᾿ἄπληστε αἵ- 
ματος Κῦρε, μηδὲν ἐπαερϑῆς τῷ γεγονότι τῷδε πρήγματι, 
εἰ ἀμτεελίνῳ καρττῷ, τῷπερ αὐτοὶ ἐμτιιπλάμενοι μαίνεσϑε 
οὕτω ὥστε κατιόντος τοῦ οἴνου ἐς τὸ σῶμα ἐπαναπλώειν 
ὑμῖν ἔπεα καχά, τοιούτῳ φαρμάκῳ δολώσας ἐχράτησας 
παιδὸς τοῦ ἐμοῦ, ἀλλ᾽ οὐ μάχῃ κατὰ τὸ χαρτερόν. νῦν ὧν 


210 


21 


1 


τ 


214 


94 HPOAOTOY A. 212—215. 

μευ εὖ παραινεούσης ὑπόλαβε τὸν λόγον. ἀποδούς μοι 
τὸν παῖδα ἄπιϑι ἐκ τῆσδε τῆς χώρης ἀζήμιος, Μασσαγε- 
τέων τριτημορίδι τοῦ στρατοῦ χατυβρίσας. εἰ δὲ ταῦτα 
οὐ ποιήσεις, ἥλιον ἐπόμνυμί τοι τὸν Μασσαγετέων δεσπό- 
τὴν, ἢ μέν σε ἐγὼ xai ἄπληστον ἐόντα αἵματος κορέσω." 
Κῦρος μὲν τῶν ἐπέων οὐδένα τούτων ἀνενειχϑέντων 
ἐποιέετο λόγον" ὃ δὲ τῆς βασιλείης Τομύριος ταῖς Σπαρ- 
γαπίσης, ὥς μιν 0 τε οἶνος ἀνῆκε καὶ ἔμαϑε ἵνα ἦν καχοῦ, 
δεηϑεὶς Κύρου ex τῶν δεσμῶν λυϑῆναι ἔτυχε, ὡς δὲ ἐλύϑη 
τὲ τάχιστα xal τῶν χειρῶν ἐχράτησε, διεργάζεται ἑωυτόν. 
χαὶ δὴ οὗτος μὲν τρόπῳ τοιούτῳ τελευτᾷ, Τόμυρις δέ, 
ὧς οἵ Κῦρος ovx ἐσήχουσε, συλλέξασα πᾶσαν τὴν ἑωυτῆς 
δύναμιν συνέβαλε Κύρῳ. ταύτην τὴν μάχην, ὅσαι δὴ βαρ- 
βάρων ἀνδρῶν μάχαι ἐγένοντο, χρίνω ἰσχυροτάτην γενέ- 
σϑαι, καὶ δὴ χαὶ πυνϑάνομαι οὕτω τοῦτο γενόμενον. 
πρῶτα μὲν γὰρ λέγεται αὐτοὺς διαστάντας ἐς ἀλλήλους 
τοξεύειν, μετὰ δὲ ὥς σφι τὰ βέλεα ἐξετετόξευτο, συμιττε- 
σόντας τῇσι αἰχμῆσέ τε x«i τοῖσι ἐγχειριδίοισι συνέχε- 
σϑαι. χρόνον τὲ δὴ ἐπὶ σπιολλὸν συνεστάναι μαχομένους 
χαὶ οὐδετέρους ἐϑέλειν φεύγειν" τέλος δὲ οἱ Μασσαγέται 
περιεγένοντο. ἢ τε δὴ πολλὴ τῆς Περσιχῆς στρατιῆς 
αὐτοῦ ταύτῃ διερϑάρη xal δὴ καὶ αὐτὸς Κῦρος τελευτᾷ, 
βασιλεύσας τὰ πάντα ἑνὸς δέοντα τριήκοντα ἔτεα. ἀσχὸν 
δὲ πλήσασα αἵματος ἀνϑρωπηίου Τόμυρις ἐδίζητο ἐν τοῖσι 
τεϑνεῶσι τῶν Περσέων τὸν Κύρου νέχυν, ὡς δὲ εὗρε, ἐνατε- 
ἤχε αὐτοῦ τὴν χεφαλὴν ἐς τὸν ἀσκόν" λυμαινομένη δὲ 
τῷ νεχρῷ ἐπέλεγε τάδε. “σὺ μὲν ἐμὲ ζωουσάν τε καὶ 
γιχέουσάν σε μάχῃ ἀπώλεσας, παῖδα τὸν ἐμὸν ἑλὼν δόλῳ" 
σὲ δ᾽ ἐγώ, κατάπερ ἠπείλησα, αἵματος κορέσω." τὰ μὲν 
δὴ κατὰ τὴν Κύρου τελευτὴν τοῦ βίου, πολλῶν λόγων 
λεγομένων ὅδε μοι ὃ πιϑανώτατος εἴρηται. 

Μασσαγέται δὲ ἐσθῆτά τε ὁμοίην τῇ Σχυϑιχῇ φορέ- 
ουσι xci δίαιταν ἔχουσι, ἱππόται δέ εἶσι xal ἄνιπποι 
(ἀμιφοτέρων γὰρ μετέχουσι) xai τοξόται τε xal αἰχμο- 
φόροι, σαγάρις νομίζοντες ἔχειν. χρυσῷ δὲ καὶ χαλχῷ τὰ 
πάντα χρέονται" ὅσα μὲν γὰρ ἐς αἰχμὰς καὶ ἄρδις καὶ 
σαγάρις, χαλχῷ τὰ πάντα χρέονται" ὅσα δὲ πτερὶ χεφαλὴν 


HPOAOTO Y' A7 215- 216:- B. 1. 95 
xai ζωστῆρας x«i μασχαλιστῆρας χρυσῷ κοσμέονται. ὡς 
δ᾽ αὕτως τῶν ἵπττων τὰ μὲν περὶ τὰ στέρνα χαλχέους ϑώ- 
ρηχας περιβάλλουσι, τὰ δὲ περὶ τοὺς χαλινοὺς xal στόμια 
xai φάλαρα χρυσῷ. σιδήρῳ δὲ οὐδ᾽ ἀργύρῳ χρέονται 
οὐδέν" οὐδὲ γάρ σφι ἔστι ἐν τῇ χώρῃ, ὃ δὲ χρυσὸς χαὶ ὃ 
χαλχὸς ἄπλετος. νόμοισι δὲ χρέονται τοιοισίδε. γυναῖχα 
μὲν γαμέει ἕχαστος, ταύτῃσι δὲ ἐπίχοινα χρέονται" τὸ γὰρ 
Σχύϑας φασὶ Ἕλληνες στοιέειν, οὐ Σχύϑαι εἰσὶ οἱ ποι- 
εὔντες ἀλλὰ Μασσαγέται" τῆς γὰρ ἐπιϑυμήσει γυναιχὸς 
“Μασσαγέτης ἀνήρ, τὸν φαρετρεῶνα ἀποχρεμάσας πρὸ τῆς 
ἁμάξης μίσγεται ἀδεῶς. οὖρος δὲ ἡλικίης σφι προχέεται 
ἄλλος μὲν οὐδείς" ἐπεὰν δὲ γέρων γένηται κάρτα, οἵ τιροσ- 
ἠχοντές οἱ τιάντες συνελϑόντες ϑύουσί μιν xol ἄλλα πρό- 
Bera ἅμα αὐτῷ, ἑψήσαντες δὲ τὰ χρέα χατευωχέονται. 
ταῦτα μὲν τὰ ὀλβιώτατά σφι νενόμισται, τὸν δὲ νούσῳ 
τελευτήσαντα οὐ κατασιτέονται ἀλλὰ γῇ χρύπτουσι, συμ- 
φορὴν ποιεύμενοι ὅτι οὐχ ἵκετο ἐς τὸ τυϑῆναι. σπείρουσι 
δὲ οὐδέν, ἀλλ᾿ ἀπὸ χτηνέων ζώουσι καὶ ἰχϑύων" οἱ δὲ 
ἀἄφϑονοί σφι &x τοῦ “ίράξεω ποταμοῦ παραγίνονται" 
γαλαχτοπόται δέ εἶσι. ϑεῶν δὲ μοῦνον ἥλιον σέβονται, 
τῷ ϑύουσι ἵππους. νόος δὲ οὗτος τῆς ϑυσίης" τῶν ϑεῶν 
τῷ ταχίστῳ πάντων τῶν ϑνητιῦν τὸ τάχιστον δατέονται. 


b. 


Τελευτήσαντος δὲ Κύρου παρέλαβε τὴν βασιληίην Καμ- 
βύσης, Κύρου ξὼν παῖς xai Κασσανδάνης τῆς Φαρνάσπεω 
ϑυγατρός, τῆς προαποϑανούσης Κῦρος αὐτός τὲ μέγα zév- 
Joc ἐποιήσατο καὶ τοῖσι ἄλλοισι πιροεῖχτε πᾶσι τῶν ἦρχε 
σιένϑος ποιέεσθαι. ταύτης δὴ τῆς γυναιχὸς ἐὼν εαῖς καὶ 
Κύρου Καμβύσης Ἴωνας μὲν καὶ Αἰολέας ὡς δούλους πα- 
“ τρωίους ἐόντας ἐνόμιζε, ἐπὶ δὲ 4ἴγυπτον ἐποιέετο στρα- 
τηλασίην ἄλλους τε πταραλαβὼν τῶν ἦρχε xci δὴ xai Ἑλλή- 
γων τιῦν ἐπτεχράτεξ. 


216 


2 


96 HPOAOTOYT!B3223. 

Οἱ δὲ Αἰγύπτιοι, πρὶν uiv ἢ Ψαμμήτιχον σφέων fa- 
σιλεῦσαι, ἐνόμιζον ἑωυτοὺς πρώτους γενέσϑαι πάντων 
ἀνϑρώττων᾽ ἐπειδὴ δὲ Ἱαμμήτιχος βασιλεύσας ἠϑέλησε 
εἰδέναι οἵτινες γενοίατο πρῶτοι, ἀπὸ τούτου νομίζουσι 
Φρύγας προτέρους γενέσϑαι ἑωυτῶν, τῶν δὲ ἄλλων ἕωυ- 
τούς. Ταμμήτιχος δὲ ὡς οὐχ ἐδύνατο πυνϑανόμενος ττόρον 
οὐδένα τούτου ἀνευρεῖν, οἱ γενοίατο πρῶτοι ἀνθρώπων, 
ἐπιτεχνᾶται τοιόνδε. παιδία δύο νεογνὰ ἀνϑρώπων τῶν 
ἐπιτυχόντων διδοῖ ποιμένι τρέφειν ἐς τὰ ποίμνια τροφήν 
τινα τοιήνδε, ἐντειλάμενος μηδένα ἀντίον αὐτῶν μηδεμίαν 
φωγὴν ἱέναι, ἐν στέγῃ δὲ ἐρήμῃ ἐπ᾽ ἑωυτῶν χεῖσϑαι αὐτά, 
χαὶ τὴν ὥρην ἐπαγινέειν σφι αἶγας, πλήσαντα δὲ τοῦ 
γάλαχτος τἄλλα διαπρήσσεσϑαι. ταῦτα δ᾽ ἐποίεέ τε xal 
ἐνετέλλετο ὃ Ταμμήτιχος ἐθέλων ἀχοῦσαι τῶν παιδίώὠν 
ἀπαλλαχϑέντων τῶν ἀσήμων χνυζημάτων, ἥντινα φωνὴν 
ῥήξουσι πρώτην. τάπερ ὧν xal ἐγένετο" ὡς γὰρ διετὴς 
χρόνος ἐγεγόνεε ταῦτα τῷ ττοιμένι πρήσσοντι, ἀνοίγοντι 
τὴν ϑύρην zal ἐσιόντι τὰ παιδία ἀμφότερα προσπίπτοντα 
βεχὸς ἐφώνεον ὀρέγοντα τὰς χεῖρας. τὰ μὲν δὴ πρῶτα 
ἀχούσας ἥσυχος ἣν ὃ ποιμήν" ὡς δὲ πολλάκις φοιτέοντι 
χαὶ ἐπιμελομένῳ πολλὸν ἦν τοῦτο τὸ ἔπος, οὕτω δὴ ση- 
μήνας τῷ δεσπότῃ ἤγαγε τὰ παιδία κελεύσαντος ἐς ὄψιν 
τὴν ἐχείνου. ἀχούσας δὲ xal αὐτὸς ὃ Ψαμμήτιχος ἐπυν- 
ϑάνετο οἵτινες ἀνϑρώπων βεχός τι καλέουσι, πυνϑανό- 
μενος δὲ εὕρισχε Φρύγας καλέοντας τὸν ἄρτον. οὕτω 
συνεχώρησαν “Τἰγύπτιοι καὶ τοιούτῳ σταϑμωσάμενοι ττρή-- 
γματι τοὺς Φρύγας πρεσβυτέρους εἶναι ἑωυτῶν. ὧδε μὲν 
γενέσϑαι τῶν ἱρέων τοῦ Ἡφαίστου ἐν Μέμφι ἤχουον" 
Ἕλληνες δὲ λέγουσι ἄλλα τε μάταια πολλά, καὶ ὡς γυναι- 
χῶν τὰς γλώσσας ὃ Taunus ἐχεαμὼν τὴν δίαιταν οὕτω 
ἐποιήσατο τῶν παιδίων τταρὰ ταύτῃσι τῇσι γυναιξί. 

Κατὰ μὲν δὴ τὴν τροφὴν τῶν παιδίων τοσαῦτα ἔλεγον, 
ἤχουσα δὲ xal ἄλλα iv Μέμφι ἐλθὼν ἐς λόγους τοῖσι 
ἱρεῦσι τοῦ Ἡφαίστου. καὶ δὴ xai ἐς Θήβας τε xol ἐς 
Ἡλίου πόλιν αὐτῶν τούτων εἵνεχεν ἐτραπόμην, ἐθέλων 
εἰδέναι εἰ συμβήσονται τοῖσι λόγοισι τοῖσι ἐν Μέμφε" οἱ 
γὰρ Ἡλίου πολιῆται λέγονται «Τ“ἰγυτττίων εἶναι λογιώτατοι. 


HPOAOTOTY B. 3—6. 97 
- - πα T 2 ' 
τὰ μέν γυν ϑεῖα τῶν ἀπηγημάτων, οἷα ἤχουον, οὐχ εἰμὶ 
πρόϑυμος ἐξηγέεσϑαι, ἔξω ἢ τὰ οὐνόματα αὐτῶν μοῦνον, 
γομίζων πιάντας ἀνϑρώπους ἴσον ττερὶ αὐτῶν ἐπίστασϑαι" 
' DISON 2 L 2 - c ' - , 2i , 
τὰ δ᾽ ἂν ἐπιμνησϑέω αὐτῶν, ὑπὸ τοῦ λόγου ἐξαναγχαζό- 
μενος ἐπιμνησθήσομαι. ὅσα δὲ ἀνϑρωπήια πρήγματα, 
ὧδε ἔλεγον διιολογέοντες σφίσι, πρώτους “1ἰγυττίους ἂν- 
ϑρώπων ἁπάντων ἐξευρεῖν τὸν ἐνιαυτόν, δυώδεχα μέρεα 
δασαμένους τῶν ὡρέων ἐς αὐτόν. ταῦτα δὲ ἐξευρεῖν ἐχ 
- » » » M - , € , 
τῶν ἄστρων ἔλεγον. ἄγουσι δὲ τοσῷδε σοφώτερον λλή-- 
2 ^ ΄ c [4 LI ^ , 3} 2 ΄ 
γων, ἑμοὶ δοχέειν, ὁσῳ Ἐλληνες μὲν διὰ τρίτου ἔτεος ἐμιβό- 
3 , m c , [4 ) , * 
λιμὸν ἐπειιβάλλουσι τῶν ὡρέων εἵνεχεν, Αἰγύπτιοι δὲ 
τριηχοντημέρους ἄγοντες τοὺς δυώδεχα μῆνας ἐπάγουσι 
- , , c / , ze) - , 
ἀνὰ πᾶν ἔτος πέντε ἡμέρας πάρεξ τοῦ ἀριϑιιοῦ, καί σφι 
0 χύχλος τῶν ὡρέων ἐς τὠυτὸ περιιὼν πεαραγίνεται. δυώ- 
δεχά v& ϑεῶν ἐπωνυμίας ἔλεγον πρώτους Αἰγυπτίους 
, [/ * ἘΞ , 
vouícat χαὶ Ἕλληνας παρὰ σφέων ἀναλαβεῖν, βωμούς τε 
χαὶ ἀγάλματα χαὶ νηοὺς ϑεοῖσι ἀπονεῖμαι σφέας πρώτους 
xai ζῷα ἐν λίϑοισι ἐγγλύψαι. zal τούτων μέν νυν τὰ πλέω 
2} ἐδ ηλ e , À - δὲ - A , 
ἔργῳ ἐδήλουν οὕτω γενόμενα, βασιλεῦσαι δὲ τερῶτον «Τἰγύ- 
πτου ἀνθρώπων ἔλεγον Μῆνα. ἐπὶ τούτου, πλὴν τοῦ 
Θηβαϊχοῦ νοιιοῦ, πᾶσαν Ἵἴγυτιτον εἶναι ἕλος, xal αὐτῆς 
εἶναι οὐδὲν ὑπτερέχον τῶν νῦν ἔνερϑε λίμνης τῆς Μοίριος 
, ^ 2 , ^ , ^ , 
ἐόντων, ig τὴν ἀνάπλοος ἀπὸ ϑαλάσσης ἑπτὰ ἡμερέων 
ἐστὶ ἀνὰ τὸν ποταμόν. χαὶ εὖ μοι ἐδόχεον λέγειν πτερὶ 
τῆς χώρης" δῆλα γὰρ δὴ καὶ μὴ προαχούσαντι ἰδόντι δέ, 
cr , » cr c » , 3. Eni. 
οστις yE σύνεσιν &y€L, OTL ἢ ZziLyvztvoG, ὃς τὴν λληγες 
γαυτίλλονται, ἐστὶ “ἰγυπτίοισι ἐπίχτητός τε γῆ χαὶ δῶρον 
τοῦ ποταμοῦ, καὶ τὰ χατύπερϑε ἔτι τῆς λίμνης ταύτης 
, - c , , - , — , 
MÉXQL τριῶν ἡμερέων πλόου, τῆς πέρι ἐχεῖνοι οὐδὲν ἔτι 
τοιόνδε ἔλεγον, ἔστι δ᾽ ἕτερον τοιοῦτο. Αἰγύπτου γὰρ 
φύσις τῆς χώρης ἑστὶ τοιήδε. πρῶτα μὲν πιροσττλώων ἔτι 
xal ἡμέρης δρόμον ἀπέχων ἀπὸ γῆς, κατεὶς καταπτειρη-- 
τηρίην πηλόν τε ἀνοίσεις xci ἐν ἕνδεχα ὀργυιῇσι ἔσεαι. 
τοῦτο μὲν émi τοσοῦτο δηλοῖ πρόχυσιν τῆς γῆς ἐοῦσαν" 
αὐτῆς δὲ τῆς Αἰγύπτου ἐστὶ μῆχος τὸ παρὰ ϑάλασσαν 
- ' c - , 5 , 
ἑξξήχοντα σχοῖνοι, χατὰ ἡμεῖς διαιρέομεν εἶναι “1 ἴγυτττον 


ἀπὸ τοῦ Πλινϑινήτεω χόλπου μέχρι Σερβωνίδος λέιινης, 
Herodoti vol. [. 1 


98 HPOAOTOY B. 6—8. 

306 ' , zi , ^ , 3 3} € εὑ 
παρ᾽ ἣν τὸ Κάσιον οὐρος τείνει" ταύτης ὧν ἄπο οἱ ἕξή-- 
- , cr ' τῷ , 
xovra σχοῖνοι εἰσί. ὅσοι μὲν γὰρ γεωπεῖναί εἰσι ἂν- 
, 2 - ΚΑ ἊΝ * , ce xut. 
ϑρώπων, ὀργυιῆσι μεμετρήχασι τὴν χώρην, ὅσοι δὲ ἕσσον 
- ,ὔ ^ y ^ M , , 
γεωπεῖναι, σταδίοισι, ot δὲ πολλὴν ἔχουσι, πταρασάγγησι, 

L] , , , , ^ ^ 
oi δὲ ἄφϑονον λίην, σχοίνοισι. δύναται δὲ ὃ uiv σπαρα- 
σάγγης τριήχοντα στάδια, ὃ δὲ σχοῖνος ἕχαστος, μέτρον 
3' ) , ς- , , cr 2^ »! b] , 
ἐὸν Αἰγύπτιον, ξξήχοντα στάδια. οὕτω ἂν εἴησαν Aiyi- 
πτου στάδιοι ἑξαχόσιοι «cl τρισχίλιοι τὸ παρὰ ϑάλασσαν. 
ἐνθεῦτεν μὲν xal μέχρι Ἡλίου πόλιος ἐς τὴν μεσόγαιάν 
ἐστι εὐρέα Ἵἴγυπτος, ἐοῦσα πᾶσα ὑπτίη τε xci ἔνυδρος 
xai ἰλύς. ἔστι δὲ δδὸς ἐς τὴν Ἡλίου τετόλιν ἀπτὸ ϑαλάσσης 
2, 37 , b “π᾿ - 2j 3 , CS - - 
ἄνω ἰόντι τταραπλησίη τὸ μῆχος τῇ ἐξ ϑηνέων ὁδῷ τῇ 
2 M - , € - - - , 2 - 
ἀπτὸ τῶν δυώδεχα ϑεῶν τοῦ βωιμιοῦ φερούσῃ ἔς ve Πῖσαν 
xal ἐπὶ τὸν νηὸν τοῦ Διὸς τοῦ Ὀλυμπίου. σμιχρόν τι τὸ 
, € ^ , - - , 
διάφορον εὕροι τις ἂν λογιζόμενος τῶν ὁδῶν τούτων, τὸ 
M , - EX "7 , , c c 
μὴ ἴσας μῆχος εἶναι, οὐ πλέον πεντεχαίδεχα σταδίων" ἢ 
μὲν γὰρ ἐς Πῖσαν ἐξ ϑηνέων καταδεῖ πεντεχαίδεχα στα- 
δίων ὡς μὴ εἶναι ττενταχοσίων χαὶ χιλίων, ἡ δὲ ἐς Ἡλίου 
, 3 M , zx 3 M 2 { ^ - 5 ^ 
πόλιν ἀπὸ ϑαλάσσης πληροῖ ἐς vOv ἀριϑμὸν τοῦτον. ἀπὸ 
δὲ Ἡλίου πόλιος ἄνω ἰόντι στεινή ἐστι “Αἴγυπτος. τῇ 
* ' s) , 5 , , 
u£y γὰρ τῆς Ἰραβίης οὐρος παρατέταται, φέρον ἀπ᾽ ἄρχτου 
, , ^ , -— 
πρὸς μεσαμβρίης τε καὶ νότου, αἰεὶ ἄνω τεῖνον ἐς τὴν 
᾿Ἐρυϑρὴν χαλεομένην ϑάλασσαν᾽ ἐν τῷ αἱ λιϑοτομίαι 
ἔνεισι αἱ ég τὰς πυραμίδας κατατμηϑεῖσαι τὰς ἐν Μέμφι. 
, M - 3 , ' ' 3 - 
ταύτῃ uiv λῆγον ἀναχάμτιτει ἐς τὰ εἴρηται τὸ OUQOC' τῇ 
δὲ αὐτὸ ἑωυτοῦ ἐστι μαχρότατον, ὡς ἐγὼ ἐπυνθανόμην, 
, E E 4 Ξ ς 2 DES ^ E 
δύο μηνῶν αὐτὸ εἶναι τῆς 0000 ἀπ᾽ ἠοῦς πρὸς ἑσπέρην, 
^ ^ ^ 3 ἢ , 3 - A] , iy 
τὰ δὲ πρὸς τὴν ἠῶ λιβανωτοφόρα αὐτοῦ τὰ τέρματα εἶναι. 
- ΄ ' 5 ER! 2 un ] ' M M , 
τοῦτο μέν νυν τὸ οὖρος τοιοῦτό ἐστι, τὸ δὲ πρὸς Ζιβύης 
- , 5 » , , - 
τῆς Αἰγύπτου ovgoc ἄλλο πέτρινον τείνει, ἐν τῷ αἱ ztvga- 
μίδες ἔνεισι. ψάμμῳ χατειλυμένον, τεταμένον τὸν αὐτὸν 
τρύπον τὸν xal τοῦ “ραβίου τὰ πρὸς μεσαμβρίην φέροντα. 
Ν D ' 307346 , 7^ 3 ' , ς 
τὸ (Ov Ór ἀπ Ἡλίου πόλιος οὐχέτι πολλὸν χωρίον ὡς 
* , 43 C , , 
εἶναι Αἰγύπτου, ἀλλ᾽ ὅσον τε ἡμερέων τεσσέρων ἀναττλόον 
στεινὴ ἔστι Αἴγυπτος ἐοῦσα. τῶν δὲ οὐρέων τῶν εἰρη- 
μένων τὸ μεταξὺ πεδιὰς μὲν γῆ, στάδιοι δὲ μάλιστα ἐδό-- 
3 - , , , 2 , 
χεόν μοι εἶναι, τῇ στεινότατόν ἔστι, διηχοσίων ov πλέους 


HPOAOTOY P. 8—11. 99 
- , , ' 
ix τοῦ AMoefíov οὔρεος ἐς τὸ «Τιβυχὸν χαλεόμενον. τὸ δ᾽ 
- 2 j , ' , , , 
ἐνθεῦτεν αὐτις εὐρέα “4ΤἸγυπτός ἐστι. πτέφυχε μέν vvv ἡ 
, [44 [04 2 ^ ΝΥ, ΓΟ , , 2 , 3 * 
χώρη αὑτὴ οὕτω, ἀπὸ δὲ Ἡλίου πόλιος ἐς Θήβας ἐστὶ 
ἀνάπλοος ἐννέα ἡμερέων, στάδιοι δὲ τῆς ὁδοῦ ἑξήχοντα 
χαὶ ὀχταχόσιοι χαὶ τετραχισχίλιοι, σχοίνων ἑνὸς καὶ ὀγδώ- 
χοντὰ ἐόντων. οὗτοι συντιϑέμενοι στάδιοι 4ἰγύπτου, τὸ 
b ' oJ 2, ^ , ^^ [47 
uiv παρὰ ϑάλασσαν ἤδη uot καὶ περότερον δεδήλωται ὅτι 
ἑξαχοσίων τέ ἐστι σταδίων xai τρισχιλίων, ὅσον δέ τι 
ἀπὸ ϑαλάσσης ég μεσόγαιαν μέχρι Θηβέων ἐστί, σημανέω" 
στάδιοι γάρ εἶσι εἴχοσι χαὶ ἑχατὸν xal ἑξαχισχίλιοι. τὸ 
δὲ ἀπὸ Θηβέων ἐς Ἐλεφαντίνην καλεομένην τιόλιν στάδιοι 
χίλιοι χαὶ ὀχταχύσιοί εἰσι. 
, 5 - , - , , c ^ , - , 
Ταύτης ὧν τῆς χώρης τῆς εἰρημένης ἡ πολλή, χατά- 
CO C307. 2 27257 2 - 5 L 
zt&o Οἱ ἱρέες ἔλεγον, &£Qóxee «al αὐτῷ μοι εἶναι ἐπίχτητος 
2 , - ' 2 , - - 
«Αἰγυπτίοισι. τῶν γὰρ οὐρέων vOv εἰρημένων vOv onto 
, , , ' H , ΄ 5 , 
Μέμφιν πόλιν χειμένων τὸ μεταξὺ ἐφαίνετό μοι εἶναί 
, € Lu ce ' 3 3)γα ' 
χοτὲ κόλπος ϑαλάσσης, ὥσττερ γε τὰ περὶ Ἴλιον xal Tev- 
ϑρανίην καὶ Ἔφεσόν τε xci Μαιάνδρου πεδίον, ὥς γε 
5 ' - , E c κι — 
εἶναι σμιχρὰ ταῦτα μεγάλοισι συμβαλεῖν" τῶν γὰρ ταῦτα 
τὰ χωρία προσχωσάντων ποταμῶν ἑνὶ τῶν στομάτων τοῦ 
/ 3 , ^ - , 
Νείλου, ἐόντος πενταστόμου, οὐδεὶς αὐτῶν πλήϑεος πέρι 
, - 5 L 
ἄξιος συμβληϑῆναι ἐστί. εἰσὶ δὲ xal ἄλλοι ποταμοί, οὐ 
χατὰ τὸν Νεῖλον ἐόντες μεγάϑεα, οἵτινες ἔργα ἀποδεξά- 
μενοι μεγάλα εἰσί τῶν ἐγὼ φράσαι ἔχω οὐνόματα καὶ 
» 2 cr EJ , 2 
ἄλλων καὶ οὐχ ἡχιστὰ Αχελῴου, ὃς ῥέων ÓU “χαρνανίης 
by 25 ^ 2 € ἐλ Me ) ΄ , ' ς , 
xal ἐξιεὶς ἐς ϑάλασσαν τῶν Ἐχινάδων νήσων τὰς ἡμισέας 
ἤδη ἤπειρον zteztoín«e. ἔστι δὲ τῆς Moaflíng yc Αἰγύ 
ἤδη ἤπειρον ςετοίηχε. ἔστι δὲ τῆς ραβίης χώρης, Aiyi- 
2 , , - 
πτου δὲ οὐ πρόσω, κόλπος ϑαλάσσης ἐσέχων ἐχ τῆς "Egv- 
- , , ^ [24 , ^ 
ϑρῆς καλεομένης ϑαλάσσης, μαχρὸς οὕτω δή τι χαὶ στεινὸς 
€ , , - , E - 
ὡς ἔρχομαι φράσων. μῆχος μὲν πλόου ἀρξαμένῳ ix μυχοῦ 
- ' 3 , - 
διεχπλῶσαι ἐς τὴν εὐρέαν ϑάλασσαν ἡμέραι ἀναισιμοῦνται 
τεσσεράχοντα εἰρεσίῃ χρεομένῳ" εὖρος δέ, τῇ εὐρύτατός 
3 € , cr € , , , 2 - 
ἐστι ὁ κόλπος, ἡμισυ ἡμέρης πλόου. δηχίη δ᾽ ἐν. αὐτῷ 
à» 39 - €, y DA 
xai ἄμπωτις ἀνὰ πᾶσαν ἡμέρην γίνεται. ἕτερον τοιοῦτον 
κόλπον xci τὴν «ἴγυτττον δοχέω γενέσϑαι xov, τὸν μὲν ἔχ 
τῆς βορηίης ϑαλάσσης [χόλον] ἐσέχοντα ἐπ᾽ Αἰϑιοπίης, 
M 3 , Ν — 
τὸν δὲ Ἰράβιον, τὸν ἔρχομαι λέξων, £x τῆς νοτίης φέροντα 
τ» 


11 


13 


100 HPOAOTOY B. 11—13. 


, 


2 , 
ἐπὶ Συρίης, σχεδὸν μὲν ἀλλήλοισι συντετραίνοντας τοὺς 
μυχούς, ὀλίγον δέ τι παραλλάσσοντας τῆς χώρης. εἰ ὧν 
ἐθελήσει ἐχτρένψναι τὸ δέεϑρον ὃ Νεῖλος ἐς τοῦτον τὸν 
ράβιον χόλον, τί μιν χωλύει δέοντος τούτου ἐχχωσθῆναι 
ἐντός γε δισμυρίων ἐτέων; ἐγὼ μὲν γὰρ ἔλπομαί γε xci 
, - , - τὸ 
μυρίων ἐντὸς χωσϑῆναι &v* χοῦ γε δὴ ἐν τῷ προαναισι- 
΄ ' 2 ΄ 
μωμένῳ χρόνῳ πρότερον ἢ ἐμὲ γενέσϑαι οὐχ ἂν χωσϑείη 
χόλπος χαὶ πολλῷ μέξων ἔτι τούτου ὑπὸ τοσούτου τὲ 
ποταμοῦ χαὶ οὕτως ἐργατιχοῦ; τὰ περὶ ἴγυπτον ὧν xol 
τοῖσι λέγουσι αὐτὰ πείϑομαι, καὶ αὐτὸς οὕτω χάρτα δοχέω 
εἶναι, ἰδών τε τὴν “ἴγυτιτον προχειμένην τῆς ἐχομένης 
- ΄ , , -ν γ ce 
γῆς χογχύλιά τε φαινόμενα ἐπὶ τοῖσι OUQEGL χαὶ GAÀumv 
2 ΄ c N M , , ^ 
ἐπανϑέουσαν, ὥστε χαὶ τὰς πυραμίδας δηλέεσϑαι, καὶ 
Ψάμμον, μοῦνον «Αἰγύπτου οὖρος τοῦτο τὸ ὑπὲρ Μέμφιος 
ἔχον, πρὸς δὲ τῇ χώρῃ οὔτε τῇ Again προσούρῳ ἑούσῃ 
3 - 
τὴν Aiyvnvov εἰδαβιχελην οὔτε τῇ «Τιβύῃ, οὐ μὲν οὐδὲ τῇ 
Συρίῃ (τῆς γὰρ ἡραβίης τὰ παρὰ ϑάλασσαν Σύριοι 
M ,ὔ , , c 
γέμονται), ἀλλὰ μελάγγαιόν τε xal χατερρηγμένην ὥστε 
3. ἂν , M , , , 
ἐοῦσαν ἰλύν ve «cl πρόχυσιν ἐξ AiOuoníng χατενηνειγμέ- 
€ - - ' , , 
γὴν ὑπὸ τοῦ ποταμοῦ. τὴν δὲ “Ζιβύην ἴδιιεν égvOooréonv 
τε γῆν xai ὑποιψαμμοτέρην, τὴν δὲ Ιραβίην τε καὶ Συρίην 
Hed υ το ΡΟ το» pugeeei npe gqoumAmEe celis 
B] , c , JQy i 
ἀργιλωδεστέρην τὲ zal ὑπτόπετρον ἑοῦσαν. 


Ἔλεγον δὲ χαὶ τόδ γα TEL) ὶ τῆς χώρης - 
Leyov δὲ χαὶ τόδε μοι μέγα τεχμήριον περὶ τῆς χώρης 


, ΄ ς ' , , c 
ταύτης οἱ ἱρέες, ὡς ἐπὶ Μοίριος βασιλέος, ὅχως ἔλϑοι ὃ 
' δος ΨΥ M , * , , 
ποταμὸς E ὀχτὼ πήχεας τὸ ἐλάχιστον, ἄρδεσχε Δ4ἴγυτπτον 
τὴν ἕνερϑε Μέμφιος" xol Μοίρι οὔχω vv ἔτεα εἰναχόσια 
, cr - , - ^ - 
τετελευτηχότι, ὅτε τῶν ἱρέων ταῦτα ἐγὼ ἤχουον. νῦν δὲ 
2 , , τὰ 
ἣν μὴ ἐπ᾽ ἑχχαίδεχα ἢ πεντεχαίδεχα πήχεας ἀναβῆ τὸ 
ς , 2 ς L 
ἐλάχιστον ὃ ποταμός, οὐχ ὑπερβαίνει ἐς τὴν yog. 
, , ^ , m , 
δοχέουσί ré μοι ““ἰγυπτίων οἱ ἔνερϑε τῆς λίινης τῆς Mot- 
, , , ΄ 
οιος οἰχέοντες τὰ τε ἄλλα χωρία xal τὸ χαλεόμεγνον zléAva, 
^ ce c , e δ: , 3 - b] cr A 
ἣν οὕτω ἡ χώρη αὑτὴ χατὰ λόγον ἐπιδιδῷ ὃς ὕψος xal 
' c - 3 - . ' , 
τὸ ὁμοῖον ἀποδιδῷ ἐς αὔξησιν, μὴ χαταχλύζοντος αὐτὴν 
τοῦ Νείλου πείσεσθαι τὸν πάντα χρόνον τὸν ἐπίλοιπον 
5} , , b] aC » , 
“Αἰγύπτιοι τό χοτὲ QUTOL λληνας ἔφασαν πείσεσϑαι. 
πυϑόμενοι γὰρ ὡς ὕεται πᾶσα 1) χώρη τῶν Ἑλλήνων ἀλλ᾽ 
οὐ ποταμοῖσι ἄρδεται χατάπερ ἡ σφετέρη, ἔφασαν Ἕλ- 


HPOAOTOY B. 138—15. 101 
ληνας ψευσϑέντας χοτὲ ἑλ:τίδος μεγάλης καχῶς τεεινήσειν. 
τὸ δὲ ἔπος τοῦτο ἐϑέλει λέγειν ὡς, εἰ μὴ ἐϑελήσει σφι 
, ^ ^ - - - €. 
ὕειν ὃ ϑεὸς ἀλλ αὐχμῷ διαχρᾶσϑαι, λιμῷ οἱ Ἕλληνες 

€ , : 3 ^ , 27 [4 P , 2) ἡ 
αἵρεϑήσονται" οὐ γὰρ δή σφι ἔστι ὕδατος οὐδεμία ἀλλὴη 
ἀποστροφὴ ὅτι μὴ ἐκ τοῦ “τὸς μοῦνον. xol ταῦτα μὲν 
ἐς Ἕλληνας ἔχοντα «“ἰγυπτίοισι ὀρϑῶς εἴρηται" φέρε 
c Ἕλληνας ἔχοντα Αἰγυπτ ὀρϑῶς εἴρηται" φέρ 

ji - γ - , c » , , 
δὲ vOv xal αὐτοῖσι «Τἰγυπτίοισι ὡς ἔχει φράσω. εἴ σφι 

, c ΄ 5 1 , , ΄ 
ἐϑέλοι, ὡς καὶ πρότερον εἶπον, ἢ χώρη ἡ ἔνερϑε Μέμφιος 

[44 , € 3 , M , - 

(αὕτη γάρ ἔστι v, αὐξανομένη) κατὰ λόγον τοῦ σπταροιχο- 
, , 2 € S Ξ: , 2} » € , 
μένου χρόνου ἐς vi/og αὐξάνεσθαι, ἀλλο τι ἢ οἱ ταύτῃ 
οἰκέοντες “ἰγυπτίων πεινήσουσι, εἰ μήτε γε ὕσεταί σφι 
ἢ χώρη μήτε ὃ ποταμὸς οἷός τ᾽ ἔσται ἐς τὰς ἀρούρας 
ὑπερβαίνειν; ἢ γὰρ δὴ νῦν γε οὗτοι ἀπονητότατα χαρπὸν 
χομίζονται ἐκ γῆς τῶν τε ἄλλων ἀνϑρώττων ἁπάντων καὶ 
vOv λοιττῶν Αἰγυπτίων" οἱ οὔτε ἀρότρῳ ἀναρρηγγνύντες 
αὔλακας ἔχουσι πόνους οὔτε σχάλλοντες οὔτε ἄλλο ἐργα- 

L 3 - T , LC Ἢ , 
ζόμενοι οὐδὲν τῶν ὡλλοι ἄνϑρωποι περὶ λήιον ztovéovot, 

, * , ^ , ' 
ἀλλ ἐπεάν σφι ὃ ποταμὸς αὐτόματος ἐπτελϑὼν oor τὰς 
ἀρούρας, ἄρσας δὲ ἀπολίπῃ ὀπίσω, τότε σπείρας ἕκαστος 
τὴν ἑωυτοῦ ἄρουραν ἐσβάλλει ἐς αὐτὴν vc, ἐπεὰν δὲ κατα- 
πατήσῃ τῇσι ὑσὶ τὸ σπέρμα, ἄμητον τὸ ἀπὸ τούτου μένει, 
ἀποδινήσας δὲ τῆσι ὑσὶ τὸν σῖτον οὕτω χομίζεται. 

Ei ov βουλόμεϑα γνώμῃσι τῇσι Jovov χρᾶσϑαι τὰ 
σεερὶ “Ἵἴγυπτον, οἵ φασι τὸ “έλτα μοῦνον εἶναι «Ἵἴγυπτον, 
ἀπὸ Περσέος καλεομένης σχοττιῆς λέγοντες τὸ παρὰ ϑά- 
λασσαν εἶναι αὐτῆς μέχρι ταριχηιέων τῶν Πηλουσιαχέων, 
τῇ δὴ τεσσεράχοντά εἰσι σχοῖνοι, τὸ δὲ «zo ϑαλάσσης 
λεγόντων ἐς μεσόγαιαν τείνειν αὐτὴν μέχρι Κερχασώρου 
σπιόλιος, κατ᾽ ἣν σχίζεται ὃ Νεῖλος ἔς τε Πηλούσιον ῥέων 
xci ἐς Κάνωβον, τὰ δὲ ἄλλα λεγόντων τῆς «“ἰγύπτου τὰ 

1 , ^ 3A 3 D 5 2 ΄ » , 
μὲν Aiflóng và δὲ Aooflíng εἶναι, ἀποδειχνύοιμεν ἂν τούτῳ 
τῷ λόγῳ χρεόμενοι “Τἰγυπτίοισι ovx ἐοῦσαν πρότερον 
χώρην" ἤδη γάρ σφι τό γε Δέλτα, ὡς αὐτοὶ λέγουσι «Αἰγύ- 
σίτίοι xal ἐμοὶ δοχέει, ἐστὶ κατάρρυτόν τε χαὶ νεωστὶ ὡς 
λόγῳ εἰπεῖν ἀναπεφηνός. εἰ τοίνυν σφι χώρη γε μηδεμέα 

- , , - 3 , 
ὑπῆρχε, ví περιεργάζοντο δοχέοντες πρῶτοι ἀνϑρώπων 
γεγονέναι; οὐδὲ ἔδεέ σφεας ἐς διάπειραν τῶν παιδίων 


14 


16 


17 


102 HPOAOTOY B. 15—17. 
3f - , 30827, 31113059537 , 
ἰέναι, τινα γλῶσσαν πρώτην ἀπήσουσι. ἀλλ᾿ οὔτε Αἰγυ- 
" , c - , RO CENJU TN, , 
πτίους δοχέω ἅμα τῷ 4έλτα τῷ ὑπ᾽ Ἰώνων χαλεομένῳ 
, 5 - τ 2 , , , 
γενέσϑαι, αἰεί τε εἶναι ἐξ ov ἀνθρώπων γένος ἐγένετο, 
t - , * 
προϊούσης δὲ τῆς χώρης πολλοὺς μὲν τοὺς ὑπτολειπτομέ- 
vovg αὐτῶν γενέσϑαι πολλοὺς δὲ τοὺς ὑπτοχαταβαίνοντας. 
' 2 ΟΣ ΄ ς - » 3 / - ' 
τὸ Ó ὧν πάλαι αἱ Θῆβαι Jiyvnvrog ἐχαλέετο, τῆς τὸ 
σερίμετρον στάδιοί εἰσι εἴχοσι xot ἑχατὸν xal ἑξαχισχί- 
3 € - 3 - 2 - , , 
λιοι. εἰ ὧν ἡμεῖς ὀρϑῶς περὶ αὐτῶν γινώσχομεν, Ἴωνες 
οὐχ εὖ φρονέουσι περὶ “ἰγύπτου" εἰ δὲ ὀρϑή ἐστι ἡ τῶν 
32 , , [44 ΄ ' 3 NERO 3 H 
Ἰώνων γνώμη, “Ελληνάς τε xol avrovg Ἴωνας ἀ:τοδείχνυμι 
οὐχ ἐπισταμένους λογίζεσϑαι, οἵ φασι τρία μόρια εἶναι 
- - 2 , AY , M 2; , 
γῆν πᾶσαν, Ευρώπην ve xai “σίην xai “Ζιβύην. τέταρτον 
΄ ἘΞ "“- € ) , ' , » 
γάρ σφεας δεῖ προσλογίζεσϑαι Αἰγύπτου τὸ 4έλτα, εἰ 
Α 4 ro dgím " eis "m D ^0 n o 
μήτε γέ ἔστι τῆς σίης μήτε τῆς Διβύης. ov yàg δὴ ὃ 
Ξ: ΄ ^ - M , c ' 2 , 2 ΄ 
NeiÀóg γέ ἐστι χατὰ τοῦτον τὸν λόγον ὃ τὴν Ισίην οὐρί- 
- δ΄ s - ΄ , ' 5 253545 
ζωντῆς 1ιβύης" τοῦ Ζ“Ζέλτα δὲ τούτου χατὰ τὸ 050 στεριρ- 
, το [4 - , ^ 
ρήγνυται ὃ Νεῖλος, ὥστε ἐν τῷ μεταξὺ Ἡσίης τε xal 
΄ , , 
zléng γίνοιτ᾽ ἂν. 
3 ' ^ 27 , 2 ᾿ ς - N DNA A 3 
Kal τὴν μὲν [ovov γνώμην ἀπίεμεν, ἡμεῖς δὲ ὡδέ vy; 
σιερὶ τούτων λέγομεν, Αἴγυπτον μὲν πᾶσαν εἶναι ταύτην 
τὴν om iyvntíov οἰχεομένην χατάττερ Κιλιχέην τὴν ὑπτὸ 
, ΄ 3 € , , 
Κιλίκων xci ἠσσυρίην τὴν ὑπ᾽ σσυρίων, οὔρισμα δὲ 
«“Ἰσίῃ xol Aui οἴδαμεν οὐδὲν ἐὸν ὀρϑῷ λόγῳ εἰ μὴ τοὺς 
, , - , » 
«Αἰγυπτίων οὔρους. εἰ δὲ τῷ om Ἑλλήνων νενομισμένῳ 
΄ - - É , 3 * 
χρησόμεϑα, νομιεῦμεν “ἴγυττον ττᾶσαν ἀρξαμένην ἀπὸ 
Καταδούπων τε xal Ἐλεφαντίνης πόλιος δίχα διαιρέεσϑαι 
zal ἀιιφοτέρων τῶν ἑπωνυμιέων ἔχεσϑαι" τὰ μὲν γὰρ 
αὐτῆς εἶναι τῆς Ζιβύης τὰ δὲ τῆς “σίης. ὃ γὰρ δὴ Νεῖλος 
ἀρξάμενος ἐχ τῶν Καταδούπων δέει μέσην “ἴγυπτον σχίζων 
ἐς ϑάλασσαν. μέχρι μέν νυν Κερχασώρου πόλιος δέει εἷς 
ἐὼν ὃ Νεῖλος, τὸ δὲ ἀπὸ ταύτης τῆς τιόλιος σχίζεται τρι- 
, € , € ' - , , 
φασίας ὁδούς. χαὶ ἡ μὲν πρὸς ἠῶ τράπεται, τὸ καλέεται 
, , € , - - , 
Πηλούσιον στόμα, ἡ δὲ ἑτέρη vOv ὁδῶν πρὸς éoméQnv 
ἔχει" τοῦτο δὲ Κανωβιχὸν στόμα χέχληται. ἡ δὲ δὴ ἰϑέα 
NE CUR ey ES S QENENOUCU CON AEEIOT , 2 ' 
τῶν ὁδῶν τῷ Νείλῳ ἐστὶ δε ἄνωθεν φερόμενος ἐς τὸ 
ΘᾺ - ) 3 - , ' δὲ 2 Ἁ , Πα 
ξυ τοῦ “ἐλτα ἀπιχνέξδται, τὸ O& ἄπο τούτου σχίζων 
μέσον τὸ “έλτα ἐς ϑάλασσαν ἐξίει, οὔτε ἐλαχίστην μοῖραν 


HPOAOTOY B. 117—19. 103 
τοῦ ὕδατος παρεχόμενος ταύτῃ οὔτε ἥχιστα οὐνομαστήν᾽ 
τὸ χαλέεται Σεβεννυτιχὸν στόμα. ἔστι δὲ καὶ ἕτερα διφά- 
σια στόματα ἀπὸ τοῦ Σεβεννυτιχοῦ ἀποσχισϑέντα φέροντα 
ἐς ϑάλασσαν᾽ τοῖσι οὐνόματα χέεται τάδε, τῷ μὲν Σαϊ- 
τιχὸν αὐτῶν τῷ δὲ Μενδήσιον. τὸ δὲ Βολβίτινον στόμα 
xal τὸ Βουχολιχὸν οὐκ ἰϑαγενέα στόματά ἐστι ἀλλ᾽ ὀρυχτά. 

Μαρτυρέει δέ μοι τῇ γνώμῃ, ὅτι τοσαύτη ἐστὶ Aiyv- 
πτος ὅσην τινὰ ἐγὼ ἀποδείχνυμι τῷ λόγῳ, χαὶ τὸ AMu- 
μωνος χρηστήριον γενόμενον" τὸ ἐγὼ τῆς ἐμεωυτοῦ γνώμης 
ὕστερον περὶ iyvztov ἐπυϑόμην. οἱ γὰρ δὴ £x Μαρέης 
τε πόλιος χαὶ ἤπιος οἰχέοντες “ἰγύπτου τὰ πρόσουρα 
“«Τιβύῃ, αὐτοί τε δοχέοντες εἶναι Aígveg «al οὐχ «Τἰγύπτιοι, 
zai ἀχϑόμενοι τῇ περὶ τὰ ἱρὰ ϑρησχηίῃ, βουλόμενοι 91- 
λέων βοῶν μὴ ἔργεσϑαι, ἔπεμιψαν ἐς μμωνα φάμενοι 
οὐδὲν σφίσι τε xal «Τἰγυπτίοισι κοινὸν εἶναι" οἰχέειν τε 
γὰρ ἔξω τοῦ 4έλτα χαὶ οὐχ ὁμολογέειν αὐτοῖσι, βούλε- 
σϑαί τε πάντων σφίσι ἐξεῖναι γεύεσθαι. ὃ δὲ ϑεός σφεας 
οὐχ ἔα ποιέειν ταῦτα, φὰς “Ἔἴγυπτον εἶναι ταύτην τὴν ὃ 
Νεῖλος ἐπιὼν ἄρδει, καὶ «ἰγυπτίους εἶναι τούτους oi 
ἔνερϑε ᾿Ελεφαντίνης πόλιος οἰχέοντες ἀπὸ τοῦ ποταμοῦ 
τούτου πίνουσι. οὕτω σφι ταῦτα ἐχρήσϑη" ἐπέρχεται δὲ 
ὃ Νεῖλος ἐπεὰν τιληϑύῃ οὐ μοῦνον τὸ 4Ζέλτα ἀλλὰ xal 
τοῦ “ιβυχοῦ τε λεγομένου χώρου εἶναι xci τοῦ Ἰραβίου 
ἐνιαχῆ καὶ ἐπὶ δύο ἡμερέων ἑχατέρωθϑι ὅδόν, xai πλεῦν 
ἔτι τούτου χαὶ ἔλασσον. 

Τοῦ ποταμοῦ δὲ φύσιος πέρι οὔτε τι τῶν ἱρέων οὔτε 
ἄλλου οὐδενὸς πταραλαβεῖν ἐδυνάσϑην. πρόϑυμος δὲ ἔα 
τάδε ztaQ αὐτῶν πυϑέσϑαι, 0 τι χατέρχεται μὲν ὃ Νεῖλος 
σληϑύων ἀττὸ τροπτέων τῶν ϑερινέων ἀρξάμενος ἐπ᾽ éxa- 
τὸν ἡμέρας, σιελάσας δ᾽ ἐς τὸν ἀριϑμὸν τούτων τῶν rue- 
ρέων ὀπίσω ἀπέρχεται ἀπολείπων τὸ ῥδέεϑρον, ὥστε 
βραχὺς τὸν χειμῶνα ἅπαντα διατελέει ἐὼν μέχρι οὗ αὖτις 
τροπτέων τῶν ϑερινέων. τούτων ὧν πέρι οὐδενὸς οὐδὲν 
οἷός v ἐγενόμην παραλαβεῖν πταρὰ τῶν Αἰγυπτίων ioro- 
ρέων αὐτοὺς ἥντινα δύναμιν ἔχει ὃ Νεῖλος τὰ ἔμπαλιν 
περυχέναι τῶν ἄλλων ποταμῶν. ταῦτά τε δὴ τὰ λελε- 
yuéva βουλόμενος εἰδέναι ἱστόρεον, xol 0 τι αὔρας ἀτιο- 


18 


19 


104 HPOAOTOY B. 20—93. 


, - , - , 43 
90 zty£OU GGG μοῦνος πάντων στοταμῶν οὐ σπταρέχεται. ἀλλ 


2 


n2 


- 35 , , c 
23 Νεῖλος, ἠν ἂν τούτων οὐδέν, ὡς ἡ ἀνάγχη ἐλέγχει. ὃ δὲ 


1 


, , , , , 
Ἑλλήνων μέν τινες ἐπίσημοι βουλόμενοι γενέσϑαι σοφίην 
2 - C , , ^ - * 
ἔλεξαν περὶ τοῦ ὕδατος τούτου τριφασίας ὁδούς" τῶν τὰς 
* δύ - 6 0c) Pd a rar 9T P] 17) 
μὲν δύο [vov ὁδῶν] οὐδ᾽ ἀξιῶ μνησϑῆναι εἰ μὴ ὅσον ση- 
- - “- € (C n ' 
μῆναι βουλόμενος μοῦνον" τῶν ἢ ἕτέρη μὲν λέγει τοὺς 
ἐτησίας ἀνέμους εἶναι αἰτίους πληϑύειν τὸν ποταμόν, 
χωλύοντας ἐς ϑάλασσαν ἐχρέειν τὸν Νεῖλον. πολλάκις δὲ 
2 , bI 2 37 ΕΣ € ^ T. 3 ^ , , 
ἐτησίαι uiv οὐχ ὧν ἔπνευσαν, ὃ δὲ Νεῖλος τὠυτὸ ἐργά- 
, , oi - ' 
ζεται. τιρὸς δέ, εἰ ἐτησίαι αἴτιοι ἦσαν, χρῆν καὶ τοὺς 
^^ , c - , , , 
ἄλλους ποταμούς, ὅσοι τοῖσι ἐτησίησι ἀντίοι δέουσι, 
δμοίως πάσχειν xal χατὰ τὰ αὐτὰ τῷ Νείλῳ, xal μᾶλλον 
, [44 , , , , 
ἔτι τοσούτῳ ὅσῳ ἐλάσσονες ἐόντες ἀσϑενέστερα τὰ δεύ- 
ματα παρέχονται. εἰσὶ δὲ πολλοὶ μὲν ἐν τῇ Συρίη πο- 
M ^ 3 - D." [4] 3 v - , 
ταμοὶ πολλοὶ δὲ ἐν τῇ «1ιβύη, οἱ οὐδὲν τοιοῦτο πάσχουσι 
(c P € - € VO ST, 2 , , 
οἷόν τι χαὶ ὃ Νεῖλος. ἡ δ᾽ ἑτέρη ἀνεπτιστημονεστέρη μέν 
ἐστι τῆς λελεγμένης, λόγῳ δὲ εἰπεῖν ϑωμασιωτέρη" ἣ 
, - - , b] - - 
λέγει ἀττὸ τοῦ Ὄχεανοῦ δέοντα αὐτὸν ταῦτα μηχανᾶσϑαι, 
τὸν Ó  Qxeavov γῆν πέρι πᾶσαν δέειν. ἡ δὲ τρίτη τῶν 
ὁδῶν πολλὸν ἐπιειχεστάτη ἑοῦσα μάλιστα ἔψευσται. λέγει 
M M ) 99 DEN 357 , χ S Cr ELA 
γὰρ δὴ οὐδ᾽ αὐτὴ οὐδέν, φαμένη vov Νεῖλον óéew ἀπὸ 
E , Lgs ns E Ue ^ 2. A4 , διὰ , 19 
τηχομένης χιόνος, ὃς δέει μὲν ἐχ “Ζιβύης διὰ μέσων «1ἰϑι- 
, 2 - N53. » - 2; - €» » SER. 
όπων, ἐχδιδοῖ δὲ ἐς 4ἴγυπτον. χῶς cv δῆτα δέοι ἂν ἀπὸ 
χιόνος, ἀπὸ τῶν ϑερμοτάτων [τόπων] ῥέων ἐς τὰ ψυχρό- 
τερα; μαρτύρια γὰρ τοιαῦτα πολλά ἐστι ἄνδρέ γε 
λογίζεσϑαι τοιούτων πέρι οἵῳ τε ἐόντι, ὡς οὐδὲ οἰχὸς 
ἀπὸ χιόνος μιν ῥέειν, πρῶτον μὲν χαὶ μέγιστον μαρτύριον 
oL ἄνεμοι παρέχονται πνέοντες ἀπὸ τῶν χωρέων τούτων 
9 7. ὃ ; δὲ ct 2 "c ^ , αν * 3. , A2 X 
eguoí* δεύτερον δὲ ὅτι ἄνομβρος v, χώρη καὶ ἀχρύσταλλος 
- - 2 , 
διατελέει ἐοῦσα, ἐπὶ δὲ χιόνι πεσούσῃ πᾶσα ἀνάγχη ἐστὶ 
nc , , c - [s - 
ὗσαι iy πέντε ἡμέρῃσι, ὥστε el ἐχιόνιζε, vevo ἂν ταῦτα 
^ , , b , ^ - , 
τὰ χωρία. τρίτα δὲ οἱ ἄνϑρωποι ὑπὸ τοῦ καύματος ué- 
^ uu. AT e - Ἁ x , 3I 58 37 3 
λανες ξόντες᾽ ἰχτῖνοι δὲ «ai χελιδόνες δι ἔτεος ἐόντες οὐκ 
ἀπολείπουσι, γέρανοι δὲ φεύγουσαι τὸν χειμῶνα τὸν ἐν 
τῇ Σχυϑιχῇ χώρῃ γινόμενον φοιτέουσι ἐς χειμασίην ἃς 
τοὺς τόπους τούτους. εἶ τοίνυν ἐχιόνιζε xal ὁσονῶν ταύ- 
N , 3e ς᾽; δὶ 5 - » € c 
τὴν τὴν χώρην OL ἧς τὲ δέει xai ἐχ τῆς ἄρχεται ῥέων ὁ 


M 


HPOAOTOY B. 23—25. 105 
περὶ τοῦ QusavoU λέξας ἐς ἀφανὲς τὸν μῦϑον ἀνενείχας 
οὐχ ἔχει ἔλεγχον" οὐ γάρ τινα ἔγωγε οἶδα ποταμὸν Qx«cavoy 
ἐόντα, Ὅμηρον δὲ ἤ τινα τῶν πρότερον γενομένων ποιη- 
τέων δοχέω τὸ οὔνομα εὑρόντα ἐς τὴν ποίησιν ἐσενεί- 
χασϑαι. 

Εἰ δὲ δεῖ μεμιψάμενον γνώμας τὰς τιροχειμένας αὐτὸν 
περὶ τῶν ἀφανέων γνώμην ἀποδέξασθαι, φράσω διότι 
μοι δοχέει πληϑύεσϑαι ὃ Νεῖλος τοῦ ϑέρεος. τὴν χειμε- 
ρινὴν ὥρην ἀ; τελαυνόμενος ὁ ὃ ἥλιος ἐχ τῆς ἀρχαίης διεξόδου 
ὑπὸ τῶν χειμώνων ἔρχεται τῆς αιβύης τὰ ἄνω. ὡς μέν 
γυν ἐν ἐλαχίστῳ δηλῶσαι, χιᾶν εἴρηται" τῆς γὰρ ἂν ἄγχο- 
τάτω ἢ χώρης οὗτος ὃ ϑεὸς καὶ xav ἥντινα, ταύτην οἰχὸς 
διψᾶν τε ὑδάτων μάλιστα καὶ τὰ ἐγχώρια ῥεύματα μαραί- 
γεσϑαι τῶν ποταμῶν. ὡς δὲ ἐν πλέονι λόγῳ δηλῶσαι, 
ὧδε ἔχει. διεξιὼν τῆς “Τιβύης τὰ ἄνω ὃ ἥλιος τάδε ποιέει. 
ἅτε διὰ παντὸς τοῦ χρόνου αἰϑρίου τε ἐόντος τοῦ ἠέρος 
τοῦ χατὰ ταῦτα τὰ χωρία καὶ ἀλεεινῆς τῆς χώρης ἐούσης, 
οὐχ ἐόντων ἀνέμων ψυχρῶν, διεξιὼν στοιέει οἷόν στερ xai 
τὸ ϑέρος ἔωϑε ττοιέειν ἰὼν τὸ μέσον τοῦ οὐρανοῦ" ἕλχει 
γὰρ ἐπ᾽ ἑωυτὸν τὸ ὕδωρ, ἑλκύσας δὲ ἀπωϑέει ἐς τὰ ἄνω 
χωρία, ὑπολαμβάνοντες δὲ οἱ ἄνεμοι καὶ διασχιδνάντες 
τήχουσι" καὶ εἰσὶ οἰχότως οἱ ἀττὸ ταύτης τῆς χώρης πνέ- 
οντες, ὅ τε νότος xal ὃ λίψ, ἀνέμων ττολλὸν τῶν πάντων 
ὑετιώτατοι. δοχέει δέ μοι οὐδὲ ττᾶν τὸ ὕδωρ τὸ ἐπέτεον 
ἑχάστοτε ἀτοτέμπτεσϑαι τοῦ Νείλου ὃ ἥλιος, ἀλλὰ καὶ 
ὑπτολείπεσϑαι ztegi ἑωυτόν. τερηὐνομένου δὲ τοῦ χειμῶνος 
ἀπέρχεται ὃ ἥλιος ἐς μέσον τὸν οὐρανὸν ὀπίσω, καὶ τὸ 
ἐνθεῦτεν ἤδη ὁμοίως ἀπὸ ττάντων ἕλχει τῶν ποταμῶν. 
τέως δὲ οἱ μὲν ὀμβρίου ὕδατος συμμισγομένου :τολλοῦ 
αὐτοῖσι, ἅτε ὑομένης τε τῆς χώρης καὶ κεχαραδρωμένης, 
ῥέουσι μεγάλοι" τοῦ δὲ ϑέρεος τῶν τε ὄμβρων ἐπιλει- 
πόντων αὐτοὺς καὶ ὑπτὸ τοῦ ἡλίου ἑλχύμενοι ἀσϑενέες 
εἰσί. ὃ δὲ Νεῖλος ἐὼν ἄνομβρος, ἑλχόμενος δὲ ὑπὸ τοῦ 
ἡλίου, μοῦνος ποταμῶν τοῦτον τὸν χρόνον οἰχότως αὐτὸς 
ἑωυτοῦ ῥέει τεολλῷ ὑποδεέστερος ἢ τοῦ ϑέρεος" τότε μὲν 
γὰρ μετὰ πάντων τῶν ὑδάτων ἴσον ἕλχεται, τὸν δὲ χει- 
μιῶνα μοῦνος τειέζεται. οὕτω τὸν ἥλιον νενόμικα τούτων 


2ὅ 


106 HPOAOTOTY B. 26—29. 


, * € M τὰ ' 
28 αἴτιον εἶναι. αἴτιος δὲ ὠυτὸς ovrog χατὰ γνώμην τὴν 


21 


28 


29 


ἐμὴν χαὶ τὸν ἠέρα ξηρὸν τὸν ταύτῃ εἶναι, διαχαίων τὴν 
S o [3 -. cr - , WT) - EA 
διέξοδον ἑωυτοῦ" οὕτω τῆς 4difünc τὰ ἄνω ϑέρος αἰεὶ 
΄ € , 23 ^ - - 
χατέχει. εἰ δὲ ἢ στάσις ἤλλαχτο τῶν ὡρέων, zal τοῦ 
- - - € , c - 
οὐρανοῦ τῇ μὲν νῦν ὃ βορέης ve xai ὃ χειμὼν ἑστᾶσι, 
, - 2 € , ^ - , 
ταύτῃ μὲν τοῦ νότου ἣν T στάσις χαὶ τῆς μεσαμβρίης, 
- , - , € , - 
τῇ δὲ ὃ νότος νῦν ἕστηχε, ταύτῃ δὲ ὃ βορέης, εἰ ταῦτα 
5 3 , , - 
οὕτω εἶχε, ὃ ἥλιος ἂν ἀπελαυνόμενος ἔχ μέσου τοῦ οὐρα- 
Ξ κι -- - 3 - 5 p ^ D E 
γοῦ ὑπὸ τοῦ χειμῶνος καὶ τοῦ βορέω Tie ἂν τὰ ἄνω τῆς 
Ψ , - Z , - - , ᾿Ξ » » ὃ z ἢ δ᾽ 
Εὐυρώπης χκατάτπτερ νῦν τῆς “ιβυης ἔρχεται, διεξιόντα 
ἂν μιν διὰ πάσης Εὐρώπης ἔλπομαι ποιέειν ἂν τὸν 


z 7 39 ΤΥ oy Neil Tp δὲ 
στρον ταπὲρ γυν égyasSevaL τὸν Νεῖλον. τῆς αὔυρὴς θὲ 


σέρι ὅτι οὐχ ἀποπνέει, τήνδε ἔχω γνώμην, ὡς κάρτα ἀπὸ 
ϑερμέων χωρέων οὐχ οἶχός ἐστι οὐδὲν ἀποπνέειν, αὔρη 
δὲ ἀπὸ ψυχροῦ τινος φιλέει πνέειν. 
Ξ " » ἘΣ Sy 357€ 7.7311. Na NY n 
Ταῦτα μέν vvv ἔστω ὡς ἔστι τε xal ὡς ἀρχὴν ἐγένετο 
- ΝΑ 5 * * » ) , » , 
τοῦ δὲ Νείλου τὰς πηγὰς ovre Αἰγυπτίων οὔτε Ζιβυων 
27 € 535 , - 2 ^ 2 , 2 , 3 ' 
οὔτε Ἑλλήνων τῶν ἑμοὶ ἀπιχομένων ἐς λόγους οὐδεὶς 
ἐξ , ἰδέ P] EOD] A τ 2 Es L4 1} ς 
ὑπέσχετο εἰδέναι, εἰ μὴ ἐν Αἰγύπτῳ ἐν Σάὶϊ πόλι ὃ γραμ- 
' - - , - , τ γ 
ματιστὴς τῶν ἱρῶν χρημάτων τῆς ϑηναίης. οὗτος ὃ 
, nz , , P] , "^ 
ἔμοιγε τταίζειν ἐδόχεε φάμενος εἰδέναι ἀτρεχέως. ἔλεγε 
ν €* 5 , , PET M 3 ΄ 
δὲ ὧδε, εἶναι δύο οὔρεα ég ὀξὺ τὰς χορυφὰς ἀπηγμένα, 
M , ΄ ΄ - d NY 
μεταξὺ Συήνης τὲ πόλιος χείμενα τῆς Θηβαΐδος xal Ἔλε- 
, , 3 - , - - 
φαντίνης, οὐνόματα δὲ εἶναι τοῖσι οὔρεσι τῷ μὲν Κρῶφι 
τῷ δὲ Μῶφι" τὰς ov δὴ ττηγὰς τοῦ Νείλου ἐούσας ἀβύσ- 
- , - 2 ΄ , , ^ M 
σους &x τοῦ μέσου τῶν οὐρέων τούτων δέειν, xal τὸ μὲν 
c - và 3083. Al F C " ^ E ^ 9 e L 
ἥμισυ τοῦ ὕδατος ἐπ Αἰγύπτου δέειν xal πρὸς βορέην 
2» ' )2 ὦ cr 3-33 42€ , N , 
ἄνεμον, τὸ δ᾽ ἕτερον ἡμισυ ἐπι “Τἰϑιοττίης τὲ xal νότου. 
ὡς δὲ ἀβυσσοί εἰσι αἱ πηγαί, ἐς διάτεειραν ἔφη τούτου 
ψαμμήτιχον “ἰγύτιτου βασιλέα ἀπιχέσϑαι" πολλέων γὰρ 
αὐτὸν χιλιάδων ὀργυιέων πλεξάμενον χάλον χατεῖναι ταύτῃ 
- M v ESTE: 9 2. : , ; o E ' δὴ ς 
zal οὐχ ἐξιχέσϑαι ἐς βυσσόν. οὕτω μὲν δὴ ὁ γραμμα- 
, 3. f - , "t 2 , € 
τιστής, εἰ ἄρα ταῦτα γενόμενα ἔλεγε, ἀτιέφαινε, ὡς ἐμὲ 
κατανοέειν, δίνας τινὰς ταύτῃ ἐούσας ἰσχυρὰς xal παλίέρ- 
τ , 36 Ξ : 
ροιαν, οἷα δὲ ἐμβάλλοντος τοῦ ὕδατος τοῖσι OUQEOL, μὴ 
δύνασϑαι κατιειιένην χαταπειρητηρίην ἐς βυσσὸν ἰέναι. 
5“ , , 2 * , 
ἄλλου δὲ οὐδενὸς οὐδὲν ἐδυνάμην πυϑέσϑαι. ἀλλὰ τοσόνδε 


HPOAOTOY:B.;29. 30. 107 
μὲν ἄλλο ἐπὶ μαχρότατον ἐπυϑόμην, μέχρι μὲν "EAeqav- 
τένης πόλιος αὐτόσιτης ἐλθών, τὸ δ᾽ ἀπὸ τούτου ἀχοῇ 
ἤδη ἱ ἱστορέων. ἀπ Ἐλεφαντίνης πόλιος ἄνω ἰόντι ἄναντές 
ἐστι χωρίον" ταύτῃ ὧν δεῖ τὸ τπιλοῖον διαδήσαντας ἀμφο- 
τέρωϑεν χατάπεερ βοῦν ποορεύεσϑαι" ἣν δὲ αττορραγῇ; τὸ 
zÀoiov οἴχεται φερόμενον ὑπ᾽ ἰσχύος τοῦ δόου. τὸ δὲ 
χωρίον τοῦτό ἔστι ἐπ᾽ ἡμέρας τέσσερας πιλόος, σχολιὸς δὲ 
ταύτῃ χατάπτερ ὃ Μαίανδρος ἐστὶ ὃ Νεῖλος" σχοῖνοι δὲ 
δυώδεχά εἰσι οὗτοι τοὺς δεῖ τούτῳ τῷ τρόπῳ διεχπλῶσαι. 
xai ἔπειτεν ἀπίξεαι ἐς πεδίον λεῖον, ἐν τῷ νῆσον περιρ- 
φέει. ὃ Νεῖλος" Ταχομψὼ οὔνομα αὐτῇ ἐστι. οἰχέουσι δὲ 
τὰ ἀπ EAegaviin ig ἄνω “ἰϑίέοτιες ἤδη καὶ τῆς γήσου τὸ 
ἥμισυ, τὸ δὲ ἥμισυ Αἰγύπτιοι. ἔχεται δὲ τῆς νήσου λέμινη 
μεγάλη, τὴν πέριξ νομάδες ἰϑίοτιες νέμονται" τὴν διεχ- 
σπλώσας ἐς τοῦ Νείλου τὸ δέεϑρον ἥξεις, τὸ ἐς τὴν λίμνην 
ταύτην ἐχδιδοῖ. xal ἔπειτεν ἀποβὰς τταρὰ τὸν ποταμὸν 
ὁδοιττορέην τεοιήσεαι ἡμερέων τεσσεράχοντα᾽ σχόπελοί τε 
γὰρ ἐν τῷ Νείλῳ ὀξέες ἀνέχουσι χαὶ χοιράδες πολλαί εἰσι, 
δὲ ὧν οὐκ οἷά τέ ἐστι πιλώειν. διεξελϑὼν δὲ ἐν τῇσι 
τεσσεράχοντα ἡμέρῃσι τοῦτο τὸ χωρίον, αὐτις ἐς ἕτερον 
σιλοῖον ἐμιβὰς δυώδεχα ἡμέρας πλώσεαι xal ἔπειτεν ἥξεις 
ἐς πόλιν μεγάλην τῇ οὔνομα ἐστε Μερόη" λέγεται δὲ αὕτη 
ἡ πόλις εἶναι μητρόττολις τῶν ἄλλων Αἰϑιότεων. οἱ δ᾽ 
ἐν ταύτῃ “ία ϑεῶν zal “ιόνυσον μούνους σέβονται τού- 
τους τὲ μεγάλως τιμέουσι, καί σφι μαντήιον “ιὸς χκατέ- 
στηχε. στρατεύονται δ᾽ ἐπεάν σφεας ὃ ϑεὸς οὗτος χελ εύῃ 
διὰ ϑεσπισμάτων, χαὶ τῇ ἂν κελεύῃ, ἐχεῖσε. ἀπὸ δὲ ταύ- 
της τῆς πόλιος σπτ-λώων ἐν ἴσῳ χρόνῳ ἄλλῳ ἥξεις ἐς τοὺς 
αὐτομόλους ἐν ὅσῳπερ ἐξ ᾿Ελεφαντίνης ἦλϑες ἐς τὴν μη- 
τρόπολιν τὴν ἰϑιότων. τοῖσι δὲ αὐτομόλοισι τούτοισι 
οὐὔνομά ἐστι σμάχ, δύναται δὲ τοῦτο τὸ ἔπος xarà τὴν 
“Ἑλλήνων γλῶσσαν οἱ ἐξ ἀριστερῆς χειρὸς παριστάμενοι 
βασιλέϊ. ἀ:τέστησαν δὲ αὗται τέσσερες χαὶ εἴχοσι μυριάδες 
Αἰγυπτίων τῶν μαχίμων ἐς τοὺς ἰϑίοτιας τούτους δὲ 
αἰτίην τοιήνδε. ἐπὶ Ψαμμητίχου βασιλέος φυλαχαὶ κατέ- 
στασαν ἔν τε EÀeqaviívy πόλι πρὸς Αἰϑιόπων xoi ἐν 
“άφνῃσι τῆσι Πηλουσίησι ἄλλη πρὸς Ἰραβίων xai Σύρων, 


30 


31 


108 HPOAOTOY B. 30—32. 
xai ἐν Μαρέῃ πρὸς “Ζιβύης ἄλλη. ἔτι δὲ ἐπ᾽ ἐμεῦ καὶ 
Περσέων χατὰ ταὐτὰ αἱ φυλαχαὶ ἔχουσι ὡς xoi ἐπὶ Tau- 
, ἘΣ M 3 , , , 
μητίχου ἤσαν" xai γὰρ ἕν ᾿Ελεφαντίνῃ Πέρσαι qoovoéovot 
χαὶ ἐν “Ζάφνησι. τοὺς ov δὴ “ἰγυπτίους τρία ἔτεα φρου- 
, , 2 ' - - , 
ρήσαντας &zéAve οὐδεὶς τῆς φρουρῆς" οἱ δὲ βουλευσάμενοι 
xal κοινῷ λόγῳ χρησάμενοι πάντες ἀπὸ τοῦ Ἰαμμητίχου 
3 , P4 3 ) , ^ , b! , 
ἀποστάντες ἤισαν &g Αἰϑιοπίην. Ταμμήτιχος δὲ πυϑό- 
L € ' 7^ , , » 
μενος ἐδίωχε᾽ ὡς δὲ χατέλαβε, ἐδέετο πολλὰ λέγων xaí 
σφεας ϑεοὺς πατρωίους ἀττολιπεῖν οὐχ ἔα χαὶ τέχνα xal 
γυναῖχας. τῶν δέ τινα λέγεται δέξαντα τὸ αἰδοῖον εἰπεῖν, 
3" Ὁ » - δὲ ἫΝ G 2 - 2 - H , 1 
ἔνϑα ἂν τοῦτο ἢ, ἔσεσϑαι αὐτοῖσι ἐνθαῦτα καὶ τέχνα xat 
γυναῖχας. οὗτοι ἐπείτε ἐς αἰϑιοπίην ἀπίχοντο, διδοῦσε 
΄ 3 ' - P] , s € , I 
σφέας αὐτοὺς τῷ “ἰϑιόπων βασιλέϊ. ὁ δέ σφεας τῷδε 
3 , 3 , ds 2 , - b] 
ἀντιδωρέεται" σάν ot διάφοροί τινες γεγονότες τῶν ALOL- 
ὀπων᾽ τούτους ἐχέλευε ξξελόντας τὴν ἐχείνων γῆν οἰχέειν. 
τούτων δὲ ἐσοιχισϑέντων ἐς τοὺς “ἰϑίοπας ἡμερώτεροι 
γεγόνασι Ai9íozsc, ἤϑεα μαϑόντες “ἰγύπτια. 
Μέχρι μέν νυν τεσσέρων μηνῶν σελόου χαὶ ὁδοῦ γινώ-: 
€ - , - 
σεται ὃ Νεῖλος πάρεξ τοῦ ἕν Αἰγύπτῳ ῥεύματος" vo- 
σοῦτοι γὰρ συμβαλλομένῳ μῆνες εὑρίσχονται ἀναισιμιού-- 
μενοι ἐξ ᾿Ελεφαντίνης πορευομένῳ ἐς τοὺς αὐτομόλους 
, " 2 , , 
τούτους. δέει δὲ ἀπ᾽ ἑσπέρης τε καὶ ἡλίου δυσμέων. τὸ 
M 3 ' - b] M Hs , , ὡ pu , 3 
δὲ ἀπὸ τοῦδε οὐδεὶς ἔχει σαφέως φράσαι" ἐρῆμος γάρ ἔστι 
ς , c c * , 354^4* ΄ » 2 
ἢ χώρη αὐτὴ ὑπὸ καύματος. ἀλλὰ τάδε μὲν ἤχουσα ἂν- 
δρῶν Κυρηναίων φαμένων ἐλϑεῖν τε ἐπὶ v0 μμωνος χρη- 
, 3 , , , —- , 
στήριον καὶ ἀπιχέσϑαι eg λόγους Ἐτεάρχῳ vq Aupiovíaov 
LE , 2 , 2! EJ , 2 , 
βασιλέϊ, καί χως éx λόγων ἄλλων ἀπιχέσϑαι ἐς λέσχην 
- , ς 2 3 - 5 ' , 
περὶ τοῦ Νείλου, ὡς οὐδεὶς αὐτοῦ οἷδε τὰς πηγάς, xol 
' 3 , ^ , 2 Ω - ? Ἁ 2 3 ^ T. - 
τὸν Eréagyov φάναι ἐλϑεῖν χοτὲ παρ αὐτὸν Νασαμῶνας 
57 ' RAS, d 23 * * , /) M 
ἄνδρας. τὸ δὲ ἔϑνος τοῦτο ἐστὶ μὲν “Ζιβυχκόν, νέμεται δὲ 
^ v A E ^ M M » , - , 3, 
τὴν Σύρτιν τε χαὶ τὴν πρὸς ἠῶ χώρην τῆς Σύρτιος οὐκ 
3} ^ , 2 , * - 
ἐπὶ πολλόν. ἀπιχομένους δὲ τοὺς Νασαμῶνας xal εἰρω-- 
τεομένους εἴ τι ἔχουσι πλέον λέγειν περὶ τῶν ἐρήμων τῆς 
«Ἱιβύης, φάναι παρὰ σφίσι γενέσϑαι ἀνδρῶν δυναστέων 
παῖδας ὑβριστάς, τοὺς ἄλλα τε μηχανᾶσϑαι ἀνδρωϑέντας 
^ ^ - , - 3 , 
χεερισσὰ χαὶ δὴ «al ἀποχληρῶσαι ztévre ἑωυτῶν Owoué- 
E - n - ' 
vovg τὰ ἐρῆμα vro “Ἰιβύης, καὶ εἴ τι πλέον ἴδοιεν τῶν τὰ 
€ ἡ 4 


HPOAOTOY B. 32. 83. 109 
, P] , - M , ' ^ M 5» 
μαχρότατα ἰδομένων. τῆς γὰρ Ζιβύης τὰ μὲν xarà τὴν 
, , DES 2 , 3 [e , ΄ 
βορηίην ϑάλασσαν ἀπ᾿ 4ἰγύπτου ἀρξάμενοι μέχρι Σολό- 
, - - - - , 
ἔντος ἄχρης, τῇ τελευτᾷ ταῦτα τῆς Jing, παρήχουσι 
^ - / ^ o." 2! Q , ^ [04 
παρὰ πᾶσαν “ίβυες wol “Ζιβύων ἔϑνεα πολλά, πλὴν 000v 
4: , , , 
EAÀQveg zal Φοίνικες ἔχουσι" τὰ δ᾽ ὑπὲρ ϑαλάσσης τε xal 
τῶν ἐπὶ ϑάλασσαν χατηχόντων ἀνθρώπων, [τὰ κατύ- 
σερϑὲ] ϑηριώδης ἐστὶ ἡ “ιβύη" τὰ δὲ κατύπερϑε τῆς 
ϑηριώδεος τἩνάμμος τέ ἐστι «al ἄνυδρος δεινῶς xol ἐρῆμος 
, , 5 ^ , 2 ΄ ε ' 
zt&yrovy. ἐχείνους ὧν vovg νεηνίας ατιοττεεμτομιένους ὑπὸ 
τῶν ἡλίκων ὕδασί τε xci σιτίοισι εὖ ἐξηρτυμένους ἰέναι 
τὰ πρῶτα μὲν διὰ τῆς οἰχεομένης, ταύτην δὲ διεξελϑόν- 
΄ 2 , ΄ ^ - 
τας ἐς τὴν ϑηριώδεα ἀπιχέσϑαι, ἐχ δὲ ταύτης τὴν ἐρῆμον 
, c ' , ' tr 
διεξιέναι, τὴν ὁδὸν ποιευμένους πρὸς ζέφυρον ἄνεμον, 
διεξελϑόντας δὲ χῶρον στολλὸν ᾿ναμμώδεα xol ἐν πολλῇσι 
ς / 2 - ΔΤ Y f. 3 ΄ὔ ia ΄ » L 
ἡμέρῃσι ἰδεῖν δή χοτὲ δένδρεα ἐν πεδίῳ πεφυχότα, καί 
, cr - , ^ - 
σφεας προσελϑόντας ἄπτεσϑαι τοῦ ἑπεόντος ἐπὶ τῶν Óev- 
δρέων χαρτοῦ, ἁπτομένοισι δέ σφι ἐπελϑεῖν ἄνδρας σμι- 
χρούς, μετρίων ἐλάσσονας ἀνδρῶν, λαβόντας δὲ ἄγειν 
, - 2 » , ^ T - 
σφέας" φωνῆς δὲ οὔτε τι τῆς ἐχείνων τοὺς Νασαμῶνας 
, , J , - ΄ , 
γινώσχειν οὔτε τοὺς ἄγοντας τῶν Νασαμώνων. ἄγειν τὲ 
δὴ αὐτοὺς OL ἑλέων μεγίστων, χαὶ διεξελϑόντας ταῦτα 
, , - ΄ - ^ , ' 
ἀπιχέσϑαι ἐς πόλιν ἕν τῇ πάντας εἶναι τοῖσι ἄγουσι τὸ 
μέγαϑος ἴσους, χρῶμα δὲ μέλανας. παρὰ δὲ τὴν πόλιν 
δέειν πτοταμὸν μέγαν, ῥέειν δὲ dm ἑσπέρης αὐτὸν πρὸς 
«e 2 ἘΔ. , 3322 2 » ᾽η 
ἥλιον ἀνατέλλοντα, φαίνεσθαι δὲ ἐν αὐτῷ χροχοδείλους. 
ς Υ «᾿- 9. , 3 , , - , 
ὃ μὲν δὴ τοῦ “μμωνίου Ἔτεάρχου λόγος ἐς τοσοῦτό uot 
, 2 - , , T 
δεδηλώσθω, τιλὴν ὅτι ἀττονοστῆσαί τε ἔφασχε τοὺς Naoa- 
» c " , B € 2 , 
μῶνας, ὡς οἱ Κυρηναῖοι ἔλεγον, zal ig vovg οὗτοι ἀπί- 
χοντο ἀνϑρώπους, γόητας εἶναι σττάντας" τὸν δὲ δὴ ποτα- 
' - ' , D , Δ 
μὸν τοῦτον τὸν παραρρέοντα xci Ἐτέαρχος συνεβάλλετο 
E - M M VM , c CP ui. € ' 
εἰναι Νεῖλον «ai δὴ καὶ ὃ λόγος οὕτω αἱρέει. δέει γὰρ 
ἐχ Διβύης ὃ Νεῖλος καὶ μέ ΐ dugóny* xai ὦ 
&x nc ihog xci μέσην τάμνων “ιβύην" x c 
ἐγὼ συμβάλλομαι τοῖσι ἐμφανέσι τὰ μὴ γινωσχόμενα 
, - - , € - 
τεχιαιρόμεγνος, τῷ Ιστρῳ ix τῶν ἴσων μέτρων ógu&cat. 
p 275 Ai cd. uin Jf c ex Κελ M eie LIT , 
στρος τὲ γὰρ ποταμὸς ἀρξάμεγος &x Κελτῶν «at Πυρήνης 
, , , v. ^ P , d 
σεόλιος δέει μέσην σχίζων τὴν Εὐρώπην. οἱ δὲ Κελτοί 
εἶσι ἔξω Ἡραχλέων στηλέων, ὅμουρέουσι δὲ Κυνησίοισι, 


99 


34 


110 HPOAOTOY B. 535—936. 
t4 3^ 2. , 9. τ - 2 - 7 , 
oi ἔσχατοι πρὸς δυσμέων οἰχέουσι τῶν iv τῇ Εὐρώπῃ 
, - € »r , M - 
χατοιχημένων. τελευτᾷ δὲ ὃ Ἴστρος ἐς ϑάλασσαν τὴν τοῦ 
3295 ΄ 7. . , 2 ΄ -2 , 
Ευξείνου πόντου QE διὰ ἀν} Εὐρωπῆς, τῇ lovoínv 
, 3 , b λ 2f , ^ 
oí Μιλησίων οἰχέουσι ἀποιχοι. ὃ μὲν δὴ Ἴστρος, δέει γὰρ 
δὲ οἰχεομένης, πρὸς ττολλῶν γινώσχεται, ττερὶ δὲ τῶν τοῦ 
Td , 3 M 2, * D c 2 2: , , 23 
Νείλου πηγέων οὐδεὶς ἔχει λέγειν" ἀοίχητός τε γάρ ἐστι 
Yee MT T c , 32€ €» ^ a z Ec n. 
x«i ἐρῆμος ἢ “Ζιβύη δὲ ἧς δέει. περὶ δὲ τοῦ ῥεύματος 
- [s , zl , 
αὐτοῦ, ἐπ᾽ ὅσον μαχρότατον ἱστορέοντα vv ἐξιχέσϑαι, εἴρη- 
- , - 2 - 
ται" ἐχδιδοῖ δὲ ἐς Ἵἴγυπτον. ἡ δὲ AlyvztvoG τῆς. ὀρεινῆς 
Κιλιχίης μάλιστά κῃ ἀντίη κέεται" ἐνθεῦτεν δὲ ἐς Σινώπην 
' 2 - 2z , , , c , 2 , ςφν 2 
τὴν ἕν τῷ Εὐξείνῳ πόντῳ πέντε ἡμερέων ἰϑέα ὁδὸς cv- 
ζώνῳ ἀνδρί" ἡ δὲ Σινώπη τῷ στρῳ ἐχδιδόντι ἐς ϑάλασ- 
, , [4 To , , 
σαν ἀντίον χέεται. οὕτω τὸν Νεῖλον δοχέω διὰ πάσης 
τῆς “ιβύης διεξιόντα ἐξισοῦσϑαι τῷ Ἴστρῳ. 
Νείλου μέν νυν πέρι τοσαῦτα εἰρήσθω, ἔρχομαι δὲ 
, ' " € , , 
περὶ Alyónvov μηχυνέων τὸν λόγον, ὅτε πλέω ϑωμάσια 
ἔχει ἢ ἄλλη πᾶσα χώρη καὶ ἔργα λόγου μέζω παρέχεται 
' - , , , 25 Ims 
πρὸς πᾶσαν χώρην" τούτων εἵνεχεν σπτλέω περὶ αὑτῆς 
εἰρήσεται. 
, cr - 3 - - ' , , 
Αἰγύπτιοι ἅμα τῷ οὐρανῷ τῷ xarà σφέας ξόντι ἕτε- 
ροίῳ xal τῷ ποταμῷ φύσιν ἀλλοίην τταρεχομένῳ ἢ οἵ 
ἄλλοι ποταμοί, τὰ πολλὰ πάντα ἔμπαλιν τοῖσι ἄλλοισι 
ἀνϑρώποισι ἐστήσαντο ἤϑεά τε χαὶ νόμους" ἐν τοῖσι at 
- 2 t. , ^ , 
uiv γυναῖχες ἀγοράζουσι xol καττηλεύουσι, oi δὲ ἄνδρες 
x«t οἴχους ἐόντες ὑφαίνουσι. ὑφαίνουσι δὲ οἱ μὲν ἄλλοι 


3r 


M , 2 , , , M , 
ἄνω τὴν χρόχην ὠϑέοντες, Αἰγύπτιοι δὲ κάτω. và ἄχϑεα 


, Y 2 M - ΄ T 
οἵ μὲν ἄνδρες ἐπὶ vOv χεφαλέων φορέουσι, αἱ δὲ γυναῖχες 


PUE - 2} 2077 c * - 25r , c x 
ἐπὶ τῶν ὥμων. οὐρέουσι «i uiv γυναῖχες ὀρϑαί, οἱ δὲ 
ἄνδρες χατήμιενοι. εὐμαρείῃ χρέονται ἐν τοῖσι οἴχοισι, 
2 , δὲ 3^ 3 τι Co — 2 ἡ € ' * 
ἐσθίουσι δὲ ἔξω £v τῇσι ὁδοῖσι, ἐπιλέγοντες ὡς τὰ uiv 
αἰσχρὰ ἀναγχαῖα δὲ ἐν ἀποχρύφῳ ἐστὶ ποιέειν χρεών, τὰ 
δὲ μὴ αἰσχρὰ ἀναφανδόν. ἱρᾶται γυνὴ μὲν οὐδεμία οὔτε 
ἔρσενος ϑεοῦ οὔτε ϑηλέης, ἄνδρες δὲ πάντων τε xol σπα- 
σέων. τρέφειν τοὺς τοχέας τοῖσι μὲν πεαισὶ οὐδειιέα ἀνάγχη 
M , - , - 2 M 
μὴ βουλομένοισι, τῇσι δὲ ϑυγατράσι πᾶσα ἀνάγχη xai μὴ 


: βουλομένῃσι. οἱ ἱρέες τῶν ϑεῶν τῇ μὲν ἄλλῃ κομέουσι, 


ἐν “Αἰγύπτῳ δὲ ξυρέονται. τοῖσι ἄλλοισι ἀνϑρώποισι νόμος 


HPOAOTOY PB. 36. 31. 111 
er , "m , ^ Δ * , e , e 
ἅμα κηδεὶ χεχάρϑαι τὰς χεφαλὰς τοὺς μάλιστα ἱχνέεται 
Oh 7. AU EUR LN ' C ἢ 2 E * ’ »ri 
AlyUzttL0L δὲ ὑπὸ τοὺς ϑανάτους ἀνιεῖσι τὰς τρίχας av£e- 
σϑαι τάς τε £y τῇ χεφαλῇ καὶ τῷ γενείῳ, τέως ἐξυρη μένοι. 
- )᾽ ἡ 3 , , " 
τοῖσι μὲν ἄλλοισι ἀνθρώποισι χωρὶς ϑηρίων ἡ δίαιτα 
2 , 2 , € NP: L c , 2 
ἀποχέχριται, Αἰγυπτίοισι δὲ ὁμοῦ ϑηρίοισι ἡ δίαιτά ἐστι. 
ἀπτὸ πυρῶν καὶ χριϑέων ὠλλοι ζώουσι, “ἰγυπτίων δὲ τῷ 
ποιξευμένῳ ἀπὸ τούτων τὴν ζόην ὄνειδος μέγιστόν ἐστι, 
ἀλλ ἀπὲ ὀλυρέων ποιεῦνται σιτία, τὰς Deng μετεξέτεροι 
χαλέουσι. φυρέουσι τὸ μὲν σταῖς τοῖσι ποσί, τὸν δὲ 
“πηλὸν τῇσι χερσί, x«i τὴν κόπρον ἀναιρέονται." τὰ αἰδοῖα 
€ - c ^ ^ , 
ὧλλοι uiv ἐῶσι ὡς ἐγένοντο, πλὴν ὅσοι ἀπὸ τούτων tua- 
Sov, Αἰγύπτιοι δὲ περιτάμνονται. εἵματα τῶν μὲν ἀνδρῶν 
ἕχαστος ἔχει δύο, τῶν δὲ γυναιχῶν ἕν ἑχάστη. τῶν ἱστίων 
τοὺς χρίχους xai τοὺς χάλους οἱ μὲν ἄλλοι ἔξωϑεν τεροσ- 
δέουσι, Αἰγύπτιοι δὲ ἔσωϑεν. γράμματα γράφουσι zai 

n^ , Cmn ^ - 3 - * 

λογίζονται ψήφοισι Ἕλληνες μὲν ἀπὸ τῶν ἀριστερῶν ἐπὶ 
^ E ^ , * m 3 , M 3 M - 
τὰ δεξιὰ φέροντες τὴν χεῖρα, Αἰγύπτιοι δὲ ἀπὸ τῶν δε- 
- ^ 2 , ^ - - 
ξιῶν ἐπὶ τὰ ἀριστερά" χαὶ ποιεῦντες ταῦτα αὐτοὶ μέν 
3 ^ CIA J CA v3 3X L 
φασι ἐπὶ δεξιὰ ποιέειν, Ελληνας δὲ ἐπ᾽ ἀριστερά. διφα- 
σίοισι δὲ γράμμασι χρέονται, zal τὰ μὲν αὐτῶν ἱρὰ τὰ 
δὲ δημοτιχὰ καλέεται. 

Θεοσεβέες δὲ πιεερισσῶς ἐόντες μάλιστα πάντων ἂν- 
ϑρώπων νόμοισι τοιοισίδε χρέονται. ἐχ χαλχέων ποτη- 
oícv τείνουσι, διασμέοντες ἀνὰ πᾶσαν ἡμέρην, οὐχ ὃ μὲν 
ς γ » 3445 ΄ c ' , E ὌΝ ἢ , 
ὁ ὃ ov, ἀλλὰ πάντες. εἵματα δὲ λίνεα φορέουσι αἰεὶ veó- 
σλυτα, ἐπιτηδεύοντες τοῦτο μάλιστα. τά τε αἰδοῖα περι- 
τάμνονται χαϑαριότητος εἵνεχεν, προτιμέοντες χαϑαροὶ 
εἶναι ἢ εὐπρετεέστεροι. οἱ δὲ ἱρέες ξυρέονται ττᾶν τὸ σῶμα 

^ , c , a c , * , » M 
διὰ τρίτης ἡμέρης, ἵνα μήτε φϑεὶρ μήτε ἀλλο μυσαρὸν 

' 2 , , , κι , 2.07 a 
μηδὲν ἐγγίνηταί σφι ϑεραπεύουσι τοὺς ϑεούς. ἐσθῆτα δὲ 

, c.c , ^ , , IU - , , . 
φορέουσι oi ἱρέες λινέην μούνην zai ὑποδήματα βύβλινα 
27 , 3 - P] ᾿ς - 2 € , 
ἄλλην δέ σφι ἐσϑῆτα οὐκ ἔξεστι λαβεῖν οὐδὲ ὑποδήματα 
3/5 5 ^ - ^ - c , , - 
ἄλλα. λοῦνται δὲ δὶς τῆς ἡμέρης ἑχάστης ψυχρῷ καὶ δὶς 
-- , M^ , , , 
ἑχάστης νυχτός. ἄλλας τε ϑρησχηίας ἐπιτελέουσι μυρίας 
€ -- , , * o IE , 
ὡς εἰπεῖν λόγῳ. πάσχουσε δὲ χαὶ &yad οὐχ ὀλίγα" οὔτε 
τι γὰρ τῶν οἰχηίων τρίβουσι οὔτε δαττανέονται, ἀλλὰ καὶ 

, $5 3 €. ν , : M - , , 
σιτία σφί ἐστι ἱρὰ zt6G 00 EvQ, χαὶ χρεῶν βοέων wal χηνέων 


97 


38 


39 


112 HPOAOTOY B. 3:1—40. 
σλῆϑός τι ἑχάστῳ γίνεται πολλὸν ἑχάστης ἡμέρης, δίδοται 
δέ σφι xai οἶνος ἀμπέλινος. ἰχϑύων δὲ οὔ σφι ἔξεστι 
πάσασϑαι. χυάμους δὲ οὔτε τι μάλα σπείρουσι Αἰγύπτιοι 
ἐν τῇ χώρῃ, τούς τε γενομένους οὔτε τρώγουσι οὔτε ἕιψον- 
τες πατέονται" οἱ δὲ δὴ ἱρέες οὐδὲ δρέοντες ἀνέχονται, 
γομίζοντες οὗ χαϑαρόν μιν εἶναι ὄσπριον. ἱρᾶται δὲ οὐχ 
εἷς ἑκάστου τῶν ϑεῶν ἀλλὰ ττολλοί, τῶν εἷς ἐστὶ ἀρχιρεύς" 
ἐπεὰν δέ τις ἀποϑάνῃ, τούτου ὃ παῖς ἀντιχατίσταται. 
Τοὺς δὲ βοῦς τοὺς ἔρσενας τοῦ Ἑπάφου εἶναι νομί- 
ζουσι, χαὶ τούτου εἵνεχεν δοχιμάζουσι αὐτοὺς ὧδε. τρίχα 
ἢν xai μίαν ἴδηται ἐπεοῦσαν μέλαιναν, οὐ χαϑαρὸν εἶναι 
γομίζει. δίζηται δὲ ταῦτα ἐπὶ τούτῳ τεταγμένος τῶν τις 
ἱρέων χαὶ ὀρϑοῦ ἑστεῶτος τοῦ χτήνεος χαὶ ὑπτίου, χαὶ 
τὴν γλῶσσαν ἐξειρύσας, εἰ χκαϑαρὴ τῶν προχειμένων ση- 
μηίων, τὰ ἐγὼ ἐν ἄλλῳ λόγῳ ἐρέω. χατορᾷ δὲ xci τὰς 
τρίχας τῆς οὐρῆς, εἰ χατὰ φύσιν ἔχει πεφυχυίας. ἣν δὲ 
τούτων σιάντων ἢ χαϑαρός, σημαίνεται βύβλῳ περὶ τὰ 
χέρεα εἱλίσσων, χαὶ ἔπειτεν γῆν σημαντρίδα ἐπιπλάσας 
ἐπιβάλλει τὸν δαχτύλιον" καὶ οὕτω ἀπάγουσι. ἀσήμαντον 
δὲ ϑύσαντι ϑάνατος ἡ ζημίη ἐπιχέεται. δοχιμάζεται μέν 
γυν τὸ χτῆνος τρόπῳ τοιῷδε, ϑυσίη δέ σφι ἣδε κατέστηχε. 
ἀγαγόντες v0 σεσημασμένον xvijvog πρὸς τὸν βωμόν, ὅχου 
ἂν ϑύωσι, πῦρ ἀναχαίουσι, ἔπειτεν δὲ ἐπ᾽ αὐτοῦ οἶνον 
χατὰ τοῦ ἱρηίου ἐπισπείσαντες καὶ ἐπιχαλέσαντες τὸν 
ϑεὸν σφάζουσι, σφάξαντες δὲ ἀποτάμνουσι τὴν χεφαλήν. 
σῶμα μὲν δὴ τοῦ χτήνεος δείρουσι, κεφαλῇ δὲ ἐχείνῃ πολλὰ 
χαταρησάμενοι φέρουσι, τοῖσι μὲν ἂν ἢ ἀγορὴ καὶ Ἕλληνές 
σφι ἔωσι ἐπιδήμιοι ἔιστοροι, οἱ μὲν φέροντες ἐς τὴν ἀγορὴν 
ἀπ᾽ ὧν ἔδοντο, τοῖσι δὲ ἂν μὴ παρέωσι Ἕλληνες, οἱ δ᾽ 
ἐχβάλλουσι ἐς τὸν ποταμόν. καταρέονται δὲ τάδε λέγοντες 
τῇσι χεφαλῇσι, εἴ τι μέλλοι ἢ σφίσι τοῖσι ϑύουσι ἢ Ai- 
γύπτῳ τῇ συναϊτάσῃ καχὸν γενέσϑαι, ἐς κεφαλὴν ταύτην 
τραπέσϑαι. χατὰ μιν νυν τὰς χεραλὰς τῶν ϑυομένων 
χτηνέων χαὶ τὴν ἐπίσπεισιν τοῦ οἴνου πάντες Αἰγύπτιοι 
γόμοισι τοῖσι αὐτοῖσι χρέονται ὁμοίως ἐς πάντα τὰ ἱρά, 
zal ἀπὸ τούτου τοῦ νόμου οὐδὲ ἄλλου οὐδενὸς ἐμιψύχου 


40 χεφραλῆς γεύσεται «1ἰγυτττίων οὐδείς. ἡ δὲ δὴ ἐξαίρεσις τῶν 


HPOAOTOY B. 40. 41. 115 
£ - ^ c - 2r * 39^ 5 c , 
ἱρῶν xai ἢ χαῦσις &ÀÀy περὶ ἀλλο ἱρόν σφι κατέστηχε. 
τὴν δ᾽ ov μεγίστην τε δαίμονα ἡγέαται εἶναι ual μεγίστην 
CC ' 2 , , 2} Sim E 2 M 2 
οἱ ὁρτὴν ἀνάγουσι, ταύτην ἔρχομαι ἐρέων. ἐπεὰν G0- 
, ' - L4 , ' 3 , - 
δείρωσι τὸν βοῦν χατευξάμενοι, χοιλίην μὲν ἐχείνην ττᾶσαν 
ἐξ ὧν εἷλον, σπλάγχνα δὲ αὐτοῦ λείπουσι ἐν τῷ σώματι 
* n , * 2 ^ 
xal τὴν πιμελήν, σχέλεα δὲ ἀποτάμνουσι xci τὴν ὀσφὺν 
ἄχρην x«l τοὺς ὦμους τε χαὶ τὸν τράχηλον. ταῦτα δὲ 
ποιήσαντες τὸ ἄλλο σῶμα τοῦ βοὺς πιμπλᾶσι ἄρτων 
χαϑαρῶν χαὶ μέλιτος χαὶ ἀσταφίδος χαὶ σύχων χαὶ λιβα- 
γωτοῦ χαὶ σμύρνης xci τῶν ἄλλων ϑυωμάτων, τπτλήσαντες 
δὲ τούτων χαταγίζουσι, ἔλαιον ἄφϑονον χαταχέοντες. 
σιρογηστεύσαντες δὲ ϑύουσι, καιομένων δὲ τῶν ἱρῶν τύ- 
, ^ 5 , d αὖ, 
πτονται πάντες. ἐπεὰν δὲ ἀποτύψωνται, δαῖτα προτι- 
ϑέαται τὰ ἐλίποντο τῶν ἱρῶν. τοὺς μέν vvv χαϑαροὺς 
βοῦς τοὺς ἔρσενας χαὶ τοὺς μόσχους οἱ πάντες “ἰγύπτιοι 
ϑύουσι, τὰς δὲ ϑηλέας ov σφι ἔξεστι ϑύειν, ἀλλ᾽ ἱραί εἰσι 
- 2 " ^ M s » 2E 5 ἊΣ 2723 a A ; 
τῆς Jot0g' τὸ yaQ τῆς Ισιος ἀγαλμα éov γυναιχηιον βου- 
, , [42 * 3 - , * 
χερών ἔστι, χατάπερ Ἕλληνες τὴν Ἰοῦν γράφουσι, καὶ τὰς 
- * , , , € , 
βοῦς τὰς ϑηλέας Αἰγύπτιοι πάντες ὁμοίως σέβονται τερο- 
΄ ΄ , - - L5: ) nto Y 
βάτων πάντων μάλιστα μαχρῷ. τῶν εἵνεχεν οὔτ᾽ ἀνὴρ 
«Ἱἰγύπτιος οὔτε γυνὴ ἄνδρα Ἕλληνα φιλήσειε ἂν τῷ στό- 
γύπτιος gown, 03900€. FAM 06, quu) PADEC 
2 e , 3 ' CH. , 5. 6. Ὁ 
ματι, οὐδὲ μαχαίρῃ ἀνδρὸς Ελληνος χρήσεται οὐδ᾽ 0βε- 
- ^ “, 2 , - ' 
λοῖσι οὐδὲ λέβητι, οὐδὲ χρέως καϑαροῦ βοὸς διατετμη- 
μένου ἙἭ).:λληνιχῇ μαχαίρῃ γεύσεται. ϑάπτουσι δὲ τοὺς 
, - , , , 
ἀποϑνήσχοντας βοῦς τρόπον τόνδε. τὰς uiv ϑηλέας ἐς 
^ ES ^ , 
τὸν ποταμὸν ἀπιεῖσι, τοὺς δὲ ἔρσενας χατορύσσουσι ἕχα- 
στοι ἐν τοῖσι προαστείοισι, τὸ χέρας τὸ ἕτερον ἢ χαὶ 
E] ς , , * - 
ἀμφότερα ὑπερέχοντα σημηίου εἵνεχεν" ἐπεὰν δὲ σαπῇ 
, € , , 3 , 2 [g , 
καὶ προσίῃ ὃ τεταγμένος χρόνος, ἀπιχνέεται ἐς ἑχάστην 
΄ - - , , c 
πόλιν βᾶρις £x τῆς Προσωπίτιδος καλεομένης νήσου. ἡ 
3 57 - - - 
δ΄ ἔστι μὲν ἐν τῷ 4Ζέλτα, περίμετρον δὲ αὐτῆς εἰσι σχοῖνοι 
, 3 , 5 - , 1 , 
ἐννέα. ἐν ταύτῃ Ov τῇ Προσωπίτιδι νήσῳ ἔνεισι μὲν xal 
, , - , , 
ἄλλαι πόλιες συχναί, £x τῆς δὲ αἱ βάριες παραγίνονται 
^ 2 , - -" , - , 
ἀναιρησόμεναι τὰ ὀστέα τῶν βοῶν, οὔνομα τῇ πόλι Avág- 
2 2 JJ , CSS er c à 2 , 
βηχις, ἐν δ᾽ αὐτῇ “φροδίτης ἱρὸν ἅγιον ἵδρυται. £x ταύ- 
της τῆς πόλιος πλανέονται πολλοὶ ἄλλοι ἐς ἄλλας στόλις, 
P ^ ) , zi , 2 
ἀνορύξαντες δὲ τὰ ὀστέα ἀπάγουσι καὶ ϑάπτουσι ἐς ἕνα 
Herodoti vol. I. 8 


41 


43 


114 HPOAOTOTY B. 41—43. 
- , ' PR ' - ᾿ M 5 
χῶρον πάντες. χατὰ ταὐτὰ δὲ τοῖσι βουσὶ xoi τάλλα 
D 2 , - 
χτήνεα ϑάπτουσι ἀἁποϑνήσχοντα᾽ x«i γὰρ περὶ ταῦτα 
οὕτω σφι νενομοϑέτηται" χτείνουσι γὰρ δὴ οὐδὲ ταῦτα. 
c Χ M ' , c , M » - 
Ὅσοι uiv δὴ zig Θηβαιέος ἱδρύαται ἱρὸν ἢ νομοῦ 
- , € , , n , 
τοῦ Θηβαίου εἰσί, οὗτοι μέν νυν πάντες ὀΐων ἀπεχόμενοι 
E , ' ' ' 2 M 2 cr 
αἶγας ϑύουσι. ϑεοὺς γὰρ δὴ ov τοὺς αὐτοὺς ἅπαντες 
€ , ) , , * 27 , * 2 , 
ὁμοίως Αἰγύπτιοι σέβονται πλὴν Ισιός τε χαὶ Οσίριος, 
5 Ξ ς , 
τὸν δὴ “ιόνυσον εἶναι λέγουσι" τούτους δὲ ὁμοίως ἅπαντες 
, ce ^ “- , T € « » - 
σέβονται. ὅσοι δὲ τοῦ Μένδητος χεχτέαται ἱρὸν ἢ νομοῦ 
- "n , a - 2 , ps , 
τοῦ Μενδησίου εἰσί, οὗτοι δὲ αἰγῶν ἀπεχόμενοι δὶς 9Uovot. 
- , C , hs 2 
Θηβαῖοι μέν vvv χαὶ ὅσοι διὰ τούτους ὀΐων ἀπέχονται, διὰ 
, ^j; , , - € 
τάδε λέγουσι τὸν νόμον τόνδε σφι τεϑῆναι. Ἡραχλέα ἐϑε- 
- , , , ' 2 , 
λῆσαι πάντως ἰδέσϑαι τὸν Za καὶ τὸν ovx ἐϑέλειν 
z - €. 212 2 "e. , S 9 , , ' € 
ὀφϑῆναι ὑπ᾽ αὐτοῦ" τέλος δὲ ἐπείτε Auragéew vov Hoa- 
χλέα, τὸν Δία μηχανήσασϑαι χριὸν ἐχδείραντα ττρροέχεσϑαί 
* ^ 2 , - - ^ 
τε τὴν χεφαλὴν ἀποταμόντα τοῦ γριοῦ, xal ἐνδύντα τὸ 
, €r P , 
v&xog οὕτω οἱ ἑωυτὸν ἐπιδέξαι. ἀπὸ τούτου χριοπρόσω- 
, - - , 
πον τὠγαλια τοῦ Διὸς ποιεῦσι «“ἰγύπτιοι, ἀπτὸ δὲ Αἰγυ- 
πτίων Ἀμμώνιοι, ἐόντες Αἰγυπτίων τε xal «ἰϑιόπων 
ἄποιχοι χαὶ φωνὴν μεταξὺ ἀμφοτέρων νομίζοντες. δοχέειν 
, , 2 * - 
δ᾽ ἐμοί, xal vovvoua Auctor ἀπὸ τοῦδε σφίσι τὴν ἔπω- 
, , 2 - M , , 
νυμίην ixoujoavro* Auuobv γὰρ 4ἰγύπτιοι καλέουσι τὸν 
Δία. τοὺς δὲ χριοὺς οὐ ϑύουσι Θηβαῖοι, ἀλλ᾽ εἰσέ σφι 
- - c , ΠῚ - - - - 
(goi διὰ τοῦτο. μιῇ δὲ ἡμέρῃ τοῦ ἐνιαυτοῦ, ἐν ὁρτῇ τοῦ 
“ιός, κριὸν ἕνα χαταχόϊψψαντες καὶ ἀποδείραντες κατὰ 
) ^ 3 , » - , ^ 2 » 
τὠυτὸ ἐνδύουσι τὠγαλμα τοῦ Ζιός, xal ἔπειτεν ἀλλο 
, , , 3 , - 
ἄγαλμα Ἡραχλέος προσάγουσι πρὸς αὐτό. ταῦτα δὲ σπτοι- 
, , M M [44 ' 
ἥσαντες τύπτονται οἱ ττερὶ τὸ ἱρὸν ἅπαντες τὸν χριὸν χαὶ 
, - 2 , 
ἔπειτεν ἐν ἱρῇ ϑήχῃ ϑάπτουσι αὐτόν. 
€ , ' , , » , 2 e » 
Ἡραχλέος δὲ πέρι τόνδε τὸν λόγον ἤχουσα, ὅτι εἴη 
- , - e nC. Esp ' , c , ' 
τῶν δυώδεχα ϑεῶν. τοῦ ἑτέρου δὲ πέρι Ἡραχλέος, τὸν 
^^ 3 - , , - 
Ἕλληνες οἴδασι, οὐδαμῇ “ἰγύπτου ἐδυνάσϑην ἀκοῦσαι. 
^ * c 2 J3uC , »! 2r -€ 
χαὶ uiv ὅτι γε οὐ τταρ Ελλήνων &AaBov τοὔνομα τοῦ Hoa- 
, , [42 - , 
χλέος Αἰγύπτιοι, ἀλλ᾿ Ἕλληνες μᾶλλον πταρ᾽ Alyvztícv 
€ nz (3 c , -2 , L4 »r 
zai Ἑλλήνων οὗτοι ot ϑέμενοι τῷ μφιτρύωνος γόνῳ ov- 
ς , nn Er Wo» , 5:3 - 
vouc Ἡραχλέα, πολλά μοι xai ἀλλὰ τεχμήρια ἔστι τοῦτο 
cr »! b] ^ ^ , [04 - € , , 
οὕτω ἔχειν, ἐν δὲ xol τόδε, ὅτι τε τοῦ Ἡραχλέος τούτου 


: HPOAOTOY PB. 45—45. 115 
c , 2 , S; 3 , 3 23,45 , 
o γονέες ἀμφότεροι ἦσαν μφιτρύων ai “λχμηνη γεγο- 
, M , 2 , ^ , , , 
γότες τὸ ἀνέχαϑεν ἀπ᾽ AlyUntOv, χαὶ διότι “ἰγύπτιοι οὔτε 
Ποσειδέωνος οὔτε Ζιοσχούρων τὰ οὐνόματά φασι εἰδέναι, 
"E NE ' c 2 - 3/4 ἡ - 2 , 
οὐδέ σφι ϑεοὶ οὗτοι ἐν τοῖσι ἄλλοισι ϑεοῖσι ἀπεδεδέχα- 
^ ^ » 3 ^ , » 4 » , , 
ται. καὶ uiv eb ye παρ᾿ Ἑλλήνων ἔλαβον οὔνομά rtv δαί- 
, € ^ , » ^ , 
μίονος, τούτων οὐχ ἥχιστα ἀλλὰ μάλιστα ἔμελλον μνήμην 
ἕξειν, εἴπερ val τότε ναυτιλέῃσι ἐχρέοντο xol ἦσαν Ἕλλή- 
γων τινὲς ναυτίλοι, ὡς ἔλπομαί τε καὶ Gun γνώμη αἱρέει" 
ὥστε τούτων ἂν χαὶ μᾶλλον τῶν ϑεῶν τὰ οὐνόματα ἔξη- 
, ἌΣ f, » - € O4 3 25 , 2 UN. 
σπιστέατο «ἰγύπτιοι ἢ τοῦ Ἡραχλέος. ἀλλά τις ἀρχαῖός 
ἐστι ϑεὸς Αἰγυπτίοισι Ἡραχλέης" ὡς δὲ αὐτοὶ λέγουσι, 
ἔτεά ἐστι ἑπταχισχίλια χαὶ μύρια ἐς ;!ἿἽμασιν βασιλεύ- 
2 , 2 € 2 ' - ς , ^ 5 , 
σαντα, ἐπείτε ἐχ τῶν ὀχτὼ ϑεῶν οἱ δυώδεχα ϑεοὶ &yé- 
- € , c "3. d XT 7" ' 
vovro τῶν Ἡραχλέα ἕνα εἶναι νομίζουσι. χαὶ ἐθέλων δὲ 
τούτων πέρι σαφές τι εἰδέναι &x τῶν οἷόν τε ἣν, ἔπλωσα 
χαὶ ἐς Τύρον τῆς Φοινίχης, πυνϑανόμενος αὐτόϑι εἶναι 
' , ce E ^, ΄ , 
ἱρὸν Ἡραχλέος ἅγιον. καὶ εἶδον πλουσίως χατεσχευασμένον 
, " - 2 , * “5 - 
ἄλλοισί τε πολλοῖσι ἀναϑήμασι, καὶ ἐν αὐτῷ ἦσαν στῆλαι 
, ^ - 2 , € , ^; " 
δύο, ἡ uiv χρυσοῦ ἀπέφϑου, ἡ δὲ σμαράγδου λίϑου λάμ- 
' , D eS UE 34 ' Ar 
ποντος τὰς νύχτας μεγάλως. ἐς λόγους δὲ ἐλϑὼν τοῖσι 
« » » 3 , c , , ' b] f3 * 
ἱρεῦσι τοῦ ϑεοῦ εἰρόμην ὁχόσος χρόνος εἴη ἐξ ov σφι τὸ 
CMS c e b 2 ων , πὰ (YEA 
ἱρὸν ἵδρυται. εὗρον δὲ οὐδὲ τούτους τοῖσι Ἕλλησι συμ- 
, ' [4 , , 
φερδιιένους" ἔφασαν γὰρ ἅμα Τύρῳ οἰχιζομένῃ χαὶ τὸ 
ἱρὸν τοῦ ϑεοῦ ἱδρυϑῆναι, εἶναι δὲ ἔτεα ἀπ᾽ οὗ Τύρον οἰχέ- 
ουσι τριηχόσια καὶ δισχίλια. εἶδον δὲ ἐν τῇ Τύρῳ xal 
5» τὸν c b Dr 2 ΄ 2} ; 5 
ἄλλο ἱρὸν Ἡραχλέος ἐπωνυμίην ἔχοντος Θασίου εἶναι. 
3 ΄ ᾿ NIA , 2 - τ Cv c , 
ἀπιχόμην δὲ zal ἐς Θάσον, ἐν τῇ εὗρον ἱρὸν Ἡραχλέος 
c ^ , € , [4] 2 2 ΄ , »] ^ , 
ὑπὸ Φοινίχων ἱδρυμένον, ot κατ Εὐρώπης ζήτησιν ἐχτελώ- 
σαντες Θάσον ἔχτισαν᾽ καὶ ταῦτα χαὶ πέντε γενεῆσι ἀνδρῶν 
, 2 » M 2 , ^; - «rx E 
πρότερά ἐστι ἢ τὸν μφιτρύωνος Ἡραχλέα ἐν τῇ Ἑλλάδι 
/ M] , , ΞΔ , ^ ' 
γενέσϑαι. τὰ μέν vvv ἱστορημένα δηλοῖ σαφέως παλαιὸν 
E C , Ln s Y n , * 2 , 
ϑεὸν Ἡραχλέα &óvra* χαὶ δοχέουσι δέ uot οὗτοι ὀρϑότατα 
« , J " ' , , " , 
“βλλήνων ποιέειν, ot διξὰ Ἡράχλεια ἱδρυσάμενοι xexvéa- 
- " 2 , ? , , 
ται, χαὶ τῷ μὲν Og ἀϑανάτῳ Ὀλυμπίῳ δὲ ἐπωνυμίην 
ω - Ji€7* y c c 2 " LN ' 4 * 
ϑύουσι, τῷ δ᾽ ἑτέρῳ ὡς ἥρωι ἐναγίζουσι. λέγουσι δὲ σπτολλὰ 
X^ 3f 3 , € C 214 ^ Β] - * 
xai ἄλλα ἀνεπισχέπτως οἱ Ἕλληνες, εὐήϑης δὲ αὐτῶν xal 
e c - , 2 ' ^ -€C , , € Juv 
δὲ ὃ μῦϑός ἐστι τὸν ztegl τοῦ Ἡρακλέος λέγουσι, ὡς αὐτὸν 
8* 


44 


46 


116 HPOAOTOY B. 45—41. 

2 , 2 » , c 2) A € ' 
ἀπεχόμενον ἐς ATyvstvov στέψαντες οἱ “ἰγύπτιοι ὑπὸ ττοιι-- 
- 2. - Cia Q.." - ' 2 M » , M c 2» I^ 
πῆς ἐξῆγον ὡς ϑύσοντες τῷ zií* τὸν δὲ τέως μιὲν ἡσυχίην 
, 2 M M 2 - ' - - , 2 M 
ἔχειν, ἐπεὶ δὲ αὐτοῦ πρὺς τῷ βωμῷ χατήρχοντο, ἐς ἀλχὴν 
τραπόμεγον πάντας σφέας χαταφονεῦσαι. ἐμοὶ μέν vvv 
δοχέουσι ταῦτα λέγοντες τῆς «“ἰγυπτίων φύσιος zal τῶν 

, , €t. ^ ΞΞ ^ 
γόμων ττάμπαν ἀπείρως ἔχειν οἱ Ἕλληνες" τοῖσι γὰρ οὐδὲ 
χτήνεα ὅσίη ϑύειν ἐστὶ χωρὶς ὀΐων xal égoévoy βοῶν zal 

΄ ce ^ - - ^ CA 
μόσχων, ὅσοι ἂν χαϑαροὶ ἔωσι, xai χηνῶν, χῶς ἄν οὗτοι 
2 € , , » ^ cr 357 ' c , «ἢ 
ἀνϑρώπους ϑύοιεν; ἔτι δὲ ἕνα ἐόντα τὸν ραχλξα «ai ἔτι 
ἄνϑρωπον, ὡς δή φασι, χῶς φύσιν ἔχει πολλὰς μυριάδας 
φονεῦσαι; xai περὶ μὲν τούτων τοσαῦτα vulv εἰποῦσι 
' - - - [S , 7 , 
χαὶ παρὰ τῶν ϑεῶν xai παρὰ τῶν ἡρώων svuéreta εἴη. 
Τὰς δὲ δὴ αἶγας χαὶ τοὺς τράγους τῶνδε εἵνεχεν οὐ 
ϑύουσι «Τἰγυπτίων οἱ εἰρημένοι. τὸν Πᾶνα τῶν ὀχτὼ 
ϑεῶν λογίζονται εἶναι ol. Μενδήσιοι, τοὺς δὲ ὀχτὼ ϑεοὺς 
τούτους προτέρους τῶν δυώδεχα ϑεῶν φασι γενέσϑαι. 
γράφουσί τε δὴ «cl γλύφουσι οἱ ζωγράφοι xat οἱ ἀγαλ- 
κ » ^ 27 , c 3 
ματοποιοὶ τοῦ Πανὸς τὠγαλμα χατάπερ βλληνες, aiyo- 
σρόσωττον «al τραγοσχελέα, οὔτι τοιοῦτον νομίζοντες εἶναί 
2 SEC - - » - v Sch ET) 
μιν ἀλλ ὁμοῖον τοῖσι ἄλλοισι ϑεοῖσι" οτεὺυ δὲ εἵνεχεν τοι- 

-ν , , [44 , , , 
οὔτον γράφουσι αὐτόν, ov μοι ἥδιόν ἐστι λέγειν. σέβονται 
δὲ πάντας τοὺς αἶγας οἱ Μενδήσιοι, x«i μᾶλλον τοὺς 
ἔρσενας τῶν ϑηλέων, xal τούτων οἱ χόλοι τιμὰς μέζονας 
b , c , 
ἔχουσι" &x δὲ τούτων εἷς μάλιστα, ὅστις ἐπεὰν ἀποϑάνῃ, 
σένϑος μέγα παντὶ τῷ Μενδησίῳ νομῷ τίϑεται. χαλέεται 

C , ' , 
δὲ 0 τε τράγος xai ὃ Πὰν Αἰγυπτιστὶ Μένδης. ἐγένετο 
δ᾽ ἐν τῷ νομῷ τούτῳ ἐπ᾽ ἐμεῦ τοῦτο τὸ τέρας" γυναιχὶ 
, , 2 , - , LB , 
τράγος ἐμίσγετο ἀναφανδόν. τοῦτο ἐς ἐπίδεξιν ἀνϑρώ- 
«Oy ἀπίχετο. 
C , Co, , 3. 
lv δὲ Αἰγύπτιοι μιαρὸν ἡγέαται ϑηρίον εἶναι" zal 
- , , 3 - € 7 Ἐ- 
τοῦτο μὲν ἣν τις Ψψαύσῃ αὐτῶν παριὼν ὑός, αὐτοῖσι tuac 

, 3v 1325; ,, ^ Dn» , - 
τίοισι ἀπ ὧν ἔβαινε ἑωυτὸν βὰς él τὸν ττοταμιόν" τοῦτο 
δὲ οἱ συβῶται ξόντες Αἰγύ ἐγγενέες ἐς ἱρὸν οὐδὲ 

( ς “ιγυπτιοι ἔγγξενξες ὃς (oov οὐθὲν 

τῶν ἐν Αἰγύπτῳ ἐσέρχονται μιοῦνοι πτάντων, οὐδέ σφι 
, 2 M L 2 
ἐχδίδοσϑαι ϑυγατέρα οὐδεὶς ἐϑέλει οὐδ᾽ ἄγεσϑαι ἐξ αὖ- 

ἘΞ 272 2, , ς - 0X oro2 , 
τῶν, ἀλλ᾽ ἐκδιδόαται τε οἱ συβῶται xal ἄγονται ἐξ ἀλλή-- 

τὸ , , ΒΝ , τ 2 - 
λων. τοῖσι μέν νυν ἄλλοισι ϑεοῖσι ϑύειν vg οὐ δικαιεῦσιε 


Mme — - 


HPOAOTOY PB. 4/—49. ETT 
Αἰγύπτιοι" Σελήνῃ δὲ χαὶ Διονύσῳ μούνοισι τοῦ αὐτοῦ 
χρόνου, τῇ αὐτῇ πανσελήνῳ, τοὺς ὗς ϑύσαντες πατέονται 
τῶν χρεῶν. διότι δὲ τοὺς ὗς ἐς μὲν τῇσι ἄλλῃσι δρτῇσι 
ἀπεστυγήχασι, ἐν δὲ ταύτῃ ϑύουσι, ἔστι μὲν λόγος περὶ 
αὐτοῦ ὑπ᾽ Αἰγυπτίων λεγόμενος, ἐμοὶ μέντοι ἐπισταμένῳ 
οὐχ εὐτιρεπέστερός ἐστι λέγεσϑαι. ϑυσίη δὲ ἥδε τῶν ὑῶν 
τῇ Σελήνῃ τεοιέεται" ἐπεὰν ϑύσῃ, τὴν οὐρὴν ἄχρην καὶ 
τὸν σπλῆνα xci τὸν ἐπίπλοον συνϑεὶς ὅμοῦ xcv ὧν ἐχά- 
λυψε πάσῃ τοῦ χτήνεος τῇ πιμελῇ τῇ περὶ τὴν νηδὺν 
γινομένῃ, καὶ ἔτειτεν καταγίζει πυρί" τὰ δὲ ἄλλα χρέα 
σιτέονται ἐν τῇ ττανσελήνῳ ἐν τῇ ἂν τὰ ἱρὰ ϑύσωσι, ἐν 
ἄλλῃ δὲ ἡμέρῃ οὐχ ἂν ἔτι γευσαίατο. οἱ δὲ πένητες αὐτῶν 
ὑπ ἀσϑενείης βίου σταιτίνας πλάσαντες ὗς χαὶ ὀπτήσαν- 
τες ταύτας ϑύουσι. τῷ δὲ “ιονύσῳ τῆς δρτῆς τῇ δορπίῃ 
χοῖρον πρὸ τῶν ϑυρέων σφάξας ἕχαστος διδοῖ ἀποφέρε- 
σϑαι τὸν χοῖρον αὐτῷ τῷ ἄποδομένῳ τῶν συβωτέων. τὴν 
δὲ ἄλλην ἀνάγουσι δρτὴν τῷ “ιονύσῳ οἱ Αἰγύπτιοι πλὴν 
χορῶν κατὰ ταὐτὰ σχεδὸν πάντα Ἕλλησι" ἀντὶ δὲ φαλλῶν 
ἄλλα σφί ἐστι ἐξευρημένα 000v τὲ πηχυαῖα ἀγάλματα 
γευρόσπαστα, τὰ περιφορέουσι χατὰ χώμας γυναῖχες, 
γεῦον τὸ αἰδοῖον, οὐ πολλῷ τεῳ ἔλασσον ἐὸν τοῦ ἄλλου 
σώματος. προηγέεται δὲ αὐλός, αἱ δὲ ἕπονται ἀείδουσαι 
τὸν ZióvvGoy. διότι δὲ μέζον τε ἔχει τὸ αἰδοῖον wol κιγέει 
μοῦνον τοῦ σώματος, ἔστι λόγος περὶ αὐτοῦ ἱρὸς λεγό- 
μένος. ἤδη ὧν δοχέει μοι Μελάμπους ὃ Ἡμυϑέωνος τῆς 
ϑυσίης ταύτης οὐκ εἶναι ἀδαὴς ἀλλ᾽ ἔμπειρος" Ἕλλησι γὰρ 
δὴ Μελάμττους ἐστὶ ὃ ἐξηγησάμενος τοῦ Διονύσου τό τε 
οὔνομα zal τὴν ϑυσίην xal τὴν πτομτὴν τοῦ φαλλοῦ. ἀτρε- 
χέως μὲν οὐ πάντα συλλαβὼν τὸν λόγον ἔφηνε, ἀλλ᾽ oi 
ἐχειγενόμενοι τούτῳ σοφισταὶ μεζόνως ἐξέφηναν" τὸν δ᾽ 
ὧν φαλλὸν τὸν τῷ «“ιονύσῳ πτεμττόμενον Δελάμπους ἐστὶ 
ὁ χατηγησάμενος, zal ἀπὸ τούτου μαϑόντες ποιεῦσι τὰ 
“τοιεῦσι Ἕλληνες. ἐγὼ μέν νύν φημε Μελάμτοδα γενό- 
μεγον ἄνδρα σοφὸν μαντιχήν τε ἑωυτῷ συστῆσαι χαὶ stv- 
ϑόμενον ἀπ «“ἰγύπτου ἄλλα τε πολλὰ ἐσηγήσασϑαι Ἕλλησι 
χαὶ τὰ περὶ τὸν “ιόνυσον, ὀλίγα αὐτῶν παραλλάξαντα. οὐ 
γὰρ δὴ συμιτεσεῖν γε φήσω τά τε ἐν Αἰγύπτῳ ποιεύμενα 


48 


49 


118 HPOAOTOY B. 49—51. 

- - * ^ — [4 E c , M 5 
τῷ ϑεῷ xal τὰ ἐν τοῖσι “Ελλησι" ὁμότροπτα γὰρ ἀν ἣν 
- M 2 ΄, , 
τοῖσι Ἕλλησι χαὶ οὐ νεωστὶ ἐσηγμένα. οὐ uiv οὐδὲ φήσω 

΄ 3 XC , ^ - ^ 
ὅχως “Αἰγύπτιοι τταρ Ἑλλήνων ἔλαβον ἢ τοῦτο ἢ ἄλλο 
χού τι νόμαιον. τουϑέσϑαι δέ μοι δοχέει μάλιστα Μελάμι- 
σίους τὰ zt&gi τὸν Ζιόνυσον παρὰ Κάδμου τε τοῦ Τυρίου 
- M 3 - , , ^ - 
χαὶ τῶν σὺν αὐτῷ ἐκ Φοινίχης ἀπιχομένων ἐς τὴν νῦν 
, , , 
Βοιωτίην χαλεομένην χώρην. 
y ' δὲ ^ M , - — ' 3 , Σὲ 
Σχεδὸν δὲ xai πάντων τῶν ϑεῶν τὰ οὐνόματα ἕξ 
«Αἰγύπτου ἐλήλυϑε ἐς τὴν Ἑλλάδα. διότι μὲν γὰρ ἐχ τῶν 
" , [04 , [44 , , . , 
βαρβάρων ἤχει, πυνϑανόμενος οὕτω εὑρίσχω ἐόν" δοχέω 
31-75; , 3292 , DENS cr ' ' N 
δ᾽ ὧν μάλιστα Gm Αἰγύπτου ἀπῖχϑαι. ὃτι γὰρ δὴ μὴ 
/ ' , € M , , - 
Ποσειδέωνος «oi “Πποσχούρων, ὡς xai πρότερόν μοι ταῦτα 
, * CF € L M , Χ - , 
εἴρηται, χαὶ Hong xoi Ἰστίης xai Θέμιος zat Χαρίτων xai 
, - , - , , ^ 
ΜΝηρηίδων, τῶν ἄλλων ϑεῶν “ἰγυπτείοισι αἰεί «ove τὰ 
2 ΄ , - , , ^ ' , 2 
οὐνόματα ἔστι ἐν τῇ χώρῃ. λέγω δὲ τὰ λέγουσι αὐτοὶ 
Ἱἰχγύπτιοι. τῶν δὲ οὔ φασι ϑεῶν γινώσχειν τὰ οὐνόματα, 
τὰ ΄ , ς ' - 2 Q0-c N 
οὗτοι δέ μοι δοχέουσι ὑπὸ Πελασγῶν οὐνομασϑῆναι, τελὴν 
Ποσειδέωνος" τοῦτον δὲ τὸν ϑεὸν παρὰ «Ζιβύων ἐπύϑοντο᾽" 
^ ' 3 2 - , , , 
οὐδαμοὶ γὰρ ἀπ᾽ ἀρχῆς Ποσειδέωνος ovvoua χεχτέαται εἰ 
μὴ «Τίβυες, «al τιμέουσι τὸν ϑεὸν τοῦτον αἰεί. νομίζουσι 
1 5 , 3 Q2 C , - , 
δ᾽ ov Αἰγύπτιοι οὐδ᾽ ἥρωσι οὐδέν. ταῦτα μέν νυν xai 
LÀ) ὺς τού x ἐγὼ ( Ἅλληνες ἀπ᾽ Alyv 
ἄλλα πρὸς τούτοισι, τὰ ἐγὼ φράσω, nveg ἀπ Αἰγυ- 
χιτίων νενομίχασι" τοῦ δὲ Eouéco τὰ ἀγάλματα ὀρϑὰ ἔχειν 
^ 2 - - 2 2 7 ) , Q..^ 34242 
τὰ αἰδοῖα ποιεῦντες οὐχ ἀπ ἰγυτττίων μεμαϑήχασι, ἀλλ 
^ - - ^ € € , - 
ἀπὸ Πελασγῶν πρῶτοι uiv Ἑλλήνων éu&rvov ϑηναῖοι 
7594 M ' ΄ € ) ’ * 
χιαραλαβόντες, παρὰ δὲ τούτων ὡλλοι. ἰϑηναίοισι γὰρ 
- [24 , M , 
ἤδη τηνιχαῦτα ἐς Ἕλληνας τελέουσι Πελασγοὶ GUvOLXOL 
ἐμέ ) β / γώοῃ. o9 tt0 χαὶ EAÀrnvee οξαν J 
ἐγένοντο ἐν τῇ χώρη, ὕϑενπτερ xai “Ἕλληνες ἤρξαντο vout- 
JJ ; [44 2 δὲ ^ K 9 , » 7 d M y 
σϑῆναι. ὥστις δὲ τὰ Καβείρων ὄργια μεμύηται, τὰ Xa- 
μοϑρήιχες ἐπιτελέουσι τιταραλαβόντες παρὰ Πελασγῶν, 
τ €* NX 3 M , ' M T , ' 
οὗτος ὡνὴρ οἷδε τὸ λέγω" τὴν γὰρ Σαμοϑρηίχην οἴχεον 
, ^ e 2 , , , 
χειρότερον Πελασγοὶ οὗτοι οἵπερ ᾿Ιϑηναίοισι σύνοιχοι éyé- 
^ , , ' 
γοντο, χαὶ παρὰ τούτων Σαμοϑρήιχες τὰ ὄργια πιαραλαμι- 
βάνουσι. ὀρϑὰ cv ἔχειν τὰ αἰδοῖα τἀγάλματα τοῦ Ἑρμέω 
- - C735 , , - 
A9nvaiot πρῶτοι Ἑλλήνων μαϑόντες παρὰ Πελασγῶν 
ἐχεοιήσαντο" οἱ δὲ Πελασγοὶ ἱρόν τινα λόγον τιερὶ αὐτοῦ 
LÀ LÍ m) -- m1 τ' €. zy - : ! ὃ δηλ 
ἔλεξαν, τὰ ἐν τοῖσι ἐν Σαμοϑρηίχῃ μυστηρίοισε δεδήλωται. 


-........-... 


HPOAOTOY B. 52—54. 119 


ἔϑυον δὲ πάντα πρότερον οἱ Πελασγοὶ ϑεοῖσι ἐπευχόμενοι, 
ὡς ἐγὼ ἐν “ωδώνῃ οἶδα ἀχούσας, ἐπωνυμίην δ᾽ οὐδ᾽ οὔ- 
vota ἐποιεῦντο οὐδενὶ αὐτῶν" οὐ γὰρ ἀχηχόεσάν χω. ϑεοὺς 
δὲ προσουνόμασάν σφεας ἀπὸ τοῦ τοιούτου, ὅτι χόσμῳ 
ϑέντες τὰ πάντα πρήγματα χαὶ πάσας νομὰς εἶχον. 
ἔπειτεν δὲ χρόνου πολλοῦ διεξελϑόντος ἐπύϑοντο ἐκ τῆς 
Αἰγύπτου ἀπιγμένα τὰ οὐνόματα τῶν ϑεῶν τῶν ἄλλων, 
“Ζιονύσου δὲ ὕστερον πολλῷ ἐπύϑοντο. xci μετὰ χρύνον 
ἐχρηστηριάζοντο περὶ τῶν οὐνομάτων ἐν “ωδώνῃ" τὸ γὰρ 
δὴ μαντήιον τοῦτο νενόμισται ἀρχαιότατον τῶν ἐν Ἕλ- 
λησι χρηστηρίων εἶναι, xal ἦν τὸν χρόνον τοῦτον μοῦνον. 
ἐπεὶ ὧν ἐχρηστηριάζοντο ἐν τῇ Ζ“Ζωδώνῃ οἱ Πελασγοὶ εἰ 
ἀνέλωνται τὰ οὐνόματα τὰ ἀπὸ τῶν βαρβάρων ἥχοντα, 
ἀνεῖλε τὸ μαντήιον χρᾶσϑαι. ἀπὸ μὲν δὴ τούτου τοῦ 
χρόνου ἔϑυον τοῖσι οὐνόμασι τῶν ϑεῶν χρεύμιενοι" “ταρὰ 
δὲ Πελασγῶν Ἕλληνες ἐξεδέξαντο ὕστερον. ἔνϑεν δὲ ἐγέ- 
vero ἕχαστος τῶν ϑεῶν, εἴ τε αἰεὶ ἦσαν πάντες, ὅχοῖοί 
τέ τινες τὰ εἴδεα, οὐχ ἠπιστέατο μέχρι οὗ πρώην τε καὶ 
χϑὲς ὡς εἰπεῖν λόγῳ. Ἡσίοδον γὰρ χαὶ Ὅμηρον ἡλιχίην 
τετραχοσίοισι ἔτεσι δοχέω μευ πρεσβυτέρους γενέσϑαι 
χαὶ οὐ πλέοσι" οὗτοι δέ εἰσι oi ποιήσαντες ϑεογονίην 
Ἕλλησι, zai τοῖσι ϑεοῖσι τὰς ἐπωνυμίας δόντες xai τιμιάς 
τε χαὶ τέχνας διελόντες, χαὶ εἴδεα αὐτῶν σημήναντες. οἱ 
δὲ τιρότερον ποιηταὶ λεγόμενοι τούτων τῶν ἀνδρῶν yevé- 
σϑαι ὕστερον, ἔμοιγε δοχέειν, ἐγένοντο. τούτων τὰ uiv 
πρῶτα αἱ “Ὡωδωνίδες ἵρειαι λέγουσι, τὰ δὲ ὕστερα τὰ ἐς 
Ἡσίοδόν τε χαὶ Ὅμηρον ἔχοντα ἐγὼ λέγω. 

