Skip to main content

Full text of "Historia romana;"

See other formats 


^t 


- 


ΧΡ ἘΠ : h. 
uud lu UR oU Eure V aab oS uas dor 


REMVA! s E: 2g Uc 
pseo»Dp - Dien C» ἃ 4 


/AIeNOS KAXXIOT KOKKHIANOT 
POMAIKH IXTOPIA.: 


»- 


DIONIS CASSII COCCEIA NI 
HISTORIA ROMANA. 


LUDOVICI DINDORFII. 


VOL. I 
e ZA 
LIPSIAE. 


IN AEDIBUS B. G. TEUBNERI. 


MDCCCLXIII. 


PRAEFATIO. 


Dionis Historiae Romanae reliquias partim ex vitiosissimis 
editas apographis mihi meliorum ope multo et emendatiores 
et integriores amplisque saepe recentiorum correctorum addi- 
Lamentis liberatas edenti quae de opera mea sunt dicenda quum 
singulari sim comprehensurus annotationum volumine, huic dum 
praefabor nonnisi quaedam attingam rerum genera quae non 
tam ad locos singulos quam ad centenos eorumque pertinent 
emendationem. 

Vitiorum quibus scripta veterum contaminata feruntur 
quum duplex sit genus, unum quod ab librariorum incuria et 
inscitia, alterum quod a correctorum ortum est perversitate 
et audacia, plerumque multo est facilius quae illorum peceavit 
imperitia quam quae horum corrigendo ulterius depravavit se- 
dulitas et investigare et ad pristinam revocata formam resti- 
tuere. In quibus quum omnis saepe opera perdatur, ubi peri- 
erunt immunes correctorum huiusmodi commentis codices nec 
nisi ab illis interpolati supersunt, Cassio Dioni contigit ut pri- 
mum editi ab Roberto Stephano a. 1548, nitida quidem edi- 
Lione, sed ex pessimo ducta libro Parisino n. 1689, praeter 
alios illo paullo meliores duo optimi sint servati codices libro- 
rum trigesimi sexti, quatenus superest, usque ad quinqua- 
gesimi capitis 6 initium Laurentianus plutei 70, n. 8, membra- 
naceus, et quadragesimi quarti inde a c. 34 usque ad sexage- 
simi c. 17 partem maiorem Venetus Marcianus n. 395, item 
membranaceus, scripti ambo antequam exsisteret qui partim 
laeunas illorum utcunque explere partim vitia pro captu suo 
emendare studeret. Nam adeo sui similis est per omnes viginti 
quinque qui codicibus Mediceo et Veneto conservati sunt 
libros ut unum eundemque fuisse putem hominem qui codi- 


cem Laurentiano Marcianoque nactus similem eum ut posset 
ἃ 


T PRAEFATIO. - - 


corrigerel eiusque minores lacunas ex ingenio, maiores e Xi- 
philino sareiret. In iliis enim duobus optimis si quae repe- 
riuntur correctiones antiquiorum iis vitiorum adeo sunt leves 
ut ab librario inter scribenduin factas esse appareat et fere 
inter legendum emendari possint ab eo qui linguae satis sit 
peritus. Veluti 47, 40, 7: Méh66aí τε πολλαὶ τὸ Κασσίου 
στρατόπεδον περιέσχον κἀν τῷ καϑαρσίῳ αὐτοῦ τὸν στέφα- 
νόν τις τραπέντα πάλιν αὐτῷ ἐπέϑηκε, ubi Plutarehus Bruti 
c.39: Ov μὴν ἀλλὰ σημεῖον ἐν τῷ παϑαρμῷ μοχϑηρὸν ἔδοξε 
Κασσίῳ γενέσθαι" τὸν γὰρ στέφανον αὐτῷ κατεστραμμένον 
ὁ δαβδοῦχος προσήνεγκε , levis Dionem librarii depravavit 
correctio , τραπέντα inferentis pro eo quod in exemplari suo 
scriptum invenerat τραπέμ, idque τραστὲν esse opinatus ad- 
didit τα. Dionem enim scripsisse τραπέμπαλιν αὐτῷ ἐπέϑηκε 
ostendi ad Thes. Stephani in hoc voc., quod Dio, ut fuit Atti- 
corum diligens lector et saepe imitator, solus omnium usur- 
pavit qui hodie supersunt scriptorum exemplo Pherecratis , de 
quo Photius : Τραπέμπαλιν" $m ἀριστερᾷ (l. ἐπ᾿ ἀριστερα), 
ὑπεναντίως" οὕτως Φερεκράτης. et decuriatus hodie Hesy- 
chius: Τραπένον πάλιν. ἐνηλλαγμένως ἢ παρηλλαγμένως. 
ubi accentum super ἐν positum, quum item scriptum fuisset 
τραπέν, librarius habuit, ut saepe, pro compendio syllabae ov. 

Sed multo aliter versatus est correetor cuius recensionem 
referunt libri deteriores Mediceo illo et Veneto, quos modo 
dixi. Cui ut non sint tribuenda plurima prorsus sine ratione 
mutata, interdum etiam addita, quibus. illi carent codices, 
plurima tamen manifestas exhibent correctiones eorum quae 
aut recte in illis scripta non intelligeret corrector aut leviter 
depravata infeliciter saepe et inepte corrigere et lacunam 
perverse explere tentaret. Sic 49, 15, 2: Ἔν τῇ τοῦ Ζιὸς 
τοῦ Καπιτωλίου μετά τε τῆς γυναικὸς καὶ μετὰ τῶν παί- 
δῶν ἑστιᾶσϑαι. imperite interposuit omissum in Veneto et Me- 
diceo τῇ . notissimum ignorans et obscurans usum praeposi- 
üonis cum genitivo coniunctae, quem ex Dionis ipsius libro 
secundo annotavit grammaticus Bekkeri Anecd. p.139, 20, ubi ἐν 
τοῦ Πυϑίου εὑρέϑη. exemplo Thucydidis 6, 54, ubi bis ἐν 
Πυϑίου. ut 60, 4, 4: "4 πολλὰ ἐν TOU Τοαΐου εὑρέϑη. Ne- 
que dubitandum quin 48, 22, 5: "Eg τὴν ᾿Ζφρικὴν ἐμβαλὼν 
τῆς μὲν χώρας τι ἐχάκωσεν,, omissum in Mediceo et Veneto 


PRAEFATIO. YN 


TL correctoris sit supplementum ignorantis usum ,Senitivi Thu- 
cydidis aliorumque VORA ἃ Dione hic cum ἐκάκωσε con- 
iuncti. Pariterque 59, 19, : Εἰκόνα αὐτοῦ στήσας ἐπίγραμ- 
μα αὐτῇ ἐπέγραψε áyioov d ὅτι ἕβδομον καὶ εἰκοστὸν ἄγων 
ἔτος δεύτερον ὑπατεύοι, omissum in Veneto ἔτος equidem 
correcloris esse puto additamentum, etsi concedendum est 
Wyttenbachio ad Eunapium p. 119, nominis huius ellipsin 
exemplis parum esse confirmatam. Sed quum ipse Dio dixerit 
36, 25, 4: Μὴ γὰρ ὅτι νέος ἔτ᾽ εἰμὶ λογίζεσϑε. μηδ᾽ ὅτι τόσο 
καὶ τόσα γέγονα ἀριϑμεῖσϑε" atque etiamsi Dionysius Dinarch. 
c. 11, p. 655, 5: Οὗτος ὃ 0 ἀγὼν εἴρηται ἐπ᾽ ἄρχοντος Εὐβού- 
Àov, οὔπω εἴκοσι, ὄντος αὐτοῦ. haud dubie scripsit εἰκοσέ- 
τους. alii tamen τὰ δέκα. πεντεκαίδεκα οἱ cetera ἀφ᾽ ἥβης, 
atque etiam τὸ μέλλον diserint omisso ἔτος de anno sequenti, 
Dioni non licuisse omittere post εἰκοστὸν ἄγων, quod per se 
intelligitur ἔτος. nemo affirmaverit. 

In medio relinquam quod ego ex libro Mediceo 42, 18, 1, 
restitui ἀγγελϑείσης τῆς ἜΣ μάχης - utrum corre- 
ctoris an librarii temeritate mutatum sit in τῆς περὶ Φάρσαλα 
μάχης, quod est in ceteris: illud vero certum est inauditam 
hanc nominis huius formam pro usitata Φάρσαλον Dioni non 
magis esse imputandam quam usitatae genus masculinum non 
minus inauditum 42, 11, 5: Ἢ πρὸς τῷ Φαρσάλῳ μάχη . ubi 
seclusi rà, ut est aT, 21, 3: Τῆς πρὸς Φαρσάλῳ μάχης. 

Pariter quod 55, 24, 1: Γνώμην ἐς τὴν βουλὴν ἐσήνεγπξε 
πόρον τινὰ MNT καὶ ἀένναον ἀποδειχϑῆναι, ὕπως μηϑε- 
νὸς ἔξωϑεν μηδὲν λυπουμένου ἀφϑόνως ἐκ τῶν τεταγμένων 
καὶ τὴν τροφὴν xoi τὰ “γέρα λαμβάνωσι.. ,ego ex libro Ve- 
neto, qui &£wóv (sie) pro ἀένναον, restitui ἀεένων, quod si hie 
scripsit Dio, etiam alibi ab librariis in alterum esse deprava- 
tum satis est credibile, uL formas £oc et σῶς fere oblitterarunt 
quum apud alios tum alteram quidem etiam apud Dionem, cui 
constanter ab me est restituta. 

Sed correctoris haud dubie commentum est quod 91, 12, 
5: Εἰκόνα γοῦν στοτὲ αὐτῆς οἴκοι τῷ Αὐγούστῳ ὁσιωσάσης: 
καὶ διὰ τοῦτο καὶ τὴν βουλὴν καὶ “τοὺς ἱππέας uera τῶν 
γυναικῶν ἑστιᾶσαι ἐθελησάσης. οὔτ᾽ ἄλλως συνεχώρησέν οἵ 
τοῦτο πρᾶξαι πρὶν τὴν γερουσίαν ψηφίσασϑαι. ουτε τότε 
τοὺς áydgus δειπνίσαι, ἀλλ᾽ αὐτὸς μὲν τούτους. ἐκείνη δὲ 


VI PRAEFATIO. 


τὰς γυναΐκας εἱστίασε. suppositum erat ei quod ex Veneto 
ego recepi τούτοις el ταῖς γυναιξὶν εἱστίασε. quamvis prae- 
Godénte accusativo. Solet enim Dio, ut est artificiosus et fa- 
stidiosus, rarioribus vocabulis constructionibusque varietatis 
caussa uli instar condimenti, ut fastidium evitet iisdem saepius 
ponendis oriturum, non ut ipse fastidium moveat legentibus 
frequenter talia ingerendo quae diligenti veterum lectione ac- 
quisivisset. Hic autem constructio verbi ἑστιῶν primum cum 
accusalivo, deinde cum dativo coniuncti, non mirum quod 
correctori non visa est ferenda, quum altera ipsis veteribus 
magistris negotium facessiverit, ut scholiastae Aristophanis 
Thesm. 941 Dod annotatio : Ἵνα μὴν προκωτοῖς χαὶ μίτραις 
γέρων ἀνὴρ γέλωτα παρέχω τοῖς κόραξιν ἑστιῶν ] ἀντὶ 
τοῦ ἑστίασιν παρέχων. Avus] δὲ ἡ σύνταξις. ὅτι τὸ ἑστιᾶν 
καὶ δοτικῇ συντάσσουσιν.. ὡς καὶ παρ᾽ Εὐπόλιδι ἔστιν ἐν 
«Αὐτολύχῳ δευτέρῳ" ὥστε οὔτε ἐχεῖ οὔτε ἐνθάδε δεῖ ξενίζε- 
Got, quod postremum vocabulum vertendum esse Mirari dixi 
ad Thes. Stephani contulique Euripideum Iph. T. 387: Τὰ 
Ταντάλου ϑεοῖσιν ἑστιάματα. Quam constructionem non At- 
licorum tantum esse ostendit Epicharmus apud Athen. 8, p. 
378, D: Ὁ Ζεύς μ᾽ ἐκάλεσε Πέλοπί γ᾽ ἔρανον ἑστιῶν. ut 
Homerus dixit δαίνυ δαῖτα γέρουσιν. quod comparat Phryni- 
chus Bekkeri p. 37, 24, ubi praecipit: Ἑστιᾶν 90s, οὐ μό- 
νον τόνδε. κατὰ αἰτιατικήν - ἀλλὰ καὶ δοτικήν. Dio aulem 
510 aliquoties dixit ὀδύρεσϑαι cum genitivo exemplo Homeri, 
quamvis plerumque dicens cum accusativo, pariterque zr900- 
θᾶσϑαι aliquoties cum genitivo, quod non intelligens corre- 
ctor in uno nullius pretii libro 15/19; 1: Πάνϑ ἡμᾶς οὕτω 
δεῖ καὶ εἰπεῖν καὶ πρῦξαι τήμερον ὥστε καὶ τὰ παρόντα κα- 
ταστήσασϑαι καὶ τοῦ μέλλοντος προϊδέσϑαι. substituit τὰ 
μέλλοντα, quod certe propter sequens μὴ καὶ αὖϑις ἀναγκα- 
σϑῶμεν ὁμοίως ὑπὲρ αὐτῶν διαγνῶναι non est necessarium. 

Sed manifesta in fraude locis multis tenetur corrector, 
ubi saepe quidem vitiosa emendare conatus, sed ausis ridicu- 
lum in modum excidens similem se praebet plerisque veterum 
illorum correctorum et criticorum, qui poetas et scriptores 
omnis generis inde ab Homero ;usque vel ad salis recentes, 
ut patres et ecclesiasticos, emendare studentes nihil minus 
curarent aut consequerentur quam probabilitatem criticam 


PRAEFATIO. VII 


ipsamque velerum manum investigandi diligentiam, sed satis 
haberent quae non intelligerent, utcunque restituere et, ut 
ipsi interdum in subscriptionibus codicum confitentur, μέ pos- 
sent emendare, de quibus Villoisonus agit Diatr. p. 136. Velut 
hic Dionis corrector quum 42, 4, 2 inveniret quod est in Me- 
diceo: Ἔν δ᾽ ovv τῷ τότε Σεπτίμιος καὶ Apis ὃ στρατί- 
αρχος, ἄλλοι τε μέτ᾽ αὐτῶν ὄντες, ἑτοίμως ἔφασαν ἐσδέξε- 
σϑαι τὸν Πομπήιον, ὅπως ὡς ῥᾷστα ἀπατηϑεὶς ἁλοίη" καὶ 
τούς τε ἐλϑόντας παρ᾽ αὐτοῦ προέπεμψαν. Δαρσεῖν σφᾶς 
ἔνιοι κελεύσαντες, καὶ αὐτοὶ μετὼ τοῦτο ἀκατίων ἐπιβάντες 
προσέπλευσαν αὐτῷ. καὶ τά τε ἄλλα ἐφιλοφρονήσαντο αὐτὸν 
χαὶ ἠξίωσαν πρὸς ξαυτοὺς μετεκβῆναι , λέγοντες μήτε τινὰ 
δύνασϑαι ὑπὸ τοῦ μεγέϑους διὰ τὰ βράχη πρὸς τὴν γῆν 
προσχεῖν. καὶ τὸν Πτολεμαῖον ἐν πολλῇ ἐπιϑυμίᾳ εἶναι 
ϑᾶσσον αὐτὸν ἰδεῖν. καὶ ὃ μὲν οὕτω, καίτοι πάντων o£ τῶν 
σύμπλων ! ἀπαγορευόντων, πιστεύσας αὐτοῖς gs τοσοῦτον μόνον 
εἰπών, ὅστις γὰρ ὡς τύραννον ἐμπορεύεται, κεινοὐστὶ δοῦ- 
Aog, κἂν ἐλεύϑερος μόλῃ" οὗ δὲ ἐπειδὴ ἐ ἐγγὺς τῆς γῆς ἐγέ- 
voto, φοβηϑέντες μὴ καὶ ἐντυχὼν τῷ Πτολεμαίῳ σωϑῇ, c 
ἀπέκτειναν αὐτόν, primum τινὰ inter μήτε et δύνασϑαι ὑπὸ 
τοῦ μεγέϑους. quod nihili est, mutavit in vix . formam Ho- 
mericam et apud Dionem, ναῦν cum aliis omnibus dicentem, 
non minus ridiculam quam nominativus eiusdem dialecti νηῦς, - 
neque intellexit ne ναῦν quidem hic aptum fore vocabulum 
propler sequens ὑπὸ τοῦ μεγέϑους quo maioris quoddam 
genus navigii significari salis foret manifestum, etiamsi quod 
ego Dioni restitui τριήρη non suppeditaret Plutarchus Pom- 
peii c. 78: Ὁ δὲ ᾿Δχιλλᾶς ἀσπασάμενος αὐτὸν ἑλληνιστὶ σπα- 
θεκάλει μετελϑεῖν εἰς τὴν ἁλιάδα" τέναγος γὰρ εἶναι πολὺ 
καὶ βάϑος. οὐκ ἔχειν πλόϊμον τριήρει τὴν ϑάλατταν ὑπό- 
Ψαμμον οὐσαν. Deinde quod ἐξῆλϑε supplevit post πιστεύ- 
Goc αὐτοῖς. el verbo usus est non satis apto et uno vocabulo 
non omnia supplevisse videtur quae hic exciderunt et Plu- 
tar chi Ope possunt restitui, qui pergit : ᾿Δσπασάμενος οὖν 
τὴν Κορνηλίαν προαποϑρηνοῦσαν αὐτοῦ τὸ τέλος καὶ δύο 
ἑκατοντάρχους προεμβῆναι κελεύσας καὶ τῶν ἀπελευϑέρων 
ἕνα Φίλιππον καὶ ϑεράποντα Σούϑην. ὄνομα. δεξιουμένων 
αὐτῶν ἤδη τῶν περὶ τὸν ᾿Δχιλλὰν ἐ &x τῆς ἁλιάδος. μεταστρα- 
φεὶς πρὸς τὴν γυναῖχα καὶ τὸν υἱὸν εἶπε Σοφοκλέους ἰαμ- 


CY TIDe-t PRAEFATIO. 


Bere, ὅστις XTÀ. Quo eodem modo 54,3,8: Kev ἐξηκέσατο 
πᾶσαν τὴν τῶν οὐκ ἀρεσκομένων τοῖς πραχϑεῖσι μέμψιν, εἶ 
μὴ καὶ ἐπὶ νίκη τινὶ καὶ ψηφισϑείσας περιεῖδε καὶ γενο- 
μένας . inserendis post e μὴ verbis καὶ ϑυσίας ὡς partem 
tantum lacunae plurium fortasse versuum explevisse videtur 
corrector, ut 54, 12, 2, Zonaras paucis versibus interpositis et 
a me in annotationem relegatis occuluit duorum in codice Ve- 
neto foliorum lacunam post ἐπὶ τοὺς Κελτούς. Εἰ Xiphilinus, 
ut videtur, 55, 18, 5, ubi codex Venetus: fe νῦν γε πολλοὺς 
δὲ ἐπιϑυμίᾳ, χρημάτων, ἄλλους ἀνδρείας φύβῳ, καὶ μάλα 
ἄλλους ἀρετῆς τινος φϑόνῳ XTELVELV δοκοῦμεν . scribendo 
πολλοὺς uiv pro πολλοὺς δὲ lacunam obscuravit potius quam 
quod Dio scripserat restituit, corrector autem ceteris in libris 
conspicuus quod ante πολλοὺς δὲ inseruit πολλοὺς μὲν φϑό- 
vg, evertitur sequenti ἄλλους ἀρετῆς τινος φϑόνῳ, pro quo 
insigni temeritate altero inferendo commento ἄλλους δ᾽ εὐ- 
γενείας δόξῃ, nihil curans antecedens καὶ μάλα. se ipsum 
superavit. 

Nihilo felicius 42.928,39: 'H μὲν γὰρ πρὸς τοὺς ὁμοπα- 
ϑεῖς συνουσία ἔφερέ τινα αὐτοῖς κούφισιν, καί τις ἀσφαλῶς 
ἐκλαλήσας τέ TL καὶ ἀντακούσας οἷα ἔπασχον Qc ἐγίγνετο" 
ἡ δὲ δὴ πρὸς τοὺς οὐχ ὁμοήϑεις ἀπιστία καϑείργνυ. τε ἐν 
ταῖς ψυχαῖς ὁ αὐτῶν τὴν, ἀνίαν καὶ ἐπὶ πλεῖον αὐτὰς ἐξέχαε 
μήτ᾽ ἄπορα ἤν μήτ᾽ ἀνάπαυσίν τινα λαμβανούσας.. pro illis 
μὴτ ἄπορα qv supposuit quod in libris legitur deterioribus 
μήτε τἀπόρρητα λεγούσας. Nam aut substan latet in 
ἄπορα ἦν aut integer versus interceptus periit, qui inchoare- 
tur eiusmodi vocdbulis ut ἐπιχουφιξομένας τῷ ἐκλαλεῖν et 
clauderetur cum his coniunctis eiusmodi ut ἃ καὶ ἐκφαινόμενα 
zal σιγώμενα vel similibus. 

Idem quod 42, 49, 2: Πράξας δὲ ταῦτα. καὶ τὰ λοιπὰ 
τῷ “Ζομιτίῳ καταστήσασϑαι κελεύσας, ἐς τὴν Βιϑυνίαν 
ἦλθε. καντεῦϑεν ἔς τὲ τὴν Ἑλλαδα καὶ ἐς τὴν Ἰταλίαν 
ἔπλευσε, πολλὰ καὶ ἐπὶ πάσῃ προφάσει χρήματα παρὰ 
πάντων. ὥσπερ καὶ πρίν. ἐκλέγων. τοῦτο μὲν γάρ. ὅσα τινὲς 
τῷ Πομπηίῳ προὐπέστηντο, ἐπράξατο. τοῦτο δὲ καὶ ἄλλα 
ἔξωϑεν. σπροσεπικαλῶν τινα. ἤτει. scripsisse videtur pro eo 
quod est in Mediceo ἄλλας ἔξωϑεν. si in illo quoque esset 
scriptum, nemo vitii aliquid hic latere foret suspicaturus. Sed 


PRAEFATIO. IX 


ipsum illud ἄλλας quum vix videatur ab librario potuisse poni 
pro ἄλλα, tanto magis aliud quid prodit scripsisse Dionem 
quod etiam ἀὐοσεπικαλῶν non intelligitur cur dicatur potius 
quam ἐπικαλῶν. Quamobrem hie quoque male correctas puto 
litteras obscurius in antiquiori et Mediceo et correctoris exem- 
plari exaratas: Tovro δὲ καὶ ἄλλας ἔξωϑεν ἐπιφοράς, ἐπι- 
καλῶν τινα, ἤτει. Quomodo et ipse dixit 47, 17, 5: Οὐδὲ 
γὰρ οὐδὲ ἐξήρκει σφίσιν οὔτε ἡ μισϑοφορὰ καίπερ ἐντελὴς 
οὔσα. οὔτε αἴ ἔξωϑεν ἐπιφοραὶ καίπερ παμπληϑεῖς γενόμεναι: 
ubi in ἐπεφϑοραὶ corruptum correxit Xylander, et Theophrastus 
C. Pl. 5, 12, 11: To à? πνεύματα, τοῖς μὲν ψυχροῖς φύσει 
τῶν τόπων ὥσπερ ἐγχώρι᾽ ἄττ᾽ ἂν εἴη. καϑάπερ ἐν τῷ 
Πόντῳ καὶ TH Θρῴπῃ, τοῖς δ᾽ ἀλεεινοτέροις ἐκ τῶν ἔξωϑεν 
ἡ ἐπιφορά, καϑάπερ ἐν Βυβοίᾳ- Polybius 5, 90, 4: . S2 $ 

οταν μέν τις εἰς τὸν χρόνον ἐμβλέψῃ καὶ τὴν ἀρχήν, ἀφ᾽ οὗ 
συμβαίνει τὴν πόλιν αὐτῶν συνῳκχέσϑαι. καὶ λίαν ϑαυμά- 
ἕειν. ὡς βοαχεῖ χρόνῳ μεγάλην ἐπίδοσιν εἴληφε περί τὲ τοὺς 
κατ᾽ ἰδίαν βίους καὶ τὰ κοινὰ τῆς πόλεως" ὅταν δ᾽ εἰς τὴν 
εὐχαιρίαν τοῦ τόπου καὶ τὴν ἔξωϑεν ἐπιφορὰν καὶ συμπλή- 
QoGLv τῆς εὐδαιμονίας. μηκέτι ϑαυμάξειν, μικροῦ δ᾽ ἐλλεί- 
σειν δοκεῖν τοῦ aano vroc* denique schol. Thucyd. 6 mit 

᾿Επιφοράς τὲ πρὸς τῷ ἐκ δημοσίου μισϑῷ διδόντων} "Eto- 
dev τοῦ δημοσίου μισϑοῦ ἐκ τῶν ἰδίων ἐπιδόσεις παρεῖχον" 

τοῦτο γάρ ἔστιν αἴ ἐπιφοραί. 

42, 46, 1: Οὔτε γὰρ ἡ “Ἅἴγυπτός πῶ καϑειστήκει. καὶ 
ἐλπίδα τε εἶχε δι᾿ ἑτέρων αὐτὸν χειρώσεσϑαι. scripsit inani 
cum particula e quod in codice Mediceo scriptum xoi ἐλπίδος 
ve εἶχε ego correxi καὶ ἐλπίδος τι εἶχε. exemplo Thucydidis 
2;51;,-6: Τῷ παραχρῆμα περιχαρεῖ καὶ ἐς τὸν ἔπειτα χρόνον 
ἐλπίδος τι εἶχον κούφης μηδ᾽ ἂν ὑπ᾽ ἄλλου νοσήματός ποτε 
ἔτι διαφϑαρῆναι. — |bidem infra τήν. τὲ ᾿Δσίαν οὗ καὶ στρα- 
τόπεδα προστάξας absurde scripsit καὶ τὰ ἐχεῖσε στρατόπεδα 
προστάξας λαβεῖν. neque verbi προστάττειν usum saepe sic 
positi a Dione cum dativo perspiciens neque £zeice intelligens 
pro ἐχεῖ positum in illum non cadere, et si quid addendum 
ante dass uc aliud quid esse excogitandum. " 

E50. 3. Ταῦτά τε ἐν ἐκείνῳ τῷ ἔτει. ἐν ᾧ δικτάτωρ 
ἐν ὄντως αὐτὸς τὸ δεύτερον ἦρξεν. ὕπατοι δὲ ἐπ᾽ ἐξόδῳ 
αὐτοῦ ἀποδειχϑέντες 0 τε Καλῆνος καὶ ὁ Οὐατίνιος dé ἐγον- 


x , ER 


3c PRAEFATIO. Ρ 


το εἶναι. ἐποίησε. καὶ ἐς τὴν ᾿φρικὴν καίτοι τοῦ χειμῶνος 
ἐνεστηκότος ἐπεραιώϑη. Quum infra c. 58,2 sit: Καὶ οὕτω 
τόν τε πλοῦν πρὸς ᾿Αδρύμητον ἐποιήσατο καὶ ἔλαϑεν αὐ- 
τοὺς ἀνέλπιστος ὑπὸ τοῦ χειμῶνος περαιωϑείς, ut Hirtius De 
bello Afric. c. 2, 3 dicit: ,,Datis mandatis ipse navem conscen- 
dit a. d. VI kal. Ian. et reliquas naves statim est consecutus. 
Ita vento certo celerique navigio vectus, post diem quartum 
cum longis paucis navibus in conspectum Africae venit,** cor- 
rector hic pro ἐνεστηκότος audacter scripsit μεσοῦντος. Dio 
vero, ut 40, 34, 3: Πρὶν QUE ὑετός τὲ λάβρος καὶ πνεῦμα | μέ- 
γα προσβάλλουσί πῃ αὐτοῖς ἐπιγενόμενον. ὁ γὰρ χειμὼν ἐν- 
εἰστήκει; πρώτους μὲν ἐκείνους ἀπήλασε, et 54, 28, 2: Καὶ 
ὃς τὴν μὲν στρατείαν. καίτοι τοῦ χειμῶνος. ἐν ᾧ Μάρκος 
τε Οὐαλέριος καὶ Πούπλιος Σουλπίκιος ὑπάτευον. ἐνεστη- 
ἔθεος: ἐποιήσατο, non magis quam Polybius, quum dixit 7, 15, 

: Ἤδη τῆς πολιορκίας δεύτερον à ἔτος ἐνεστώσης, et similia 

ΕΝ aliique ad Thes. Steph. v . Ἐνίστημι memorati, de immi- 
nente hieme potius cogitavit quam de praesente iam et dudum 
inchoata. 

Neque 45,14, 3: Koi yao εὖ ἠπίστατο ὅτι τούτῳ μέν, 
ἂν τῶν ἀνϑεστηκότων δι᾿ αὐτοῦ κρατήσῃ. οὐδὲν μέγα ἔργον 
μετὰ τοῦτό οἱ προσπολεμήσας € ἕξει, ἐκεῖνον δὲ ἰσχυρὸν αὖϑις 
πόλεμον σχήσει, mutando πόλεμον in πολέμιον locum haud 
dubie gravius depravatum expedivit. Nam et αὖϑις inane nunc 
est et o£ cum τούτῳ coniunctum interpositis verbis non excu- 
satur. Suspicor el post τούτῳ μὲν excidisse προσϑέμενος et 
post ἐκεῖνον δὲ oblitteratum esse αὐξήσας. 

45, 27, 5: Ὧν οὐδὲν ὁ μιαρὸς οὗτος. καίπερ οἰωνιστὴς 
εἶναι λέγων. φροντίσας, κακῶν καὶ πολλῶν. ὥσπερ εἶπον, 
υὐ τὴν πόλιν μόνον ἀλλὰ καὶ τὴν οἰκουμένην ἐπλήρωσε. 
Addidit absurde “μεγάλων ante κακῶν, nec vidit. corrigendum 
κακῶν καὶ πολέμων. etsi ipsum hoc poscit ὥσπερ εἶπον, 
quod respicit s. 2: Evi λόγῳ πάντων τῶν κακῶν τῶν ἐμφυ- 
λίων τῶν μετὰ ταῦϑ'᾽ ὑμῖν συμβάντων. αἰτεώτατος ἐγένετο. 
εἰ γὰρ μὴ τότε τοῖς βουλήμασιν ὑμῶν ἀντεπεπράχει- οὐκ ἂν 
στοτε ὁ Καῖσαρ οὔτε σκῆψιν οὐδεμίαν τῷ πολέμῳ εὑρήκει et 
quae sequuntur. 

45, 36, 4: Πιστεύσομεν ἐξαπατῶντι αὐτῷ καὶ λέγοντι 
οὐ πολεμεῖ τὴν πόλιν. Scripsit πολεμεῖν, Dio, ut opinor, λέ- 

? 


"1 - τὰν í——— " 2 eme stp 


PRAEFATIO. XI 


γοντι ὅτι οὐ πολεμεῖ. Atque etiam 45, 38, 8: Τίς γὰρ οὐκ 
οἶδεν εἰ μὴ μετὰ τῶν ἐκ τὴς Καμπανίας. στρατιωτῶν ἐν- 
ταῦϑα ἀφῖχτο. πάντως ἂν ᾿Δντών ἰος --- ἐσεπεπτώκει.. non 
quod ille inseruit ὡς post οἶδεν sed ὅτι intercidisse persuadet 
45, 30, 5: Τίς γὰρ οὐκ οἶδεν ὅτι ἡ ὑπατεία δημοσία τοῦ δή- 
μου παντός ἐστι; 40, 1: Τίς μὲν γὰρ οὐκ οἶδεν 0 ὅτι αὐτὸς 
ἡμῖν πάντα τὰ ἐμφύλια κακὰ παρασκευάσας ἔπειτ᾽ em ἐλά- 
χίστον τῶν κινδύνων μετέσχεν; Et ib. 2: Τίς δ᾽ οὐχ οἶδεν 
οτι τόν τε Κλώδιον SAM καν ἀπέκτεινεν αὐτοχειρίᾳ: 47, 
3: Tig γὰρ οὐκ οἶδε τοῦϑ᾽ ὅτι 2.2. οὐκ ἐπεκούρησε; 46, 18, 
3: Τίς δ᾽ οὐκ οἶδεν ὅτε τὴν μὲν γυναῖκα τὴν προτέραν ἐξ- 
ἐβαλες; Ne aliorum memorem exempla, ut Alcidamantis p. 80, 
16: Τίς γὰρ ovx οἷδεν ὅτι λέγειν μὲν... ἀναγκαῖόν ἐστι; 


Tum 49, 28, 3: Καὶ ἑτέραν τινὰ ὃδόν. ἣν γὰρ ἤλϑον, 
ἀποκεκλεῖσϑαί σφισι παντελῶς νομίζοντες. διερχόμενοι πολ- 
λὰ καὶ ἄτοπα ἔπαϑον. de suo inserens omissum in Veneto 
διερχόμενοι,, iterum non intellexit et verbo se ab hoc loco 
alieno usum esse et structuram orationis ulterius corrupisse 
potius quam emendasse, quae quum ἐνόμεζον poscat, facile 
iam est restituto ut ego feci post évoju£ov quod in vou££ov- 
τὲς latet verbo ἰόντες Dioni reddere quod ipse habet continuo 
s. 4: Ἑτέρας ὁδοὺς προλελοχισμένας ἰέναι. scribendo ἐνόμε- 
£ov ἰόντες. 