Xonornoíov δὲ πέρι τοῦ τε ἐν Ἕλλησι xai τοῦ £v 
“ιβύίῃ τόνδε Αἰγύπτιοι λόγον λέγουσι. ἔφασαν οἱ ἱρέες 
τοῦ Θηβαιέος Διὸς δύο γυναῖχας ἱρείας ix Θηβέων ἐξα- 
χϑῆναι ὑπὸ Φοινίχων, xai τὴν μὲν αὐτέων πυϑέσϑαι ἐς 
“ιβύην πρηϑεῖσαν τὴν δὲ ἐς τοὺς Ἕλληνας" ταύτας δὲ 
τὰς γυναῖχας εἶναι τὰς ἱδουσαμένας τὰ μαντήια πρώτας 
ἐν τοῖσι εἰρηιιέένοισι ἔϑνεσι. εἰρομένου δέ μευ ὁχόϑεν 
οὕτω ἀτρεχέως ἐπιστάμενοι λέγουσι, ἔφασαν πρὸς ταῦτα 
ζήτησιν μεγάλην ἀπὸ σφέων γενέσϑαι τῶν γυναιχῶν 
τούτων, χαὶ ἀνευρεῖν μέν σφεας οὐ δυνατοὶ γενέσϑαι, 


52 


53 


56 


5 


{ 


o0 


120 HPOAOTOY B. 54—58. 
^ ἃ. ΚΛ - ' 2 ΄ , ΤῊΝ 
συϑέσϑαι δὲ ὕστερον ταῦτα περὶ αὐτέων τάπερ δὴ ἔλεγον. 
- , Ὁ 2 , [9 7 , , 
ταῦτα μέν νυν τῶν ἐν Θήβησι ἱρέων ἤχουον᾽ τάδε δὲ 
“Ιωδωναίων φασὶ αἱ προμιάντιες, δύο πελειάδας μελαίνας 
, - , 2 ^ , 
ἐχ Θηβέων τῶν Aiyvztíov ἀναπταμένας τὴν μὲν αὐτέων 
5): {ιβύη N δὲ ' 4 2 DAT 9 C , δέ 
ἐς Τιβύην τὴν δὲ παρὰ σφέας ἀπιχέσϑαι, ἱζομένην δέ 
s 2 , - 2 ! - 
μιν ἐπὶ φηγὸν αὐδάξασϑαι φωνῇ ἀνϑρωπηίῃ ὡς χρεὼν 
, , M ' 3 ' c 
εἴη μαντήιον αὐτόϑι “ιὸς γενέσϑαι, χαὶ avrovg ὑπολα- 
- ἊΣ 5 ^ , 3 E , 
Beiv ϑεῖον εἶναι τὸ ἐπαγγελλόμενον αὐτοῖσι, xai σφέας 
) , - ' PY 23^ A , m. , 
ix τούτου ποιῆσαι. τὴν δὲ ég vovg Jífvag οἰχομένην 
, /, 2! , - N 
πελειάδα λέγουσι Mupcovos χρηστήριον κελεῦσαι τοὺς 
«Ἱίβυας ποιέειν" ἔστι δὲ xoi τοῦτο 4ιός. “ωδωναίων δὲ 
- - ; , , 3: - 
αἱ ἵρειαι, τῶν τῇ πιρεσβυτάτῃ οὔνομα ἣν Προιιένεια, τῇ 
δὲ μετὰ ταύτην Τιμιαρέτη, τῇ δὲ νεωτάτῃ Νιχάνδρη, ἔλεγον 
ταῦτα συνωμολόγεον δέ σφι zal οἱ ἄλλοι “Ζωδωναῖοι οἱ 
περὶ τὸ ἱρόν. ἐγὼ δ᾽ ἔχω περὶ αὐτέων γνώμην τήνδε. & 
, M M -— ^ 
ἀληϑέως οἱ Φοίνικες ἐξή Ἴγαγον τὰς ἱρὰς γυναῖχας χαὶ τὴν 
; M € ^! 2 , 
uiv αὐτέων ἐς ifünv τὴν δὲ ἐς τὴν Ελλάδα ἀπέδοντο, 
Y , 2 ^ € ^ [42 - - € , , M 
δοχέει ἐμοὶ ἡ γυνὴ avt τῆς νῦν Ἑλλάδος, πρότερον δὲ 
5 Ἄ ^ ; E 3 as AUS - 2 
Πελασγίης xaAsouéevmg τῆς αὑτὴης ταυτῆς, πρηϑῆναι €g 
, , 2 , , € b 
Θεσπρωτούς" ἔπειτεν δουλεύουσα αὐτόϑι ἱδρύσασϑαι ὑπὸ 
φηγῷ εὖ πεφυχυίῃ “ιὸς ἱρόν, ὥσπερ ἦν οἰχὸς ἀμφιπο- 
λεύουσαν ἐν Θήβησι ἱρὸν Διός, ἔνϑα ἀπίχετο, ἐνθαῦτα 
, 3 - ' 
μνήμην αὐτοῦ ἔχειν. ἔχ δὲ τούτου χρηστήριον κατηγή- 
σατο, ἐπείτε συνέλαβε τὴν Ἑλλάδα γλῶσσαν. φάναι δέ 
CON ^ M 2 o^ - γον ἃ RS 2 Ὁ 
ot ἀδελφεὴν ἐν Auüy πεπρῆσϑαι ὑπὸ τῶν αὐτῶν Φοι- 
, CORN ' EAE o) , ^ , , , 
νίχων ὑπ ὧν xal αὐτὴ ἐπρήϑη. πελειάδες δέ μοι δοχέ- 
^ Q-c M , 5 M - € - 
ουσι χληϑῆναι πρὸς zaOcvatuv ἐπὶ τοῦδε αἱ γυναῖχες, 
διότι βάρβαροι ἦσαν, ἐδόκεον δέ σφι ὁμοίως ὄρνισι φϑέγ- 
γεσϑαι. μετὰ δὲ χρόνον τὴν πελειάδα ἀνϑρωπηΐῃ φωνῇ 
2 , 4 7 2 , ' , ' y 
αὐδάξασϑαι λέγουσι, ἐπείτε τὰ συνετά σφι ηὔδα ἡ γυνή 
ἕως δὲ ἐβαρβάριζε, ὄρνιϑος τρόπον ἐδόχεέ σφι φϑέγγε- 
Φ ^ , , » Li , , - 
σϑαι, ἐπεὶ τέῳ τρόπῳ ἂν πελειάς γε ἀνϑρωπηίῃ φωνῇ 
φϑέχξαιτο; 95 δὲ λέγοντες εἶναι τὴν σιελειάδα 
, c 
σημαίνουσι ὅτι Alyvatin ἡ γυνὴ ἣν. 7 δὲ μαντηίη ἢ τὲ 
ἐν Θήβῃσι τῇσι αἰνυπείησι χαὶ ἐν σὰ τι παραπλήσιαι 
ἀλλήλῃσι τυγχάνουσι ἐοῦσαι. ἔστι δὲ καὶ τῶν ἱρῶν ἡ 
μαντιχὴ ἀπ᾽ “Αἰγύπτου ἀπιγμένη. πανηγύρις δὲ ἄρα χαὶ 


HPOAOTOY B. 58—61. 121 
πτοιιπτὰς χαὶ προσαγωγὰς πρῶτοι ἀνϑρώπων Αἰγύπτιοί 
εἰσι oL ποιησάμενοι, xal τταρὰ τούτων Ἕλληνες μεμαϑύ- 
χασι. τεχμήριον δέ μοι τούτου τόδε" αἱ μὲν γὰρ φαί- 
γονται éx πολλοῦ t&v χρόνου ποιεύμεναι, αἱ δὲ “Ελληνιχαὶ 
γεωστὶ ἑποιήϑησαν. 


pt , b] - - 
Πανηγυρίζουσι δὲ Αἰγύπτιοι ovx &maE τοῦ ἐνιαυτοῦ, : 
" 2 - 


σιαγηγύρις δὲ συχνάς, μάλιστα μὲν xal προϑυμότατα ἐς 
, , - 29 , , ^^ 
Βούβαστιν πόλιν τῇ “Ιρτέμιδι, δεύτερα ἐς Βούσιριν πόλιν 
τῇ [ov ἐν ταύτῃ γὰρ δὴ τῇ πόλι ἔστι μέγιστον Ἴσιος 
[4 , [4] ^ € , [44 - zi , 2 , - 
ἱρόν, ἵδρυται δὲ ἡ πόλις αὑτὴ τῆς “ἰγύπτου ἐν μέσῳ TQ 
“Ἱέλτα, σις δέ ἐστι χατὰ τὴν Ελλήνων γλῶσσαν «“ημήτηρ. 
, j23 v P. , - 2 , jv ΄ 
τρίτα δ᾽ ἐς Σαϊν πόλιν τῇ ϑηναίῃ πανηγυρίζουσι, τέ- 
ταρτα δὲ ἐς Ἡλίου πόλιν τῷ Ἡλίῳ, πέμπτα δὲ ἐς Βου- 
τοῦν πόλιν τῇ «1ητοῖ, ἕχτα δὲ ἐς Πάπρημιν πόλιν τῷ 
PII ΕΠ 2 , , , 2 ^ , 
ott. ἐς μὲν vvv Βούβαστιν πόλιν ἐπεὰν xouíGovrat, 
- , , [42 , n 
ποιεῦσι τοιάδε. πλώουσί τε γὰρ δὴ ἅμα ἄνδρες γυναιξὶ 
^ , - € , 2 ς , 7 τ [s , 
χαὶ πολλόν τι πλῆϑος ἑχατέρων ἐν ἑχάστῃ βαρι" αἱ μέν 
τινες τῶν γυναιχῶν χρόταλα ἔχουσαι χροταλίζουσι, οἱ δὲ 
αὐλέουσι χατὰ στάντα τὸν πλόον, αἱ δὲ λοιπαὶ γυναῖχες 
M , , " . - , ' 
xal ἄνδρες ἀείδουσε καὶ τὰς χεῖρας χροτέουσι. ἐπεὰν δὲ 
AUT) , , , , , 
χελώοντες χατά τινα πόλιν ἄλλην γένωνται, ἐγχρίμιψαντες 
τὴν βᾶριν τῇ γῇ ττοιεῦσι τοιάδε" αἱ μέν τινὲς τῶν γυναι- 
χῶν ποιεῦσι τάττερ εἴρηχα, αἱ δὲ τωϑάζουσι βοεῦσαι τὰς 
- , L - 2 ΄ , 
ἐν τῇ πόλι ταύτῃ γυναῖχας, αἱ δ᾽ ὀρχέονται, αἱ δ᾽ ἀνασύ- 
ρονται ἀνιστάμεναι. ταῦτα παρὰ πᾶσαν σιόλιν πταραπο- 
, “- ' Y 2 7 
ταμίην ποιεῦσι. — &itetv δὲ ἀπίχωνται ἐς τὴν Βούβαστιν, 
€ ^t , 2 , , ty , 
ὁρτάζουσι μεγάλας ἀνάγοντες ϑυσίας, x«i οἶνος ἀμττιέ- 
- - ς - ΄ - 
λινος ἀναισιμοῦται ztÀéOY £v τῇ Ógty ταύτῃ ἢ ἐν τῷ 
c - - , , 
ἅπαντι ἐνιαυτῷ τῷ ἐπιλοίπῳ. συμφοιτέουσι δέ, O τι 
' , κ 7 , 
ἀνὴρ xci γυνή ἔστι τιλὴν παιδίων, xai ἐς ἑβδομήχοντα 
, € , , - ' δὰ , 
μυριάδας, ὡς ot ἐπιχώριοι λέγουσι. ταῦτα μὲν δὴ ταύτῃ 
ποιέεται, ἐν δὲ Βουσίρι πόλι ὡς ἀνάγουσι τῇ Jot τὴν 
ὁρτήν, εἴρηται πρότερόν μοι. τύπτονται μὲν γὰρ δὴ μετὰ 
τὴν ϑυσίην πάντες χαὶ πᾶσαι, μυριάδες χάρτα πολλαὶ 
, * T , , [27] , ᾿ 
ἀνϑρώττων" τὸν δὲ τύπτονται, οὐ μοι ὅσιόν ἐστι λέγειν. 
[44 H - ON ee P2) 3A f 0». c ' 
0001 δὲ Καρῶν εἰσὶ ἐν Αἰγύπτῳ οἰχέοντες, οὗτοι δὲ 
, , , - , c ^ * , 
τοσούτῳ ἕτι πλέω ποιεῦσι τούτων ὅσῳ zal τὰ μέτωττα 


00 


61 


63 


64 


122 HPOAOTOrY B. 61—64. 

χόπτονται μαχαίρῃσι, x«i τούτῳ εἰσὶ δῆλοι ὅτι εἰσὶ 
ξεῖνοι χαὶ οὐχ Αἰγύπτιοι. ἐς Σάϊν δὲ πόλιν ἐπεὰν συλ- 
λεχϑέωσι, τῆς ϑυσίης ἐν τῇ νυχτὶ λύχνα καίουσι πάντες 
πολλὰ ὑπαίϑρια περὶ τὰ δώματα χύχλῳ. τὰ δὲ λύχνα 
ἐστὶ ἐμιβάφια ἔιιπλεα ἁλὸς καὶ ἐλαίου" ἐπιπολῆς δὲ 
ἔπεστι αὐτὸ τὸ ἐλλύχνιον. χαὶ τοῦτο καίεται ττανγνύχιον, 
χαὶ τῇ ὁρτῇ οὔνομα κέεται λυχνοχαΐη. οἱ δ᾽ ἂν μὴ ἔλ- 
ϑωσι τῶν «Αἰγυτιτίων ἐς τὴν πανήγυριν ταύτην, φυλάσ- 
σοντες τὴν νύχτα τῆς ϑυσίης χαίουσι xci αὐτοὶ πάντες 
τὰ λύχνα, καὶ οὕτω οὐχ ἐν Σάϊ μούνῃ χαίεται ἀλλὰ xal 
ἀνὰ πᾶσαν 4ἴγυπτον. ὅτευ δὲ εἵνεχεν φῶς ἔλαχε χαὶ 
τιμὴν ἡ νὺξ αὕτη, ἔστι ἱρὸς περὶ αὐτοῦ λόγος λεγόμενος. 
ἐς δὲ Ἡλίου πόλιν χαὶ Βουτοῦν ϑυσίας μούνας ἐπιτελέ- 
ουσι φοιτέοντες. ἐν δὲ Παιτρήμι ϑυσίας uiv xal ἱρὰ 
χατάπερ xci τῇ ἄλλῃ ποιεῦσι" εὐτ᾽ ἂν δὲ γίνηται χατα- 
φερὴς ὃ ἥλιος, ὀλίγοι μέν τινες τῶν ἱρέων περὶ τὠγαλμα 
σεεττονέαται, οἱ δὲ τεολλοὶ αὐτῶν [£x] ξύλων χορύνας ἔχοντες 
ἑστᾶσι τοῦ ἱροῦ ἐν τῇ ἐσόδῳ᾽ ἄλλοι δὲ εὐχωλὰς ἐπιτε- 
λέοντες, πλεῦνες χιλίων ἀνδρῶν, ἕκαστοι ἔχοντες ξύλα χαὶ 
οὗτοι ἐπὶ τὰ ἕτερα ἁλέες ἑστᾶσι. τὸ δὲ ἄγαλμα ἐὸν ἐν 
γηῷ μιχρῷ ξυλίνῳ χαταχεχρυσωμένῳ προεχχομίζουσι τῇ 
προτεραίῃ ἐς ἄλλο οἴχημα ἱρόν. οἱ μὲν δὴ ὀλίγοι οἱ 
“τερὶ τὠγαλμα λελειμμένοι ἕλχουσι τετράχυχλον ἅμαξαν 
ἄγουσαν τὸν νηόν τε χαὶ τὸ ἐν τῷ νηῷ ἐνεὸν ἄγαλμα, οἱ 
δὲ οὐχ ἐῶσι ἐν τοῖσι προττυλαίοισι ἑστεῶτες ἐσιέναι, οἱ 
δὲ εὐχωλιμαῖοι τιμωρέοντες τῷ ϑεῷ παίουσι αὐτοὺς 
ἀλεξομένους. ἐνθαῦτα μιάχη ξύλοισι χαρτερὴ γίνεται χε- 
(αλάς τε συναράσσονται xol ὡς ἐγὼ δοχέω, πολλοὶ xal 
ἀποϑνήσχουσι ἐκ τῶν τρωμάτων" οὐ μέντοι οἵ γε Αἰγύ- 
σιτιοι ἔφασαν ἀποϑνήσχειν οὐδένα. τὴν δὲ πανήγυριν 
ταύτην £x τοῦδε νομίσαι φασὶ οἱ ἐπιχώριοι" οἰχέειν ἐν 
τῷ ἱρῷ τούτῳ τοῦ “ΖΙρεος τὴν μητέρα, xol τὸν ἤρεα ἀπό- 
τροφον γενόμενον ἐλϑεῖν ἐξανδρωμιένον ἐϑέλοντα τῇ μητρὶ 
συμμῖξαι, καὶ τοὺς προπόλους τῆς μητρός, οἷα οὐκ ὁπω- 
σπότας αὐτὸν πρότερον, οὐ περιορᾶν πεαριέναι ἀλλ᾿ ἀπερύ- 
x&v, τὸν δ᾽ ἐξ ἄλλης πόλιος ἀγαγόμενον ἀνϑρώπτους τούς 
τὲ προχόλους τρηχέως περιστεῖν χαὶ ἐσελϑεῖν παρὰ τὴν 


HPOAOTOY B. 64—660. 123 
μητέρα. ἀπὸ τούτου τῷ get ταύτην τὴν πληγὴν ἐν τῇ 
δρτῇ νενομιχέναι φασί. 

Καὶ τὸ μὴ μίσγεσθαι γυναιξὶ ἐν ἱροῖσι μηδὲ ἀλού- 
τους ἀπὸ γυναιχῶν ἐς ἱρὰ ἐσιέναι οὗτοί εἰσι οἱ πρῶτοι 
ϑρησχεύσαντες. οἱ μὲν γὰρ ἄλλοι σχεδὸν τιάντες ἄνϑρω- 
σοι, ττλὴν «Αἰγυπτίων xai Ελλήνων, μίσγονται ἐν ἱροῖσι 
xal c; γυναιχῶν ἀνιστάμενοι ἄλουτοι ἐσέρχονται ἐς ἱρόν, 
γομίζοντες ἀνθρώπους εἶναι χατάττερ τὰ ἄλλα χτήνεα" 
xal γὰρ τὰ ἄλλα χτήνεα ὁρᾶν xal ὀρνίϑων γένεα ὀχευό- 
μενα £y τὲ τοῖσι νηοῖσι τῶν ϑεῶν xal ἐν τοῖσι τεμένεσι" 
εἰ ὧν εἶναι τῷ ϑεῷ τοῦτο μὴ φίλον, οὐχ ἂν οὐδὲ τὰ χτήνεα 
ποιέειν. οὗτοι μέν νυν τοιαῦτα ἐπιλέγοντες ποιεῦσι ἔμοιγε 
οὐχ ἀρεστά, Αἰγύπτιοι δὲ ϑρησχεύουσι περισσῶς τά τε 
ἄλλα τιερὶ τὰ ἱρὰ χαὶ δὴ χαὶ τάδε. 

οῦσα ἡ Aiyvzvog ὅμουρος τῇ -iflón οὐ μάλα ϑη- 
ριώδης ἐστί" τὰ δὲ ἐόντα σφι ἅπαντα ἱρὰ γενόμισται, 
xal τὰ μὲν σύντροφα αὐτοῖσι [τοῖσι] ἀνθρώποισι, τὰ δὲ 
OU. τῶν δὲ εἵνεχεν ἀνεῖται τὰ ἱρὰ εἰ λέγοιμι, χαταβαίην 
ἂν τῷ λόγῳ ἐς τὰ ϑεῖα πρήγματα, τὰ ἐγὼ φεύγω μάλιστα 
ἀπηγέεσϑαι" τὰ δὲ zal εἴρηχα αὐτῶν ἐπεψαύσας, &vay- 
χαίῃ χαταλαμβανόμενος eiztov. νόμος δέ ἐστι τιερὶ τῶν 
ϑηρίων ὧδε ἔχων. μελεδωνοὶ ἀποδεδέχαται τῆς τροφῆς 
χωρὶς ἑχάστων, x«i ἔρσενες xal ϑήλεαι τῶν “Αἰγυπτίων, 
τῶν παῖς παρὰ πατρὸς ἐχδέχεται τὴν τιμήν. οἱ δὲ ἐν 
τῇσι πόλισι ἕχαστοι εὐχὰς τάσδε σφι ἀποτελέουσι" εὐχό- 
μενοι τῷ ϑεῷ τοῦ ἂν ἢ τὸ ϑηρίον, ξυρέοντες τῶν πιαι- 
δίων ἢ τιᾶσαν τὴν χεφαλὴν ἢ τὸ ἥμισυ ἢ τὸ τρίτον μέρος 
τῆς χεφραλῆς, ἱστᾶσι σταϑμῷ τιρὸς ἀργύριον τὰς τρίχας" 
τὸ δ᾽ ἂν ἑλχύσῃ, τοῦτο τῇ μελεδωνῷ τῶν ϑηρίων διδοῖ, 
ἡ δ᾽ ἀντ᾿ αὐτοῦ τάμνουσα ἰχϑῦς τιαρέχει βορὴν τοῖσι ϑη- 
ρίοισι. τροφὴ μὲν δὴ αὐτοῖσι τοιαύτη ἀποδέδεχται" τὸ 
δ᾽ ἂν τις τῶν ϑηρίων τούτων ἀποχτείνῃ, ἢν μὲν ἑχών, 
ϑάνατος ἡ ζημίη, ἢν δὲ ἀέκων, ἀτοτίνει ζημίην τὴν ἂν 
οἱ ἱρέες τάξωνται. ὃς δ᾽ ἂν ἶβιν ἢ (gna ἀποχτείνῃ, ἢν 
τε ἑχὼν ἢν τε ἀέχων, τεϑνάναι ἀνάγχη. πολλῶν δὲ ἐόν- 
των τῶν ὁμοτρόφρων τοῖσι ἀγϑρώποισι ϑηρίων τιολλῷ 
ἂν ἔτι πλέω ἐγίνετο, εἰ μὴ χατελάμβανε τοὺς αἰελούρους 


63 


66 


124 HPOAOTOY B. 66—68. 

, 5 ' , C erq)m 2 , , » 
τοιάδε. ἐπεὰν τέχωσι αἱ ϑήλεαι, οὐκέτι φοιτέουσι παρὰ 
τοὺς ἔρσενας᾽ οἱ δὲ διζήμενοι μίσγεσθαι αὐτῇσι οὐχ 
ἔχουσι. πρὸς Ov ταῦτα σοφίζονται τάδε" ἁρπάζοντες 

M - , € , , , 
ἀπὸ τῶν ϑηλέων καὶ ὑπαιρεόμενοι τὰ τέχνα χτείνουσι, 

, , 2 , y , - 
χτείναντες μέντοι οὐ πατέονται. αἱ δὲ στερισχόμενοι τῶν 

, γ7ὴ ἢ , c M , 
τέχνων, ἄλλων δὲ ἐπιϑυμέουσαι, οὕτω δὴ ἀπιχνέονται 
παρὰ τοὺς ἔρσενας᾽ φιλότεχνον γὰρ τὸ ϑηρίον. τευρχαϊῆς 
δὲ γενομένης ϑεῖα τρήγματα χαταλαμβάνει τοὺς αἰελού- 
ρους" οἱ μὲν γὰρ Αἰγύπτιοι διαστάντες φυλαχὰς ἔχουσι 

- , 2 , , ^ , 
τῶν αἰελούρων, ἀμελήσαντες σβεννύναι τὸ χαιόμενον, ot 

΄ , € , ^ 2 
δὲ αἰέλουροι διαδύοντες xci ὑπερϑρώσχοντες τοὺς ἀν- 
ϑρώπους ἐσάλλονται ἐς τὸ πῦρ. ταῦτα δὲ γινόμενα πεέν-- 
, , , Ω € 9». 
ϑεα μεγάλα vovg iyvztíovg χαταλαμιβάνει. ἐν ὅτέοισι 

3 / , 2 ΄ N - 3 

δ᾽ ἂν οἰχίοισι αἰέλουρος ἀποϑάνῃ ἀπὸ τοῦ αὐτομάτου, οἱ 
5 : / , 
, ξ 7ὔ - , 3) , 
ἐνοιχέοντες πάντες ξυρέονται τὰς ὀφρῦς μούνας, τταρ᾽ óvé- 
TES! , - * - ^ i] , , 
οισι δ᾽ ἂν χύων, πᾶν τὸ σῶμα xci τὴν χεφαλήν. ἀπά- 
P € 2f. 3 € , 2 & * , ΡῈ 
γονται δὲ οἵ αἰέλουροι ἀποϑανόντες ἐς ἱρὰς στέγας, ἔνϑα 

, , 23:7 , . * , 

ϑάπτονται ταριχευϑέντες, ἐν Βουβάστι τιόλι" τὰς δὲ xvva 
ν ? 5 
ἐν τῇ ἑωυτῶν ἕχαστοι πόλι ϑάπτουσι ἐν ἱρῆσι ϑήχησι. 

ς .2 e 23 - ^ ς ὦ Sou ἢ ^ A 
ὡς δ᾽ αὕτως τῇσι χυσὶ οἱ ἰχνευταὶ ϑάπτονται. τὰς δὲ 
μυγαλέας xal τοὺς ἴρηχας ἀπάγουσι ég Βουτοῦν πόλιν, 

xc δὲ ἴβις ἐς Ἑρμέω πόλ c δὲ ἄρχτους ἐούσας σπα 
τὰς δὲ ἴβις ἐς Eguéco πόλιν. τὰς δὲ ἄρχτους ἐούσας σπα- 

, M , D - , 2 , 
γίας χαὶ τοὺς λύχους οὐ πολλῷ τεῳ ξόντας ἀλωπέχων 

ΠΣ 2 - , - N / , 
μέζονας αὐτοῦ ϑάπτουσι τῇ ἂν εὑρεϑέωσι χείμενοι. 

Τῶν δὲ χροχοδείλων ἡ φύσις ἐστὶ τοιήδε. τοὺς χει- 

, - , , 2 , , 
μεριωτάτους μῆνας τέσσερας ἐσϑίει οὐδέν, ἐὸν δὲ τετρά- 
ποὺν χερσαῖον xal λιμναῖόν ἐστι" τίχτει uiv γὰρ qà ἐν 

- . 47 ^ ' AA. - c , ; 
yn «oL ἐχλέπει, χαὶ τὸ πολλὸν τῆς ἡμέρης διατρίβει ἐν 
τῷ ξηρῷ, τὴν δὲ νύχτα πᾶσαν ἐν τῷ ποταμῷ" ϑερμό- 

. , ACA - , - ΄ 
τερον γὰρ δή ἐστι τὸ ὕδωρ τῆς τε αἰϑρίης zal τῆς δρόσου. 

, δὲ - ς x τὸ € - - 2i ἐλ ^ , 
πάντων δὲ τῶν ἡμεῖς ἴδιιεν ϑνητῶν τοῦτο ἐξ ἐλαχίστου 

, j M 2 , 2 - , 
μέγιστον γίνεται" τὰ μὲν γὰρ φὰ χηνέων οὐ πολλῷ μέ- 
.- , c ' , — 3 , 
Cova τίχτει, χαὶ ὃ νεοσσὸς χατὰ λόγον τοῦ φοῦ γίνεται, 
αὐξανόμενος δὲ γίνεται χαὶ ἐς ἑπταχαίδεχα πήχεας xai 

, 3 € 7 , 
μέζων ἔτι. ἔχει δὲ ὀφϑαλμοὺς uiv ὑός, ὀδόντας δὲ ue- 
γάλους καὶ χαυλιόδοντας χατὰ λόγον τοῦ σώματος. γλῶσ-- 

^ - , 2 ν , , 
σαν δὲ μοῦνον ϑηρίων ovx ἔφυσε. οὐδὲ τὴν κάτω χινέει 


HPOXOTOY B. 68—11. 125 
γνάϑον, ἀλλὰ xal τοῦτο μοῦνον ϑηρίων τὴν ἄνω γνάϑον 
σιροσάγει τῇ χάτω. ἔχει δὲ xol ὄνυχας χαρτεροὺς xal 
δέριια λεπιδωτὸν ἄρρηχτον ἐπὶ τοῦ νώτου. τυφλὸν δὲ ἐν 
ὕδατι, ἐν δὲ τῇ αἰϑρίῃ ὀξυδερχέστατον. ἅτε δὴ ὧν ἐν 
ὕδατι δίαιταν ποιεύμενον, τὸ στόμα ἔνδοϑεν φορέει πᾶν 
μεστὸν βδελλέων. τὰ μιὲν δὴ ἄλλα ὄρνεα χαὶ ϑηρία φεύγει 
μιν, ὃ δὲ τροχίλος εἰρηναῖόν οἵ ἐστι ἅτε ὠφελεομένῳ 
πρὸς αὐτοῦ" ἐπεὰν γὰρ ἐς τὴν γῆν ἐχβῇ ἐκ τοῦ ὕδατος ὃ 
χροχόδειλος καὶ ἔπειτεν χάνῃ (ἔἕωϑε γὰρ τοῦτο ὡς ἐπίπαν 
ποιέειν πιρὸς τὸν ζέφυρον), ἐνθαῦτα ὃ τροχίλος ἐσδύνων 
ἐς τὸ στόμα αὐτοῦ καταπίνει τὰς βδέλλας" ὃ δὲ ὠφελεό- 
μενος ἥδεται καὶ οὐδὲν σίνεται τὸν τροχίλον. τοῖσι μὲν 
δὴ τῶν Alyvntíov ἱροί εἰσι οἵ χροχόδειλοι, τοῖσι δ᾽ ov, 
ἀλλ᾽ ἅτε πτολεμίους περιέπουσι. οἱ δὲ περί ve Θήβας xoi 
τὴν Μοίριος λίμνην οἰχέοντες xoi χάρτα ἡγέαται αὐτοὺς 
εἶναι ἱρούς. ex πάντων δὲ ἕνα ἑἕχάτεροι τρέφουσι χροχό- 
δειλον δεδιδαγμένον εἶναι χειροήϑεα, ἀρτήματά τε λίϑινα 
χυτὰ xai χρύσεα ἐς τὰ ὦτα ἐνθέντες xal Guquóéag περὶ 
τοὺς προσϑίους πόδας, xal σιτία ἀτιοταχτὰ διδόντες xai 
ἱρήια, καὶ περιέποντες ὡς χάλλιστα ζώοντας" ἀποϑανόν- 
τας δὲ ταριχεύοντες ϑάπτουσι ἐν ἱρῆσι ϑήχησι. οἱ δὲ 
zteol ᾿Ελεφαντίνην πόλιν οἰχέοντες xal ἐσθίουσι αὐτοὺς 
οὐχ ἡγεόμενοι ἱροὺς εἶναι. χαλέονται δὲ οὐ χροχόδειλοι 
ἀλλὰ χάμψαι" χροχοδείλους δὲ Ἴωνες οὐνόμασαν, εἰχά- 
ζοντες αὐτῶν τὰ εἴδεα τοῖσι παρὰ σφίσι γινομένοισι χρο- 
χοδείλοισι τοῖσι ἐν τῆσι αἱμασιῇῆσι. ἄγραι δέ σφεων 
πολλαὶ χατεστᾶσι xal παντοῖαι" ἣ δ᾽ ὦν ἔμοιγε δοχέει 
ἀξιωτάτη ἀπηγήσιος εἶναι, ταύτην γράφω. ἐπεὰν νῶτον 
ὑὸς δελεάσῃ ττερὶ ἄγχιστρον, μετίει ἐς μέσον τὸν ποτα-- 
μόν, αὐτὸς δὲ ἐπὶ τοῦ χείλεος τοῦ ποταμοῦ ἔχων δέλ- 
φαχα ζωὴν ταύτην τύτιτει. ἐπαχούσας δὲ τῆς φωνῆς ὃ 
χροχόδειλος ἵεται χατὰ τὴν φωνήν, ἐντυχὼν δὲ τῷ νώτῳ 
χατατπτίνει" οἱ δὲ ἕλχουσι. ἐπεὰν δὲ ἐξελχυσϑῇ ἐς γῆν, 
πρῶτον ἁπάντων ὃ ϑηρευτὴς πηλῷ xov ov ἔπλασε αὐτοῦ 
τοὺς ὀφθαλμούς. τοῦτο δὲ ποιήσας κάρτα εὐπετέως τὰ 
λοιπὰ χειροῦται, μὴ στοιήσας δὲ τοῦτο σὺν πόνῳ. 


69 


-1 
. 


Οἱ δὲ ἵπποι οἵ ποτάμιοι νομῷ μὲν τῷ Παπρημίτῃ τι 


-1 


4 


n2 


126 HPOAOTOY B. {ἘΞ τῦ: 
, - , L 2 , 
ἱροί εἰσι, τοῖσι δὲ ἄλλοισι “ἰγυπτίοισι οὐχ ἵροί. φύσιν 
Y , 2] , , , , 3 
δὲ παρέχονται ἰδέης τοιήνδε" τετράπουν ἐστί, δίχηλον, 
€ ^ LI , , ' » c , 
ὑπλαὶ βοός, σιμόν, λοφιὴν ἔχον ἵππου, χαυλιόδοντας 
ΕΞ Pd 3 ^ , , - 
φαῖνον, ovgrv ἵππου xci φωνήν, μέγαϑος ὅσον τε βοῦς 
€ , ' , 2 2 - [44 , ͵ 
ὁ μέγιστος" τὸ δέριια Ó αὐτοῦ οὕτω δή τι τιαχύ ἐστι 
€f P1 , z ^ , 2 , ac 3 - 
ὥστε αὔου γενομένου ξυστὰ ztotéeg dat | ἀκόντια] ἐξ αὐτοῦ. 
΄ M M 2 , 2) - - M € 2A 
Τ1Τἴνονται δὲ xai ἐνύδριες ἐν τῷ ποταμῷ, τὰς ἱρὰς 
ς , 3 pt - , ^ 
ἡγέαται εἶναι. νομίζουσι δὲ «oi vOv ἰχϑύων τὸν χκαλεό- 
μενον λεπιδωτὸν ἱρὸν εἶναι χαὶ τὴν ἔγχελυν, ἱροὺς δὲ τού- 
τους τοῦ Νείλου φασὶ εἶναι, καὶ τῶν ὀρνίϑων τοὺς χηνα- 
“ΩΣ 4. 5f ^ , - , 3 
λώπεχας. ἔστι δὲ χαὶ ἄλλος ὄρνις ἱρός, τῷ οὔνομα φοῖνιξ. 
3 ' ΄ Ξ 5ς P] Ἄς αλλ ^ * ^ Ξ a 
ἐγὼ μέν μιν οὐκ εἶδον εἰ ur; ὅσον γραφῇ" καὶ γὰρ δὴ xci 
, 2 - WS: | c CrpA 2 "ES 
σπάνιος ἐπιφοιτᾷ σφι, δι᾿ ἐτέων, ὡς Ἡλίου πολιῆται 
λέγουσι, πενταχοσίων" φοιτᾶν δὲ τότε φασὶ ἐπεάν οἱ 
2 , € , , , - - 
ἀποθάνῃ ὃ πατήρ. ἔστι δέ, εἰ τῇ γραφῇ παρόμοιος, 
, , e ^ 3 - , - 
τοσόσδε zal τοιόσδε" τὰ μὲν αὐτου χρυσοχομα τῶν πτε- 
ρῶν τὰ δὲ ἐρυϑρά" ἐς τὰ μάλιστα αἰετῷ περιήγησιν 
€ , ^ M , - Y 4 2 - 
ὁμοιότατος χαὶ τὸ μέγαϑος. τοῦτον δὲ λέγουσι μηχανᾶ- 
σϑαι τάδε, ἐμοὶ μὲν οὐ x λέγοντες, ἐξ “ραβίης δρμεό 
τάδε, ἐμοὶ μὲν οὐ πιστὰ λέγοντες, ἐξ ραβίης δρμεό-- 
N ^ A pte ᾿ , , 
μενον ég τὸ ἱρὸν τοῦ Ἡλίου xouízew τὸν ztaréQa ἐν σμύρνῃ 
3 ^or; P ' Qo ἢ 2 eC ^ mo - “5 
ἑμπλάσσοντα χαὶ ϑάπτειν ἐν τοῦ Ἡλίου τῷ ἱρῷ, κομίζειν 
. cr - - , P 7 cr 
δὲ οὕτω" πρῶτον τῆς σμύρνης (or πλάσσειν ὅσον τὲ 
δυνατός ἔστι φέρειν, μετὰ δὲ πειρᾶσϑαι αὐτὸ φορέοντα, 
3 * Y γ - c ^ ^47 ^ 
ἐπεὰν δὲ ἀποπειρηϑῇ, οὕτω δὴ χοιλήναντα τὸ φὸν τὸν 
, 2 2 M 2 Q ’ , M γ᾽. 5 P] , 
πατέρα ég αὑτὸ ἐντιϑέναι, σμυρνῇῃ δὲ LL ἑξιιστλάσσειν 
- € - ^ ^4 -£ , , 
τοῦτο XGT ὃ TL TOU φοῦ ἐγχοιλήνας ἐνέϑηχε τὸν πατέρα, 
ἐγχειμένου δὲ τοῦ πατρὺς γίνεσϑαι τὠυτὸ βάρος, ἐμιπιλά- 
NA Ld 2 2 P] , 3 WE τ ^? M 
σαντα δὲ χομίζειν μιν ἐπ᾽ Αἰγύπτου ἐς τοῦ Ἡλίου cO 
, - M - » 27 DU , 
ἱρόν. ταῦτα uiv τοῦτον τὸν ὄρνιν λέγουσι ποιέειν" εἰσὶ 
ji ΝΣ , c ^ » 2 , 2 - , 
δὲ περὶ Θήβας tool ὄφιες, ἀνϑρώπων οὐδαμῶς δηλή- 
μονες, οἱ μεγάϑεϊ ἐόντες σμιχροὶ δίο γέρεα φορέουσι 
, , - ^ - ^ 2 , 
σιεφυχότα ἐξ ἄχρης τῆς χεφαλῆς, τοὺς ἀποθανόντας 9a- 
πτουσι ἕν τῷ ἱρῷ τοῦ “]ιός" τούτου γάρ σῴεας τοῦ ϑεοῦ 
5 , , ' - - 2 , M 
φασὶ εἶναι ἱρούς. ἔστι δὲ χῶρος τῆς “Ιραβίης κατὰ Bov- 
- f^ F^ , ᾿ ^ - ^ , 
tOUY πόλιν μαλιστὰ X) Χείμεγος, XGL ἐς TOUTO τὸ χωρίον» 
5 , . - - T 2 
ἦλθον πυνϑανόμενος περὶ τῶν πτερωτῶν ὀφίων. ἄἅπι- 
, d$! 5*9 , , M 2 , E 
zópevog δὲ εἶδον ὀστέα ὀφίων ucl ἀχάνϑας πλήϑεὶ μὲν 


HPOAOTOY" B: 19—1H. 121 
ἀδύνατα ἀπηγήσασϑαι, σωροὶ δὲ ἦσαν ἀχανϑέων xal ue- 
γάλοι xal ὑποδεέστεροι zal ἐλάσσονες ἔτι τούτων, πολλοὶ 
δὲ ἦσαν οὗτοι. ἔστι δὲ Ó χῶρος οὗτος, ἐν τῷ αἱ ἄχανϑαι 
χαταχεχύαται, τοιόσδε τις, ἐσβολὴ ἐξ οὐρέων στεινῶν ἐς 
πεδίον μέγα" τὸ δὲ πεδίον τοῦτο συνάπτει τῷ “4ἰγυπτίῳ 
σιεδίῳ. λόγος δέ ἐστι ἅμα τῷ ἔαρι πτερωτοὺς ὄφις ἐκ 
τῆς “ραβίης πέτεσϑαι ἐπ᾽ Αἰγύπτου, τὰς Ó tig τὰς ὄρνι- 
ϑας ἀπαντεούσας ἐς τὴν ἐσβολὴν ταύτης τῆς χώρης οὐ 
παριέναι τοὺς ὄφις ἀλλὰ καταχτείνειν. χαὶ τὴν ἶβιν διὰ 
τοῦτο τὸ ἔργον τετιμῆσϑαι λέγουσι ἤράβιοι μεγάλως 
πρὸς “ἰγυπτίων" ὁμολογέουσι δὲ xal «Τἰγύτπτιοι διὰ ταῦτα 
τιμᾶν τὰς ὄρνιϑας ταύτας. εἶδος δὲ τῆς μὲν ἴβϑιος τόδε" 
μέλαινα δεινῶς πᾶσα, σχέλεα δὲ φορέει γεράνου, πρόσω- 
πον δὲ ἐς τὰ μάλιστα ἐπίγρυπον, μέγαϑος ὅσον χρέξ. 
τῶν μὲν δὴ μελαινέων τῶν μαχομένων πρὸς τοὺς ὄφις 
ἥδε ἰδέη, τῶν δ᾽ ἐν ποσὶ μᾶλλον εἰλεομένων τοῖσι ἀνϑρώ- 
ποισι (διξαὶ γὰρ δή εἰσι αἱ luec) 1,06 Vu τὴν χεφαλὴν χαὶ 
τὴν δειρὴν πᾶσαν, λευχὴ πτεροῖσι ττλὴν κεφαλῆς καὶ τοῦ 

425 TS ξ : LE ΕΞ ΑΙ 
αὐχένος xal ἄχρων τῶν πτερύγων xal τοῦ πυγαίου ἄχρου 
(ταῦτα δὲ τὰ εἶπον πάντα μέλαινά ἔστι δεινῶς), σχέλεα 
δὲ χαὶ πρόσωπον ἐμφερὴς τῇ ἑτέρῃ. τοῦ δὲ ὄφιος ἡ 
μορφὴ οἵηττερ τῶν ὕδρων. τττίλα δὲ οὐ πτερωτὰ φορέει, 
ἀλλὰ τοῖσι τῆς νυχτερίδος πτεροῖσι μάλιστά χῃ ἐμφερέ- 
στατα. τοσαῦτα μὲν ϑηρίων πέρι ἱρῶν εἰρήσϑω. 

«Αὐτῶν δὲ δὴ «Αἰγυπτίων οὲ μὲν περὶ τὴν σττειρομένην 
“ἴγυτιτον οἰχέουσι, μνήμην ἀνϑρώττων πάντων émagzéov- 
τες μάλιστα λογιώτατοί εἰσι μαχρῷ τῶν ἐγὼ ἐς διάπειραν 
ἀπικόμην. τρόπῳ δὲ ζόης τοιῷδε διαχρέονται. συρμαΐ- 
ζουσι τρεῖς ἡμέρας ἐπεξῆς μηνὸς ἑχάστου, ἐμέτοισι ϑη- 
ρεύμενοι τὴν ὑγίειαν xal χλύσμασι, νομίζοντες ἀττὸ τῶν 
τρεφόντων σιτίων πάσας τὰς νούσους τοῖσι ἀνθρώποισι 
γίνεσϑαι. εἰσὶ μὲν γὰρ καὶ ἄλλως «Τἰγύπτιοι μετὰ “ίβυας 
ὑγιηρότατοι πάντων ἀνϑρώπων τῶν ὡρέων ἐμοὶ δοχέειν 
εἵνεχεν, ὅτε οὐ μεταλλάσσουσι αἱ ὧραι" ἐν γὰρ τῇσι μετα- 
βολῇσι τοῖσι ἀνθρώποισι αἱ νοῦσοι μάλιστα γίνονται, 
τῶν τε ἄλλων πάντων xci δὴ xal τῶν ὡρέων μάλιστα. 
ἀρτοφαγέουσι δὲ ἐχ τῶν ὀλυρέων ποιεῦντες ἄρτους, τοὺς 


18 


19 


$0 


$1 


128 HPOAOTOTY B. 1—81. 

ΡΞ LEA 32 , Υ ΄ 
ἐχεῖνοι κυλλήστις οὐνομάζουσι. οἴνῳ δ᾽ £x χριϑέων πε- 
»» ΄ e 2 , - ΄ 
ποιημένῳ διαχρέονται" οὐ γάρ σφί εἰσι ἐν τῇ χώρῃ &u- 

΄ M M cr ΄ ^ 
σελοι. ἰχϑύων δὲ τοὺς μὲν πρὸς ἥλιον αὐήναντες ὠμοὺς 
3 ct , , 
σιτέονται, vovg δ᾽ ἐξ ἅλμης τεταριχευμένους. ὀρνίϑων 
Υ , * , * - 
δὲ τούς τε Ogrvyog καὶ τὰς νήσσας χαὶ τὰ σμιχρὰ τῶν 
ὀρνιϑίων ὠμὰ σιτέονται προταριχεύσαντες. τὰ δὲ ἀλλα 
c. 3X ῊΝ ΄, 29 , 2} 37 ^ JV ες , 
οσα ἢ 0gvíOcv ἢ ἰχϑύων ἔστι σφι ἔχόμενα, χωρὶς ἢ 0X0- 
D , ' 3 
σοι σφι igol ἀποδεδέχαται, τοὺς λοιποὺς ὀπτοὺς xal 
ἑφϑοὺς σιτέονται. ἐν δὲ τῇσι συνουσίησι τοῖσι εὐδαίμοσι 
- * 3 , , DESX 
αὐτῶν, ἐπεὰν ἀπὸ δείπνου γένωνται, περιφέρει ἀνὴρ 
γεχρὸν ἐν σορῷ ξύλινον πεποιημένον, μεμιμημένον ig τὰ 
7, - , cr 
μάλιστα χαὶ γραφῇ xci ἔργῳ, μέγαϑος ὅσον τὲ πάντῃ 
σιηχυαῖον ἢ δίπηχυν, δειχνὺς δὲ ἑχάστῳ τῶν συμποτέων 
λέγει “᾿ ἐς τοῦτον ὁρέων zivé τε καὶ τέρπεο" ἔσεαι γὰρ 
- 3 - ^ , 
ἀποθανὼν τοιοῦτος. ταῦτα uiv παρὰ τὰ συμπόσια 
- , , , 
ποιεῦσι, πατρίοισι δὲ χρεόμενοι νόμοισι ἄλλον οὐδένα 
, - , , , 
ἐπιχτέονται" τοῖσι ἄλλα τε ἐπάξιά ἐστι νόμιμα, xai δὴ 
4 550 € » , cr » , 3 , ΄ 
xci ἄεισμα ἕν ἔστι, “ίνος, ὅσπερ ἕν τε Φοινίχῃ ἀοίδιμός 
2 RT 2 £/ ἌΣ ΘΙ ' n » » 
ἐστι xal iy Κύπρῳ xal ἄλλῃ, κατὰ μέντοι ἔϑνεα οὔνομα 
2» , Ν ς ' 5 Ἃ «ὦ ΄ 
ἔχει, συμφέρεται δὲ ὠυτὸς εἶναι τὸν oi “Βλληνες Aívov 
2 , 33 - WA cr ' M S P4 EJ 
οὐνομάζοντες ἀείδουσι, ὥστε πολλὰ uiv xai ἀλλα ἀπο- 
ϑωμάζειν μὲ τῶν περὶ Αἴγυπτον ἐόντων, ἐν δὲ δὴ xai 
M , € , 57 , M 3 , - 
τὸν “ίνον ὅχοϑεν ἔλαβον. φαίνονται δὲ αἰεί χοτε τοῦτον 
ἀείδοντες. ἔστι δὲ “ἰγυπτιστὶ ὃ Τίνος καλεόμενος Ma- 
γέρως. ἔφασαν δέ μιν “ἰγύπτιοι τοῦ πρώτου βασιλεύ- 
σαντος Αἰγύπτου παῖδα μουνογενέα γενέσϑαι, ἄποϑα- 
, 23 a ee 2} , ς 2 2 , - 
γόντα δ᾽ αὐτὸν ἄνωρον ϑρήνοισι oz «Ζἰγυπτίων τιμηϑῆναι, 
χαὶ ἀοιδήν τε ταύτην πρώτην χαὶ μούνην σφίσι γενέσϑαι. 
συμφέρονται δὲ xal τόδε ἄλλο Αἰγύπτιοι Ἑλλήνων μού- 
, , 3 - Ὁ 
γοισι «“Ἱαχεδαιμονίοισι" οἱ νεώτεροι αὐτῶν τοῖσι πρεσβυ-- 
΄ , - ς - , 
τέροισι συντυγχάνοντὲς εἴχουσι τῆς ὁδοῦ χαὶ ἐχτράπονται 
- € , |^ ^ 
χαὶ ἐπιοῦσι ἐξ ἕδρης ὑπανιστέαται. τόδε μέντοι ἄλλο 
, 2 - , - , 
Ἕλλήνων οὐδαμοῖσι συμφέρονται" ἀντὶ τοῦ προσαγορεύειν 
ἀλλήλους ἐν τῇσι ὁδοῖσι προσχυνέουσι χατιέντες uéyot τοῦ 
γούνατος τὴν χεῖρα. ἐνδεδύχασι δὲ χιϑῶνας λινέους ττερὲ 
τὰ σχέλεα ϑυσανωτούς, τοὺς χαλέουσι χαλασίρις" ἐπὶ τού-- 
τοισι δὲ εἰρίνεα εἵματα λευχὰ ἐπαναβληδὸν φορέουσι. 


HPOAOTOY B. 81—86. 129 
o? μέντοι ἔς ye τὰ ἱρὰ ἐσφέρεται εἰρίνεα οὐδὲ συιγχατα- 
ϑάπτεταί σφι" οὐ γὰρ ὅσιον. ὁμολογέουσι δὲ ταῦτα 
τοῖσι Ὀρφιχοῖσι χαλεομένοισι xol Βαχχιχοῖσι, ἐοῦσι δὲ 
«Ἱἰγυπτίοισι καὶ Πυϑαγορείοισι" οὐδὲ γὰρ τούτων τῶν 
ὀργίων μετέχοντα ὅσιόν ἐστι ἐν εἰρινέοισι εἵμασι ϑα- 
φϑῆναι. ἔστι δὲ περὶ αὐτῶν ἱρὸς λόγος λεγόμενος. 

Καὶ τάδε ἄλλα Αἰγυπτίοισί ἐστι ἐξευρημιένα, μείς τὲ 
xci ἡμέρη ἑχάστη ϑεῶν ὕτευ ἐστί, χαὶ τῇ ἕχαστος ἡπέρῃ 
γενόμενος ὅτέοισι ἐγχυρήσει xci ὅχως τελευτήσει χαὶ 
óxolóc τις ἔσται. xci τούτοισι τῶν EA vov οἱ ἐν ττοιήσι 
γενόμενοι ἐχρήσαντο. τέρατά τε πλέω σφι ἀνεύρηται ἢ 
τοῖσι ἄλλοισι ἅπασι ἀνθρώποισι" γενομένου γὰρ τέρατος 
φυλάσσουσι γραφόμιενοι τὠποβαῖνον, xal ἤν ore ὕστερον 
παραπλήσιον τούτῳ γένηται, χατὰ τὠυτὸ νομίζουσι ἀπο- 


βήσεσϑαι. μαντιχὴ δὲ αὐτοῖσι cs διαχέεται. ἀνϑρώ- 5: 


στων μὲν οὐδενὶ προσχέεται ἡ τέχνη, τῶν δὲ ϑεῶν μιετεξε- 
τέροισι᾽ xai γὰρ Ἡραχλέος μαντήιον αὐτόϑι ἔστι χαὶ 
πόλλωνος xal A9rvaíng «cl “ρτέμιδος xal Mosog xai 
Διός, καὶ τό ys μάλιστα £v τιμιῇ ἄγονται πάντων τῶν 
μαντηίων, “ητοῦς ἐν Βουτοῖ πόλι ἐστί. οἱ μέντοι αἵ γε 
μαντηίαι σφι κατὰ τὠυτὸ ἑστᾶσι, ἀλλὰ διάφοροί εἰσι. 


ς TW. ν ' , , » - , cr M 
ἢ δὲ ἰητριχὴ χατὰ τάδε σφι δέδασται" μιῆς νούσου ἕχα- ὃ 


στος ἰητρός ἐστι χαὶ οὐ πλεόνων. πτάντα δ᾽ ἰητρῶν ἐστι 
γχελέα" οἱ μὲν γὰρ ὀφϑαλμῶν ἰητροὶ κατεστᾶσι, οἱ δὲ χε- 
φαλῆς, οἱ δὲ ὀδόντων, οἱ δὲ τῶν xarà νηδύν, οἱ δὲ τῶν 
ἀφανέων νούσων. 

Θρῆνοι δὲ xai ταφαί σφεων εἰσὶ αἵδε. τοῖσι ἂν ἀπο- 
γένηται ἐκ τῶν οἰχίων ἄνϑρωστος τοῦ τις «al λόγος ἢ, τὸ 
ϑῆλυ γένος πᾶν τὸ ἐκ τῶν οἰχίων τούτων zav' ὧν ἐπλά- 
σατο τὴν χεφαλὴν πηλῷ ἢ x«l τὸ πρόσωπον, χἄπειτεν 
ἐν τοῖσι οἰχίοισι λιποῦσαι τὸν νεχρὸν αὐταὶ ἀνὰ τὴν 
πόλιν στρωφεόμεναι τύπτονται ἐπεζωσμέναι καὶ φαίνου- 
σαι τοὺς μαζούς, σὺν δέ σφι αἵ προσήχουσαι scat. 
ἑτέρωϑεν δὲ οἱ ἄνδρες τύπτονται ἐπεζωσμένοι «ct οὗτοι. 
ἐπεὰν δὲ ταῦτα ποιήσωσι, οὕτω ἐς τὴν ταρίχευσιν χομί- 
ζουσι. εἰσὶ δὲ οἱ ἐπ᾽ αὐτῷ τούτῳ χατέαται xal τέχνην 


ἔχουσι ταύτην. οὗτοι, ἐπεάν σφι χομισϑῇ νεχρός, δει- 
Herodoti vol. [. 9 


8T 


190 HPOAOTOY B. 86. 87. 

χγύουσι τοῖσι χομίσασι παραδείγματα γνεχριῶν ξύλινα, τῇ 
γραφῇ μεμιπημένα, καὶ τὴν uiv σπουδαιοτάτην αὐτέων 
φασὶ εἶναι τοῦ οὐχ ὅσιον ποιεῦμαι τὸ οὔνομα ἐπὶ τοι- 
oUtQ πρήγματι οὐνομάζειν, τὴν δὲ δευτέρην δειχνύουσε 
ὑποδεεστέρην τε ταύτης χαὶ εὐτελεστέρην, τὴν δὲ τρίτην 
εὐτελεστάτην᾽ φράσαντες δὲ πυνϑάνονται τταρ᾽ αὐτῶν xor 
ἥντινα βούλονταί σφι σχευασϑῆναι τὸν νεχρόν. οἱ μὲν δὴ 
ἐχποδὼν μισϑῷ διιολογήσαντες ἀπαλλάσσονται, οἱ δὲ 
ὑπολειτπτόμεγνοι ἐν οἰχήμασι ὧδε τὰ σπουδαιότατα ταρι- 
χεύουσι. πρῶτα μὲν σχολιῷ σιδήρῳ διὰ τῶν μυξωτήρων 
ἐξάγουσι τὸν ἐγχέφαλον, τὰ μιὲν αὐτοῦ οὕτω ἐξάγοντες, 
τὰ δὲ ἐγχέοντες φάριιαχα" μετὰ δὲ λίϑῳ «1ἰϑιοπιχῷ ὀξέϊ 
παρασχίσαντες παρὰ τὴν λαπάρην ἐξ ὧν εἷλον τὴν χοι- 
λίην πτᾶσαν, ἐχχαϑήραντες δὲ αὐτὴν καὶ διηϑήσαντες οἴνῳ 
φοινιχηίῳ αὖτις διηϑέουσι ϑυμιήμασι τετριμμένοισι" 
ἔπειτεν τὴν νηδὺν σμύρνης ἀχηράτου τετριμμένης xai χα- 
σίης χαὶ τῶν ἄλλων ϑυωιιάτων, πλὴν λιβανωτοῦ, τελή- 
σαντες συρράπτουσι ὀπίσω. ταῦτα δὲ ποιήσαντες ταρι- 
χεύουσι λίτρῳ χρύνψναντες ἡμέρας ἑβδοιιήχκοντα᾽ sAsbvag 
δὲ τούτων οὐχ ἔξεστι ταριχεύειν. ἐπεὰν δὲ παρέλθϑωσιε 
αἱ ἑβδομήχοντα, λούσαντες τὸν νεχρὺν χατειλίσσουσι πᾶν 
αὐτοῦ τὸ σῶμα σινδόνος βυσσίνης τελαμῶσι κατατετμη-- 
μένοισι, ὑποχρίοντες τῷ χόμμι, τῷ δὴ ἀντὶ χόλλης τὰ 
πολλὰ χρέονται Αἰγύπτιοι. ἐνθεῦτεν δὲ παραδεξάμενοί 
μιν 0t προσήχοντες ποιεῦνται ξύλινον τύπον ἀνϑρωποει- 
δέα, ποιησάμενοι δὲ ἐσεργνῦσι τὸν νεχρὺν χαὶ χαταχληί- 
σαντες οὕτω ϑησαυρίζουσι ἐν οἰχήματι ϑηχαίῳ, ἱστάντες 
ὀρϑὸν πρὸς τοῖχον. οὕτω μὲν τοὺς τὰ πολυτελέστατα 
βουλομένους σχευάζουσι, τοὺς δὲ τὰ μέσα βουλομένους 
τὴν δὲ πολυτέλειαν φεύγοντας σχευάζουσι ὧδε. ἐπεὰν 
τοὺς χλυστῆρας πλήσωνται τοῦ ἀπὸ χέδρου ἀλείφατος 
γινομένου, ἐν ὧν ἔπλησαν ταῦ νεχροῦ τὴν χοιλίην, οὔτε 
ἀναταμόντες αὐτὸν οὔτε ἐξελόντες τὴν νηδύν, χατὰ δὲ 
τὴν ἕδρην ἐσηϑήσαντες χαὶ ἐπιλαβόντες τὸ χλύσμα τῆς 
ὀπίσω ὁδοῦ ταριχεύουσι τὰς προχειμένας ἡμέρας, τῇ δὲ 
τελευταίῃ ἐξιεῖσι ἔχ τῆς χοιλίης τὴν χεδρίην τὴν ἐσῆχαν 
πρότερον. ἡ δὲ ἔχει τοσαύτην δύναμιν ὥστε ἅμα ἑωυτῇ 


HPOAOTOY B. 8;—91. 131 
τὴν νηδὺν χαὶ τὰ σπλάγχνα χατατετηχότα ἐξάγει" τὰς δὲ 
σάρχας τὸ λίτρον χατατήχει, xal δὴ λείπεται τοῦ νεχροῦ 
τὸ δέριια μοῦνον x«i τὰ ὀστέα. ἐϊτεὰν δὲ ταῦτα ποιή- 
σωσι, ἀπ ὦν ἔδωχαν οὕτω τὸν νεχρόν, οὐδὲν ἔτι πρηγμα- 
τευϑέντες: ἡ δὲ τρίτη ταρίχευσίς ἐστι ἥδε, ἣ τοὺς χρή- 
μασι ἀσϑενεστέρους σχευάζει" συρμαίῃ διηϑήσαντες τὴν 
χοιλίην ταριχεύουσι τὰς ἑβδοιιήχοντα ἡ μέρας χαὶ ἔπειτεν 
ἀπ ὧν ἔδωχαν ἀποφέρεσϑαι. τὰς δὲ γυναῖχας τῶν ἐπι- 
φανέων ἀνδρῶν. ἐπεὰν τελευτήσωσι, οὐ παραυτίχα διδοῦσι 
ταριχεύειν, οὐδὲ ὅσαι ἂν ἔωσι εὐειδέες χάρτα χαὶ λόγου 
πλεῦνος γυναῖχες᾽" ἀλλ ἐπεὰν τριταῖαι ἢ τεταρταῖαι yé- 
γωνται, οὕτω τταραδιδοῦσι τοῖσι ταριχεύουσι. τοῦτο δὲ 
ποιεῦσι οὕτω τοῦδε εἵνεχεν, ἵνα μή σφι οἱ ταριχευταὶ 
μίσγωνται τῇσι γυναιξί" λαμφϑῆναι γάρ τινά φασι μισγό- 
μενον γεχρῷ σπιρροσφάτῳ γυναικός, χατειτεεῖν δὲ τὸν Óuó- 


2^ 


[4] TEES »^ 2 - 2 , , c ὔ 
τέχνον. ὃς Ó ἂν ἢ αὐτῶν Αἰγυπτίων ij ξείνων ὁμοίως 
ς M VAYAS c ^ 2^ € 2 P] - - - 
vzt0 χροχοδείλου ἁρπασϑεὶς ἢ vi αὐτοῦ τοῦ ποταμοῦ 
, ΄ 3 εἰ 5^ ,^ d - , 
φαίνηται τεϑνεώς, κατ᾽ vv ἂν πόλιν ἐξενειχϑῆ, τούτους 
- P] , , ^ , 
πᾶσα &v&yzp ἐστὶ ταριχεύσαντας αὐτὸν χαὶ περιστεί- 
Ί ZOVENR CASE Q0. A XU I se ἜΣ Σ αὶ « 3 2: 
λαντας ὡς κάλλιστα ϑάνναι ἕν torot ϑήχησι" οὐδὲ vab- 
'- 2 - 23). ἡ Ἂν Ὁ Ὁ »r - , 
σαι ἔξεστι αὐτοῦ ἄλλον οὐδένα οὔτε TOY προσηχόντων 
, - ^^ 34^4 ἢ , 3 * - ,^ 
οὔτε τῶν φίλων, ἀλλά μιν οἱ ἱρέες αὐτοὶ οἱ τοῦ Νείλου 
c , » 2 , ^ ,t. , 
ἅτε πλέον τι ἢ ἀνϑρώπου νεχρὸν χειραπτάζοντες ϑά- 
πτοῦυσι. 
ςγτη ἢ - Y , , - ^ . 
“λληνιχοῖσι δὲ νομαίοισι φεύγουσι χρᾶσϑαι, τὸ δὲ 
΄ - 3 3/545 . B -ι , 
σύμτταν εἰπεῖν, μη δ᾽ ἄλλων μηδαμὰ μηδαμῶν ἀνϑρώπων 
; f^^ , c ὦ 
γομαίοισι. οἱ μέν νυν ἄλλοι Αἰγύπτιοι οὕτω τοῦτο φυ- 
λάσσουσι, ἔστι δὲ Χέμιις πόλις μεγάλη νομοῦ τοῦ Θη- 
“. Le * T ,^ 25 42 , - z^ , , 
βαϊχοῦ ἐγγὺς Νέης πόλιος" &v ταύτῃ τῇ πόλει ἔστι Περσέος 
- , b , , 1 P! 2 - , 
τοῦ 4Ὡανάης ἱρὸν τετράγωνον, στέριξ δὲ αὐτοῦ φοίνιχες 
περύχασι. τὰ δὲ πρόπυλα τοῦ ἱροῦ λίϑινά ἐστι χάρτα 
, " 2 M Y 2 - 2 7 WA € - ?( 
μεγάλα" ἐπὶ δὲ αὐτοῖσι ἀνδριάντες δύο ἑστᾶσι λίϑινοι 
,^ 2 ji - 2 , , 
μεγάλοι. ἐν δὲ τῷ ττεριβεβλημένῳ τούτῳ νηός τε ἔνι καὶ 
» 2 D de wes y - , € c 
ἀγαλμα ἕν αὐτῷ ἐνέστηχε τοῦ Περσξος. οὗτοι ot Xtu- 
E "uu * , "CIE - AN ' ἘΞ 
μῖται λέγουσι τὸν Περσέα πολλάχις μὲν ἀνὰ τὴν γὴν 
, l4 ^A Ἁ , ^ - , , 
φαίνεσθαί aqu πολλάχις δὲ ἔσω τοῦ ἱροῦ, σανδάλιόν τε 
COCHE umm AUD" PET CNEECN OS V 
αὑτοῦ ττεῳφορημένον εὑρίσχεσϑαι, ἐὸν τὸ μέγαϑος δίπηχυ, 
9* 


89 


90 


91 


132 HPOAOTOY B. 91. 99. 

a] * - 3 , c » - * 
τὸ ἐπεὰν φανῇ, εὐϑηνέειν ἅπασαν Δἴγυτττον. ταῦτα uiv 
λέγουσι, ττοιεῦσι δὲ τάδε Ἑ λληνιχὰ τῷ Περσέϊ ἀγῶνα 

' » M 2 , ΄ 
γυμνιχὸν τιϑεῖσι διὰ πάσης ἀγωνίης ἔχοντα, πιαρέχοντες 
ἄεϑλα χτήνεα xal χλαίνας xol δέρματα. εἰρομένου δέ 

cr , » € ^ 3 9p. M 
μευ 0 TL σφι μούνοισι ἔωϑε ὃ Περσεὺς ἐπιφαίνεσϑαι xol 

, - , - ^ 

0 τι χεχωρίδαται “ἰγυπτίων τῶν ἄλλων ἀγῶνα γυμνικὸν 

, » s , 2 € c - ΄ 
τιϑέντες, ἔφασαν τὸν Περσέα &x τῆς ξωυτῶν πόλιος γε- 

, κι * ' ^ , , 
γονέναι" τὸν γὰρ “αναὸν xai τὸν 44vyzéa ξόντας Xeunívag 

2 - 3 ^ € , 3 Y ἊΝ , , 
ἐχηελῶσαι &g τὴν Ελλάδα, απὸ δὲ τούτων γενεηλογέοντες 

γ 4 2 ' , EJ , ἣν ἌΣ ΟΟΝ 2 » 
χατέβαινον ἐς τὸν Περσέα. ἀπιχόμενον δὲ αὐτὸν ἐς Atyv- 
σῖτον xar αἰτίην τὴν xai “Ἕλληνες λέγουσι, οἴσοντα ix 
“ιβύης τὴν Γοργοῦς χεραλήν, ἔφασαν ἐλϑεῖν χαὶ παρὰ 

, 3 - M , , 
σφέας xal ἀναγνῶναι vovg συγγενέας ττάντας᾽ ἐχμεμα- 

, 2 ^ - - 
Suxóva δέ μιν ἀπιχέσϑαι ἐς Aiyvzttov τὸ τῆς Χέμμιος 

» , ^ - , 2 -" , 
οὔνομα, πτετυσμένον παρὰ τῆς μητρός" ἀγῶνα δέ oi 

M j - , , 
γυμνικὸν αὐτοῦ χελεύσαντος ἐτειτελέειν. 

Ταῦτα μὲν πάντα οἱ χατύπερϑε τῶν ἑλέων οἰχέοντες 
«Ἱἰγύπτιοι νομίζουσι" οἱ δὲ δὴ ἐν τοῖσι ἕλεσι χατοιχη- 
, - 2 - , , - Χ 
μένοι τοῖσι μὲν αὐτοῖσι νόμοισι χρέονται τοῖσι χαὶ οἱ 

23 ἡ S PA E E ' M - C 
ἄλλοι Αἰγύπτιοι, xai v&ÀÀa xal γυναιχὶ μιῇ ἕχαστος 
αὐτῶν συνοιχέει χατάπτερ Ἕλληνες, ἀτὰρ πρὸς εὐτέλειαν 

- , , P^ ἡ , , 
τῶν σιτίων τάδε σφι ἄλλα ἐξεύρηται. ἐπεὰν πλήρης yé- 

ς , , , ^- 
γηται ὃ ποταμὸς χαὶ τὰ πεδία πελαγίσῃ, φύεται ἐν τῷ 
€t , , , , , - 
ὕδατι χρίνεα πολλά, τὰ Αἰγύπτιοι καλέουσι λωτόν. ταῦτ᾽ 

* , , 3 
ἐπεὰν δρέινωσι, αὐαίνουσι πρὸς ἥλιον xal ἔπειτεν τὸ &x 
μέσου τοῦ λωτοῦ τῇ μήκωνε ἐξὸν ἐμφερὲς πτίσαντες ποι- 
εὔνται ἐξ αὐτοῦ ἄρτους ὑπτοὺς πυρί. ἔστι δὲ xal ἡ δίζα 
τοῦ λωτοῦ τούτου ἐδωδίμη xal ἐγγλύσσει ἐπιειχέως, ξὸν 
σ jÀ ἔγαϑος χατὰ μῆλον. ἔστι δὲ xol ἀλλ ' 

τρογγύλον, μέγαϑος χατὰ μῆλον. ἔστι δὲ χαὶ ἀλλα χρί- 
vea δόδοισι ἐμφερέα, ἐν τῷ ποταμῷ γινόμενα zai ταῦτα, 

2 κι D , ^ -— 
ix τῶν ὃ χαρπὸς ἐν ἄλλῃ χάλυχι παραφυομένῃ ἔχ τῆς 

, /? , - , c ΄ ΄ 
ῥίζης γίνεται, χηρίῳ σφηχῶν ἰδέην ὁμοιότατον" ἐν τούτῳ 

cr x. T, , , 
τρωχτὰ ὅσον τε πυρὴν ἐλαίης ἐγγίνεται συχνά, τρώγεται 

Υ ς » 5 ' M , 
δὲ xol ἁπαλὰ ταῦτα xal ava. τὴν δὲ βύβλον τὴν ἐπέτεον 
γινομένην ἐπεὰν ἀνασπάσωσι ix τῶν ἑλέων, τὰ μὲν ἄνω 

2. «Ὁ , , ^ , 
αὐτῆς ἀποτάμνοντες ἐς ἄλλο τι τράπουσι, τὸ δὲ κάτω 

, e - ΄ , 
λελειμμιένον ὅσον τε ἐπὶ πῆχυν τρώγουσι xci πωλέουσι. 


HPOAOTOY B. 92—94. 133 
oi δὲ dv zal aora βούλωνται χρηστῇ τῇ βύβλῳ χρᾶσϑαι, 
ἐν χλιβάνῳ διαφανέϊ τινίξαντες οὕτω τρώγουσι. οἱ δέ 
τιγες αὐτῶν ζώουσι ἀπὸ τῶν ἰχϑύων μοῦνον, τοὺς ἐπεὰν 
λάβωσι xc ἐξέλωσι τὴν κοιλίην, αὐαίνουσι πρὸς ἥλιον καὶ 
ἔχειτεν αὔους ἐόντας σιτέονται. οἱ δὲ ἰχϑύες οἱ ἀγελαῖοι 
ἐν μὲν τοῖσι ποταμοῖσι οὐ μάλα γίνονται, τρεφόμενοι δὲ 
ἐν τῆσι λίμνῃσι τοιάδε ττοιεῦσι. ἐπεάν σφεας ἐσίῃ οἶστρος 


χυίσχεσθϑαι, ἀγεληδὸν ἐχπιλώουσι ἐς ϑάλασσαν" ἡγέονται 
€ 


δὲ οἱ ἔρσενες ἀπορραίνοντες τοῦ ϑοροῦ, αἱ δὲ ἑπόμεναι 
ἀναχάπτουσι χαὶ ἐξ αὐτοῦ χυίσχονται. ἐπεὰν δὲ πλήρεες 
γένωνται ἐν τῇ ϑαλάσσῃ, ἀναπλώουσι ὀπίσω ἐς ἤϑεα τὰ 
ἑωυτῶν ἕχαστοι. ἡγέονται μέντοι γε οὐχέτε οἱ αὐτοί, 
ἀλλὰ τῶν ϑηλέων γίνεται v, ἡγεμονίη. ἡγεόμεναι δὲ ἀγε- 
ληδὸν πτοιεῦσι οἵόνττερ ἐποίευν οἱ ἔρσενες" τῶν γὰρ φῶν 
ἀπορραίνουσι κατ᾽ ὀλίγους τῶν κέγχρων, οἱ δὲ ἔρσενες 
χαταπίνουσι ἑπόμενοι. εἰσὶ δὲ oi χέγχροι οὗτοι ἰχϑύες. 
ἐχ δὲ τῶν περιγινομένων χαὶ μὴ καταπινομένων χέγχρων 
οἱ τρεφόμενοι ἰχϑύες γίνονται" ot δ᾽ ἂν αὐτῶν ἁλῶσι ἐχ- 
χειλώοντες ἐς ϑάλασσαν, φαίνονται τετριμμένοι τὰ ἐπὶ 
ἀριστερὰ τῶν χεφαλέων, ot δ᾽ ἂν ὀπίσω ἀναπλώοντες, 
τὰ ἐπὶ δεξιὰ τετρίφαται. πάσχουσι δὲ ταῦτα διὰ τόδε" 
ἐχόμενοι τῆς γῆς ἐπ᾽ ἀριστερὰ χαταπλώουσι ἐς ϑάλασ- 
σαν, καὶ ἀναπλώοντες ὀπίσω τῆς αὐτῆς ἀντέχονται, ἐγ- 
χριμπτόμενοι χαὶ ᾿ἱναύοντες ὡς μάλιστα, ἵνα δὴ μὴ ἁμάρ- 
τοιεν τῆς ὁδοῦ διὰ τὸν ῥόον. ἐπεὰν δὲ πληϑύεσϑαι 
ἄρχηται ὃ Νεῖλος, τά τε κοῖλα τῆς γῆς καὶ τὰ τέλματα 
τὰ παρὰ τὸν ποταμὸν τιρῶτα ἄρχεται πίμπλασϑαι διη- 
ϑέοντος τοῦ ὕδατος ἐκ τοῦ ποταμοῦ" καὶ αὐτίχα τε πλέα 
γίνεται ταῦτα, χαὶ π᾿ιαραχρῆμια ἰχϑύων σμιχρῶν πίέμπτλα- 
ται πάντα. χόϑεν δὲ οἰχὸς αὐτοὺς γίνεσϑαι, ἐγώ μοι 
δοχέω χατανοέειν τοῦτο. τοῦ προτέρου ἔτεος ἐπεὰν ἄἅπο- 
λέῃ ὃ Νεῖλος, οἱ ἰχϑύες οἵ ἐντεχόντες ὠὰ ἐς τὴν ἰλὺν 
ἅμα τῷ ἐσχάτῳ ὕδατι ἀ:ταλλάσσονται" ἐπεὰν δὲ ττεριελ- 
ϑόντος τοῦ χρόνου πάλιν ἐπέλθῃ τὸ ὕδωρ, ἐκ τῶν Qv 
τούτων :ταραυτίχα γίνονται οἱ ἰχϑύες. 

Καὶ περὶ μὲν τοὺς ἰχϑῦς οὕτω ἔχει, ἀλείφατι δὲ χρέ- 
ονται “ἰγυτιτίων ol scegli τὰ ἕλεα οἰχέοντες ἀπὸ τῶν σιλλι- 


99 


94 


96 


154 HPOAOTOTY BE. 91—96. 

χυπρίων τοῦ χαρποῦ, τὸ χαλέουσι uiv Αἰγύπτιοι χίχι, 
ποιεῦσι δὲ ὧδε. παρὰ τὰ χείλεα τῶν τε ποταμῶν χαὶ 
τῶν λιμνέων σπείρουσι τὰ σιλλιχύτερια ταῦτα, τὰ ἐν EÀ- 
Ajo: αὐτόματα [ἄγρια] φύεται" ταῦτα ἐν τῇ Αἰγύπτῳ 
σπειρόμενα χαρπὸν φέρει πολλὺν μὲν δυσώδεα δέ" τοῦτον 
ἐπεὰν συλλέξωνται, οἱ μὲν χόϊνναντες ἀπειποῦσι, οἱ δὲ χαὶ 
φρύξαντες ἀπέψουσι, x«l τὸ ἀπορρέον ἀπ᾽ αὐτοῦ συγχο- 
μίζονται. ἔστι δὲ πῖον χαὶ οὐδὲν ἕσσον τοῦ ἐλαίου τῷ 


E “ἐς 3 rom 3 ^ NS j , d a M 
λύχνῳ προσηνές, oÓurv δὲ βαρέαν παρέχεται. πρὸς δὲ 


τοὺς χώνωπας ἀφϑόνους éóvrag τάδε oqí ἔστι μεμηχα- 
γημένα. τοὺς μὲν τὰ ἄνω τῶν ἕλέων οἰχέοντας οἱ πύργοι 
, 2 , , * , 
ὠφελέουσι, ἐς τοὺς ἀναβαίνοντες χοιμέονται" ot γὰρ χώ- 
- 3 , 2 o o, , ς - , 
v»0:t€g ὑπὸ τῶν ἀνέμων οὐχ οἷοί τέ εἰσι ὑψοῦ πέτεσϑαι. 
- ^ / , 3 - , 
τοῖσι δὲ περὶ τὰ ἕλεα οἰχέουσι τάδε ἀντὶ τῶν πύργων 
PTS , - DEN 3} » 2 / tg 
ἄλλα μεμηχάνηται. πᾶς ἀνὴρ αὐτῶν ἀμφίβληστρον xé- 
- - ς , - 3 , * y , 
χτηται, τῷ τῆς μὲν ἡμιέρης (490g ἀγρεύει, τὴν δὲ νύχτα 
, 3 - - - 3 , , , 
τάδε αὐτῷ χρᾶται" ἐν τῇ ἀναπαύεται χοίτῃ, περὶ ταύτην 
* , , * 3 2 — 
ἵστησι τὸ ἀμφίβληστρον, «cl ἔπειτεν ἐνδὺς ὑπ᾽ αὐτῷ za- 
, y , y , ^ , 
τεύδει. οἱ δὲ χώνωττες, ἣν μὲν ἐν ἱματίῳ ἐνειλιξάμενος 
c ^ , ^ , , * M - , 
εὐδη ἢ σινδόνι, διὰ τούτων δάχνουσι, διὰ δὲ τοῦ διχτύου 
3 €$v* , 3 , 
οὐδὲ σιειρέονται ἀρχήν. 
* Y M -. 7 » , 2 Ἂ;: ΟὟ - 
Τὰ δὲ δὴ πλοῖά σφι, τοῖσι φορτηγέουσι, ἑστὶ éx τῆς 
2 , , - ς b! , 2 € , - 
ἀχάνϑης ποιεύμενα τῆς ἡ μορφὴ μέν ἔστι ὁμοιοτάτη τῷ 
Κυρηναίῳ λωτῷ, τὸ δὲ δάχρυον χόμμι ἐστί. ἐχ ταύτης 
D - , , , cr ΄ 
ὧν τῆς ἀχάνϑης χοιμάμενοι ξύλα 000v τε διπτήχεα τελιν-- 
ϑηδὸν συντιϑεῖσι ναυπτηγεόμενοι τρόπον τοιόνδε" στερὶ 
, * * M , ΜΝ , 
γόμφους τπυχνοὺς xai μαχροὺς περιείρουσι τὰ διπήχεα 
ξύλα. ἐπεὰν δὲ τῷ τρόπῳ τούτῳ ναυπηγήσωνται, ζυγὰ 
- , Lu - - y 2 Y 
ἐπιπολῆς τείνουσι αὐτῶν. νομεῦσι δὲ οὐδὲν χρέονται" 
ἔσωϑεν δὲ τὰς ἁρμονίας ἕν ὧν ἐπάχτωσαν τῇ βύβλῳ. 
σιηδάλιον δὲ ἕν ποιεῦνται, «at τοῦτο διὰ τῆς τρόπιος δια- 
, c - A 7 , , c , V! ( ΄ 
βυνέεται. ἱστῷ δὲ ἀχανϑίνῳ χρέονται, ἱστίοισι δὲ βυβλί- 
- ' - j AN κ κ 3 , 
γοισι. ταῦτα τὰ πλοῖα ἀνὰ μὲν τὸν ποταμὸν οὐ δύναται 
, » ' ^ 2! 2 , 3 - ji ΓΝ] 
πλώειν, ἣν μὴ λαμιτρὸς ἄνεμος ἑπέχῃ, ἐκ γῆς δὲ παρέλ- 
M , Lad € , 2 , 
χεται. χατὰ δόον δὲ χομιίζεται ὧδε. ἔστι 6x μυρίχης πε- 
, " E Ε 2 , "uu Cp ES ΠῚ ΝΞ δ x M , 
σποιημένη ϑύρη, χατερραμμένη δίπεϊ χαλάμων, καὶ λέϑος 
, , p^ , , , Ἂς, 
τετρηϊιένος διτάλαντος μάλιστά zy σταϑμόν. τούτων τὴν 


HPOAOTOY B. 96—99. 135 
, ^^ , - , 2 ΄ 
μὲν ϑύρην δεδεμένην χάλῳ ἔμπροσθε τοῦ πλοίου ἀπίει 
p ' ; , ^^ , ς X 
ἐπιφέρεσϑαι, τὸν δὲ λέϑον ἄλλῳ χάλῳ ὄπισϑε. v, μὲν δὴ 
, - , , M 
Som τοῦ δόου &uztíztvovvog χωρέει ταχέως χαὶ ἕλχει τὴν 
- c - ' ^ , , i PA T , 
βᾶριν (τοῦτο γὰρ δὴ οὔνοιιά ἔστι τοῖσι πλοίοισι τούτοισι), 
ὃ δὲ λίϑος ὄπισϑε ἐπελχόμενος xal ἐὼν ἐν βυσσῷ κατι- 
ϑύνει τὸν πλόον. ἔστι δέ σφι τὰ πλοῖα ταῦτα πλήϑεϊ 
στολλά, xal ἄγει ἔνια πολλὰς χιλιάδας ταλάντων. 

"Entày δ᾽ ἐπέλϑῃ ὃ Νεῖλος τὴν χώρην, ai πόλιες μοῦ- 
vaL φαίνονται ὑπερέχουσαι, μάλιστά vy ἐμφερέες τῇσι ἐν 
— , , , , - ^ ^ ^ PILLS - ᾿ ) ἤ 
τῷ iyaígQ ποντῳ νησοισι" τὰ μὲν γὰρ ἄλλα τῆς “ιγυ- 

, L [Ξ M , - € , 
σίτου πέλαγος γίνεται, αἱ δὲ πόλιες μοῦναι ὑπερέχουσι. 
D 5 εἰ - , 2 ' s 
στορϑμεύονται (Oy, ἐπεὰν τοῦτο γένηται, οὐχέτε χατὰ τὰ 
- Ae Jun ' ^ , € , , 
ῥέεϑρα τοῦ ποταμοῦ ἀλλὰ διὰ μέσου τοῦ πεδίου. ἐς μέν 
, 3 , 3 3 ' 
γε Μέιφιν &x Ναυχράτιος ἀναττλώοντι zt«Q αὐτὰς τὰς 
, L c , , 3 i 2 
σευραμίδας γίνεται ὃ πλόος" ἔστι δὲ οὐχ οὗτος, ἀλλὰ παρὰ 
» 3 -' »" , ^ ' L4 , " 3 ἊΝ 
τὸ ὀξὺ τοῦ “έλτα χαὶ παρὰ Κερχάσωρον πόλιν" ég δὲ 

L 2 ' , ^ , Y , 

ΜΝαύχρατιν ἀπὸ ϑαλάσσης xai Κανώβου διὰ πεδίου ztÀc cv 
P] , LE] , ' 3 , 
ἥξεις κατ᾽ νϑυλλάν τε πόλιν xai τὴν Aoy&vÓgov χαλεο- 
, , M c ' 27 5 γε αν , , 
μένην. τούτων δὲ ἡ uiv νϑυλλα ἐοῦσα λογίμη πόλις 
2 c ὃ , S ; v - DEN ( , 
ἐς ὑποδήματα ἑξαίρετος δίδοται τοῦ αἰεὶ βασιλεύοντος 

, - , - ' , $C M , 
Αἰγύπτου τῇ yvvauzí. τοῦτο δὲ γίνεται ἐξ ὅσου ὑπὸ Πέρ- 

XR » ς τς , , V , ' » 
σησί ἔστι iyvmvos. ἡ ὃ ἑτέρη πόλις δοχέει μοι τὸ ov- 

, 32 ᾿ - - í - 3 , - 
vou ἔχειν ἀπὸ τοῦ Ζαναοῦ γαμβροῦ, ρχάνδρου τοῦ 

, - 23 rS , ' ' 3 , Y , 
Φϑίου τοῦ “ἰχαιοῦ" καλέεται yag δὴ AgycvÓoov πόλις. 
ΕΙΣ δ᾽ » A ^ 1À.À Ἔ " 4 ὃ "X 3 4 Al , 
εἴη δ᾽ &v xal ἄλλος τις “ρχανὄρος, οὐ μέντοι γε Aijv- 

* 2 
σύτίον τὸ οὔνομα. 
, » ' ^ , * , 

Μέχρι μὲν τούτου ὄψις τε ξιιὴ «ol γνώμη «el ἱστορίη 

- , , ' A! 2j M - , , 
ταῦτα λέγουσά ἔστι, τὸ δὲ ἀπὸ τοῦδε “ἰγυπτίους ἔρχο- 

» 7 M , AE " 
μιαι λόγους ἐρέων χατὰ ἤχουον" προσέσται δὲ αὐτοῖσί τι 
χαὶ τῆς ἐμῆς ὄψιος. 

Τὸν Μῆνα τὸν πρῶτον βασιλεύσαντα Αἰγύπτου οἱ 
€ , » - bi 2 - ^ , ' 
toéeg ἔλεγον τουτὸ μὲν ἀπογεφρυρῶσαι τὴν Μέμφιν. τὸν 
γὰρ ποταμὸν πιάντα ῥέειν παρὰ τὸ οὐρος τὸ ψάμμιγον 

Ἁ , ^ Y - , € ' 
zog “ιβύης, vov δὲ Μῆνα ἄνωϑεν, ὅσον τε ἑχατὸν στα- 

, 2 ' , ' ^ : , - 
δίους ἀπὸ Μέμφιος, τὸν πρὸς μεσαμβρίης ἀγκῶνα προσ- 
, M * 3 - , 2 Ped - ^ 
χώσαντα τὸ μὲν ἀρχαῖον ῥέεϑρον ἀποξηρῆναι, vov δὲ στο- 

M 3 -» ' , " - 3 , , , 

T(0Y ὑχετεῦσαι TO μέσον τῶν οὐρέων ῥέειν. ἔτι δὲ xoi 


91 


98 


100 


101 


9 


136 HPOAOTOY E. 939—102. 
- c ' , CJ ' τ - ? e 3 
viv ὑπὸ Περσέων ὃ ἀγχὼν οὗτος τοῦ Νείλου, Og ἄπερ- 
γμένος ῥέει, ἐν φυλαχῇσι μεγάλῃσι ἔχεται, φρασσόμενος 
' - , ^ , ^ - 
ἀνὰ zt&v ἔτος" εἰ γὰρ ἐϑελῆσει ῥήξας ὑττερβῆναι ὃ ποτα- 
μὸς ταύτῃ, κίνδυνος πάσῃ Μέμφι καταχλυσϑῆναί ἐστι. 
ὡς δὲ τῷ Μῆνι τούτῳ τῷ πρώτῳ γενομένῳ βασιλέϊ yéo- 
σον γεγονέναι τὸ ἀπεργμένον, τοῦτο μὲν ἐν αὐτῷ πόλιν 
, , ce - , * 
χτίσαι ταύτην ἥτις νῦν Méuqug καλέεται" [ἔστι γὰρ xal ἢ 
Μέμφις ἐν τῷ στεινῷ τῆς «ἰγύπτου] ἔξωϑεν δὲ αὐτῆς 
στεριορύξαι λίμνην ἔκ τοῦ ποταμοῦ πρὸς βορέην τε καὶ 
πρὸς ἕσττέρην (τὸ γὰρ πρὸς τὴν ἠῶ αὐτὸς ὃ Νεῖλος 
eii: - ' -c , X Sc AM ES E L € 2 
ἀπέργει), τοῦτο δὲ τοῦ Ἡφαίστου τὸ ἱρὸν ἱδρύσασϑαι ἐν 
αὐτῇ ἐὸν μέγα τε xal ἀξιαττηγητότατον. μετὰ δὲ τοῦτον 
χατέλεγον οἱ ἱρέες ἐκ βίβλου ἄλλων βασιλέων τριηχοσίων 
* , , , - 3 
τε χαὶ τριήχοντα οὐνόματα. ἐν τοσαύτῃσι δὲ γενεῇῆσι &v- 
ϑρώπων ὀχτωχαίδεχα μὲν ,ἰϑίοτιες ἦσαν, μία δὲ γυνὴ 
3) , c VS 2 3:652 - ^ ' 
ἐπιχωρίη, ot δὲ ἄλλοι ἄνδρες “ἰγύπτιοι. τῇ δὲ γυναιχὶ 
» ΟῚ c 3 , , - , , 
οὔνομα vv, tu ἐβασίλευσε, τόπτερ τῇ Βαβυλωνίῃ, Νίτω- 
χρις᾽ τὴν ἔλεγον τιμωρέουσαν ἀδελφεῷ, τὸν Αἰγύπτιοι 
, , , ^ er 
βασιλεύοντα σφέων ἀπέχτειναν, ἀποχτείναντες δὲ οὕτω 
ἐχείνῃ ἀπέδοσαν τὴν βασιληίην, τούτῳ τιμωρέουσαν πολ- 
' 2 , - ΄ , , 
λοὺς “ἰγυπτίων διαφϑεῖραι δόλῳ. ποιησαμένην γάρ μιν 
, , c , - - , , * 
οἴχημα περίμηχες ὑπόγαιον χαινοῦν τῷ λόγῳ, νόῳ δὲ 
ἄλλα μηχανᾶσϑαι" χαλέσασαν [δέ] μιν “ἰγυπτίων τοὺς 
μάλιστα μεταιτίους τοῦ φόνου ἤδεε, πολλοὺς ἱστιᾶν, δαι- 
γυμένοισι δὲ ἐπεῖναι τὸν σπτοταμὸν ÓU αὐλῶνος χρυπιτοῦ 
μεγάλου. ταύτης μὲν πέρι τοσαῦτα ἔλεγον, πελὴν ὅτι αὖ-- 
τήν μιν, ὡς τοῦτο ἐξέργαστο, ῥίψαι ἐς οἴχημα σποδοῦ 
, cr , - ^ 
πλέον, ὅχως ἀτιμώρητος γένηται. τῶν δὲ ἄλλων βασι- 
, 2 * , 2 , , 3 , ; 2 3 ^ 
λέων ov γὰρ ἕλεγον οὐδεμίαν ἔργων ἀπόδεξιν xav οὐδὲν 
εἶναι λαμπρότητος, πλὴν ἑνὸς τοῦ ἐσχάτου αὐτῶν Μοί- 
QLog* τοῦτον δὲ α:τοδέξασϑαι μνημόσυνα τοῦ Ἡφαίστου 
τὰ πρὸς βορέην ἄνεμον τετραμμένα προπύλαια, λίμνην 
τε ὑρύξαι, τῆς ἢ περίοδος ὅσων ἐστὶ σταδίων ὕστερον 
δηλώσω, πυραμίδας τε ἐν αὐτῇ οἰχοδομῆσαι, τῶν τοῦ 
μιεγάϑεος πέρι ὁμοῦ αὐτῇ τῇ λίμνῃ ἐπιμνήσομαι" τοῦτον 
^ - 2 Led € - XN 3^2 2 , 2 , 
μὲν τοσαῦτα ἀποδέξασϑαι, τῶν δὲ ἄλλων οὐδένα οὐδέν. 
Παραμιειψάμενος cv τούτους τοῦ ἐπὶ τούτοισι γενο- 


HPOAOTOY B. 102—104. 191 
μένου βασιλέος, τῷ οὔνομα ἦν Σέσωστρις, τούτου μνήμην 
ποιήσομαι" τὸν ἔλεγον οἱ ἱρέες πρῶτον μὲν πλοίοισι μα- 
χροῖσι ὁρμηϑέντα ἐχ τοῦ ἡραβίου κόλπου τοὺς παρὰ τὴν 
᾿Ερυϑρὴν ϑάλασσαν χατοιχημένους καταστρέφεσϑαι, ἐς ὃ 
χπλώοντά μιν πρόσω ἀπιχέσϑαι ἐς ϑάλασσαν οὐχέτι πλω- 
τὴν ὑπὸ βραχέων. ἐνθεῦτεν δὲ ὡς ὀπίσω ἀπίκετο ἐς 
“ἴγυπτον, xarà τῶν ἱρέων τὴν φάτιν, στρατιὴν πολλὴν 
λαβὼν ἤλαυνε διὰ τῆς ἠπείρου, πᾶν ἔϑνος τὸ ἐμποδὼν 
χαταστρεφόμενος. ὅτέοισι μέν νυν αὐτῶν ἀλκίμοισι ἔνε- 
τύγχανε καὶ δεινῶς γλιχομένοισι περὶ τῆς ἐλευϑερίης, τού-- 
τοισι μὲν στήλας ἐνίστη ἐς τὰς χώρας διὰ γραμμάτων 
λεγούσας τό τε ἑωυτοῦ οὔνομα καὶ τῆς πάτρης, x«l ὡς 
δυνάμι τῇ ἑωυτοῦ χατεστρέψατό σφεας" ὅτέων δὲ &ua- 
χητὶ «cl εὐπετέως παρέλαβε τὰς πόλις, τούτοισι δὲ ἐνέ- 
γραφε ἐν τῇσι στήλῃσι κατὰ ταὐτὰ καὶ τοῖσι ἀνδρηίοισι 
τῶν ἐϑνέων γενομένοισι, χαὶ δὴ χαὶ αἰδοῖα γυναιχὸς προσ- 
ἐνέγραφε, δῆλα βουλόμενος ττοιέειν ὡς εἴησαν ἀνάλκιδες. 
ταῦτα δὲ ποιέων διεξήϊε τὴν ἤπειρον, ἐς ὃ éx τῆς σίης 
ἐς τὴν Εὐρώπην διαβὰς τούς τε Σχύϑας χατεστρέιψατο 
χαὶ τοὺς Θρήιχας. ἐς τούτους δέ μοι δοχέει χαὶ προσώτατα 
ἀπιχέσϑαι ὃ Αἰγύπτιος στρατός" ἐν μὲν γὰρ τῇ τούτων 
χώρῃ φαίνονται σταϑεῖσαι αἱ στῆλαι, τὸ δὲ προσωτέρω 
τούτων οὐχέτι. ἐνθεῦτεν δὲ ἐπιστρέψας ὀπίσω ἤϊε, zal 
ἐπείτε ἐγένετο ἐπὶ Φάσι ποταμῷ, οὐχ ἔχω τὸ ἐνθεῦτεν 
ἀτρεχέως εἰχιεῖν εἴτε αὐτὸς ὃ βασιλεὺς Σέσωστρις ἄπο- 
δασάμενος τῆς ἑωυτοῦ στρατιῆς μόριον ὁσονδὴ αὐτοῦ κατ- 
ἕλιττε τῆς χώρης οἰχήτορας, εἴτε τῶν τινες στρατιωτέων 
τῇ πλάνῃ αὐτοῦ ἀχϑεσϑέντες περὶ Φᾶσιν ποταμὸν χατέ- 
μειναν" φαίνονται μὲν γὰρ ἐόντες οἱ Κόλχοι Αἰγύπτιοι, 
γώσας δὲ πρότερον αὐτὸς ἢ ἀχούσας ἄλλων λέγω. ὡς δέ 
μοι ἐν φροντίδι ἐγένετο, εἰρόμην ἀμφοτέρους, καὶ μᾶλλον 
οἱ Κόλχοι ἐμεμνέατο τῶν Αἰγυπτίων ἢ οἱ «Τἰγύπτιοι τῶν 
Κόλχων" νομίζειν δ᾽ ἔφασαν οἱ Αἰγύπτιοι τῆς Σεσώστριος 
στρατιῆς εἶναι τοὺς Κόλχους. αὐτὸς δὲ εἴχασα τῇδε xat 
ὅτι μελάγχροές εἰσι χαὶ οὐλότριχες" χαὶ τοῦτο μὲν ἐς 
οὐδὲν ἀνήχει" εἰσὶ γὰρ καὶ ἕτεροι τοιοῦτοι" ἀλλὰ τοισίδε 
χαὶ μᾶλλον, ὅτι μοῦνοι πτπάντων ἀνϑρώπων Κόλχοι καὶ 


103 


104 


105 


106 


107 


138 HPOAOTOY B. 104—107. 

, , * 5j , , 3 bi - ^ »/ 
«Αἰγύπτιοι χαὶ Αἰϑίοπες περιτάμνονται ἀπ᾽ ἀρχῆς và ai- 
δοῖα. Φοίνιχες δὲ xai Σύροι οἱ ἐν τῇ Παλαιστίνῃ zal 

* , 3 , , , 
αὐτοὶ ὁμολογέουσι sag. «Τἰγυπτίων μειιαϑηχέναι, Σύριοι 
δὲ οἱ περὶ Θερμώδοντα xal Παρϑένιον ποταμὸν zal Μά- 

ς , 2 , 3,7 BJ ^ , ^ 
χρωγὲς οἱ τούτοισι ἀστυγείτονες ἐόντες ἀπὸ Κόλχων φασὶ 


γευστὶ μεμαϑηχέναι. οὗτοι γάρ εἰσι οἱ περιταμνόμενοι 


ἀνϑρώπων μοῦνοι, «ti οὗτοι «4ἰγυπτίοισι φαίνονται ττοι- 
- ' 3 , 7 - ^ 2 , M 2 , 
εὔντες κατὰ ταὐτά. αὐτῶν δὲ “ἰγυπτίων xai At9iónov 
οὐχ ἔχω εἰπεῖν ὁχότεροι παρὰ τῶν ἑτέρων ἐξέμαϑον" 
- ^ ^, , c 3 , 
ἀρχαῖον γὰρ δή τι φαίνεται ἐόν. ὡς δ᾽ ἐπιμισγόμενοι 
“Ἱἰγύπτῳ ἐξέμαϑον, μέγα μοι xal τόδε τεχμήριον γίνεται" 
, € , "Ads ΄ 2 /, 2 , 2) 
Φοινίχων ὁχόσοι τῇ Ελλάδι ἐπιμίσγονται, οὐχέτι Aiyv- 
, ^ ^ AG ^s - , 
πτίους μιμέονται xarà τὰ αἰδοῖα, ἀλλὰ τῶν ἐπιγινομέ- 
D ' 5 ᾿ * , D 
vOv οὐ περιτάμνουσι τὰ αἰδοῖα. φέρε vvv χαὶ ἄλλο εἴπω 
σιερὶ τῶν Κόλχων, ὡς “ἰγυπτίοισι προσφερέες εἰσί. λίνον 
μοῦνοι οὗτοί τὲ χαὶ «Ἱἰγύπτιοι ἐργάξονται χατὰ ταὐτά, 
χαὶ ἡ ζόη πᾶσα χαὶ ἡ γλῶσσα ἐμφερής ἐστι ἀλλήλοισι. 
λίνον δὲ τὸ uiv Κολχιχὸν ὑπ Ἑλλήνων Σαρδονιχὸν κέχλη- 
) , , , , 
ται, τὸ μέντοι GU Αἰγύπτου ἀπιχνεόμενον χαλέεται «1ἰγύ- 
* , * ^ ' , € , 
πτιον. τὰς δὲ στήλας τὰς ἵστη χατὰ τὰς χώρας ὃ iyv- 
' - 2 ; 
z'rov βασιλεὺς Σέσωστοις, αἱ μὲν πλεῦνες οὐχέτι φαίνονται 
μὲν 2 - , , JN cr 2 τῶ 
σιεριεοῦσαι, ἐν δὲ τῇ Παλαιστίνῃ Xvoír αὐτὸς ὠρεον éov- 
σας χαὶ τὰ γράμματα τὰ εἰρημένα ἐνεόντα zal γυναιχὺς 
2 - 2 M N ^ NJ , , , J , 
αἰδοῖα. εἰσὶ δὲ xai περὶ ᾿Ιωνίην δύο τύποι ἐν πέτρῃσι 
ἐγχεχολαμμένοι τούτου τοῦ ἀνδρός, τῇ τε x τῆς Egecíne 
ἐς Φώχαιαν ἔρχονται, xal τῇ ἐχ Σαρδίων ἐς Σμύρνην. éza- 
, PN 3 S 9 , , € ,ὔ 
τέρωϑι δὲ ἀνὴρ ἐγγέγλυπται, μέγαϑος πέμπτης σπιϑα- 
μῆς, τῇ μὲν δεξιῇ χειρὶ ἔχων αἰχιιὴν τῇ δὲ ἀριστερῇ τόξα, 
χαὶ τὴν ἄλλην σχευὴν ὡσαύτως" xai γὰρ «“ἰγυπτίην xal 
Al9vonido. i ἔχει" ἐχ δὲ τοῦ ὠμιου ἐς τὸν ἕτερον ὦμον διὰ 
τῶν στηϑέων γράμματα ἱρὰ ΑἽἰγύτιτια διήκει ἐγχεχολαμι- 
, , €c ^ , J , , ᾿ς 
μένα, λέγοντα τάδε" “᾿ἐγὼ τήνδε τὴν χώρην ὦμοισι τοῖσι 
2 - 2 , 2 c ' M ΠΟΤ 2 ET XE um 
ἑμοῖσι ἐχτησάμην. στις δὲ xol ὁχόϑεν ἐστί, ἐνθαῦτα 
' 2 - , , ' - 
μὲν οὐ δηλοῖ, ἑτέρωϑι δὲ δεδήλωχε. τὰ δὴ χαὶ μετεξέ- 
τεροι τῶν ϑηησαμένων Μέμνονος εἰχόνα εἰχάζουσί μιν 
E ^ ^ 3^ , 3 ^» 
εἶναι, πολλὸν τὴς ἀληϑείης ἀπολελειμιμένοι. 
Τοῦτον δὴ τὸν “1ἰγύπτιον Σέσωστριν ἀναχωρέοντα xai 


HPOAOTOY PD. 107—109. 13 
ἀνάγοντα πολλοὺς ἀνθρώπους τῶν ἐϑνέων τῶν τὰς χώρας 
χατεστρέψατο, ἔλεγον οἱ ἱρέες, ἐπείτε ἐγένετο ἀναχομιζό- 
μενος ἐν “άφνῃσι τῇσι Πηλουσίῃσι, τὸν ἀδελφεὸν ἑἕωυ- 
τοῦ, τῷ ἐπέτρεψε Σέσωστρις τὴν “1ἴγυτττον, τοῦτον ἐπεὶ 
ξείνια αὐτὸν καλέσαντα χαὶ πρὸς αὐτῷ τοὺς παῖδας πέερι- 
γῆσαι ἔξωϑεν τὴν οἰχίην ὕλῃ, ττερινήσαντα δὲ ὑποπρῆσαι. 
τὸν δὲ ὡς μαϑεῖν τοῦτο, αὐτίχα συμβουλεύεσϑαι τῇ γυ- 
voix xai γὰρ δὴ xal τὴν γυναῖχα αὐτὸν Gua ἄγεσϑαι" 
τὴν δέ oí συμβουλεῦσαι τῶν παίδων ἐόντων ἕξ τοὺς δύο 
ἐπὶ τὴν πυρὴν ἐχτείναντα γεφυρῶσαι τὸ καιόμενον, αὐτοὺς 
δ᾽ ἐπ᾿ ἐχείνων ἐπιβαίνοντας ἐχσώζεσϑαι. ταῦτα ττοιῆσαι 
τὸν Σέσωστριν, καὶ δύο μὲν τῶν τεαίδων χαταχαῆναι τρόπῳ 
τοιούτῳ, τοὺς δὲ λοιποὺς ἀποσωϑῆναι ἅμα τῷ πατρί. 
νοστήσας δὲ ὃ Σέσωστρις ἐς τὴν “ἴγυπτον χαὶ τισόμενος 
τὸν ἀδελφεόν, τῷ μὲν ὁμίλῳ τὸν ἐπηγάγετο τῶν τὰς χώ- 
ρας χατεστρένψατο, τούτῳ μὲν τάδε ἐχρήσατο" τούς τέ οἱ 
λέϑους τοὺς ἐπὶ τούτου τοῦ βασιλέος κομισϑέντας ἐς τοῦ 
Ἡφαίστου τὸ ἱρόν, ἐόντας μεγάϑεϊ περιμήχεας, οὗτοι ἦσαν 
οἱ ἑλκύσαντες, χαὶ τὰς διώρυχας τὰς νῦν ἐούσας ἐν “1ἰγύ- 
πτῳ πάσας οὗτοι ἀναγχαζόμενοι ὥρυσσον, ἐποίευν τε οὐχ 
ἑχόντες 4ἴγυπτον, τὸ πρὶν ἐοῦσαν ἱππασίμην xci ἅμα- 
ξευομέγην ττᾶσαν, ἐνδεέα τούτων. ἀπὸ γὰρ τούτου τοῦ 
χρόνου Ἵἴγυπτος ἐοῦσα πεδιὰς πᾶσα ἄνιτιπος χαὶ &va- 
μάξευτος γέγονε" αἴτιαι δὲ τούτων αἱ διώρυχες γεγόνασι 
ἐοῦσαι :τολλαὶ zal παντοίους τρόπους ἔχουσαι. χατέταμνε 
δὲ τοῦδε εἵνεχεν τὴν χώρην ὃ βασιλεύς" ὅσοι τῶν Αἰγυ- 
πτίων μὴ ἐπὶ τῷ ποταιιῷ χεχτέατο τὰς ττόλις ἀλλ ἄνα- 
μέσους, οὗτοι ὕχως τε ἀπίοι ὃ πτοταμός, σπανίζοντες ὑδά- 
τῶν τιλατυτέροισι ἐχρέοντο τοῖσι πόμασι, £X φρεάτων 
χρεόμενοι. τούτων μὲν δὴ εἵνεχεν κατετμήϑη ἡ “ἴγυπτος. 
χατανεῖμαι δὲ τὴν χώρην “ἰγυπτίοισι ἅπασι τοῦτον ἔλεγον 
τὸν βασιλέα, χλῆρον ἴσον ἑκάστῳ τετράγωνον διδόντα, καὶ 
ἀπὸ τούτου τὰς προσόδους ποιήσασϑαι, ἐπιτάξαντα ἀπο- 
φορὴν ἐπιτελέειν xav ἐνιαυτόν. εἰ δέ τινος τοῦ χλήρου 
ὃ ποταμός τι παρέλοιτο, ἐλϑὼν ἂν πρὸς αὐτὸν ἐσήμαινε 
τὸ γεγενημένον" ὃ δὲ ἔπειμιτε τοὺς ἐπισχειψομένους xai 
ἀναμετρήσοντας ὕσῳ ἐλάσσων ὃ χῶρος γέγονε, ὕχως τοῦ 


109 


110 


140 HPOAOTOY B. 109—111. 
λοιττοῦ χατὰ λόγον τῆς τεταγμένης ἀπτοφορῆς τελέοι. δοχέει 
δέ μοι ἐνϑεῦτεν γεωμετρίη εὑρεϑεῖσα ἐς τὴν Ἑλλάδα ἐπαν- 


ελϑεῖν" πόλον μὲν γὰρ καὶ γνώμονα zal τὰ δυώδεχα μέρεα 


τῆς ἡμέρης zag& Βαβυλωνίων ἔμαϑον οἱ Ἕλληνες. 
Βασιλεὺς μὲν δὴ οὗτος μοῦνος Τἰγύττιος Αἰϑιοπίης 
ἤρξε, μνημόσυνα δὲ ἐλίπετο πρὸ τοῦ Ἡφαιστείου ἀνὸδρι- 
ἄάντας λιϑίνους δύο μὲν τριήκοντα πήχεων, ἑωυτόν τε xat 
τὴν γυναῖχα, τοὺς δὲ παῖδας ἐόντας τέσσερας εἴχοσι πή- 
χεων ἕχαστον. τῶν δὴ ὃ ἱρεὺς τοῦ Ἡφαίστου χρόνῳ μετέ- 
στειτὲν σττολλῷ Δαρεῖον τὸν Πέρσην οὐ περιεῖδε ἱστάντα 
ἔμπροσϑε ἀνδριάντα, φὰς ov οἱ πεποιῆσϑαι ἔργα οἷάπερ 
Σεσώστρι τῷ «Αἰγυπτίῳ: Σέσωστριν μὲν γὰρ ἄλλα τε 
χαταστρέψασϑαι ἔϑνεα ovx ἐλάσσω ἐχείνου xci δὴ xai 
Σχύϑας, Δαρεῖον δὲ οὐ δυνασϑῆναι Σχύϑας ἑλεῖν" οὐχ ὧν 
δίκαιον εἶναι ἱστάναι ἔιμσεροσϑε τῶν ἐχείνου ἀναϑημάτων 
iu) οὐκ ὑπερβαλλόμενον τοῖσι ἔργοισι. Ζαρεῖον μέν νυν 
λέγουσι πρὸς ταῦτα συγγνώμην ποιήσασϑαι. Σεσώστριος 
δὲ τελευτήσαντος ἐχδέξασϑαι ἔλεγον τὴν βασιληίην τὸν 
σπαῖδα αὐτοῦ Φερών, τὸν ἀποδέξασϑαι μὲν οὐδεμίαν στρα- 
τηίην, συνενειχϑῆναι δέ ot τυφλὸν γενέσϑαι διὰ τοιόνδε 
πρῆγμα. τοῦ ποταμοῦ χατελϑόντος μέγιστα δὴ τότε ἐπὶ 
ὀχτωχαίδεχα πήχεας, ὡς ὑπερέβαλε τὰς ἀρούρας, πενεύ-- 
ματος ἐμπεσόντος χυματίης ὃ ποταμὸς ἐγένετο" τὸν δὲ 
βασιλέα λέγουσι τοῦτον ἀτασϑαλίῃ χρησάμενον, λαβόντα 
αἰχμὴν βαλεῖν ἐς μέσας τὰς δίνας τοῦ ποταμοῦ, μετὰ δὲ 
αὐτίχα χαμόντα αὐτὸν τοὺς ὀρϑαλιιοὺς τυφλωϑῆναι. δέχα 
μὲν δὴ ἔτεα εἶναί μιν τυφλόν, ἑνδεχάτῳ δὲ ἔτεϊ ἀπιχέσϑαι 
oi μαντήιον ἐχ Βουτοῦς πόλιος ὡς ἐξήχει τέ οἱ ὃ χρόνος 
τῆς ζημίης καὶ ἀναβλέψει γυναιχὸς οὔρῳ νιψάμενος τοὺς 
ὀφϑαλμούς, ἵτις παρὰ τὸν ἑωυτῆς ἄνδρα μοῦνον ττεφοί- 
τηχε, ἄλλων ἀνδρῶν ἐοῦσα ἄπειρος. xal τὸν πρώτης τῆς 
ἑωυτοῦ γυναιχὸς πειρᾶσϑαι, μετὰ δὲ ὡς ovx ἀνέβλεπε, 
ἐπεξῆς πασέων πειρᾶσϑαι" ἀναβλέψαντα δὲ συναγαγεῖν 
τὰς γυναῖχας τῶν ἐπειρήϑη, πλὴν ἢ τῆς τῷ οὔρῳ vupá- 
uevog ἀνέβλεψε, ἐς μίαν πόλιν, ἣ νῦν καλέεται Ἐρυϑρὴ 
βῶλος" ἐς ταύτην συναλίσαντα ὑποπρῆσαι πάσας σὺν αὐτῇ 
τῇ πόλι. τῆς δὲ νιψάμενος τῷ οὔρῳ ἀνέβλεψε, ταύτην 


mmt um ty 


HPOAOTOY B. 111—114 141 
δὲ εἶχε αὐτὸς γυναῖχα. ἀναϑήματα δὲ ἀποφυγὼν τὴν πά- 
nv τῶν ὀφϑαλ, μῶν ἄλλα τε ἀνὰ τὰ ie πάντα τὰ λόγιμα 
ἀνέϑηχε, χαὶ τοῦ γε λόγον μάλιστα ἄξιόν ἐστι ἔχειν, ἐς 
τοῦ Ἡλίου τὸ ἱρὸν ἀξιοϑήητα ἀνέϑηχε ἔργα, ὀβελοὺς δύο 
λιϑίνους, ἐξ ἑνὸς ἐόντα ἑχάτερον λίϑου, μῆχος μὲν ἕχά- 
τερον σπτήχεων ἑχατύν, εὖρος δὲ ὀχτὼ πήχεων. 

Τούτου δὲ ἐχδέξασϑαι τὴν βασιληίην ἔλεγον ἄνδρα 
Μεμφρίτην, τῷ χατὰ τὴν τῶν “Ἑλλήνων γλῶσσαν οὔνομα 
Πρωτέα εἶναι" τοῦ νῦν τέμενος ἔστι £y Μέμφι κάρτα χαλόν 
τε xal εὖ ἐσχευασμένον, τοῦ Ἡφαιστείου πρὸς νότον ἄνε- 
μὸν χείμενον. στεριοιχέουσι δὲ τὸ τέμενος τοῦτο Φοίνιχες 
Τύριοι, χαλέεται δὲ ὃ χῶρος οὗτος ὃ συνάπας Τυρίων 
στρατόπεδον. ἔστι δὲ ἐν τῷ τεμένεϊ τοῦ Πρωτέος ἱρὸν 
τὸ χαλέεται ξείνης Ἀφροδίτης" συμβάλλομαι δὲ τοῦτο τὸ 
ἱρὸν εἶναι Ἑλένης τῆς Τυνδάρεω, χαὶ τὸν λόγον ἀχηχοὼς 
ὡς διαιτήϑη Ἑλένη παρὰ Πρωτέϊ, χαὶ δὴ καὶ ὅτι ξείνης 
φροδίτης ἐπώνυμόν ἐστι" ὅσα γὰρ ἄλλα Ἀφροδίτης ἱρὰ 
ἔστι, οὐδαμῶς ξείνης ἐπιχαλέεται. ἔλεγον δέ μοι οἱ ἱρέες 
ἱστορέοντι τὰ περὶ Ἑλένην γενέσϑαι ὧδε" Ἀλέξανδρον 
ἁρπάσαντα Ἑλένην ἐχ Σπάρτης ἀττοτελώειν ἐς τὴν ἑωυ- 
τοῦ" χαί ny ὡς ἐγένετο ἐν τῷ “ἰγαίῳ ἐξῶσται ἄνεμοι 
ἐχβάλλουσι ἐς τὸ «ἰγύπτιον πέλαγος, ἐνθεῦτεν δέ (οὐ γὰρ 
ἀνίει τὰ τενεύματα) ἀπιχνέεται ἐς 4ἴγυπτον καὶ “ἰγύπτου 
ἐς τὸ νῦν Κανωβιχὸν καλεόμενον στόμα τοῦ Νείλου χαὶ 
ἐς Ταριχηίας. ἦν δὲ ἐπὶ τῆς ἠιόνος, τὸ καὶ νῦν ἔστι, 
"Hoezhéog ἱρόν, ἐς τὸ ἢν καταφυγὼν οἰχέτης ὅτευῶν ἂν- 
ϑρώπων ἐπιβάληται στίγματα ἱρά, ἑωυτὸν διδοὺς τῷ ϑεῷ, 
οὐχ ἔξεστι τούτου ἅψασϑαι. Ó νόμος οὗτος διατελέει ἐὼν 
ὅμοῖος μέχρι ἐμεῦ τῷ ἀπ᾽ ἀρχῆς. τοῦ ὧν δὴ “ϊλεξάνδρου 
ἀπιστέαται ϑεράποντες πυϑόμενοι τὸν ztegl τὸ ἱρὸν ἔχοντα 
ψόμον, ἱχέται δὲ ἱζόμενοι τοῦ ϑεοῦ χατηγόρεον τοῦ “1λε- 
ξάνδρου, βουλόμενοι βλάτιτειν αὐτόν, πάντα λόγον ἔξη- 
γεόμενοι ὡς εἶχε πτερὶ τὴν Ἑλένην τε χαὶ τὴν ἐς Μενέλεων 
ἀδιχίην. κατηγόρεον δὲ ταῦτα στρός τε τοὺς ἱρέας καὶ τὸν 
τοῦ στόματος τούτου φύλαχον, τῷ οὔνομα ἣν θῶνις. ἀχού- 
σας δὲ τούτων ὃ Θῶνις πέμχει τὴν ταχίστην ἐς Μέμφιν 
παρὰ Πρωτέα ἀγγελίην λέγουσαν τάδε. "xeu ξεῖνος γένος 


112 


113 


114 


115 


116 


142 HPOAOTOY E. 114—116. 
, , 2 , - € ^ , t- , 
uiv Τευχρός, ἔργον δὲ ἀνόσιον ἐν τῇ Ελλάδε ἐξεργασμέ- 
.- , ^ -"- € "25 , ^ τ 5) , 
vog* ξείνου γὰρ τοῦ ἑωυτοῦ ἐξαπατήσας τὴν yvvaixa αὐτήν 
, , [7] S WS , , 
τε ταύτην ἄγων ἥχει καὶ πολλὰ χάρτα χρήματα, oz ἀνέ- 
- , ) , , - - - 
μων ἐς γῆν ταύτην ἀπενειχϑείς. χότερα δῆτα τοῦτον &ó- 
2 , 3 , DNE CN. A sy 2 33 3 
uev ἀσινέα ἐχττλώειν, ἢ ἀπελώμεϑα τὰ ἔχων 4965" &yvc- 
’ ' - c ' ἈΠ , , 
σπέιιπει πρὸς ταῦτα ὃ Πρωτεὺς λέγοντα τάδε. “ἄνδρα 
» cr , 2 ΄ 2 , - ' 
τοῦτον, ὅστις χοτέ ἐστι ἀνύσια ἐργασιιένος ξεῖνον τὸν ἑωυ- 
» δ' 2 , 3 , , cr 
τοῦ, συλλαβόντες ἀττάγετε τταρ᾽ ἐμέ, tva εἰδέω ὁ τι oT 
M /c 22 2 , Y - c - , * 
χαὶ λέξει. — &zovcag δὲ ταῦτα 0 Θῶνις συλλαμβάνει vov 
," ' , 3 - , ^ , 
“ιλέξανδρον xal τὰς νέας αὐτοῦ χατίσχει, μετὰ δὲ αὐτόν 
- 2 , , € ^7 ^ 
τε τοῦτον ἀνήγαγε ἐς Μέμφιν xai τὴν Ἑλένην τε xoi τὰ 
χοήματα, πρὸς δὲ χαὶ τοὺς ἱχέτας. ἀναχομισϑέντων δὲ 
, , ΄ ' 2 " € * , » * 
πάντων, εἰρώτα τὸν λέξανδρον ὃ Πρωτεὺς τίς etm xai 
, αὐ ς , M ' , 2^" ^ - 
ὑχόϑεν πλώοι. ὃ δέ οἱ καὶ τὸ γένος χατέλεξε xol τῆς 
πάτρης εἶπτε τοὔνομα, xci δὴ xal τὸν zÀÓOY ἀπηγήσατο 
ἄν , ' & € ' P] , 33EX Gor 
ὁχόϑεν πλώοι. μετὰ δὲ ὃ Πρωτεὺς εἰρώτα αὐτὸν ὑχόϑεν 
^ ^or, 7, - , m— , - 
τὴν Ἑλένην λάβοι" πλανεομένου δὲ τοῦ AAsE&vÓgov ἐν τῷ 
^f 3 9" ' JE » , 
λόγῳ χαὶ ov λέγοντος τὴν ἀλήϑειαν, ἤλεγχον οἱ γεγνόμιενοι 
, 3 , , , - 3 , 
ἱχέται ἐξηγεόμενοι πάντα λόγον τοῦ ἀδιχήματος. τέλος 
JA , , 2 , € c 
δὲ δή σφι λόγον τόνδε ἐχφαίνει ὃ Πρωτεὺς λέγων ὅτε 
cc * M - € , m , 
ἐγὼ εἰ μὴ περὶ πολλοῦ ἡγεόμην μηδένα ξείνων χτείνειν, 
cr C ,X91235 ν » 2 ^ , eT 2 , ^ 
ὅσοι ὑπ᾽ ἀνέμων ἤδη ἀπολαμφϑέντες ἦλϑον ἐς χώρην τὴν 
, ' , c - CAS , 3 , 
ἐμήν, ἐγὼ ἂν σε ὑπὲρ τοῦ Ἕλληνος ἐτισάμην, ὅς, ὦ χά- 
2 - , ' 2 , , 
χιστε ἀνδρῶν, ξεινίων τυχὼν ἔργον ἀνοσιώτατον égy&aoao* 
πταρὰ τοῦ σεωυτοῦ ξείνου τὴν γυναῖχα ἤλϑες. καὶ μάλα 
- , , 4,432 2 , ' 
ταῦτά TOL οὐχ ἤρχεσε, ἀλλ ἀναπτερώσας αὐτὴν οἴχεαι 
ἔχων ἐχχλέψας. xol μάλα ταῦτά τοι οὐκ ἤρχεσε, ἀλλὰ 
xai τὰ οἰχία τοῦ ξείνου χεραΐσας ἥχεις. νῦν Cv ἐπειδὴ 
- ^ EC! M nA a ΄ 
περὶ πολλοῦ ἡγημαι μὴ ξεινοχτογέειν, γυναῖχα μὲν ταύτην 
xci τὰ χρήματα οὔ τοι προήσω ἀπάγεσϑαι, ἀλλ αὐτὰ ἐγὼ 
- C^ , YA » ys 4 Es 
τῷ Ἕλληνι ξείνῳ φυλάξω, ἐς ὃ ἂν αὐτὸς ἐλϑὼν éxeivog 
2 "EE 2 ^5 τ ρα Y N M * ' 
ἀπαγαγέσϑαι ἐθέλῃ" αὐτὸν δὲ σὲ xci τοὺς σοὺς συμ- 
, - c , - - - 
πλόους τριῶν ἡμερέων προαγορεύω £x τῆς ἑμῆς γῆς ἐς 
LES M t. , c ^ , , 
ἄλλην τινὰ μετορμίζεσϑαι, εἰ δὲ μή, ἅτε ττολεμίους ττεριέ- 
22) 
ινεσϑαι. 
Cn» ^ , » ξ ' , HI c 
Ἑλένης uiv ταύτην ἄπιξιν παρὰ Πρωτέα ἔλεγον ot 
, , , 1C ^r! - 
ἱρέες yevéa ev δοχέει δέ μοι καὶ Ὅμηρος τὸν λόγον τοῦτον 


HPOAOTOY B. 116—118. 143 
, Ξ 352425 3 ' € ΄ 2 ' 2 ᾽ὔ 2 
πυϑέσθϑαι" ἀλλ᾽ οὐ γὰρ ὁμοίως ἐς τὴν ἑἐποποιίην εὖπρε- 
' 35 NN E. - 2 ΄ DAL ES - 3 .7 
πὴς ἣν τῷ ἑτέρῳ τῷπερ ἐχρήσατο, [ἐς 0] μετῆχε αὑτόν, 
, c ' - , Ν , -^ ' 
δηλώσας ὡς καὶ τοῦτον ἐπίσταιτο τὸν λόγον" δῆλον δὲ 
, 3 , E] 3 , M 2j - ΔΩ 3 , 
χατάπερ &moínoe ἐν ᾿Ιλιάδι (xai οὐδαμῇ ἄλλῃ ἀνεπόδισε 
ἑωυτόν) πλάνην τὴν “Ιλεξάνδρου, ὡς ἀπηνείχϑη ἄγων Ἐλέ- 
γὴν τῇ τε δὴ ἄλλῃ πλαζό χαὶ ὡς ἐς Σιδῶνα τῆς Φοι 
jv τῇ τε δὴ ἄλλῃ πλαζόμενος, καὶ ὡς ἐς Σιδῶνα τῆς Φοι- 
, , , — , 3 
γίχης ἀπίχετο. ἐπιμέμνηται δὲ αὐτοῦ iv Ζιομήδεος &or- 
, , , e 
στείῃ, λέγει δὲ τὰ ἔπεα οὕτω. 
ἔνϑ᾽ ἔσαν οἱ ττέπλοι τταιμιπεοίχιλοι, ἔργα γυναιχῶν 
Σιδονίων, τὰς αὐτὸς ALéSavÓgog ϑεοειδής 
ἤγαγε Σιδονίηϑεν, ἐπιπλὼς εὐρέα πόντον, 
^ € »n cp , , 
τὴν ὁδὸν ἣν Ἑλένην πτερ ἀνήγαγεν εὐττατέρειαν. 
ἰ ἐπιμέμνηται δὲ χαὶ ἐν Ὀδυσσείῃ ἐν τοισίδε τοῖσι ἔπεσι. 
τοῖα Διὸς ϑυγάτηρ ἔχε φάριμαχα μητιόεντα, 
ἐσθλά, τά οἱ Πολύδαμνα πόρεν Θῶνος παράχοιτις 
2 L - D TEC , yap 2f 5 
«ϊγυπτίη, τῇ πλεῖστα φέρει ζείδωρος ἄρουρα 
, ^ ' ^ j € ^ , * bi , 
φάρμαχα, πολλὰ μὲν ἐσϑλὰ μεμιγμένα, πολλὰ δὲ λυγρά. 
χαὶ τάδε ἕτερα πρὸς Τηλέμαχον Μενέλεως λέγε 
" S Qoc ]^ €x 0v γελξως 7ει, 
, 3 , - -" , 
αἰγύπτῳ wu ἔτι δεῦρο ϑεοὶ μεμαῶτα νέεσϑαι 
ἔσχον, ἐπεὶ οὔ σφιν ἔρεξα τεληέσσας ἑχατόμιβας.] 
ἐν τούτοισι τοῖσι ἔπεσι δηλοῖ ὅτι ἠτιίστατο τὴν ἐς Atyv- 
3 $; , ᾿ ' , , 
γτον “Ιλεξάνδρου πλάνην" διιουρέει γὰρ ἡ Συρίη AlyUztQ, 
ς δὲ di c ως - 2 € by ὃ , 2 CET / TURA : 
οἱ δὲ Φοίνιχες, τῶν ἐστι v) Σιδών, ἐν τῇ Συρίῃ oizéovot. 
χατὰ ταῦτα δὲ τὰ ἔπεα [xol τόδε τὸ χωρίον] οὐχ ἥχιστα 
2 “δ , A εἰ 3 € , ' Lm. »! , 2) 
ἀλλὰ μάλιστα δηλοῖ ὅτι οὐχ Ὁμήρου τὰ Κύπρια ἔχτεά ἔστι 
2.5 5 "^ , ^ - L c 
ἀλλ᾽ ἄλλου τινός" ἐν μὲν γὰρ τοῖσι Κυπρίοισι εἴρηται ὡς 
- j. τ' , 3 /c 2 , 3 ' 5 γ 
τριταῖος ἐχ Σπάρτης ALéSavÓoog ἀπίχετο ἐς τὸ Ἴλιον ἄγων 
' ^7 1| "tp , , ^ , 
τὴν Ἑλένην, εὐαέϊ τε πνεύματι χρησάμενος χαὶ ϑαλάσσῃ 
, Qe, , , ^t. , 3 , 
λείῃ" ἐν δὲ λιάδι λέγει ὡς ἐπλάζετο ἄγων αὐτήν. 
| ς Ξ | 
c , , , 
Ὅμηρος μέν νυν xoi τὰ Κύπρια ἔπεα χαιρέτω" εἰρο- 
, “7 7 CA 
μένου δὲ uev τοὺς ἱρέας εἰ μάταιον λόγον λέγουσι οἱ EÀ- 
ληνὲς τὰ περὶ Ἴλιον γενέσϑαι ἢ οὔ, ἔφασαν πρὸς ταῦτα 
τάδε, ἱστορίησει φάμενοι εἰδέναι sag. αὐτοῦ Μενέλεω" ἐλ- 
ϑεῖν μὲν γὰρ μετὰ τὴν Ἑλένης ἁρτταγὴν ἐς τὴν Τευχρίδα 
μὰν ς ^ , ^ ^' , 7^ 24 
γῆν Ἑλλήνων στρατιὴν σπτολλὴν βωϑέουσαν Μενέλεῳ, ἐχ- 
βᾶσαν δὲ ἐς γῆν καὶ ἱδουϑεῖσαν τὴν στρατιὴν ττέιιστειν ἐς 
NS» 2 LP ' μὰν 2r E DEAN LE T 
τὸ Ἴλιον ἀγγέλους, σὺν δέ σφι ἰέναι «ai αὐτὸν Μενέλεων 


118 


119 


144 HPOAOTOY B. 118—120. 
τοὺς δ᾽ ἐπείτε ἐσελϑεῖν ἐς τὸ τεῖχος, ἀπαιτέειν Ἑλένην 
^ ' , , € 2 / 2, LÍ - 
τε xci τὰ χρήματα τά οἱ οἴχετο κλέψας Αλέξανδρος, τῶν 
τε ἀδιχημάτων δίκας αἰτέειν" τοὺς δὲ Τευχροὺς τὸν αὐτὸν 
λόγον λέγειν τότε χαὶ μετέπειτεν, καὶ ὀμνύντὰς xol ἀνω- 
μοτί, μὴ μὲν ἔχειν Ἑλένην μηδὲ τὰ ἐπιχαλεόμενα χρή- 
ματα, ἀλλ εἶναι αὐτὰ πάντα ἐν Αἰγύπτῳ, καὶ οὐχ ἂν 
΄, / - € , 
δικαίως αὐτοὶ δίχας ὑπέχειν vOv Πρωτεὺς ὃ Αἰγύπτιος 
βασιλεὺς ἔχει. οἱ δὲ Ἕλληνες χαταγελᾶσϑαι δοχέοντες 
tz 2 3 -“ [24 ' 3 , 3 [4] 2 - » € - ' 
om αὐτῶν οὕτω δὴ ἐπολιόρχεον, ἐς ὃ ἐξεῖλον" ἑλοῦσι δὲ 
M - c 2) ΕΣ , € c , 3 ^ * 3 ^ , 
τὸ τεῖχος ὡς ovx ἐφαίνετο ἡ Ἑλένη, ἀλλὰ τὸν αὑτὸν λόγον 
- , , € ^ , - , 
τῷ προτέρῳ ἐπυνϑάνοντο, οὕτω δὴ πιστεύσαντες τῷ λόγῳ 
- 5 C ' / / δ 
τῷ πρώτῳ οἱ Ἕλληνες αὐτὸν Μενέλεων ἀποστέλλουσι παρὰ 
Πρωτέα. ἀπιχόμενος δὲ ὃ Μενέλεως ἐς τὴν 4ἴγυπτον xoi 
ἀναπλώσας ἐς τὴν Μέμφιν, εἴπας τὴν ἀλήϑειαν τῶν πρη- 
γμάτων, χαὶ ξεινίων ἤντησε μεγάλων xai Ἑλένην ἀπαϑέα 
χαχῶν ἀπέλαβε, moóg δὲ καὶ τὰ ἑωυτοῦ χρήματα ττᾶντα. 
* , , 3 / , 3 M 2 3 7 
τυχὼν μέντοι τούτων ἐγένετο Μενέλεως ἀνὴρ ἄδιχος ἐς At- 
γυπτίους" ἀποπλώειν γὰρ ὡρμημένον αὐτὸν ἰσχον ἄπλοιαι" 
ἐπειδὴ δὲ τοῦτο ἐπὶ πολλὸν τοιοῦτο ἣν, ἐπιτεχνᾶται ττρῆ- 
cr * ^ , , - , 
γμα ovx ὅσιον" λαβὼν γὰρ δύο παιδία ἀνδρῶν ἐπιχωρίων 
ἔντομά σφεα ἐποίησε. μετὰ δὲ ὡς ἐπάϊστος ἐγένετο τοῦτο 
ἐργασμένος, μισηϑείς τε xal διωχόμενος οἴχετο φεύγων 
- NW 1.5 M , ' - , , 
τῇσι νηυσὶ ἐπὶ 4uflénc. τὸ ἐνθεῦτεν δὲ Oxov ἐτράπετο, 
2 , 5 2 - , , * 
οὐχέτι εἶχον εἰπεῖν Αἰγύπτιοι" τούτων δὲ τὰ μὲν toro- 
ρίῃσι ἔφασαν ἐπίστασϑαι, τὰ δὲ παρ᾽ ἑωυτοῖσι γενόμενα 
ἀτρεχέως ἐπιστάμενοι λέγειν. 
Ταῦτα μὲν Αἰγυπτίων οἱ ἱρέες ἔλεγον" ἐγὼ δὲ τῷ 
, - € , , ^ , 
λόγῳ τῷ περὶ Ἑλένης λεχϑέντι καὶ αὐτὸς προστίϑεμαι, 
τάδε ἐπιλεγόμενος, εἰ ἣν Ἑλένη ἐν ᾿Ιλίῳ, ἀποδοθῆναι ἂν 
3 ^N. zm τα » ci D, 3 ξ, 
αὐτὴν τοῖσι λλησι ἤτοι ἑχόντος ye ἢ ἀέχοντος “λεξαγ- 
.23 ᾿ M cr ^ 5 , 
ὅρου. οὐ γὰρ δὴ οὕτω ys φρενοβλαβὴς vv ὃ Πρίαμος 
n , ΄ - [44 - , 
οὐδὲ οἱ ἄλλοι oi προσήχοντες αὐτῷ, ὥστε τοῖσι σφετέ- 
ροισι σώμασι χαὶ τοῖσι τέχνοισι καὶ τῇ πόλι χινδυνεύξιν 
, er 3 , , 
ἐβούλοντο, ὅχως AAécSavÓgog Ἑλένῃ συνοιχέη. εἰ δέ τοι 
κ E " , - , 
χαὶ ἐν τοῖσι πρώτοισι χρόνοισι ταῦτα ἐγίνωσχον, ἐπεὶ 
L1 - , , , , - 
zt0ÀÀol uiv τῶν ἄλλων Τρώων, óxóre συμμίσγοιεν τοῖσι 
[42 , - , [4 
Ἕλλησι, ἀπώλλυντο, αὐτοῦ δὲ Πριάμου οὐκ ἔστι ὅτε οὐ 


HPOAOTOY B. 120. 121 «. 145 
, » - » X 3 , - , , 
δύο ἢ τρεῖς ἢ χαὶ ἔτι πλέους τῶν παίδων μάχης γινο- 
μένης ἀττέϑνησχον, el χρή τι τοῖσι ἐποποιοῖσι χρεόμεγον 
, , ^ 
λέγειν, τούτων δὲ τοιούτων συμιβαινόντων ἐγὼ μὲν ἕλπο- 
b] ^ S AY , , € ΄ 2 - »^ 
μαι, εἰ xal αὐτὸς Πρίαμος συνοίχεε Ἑλένῃ, ἀποδοῦναι ἂν 
αὐτὴν τοῖσι ἤχαιοῖσι, μέλλοντά γε δὴ τῶν παρεόντων χα- 
-. , 36€ 3 , 
χῶν ἀπαλλαγήσεσθαι. οὐ uiv οὐδὲ ἡ βασιληίη ἐς AAÉ- 
f. cr , - , 3 , 
ξανδρον περιήϊε, ὥστε γέροντος Πριάμου ἐόντος ἐπ᾽ ἐχείνῳ 
τὰ πρήγματα εἶναι, ἀλλ᾿ Ἕχτωρ χαὶ πρεσβύτερος χαὶ ἀνὴρ 
2 ,ὔ - A3 X » INTRA, , 2 6 , 
ἐχείνου μᾶλλον &uv ἔιιελλε αὐτὴν Πριάμου αἀττοϑανόντος 
, ' 3 - 3 , - 3 - 
σεαραλάμιψνεσθαι, vov ov ττροσῆχε ἀδιχέοντι τῷ ἀδελφεῷ 
ἐπιτράστειν, χαὶ ταῦτα μεγάλων χαχῶν ÓC αὐτὸν συμβαι- 
’ 7 x Es , ἘΣ ^ 3^^ 
γόντων ἰδίῃ τε αὐτῷ καὶ τοῖσι ἄλλοισι πᾶσι Τρωσί. ἀλλ᾽ 
X RN 3 ς , 2 - 3251 7 edes N 
οὐ γὰρ εἶχον Ἑλένην ἀποδοῦναι, οὐδὲ λέγουσι αὐτοῖσι τὴν 
1A 49 2 , c ME € ' ἊΣ ' , 2 
ἀλήϑειαν ἐπίστευον οἱ nvec, ὡς μὲν ἐγὼ γνώμην ἀπο- 
- , , cr 
φαίνομαι, τοῦ δαιμονίου παρασχευάζοντος 0xog πανω- 
λεϑρίῃ ἀπολόμενοι χαταφανὲς τοῦτο τοῖσι ἀνθρώποισι 
ποιήσωσι, ὡς τῶν μεγάλων ἀδιχημάτων μεγάλαι εἰσὶ χαὶ 
αἷ τιμωρίαι παρὰ τῶν ϑεῶν. xal ταῦτα μὲν τῇ ἐμοὶ 
δοχέει εἴρηται. 
Πρωτέος δὲ ἐχδέξασθαι τὴν βασιληίην Ῥαμιψίνιτον 
ἔλεγον, ὃς μνημόσυνα ἐλίπετο τὰ προπύλαια τὰ πρὸς 
, , - 2 - 
ἑσπέρην τετραμμένα τοῦ Ἡφαιστείου, ἀντίους δὲ τῶν 
3 , , , , 
προπυλαίων ἔστησε ἀνδριάντας δύο, ἐόντας τὸ μέγαϑος 
πέντε χαὶ εἴχοσι πήχεων, τῶν Αἰγύπτιοι τὸν μὲν πρὸς 
βορέω ἑστεῶτα καλέουσι ϑέρος, τὸν δὲ πρὸς νότον χει- 
-" ' , , m 
10ya* χαὶ τὸν uiv χαλέουσι ϑέρος, τοῦτον μὲν ττροσχυγέ- 
ουσί τε χαὶ εὖ ποιεῦσι, τὸν δὲ χειμῶνα χαλεόμενον τὰ 
ἔμπαλιν τούτων ἕρδουσι., “πλοῦτον δὲ τούτῳ τῷ βασιλέι 
, 3 , , , - € 
γενέσθαι ἀργύρου μέγαν, τὸν οὐδένα τῶν ὕστερον ἐπι- 
τραφέντων βασιλέων δύνασϑαι ὑττερβαλέσϑαι οὐδ᾽ ἐγγὺς 
2 - , PN 3 ^ b] 3 , M , 
ἐλθεῖν. βουλόμενον δὲ αὐτὸν iv ἀσφαλείῃ τὰ χρήματα 
ϑησαυρίζειν οἰχοδομέεσϑαι otzyua λίϑινον, τοῦ τῶν τοί- 
ς ) * γΙς ; - 7 ' x $2 
χων fva ἐς τὸ ἔξω μέρος τῆς οἰχίης ἔχειν. τὸν δὲ ἐργαζό- 
P] , , - - , 
μενον ἐπειβουλεύοντα τάδε μηχανᾶσϑαι, τῶν λίϑων τεαρα- 
σχευάσασϑαι ἕνα ἐξαιρετὸν εἶναι ἐχ τοῦ τοίχου ῥηιδίως 
A C ' , 2 - αν ἐκ ΥὟὉ' ς ve Φ 4 Φ M 
καὶ ὑπὸ δύο ἀνδρῶν xal v; évóg. ὡς δὲ ἐπετελέσϑη τὸ 
s , , - 
otxnuc, τὸν μὲν βασιλέα ϑησαυρίσαι τὰ χρήματα ἐν αὐτῷ, 
Herodoti vol. I. 10 


121 


β) 


" 


140 HPOAOTOY B. 12! «—,. 

χρόνου δὲ περιιόντος τὸν oixoÓóuov περὶ τελευτὴν τοῦ 
βίου ἐόντα ἀναχαλέσασϑαι τοὺς παῖδας (εἶναι γὰρ αὐτῷ 
δύο), τούτοισι δὲ ἀπηγήσασϑαι ὡς ἐχείνων προορέων, 
ὕχως βίον ἄφϑονον ἔχωσι, τεχνάσαιτο οἰχοδομέων τὸν 
ϑησαυρὸν τοῦ βασιλέος" σαφέως δ᾽ αὐτοῖσι πάντα ἐξηγη- 
σάμενον τὰ περὶ τὴν ἐξαίρεσιν τοῦ λίϑου δοῦναι τὰ μέ- 
τρα αὐτοῦ, λέγοντα ὡς ταῦτα διαφυλάσσοντες ταμίαι τῶν 
βασιλέος χρημάτων ἔσονται. χαὶ τὸν μὲν τελευτῆσαι τὸν 
βίον, τοὺς δὲ παῖδας αὐτοῦ οὐχ ἐς μαχρὴν ἔργου ἔχεσϑαι, 
ἐπελϑόντας δὲ ἐπὶ τὰ βασιλήια νυχτὸς καὶ τὸν λέϑον ἐπὶ 
τῷ οἰχοδομήματι ἀνευρόντας ῥηιδίως μεταχειρίσασϑαι zal 
τῶν χρημάτων πολλὰ ἐξενείχασϑαι “ὡς δὲ τυχεῖν τὸν βα- 
σιλέα ἀνοίξαντα τὸ οἴχημα, ϑωμάσαι ἰδόντα τῶν χρημά- 
των χαταδεέα τὰ ἀγγήια, οὐχ ἔχειν δὲ ὅντινα ἐπαιτιᾶται 
τῶν τε σημάντρων ξόντων σόων zal τοῦ οἰχήματος χεχληι-- 
μένου. ὡς δὲ αὐτῷ καὶ δὶς καὶ τρὶς ἀνοίξαντι αἰεὶ ἐλάσσω 
φαίνεσϑαι τὰ χρήματα (τοὺς γὰρ χλέπτας οὐχ ἀνιέναι 
χεραΐζοντας), ποιῆσαί μιν τάδε" πάγας προστάξαι ἐργά- 
σασϑαι x«i ταύτας περὶ τὰ ἀγγήια ἐν τοῖσι τὰ χρήματα 
ἐνῆν στῆσαι. τῶν δὲ φωρῶν ὥσπερ &v τῷ πρὸ τοῦ χρόνῳ 
ἐλθόντων xci ἐσδύντος τοῦ ἑτέρου αὐτῶν, ἐπεὶ τιρὸς τὸ 
ἄγγος προσῆλϑε, ἰϑέως τῇ πάγῃ ἐνέχεσϑαι. ὡς δὲ γνῶναι 
αὐτὸν ἐν οἵῳ χαχῷ ἦν, ἰϑέως χαλέειν τὸν ἀδελφεὺν καὶ 
δηλοῦν αὐτῷ τὰ παρεόντα, χαὶ χελεύειν τὴν ταχίστην 
ἐσδύντα ἀπτοταμεῖν αὐτοῦ τὴν χεφαλήν, ὅχως μὴ αὐτὸς 
ὀφϑεὶς καὶ γνωρισϑεὶς ὃς εἴη προσαπολέσῃ καὶ ἐχεῖνον. 
τῷ δὲ δόξαι εὖ λέγειν, χαὶ ττοιῆσαί μιν πεεισϑέντα ταῦτα, 
χαὶ χαταρμόσαντα τὸν λέϑον ἀπιέναι ἐπ᾽ οἴχου, φέροντα 
τὴν χεφαλὴν τοῦ ἀδελφεοῦ. ὡς δὲ ἡμέρη ἐγένετο, ἐσελ-- 
ϑόντα τὸν βασιλέα ἐς τὸ οἴχημα ἐχπειτλῆχϑαι δρέοντα 
τὸ σῶμα τοῦ φωρὸς ἐν τῇ πτάγῃ ἄνευ τῆς χεφαλῆς ἐόν, 
τὸ δὲ οἴχημια ἀσινὲς xal οὔτε ἔσοδον οὔτε ἔχδυσιν οὐδε- 
μίαν ἔχον. ἀπορεόμενον δέ μιν τάδε ποιῆσαι" τοῦ φωρὸς 
τὸν νέχυν χατὰ τοῦ τείχεος χαταχρεμάσαι, φυλάχους δὲ 
αὐτοὺ καταστήσαντα ἐντείλασθϑαί σφι, τὸν ἂν ἴδωνται 
ἀπτοχλαύσαντα ἢ χατοιχτισάμενον, συλλαβόντας ἄγειν πρὸς 
ἑωυτόν. ἀναχρεμαμένου δὲ τοῦ νέχυος τὴν μητέρα δεινῶς 


HPOAOTOY B. 121 y—.. 147 
φέρειν, λόγους δὲ πρὸς τὸν περιεόντα παῖδα ποιευμένην 
προστάσσειν αὐτῷ, ὅτεῳ τρόπῳ δύναται, μηχανᾶσϑαι 
ὕχως τὸ σῶμα τοῦ ἀδελφεοῦ χαταλύσας χομιέαι" εἰ δὲ 
τούτων ἀμιελήσει, διαπειλέειν αὐτὴν ὡς ἐλϑοῦσα πρὸς τὸν 
βασιλέα μηνύσει αὐτὸν ἔχοντα τὰ χρήματα. ὡς δὲ χαλε- 
πῶς ἐλαμβάνετο ἣ μήτηρ τοῦ περιεόντος παιδὸς xal πολλὰ 
πρὸς αὐτὴν λέγων οὐχ ἔπειϑε, ἐπιτεχνήσασϑαι τοιάδε μιν" 
ὄνους χατασχευασάμενον xol ἀσχοὺς “τλήσαντα οἴνου ἐστι- 
ϑεῖναι ἐπὶ τῶν ὄνων xai ἔπειτεν ἐλαύνειν αὐτούς" ὡς δὲ 
χατὰ τοὺς φυλάσσοντας ἦν τὸν χρεμάμενον νέχυν, ἐπισττά- 
σαντα τῶν ἀσχῶν δύο ἢ τρεῖς ποδεῶνας αὐτὸν λύειν 
ἀπαμμένους" ὡς δὲ ἔρρεε ὃ οἶνος, τὴν χεφαλήν μιν χόπτε- 
σθαι μεγάλα βοεῦντα ὡς οὐχ ἔχοντα πρὸς ὅὁχοῖον τῶν 
ὄνων πρῶτον τράπηται. τοὺς δὲ φυλάχους ὡς ἰδεῖν πτολλὸν 
δέοντα τὸν οἶνον, συντρέχειν ἐς τὴν ὁδὸν ἀγγήια ἔχοντας, 
χαὶ τὸν ἐχχεχυμένον οἶνον συγχομίζειν ἐν χέρδεϊ πτοιευμέ- 
γους᾽ τὸν δὲ διαλοιδορέεσϑαι πᾶσι ὀργὴν προσποιεύμε- 
γον, παραμυϑεομένων δὲ αὐτὸν τῶν φυλάχων χρόνῳ ztQri- 
γεσϑαι προσποιέεσϑαι χαὶ ὑπίεσϑαι τῆς ὀργῆς, τέλος δὲ 
ἐξελάσαι αὐτὸν τοὺς ὄνους ἐχ τῆς ὁδοῦ καὶ κατασχευά- 
ζειν. ὡς δὲ λόγους τε πλέους ἐγγίνεσϑαι χαί τινα xoi 
σχῶψαί μιν χαὶ ἐς γέλωτα τρροαγαγέσϑαι, ἐπιδοῦναι av- 
τοῖσι τῶν ἀσχῶν ἕνα τοὺς δὲ αὐτοῦ ὥσπερ εἶχον κατα- 
χλιϑέντας πίνειν διανοέεσϑαι, καὶ ἐχεῖνον παραλαμβάνειν 
χαὶ χελεύειν μετ᾽ ἑωυτῶν μείναντα συμπίνειν" τὸν δὲ πει- 
σϑῆναί τε δὴ καὶ καταμεῖναι. ὡς δέ μιν παρὰ τὴν πόσιν 
φιλοφρόνως ἠσπάζοντο, ἐπιδοῦναι αὐτοῖσι xai ἄλλον τῶν 
ἀσχῶν" δαψιλέϊ δὲ τῷ ποτῷ χρησαμένους τοὺς φυλάχους 
ὑπερμεϑυσϑῆναι xal χρατηϑέντας ὑττὸ τοῦ ὕπνου αὐτοῦ 
ἔνϑαπερ ἔπινον χαταχοιμηϑῆναι. τὸν δὲ ὡς πρόσω ἦν 
τῆς νυχτὸς τό τε σῶμα τοῦ ἀδελφεοῦ καταλῦσαι χαὶ τῶν 
φυλάχων ἐπὶ λύμῃ πάντων ξυρῆσαι τὰς δεξιὰς παρηίδας, 
ἐπιϑέντα δὲ τὸν νέχυν ἐπὶ τοὺς ὄνους ἀπελαύνειν ἐπὶ 
οἴχου, ἐπιτελέσαντα τῇ μητρὶ τὰ προσταχϑέντα. τὸν δὲ 
βασιλέα, ὡς αὐτῷ ἀπηγγέλθη τοῦ φωρὸς ὃ νέχυς ἔχχε- 
χλεμιιένος, δεινὰ ποιέειν" πτάντως δὲ βουλόμενον εὑρεϑῆ- 
vaL ὕστις χοτὲ εἴη ὃ ταῦτα μηχανεόμενος, “τοιῆσαί μιν 

10* 


ε) 


τῷ 


148 HPOAOTOY B. 121 ε..ζ-:-:22. 

τάδε, ἐμοὶ μὲν οὐ πιστά" τὴν ϑυγατέρα τὴν ἑωυτοῦ κατί- 
σαι ἐπ᾽ οἰχήματος, ἐντειλάμενον πάντας τε ὁμοίως προσ- 
δέκεσθαι, καὶ πρὶν συγγενέσϑαι, ἀναγχάζειν λέγειν αὐτῇ 
0 τι δὴ ἐν τῷ βίῳ ἔργασται αὐτῷ σοφώτατον xal ἀνο- 
σιώτατον᾽" ὃς δ᾽ ἂν ἀπηγήσηται τὰ περὶ τὸν φῶρα γεγε- 
νημένα, τοῦτον συλλαμβάνειν καὶ μὴ ἀπιέναι ἔξω. ὡς δὲ 
τὴν παῖδα ποιέειν τὰ ἐκ τοῦ πατρὸς προσταχϑέντα, τὸν 
φῶρα πυϑόμενον τῶν εἵνεχεν ταῦτα ἐπρήσσετο, βουλη- 
ϑέντα πολυτροπίῃ τοῦ βασιλέος περιγενέσϑαι ποιέειν 
τάδε' νεχροῦ προσφάτου ἀποταμόντα ἐν τῷ ὦμῳ τὴν 
χεῖρα ἰέναι αὐτὸν ἔχοντα αὐτὴν ὑπὸ τῷ ἱματίῳ, ἐσελ- 
ϑόντα δὲ τερὸς τοῦ βασιλέος τὴν ϑυγατέρα, xal εἰρωτεό- 
μενον τάπερ xal οἱ ἄλλοι, ἀπηγήσασϑαι ὡς ἀνοσιώτατον 
μὲν εἴη ἐργασμένος ὅτε τοῦ ἀδελφεοῦ ἐν τῷ ϑησαυρῷ τοῦ 
βασιλέος ὑπὸ πάγης ἁλόντος ἀποτάμοι τὴν χεφαλήν, σο- 
φώτατον δὲ ὅτι τοὺς φυλάχους χαταμεϑύσας χαταλύσειε 
τοῦ ἀδελφεοῦ χρεμάμενον τὸν νέχυν. τὴν δὲ ὡς ἤχουσε 
ἅπτεσθαι αὐτοῦ" τὸν δὲ φῶρα ἐν τῷ σχότεϊ προτεῖναι 
αὐτῇ τοῦ νεχροῦ τὴν χεῖρα" τὴν δὲ ἐπιλαβομένην ἔχειν, 
γομίζουσαν αὐτοῦ ἐχείνου τῆς χειρὸς ἀντέχεσθαι" τὸν δὲ 
qoa προέμενον αὐτῇ οἴχεσϑαι διὰ ϑυρέων φεύγοντα. 
ὡς δὲ xal ταῦτα ἐς τὸν βασιλέα ἀνηνεῖχϑαι, ἐχιτετλῆχϑαι 
μὲν ἐπὶ τῇ πολυφροσύνῃ τε χαὶ τόλμῃ τἀνϑρώπου, τέλος 
δὲ διαπτέμποντα ἐς πιάσας τὰς πόλις ἐπαγγέλλεσϑαι ἄδειάν 
τε διδόντα χαὶ μεγάλα ὑποδεχόμενον ἐλϑόντι ἐς ὄψιν τὴν 
ἑωυτοῦ. τὸν δὲ φῶρα πιστεύσαντα ἐλϑεῖν πρὸς αὐτόν, 
Ῥαμψίνιτον δὲ μεγάλως ϑωμάσαι χαί ob τὴν ϑυγατέρα 
ταύτην συνοιχίσαι ὡς πλεῖστα ἐπισταμένῳ ἀνθρώπων" 
“ἰγυπτίους μὲν γὰρ τῶν ἄλλων ττροχεχρίσϑαι, ἐχεῖνον δὲ 
«ἰγυπτίων. 

Μετὰ δὲ ταῦτα ἔλεγον τοῦτον τὸν βασιλέα ζωὸν χατα- 
βῆναι κάτω ἐς τὸν οἱ Ἕλληνες ἀίδην νομίζουσι εἶναι, χά- 
χεῖϑι συγχυβεύειν τῇ “ήμητρι, καὶ τὰ μὲν νιχᾶν αὐτὴν τὰ 
δὲ ἑσσοῦσϑαι vm αὐτῆς, καί μιν πάλιν ἄνω ἀπιχέσϑαι 
δῶρον ἔχοντα :ταρ᾽ αὐτῆς χειρόμαχτρον χρύσεον. ἀπὸ δὲ 
τῆς Ραμψινίτου καταβάσιος, ὡς πάλιν ἀπίχετο, ὁρτὴν δὴ 
ἀνάγειν Αἰγυπτίους ἔφασαν, τὴν xal ἐγὼ οἶδα ἔτι xal ἐς 


HPOAOTOY B. 122—124. 149 
&uà ἐπιτελέοντας αὐτούς" οὐ μέντοι εἴτε δί ἄλλο τι εἴτε 
διὰ ταῦτα δρτάζουσι ἔχω λέγειν. φᾶρος δὲ αὐτημερὸν 
ἐξυφήναντες οἱ ἱρέες xov! ὧν ἔδησαν ἑνὸς αὐτῶν μίτρῃ 
τοὺς ὀφϑαλιιούς, ἀγαγόντες δέ μιν ἔχοντα τὸ φᾶρος ἐς 
ὁδὸν φέρουσαν ἐς ἱρὸν Ζήμητρος αὐτοὶ ἀπαλλάσσονται 
ὀπίσω" τὸν δὲ ἱρέα τοῦτον καταδεδεμένον τοὺς ὀφϑαλ- 
μοὺς λέγουσι ὑπὸ δύο λύχων ἄγεσϑαι ἐς τὸ ἱρὸν τῆς 
“ήμητρος ἀπέχον τῆς πόλιος εἴχοσι σταδίους, καὶ αὖτις 
ὀπίσω éx τοῦ ἱροῦ ἀπάγειν μιν τοὺς λύχους ἐς τὠυτὸ 
χωρίον. τοῖσι μέν νυν ὑπ᾽ «Τἰγυπτίων λεγομένοισι χράσϑω 
ὅτεῳ τὰ τοιαῦτα πιϑανά ἐστι" ἐμοὶ δὲ παρὰ πάντα τὸν 
λόγον ὑποχέεται ὅτι τὰ λεγόμενα ὑπ᾽ ἑχάστων ἀκοῇ γράφω. 
ἀρχηγετεύειν δὲ τῶν χάτω Αἰγύπτιοι λέγουσι Ζήμητρα 
zal Διόνυσον. πρῶτοι δὲ χαὶ τόνδε τὸν λόγον «ἰγύπτιοί 
εἰσι οἱ εἰπόντες, ὡς ἀνθρώπου ψυχὴ ἀϑανατός ἐστι, τοῦ 
σώματος δὲ καταφϑίνοντος ἐς ἄλλο ζῷον αἰεὶ γινόμενον 
ἐσδύεται, ἐπεὰν δὲ περιέλϑῃ πάντα τὰ χερσαῖα xal τὰ 
ϑαλάσσια χαὶ τὰ πετεινά, αὖτις ἐς ἀνϑρώπου σῶμα γινό- 
μενον ἐσδύνειν, τὴν περιήλυσιν δὲ αὐτῇ γίνεσϑαι ἐν τρισ- 
χιλίοισι ἔτεσι. τούτῳ τῷ λόγῳ εἰσὶ οἱ Ελλήνων ἐχρή- 
σαντο, οἱ μὲν πρότερον οἱ δὲ ὕστερον, ὡς ἰδίῳ ἑωυτῶν 
ἐόντι" τῶν ἐγὼ εἰδὼς τὰ οὐνόματα οὐ γράφω. 

Μέχρι μέν vvv Pauyuvírov βασιλέος εἶναι ἐν Αἰγύπτῳ 
πᾶσαν εὐνομίην ἔλεγον καὶ εὐϑηνέειν 4ἴγυπτον μεγάλως, 
μετὰ δὲ τοῦτον βασιλεύσαντά σφεων Χέοτα ἐς πᾶσαγ 
χαχότητα ἐλάσαι" χαταχληίσαντα γάρ μιν πάντα τὰ ἱρὰ 
πρῶτα μέν σφεας ϑυσιέων ἀπέρξαι, μετὰ δὲ ἐργάζεσϑαι 
ἑωυτῷ χελεύειν πιάντας Αἰγυπτίους. τοῖσι μὲν δὴ ἀπο- 
δεδέχϑαι éx τῶν λιϑοτομιέων τῶν ἐν τῷ ἡραβίῳ οὐρεὶ, 
ἐχ τούτων ἕλχειν λίϑους μέχρι τοῦ Νείλου" διαπεραιω- 
ϑέντας δὲ τὸν ποταμὸν πλοίοισι τοὺς λίϑους ἑτέροισι 
ἔταξε ἐχδέχεσϑαι χαὶ πρὸς τὸ “1ιβυχὸν χαλεόμενον οὖρος, 
πρὸς τοῦτο ἕλχειν. ἐργάζοντο δὲ χατὰ δέχα μυριάδας 
ἀνϑρώπων αἰεὶ τὴν τρίμηνον ἑκάστην. χρόνον δὲ &yyevé- 
σϑαι τριβομένῳ τῷ ληῷ δέχα μὲν ἔτεα τῆς ὁδοῦ xaT. ἣν 
εἷλχον τοὺς λίϑους, τὴν ἔδειμαν ἔργον ἐὸν οὐ πολλῷ τεῳ 
ἔλασσον τῆς πυραμίδος, ὡς ἐμοὶ δοχέειν (τῆς γὰρ μῆχος 


123 


124 


125 


150 HPOAOTOY B. 124—196. 
5 γ ΄ τ / , c , 
μέν εἰσι πέντε στάδιοι, &vgog δὲ δέκα ὀργυιαί, ὕψος δέ, 
- , 2 Ν - , 
τῇ ὑψηλοτάτα ἐστὶ αὐτὴ ἑωυτῆς, ὀχτὼ ὀργυιαί, λίϑου τε 
- Ab Se Uf . , , , 
ξεστοῦ xal ζῴων ἐγγεγλυμμένων), ταύτης τὲ δὴ τὰ δέχα 
- 3 - , τ - 
ἔτεα γενέσϑαι xal τῶν ἐπὶ τοῦ λόφου ἐπ᾽ ov ἑστᾶσι αἱ 
, - € ' - ) ^ , , 
πυραμίδες, τῶν ὑπὸ γῆν οἰχημάτων, τὰς ἐποιέετο ϑήχας 
ἑωυτῷ ἐν νήσῳ, διώρυχα τοῦ Νείλου ἐσαγαγών. τῇ δὲ 
, S S 2 , , 
συραμίδι αὐτῇ χρόνον γενέσϑαι εἴχοσι ἔτεα ποιευμένῃ, 
- - , , 2 , , 
τῆς ἐστι ππανταχῇ μέτωπον ἕχαστον ὀχτὼ πλέϑρα ἐούσης 
, NX CP, »! ^ y ' - NC 
τετραγώνου «aL vig taov, Λίϑου δὲ ξεστοῦ τε χαὶ &guo- 
΄ ^ , 3 ^ - , , C - 
ouévov τὰ μαάλιστα᾽ οὐδεὶς τῶν λίϑων τριήκοντα ποδῶν 
CO , τῇ c , - 
ἐλάσσων. ἐποιήϑη δὲ ὧδε αὕτη ἡ πυραμίς, ἀναβαϑμῶν 
τρόπον, τὰς μετεξέτεροι χρόσσας οἱ δὲ βωμίδας οὐνομά- 
- , M - , , 2 , 
ζουσι. τοιαύτην τὸ ztQO TOY ἐπείτε ἐποίησαν αὐτήν, ἤειρον 
τοὺς ἐπιλοίπους λίϑους μηχανῆσι ξύλων βραχέων πετιτοι: 
ημένῃσι χαμᾶϑεν μὲν ἐπὶ τὸν πρῶτον στοῖχον τῶν ἀνα- 
Ξ 5 cr ἢ 2 , 
βαϑιιῶν ἀείροντες" ὅχως δὲ ἀνίοι ὁ λέϑος ἐπ᾽ αὐτόν, ἐς 
ἑτέρην μηχανὴν ἐτίϑετο ἑστεῶσαν ἐπὶ τοῦ πρώτου στοίχου, 
3) ^ , b Ψ Χ ' , cr - 3,73 AE 
ἀπὸ τούτου δὲ ἐπὶ vOv δεύτερον εἵλχετο στοῖχον ἐπ᾽ ἄλλης 
- cr ' N -— 5 - ) - 
μηχανῆς" ὅσοι γὰρ δὴ στοῖχοι ἦσαν τῶν ἀναβαϑμῶν, το- 
- 35 κι ' 2 ' 
σαῦται x«i μηχαναὶ σαν, εἴτε xal τὴν αὐτὴν μηχανὴν 
- , γ , ΄, I 
ἐοῦσαν μίαν τε xal εὐβάσταχτον μετεφόρεον ἐπὶ στοῖχον 
c! c B p 5:2 T » N €. 3D 
ἕχαστον, ὅχως τὸν λέϑον ἐξέλοιεν" λελέχϑω γὰρ vuiv ém 
ἀμφότερα, χατάπερ λέγεται. ἐξεχτοιήϑη δ᾽ ὧν τὰ ἀνώ- 
ταταὰ αὐτῆς πρῶτα, μετὰ δὲ τὰ ἐχόμενα τούτων ἐξεποίευν, 
^ E- 3E * , ^ , ; ^ 
τελευταῖα δὲ αὐτῆς τὰ ἐπίγαια xal và χατωτάτω ἐξεποί- 
ησαν. σεσήμανται δὲ διὰ γραμμάτων “Αἰγυπτίων ἐν τῇ 
, c ' , , / 
σιυυραμίδι σα £g τε συρμαίην καὶ χρόμμυα xai σκόροδα 
ἀναισιμώϑη τοῖσι ἐργαζομιένοισι" xal ὡς ἐμὲ εὖ μειμινῆ- 
σϑαι τὰ 0 ἑρμηνεύς μοι ἐπιλεγόμενος τὰ γράμματα ἔφη, 
ἑξαχόσια xal χίλια τάλαντα ἀργυρίου τετελέσϑαι. εἰ δ᾽ 
» [q/ ν᾽ - , ἌΝ » - C "n 
ἔστι οὕτω ἔχοντα ταῦτα, χόσα otzog ἀλλὰ δεδαπανῆσϑαί 
ἐστι ἔς τε σίδηρον τῷ ἐργάζοντο, xai σιτία καὶ ἐσθῆτα 
- Ξ rA : 1 
τοῖσι ἐργαζοιιένοισι; ὅχότε χρόνον uiv οἰχοδόμεον τὰ 
»! * b] , » L c 3 ' , b] - * 
ἔργα vOv εἰρημένον, ἄλλον δέ, ὡς ἐγὼ δοχέω, ἐν τῷ τοὺς 
^a, e * M € ' - , ΄ 
λίϑους ἔταμνον xal ἢγον xai τὸ ὑπὸ γῆν ὄρυγμα ἐργά- 
- 3 2 , , Ψ - NOD € - , , 
ζοντο, ovx ὀλίγον χρόνον. ἐς τοῦτο δὲ ἐλϑεῖν Χέοττα χαχο- 
e , , ' - 
τητος ὥστε χρημάτων δεόμενον τὴν ϑυγατέρα τὴν ἑωυτοῦ 


HPOAOTOY B. 126—123. 151 
χατίσαντα ἐπ᾽ οἰχήματος τιροστάξαι πρήσσεσϑαι ἀργύριον 
ὁχοσονδή τε οὐ γὰρ δὴ τοῦτό γε ἔλεγον" τὴν δὲ τά τε 
ὑπὸ τοῦ πατρὸς ταχϑέντα πρήσσεσϑαι, ἰδίη δὲ καὶ αὐτὴν 
διανοηϑῆναι μνημήιον χαταλιπέσϑαι, χαὶ τοῦ ἐσιόντος 
πρὸς αὐτὴν ἑχάστου δέεσθαι ὕχως ἂν αὐτῇ ἕνα λίϑον |&v 
τοῖσι ἔργοισι] δωρέοιτο. ἐκ τούτων δὲ τῶν λίϑων ἔφασαν 
τὴν πυραμίδα οἰχοδομηϑῆναι τὴν ἕν μέσῳ τῶν τριῶν 
ἑστηχυῖαν, ἔιστροσϑε τῆς μεγάλης πυραμίδος, τῆς ἔστι τὸ 
χῶλον ἕχαστον ὅλου xal ἡμίσεος πιλέϑρου. βασιλεῦσαι 
δὲ τὸν Χέοπα τοῦτον Αἰγύπτιοι ἔλεγον ττεντήχοντα ἕτεα, 
τελευτήσαντος δὲ τούτου ἐχδέξασϑαι τὴν βασιληίην τὸν 
ἀδελφεὸν αὐτοῦ Χεφρῆνα" xai τοῦτον δὲ τῷ αὐτῷ τρόπῳ 
διαχρᾶσϑαι τῷ ἑτέρῳ τά τε ἄλλα xal πυραμίδα ποιῆσαι, 
ἐς μὲν τὰ ἐχείνου μέτρα οὐχ ἀνήχουσαν" ταῦτα γὰρ Ov 
χαὶ ἡμεῖς ἐμετρήσαμεν * * οὔτε γὰρ ὕπεστι οἰχήματα 
ὑπὸ γῆν, οὔτε ἐχ τοῦ Νείλου διῶρυξ ἥκει ἐς αὐτὴν ὥστερ 
ἐς τὴν ἑτέρην δέουσα᾽ δι’ οἰκοδομημένου δὲ αὐλῶνος ἔσω 
γῆσον περιρρέει, ἐν τῇ αὐτὸν λέγουσι χεῖσϑαι Χέοπα. 
ὑποδείμας δὲ τὸν πρῶτον δόμον λίϑου ἰϑιοτειχοῦ στοι- 
χίλου, τεσσεράχοντα πόδας ὑποβὰς τῆς ἑτέρης τὠυτὸ 
μέγαϑος, ἐχομένην τῆς μεγάλης οἰχοδόμησε. ἑστᾶσι δὲ 
ἐπὶ λόφου τοῦ αὐτοῦ ἀμφότεραι μάλιστα ἐς ἑχατὸν πόδας 
ὑψηλοῦ. βασιλεῦσαι δὲ ἔλεγον Χεφρῆνα ἕξ «ci πεντή- 
xovra ἔτξα. 

Ταῦτα ἕξ τε χαὶ ἑχατὸν λογίζονται ἔτεα, ἐν τοῖσι 
Αἰγυπτίοισέ τε πᾶσαν εἶναι χαχότητα xal τὰ ἱρὰ χρόνου 
τοσούτου χαταχληισϑέντα οὐχ ἀνοιχϑῆναι. τούτους ὑπὸ 
μίσεος οὐ κάρτα ἐϑέλουσι “ἰγύπτιοι οὐνομάζειν, ἀλλὰ 
xai τὰς πυραμίδας χαλέουσι ποιμένος Φιλίτιος, 0c τοῦτον 
τὸν χρόνον ἔνεμε χτήνεα χατὰ ταῦτα τὰ χωρία. 

Μετὰ δὲ τοῦτον βασιλεῦσαι «1ἰγύτπττου Μυχερῖνον ἔλεγον 
Χέοπος παῖδα, τῷ τὰ μὲν τοῦ πατρὸς ἔργα ἀπαδεῖν, τὸν 
δὲ τά τε ἱρὰ ἀνοῖξαι xal τὸν ληὸν τετρυμένον ἐς τὸ ἔσχα- 
τὸν χαχοῦ ἀνεῖναι πρὸς ἔργα τε xal ϑυσίας, δίχας δέ σφι 
πάντων βασιλέων διχαιοτάτας χρίνειν. χατὰ τοῦτο μέν 
γυν τὸ ἔργον ἁπάντων ὅσοι ἤδη βασιλέες ἐγένοντο Alyv- 
στίων αἰνέουσι μάλιστα τοῦτον" τά τε ἄλλα γάρ μιν χρίνειν 


128 


129 


130 


131 


132 


152 HPOAOTOY E. 129—132. 

εὖ, χαὶ δὴ xal τῷ ἐπιμεμφομένῳ ἐχ τῆς Ótzng παρ᾽ écv- 
τοῦ διδόντα ἄλλα ἀποπιμπλάναι αὐτοῦ τὸν ϑυμόν. ἐόντι 
δὲ ἠπίῳ τῷ Μυχερίνῳ χατὰ τοὺς πολιήτας χαὶ ταῦτα 
ἐπιτηδεύοντι πιρῶτον χαχῶν ἄρξαι τὴν ϑυγατέρα ἄποϑα- 


- 2 - ' - , 2 - , , 
-yoDGQY αὐτοῦ, τὴν μοῦνόν οἱ εἶναι ἐν τοῖσι οἰχίοισι τέχγνον. 


τὸν δὲ ὑπεραλγήσαντά τε τῷ περιετεπτώχεε πρήγματι, 
χαὶ βουλόμενον περισσότερόν τι τῶν ἄλλων ϑάψαι τὴν 
ϑυγατέρα, ποιήσασϑαι βοῦν ξυλίνην χοίλην, καὶ ἔπειτεν 
χαταχρυσώσαντά μιν ταύτην ἔσω ἐν αὐτῇ ϑάψαι ταύτην 
δὴ τὴν ἀποϑανοῦσαν ϑυγατέρα. αὕτη ὧν 1 βοῦς γῇ οὐκ 
ἐχρύφϑη, ἀλλ᾽ ἔτι καὶ ἐς ἐμὲ ἦν φανερή, ἐν Σάϊ μὲν πόλι 
ἐοῦσα, χειμένη δὲ ἐν τοῖσι βασιληίοισι ἐν οἰχήματι ἠσχη- 
μένῳ" ϑυμιήματα δὲ παρ᾽ αὐτῇ παντοῖα χαταχγίζουσι ἀνὰ 
πᾶσαν ἡμέρην, νύχτα δὲ ἑχάστην πάννυχος λύχνος παρα- 
χαίεται. ἀγχοῦ δὲ τῆς βοὸς ταύτης ἐν ἄλλῳ οἰχήματιε 
εἰχόνες τῶν τταλλαχέων τῶν Μυχερίνου ἑστᾶσι, ὡς ἔλεγον 
οἱ ἐν Σάϊ ττόλι ἱρέες" ἑστᾶσι μὲν γὰρ ξύλινοι χολοσσοί, 
ἐοῦσαι ἀριϑμὸν ὡς εἴχοσι μάλιστά χῃ, γυμναὶ ἐργασμέ- 
vaL' αἵτινες μέντοι εἰσί, οὐκ ἔχω εἰπτεῖν πελὴν ἢ τὰ λεγό- 
μενα. οἱ δέ τινες λέγουσι περὶ τῆς βοὸς ταύτης χαὶ τῶν 
χολοσσῶν τόνδε τὸν λόγον, ὡς Μυχερῖνος ἠράσϑη τῆς écv- 
τοῦ ϑυγατρὸς xal ἔπειτεν ἐμίγη οἱ ἀεχούσῃη" μετὰ δὲ 
λέγουσι ὡς ἡ παῖς ἀπήγξατο ὑπ᾽ ἄχεος, ὃ δέ μιν ἔϑαψε 
ἐν τῇ βοὶ ταύτῃ, ἡ δὲ μήτηρ αὐτῆς τῶν ἀμφιπόλων τῶν 
προδουσέων τὴν ϑυγατέρα τῷ πατρὶ ἀπέταμε τὰς χεῖρας, 
χαὶ νῦν τὰς εἰχόνας αὐτέων εἶναι πειτονϑυίας τάπερ αἱ 
ζωαὶ ἔπαϑον. ταῦτα δὲ λέγουσι φλυηρέοντες, ὡς ἐγὼ 
δοχέω, τά τε ἄλλα καὶ δὴ χαὶ τὰ περὶ τὰς χεῖρας τῶν 
χολοσσῶν᾽ ταῦτα γὰρ ὧν xci ἡμεῖς ὡρέομεν ὅτι ὑπὸ 
χρόνου τὰς χεῖρας ἀποβεβλήκασι, αἵ £v ποσὶ αὐτέων éqaí- 
γοντο ἐοῦσαι ἔτι χαὶ ἐς ἐμέ. ἡ δὲ βοῦς τὰ μὲν ἄλλα κατα- 
χέχρυπται φοινιχέῳ εἵματι, τὸν αὐχένα δὲ καὶ τὴν κεφαλὴν 
φαίνει χεχρυσωμένα παχέϊ κάρτα χρυσῷ" μεταξὺ δὲ τῶν 
χερέων ὃ τοῦ ἡλίου κύκλος μεμιμημένος ἔπεστι χρύσεος. 
ἔστι δὲ ἡ βοῦς ovx ὀρϑὴ ἀλλ᾽ ἐν γούνασι χειμένη, μέγα- 
Sog δὲ ὅσηπτερ μεγάλη βοῦς ζωή. ἐχφέρεται δὲ ἐκ τοῦ 
οἰχήματος ἀνὰ πάντα τὰ ἔτεα, ἐπεὰν τύπτωνται οἱ 


HPOAOTOY EB. 132—134. 153 
Αἰγύπτιοι τὸν οὐχ οὐνομαζόμενον ϑεὸν oz? ἐμεῦ ἐπὶ τοι- 
ούτῳ πρήγματι. τότε ὧν καὶ τὴν βοῦν ἐχφέρουσι ἐς τὸ 
φῶς" φασὶ γὰρ δὴ αὐτὴν δεηϑῆναι τοῦ πατρὸς Μυχε- 
ρίνου ἀποϑνήσχουσαν ἐν τῷ ἐνιαυτῷ ἅπαξ μιν τὸν ἥλιον 
κατιδεῖν. 

Μετὰ δὲ τῆς ϑυγατρὸς τὸ πάϑος δεύτερα τούτῳ τῷ 
βασιλέϊ τάδε DT ἐλϑεῖν oi μαντήιον ἔκ Βουτοῦς 
πόλιος ὡς μέλλοι ἕξ ἔτεα μοῦνον βιοὺς τῷ ἑβδόμῳ τελευ- 
τήσειν. τὸν δὲ δεινὸν ποιησάμενον σπέμιψαι ἐς τὸ μαν- 
τήιον τῷ ϑεῷ ὀνείδισμα, ἀντιμεμφόμενον ὅτι ὃ μὲν αὐτοῦ 
πατὴρ x«l πάτρως ἀποχληίσαντες τὰ ἱρὰ xal ϑεῶν οὐ 
μεμνημένοι, ἀλλὰ χαὶ τοὺς ἀνϑρώπους φϑείροντες, ἐβίω- 
σαν χρόνον ἐπὶ πολλόν, αὐτὸς δ᾽ εὐσεβὴς ἐὼν μέλλοι τα- 
χέως οὕτω τελευτήσειν. ἐκ δὲ τοῦ χρηστηρίου αὐτῷ δεύ- 
τερα ἐλϑεῖν λέγοντα τούτων εἵνεκεν χαὶ συνταχύνειν αὐτὸν 
τὸν βίον" οὐ γὰρ ποιῆσαί μιν τὸ χρεὼν ἦν ποιέειν" δεῖν 
γὰρ ἀἴγυπτον καχοῦσϑαι ἐπ ἔτεα πεντήχοντά ve xal ἕχα- 
τόν, καὶ τοὺς μὲν δύο τοὺς πρὸ ἐχείνου γενομένους βασι- 
λέας μαϑεῖν τοῦτο, ἐχεῖνον δὲ ov. ταῦτα ἀχούσαντα τὸν 
Μυχερῖνον, ὡς χαταχεχριμένων Ἴδη οἵ τούτων, λύχνα ποιη- 
σάμενον πολλά, ὕχως γίνοιτο νὺξ ἀνάψαντα αὐτὰ πίνειν 
τε χαὶ εὐπαϑέειν, οὔτε ἡμέρης οὔτε νυχτὸς ἀνιέντα, ἔς 
τε τὰ ἕλεα καὶ τὰ ἄλσεα τελανεόμενον «al ἵνα πυνϑάνοιτο 
εἶναι ἐνηβητήρια ἐπιτηδεώτατα. ταῦτα δὲ ἐμηχανᾶτο ἐϑέ- 
λων τὸ μαντήιον ψευδόμενον ἀποδέξαι, ἵνα οἱ δυώδεκα 
ἔτεα ἀντ᾽ ἕξ ἐτέων γένηται, al νύχτες ἡμέραι ποιεύμεναι. 

Πυραμίδα δὲ καὶ οὗτος ἀπελίπετο, πολλὸν ἐλάσσω 
τοῦ πατρός, εἴχοσι ποδῶν καταδέουσαν χῶλον ἕχαστον 
τριῶν πλέϑρων ἐούσης τετραγώνου, λέϑου δὲ ἐς τὸ ἥμισυ 
«Ἱἰϑιοπιχοῦ" τὴν δὴ μετεξέτεροί φασι Ἑλλήνων Ῥοδώπιος 
ἑταίρης γυναιχὺὸς εἶναι, οὐχ ὀρϑῶς λέγοντες. οὐδὲ ὧν 
οὐδὲ εἰδότες μοι φαίνονται λέγειν οὗτοι ἥτις ἣν ἡ Po- 
δῶπις" οὐ γὰρ ἂν οἱ πυραμίδα ἀνέϑεσαν ποιήσασϑαι 
τοιαύτην ἐς τὴν ταλάντων χιλιάδες ἀναρίϑμητοι ὡς λόγῳ 
εἰπεῖν ἀναισίμωνται" πρὸς δὲ ὅτι xav μασιν βασιλεύ- 
οντα ἦν ἀχμάζουσα Ῥοδῶπις, ἀλλ᾽ οὐ χατὰ τοῦτον" ἔτεσι 
γὰρ κάρτα πολλοῖσι ὕστερον τούτων TOv βασιλέων τῶν 


193 


134 


136 


154 HPOAOTOY B. 134—136. 
τὰς πυραμίδας ταύτας λιπομένων ἦν Ῥοδῶτεις, γενεὴν μὲν 
ἀπὸ Θρηίχης, δούλη δὲ ἣν Ἰάδμονος τοῦ Ἡφαιστοπόλιος 
ἀνδρὸς Σαμίου, σύνδουλος δὲ “ἰσώπου τοῦ λογοποιοῦ. 
xai γὰρ οὗτος Ἰάδμονος ἐγένετο, ὡς διέδεξε τῇδε οὐχ 
ἥχιστα᾽ ἔπειτεν γὰρ πολλάχις χηρυσσόντων “Ζελφῶν &x 
ϑεοπροπίου ὃς βούλοιτο ποινὴν τῆς ““ἰσώπου ψυχῆς ἄνε- 
λέσϑαι, ἄλλος μὲν οὐδεὶς ἐφάνη, Ιάδμονος δὲ παιδὸς 
παῖς ἄλλος Ἰάδμων ἀνείλετο. οὕτω χαὶ Αἴσωπος ᾿Ιάδ- 
μονος ἐγένετο. ἹΡοδῶπις δὲ ἐς “Τἴγυτττον ἀπίχετο Ξάνϑεω 
τοῦ Σαμίου κομίσαντος, ἀτεικομένη δὲ zov. ἐργασίην ἐλύϑη 
χρημάτων μεγάλων ὑπ᾽ ἀνδρὸς Μυτιληναίου Χαράξου τοῦ 
Σχαμανδρωνύμου παιδός, ἀδελφεοῦ δὲ Σαπφοῦς τῆς μου- 
σοποιοῦ. οὕτω δὴ ἡ οδῶπις ἡλευϑερώϑη, καὶ χατέ- 
μεινέ τὲ ἐν Αἰγύπτῳ xal χάρτα ἐπαφρόδιτος γενομένη 
μεγάλα ἐχτήσατο χρήματα ὡς ἂν εἶναι Ῥοδῶπιν, ἀτὰρ 
οὐχ ὥς γε ἐς πυραμίδα τοιαύτην ἐξιχέσϑαι. τῆς γὰρ τὴν 
δεχάτην τῶν χρημάτων ἰδέσϑαι ἔστι ἔτι χαὶ ἐς τόδε παντὶ 
τῷ βουλομένῳ, οὐδὲν δεῖ μεγάλα ol χρήματα ἀναϑεῖναι. 
ἐπεϑύμησε γὰρ Ῥοδῶπις μνημήιον ἑωυτῆς ἐν τῇ Ἑλλάδι 
χαταλιπέσϑαι, ποίημα ττοιησαμένη τοῦτο τὸ μὴ τυγχάνει 
ἄλλῳ ἐξευρημένον χαὶ ἀναχείμενον ἐν ἱρῷ, τοῦτο ἀνα- 
ϑεῖναι ἐς Δελφοὺς μνημόσυνον ἑωυτῆς. τῆς ὧν δεχάτης 
τῶν χρημάτων ποιησαμένη ὀβελοὺς βουπόρους πολλοὺς 
σιδηρέους, ὅσον ἐνεχώρεε ἡ δεχάτη οἱ, ἀπέπεμπε ἐς Ζελ- 
φούς" ot καὶ νῦν ἔτι συννενέαται, ὄπισϑε μὲν τοῦ βωμοῦ 
τὸν Χῖοι ἀνέϑεσαν, ἀντίον δὲ αὐτοῦ τοῦ νηοῦ. φιλέουσι 
δέ χως ἕν τῇ Ναυχράτι ἐπαφρύδιτοι γίνεσϑαι αἱ ἑταῖραι" 
τοῦτο μὲν γὰρ αὕτη, τῆς πέρι λέγεται ὅδε ὃ λόγος, οὕτω 
δή τι χλεινὴ ἐγένετο ὡς χαὶ τεάντες οἱ Ἕλληνες ἹΡοδώπιος 
τοὔνομα ἐξέμαϑον" τοῦτο δὲ ὕστερον ταύτης, τῇ οὔνομα 
ἣν ᾿ρρχιδίχη, ἀοίδιμος ἀνὰ τὴν Ἑλλάδα ἐγένετο, ἕσσον δὲ 
τῆς ἑτέρης περιλεσχήνευτος. Χάραξος δὲ ὡς λυσάμενος 
Ῥοδῶπιν ἀπενόστησε ἐς Μυτιλήνην, ἐν μέλει Σαπφὼ 
πολλὰ κατεχερτόμησέ μιν. 

Ῥοδώπιος μέν νυν πέρι πέπαυμαι, μετὰ δὲ Μυχερῖνον 
γενέσϑαι Αἰγύπτου βασιλέα ἔλεγον οἱ ἱρέες ἥσυχιν, τὸν 
τὰ πρὸς ἥλιον ἀνίσχοντα ποιῆσαι τῷ Ἡφαίστῳ προπύ- 


HPOAOTOY B. 136. 137. 155 
λαια, ἐόντα πολλῷ τε κάλλιστα xol πολλῷ μέγιστα" ἔχει 
μὲν γὰρ xal τὰ πάντα προπύλαια τύπους τε ἐγγεγλυμ- 
μένους καὶ ἄλλην ὄψιν οἰχοδομημάτων μυρίην, ἐχεῖνα δὲ 
xal μαχρῷ μάλιστα. ἐπὶ τούτου βασιλεύοντος ἔλεγον 
ἀμιξίης ἐούσης πολλῆς χρημάτων γενέσϑαι νόμον Aiyv- 
πτίοισι, ἀποδειχνύντα ἐνέχυρον τοῦ πατρὸς τὸν γέχυν 
οὕτω λαμβάνειν τὸ χρέος" προστεϑῆναι δὲ ἔτι τούτῳ τῷ 
γόμῳ τόνδε, τὸν διδόντα τὸ χρέος xci ἁπάσης χρατέειν 
τῆς τοῦ λαμβάνοντος ϑήχης, τῷ δὲ ὑποτιϑέντι τοῦτο τὸ 
ἐνέχυρον τήνδε ἐπεῖναι ζημίην μὴ βουλομένῳ ἀποδοῦναι 
τὸ χρέος, μήτ᾽ αὐτῷ [ἐχείνῳ] τελευτήσαντι εἶναι ταφῆς 
χυρῆσαι μήτ᾽ ἐν ἐχείνῳ τῷ πατρωίῳ τάφῳ μήτ᾽ ἐν ἄλλῳ 
μηδενί, μήτ᾽ ἄλλον μηδένα τῶν ἑωυτοῦ ἀπογενόμενον ϑά- 
wot. ὑπερβαλέσϑαι δὲ βουλόμενον τοῦτον τὸν βασιλέα 
τοὺς πρότερον ἑωυτοῦ βασιλέας γενομένους “ἰγύπτου μνη- 
μόσυνον πυραμίδα λωτέσϑαι ἐκ πλίνϑων ποιήσαντα, ἕν 
τῇ γράμματα ἐν λίϑῳ ἐγχεχολαμμένα ἐστὶ τάδε λέγοντα. 
“μή ue κατονοσϑῆς πρὸς τὰς λιϑίνας πτραμίδας" προέχω 
γὰρ αὐτέων τοσοῦτον ὕσον ὃ Ζεὺς τῶν ἄλλων ϑεῶν" κοντῷ 
γὰρ ὑποτύτπτοντες ἐς λίμνην, 0 τι πρόσσχοιτο τοῦ πηλοῦ 
τῷ χοντῷ, τοῦτο συλλέγοντες πλίνϑους εἴρυσαν χαί μὲ 
τρόπῳ τοιούτῳ ἐξεποίησαν." 

Τοῦτον μὲν τοσαῦτα ἀποδέξασϑαι, μετὰ δὲ τοῦτον 
βασιλεῦσαι ἄνδρα τυφλὸν ἐξ “Ινύσιος πόλιος, τῷ οὔνομα 
ἄνυσιν εἶναι. ἐπὶ τούτου βασιλεύοντος ἐλάσαι ἐπ᾽ Aiyv- 
στον χειρὶ πολλῇ «ἰϑίοιτάς τε χαὶ Σαβαχὼν τὸν “ἰϑιό- 
πων βασιλέα. τὸν μὲν δὴ τυφλὸν τοῦτον οἴχεσϑαι φεύ- 
γοντα ἐς τὰ ἕλεα, τὸν δὲ ἰϑίοττα βασιλεύειν Αἰγύπτου 
ἐπὶ ἔτεα πεντήχοντα, ἐν τοῖσι αὐτὸν τάδε ἀποδέξασϑαι" 
ὅχως τῶν τις Αἰγυπτίων ἁμάρτοι τι, χτείνειν μὲν αὐτῶν 
οὐδένα ἐθέλειν, τὸν δὲ χατὰ μέγαϑος τοῦ ἀδιχήματος 
ἑχάστῳ διχάζειν ἐπιτάσσοντα χώματα χοῦν πρὸς τῇ ἑωυ- 
τῶν πόλι, ὅϑεν ἕχαστος ἦν τῶν ἀδιχεόντων. χαὶ οὕτω 
ἔτι αἱ πόλιες ἐγένοντο ὑψηλότεραι" τὸ μὲν γὰρ πρῶτον 
ἐχώσϑησαν ὑπὸ τῶν τὰς διώρυχας ὀρυξάντων ἐπὶ Σεσώ- 
στριος βασιλέος, δεύτερα δὲ ἐπὶ τοῦ ἰϑίοτος, καὶ χάρτα 
ὑψηλαὶ ἐγένοντο. ὑψηλέων δὲ zal ἑτέρων τασσομιένων ἐν 


197 


138 


139 


156 HPOAOTOY B. 13/—139 

τῇ «Αἰγύπτῳ πολέων, ὡς ἐμοὶ δοχέει, μάλιστα ἡ ἐν Bov- 
βάστι πόλις ἐξεχώσϑη, ἐν τῇ χαὶ ἱρὸν ἔστι Βουβάστιος 
ἀξιαττηγητότατον᾽" gite μὲν γὰρ ἄλλα xal πολυδαπανώ- 
τερά ἐστι ig&, ἡδονὴ δ᾽ ἰδέσϑαι οὐδὲν τούτου μᾶλλον. ἡ 
δὲ Βούβαστις xar. Ἑλλάδα γλῶσσάν ἔστι ἤρτεμις. τὸ δ᾽ 
ἱρὸν αὐτῆς ὧδε ἔχει. πλὴν τῆς ἐσόδου τὸ ἄλλο νῆσός 
ἐστι" £x γὰρ τοῦ Νείλου διώρυχες ἐσέχουσι οὐ ovuuíoyov- 
σαι ἀλλήλῃσι, ἀλλ᾿ ἄχρι τῆς ἐσόδου τοῦ ἱροῦ ἑχατέρη 
ἐσέχει ἡ μὲν τῇ περιρρέουσα ἡ δὲ τῇ, εὖρος ἐοῦσα ἕχα- 
τέρη ἑχατὸν ποδῶν, δένδρεσι χατάσχιος. τὰ δὲ προπύ- 
λαια ὕψος μὲν δέχα ὀργυιέων ἐστί, τύποισι δὲ ἑξαπήχεσι 
ἐσχεύασται ἀξίοισι λόγου. ἐὸν δ᾽ ἐν μέσῃ τῇ πόλι τὸ ἱρὸν 
χατορᾶται πάντοϑεν περιιόντι" ἅτε γὰρ τῆς πόλιος μὲν 
ἐχχεχωσμένης ὑψοῦ, τοῦ δ᾽ ἱροῦ οὐ χεκινημένου ὡς ἀρχῆϑεν 
ἐποιήϑη, ἔἘσοπτόν ἐστι. περιϑέει δ᾽ αὐτὸ αἱμασιὴ ἐγγε- 
γλυμμένη τύποισι, ἔστι δ᾽ ἔσωϑεν ἄλσος δενδρέων μιεγί- 
στων πεφυτευμένον περὶ νηὸν μέγαν, ἐν τῷ δὴ τὥγαλμα 
ἔνε" εὔρος δὲ χαὶ μῆκος τοῦ ἱροῦ nét σταδίου ἐστί. 
χατὰ μὲν δὴ τὴν ἔσοδον ἐστρωμένη ἐστὶ ὁδὸς λίϑου ἐπὶ 
σταδίους τρεῖς “μάλιστά Jn διὰ τῆς ἀγορῆς φέρουσα ἐς 
τὸ πρὸς ἠῶ, εὐρος δὲ ὡς τεσσέρων χελέϑρων" τῇ δὲ xal 
τῇ τῆς ὁδοῦ δένδρεα οὐρανομήχεα πέφυχε᾽ φέρει δ᾽ ἐς 


Ἕ, , c A ' * δὴ € πὰ - e » /) δὲ 
Οξὼ LQOY. τὸ μὲν θὴ (QOV TOUTO Οὑτῶὼ ἔχει, τξλος θὲ 


» - - , € , , 
τῆς ἀπαλλαγῆς τοῦ Αἰϑίοπος ὧδε ἔλεγον γενέσϑαι" ὄψιν 
- , , . , 
ἐν τῷ ὕπνῳ τοιήνδε ἰδόντα αὐτὸν οἴχεσϑαι φεύγοντα" 
3 , , c; 2») 5 , , UNI o Y7 * 
ἐδόχεξ οἱ ἄνδρα ἐπιστάντα συμβουλεύειν τοὺς ἱρέας τοὺς 
ἐν 4ἰγύπτῳ συλλέξαντα πάντας μέσους διαταμεῖν. ἰδόντα 
M , , , Ji , , ΄, 
δὲ τὴν ὄψιν ταύτην λέγειν αὐτὸν ὡς πρόφασίν οἱ δοχέοι 
, * ^ , , 
ταύτην τοὺς ϑεοὺς προδειχνύναι, ἵνα ἀσεβήσας περὶ τὰ 
ἱρὰ χαχόν τι πρὸς ϑεῶν ἢ πρὸς ἀνϑρώπων λάβοι" οὐχ 
ὧν ποιήσειν ταῦτα, ἀλλὰ γάρ ol eben υϑέναι τὸν χρόνον, 
ὁχόσον χεχρῆσϑαι ἄρξαντα «“ἰγύπτου ἐχχωρήσειν. ἐν γὰρ 
τῇ «Αἰϑιοπίη ἐόντι αὐτῷ τὰ μαντήϊα, τοῖσι χρέονται 
, 2 - € , 2 , - 
«Αἰϑίοττες, ἀνεῖλε ὡς δέοι αὐτὸν Αἰγύπτου βασιλεῦσαε 
, c 3. € tz "ne 3.2 
ἔτεα πεντήχοντα. ὡς ὧν ὃ χρόνος οὗτος ξξήϊε xai αὑτὸν 
ς , - , , 3 2 
ἡ ὄψις τοῦ ἐνυπνίου ἐπετάρασσε, ἑκὼν ἀτταλλάσσεται ἐκ 
Dc AU 5 Y» ZQ(c 
τῆς Αἰγύπτου ὁ Σαβαχως. 


HPOAOTOY B. 140—142. 151 

Ὡς δ᾽ ἄρα οἴχεσθαι τὸν Ai9iona ἐξ Αἰγύπτου, αὖτις 10 
τὸν τυφλὸν ἄρχειν &x τῶν ἑλέων ἀπιχόμενον, ἔνϑα πεν- 
τήχοντα ἔτεα νῆσον χώσας σποδῷ τὲ xal γῇ οἴχεε" ὅχως 
γάρ οἱ φοιτᾶν σῖτον ἄγοντας “ἰγυπτίων ὡς ἑχάστοισι 
προστετάχϑαι σιγῇ τοῦ Αἰϑίοττος, ἐς τὴν δωρεὴν κελεύειν 
σφέας «al σποδὸν χομίζειν. ταύτην τὴν νῆσον οὐδεὶς τερό- 
τερον ἐδυνάσϑη Ιμυρταίου ἐξευρεῖν, ἀλλ᾿ ἔτεα Él mé 
ἢ ἑπταχόσια οὐχ οἷοί τε ἦσαν αὐτὴν ἀνευρεῖν οἵ πρότεροι 
γενόμενοι βασιλέες “Ιμυρταίου. οὔνομα δὲ ταύτῃ τῇ νήσῳ 
᾿Ἐλβώ, μέγαϑος δ᾽ ἐστὶ πάντῃ δέχα σταδίων. 

Μετὰ δὲ τοῦτον βασιλεῦσαι τὸν ἱρέα τοῦ Ἡφαίστου, 1u 
τῷ οὔνομα εἶναι Σεϑών" τὸν ἐν ἀλογίῃσι ἔχειν τταραχρη- 
σάμενον τῶν μαχίμων “Τἰγυπτίων ὡς οὐδὲν δεησόμενον 
αὐτῶν, ἄλλα τε δὴ ἄτιμα ποιεῦντα ἐς αὐτούς, χαί σφεας 
ἀπελέσϑαι τὰς ἀρούρας, τοῖσι ἐπὶ τῶν τιροτέρων βασι- 
λέων δεδόσϑαι ἐξαιρέτους ἑχάστῳ δυώδεχα ἀρούρας. uere 
δὲ ἐπ᾽ 4ἴγυπτον ἐλαύνειν στρατὸν μέγαν Σαναχάριβον βα- 
σιλέα ἠραβίων τε «al ἠΙσσυρίων" οὐχ ὧν δὴ ἐϑέλειν τοὺς 
μαχίμους τῶν Αἰγυπτίων βωϑέειν. τὸν δὲ ἱρέα ἐς ἀπο- 
ρίην ἀπειλημένον ἐσελϑόντα ἐς τὸ μέγαρον πρὸς τὠώγαλμα 
ἀποδύρεσϑαι οἷα κινδυνεύει παϑεῖν᾽ ὀλοφυρόμενον δ᾽ 
ἄρα μιν ἐπελϑεῖν ὕπνον, καί οἱ δόξαι ἐν τῇ ὄψει ἐπιστάντα 
τὸν ϑεὸν ϑαρσύνειν ὡς οὐδὲν πείσεται ἄχαρι ἀντιάζων 
τὸν Moafíov στρατόν" αὐτὸς γάρ οἱ -τέμιψειν τιμωρούς. 
τούτοισι δὴ μιν πίσυνον τοῖσι ἐνυπνίοισι, παραλαβόντα 
Αἰγυ:ττίων τοὺς βουλομένους οἱ ἕπεσϑαι, στρατοπεδεύ- 
σασϑαι ἐν Πηλουσίῳ. ταύτῃ γάρ εἰσι αἱ ἐσβολαί" ἕπε- 
σϑαι δέ οἱ τῶν μαχίμων μὲν οὐδένα ἀνδρῶν, χαπήλους 
δὲ xal χειρώναχτας zal ἀγοραίους ἀνθρώπους. ἐνθαῦτα 
ἀπιχομένοισι ἐναντίοισι αὐτοῖσι] ἐπιχυϑέντας νυχτὸς μῦς 
ἀρουραίους χατὰ μὲν φαγεῖν τοὺς φαρετρεῶνας αὐτῶν 
χατὰ δὲ τὰ τόξα, πρὸς δὲ τῶν ἀσπίδων τὰ ὄχανα, ὥστε 
τῇ ὑστεραίῃ φευγόντων σφέων γυμνῶν ὅτιλων πεσεῖν πολ- 
λούς. χαὶ νῦν οὗτος ὃ βασιλεὺς ἕστηχε ἐν τῷ ἱρῷ τοῦ 
Ἡφαίστου λίϑινος, ἔχων ἐπὶ τῆς χειρὸς μῦν, λέγων διὰ 
γραμμάτων τάδε, "ic ἐμέ τις ὁρέων εὐσεβὴς ἔστω." 

Ἐς μὲν τοσόνδε τοῦ λόγου Αἰγύπτιοί τε xal οἱ ἱρέες 142 


143 


158 HPOAOTOY B. 142. 143. 

ἔλεγον, ἀποδειχνύντες ἀπὸ τοῦ πρώτου βασιλέος ἐς τοῦ 
Ἡφαίστου τὸν ἱρέα τοῦτον τὸν τελευταῖον βασιλεύσαντα 
μίαν τε καὶ τεσσεράχοντα χαὶ τριηχοσίας ἀνϑρώττων γε- 
γεὰς γενομένας, χαὶ ἐν ταύτῃσι ἀρχιρέας καὶ βασιλέας 
ἑχατέρους τοσούτους γενομένους. χαίτοι τριηχόσιαι μὲν 
ἀνδρῶν γενεαὶ δυνέαται μύρια ἔτεα" γενεαὶ γὰρ τρεῖς 
ἀνδρῶν ἑκατὸν ἔτεά ἐστι" μιῆς δὲ xal τεσσεράχοντα ἔτι 
τῶν ἐπιλοίπων γενεῶν, αἱ ἐπῆσαν τῇσι τριηχοσίησι, ἐστὶ 
τεσσεράχοντα χαὶ τριηχόσια χαὶ χίλια ἔτεα. οὕτω ἐν μυ- 
οἰοισί τε ἔτεσι χαὶ χιλίοισι καὶ πρὸς τριηχοσίοισί τε χαὶ 
τεσσεράχοντα ἔλεγον ϑεὸν ἀνϑρωποειδέα οὐδένα γενέσϑαι" 
οὐ μὲν οὐδὲ πρότερον οὐδὲ ὕστερον ἐν τοῖσι ὑπολοίποισι 
Αἰγύπτου βασιλεῦσι γενομένοισι ἔλεγον τοιοῦτο οὐδέν. ἐν 
τοίνυν τούτῳ τῷ χρόνῳ τετράχις ἔλεγον ἐξ ἠϑέων τὸν 
ἥλιον ἀνατεῖλαι" ἔνϑα τε νῦν χαταδύεται, ἐνθεῦτεν δὲς 
ἐπανατεῖλαι, καὶ ἔνϑεν νῦν ἀνατέλλει, ἐνθαῦτα δὶς κατα- 
δῦναι" xal οὐδὲν τῶν xav ἴγυτττον ὑπὸ ταῦτα ἕτεροιω- 
ϑῆναι, οὔτε τὰ £x τῆς γῆς οὔτε τὰ Ex τοῦ ποταμοῦ σφι 
γινόμενα οὔτε τὰ ἀμφὶ νούσους οὔτε τὰ χατὰ τοὺς ϑανά- 
τους. πρότερον δὲ Ἑχαταίῳ τῷ λογοποιῷ ἐν Θήβησι 
γενεηλογήσαντέ τε ἑωυτὸν xal ἀναδήσαντι τὴν πτατριὴν ἐς 
ἑχχαιδέχατον ϑεὸν ἐποίησαν οἱ ἱρέες τοῦ Διὸς οἷόν τι καὶ 
ἐμοὶ οὐ γενεηλογήσαντι ἐμεωυτόν" ἐσαγαγόντες ἐς τὸ μέ- 
γαρον ἔσω &óv μέγα ἐξηρίϑμεον δειχνύντες χολοσσοὺς 
ξυλίνους τοσούτους ὅσουσττερ εἶπον" ἀρχιρεὺς γὰρ ἕχαστος 
αὐτόϑι ἵσταται ἐπὶ τῆς ἑωυτοῦ ζόης εἰχόνα ἑωυτοῦ" ἀριϑ- 
μέοντες ὧν χαὶ δειχνύντες οἱ ἱρέες ἐμοὶ ἀπτεδείχνυσαν 
παῖδα πατρὸς ἑωυτῶν ἕχαστον ἐόντα, ἔκ τοῦ ἄγχιστα 
ἀποθανόντος τῆς εἰχόνος διεξιόντες διὰ πασέων ἐς ὃ 
ἀπέδεξαν ἁπάσας αὐτάς. Ἑ .χαταίῳ δὲ γενεηλογήσαντι 
ἑωυτὸν zal ἀναδήσαντι ἐς ἑχχαιδέχατον ϑεὸν ἀντεγενεη- 
λόγησαν exi τῇ ἀριϑμήσι, οὐ δεχόμενοι παρ᾽ αὐτοῦ ἀπὸ 
ϑεοῦ γενέσϑαι ἄνϑρωττον᾽ ἀντεγενεηλόγησαν δὲ ὧδε, φά- 
μενοι ἕχαστον τῶν χολοσσῶν πίρωμιν ἐχ σειρώμιος γεγο-- 
νέναι, ἐς ὃ τοὺς πέντε «al τεσσεράχοντα xol τριηχοσίους 
ἀπέδεξαν χολοσσοὺς πίρωμιν £x τειρώμιος γενόμενον, xai 
οὔτε ἐς ϑεὸν οὔτε ἐς ἥρωα ἀνέδησαν αὐτούς. πίρωμις 


HPOAOTOY B. 144—146. 159 
δέ ἐστι xov Ἑλλάδα γλῶσσαν χαλὸς χἀγαϑός. ἤδη cw 
τῶν αἱ εἰχόνες ἦσαν τοιούτους ἀπεδείχνυσάν σφεας πάν- 
τας ἐόντας, ϑεῶν δὲ :τολλὸν ἀπτηλλαγμένους. τὸ δὲ πρό- 
τερον τῶν ἀνδρῶν τούτων ϑεοὺς εἶναι τοὺς ἐν Αἰγύπτῳ 
ἄρχοντας, οἰχέοντας ἅμα τοῖσι ἀνϑρώποισι, καὶ τούτων 
αἰεὶ ἕνα τὸν χρατέοντα εἶναι" ὕστατον δὲ αὐτῆς βασιλεῦ- 
σαι gov τὸν Ὀσίριος παῖδα, τὸν ἠπόλλωνα Ἕλληνες otvo- 
μάζουσι" τοῦτον καταπαύσαντα Τυφῶνα βασιλεῦσαι ὕστα- 
vov Αἰγύπτου. Ὄσιρις δέ ἐστι Ζιόνυσος κατ᾽ Ἑλλάδα 
γλῶσσαν. ἐν Ἕλλησι μέν νυν νεώτατοι τῶν ϑεῶν νομί- 
ζονται εἶναι Ἡραχλέης τε xci Διόνυσος χαὶ Πάν, παρ᾽ 
Αἰγυπτίοισι δὲ Πὰν μὲν ἀρχαιότατος χαὶ τῶν ὀχτὼ τῶν 
πρώτων λεγομένων ϑεῶν, Ἡραχλέης δὲ τῶν δευτέρων τῶν 
δυώδεχα λεγομένων εἶναι, Διόνυσος δὲ τῶν τρίτων, 0t éx 
τῶν δυώδεχα ϑεῶν ἐγένοντο. Πραχλέϊ μὲν δὴ ὅσα αὐτοὶ 
«Τἰγύτττιοί φασι εἶναι ἔτεα ἐς μασιν βασιλέα, δεδήλωταί 
μοι πρόσϑε" Πανὶ δὲ ἔτι τούτων πλέονα λέγεται εἶναι, 
Διονύσῳ δ᾽ ἐλάχιστα τούτων, χαὶ τούτῳ πενταχισχίλια 
καὶ μύρια λογίζονται εἶναι ἐς μασιν βασιλέα. xci ταῦτα 
«Αἰγύπτιοι ἀτρεχέως φασὶ ἐπίστασϑαι, αἰεί τε λογιζόμενοι 
xal αἰεὶ ἀπτογραφόμενοι τὰ ἔτεα. Διονύσῳ μέν νυν τῷ 
ἐχ Σεμέλης τῆς Κάδμου λεγομένῳ γενέσϑαι χατὰ ἑξαχόσια 
ἔτεα xol χίλια μάλιστά ἐστι ἐς ἐμέ, Ἡραχλέϊ δὲ τῷ AAx- 
μήνης χατὰ εἰναχόσια ἔτεα" Πανὶ δὲ τῷ Πηνελόπης (ἐκ 
ταύτης γὰρ xci Ἑρμέω λέγεται γενέσθαι ὑπ᾽ Ἑλλήνων ὃ 
Πάν) ἐλάσσω ἔτεά ἐστι τῶν Τρωιχῶν, χατὰ ὀχταχόσια 
μάλιστα ἐς ἐμέ. τούτων ὧν ἀμφοτέρων πάρεστι χρᾶσϑαι 
τοῖσί τις πείσεται λεγομένοισι μᾶλλον" ἐμοὶ δ᾽ ὧν ἡ περὶ 
αὐτῶν γνώμη ἀποδέδεχται. εἰ μὲν γὰρ φανεροί τε ἐγέ- 
γοντο xal χατεγήρασαν καὶ οὗτοι ἐν τῇ Ἑλλάδι, χατάττερ 
Ἡραχλέης ὃ ἐξ ᾿μφιτρύωνος γενόμενος, καὶ δὴ καὶ 4ιό-- 
γυσος ὃ ἐκ Σεμέλης xci Πὰν ὃ ἐκ Πηνελόπης γενόμενος, 
ἔφη ἄν τις χαὶ τούτους ἄλλους γενομένους ἄνδρας ἔχειν 
τὰ ἐχείνων οὐνόματα τῶν προγεγονότων ϑεῶν" νῦν δὲ 
Διόνυσόν τε λέγουσι οἱ Ἕλληνες ὡς αὐτίχα γενόμενον ἐς 
τὸν μηρὸν ἐνερράψατο Ζεὺς καὶ ἤνειχε ἐς Νῦσαν τὴν ὑπὲρ 
Αἰγύπτου ἐοῦσαν ἐν τῇ «ἰϑιοπίῃ, καὶ Πανός γε πέρι οὐκ 


144 


145 


140 


147 


148 


100 HPOAOTOY B. 146—148. 
ἔχουσι εἰπεῖν ὅχῃ ἐτράπετο γενόμενος. δῆλα ὧν μοι γέ- 
cr ce 3 ΄ c Cr , ΠῚ 7 ΄, 
γονε ὅτι ὕστερον ἐπύϑοντο οἱ Ἕλληνες τούτων τὰ οὐνό- 
» * - » LOUER 3E DENT Eo faf) , 
ματα ἢ τὰ τῶν ἄλλων ϑεῶν" ἀπ᾿ ov δὲ ἐπύϑοντο χρόνου, 
ἀπὸ τούτου γενεηλογέουσι αὐτῶν τὴν γένεσιν. 
- , M , , [4 
Ταῦτα μέν νυν αὐτοὶ (Αἰγύπτιοι λέγουσι, ὅσα δὲ οἵ 
» » ^ yc , € , 
τε ἄλλοι ἀνϑρωποι xal Αἰγύπτιοι λέγουσι οὁμολογέοντες 
- , ^ , * , , - ) 
τοῖσι ἄλλοισι χατὰ ταύτην τὴν χώρην γενέσϑαι, ταῦτ 
ἤδη φράσω" προσέσται δέ τι αὐτοῖσι zal τῆς ἐμῆς ὄψιος. 
, , ^ ' , C ΄ 
᾿Ελευϑερωϑέντες “ἰγύπτιοι μετὰ τὸν ἱρέα τοῦ Ἡφαί- 
^ , , ' , ον 3 , 
στου βασιλεύσαντα (οὐδένα γὰρ χρόνον οἷοί τε ἦσαν ἄνευ 
βασιλέος διαιτᾶσϑαι) ἐστήσαντο δυώδεχα βασιλέας, δυώ- 
δεχα μοίρας δασάμενοι “ἴγυπτον πᾶσαν. οὗτοι ἐπιγα- 
^ à 
μίας ποιησάμενοι ἐβασίλευον νόμοισι τοισίδε χρεόμενοι, 
, , 3 , , , , , 
μήτε χαταιρέειν ἀλλήλους μήτε πλέον τι δίζησϑαι ἔχειν 
τὸν ἕτερον τοῦ ἑτέρου, εἶναί τε φίλους τὰ μάλιστα. τῶνδε 
D c * , , 3 - b] - 
δὲ εἵνεχεν τοὺς νόμους τούτους ἐποιεῦντο ἰσχυρῶς περι- 
7^ , , 3 ' , , 
στέλλοντες" ἐχέχρηστό σφι «av. ἀρχὰς αὐτίχα ἐνισταμέ- 
γοισι ἐς τὰς τυραννίδας τὸν χαλχέῃ φιάλῃ σπείσαντα 
- - - - € , - , 
αὐτῶν ἐν τῷ ἱρῷ τοῦ Ἡφαίστου, τοῦτον ἁπάσης βασι- 
λεύσειν “ἰγύπτου" ἐς γὰρ δὴ τὰ πάντα ἱρὰ συνελέγοντο. 
χαὶ δή σφι μνημόσυνα ἔδοξε λιπέσϑαι χοινῇ, δόξαν δέ 
σφι ἐποιήσαντο λαβύρινϑον, ὀλίγον ὑπὲρ τῆς λίμνης τῆς 
Μοίριος κατὰ χροχοδείλων χαλεοιιέγην πόλιν μάλιστά χη 
χείμιενον" τὸν ἐγὼ ἤδη εἶδον λόγου μέζω. εἰ γάρ τις τὰ 
ἐξ “Ἑλλήνων τείχεά τε χαὶ ἔργων ἀπτόδεξ λλογίσαιτο 
ξ EAM X «αἱ ἔργων ἀπόδεξιν συλλογίσαιτο, 
LA , » , , , - 
ἐλάσσονος πόνου τε ἂν καὶ δαπάνης φανείη ἐόντα τοῦ 
n , , ΄ 2:» dd , uc , 
λαβυρίνϑου τούτου. καίτοι ἀξιόλογός γε «al ὃ ἐν Ἐφέσῳ 
n * € , zi , M ΄, 
ἐστὶ vog χαὶ ὃ ἐν Σάμῳ. σαν μέν vvv «ai αἵ πυραμίδες 
λόγου μέζονες, xal πολλῶν ἑἕχάστη αὐτέων ᾿Ἑλληνιχῶν 
ἔργων «ai μεγάλων ἀνταξίη" ὃ δὲ δὴ λαβύρινϑος xai τὰ 
ἔργων xal μεγάλ ταξίη" ὃ δὲ δὴ λαβύρινϑος xai τὰς 
, c , - H , , 2 
πυραμίδας ὑπερβάλλει. τοῦ γὰρ δυώδεχα uév εἰσι αὐλαὶ 
, 2 L 2 : C ^ M T , e 
χατάστεγοι, ἀντίπυλοι ἀλλήλῃσι, ἕξ μὲν πρὸς βορέην ἕξ 
Y ' , , , - , 
δὲ πρὸς νότον τετραμμέναι, συνεχέες" τοῖχος δὲ ἔξωϑεν 
ς , , , 3 , , M 
ὠυτός σφεας περιέργει. οἰχήματα δ᾽ ἔνεστι διπλόα, τὰ 
€ , ^ , , , 2 
μὲν ὑπόγαια τὰ δὲ μετέωρα ἐπὶ ἐχείνοισι, τρισχίλια ἀριϑ- 
μόν, πεενταχοσίων χαὶ χιλίων ἑχάτερα. τὰ μέν νυν μετέωρα 
- , , C y E, d 2 M 
τῶν οἰχημάτων αὐτοί τε ὠὡρέοιμιεν διεξιόντες χαὶ αὐτοὶ 


HPOAOTOY B. 148. 149. 161 
ϑηησάμενοι λέγομεν, τὰ δὲ αὐτῶν ὑπόγαια λόγοισι ἐπυν- 
ϑανόμεϑα" οἱ γὰρ ἐπεστεῶτες τῶν «“1ἰγυπτίων δειχνύναι 
αὐτὰ οὐδαμῶς ἤϑελον, φάμενοι ϑήχας αὐτόϑι εἶναι τῶν 
τε ἀρχὴν τὸν λαβύρινϑον τοῦτον οἰχοδομησαμένων βασι- 
λέων xal τῶν ἱρῶν χροχοδείλων. οὕτω τῶν μὲν χάτω πέρι 
οἰχημάτων ἀχοὴ παραλαβόντες λέγομεν, τὰ δὲ ἄνω μέ- 
ζονα ἀνϑρωπηίων ἔργων αὐτοὶ ὡρέοιιεν" αἵ τε γὰρ ἔξοδοι 
διὰ τῶν στεγέων xal οἱ εἱλιγμοὶ διὰ τῶν αὐλέων ἐόντες 
στοιχιλώτατοι ϑῶμα μυρίον παρείχοντο ἐξ αὐλῆς τε ἐς τὰ 
οἰχήματα διεξιοῦσι xol x τῶν οἰχημάτων ἐς πταστάδας, 
ἐς στέγας τε ἄλλας ἐκ τῶν τεαστάδων xal ἐς αὐλὰς ἄλλας 
ἐκ τῶν οἰχημάτων. ὀροφὴ δὲ πτιάντων τούτων λιϑίνη κατά- 
περ οἱ τοῖχοι, οἱ δὲ τοῖχοι τύπων ἐγγεγλυμμένων ττλέοι, 
αὐλὴ δὲ ἑχάστη περίστυλος λίϑου λευχοῦ ἁρμοσμένου τὰ 
μάλιστα. τῆς δὲ γωνίης τελευτέοντος τοῦ λαβυρίνθου 
ἔχεται πυραμὶς τεσσεραχοντόργυιος, ἐν τῇ ζῷα μεγάλα 
ἐγγέγλυπται" ὁδὸς δ᾽ ἐς αὐτὴν ὑπτὸ γῆν πεποίηται. 

Τοῦ δὲ λαβυρίνϑου τούτου ἐόντος τοιούτου, ϑῶμα 
ἔτι μέζον παρέχεται ἡ Μοίριος χαλεομένη λίμνη, sag. vv 
ὁ λαβύρινϑος οὗτος οἰχοδόμηται" τῆς τὸ περίμετρον τῆς 
περιόδου εἰσὶ στάδιοι ἑξαχόσιοι wal τρισχίλιοι, σχοίνων 
ἑξήκοντα ἐόντων, ἴσοι xai αὐτῆς Αἰγύπτου τὸ παρὰ ϑά- 
λασσαν. χέεται δὲ μαχρὴ ἡ λίμνη πρὸς βορέην τε καὶ 
γότον, ἐοῦσα βάϑος, τῇ βαϑυτάτη αὐτὴ ἑωυτῆς, πεντη- 
χογτόργυιος. ὅτι δὲ χειροτοίητός ἐστι xal ὀρυχτή, αὐτὴ 
δηλοῖ" ἐν γὰρ μέσῃ τῇ λίμνῃ μάλιστά χῃ ἑστᾶσι δύο πυρα- 
μίδες, τοῦ ὕδατος ὑπερέχουσαι πεντήχοντα ὀργυιὰς ἕχα- 
τέρη, xal τὸ xav ὕδατος οἰχοδόμηται ἕτερον τοσοῦτο, χαὶ 
ἐπ᾽ ἀμφοτέρῃσι ἔπεστι χολοσσὸς λίϑινος χατήμενος ἐν 
ϑρόνῳ. οὕτω αἱ μὲν πυραμίδες εἰσὶ ἑχατὸν ὀργυιέων, at 
δ᾽ ἑχατὸν ὀργυιαὶ δίχαιαί εἰσι στάδιον ἐξάτπιλεϑρον, ἕξα- 
γέδου μὲν τῆς ὀργυιῆς μετρεομένης χαὶ τετραπήχεος, τῶν 
γκοδῶν μὲν τετραπαλαίστων ἐόντων, τοῦ δὲ σπτήχεος ἕξα- 
"παλαίστου. τὸ δὲ ὕδωρ τὸ ἐν τῇ λίμνῃ αὐτιγενὲς μὲν οὐχ 
ἔστι (ἄνυδρος γὰρ δὴ δεινῶς ἐστι ἡ ταύτῃ), ἐχ τοῦ Νείλου 
δὲ χατὰ διώρυχα ἐσῆχται, xal $E μὲν μῆνας ἔσω ῥέει ἐς 
τὴν λίμνην, Ἐξ δὲ μῆνας ἔξω ἐς τὸν Νεῖλον αὖτις. χαὶ 

Herodoti vol. I. Y 


119 


150 


151 


162 HPOAOTOY B. 149—151. 

' ^ 3 , NÉ c δὲ , hi e - 3» * 
ἐπεὰν uiv ἐχρέῃ ἔξω, ἡ δὲ τότε τοὺς ἕξ μῆνας ἐς τὸ βασι- 
, , 23 32€ , € , , 3 , 
λήιον καταβάλλει ét ἡμδρηντειτσσην τάλαντον ἀργυρίου 

- 2 , 3 *N M , ^ 3 2 , 
&x τῶν ἰχϑύων, ἔπεαν δὲ ἐσίῃ τὸ ὕδωρ ἕς αὐτήν, εἴχοσι 
μνέας. ἔλεγον δὲ οἱ ἐπιχώριοι xal ὡς ἐς τὴν Σύρτιν τὴν 
2 , 3 τς τος [2 uu Tz E ^ 
ἐς “ιβύην ἐκδιδοῖ ἡ λίμνη αὕτη ὑπὸ γῆν, τετραμμένη τὸ 
πρὸς ἑσπέρην ἐς τὴν μεσόγαιαν παρὰ τὸ οὖρος τὸ ὑττὲρ 
Μέμφιος. ἐπείτε δὲ τοῦ ὀρύγματος τούτου οὐχ ὥρεον 
τὸν χοῦν οὐδαμοῦ ἐόντα, ἐπιμελὲς γὰρ δή μοι ἣν, εἰρόμην 
τοὺς ἄγχιστα οἰχέοντας τῆς λίμνης Oxov εἴη ὃ χοῦς ὃ 
2i , ς δὲ 2} » ce 2r , Aui 2 
ἑξορυχϑείς. oL δὲ &poacav μοι tva é&egoor dv, xat evzre- 
΄ 2} C 4 M , NS T! - 2 , 
τέως ἔπειϑον" ἤδεα γὰρ λόγῳ xal ἐν Nívo τῇ “σσυρίων 
πόλι γενόμενον ἕτερον τοιοῦτο. τὰ γὰρ Σαρδαναπάλλου 
τοῦ Νίνου βασιλέος χρήματα ἐόντα μεγάλα χαὶ φυλασσό- 
μενα ey ϑησαυροῖσι χαταγαίοισι ἐπενόησαν χλῶπες ἔχφο- 
ρῆσαι. ix δὴ Ov τῶν σφετέρων οἰχίων ἀρξάμενοι οἱ κλῶ- 
πες ὑπὸ γῆν σταϑμούμεγοι ἐς τὰ βασιλήια οἰχία ὥρυσσον, 
* * - * , - 3 , cr 
τὸν δὲ χοῦν τὸν ἐχφορεόμενον ix τοῦ ὀρύγματος, ὅχως 
γίνοιτο νύξ, ἐς τὸν Τίγριν ττοταμὸν παραρρέοντα τὴν Νίνον 
, e , C ΄ - 
ἐξεφόρεον, ἐς ὃ χατεργάσαντο ὃ τι ἐβούλοντο. τοιοῦτον 
cr 2, : - ^ " Χ ' - 2 E b] , ; 
ἕτερον ἤχουσα xui κατὰ τὸ τῆς ἔν Αἰγύπτῳ λίμνης 
ΕΥ ' x c L 
ὄρυγμα γενέσϑαι, πλὴν οὐ νυχτὸς ἀλλὰ uev ἡμέρην ποι-- 
εὐμενον᾽ ὀρύσσοντας γὰρ τὸν χοῦν τοὺς Αἰγυπτίους ἐς τὸν 
Νεῖλον φορέειν" ὃ δὲ ὑπολαμβάνων ἔμελλε διαχέειν. ἢ 
μέν νυν λίμνη αὕτη οὕτω λέγεται ὀρυχϑῆναι. 
Τῶν δὲ δυώδεχα βασιλέων δικαιοσύνῃ χρεομένων, ἀνὰ 
χρόνον ὡς ἔϑυσαν ἕν τῷ ἱρῷ τοῦ Ἡφαίστου, τῇ ὑστάτῃ 
- € - , , ' , 
τῆς δρτῆς μελλόντων χατασπείσειν Ó ἀρχιρεὺς ἐξήνειχέ 
, , - , , , c 
σφι φιάλας χρυσέας, τῇσίπερ ξἑώϑεσαν σπένδειν, ἁμαρ- 
M - 2 ^ c , 3 € 23 “- € 
TOY τοῦ ἀριϑμοῦ, ἕνδεχα δυώδεχα ἐοῦσι. ἐνθαῦτα ὡς 
οὐχ εἶχε φιάλην ὃ ἔσχατος ἑστεὼς αὐτῶν Ψαμμήτιχος, 
περιελόμενος τὴν χυνέην ἐοῦσαν χαλχέην ὑπέσχε τε ual 
ἔσπενδε. χυνέας δὲ xai οἱ ἄλλοι ἅπαντες ἐφόρεόν τὲ 
βασιλέες χαὶ ἐτύγχανον τότε ἔχοντες. Ταμμήτιχος μέν 
vvv οὐδενὶ δολερῷ νόῳ χρεόμενος ὑττέσχε τὴν κυνέην" οὗ 
δὲ ἐν goevi λαβόντες τό τε ποιηϑὲν £x Ψαμμητίχου xal 
, cr , , * , 
τὸ χρηστήριον O0 τι ἐχέχρηστό σφι, τὸν χαλχέη σπεείσαντα 
- , - , , - em A 
αὐτῶν φιάλῃ τοῦτον βασιλέα ἔσεσϑαι μοῦνον “ἰγύπτου, 


HPOAOTOY B. 151—154. 163 
ἀναμνησϑέντες τοῦ χρησιιοῦ χτεῖναι uiv οὐχ ἐδιχαίωσαν 
ψΨαμμήτιχον, ὡς ἀνεύρισχον βασανίζοντες ἐξ οὐδεμιῆς πτρο-- 
γοέης αὐτὸν ποιήσαντα, ἐς δὲ τὰ ἕλεα ἔδοξέ σφι διῶξαι 
ψιλώσαντας τὰ πλεῖστα τῆς δυνάμιος, ἐκ δὲ τῶν ἑλέων 
δρμεόμενον μὴ ἐπιμίσγεσϑαι τῇ ἄλλῃ «Αἰγύπτῳ. τὸν δὲ 
Ψαμμήτιχον τοῦτον πρότερον φεύγοντα τὸν “ἰϑίοπα Σα- 
βαχών, ὃς οἱ τὸν πατέρα ΜΝεχὼν ἀπέχτεινε, τοῦτον φεύ- 
γοντὰ τότε ἐς Συρίην, ὡς ἀπηλλάχϑη ἐκ τῆς ὄψιος τοῦ 
ὀνείρου ὃ Αἰϑίοψ, κατήγαγον «Αἰχυπτίων οὗτοι οἱ &x γομοῦ 
τοῦ Σαϊτεώ εἶσι. μετὰ δὲ βασιλεύοντα τὸ δεύτερον χερὸς 
τῶν ἕνδεχα βασιλέων καταλαμβάνει μεν διὰ τὴν κυνέην 
φεύγειν ἐς τὰ ἕλεα. ἐπιστάμενος ὧν ὡς περιυβρισμένος 
εἴη πρρὸς αὐτῶν, ἔπενόεε τίσασϑαι τοὺς διώξαντας. πέμ- 
ψαντι δέ οἱ ἐς Βουτοῦν πόλιν ἐς τὸ χρηστήριον τῆς “ητοῦς, 
ἔνϑα δὴ «ἰγυπτίοισί ἐστι μαντήιον ἀψευδέστατον, ἦλϑε 
χρησμὸς ὡς τίσις ἥξει ἀπὸ ϑαλάσσης χαλχέων ἀνδρῶν 
ἐπιφανέντων. χαὶ τῷ μὲν δὴ ἀττιστίη μεγάλη ὑπεχέχυτο 
χαλχέους οἱ ἄνδρας ἥξειν ἐπικούρους" χρόνου δὲ οὐ πολλοῦ 
διελϑόντος ἀναγχαίη κατέλαβε ᾿Ἰωνάς τε xal Κᾶρας ἄνδρας 
χατὰ ληίην ἐχττλώσαντας ἀπενειχϑῆναι ἐς “ἍἜἔἴγυτττον, &x- 
βάντας δὲ ἐς γῆν καὶ ὁπλισϑέντας χαλκῷ ἀγγέλλει τῶν τις 
Αἰγυπτίων ἐς τὰ ἕλεα ἀπιχόμενος τῷ Ἰαμμητίχῳ, ὡς οὐκ 
ἰδὼν πρότερον χαλχῷ ἄνδρας ὁπλισϑέντας, ὡς χάλκεοι 
ἄνδρες ἀπιγμένοι ἀπὸ ϑαλάσσης λεηλατέουσι τὸ πεδίον. 
ὃ δὲ μαϑὼν τὸ χρηστήριον ἐπιτελεόμενον φίλα τε τοῖσι 
Ἴωσι «ci Καρσὶ ποιέεται, χαί σφεας μεγάλα ὑπισχνεό- 
μενος σπείϑει μετ᾽ ἑωυτοῦ γενέσϑαι. ὡς δὲ ἔπεισε, οὕτω 
ἅμα τοῖσι [μετ᾿ ἑωυτοῦ) βουλομένοισι «4ἰγυπτίοισι xci 
τοῖσι ἐπιχούροισι χαταιρέει τοὺς βασιλέας. χρατήσας δὲ 
«Αἰγύπτου πάσης Ó Ταμμήτιχος ἐποίησε τῷ Ἡφαίστῳ 
σιροττύλαια ἐν Μέμφι τὰ πρὸς νότον ἄνεμον τετραμμένα, 
αὐλήν τε τῷ “πι, ἐν τῇ τρέφεται ἐπεὰν φανῇ ὃ ἅπις, 
οἰχοδόμησε ἐναντίον τῶν προπυλαίων, πᾶσάν τὲ ττερί- 
στυλον ἐοῦσαν xal τύπων πλέην᾽" ἀντὶ δὲ χιόνων ὑπε- 
στᾶσι κολοσσοὶ δυωδεχαπήχεες τῇ αὐλῇ. ὃ δὲ ἅπις κατὰ 
τὴν Ἑλλήνων γλῶσσάν ἐστι Ἔπαφος. τοῖσι δὲ Ἴωσι καὶ 


τοῖσι Καρσὶ τοῖσι συγχατεργασαμένοισι αὐτῷ ὃ γαμμήτιχος 
1 ἢ δὰ 


152 


153 


154 


164 HPOAOTOY B. 151—156. 
διδοῖ χώρους ἐνοιχῆσαι ἀντίους ἀλλήλων, τοῦ Νείλου τὸ 
μέσον ἔχοντος, τοῖσι οὐνόματα ἐτέϑη Στρατόπεδα. τού- 
τους τε δή σφι τοὺς χώρους δίδωσι, χαὶ τάλλα τὰ ὑπέσχετο 
πάντα ἀπέδωχε. χαὶ δὴ χαὶ παῖδας παρέβαλε αὐτοῖσι 
«Αἰγυπτίους τὴν Ελλάδα γλῶσσαν ἐχδιδάσχεσθϑαι" ἀπὸ δὲ 
τούτων ἐχμαϑόντων τὴν γλῶσσαν οἱ νῦν ἑριιηνέες ἐν “ἰγί- 
σπτῳ γεγόνασι. οἱ δὲ Ἰωνές τε xal οἱ Κᾶρες τούτους τοὺς 
χώρους οἴχησαν χρόνον ἐπὶ πολλόν" εἰσὶ δὲ οὗτοι oí χῶροι 
πρὸς ϑαλάσσης ὀλίγον ἔνερϑε Βουβάστιος πόλιος, ἐπὶ τῷ 
Πηλουσίῳ χαλεοιιένῳ στόματι τοῦ Νείλου. ᾿τούτους μὲν 
δὴ χρόνῳ ὕστερον βασιλεὺς :;ἿἼἽμασις ἐξαναστήσας ἐνθεῦτεν 
χατοίχισε ἐς Μέμφιν, φυλαχὴν ἑωυτοῦ ποιεύμενος πρὸς 
«Αἰγυπτίων τούτων δὲ οἰχισϑέντων ἐν “ἰγύπτῳ, οἱ Ἕλ- 
ληνες οὕτω ἐπιμισγόμενοι τούτοισι τὰ περὶ 4ἴγυπτον 
γιγνόμενα ἀπὸ Ἱαμμητίχου βασιλέος ἀρξάμενοι ττάντα zal 
τὰ ὕστερον ἐπιστάμεϑα ἀτρεχέως" πρῶτοι γὰρ οὗτοι ἐν 
«Τἰγύπτῳ ἀλλόγλωσσοι χατοιχίσϑησαν. ἐχ τῶν δὲ ἐξανέ- 
στησαν χώρων, ἐν τούτοισι δὲ οἵ τε δλχοὶ τῶν νεῶν xci 
τὰ ἐρείπια τῶν οἰχημάτων τὸ μέχρι ἐμεῦ ἦσαν. 
Ψαμμήτιχος μέν νυν οὕτω ἔσχε Ἅἴγυπτον, τοῦ δὲ χρη- 


στηρίου τοῦ ἐν 4ἰγύπτῳ πολλὰ ἐπεμνήσϑην ἤδη, zal δὴ 
* 


, 3 - ς t; , , M 
λόγον περὶ αὐτοῦ ὡς ἀξίου ἐόντος ποιήσομαι. τὸ γὰρ 
, - M , , - 
χρηστήριον τοῦτο τὸ ἐν 4ἰγύπτῳ ἔστι uiv “Ζ1ητοῦς ἱρόν, 
P] , * f^ c , * ^ v ' , 
ἐν πόλι δὲ μεγάλῃ ἱδρυμένον xarà τὸ Σεβεννυτιχὸν χαλεό- 

, - T. /^ , 3 , 

μενον στόμα τοῦ Νείλου, ἀναπλώοντι ἀπὸ ϑαλάσσης ἄγω. 

, Y - , , € , , , 
οὔνομα δὲ τῇ πόλι ταύτῃ Oxov τὸ χρηστήριον ἔστι Βουτώ, 
ς ^ , , M - 
ὡς χαὶ πρότερον οὐνόμασταί μοι. ἱρὸν δὲ ἔστι ἐν τῇ 

- , 2 2^4 E T , X2 Gf ' 

Βουτοῖ ταύτῃ ἡ“πόλλωνος xol Moríuidog. x«i 0 γε νηὸς 
- - 2 - A * 2 , 
τῆς Δητοῦς, ἐν τῷ δὴ τὸ χρηστήριον ἔνι, αὐτός TE τυγ- 

, γν P κι , c , 
χάνει ἐὼν μέγας xai τὰ προπύλαια ἔχει ἐς ὕψος δέχα 
2 , ' , - - 35 - , 
ὀργυιέων. τὸ δέ μοι τῶν φανερῶν vv ϑῶμα μέγιστον 
“ταρεχόμενον φράσω. ἔστι ἐν τῷ τεμένεϊ τούτῳ “1ητοῦς 
ON ἐξ Éyóc A9 ' ? dA £e HT) γι 4 1 715 - 
γηὸς ἐξ ἑνὸς λίϑου πεποιημένος ἔς τε ὕψος χαὶ ἐς μῆχος, 
χαὶ τοῖχος ἕχαστος τούτοισι ἴσος" τεσσεράχοντα ττήχεων 

, , 5 ^ , - 3 - 
τούτων ἕχαστόν ἐστι. τὸ δὲ χαταστέγασμα τῆς ὀροφῆς 
» 2 , , 2! M , , 
ἄλλος ἐπιχέεται λέϑος, ἔχων τὴν παρωροφίδα τετράπηχυν. 


er , c M - - E σιν" 
150 οὐτῷ H€» γυν Ο νὴῆος τῶν qavreocov LOL τῶν χερὶ τουτο 


HPOAOTOY B. 156—158. 165 
τὸ ἱρόν ἐστι ϑωμαστότατον, τῶν δὲ δευτέρων νῆσος ἡ 
AXéuutg καλεομένη. ἔστι μὲν ἐν λίμνῃ βαϑέη xal πλατέῃ 
χειμένῃ τταρὰ τὸ ἐν Βουτοῖ ἱρόν, λέγεται δὲ ὑπ᾽ ἰγυπτίων 
εἶναι αὕτη ἡ νῆσος πλωτή. αὐτὸς μὲν ἔγωγε οὔτε πλώου- 
σαν οὔτε χινηϑεῖσαν εἶδον, τέϑηπα δὲ ἀχούων εἰ νῆσος 
ἀληϑέως ἐστὶ πλωτή. ἐν δὴ ὧν ταύτῃ νηός τε Τπόλ- 
λωνος μέγας ἔνι xal βωμοὶ τριφάσιοι ἐνιδρύαται, ἐμπε- 
φύχασι δ᾽ ἐν αὐτῇ φοίνιχές τε συχνοὶ καὶ ἄλλα δένδρεα 
χαὶ χαρποφόρα χαὶ ἄφορα πολλά. λόγον δὲ τόνδε ἐπι- 
λέγοντες οἱ “ἰγύπτιοί φασι εἶναι αὐτὴν πλωτήν, ὡς ἐν 
τῇ νήσῳ ταύτῃ οὐκ ἐούσῃ πρότερον πλωτῇ nro ἐοῦσα 
τῶν ὀχτὼ ϑεῶν τῶν πρώτων γενομένων, οἰχέουσα δὲ ἐν 
Βουτοῖ πόλι, ἵνα δή οἱ τὸ χρηστήριον τοῦτο ἔστι, πόλ- 
λωνα παρ᾽ Ἴσιος πταραχαταϑήχην δεξαμένη διέσωσε χατα- 
χρύψασα ἐν τῇ νῦν πλωτῇ λεγομένῃ νήσῳ, ὅτε δὴ τὸ πᾶν 
διζήμενος ὃ Τυφὼν ἐπῆλϑε ἐθέλων ἐξευρεῖν τοῦ Ὀσίριος 
τὸν παῖδα. ᾿Ιπόλλωνα δὲ καὶ ἤρτεμιεν “ιονύσου xai Ἴσιος 
λέγουσι εἶναι πταῖδας, «1ητοῦν δὲ τροφὸν αὐτοῖσι zal σώ- 
τειραν γενέσϑαι. «Ἱἰγυπτιστὶ δὲ Ἀπόλλων μὲν Ὧρος, Ζ2η- 
μήτηρ δὲ Ἶσις, Ἴρτεμις δὲ Βούβαστις. ἐκ τούτου δὲ τοῦ 
λόγου xci οὐδενὸς ἄλλου Αἰσχύλος ὃ Εὐφορίωνος ἥρπασε 
τὸ ἐγὼ φράσω, μοῦνος δὴ ποιητέων τῶν σιρογενομένων" 
ἐποίησε γὰρ “Ἴρτεμιν εἶναι ϑυγατέρα “ήμητρος. τὴν δὲ 
νῆσον διὰ τοῦτο γενέσϑαι πλωτήν. ταῦτα μὲν οὕτω λέ- 
γουσι. 

Ψαμμήτιχος δὲ ἐβασίλευσε Αἰγύπτου τέσσερα χαὶ πεν- 
τήχοντα ἔτεα, τῶν τὰ ἑνὸς δέοντα τριήχοντα Ζζωτον τῆς 
Συρίης μεγάλην πόλιν προσχατήμενος ἐπολιόρχεε," ἐς ὃ 
ἐξεῖλε. αὕτη δὲ ἡ ἄζωτος ἁπασέων ττολίων ἐπὶ πιλεῖστον 
χρόνον :τολιορχεομένη ἀντέσχε τῶν ἡμεῖς ἴδμεν. 

Ψαμμητίχου δὲ Νεχὼς παῖς ἐγένετο xal ἐβασίλευσε 
Αἰγύπτου, ὃς τῇ διώρυχι ἐπεχείρησε πρῶτος τῇ ἐς τὴν 
᾿Ερυϑρὴν ϑάλασσαν φορούσῃ, τὴν “Ιαρεῖος ὁ Πέρσης δεύ- 
vega διώρυξε" τῆς μῆκος μέν ἐστι τιλόος ἡμέραι τέσσερες, 
εὐρος δὲ ὠρύχϑη ὥστε τριήρεας δύο σπιλώειν ὁμοῦ ἐλα- 
στρεομένας. ἤχται δὲ ἀπὸ τοῦ Νείλου τὸ ὕδωρ ἐς αὐτήν, 
ἤχται δὲ χατύπερϑε ὀλίγον Βουβάστιος πόλιος παρὰ 


151 


158 


159 


160 


166 HPOAOTOTY B. 158—160. 
' 2 , / , ji ' 
Πάτουμον τὴν AocBüy πόλιν. ἐσέχει δὲ ἐς τὴν Ερυϑρὴν 
, 2 “ ἂν 7 τς 
ϑάλασσαν. ὀρώρυχται δὲ πρῶτον μὲν τοῦ πεδίου τοῦ 
Aly , ' ' A αβί 2 0 α M. δὲ " , 9 
ἰγυπτίου τὰ πρὸς “ραβίην ἔχοντα, ἔχεται δὲ χατύπερϑε 
- , i ' , - 3 - ^ 
τοῦ ττεδίου τὸ κατὰ Μέμφιν τεῖνον οὐρος, ἐν τῷ αἱ λιϑο- 
" TN Y ' , , B 
τομίαι ἔνεισι. τοῦ ὧν δὴ οὔρεος τούτου παρὰ τὴν ὑπω- 
3 € - t 9732€ , - 
ρέην ἦχται ἡ διῶρυξ ἀπ᾽ ἑστπτέρης μαχρὴ πρὸς τὴν ἠῶ, χαὶ 
ἔπειτεν τείνει ἐς διασφάγας, φέρουσα ἀπὸ τοῦ οὔρεος 
πρὸς μεσαμβρίην ve χαὶ νότον ἄνεμον ἐς τὸν χόλπον τὸν 
“ιράβιον. τῇ δὲ ἐλάχιστόν ἐστι «ai συντομώτατον & τῆς 
L , c - 2 s 7) c] * 
βορηίης ϑαλάσσης ὑπερβῆναι ég τὴν voríny zai ᾿Ερυϑρὴν 
^ 3 ' , , 3 M - , »r 
τὴν αὐτὴν ταύτην χαλεομένην, ἀπὸ τοῦ Kaoíov οὔρεος 
τοῦ οὐρίζοντος 4Τγυπτόν τε καὶ Συρίην, ἀπὸ τούτου εἰσὶ 
M ΄, ' 3 ,, ,^ - 
στάδιοι ἀπαρτὶ χίλιοι ἐς τὸν ράβιον κόλπον. τοῦτο uiv 
^ , c - - ^ ἘΞ 5 
τὸ συντομώτατον, ἡ δὲ διῶρυξ πολλῷ μαχροτέρη, ὅσῳ 
σχολιωτέρη ἐστί" τὴν ἐπὶ Νεχῶ βασιλέος ὀρύσσοντες Aiyv- 
πτίων ἀπώλοντο δυώδεχα μυριάδες. Νεχὼς μέν νυν με- 
ταξὺ ὀρύσσων ἐπαύσατο μαντηίου ἐμπτοδίου γενομένου 
- - , 3 * t. , 
τοιοῦδε, τῷ βαρβάρῳ «vtov προεργαζεσϑαι" βαρβαρους 
δὲ πάντας οἱ “Αἰγύπτιοι χαλέουσι τοὺς μὴ σφίσι óuo- 
γλώσσους. παυσάμενος δὲ τῆς διώρυχος ὃ Νεχὼς ἐτρά- 
στετο πρὸς στρατηίας" καὶ τριήρεες ab μὲν ἐπὶ τῇ βορηίῃ 
, , - , , ^ - 
ϑαλάσσῃ ἐποιήϑησαν, αἱ δ᾽ ἐν τῷ ᾿ραβίῳ κόλπῳ ἐπὶ τῇ 
3 - , - » Cc 3 23 , M , , 
Ερυϑρῇ ϑαλάσσῃ, τῶν ἔτι οἱ 0Àx0i ἐπίδηλοι. καὶ ταὐτῃσί 
τε ἐχρᾶτο ἐν τῷ δέοντι, καὶ Συρίοισι πεζῇ ὃ Νεχὼς συμ- 
βαλὼν ἐν Μαγδώλῳ ἐνίχησε, μετὰ δὲ τὴν μάχην Κάδυτιν 
“πόλιν τῆς Συρίης ἐοῦσαν μεγάλην εἷλε. ἐν τῇ δὲ ἐσϑῆτι 
ἔτυχε ταῦτα κατεργασάμενος, ἀνέϑηχε τῷ Ἀπόλλωνι rtéu- 
2 , ^ , M * c , 
Veg'ég Βραγχίδας τοὺς Μιλησίων. μετὰ δὲ ἑχχαίδεχα 
ἔτεα τὰ πάντα ἄρξας τελευτᾷ, τῷ ττιαιδὶ Τάμμι τεαραδοὺς 
τὴν ἀρχήν. 
"Eni τοῦτον δὴ τὸν Τάμμιν βασιλεύοντα Αἰγύπτου 
2 , 3 , » »r "e , 
ἀπίχοντο Ἠλείων [ἄνδρες] ἄγγελοι, αὐχέοντες διχαιότατα 
LL ἢ , ' 3 L - , 2 
zal χάλλιστα τιϑέναι τὸν ἐν Ὀλυμπίῃ ἀγῶνα πάντων &v- 
ϑροώπων, xci δοχέοντες παρὰ ταῦτα οὐδ᾽ ἂν τοὺς σοφω- 
΄ 2 , P] ? 3 e* 2 x - € ' 
τάτους ἀνθρώπων Αἰγυπτίους οὐδὲν ἐπεξευρεῖν. ὡς δὲ 
32 , 2 M » c2 ^? - 3^ “ [4 
ἀπιχόμενοι ἐς τὴν 4ἴγυπτον οἱ Ἠλεῖοι ἔλεγον τῶν εἵνεχεν 
ἀπίχοντο, ἐνθαῦτα ὃ βασιλεὺς οὗτος συγχαλέεται Aiyv- 


HPOAOTOY B. 160—162. 161 
πτίων τοὺς λεγομένους εἶναι σοφωτάτους. συνελϑόντες 
δὲ οἱ Αἰγύπτιοι ἐπυνθάνοντο τῶν Ἠλείων λεγόντων 
ἅπαντα τὰ χατήχει σφέας ποιέειν πτερὶ τὸν ἀγῶνα" ἀπη- 
γησάμενοι δὲ τὰ πάντα ἔφασαν ἥχειν ἐπιμαϑησόμενοι € 
τι ἔχοιεν Αἰγύπτιοι τούτων διχαιότερον ἐπεξευρεῖν. ὁ 
δὲ βουλευσάμενοι ἐπειρώτεον τοὺς Ἠλείους εἴ σφι ο 
πολιῆται ἐναγωνίζονται. οἱ δὲ ἔφασαν xai σφέων xci 
τῶν ἄλλων Ἑλλήνων ὁμοίως τῷ βουλομένῳ ἐξεῖναι ἀγω- 
γίζεσϑαι. οἱ δὲ Αἰγύπτιοι ἔφασάν σφεας οὕτω τιϑέντας 
γαντὸς τοῦ δικαίου ἡ μαρτηχέναι" οὐδεμίαν γὰρ εἶναι μη- 
χανὴν 0x09 οὐ τῷ ἀστῷ ἀγωγνιζομένῳ προσϑήσονται, 
ἀδιχέοντες τὸν ξεῖνον. ἀλλ᾽ εἰ δὴ βούλονται διχαίως τι- 
ϑέναι «ai τούτου εἵνεχεν ἀπιχοίατο ἐς 4ἴγυτττον, ξείνοισι 
ἀγωνιστῇσι ἐκέλευον τὸν ἀγῶνα τιϑέναι, Ἠλείων δὲ μη- 
δενὶ ἐξεῖναι ἀγωνίζεσθαι. ταῦτα μὲν Αἰγύπτιοι Ἠλείοισι 
ὑπεϑήχαντο. 

ψάμμιος δὲ ἕξ ἔτεα μοῦνον βασιλεύσαντος Αἰγύπτου 
xal στρατευσαμένου ἐς “ἰϑιοπίην καὶ μεταυτίχα τελευ- 
τήσαντος ἐξεδέξατο πρίης ὃ Τάμμιος, ὃς μετὰ Ψαμμή- 
τιχον τὸν ἑωυτοῦ ττροπάτορα ἐγένετο εὐδαιμονέστατος τῶν 
πρότερον βασιλέων, im ἔτεα πέντε χαὶ εἴχοσι ἄρξας, ἐν 
τοῖσι ἐπέ τε Σιδῶνα στρατὸν ἤλασε xci ἐναυμάχησε τῷ 
Τυρίῳ. ἐπεὶ δέ οἱ ἔδεε χαχῶς γενέσϑαι, ἐγένετο ἀπὸ 
προφάσιος τὴν ἐγὼ μεζόνως μὲν ἐν τοῖσι “ιβυκοῖσι λόγοισι 
ἀπηγήσομαι, μετρίως δ᾽ ἐν τῷ παρεόντι" ἀποπέμιψμας γὰρ 
στράτευμα ὃ Ἄπρίης ἐπὶ Κυρηναίους μεγαλωστὶ προσέ- 
πταισε, Αἰγύπτιοι δὲ ταῦτα ἐπιμεμφόμενοι ἀπέστησαν 
&r αὐτοῦ, δοχέοντες τὸν “πρίην ἐκ προνοίης αὐτοὺς ἀπο- 
πέμψαι ἐς φαινόμενον κακόν, ἵνα δὴ σφέων φϑορὴ γένη- 
ται, αὐτὸς δὲ τῶν λοιπτῶν Alyvzttíoy ἀσφαλέστερον ἄρχῃ. 
ταῦτα δὲ δεινὰ ποιεύμενοι οὗτοί τε οἱ ἀπονοστήσαντες 
χαὶ οἱ τῶν ἀπολομένων φίλοι ἀπέστησαν ἐκ τῆς ἰϑέης. 
πυϑόμενος δὲ Ἀπρίης ταῦτα πέμπει ἐπ᾽ αὐτοὺς ἥμασιν 
χαταπαύσοντα λόγοισι. ὃ δὲ ἐπείτε ἀπιχόμενος χατελάιι- 
βανε τοὺς Αἰγυπτίους, ταῦτα μὴ ποιέειν λέγοντος αὐτοῦ 
τῶν τις “ἰγυπτίων ὄπισϑε στὰς περιέϑηχέ οἱ κυνέην, xai 
περιτιϑεὶς ἔφη ἐπὶ βασιληίῃ περιτιϑέναι. καὶ τῷ οὔ «mug 


-ρ τὸ τ 


161 


163 


163 


164 


163 HPOAOTOY B. 162—164. 
ἀεχούσιον ἐγίνετο τὸ ποιεύμεγον, ὡς διεδείχγυε" ἐπείτε 
γὰρ ἐστήσαντό μιν βασιλέα τῶν Αἰγυπτίων οἱ ἀπεστεῶ- 
Ft. € , P. 
τες, πτταρεσχευάζετο ὡς ἐλέων ἐπὶ τὸν Ππρίην. πυϑόμενος 
ἊΝ - ς 3 , »" 2 35. 3, , 
0à ταῦτα ὁ “πρίης ἔπειιπε ἐπ᾿ μασιν ἄνδρα δόχιμον 
τῶν περὶ ἑωυτὸν “ἰγυπτίων, τῷ οὔνομα yv Πατάρβημις, 
, 2 - , , - , 
ἐντειλάμενος αὐτῷ ζώοντα “μασιν ἀγαγεῖν παρ᾽ ἑωυτόν. 
ς ^ 3 , € , n ^ 27 Φ , € 
ὡς δὲ ἀπιχόμενος ὃ Πατάρβημις τὸν μασιν ἐχάλεε, ὃ 
, M 3 , , 
Auacug (ἔτυχε γὰρ ém ἵππου κατήμενος) ἐπαείρας ἄπε- 
,. μιν , 3 , [44 
ματάϊσε, καὶ τοῦτό μιν ἐκέλευε ἡπρίῃ ἀπάγειν. ὅμως δὲ 
2 2 - Ν , 
αὐτὸν ἀξιοῦν vOv Πατάρβημιν βασιλέος μεταττεμπτομένου 
, ' , ' ' - € - 
ἰέναι πρὸς αὐτόν" τὸν δὲ αὐτῷ ὑποχρίνασϑαι ὡς ταῦτα 
σπάλαι τταρασχευάζεται ποιέειν, χαὶ αὐτῷ οὐ μέμψεσϑαι 
2 y δι-ς , € ' ' 9 xU X, »u 
“πρίην᾽ παρέσεσϑαι yag xoi αὑτὸς xai ἄλλους ἄξειν. 
τὸν δὲ Πατάρβημιν ἔχ τὲ τῶν λεγομένων οὐκ ἀγγοέειν τὴν 
διάνοιαν, x«i π᾿ταρασχευαζόμενον δρέοντα σττουδῇ ἀπιέναι, 
βουλόμενον τὴν ταχίστην βασιλέϊ δηλῶσαι τὰ πρησσόμενα. 
Ξ NI M 3 ᾽, 
ὡς δὲ ἀπιχέσϑαι αὐτὸν τιρὸς τὸν “πρίην οὐχ ἄγοντα τὸν 
» D , , € - , 3j * , 
“μασιν, οὐδένα λόγον ἑωυτῷ δόντα ἀλλὰ περιϑύμως 
ἔχοντα ττεριταμεῖν προστάξαι αὐτοῦ τά τὲ ὦτα χαὶ τὴν 
ς- 25» 2C M “ P] ; e» LIN] L 
ῥῖνα. ἰδόμενοι δ᾽ οἱ λοιποὶ τῶν “ἰγυπτίων, ot ἔτι τὰ ἐχείνου 
, , , - ce - 
ἐφρόνεον, ἄνδρα τὸν δοχιμώτατον ἑωυτῶν οὕτω αἰσχρῶς 
, , 2 , , 2 ᾿ 
λύμῃ διαχείμενον, οὐδένα δὴ χρόνον ἐπισχόντες ἀπιστέατο 
A , / , 2 ' 32 , 
πρὸς τοὺς ἑτέρους xol ἐδίδοσαν σφέας αὐτοὺς Mudo. 
, "Y b - d c) , c ' 2 ΄ 
συϑόμενος δὲ xal ταῦτα ὃ ᾿πρίης calce τοὺς ἑπιχού- 
^ , ^ ^ , 5 
ρους xal ἤλαυνε ἐπὶ τοὺς Αἰγυπτίους" εἶχε δὲ περὶ écv- 
τὸν Καράς τε καὶ Ἴωνας ἄνδρας ἐπιχούρους τρισμυρίους" 
35 , c M , 2 fe , , 27 a 
ἣν δέ ot τὰ βασιλήια ἐν Σάϊ πόλι, μεγάλα ἐόντα xal 
2 z 9 , ^ M c ^ ' A 7, NS Y ue Al " 
ἀξιοϑήητα. xal ot τὲ περὶ τὸν ᾿πρίην ἐπὶ τοὺς Aiyv- 
, » c SENI ILS ' ; 
πτίους ἤισαν xai οἱ περὶ τὸν ἥμασιν ἐπὶ τοὺς ξείνους. 
ἔν τε δὴ Μωμέμφι πόλι ἐγένοντο ἀμφότεροι xoi τιειρή-- 
σεσϑαι ἔμελλον ἀλλήλων. 
2 ^ P] , c * , M , € αὐ 
Ἔστι δὲ Αἰγυπτίων ἑπτὰ γένεα, χαὶ τούτων οἱ μὲν 
ς , € N , , c N , € ^ 
ἱρέες oí δὲ μάχιμοι χεχλέαται, οἱ δὲ βουχόλοι, ot δὲ. 
- € A , n ς Ἁ € , c ' 
συβῶται, oi δὲ κάπηλοι, οἱ δὲ ἑριιηνέες, οἱ δὲ χυβερ- 
- , , - , 3 
γῆται. γένεα uiv “ἰγυπτίων τοσαῦτά ἔστι, οὐνόματα δέ 
M - ’ , 2 - , 
σφι κέεται ἀπὸ τῶν τεχνέων. οἱ δὲ μάχιμοι αὐτῶν xaAé- 
' D" , , N, € , 2 - ' 
ovre, uiv Καλασίριές τε xol Ἑρμοτύβιες, ἐκ νομῶν δὲ 


HPOAOTOY B. 164—169. 169 
τῶνδέ εἰσι᾿ χατὰ γὰρ δὴ νομοὺς “Τἴγυπτος ἅπασα δια- 
ραίρηται. ἙἝἭ μοτυβίων μὲν οἵδε εἰσὶ νομοί, Βουσιρίτης, 
Σαΐτης, Χεμμίτης, Παπρημίτης, νῆσος ἡ Προσωπῖτις 
χαλεομένη, Ναϑῶ τὸ ἥμισυ. ἐχ μὲν τούτων τῶν νομῶν 
Ἑρμοτύβιές εἰσι, γενόμενοι, ὅτε ἐπὶ πλείστους ἐγένοντο, 
ἑχχαίδεχα μυριάδες. καὶ τούτων βαναυσίης οὐδεὶς δε- 
δάηχε οὐδέν, ἀλλ᾽ ἀνεῖνται ἐς τὸ μάχιμον. Καλασιρίων 
δὲ οἵδε ἄλλοι νομοί εἰσι, Θηβαῖος, Βουβαστίτης, ἀφϑίτης, 
Τανίτης, Μενδήσιος, Σεβεννύτης, ϑριβίτης, Φαρβαιϑί- 
της, Θμουίτης, Ὀνουφίτης, Ἡνύσιος, Μυεχφορίτης" οὗτος 
ὃ νομὸς ἐν νήσῳ οἰχέει, ἀντίον Βουβάστιος πόλιος. οὗτοι 
δὲ οἱ νομοὶ Καλασιρίων εἰσί, γενόμενοι, ὅτε ἐπὶ πλεί- 
στους ἐγένοντο, πέντε χαὶ εἴχοσι μυριάδες ἀνδρῶν. οὐδὲ 
τούτοισι ἔξεστι τέχνην ἐπασχῆσαι οὐδεμίαν, ἀλλὰ τὰ ἐς 
πόλεμον ἐπασχέουσι μοῦνα, παῖς παρὰ πατρὸς ἐχδεχό- 
μενος. εἶ μέν νυν καὶ τοῦτο παρ᾽ Aiyvztíov μεμαϑήχασι 
οἱ Ἕλληνες, οὐκ ἔχω ἀτρεχέως χρῖναι, ὁρέων καὶ Θρήιχας 
x«i Σχύϑας xal Πέρσας x«i “υδοὺς xai σχεδὸν πάντας 
τοὺς βαρβάρους ἀποτιμοτέρους τῶν ἄλλων ἡγημένους πο- 
λιητέων τοὺς τὰς τέχνας μανϑάνοντας χαὶ τοὺς ἐχγόνους 
τούτων, τοὺς δ᾽ ἀπηλλαγμέμους τῶν χειρωναξιέων γεν-- 
γαίους νομίζοντας εἶναι, καὶ μάλιστα τοὺς ἐς τὸν πόλεμον 
ἀνειμένους" μεμαϑήχασι δ᾽ ὧν τοῦτο πάντες οἱ Ἕλληνες 
zai μάλιστα «Ταχεδαιμόνιοι. ἥκιστα δὲ Κορίνϑιοι ὄνονται 
τοὺς χειροτέχνας. γέρεα δέ σφι ἦν τάδε ἐξαραιρημένα 
μούνοισι «Τἰγυπτίων πάρεξ τῶν ἱρέων, ἄρουραι ἐξαίρετοι 
δυώδεχα ἑχάστῳ ἀτελέες. ἢ δὲ ἄρουρα ἑχατὸν πήχεων 
ἐστὶ Αἰγυπτίων πάντῃ, ὃ δὲ Αἰγύπτιος πῆχυς τυγχάνει 
ἴσος ἐὼν τῷ Σαμίῳ. ταῦτα μὲν δὴ τοῖσι ἅπασι ἦν ἐξα- 
ραιρημενα, τάδε δὲ ἐν περιτροπῇ ἐχαρποῦντο καὶ οὐ- 
δαιμιὼὰ cvrot* Καλασιρίων χίλιοι χαὶ Ἑρμοτυβίων ἐδορυ- 
φύρεον ἐνιαυτὸν ἕκαστοι τὸν βασιλέα" τούτοισι ὦν τάδε 
πάρεξ τῶν ἀρουρέων ἄλλα ἐδίδοτο ἐπ᾽ ἡμέρῃ ἑχάστῃ, ὀπτοῦ 
σίτου σταϑμὸς πέντε μνέαι ἑχάστῳ, χρεῶν βοέων δύο 
μινέαι, οἴνου τέσσερες ἀρυστῆρες. ταῦτα τοῖσι αἰεὶ δορυ- 
φορέουσι ἐδίδοτο. 


, » 


165 


166 


161 


168 


, , [04 5 * , 
Ἐπείτε δὲ συνιόντες 0 τε πρίης ἄγων τοὺς ἐπικούρους 169 


bf 


170 


1 


1 


170 HPOAOTOTY B. 169—171. 

zai ὃ ἤϊμασις πάντας Αἰγυπτίους ἀπίχοντο ἐς Μώμεμφιν 
πόλιν, συνέβαλον" zai ἐμαχέσαντο μὲν εὖ οἱ ξεῖνοι, τελή- 
ϑεὶ πολλῷ ἐλάσσονες ἑξόντες χατὰ τοῦτο ἑσσώϑησαν. 
Ζπρίεω δὲ λέγεται εἶναι ἥδε διάνοια, μηδ᾽ ἂν ϑεόν μιν 
μηδένα δύνασϑαι παῦσαι τῆς βασιληίης" οὕτω ἀσφαλέως 
ἑωυτῷ ἱδρῦσϑαι ἐδόκεε. χαὶ δὴ τότε συμβαλὼν ἑσσώϑη 
xai ζωγρηϑεὶς ἀπήχϑη ἐς Σαάϊν ττόλιν, ἐς τὰ ἑωυτοῦ οἰχία 
πρότερον ἐόντα, τότε δὲ ᾿μάσιος ἤδη βασιλήια. ἐνθαῦτα 
δὲ τέως μὲν ἐτρέφετο ἐν τοῖσι βασιληίοισι, καί μιν ἥμασις 
εὖ περιεῖπε τέλος δὲ μεμφομένων Αἰγυπτίων ὡς οὐ 
ποιέοι δίκαια τρέφων τὸν σφίσι τε καὶ ἑωυτῷ ἔχϑιστον, 
οὕτω δὴ παραδιδοῖ τὸν Ἀπρίην τοῖσι “ἰγυπτίοισι. οἱ 
δέ μιν ἀπέπνιξαν, xal ἔπειτεν ἔϑαιψψαν ἐν τῇσι πτατρωίησι 
ταφῇσι" αἱ δέ εἰσι ἐν τῷ ἱρῷ τῆς ϑηναίης, ἀγχοτάτω 
τοῦ μεγάρου, ἐσιόντι ἀριστερῆς χειρός. ἔϑαψαν δὲ Σᾶϊται 
πάντας τοὺς ἐχ νομοῦ τούτου γενοιιένους βασιλέας ἔσω 
ἐν τῷ ἱρῷ. xai γὰρ τὸ τοῦ Ἀμάσιος oua ἑκαστέρω μέν 
ἐστι τοῦ μεγάρου ἢ τὸ τοῦ πρίεω xal τῶν τούτου προ- 
πατόρων, ἔστι μέντοι χαὶ τοῦτο ἐν τῇ αὐλῇ τοῦ ἱροῦ, 
σεαστὰς λιϑίνη μεγάλη καὶ ἠσχημένη στύλοισί τε φοίνικας 
τὰ δένδρεα μεμιμημένοισι χαὶ τῇ ἄλλῃ δαπάνῃ. ἔσω δὲ 
ἐν τῇ παστάδι διξὰ ϑυρώματα ἕστηχε, ἐν δὲ τοῖσι ϑυρώ- 
μασι ἡ ϑήκη ἐστί. εἰσὶ δὲ καὶ αἱ ταφαὶ τοῦ οὐχ ὅσιον ποι- 
εὔμαι ἐπὶ τοιούτῳ πρήγματι ἐξαγορεύειν τοὔνομα ἐν Σαΐ, 
ἐν τῷ ἱρῷ τῆς ᾿ίϑηναίης, ὄπισϑε τοῦ νηοῦ, παντὸς τοῦ 
τῆς ϑηναίης ἐχόμεναι τοίχου. χαὶ ἐν τῷ τεμένεϊ ὀβελοὶ 
ἑστᾶσι μεγάλοι λέϑινοι, λίμνη τέ ἐστι ἐχομένη λιϑίνῃ 
χρητεῖδι κεχοσμημένη xc ἐργασμένη εὖ κύχλῳ, καὶ μέγα- 
Sog, ὡς ἐμοὶ ἐδόχεε, ὅσηπερ ἢ ἐν “ήλῳ ἢ τροχοειδὴς 
χαλεομένη. ἐν δὲ τῇ λέμνῃ ταύτῃ τὰ δείχηλα τῶν τταϑέων 
αὐτοῦ νυχτὸς ποιεῦσι, τὰ καλέουσι μυστήρια Αἰγύπτιοι. 
στερὶ μέν νυν τούτων εἰδότι μοι ἐπὶ τιλέον ὡς ἕχαστα 
αὐτῶν ἔχει, εὔστομα χείσϑω. «al τῆς Φήμητρος τελετῆς 
πέρι, τὴν ol Ἕλληνες ϑεσμοφόρια χαλέουσι, καὶ ταύτης 
μοι πέρι εὔστομα χείσϑω, πλὴν ὅσον αὐτῆς δσίη ἐστὶ 
λέγειν. αἱ Δαναοῦ ϑυγατέρες ἦσαν αἱ τὴν τελετὴν ταύτην 
ἐξ αἰγύπτου ἐξαγαγοῦσαι xal διδάξασαι τὰς Πελασγιώ- 


HPOAOTOY B. 171—173. Yit 


τιδας γυναῖκας" μετὰ δὲ ἐξαναστάσης πάσης Πελοποννή- 
σου ὑπὸ “ωριέων ἐξαπώλετο ἡ ἡ τελετή, οἱ δὲ ὑπολειφϑέντες 
Hehozcovyqaíc» xal οὐχ Sweep os “ίρχάδες διέσωζον 
αὐτὴν μοῦνοι. 
πρίεω δὲ ὧδε χαταραιρημένου ἐβασίλευσε Ἄμασις, 
γομοῦ μὲν Σαΐτεω ἐών, ἐχ τῆς δὲ ἣν πόλιος, οὐὔνομά ot 
ἐστι Σιούφ. τὰ μὲν δὴ πρῶτα χατώνοντο τὸν μασιν 
Αἰγύπτιοι χαὶ ἐν οὐδεμιῇ μοίρῃ μεγάλ ῃ ἦγον ἅτε δὴ δη- 
μότην τὸ πρὶν ἐόντα καὶ olxíng οὐκ ἐπειρανέος" μετὰ δὲ 
σοφίῃ αὐτοὺς ὃ ἤμασις, οὐχ ἀγνωμοσύνῃ προσηγάγετο. 
ἣν οἱ ἄλλα τε ἀγαϑὰ μυρία, ἐν δὲ χαὶ ποδανιπτὴρ χρύ- 
σεος, ἐν τῷ αὐτός τε ὃ ἤμασις χαὶ oi δαιτυμόνες οἱ 
πᾶντες τοὺς πόδας ἑἕχάστοτε ἐναπενίζοντο. τοῦτον xar 
ὧν χόψας ἄγαλμα δαίμονος ἐξ αὐτοῦ ἐποιήσατο, χαὶ 
ἵδρυσε τῆς πόλιος 0xov ἦν ἐπιτηδεώτατον᾽ οἱ δὲ 4ἰγύ- 
πτιοι φοιτέοντες «góc τὠώγαλμα ἐσέβοντο μεγάλως. μα- 
ϑὼν δὲ ὃ ἤϊμασις τὸ ἐχ τῶν ἀστῶν ποιεύμενον, συγχαλέσας 
Αἰγυπτίους ἐξέφηνε φὰς i» τοῦ ποδανιπτῆρος τὠγαλμα 
γεγονέναι, ig τὸν πρότερον μὲν τοὺς “ἰγυπτίους ἐνεμέειν 
τε xal ἐνουρέειν xal πόδας ἐναπονίζεσθαι, τότε δὲ με- 
γάλως σέβεσϑαι. ἤδη ὧν ἔφη λέγων ὁμοίως αὐτὸς τῷ 
στοδανιπτῆρι πεπτρηγέναι" εἰ γὰρ πρότερον εἶναι δημότης, 
ἀλλ᾽ ἐν τῷ παρεόντι εἶναι αὐτῶν βασιλεύς" xal τιμᾶν τὲ 
χαὶ προμηϑέεσϑαι ἑωυτοῦ ἐχέλευε. τοιούτῳ μὲν τρόπῳ 
σιροσηγάγετο τοὺς Αἰγυπτίους ὥστε διχαιοῦν δουλεύειν, 
ἐχρᾶτο δὲ χαταστάσι πρηγμάτων τοιῇδε" τὸ uiv ὄρϑριον 
μέχρι ὕτευ ττληϑώρης ἀγορῆς προϑύμως ἔπρησσε τὰ προσ- 
φερόμενα τιρήγματα, τὸ δὲ ἀπὸ τούτου ἔπινέ τε xai κατέ- 
σχωπτε τοὺς συμπότας χαὶ ἣν μάταιός τε χαὶ παιγνιή- 
μων. ἀχϑεσϑέντες δὲ τούτοισι οἱ φίλοι αὐτοῦ ἐνουϑέτεον 
αὐτὸν τοιάδε λέγοντες. “ὦ βασιλεῦ, οὐχ ὀρϑῶς σεωυτοῦ 
σιροέστηχας ἐς τὸ ἄγαν φλαῦρον πιροάγων σεωυτόν" σὲ 
γὰρ χρῆν ἐν ϑρόνῳ σεμνῷ σειινὸν ϑωχέοντα δι᾽ ἡμέρης 
σιρήσσειν τὰ πρήγματα, xal οὕτω Αἰγύπτιοί τ᾽ ἂν ἡπι- 
στέατο ὡς ὑπ᾽ ἀνδρὸς μεγάλου ἄρχονται, «cl ἄμεινον σὺ 
ἂν ἤχουες" νῦν δὲ ποιέεις οὐδαμῶς βασιλιχά." ὃ δ᾽ ἀμεί- 
βετο τοισίδε αὐτούς. “τὰ τόξα οἱ κεχτηιιένοι ἐπεὰν μὲν 


113 


174 


112 HPOAOTOY B. 113—115. 

δέωνται χρᾶσϑαι ἐντανύουσι, ἐπεὰν δὲ χρήσωνται ἐχλύ- 
ουσι᾿ εἶ γὰρ δὴ τὸν πάντα χρόνον ἐντεταμένα εἴη, ἐχρα- 
γείη ἄν, ὥστε ἐς τὸ δέον οὐκ ἂν ἔχοιεν αὐτοῖσι χρᾶσϑαι. 
οὕτω δὴ καὶ ἀνθρώπου χατάστασις᾽" εἰ ἐϑέλοι κατεσπου- 
δάσϑαι αἰεὶ μηδὲ ἐς παιγνίην τὸ μέρος ἑωυτὸν ἀνιέναι, 
λάϑοι ἂν ἤτοι μανεὶς ἢ ὅ γε ἀπόπληχτος γενόμενος. τὰ 
ἐγὼ ἐπιστάμενος μέρος ἑχατέρῳ νέμω ταῦτα μὲν τοὺς 
φίλους ἀμείψατο. λέγεται δὲ ὃ ἤμασις, καὶ ὅτε ἦν ἰδιώ- 
της, ὡς φιλοπότης ἦν καὶ φιλοσχώμμων καὶ οὐδαμῶς 
χατεσπουδασμένος ἀνήρ᾽ ὅχως δέ μιν ἐπιλείποι πίνοντά 
τε χαὶ εὐπαϑέοντα τὰ ἐπιτήδεα, χλέπτεσχε ἂν περιιών" 
οἱ δ᾽ ἄν μιν φάμενοι ἔχειν τὰ σφέτερα χρήματα ἀρνεό- 
μενον ἄγεσχον ἐπὶ μαντήιον, ὅχου ἑχάστοισι εἴη. πολλὰ 
μὲν δὴ xai ἡλίσχετο ὑπὸ. τῶν μαντηίων, πολλὰ δὲ καὶ 
ἀπέφευγε. ἐπείτε δὲ καὶ ἐβασίλευσε, ἐποίησε τοιάδε" 
ὅσοι μὲν αὐτὸν τῶν ϑεῶν ἀπέλυσαν μὴ φῶρα εἶναι, τού- 
των μὲν τῶν ἱρῶν οὔτε ἐπεμέλετο οὔτε ἐς ἐπισχευὴν 
ἐδίδου οὐδέν, οὐδὲ φοιτέων ἔϑυε ὡς οὐδενὸς ἐοῦσι ἀξίοισε 
Wevóéa τε μαντήια κεχτημένοισι" ὅσοι δέ μιν κατέδησαν 
φῶρα εἶναι, τούτων δὲ ὡς ἀληϑέως ϑεῶν ἐόντων xal 
ἀψευδέα μαντήια παρεχομένων τὰ μάλιστα ἐπεμέλετο. 
χαὶ τοῦτο μὲν ἐν Σάϊ τῇ ϑηναίη προπύλαια ϑωμάσια 
οἷα ἐξεποίησε, πολλὸν πάντας ὑπερβαλλόμενος τῷ τε 
ὑιμεὶ xal τῷ μεγάϑεϊ, ὅσων τε τὸ μέγαϑος λέϑων ἐστὶ xal 
ὁχοίων τέων" τοῦτο δὲ χολοσσοὺς μεγάλους καὶ ἀνδρό- 
σφιγγας τιεριμήχεας ἀνέϑηχε, λίϑους τε ἄλλους ἐπισχευὴν 
ὑπερφυέας τὸ μέγαϑος ἐκόμισε. ἠγάγετο τὲ τούτων τοὺς 
μὲν ἐχ τῶν χατὰ Μέμφιν ἐουσέων λιϑοτομιέων, τοὺς δὲ 
ὑπεριιεγάϑεας ἐξ ᾿Ελεφαντίνης πόλιος πλόον xci εἴχοσι 
ἡμερέων ἀπεχούσης ἀπὸ Σάϊος. τὸ δὲ οὐχ ἥχιστα αὐτῶν 
ἀλλὰ μάλιστα ϑωμάζω, ἐστὶ τόδε" οἴχημα μουνόλιϑον 
ἐχόμισε ἐξ Ἐλεφαντίνης πόλιος, καὶ τοῦτο ἐχόμιζον μὲν 
ἐπὶ ἔτεα τρία, δισχίλιοι δέ οἱ προσετετάχατο ἄνδρες ἀγω- 
γέες, xal οὗτοι ἅπαντες ἦσαν κυβερνῆται. τῆς δὲ στέγης 
ταύτης τὸ μὲν μῆκος ἔξωϑέν ἐστι εἷς τε χαὶ εἴκοσι πτήχεες, 
εὖρος δὲ τεσσερεσχαίδεχα, ὕψος δὲ ὀχτώ. ταῦτα μὲν τὰ 
μέτρα ἔξωϑεν τῆς στέγης τῆς μουνολίϑου ἐστί, ἀτὰρ 


HPOAOTOY B. 175—118. 113 
» ' - 3 , , M 
ἔσωϑεν τὸ μῆχος ὀχτωχαίδεχα πήχεων xoi πυγόνος, τὸ δὲ 
εὖρος δυώδεχα πήχεων, τὸ δὲ ὕψος πέντε πήχεων ἐστί. 
e € - , , , , 
αὕτη τοῦ ἱροῦ κέεται παρὰ τὴν ἔσοδον. ἔσω γάρ μιν ἐς 
, - 3 ^ , M , 
τὸ ἱρόν φασι τῶνδ᾽ εἵνεχεν ovx ἐσελχύσαι" τὸν ἀρχιτέχτονα 
3. ἄν ς , - , , Y , 
αὐτῆς ἑλχομένης τῆς στέγης ἀναστενάξαι οἷά τὲ χρόνου 
2 , - ^2 , -5! * Le 7 
ἐγγεγονότος πολλοῦ xai ἀχϑόμενον τῷ ἔργῳ, vov δὲ μασιν 
ἐνθύμιον ποιησάμενον οὐκ ἐᾶν ἔτι προσωτέρω ἕἑλχύσαι. 
ἤδη δέ τινες λέγουσι ὡς ἄνϑρωπος διεφϑάρη ox αὐτῆς 
jen S cM S QuE06 OtegoQu v1 15 
- 3 * , 3 ' , 3 
τῶν τις αὐτὴν μοχλευόντων, καὶ ἀπὸ τούτου οὐχ ἐσελχυ- 
- ἄν, τὰ M - 2 - , 
σϑῆναι. ἀνέϑηκχε δὲ xal ἐν τοῖσι ἄλλοισι ἱροῖσι ὃ ἥμασις 
σᾶσι τοῖσι ἐλλογίμοισι ἔργα τὸ μέγαϑος ἀξιοϑήητα, ἐν δὲ 
^ € Ἁ - 
χαὶ ἐν Μέμφι τὸν ὕπτιον χείμενον χολοσσὸν τοῦ Ἧφαι- 
στείου ἔμτπτροσϑε, τοῦ πόδες πέντε xal ἑβδομήχοντά εἰσι 
τὸ μῆχος. ἐπὶ δὲ τῷ αὐτῷ βάϑρῳ ἕστᾶσι ἰϑιοπικοῦ 
» ὅν ς H ΄ ; »! - Ἂ ΄, EN 
ἐόντες λίϑου δύο χολοσσοί, εἴχοσι ποδῶν τὸ μέγαϑος &cv 
€ , € Α 2 c 30103) - , 2 M 
ἑχάτερος, ὃ uiv ἔνϑεν ὃ δ᾽ ἔνϑεν τοῦ μεγάρου. ἔστι δὲ 
λέϑινος ἕτερος τοσοῦτος xal ἐν Σάϊ, χείμενος xarà τὸν 
αὐτὸν τρόπον τῷ ἐν Μέμφι. τῇ Ἴσι τε τὸ ἐν Μέμφι ἱρὸν 
, , c , * , ^ : 
Zuaoígs ἐστι ὃ ἐξοιχοδομήσας ἐὸν μέγα τε καὶ ἀξιοϑηη- 
τότατον. 
2 - M) , , , , , 
Ἐπὶ Au&ovwg δὲ βασιλέος λέγεται Αἴγυπτος μάλιστα 
* , 2 τι . Y * 2 ' - - 4 MS ΄ 
δὴ τότε εὐδαιμονῆσαι xal τὰ ἀπὸ τοῦ ποταμοῦ τῇ χώρῃ 
, ^ 2 * - , - 2 , * 
γινόμενα zal τὰ ἀπὸ τῆς χώρης τοῖσι ἀνϑρώποισι, xai 
πόλις ἐν αὐτῇ γενέσϑαι τὰς ἁπάσας τότε δυσμυρίας τὰς 
οἰχεομένας. νόμον τε «Τἰγυπτίοισι τόνδε Auagíg ἐστι ὃ 
χαταστήσας, ἀποδειχνύναι ἔτεος ἕχάστου τῷ νομάρχῃ 
πάντα τινὰ Αἰγυπτίων ὅϑεν βιοῦται" μὴ δὲ ποιεῦντα 
- "Y eR) , , , 3 , , 
ταῦτα μηδὲ ἀποφαίνοντα διχαίην ζόην ἰϑύνεσϑαι ϑανάτῳ. 
Σόλων δὲ ὃ ϑηναῖος λαβὼν ἐξ αἰγύττου τοῦτον τὸν νόμον 
᾿᾿ιϑηναίοισι ἔϑετο" τῷ ἐχεῖνοι ἐς αἰεὶ χρέονται, ἐόντι 
3 , , , ^ , 101; » 
ἀμώμῳ νόμῳ. φιλέλλην δὲ γενόμενος ὃ Zuaoig ἄλλα τε 
2 € 7ÀÀ , c , 3 ὃ /c ^ b δὲ F N - 
ἐς Ἑλλήνων μετεξετέρους ἀπεδέξατο, xci δὴ xoi τοῖσι 
ἀπιχνεομένοισι ἐς 4ἴγυπτον ἔδωχε Ναύχρατιν πόλιν ἔνοι- 
χῆσαι" τοῖσι δὲ μὴ βουλομένοισι αὐτῶν οἰχέειν, αὐτοῦ δὲ 
, » , 3 , M ^ 
γαυτιλλομένοισι ἔδωχε χώρους ἐνιδρύσασϑαι βωμοὺς xat 
τεμένεα ϑεοῖσι. τὸ μέν vvv μέγιστον αὐτῶν τέμενος xai 
οὐνομαστότατον ἐὸν χαὶ χρησιμώτατον, χαλεόμενον δὲ 


116 


111 


178 


119 


181 


114 HPOAOTOY EB. 178—181. 

, , , - 29 , 
Ἑλλήνιον, αἵδε πτόλιές εἰσι αἱ ἱδρυμέναι κοινῇ, Ιώνων μὲν 
Χίος xal Τέως xal Φώχαια χαὶ Κλαζομεναί, Ζωριέων δὲ 
Ῥόδος χαὶ Κνίδος χαὶ “λιχαρνησσὸς xal Φάσηλις, Αἴο- 
λέων δὲ 5 Μυτιληναίων μούνη. τούτων μέν ἔστι τοῦτο 

, - / Ca , 

τὸ τέμενος, καὶ προστάτας τοῦ ἐμπορίου αὕται αἱ ττόλιές 
LES , - 

εἰσι αἷ παρέχουσαι" ὅσαι δὲ ἄλλαι πόλιες μεταποιεῦνται, 

- - 2 

οὐδέν σφι μετεὸν μεταποιεῦνται. χωρὶς δὲ “ἰγινῆται ἐπ 
ς “τ € , , , * 2 , cr. 

ἑωυτῶν ἱδρύσαντο τέμενος 4dióg, xai ἀλλο Σάμιοι Honc 

, 3 ^ 5 ' M] ' , c 

zai Μιλήσιοι πόλλωνος. ἣν δὲ τὸ παλαιὸν μούνη ἢ 
— 2 , e RU 3 3 mA 3 / 

ΜΝαύχρατις ἐμπόριον «al ἄλλο οὐδὲν “ἰγύπτου. εἰ δέ τις 

- κα. , - , 3 , - 3 , 
ἐς τῶν τι ἄλλο στομάτων τοῦ Νείλου ἀπίχοιτο, χρῆν 0uó- 

» ^ — - b TY 
σαι μὴ μὲν ἑχόντα ἐλϑεῖν, ἀπομόσαντα δὲ τῇ νηὶ αὐτῇ 

, 23 bl ( , » 5 , € » « 3 , 
πλώειν ἐς τὸ Κανωβιχόν" ἢ εἰ μή γε οἷά τε εἴη πρὸς ἀνέ- 
μους ἀντίους πλώειν, τὰ φορτία ἔδεε περιάγειν ἐν βάρισι 

D , Y , I./ cr 
περὶ τὸ 4éhra, μέχρι ov ἀπίχοιτο ἐς Ναύχρατιν. οὕτω 
᾿ ' et s 3. 2 , ^ 3 7 Y 

uiv δὴ Ναύχρατις ἐτετίμητο᾽ Auquxrvóvov δὲ μισϑω- 
σάντων τὸν ἐν Ζελφοῖσι νῦν ξόντα νηὸν τριηχοσίων τα- 
λάντων ἐξεργάσασϑαι (ὃ γὰρ πρότερον ἐὼν αὐτόϑι αὐτό- 
ματος χατεχάῃ) τοὺς “ελφοὺς δὴ ἐπέβαλε τεταρτημόριον 
τοῦ μισϑώματος παρασχεῖν. ττλανεόμενοι δὲ οἱ Ζελφοὶ 

' , ’ - - - 2 , 
περὶ τὰς πόλις ἐδωτίναζον, ποιεῦντες δὲ τοῦτο οὐχ ἐλά- 

28: 3 , 2 » 2227 ^ , »! 
χιστον ἐξ Αἰγύπτου ἡνείχαντο" Auactg μὲν γάρ σφι ἔδωχε 
χίλια στυπτηρίης τάλαντα, οἱ δὲ ἐν Αἰγύπτῳ οἰχέοντες 
Cr » Nes , A2 , , 
Ἕλληνες εἴχοσι μνέας. Κυρηναίοισι δὲ Auacig φιλότητά 

, , 3 , - 

τε χαὶ συμμαχίην συνεϑήχατο. ἐδιχαίωσε δὲ xat γῆμαι 
αὐτόϑεν, εἴτ᾽ ἐπιϑυμήσας Ἑλληνίδος γυναιχός, εἴτε zal 
^ 41r , ce / 3 3 c 
ἄλλως φιλότητος Κυρηναίων εἵνεχεν. γαμέει δ᾽ ov, oi 
μὲν λέγουσι Βάττου, οἱ δ᾽ Ἡρχεσίλεω ϑυγατέρα, οἱ δὲ 
Κριτοβούλου ἀνδρὸς τῶν ἀστῶν δοχίμου, τῇ οὔνομα ἦν 

, A 3 , , € » , 2 

“1αδίχη. τῇ ἐπείτε συγχλίνοιτο ὃ Auacic, μίσγεσθαι οὐχ 
-’ 2 , : - , - , 
οἷός τε &yívevo" τῆσι δὲ ἄλλῃσι γυναιξὶ ἐχρᾶτο. ἐττείτε 

ARX Ξ- y * € » ^ 
δὲ πολλὸν τοῦτο ἐγίνετο, εἶπε ὃ ;Ἴμασις πρὸς τὴν “αδίχην 
, , cc: , , ' 
ταύτην χαλεομένην "C γύναι, χατά. με ἐφάρμαξας, xal 
2 , ^ , 
ἔστι τοι οὐδεμία μηχανὴ μὴ ovx ἀπολωλέναι χάχιστα 
- , 229 ς , , , 
γυναιχῶν πασέων. — v δὲ “αδίχη, ἐπείτε οἱ ἄρνεομένῃ 
, “ἤν € , , - - 
οὐδὲν ἐγίνετο πρηὕτερος ὃ Ἄμασις, εὔχεται ἐν τῷ νόῳ τῇ 
4qoo0íry, ἣν οἱ ὑπ᾽ ἐχείνην τὴν νύ; ιχϑῆ ὃ μασι 
φοοδίτῃ, ἢ π᾿ ἐχείνην τὴν νύχτα μιχϑῆ μασις, 


HPOAGOTOT'B.IS5b-1892:- T. 1. 115 
- ὔ - 5 - , 2 
τοῦτο γάρ οἱ χαχοῦ εἶναι μῆχος, ἄγαλμά ot ἀποπέμψειν 
΄ ^ ' 5 , , c 
ig Κυρήνην. μετὰ δὲ τὴν εὐχὴν αὐτίχα οἱ ἐμίχϑη ὃ 
2 ^ ^ 3 - » c , »^ i 3 ^ 
Auacig. x«i τὸ ἐνθεῦτεν ἤδη οχότε ἔλθοι πρὸς αὑτὴν 
ἐμίσγετο, xal χάρτα μιν ἔστερξε μετὰ τοῦτο. ἡ δὲ “αδίχη 
2 , ᾿ 3i. - - , ' , 2 , 
ἀπέδωχε τὴν εὐχὴν τῇ ϑεῷ" ποιησαμένη γὰρ ἄγαλμα ἀπέ- 
, ' , b 5 , , c 
zeue ἐς Κυρήνην, τὸ ἔτι καὶ ig ἐμὲ ἣν σόον, ἔξω ἱδρυ- 
- » , , , , € 
μένον τοῦ Κυρηναίων ἄστεος. ταύτην τὴν «1αδίχην, ὡς 
, , , ^ , - Ὁ 
ἐπεεχράτησε Καμβύσης Αἰγύπτου xoci ἐπτύϑετο αὐτῆς ἥτις 
εἴη, ἀπέπεμιμε ἀσινέα ἐς Κυρήνην. 
M , € » ' € , 
ἀινέϑηχε δὲ xal ἀναϑήματα ὃ ἤμασις ἐς τὴν Ἑλλάδα, 
- M 23 , » 3 , 3 , ^ 
τοῦτο μὲν ἐς Κυρήνην &yaÀua ἐπίχρυσον 4Onvaíng xat 
εἰχόνα ἑωυτοῦ γραφῇ εἰχασμένην, τοῦτο δὲ τῇ ἐν “ίνδῳ 
ιϑηναίῃ δύο τε ἀγάλματα λίϑινα καὶ ϑώρηχα λίνεον 
21 , - ES , - C. 3 E c - 
ἀξιοϑήητον, τοῦτο δ᾽ ἐς Σάμον τῇ Hoy tixovag ἑωυτοῦ 
, [c , Ce 2 - - - , € , » 
διφασίας ξυλίνας, ai ἐν τῷ νηῷ τῷ μεγάλῳ ἱδρύατο ἔτι 
3 , 2 - , - ΄ 2 , , 
x«i τὸ μέχρι ἐμεῦ, ὄπισϑε τῶν ϑυρέων. &c μέν νυν Σάμον 
ἀνέϑηχε κατὰ ξεινίην τὴν ἑωυτοῦ τε καὶ Πολυχράτεος τοῦ 
27 3 S , c , Àj 3 - cr . cr 
"icxtog, ἐς δὲ “Ζίνδον ξεινίης uiv οὐδεμιῆς εἵνεκεν, ὅτι 
δὲ τὸ ἱρὸν τὸ iv Πίνδῳ τὸ τῆς ϑηναίης λέγεται τὰς 
-. ΄ , [04 2 , 
“Ιαναοῦ ϑυγατέρας ἱδρύσασϑαι :ττροσσχούσας, ὅτε ἀπεδί- 
^ , - - c 
ὅρησχον τοὺς Αἰγύπτου παῖδας. ταῦτα uiv ἀνέϑηκε ὃ 
Ἤμασις, εἷλε δὲ Κύπρον πρῶτος ἀνθρώπων χαὶ κατε- 
, 2 , 
σερέινψατο ἐς φόρου ἀπαγωγήν. 