Porro 52, 34, 1: llevo" ὕσω τοὺς ἀρχομένους καὶ φρο- 
νεῖν καὶ πράττειν βούλει, καὶ λέγε καὶ ποίει. οὕτω γὰρ ἂν 
μᾶλλον παιδεύσειας αὐτοὺς ἢ ταῖς ἐκ τῶν νόμων δειματώ- 
σειας, quum post νόμων ineruit omissum in Veneto ἀνάγκαις, 
infelix coniector iterum usus est vocabulo neque ad sententiam 
apto neque ad constructionem. Nam et τῶν νόμων potius 
quam ἐκ τῶν νόμων dicit Dio, ut 53, 28, 2: Πάσης αὐτὸν τῆς 
τῶν νόμων ἀνάγκης ἀπήλλαξαν, et alibi semper genitivum 
cum hoe nomine coniunxit, οἱ quod sequitur δειματώσειας 
huie vocabulo minus convenit quam βιάσαιο aut simile. Deni- 
que non intelligitur quomodo illud ἀνάγκαες interciderit inter 
vocabula dissimillima. His vero incommodis omnibus caret 
quod ego Dionem scripsisse coniicio ζημίαις. Quod et excidere 
facile potuit ante δειματώσειας et optime convenit quum huic 
verbo tum sequentibus: Τὸ μὲν γὰρ ζῆλον, τὸ δὲ φόβον ἔχει, 


XII n - PRAEFATIO. 


et. dixit scriptor orat. contra Neaeram p. 1337, 18: Ζιέξεισι 
τὰς ἔκ τῶν νόμων ζημίας. 

Libro 54, 4, 4: Οὗ γὰρ τος συνοικίας νύκτωρ “φυλάσσον- 
τες κωδωνοφοροῦσιν. ὅπως σημαίνειν σφίσιν ὁπόταν βουλη- 
9c. δύνωνται, si Dio scripsisset quod ille posuit βουληϑῦσι 
pro eo quod est in Veneto δυνηϑοῦσι, mirum foret id in δυ- 
γηϑῶσι depravasse librarium. Sed Dio scripserat quod ego 
reposui δεηϑῶσι aptiusque altero est de vigilibus nocturnis 
βοηϑείας δεομένοις. 

Neque huiusmodi tantum magis minusve gravibus in vitiis 
ita lapsus est hic audacissimus simul et infelicissimus corre- 
ctor, sed etiam in multo levioribus et unius alteriusve vel adeo 
nullius litterae mutatione tollendis aut sanissimis. 

Libro 2, 14, 3, quod est iu codice Mediceo: Aven | μὲν 
οὖν χαὶ τὰ ἄλλα τὰ πλείω τῆς Ἑλλάδος εὐϑὺς τότε ὡμολό- 
γησαν αὐτῷ. Μεγαρεῖς δὲ καὶ ὡς ἀντέσχον, πολλῷ γε ὕστε- 
ρον χρόνῳ τὰ μὲν βίᾳ τὰ δὲ καὶ προδοσίᾳ ἑάλωσαν. ille cor- 
rexiL 70240 γὰρ ὕστερον. ego lenius aptiusque ad sententiam 
πολλῷ τε. lhidem 22, 4: Kol ἀπέκτεινεν αὐτόν. εἰ μὴ τήν 
τε ἐσθῆτα ἠλλάξατο καὶ “διέφυγέ σφας ἐν τῷ ὄχλῳ, male 
omissum ev inepte inseruit post αὐτόν, quum Dio more suo 
scripserit quod ego restitui κἂν ἁπέπτεινεν αὐτόν. 

44,10,2: : Τοὺς μονομάχους. οὺς πολλοὺς ἐν τῷ Ὁ Πομπηίου 
ϑεότοῳ προπαρεσχευάσαντο. βοηϑήσειν σφίσιν ἤλπιζον. 
scripsit quod Πομπηΐῳ scriptum in libro Mediceo ego correxi 
Πομπηινείῳ, ut Pompeianum theatrum dicunt Latini, et sae- 
pissime in talibus formis in «&:og peccatum est quum apud 
alios tum apud Dionem, velut 46, 39, 1, in ἐν τῇ τοῦ ᾿ἀντωνίου 
στρατοπέδου καταλήψει, pro IUE et in ipso Πομ- 
πηίους pro Πομπηιείους 41, 39, 4, 43, 36, 2, et. alibi. 

4, 18, 4: Τό τε σύμπαν οὕτως ibn ὥστε καὶ πρὸς 
τὸν μάντιν τὸν τὴν ἡμέραν. ἐχείνην φυλάσσεσϑαί ποτε αὐτῷ 
προαγορεύσαντα εἰπεῖν ἐπισκώπτων " ποῦ δῆτά σου τὰ 
μαντεύματα; ἢ οὐχ δρᾷς ὅτι τε ἡ ἡμέρα ἣν ἐδεδίεις πάρεστι 
καὶ ἐγὼ ζῶ τ" καὶ ἐχεῖνος τοσοῦτον, ὥς φασι- μόνον ἀπεκχοί- 
VeTO OTL καὶ πάρεστιν. οὐδέπω δὲ παρελήλυϑεν, delevit 
quod inter ὅτι et πάρεστιν Mediceus interponit καί. non in- 
telligens id corrigendum esse va. üt est non solum apud 
Plutarchum Caes. c. 63: Ἔστι δὲ καὶ ταῦτα πολλῶν ἀκοῦσαι 


PRAEFATIO. . XIII 


διεξιόντων ὥς τις αὐτῷ μόντις ἡμέρᾳ Μαρτίου μηνὸς ἣν 
εἰδοὺς Ῥωμαῖοι καλοῦσι; προείποι μέγαν φυλάττεσθαι κίν- 
δυνον " ἐλϑούσης δὲ τῆς ἡμέρας προϊὼν. ὁ Καῖσαρ εἰς τὴν 
σύγκλητον ἀσπασάμενος προσπαίξειξ τῷ «μάντει φάμενος. 
AL μὲν δὴ Μάρτιαι εἰδοὶ πάφεισιν; ὃ δὲ ἡσυχῇ 1 πρὸς αὐτὸν 
εἴποι. Ναὶ πάρεισιν, ἀλλ᾽ οὐ παφρεληλύϑασι. sed apud i ipsum 
Xiphilinum p. 27, qui eliam 42, 8, 3, ἀγαναπτεῖν. ἐπὶ τῷ 
οὁλέϑρῳ αὐτοῦ. interpositum imperite a correctore ἐπὶ omittit 
cum libro optimo, quibus ego auctoribus Dioni restitui etiam 
alibi ab eo usurpatam verbi constructionem. Eodem autem 
loco illo 44, 18, 4, non minus infelix fuit corrector delendo 
revocatum ab me τὲ post ὅτι, quod prope necessarium est ex 
consuetudine Dionis in membris inter se contrariis , monstrat- 
que omissum potius in altero membro zcr. Sic enim 44, 47, 
6: Tovro γάρ ἐστι παραδοξότατον καὶ μηδεμίαν ὑπερβολὴν 
ἔχον. ὅτι τε ἀφείϑησαν πρὶν αἰτιαϑῆναι καὶ ὅτι ἐσώϑησαν 
πρὶν κινδυνεῦσαι" 46, 55, 5: Ἐκαλεῖτο δὲ ἐχείνη μὲν τογᾶ- 
τα, ὅτι τὲ εἰρηνικωτέρα παρὰ τὰς ἄλλας ἐδόκει εἶναι καὶ 
ὅτε καὶ τῇ ἐσθῆτι τῇ Ῥωμαϊκῇ τῇ ἀστικῇ ἐχρῶντο ἤδη. 
Itaque οἱ 43, 49, ec Τὰς δὲ οἰκίας τούς τὲ ναοὺς τοὺς ἐν τῷ 
χωρίῳ ἐχείνῳ ὄντας ὁ Καῖσαρ καϑελὼν αἰτίαν ἔλαβεν, OTL 
τε τὰ ἀγάλματα. ξύλινα πλὴν ὀλίγων ῦντα, κατέχαυσε καὶ 
ϑησαυροὺς χρημάτων συχνοὺς εὑρὼν 7 πάντας αὐτὸς ἐσφετε- 
θίσατο - inserendum videtur alterum ὅτι inter χαὶ et ϑησαυ- 
φούς. et. 43, 24, 1: fac καὶ xo ἑκάτερον ἐπεκβοᾶσϑαι ὃ ὅτι 
καὶ ἀδίκως αὐτῶν τα πλείω συνελέξατο, καὶ ὅτι ἐς τὰ τοιαῦ- 
τὰ αὐτοῖς κατεχρήσατο, recte mutari ὅτε καὶ in ὅτε τε. 

42, 20, 2: 'Exsívo τε γὰρ τῷ ἔτει τελευτῶντι ἄλλα τέ 
τινὰ συνέβη ( praecesserat τέρατα) καὶ μέλισσαι ἕν τῷ Κα- 
πιτωλίῳ παρὰ τὸν Ἡρακλέα ἱδρούϑησαν. ἐτύγχανε γὰρ ἱερὰ 
Ἴσιδι ἐνταῦϑα τότε γιγνόμενα. ἔδοξε γνώμῃ τῶν μάντεων 
πάντα αὖϑις τὰ TE ἐκείνης καὶ τὰ τοῦ Σαράπιδος τεμενί- 
σματα κατασχάψαι.- deleto ἐνταῦϑα, inepto nune quidem, quasi 
in Capitolio sacra Isidi esse facta credibile sit, lacunam non ma- 
gis explevit quam qui post illum καὶ intulerunt ante ἐτύγχανε. 

42, 40, 5: Καὶ ἤδη γὰρ καὶ τὰ στρατεύματα δ ἀπὸ τῆς 
“Συρίας μετεπέμπετο ἐπλησίασε. τάς τε κατάρσεις ἐτήρουν 
καὶ “πολλὰ αὐτοὺς Bà αἀπτον. non congruens cum ἐπλησίασε 
imperfectum μετεπέμπετο mutavit in uereztéuabero , ego in 


XIV PRAEFATIO. τ 


μετεπέπεμτπτο . saepius sic apud ipsum Dionem depravatum in 
imperfectum. 

43, 34, 5: “ὃς οὖν τοῦτό τε αὐτοῖς συνεβεβήκει καὶ ἡ γῆ 
ἐπορϑεῖτο, τοῦ τείχους τινὸς ἐξ ὑπονόμων ἔπιπτεν. non so- 
lum τειχίσματος temere intulit, sed fortasse ne τὸ quidem re- 
cte scripsit pro τινὸς in τινὰ potius mutando. 

45, 45, 5: Ovx &v ποτὲ τὴν εἰρήνην ἀφεὶς πολεμεῖν à υμῖν. 
εἰ μή γε καὶ συμφέρειν ἡγούμην. παραινέσαιμι, scripsit pro 
utriusque codicis scriptura παραινέσαι, neque intellexit ἡγού- 
μὴν poscere quod ego restitui παρήνεσα, alioqui ἡγοίμην 
dicendum, quod fere sensit interpres qui vertit , auctorem fu- 
turum fuisse. Sic infra Q4, 1: Kol εἴγε καὶ ᾿Αντώνιος 
ταῦτ᾽ ἐγίγνωσκεν. οὐκ ἂν ποτε ἐς τοιαῦτα πράγματα πρου- 
χώρησεν. 

46, 19, 5: Ilo9sv γὰρ ἂν ἐπίστευσε τὸν δῆμον ταῦτ 
ἐπεσταλκέναι, τῷ μήτε ἐψηφισμένον τι τοιοῦτον αὐτὸν εἰδὼς 
μήτε ἐπιβοῶντά αἰσϑόμενος . delevit interpositum τῷ neque 
intellexit scribendum ἐπεσταλκέναι τῳ. ut praecesserat ὅσα 
ὃ δῆμος 0 Ρωμαίων εἰπεῖν τινι ἐνετείλατο. 

46, 22, 2: Avril δὲ τῆς ἀχαριστίας ἣν ἐκείνου κατηγο- 
θεῖς, scripsit pro eo quod est in utroque codice τῆς ἐχείνου, 
et scribendum erat ἧς. Qua de constructione dictum ad Thes. 
Stephani. 

48, 45, 5: Merezeug0eic ὑπ᾿ αὐτοῦ οὐχ ὑπήκουσεν, 
ἀλλὰ τοὺς μὲν μετὰ τοῦτο πεμφϑέντας συλλαβὼν ἀπέκτεινε, 
scripsit εἰς pro uere, ego κατα. 

Nec minus singularia acuminis sui specimina quattuor aliis 
edidit locis: 45, 46, 4: Καὶ γὰρ ὁ μὲν ϑάνατος οὐκ ἂν ἄωρος 
ἄλλως τε χαὶ πρὸ τοσούτων ἐτῶν ὑπατευκχότι βου γένοιτο, ... 
τὸ δὲ δὴ “φοβηϑῆναί τινα καϑ' ὑμῶν καὶ τὸ δουλεῦσαί τινι 
μεϑ' ὑμῶν καὶ πάνυ ἄν μοι δεινότατον συμβαίη. ubi quod 
intulit. δεινότατον pro utriusque libri optimi scriptura δωρό- 
τατον. οἱ ego substitui quod praecedentis caussa ἄωρος scri- 
pserat Dio ἀωρότατον. 

47, 37, I: Ὡς δ᾽ οὖν οὗτός τε οὐκ αὐϑαίρετος ἔδοξεν 
εἶναί σφισι καὶ τὰ τοῦ Κασσίου τοῦ τε Βρούτου μᾶλλον αὐ- 
τοὺς ἤπειξε. scripsit οὐκ εὐκαϑαίρετος. Dio vero non hoc, quo 
nusquam est usus, scripserat, sed οὐ καϑαιρετός, ut fragm. 
43, 11: Τὸ uiv γὰρ χτητὸν διὰ βοαχέος τοῖς τὸν νοῦν αὐτῷ 


M OR M Rd M ϑυ 
- 5 Στὸ 
E 


PRAEFATIO. XV 


προσέχουσι καὶ καϑαιρετὸν μελέτῃ εἶναι. τὸ δὲ εἰ μὴ φύσει 
τῷ προσείη. οὐκ ἂν διδαχῇ πορισϑῆναι. meam confirmans 
apud Thucydidem 1, 121: "O0 γὰρ μεῖς é ομεν φύσει ἀγαϑὸν 
ἐχείνοις οὐκ ἂν γένοιτο, διδαχῇ, C ὃ δ᾽ ἐκεῖνοι ἐπιστήμῃ πρού- 
χουσι, καϑαιρετέον ἡμῖν ἐστι μελέτῃ , emendationem καϑαι- 
ρετόν. 

59, 28, 8: Tv αὐτοτελὴς καὶ αὐτοχράτωρ καὶ ἑαυτοῦ καὶ 
τῶν νόμων πάντα τε ὅσα βούλοιτο ποιοίη καὶ πάνϑ' ὅσα 
ἂν μὴ βούλοιτο μὴ πράττοι er ipsit cum soloecismo quod ego 
ex codicis Veneti , qui ὅσα ἃ βουλοίη μὴ πράττοι. scriptura 
correxi ὅσα ἀβουλοίη μὴ πράττοι. 


59, 16, 6: Οὕτω μὲν γὰρ οὔτε τι πείσῃ καπὸν καὶ πάν- 


των τῶν ἡδίστων ἀπολαύσεις. . - ἐχείνως δὲ ἔργῳ μὲν οὐ- 
δὲν λήψῃ quum scripsit , non intellexit quod ego ex codice 
Veneto restitui οὐδὲν ὀνήσει. Quae forma Attica etsi hoc 
uno est loco servata, tamen haud dubie redarguit quiequid 
vulgarium in 7; est apud Dionem. 

Quibuscum commentis componi possunt eiusdem infe- 
licissimi coniectoris iam ante me explosae correctiones 43, 
38, 4: Τοσοῦτον δ᾽ ovv τὸ σύνολον τῶν Ῥωμαίων πά- 
doc ἑκατέρωϑεν ἐγένετο ὥστ᾽ ἀπορήσαντες ὅπως τὴν 
πόλιν, μὴ καὶ νυκτὸς ἐκδοῶσί τινες ἀποτειχίσωσιν.. αὐ- 
τὰ τὰ σώματα τῶν νεκρῶν αὐτῇ ἐρινῆσαι.. ubi ἐρανίσαι 
ridieulum hic verbum substituit ei quod in ἐρινῆσαι latet 
περινῆσαι. Εἰ ul 20, 3: Ἐγὼ! μὲν γὰρ τοσοῦτον δέω ταῦτα 
ποιοῦντα αὐτὸν ἔννομόν τι καὶ παντὶ καλὸν πρᾶγμα φάναι 
πράττειν ὥστε καὶ ὅτι τὴν τῆς “Μακεδονίας à ἀρχὴν τὴν x 
τοῦ κλήρου προσταχϑεῖσαν αὐτῷ κατέλιπε καὶ ὅτι --- ἐκ-- 
περιέρχεται τὴν χώραν πορϑῶν καὶ λυμαινόμενος. πάλαι 
φημὶ αὐτὸν πολέμιον ἁπάντων ἡμῶν αὐτὸν εἶναι, ubi ulte- 
rius depravans corruptum παντὶ κακὸν in παντὶ καλὴν non 
yidit quod Hugius, scribendum esse πολιτικόν. Item 49, 26, 1: 
Ὁ δ᾽ ντώνιος. ἠπείχϑη μὲν πρὸς τὴν πρώτην πρεμωϑεῖ- 
σάν οἱ ὑπὸ τοῦ Στατιανοῦ ἀγγελίαν. quod προσελϑοῦσαν 
intulit pro illo πρεμωϑεῖσαν. leviter corrupto ex πεμφϑεῖσαν. 

Sed omnium eius coniecturarum, quae multae nihilo melio- 
res in annotationibus exagitabuntur, quasi flos est quod ulti- 
mum memorabo par earum, 45, 23, 6: Καὶ) γὰρ χώρας καὶ 
πολιτείας καὶ ἀτελείας καὶ ἄλλας τινὰς τιμὰς τούς τε ἔχον- 


XVI PRAEFATIO. 


τας ἀφήρηται; χαὶ ἰδιώτας καὶ βασιλέας καὶ πόλεις. καὶ 
τοῖς μὴ λαβοῦσι δέδωκε, παφαποιησάμενος τὰ τοῦ Καίσαρος 
ὑπομνήμ ματα καὶ τοὺς μὲν μηδὲν ἐθελήσαντας αὐτῷ προΐε- 
σϑαι καὶ τὰ δοϑέντα αὐτοῖς ἀφελόμενος. τοῖς δ᾽ ὧν αἰτήσας 
ἔλαβε καὶ ἐκεῖνα καὶ τἄλλα πάντα πωλήσας. Ubi illud τοῖς 
δ᾽ ὧν αἰτήσας. ἔλαβε intulit pro eo quod in utroque est codice 
optimo τοῖς δ᾽ ὧν ἡτιάσασι. unde ego Dioni restitui τοῖς δ᾽ 
ὠνητιάσασι καὶ ἐκεῖνα καὶ τἄλλα πάντα πωλήσας. Qua verbi 
forma utitur etiam praeler 73, 11, 3, libro 47, 14, 5, quamvis 
ibidem paullo ante altera usus ὠνησείοντα, ut supra dixi varie- 
iatem eum amare in formis rarioribus. Nam ne alterius qui- 
dem formae ὠνητεᾶν alius praeter grammaticos quosdam ex- 
stat testis. Nec debebat Piersonus ad Moerin p. 14 de inferendo 
ὠνητιῶ pro ὠνησείω cogitare propterea quod ὠνεῖσϑαι dicatur, 
non νεῖν. Nam etiam ἀπαλλαξείω dicitur pro ἀπαλλάττεσϑαι 
ἐπιϑυμῶ et ὀψείω formatur tanquam ab ὄψω. quantumvis 
ὕπτεσϑαι dicatur et ὄψομαι. Rectius idem Piersonus, ut ξυμ- 
βησείω Thucydidi 8, 56, restituit pro ξυμβασεέω. quod nihili, 
ita Dioni 40, 32, 2, ut ego feci, restituisset διαβησείων. quod 
aliquoties habet Agathias, non minus ille quam Procopius alii- 
que recentiorum frequentans verba illa in e/o, quae saepe 
sunt depravata quum apud Atlieos et recentiores tum apud 
ipsum Dionem, cui 46, Jí.1l, pro ἰδὼν ὅτι ὃ Ζέκιμος οὐκ 
ἐνδώσει, ἐν ἐκείνῳ μὲν "Lovxi0v τὸν ἀδελφὸν παραχατέλιπεν, 
restitui οὐκ ἐνδωσείει.. éxsívo , ut Thucydidi 2, 12, ἔγνω ὅτε 
οἱ ᾿4ϑηναῖοι οὐδέν mo ἐνδώσουσιν ex codice Daliano resti- 
tuendum esse οὐδέν zo vel οὐδέπω ἐν δωσείουσιν dixeram ad 
Thes. Stephani v. Anchlasslos. Atque 40, 40, 1: Algoióvrog 
δὲ τοῦ “χρόνου στάσις τοῖς περὶ τὴν ᾿᾿ρσινόην οὐσιν ἐνέπε- 
σε. καὶ αὐτὴν ὃ Γανυμήδης ἔπεισε τὸν ᾿Δχιλλᾶν ὡς καὶ τὸ 
ναυτικὸν προδοῦσαν ἀποκτεῖναι. ego neque προδώσοντα ne- 
que προδιδόντα, sed προδιωσείοντα, scripsisse putavi Dionem, 
enndemque fragm. 104, 5, 8, ἀνέβη ἐπὶ μετέωρον χαὶ προσ- 
παρώξυνέ σφας- ἄλλα τέ τινὰ τοῦ Φλάκκου κατηγορήσας 
καὶ ὅτε προδώσει αὐτοὺς ὑπὸ χρημάτων. non προδώσει puto 
scripsisse , sed προδωσείξι. siquidem accusatio de crimine fu- 
turo minus rationi consentanea est quam de praesente et tan- 
ium non consummato. 

Denique tanquam. ad cacumen eius pervenit acumen 56, 


PRAEFATIO. XVII 


44, 2: Καὶ τοῦτο μὲν xc9' ἕκαστον ἂν τις τῶν πραχϑέντων 
ἐπεξιὼν ἀκριβῶς" εἰς κεφάλαιον δὲ ἐφ᾽ ἅπασιν αὐτοῖς γρά- 
qo ὅτι τό τε στασιάζον. πᾶν ἔπαυσε καὶ τὸ πολίτευμα πρός 
τε τὸ κράτιστον μετεκόσμησε καὶ ἰσχυρῶς ἐκράτυνεν. Ubi 
verbi post ἀκριβῶς defectum et ineptam ante κεφάλαιον prae- 
positionem εἰς correcturus scripsit ἀκριβῶς εὑρήσει" κεφά- 
λαιον δέ, neque intellexit una littera mutata restituendum esse 
frequens apud Dionem verbum ἀκριβώσειε. quod saepe depra- 
vatum ab librariis notavi ad Xenophontis Cyropaed. 1, 3, 16. 


Talem igitur quum se praebuerit qui Dionis eeit emenda- 
torem, ego non solum levioribus in rebus, etiam ubi recte vi- 
deri posset formas verborum correxisse, praetuli optimorum. 
codicum scripturas, velut in καμηλοπαρδάλιδος 43, 23, 1, pro 
καμηλοπαρδαάλεως a me recepto ex Mediceo et Xiphilino, ut 
τίγριδος dicitur et zéygecc, etsi illius formae nullus fortasse 
alius exstat testis, sed etiam in locis manifesto quidem 
vitiosis, at non ulterius tamen corruptis ab infelici correctore. 
Veluti 43, 45, 4: Οἱ δὲ δὴ ἀετοὶ τῶν στρατοπέδων αὐτοῦ τάς. 
τε πτέρυγας σείσαντες καὶ τοὺς κεραυνούς. οὺς ἐν τοῖς ποσί 
τινὲς αὐτῶν χρυσοῦς ἔφερον. “ἐκβαλόντες ἐχεένῳ τε τὸ κα- 
κὸν ἄντικρυς ἐνέσκηπτον καὶ αὐτοὶ πρὸς τὸν Καίσαρα 
ἀπεπέτοντο. quae his in Mediceo adduntur: ἄλλη τε γὰρ τὸ 
δαιμόνιον ἔν τὲ ὀλιγωρίᾳ αὐτὸ ἐποιήσατο καὶ ἐς πόλεμον 
πρὸς μάχην δὴ κατέστη . sunt quidem vitiosa et lacunosa, sed 
quae corrector illis substituit ἀλλ᾽ ὅγε Πομπήιος ἔ ἔν τε ὀλιγω- 
οίᾳ τὸ δαιμόνιον ἐποιήσατο καὶ ὁ πόλεμος πρὸς μάχην δὴ 
κατέστη, non solum eadem audacia quam supra notavi ficta 
de nihilo, sed etiam in postremis plane sunt inepta. 


Et 56, 14, ὃ: Κἀν τούτῳ. “παντελῶς o£ Ῥωμαῖοι μάτην 
ἐκινδύνευσαν: ὃ ἅτε πρὸς δύο, ἅμα, τήν τε τύπων φύσιν καὶ 
τὴν τῶν ἀντιπάλων ἀντίταξιν , τὸν ἀγῶνα ποιούμενοι , εἶ 
μὴ ὃ Τιβέριος ἐκείνους τε ἀκραιφνέσι “βοηϑείαις φυ; iv 
ἐκώλυσε καὶ τοὺς πολεμίους ἑτέρωϑεν ἄλλοις στρατιώταις 
ἐς τὸ ἄναντες τοῦ χωρίου ἔκ πλείονος περιελϑοῦσιν ἐτάραξε, 
ipsam exhibui codicis Veneti scripturam κἂν παντελῶς: non 
solum ubi manifesto est verior multoque melior illius com- 
mento zcv τούτῳ παντελῶς supponentis pro κἂν παντελῶς, 
sed etiam in celeris quantumvis eorruptam καὶ τοὺς πολε- 

DIO CASSIUS. I. b 


XVIII PRAEFATIO. 


μίους ἑτέρων qon ἀνίτητον͵ ἐς τὸ χωρίον ἐκ πλείονος σερι- 
ελϑοῦσιν, ἣν περιπέμψει ἐτάραξε. 

Cuiusmodi locis etsi non cum inanibus est correctorum 
commentis luctandum, tamen et illis et aliis plurimis iam ante- 
quam exararentur qui hodie supersunt codices gravis Dioni 
facta est iniuria, quum in exemplaribus unde illi sunt ducti 
non tantum singula multa vocabula aut intercidissent aut, 
quod legi non amplius possent, ab librariis illa describenti- 
bus omitterentur, sed etiam integri saepe versus aul membra 
vel folia, qualia: aliquoties in codice Veneto aut perierunt aut 
recentiori manu sunt suppleta. Cuiusmodi lacunas etsi saepe 
prodit oratio hians et abrupta, tamen haud pauca de hoc ge- 
nere ne animadverteret quidem quisquam, nisi qui integriori- 
bus usi sunt exemplaribus eclogarii Constantiniani, Zonaras, 
Xiphilinus interdum adderent quorum nullum est in codicibus 
superstilibus vestigium, Zonaras quidem etiam diserte Dio- 
nem citans testem, quum talia addit quae neque leguntur in 
libris et tamen Dione sunt digna minimeque ab eius consue- 
tudine aliena. 

Cetera vero vitia, quibus etiam optimi et antiquissimi 
Dionis codices saepius sunt depravati, pleraque non adeo 
difficilia sunt et ad investigandum et ad emendandum, si quis 
omnem eius loquendi rationem et usum diligentius observave- 
rit. De quibus salis recte iudicavit Photius Bibl. cod. 71: Ἔστι 
δὲ τὴν φράσιν μεγαλοπρεπῶς τε καὶ ἐς ὄγπον διεσκευασμέ- 
voc, ὅτι χαὶ μεγάλων ἐ ἔργων ἐννοίας ἀπαγγέλλει. ἀρχαϊκῶν 
τε αὐτῷ συντάξεων ὁ λόγος μεστὸς χαὶ λέξεων πρεπουσῶν 
μεγέϑει, περίοδοί τὲ μετὰ παρενϑέσεων παρατεταμέναι, καὶ 
ὑπερβατῶν εὔκαιρος χρῆσις. φυϑμός τε χαὶ ἀναπαύσεις εἰς 
ἐπιμέλειαν ἠσκημένα διὰ τὸ σαφὲς οὐκ ἔστι τοῖς ἁπλῶς 
ἀναγινώσκουσιν ἐ ἐμφανῆ. ἐν δέ γε ταῖς δημηγορίαις ἄριστος 
καὶ pure Θουκυδίδου; πλὴν εἴ τι πρὸς τὸ σαφέστερον 
ἀφορᾷ. σχεδὸν δὲ xcv τοῖς ἄλλοις Θουκυδίδης ἐστὶν αὐτῷ ὃ 
κανών. Sed idem ipsis paucis in verbis, quibus argumentum 
exponit operis Dionei, cuius integro adhuc utebatur codice 
omnium octoginta librorum, in quos totum divisit grammati- 
cus potius aliquis quam Dio, quum neque initia neque fines 
singulorum ullum usquam indicium servent talis divisionis, 
prodit codice usum se esse non libero frequenti in superstiti- 


PRAEFATIO. XIX 


bus vitiorum genere nominum propriorum omnium fere exce- 
ptis vulgaribus magis minusve depravatorum, quippe qui id 
ipsum videatur monstrum nominis exhibuisse quod repetit 
Photius initio cod. 71 : ρχεται μὲν ἀπὸ τῆς “Αἰνείου ἐπὶ τὴν 
Ἰταλίαν ἐκ Τροίας καϑόδου καὶ τῆς κτίσεως ᾿ΖΦλμαπόλεως 
καὶ Ῥώμης. Quam Albam quum Dio alibi recto appellet no- 
mine, hic librarii commentum ᾿Δλμάπολες Photium ludificavit, 
qualia haud. pauca etiam in superstitibus sunt codicibus Dio- 
neis, velut 40, 12, 2: “Ὥστε Ταλύμενος Εἰλακῆς ὃ τότε τῆς 
χώρας ἐκείνης σατραπεύων ἡττήϑη . ubi viderant quidem in- 
terpretes restituendum esse quod Plutarchus ponunt et Ap- 
pianus s Pignus sed Ταλύμενος Kiddius demum ad Dawe- 
sium p. , Correxit ταχὺ μὲν ὁ. ut sequitur ταχὺ δὲ χαὶ 
ὁ ᾿ ἦα Et 45,1,1: Ὁ δὲ δὴ Γάιος ὁ Οκταούιος Καιπίας, 
οὕτω γὰρ 0 τῆς Arles τῆς τοῦ Καίσαρος ἀδελφιδῆς υἱὸς 
ὠνομάξετο, ἦν μὲν ἐξ Οὐελιτρῶν τῶν Οὐολσκέδων, ex uno 
cognitum Dione Augusti Caesaris cognomen Καιπίας, Perizo- 
nius Animadv. histor. c. 10, p. 444 ed. Harles. recte quidem 
vidit ex matris nomine ortum esse "Arrian: sed quam propo- 
suit correctionem: Ὁ δὲ δὴ Γάιος ὃ Ὀκταουίου καὶ Arria, 
οὕτω γὰρ ὃ τῆς ᾿ἀττίας τῆς τοῦ Καίσαρος ἀδελφιδῆς υἷὸς 
ὠνομάζξετο. quum probari non possit, ego delevi illud Καιπίας 
ex sequente "Arríeg sive in margine ascripto sive quocunque 
demum modo natum. 

Neque in his tantum ignotis sibi nominibus frequenter 
peccarunt librarii, sed omnem Dionis dialectum ita contaminasse 
videntur ut incredibile sit tali usum esse adeoque in illa incu- 
rium fuisse scriptorem in struenda oratione adeo saepe artifi- 
ciosum ut minus velis operosum, ubi aut constructio impe- 
ditior orationem reddit obscuram aut parenthesis parenthesi 
inclusa attentum, ut iam Photius animadvertit, desiderat lecto- 
rem, veluti 40, 7, 2: "Pnà τῆς ἐμπειρίας, ἣν ἐκ τῆς συστρα- 
τείας ἣν μετὰ τῶν “Ῥωμαίων ἐπεποίητο ἐκέκτητο. 48, 29, 2: 
Ἐπειδή τε δεινὴ ὀλιγανϑρωπία διὰ τὸ τῶν ἀπολωλότων 
πλῆϑος . ὡς ἔκ τε τῶν «ἀπογραφῶν, καὶ γὰρ ἐχείνας τά τε 
ἄλλα ὥσπερ τις ud ἐποίησε, καὶ ἐκ τῆς ὄψεως αὐτῆς 
ἠλέγχετο. ἦν" 46,3,2: H οὐχ ὁρᾶτε ὅτι καὶ μετὰ τὸν τοῦ 
Καίσαρος θάνατον. ὅτε μὲν τὰ πράγμαϑ᾽ ὑμῶν Avroviov 
ὅτι μάλιστα. ὡς οὐδ᾽ αὐτὸς ἀρνεῖσϑαι δύναται, κατέστη, 


b* 


XX PRAEFATIO. 