Is 


?. s - M ' , , 
Ἐπὶ τοῦτον δὴ τὸν ἥμασιν Καιιβύσης ὁ Κύρου ἐστρα- 
τεύετο, ἄγων xai ἄλλους τῶν ἦρχε χαὶ Ἑλλήνων Ἴωγνά 
, &y | ἄλλους τῶν ἦρχε * ᾿λήνων Tovag 
2 , , , , 
τε χαὶ «Αἰολέας, δὲ αἰτέην τοιήνδε. ττέμιψας Καμβύσης ἐς 
“Αἴγυπτον κήρυχα αἴτεε μασιν ϑυγατέρα, αἴτεε δὲ Ex 
συμβουλίης ἀνδρὸς “Αἰγυπτίου, ὃς μεμφόμενος ἤμασι 
ἔπρηξε ταῦτα Urt μιν ἐξ ἁπάντων τῶν ἐν Αἰγύπτῳ ἰητρῶν 
ἀποσπάσας ἀπτὸ γυναιχός τε καὶ τέχνων ἔχδοτον ἐποίησε 
2 , e -- , $3 af » P] E 
ἐς Πέρσας, ove Κῦρος πέμψας πὰρ ἡμασιν cree ἴητρον 


116 HPOAOTOY r. 1—3. 
- A , - 3 - ^ 
ὀφϑαλμῶν, ὃς εἴη ἄριστος τῶν ἐν Αἰγύπτῳ. ταῦτα δὴ 
, € , - - , , 
ἐπιμεμφόμενος ὃ “ἰγύπτιος ἐνῆγε τῇ συμβουλίῃ κελεύων 
PR ' ο » , ce » ' 
αἰτέειν τὸν Καμβύσην Auacw ϑυγατέρα, ἵνα ἢ δοὺς 
- » ' , 2 , c - 
ἀνιῷτο ἢ μὴ δοὺς Καιμιβύση ἀπέχϑοιτο. ὃ δὲ ἤμασις τῇ 
, - / 2 ΄ AED , 2 5. 
δυνάμι τῶν Περσέων &y9óuevog xal ἀρρωδέων οὐχ εἶχε 
» - » 2 , 35 H 2 , cr 
οὔτε δοῦναι ovre ἀρνήσασθαι" εὖ γὰρ ἠπίστατο ὅτι οὐχ 
ὡς γυναῖχά μιν ἔμελλε Καμβύσης ἕξειν ἀλλ᾿ ὡς παλλαχήν. 
ταῦτα δὴ ἐχλογιζόμενος ἐποίησε τάδε. ἦν πρίεω τοῦ 
, , , / ^ 2 
προτέρου βασιλέος ϑυγάτηρ κάρτα μεγάλη τε χαὶ εὐειδὴς 
, - , 2! , 2 , 
μούνη τοῦ οἴχου λελειμμένη, οὔνομα δέ ot ἣν Νίτητις. 
, M M -— € , , - , 
ταύτην δὴ τὴν παῖδα ὃ ἥμασις χοσμήσας ἐσθῆτί τε xol 
ὡὩὐ E , , - , ' 
χρυσῷ ἀποπέμπει ἐς Πέρσας ὡς ἑωυτοῦ ϑυγατέρα. μετὰ 
PN , [04 2 t. ΄, , , 
δὲ χρόνον ὥς μιν ἠσπάζετο πατρόϑεν οὐνομάζων, λέγει 
* Ey UN c ΞΕ {5} ὉΥ - , , C ΡΨ. , 
πρὸς αὐτὸν ἢ παῖς “ὦ βασιλεῦ, διαβεβλημένος vs Aua- 
2 , [4] , , 3 , , 
σιος ov μανϑάγεις, ὃς ἐμέ σοι κόσμῳ ἀσχήσας ἀπέπεμιμε, 
€ c - , M : C € 2 L 3 , 
ὡς ἑωυτοῦ ϑυγατέρα διδοὺς ἐοῦσαν τῇ ἀληϑείη Ππρίεω, 
τὸν ἐχεῖνος ἐόντα ἑωυτοῦ δεσπότην uev Alyvzttíov ἐτεα- 
γαστὰς ἐφόνευσε." τοῦτο δὴ τὸ ἔπος χαὶ αὕτη ἡ αἰτίη 
3 , 2} - , ' , , 
ἐγγενομένη ἤγαγε Καμβύσην vov Κύρου μεγάλως ϑυμω- 
, 2 , cr , 
ϑέντα ἐπὶ Alyvsz tov. οὕτω μέν vvv λέγουσι Πέρσαι, Alyi- 
στιοι δὲ οἰχηιεῦνται Καμβύσην, φάμενοί μιν ἐχ ταύτης 
N - 3 , * , - ' Ξ 
δὴ τῆς “Ιπρίεω ϑυγατρὸς γενέσθαι" Κῦρον γὰρ εἶναι τὸν 
, 2 5 2 ^ ^ , 2 3 3 
σέμιναντα παρ᾽ μασιν ἐπὶ τὴν ϑυγατέρα, ἀλλ᾿ ov Καμ- 
΄ , Y - 3 - H 
βύσην. λέγοντες δὲ ταῦτα ovx ὀρϑῶς λέγουσι. οὐ uiv 
d , 3 , , ^ , ^ , 
οὐδὲ λέληϑε αὐτούς (εἰ γάρ τινὲς zal ἄλλοι, τὰ Περσέων 
΄ , M , if - , 
γόμιμα ἐπιστέαται xai «“ἰγύτττιοι) ὅτε πρῶτα μὲν νόϑον 
οὔ σφι νόμος ἐστὶ βασιλεῦσαι γνησίου παρεόντος, αὑτις 
€ , - , Y zT - 
δὲ ὅτι Κασσανδάνης τῆς Φαρνάσπεω ϑυγατρὸς ἣν παῖς 
, 2 M 2 , 2.5.2 2 - 
Καιιβύσης, ἀνδρὸς ᾿χαιμενίδεω, ἀλλ obx ix τῆς Aiyv- 
- 2 * , * ΄ , 
πτίης. ἀλλὰ παρατράπουσι τὸν λόγον προσποιεύμενοι 
τῇ Κύρου οἰχίῃ συγγενέες εἶναι. χαὶ ταῦτα μιὲν ὡδε ἔχει, 
^7 Y ACE c , 2 M Y 2 , c - 
λέγεται δὲ xal 006.0 λόγος, ἐμοὶ μὲν ov πιϑανός, ὡς τῶν 
Περσίδων γυναιχῶν ἐσελϑοῦσά τις παρὰ τὰς Κύρου γυναῖ- 
χας, ὡς εἶδε τῇ Κασσανδάνῃ παρεστεῶτα τέχνα εὐειδέα 
τε χαὶ μεγάλα, ττολλῷ ἐχρᾶτο τῷ ἐπαίνῳ ὑπερϑωμάζουσα, 
C Sex , y i - , 1 τ , cc 
ἡ δὲ Κασσανδάνη ἐοῦσα τοῦ Κύρου γυνὴ εἶπε τάδε. — v0t- 
- , , , - - 2 , 
ὥνδε μέντοι ἐμὲ παίδων μητέρα ἐοῦσαν Κῦρος ἐν ἀτιμίῃ 


HPOAOTOY Lr. 3—5. 2nd 
ἔχει, τὴν δ᾽ ἀπ᾽ Αἰγύπτου ἐπίκτητον ἐν τιμῇ (Seven τὴν 
μὲν ἀχϑομένην τῇ Νιτήτι εἰπεῖν ταῦτα, τῶν δέ οἱ παίδων 
τὸν πρεσβύτερον eizeiv Καμβύσην. “τοιγάρ τοι, ὦ μῆτερ, 
ἐπεὰν ἐγὼ γένωμαι ἀνήρ, Αἰγύπτου τὰ μὲν ἄνω χάτω 
ϑήσω, τὰ δὲ χάτω ἄνω. ταῦτα εἰπεῖν αὐτὸν ἔτεα ὡς 
δέχα χου γεγονότα, χαὶ τὰς γυναῖχας ἐν ϑώματι γενέ- 
σϑαι᾿ τὸν δὲ διαμνημονεύοντα, οὕτω δή, ἐπείτε ἡνδρώϑη 
xal ἔσχε τὴν βασιληίην, ποιήσασϑαι τὴν ἐπ᾽ Ἧἴγυπτον 
στρατηίην. 

Συνήνεικε δὲ xal ἄλλο τι τοιόνδε ἜΘ ΝΣ γενέσϑαι ἐς 
τὴν ἐπιστράτευσιν ταύτην. ἣν τῶν ἐπικούρων τῶν 4uá- 
σιος ἀνὴρ γένος μὲν Ἡλιχαρνησσεύς, οὔνομα δέ οἱ ἦν 
Φάνης, χαὶ γνώμην ἱχανὸς xai τὰ ττολέμια ἄλχιμος. οὗτος 
ὃ Φάνης μεμφόμενός χού τι “μάσι ἐχδιδρήσκει σελοίῳ ἐξ 
Αἰγύπτου, βουλόμενος Καμβύσῃ ἐλϑεῖν ἐς λόγους. οἷα 
δὲ ἐόντα αὐτὸν ἐν τοῖσι ἐπιχούροισι λόγου οὐ σμιχροῦ 
ἐπιστάμενόν τε τὰ περὶ Αἴγυπτον ἀτρεχέστατα, μιετα- 
διώχει ὃ ἤϊπασις σπουδὴν ποιεύμενος ἑλεῖν, μεταδιώχει 
δὲ τῶν εὐνούχων τὸν πιστότατον ἀποστείλας τριήρεϊ κατ᾽ 
αὐτόν, ὃς αἱρέει μιν ἐν “υχίῃ, ἑλὼν δὲ οὐχ ἀνήγαγε ἐς 
Αἴγυπτον" σοφίη γάρ μιν περιῆλϑε ὃ Φάνης" καταμε- 
ϑύσας γὰρ τοὺς φυλάχους ἀπαλλάσσετο ἐς Πέρσας. ὡρ- 
μημένῳ δὲ Καμβύσῃ στρατεύεσϑαι ἐπ 4ἴγυπτον καὶ ἀπο- 
ρέοντι τὴν ἔλασιν, ὅχως τὴν ἄνυδρον διεχπερᾷ, ἐπελϑὼν 
φράζει μὲν xal τάλλα τὰ Mudotog πρήγματα, ἐξηγέεται 
δὲ χαὶ τὴν ἔλασιν, ὧδε παραινέων, πέμψαντα παρὰ τὸν 
ραβίων βασιλέα δέεσθαι τὴν διέξοδόν οἱ ἀσφαλέα σαρα- 
σχεῖν. μούνῃ δὲ ταύτῃ εἰσὶ φανεραὶ ἐσβολαὶ ἐς 4ἴγυτττον. 
ἀπὸ γὰρ Φοινίχης μέχρι οὔρων τῶν Καδύτιος πόλιος γῆ 
ἐστὶ Σύρων τῶν Παλαιστίνων χαλεομένων᾽ ἀπὸ δὲ Ka- 
δύτιος ἐούσης πόλιος, ὡς ἐμοὶ δοχέει, Σαρδίων οὐ πτολλῷ 
ἐλάσσονος, ἀπὸ ταύτης τὰ ἐμπόρια τὰ ἐπὶ ϑαλάσσης 
μέχρι ᾿Ἰηνύσου πόλιός ἐστι τοῦ Πραβίου, ἀπτὸ δὲ Ἰηνύσου 
αὐτις Σύρων μέχρι Σερβωνίδος λίμνης, παρ᾽ ἣν δὴ τὸ 
Κάσιον οὖρος τείνει ἐς ϑάλασσαν᾽ ἀπὸ δὲ ΕΓ 
λίμνης, ἐν τῇ δὴ λόγος τὸν Τυφῶνα χεχρύφϑαι, ἀπὸ 


, , , A] ^ i] , , * 
ταύτης ἤδη Αἴγυπτος. τὸ δὴ μεταξὺ Ιηνύσου πόλιος καὶ 
Herodoti vol. I. 12 


178 HPOAOTOY Lr. 5—8. 

Κασίου τε οὔρεος xai τῆς Σερβωνίδος λίμνης, ἐὸν τοῦτο 
οὐχ ὀλίγον χωρίον ἀλλ᾽ ὅσον τε ἐπὶ τρεῖς ἡμέρας ὅδόν, 
ἄνυδρόν ἐστι δεινῶς. τὸ δὲ ὀλίγοι τῶν ἐς 4ἔἴγυπτον ναυ- 
τιλλομένων ἐννενώχασι, τοῦτο ἔρχομαι φράσων. ἐς 4ἴγυ- 
στον ix τῆς Ἑλλάδος πάσης xol πρὸς ἐκ Φοινίχης χέραμος 
ἐσάγεται πλήρης οἴνου δὶς τοῦ ἔτεος ἑχάστον, καὶ ἕν χε- 
ράμιον οἰνηρὸν ἀριϑμῷ κείμενον οὐχ ἔστι ὡς λόγῳ εἰπεῖν 
ἰδέσϑαι. κοῦ δῆτα, εἴποι τις ἄν, ταῦτα ἀναισιμοῦται; 
ἐγὼ xal τοῦτο φράσω. δεῖ τὸν μὲν δήμαρχον ἕχαστον &x 
τῆς ἑωυτοῦ πόλιος συλλέξαντα πάντα τὸν χέραμον ἄγειν 
ἐς Μέμφιν, τοὺς δὲ ἐκ Μέμφιος ἐς ταῦτα δὴ τὰ ἄνυδρα 
τῆς Συρίης κομίζειν πλήσαντας ὕδατος. οὕτω ὃ ἐπιφοι- 
τέων χέραμος χαὶ ἐξαιρεόμενος ev Αἰγύπτῳ ἐττὶ τὸν ττα- 
λαιὸν κομίζεται ἐς Συρίην. οὕτω μέν νυν Πέρσαι εἰσὶ ot 
τὴν ἐσβολὴν ταύτην πιαρασχευάσαντες ἐπ᾽ ἍἌἴγυτττον, κατὰ 
δὴ τὰ εἰρημένα σάξαντες ὕδατι, ἐπείτε τάχιστα παρέ- 
λαβον Ζἴγυπτον. τότε δὲ οὐκ ἐόντος χω ὕδατος ἑτοίμου, 
Καμβύσης πυϑόμενος τοῦ “λιχαρνησσέος ξείνου, πέμψας 
παρὰ τὸν ἤράβιον ἀγγέλους καὶ δεηϑεὶς τῆς ἀσφαλείης 
ἔτυχε, πίστις δούς τε xai δεξάμενος τταρ᾽ αὐτοῦ. σέβονται 
δὲ “ράβιοι πίστις ἀνθρώπων ὁμοῖα τοῖσι μάλιστα. στοι- 
εὔνται δὲ αὐτὰς τρόπῳ τοιῷδε" τῶν βουλομένων τὰ πιστὰ 
ποιέεσθαι ἄλλος ἀνὴρ ἀμφοτέρων αὐτῶν ἐν μέσῳ ἑστεὼς 
λέϑῳ ὀξέϊ τὸ ἔσω τῶν χειρῶν παρὰ τοὺς δαχτύλους τοὺς 
μεγάλους ἐπιτάμνει [τῶν ποιευμένων τὰς πίστις), xci 
ἔπειτεν λαβὼν ἐχ τοῦ ἱματίου ἑχατέρου χροχύδα ἀλείφει 
τῷ αἵματι ἕν μέσῳ κειμένους λίϑους ἑπτά, τοῦτο δὲ στοι- 
ἕων ἐπιχαλέει τόν τε Διόνυσον xai τὴν Οὐρανίην. ἐπίι- 
τελέσαντος δὲ τούτου ταῦτα, ὃ τὰς πίστις ποιησάμενος 
τοῖσι φίλοισι παρεγγυᾶται τὸν ξεῖνον ἢ xol τὸν ἄστόν, 
ἢν πρὸς ἀστὸν ποιέηται" οἱ δὲ φίλοι καὶ αὐτοὶ τὰς: πίστις 
δικαιεῦσι σέβεσϑαι. Διόνυσον δὲ ϑεὸν μοῦνον καὶ τὴν 
Οὐρανίην ἡγέονται εἶναι, «ol τῶν τριχῶν τὴν κουρὴν κεί- 
ρεσϑαί φασι χατάπερ αὐτὸν τὸν Ζιόνυσον χεχάρϑαι" χεί- 
ρονται δὲ περιτρόχαλα, περιξυρέοντες τοὺς χροτάφους. 
οὐνομάζουσι δὲ τὸν μὲν Διόνυσον Ὁροτάλ, τὴν δὲ Οὐρανίην 
AMA. 


HPOAOTOY r. 9—11. 119 
᾿Επεὶ ὧν τὴν πίστιν τοῖσι ἀγγέλοισι τοῖσι παρὰ Καμ- 
, , , , 3 - 
βύσεω ἀπειγμένοισι ἐποιήσατο ὃ ράβιος, ἐμηχανᾶτο τοι- 
, ' , , , M X * 
&Ó&' Goxovg χαμήλων πλήσας ὕδατος ἐπέσαξε ἐπὶ τὰς 
- , , - , 2! 3 
ζωὰς τῶν χαμήλων πάσας, τοῦτο δὲ ποιήσας ἡλαᾶσε ἕς 
τὴν ἄνυδρον χαὶ ὑπέμενε ἐνθαῦτα τὸν Καμβύσεω στρατόν. 
οὗτος μὲν ὃ πιϑανώτερος τῶν λόγων εἴρηται" δεῖ δὲ καὶ 
τὸν ἕσσον πιιϑανόν, ἐττεί γε δὴ λέγεται, ῥηθῆναι. ποτα- 
M , - L - » -/ 3 Y - 
uóg ἔστι μέγας ἐν τῇ ᾿ραβίῃ τῷ οὔνομα Κόρυς, ἐχδιδοῖ 
^ fj M 1 ΄ , 3 ' 
δὲ ovrog ἐς τὴν Ἐρυϑρὴν καλεομένην ϑάλασσαν. ἀπὸ 
, ' 3 - - , ' 4; AES 
τούτου δὴ ὧν τοῦ ποταμοῦ λέγεται τὸν βασιλέα τῶν Aoa- 
βίων, δαψάμενον τῶν ὠμοβοέων xal τῶν ἄλλων δεριμιά- 
^ , HE E , ^ 2r Ji -. 
των ὀχετὸν μήχεϊ ἐξιχνεόμενον ἐς τὴν ἀνυδρον, ἀγαγεῖν 
Ἁ ^ , ^ [24 P] - P] , , * 
διὰ δὴ τούτου τὸ ὕδωρ, ἐν δὲ τῇ ἀνύδρῳ μεγάλας δεξα- 
' 3 , [44 , M er , t € e^ 
μενὰς ὀρύξασϑαι, ἵνα δεχόμεναι τὸ ὕδωρ σώζωσι. 0008 
΄ ς , ' - - , ' 
δ᾽ ἐστὶ δυώδεχα ἡμερέων ἀττὸ τοῦ ττοταμοῦ ἐς ταύτην τὴν 
» , , cy - - M , 
ἄνυδρον. ἄγειν δέ μιν δὲ ὀχετῶν [τριῶν] ἐς τριξὰ χωρία. 
Ἔν δὲ τῷ Πηλουσίῳ χαλεομένῳ στόματι τοῦ Νείλου 
, - , , - c , 
ἐστρατοπεδεύετο Ψαμμήνιτος ὃ “μάσιος παῖς, ὑττομένων 
, , ' 5 PL , , 
Καμβύσην. Ἄμασιν γὰρ ov χατέλαβε ζώοντα Καμβύσης 
3:4. 7 3 2 » 3^ δ , Le» [7 7 
ἑλάσας ἐπ Aiyvzvov, ἀλλὰ βασιλεύσας 0 “μασις τέσσερα 
, , , - 2 , , 
zal τεσσεράχοντα ἔτεα ἀτπτέϑανε, ἐν τοῖσι οὐδέν οἱ μέγα 
ἀνάρσιον πρῆγμα συνηνείχϑη. ἀποθανὼν δὲ καὶ ταρι- 
χευϑεὶς ἐτάφη ἐν τῇσι ταφῆσι τῇσι ἐν τῷ ἱρῷ, τὰς αὐτὸς 
οἰχοδομήσατο. ἐπὶ Ἰαμμηνίτου δὲ τοῦ ἡμάσιος βασι- 
λεύοντος Αἰγύπτου φάσμα “ἰγυπτίοισι μέγιστον δὴ ἐγέ- 
cr Ἁ - , , , 
γετο ὕσϑησαν γὰρ Θῆβαι αἱ Αἰγύπτιαι, οὔτε ztQOTEQOY 
2 e wc E , cr ' ? c 7 
οὐδαμὰ ὑσϑεῖσαι οὔτε ὕστερον τὸ μέχρι ἐμεῦ, ὡς λέγουσι 
2 - 2 A ' [44 A » - , 
αὐτοὶ Θηβαῖοι. οὗ γὰρ δὴ ὕεται τὰ ἄνω τῆς Αἰγύπτου 
^ , ^ 2 * ^ , [24 € - , 
τὸ παράπαν᾽ ἀλλὰ xai τότε ὕσϑησαν αἱ Θῆβαι ψαχάδι. 
ς ' , , M , , 
οἱ δὲ Πέρσαι ἐπείτε διεξελάσαντες τὴν ἄνυδρον ἵζοντο 
, ^ b] , € L 3 - C» L 
πέλας τῶν Αἰγυπτίων ὡς συμβαλέοντες, ἐνθαῦτα οἱ ἐπί- 
ς - a , 3.7 » Cr. , * 
χουροι OL TOU Αἰγυττίου, ἐόντες ἄνδρες EÀÀgvég τὲ zai 
» , - , € * , , 
Κᾶρες, μεμφόμενοι τῷ Φάνῃ ὅτι στρατὸν ἤγαγε ἐπ᾽ 4ἴγυ- 
3^ , , - ' , 
στον ἀλλόϑροον, μηχανέονται πρῆγμα ἐς αὐτὸν τοιόνδε. 
ἦσαν τῷ Φάνῃ παῖδες &v “Τἰγύπτῳ καταλελειμμένοι" τοὺς 
2 , ' , , - ^ 
ἀγαγόντες ἐς τὸ στρατόπεδον καὶ ἐς ὄψιν τοῦ πατρὸς 
- , , 9i , - , 
κρητῆρα ἐν μέσῳ ἔστησαν ἀμφοτέρων τῶν στρατοπέδων, 
12* 


9 


10 


11 


13 


180 HPOAOTOY Τὶ 11—13. 


* ^ 3 , J£ c - , 5᾽ - 
μετὰ δὲ ἀγινέοντες «av ἕνα ἕχαστον τῶν παίδων ἔσφαζον 
ἐς τὸν χρητῆρα. διὰ πάντων δὲ διεξελϑόντες τῶν παί- 

6 A c 2 , , , 
δων οἶνόν τε xal ὕδωρ ἐσεφόρεον ἐς αὐτόν, ἐμιπιόντες 
- , , cer , 
δὲ τοῦ αἵματος ττάντες οἱ ἐπίχουροι οὕτω δὴ συνέβαλον. 
μάχης δὲ γενομένης χαρτερῆς xai πεσόντων ἐξ ἄμφο- 

, — y , “. ^ ^ , 
τέρων τῶν στρατοπέδων πλήϑεϊ πολλῶν ἐτράποντο oi 
«Ἱἰγύπτιοι. 
- * , B , lj ES 2 

Θῶμα δὲ μέγα εἶδον πυϑόμενος παρὰ τῶν ἐπιχω- 
ρίων" τῶν γὰρ ὀστέων τ:τεριχεχυμένων χωρὶς ἑἕχατέρων 
τῶν ἐν τῇ μάχῃ ταύτῃ πεσόντων (χωρὶς μὲν γὰρ τῶν Περ- 

, , * L 3 , , 
σέων ἐχέετο τὰ ὀστέα, ὡς ἐχωρίσϑη xav ἀρχάς, ἑτέρωϑι 
δὲ τῶν «ἰγυττίων) αἱ μὲν τῶν Περσέων χεφαλαί εἰσι 
2 , c c 3" 2 C97. , ; AS 
ἀσϑενέες οὕτω (016, εἰ ἐϑέλεις ψήφῳ μούνῃ βαλεῖν, 

, . - , [24 , , 
διατετρανέεις, αἱ δὲ τῶν “ἰγυπτίων οὕτω δή τι ἰσχυραί, 
μόγις ἂν λίϑῳ παίσας διαρρήξειας. αἴτιον δὲ τούτου 

, »! Moo, , 2 2 7, 5" [24 , , 
τόδε ἔλεγον, «ai ἐμέ y εὐπετέως ἔπειϑον, ὅτι Αἰγύπτιοι 
μὲν αὐτίχα ἀπὸ παιδίων ἀρξάμενοι ξυρέονται τὰς χε- 

' ' c , 2 ΄, 3 
φαλὰς χαὶ πρὸς τὸν ἥλιον παχύνεται τὸ ὀστέον. τὠυτὸ 
δὲ τοῦτο xal τοῦ uy φαλαχροῦσϑαι αἴτιόν ἐστι yv- 
πτίων γὰρ ἂν τις ἐλαχίστους ἴδοιτο φαλαχροὺς ττάντων 
, , - b] ' * 
ἀνθρώπων. τούτοισι μὲν δὴ τοῦτό ἔστι αἴτιον ἰσχυρὰς 

΄ * ΄ -Ό , cr 3 
φορέειν τὰς χεφαλάς, τοῖσι δὲ Πέρσησι, ὅτι ἀσϑεγνέας 
φορέουσι τὰς χεφαλάς, αἴτιον τόδε" σχιητροφέουσι ἐξ 
ἀρχῆς πίλους τιήρας φορέοντες. ταῦτα μέν νυν τοιαῦτα 
357 5 5 M SOLA € ὦ , 2 , 
ἐόντα εἰδον" εἰδον δὲ καὶ ἀλλα ὁμοῖα τούτοισι ἕν Παπρήμιε 

- c 3 , ΡΞ - , , ες. 373 , 
τῶν ἅμα Ayauuévet τῷ “Ιαρείου διαφϑαρέντων ὑπ Ινάρω 
τοῦ Λίβυος. 

€ ' ) , 3 ΤῊΣ a ^ c 3 , 5} ; 

Οἱ δὲ Αἰγύπτιοι £X τῆς μάχης ὡς ἐτράποντο, ἔφευγον 

3 M , , M 3 , 5»! 2 ' 
οὐδενὶ χόσμῳ. χατειληϑέντων δὲ ἐς Μέμφιν, ἔπεμπε ἀνὰ 

, " , , PETI 
σοταμὺὸν Καμβύσης νέα Μυτιληναίην χήρυχα ἄγουσαν ἄνδρα 

, € ^, , ^ , , 

Πέρσην, ἐς óuoAoyínv ττροχαλεόμενος Αἰγυπτίους. οἱ δὲ 

, ' / ΟἿ - s , 
ἐπείτε τὴν νέα εἶδον ἐσελϑοῦσαν ἐς τὴν Μέμφιν, ἐχχυ- 

, c - , 
ϑέντες ἁλέες ἐχ τοῦ τείχεος τήν τε νέα διέφϑειραν καὶ 

, 
τοὺς ἄνδρας χρεουργηδὸν διασπάσαντες ἐφόρεον ig τὸ 
τεῖχος. χαὶ “ἰγύπτιοι μὲν μετὰ τοῦτο πτολιορχεόμενοι 
χρόνῳ παρέστησαν, οἱ δὲ προσεχέες “ίβυες δείσαντες τὰ 

M S » , J , 3 ' 
zégl τὴν «Αἴγυπτον γεγονότα παρέδοσαν σφέας avtovg 


HPOAO'TQTY T. I3. 14. 181 
3 ' M , 2 τς M - » e δὲ 
ἀμαχητὶ xal φόρον ve ἐτάξαντο xai δῶρα ἔπεμττον. ὡς δὲ 
- ' - oz c ,ὕ ' c , ( 
Κυρηναῖοι καὶ Βαρχαῖοι, δείσαντες ὁμοίως χαὶ οἱ “ίβυες, 
L— , L M ^ 
ἕτερα τοιαῦτα ἑποίησαν. Καμβύσης δὲ τὰ uiv παρὰ 
, 2 2 - Mo δες Ὁ γα s ' DI M 
“ιβύων ἐλθόντα δῶρα φιλοφρόνως ἐδέξατο" τὰ δὲ παρὰ 
΄, , H c ᾽ὔ c ΕἸ 
Κυρηναίων ἀπιχόμενα μεμφϑείς, ὡς ἐμοὶ δοχέει, ὅτι ἣν 
az , , 2 ᾽ ς 
ὀλίγα (ἔπεμψαν γὰρ δὴ πενταχοσίας μνέας ἀργυρίου ot 
ΜΞ , , E , Jo, E 
Κυρηναῖοι), ταύτας δρασσόμενος αὐτοχειρίῃ διέσπειρε τῇ 
στρατιῇ. 
, 3 Jie. ^ ' Ἐ * 
Ἡμέρῃ δὲ δεχάτῃ m ἧς τταρέλαβε τὸ τεῖχος τὸ ἐν 
, , , 2 ' " ENS , 
Μέμφι Καμβύσης, κατίσας £g τὸ προάστειον ἕπὶ λύμῃ 
τὸν βασιλέα vOv “Τἰγυπτίων ζαμμήνιτον, βασιλεύσαντα 
μῆνας ἕξ, τοῦτον χατίσας σὺν ἄλλοισι «Ἵἰγυπτίοισι διε- 
- - - - / , , 2 - 
zteug&ro αὐτοῦ τῆς ψυχῆς ποιέων τοιάδε. στείλας αὐτοῦ 
^ / 2 € , 2:2 325 3 [τ » 
τὴν ϑυγατέρα ἐσϑῆτι δουλίῃ ἐξέπεμττε ἐπ᾿ ὕδωρ ἔχουσαν 
^Ó ΄, - ΄ δὲ k X. ον , 2 arr 
ὑδρήιον᾽ συνέπεμτπτε δὲ xoi ἄλλας παρϑένους ἀπολέξας 
- - , € , - - 
ἀνδρῶν τῶν πρώτων, ὁμοίως ἐσταλμένας τῇ τοῦ βασι- 
, ς a - - ΝΗ - , € "ΑἿΣ 
λέος. ὡς δὲ βοῇ τε «ol χλαυϑμῷ παρήισαν αἱ παρϑένοι 
' ' , 2) ἡ " 2 ΄ 
παρὰ τοὺς πατέρας, οἱ μὲν ἄλλοι πατέρες ἀνεβόευν τε 
zal ἀνέχλαιον ὁρέοντες τὰ τέχνα χεχαχωμένα, ὃ δὲ Tau- 
μήνιτος προϊδὼν χαὶ μαϑὼν ἔχυψε ἐς τὴν γῆν. παρεξελ- 
, - c ΄ E ud , ' τ , 
ϑουσέων δὲ τῶν ὑδροφόρων, δεύτερά οἱ τὸν παῖδα ἔπεμπε 
3» 2 L ᾽ ' QUA € , 2 , 
uev ἄλλων «““ἰγυπτίων δισχιλίων τὴν αὐτὴν ἡλιχέίην eyov- 
των, τούς τε αὐχένας χάλῳ δεδεμένους χαὶ τὰ στόματα 
ἐγχεχαλινωμένους. ἤγοντο δὲ ποινὴν τίσοντες Μυτιληναίων 
τοῖσι ἐν Μέμφι ἀπτολομένοισι σὺν τῇ vné* ταῦτα γὰρ ἐδί- 
, ΄ c 2 , , 
χασαν οἱ βασιλήιοι δικασταί, ὑττὲρ ἀνδρὸς ἑχάστου δέκα 
- » ΄ c ' 
Alyvrztíov τῶν τιρώτων ἀνταπόλλυσϑαι. 0 δὲ ἰδὼν παρ- 
ν A 2 , , 
εξιόντας xai μαϑὼν τὸν παῖδα ἀγόμενον ἐπὶ O&varov, 
» » 5 T κ᾿ , 
τῶν ἄλλων «4ἰγυπτίων τῶν ττεριχατημένων αὐτὸν χλαιόν- 
των καὶ δεινὰ ποιεύντων, τὠυτὸ ἐποίησε τὸ ἐπὶ τῇ 9υ- 
, , ^ , , € - 
γατρί. παρελϑόντων δὲ xai τούτων, συνήνειχε ὥστε τῶν 
συμποτέων οἱ ἄνδρα ἀπηλιχέστερον, ἐχττεπτωχότα EX τῶν 
, , , 2. , M p 
ἐόντων ἔχοντά τε οὐδὲν εἰ μὴ ὅσα πτωχός, xal προσαι- 
τέοντα τὴν στρατιήν, παριέναι ἸΓαμμήνιτόν τε τὸν “μάσιος 
xal τοὺς ἐν τῷ τιροαστείῳ κατηϊιένους τῶν Τἰγυπτίων. ὃ 
' * , € »; 2 E , , 3 EDS 327 
δὲ Ψαμμήνιτος ὡς εἶδε, ἀναχλαύσας μέγα xol καλέσας 
2 ' c - 3 ΄ N , 5 ? 
οὐνομαστὶ vOv ἑταῖρον ἐπλήξατο τὴν χεφαλήν. ἦσαν ὃ 


13 


16 


182 HPOAOTOY LI. 14—16. 
ἄρα αὐτοῦ φύλαχοι, οἱ τὸ ποιεύμενον πᾶν ἐξ ἐχείνου ἐπ᾽ 
ἑχάστῃ ἐξόδῳ Καμβύσῃ ἐσήμαινον. ϑωμάσας δὲ ὃ Καμι- 
βύσης τὰ ποιεύμενα, ττέμιψας ἄγγελον εἰρώτα αὐτὸν λέγων 
τάδε. “᾿δεσπότης δὲ Καμβύσης, Ταμμήνιτε, εἰρωτᾷ διότι 
δὴ τὴν μὲν ϑυγατέρα ὁρέων χεχαχωμένην xol τὸν παῖδα 
ἐπὶ ϑάνατον στείχοντα οὔτε ἀνέβωσας οὔτε ἀνέχλαυσας, 
τὸν δὲ πττωχὸν οὐδέν σοι προσήκοντα, ὡς ἄλλων πυνϑά- 
verat, ἐτίμησας. ὃ μὲν δὴ ταῦτα ἐπειρώτα, ὃ δ᾽ ἀμεί- 
pero τοισίδε. “ὦ παῖ Κύρου, τὰ μὲν οἰχήια ἦν μέζω καχὰ 
ἢ ὥστε ἀναχλαίειν, τὸ δὲ τοῦ ἑταίρου πένϑος ἄξιον ἦν 
δαχρύων, ὃς éx πολλῶν τε xal εὐδαιμόνων ἐχττεσὼν ἐς 
σιτωχηίην ἀπεῖχται ἐπὶ γήραος οὐδῷ. καὶ ταῦτα ὡς ἀπε- 
γειχϑέντα ὑπὸ τούτου ἤχουσε, εὖ δοχέειν οἱ εἰρῆσϑαι. 
ὡς δὲ λέγεται ὑπ᾽ «Αἰγυπτίων, δαχρύειν μὲν Κροῖσον (ἔτε- 
τεύχεε γὰρ χαὶ οὗτος ἐπισπόμενος Καμβύσῃ ἐπὶ Aiyvmuov), 
δαχρύειν δὲ Περσέων τοὺς παρεόντας" αὐτῷ ve Καμβύσῃ 
ἐσελϑεῖν οἰχτόν τινα, καὶ αὐτίχα χελεύειν τόν τέ οἵ παῖδα 
ἐχ τῶν ἀπολλυμένων σώζειν καὶ αὐτὸν ἐκ τοῦ πιρροαστείου 
ἀναστήσαντας ἄγειν τταρ᾽ ἑωυτόν. τὸν μὲν δὴ παῖδα εὗρον 
οἱ μετιόντες οὐχέτι τιεριεόντα ἀλλὰ τιρῶτον χαταχοπέντα, 
αὐτὸν δὲ Ψαμμήνιτον ἀναστήσαντες ἦγον παρὰ Καμβύσην" 
ἔνϑα τοῦ λοιποῦ διαιτᾶτο ἔχων οὐδὲν βίαιον. εἰ δὲ χαὶ 
» 2. 1 ; DA. ^— 
ἠπιστήϑη μὴ πολυπρηγμονέειν, ἀπέλαβε ἂν Αἴγυπτον 
ὥστε ἐπιτροττεύειν αὐτῆς, ἐττεὶ τιμᾶν ξώϑασι Πέρσαι τῶν 
βασιλέων τοὺς παῖδας" τῶν, ἣν καί σφεων ἀποστέωσι, 
ὅμως τοῖσί γε πεαισὶ αὐτῶν ἀποδιδοῦσι τὴν ἀρχήν. zt0À- 
λοῖσι μέν νυν zai ἄλλοισι ἔστι σταϑιώσασϑαι ὅτι τοῦτο 
οὕτω νενομίχασι ττοιέειν, ἐν δὲ wai τῷδε τῷ “ίβυος Ἰνάρω 
παιδὲ Θαννύρᾳ, ὃς ἀπτέλαβε τήν οἱ ὃ ττατὴρ εἶχε ἀρχήν, 
xal τῷ Muvgraíov Παυσίρε" xai γὰὸ οὗτος ἀπέλαβε τὴν 
τοῦ πατρὸς ἀρχήν. χαίτοι Ινάρω τὲ xci “μυρταίου οὐ- 
δαμοί κω Πέρσας χαχὰ πλέω ἐργάσαντο. νῦν δὲ μηχανεό- 
μενος χαχὰ ὃ Ἱαμμήνιτος ἔλαβε τὸν μισϑόν" ἀπιστὰς γὰρ 
«Ἱἰγυπτίους ἥλω" ἐπείτε δὲ ἐπάϊστος ἐγένετο vro Kau- 
βύσεω, αἷμα ταύρου πιὼν ἀπέϑανε παραχρῆμα. οὕτω 
δὴ οὗτος ἐτελεύτησε. 

Καμβύσης δὲ ἐκ Μέμφιος ἀπτίκετο ἐς Σαϊν πόλιν, 


HPOAOTOT ΤῸ 16. 17. 183 
βουλόμενος ποιῆσαι τὰ δὴ καὶ ἐποίησε. ἐπείτε γὰρ ἐσῆλϑε 
ἐς τὰ τοῦ “μάσιος οἰχία, αὐτίχα ἐχέλευε iv τῆς ταφῆς 
τὸν ἡμάσιος νέχυν ἐχφέρειν ἔξω, ὡς δὲ ταῦτά οἱ ἐπιτελέα 
ἐγένετο, μαστιγοῦν ἐχέλευε xal τὰς τρίχας ἀποτίλλειν xoi 
χεντροῦν τε χαὶ τἄλλα πάντα λυμαίνεσϑαι. ἐπείτε δὲ zal 
ταῦτα ἔχαμον ποιεῦντες (ὃ γὰρ δὴ νεχρὸς ἅτε τεταριχευ- 
μένος ἀντεῖχέ τε καὶ οὐδὲν διεχέετο), ἐχέλευσέ μιν ὃ Καμ- 
βύσης χαταχαῦσαι, ἐντελλόμενος οὐχ ὅσια. Πέρσαι γὰρ 
ϑεὸν νομίζουσι εἶναι τὸ πῦρ. τὸ ὧν κχαταχαίειν τοὺς 
γεχροὺς οὐδαμῶς ἐν νόμῳ οὐδετέροισί ἔστι, Πέρσῃσι μὲν 
δὲ ὅπερ εἴρηται, ϑεῷ οὐ δίκαιον εἶναι λέγοντες νέμειν 
γεχρὸν ἀνϑρώπου" Αἰγυπτίοισι δὲ νενόμισται τὸ nio 
ϑηρίον εἶναι ἔμιψυχον, τεάντα δὲ αὐτὸ χατεσϑίειν τάττερ 
ἂν λάβῃ, πλησϑὲν δὲ [αὐτὸ] τῆς βορῆς συναποϑνήσχειν 
τῷ χατεσϑιομένῳ. οὐχ ὦν ϑηρίοισι νόμος οὐδαμῶς σφί 
ἐστι τὸν νέχυν διδόναι" xoi διὰ ταῦτα ταριχεύουσι, ἵνα 
μὴ κείμενος ὑπ᾽ εὐλέων χαταβρωϑῇ. οὕτω δὴ οὐδετέροισι 
γομιζόμενα ἐνετέλλετο ποιέειν ὃ Καμβύσης. ὡς μέντοι 
Αἰγύπτιοι λέγουσι, οὐχ Ἄμασις ἣν ὃ ταῦτα παϑών, ἀλλ 
ἄλλος τῶν τις «Τἰγυπτίων, ἔχων τὴν αὐτὴν ἡλικίην Auct, 
τῷ λυμαινόμενοι Πέρσαι ἐδόχεον μάσι λυμαίνεσϑαι. 
λέγουσι γὰρ ὡς πυϑόμενος éx μαντηίου ὃ ἄμασις τὰ περὶ 
ἑωυτὸν ἀποϑανόντα μέλλοι γίνεσϑαι, οὕτω δὴ ἀχεόμενος 
τὰ ἐπιφερόμενα τὸν μὲν ἄνϑρωπον τοῦτον τὸν μαστιγω- 
ϑέντα ἀποθανόντα ἔϑαψε ἐπὶ τῇσι ϑύρῃσι ἑντὸς τῆς 
ἑωυτοῦ ϑήχης, ἑωυτὸν δὲ ἐνετείλατο τῷ τεαιδὶ ἐν μυχῷ 
τῆς ϑήχης ὡς μάλιστα ϑεῖναι. αἷ μέν νυν x τοῦ ἡμά- 
σιος ἐντολαὶ αὗται αἱ ἐς τὴν ταφήν τε χαὶ τὸν ἄνϑρωττον 
ἔχουσαι οὔ μοι δοχέουσι ἀρχὴν γενέσϑαι, ἄλλως δ᾽ αὐτὰ 
«Αἰγύπτιοι σεμνοῦν. 

Μετὰ δὲ ταῦτα ὃ Καμβύσης ἐβουλεύσατο τριφασίας 
στρατηίας, ἐπέ τε Καρχηδονίους xai ἐπὶ μμωνίους xal 
ἐπὶ τοὺς μαχροβίους Αἰϑίοπας, οἰχημένους δὲ “Ζιβύης 
ἐπὶ τῇ νοτίῃ ϑαλάσση. βουλευομένῳ δέ οἱ ἔδοξε ἐπὶ μὲν 
Καρχηδονίους τὸν ναυτιχὺν στρατὸν ἀποστέλλειν, ἐπεὶ δὲ 
Ἡμμωνγίους τοῦ πεζοῦ ἀττοχρίναντα, ἐπὶ δὲ τοὺς αἰϑίο- 
σας χατόπτας πρῶτον, ὀψομένους τε τὴν ἐν τούτοισι τοῖσι 


11 


18 


184 HPOAOTOY.L. 17—21. 

αἰϑίοψι λεγομένην εἶναι ἡλίου τράπεζαν, εἰ ἔστι ἀλη- 
ϑέως, xci πρὸς ταύτῃ τὰ ἄλλα κατοψομένους, δῶρα δὲ 
τῷ λόγῳ φέροντας τῷ βασιλέϊ αὐτῶν. ἡ δὲ τράπεζα τοῦ 
ἡλίου τοιήδε τις λέγεται εἶναι. λειμών ἐστι ἐν τῷ προα- 
στείῳ ἐπίπλεος χρεῶν ἑφρϑῶν πάντων τῶν τετραπόδων, 
ἐς τὸν τὰς μὲν νύχτας ἐπιτηδεύοντας τιϑέναι τὰ χρέα 
τοὺς ἐν τέλεϊ ἑχάστους ἐόντας τῶν ἀστῶν, τὰς δὲ ἡμέρας 
δαίνυσϑαι προσιόντα τὸν βουλόμενον" φάναι δὲ τοὺς ἐπι- 


A x E - 2 2 . , , 
19 χωρίους ταῦτα τὴν γῆν αὐτὴν ἀναδιδόναι ἑχάστοτε. 7) μὲν 


τὸ 
ΕΣ 


δὴ τράπεζα τοῦ ἡλίου καλεομένη λέγεται εἶναι τοιήδε" 
Καμβύσῃ δὲ ὡς ἔδοξε πέμπειν τοὺς χατασχόπους, αὐτίχα 
μιετεπέμπετο ἐξ Ἐλεφαντίνης πόλιος τῶν ᾿Ιχϑυοφάγων 
ἀνδρῶν τοὺς ἐπισταμένους τὴν «ἰϑιοπίδα γλῶσσαν. ἐν 
ᾧ δὲ τούτους μετήισαν, ἐν τούτῳ ἐχέλευε ἐπὶ τὴν Καρχη- 
δόνα πλώειν τὸν ναυτικὸν στρατόν. Φοίνιχες δὲ οὐχ ἔφα- 
σαν ποιήσειν ταῦτα᾽ δρχίοισίτε γὰρ μεγάλοισι ἐνδεδέσϑαι, 
χαὶ οὐχ ἂν ποιέειν ὅσια ἐπὶ τοὺς παῖδας τοὺς ἑωυτῶν 
στρατευόμενοι. Φοινίχων δὲ οὐ βουλομένων οἱ λοιποὶ οὐχ 
ἀξιόμαχοι ἐγίνοντο. Καρχηδόνιοι μέν νυν οὕτω δουλο- 
σύνην διέφυγον πρὸς Περσέων" Καμβύσης γὰρ βίην ovx 
ἐδιχαίου προσφέρειν Φοίνιξι, ὅτι σφέας τε αὐτοὺς ἐδεδώ- 
χεσαν Πέρσῃσι χαὶ πᾶς £x Φοινίχων ἤρτητο ὃ ναυτιχὸς 
στρατός. δόντες δὲ χαὶ Κύπριοι σφέας αὐτοὺς Πέρσῃσι 
ἐστρατεύοντο ἐπ “Αἴγυπτον. ἐπείτε δὲ τῷ Καμβύσῃ & 
τῆς Ἐλεφαντίνης ἀπίχοντο οἱ Ιχϑυοφάγοι, ἔπεμτπτε αὐτοὺς 
ἐς τοὺς αΑἰϑίοπας ἐντειλάμενός τε τὰ λέγειν χρῆν, καὶ 
δῶρα φέροντας πορφύρεόν τε εἷμα xal χρύσεον στρεπτὸν 
περιαυχένιον χαὶ ψέλια χαὶ μύρου ἀλάβαστρον χαὶ φοι- 
γιχηίου οἴνου κάδον. οἱ δὲ Αἰϑίοπες οὗτοι, ἐς τοὺς ἀπέ- 
«eue ὃ Καμβύσης, λέγονται εἶναι μέγιστοι χαὶ κάλλιστοι 
ἀνθρώπων πάντων. νόμοισι δὲ καὶ ἄλλοισι χρᾶσϑαι 
αὐτούς φασι χεχωρισμένοισι τῶν ἄλλων ἀνϑρώπων, xci 
δὴ χαὶ κατὰ τὴν βασιληίην τοιῷδε" τὸν ἂν τῶν ἀστῶν 
κρίνωσι AMETS τε εἶναι xal χατὰ τὸ μέγαϑος ἔχειν τὴν 
ἰσχύν, τοῦτον ἀξιεῦσι βασιλεύειν. ἐς τούτους δὴ «v τοὺς 
ἄνδρας ὡς ἀπίχοντο οἱ ᾿Ιχϑυοφάγοι, διδόντες τὰ δῶρα 
τῷ βασιλέι αὐτῶν ἔλεγον τάδε, “᾿βασιλεὺς ὃ Περσέων 


HPOAOTOTY TI. 21. 22. 185 
Καμβύσης, βουλόμενος φίλος τοι xal ξεῖνος γενέσϑαι, 
ἡμέας τε ἀπέπεμιψε ἐς λόγους τοι ἐλϑεῖν κελεύων, xal 
δῶρα ταῦτά τοι διδοῖ τοῖσι xci αὐτὸς μάλιστα ἥδεται 
χρεύμενος." ὃ δὲ diSíow μαϑὼν ὅτι χατόπται ἥκοιεν, 
λέγει πρὸς αὐτοὺς τοιάδε. "ovre ὃ Περσέων βασιλεὺς 
δῶρα ὑμέας ἔπεμψε φέροντας προτιμέων πολλοῦ ἐμοὶ 
ξεῖνος γενέσϑαι, οὔτε ὑμεῖς λέγετε ἀληϑέα (ἥχετε γὰρ 
χατόπται τῆς ἐμῆς ἀρχῆς), οὔτε ἐχεῖνος ἀνήρ ἐστι δίχαιος" 
εἰ γὰρ ἦν δίχαιος, ovv ἂν ἐπεϑύμησε χώρης ἄλλης ἢ τῆς 
ἑωυτοῦ, οὔτ᾽ ἂν ἐς δουλοσύνην ἀνθρώπους ἦγε om ὧν 
μηδὲν ἠδίκηται. νῦν δὲ αὐτῷ τόξον τόδε διδόντες τάδε 
ἔπεα λέγετε. βασιλεὺς ὃ Αἰϑιόπων συμβουλεύει τῷ Περ- 
σέων βασιλέϊ, ἐπεὰν οὕτω εὐπετέως ἕλχωσι τὰ τόξα 
Πέρσαι ἐόντα μεγάϑεϊ τοσαῦτα, τότε ἐπὶ Αἰϑίοπας τοὺς 
μαχροβίους πλήϑεϊ ὑττερβαλλόμενον στρατεύεσθαι" μέχρι 
δὲ τούτου ϑεοῖσι εἰδέναι χάριν, οἱ οὐκ ἐπὶ νόον τράπουσι 
Αἰϑίοπων παισὶ γῆν ἄλλην προσχτᾶσϑαι τῇ ἑωυτῶν." 
ταῦτα δὲ εἴπας καὶ ἀνεὶς τὸ τόξον πταρέδωχε τοῖσι ἥχουσι. 
λαβὼν δὲ τὸ εἷμα τὸ πορφύρεον εἰρώτα 0 τι εἴη xal ὅχως 
σεπτοιημένον. εἰπτάντων δὲ τῶν Ιχϑυοφάγων τὴν ἀλήϑειαν 
περὶ τῆς πορφύρης καὶ τῆς βαφῆς, δολεροὺς μὲν τοὺς 
ἀνϑρώπους ἔφη εἶναι, δολερὰ δὲ αὐτῶν τὰ εἵματα. δεύ- 
τερα δὲ τὸν χρύσεον εἰρώτα στρεπτὸν τὸν πιεριαυχένιον 
χαὶ τὰ ψέλια" ἐξηγεοιιένων δὲ τῶν ᾿Ιχϑυοφάγων τὸν 
χόσμον αὐτῶν, γελάσας ὃ βασιλεὺς καὶ νομίσας εἶναί 
σφεα πέδας εἶττε ὡς παρ᾽ ἑωυτοῖσί εἰσι ῥωμαλεώτεραι 
τούτων πέδαι. τρίτα δὲ εἰρώτα τὸ μύρον" εἰπάντων δὲ 
τῆς ποιήσιος πέρι καὶ ἀλεέψιος, τὸν αὐτὸν λόγον τὸν καὶ 
περὶ τοῦ εἵματος εἶπε. ὡς δὲ ἐς τὸν οἶνον ἀπίχετο xal 
ἐπύϑετο αὐτοῦ τὴν ποίησιν, ὑπερησϑεὶς τῷ πόματι ἐπεί- 
Q&tO 0 τι t€ σιτέεται ὃ βασιλεὺς xal χρόνον ὁκόσον μαχρό- 
varo» ἀνὴρ Πέρσης ζώει. οἱ δὲ σιτέεσϑαι μὲν τὸν ἄρτον 
εἶἴχταν, ἐξηγησάμενοι τῶν τευρῶν τὴν φύσιν, ὀγδώκοντα δ᾽ 
ἔτεα ζόης πλήρωμα ἀνδρὶ μαχρότατον πιροχέεσϑαι. πρὸς 
ταῦτα ὃ Αἰϑίοιν ἔφη οὐδὲν ϑωμάζειν εἰ σιτεόμενοι χό- 
προν ἔτεα ὀλίγα ζώουσι" οὐδὲ γὰρ ἂν τοσαῦτα δύνασϑαι 
ζώειν σφέας, εἰ μὴ τῷ πόματι ἀνέφερον, φράζων τοῖσι 


τὸ 


23 


186 HPOAOTOY I. 22—25. 

᾿χϑυοφάγοισι τὸν οἶνον" τοῦτο yàg ἑωυτοὺς ὑπὸ Περσέων 
ἑσσοῦσϑαι. ἀντειρομένων δὲ τὸν βασιλέα τῶν ᾿Ιχϑυοφά- 
yov τῆς ζόης xai διαίτης πέρι, ἔτεα μὲν ἐς εἴχοσί τε καὶ 
ἑχατὸν τοὺς πολλοὺς αὐτῶν ἀττιχνέεσϑαι, ὑπερβάλλειν δέ 
τινας χαὶ ταῦτα, σίτησιν δὲ εἶναι χρέα ἑφϑὰ χαὶ πόμα 
γάλα. ϑῶμα δὲ ποιευμένων τῶν χατασχόπων περὶ τῶν 
ἐτέων, ἐπὶ χρήνην σφι ἡγήσασϑαι, ἀπ᾽ ἧς λουόμενοι λιπα- 
ρώτεροι ἐγίνοντο, χατάπερ εἰ ἐλαίου εἴη" ὄζειν δὲ ἀπ᾽ 
αὐτῆς ὡς εἰ ἴων. ἀσϑενὲς δὲ τὸ ὕδωρ τῆς χρήνης ταύτης 
οὕτω δή τι ἔλεγον εἶναι οἵ χατάσχοποι ὥστε μηδὲν οἷόν 
τε εἶναι ἐπὶ αὐτοῦ ἐπιπλώειν, μήτε ξύλον μήτε τῶν ὅσα 
ξύλου ἐστὶ ἐλαφρότερα, ἀλλὰ πάντα σφέα χωρέειν ἐς 
βυσσόν. τὸ δὲ ὕδωρ τοῦτο εἴ σφί ἐστι ἀληϑέως οἷόν τι 
λέγεται, διὰ τοῦτο ἂν εἶεν, τούτῳ τὰ πάντα χρεόμενοι, 
μαχρόβιοι. ἀττὸ τῆς χρήνης δὲ ἀτεταλλασσομένων, ἀγαγεῖν 
σφέας ἐς δεσμωτήριον ἀνδρῶν, ἔνϑα τοὺς πάντας ἐν πέ- 
δησι χρυσέησι δεδέσϑαι. ἔστι δὲ ἐν τούτοισι τοῖσι ““ἰϑίοιμι 
σιάντων ὃ χαλχὸς σπανιώτατον χαὶ τιμιώτατον. ϑηησά- 
μεγοι δὲ χαὶ τὸ δεσμωτήριον ἐϑηήσαντο xol τὴν τοῦ ἡλίου 
λεγομένην τράπτεζαν. μετὰ δὲ ταύτην τελευταίας ἐθϑηή- 
σαντο τὰς ϑήχας αὐτῶν, αἵ λέγονται σχευάζεσϑαι ἐξ ὑέλου 
τρόπῳ τοιῷδε. ἐπεὰν τὸν νεχρὸν ἰσχνήνωσι, εἴτε δὴ κατά- 
στερ Αἰγύπτιοι εἴτε ἄλλως χως, γυψώσαντες ἅπαντα αὐτὸν 
γραφῆ κοσμέουσι, ἐξομοιεῦντες τὸ εἶδος ἐς τὸ δυνατόν, 
ἔπειτεν δέ οἱ περιιστᾶσι στήλην ἐξ ὑέλου πεποιημένην 
χοίλην᾽ 5 δέ σφι πολλὴ xai εὐεργὸς ὀρύσσεται" ἐν μέσῃ 
δὲ τῇ στήλῃ eov διαφαίνεται ὃ νέχυς, οὔτε ὀδμὴν οὐδε- 
μίαν ἄχαριν :τταρεχόύμενος οὔτε ἄλλο ἀειχὲς οὐδέν" χαὶ 
ἔχει πτιάντα φανερὰ ὁμοίως αὐτῷ τῷ νέχυϊ. ἐνιαυτὸν μὲν 
δὴ ἔχουσι τὴν στήλην ἐν τοῖσι οἰχίοισι oí μάλιστα προσ- 
ἤχοντες, πάντων τε ἀπαρχόμενοι χαὶ ϑυσίας οἱ προσ- 
ἄγοντες" μετὰ δὲ ταῦτα ἐχχοιμίσαντες ἱστᾶσι περὶ τὴν 
πόλιν. 

Θηησάμενοι δὲ τὰ πάντα oi χατάσχοποι ἀπαλλάσ- 
σοντο ὀπίσω. ἀπαγγειλάντων δὲ ταῦτα τούτων, αὐτίχα 
ὃ Καμβύσης ὀργὴν ποιησάμενος ἐστρατεύετο ἐπὶ τοὺς 
«ἰϑίοπας, οὔτε παρασχευὴν σίτου οὐδεμίαν παραγγείλας, 


HPOAOTOY I. 25. 26. 181 
οὔτε λόγον ἑωυτῷ δοὺς ὅτι ἐς τὰ ἔσχατα γῆς ἔμελλε στρα- 
τεύεσϑαι" οἷα δὲ ἐμμανής τε ἐὼν xal οὐ φρενήρης, ὡς 
ἤχουε τῶν ᾿Ιχϑυοφάγων, ἐστρατεύετο, Ἑλλήνων μὲν τοὺς 
παρεόντας αὐτοῦ τάξας ὑπομένειν, τὸν δὲ πεζὸν πάντα 
ἅμα ἀγόμενος. ἐπείτε δὲ στρατευόμενος ἐγένετο ἕν Θήβησι, 
ἀπέχρινε τοῦ στρατοῦ ὡς πέντε μυριάδας, καὶ τούτοισι μὲν 
ἐνετέλλετο “μμωνίους ἐξανδραποδισαμένους τὸ χρηστήριον 
τὸ τοῦ “ιὸς ἐμπρῆσαι, αὐτὸς δὲ τὸν λοιττὸν ἄγων στρα- 
τὸν ἤιε ἐπὶ τοὺς Αἰϑίοπτιας. πρὶν δὲ τῆς ὁδοῦ τὸ πιέμτττον 
μέρος διεληλυϑέναι τὴν στρατιήν, αὐτίχα πάντα αὐτοὺς 
τὰ εἶχον σιτίων ἐχόμενα ἐπελελοίπεε, μετὰ δὲ τὰ σιτία 
x«i τὰ ὑποζύγια ἐπέλιττε χατεσϑιόμενα. εἰ μέν νυν μα- 
ϑὼν ταῦτα ὃ Καμβύσης ἐγνωσιμάχεε xai ἀττῆγε ὀττίσω 
τὸν στρατόν, ἐπὶ τῇ ἀρχῆϑεν γενομένῃ ἁμαρτάδι ἦν ἂν 
ἀνὴρ σοφός" νῦν δὲ οὐδένα λόγον ττοιεύμενος ἤιε αἰεὶ ἐς 
τὸ πρόσω. οἱ δὲ στρατιῶται ἕως μέν τι εἶχον &x τῆς γῆς 
λαμβάνειν ποιηφαγέοντες διέζωον, ἐπεὶ δὲ ἐς τὴν wau- 
μὸν Gzíxovto, δεινὸν ἔργον αὐτῶν τινὲς ἐργάσαντο" ἐχ 
δεχάδος γὰρ ἕνα σφέων αὐτῶν ἀποχληρώσαντες κατέ- 
φαγον. πυϑόμενος δὲ ταῦτα ὃ Καμβύσης, δείσας τὴν 
ἀλληλοφαγίην, ἀπεὶς τὸν ἐπ᾽ Αἰϑίοπας στόλον ὀπίσω 
ἐπορεύετο, καὶ ἀπιχνέεται ἐς Θήβας πολλοὺς ἀπολέσας 
τοῦ στρατοῦ. ix Θηβέων δὲ χαταβὰς ἐς Μέμφιν τοὺς 
Ἕλληνας ἀπῆκε ἀποτιλώειν. ὃ μὲν ém Αἰϑίοπας στόλος 
οὕτω ἔπρηξε" οἱ δ᾽ αὐτῶν &m μμωνίους ἀποσταλέντες 
στρατεύεσϑαι, ἐπείτε ὁρμηϑέντες ἐκ τῶν Θηβέων ἐπο- 
ρεύοντο ἔχοντες ἀγωγούς, ἀπικόμενοι μὲν φανεροί εἰσι ἐς 
Ὄασιν πόλιν, τὴν ἔχουσι μὲν Σάμιοι τῆς «ἰσχριωνίης 
φυλῆς λεγόμενοι εἶναι, ἀπέχουσι δὲ ἑπτὰ ἡμερέων ὁδὸν 
ἀπὸ Θηβέων διὰ ψάμμου" οὐνομάζεται δὲ ὃ χῶρος οὗτος 
xav Ἑλλήνων γλῶσσαν Μαχάρων νῆσος. ἐς μὲν δὴ τοῦτον 
τὸν χῶρον λέγεται ἀπιχέσϑαι τὸν στρατόν᾽ τὸ ἐνθεῦτεν 
δέ, ὅτι μὴ αὐτοὶ Ἀμμώνιοι xal oi τούτων ἀχούσαντες, 
ἄλλοι οὐδένες οὐδὲν ἔχουσι sizteiy ττερὶ αὐτῶν" οὔτε γὰρ 
ἐς τοὺς ᾿μμωνίους ἀπίχοντο οὔτε ὀπίσω ἐνόστησαν. 
λέγεται δὲ xol τάδε ὑπ᾽ αὐτῶν “μμωνίων" ἐπειδὴ ex τῆς 
Ὀάσιος ταύτης ἰέναι διὰ τῆς ψάμμου ἐπὶ σφέας, γενέσϑαι 


28 


188 HPOAOTOTY Lr. 26—29. 
τε αὐτοὺς μεταξύ xov μάλιστα αὐτῶν τε xal τῆς Ὀάσιος, 
ἄριστον αἱρεομένοισι αὐτοῖσι ἐπιτενεῦσαι νότον μέγαν τε 
χαὶ ἐξαίσιον, φορέοντα δὲ ϑῖνας τῆς ψάμμου καταχῶσαί 
σφεας, καὶ τρόπῳ τοιούτῳ ἀφανισϑῆναι. μμώνιοι μὲν 
οὕτω λέγουσι γενέσϑαι περὶ τῆς στρατιῆς ταύτης. 
ἰπιγμένου δὲ Καιιβύσεω ἐς Μέμφιν ἐφάνη «ἰγυπτίοισι 
ὃ Ang, τὸν Ἕλληνες Ἔπαφον χαλέουσε" ἐπιφανέος δὲ τού- 
του γενομένου αὐτίχα οἱ Αἰγύπτιοι εἵματά τε ἐφόρεον τὰ 
χάλλιστα καὶ ἦσαν ἐν ϑαλίῃσι. ἰδὼν δὲ ταῦτα τοὺς 4ἰγυ- 
πτίους ποιεῦντας ὃ Καμβύσης, πάγχυ σφέας καταδόξας 
ἑωυτοῦ καχῶς ττρήξαντος χαρμόσυνα ταῦτα ποιέειν, ἐχάλεξ 
τοὺς ἐπιτρόπους τῆς Μέμφιος, ἀπιχομένους δὲ ἐς ὄψιν 
εἴρετο 0 τι πρότερον μὲν ἐόντος αὐτοῦ ἐν Μέμφι ἐποίευν 
τοιοῦτο οὐδὲν Αἰγύπτιοι, τότε δὲ ἐπεὶ αὐτὸς παρείη τῆς 
στρατιῆς πλῆϑός τι ἀποβαλών. οἱ δὲ ἔφραζον ὥς σφι 
ϑεὸς εἴη φανεὶς διὰ χρόνου πολλοῦ ἐωϑὼς ἐπιφαίνεσϑαι, 
zal ὡς ἐπεὰν φανῇ, τότε πάντες οἱ Αἰγύπτιοι xexaon- 
χότες ὁρτάζοιεν. ταῦτα ἀχούσας ὃ Καμβύσης ἔφη ψεύ- 
δεσϑαί σφεας, xci ὡς ψευδομένους ϑανάτῳ ἐζημίου. 
ἀποχτείνας δὲ τούτους δεύτερα τοὺς ἱρέας ἐχάλεε ἐς ὄψιν. 
λεγόντων δὲ χατὰ τὰ αὐτὰ τῶν ἱρέων, οὐ λήσειν ἔφη 
αὐτὸν εἰ ϑεός τις χειροήϑης ἀπιγμένος εἴη «ἰγυπτίοισι. 
τοσαῦτα δὲ εἴπας ἐπάγειν ἐχέλευε τὸν Any τοὺς ἱρέας. 
ol μὲν δὴ μετήισαν ἄξοντες, ὃ δὲ ἤπις οὗτος 0 Ἔπαφος 
γίνεται μόσχος ἐκ βοὸς ἥτις οὐχέτι οἵη τε γίνεται ἐς 
γαστέρα ἄλλον βαλέσϑαι γόνον. Αἰγύπτιοι δὲ λέγουσι 
σέλας ἐπὶ τὴν βοῦν ἐχ τοῦ οὐρανοῦ χατίσχειν, καί μιν &x 
τούτου τίχτειν τὸν Az. ἔχει δὲ ὃ μόσχος οὗτος ὃ ἥπις 
χαλεόμενος σημήια τοιάδε ξὼν μέλας, ἐπὶ μὲν τῷ μετώττῳ 
λευχόν τι τετράγωνον, ἐπὶ δὲ τοῦ νώτου αἰετὸν εἶχα- 
σμένον, ἐν δὲ τῇ οὐρῇ τὰς τρίχας διστλόας, ὑπὸ δὲ τῇ 
γλώσσῃ χάνϑαρον. ὡς δὲ ἤγαγον τὸν Am oi ἱρέες, ὃ 
Καμβύσης, οἷα ἐὼν ὑπομαργότερος, σπασάμενος τὸ ἐγχει- 
ρίδιον, ἐϑέλων τύψαι τὴν γαστέρα τοῦ Ἴπιος παίει τὸν 
μηρόν" γελάσας δὲ εἶττε πρὸς τοὺς ἱρέας “ὦ χαχαὶ κε- 
φαλαί, τοιοῦτοι ϑεοὶ dnb ἔναιμοί τε καὶ σαρχώδεες 
xci ἐπαΐοντες σιδηρίων; ἄξιος μὲν “ἰγυπτίων ovróg ye 


HPOAOTOTY Lr. 29—31. 189 
€ mm 3 , € - 3 , , 2 A , 
ὃ ϑεός" ἀτάρ TOL ὑμεῖς γε οὐ χαίροντες γέλωτα ἐμὲ ϑή- 
σεσϑε." ταῦτα εἴπας ἐνετείλατο τοῖσι ταῦτα πρήσσουσι 
τοὺς μὲν ἱρέας ἀπομαστιγῶσαι, “ἰγυπτίων δὲ τῶν ἄλλων 
τὸν ἂν λάβωσι δρτάζοντα χτείνειν. ἡ δρτὴ μὲν δὴ διε- 
λέλυτο Αἰγυπτίοισι, οἱ δὲ ἱρέες ἐδικαιεῦντο, ὃ δὲ Ang 
zemÀmyuévog τὸν μηρὸν ἔφϑινε iv τῷ ἱρῷ καταχείμενος. 
χαὶ τὸν μὲν τελευτήσαντα ix τοῦ τρώματος ἔϑαψαν oi 
ἱρέες λάϑρῃ Καμβύσεω" Καμβύσης δέ, ὡς λέγουσι 4ἰγύ- 
πτιοι, αὐτίχα διὰ τοῦτο τὸ ἀδίχημα ἐμάνη, ἐὼν οὐδὲ 
πρότερον φρενήρης. χαὶ πρῶτα μὲν τῶν χαχῶν ἐξεργά- 
σατο τὸν ἀδελφεὸν Σμέρδιν ἐόντα πατρὸς χαὶ μητρὸς τῆς 
3. - ' 3 , 2 , , 2 2 , 
αὑτῆς, τὸν ἀπέπεμψε ἐς Πέρσας φϑονῳ ἐξ Αἰγύπτου, 
e * , - , , 
ὅτι τὸ τόξον μοῦνος Περσέων ὅσον τε ἐπὶ δύο δαχτύλους 
εἴρυσε, τὸ παρὰ τοῦ Αἰϑίοπτος ἤνειχαν οἱ ᾿Ιχϑυοφάγοι" 
τῶν δὲ ἄλλων Περσέων οὐδεὶς οἷός τε ἐγένετο. ἀποιχο- 
μένου àv ἐς Πέρσας τοῦ Σμέρδιος ὄψιν εἶδε ὃ Καμβύσης 
2 »ὦ ΄ Pas ε C XE 2 , 2 
ἐν τῷ ὕπνῳ τοιήνδε" ἔδοξέ oL ἄγγελον ἐλϑόντα ἐκ Περ- 
, 2 11 À cC 3 - 9 , - À » , ΕΣ , ; - 
σέων ἀγγέλλειν ὡς ἐν τῷ ϑρόνῳ τῷ βασιληίῳ ἱζόμενος 
, - - - 2 - , ' 5 - 
Σμέρδις τῇ κεφαλῇ τοῦ οὐρανοῦ ψαύσειε. πρὸς ὧν ταῦτα 
δείσας περὶ ἑωυτοῦ μή μιν ἀποχτείνας ὃ ἀδελφεὸς ἄρξῃ, 
΄ [epu 3 / c ἘΣ ΕΣ 37 iN. , 
γτέμττει Πρηξάσπεα ἐς Πέρσας, ὃς ot cv ἀνὴρ Περσέων 
σιστότατος, ἀποχτενέοντά μιν. ὃ δὲ ἀναβὰς ἐς Σοῦσα 
ἀττέχτεινε Σμέρδιν, οἱ μὲν λέγουσι ἐπ᾽ ἄγρην ἐξαγαγόντα, 
Ν Nox ' , τ 
οἱ δὲ ἐς τὴν Ερυϑρὴν ϑάλασσαν ττιροσαγαγόντα χαταττον- 
τῶσαι. 
Πρῶτον μὲν δὴ λέγουσι Καμβύσῃ τῶν χαχῶν ἄρξαι 
- , * 3 , ' 2 * 
τοῦτο" δεύτερα δὲ ἐξεργάσατο τὴν ἀδελφεὴν ἐπισπομένην 
οἱ ἐς Ἧἔἴγυπτον, τῇ καὶ συνοίχεε xal ἣν οἵ ἄττ᾽ ἀμφοτέρων 
2 , » ' MSN τ " 3 ^A * 377 
ἀδελφεή. ἔγημε δὲ αὐτὴν ὧδε" οὐδαμῶς γὰρ ξώϑεσαν 
΄, - 3 - ΄ ,ὕ , - 
ztQór&gov τῇσι ἀδελφεῆσι συνοιχέειν Πέρσαι" ἠράσϑη μιῆς 
-" 3 - , , , ^ 
τῶν ἀδελφεῶν Καμβύσης, καὶ ἔπειτεν βουλόμενος αὐτὴν 
-" e / , , , , 
γῆμαι, ὅτι οὐχ ἑωϑότα ἐπενόεε ποιήσειν, εἴρετο καλέσας 
τοὺς βασιληίους διχαστὰς εἴ τις ἔστι χελεύων νόμος τὸν 
βουλόμενον ἀδελφεῇ συνοιχέειν. οἱ δὲ βασιλήιοι δικασταὶ 
χεχριμένοι ἄνδρες γίνονται Περσέων, ἐς ὃ ἀποϑάνωσι ἢ 
σφι παρευρεϑῆ τι ἄδιχον, μέχρι τούτου" οὗτοι δὲ τοῖσι 
Πέρσῃσι δίχας διχάζουσι χαὶ ἐξηγηταὶ τῶν πατρίων ϑεσμῶν 


30 


31 


32 


33 


190 HPOAOTOY T. 31—34. 

, , γ , 6 
γίνονται, καὶ πάντα ἐς τούτους ἀναχέεται. εἰρομένου ὧν 
τοῦ Καμβύσεω, ὑπεχρίνοντο αὐτῷ οὗτοι χαὶ δίχαια χαὶ 

, 2 , , 
ἀσφαλέα, φάμενοι νόμον οὐδένα ἐξευρίσχειν ὃς χελεύει 
E] ΕΞ ed 20 , ἄλλ , 2: / 
ἀδελφεῇ συνοιχέειν ἀδελφεόν, ἄλλον μέντοι ἐξευρηχέναι 

, - , , - , , 
γόμον, τῷ βασιλεύοντι Περσέων ἐξεῖναι ττοιέειν τὸ ἂν βού- 
ληται. οὕτω οὔτε τὸν νόμον ἔλυσαν, δείσαντες Καμβύσην, 
ἵνα τὲ μὴ αὐτοὶ ἀττόλωνται τὸν νόμον περιστέλλοντες σταρ- 

t.- » , , -25 , , 1d À 
&Eeboov ἄλλον νόμον σύμμαχον τῷ ἐϑέλοντι γαμέειν ἀδελ-- 

, , y € , 
φεάς. τότε μὲν δὴ ὃ Καμβύσης ἔγημε τὴν ἐρωμένην, μετὰ 

, , , , 
μέντοι οὐ πολλὸν χρόνον ἔσχε ἄλλην ἀδελφεήν. τούτων 
δῆτα τὴν νεωτέρην ἐπισπομένην οἱ ἐπ Αἴγυπτον κτείνει. 
2 M δὲ “ , 9 “ὦ ὃ ἘΞ c ^ τ' , ὃ 
ἀμφὶ δὲ τῷ ϑανάτῳ αὐτῆς διξός, ὥσπερ περὶ Σμέρδιος, 

, , € , , 
λέγεται λόγος. “Ἕλληνες μὲν λέγουσι Καμβύσην συμ- 
βαλεῖν σχύμνον λέοντος σχύλαχι χυνός, ϑεωρέειν δὲ xci 

5 , S 

x - , - , τ 
τὴν γυναῖχα ταύτην, νιχεομένου δὲ τοῦ σχύλαχος ἀδελφεὸν 
αὐτοῦ ἄλλον σχύλαχα ἀπορρήξαντα τὸν δεσμὸν παραγε- 

, c JU * , ce * H , 3 
γέσϑαι oi, δύο δὲ γενομένους οὕτω δὴ τοὺς σχύλαχας ἔπιι- 

- - , ' , c 
χρατῆσαι τοῦ σχύμνου. καὶ τὸν uiv Καμβύσην ἤδεσϑαι 
ϑηεύμενον, τὴν δὲ ztagnuévnv δαχρύειν. Καιιβύσην δὲ μα- 

, - , - € 
ϑόντα τοῦτο ἐπείρεσϑαι διότι δαχρύει, τὴν δὲ εἰπεῖν ὡς 

- , - - 

ἰδοῦσα τὸν σχύλαχα τῷ ἀδελφεῷ τιμωρήσαντα δαχρύσειε, 

fi Η͂ "12 NU ' - c 2 , 2 2 
μνησϑεῖσά τε Σιιέρδιος xai μαϑοῦσα ὡς ἐχείνῳ ovx εἴη 
« , ChEAÁ M ^ ' - M 5) ^ 
ὃ τιμωρήσων. Ἕλληνες μὲν δὴ διὰ τοῦτο τὸ frog φασὶ 
αὐτὴν ἀπολέσϑαι ὑπὸ Καμβύσεω, Αἰγύστιοι δὲ ὡς τρα- 
σπτέζῃ περιχατημένων λαβοῦσαν ϑρίδαχα τὴν γυναῖκα ττερι-- 

- ἢ , , , , 
τῖλαι xal ἐπανείρεσϑαι τὸν ἄνδρα χότερον ττεριτετιλμένη 
2^ ὃ , € τὸ (E JU m »! T ÀÀ L s ^ ' , 

ἢ δασέα ἡ ϑρῖδαξ ἐοῦσα εἴη καλλίων, xal τὸν φάναι 
δασέαν, τὴν δ᾽ εἰπεῖν “ταύτην μέντοι κοτὲ σὺ τὴν ϑρίδακα 
) 
3 , ' , 5 2 , 27) M PN 
ἐμιμήσαο, τὸν Κύρου oixov ἀποιμιλώσας.᾽ τὸν δὲ 9vuc- 
ϑέντα ἐιστηδῆσαι αὐτῇ ἐχούσῃ ἐν γαστρί, καί μιν ἐχτρώ- 
σασαν ἀποϑανεῖν. 
Ταῦτα μὲν ἐς τοὺς οἰχηΐους ὃ Καμβύσης ἐξεμάνη, εἴτε 
* 35 ' ^ 2 b] , 
δὴ διὰ τὸν ἅπιν εἴτε χαὶ ἄλλως, oia πολλὰ ἔωϑε ἀνϑρώ- 

ἢ E 
σους χαχὰ χαταλαμβάνειν" xal ydg τινὰ 8x γενεῆς νοῦσον 

, , »! € , ^ € ^ 3 vs , 

μεγάλην λέγεται ἔχειν ὁ Καμβύσης, τὴν torv οὐνομαζουσέ 
, , τ - , - 

τινες. Οὗ νύν τοι ἀειχὲς οὐδὲν ἦν τοῦ σώματος νοῦσον 


31 μεγάλην νουσέοντος μηδὲ τὰς φρένας ὑγιαίνειν. τάδε δ᾽ 


HPOAOTOTY L. 34. 35. 191 
lI , , , , * - a TS. 
ἐς τοὺς ἄλλους Πέρσας ἐ ἐξεμάνη" λέγεται γὰρ εἰπεῖν αὑτὸν 
πρὸς Πρηξάσπεα, τὸν ἐτίμα τε μάλιστα χαί οἱ τὰς ἄγγε- 
λίας ἐσεφόρεε οὗτος, τούτου τε Ó παῖς οἰνοχόος ἣν τῷ 
Καμβύσῃ, τιμὴ δὲ καὶ αὕτη οὐ σμιχρή᾽" εἰπεῖν δὲ ζέγεεδι 
, cc ^Á "2E , Ὁ , S. 
τάδε. “Πρήξασπες, κοῖόν μέ τινα νομίζουσι Πέρσαι εἶναι 
ἄνδρα, τίνας τε λόγους περὶ ἐμέο ποιεῦνται; τὸν δὲ 
εἰπεῖν ““ὠ δέσποτα, τὰ μὲν ἄλλα πάντα μεγάλως ἐπαι- 
vé&aL, τῇ δὲ φιλοινίῃ σέ φασι πλεόνως τροσχέεσϑαι." τὸν 
μὲν δὴ λέγειν ταῦτα περὶ Περσέων, τὸν δὲ ϑυμωϑέντα 
, 2 ^L €c  «“- 2 , , Lt 
τοιάδε ἀμείβεσθαι. “νῦν ἄρα μέ φασι Πέρσαι οἴνῳ προσ- 
χείμενον τταραφρονέειν καὶ οὐκ εἶναι voruova* οὐδ᾽ ἄρα 
΄ ς ΄ ΄ 3 2 , 2) , M 
σφέων ot πρότεροι λόγοι ἦσαν ἀληϑέες. πρότερον γὰρ 
Χ JA ΄ ς , , M , , 
δὴ [«oa] Περσέων ot συνέδρων ἐόντων χαὶ Κροίσου εἴρετο 
, P , 2 * *5 ^ M , 
Καμβύσης xoióg τις δοχέοι ἀνὴρ εἶναι πρὸς τὸν πατέρα 
΄ - c ' 2 , € 2 3 , τς 
ἱτελέσαι Κῦρον), οἱ δὲ ἀμείβοντο ὡς εἴη ἀμιείνων τοῦ 
πατρός" τά τε γὰρ ἐχείνου ττάντα ἔχειν αὐτὸν xai προσ- 
- »! , * ' , , ' 
χεχτῆσϑαι ΑἸγυτττόν τε καὶ τὴν ϑάλασσαν. Πέρσαι μὲν 
ταῦτα ἔλεγον, Κροῖσος δὲ πταρεών τε al οὐκ ἀρεσχόμενος 
τῇ χρίσι εἶστε πρὸς τὸν Καμβύσην τάδε. “ἐμοὶ μέν γυν, 
ὦ παῖ Κύρου, οὐ δοχέεις ὃ ὅμοῖος εἶναι τῷ πατρί" οὐ γάρ 
χώ τοι ἔστι υἱὸς οἷον σὲ ἐχεῖνος κατελίπετο." ἤσϑη τὲ 
ταῦτα ἀχούσας ὃ Καμβύσης χαὶ ἐπαίνεε τὴν Κροίσου 
χρίσιν. τούτων δὴ Ov ἐπιμγησϑέντα ὀργῆ λέγειν πρὸς 
κ ξ,; CCo : , ἈΠ ΡῈ à , 2 , 
τὸν Πρηξάσπεα σύ vvv μάϑε εἰ λέγουσι Πέρσαι ἀληϑέα, 
, 2 M , - , * - 
εἴτε αὐτοὶ λέγοντες ταῦτα πιαραφρονέουσι" εἰ μὲν γὰρ τοῦ 
παιδὸς τοῦ σοῦ τοῦδε ἑστεῶτος ἐν τοῖσι προϑύροισι βα- 
λὼν τύχοιμι μέσης τῆς καρδίης, Πέρσαι φανέονται λέγον- 
2. Lens »^ J3-€ , , , , 34 , 
τες οὐδέν᾽ ἣν Ó ἁμάρτω, φάναι Πέρσας τε λέγειν ἀληϑέα 
χαὶ ἐμὲ μὴ poU" ταῦτα δὲ εἰπόντα καὶ διατεί- 
γαντα τὸ τόξον βαλεῖν τὸν παῖδα, πεσόντος δὲ τοῦ παιδὸς 
ἀνασχίζειν αὐτὸν χελεύειν xal σχέψασϑαι τὸ βλῆμα" ὡς 
δὲ ἐν τῇ καρδίῃ εὑρεθῆναι ἐνεόντα τὸν ὀϊστόν, εἰπεῖν περὸς 
τὸν πατέρα τοῦ παιδὸς γελάσαντα καὶ περιχαρέα γενό- 
μενον “Πρήξασπες, ὡς μὲν ἐγώ τε οὐ μαίνομαι Πέρσαι 
τε παραφρονέουσι, δῆλά τοι γέγονε" γῦν δέ μοι εἰπέ, τίνα 
εἶδες ἤδη πάντων ἀνϑρώπων οὕτω ἐ;τίσκοπα τοξεύοντα;" 
Πρηξάσπεα δὲ δρέοντα ἄνδρα ov φρενήρεα, καὶ πεερὶ ἑωυτῷ 


Qt 


192 HPOAOTOY r.-35. 36. 

δειμαίνοντα εἰχτεῖν “᾿δέσττοτα, οὐδ᾽ ἂν αὐτὸν ἔγωγε δοχέω 
τὸν ϑεὸν οὕτω ἂν χαλῶς βαλεῖν." τότε μὲν ταῦτα ἐξερ- 
γάσατο, ἑτέρωϑι δὲ Περσέων ὁμοῖα τοῖσι πρώτοισι δυώ- 
δεχὰ ἐπὶ οὐδεμιῇ αἰτίη ἀξιόχρεῳ ἑλὼν ζώοντας ἐπὶ κεφαλὴν 
χατώρυξε. 

Ταῦτα δέ μιν ποιεῦντα ἐδιχαίωσε Κροῖσος ὃ “υδὸς 
γουϑετῆσαι τοισίδε τοῖσι ἔπεσι. o βασιλεῦ, μὴ πάντα 
ἡλιχίῃ χαὶ ϑυμῷ ἐπέτραπε, ἀλλ ἴσχε καὶ χαταλάμβανε 
σεωυτόν" ἀγαϑόν τι πρόνοον εἶναι, σοφὸν δὲ v προμή- 
ϑεια. σὺ δὲ χτείνεις μὲν ἄνδρας σεωυτοῦ πολιήτας ἐπ᾽ 
οὐδεμιῇ αἰτίῃ ἀξιόχρεῳ ἑλών, χτείνεις δὲ παῖδας. ἢν δὲ 
πολλὰ τοιαῦτα ποιέῃς, ὅρα ὅχως μή σευ ἀποστήσονται 
Πέρσαι. ἐμοὶ δὲ πατὴρ Ó σὸς Κῦρος ἐνετέλλετο πολλὰ 
χελεύων σε νουϑετέειν xal ὑποτίϑεσϑαι 0 τι ἂν εὑρίσχω 
ἀγαϑόν. ὃ μὲν δὴ εὔνοιαν φαίνων συνεβούλευέ οἱ ταῦτα" 
ὃ δ᾽ ἀμείβετο τοισίδε. "go xai ἐμοὶ τολμᾷς συμβουλεύειν, 
ὃς χρηστῶς μὲν τὴν σεωυτοῦ πατρίδα ἐπετρόπευσας, εὖ 
δὲ τῷ πατρὶ τῷ ἐμῷ συνεβούλευσας, χελεύων αὐτὸν ράξην 
σοταμὸν διαβάντα ἰέναι ἐπὶ Μασσαγέτας βουλομένων ἐχεί-- 
γων διαβαίνειν ἐς τὴν ἡμετέρην, χαὶ ἀπὸ μὲν σεωυτὸν 
ὥλεσας τῆς σεωυτοῦ πατρίδος χαχῶς προστάς, ἀπὸ δὲ 
ὥλεσας Κῦρον τεειϑόμενόν aov ἀλλ᾽ οὔτι χαίρων, ἐπεί τοι 
χαὶ πάλαι ἐς σὲ προφασιός τευ ἐδεόμην ἐπιλαβέσθαι." 
ταῦτα δὲ εἴπας ἐλάμβανε τὸ τόξον ὡς χατατοξεύσων αὐτόν, 
Κροῖσος δὲ ἀναδραμὼν ἔϑεε ἔξω" ὃ δὲ ἐπείτε τοξεῦσαι 
οὐχ εἶχε, ἐνετείλατο τοῖσι ϑεράπουσι λαβόντας μιν ἄπο- 
χτεῖναι. οἱ δὲ ϑεράποντες ἐπιστάμενοι τὸν τρόπον αὐτοῦ 
χαταχρύπτουσι τὸν Κροῖσον, ἐπὶ τῷδε τῷ λόγῳ ὥστε, εἰ 
μὲν μεταμελήσει τῷ Καμβύσῃ καὶ ἐπιζητήσει τὸν Κροῖσον, 
οἱ δὲ ἐχφήναντες αὐτὸν δῶρα λάμψονται ζωάγρια Κροί- 
σου, ἢν δὲ μὴ μεταμέληται μηδὲ ποϑέῃ μιν, τότε κατα- 
χρᾶσϑαι. ἐπόϑησέ τε δὴ ὃ Καιιβύσης τὸν Κροῖσον οὐ 
πολλῷ μετέπειτεν χρόνῳ ὕστερον, xoi oí ϑεράποντες μα- 
ϑόντες τοῦτο ἐπήγγελλον αὐτῷ ὡς περιείη. Καιμιβύσης 
δὲ Κροίσῳ μὲν συνήδεσϑαι ἔφη περιεόντι, ἐχείνους μέντοι 
τοὺς πτεριποιήσαντας οὐ χαταπροΐξεσϑαι ἀλλ᾽ ἄποχτε- 
γέειν" xal ἐποίησε ταῦτα. 


HPOAOTOY Lr. 37—39. 193 
Ὁ μὲν δὴ τοιαῦτα πολλὰ ἐς Πέρσας τε «ol τοὺς συμ- 
μάχους ἐξεμαίνετο, μένων ἐν Μέμφι xai ϑήχας τε παλαιὰς 
ἀνοίγων xal σχεϊττόμενος τοὺς νεχρούς" ἐν δὲ δὴ xoi ἐς 
τοῦ Ἡφαίστου τὸ ἱρὸν ἦλϑε καὶ πολλὰ τὠγάλματι κατε- 
γέλασε" ἔστι γὰρ τοῦ Ἡφαίσιου τὠγαλια τοῖσι Φοινι- 
χηίοισι Παταΐχοισι ἐμφερέστατον, τοὺς οἱ Φοίνιχες ἐν τῇσι 
πρώρῃσι τῶν τριηρέων στεριάγουσι. ὃς δὲ τούτους μὴ 
ὄπωτιε, ἐγὼ δέ οἱ σημανέω" πυγμαίου- ἀνδρὸς μίμησίς 
ἐστι. ἐσῆλϑε δὲ χαὶ ἐς τῶν Καβείρων τὸ ἱρόν, ἐς τὸ οὐ 
ϑεμιτόν ἔστι ἐσιέναι ἄλλον γε ἢ τὸν ἱρέα" ταῦτα δὲ τὰ- 
γάλματα χαὶ ἐνέπρησε πολλὰ χατασχώψας. ἔστι δὲ καὶ 
ταῦτα ὁμοῖα τοῖσι τοῦ Ἡφαίστου" τούτου δέ σφεας παῖ- 
δας λέγουσι εἶναι. πανταχῇ ὦν μοι δῆλά ἐστι ὅτι ἐμάνη 
μεγάλως ὃ Καιμιβύσης" οὐ γὰρ ἂν ἱροῖσί τε καὶ νομαίοισι 
ἐπεχείρησε χαταγελᾶν. εἰ γάρ τις προϑείη πᾶσι ἀνθρώ- 
ποισι ἐχλέξασϑαι χελεύων νόμους τοὺς καλλίστους ἔχ τῶν 
σιάντων νόμων, διασχειψάμενοι ἂν ἑλοίατο ἕχαστοι τοὺς 
ἑωυτῶν" οὕτω νομίζουσι πολλόν τι καλλίστους τοὺς ἑωυ- 
τῶν νόμους ἕχαστοι εἶναι. οὐχ (v οἶχός ἐστι ἄλλον γε ἢ 
μαινόμενον ἄνδρα γέλωτα τὰ τοιαῦτα τίϑεσθϑαι. ὡς δὲ 
οὕτω νενομίχασι τὰ περὶ τοὺς νόμους πάντες ἄνθρωποι, 
πολλοῖσί τε καὶ ἄλλοισι τεχμηρίοισι ττάρεστι σταϑμώ- 
σασϑαι, ἐν δὲ δὴ χαὶ τῷδε. Ζαρεῖος ἐπὶ τῆς ἑωυτοῦ ἀρχῆς 
χαλέσας Ἑλλήνων τοὺς παρεόντας εἴρετο ἐπὶ χόσῳ ἂν χρή- 
ματι βουλοίατο τοὺς πατέρας ἀποϑνήσχοντας χατασιτέε- 
σϑαι᾿" οἱ δὲ ἐπ᾽ οὐδενὶ ἔφασαν ἕρδειν ἂν τοῦτο. 4aotioc 
δὲ “ετὰ ταῦτα χαλέσας Ἰνδῶν τοὺς καλεομένους Καλατίας, 
0i τοὺς γονέας κατεσϑίουσι, εἴρετο, παρεόντων τῶν 'EA- 
λήνων xal δὲ ἑρμηνέος μανϑανόντων τὰ λεγόμενα, ἐπεὶ τίνι 
χρήματι δεξαίατ᾽ ἂν τελευτέοντας τοὺς πατέρας χαταχαίειν 
στυρί" οἱ δὲ ἀμβώσαντες μέγα εὐφημέειν μὲν ἐκέλευον. 
οὕτω μέν νυν ταῦτα νενόμισται, καὶ ὀρϑῶς μοι δοχέει 
Πίνδαρος ποιῆσαι νόμον πάντων βασιλέα φήσας εἶναι. 
Καμβύσεω δὲ ἐπ᾽ “4Ζἴγυπτον στρατευομένου ἐποιήσαντο 
x«i “αχεδαιμόνιοι στρατηίην ἐπὶ Σάμον ve xal Πολυ- 
χράτεα τὸν Αἰάχεος, ὃς ἔσχε Σάμον ἐπαναστάς, xal τὰ 


μὲν πρῶτα τριχῆ δασάμενος τὴν πόλιν τοῖσι ἀδελφεοῖσι 
Herodoti vol. I. 13 


31 


39 


40 


194 HPOAOTOY Fr. 89-- 41. 

Πανταγνώτῳ χαὶ Συλοσῶντι ἔνειμε, μετὰ δὲ τὸν μὲν αὐτῶν 
ἀποχτείνας τὸν δὲ νεώτερον Συλοσῶντα ἐξελάσας ἔσχε πᾶ- 
σαν Σάμον, ἴσχων δὲ ξεινίην Mu&ct τῷ «Αἰγύπτου βασιλέϊ 
συνεϑήχατο, πέμπων τε δῶρα xal δεχόμενος ἄλλα mag 
ἐχείνου. ἐν χρόνῳ δὲ ὀλίγῳ αὐτίχα τοῦ Πολυχράτεος τὰ 
πρήγματα αὔξετο καὶ ἦν βεβωμένα ἀνά τε τὴν Ἰωνίην καὶ 
τὴν ἄλλην Ἑλλάδα" ὅχου γὰρ ἰϑύσειε στρατεύεσϑαι, πάντα 
οἱ ἐχώρεε εὐτυχέως. κέχτητο δὲ πεντηχοντέρους τε ἕχα- 
τὸν x«l χιλίους τοξότας. ἔφερε δὲ καὶ ἦγε πάντας, δια- 
χρίνων οὐδένα" τῷ γὰρ φίλῳ ἔφη χαριέεσϑαι μᾶλλον ἀπο- 
διδοὺς τὰ ἔλαβε ἢ ἀρχὴν μηδὲ λαβών. συχνὰς μὲν δὴ τῶν 
γήσων ἀραιρήχεε, πολλὰ δὲ καὶ τῆς ἠπείρου ἄστεα" ἐν δὲ 
δὴ xal “Ζεσβίους πανστρατιῇ βωϑέοντας Μιλησίοισι vav- 
μαχίῃ χρατήσας εἷλε, ot τὴν τάφρον περὶ τὸ τεῖχος τὸ 
ἐν Σάμῳ πτᾶσαν δεδεμένοι ὥρυξαν. καί χως τὸν μασιν 
εὐτυχέων μεγάλως Ó Πολυχράτης ovx ἐλάνθανε, ἀλλά oi 
τοῦτ᾽ ἦν ἐπιμελές. πολλῷ δὲ ἔτι πλεῦνός οἱ εὐτυχίης 
γινομένης γράψας ic βιβλίον τάδε ἐπέστειλε ἐς Σάμον. 
“Ἄμασις Πολυχράτεϊ ὧδε λέγει. ἡδὺ μὲν πυνϑάνεσϑαι 
ἄνδρα φίλον χαὶ ξεῖνον εὖ πρήσσοντα" ἐμοὶ δὲ αἱ σαὶ 
μεγάλαι εὐτυχίαι οὐκ ἀρέσχουσι, ἐπισταμένῳ τὸ ϑεῖον ὡς 
ἔστι φϑονερόν" χαί χως βούλομαι xoci αὐτὸς καὶ τῶν ἂν 
χήδωμαι τὸ μέν τι εὐτυχέειν τῶν πρηγμάτων τὸ δὲ προσ- 
πταίειν, καὶ οὕτω διαφέρειν τὸν αἰῶνα ἐναλλὰξ πρήσσων, 
ἢ εὐτυχέειν τὰ πάντα. οὐδένα γάρ χω λόγῳ οἶδα ἀχούσας 
ὅστις ἐς τέλος οὐ χκαχῶς ἐτελεύτησε πρόρριζος, εὐτυχέων 
τὰ πάντα. σὺ ὧν νῦν ἐμοὶ πειϑόμενος ποίησον πρὸς τὰς 
εὐτυχίας τοιάδε" φροντίσας τὸ ἂν εὕρῃς ἐόν τοι ττλείστου 
ἄξιον καὶ ἐπ᾽ ᾧ σὺ ἀπολομένῳ μάλιστα τὴν ψυχὴν ἀλγή- 
σεις, τοῦτο ἀπόβαλε οὕτω ὅχως μηχέτι ἥξει ἐς ἀνϑρώ- 
πους. ἢν τε μὴ ἐναλλὰξ ἤδη τὠπὸ τούτου αἱ εὐτυχίαι 
τῆῇσιπάϑησι προσπίπτωσι, τρόπῳ τῷ ἐξ ἐμεῦ ὑὕποχει- 
μένῳ ἀκέο." ταῦτα ἐπιλεξάμενος ὃ Πολυχράτης xal νόῳ 
λαβὼν ὥς οἱ εὖ ὑποτίϑοιτο ἤμασις, ἐδίζητο ἐπ᾽ ᾧ ἂν 
μάλιστα τὴν ψυχὴν ἀσηϑείη ἀπολομένῳ τῶν χειμηλίων, 
διζήμενος δ᾽ εὕρισχε τόδε. ἦν οἱ σφρηγὶς τὴν ἐφόρεε 
χρυσόδετος, σμαράγδου μὲν λέϑου ἐοῦσα, ἔργον δὲ ἣν 


HPOAOTOY I. 41—44. 195 
Θεοδώρου τοῦ Τηλεχλέος Σαμίου. ἐπεὶ cv ταύτην oi 
ἐδόκεε ἀποβαλεῖν, ἐποίεε τοιάδε. ττεντηχόντερον πληρώ- 
σας ἀνδρῶν ἐσέβη ἐς αὐτήν, μετὰ δὲ ἀναγαγεῖν ἐχέλευε ἐς 
τὸ πέλαγος" ὡς δὲ ἀπὸ τῆς νήσου éxàg ἐγένετο, περιε- 
λόμενος τὴν σφρηγῖδα πάντων δρεόντων τῶν συμπλόων 
δίπτει ἐς τὸ πέλαγος. τοῦτο δὲ ποιήσας ἀττέπλωε, ἀτπτι- 
xóutvog δὲ ἐς τὰ οἰκία συμφορῇ ἐχρᾶτο. πέμπτῃ δὲ ἢ 
ἕχτῃ ἡμέρῃ ἀπὸ τούτων τάδε οἱ συνήνειχε γενέσϑαι. ἀνὴρ 
ἁλιεὺς λαβὼν ἰχϑὺν μέγαν τε xal καλὸν ἠξίου μιν Πολυ- 
χράτεϊ δῶρον δοϑῆναι" φέρων δὴ ἐπὶ τὰς ϑύρας Πολυ- 
χράτεϊ ἔφη ἐθέλειν ἐλϑεῖν ἐς ὄψιν, χωρήσαντος δέ oi 
τούτου ἔλεγε διδοὺς τὸν ἰχϑύν “ὦ βασιλεῦ, ἐγὼ τόνδε 
ἑλὼν οὐχ ἐδικαίωσα φέρειν ἐς ἀγορήν, καίπερ γε ἐὼν 
ἀποχειροβίωτος, ἀλλά μοι ἐδόχεε σεῦ τε εἶναι ἄξιος xal 
τῆς σῆς ἀρχῆς" σοὶ δή μιν φέρων δίδωμι. ὃ δὲ ἡσϑεὶς 
τοῖσι ἔπεσι ἀμείβεται τοισίδε. ““χάρτα τε εὖ ἐποίησας, 
x«i χάρις διπτλόη τῶν τε λόγων x«i τοῦ δώρου" καί σε 
ἐπὶ δεῖτενον καλέομεν." ὃ μὲν δὴ ἁλιεὺς μέγα ποιεύμενος 
ταῦτα ἤιε ἐς τὰ οἰκία, τὸν δὲ ἰχϑὺν τάμνοντες οἱ ϑερά- 
ποντὲς εὑρίσχουσι £v τῇ νηδύι αὐτοῦ ἐνεοῦσαν τὴν Πολυ- 
χράτεος σφρηγῖδα. ὡς δὲ εἶδόν τε καὶ ἔλαβον τάχιστα, 
ἔφερον χεχαρηχότες παρὰ τὸν Πολυχράτεα, διδόντες δέ οἱ 
τὴν σφρηγῖδα ἔλεγον ὅτεῳ τρόπῳ εὑρέϑη. τὸν δὲ ὡς 
ἐσῆλϑε ϑεῖον εἶναι τὸ πρῆγμα, γράφει ἐς ᾿βιβλίον πάντα 
τὰ ποιήσαντά μιν οἷα καταλελαβήχεε, γράψας δὲ ἐς 41γυ- 
σῖτον ἐπτέϑηχε. ἐπιλεξάμενος δὲ ὃ ἤμασις τὸ βιβλίον τὸ 
παρὰ τοῦ Πολυχράτεος «ov, &uade ὅτι ἐχχομίσαι τε ἀδύ- 
γατον εἴη ἀνϑρώπῳ ἄνϑρωπον &x τοῦ μέλλοντος γίνεσϑαι 
πρήγματος, καὶ ὅτι οὐχ εὖ τελευτήσειν μέλλοι Πολυχρά- 
της εὐτυχέων τὰ πάντα, ὃς καὶ τὰ ἀποβάλλει εὑρίσχει. 
πέμψας δέ οἵ χήρυκα ἐς Σάμον διαλύεσϑαι ἔφη τὴν ξει-- 
γίην. τοῦδε δὲ εἵνεχεν ταῦτα ἐποίεε, ἵνα μὴ συντυχίης 
δεινῆς τε χαὶ μεγάλης Πολυχράτεα καταλαβούσης αὐτὸς 
ἀλγήσειε τὴν ψυχὴν ὡς περὶ ξείνου ἀνδρός. 

Ἐπὶ τοῦτον δὴ ὧν τὸν Πολυχράτεα εὐτυχέοντα τὰ 
στάντα ἐστρατεύοντο “αχεδαιμόγιοι ἐπικαλεσαμένων τῶν 
μετὰ ταῦτα Κυδωνίην τὴν ἐν Κρήτῃ χτισάντων Σαμίων. 

13* 


42 


43 


44 


45 


46 


4T 


196 HPOAOTOY IY. 441—471. 
Πολυχράτης δὲ πέμψας παρὰ Καμβύσην τὸν Κύρου, συλ- 
λέγοντα στρατὸν ἐπ᾽ Alyvnov, ἐδεήϑη ὅχως ἂν xal παρ᾽ 
ἑωυτὸν πέμμψψας ἐς Σάμον δέοιτο στρατοῦ. Καμβύσης δὲ 
ἀχούσας τούτων προϑύμως ἔπεμτστε ἐς Σάμον δεόμενος 
Πολυχράτεος στρατὸν ναυτιχὸν ἅμα πέμψαι ἑωυτῷ ἐπ᾽ 
«Αἴγυπτον. ὃ δὲ ἐπιλέξας τῶν ἀστῶν τοὺς ὑπόπτευε μά- 
λιστὰα ἐς ἐπανάστασιν ἀτέπεμπε τεσσεράχοντα τριήρεσι, 
ἐντειλάμενος Καμβύσῃ ὀπίσω τούτους μὴ ἀποττέμττειν. 
οἱ μὲν δὴ λέγουσι τοὺς ἀποπεμφϑέντας Σαμίων οὐχ ἀπι- 
χέσϑαι ἐς Ἥἴϊἴγυπτον, ἀλλ᾽ ἐπείτε ἐγένοντο ἐν Καρπάϑῳ 
σιλώοντες, δοῦναι σφίσι λόγον, χαί σφι ἁδεῖν τὸ προσω- 
τέρω μηχέτι πλώειν" oi δὲ λέγουσι ἀπιχομένους τε ἐς 
«ἴγυπτον xal φυλασσομένους ἐνθεῦτεν αὐτοὺς ἀποδρῆναι. 
χαταπλώουσι δὲ ἐς τὴν Σάμον Πολυχράτης νηυσὶ ἀντιά- 
σας ἐς μάχην χατέστη" νιχήσαντες δὲ οἱ χατιόντες ἀπέ- 
βησαν ἐς τὴν νῆσον, πεζομαχήσαντες δὲ ἐν αὐτῇ écoo- 
ϑησαν, xal οὕτω δὴ ἔπλωον ἐς “αχεδαίμονα. εἰσὶ δὲ ot 
λέγουσι τοὺς ἀπ᾽ Αἰγύπτου νιχῆσαι Πολυχράτεα, λέγοντες 
ἐμοὶ δοχέειν οὐχ ὀρϑῶς" οὐδὲν γὰρ ἔδεέ σφεας “αχεδαι- 
μονίους ἐπιχαλέεσϑαι, εἴπερ αὐτοὶ ἱχανοὶ ἦσαν Πολυ- 
χράτεα παραστήσασϑαι. πρὸς δὲ τούτοισι οὐδὲ ὃ λόγος 
αἱρέει, τῷ ἐπίχουροί τε μισϑωτοὶ χαὶ τοξόται οἰχήιοι 
ἦσαν τελήϑεϊ πολλοί, τοῦτον ὑπὸ τῶν χατιόντων Σαμίων 
ἐόντων θλίγων ἑσσωϑῆναι. τῶν δ᾽ ὑπ᾽ ἑωυτῷ ἐόντων πολιη- 
τέων τὰ τέχνα χαὶ τὰς γυναῖχας ὃ Πολυχράτης ἐς τοὺς 
νεωσοίχους συνειλήσας εἶχε ἑτοίμους, ἢν ἄρα προδιδῶσι 
οὗτοι πρὸς τοὺς κατιόντας, ὑποπρῆσαι αὐτοῖσι νεωσοί- 
χοισι. ᾿ 

Ἐπείτε δὲ οἱ ἐξελαϑέντες Σαμίων ὑπὸ Πολυχράτεος 
ἀπίχοντο ἐς τὴν Σπάρτην, χαταστάντες ἐπὶ τοὺς ἄρχοντας 
ἔλεγον πτολλὰ οἷα κάρτα δεόμενοι. οἱ δέ σφι τῇ πρώτῃ 
χαταστάσι ὑπεχρίναντο τὰ μὲν πρῶτα λεχϑέντα ἐπιλελη- 
ϑέναι, τὰ δὲ ὕστερα οὐ συνιέναι. μετὰ δὲ ταῦτα δεύτερα 
χαταστάντες ἄλλο μὲν simov οὐδέν, ϑύλαχον δὲ φέροντες 
ἔφασαν τὸν ϑύλαχον ἀλφίτων δέεσϑαι. οἱ δέ σφι ὑπε- 
χρίναντο τῷ ϑυλάχῳ περιεργάσϑαι' βωϑέειν δ᾽ ὧν ἔδοξε 
αὐτοῖσι. καὶ ἔπειτεν παρασχευασάμενοι ἐστρατεύοντο 


HPOAOTOY Lr. 471—429. T9 
“Ἱαχεδαιμόνιοι ἐπὶ Σάμον, ὡς μὲν Σάμιοι λέγουσι, εὐερ-- 
γεσίας ἐχτίνοντες, ὕτι σφι πρότεροι αὐτοὶ νηυσὶ ἐβώϑη- 
σαν ἐπὶ Μεσσηνίους" ὡς δὲ “αχεδαιμόνιοι λέγουσι, ovx 
οὕτω τιμωρῆσαι δεομένοισι Σαμίοισι ἐστρατεύοντο ὡς 
τίσασϑαι βουλόμενοι τοῦ χρητῆρος τῆς ἁρπαγῆς τὸν ἦγον 
Κροίσῳ, xal τοῦ ϑώρηχος, τὸν αὐτοῖσι ἤμασις ὃ “Αἰγύ- 
σπτου βασιλεὺς ἔπεμψε δῶρον. xai γὰρ ϑώρηχα ἐληί- 
σαντο τῷ τιροτέρῳ ἔτεϊ ἢ τὸν χρητῆρα οἱ Σάμιοι, ἐόντα 
μὲν λίνεον χαὶ ζῴων ἐνυφασμένων συχνῶν, κεχοσμημένον 
δὲ χρυσῷ καὶ εἰρίοισι ἀττὸ ξύλου" τῶν δὲ εἵνεχεν ϑω- 
μάσαι ἄξιον, ἁρπεδόνη ἑχάστη τοῦ ϑώρηκχος ποιέει" ἐοῦσα 
γὰρ λεπτὴ ἔχει ἁρπεδόνας ἐν ἑωυτῇ τριηχοσίας xal ἑξή-- 
κοντα, πάσας φανεράς. τοιοῦτος ἕτερός ἔστι χαὶ τὸν ἐν 
Aíivóg ἀνέϑηχε τῇ Ιϑηναίῃη Ἄμασις. 

Συνειτελάβοντο δὲ τοῦ στρατεύματος τοῦ ἐπὶ Σάμον 
ὥστε γενέσϑαι xai Κορίνϑιοι προϑύμως" ὕβρισμα γὰρ xol 
ἐς τούτους εἶχε ἐκ τῶν Σαμίων γενόμενον τρίτῃ γενεῇ 
πρότερον τοῦ στρατεύματος τούτου [xarà δὲ τὸν αὐτὸν 
χρόνον τοῦ χρητῆρος τῇ ἁρπαγῇ γεγονός]. Κερχυραίων 
γὰρ παῖδας τριηχοσίους ἀνδρῶν τῶν πρώτων Περίανδρος 
ὃ Κυψέλου ἐς Σάρδις ἀπέπεμψε mag ᾿λυάττην ἐπ᾽ ἐχ- 
τομῇ" προσσχόντων δὲ ἐς τὴν Σάμον τῶν ἀγόντων τοὺς 
παῖδας Κορινϑίων, πυϑόμενοι οἱ Σάμιοι τὸν λόγον ἐπ 
οἷσι ἀγοίατο ἐς Σάρδις, πρῶτα μὲν τοὺς παῖδας ἐδίδαξαν 
ἱροῦ ἅψασϑαι “ρτέμιδος, μετὰ δὲ οὐ περιορέοντες ἀπέλ- 
χειν τοὺς ἱχέτας €x τοῦ ἱροῦ, σιτίων δὲ τοὺς παῖδας ἐργόν-- 
των Κορινϑίων, ἐποιήσαντο οἱ Σάμιοι ὅρτήν, τῇ xal νῦν 
ἔτι χρέονται χατὰ ταὐτά" νυχτὸς γὰρ ἐπιγενομένης, ὅσον 
χρόνον ἱχέτευον οἱ παῖδες, ἵστασαν χοροὺς παρϑένων τε 
xal ἠιϑέων, ἱστάντες δὲ τοὺς χοροὺς τρωχτὰ σησάμου τε 
χαὶ μέλιτος ἐποιήσαντο νόμον φέρεσϑαι, ἵνα ἁρπάζοντες 
oí τῶν Κερχυραίων παῖδες ἔχοιεν τροφήν. ἐς τοῦτο δὲ 
τόδε ἐγίνετο, ἐς 0 οἱ Κορίνϑιοι τῶν παίδων ot φύλαχοι 
οἴχοντο ἀπολιπόντες" τοὺς δὲ παῖδας ἀπήγαγον ἐς Κέρ- 
χυραν οἱ Σάμιοι. εἰ μέν νυν Περιάνδρου τελευτήσαντος 
τοῖσι Κορινϑίοισι φίλα ἦν πρὸς τοὺς Κερχυραίους, οἱ δὲ 
οὐχ ἂν συνελάβοντο τοῦ στρατεύματος τοῦ ἐπὶ Σάμον 


48 


49 


51 


198 HPOAOTOTY Γ. 49—22. 

ταύτης εἵνεχεν τῆς αἰτίης. νῦν δὲ αἰεὶ ἐπείτε ἔχτισαν τὴν 
γῆσον, εἰσὶ ἀλλήλοισι διάφοροι ἐόντες ἑωυτοῖσι συγγε- 
véeg' τούτων ὧν εἵνεχεν ἀπεμνησιχάχεον τοῖσι Σαμίοισι 
οἱ Κορίνϑιοι. ἀπέπεμττε δὲ ἐς Σάρδις ἐπ᾽ ἐχτομῇ Περίαν- 
ὅρος τῶν πρώτων Κερχυραίων ἐπιλέξας τοὺς παῖδας τιμω- 
ρεόμενος" πρότεροι γὰρ οἱ Κερχυραῖοι ἦρξαν ἐς αὐτὸν 
πρῆγμα ἀτάσϑαλον ποιήσαντες. ἐπείτε γὰρ τὴν ἑωυτοῦ 
γυναῖχα Μέλισσαν Περίανδρος ἀπέχτεινε, συμφορὴν τοι- 
ήνδε οἱ ἄλλην συνέβη πρὸς τῇ γεγονυίῃ γενέσϑαι. ἦσαν 
οἱ &x Μελίσσης δύο παῖδες, ἡλικίην ὃ μὲν ἑπταχαίδεχα ὃ 
δὲ ὀχτωχαίδεχα ἔτεα γεγονώς. τούτους ὃ μητροττάτωρ 
Προχλέης, ἐὼν Ἐπιδαύρου τύραννος, μεταπεμψάμενος 
παρ᾽ ἑωυτὸν ἐφιλοφρονέετο, ὡς οἰχὸς ἣν ϑυγατρὸς ἐόντας 
τῆς ἑωυτοῦ πιαῖδας. ἐπείτε δέ σφεας ἀττειτέμττετο, cire 
σιροϊτέμπωων αὐτούς “ἄρα ἴστε, ὦ παῖδες, ὃς ὑμέων τὴν 
μητέρα ἀπέχτεινε;" τοῦτο τὸ ἔπος ὃ μὲν πρεσβύτερος 
αὐτῶν ἐν οὐδενὶ λόγῳ ἐποιήσατο" ὃ δὲ νεώτερος, τῷ οὔ- 
γομα ἣν «Τυχόφρων, ἤλγησε ἀχούσας οὕτω ὥστε ἀπιχό- 
μενος ἐς τὴν Κόρινϑον ἅτε φονέα τῆς μητρὸς τὸν πατέρα 
οὔτε ττροσεῖπε, διαλεγομένῳ τε οὐ τι προσδιελέγετο, 
ἱστορέοντί τε λόγον οὐδένα ἐδίδου. τέλος δέ μιν περι- 
ϑύμως ἔχων ὃ Περίανδρος ἐξελαίνει ix τῶν οἰχίων. ἐξε- 
λάσας δὲ τοῦτον ἱστόρεε τὸν πρεσβύτερον τά σφι ὃ μητρο- 
πάτωρ διελέχϑη. ὃ δέ οἵ ἀπηγέετο ὥς σφεας φιλοφρόνως 
ἐδέξατο" ἐχείνου δὲ τοῦ ἔπεος τό σφι Ó Προχλέης ἀπο- 
στέλλων εἶπε, ἅτε οὐ νόῳ λαβών, οὐχ ἐμέμνητο. IIsgíav- 
δρος δὲ οὐδεμίαν μηχανὴν ἔφη εἶναι μὴ ov σφι ἐχεῖνον 
ὑποϑέσϑαι τι, ἐλιπιάρεέ τὲ ἱστορέων" ὃ δὲ ἀναμνησϑεὶς 
εἶπε xal τοῦτο. Περίανδρος δὲ νόῳ λαβὼν xal τοῦτο xal 
μαλαχὸν ἐνδιδόναι βουλόμενος οὐδέν, τῇ ὃ ἐξελαϑεὶς ὑπ᾽ 
αὐτοῦ “ταῖς δίαιταν ἐπτοιέετο, ἐς τούτους ττέμττων ἄγγελον 
ἀπηγόρευε μή μιν δέχεσϑαι οἰχίοισι. ὃ δὲ ὅχως ἀπελαυ- 
γόμενος ἔλϑοι ἐς ἄλλην οἰχίην, ἀπηλαύνετ᾽ ἂν καὶ ἀπὸ 
ταύτης, ἀπειλέοντός τε τοῦ Περιάνδρου τοῖσι δεξαμένοισι 
xci ἐξέργειν κελεύοντος. ἀπελαυνόμενος δ᾽ ἂν ἤιε ἐπὶ éé- 
ρὴν τῶν ἑταίρων" οἱ δὲ ἅτε Περιάνδρου ἐόντα παῖδα, xaí- 


, , € , 
52 ;zt&g δειμαίνοντες, 0ucog ἐδέχοντο. τέλος δὲ ὃ Περίανδρος 


HPOAOTOTY LI. 52. 53. 199 
χήρυγμα ἐποιήσατο, ὃς ἂν ἢ οἰκίοισι ὑποδέξηταί μιν ἢ 
προσδιαλεχϑῇ, ἱρὴν ζημίην τοῦτον τῷ “πόλλωνι ὀφείλειν, 
ὅσηνδὴ εἴπας. πρὸς ὧν δὴ τοῦτο τὸ χήρυγμα οὔτε τίς 
οἱ διαλέγεσθαι οὔτε οἰχίοισι δέχεσϑαι ἤϑελε᾽ πρὸς δὲ 
οὐδὲ αὐτὸς ἐχεῖνος ἐδιχαίου τεειρᾶσϑαι ἀπειρημένου, ἀλλὰ 
διαχαρτερέων ἐν τῇσι στοιῇσι ἐχαλινδέετο. τετάρτῃ δ᾽ 
ἡμέρῃ ἰδών μιν ὃ Περίανδρος ἀλουσίῃσί τε καὶ ἀσιτίῃσι 
συμτεεπτωχότα οἴχτειρε" ὑπεὶς δὲ τῆς ὀργῆς ἤιε ἄσσον 
χαὶ ἔλεγε “ὦ παῖ, χότερα τούτων αἱρετώτερα ἐστι, ταῦτα 
τὰ νῦν ἔχων πρήσσεις, ἢ τὴν τυραννίδα xai τὰ ἀγαϑὰ τὰ 
γῦν ἐγὼ ἔχω, ταῦτα ἐόντα τῷ πατρὶ ἐπιτήδεον παραλαμ- 
βάνειν; ὃς ἐὼν ἐμός τε σταῖς καὶ Κορίνϑου τῆς εὐδαίμονος 
βασιλεὺς ἀλήτην βίον εἵλεο, ἀντιστατέων τε xol ὀργῇ 
χρεόμενος ἐς τόν σε ἥχιστα χρῆν. εἰ γάρ τις συμφορὴ ἐν 
αὐτοῖσι ἐγεγόνεε, ἐξ ἧς ὑποψίην ἐς ἐμὲ ἔχεις, ἐμοί τε 
αὕτη γέγονε χαὶ ἐγὼ αὐτῆς τὸ πλεῦν μέτοχός εἶμι, ὅσῳ 
αὐτός σφεα ἐξεργασάμην. σὺ δὲ μαϑὼν ὅσῳ φϑονέεσϑαι 
χρέσσον ἐστὶ ἢ οἰχτείρεσϑαι, ἅμα τε ὅχοῖόν τι ἐς τοὺς 
τοχέας χαὶ ἐς τοὺς χρέσσονας τεϑυμῶσϑαι, ἄπιϑι ἐς τὰ 
olxía." Περίανδρος μὲν τούτοισι αὐτὸν κατελάμβανε" ὃ 
δὲ ἄλλο μὲν οὐδὲν ἀμιείβεται τὸν πατέρα, ἔφη δέ μιν 
ἱρὴν ζημίην ὀφείλειν τῷ ϑεῷ ἑωυτῷ ἐς λόγους ἀπιχό- 
μενον. μαϑὼν δὲ ὃ Περίανδρος ὡς ἄπορόν τι τὸ καχὸν 
εἴη τοῦ παιδὸς x«l ἀνίχητον, ἐξ ὀρϑαλμῶν μιν ἀποπέμ- 
πίεται στείλας πλοῖον ἐς Κέρχυραν᾽ ἐπεχράτεε γὰρ xal 
ταύτης. ἀποστείλας δὲ τοῦτον ὃ Περίανδρος ἐστρατεύετο 
ἐπὶ τὸν σπεενϑερὸν Προχλέα ὡς τῶν παρεόντων οἱ πρηγμά- 
των ἕξόντα αἰτιώτατον, xci εἷλε μὲν τὴν Ἐπίδαυρον, εἷλε 
δὲ αὐτὸν Προχλέα χαὶ ἐζώγρησε. ἐπεὶ δὲ τοῦ χρόνου προ- 
βαίνοντος 0 τε Περίανδρος παρηβήχεε καὶ συνεγινώσχξτο 
ἑωυτῷ οὐχέτι εἶναι δυνατὸς τὰ πρήγματα ἐπορᾶν τε χαὶ 
διέχεειν, πτέμιψας ἐς τὴν Κέρχυραν ἀπεχάλεε vOv “υχό- 
φρονα ἐπὶ τὴν τυραννίδα᾽ ἐν γὰρ δὴ τῷ πρεσβυτέρῳ τῶν 
σταίδων οὐχ ἐνώρα, ἀλλά οἱ χατεφαίνετο εἶναι νωϑέστερος. 
ὃ δὲ Πυχόφρων οὐδὲ ὑποχρίσιος ἠξίωσε τὸν φέροντα τὴν 
ἀγγελέην. Περίανδρος δὲ περιεχόμενος τοῦ νεηνέεω δεύ- 
τερα ἀπέστειλε ἐπ᾽ αὐτὸν τὴν ἀδελφεήν, ἑωυτοῦ δὲ ϑυγα- 


53 


54 


55 


200 HPOAOTOY Lr. 53—55. 

τέρα, δοχέων μιν μάλιστα ταύτῃ ἂν πείϑεσϑαι. ἀπιχο- 
μένης δὲ ταύτης καὶ λεγούσης “ὦ παῖ, βούλεαι τήν τὲ 
τυραννίδα ἐς ἄλλους πεσεῖν xal τὸν oixov τοῦ σατρὸς 
διαφορηϑέντα μᾶλλον ἢ αὐτός σφεα κατελθὼν ἔχειν; 
ἄπιϑι ἐς τὰ οἰχία, παῦσαι σεωυτὸν ζημιῶν. φιλοτιμίη 
χτῆμα GXOLÓY' μὴ τῷ χαχῷ τὸ χαχὸν LO. πολλοὶ τῶν 
δικαίων τὰ ἐπιεικλέστερα προτιϑεῖσι, πολλοὶ δὲ ἤδη τὰ 
μητρώια διζήμενοι τὰ πατρώια ἀπέβαλον. τυραννὶς χρῆμα 
σφαλερόν, ττολλοὶ δὲ αὐτῆς ἐρασταί εἶσι, ὃ δὲ γέρων τε 
ἤδη χαὶ παρηβηχώς" μὴ δῷς τὰ σεωυτοῦ ἀγαϑὰ ἄλλοισι." 
7? μὲν δὴ τὰ ἐπαγωγότατα διδαχϑεῖσα ὑπὸ τοῦ πατρὸς 
ἔλεγε πρὸς αὐτόν" ὃ δὲ ὑποχρινάμενος ἔφη οὐδαμὰ ἥξειν 
ἐς Κόρινϑον, ἔστ᾽ ἂν πυνϑάνηται περιεόντα τὸν πατέρα. 
ἀτιαγγειλάσης δὲ ταύτης ταῦτα, τὸ τρίτον Περίανδρος 
χήρυχα πέμπει βουλόμενος αὐτὸς μὲν ἐς Κέρκυραν ἥκειν, 
ἐχεῖνον δὲ ἐχέλευε ἐς Κόρινϑον ἀπιχόμενον διάδοχον γενέ- 
σϑαι τῆς τυραννίδος. χαταινέσαντος δ᾽ ἐπὶ τούτοισι τοῦ 
παιδός, ὃ μὲν Περίανδρος ἐστέλλετο ἐς τὴν Κέρχυραν, ὃ 
δὲ παῖς οἱ ἐς τὴν Κόρινϑον" μαϑόντες δὲ οἱ Κερχυραῖοι 
τούτων ἕχαστα, ἵνα μή σφι Περίανδρος ἐς τὴν χώρην ἀπί- 
χηται, χτείνουσι τὸν νεηνίσχον. ἀντὶ τούτων μὲν Περίαν- 
ὄρος Κερχυραίους ἑτιμωρέετο. 

“Ἱαχεδαιμόνιοι δὲ στόλῳ μεγάλῳ ὡς ἀπίχοντο, ἔπο- 
λιόρκεον Σάμον" προσβαλόντες δὲ πρὸς τὸ τεῖχος τοῦ μὲν 
πρὸς ϑαλάσσῃ ἑστεῶτος ττύργου χατὰ τὸ προάστειον τῆς 
γόλιος ἐπέβησαν, μετὰ δὲ αὐτοῦ βωϑήσαντος Πολυχρά- 
τεος χειρὶ πολλῇ ἀπηλάϑησαν. xarà δὲ τὸν ἐπάνω ττύργον 
τὸν ἐπὶ τῆς ῥάχιος τοῦ οὔρεος ἐπεόντα ἐπεξῆλθον οἵ τε 
ἐπίχουροι καὶ αὐτῶν Σαμίων συχνοί, δεξάμενοι δὲ τοὺς 
«Ἱαχεδαιμονίους ἐπὶ ὀλίγον χρόνον ἔφευγον ὀπίσω" οἱ δὲ 
ἐπισπόμενοι ἔχτεινον. εἶ μέν νυν οἱ παρεόντες “αχεδαι- 
μονίων ὁμοῖοι ἐγένοντο ταύτην τὴν ἡμέρην Aoyíz ve καὶ 
“Ἱυκώπῃ, αἱρέϑη ἂν Σάμος" Moyímg γὰρ καὶ “υχώπης 
μοῦνοι συνεσπεσόντες φεύγουσι ἐς τὸ τεῖχος τοῖσι Σα- 
μίοισι, xal ἀποχληισϑέντες τῆς ὀπίσω ὅδοῦ, ἀπέϑανον 
ἐν τῇ πόλι τῇ Σαμίων" τρίτῳ δὲ ἀπ᾽ Moyíeo τούτου γε- 
γονότι ἄλλῳ “ρχίῃ τῷ Σαμίου τοῦ Ἀρχίεω αὐτὸς ἐν Πιτάνῃ 


HPOAOTOTY LI. 55—58. 201 
συνεγενόμην (δήμου yàg τούτου ἦν), ὃς ξείνων πάντων 
μάλιστα iua τε Σαμίους, καί οἵ τῷ πατρὶ ἔφη Σάμιον 
τοὔνομα τεϑῆναι, ὅτι oL ὃ πατὴρ “ίρχίης ἐν Σάμῳ ἀρι- 
στεύσας ἐτελεύτησε. τιμᾶν δὲ Σαμίους ἔφη, διότι τα- 
φῆναί οἱ τὸν πάππον δημοσίῃ 60 Σαμίων. “αχεδαιμόνιοι 
δέ, ὥς σφι τεσσεράχοντα ἐγεγόνεσαν ἡμέραι πτολιορχέουσι 
Σάμον, ἐς τὸ πρόσω τε οὐδὲν τιροεχόπτετο τῶν πρηγμά- 
των, ἀπαλλάσσοντο ἐς Πελοπόννησον. ὡς δὲ ὃ ματαιό- 
vegog λόγος ὥρμηται λέγεσθαι, Πολυχράτεα ἐπιχώριον 
γόμισμα κόψαντα πολλὸν μολύβδου χαταχρυσώσαντα δοῦ- 
vaí σφι, τοὺς δὲ δεξαμένους οὕτω δὴ ἀπαλλάσσεσϑαι. 
ταύτην πρώτην στρατηΐην ἐς τὴν ᾿σίην “αχεδαιμόνιοι 
“]ωριέες ἐποιήσαντο. 

Οἱ δ᾽ ἐπὶ τὸν Πολυχράτεα στρατευσάμενοι Σαμίων, 
ἐπεὶ οἵ “αχεδαιμόνιοι αὐτοὺς ἀπτολείπειν ἔμελλον, xol 
αὐτοὶ ἀπέπλωον ἐς Σίφνον. χρημάτων γὰρ ἐδέοντο, τὰ 
δὲ τῶν Σιφνίων πρήγματα ἤχμαζε τοῦτον τὸν χρόνον, xot 
γησιωτέων μάλιστα ἐπλούτεον ἅτε ἐόντων αὐτοῖσι ἐν τῇ 
γήσῳ χρυσέων χαὶ ἀργυρέων μετάλλων, οὕτω ὥστε ἀπὸ 
τῆς δεχάτης τῶν γινομένων αὐτόϑεν χρημάτων ϑησαυρὸς 
ἐν “Ιελφοῖσι ἀναχέεται ὁμοῖα τοῖσι πλουσιωτάτοισι" αὐτοὶ 
δὲ τὰ γινόμενα τῷ ἐνιαυτῷ ἕχάστῳ χρήματα διενέμοντο. 
ὅτε ὦν ἐποιεῦντο τὸν ϑησαυρόν, ἐχρέοντο τῷ χρηστηρίῳ 
εἰ αὐτοῖσι τὰ παρεόντα ἀγαϑὰ οἷά τέ ἐστι πολλὸν χρόνον 
παραμένειν" ἡ δὲ Πυϑίη ἔχρησέ σφι τάδε. 

ἀλλ᾽ ὅταν ἐν Σίφνῳ πιρυτανήια λευχὰ γένηται 

᾿λεύχοφρύς v ἀγορή, τότε δὴ δεῖ φράδμονος ἀνδρός 

φράσσασϑαι ξύλινόν τε λόχον κήρυχά τ᾽ ἐρυϑρόν. 
τοῖσι δὲ Σιφνίοισι τότε ἦν ἢ ἀγορὴ χαὶ τὸ πρυτανήιον 
Παρίῳ λίϑῳ ἠσχημένα. τοῦτον τὸν χρησμὸν ovx οἷοί τε 
ἦσαν γνῶναι, οὔτε τότε ἰϑὺς οὔτε τῶν Σαμίων ἀπιγμέ- 
γων. ἐπείτε γὰρ τάχιστα πρὸς τὴν Σίφνον προσέσχον ot 
Σάμιοι, ἔπεμττον τῶν νεῶν μίαν diis nges ἄγουσαν ἐς τὴν 
πόλιν. τὸ δὲ παλαιὸν ἅπασαι αἱ νέες ἦσαν o MOReeun 
xci ἦν τοῦτο τὸ 17) Πυϑίη προηγόρευε τοῖσι Σιφνίοισι, 
φυλάξασϑαι τὸν ξύλινον λόχον χελεύουσα καὶ κήρυχα ἐρυ-- 
ϑρόν. ἀπιχόμενοι δ᾽ ὦν οἱ ἄγγελοι ἐδέοντο τῶν Σιφνίων 


59 


60 


61 


202 HPOAOTOTY ΓΕ 58—61. 
δέχα τάλαντά σφι χρῆσαι" ov φασχόντων δὲ χρήσειν τῶν 
Σιφνίων αὐτοῖσι, οἱ Σάμιοι τοὺς χώρους αὐτῶν ἐπόρϑεον. 
πυϑόμενοι δ᾽ ἰϑὺς ἧκον οἱ Σίφνιοι βωϑέοντες, καὶ συμ- 
βαλόντες αὐτοῖσι ἑσσώϑησαν, καὶ αὐτῶν πολλοὶ ἀπεχληί- 
σθησαν τοῦ ἄστεος ὑπτὸ τῶν Σαμίων" xal αὐτοὺς μετὰ 
ταῦτα ἑχατὸν τάλαντα ἔπρηξαν. παρὰ δὲ Ἑρμιονέων νῆσον 
ἀντὶ χρημάτων παρέλαβον, Ὑδρέην τὴν ἐπὶ Πελοττοννήσῳ, 
χαὶ αὐτὴν Τροιζηνίοισι πταραχατέϑεντο" αὐτοὶ δὲ Κυδω- 
γίην τὴν ἐν Κρήτῃ ἔχτισαν, οὐχ ἐττὶ τοῦτο ππλώοντες, ἀλλὰ 
Ζαχυνϑίους ἐξελέοντες ἐχ τῆς νήσου. ἔμειναν δ᾽ ἐν ταύτῃ 
xai εὐδαιμόνησαν ἐπ’ ἔτεα πέντε, ὥστε τὰ ἱρὰ τὰ ἐν Κυ- 
δωνίῃ ἐόντα νῦν οὗτοί clou οἱ ποιήσαντες χαὶ τὸν τῆς 
“Ζιχτύνης νηόν. ἕχτῳ δὲ fret. Αἰγινῆται αὐτοὺς ναυμαχίῃ 
γιχήσαντες ἠνδραποδίσαντο μετὰ Κρητῶν, χαὶ τῶν νεῶν 
χαπρίους ἐχουσέων τὰς πρώρας ἠχρωτηρίασαν χαὶ ἀνέ- 
ϑέεσαν ἐς τὸ ἱρὸν τῆς ϑηναίης ἐν Αἰγίνῃ. ταῦτα δὲ 
ἐποίησαν ἔγχοτον ἔχοντες Σαμίοισι Αἰγινῆται" πρότεροι 
γὰρ Σάμιοι ἐπ᾽ μφιχράτεος βασιλεύοντος ἐν Σάμῳ στρα- 
τευσάμενοι ἐγ Αἴγιναν μεγάλα καχὰ ἐποίησαν Αἰγινήτας 
xai ἔπαϑον ὑπ᾽ ἐχείνων. ἡ μὲν αἰτίη αὕτη, ἐμήχυνα δὲ 
περὶ Σαμίων μᾶλλον, ὅτι σφι τρία ἐστὶ μέγιστα ἁπάντων 
Ἑλλήνων ἐξεργασμένα, οὔρεός τε ὑψηλοῦ ἐς πεντήχογτα 
xal ἑχατὸν ὀργυιάς, τούτου ὄρυγμα κάτωϑεν ἀρξάμενον, 
ἀμφίστομον. τὸ μὲν μῆχος τοῦ ὀρύγματος ἑπτὰ στάδιοί 
εἰσι, τὸ δὲ ὕψος καὶ εὖρος ὀχτὼ ἑχάτερον πόδες. διὰ 
παντὸς δὲ αὐτοῦ ἄλλο ὄρυγμα εἰχοσίπηχυ βάϑος ὀρώ- 
ρυχται, τρίπουν δὲ τὸ εὖρος, δὲ οὗ τὸ ὕδωρ ὀχετευόμενον 
διὰ σωλήνων τταραγινεται ἐς τὴν πόλιν ἀγόμενον ἀπὸ 
μεγάλης ττηγῆς. ἀρχιτέχτων δὲ τοῦ ὀρύγματος τούτου ἐγέ- 
vero Μεγαρεὺς Εὐπαλῖνος Ναυστρόφου. τοῦτο μὲν δὴ ἕν 
τῶν τριῶν ἐστί, δεύτερον δὲ περὶ λιμένα χῶμα ἐν ϑα- 
λάσσῃ, βάϑος καὶ εἴχοσι ὀργυιέων" μῆχος δὲ τοῦ χώμα- 
τος μέζον δύο σταδίων. τρίτον δέ σφι ἐξέργασται νηὸς 
μέγιστος πάντων νηῶν τῶν ἡμεῖς ἴδμεν" τοῦ ἀρχιτέχτων 
πρῶτος ἐγένετο Ῥοῖχος Φίλεω ἐπιχώριος. τούτων εἵνεχεν 
μᾶλλόν τι περὶ Σαμίων ἐμήκυνα. 

Καμβύσῃ δὲ τῷ Κύρου χρονίζοντι περὶ “4ἴγυπτον xai 


HPOAOTOY L. 61—63. 203 


παραφρονήσαντι ἐπανιστέαται ἄνδρες Μάγοι δύο ἀδελ- 
φεοί, τῶν τὸν ἕτερον καταλελοίτεεε τῶν οἰκίων μελεδωνὸν 
ὃ Καμβύσης. οὗτος δὴ cv οἱ ἐπανέστη μαϑών τε τὸν 
Σμέρδιος ϑάνατον ὡς κρύπτοιτο γενόμενος, xal ὡς ὀλίγοι 
ἤσαν oí ἐπιστάμενοι αὐτὸν Περσέων, οἱ δὲ πολλοὶ Hur 
όντα μιν εἰδείησαν. πρὸς ταῦτα βουλεύσας τάδε ἐπεχεί- 
Quos τοῖσι βασιληίοισι. ἣν oi ἀδελφεύς, τὸν εἶπα ol 
συνεπαναστῆναι, οἰκὼς μάλεστα τὸ εἶδος Σμέρδι τῷ Κύρου, 
τὸν ὃ Καμβύσης ξόντα ἑωυτοῦ ἀδελφεὸν ἀπέχτειγε. UA TE 
δὴ ὁμοῖος εἶδος τῷ Σμέρδι, καὶ δὴ καὶ οὔνομα τὠυτὸ εἶχε 
Σμέρδιν. τοῦτον τὸν ἄνδρα ἀναγνώσας ὃ Μάγος Πατι- 
ζείϑης ὥς οἱ αὐτὸς πάντα διαπρήξει, εἷσε ἄγων ἐς τὸν 
βασιλήιον ϑρόνον. ποιήσας δὲ τοῦτο χήρυχας τῇ τε ἄλλῃ 
διέπεμπε καὶ δὴ καὶ ἐς “4Ἔ[ἴγυπτον πιροερέοντα τῷ στρατῷ 
ὡς Σμέρδιος τοῦ Κύρου ἀκουστέα εἴη τοῦ λοιποῦ ἀλλ᾽ οὐ 
Καμβύσεω. οἵ τε δὴ ὧν ἄλλοι χήρυχες προηγόρευον ταῦτα, 
καὶ δὴ καὶ ὁ ἐπ᾽ Αἴγυπτον ταχϑείς, εὕρισχε γὰρ Καμ- 
βύσην xal τὸν στρατὸν ἐόντα τῆς Συρίης ἐν γβατανοισι, 
προηγόρευε στὰς ἐς μέσον τὰ ἐντεταλμένα &x τοῦ Mayov. 
Καμβύσης δὲ ἀχούσας ταῦτα ἐκ τοῦ χήρυχος xai ἐλττίσας 
μιν λέγειν ἀληϑέα αὐτός τε προδεδόσϑαι ἐκ Πρηξάσπεος 
(πεμφϑέντα γὰρ αὐτὸν ὡς ἀπτοχτενέοντα Σμέρδιν ov ποι- 
ἦσαι ταῦτα), βλέψας ἐς τὸν Πρηξάσπεα εἶττε “Πρήξασπες, 
οὕτω μοι διεπρήξαο τό τοι προσέϑηχα πρῆγμα;" ὃ δὲ 
εἶστε “ὠ δέσποτα, οὐχ ἔστι ταῦτα ἀληϑέα, ὅχως χοτέ τοι 
Σμέρδις ἀδελφεὸς ὃ σὸς ἐπανέστηχε, οὐδὲ ὅχως τι ἐξ 
ἐχείνου τοῦ ἀνδρὸς νεῖχός τοι ἔσται ἢ μέγα ἢ σμιχρόν" 
ἐγὼ γὰρ αὐτός, ποιήσας τὰ σύ με ἐχέλευες, ἔϑαψα μιν 
χερσὶ τῇσι ἐμεωυτοῦ. εἰ μέν νυν οἱ τεϑνεῶτες ἀνεστᾶσι, 
προσδέχεό τοι καὶ ᾿στυάγεα τὸν Μῆδον ἐπαναστήσεσϑαι" 
εἰ δ᾽ ἔστι ὥσπερ πρὸ τοῦ, οὐ μή τί τοι ἔχ γε ἐχείνου 
γεώτερον ἀναβλάστῃ. νῦν ὦν μοι δοχέει μεταδιώξαντας 
τὸν κήρυχα ἐξετάζειν εἰρωτέοντας παρ᾽ ὅτευ ἥχων σπροα- 
γορεύει ἡμῖν Σμέρδιος βασιλέος ἀχούειν." ταῦτα εἴπαντος 
Πρηξάσπεος, ἤρεσε γὰρ “Καμβύσῃ, αὐτίκα μεταδιωχτὸς 
γενόμενος ὃ κῆρυξ ἧκε" ἀπιγμένον δέ μιν εἴρετο ὃ Πρη- 
ξάσπης τάδε. “᾿ὥνϑρωπε, φὴς γὰρ ἥκειν παρὰ Σμέρδιος 


62 


63 


64 


204 HPOAOTOY LI. 63. 64. 
τοῦ Κύρου ἄγγελος" νῦν ὧν εἴπας τὴν ἀλήϑειαν ἄπιϑε 
χαίρων, κότερα αὐτός τοι Σμέρδις φαινόμενος ἐς ὄψιν 
ἐνετέλλετο ταῦτα, ἢ τῶν τις ἐχείνου ὑπτηρετέων." ὃ δὲ 
εἶχες “ἐγὼ Σμέρδιν μὲν τὸν Κύρου, ἐξ ὅτευ βασιλεὺς Καμ- 
, 2} τὰ » » » Z € , , 
βύσης ἤλασε ἕς “ἌἜἴγυπτον, οὔκω ὀπωτεα᾽ 0 δέ μοι Μάγος, 
τὸν Καμβύσης ἐττίτροτπτον τῶν οἰχίων ἀττέδεξε, οὗτος ταῦτα 
ἐνετείλατο, φὰς Σμέρδιν τὸν Κύρου εἶναι τὸν ταῦτα ἐπι- 
ϑόμεγον εἶπαι πρὸς ὑμέας." ὃ μὲν δή σφι ἔλεγε οὐδὲν 
ἐπικατεψευσμένος, Καμβύσης δὲ εἶπε “Πρήξασπες, σὺ 
μέν, οἷα ἀνὴρ ἀγαϑός, ποιήσας τὸ κελευόμενον αἰτίην 
ἐχητέφευγας" ἐμοὶ δὲ τίς ἂν εἴη Περσέων ὃ ἐπανεστεὼς 
2 , - v , P] , 27) ς ' 5 €€ » , 
ἐπιβατεύων τοῦ Σμέρδιος οὐνόματος; ὃ δὲ εἶπε “ἐγώ 
μοι δοχέω συνιέναι τὸ γεγονὸς τοῦτο, ὦ βασιλεῦ" οἱ Μάγοι 
εἰσί τοι οἱ ἐπανεστεῶτες, τόν τὲ ἔλιπες μελεδωνὸν τῶν 
οἰχίων, Πατιζείϑης, καὶ ὃ τούτου ἀδελφεὸς Σμέρδις." 
2 - 2 , , ^ n 2! 2 
ἐνθαῦτα ἀχούσαντα Καμβύσην τὸ Σμέρδιος οὔνομα ἔτυψε 
7 ἀλήϑεια τῶν ve λόγων xal τοῦ ἐνυπνίου" ὃς ἐδόκεε ἐν 
τῷ ὕπνῳ ἀπαγγεῖλαί τινά oi ὡς Σμέρδις ἱζόμενος ἐς τὸν 
, , , - - - 2 - 
βασιλήιον ϑρόνον ψαύσειε τῇ χεφαλῇ τοῦ οὐρανοῦ. μα- 
ϑὼν δὲ ὡς μάτην ἀπολωλεχὼς εἴη τὸν ἀδελφεόν, ἀπέχλαιε 
Σμέρδιν. ἀποχλαύσας δὲ xol περιημεχτήσας τῇ ἁπάσῃ 
συμφορῇ ἀναϑρώσχει ἐπὶ τὸν ἵππον, ἐν νόῳ ἔχων τὴν 
ταχίστην ἐς Σοῦσα στρατεύεσϑαι ἐπὶ τὸν Μάγον. χαέ ot 
ἀναϑρώσχοντι ἐπὶ τὸν ἵππον τοῦ χουλεοῦ τοῦ ξίφεος ὃ 
μύχης ἀποττίπτει, γυμνωϑὲν δὲ τὸ ξίφος mater τὸν μηρόν. 
τρωματισϑεὶς δὲ κατὰ τοῦτο τῇ αὐτὸς πρότερον τὸν τῶν 
Αἰγυπτίων ϑεὸν Antw ἔπληξε, ὥς οἱ χκαιρίῃ ἔδοξε τετύ- 
»! c , [04 - , » » € 
φϑαι, εἴρετο ὁ Καμβύσης ὁ τι τῇ πόλι οὔνομα εἴη. οἵ 
δὲ εἶπαν ὅτι ἡγβάτανα. τῷ δὲ ἔτι πρότερον ἐχκέχρηστο 
2 » , 2 3 , , Ν , 
ἔχ Βουτοῦς πόλιος ἔν γβατάνοισι τελευτήσειν vov βίον. 
ὃ μὲν δὴ ἐν τοῖσι Μηδιχοῖσι γβαταάνοισι ἐδόχεε τελευ-- 
τήσειν γηραιός, ἐν τοῖσί oí ἣν πάντα τὰ πρήγματα" τὸ 
, - 2 3 , , 
δὲ χρηστήριον ἕν τοῖσι ἕν Xvoín γβατάνοισι ἔλεγε ἄρα. 
χαὶ δὴ ὡς τότε ἐπειρόμενος ἐπύϑετο τῆς πόλιος τὸ οὔ- 
voua, ὑπὸ τῆς συμφορῆς τῆς τε ix τοῦ Μάγου ἔχπε-- 
πληγμένος καὶ τοῦ τρώματος ἐσωφρόνησε, συλλαβὼν δὲ 
' , 5 «c » - , S , 3 M 
τὸ ϑεοπρόπιον εἶστε ἐνθαῦτα Καμβύσην vov Κύρου ἐστὶ 


HPOAOTOTY I. 65. 205 


ztemouuévoy τελευτᾶν." τότε uiv τοσαῦτα, ἡμέρησι δὲ 
ὕστερον ὡς εἴχοσι μεταπτεμιψψάμενος Περσέων τῶν παρε- 
όντων τοὺς λογιμωτάτους ἔλεγέ σφι τάδε. “ὠ Πέρσαι, 
χαταλελάβηχέ με, τὸ πάντων μάλιστα ἔχρυπτον πρηγμά- 
των, τοῦτο ἐς ὑμέας ἐχφῆναι. ἐγὼ γὰρ ἐὼν ἐν Αἰγύπτῳ 
εἶδον ὄψιν ἐν τῷ ὕπνῳ, τὴν μηδαμὰ ὄφελον ἰδεῖν" ἐδό- 
χεον δέ μοι ἄγγελον ἐλϑόντα ἐξ οἴχου ἀγγέλλειν ὡς Σμέρδις 
ἱζόμενος ἐς τὸν βασιλήιον ϑρόνον Ψαύσειε τῇ χεφαλῇ τοῦ 
οὐρανοῦ. δείσας δὲ μὴ ἀπαιρεϑέω τὴν ἀρχὴν πρὸς τοῦ 
ἀδελφεοῦ, ἐποίησα ταχύτερα ἢ σοφώτερα" ἐν τῇ γὰρ ἀν- 
ϑρωπηίῃ φύσι οὐχ ἐνῆν ἄρα τὸ μέλλον γίνεσϑαι ἀποτρά- 
σειν, ἐγὼ δὲ ὃ μάταιος Πρηξάσπεα ἀποπέμπω ἐς Σοῦσα 
ἀποχτεγέοντα Σμέρδιν. ἐξεργασϑέντος δὲ καχοῦ τοσούτου 
ἀδεῶς διαιτεόμην, οὐδαμὰ ἐπιλεξάμενος μή χοτέ τίς μοι 
Σμέρδιος ὑπαραιρημένον ἄλλος ἐπανασταίη ἀνϑρώπων. 
σάντως δὲ τοῦ μέλλοντος ἔσεσϑαι ἁμαρτὼν ἀδελφεοχτόνος 
τε οὐδὲν δέον γέγονα xal τῆς βασιληίης οὐδὲν ἕσσον ἐστέ- 
ρημαι" Σμέρδις γὰρ δὴ ἦν ὃ Ἡάγος τόν μοι ὃ δαίμων 
σεροέφαινε ἐν τῇ ὄψι ἐπαναστήσεσϑαι. τὸ μὲν δὴ ἔργον 
ἐξέργασταί μοι, καὶ Σμέρδιν τὸν Κύρου μηχέτι ὑμῖν ἐόντα 
λογίζεσϑε" οἱ δὲ ὑμῖν Μάγοι χρατέουσι τῶν βασιληίων, 
τόν τε ἔλιπον ἐπίτροπον τῶν οἰχίων xal ὃ ἐχεένου ἀδελ- 
φεὺς Σμέρδις. τὸν μέν νυν μάλιστα χρῆν ἐμεῦ αἰσχρὰ 
πρὸς τῶν Μάγων πεπονϑότος τιμωρέειν ἐμοί, οὗτος μὲν 
ἀνοσίῳ μόρῳ τετελεύτηχε ὑπτὸ τῶν ἑωυτοῦ οἰχηιωτάτων᾽" 
τούτου δὲ μηχέτι ἐόντος, δεύτερα τῶν λοιπῶν ὑμῖν, ὦ 
Πέρσαι, γίνεταί μοι ἀναγκαιότατον ἐντέλλεσϑαι τὰ ἐϑέλω 
μοι γενέσϑαι τελευτέων τὸν βίον" καὶ δὴ ὑμῖν τάδε ἐπι- 
σχήτττω ϑεοὺς τοὺς βασιληίους ἐπειχαλέων, χαὶ ττᾶσι ὑμῖν 
xal μάλιστα χαιμενιδέων τοῖσι πταρεοῦσι, μὴ περιιδεῖν 
τὴν ἡγεμονίην αὖτις ἐς Μήδους περιελϑοῦσαν, ἀλλ᾽ εἴτε 
δόλῳ ἔχουσι αὐτὴν χτησάμενοι, δόλῳ ἀπαιρεϑῆναι vm 
ὑμέων, εἴτε xal σϑένεΐϊ τεῳ κατεργασάμενοι, σϑένεϊ χατὰ 
τὸ καρτερὸν ἀνασώσασϑαι. χαὶ ταῦτα μὲν ποιεῦσι ὑμῖν 
γῇ τε καρπὸν ἐχφέροι wal γυναῖχές τε xal ποῖμναι τίχτοιεν, 
ἐοῦσι ἐς τὸν ἅπαντα χρόνον ἐλευϑέροισι" μὴ ἀνασωσαμέ- 
γοισι δὲ τὴν ἀρχὴν μηδ᾽ ἐπιχειρήσασι ἀνασώζειν τὰ ἐναντία 


65 


66 


67 


68 


206 HPOAOTOY I. 65—68. 
τούτοισι ἀρέομαι ὑμῖν γενέσϑαι, xal πρὸς ἔτι τούτοισι 
τὸ τέλος Περσέων ἑἕχάστῳ ἐπιγενέσθαι οἷον ἐμοὶ ἐπιγέ- 
[4 , - , - 
yovs- ἅμα τε εἴπας ταῦτα ὃ Καμβύσης ἀπέκχλαιε πιᾶσαν 
^ € - S4 ud , 21€ ^ , 5 γ 
τὴν ἑωυτοῦ πρῆξιν. Πέρσαι δ᾽ ὡς τὸν βασιλέα εἶδον ἀνα- 
χλαύσαντα, πάντες τά τε ἐσθῆτος ἐχόμενα εἶχον, ταῦτα 
χατηρείχοντο, «al οἰμωγῇ ἀφϑόνῳ διεχρέοντο. μετὰ δὲ 
ταῦτα, ὡς ἐσφαχέλισέ τε τὸ ὀστέον χαὶ ὃ μηρὸς τάχιστα 
3 , 2 , , * ΄ , a 
ἑἐσάπη, ἀπήνειχε Καμβύσην vov Κύρου, βασιλεύσαντα μὲν 
τὰ πάντα ἑπτὰ ἔτεα χαὶ μῆνας πέντε, ἄπαιδα δὲ τὸ 
παράπαν ξόντα ἔρσενος χαὶ ϑήλεος γόνου. 