ἀπεδήμησε, aliisque locis similibus. Qui quum 55, 12, 9, de se 
dicens: Καὶ τῶν Ἑλλήνων δέ τινες, ὧν τὰ βιβλία ἐ ἐπὶ τῷ ἀτ- 
τικίζειν ἀναγιγνώσκομεν, οὕτως αὐτὸ ἐκάλεσαν, ipse se in- 
ter eos referat qui Atticum scribendi genus iit aemulati, 
multisque in rebus verbisque et formulis principem Atticismi 
Thucydidem expresserit, mirum profecto foret si in eo ita titu- 
basset ut verbi caussa modo scriberet quod hic libri praebent 
ἀναγινώσκομεν modo γιγνώσκειν, eademque incuria in aliis 
centenis versarelur. Cuiusmodi negligentia quum olim com- 
muni multorum opinione recentioribus scriptoribus omnibus 
ita tribueretur, ut omnem existimaretur operam perdere qui 
illos quoque certam quandam rationem sequutos crederet eam- 
que investigare studeret, cessit quidem haec credulitas meliori 
iam persuasioni, ex quo multorum libris optimis collatis in- 
tellectum est haud pauca de hoc genere apud illos quoque, ut 
apud veteres, incredibili imputanda esse librariorum corre- 
ctorumque licentiae, qui aut temere ponerent quod in cala- 
mum veniret aut de industria priscas et jam obsolescentes 
formas cum novitiis permutarent: sed Dioni quanta in hoc ge- 
nere facta sit iniuria parum est animadversum, etsi res pluri- 
bus iisque satis apertis librorum optimorum constat indiciis. 
Quis enim, ut paucis defungar exemplis, credat, si ille scri- 
pserit Zuzretg et similia, fieri posse ut libri optimi Mediceus et 
Venetus tantum non constanter exhibeant £56. eandem ta- 
men iidem formam Atticam vix usquam in alio de. hoc genere 
nominativo exhibentes, aut quis accusativos nominum in sug 
. constanter ab eo flexos putabit in z«c, sed semel 50, 28, 5, 
scripsisse eundem τραπεζεῖς Ὁ Aut quis, quod Venetus saepis- 
sime exhibet ἁϑροίζειν, librarii potius putabit quam Dionis 
propterea quod idem liber alibi ovx servat ante idem verbum 
et spiritum lenem. quem etiam apud Atticos ita ubique 
aspero substituerunt librarii ut ne apud Aristophanem quidem 
aspirata ante ἀϑοοίζειν appareat pro tenui et omnino nus- 
quam apud illum servatus sit asper quem Xenophonti vindicat 
optimus in multis Cyropaediae liber Erlangensis? Aut cui cre- 
dibile videbitur Dionem scripsisse non σαν, sed ἤεσαν. pro- 
pterea quod apud illum. quoque ut apud plerosque Atticorum 
in hoc consentiunt libri nec nisi ubi pro ἤσαν accepit libra- 
rius, relicta est forma recta? 


PRAEFATIO. XXI 


Et quanquam Dio, quantumvis dialecti Atticae studio- 
sus, nonnullis in rebus ita est lapsus ut Menandri potius 
quam Aristophanis aut Thucydidis expresserit Atticismum, ve- 
luti quum tertias pluralis imperativorum flexit in σαν, nus- 
quam in ov, ét alia haud pauca dixit quae Phrynicho bilem 
movissent, indignus lamen est qui librariorum modo εὑρόμην 
et ἠδυνάμην Ner εὑράμην et ἐδυνάμην ei tribuentium eodem- 
que modo in aliis multis peccantium luat temeritatem. Atque 
elsi lis in partibus quae eclogariorum Constantinianorum aut 
Xiphilini epitomis sunt conservatae et saepe depravatae fieri 
potest ut opera ludatur omnibus ad consuetudinem eius revo- 
candis, tamen in.libris integris viginti quinque ego et restitui 
saepe suas ei formas et amplius quam feci puto restituendas. 
De quibus quum singulatim suo sim loco dicturus, verbo hic 
langam res duas quibus ut alii multi recentiorum ita Dio haud 
paullo maiorem quam diu creditum est impendisse videtur di- 
ligentiam , crasin et elisionem. Quarum illam quum libri in 
multis prope constanter servent, egoque ex optimo saepius 
restituerim etiam in rarioribus quibusdam, ut in τὰκ pro τὰ 
ἐκ 52, 31, 2, satis est probabile diaeresin iisdem certe in for- 
mulis, sicubi est servata, tollendam esse pariter atque hiatum 
in multis cum elisione alternantem. Quem etsi non ita evitavit 
Dio ut nonnullos etiam recentiorum hodie constat fugisse, qui- 
busdam tamen in generibus nunquam videtur adnisisse, velut 
in praepositionibus in vocalem desinentibus, ut ἀμφί, διά, ἐπὶ 
et reliquis, item in particulis nonnullis, ut ἀλλὰ et ἕνα aliisque. 
Neque inutilis est harum rerum quantumvis exilium observatio 
ad coarguenda interdum etiam graviora vitia. Libro 38, 37, 4, 
quum in codicibus sit de Romanis: Μήτε εὐδαιμονίαν ἄλλο τι 
7] τὸ τὰ δέοντα πράττειν νομέξοντες. μήτε δυστυχίαν αλλο τε 
ἢ τὸ μετὰ εὐπραξίας ἡσυχάζειν ἡγούμενοι, bene sentiens 0d- 
deius hoc nimium esse coniecit, quod praecedenti τὸ τὰ δέ- 
οντα πράττειν respondet , ἀπραξίας. Nec dubium εὐπραξίας 
librarii esse lev em correctionem eius quod invenerat μεταπρα- 
ξίας. id est μετ᾽ ἀπραξίας. Dio enim neque uera erat scri- 
pturus cum hiatu neque εὐπραξίας dicturus pro εὐπραγίας, 
qua una ille forma utitur, nusquam altera, ut alios alterutra 
usos altera abstinuisse observatum et a Photio et ab nobis ad 
Thes. Stephani. 


XXII PRAEFATIO. 


Sed quum Dio in omni hoc rerum genere non minus fere 
quam plerique recentiorum crederetur fuisse indiligens, fa- 
ctum est ut ampli operis reliquiae, quo non infeliciter veteres 
est aemulatus Graecorum historicos, etiam post contenta per 
tria secula multorum studia et millena iam correcta vitia haud 
exiguo adhuc eorum numero ferantur infectae, de quibus aut 
sublatis a me aut porro tollendis suo mihi erit loco agendum. 


EK TON ΠΡῸ TOY «ς. 


ὁ δὲ Δίων φησὶν ὅτι σπουδὴν ἔχω συγγράψαι 1 
πάνϑ᾽ ὅσα τοῖς Ῥωμαίοις καὶ εἰρηνοῦσι καὶ πολεμοῦ- 
σιν ἀξίως μνήμης ἐπράχϑη., ὥστε μηδὲν τῶν ἀναγ- 
καίων μήτε ἐκείνων τινὰ μήτε τῶν ἄλλων ποϑῆσαι. 
V* p. 569. 

. πάντα Og εἰπεῖν τὰ περὶ αὐτῶν τισι γεγραμ- 2 
μένα. συνέγραψα δὲ οὐ πάντα, ἀλλ᾽ ὅσα ἐξέκρινα. 
μὴ μέντοι μηδ᾽ ὅτι κεκαλλιεπημένοις ἐς ὅσον γε καὶ 
τὰ πράγματα ἐπέτρεψε, λόγοις κέχρημαι, ἐς τὴν ἀλή- 
ϑειαν αὐτῶν διὰ τοῦτό τις ὑποπτεύσῃ, ὅπερ ἐπ᾿ ἄλ- 
λων. τινῶν συμβεβηκεν᾽ ἐγὼ γὰρ ἀμφότερα. ὡς οἷόν 
τε ἦν, ὁμοίως ἀκριβῶσαι ἐσπούδασα. ἄρξομαι δὲ 3 
ὅϑενπερ. τὰ σαφέστατα τῶν περὶ τήνδε τὴν γῆν. ἣν 
κατοικοῦμεν , συμβῆναι λεγομένων παρελάβομεν. : 

τὴν χώραν ταύτην, ἐν ἡ τὸ τῶν Ῥωμαίων ἄστυ 
πεπόλισται ... M" p. 135. 


* i. e. codex olim Peirescianus, qui Constantini Porphy- 
rogeniti Excerptorum titulum De virtutibus et vitiis com- 
plectitur. Servatum nunc in bibliotheca publica "Turonensi 
post principem H,. Valesii editionem, Parisiis a. 1634, dili- 
gentius contulit E. Gros et descripsit in editione Dionis Cas- 
sii Parisina a. 1845, vol. 1, p. LVII seqq. Eum codicem in 
ipsius usum imperatoris scriptum eiusdemque exemplaris 
partem esse cuius Vaticanus continuo nominandus ostendi 
praefatione ad Diodori ed. Paris. a. 1844, vol. 2. 

» i.e. 1) eorundem Excerptorum titulum De sententiis 
complexus codex palimpsestus Vaticanus n. 73. Quem qui 

DIO CASSIUS, I. 1 


2 


á 


9 ΒΚΤΩΝ IIPO TOT Ζς. 


᾿Αὐσονία δὲ κυρίως, ὡς Δίων γράφει ὃ Kox- 
κειανός,. ἡ τῶν Αὐρούγκων γῆ μόνη λέγεται, μέσον 
Καμπανῶν καὶ Οὐόλσκων παρὰ ϑάλασσαν κειμένη. 
συχνοὶ δὲ καὶ μέχρι τοῦ Ματίου “ὐσονίαν εἶναι ἐνό- 
μισαν, ὥστε καὶ πᾶσαν τὴν Ἰταλίαν ἀπ᾿ αὐτῆς 4ὑ- 
σονίαν κληϑήναι. Is. Tzetz. ad Lycophr. 44 et 615, 702. 

ἔνϑα vov ἡ Χώνη ἐστί. χωρίον qv πρότερον λε- 
γόμενον Οἰνωτρία, ὅπου ὁ Φιλοχτήτης κατῴκησε 
μετὰ τὴν τῆς Ἰλίυυ πόρϑησιν. καϑὰ Διονύσιος καὶ 
Δίων ὁ Κοκκειανὸς καὶ πάντες οἱ τὰ Ῥωμαϊκὰ γρά- 
φοντὲς ἱστοροῦσιν. idem v. 912. 

οἱ γὰρ Ἰάπυγες xci AzovAot περὶ τὸν Ἰόνιον κόλ- 
πον οἰκοῦσιν. ᾿Δπούλων δὲ ἔϑνη κατὰ τὸν “Ζ]ίωνα 
Πευκέτιοι. Πεδίκουλοι. καὶ Δαύνιοι καὶ Ταραντῖνοι 
καὶ Κάνναι. Διομήδους πεδίον ἔστι περὶ τὴν ᾿άπου- 
λίαν τῶν Ζίαυνίων. ἡ δὲ Μεσσαπία καὶ Ἰαπυγία 
ὕστερον Σαλεντία. εἶτα Καλαβρία ἐκλήϑη. ἡ 03 Apo- 
γύριππα πόλις τοῦ Ζιομήδους μετεκλήϑη ᾿“πούλοις 


᾿Ἄρποι. idem v. 603 et 852. 


ὅτι περὶ Τυρσηνῶν φησὶν ὁ Δίων “ταῦτα γὰρ 
καὶ προσῆκεν ἐνταῦϑα τοῦ λόγου περὶ αὐτῶν γεγρά- 
φϑαι ἕτερα (duae vel tres litterae evanidae) ἄλλο τι καὶ 
- ? e “ 2:1 e , - 
αὐϑις αὖ ἕτερον, ὁτῷ ποτ᾽ ἂν ἡ διέξοδος τῆς συγ- 
- , 

γραφῆς τὸ ἀεὶ παρὸν εὐτρεπίζουσα προστύχῃ, κατὰ 
3 - -" 

καιρὸν εἰρήσεται. τὸ δ᾽ αὐτὸ τοῦτο καὶ περὶ τῶν 

- 3 " - M 
ἄλλων τῶν ἀναγκαίων ἀρκούντως ἔχοντες τὰ uiv 


primus ediderat A. Maius in Scriptorum veterum nova Col- 
lectione vol. 2, Romae a. 1827, quos commiserat errores, co- 
dice denuo excusso correxit Henr. van Herwerden in Spici- 
legio Vaticano Lugd. Bat. 1860. 2) Sylloges Planudeae et 
ab Anonymo facti Florilegii codices Vaticani, unde Dionea 
quaedam ediderat Maius ibidem p. 527 seqq. 


EK T£.N IIPO TOT 45. 3 


γὰρ τῶν Ῥωμαίων πάντα χατὰ δύναμιν ἐπέξειμι, τῶν 
δὲ δὴ λοιπῶν τὰ πρόσφορα αὐτοῖς μόνα γεγράψε- 
ΤΣ M. p. 136. 

ot γὰρ Λίγυες τὴν παραλίαν ἀπὸ Τυρσηνέδος 
μέχρι τῶν "AAzeov καὶ ἄχρι Γαλατῶν νέμονται, ὥς 
φησι “ων. Is. Tzetz. ad Lycophr. 1312. 

Εὔανδρος ᾿ἀρκὰς ἀπὸ Παλλαντίου ἐστάλη μετὰ 
᾿ἀρκάδων εἰς ἀποικίαν, καὶ παρὰ τῷ Θύβρι πόλιν 
ᾧκισε, Ῥωμαίων μέρος τῆς καϑ' ἡμᾶς πόλεως. καὶ 
ὄνομα ἔσχε Παλλάντιον κατὰ μνήμην τοῦ ἐν ᾿άρκα- 
δίᾳ χρόνῳ δὲ ὕστερον μετέπεσε τὸ ὄνομα ἐν ἀναι- 
ρέσει γραμμάτων τοῦ τε À καὶ τοῦ v. Maii Spicileg. 
Rom. vol. 5 p. 464. 

Δίων καὶ Διονύσιος γράφουσι τὰ τοῦ Κάκου. 
Tzetzz ΗΘ 5:21: 

Αἰνείας ἀπὸ Μακεδονίας ἦλϑεν εἰς Ἰταλίαν. ἢ 
πρὶν ἴάργεσσα ἐχαλεῖτο. εἶτα Σατυρνία ἀπὸ τοῦ Κρό- 
νου, Σατύρνος γὰρ ὁ Κρόνος παρὰ Ῥωμαίοις. εἶτα 
ὐσονία ἀπό τινος Αὔσονος. εἶτα Τυρρηνία. εἶτα 
ἀπὸ Ἰταλοῦ τινός, ἢ ἀφ᾽ ἑνὸς ταύρου τῶν Γηρυό- 
νου ἀγομένων παρ᾽ Ἡρακλέους καὶ ἀποσκιρτήσαντος 
τῆς ἀγέλης καὶ ἀπὸ Ῥηγίου διανηξαμένου εἰς Σικε- 
λίαν. εἰς πεδίον Ἔρυκος Ἑλύμων βασιλέως. υἱοῦ 
δὲ Ποσειδῶνος. Ἰταλία ἡ χώρα ἐχλήϑη" ἰταλὸν γὰρ 
Τυρρηνοὶ τὸν ταῦρον καλοῦσιν. οὕτως οὖν Ἰταλία 
ἡ χώρα ἐχλήϑη, ἧς πρῶτος Ilixog ἐβασίλευσεν. εἶτα 
υἱὸς αὐτοῦ Φαῦνος. ὅτε καὶ ὁ Ἡρακλῆς ἐκεῖσε μετὰ 
τῶν λοιπῶν τοῦ Γηρυόνου βοῶν παρεγένετο. καὶ 
γεννᾷ “ατῖνον ἐκ τῆς Φαύνου γυναικός. ὃς ἐβασί- 
λευσε τῶν ἐκεῖσε. καὶ ἀπ᾽ αὐτοῦ Δατῖνοι πάντες ἐχλή- 
ϑησαν. πεντηχοστῷ δὲ πέμπτῷ ἔτει ἀφ᾽ Ἡρακλέους 
οὗτος ὁ Αἰνείας, μετὰ τὴν τῆς Τροίας ἅλωσιν εἰς 

1Ὲ 


σι 


S 


1b 


σι 


10 


4 EK ΤΩΝ IIPO TOT 2ε. " 


Ἰταλίαν, ὡς ἔφημεν, καὶ Δατίνους παρεγένετο. περὶ 
“Δαύρεντον δὲ προσώχειλε τὸ καὶ Τροίαν καλούμενον, 
περὶ Νουμίκιον ποταμόν. ἔχων καὶ τὸν ἐκ Κρεούσης 
υἱὸν αὑτοῦ ᾿Φσχάνιον ἢ làov' ὅπου φαγόντων τῶν 
μετ᾽ αὐτοῦ τὰς τραπέξας σελινίνας οὔσας. ἢ ἐκ τῶν 
σκληροτέρων μερῶν τῶν ἄρτων. οὐ γὰρ εἶχον τρα- 
πέξας, ἔτι δὲ καὶ χοίρου λευκῆς ἀπὸ τοῦ πλοίου αὐ- 
τοῦ ἀποσκιρτησάσης ἐπὶ τὸ ἀπ᾿ αὐτῆς ᾿Δλβανὸν ἴ ῦρος 
χαὶ τριάκοντα τετοχυίας, ἧπερ ἐδήλου ὦ ὅτι τριακοστῷ 
ἔτει οἵ παῖδες αὐτοῦ καὶ γὴν καὶ χράτος ἄμεινον 
ἕξουσιν. ἐπαύϑη τῆς ἀλητείας, ἐκ χρησμοῦ τοῦτο 
προαχηχκοώς. ϑύσας δὲ καὶ τὴν χοῖρον παρεσκευάξετο 
κτίσαι πόλιν. ὁ δὲ Δατῖνος τοῦτον οὐκ εἴα᾽ ἡττη- 
ϑεὶς δὲ πολέμῳ δίδωσιν Αἰνείᾳ πρὸς γάμον “αουι- 
νίαν τὴν αὑτοῦ ϑυγατέρα. Αἰνείας δὲ κτίσας πόλιν 
Acovíviov ὠνόμασε. “ατίνου δὲ καὶ Τούρνου τοῦ 


’ e , 
Ῥουτούλων βασιλέως πολέμῳ ὑπ᾽ ἀλλήλων ἀποϑα- 


3 
νόντων 4ἰνείας ἐβασίλευσεν. ἀνῃρημένου δὲ καὶ 
᾽ , / 2 , EN - 3. T 
“ἰνείου πολέμω ἕν “αυρέντῷῳ ὑπὸ τῶν αὐτῶν Pov- 
Ll - , 2 
τούλων καὶ Μεζεντίου τοῦ Τυρρηνοῦ. ἐγκύου οὔσης 
- , ' ^ 3 , 
Tus Αἰνείου yvvauxog “αουινέας τον Σιλούιον. AGxa- 
t I , L4 , τι Y ' 
viog ὁ ἐκ Κρεουσης παῖς βασιλεύει. og καὶ rov Me- 
, - * , 
ξέντιον πολέμῳ συμβαλόντα νικᾷ τελέως. μὴ δεχόμε- 
9 ' - 
vov τὰς πρεσβείας. ἀλλὰ τὰ TOU Ματίνου πάντα εἰς 
, M € 3 A 
ἐτήσιον δασμὸν ξητοῦντα. αὐξηϑέντες δὲ οὗ Ζατῖνοι. 
ἐπεὶ καὶ τὸ τριακοστὸν ἔτος ἐνέστη. “αουινίου μὲν 
E , 2 , EJ 
ὑπερεφρόνησαν. AABav δὲ Aoyyav ἑτέραν πόλιν ἔκτι- 
ΣΟῚ » emm ι 
σαν ἀπὸ τῆς χοίρου, τοῦτ᾽ ἔστι λευκὴν μακράν. καὶ 
Ἂς οὐ y pd 2 ^ 3 ΟΝ, d ΄ : M Nia 
τὸ ἐκεῖσε Ogog ἄλβανον ἐχαλεσαν ομοίως᾽ τὰ δὲ éx 
, 3 y. 
Τροίας ἀγάλματα μόνα πρὸς τὸ 4a«ovívtov δεύτερον 
ς , ^ 3 ^ τὶ 
υὑπεστράφησαν. μετὰ δὲ τὴν «σκχανίου τελευτὴν οὐχ 
e? ? E Darosud Dex 
0 Δσκανίου παῖς Ιοῦλος ἐβασίλευσεν. «AA ὁ ἔκ Aaovi- 


ae B e iC 2c riga 


EK ΤΟΝ IIPO TOT 4s. 5 


*? 2 J 
νίας Αἰνείου υἱὸς Σιλούιος. ἢ κατά τινας AGxavíov 
υἱὸς Σιλούιος. Σιλουίου πάλιν ἄλλος Αἰνείας. ov 
Aaivog , ov Κάπυς. Κάπυος δὲ παῖς Τιβερῖνος. ov 
E) , e 5 ^ 
-AuovAtog, ov “Δουεντῖνος. 

3 ^ 
μέχρι τούτου τὰ περὶ Ἄλβης καὶ AAfavov. τὰ 
b XR , , - 2 ») » , 
δὲ περὶ Pays. ἐντευϑεν. ἜΤ γέννα Νομη- 
τορα καὶ ᾿Δμούλιον. βασιλεύοντα δὲ τὸν Νομήτορα 
' 
ὁ ᾿Δμούλιος ἐξήλασε. καὶ “ἰγέστην τὸν Νομήτορος 
ev 2 ΄ 3 - ' δι 3 ' 52497. 
υἷον ἐν κυνηγεσίῳ ἀναιρεῖ. τὴν δὲ ἀδελφὴν Aiy&- 
στου. ϑυγατέρα δὲ τοῦ προρρηϑέντος Νομήτορος, 
NL , ἐἤ ς 
Σιλουίαν ἢ Ῥέαν Ἰλίαν ἱέρειαν τῆς Ἑστίας ποιεῖ, ὡς 
ἂν παρϑένος διαμείνῃ ἐδεδίει γάρ τινα χρησμὸν λέ- 
ς - z 3 3 E 
yovr& ὑπὸ τῶν Νομήτορος παίδων αὐτὸν ἀναιρεϑῆ- 
Y m" 2 LJ 
ναι. διά τοι τοῦτο TOv uiv Aiy£ovqv ἀνεῖλε. τὴν 
δὲ ἱέρειαν τῆς Ἑστίας ἐποίησεν. ὅπως παρϑένος καὶ 
^ , e LY , P] “ e , 
ἄπαις διαμείνῃ. ἡ δὲ ἐν Ἄρεος ἄλσει υδρευομένη 
; 2c Cz 
ἔγκυος γένεται, καὶ γεννᾷ Ῥωμύλον xal Pouov. καὶ 
, LY , -- v.) zy c -2 , 
τήνδὲ μὲν ἐξαιτεῖται μὴ ἀποθανεῖν ἡ τοῦ “μουλίου 
ϑυγάτηρ, τὰ δὲ βρέφη Φαυστύλῳ ποιμένι. “αυφεν- 
τίας ἀνδρί, ἔδωκε ῥῖψαι περὶ τὸν Aus ud ποταμόν. 
& ἡ τούτου γυνὴ λαβοῦσα ἀνέτρεφεν᾽ ἔτυχε γὰρ αὖ- 
τὴν τότε νεχρὸν βρέφος τεχεῖν. αὐξηϑέντες δὲ ὁ 
ς exe € bd 
Ρωμύλος καὶ o Ῥῶώμος ἐποίμαινον χατὰ τοὺς TOU 
3 3 3 € - 
AyuovACov ἀγρούς. ἀνελόντες δέ τινας τῶν τοῦ πάπ- 
, - , 
zov Νομήτορος ποιμένων ἐπετηροῦντο. κατασχεϑέν- 
^ -€ , ' ec , v , 
rog δὲ τοῦ Ρώμου Ógauov o Ῥωμύλος τῷ Φαυστύλῳ 
e € e 
λέγει. καὶ ὃς δραμὼν τῷ Νομήτορι πάντα διηγεῖται. 
EU - - ΓΕ 3 
τέλος ἔγνω Νομήτωρ τῆς ϑυγατρὸς αὑτοῦ παῖδας ov- 
9 - - 
τας αὐτούς. of δὲ συναραμένων πολλῶν ἀναιροῦσι 
' 2 , ^ SA 7 , , e - ^ 
TOv ἄμουλιον. τῷ δὲ Νομήτορι πάππῳ αὐτῶν τὴν 
, "Ὕ"ν» , 2 ἧς C ANS ΤΣ 
βασιλείαν τῆς AA us παρασχόντες αὐτοὶ τὴν Ῥώμην 
3 , 9 * e. € 
κτίζειν ἀπήρξαντο, ὀχτωκαιδεκάτῳ ἔτει τῆς Ῥωμύλου 


13 


6. EK T9N ΠΡΟ TOT. Ἄς. 


ἡλικίας. πρὸ δὲ τῆς μεγάλης ταύτης Ῥώμης. ἣν 
ἔκτισε Ῥωμύλος περὶ τὴν Φαυστύλου οἰχίαν ἐν ὄρει 
Παλατίῳ, ἑτέρα τετράγωνος ἐχτίσϑη Ῥώμη παρὰ Ῥώ- 
μου καὶ Ῥωμύλου παλαιοτέρων τούτων. 15. Tzetz. 
ad Lycophr. 1232. 
oU γὰρ ἔστιν οὔτε προϊδέσϑαι πάντα ἀν- 

ϑοώπῳ ὄντι οὔτ᾽ ἀποτροπὴν τῶν ἀναγκαίως ἐσομέ- 
νῶν εὑρεῖν᾽ τιμωρούς τινας τῆς ἀδικίας αὐτοῦ ἐκ 
τῆς κόρης ἐκείνης γεννηϑῆναι. M p.130. 

ὅτι ἹΡωμύλος ἐπὶ τοῦ Παλλαντίου τὸ τῆς μελλού- 
σης ἐσεσϑαι Ρώμης σχῆμα διαγράφων ταῦρον δαμά- 
λει συνέξευξε, τὸν μὲν ταῦρον ἔξω πρὸς τὸ πεδίον 
νεύοντα, τὴν δὲ δάμαλιν πρὸς τὴν πόλιν, συμβολικῶς 
διὰ τούτων εὐχόμενος τοὺς μὲν ἄνδρας φοβεροὺς εἶ- 
ναι τοῖς ἔξω, τὰς δὲ γυναῖκας γονίμους καὶ πιστὰς 
οἰκουρούς. εἶτα βώλον λαβὼν ἔξωϑεν ἔσω ῥίπτει τῆς 
πόλεως, εὐχόμενος ἀπὸ τῶν ἀλλοτρίων τὰ ταύτης 
αὔξειν. M p. 527. 

ὅτι στασιάσαντες πρὸς ἀλλήλους Ῥέμος χαὶ Ῥω- 
uvAog ἔκδηλον ἐποίησαν ὅτι τινὲς καὶ πάνυ ἀσφαλέ- 
στερον τοὺς κινδύνους τῶν εὐτυχιῶν συνδιαφέρου- 
σιν. M p. 136. Περὶ Ῥωμύλου καὶ Ῥέμου Μιονύσιος 
ὃ ““λικαρνασσεὺς ἱστορεῖ. 4ίων τε καὶ “ιόδωρος. 
ἴο. Tzetz. schol. in Exeg. Hom. ll. p. 141, 20. 

καὶ αὐτοί τε ἐξέμαϑον καὶ τοὺς ἄλλους ἐξεδύδα- 
Éav ὅτι οὔϑ᾽ οἵ τιμωφούμενοί, τινας κατορϑοῦσι πάν- 
τως, ὅτι προηδίκηνται, οὔϑ᾽ οἵ παρὰ τῶν κρειττό- 
νῶν ἀπαιτοῦντές τινα ἀπολαμβάνουσιν αὐτά. ἀλλὰ 
πολλάκις καὶ τὰ λοιπὰ προσαπολλύουσιν. M ib. 

ὅτι ἡ Ἑρσιλία καὶ αἱ ἄλλαι ὁμόφυλοι γυναῖκες 
τηρήσασαί ποτὲ ἀντιπαρατεταγμένους σφᾶς κατέδρα- 
μον ἀπὸ τοὺ Παλατίου μετὰ τῶν παιδίων. ἤδη γάρ 


| 
| 
| 


cime c Ote 


ἘΚΤΩΝ ΠΡΟ TOT As. 1 


τινα ἐγεγένητο. καὶ ἐς τὸ μεσαίχμιον ἐξαπίνης ἐσπε- 
σοῦσαι πολλὰ καὶ οἰχτρὰ καὶ εἶπαν καὶ ἐποίησαν᾽ 
ποτὲ μὲν γὰρ πρὸς τούτους ποτὲ δὲ πρὸς ἐκείνους 
βλέπουσαι “τί ταὐτα᾽ ἔφασαν “ποιεῖτε, πατέρες; τί 
ταῦτα, ἄνδρες; μέχρι ποῦ μαχεῖσϑε; μέχρι ποῦ μι- 
σήσετε ἀλλήλους; καταλλάγητε τοῖς γαμβροῖς. κα- 
ταλλάγητε τοῖς πενϑεροῖς. φείσασϑε πρὸς τοῦ Πα- 
νὸς τῶν τέκνων. φείσασϑε πρὸς τοῦ Κυρίνου τῶν 
ἐγγόνων. ἐλεήσατε τὰς ϑυγατέρας. ἐλεήσατε τὰς γυ- 
ναῖχας᾽ ὡς εἴγε ἀκαταλλάκτως ἔχετε καί τις ὑμᾶς 
σκηπτὸς μανίας ἐμπεσὼν οἰστρεῖ, ἡμᾶς τε. δι᾿ ἃς 
μάχεσϑε, προαποχτείνατε. καὶ τὰ παιδία ταῦτα, ἃ 
μισεῖτε. προαποσφάξατε, ἵνα μηδὲν ἔτι μήτ᾽ ὄνομα 
μήτε σύνδεσμον συγγενείας πρὸς ἀλλήλους ἔχοντες 
κερδάνητε τὸ μέγιστον τῶν κακῶν. τὸ τούς τε πάπ- 
πους τῶν παίδων καὶ τοὺς πατέρας τῶν ἐγγόνων φο- 
νεύειν. ταῦτά τε ἔλεγον καὶ τὰ ἱμάτια καταρρηξά- 
μεναι, τούς τε μαστοὺς καὶ τὰς γαστέρας γυμνώσα- 


M 3 P , 
σαι, αἵ μὲν αὐταὶ τοῖς ξίφεσί σφων ἐνέχριμπτον. αἱ 


δὲ καὶ τὰ παιδία αὐτοῖς προσερρίπτουν., ὥστε ἐκεί- 
νους καὶ ἐξ ὧν ἑώρων κλαῦσαι καὶ τῆς μάχης ἐπι- 
σχεῖν καὶ ἐς λόγους αὐτοῦ, ὥσπερ εἶχον, ἐν τῷ κο- 
μιτίῳ δι᾿ αὐτὸ τοῦτο κληϑέντι συνελϑεῖν. M p. 137. 

τρίβους τριττὺς ἢ τρίτον μέρος. τρισχίλιοι γὰρ 
ὄντες ὁπλῖται Ῥωμύλου, ὥς φησι Ζίων ἐν τῷ πρώτῳ 
λόγῳ τῆς ἱστορίας. εἰς τρεῖς ἐνεμήϑησαν μοίρας κλη- 
ϑείσας τρίβους, τοῦτ᾽ ἔστι τριττύας, ἃς καὶ φυλὰς 
ὠνομασαν λληνες. ἑχάστη δὲ τριττὺς εἰς δέκα διῃ- 
o£ κουρίας ἤτοι φροντιστήρια᾽ κοῦρα μὲν γὰρ ἡ 
φροντὶς λέγεται, καϑ᾽ ἑκάστην δὲ κουρίαν συνιόντες 
οὗ εἰς αὐτὴν τεταγμένοι τινὰ τῶν καϑηχόντων ἐξ- 


oo 


, , 
ἑφρόντιξον. λέγονται δὲ xo9' Ἕλληνας αἷ κουρίαι 9 


11 


12 


1* 


8 EK ΤΩΝ ΠΡΟ TOT As. 


φρατρίαι καὶ φατρίαι, οἱονεὶ ἑταιρεῖαι, ἀδελφότητες. 
συναλλάγματα, συστήματα, παρὰ τὸ τοὺς φρατριάξον- 
τας φράζειν ἢ φαίνειν ἀτρέστως καὶ ἀφόβως ἀλλή- 
λοις τὰ ἴδια βουλήματα" ὅϑεν καὶ φράτορες οἱ πα- 
τέρες ἢ συγγενεῖς ἢ διδάσκαλοι, οὗ τῆς αὐτῆς φρα- 
τρίας μετέχοντες. τάχα δὲ καὶ ἀπὸ τῆς Ῥωμαϊκῆς 
μετηνέχϑη λέξεως τοῦ φρᾶτερ. ὃ δηλοῖ τὸν ἀδελφόν. 
Glossar. Nom. Labbaei. 

πολὺ γὰρ διαφέρει ἐκ καινῆς τινας κατασταϑὴ- 
voL ἢ καὶ πρότερον οὔσας ἐπιπληϑῆναι. M p. 197. 

ὅτι ὁ Ῥωμύλος πρὸς τὴν γερουσίαν τραχύτερον 
διέκειτο καὶ τυραννικώτερον αὐτῇ προσεφέρετο. καὶ 
τοὺς ὁμήρους τοῖς Οὐηιεντίοις ... καϑ' ἑαυτὸν καὶ 
οὐκ ἀπὸ κοινῆς γνώμης. ᾿ὥσπερ τὰ πολλὰ ἐγίγνετο. 
ἀγανακτοῦντές τε. ἐπὶ τούτῳ ἀχϑόμενος, ἄλλα τε 
ἐπαχϑὴ καὶ τέλος εἶπεν ὅτι ἐγὼ. ὑμᾶς, ὦ πατέρες, 
ἐξελεξάμην οὐχ ἵνα ὑμεῖς ἐμοὶ ἄρχητε, ἀλλ᾽ ἵνα ἐγὼ 
ὑμῖν ἐπιτάττοιμι. M p. 138. 