Περσέων δὲ τοῖσι τταρεοῦσι ἀπιστίη πολλὴ ὑπτεχέχυτο 
τοὺς Μάγους ἔχειν τὰ πρήγματα, ἀλλ᾽ ἠπιστέατο ἐπὶ δια- 
βολῇ εἰπεῖν Καμβύσην τὰ εἶπε περὶ τοῦ Σμέρδιος ϑανά- 

- - , ( , 
του, ἵνα οἵ ἐχπολεμωϑῇ πᾶν τὸ Ilegauxóv. οὗτοι μέν νυν 
2 , , ' , , 3 - E - 
ἠπιστέατο Σμέρδιν τὸν Κύρου βασιλέα ἐνεστεῶτα᾽ δεινῶς 
γὰρ xai ὃ Πρηξάσπης ἔξαρνος vv μὴ μὲν ἀποχτεῖναι 

, 2 ' ὩΣ € * , , 
Σμέρδιν" ov yàg ἣν ot ἀσφαλὲς Καμβύσεω τετελευτηχότος 
φάναι τὸν Κύρου υἱὸν ἀπολωλεχέναι αὐτοχειρίη. ὃ δὲ δὴ 
Μάγος τελευτήσαντος Καμβύσεω ἀδεῶς ἐβασίλευσε, ἐπι- 
βατεύων τοῦ ὁμωνύμου Σμέρδιος τοῦ Κύρου, μῆνας ἑπτὰ 
τοὺς ἐπιλοίπους Καμβύσῃ ἐς τὰ ὀχτὼ ἔτεα τῆς πληρώ- 
σιος" ἐν τοῖσι ἀπεδέξατο ἐς τοὺς ὑπηχόους πάντας εὑερ-- 
γεσίας μεγάλας, ὥστε ἀποθανόντος αὐτοῦ πόϑον ἔχειν 
πάντας τοὺς ἐν τῇ Mo(ín, πάρεξ αὐτῶν Περσέων. δια- 
πέμψας γὰρ ὃ Μάγος ἐς πᾶν ἔϑνος τῶν ἦρχε, πιροξῖ7τε 
ἀτέλειαν εἶναι στρατηίης καὶ φόρου ἐπὶ ἔτεα τρία. προ- 
εἴπε μὲν δὴ ταῦτα αὐτίχα ἐνιστάμενος ἐς τὴν ἀρχήν, ὀγδόῳ 

Ὅν , , - 3 , 3 
δὲ μηνὶ ἐγένετο κατάδηλος τρόπῳ τοιῷδε. Ὀτάνης ἣν Φαρ- 
γάσπεω μὲν παῖς, γένεϊ δὲ χαὶ χρήμασι ὁμοῖος τῷ πρώτῳ 
Περσέων. οὗτος ὃ Ὀτάνης πρῶτος ὑπόπτευσε τὸν Μάγον 
ς 2 » € , , 3442 Ὁ 5 - 
ὡς ovx εἴη O0 Κύρου Σμέρδις ἀλλ᾽ ὅσπερ ἦν, τῇδε συμι- 
βαλλόμενος, ὅτι τε οὐκ ἐξεφοίτα ἐκ τῆς ἀχροπόλιος xal 
“ b] m Se 3n c - 2727 - , 
ὅτι οὐκ ἔχάλεε ἐς OU ἑωυτῷ οὐδένα τῶν Aoyíuov Περ- 
σέων. ὑποπτεύσας δέ μιν ἐποίεε τάδε. ἔσχε αὐτοῦ ὃ 
Καμβύσης ϑυγατέρα, τῇ οὔνομα ἣν Φαιδύμη" τὴν αὐτὴν 
M 5 , c , , 
δὴ ταύτην εἶχε τότε ὃ άγος, xal ταύτῃ τε συνοίχεε xai 
πὶ , , — ^ , , 
τῇσι ἄλλῃσι πάσησι τῇσι τοῦ Καμβύσεω γυναιξί. πέμπων 


HPOAOTOTY LI. 68. 69. 201 
3 ς , , , , 
δὴ ὧν ὃ Ὀτάνης παρὰ ταύτην τὴν ϑυγατέρα ἐπυνθάνετο 
ce , - , - 
παρ᾽ ὅτεῳ ἀνϑρώπων χοιμῷτο, εἴτε μετὰ Σμέρδιος τοῦ 
Κύρου εἴτε μετ᾽ ἄλλου τευ. ἡ δέ οἱ ἀντέπεμττε φαμένη 
3 , ^ 23 Ἁ ^ , , 3 , 3 
οὐ γινώσκειν" οὔτε y&Q τὸν Κύρου Σμέρδιν ἰδέσϑαι ov- 
δαμά, οὔτε ὅστις εἴη ὃ συνοιχέων αὐτῇ εἰδέναι. ἔστεμιττε 
" £ , , tC * ἥν ἢ E €, ' , 
δεύτερα ὃ Ὀτάνης λέγων “εἰ μὴ αὐτὴ Σμέρδιν τὸν Κύρου 
γινώσχεις, σὺ δὲ παρ᾽ ἡτόσσης πυϑέο ὅτεῳ τούτῳ συνοι- 
χέει αὐτή τε ἐχείνη χαὶ σύ" πάντως γὰρ δή xov τόν γε 
ἑωυτῆς ἀδελφεὸν γινώσχει:" ἀντιπέμττει πρὸς ταῦτα ἡ 
ϑυγάτηρ “οὔτε Zró00y δύναμαι ἐς λόγους ἐλϑεῖν οὔτε 
ἄλλην οὐδεμίαν ἰδέσϑαι τῶν συγχατημένων γυναιχῶν" 
ἐπείτε γὰρ τάχιστα οὗτος ὥνϑρωπος, ὅστις κοτέ ἔστι, 
, M , / , , , 
παρέλαβε τὴν βασιληίην, διέσπειρε ἡμέας ἄλλην ἄλλῃ 
τάξας. ἀχούοντι δὲ ταῦτα τῷ Ὀτάνῃ μᾶλλον χατεφαίνετο 
b. - L , , 3 ' , 
τὸ πρῆγμα. τρίτην δὲ ἀγγελίην ἐσπέμπτεει cag αὐτὴν Aéyov- 
σαν ταῦτα. "(0 ϑύγατερ, δεῖ σε γεγονυῖαν εὖ κίνδυνον 
2 , ' » c * c , , P] * 
ἀναλαβέσϑαι τὸν ἂν ὃ πατὴρ ὑποδύνειν κελεύῃ. εἰ γὰρ 
δὴ μή ἐστι ὃ Κύρου Σμέρδις ἀλλὰ τὸν καταδοχέω ἐγώ, 
οὔτοι μιν σοί τε συγχοιμεόμενον xol τὸ Περσέων χράτος 
ἔχοντα δεῖ χαίροντα ἀπαλλάσσειν, ἀλλὰ δοῦναι δίκην. νῦν 
ὧν ποέησον τάδε. ἐπεάν σοι συνεύδῃ xal μάϑης αὐτὸν 
χατυπνωμένον, ἄφασον αὐτοῦ τὰ Ova xal ἢν μὲν φαί- 
γηται ἔχων ὦτα, νόμιζε σεωυτὴν Σμέρδι τῷ Κύρου συν- 
, 2^ b 1.7735 * b - , , 22 2 
οἰκέειν, ἢν δὲ μὴ ἔχων, σὺ δὲ τῷ Μάγῳ Σμέρδι. ἄντι- 
πέμττει πρὸς ταῦτα ἡ Φαιδύμη φαμένη κινδυνεύσειν 
μεγάλως, ἢν ποιέῃ ταῦτα᾽ εἰ γὰρ δὴ μὴ τυγχάνει τὰ ὦτα 
ἔχων, ἐπίλαμτιτος δὲ ἀφάσσουσα ἔσται, εὐ εἰδέναι ὡς 
z^ , cw ἘΠ , , - 
ἀϊστώσει Luv? ὅμως μέντοι ποιήσειν ταῦτα. ἡ uiv δὴ 
ὑπεδέξατο ταῦτα τῷ πατρὶ χατεργάσεσϑαι᾽ τοῦ δὲ Μάγου 
τούτου τοῦ Σμέρδιος Κῦρος ὃ Καμβύσεω ἄρχων τὰ ὦτα 
2 , 3.3 SC ΄ 2 - LEE N , 
ἀπέταμε ἐπὶ αἰτίῃ δή τινε οὐ σμιχρῆ. ἡ cv δὴ Φαιδύμη 
» , , , , 4 ς 
αὕτη, ἡ τοῦ Ὀτάνεω ϑυγάτηρ, πάντα ἐπιτελέουσα τα vrte- 
"n - , - , - ὃν Δ 
δέξατο τῷ πατρί, ἐγεείτε αὐτῆς μέρος ἐγίνετο τῆς ἀπέξιος 
* ' , - ' ^ ἐὰν 
παρὰ τὸν Μάγον (ἐν περιτροπῇ γὰρ δὴ αἱ γυναῖχες φοι- 
, - / 2 - 2 δον C: c 
τέουσι τοῖσι Πέρσῃσι), ἐλϑοῦσα παρ᾽ αὐτὸν evÓe, ὑπνω- 
μένου δὲ καρτερῶς τοῦ Μάγου ἤφασε τὰ ὦτα. μαϑοῦσα 
^ 2 - 2 3 3 , 3 » ^ 2 5 
δὲ οὐ χαλεπῶς ἀλλ᾽ εὐττετέως οὐχ ἔχοντα τὸν ἄνδρα cra, 


69 


10 


11 


^l 


τῷ 


208 ΗΡΟΔΟΤΟΥ͂ L. 69—12. 


ὡς ἡμέρη τάχιστα ἐγεγόνεε, ττέμψασα ἐσήμηνε τῷ j πατρὶ 
τὰ γενόμενα. 

Ὁ δὲ Ὀτάνης παραλαβὼν ᾿ίσπαϑίνην xci Γωβρύην 
Περσέων τε πρώτους ἐόντας xal ἑαυτῷ ἐπιτηδεωτάτους 
ἐς πίστιν, ἀττηγήσατο πᾶν τὸ πρῆγμα" οἱ δὲ καὶ αὐτοὶ 
ἄρα ὑπόπτευον οὕτω τοῦτο ἔχειν, ἀνενείχαντος δὲ τοῦ 


Ὅτάνεω τοὺς λόγους ἐδέξαντο. xal ἔδοξέ σφι ἕχαστον 


ἄνδρα Περσέων προσεταιρίσασϑαι τοῦτον τῷ πιστεύει 
μάλιστα. Ὀτάνης μέν νυν ἐσάγεται Trvaqéovea, Γωβρύης 
δὲ Μεγάβυζον, “σπαϑίνης δὲ Ὑδάρνεα. γεγονότων δὲ τού- 
των ἕξ παραγίνεται ἐς τὰ Σοῦσα Ἵαρεῖος ὃ Ὑστάσπεος 
ἐχ Περσέων, χων" τούτων γὰρ ὃ) ἣν οἱ ὃ πατὴρ ὕπαρχος. 
ἐπεὶ Ov οὗτος ἀπίχετο, τοῖσι €& τῶν Περσέων ἔδοξε χαὶ 
“αρεῖον τιροσεταιρίσασϑαι. συνελϑόντες δὲ οὗτοι ἐόντες 
ἑπτὰ ἐδίδοσάν σφισι πίστις χαὶ λόγους. ἐπείτε δὲ ἐς 
Ζαρεῖον ἀπίχετο γνώμην ἀποφαίνεσϑαι, ἔλεγέ σφι τάδε. 


€c » Χ - b] , A 3 - 2 , cer 
ἐγω ταυτὰ ἐδόχεον μὲν αὐτὸς μοῦνος ἐπίστασϑαι, OTL τε 


ὃ Μάγος εἴη ὃ βασιλεύων xal Σμέρδις ὃ Κύρου τετελεύτηχε" 
^ - , cr - c , 

x«l αὐτοῦ τούτου εἵνεχεν ἥἤχω σπουδῇ ὡς συστήσων ἐπὶ 
-- , , , , € , 
τῷ Μάγῳ ϑάνατον. ἐπείτε δὲ συνήνειχε ὥστε xal ὑμέας 
εἰδέναι xal μὴ μοῦνον ἐμέ, στοιέειν αὐτίχα μοι δοχέει xot 
* 3 E * - 
μὴ i ὑπερβάλλεσϑαι" οὐ γὰρ ἄμεινον." εἶπε πρὸς ταῦτα 
ὃ Ὀτάνης ^ ( παῖ Ὑστάσπεος, εἷς τε πατρὸς ἀγαϑοῦ χαὶ 
ἐχφαίνειν οἶχας σεωυτὸν ἐόντα τοῦ ττατρὸς οὐδὲν ἕσσω" 
τὴν μέντοι ἐπιχείρησιν ταύτην μὴ οὕτω συντάχυνε ἀβού- 

3 3 bl , JS , - Ν 
λως, ἀλλ᾽ ἐπὶ τὸ σωφρονέστερον αὐτὴν λάμβανε" δεῖ γὰρ 
πλεῦνας γενομένους οὕτω ἐπιχειρέειν." λέγει πρὸς ταῦτα 

c » , , - 

Zageiog “᾿ἄνδρες oi παρεόντες, τρόπῳ τῷ εἰρημένῳ ἐξ 
2 , P] , 2 , cr 2 , , 
Orv&vec) εἰ χρήσεσϑε, ἐπίστασϑε οτι ἀπολέεσϑε xdxiova* 
5 , , ^ * , 3 , , 
ἑξοίσει γάρ τις πρὸς vOv Μάγον, ἰδίῃ περιβαλλόμενος 
ἑωυτῷ κέρδεα. μάλιστα μέν νυν ὠφείλετε ἐπ᾽ ὑμέων αὖ- 
τῶν βαλόμενοι ποιέειν ταῦτα" ἐπείτε δὲ ὑμῖν ἀναφέρειν 
2 “- 397 NN x 2€ , » , ^ 
ἐς πλεῦνας ἐδόχεε καὶ ἐμοὶ ὑπερέϑεσϑε, ἢ ποιέωμεν σή- 
ΒΑ. C νὼ cr , - 
μέρον, ἢ ἴστε ὑμῖν ὅτι, ἢν ὑτιερπέσῃ ἢ νῦν ἡμέρη, ὡς 
οὐχ ἄλλος φϑὰς ἐμεῦ ἔ γλλά ὑτὸ 
c φϑὰς ἐμεῦ κατήγορος ἔσται, ἀλλά σφεα αὐτὸς 
23 ^ , * M , , - 
ἐγὼ κατερέω πρὸς τὸν Μάγον. λέγει πρὸς ταῦτα Ord- 

3 M cr , -— , , 

νης, ἐπειδὴ ὥρα σπερχόμενον Zfagsiov, “ἐπείτε ἡμέας 


HPOAOTOTY Lr. 72. 13. 209 
3 , , - 
συνταχύνειν ἀναγχάζεις καὶ ὑπερβάλλεσϑαι ovx ἐᾷς, ἴϑε 
, [4 , , M , Mi 
ἐξηγέο αὐτὸς ὅτεῳ τρόπῳ πάριμεν ἐς τὰ βασιλήια xot 
Ἂν 2 “- Ἕ ^ * *5 , 
ἐπιχειρήσομεν αὐτοῖσι. φυλαχὰς γὰρ δὴ διεστεώσας οἶδάς 
xov xal αὐτός, εἰ μὴ ἰδών, ἀλλ᾿ ἀχούσας" τὰς τέῳ τρόττῳ 
, 33173 , - , cc 5 , 35 , 
ztEQngouev; ἀμείβεται Ζαρεῖος τοισίδε. “ Or&vn, v) πολλά 
5 ' , * 2 T! - » / 2r L 
ἐστι τὰ λόγῳ μὲν οὐχ οἷα ve δηλῶσαι, ἔργῳ δέ" ἄλλα ὃ 
ἐστὶ τὰ λόγῳ μὲν οἷά τε, ἔργον δὲ οὐδὲν ἀπ αὐτῶν λαμ- 
σιρὸν γίνεται. ὑμεῖς δὲ ἴστε φυλαχὰς τὰς χατεστεώσας 
ἐούσας οὐδὲν χαλεπὰς τταρελϑεῖν. τοῦτο μὲν γὰρ ἡμέων 
, - ^ € , ' , 
ἐόντων τοιῶνδε οὐδεὶς ὅστις οὐ παρήσει, τὰ μέν xov 
χαταιδεόμενος ἡμέας, τὰ δέ xov xoi δειμαίνων" τοῦτο δὲ 
ἔχω αὐτὸς σχῆψιν εὐπρεπεστάτην τῇ πάριμεν, φὰς ἄρτι 
€ , , " , ' - 
τε ἥχειν ἐχ Περσέων χαὶ βούλεσϑαί τι ἔπος παρὰ τοῦ 
πατρὸς σημῆναι τῷ βασιλέι. ἔνϑα γάρ τι δεῖ ψεῦδος 
λέγεσϑαι, λεγέσϑω. τοῦ γὰρ αὐτοῦ γλιχόμεϑα ot τε ψευ- 
, ^ - 2 , , , , 
δόμενοι zal οἱ τῇ ἀληϑείῃ διαχρεόμενοι" οἱ μέν γε wev- 
δονται τότε ἐπεάν τι μέλλωσι τοῖσι ψεύδεσι πεείσαντες 
χερδήσεσϑαι, οἱ δ᾽ ἀληϑίζονται ἵνα τι τῇ ἀληϑείῃ ἐπι- 
σπάσωνται χέρδος «al τι μᾶλλόν σφι ἐπιτράπηται. οὕτω 
οὐ ταὐτὰ ἀσχέοντες τὠυτοῦ :τεριεχόμεϑα. εἶ δὲ μηδὲν χερ- 
MEE c , ^ cr , ^ 
δήσεσϑαι μέλλοιεν, ὁμοίως ἂν 0 τε ἀληϑιζόμενος wWevOrc 
» - M c ὃ , 1À 9 , e^. » , - - ; 
εἴη xal ὃ ψευδόμενος ἀληϑής. ὃς ἂν μέν vvv τῶν πυ- 
λουρῶν ἑχὼν παρίῃ, αὐτῷ οἱ ἄμεινον ἐς χρόνον ἔσται" ὃς 
δ᾽ ἂν ἀντιβαίνειν πειρᾶται, διαδειχνύσϑω ἐνθαῦτα ἐὼν 
πολέμιος, καὶ ἔπειτεν ὠσάμενοι ἔργου ἐχώμεϑα." 
, " , ^ - cc »r , € S , 
“έγει 1βρύης μετὰ ταῦτα “ἄνδρες φίλοι, ἡμῖν κότε 
men , P , * EE » γ᾽ B 72283 
χαάλλιον παρέξει ἀνασώσασϑαι τὴν ἀρχήν, v, εἴ ye μὴ οἷοί 
, DCN E] πὸ E εἴ ci , 
τε ἐσόμεϑα αὐτὴν ἀναλαβεῖν, ἀποθανεῖν; ὅτε γε ἄρχό- 
, , € * , ^ , M 
μεϑα μὲν ἐόντες Πέρσαι ὑπὸ Μήδου ἀνδρὸς Μάγου, καὶ 
τούτου ὦτα οὐκ ἔχοντος. ὅσοι τὲ ὑμέων Καμβύσῃ vov- 
σέοντι πταρεγένοντο, πάντως xov μέμνησϑε τὰ ἐπέσχηιψε 
Πέρσησι τελευτέων τὸν βίον μὴ πεειρεομένοισι ἀναχτᾶσϑαι 
' 2 SN ' , SHE , 34430 2 νχ 3 - 
τὴν ἀρχήν" τὰ τότε οὐχ ἐνεδεχόμεϑα, ἀλλ᾽ ἐπὶ διαβολῇ 
ἐδοχέοιιεν εἰπεῖν Καμβύσην. νῦν ὧν τίϑεμαι τνῆφον πεί- 
ϑεσϑαι “αρείῳ xal μὴ διαλύεσϑαι £x τοῦ συλλόγου τοῦδε 
233 ἡ 3. ^ 2 ^ ' , 3 , 27) - 3 
«ÀAÀo9u Lovrag v ἐπὶ vOv. ἥαγον ἰϑέως. ταῦτα εἶπε 


Τοβρύης, χαὶ πάντες ταῦτα αἴνεον. 
Herodoti vol. I. 14 


13 


74 


τὸ 


T6 


210 HPOAOTOY LI. 74—16. 

"Ev ᾧ δὲ οὗτοι ταῦτα ἐβουλεύοντο, ἐγίνετο xarà συν- 
τυχίην τάδε. τοῖσι Μάγοισι ἔδοξε βουλευομένοισι Πρη- 
ξάσπεα φίλον προσϑέσϑαι, ὅτι τε ἐπετόνϑεε πρὸς Καμ- 
βύσεω ἀνάρσια, ὃς οἱ τὸν παῖδα τοξεύσας ἀπολωλέχεε, 
xol διότι μοῦνος ἠπίστατο τὸν Σμέρδιος τοῦ Κύρου ϑά- 
γατον αὐτοχειρίῃ μιν ἀπολέσας, πρὸς δ᾽ ἔτι ἐόντα ἐν αἴνῃ 
μεγίστῃ τὸν Πρηξάσπεα ἐν Πέρσησι. τούτων δή μιν εἵνεχεν 
χαλέσαντες φίλον προσεχτέοντο πίστι τὲ λαβόντες xal 
ὁρχίοισι, ἢ μὲν ἕξειν παρ᾽ ἑωυτῷ μηδ᾽ ἐξοίσειν μηδενὶ ἀν- 
ϑρώπων τὴν ἀπὸ σφέων ἀπάτην ἐς Πέρσας γεγονυῖαν, 
ὑπισχνεόμενοι τὰ πᾶντα οἱ μυρία δώσειν. ὑποδεχομένου 
δὲ τοῦ Πρηξάσπεος ποιήσειν ταῦτα, ὡς ἀνέπεισάν μιν ol 
Μάγοι, δεύτερα προσέφερον, αὐτοὶ μὲν φάμενοι Πέρσας 
σεάντας συγχαλέσειν ὑπὸ τὸ βασιλήιον τεῖχος, ἐχεῖνον δ᾽ 
ἐχέλευον ἀναβάντα ἐπὶ πύργον ἀγορεῦσαι ὡς ὑπὸ τοῦ 
Κύρου Σμέρδιος ἄρχονται xol bz οὐδενὸς ἄλλου. ταῦτα 
δὲ οὕτω ἐνετέλλοντο ὡς πιστοτάτου δῆϑεν ἐόντος αὐτοῦ 
ἐν Πέρσησι, καὶ πτολλάχις ἀποδεξαμένου γνώμην ὡς περιείη 
ὃ Κύρου Σμέρδις, χαὶ ἐξαρνησαμένου τὸν φόνον αὐτοῦ. 
φαμένου δὲ καὶ ταῦτα ἑτοίμου εἶναι ποιέειν τοῦ Πρηξά- 
σπέος, συγχαλέσαντες Πέρσας οἱ Μάγοι ἀνεβίβασαν αὐτὸν 
ἐπὶ σπεύργον xal ἀγορεύειν ἐχέλευον. ὃ δέ, τῶν μὲν éxeivot 
προσεδέοντο αὐτοῦ, τούτων μέντοι ἑχὼν ἐπελήϑετο, ἀρ- 
ξάμενος δὲ ἀπ᾽ ᾿χαιμένεος ἐγενεηλόγησε τὴν πατριὴν τὴν 
Κύρου, μετὰ δὲ ὡς ἐς τοῦτον χατέβη, τελευτέων ἔλεγε ὅσα 
ἀγαϑὰ Κῦρος Πέρσας πεποιήχοι, διεξελϑὼν δὲ ταῦτα 
ἐξέφαινε τὴν ἀλήϑειαν, φάμενος πρότερον μὲν χρύπτειν 
(οὐ γάρ οἱ εἶναι ἀσφαλὲς λέγειν τὰ γενόμενα), ἐν δὲ τῷ 
παρεόντι ἀναγχαίην μιν καταλαμβάνειν φαίνειν" καὶ δὴ 
ἔλεγε τὸν μὲν Κύρου Σμέρδιν ὡς αὐτὸς ὑπὸ Καμβύσεω 
ἀναγκαζόμενος ἀποχτείνειε, τοὺς Μάγους δὲ βασιλεύειν. 
Πέρσῃσι δὲ πολλὰ ἐπαρησάμενος εἰ μὴ ἀναχτησαίατο 
ὀπίσω τὴν ἀρχὴν καὶ τοὺς Μάγους τισαίατο, ἀπτῆχε ἕωυ- 
τὸν ἐπτὶ χεραλὴν φέρεσϑαι ἀπὸ τοῦ πύργου χάτω. Πρη- 
ξάσπης μέν νυν ἐὼν τὸν πάντα χρόνον ἀνὴρ δόκιμος οὕτω 
ἐτελεύτησε. 

Οἱ δὲ δὴ ἑπτὰ τῶν Περσέων ὡς ἐβουλεύσαντο αὐτίχα 


HPOAOTOTY I. 76—18. 211 
ἐπιχειρέειν τοῖσι Πάγοισι xal μὴ ὑπερβάλλεσϑαι, ἤισαν 
εὐξάμενοι τοῖσι ϑεοῖσι, τῶν περὶ Πρηξάσπεα πρηχϑέν- 
των εἰδότες οὐδέν. ἔν τε δὴ τῇ ὁδῷ μέσῃ στείχοντες ἐγί- 
γοντο xal τὰ περὶ Πρηξάσπεα γεγονότα ἐπυνϑάνοντο. 
ἐνθαῦτα ἐχστάντες τῆς 0000 ἐδίδοσαν αὖτις σφίσι λόγους, 
οἱ μὲν ἀμφὶ τὸν Ὀτάνην zt&yyv χελεύοντες ὑπερβάλλεσϑαι 
μηδὲ οἰδεόντων τῶν πρηγμάτων ἐπιτίϑεσϑαι, οἱ δὲ ἀμφὶ 
τὸν 4Ζαρεῖον αὐτίχα τε ἰέναι xal τὰ δεδογμένα ποιέειν 
μηδ᾽ ὑπερβάλλεσθαι. ὠϑιζομένων δ᾽ αὐτῶν ἐφάνη ἰρήχων 
ἑπτὰ ζεύγεα δύο αἰγυττιῶν ζεύγεα διώκοντα xai τίλλοντά 
τε xai ἀμύσσοντα." ἰδόντες δὲ ταῦτα οἱ ἑπτὰ τήν ve Za- 
ρείου πάντες αἴνεον γνώμην, xal ἔπειτεν ἤισαν ἐπὶ τὰ 
βασιλήια τεϑαρσηχότες τοῖσι ὄρνισι. ἐπιστᾶσι δὲ ἐπὶ 
τὰς πτύλας ἐγίνετο οἷόν τι “αρείῳ ἢ γνώμη ἔφερε" καται- 
δεόμενοι γὰρ οἱ φύλαχοι ἄνδρας τοὺς Περσέων πρώτους, 
xai οὐδὲν τοιοῦτον ὑττοτττεύοντες ἐξ αὐτῶν ἔσεσϑαι, παρ- 
íegay ϑείῃ πομπῇ χρεομένους, οὐδ᾽ ἐπειρώτα οὐδείς. 
ἐπείτε δὲ καὶ παρῆλθον ἐς τὴν αὐλήν, ἐνέχυρσαν τοῖσι 
τὰς ἀγγελίας ἐσφέρουσι εὐνούχοισι, οἵ σφεας ἱστόρεον 0 
τι ἐϑέλοντες ἥκοιεν" καὶ ἅμα ἱστορέοντες τούτους τοῖσι 
συλουροῖσι ἀπείλεον ὅτι σφέας πιαρῆχαν, ἰσχόν τε βου- 
λομένους τοὺς ἑπτὰ ἐς τὸ πρόσω παριέναι. οἱ δὲ διαχε- 
λευσάμενοι χαὶ σπασάμενοι τὰ ἐγχειρίδια, τούτους μὲν 
τοὺς ἴσχοντας αὐτοῦ ταύτῃ συγχεντέουσι, αὐτοὶ δὲ ἤισαν 
δρόμῳ ἐς τὸν ἀνδρεῶνα. οἱ δὲ Μάγοι ἔτυχον ἀμφότεροι 
τηνιχαῦτα ἐόντες τε ἔσω xal τὰ ἀτιὸ Πρηξάσπεος γενό- 
μενα ἐν βουλῇ ἔχοντες. ἐπεὶ ὧν εἶδον τοὺς εὐνούχους 
τεϑορυβημένους τε καὶ βοεῦντας, ἀνά τε ἔδραμον πάλιν 
ἀμφότεροι, xal ὡς ἔμαϑον τὸ ποιεύμενον, πρὸς ἀλχὴν 
ἐτράποντο. ὃ μὲν δὴ αὐτῶν φϑάνει τὰ τόξα χατελόμενος, 
ὃ δὲ πρὸς τὴν αἰχμὴν ἐτράπετο. ἐνθαῦτα δὴ συνέμισγον 
ἀλλήλοισι. τῷ μὲν δὴ τὰ τόξα ἀναλαβόντι αὐτῶν, ἐόν- 
των τε ἀγχοῦ τῶν πολεμίων xai πτροσχειμένων, ἦν χρηστὰ 
οὐδέν" ὃ δ᾽ ἕτερος τῇ αἰχμῇ ἠμύνετο, καὶ τοῦτο μὲν ἄσπα- 
ϑίνην παίει ἐς τὸν μηρόν, τοῦτο δὲ ᾿Ινταφέρνεα ἐς τὸν 
ὀφϑαλμόν" xci ἐστερήϑη μὲν τοῦ ὀφϑαλμοῦ £x τοῦ τρώ- 
ματος ὃ Ἰνταφέρνης, οὐ μέντοι ἀπέϑανέ γε. τῶν μὲν δὴ 

14* 


18 


80 


212 HPOAOTOY ΓΤ. 18—80. 
, c A al , Eu Ls δὲ [42 3 , 
Μάγων οὕτερος τρωματίζει τούτους" ὃ δὲ ἕτερος, ἐπείτε 
ς ᾿ , 3 8*5 SW" 3^ 35 ' ' ΄ 2198.74 
oí τὰ τόξα οὐδὲν χρηστὰ ἐγίνετο, ἣν γὰρ δὴ ϑάλαμος ἐσέ- 
3 - - - 
χων ἐς τὸν ἀνδρεῶνα, ἐς τοῦτον χαταφεύγει, ἐϑέλων αὐτοῦ 
- ' , , : - 
σπροσϑεῖναι τὰς ϑύρας" xai οἱ συνεσπίπτουσι τῶν ἑπτὰ 
δύο, Ζαρεῖός τε χαὶ Γωβρύης. συμπλαχέντος δὲ Γωβρύεω 
- ς - , Y , - 
τῷ Μάγῳ ὃ Δαρεῖος ἐπεστεὼς ἡπόρεε οἷα ἐν σχότεϊ, σερο- 
, M ΄, ' , c , , 3 ' 
μηϑεόμενος μὴ πλήξη τὸν Γωβρύην. δρέων δέ μιν ἀργὸν 
» c , , c - - 2 
ἐπεστεῶτα ὃ Γωβρύης εἴρετο ὃ τι οὐ χρᾶται τῇ χειρί 
€ bi e cc ει , L M Pis. 22 d c x 
0 δὲ εἰπε “προμηϑεόμενος σέο, μὴ πλήξω. Τωβρύης δὲ 
2 , €c »" TED E M δὲ 2 ΄ 22 - 
ἀμείβετο “᾿ὦϑεε τὸ ξίφος καὶ δ ἀμφοτέρων. — zagsiog 
δὲ πειϑόμενος ὠσέ τε τὸ ἐγχειρίδιον χαὶ ἔτυχέ χως τοῦ 
, 2 , , 3 , 
Μάγου. ἀποχτείναντες δὲ vovg Μάγους καὶ ἀποταμόντες 
- ^ ^f; , - 3 - 
αὐτῶν τὰς χεφαλάς, τοὺς μὲν τρωματίας ἑωυτῶν αὐτοῦ 
ἜΑ ^ 2 , c à * M : A - A 
λείπουσι «al ἀδυνασίης εἵνεχεν xal φυλαχῆς τῆς ἄχρο- 
, , 3 - , - , * 
πόλιος, οἱ δὲ πέντε αὐτῶν ἔχοντες τῶν Μάγων τὰς χε- 
φαλὰς ἔϑεον ἔξω βοῇ τε «at πττατάγῳ χρεόμενοι, «oi Πέρσας 
τοὺς ἄλλους ἐπεχαλέοντο ἐξηγεόμενοί τε τὸ πρῆγμα καὶ 
, b. , ' [42 , , 
δειχνύοντες τὰς χεφαλάς" χαὶ ἅμα ἔχτεινον τιάντα Tuy 
τῶν Μάγων τὸν ἐν ποσὶ γινόμενον. οἱ δὲ Πέρσαι μαϑόντες 
τό τε γεγονὸς &x τῶν ἑπτὰ xol τῶν Μάγων τὴν ἀπάτην, 
, 2 - , 
ἐδιχαίουν zal αὐτοὶ ἕτερα τοιαῦτα ποιέειν, σπασάμενοι 
hj , , cer ' , cr 
δὲ τὰ ἐγχειρίδια ἔχτεινον oxov τινὰ Μάγον εὑρισχον" εἰ δὲ 
^ * E 2; ^ - »! ΕΣ » 3 , r/ , 
μὴ νὺξ ἐπελϑοῦσα ἔσχε, ἔλωτον ἂν οὐδένα Μάγον. ταύτην 
' c , , , - , - € 
τὴν ἡμέρην ϑεραπεύουσι Πέρσαι χοινῇ μάλιστα τῶν ἣμε- 
ρέων, καὶ ἐν αὐτῇ ὁρτὴν μεγάλην ἀνάγουσι, v χέχληται 
S ' II. , - , ; 5 2 e M , PO , 32! 
ὑπὸ Περσέων ucyoqóvux £v τῇ Μάγον οὐδένα ἔξεστι 
- ^ - 3^ * , ^ , 
φανῆναι ἐς τὸ φῶς, ἀλλὰ κατ᾽ otzovg ἑωυτοὺς οἱ Μάγοι 
ἔχουσι τὴν ἡμέρην ταύτην. 
3 " , c , N 3 * , c 
Ἐπείτε δὲ χατέστη ὁ ϑόρυβος xai ἔχτὸς πέντε ἡμε- 
ρέων ἐγένετο, ἐβουλεύοντο οἱ ἐπαναστάντες τοῖσι Μαγοισι 
» , , * ^ ^ , 
περὶ τῶν πρηγμάτων ττάντων, «ai ἐλέχϑησαν λόγοι ἄπι- 
x LE {γ᾽ , 347 STI 3 , * 
στοι μὲν ἑνίοισι Ελλήνων, ἐλέχϑησαν δ᾽ ὦν. Ὅτάνης μὲν 
ἐχέλευε ἐς μέσον Πέρσῃσι χαταϑεῖναι τὰ πρήγματα, λέγων 
, ^ , ς 
τάδε. “ἐμοὶ δοχέει ἕνα μὲν ἡμέων μούναρχον μηχέτι γενέ- 
e » ^ c ^ » 2 , » ^ ^ ^ 
σθαι οὔτε γὰρ ἡδὺ οὔτε ἀγαϑόν. εἴδετε uiv γὰρ τὴν 
, €i 30 -- , - 
Καιιβύσεω ὕβριν ἐπὶ ὅσον ἐξῆλϑε, μετεσχήχατε δὲ xal τῆς 
- , [4 » 2 ^ - ἡ , 
τοῦ Μάγου ὕβριος. «Og δ᾽ ἂν εἴη qorua χατηρτὶσ μένον 


HPOAOTOY Lr. 80—82. 213 
, - - 2 , , * , * 
. μουναρχίη, τῇ ἔξεστι ἀνευϑύνῳ ποιέειν τὰ βούλεται; καὶ 
γὰρ ἂν τὸν ἄριστον ἀνδρῶν πάντων στάντα ἐς ταύτην τὴν 
ἀρχὴν ἐχτὸς τῶν ἐἑωϑότων νοημάτων στήσειε. ἐγγίνεται 
, cr - - 
uiv γάρ οἱ ὕβρις ὑπὸ τῶν παρεόντων ἀγαθῶν, φϑόνος 
M 2 - H 2 , 2 , , 3 3» - » 
δὲ ἀρχῆϑεν ἐμφύεται ἀνθρώπῳ. δύο δ᾽ ἔχων ταῦτα ἔχει 
- , . ^ x ^ Cu * A , E [44 ^ 
πᾶσαν καχότητα᾽ τὰ μὲν γὰρ ὕβρι «exoonuévoc ἕρδει ττολλὰ 
32 , ' , , » , 
καὶ ἀτάσϑαλα, τὰ δὲ φρϑόνῳ. καίτοι ἀνδρα γε τύραννον 
, Li , , , , ' 23 
ἄφϑονον ἔδεε εἶναι, ἔχοντά ye πάντα τὰ ἀγαϑά. τὸ ὃ 
ὑπεναντίον τούτου ἐς τοὺς πολιήτας τιέφυχε᾽ φϑονέει 
γὰρ τοῖσι ἀρίστοισι περιεοῦσί τε καὶ ζώουσι, χαίρει δὲ 
τοῖσι καχίστοισι τῶν ἀστῶν, διαβολὰς δὲ δῆστος ἕνδέ- 
L4 , ^ ' 
χεσϑαι. ἀναριιοστότατον δὲ πάντων" ἣν τὲ γὰρ αὐτὸν 
H T 2 [44 2 , , 2, 
μετρίως ϑωμάζης, ἄχϑεται τι ov χάρτα ϑεραπεύεται, ἣν 
, , γ᾽ cr , * τ ^ 
τε ϑεραπεύῃ τις χάρτα, ἄχϑεται ἅτε ϑωπί. τὰ δὲ δὴ 
μέγιστα ἔρχομαι ἐρέων" νόμαιά τε χινέει πάτρια zal βιᾶ- 
E Ἴ 5 E ἢ - 
ται γυναῖχας χτείνει τε ἀχρίτους. πτλῆϑος δὲ ἄρχον πρῶτα 
, , , , 
μὲν οὔνομα πάντων χάλλιστον ἔχει, ἰσονομίην, δεύτερα 
δὲ τούτων τῶν ὃ μούναρχος ττοιέει οὐδέν" πάλῳ μὲν ἀρχὰς 
» c , PN 3 ^ » , A] , 3 
ἄρχει, ὑπτεύϑυνον δὲ ἀρχὴν ἔχει, βουλεύματα δὲ πάντα ἐς 
τὸ κοινὸν ἀναφέρει. τίϑεμαι Ov γνώμην μετέντας ἡμέας 
, ' - 3, M - - 
μουναρχίην τὸ πιλῆϑος ἀέξειν" ἐν γὰρ τῷ πολλῷ ἔνι và 
, 32 3 , ^ M , , 2 , » 
z&vra. Ὄτάνης μὲν δὴ ταύτην γνώμην ἑἐσέφερε, Meya- 
βυζος δὲ 0À Ξ ΕΣ ἐχέλ A 2 ^ : λέ: ὃ CC 
Dog ἐγαρχίῃ &xéAsve ἐπιτράπειν, λέγων τάδε. "và 
3 , 3 , , , 2 - 
μὲν Ὀτάνης εἶπε τυραννίδα παύων, λελέχϑω χαμοὶ ταῦτα, 
^ ' - , , ' , ΄ — 
τὰ Ó ἐς τὸ πλῆϑος ἄνωγε φέρειν τὸ χράτος, γνώμης τῆς 
Om CNET, PER γῶν Τὰ ' DA , 350,70 3 
ἀρίστης ἡμάρτηχε᾽ ὁμίλου γὰρ ἀχρηίου οὐδέν ἐστι ἄσυνε- 
, Do [4 , , cr , 
τώτερον οὐδὲ ὑβριστότερον. καίτοι τυράννου υβριν φεύ- 
, , 2 , c Ξ' 
yovrag ἄνδρας ἐς δήμου ἀχολάστου ὕβριν πεσεῖν ἐστὶ 
3 - , , , 
οὐδαμῶς ἀνασχετόν. ὃ μὲν γὰρ εἴ TL ποιέει, γινώσκων 
ποιέει, τῷ δὲ οὐδὲ γινώσκειν ἔνι" κῶς γὰρ ἂν γινώσχοι 
5.3 , E. * 
ὃς ovt ἐδιδάχϑη οὔτε οἷδε χαλὸν οὐδὲν [οὐδ᾽] οἴχήιον, 
ὠϑέει τε ἐμττεσὼν τὰ πρήγματα ἄνευ νόου, χειμάρρῳ πο- 
ταμῷ ἴχελος; δήμῳ μέν νυν, οἱ Πέρσῃσι xaxov νοεῦσι, 
“Ὃ , c - ΕῚ - - , , 
οὗτοι χράσϑων, ἡμεῖς δὲ ἀνδρῶν τῶν ἀρίστων ἐπιλέξαντες 
δμιλίην τούτοισι πττεριϑέωμεν τὸ χράτος" ἐν γὰρ δὴ τού- 
2 - 
TOLGL καὶ αὐτοὶ ἐνεσόμεϑα, ἀρίστων τε ἀνδρῶν οἰχὸς 


81 


ἄριστα βουλεύματα γίνεσθαι Μεγάβυζος μὲν δὴ ταύτην 82 


83 


214 HPOAOTOY TF. 82. 83. 
γνώμην ἐσέφερε, τρίτος δὲ Ζαρεῖος ἀπεδείχνυτο γνώμην,. 
λέγων “ἐμοὶ δὲ τὰ μὲν εἶπε Μεγάβυζος ἐς τὸ πλῆϑος 
ἔχοντα δοχέει ὀρθῶς λέξαι, τὰ δ᾽ ἐς ὀλιγαρχίην οὐχ ὀρϑῶς. 
τριῶν γὰρ προχειμένων, χαὶ ττάντων τῶν λέγω ἀρίστων 
ἐόντων, δήμου τε ἀρίστου xal ὀλιγαρχίης καὶ μουνάρχου, 
σεολλῷ τοῦτο τιροέχειν λέγω. ἀνδρὸς γὰρ ἑνὸς τοῦ ἀρίστου 
οὐδὲν ἄμεινον ἂν φανείη" γνώμῃ γὰρ τοιαύτῃ χρεόμενος 
ἐπιτροπεύοι ἂν ἁμωμήτως τοῦ πλήϑεος, σιγῷτό τε ἂν 
βουλεύματα ini δυσμενέας ἄνδρας οὕτω μάλιστα. ἐν δὲ 
ὀλιγαρχέῃ πολλοῖσι ἀρετὴν ἐπασχέουσι ἐς τὸ κοινὸν ἔχϑεα 
ἴδια ἰσχυρὰ φιλέει ἐγγίνεσθαι" αὐτὸς γὰρ ἕχαστος βου- 
λόμενος χορυφαῖος εἶναι γνώμῃσί τε νιχᾶν ἐς ἔχϑεα με- 
γάλα ἀλλήλοισι ἀπιχνέονται, ἐκ τῶν στάσιες ἐγγίνονται, 
ἐχ δὲ τῶν στασίων φόνος" ix δὲ τοῦ φόνου ἀπέβη ἐς 
μουναρχίην, καὶ ἐν τούτῳ διέδεξε ὅσῳ ἐστὶ τοῦτο ἄριστον. 
δήμου τε αὖ ἄρχοντος ἀδύνατα μὴ οὐ καχότητα ἐγγίνε- 
σϑαι" χαχότητος τοίνυν ἐγγινομένης, ἐς τὰ χοινὰ ἔχϑεα 
μὲν ovx ἐγγίνεται τοῖσι χαχοῖσι, φιλίαι δὲ ἰσχυραί" ol 
γὰρ χαχοῦντες τὰ χοινὰ συγχύψαντες τιοιεῦσι. τοῦτο δὲ 
τοιοῦτο γίνεται ἐς ὃ ἂν προστάς τις τοῦ δήμου τοὺς τοι- 
ούτους παύσῃ. x δὲ αὐτῶν ϑωμάζεται οὗτος δὴ ὑπτὸ 
τοῦ δήμου, ϑωμαζόμενος δὲ &y ὦν ἐφάνη μούναρχος ἐών" 
χαὶ ἐν τούτῳ δηλοῖ καὶ οὗτος ὡς ἢ μουναρχίη χράτιστον. 
ἑνὶ δὲ ἔπεϊ σπεάντα συλλαβόντα εἰπεῖν, χόϑεν ἡμῖν ἡ ἐλευ-- 
ϑερίη ἐγένετο xal τεῦ δόντος; κότερα παρὰ δήμου ἢ ὀλι- 
γαρχίης ἢ μουνάρχου; ἔχω τοίνυν γνώμην ἡμέας ἐλευϑε- 
ρωϑέντας δι ἕνα ἀνδρα τὸ τοιοῦτο :τεριστέλλειν, χωρίς τὲ 
τούτου πατρίους νόμους μὴ λύειν ἔχοντας εὖ" οὐ γὰρ 
ἄμεινον." 

Τνῶμαι μὲν δὴ τρεῖς αὗται προεχέατο, οἱ δὲ τέσσερες 
τῶν ἑπτὰ ἀνδρῶν προσέϑεντο ταύτῃ. ὡς δὲ ἑσσώϑη τῇ 
γνώμῃ ὃ Ὀτάνης Πέρσῃσι ἰσονομίην σπεύδων ποιῆσαι, 
ἔλεξε ἐς μέσον αὐτοῖσι τάδε. “ἄνδρες στασιῶται, δῆλα 
γὰρ δὴ ὅτι δεῖ ἕνα γέ τινα ἡμέων βασιλέα γενέσϑαι, ἤτοι 
χλήρῳ γε λαχόντα, ἢ ἐπιτρεψάντων τῷ Περσέων πλήϑεϊ 
τὸν ἂν ἐχεῖνο ἕληται, ἢ ἄλλῃ τινὶ μηχανῇ ἐγὼ μέν vvv 
ὑμῖν οὐκ ἐναγωνιεῦμαι" οὔτε γὰρ ἄρχειν οὔτε ἄρχεσϑαε 


HPOAOTOY I. 88—85. 215 
ἐθέλω" ἐπὶ τούτῳ δὲ ὑπεξίσταμαι τῆς ἀρχῆς, im ᾧ τε 
ὑπ οὐδενὸς ὑμέων ἄρξομαι, οὔτε αὐτὸς ἐγὼ οὔτε οἱ ἀπ᾽ 
ἐμεῦ αἰεὶ γινόμενοι." τούτου εἴπαντος ταῦτα ὡς συνε- 
χώρεον οἱ ἕξ ἐπὶ τούτοισι, οὗτος μὲν δή σφι ovx ἐνηγω- 
νίζετο ἀλλ᾽ £x τοῦ μέσου χατῆστο. καὶ νῦν αὕτη ἡ οἰχίη 
διατελέει μούνη ἐλευϑέρη ἐοῦσα Περσέων, χαὶ ἄρχεται 
τοσαῦτα ὅσα αὐτὴ ἐϑέλει, νόμους οὐχ ὑπερβαίνουσα τοὺς 
Περσέων. οἱ δὲ λοιττοὶ τῶν ἑπτὰ ἐβουλεύοντο ὡς βασιλέα 
δικαιότατα στήσονται" καί σφι ἔδοξε Ὀτάνῃ μὲν καὶ τοῖσι 
ἀπὸ Ὀτάνεω αἰεὶ γινομένοισι, ἢν ἐς ἄλλον τινὰ τῶν ἑπτὰ 
ἔλϑῃ ἡ βασιληίη, ἐξαίρετα δίδοσθαι ἐσθῆτά τε Μηδιχὴν 
ἔτεος ἑχάστου χαὶ τὴν ττᾶσαν δωρεὴν ἣ γίνεται ἐν Πέρσησι 
τιμιωτάτη. τοῦδε δὲ εἵνεχεν ἐβουλεύσαντό οἱ δίδοσθαι 
ταῦτα, ὅτι ἐβούλευσέ τε τιρῶτος τὸ πρῆγμα καὶ συνέστησε 
αὐτούς. ταῦτα μὲν δὴ Ὀτάνῃ ἐξαίρετα, τάδε δὲ ἐς τὸ 
χοινὸν ἐβούλευσαν, παριέναι ἐς τὰ βασιλήια πάντα τὸν 
βουλόμενον τῶν ἑπτὰ ἄνευ ἐσαγγελέος, ἢν μὴ τυγχάνῃ 
εὕδων μετὰ γυναιχὸς βασιλεύς, γαμέειν δὲ μὴ ἐξεῖναι ἄλλο- 
Sev τῷ βασιλέϊ ἢ ix τῶν συνεπταναστάντων. περὶ δὲ τῆς 
βασιληίης ἐβουλεύσαντο τοιόνδε" ὅτευ ἂν ὃ ἵππος ἡλίου 
ἐπανατέλλοντος πρῶτος φϑέγξηται ἕν τῷ προαστείῳ 
αὐτῶν ἐπιβεβηχότων, τοῦτον ἔχειν τὴν βασιληίην. 

“Ζαρείῳ δὲ ἦν ἱπιποχόμος ἀνὴρ σοφός, τῷ οὔνομα ἦν 
Οἰβάρης. πρὸς τοῦτον τὸν ἄνδρα, ἐπείτε διελύϑησαν, 
ἔλεξε “αρεῖος τάδε. “Οἴβαρες, ἡμῖν δέδοχται περὶ τῆς 
βασιληίης ποιέειν χατὰ τάδε" ὅτευ ἂν ὃ ἵππος πρῶτος 
φϑέγξηται ἅμα τῷ ἡλίῳ ἀνιόντι αὐτῶν ἐπαναβεβηχότων, 
τοῦτον ἔχειν τὴν βασιληίην. νῦν ὦν εἴ τινα ἔχεις σοφίην, 
μηχανέο ὡς ἂν ἡιεῖς σχῶμεν τοῦτο τὸ γέρας καὶ μὴ ἄλλος 
τις." ἀμείβεται Οἰβάρης τοισίδε. ei μὲν δή, ὦ δέσποτα, 
ἐν τούτῳ τοί ἐστι ἢ βασιλέα εἶναι ἢ μή, ϑάρσεε τούτου 
εἵνεχεν χαὶ ϑυμὸν ἔχε ἀγαϑόν, ὡς βασιλεὺς οὐδεὶς ἄλλος 
πρὸ σεῦ ἔσται" τοιαῦτα ἔχω φάρμαχα.᾽ λέγει “ὰρεῖος 
“εἰ τοίνυν τι τοιοῦτον ἔχεις σόφισμα, ὥρη μηχανᾶσϑαι 
xal μὴ ἀναβάλλεσθαι, ὡς τῆς ἐπιούσης ἡμέρης ὃ ἀγὼν 
ἡμῖν ἐστί ἀχούσας ταῦτα ὃ Οἰβάρης ποιέει τοιόνδε. ὡς 
ἐγίνετο ἡ νύξ, τῶν ϑηλέων ἵππων μίαν, τὴν 0 4αρείου 


84 


85 


86 


81 


216 ΗΡΟΔΟΤΟΥ͂ Τ. 85—88. 

ἕχτστος ἔστεργε μάλιστα, ταύτην ἀγαγὼν ἐς τὸ προάστειον 
χατέδησε xal ἐπήγαγε τὸν Ζαρείου ἵππον, xai τὰ μὲν 
πολλὰ περιῆγε ἀγχοῦ τῇ ἵππῳ ἐγχρίμπτων τῇ ϑηλέῃ, 
τέλος δὲ ἐπῆχε ὀχεῦσαι τὴν ἵπττον. ἅμ᾽ ἡμέρῃ δὲ διαφω- 
σκούσῃ οἱ ἕξ, κατὰ συνεϑήχαντο, παρῆσαν ἐπὶ τῶν ἵπττων" 
διεξελαυνόντων δὲ χατὰ τὸ προάστειον, ὡς χατὰ τοῦτο τὸ 
χωρίον ἐγίνοντο ἵνα τῆς τταροιχομένης νυχτὸς χατεδέδετο 
ἡ ϑήλεα ἵππτος, ἐνθαῦτα ὃ Ζαρείου ἵππος προσδραμὼν 
ἐχρεμέτισε᾽ ἅμα δὲ τῷ ἵππῳ τοῦτο ποιήσαντι ἀστραπὴ 
ἐξ αἰϑρίης καὶ βροντὴ ἐγένετο. ἐπιγενόμενα δὲ ταῦτα τῷ 
“Ιαρείῳ ἐτελέωσέ μιν ὥσπερ ἐκ συνθέτου τεὺ γενόμενα" 
oL δὲ χκαταϑορόντες ἀπὸ τῶν ἵππων προσεχύγεον τὸν 
“Ιαρεῖον. Οἱ μὲν δή φασι τὸν Οἰβάρεα ταῦτα μηχανήσα- 
σϑαι, οἱ δὲ τοιάδε (xal γὰρ ἐπ᾽ ἀμφότερα λέγεται ὑπὸ 
Περσέων), ὡς τῆς ἵππου ταύτης τῶν ἄρϑρων ἐπιψαύσας 
τῇ χειρὶ ἔχοι αὐτὴν χρύψας ἐν τῇσι ἀναξυρίσι" ὡς δὲ ἅμα 
τῷ ἡλίῳ ἀνιόντι ἀπίεσϑαι μέλλειν τοὺς ἵππους, τὸν 
Οἰβάρεα τοῦτον ἐξείραντα τὴν χεῖρα πρὸς τοῦ «“αρείου 
ἵππου τοὺς μυχτῆρας προσενεῖχαι, τὸν δὲ αἰσϑόμενον 
φροιμάξασϑαί τε χαὶ χρεμετίσαι. 

“αρεῖός τε δὴ ὃ Ὑστάσπεος βασιλεὺς ἀπεδέδεχτο, καί 
οἱ ἦσαν ἐν τῇ ἠσίῃ πάντες κατήχοοι ττλὴν “ραβίων, Κύρου 
τε χαταστρεψαμένου xal ὕστερον αὖτις Καμβύσεω. ρά- 
βιοι δὲ οὐδαμὰ κατήχουσαν ἐπὶ δουλοσύνῃ Πέρσῃσι, ἀλλὰ 
ξεῖνοι ἐγένοντο τπταρέντες Καμβύσην iv Ἰγυπτον" ἄεχόν-- 
των γὰρ ᾿ραβίων οὐκ ἂν ἐσβάλοιεν Πέρσαι ἐς 4ἴγυπτον. 
γάμους τὲ τοὺς πρώτους ἐγάμεε Πέρσῃσι ὃ Δαρεῖος, 
Κύρου μὲν δύο ϑυγατέρας Ἄτοσσάν τε χαὶ ἠρτυστώνγην, 
τὴν μὲν ἥτοσσαν προσυνοιχήσασαν Καμβύσῃ τε τῷ ἀδελ- 
φεῷ xai αὖτις τῷ Μάγῳ, τὴν δὲ ᾿ρτυστώνην παρϑένον. 
ἑτέρην δὲ Σμέρδιος τοῦ Κύρου ϑυγατέρα ἔγημε, τῇ οὔνομα 
ἢν Πάρμυς" ἔσχε δὲ καὶ τὴν τοῦ Ὀτάνεω ϑυγατέρα, ἣ τὸν 
Μάγον κατάδηλον ἐποίησε. δυνάμιός τε πάντα οἱ ἐπέμ--: 
σπλατο. πρῶτον μέν νυν τύπον ττοιησάμενος λίϑινον ἔστησε" 
ζῷον δέ οἱ ἐνῆν ἀνὴρ ἱππεύς, ἐπέγραψε δὲ γράμματα λέ- 
γοντα τάδε, “᾿“αρεῖος ὃ Ὑστάσπεος σύν τε τοῦ ἵππου τῇ 
ἀρετῇ (τὸ οὔνοιια λέγων) καὶ Οἰβάρεος τοῦ ἱπποχόμου 


HPOAOTOTY Lr. 83—91. 217 


ἐχτήσατο τὴν Περσέων βασιληίην." ποιήσας δὲ ταῦτα ἕν 89 


Πέρσῃσι ἀρχὰς κατεστήσατο εἴχοσι, τὰς αὐτοὶ χαλέουσι 
σατραπηίας" καταστήσας δὲ τὰς ἀρχὰς xal ἄρχοντας ἐπι- 
στήσας ἐτάξατο φόρους οἱ προσιέναι κατ᾽ ἔϑνεά τε uci 
πρὸς τοῖσι ἔϑνεσι τοὺς πλησιοχώρους προστάσσων, καὶ 
ὑπερβαίνων τοὺς προσεχέας, τὰ ἑχαστέρω ἄλλοισι ἄλλα 
ἔϑνεα νέμων. ἀρχὰς δὲ καὶ φόρων πρόσοδον τὴν ἐπτέτεον 
χατὰ τάδε διεῖλε. τοῖσι μὲν αὐτῶν ἀργύριον ἀπαγινέουσι 
εἴρητο Βαβυλώνιον σταϑμὸν τάλαντων ἀτπτιαγϊνέειν, τοῖσι 
δὲ χρυσίον ἀπαγινέουσι Εὐβοϊχόν" τὸ δὲ Βαβυλώνιον τά- 
λαντον δύναται Εὐβοΐδας ἑβδομήκοντα xal ὀχτὼ μνέας. 
ἐπὶ γὰρ Κύρου ἄρχοντος χαὶ αὖτις Καμβύσεω ἦν χατεστεὸς 
οὐδὲν φόρου πέρι, ἀλλὰ δῶρα ἀγίνεον" διὰ δὲ ταύτην τὴν 
ἐπίταξιν τοῦ φόρου χαὶ παραπλήσια ταύτῃ ἄλλα λέγουσι 
Πέρσαι ὡς “αρεῖος μὲν ἦν χάπηλος, Καμβύσης δὲ δεστιό- 
της, Κῦρος δὲ πατήρ, ὃ μὲν ὅτι ἐχαπήλευε πάντα τὰ πρή- 
γματα, ὃ δὲ ὅτι χαλεπός τε ἦν καὶ ὀλίγωρος, ὃ δὲ ὅτι 
ἤστιός τε xci ἀγαϑά σφι πάντα ἐμηχανήσατο. ἀπὸ μὲν 
δὴ Ἰώνων xci Μαγνήτων τῶν ἐν τῇ Ισίῃ xal Αἰολέων xai 
Καρῶν xci «“Τυχίων χαὶ Μιλυέων xci Παμφύλων (εἷς γὰρ 
ἣν οἱ τεταγμένος φόρος οὗτος) προσήιε τετραχόσια τά- 
Aavr& ἀργυρίου. οὗτος μὲν δὴ πρῶτός οἱ νομὸς χατε- 
στήχεε, ἀπὸ δὲ Μυσῶν xal 4dvÓOv xai “ασονίων xci 
Καβαλίων xai Ὑγεννέων ττενταχόσια τάλαντα" νομὸς δεύ- 
τερος οὗτος. ἀπὸ δὲ Ἑλλησποντίων τῶν ἐπὶ δεξιὰ ἐσπελώ- 
οντι xai Φρυγῶν καὶ Θρηίχων τῶν ἐν τῇ Acíy καὶ Παφλα- 
γόνων xai Μαριανδυνῶν xai Συρίων ἑξήκοντα xol τριηχόσια 
ἦν τάλαντα φόρος" νομὸς τρίτος οὗτος. ἀπὸ δὲ Κιλίχων 
ἵπστοι τὲ λευκοὶ ἑξήχοντα xai τριηχόσιοι, ἑκάστης ἡμέρης 
εἷς γινόμενος, xal τάλαντα ἀργυρίου πτενταχόσια" τούτων 
δὲ τεσσεράχοντα μὲν καὶ ἑχατὸν ἐς τὴν φρουρέουσαν ἵππον 
τὴν Κιλικίην χώρην ἀναισιμοῦτο, τὰ δὲ τριηχόσια καὶ 
ἑξήχοντα “Ιαρείῳ ἐφοίτα" νομὸς τέταρτος οὗτος. ἀπὸ δὲ 
Ποσειδηίου “πτόλιος, τὴν Muqíhoyog ὃ μφιάρεω οἴχισε 
ἐπ᾽ οὔροισι τοῖσι Κιλίχων τε καὶ Σύρων, ἀρξάμενον ἀπὸ 
ταύτης μέχρι Αἰγύπτου, τελὴν μοίρης τῆς ραβίων (ταῦτα 
γὰρ ἦν ἀτελέα), πεντήχοντα καὶ τριηχόσια τάλαντα φόρος 


90 


91 


93 


94 


218 HPOAOTOY T. 91—94. 

ἦν" ἔστι δὲ iy τῷ νομῷ τούτῳ Φοινίχη ve πᾶσα χαὶ Συρίη 
j Παλαιστίνη καλεομένη χαὶ Κύπρος". νομὸς πέμπτος 
οὗτος. ἀπ᾽ Αἰγύπτου δὲ xal “ιβύων τῶν προσεχέων 
Αἰγύπτῳ καὶ Κυρήνης τε xal Βάρχης (ἐς γὰρ τὸν Αἰγύ- 
σιτίον νομὸν αὗται ἐχεκοσμέατο) ἑπταχόσια προσήιε τά- 
λαντα, πάρεξ τοῦ £x τῆς Μοίριος λίμνης γινομένου ἀργυ-- 
ρίου, τὸ ἐγίνετο ἐκ τῶν ἰχϑύων" τούτου τε δὴ χωρὶς τοῦ 
ἀργυρίου χαὶ τοῦ ἐπιμετρεομένου σίτου προσήιε ἕπτα- 
χόσια τάλαντα" σίτου γὰρ δυοχαίδεχα μυριάδας Περσέων 
τε τοῖσι ἐν τῷ “ευχῷ τείχεϊ τῷ &y Μέμφι χατοιχημένοισι 
χαταμετρέουσι zal τοῖσι τούτων ἐπεχούροισι" νομὸς ἕχτος 
οὗτος. Σατταγύδαι δὲ xol Γανδάριοι xo “Ζαδίχαι τε xal 
“παρύται ἐς τὠυτὸ τεταγμένοι ἑβδομήχοντα xol ἑχατὸν 
τάλαντα προσέφερον" νομὸς οὗτος ἕβδομος. ἀπὸ Σούσων 
δὲ xal τῆς ἄλλης Κισσίων χώρης τριηχόσια" νομὸς ὄγδοος 
οὗτος. ἀπὸ Βαβυλῶνος δὲ xoi τῆς λοιττῆς “σσυρίης 
χίλιά oi προσήιε τάλαντα ἀργυρίου xol παῖδες ἐχτομίαι 
πενταχόσιοι" νομὸς εἴνατος οὗτος. ἀπὸ δὲ Ἀγβατάνων 
zal τῆς λοιπῆς Μηδιχῆς καὶ Παριχανίων xal Ὀρϑοχορυ- 
βαντίων πεντήχοντά ve xal τετραχόσια τάλαντα" νομὸς 
δέχατος οὗτος. Κάσπιοι δὲ xal Παυσοὶ xci Παντέμαϑοί 
τε xol ΖΔαρεῖται ἐς τὠυτὸ συμφέροντες διηχόσια τάλαντα 
ἀπαγίνεον" νομὸς ἑνδέχατος οὗτος. ἀπὸ Βαχτριανῶν δὲ 
μέχρι «Αἰγλῶν ἑξήχοντα xal τριηχόσια τάλαντα φόρος ἦν" 
γομὸς δυωδέχατος οὗτος. ἀπὸ Παχτυϊχῆς δὲ xoi “ρμενίων 
χαὶ τῶν προσεχέων μέχρι τοῦ πόντου τοῦ Εὐξείνου τετρα- 
χόσια τάλαντα" νομὸς τρίτος xal δέχατος ovrog. ἀπὸ δὲ 
Σαγαρτίων x«i Σαραγγέων zal Θαμαναίων χαὶ Οὐτίων xat 
Μύχων καὶ τῶν ἕν τῇσι νήσοισι οἰχεόντων τῶν ἐν τῇ Egv- 
ϑοῆ ϑαλάσσῃ, ἐν τῆσι τοὺς ἀνασπάστους χαλεομένους 
χατοιχίζει βασιλεύς, ἀπὸ τούτων πάντων ἑἕξαχόσια vá- 
λαντα ἐγίνετο φόρος" νομὸς τέταρτος χαὶ δέκατος οὗτος. 
Σάχαι δὲ καὶ Κάσπιοι πεντήχοντα xal διηχόσια ἀγίνεον 
τάλαντα᾽ νομὸς ττέμπτος xal δέχατος ovrog. Πάρϑοι δὲ 
καὶ Χοράσμιοι xol Σόγδοι τε καὶ ἤρειοι τριηκόσια τάλαντα" 
γομὸς ἕχτος χαὶ δέκατος οὗτος. Παριχάνιοι δὲ καὶ “ἰϑίο- 
πες οἱ ἐχ τῆς Mono τετραχόσια τάλαντα ἀπαχγίνεον" νομὸς 


HPOAOTOY LI. 94—91. 219 
ἕβδομος xai Óéxerog οὗτος. Ματιηνοῖσι δὲ xai Σάσπειρσι 
xai “λαροδίοισι διηχόσια ἐπετέταχτο τάλαντα᾽ νομὸς 
ὄγδοος χαὶ δέχατος οὗτος. Μόσχοισι δὲ χαὶ Τιβαρηνοῖσι 
xai Μάχρωσι καὶ Μοσυνοίχοισι xai Μαρσὶ τριηχόσια τά- 
λαντα προείρητο" νομὸς εἴνατος καὶ δέχατος οὗτος. Ἰνδῶν 
δὲ πλῆϑός τε πολλῷ πλεῖστόν ἐστι πάντων τῶν ἡμεῖς 
ἴδμεν ἀνϑρώπων, καὶ φόρον ἀπαγίνεον πρὸς πάντας τοὺς 
ἄλλους ἑξήκοντα xal τριηχόσια τάλαντα ψήγματος" νομὸς 
εἰχοστὸς οὗτος. τὸ μὲν δὴ ἀργύριον τὸ Βαβυλώνιον πρὸς 
τὸ Ebfoixov συμβαλλόμενον τάλαντον γίνεται τεσσερά- 
xovra xal πενταχύσια xci εἰναχισχίλια τάλαντα᾽ τὸ δὲ 
χρυσίον τρισχαιδεχαστάσιον λογιζόμενον, τὸ ψῆγμα εὑρί- 
σχεται ἐὸν Εὐβοϊχῶν ταλάντων ὀγδώχοντα xal ἑξαχοσίων 
χαὶ τετραχισχιλίων. τούτων ὧν πάντων συντιϑέμενον τὸ 
σιλῆϑος Εὐβοϊκὰ τάλαντα συνελέγετο ἐς τὸν ἐπέτεον φόρον 
“αρείῳ μύρια xal τετραχισχίλια xal ττενταχόσια xai ἑξή-- 
χοντα᾽ τὸ Ó ἔτι τούτων ἔλασσον ἀπιεὶς οὐ λέγω. 

Οὗτος Δαρείῳ προσήιε φόρος ἀτιό τε τῆς Moíng xal 
τῆς “ιβύης ὀλιγαχόϑεν. προϊόντος μέντοι τοῦ χρόνου xai 
ἀπὸ νήσων τιροσήιε ἄλλος φόρος xal τῶν ἐν τῇ Εὐρώπῃ 
μέχρι Θεσσαλίης οἰχημένων. τοῦτον τὸν φόρον ϑησαυ- 
ρίζει βασιλεὺς τρόπῳ τοιῷδε" ἐς πίϑους χκεραμίνους τήξας 
χαταχέει, ττλήσας δὲ τὸ ἄγγος περιαιρέει τὸν χέραμον᾽" 
ἐπεὰν δὲ δεηϑῆ χρημάτων, καταχότιτει τοσοῦτο ὅσου ἂν 
ἑχάστοτε δέηται. 

“ἀ{ὑται μέν νυν ἀρχαί τε ἦσαν xal φόρων ἐπιτάξιες, 
7? Περσὶς δὲ χώρη μούνη μοι οὐχ εἴρηται δασμοφόρος" 
ἀτελέα γὰρ Πέρσαι νέμονται χώρην. οἵδε δὲ φόρον μὲν 
οὐδένα ἐτάχϑησαν φέρειν, δῶρα δὲ ἀγίνεον. Αἰϑίέοττες 
οἱ πττρόσουροι “ἰγύπτῳ, τοὺς Καμβύσης ἐλαύνων ἐπὶ τοὺς 
μαχροβίους Αἰϑίοπας κατεστρέψατο, οἱ περί τε Νῦσαν 
τὴν ἱρὴν κατοιχέαται xal τῷ “πονύσῳ ἀνάγουσι τὰς ὅρτάς" 
οὗτοι οἱ Αἰϑίοπες xal οἱ πλησιόχωροι τούτοισι σπέρματι 
μὲν χρέονται τῷ αὐτῷ τῷ καὶ οἱ Καλαντίαι TyÓot, οἰχή- 
ματα δὲ χεχτέαται χατάγαια. οὗτοι συναμφότεροι διὰ 
τρίτου ἔτεος ἀγίνεον, ἀγινέουσι δὲ χαὶ τὸ μέχρι ἐμεῦ, δύο 
χοίνιχας ἀπύρου χρυσίου xai διηχοσίας φάλαγγας ἐβένου 


95 


96 


97 


98 


99 


100 


220 HPOAOTOY LI. 97-—100. 
zal πέντε παῖδας Αἰϑίοπας xci ἐλέφαντος ὀδόντας ue- 
, » , Jas ,c 2 ' ΄ ^ 
γάλους εἴχοσι. Κόλχοι δ᾽ ἐτάξαντο ἐς τὴν δωρεήν, xai 
οἱ προσεχέες μέχρι τοῦ Καυχάσιος οὔρεος" ἐς τοῦτο γὰρ 
τὸ οὖρος ὑπὸ Πέρσῃσι ἄρχεται, τὰ δὲ πρὸς βορέην ἄνεμον 
τοῦ Καυχάσιος Περσέων οὐδὲν ἔτι φροντίζει" οὗτοι ὦν 
δῶρα τὰ ἐτάξαντο ἔτι χαὶ ἐς ἐμὲ διὰ πτεντετηρίδος &yí- 
γεον, ἑχατὸν παῖδας καὶ ἑχατὸν παρϑένους. ράβιοι δὲ 
χίλια τάλαντα ἀγίνεον λιβανωτοῦ ἀνὰ “τᾶν ἔτος. ταῦτα 
μὲν οὗτοι δῶρα πάρεξ τοῦ φόρου βασιλέϊ ἐχόμιζον. 

Τὸν δὲ χρυσὸν τοῦτον τὸν πολλὸν οἱ ᾿Ινδοί, &z οὗ τὸ 
Wiyua τῷ βασιλέι τὸ εἰρημένον χομίζουσι, τρόπῳ τοιῷδε 
χτέονται. ἔστι τῆς Ινδιχῆς χώρης τὸ πρὸς ἥλιον ἀνίσχοντα 
ψάμμος" τῶν γὰρ ἡμεῖς ἴδμεν, τῶν xal πέρι ἀτρεχές τι 
λέγεται, πρῶτοι πρὸς ἠῶ xal ἡλίου ἀνατολὰς οἰχέουσι 
ἀνθρώττων τῶν ἐν τῇ Πσίῃ ᾿Ινδοί" ᾿Ινδῶν γὰρ τὸ πρὸς τὴν 
ἠῶ ἐρημίη ἐστὶ διὰ τὴν ψάμμον. ἔστι δὲ πολλὰ ἔϑνεα 
᾿Ινδῶν χαὶ ovx ὁμόφωνα σφίσι, καὶ οἱ μὲν αὐτῶν νοιμιάδες 
εἰσὶ οἱ δὲ οὔ, οἱ δὲ ἐν τοῖσι ἕλεσι οἰχέουσι τοῦ ποταμοῦ 
xal ἰχϑῦς σιτέονται ὠμούς, τοὺς αἱρέουσι ex ττλοίων xa- 
λαμίνων δομεόμενοι" χαλάμου δὲ ἕν γόνυ πλοῖον ἕχαστον 
ποιέεται. οὗτοι μὲν δὴ τῶν Ἰνδῶν φορέουσι ἐσθῆτα 
φλοΐνην" ἐπεὰν £x τοῦ ποταμοῦ φλοῦν ἀμήσωνται καὶ 
χόψωσι, τὸ ἐνθεῦτεν φορμοῦ τρόπον χατατιλέξαντες ὡς 
ϑώρηχα ἐνδύνουσι. ἄλλοι δὲ τῶν Ἰνδῶν πρὸς ἠῶ oixé- 
οντὲς τούτων νομάδες εἰσί, χρεῶν ἐδεσταὶ ὠμῶν" καλέον-- 
ται δὲ Παδαῖοι. νομαίοισι δὲ τοιοισίδε λέγονται χρᾶσϑαι. 
ὃς ἂν χάμῃ τῶν ἀστῶν, ἤν τε ἀνὴρ ἢν τε γυνή, τὸν μὲν 
ἄνδρα ἄνδρες οἱ μάλιστά οἱ δμιλέοντες χτείνουσι, φά- 
μενοι αὐτὸν τηχόμενον τῇ νούσῳ τὰ χρέα σφίσι διαφϑεί- 
ρεσϑαι" ὃ δὲ ἄπαρνός ἐστι μὴ uiv νουσέειν" οἱ δὲ οὐ 
συγγινωσχόμενοι ἀποχτείναντες χατευωχέονται. ἣ δὲ ἂν γυνὴ 
χάμῃ, ὡσαύτως αἱ ἐπιχρεόμεναι μάλιστα γυναῖχες ταὐτὰ 
τοῖσι ἀνδράσι ποιεῦσι" τὸν γὰρ δὴ ἐς γῆρας ἀτπειικόμενον 
ϑύσαντες κατευωχέονται. ἐς δὲ τούτου λόγον οὐ πολλοί 
τινες αὐτῶν ἀπιιχνέονται" πρὸ γὰρ τούτου τὸν ἐς νοῦσον 
πίπτοντα πάντα χτείνουσι. ἑτέρων δέ ἐστι Ἰνδῶν ὅδε 
ἄλλος τρότπτος. οὔτε χτείνουσι οὐδὲν ἔμψυχον, οὔτε τι 


HPOAOTOY LI. 100—103. 221 
σπείρουσι, οὔτε οἰχίας νομίζουσι κεχτῆσϑαι, ποιηφαγέουσι 
δέ, καὶ αὐτοῖσι ἔστι ὅσον χέγχρος τὸ μέγαϑος ἐν χάλυχι, 
αὐτόματον £x τῆς γῆς γινόμενον, τὸ συλλέγοντες αὐτῇ χά- 
λυχι ἕψουσί τε xci σιτέονται. ὃς δ᾽ ἂν ἐς νοῦσον αὐτῶν 
πέσῃ, ἐλϑὼν ἐς τὴν ἐρῆμιον κέεται" φροντίζει δὲ οὐδεὶς ovt 
ἀποϑανόντος οὔτε χάμνοντος. μῖξις δὲ τούτων τῶν Ινδῶν 
τῶν κατέλεξα πάντων ἐμφανής ἔστι χατάττερ τῶν προβά- 
των, xal τὸ χρῶμα φορέουσι ὁμοῖον “τάντες xci παρα- 
χελήσιον ἰϑίοψι. ἡ γονὴ δὲ αὐτῶν, τὴν ἀπίενται ἐς τὰς 
γυναῖχας, οὐ κατάστερ τῶν ἄλλων ἀνϑρώττων ἐστὶ λευχή, 
ἀλλὰ μέλ cuya χατάπερ τὸ χρῶμα" τοιαύτην δὲ χαὶ “ἰϑίο- 
σες ἀπίενται ϑορήν. οὗτοι μὲν τῶν ᾿Ινδῶν ἑκαστέρω τῶν 
Περσέων οἰχέουσι xai πρὸς νότου ἀνέμου, καὶ “αρείου 
βασιλέος οὐδαμὰ ὑπήκουσαν. ἄλλοι δὲ τῶν ᾿Ινδῶν Κασπα- 
τύρῳ τε πόλι χαὶ τῇ Παχτυϊχῇ χώρῃ εἰσὶ πρόσουροι, πρὸς 
ἄρχτου v& χαὶ βορέω ἀνέμου χατοιχημένοι τῶν ἄλλων 
᾿Ινδῶν, oi Βαχτρίοισι σταραπλησίην ἔχουσι δίαιταν" οὗτοι 
xal μαχιμώτατοέ εἰσι ᾿Ινδῶν, καὶ οἱ ἐπὶ τὸν χρυσὸν στελ- 
λόμενοί εἰσι οὗτοι" xarà γὰρ τοῦτό ἐστι ἐρημίη διὰ τὴν 
ψάμμον. ἐν δὴ ὧν τῇ ἐρημίῃ ταύτῃ xal τῇ ψάμμῳ γίνον- 
ται μύριηχες μεγάϑεα ἔχοντες χυγῶν μὲν ἐλάσσονα ἄλω- 
πέχων δὲ μέζονα" εἰσὶ γὰρ αὐτῶν xai παρὰ oue τῷ 
Περσέων ἐνθεῦτεν ϑηρευϑέντες. οὗτοι ὧν οἱ μύρμηχες 
σοιεύμενοι οἴχησιν ὑπὸ γῆν ἀναφορέουσι τὴν ψάμμον 
χατάτπτερ οἱ ἐν τοῖσι Ἕλλησι μύρμηχες xarà τὸν αὐτὸν 
τρόπον, εἰσὶ δὲ xal τὸ εἶδος ὁμοιότατοι" ἡ δὲ ψάμμος ἡ 
ἀναφερομένη ἐστὶ χρυσῖτις. ἐπὶ δὴ ταύτην τὴν ψάμμον 
στέλλονται ἐς τὴν ἐρῆμον οἱ ᾿Ινδοί, ζευξάμενος ἕχαστος 
χαμήλους τρεῖς, σειρηφόρον μὲν ξκατέρωϑεν ἕρσενα παρέλ- 
χειν, ϑήλεαν δὲ ἐς μέσον" ἐπὶ ταύτην δὴ αὐτὸς ἀναβαίνει, 
ἐπιτηδεύσας ὅχως ἀττὸ τέχνων ὡς νεωτάτων ἀποσπάσας 
ζεύξει. αἷ γάρ σφι χάμηλοι ἵχτων οὐκ ἕσσονες [ἐς] ταχυ- 
τῆτα εἰσί, χωρὶς δὲ ἄχϑεα δυνατώτεραι πολλὸν φέρειν. 
τὸ μὲν δὴ εἶδος ὁχοῖόν τι ἔχει ἡ χάμηλος, ἐπισταμένοισι 
τοῖσι Ἕλλησι οὐ συγγράφω" τὸ δὲ μὴ ἐπιστέαται αὐτῆς, 
τοῦτο φράσω. χάμηλος ἕν. τοῖσι ὀπισϑίοισι σχέλεσι ἔχει 
τέσσερας μηροὺς χαὶ γούνατα τέσσερα, τὰ δὲ αἰδοῖα διὰ 


101 


103 


104 


106 


AD HPONNOTOY τ 101—306: 
τῶν ὀπισϑίων σχελέων πρὸς τὴν οὐρὴν τετραμμένα. οἱ 
Δ ΟΝ , , ^ , , , 
δὲ δὴ 4vÓol τρόπῳ τοιούτῳ xci ζεύξι τοιαύτῃ χρεόμενοι 
, 2 ^ b ^ , 
ἐλαύνουσι ἐπὶ τὸν χρυσὸν λελογισμένως Oxcog καυμάτων 
τῶν ϑερμοτάτων ἐόντων ἔσονται ἐν τῇ ἁρπαγῇ" ὑπὸ γὰρ 
τοῦ χαύματος οἱ μύρμηχες ἀφανέες γίνονται ὑπὸ γῆν. 
ϑερμότατος δέ ἐστι ὃ ἥλιος τούτοισι τοῖσι ἀνθρώποισι 
AE. , 2 , P » 2 2442 
τὸ ἑωϑινόν, ov χατάπερ τοῖσι ἄλλοισι μεσαμβρίης, ἀλλ 
€ , , € - - 
ὑπερτείλας μέχρι ov ἀγορῆς διαλύσιος. τοῦτον δὲ τὸν 
χρόνον καίει πολλῷ μᾶλλον ἢ τῇ μεσαμβρίῃ τὴν Ἑλλάδα, 
c c € , , 
οὕτω ὥστε ἐν ὕδατι λόγος αὐτούς ἐστι βρέχεσϑαι τηνι- 
χαῦτα. μεσοῦσα δὲ ἡ ἡμέρη σχεδὸν τταραπλησίως καίει 
, 2} 2 ΄ * ' 2 , 2 
τοὺς τε ἄλλους ἀνϑρώπους xal τοὺς Ινδούς. ἀτπτοχλινο- 
μένης δὲ τῆς μεσαμιβρίης γίνεταί σφι ὃ ἥλιος κατάττερ 
τοῖσι ἄλλοισι ὃ ἑωϑινός" xal τὸ ἀπὸ τούτου ἀπιὼν ἐπὶ 
- , 3.5 RA. ey. LN τ, ὙΝ * * , , 
μᾶλλον ψύχει, ἐς 0 ἐπὶ δυσιῇσι ἐὼν xal τὸ κάρτα ψύχει. 
ἐπεὰν δὲ ἔλθωσι ἐς τὸν χῶρον οἱ ἸΙνδοὶ ἔχοντες ϑυλάχια, 
ξιστλήσαντες ταῦτα τῆς ψάμμου τὴν ταχίστην ἐλαύνουσι 
ὀπίσω" αὐτίχα γὰρ οἱ μύρμηκες ὀδμῇ, ὡς δὴ λέγεται ὑπὸ 
Περσέων, μαϑόντες διώχουσι. εἶναι δὲ ταχυτῆτα οὐδενὶ 
ἑτέρῳ ὁμοῖον, οὕτω ὥστε, εἰ μὴ προλαμβάνειν τοὺς 
᾿Ινδοὺς τῆς 0000 ἐν ᾧ τοὺς μύρμη; λλέγεσϑαι, οὐδέ 
€ τῆς 0000 ἐν ᾧ τοὺς μύρμηχας συλλέγεσϑαι, οὐδένα 
ἂν σφεων ἀποσώζεσϑαι. τοὺς μέν νυν ἔρσενας τῶν xa- 
μήλων, εἶναι γὰρ ἕσσονας ϑέειν τῶν ϑηλέων, παραλύε- 
3 , c - 3 , M M , 
σθαι ἕπελχομένους ὁμοῦ ἀμφοτέρους" τὰς δὲ ϑηλέας 
2 , - , , , 
ἀναμιμνησχομένας τῶν ἔλιπτον τέχνων ἐνδιδόναι μαλαχὸν 
3 , ^ ^ ^ y. —- - [04 T3 ^ , 
οὐδέν. τὸν μὲν δὴ πλέω τοῦ χρυσοῦ οὕτω οἱ Ἰνδοὶ xré- 
€ , , , , , - 
ονται, ὡς Πέρσαι φασί" ἄλλος δὲ σττανιώτερός ἐστι ἕν τῇ 
χώρῃ ὀρυσσόμιενος. 
Ai δ᾽ ἐσχατιαί κως τῆς οἰχεομένης τὰ κάλλιστα ἔλαχον, 
, € τῷ ^ ^ cr , , 
χατάπερ ἢ Ἑλλὰς τὰς ὡρας πολλόν τι κάλλιστα χεχρη- 
, » - ' ^ )- - 
μένας ἔλαχε. τοῦτο uiv γὰρ πρὸς τὴν ἠῶ ἐσχάτη τῶν 
οἰχεομένων ἡ Ινδιχή ἐστι, ὥσπερ ὀλίγῳ πρότερον εἴρηκα" 
, » hj , , ^ 
ἐν ταύτῃ τοῦτο uiv τὰ ἔμψυχα τετράποδά τε xol τὰ πε- 
τεινὰ πολλῷ μέζω ἢ ἐν τοῖσι ἄλλοισι χωρίοισί ἐστι, πάρεξ 
τῶν ἵππτων (οὗτοι δὲ ἑσσοῦνται ὑπὸ τῶν Μηδικῶν, Νι- 
, - ΡΤ 
σαίων δὲ χαλεομένων ἵππων), τοῦτο δὲ χρυσὸς ἄπλετος 
2 , » € ^ 3 , c N , 
αὐτόϑι ἔστι, ὃ uiv ὀρυσσόμενος, ὃ δὲ xavaqoptóutvog 


HPOAOTOY LI. 106—109. 223 
ὑπὸ ποταμῶν, ὃ δὲ ὥσπερ ἐσήμηνα ἁρπαζόμενος. τὰ δὲ 
δένδρεα τὰ ἄγρια αὐτόϑε φέρει καρπὸν εἴρια καλλονῇ τε 
προφέροντα xai ἀρετῇ τῶν ἀπὸ τῶν ὀίων" xal ἐσϑῆτι ol 
᾿Ινδοὶ ἀπὸ τούτων τῶν δενδρέων χρέονται. πρὸς δ᾽ αὐ 
μεσαμβρίης ἐσχάτη ραβίη τῶν οἰχεομένων χωρέων ἐστί, 
ἐν δὲ ταύτῃ λιβανωτός τέ ἔστι μούνῃ χωρέων πασέων 
φυόμενος xal σμύρνη xci χασίη xal κιννάμωμον καὶ λή- 
δανον. ταῦτα πάντα πλὴν τῆς σμύρνης δυσπετέως χτέ- 
ονται οἱ ράβιοι. τὸν μέν γε λιβανωτὸν συλλέγουσι τὴν 
στύρακα ϑυμιεῦντες, τὴν ἐς Ἕλληνας Φοίνικες ἐξάγουσι" 
ταύτην ϑυμιεῦντες λαμβάνουσι" τὰ γὰρ δένδρεα τὰ λιβα- 
γωτοφόρα ὄφιες ὑπόπτεροι, σμιχροὶ τὰ μεγάϑεα, πστοι- 
χίλοι τὰ εἴδεα, φυλάσσουσι πιλήϑεὶ ττολλοὶ περὶ δένδρεον 
ἕχαστον, οὗτοι οἵπερ ἐπ᾽ ΔἌἴγυπτον ἐπιστρατεύονται. οὐ- 
δενὲ δὲ ἄλλῳ ἀπελαύνονται ἀπὸ τῶν δενδρέων ἢ τῆς στύ- 
ραχος τῷ κατινῷ. λέγουσι δὲ xoi τόδε ράβιοι, ὡς πτᾶσα 
ἂν γῆ ἐπίμπλατο τῶν ὀφίων τούτων, εἶ μὴ γίνεσϑαι κατ᾽ 
αὐτοὺς οἷόν τι καὶ χατὰ τὰς ἐχίδνας ἠπιστάμην γίνεσϑαι. 
χαί χως τοῦ ϑείου 1) πρόνοια, ὥσπερ καὶ οἶχός ἐστι, ἐοῦσα 
σοφή, ὅσα μὲν ψυχήν τε δειλὰ χαὶ ἐδώδιμα, ταῦτα μὲν 
πάντα ττολύγονα ττεποίηχε, ἵνα μὴ ἐπιλίπῃ κατεσϑιόμενα, 
ὅσα δὲ σχέτλια καὶ ἀνιηρά, ὀλιγόγονα. τοῦτο μέν, ὅτι ὃ 
λαγὸς ὑπὸ παντὸς ϑηρεύεται ϑηρίου xai ὄρνιϑος καὶ 
ἀνθρώπου, οὕτω δή τι πολύγονόν ἔστι" ἐπιχυΐσχεται 
μοῦνον ττάντων ϑηρίων, καὶ τὸ μὲν δασὺ τῶν τέχνων ἕν 
τῇ γαστρὶ τὸ δὲ ψιλόν, τὸ δὲ ἄρτι ἐν τῇσι μήτρησι πελάσ- 
σεται, τὸ δὲ ἀναιρέεται. τοῦτο μὲν δὴ τοιοῦτό ἐστι, ἡ 
δὲ δὴ λέαινα ἐὸν ἰσχυρότατον χαὶ ϑρασύτατον ἅπαξ ἐν 
τῷ βίῳ τίχτει ἕν" τίχτουσα γὰρ συνεχβάλλει τῷ τέχνῳ τὰς 
μήτρας. τὸ δὲ αἴτιον τούτου τόδε ἐστέ" ἐπεὰν ὃ σχύμνος 
ἐν τῇ μητρὶ ἐὼν ἄρχηται διαχινεόμενος, 6 δὲ ἔχων ὄνυχας 
ϑηρίων πολλὸν “τάντων ὀξυτάτους ἀμύσσει τὰς μήτρας. 
αὐξανόμενός τε δὴ ττολλῷ μᾶλλον ἐπιχνέεται χκαταγράφων" 
πέλας τε δὴ ὃ τόχος ἐστὶ καὶ τὸ παράπαν λείπεται αὖ- 
τέων ὑγιὲς οὐδὲ ἕν. ὡς δὲ xal αἱ ἔχιδναί τε xal οἱ ἐν 
ιραβίοισι ὑπόπτεροι ὄφιες. εἰ ἐγίνοντο ὡς ἡ φύσις αὐτοῖσι 
ὑπάρχει, ovx ἂν ἦν βιώσιμα ἀνθρώποισι" νῦν δ᾽ ἐπεὰν 


107 


108 


109 


224 HPOAOTOY LI. 109—111. 

ϑορνύωνται χατὰ ζεύγεα καὶ ἐν αὐτῇ ἢ ὃ ἔρσην τῇ ix- 
ποιήσι, ἀπιεμένου αὐτοῦ τὴν γονὴν 7) ϑήλεα ἅπτεται τῆς 
δειρῆς, καὶ ἐμφῦσα οὐχ ἀνίει πρὶν ἂν διαφάγη. ὃ μὲν 
δὴ ἔρσην ἀποϑνήσχει τρόπῳ τῷ εἰρημένῳ, ἡ δὲ ϑήλεα 
τίσιν τοιήνδε ἀποτίνει τῷ ἔρσενι" τῷ γονέϊ τιμωρέοντα 
ἔτι ἐν τῇ γαστρὶ ἐόντα τὰ τέχνα διεσϑίει τὴν μητέρα, 
διαφαγόντα δὲ τὴν νηδὺν αὐτῆς οὕτω τὴν ἔχδυσιν ποιέε- 
ται. οἱ δὲ ἄλλοι ὄφιες ἐόντες ἀνϑρώπων οὐ δηλήμονες 
τίχτουσί τε φὰ χαὶ ἐχλέπουσι πολλόν τι χρῆμα τῶν τέ- 
χγων. αἱ μὲν δή νυν ἔχιδναι χατὰ πᾶσαν τὴν γῆν εἰσί, 
οἱ δέ, ὑπόπτεροι ἐόντες, ἀϑρόοι εἰσὶ ἐν τῇ “ραβίη καὶ 
οὐδαμῇ ἄλλῃ" κατὰ τοῦτο δοχέουσι πολλοὶ εἶναι. 

110 Τὸν μὲν δὴ λιβανωτὸν τοῦτον οὕτω χτέονται Aoafuot, 
τὴν δὲ χασίην ὧδε. ἐπεὰν καταδήσωνται βύρσησι καὶ δέρ- 
μασι ἄλλοισι πᾶν τὸ σῶμα xol τὸ πρόσωττον πλὴν αὐτῶν 
τῶν ὀφϑαλμῶν, ἔρχονται ἐπὶ τὴν χασίην" v; δὲ ἐν λέμνῃ 
φύεται οὐ βαϑέῃ, περὶ δὲ αὐτὴν xal ἐν αὐτῇ αὐλίζεταέ 
xov ϑηρία πιτερωτά, τῇσι νυχτερίσι προσίχελα μάλιστα, 
xal τέτριγε δεινόν, καὶ ἐς ἀλχὴν &Àxiua* τὰ δεῖ ἄπαμυ- 
γομένους ἀπὸ τῶν ὀφϑαλμῶν οὕτω δρέπειν τὴν χασίην. 

πι τὸ δὲ δὴ κιννάμωμον ἔτει τούτων ϑωμαστότερον συλλέ- 
γουσι. Oxov μὲν γὰρ γίνεται καὶ ἥτις μιν γῆ Y) τρέφουσά 
ἔστι, οὐκ ἔχουσι εἰχτεῖν, niv ὅτι λόγῳ οὐκ οἰχότι χρεόμε- 
voL ἕν τοισίδε χωρίοισί φασί τινὲς αὐτὸ φύεσϑαι ἐν τοῖσι ὃ 
“ιόνυσος ἐτράφη" ὄρνιϑας δὲ “λέγουσι μεγάλας φορέειν 
ταῦτα τὰ χάρφεα τὰ ἡμεῖς ἀπὸ Φοινίχων μαϑόντες χιν-- 
γάμωμον χαλέομεν, φορέειν δὲ τὰς ὄρνιϑας ἐς γεοσσιὰς 
προσπεϊιλασμένας ix “τηλοῦ πρὸς ἀποκχρήμνοισι οὔρεσι, 
ἔνϑα πρόσβασιν ἀνθρώπῳ οὐδεμίαν εἶναι. πρὸς ὧν δὴ 
ταῦτα τοὺς “ραβίους σοφίξεσϑαι τάδε" βοῶν τε xol ὄγων 
τῶν ἀπογινομένων xol τῶν ἄλλων ὑποζυγίων τὰ μέλεα 
διαταμόντας ὡς μέγιστα χομίζειν ἐς ταῦτα τὰ χωρία, xat 
σφεα ϑέντας ἀγχοῦ τῶν νεοσσιέων ἀτταλλάσσεσϑαι ἑχὰς 
αὐτέων" τὰς δὲ ὄρνιϑας χαταπετομένας τὰ μέλεα τῶν 
ὑποζυγίων ἀναφορέειν ἐπὶ τὰς νεοσσιάς" τὰς δὲ οὐ Ovva- 
μένας ἴσχειν χαταρρήγνυσθαι ἐπὶ γῆν" τοὺς δὲ ἐπιόντας 
συλλέγειν τὸ χιννάμωμον, συλλεγόμενον δὲ dx τούτων 


HPOAOTOY I. 112 —116. 225 
ἀειχνέεσϑαι ἐς τὰς ἄλλας χώρας. τὸ δὲ δὴ λήδανον, τὸ 
“ιράβιοι καλέουσι λάδανον, ἕτε τούτου ϑωμασιώτερον 

, ^ , ᾿] , , - 
γίνεται" ἐν yàg δυσοδιιοτάτῳ γινόμενον εὐωδέστατόν ἐστι 
» - - , - CE ᾿ 
τῶν γὰρ αἰγῶν τῶν τράγων ἐν τοῖσι πτώγωσι εὑρίσχεται 
, T * P - c ; P] 
ἐγγινόμενον οἷον γλοιὸς ἀπὸ τῆς ὕλης. χρήσιμον δ᾽ ἐς 
πολλὰ τῶν μύρων ἐστί, ϑυμιεῦσί τε μάλιστα τοῦτο 
32 , 
“ράβιοι. à; ' 
- ^ , , , , * - 
Τοσαῦτα μὲν ϑυωμάτων πέρι εἰρήσϑω, ἀπόζει δὲ τῆς 
, - 3 o' , c c , , M , 2. 
χώρης τῆς AooB(ns ϑεσπέσιον ὡς ἡδύ. δύο δὲ γένεα ὀΐων 
» , »"- ' ὃ 9 ΕΝ ἢ € » ᾿Ξ ' 
σφι ἔστι ϑώματος ἄξια, và οὐδαμόϑιε ἑτέρωϑι ἔστι" τὸ 
^ , ^ 3 ^ , - , 
μὲν αὐτέων ἕτερον ἔχει τὰς οὐρὰς μαχράς, τριῶν πήχεων 
οὐχ ἐλάσσονας, τὰς & τις ἐπείη σφι ἐπέλχειν, ἕλχεα ἂν 
, , ^ - - - 3 , - 2 
ἔχοιεν ἀνατριβομένων πρὸς τῇ γῇ τῶν οὐρέων" νῦν ὃ 
ἅπας τις τῶν ποιμένων ἐπίσταται ξυλουργέειν ἐς τοσοῦτο" 
, - , SC - Dyer 
ἁμαξίδας γὰρ ποιεῦντες ὑποδέουσι αὐτὰς τῇσι οὐρῇσι, 
ἑνὸς ἑχάστου χτήνεος τὴν οὐρὴν ἐπ᾽ ἁμαξίδα ἑχάστην χατα- 
δέοντες. τὸ δὲ ἕτερον γένος τῶν ὀΐων τὰς οὐρὰς πλατέας 
φορέουσι χαὶ ἐπὶ πῆχυν πλάτος. 
ἱποχλινομένης δὲ μεσαμβρίης παρήχει πρὸς δύνοντα 
€ c ) , , P] , - 2 , cr » 
ἥλιον ἢ At9uozín χώρη ἐσχάτη τῶν oixsou£vov* αὕτη δὲ 
χρυσόν τε φέρει ττολλὸν xal ἐλέφαντας ἀμφιλαφέας xal 
΄ - , , , , 
δένδρεα παντοῖα ἄγρια xal ἔβενον καὶ ἄνδρας μεγίστους 
xci καλλίστους καὶ μαχροβιωτάτους. 
AvratL μέν νυν £y τε τῇ Aoíy ἐσχατιαί εἰσι καὶ ἐν τῇ 
“ιβύῃ" περὶ δὲ τῶν ἐν τῇ Εὐρώπῃ τῶν πρὸς ἑσπέρην 
΄ ' ' , ΄ , , M 
ἐσχατιέων ἐγὼ μὲν οὐχ ἔχω ἀτρεχέως λέγειν" οὔτε γὰρ 
ἔγωγε ἐνδέχομαι Ἠριδανὸν χαλέεσϑαι πρὸς βαρβάρων 
^ , ΄ ' * , , 
ποταμὸν ἐχδιδόντα ἐς ϑάλασσαν τὴν πρὸς βορέην ἄνεμον, 
€ * LE - , , , , 3 
ἀπ᾽ ὅτευ τὸ ἤλεχτρον φοιτᾶν λόγος ἐστί, οὔτε νήσους οἶδα 
Κασσιτερίδας ἑούσας, £x τῶν ὃ χασσίτερος ἡμῖν φοιτᾷ. 
τοῦτο μὲν γὰρ ὃ Ἠριδανὸς αὐτὸ χατηγορέει τὸ οὔνομα 
€ 2 € ' ^ 2 , € ' , , 
ὡς ἔστι ELÀAnvixov χαὶ οὐ βάρβαρον, 5x0 ποιητέω δέ τινος 
σποιηϑέν" τοῦτο δὲ οὐδενὸς αὐτότττεω γενομένου δύναμαι 
ἀχοῦσαι τοῦτο μελετέων ὕχως ϑάλασσά ἐστι τὰ ἐπέχεινα 
- » , , 5 € , - - 
τῆς ᾿Πὐρώπης. ἐξ ἐσχάτης δ᾽ ὧν 0 τε χασσίτερος ἡμῖν φοιτᾷ 
* M 27 M d f - , - 
xal τὸ ἤλεχτρον. στρὺς δὲ ἄρχτου τῆς Εὐρώπης ττολλῷ 
τι πλεῖστος χουσὸς φαίνεται ἐών" ὅχως μὲν γινόμενος, οὐχ 
Herodoti vol. I. 15 


112 


113 


114 


113 


116 


117 


118 


226 HPOAOTOY F. 116—118. 

ἔχω οὐδὲ τοῦτο ἀτρεχέως εἶπαι, λέγεται δὲ ὑπὲχ τῶν yov- 
πῶν ἁρπάζειν Πριμασποὺς ἄνδρας μουνοφϑάλμους" πεί- 
ϑομαι δὲ οὐδὲ τοῦτο, ὅχως μουνόφϑαλμοι ἄνδρες φύονται, 
φύσιν ἔχοντες τὴν ἄλλην ὁμοίην τοῖσι ἄλλοισι ἀνϑρώ- 
ποισι. αἱ δ᾽ ὧν ἐσχατιαὶ οἴχασι, περιχληίουσαι τὴν ἄλλην 
χώρην χαὶ ἐντὸς ἀπέργουσαι, τὰ χάλλιστα δοχέοντα ἡμῖν 
εἶναι χαὶ σπανιώτατα ἔχειν αὐτά. 

Ἔστι δὲ πεδίον ἐν τῇ Moíg περιχεκληιμένον οὔρεϊ 
πάντοϑεν, διασφάγες δὲ τοῦ οὔρεός εἶσι πέντε" τοῦτο τὸ 
πεδίον ἦν μέν χοτε Χορασμίων, ἐν οὔροισι iov τῶν Χο- 
ρασμίων τε αὐτῶν καὶ Ὑρχανίων χαὶ Πάρϑων καὶ Σαραγ- 
γέων xci Θαμαναίων, ἐπείτε δὲ Πέρσαι ἔχουσι τὸ χράτος, 
ἐστὶ τοῦ βασιλέος. ἐχ δὴ ὧν τοῦ περιχληίοντος οὔρεος 
τούτου. δέει ποταμὸς μέγας, οὔνομα δέ οἵ ἔστι Ἄκης. 
οὗτος πρότερον μὲν ἄρδεσχε διαλελαμμένος πενταχοῦ τῶν 
εἰρημένων τούτων τὰς χώρας, διὰ διασφάγος ἀγόμενος 
ἑχάστης ἑχάστοισι, ἐπείτε δὲ ὑπὸ τῷ Πέρσῃ εἰσί, ττεττόν-- 
ϑασι τοιόνδε' τὰς διασφάγας τῶν οὐρέων ἐνδείμας ὃ 
βασιλεὺς πύλας ἐπὶ ἑχάστῃ διασφάγι ἔστησε, ἀποχεχληι- 
μένου δὲ τοῦ ὕδατος τῆς διεξόδου τὸ πεδίον τὸ ἐντὸς 
τῶν οὐρέων πέλαγος γίνεται, ἐνδιδόντος μὲν τοῦ ποτα- 
μοῦ, ἔχοντος δὲ οὐδαμῇ ἐξήλυσιν. οὗτοι ὧν οἵπερ ἔμ-- 
προσϑε ἐώϑεσαν χρᾶσϑαι τῷ ὕδατι, οὐκ ἔχοντες αὐτῷ 
χρᾶσϑαι συμφορῇ μεγάλῃ διαχρέονται" τὸν μὲν γὰρ χει- 
μῶνα ὕει σφι ὃ ϑεὸς ὥσπερ xal τοῖσι ἄλλοισι ἀνϑρώ- 
ποίσι, τοῦ δὲ ϑέρεος σπείροντες μιελίνην καὶ σήσαμον 
χρηίσχονται τῷ ὕδατι. ἐπεὰν ὧν μηδέν σφι παραδιδῶ- 
ται τοῦ ὕδατος, ἐλϑόντες ἐς τοὺς Πέρσας αὑτοί τε xal 
γυναῖχες, στάντες χατὰ τὰς ϑύρας τοῦ βασιλέος βοεῦσι 
ὠρυόμενοι, ὃ δὲ βασιλεὺς τοῖσι δεομένοισι αὐτῶν μάλιστα 
ἐντέλλεται ἀνοίγειν τὰς πύλας τὰς ἐς τοῦτο φερούσας. 
ἐπεὰν δὲ διάχορος ἡ γῆ σφεων γένηται πίνουσα τὸ ὕδωρ, 
αὗται μὲν oí πύλαι ἀποχληίονται, ἄλλας δ᾽ ἐντέλλεται 
ἀνοίγειν ἄλλοισι τοῖσι δεομένοισι μάλιστα τῶν λοιπῶν. 
ὡς δὲ ἐγὼ οἶδα ἀκούσας, χρήματα μεγάλα πρησσόμενος 
ἀνοίγει, πάρεξ τοῦ φόρου. 

Ταῦτα μὲν δὴ ἔχει οὕτω, τῶν δὲ τῷ Μάγῳ ἐπαναστάν- 


HPOAOTOT:I; ΘΒ. ἘΠῚ 221 
€ ' 2 - ce 2 ES) , , € , 
των ἑπτὰ ἀνδρῶν, ἕνα αὐτῶν Ινταφέρνεα χατέλαβε vüot- 
σαντα τάδε ἀποϑαγεῖν αὐτίχα μετὰ τὴν ἐπανάστασιν. 
ἤϑελε ἐς τὰ βασιλήια ἐσελϑὼν χρηματίσασϑαι τῷ βα- 
σιλέϊ᾽ χαὶ γὰρ δὴ xci ὃ νόμος οὕτω εἶχε, τοῖσι ἕπανα- 
στᾶσι τῷ Μάγῳ ἔσοδον εἶναι παρὰ βασιλέα ἄνευ ἀγγέλου, 
N M ' ΄ , , 3 WI 
ἢν μὴ γυναικὶ τυγχάνῃ μισγόμενος βασιλεύς. οὐχ cv δὴ 
3 I4 2 , 2 , €» - 2 3 ὦ 3 - 
“νταφέρνης ἐδιχαίου οὐδένα οἱ ἐσαγγεῖλαι, ἀλλ᾽ οτι ἣν τῶν 
ἑπτά, ἐσιέναι ἤϑελε. ὃ δὲ πυλουρὸς καὶ ὃ ἀγγελιηφόρος 
οὐ περιώρεον, φάμενοι τὸν βασιλέα γυναιχὶ μίσγεσϑαι. 
€ 2 , / , , / , 
ὃ δὲ νταφέρνης δοχέων σφέας ψεύδεα λέγειν ποιέει 
, , ^ , 2 , 3 - , 
τοιάδε" σπασάμενος τὸν ἀχινάχεα ἀποτάμνει αὐτῶν τά 
τε ὦτα χαὶ τὰς ῥῖνας, χαὶ ἀνείρας περὶ τὸν χαλινὸν τοῦ 
ἵἕπτεου ττερὶ τοὺς αὐχένας σφέων ἔδησε, xai ἀπῆκε. οἱ δὲ 
τῷ βασιλέϊ δειχνύουσι ἑωυτοὺς xal τὴν αἰτίην εἶπον δὲ 
ἣν σπτεπονϑότες εἴησαν. 4αρεῖος δὲ ἀρρωδήσας μὴ χοινῷ 
λόγῳ οἱ ἕξ πεποιηχότες ἔωσι ταῦτα, μεταπεμπόμενος ἕνα 
ἕχαστον ἀπεπειρᾶτο γνώμης, εἰ συνέπαινοί εἰσι τῷ πτε- 
“ποιημένῳ. ἐπείτε δὲ ἐξέμαϑε ὡς οὐ ἐπὶ συγχειμένοισι εἴη 
ταῦτα πεποιηχώς, ἔλαβε αὐτόν τε τὸν νταφέρνεα χαὶ 
τοὺς παῖδας αὐτοῦ καὶ τοὺς οἰχηίους στάντας, ἐλπίδας 
zt0ÀÀ&g ἔχων μετὰ τῶν συγγενέων μιν ἐπιβουλεύειν οἱ 
ἐπανάστασιν, συλλαβὼν δέ σφεας ἔδησε τὴν ἐπὶ ϑανάτῳ. 
ἡ δὲ γυνὴ τοῦ Ινταφέρνεος φοιτέουσα ἐπὶ τὰς ϑύρας τοῦ 
βασιλέος χλαίεσχε ἂν χαὶ ὀδυρέσχετο᾽ ποιεῦσα δὲ αἰεὶ 
τὠυτὸ τοῦτο τὸν Zíageiov ἔπεισε οἰχτεῖραί μιν, πέμιψας 
δὲ ἄγγελον ἔλεγε τάδε "c γύναι, βασιλεύς vot Ζαρεῖος 
διδοῖ ἕνα τῶν δεδεμένων οἰχηίων δύσασϑαι, τὸν βούλεαι 
2 ; 22 c ' , c ; , « » 
ἐχ πάντων. ἡ δὲ βουλευσαμένη ὑπεχρίνατο τάδε. “εἰ 
Li , -J ' Cs ' , Ce ὧν 2 
μὲν δή μοι διδοῖ βασιλεὺς ἑνὸς τὴν ψυχήν, αἱρέομαι &x 
σπιάντων τὸν ἀδελφεόν." συϑόμενος δὲ Ζαρεῖος ταῦτα xci 
ϑωμάσας τὸν λόγον, ττέμιψας ἠγόρευε "c γύναι, εἰρωτᾷ 
, , , ΄ ' , n ' 
σε βασιλεύς, τίνα ἔχουσα γνώμην, τὸν ἄνδρα τὲ xci τὰ 
τέχνα ἐγχαταλιποῦσα, τὸν ἀδελφεὸν εἵλεο περιεῖναί τοι, 
ὃς xal ἀλλοτριώτερός τοι τῶν παίδων xal ἕσσον κεχαρι- 
, e) , 2 22 c 25 ῃ , «c 5 
σμένος τοῦ ἀνδρός ἐστι." ἡ Ó ἀμείβετο τοισίδε. “᾿ὠ Ba- 
- ^ , ^ , , , 
σιλεῦ, ἀνὴρ μέν μοι ἂν ἄλλος γένοιτο, εἰ δαίμιων ἐϑέλοι, 
/ , - , 
xal τέχνα ἄλλα, εἰ ταῦτα ἀποβάλοιμι" “τατρὸς δὲ καὶ 
- 15» 


119 


120 


228 HPOAOTOY IL. 119—122. 
' Y) Ξ 7 , δε} ' ^ (t). À POert 
μητρὸς οὐχέτι uev ζωόντων ἀδελφεὸς ἂν ἄλλος οὐδενὶ 
΄ , - , - 23 
τρόπῳ γένοιτο. ταύτῃ τῇ γνώμῃ χρεομένη ἔλεξα ταῦτα. 
5 δὶ ξὸ Ee 04 ἢ 2 - c LE , £ 3) - en 
εὖ τε δὴ ἔδοξε τῷ “Ὠαρείῳ εἰπεῖν ἢ γυνή, καί ol ἀπῆχε 
- , ^ , - , , 
τοῦτόν TE τὸν παραιτέετο χαὶ τῶν παίδων τὸν πρεσβύ- 
3 -ἂν ' , 2 
τατον, ἡσϑεὶς αὐτῇ, τοὺς δὲ ἄλλους ἀπέχτεινε πάντας. 
- S 3 ἐς A eos DHT , PUE , 2 
Τῶν μὲν δὴ ἑπτὰ εἷς αὐτίχα τρόπῳ τῷ εἰρημένῳ ἄπο-- 
^ ' , ΄ Hd , - , 
λώλεε" χατὰ δέ xov μάλιστα τὴν Kaufvogo νοῦσον ἐγένετο 
, ' , 2 , ΄“ 3 
τάδε. ὑπὸ Κύρου χατασταϑεὶς ἣν Σαρδίων ὕτταρχος Ὀροί- 
, e c 
τὴς ἀγὴρ Πέρσης. οὗτος ἐπεϑύμησε πρήγματος ovx ὁσίου" 
, , M 2 3 , , , bl 
οὔτε γάρ vL παϑὼν οὔτε ἀχούσας μάταιον ἔπτος πρὸς 
, -—- ᾽, 5r, 2 ' , 23 L4 
Πολυχράτεος τοῦ Σαμίου, οὔτε ἰδὼν ztQóvegov, ἐπεθύμησε 
^ ' , € - , 
λαβὼν αὐτὸν ἀπολέσαι, ὡς uiv oi πλεῦνες λέγουσι, διὰ 
τοιήνδε τινὰ αἰτίην. ἐπὶ τῶν βασιλέος ϑυρέων χατήμενον 
΄ 3 , SS T7 , - γ 35 
τόν τε Ogoírrv xai ἄλλον Πέρσην τῷ οὔνομα εἶναι Μιτρο- 
βάτην, νομοῦ ἄρχοντα τοῦ ἐν “Ιασχυλείῳ, τούτους &x λόγων 
ἐς νείχεα συμιτεσεῖν, χρινομένων δὲ ττερὶ ἀρετῆς εἰπεῖν 
^ , -2 , , ^ - 
τὸν Μιτροβάτην τῷ Oooíry ztooqégovra ^ gv γὰρ ἐν ἀνδρῶν 
, € 7. ^ , Ν - - - 
λόγῳ, ὃς βασιλέϊ νῆσον Σάμιον πρὸς τῷ σῷ νομῷ προσ- 
, 2 , € , ΡΥ 2 
χειμένην οὐ ττροσεχτήσαο, ὡδὲε δή τι ἐοῦσαν εὐπετέα χει- 
ρωϑῆναι, τὴν τῶν τις ἐπιχωρίων πεντεχαίδεχα διιλίτησι 
, - 2 - , 
ἐπαναστὰς ἔσχε χαὶ νῦν αὐτῆς vvgavvevsi. οἱ μὲν δή 
? --" 2 , ΄ - A 
uiv φασι τοῦτο ἀχούσαντα xcl ἀλγήσαντα τῷ ὀνείδεϊ, 
- 3 [44 ' - 
ἐπιϑυμῆσαι οὐχ οὕτω τὸν εἴπαντα ταῦτα τίσασϑαι ὡς 
΄ , 3 , C - 
Πολυχράτεα πάντως ἀπολέσαι, δὲ ὅντινα χαχῶς ἤχουσε. 
ἱ δὲ ἐλά λένου 4 I 3) Lx 3 3 MER 
οἱ δὲ ἐλάσσονες λέγουσι scéuwat Ὁροίτην ἐς Σάμον χήρυχα 
΄ ΄ 3 ' cT M - 
ὅτευδὴ χρήματος δεησόμενον (οὐ γὰρ cv δὴ τοῦτό γε 
, M , -— 2 
λέγεται), ucl τὸν Πολυχράτεα τυχεῖν χαταχείμενον ἐν ἂν- 
- - , 3 , , 
δρεῶνι, παρεῖναι δέ οἱ καὶ Αναχρέοντα τὸν Τήιον" xat 
ἈΞ ΣΟ , 
χως εἴτ᾽ ἐχ προνοίης αὐτὸν χατηλογέοντα τὰ Ὀροίτεω πρή- 
γματα, εἴτε χαὶ συντυχίη τις τοιαύτη ἐπεγένετο" τόν TE 
, 3 ΄, , , 
γὰρ χήρυχα τὸν Ogoíreo παρελϑόντα διαλέγεσϑαι, καὶ 
, - ' 2 , 
τὸν Πολυχράτεα (τυχεῖν γὰρ ἀπεστραιμιμιένον zrQóg τὸν 
τοῖχον) οὔτε τι μεταστραφῆναι οὔτε ὑττοχρίνασϑαι. αἰτίαι 
μὲν δὴ αὗται διφάσιαι λέγονται τοῦ ϑανάτου τοῦ Πολυ- 
χράτεος γενέσϑαι, πάρεστι δὲ πείϑεσθαι Óxoréom τις 
, 3 jJ € TIR fe! ΄ [$34 2 , 
βούλεται αὐτέων. 0 δὲ ὧν Ὁροίτης ἱζόμενος ἕν Moyvgoítn 
τῇ ὑπὲρ Μαιάνδρου ποταμοῦ οἰχημιένῃ ἔστειιττε Μύρσον 


HPOAOTOrYF Lr. 122- 124. 229 
τὸν Γύγεω ἄνδρα “υδὸν ἐς Σάμον ἀγγελίην φέροντα, ua- 
ϑὼν τοῦ Πολυχράτεος τὸν νόον. Πολυχράτης γάρ ἔστι 
πρῶτος τῶν ἡμεῖς ἴδμεν Ἑλλήνων ὃς ϑαλασσοχρατέειν 
ἐπενώϑη, πάρεξ Μίνω τε τοῦ Κνωσσίου χαὶ εἰ δή τις 
ἄλλος πρότερος τούτου ἦρξε τῆς ϑαλάσσης" τῆς δὲ ἀν- 
ϑρωπηίης λεγομένης γενεῆς Πολυχράτης ἐστὶ πρῶτος, 
ἐληιίδας “τολλὰς ἔχων Ἰωνίης τε καὶ νήσων ἄρξειν. μαϑὼν 
ὧν ταῦτά μιν διανοεύμενον ὃ Ὀροίτης πέμψας ἀγγελίην 
ἔλεγε τάδε. “Ὀροίτης Πολυχράτεϊ ὧδε λέγει. πυνϑάνο- 
μαι ἐπιβουλεύειν σε πρήγμασι μεγάλοισι, χρήματα δέ vot 
οὐχ εἶναι xarà τὰ φρονήματα. σύ νυν ὧδε ποιήσας 0g- 
ϑώσεις μὲν σεωυτόν, σώσεις δὲ χαὶ ἐμέ" ἐμοὶ γὰρ βασι- 
λεὺς Καμιιβύσης ἐπιβουλεύει ϑάνατον, καί μιοι τοῦτο ἐξαγ- 
γέλλεται σαφηνέως. σύ νυν ἐμὲ ἐχχομίσας αὐτὸν xci 
χρήματα, τὰ μὲν αὐτῶν αὐτὸς ἔχε, τὰ δὲ ἐμὲ ἔα ἔχειν" 
εἵνεχέν τε χρημάτων ἄρξεις ἁπάσης τῆς Ἑλλάδος. εἰ δέ 
μοι ἀπιστέεις τὰ περὶ τῶν χρημάτων, πέμιψον ὅστις τοι 
σιστότατος τυγχάγει ξών, τῷ ἐγὼ ἀποδέξω. ταῦτα ἀχού- 
cag Πολυχράτης ἥσϑη τε xci ἐβούλετο" χαί χως ἱμείρετο 
γὰρ χρημάτων μεγάλως, ἀποπέμιτει πρῶτα χατοψόμεγνον 
Μαιάνδριον Μαιανδρίου ἄνδρα τῶν ἀστῶν, ὅς οἱ ἢν yoau- 
ματιστής" ὃς χρόνῳ οὐ πολλῷ ὕστερον τούτων τὸν χύσμον 
τὸν ἐκ τοῦ ἀνδρεῶνος τοῦ Πολυχράτεος ἐόντα ἀξιοϑήητον 
ἀνέϑηχε ττάντα ἐς τὸ Ἡραῖον. ὃ δὲ Ὀροίτης μαϑὼν τὸν 
χατάσχοπτον ἐόντα προσδόχιμον ἐποίεε τοιάδε" λάρνακας 
ὀχτὼ σπτληρώσας λίϑων τιλὴν χάρτα βραχέος τοῦ τιερὶ αὐτὰ 
τὰ χείλεα, ἐπιπολῆς τῶν λίϑων χρυσὸν ἐπέβαλε, zava- 
δήσας δὲ τὰς λάρναχας εἶχε ἑτοίμας. ἐλθὼν δὲ ὃ Μαι- 
άνδριος καὶ ϑηησάμενος ἀπήγγελλε τῷ Πολυχράτεϊ. ὃ δὲ 
πολλὰ μὲν τῶν μαντίων ἀπαγορευόντων :ττολλὰ δὲ τῶν 
φίλων ἐστέλλετο αὐτὸς ἀπιέναι, τερὸς δὲ xai ἰδούσης τῆς 
ϑυγατρὸς ὄψιν ἐνυπνίου τοιήνδε" ἐδόχεέ oí τὸν πατέρα 
ἐν τῷ ἠέρι μετέωρον ἐόντα λοῦσϑαι μὲν ὑπὸ τοῦ Διός, 
χρίεσϑαι δὲ ὑπὸ τοῦ ἡλίου. ταύτην ἰδοῦσα τὴν ὄψιν 
παντοίη ἐγίνετο μὴ ἀποδημῆσαι τὸν Πολυχράτεα παρὰ 
τὸν Ὀροίτην, «ci δὴ καὶ ἰόντος αὐτοῦ ἐπὶ τὴν πεντηχόν- 
τερον ἐπεφημίζετο. ὃ δέ οἱ ἠπείλησε, ἢν σόος ἀπονοστήσῃ, 


129 


124 


127 


230 HPOAOTOY LY. 124—127. 

πολλόν μιν χρόνον πιαρϑενεύεσϑαι. T δὲ ἠρήσατο ἐπι- 
τελέα ταῦτα γενέσθαι" βούλεσθαι γὰρ παρϑενεύεσϑαι 
[πλέω χρόνον] ἢ τοῦ πατρὸς ἐστερῆσθαι. Πολυχράτης δὲ 
πάσης συμβουλίης ἀλογήσας ἔπλωε παρὰ τὸν Ὀροίτην, 
ἅμα ἀγόμενος ἄλλους τε πολλοὺς τῶν ἑταίρων, ἐν δὲ δὴ 
xal Δημοχήδεα τὸν Καλλιφῶντος Κροτωνιήτην ἄνδρα, 
ἰητρόν τε ἐόντα xoi τὴν τέχνην ἀσχέοντα ἄριστα τῶν κατ᾽ 
ἑωυτόν. ἀπιχόμενος δὲ ἐς τὴν Μαγνησίην 0 Πολυχράτης 
διεφϑάρη χαχῶς, οὔτε ἑωυτοῦ ἀξίως οὔτε τῶν ἑωυτοῦ 
φρονημάτων" ὅτι γὰρ μὴ οἱ Συρηχοσίων γενόμενοι τύ- 
ραγγοι, οὐδὲ εἷς τῶν ἄλλων λληνιχῶν τυράννων ἄξιός ἔστι 
Πολυχράτεὶϊ μεγαλοτερέπειαν συμβληϑῆναι. ἀπτοχτείνας δέ 
μιν οὐχ ἀξίως ἀπηγήσιος Ὀροίτης ἀνεσταύρωσε" τῶν δέ 
οἱ ἑπομένων ὅσοι μὲν ἦσαν Σάμιοι, ἀπῆχε, χελεύων σφέας 
ἑωυτῷ χάριν εἰδέναι ἐόντας ἐλευϑέρους, ὅσοι δὲ ἦσαν 
ξεῖνοί τε χαὶ δοῦλοι τῶν ἑπομένων, ἐν ἀνδραπόδων λόγῳ 
ποιεύμενος εἶχε. Πολυχράτης δὲ ἀναχρεμάμενος émevéAee 
πᾶσαν τὴν ὄψιν τῆς ϑυγατρός" ἐλοῦτο μὲν γὰρ ὑπὸ τοῦ 
Διός, ὅχως Vot, ἐχρίετο δὲ ὑπτὸ τοῦ ἡλίου, ἀνιεὶς αὐτὸς 
ἐχ τοῦ σώματος ἰχμάδα. 

Πολυχράτεος μὲν δὴ αἱ πολλαὶ εὐτυχίαι ἐς τοῦτο 
ἐτελεύτησαν, τῇ οἱ ἥμασις ὁ «“Ζἰγύπτου βασιλεὺς περοεμαν-- 
τεύσατο᾽ χρόνῳ δὲ οὐ πολλῷ ὕστερον καὶ Ὀροίτην Πολυ- 
χράτεος τίσιες μετῆλϑον. μετὰ γὰρ τὸν Καμβύσεω ϑάνα- 
vov xal τῶν Μάγων τὴν βασιληίην μένων ἐν τῇσι Σάρδισι 


Ὀροίτης ὠφέλεε μὲν οὐδὲν Πέρσας ὑπὸ Μήδων ἀτταραι- 


ρημένους τὴν ἀρχήν᾽ ὃ δὲ ἐν ταύτῃ τῇ ταραχῇ κατὰ μὲν 
5 , M , [4 , 
ἔχτεινε Μηιτροβάτην τὸν ἐχ “ασχυλείου ὕπαρχον, ὅς οἱ 
3 , ^ 2 , 2 M ^ - 
ὠνείδισε τὰ ἐς Πολυχράτεα ἔχοντα, χατὰ δὲ τοῦ Μιτρο- 
βάτεω τὸν παῖδα Κρανάσπην, ἄνδρας ἐν Πέρσῃσι δοχί- 
μους, ἄλλα τε ἐξύβρισε παντοῖα, xaí τινα ἀγγελιηφόρον 
“Ιαρείου ἐλϑόντα τταρ᾽ αὐτόν, ὡς οὐ πρὸς ἡδονήν οἱ ἦν 
τὰ ἀγγελλόμενα, χτείνει μιν ὀπίσω κομιζόμενον, ἄνδρας 
οἱ ὑπείσας xov δδόν, ἀπτοχτείνας δέ μιν ἠφάνισε αὐτῷ 
ἵππῳ. Δαρεῖος δὲ ὡς ἔσχε τὴν ἀρχήν, ἐπεϑύμεε τὸν 
Ὀροίτην τίσασϑαι πάντων τὲ τῶν ἀδιχημάτων εἵνεχεν καὶ 
, , M - , 3 M M - 2 , 

μάλιστα Μιτροβάτεω xai τοῦ παιδός. &x μὲν δὲ τῆς ἰϑέης 


HPOAOTOY LI. 127. 128. 291 
στρατὸν ἐπ᾽ αὐτὸν οὐχ ἐδόχεε πέμπειν ἅτε οἱ οἰδεόντων 
ἔτι τῶν πρηγμάτων, καὶ νεωστὶ ἔχων τὴν ἀρχήν, xci τὸν 
Ὀροίτην μεγάλην τὴν ἰσχὺν πυνϑανόμενος ἔχειν, τὸν χίλιοι 
μὲν Περσέων ἐδορυφόρεον, εἶχε δὲ νομὸν τόν τε Φρύγιον 
xal Αύδιον καὶ Ἰωνιχόν. πρὸς ταῦτα δὴ cw ὃ Δαρεῖος 
τάδε ἐμηχανήσατο. συγχαλέσας Περσέων τοὺς δοχιμω- 
τάτους ἔλεγέ σφι τάδε. “ὦ Πέρσαι, τίς ἄν μοι τοῦτο 
ὑμέων ὑποστὰς ἐπιτελέσειε σοφίῃ xci μὴ βίη τε xol 
ὁμίλῳ; ἔνϑα γὰρ σοφίης δεῖ, βίης ἔργον οὐδέν. ὑμέων 
δὴ ὦν τίς ἄν μοι Ὀροίτην ἢ ζώοντα ἀγάγοι ἢ ἀποχτεί- 
γειε; ὃς ὠφέλησε μέν χω Πέρσας οὐδέν, χαχὰ δὲ μεγάλα 
ἔοργε. τοῦτο μὲν δύο ἡμέων ἠίστωσε, Μιτροβάτην τε zal 
τὸν παῖδα αὐτοῦ, τοῦτο δὲ τοὺς ἀναχαλέοντας αὐτὸν χαὶ 
πεμπομένους ὑπ᾽ ἐμεῦ χτείνει, ὕβριν οὐκ ἀνάσχετον φαί- 
γων. πρίν τι ὦν μέζον ἐξεργάσασϑαί μιν Πέρσας χαχόν, 
χκαταλαμπτέος ἐστὶ ἡμῖν ϑανάτῳ. Δαρεῖος μὲν ταῦτα 
ἐπειρώτα, τῷ δὲ ἄνδρες τριήκοντα ὑττέστησαν, αὐτὸς ἕχα- 
στος ἐϑέλων ποιέειν ταῦτα. ἐρίζοντας δὲ Δαρεῖος χατε- 
λάμβανε χελεύων παλλεσϑαι" παλλομένων δὲ λαγχάνει ex 
πάντων Βαγαῖος ὃ Πρτόντεω. λαχὼν δὲ ὃ Βαγαῖος ττοιέει 
τοιάδε. βιβλία γραψάμενος πολλὰ χαὶ περὶ πολλῶν λέ- 
γοντα πρηγμάτων σφρηγῖδά σφι ἐπέβαλε τὴν Δαρείου, 
μετὰ δὲ ἤιε ἔχων ταῦτα ἐς τὰς Σάρδις. ἀπιχόμενος δὲ 
zai Ὀροίτεω ἐς ὄψιν ἐλϑὼν τῶν βιβλίων ἕν ἕκαστον περι- 
αἱρεόμενος ἐδίδου τῷ γραμιματιστῇ τῷ βασιληίῳ ἐπιλέ- 
γεσϑαι" γραμματιστὰς δὲ βασιληίους οἵ στάντες ὕπαρχοι 
ἔχουσι. ἀποπειρεόμενος δὲ τῶν δορυφόρων ἐδίδου τὰ 
βιβλία ὃ Βαγαῖος, εἴ οἱ ἐνδεξαίατο ἀπόστασιν ἀπ Ὀροίτεω. 
δρέων δέ σφεας τά τε βιβλία σεβομένους μεγάλως xai τὰ 
λεγόμενα &x τῶν βιβλίων ἔτι μεζόνως, διδοῖ ἄλλο ἐν τῷ 
ἐνῆν ἔπεα τοιάδε. “ὠ Πέρσαι, βασιλεὺς Ζαρεῖος ἀπαγο- 
ρεύει ὑμῖν μὴ δορυφορέειν Ὀροίτην. οἱ δὲ ἀχούσαντες 
τούτων μετῆχάν οἱ τὰς αἰχμάς. ἰδὼν δὲ [τοῦτο] σφέας 
ὃ Βαγαῖος πειϑομένους τῷ βιβλίῳ, ἐνθαῦτα δὴ ϑαρσήσας 
τὸ τελευταῖον τῶν βιβλίων διδοῖ τῷ γραμματιστῇ, ἐν τῷ 
ἐγέγραπτο “βασιλεὺς Δαρεῖος Πέρσησι τοῖσι ἐν Σάρδισι 
ἐντέλλεται χτείνειν Ὀροίτην." οἱ δὲ δορυφόροι ὡς ἤχουσαν 


128 


130 


232 HPOAOTOY L. 128—190. 


Ξ , ' 23 , ’ * 
ταῦτα, σπασάμενοι τοὺς ἀκινάχας χτείνουσι ztagavrixa 
c Ἂς 3 , b , , - 
μιν. οὕτω δὴ Ὁροίτην τὸν Πέρσην Πολυχράτεος τοῦ 
Σαμίου τίσιες μετῆλϑον. 
2 , ΝᾺ e! , ΓΝ το, , 
«Ἱπιχομένων δὲ καὶ ἀναχομισϑέντων τῶν Ὁροίτεω χρη- 
μάτων ἐς τὰ Σοῦσα, συνήνειχε χρόνῳ οὐ πολλῷ ὕστερον 
2] / - 2 » € - 2 , 3 23cC€ 
βασιλέα Δαρεῖον ἐν &yor ϑηρῶν ἀποϑρώσχοντα à ἵπσπου 
στραφῆναι τὸν πόδα. καί χως ἰσχυροτέρως ἐστράφη" ὃ 
γάρ οἱ ἀστράγαλος ἐξεχώρησε & τῶν ἄρϑρων. γομίζων 
δὲ χαὶ πρότερον περὶ ἑωυτὸν ἔχειν «ἰγυπτίων τοὺς δοχέ- 
οντας εἶναι πρώτους τὴν ἰητρικήν, τούτοισι ἐχρᾶτο. οἵ 
δὲ στρεβλοῦντες καὶ βιεύμενοι τὸν τεόδα καχὸν μέζον ἐργά- 
ζοντο. ἐπ᾽ ἑπτὰ μὲν δὴ ἡμέρας χαὶ ἑπτὰ νύχτας ὑττὺ τοῦ 
παρεόντος χαχοῦ ὃ “αρεῖος ἀγρυτινέῃσι εἴχετο, τῇ δὲ δὴ 
ὀγδόῃ ἡμέρῃ ἔχοντέ οἱ φλαύρως :ταραχούσας τις τιρότερον 
ἔτι ἐν Σάρδισι τοῦ Κροτωνιήτεω “Ζημοχήδεος τὴν τέχνην 
ἀγγέλλει τῷ Δαρείῳ: ὃ δὲ ἄγειν μιν τὴν ταχίστην zog 
ἑωυτὸν ἐχέλευσε. τὸν δὲ ὡς ἐξεῦρον ἐν τοῖσι Ὀροίτεω 
ἀνδραπόδοισι ὁχουδὴ ἀττημελημένον, τειαρῆγον ἐς μέσον 
, cr M € 7 3 , , δ τ. 
χέδας τε ἕλχοντα xal ῥάκεσι ἐσϑθημένον. σταϑέντα δὲ ἐς 
, , - b , , tale 
μέσον εἰρώτα ὃ Zagsiog τὴν τέχνην εἰ ἐπίσταιτο" ὃ δ᾽ 
οὐχ ὑπεδέχετο, ἀρρωδέων μὴ ξωυτὸν ἐχφήνας τὸ σπταρά- 
- ς , 5 , , - 
παν τῆς Ἑλλάδος ἢ ἀπεστερημένος. κατεφάνη δὲ τῷ 
, , , ^ , Jg; ww 
“Ιαρείῳ τεχνάζειν ἐπιστάμενος, καὶ τοὺς ἀγαγόντας αὐτὸν 
ἐχέλευσε μάστιγάς τε xol χέντρα τταραφέρειν ἐς τὸ μέσον. 
ὃ δὲ ἐνθαῦτα δὴ ov ἐχφαίνει, φὰς ἀτρεχέως μὲν οὐχ ἐπί- 
στασϑαι, ὁμιλήσας δὲ ἰητρῷ φλαύρως ἔχειν τὴν τέχνην. 
* ' e C. 79 , € - PN , 
μετὰ δὲ ὡς ot é&méroee, Ελληνικοῖσι ἰήμασι χρεόμενος 
' , € , 
xci ἤπια μετὰ τὰ ἰσχυρὰ προσάγων ὕπνου τέ μιν λαγ- 
χάνειν ἐποίεε χαὶ &y χρόνῳ ὀλίγῳ ὑγιέα μιν ἐόντα ἐπέ- 
δεξε, οὐδαμὰ ἔτι ἐλπίζοντα ἀρτίπουν ἔσεσϑαι. δωρέεται 
δή μιν μετὰ ταῦτα Ó “αρεῖος πεδέων χρυσέων δύο ζεύ- 
γεσι" ὃ δέ μιν ἐπείρετο εἴ οἱ διπλήσιον τὸ χαχὸν ἐπίτηδες 
γέμει, ὅτι μιν ὑγιέα ἐποίησε. ἡσϑεὶς δὲ τῷ ἔπεϊ ὃ “αρεῖος 
ἀποπέμπει μιν τταρὰ τὰς ἑωυτοῦ γυναῖχας. σταράγοντες 
δὲ οἱ εὐνοῦχοι ἔλεγον πρὸς τὰς yvvaixag ὡς βασιλέϊ οὗτος 
εἴη ὃς τὴν ψϑυυχχὴν ἀττέδωχε. ὑττοτύτττουσα δὲ αὐτέων ἑχάστη 
φιάλῃ ἐς τοῦ χρυσοῦ τὴν ϑήκην ἐδωρέετο τὸν “ημοχήδεα 


HPOAOTOTY FL. 190—134. 2383 
e , Poe. - € * 2 , 3 ^ 
οὕτω δή τι δαψιλέϊ δωρεῇ ὡς τοὺς ἀποπίπτοντας ἀπὸ 
- , - , - , 
τῶν φιαλέων στατῆρας ἑπόμενος ὃ οἰχέτης, τῷ οὔνομα 
£1 , 2 , , - , - 
ἣν Σχίτων, ἀνελέγετο καί ot χρῆμα πολλόν τι χρυσοῦ 
συνελέχϑη. 
c ' , € ΤΆ 3 , 2 5 
Ὁ δὲ “ημοχήδης οὗτος ὧδὲ £x Κρότωνος ἀπιγμένος 
, ax E , ' , 2 , 2 ^ 

Πολυχράτεϊ ὡμίλησε. ττατρὶ συνείχετο ἐν Κρότωνι ὀργὴν 
χαλειτῷ" τοῦτον ἐπείτε οὐκ ἐδύνατο φέρειν, ἀπολιπτὼν 
οἴχετο ἐς Aiywav. χαταστὰς δὲ ἐς ταύτην τῷ πρώτῳ 
ἔτεϊ ὑπερεβάλετο τοὺς ἄλλους ἰητρούς, ἀσχευής περ ἐὼν 
xci ἔχων οὐδὲν τῶν ὅσα ττερὶ τὴν τέχνην ἐστὶ ἐργαλήια" 
χαέμιν δευτέρῳ &rei ταλάντου Αἰγινῆται δημοσίῃ μισϑοῦν-- 
ται, τρίτῳ δὲ ἔτει ϑηναῖοι ἑκατὸν μνέων, τετάρτῳ δὲ 
L zs , - , [4 ^ , 

ἔτεϊ Πολυχράτης δυῶν ταλάντων. οὕτω μὲν &níxevo ἐς 
τὴν Σάμον, x«l ἀπὸ τούτου τοῦ ἀνδρὸς οὐχ ἥχιστα Κρο- 
τωνιῆται ἰητροὶ εὐδοχέμησαν" [ἐγένετο γὰρ ov τοῦτο ὅτε 

E με rt Ρ] τ Ὑ50}} JN M € , 
σιρῶτοι μὲν Κροτωνιῆται ἰητροὶ ἐλέγοντο ἀνὰ τὴν Ελλάδα 
εἶναι, δεύτεροι δὲ Κυρηναῖοι. χατὰ τὸν αὐτὸν δὲ χρόνον 
xai “ργεῖοι ἤχουον μουσιχὴν εἶναι “Ελλήνων τερῶτοι.] τότε 
δὲ ὃ “ημοχήδης ἐν τοῖσι Σούσοισι ἐξιησάμενος Ζαρεῖον 

5 , 5 ^ c , NES , 
οἶχόν τε μέγιστον εἶχε χαὶ ὁμοτράπεζος βασιλέϊ ἐγεγόνεε, 

, [Y Aa Fr 2 / , εἴ , c 
στλήν τε ἑνὸς τοῦ ἐς Ἕλληνας ἀπιέναι πάντα τἀλλὰ οἵ 
παρῆν. x«i τοῦτο μὲν τοὺς Αἰγυπτίους ἰητρούς, oi βα- 
σιλέα πρότερον ἰεῦντο, μέλλοντας ἀνασχολοπιέεσϑαι διότι 
€ ^. C7. ) -——€ , , , 
vro Ελληνος ἰητροῦ ἑσσώϑησαν, τούτους βασιλέα παραι- 
τησάμενος ἐρρύσατο᾽ τοῦτο δὲ μάντιν Ἠλεῖον Πολυχράτεϊ 
ἐπισπτόμενον καὶ ἀπημιελημένον ἐν τοῖσι ἀνδραπόδοισι 
ἐρρύσατο. ἣν δὲ μέγιστον ττρῆγμα “ημοχήδης παρὰ βα- 
σιλέϊ. 