Ζέίων. α΄ “οὕτω που φύσει πᾶν τὸ ἀνθρώπινον 
οὐ φέρει πρός τε τοῦ ὁμοίου καὶ τοῦ συνήϑους. τὰ 
μὲν φϑόνῳ τὰ δὲ καταφρονήσει αὐτοῦ. ἀρχόμενον." 
Bekkeri Anecd. » 164, 15. 


e 


ec -» ' 
Δίων ἐν α΄ “ἐν ᾧ καὶ τὸ σῶμα καὶ τὴν vv- 
' é ^ e € : , 29 - 
χὴν παραβαλλόμενος ὑπὲρ ὑμῶν ἐκινδύνευσεν. ib. 
p. 165, 27. 
-f , r1 ) 3 ^ - 3 
τῷ PouvAo καὶ στέφανος ἣν καὶ σκῆπτρον ἀε- 
“ 3 ΄ , 
τὸν ἔχον ἐπ᾽ ἄκρου καὶ φαινόλης λευκὸς ποδήρης, 
9 ' - ^ E Im M 
ἅπο τῶν ὥμων ἔμπροσϑεν μέχρι ποδῶν πορφυροῖς 
e , 2 €- , , 
ὑφάσμασιν δεραβδωμένος. ὄνομα δὲ τῷ φαινόλῃ voya, 
- 2.52 ΄ . 
οἱονεὶ σκέπασμα. ἀπὸ τοῦ τέγερε. κατ᾽ ἀντίστοιχον 
re A e A; € e , 
οὕτω γὰρ τὸ σκέπειν ἹΡωμαῖοι καλοῦσι, καὶ ὑπόδημα 
» 9 - ^ "ὦ , 
φοινικοῦν, κόϑορνος ὄνομα αὐτῷ, κατὰ τὸν Κοκκήιον. 


—— —" 


EK ΤΟΝ IIPO TOT ^s. 9 


Ioannes Laurentius Lydus De magistratibus Reip. Rom. 1, 
p. 20— 22. 
κατὰ τῆς γῆς γὰρ χέοντες τέφραν ἐκ τῆς ἑστίας 
- , €- “ Ἁ 
τῇ ῥάβδῳ ταύτῃ τεχνικῶς ἔγραφον τὰς μαντείας 
βλέποντες πρὸς τὸν ἥλιον καὶ λέγοντες τὸ μέλλον. 
, ' NE , ’ E , 
ταυτὴν τὴν ῥαβδον Πλουταρχος λίτυον ὀνομαζξει, 
λίξουους δὲ Κοκκειανὸς Κάσσιος Ζέων λέγει. 
Io. Tzetz. Alleg. Iliadis 1, 28. Conf. Exeg.inll. p. 76, 25. 
e » - 
ὅτι ὁ Νούμας ᾧκει ἐν κολωνῷ τῷ Κυριναλέίῳ 
, , el A E E ADECSECP S ἀν ν5 3 
ὠνομασμένῳ cre καὶ Σαβῖνος ὧν. τα δὲ δὴ ἀρχεῖα 
- - € - 3 , 
ἐν τῇ ἱερᾷ 00d εἶχε, καὶ τάς τε διατριβὰς πλησίον 
τοῦ Ἑστιαίου ἐποιεῖτο καὶ ἔστιν ὅτε καὶ κατὰ χώραν 
ἔμενεν. V p. 569. 
: M ' 5 25:9 , . , ' - 3 
ἐπειδὴ γὰρ sv ἠπίστατο τούς γε πολλοὺς τῶν Cv- 
ς 3 
ϑρώπων τὸ μὲν ὁμοφυές σφισι καὶ σύννομον ἐν ὀλι- 
ς Y , € ki] aA 
γωρίᾳ ὡς μηδὲν βέλτιον ἑαυτῶν Ov ποιουμένους. τὸ 
^ , -- e - - 
δὲ ἀφανὲς καὶ ἀλλοῖον ὡς καὶ κρεῖσσον [πίστει τοῦ 
ϑείου] ϑεραπεύοντας. χωρίον τέ τι ταῖς Μούσαις 
, 
ἱέρωσεν ... M p. 138. 
, " 3 [3 
ZAíov α΄ βιβλίῳ “ταῦτά τε ovv ὁ Νούμας ἐνόμι- 
32 7A 
σεν. Bekk. Anecd. p. 158, 23. 
" 3 » , 
[ἔπειτα καὶ] ὅτι δι᾿ ἑαυτῶν τότε κατέστησαν. πί- 
στιν τοῦ ϑείου λαβόντες. κἀκ τούτου αὐτοί τε ἐν 
ΓΉΕΤΗΝ ὁ ^ ' 3 , ^ ' ' , , 
&ignvi καὶ πρὸς ἀλλήλους καὶ προς rovg ἀλλοφύλους 
παρὰ πᾶσαν τὴν τοῦ Νούμα ἀρχὴν διεγένοντο. καὶ 
^ 2 2 , » m. 
éxsivog ovx ἀϑεεί σφισιν ἐξ ἴσου τῷ Ῥωμύλῳ ὑπάρ- 
HJ ^ i! ιν τ δ , S , 
ξαι ἔδοξεν. φασὶ δὲ αὐτὸν oí σαφέστατα τὰ Σαβί- 
3$, , - 3: un AER , ᾽ C WC , E] , 
νῶν εἰδότες ἐν τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ἐν ἢ ἡ Ῥώμη ἐχτίσϑη 
» 2 
γεγεννῆσθαι. οὕτω μὲν δὴ δι΄ ἀμφοτέρους αὐτοὺς 
^ e € 
καὶ ἰσχυρὰ ταχὺ καὶ εὔχκοσμος ἡ πόλις ἐγένετο. TOU 
, 
μὲν τὰ πολεμικὰ αὐτὴν ἀναγκαίως ἅτε καὶ νεύκτι- 
3 3 - 
στον ovGcv ἀσκήσαντος. τοῦ δὲ τὰ εἰρηνικὰ προσεκ- 


1^ 


10 ΕΚΤΩΝ IIPO TOT Az. 


διδάξαντος, ὥστ᾽ αὐτὴν ἐν ἑχατέρῳ ὁμοίως δια- 
πρέψαι. V p. 569. 

7 Δίων ὁ Poyueiog ἀρχαῖόν τινα ἥρωα Ἰανὸν λέγει 
διὰ τὴν τοῦ Κρόνου ξένισιν λαβόντα τὴν γνῶσιν τῶν 
μελλόντων καὶ τῶν προὐπαρχόντων. καὶ διὰ τοῦτο 
διπρόσωπον ὑπὸ ἹΡωμαίων πλάττεσθαι" ἐξ ov τόν τε 
μῆνα κληϑῆναι ἸΙανουάριον, καὶ τὴν τοῦ ἔτους ἀρχὴν 
ἀπὸ τοῦ αὐτοῦ μηνὸς γίνεσϑαι. Cedrenus vol. 1, p. 295, 
10 Bekk. 

7b α΄ βιβλίῳ Δίων “καὶ γὰρ ἐν ἀρχαῖς τισι τελευ- 
ταίων ὀριγνώμενοι καὶ τὰς δαπάνας οὐκ ἀκουσίους 
ὑπομένομεν." Bekk. Anecd. p. 161, 3. 

1 Δίωνος β΄ βιβλίῳ “δόξαν τὴν ἐκείνων ἐπίπρο- 
σϑέν σφισι τῆς αὐξήσεως ἔσεσϑαι.᾽ — Bekk. Anecd. 
p:5139,. 12. 

2 ὅτι [ὁ TovAAog καὶ ὁ Μέττιος] οὐδέτεροι Gvveya- 
ρουν τὴν μετανάστασιν, ἀμφότεροι, δὲ τὰ σφέτερα 
περιέστελλον᾽ 0 τὲ γὰρ Τούλλος πρός τὲ τὴν φήμην 
τὴν περὶ Ῥωμύλου καὶ πρὸς τὴν δύναμιν τὴν παρού- 
σαν καὶ ὁ Φουφήτιος πρός τε τὴν ἀρχαιότητα τῆς 
"Als καὶ ὅτι καὶ μητρόπολις ἄλλων τε πολλῶν καὶ 
αὐτῶν τῶν Ῥωμαίων ἢν; ἐπαιρόμενοι μικρὸν οὐδὲν 

8 ἐφρόνουν. δι᾿ οὖν ταῦτα τῆς ἀμφισβητήσεως ἐκεί- 

, νῆς ἀπέστησαν, περὶ δὲ τῆς ἡγεμονίας διηνέχϑησαν᾽ 
ἀστασίαστοι γὰρ ἐπὶ τοῖς ἴσοις ἀσφαλῶς συμβιοῦν 
σφᾶς ἑώρων. τὸν ἐκ τῆς ἐμφύτου τοῖς ἀνθρώποις πρός 
τε τὸ ὅμοιον φιλονεικίας καὶ πρὸς τὸ ἄρχειν ἑτέρων 
ἐπιϑυμίας. πολλὰς δὲ καὶ περὶ τούτου δικαιώσεις 
ἀλλήλοις προσήνεγκον., εἴ πως ἐκείνης ys οἱ ἕτεροι 
ὁποτεροιοῦν ἐθελούσιοι τοῖς ἑτέροις παραχωρήσειαν. 
οὐδὲν δ᾽ éxégavav, ἀλλ᾽ ὑπὲρ αὐτῆς ἀγωνίσασϑαι 
συνέϑεντο. M p. 139. 


ws ae πονωνκ Lihéntabfu C ale Pc on 


———— 


ur St li e. 


ΘΟ dd 


EK T4&N IIPO TOT As. 11 


Ζίωνος βιβλίον β΄ “καὶ μηδὲν ἕτερον δεινὸν 
προσδεχομένοις ἐπιϑέμενος."᾽ Bekk. Anecd. p. 139, 15. 


4 


ὅτι 0 Τοὔῦλλος πρὸς τοὺς πολεμίους κράτιστος 5 


ἐνομίξετο, τοὺ δὲ δὴ ϑείου πάνυ καταφρονήσας 
παρημέλει : μέχρις οὐ νόσου λοιμώδους γενομένης καὶ 
αὐτὸς ἠρρώστησε᾽ τότε γὰρ τῶν τε ἄλλων ϑεῶν δι᾽ 
ἀκριβείας ἐπεμελήϑη καὶ τοὺς Σαλίους τοὺς Κολ- 
λίνους προσκατέστησε. V p. 569. 

ὅτι συνεὶς ὁ Μάρκιος ὡς τοῖς βουλομένοις εἰρη- 
νεῖν οὐκ ἐξαρκεῖ τὸ μηδὲν ἀδικεῖν, οὐδέ ἐστι τὸ 


8 


ἄπραγμον ἄνευ τοῦ δραστηρίου σωτήριον, ἀλλ᾽ ὅσῳ : 


τις αὐτοῦ ὀριγνᾶται, εὐεπιϑετώτερος τοῖς πολλοῖς 
γίγνεται. μετεβάλετο οὔτε γὰρ τὸ ἐπιϑυμοῦν ἡσυ- 
χίας ἰσχυρὸν πρὸς φυλακὴν ἄνευ τῶν πρὸς τὸν πό- 
λεμον παρασκευῶν ἑώρα Ov, καὶ τὸ τερπνὸν τῆς 
ἀπραγμοσύνης τάχιστα καὶ ῥᾷστα τοῖς πέρα τοῦ και- 
ροῦ σπουδάξουσιν αὐτὴν ἀπολλύμενον ἠσϑάνετο. καὶ 
διὰ ταῦτα καὶ καλλίω καὶ ἀσφαλεστέραν καὶ παρα- 
σχευὴν καὶ φροντίδα τῆς εἰρήνης τὸν πόλεμον νομί- 
σας εἶναι, πάνϑ'᾽ ὅσα παρ᾽ ἑκόντων τῶν “ατίνων 
μηδέν v σφας ἀδικῶν οὐκ ἠδυνήϑη κομίσασϑαι, παρὰ 
ἀκόντων στρατεύσας ἀπέλαβεν. Ν Ρ. 139. 

ὅτι Ταρκύνιος πλούτῳ καὶ συνέσει καὶ εὐτραπε- 
λίᾳ πολλῇ πανταχοῦ κατὰ καιρὸν χρώμενος οὕτω τὸν 
Μάρκιον διέϑηκεν ὥστε καὶ ἐς τοὺς εὐπατρίδας καὶ 
ἐς τὴν βουλὴν ὑπ᾽ αὐτοῦ καταλεχϑῆναι, στρατηγός 
τὲ πολλάκις ἀποδειχϑῆναι, καὶ τὴν ἐπιτροπείαν τῶν 
παίδων αὐτοῦ καὶ τῆς βασιλείας πιστευϑῆναι᾽ καὶ 
γὰρ τοῖς ἄλλοις προσφιλὴς οὐδὲν ἧττον qv, καὶ διὰ 
τοῦτο καὶ ἑκόντων αὐτῶν ἐπρώτευσεν. αἴτιον δὲ ὅτι 
πάντα ἀφ᾽ ὧν ἰσχύειν ἔμελλε πράττων οὐκ ἐξεφρό- 
v&, ἀλλ᾽ ἐν τοῖς πρῶτος ὧν συνεστέλλετο. καὶ τὰ 


10 


1 


2 


12 ἘΚΊΤΊΩΝ IIPO TOT Az. 


μὲν ἐπέπονα xal ἀνϑ᾽ ἑτέρων καὶ ἐν τῷ φανερῷ va- 
ἕμενε, τῶν δὲ δὴ ἡδέων τοῖς τε ἄλλοις ἐθελοντὴς 
παρεχώρει καὶ αὐτὸς ἢ οὐδὲν ἢ ὀλίγα, καὶ ταῦτα 
λανθάνων, ἐκαρποῦτο. καὶ τῶν μὲν ἀμεινόνων τήν 
τὲ αἰτίαν ἐς πάντας μᾶλλον ἢ ἐς αὑτὸν ἀνῆγε καὶ 
τὴν ἀπόλαυσιν ἐς τὸ μέσον τῷ δεομένῳ κατετίϑει. 
τὰ δὲ ἀτοπώτερα οὔτ᾽ ἀνέφερεν ἔς τινα οὔτε ἐκοι- 
νοῦτό τινι. πρὸς δὲ τούτοις ἐχαρίξετο μὲν πᾶσι τοῖς 
ἀμφὶ τὸν Μάρκιον ὡς ἑκάστοις καὶ τῷ ἔργῳ καὶ τοῖς 
λόγοις᾽ τῶν τὲ γὰρ χρημάτων ἀφειδῶς ἀνήλισκε, καὶ 
ταῖς σπουδαῖς, εἴ τίς τε αὐτοῦ δεηϑείη. ἑτοίμως 
ἐχρῆτο φαῦλον δέ τι ἐς οὐδένα οὔτε ἔλεγεν οὔτε 
ἔπραττεν, οὐδὲ ἐς ἀπέχϑειαν ἑκὼν οὐδενὶ καϑίστατο. 
καὶ προσέτι. ἃ μὲν εὖ ὑπό τινων ἔπασχεν, ἐπὶ τὸ 
μεῖξον ἀεὶ ἐλάμβανε, τὰ δὲ δυσχερεστερα ἤτοι τὴν 
ἀρχὴν οὐδὲ dibus T ἢ καὶ φαυλέσας παρ᾽ ἐλά- 
χιστον ἦγε. καὶ οὐχ ὅσον οὐκ ἡμύνατό τινα ἐπ᾽ αὐ- 
τοῖς. ἀλλὰ καὶ εὐηργέτει. μέχριπερ καὶ ἐκεῖνον ἐξενί- 
κησεν. ἐκ μὲν οὖν τούτων σοφίας τινὰ δόξαν, ἅτε 
καὶ τὸν Μάρκιον καὶ τοὺς περὶ αὐτὸν πάντας χειρω- 
σάμενος. ἐκτήσατο, ἐκ δὲ δὴ τῶν ἔπειτα ἀπιστεῖσϑαι 
τοὺς πολλοὺς τῶν ἀνθρώπων ἐποίησεν ὡς ἤτοι δολε- 
φοὺς φύσει ὄντας ἢ καὶ πρὸς τὰς δυνάμεις τάς T6 
τύχας καὶ τὴν γνώμην ἀλλοιουμένους. V p. 570. 

β΄ βιβλίῳ Δίων “ὡς δὲ οὐδὲν O,rt ovx ἐπειϑάρ- 
χουν αὐτῷ." Bekk. Anecd. p. 164, 19. Conf. Zonar. 
vol. 2; p. 91,*8 "Pind. 

Zlíavog βιβλίον P καὶ τὸν ἀδελφόν, ὅτι μὴ 
συνήρετο. λάϑρᾳ διὰ τῆς γυναικὸς αὐτοῦ φαρμάκοις 
ἐξειργάσατο." ib. p. 139, 17. 

ὅτι 0 Ταρκύνιος ἐπεὶ ἱκανῶς ὡς καὶ ἀκόντων τυ- 
ραννήσων παρεσκευάσατο, τοὺς δυνατωτάτους πρῶτον 


ἘΚΊΤΩΝ IIPO TOT As. 13 


uiv τῶν βουλευτῶν ἔπειτα καὶ τῶν ἄλλων συλλαμ- 
βάνων, πολλοὺς μὲν φανερῶς, οἷς γε αἰτίαν τινὰ εὐ- 
πρεπὴ ἐπενεγκεῖν ἐδύνατο, πολλοὺς δὲ καὶ λάϑρα 
ἀπεκτίννυε καί τινας ὑπερώριξεν. οὐ γὰρ ὅτι τὸν 
Τοὐλλιόν τινὲς αὐτῶν μᾶλλον ἢ ἐκεῖνον ἠγάπησαν, 
οὐδ᾽ ὅτι γένη καὶ πλούτους καὶ φρόνημα εἶχον, ἀν- 
δρεία τε ἐπιφανεῖ ἢ καὶ σοφία διαπρεπεῖ ἐχρῶντο, 
τοὺς μὲν ἀμυνόμενος τοὺς δὲ προκαταλαμβάνων, 
φϑόνῳ τε καὶ ὑποψίᾳ ἅμα μίσους ἐκ τοῦ μὴ ὁμοή- 
ϑους ἐρϑδιρεῖς ἀλλὰ καὶ τοὺς πάνυ φίλους τοὺς πρὸς 
τὴν μοναρχίαν of σπουδάσαντας οὐδὲν ἡ ἧττον τῶν ἕτέ- 
ρῶν ἀπώλλυεν, νομίξων σφᾶς ὑπό τὲ τῆς ϑρασύτη- 
τος καὶ ὑπὸ τῆς νεωτεροποιίας, vg ἧς ἑαυτῷ τὴν 
ἀρχὴν συγκατέπραξαν, κἂν ἄλλῳ τινὶ αὐτὴν δοῦναι. 
κἀκ τούτου τὸ κράτιστον τῆς βουλῆς καὶ τῆς ἵππάδος 
ἀπανάλωσεν, οὐδ᾽ ἀντικαϑίστη τὸ παράπαν ἐς αὖὐ- 
τοὺς ἀντὶ τῶν ἀπολλυμένων οὐδένα μισεῖσϑαί τε 
γὰρ ὑπὸ παντὸς τοῦ δήμου ἐπίστευε, καὶ τὰ τέλη 
ἐκεῖνα ἀσϑενέστατα ἐκ τῆς ὀλιγανϑρωπίας ποιῆσαι 
ἐπεϑύμει. καὶ τήν γε γερουσίαν καὶ καταλῦσαι παν- 
τελῶς ἐπεχείρησεν, πᾶν ἄϑροισμα ἀνθρώπων, ἄλλως 
τε καὶ ἐπιλέχτων καὶ πρόσχημα προστατείας τινὸς 
ἀπὸ παλαιοῦ ἐχόντων, πολεμιώτατον τυράννῳ νομί- 
ξων εἶναι. δείσας δὲ μή πώς of τὸ πλῆϑος ἢ καὶ αὐ- 
τοὶ οἷ δορυφόροι, οἷά που πολῖται ὄντες, ἀγανακτή- 
G&L τοῦ τὴν πολιτείαν σφῶν μεϑίστασϑαι ἐπαναστώ- 
σιν. ἐχ μὲν τοῦ προφανοῦς οὐχ ἐποίησε τοῦτο, ἕν 
τρόπῳ δέ τινι ἐπιτηδείῳ καὶ πάνυ αὐτὸ κατέπραξεν. 
οὔτε γὰρ ἀντεσῆγεν ἐς αὐτὴν οὐδένα. οὔτε τοῦς xc- 
ταλοίποις λόγου τι ἄξιον ἐπεκοίνου. συνεκάλει μὲν 
γὰρ αὐτούς, οὐ μὴν ὥστε καὶ συνδιοικεῖν τι τῶν 
ἀναγκαίων, ἀλλὰ καὶ αὐτὸ τοῦτο πρός τε τὸν ἔλεγχον 


c 


10 


14 EK TOÀN ΠΡΟ TO? 4s. 


τῆς ὀλιγότητός σφων καὶ διὰ τοῦτο καὶ ταπεινότητα 
καὶ καταφρόνησιν ἐξεπίτηδες ἐποίει. τὰ δὲ δὴ πλεῖ- 
στα καϑ᾽ ἑαυτὸν ἢ καὶ μετὰ τῶν υἱέων. τοῦτο μὲν 
ὅπως μηδεὶς τῶν ἄλλων μηδὲν δύναιτο, τοῦτο δὲ χαὶ 
χατοχνῶν δημοσιεύειν ἐν οἷς ἐκακούργει ; ἔπραττεν, 
δυσπρόσοδός τε καὶ δυσπροσήγορος qv, καὶ τῇ ὑπερ- 
ovi τῇ τὲ ὠμότητι τοσαύτῃ πρὸς πάντας ὁμοίως 
ἐχρῆτο ὥστε καὶ ὑπερήφανος ἀπ᾽ αὐτῶν ἐπικληϑῆ- 
ναι. τά τε γὰρ ἄλλα καὶ αὐτὸς καὶ οἱ παῖδες αὐτοῦ 
τυραννικώτερον ἔπραττον. καί ποτὲ πολιτῶν τινὰς 
ἐν τῇ ἀγορᾷ καὶ ἐν τοῖς τοῦ δήμου ὄμμασι σταυροῖς 
τὲ γυμνοὺς προσέδησεν καὶ ῥάβδοις αἰκισάμενος ἀπ- 
ἔχτεινεν. καὶ τοῦϑ᾽ ὑπ᾽ ἐκείνου τότε ἐξευρεϑὲν καὶ 
πολλάκις ἐγένετο. V p. 573. 

Δίων ἐν β΄ βιβλίῳ “τὸν γὰρ πατέρα πολλὰ καὶ 
ἄτοπα ὡς καὶ τυραννοῦντα καὶ παρασπονδοῦντα φα- 
νερῶς ἐκ συνθήκης λοιδορήσας." Bekk. Anecd. p.155, 1. 

ὅτι ἐν Ῥώμῃ ϑεμελέων ὀρυττομένων ναοῦ κεφαλὴ 
νεοσφαγοῦς ἀνθρώπου εὑρέϑη λελυϑρωμένη᾽ πρὸς 
ὅπερ Τυρρηνὸς μάντις ἔφη τὴν πόλιν κεφαλὴν πολ- 
λῶν ἐθνῶν ἔσεσϑαι. πλὴν 9v αἵματος καὶ σφαγῶν. 
κἀντεῦϑεν 0 Ταρπήιος λόφος μετωνομάσϑη Καπιτω- 
λῖνος. M p. 528. 

ὅτι σημεῖον τὸ μύλιον λέγεται χιλίοις βήμασι με- 
τρούμενον᾽ μίλια γὰρ τὰ χίλια. M p. 529. 

ὅτι Δεύκιος Ἰούνιος, ἀδελφῆς Ταρκυνίου παῖς, 
φοβηϑεὶς ἐπειδὴ τόν τε πατέρα αὐτοῦ ἀπεκχτόνει καὶ 
προσέτι καὶ τῆς οὐσίας αὐτὸν ἀφήβητο, μωρίαν προσε- 
ποιήσατο. εἴ πως αὐτός γε περιγένοιτο᾽ καὶ yo εὺ 
ἠπίστατο ὅτι πᾶν τὸ ἔμφρον. ἄλλως τε καὶ ὅταν ἐν 
λαμπρότητι γένους 5, δι᾿ ὑποψίας τοῖς τυραννοῦσι 
γίγνεται. καὶ ἐπειδή γε ἅπαξ ἐπὶ τοῦτο ὥρμησεν, 


^ Ka inl a ao aio P Pw m χθές wp ." 


ΒΚΤΩΝ IIPO TOT As. 15 


ἀκριβέστατα αὐτὴν ὑπεχρίνετο, x«l διὰ τοῦτο καὶ 
Βροῦτος ἐκλήϑη᾽ τοὺς γὰρ εὐήϑεις οὕτω πως οἵ 4«- 
τῖνοι προσηγόρευον. τῷ vs Τίτῳ καὶ ᾿ἀρροῦντι ὥς τι 
ἄϑυρμα συμπεμφϑεὶς βακτηρίαν τινὰ ἀνάϑημα τῷ 
ϑεῷ φέρειν ἔλεγεν, μηδὲν μέγα ὥς γε ἰδεῖν ἔχουσαν. 
M p. 139. 

ἐν β΄ βιβλίῳ Δίων “ἔπειτα ἐν τοῦ Πυϑίου sv- 
ρέϑη". Bekk. Anecd. p. 139, 21. 

ὅτι τοῦ Βρούτου τό τε δώρον [τοῦὔτ᾿ ἔστι τὴν 
βακτηρίαν] ἔσκωπτον, καὶ ὅτι τοῦ ϑεοῦ τοῖς ϑεωροῖς 
περὶ τῆς τοῦ πατρὸς βασιλείας. ὅστις αὐτὴν διαδέξε- 
ται ἐπερωτήσασι., ϑεσπίσαντος τὸν πρῶτον τὴν μη- 
τέρα φιλήσαντα τὸ κράτος τὸ τῶν Ῥωμαίων ἕξειν, 
τὴν γῆν ὡς καὶ καταπεσὼν ἄλλως κατεφίλησε. νο- 
μίσας αὐτὴν μητέρα ἁπάντων τῶν ἀνθρώπων εἶναι. 
M p. 140. 

ὅτι ὁ Βροῦτος τοὺς Ταρκυνίους ἐκ τοιᾶσδε αἰτίας 
κατέλυσε. συνδειπνοῦντές ποτὲ ἐν τῇ τῶν ᾿᾽4ρδεα- 
τῶν πολιορκίᾳ οἵ ve τοῦ Ταρκυνίου παῖδες καὶ Κολ- 
λατῖνος καὶ Βροῦτος. ἅτε καὶ ἡλικιῶται καὶ συγγε- 
νεῖς αὐτῶν ὄντες. ἐς λόγον τινὰ περὶ τῆς σωφροσύ- 
vie TOV γυναικῶν. σφῶν, κάκ τούτου καὶ ἐς ἔριν, 
τὴν ἑαυτοῦ γαμετὴν ἑκάστου προκρίνοντος , ἦλϑον. 
καὶ ἐτύγχανον γὰρ πᾶσαι ἀπὸ τοῦ στρατοπέδου ἀποῦύ- 
σαι. ἔδοξεν αὐτοῖς αὐτίκα τῆς vvxTOG, πρὶν καταγ- 
γέλτους σφᾶς γενέσϑαι. πρὸς πάσας ἅμα αὐτὰς ἀφιπ- 
πεῦσαι. ποιήσαντες δὲ τοῦτο τὰς μὲν ἄλλας ἐν λόγῳ 
τινὶ εὖρον, “ουκρητίαν δὲ τὴν τοῦ Κολλατένου bw 
ναῖκα ἐριουργοῦσαν κατέλαβον. περιβόητον οὖν ἐπὶ 
τούτῳ "γενομένην ὁ Σέξτος αἰσχῦναι ἐπεϑύμησε" τάχα 
μὲν γὰρ καὶ ἔρωτα αὐτῆς ἔσχεν ὑπερκαλλοῦς οὔσης, 
ἐπὶ πλέον δὲ ὅμως τὴν δόξαν μᾶλλον ἢ τὸ σώμα δια- 


1 


12 


13 


14 


10 


17 


18 


19 


16 EK TN IIPO TOT 4s. 


φϑεῖραι ἠϑέλησε. καί ποτὲ τηρήσας rov Κολλατῖνον 
' ARS , » 3 x 4 ; E 
προς roig Ρουτουλοις ovra ἠπείχϑη μὲν ég τὴν Κολ- 
' Α 9 M € 
λατίαν, καὶ νυχτὸς πρὸς αὐτὴν ὡς καὶ πρὸς οἰχείαν 
γυναῖκα ἐλϑὼν καὶ σίτου καὶ καταλύσεως ἔτυχε. καὶ 
^ 3 ; 9 - 
τὰ uiv πρῶτα ἀναπείϑειν αὐτὴν ἐπειρᾶτο Gvyysvé- 
ς ?& 
σϑαι of, ὡς δὲ οὐδὲν ἐπέραινεν, ἐβιάξετο. ἐπειδὴ 
5 9 [χ 2 ς € 
0$ οὐδὲν οὐδὲ οὕτως αὐτῷ προεχώρει. καινὸν δή 
, - ς 3 ε * 
τινα τρόπον ἐξεῦρεν, ὑφ᾽ ov τὸ παραδοξότατον qv«y- 
3 hd t - 
κασεν αὐτὴν ἑκοῦσαν ὑβρισϑῆναι. ὅτι uiv γὰρ ἀπο- 
3. “. ἃ z 3 3 » , 
σφάξειν αὐτὴν εἶπε. παρ᾽ οὐδὲν ἔϑετο, καὶ ὅτι καὶ 
τῶν οἰκετῶν τινα προσκαταχρήσεσϑαι ἔφη. καὶ τοῦτο 
3 
ὀλιγώρως ἤκουσεν᾽ ἐπεὶ μέντοι παρακατακλινεῖν τὲ 
3 » » -» e 
αὐτῇ τὸ τοῦ δούλου σώμα καὶ λόγον Og καὶ συγκα- 
€ 
ϑεύδοντάς σφας εὑρὼν ἀποκτείνειε διαδώσειν ἐπη- 
, 3 932. V2. ^ 2 , , 4 A 
πείλησεν, ovxév cvexrov émoujoero, ἄλλα φοβηϑεῖσα 
» » Ψ 5 
u καὶ πιστευθῇ τοῦϑ'᾽ οὕτω γεγονέναι. εἵλετο μι- 
ἘΞ 3 - * M 4 ᾽ » 9 πὸ 
χϑεῖσα αὐτῷ καὶ τὸ πραχϑὲν ἐξειποῦσα ἀποϑανεῖν 
- " ^ 3 - 
μᾶλλον ἢ παραχρῆμα τελευτήσασα ἀδοξῆσαι. διὰ μὲν 
5 - 9 2 
οὖν ταῦτ᾽ οὐκ ἄκουσα δὴ ἐμοιχεύϑη, παρασκευάσασα 
N e 
δὲ ἐκ τούτου ξιφέδιον ὑπὸ τὸ προσκεφάλαιον μετε- 
' 
πέμψατο τόν τε ἄνδρα καὶ τὸν πατέρα. καὶ ἐπειδὴ 
τάχιστα ἤλϑον. κατεδάχρυε. καὶ μετὰ τοὐτ΄ ἀναστε- 
, etc - 7 7» κα CC ι »" - ELA 
voíeGa πατὲρ εἶπε. TOV γὰρ ἄνδρα μάλλον ἢ σὲ 
, €- , 
αἰσχύνομαι. οὐδέν μοι χρηστὸν iv τῇ νυκτὶ ταύτῃ 
, , , “4 , 
πέπρακται, ἀλλὰ μὲ Σέξτος ἐβιάσατο, ἀπειλήσας δούλῳ 
E e 3 , -. , 
τινὶ συναποχτενεῖν Og καὶ ust αὑτοῦ καϑευδουσαν 
e e € b M y 
λαβών. αὕτη γάρ us ἡ ἀπειλὴ ἁμαρτεῖν ἠνάγκασεν, 
M , € 9 er 
ἵνα μὴ καὶ πιστεύσητε vro09 οὕτω γεγονέναι. καὶ 
. , - 
ἐγὼ μέν, γυνὴ γάρ εἰμι. τὰ πρέποντα ἐμαυτῇ ποιήσω 
ς P E - - 
ὑμεῖς δ᾽ εἴπερ ἄνδρες ἐστὲ καὶ τῶν γαμετῶν τῶν τε 
c e A s - , 
παίδων ὑμῶν προορᾶσϑε. τιμωρήσατε μὲν ἐμοί, éAsv- 
΄ - , 
ϑερώϑητε δὲ αὐτοί, καὶ δείξατε τοῖς τυράννοις οἵων 


ΞΘ 


νυν 


- Pu 


“νου νυ νὰν νυν νυ ΡΛ ΝΣ ΝΣ ΠΥ ΣῪ 


ΕΚΤΊΩΝ IIPO TOT 4s. 17 


ΒΩ e bd A er "à er » ^ 
ἄρα ὑμῶν ovrOv οἵαν γυναῖκα υβοισαν. τοιαῦτα 
v 3 2 -ν 3 3 , 
ἄττα εἰποῦσα οὐκ ἀνέμεινεν ἀντακοῦσαί τι, ἀλλ᾽ &v- 
N ΄ e , 925- V-un ' 3. f 
ϑέως τὸ ξιφίδιον vpeAxvaaca αὐτὴ ἑαυτὴν égovevoev. 
V p. 574. 
, , fJ MEM S (75 , ; - v Ue 
Aiov B. βιβλέῳ καὶ ἐκχωρήσας ἕκ τῆς τῶν Pa- 
LI ^ - /, 
μαίων γῆς πολλαχῇ μὲν vov προσοίκων ἐπείρασεν. 
Bekk. Anecd. p. 164, 25. 
' * 
ὅτι οἵ ὅμιλοι πάντες τὰ πράγματα πρὸς τοὺς με- 
e ? 
ταχειρίξζοντας αὐτὰ χρίνουσι, καὶ ὁποίους ἂν τούτους 
αἰσθάνωνται ὄντας. τοιαῦτα καὶ ἐχεῖνα νομίξουσιν 
εἶναι. M p. 140. 
πᾶς γάρ vig TO ἀπείρατον πρὸ TOU κατεγνωσμέ- 
νου προαιρεῖται. μεγάλην ἐς τὸ ἄδηλον ἐλπίδα παρὰ 
τὸ μεμισημένον ἤδη ποιούμενος. ib. ἐπ 
πᾶσαι μὲν γὰρ μεταβολαὶ σφαλερώταταί εἰσι, μά- 
λιστα δὲ αἱ ἐν ταῖς πολιτείαις πλεῖστα δὴ καὶ μέγιστα 
, ^ , , M δ - E 
καὶ ἰδιώτας καὶ πόλεις βλάπτουσι. διὸ of νοῦν £yov- 
» ? M ? ἃ 3 , - 
τες ἐν τοῖς αὐτοῖς ἀεί. xcv μὴ βέλτιστα 2], ἀξιοῦσιν 
3 J ^" , » »" ἈΠ Ἐν 
ἐμμένειν ἢ μεταλαμβάνοντες cAÀore ἀλλὰ ἀεὶ πλα- 
νᾶσϑαι. db. 
, , , ec ' 35 ^ 3 - 5 , 
“Τῶν β βιβλίῳ μαϑῶν οὖν τοῦτο ἐκεῖνος ηλϑὲ 
^x , 
τὲ τῆς υστεραίας προς &vvovGg. Bekk. Anecd; p. 177, 20. 
2 , , , eee S56 ' , , 
&v y βιβλίῳ Ζίωνος ov ys καὶ o πατὴρ ἀμέμπτως 
e € 5᾽ 35 
viov ἡρξεν. — Bekk. Anecd. p. 120, 24. 
» eec , o CA 3 
“ίωνος γ΄ βιβλίῳ “ὅτι μὲν γὰρ ἀγαπᾷ ὑμᾶς, οὐ- 
N Ἢ x , , "oc - , 
δὲν αν μεῖζον τεχμήριον λάβοιτε ἡ ort τοῦ τὲ βίου 
- DLP } - 
τοῦ παρ᾽ ὑμῖν ἐφίεται καὶ πρὸ πολλοῦ κομίσασϑαι τὰ 
m , , ἮΝ 22. 74 
προὐπαρξαντα οἱ ποιεῖται. — ib. p. 139, 26 et 164, 28. 
e €- " , 
Atv βιβλίῳ γ΄ “πῶς δ᾽ ἂν καὶ λυσιτελήσειέ τινι 
- - 30 s 
τοῦτο πρᾶξαι;  ib.p. 155, 14. 


Ζίωνος γ΄ βιβλίον “ὥσπερ που καὶ Ῥωμύλος ἡμῖν τ 


ἐπέσκηψεν." ib. p. 139, 29. 


DIO CASSIUS. I. € 


12 


b 


" 


10 


11 


18 


18 ἘΚΤΩΝ IIPO TOT Az. 


ὅτι καὶ τὰ βουλήματα καὶ τὰς ἐπιϑυμίας “πρὸς 
τὰς τύχας ἕκαστοι κτῶνται; καὶ ὁποῖα ἂν τὰ πα- 
ρόντα αὐτοῖς 1j, τοιαῦτα καὶ τὰ οἰήματα λαμβάνουσιν. 
M p. 141. 

ὅτι τὸ τῆς βασιλείας πρᾶγμα οὐκ ἀρετῆς μόνον 
ἀλλὰ καὶ ἐπιστήμης καὶ συνηϑείας. εἴπερ τι ἄλλο, 
πολλῆς δεῖται. καὶ οὐχ οἷόν τέ ἐστιν ἄνευ ἐκείνων 
ἁψάμενόν τινα σωφρονῆσαι. πολλοὶ γοῦν ὥσπερ ἐς 
ὕψος τι μέγα παρὰ λόγον ἀρϑέντες οὐκ ἤνεγκαν τὴν 
μετεώρισιν, ἀλλ᾽ αὐτοί τε καταπεσόντες ὑπ᾽ ἐχπλή- 
ξεως ἔπταισαν καὶ τὰ τῶν ἀρχομένων πάντα συνη- 
λόησαν. M ib. 

καὶ περὶ τῶν μελλόντων ἐξ ὧν ἔπραξαν τεχμή- 
ρασϑε. ἀλλὰ μὴ ἐξ ὧν πλάττονται ἱκετεύοντες ἀπα- 
eire" τὰ μὲν γὰρ ἀνόσια ἔργα ἀπὸ γνώμης ἀλη- 
ϑοῦς ἑχάστῳ dia doe συλλαβὰς δ᾽ ἄν τις εὐπρεπεῖς 
συμπλάσειε᾽ καὶ διὰ τοῦτ᾽ ἀφ᾽ ὧν ἐποίησέ τις, ἀλλ᾽ 
οὐκ ἀφ᾽ ὧν φησὶ ποιήσειν. κρένεται. M p. 141. 

γ΄ Δέωνος βιβλίῳ “οὐχ ὅπως πρὸς αὐτῶν τῶν 
βασιλευόντων σφῶν. ἀλλὰ καὶ πρὸς τῶν παραδυνα- 
στευόντων αὐτοῖς γίνεται." Bekk. Anecd. p. 130, 23 
et 164, 32. 

ὅτι δύο κατὰ τὴν Ῥώμην προεχειρίξοντο ὕπατοι, 
ὡς εἰ συμβαίη τὸν ἕτερον φαῦλον εἶναι, καταφεύγειν 
ἐπὶ τὸν ἕτερον. M p. 528. 

ὅτι Οὐαλέριον τὸν συνάρχοντα Βρούτου, καίπερ 

δημοτικώτατον ἀνδρῶν γενόμενον, ὅμως αὐτοεντίᾳ 
μικροῦ ὁ ὅμιλος κατεχρήσατο᾽ ἐπιϑυμεῖν γὰρ αὐτὸν 
μοναρχίας ὑπετόπησαν. καὶ ἐφόνευσαν Gv, εἰ μή 
σφας διὰ ταχέων φϑάσας ἐθώπευσεν. ἐσελθὼν γὰρ 
ἐς τὴν ἐχκλησίαν τάς τε ῥάβδους ἔκλινεν, ὀρϑαῖς 
πρότερον ταύταις χρώμενος, καὶ τοὺς πελέκεις τοὺς 


"m——— M 


b oai e NUI ur Dc Limit act p MR M fo an^ 


aai MB AC, 


ΕἘΚΤΩΝ IIPO TOT 4s. 19 


ἐνδεδεμένους σφίσι περιεῖλε᾽ σχηματέσας δὲ ἐπὶ vov- 
τοις ἑαυτὸν ἐς τὸ ταπεινότατον ἐπὶ πολὺ μὲν ἐσκυ- 
ϑρώπασε καὶ κατεδάκρυσεν,. -ἐπεὶ δὲ καὶ ἐφϑέγξατό 
ποτε. σμικρᾷ καὶ δεδιυίᾳ τῇ φωνῇ ὑποτρέμων εἶπεν. 
[τέϑει τίτλον περὶ δημηγοριῶν. M p. 141. 

ὅτι τὸν TOU ΖΙιὸς νεὼν ἐϑείωσεν ἀπὸ κλήρου ὁ 
Ὁράτιος. καίτοι τοῦ Οὐαλερίου τόν τε υἱὸν αὐτοῦ τε- 
ϑνηκέναι φήσαντος. καὶ τοῦτο παρ᾽ αὐτὴν αὐτῷ τὴν 
ἱερουργίαν ἀγγελϑῆναι παρασκευάσαντος, ἵν᾽ ὑπό τε 
τοῦ πάϑους καὶ ὅτι οὐδ᾽ ἄλλως ὅσιον ἦν ἐν πένϑει 
τινὰ ὄντα ἱεροποιεῖν, παραχωρήσειέν of τῆς τοῦ ἔρ- 
yov ἱερώσεως. ἐχεῖνος γὰρ οὐκ ἠπίστησε μὲν τῷ ῥη- 
ϑέντι. καὶ γὰρ ὑπὸ πολλῶν καὶ ἀξιοπίστων ἐϑρυ- 
λήϑη. οὐ μέντοι καὶ τῶν ἱερῶν ἐξέστη, ἀλλ᾽ ἄταφον 
τὸ σώμα τοῦ παιδὸς ὡς καὶ ἀλλότριον, ὅπως μηδὲν 
τῇ περὶ αὐτοῦ ὁσίᾳ προσήκειν δόξῃ, κελεύσας τισὶν 
ἐᾶσαι, πάνϑ᾽ οὕτω τὰ καϑήκοντα διετέλεσεν. V p.577. 

Ζέωνος δ΄ βιβλέῳ “καὶ τῇ γε κόρῃ καὶ ὅπλα, ὡς 
φασί τινες, καὶ ἵππον ἐδωρήσατο. Bekk. Anecd. 
p. 133, 8. 

“έωνος δ΄ βιβλίῳ “ ἀλλὰ τῆς τὸ χώρας τῆς Poyuci- 
κῆς κατέδραμον καὶ πάντα τὰ μέχρι τείχους ἐκακούρ- 
yovv." ib.p.152,3 et 1. Conf. Zonar. vol. 2, p-50; 1. 

Δέωνος δ΄ βιβλίῳ “καὶ τά τε ἄλλα αὐτοῖς πολὺ 
διαλλάττοντα ἀλλήλων καὶ τὰς ἐπικλήσεις διαφόρους 
παρέϑεσαν. " jb.p.133,16. Ib. p. 140, 10: 4έων ε΄ βι- 
βλίῳ ' ᾿ἐπελπίζοντές τινα αὐτοὺς οἱ δυνατοί" 1 75, 19: 
Ζίων ε΄ βιβλίῳ “τούτῳ τε ovv αὐτὸν ἐτίμησεν.᾽ 

Κλουσῖνος ἐκαλεῖτο (0) τοῦ Πορσέννα γραμμα- 
τεύς. καϑά φησι “έίων. Schol. Io. Tzetzae Epistolarum 
in Crameri Anecd. Oxon. vol. 3, p. 360, 30, p. S ed. 
Pressel., ubi KAovotvog. 

9 » 


14 


15 


16 


17 


90 EK ΤΩΝ ΠΡΟ TOT As. 


ὅτι τὸ κρύφιον τῶν βουλευμάτων καὶ τὸ καίριον 
τῶν πράξεων, τό τε ἰδιοβουλεῖν τινα καὶ τὸ μήτ᾽ 
ἀναχώρησιν ἐς μηδένα ἄλλον μηδεμίαν ἔχειν καὶ τῶν 
συμβαινόντων αὐτὸν ἐφ᾽ ἑκάτερα τὴν αἰτίαν λαμβά- 
v&v, μέγα μέρος ἐς τὸ κατορϑωϑῆναί τι συμβάλλε- 
ται. M p. 142. 

πρὸς στάσεις ἐτράποντο. αἴτιον δ᾽ ὅτι οἵ τὲ 
ἰσχύοντες τοῖς χρήμασιν ἐν πᾶσι τῶν καταδεεστέρων 
ὡς καὶ βασιλεύοντές σφων προέχειν ἐβούλοντο, καὶ 
of ἀσϑενέστεροι οὐδὲν αὐτοῖς οὐδὲ σμικρὸν ὡς καὶ 
ἰσονομούμενοι πειϑαρχεῖν ἤϑελον, ἀλλ᾽ οἵ μὲν ἄπλη- 
στοι τῆς ἐλευϑερίας ὄντες καὶ ταῖς οὐσίαις ταῖς ἐκεί- 
νῶν, of δὲ ἀκρατῶς τῆς τιμήσεως ἔχοντες καὶ τοῖς 
σώμασι τοῖς τούτων ἐχρῶντο᾽ καὶ οὕτως ἐξ ὧν πρό- 
τερον τὰ πρόσφορα ἀνθυπουργοῦντες ἀλλήλοις συνε- 
φρόνουν, καταλύσαντες οὐκέτι τὸ οἰκεῖον ἀπὸ τοῦ 
ὀϑνείου διέκρινον, ἀλλὰ τό τε μέτριον ἀμφότεροι 
ὑπερορῶντες καὶ τὸ ἄκρον οἵ μὲν τῆς ἐπιτάξεως οὗ 
δὲ τῆς οὐκ ἐθελοδουλίας προτιμῶντες, οὔτε ἐκεῖνα 
κατειργάσαντο καὶ πολλὰ καὶ ἄτοπα τὰ μὲν ἀμυνό- 
μενοι τὰ δὲ καὶ προκαταλαμβάνοντες ἀλλήλους ἔδρα- 
σαν, ὥστ᾽ αὐτοὺς ἐπὶ πλεῖστον ἀνθρώπων, πλὴν ἐν 
τοῖς πάνυ κινδύνοις, ovg ἐκ τῶν ἀεὶ πολέμων δι᾽ 
αὐτὰ ταῦτα μάλιστα ἔσχον, διχοστατῆσαι᾽ ὅϑενπερ 
συχνοὶ τῶν πρώτων καὶ ἐξεπίτηδές σφας πολλάκις 
παρεσκεύασαν. καὶ ἐκεῖϑεν ἀρξάμενοι πολλῷ πλείω 
κακὰ πρὸς ἀλλήλων ἢ τῶν ἀλλοφύλων ἔπαϑον. καί 
μοι καὶ τὸ μαντεύσασϑαι ἐξ αὐτῶν ἐπέρχεται ὅτι οὐκ 
ἔστιν ὅπως ἄλλως εἴτ᾽ ἂν τῆς δυνάμεως εἴτ᾽ ἂν τῆς ἀρ- 
χῆς στερηϑεῖεν, εἰ μὴ δι᾿ ἀλλήλων σφαλεῖεν. M ib. 

ἄλλως τε γὰρ ἐδυσχέραινον ὅτι μὴ τὰ αὐτὰ δεό- 
μενοί σφῶν οἱ βουλευταὶ καὶ τυχόντες ἐφρόνουν, 


ἘΚΊΤΊΩΝ IIPO TOT s. 21 


ἀλλ᾽ ἐν uiv τῷ κινδύνῳ πολλὰ καὶ μεγάλα αὐτοῖς 
ὑπέσχοντο, σωθέντες δὲ οὐδὲν οὐδὲ τῶν ἐλαχίστων 
ἐποίησαν. M p. 143. 

ἵνα γὰρ δὴ μὴ καϑ' ἕν μαχόμενοι ἀλλ᾽ ὑπὲρ τῆς 
οἰκείας χωρὶς ἕκαστοι ἀγωνιξόμενοι εὐχειρωτότεροί 
σφισι γένωνται, διεῖλον τὴν στρατιάν. 1}. 

ὅτι ὁ δῆμος ἰδιωτεύσαντος τοῦ Οὐαλερίου τοῦ 
δικτάτωρος χαλεπώτατα ἐστασίασεν, ὥστε καὶ τὴν 
πολιτείαν νεοχμώσαι᾽ ob γὰρ ἐν ταῖς περιουσίαις Ov- 
τὲς τοῦ πάνυ ἀκριβοῦς περὶ τὰ συμβόλαια ἀντεχόμε- 
νοι καὶ μηδ᾽ ὁτιοῦν αὐτοῦ παριέντες καὶ ἐκείνου διή- 
μαρτον καὶ ἄλλων πολλῶν ἐστερήϑησαν᾽ οὐ γὰρ 
ἔγνωσαν ὅτι ἣ τε πενία ἡ ἄκρατος βιαιότατον κακόν, 
ἥ τε ἐξ αὐτῆς ἀπόνοια, ἄλλως τε καὶ πλῆϑος προσ- 
λαβοῦσα. δυσμαχώτατόν ἐστι. καὶ διὰ τοῦτο οὐκ 
ὀλίγοι τῶν τὰ πολιτικὰ πρασσόντων ἐϑελονταὶ τὸ 
ἐπιεικὲς πρὸ τοῦ σφόδρα δικαίου προαιροῦνται᾽ τοῦτο 
μὲν γὰρ τῆς vs ἀνθρωπείας φύσεως πολλάκις ἡττᾶ- 
ται καὶ ἔστιν ὅτε καὶ παντελῶς καταλύεται, ἐκεῖνο 
δὲ σμικρόν τι αὐτοῦ παραϑραῦσαν τὸ γοῦν λοιπὸν 
μεῖξον ὃν σώξει. πλείστων γοῦν δεινῶν τοῖς Ῥω- 
μαίοις αἰτία ἡ τῶν δυνατωτέρων ἐς τοὺς ὑποδεεστέ- 
ρους ἀχρίβεια ἐγένετο᾽ ἄλλα τε γὰρ πολλὰ κατὰ τῶν 
ὑπερημέρων αὐτοῖς ἐδέδοτο, καὶ εἰ δή τινι πλείους 
δεδανεικότες ἔτυχον. κρεουργηδὸν αὐτοῦ τὸ σώμα 
πρὸς τὸ μέρος ὧν ὥφειλεν ἐξουσίαν εἶχον κατανέ- 
μέσϑαι. καὶ τοῦτο μὲν εἰ καὶ τὰ μάλιστα ἐνενόμιστο, 
ἀλλ᾽ οὔτι γε καὶ ἔργῳ ποτὲ ἐγεγόνει᾽ πῶς γὰρ ἂν 
πρὸς τοσαύτην ὠμότητα προεχώρησαν οἵ καὶ τοῖς ἐπ᾽ 
ἀδικήματί τινι διάφευξιν ἐπὶ σωτηρίᾳ πολλάκις δόν- 
τὲς τοῖς τε ἀπὸ τῶν πετρῶν τοῦ Καπιτωλίου ὠσϑεῖσι 
Gv, εἰ περιγένοιντο, ἐπιτρέποντες; Ν p. 143. 


5 


9 


10 


11 


12 


19 


22 :  EKTÀN IIPO TOT s. 


ὅτι οὗ χρεωστοῦντες τὰ δάνεια κολωνόν τινα κα- 
τέλαβον, καὶ Γάιόν τινα προστησάμενοι τὴν τροφὴν 
ἐκ τῆς χώρας ὥσπερ ἐκ πολεμίας ἐλάμβανον, κἀκ 
τούτου τούς τε νόμους τῶν ὅπλων καὶ τὸ δέκαιον τῆς 
ἀπονοίας σφῶν ἀσϑενέστερα ἀπέφηναν. οἵ δὲ βου- 
λευταὶ τούτους τε φοβηϑέντες μὴ ἐπὶ πλεῖον πολε- 
μωϑῶσι καὶ τοὺς περιοίκους μὴ πρὸς τὰ παρόντα 
συνεπίϑωνται σφίσι, διεκηρυκχεύσαντο αὐτοῖς πάνϑ᾽ 
ὅσα καϑ᾽ ἡδονὴν ἤλπιζον ἔσεσθαι προτείνοντες. οὗ 
ὃὲ τὸ μὲν πρῶτον ἐθρασύνοντο, ϑαυμασίῳ δὲ τινι 
τρόπῳ κατέστησαν ἐπειδὴ γὰρ ἀτάχτως διεβόων, 
᾿Δγρίππας εἷς τῶν πρέσβεων μύϑου τινὸς ἐπακοῦσαί 
σφὰς ἠξίωσε, καὶ τυχὼν εἶπεν ὅτι πρὸς τὴν γαστέρα 
ποτὲ τἄλλα μέλη τοῦ ἀνθρώπου ἐστασίασε,. λέγοντα 
αὐτὰ μὲν καὶ ἄσιτα καὶ ἄποτα πονεῖν καὶ ταλαιπω- 
ρεῖν, ἅτε καὶ ἅπαντα αὐτῇ διακονούμενα, ἐκείνην δὲ 
δὴ οὔτε τινὰ πόνον ἔχειν καὶ τῆς τροφῆς μόνην ἐμ- 
πίμπλασϑαι. καὶ τέλος ἐψηφίσαντο μηκέτι μήτε τὰς 
χεῖρας τῷ στόματι προσφέρειν μήτε ἐκεῖνο λαμβά- 
νειν, ὅπως ὅτι μάλιστα ἡ γαστὴρ ἐνδεὴς καὶ σίτου 
καὶ ποτοῦ γενομένη φϑαρείη. ὡς δὲ ἔδοξε ταῦτα καὶ 
ἐγένετο, τὸ μὲν πρῶτον ἐξισχνάνϑη τὸ σῶμα σύμπαν, 
ἔπειτα ὑπέδωκε καὶ ἐξέκαμε. πονήρως οὖν τὰ μέλη 
σφῶν ἔχοντα συνέγνω τε ἐκείνην καὶ τὴν σφετέραν 
σωτηρίαν εἶναι καὶ ἀπέδωκεν αὐτῇ τὴν τρυφήν. 
ἀκοῦσαν δὲ τούτων τὸ πλῆϑος συνῆκεν ὅτι καὶ τὰ 
τῶν πενήτων αἱ τῶν εὐπόρων περιουσίαι «ἀνέχουσι, 
καὶ διὰ τοῦτ᾽ ἠπιώτεροι ἐγένοντο καὶ κατηλλάγησαν, 
ἄφεσιν τῶν τὲ δανεισμάτων καὶ τῶν ὑπερημεριῶν 
εὑρόμενοι. ταῦτα μὲν οὖν καὶ πρὸς τῆς βουλῆς ἐψη- 
φίσϑη. M p. 144. 

ὅτι τριβοῦνος ὁ δήμαρχος λέγεται, 0 δὲ δικτάτωρ 


EK TS)N IIPO TOT 4s. 23 


αἰσυμνήτης, ὁ δὲ πραίτωρ στρατηγός, ὁ δὲ κήνσωρ 
τιμητής᾽ κῆνσος γὰρ ἡ τοῦ πλήϑους ἀπαρίϑμησις. 
M p. 528. 

καὶ ἐδόκει μήτ᾽ ἀπὸ τοῦ ἀνϑρωπείου εἶναι; καὶ 
πολλοῖς καὶ ἄλλοις. τοῖς μὲν ἑκούσι τοῖς δὲ ἄκουσιν... 


ὅτι ὅταν πολλοὶ xo9' ἕν γενόμενοι πλεονεκτή- 
σωσι βιασάμενοι, παραχρῆμα μὲν ὁμολογίᾳ τινὶ ἐπιει- 
κεῖ ϑρασύνονται., διαλυϑέντες δὲ ἄλλος κατ᾽ ἄλλην 
πρόφασιν δικαιοῦνται. M p. 146. 

κατά τὲ TO φύσει τοῖς πλείστοις πρὸς τοὺς συνάρ- 
χοντας διάφορον, χαλεπὸν γὰρ πολλοὺς ἄλλως τε καὶ 
ἐν δυνάμει τινὶ συμφφονήσαι. πᾶσα αὐτῶν ἡ ἰσχὺς 
διεσπᾶτο καὶ κατετέβνετο᾽ οὐδὲν γὰρ ὄφελος ὧν ἐγί- 
voGxov ἦν. εἰ καὶ εἷς σφῶν ἀντεῖπεν᾽ τῷ γὰρ τὴν 
ἀρχὴν αὐτοὺς μὴ ἐπ᾽ ἄλλο τι ἢ τὸ τοῖς βιαζομένοις 
τινὰς ἐναντιοῦσϑαι λαμβάνειν ἰσχυρότερος ὁ κωλύων 
τι πραχϑῆναι τῶν σπουδαξόντων αὐτὸ ἐγίγνετο. M ib. 

ὅτι Μάρκιός τις κατὰ Οὐολούσκων ἀριστεύσας, ἐφ᾽ 
ᾧ πολλοῖς μὲν χρήμασι πολλοῖς δὲ σώμασιν αἰχμα- 
λώτοις πρὸς τοῦ ὑπάτου τιμώμενος τὰ μὲν ἄλλα διεώ- 
σατο, ἠρκέσϑη δὲ στεφάνῳ καὶ ἵππῳ πολεμιστηρίῳ, 
καὶ αἰχμαλώτων ἕνα τῶν αὑτοῦ φίλων αἰτήσας cq- 
κεν ἐλεύϑερον. M p. 528. 

οὐ γάρ ἐστι ῥάδιον οὔτε ἐν πᾶσί τινα ἰσχύειν 
οὔτε ἐν ἑκατέροις ἅμα τοῖς τε πολεμικοῖς καὶ τοῖς εἰ- 
ρηνικοῖς πράγμασιν ἀρετὴν ἔχειν οἵ τε γὰρ τοῖς σώ- 
μασιν ἰσχυφιξόμενοι: ἀνοηταίνουσιν ὡς πλήϑει, καὶ 

c 


Ὦ ὦν, [? , 4}. - c 
τὰ ἄρϑω. | emur.. ev πῶ χρήσασϑαι ovx ἐπὶ πὰν ὡς 
3/008 N M A 9 xi , y - κ «τ , 
ἐπὶ τὸ πολυ ἀνθεῖ. δι΄ ovv ταῦτ εἰς τὰ πρῶτα ποῦ 
ὑπὸ τῶν πολιτῶν ἀρϑεὶς εἶτα πρὸς αὐτῶν οὐ πολλῷ 
ὕστερον ἐξέπεσεν, καὶ τὴν πόλιν τὴν τῶν Οὐόλσκων 


18 


24 EK T£&N IIPO TOT ἥς. 


τῇ πατρίδι δουλώσας τὴν οἰκείαν «v μετ᾽ ἐκείνων 
ἐς πᾶν κινδύνου κατέστησεν. M p. 146. 

ὅτι ὁ αὐτὸς στρατηγῆσαι ϑελήσας καὶ μὴ τελε- 
σϑεὶς ἠγανάκτησε τῷ ὁμίλῳ. καὶ ἐκ τοῦ τοῖς δημάρ- 
χοις πολὺ δυναμένοις βαρύνεσϑαι παρρησίᾳ πλείονι 
πρὸς αὐτὸν παρὰ τοὺς ἄλλους τοὺς ὁμοίους οἵ ἐκ τῶν 
κατειργασμένων ἐχρῆτο. καὶ λιμοῦ γενομένου ἰσχυ- 
ροῦ καὶ Νώρβης πόλεως ἀποικίξεσϑαι βουλομένης τὸ 
πλῆϑος ἐπ᾽ ἀμφοτέροις αὐτοῖς τοὺς δυνατοὺς ἠτιά- 
σατο. ὡς καὶ δι᾿ ἐκείνους καὶ τῆς τροφῆς στερισκό- 
μένον καὶ ἐς τοὺς πολεμίους ἐπίτηδες ἐπ᾽ ὀλέϑρῳ 
προύπτῳ ἐκδιδόμενοι. ὅταν γὰρ ἐς ὑποψίαν τινὲς 
ἀλλήλων ἔλθωσι, πάντα καὶ τὰ ὑπὲρ σφῶν γιγνόμενα 
ἀλλοίως χατὰ τὸ στασιωτικὸν λαμβάνουσι. καὶ ὁ Ko- 
ριολανὸς ἄλλως τὲ ἐν ὀλιγωρίᾳ αὐτοὺς ἐποιήσατο, καὶ 
σίτου πολλαχύϑεν κομισϑέντος. καὶ τοῦ γε πλείστου 
προῖχα παρὰ τῶν ἐν Σικελίᾳ βασιλέων πεμφϑέντος, 
οὐκ ἐπέτρεψέ σφισι διαλαχεῖν αὐτὸν ὥσπερ ἤτουν. 
of οὖν δήμαρχοι, οὕσπερ που καὶ τὰ μάλιστα κατα- 
λύσαι ἐγλέίχετο. τυραννίδος αὐτὸν ὑπὸ τὸ πλῆϑος 
ἀγαγόντες ἐξήλασαν, καίτοι πάντων βοώντων χαὶ δει- 
νὸν ποιουμένων ὅτι καὶ περὶ σφῶν τὰ τοιαῦτα κρί- 
νειν ἐτόλμων. ἐχπεσὼν οὖν πρὸς τοὺς Οὐόλσκους 
καίπερ ἐχϑίστους ὄντας ὀργῇ τῆς συμφορᾶς ἦλϑε, 
καὶ ἑαυτὸν ἔκ τε τῆς ἀνδρείας ἧς ἐπεπείραντο χαὶ 
ἐκ τοῦ ϑυμοῦ τοῦ πρὸς τοὺς πολίτας ἀσμένως δέξε- 
σϑαι προσεδόκησεν, ἀντίπαλα ἢ καὶ μείξω δι᾿ αὐτὸ 
τοὺς Ῥωμαίους ὧν ἔπαϑον δράσειν ἀντελπίσαν- 
teg ὑφ᾽ ὧν γὰρ ἄν τις σφόδρα κακῶς πάϑῃ. πρὸς 
τῶν αὐτῶν καὶ εὖ πείσεσϑαι., βουλομένων ys καὶ 
δυναμένων εὖ ποιῆσαι, οὐκ ἐλάχιστα πιστεύει. M 


ῬΊΙ: 


EK T&,N IIPO TOT 4s. 25 


E “ ^-^ 
πάνυ γὰρ περιϑύμως ἔφερεν ὅτι καὶ περὶ τῆς 7 


οἰκείας κινδυνεύοντες μηδ᾽ ὡς τῶν ἀλλοτρίων ἀφί- 
σταντο. ὡς ovv καὶ ταῦτα ἀνηγγέλϑη σφίσιν. ot μὲν 
ἄνδρες οὐδὲν μᾶλλον ἐχινήϑησαν᾽ οὕτω πὼς κακῶς 
ἐστασίαξον ὥστε μηδ᾽ ὑπὸ τῶν κινδύνων καταλλα- 
γῆναι" «t δὲ yuvalass , ἥ τε γαμετὴ τοῦ Κοριολανοῦ 
Οὐολουμνία καὶ ἡ μήτηρ Οὐετουρία. παραλαβοῦσαι 
καὶ τὰς ἄλλας τὰς ἐπιφανεστάτας, ἦλθον πρὸς αὐτὸν 
ἐς τὸ στρατόπεδον τὰ παιδία αὐτοῦ ἄγουσαι, καὶ 
ἐποίησαν αὐτὸν μὴ ὅτι ἐπὶ τῇ χώρα ἀλλὰ μηδὲ ἐπὶ 
τῇ καϑόδῳ καταλύσασϑαι. προσήκατο γὰρ αὐτὰς εὐ- 
ϑὺς ἐπειδὴ τάχιστα παρούσας ἤσϑετο, καὶ λόγου 
σφίσι μετέδωκεν, ἐπράχϑη vs ὧδε. αἷ μὲν ἄλλαι 
σιωπῶσαι ἔκλαον, ἡ δὲ δὴ Οὐετουρία “τί ϑαυμάζξεις᾽" 
ἔφη. “τέκνον; ví δὲ ἐχπέπληξαι; ovx ηὐτομολήκα- 
uev, ἀλλ᾽ ἡμᾶς ἡ πατρὶς ἔπεμψέ σοι. εἰ μὲν πείϑοιο, 
μητέρα καὶ γυναῖκα καὶ τέχνα, εἰ δὲ μή, λάφυρα, 
ὥστ᾽ εἰ καὶ νῦν ἔτι ὀργέξῃ, πρώτας ἡμᾶς ἀπόκτεινον. 
τί δ᾽ ἀνανεύεις ; τί δ᾽ ἀποστρέφῃ; ἢ ἀγνοεῖς ὅπως 
τὰν τῇ πόλει ἡμεῖς τοι ἄρτι ὀδυρόμεναι ἐπαυσάμεϑα, 
ἵνα σε ἴδωμεν ; καταλλάγηϑί τ᾿ οὖν ἡμῖν καὶ μηκέτι 
ὀργίζου τοῖς πολίταις, τοῖς φίλοις. τοῖς ἱεροῖς. τοῖς 
τάφοις. μηδ᾽ ἐπεμπέσῃς ἐς τὸ ἄστυ ϑυμῷ πολεμίῳ, 

μηδὲ ἐκπολιορκήσῃς τὴν πατρίδα, ἐν ἡ καὶ ἐγεννή- 
ϑης καὶ ἀνετράφης καὶ τὸ μέγα τοῦτο ὄνομα Κο- 
ριολανὸς ἐγένου. πείσϑητί μοι. παιδίον, μηδέ us 
ἄπρακτον ἀποπέμψῃς. ἵνα μὴ καὶ νεκράν μὲ ὑπ᾽ αὖ- 
τοχειρίας ἴδῃς." ταῦτ᾽ εἰποῦσα ἀνέκλαυσε. καὶ τήν 
τὲ ἐσϑῆτα καταρρηξαμένη καὶ τοὺς μαστοὺς προδεί- 
ξασα τῆς τὲ γαστρὸς ἁψαμένη "iüs ἔφη. “τέκνον, 
αὕτη σε τέτοκεν, οὗτοί σε ἐξέϑρεψαν." εἰπούσης δὲ 
αὐτῆς ταῦτα καὶ ἡ γαμετὴ αὐτοῦ τά τε παιδία καὶ ct 


10 


1 


mT 


12 


19 


ἃ. τ. 