32 , iT J^; M - , 2f ^ , 

Ev χρόνῳ δὲ ὀλίγῳ μετὰ ταῦτα τάδε ἄλλα συνήνειχε 
γενέσϑαι. Ἀτόσσῃ τῇ Κύρου μὲν ϑυγατρὶ Δαρείου δὲ 
γυναιχὶ ἐπὶ τοῦ μαστοῦ ἔφυ φῦμα, μετὰ δὲ ἐχραγὲν ἐνέ- 

, € ^ ^ , 5 »! , 
μετὸ πρόσω. ὅσον μὲν δὴ χρόνον ἣν ἔλασσον, ἡ δὲ χρύ- 
σιτουσα καὶ αἰσχυνομένη ἔφραζε οὐδενί" ἐπείτε δὲ ἐν χαχῷ 
ἦν, μετεττέμιψατο τὸν Ζημοχήδεα καί οἱ ἐπτέδεξε. ὃ δὲ φὰ 
η» | ' 1H OX) : DS 
ς , , 2:2 - El , 2 , , 
ὑγιέα ποιήσειν ἐξορχοῖ μιν ἡ μέν οἱ ἀντυπουργήσειν ἐκχεί- 

- ον y ^- AU. 6 ν » n , ' Ὁ 
γὴν τοῦτο τὸ ἂν αὑτῆς δεηϑῆ᾽ δεήσεσϑαι δὲ οὐδενὸς τῶν 
€ , ^ , ^ , ^ - 
ὅσα ἐς αἰσχύνην ἐστὶ φέροντα. ὡς δὲ ἄρα μιν μετὰ ταῦτα 


131 


152 


133 


134 


234 HPOAOTOY Γ΄ 134. 135. 

ἰεύμενος ὑγιέα ἀπέδεξε, ἐνθαῦτα δὴ διδαχϑεῖσα ὑπὸ τοῦ 
“ημοκήδεος ἡ ἤπτποσσα προσέφερε ἐν τῇ χοίτῃ “Ὠαρείῳ 
λόγον τοιόνδε. "c βασιλεῦ, ἔχων δύναμιν τοσαύτην κάτη- 
σαι, οὔτε τι ἔϑνος προσχτεόμενος οὔτε δύναμιν Πέρσησι. 
οἰχὸς δέ ἐστι ἄνδρα xal νέον xai χρημάτων μεγάλων 
δεσπότην φαίνεσϑαί τι ἀποδειχνύμενον, ἵνα χαὶ Πέρσαι 
ἐχμάϑωσι ὅτι ὑπ᾽ ἀνδρὸς ἄρχονται. ἐπ᾽ ἀμφότερα δέ τοι 
φέρει ταῦτα ποιέειν, xol ἵνα σφέων Πέρσαι ἐπίστωνται 
ἄνδρα εἶναι τὸν προεστεῶτα, xal ἵνα τρίβωνται πολέμῳ 
μηδὲ σχολὴν ἄγοντες ἐπιβουλεύωσί τοι. νῦν γὰρ ἂν τι 
χαὶ ἀποδέξαιο ἔργον, ἕως νέος sig ἡλικίην" αὐξανομένῳ 
γὰρ τῷ σώματι συναύξονται χαὶ ab φρένες, γηράσχοντι 
δὲ συγγηράσχουσι xai ἐς τὰ πρήγματα πάντα ἀπαμβλύ- 
γονται" ἢ μὲν δὴ ταῦτα ix διδαχῆς ἔλεγε, 0 δ᾽ ἀμεί- 
βεται τοισίδε. ““ὦ γύναι, πάντα ὅσαπερ αὐτὸς ἐπινοέω 
ποιήσειν εἴρηχας" ἐγὼ γὰρ βεβούλευμαι ζεύξας γέφυραν 
i» τῆσδε τῆς ἠπείρου ἐς τὴν ἑτέρην ἤπειρον ἐπὶ Σχύϑας 
στρατεύεσϑαι" xal ταῦτα ὀλίγου χρόνου ἔσται τελεόμενα." 
λέγει ἤτοσσα τάδε. “ὥρα νυν, ἐπὶ Σχύϑας μὲν τὴν πρώ- 
τὴν ἰέναι ἔασον" οὗτοι γάρ, ἐπεὰν σὺ βούλῃ, ἔσονταί τοι" 
σὺ δέ μοι ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα στρατεύεσϑαι. ἐπιϑυμέω γὰρ 
λόγῳ πυνϑανομένη «Ταχαίνας τέ μοι γενέσϑαι ϑεραπαίνας 
χαὶ Ἀργείας καὶ Ἀττιχὰς καὶ Κορινϑίας. ἔχεις δὲ ἄνδρα 
ἐπιτηδεώτατον ἀνδρῶν τιἄντων δέξαι τε ἕχαστα τῆς EÀ- 
λάδος xal χατηγήσασϑαι τοῦτον ὃς σευ τὸν πόδα ἐξιή- 
σατο ἀμείβεται Ζαρεῖος “ὦ γύναι, ἐπεὶ τοίνυν τοι 
δοχέει τῆς Ελλάδος ἡμέας πιρῶτα ἀπτοπειρᾶσϑαι, χατα- 
σχόπους μοι δοχέει Περσέων πρῶτον ἄμεινον εἶναι δμοῦ 
τούτῳ τῷ σὺ λέγεις πέμιναι ἐς αὐτούς, οἱ μαϑόντες καὶ 
ἰδόντες ἕχαστα αὐτῶν ἐξαγγελέουσι ἡμῖν" καὶ ἔπειτεν 
ἐξεπιστάμενος ἐπὶ αὐτοὺς τρέψομαι." ταῦτα cime καὶ ἅμα 
ἔπος τε χαὶ ἔργον ἐποίεε. ἐπείτε γὰρ τάχιστα ἡμέρη ἐπέ- 
λαμιψε, χαλέσας Περσέων ἄνδρας δοχίμους πεντεχαίδεκα 
ἐνετέλλετό σφι ἑπομένους Ζημοχήδεϊ διεξελϑεῖν τὰ πτταρα- 
ϑαλάσσια τῆς Ἑλλάδος, ὅχως τε μὴ διαδρήσεταί σφεας 
ὃ Δημοχήδης, ἀλλά μιν πάντως ὀπίσω ἀπάξουσι. ἐντει- 
λάμιενος δὲ τούτοισι ταῦτα, δεύτερα χαλέσας αὐτὸν “ημο- 


HPOAOTOY Γ΄ 135—137. 235 
χήδεα ἐδέετο αὐτοῦ ὕχως ἐξηγησάμενος πᾶσαν xal ἔτπει- 
δέξας τὴν Ἑλλάδα τοῖσι Πέρσῃσι ὀτείσω ἥξει" δῶρα δέ 
μιν τῷ πατρὶ xal τοῖσι ἀδελφεοῖσι ἐχέλευε πάντα τὰ 
ἐχείνου ἐπίτιλοα λαβόντα ἄγειν, φὰς ἄλλα οἵ ττολλαπλήσια 
ἀντιδώσειν" πρὸς δὲ ἐς τὰ δῶρα δλχάδα οἱ ἔφη συμβα- 
λέεσϑαι πλήσας ἀγαϑῶν παντοίων, τὴν ἅμα οἱ πλώσε- 
σϑαι. Ζαρεῖος μὲν δή, δοχέειν ἐμοί, ἀπ᾽ οὐδενὸς δολεροῦ 
γόου ἐπηγγέλλετό οἱ ταῦτα" “ημοχήδης δὲ δείσας μή εὑ 
ἐχπειρῷτο “΄αρεῖος, οὔτι ἐπιδραμὼν στάντα τὰ διδόμενα 
ἐδέχετο, ἀλλὰ τὰ μὲν ἑωυτοῦ χατὰ χώρην ἔφη καταλεί- 
ψειν, ἵνα ὀττίσω σφέα ἀπελθὼν ἔχοι, τὴν μέντοι δλχάδα, 
τήν οἱ “αρεῖος ἐπηγγέλλετο ἐς τὴν δωρεὴν τοῖσι ἀδελ-- 
φεοῖσι, δέκεσϑαι ἔφη. ἐντειλάμενος δὲ καὶ τούτῳ ταὐτὰ 
ὃ “Ιαρεῖος ἀποστέλλει αὐτοὺς ἐπὶ ϑάλασσαν. καταβάντες 
δ᾽ οὗτοι ἐς Φοινίχην xal Φοινίχης ἐς Σιδῶνα πόλιν αὐτίχα 
μὲν τριήρεας δύο ἐπλήρωσαν, ἅμα δὲ αὐτῇσι καὶ γαυλὸν 
μέγαν τταγτοίων ἀγαθῶν" παρεσχλευασμένοι δὲ πάντα 
ἔπλωον ἐς τὴν Ἑλλάδα, τπιροσίσχοντες δὲ αὐτῆς τὰ παρα- 
ϑαλάσσια ἐϑηεῦντο xol ἀπεγράφοντο, ἐς ὃ τὰ πολλὰ 
αὐτῆς xal οὐνομαστὰ ϑηησάμενοι ἀπτίχοντο τῆς Ἰταλίης 
ἐς Τάραντα. ἐνῚθαῦτα δὲ ix ῥηστώνης τῆς 4ημοχήδεος 
ιριστοφιλίδης τῶν Ταραντίνων ὃ βασιλεὺς τοῦτο μὲν τὰ 
πηδάλια τταρέλυσε τῶν Μηδιχέων νεῶν, τοῦτο δὲ αὐτοὺς 
τοὺς Πέρσας ἕρξε ὡς κατασχόπους δῆϑεν ἐόντας. ἐν ᾧ 
δὲ οὗτοι ταῦτα ἔπασχον, ὃ 4Δημοχήδης ἐς τὴν Κρότωνα 
ἀπιχνέεται. ἀπιγμένου δὲ ἤδη τούτου ἐς τὴν ἑωυτοῦ ὃ 
“ριστοφιλίδης ἔλυσε τοὺς Πέρσας, καὶ τὰ παρέλαβε τῶν 
νεῶν ἀπέδωχέ σφι. πλώοντες δὲ ἐνθεῦτεν οἱ Πέρσαι καὶ 
διώχοντες “ημοχήδεα ἀτειχνέονται ἐς τὴν Κρότωνα, εὑρόν- 
τες δέ μιν ἀγοράζοντα ἅττιτοντο αὐτοῦ. τῶν δὲ Κροτω- 
γιητέων oi μὲν χαταρρωδέοντες τὰ Περσιχὰ πρήγματα 
σεροϊέναι ἑτοῖμοι ἦσαν, οἱ δὲ ἀντάπτοντό τε xci τοῖσι 
σχυτάλοισι ἔπαιον τοὺς Πέρσας τιροϊσχομένους ἔπεα τάδε. 
“ἄνδρες Κροτωνιῆται, ὁρᾶτε τὰ ποιέετε. ἄνδρα βασιλέος 
δρηπέτην γενόμενον ἐξαιρέεσϑε. χῶς ταῦτα βασιλέϊ “Ιαρείῳ 
ἐχχρήσει περιυβρίσϑαι; κῶς δὲ ὑμῖν τὰ ποιεύμενα ἕξει 
χαλῶς, ἢν ἀπέλησϑε ἡμέας; ἐπὶ τίνα δὲ τῆσδε προτέρην 


190 


1317 


138 


139 


2936 HPOAOTOTY Τ. 191—139. 


στρατευσόμεϑα πόλιν; τίνα δὲ πιροτέρην ἀνδραποδίζεσθαι 
πειρησόμεθα; ταῦτα λέγοντες τοὺς Κροτωγιήτας οὐχ ὧν 
ἔπειϑον, ἀλλ᾽ ἐξαιρεϑέντες τε τὸν “ημοχήδεα χαὶ τὸν 
γαυλὸν τὸν ἅμα ἤγοντο ἀπαιρεϑέντες, ἀπέπλωον ὀπίσω 
ἐς τὴν ᾿ἰσίην, οὐδ᾽ ἔτι ἐζήτησαν τὸ προσωτέρω τῆς EA- 
λάδος ἀπικόμενοι ἐχμαϑεῖν, ἐστερημένοι τοῦ ἡγεμόνος. 
τοσόνδε μέντοι ἐνετείλατό σφι “ημοχήδης ἀναγομένοισι, 
χελεύων εἰπεῖν σφεας “αρείῳ ὅτι ἄρμοσται τὴν Μίλωνος 
ϑυγατέρα “ημοκήδης yvvaixa. τοῦ γὰρ δὴ παλαιστέω 
Μίλωνος ἢν οὔνομα πολλὸν παρὰ βασιλέϊ᾽ κατὰ δὴ τοῦτό 
μοι δοχέει σπεῦσαι τὸν γάμον τοῦτον τελέσας χρήματα 
μεγάλα “ημοχήδης, tva φανῇ πρὸς Δαρείου ἐὼν καὶ ἐν 
τῇ ἑωυτοῦ δόχιμος. ἀναχϑέντες δὲ £x τῆς Κρότωνος οἵ 
'Πέρσαι ἐχπίπτουσι τῇσι νηυσὶ ἐς Ιηπυγίην, καί σφέας 
δουλεύοντας ἐνθαῦτα Γίλλος ἀνὴρ Ταραντῖνος φυγὰς óvoa- 
μεγος ἀττήγαγε παρὰ βασιλέα “Ιαρεῖον. ó δὲ ἀντὶ τούτων 
ἑτοῖμος ἦν διδόναι τοῦτο ὅ τι βούλοιτο αὐτός. Γίλλος 
δὲ αἱρέεται χάτοδόν οἱ ἐς Τάραντα γενέσϑαι, τιροαττηγη- 
σάμενος τὴν συμφορήν" ἵνα δὲ μὴ συνταράξη τὴν Ἑλλάδα, 
ἢν δὲ αὐτὸν στόλος μέγας πλώῃ ἐπὶ τὴν Ἰταλίην, Κνιδίους 
μούνους ἀττοχρᾶν οἱ ἔφη τοὺς κατάγοντας γίνεσϑαι, δοκέων 
ἀπὸ τούτων ἐόντων τοῖσι Ταραντίνοισι φίλων μάλιστα δὴ 
τὴν κάτοδόν οἱ ἔσεσϑαι. “]αρεῖος δὲ ὑττοδεξάμενος ἐττε- 
τέλεε" πέμψας γὰρ ἄγγελον ἐς Κνίδον χατάγειν σφέας 
ἐχέλευε Γίλλον ἐς Τάραντα. πειϑόμενοι δὲ “Ιαρείῳ Kví- 
διοι Ταραντίνους ovx ὦν ἔπειϑον, βίην δὲ ἀδύνατοι ἦσαν 
προσφέρειν. ταῦτα μέν vvv οὕτω ἐπρήχϑη" οὗτοι δὲ 
πρῶτοι éx τῆς Moíng ἐς τὴν Ἑλλαδα ἀπίχοντο Πέρσαι, 
χαὶ οὗτοι διὰ τοιόνδε πρῆγμα κατάσχοττοι ἐγένοντο. 
Μετὰ δὲ ταῦτα Σάμον βασιλεὺς Ζαρεῖος αἱρέει, πο- 
λίων πτασέων πρώτην Ἑλληνίδων xal βαρβάρων, διὰ τοι- 
ἤνδε τινὰ αἰτίην. Καμβύσεω τοῦ Κύρου στρατευομένου 
ἐπὶ Αἴγυπτον ἄλλοι τε συχνοὶ ἐς τὴν “Ἄἴγυτττον ἀπίχοντο 
Ἑλλήνων, οἱ μέν, ὡς oixóg, xav ἐμπτορίην, οἱ δὲ στρατευό- 
μενοι, οἱ δέ τινες χαὶ αὐτῆς τῆς χώρης ϑηηταί" τῶν ἦν 
χαὶ Συλοσῶν ὃ Αἰάκεος, Πολυχράτεός τε ἐὼν ἀδελφεὸς 
xci φεύγων éx Σάμου. τοῦτον τὸν Συλοσῶντα χατέλαβε 


HPOAOTOTY ΓΤ. 139—141. 291 
εὐτυχίη vig τοιήδε. λαβὼν χλανίδα xol περιβαλόμενος 
σπυρρὴν ἠγόραζε ἐν τῇ Méuquv ἰδὼν δὲ αὐτὸν Δαρεῖος, 
δορυφόρος τε ἐὼν Καμβύσεω xol λόγου οὐδενός χω με- 
γάλου, ἐπεθύμησε τῆς χλανίδος χαὶ αὐτὴν προσελϑὼν 
ὠνέετο. ὃ δὲ Συλοσῶν ὁρέων τὸν Ζαρεῖον μεγάλως ἐπι- 
ϑυμέοντα τῆς χλανίδος, ϑείῃ τύχῃ χρεόμενος λέγει “ἐγὼ 
ταύτην πωλέω μὲν οὐδενὸς χρήματος, δίδωμι δὲ ἄλλως, 
εἴπερ οὕτω δεῖ γενέσϑαι πάντως." αἰνέσας ταῦτα ὃ 
“Ιαρεῖος παραλαμβάνει τὸ εἷμα. ὃ μὲν δὴ Συλοσῶν ἠπί- 
στατό οἱ τοῦτο ἀπολωλέγαι δὲ εὐήϑειαν" ὡς δὲ τοῦ χρόνου 
προβαίνοντος Καμβύσης τε ἀπέϑανε xai τῷ Μάγῳ ἐπα- 
γέστησαν οἱ ἑπτὰ χαὶ &x τῶν ἑπτὰ Δαρεῖος τὴν βασιληίην 
ἔσχε, πυνϑάνεται ὃ Συλοσῶν ὡς ἡ βασιληίη περιεληλύϑοι 
ἐς τοῦτον τὸν ἄνδρα τῷ χοτε αὐτὸς ἔδωχε ἐν Αἰγύπτῳ 
δεηϑέντι τὸ siua. ἀναβὰς δὲ ἐς τὰ Σοῦσα ἵζετο, ἐς τὰ 
σρόϑυρα τῶν βασιλέος οἰχίων χαὶ ἔφη Δαρείου εὐεργέτης 
εἶναι. ἀγγέλλει ταῦτα ἀχούσας ὃ πυλουρὸς τῷ βασιλέϊ" 
ὃ δὲ ϑωμάσας λέγει πρὸς αὐτόν "xal τίς ἐστι Ἑλλήνων 
εὐεργέτης, τῷ ἐγὼ προαιδέομαι, νεωστὶ μὲν τὴν ἀρχὴν 
ἔχων, ἀναβέβηχε δ᾽ ἢ τις ἢ οὐδείς χω παρ᾽ ἡμέας αὐτῶν, 
ἔχω δὲ χρέος εἰπεῖν οὐδὲν ἀνδρὸς Ἕλληνος. ὅμως δὲ 
αὐτὸν παράγετε ἔσω, ἵνα εἰδέω τί ἐϑέλων λέγει ταῦτα." 
παρῆγε ὃ πυλουρὸς τὸν Συλοσῶντα, στάντα δὲ ἐς μέσον 
εἰρώτεον οἱ ἑρμηνέες τίς τε εἴη καὶ τί ποιήσας εὐεργέτης 
φησὶ εἶναι βασιλέος. εἶπε ὧν ὃ Συλοσῶν :τάντα τὰ περὶ 
τὴν χλανίδα γενόμενα, xai ὡς αὐτὸς εἴη ἐχεῖνος Ó δούς. 
ἀμείβεται πρὸς ταῦτα Δαρεῖος “ὠ γενναιότατ᾽ ἀνδρῶν, 
σὺ ἐχεῖνος εἷς ὃς ἐμοὶ οὐδεμίαν ἔχοντί χω δύναμιν ἔδω- 
χας, εἰ χαὶ σμιχρά, ἀλλ ὧν ἴση γε ἡ χάρις ὁμοίως ὡς εἰ 
γῦν χοϑέν τι μέγα λάβοιμι. ἄντ᾽ ὧν τοι χρυσὸν xol ἄρ- 
γυρον ἄπλετον δίδωμι, ὡς μή χοτέτοι μεταμελήσῃ dogsiov 
τὸν Ὑστάσπεος εὖ ποιήσαντι." λέγει πρὸς ταῦτα ὃ Συλο- 
σῶν “ἐμοὶ μήτε χρυσόν, ὦ βασιλεῦ, μήτε ἄργυρον δίδου, 
ἀλλ ἀνασωσάμενός μοι τὴν πατρίδα Σάμον, τὴν νῦν ἀδελ-- 
φεοῦ τοῦ ἐμοῦ Πολυχράτεος ἀποθανόντος ὑπ Ὀροίτεω 
ἔχει δοῦλος ἡμέτερος, ταύτην μοι δὸς ἄνευ τε φόνου χαὶ 


140 


ἐξανδραποδίσιος. ταῦτα ἀχούσας “΄αρεῖος ἀτπτέστελλε 141 
5 S 


142 


143 


238 HPOAOTOTY T. 141—143. 
στρατιήν τε χαὶ στρατηγὸν Ὀτάνην ἀνδρῶν τῶν ἑπτὰ yevó- 
μενον, ἐντειλάμενος, ὅσων ἐδεήϑη ὃ Συλοσῶν, ταῦτά ol 
ποιέειν ἐπιτελέα. καταβὰς δ᾽ ἐπὶ τὴν ϑάλασσαν ὃ Ὀτάνης 
ἔστελλε τὴν στρατιήν. τῆς δὲ Σάμου Μαιάνδριος ὃ Μαι- 
ανδρίου εἶχε τὸ χράτος, ἐπιτροπαίην πταρὰ Πολυχράτεος 
λαβὼν τὴν ἀρχήν" τῷ δικαιοτάτῳ ἀνδρῶν βουλομένῳ 
γενέσϑαι οὐχ ἐξεγένετο. ἐπειδὴ γάρ οἱ ἐξηγγέλϑη ὃ IIoÀv- 
χράτεος ϑάνατος, ἐποίεε τοιάδε" πρῶτα μὲν Διὸς ἐλευ-- 
ϑερίου βωμὸν ἱδρύσατο, χαὶ τέμενος περὶ αὐτὸν οὔρισε 
τοῦτο τὸ νῦν ἐν τῷ προαστείῳ ἐστί" μετὰ δὲ ὥς οἱ ἐπε- 
ποίητο, ἐχχλησίην συναγείρας πάντων τῶν ἀστῶν ἔλεξε 
τάδε. “ἐμοί, ὡς ἴστε xal ὑμεῖς, σχῆτετρον xal δύναμις 
πᾶσα ἡ Πολυχράτεος ἐπιτέτραπται, χαί μοι παρέχει νῦν 
ὑμέων ἄρχειν. ἐγὼ δὲ τὰ τῷ πέλας ἐπιπλήσσω, αὐτὸς 
xarà δύναμιν οὐ ποιήσω" οὔτε γάρ μοι Πολυχράτης ἤρεσχξε 
δεσπόζων ἀνδρῶν ὁμοίων ἑωυτῷ, οὔτε ἄλλος ὅστις τοι- 
αὗτα ποιέει. Πολυχράτης μέν νυν ἐξέπλησε" μοῖραν τὴν 
ἑωυτοῦ, ἐγὼ δὲ ἐς μέσον τὴν ἀρχὴν τιϑεὶς ἰσονομίην ὑμῖν 
προαγορεύω. τοσάδε μέντοι διχαιῶ γέρεα ἐμεωυτῷ γενέ- 
σϑαι, ἐκ μέν γε τῶν Πολυχράτεος χρημάτων ἐξαίρετα ἕξ 
τάλαντά μοι γενέσϑαι, ἱροσύνην δὲ πρὸς τούτοισι αἱρέο- 
2 - , ^ - 35 3 - RN ; - 
μαι αὐτῷ τέ μοι χαὶ τοῖσι ἀπ ἐμεῦ αἰεὶ γινομένοισι τοῦ 
Διὸς τοῦ ἐλευϑερίου, τῷ αὐτός τε ἱρὸν ἱδρυσάμην xai 
τὴν ἐλευϑερίην ὑμῖν περιτίϑημι." ὃ μὲν δὴ ταῦτα τοῖσι 
Σαμίοισι ἐπηγγέλλετο" τῶν δέ τις ἐξαναστὰς εἶπε “ἀλλ᾽ 
οὐδ᾽ ἄξιος εἷς σύ γε ἡμέων ἄρχειν, γεγονώς τε χαχῶς xai 
ἐὼν ὄλεϑρος" ἀλλὰ μᾶλλον ὅχως λόγον δώσεις τῶν μετε- 
χείρισας χρημάτων. ταῦτα εἶπε ἐὼν ἐν τοῖσι ἀστοῖσι 
δόχεμρς, τῷ οὔνομα ἣν Τελέσαρχος. Μαιάνδριος δὲ νόῳ 
λαβὼν ὡς si μετήσει τὴν ἀρχήν, ἄλλος τις ἀντ᾽ αὐτοῦ 
τύραννος καταστήσεται, οὐ δὴ ἔτι ἐν νόῳ εἶχε μετιέναι 
αὐτήν, ἀλλ᾿ ὡς ἀνεχώρησε ἐς τὴν ἀχρόπολιν, μεταττεμιττό- 
μενος ἕνα ἕχαστον ὡς δὴ λόγον τῶν χρημάτων δώσων, 
συνέλαβέ σφεας χαὶ κατέδησε. οἱ μὲν δὴ ἐδεδέατο, Μαι- 
ἄνδριον δὲ μετὰ ταῦτα χατέλαβε νοῦσος. ἐλπίζων δέ μιν 
ἀποθϑανέεσϑαι ὃ ἀδελφεός, τῷ οὔνομα ἦν “υχάρητος, 
(ya εὐπετεστέρως χατάσχῃ τὰ ἐν τῇ Σάμῳ πρήγματα, 


HPOAOTOY IL. 143—146. 2839 
χαταχτείνει τους δεσμώτας πάντας" οὐ γὰρ δή, ὡς οἴχασι, 
ἐβούλοντο εἶναι ἐλεύϑεροι. ἐπειδὴ ὧν ἀπίχοντο ἐς τὴν 
Σάμον oi Πέρσαι χατάγοντες Συλοσῶντα, οὔτε τίς σφι 
χεῖρας ἀνταείρεται, ὑπόσπονδοί τε ἔφασαν εἶναι ἑτοῖμοι 
οἱ τοῦ Μαιανδρίου στασιῶται χαὶ αὐτὸς Μαιάνδριος ἐχ- 
χωρῆσαι ἐκ τῆς νήσου. χαταινέσαντος δ᾽ ἐπὶ τούτοισι 
Ὅτάνεω xai σπεισαμένου, τῶν Περσέων οἱ πλείστου ἄξιοι 
ϑρόνους ϑέμενοι κατεναντίον τῆς ἀχροπόλιος ἐχατέατο. 
Μαιανδρίῳ δὲ τῷ τυράννῳ ἦν ἀδελφεὸς ὑπομαργότερος, 
τῷ οὔνοιια ἦν Χαρίλεως" οὗτος δτιδὴ ἐξαμαρτὼν ἐν γορ- 
γύρῃ ἐδέδετο" χαὶ δὴ τότε ἐπαχούσας τε τὰ πρησσόμενα 
χαὶ διαχύψας διὰ τῆς γοργύρης, ὡς εἶδε τοὺς Πέρσας 
εἰρηναίως χατημένους, ἐβόα τε χαὶ ἔφη λέγων Μαιανδρίῳ 
ἐθέλειν ἐλϑεῖν ἐς λόγους. ἐπαχούσας δὲ ὃ Μαιάνδριος 
λύσαντας αὐτὸν ἐχέλευς ἄγειν παρ᾽ ἑωυτόν. ὡς δὲ ἤχϑη 
τάχιστα, λοιδορέων τε καὶ χκαχίζων μιν ἀνέπειϑε ἐπιϑέ- 
σϑαι τοῖσι Πέρσῃσι, λέγων τοιάδε. “ἐμὲ μέν, ὦ χάχιστε 
ἀνδρῶν, ἐόντα σεωυτοῦ ἀδελφεὸν καὶ ἀδικήσαντα οὐδὲν 
ἄξιον δεσμοῦ δήσας γοργύρης ἠξίωσας" δρέων δὲ τοὺς 
Πέρσας ἐχβάλλοντάς τέ σε καὶ ἄνοιχον ποιεῦντας οὐ τολ- 
μᾷς τίσασϑαι, οὕτω δή τι ἐόντας εὐπετέας χειρωϑῆναι; 
ἀλλ εἴ τι σύ σφεας χαταρρώδηχας, ἐμοὶ δὸς τοὺς ἐπιχού- 
ρους, καί σφεας ἐγὼ τιμωρήσομαι τῆς ἐνϑάδε ἀπίξιος" 
αὐτὸν δέ σε ἐχπτέμιψψαι £x τῆς νήσου ἑτοϊμιός εἰμι." ταῦτα 
ἔλεξε ὃ Χαρίλεως" Μαιάνδριος δὲ ὑπέλαβε τὸν λόγον, ὡς 
μὲν ἐγὼ δοχέω, οὐχ ἐς τοῦτο ἀφροσύνης ἀπιχόμενος ὡς 
δόξαι τὴν ἑωυτοῦ δύναμιν περιέσεσϑαι τῆς βασιλέος, ἀλλὰ 
φϑονήσας μᾶλλον Συλοσῶντι, εἰ ἀπτονητὶ ἔμελλε ἀττολάμ-- 
ψεσϑαι ἀχέραιον τὴν πόλιν. ἐρεϑίσας ὦν τοὺς Πέρσας 
ἤϑελε ὡς ἀσϑενέστατα ττοιῆσαι τὰ Σάμια πρήγματα καὶ 
οὕτω παραδιδόναι, εὖ ἐξεπιστάμενος ὡς παϑόντες oi 
Πέρσαι χαχῶς προσεμπιχρανέεσϑαι ἔμελλον τοῖσι Σα- 
μίοισι, εἰδώς τε ἑωυτῷ ἀσφαλέα ἔχδυσιν ἐοῦσαν ἐκ τῆς 
γήσου τότε ἐπεὰν αὐτὸς βούληται" ἐπεποίητο γάρ oL 
χρυπτὴ διῶρυξ ἐκ τῆς ἀχροπόλιος φέρουσα ἐπὶ ϑάλασσαν. 
αὐτὸς μὲν δὴ ὃ Μαιάνδριος ἐχτελώει ἐκ τῆς Σάμου" τοὺς 
δὲ ἐπικούρους πάντας ὅτελίσας ὃ Χαρίλεως xal ἀναπετάσας 


144 


145 


146 


141 


148 


149 


1 


9 


0 


240 HPOAOTOTY Lr. 146—150. 

s r^ 3Ó- 3 “ἢ * , » E 
τας πύυλας, ἐξῆχε &rt τους Πέρσας οὔτε προσδεχομένους 
τοιοῦτο οὐδὲν δοχέοντάς τε δὴ πάντα συμβεβάναι. ἐμιπε- 
σόντες δὲ οἱ ἐπίκουροι τῶν Περσέων τοὺς διφροφορεομέ- 
vovg τὲ xal λόγου πλείστου ξόντας ἔχτεινον. χαὶ οὗτοι 

^ - 3 , ς M 2 Ἂν, ς ^ 3 
μὲν ταῦτα ἑποίευν, ἡ δὲ ἄλλη στρατιὴ ἢ Περσιχὴ ἐπε- 
βώϑεε" πιεζόμενοι δὲ οἱ ἐπίχουροι ὀπίσω κατειλήϑησαν 
3j ^ 2 , 3 , " ς * 2 ^ , 
ἐς τὴν ἀχρόπολιν. Ὀτάνης δὲ ὃ στρατηγὸς ἰδὼν πάϑος 

, , , , ' - 2 
μέγα Πέρσας πεπονϑότας, ἐντολάς τε τὰς ΖΙαρεῖός οἱ ἀπο- 
στέλλων ἐνετέλλετο, μήτε χτείνειν μηδένα Σαμίων μήτε 
ἀνδραποδίζεσϑαι ἀπαϑέα τε χαχῶν ἀποδοῦναι τὴν νῆσον 
Συλοσῶντι, τούτων μὲν τῶν ἐντολέων μεμνημένος ἔπτελαν- 
ϑάνετο, ὃ δὲ πταρήγγειλε τῇ στρατιῇ πάντα τὸν ἂν λάβωσι, 
χαὶ ἄνδρα χαὶ παῖδα, ὁμοίως χτείνειν. ἐνθαῦτα τῆς στρα- 
τιῆς oL μὲν τὴν ἀχρόπρλιν ἐπολιόρχεον, οἱ δὲ ἔχτεινον 
πάντα τὸν ἐμ:τοδὼν γινόμενον, ὁμοίως £v τε ἱρῷ xoi ἔξω 
ἱροῦ. Μαιάνδριος δ᾽ ἀποδρὰς £x τῆς Σάμου ἐχπλώει ἐς 
“αχεδαίμονα᾽ ἀπιχόμενος δ᾽ ἐς αὐτὴν xal ἀνενειχάμενος 
τὰ ἔχων ἐξεχώρησε, ἐποίεε τοιάδε" ὅχως ποτήρια ἀργύρεά 
τε χαὶ χρύσεα πιροϑέοιτο, οἱ μὲν ϑεράποντες αὐτοῦ 
ἐξέσμεον αὐτά, ὃ δ᾽ ἂν τὸν χρόνον τοῦτον τῷ Κλεομένεϊ 
τῷ ναξανδρίδεω ἐν λόγοισι ἐών, βασιλεύοντι Σπάρτης, 
προῆγέ μιν ἐς τὰ olzía* ὅχως δὲ ἴδοιτο Κλεομένης τὰ 

΄ 2 ΄ , WIRFT , me NN 37. f 
στοτήρια, ἀπεϑώμαζέ τε «al é&ervÀijooevo* ὃ δὲ ἂν ἐχέλευε 
αὐτὸν ἀποφέρεσϑαι αὐτῶν ὅσα βούλοιτο. τοῦτο xal δὲς 

M 3 M » , € , , 
xai τρὶς εἴπαντος Μαιανδρίου ὃ Κλεομένης διχαιότατος 
ἀνδρῶν γένεται, ὃς λαβεῖν μὲν διδόμενα οὐχ ἐδιχαίου, 

^ Ν ς 2 * - 3 - c , 
μαϑὼν δὲ ὡς ἄλλοισι διδοὺς τῶν ἀστῶν εὑρήσεται τιμω- 
ρίην, βὰς ἐπὶ τοὺς ἐφόρους ἄμεινον εἶναι ἔφη τῇ Σπάρτῃ 

^ εν ^ , 3 , 3 - 
τὸν ξεῖνον τὸν Σάμιον ἀπαλλάσσεσϑαι &x τῆς Πελοτπτον- 
γήσου, ἵνα μὴ ἀναπείσῃ ἢ αὐτὸν ἢ ἄλλον τινὰ Σπαρτιη- 

, ; ' , ς DAL , HS , z 
τέων xaxov γενέσϑαι. οἱ δ᾽ ὑπαχούσαντες ἐξεχήρυξαν Mau- 
ἄνδριον. τὴν δὲ Σάμον σαγηνεύσαντες οἱ Πέρσαι παρέδοσαν 
Συλοσῶντι ἐρῆμον ἑοῦσαν ἀνδρῶν, ὑστέρῳ μιέντοι χρόνῳ 
χαὶ συγχατοίχισε αὐτὴν ὃ στρατηγὸς Ὀτάνης ἔχ τε ὄψιος 
ὀνείρου xai νούσου ἢ μιν κατέλαβε νουσῆσαι τὰ αἰδοῖα. 

2 M Y , , - ) , 

Ἐπὶ δὲ Σάμον στρατεύματος ναυτιχοῦ οἰχομένου Bofiv- 

, , 5 , C 
λώνιοι ἀπέστησαν, κάρτα εὖ τταρεσχευασμένοι" ἐν ὅσῳ γὰρ 


HPOAOTOTY Γ΄ 150—154. 241 
, 5 c ' , ΄ ' 
ὃ τε Μάγος ἦρχε xal οἱ ἑπτὰ ἐπανέστησαν, ἐν τούτῳ παντὶ 
τῷ χρόνῳ xal τῇ ταραχῆ ἐς τὴν πολιορχέην παρεσχευά- 
δατο. χαί χως ταῦτα ποιεῦντες ἐλάνϑανον. ἐπείτε δὲ 
- , 3 , n , 
ἐχ τοῦ ἐμφανέος ἀπέστησαν, ἐποίησαν τοιόνδε" τὰς μη- 
τέρας ἐξελόντες, γυναῖχα ἕχαστος μίαν προσεξαιρέετο τὴν 
ἐβούλετο ix τῶν ἑωυτοῦ οἰχίων, τὰς δὲ Aowràg ἁπάσας 
συναγαγόντες ἀπέτινιξαν᾽" τὴν δὲ μίαν ἕχαστος σιτοποιὸν 
3: , 3 , ' ΄ , , ' - 
ἐξαιρέετο" ἀττέπνιξαν δὲ αὐτάς, ἵνα μή σφεων τὸν σῖτον 
3 , PN - - M 
ἀναισιμώσωσι. σπυϑόμενος δὲ ταῦτα ὃ Δαρεῖος xal συλ- 
λέξας πᾶσαν τὴν ἑωυτοῦ δύναμιν ἐστρατεύετο &m αὐτούς, 
2 " Nn αν τς ' - 3 , [t 
ἐπελάσας δὲ ἐπὶ τὴν Βαβυλῶνα ἐπολιόρχεε φροντίζοντας 
οὐδὲν τῆς πολιορχίης. ἀναβαίνοντες γὰρ ἐπὶ τοὺς προ- 
μαχεῶνας τοῦ τείχεος οἱ Βαβυλώνιοι χατωρχέοντο χαὶ 
χατέσχωτιτον zíagelov xci τὴν στρατιὴν αὐτοῦ, -χαί τις 
αὐτῶν tite τοῦτο τὸ ἔπος. “τί χάτησϑε ἐνθαῦτα, ὦ 
πέ 11A 3 2 ÀÀ , : 9 E , » ' ς , ς , 
οσαι, ἀλλ οὐχ ἀπαλλάσσεσϑε; τότε γὰρ αἱρήσετε ἡμέας, 
x Cor , - 35 - , 
ἐπιεὰν ἡμίονοι τέχωσι. τοῦτο eizte τῶν τις Βαβυλωνίων 
οὐδαμὰ ἐλττίζων ἂν ἡμίονον τεχεῖν. ἑπτὰ δὲ μηνῶν καὶ 
- , , πεν ἢ M 
ἐνιαυτοῦ διεληλυϑότος ἤδη ὃ Δαρεῖός τε ἤσχαλλε xal ἡ 
στρατιὴ πᾶσα οὐ δυνατὴ ἐοῦσα ἑλεῖν τοὺς Βαβυλωνίους. 
χαίτοι πάντα σοφίσματα καὶ πάσας μηχανὰς ἐτεποιήχξεε 
3 2 ΜῈ - - 3^ ^42 QUOX C «5 2 , c Lv 
ἐς αὐτοὺς “αρεῖος᾽ ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ὡς ἐδύνατο ἑλεῖν σφεας, 
ἀλλοισί τε σοφίσμασι πειρησάμενος, xal δὴ xal τῷ Κῦρος 
εἷλέ σφεας, καὶ τούτῳ ἐπειρήϑη" ἀλλὰ γὰρ δεινῶς ἦσαν 
- ΄ 2 , T! 35 ΡΞ 
ἐν φυλαχῇσι οἱ Βαβυλώνιοι, οὐδέ σφεας οἷός τε ἣν ἑλεῖν. 
3 - P] - ι , c " ΄, e 
ἐνθαῦτα εἰχοστῷ μηνὶ Ζωπύρῳ τῷ Μεγαβύζου τούτου ὃς 
- P] - “ὦ: * , , , 
τῶν ἑπτὰ ἀνδρῶν ἐγένετο τῶν τὸν Μάγον χατελόντων, τού- 
του τοῦ Μεγαβύζου παιδὶ Ζωπύρῳ ἐγένετο τέρας τόδε" 
τῶν οἱ σιτοφόρων ἡμιόνων μία ἔτεχε. ὡς δέ οἱ ἔξηγ- 
, "E 3 J , 3 * € , 3 ' , 
γέλϑη καὶ oz ἀπιστίης αὐτὸς ὃ Ζώπυρος εἶδε τὸ βρέφος, 
ἀπτείττας τοῖσι δούλοισι μηδενὶ φράζειν τὸ γεγονὸς ἐβου- 
, , μὰ - , , ^ 2 
λεύετο. xa oi πρὸς τὰ τοῦ Βαβυλωνίου δήματα, ὃς κατ 
ἀρχὰς ἔφησε, ἐτεάνττερ ἡμίονοι τέχωσι, τότε τὸ τεῖχος 
ἁλώσεσϑαι, πρὸς ταύτην τὴν φήμην Ζωπύρῳ ἐδόχεε εἶναι 
, ς C , ' ' - m ἢ - M 
ἁλώσιμος ἡ Βαβυλών" gov γὰρ ϑεῷ ἐχεῖνόν τε εἰπεῖν xai 
ἑωυτῷ τεχεῖν τὴν ἡμίονον. ὡς δέ οἱ ἐδόχεε μόρσιμον εἶναι 


ἤδη τῇ Βαβυλῶνι ἁλίσχεσθϑαι, προσελϑὼν Ζαρείου ἀπε- 
Herodoti vol. [. 16 


152 


154 


242 HPOAOTOTY LI. 154. 155. 


συνϑάνετο εἰ περὶ πολλοῦ χάρτα ποιέεται τὴν Βαβυλῶνα 
ἑλεῖν. πυϑόμενος δὲ ὡς πολλοῦ τιμῷτο, ἄλλο ἐβουλεύετο, 
ὅχως αὐτός τε ἔσται ὃ ἑλὼν αὐτὴν καὶ ἑωυτοῦ τὸ ἔργον 
ἔσται" χάρτα γὰρ ἐν τοῖσι Πέρσησι αἱ ἀγαϑοεργίαι ἐς τὸ 
πρόσω μεγάϑεος τιμέονται. ἄλλῳ μέν vvv οὐκ ἐφράζετο 
ἔργῳ δυνατὸς εἶναί μιν ὑποχειρίην ποιῆσαι, εἰ δ᾽ ἑωυτὸν 
λωβησάμενος αὐτομολήσειε ἐς αὐτούς. ἐνθαῦτα ἐν ἐλαφρῷ 
ποιησάμενος ἑωυτὸν τς. λώβην ἀνήχεστον'᾽ ἄποτα- 
μὼν γὰρ ἑωυτοῦ τὴν ῥῖνα χαὶ τὰ ὦτα χαὶ τὴν χόμην 
χαχῶς περιχείρας χαὶ μαστιγώσας ἦλϑε παρὰ Δαρεῖον. 
Ζαρεῖος δὲ κάρτα βαρέως ἤνειχε ἰδὼν ἄνδρα δοχιμώτατον 
λελωβημένον" ἔχ τὲ τοῦ ϑρόνου ἀναπηδήσας ἀνέβωσέ TE 
χαὶ εἴρετό μεν ὅστις εἴη ὃ λωβησάμενος xal ὅ τι ποιή- 
σαντα. ὃ δὲ εἶπε “οὐκ ἔστι οὗτος ἀνὴρ ὅτι μὴ σύ, τῷ 
ἐστι δύναμις τοσαύτη ἐμὲ δὴ ὧδε διαϑεῖναι" οὐδέ τις 
2 , 5 - , » 34452 2) DM 
ἀλλοτρίων, ὦ βασιλεῦ, τάδε ἔργασται, ἀλλ᾽ αὐτὸς ἐγὼ 
ἐμεωυτόν, δεινόν τι ποιεύμενος Zoovoíovg Πέρσῃσι κατα- 
» 2 ς 3.55 , «ς 5 ΄ 2 - » - 
γελᾶν. ὃ Ó ἀμείβετο “᾿ὠ σχετλιώτατε ἀνδρῶν, ἔργῳ τῷ 
αἰσχίστῳ οὔνομα τὸ χάλλιστον ἔϑεο, φὰς διὰ τοὺς πολιορ-- 
χεομένους σεωυτὸν ἀνηχέστως διαϑεῖναι. τί δ᾽, ὦ μάταιε, 
λελωβημένου σεῦ ϑᾶσσον οἱ πολέμιοι παραστήσονται; 
χῶς οὐχ ἐξέττλωσας τῶν φρενῶν σεωυτὸν διαφϑείρας;" 
ὃ δὲ εἶπε "tel μέν τοι ὑπερετίϑεα τὰ ἔμελλον ποιήσειν, 
2 ΒΡ p c - 255 325 - , 2 
οὐχ ἂν με πτεριεῖδες" νῦν Ó ἐπ᾿ ἐμεωυτοῦ βαλόμενος ἔπρηξα. 
2 35 ὃν ' - - , C - y^ - b NUS. 
nón cv ἣν μὴ τῶν σῶν δεήσῃ, αἱρέομεν Βαβυλῶνα. ἐγὼ 
a * c , 3 ΄, 2 * ἘΝ , 
μὲν γὰρ ὡς ἔχω αὐτομολήσω ég τὸ τεῖχος xal φήσω πρὸς 
αὐτοὺς ὡς ὑπὸ σεῦ τάδε πέπονθα" χαὶ δοχέω, πείσας 
σφέας ταῦτα ἔχειν οὕτω, τεύξεσϑαι στρατιῆς. σὺ δέ, ἀπὲ 
ἧς ἂν ἡμέρης ἐγὼ ἐσέλϑω ἐς τὸ τεῖχος, ἀπὸ ταύτης ἐς 
, An - - - - E] , , 
δεχάτην ἡμέρην τῆς σεωυτοῦ grpeeiq τῆς οὐδεμία ἔσται 
ὥρη ἀπολλυμένης, ταύτης χιλίους τάξον κατὰ τὰς Σεμι- 
ράμιος καλεομένας πύλας" μετὰ δὲ αὐτις ἀπὸ τῆς δεχάτης 
3 € , », ὩΣ , ^ * T, , 
ἐς ἑβδόμην ἄλλους uot τάξον δισχιλίους χατὰ τὰς Νινίων 
χαλεομέ Aeg" ἀπὸ δὲ τῆς ἑβδόμης διαλιτ ὧν εἴχοσ 
«αλεομένας πύλας" ἀπὸ δὲ τῆς ἑβδόμης διαλιτε ὧν εἴκοσι 
ς , , , , 2 ' ^ * 
ἡμέρας ἔπειτεν ἄλλους χάτισον ἀγαγὼν xara τὰς Χαλ- 
δαέων καλεομένας πύλας, τετραχιοχιλίους. ἐχόντων δὲ 
μήτε οἱ πρότεροι μηδὲν τῶν ἀμυνεόντων μήτε οὗτοι, 


ER 


HPOAOTOY L. 155—151. 243 
NAE AN ds - A 3 οἵ Su «εὐνήν. κα 5 
πλὴν ἐγχειριδίων" τοῦτο δὲ ἐᾶν ἔχειν. μετὰ δὲ τὴν &ixo- 
στὴν ἡμέρην ἰϑέως τὴν μὲν ἄλλην στρατιὴν κελεύειν πέριξ 
προσβάλλειν πρὸς τὸ τεῖχος, Πέρσας δὲ μοι τάξον κατά 
τε τὰς Βηλίδας καλεομένας τεύλας xci Κισσίας" ὡς γὰρ 
P] 'N ὃ T4 2 , , » 2 2 , , 2 
ἐγὼ δοχέω, £uéo μεγάλα ἔργα ἀποδεξαμένου τά τε ἀλλα 
2 , ? ^ «E M PN ^ - , 
ἐπιτρέψονται ἐμοὶ Βαβυλώνιοι xai δὴ xai τῶν πυλέων 
^ , - N j) 23 €j ^ Ἢ , M , 
τὰς βαλανάγρας" τὸ δ᾽ ἐνθεῦτεν ἐμοί τε καὶ Πέρσῃσι ue- 
λήσει τὰ δεῖ ποιέειν. ταῦτα ἐντειλάμενος ἤιε ἐπὶ τὰς 
σύλας, ἐπιστρεφόμενος ὡς δὴ ἀληϑέως αὐτόμολος. δρέον- 
τες δὲ ἀπὸ τῶν ττύργων οἱ κατὰ τοῦτο τεταγμένοι χατέ- 
τρέχον χάτω χαὶ ὀλίγον τι παραχλίναντες τὴν ἑτέρην πύλην 
εἰρώτεον τίς τε εἴη xal ὕτευ δεόμενος ἦχοι. ὃ δέ σφι 
ἠγόρευε ὡς eim τὲ Ζώπυρος καὶ αὐτομολέοι ἐς ἐκείνους. 
ἤγον δή μιν οἱ ztvAovoot, ταῦτα ὡς ἤχουσαν, ἐπὶ τὰ κοινὰ 
τῶν Βαβυλωνίων" καταστὰς δὲ ἐπὶ αὐτὰ κατοιχτίζετο φὰς 
ὑπτὸ 4agtíov ττεπτονϑέναι τὰ πεπόνϑεε ὑπ ἑωυτοῦ, πα- 
ϑεῖν δὲ ταῦτα διότι συμβουλεῦσαί οἱ ἀπανιστάναι τὴν 
στρατιήν, ἐπείτε οὐδεὶς πόρος ἐφαίνετο τῆς ἁλώσιος. "vov 
29 5» , ΡΣ αι γος 5 , e ῃ 
τε ἔφη λέγων “ ἐγὼ ὑμῖν, ὦ Βαβυλώνιοι, ἥκω μέγιστον 
ἀγαϑόν, Ζαρείῳ δὲ xal τῇ στρατιῇ χαὶ Πέρσησι μέγιστον 
, 2 ' NN , * $9 , BA 
καχόν᾽ οὐ γὰρ δὴ ἐμέ ye ὧδε λωβησάμενος χκαταπροΐϊξεται" 
, )2 2 - , ^ y - - , 
ἐπίσταμαι δ᾽ αὐτοῦ πάσας τὰς διεξόδους τῶν βουλευμά- 
22 - »!^ c M o , c , 2! 
των. τοιαῦτα ἔλεγε. οἱ δὲ Βαβυλώνιοι ὁρέοντες &vóga 
τῶν ἐν Πέρσῃσι δοχιμώτατον δινός τε xal ὥτων ἐστερη- 
μένον μάστιξί τε καὶ αἵματι ἀναττεφυρμένον, τιάγχυ ἑλπί- 
σαντες λέγειν μιν ἀληϑέα “καί σφι ἥκειν σύμμαχον, ἔπι- 
τράπεσϑαι ἑτοῖμοι ἦσαν τῶν ἐδέετό σφεων" ἐδέετο δὲ 
στρατιῆς. ὃ δὲ ἐπείτε αὐτῶν τοῦτο παρέλαβε, ἐποίεε 
τάπερ τῷ «“αρείῳ συνεθήκατο" ἐξαγαγὼν γὰρ τῇ δεχάτῃ 
ἡμέρῃ τὴν στρατιὴν τῶν Βαβυλωνίων xal κυχλωσάμενος 
τοὺς χιλίους, τοὺς τιρώτους ἐνετείλατο “αρείῳ τάξαι, 
τούτους κατεφόνευσε. μαϑόντες δέ μιν οἱ Βαβυλώνιοι 
τοῖσι ἔπεσι τὰ ἔργα παρεχόμενον ὁμοῖα, πάγχυ σεριχαρέες 
ἐόντες z&y δὴ ἑτοῖμοι ἦσαν ὑπηρετέειν. ὁ δὲ διαλιπὼν 
ἡμέρας τὰς συγχειμένας, αὖτις ἐπιλεξάμενος τῶν Βαβυ- 
λωνίων ἐξήγαγε χαὶ χατεφόνευσε τῶν “ρείου στρατιωτέων 
M , 9 , M M ^ Vo REL c 
τοὺς δισχιλίους. ἰδόντες δὲ καὶ τοῦτο vo ἔργον ot Βαβυ- 
16* 


151 


158 


159 


160 


244 HPOAOTOY IL. 151—100. 

, , , 5 2 , 3r, c P! 
λώνιοι πάντες Ζώπυρον εἶχον ἐν στόμασι αἰνέοντες. ὃ δὲ 

Y ^ € , . a 
αὖτις διαλιιτὼν τὰς συγχειμένας ἡμέρας ἐξήγαγε ig τὸ 
σιροειρημένον χαὶ χυχλωσάμενος χατεφόνευσε τοὺς τετρα- 
χισχιλίους. ὡς δὲ καὶ τοῦτο χατέργαστο, πάντα δὴ ἣν 
ἐν τοῖσι Βαβυλωνίοισι Ζώπυρος, χαὶ στρατάρχης v6 οὑτός 

ἡ τειχοφύλαξ ἀπεδέδε; γολὴν δὲ Ζαρεί 

σφι καὶ τειχοφύλαξ ἀπεδέδεχτο. πιροσβολὴν δὲ Ζαρείου 
χατὰ τὰ συγχείμενα ποιευμένου πέριξ τὸ τεῖχος, ἐνθαῦτα 

' , ' , , M 
δὴ πάντα τὸν δόλον ὃ Ζώπυρος ἐξέφαινε. οἱ μὲν γὰρ 
Βαβυλώνιοι ἀναβάντες ἐπὶ τὸ τεῖχος ἡμύνοντο τὴν “Ιαρείου 

τὲς ἐπὶ τὸ τεῖχος ἡμύνοντο τὴν “Ιαρ 
X , , , , 

στρατιὴν προσβάλλουσαν, ὃ δὲ Ζώπυρος τάς ve Κισσίας 
zai Βηλίδας καλεομένας στεύλας ἀναπετάσας ἐσῆχε τοὺς 
Πέρσας ἐς τὸ τεῖχος. τῶν δὲ Βαβυλωνίων oi μὲν εἶδον 
τὸ ποιηϑέν, οὗτοι ἔφευγον ἐς τοῦ Διὸς τοῦ Βήλου τὸ 
ἱρόν" οἱ δὲ οὐχ εἶδον, ἔμενον ἐν τῇ ἑωυτοῦ τάξι ἕχαστος, 
2 e M EY T » , 
ἐς ὃ δὴ xai οὗτοι ἔμαϑον προδεδομιένοι. 

Βαβυλὼν μέν νυν οὕτω τὸ δεύτερον αἱρέϑη" Δαρεῖος 
δὲ ἐπείτε ἐχράτησε τῶν Βαβυλωνίων, τοῦτο μέν σφεων τὸ 
τεῖχος περιεῖλε καὶ τὰς πύλας πάσας ἀπέσπτασε (τὸ γὰρ 
γιρότερον ἑλὼν Κῦρος τὴν Βαβυλῶνα ἐποίησε τούτων οὐδέ- 
τερον), τοῦτο δὲ ὃ “αρεῖος τῶν ἀνδρῶν τοὺς χορυφαίους 
μάλιστα ἐς τρισχιλίους ἀνεσχολόπισε, τοῖσε δὲ λοιποῖσι 

, 3 , M , 2 , c ) ὦ 
Βαβυλωνίοισι ἀπέδωχε τὴν πόλιν οἰχέειν. ὡς δ᾽ ἕξουσι 
γυναῖχας οἱ Βαβυλώνιοι, ἵνα σφι γενεὴ ὑπογίνηται, τάδε 
“Ιαρεῖος προϊδὼν ἐποίησε" τὰς γὰρ ἑωυτῶν, ὡς xal xav 
3 N e , b) , Ξ € , - Fr 
ἀρχὰς δεδήλωται, ἀπέπνιξαν ot Βαβυλώνιοι τοῦ σίτου 
πιροορέοντες" ἐπέταξε τοῖσι τιεριοίχοισι ἔϑνεσι γυναῖχας 
ἐς Βαβυλῶνα χατιστάναι, ὁσασδὴ ἑχάστοισι ἐπιτάσσων, 
cr , ^ , - - 
ὥστε πέντε μυριάδων τὸ χεραλαίωμα τῶν γυναιχῶν συν- 
ῆλϑε. £x τούτων δὲ τῶν γυναικῶν οἱ νῦν Βαβυλώνιοι 
γεγόνασι. 
, 3 ^ 2 , , , 

Ζωπύρου δὲ οὐδεὶς ἀγαϑοεργίην Περσέων ὑπερεβάλετο 

' , - » - ce , , 
σπαρὰ Zaoeíq χριτῇ, οὔτε τῶν ὕστερον γενομένων οὔτε 

- , cr ' »- - ᾿ , ' 
τῶν πρότερον, ὅτι μὴ Κῦρος μοῦνος" τούτῳ γὰρ οὐδεὶς 
, 2 , M ^ , 

Περσέων ἠξίωσέ χω éovróv συμβαλεῖν. πολλάκις δὲ 
“Ιαρεῖον λέγεται γνώμην τήνδε ἀποδέξασϑαι, ὡς βούλοιτο 
» , *5 2) , - , - 

ἂν Ζώπυρον εἶναι ἀτταϑέα τῆς ἀειχείης μᾶλλον ἢ Βαβυ- 

2 , 


λῶνάς oi εἴχοσι zto0g τῇ ἐούσῃ προσγενέσϑαι. ἐτίμησε 


HPOAOTOTY I. 160. A. 1. 2. 245 
δέ uw μεγάλως" καὶ γὰρ δῶρά οἱ ἀνὰ πᾶν ἔτος ἐδίδου 
ταῦτα τὰ Πέρσησί ἐστι τιμιώτατα, καὶ τὴν Βαβυλῶνά ot 
ἔδωχε ἀτελέα νέμεσθαι μέχρι τῆς ἐχείνου ζόης, καὶ ἄλλα 
πολλὰ ἐπέδωχε. Ζωπύρου δὲ τούτου γίνεται Μεγάβυζος, 
ὃς ἐν ἰγύπτῳ ἀντία “ϑηναίων καὶ τῶν συμμάχων ἐστρα- 
τήγησε᾽ Μεγαβύζου δὲ τούτου γίνεται Ζώπυρος, ὃς ἐς 
ϑήνας αὐτομόλησε ἐκ Περσέων. 


5. 


Μετὰ δὲ τὴν Βαβυλῶνος αἵρεσιν ἐγένετο ἐπὶ Σχύϑας 

2 - ᾽, 2} 2 , M - 3 , 3 7, 
αὑτοῦ Δαρείου &Aagig. ἀνϑεούσης γὰρ τῆς AMoíng ἀνδράσι 
xai χρημάτων μεγάλων συνιόντων, ἐπεϑύμησε ὃ Zagsiog 
τίσασϑαι Σχύϑας, ὅτι ἐχεῖνοι τερότεροι ἐσβαλόντες ἐς τὴν 
Μηδιχὴν καὶ νιχήσαντες μάχῃ τοὺς ἀντιευμένους ὑττῆρξαν 

? , - ' , , 35 c * , , 
ἀδιχίης. τῆς γὰρ ἄνω Ἀσίης ἦρξαν, ὡς καὶ πρότερόν uot 
εἴρηται, Σκύϑαι ἔτεα δυῶν δέοντα τριήχοντα. Κιμμερίους 
γὰρ ἐπιδιώχοντες ἐσέβαλον ἐς τὴν Moínv χαταπταύσαντες 
- 2 - , Ξ € M D ᾽ν , 3 , 

τῆς ἀρχῆς Μήδους" οὗτοι γὰρ πρὶν ἢ Σχύϑας ἀπιχέσϑαι 
ἦρχον τῆς Moínc. τοὺς δὲ Σχύϑας ἀποδημήσαντας ὀχτὼ 
xal εἴκοσι ἔτεα καὶ διὰ χρόνου τοσούτου χατιόντας ἕς τὴν 
, 2c , Ji 23 , , - -. 
σφετέρην ἐξεδέξατο οὐχ ἐλάσσων πόνος τοῦ Μηδιχοῦ 
εὗρον γὰρ ἀντιευμένην σφι στρατιὴν οὐχ ὀλίγην" αἱ γὰρ 

ze 5 p c 2 3 ΄ 
. τῶν Σχυϑέων γυναῖχες, ὡς σφι ot ἄνδρες ἀπῆσαν χρόνον 
πολλόν, ἐφοίτεον zag& τοὺς δούλους. τοὺς δὲ δούλους 
οἱ Σχύϑαι πάντας τυφλοῦσι τοῦ γάλαχτος εἵνεχεν τοῦ 
σείνουσι ποιεῦντες ὧδε. ἐπεὰν φυσητῆρας λάβωσι ὀστεῖΐ- 
vovg αὐλοῖσι προσεμφερεστάτους, τούτους ἐσϑέντες ἐς 
τῶν ϑηλέων ἵπττων τὰ ἄρϑρα φυσέουσι τοῖσι στόμασι, 

», ἘΝ 2 ἡ , 2 , ^ "M e - 
ἄλλοι δὲ ἄλλων φυσεόντων ἀμέλγουσι. φασὶ δὲ τοῦδε 
εἵνεχεν τοῦτο ποιέειν" τὰς φλέβας τε πίμπλασϑαι φυσεο- 
μένας τῆς ἵππου καὶ τὸ οὖϑαρ κατίεσϑαι. ἐπεὰν δὲ 
ἀμέλξωσι τὸ γάλα, ἐσχέαντες ἐς ξύλινα ἀγγήια κοῖλα καὶ 
περιστίξαντες κατὰ τὰ ἀγγήια τοὺς τυφλοὺς δονέουσι τὸ 


246 HPOAOTOY A. 2—5. 

γάλα, καὶ τὸ uiv αὐτοῦ ἐπιστάμενον ἀπαρύσαντες ἡγέον-- 
ται εἶναι τιμιώτερον, τὸ δ᾽ ὑπιστάμενον ἕσσον τοῦ ἑτέρου. 
τούτων μὲν εἵνεχεν ἅπαντα τὸν ἂν λάβωσι οἱ Σχύϑαι 
ἐχτυφλοῦσι" οὐ γὰρ ἀρόται εἰσὶ ἀλλὰ νομάδες. ix τού- 
των δὴ ὧν σφι τῶν δούλων χαὶ τῶν γυναιχῶν ἐπετράφη 
γεότης, ot ἐπείτε ἔμαϑον τὴν σφετέρην γένεσιν, ἠἡντιεῦντο 
αὐτοῖσι κατιοῦσι ἐκ τῶν Μήδων. xoci πρῶτα μὲν τὴν 
χώρην ἀπετάμοντο, τάφρον ὀρυξάμενοι εὐρέαν χατατεί- 
γουσαν ἐχ τῶν Ταυριχῶν οὐρέων ἐς τὴν Μαιῆτιν λίμνην, 
τῇτπεέρ ἐστι μεγίστη" μετὰ δὲ πειρεομένοισι ἐσβάλλειν 
τοῖσι Σχύϑησι ἀντιχατιζόμενοι ἐμάχοντο. γινομένης δὲ 
μάχης πολλάκις xal οὐ δυναμένων οὐδὲν ττλέον ἔχειν τῶν 
Σχυϑέων τῇ μάχῃ, εἷς αὐτῶν ἔλεξε τάδε. "oia ποιεῦμεν, 
ἄνδρες Σκύϑαι" δούλοισι τοῖσι ἡμετέροισι μαχόμενοι αὐτοί 
τε ἐλάσσονες χτεινόμενοι γινόμεϑα χαὶ ἐχείνους χτείνοντες 
ἐλασσόνων τὸ λοιπτὸν ἄρξομεν. νῦν ὧν μοι δοχέει αἰχμὰς 
μὲν καὶ τόξα ueveivat, λαβόντα δὲ ἕκαστον τοῦ ἵππου τὴν 
μάστιγα ἰέναι ἄσσον αὐτῶν. μέχρι μὲν γὰρ ὥρεον ἡμέας 
0nÀa ἔχοντας, οἱ δὲ ἐνόμιζον ὁμοῖοί τε xal ἐξ ὁμοίων 
ἡμῖν εἶναι" ἐπεὰν δὲ ἴδωνται μάστιγας ἄντ᾽ ὅπλων ἔχον- 
τας, μαϑόντες ὡς εἰσὶ ἡμέτεροι δοῦλοι χαὶ συγγνόντες 
τοῦτο, οὐχ ὑπομιενέουσι. ταῦτα ἀχούσαντες OL Σχύϑαι 
ἐποίευν ἐπιτελέα" οἱ δ᾽ ἐχπλαγέντες τῷ γινομένῳ τῆς 
μάχης τε ἐπελάϑοντο καὶ ἔφευγον. οὕτω οἱ Σχύϑαι τῆς 
τε Ἡσίης ἦρξαν, xci ἐξελαϑέντες αὖτις ὑπὸ Μήδων χατ- 
ἤλθϑον τρόπῳ τοιούτῳ ἐς τὴν σφετέρην. τῶν δὲ εἵνεχεν 
ὃ Zagsiog τίσασϑαι βουλόμενος συνήγειρε ἐπ᾽ αὐτοὺς 
στράτευμα. 

Ὡς δὲ Σχύϑαι λέγουσι, νεώτατον ἁπάντων ἐϑνέων 
εἶναι τὸ σφέτερον, τοῦτο δὲ γενέσϑαι ὧδε. ἄνδρα γενέ- 
σϑαι πρῶτον &y τῇ γῇ ταύτῃ ἐούσῃ ἐρήμῳ τῷ οὔνομα 
εἶναι Ταργίταον᾽ τοῦ δὲ Ταργιτάου τούτου τοὺς τοχέας 
λέγουσι εἶναι, ἐμοὶ μὲν οὐ τειστὰ λέγοντες, λέγουσι δ᾽ ὦν, 
Δία τε «ai Βορυσϑένεος τοῦ ποταμοῦ ϑργατέρα. γένεος 
μὲν τοιούτου δή τινος γενέσϑαι τὸν Ταργίταον, τούτου 
δὲ γενέσθαι παῖδας τρεῖς, Ζιπόξαϊν χαὶ ρπόξαϊν καὶ 
νεώτατον Κολάξαϊν. ἐπὶ τούτων [ἀρχόντων] ἐχ τοῦ οὐρανοῦ 


HPOAOTOY A. 5—8. 241 
φερόμενα χρύσεα ποιήματα, ἄροτρόν τε xol ζυγὸν xal 
σάγαριν xal φιάλην, πεσεῖν ἐς τὴν Σχυϑιχήν᾽ xci τῶν 
ἰδόντα πρῶτον τὸν πρεσβύτατον ἄσσον ἰέναι βουλόμενον 
αὐτὰ λαβεῖν, τὸν δὲ χρυσὸν ἐπιόντος καίεσϑαι. ἀπαλ- 
λαχϑέντος δὲ τούτου προσιέναι τὸν δεύτερον, xai τὸν αὖτις 
ταὐτὰ ποιέειν. τοὺς μὲν δὴ καιόμενον τὸν χρυσὸν ἀπώ- 
σασϑαι, τρίτῳ δὲ τῷ νεωτάτῳ ἐπελϑόντι χατασβῆναι, καί 
μιν ἐχεῖνον χομίσαι ἐς ἑωυτοῦ" xal τοὺς πρεσβυτέρους 
ἀδελφεοὺς πρὸς ταῦτα συγγνόντας τὴν βασιληίην πᾶσαν 
παραδοῦναι τῷ νεωτάτῳ. ἀπὸ μὲν δὴ “ιποξάϊος γεγο- 
ψέναι τούτους τῶν Σχυϑέων oi “Τὐχάται γένος καλέονται, 
ἀπὸ δὲ τοῦ μέσου “ρποξάϊος ot Κατίαροί τε καὶ Τράσπιες 
καλέονται, ἀπὸ δὲ τοῦ νεωτάτου αὐτῶν τοὺς βασιλέας oi 
χαλέονται Παραλάται" σύμπασι δὲ εἶναι οὔνομα Σχολό- 
τους, Σκολότου τοῦ βασιλέος ἐπωνυμίην: Σχύϑας δὲ 
Ἕλληνες οὐνόμασαν. γεγονέναι μέν νυν σφέας ὧδε λέγουσι 
οἵ Σχύϑαι, ἔτεα δέ σφι, ἐπείτε γεγόνασι, τὰ σύμπαντα 
λέγουσι εἶναι ἀπὸ τοῦ πρώτου βασιλέος Ταργιτάου ἐς τὴν 
Δαρείου διάβασιν τὴν ἐπὶ σφέας χιλίων οὐ πλέω ἀλλὰ 
τοσαῦτα. τὸν δὲ χρυσὸν τοῦτον τὸν ἱρὸν φυλάσσουσι oi 
βασιλέες ἐς τὰ μάλ στα, καὶ ϑυσίῃσι μεγάλῃσι ἱλασχό- 
μενοι μετέρχονται ἀνὰ πᾶν ἔτος. ὃς δ᾽ ἂν ἔχων τὸν χρυσὸν 
τὸν ἱρὸν ἐν τῇ OT]; ὑπαίϑριος χαταχοιμηϑῇ, οὗτος ῥέχε: 
ται ὑπὸ ΠΣ θη οὐ διενιαυτίζειν᾽ δίδοσθαι δέ οἱ διὰ 
τοῦτο ὅσα ἂν ἵππῳ ἐν ἡμέρῃ μιῇ περιελάσῃ αὐτός. τῆς 
δὲ χώρης ἐούσης μεγάλης τριφασίας τὰς βασιληίας τοῖσι 
σιαισὶ τοῖσι ἑωυτοῦ καταστήσασϑαι Κολάξαϊν, «ai τούτων 
μίαν μεγίστην ποιῆσαι, ἐν τῇ τὸν χρυσὸν φυλάσσεσϑαι. 
τὰ δὲ χατύπερϑε πρὸς βορέην λέγουσι ἄνεμον τῶν ὕπερ- 
οίχων τῆς χώρης ovx οἷά τε εἶναι ἔτει προσωτέρω οὔτε 
ὁρᾶν οὔτε διεξιέναι b7tO πτερῶν χεχυμένων" πτερῶν γὰρ 
καὶ τὴν γῆν «al τὸν ἠέρα εἶναι πλέον, «ci ταῦτα εἶναι τὰ 
ἀποχληίοντα τὴν ὄψιν. ; 

Σχύϑαι μὲν ὧδε ὑπὲρ σφέων τε αὐτῶν χαὶ τῆς χώρης 
τῆς χατύτπερϑε λέγουσι, Ἑλλήνων δὲ οἵ τὸν Πόντον οἰχέ- 
οντες ὧδε. Ἡ ραχλέα ἐλαύνοντα τὰς Γηρυόνεω βοῦς ἀπι- 
χέσϑαι ἐς τὴν γῆν ταύτην ἐοῦσαν ἐρήμην, ἥντινα νῦν Σχύϑαι 


10 


248 HPOAOTOY A. 8—10. 


; , Η λῶν » - ; 
véuovrat. Γηρυόνεα δὲ οἰχέειν ἔξω τοῦ πόντου, κατοι- 
, MJ cr J 3 , - ^ * 
χημένον τὴν Ελληνες λέγουσι ᾿Ερύϑειαν νῆσον τὴν πρὸς 
Γηδείροισι τοῖσι ἔξω Ἡραχλέων στηλέων ἐπὶ τῷ Qxeavg. 
' 2) ' , Ν , 3&3 J€ , 2 , 
τὸν δὲ Ὠχεανὸν λόγῳ μὲν λέγουσι «m ἡλίου ἀνατολέων᾽ 
ἀρξάμενον γῆν περὶ πᾶσαν ῥέειν, ἔργῳ δὲ ovx ἀποδει- 
τ ΕῚ τὸ Xi. UC , 2 , 2 * ze 
χνῦσι. ἐνθεῦτεν vov Ἡραχλέα ἀπικέσϑαι ég τὴν νῦν Σχυ- 
ϑιχὴν χώρην χαλεομένην, καταλαβεῖν γὰρ αὐτὸν χειμῶνά 
τε χαὶ χρυμόν, ἐπειρυσάμενον τὴν λεοντέην κατυτινῶσαι, 
^ , ^ € * - [44 , 
τὰς δέ οἱ ἵππους τὰς ὑπὸ τοῦ ἅρματος νεμομένας ἕν 
τούτῳ τῷ χρόνῳ ἀφανισϑῆναι ϑείῃ τύχῃ. ὡς δ᾽ ἐγερ- 
» ^ € " , v , x Ν - , 
ϑῆναι τὸν Ἡραχλέα, δίζησθαι, πάντα δὲ τὰ τῆς χώρης 
, , 2 , 3 * € , , 
ἐπεξελϑόντα τέλος ἀπιχέσϑαι ég τὴν γλαίην καλεομένην 
» - M QN € - , , , 
yv: ἐνθαῦτα δὲ αὐτὸν εὑρεῖν ἐν ἄντρῳ μιξοπάρϑενόν 
τινα ἔχιδναν διφυέα, τῆς τὰ μὲν ἄνω ἀπὸ τῶν γλουτῶν 
5 , * * , » , ^ 
εἶναι γυναιχός, τὰ δὲ ἕνερϑε ὄφιος. ἰδόντα δὲ xai ϑω- 
μάσαντα ἐπείρεσϑαί μιν εἴ κου ἴδοι ἵππους ττλανεομένας" 
τὴν δὲ φάναι ἑωυτὴν ἔχειν, xal ovx ἀποδώσειν ἐχείνῳ 
^ P € - ^ ^ * c - , - 3 ^ - 
zgiv ἢ οἱ μιχϑῆναι" τὸν δὲ Ἡραχλέα μιχϑῆναι ἐπὶ τῷ 
- , 3 , ἊΣ ς , ^ 2 , 
μισϑῷ τούτῳ. ἐχείνην τε δὴ ὑπερβάλλεσθαι τὴν αἀπό- 
δοσιν τῶν ἵππων, βουλομένην ὡς πλεῖστον χρόνον συν- 
- -€ P. M ' , 3 , 2j , 
εἴναι τῷ Ἡραχλέϊ, καὶ vov κομισάμενον ἐϑέλειν ἀπαλλάσ- 
e , P1 2 - 3 * 3 - €c cr ^ 
σεσϑαι᾿ τέλος δὲ ἀποδιδοῦσαν αὐτὴν εἰπεῖν “ἵσπους μὲν 
δὴ ταύτας ἀπιχομένας ἐνϑάδε ἔσωσά τοι ἐγώ, σῶστρα δὲ 
σὺ παρέσχες" ἔχω γὰρ ἐκ σέο παῖδας τρεῖς. τούτους, 
^ , , cr ^ , , 
ἐπεὰν γένωνται τρόφιες, ὃ τι χρὴ ποιέειν, é&nyéo av, εἴτε 
αὐτοῦ χατοιχίζω (χώρης γὰρ τῆσδε ἔχω τὸ χράτος αὐτή) 
εἴτε ἀποπέμπω παρὰ σέ: τὴν μὲν δὴ ταῦτα ἐπειρωτᾶν, 
b , ' - - € 
τὸν δὲ λέγουσι πρὸς ταῦτα εἰπεῖν “ἐπεὰν ἀνδρωϑέντας 
» ^ — , - N , b 
ἴδῃ τοὺς παῖδας, τάδε ποιεῦσα οὐχ ἂν ἁμαρτάνοις. τὸν 
μὲν ἂν δρᾷς αὐτῶν τόδε τὸ τόξον ὧδε διατεινόμενον καὶ 
τῷ ζωστῆρι τῷδε κατὰ τάδε ζωννύμενον, τοῦτον μὲν τῆσδε 
- , , - x 2*3 , - 
τῆς χώρης οἰχήτορα ποιεῦ" Og δ᾽ ἂν τούτων τῶν ἔργων 
τῶν ἐντέλλομαι λείπηται, ἔχπτεμτιξ ἔκ τῆς χώρης. xol 
- - , 3 * , 
ταῦτα ποιεῦσα αὐτή τε εὐφρανέαι καὶ τὰ ἐντεταλμένα 
ποιήσεις." τὸν μὲν δὴ εἰρύσαντα τῶν τόξων τὸ ἕτερον 
΄ τ ' , , € , ' - 
(δύο γὰρ δὴ φορέειν τέως Ἡραχλέα) xai τὸν ζωστῆρα προ- 
5 25 * , 3 N - ' 
δέξαντα, παραδοῦναι τὸ τόξον τε καὶ τὸν ζωστῆρα ἔχοντα 


HPOAOTOT:A.-10. Tf. 249 
ἐπὶ ἄχρης τῆς συμβολῆς φιάλην χρυσέην, δόντα δὲ ἀταλ- 
λάσσεσϑαι. τὴν δ᾽, ἐπεί oi γενομένους τοὺς παῖδας 
ἀνδρωϑῆναι, τοῦτο μέν σφι οὐνόματα ϑέσϑαι, τῷ μὲν 
γάϑυρσον αὐτῶν, τῷ δ᾽ ἑπομένῳ Γελωνόν, Σχύϑην δὲ 
τῷ νεωτάτῳ, τοῦτο δὲ τῆς ἐπιστολῆς μεμνημένην αὐτὴν 
ποιῆσαι τὰ ἐντεταλμένα. καὶ δὴ δύο μέν οἱ τῶν παίδων, 
τόν τε γάϑυρσον xol τὸν Τελωνόν, οὐχ οἵους τε γενο- 
μένους ἐξικέσϑαι πρὸς τὸν πρροχείμενον ἄεϑλον, οἴχεσϑαι 
ἐχ τῆς χώρης ἐχβληϑέντας ὑπὸ τῆς γειναμένης, τὸν δὲ 
γεώτατον αὐτῶν Σχύϑην ἐπιτελέσαντα καταμεῖναι iv τῇ 

, M 2 M ^ , -€ , , ^ 
χώρῃ. καὶ ἀπὸ uiv Σχύϑεω τοῦ Ἡραχλέος γενέσϑαι τοὺς 

εν , , , 3 ' b - , 
αἰεὶ βασιλέας γινομένους Σχυϑέων, ἀπὸ δὲ τῆς φιάλης 
ἔτι xal ἐς τόδε φιάλας éx τῶν ζωστήρων φορέειν Σχύϑας" 
[τὸ δὴ μοῦνον μηχανήσασϑαι τὴν μητέρα Σχύϑῃη]. ταῦτα 
δὲ Ἑλλήνων οἱ τὸν Πόντον οἰχέοντες λέγουσι. 

PI " X537 , » τ - , 

Ἔστι δὲ καὶ ἄλλος λόγος ἔχων ὧδε, τῷ μάλιστα Àeyo- 
μένῳ αὐτὸς πρόσχειμαι. Σχύϑας τοὺς νομάδας οἰχέοντας 
ἐν τῇ Aoín, πτολέμῳ πιεσϑέντας ὑπὸ Μασσαγετέων οἴχε- 

, ' 3 , Qux - ' , 
σϑαι διαβάντας ποταμὸν ραάξην ἐπὶ γῆν τὴν Κιμμερίην 
(τὴν γὰρ νῦν νέμονται Σχύϑαι, αὕτη λέγεται τὸ παλαιὸν 
εἶναι Κιμμερίων), τοὺς δὲ Κιμμερίους ἐπιόντων Σχυϑέων 
βουλεύεσθαι ὡς στρατοῦ ἐπιόντος μεγάλου, καὶ δὴ τὰς 
γνώμας σφέων χεχωρισμένας, ἐντόνους μὲν ἀμφοτέρας, 
ἀμείνω δὲ τὴν τῶν βασιλέων" τὴν μὲν γὰρ δὴ τοῦ δήμου 
φέρειν γνώμην ὡς ἀπαλλάσσεσϑαι πρῆγμα εἴη μηδὲ τπερὸς 
πολλοὺς δέοι ἀναχινδυνεύειν, τὴν δὲ τῶν βασιλέων 
διαμάχεσϑαι περὶ τῆς χώρης τοῖσι ἐπιοῦσι. οὐχ ὧν δὴ 
ἐθέλειν πεείϑεσϑαι οὔτε τοῖσι βασιλεῦσι τὸν δῆμον οὔτε 
τῷ δήμῳ τοὺς βασιλέας. τοὺς μὲν δὴ ἀπαλλάσσεσϑαι 
βουλεύεσθαι ἀμαχητὶ τὴν χώρην παραδόντας τοῖσι ἐπι- 
οὔσι" τοῖσι δὲ βασιλεῦσι δόξαι ἐν τῇ ἑωυτῶν χέεσϑαι 
᾿ἀποϑανόντας μηδὲ συμφεύγειν τῷ δήμῳ, λογισαμένους 
ὅσα τε ἀγαϑὰ πεπόνϑασε καὶ ὅσα φεύγοντας ἐχ τῆς 
πατρίδος καχὰ ἐπίδοξα καταλαμβάνειν. ὡς δὲ δόξαι σφι 
ταῦτα, διαστάντας χαὶ ἀριϑμὸν ἴσους γενομένους μάχε- 
σϑαι πρὸς ἀλλήλους. καὶ τοὺς μὲν ἀποθανόντας πάν- 
τας ὑπ᾽ ἑωυτῶν ϑάψαι τὸν δῆμον τῶν Κιμμερίων παρὰ 


11 


13 


14 


250 HPOAOTOY Δ. 11—14. 
ποταμὸν Τύρην (καί σφεων ἔτι δῆλός ἐστι ὃ τάφος), 9à- 
€ * , - , , 

wavrag δὲ οὕτω τὴν ἔξοδον ἐχ τῆς χώρης ποιέεσϑαι" 
Σχύϑας δὲ ἐπελθόντας λαβεῖν ἐρήμην τὴν χώρην. χαὶ 
γῦν ἔστι μὲν ἐν τῇ Σχυϑιχῆ Κιμμέρια τείχεα, ἔστι δὲ 
πορϑμήια Κιμμέρια, ἔστι δὲ καὶ χώρη οὔνομα Κιμμερίη, 
ἔστι δὲ Βόσπορος Κιμμέριος καλεόμενος. φαίνονται δὲ 

- , , ^ 2) , ^ , * 
οἱ Κιμμέριοι φεύγοντες ἐς τὴν “Ισίην vovg Σχύϑας xal 
τὴν χερσόνησον χτίσαντες, ἐν τῇ νῦν Σινώπη πόλις Ἑλλὰς 
οἴχισται. φανεροὶ δέ εἰσι xal οἱ Σχύϑαι διώξαντες αὐτοὺς 
xci ἐσβαλόντες ἐς γῆν τὴν Μηδιχήν, ἁμαρτόντες τῆς ὁδοῦ" 
οἱ μὲν γὰρ Κιμμέριοι αἰεὶ τὴν παρὰ ϑάλασσαν ἔφευγον, 
οἱ δὲ Σχύϑαι ἐν δεξιῇ τὸν Καύχασον ἔχοντες ἐδίωχον, ἐς 
uo ΄ 2 M M - 3 ΄ - ς - 
ὃ ἐσέβαλον ἐς τὴν Μηδιχὴν γῆν, ἐς μεσόγαιαν τῆς ὁδοῦ 
τραφϑέντες. οὗτος δὲ ἄλλος ξυνὸς Ἕλλήνων τε xai βαρ- 
βάρων λεγόμενος λόγος εἴρηται. 

Ἔφη δὲ “ριστέης ὃ Kavoroofíov ἀνὴρ Προχοννήσιος 
ποιέων ἔπεα, ἀπιχέσϑαι ἐς ᾿Ισσηδόνας φοιβόλαμτττος 
γενόμενος, Ἰσσηδόνων δ᾽ ὑπεροιχέειν ριμασποὺς ἄνδρας 
μουνοφθϑάλμους, ὑπὲρ δὲ τούτων τοὺς χρυσοφύλαχας 
γρῦπας, τούτων δὲ τοὺς Ὑπερβορέους χατήχοντας ἐπὶ 
ϑάλασσαν. τούτους Qv πάντας πλὴν Ὑπερβορέων, ἀρξάν- 
των Ἀριμαστῶν, αἰεὶ τοῖσι πλησιοχώροισι ἐπιτίϑεσϑαι, 
h AG . Y 3 - Ped , 2 - , 7 
χαὶ ὑπὸ μὲν ριμασπῶν ἐξωϑέεσϑαι ἐκ τῆς χώρης Ἰσση- 
δόνας, ὑπὸ δὲ Ἰσσηδόνων Σχύϑας, Κιμμερίους δὲ oixé- 
οντας ἐπὶ τῇ νοτέῃ ϑαλάσσῃ ὑπτὸ Σχυϑέων πιεζομένους 
ἐχλείπειν τὴν χώρην. οὕτω οὐδὲ οὗτος συμφέρεται περὶ 
τῆς χώρης ταύτης Σχύϑησι. χαὶ ὅϑεν μὲν ἣν Πριστέης 
ὃ ταῦτα ποιήσας, εἴρηχα᾽ τὸν δὲ περὶ αὐτοῦ ἤχουον 

, 3 - , * EY 2d 4 e 3 , ^ 
λόγον ἐν Προχοννήσῳ καὶ Κυζίχῳ, λέξω. “ριστέην yao 
5 yc - γ - 2 ' € , 
λέγουσι, ἐόντα τῶν ἀστῶν οὐδενὸς γένος ὑποδεέστερον, 
2 ΄ 2 ΄ 2 , 2 q Ξ ι 
ἐσελϑόντα ἐς χναφήιον ἐν Προχοννήσῳ ἀποϑανεῖν, καὶ 
τὸν χναφέα χαταχληίσαντα τὸ ἐργαστήριον οἴχεσθαι ἀγγε- 
λέοντα τοῖσι προσήχουσι τῷ νεχρῷ. ἐσχεδασμένου δὲ ἤδη 
τοῦ λόγου ἀνὰ τὴν πόλιν ὡς τεϑνεὼς εἴη ὃ “ριστέης, ἐς 
2 , - , 3 , »r t ^ 
ἀμφισβασίας τοῖσι λέγουσι ἀπιχέσϑαι ἄνδρα Κυζικχηνὸν 
LÍ 3 , , , - , , 
ἥχοντα ἐξ Ἰρτάχης πόλιος, φάντα συντυχεῖν τέ οἱ ἰόντι 
2 ^ , * 3 , 3 , M - * 
ἐπὶ Κυζίκου καὶ ἐς λόγους ἀπιχέσϑαι. καὶ τοῦτον μὲν 


HPOAOTOY A. 14—17. 251 
΄, 3 , ' , - - 
ἐντεταμένως ἀμφισβατέειν, τοὺς δὲ πτροσήχοντας τῷ vexoQ 
^ A , - , ^ , 
ἐπὶ τὸ χναφήιον παρεῖναι ἔχοντας và πρόσφορα ὡς ἄναι- 
, 2 , - ΄ »! - 
ρησομένους" ἀνοιχϑέντος δὲ τοῦ οἰχήματος οὔτε ved vec ra 
οὔτε ζώοντα φαίνεσϑαι ἀριστέην. μετὰ δὲ ἑβδόμῳ ἔτεϊ 
EY QUO PRU ΘΟ uq 
, ' 3 , - ^ , —- 
φανέντα αὐτὸν ἐς Προχόννησον ποιῆσαι τὰ ἔπεα ταῦτα 
' - COURT τς , 3 , , , * 
τὰ νῦν ὑπ Ἑλλήνων Aoukazea χαλέεται, ποιήσαντα δὲ 
ἀφανισϑῆναι τὸ δεύτερον. ταῦτα μὲν αἵ πόλιες αὗται 
λέγουσι, τάδε δὲ οἶδα Μεταποντίνοισι τοῖσι ἐν Tram 
συγχυρήσαντα μετὰ τὴν ἀφάνισιν τὴν δευτέρην Ἀριστέω 
ἔτεσι τεσσεράκοντα xal διηχοσίοισι, ὃς ἐγὼ συμβαλλό- 
μενος ἐν Προκοννήσῳ τε καὶ Μεταποντίῳ εὕρισχον. Meva- 
ποντῖνοί φασι αὐτὸν ᾿ριστέην φανέντα σφι ἐς τὴν χώρην 
χελεῦσαι βωμὸν Απόλλωνι ἱδρύσασϑαι xci “ριστέω τοῦ 
Προχοννησίου ἐπωνυμίην ἔχοντα ἀνδριάντα σταρ᾽ αὐτὸν 
στῆσαι" φάναι γάρ σφι τὸν ἄπόλλωνα ᾿Ιταλιωτέων μού- 
γοισι δὴ ἀπιχέσϑαι ἐς τὴν χώρην, xol αὐτός οἱ ἕπεσϑαι 
ὃ νῦν ἐὼν Ἀριστέης" τότε δέ, ὅτε εἵπετο τῷ ϑεῷ, εἶναι 
κόραξ. καὶ τὸν μὲν εἴπαντα ταῦτα ἀφανισϑῆναι, σφέας 
ΝᾺ - , P] * // ^ ^ 
δὲ Μεταποντῖνοι λέγουσι ég Ζελφοὺς πέμιψαντας τὸν ϑεὸν 
- [4 EY , - , , ^ 
ἐπειρωτᾶν ὃ τι τὸ φάσμα τοῦ ἀνθρώπου εἴη. τὴν δὲ 
Πυϑίην σφέας κελεύειν πείϑεσθαι τῷ φάσματι, τεειϑο- 
μένοισι δὲ ἄμεινον συνοίσεσϑαι. χαὶ σφέας δεξαμένους 
ταῦτα ποιῆσαι ἐπιτελέα. xal νῦν ἕστηχε ἀνδριὰς ἔπω- 
’ » 2 , 3 3 - - 2 , - 2 , 
γυμίην ἔχων ριστέω τταρ αὑτῷ τῷ ἀγάλματι τοῦ Ar 0À- 
λωνος, πέριξ δὲ αὐτὸν δάφναι ἑστᾶσι" τὸ δὲ ἄγαλμα ἐν 
τῇ ἀγορῇ ἵδρυται. “ριστέω μέν νυν πτέρι τοσαῦτα εἰρήσϑω. 
Τῆς δὲ γῆς τῆς πέρι ὅδε ὃ λόγος ὥρμηται λέγεσϑαι 
Ἐπ NO ON PUE ὙΞ τ 7 
2 , 4 :) ; , * , 2» e 3j ' N 
οὐδεὶς οἶδε ἀτρεχέως 0 τι τὸ κατύπερϑέ ἐστι" οὐδενὸς γὰρ 
δὴ αὐτόπτεω εἰδέναι φαμένου δύναμαι πυϑέσθϑαι" οὐδὲ 
γὰρ οὐδὲ “ριστέης, τοῦπτερ ὀλίγῳ πρότερον τούτων μνή- 
μὴν ἐποιεύμην, οὐδὲ οὗτος προσωτέρω ᾿Ισσηδόνων ἐν 
- - , , 3 ^ M 
αὐτοῖσι τοῖσι ἔπεσι ποιέων ἔφησε ἀπιχέσϑαι, ἀλλὰ τὰ 
κατύπερϑε ἔλεγε ἀχοῇ, φὰς ᾿Ισσηδόνας εἶναι τοὺς ταῦτα 
λέγοντας. ἀλλ ὅσον μὲν ἡμεῖς ἀτρεχέως ἐπὶ μαχρότατον 
οἷοί v ἐγενόμεϑα ἀχοῇ ἐξικέσϑαι, πᾶν εἰρήσεται. 
Ἀπὸ τοῦ Βορυσϑενεϊτέων ἐμπορίου (τοῦτο γὰρ τῶν 
“τταραϑαλασσίων μεσαίτατόν ἔστι πάσης τῆς Σχυϑιχῆς), 


16 


1T 


18 


19 


20 


252 HPOAOTOY A. 117—920. 
ἀπὸ τούτου πρῶτοι Καλλιπίδαι νέμονται ἐόντες Ἕλληνες 
Σχύϑαι, ὑπὲρ δὲ τούτων ἄλλο ἔϑνος oi λαζῶνες χαλέ- 
ονται. οὗτοι δὲ χαὶ οἱ Καλλιπίδαι τὰ μὲν ἄλλα κατὰ 
ταὐτὰ Σχύϑῃησι ἐπασχέουσι, σῖτον δὲ καὶ σπείρουσι καὶ 
σιτέονται, χαὶ χρόμμυα καὶ σχόροδα xal φαχοὺς xal κέγ- 
χρους. ὑπὲρ δὲ ᾿λαζώνων οἰχέουσι Σχύϑαι ἀροτῆρες, ot 
οὐχ ἐπὶ σιτήσι σπείρουσι τὸν σῖτον ἀλλ ἐπὶ πρήσι. τού- 
των δὲ κατύπερϑε οἰχέουσι Νευροί. Νευρῶν δὲ τὸ πρὸς 
βορέην ἄνεμον ἐρῆμος ἀνθρώπων, ὅσον ἡμεῖς Ἰὸμεν. ταῦτα 
EN NM CES , , , 
μιὲν παρὰ τὸν Ὕπανιν ποταμόν ἐστι ἔϑνεα πρὸς ἑσπέρης 
- , c πος δὰ 7 ' , 32 ' 
τοῦ Βορυσϑένεος᾽ ἀτὰρ διαβάντι τὸν Βορυσϑένεα ἅπο 
ϑαλάσσης πρῶτον μὲν ἡ Ὑλαίη, ἀπὸ δὲ ταύτης ἄνω ἰόντι 
, , , Υ C45 ΄ 
οἰχέουσι Σχύϑαι γεωργοί, τοὺς Ἕλληνες οἱ οἰχέοντες 
ἐπὶ τῷ Ὑπάνι ποταμῷ καλέουσι Βορυσϑενεΐτας, σφέας 
δὲ αὐτοὺς Ὀλβιοπολίτας. οὗτοι ὧν οἱ γεωργοὶ Σχύϑαι 
' M 3 ^4 - ΄ ΄ ΄ 
νέμονται τὸ μὲν πρὸς τὴν ἠῶ ἐπὶ τρεῖς ἡμέρας ὅδόν, κατή-- 
χοντες ἐπὶ ποταμὸν τῷ οὔνομα χέεται Παντιχάπης, τὸ δὲ 
^ , , , * ^ , , 
πρὸς βορέην ἄνεμον πλόον ἀνὰ τὸν Βορυσϑένεα ἡμερέων 
cr 2 b , , Di qus , 3 Ὁ ^ - 
ἕνδεχα. ἤδη δὲ κατύπερϑε τούτων ἑρῆμιός ἔστι ἐπὶ τεολλόν. 
^ ^ M 3 - 2 , ) , 5) 3* » 
μετὰ δὲ τὴν ἐρῆμον ἀνδροφάγοι οἰκέουσι, ἔϑνος ἐὸν ἴδιον 
χαὶ οὐδαμῶς Σχυϑικόν. τὸ δὲ τούτων κατύπερϑε ἐρῆμος 
nó 1 9 : MN t9 v9 , δέ “ ς - 
ἤδη ἀληϑέως καὶ ἔϑνος ἀνθρώπων οὐδέν, ὅσον ἡμιεῖς 
ἴδιιεν. τὸ δὲ πρὸς ἠῶ τῶν γεωργῶν τούτων Σχυϑέων, 
διαβάντι τὸν Παντιχάπην ποταμόν, νομάδες ἤδη Σχύϑαι 
νέμονται, οὔτε τι σπείροντες οὐδὲν οὔτε ἀροῦντες" Uum 
* , c - cr - i - Lev , c M 
δὲ δενδρέων ἡ πᾶσα αὕτη γῇ πλὴν τῆς Ὑλαίης. ot δὲ 
, ὩΣ ' ' ' 3 ὦ c , , 
γοιάδες οὗτοι τὸ πρὸς τὴν ἠῶ ἡμερέων τεσσέρων xal 
δέχα δδὸν νέμονται χώρην χατατείνουσαν ἐπὶ ποταμὸν 
Τέρρον. πέρην δὲ τοῦ Γέρρου ταῦτα δὴ τὰ καλεόμενα 
βασιλήιά ἐστι χαὶ Σχύϑαι οἱ ἄριστοί τε xal ztAeigrot καὶ 
τοὺς ἄλλους νομίζοντες Σχύϑας δούλους σφετέρους εἶναι" 
χατήχουσι δὲ οὗτοι τὸ μὲν πρὸς μεσαμβρίην ἐς τὴν Ταυ- 
, A] ^ A] 3. —- , , M ^ - 
ρικήν, τὸ δὲ πρὸς ἠῶ ἐπί τε τάφρον τὴν δὴ οἱ &x τῶν 
- , , ^ ^ - , - , 
τυφλῶν γενόμενοι ὥρυξαν, καὶ ἐπὶ τῆς λέμνης τῆς Mauj- 
τιδος τὸ ἐμπόριον τὸ χαλέεται Konuvoí' τὰ δὲ αὐτῶν 
χατήχουσι ἐπὶ ποταμὸν Τάναϊν. τὰ δὲ κατύπερϑε πρὸς 
, » - , , 2 , , 
βορέην ἄνεμον τῶν βασιληίων Σχυϑέων οἰχέουσι Μελάγ- 


HPOAOTOY Δ. 20—23. 253 


χλαινοι, ἄλλο ἔϑνος xal οὐ XxvOuxóv. Μελαγχλαίνων δὲ 
τὸ κατύπερϑε λίμναι xoi ἐρῆμός ἐστι ἀνθρώπων, xar 
ὅσον ἡμεῖς ἴδμεν. 

Τάναϊν δὲ ποταμὸν διαβάντι οὐχέτι Σχυϑική, ἀλλ᾽ ἡ 
μὲν πρώτη τῶν λαξίων Σαυροματέων ἐστί, oi ἐκ τοῦ μυχοῦ 
ἀρξάμενοι τῆς Μαιήτιδος λίμνης νέμονται τὸ πρὸς βορέην 
ἄνεμον, ἡμερέων πτεντεχαίδεχα ὁδόν, πᾶσαν ἐοῦσαν ψιλὴν 
xai ἀγρίων xal ἡμέρων δενδρέων" ὑπεροιχέουσι δὲ τού- 
των δευτέρην λάξιν ἔχοντες Βουδῖνοι, γῆν νεμόμενοι πᾶσαν 
δασέαν ὕλῃ παντοίῃ. Βουδίνων δὲ κατύπερϑε πρὸς βορέην 
ἐστὶ πρώτη μὲν ἐρῆμος ἐπὶ ἡμερέων ἑπτὰ ὅδόν, μετὰ δὲ 
τὴν ἐρῆμον ἀποχλίνοντι μᾶλλον πρὸς ἀπηλιώτην ἄνεμον 
νέμονται Θυσσαγέται, ἔϑνος πολλὸν χαὶ ἴδιον" ζώουσι δὲ 
ἀπὸ ϑήρης. συνεχέες δὲ τούτοισι ἐν τοῖσι αὐτοῖσι τό- 
ποισι κατοιχημένοι εἰσί, τοῖσι οὔνομα κέεται ᾿Ιῦρχαι, καὶ 
οὗτοι ἀπὸ ϑήρης ζώοντες τρόπῳ τοιῷδε. λοχᾷ ἐπὶ δέν- 
δρεον ἀναβάς, τὰ δέ ἐστι πυχνὰ ἀνὰ πᾶσαν τὴν χώρην" 
(zog δὲ ἑχάστῳ δεδιδαγμένος ἐπὶ γαστέρα χέεσϑαι τα- 
πεινότητος εἵνεχεν ἑτοῖμός ἐστι χαὶ χύων" ἐπεὰν δὲ ἀπίδῃ 
τὸ ϑηρίον ἀπὸ τοῦ δενδρέου, τοξεύσας χαὶ ἐπιβὰς ἐπὶ 
τὸν ἵχπον διώχει, καὶ ὃ χύων ἔχεται. ὑπτὲρ δὲ τούτων 
τὸ πρὸς τὴν ἠῶ ἀποχλίνοντι οἰχέουσι Σχύϑαι ἄλλοι, ἀπὸ 
τῶν βασιληίων Σχυϑέων ἀποστάντες «al οὕτω ἀπιχόμενοι 
ἐς τοῦτον τὸν χῶρον. 

Μέχρι μὲν δὴ τῆς τούτων τῶν Σχυϑέων χώρης ἐστὶ ἡ 
χαταλεχϑεῖσα πᾶσα πεδιάς τε γῆ καὶ βαϑύγαιος, τὸ δ᾽ 
ἀπὸ τούτου λιϑώδης v ἐστὶ xal τρηχέα. διεξελϑόντι δὲ 
χαὶ τῆς τρηχέης χῶρον πολλὸν οἰχέουσι ὑπ᾿ώρεαν οὐρέων 
ὑψηλῶν ἄνθρωποι λεγόμενοι εἶναι πάντες φαλαχροὶ &x 
γενεῆς γινόμενοι, xoi ἔρσενες χαὶ ϑήλεαι ὁμοίως, xal σιμοὶ 
χαὶ γένεια ἔχοντες μεγάλα, φωνὴν δὲ ἰδίην ἱέντες, ἐσθῆτι 
δὲ χρεόμενοι Σχυϑιχῇ, ζώοντες δὲ ἀπὸ δενδρέων. πον- 
τιχὸν μὲν οὔνοιια τῷ δενδρέῳ ἀπ᾽ οὗ ζώουσι, μέγαϑος δὲ 
χατὰ συχέην μάλιστά χῃ" καρπὸν δὲ φορέει χυάμῳ ἴσον, 
πυρῆνα δὲ ἔχει. τοῦτο ἐπεὰν γένηται πέπον, σαχχέουσι 
ἱματίοισι, ἀπτορρέει δ᾽ ἀπ᾽ αὐτοῦ παχὺ xol μέλαν" οὔνομα 
δὲ τῷ ἀπορρέοντέ ἐστι ἄσχυ" τοῦτο xal λείχουσι καὶ 


21 


23 


το 
οι 


26 


254 HPOAOTOY A. 23—26. 

γάλαχτι συμμίσγοντες πίνουσι, καὶ ἀπὸ τῆς παχύτητος 
αὐτοῦ τῆς τρυγὸς παλάϑας συντιϑεῖσι, καὶ ταύτας σιτέ- 
ονται. πρόβατα γάρ σφι ov ττολλά ἔστι" οὐ γάρ τι σπου- 
δαῖαι νομαὶ αὐτόϑιε εἰσί. ὑπὸ δενδρέῳ δὲ ἕχαστος χατοί- 
χηται, τὸν μὲν χειμῶνα ἐπεὰν τὸ δένδρεον περιχαλύψῃ 
πίλῳ στεγνῷ λευχῷ, τὸ δὲ ϑέρος ἄνευ πίλου. τούτους 
οὐδεὶς ἀδικέει ἀνϑθρώττων᾽" ἱροὶ γὰρ λέγονται εἶναι" οὐδέ 
τι ἀρήιον ὅτελον χεχτέαται. χαὶ τοῦτο μὲν τοῖσι στεριοι- 
χέουσι οὗτοί εἶσι οἱ τὰς διαφορὰς διαιρέοντες, τοῦτο δέ, 
ὃς ἂν φεύγων καταφύγῃ ἐς τούτους, ὑπ᾽ οὐδενὸς ἀδιχέε-- 
ται. οὔνομα δέ σφέ ἐστι “ργιτετταῖοι. 

Μέχρι μέν νυν τῶν φαλαχρῶν τούτων πολλὴ περιφά- 
γεια τῆς χώρης ἐστὶ καὶ τῶν ἔμτιροσϑε ἐϑνέων᾽ xal γὰρ 
Σχυϑέων τινὲς ἀπιχνέονται ἐς αὐτούς, τῶν οὐ χαλετόν 
ἐστι πυϑέσϑαι χαὶ “Ελλήνων τῶν ἐκ Βορυσϑένεὸος τε &u- 
πορίου xci τῶν ἄλλων Ποντιχῶν ἐμπορίων. Σχυϑέων δὲ 
oi ἂν ἔλϑωσι ἐς αὐτούς, δὲ ἑπτὰ ἑρμηνέων xal δὲ ἑπτὰ 
γλωσσέων διαπρήσσονται. μέχρι μὲν δὴ τούτων γινώ- 
σχεται, τὸ δὲ τῶν φαλαχρῶν χατύπερϑε οὐδεὶς ἀτρεχέως 
οἷδε φράσαι" οὔρεά τε γὰρ ὑψηλὰ ἀποτάμνει ἄβατα, καὶ 
οὐδείς σφεα ὑπερβαίνει. οἱ δὲ φαλαχροὶ οὗτοι λέγουσι, 
ἐμοὶ μὲν οὐ πιστὰ λέγοντες, οἰχέειν τὰ οὔρεα αἰγίποδας 
ἄνδρας, ὑπερβάντι δὲ τούτους ἄλλους ἀνθρώπους oi τὴν 
ἑξάμηνον χατεύδουσι. τοῦτο δὲ οὐχ ἐνδέχομαι ἀρχήν. ἀλλὰ 
τὸ μὲν πρὸς ἠῶ τῶν φαλαχρῶν γινώσχεται ἀτρεχέως ὑπ 
Ἰσσηδόνων οἰχεόμενον, τὸ μέντοι χατύπερϑε πρὸς βορέην 
ἄνεμον οὐ γινώσχεται, οὔτε τῶν φαλαχρῶν οὔτε τῶν Ἰσση- 
δόνων, εἰ μὴ ὅσα αὐτῶν τούτων λεγόντων. νόμοισι δὲ 
᾿Ισσηδόνες τοιοισίδε λέγονται χρᾶσϑαι. ἐπεὰν ἀνδρὶ ἄπο- 
ϑάνῃ πατήρ, οἵ προσήκοντες “τάντες προσάγουσι πρόβατα, 
xal ἔπειτεν ταῦτα ϑύσαντες xal χαταταμόντες τὰ χρέα 
χατατάμνουσι χαὶ τὸν τοῦ δεχομένου τεϑνεῶτα γονέα, 
ἀναμίξαντες δὲ πάντα τὰ χρέα δαῖτα προτιϑέαται. τὴν 
δὲ κεφαλὴν αὐτοῦ ψιλώσαντες καὶ ἐχχαϑήραντες xara- 
χρυσοῦσι xal ἔπειτεν ἅτε ἀγάλματι χρέονται, ϑυσίας με- 
γάλας ἐπετέους ἐπιτελέοντες. παῖς δὲ πατρὶ τοῦτο ττοιέει, 
χατάπερ οἱ Ἕλληνες τὰ γενέσια. ἄλλως δὲ δίκαιοι καέ 


HPOAOTOY A. 26—30. 255 
οὗτοι λέγονται εἶναι, ἰσοχρατέες δὲ ὁμοίως αἱ γυναῖκες 
τοῖσι ἀνδράσι. γινώσχονται μὲν δὴ καὶ οὗτοι, τὸ δὲ ἀπὸ 
τούτων τὸ χατύπερϑε ἸΙσσηδόνες εἰσὶ oi λέγοντες τοὺς 
μουνοφϑάλμους ἀνθρώπους xal τοὺς χρυσοφύλαχας γρῦ- 
πας εἶναι" παρὰ δὲ τούτων Σχύϑαι παραλαβόντες λέγουσι, 
παρὰ δὲ Σχυϑέων ἡμεῖς οἱ ἄλλοι νενομίχαμεν, καὶ otvo- 
μάζομεν αὐτοὺς σχυϑιστὶ Πριμασιτούς" ἄριμα γὰρ tv 
χαλέουσι Σχύϑαι, σποῦ δὲ τὸν ὀφϑαλμόν. 

“Ἱυσχείμερος δὲ αὕτη ἡ χαταλεχϑεῖσα πᾶσα χώρη οὕτω 
δή τί ἐστι, ἔνϑα τοὺς μὲν ὀχτὼ τῶν μηνῶν ἀφόρητος οἷος 
γίνεται χρυμός, ἐν τοῖσι ὕδωρ ἐχχέας πηλὸν οὐ ποιήσεις, 
πῦρ δὲ ἀναχαίων ποιήσεις πηλόν" ἡ δὲ ϑάλασσα πήγνυται 
xai ὃ Βόσπορος τᾶς ὃ Κιμμέριος, καὶ ἐπὶ τοῦ χρυστάλλου 
οἱ ἐντὸς τάφρου Σχύϑαι χατοιχημένοι στρατεύονται χαὶ 
τὰς ἁμάξας ἐπελαύνουσι πτέρην ἐς τοὺς Σίνδους. οὕτω 
μὲν δὴ τοὺς ὀχτὼ μῆνας διατελέει χειμὼν ἐών, τοὺς δ᾽ 
ἐπιλοίπους τέσσερας ψύχεα αὐτόϑι ἐστί. χεχώρισται δὲ 
οὗτος ὃ χειμὼν τοὺς τρότους πᾶσι τοῖσι ἐν ἄλλῃσι χώρῃσι 
γινομένοισι χειμῶσι, ἐν τῷ τὴν μὲν ὡραίην οὐχ ὕει λόγου 
ἄξιον οὐδέν, τὸ δὲ ϑέρος ὕων οὐκ ἀνίει" βρονταί τε ἦμος 
τῇ ἄλλῃ γίνονται, τηνιχαῦτα μὲν οὐ γίνονται, ϑέρεος δὲ 
ἀμφιλαφέες" ἢν δὲ χειμῶνος βροντὴ γένηται, ὡς τέρας 
ϑωμάζεται. ὡς δὲ καὶ ἢν σεισμὸς γένηται ἤν τε ϑέρεος 
jv τὲ χειμῶνος ἕν τῇ Σκυϑικῇ τέρας νενόμισται. ἵπποι 
δὲ ἀνεχόμενοι φέρουσι τὸν χειμῶνα τοῦτον, ἡμίονοι δὲ 
οὐδὲ ὄνοι ovx ἀνέχονται ἀρχήν. τῇ δὲ ἄλλῃ ἵπττοι μὲν ἐν 
χρυμῷ ἑστεῶτες ἀποσφαχελίζουσι, ὄνοι δὲ καὶ ἡμίονοι 
ἀνέχονται. δοχέει, δέ μοι καὶ τὸ γένος τῶν βοῶν τὸ χόλον 
διὰ ταῦτα οὐ φύειν χέρεα αὐτόϑι. μαρτυρέει δέ μοι τῇ 
γνώμῃ xoi Ὁμήρου ἔπος ἐν Ὀδυσσείῃ ἔχον ὧδε, 

xal “ιβύην, ὅϑι v ἄρνες ἄφαρ χεραοὶ τελέϑουσι, 
ὀρϑῶς εἰρημένον, ἐν τοῖσι ϑερμοῖσι ταχὺ παραγίνεσϑαι 
τὰ χέρεα᾽ ἐν δὲ τοῖσι ἰσχυροῖσι ψύχεσι ἢ οὐ φύει κέρεα 
τὰ χτήνεα ἀρχὴν ἢ φύοντα φύει μόγις. 

"Ev9abva μέν νυν διὰ τὰ ψύχεα γίνεται ταῦτα ϑω- 
μάζω δέ(προσϑήκας γὰρ δή. μοι ὃ λόγος ἐξ ἀρχῆς ἐδίζητοὶ, 
ὅτι ἐν τῇ Ἡλείῃ πάσῃ χώρῃ ov δυνέαται γίνεσϑαι ἡμίονοι, 


21 


28 


90 


31 


33 


256 HPOAOTOY A. 30—33. 
» - - , ΕΝ » » - 32317 
οὔτε ψυχροῦ τοῦ χώρου éovvog οὔτε ἄλλου φανεροῦ αἰτίου 
΄ - , j , 
οὐδενός. φασὶ δὲ αὐτοὶ Ἠλεῖοι ἐκ χατάρης τευ ov γίνε- 
΄, M , € o na 
σϑαι σφίσι ἡμιόνους. ἀλλ᾽ ἐπεὰν προσίῃ ἢ ὥρη κυΐσχε- 
σϑαι τὰς ἵππους, ἐξελαύνουσι ἐς τοὺς πλησιοχώρους 
αὐτάς, καὶ ἔπειτέν σφι ἐν τῇ τῶν πέλας ἐπιεῖσι τοὺς 
ὄνους, ἐς ὃ ἂν σχῶσι αἵ ἵππτοι ἐν γαστρί" ἔπειτεν δὲ 
ὀπίσω ἀττελαύνουσι. 
Περὶ δὲ τῶν πτερῶν τῶν Σχύϑαι λέγουσι ἀνάπλεον 
y N , , * 5. , 
εἶναι τὸν ἠέρα, καὶ τούτων εἵνεκεν ovx οἷά τὲ εἶναι οὔτε 
ἰδεῖν τὸ πρόσω τῆς ἠττείρου οὔτε διεξιέναι, τήνδε ἔχω 
σιερὶ αὐτῶν γνώμην. τὰ χκατύπερϑε ταύτης τῆς χώρης 
αἰεὶ νίφεται, ἐλάσσονι δὲ τοῦ ϑέρεος ἢ τοῦ χειμῶνος, 
* ΄ , zl L , c ' 
ὥσπερ καὶ οἰχός" ἤδη cv ὅστις ἀγχόϑεν χιόνα ἀδρὴν 
σίπτουσαν εἶδε, οἷδε τὸ λέγω. οἶχε γὰρ ἢ χιὼν πτεροῖσι" 
χαὶ διὰ τὸν χειμῶνα τοῦτον ἐόντα τοιοῦτον ἀνοίχητα τὰ 
σιρὸς βορέην ἐστὶ τῆς ἠπείρου ταύτης. τὰ ὧν πτερὰ εἰχά- 
ζοντας τὴν χιόνα τοὺς Σχύϑας τε χαὶ τοὺς περιοίχους 
δοχέω λέγειν. ταῦτα μέν νυν τὰ λέγεται μαχρότατα εἴρηται. 
Ὑπερβορέων δὲ ττέρι ἀνθρώπων οὔτε τι Σχύϑαι λέ- 
γουσι οὔτε τινὲς ἄλλοι τῶν ταύτῃ οἰχημένων, εἰ μὴ ἄρα 
2 , c 31335 5N , 3990 € , 5. τες τς 
Ισσηδόνες. ὡς Ó ἐγὼ δοχέω, οὐδ᾽ οὗτοι λέγουσι οὐδέν 
5} ἣν » X τ' , ς ^ - , 
ἔλεγον γὰρ ἂν «cl Σχύϑαι, ὡς περὶ τῶν μουνοφϑάλμων 
λέγουσι, ἀλλ Ἡσιόδῳ μὲν ἔστι ττερὶ .γτερβορέω εἰρημένα, 
2} δὲ Ἔ Ν Ὁ ΄ 2 y» , 2 δὲ -— 37 
ἔστι δὲ xal Ὁμήρῳ £v Ἐπιγόνοισι, εἰ δὴ τῷ ἐόντι ye 
Ὅμηρος ταῦτα τὰ ἔπεα ἐποίησε. πολλῷ δὲ τι πλεῖστα 
χερὶ αὐτῶν 4Ὠήλιοι λέγουσι, φάμενοι ἱρὰ ἐνδεδεμένα ἕν 
χαλάμῃ πυρῶν ἐξ Ὑπερβορέων φερόμενα ἀπιχνέεσϑαι ἐς 
Σχύϑας, ἀπὸ δὲ Σχυϑέων ἤδη δεχομένους αἰεὶ τοὺς πλη- 
σιοχώρους ἑχάστους κομίζειν αὐτὰ τὸ πρὸς ἑσπέρης éxa- 
, b] ^ ' 9 , 2 - ^ ^ , 
στάτω ἐπὶ vOv Αδρίην, ἐνθεῦτεν δὲ πρὸς μεσαμβρίην 
, , , € , , 
σιροτδιπόμενα πρώτους Ζωδωναίους Ἑλλήνων δέχεσϑαι, 
ἀπὸ δὲ τούτων καταβαίνειν ἐπὶ τὸν Μηλιέα κόλπον xal 
, , ^^ , , 
διαπορεύεσθαι ig Εὔβοιαν, πτόλιν τε ἐς πόλιν πέμπειν 
μέχρι Καρύστου, τὸ δ᾽ ἀπὸ ταύτης ἐχλιττεῖν νδρον᾽ Καρυ- 
στίους γὰρ εἶναι τοὺς χομίζοντας ἐς Τῆνον, Τηνίους δὲ ἐς 
Δῆλον. ἀπιχνέεσϑαι μέν νυν ταῦτα τὰ ἱρὰ οὕτω λέγουσι 
3 - € N ' C» , , , 
ἐς 4ἤλον, πρῶτον δὲ τοὺς Ὑπερβορέους πέμψαι φερούσας 


HPOAOTOY Δ. 33—35. 251 
τὰ ἱρὰ δύο χούρας, τὰς οὐνομάζουσι 4ήλιοι εἶναι Ὑπερ- 
όχην τε xcl “αοδίχην" ἅμα δὲ αὐτῇσι ἀσφαλείης εἵνεχεν 
πέμψαι τοὺς Ὑπερβορέους τῶν ἀστῶν ἄνδρας πέντε ποιι- 
πούς, τούτους οἱ νῦν Περφερέες καλέονται, τιμὰς μεγάλας 
ἐν Ζήλῳ ἔχοντες. ἐπεὶ δὲ τοῖσι Ὑπερβορέοισι τοὺς ἀπο- 
πεμφϑέντας ὀπίσω οὐχ ἀπονοστέειν, δεινὰ ττοιευμένους 
εἴ σφεας αἰεὶ χαταλάμψεται ἀποστέλλοντας μὴ ἀπτοδέ- 
χεσϑαι, οὕτω δὴ φέροντας ἐς τοὺς οὔρους τὰ ἱρὰ ἐνδεδε- 
μένα ἕν πυρῶν χαλάμῃ τοϊσεττλησιοχώροισι ἐπισχήπτειν 
χελεύοντας προπέμπειν σφέα ἀπ᾽ ἑωυτῶν ἐς ἄλλο ἔϑνος. 
καὶ ταῦτα μὲν οὕτω προττειπόμενα ἀπιχνέεσϑαι λέγουσι 
ἐς “4ῆἤλον" οἶδα δὲ αὐτὸς τούτοισι τοῖσι ἱροῖσι τόδε ποι- 
εύμενον προσφερές, τὰς Θρηιχίας χαὶ τὰς Παιονίδας 
yvvaixag, ἐπεὰν ϑύωσι τῇ “ρτέμιδι τῇ βασιλείῃ, οὐχ ἄνευ 
πυρῶν χαλάμης ἑρδούσας τὰ ἱρά. xci ταῦτα μὲν δὴ οἶδα 
ταύτας ποιεύσας, τῇσι δὲ παρϑένοισι ταύτῃσι τῇσι ἐξ 
Ὑπερβορέων τελευτησάσῃσι ἐν “4“ήλῳ κείρονται xal αἱ 
χοῦραι χαὶ οἱ παῖδες οἱ Ζηλίων" ai μὲν πρὸ γάμου πλό- 
χαμον ἀποταμνόμεναι χαὶ περὶ ἄτραχτον εἱλίξασαι ἐπὶ 
τὸ σῆμα τιϑεῖσι (τὸ δὲ σῆμά ἐστι ἔσω ἐς τὸ Τρτεμίσιον 
ἐσιόντι ἀριστερῆς χειρός, ἐπιπέφυχε δέ οἱ ἐλαίη), οἱ δὲ 
παῖδες τῶν “ηλίων περὶ χλόην τινὰ εἱλίξαντες τῶν τριχῶν 
προτιϑεῖσι χαὶ οὗτοι ἐπὶ τὸ σῆμα. αὗται μὲν δὴ ταύτην 
τὴν τιμὴν ἔχουσι πρὸς τῶν ZhjÀov οἰχητόρων᾽ φασὶ δὲ ot 
αὐτοὶ «cl τὴν Ἄργην τε καὶ τὴν Ὦπιν ἐούσας παρϑένους 
ἐξ Ὑπερβορέων χατὰ τοὺς αὐτοὺς ἀνθρώπους πορευο- 
μένας ἀπικέσϑαι ἐς 4ῆλον ἔτι πρότερον Ὑπερόχης τε xai 
“αοδίχης. ταύτας uív νυν τῇ Εἰλειϑυίῃ ἀποφερούσας 
ἀντὶ τοῦ ὠχυτόχου τὸν ἐτάξαντο φόρον ἀπιχέσϑαι, τὴν 
δὲ ἤἄργην τε xal τὴν Ὦπιν ἅμα αὐτοῖσι τοῖσι ϑεοῖσι 
ἀπιχέσϑαι λέγουσι xaí σφι τιμὰς ἄλλας δεδόσϑαι πρὸς 
σφέων" καὶ γὰρ ἀγείρειν σφι τὰς γυναῖχας, ἐπουνομαζού- 
σας τὰ οὐνόματα ἐν τῷ ὕμνῳ τόν σφι ᾿Θλὴν ἀνὴρ “ύχιος 
ἐποίησε, παρὰ δὲ σφέων μαϑόντας νησιώτας τε καὶ Ἴωνας 
ὑμινέειν Ὦχτίν τε xoi Ἴργην οὐνομάζοντάς τε καὶ ἀγείρον- 
τας (οὗτος δὲ ὃ "Qàmv xal τοὺς ἄλλους τοὺς παλαιοὺς 
ὕμνους ἐποίησε ix “υχίης ἐλϑὼν τοὺς ἀειδομένους iv 

Herodoti vol. I. 11 


94 


35 


96 


91 


$8 


99 


208 ΗΡΟΔΟΤΟΥ͂ Δ. 35—39. 

, * ^ , , 2 ^ - - 
“ήλῳ), καὶ τῶν μηρίων καταγιζομένων ἐπὶ τῷ βωμῷ τὴν 
^ , 5 ^ Ἁ , ΣΝ 2) , q ἊΝ 

^ Oo ^ Ay 
σποδὸν ταύτην ἐπὶ τὴν ϑήχην τὴν ᾿Ὡπιός τε χαὶ AMoyng 
2 - 2 , c x , 2 , 2 M 
ἀναισιμοῦσϑαι ἐπιβαλλομένην. v; δὲ ϑήχη αὐτέων ἐστὲ 
, - n ^ zT , 
ὄπισϑε τοῦ Aoreutaíov, πρὸς ἠῶ τετραμμένη, ἀγχοτάτω 
τοῦ Κηίων ἱστιητορίου. 
^ - M C , , 2 , z a ^ 
Καὶ ταῦτα μὲν Ὑπερβορέων πέρι εἰρησϑω" τὸν yao 
A v3 , , - , 5 [9373 , 2 
περὶ βάριος λόγον τοῦ λεγομένου εἶναι Ὑπερβορέου ov 
λέγω, λέγοντας τὸν ὀιστὸν περιέφερε κατὰ πᾶσαν τὴν 
- ' , , c , , 
γῆν οὐδὲν σιτεόμενος. εἰ δὲ εἰσί τινες ὑπερβόρεοι ἀν- 
2 ^ ^ € , 2, , b € , - 
ϑρωποι, εἰσὶ καὶ ὑπερνότιοι ἄλλοι. γελέω δὲ ὁρέων γῆς 
, , M 2 Nm , , ΄ 
περιόδους γράψαντας πολλοὺς ἤδη, καὶ οὐδένα νόον ἐχόν-- 
τως ἐξηγησόάμενον᾽ οἱ Ὄχεανόν τε δέοντα γράφουσι πέριξ 
τὴν γῆν ἐοῦσαν χυχλοτερέα ὡς ἀπτὸ τόρνου, καὶ τὴν “σίην 
- , , , 3^5 ^ ἣν ^ , 
τῇ Εὐρώπῃ ποιεύντων ἴσην. ἐν ὀλίγοισι γὰρ ἐγὼ δηλώσω 
μέγαϑός τε ἑἕχάστης αὐτέων, καὶ οἵη τίς ἔστι ἐς γραφὴν 
ἑχάστη. . 
, 2 p , 2 M ' , , 
Πέρσαι oixéovat χατήχοντες ἐπὶ τὴν νοτίην ϑάλασσαν 
τὴν Ερυϑρὴν καλεομένην" τούτων δ᾽ ὑπεροιχέουσι πρὸς 
2 - ΄ Y , , 
βορέω ἀνέμου Μῆδοι, Μήδων δὲ Σάσπειρες, Σασπείρων 
A , 2 MEN N , , 2. ^ 
δὲ Κόλχοι κατήχοντες ἐπὶ τὴν βορηίην ϑάλασσαν, ἐς τὴν 
- * 3 - - , , , 
Φᾶσις ποταμὸς ἐχδιδοῖ. ταῦτα τέσσερα ἔϑνεα οἰχέει &x 
, 2 / 2 - 1 ' * c , 
ϑαλάσσης ἐς ϑάλασσαν. ἐνθεῦτεν δὲ τὸ πρὸς ἑσπέρης 
, 2 - L , ^ 
ἀχταὶ διφάσιαι ἀπ᾽ αὐτῆς κατατείνουσι ἐς ϑάλασσαν, τὰς 
^ , , a 3 , ' ' 
ἐγὼ ἀπηγήσομαι. ἔνϑεν μὲν T ἀχτὴ ἡ ἑτέρη τὰ πρὸς 
βορέην ἀπὸ Φάσιος ἀρξαμένη παρατέταται ἐς ϑάλασσαν 
παρά τε τὸν Πόντον χαὶ τὸν Ἑλλήσποντον uéyot Σιγείου 
- - ' PN ' , M [4 bi 
τοῦ Τρωιχοῦ" τὰ δὲ πρὸς νότου T) αὐτὴ αὕτη ἀχτὴ ἀπὸ 
τοῦ Μυριανδριχοῦ χόλπου τοῦ πρὸς Φοινίχῃ κειμένου 
τείνει τὰ ἐς ϑάλασσαν μέχρι Τριοπίου ἄχρης. οἰκέει δ᾽ 
- - , , 7 , C , 
ἐν τῇ ἀχτῇ ταύτῃ ἔϑνεα ἀνθρώπων τριήχοντα. αὕτη μέν 
Cc - 3 7 ς j ME ISUA e ΟΝ , 2 
γυν ἡ ἑτέρη τῶν ἀχτέξων, ἡ δὲ δὴ ἑτέρη ἀπὸ Περσέων ἀρξα- 
J , 2 ^ 2 ^ , c 
μένη παρατέταται ég τὴν ἔρυϑρην ϑάλασσαν, ἢ τὲ Περ- 
σιχὴ χαὶ ἢ ἀπὸ ταύτης ἐχδεχομένη Ασσυρίη xal ἀτπτὸ 
A ᾽ c A P sr λή δὲ c 3 Àr n P] * 
σσυρίης 7) AoaBín' λήγει δὲ αὕτη, οὐ λήγουσα εἰ μὴ 
, M , ^ 2 ,, M — - 
γόμῳ, ἐς τὸν κόλπον τὸν ράβιον, £g τὸν Ζαρεῖος ἔχ τοῦ 
Νείλου διώρυχα ἐσήγαγε. μέχρι μέν νυν Φοινίχης em Περ-- 
- Ἁ , M PAL ^ ᾿ 
σέων χῶρος πλατὺς «cal πολλός ἐστι" τὸ δ᾽ ἀπὸ Φοινίχης 


HPOAOTOY 4. 39—43. 259 
, ^ - -» , ς b] ^ cr , 
παρήχει διὰ τῆσδε τῆς ϑαλάσσης ἡ ἀχτὴ αὑτὴ παρὰ TE 
Συρίην τὴν Παλαιστίνην χαὶ Αἴγυπτον, ἐς τὴν τελευτᾷ" 
ἐν τῇ ἔϑνεα ἔστι τρία μοῦνα. ταῦτα μὲν ἀπὸ Περσέων 
τὰ πρὸς ἑσπέρης τῆς “σίης ἔχοντά ἐστι" τὰ δὲ κατύπερϑε 
^ , ^ , i , ^ M 
Περσέων «al Μήδων καὶ Σασπείρων χαὶ Κόλχων, τὰ roc 
5 PCS: 2 , » ς( ' c» ' bx 
ἠῶ τε καὶ ἥλιον ἀνατέλλοντα, ἔνϑεν μὲν ἡ EovO Qr, παρῆχει 
ϑάλασσα, πρὸς βορέω δὲ ἡ Κασπίη τε ϑάλασσα xal ὃ 
“ράξης ποταμός, δέων ττρὸς ἥλιον ἀνίσχοντα. μέχρι δὲ 
— 2 - 3 , 3 , - ^ M 3 ' , 2 ^—- » 
τῆς Ἰνδικῆς οἰχέεται Aotn* τὸ δὲ ἀπὸ ταύτης ἐρῆμος ἤδη 
τὸ πρὸς τὴν ἠῶ, οὐδ᾽ ἔχει οὐδεὶς φράσαι οἷον δή τί ἐστι. 
, ji " ΄ £-J , 2 , € ' Qo." 2 - 
τοιαύτη μὲν καὶ τοσαύτη ἡ σίη ἐστί, ἡ δὲ Aor ἕν τῇ 
oe: d ed A 3H AES JR x ' sy QUE 57 2 eor 
ἀχτῇ τῇ ἑτέρῃ ἐστέ" ἀπὸ γὰρ Αἰγύπτου “ιβύη ἤδη ἐχδέ- 
χεται. χατὰ μέν vvv ϊγυπτον v) ἀχτὴ αὕτη στεινή ἐστι" 
ἀπὸ γὰρ τῆσδε τῆς ϑαλάσσης ἐς τὴν Ἐρυϑρὴν ϑάλασσαν 
δέχα μυριάδες εἰσὶ ὀργυιέων, αὗται δ᾽ ἂν εἶεν χίλιοι στά- 
διοι᾿ τὸ δὲ ἀπὸ τοῦ στεινοῦ τούτου χάρτα πλατέα τυγ- 
, S c S Su Cf , L ^e 5 
χάνει ἐοῦσα ἢ ἀχτὴ ἢτις iv χέχληται. ϑωμαζω ὧν 
τῶν διουρισάντων χαὶ διελόντων Ζιβύην τε «ai Aaínv καὶ 
2 , ^ * , , , 
Εὐρώπην" οὐ γὰρ σμιχρὰ τὰ διαφέροντα αὐτέων ἐστί" 
μήχεϊ μὲν γὰρ rag ἀμφοτέρας παρήχει ἡ Εὐρώπη, εὔὕρεος 
δὲ πέρι οὐδὲ συμβαλεῖν ἀξίη φαίνεταί μοι εἶναι. Ζιβύη 
b ' E^ ' z 7 * € 3*4 
μὲν γὰρ δηλοῖ ἑωυτὴν ἐοῦσα περίρρυτος, πλὴν ὅσον αὐτῆς 
^ M 3 , b] αι ἘΠ - 2 L , 
πρὸς τὴν σίην οὐρίζει, Νεχῶ τοῦ Aiyvntíov βασιλέος 
, € c - , Nc ^ ,ὔ 
πρώτου τῶν ἡμεῖς ἴδμεν χαταδέξαντος, ὃς ἐπείτε τὴν 
διώρυχα ἐπαύσατο ὀρύσσων τὴν ἔχ τοῦ Νείλου διέχουσαν 
ἐς τὸν ἄράβιον κόλπον, ἀπτέττεμινε Φοίνιχας ἄνδρας πλοί- 
οισι, ἐντειλάμενος ἐς τὸ ὀπίσω δὲ Ἡραχλέων στηλέων 
διεχητλώειν, ἕως ἐς τὴν βορηίην ϑάλασσαν χαὶ οὕτω ἐς 
«Ἄἴγυπτον ἀπιχνέεσϑαι. δρμηϑέντες ov οἱ Φοίνιχες &x 
- 2 - , , , , 
τῆς Ἐρυϑρῆς ϑαλάσσης ἔπλωον τὴν νοτίην ϑάλασσαν᾽" 
«“ bI , , , , 
ὅχως δὲ γίνοιτο φϑινόπωρον, προσίσχοντες ἂν σπείρεσχον 
^ - , - ^ , ^ 
τὴν γῆν, ἵνα ἑκάστοτε τῆς Ζιβύης πλώοντες γινοίατο, xci 
, , , M - , 
μένεσχον τὸν ἄμητον" ϑερίσαντες δ᾽ ἂν τὸν σῖτον ἔπτλωον, 
“ , J.P £2. ΄ ᾿ 2 TES! € 
ὥστε δύο ἐτέων διεξελϑόντων τρίτῳ ἔτεϊ κάμιναντες 'Hoa- 
χλέας στήλας ἀπίχοντο ἐς 4ἴγυπτον. καὶ ἔλεγον ἐμοὶ μὲν 
οὐ πιστά, ἄλλῳ δὲ δή ) λώ ἣν Aui 
ιστά, ἄλλῳ δὲ δή τεῳ, ὡς περιττλώοντες τὴν “ιβύην 


40 


41 


' ΄ C , ^ 
τὸν ἥλιον ἔσχον ἐς τὰ δεξιά. οὕτω uiv αὕτη ἐγνώσϑη τὸ 43 


ΤΣ 


A1 


260 HPOAOTOY 4. 43. 44. 

πρῶτον, μετὰ δὲ Καρχηδόνιοί εἰσι οἱ λέγοντες, ἐπεὶ Xa- 
τάσπης γε ὃ Τεάσπιος ἀνὴρ “Ιχαιμενίδης οὐ περιέπλωσε 
“ιβύην, ἐπὶ αὐτὸ τοῦτο πεμφϑείς, ἀλλὰ δείσας τό τε 
μῆχος τοῦ πλόου xci τὴν ἐρημίην ἀπῆλϑε ὀπίσω, οὐδ᾽ 
ἐπετέλεσε τὸν ἐττέταξέ οἱ ἡ μήτηρ ἄεϑλον. ϑυγατέρα γὰρ 
Ζωτιύρου τοῦ Μεγαβύζου παρϑένον ἐβιήσατο" ἔπειτεν 
μέλλοντος αὐτοῦ διὰ ταύτην τὴν αἰτίην ἀνασχολοπιέεσϑαι 
oz Ξέρξεω βασιλέος, v; μήτηρ τοῦ Σατάσπεος ἐοῦσα 


, ' ΄ - ΄ 5) , , 
Zagsíov ἀδελφεὴ παραιτήσατο, φᾶσά οἱ αὑτὴ μέζω ζημίην 


ἐπιϑήσειν ἤπερ ἐχεῖνον" «Τιβύην γάρ οἱ ἀνάγχην ἔσεσϑαι 
περιπλώειν, ἐς ὃ ἂν ἀπίκηται περιπλώων αὐτὴν ἐς τὸν 
ράβιον χόλσον. συγχωρήσαντος δὲ Ξέρξεω ἐπὶ τούτοισι, 
ὃ Σατάσπης ἀπιχόμενος ἐς ἀἌϊγυπτον xal λαβὼν νέα τε 
χαὶ ναύτας παρὰ τούτων ἔπλωε ἐπὶ Ἡραχλέας στήλας" 
διεχητλώσας δὲ χαὶ χάμιψας τὸ ἀχρωτήριον τῆς ; ife τῷ 
οὔνομα Σολόεις ἐστί, ἔπλωε πρὸς μεσαμιβρίην" περήσας 
δὲ ϑάλασσαν πολλὴν ἐν πολλοῖσι μησί, ἐπείτε τοῦ τιλεῦνος 
αἰεὶ ἔδεε, ἀποστρέιμας ὀπτίσω ἀπέπλωε ἐς “ἴγυπτον. ἔκ 
δὲ ταύτης ἀπιχόμενος παρὰ βασιλέα Ξέρξην ἔλεγε φὰς 
τὰ προσωτάτω ἀνϑρώπους μιχροὺς παραπλώειν ἐσϑῆτι 
φοινιχηίῃ διαχρεομένους, oi ὅχως σφεῖς χαταγοίατο τῇ 
vri φεύγεσχον πρὸς τὰ οὔρεα λείποντες τὰς πόλις" αὐτοὶ 
δὲ ἀδικέειν οὐδὲν ἐσιόντες, πρόβατα δὲ μοῦνα ἐξ αὐτῶν 
λαμβάνειν. τοῦ δὲ μὴ περιπλῶσαι inv παντελέως 
αἴτιον τόδε ἔλεγε, τὸ πλοῖον τὸ πρόσω οἱ οὐ δυνατὸν ἔτι 
εἶναι προβαίνειν ἀλλ᾽ ἐνίσχεσϑαι. Ξέρξης δὲ oU οἱ συγ- 
γινώσχων λέγειν ἀληϑέα, οὐχ ἐπιτελέσαντά τε τὸν προ- 
χείμενον ἄεϑλον ἀνεσχολόπισε, τὴν ἀρχαίην δίκην ἐπιτι- 
μέων. τούτου δὲ τοῦ Σατάσπεος εὐνοῦχος ἀπέδρη ἐς 
Σάμον, ἐπείτε ἐπύϑετο τάχιστα τὸν δεσπότην τετελευτη- 
χότα, ἔχων χρήματα μεγάλα, τὰ Σάμιος ἀνὴρ χατέσχε, 
τοῦ ἐπιστάμενος τὸ οὔνομα. ἑχὼν ἐπιλήϑομαι. 

Τῆς δὲ Aaíng τὰ πολλὰ ὑπὸ “Ἔαρείου ἐξευρέϑη, ὃς βου- 
λόμενος ᾿Ινδὸν πτοταμόν, ὃς κροκοδείλους δεύτερος οὗτος 
ποταμῶν πάντων παρέχεται, τοῦτον τὸν ποταμὸν εἰδέναι 
τῇ ἐς ϑάλασσαν ἐχδιδοῖ, πέμττει τπτλοίοισι ἄλλους τε τοῖσι 
ἐπίστευε τὴν ἀλήϑειαν ἐρέειν, καὶ δὴ καὶ Σχύλαχα ἄνδρα 


HPOAOTOY Δ. 44—46. 261 
Kagvavóéa. οἱ δὲ δὁρμηϑέντες &x Κασπατύρου τε πόλιος 
zal τῆς Παχτυϊχῆς γῆς ἔπλωον κατὰ ποταμὸν πρὸς ἠῶ 
τε χαὶ ἡλίου ἀνατολὰς ἐς ϑάλασσαν, διὰ ϑαλάσσης δὲ 
πρὸς ἑσπέρην πλώοντες τριηχοστῷ μηνὶ ἀπιχνέονται ἐς 
τοῦτον τὸν χῶρον ὅϑεν ὃ Αἰγυπτίων βασιλεὺς τοὺς Φοί- 
γιχας τοὺς πρότερον εἶπτα ἀπέστειλε ττεριτελώειν «ΤἹιβύην. 
μετὰ δὲ τούτους περιπλώσαντας Ἰνδούς τε κατεστρέψατο 
Δαρεῖος χαὶ τῇ ϑαλάσσῃ ταύτῃ ἐχρᾶτο. οὕτω xal τῆς 
Ἰσίης, zzv τὰ πρὸς ἥλιον ἀνίσχοντα, τὰ ἄλλα ἀνεύρηται 
ὅμοῖα τεαρεχομένη τῇ «Ζιβύῃ. ἡ δὲ Εὐρώπη πρὸς οὐδαμῶν 
φανερή ἐστι γινωσχομένη, οὔτε τὰ πρὸς ἥλιον ἀνατέλ- 
λοντα οὔτε τὰ πρὸς βορέην, εἰ περίρρυτός ἐστι" μήχεϊ δὲ 
γινώσχεται ταρ᾽ ἀιιφοτέρας τταρήχουσα. οὐδ᾽ ἔχω συμβα- 
λέσϑαι ἐπ᾽ ὅτευ μιῇ ἐούσῃ γῆ οὐνόματα τριφάσια κέεται 
ἐπωνυμέας ἔχοντα γυναικῶν, xal οὐρίσματα αὐτῇ Νεῖλός 
τε ὃ Αἰγύπτιος ποταμὸς ἐτέϑη xci Φᾶσις ὃ Κόλχος (οἱ 
δὲ Τάναϊν zoveuov τὸν Μαιήτην χαὶ πτορϑμήια τὰ Κιμ- 
μέρια λέγουσι), οὐδὲ τῶν διουρισάντων τὰ οὐνόματα πυϑέ- 
σϑαι, καὶ ὅϑεν ἔϑεντο τὰς ἐπωνυμίας. ἤδη γὰρ “ιβύη 
μὲν ἐπὶ “ιβύης λέγεται ὑπὸ τῶν πολλῶν Ἑλλήνων ἔχειν 
τοὔνοιια γυναιχὸς αὐτόχϑονος, ἡ δὲ Aor ἐπὶ τῆς Προμη- 
ϑέος γυναιχὸς τὴν ἐπωνυμίην. καὶ τούτου μὲν μεταλαμ- 
βάνονται τοῦ οὐνόματος “υδοί, φάμενοι ἐπ᾽ σίεω τοῦ 
Kórvog τοῦ Μάνεω χεχλῆσϑαι τὴν σίην, ἀλλ᾿ οὐχ ἐπὶ τῆς 
Προμηϑέος σίης" ἀπ᾽ ὅτευ xal τὴν ἐν Σάρδισι φυλὴν 
χεχλῆσϑαι ᾿σιάδα. ἡ δὲ δὴ Εὐρώπη οὔτε εἰ περίρρυτός 
ἐστι γινώσχεται πρὸς οὐδαμῶν ἀνθρώπων, οὔτε ὅχόϑεν 
τὸ οὔνομα ἔλαβε τοῦτο, οὔτε ὅστις οἱ ἦν ὃ ϑέμενος φαί- 
νεται, εἰ μὴ ἀπὸ τῆς Τυρίης φήσομεν Εὐρώπης λαβεῖν 
τὸ οὔνομα τὴν χώρην" πρότερον δὲ ἦν ἄρα ἀνώνυμος ὥσ- 
περ αἱ ἕτεραι. ἀλλ αὕτη γε ἐχ τῆς Πσίης τε φαίνεται 
ἐοῦσα καὶ οὐκ ἀπιχομένη ἐς τὴν γῆν ταύτην ἥτις νῦν om 
Ἑλλήνων Εὐρώπη καλέεται, ἀλλ: ὅσον ἐκ Φοινέχης ἐς Κρή- 
την, £x. Κρήτης δὲ ἐς “Ζυχέην. ταῦτα μέν νυν ἐπὶ τοσοῦτο 
εἰρήσϑω" τοῖσι γὰρ νομιζομένοισι αὐτῶν χρησόμεϑα. 
Ὁ δὲ Πόντος ὃ Εὔξεινος, ἐπ᾽ ὃν ἐστρατεύετο Ζαρεῖος, 
χωρέων πασέων παρέχεται ἔξω τοῦ Σχυϑιχοῦ ἔϑνεα 


40 


4 


-1 


48 


202 ΗΡΟΔΟΤΟΥ͂ Δ. 46—49. 

ἀμαϑέστατα" οὔτε γὰρ ἔϑνος τῶν ἐντὸς τοῦ Πόντου οὐδὲν 
ἔχοιιεν προβαλέσθαι σοφίης πέρι οὔτε ἄνδρα λόγιον 
οἴδαμεν γενόμενον, πάρεξ τοῦ Σχυϑιχοῦ ἔϑνεος καὶ Ava- 
χάρσιος. τῷ δὲ Σχυϑιχῷ γένεϊ ἕν μὲν τὸ μέγιστον τῶν 
ἀνϑρωπηίων 70, γμάτων σοφώτατα πάντων ἐξεύρηται 
τῶν ἡμεῖς ἴδιιεν, τὰ μέντοι ἄλλα ovx ἄγαμαι. τὸ δὲ μέ- 
γιστον οὕτω σφι ἀνεύρηται ὥστε ἀποφυγεῖν τε μηδένα 
ἐπελθόντα ἐπὶ σφέας, μὴ βουλομένους τε ἐξευρεϑῆναι 
χαταλ aei μὴ οἷόν τε εἶναι" τοῖσι γὰρ, (ἦτε ἄστεα μήτε 
τείχεα 7 ἐχτισμένα, ἀλλὰ φερέοιχοι ἐόντες πάντες ξωσι 
ἱπποτοξόται, ζώοντες μὴ &m ἀρότου ἀλλ᾽ ἀπὸ κτηγέων, 
οἰχήματά τε σφι ἢ ἐπὶ ζευγέων, χῶς οὐχ ἂν εἴησαν οὗτοι 
ἄμαχοί τε xci ἄποροι προσιιίσγειν; ἐξεύρηται δέ σφι 
ταῦτα τῆς τε γῆς ἐούσης ἐπιτηδέης καὶ τῶν ποταμῶν ἐόν- 
των σφι συμμάχων" 1j τε γὰρ γῆ ἐοῦσα πεδιὰς αὕτη ποι- 
ὠδης τε xai εὐυδρός ἐστι, ποταμοί τε δὲ αὐτῆς δέουσι 
οὐ πολλῷ τεῳ ἀριϑιιὸν ἐλάσσονες τῶν ἐν “Αἰγύπτῳ διω- 
ρύχων. ὅσοι δὲ οὐνομαστοί τέ εἰσι αὐτῶν xal ττροσπλωτοὶ 
ἀπὸ ϑαλ ἄσσης, τούτους οὐνομανέω. Ἴστρος μὲν πεντά- 
στομος, μετὰ δὲ Τύρης τε xal Ὕπανις zal Βορυσϑένης 
xal Παντιχάπης χαὶ Ὑπάχυρις καὶ Γέρρος καὶ Ταναϊς" 
δέουσι δὲ οὗτοι χατὰ τάδε. Ἴστρος μὲν ἐὼν μέγιστος 
ποταμῶν ττάντων τῶν ἡμεῖς ἴδμεν, ἴσος αἰεὶ αὐτὸς ἑωυτῷ 
δέει καὶ ϑέρεος «ai χειμῶνος, πρῶτος δὲ τὸ ἀπὶ ἑσπέρης 
τῶν ἐν τῇ Σχυϑιχῇ δέων κατὰ τοιόνδε μέγιστος γέγονε" 
ποταμῶν χαὶ ἄλλων ἐς αὐτὸν ἐχδιδόντων εἰσὶ δὲ οἵδε οἱ 
μέγαν αὐτὸν ποιεῦντες, διὰ μιέν γε τῆς Σχυϑικῆς χώρης 
στέντε μὲν oi δέοντες, τόν τε Σχύϑαι Πόρατα χαλέουσι 


[4 , M , M ' , 
ἄλληνες δὲ Πυρετόν, καὶ ἄλλος Τιαραντὸς xal Moagóg τε 


χαὶ Νάπαρις x«i Ὁρδησσός. ὃ μὲν πρῶτος λεχϑεὶς τῶν 
ποταμῶν μέγας χαὶ πρὸς ἠῶ δέων ἀναχοινοῦται τῷ Ἴστρῳ 
τὸ ὕδωρ, ὃ δὲ δεύτερος λεχϑεὶς Τιαραντὸς πρὸς ἑσπέρης 
τε μᾶλλον χαὶ ἐλάσσων, ὃ δὲ δὴ “φαρός τε χαὶ ὃ Νάπαρις 
χαὶ ὃ Ὀρδησσὸς διὰ μέσου τούτων ἰόντες ἐσβάλλουσι ἐς 
τὸν Ἴστρον. οὗτοι μὲν αὐτιγενέες ποταμοὶ Σχυϑιχοὶ συμ- 
πληϑύουσι αὐτόν, ἐχ δὲ γαϑύρσων Μάρις ποταμὸς δέων 
συμμίσγεται τῷ Ἴστρῳ, ἐκ δὲ τοῦ Αἵμου τῶν χορυφέων 


HPOAOTOY A. 49—51. 263 
τρεῖς ἄλλοι μεγάλοι δέοντες πρὸς βορέην ἄνεμον ἐσβάλ- 
λουσι ἐς αὐτόν, ἥτλας xci Αὔρας καὶ Τίβισις. διὰ δὲ 
Θρηίχης καὶ Θρηίχων τῶν Κροβύζων δέοντες M99vg καὶ 

, ^ 3 , - ^ 27. 2 ^ , 
Nóng καὶ Agvarg ἐχδιδοῦσι ἐς τὸν Ἴστρον" &x δὲ Παιό- 
γων χαὶ οὔρεος Ῥοδόπης Σχίος ποταμὸς μέσον σχίζων τὸν 
«ἀἵμον ἐχδιδοῖ ἐς αὐτόν. ἐξ ᾿Ιλλυριῶν δὲ δέων πρὸς βορέην 
» 2} ' 3 1e n 2 , ^ 4 
ἄνεμον Πίγγρος ποταμὸς ἐσβάλλει ἐς πεδίον τὸ Τριβαλ- 
λιχὸν καὶ ἐς ποταμὸν Βρόγγον, ὃ δὲ Βρόγγος ἐς τὸν Ἴστρον" 

c , , , , , 
οὕτω ἀμφοτέρους ἐόντας μεγάλους ὃ Ἴστρος δέχεται. ἐχ 

B - , " : - , * 
δὲ τῆς χατύπερϑε χώρης Ὀμβρικῶν Κάρπις ποταμὸς «ai 
» , ' , , ' (3 , 2 
ἄλλος AMLzig πρὸς βορέην ἄνεμον χαὶ οὗτοι ῥέοντες ἐχ- 
διδοῦσι ἐς αὐτόν. δέει γὰρ δὴ διὰ πάσης τῆς Εὐρώπης 
c 2 E , 2. - aU», . “λ , 
δ᾽ Ἴστρος, ἀρξάμενος ἐχ Κελτῶν, οἱ ἔσχατοι πρὸς ἡλίου 
δυσμέων μετὰ Κύνητας οἰχέουσι τῶν ἐν τῇ Εὐρώπῃ δέων 

^ u - 2 ΄ , - - 
δὲ διὰ πάσης τῆς Εὐρώπης ἐς τὰ πλάγια τῆς Σχυϑικῆς 
ΕΝ , , 5 - , Ἦν 2/4 
ἐσβάλλει. τούτων ὧν τῶν χαταλεχϑέντων χαὶ ἄλλων πολ- 
λῶν συμβαλλομένων τὸ σφέτερον ὕδωρ γίνεται ὃ Ἴστρος 
- , AUC e * Ly , 
ποταμῶν μέγιστος, ἐπεὶ ὕδωρ γε ἕν πρὸς ἕν συμβάλλειν 
ὃ Νεῖλος πλήϑεὶϊ ἀπτοχρατέει" ἐς γὰρ δὴ τοῦτον οὔτε πο- 
ταμὸς οὔτε χρήνη οὐδεμία ἐσδιδοῦσα ἐς τιλῆϑός οἱ συμ- 
βάλλεται. ἴσος δὲ αἰεὶ δέει ἔν τε ϑέρεϊ χαὶ χειμῶνι ὃ 
Ἴστρος κατὰ τοιόνδε τι, ὡς ἐμοὶ δοχέει. τοῦ μὲν χειμῶνός 
c , 3. 7 , - - , 
ἐστι ὅσος πέρ ἔστι, ὀλίγῳ τε μέζων τῆς ἑωυτοῦ φύσιος 

" c νι (S M US) - - , Σ 
γίνεται" ὕεται γὰρ ἡ γῆ αὕτη τοῦ χειμῶνος πάμπαν ὀλίγῳ, 
γιφετῷ δὲ πάντα χρᾶται. τοῦ δὲ ϑέρεος ἢ χιὼν ἢ ἐν τῷ 

- - - 2 , , , 
χειμῶνι πεσοῦσα, ἐοῦσα ἀμφιλαφής, τηχομένη ττάντοϑεν 
RJ πὸ Ὁ. ' 3r. ^ c MN € ^ 3 - 3 
ἐσδιδοῖ ἐς vOv Ἴστρον᾽ αὑτὴ τε δὴ ἡ χιὼν ἐσδιδοῦσα ἐς 

7 M , OU ὟΝ , ^ , ^ 
αὐτὸν συμπληϑύει καὶ ομβροι πολλοί τε xoci λάβροι σὺν 

JL CE ' * ' L e ' , 3. 3 € ' 
αὐτῇ" ὕει γὰρ δὴ τὸ ϑέρος. ὅσῳ δὲ πλέον ἐπ᾽ ἑωυτὸν 
c, (τὰν Cr jJ 21A ) - ARENA, EE - - 
vÓcQ ὁ ἥλιος ἐπέλχεται ἕν τῷ ϑέρεϊ ἢ ἐν τῷ χειμῶνι, 
τοσούτῳ τὰ συμμισγόμενα τῷ Ἴστρῳ :τολλαπλήσιά ἔστι 
τοῦ ϑέρεος ἥπερ τοῦ χειμῶνος" ἀντιτιϑέμενα δὲ ταῦτα 

, , e , * , , 
ἀντισήχωσις γίνεται, ὥστε ἴσον μιν αἰεὶ φαίνεσϑαι ἐόντα. 
Εἷς μὲν δὴ τῶν πτοταμῶν τοῖσι Σχύϑησί ἐστι ὃ Ἴστρος, 

^ ^ - 3^ € 2 ' , M , - 
μετὰ δὲ τοῦτον Τύρης, ὃς ἀττὸ βορέω μὲν ἀνέμου ὁρμᾶται, 
ἄρχεται δὲ ῥέων &x λίμνης μεγάλης ἣ οὐρίζει τήν τε Σχυ- 
ϑιχὴν καὶ τὴν Νευρίδα γῆν. ἐπὶ δὲ τῷ στόματι αὐτοῦ 


50 


51 


52 


53 


264 HPOAOTOTY A. 52. 53. 


χατοιχέαται Ἕλληνες, oi Τυρῖται καλέονται. τρίτος δὲ 


΄ ' c - 3 - «" , 
Ὕπανις ποταμὸς ogu&raL μὲν ἐκ τῆς Σχυϑιχῆς, δέει δὲ 


ix λίμνης μεγάλης τὴν πέριξ νέμονται ἵπττοι ἄγριοι λευ- 
χοί᾽ καλέεται δ᾽ ἡ λίμνη αὕτη ὀρϑῶς μήτηρ Ὑπά ἐ; 
tob καλέεται δ' ἡ λίμνη αὕτη ὀρϑῶς μήτηρ Ὑπάνιος. ἐκ 
ταύτης ὧν ἀνατέλλων ὁ ὕπανις ποταμὸς δέει ἐπὶ μὲν 
πέντε ἡμερέων πλόον βραχὺς καὶ γλυχὺς ἔτι, ἀπὸ δὲ τού- 
του πρὸς ϑαλάσσης τεσσέρων ἡμερέων πλόον πιχρὸς 
- — ' 3 , , C , 
αἰνῶς" ἐχδιδοῖ γὰρ ἐς αὐτὸν χρήνη πιχρή, οὕτω δή τι 
3. Ev , e / τὰ ' ἘΞ τ NER 27295 
ἐοῦσα πιχρή, ἣ μεγάϑεϊ σμιχρὴ ἐοῦσα κιρνᾷ τὸν Ὕπανιν 
ἐόντα ποταμὸν ἐν ὀλίγοισι μέγαν. ἔστι δὲ ἢ χρήνη αὕτη 
, , - 3 ;, , 
ἐν οὔροισι χώρης τῆς τε ἀροτίρων Σχυϑέων xal ἅλα- 
, , ^ - / € , - , 
ζώνων" οὔνομα δὲ τῇ χρήνῃ xai ὅϑεν δέει τῷ χώρῳ, oxv- 
' -— S * ς , E 
ϑιστὶ μὲν ᾿Εξαμπαῖος, κατὰ δὲ τὴν “Ελλήνων γλῶσσαν Tool 
, , ^ ^ , c, , ^ ν 
ὅδοί. συνάγουσι δὲ τὰ τέρματα 0 τε Τύρης xci ὃ Ὕπανις 
E 3 23,4 Pe ^ * δὲ 2 ' , 2 , [OO A 
xar λαξζωνας" vo θὲ ἄπο vOUTOU ἀποστρέξιψας ἕχατερος 
δέει εὐρύνων τὸ μέσον. 
, , ;, ce , , 
Τέταρτος δὲ Βορυσϑένης ποταμός, ὃς ἐστι μέγιστός 
τε μετ᾽ ᾿Ιστρον τούτων καὶ πτολυαρχέστατος χατὰ γνώμας 
τὰς ἡμετέρας οὔτι μοῦνον τῶν Σχυϑιχῶν ποταμῶν, ἀλλὰ 
M - 2! c , M S294 - b] , 
zai τῶν ἄλλων ἁπάντων, πλὴν Νείλου τοῦ Αἰγυπτίου" 
τούτῳ γὰρ οὐχ οἷά τέ ἔστι συμβαλεῖν ἄλλον ποταμόν" 
τῶν δὲ λοιπῶν Βορυσϑένης ἐστὶ πτολυαρχέστατος, ὃς νομάς 
τε χαλλίστας καὶ εὐχομιδεστάτας χτήνεσι τταρέχεται ἰχϑῦς 
τε ἀρίστους διαχριδὸν χαὶ :τλείστους, :τίνεσϑαί τε ἥδιστός 
ἐστι, δέει τε χαϑαρὸς παρὰ ϑολεροῖσι, σττόρος τε ταρ᾽ 
αὐτὸν ἄριστος γίνεται, ποίη τε, τῇ οὐ σπείρεται v, χώρη, 
βαϑυτάτη. ἅλες τε ἐπὶ τῷ στόματι αὐτοῦ αὐτόματοι 
πηγνύαται ἄπλετοι" χήτεά τε μεγάλα ἀνάχανϑα, τὰ ἄντα- 
χαίους καλέουσι, παρέχεται ἐς ταρίχευσιν, ἄλλα τε ττολλὰ 
ϑωμάσαι ἄξια. μέχρι μέν νυν Γέρρου χώρου, ἐς τὸν τεσ- 
, c , d L ;, ΄, 2 ^ 
σεράχοντα ἡμερέων πλόος ἐστί, γινώσχεται δέων ἀπὸ 
βορέω ἀνέμου" τὸ δὲ χατύπερϑε δὲ ὧν δέει ἀνθρώττων 
οὐδεὶς ἔχει φράσαι" φαίνεται δὲ δέων δὲ ἐρήμου ἐς τῶν 
γεωργῶν Σχυϑέων τὴν χώρην᾽ οὗτοι γὰρ οἱ Σχύϑαι παρ᾽ 
αὐτὸν ἐπὶ δέχα ἡμερέων σπτλόον νέμονται. μούνου δὲ τού- 
του τοῦ ποταμοῦ καὶ Νείλου ovx ἔχω φράσαι τὰς πηγάς, 
, x ' , 3 - ^ , 
δοχέω δέ, οὐδὲ οὐδεὶς Ἑλλήνων. ἀγχοῦ τε δὴ θαλάσσης 


HPOAOTOY Δ. 53—959. 265 
€ , E , , c , € CL 
ὃ Βορυσϑένης δέων γίνεται καί ot συμμίσγεται ὃ Ὕπανις 
ἐς τὠυτὸ ἕλος ἐχδιδούς. τὸ δὲ μεταξὺ τῶν ποταμῶν τού- 
των ξὸν ἔμβολον τῆς χώρης Ἱππόλεω ἄχρη χαλέεται, &v 

2 - * ^ , , ^N -« - 
δὲ αὐτῷ ἱρὸν Μητρὸς ἐνίδρυται" ττέρην δὲ τοῦ ἱροῦ ἐπὶ 

"νη C» , (πὸ , 
τῷ Ὑπάνι Βορυσϑενεῖται κατοιχέαται. 

Ταῦτα μὲν τὰ ἀπὸ τούτων τῶν :τοταμῶν, μετὰ δὲ τού- 
τους πέμπτος ποταμὸς ἄλλος τῷ οὔνομα Παντιχάττης" 
ῥέει δὲ xal οὗτος ἀπτὸ βορέω τε καὶ ἐκ λίμνης, καὶ τὸ 
μεταξὺ τούτου τε καὶ τοῦ Βορυσϑένεος νέμονται οἱ γεωργοὶ 
Σχύϑαι, ἐχδιδοῖ δὲ ἐς τὴν Ὑλαίην, παραμειψάμενος δὲ 

, — , es , , € ΄ 
ταύτην τῷ Βορυσϑένεϊ συμμίσγεται. ἕχτος δὲ Ὑπάκυρις 
ποταμός, ὃς ὁρμᾶται μὲν ἐκ λίμνης, διὰ μέσων δὲ τῶν 
γομάδων Σχυϑέων ῥέων ἐχδιδοῖ χατὰ Καρχινῖτιν πόλιν, 
2 ^ 2 , , €. » , ^ ' 3 , , 
ἐς δεξιὴν ἀπτέργων τήν τε Ὑλαίην χαὶ τὸν ΑἸχιλλήιον καλεό- 
μενον δρόμον. ἕβδομος δὲ Τέρρος ποταμὸς ἀττέσχισται 

3 ^ - Aj - - , ει 
μὲν ἀπὸ τοῦ Βορυσϑένεος κατὰ τοῦτο τῆς χώρης ἐς ὃ 
, c 2 ,ὕ , 
γιγνώσχεται ὃ Βορυσϑένης" ἀπέσχισται μέν νυν ἔχ τούτου 
- , 2} M ub 1) , € - 3 , , 
τοῦ χώρου, οὔνομα δὲ ἔχει τόττερ ὃ χῶρος αὐτός, Γέρρος, 
, 2 , , , - , , 
ῥέων δ᾽ ἐς ϑάλασσαν οὐρίζει τήν τὲ τῶν νομάδων χώρην 
zal τὴν τῶν βασιληίων Σχυϑέων, ἐκδιδοῖ δὲ ἐς τὸν Ὑτεά- 
χυριν. ὄγδοος δὲ δὴ T&vaig ποταμός, ὃς δέει τἀνέκαϑεν 
ἐχ λέμνης μεγάλης δὁρμεόμενος, ἐκδιδοῖ δὲ ἐς μέζω ἔτι 
λίμνην καλεομένην Μαιῆτιν, v οὐρίζει Σχύϑας τε τοὺς 
, M , 2 j , “. - 2} 
βασιληίους χαὶ Σαυρομάτας. ἐς δὲ Τάναϊν τοῦτον ἄλλος 
ποταμὸς ἐσβάλλει τῷ ovvoua ἐστι Ὕργις. 

Τοῖσι μὲν δὴ οὐνομαστοῖσι πτοταμοῖσι οὕτω δή τι οἱ 
Σχύϑαι ἐσχευάδαται, τοῖσι δὲ χτήνεσι ἡ ποίη ἀναφυο- 
μένη ἐν τῇ Σχυϑιχῇ ἐστὶ ἐπιχολωτάτη πασέων ποιέων 
τῶν ἡμεῖς ἴδμεν" ἀνοιγομένοισι δὲ τοῖσι χτήνεσι ἔστι 
σταϑμώσασϑαι ὅτι τοῦτο οὕτω ἔχει. 

Τὰ μὲν δὴ μέγιστα οὕτω σφι εὔπτορά ἐστι, τὰ δὲ 
λοιπὰ νόμαια χατὰ τάδε σφι διαχέεται. ϑεοὺς μὲν μού- 

, , € , ' , ' ΄ 
vovg τοὐσὸς ἱλάσκονται, ᾿Ιστέην μὲν μάλιστα, ἐπὶ δὲ Δία 
τε xai Γῆν, νομίζοντες τὴν Γῆν τοῦ Διὸς εἶναι γυναῖχα, 

^ ^ , 3 , , ^ 2 , 2 , 
μετὰ δὲ τούτους ZmóÀhova τε xal οὐρανίην Ἰφροδίτην 

AGE , |» , Y , c , 
x«i Ἡραχλέα χαὶ 4oca. τούτους μὲν πᾶντες οἱ Σχύϑαι 
γνεγνομίχασι, αἱ δὲ καλεόμενοι βασιλήιοι Σχύϑαι καὶ τῷ 


54 


51 


58 


59 


60 


61 


266 HPOAOTOY Δ. 59—62. 
Ποσειδέωνι ϑύουσι. οὐνομάζεται δὲ σχυϑιστὶ Torín μὲν 
Ταβιτί, Ζεὺς δὲ ὀρθότατα κατὰ γνώμην γε τὴν ἐμὴν 
χαλεόμενος Παπαῖος, Γῆ δὲ Azí, Ἀπόλλων δὲ Οἰτόσυρος, 
οὐρανίη δὲ Ἀφροδίτη “ρτίμπασα, Ποσειδέων δὲ Θαμιμα- 
σάδας. ἀγάλματα δὲ χαὶ βωμοὺς καὶ νηοὺς οὐ νομίζουσι 
ποιέειν πλὴν Zlgei* τούτῳ δὲ νομίζουσι. ϑυσίη δὲ ἢ αὐτὴ 
πᾶσι κατέστηχε περὶ πάντα τὰ ἱρὰ ὁμοίως, ἑρδομένη 
ὧδε. τὸ μὲν ἱρήιον αὐτὸ ἐμπεποδισμένον τοὺς ἐμπρο- 
σϑίους πόδας ἕστηχε" ὃ δὲ ϑύων ὄπισϑε τοῦ χτήνεος 
ἑστεὼς σπάσας τὴν ἀρχὴν τοῦ στρόφου χαταβάλλει μιν, 
πίπτοντος δὲ τοῦ ἱρηίου ἐπιχαλέει τὸν ϑεὸν τῷ ἂν ϑύῃ, 
zal ἔπειτεν βρόχῳ περὶ ὦν ἔβαλε τὸν αὐχένα, σχυταλίδα 
δὲ ἐμβαλὼν περιάγει καὶ ἀποπνίγει, οὔτε πῦρ ἀναχαύσας 
οὔτε χαταρξάμενος οὔτ᾽ ἐπισπείσας" ἀποπνίξας δὲ zai 
ἀποδείρας τράπεται πρὸς ἕψησιν. τῆς δὲ γῆς τῆς Σχυ- 
ϑιχῆς αἰνῶς ἀξύλου ἐούσης ὧδέ σφι ἐς τὴν ἕψησιν τῶν 
χρεῶν ἐξεύρηται. ἐπεὰν ἀποδείρωσι τὰ ἱρήια, γυμνοῦσι 
τὰ ὀστέα τῶν χρεῶν, ἔπειτεν ἐσβάλλουσι, ἢν μὲν τύχωσι 
ἔχοντες, ἐς λέβητας ἐπιχωρίους, μάλιστα “εσβίοισε χρη- 
τῆρσι προσιχέλους, χωρὶς ἢ ὅτι πολλῷ μέζονας" ἐς τούτους 
ἐσβάλλοντες ἕψουσι ὑποχαίοντες τὰ ὀστέα τῶν ἱρηίων. ἢν 
δὲ μή σφι παρῇ λέβης, οἱ δὲ ἐς τὰς γαστέρας τῶν ἱρηίων 
ἐσβάλλοντες τὰ χρέα πάντα xai παραμίξαντες ὕδωρ ὑπο- 
καίουσι τὰ ὀστέα" τὰ δὲ αἴϑεται κάλλιστα, αἱ δὲ γαστέρες 
χωρέουσι εὐπετέως τὰ χρέα ἐψιλωμένα τῶν ὀστέων" χαὶ 
οὕτω βοῦς τε ἑωυτὸν ἐξέψει καὶ τάλλα ἱρήια ἑωυτὸ ἕχα- 
στον. ἐπεὰν δὲ yen τὰ χρέα, ὃ ϑύσας τῶν χρεῶν χαὶ 
τῶν σπλάγχνων ἀπαρξάμενος ῥίπτει ἐς τὸ ἔμπροσϑε. 
ϑύουσι δὲ καὶ τάλλα πρόβατα xal ἵππους μάλιστα. 
Τοῖσι μὲν δὴ ἄλλοισι τῶν ϑεῶν οὕτω ϑύουσι καὶ 
ταῦτα τῶν χτηνέων, τῷ δὲ ρει ὧδε. χατὰ νομοὺς ἕχά- 
στοισι ἐν τῷ ἀρχηΐῳ ἐσίδρυταί σφι "toc ἱρὸν τοιόνδε. 
φρυγάνων φάκελοι συννενέαται ὅσον v ἐπὶ σταδίους τρεῖς 
μῆκος καὶ evgog, ὕψος δὲ ἔλασσον" ἄνω δὲ τούτου τετρά- 
γωνον ἄπεδον πεποίηται, καὶ τὰ μὲν τρία τῶν χώλων 
ἐστὶ ἀπότομα, κατὰ δὲ τὸ ἕν ἐπιβατόν. ἔτεος δὲ ἑχάστου 
ἁμάξας πεντήχοντα xal éxaróv ἐπινέουσι φρυγάνων" 


HPOAOTOY Δ. 62—64. 261 
ὑπονοστέει γὰρ δὴ αἰεὶ ὑττὸ τῶν χειμώνων. ἐπὸὶ τούτου 
δὴ τοῦ ὄγχου ἀκινάχης σιδήρεος ἵδρυται ἄρχαῖος ἕχά- 
στοισι, xal τοῦτ᾽ ἐστὶ τοῦ ἤρεος τὸ ἄγαλμα. τούτῳ δὲ 
τῷ ἀχινάχῃ ϑυσίας ἐπετέους προσάγουσι προβάτων χαὶ 
ἵπττων, καὶ δὴ καὶ τοισίδ᾽ ἔτι πτλέω ϑύουσι ἢ τοῖσι ἄλλοισι 
ϑεοῖσι" ὅσους ἂν τῶν πολεμίων ζωγρήσωσι, ἀπὸ τῶν ἕχα- 
τὸν ἀνδρῶν ἄνδρα ἕνα ϑύουσι, τρόπῳ οὐ τῷ αὐτῷ καὶ 
τὰ πρόβατα, ἀλλ᾽ ἑτεροίῳ. ἐπεὰν γὰρ οἶνον ἐπισπείσωσι 
xarà τῶν χεφαλέων, ἀποσφάζουσι τοὺς ἀνθρώπους ἐς 
ἄγγος καὶ ἔπειτεν ἀνενείχαντες ἄνω ἐπὶ τὸν ὄγχον τῶν 
φρυγάνων καταχέουσι τὸ αἷμα τοῦ ἀκινάχεω. ἄνω μὲν 
δὴ φορέουσι τοῦτο, κάτω δὲ τταρὰ τὸ ἱρὸν ποιεῦσι τάδε" 
τῶν ἀποσφαγέντων ἀνδρῶν τοὺς δεξιοὺς μους πάντας 
ἀποτάμνοντες σὺν τῇσι χερσὶ ἐς τὸν ἠέρα ἱεῖσι, xal ἔπειτεν 
χαὶ τὰ ἄλλα ἀπέρξαντες ἱρήια ἀπαλλάσσονται. χεὶρ δὲ 
τῇ ἂν πέσῃ κέεται, καὶ χωρὶς ὃ νεχρός. 

Θυσίαι Hw γυν αὗταί σφι κατεστᾶσι, ὑσὶ δὲ οὗτοι 
οὐδὲν νομί ζουσι, οὐδὲ τρέφειν ἐν τῇ χώρῃ τὸ παράπαν 
ἐθέλουσι. τὰ δ᾽ ἐς πόλεμον ἔχοντα ὧδέ σφι διακέεται. 
ἐπεὰν τὸν πρῶτον ἄνδρα χαταβάλῃ ἀνὴρ Σχύϑης, τοῦ 
αἵματος ἐμττίνει. ὅσους δ᾽ ἂν φονεύσῃ ἐν τῇ μάχῃ, τού- 
των τὰς χεφαλὰς ἀποφέρει τῷ βασιλέϊ' ἀπενείχας μὲν 
γὰρ χεφαλὴν τῆς ληίης μεταλαμβάνει τὴν ἂν λάβωσι, μὴ 
ἐνείχας δὲ οὔ. ἀποδείρει δὲ αὐτὴν τρόπτῳ τοιῷδε" περι- 
ταμὼν χύχλῳ περὶ τὰ ὦτα χαὶ λαβόμενος τῆς χεφαλῆς 
ἐχσείει, μετὰ δὲ σαρχίσας βοὸς πλευρῇ δέψει τῇσι χερσί, 
ὀργάσας δὲ αὐτὸ ἅτε χειρόμαχτρον χέχτηται, ex δὲ τῶν 
χαλινῶν τοῦ ἵππου τὸν αὐτὸς ἐλαύνει, ἐχ τούτου ἐξάπτει 
χαὶ ἀγάλλεται" ὃς γὰρ ἂν τιλεῖστα δέρματα χειρόμαχτρα 
ἔχῃ, ἀνὴρ ἄριστος οὗτος χέχριται. πολλοὶ δὲ αὐτῶν ἐκ 
τῶν ἀποδερμάτων xal χλαίνας ἐγείνυσθαι ποιεῦσι, συρ- 
ράπτοντες χατάπερ βαίτας. πολλοὶ δὲ ἀνδρῶν ἐχϑρῶν 
τὰς δεξιὰς χεῖρας νεχρῶν ἐόντων ἀποδείραντες αὐτοῖσι 
ὄνυξι χαλύπτρας τῶν φαρετρέων ποιεῦνται. δέρμα δὲ 
ἀνθρώπου xal παχὺ xci λαμπρὸν ἦν ἄρα, σχεδὸν δερ- 
μάτων πάντων λαμπτρότατον λευχότητι. πολλοὶ δὲ xai 
ὅλους ἄνδρας ἐχδείραντες καὶ διατείναντες ἐπὶ ξύλων ἐπὶ 


63 


64 


65 


66 


67 


68 


268 HPOAOTOY 4. 65—68. 

ἵππων πτεριφέρουσι. ταῦτα uiv δὴ οὕτω σφι νενόμισται, 
αὐτὰς δὲ τὰς χεφαλάς, οὔτι πάντων ἀλλὰ τῶν ἐχϑίστων, 
ποιεῦσι τάδε" ἀποπρίσας [ἕχαστος} πᾶν τὸ ἔνερϑε τῶν 
ὀφρύων ἐχχαϑαίρει" καὶ ἢν μὲν ἢ πένης, ὃ δ᾽ ἔξωϑεν 
ιὐμοβοέην μούνην περιτείνας οὕτω χρᾶται, ἢν δὲ ἢ πλού- 
σιος, τὴν μὲν ὠμοβοέην περιτείνει, ἔσωϑεν δὲ χαταχρου- 
σώσας οὕτω χρᾶται ποτηρίῳ. ποιεῦσι δὲ τοῦτο καὶ ἐκ 
τῶν οἰχηίων ἢν σφι διάφοροι γένωνται xai ἢν ἐπιχρατήσῃ 
αὐτοῦ παρὰ τῷ βασιλέϊ. ξείνων δέ οἱ ἐλϑόντων τῶν ἂν 
λόγον ποιέηται, τὰς χεφαλὰς ταύτας παραφέρει, καὶ ἔπι- 
λέγει ὥς οἱ ἐόντες οἰκήιοι πόλεμον προσεϑήχαντο καί 
σφεων αὐτὸς ἐπεχράτησε, ταύτην ἀνδραγαϑίέην λέγοντες. 
ἅπαξ δὲ τοῦ ἐνιαυτοῦ ἑχάστου Ó νομάρχης ἕχαστος ἐν τῷ 
ἑωυτοῦ νομῷ χιρνᾷ χρητῆρα οἴνου, &m οὗ πίνουσι τῶν 
Σχυϑέων τοῖσετ ἄνδρες πολέμιοι ἀραιρημένοι ἔωσι" 
τοῖσι δ᾽ ἂν μὴ κατεργασμένον ἢ τοῦτο, οὐ γεύονται τοῦ 
οἴνου τούτου, ἀλλ᾽ ἠτιμωμένοι ἀποχατέαται" ὄνειδος δέ 
σφέ ἐστι μέγιστον τοῦτο. ὅσοι δὲ ἂν αὐτῶν χαὶ κάρτα 
πολλοὺς ἄνδρας ἀραιρηχότες ἔωσι, οὗτοι δὲ σύνδυο χύλι- 
χας ἔχοντες πίνουσι ὁμοῦ. 

Μάντιες δὲ Σχυϑέων εἰσὶ πολλοί,. ot μαντεύονται 
ῥάβδοισι ἰτεΐνῃσι πολλῇσι ὧδε. ἐπεὰν φακέλους δάβδων 
μεγάλους ἐνείχωνται, ϑέντες χαμαὶ διεξειλίσσουσι αὐτούς, 
xai ἐπὶ μίαν ἑχάστην ῥάβδον τιϑέντες ϑεσπίζουσι, ἅμα 
τε λέγοντες ταῦτα συνειλέουσι τὰς ῥάβδους ὀπίσω καὶ 
αὖτις xarà μίαν συντιϑεῖσι. αὕτη μέν σφι T μαντιχὴ 
πατρωίη ἐστί, οἱ δὲ ἐνάρεες οἱ ἀνδρόγυνοι τὴν ἠΠφροδίτην 
σφι λέγουσι μαντιχὴν δοῦναι" φιλύρης ὧν φλοιῷ uav- 
τεύονται. ἐπεὰν τὴν φιλύρην τρίχα σχίσῃ, διαπλέχων ἐν 
τοῖσι δαχτύλοισι τοῖσι ἑωυτοῦ καὶ διαλύων χρᾷ. ἐπεὰν δὲ 
βασιλεὺς ὃ Σχυϑέων χάμῃ, μεταττέμττεται τῶν μαντίων 
ἄνδρας τρεῖς τοὺς εὐδοχιμέοντας μάλιστα, οἱ τρόπῳ τῷ 
εἰρημένῳ μαντεύονται" χαὶ λέγουσι οὗτοι ὡς τὸ ἐπίπαν 
μάλιστα τάδε, ὡς τὰς βασιληίας ἱστέας ἐπτιώρχηχε ὃς 
χαὶ ὅς, λέγοντες τῶν ἀστῶν τὸν ἂν δὴ λέγωσι. τὰς δὲ 
βασιληίας ἱστίας νόμος Σχύϑῃσι τὰ μάλιστά ἐστι ὀμνύναι 
τότε ἐπεὰν τὸν μέγιστον 0gxov ἐϑέλωσι ὀμνύναι. αὐτίκα 


HPOASOTOY A. 68—11. 269 
δὲ διαλελαμμένος ἄγεται οὗτος τὸν ἂν δὴ φῶσι ἐπιορ- 
χῆσαι, ἀπιγμένον δὲ ἐλέγχουσι οἱ μάντιες ὡς ἐπιορχήσας 
φαίνεται ἐν τῇ μαντιχῇ τὰς βασιληίας ἱστίας καὶ διὰ 
ταῦτα ἀλγέει ὃ βασιλεύς" ὃ δὲ ἀρνέεται, οὐ φάμενος ἐπι- 
ορχῆσαι, καὶ δεινολογέεται. Goveouévov δὲ τούτου ὃ βασι- 
λεὺς μεταττέμπεται ἄλλους διπλησίους μάντις" καὶ ἢν μὲν 
χαὶ οὗτοι ἐσορέοντες ἐς τὴν μαντιχὴν χαταδήσωσι ἐπιορ- 
χῆσαι, τοῦ δὲ ἰϑέως τὴν κεφαλὴν ἀποτάμνουσι, καὶ τὰ 
χρήματα αὐτοῦ διαλαγχάνουσι οἱ πρῶτοι τῶν μαντίων" 
ἢν δὲ οἱ ἐπελϑόντες μάντις ἀπολύσωσι, ἄλλοι πάρεισι 
μάντιες καὶ μάλα ἄλλοι. ἢν ὦν οἱ πλεῦνες τὸν ἄνϑρωπον 
ἀπολύσωσι, δέδοχται τοῖσι πρώτοισι τῶν μαντίων αὐτοῖσι 
ἀπόλλυσθαι. ἀπολλῦσι δῆτα αὐτοὺς τρόπῳ τοιῷδε" ἐτιεὰν 
ἅμαξαν φρυγάνων τελήσωσι xal ὑποζεύξωσι βοῦς, ἐμπο- 
δίσαντες τοὺς μάντις zal χεῖρας ὀτείσω δήσαντες χαὶ στο- 
μώσδαντες χατεργνῦσι ἐς μέσα τὰ φρύγανα, ὑποπρήσαντες 
δὲ αὐτὰ ἀπιεῖσι φοβήσαντες τοὺς βοῦς. πολλοὶ μὲν δὴ 
συγκαταχαίονται τοῖσι μάντισι βόες, πολλοὶ δὲ περικε- 
χαυμένοι ἀποφεύγουσι, ἐπεὰν αὐτῶν ὃ ῥυμὸς καταχαυϑῇ. 
χαταχαίουσι δὲ τρόπῳ τῷ εἰρημένῳ xal δι ἄλλας αἰτίας 
τοὺς μάντις, ψευδομάντις χαλέοντες. τοὺς δ᾽ ἂν ἀποχτείνῃ 
βασιλεύς, τούτων οὐδὲ τοὺς παῖδας λείπει, ἀλλὰ πάντα 
τὰ ἔρσενα χτείνει, τὰ δὲ ϑήλεα οὐκ ἀδιχέει. 

Ὅρχια δὲ ποιεῦνται Σχύϑαι ὧδε πρὺς τοὺς ἂν ποιέ- 
ὠνται. ἐς κύλιχα μεγάλην χεραμίνην οἶνον ἐγχέαντες αἷμα 
συμμίσγουσι τῶν τὰ ὅρχια ταμνομένων, τύψαντες ὀπέατι 
ἢ ἐπιταμόντες μαχαίρῃ σμιχρὸν τοῦ σώματος, χαὶ ἔπειτεν 
ἀποβάψαντες ἐς τὴν χύλιχα ἀχινάχεα καὶ ὀϊστοὺς χαὶ 
σάγαριν καὶ ἀκόντιον. ἐπεὰν δὲ ταῦτα ποιήσωσι, χατεύ- 
χονται πολλὰ καὶ ἔπειτεν ἀποπίνουσι αὐτοί τε οἱ τὸ 
ὕρχιον ποιεύμενοι «ai τῶν ἑπομένων οἱ πλείστου ἄξιοι. 

Ταφαὶ δὲ τῶν βασιλέων ἐν Γέρροισί εἰσι, ἐς ὃ ὃ 
Βορυσϑένης ἐστὶ τιροσπλωτός᾽ ἐνθαῦτα, ἐπεάν σφι ἀπο- 
ϑάνῃ ὃ βασιλεύς, ὄρυγμα γῆς μέγα ὀρύσσουσι τετράγωνον, 
ἑτοῖμον δὲ τοῦτο ποιήσαντες ἀναλαμβάνουσι τὸν νεχρόν, 
χαταχεχηρωμένον μὲν τὸ σῶμα, τὴν δὲ νηδὺν ἀνασχισϑεῖ- 
σαν xai χαϑαρϑεῖσαν, πλέην χυπέρου κεχομμένου καὶ 


- 


0 


210 HPOXAOTOY. ^. 11. V2. 

ϑυμιήματος καὶ σελίνου σπέρματος xal ἀνήσου, συνερ- 
ραμμένην ὀπίσω, καὶ κομίζουσι ἐν ἁμάξῃ ἐς ἄλλο ἔϑνος. ot 
δ᾽ ἂν παραδέξωνται κομισϑέντα τὸν νεχρόν, ποιεῦσι τάπτερ 
οἵ βασιλήιοι Σχύϑαι" τοῦ ὠτὸς ἀποτάμνονται, τρίχας 
σεριχείρονται, βραχίονας περιτάμνονται, μέτωπον καὶ 
ὄῖνα χαταμύσσονται, διὰ τῆς ἀριστερῆς χειρὸς ὀϊστοὺς 
διαβύνονται. ἐνθεῦτεν δὲ χομίζουσι ἐν τῇ ἁμάξῃ τὸν νέχυν 
τοῦ βασιλέος ἐς ἄλλο ἔϑνος τῶν ἄρχουσι" οἱ δέ σφι ἕπον-- 
ται ἐς τοὺς πρότερον ἦλϑον. ἐπεὰν δὲ πάντας περιέλ-- 
ϑῶωσι τὸν νέχυν χομίζοντες, ἐν Γέρροισι ἔσχατα χατοιχη- 
μένοισέ εἰσι τῶν ἐϑνέων τῶν ἄρχουσι καὶ ἐν τῇσι ταφῆσι. 
zal ἔπειτεν, ἐπεὰν ϑέωσι τὸν νέχυν ἐν τῆσι ϑήχῃσι ἐπὶ 
στιβάδος, παραπήξαντες αἰχμὰς ἔνϑεν καὶ ἔνϑεν τοῦ 
γεχροῦ ξύλα ὑπερτείνουσι xai ἔπειτεν διψὶ καταστεγά- 
ζουσι, ἐν δὲ τῇ λοιπῇ εὐρυχωρίῃ τῆς ϑήχης τῶν παλλα- 
χέων τὲ μίαν ἀποπνίξαντες ϑάπτουσι xai τὸν οἰνοχόον 
xal μάγειρον καὶ ἱπποχόμον xci διήκονον καὶ ἀγγελιη- 
φόρον xal ἵππους xal τῶν ἄλλων ἁπάντων ἀπαρχὰς καὶ 
φιάλας χρυσέας" ἀργύρῳ δὲ οὐδὲν οὐδὲ χαλχῷ χρέονται. 
ταῦτα δὲ ποιήσαντες χοῦσι πάντες χῶμα μέγα, ἁμιλλεό- 
2 μενοι καὶ προϑυμεόμενοι ὡς μέγιστον ποιῆσαι. ἐνιαυτοῦ 
δὲ περιφερομένου αὖτις ποιεῦσι τοιόνδε. λαβόντες τῶν 
AoutGv ϑεραπόντων τοὺς ἐπιτηδεωτάτους (οἱ δέ εἶσι 
Σχύϑαι ἐγγενέες" οὗτοι γὰρ δὴ ϑεραπεύουσι τοὺς ἂν αὐτὸς 
ὃ βασιλεὺς κελεύσῃ, ἀργυρώνητοι δὲ οὐκ εἰσέ σφι ϑερά- 
ποντες) τούτων Qv τῶν διηχόνων ἐπεὰν ἀττοπνίξωσι πεεν- 
τήχοντα xal ἵππους τοὺς χαλλιστεύοντας τστεντήχοντα, 
ἐξελόντες αὐτῶν τὴν κοιλίην xci καϑήραντες ἐμττιτελᾶσι 
ἀχύρων καὶ συρράπτουσι" ἁψῖδος δὲ ἥμισυ ἐπὶ δύο ξύλα 
στήσαντες ὕπτιον χαὶ τὸ ἕτερον ἥμισυ τῆς ἁψῖδος ἐπὶ 
ἕτερα δύο, καταττήξαντες τρόπῳ τοιούτῳ πολλὰ ταῦτα, 
ἔχειτεν τῶν ἵππτων χατὰ τὰ μήκεα ξύλα παχέα διελά- 
σαντες μέχρι τῶν τραχήλων ἀναβιβάζουσι αὐτοὺς ἐπὶ τὰς 
ἁψῖδας. τῶν δὲ ai μὲν πρότεραι ἁψῖδες ὑπέχουσι τοὺς 
ὦμους τῶν ἵππων, αἱ δὲ ὄπισϑε παρὰ τοὺς μηροὺς τὰς 
γαστέρας ὑπολαμβάνουσι" σχέλεα δὲ ἀμφότερα καταχρέ- 
μαται μετέωρα. χαλινοὺς δὲ xci στόμια ἐμβαλόντες ἐς 


HPOAOTOY Δ. 72—15. 2l 
τοὺς ἵππους χατατείνουσε ἐς τὸ πρόσϑε αὐτῶν, xci 
ἔπειτεν ἐχ πασσάλων δέουσι. τῶν δὲ δὴ νεηνίσχων τῶν 
ἀποπεπνιγμένων τῶν πεντήχοντα ἕνα ἕχαστον ἀναβιβά- 
ζουσι ἐπὶ τὸν ἵππον, ὧδε ἀναβιβάζοντες" ἐπεὰν νεχροῦ 
ἑχάστου παρὰ τὴν ἄχανθϑαν ξύλον ὀρϑὸν διελάσωσι μιέχρι 
τοῦ τραχήλου, κάτωϑεν [δὲ] ὑπερέχει τοῦ ξύλου τούτου 
τὸ ἐς τόρμον πτηγνύουσι τοῦ érégov ξύλου τοῦ διὰ τοῦ 
ἵππου. ἐπιστήσαντες δὲ κύχλῳ τὸ σῆμα ἱππέας τοιού-- 
τους ἀπελαύνουσι. οὕτω μὲν τοὺς βασιλέας ϑάπτουσι" 
τοὺς δὲ ἄλλους Σχύϑας, ἐπεὰν ἀποθάνωσι, περιάγουσι 
οἱ ἀγχοτάτω προσήχοντες χατὰ τοὺς φίλους &v ἁμάξησι 
χειμένους, τῶν δὲ ἕχαστος ὑποδεχόμενος εὐωχέει τοὺς 
ἑπομένους, «el τῷ νεχρῷ πάντων παρατιϑεῖ τῶν xol τοῖσι 
ἄλλοισι. ἡμέρας δὲ τεσσεράχοντα οὕτω οἱ ἰδιῶται περιά- 
γονται, ἔπειτεν ϑάπτονται. ϑάψαντες δὲ οἱ Σχύϑαι 
χαϑαίρονται τρόπῳ τοιῷδε. σμησάμενοι τὰς κεφαλὰς xal 
ἐχισλυνάμενοι πτοιεῦσι περὶ τὸ σῶμα τάδε. ἐπεὰν ξύλα 
στήσωσι τρία ἐς ἄλληλα χεχλιμένα, περὶ ταῦτα πίλους 
εἰρινέους περιτείνουσι, συμφράξαντες δὲ ὡς μάλιστα 
λίϑους ἐκ πυρὸς διαφανέας ἐσβάλλουσι ἐς σχάφην χει- 
μένην ἐν μέσῳ τῶν ξύλων τε xal τῶν πίλων. ἔστι δέ σφι 
χάνναβις φυομένη ἐν τῇ χώρῃ πλὴν ταχύτητος καὶ μεγά- 
ϑεος τῷ λίνῳ ἐμφερεστάτη" ταύτῃ δὲ πολλῷ ὑπερφέρει 
ἡ χάνναβις. αὕτη καὶ αὐτομάτη καὶ σ:τειρομένη φύεται, 
xal ἐξ αὐτῆς Θρήιχες μὲν xai εἵματα ποιεῦνται τοῖσι 
λινέοισι ὁμοιότατα᾽ οὐδ᾽ ἄν, ὅστις μὴ κάρτα τρίβων εἴη 
αὐτῆς, διαγνοίη λίνου ἢ καννάβιός ἐστι" ὃς δὲ μὴ εἶδέ 
χω τὴν κανναβίδα, λένεον δοχήσει εἶναι τὸ εἷμα. ταύτης 
ὦν οἱ Σχύϑαι τῆς καννάβιος τὸ σπέρμα ἐπεὰν λάβωσι, 
ὑπτοδύνουσι ὑπὸ τοὺς πίλους καὶ ἔπειτεν ἐπιβάλλουσι τὸ 
σπέρμα ἐπὶ τοὺς διαφανέας λέϑους τῷ πυρί" τὸ δὲ ϑυ- 
μιᾶται ἐπιβαλλόμενον καὶ ἀτμίδα παρέχεται τοσαύτην, 
ὥστε Ἑλληνικὴ οὐδεμία ἄν μιν πυρίη ἀποχρατήσειε. οἱ 
δὲ Σχύϑαι ἀγάμενοι τῇ πυρίῃ ὠρύονται. τοῦτό σφι ἀντὶ 
λουτροῦ ἐστι" οὐ γὰρ δὴ λοῦνται ὕδατι τὸ παράπαν τὸ 
σῶμα. αἱ δὲ γυναῖχες αὐτῶν ὕδωρ παραχέουσαι κατα- 
σώχουσι :στερὶ λίϑον τρηχὺν τῆς κυπαρίσσου xci χέδρου 


13 


T4 


7 
4 


5 


1 


-1 


212 HPOAOTOY Δ. 15—11. 


zai λιβάνου ξύλου, xoi ἔπειτεν τὸ χατασωχόμενον τοῦτο 
παχὺ ἐὸν καταπλάσσονται πᾶν τὸν σῶμα χαὶ τὸ πρόσω- 
z0y' xai ἅμα μὲν εὐωδίη σφέας ἀπὸ τούτου ἴσχει, ἅμα 
δὲ ἀπαιρέουσαι τῇ δευτέρῃ ἡμέρη τὴν καταπλαστὺν γίνον- 
ται χαϑαραὶ χαὶ λαμπραί. : 
- - ᾿ τ Ὁ ἂν ΄ - 
Ξεινικοῖσι δὲ νομαίοισι καὶ οὗτοι αἰνῶς φεύγουσι χρᾶ- 
M - 2} c - M Ν 
σϑαι, μὴ τοιγαρῶν ἄλλων, -Ελληνιχοῖσι δὲ xal ἡκιστα, 
ς , 3 , * , 35 ; - 
ὡς διέδεξαν Avayagot τε «ai δεύτερα αὖτις Σχύλῃ. τοῦτο 
μὲν γὰρ ἄναχαρσις ἐπείτε γῆν πολλὴν ϑεωρήσας xai ἀπο- 
δεξάμενος «av αὐτὴν σοφίην πτολλὴν ἐχομίζετο ἐς ἤϑεα τὰ 
Σχυϑέων, πλώων δὲ ἙἭ.}λησπόντου τιροσίσχει ἐς Κύζικον, 
χαὶ εὑρε γὰρ τῇ μητρὶ τῶν ϑεῶν ἐμ τοὺς Κυξι- 
χηνοὺς ὁρτὴν χάρτα μεγαλοπρεπέως, εὔξατο τῇ μητρὶ Ó 
"ἃ b , c ' 2 
νάχαρσις, ἢν σόος καὶ ὑγιὴς ἀπονοστήσῃ ἐς ἑωυτοῦ, 
ϑύσειν τε χατὰ ταὐτὰ χατὰ ὥρα τοὺς Κυζιχηνοὺς ποι- 
εὔντας xal παννυχίδα στήσειν. ὡς δὲ ἀπίχετο ἐς τὴν 
Σχυϑιχήν, καταδὺς ἐς τὴν καλεομένην Ὑλαίην (5 δ᾽ ἐστὶ 
μὲν τταρὰ τὸν Ἀχιλλήιον δρόμον, τυγχάνει δὲ πᾶσα ἐοῦσα 
δενδρέων 7ταντοίων σπιλέη) ἐς ταύτην δὴ καταδὺς ὃ AMvá- 
χαρσις τὴν ὁρτὴν πᾶσαν ἐπετέλεε τῇ ϑεῷ τύμπανόν τε 
ἔχων xai ἐκδησάμενος ἀγάλματα. xol τῶν τις Σχυϑέων 
χαταφρασϑεὶς αὐτὸν ταῦτα ποιεῦντα ἐσήμηνε τῷ βασιλέϊ 
τ' , ^ c ji N - ὅν Ὧν 2 , € 4 ^ 3 , 
Σαυλίῳ᾽ ὃ δὲ xai αὑτὸς ἀἁπιχόμενος ὡς εἶδε τὸν Ava- 
χαρσιν ποιεῦντα ταῦτα, τοξεύσας αὐτὸν ἀπέχτεινε. χαὶ 
γῦν ἢν τις εἴρηται ττερὶ ναχάρσιος, οὔ φασί μιν Σχύϑαι 
, ἣν - [64 ? Ires , , 3 ^ €. , * 
γινώσχειν, διὰ τοῦτο ὅτι ἐξεδήμησέ τε ἐς τὴν Ἑλλάδα καὶ 
z PT » , c 39339197 , 
ξεινιχοῖσι ἔϑεσι διεχρήσατο. ὡς Ó ἐγὼ ἤχουσα Τίμνεω 
ων 9 , 2 , 3 πὰ ἐν 3 , - 
τοῦ Αριαπείϑεος ἐπιτρόπου, εἶναι αὐτὸν Ιδανϑύρσου τοῦ 
Σχυϑέων βασιλέος πάτρων, παῖδα δὲ εἶναι Γνούρου τοῦ 
“Τύχου τοῦ Σπαργαπείϑεος. εἰ ὧν ταύτης ὴν τῆς οἰχίης 
ὃ νάχαρσις, ἴστω ὑπὸ τοῦ ἀδελφεοῦ ἀποϑανών" ᾿Ιδάν- 
ϑυρσος γὰρ ὴν παῖς Σαυλίου, Σαύλιος δὲ ἡ ἦν ὃ ἀποχτείνας 
ἀνάχαρσιν. καίτοι τινὰ ἤδη ἤχουσα λόγον ἄλλον ὑπὸ 
Πελοττοννησίων λεγόμενον, ὡς ὑπὸ τοῦ Σχυϑέων βασιλέος 
2 - , ^ , 
ἄναχαρσις ἀποπεμφϑεὶς τῆς Ἑλλάδος μαϑητὴς γένοιτο, 
ὀπίσω τε ἀπονοστήσας φαίη πρὸς τὸν ἀποπέμψαντα 


Ἕλληνας πάντας ἀσχόλους εἶναι ἐς πᾶσαν σοφίην πλὴν 


HPOAOTOY A. 71—79. 218 


“αχεδαιμονίων, τούτοισι δὲ εἶναι μούνοισι σωφρόνως 
δοῦναί τε χαὶ δέξασϑαι λόγον. ἀλλ᾽ οὗτος μὲν ὃ λόγος 
275 , €x-J 3 y d , c 3753. ELEM c 
ἄλλως πέπαισται ὑπ᾽ αὐτῶν Ἑλλήνων, ὃ δ᾽ ὧν ἀνὴρ ὡσ- 
σερ πρότερον εἰρέϑη “διεφϑάρῃ. 

Οὗτος μέν νυν οὕτω δή τι ἔπρηξε διὰ ξεινιχά τε 
γόμαια xai Ἑλληνιχὰς ὁμιλίας" πολλοῖσι δὲ κάρτα ἔτεσι 
“ , C3 , » , , 
ὕστερον X Σκύλης 0 “ριαπείϑεος ἔπαϑε παραπλήσια τούτῳ. 
“Ιριαπείϑεϊ γὰρ τῷ Σχυϑέων βασιλέϊ γίνεται uev ἄλλων 
παίδων Σχύλης" ἐξ Ἰστριηνῆς, δὲ γυναικὸς οὗτος γίνεται 
χαὶ οὐδαμῶς ἐγχωρίης" τὸν ἡ μήτηρ αὕτη γλῶσσάν τε 
“Ἑλλάδα xci γράμματα ἐδίδαξε. μετὰ δὲ χρόνῳ ὕστερον 

bd à d uU 

3 , bi - f^ c * , - 
“ριαπείϑης μὲν τελευτᾷ δόλῳ ὑπὸ Σπαργαπείϑεος τοῦ 
Aya9ígoov βασιλέος, Σχύλης δὲ τήν τε βασιληίην παρέ- 

^ - - , - » Qe. S ΄ 
λαβὲ καὶ τὴν γυναῖχα τοῦ πατρός, τῇ οὔνομα ἣν Ὁποίη" 
zi ' e € 2 , 2 ΄ 2 - 2E, 3 o ES 
ἣν δὲ αὑτὴ ἡ Ὁποίη ἀστή, £x τῆς ἣν Ὄριχος Apuaztetet 
παῖς. βασιλεύων δὲ Σχυϑέων ὃ Σχύλης διαίτῃ οὐδαμῶς 
ἠρέσχετο Σχυϑιχῇ, ἀλλὰ πολλὸν πρὸς τὰ Ἑλληνιχὰ μᾶλλον 
τετραμμένος ἣν ἀπὸ παιδεύσιος τῆς ἐπεπαίδευτο, ἐποίεέ 
τε τοιοῦτο" εὖτε ἀγάγοι τὴν στρατιὴν τὴν Σχυϑέων ἐς τὸ 

“. , "e * 
Βορυσϑενεϊτέων ἄστυ (οἱ δὲ Βορυσϑενξῖται οὗτοι λέγουσι 
σφέας αὐτοὺς εἶναι Μιλησίους), ἐς τούτους ὅχως ἔλϑοι 
0 Σχύλης, τὴν μὲν στρατιὴν καταλείπεσχε ἐν τῷ προα- 

, * [44 "^ Ἁ -- ^ * , 
στείῳ, αὐτὸς δὲ ὅχως ἔλϑοι ἐς τὸ τεῖχος xal τὰς πύλας 
2 , ' ' 2 7 ^ * , 
ἐγχληίσειε, τὴν στολὴν ἀποϑέμενος τὴν Σχυϑιχὴν λάβεσχε 
ἂν Ἑλληνίδα ἐσθῆτα, ἔχων δ᾽ ἂν ταύ ἠἡγόραζε οὔτε 

'ληνίδα jra, ἔχων ὃ ἄν ταύτην ἡγόραξε ovv 

, , 3 2 P] , ^ , 
δορυφόρων ἑπομένων οὔτε ἄλλου οὐδενός (τὰς δὲ πύλας 
ἐφύλασσον, μή τίς μιν Σχυϑέων ἴδοι ἔχοντα ταύτην τὴν 
στολήν), «al τάλλα ἐχρᾶτο διαίτῃ ἙἭλληνιχῇ, xai ϑεοῖσι 

CASS 3 , * , M € , cr M , 
ἱρὰ ἐποίεε χατὰ νόμους τοὺς Ελλήνων. ὅτε δὲ διατρέψειε 
- » ^4 , 2 ^ , 2 κ᾿ * ' 
μῆνα ἢ πλέον τούτου, ἁπαλλάσσετο ἐνδὺς τὴν Σχυϑιχὴν 
στολήν. ταῦτα ττοιέεσχε πολλάκις, χαὶ οἰχέα τε ἐδείματο 
ἐν Βορυσϑένεϊ xai γυναῖχα ἔγημε ἐς αὐτὰ ἐπιχωρίην. 
ἐπείτε δὲ ἔδεέ οἱ χαχῶς γενέσϑαι, ἐγένετο ἀπὸ προφά- 

- 3 a^ , , - 
σιος τοιῆσδε. ἐπεϑύμησε Διονύσῳ Βαχχείῳ τελεσϑῆναι, 
μέλλοντι δέ οἱ ἐς χεῖρας ἄγεσϑαι τὴν τελετὴν ἐγένετο 
φάσμα μέγιστον. ἣν οἱ ἐν Βορυσϑενεϊτέων τῇ πόλι οἰχίης 


μεγάλης καὶ πολυτελέος περιβολή, τῆς xoi ὀλίγον τι 
Herodoti vol. I. 18 


7 


80 


214 ἩΡΘΔΟΥΤΘΥ 4A. 59. 80. 
πρότερον τούτων μνήμην εἶχον, τὴν πέριξ λευχοῦ λίϑου 
σφίγγες τε καὶ γρῦπες ἕστασαν" ἐς ταύτην ὃ ϑεὸς ἐνέσχηψψε 
βέλος. καὶ ἡ μὲν χατεχάη πᾶσα, Σχύλης δὲ οὐδὲν τούτου 
ce c. 3 , ' ^ , , Η E 
εἵνεχεν ἕσσον ἐπετέλεσε τὴν τελετήν. Σχύϑαι δὲ τοῦ βαχ- 
χεύειν πέρι Ἕλλησι ὀνειδίζουσι" οὐ γάρ φασι οἰχὸς εἶναι 
M , - , , , 2 , 
ϑεὸν ἐξευρίσχειν τοῦτον ὅστις μαίνεσθαι ἐνάγει ἀνϑρώ- 
t 2 , ARES ) , - ΄. , c τ'. P εἰ , 
πους. ἐπείτε δὲ ἐτελέσϑη τῷ Βαχχείῳ 0 Σχύλης, διέδρη 
ἐνθεῦτεν τῶν τις Βορυσϑενεϊτέων πρὸς τοὺς Σχύϑας 
, “Ὁ ' - 3. C , 
λέγων “ἡμῖν γὰρ καταγελᾶτε, ὦ Σχύϑαι, ὅτι βαχχεύομεν 
χαὶ ἡμέας ὃ ϑεὸς λαμβάνει" νῦν οὗτος ὃ δαίμων χαὶ τὸν 
ὑμέτερον βασιλέα λελάβηχε, χαὶ βαχχεύει xal ὑπὸ τοῦ 
- , , X Su CLE 
ϑεοῦ μαίνεται. εἶ δέ μοι ἀπιστέετε, ἕπεσϑε, xol ὑμῖν 
ἐγὼ δέξω. εἵποντο τῶν Σχυϑέων οἱ προεστεῶτες, zai 
αὐτοὺς ἀναγαγὼν ὃ Βορυσϑενεΐτης λάϑρῃ ἐπὶ πύργον 
χατῖσε. ἐπείτε δὲ παρήιε σὺν τῷ ϑιάσῳ ὃ Σχύλης καὶ 
εἶδόν μιν βαχχεύοντα οἱ Σχύϑαι, κάρτα συμφορὴν μεγάλην 
ἐποιήσαντο, ἐξελϑόντες δὲ ἐσήμαινον πάσῃ τῇ στρατιῇ 
"3f € ' * - ar; c τ'. , 2 2f 
τὰ ἴδοιεν. ὡς δὲ μετὰ ταῦτα ἐξήλαυνε ὁ Σχύλης ἐς ἤϑεα 
τὰ ἑωυτοῦ, οἱ Σχύϑαι προστησάμενοι τὸν ἀδελφεὸν αὐτοῦ 
ὈὌχταμασάδην γεγονότα ἐκ τῆς Τήρεω ϑυγατρός, ἔπανι- 
, - , c i κ , 3 € - 
στέατο τῷ Σχύλῃ. ὃ δὲ μαϑὼν τὸ γινόμενον ἐπ᾽ ἑωυτῷ 
M ' 3 5 306 3 , , 2 Α δ: 
xal τὴν αἰτίην OU ἣν ἐποιέετο, καταφεύγει ἐς τὴν Θρηίχην. 
L C n , - , 3 
πυϑόμενος δὲ ὃ Ὀχταμασάδης ταῦτα ἐστρατεύετο ἐπὶ 
τὴν Θρηίχην. ἐπείτε δὲ ἐπὶ τῷ Ἴστρῳ ἐγένετο, ἠντίασάν 
ς , , ' 2 - , » 
μιν oi Θρήιχες, μελλόντων δὲ αὐτῶν συνάψειν ἔπεμψε 
v pn ' * 3 , , , €€. ? - 
Σιτάλκης παρὰ τὸν Ὀχταμασάδην λέγων τοιάδε. "ai δεῖ 
34547 E 45 Z E 2 
ἡμέας ἀλλήλων πειρηϑῆναι; εἷς μέν μευ τῆς ἀδελφεῆς 
- , , 2 , , 3 ^ 2 , - 
παῖς, ἔχεις δέ μευ ἀδελφεόν. σύ τ᾽ ἐμοὶ ἀπόδος τοῦ- 
τον, καὶ ἐγὼ σοὶ τὸν σὸν Σχύλην παραδίδωμι" στρατιῇ 
δὲ μήτε σὺ κινδυνεύσης μήτ᾽ ἐγώ. ταῦτά οἱ πέμιψνας ὃ 
Σιτάλχης ἐπεχηρυχεύετο᾽ ἣν γὰρ παρὰ τῷ Ὀχταμασάδῃ 
ἀδελφεὸς Σιτάλχεω πεφευγὼς τοῦτον. ὃ δὲ Ὀχταμα- 
σάδης καταινέει ταῦτα, ἐχδοὺς δὲ τὸν ἑωυτοῦ μήτρων 
5, » ^ P] ^ v. , : E 3 /4. 
Σιτάλχῃ ἔλαβε τὸν ἀδελφεὸν Σχύλην. xol Σιτάλχης 
' * ^ 3 * :] , , ^ 
μὲν παραλαβὼν τὸν ἀδελφεὸν ἀπήγετο, Σχύλεω δὲ 
3 , 3 - , 3 , ' , cr 
Ὀχταμασάδης αὐτοῦ ταύτῃ ἀπέταμε τὴν χεφαλήν. οὕτω 
μὲν περιστέλλουσι τὰ σφέτερα νόμαια Σχύϑαι, τοῖσι 


HPOAOTOY A. 80—83. | 215 
δὲ παραχτεοιιένοισι ξεινιχοὺς νόμους τοιαῦτα ἐπιτίμια 
διδοῦσι. 

Πλῆϑος δὲ τὸ Σχυϑέων οὐχ οἷός τὲ ἐγενόμην ἀτρε- 
χέως πυϑέσϑαι, ἀλλὰ διαφόρους λόγους περὶ τοῦ ἀριϑμοῦ 
ἤχουον" χαὶ γὰρ χάρτα πολλοὺς εἶναί σφεας καὶ ὀλίγους 
ὡς Σχύϑας εἶναι. τοσόνδε μέντοι ἀπέφαινόν μοι ἐς ὄψιν. 
ἔστι μεταξὺ Βορυσϑένεός τε ποταμοῦ xol Ὑπάνιος χῶρος, 
οὔνομα δέ οἵ ἐστι ᾿Ἐξαμπαῖος" τοῦ χαὶ ὀλίγον τι πρό- 
τερον τούτων μνήμην εἶχον, φάμενος ἐν αὐτῷ χρήνην 
ὕϑατος πιχροῦ εἶναι, ἀπ᾽ ἧς τὸ ὕδωρ ἀπορρέον τὸν Ὕπανιν 
ἄττοτον ποιέειν. ἐν τούτῳ τῷ χώρῳ χέεται χαλχήιον, με- 
γάϑεϊ xci ἑξαπλήσιον τοῦ ἐπὶ στόματι τοῦ Πόντου χρη- 
τῆρος, τὸν Παυσανίης ὃ Κλεομβρότου ἀνέϑηχε. ὃς δὲ μὴ 
εἶδέ χω τοῦτον, ὧδε δηλώσω" ἑξακοσίους ἀμφορέας εὐπε- 
τέως χωρέει τὸ ἐν Σχύϑησι χαλχήιον, πάχος δὲ τὸ Σχυ- 
ϑιχὸν τοῦτο χαλχήιόν ἐστι δαχτύλων ἕξ. τοῦτο ὦν ἔλεγον 
οἱ ἐπιχώριοι ἀπ᾽ ἀρδίων γενέσϑαι. βουλόμενον γὰρ τὸν 
σφέτερον βασιλέα, τῷ οὔνομα εἶναι Ἡριαντάν, τοῦτον 
εἰδέναι τὸ πλῆϑος τὸ Σχυϑέων κελεύειν μιν πάντας Σαύ- 
ϑας ἄρδιν ἕκαστον μίαν ἀπὸ τοῦ ὀϊστοῦ χομίσαι" ὃς δ᾽ 
ἂν μὴ κομίσῃ, ϑάνατον ἠπείλεε. κομισϑῆναί τε δὴ χρῆμα 
πολλὸν ἀρδίων xaí οἱ δόξαι ἐξ αὐτέων μνημόσυνον ποιή- 
σαντι λιπέσθαι" ἐκ τούτων δή μιν τὸ χαλχήιον ποιῆσαι 
τοῦτο χαὶ ἀναϑεῖναι ἐς τὸν Ἐξαμπαῖον τοῦτον. ταῦτα δὴ 
περὶ τοῦ πλήϑεος τοῦ Σχυϑέων ἤχουον. ϑωμάσια δὲ ἡ 
χώρη αὕτη οὐχ ἔχει, χωρὶς ἢ ὅτι ποταμούς τε πολλῷ 
μεγίστους xal ἀριϑμὸν πλείστους. τὸ δὲ ἀποϑωμάσαι 
ἄξιον χαὶ πάρεξ τῶν ποταμῶν χαὶ τοῦ μεγάϑεος τοῦ 
πεδίου παρέχεται, εἰρήσεται" ἴχνος Ἡραχλέος φαίνουσι 
ἐν πέτρῃ ἐνεόν, τὸ οἶχε μὲν βήματι ἀνδρός, ἔστι δὲ τὸ 
μέγαϑος δίπηχυ, τταρὰ τὸν Τύρην ποταμόν. τοῦ μέν νυν 
τοιοῦτό ἐστι, ἀναβήσομαι δὲ ἐς τὸν κατ᾽ ἀρχὰς ux λέξων 
λόγον. 

Παρασχευαζομένου “αρείου ἐπὶ τοὺς Σκύϑας, καὶ ἐπι- 
σπέμποντος ἀγγέλους ἐπιτάξοντας τοῖσι μὲν πτεζὸν στρα- 
τόν, τοῖσι δὲ νέας τταρέχειν, τοῖσι δὲ ζευγνύναι τὸν Θρηί- 
κιον Βόσπορον, ρτάβανος ὃ Ὑστάσπεος, ἀδελφεὸς ἐὼν 

18* 


81 


83 


216 HPOAOTOTY Δ. 83—86. 

“αρείου, ἐχρήιζε μηδαμῶς αὐτὸν στρατηίην ἐπὶ Σχύϑας 
ποιέεσϑαι, χαταλέγων τῶν Σχυϑέων τὴν ἀπορίην. ἀλλ 
οὐ γὰρ ἔπειϑε συμβουλεύων οἱ χρηστά, ὃ μὲν ἐπέπαυτο, 
ὃ δέ, ἐπειδὴ οἱ τὰ πάντα ττιαρεσχεύαστο, ἐξήλαυνε τὸν 
στρατὸν i» Σούσων. ἐνθαῦτα τῶν Περσέων Οἰόβαζος 
ἐδεήϑη Δαρείου τριῶν ἐόντων οἱ παίδων xoci πάντων 
στρατευομένων ἕνα αὐτῷ χαταλειφϑῆναι. ὃ δέ οἱ ἔφη 
ὡς φίλῳ ἐόντι χαὶ μετρίων δεομένῳ πάντας τοὺς παῖδας 
χαταλείψειν. ὃ μὲν δὴ Οἰόβαζος περιχαρὴς ἦν, ἐλπίζων 
τοὺς υἱέας στρατηίης ἀπολελύσθαι" ὃ δὲ ἐχέλευσε τοὺς 
ἐπὶ τούτων ἐπεστεῶτας ἀποχτεῖναι πάντας τοὺς Οἰοβάξου 
παῖδας. καὶ οὗτοι μὲν d ποσφαγέντες αὐτοῦ ταύτῃ ἐλεί- 
zOYrO' “αρεῖος δὲ ἐπείτε πορευόμενος ix Σούσων ἀπί- 
zero τῆς Καλχηδονίης ἐπὶ τὸν Βόσπορον, ἵνα ἔζευχτο m 
γέφυρα, ἐνθεῦτεν ἐσβὰς ἐς νέα ἔπλωε ἐπὶ τὰς Κυανέας 
χαλεομένας, τὰς πρότερον σλ αγχτὰς Ἕλληνές φασι εἶναι, 
ἑζόμενος δὲ ἐπὶ τῷ ἱρῷ ἐϑηέετο τὸν Πόντον ἐόντα ἀξιο- 
ϑήητον. πελαγέων γὰρ ἁ:τάντων ττέφυχε ϑωμασιώτατος" 
τοῦ τὸ μὲν μῆκός εἰσι στάδιοι ἑχατὸν x«i χίλιοι καὶ 
μύριοι, τὸ δὲ εὖρος, τῇ εὐρύτατος αὐτὸς ἑωυτοῦ, στάδιοι 
τριηχόσιοι χαὶ τρισχίλιοι. τούτου τοῦ πελάγεος τὸ στόμα 
ἐστὶ εὖρος τέσσερες στάδιοι" μῆχος δὲ τοῦ στόματος, ὃ 
αὐχήν, τὸ δὴ Βόσπορος χέχληται, xov ὃ δὴ ἔζευχτο ἣ 
γέφυρα, ἐπὶ σταδίους εἴχοσι xal ἕχατόν ἐστι. τείνει δ᾽ 
ἐς τὴν Προποντίδα ὃ Βόσπορος. 7) δὲ Προποντὶς ἐοῦσα 
εὖρος μὲν σταδίων πενταχοσίων, μῆχος δὲ τετραχοσίων 
zal χιλίων, χκαταδιδοῖ ἐς τὸν Ἑλλήσποντον ἐόντα στεινό- 
τητὰ μὲν ἑπτὰ σταδίους, μῆχος δὲ τετραχοσίους. ἐχδιδοῖ 
δὲ ὃ Ἑλλήσποντος ἐς χάσμα πελάγεος, τὸ δὴ Αἰγαῖον 


| χαλέεται. μεμέτρηται δὲ ταῦτα ὧδε. νηῦς ἐπίπαν μά- 


λιστά χῃ κατανύει ἕν μαχρημερίῃ ὀργυιὰς ἑπταχισμυρίας, 
γυχτὸς δὲ ἑξαχισμυρίας. ἤδη ὧν ἐς μὲν Φᾶσιν ἀπὸ τοῦ 
στόματος (τοῦτο γάρ ἐστι τοῦ Πόντου μαχρότατον) ἥμιε-- 
ρέων ἐννέα πλόος ἐστὶ xol νυχτῶν ὀχτώ" αὗται ἕνδεχα 
μυριάδες καὶ ἑκατὸν ὀργυιέων γίνονται, ἐχ δὲ τῶν ὀργυιέων 
τούτων στάδιοι ἑχατὸν xol χίλιοι xal μύριοί εἰσι. ἐς δὲ 
Θεμισχύρην τὴν ἐπὶ Θεριιώδοντι ποταμῷ £x τῆς Σινδιχῆς 


HPOAOTOY Δ. 86—89. 21 
(κατὰ τοῦτο γάρ ἐστι τοῦ Πόντου εὐρύτατον) τριῶν T6 
ἡμερέων χαὶ δύο νυχτῶν πλόος" αὗται δὲ τρεῖς μυριάδες 
χαὶ τριήχοντα ὀργυιέων γίνονται, στάδιοι δὲ τριηχόσιοι 
χαὶ τρισχίλιοι. ὃ μέν νυν Πόντος xci Βόσπορός τε xci 
Ἑλλήσποντος οὕτω τέ μοι μεμετρέαται χαὶ κατὰ τὰ εἰρη- 
μέγα πεφύκασι. τταρέχεται δὲ καὶ λίμνην ὃ Πόντος ἐχ- 
διδοῦσαν ἐς ἑωυτὸν οὐ moÀÀAQ τεῳ ἐλάσσω ἕωιτοῦ, ἣ 
Μαιῆτίς τε καλέεται καὶ μήτηρ τοῦ Πόντου. 

Ὁ δὲ Δαρεῖος ὡς ἐϑηήσατο τὸν Πόντον, ἔπλωε ὀπίσω 
ἐπὶ τὴν γέφυραν, τῆς ἀρχιτέχτων ἐγένετο Μανδροχλέης 
Σάμιος" ϑηησάμενος δὲ χαὶ τὸν Βόσπορον στήλας ἔστησε 
δύο im αὐτῷ λίϑου λευχοῦ, ἐνταμὼν γράμματα ἐς μὲν 
τὴν σσύρια ἐς δὲ τὴν Ἑλληνικά, ἔϑνεα πάντα ὅσαπερ 
ἦγε. ἦγε δὲ πάντα τῶν ἦρχε" τούτων μυριάδες ἐξηριϑμή- 
ϑησαν, χωρὶς τοῦ ναυτιχοῦ, ἑβδομήχοντα σὺν ἱππεῦσι, 
νέες δὲ ἑξακόσιαι συνελέχϑησαν. τῇσι μέν νυν στήλῃσι 
ταύτησι Βυζάντιοι κομίσαντες ἐς τὴν πόλιν ὕστερον τού- 
TOY ἐχρήσαντο πρὸς τὸν βωμὸν τῆς Ὀρϑωσίης Πρτέμιδος, 
χωρὶς ἑνὸς λίϑου" οὗτος δὲ xarthtíq On παρὰ τοῦ Διο- 
νύσου τὸν νηὸν ἐν Βυζαντίῳ, γραμμάτων ἠΙσσυρίων πλέος. 
τοῦ δὲ Βοσπόρου ὃ χῶρος τὸν ἔζευξε βασιλεὺς Δαρεῖος, 
ὡς ἐμοὶ δοχέειν συμβαλλομένῳ, μέσον ἐστὶ Βυζαντίου τε 
καὶ τοῦ ἐπὶ στόματι ἱροῦ. 

“αρεῖος δὲ μετὰ ταῦτα, ἡσϑεὶς τῇ σχεδίῃ, τον ἀρχι- 
τέχτονα αὐτῆς Μανδροχλέα τὸν Σάμιον ἐδωρήσατο πᾶσι 
δέχα" ἀπ᾽ ὧν δὴ Μανδροκλέης ἀπαρχήν, ζῷα γραψάμενος 
πᾶσαν τὴν ζεῦξιν τοῦ Βοσπόρου xal βασιλέα τε “αρεῖον 
ἐν προεδρίη χατήμενον xai τὸν στρατὸν αὐτοῦ διαβαί- 
γοντα, ταῦτα γραψάμενος ἀνέϑηχε ἐς τὸ Ἡραῖον, ἐπι- 
γράψας τάδε. 

Βόσπορον ἰχϑυόεντα γεφυρώσας ἀνέϑηχε 

Μανδροχλέης Ἥρῃ μνημόσυνον σχεδίης, 
αὑτῷ μὲν στέφανον περιϑείς, Σαμίοισι δὲ χῦδος, 
Ζαρείου βασιλέος ἐχτελέσας χατὰ νοῦν. 
ταῦτα μέν νυν τοῦ ζεύξαντος τὴν γέφυραν μνημόσυνα 
ἐγένετο᾽ “Δαρεῖος δὲ δωρησάμενος Μανδροχλέα διέβαινε 
ἐς τὴν Εὐρώπην, τοῖσι Ἴωσι παραγγείλας πλώειν ἐς τὸν 


81 


88 


89 


9 


9 


e 


P 


τῷ 


218 HPOAOTOY Δ. 89—93. 

Πόντον μέχρι Ἴστρου ποταμοῦ, ἐπεὰν δὲ ἀπίχωνται ἐς 
τὸν Ἴστρον, ἐνθαῦτα αὐτὸν περιμένειν ζευγνύντας τὸν 
ποταμόν" τὸ γὰρ δὴ ναυτιχὸν ἦγον Ἰωνές τε xci «Αἰολέες 
xai Ἑλλησπόντιοι. ὃ μὲν δὴ ναυτιχὸς στρατὸς τὰς Κυανέας 
διεχπλώσας ἔπλωε ἰϑὺ τοῦ Ἴστρου, ἀναπλώσας δὲ ἀνὰ 
τὸν ποταμὸν δυῶν ἡμερέων πλόον ἀπὸ ϑαλάσσης, τοῦ 
ποταμοῦ τὸν αὐχένα, ἐκ τοῦ σχίζεται τὰ στύματα τοῦ 
Ἴστρου, ἐζεύγνυε. Δαρεῖος δὲ ὡς διέβη τὸν Βόσπορον 
χατὰ τὴν σχεδίην, ἐπορεύετο διὰ τῆς Θρηίχης, ἀπιχόμενος 
δὲ ἐπὶ Τεάρου ποταμοῦ τὰς πηγὰς ἐστρατοπεδεύσατο 
ἡμέρας τρεῖς. ὃ δὲ Τέαρος λέγεται ὑπὸ τῶν περιοίχων 
εἶναι ποταμῶν ἄριστος τά τε ἄλλα ἐς ἄχεσιν φέροντα, 
χαὶ δὴ xai ἀνδράσι «al ἵπποισι Ψψώρην ἀχέσασϑαι. εἰσὶ 
δὲ αὐτοῦ αἱ πηγαὶ δυῶν δέουσαι τεσσεράχοντα, &x πέτρης 
τῆς αὐτῆς δέουσαι" καὶ ai μὲν αὐτέων εἰσὶ ψυχραὶ αἱ δὲ 
ϑερμαί. ὁδὸς δ᾽ ἐπ᾽ αὐτάς ἐστι ἴση ἐξ Ἡραίου τε πόλιος 
τῆς παρὰ Περίνϑῳ καὶ ἐξ ἠπολλωνίης τῆς ἐν τῷ Εὐξείνῳ 
πόντῳ, δυῶν ἡμερέων ἑχατέρη. ἐχδιδοῖ δὲ ὃ Τέαρος οὗτος 
ἐς τὸν Κοντάδεσδον ποταμόν, ὃ δὲ Κοντάδεσδος ἐς τὸν 
γριάνην, ὃ δὲ ἠγριάνης ἐς τὸν Ἕβρον, ὃ δὲ ἐς ϑάλασσαν 
τὴν παρ᾽ Ἵϊνῳ πόλι. ἐπὶ τοῦτον ὧν τὸν ποταμὸν ἀπι- 
χόμενος ὃ “αρεῖος ὡς ἐστρατοπεδεύσατο, ἡσϑεὶς τῷ 
ποταμῷ στήλην ἔστησε χαὶ ἐνθαῦτα, γράμματα ἐγγράψας 
λέγοντα τάδε. “Τεάρου ποταμοῦ χεφαλαὶ ὕδωρ ἄριστόν 
τε χαὶ χάλλιστον παρέχονται πάντων ττοταμῶν" καὶ ἐπὶ 
αὐτὰς ἀπίχετο ἐλαύνων ἐπὶ Σχύϑας στρατὸν ἀνὴρ ἄριστός 
τε χαὶ χάλλιστος πάντων ἀνθρώπων, “αρεῖος ὃ Ὑστάσπεος, 
Περσέων τε «ci πάσης τῆς ἠπείρου βασιλεύς." ταῦτα δὴ 
ἐνθαῦτα ἐγράφη. 

“Ιαρεῖος δὲ ἐνθεῦτεν δριηϑεὶς ἀπίχετο in ἄλλον πο- 
ταμὸν τῷ οὔνομα “ίρτισχός ἐστι, ὃς διὰ Ὀδρυσέων ῥέει. 
ἐπὶ τοῦτον δὴ τὸν ποταμὸν ἀπιχόμενος ἐποίησε τοιόνδε" 
ἀποδέξας χωρίον τῇ στρατιῇ ἐχέλευε πάντα ἄνδρα λέϑον 
ἕνα πιαρεξιόντα τιϑέναι eg τὸ ἀποδεδεγμένον τοῦτο χωρίον. 
ὡς δὲ ταῦτα ἡ στρατιὴ ἐπετέλεσε, ἐνθαῦτα χολωνοὺς με- 
γάλους τῶν λίϑων χαταλιπὼν ἀπήλαυνε τὴν στρατιήν. 


93 πρὶν δὲ ἀπιχέσϑαι ἐπὶ τὸν Ἴστρον, πρώτους αἱρέει Γέτας 


HPOAOTOY A. 93—95. 219 
τοὺς ἀϑανατίζοντας. 0i uiv γὰρ δὴ τὸν Σαλμυδησσὸν 
ἔχοντες Θρήιχες καὶ ὑπὲρ ᾿πολλωνίης τε χαὶ Μεσαμβρίης 
πόλιος οἰκημένοι, καλεόμενοι δὲ Σχυρμιάδαι καὶ Nujaior, 
ἀμαχητὶ σφέας αὐτοὺς παρέδοσαν Ζαρείῳ᾽ οἱ δὲ Γέται 
στρὸς ἀγνωμοσύνην τραπόμενοι αὐτίχα ἐδουλώϑησαν, Θρη- 
έχων ἐόντες ἀνδρηιώτατοι xol διχαιότατοι. ἀϑανατίζουσι 
δὲ τόνδε τὸν τρόπον" οὔτε ἀποϑνήσχειν ἑωυτοὺς νομίζουσι 
ἰέναι τε τὸν ἀπολλύμενον πταρὰ Ζάλμοξιν δαίμονα" οἱ δὲ 
αὐτῶν τὸν αὐτὸν τοῦτον οὐνομάζουσι Γεβελέϊζιν. διὰ πεν- 
τετηρίδος δὲ τὸν πάλῳ λαχόντα αἰεὶ σφέων αὐτῶν ἀπο- 
πέμπουσι ἄγγελον παρὰ τὸν Ζάλμοξιν, ἐντελλόμενοι τῶν 
ἂν ἑχάστοτε δέωνται. πέμπουσι δὲ ὧδε" οἱ μὲν αὐτῶν 
ταχϑέντες ἀχόντια τρία ἔχουσι, ἄλλοι δὲ διαλαβόντες τοῦ 
ἀποπεμπομένου τταρὰ τὸν Ζάλμοξιν τὰς χεῖρας καὶ τοὺς 
πόδας, ἀναχινήσαντες αὐτὸν μετέωρον διπτέουσι ἐς τὰς 
λόγχας. ἢν μὲν δὴ ἀποϑάνῃ ἀναπαρείς, τοῖσι δὲ ἵλεος ὃ 
ϑεὸς δοχέει εἶναι" ἢν δὲ μὴ ἀποθάνῃ, αἰτιεῦνται αὐτὸν 
τὸν ἄγγελον, φάμενοί μιν ἄνδρα καχὸν εἶναι, αἰτιησάμενοι 
δὲ τοῦτον ἄλλον ἀτ:τοτέμπτουσι. ἐντέλλονται δὲ ἔτι ζώοντι. 
οὗτοι οἱ αὐτοὶ Θρήιχες καὶ πρὸς βροντήν τὲ xal ἀστρα- 
πὴν τοξεύοντες ἄνω πρὸς τὸν οὐρανὸν ἀπειλέουσι τῷ ϑεῷ, 
οὐδένα ἄλλον ϑεὸν νομίζοντες εἶναι εἰ μὴ τὸν σφέτερον. 
ὡς δὲ ἐγὼ πυνϑάνομαι τῶν τὸν Ἑλλήσποντον οἰχεόντων 
“Ἑλλήνων xal Πόντον, τὸν Ζάλμοξιν τοῦτον ἐόντα ἄνϑρω- 
πον δουλεῦσαι ἐν Σάμῳ, δουλεῦσαι δὲ Πυϑαγόρῃ τῷ 
Μνησάρχου" ἐνθεῦτεν δὲ αὐτὸν γενόμενον ἐλεύϑερον χρή- 
ματα χτήσασϑαι συχνά, χτησάμενον δὲ ἀπελϑεῖν ἐς τὴν 
ἑωυτοῦ" ἅτε δὲ χαχοβίων τε ἐόντων τῶν Θρηίκων xoi 
ὑπαφρονεστέρων, τὸν Ζάλμοξιν τοῦτον ἐπιστάμενον δίαι- 
τάν τε Ἰάδα xci ἤϑεα βαϑύτερα ἢ κατὰ Θρήικας, οἷα 
Ἕλλησί τε ὅμιλήσαντα xci Ἑλλήνων οὐ τῷ ἀσϑενεστάτῳ 
σοφιστῇ Πυϑαγόρῃ, κατασχευάσασϑαι ἀνδρεῶνα, ἐς τὸν 
πανδοχεύοντα τῶν ἀστῶν τοὺς πρώτους χαὶ εὐωχέοντα 
ἀναδιδάσχειν ὡς οὔτε αὐτὸς οὔτε oí συμπόται αὐτοῦ οὔτε 
οἱ ἐχ τούτων αἰεὶ γινόμενοι ἀποϑανέονται, ἀλλ᾿ ἥξουσι ἐς 
χῶρον τοῦτον ἵνα αἰεὶ περιεόντες ἕξουσι τὰ πάντα ἀγαϑα. 
ἐν ᾧ δὲ ἐποίεε τὰ καταλεχϑέντα xal ἔλεγε ταῦτα, ἐν τούτῳ 


93 


e 
ce 


91 


280 HPOAOTOY A. 95—98. 


χατάγαιον οἴχημα ἐποιέετο. ὡς δέ οἱ παντελέως εἶχε το 
οἴχημα, ἐκ μὲν τῶν Θρηίχων ἠφανίσϑη, καταβὰς δὲ χάτω 
ἐς τὸ χατάγαιον οἴχημα διαιτᾶτο ἐπ᾽ ἔτεα τρία" οἱ δέ μιν 
ἐπόϑεόν τε καὶ ἐπένϑεον ὡς τεϑνεῶτα᾽ τετάρτῳ δὲ ἔτεϊ 
ἐφάνη τοῖσι Θρήιξι, καὶ οὕτω πιϑανά σφι ἐγένετο τὰ 


Eel. € , E - , , - 23 M * ^ 
ἔλεγε ὃ Ζάλμοξις. ταῦτά φασί μιν ποιῆσαι. ἐγὼ δὲ περὶ 


μὲν τούτου χαὶ τοῦ καταγαίου οἰχήματος οὔτε ἀπιστέω 
, 3 , , , zx , 
οὔτε ὧν πιστεύω TL λίην, δοχέω δὲ πολλοῖσι ἔτεσι πρό- 
τερον τὸν Ζάλμοξιν τοῦτον γενέσϑαι Πυϑαγόρεω. εἴτε δὲ 
ἐγένετό τις Ζάλμοξις ἄνϑρωπος, εἴτ᾽ ἐστὶ δαίμων τις 
Τέτῃσι οὗτος ἐπιχώριος, χαιρέτω. 
c a M , , , c , 
Οὗτοι uiv δὴ τρόττῳ τοιούτῳ χρεόμενοι ὡς ἐχειρώ- 
ϑησαν ὑπὸ Περσέων, εἵποντο τῷ ἄλλῳ στρατῷ" Δαρεῖος 
δὲ ὡς ἀπίχετο χαὶ ὃ πεζὸς ἅμ᾽ αὐτῷ στρατὸς ἐπὶ τὸν 
2}. 2 - , , - 23 , 
Ἴστρον, ἐνθαῦτα διαβάντων πάντων 4agsiog ἐχέλευσε 
τοὺς Ἴωνας τὴν σχεδίην λύσαντας ἕπεσϑαι xav ἤπτειρον 
ἑωυτῷ xai τὸν ix τῶν νεῶν στρατόν. μελλόντων δὲ τῶν 
2 , , * ^ , AS , , "v. Έ , 
Ιωώνων λύειν xal ποιέειν τὰ κελευόμενα, Κώης ὁ Ἔρξαν- 
ὅρου στρατηγὸς ἐὼν Μυτιληναίων ἔλεξε “Ζαρείῳ τάδε, 
πυϑόμενος πρότερον εἴ οἱ φίλον εἴὴ γνώμην ἀποδέχε- 
* - , 2 ; cc 5 - 
σϑαι παρὰ τοῦ βουλομένου ἀποδείχνυσθϑαι. — c βασιλεῦ, 
ἐπὶ γῆν γὰρ μέλλεις στρατεύεσϑαι τῆς οὔτε ἀρηρομένον 
φανήσεται οὐδὲν οὔτε πόλις οἰχεομένη" σύ νυν γέφυραν 
ταύτην ἔα κατὰ χώρην ἑστάναι, φυλάκους αὐτῆς λιπὼν 
τούτους οἵπερ μιν ἔζευξαν. καὶ ἤν τε κατὰ νόον πρήξωμεν 
εὑρόντες Σχύϑας, ἔστι ἄποδος ἡμιῖν, ἤν τε xoi μή σφεας 
εὑρεῖν δυνώμεϑα, ἢ γε ἄποδος ἡμῖν ἀσφαλής" οὐ γὰρ 
2’ , M c , € ἊΣ , , 3 ^ 
ἔδεισά χω μὴ ἑσσωϑέωμεν ὑπὸ Σχυϑέων μάχη, ἀλλὰ 
μᾶλλον μὴ οὐ δυνάμενοί σφεας εὑρεῖν πάϑωμέν τι ἀλεό- 
μενοι. χαὶ τάδε λέγειν φαίη τις ἄν με ἐμεωυτοῦ εἵνεχεν, 
L4 , "xe PAREN Xe ΄ H ^ cr Ξ 2 sd 
ὡς χαταμένω" ἐγὼ δὲ γνώμην μὲν τὴν εὕρισχον ἀρίστην 
L τς 3 , , » ;, , , 
σοί, βασιλεῦ, ἐς μέσον φέρω, αὐτὸς μέντοι ἕψομαέ τοι 
M 3 2^ , 33 , [44 - , - 
xal οὐκ ἂν λειφϑείην." κάρτα τε 1091) τῇ γνώμῃ Δαρεῖος 
, 3 , , ez - , , 2 - 
χαί μιν ἀμείψατο τοισίδε. " Eeive 1έσβιε, σωϑέντος ἐμεῦ 
ὀπίσω ἐς οἶχον τὸν ἐμὸν ἐπιφάνηϑέ μοι πάντως, ἵνα σε 
ἀντὶ χρηστῆς συμβουλίης χρηστοῖσι ἔργοισι ἀμεέψωμαι." 


- , 3 , cr , , 
985 ταῦτα εἴπας xal ἀπάψας ἅμματα ἑξήχοντα ἐν ἱμαντι, 


HPOAOTOY A. 98. 99. 281 
χαλέσας ἐς λόγους τοὺς Ιώνων τυράννους ἔλεγε τάδε. 
“ἄνδρες Ἴωνες, ἢ μὲν πρότερον γνώμη ἀπτοδεχϑεῖσα ἐς 
τὴν γέφυραν μετείσϑω μοι, ἔχοντες δὲ τὸν ἱμάντα τόνδε 
ποιέετε τάδε᾽ ἐπεάν ue ἴδητε τάχιστα πορευόμενον ἐπὶ 
Σχύϑας, ἀπὸ τούτου ἀρξάμενοι τοῦ χρόνου λύετε ἅμμα 
ἕν ἑχάστης ἡμέρης" ἢν δὲ ἐν τούτῳ τῷ χρόνῳ μὴ παρέω 
ἀλλὰ διεξέλϑωσι ὑμῖν αἱ ἡμέραι τῶν ἁμμάτων, ἀττοτελώετε 
ἐς τὴν ὑμετέρην αὐτῶν. μέχρι δὲ τούτου, ἐπείτε οὕτω μετέ- 
δοξε, φυλάσσετε τὴν σχεδίην, πᾶσαν προϑυμίην σωτηρίης 
τε χαὶ φυλαχῆς παρεχόμενοι. ταῦτα δὲ ποιεῦντες ἑμοὶ 
μεγάλως χαριέεσϑε." Δαρεῖος μὲν ταῦτα εἴπας ig τὸ 
πρόσω ἠπείγετο. 

Τῆς δὲ Σχυϑιχῆς γῆς ἡ Θρηίχη τὸ ἐς ϑάλασσαν προ- 
κέεται" χόλπου δὲ ἀγομένου τῆς γῆς ταύτης, ἡ Σχυϑιχή 
τὲ ἐχδέχεται xol ὃ Ἴστρος ἐχδιδοῖ ἐς αὐτήν, πρὸς εὗρον 
ἄνεμον τὸ στόμα τετραμμένος. τὸ δὲ ἀπὸ Ἴστρου ἔρχομαι 
σημανέων τὸ πρὸς ϑάλασσαν αὑτῆς τῆς Σχυϑιχῆς χώρης 
ἐς μέτρησιν. ἀττὸ Ἴστρου αὕτη ἤδη ἀρχαίη Σχυϑιχή ἐστι, 
πρὸς μεσαμβρίην τε xal νότον ἄνεμον χειμένη, μέχρι 
πόλιος καλεομένης Καρχινίτιδος. τὸ δὲ ἀπὸ ταύτης τὴν 
μὲν ἐπὶ ϑάλασσαν τὴν αὐτὴν φέρουσαν, ἐοῦσαν ὀρεινήν 
τε χώρην xal προχειμένην τὸ ἐς Πόντον, νέμεται τὸ Ταυ- 
ριχὸν ἔϑνος μέχρι χερσονήσου τῆς τρηχέης καλεομένης" 
αὕτη δὲ ἐς ϑάλασσαν τὴν πρὸς ἀπηλιώτην ἄνεμον κατήκχει. 
ἔστι γὰρ τῆς Σχυϑιχῆς τὰ δύο μέρεα τῶν οὔρων ἐς ϑά- 
λασσαν φέροντα, τήν τε πρὸς μεσαμβρίην χαὶ τὴν πρὸς 
ἠῶ, κατάπερ τῆς Πττιχῆς χώρης, xal παραπλήσια ταύτῃ 
xal οἱ Ταῦροι νέμονται τῆς Σχυϑικῆς, ὡς εἰ τῆς Δττικῆς 
ἄλλο ἔϑνος xal ur ϑηναῖοι νεμοίατο τὸν γουνὸν τὸν 
Σουνιαχόν, μᾶλλον ἐς τὸν πόντον τὴν ἄχρην ἀνέχοντα, τὸν 
ἀπὸ Θοριχοῦ μέχρι ἀναφλύστου δήμου. λέγω δὲ ὡς εἶναι 
ταῦτα σμιχρὰ μεγάλοισι συμβαλεῖν. τοιοῦτο 7, Ταυριχή 
ἐστι. ὃς δὲ τῆς ἡττιχῆς ταῦτα μὴ πιαραπέπλωχε, ἐγὼ δὲ 
ἄλλως δηλώσω" ὡς εἰ τῆς Ἰηπυγίης ἄλλο ἔϑνος καὶ μὴ 
Ἰήπυγες ἀρξάμενοι ἐκ Βρεντεσίου λιμένος ἀποταμοίατο 
μέχρι Τάραντος καὶ νεμοίατο τὴν ἄχρην. δύο δὲ λέγων 
ταῦτα πολλὰ λέγω παρόμοια, τοῖσι ἄλλοισι οἶκε ἡ Ταυριχή. 


99 


100 


101 


103 


282 HPOAOTOY 4. 100—103. 

τὸ δ᾽ ἀπὸ τῆς Ταυριχῆς ἤδη Σχύϑαι τὸ χατύπερϑε τῶν 
Ταύρων χαὶ τὰ πρὸς ϑαλάσσης τῆς ἠοίης νέμονται, τοῦ 
τε Βοσπόρου τοῦ Κιμμερίου τὰ πρὸς ἑσπέρης καὶ τῆς 
λίμνης τῆς Μαιήτιδος μέχρι Τανάϊδος ποταμοῦ, ὃς ἐκδι- 
δοῖ ἐς μυχὸν τῆς λίμνης ταύτης. ἤδη ὧν ἀπὸ μὲν Ἴστρου τὰ 
χατύπερϑε ἐς τὴν μεσόγαιαν φέροντα ἀποχληίεται v; Σχυ- 
ϑιχὴ ὑπὸ πρώτων γαϑύρσων, μετὰ δὲ Νευρῶν, ἔπειτεν 
δὲ ἀνδροφάγων, τελευταίων δὲ Μελαγχλαίνων. ἔστι ὧν 
τῆς Σχυϑιχῆς ὡς ἐούσης τετραγώνου, τῶν δύο μερέων 
χατηχόντων ἐς ϑάλασσαν, πάντῃ ἴσον τό τε ἐς τὴν μεσό- 
γαιαν φέρον zal τὸ παρὰ τὴν ϑάλασσαν. ἀπὸ γὰρ Ἴστρου 
ἐπὶ Βορυσϑένεα δέκα ἡμερέων ὅδός, ἀπὸ Βορυσϑένεός v 
ἐπὶ τὴν λίμνην τὴν Μαιῆτιν ἑτερέων δέχα" καὶ τὸ ἀπὸ 
ϑαλάσσης ἐς μεσόγαιαν ἐς τοὺς Μελαγχλαίνους τοὺς κατύ- 
περϑε Σχυϑέων οἰχημένους εἴχοσι ἡμερέων ὅδος. ἡ δὲ 
ὁδὸς ἡ ἡμερησίη ἀνὰ διηχόσια στάδια συμβέβληταέ μοι. 
οὕτω ἂν εἴη τῆς Σχυϑιχῆς τὰ ἐπιχάρσια τετρακισχιλίων 
σταδίων χαὶ τὰ ὄρϑια τὰ ἐς τὴν μεσόγαιαν φέροντα 
ἑτέρων τοσούτων σταδίων. ἣ μέν νυν γῆ αὕτη ἐστὶ μέγα- 
Joc τοσαύτη. 

Οἱ δὲ Σχύϑαι δόντες σφίσι λόγον ὡς οὐχ οἷοί τέ εἶσι 
τὸν “Ιαρείου στρατὸν ἰϑυμαχίῃ διώσασϑαι μοῦνοι, ἔπεμι- 
σον ἐς τοὺς πλησιοχώρους ἀγγέλους" τῶν δὲ zal δὴ oi 
βασιλέες συνελϑόντες ἐβουλεύοντο ὡς στρατοῦ ἐπελαύ- 
γοντος μεγάλου. ἦσαν δὲ οἱ συνελϑόντες βασιλέες Ταύρων 
zal γαϑύρσων xci Νευρῶν χαὶ νδροφάγων xal Μελαγ- 
χλαίνων χαὶ Γελωνῶν χαὶ Βουδίνων χαὶ Σαυροματέων. 
τούτων Ταῦροι μὲν νόμοισι τοιοισίδε χρέονται. ϑύουσι 
μὲν τῇ παρϑένῳ τούς τε νανηγοὺς χαὶ τοὺς ἂν λάβωσι 
“Ἑλλήνων ἀπενειχϑέντας τρόπῳ τοιῷδε" χαταρξάμενοι 
ῥοπάλῳ παίουσι τὴν χεφαλήν. οἱ μὲν δὴ λέγουσι ὡς τὸ 
σῶμα ἀπὸ τοῦ χρημνοῦ ὠϑέουσι χάτω (ἐπὶ γὰρ χρημνοῦ 
ἑόρυται τὸ ἱρόν), τὴν δὲ κεφαλὴν ἀνασταυροῦσι" οἱ δὲ 
χατὰ μὲν τὴν κεφαλὴν ὁμολογέουσι, τὸ μέντοι σῶμα οὐχ 
ὠϑέεσϑαι ἀπὸ τοῦ κρημνοῦ λέγουσι ἀλλὰ γῇ κρύπτεσϑαι. 
τὴν δὲ δαίμονα ταύτην τῇ ϑύουσι λέγουσι αὐτοὶ Ταῦροι 
᾿φιγένειαν τὴν γαμέμνονος εἶναι. πολεμίους δὲ ἄνδρας 


HPOAOTOY A. 105—108. 288 


τοὺς ἂν χειρώσωνται ποιεῦσι τάδε" ἀποταμὼν ἕκαστος 
χειραλὴν ἀποφέρεται ἐς τὰ οἰχία, ἔπειτεν ἐπὶ ξύλου με- 
γάλου ἀναπείρας ἵστησι ὑπὲρ τῆς οἰχίης ὑπερέχουσαν 
πολλόν, μάλιστα δὲ ὑπὲρ τῆς χαπνοδόχης. φασὶ δὲ τού- 
τους φυλάχους τῆς οἰχίης πτάσης ὑπεραιωρέεσϑαι. ζώουσι 
δὲ ἀπὸ ληίης τε καὶ πολέμου. γάϑυρσοι δὲ ἁβρότατοι 
ἄνδρες εἰσὶ καὶ χρυσοφόροι τὰ μάλιστα, ἐπίχοινον δὲ τῶν 
γυναικῶν τὴν μῖξιν ποιεῦνται, ἵνα χασίγνητοί τε ἀλλήλων 
ἔωσι xal οἰχήιοι ἐόντες πάντες μήτε φϑόνῳ μήτ᾽ ἔχϑεὶ 
χρέωνται ἐς ἀλλήλους. τὰ δ᾽ ἄλλα νόμαια Θρήιξι προσ- 
χεχωρήχασι. Νευροὶ δὲ νόμοισι μὲν χρέονται Σχυϑιχοῖσι, 
γενεῇ δὲ μιῇ πρότερόν σφεας τῆς «“αρείου στρατηλασίης 
κατέλαβε ἐχλιπεῖν τὴν χώρην πᾶσαν om ὀφίων" ὄφις γάρ 
σφι πολλοὺς μὲν ἡ χώρη ἀνέφαινε, οἱ δὲ πλεῦνες ἄνωϑέν 
σφι ἐκ τῶν ἐρήμων ἐπέπεσον, ἐς ὃ πιεζόμενοι οἴχησαν 
μετὰ Βουδίνων τὴν ἑωυτῶν ἐχλιπτόντες. χινδυνεύουσι δὲ 
οἱ ἄνϑρωποι οὗτοι γόητες εἶναι" λέγονται γὰρ ὑπὸ Xxv- 
ϑέων καὶ Ἑλλήνων τῶν ἐν τῇ Σχυϑιχῇ κατοιχημένων ὡς 
ἔτεος ἑχάστου ἅπαξ τῶν Νευρῶν ἕκαστος λύχος γίνεται 
ἡμέρας ὀλίγας καὶ αὖτις ὀπίσω ἐς τὠυτὸ κατίσταται. ἐμὲ 
μέν νυν ταῦτα λέγοντες οὐ πείϑουσι, λέγουσι δὲ οὐδὲν 
ἕσσον, καὶ ὀμνῦσι δὲ λέγοντες. Ινδροφάγοι δὲ ἀγριώτατα 
πάντων ἀνθρώπων ἔχουσι ἤϑεα, οὔτε δίχην νομίζοντες 
οὔτε νόμῳ οὐδενὶ χρεόμενοι. νομάδες δέ εἰσι, ἐσθῆτα δὲ 
φορέουσι τῇ Σχυϑικῇ ὁμοίην, γλῶσσαν δὲ ἰδίην ἔχουσι, 
ἀνθρωποφαγέουσι δὲ μοῦνοι τούτων. Μελάγχλαινοι δὲ 
εἵματα μὲν μέλανα φορέουσι πάντες, ἐπ᾽ ὧν xal τὰς ἐπω- 
νυμίας ἔχουσι, νόμοισι δὲ Σχυϑικοῖσι χρέονται. Βουδῖνοι 
δὲ ἔϑνος ἐὸν μέγα χαὶ πολλὸν γλαυχόν τε πᾶν ἰσχυρῶς 
ἐστι xai πυρρόν. πόλις δὲ ἐν αὐτοῖσι πεπόλισται ξυλίνη, 
οὔνομα δὲ τῇ πόλι ἐστὶ Γελωνός" τοῦ δὲ τείχεος μέγαϑος 
κῶλον ἕκαστον τριήχοντα σταδίων ἐστί, ὑψηλὸν δὲ xai 
πᾶν ξύλινον, xal οἰχίαι αὐτῶν ξύλιναι καὶ τὰ ἱρά. ἔστι 
γὰρ δὴ αὐτόϑι Ἑλληνικῶν ϑεῶν ἱρὰ Ἑλληνιχῶς χατεσχευ- 
acuéva ἀγάλμασίέ τε xal βωμοῖσι xal νηοῖσι ξυλίνοισι, xai 
τῷ Διονύσῳ τριετηρίδας ἀνάγουσι xal βαχχεύουσι. εἰσὶ 
γὰρ οἱ Γελωνοὶ τὸ ἀρχαῖον Ἕλληνες, ἐχ δὲ τῶν ἐμπορίων 


104 


105 


107 


108 


109 


110 


111 


284 HPOAOTOY Δ. 108—111. 


ἐξαναστάντες οἴχησαν ἐν τοῖσι Βουδίνοισι" καὶ γλώσσῃ 
τὰ μὲν Σχυϑιχῇ τὰ δὲ Ἑλληνιχῇ χρέονται. Βουδῖνοι δὲ 
- , , ; 2 P ES BUSY , 
οὐ τῇ αὐτῇ γλώσσῃ χρέονται καὶ Γελωνοί. ἀλλ᾽ οὐδὲ δίαιτα 
ἡ αὐτή" οἱ μὲν γὰρ Βουδῖνοι ἐόντες αὐτόχϑονες νομάδες 
, ' Li T: , 
τέ εἰσι καὶ φϑειροτραγέουσι μοῦνοι τῶν ταύτῃ, Γελωγοὶ 
- , ' , , 
δὲ γῆς τε ἐργάται xal σιτοφάγοι καὶ κήπους χεχτημέγοι, 
2 Ἁ * 3 , c - 3 Ἁ ^ - € M , ς À. 
οὐδὲν τὴν ἰδέην ὁμοῖοι οὐδὲ τὸ χρῶμα. ὑπὸ μέντοι EÀ- 
, - , j 2 - 
λήνων καλέονται καὶ οἱ Βουδῖνοι Γελωνοί, οὐκ ὀρϑῶς 
χαλεόμενοι. ἡ δὲ χώρη σφέων πᾶσά ἐστι δασέα ἴδησι 
παντοίησι" ἐν δὲ τῇ ἴδῃ τῇ πλείστῃ ἔστι λίμνη μεγάλη 
' ^ κ f^ , 2 , 2 Ἁ 
τε χαὶ πολλὴ καὶ ἕλος καὶ κάλαμος περὶ αὐτήν. ἐν δὲ 
, , , ^ , » , 
ταύτῃ ἐνύδριες ἁλίσχονται xal κάστορες καὶ ἄλλα ϑηρία 
, - ^ , * ^ , 
τετραγωνοπρόσωπα, τῶν τὰ δέρματα περὶ τὰς σισύρας 
Ξ , , 2 55) , 2 
παραρράπτεται, xol οἱ Opyieg αὐτοῖσί εἶσι χρήσιμοι eg 
ὑστερέων ἄχεσιν. 

Σαυροματέων δὲ πέρι ὧδε λέγεται. ὅτε Ἕλληνες Mua- 
ζόσι ἐμαχέσαντο (τὰς δὲ AMuolóvag χαλέουσει Σχύϑαι 
, , ' , - , 
Οἰόρπατα, δύναται δὲ τὸ οὔνομα τοῦτο xav Ἑλλάδα 
γλῶσσαν ἀνδροχτόνοι" οἷὸρ γὰρ καλέουσι τὸν ἄνδρα, τὸ 
δὲ πατὰ κτείνειν), τότε λόγος τοὺς Ἕλληνας νιχήσαντας 
τῇ ἐπὶ Θερμώδοντι μάχη ἀποπλώειν ἄγοντας τρισὶ τελοί- 

- , cr , - - 
οισι τῶν “μαζόνων ὅσας ἐδυνέατο ζωγρῆσαι, τὰς δὲ ἐν τῷ 
, -€22 , 3 , ' » - N 2 
πελάγεϊ ἐπιϑεμένας ἐχχόψαι τοὺς ἄνδρας. πλοῖα δὲ οὐ 
γινώσχειν αὐτὰς οὐδὲ πηδαλίοισι χρᾶσϑαι οὐδὲ ἱστίοισε 
3 ' 2 DEO 3 313 x 31 οι ' 2 2 , 
οὐδὲ εἰρεσίη" ἀλλ᾽ ἐπεὶ ἐξέχοιναν τοὺς ἄνδρας, ἐφέροντο 
xarà κῦμα καὶ ἄνεμον" xal ἀπιχνέονται τῆς λίμνης τῆς 
Μαιήτιδος ἐπὶ Κρημνούς. οἱ δὲ Κρημνοί εἰσι γῆς τῆς 
τ' , - 2 , 2 - 3 - 3 M - 
Σχυϑέων τῶν ἑλευϑέρων. ἐνθαῦτα ἀποβᾶσαι ἀπὸ τῶν 
zÀoíov αἱ Ἡμαζόνες ὡδοιπόρεον éc τὴν οἰχεομένην. évrv- 
χοῦσαι δὲ πρώτῳ ἱπποφορβίῳ τοῦτο διήρπασαν, καὶ ἐπὶ 
, € , 3 , Ἁ ^ , € * 
τούτων ἱππαζόμεναι ἑἐληίζοντο τὰ τῶν Σχυϑέων. οἱ δὲ 
, 3 5 , ^ - - » * 
Σχύϑαι οὐχ εἶχον συμβαλέσϑαι τὸ σπιρῆγμα᾽ ovre γὰρ 
᾿ » 2 - 2 NECS 3 5 3 3 , 
φωνὴν οὔτε ἐσϑῆτα οὔτε τὸ ἔϑνος ἐγίνωσχον, ἀλλ ἐν ϑώ- 
5 £57 »! 2$9/ 3 3 8 5 » 
ματι ἦσαν ὁχόϑεν ἔλϑοιεν, ἐδόχεον δ᾽ αὐτὰς εἶναι ἄνδρας 
τὴν αὐτὴν ἡλικίην ἔχοντας, μάχην τε δὴ πρὸς αὐτὰς ἐποι- 
- 2 ' - , - - , 
εὔντο. ix δὲ τῆς μάχης τῶν νεχρῶν ἔχράτησαν οἱ Σαύϑαι, 
^ e , , « , m 
xal οὕτω ἔγνωσαν ἑούσας γυναῖχας. βουλευομένοισι cv 


HPOAOTOY A. 111—114. 285 


αὐτοῖσι ἔδοξε χτείνειν μὲν οὐδενὶ τρόπῳ ἔτι αὐτάς, ἑωυ- 
τῶν δὲ τοὺς νεωτάτους ἀποπέμψαι ἐς αὐτὰς πλῆϑος 
εἰχάσαντας ὕσαιπερ ἐχεῖναι ἡσαν᾽ τούτους δὲ στρατοπε- 
δεύεσϑαι πλησίον ἐχεινέων xai ποιέειν τάπερ ἂν xol 
ἐχεῖναι ποιέωσι" ἣν δὲ αὐτοὺς διώχωσι, μάχεσϑαι μὲν 
μή, ὑποφεύγειν δέ" ἐπεὰν δὲ παύσωνται, ἐλϑόντας αὐτοὺς 
πλησίον στρατοπεδεύεσϑαι. ταῦτα ἐβουλεύσαντο οἱ Σχύ- 
ϑαι βουλόμενοι ἐξ αὐτέων παῖδας ἐχγενήσεσϑαι. ἀπο- 
πεμφϑέντες δὲ οἱ νεηνίσχοι ἐποίευν τὰ ἐντεταλμένα. ἐπεὶ 
δὲ ἔμαϑον αὐτοὺς αἱ “μαζόνες ἐπ᾽ οὐδεμιῇ δηλήσι ἀπι- 
, , , , * 
yuévovg, ἔων xaíoew* προσεχώρεον δὲ πλησιαιτέρω τὸ 
στρατόπεδον τῷ στρατοπέδῳ ἐπ᾽ ἡμέρῃ ἑχάστῃ. εἶχον δὲ 
3 93 3 92 € 9 CN c 3 €$*5 Qr Tem P] * 
οὐδὲν οὐδ᾽ oí νεηνίσχοι, ὥσπερ οὐδὲ ai Mualóveg, εἰ μὴ 
"Se * κι ce " P] " , » ^ 39.8 
τὰ ὅπλα xci τοὺς ἵππους" ἀλλὰ ζόην ἔζωον τὴν αὐτὴν 
ἐχείνησι, ϑηρεύοντές τε xoi ληιζόμενοι. ἐποίευν δὲ αἱ 
μαζόνες ἐς τὴν μεσαμβρίην τοιόνδε" ἐγίνοντο σποράδες 
χατὰ μίαν τε καὶ δύο, πρόσω δὴ &z ἀλληλέων ἐς εὐμαρείην 
2 , , 1 3 c , , 
ἀποσχιδνάμεναι. μαϑόντες δὲ χαὶ ob Σχύϑαι ἐποίευν 
τὠυτὸ τοῦτο" καί τις μουνωϑεισέων τινὶ αὐτέων iveyolu- 
VE 3 ' 2 2 ,ὔ 2 M -— [4 
σίτετο, χαὶ ἡ μαζὼν οὐκ ἀπωϑέετο ἀλλὰ περιεῖδε χρή- 
σασϑαι. xci φωνῇσαι μὲν οὐχ εἶχε (οὐ γὰρ συνίεσαν 
ἀλλήλων), τῇ δὲ χειρὶ ἔφραζε ἐς τὴν ὑστεραίην ἐλϑεῖν ἐς 
νη ων), τῇ 0€ χειρί ξφραςὲ eg τῇ ραίην ελϑεῖν ἔς 
3 ^ , x cC) P4 , , , 
τὠυτὸ χωρίον χαὶ ἕτερον ἄγειν, σημαίνουσα δύο γενέσϑαι, 
' 3 Ἂν € , ari c ji ΠΕΣ 2 Xx ox - 2 ξ 
καὶ αὐτὴ ἑτέρην ἄξειν. ὃ δὲ γεηνίσκος ἐπεὶ ἀπῆλϑε, ἔλ ese 
ταῦτα πρὸς τοὺς λοιπούς" τῇ δὲ ὑστεραίῃ ἦλϑε ἐς τὸ 
χωρίον αὐτός τε οὗτος χαὶ ἕτερον ἢγε, xal τὴν ““μαζόνα 
εὗρε δευτέρην αὐτὴν ὑπομένουσαν. οἱ δὲ Aor venvíazoL 
ὡς ἐπύϑοντο ταῦτα, xai αὐτοὶ ἐχτιλώσαντο τὰς λοιπὰς 
τῶν Aualóvov. μετὰ δὲ συμμίξαντες τὰ στρατόπεδα 
οἴχεον ὁμοῦ, γυναῖχα ἔχων ἕχαστος ταύτην τῇ τὸ πρῶτον 
συνεμίχϑη. τὴν δὲ φωνὴν τὴν μὲν τῶν γυναιχῶν οἱ ἄνδρες 
οὐχ ἐδυνέατο μαϑεῖν, τὴν δὲ τῶν ἀνδρῶν αἱ γυναῖχες συν- 
ἔλαβον. ἐπεὶ δὲ συνῆκαν ἀλλήλων, ἔλεξαν πρὸς τὰς Aua- 
ζόνας τάδε οἱ ἄνδρες. “ἡμῖν εἰσὶ μὲν τοχέες, εἰσὶ δὲ χτή- 
σιες. νῦν ὧν μηχέτι πλεῦνα χρόνον ζόην τοιήνδε ἔχωμεν, 
ἀλλ ἀπελϑόντες ἐς τὸ πλῆϑος διαιτέωμεϑα. γυναῖχας δὲ 
£r C. τΚ * 2 ' » » c 1 * - 5) οἷ 
ἕξομεν ὑμέας χαὶ οὐδαμὰς ἄλλας. αἱ δὲ πρὸς ταῦτα ἔλεξαν 


112 


113 


114 


115 


117 


118 


286 HPOAOTOY Δ. 114—118. 

; cc c - 3 ΡΝ , b] , ' - € , 
τάδε. “ἡμεῖς ovx ἂν δυναίμεϑα οἰχέειν μετὰ τῶν ὑμετέρων 
γυναικῶν" οὐ γὰρ τὰ αὐτὰ νόμαια ἡμῖν τε καὶ ἐχείνῃσί ἐστι. 
ἡμεῖς μὲν τοξεύομέν τε καὶ ἀχκοντίζομεν xai ἱππαζόμεϑα, 
, n , M € , - 
ἔργα δὲ γυναιχήια ovx ἐμάϑομεν" αἱ δὲ ὑμέτεραι yvvaixec 
τούτων μὲν οὐδὲν τῶν ἡμεῖς χατελέξαμεν ποιεῦσι, ἔργα 

᾿ ^t. , - c , po 
δὲ γυναιχήια ἐργάζονται μένουσαι ἐν τῇσι ἁμάξησι, οὔτ 
2 Y , 3 Ὧν » 2} 2 - 2 » 2 
ἐπὶ ϑήρην ἰοῦσαι οὔτε ἄλλῃ οὐδαμῇ. οὐχ ἂν ὧν δυναι- 

, 3 , - 
u&9a ἐχείνῃσι συμφέρεσθαι. ἀλλ᾽ εἰ βούλεσϑε yvvaixag 
ἔχειν ἡμέας xai δοχέειν εἶναι δίχαιοι, ἐλϑόντες τταρὰ τοὺς 
τοχέας ἀπολάχετε τῶν χτημάτων τὸ μέρος, καὶ ἔπειτεν 
2 , 2 , xu € , 3 , 3) 2 H Δ ) , 
ἐλϑόντες οἰχέωμεν ἐπ᾿ ἡμέων αὐτέων. ἐπείϑοντο xai ἐποί- 
ησαν ταῦτα οἱ νεηνίσχοι. ἐπτείτε δὲ ἀπολαχόντες τῶν χτη- 

, ΕΝ τὶ , 2] 2 , ' ' 3 , 
μάτων τὸ ἐπιβάλλον ἦλθον ὀπίσω παρὰ τὰς ἡμαζόνας, 
ἔλεξαν ai γυναῖχες πρὸς αὐτοὺς τάδε. “ἡμέας ἔχει φόβος 
τε χαὶ δέος, ὅχως χρὴ οἰχέειν ἐν τῷδε τῷ χώρῳ τοῦτο μὲν 
ὑμέας ἀποστερησάσας πατέρων, τοῦτο δὲ τὴν γῆν τὴν 
ς , , , Jj 3.2 , A - € , 
ὑμετέρην δηλησαμένας πολλά. ἀλλ ἐπείτε ἀξιοῦτε ἡμέας 
γυναῖχας ἔχειν, τάδε ποιέετε ἅμα ἡμῖν" φέρετε ἐξαναστέω-- 
μὲν &x τῆς γῆς τῆσδε xai περήσαντες Ταναϊν ποταμὸν 
οἰχέωμεν." ἐπείϑοντο καὶ ταῦτα οἱ νεηνίσχοι, διαβάντες 

3 * A , € , - 
δὲ τὸν Τάναϊν ὡδοιπόρεον πρὸς ἥλιον ἀνίσχοντα τριῶν 
μὲν ἡμερέων ἀπὸ τοῦ Τανάϊδος δδόν, τριῶν δὲ ἀπὸ τῆς 
^ y - , * n »! 2 , 
λίμνης τῆς Μαιήτιδος πρὸς βορέην ἄνεμον. ἀπικόμενοι 

M - ' - 3 - - , , 
δὲ ἐς τοῦτον vOv χῶρον £v τῷ νῦν κατοιχέαται, οἴχησαν 
τοῦτον. «cl διαίτῃ ἀπὸ τούτου χρέονται τῇ πταλαιῇ τῶν 
Σαυροματέων αἱ γυναῖχες, καὶ ἐπὶ ϑήρην ἐπὶ ἵππων ἐχ- 

΄ c -: 2) , ^ * - - 

φοιτέουσαι ἅμα τοῖσι ἀνδράσι xai χωρὶς τῶν ἀνδρῶν, 
χαὶ ἐς πόλεμον φοιτέουσαι, καὶ στολὴν τὴν αὐτὴν τοῖσι 
ἀνδράσι φορέουσαι. φωνῇ δὲ οἱ Σαυρομάται νομίζουσι 
Σχυϑικῇ, σολοιχίζοντες αὐτῇ ἀπὸ τοῦ ἀρχαίου, ἐπεὶ oU 
χρηστῶς ἐξέμαϑον αὐτὴν αἱ Aualóveg. τὰ περὶ γάμων 
δὲ δέ σφι διαχέεται" οὐ γαμέεται παρϑένος οὐδεμία 
πρὶν ἂν τῶν πολεμίων ἄνδρα ἀττοχτείνῃ" αἱ δέ τινες αὐτέων 
χαὶ τελευτέουσι γηραιαὶ πρὶν γήμασϑαι, οὐ δυνάμεναι 
τὸν νόμον ἐχπλῆσαι. 

"Eni τούτων Qv τῶν χαταλεχϑέντων ἐϑνέων τοὺς βασι- 
λέας ἁλισμένους ἀπιχόμενοι τῶν Σχυϑέων οἱ ἄγγελοι. 


HPOAOTOY A. 118. 119. 281 
ἔλεγον ἐχδιδάσχοντες ὡς ὃ Πέρσης, ἐπειδή oi τὰ ἐν τῇ 
ἠπείρῳ τῇ ἑτέρῃ πάντα χατέστραπται, γέφυραν ζεύξας 
ἐπὶ τῷ αὐχένι τοῦ Βοσπόρου διαβέβηχε ἐς τήνδε τὴν 
ἤπειρον, διαβὰς δὲ καὶ χαταστρεινάμενος Θρήιχας γεφυροῖ 
ποταμὸν Ἴστρον, βουλόμενος xci τάδε πάντα im ἑωυτῷ 
ποιήσασϑαι. “ὑμεῖς ὧν μηδενὶ τρόπῳ ἐκ τοῦ μέσου κατή-- 
μενοι σπτεριίδητε ἡμέας διαφϑαρέντας, ἀλλὰ τὠυτὸ νοή- 
σαντες ἀντιάζωμεν τὸν ἐπιόντα. οὐχ ὦν ποιήσετε ταῦτα" 
ἡμεῖς μὲν σπειεζόμενοι ἢ ἐκλείψομεν τὴν χώρην ἢ μένοντες 
ὁμολογίῃ χρησόμεθα" τέ γὰρ πάϑωμεν μὴ βουλομένων 
ὑμέων τιμωρέειν; ὑμῖν δὲ οὐδὲν ἐπὶ τούτῳ ἔσται ἐλα- 
φρότερον᾽ ἤχει γὰρ ὃ Πέρσης οὐδέν τι μᾶλλον ἐπὶ ἡμέας 
ἢ οὐ καὶ ἐπ᾽ ὑμέας, οὐδέ οἱ καταχρήσει ἡμέας χαταστρε- 
ψαμένῳ ὑμέων ἀπέχεσϑαι. μέγα δὲ ὑμῖν λόγων τῶνδε 
μαρτύριον ἐρέομεν" εἰ γὰρ ἐπ᾽ ἡμέας μούνους ἐστρατη- 
λάτεε ὃ Πέρσης τίσασϑαι τῆς πρόσϑε δουλοσύνης βουλό- 
μενος, χρῆν αὐτὸν πάντων τῶν ἄλλων ἀπεχόμενον οὕτω 
ἰέναι ἐπὶ τὴν ἡμετέρην, καὶ ἂν ἐδήλου ττᾶσι ὡς ἐπὶ Σχύϑας 
ἐλαύνει καὶ ovx ἐπὶ τοὺς ἄλλους. νῦν δὲ ἐπείτε τάχιστα 
διέβη ἐς τήνδε τὴν ἤπειρον, τοὺς αἰεὶ ἐμποδὼν γινομέ- 
vovg ἡμεροῦται πάντας" τούς τε δὴ ἄλλους ἔχει ὑπ᾽ ἑωυτῷ 
Θρήιχας καὶ δὴ καὶ τοὺς ἡμῖν ἐόντας τπτλησιοχώρους Γέτας." 
ταῦτα Σχυϑέων ἐϊταγγελλομένων ἐβουλεύοντο οἱ βασιλέες 
οἱ ἀπὸ τῶν ἐθνέων ἥχοντες, καί σφεων ἐσχίσϑησαν αἱ 
γνῶμαι" ὃ μὲν Γελωνὸς xal ὃ Βουδῖνος xai ὃ Σαυρο- 
μάτης κατὰ τὠυτὸ γενόμενοι ὑπεδέχοντο Σχύϑησι τιμω- 
ρήσειν, ὃ δὲ ᾿Ιγάϑυρσος καὶ Νευρὸς xai ZvÓgog yog καὶ 
οἱ τῶν Μελαγχλαίνων xal Ταύρων τάδε Σχύϑῃσι ὑπεχρί- 
γαντο. "ti μὲν μὴ ὑμεῖς Fare oi πρότερον ἀδιχήσαντες 
Πέρσας «ai ἄρξαντες πολέμου, τούτων δεόμενοι τῶν νῦν 
δέεσϑε λέγειν τε ἂν ἐφαίνεσϑε ἡμῖν ὀρϑά, καὶ ἡμεῖς ὑπα- 
χούσαντες τὠυτὸ ἂν ὑμῖν ἐπρήσσομεν. νῦν δὲ ὑμεῖς τε 
ἐς τὴν ἐχείνων ἐσβαλόντες γῆν ἄνευ ἡμέων ἐπεχρατέετε 
Περσέων, ὅσον χρόνον ὑμῖν ὃ ϑεὸς τταρεδίδου" καὶ ἐκεῖνοι, 
ἐπεί σφεας ὡυτὸς ϑεὸς ἐγείρει, τὴν ὁμοίην ὑμῖν ἀποδι- 
δοῦσι. ἡμεῖς δὲ οὔτε τι τότε ἠδιχήσαμεν τοὺς ἄνδρας 
τούτους οὐδέν, οὔτε νῦν πρότεροι πειρησόμεϑα ἀδιχέειν. 


119 


120 


288 HPOAOTOY Δ. 119—122. 

ἢν μέντοι ἐπίῃ καὶ ἐπὶ τὴν ἡμετέρην ἄρξῃ ve ἀδιχέων, «ot 
ἡμεῖς ἀπωσόμεϑα. μέχρι δὲ τοῦτο ἴδωμεν, μενέομεν παρ᾽ 
ἡμῖν αὐτοῖσι" ἥχειν γὰρ δοχέομεν ovx Em ἡμέας Πέρσας, 
ἀλλ ἐπὶ τοὺς αἰτίους τῆς ἀδιχίης γενομένους." ταῦτα ὡς 
ἀπενειχϑέντα ἐπύϑοντο οἱ Σχύϑαι, ἐβουλεύοντο ἰϑυμαχίην 
μὲν μηδεμίαν ποιέεσϑαι £x τοῦ ἐμφανέος, ὅτι δή σφι 
οὗτοί γε σύμμαχοι οὐ προσεγένοντο, ὑττεξιόντες δὲ xal 
ὑπεξελαύνοντες τὰ φρέατα, τὰ παρεξίοιεν αὐτοί, καὶ τὰς 
χρήνας συγχοῦν, τὴν ποίην ve ἐχ τῆς γῆς ἐχτρίβειν, διχοῦ 
σφέας διελόντες. χαὶ πρὸς μὲν τὴν μίαν τῶν μοιρέων, 
τῆς ἐβασίλευε Σχώπασις, προσχωρέειν Σαυρομάτας" τού- 
τους μὲν δὴ ὑπάγειν, ἢν ἐπὶ τοῦτο τράπηται Ó Πέρσης, 
ἰϑὺ Τανάϊδος ποταμοῦ παρὰ τὴν Μαιῆτιν λίμνην ὕττο- 
φεύγοντας, ἀπελαύνοντός τε τοῦ Πέρσεω ἐπιόντας διώ- 
χειν. αὕτη μέν σφι μία ἣν μοῖρα τῆς βασιληίης, τετα- 
γμένγῃ ταύτην τὴν δδὸν ἥπερ εἴρηται" τὰς δὲ δύο τῶν 
βασιληίων, τήν τε μεγάλην τῆς ἦρχε ᾿Ιδάνϑυρσος καὶ τὴν 
τρίτην τῆς ἐβασίλευε Τάξαχις, συνελϑούσας ég τὠυτὸ xal 
Τελωνῶν τε χαὶ Βουδίνων προσγενομένων, ἡμέρης καὶ 
τούτους ὁδῷ προέχοντας τῶν Περσέων ὑπεξάγειν, ὑπιόν- 
τας τε xol ποιεῦντας τὰ βεβουλευμένα. πρῶτα μέν νυν 
ὑπάγειν σφέας ἰϑὺ τῶν χωρέων τῶν ἀπειπαμένων τὴν 
σφετέρην συμμαχίην, tva χαὶ τούτους ἐχπολεμώσωσι" εἰ 
δὲ μὴ ἑχόντες γε ὑπέδυσαν τὸν πόλεμον τὸν πρὸς Πέρσας, 
ἀλλ ἀέχοντας ἐχτολεμῶσαι" μετὰ δὲ τοῦτο ὑποστρέφειν 
ἐς τὴν σφετέρην χαὶ ἐπιχειρέειν, ἢν δὴ βουλευομένοισι 
δοχέῃ. 

Ταῦτα οἱ Σχύϑαι βουλευσάμενοι ὑττηντίαζον τὴν “4α- 
ρείου στρατιήν, προδρόμους ἀποστείλαντες τῶν ἱπτέων 
τοὺς ἀρίστους. τὰς δὲ ἁμάξας ἐν τῇσί σφι διαιτᾶτο τὰ 
τέχνα τὲ xal αἱ γυναῖχες πᾶσαι xol τὰ πρόβατα πάντα, 
πλὴν ὅσα σφι ἐς φορβὴν ἱχανὰ ἣν τοσαῦτα ὑπολιπόμενοι, 
τὰ ἄλλα ἅμα τῇσι ἁμάξησι προέπεμψαν, ἐντειλάμενοι 
αἰεὶ τὸ πρὸς βορέω ἐλαύνειν. ταῦτα μὲν δὴ προεχομίζετο, 
τῶν δὲ Σχυϑέων οἱ πρόδρομοι ὡς εὗρον τοὺς Πέρσας 
ὅσον τε τριῶν ἡμερέων Ó00v ἀπτέχοντας ἀπὸ τοῦ Ἴστρου, 
οὗτοι μὲν τούτους εὑρόντες, ἡμέρης δῷ προέχοντες, 


HPOAOTOY Δ. 192—125. 289 


ἐστρατοπεδεύοντο τὰ ix τῆς γῆς φυόμενα λεαίνοντες. ot 
δὲ Πέρσαι ὡς εἶδον ἐπιφανεῖσαν τῶν Σχυϑέων τὴν ἵππον, 
ἐπήισαν χατὰ στίβον αἰεὶ ὑτταγόντων" wal ἔπειτεν (πρὸς 
γὰρ τὴν μίαν τῶν μοιρέων ἔϑυσαν) oi Πέρσαι ἐδίωχον 
πρὸς ἠῶ τε xal τοῦ Τανάϊδος. διαβάντων δὲ τούτων τὸν 
Τάναϊν τεοταμὸν οἱ Πέρσαι ἐπιδιαβάντες ἐδίωχον, ἐς ὃ 
τῶν Σαυροματέων τὴν χώρην διεξελϑόντες ἀπίχοντο ἐς 
τὴν τῶν Βουδίνων. ὅσον μὲν δὴ χρόνον oí Πέρσαι ἤισαν 
διὰ τῆς Σχυϑικῆς χαὶ τῆς Σαυρομάτιδος χώρης, οἱ δὲ 
εἶχον οὐδὲν σίνεσϑαι ἅτε τῆς χώρης ἐούσης χέρσου" ἐπείτε 
δὲ ἐς τὴν τῶν Βουδίνων χώρην ἐσέβαλον, ἐνθαῦτα δὴ ἐντυ-- 
χόντες τῷ ξυλίνῳ τείχεϊ, ἐχλελοιττότων τῶν Βουδίνων χαὶ 
χεχεινωμένου τοῦ τείχεος πτάντων, ἐνέπρησαν αὐτό. τοῦτο 
δὲ ποιήσαντες εἵποντο αἰεὶ τὸ πρόσω χατὰ στίβον, ἐς ὃ 
διεξελϑόντες ταύτην ἐς τὴν ἐρῆμον ἀπίχοντο. ἡ δὲ ἐρῆμιος 
αὕτη ὑπ᾽ οὐδαμῶν νέμεται ἀνδρῶν, χέεται δὲ ὑπὲρ τῆς 
Βουδίνων χώρης ἐοῦσα ττλῆϑος ἑπτὰ ἡμερέων ὅδοῦ. ὑπὲρ 
δὲ τῆς ἐρήμου Θυσσαγέται οἰχέουσι, ποταμοὶ δὲ ἐξ αὐτῶν 
τέσσερες μεγάλοι δέοντες διὰ Μαιητέων ἐχδιδοῦσι ἐς τὴν 
λίμνην τὴν χαλεομένην Μαιῆτιν, τοῖσι οὐνόματα κέεται 
τάδε, “ύχος Ὄαρος Τάναϊς Σύργις. ἐπεὶ ὦν ὃ Δαρεῖος 
ἦλϑε ἐς τὴν igijuov, πταυσάμενος τοῦ δρόμου ἵδρυσε τὴν 
στρατιὴν ἐπὶ ποταμῷ Ὀάρῳ. τοῦτο δὲ ποιήσας ὀχτὼ 
τείχεα ἐτείχεε μεγάλα, ἴσον ἀπὲ ἂλ λήλων ἀπέχοντα, στα- 
δίους ὡς ἑξήκοντα μάλιστά χῃ" τῶν ἔτι ἐς ἐμὲ τὰ ἐρείπια 
σόα ἣν. ἐν ᾧ δὲ οὗτος πρὸς ταῦτα ἐτράπετο, δὲ διωχό- 
μενοι Σχύϑαι περιελϑόντες và κατύπερϑε ὑπέστρεφον ἐς 
τὴν Σχυϑιχήν. ἀφανισϑέντων δὲ τούτων τὸ τταράπαν, ὡς 
οὐχέτε ἐφαντάζοντό σφι, οὕτω δὴ Ó Δαρεῖος τείχεα μὲν 
ἐχεῖνα ἡμίεργα μετῆχε, αὐτὸς δὲ ὑποστρέψας ἤιε πρὸς 
ἑσττέρην, δοχέων τούτους τε πάντας τοὺς Σχύϑας εἶναι 
καὶ πρὸς ἑσπέρην σφέας φεύγειν. ἐλαύνων δὲ τὴν ταχί- 
στην τὸν στρατὸν ὡς ἐς τὴν Σχυϑιχὴν ἀπτίχετο, ἐνέχυρσε 
ἀμφοτέρῃσι τῇσι μοίρησι τῶν Σχυϑέων, ἐντυχὼν δὲ ἐδέωχε 
ὑπτεχφρέροντας ἡμέρης ὁδῷ. χαὶ οὐ γὰρ ἀνίει ἐπιὼν ὃ 
“αρεῖος, οἱ Σχύϑαι χατὰ τὰ βεβουλευμένα ὑπέφευγον ἐς 
τῶν ἀπειτταμένων τὴν σφετέρην συμμαχίην, πρώτην δὲ 
Herodoti vol. I. 19 


123 


124 


290 HPOAOTOY Δ. 125—121. 
ἐς τῶν Μελαγχλαίνων τὴν γῆν. ὡς δὲ ἐσβαλόντες τούτους 
ἐτάραξαν οἵ τὲ Σχύϑαι xai oi Πέρσαι, χατηγέοντο oí 
Σχύϑαι ἐς τῶν νδροφάγων τοὺς χώρους. ταραχϑέντων 
δὲ καὶ τούτων ὑπῆγον ἐπὶ τὴν Νευρίδα. ταρασσομένων 
δὲ χαὶ τούτων ἤισαν ὑποφεύγοντες οἱ Σχύϑαι ἐς τοὺς 
γαθϑύρσους. Ιγάϑυρσοι δὲ δρέοντες χαὶ τοὺς óuovgovc 
φεύγοντας ὑπὸ Σχυϑέων xai τεταραγμένους, πρὶν ἢ σφι 
ἐιιβαλεῖν τοὺς Σχύϑας πέμψαντες κήρυχα ἀπηγόρευον 
Σχύϑησι μὴ ἐπιβαίνειν τῶν σφετέρων οὔρων, προλέγοντες 
ὡς εἰ πειρήσονται ἐσβαλόντες, σφίσι πρῶτα διαμαχέ- 
σονται. γάϑυρσοι μὲν προείπαντες ταῦτα ἐβώϑεον ἐπὶ 
τοὺς οὔρους, ἐρύχειν ἐν νόῳ ἔχοντες τοὺς ἐπιόντας" Μελάγ- 
χλαινοι δὲ xol νδροφάγοι xai Νευροὶ ἐσβαλόντων τῶν 
Περσέων ἅμα Σχύϑῃσι οὔτε πρὸς ἀλχὴν ἐτράποντο, ἐπι- 
λαϑόμενοί τε τῆς ἀπειλῆς ἔφευγον αἰεὶ τὸ πρὸς βορέω 
ἐς τὴν ἐρῆμον τεταραγμένοι. οἱ δὲ Σχύϑαι ἐς μὲν τοὺς 
“γαϑύρσους οὐχέτι ἀπιείπταντας ἀπιιχνέοντο" οἱ δὲ ἐχ τῆς 
ΜΝευρίδος χώρης ἐς τὴν σφετέρην χατηγέοντο τοῖσι Πέρσῃσι. 
Ὡς δὲ πολλὸν τοῦτο ἐγίνετο xal οὐκ ἐπαύετο, πέμψας 
“Ιαρεῖος ἱτιπέα παρὰ τὸν Σχυϑέων βασιλέα Ιδάνϑυρσον 
ἔλεγε τάδε. “δαιμόνιε ἀνδρῶν, τί φεύγεις αἰεί, ἐξεόν τοι 
τῶνδε τὰ ἕτερα ποιέειν; εἰ μὲν γὰρ ἀξιόχρεος δοχέεις 
εἶναι σεωυτῷ τοῖσι ἐμοῖσι πρήγμασι ἀντιωϑῆναι, σὺ δὲ 
στάς τε καὶ παυσάμενος ττλάνης μάχεσϑαι" εἰ δὲ συγγι- 
γώσχεαι εἶναι ἕσσων, σὺ δὲ χαὶ οὕτω παυσάμενος τοῦ 
δρόμου δεσπότῃ τῷ σῷ δῶρα φέρων γῆν τε καὶ ὕδωρ 
ἐλϑὲ ἐς λόγους." πρὸς ταῦτα ὃ Σχυϑέων βασιλεὺς ᾿1δάν-- 
ϑυρσος ἔλεγε τάδε. “οὕτω τὸ ἐμὸν ἔχει, ὦ Πέρσα. ἐγὼ 
οὐδένα xt) ἀνθρώπων δείσας ἔφυγον οὔτε πρότερον οὔτε 
γῦν σὲ φεύγω" οὐδέ τι νεώτερόν εἶμι ποιήσας νῦν ἢ καὶ 
ἐν εἰρήνῃ ἐώϑεα ττοιέειν. ὃ τι δὲ οὐκ αὐτίχα μάχομαί 
τοι, ἐγὼ καὶ τοῦτο σημανέω" ἡμῖν οὔτε ἄστεα οὔτε γῆ 
σπιεφυτευμένη ἔστι, τῶν πέρι δείσαντες μὴ ἁλῷ ἢ χαρῇ 
ταχύτερον συμμίσγοιμεν ἂν ἐς μάχην ὑμῖν. εἰ δὲ δέοι 
πάντως ἐς τοῦτο κατὰ τάχος ἀπιχνέεσϑαι, τυγχάνουσι 
ἡμῖν ἐόντες τάφοι τπτατρώιοι. φέρετε, τούτους ἀνευρόντες 
συγχέειν πειρᾶσϑε αὐτούς, καὶ γνώσεσϑε τότε εἴτε ὑμῖν 


HPOAOTOY Δ. 127—150. 291 

M - , E] , 
μαχεσόμεϑα περὶ τῶν τάφων εἴτε xal οὐ μαχεσόμεϑα. 
, ᾿ L , 2 , , 
πρότερον δέ, ἢν μὴ ἡμέας λόγος αἱρέῃ, ov συμμίξοιμιέν 

2 , - , , 3 ' 
TOL. ἀμφὶ μὲν μάχῃ τοσαῦτα εἰρήσϑω, δεσττότας δὲ ἐμοὺς 

, / ' , ' , ' 
ἐγὼ Δία τε νομίζω τὸν ἐμὸν πρόγονον xai Iorínv τὴν 
τ'. , , , E M 32 M N , 
Σχυϑέων βασίλειαν μούνους εἰναι. σοὶ δὲ ἀντὶ μὲν δώρων 
γῆς τε x«i ὕδατος δῶρα πέμιψω τοιαῦτα οἷά τοι πρέπει 
3 “ὦ 2 ^ Ἁ - c , »! * 2 , 
ἐλθεῖν, ἀντὶ δὲ τοῦ ὅτι δεστότης ἔφησας εἶναι ἐμός, 
E , ^» 32 - Les i ς 5 ^ τ'. , ς.-- 
χλαίειν λέγω. τοῦτό ἔστι ἡ ἀπὸ Σχυϑέων ῥῆσις. 
Ὁ μὲν δὴ χῆρυξ οἰχώχεε ἀγγελέων ταῦτα “αρείῳ, οἱ δὲ 

μὲν δὴ κῆρυξ οἰχώχεε ἀγγελέων ταῦτα “αρείῳ, 

, "n. 2 ’, - , ' 2 
Σχυϑέων βασιλέες ἀκούσαντες τῆς δουλοσύνης τὸ οὔνομα 
ὀργῆς ἐπλήσϑησαν. τὴν μὲν δὴ μετὰ Σαυροματέων μοῖραν 
ταχϑεῖσαν, τῆς ἦρχε Σχώπασις, πέμπουσι [0000 χελεύοντες 
ἐς λόγους ἀπιχέσϑαι, τούτοισι οἱ τὸν Ἴστρον ἐζευγμένον 

- - c , , - 
ἐφρούρεον" αὐτῶν δὲ τοῖσι ὑπολειττομένοισι ἔδοξε τειλανᾶν 
μὲν μηχέτι Πέρσας, σῖτα δὲ ἑχάστοτε ἀναιρεομένοισι ἐπι- 
τίϑεσϑαι. νωμέοντες ὧν σῖτα ἀναιρεομιένους τοὺς “Ζαρείου 

,ὔ , € ' ' 
ἐποίευν τὰ βεβουλευμένα. ἡ uiv δὴ ἵππος τὴν iuzov 
AM , c - , ς Ν - , c , 
αἰεὶ τράπεσχε ἢ τῶν Σχυϑέων, οἱ δὲ τῶν Περσέων ἱτεττό- 
ται φεύγοντες ἐσέπιττον ἐς τὸν πεζόν, ὃ δὲ πεζὸς ἂν 
ἐπεχούρεε᾽ οἱ δὲ Σχύϑαι 'ἐσαράξαντες τὴν Vno» ὑπτέ- 
στρεφον, τὸν πεζὸν φοβεόμενοι. ἐποιεῦντο δὲ καὶ τὰς 
γύχτας τταραπλησίας προσβολὰς οἱ Σχύϑαι. τὸ δὲ τοῖσι 
Πέρσῃσί τε ἣν σύμμαχον zai τοῖσι Σχύϑῃσι ἀντίξοον ἐπι- 
τιϑεμένοισι τῷ «“Ταρείου στρατοπέδῳ, ϑῶμα μέγιστον 
“ , c - , 5 
ἐρέω, τῶν τε ὄνων v φωγὴ x«l τῶν ἡμιόνων τὸ εἶδος. 
, c , - € ^ , 
οὔτε γὰρ ὄνον οὔτε ἡμίονον γῆ ἡ Σχυϑιχὴ φέρει, ὡς xai 
, r Ln 2 2 ^» 3 - - , 
σιρότερόν μοι δεδήλωται" οὐδὲ ἔστι ἐν τῇ Σχυϑιχῇ πάσῃ 
, , , , , c , M , 
χώρῃ τὸ παράπαν οὔτε ὄνος οὔτε ἡμίονος διὰ τὰ ψύχεα. 
jt z , , N - , 
ὑβρίζοντες «v οἱ ὄνοι ἐτάρασσον τὴν (zov τῶν Σχυϑέων. 