269 


20 


96 EK T&N ΠΡΟ TOT ἅς. 


ἄλλαι γυναῖκες συνεϑρήνησαν, ὥστε καὶ ἐκεῖνον ἐς 
πένϑος ἐμβαλεῖν. μόλις τέ ποτε ἀνενεγκὼν περι- 
ἕπτυξε τὴν μητέρα, καὶ φιλῶν. ἅμα αὐτὴν “ἰδού 
ἔφη, “μῆτερ, πείϑομαί Got" σὺ γάρ με νικᾷς, καὶ 
σοὶ δὴ ταύτην τὴν χάριν καὶ οἵ ἄλλοι πάντες ἐχέτω- 
σαν᾽ ἐγὼ γὰρ οὐδ᾽ ἰδεῖν αὐτοὺς ὑπομένω. οἵτινες 
- e ^ 3 ^ E 
τηλικαῦτα ὑπ᾽ ἐμοῦ εὐεργετηϑέντες τοιαῦτά μὲ ἔδρα- 
σαν. οὔκουν οὐδ᾽ ἀφίξομαί ποτε ἐς τὴν πόλιν᾽ ἀλλὰ 
3 3 “ ’ E 1 bd 
σὺ μὲν καὶ ἀντ᾽ ἐμοῦ τὴν πατρίδα ἔχε, ἐπειδὴ τοῦτο 
* ' D D , » 
ἠϑέλησας, ἐγὼ δὲ ἐκποδὼν ὑμῖν ἀπαλλαγήσομαι. 
ταῦτ᾽ εἰπὼν ἀπανέστη᾽ τῷ τὲ γὰρ δέει τῷ τοῦ ὁμί- 
λου καὶ τῇ αἰσχύνῃ τῶν ὁμοίων. ὅτι καὶ τὴν ἀρχὴν 
3 -2 , M 3 , 5$ M , 
ἐπ αὐτους ἐπεστρατευσεν, οὐδὲ τὴν καϑοδὸν διδο- 
, e" 28 ? 31" ὦ ' ,r 3 , 
μένην ot ἐδέξατο, ἀλλ ἐς τους Οὐόλσκους ἀναχωρη- 
σας ἐνταῦϑα ἐξ ἐπιβουλῆς ἢ καὶ γηράσας ἀπέϑανεν. 
M p. 148. Conf. Io. Tzetz. Hist. 6, 60, Epist. 6, p. 9, 16. 


ὅτι Κάσσιος τοὺς Ῥωμαίους εὐεργετήσας ὑπ᾽ αὐ- 
τῶν ἐχείνων ἐθανατώϑη. ὥστε καὶ ἐκ τούτου δια- 
δειχϑῆναι ὅτι πιστὸν οὐδὲν ἐν τοῖς πλήϑεσιν ἐστίν, 
ἀλλὰ καὶ τοὺς πάνυ σφίσι προσκειμένους οὐχ ἧττον 
τῶν τὰ μέγιστα ἀδικούντων ἀπολλύουσι᾽ πρὸς μὲν 
γὰρ τὸ ἀεὶ παρὸν μεγάλους τοὺς αἰτίους τῶν ὠφελη- 
μάτων ἄγουσιν, ἐπειδὰν δέ σφας ἐκκαρπώσωνται., 
οὐδὲν ἔτ᾽ αὐτοὺς οἰκειοτέρους τῶν ἐχϑίστων νομί- 
ξουσι. τὸν γὰρ Κάσσιον καίπερ χαριξζόμενόν σφισιν 
ὅμως ἐπ᾽ αὐτοῖς οἷς ἐσεμνύνετο ἀπέχτειναν, καὶ ἔκ- 
δηλόν ys ὅτι ξηλοτυπηϑεὶς ἀλλ᾽ οὐκ ἀδικήσας τι 
ἀπώλετο. M p. 150. 

of γὰρ ἐν τοῖς πράγμασιν ἀεὶ γιγνόμενοι ἐπειδὴ 
μηδένα ἄλλον τρόπον κατέχειν σφᾶς ἐδύναντο, πο- 
λέμους ἐκ πολέμων ἐξεπίτηδες ἐκίνουν, ὅπως πρὸς 


—— Em —BHun— 


«—— -——— mms 


| 


EK T£À&N IIPO TOT ἥΖς. 97 


ἐκείνους ἀσχολίαν ἄγοντες μηδὲν περὶ τῆς γῆς πολυ- 


᾿πραγμονώσιν. M ib. 


ὅτι συνεχέσιν ἀτυχήμασι Ῥωμαῖοι χρησάμενοι καὶ 


Ἷ P ^ € , 
δαιμονικὸν τοῦτο νομίσαντες, μίαν τῶν Ἑστιάδων 


κατὰ τὰ πάτρια ξῶσαν κατορύττουσιν ὡς αἰτίαν γε- 
νομένην τῆς ϑεοβλαβείας διὰ τοῦ προέσϑαι τὴν παρ- 
ϑενίαν μιᾶναξ vs μίξει παρανόμῳ τὰ ἱερά. ΝΜ p. 529. 

οὕτω γοῦν ὑφ᾽ ἑκατέρου παρωξύνϑησαν ὥστε 
καὶ τὴν νίκην ἔνορκον τοῖς στρατηγοῖς ὑποσχέσϑαι" 
πρὸς γὰρ τὴν αὐτίκα ὁρμὴν κύριοι καὶ τῆς τύχης &- 
ναι ἐνόμισαν. M p. 150. 

ὅτι ἔοικε τὸ πλεῖστον τοῦ ἀνθρωπίνου πρὸς uiv 
τὸ ἀνϑιστάμενον καὶ παρὰ τὸ συμφέρον φιλονεικεῖν, 
τοῖς δὲ ὑπείκουσι καὶ παρὰ δύναμιν ἀνθυπουργεῖν. 
M p. 151. 

ὅτι of Φάβιοι ἐπί ve τῷ γένει καὶ τῷ πλούτῳ 
ὅμοια τοῖς ἀρίστοις φρονοῦντες ὡς τάχιστα αὐτοὺς 
ἀϑυμοῦντας εἶδον᾽ ὅταν γάρ τινες ἐς πολλὰς ἅμα 
καὶ δυσχερεῖς πράξεις ἐμπέσωσιν, οὔτε τι βούλευμα 
πρός τε τὸ πλῆϑος καὶ πρὸς τὸ ἀϑρύον τῶν κινδύνων 
ἐξευρεῖν δύνανται καὶ τῶν ἔργων καὶ τὰ πάνυ ῥάδια 


3 , , , rr , 
| τ ΠΝ εἰσ χοσοῦ; ΚΑΆ TOUTOU ταις τὲ ἜΡΟΙΤΟ καὶ παρὰ 


τὸ εἰκὸς ταῖς δόξαις ἀναπίπτουσι καὶ τὰ πράγματα 
ἑκόντες ὡς καὶ μάτην πονήσοντες προΐενται, καὶ τέ- 
Aog ἐπιτρέψαντές σφᾶς τοῖς ἐκ τοῦ δαιμονίου παρα- 
λόγοις ἀναμένουσι πάνϑ᾽ ὅσα ἂν ἡ συντυχία ἐνέγκῃ. 
M p. 151. 

ὅτι of Φάβιοι ἕξ καὶ τριακόσιοι ὄντες ὑπὸ Tug- 
σηνῶὼν ἀνῃρέϑησαν᾽ καὶ γάρ πῶς τὸ δι᾽ ἀνδρείας 
πίστιν ὀγκούμενον ὑπ᾽ αὐτοῦ τοῦ ϑράσους πολλάκις 
φϑείρεται, τό τε δι᾽ εὐτυχίαν αὐχοῦν ἐς τοὐναντίον 
ἐκφρονῆσαν ἐκπίπτει. M ib. 


[2] 


21 
a. u. 
277 


28 ΕΚΤΩΝ IIPO TOT 4s. 


ovg οἵ Ῥωμαῖοι μειξόνως ἢ κατὰ ἀριϑμὸν τῶν 
ἀπογενομένων καὶ ἐδίᾳ καὶ κοινῇ ἐπένϑησαν. Qv μὲν 
γὰρ ἐχεῖνος ἄλλως τὲ καὶ ἐν εὐπατρίδαις οὐ σμικρός, 
πρὸς δὲ δὴ τὴν ἀξίωσιν τό τὲ φρόνημα αὐτῶν πᾶσάν 
σφῶν ἀπολωλέναι τὴν ἰσχὺν ἐνόμιξον. καὶ διὰ τοῦτο 
τήν τὲ ἡμέραν ἐν ἢ διεφϑάρησαν ἐς τὰς μιαρὰς ἐνέ- 
γραψαν, καὶ τὰς πύλας δι᾿ ὧν ἐξεστράτευσαν ἐν ἀτι- 
μίᾳ ἐποιήσαντο, ὥστε μηδένα δι᾿ αὐτῶν ἄρχοντα 
διιέναι. καὶ Τίτου Μενηνίου τοῦ στρατηγοῦ. ἐπὶ 
γὰρ τούτου τὸ πάϑος ἐγένετο. κατηγορηϑέντος ὕστε- 
ρον ἐν τῷ δήμῳ ὅτι μήτ᾽ ἐκείνοις ἤμυνε καὶ μάχῃ 
μετὰ voU9" ἡττήϑη. κατεψηφίσαντο. V p. 578. 

ὅτι of εὐπατρίδαι φανερῶς μὲν οὐ πάνυ πλὴν 
βραχέων ἐπιϑειάξοντές τινα ἀντέπραττον., λάϑραᾳ δὲ 
συχνοὺς τῶν ϑρασυτάτων ἐφόνευον. ἐννέα γάρ ποτε 
δήμαρχοι πυρὶ ὑπὸ τοῦ δήμου ἐδόϑησαν᾽ ἀλλ᾽ οὐδὲ 
τοῦτο τοὺς λοιποὺς ἐπέσχεν. ἀλλὰ πλείονα ἐλπέδα οἵ 
μετὰ ταῦτα ἀεὶ δημαρχοῦντες ἐκ τῆς ἑαυτῶν φιλο- 
νεικίας ἢ δέος ἐκ τῆς ἐκείνων συμφορᾶς λαμβάνον- 
τὲς οὐχ ὅσον οὐκ ἠμβλύνοντο, ἀλλὰ καὶ ἔτι μᾶλλον 
ὑπ᾽ αὐτῶν τούτων ἐθρασύνοντο᾽ τούς τε γὰρ ἀπολ-᾿ 
λυμένους ἐς δικαίωμα τῆς ὑπὲρ ἑαυτῶν τιμωρίας 
προεβάλλοντο, καὶ αὐτοὶ μεγάλην ἡδονὴν ἐκ τοῦ καὶ 
παρὰ δόξαν ἀκινδύνως περιέσεσθαι νομίζειν προσετί- 
ϑεέντο. ὥστε καὶ τῶν εὐπατριδῶν τινας. ἐπειδὴ μη- 
δὲν ἄλλως ἤνυτον. ἐς τὰ τοῦ πλήϑους νομίσματα 
μεταστῆναι τὴν γὰρ ταπεινότητα αὐτοῦ πολὺ πρὸς 
τὰς τῆς δημαρχικῆς ἰσχύος ἐπιϑυμίας τῆς τῶν σφε- 
τέρων καλλωπισμάτων ἀσϑενείας ἐνόμιξον εἶναι, καὶ 
μάλισϑ᾽ ὅτι καὶ δεύτερον καὶ τρίτον ἐπὶ πλεῖόν τὲ 
ἔτι, καίπερ κωλυϑὲν τό τινα δὶς τὴν ἀρχὴν λαμβά- 
νειν. συχνοὶ καὶ ἐφεξῆς ἐδημάρχουν. M p. 152. 


ΕΚΤΩΝ IIPO TOT As. 29 


ὅτι ἐς τοῦτο ὁ ὅμιλος ὑπ᾽ αὐτῶν τῶν εὐπατρι- 
δῶν προήχϑη᾽ ὃ γάρ τοι ὑπὲρ ἑαυτῶν ἡγοῦντο ποιεῖν, 
τὸ πολέμους τινὰς ἀεὶ παρασκευάξειν σφίσιν. ὅπως 
ὑπό γε τῶν ἔξωϑεν κινδύνων σωφρονεῖν ἀναγκάξων- 
ται, τοῦτο ϑρασυτέρους αὐτοὺς ἀπειργάξετο᾽ οὔτε 
γὰρ στρατεύειν, εἰ μὴ λάβοιεν ὧν ἑκάστοτε ἐπωρέ- 
yovro, βουλόμενοι, καὶ ἀπροϑύμως ὁπότε ἐξέλϑοιεν 
ἀγωνιξόμενοι πάνϑ᾽ ὅσ᾽ ἤϑελον ἔπρατττον. κἀν τούτῳ 
καὶ ἀληϑῶς οὐκ ὀλίγοι τῶν πλησιοχώρων σφίσι. τῇ 
ἐχείνων διχοστασίᾳ πλεῖον ἢ τῇ ἑαυτῶν δυνάμει ϑαρ- 
σοῦντες. ἐνεωτέριζον. Ν ib. 

ὅτι ot Αἴκουοι τό τε Τούσκουλον λαβόντες καὶ 
Μάρκον Μινούκιον νικήσαντες ἐν φρονήματι ἐγέ- 
vovro, ὥστε καὶ τοῖς πρέσβεσι τοῖς τῶν Ρωμαίων, 
ovg ἐπὶ τῇ τοῦ χωρίου καταλήψει αἰτιώμενοί σφας 
ἔπεμψαν. πρὸς μὲν τὸ ἐπίχλημα μηδὲν ἀποχρίνασϑαι, 
δρῦν δέ τινα διὰ τοῦ στρατηγοῦ σφῶν Κοιλίου Γράκ- 
χου δείξαντες πρὸς ἐκείνην. εἴ τι βούλοιντο, λέγειν 
αὐτοὺς κελεῦσαι. U^ p. 373. 

ὅτι πυϑόμενοι οἵ ἹΡωμαῖοι τὸν Μινούκιον ἐν κοίλῳ 
τινὶ καὶ λοχμώδει τόπῳ μετά τινων ἀπειλῆφϑαι. δι- 
κτάτωρα ἐπ᾽ αὐτοὺς Aovxiov Κοΐντιον, καίπερ πέ- 
vire ὄντα, τό τε γήδιον, ὃ μόνον αὐτῷ ὑπῆρχεν. 
αὐτοχειρίᾳ τότε ysopyoUvra , προεχειρίσαντο" ἔς τε 
γὰρ τὰ ἄλλα ὅμοιος τοῖς πρώτοις ἀρετὴν qv καὶ σω- 
φροσύνῃ διέπρεπε. καίτοι τὰς κόμας ἐς πλοκάμους 
ἀνιείς, ἀφ᾽ οὗ δὴ καὶ Κιγκινᾶτος ἐπωνομάσθη. V 
p. 578. 

ὅτι καὶ τὰ ἐν τοῖς στρατοπέδοις καὶ τὰ ἐν τῷ 
ἄστει ἐταράχϑη᾽ οἵ τὲ γὰρ στρατευόμενοι φιλονεικίᾳ 


? i, e. Ursini Selecta de legationibus, Antverp. 1582. 


23 
a. u. 
296 


e 


24 
8, u. 
359 


2 


8. us € 


361 


30 EK T£N IIPO TOT As. 


τοῦ μηδὲν τοῖς τὴν δυναστείαν ἔχουσι προσχαρίσα- 
σϑαι καὶ τὰ κοινὰ καὶ τὰ οἰκεῖα ἐθελονταὶ προΐεντο, 
καὶ ἐκεῖνοι οὐχ ὅτι τοῖς ὑπὸ τῶν ἐναντίων ἀπολλυ- 
μένοις σφῶν ἔχαιρον. ἀλλὰ καὶ αὐτοὶ πολλοὺς τῶν 
δραστηρίων τῶν τὰ τοῦ πλήϑους πραττόντων ἐκ τρό- 
που δή τινος ἐπιτηδείου ἔφϑειρον. κἀκ τούτου στά- 
σις οὐ σμικρά σφων συνηνέχϑη. M p. 153. 

ἐς γὰρ τοῦτο φιλοτιμέας κἀκ τούτου καὶ φιλονει- 
κίας ἀλλήλοις ἀφίκοντο, ὥστε μηκέτι καϑ᾽ ἕν πάν- 
τας; ὥσπερ εἰώϑεσαν, ἀλλ᾽ ἐκ περιτροπῆς ἰδίᾳ ἕκα- 
στον αὐτῶν ἄρχειν, ἀφ᾽ οὗ οὐδὲν χρηστὸν ἐγίγνετο᾽ 
τό τὲ γὰρ οἰκεῖον. οὐ τὸ κοινὸν ἑκάστου αὐτῶν σκο- 
zovvtog, καὶ βλαβῆναί πῃ τὸ δημόσιον μᾶλλον ἢ τὸν 
συνάρχοντα εὐδοκιμῆσαι ἐθέλοντος, πολλὰ καὶ δυσ- 
χερὴ συνέβαινεν. M ib. 

ὅτι δημοχρατία ἐστὶν οὐ τὸ πάντας τῶν αὐτῶν 
ἁπλῶς τυγχάνειν, ἀλλὰ τὸ τὰ κατ᾽ ἀξίαν ἕκαστον 
φέρεσϑαι. Mp. 154. 

ὅτι πρὸς τοὺς Φαλίσκους oi ἹΡωμαῖοι Bes μά- 
χας μαχεσάμενοι καὶ πολλὰ καὶ παϑόντες καὶ δρά- 
σαντες τῶν μὲν πατρίων ἱερῶν ὠλιγώρησαν, πρὸς δὲ 
τὰ ξενικὰ ὡς καὶ ἐπαρκέσοντά σφισιν ὥρμησαν. φι- 
λεῖ γάρ πως τὸ ἀνθρώπειον ἐν ταῖς συμφοραῖς τοῦ 
uiv συνήϑους, x&v ϑεῖον mq, καταφρονεῖν, τὸ δὲ 
ἀπείρατον ϑαυμάξειν᾽ παρ᾽ ἐκείνου μὲν γὰρ ἅτε μη- 
δὲν ἐς τὸ παρὸν ὠφελεῖσθαι νομίζοντες οὐδὲ ἐς τὸ 
ἔπειτα χρηστὸν οὐδὲν προσδέχονται. παρὰ δὲ δὴ τοῦ 
ξένου πᾶν ὅσον ἂν ἐθελήσωσιν ὑπὸ τῆς καινοτομίας 
ἐλπίζουσιν. M p. 153. 

ὅτι τὴν τῶν Φαλίσκων πόλιν πολιορκοῦντες οἵ 
Ῥωμαῖοι ταύτῃ προσκαϑήμενοι διετρέβησαν. εἰ μὴ 
τοιόνδε τι ἐγένετο. γραμματιστής τις ἐν αὐτῇ παῖδας 


ΕΚΤΩΝ IIPO TOT 4s. 31 


οὔτ᾽ ὀλίγους οὔτ᾽ ἀφανεῖς παιδεύων, ἔπειϑ'᾽᾽ ὑπ᾽ ὀργῆς 
ἢ καὶ κέρδους ἐλπίδι πάντας σφᾶς ἔξω τε τοῦ τείχους 
ὡς καὶ ἐπ᾽ ἄλλο τι ἐξήγαγεν. τοσοῦτον γάρ που τῆς 
ἀδείας αὐτοῖς περιῆν ὥστε καὶ τότε συμφοιτᾶν. καὶ 
πρὸς τὸν Κάμιλλον ἐκόμισε, πᾶσαν οἵ τὴν πόλιν δι᾽ αὐὖ- 
τῶν παραδιδόναι λέγων᾽ οὐ γὰρ περιοίσειν ἔτι τοὺς 
ἔνδον, τῶν φιλτάτων ἀφίσιν ἐχομένων. οὐ μέντοι 
καὶ ἐπέρανέ vw ὃ γὰρ Κάμιλλος τῆς τὲ ἀρετῆς ἅμα 
τῆς τῶν Ῥωμαίων καὶ τῶν συμπτωμάτων τῶν ἀνϑρω- 
πίνων ἐνθυμηϑεὶς οὐκ ἠξίωσεν ἐκ προδοσίας αὐτοὺς 
ἑλεῖν. ἀλλὰ καὶ τὼ χεῖρε ἐς τοὐπίσω τοῦ προδότου 
δήσας παρέδωκεν αὐτὸν αὐτοῖς τοῖς παισὶν [ὀπισϑό- 
χειρα] ἀγαγεῖν οἴκαδε. γενομένου δὲ τούτου οἵ Φα- 
λίσκοι οὐκέτ᾽ ἀντέσχον, ἀλλὰ καίτοι καὶ δυσάλωτοι 
ὄντες καὶ ἐκ περιουσίας τὸν πόλεμον διαφέροντες, 
ὅμως ἐθελονταὶ ὡμολόγησαν αὐτῷ, ϑαυμαστήν τινα 
φιλίαν παρ᾽ αὐτοῦ προσδοκήσαντες ἕξειν, ovys καὶ 
πολεμίου οὕτω δικαίου ἐπεπείραντο. V p. 578. 

ὁ ovv Κάμιλλος ἐπιφϑονώτερος ἔτι καὶ μᾶλλον 
ἐκ τούτων τοῖς πολίταις γενόμενος ἐγράφη vs ὑπὸ 
τῶν δημάρχων ὡς μηδὲν ἐκ τῆς λείας τῆς τῶν Οὐηίων 
τὸ δημόσιον ὠφελήσας. καὶ ἑκουσίως πρὸ τῆς δίκης 
ὑπεξέσχεν. V ib. 

4flavwog ς΄ βιβλίῳ " ἐπεὶ διῆρξεν, ἐσήγαγον καὶ 
χρήμασιν ἐζημίωσαν. οὔτε περὶ τοῦ σώματος ἐς κίν- 
δυνον καταστήσαντες." Bekk. Anecd. p. 146, 21. 
οὕτω γὰρ αὐτὸν οὐ τὸ πλῆϑος μόνον. οὐδ᾽ ὅσοι 
φιλοτιμίαν τινὰ πρὸς τὴν ἀξίωσιν αὐτοῦ εἶχον. ἀλλὰ 
καὶ οἵ πάνυ φίλοι συγγενεῖς τε αὐτῷ ὄντες ἐβάσκαι- 
νον ὥστε μηδ᾽ ἀποκρύπτεσϑαι᾽ δεομένου γὰρ αὐτοῦ 
τῶν μὲν καὶ συναγωνίσασϑαι τῶν δὲ τήν γε ἀπο- 
λύουσαν ϑέσϑαι, ... ἁλόντι δ᾽ αὐτῷ χρημάτων τε 


σι 


12 EK T£,N IIPO TOT As. 


τιμήσειν καὶ τὴν καταδίκην συνεχτίσειν ὑπέσχοντο. 
διὰ μὲν δὴ ταῦτα εὐχήν τε ὑπὲρ τῆς γῆς ἐποιήφατο 
χρείαν αὐτοῦ τὴν πόλιν σχεῖν καὶ πρὸς τοὺς Ῥου- 
τούλους πρὶν κατηγορηϑῆναι μετέστη. M p. 154. 
yevéoto δὲ καϑος ὁ ϑριαμβικὸς παρακελεύεται 
νόμος, περὶ οὗ γράφει “]ίων Κοκκειανός. εἰ δὲ τῶν 
ἐργωδῶν σοι δοκεῖ παλαιῶν βίβλους ἀνερευνᾶν. ἀλλ᾽ 
οὖν ὡς οἷον ἐπιδρομάδην αὐτὸς τὰ τοῦ ϑριάμβου 
ἐξείποιμι. εἰς δίφρον τὸν ϑριαμβονίκην ἀναβιβά- 
σαντες σινωπιδίῳ ἢ κινναβάρει τὸ πρόσωπον ἀντὶ 
αἵματος. ὡς μὴ ἐρυϑοιᾷ, περιχρίουσι καὶ βφαχιονι- 
evijgus ἐμβάλλουσι ταῖς χερσὶ καὶ δάφνινον στέμμα 
καὶ δάφνης κλῶνα διδοῦσι τῇ δεξιᾷ. περιτιϑέασι 
δὲ καὶ τῇ κεφαλῇ στέφανον ἐξ ὕλης ὁποίας. ἀνά- 
γραπτα φέροντα ὅσα ἐποίησεν ἢ ἐπεπόνϑει᾽ οἰκέτης 
ὃὲ δημόσιος τοῦ ἅρματος ἑστὼς ὕπισϑεν ἀνέχει τὸν 
στέφανον λέγων ἐκείνῳ πρὸς οὖς, Βλέπε καὶ τὸ κα- 
τόπιν. κώδωνες δὲ καὶ μάστιξ τοῦ ξυγοῦ τοῦ ἄρματος 
ἀπῃώρηνται᾽ εἶτα τρὶς κυκλῶν τὸν τόπον περιτρέχει. 
καὶ τοὺς ἀναβαϑμοὺς ἐπὶ γόνασιν ἀνέρπει καὶ τοὺς 
στεφάνους ἐκεῖ ἀποτίϑεται. — Tzetzes Epist. 107, p. 80. 
Ergo Dionis fere sunt haec Zonarae vol. 1, p. 76, 19. 
post Plutarchea Camill. c. 7 de populi in Camillum pro- 
pter triumphum ira: Ἢ δὲ τῶν ἐπινικίων πομπή. ἣν 
καὶ ϑρίαμβον ἐκάλουν. τοιάδε τις ἐγίνετο. ὅτε τι 
κατωρϑώϑη μέγα καὶ ἐπινικίων ἐπάξιον, αὐτοκράτωρ 
αὐτίκα ὁ στρατηγὸς ὑπὸ τῶν στρατιωτῶν ὠνομάζξετο, 
καὶ κλῶνας δάφνης περιέδει ταῖς ῥάβδοις καὶ τοῖς 
δρομοκήρυξι τοῖς τὴν νίκην καταγγέλλουσι τῇ πόλει 
κομίζειν ἐδίδου. ἐλθὼν δὲ οἴκαδε τὴν γερουσίαν 
συνήϑροιξζε καὶ ἤτει ψηφίσασϑαί οἵ τὰ ἐπινίκια. καὶ 
εἰ ἔτυχε ψήφου παρά τε τῆς βουλῆς καὶ τοῦ δήμου, 


πϑππ  ουνουν νοις τὰ μὰν ον C——————————— — 


Pv" — 


ΕΚΤΩΝ IIPO TOT 4s. 33 


ἐβεβαιοῦτο αὐτῷ καὶ ἡ ἐπωνυμία τοῦ αὐτοκράτορος. 

καὶ εἰ μὲν ἦν ἐν τῇ ἀρχῇ ἔτι ἐν ἡ τυγχάνων ἐνίκησε, 
ταύτῃ καὶ πανηγυρίξων ἐκέχρητο, εἰ δ᾽ ὁ χρόνος 
παρεληλύϑει τῆς ἀρχῆς, ἄλλο τι πρόσφορον αὐτῇ 
ἐλάμβανεν ὄνομα᾽ ἰδιώτῃ γὰρ νικητήρια πέμψαι ἀπ- 
είρητο. ἐνσκευασάμενος δὲ τῇ ἐπινικίῳ σκευῇ, καὶ 
περιβραχιόνια λαβὼν στέφανόν vs δάφνης ἀναδησά- 
μενος καὶ κλάδον κρατῶν ἐν τῇ δεξιᾷ, τὸν δῆμον 
συνεχάλει᾽ καὶ ἐπαινέσας τοὺς συστρατευσαμένους 
αὐτῷ καὶ κοινῇ καὶ ἰδίᾳ τινάς. ἐδωρεῖτο μέν σφισι 
χρήματα. ἐτίμα δὲ καὶ κόσμῳ. περιβραχιόνιά τέ τισι 
καὶ δόρατα ἀσίδηρα παρεῖχε, καὶ στεφάνους τοῖς μὲν 
χρυσοῦς τοῖς δὲ ἀργυροῦς ἐδίδου, τοὔνομά vs ἕκά- 
στου καὶ τῆς ἀριστείας φέροντας τὸ ἐκτύπωμα. εἰ 
γὰρ τείχους τις πρῶτος ἐπέβη. καὶ τείχους ὁ στέφα- 
vog ἔφερεν᾽ ἢ καὶ ἐξεπολιόρκησέ τι, καὶ τοῦτο κάἀ- 
κεῖνο εἰχόνιστο. ἐναυκράτησέ vig, ναυσὶν ὃ στέφα- 
νος ἐχκεχόσμητο᾽ ἱπποκράτησέ τις, ἱππικόν τι ἐξετε- 
τύπωτο. ὁ δὲ πολίτην τινὰ ἐκ μάχης ἢ ἑτέρου κιν- 
δύνου ἢ ἐκ πολιορκίας σώσας μέγιστόν τε εἶχε τὸν 
ἔπαινον καὶ ἐλάμβανε στέφανον γινόμενον ἐκ δρυός. 
ὃς πολὺ πάντων καὶ τῶν ἀργυρῶν καὶ τῶν χρυσῶν 
ὡς ἐντιμότερος προετετίμητο. καὶ οὐ κατ᾽ ἄνδρα μό- 
νον ἀριστεύσαντα ταῦτα ἐδίδοτο. ἀλλὰ καὶ λόχοις καὶ 
στρατοπέδοις ὅλοις παρείχετο. καὶ τῶν λαφύρων 
πολλὰ μὲν τοῖς στρατευσαμένοις διανενέμητο᾽ ἤδη 
δέ τινὲς καὶ παντὶ τῷ δήμῳ διέδοσαν καὶ ἐδαπάνων 
εἰς τὴν πανήγυριν καὶ ἐδημοσίευον, καὶ εἴ τι περιελέ- 
λειπτο, εἰς ναούς, εἰς στοὰς ἢ καί τι ἕτερον δημό- 
σιον ἔργον ἀνήλισκον. ταῦϑ' ὁ πομπεὺς ποιήσας εἰς 
τὸ ἅρμα ἀνέβαινε. τὸ δὲ δὴ ἄρμα οὔτ᾽ ἀγωνιστηρίῳ 
οὔτε πολεμιστηρίέῳ ἦν ἐμφερές, ἀλλ᾽ ἐς πύργου περι- 

DIO CASSIUS, I. 3 


94 ἘΚΤΩΝ IIPO TOT ἥς. 


φεροῦς τρόπον ἐξεέργασφο: καὶ οὐ μόνος ἦν ἐν τῷ 
ἅρματι. ἀλλ᾽ &v ye καὶ παῖδας 1 ἢ συγγενεῖς εἶχε, κἀ- 
κείνων τὰς μὲν κόρας καὶ τὰ ἄρρενα τὰ νεογνὰ ἐν 
αὐτῷ ἀνεβίβαξε. τοὺς δὲ ἁδροτέρους ἐπὶ τοὺς ἵππους 
τούς τε ξυγίους καὶ τοὺς σειραφόρους ἀνετίϑετο᾽ εἰ 
δὲ πλείους ἦσαν, ἐπὶ κελήτων τῷ πομπεῖ παριππεύον- 
τες συνεπόμπευον. τῶν δ᾽ ἄλλων οὐδεὶς ὠχεῖτο. 
ἀλλ᾽ ἐστεμμένοι δάφνῃ πάντες ἐβάδιξον. οἰκέτης 
μέντοι δημόσιος ἐπ᾿ αὐτοῦ παρωχεῖτο τοῦ ἅρματος, 
τὸν στέφανον τῶν λίϑων τῶν χρυσοδέτων ὑπερανέχων 
αὐτοῦ. καὶ ἔλεγε πρὸς αὐτὸν “ὀπίσω βλέπε᾽, τὸ κα- 
τόπιν δηλαδὴ καὶ τὰ ἐφεξῆς προσκόπει τοῦ βίου. μηδ᾽ 
ὑπὸ τῶν παρόντων ἐπαρϑῆς καὶ ὑπερφρονήσῃς. καὶ 
κώδων ἀπήρτητο καὶ μάστιξ τοῦ ἅρματος. ἐνδεικτικὰ 
τοῦ καὶ δυστυχῆσαι αὐτὸν δύνασϑαι ὥστε καὶ aixi- 
σϑῆναι ἢ καὶ δικαιωϑῆναι ϑανεῖν. τοὺς γὰρ ἐπί τινι 
ἀτοπήματι καταδικασϑέντας ϑανεῖν νενόμιστο κωδω- 
vogogstv, ἵνα μηδεὶς βαδίξουσιν αὐτοῖς ἐγχριπτόμε- 
νος μιάσματος ἀναπέμπληται. οὕτω Tt σταλέντες 
εἰσήεσαν εἰς τὴν πόλιν, ἔχοντες προπέμποντα σφῶν 
τὰ σκῦλα τε καὶ τὰ τρόπαια. καὶ ἐν εἰκόσι τά τε 
αἰχμάλωτα φρούρια ἠσκημένα. πόλεις τε καὶ ὄρη καὶ 
ποταμούς. λίμνας. ϑαλάσσας. τά τε σύμπαντα ὅσα 
ἑαλώκεσαν. καὶ εἰ μὲν μία ἡμέρα ἦν ἐξαρκοῦσα πρὸς 
τὴν τούτων πομπήν᾽ εἰ δὲ μή, καὶ ἐν δευτέρα καὶ 
τρίτῃ ἐπέμπετο. προδιελϑόντων δ᾽ ἐκείνων οὕτως ὁ 
πομπεὺς εἰς τὴν Ῥωμαίαν κομισϑεὶς ἀγοράν, καὶ τῶν 
αἰχμαλώτων τινὰς εἰς τὸ δεσμωτήριον ἀπαχϑῆναι καὶ 
ϑανατωϑῆναι κελεύσας. ἀνήλαυνεν εἰς τὸ Καπιτώ- 
λιον, καί τινας ἐκεῖ τελετὰς πληρώσας. καὶ προσαγα- 
γὼν ἀναϑήματα, καὶ παρὰ ταῖς ἐκεῖ δειπνήσας στοαῖς, 
πρὸς ἑσπέραν οἴκαδε μετ᾽ αὐλῶν καὶ συρίγγων ἀπήρ- 


indeindiinSCm 


ΕΚΤΩΝ IIPO TOT As. 35 


χετο. (εἶτα μετὰ ϑυμελικῶν οἴκαδε ἀπέρχεται "Tzetzes 
post verba supra posita. Ergo haec Dionis fere sunt verba.) 


τοιαῦτα μὲν σαν πάλαι τὰ νικητήρια" αἱ δὲ στάσεις 
αἵ τε δυναστεῖαι πλεῖστα ἐνεωτέρισαν ἐπ᾽ αὐτοῖς. 


- - - e 
ὅτι τῆς στρατείας τῶν Γαλατῶν αἰτία αὕτη ἐγέ- 


πρὸς τοὺς Ῥωμαίους κατέφυγον, ἐλπίδα οὐκ ἐλα- 
χίστην ἔχοντες. ἐπειδὴ τοῖς Οὐηιένταις καίπερ ὁμο- 
φύλοις οὔσιν οὐ συνήραντο, πάντως τινὰ ὠφέλειαν 
παρ᾽ αὐτῶν εὑρήσεσϑαι. ὡς δὲ ἐκεῖνοι τὴν ἐπικου- 
ρίαν οὐκ ἐψηφίσαντο. πρέσβεις δὲ πρὸς τοὺς Γαλά- 
τας πέμψαντες εἰρήνην αὐτοῖς ἔπραττον, ταύτην 
παρὰ μικρόν. ἐπὶ γὰρ μέρει τῆς χώρας προετείνετό 
σφισιν. ἐποιήσαντο, συμπεσόντες δὲ τοῖς βαρβάροις 
ἐκ τῶν λόγων ἐς μάχην τοὺς τῶν Ῥωμαίων πρέσβεις 
προσπαρέλαβον. oí οὖν Γαλάται χαλεπῶς ἐπὶ τῇ ἀν- 
τιτάξει αὐτῶν ἐνεγκόντες. τὸ μὲν πρῶτον ἀνταπέ- 
στειλάν τινας ἐς τὴν Ῥώμην. αἰτιώμενοι τοὺς πρέσ- 
Bag εἶτ᾽ ἐπειδὴ μήτε τιμωρία σφίσιν ἐγένετο καὶ 
χιλίαρχοι πάντες ἀπεδείχϑησαν. ϑυμοῦ τὲ ἐπληρώ- 
ϑησαν ὄντες καὶ ἄλλως ὀργὴν ἄκροι. καὶ τοὺς KAov- 
σίνους ἐν ὀλιγωρίᾳ ϑέμενοι πρὸς τὴν Ῥώμην ὥρμη- 
σαν. U p. 373. 

; ὅτι τοῖς Ῥωμαίοις δεξαμένοις τὴν τῶν Γαλατῶν 
ἔφοδον οὐδ᾽ ἀναπνεῦσαι ὑπῆρξεν, ἀλλ᾽ αὐθημερὸν ἐς 
τὴν μάχην ἐκ τῆς πορείας ὥσπερ εἶχον καταστάντες 
ἔπταισαν᾽ πρὸς γὰρ τὸ ἀδόκητον τῆς ἐπιστρατείας 
αὐτῶν καὶ τὸ πλῆϑος καὶ τὸ μέγεϑος τῶν σωμάτων 
τήν τε φωνὴν ξενικόν τέ τι καὶ φρικῶδες φϑεγγομέ- 
νὴν ἐχπλαγέντες τῆς τε ἐμπειρίας ἅμα τῆς τῶν TCXTL- 
κῶν ἐπελάϑοντο καὶ ἐκ τούτου καὶ τὰς ἀρετὰς προή- 
καντο. πλεῖστον γάρ τοι πρὸς ἀνδρείαν ἐπιστήμη 

3* 


,29 
e 3 3 » 
vero. οἵ Κλουσῖνοι πολέμῳ ὑπ᾽ αὑτῶν κακωϑεέντες ἃ 


e 


4 


36 EK T$4N IIPO TOT ἅς. : 


φέρει. ὅτι καὶ παροῦσά τισι τὴν ῥώμην τῆς γνώμης 
σφῶν βεβαιοῖ καὶ ἐλλείπουσα καὶ ἐκείνην προσδια- 
φϑείρει πολλῷ μᾶλλον ἢ εἰ μηδὲ τὴν ἀρχὴν αὐτοῖς 
προὐπῆρχεν᾽ ἄπειροι μὲν γὰρ πολλοὶ πολλὰ 9vuo 
βιαίως κατορϑοῦσιν, oí δὲ δὴ τῆς εὐταξίας, ἣν ἂν ^ 
μάϑωσιν, ἁμαρτάνοντες καὶ τὴν τοῦ φφονήματος 
ἰσχὺν προσαπολλύουσιν. ὑφ᾽ ὧν καὶ οἱ Ῥωμαῖοι 
ἐσφάλησαν. M p. 154. 

ὅτι οἵ ἹΡωμαῖοι ἐν và Καπιτωλίῳ ὄντες xol πο- 
λιορκούμενοι ἐλπίδα σωτηρίας πλὴν παρὰ τοῦ δαι- 
μονίου οὐδεμίαν εἶχον. τὸ γὰρ δὴ ϑεῖον καίπερ ἐν 
παντὶ κακοῦ ὄντες ἐθεράπευον οὕτως ὥστε, ἐπειδή 
τι τῶν ἱερῶν ἐχρῆν ὑπὸ τῶν ποντιφίκων ἀλλοϑί που 
τῆς πόλεως γενέσϑαι, Καίσων Φάβιος, ov ἡ ἱερουρ- 
γία ἵκνεῖτο, κατέβη τὲ ἐπ᾿ αὐτὴν ἐκ τοῦ Καπιτωλίου 
στειλάμενος ὥσπερ εἰώϑει. καὶ διὰ τῶν πολεμίων 
διεξελϑὼν τά τὲ νομιζόμενα ἐποίησε καὶ αὐϑημερὸν 
ἀνεκομίσϑη. ϑαυμάξω μὲν οὖν xci τῶν βαρβάρων 
ὅτι αὐτοῦ, εἴτ᾽ οὖν διὰ τοὺς ϑεοὺς εἴτε καὶ διὰ τὴν 
ἀρετήν, ἐφείσαντο᾽ πολύ γε μὴν μᾶλλον αὐτὸν ἐκεῖ- 
vov ἐν ϑαύματι ποιοῦμαι καϑ᾽ ἑκάτερον. ὅτι τὲ ἐς 
τοὺς πολεμίους μόνος κατελθεῖν ἐτόλμησε, καὶ ὅτι 
δυνηϑεὶς. ἀναχωρῆσαί ποι ἀσφαλῶς οὐκ ἠϑέλησεν, 
ἀλλ᾽ ἐς τὸ Καπιτώλιον αὖϑις ἑκὼν ἐπὶ προῦπτον κίν- 
δυνον ἀνεχώρησεν, ἐπιστάμενος μὲν ὀχνοῦντας αὐ- 
τοὺς τὸ χωρίον, ὃ μόνον ἔτι τῆς πατρίδος εἶχον, éx- 
λιπεῖν, ὁρῶν δὲ μηδ᾽ εἰ πάνυ ἐπεθύμουν éxgvysiv 
δυναμένους ὑπὸ τοῦ πλήϑους τῶν πολιορχούντων 
τοῦτο ποιῆσαι. V p. 581. 

ὅτι ὁ ὁ Κάμιλλος παρακαλούμενος τὴν ἡγεμονίαν 
ἐγχειρισϑῆναι οὐχ ὑπήκουσεν, ὅτι φεύγων τὲ ἦν καὶ 
οὐκ ἔμελλε κατὰ τὰ πάτρια αὐτὴν λήψεσϑαι. οὕτω 


ἘΚΤΩΝ ΠΡῸ TOT 4s. 97 


γάρ που νόμιμος ἀκριβής τε ἀνὴρ ἐγένετο ὥστε καὶ 
ἐν τηλικούτῳ τῆς πατρίδος κινδύνῳ διὰ φροντέδος 
τὰ καϑήκοντα ποιεῖσϑαι. καὶ μὴ δικαιοῦν παράδειγμα 
τοῖς ἔπειτα παρανομίας καταλιπεῖν. V p. 582. 

ὅτι τῶν Ῥωμαίων ἁλούσης ὑπὸ Γαλατῶν τῆς πό- 
Ascg ἐς τὸ Καπιτώλιον ἀνασκευασαμένων, ὁ Κάμιλ- 
Aog φυγὰς ὧν ἐσπέμπει πρὸς αὐτοὺς ὡς ἐπιϑέσϑαι 
βούλεται τοῖς Γαλάταις" ὡς δὲ 0 διακομίξων τὰ γράμ- 
ματα ἐς τὸ φρούριον ἀφίκετο. οἱ βάρβαροι τὰ ἴχνη 
διεσημαίνοντο, καὶ μικροῦ δεῖν καὶ τὸ καταφύγιον 
ἔλαβον. εἰ μὴ (tool χῆνες βοσκόμενοι τὴν τῶν βαρ- 
βάρων ἔφοδον διεϑρούλησαν καὶ τοὺς ἔνδον Ρωμαίους 
διυπνίσαντες τοῖς ὅπλοις παρέστησαν. M p. 529. 

ὅτι Σιβύλλης χρησμὸς ἔφασκε τὸ Καπιτώλιον κε- 
φάλαιον ἔσεσϑαι τῆς οἰκουμένης μέχρι τῆς τοῦ κόσ- 
μου καταλύσεως. M p. 530. 

ὅτι τοῦ Καπιτωλίνου κατέγνω ὁ δῆμος, καὶ ἢ τε 
οἰκέα αὐτοῦ κατεσκάφη καὶ τὰ χρήματα ἐδημεύϑη, 
τό τε ὄνομα, καὶ εἰ δή που εἰκὼν ἣν. ἀπηλείφϑη 
καὶ διεφρϑάρη. καὶ vov δὲ πλὴν τῆς κατασκαφῆς 
πάντα γίνεται ἐπὶ τοῖς τῷ κοινῷ ἐπιβουλεύουσιν. 
ἔκριναν δὲ καὶ μηδένα εὐπατρίδην ἐν τῇ ἄκρᾳ κα- 
τοικεῖν, ὅτι καὶ ἐκεῖνος ἐνταυϑοῖ οἰκῶν ἐτύγχανεν. 
ἡ δὲ δὴ συγγένεια ἡ τῶν Μαλλίων ἀπεῖπε μηδένα 
σφῶν Μάρκον, ἐπείπερ οὗτος ὠνομάξετο. προσκα- 
λεῖσϑαι. 

Καπιτωλῖνος μὲν οὖν τοσοῦτον τὸ διαλλάσσον 
κἀν τοῖς τρόποις κἀν τῇ τύχῃ ἔσχε᾽ τά τε γὰρ πολέ- 
μιὰ ἀκριβώσας εἰρηνεῖν οὐκ ἠπίστατο. καὶ τὸ Καπι- 
τώλιον ὃ ἐσεσώκει κατέλαβεν ἐπὶ τυραννίδι. εὐπα- 
τρίδης τε ὧν οἰκέτου ἔργον ἐγένετο. καὶ πολεμικὸς 
νομισϑεὶς ἐν ἀνδραπόδου τρόπῳ συνελήφϑη, κατά 


21 


374 


to 


e 


38 EK T&N IIPO TOT 4s. 
τε τῆς πέτρας αὐτῆς ἀφ᾽ ἧς τοὺς Γαλάτας ἀπεώσατο 
ἐρρίφη. V p. 582. 

ὅτι 0 Καπιτωλῖνος κατεκρημνίσϑη ὑπὸ τῶν Po- 
μαίων. οὕτως οὔτ᾽ ἄλλο τι κατὰ χώραν ὡς πλήϑει 
τοῖς ἀνθρώποις μένει, καὶ αἷ εὐπραγίαι συχνοὺς ἐς 
συμφορὰς ἀντιρρόπους προάγουσιν᾽ ἐξαίρουσαι γὰρ 
αὐτοὺς πρὸς τὰς ἐλπίδας τῶν ὁμοίων τοῦ τε πλείο- 
νος ἀεὶ ποιοῦσιν ἐπορέγεσϑαι καὶ ἐς τὸ ἐναντιώτατον 
σφαλέντας καταβάλλουσι. M p. 155. 

ὅτι Φεβρουάριος φϑονήσας Καμίλλῳ μελέτην vv- 
ραννέδος αὐτοῦ κατηγόρησε᾽ τούτου δὲ διωχϑέντος 
καὶ αὖϑις καϑόδου τυχόντος οἷς πολιορκουμένῃ τῇ 
πατρίδι κατὰ τὴν φυγὴν ἐβοήϑησεν, εἰς ἐξέτασιν 
Φεβρουάριος ἄγεται καὶ διώκεται. Κάμιλλος δὲ καὶ 
τὸν ἐπώνυμον αὐτοῦ μῆνα παρὰ τοὺς ἄλλους ἐκολό- 
βωσεν. M p. 530. Conf. Suidas vv. Βρέννος et Φε- 
βρουάριος. 

ὅτι πρὸς Τουσκουλανοὺς ἐστράτευσε Καμιλλος, 
ϑαυμαστῇ δέ τινι προσποιήσει δεινὸν οὐδὲν ἔπαϑον. 
καϑάπερ γὰρ οὔτ᾽ αὐτοί τι πλημμελήσαντες οὔτε τῶν 


ς , , , "487 E 3i Ὧν e , 
Ῥωμαίων ὀργὴν σφισιν éyovzov, ἀλλ᾽ ἤτοι ὡς φίλων 


' , ἢ ^ ^ 9: 9. m aep * WC - 
παρὰ φίλους ἰόντων ἡ καὶ ἐφ érégovg τινὰς δια τῆς 
, , 3 - 
ἐκείνων στρατευόντων, οὔτε τι μετέβαλον τῶν καϑε- 
, 3 49- ὦ , , 3 ' ' , 
γος πος ov?) ολῶως PRU ΘΟ ONE ἄλλα καὶ πανυ 
πάντες ἐπί τὲ ταῖς δημιουργίαις καὶ ἐπὶ τοῖς ἄλλοις 
ἔργοις ὡς καὶ ἐν εἰρήνῃ κατὰ χώραν μείναντες, εἴσω 
τε τὸν στρατὸν ἐσεδέξαντο καὶ ξένια αὐτοῖς ἔδοσαν 
΄ » c , 3 ἐν 3 e M δ 
τὰ τε ἄλλα ὡς φίλους ἐτίμησαν. ἐξ οὐπερ καὶ ot 


ς ΞΞ δι ' 3 ᾿ , , M δ 
Ῥωμαῖοι ovy οτι κακὸν αὐτοὺς ἔδρασαν, ἀλλὰ καὶ ἕς 


τὴν πολιτείαν μετὰ ταῦτ᾽ ἐσεγράψαντο. V p. 582. 
Ζέωνος ξ΄ βιβλίῳ “᾿Τουσκουλανοὶ δὲ χεῖρας μὲν 
οὐκ ἀντήραντο αὐτῷ." Bekk. Anecd. p. 123, 32. 


EK T&,N IIPO TOT 4s. 39 


ὅτι ἡ Povgov γυνὴ χιλιαρχοῦντος καὶ πράττον- 
τος ἐν τῇ ἀγορᾷ δημόσιον, ἐπειδὴ ἐκεῖνος ἀφίκετο 
καὶ τὴν ϑύραν ὁ ῥαβδοῦχος κατά τι ἔϑος ἀρχαῖον 
Éxgovosv, ἐξεταράχϑη πρὸς τοῦτο οὔπω πρύτερον 
τοιούτου τινὸς πεπειραμένη καὶ διεπτοήϑη. γέλωτος 
οὖν ἐπ᾽ αὐτῇ συχνοῦ καὶ παρὰ τῆς ἀδελφῆς καὶ τῶν 
ἄλλων γενομένου, καὶ σκωφϑεῖσα ὡς ἰδιῶτις τῶν 
ἀρχικῶν πραγμάτων διὰ τὸ τὸν ἄνδρα αὐτῆς μήποτε 
ἐν ἡγεμονίᾳ τινὶ ἐξητάσϑαι οὖσα, δεινὸν ἐποιήσατο. 
οἷά που ἄλλως τε καὶ ταῖς γυναιξὶν ἐκ μικροψυχίας 
συμβαίνειν πέφυκεν. καὶ οὐ πρότερον ἀνῆκε δυσκο- 
λαίνουσα πρὶν πᾶσαν τὴν πόλιν ϑορυβῆσαι. Gg που 
σμικρὰ καὶ τὰ τυχόντα πολλῶν τισι καὶ μεγάλων κα- 
κῶν αἴτια γίγνεται, ὅταν φϑόνῳ τέ τις αὐτὰ καὶ ξη- 
λοτύπως λαμβάνῃ. M p. 155. 


ri e , 3 ^ 
ὅτι δεινὸν ἐν κακοῖς προσδοκία σωτηρίας ἀναπεῖ- » 


σαί τινα πιστεῦσαι καὶ τοῖς παραλόγοις. M p. 156. 

, - - 

ἀεὶ γάρ τι τοῦ τῆς πολιτείας κόσμου στασιάξον- 

ei e e 
τὲς παρέλυον,. ὥὦσϑ᾽ ὑπὲρ ὧν τοὺς πολέμους πρὶν 
τοὺς μεγίστους ἀνῃροῦντο. ταῦτ᾽ ἐν τῷ χρόνῳ σύμ- 
ς ET , E 

παντα Og εἰπεῖν ovx ἀστασιάστως μέν. οὐ μέντοι καὶ 
χαλεπῶς κατακτήσασϑαι. M ib. 

e - ς 

ὅτι Πούπλιος, τῶν πολιτῶν [ Ῥωμαίων) στασια- 
, ' , , 2:45, , , : 
ζοντῶν πρὸς ἀλλήλους, ὀλίγου tovrovg συνηλλαξἕΞε 
Auxíviov γὰρ Στόλωνα ἵππαρχον προσείλετο, ὄντα 

, ei 
δήμαρχον. ὅπερ καινοτομηϑὲν τοὺς uiv εὐπατρίδας 
ἐλύπησε. τοὺς δὲ ἄλλους οὕτως ὑπηγάγετο ὥστε μη- 
- t €- ς * 
κέτι τῆς ὑπατείας τῷ ὑστέρῳ ἔτει ἀντιποιήσασϑαι, 
3 3 € N , - 
ἀλλ᾽ ἐᾶσαι τοὺς χιλιάρχους αἵρεϑῆναι. ἐκ γὰρ τού- 
M 3 Pd 2 , , , 3 , 
του καὶ ἐς v&AÀ« ἀνϑυπείξαντές γέ τινα ἀλλήλοις 
» ^" , ; , 6 τι ἡ ς , 
ἴσως «v κατηλλαγησαν, εἰ μήπερ o Στολῶν ὁ δημαρ- 
- e 

40g τοιοῦτόν τι εἰπών. ὡς οὐκ ἂν πίοιεν εἰ μὴ φά- 


29 
a, U. 
378 


- 


o: 


90 
ἃ... 


392 


, : 


40 ἘΚΊΦΩΝ IIPO TOT 4s. 


, , 
γοιεν, ἀνέπεισεν αὐτοὺς μηδενὸς ἀφέσϑαι, ἀλλ᾽ ὡς 
3 M , e 
καὶ ἀναγκαῖα πάντα occ ἐνεχειρέσαντο κατεργάσα- 
σϑαι. V p. 585. 
, e 
Ζέων δὲ Κάσσιος Κοκκειανὸς ὁ τὰ Ῥωμαίων cvv- 
τάξας ἐκ ϑεομηνίέας φησὶ γενέσϑαι χάσμα περὶ τὴν 
, ^ ^ 
Ῥώμην καὶ μὴ ἐπιμύειν. χρησμοῦ δὲ δοϑέντος émi- 
A € e 
μύσαι τὸ χάσμα ἐὰν ὃ κράτιστον Ρωμαίοις ἐμβάλω- 
3. » , 
σιν ἐν αὐτῷ, Κούρτιδς τις ἱππεὺς εὐγενής, οὐδενὸς 
» τς ' E 95.» Δ 
ἄλλου συμβαλεῖν τὸν yououov δυναμένου. αὐτὸς ἕρ- 
(s -- , 
μηνεύσας ἵππον ὁμοῦ καὶ ἄνϑρωπον λέγειν, εὐθέως 
2 t 3 € 
ἀνέβη vs τὸν ἵππον καὶ ὡς εἶχεν ἐλάσας ἡρωικῶς 
κατὰ τοῦ φρικώδους ἐκείνου βόϑρου ἐφέρετο. καὶ 
3 
εὐϑέως κατενεχϑέντος τὸ χάσμα éxéuve (καὶ) οἵ λοι- 
- e 1 
zol τῶν Ρωμαίων &vo9sv ἄνϑεσιν ἔβαλλον. κἀκ 
, LY , c , , “4 
τουτου καὶ Κουρτίος o λαχκος ἑχληϑη. lo. Tzetz. 
schol. ad Exeg. Hom. Il. p. 136, 17. Conf. Suidas v. 
“ίβερνος et M p. 531. 
3 " ΟῚ hd 1 283) ΚΟ » 39 
οὐκ ἔστιν οὐδὲν ἕξῷον ϑνητὸν οὐτ ἄμεινον οὔτ 
, y 3 , ^ 3 e - ri S i » 
ἰσχυρότερον ἀνϑρῶώπου. ἡ οὐχ ορᾶτξ οτι τὰ μὲν ἄλλα 
πάντα κάτω κέκυφε καὶ ἐς τὴν γὴν ἀεὶ βλέπει. πράτ- 
« ὑπ , ^ 
τει δὲ οὐδὲν ὃ μὴ τροφῆς καὶ ἀφροδισίων ἔχεται; 
οὕτω καὶ ὑπ᾽ αὐτῆς τῆς φύσεως ἐς ταῦτα κατακέχριται. 
ee - - - -" 
μόνοι δὲ ἡμεῖς ἄνω τε ὁρῶμεν καὶ τῷ οὐρανῷ αὐτῷ 
ὁμιλοῦμεν. καὶ τὰ μὲν ἐπὶ τῆς γῆς ὑπερφρονοῦμεν, 
τοῖς δὲ δὴ “ϑεοῖς αὐτοῖς ὡς καὶ ὁμοίοις OUGLV ἡμῖν 
σύνεσμεν, ἅτε καὶ φυτὰ καὶ ποιήματα, αὐτῶν οὐ γήινα 
ἀλλ᾽ οὐράνια ὄντες" ὑφ᾽ οὗ καὶ αὐτοὺς ἐκείνους πρὸς 
τὰ ἡμέτερα εἴδη καὶ γράφομεν καὶ πλάττομεν᾽ εἶ γὰρ 
, ? 
δεῖ δή τι καὶ ϑρασυνόμενον εἰπεῖν. οὔτ᾽ ἄνϑρωπος 
? ev ^ 2 LY Ἣ M - ' Ej 2 
οὐδὲν αλλὸ ἐστὶν ἡ 960g σῶμα ϑνητον ἔχων. οὔτε 
A] ^ ?^ » , , ^ M - 
ϑεος ἄλλο τι ἡ ἀνϑρωπος ἀσώματος καὶ δια τοῦτο 
^ - ^ 
καὶ ἀϑάνατος. ταῦτα τοι καὶ συμπάντων τῶν ἄλλων 


ἘΚΤΩΝ IIPO TOT 4s. 41 


ξῴων προφέρομεν᾽ καὶ οὔτε τι πεζόν ἐστιν ὃ μὴ τά- 
χει καταληφϑὲν ἢ ἰσχύν δαμασϑὲν ἢ καὶ τέχναις τισὶ 
συλληφϑὲν δουλούμεϑα. οὔτ᾽ ἔνυδρον οὔτ᾽ ἀεροπό- 
gov, ἀλλὰ καὶ ἐκεῖνα τὰ μὲν ἐκ τοῦ βυϑοῦ μηδ᾽ 
ὁρῶντες ἀνέλκομεν, τὰ δὲ καὶ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ μηδὲ 
ἐξικνούμενοι κατασύρομεν. M p. 532. Conf. Zonar. 
p. 92. 

o Μάλλιος τῷ βασιλεῖ μονομαχήσας Κελτῶν καὶ 
τοῦτον καταβαλὼν τὸν νεκρὸν ἐσκύλευσε, καὶ τὸν 
περὶ τὸν τράχηλον στρεπτὸν ἀνελόμενος. ὃς ἐπιχώ- 
ριός ἐστι Κελτοῖς κόσμος. αὐτὸς περιέϑετο. καὶ ἀπὸ 
τυῦδε Τορχουᾶτος πρὸς τῶν πολιτῶν ἐπεκλήϑη. ὕπερ 
ἂν εἴη στρεπτοφόρος. καὶ τὴν ἐπίκλησιν ταύτην τοῖς 
ἀφ᾽ ἑαυτοῦ κατέλιπε μνημεῖον τῆς ἀριστείας. M p. 530. 
Conf. Suidas v. Τορκουᾶτος. 

ὅτι ὁ Ζέων φησί “ διόπερ zov, καίπερ οὐκ εἰω- 
ϑὼς ἐκβολαῖς τοῦ λόγου χρῆσϑαι. ἄλλως τε ἐπεμνή- 
σϑην αὐτοῦ x«i τὴν Ὀλυμπιάδα προσέγραψα. ἵν᾽ 
ἐπειδὴ λανϑάνει τοὺς πολλοὺς ὁ χρόνος τῆς μετοικί- 
σεως. ἐκφανέστερος ἐξ ἐκείνου γένηται. — M p. 156. 

ὅτι ᾿Δγυλλαῖοι ἐπειδὴ ἤσϑοντο τοὺς Ῥωμαίους 
σφίσι πολεμῆσαι βουλομένους, πρέσβεις τὲ ἐς τὴν 
Ῥῶώμην ἀπέστειλαν πρὶν καὶ οτιοῦν ψηφισϑῆναι. καὶ 
εἰρήνης ἐπὶ τῷ ἡμίσει τῆς χώρας ἔτυχον. U p. 374. 

ὅτι Οὐαλερίου μέλλοντος ἡγεμόνι τῶν Κελτῶν 
μονομαχεῖν. κόραξ προσιξάνει τῷ δεξιῷ τούτου βρα- 
χίονι καὶ ἀντιπρόσωπος τῷ Κελτῷ. τοῖς τε ὄνυξιν 
ἀμύττων τὸ πρόσωπον καὶ ταῖς πτέρυξι καλύπτων 
τοὺς ὀφθαλμοὺς ἀφύλακτον αὐτὸν τῷ Οὐαλερίῳ παρέ- 
δωκε. καὶ ὁ Οὐαλέριος Κορουῖνος ἐπεκλήϑη κό- 
θουος γὰρ ὁ κόραξ. M p.534. Conf. Suidas v. ἀμύσσειν. 


91 
a. u. 
394 


32 


33 
a. u. 
401 


34 
a. U. 
405 


42 EK T$2N IIPO TOT As. 


ταῦτά τε καὶ ἄλλα τινὰ τοιουτότροπα προετεί- 
νοντο, οὐχ ὅτι καταπράξειν τι αὐτῶν ἤλπιζον, εὖ 
γάρ, εἴπερ τινὲς ἄλλοι. τὰ τῶν Ῥωμαίων φρονήματα 
ἠπίσταντο, ἀλλ᾽ ὅπως ἀποτυχόντες αὐτῶν πρόφασιν 
ἐγκλημάτων ὡς ἀδικούμενοι λάβωσιν. M p. 156. 

Ζέωνος ξ΄ βιβλίῳ “καὶ διὰ τοῦτό σε δικαιώσω, 


m e ' - 2 ΄ s [r4 ET ' 
ἵνα ὡσπὲερ TO τῆς ἀριστείας αϑλον. οὕτω καὶ TO 


τῆς ἀνηκουστίας τίμημα ἀπολάβῃς." Bekk. Anecd. 
p. 1383, 19. Conf. Zonaras p. 95, 17. 

ὅτι Μάλλιος ὁ ὕπατος τὸν ἑαυτοῦ παῖδα μονο- 
μαχήσαντα Ποντίῳ τῷ Aovívo καὶ καταβαλόντα τοῦ- 
τον ὡς μὲν ἀριστέα ἐστεφάνωσεν. ὡς δὲ ὑπερβάντα 
τὰ ἐξ αὐτοῦ τεταγμένα ἐπελέκισεν᾽ ὃ δὴ σὺν ὠμό- 
τητι πραχϑὲν εὐπειϑεστάτους τοῖς ἄρχουσι Ῥωμαίους 
κατέστησεν. M p. 535. 

ἣν μὲν δὴ παντὶ καταφανὲς ὅτι περισκοπήσαντες 
τὴν ἔχβασιν τῆς τύχης πρὸς τὸ κρατοῦν ἔστησαν. οὐ 
μὴν ἐξήλεγξεν αὐτοὺς ὁ Τορχουᾶτος, μή τι οἰδούν- 
τῶν σφίσιν ἔτι τῶν πρὸς τοὺς “ατίνους πραγμάτων 
νεωτερίσωσιν᾽ οὐ γάρ τοι τὰ πάντα τραχύς. οὐδ᾽ 
οἷος ἐς τὸν υἱὸν ἐγένετο καὶ ἐς τἄλλα qv, ἀλλὰ καὶ 
εὔβουλος καὶ εὐπόλεμος ὡμολόγητο εἶναι. ὥστε καὶ 
πρὸς τῶν πολιτῶν καὶ πρὸς τῶν ἐναντίων ὁμοίως 
λέγεσϑαι ὅτι τό τὲ χρᾶτος τοῦ πολέμου ὑποχείριον 
ἔσχε, καὶ εἰ καὶ τῶν Πατίνων ἡγεῖτο, πάντως ἂν αὖ- 
τοὺς νικῆσαι ἐποίησεν. M p. 157, et V p. 585. 

γράφει δὲ Δοῦρις. Διόδωρος. καὶ Δίων ὅτι Xav- 
νιτῶν, Τυρρηνῶν. καὶ ἑτέρων ἐϑνῶν πολεμούντων 


Ῥωμαίοις 0 4έκιος ὕπατος Ῥωμαίων, συστράτηγος 


"^ , 3 ͵ δ Ἀ , , M 
ὧν Togxov&rov, ἐπέδωκεν ἑαυτὸν εἰς σφαγήν, καὶ 

- , E , 
ἀνῃρέϑησαν τῶν ἐναντίων ἑκατὸν χιλιάδες αὐϑημε- 
gov. Is. Tzetz. ad Lycophr. 1378. 


ΕΚΤΊΩΝ ΠΡῸ TOT 4s. 43 


e e "n , , " ἂν 
οτι Ῥωμαίων “ατίνοις πολεμουντῶν, καὶ τοῦ 6 
t E ᾿Ξ ε - 
μάντεως εἰπόντος Ῥωμαίους νικᾶν εἰ ὁ ἕτερος τῶν 
E , , δ ^ , , , , ς 
ὑπατῶν χϑονίοις ἑαυτον ἐπιδοίη δαίμοσι, “] ἕκιος 0 
, ^ 
ὕπατος τὴν πολεμικὴν σκευὴν ἀποϑέμενος καὶ τὴν 
- * ^ , 
ἱερὰν ἐσθῆτα ἀναλαβὼν κατὰ τὸ καρτερικώτατον ἐσε- 
, ΡῈ ΄ φὺῖξ A , ,F 
λαύνει τῶν πολεμίων. καὶ o μὲν πανταχοϑὲεν βαλλο- 
e M * , t£. ^ 
μένος ϑνήσκει, Ρωμαίοις δὲ πρὸς τὸ εὐτυχὲς 0 ἀγὼν 
, 
ἔτελεύτα. M p. 534. 
e , ec , ' e , 
ὅτι φησὶν ὁ ΖΔίων  9«vucto μὲν γὰρ εἰ ὁ ϑάνα- 1 
, - ^ OVE? E 
τος αὐτοῦ |4sxíov] τὴν μάχην ἀνώρϑωσε καὶ τοὺς 
- e ἊΣ ι 
μὲν νικῶντας ἥττησε, τοῖς δὲ δὴ κρατουμένοις νίκην 
" c Y 3^ $€ c 
ἔδωκεν. ov μὴν καὶ συμβαλεῖν ἔχω δι᾽ ὃ vovv. ἐγέ- 
* ^ 1 
vero. ὅταν uiv γὰρ τὰ πραχϑέντα τισὶν ἐπιλέξωμαι, 
πολλὰ γὰρ ἤδη πολλοῖς τοιαῦτα συνενεχϑέντα ἴσμεν, 
D bé , - τον 
οὐ δύναμαι τοῖς λεγομένοις ἀπιστῆσαι᾽ ὅταν δὲ δὴ s 
E 3. , " 
τὰς αἰτίας αὐτῶν ἐκλογίσωμαι. καὶ πάνυ ἐς ἀπορίαν 
h t - E E 
καϑίσταμαι᾽ πῶς γὰρ ἂν καὶ πιστεύσειέ τις ἐκ vOL- 
, ἴω , * - - , 
αὐτῆς ἑνὸς ἀνδρὸς ἐπιδόσεως τοσοῦτο πλῆϑος ἀν- 
, » , c ΄ 
ϑρώπων ἔς τε τὴν σωτηρίαν ὁμοίως καὶ ἐς τὴν ἐπι- 
κράτησιν μεταβαλέσϑαι; καὶ ταῦτα μὲν ὅπῃ ποτὲ καὶ 
CN, " » » ᾽ 
δι᾿ ἃς αἰτίας οὕτως ἔχει ξητεῖν ἄλλοις μελήσει. ΜΝ 
poda 
e etc τὸ , 3 , - [4 
or, οἱ Ῥωμαῖοι καίπερ ἀχϑομενοι τῷ Τορκουατῷ 9 
ΠΥ ΜΡ Το: Τὰ τ τεδυχυυμευνηκιηνετμέπεόεν 
διὰ τε τὸν υἱὸν αὐτοῦ οὕτως ὥστε καὶ τὰ ..... TOTO 
- 2 y ἢ ΛΕ , - 5 
τῶν ἔργων μαλλιανὰ ἀπ᾿ αὐτοῦ ὀνομάσαι. καὶ διότι 
Ἁ 
καὶ τὰ ἐπινίκια τεϑνηκότος μὲν ἐκείνου. τεϑνηκότος 
-» , , 
δὲ καὶ τοῦ συνάρχοντος, ἑώρτασεν. ὅμως ἐπείξαντός 
- 5 ' , 
ποτὲ ἑτέρου σφᾶς πολέμου καὶ αὐϑις αὐτὸν ἐς τετάρ- 
ς , , P 
τὴν ὑπατείαν προεχειρίσαντο. οὐ μέντοι καὶ ἐκεῖνος 
2 "Ἢ 23 3 - , , , , 3, , , A 
ἄρξαι ἔτ αὐτῶν ἡϑέλησεν,. ἀλλ ἐξωμόσατο εἰπὼν 
e 3230 5ὲ 3 4 ALL ISe L0 , , να: ἐς , 
or, OUT ἂν ἐγὼ υμῶν ἀνασχοίμην ov9' ὑμεῖς y 
Mey 
&uOoUv. M p. 157. 


d 


H6 


11 
a. u. 
426 


36 


a. u. 