^ A. ^ ΄ 3$ x ' , [A [7] 
στολλάχις δὲ érmeAavvóvrov ἐπὶ τοὺς Πέρσας μεταξὺ ὁχως 
ἀχούσειαν οἱ ὥτποι τῶν ὄνων τῆς φωνῆς, ἐταράσσοντό 
τε ὑποστρεφόμενοι xci ἐν ϑώματι ἔσχον, ὀρϑὰ ἱστάντες 

2 c , 2 , , - , 
τὰ ὦτα, ἅτε οὔτε ἀχούσαντες πρότερον φωνῆς τοιαύτης 
οὔτε ἰδόντες τὸ εἶδος. ταῦτα μέν νυν ἐπὶ σμιχρόν τι 
2 , - , - ς δ τι," ce ^ , 
ἐφέροντο τοῦ πολέμου" oi δὲ Σχύϑαι ὕχως τοὺς Πέρσας 
ἴδοιεν τεϑορυβημένους, ἵνα παραμένοιέν τε ἐπὶ 7τλέω 
χρόνον ἐν τῇ Σχυϑιχῇ xci παραμένοντες ἀνιῴατο τῶν 

19" 


128 


129 


130 


131 


133 


292 HPOAOTOY A. 130—133. 

, , 2.» 2 , , [4 - 
σιάντων ἐπιδεέες ξόντες, ἑποίευν τοιάδε. ὅχως τῶν προ- 
΄ - , 2 - , - , 
βάτων τῶν σφετέρων αὐτῶν χαταλίποιεν μετὰ τῶν νομέων, 

23 ^ » € Li 3 2 - - € b! » , 
αὐτοὶ ἂν ὑπεξήλαυνον ἐς ἄλλον χῶρον" οἱ δὲ ἂν Πέρσαι 
ἐπελθόντες λάβεσχον τὰ πρόβατα, xal λαβόντες ἐπτηεί- 
govro ἂν τῷ ττεπτοιημένῳ. πτολλάχις δὲ τοιούτου γινο- 

, , - 2 , N 
uévov, τέλος Δαρεῖός τε ἐν ἀ:τορίησι εἴχετο, καὶ ol Xxv- 
ϑέων βασιλέες μαϑόντες τοῦτο ἔπεμττον χήρυχα δῶρα 

, , , , - , 

Δαρείῳ φέροντα δρνιϑά τε xol μῦν xol βάτραχον zal 
- M ΄, , Χ χ ' - , 
ὀϊστοὺς ττέντε. Πέρσαι δὲ τὸν φέροντα và δῶρα ἐπειρώ- 
τεὸν τὸν νόον τῶν διδομένων" ὃ δὲ οὐδὲν ἔφη οἱ ἐπε- 
στάλθαι ἄλλο ἢ δόντα τὴν ταχίστην ἀπταλλάσσεσϑαι" 
αὐτοὺς δὲ τοὺς Πέρσας ᾿ἐχέλευε, εἰ σοφοί εἰσι, γνῶναι τὸ 

) , ^ - , - 3 , c , bj 

ἐϑέλει τὰ δῶρα λέγειν. ταῦτα ἀκούσαντες οἱ Πέρσαι ἐβου- 

λεύοντο. Ζαρείου μέν νυν T) γνώμη yv Σχύϑας ἑωυτῷ 

διδόναι σφέας τε αὐτοὺς χαὶ γῆν τε xai ὕδωρ, εἰχάζων 
͵ , E 

- - - , ^ 3 Pj 

τῇδε, ὡς μῦς uiv £v γῇ γίνεται καρπὸν τὸν αὐτὸν ἀν- 
, , , [44 » , 
ϑροώπῳ σιτεόμενος, βάτραχος δὲ ἐν ὕδατι, ὄρνις δὲ μά- 
5 N PX - c c 
λιστα οἶχε ἵππῳ, τοὺς δὲ ὀϊστοὺς ὡς τὴν ἑωυτῶν ἀλχὴν 
- e , € , 2 , 
σπαραδιδοῦσι. αὕτη uiv “αρείῳ ἢ γνώμη ἀπεδέδεχτο, 
, , - , € , - 2 - 
συνεστήχεε δὲ ταύτῃ τῇ γνώμῃ v Γωβρύεω, τῶν ἀνδρῶν 
τῶν ἑπτὰ ἑνὸς τῶν τὸν Μάγον χατελόντων, εἰχάζοντος τὰ 

- , M , , 3 - * 

δῶρα λέγειν "rv μὴ ὄρνιϑες γενόμενοι ἀνατιτῆσϑε ἐς τὸν 
, 35 / , , M - - 
οὐρανόν, € Πέρσαι, ἢ μύες γενόμενοι κατὰ τῆς γῆς xaza- 
δύητε, ἢ βάτραχοι γενόμενοι ἐς τὰς λίμνας ἐσπηδήσητε, 
οὐχ ἀπονοστήσετε ὀπίσω ὑπὸ τῶνδε τῶν τοξευμάτων 
βαλλόμενοι." 
Πέρσαι μὲν δὴ οὕτω τὰ δῶρα εἴχαζον, ἡ δὲ Σχυϑέων 

, - - , - 
μία μοῖρα ἡ ταχϑεῖσα πρότερον μὲν παρὰ τὴν Μαιῆτιν 
λίμνην φρουρέειν, τότε δὲ ἐπεὶ τὸν Ἴστρον Ἴωσι ic λόγους 
27 - c 2 , DN M , » , €C» v 
ἐλϑεῖν, ὡς ἀττίχετο ἐττὶ τὴν γέφυραν, ἔλεγε τάδε. “᾿ἄνὸρες 
, , - C , , , , 
Ἴωνες, ἐλευϑερίην ὑμῖν ἤχομεν φέροντες, ἣν ττέρ ys ἐϑέ- 

, , * - , 
λητε ἐσαχούειν. πυνϑανόμεϑα γὰρ Zapsiov ἐντείλασθαι 
- , € , , ^ , 
ὑμῖν ἑξήχοντα ἡμέρας μούνας φρουρήσαντας τὴν γέφυραν, 
- M , , - , 2 , 
αὐτοῦ μὴ παραγενομένου ἐν τούτῳ TQ χρόνῳ, ἀπαλλάσ- 
M c , - S: c - ΄ - 
σεσϑαι ἐς τὴν ὑμετέρην. νῦν cv ὑμεῖς τάδε ποιεῦντες 
* ' , , * * 
ἐχτὸς μὲν ἔσεσϑε πρὸς ἐχείνου αἰτίης, ἐχτὸς δὲ πρὸς 
, * , , , * * 
ἡμέων" τὰς προχειμένας ἡμέρας παραμείναντες τὸ ἀπὸ 


HPOAOTOY A. 134. 135. 293 
, , τ , , 
τούτου ἀπαλλάσσεσϑε." οὗτοι μέν νυν ὑποδεξαμένων 12 
, , - , , ? , ὼ 
᾿Ιώνων ποιήσειν ταῦτα ὀπίσω τὴν ταχίστην ἠπείγοντο 
, M M * - * 2 , , 2 , 
Πέρσησι δὲ μετὰ τὰ δῶρα τὰ ἑλϑόντα Ζαρείῳ avreva- 
€ , , - € 
χϑησαν oi ὑπολειφϑέντες Σχύϑαι πεζῷ xal ἵπποισι ὡς 
συμβαλέοντες. τεταγμένοισι δὲ τοῖσι Σχύϑησι λαγὸς ἐς 
3 , , - N , € bl b 
τὸ μέσον διήιξε" τῶν δὲ ὡς ἕχαστοι ὥρεον τὸν λαγὸν 
200» ^ y " by ».6 4 5 ) yi^ L 
ἐδίωχον. ταραχϑέντων δὲ τῶν Σχυϑέων xol Bor, yocoué 
, c - - 3 , M , ΝΥ 
γων, εἴρετο ὃ Zfageiog τῶν ἀντιπολέμων τὸν ϑόρυβον 
σπυϑόμενος δέ σφεας τὸν λαγὸν διώχοντας, εἶστε ἄρα πρὸς 
τούσπερ ἐώϑεε xal τὰ ἄλλα λέγειν, “οὗτοι ὧνδρες ἡμέων 
zt0ÀÀOv χαταφρονέουσι, χαί μοι νῦν φαίνεται Γωβρύης 
3 - - , - c e c 
εἶχται περὶ τῶν Σχυϑιχῶν δώρων ὀρϑῶς. ὡς ὧν οὕτω 
ἤδη δοχεόντων χαὶ αὐτῷ μοι ἔχειν, βουλῆς ἀγαϑῆς δεῖ, 
τυ, : 0 0L ἔχειν, βουλῆς ἀγαύης ? 
«r 2 , c ' εἰ , Ee] ᾿ 327) ' 
ὅχως ἀσφαλέως ἢ κομιδὴ ἡμῖν ἔσται τὸ ὀπίσω. πρὸς 
- , y € 5 - Ju Nx ' * ' 
ταῦτα Γωβρύης εἶπε "wc βασιλεῦ, ἐγὼ σχεδὸν uiv xai 
, 2 , , - 3 - ^ 2 , 2 ^ 
λόγῳ ἠπιστάμην τούτων τῶν ἀνδρῶν τὴν ἀπορίην, ἑλϑὼν 
-^ 23 , c , 32 ' 2 ; c - δι 
δὲ μᾶλλον ἐξέμαϑον, ὁρέων αὐτοὺς ἐμπαίζοντας ἡμῖν. νῦν 
ὧν μοι δοχέει, ἐπεὰν τάχιστα νὺξ ἐπέλϑῃ, ἐχχαύσαντας 
τὰ πυρὰ ὡς καὶ ἄλλοτε ἐώϑαμεν ποιέειν, τῶν στρατιω- 
τέων τοὺς ἀσϑενεστάτους ἐς τὰς ταλαιπωρίας ἐξαπατή- 
σαντας καὶ τοὺς ὄνους πάντας χαταδήσαντας ἀ:ταλλάσσε- 
* » ^2 * ^ 3r. ; - , , 
σϑαι, πρὶν ἡ καὶ ἐπὶ τον ἴστρον ἰϑῦσαι Σχύϑας λύσοντας 
τὴν γέφυραν, ἢ καί τι Ἴωσι δόξαι τὸ ἡμέας οἷόν τε ἔσται 
»- , 2) , M - , a 
ἑἐξεργάσασϑαι. Τωβρύης uiv ταῦτα συνεβούλευε, μετὰ 125 
δὲ νύξ τε ἐγένετο xai Ζαρεῖος ἐχρᾶτο τῇ γνώμῃ ταύτῃ" 
τοὺς μὲν χαματηροὺς τῶν ἀνδρῶν, καὶ τῶν ἣν ἐλάχιστος 
απτολλυμένων λόγος, καὶ τοὺς ὄνους πάντας χαταδήσας 
, J - , - , , 
xavéAuvre αὐτοῦ ταύτῃ £v τῷ στρατοπέδῳ. κατέλιττε δὲ 
τούς τὲ ὄνους xal τοὺς ἀσϑενέας τῆς στρατιῆς τῶνδε 
εἵνεχεγ, ἵνα οἱ μὲν ὄνοι βοὴν τταρέχωνται᾽ οἱ δὲ ἄνϑρωποι 
ἀϑενείης μὲν εἵνεχεν κατελείπτοντο, προφάσιος δὲ τῆσδε 
δηλαδή, ὡς αὐτὸς μὲν σὺν τῷ καϑαρῷ τοῦ στρατοῦ ἐπι- 
΄ , -— , Y * , 
ϑήσεσϑαι μέλλοι τοῖσι Σχύϑησι, οὗτοι δὲ τὸ στρατόπεδον 
- , , - “ὦ ς , 
τοῦτον τὸν χρόνον ῥυοίατο. ταῦτα τοῖσι ὑπολειπτομένοισε 
ὑποθέμενος ὃ Δαρεῖος καὶ πυρὰ ἐχχαύσας τὴν ταχίστην 
ἠπείγετο ἐπὶ τὸν Ἴστρον. οἱ δὲ ὄνοι ἐρημωϑθέντες τοῦ 
P e ' - - - NM 
ὑμίλου οὕτω δὴ μᾶλλον πολλῷ ἵεσαν τῆς φωνῆς 


190 


-b 


13 


138 


294 HPOAOTOY A. 135—138. 

ἀχούσαντες δὲ ol Σχύϑαι τῶν ὄνων πάγχυ χατὰ χώρην 
ἤλπιζον τοὺς Πέρσας εἶναι. ἡμέρης δὲ γενομένης γνόντες 
ol ὑπολειφϑέντες ὡς προδεδομένοι εἶεν ὑπὸ 4αρείου, 
χεῖράς τε προετείνοντο τοῖσι Σχύϑησι xai ἔλεγον τὰ χατή- 
χοντα᾽ οἱ δὲ ὡς ἤχουσαν ταῦτα, τὴν ταχίστην συστρα- 
φέντες, αἵ τε δύο μοῖραι τῶν Σχυϑέων καὶ ἡ μετὰ Σαυ- 
οοματέων χαὶ Βουδῖνοι xoi Γελωνοί, ἐδίωχον τοὺς Πέρσας 
ἰϑὺ τοῦ Ἴστρου. ἅτε δὲ τοῦ Περσιχοῦ μὲν τοῦ πολλοῦ 
ἐόντος πτεζοῦ στρατοῦ, xci τὰς ὁδοὺς οὐχ ἐπισταμένου 
ὥστε ov τετιιημένων τῶν 000v, τοῦ δὲ Σχυϑιχοῦ ἱππότεω 
χαὶ τὰ σύντομα τῆς 0000 ἐπισταμένου, ἁμαρτόντες ἀλλή- 
λων, ἔφϑησαν πολλῷ οἱ Σχύϑαι τοὺς Πέρσας ἐπὶ τὴν 
γέφυραν ἀπιχόμενοι. μαϑόντες δὲ τοὺς Πέρσας οὔχω 
ἀπιγμένους ἔλεγον πρὸς τοὺς Ἴωνας ἐόντας ἐν τῇσι νηυσί 
“ἄνδρες Ἴωνες, αἵ ve ἡμέραι ὑμῖν τοῦ ἀριϑμοῦ διοίχονται, 
χαὶ οὐ πτοιέετε δίχαια ἔτι παραμένοντες. ἀλλ᾽ ἐπεὶ τερό- 
τερον δειμαίνοντες £uéveve, νῦν λύσαντες τὸν στόρον τὴν 
ταχίστην ἄπιτε χαίροντες ἐλεύϑεροι, ϑεοῖσί τε xot Σχύ- 
ϑησι εἰδότες χάριν. τὸν δὲ πρότερον ἐόντα ὑμέων δεσπτό- 
την ἡμεῖς παραστησόμεϑα οὕτω ὥστε ἐπὶ μηδαμοὺς ἔτι 
ἀνϑρώπους αὐτὸν στρατεύσεσϑαι." πρὸς ταῦτα οἱ Ἴωνες 
ἐβουλεύοντο. Μιλτιάδεω μὲν τοῦ ᾿ϑηναίου, στρατηγέον- 
τος χαὶ τυραννεύοντος “Χερσονησιτέων τῶν ἐν “Βλλησπόντῳ, 
ἣν γνώμη πείϑεσϑαι Σκύϑῃσι καὶ ἐλευϑεροῦν Ἰωνίην, 
Ἱστιαίου δὲ τοῦ Μιλησίου ἐναντίη ταύτῃ, λέγοντος ὡς νῦν 
μὲν διὰ Δαρεῖον ἕχαστος αὐτῶν τυραννεύει πόλιος, τῆς 
“αρείου δὲ δυνάμιος χαταιρεϑείσης οὔτε αὐτὸς Μιλησίων 
οἷός τε ἔσεσϑαι ἄρχειν οὔτε ἄλλον οὐδένα οὐδαμῶν" βου- 
λήσεσϑαι γὰρ ἑχάστην τῶν πολίων δημοχρατέεσϑαι μᾶλλον 
ἢ τυραννεύεσϑαι. Ἱστιαίου δὲ γνώμην ταύτην ἀποβειχνυ- 
μένου αὐτέχα πάντες ἦσαν τετραμμένοι πρὸς ταύτην τὴν 
γνώμην, πρότερον τὴν Μιλειάδεω αἱρεόμενοι. ἦσαν δὲ 
οὗτοι οἱ διαφέροντές τε τὴν ψῆφον xai ἐόντες λόγον πρὸς 
βασιλέος, “Ελληστεοντέων μὲν τύραννοι Zdaqvig τε Αβυ- 
δηνὸς xal Ἵππτοχλος Ταμιψαχηνὸς xai Ἡρόφαντος Παριηνὸς 
χαὶ Μητρόδωρος Προχοννήσιος χαὶ -Ἰρυστο όθης Κυζικηνὸς 
xci ἠιρίστων Βυζάντιος" οὗτοι μὲν οἱ ἐξ Ἑλλησπόντου, 


HPOAOTOY Δ. 138—141. 295 

dm Ἰωνίης δὲ Στράττις τε Xiog xal ΑϊἸάχης Σάμιος καὶ 
u ' 1c - ΄ “5 , 

aoócuag Φωχαιεὺς καὶ Ἱστιαῖος Μιλήσιος, τοῦ ἣν γνώμη 

ἣ προχειμένη ἐναντίη τῇ Μιλτιάδεω. Αἰολέων δὲ παρῆν 
- - , - - Tt * 2 , 

λόγιμος μοῦνος Mouovreyóonc Κυμαῖος. οὗτοι ὧν ἐπείτε 

τὴν Ἱστιαίου αἱρέοντο γνώμην, ἔδοξέ σφι πρὸς ταύτῃ τάδε 

ἔργα τε «ai ἔπεα προσϑεῖναι, τῆς μὲν γεφύρης λύειν τὰ 

* ^ , a pr À , δὲ e !i 2r f. , 
χατὰ τοὺς Σχύϑας ἐόντα, λύειν δὲ ὅσον τόξευμα ἐξιχνέ- 
ἑται, ἵνα χαὶ ποιέειν τι δοχέωσι πτοιεῦντες μηδὲν χαὶ οἱ 
Σχύϑαι μὴ πειρῴατο βιώμενοι [καὶ βουλόμενοι] διαβῆναι 
τὸν Ἴστρον χατὰ τὴν γέφυραν, εἰπεῖν τε λύοντας τῆς 

, ^ MJ ^ , € , , 
γεφύρης τὸ ἐς τὴν Σχυϑιχὴν ἔχον ὡς πάντα ποιήσουσι 
τὰ Σχύϑησί ἐστι ἐν ἡδονῆ. ταῦτα μὲν προσέϑηχαν τῇ 
γνώμῃ" μετὰ δὲ ἐκ πάντων ὑπεχρίνατο Ἱστιαῖος τάδε 
5 , , M € , 
λέγων. “ἄνδρες Σχύϑαι, χρηστὰ ἥχετε φέροντες zal ig 

' , , “3.9 ΄ ς» - 
χαιρὸν ἐπείγεσϑε' xal τά ve ἀπ᾽ ὑμέων ἡμῖν χρηστῶς 
δὁδοῦται, xai τὰ Gt ἡμέων ἐς ὑμέας ἐπιτηδέως ὑπηρε- 
τέεται. ὡς γὰρ ὁρᾶτε, xal λύομεν τὸν πόρον, χαὶ προ- 
ϑυμίην πᾶσαν ἕξομεν ἐθέλοντες εἶναι ἐλεύϑεροι. ἐν ᾧ δὲ 
ἡμεῖς τάδε λύομεν, ὑμέας καιρός ἐστι δίζησϑαι ἐχείνους, 
εὑρόντας δὲ ὑπέρ τε ἡμέων xol ὑμέων αὐτῶν τίσασϑαι 

, , 2 
οὕτω ὡς ἐχείνους πρέπει. 

Σχύϑαι μὲν τὸ δεύτερον Ἴωσι πιστεύσαντες λέγειν 
ἀληϑέα ὑπέστρεφον ἐπὶ ζήτησιν τῶν Περσέων, xoi tud 
ἀληϑέα ὑπέστρεφον ἐπὶ ζήτησιν τῶν Περσέων, xoi ἡμάρ- 

, - δ , , ^ , ^ 
τανον πάσης τῆς ἐχείνων διεξόδου. αἴτιοι δὲ τούτου αὐτοὶ 
οἵ Σχύϑαι ἐγένοντο, τὰς νομὰς τῶν ἵππων τὰς ταύτῃ 
διαφϑείραντες χαὶ τὰ ὕδατα συγχώσαντες. εἰ γὰρ ταῦτα 
μὴ ἐποίησαν, παρεῖχε ἄν σφι, εἰ ἐβούλοντο, εὐπετέως 
2) - ' , - “ j ΄ 2 , » 
ἐξευρεῖν τοὺς Πέρσας" νῦν δὲ τά σφι ἐδόχεε ἄριστα βεβου- 
λεῦσϑαι, χατὰ ταῦτα ἐσφάλησαν. Σχύϑαι μέν νυν τῆς 
σφετέρης χώρης τῇ χιλός τε τοῖσι ἵπποισι χαὶ ὕδατα ἦν, 
ταύτῃ διεξιόντες ἐδίζηντο τοὺς ἀντιπολέμους, δοχέοντες 
χαὶ ἐκείνους διὰ τοιούτων τὴν ἀπόδρησιν ποιέεσϑαι" οἱ 
δὲ δὴ Πέρσαι τὸν πρότερον ἑωυτῶν γενόμενον στίβον, 

- , » , , a ' 
τοῦτον φυλάσσοντες ἤισαν, καὶ οὕτω μόγις εὗρον τὸν 
σπόρον. οἷα δὲ νυχτός τὲ ἀπιχόμενοι χαὶ λελυμένης τῆς 
γεφύρης ἐντυχόντες, ἐς πᾶσαν ἀρρωδίην ἀπίχατο μή 

[ , 3 ΄ Y ' - 
σφεας οἱ Ἴωνες ἔωσι ἀπολελοιπότες. ἣν δὲ περὶ Zfagsioy 


139 


141 


142 


143 


144 


145 


296 HPOAOTOY Δ. 141—145. 

ἀνὴρ «Αἰγύπτιος φωνέων μέγιστον ἀνθρώπων" τοῦτον τὸν 
ἀνδρα καταστάντα ἐπὶ τοῦ χείλεος τοῦ Ἴστρου ἐχέλευε 
“Παρεῖος καλέειν Ἱστιαῖον Μιλήσιον. ὃ μὲν δὴ ἐποίεε 
ταῦτα, Ἱστιαῖος δὲ ἑπαχούσας τῷ πρώτῳ χελεύσματι τάς 
τε νέας ἁπάσας παρεῖχε διαπτορϑμεύειν τὴν στρατιὴν καὶ 
τὴν γέφυραν ἔζευξε. Πέρσαι μὲν ὧν οὕτω ἐκφεύγουσι, 
Σχύϑαι δὲ διζήμενοι xal τὸ δεύτερον ἥμαρτον τῶν Περ- 
σέων, καὶ τοῦτο μέν, ὡς ἐόντας Ἴωνας ἐλευϑέρους, καχί- 
στους τὲ xal ἀνανδροτάτους χρίνουσι εἶναι ἁπάντων 
ἀνϑρώπων, τοῦτο δέ, ὡς δούλων Ἰώνων τὸν λόγον ztotev- 
μενοι, ἀνδράποδα φιλοδέσποτά φασι εἶναι καὶ ἄδρηστα 
μάλιστα. ταῦτα μὲν δὴ Σχύϑῃσι ἐς Ἴωνας ἀπέρριττται. 

“Ιαρεῖος δὲ διὰ τῆς Θρηίκης πορευόμενος ἀπίχετο ἐς 
I ΩΣ b XN Cue EUM (C 0 Πυ. 
Σηστὸν τῆς Χερσογήσου᾽ ἑνϑεῦτεν δὲ αὑτὸς μὲν διέβη τῇσι 
νηυσὶ ἐς τὴν AMoínv, λείπει δὲ στρατηγὸν ἐν τῇ Εὐρώπῃ 
Μεγάβαζον ἄνδρα Πέρσην, τῷ zfagsióg κοτε ἔδωχε γέρας, 
τοιόνδε εἴπας ἐν Πέρσῃσι ἔπος. ὡρμημένου “Ζἀρείου ῥοιὰς 
τρώγειν, ὡς ἄνοιξε τάχιστα τὴν πρώτην τῶν ῥοιέων, 
εἴρετο αὐτὸν ὃ ἀδελφεὸς Ἰρτάβανος 0 τι βούλοιτ᾽ ἂν οἱ 
τοσοῦτο πλῆϑος γενέσϑαι ὅσοι ἐν τῇ δοιῇ κόχχοι" “΄αρεῖος 
δὲ εἶπε Μεγαβάζους &v οἱ τοσούτους ἀριϑμὸν γενέσϑαι 
βούλεσθαι μᾶλλον ἢ τὴν Ἑλλάδα ὑττήχοον. ἐν μὲν δὴ 
Πέρσῃσι ταῦτά μιν εἴπας ἐτίμα, τότε δὲ αὐτὸν ὑπέλιστε 
στρατηγὸν ἔχοντα τῆς στρατιῆς τῆς ἑωυτοῦ ὀχτὼ μυριάδας. 
οὗτος δὲ ὃ Μεγάβαζος εἴπας τόδε τὸ ἔπος ἐλίπετο ἀϑά- 
varov μνήμην πρὸς Ἑλλησποντίων" γενόμενος γὰρ &v 
Βυζαντίῳ ἐπύϑετο ἕ;τταχαίδεχα ἕτεσει πρότερον Καλχη- 
δονίους χτίσαντας τὴν χώρην Βυζαντίων, πυϑόμενος δὲ 
ἔφη Καλχηδονίους τοῦτον τὸν χρόνον τυγχάνειν ἐόντας 
τυφλούς" οὐ γὰρ ἂν τοῦ καλλίονος παρεόντος χτίζειν 
χώρου τὸν αἰσχίονα ἑλέσϑαι, εἰ μὴ ἦσαν τυφλοί. οὗτος 
δὴ ὧν τότε ὃ Μεγάβαζος στρατηγὸς λειφϑεὶς ἐν τῇ χώρῃ 
Ἑλλησποντίων τοὺς μὴ μηδίζοντας κατεστρέφετο. 

Οὗτος μέν νυν ταῦτα ἔπρησσε, τὸν αὐτὸν δὲ τοῦτον 
χρόνον ἐγίνετο ἐπὶ “ιβύην ἄλλος στρατιῆς μέγας στόλος, 
διὰ πρόφασιν τὴν ἐγὼ ἀπηγήσομαι προδιηγησάμενος πρό- 
τερον τάδε. τῶν Ex τῆς “ργοῦς ἐπιβατέων παίδων παῖδες 


HPOAOTOY Δ. 145—147. 201 
ἐξελαϑέντες ὑπὸ Πελασγῶν τῶν ἐκ Βραυρῶνος ληισαμέ- 
γων τὰς ϑηναίων yvvaixag, ὑπὸ τούτων ἐξελαϑέντες &x 

, » , 2 , € , ^ 
“Ἰήμνου οἴχοντο ττλώοντες ἐς “αχεδαίμονα, ἱζόμενοι δὲ 
ἐν τῷ Τηϊγέτῳ τοῦρ ἀνέκαιον. “αχεδαιμόνιοι δὲ ἰδόντες 
ἄγγελον ἔπεμτστον τιευσόμενοι τίνες τε xai ὁχόϑεν εἰσί" ot 
δὲ τῷ ἀγγέλῳ εἰρωτέοντι ἔλεγον ὡς εἴησαν μὲν Μινύαι, 
παῖδες δὲ εἶεν τῶν ἐν τῇ Moyoi πλωόντων ἡρώων, ττροσ-- 

, ^ , - - , 
σχόντας δὲ τούτους ἐς Jijuvov φυτεῦσαί σφεας. οἱ δὲ 

, 3 , ^ , - - - 
“]αχκεδαιμόνιοι ἀχηχοότες τὸν λόγον τῆς γενεῆς τῶν Μι- 
γυέων, πέμψαντες τὸ δεύτερον εἰρώτεον τί ἐϑέλοντες 
ἡχοιέν τε ἐς τὴν χώρην καὶ πῦρ αἴϑοιεν. οἱ δὲ ἔφασαν 
ς b - 3 ^ e 3 ^ , 
ὑπὸ Πελασγῶν ἐχβληϑέντες ἤχειν ἐς vovg zavégag* δικχαι- 
, 2j e - ᾽, " , , 
ὅτατον γὰρ εἶναι οὕτω τοῦτο γίνεσϑαι" δέεσϑαί τε οἰχέειν 
ἅμα τούτοισι μοῖραν τὲ τιμέων μετέχοντες χαὶ τῆς γῆς 
ἀπολαχόντες. Μακχεδαιμονίοισι δὲ ἕαδε δέχεσθαι τοὺς 
, 2 ES ὧδ 2 , 2 ΓΞ , NOLO τεσ» 

Μινύας ἐπ᾿ οἷσι ἐϑέλουσι αὐτοί" μάλιστα δὲ ἐνῆγέ σφεας 
ὥστε πτοιέειν ταῦτα τῶν Τυνδαριδέων ἡ ναυτιλίη ἐν τῇ 
“ργοῖ. δεξάμενοι δὲ τοὺς Μινύας γῆς τε μετέδοσαν καὶ 
ἐς φυλὰς διεδάσαντο. οἱ δὲ αὐτίχα μὲν γάμους ἔγημαν, 

' b 3 , 2) 314 2} , ' 
τὰς δὲ éx Μήμνου ἤγοντο, ἐξέδοσαν ἄλλοισι. χρόνου δὲ 
οὐ ττολλοῦ διεξελϑόντος αὐτίχα οἵ Μινύαι ἐξύβρισαν, τῆς 
τε βασιληίης μεταιτέοντες xal ἄλλα ποιεῦντες ovx δσια. 
τοῖσι cv “αχεδαιμονίοισι ἔδοξε αὐτοὺς ἀτοχτεῖναι, συλ-- 
λαβόντες δέ σφεας κατέβαλον ἐς égxviv. χτείνουσι δὲ 
τοὺς ἂν χτείνωσι “αχεδαιμόνιοι νυχτός, uev ἡμέρην δὲ 
οὐδένα. ἐπεὶ ὠν ἔμελλόν σφεας χαταχρήσεσϑαι, παραι- 
τήσαντο αἱ γυναῖχες τῶν Μινυέων, ἐοῦσαι ἀσταί τε xoi 
τῶν πιρώτων Σπαρτιητέων ϑυγατέρες, ἐσελϑεῖν τε ἐς τὴν 
ἑρχτὴν καὶ ἐς λόγους ἐλϑεῖν ἑχάστη τῷ ἑωυτῆς ἀνδρί. οἱ 
δέ σφεας πταρῆχαν, οὐδένα δόλον δοχέοντες ἐξ αὐτέων 
ἔσεσϑαι. αἱ δὲ ἐπείτε ἐσῆλϑον, πτοιεῦσι τοιάδε" “τᾶσαν 
τὴν εἶχον ἐσθῆτα παραδοῦσαι τοῖσι ἀνδράσι αὐταὶ τὴν 

- 2) - 5»! € ' , ] » ^ 
τῶν ἀνδρῶν ἔλαβον. ot δὲ Μινύαι ἐνδύντες τὴν yvvat- 
χηίην ἐσθῆτα, ἅτε γυναῖχες ἐξήισαν ἔξω, ἐχφυγόντες δὲ 
τρόπῳ τοιούτῳ ἵζοντο αὖτις ἐς τὸ Τηὔγετον. τὸν δὲ αὐτὸν 
τοῦτον χρόνον Θήρας ὃ Αὐτεσίωνος τοῦ Τισαμενοῦ τοῦ 
Θερσάνδρου τοῦ Πολυνείχεος ἔστελλε ἐς ἀποιχίην &x 4αχε- 


146 


147 


148 


149 


298 HPOAOTOY A. 147—149. 

δαίμονος. ἦν δὲ ὃ Θήρας οὗτος, γένος ἐὼν Καὸδμεῖος, τῆς 
μητρὸς ἀδελφεὸς τοῖσι “ριστοδήμου παισὶ Εὐρυσϑένεὶϊ 
χαὶ IIgoxAéi' ἐόντων δ᾽ ἔτι τῶν παίδων τούτων νηπίων 
ἐπιτροπταίην εἶχε ὃ Θήρας τὴν ἐν Σπάρτῃ βασιληίην. 
αὐξηϑέντων δὲ τῶν ἀδελφιδέων χαὶ παραλαβόντων τὴν 
ἀρχήν, οὕτω δὴ ὃ Θήρας δεινὸν ποιεύμενος ἄρχεσϑαι ὑπ᾽ 
ἄλλων ἐπείτε ἐγεύσατο ἀρχῆς, οὐχ ἔφη μενέειν ἐν τῇ “αχε- 
δαίμονι ἀλλ᾿ ἀποπλώσεσϑαι ἐς τοὺς συγγενέας. ἦσαν δὲ 
ἐν τῇ νῦν Θήρῃ χαλεομένῃ νήσῳ, πρότερον δὲ Καλλίστῃ 
τῇ αὐτῇ ταύτῃ, ἀπόγονοι Μεμβλιάρου τοῦ Ποιχίλεω &y- 
δρὸς Φοίνιχος. Κάδμος γὰρ ὃ γήνορος Εὐρώπην διζή- 
μενος προσέσχε ἐς τὴν νῦν Θήρην χαλεομένην" προσσχόντι 
δὲ εἴτε δή οἱ ἢ χώρη ἤρεσε, εἴτε xal ἄλλως ἠϑέλησε ποι- 
ἦσαι τοῦτο, καταλείπει γὰρ ἐν τῇ νήσῳ ταύτῃ ἄλλους τε 
τῶν Φοινίχων xal δὴ χαὶ τῶν ἕωυτοῦ συγγενέων Μεμ- 
βλίαρον. οὗτοι ἐνέμοντο τὴν Καλλίστην καλεομένην ἐπὶ 
γενεάς, πρὶν ἢ Θήραν ἐλϑεῖν ἔχ “αχεδαίμονος, ὀχτὼ ἂν- 
δρῶν. ἐπὶ τούτους δὴ cv ὃ Θήρας ληὸν ἔχων ἀπὸ τῶν 
φυλέων ἔστελλε, συνοιχήσων τούτοισι xai οὐδαμῶς ἔξε- 
λέων αὐτοὺς ἀλλὰ χάρτα οἰχηιεύμενος. ἐπείτε δὲ xal ol 
Μινύαι ἐχδράντες £x τῆς ἑρχτῆς ἵζοντο ἐς τὸ Τηὔγετον, τῶν 
“Ταχεδαιμονίων βουλευομένων σφέας ἀπολλύναι παραιτέε- 
ται ὃ Θήρας, ὅχως μήτε φόνος γένηται, αὐτός τε ὑπεδέ- 
χετό σφεας ἐξάξειν £x τῆς χώρης. συγχωρησάντων δὲ τῇ 
γνώμῃ τῶν “αχεδαιμονίων, τρισὶ τριηχοντέροισι ἐς τοὺς 
Μειμβλιάρου ἀπογόνους ἔπλωσε, οὔτι πάντας ἄγων τοὺς 
Μινύας ἀλλ᾽ ὀλίγους τινάς. οἱ γὰρ πλεῦνες αὐτῶν ἐτρά- 
σίοντο ἐς τοὺς Παρωρεήτας χαὶ Καύχωνας, τούτους δ᾽ 
ἐξελάσαντες ex τῆς χώρης σφέας αὐτοὺς ἕξ μοίρας διεῖλον, 
χαὶ ἔπειτεν ἔχτισαν πόλις τάσδε ἐν αὐτοῖσι, “έπρεον 
Δάχιστον Φριξὰς Πύργον Ἔπιον Νούδιον" τούτων δὲ τὰς 
γελεῦνας ἐπ᾽ ἐμέο Ἠλεῖοι ἐπόρϑησαν. τῇ δὲ νήσῳ ἐπὶ τοῦ 
οἰχιστέω Oron ἡ ἐπωνυμίη ἐγένετο. ὃ δὲ παῖς οὐ γὰρ 
ἔφη οἱ συμπλώσεσϑαι, τοιγαρῶν ἔφη αὐτὸν χαταλείψειν 
Oiv ἐν λύχοισι" ἐπὶ τοῦ ἔπεος τούτου οὔνομα τῷ νεηνίσχῳ 
τούτῳ Οἰόλυχος ἐγένετο, χαί χως τὸ οὔνομα τοῦτο ἐπε- 
χράτησε. Οἰολύχου δὲ γίνεται Αἰγεύς, &m οὗ Αἰγεῖδαι 


HPOAOTOY Δ. 149—152. 299 
καλέονται, φυλὴ μεγάλη ἐν Σπάρτῃ. τοῖσι δὲ ἐν τῇ φυλῇ 
ταύτῃ ἀνδράσι οὐ γὰρ ὑπέμειναν τὰ τέχνα, ἱδρύσαντο ἔχ 
ϑεοπροπίου Ἐρινύων τῶν Λαίου ve καὶ Οἰδιπόδεω ἱρόν" 
χαὶ μετὰ τοῦτο ὑπέμεινε τὠυτὸ τοῦτο χαὶ ἐν Θήρη τοῖσι 
ἀπὸ τῶν ἀνδρῶν τούτων γεγονόσι. 

Μέχρι μέν νυν τούτου τοῦ λόγου “αχεδαιμόνιοι Θη- 
ραίοισι κατὰ ταὐτὰ λέγουσι, τὸ δὲ ἀττὸ τούτου μοῦνοι 


150 


Θηραῖοι ὧδε γενέσϑαι λέγουσι. Γρῖνος ὃ “ἰσανίου ἐὼν 


Θήρα τούτου ἀπόγονος χαὶ βασιλεύων Θήρης τῆς νήσου 
ἀπίχετο ἐς “ελφοὺς ἄγων ἀπὸ τῆς πόλιος ἑχατόμβην" 
εἵποντο δέ οἱ καὶ ἄλλοι τῶν πολιητέων καὶ δὴ καὶ Βάττος 
ὃ Πολυμνήστου, ἐὼν γένος Εὐφημίδης τῶν Μινυέων. 
χρεομένῳ δὲ τῷ Γρίνῳ τῷ βασιλέϊ τῶν Θηραίων περὶ 
ἄλλων χρᾷ ἡ Πυϑίη κτίζειν ἐν “ιβύῃ τεόλιν. ὃ δὲ ἀμείβετο 
λέγων “ἐγὼ μέν, ὠναξ, πρεσβύτερός τε ἤδη εἰμὶ καὶ βαρὺς 
ἀείρεσϑαι" σὺ δέ τινα τῶνδε τῶν νεωτέρων χέλευε ταῦτα 
σοιέειν." ἅμα τε ἔλεγε ταῦτα xal ἐδείχνυε δὲ τὸν Βάττον. 
τότε μὲν τοσαῦτα᾽ μετὰ δὲ ἀπελϑόντες ἀλογίην εἶχον τοῦ 
χρηστηρίου, οὔτε “ιβύην εἰδότες ὅχου γῆς εἴη, οὔτε τολ- 
μέοντες ἐς ἀφανὲς χρῆμα ἀποστέλλειν ἀποιχίην. ἑπτὰ δὲ 
ἐτέων μετὰ ταῦτα οὐχ ὗε τὴν Θήρην, ἐν τοῖσι τὰ δένδρεα 
πάντα σφι τὰ ἐν τῇ νήσῳ πλὴν ἑνὸς ἐξαυάνϑη. χρεο- 
μένοισι δὲ τοῖσι Θηραίοισι προέφερε ἡ Πυϑίη τὴν ἐς 
“ιβύην ἀποικίην. ἐπείτε δὲ χαχοῦ οὐδὲν ἦν σφι μῆχος, 
χεέμπτουσι ἐς Κρήτην ἀγγέλους διζημένους εἴ τις Κρητῶν 
ἢ μετοίκων ἀττιγμένος εἴη ἐς “Ζιβύην. περιπλανεόμενοι 
δὲ αὐτὴν οὗτοι ἀπίκοντο χαὶ ἐς Ἴτανον πόλιν, ἐν ταύτη 
δὲ συμμίσγουσι ἀνδρὶ πορφυρέϊ τῷ οὔνομα ἦν Κορώβιος, 
ὃς ἔφη om ἀνέμων ἀπενειχϑεὶς ἀπιχέσϑαι ἐς Ζιβύην καὶ 
“ιβύης ἐς Πλατέαν νῆσον. μισϑῷ δὲ τοῦτον ττείσαντες 
ἢγον ἐς Θήρην, ἐκ δὲ Θήρης ἔπλωον χατάσχοποι ἄνδρες 
τὰ πρῶτα οὐ πολλοί" κατηγησαμένου δὲ τοῦ Κορωβίου 
ἐς τὴν νῆσον ταύτην δὴ τὴν Πλατέαν, τὸν μὲν Κορώβιον 
λείπουσι, σιτία χαταλιπόντες ὁσωνδὴ μηνῶν, αὐτοὶ δὲ 
ἔπλωον τὴν ταχίστην ἀπαγγελέοντες Θηραίοισι περὶ τῆς 
γήσου. ἀποδημεόντων δὲ τούτων πλέω χρόνον τοῦ συγ- 
χειμένου τὸν Κορώβιον ἐπέλιττε τὰ πάντα. μετὰ δὲ νηῦς 


151 


152 


300 HPOAOTOY A. 152—154. 
Σαμίη, τῆς ναύκληρος ἦν Κωλαῖος, πλώουσα ἐπὶ “ἰγύπτου 
ἀπηνείχϑη ἐς τὴν Πλατέαν ταὐύτην᾽ πυϑόμενοι δὲ οἱ Σά- 
μιοι -πταρὰ τοῦ Κορωβίου τὸν πάντα λόγον, σιτία οἱ ἐνι- 
αὐτοῦ καταλείπουσι. αὐτοὶ δὲ ἀναχϑέντες éx τῆς νήσου 
χαὶ γλιχόμενοι «Ζἰγύπτου ἔπλωον ἀποφερόμενοι ἀπηλιώτῃ 
ἀνέμῳ" xoi οὐ γὰρ ἀνίει τὸ πνεῦμα, Ἡραχλέας στήλας 
διεχπερήσαντες ἀπέχοντο ἐς Ταρτησσόν; ϑείῃ πομττῇ χρεό- 
μένοι. τὸ δὲ ἐμπόριον τοῦτο ἣν ἄχήρατον τοῦτον τὸν 
χρόνον, ὥστε ἀπονοστήσαντες οὗτοι ὀπίσω μέγιστα δὴ 
ἝΛλλήνων πάντων τῶν ἡμεῖς ἀτρέχειαν ἴδιιεν ἐχ φορτίων 
ἐχέρδησαν, μετά γε Σώστρατον τὸν “Παοδάμαντος Αἰγε- 
γήτην" τούτῳ γὰρ ovx οἷά τέ ἐστι ἐρίσαι ἄλλον. οἱ δὲ 
Σάμιοι τὴν δεχάτην τῶν ἐπιχερδίων ἐξελόντες ξξ τάλαντα 
ἐποιήσαντο χαλχήιον χρητῆρος “ργολικοῦ τρόπον" πέριξ 
δὲ αὐτοῦ γρυττῶν χεφαλαὶ πρόχροσσοί εἰσι᾿ καὶ ἀνέϑηχαν 
ἐς τὸ Ἡραῖον, ὑποστήσαντες αὐτῷ τρεῖς χαλχέους χολοσ- 
σοὺς ἑπταττήχεας, τοῖσι γούνασι ἐρηρεισμένους. Κυρη- 
γαίοισι δὲ καὶ Θηραίοισι ἐς Σαμίους ἀττὸ τούτου τοῦ ἔργου 
πρῶτα φιλίαι μεγάλαι συνεχρήϑησαν. οἱ δὲ Θηραῖοι ἐπείτε 
τὸν Κορώβιον λιπόντες ἐν τῇ νήσῳ ἀττίχοντο ἐς τὴν Θήρην, 
ἀπήγγελλον ὥς σφι εἴη νῆσος ἐπὶ “Ζιβύῃ ἐχτισμένη. Θηραί- 
οισι δὲ ἕαδε ἀδελφεόν τε ἀπ᾽ ἀδελφεοῦ πέμπειν πάλῳ 
λαγχάνοντα xal ἀπὸ τῶν χώρων ἁπάντων ἑπτὰ ἐόντων 
ἄνδρας, εἶναι δέ σφεων xol ἡγεμόνα xai βασιλέα Βάττον. 
οὕτω δὴ στέλλουσι δύο ττεντηχογτέρους ég τὴν Πλατέαν. 
Ταῦτα δὲ Θηραῖοι λέγουσι, τὰ δ᾽ ἐπίλοιττα τοῦ λόγου 
συμφέρονται ἤδη Θηραῖοι Κυρηναίοισι. Κυρηναῖοι γὰρ τὰ 
περὶ Βάττον οὐδαμῶς ὁμολογέουσι Θηραίοισι" λέγουσι 
γὰρ οὕτω. ἔστι τῆς Κρήτης Φξὸς πόλις, iv τῇ ἐγένετο 
"Eréagyoc βασιλεύς, ὃς ἐπὶ ϑυγατρὶ ἀμήτορι τῇ οὔνομα 
ἦν Φρονίμη, ἐπὶ ταύτῃ ἔγημε ἄλλην γυναῖχα. ἡ δὲ ἐπεσ- 
ελϑοῦσα ἐδικαίου εἶναι xal τῷ ἔργῳ μητρυιὴ τῇ Φρονίμῃ, 
παρέχουσά τε χαχὰ καὶ πᾶν ἐπ᾽ αὐτῇ μηχανεομένη" καὶ 
τέλος μαχλοσύνην ἐπενείχασά οἱ πείϑει τὸν ἄνδρα ταῦτα 
ἔχειν οὕτω. ὃ δὲ ἀναγνωσϑεὶς ὑπὸ τῆς γυναικὸς ἔργον 
οὐχ ὅσιον ἐμηχανᾶτο ἐπὶ τῇ ϑυγατρί. ἦν γὰρ δὴ Θεμίσων 
ἀνὴρ Θηραῖος ἔμπορος ἐν τῇ ξῷ" τοῦτον ὃ τέαρχος 


HPOAOTOTY Δ. 154—156. 301 
παραλαβὼν ἐπὶ ξείνια ἐξορχοῖ v, μέν οἱ διηχονήσειν 0 τι 
ἂν δεηϑῇ. ἐπείτε δὲ ἐξώρχωσε, ἀγαγών οἱ παραδιδοῖ τὴν 
ἑωυτοῦ ϑυγατέρα, «ci ταύτην ἐχέλευε χαταποντῶσαι ἀπα- 
γαγόντα. ὃ δὲ Θεμίσων περιημεχτήσας τῇ ἀπάτῃ τοῦ 
ὅρχου, διαλυσάμενος τὴν ξεινίην ἐποίεε τοιάδε" παρα- 
λαβὼν τὴν παῖδα ἐπέπλωε, ὡς δὲ ἐγίνετο ἐν τῷ πελάγεὶ, 
ἀποσιεύμενος τὴν ἐξόρχωσιν τοῦ Ἐτεάρχου, σχοινίοισι 
αὐτὴν διαδήσας χατῆχε ἐς τὸ πέλαγος, ἀνασπάσας δὲ ἀττί- 
χετὸ ég τὴν Θήρην. ἐνθεῦτεν δὲ τὴν Φρονέμην παραλαβὼν 
Πολύμνηστος, ἐὼν τῶν Θηραίων ἀνὴρ δόχιμος, ἐπαλλα- 
χεύετο. χρόνου δὲ περιιόντος ἐξεγένετό οἱ παῖς ἰσχό- 
φωνος xal τραυλός, τῷ οὔνομα ἐτέϑη Βάττος, ὡς Θηραῖοί 
τε xal Κυρηναῖοι λέγουσι, ὡς μέντοι ἐγὼ δοχέω, ἄλλο τι" 
Βάττος δὲ μετουνομάσϑη, ἐπείτε ἐς Ζιβύην ἀτείχετο, ἀπό 
τε τοῦ χρηστηρίου τοῦ γενομένου iv Ζελφοῖσι αὐτῷ xci 
ἀπὸ τῆς τιμῆς τὴν ἔσχε τὴν ἐπωνυμίην ποιεύμενος" Δίβυες 
γὰρ βασιλέα βάττον χαλέουσι, χαὶ τούτου εἵνεχεν δοχέω 
ϑεσπίζουσαν τὴν Πυϑίην καλέσαι μιν Διβυχῇ γλώσσῃ, 
εἰδυῖαν ὡς βασιλεὺς ἔσται ἕν Ζιβύη. ἐπείτε γὰρ ἠνδρώϑη 
οὗτος, ἦλϑε ἐς Δελφοὺς περὶ τῆς φωνῆς" ἐπειρωτέοντι 
δέ οἵ χρᾷ ἡ Πυϑίη τάδε. 

Βάττ᾽, ἐπὶ φωνὴν ἤλϑες" ἄναξ δέ σε Φοῖβος πόλλων 

ἐς Ζιβύην πέμπει μηλοτρόφον οἰχιστῆρα, 
ὥσπερ εἰ εἴποι Ἑλλάδι γλώσσῃ χρεομένη "o βασιλεῦ, 
ἐπὶ φωνὴν ἤλϑες." ὃ δ᾽ ἀμείβετο τοισίδε. “᾿ὠναξ, ἐγὼ 
μὲν ἦλϑον παρὰ σὲ χρησόμενος mgl τῆς φωνῆς, σὺ δέ 
μοι ἄλλα ἀδύνατα χρᾷς, κελεύων “Ζιβύην ἀττοιχίζειν τέῳ 
δυνάμι, κοίῃ χειρί; ταῦτα λέγων οὐχὶ ἔπειϑε ἄλλα οἵ 
χρᾶν" ὡς δὲ κατὰ ταὐτὰ ἐϑέσπιζέ οἱ καὶ ττρότερον, οἴχετο 
μεταξὺ ἀττολιττὼν 0 Βάττος ἐς τὴν Θήρην. μετὰ δὲ αὐτῷ 
τε τούτῳ καὶ τοῖσι ἄλλοισι Θηραίοισι συνειέρετο παλιγ- 
χότως" ἀγνοεῦντες δὲ τὰς συμφορὰς οἱ Θηραῖοι ἔπτεμττον 
ἐς Δελφοὺς περὶ τῶν παρεόντων χαχῶν. ἡ δὲ Πυϑίη σφε 
ἔχρησε συγχτίζουσι Βάττῳ Κυρήνην τῆς “ιβύης ἄμεινον 
᾿σρήξειν. ἀπέστελλον μετὰ ταῦτα τὸν Βάττον οἱ Θηραῖοι 
δύο :τεντηχοντέροισι. πιλώσαντες δὲ ἐς τὴν “Ζιβύην οὗτοι, 
οὐ γὰρ εἶχον ὅ τι ποιέωσι ἄλλο, ὀπίσω ἀπαλλάσσοντο ἐς 


158 


159 


302 HPOAOTOTY A. 156—159. 
τὴν Θήρην. οἱ δὲ Θηραῖοι χαταγομένους ἔβαλλον καὶ ovx 
ἔων τῇ γῆ προσίσχειν, ἀλλ᾽ ὀπίσω πλώειν ἐχέλευον. οἵ 
δὲ ἀναγχαζόμενοι ὀπίσω ἀπέπλωον, καὶ ἔχτισαν νῆσον 
ἐπὶ “ιβύῃ κειμένην τῇ οὔνομα, ὡς καὶ πρότερον εἰρέϑη, 
ἐστὶ Πλατέα. λέγεται δὲ ἴση εἶναι ἡ νῆσος τῇ νῦν Κυρη- 
ναίων πόλι. ταύτην οἰχέοντες δύο ἔτεα, οὐδὲν γάρ σφε 
χρηστὸν συνεφέρετο, ἕνα αὐτῶν χαταλιπόντες oí λοιποὶ 
πάντες ἀπέπλωον ἐς Ζελφούς, ἀπικόμενοι δὲ ἐπὶ τὸ χρη- 
στήριον ἐχρέοντο, φάμενοι οἰχέειν τε τὴν «Ζιβύην xal οὐδὲν 
ἄμεινον πρήσσειν οἰχέοντες. ὃ δὲ Πυϑίη σφι πρὸς ταῦτα 
χρᾷ τάδε. 

αἱ τὺ ἐμεῦ “ιβύαν μαλοτρόφον οἶδας ἄμεινον, 

μὴ ἐλϑὼν ἐλθόντος, ἄγαν ἄγαμαι σοφίαν csv. 
ἀχούσαντες δὲ τούτων οἱ ἀμφὶ τὸν Βάττον ἀπτέπλωον 
ὀπίσω" οὐ γὰρ δή σφεας ἀπίει ὃ ϑεὸς τῆς ἀποιχίης, πρὶν 
δὴ ἀπίχωνται ἐς αὐτὴν Ζιβύην. ἀπιχόμενοι δὲ ἐς τὴν νῆσον 
xai ἀναλαβόντες τὸν ἔλιπον, ἔχτισαν αὐτῆς τῆς Διβύης 
χῶρον ἀντίον τῆς νήσου τῷ οὔνομα ἦν ἤϊζιρις, τὸν νάπαι 
τε χάλλισται ἐπ ἀμφότερα συγχληίουσι καὶ ποταμὸς τὰ 
ἐπὶ ϑάτερα παραρρέει. τοῦτον οἴχεον τὸν χῶρον ἕξ ἔτεα" 
ἑβδόμῳ δέ σφεας ἔτεϊ παραιτησάμενοι “ίβυες ὡς ἐς ἀμεί- 
voya χῶρον ἄξουσι, ἀνέγνωσαν ἐχλιπεῖν. ἦγον δέ σφεας 
ἐνθεῦτεν oí “ίβυες ἀναστήσαντες πρὸς ἑσπέρην" xoi τὸν 
χάλλιστον τῶν χώρων ἵνα διεξιόντες οἵ Ἕλληνες μὴ ἴδοιεν, 
συμμετρησάμενοι τὴν ὥρην τῆς ἡμέρης νυχτὸς πταρῆγον. 
ἔστι δὲ τῷ χώρῳ τούτῳ οὔνομα Ἴρασα. ἀγαγόντες δέ 
σφεας ἐπὶ χρήνην λεγομένην εἶναι Ἀπόλλωνος εἶτεαν 
“ἄνδρες Ἕλληνες, ἐνθαῦτα ὑμῖν ἐπιτήδεον οἰχέειν" ἐν- 
ϑαῦτα γὰρ ὃ οὐρανὸς τέτρηται." 

"Eni μέν νυν Βάττου τε τοῦ οἰχιστέω τῆς ζόης, ἄρξαν-- 
vog ἐπὶ τεσσεράχοντα ἔτεα, καὶ τοῦ παιδὸς αὐτοῦ ὥρχε- 
σίλεω ἄρξαντος ἑχχαίδεχα ἔτεα, οἴχεον ol Κυρηναῖοι ἐόντες 
τοσοῦτοι ὅσοι ἀρχὴν ἐς τὴν ἀποικίην ἐστάλησαν" ἐπὶ δὲ 
τοῦ τρίτου Βάττου τοῦ εὐδαίμονος καλεομένου “Ἕλληνας 
πάντας ὥρμησε χρήσασα ἡ Πυϑίη πλώειν συνοιχήσοντας 
Κυρηγαίοισι “ιβύην᾽ ἐπεχαλέοντο γὰρ οἱ Κυρηναῖοι ἐπὶ 
γῆς ἀναδασιῷ. ἔχρησε δὲ ὧδε ἔχοντα. 


HPOAOTOTY A. 159—161. 303 
ὃς δέ xev ἐς “ιβύαν πολυήρατον ὕστερον ἔλϑῃ 
γᾶς ἀναδαιομένας, μετά ot ττοχά φαμι μελησεῖν. 
συλλεχϑέντος δὲ ὁμίλου πολλοῦ ἐς τὴν Κυρήνην, περιτα- 
μνόμενοι γῆν πτολλὴν οἱ περίοιχοι “ίβυες «ol ὃ βασιλεὺς 
αὐτῶν τῷ οὔνομα ἢν Ἀἰδιχράν, οἷα τῆς τε χώρης στερι- 
σχόμενοι καὶ πεεριυβριζόμενοι ὑπὸ τῶν Κυρηναίων, zéu- 
ψαντες ἐς Αἴγυπτον ἔδοσαν σφέας αὐτοὺς ἡπρίῃ τῷ 
«Αἰγύπτου βασιλέϊ. ὃ δὲ συλλέξας στρατὸν Αἰγυτιτίων 
“πολλὸν ἔπεμιμε ἐπὶ τὴν Κυρήνην. οἱ δὲ Κυρηναῖοι ἐκστρα- 
τευσάμενοι ἐς Ἴρασα χῶρον xal ἐπὶ χρήνην Θέστην συν- 
ἐβαλόν τε τοῖσι Αἰγυπτίοισι καὶ ἐνίχησαν τῇ συμβολῇ" 
ἅτε γὰρ οὐ σπιεϊτειρημένοι τερότερον οἱ Αἰγύπτιοι  λλήνων 
καὶ πταραχρεόμενοι διερϑάρησαν οὕτω ὥστε ὀλίγοι τινὲς 
αὐτῶν ἀ:τενόστησαν ἐς “ἴγυτττον. ἀντὶ τούτων Αἰγύπτιοι 
χάρτα ταῦτα ἐπιμεμφόμενοι πρίῃ ἀπέστησαν ἀπ᾿ αὐτοῦ. 
Τούτου δὲ τοῦ Βάττου γίνεται παῖς Τρχεσίλεως, ὃς 
βασιλεύσας πρῶτα τοῖσι ἑξωυτοῦ ἀδελφεοῖσι ἐστασίασε, 
ἐς 0 μιν οὗτοι ἀπολιπόντες οἴχοντο ἐς ἄλλον χῶρον τῆς 
“ιβύης καὶ ἐπ᾽ ἑωυτῶν βαλόμενοι ἔχτισαν στόλιν ταύτην 
ἢ τότε xal νῦν Βάρχη χαλέεται" κτίζοντες δ᾽ ἅμα αὐτὴν 
ἀπιστᾶσι ἀπτὸ τῶν Κυρηναίων τοὺς “ίβυας. μετὰ δὲ Agze- 
σίλεως ἐς τοὺς ὑποδεξαμένους τε τῶν “ιβύων xal ἄπο- 
στάντας τοὺς αὐτοὺς τούτους ἐστρατεύετο" οἱ δὲ “ίβυες 
δείσαντες αὐτὸν οἴχοντο φεύγοντες ττρὸς τοὺς ἠοίους τῶν 
“ιβύων. ὃ δὲ ᾿ρχεσίλεως εὕτετο φεύγουσι, ἐς ὃ ἔν Ζεύ- 
χωνέ τε τῆς “ιβύης ἐγίνετο ἐπιδιώχων xai ἔδοξε τοῖσι 
“ίβυσι ἐπιϑέσϑαι οἷ. συμιβαλόντες δὲ ἐνίχησαν τοὺς 
Κυρηναίους τοσοῦτο ὥστε ἑπτακισχιλίους διτλίτας Κυρη- 
γαίων ἐνθαῦτα ττεσεῖν. μετὰ δὲ τὸ τρῶμα τοῦτο Agxe- 
σίλεων μὲν κάμνοντά τε xoi φάρμαχον τιεττωχότα ὃ ἀδελ- 
φεὸς “έαρχος ἀποπνίγει, “έαρχον δὲ ἡ γυνὴ ἡ ρχεσίλεω 
δόλῳ χτείνει, τῇ οὔνομα ἦν Ἐρυξώ. διεδέξατο δὲ τὴν 
βασιληίην τοῦ ᾿ρρχεσίλεω ὃ παῖς Βάττος, χωλός τε ξὼν xal 
οὐκ ἀρτίπους. οἱ δὲ Κυρηναῖοι πρὸς τὴν χαταλαβοῦσαν 
συμφορὴν ἔπεμτιον ἐς “Ιελφοὺς ἐπειρησομένους ὅντινα 
τρόπον χαταστησάμενοι χἄλλιστα ἂν οἰχέοιεν. ἡ δὲ Πυϑίη 
ἐχέλευε ἔχ Μαντινέης τῆς ρχάδων χαταρτιστῆρα ἀγαγέ- 


101 


162 


163 


904 HPOAOTOY Δ. 161—163. 


σϑαι. αἴτεον cv οἱ Κυρηναῖοι xal οἵ Μαντινέες ἔδοσαν 
ἄνδρα τῶν ἀστῶν δοχιμώτατον, τῷ οὔνομα ἣν 4Ζημῶναξ. 
οὗτος ὧν ὡνὴρ ἀπιχόμενος ἐς τὴν Κυρήνην xal μαϑὼν 
ἕχαστα τοῦτο uiv τριφύλους ἐποίησέ σῷξας, τῆδε δια- 
ϑείς" Θηραίων μὲν καὶ τῶν περιοίχων μίαν μοῖραν ἐποίησε, 
ἄλλην δὲ Πελοποννησίων καὶ Κρητῶν, τρίτην δὲ νησιω- 
, , - * - 28: , L 2 * 
τέων πάντων" τοῦτο δὲ τῷ βασιλέϊ Βάττῳ veuévea ἐξελὼν 
χαὶ ἱροσύνας, τὰ ἄλλα πάντα τὰ πρότερον εἶχον οἱ βασι- 
, 3 , - , » 
λέες ἐς μέσον τῷ δήμῳ ἔϑηχε. 
3 ^ ^ ^ L - , c , 3: 
πὶ μὲν δὴ τούτου τοῦ Βάττου οὕτω διετέλεε ξόντα, 
τ αν P , - * 5) , * * n 
ἐπὶ δὲ τούτου τοῦ παιδὸς “ρχεσίλεω πολλὴ ταραχὴ περὶ 
τῶν τιμέων ἐγένετο. Φρχεσίλεως γὰρ ὃ Βάττου τε τοῦ 
- * , b] »! 2 /uz B Ν € 
χωλοῦ χαὶ Φερετίμης ovx ἔφη ἀνέξεσϑαι χατὰ ὁ Mavri- 
γεὺς Ζ“Ζημῶναξ ἔταξε, ἀλλ᾽ ἀπταίτεε τὰ τῶν προγόνων γέρεα. 
5 - s c ,9 - "3, 2 y , c ^ 
ἐνθεῦτεν στασιάζων ἑσσώϑη xci ἔφυγε ἐς Σάμον, ἡ δὲ 
μήτηρ οἱ ἐς Σαλαμῖνα τῆς Κύπρου ἔφυγε. τῆς δὲ Σαλα- 
μῖνος τοῦτον τὸν χρόνον ἐπεχράτες Εὐέλθων, ὃς τὸ ἐν 
- Z 3*4 2) , 3 , Ε ^ 2 - 
“Ιελφοῖσι ϑυμιητήριον tov ἀξιοϑηητον ἄνεϑηχε, τὸ ἕν τῷ 
, m M * - 
Κορινϑίων ϑησαυρῷ xéevot. — &ztuxouéyy δὲ παρὰ τοῦτον 
ἡ Φερετίμη ἐδέετο στρατιῆζς ἣ χατάξει σφέας ἐς τὴν 
, , 2; - -T-^ , 
Κυρήνην. ὃ δέ ye Εὐέλθων πᾶν μᾶλλον ἢ στρατιήν oi 
L c , ' , x 
ἐδίδου" 1) δὲ λαμβάνουσα τὸ διδόμενον καλὸν μὲν ἔφη xci 
τοῦτο εἶναι, κάλλιον δὲ ἐχεῖνο, τὸ δοῦναί οἱ δεομένῃ στρα- 
τιήν" τοῦτο ἐπεὶ ἐπὶ παντὶ τῷ διδομένῳ ἔλεγε, τελευ--: 
ταῖόν οἱ ἐξέπεμψε δῶρον ὃ Εὐέλθων ἄτραχτον χρύσεον 
καὶ ἠλαχάτην, προσῆν δὲ xol εἴριον" εἰπιάσης δὲ αὖτις 
τῆς Φερετίμης τὠυτὸ ἔπος, ὃ Εὐέλθων ἔφη τοιούτοισι 
γυναῖκας δωρέεσϑαι ἀλλ᾽ οὐ στρατιῇ. ὃ δὲ Ἀρχεσίλεως 
τοῦτον τὸν χρόνον ἐὼν ἐν Σάμῳ συνήγειρε πάντα ἄνδρα 
ἐπὶ γῆς ἀναδασμῷ. συλλεγομένου δὲ στρατοῦ πολλοῦ 
΄ M 3 L , - , 
ἐστάλη ἐς Δελφοὺς “ρχεσίλεως χρησόμενος τῷ χρηστηρίῳ 
^ , ς ^ , € - , €c » b! * , 
περὶ χατόδου. ἢ δὲ Πυϑίη oi χρᾷ τάδε. “ἐπὶ uiv τέσ- 
σερας Βάττους xci ρχεσίλεως τέσσερας, ὀχτὼ ἀνδρῶν 
γενεάς, διδοῖ ὑμῖν “Ζοξίης βασιλεύειν Κυρήνης" πλέον μέν- 
τοι τούτου οὐδὲ πειρᾶσϑαι παραινέει. σὺ μέντοι ἥσυχος 
εἶναι κατελϑὼν ἐς τὴν σεωυτοῦ. ἢν δὲ τὴν χάμινον εὕρης 
, , ' * 
πλέην ἀμφορέων, μὴ ἐξοπτήσῃς τοὺς ἀμιφορέας ἀλλ᾽ 


HPOAOTOY A. 163—166. 305 
ΜΆ, - , 1 , 5 
ἀπόπειιπε κατ᾽ οὐρον. εἰ δὲ ἐξοπτήσεις τὴν χάμινον, μὴ 
vy 3 N 2 ΄ 2 ' , 2 J M 
ἐσέλϑης ἐς τὴν Guqíoovrov: εἰ δὲ μή, ἀποϑανέξαι καὶ 
AUN ' - c , , 22 - c , 3 
αὐτὸς χαὶ ταῦρος ὁ καλλιστεύων. ταῦτα 7) Πυϑίη Aoze- 
, - c B ^ ' 2 - , - 
σίλεῳ χρᾷ. ὃ δὲ παραλαβὼν τοὺς ἐκ τῆς Σάμου χατῆλϑε 
ἐς τὴν Κυρήνην, xai ἐπιχρατήσας τῶν πρηγμάτων τοῦ 
μαντηίου οὐχ ἐμέμνητο, ἀλλὰ δίχας τοὺς ἀντιστασιώτας 
αἴτεε τῆς ἑωυτοῦ φυγῆς. τῶν δὲ οἱ μὲν τὸ παράπαν ἔχ 
- , 2 , * , , € 
τῆς χώρης ἀπαλλάσσοντο, τοὺς δέ τινας χειρωσάμενος ὃ 
3 2η , 2 , A - ΄ 
ρχεσίλεως ἐς Κύπρον ἀπέστειλε ἐπὶ διαφϑορῇ. τούτους 
μέν γυν Κνίδιοι ἀπενειχϑέντας πρὸς τὴν σφετέρην ἐρρύ- 
σαντο χαὶ ἐς Θήρην ἀπέστειλαν" ἑτέρους δέ τινας τῶν 
Κυρηναίων ἐς πύργον μέγαν γλωμάχου καταφυγόντας 
X. € ΄ , , * 
ἰδιωτικὸν ὕλην ττερινηήσας ὃ “ρχεσίλεως ἐνέπρησε. μαϑὼν 
2 , M , ' - , 
δὲ ἐπ᾽ ἐξεργασμένοισι τὸ μαντήιον ἐὸν τοῦτο, ὅτι μιν ἢ 
, Jr € 1.7 2 "ΣῪ ,΄ . 2 J 2i 
Πυϑίη οὐκ £a εὑρόντα ἕν τῇ χαμίνῳ τοὺς ἀμφορέας é£o- 
- , c ^ - - , ?^ , 
στῆσαι, ἔργετο ἑχὼν τῆς τῶν Κυρηναίων πόλιος, δειμαί- 
γων τε τὸν χεχρησμένον ϑάνατον «ai δοχέων τὴν ἀμφίρ- 
ρυτον Κυρήνην εἶναι. εἶχε δὲ γυναῖχα συγγενέα ἑωυτοῦ, 
ϑυγατέρα δὲ τῶν Βαρκαίων τοῦ βασιλέος, τῷ οὔνομα ἣν 
2 , M] - , , S Ls 
λάζειρ. παρὰ τοῦτον ἀπιχνέεται, «at μιν Βαρχαῖοί τε 
2» - , , , 
ἄνδρες καὶ τῶν ἐκ Κυρήνης φυγάδων τινὲς χαταμαϑόντες 
, , M ' * b 3 - 
ἀγοράζοντα χτείνουσι, ττρὸς δὲ xal τὸν πενϑερὸν αὑτοῦ 
Δλάζειρα. Ἡρχεσίλεως μέν νυν εἴτε ἑχὼν εἴτε ἀέκων ἅμαρ- 
τὼν τοῦ χρησμοῦ ἐξέπλησε μοῖραν τὴν ἑωυτοῦ. 
ς , , , ' £23 , » 
H δὲ μήτηρ Φερετίμη, τέως μὲν ὃ Ἀρχεσίλεως ἐν τῇ 
4 € D 4? 5 L hj d 
L^ - - , ς 
Βάρχῃ διαιτᾶτο ἐξεργασμένος ἑωυτῷ χαχόν, ἡ δὲ εἶχε 
3. ix - ^ * , , ^ 3^5 , 
αὑτὴ τοῦ παιδὸς τὰ γέρεα ἐν Κυρήνῃ, «ai τάλλα νεμομένη 
ἣν 3i - od e: 53 , MS 2 - , 
χαὶ ἐν βουλῇ παρίζουσα᾽ ἐπείτε δὲ ἔμαϑε ἐν τῇ Βάρχῃ 
ἀποϑανόντα οἱ τὸν παῖδα, φεύγουσα οἰχώκεε ἐς 4ἴγυπτον. 
ἦσαν γάρ οἱ ἐκ τοῦ Ἡρκεσίλεω εὐεργεσίαι ἐς Καμβύσην 
! / 0 τ 0 P, 07 L 5 CT i 
' ΄ , T ' Ei e 3 , e 
τὸν Κύρου πεποιημέναι" οὗτος γὰρ ἣν ὃ AgxtoíAtcg ὃς 
Κυρήνην Καμβύσῃ ἔδωχε καὶ φόρον ἐτάξατο. ἀπικομένη 
δὲ ἐς 4ἴγυπτον ἡ Φερετίμη ἠρυάνδεω ἱχέτις ἕζετο τιμω- 
LI Ξὶ - LJ 
ρῆσαι ἑωυτῇ χελεύουσα, προϊσχομένη τερόφασιν ὡς διὰ τὸν 
μηδισμὸν ὃ παῖς οἱ τέϑνηχε. ὃ δὲ ρυάνδης ἣν οὗτος τῆς 
, c ' , , e , 
Αἰγύπτου ὕπαρχος ὑπὸ Καμβύσεω χατεστεώς, ὃς ὑστέρῳ 


χρόνῳ τούτων παρισούμενος Δαρείῳ διερϑάρη" πυϑόμενος 
Herodoti vol. I. 920 


16 


4 


e 


167 


168 


169 


906 HPOAOTOTY A. 166—169. 
^ ^ 5 * - 3 , A c - 
γὰρ καὶ ἰδὼν Δαρεῖον ἐπιϑυμέοντα μνημόσυνον ἑωυτοῦ 
, - , Lm , 
λιπέσϑαι τοῦτο τὸ μὴ ἄλλῳ εἴη βασιλέϊ χατεργασμένον, 
; - No» S , S 
ἐμιμέετο τοῦτον, ἐς ὃ ἔλαβε τὸν μισϑόν.  Zageiog uiv 
γὰρ χρυσίον χαϑαρώτατον ἀπεψήσας ἐς τὸ δυνατώτατον 
, 3 , 3 , δ᾽ b] , 3 , 
νόμισμα ἐκόψατο, Ἀρυάνδης δὲ ἄρχων «ἰγύπτου ἀργύριον 
τὠυτὸ τοῦτο ἐποίεε" xal νῦν ἐστὶ ἀργύριον χκαϑαρώτατον 
τὸ Ἡρυανδιχόν. μαϑὼν δὲ Ζαρεῖός μιν ταῦτα ττοιεῦντα, 
αἰτίην οἱ ἄλλην ἐπενείχας ὥς οἱ ἐπανίσταιτο, ἀπέχτεινε. 
, ᾿ [e (y 9) , / , - 
τότε δὲ ovrog ὃ MgvévÓng χατοιχτείρας Φερετίμην διδοῖ 
αὐτῇ στρατὸν τὸν ἐξ Αἰγύπτου ἅπαντα χαὶ τὸν πεζὸν 
xci τὸν ναυτιχόν᾽ στρατηγὸν δὲ τοῦ μὲν πεζοῦ Ἄμασιν 
ἀπέδεξε ἄνδρα Μαράφιον, τοῦ δὲ ναυτιχοῦ Βάδρην ἐόντα 
Πασαργάδην γένος. πρὶν δὲ ἢ ἀποστεῖλαι τὴν στρατιήν, 
«€ 3 , , 3 * , , 3 , 
ὁ Agvávóng πέμψας ἐς τὴν Βάρχην χήρυχα ἐπυνϑάνετο 
τίς εἴη ὃ Ἡρκεσίλεων ἀποχτείνας. οἱ δὲ Βαρχαῖοι αὐτοὶ 
ὑπεδέχοντο πάντες" πολλά τε γὰρ χαὶ χαχὰ πάσχειν om 
3 - , M - € 3 , cr * * 
αὐτοῦ. πυϑόμενος δὲ ταῦτα ὃ Ἀρυάνδης οὕτω δὴ τὴν 
X c E ; , 
στρατιὴν ἀπέστειλε ἅμα τῇ Φερετίμῃ. αὕτη μέν νυν αἰτίη 
πρόσχημα τοῦ λόγου ἐγίνετο, ἐπέμπετο δὲ ἣ στρατιή, ὡς 
ἐμιοὶ δοχέειν, ἐπὶ “ιβύων χαταστροφῇ᾽ «“ιβύων γὰρ δὴ 
ἔϑγεα πολλὰ xal παντοῖά ἐστι, xol τὰ μὲν αὐτῶν ὀλίγα 
, 5 c , ' , , 
βασιλέος ἣν ὑπήχοα, τὰ δὲ πλέω ἐφρόντιζε Δαρείου 
οὐδέν. 
Οἰχέουσι δὲ κατὰ τάδε Ausg. ἀπὶ Αἰγύπτου ἀρξά- 
- 3 , , , e , 
μενοι ztQ oL δυρμαχίδαι “Ζιβύων κατοιχέαται, ot νόμοισι 
μὲν τὰ πλέω Αἰγυπτίοισι χρέονται, ἐσϑῆτα δὲ φορέουσι 
οἵηνττερ οἱ ἄλλοι Μίβυες. αἵ δὲ γυναῖχες αὐτῶν ψέλιον 
περὶ ἑχατέρῃ τῶν χνημέων φορέουσι χάλχεον᾽ τὰς κεφαλὰς 
δὲ κομέουσαι, τοὺς φϑεῖρας ἐπεὰν λάβωσι τοὺς ἑωυτῆς 
΄ , c n τ ζω 
ἑχάστη ἀντιδάχνει χαὶ οὕτω ῥίπτει. οὗτοι δὲ μοῦνοι 
, - 2 / S - Pe - * 
“ιβύων τοῦτο ἐργάζονται, καὶ τῷ βασιλέϊ μοῦνοι τὰς 
/ , , 3 , 
παρϑένους μελλούσας συνοιχέειν ἐπιδειχνύουσι" ἣ δὲ ἂν 
- ΓΝ M c , , 
τῷ βασιλέϊ ἀρεστὴ γένηται, ὑπὸ τούτου διαπαρϑενεύεται. 
, ' € ς 3 , yl 25.5 , 
παρήχουσι δὲ οὗτοι οἱ δυρμαχίδαι ἀπ᾽ «ἰγύπτου μέχρι 
, - , , , E: 
λιμένος τῷ οὔνομα Πλυνός ἔστι. τούτων δὲ ἔχονται I'tA- 
γάμμαι, νεμόμενοι τὴν πρὸς ἑσπέρην χώρην μέχρι Ἄφρο- 
δισιάδος νήσου. ἐν δὲ τῷ μεταξὺ τούτου χώρῳ ἣ τε 


HPOAOTOY A. 169—112. 201 
^ , - P] , ^ » - * 2 
Πλατέα νῆσος ἐπιχέεται, τὴν ἔχτισαν Κυρηναῖοι, καὶ ἐν 
ἢ ἠπείρῳ Μενελάϊος λιμήν ἐστι καὶ AC ὴν οἱ Kv 
τῇ ἠπείρῳ Μενελάϊος λιμήν ἐστι xal ἤἄζιρις, τὴν ρη- 
- , - Ἁ ' , 2 is ' , , 
ναῖοι οἴχεον" xal τὸ σίλφιον ἄρχεται ἀπὸ τούτου. παρήχει 
δὲ ἀπὸ Πλατέης νήσου μέχρι τοῦ στόματος τῆς Σύρτιος 
τὸ σίλφιον. νόμοισι δὲ χρέονται οὗτοι παραπλησίοισι 
τοῖσι ἑτέροισι. Γιλιγαμμέων δὲ ἔχονται τὸ πρὸς ἑσττέρης 
γ , , tz πὰ ὦ * , - "PEN D 
“ἱσβύται" οὗτοι τὸ ὑπὲρ Κυρήνης oixéovot. | &ri ϑαλασ- 
σαν δὲ οὐ χατήχουσι ἀσβύται" τὸ γὰρ παρὰ ϑάλασσαν 
Κυρηναῖοι νέμονται. τεϑριπτποβάται δὲ οὐχ ἥκιστα ἀλλὰ 
μάλιστα Διβύων εἰσί, νόμους δὲ τοὺς πλεῦνας μιμέε-- 
3 , ' , 2 , Xu» 
σϑαι ἐπιτηδεύουσι τοὺς Κυρηναίων. Aofvréoy δὲ ἔχονται 
' ' , 2 ᾿ * , , 
τὸ πρὸς ἑσπέρης «Τὐσχίσαι" οὗτοι ὑπὲρ Βάρχης οἰχέουσι, 
, 2 τ νΝ ’ 3 2 , 2 , 
χατήχοντες ἐπὶ ϑάλασσαν xcv Εὐεσπερίδας. “ὐσχισέων 
δὲ χατὰ μέσον τῆς χώρης οἰχέουσι Κάβαλες, ὀλίγον ἔϑνος, 
χατήχοντες ἐπὶ ϑάλασσαν χατὰ Ταύχειρα πόλιν τῆς Βαρ- 
χαίης" νόμοισι δὲ τοῖσι αὐτοῖσι χρέονται τοῖσι xci οἱ 
ὑπὲρ Κυρήνης. «Αὐσχισέων δὲ τούτων τὸ πρὸς ἑσπέρης 
ἔχονται Νασαμῶνες, ἔϑνος ἐὸν πολλόν, ot τὸ ϑέρος χατα- 
ὔ " - , , 2 , 
λείποντες ἐπὶ τῇ ϑαλάσσῃ τὰ πρόβατα ἀναβαίνουσι ἐς 
37 «ὦ -- - ' , ' 
Av yia χῶρον ὀπωριεῦντες τοὺς qoítvizag* οἱ δὲ πολλοὶ 
xal ἀμφιλαφέες πεφύχασι, στάντες ἐόντες χαρποφύροι. 
τοὺς δὲ ἀττελέβους ἐπεὰν ϑηρεύσωσι, αὐήναντες πρὸς 
^ c , M , ^ , , 
τὸν ἥλιον καταλέουσι καὶ ἔπειτεν ἐπὶ γάλα ἐπιπάσσοντες 
πίνουσι. γυναῖχας δὲ νομίζοντες πολλὰς ἔχειν ἕχαστος 
ἐπίχοινον αὐτέων τὴν μῖξιν ποιεῦνται, τρόττῳ παραπλησίῳ 
τῷ xai Μασσαγέται" ἐπεὰν σχίπωνα προστήσωνται, μίσ- 
γονται. πρῶτον δὲ γαμέοντες Νασαμῶνος ἀνδρὸς νόμος 
ἐστὶ τὴν νύμφην νυχτὶ τῇ πρώτῃ διὰ πάντων διεξελϑεῖν 
τῶν δαιτυμόνων μισγομένην᾽ τῶν δὲ ὡς ἕχαστός οἱ μιχϑῆ, 
διδοῖ δῶρον τὸ ἂν ἔχῃ φερόμενος ἐξ οἴχου. ὁρκίοισι δὲ 
zal μαντιχῇ χρέονται τοιῇδε" ὀμνύουσι μὲν τοὺς “ταρὰ 
σφίσι ἄνδρας δικαιοτάτους καὶ ἀρίστους λεγομένους yevé- 
σϑαι, τούτους ὀμνύουσι, τῶν τύμβων ἁπτόμενοι" μαν- 
τεύονται δὲ ἐπὶ τῶν στρογόνων φοιτέοντες τὰ σήματα, 
xci χατευξάμενοι ἐπιχαταχοιμέονται" τὸ δ᾽ ἂν ἴδῃ ἐν τῇ 


ὄψι ἐνύπνιον, τούτῳ χρᾶται. πίστισι δὲ τοιῃσίδε χρέ-. 


ονται" ἐκ τῆς χειρὸς διδοῖ πιεῖν xai αὐτὸς ix τῆς τοῦ 
20" 


110 


171 


112 


113 


174 


116 


118 


308 HPOAOTOY A. 172—178. 
ἑτέρου πίνει. ἢν δὲ μὴ ἔχωσι ὑγρὸν μηδέν, οἱ δὲ τῆς 
χαμᾶϑεν σποδοῦ λαβόντες λείχουσι. 

Νασαμῶσι δὲ προσόμουροί εἰσι ψύλλοι" οὗτοι ἐξαττο- 
λώλασι τρύπῳ τοιῷδε. ὃ νότος σφι πνέων ἄνεμος τὰ 
ἔλυτρα τῶν ὑδάτων ἐξαύηνε, ἡ δὲ χώρη σφι πᾶσα ἐντὸς 
ἐοῦσα τῆς Σύρτιος ἦν ἄνυδρος" οἱ δὲ βουλευσάμενοι xou 
λόγῳ ἐστρατεύοντο ἐπὶ τὸν νότον (λέγω δὲ ταῦτα τὰ 
λέγουσι “ίβυες), καὶ ἐπείτε ἐγίνοντο ἐν τῇ ψάμμῳ, πνεύ- 
σας ὃ νότος χατέχωσέ σφεας. ἐξαπολομένων δὲ τούτων 
ἔχουσι τὴν χώρην οἱ Νασαμῶνες. 

Τούτων δὲ χατύπερϑε πρὸς νότον ἄνεμον iv τῇ ϑη- 
οιώδεϊ οἰχέουσι Γαράμαντες, ot πάντα ἄνϑρωπον φεύ- 
γουσι χαὶ παντὸς ὁμιλέην, x«i οὔτε ὅπλον χεχτέαται 
ἀρήιον οὐδὲν οὔτε ἀμύνεσϑαι ἐπιστέαται. οὗτοι μὲν δὴ 
χατύπερϑε οἰχέουσι Νασαμώνων" τὸ δὲ παρὰ τὴν ϑά- 
λασσαν ἔχονται τὸ πρὸς ἑσπέρης Μάχαι, ot λόφους χεί- 
ρονται, τὸ μὲν μέσον τῶν τριχῶν ἀνιέντες αὔξεσϑαι, τὰ 
δὲ ἔνϑεν χαὶ ἔνϑεν χείροντες ἐν χροΐ, ἐς δὲ τὸν πόλεμον 
στρουϑῶν χαταγαίων δορὰς φορέουσι προβλήματα. διὰ 
δὲ αὐτῶν Κιίγυψ ποταμὸς δέων ἔκ λόφου χαλεομένου 
Χαρίτων ἐς ϑάλασσαν ἐχδιδοῖ. ὃ δὲ λόφος οὗτος ὃ Χαρί- 
των δασὺς ἴδῃσί ἐστι, ἑούσης τῆς ἄλλης τῆς προχατα- 
λεχϑείσης uno ψιλῆς" ἀπὸ ϑαλάσσης δὲ ἐς αὐτὸν 
στάδιοι διηχόσιοί εἶσι. Μαχέων δὲ τούτων ἐχόμενοι I'u- 
δᾶνές εἰσι, τῶν αἱ γυναῖχες περισφύρια δερμάτων πτολλὰ 
ἑχάστη φορέει χατὰ τοιόνδε τι, ὡς λέγεται" xav ἄνδρα 
ἕχαστον μιχϑέντα περισφύριον ττεριδέεται" ἣ δ᾽ ἂν πλεῖστα 
ἔχῃ, αὕτη ἀρίστη δέδοχται εἶναι ὡς ὑπὸ πλείστων ἀνδρῶν 
φιληϑεῖσα. ἀχτὴν δὲ προέχουσαν ἐς τὸν πόντον τούτων 
τῶν Γινδάνων νέμονται “Ζωτοφάχγοι, oi τὸν χαρττὸν μοῦνον 
τοῦ λωτοῦ τρώγοντες ζώουσι. ὃ δὲ τοῦ λωτοῦ χαρπός 
ἐστι μέγαϑος ὅσον τὲ τῆς σχίνου, γλυκύτητα δὲ τοῦ φοί- 
νιχος τῷ καρπῷ προσίχελος. ποιεῦνται δὲ ἐχ τοῦ χαρ- 
ποῦ τούτου οἱ “ωτοφάγοι καὶ οἶνον. “Πωτοφάγων δὲ τὸ 
παρὰ ϑάλασσαν ἔχονται ἤάχλυες, τῷ λωτῷ μὲν xoi οὗτοι 
χρεόμενοι, ἀτὰρ ἕσσον γε τῶν πρότερον λεχϑέντων. κατή- 
χουσι δὲ ἐπὶ ποταμὸν μέγαν τῷ οὔνομα Τρίτων ἐστέ" 


HPOAOTOY A. 178—180. 909 
ἐχδιδοῖ δὲ οὗτος ἐς λίμνην μεγάλην Τριτωνίδα" ἐν δὲ αὐτῇ 
γῆσος ἔνι τῇ οὔνοιια Φλά. ταύτην δὲ τὴν νῆσον “1αχε- 
δαιμονίοισέ φασι λόγιον εἶναι χτίσαι. ἔστι δὲ xol ὅδε 
λόγος λεγόμενος. ᾿Ιήσονα, ἐπείτε οἱ ἐξεργάσϑη ὑπὸ τῷ 
Πηλίῳ ἡ Agyo, ἐσϑέμενον ἐς αὐτὴν ἄλλην τε ἑχατόμβην 
xal δὴ xai τρίποδα χάλχεον περιττλώειν Πελοττόγνησον, 
βουλόμενον ἐς Δελφοὺς ἀπιχέσϑαι" xaí μιν, ὡς πλώοντα 
γενέσϑαι χατὰ Μαλέην, ὑπολαβεῖν ἄνεμον βορέην καὶ ἀπο- 
φέρειν πρὸς τὴν “Ζιβύην" πρὶν δὲ κατιδέσϑαι γῆν, &v τοῖσι 
βοάχεσι γενέσϑαι λίμνης τῆς Τριτωνίδος. χαί οἱ ἄπο- 
oéovzt τὴν ἐξαγωγὴν λόγος ἐστὶ φανῆναι Τρίτωνα, xoi 
χελεύειν vOv Ἰήσονα ἑωυτῷ δοῦναι τὸν τρίποδα, φάμενόν 
σφι xci τὸν πόρον δέξειν xal ἀπήμονας ἀποστελέειν. 
πειϑομένου δὲ τοῦ ᾿Ιήσονος, οὕτω δὴ τόν τε διέχπτλοον 
τῶν βραχέων δειχνύναι τὸν Τρίτωνά σφι, καὶ τὸν τρίποδα 
ϑεῖναι ἐν τῷ ἑωυτοῦ ἱρῷ ἐπιϑεσπίσανταά τε τῷ τρίποδι 
χαὶ τοῖσι σὺν Ἰήσονι σημήναντα τὸν πάντα λόγον, ὡς 
ἐπεὰν τὸν τρίποδα χομίσηται τῶν τις ἐχγόνων τῶν ἐν τῇ 
ΖΙργοῖ συμπλωόντων, τότε ἑχατὸν πόλις οἴχῆσαι περὶ 
τὴν Τριτωνίδα λίμνην Ἑλληνίδας πᾶσαν εἶναι ἀνάγχην. 
ταῦτα ἀχούσαντας τοὺς ἐπιχωρίους τῶν fiiov κρύψαι 
τὸν τρίποδα. 

Τούτων δὲ ἔχονται τῶν Μαχλύων Αὐσέες" οὗτοι δὲ 
xai oí Μάχλυες πέριξ τὴν Τριτωνίδα λίμνην οἰχέουσι, τὸ 
uégov δέ σφι οὐρίζει ὃ Τρίτων. καὶ οἱ μὲν Μάχλυες τὰ 
ὀπίσω χομέουσι τῆς χεφαλῆς, οἱ δὲ “ὐσέες τὰ ἔμσεροσϑε. 
δροτῇ δὲ ἐνιαυσίῃ ϑηναίης αἵ παρϑένοι αὐτῶν δίχα δια- 
στᾶσαι μάχονται πρὸς ἀλλήλας λίϑοισί τε χαὶ ξύλοισι, 
τῷ αὐτιγενέϊ ϑεῷ λέγουσαι τὰ πάτρια ἀποτελέειν, τὴν 
᾿ιϑηναίην καλέομεν. τὰς δὲ ἀποϑνησχούσας τῶν παρ- 
ϑένων £x τῶν τρωμάτων ψευδοπαρϑένους καλέουσι. πρὶν 
δ᾽ ἀνεῖναι αὐτὰς μάχεσϑαι, τάδε ποιεῦσι" χοινῇ παρ- 
ϑένον τὴν χαλλιστεύουσαν ἑχάστοτε χοσιήσαντες χυνέῃ TE 
Κορινϑίέῃ καὶ πανοτλίῃ Ἑλληνιχῇ xal ἐπ᾽ ἄριια ἀναβιβά- 
σαντες περιάγουσι τὴν λίμνην χύχλῳ. δτέοισι δὲ τὸ πάλαι 
ἐχόσιεον τὰς παρϑένους πρὶν ἢ σφι Ἕλληνες παροιχι- 
σϑῆναι, οὐχ ἔχω εἶπαι, δοχέω δ᾽ ὧν Αἰγυπτίοισι δττλοισι 


119 


180 


310 HPOAOTOY Δ. 180—182. 
, 2 γι «τ 2 ' * P] 7 M * 2 , 
χοσμέεσϑαι αὐτάς" ἀπὸ γὰρ Αἰγύπτου χαὶ τὴν ἀσπίδα 
^ ^ , ^ 3 mS 2 ^ [4 ^ ^ 
xci τὸ χράνος quui ἀπῖχϑαι ἐς vovg Ἕλληνας. τὴν δὲ 
2 , Y , ^ z Q , É * ΕΞ 
ϑηναίην φασὶ Ποσειδέωνος εἶναι ϑυγατέρα χαὶ τῆς Τρι- 
τωνίδος λίμνης, καί μιν μεμφϑεῖσαν τι τῷ πατρὶ δοῦναι 
ς M - , ' M , € - , 
ἑωυτὴν τῷ Διί, τὸν δὲ Δία ἑωυτοῦ μιν ποιήσασϑαι 9v- 
γατέρα. ταῦτα μὲν λέγουσι, μῖξιν δὲ ἐπίκοινον τῶν γυναι- 
P - , , 
χῶν ποιεῦνται, οὔτε συνοιχέοντες χτηνηδόν τε μισγόμενοι. 
ἐπεὰν δὲ γυναιχὶ τὸ παιδίον ἁδρὸν γένηται, συμφοιτέουσι 
, , - » - 
ἐς τὠυτὸ οἱ ἄνδρες τρίτου μηνός, καὶ τῷ ἂν οἴχῃ τῶν 
ἀνδρῶν τὸ παιδίον, τούτου παῖς νομίζεται. 
Οὗτοι μὲν οἱ παραϑαλάσσιοι τῶν νομάδων “ιβύων 
, € ΄ ΄ 
εἰρέαται, ὑπὲρ δὲ τούτων ἐς μεσόγαιαν ἡ ϑηριώδης ἐστὶ 
Τιβύη, ὑπὲρ δὲ τῆς ϑηριώδεος ὀφρύη ψάμμης κατήχει 
“ιβύη, ὑπὲρ δὲ τῆς ϑηριώδεος ὀφρύη ψάμμης κατήχει, 
, 2 N , - 2 , 3 23€. L4 
σεαρατείνουσα ἀπὸ Θηβέων τῶν “ἰγυπτιέων ἐπ’ Hoaz)éag 
στήλας. ἐν δὲ τῇ ὀφρύῃ ταύτῃ μάλιστα διὰ δέκα ἣμε- 
ρέων ὁδοῦ ἁλὸς ἔστι τρύφεα χατὰ χόνδρους μεγάλους ἐν 
χολωγοῖσι, χαὶ ἐν χορυφῇσι ἑχάστου τοῦ χολωνοῦ ἀναχον- 
/P Dx , ev, Nem UNS cr b * , ^ * 
τίζει ἐκ μέσου τοῦ ἁλὸς ὕδωρ WvyoOrv zal γλυχύ, περὶ δὲ 
αὐτὸ ἄνϑρωποι οἰχέουσι ἔσχατοι πρὸς τῆς ἐρήμου xal 
ς * - , ^ M 2 M , Ἁ , 
ὑπὲρ τῆς ϑηριώδεος, πρῶτοι μὲν ἀπὸ Θηβέων διὰ δέχα 
ς , ς m ἢ Δ ΄ » bI C. x 2 bl - 
ἡμερέων ὁδοῦ Ἡμμώνιοι, ἔχοντες τὸ ἱρὸν ἀπὸ τοῦ Θη- 
, , ^ * c 
βαιέος Διός" zal γὰρ τὸ ἐν Θήβησι, ὡς καὶ πρότερον 
, - , 
εἴρηταί μοι, χριοπρόσωπον τοῦ “ιὸς τὠγαλμά ἔστι. τυγ- 
χάνει δὲ xal ἄλλο σφι ὕδωρ χρηναῖον ἐόν, τὸ τὸν μὲν 
X qq 7 ^ , P] - * , , 
ὄρϑρον γίνεται χλιαρόν, ἀγορῆς δὲ πληϑυούσης ψυχρό- 
τερον μεσαμβρίη τέ ἐστι χαὶ τὸ χάρτα γίνεται ψυχρόν" 
- , ' , , - 
τηγιχαῦτα δὲ ἄρδουσι τοὺς χήπους" ἀποχλινομένης δὲ τῆς 
ἡμέρης ὑπίεται τοῦ ψυχροῦ, ἐς ὃ δύεταί τε ὃ ἥλιος xol 
^ er , ^ , Ξ 2} ^ ^ - Κι 3 x ^ 
τὸ ὕδωρ γίνεται χλιαρόν" ἐπὶ δὲ μᾶλλον ἰὸν ἐς τὸ ϑεριιὸν 
2 , , ,- - 3 tfr 2 , 
ἐς μέσας νύχτας πελάζει, τηνιχαῦτα δὲ ζέει ἀιιβολάδην" 
παρέρχονταί τε μέσαι νύχτες xal ψύχεται μιέέχρι ἐς ἠῶ. 
, [44 € , , H 
ἐπίχλησιν δὲ αὕτη ἡ χρήνη χαλέεται ἡλίου. 
' WS) , ' - 2 , - , 2 
Μετὰ δὲ Πμιμωνίους, διὰ τῆς ὀφρύης τῆς ψάμμου δὲ 
» , c , € - , € , 2) € - 
ἄλλων δέχα ἡιμιερέων 0000, χολωνός τε ἁλός ἐστι διιοῖος 
- 29 , | C ^ » ^ ? * bJ , 
τῷ AuucvíQ zal ὕδωρ, zal ἄνϑρωποι περὶ αὐτὸν oizé- 
- , , , - 
ουσι᾿ τῷ δὲ χώρῳ τούτῳ οὔνοιια AUDyiA ἐστι. ἐς τοῦτον 
^ E - € T s ? -- * 2 - 
τὸν χῶρον oi Νασαμῶνες οπωριεῦντες τοὺς qoivizag 


HPOAOTOY A. 183. 184. 911 
φοιτέουσι. ἀπὸ δὲ “ὐγίλων διὰ δέκα ἡμερέων ἄλλων ὁδοῦ 19 
ἕτερος ἁλὸς χολωνὸς xal ὕδωρ xci φοίνιχες καρττοφόροι 
πολλοί, χατάπερ xal ἐν τοῖσι ἑτέροισι" xol ἄνϑρωποι 
οἰχέουσι ἐν αὐτῷ τοῖσι οὔνοιια Γαράμαντές ἐστι, ἔϑνος 
μέγα ἰσχυρῶς, oi ἐπὶ τὸν ἅλα γῆν ἐπιφορέοντες οὕτω 
σπείρουσι. συντομώτατον δ᾽ ἐστὶ ἐς τοὺς “Πωτοφάχγους, 
ἐκ τῶν τριήχοντα ἡμερέων ἐς αὐτοὺς 000g ἐστι. ἐν τοῖσι 
καὶ οἱ ὀπισϑονόμοι βόες γίνονται. ὀπισϑονόμοι δὲ διὰ 
τόδε εἰσί᾽ τὰ κέρεα ἔχουσι χεχυφότα ἐς τὸ ἔιπροσϑε. 
διὰ τοῦτο ὀπίσω ἀναχωρέοντες νέμονται" ἐς γὰρ τὸ £u- 
προσϑε οὐχ οἷοί τέ εἰσι πιεροεμιιβαλλόντων ἐς τὴν γῆν τῶν 
χερέων. ἄλλο δὲ οὐδὲν διαφέρουσι τῶν ἄλλων βοῶν ὅτι 
μὴ τοῦτο, καὶ τὸ δέριια ἐς παχύτητά τε χαὶ τρῖψιν. οἱ 
Ταράμαντες δὲ οὗτοι τοὺς τρωγλοδύτας Αἰϑίοπας ϑηρεύ- 
ουσι τοῖσι τεϑρίπποισι" οἱ γὰρ τρωγλοδύται Αἰϑίοπες 
πόδας τάχιστοι ἀνθρώπων πάντων εἰσὶ τῶν ἡμεῖς πέρι 
λόγους ἀποφερομένους ἀχούομεν. σιτέονται δὲ οἱ τρω- 
γλοδύται ὄφις xai σαύρας xal τὰ τοιαῦτα τῶν ἑρπετῶν" 
γλῶσσαν δὲ οὐδεμιῇ ἄλλῃ παρομοίην νενομίχασι, ἀλλὰ 
τετρίγασι χατάπερ αἱ νυχτερίδες. 

Ἀπὸ δὲ Γαραμάντων διίὶ ἄλλων δέχα ἡμερέων ὁδοῦ 1 
ἄλλος ἁλός τε κολωνὸς xal ὕδωρ, xal ἄνϑρωποι περὶ 
αὐτὸν οἰχέουσι τοῖσι οὔνομά ἐστι ἤτάραντες, ot ἀνώνυμοί 
εἰσι μοῦνοι ἀνθρώπων τῶν ἡμεῖς ἴδμεν" ἁλέσι μὲν γάρ 
σφί ἐστι Ἀτάραντες οὔνομα, ἑνὲ δὲ ἑχάστῳ αὐτῶν οὔνομα 
οὐδὲν κέεται. οὗτοι τῷ ἡλίῳ ὑπερβάλλοντι χαταρέονται 
χαὶ πρὸς τούτοισι πάντα τὰ αἰσχρὰ λοιδορέονται, ὅτι 
σφέας καίων ἐπιτρίβει, αὐτούς v& τοὺς ἀνθρώπους xai 
τὴν χώρην αὐτῶν. μετὰ δὲ δί ἄλλων δέχα ἡμερέων 0000 
ἄλλος κολωνὸς ἁλὸς χαὶ ὕδωρ, καὶ ἄνϑρωποι περὶ αὐτὸν 
οἰχέουσι. ἔχεται δὲ τοῦ ἁλὸς τούτου οὖρος τῷ οὔνομιά 
ἐστιζτλας" ἔστι δὲ στεινὸν καὶ χυχλοτερὲς πάντῃ, ὑψηλὸν 
δὲ οὕτω δή τι λέγεται ὡς τὰς χορυφὰς αὐτοῦ ovx οἷά τε 
εἶναι ἰδέσϑαι" οὐδέχοτε γὰρ αὐτὰς ἀπολείπειν νέφεα 
οὔτε ϑέρεος οὔτε χειμῶνος. τοῦτον χίονα τοῦ οὐρανοῦ 
λέγουσι οἱ ἐπιχώριοι εἶναι. ἐπὶ τούτου τοῦ οὔρεος οἱ ἄν- 
ϑρωποι οὗτοι ἐπώνυμοι ἐγένοντο" χαλέονται γὰρ ἤτλαντες. 


185 


186 


187 


312 HPOAOTOY Δ. 181—187. 


λέγονται δὲ οὔτε ἔμψυχον οὐδὲν σιτέεσθαι οὔτε ἐνύπνια 
ὁρᾶν. 

Μέχρι μὲν δὴ τῶν τλάντων τούτων ἔχω τὰ οὐνόματα 
τῶν ἐν τῇ ὀφρύῃ κατοιχημένων καταλέξαι, τὸ δ᾽ ἀπὸ τού-- 
των οὐχέτι. διήκει δ᾽ ὧν ἣ ὀφρύη μέχρι Ἡραχλέων στη- 
λέων χαὶ τὸ ἔξω τούτων. ἔστι δὲ ἁλός v& μέταλλον ἐν 
αὐτῇ διὰ δέκα ἡμερέων 0000 καὶ ἄνϑρωποι οἰχέοντες. τὰ 
δὲ οἰχία τούτοισι ττᾶσι Ex τῶν ἁλίνων χόνδρων οἶχοδο- 
μέαται. ταῦτα γὰρ ἤδη τῆς “ιβύης ἄνομβρά ἐστι" οὐ 
γὰρ ἂν ἐδυνέατο μένειν οἱ τοῖχοι ἐόντες ἅλινοι, εἶ ὗε. 
ὃ δὲ ἃλς αὐτόϑι καὶ λευχὸς zal πορφύρεος τὸ εἶδος ὑρύσ- 
σεται. ὑπὲρ δὲ τῆς ὀφρύης ταύτης, τὸ πρὸς νότον χαὶ 
μεσόγαιαν τῆς “ιβύης, ἐρῆμος καὶ ἄνυδρος καὶ ἄϑηρος 
xai ἄνομβρος x«i ἄξυλός ἐστι ἡ χώρη, καὶ ἰχμάδος ἐστὶ 
ἐν αὐτῇ οὐδέν. 

Οὕτω μὲν μέχρι τῆς Τριτωνίδος λίμνης ἀπ᾽ Αἰγύπτου 
γομάδες εἰσὶ χρεοφάγοι τε «ai γαλαχτοπόται “ίβυες, καὶ 
ϑηλέων τε βοῶν οὔτι γευόμενοι, διότιπτεερ οὐδὲ Αἰγύπτιοι, 
χαὶ ὗς οὐ τρέφοντες. βοῶν μέν vvv ϑηλέων οὐδ᾽ αἱ Κυρη- 
ναίων γυναῖχες διχαιεῦσι ττατέεσϑαι διὰ τὴν ἐν Αἰγύπτῳ 
Ἶσιν, ἀλλὰ xal νηστηέίας αὐτῇ καὶ ógràg ἐπιτελέουσι" αἱ 
δὲ τῶν Βαρχαίων γυναῖχες οὐδὲ ὑῶν πρὸς τῇσι Bovol 
γεύονται. ταῦτα μὲν δὴ οὕτω ἔχει, τὸ δὲ πρὸς ἑσπέρης 
τῆς Τριτωνίδος λίμνης οὐκέτι νομάδες εἰσὶ Aífveg, οὐδὲ 
γόμοισι τοῖσι αὐτοῖσι χρεόμενοι, οὐδὲ χατὰ τὰ παιδία 
ποιεῦντες οἷόν τι xal οἱ νομάδες ξώϑασι ποιέειν. ol 
γὰρ δὴ τῶν “ιβύων νομάδες, εἰ μὲν πάντες, οὐχ ἔχω 
ἀτρεχέως τοῦτο εἶπαι, ποιεῦσι δὲ αὐτῶν συχνοὶ τοιάδε" 
τῶν παιδίων τῶν σφετέρων, ἐπεὰν τετραέτεα γένηται, 
οἴσπτῃ προβάτων χαίουσι τὰς ἕν τῇσι χορυφῇσι φλέβας, 
μετεξέτεροι δὲ αὐτῶν τὰς ἕν τοῖσι χροτάφοισι, τοῦδε 
εἵνεχεν ὡς μή σφεας ἐς τὸν πάντα χρόνον καταρρέον 
φλέγμα ἐκ τῆς κεφαλῆς δηλέηται. καὶ διὰ τοῦτό σφεας 
λέγουσι εἶναι ὑγιηροτάτους. εἰσὶ γὰρ ὡς ἀληϑέως “ίβυες 
ἀνθρώπων πάντων ὑγιηρότατοι τῶν ἡμεῖς ἴδμεν" εἰ μὲν 
διὰ τοῦτο, οὐχ ἔχω ἀτρεχέως εἶπαι, ὑγιηρότατοι δ᾽ ὧν εἰσί. 
ἢν δὲ καίουσι τὰ παιδία σπασμὸς ἐπιγένηται, ἐξεύρηταξ 


HPOAOTOY A. 18;—191. 313 
, , C , , , - 
σφι ἄχος" τράγου οὖρον σπείσαντες δύονταί σφεας. λέγω 
' ' , 2 M ᾿ , - , 1 
δὲ τὰ λέγουσι αὐτοὶ “ίβυες. ϑυσίαι δὲ τοῖσι νομάσι εἰσὶ 
^ - 3 ' , - , , 
αἵδε᾽ ἐπεὰν τοῦ ὠτὸς ἀπάρξωνται τοῦ χτήνεος, διπτέουσι 
€ . , - j , , ' 
ὑπὲρ vOv δόμον, τοῦτο δὲ ποιήσαντες ἀἄποστρέφουσι τὸν 
αὐχένα αὐτοῦ. ϑύουσι δὲ ἡλίῳ καὶ σελήνῃ μούνοισι. τού- 
τοισι μέν vvv πάντες “ίβυες ϑύουσι, ἀτὰρ οἱ περὶ τὴν 
Τριτωνίδα λίμνην νέμοντες τῇ “Ιϑηναίῃ μάλιστα, μετὰ δὲ 
“- , “- , M , - M 
τῷ Τρίτωνι xai τῷ Ποσειδέωνι. τὴν δὲ ἄρα ἐσθῆτα καὶ 
M J--»€9 - 2 , - 3 " P] - 
τὰς αἰγίδας τῶν ἀγαλμάτων τῆς ϑηναίης ex τῶν “ιβυσ- 
σέων ἐποιήσαντο οἱ Ἕλληνες" πλὴν γὰρ ἢ ὅτι σχυτίνη ἡ 
2 ' - , 2 M M Ce , c 2 μω 
ἐσϑὴῆης τῶν “ιβυσσέων ξστὶ καὶ οἱ ϑύσανοι οἱ £x τῶν 
3 - 3 » , ) 344232 € , ^ A 3/54 
αἰγίδων αὐτῇσι οὐκ φιές εἰσι ἀλλ᾽ ἱμάντινοι, τὰ δὲ ἀλλα 
zt&vra χατὰ τὠυτὸ ἔσταλται. χαὶ δὴ καὶ τοὔνομα χατη- 
, ce 3 , ΄“ € ^N - ^ , P] , 
γορέει ὁτι ἔκ “ιβύης ἤχει ἡ στολὴ τῶν Παλλαδίων" αἰγέας 
M , ^ M ^ 2 - ' c 
γὰρ περιβάλλονται ψιλὰς περὶ τὴν ἐσθῆτα ϑυσανωτὰς αἱ 
AíBgvogat, κεχριμένας ἐρευϑεδάνῳ, &x δὲ τῶν αἰγέων τού- 
Ἄν € (πὴ , , 2» 
των αἰγίδας ot Ἕλληνες μετουνόμασαν. δοχέει δ᾽ ἔμοιγε 
χαὶ ἡ ὀλολυγὴ ἐν ἱροῖσι ἐνθαῦτα πρῶτον γενέσϑαι" κάρτα 
γὰρ ταύτῃ χρέονται αἱ “ίβυσσαι καὶ χρέονται καλῶς. καὶ 
, , * , € 
τέσσερας ἵππους συζευγνύναι παρὰ Ζιβύων οἱ Ἕλληνες 
- μεμαϑήχασι. ϑάπτουσι δὲ τοὺς ἀπτοϑνήσκοντας οἵ νομάδες 
, c Cr ' τ , * € ' E 
χατάπερ οἱ Ἕλληνες, πλὴν Νασαμώνων" οὗτοι δὲ κατη- 
μένους ϑάπτουσι, φυλάσσοντες, ἐπεὰν ἀπίῃ τὴν ψυχήν, 
, , c , , 
0xOg μιν κατίέσουσι μηδὲ ὕπτιος ἀποϑανέεται. οἰχήματα 
δὲ σύμπηχτα ἐξ ἀνθερίχων ἐνερμένων περὶ σχοίνους ἐστί, 
χαὶ ταῦτα περιφορητά. νόμοισι μὲν τοιούτοισι οὗτοι 
χρέονται. 
^ ' , - D - 2 
Τὸ δὲ πρὸς ἑσπέρης τοῦ Τρίτωνος ποταμοῦ Αὐσέων 
ἔχονται ἀροτῆρες ἤδη “ίβυες xat οἰχέας νομίζοντες κεχτῆ- 
σϑαι, τοῖσι οὔνομα κέεται Μάξυες" ot τὰ ἐπὶ δεξιὰ τῶν 
χεφραλέων κομέουσι τὰ δ᾽ ἐπ᾽ ἀριστερὰ κείρουσι, τὸ δὲ 
σῶμα μίλτῳ χρίονται. φασὶ δὲ οὗτοι εἶναι τῶν ἐκ Τροίης 
3 : - c ἘΝ , c ' € ^ - , c 
ἀνδρῶν. T, δὲ χώρη αὕτη τε xal ἡ λοιπὴ τῆς “ιβύης ἡ 
πρὸς ἑσπέρην ττολλῷ ϑηριωδεστέρη τε καὶ δασυτέρη ἐστὶ 
- - , , Lj A] * ' ^ * 3 - - 
τῆς τῶν νομάδων χώρης. ἡ uiv yàg δὴ πρὸς τὴν ἠῶ τῆς 
Αἰιβύης, τὴν οἱ νομάδες νέμουσι, ἐστὶ ταπεινή τὲ xai 
, , - , - € 3 ' , 
ψαμμώδης μέχρι τοῦ Τρίτωνος ποταμοῦ, ἡ δὲ ἀπὸ τούτου 


189 


190 


191 


192 


193 
191 


195 


314 HPOAOTOY Δ. 191—195. 

τὸ πρὸς ἑσπέρης, ἣ τῶν ἀροτήρων, ὀρεινή τε χάρτα xol 
δασέα καὶ ϑηριώδης" χαὶ γὰρ οἱ ὄφιες οἱ ὑπερμεγάϑεες 
χαὶ οἱ λέοντες χατὰ τούτους εἰσὶ χαὶ οἱ ἐλέφαντές τε χαὶ 
ἄρχτοι xal ἀσπίδες τε xai ὄνοι ol τὰ χέρεα ἔχοντες xal 
οἱ χυνοχέφαλοι χαὶ οἱ ἀχέφαλοι οἱ ἐν τοῖσι στήϑεσι τοὺς 
ὀρϑαλμοὺς ἔχοντες, ὡς δὴ λέγονταί ye ὑπὸ “ιβύων, καὶ 
oi ἄγριοι ἄνδρες xal γυναῖχες ἄγριαι xal ἄλλα πληϑεὶ 
πολλὰ ϑηρία ἀχατάψευστα. χατὰ τοὺς νομάδας δέ ἔστι 
τούτων οὐδέν, ἀλλ᾽ ἄλλα τοιάδε, πύγαργοι xal ζορχάδες 
χαὶ βουβάλιες xci ὄνοι, ovx οἱ τὰ χέρεα ἔχοντες ἀλλ᾽ 
ἄλλοι ἄποτοι (οὐ γὰρ δὴ πίνουσι), καὶ ὄρυες, τῶν τὰ 
χέρεα τοῖσι φοίνιξι οἵ πήχεες ποιεῦνται (μέγαϑος δὲ τὸ 
ϑηρίον τοῦτο χατὰ βοῦν ἐστι), χαὶ βασσάρια χαὶ ὕαιναι 
zai ὕστριχες xal χριοὶ ἄγριοι χαὶ δίχτυες xci ϑῶες xal 
πάνϑηρες χαὶ βόρυες, wal χροχόδειλοι ὅσον τὲ τριπήχεες 
χερσαῖοι, τῇσι σαύρησι ἐμφερέστατοι, καὶ στρουϑοὶ χατά- 
γαιοι, «ci ὄφιες σμιχροί, χέρας ἕν ἕχαστος ἔχοντες. ταῦτά 
τε δὴ αὐτόϑι ἐστὶ ϑηρία xal τάπερ τῇ ἄλλῃ, πλὴν ἐλάφου 
τε xal ὑὸς ἀγρίου" ἔλαφος δὲ xci ὗς ἄγριος ἐν “ιβύῃ 
πάμπαν οὐχ ἔστι. μυῶν δὲ γένεα τριξὰ αὐτόϑι ἐστί" οἱ 
μὲν δίποδες χαλέονται, οἱ δὲ ζεγέριες (τὸ δὲ οὔνομα τοῦτο ' 
ἔστι μὲν Ζιβυχόν, δύναται δὲ xav Ἑλλάδα γλῶσσαν βουνοῦ), 
οἱ δὲ ἐχινέες. εἰσὶ δὲ χαὶ γαλέαι ἐν τῷ σιλφίῳ γινόμεναι, 
τῇσι Ταρτησσίῃσι ὁμοιόταται. τοσαῦτα μέν νυν ϑηρία ἢ 
τῶν νομάδων “Ζιβύων γῆ ἔχει, ὅσον ἡμεῖς ἱστορέοντες ἐπὶ 
μαχρότατον οἷοί τε ἐγενόμεϑα ἐξιχέσϑαι. 

Μαξύων δὲ “Πιβύων Ζαύηχες ἔχονται, τοῖσι αἱ γυναῖχες 
ἡνιοχέουσι τὰ ἅρματα ἐς τὸν πόλεμον. τούτων δὲ Γύζαν- 
τες ἔχονται, ἐν τοῖσι μέλι ττολλὸν μὲν μέλισσαι χατεργά- 
ξονται, χεολλῷ δ᾽ ἔτι πλέον λέγεται δημιοεργοὺς ἀνδρας 
στοιέειν. “μιλτοῦνται δ᾽ ὦν πάντες οὗτοι χαὶ πιϑηχοφα- 
γέρυσι" οἱ δέ σφι ἄφϑονοι ὅσοι ἐν τοῖσι οὔρεσι γίνονται. 
χατὰ τούτους δὲ λέγουσι Καρχηδόνιοι χεῖσϑαι νῆσον τῇ 
οὔνομα εἶναι Κυραύην, μῆχος μὲν διηχοσίων σταδίων, 
πλάτος δὲ στεινήν, διαβατὸν ἐκ τῆς ἠπείρου, ἐλαιέων τε 
μεστὴν zal ἀμπέλων. λίμνην δὲ ἐν αὐτῇ εἶναι, ἐκ τῆς αἵ 
παρϑένοι τῶν ἐπιχωρίων πτεροῖσι ὀρνίϑων χεχριμιέγνοισι 


HPOAOTOY Δ. 195—197. 315 
πίσσῃ ἐκ τῆς ἰλύος ψῆγμα ἀναφέρουσι χρυσοῦ. ταῦτα εἰ 
Χ 2 2 , ) 35 ^ M , , - 3 2 
μὲν ἔστι ἀληϑέως, οὐχ οἶδα, τὰ δὲ λέγεται γράφω" εἴη ὃ 
z c " , ^ v O » 
ἂν πᾶν, ὅχου χαὶ ἐν Ζαχύνθῳ ἐκ λέμννης καὶ ὕδατος πίσ- 
* e ^ j! A — 
σαν ἀναφερομένην αὐτὸς ἐγὼ ὥρεον. εἰσὶ μὲν xal πλεῦνες 
ς , 234 c 3 X , QUEE €, , 
αἵ λίμναι αὐτόϑι, ἡ Ó ὧν μεγίστη αὐτέων ἑβδομήκοντα 
σιοδῶν ττάντῃ, βάϑος δὲ διόργυιός ἐστι" ἐς ταύτην κοντὸν 
- 3 3 L , X. 3r 2 
χατιεῖσι ἐπ᾽ ἄχρῳ μυρσίνην προσδήσαντες, καὶ ἔπειτεν ἀνα- 
, - , , ^ , 3 , 
- φέρουσι τῇ μυρσίνῃ πίσσαν, ὀδμὴν μὲν ἔχουσαν ἀσφάλτου, 
^ 3 , - - , , , Ἁ 
τὰ δ᾽ ἄλλα τῆς Πιεριχῆς πίσσης ἀμείνω" ἐσχέουσι δὲ ἐς 
, - - , ' ji 2 , 
λάχχον ὀρωρυγμένον ἀγχοῦ τῆς λίμνης" ἐπεὰν δὲ ἀϑροί- 
, € M -—^47 
σωσι συχνήν, οὕτω ἐς τοὺς ἀμφορέας £x τοῦ λάχχου xara- 
χέουσι. ὅ τι δ᾽ ἂν ἐσπέσῃ ἐς τὴν λίμνην, ὑπὸ γῆν ἰὸν 
ἀναφαίνεται ἐν τῇ ϑαλάσσῃ" ἡ δὲ ἀπέχει ὡς τέσσερα 

, ^ - , € 5 * ^ ^ - , 
στάδια ἀπὸ τῆς λίμνης. οὕτω ὧν χαὶ τὰ ἀπὸ τῆς νήσου 

- 3.1 , , 2 2 wu J ; 
τῆς él iiy χειμένης οἰχότα ἐστὶ ἀληϑείῃ. 

“Ἱέγουσι δὲ καὶ τάδε Καρχηδόνιοι. εἶναι τῆς “Ζιβύης 
χῶρόν τε «al ἀνθρώπους ἔξω Ἡραχλέων στηλέων χατοι- 
χημένους, ἐς τοὺς ἐπεὰν ἀττίχωνται χαὶ ἐξέλωνται τὰ 

L , X3 x - ' ^ , , 
φορτία, ϑέντες αὑτὰ ἐπεξῆς παρὰ τὴν κυματωγήν, ἐσβάν- 
τες ἐς τὰ πλοῖα τύφειν χαπνόν᾽ τοὺς δ᾽ ἐπιχωρίους ἰδο- 
μένους τὸν καπνὸν ἰέναι ἐπὶ τὴν ϑάλασσαν χαὶ ἔπειτεν 
ἀντὶ τῶν φορτίων χρυσὸν τιϑέναι καὶ ἐξαναχωρέειν πρόσω 
ἀπὸ τῶν φορτίων. τοὺς δὲ Καρχηδονίους ἐχβάντας σχέ- 
πτεσϑαι, καὶ ἢν μὲν φαίνηταί σφι ἄξιος ὃ χρυσὸς τῶν 
φορτίων, ἀνελόμενοι ἀπαλλάσσονται, vv δὲ μὴ ἄξιος, 
ἐσβάντες ὀττίσω ἐς τὰ πλοῖα κατέαται, οἱ δὲ προσελϑόντες 
» ' 5 »! c , Qu co 3A , 2 , 
ἄλλον πρὸς ὧν ἔϑηχαν χρυσόν, ἐς ὃ ἂν πείϑωσι. ἀδικέειν 

, , ^ * - - C 
δὲ οὐδετέρους" οὔτε yàg αὐτοὺς τοῦ χρυσοῦ ἅπτεσϑαι 
^ » 2 - - -“-,ὔ - , ὌΝ Ὁ 3 ᾿ 
πρὶν ἄν σφι ἀπισωϑῇ τῇ ἀξίη τῶν φορτίων, οὔτ᾽ ἐχεί- 
- , e , M P , 
vovg τῶν φορτίων ἅπτεσϑαι πρότερον ἢ αὐτοὶ τὸ χρυσίον 
λάβωσι. 

€* , 2 ' c prp , 3 , 

Οὗτοι μὲν εἰσι τοὺς ἡμεῖς ἔχοιιεν Διβύων οὐνομαάσαι" 
χαὶ τούτων οἱ πολλοὶ βασιλέος τοῦ Μήδων οὔτε τι νῦν 

, , 7 , - ^ , , τ: 
οὔτε τότε ἐφρόντιζον οὐδέν. τοσοῦτο δὲ ἔτι ἔχω εἰπεῖν 
- , , [4 ΄ , , ^ 
περὶ τῆς χώρης ταύτης, Ott τέσσερα ἔϑνεα νέμεται αὐτὴν 
' , ce S - , E ' , 
zal οὐ πλέω τούτων, ὅσον ἡμεῖς ἴδιιεν, χαὶ τὰ μὲν δύο 
2 , - ) , ' j , » , 9 ^ 
αὐτόχϑονα τῶν ἐϑνέων τὰ δὲ δύο ov, .fí(gveg μὲν xal 


196 


197 


198 


199 


200 


316 HPOAOTOY A. 197—900. 

Αἰϑίοπες αὐτόχϑονες, οἱ uiv τὰ πρὸς βορέω οἱ δὲ τὰ 
πρὸς νότου τῆς uino οἰχέοντες, Φοίνιχες δὲ χαὶ Ἕλληνες 
ἐπήλυδες. δοχέει δέ μοι οὐδ᾽ ἀρετὴν εἶναί τις ἢ Ζιβύη 
σπουδαίη ὥστε ἢ σίῃ ἢ Εὐρώπῃ παραβληϑῆναι, πλὴν 
Κίνυπος μούνης᾽ τὸ γὰρ δὴ αὐτὸ οὔνομα ἡ γῆ τῷ ποταμῷ 
ἔχει. αὕτη δὲ ὁμοίη τῇ ἀρίστῃ γεῶν Δήμητρος χαρπὸν 
ἐχφέρειν οὐδὲ οἶχε οὐδὲν τῇ ἄλλῃ «Τιβύῃ. μελάγγαιός τε 
γάρ ἐστι καὶ ἔπυδρος πίδαξι, xal οὔτε αὐχμοῦ φροντί- 
ζουσα οὐδέν, οὔτε Ougoov πλέω πιοῦσα δεδήληται" ὕεται 
γὰρ δὴ ταῦτα τῆς “ιβύης. τῶν δὲ ἐχφορίων τοῦ χαρ- 
ποῦ ταὐτὰ μέτρα τῇ Βαβυλωνίῃ γῆ χατίσταται. ἀγαϑὴ 
δὲ γῆ χαὶ τὴν Εὐεσπτερῖται νέμονται" ἐπ᾽ ἑχατοστὰ γάρ, 
ἐπεὰν αὐτὴ ἑωυτῆς ἄριστα ἐνείχῃ, ἐχφέρει, ἡ δὲ ἐν τῇ 
Κίνυττι ἐπὶ τριηχόσια. ἔχει δὲ χαὶ ἡ Κυρηναίη χώρη, 
ἐοῦσα ὑψηλοτάτη ταύτης τῆς “Πιβύης τὴν οἱ νομάδες 
νέμονται, τρεῖς ὥρας ἐν ἑωυτῇ ἀξίας ϑώματος. πρῶτα 
μὲν γὰρ τὰ παραϑαλασσια τῶν χαρτῶν ὀργᾷ ἀμᾶσϑαέ 
τε χαί τρυγᾶσϑαι" τούτων τε δὴ συγχεχομισμένων τὰ 
ὑπὲρ τῶν ϑαλασσιδίων χώρων τὰ μέσα ὀργᾷ συγχομίζε- 
σϑαι, τὰ βουνοὺς χαλέουσι᾽ συγχεχόμισταί τε οὗτος ὃ 
μέσος καρπός, καὶ ὁ ἐν τῇ κατυπερτάτῃ τῆς γῆς τιεπαί- 
veraí t& xal ὀργᾷ, ὥστε ἐχπέποταί τε χαὶ χαταβέβρωται 
ὃ πρῶτος καρπὸς χαὶ ὃ τελευταῖος συμπαραχγίνεται. οὕτω 
ἐπ᾽ ὀχτὼ μῆνας Κυρηναίους ὀπώρη ἐπέχει. ταῦτα μέν νυν 
ἐπὶ τοσοῦτον εἰρήσϑω. 

Οἱ δὲ Φερετίμης τιμωροὶ Πέρσαι ἐπείτε ἐκ τῆς Aliyv- 
πτου σταλέντες ὑπὸ τοῦ ρυάνδεω ἀπίχατο ἐς τὴν Βάρχην, 
ἐπολιόρχεον τὴν πόλιν ἐπαγγελλόμενοι ἐχδιδόναι τοὺς 
αἰτίους τοῦ φόνου τοῦ “ρχεσίλεω" τῶν δὲ πᾶν γὰρ ἦν τὸ 
πλῆϑος μεταίτιον, οὐκ ἐδέχοντο τοὺς λόγους. ἐνθαῦτα δὴ 
ἐπολιόρχεον τὴν Βάρχην ἐπὶ μῆνας ἐννέα, ὀρύσσοντές τε 
ὀρύγματα ὑπόγαια φέροντα ἐς τὸ τεῖχος καὶ προσβολὰς 
χαρτερὰς ποιεύμενοι. τὰ μέν νυν ὀρύγματα ἀνὴρ χαλκεὺς 
ἀνεῦρε ἐπιχάλχῳ ἀσπίδι, ὧδε ἐπιφρασϑείς" ττεριφέρων 
αὐτὴν ἑντὸς τοῦ τείχεος προσῖσχε πρὸς τὸ δάπεδον τῆς 
πόλιος" τὰ μὲν δὴ ἄλλα ἔσχε κωφὰ πρὸς τὰ προσῖσχε, 
κατὰ δὲ τὰ ὀρυσσόμιενα ἠχέεσχε ὃ χαλχὸς τῆς ἀσπίδος. 


HPOAOTOY Δ. 200—203. 317 
ἀντορύσσοντες δ᾽ ἂν ταύτῃ οἱ Βαρχαῖοι ἔχτεινον τῶν Περ- 
σέων τοὺς γεωρυχέοντας. τοῦτο μὲν δὴ οὕτω ἐξευρέϑη, 
τὰς δὲ προσβολὰς ἀπεχρούοντο oi Βαρχαῖοι. χρόνον δὲ 
δὴ πολλὸν τριβομένων χαὶ :τειπτόντων ἀμφοτέρων πολλῶν, 
xal οὐχ ἕσσον τῶν Περσέων, Muactg ὃ στρατηγὸς τοῦ 
πεζοῦ μηχανᾶται τοιάδε. μαϑὼν τοὺς Βαρχαίους ὡς κατὰ 
μὲν τὸ ἰσχυρὸν ovx αἱρετοὶ εἶεν, δόλῳ δὲ αἱρετοί, ποιέει 
τοιάδε. νυχτὸς τάφρον ὀρύξας εὐρέαν ἐπέτεινε ξύλα 
ἀσϑενέα ὑπὲρ αὐτῆς, κατύπερϑε δὲ ἐπιπολῆς τῶν ξύλων 
χοῦν γῆς ἐπεφόρησε, ποιέων τῇ ἄλλῃ γῇ ἰσόπεδον. ἅμα 
ἡμέρῃ δὲ ἐς λόγους προεχαλέετο τοὺς Βαρχαίους" οἱ δὲ 
ἀσπαστῶς ὑπήκουσαν, ἐς 0 σφι ἕαδε ὁμολογίῃ χρήσα- 
σϑαι. τὴν δὲ ὁμολογίην ἐποιεῦντο τοιήνδε τινά, ἐπὶ τῆς 
χρυπτῆς τάφρου τάμνοντες ὅρχια, ἔστ᾽ ἂν 1) γῆ αὕτη οὕτω 
ἔχῃ, μένειν τὸ ὅρχιον κατὰ χώρην, καὶ Βαρχαίους τε ὕπο- 
τελέειν φάναι) ἀξίην βασιλέϊ καὶ Πέρσας μηδὲν ἄλλο 
γεοχμοῦν χατὰ Βαρχαίους. μετὰ δὲ τὸ ὅρχιον Βαρχαῖοι μὲν 
χειστεύσαντες τούτοισι αὐτοί τε ἐξήισαν ix τοῦ ἄστεος 
xci τῶν ττολεμίων ἔων παριέναι ἐς τὸ τεῖχος τὸν βουλό- 
μενον, τὰς πύλας πάσας ἀνοίξαντες" οἱ δὲ Πέρσαι καταρ- 
ρήξαντες τὴν χρυπτὴν γέφυραν ἔϑεον ἔσω ἐς τὸ τεῖχος. 
χατέρρηξαν δὲ τοῦδε εἵνεχεν τὴν ἐποίησαν γέφυραν, ἵνα 
ἐμπεδορχέοιεν, ταμόντες τοῖσι Βαρχαίοισι χρόνον μένειν 
αἰεὶ τὸ ὅρκιον ὅσον ἂν ἡ γῆ μένῃ κατὰ τότε εἶχε" καταρ- 
ρήξασι δὲ οὐχέτι ἔιιενε τὸ ὕρχιον χατὰ χώρην. τοὺς μέν 
vvv αἰτιωτάτους τῶν Βαρχαίων ἡ Φερετίμη, ἐπείτε οἱ &x 
τῶν Περσέων :τταρεδόϑησαν, ἀνεσχολόπισε χύχλῳ τοῦ τεί- 
χεος, τῶν δέ σφι γυναιχῶν τοὺς μαζοὺς ἀποταμοῦσα 
στεριέστιξε χαὶ τούτοισι τὸ τεῖχος" τοὺς δὲ λοιποὺς τῶν 
Βαρχαίων ληίην ἐκέλευσε ϑέσϑαι τοὺς Πέρσας, τιλὴν ὅσοι 
αὐτῶν ἦσαν Βαττιάδαι τε καὶ τοῦ φόνου οὐ μεταίτιοι" 
τούτοισι δὲ τὴν ττόλιν ἐπέτρεψε ἡ Φερετίμη. 

Τοὺς ὦν δὴ λοιποὺς τῶν Βαρχαίων oi Πέρσαι ἀνδρα- 
ποδισάμενοι ἀπήισαν ὀπίσω" καὶ ἐπείτε ἐπὶ τῇ Κυρη- 
ναίων πόλι ἐπέστησαν, οἱ Κυρηναῖοι λόγιόν τι Gzt0GLEU- 
μενοι διεξῆχαν αὐτοὺς διὰ τοῦ ἄστεος. διεξιούσης δὲ τῆς 
στρατιῆς Βάρης μὲν ὃ τοῦ ναυτιχοῦ στρατοῦ στρατηγὸς 


201 


202 


9 


03 


204 


205 


318 HPOAOTOY A. 203—205 

ἐχέλευε αἱρέειν τὴν πόλιν, Muacig δὲ ὃ τοῦ πεζοῦ οὐκ 
ἔα᾽ ἐπὶ Βάρχην γὰρ ἀποσταλῆναι μούνην Ἑλληνίδα πόλιν, 
ἐς 0 διεξελϑοῦσι xal ἱζομένοισι ἐπὶ “ιὸς Avxatov ὄχϑον 
μετεμέλησέ σφι οὐ σχοῦσι τὴν Κυρήνην. καὶ ἐπειρέοντο 
τὸ δεύτερον :ταριέναι ἐς αὐτήν" οἱ δὲ Κυρηναῖοι οὗ περιώ- 
ρεον. τοῖσι δὲ Πέρσησι οὐδενὸς μαχομένου φόβος ἐνέπεσε, 
ἀποδραμόντες τε ὅσον ἑξήχοντα στάδια ἵζοντο. ἱδρυϑέντι 
δὲ τῷ στρατοπέδῳ ταύτῃ ἦλϑε παρ᾽ ἀρυάνδεω ἄγγελος 
ἀποχαλέων αὐτούς. οἱ δὲ Πέρσαι Κυρηναίων δεηϑέντες 
ἐπόδιά σφι δοῦναι ἔτυχον, λαβόντες δὲ ταῦτα ἀπαλλάσ- 
σοντο ἐς τὴν ΔἌἌϊἴγυπτον. παραλαβόντες δὲ τὸ ἐνθεῦτεν 
αὐτοὺς Δ“ίβυες τῆς τε ἐσθῆτος εἵνεχεν καὶ τῆς σκευῆς 
τοὺς ὑπολειττομένους αὐτῶν xol ἐπελχομένους ἐφόνευον, 
ἐς ὃ ἐς τὴν Δ4ἴγυπτον ἀπίκοντο. 

Οὗτος ὃ Περσέων στρατὸς τῆς “ιβύης ἑχαστάτω ἐς 
Εὐεσπερίδας ἦλϑε. τοὺς δὲ ἠνδραποδίσαντο τῶν Βαρ- 
χαίων, τούτους δὲ ἐχ τῆς Αἰγύπτου ἀνασπάστους ἐποίη- 
σαν παρὰ βασιλέα, βασιλεὺς δέ σφι Ζαρεῖος ἔδωχε τῆς 
Βαχτρίης χώρης χώμην ἐγκατοικῆσαι. οἱ δὲ τῇ κώμῃ 
ταύτῃ οὔνομα ἔϑεντο Βάρχην, ἥπερ ἔτι χαὶ ἐς ἐμὲ ἣν 
οἰχεομένη & γῇ vij Βαχτρίῃη. - 

Οὐ uiv οὐδὲ ἣ Φερετίμη εὖ τὴν ζόην χατέπλεξε. ὡς 
γὰρ δὴ τάχιστα ix τῆς “ιβύης τισαμένη τοὺς Βαρχαίους 
ἀπενόστησε ἐς τὴν Ἄἔϊγυπτον, ἀπέϑανε καχῶς" ζώουσα 
γὰρ εὐλέων ἐξέζεσε, ὡς ἄρα ἀνϑρώποισι αἱ λίην ἰσχυραὶ 
τιμωρίαι πρὸς ϑεῶν ἐπίφϑονοι γίνονται. ἡ μὲν δὴ Φερε- 
τίμης τῆς Βάττου τοιαύτη τε καὶ τοσαύτη τιμωρίη ἐγένετο 
ἐς Βαρχαίους. 


| TEE 

os : " vC Vah J ΕΟ 

| pic doo uA πον Hd Ag 

AC u rw E ui Hn" ; ᾿ς P " 
γι τὰ... ἊΝ d LI LE zh 
IDMTCULA o^ M ecd on RN 


"Ὶ 


lm «d Use AM BEEN TIT 
! ' Ἐπ Γ᾿ δε TE 
joa n ; 40 T ν ᾿ 
í ade ἢ qA*e. (2^ M [M 
D ue se id fü δ EE 
m | DIVI 
Í 04 ον 94 


D. 
^ 
. 
- Lu 
LÀ 
1 — 
- ! 
4 μ 
N 


we 


BINDU:— .. .. MAR 19 96b 


PA Herodotus 

4002 Herodoti Historiae 
A2 

1869 

v.l 


PLEASE DO NOT REMOVE 
CARDS OR SLIPS FROM THIS POCKET 


UNIVERSITY OF TORONTO LIBRARY 


1941 


i 


d E S POTE 
Cur Ius 7e 2 qe re ue a a Ὁ πὰς ταν 3 
eo OE e e Te DIS 


δ 


Pe 


a Te 


SUAE 
REESE
Internet Archive Audio

Featured

Top

Images

Featured

Top

Software

Featured

Top

Books

Featured

Top

Video

Featured

Top

Mobile Apps

Browser Extensions

Archive-It Subscription

Save Page Now

Full text of "Herodoti Historiae. Edidit Carolus Abicht"

See other formats