430 


3 


44 EK T&.N IIPO TOT Ac. 


ὅτι ἀνϑυπαγόμενοι τοὺς “ατίνους & εὔνοιαν ot 
Ῥωμαῖοι τὴν πολιτείαν αὐτοῖς ἔδωκαν, ὥστε καὶ τῶν 
ὁμοίων σφίσι μεταλαμβάνειν᾽ ὧν γὰρ ἀπειλοῦσι τὸν 
πόλεμον οὐ μετέδοσαν καὶ δι᾽ ἃ τοσούτους κινδύνους 
ὑπέστησαν, ταῦτα τότε κρατήσαντες αὐτῶν αὐτεπάγ- 
γελτοι τούτοις ἐψηφίσαντο, τοὺς μὲν τῆς συμμαχίας, 
τοὺς δὲ ἐπεὶ μηδὲν ἐνεόχμωσαν ἀμειβόμενοι. M p. 158. 

ὅτι διαγνώμην πρὸς Πριουεννάτας ἐποιήσαντο ot 


ς δὶ Lj , , "» [- Ed 
Ῥωμαῖοι. ἐρωτήσαντες ví παϑεῖν τοιαῦτα δρώντες 


ἄξιοι εἶεν ov ἀπεχρίναντο ϑαρσούντως ὅτι ὅσα “χρὴ 
τοὺς ἐλευϑέρους ὄντας τε καὶ ἐπιϑυμοῦντας εἶναι. 
πυϑομένου τε αὖϑις τοῦ ὑπάτου ᾿ καὶ τί ποιήσετε 
ἐὰν τῆς εἰρήνης vUyqvs; ἔφασαν ὅτι. ἂν μὲν ἐπὶ 
μετρίοις τισὶν αὐτὴν λάβωμεν, ἡσυχάσομεν. cw δὲ 
ἀφόρητόν τι προσταχϑώμεν., πολεμήσομεν. ϑαυμά- 
σαντες δὲ τὴν προϑυμίαν οὐχ όπως τὰς σπονδὰς πολὺ 
βελτίους σφίσι παρὰ τοὺς ἄλλους ἔδοσαν ... M ib. 
[ἐκ τῆς δημηγορίας τοῦ πατρὸς Ῥούλλου.] ἀλλ᾽ 
εὖ ἴσϑι ὅτι αἱ μὲν ἀνήκεστοι ἐν τοῖς τοιούτοις τιμω- 
ρέαι αὐτούς τε τοὺς δικαιουμένους προαπολλύουσι 
δυνηϑέντας ἂν ἀμείνους γενέσϑαι καὶ τοὺς ἄλλους 
οὐδὲν μᾶλλον σωφρονίξουσιν᾽ ἡ γὰρ ἀνθρωπίνη φύ- 
σις οὐκ ἐθέλει ἑαυτῆς πρὸς τὰς ἀπειλὰς ἐξίστασϑαι, 
ἀλλ᾽ ἢ δέους τινὸς ἀνάγκῃ ἢ ϑάρσους ὕβρει ἀπειρίας 
τε ϑρασύτητι καὶ ἐξουσίας προπετείᾳ. ἢ καϑ' iré 
ραν τινὰ συντυχίαν. οἷα πολλὰ πολλοῖς καὶ παρ᾽ ἐλ- 
πίδα συμβαίνει. τοὺς μὲν οὐδὲ ἐνθυμουμένους τῶν 
κολάσεων ἀλλ᾽ ἀλογίστως αὐτῶν ἐς τὸ προκείμενον 
φερομένους, τοὺς δὲ παρ᾽ οὐδὲν αὐτὰς πρὸς τὸ τυ- 
χεῖν ὧν ὀρέγονται ποιουμένους ἁμαρτάνειν ἀναπεί- 
95. αἱ δὲ ἐμμελεῖς φιλανϑρωπίαι τἀναντία αὖ πάντα 
διαπράττουσιν᾽ ὑπὸ γὰρ τῆς ἐγκαίρου συγγνώμης 


ΕΚΤΩΝ IIPO TOT 4s. 45 


αὐτοί τε πολλάκις μεταβάλλονται, ἄλλως τε καὶ ὅταν 
ἐξ ἀνδρείας καὶ μὴ κακουργίας, ἐκ φιλοτιμίας καὶ 
μὴ πονηρίας τι ποιήσωσι, δεινὴ γάρ ἐστι καὶ δου- 
λῶσαι καὶ σωφρονίσαι φρόνημα γενναῖον εὔλογος 
φιλανϑρωπία, καὶ τοὺς ἄλλους ἐθελοντὰς ἅτε καὶ τὸ 
σεσωσμένον ὁρῶντας Uptopondaésaueu. πείϑεται γὰρ 
πᾶς ἥδιον ἢ βιάξεται, καὶ ἑκούσιος ἀκούειν τοῦ νό- 
μου βούλεται μᾶλλον ἢ ἀνάγκῃ. ὅτι τὸ μὲν αὐϑαίρε- 
τον ὡς καὶ οἰκεῖον σπουδάξει, τὸ δὲ ἐξ ἐπιτάγματος 
ὡς καὶ ἀνελεύϑερον ἀπωϑεῖται. ἔτι τῆς μεγίστης καὶ « 
ἀρετῆς καὶ ἐξουσίας ἐστὶν ἔργον οὐ τὸ φονεύσαί τινα, 
τοῦτο μὲν γὰρ καὶ ὑπὸ τῶν κακίστων καὶ ἀσϑενεστά- 
τῶν πολλάκις γίγνεται. ἀλλὰ τὸ φείσασϑαί τινος καὶ 
τὸ σῶσαί τινα, ὃ μηδεὶς ἄλλος ἡμῶν ἄκοντός γέ σου 
δύναται. 

βούλομαι μὲν ἤδη πεπαῦσϑαι λέγων τό τε γὰρ 5 
ψυχίδιόν μου κέκμηκε καὶ τὸ φϑέγμα ἐνδίδωσι. τά 
τε δάκρυα τὴν φωνὴν ἐνίσχει. καὶ ὁ φόβος τὸ στόμα 
συνδεῖ. ἀλλ᾽ οὐκ ἔχω πῶς ἀπαλλαγῶ᾽ τὸ γὰρ πά- 
Sog ἄν γε μᾶλλον δόξῃ σοι μὴ δόξει ἐπί τι προφαι- 
νόμενον οὐκ ἐπιτρέπει μοι σιωπῆσαι. ἀλλ᾽ ὡς καὶ 
παρὰ τοῦϑ᾽ ὅ, τι ποτ᾽ ἂν τελευταῖον εἴπω τῆς σωτη- 
ρίας μοι τοῦ παιδὸς ἐσομένης, ἀναγκάξει μὲ πλείω 
ὥσπερ ἐν εὐχαῖς λαλεῖν. M p. 159. 

τό τε γοῦν ὄνομα καὶ τὸ σχῆμα τῆς ἀρχῆς ἧς πε- 6 
ρυεβέβλητο ὥκνει καταλῦσαι. καὶ ἐπειδὴ ἔμελλε διὰ 
Ῥούλλον φείσεσϑαι. τὴν γὰρ σπουδὴν τοῦ δήμου 
ἑώρα, ἐκείνῳ τε ἐπὶ πλεῖον ἀντισχὼν χαρίσασϑαι καὶ 
τύπον ἑαυτῷ ἐπιτρέψαι | μᾶλλον ὥστε ἐξαρκῇ τῷ αὐτῷ 
συγγνοὺς ἐλελήϑη. τό τὲ οὖν πρόσωπον ἐπιστρέψας 
καὶ τὸν δῆμον δριμὺ ὑποβλέψας τὴν φωνὴν ἐνέτεινε 
καὶ εἶπε... καὶ σιωπὴ μὲν ἦν, οὐ μὴν καὶ ἡσύχαζον, τ 


9 


10 


46 EK T$)N IIPO TOT Az. 


ἀλλ᾽ οἷόν τι φιλεῖ ἐν τῷ τοιούτῳ γίγνεσϑαι, αὐτῷ τε 
ἐπιστένοντες καὶ πρὸς ἀλλήλους τονϑορύξοντες ἕν μὲν 
οὐδὲν λαλοῦντες ἐξηκούοντο, σωϑῆναι δὲ δὴ τὸν ἵπ- 
παρχον ἐπιϑυμεῖν ὑπωπτεύοντο. ἰδὼν δὲ ταῦϑ'᾽ ὁ 
Παπίριος καὶ φοβηϑεὶς μὴ καὶ νεοχμώσωσί t, TOU 
TE πάνυ ἀρχικοῦ, ὅπερ ἐς ἐπανόρϑωσιν αὐτῶν ἐπὶ 
μεῖξον τοῦ καϑήκοντος πφοσεπεποίητο, ὑφῆκε, καὶ 
τὰ λοιπὰ μετριάξων ἔς τε φιλίαν ἑαυτοῦ καὶ προϑυ- 
μίαν αὖϑις σφᾶς ἀντικατέστησεν. ὥστε συμβαλόντας 
τοῖς ἐναντίοις ἀνδρίσασϑαι. M p. 160. 

ὅτι νικηϑέντες οἷ Σαυνῖται ὑπὸ Ῥωμαίων ἐπεκη- 
ρυκεύσαντο τοῖς ἐν τῇ πόλει ' Ῥωμαίοις, τούς τε αἰχμα- 
λώτους. ὅσους εἶχον αὐτῶν. πέμψαντές σφισι. καί 
τινος lIazíov, ἀνδρὸς ἔς τε τὰ πρῶτα τῶν παρ᾽ αὖ- 
τοῖς ἀξιουμένου καὶ τὴν αἰτέαν τοῦ πολέμου πᾶσαν 
φερομένου, τήν τε οὐσίαν καὶ τὰ ὀστᾶ, ἐπειδὴ φϑά- 
σας ἑαυτὸν προαπεχρήσατο. διαρρίψαντες. οὐ μέν- 
τοι καὶ ἔτυχον τῆς εἰρήνης ἄπιστοί τε γὰρ δόξαντες 
εἶναι. καὶ πρὸς τὰς συμφορὰς ἐς παράκρουσιν τοῦ 
ἀεὶ κρατοῦντός σφων σπένδεσθαι. οὐχ εὕροντό τι 
συμβατικόν, ἀλλὰ καὶ ἀἄσπονδόν σφισι τὸν πόλεμον 
παρεσκεύασαν. oi γὰρ Ῥωμαῖοι, καίτοι τοὺς αἰχμα- 
λώτους λαβόντες. ἀκηρυκτὶ πολεμεῖν αὐτοῖς ἐψηφί- 
σαντο. U p. 374. 

ὅτι Σαυνῖται Ρωμαίους αὐλῶσι στενοῖς ἀπολα- 


ὅς βόντες ἐς διαλλαγὰς ἐλϑεῖν αἰσχρὰς ἠνάγκασαν. γυ- 


^ e - ? 8 € , 3 , 

pvovs ὁπλῶν ζυγῷ καϑ' ἕκαστον ὑποδυομένους ἀφιέν- 
t ^ , 1 ^ LY , ' , 

τες. ἡ δὲ πόλις τὰς μὲν τοιαῦυτας GzOvÓX«g διέλυσε, 
τοὺς δὲ ταύτας ποιησαμένους ὑπάτους τοῖς πολεμίοις 

’ὔ , - “ N 
ἐκδίδωσιν. ἐς ἐχείνους τὸ τῆς παρασπονδήσεως «yog 
ἀποτριβομένη. M p. 535. 

' ^ M 5 V o MAaA4 "ar , , 
πολλὰ μὲν δὴ ovv καὶ ἀλλα του ἀνϑρωπείου γε- 


mann muueooOonaEALSEO.ZKAZAk4DOO!IlIaauU0Üx—€ÉDIPPLAMVwMÜNMIINMNNUMDNMNMMM M E ILC νιν νιν 


ΕΚΊΦΩΝ IIPO TOT 4s. 47 


vovg ϑαυμάσειεν ἄν τις, οὐχ ἥκιστα δὲ τὰ τότε γε- 
νόμενα᾽ οἵ τε γὰρ Ῥωμαῖοι ὑπεραυχήσαντες, ὥστε 
μήτε κήρυκα ἔτι ἐπ᾽ εἰρήνῃ παρὰ τῶν Σαυνιτῶν 
προσδέχεσϑαι ψηφίσασϑαι καὶ προσελπίσαι καὶ αὐτο- 
βοεὶ πάντας αὐτοὺς αἱρήσειν, παϑήματι δεινῷ πε- 
ριέπεσον καὶ ἐν αἰσχύνῃ οἵα οὐπώποτε δὴ ἐγένοντο. 
καὶ ἐκεῖνοι ἄλλως τε καὶ ὑπερδείσαντες καὶ ἐν με- 
γάλῃ συμφορὰ τὸ μὴ σπείσασϑαι ποιησάμενοι παν- 
συδίᾳ τε τὸ στρατόπεδον αὐτῶν ἐξώγρησαν καὶ πάν- 
τας ὑπὸ τὸν ξυγὸν ὑπήγαγον᾽ ἐς τοῦτο γὰρ αὐτοῖς 
ἡ τύχη περιέστη. M p. 161. 

αἵ εὐεργεσίαι ἐν τῇ τῶν ἀνθρώπων μᾶλλον προ- 
αἱρέσει εἰσί. καὶ oU9 ὑπ᾽ ἀγνοίας. οὐκ ὀργῆς, οὐκ 
ἀπάτης. οὐκ ἄλλου τινὸς τῶν τοιούτων γίνονται, 
ἀλλ᾽ αὐϑαίρετοι παρ᾽ ἑκουσίας καὶ προϑύμου τῆς 
ψυχῆς ἐκτελούνται᾽ καὶ διὰ ταῦτα χρὴ τοὺς μὲν πλημ- 
μελήσαντᾶς τι ἐλεεῖν. νουϑετεῖν. παιδεύειν, φιλεῖν. 
ἀμείβεσϑαι ... καὶ ὅταν γε ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων £xa- 
τερον γένηται. πολύ που μᾶλλον τοῖς ἤϑεσιν ἡμῶν 
προσήκει τῶν ἀμεινόνων μνημονεύειν ἢ τῶν ἀτοπω- 
τέρων. M p. 535. 

ὅτι αἵ διαφοραὶ εὐεργεσίαις παύονται καὶ ὅσῳ 
ἄν τις ἐπὶ μεῖξον ἔχϑρας ἐλϑὼν σωτηρίας ἀντὶ τιμω- 
ρίας παρὰ δόξαν τύχῃ. πολὺ μᾶλλον ἐκείνην τε ἑκὼν 
καταλύει καὶ ταύτης ἄσμενος ἡττᾶται ὅσῳ τε τῶν 
ἄλλως πως διενεχϑέντων οἵ ἐκ φιλίας ἐς ἔχϑραν χω- 
φήσαντες μισοῦσιν ἀλλήλους. τόσῳ πλεῖον καὶ τῶν 
ἄλλως πῶς εὐεργετηϑέντων οἵ ἐκ διαφορὰς εὖ πα- 
᾿ ϑόντες φιλοῦσι τοὺς εὖ πεποιηκότας. καὶ Ῥωμαῖοι 
οὖν βούλονται μὲν καὶ μάλα πολέμῳ κρατιστεύειν, 
προσέτι δὲ δὴ καὶ ἀρετὴν τιμῶσι καὶ διὰ τοῦτο ἐν 
ἀμφοτέροις ἠναγκασμένοι τῇ τῆς ψυχῆς γενναιότητι 


1 


“μ᾿ 


1 


ἐῷ 


18 


14 


15 


16 


48 EK T&,N IIPO TOT As. 


τὸ κρατεῖν ἐπικερδαίνουσι, σπουδαάξοντες ἀεὶ τὰ 
ὅμοια τοῖς ὁμοίοις καὶ x«9' ὑπερβολὰς ἀμύνεσθαι. 
M ib. 

μέγα μὲν γὰρ καὶ ἐπὶ τῷ τοὺς ἀδικήσαντάς τι 
ἀμύνασϑαι δεῖ φρονεῖν, μείζω δὲ δόξαν ἐπὶ τῷ τοὺς 
εὐεργετήσαντάς τι ἀμείβεσϑαι ἔχειν. M p. 536. 

ὅτι πεφύκασι πάντες ἄνϑρωποι πλέον ἀλγεῖν ᾧ 
ἂν ἀτιμασϑώσιν ἢ χαίρειν ἐφ᾽ οἷς ἂν εὐεργετηϑῶ- 
σι; καὶ ῥᾷόν γε ἐπεξέρχονται τοῖς τι λυπήσασί σφας 
ἢ ἀνϑυπουργοῦσι. τοῖς εὖ ποιήσασι, τήν τε x«x000- 
ξίαν τοῦ τὸν σώσαντα μὴ δι᾽ εὐνοίας ποιήσασϑαι 
παρ᾽ οὐδὲν πρὸς τὰ συμφέροντα αὑτῶν τιϑέμενοι, 
καὶ τῷ ϑυμουμένῳ καὶ παρὰ τὸ λυσιτελοῦν σφῶν 
χαριξόμενοι. 

τοιαῦτα αὐτοῖς παρά τε τῆς ἐμφύτου φρονήσεως 
καὶ παρὰ τῆς ἐκ τοῦ γήρως ἐμπειρίας. οὐ τὸ αὐτίκα 
κεχαρισμένον ἀλλὰ τὸ ἔπειτα ἀλγεινὸν προσκοπῶν, 
παρήνεσεν. M p. 162. 

ὅτι οἱ Καπυηνοὶ τῶν Ῥωμαίων ἡττηϑέντων καὶ 
ἐς Καπύην ἐλϑόντων οὔτ᾽ εἶπον αὐτοὺς δεινὸν οὐ- 
δὲν ovr ἔπραξαν. ἀλλὰ καὶ τροφὴν καὶ ἵππους «v- 
τοῖς ἔδωκαν καὶ ὡς κεχρατηκύτας ὑπεδέξαντο᾽ οὖς 
γὰρ οὐκ. ἂν ἐβούλοντο διὰ τὰ προγεγονότα σφίσιν 
ὑπ᾽ αὐτῶν νενικηκέναι. τούτους κακοτυχήσαντας 
ἠλέησαν. οἱ δὲ Ῥωμαῖοι ὡς τὰ πεπραγμένα ἤκουσαν, 
ἄποροι πανταχύόϑεν ἐγένοντο. μήϑ'᾽ ὅπως ἡσϑώῶσι τῇ 
τῶν στρατιωτῶν σωτηρίᾳ μήϑ᾽ ὅπως ἀχϑεσϑώσιν 
ἔχοντες πρὸς μὲν γὰρ τὸ δεινὸν τῆς αἰσχύνης ὑπερ- 
ἤλγουν, ἀπαξιοῦντες ἄλλως vt τοῦτο καὶ ὑπὸ τῶν 
Σαυνιτῶν πεπονϑέναι, καὶ ἐβούλοντο ἂν πάντας 
αὐτοὺς ἀπολωλέναι, ἐκλογιξόμενοι δὲ ὅτι, εἴπερ τι 
τοιοῦτον συνεβεβήκει σφίσι, κἂν περὶ τοῖς λοιποῖς 


“αν νυν τον 


EK T9N ΠΡΟ TOT 4s. 49 


rt E] , 5 , , ^ er , , 
ἅπασιν éxwóvvsvGav, ovx ἀκουσίως ἤκουον or. ἐσῶ- 
ϑησαν. M ib. 
- , - -» - 9 
ὅτι τῆς σωτηρίας τῆς ἑαυτῶν πᾶσιν ἀνθρώποις 
- ^ 
καὶ ἀναγκαῖον καὶ ἀνεμέσητόν ἐστι προνοεῖσϑαι., xcv 
- »" e - em - 
ἐν κινδύνῳ τινὶ καταστώσι. πᾶν οτιοῦν ὥστε GoO91- 
ναι πράττειν. M p. 163. 
e , ^ ' - ^ ^ , , 
OTL συγγνωμὴ καὶ παρὰ ϑεῶν καὶ παρὰ ἀνϑρω- 
Ὁ 3 , , . 
zv δέδοται voie ἀκούσιόν τι πράξασιν. | ib. 
, , n ec ^ » * , , 
“ίων ῆ βιβλέῳ καὶ προσποιοῦμαι TO ἀδίκημα 
“Ὁ 2 , - 
καὶ ouoAoyo τὴν ἐπιορκίαν. Bekk. Anecd. p. 165, 13. 


, , , ee 5 ^ ' , 3, mw c 5: 
Zíovog ἡ βιβλίῷ ἣν γὰρ καὶ πανυ αὐτὸς ἑαυτῷ 


πρὸς πάντα τὰ τοιαῦτα ἀρκών." ib. p. 124, 1. 
ὅτι οἵ Σαυνῖται ὁρῶντες, μήτε τὰς συνϑήκας σφίσι 
τηρουμένας μήτε ἄλλην χάριν ἀποδιδομένην, ἀλλ᾽ 
ὀλίγους ἀντὶ πολλών ἐς παραγωγὴν τῶν ὅρκων ἐχ- 
διδομένους, δεινῶς ἠγανάκτησαν, ἐπεϑείαζόν τέ τινα 
τοὺς ϑεοὺς ἐπιβοώμενοι καὶ τὰς πίστεις αὐτῶν προ- 
φερόμενοι καὶ ἀπήτουν τοὺς ἁλόντας. ἐχέλευόν τε 
᾿αὐτοὺς ἐς τὸ αὐτὸ ξυγὸν γυμνοὺς ἐσελϑεῖν οὗπερ 
ἐλεηϑέντες ἀφείϑησαν, ἵνα καὶ τῷ onn μάϑωσι τοῖς 


ἅπαξ ὁμολογηϑεῖσιν ἐμμένειν. καὶ ἀπέπεμψαν τοὺς : 


ἐκδοϑέντας. εἴτ᾽ ovv ὅτι οὐκ ἠξίωσάν σφας μηδὲν 
ἠδικηκότας ἀπολέσαι. ἢ ὅτι τῷ δήμῳ τὴν ἐπιορκίαν 
, 32 , ^ ^ 3 3 Ὄ 2 -€- 
προσάψαι ἡϑέλησαν καὶ μὴ δὲ ὁλίγων ἀνδρῶν xo- 
λάσεως τοὺς ἄλλους ἀπολῦσαι. ταῦτ᾽ ἔπραξαν ἐλπί- 
ς 
σαντὲς ἐκ τούτων ἐπιεικές τι εὑρήσεσϑαι. Ν p. 163. 


er οἵ "T 3, , , ei , ^ 
or, οἱ Ρωμαῖοι τοῖς Σαυνίταις ovy οτι χαριν τινα: 


τῆς γοῦν τῶν ἐκδοϑέντων σωτηρίας ἔσχον. ἀλλ᾽ ὥσπερ 

τι δεινὸν ἐκ τούτου παϑόντες ὀργῇ τε τὸν πόλεμον 

ἐποιήσαντο καὶ κρατήσαντες τὰ αὐτὰ αὐτοὺς ἀν- 

τειργάσαντο᾽ τὸ γὰρ δίκαιον οὐκ ἐκ τοῦ ὁμοίου τῷ 

νομιξομένῳ καὶ ἐν τοῖς ὅπλοις ὡς πλήϑει κρίνεται, 
DIO CASSIUS. I. 1 


17 


IS 


19 


22 


50 EK TS$)N IIPO TOT As. 


οὐδ᾽ ἀνάγκη τίς ἐστι νικᾶν vovg ἀδικουμένους. ἀλλ᾽ 
ὁ πόλεμος αὐτοκράτωρ ὧν τά τε ἄλλα πρὸς τὸ τοῦ 
κρατοῦντος συμφέρον τίϑεται καὶ τὴν τοῦ δικαίου 
νόμισιν ἐς τοὐναντίον πολλάκις περιίστησιν. Ν ib. 


ὅτι οὗ Ῥωμαῖοι Σαυνιτῶν κρατήσαντες τοὺς αὐχ- 
μαλώτους ὑπὸ τὸν ξυγὸν ἀνθυπήγαγον., ἐξαρκεῖν 
σφισι νομίσαντες τὴν τῆς ὁμοίας αἰσχύνης ἀνταπό- 
δοσιν. οὕτω μὲν ἡ τύχη πρὸς τἀναντία τοῖς ἀμφο- 
τέροις ἐς βραχύτατον περιστᾶσα, καὶ τοὺς Σαυνίτας 
ὑπ᾽ αὐτῶν τῶν ὑβρισϑέντων τὰ αὐτὰ ἀντιποιήσασα, 
διέδειξε καὶ ἐν τούτῳ τὸ ὅλον αὐτὴ δυναμένη. M 
p. 164. 

ὅτι ὁ Παπίριος στρατεύσας ἐπὶ τοὺς Σαυνίτας 
καὶ καταστήσας αὐτοὺς ἐς πολιορκίαν προσήδρευέ 
σφισι. κἀν τούτῳ ὀνειδίσαντός τινος αὐτῷ ὅτι οἴνῳ 
πολλῷ ἐχρῆτο, ἔφη ὅτι τὸ μὲν μὴ εἶναί μὲ μεϑυστι- 
κὸν παντί που δῆλον ἔκ τε vOU πρωιαίτατά μὲ ὁρ- 
ϑρεύεσϑαι καὶ ἐκ τοῦ ὀψιαίτατα καταδαρϑάνειν ἐστίν" 
διὰ δὲ τὸ τὰ κοινὰ ἀεὶ μεϑ᾽ ἡμέραν καὶ νύχτωρ 
ὁμοίως ἐν φροντίδι ποιεῖσϑαι. καὶ ὑπὸ τοῦ μὴ δύ- 
ναῦϑαι ῥαδίως ὕπνου λαχεῖν. τὸν οἶνον κατακοιμή- 
σοντά μὲ παραλαμβάνω. M ib. 


e e 3À3A ἢ , ^ M A ' M 
OTrL ὁ αὐτὸς ἐφοδεύυῶν ποτὲ τὰς φυλακᾶς καὶ μὴ 
e M €- , 2 
ευρὼν vov Πραινεστίνων στρατηγὸν ἐν τῇ τάξει ὄντα 
3 Ξ: , , 
ἠγανάκτησεν. εἶτα μεταπεμψάμενος αὐτὸν ἐκέλευσε 
τῷ ῥαβδούχῳ τὸν πέλεκυν προχειρίσασϑαι᾽ ἐκπλα- 
, 3 - Ἂ -»Ἥ € 
γέντος δὲ αὐτοῦ πρὸς τοῦτο καὶ καταδείσαντος. τῷ 
, 9 -"- 3 L 1 28^ " ' ϑυ 
τε φόβῳ αὐτοῦ ἠρκέσϑη καὶ οὐδὲν ἔτι δεινον αὐτὸν 
2 3 M ^ ^ , M 
ἔδρασεν. ἀλλὰ ῥίζας τινὰς παρὰ τὰ σκηνώματα oU- 
᾽ , TS , e ' 1 , 
Geg ἐκκόψαι τῷ ῥαβδουχῳ. ἵνα μὴ τοὺς παριοντας 
λυπῶσι. προσέταξεν. M ib. 


EK T$,N IIPO TOT 4s. 51 


e δ 2) , 3 , ^ , 
Or, αἵ εὐπραγίαι oU πάνυ τι πολλοῖς παραμένου- 
^ A 3 » 
σιν. ἀλλὰ καὶ συχνοὺς ἐς ἀφυλαξίαν παραγαγοῦσαι 
φϑείρουσιν. | M p. 165. 
e » , , din - 
or. Παπίριον δικτατῶρα προεβαλοντο ot ἕν τῷ 
[ACE » , 2 
ἄστει. καὶ δείσαντες μὴ ὁ Ῥοὔλλος οὐκ ἐθελήσῃ αὐ- 
τὸν διὰ τὰ συμβάντα οἵ ἐν τῇ ἱππαρχίᾳ εἰπεῖν. ἔπεμ- 
ψαν πρὸς αὐτὸν δεόμενοι τὰ κοινὰ πρὸ τῆς ἰδίας 
z - yum » M / 28V 
ἔχϑοας προτιμῆσαι. καὶ og roig μὲν πρέσβεσιν οὐδὲν 
ἀπεκρίνατο, ἐπειδὴ δὲ νὺξ ἐγένετο, νυκτὸς γὰρ πάν- 
τῶς ἐκ τῶν πατρίων τὸν δικτάτωρα ἔδει λέγεσϑαι, 
εἶπέ τε αὐτὸν καὶ εὔκλειαν ἐκ τούτου μεγίστην ἔλα- 
Dev. V p. 585. 
e e ^ 5 , 
τι ἅππιος 0 τυφλὸς καὶ Οὐολούμνιος διεφέροντο 


πρὸς ἀλλήλους ἀφ᾽ οὗπερ Οὐολούμνιος, τοῦ ᾿Ζππίου ὃ 


προενεγκόντος ποτὲ αὐτῷ ἐν ἐκκλησίᾳ ὅτι σοφώτερος 
ὑφ᾽ ἑαυτοῦ γεγονὼς οὐδεμίαν οἵ χάριν τον αὐτὸς 
μὲν καὶ γεγονέναι οὕτω σοφώτερος καὶ ὁμολογεῖν 
τοῦτ᾽ ἔφη. ἐχεῖνον δὲ μηδὲν πρὸς τὰ τοῦ πολέμου 
πράγματα ἐπιδεδωκέναι. Ν p. 165. 

ὅτι ὁ ὅμιλος περὶ τῆς μαντείας παραχρῆμα μὲν 
οὔϑ᾽ ὅπως πιστεύσῃ οὔϑ᾽ ὕπως ἀπιστήσῃ αὐτῷ &i- 
ysev' οὔτε.γαὰρ ἐλπίζειν πάντα ἐβούλετο, ὅτι μηδὲ 
γενέσϑαι πάντα ἤϑελεν, οὔτ᾽ αὖ ἀπιστεῖν ἅπασιν 
ἐτόλμα. ὅτι νικῆσαι ἐπεϑύμει, ἀλλ᾽ οἷα ἐν μέσῳ τῆς 
ταραχῆς καὶ τοῦ φόβου ὧν χαλεπώτατα διῆγεν. συμ- 
βάντων δ᾽ αὐτῶν ὡς ἕχαάστων καὶ τὴν ἑρμήνευσίν 
σφισιν ἐκ τῆς τῶν ἔργων πείρας ἐφήρμοσαν, καὶ «v- 
τὸς σοφίας τινὰ δόξαν ἐς τοῦ ἀφανοῦς τὴν πρόγνω- 
σιν προσποιεῖσθαι ἐπεχείρει. ΜΡ. Conf. Zonaras 
pz3d01 18. : 


ei 5 ? , xs 
Or, οἵ Σαυνῖται ἀγανακτήσαντες ἐπὶ τοῖς γεγο- ? 


, , e » 
vOGL, καὶ ἀπαξιώσαντες ἐπὶ πολὺ ἡττᾶσϑαι, πρὸς 
4* 


a. U. 
445 


t2 
uo 


90 
8. Ὁ. 
462 


31 


59 EK TÀ9N ΠΡΟ TOT ἅς. 


ἀποκινδύνευσιν καὶ πρὸς ἀπόνοιαν ὡς ἤτοι κρατή- 
Govrsg ἢ παντελῶς ἀπολούμενοι ὥρμησαν, καὶ τήν τε 
ἡλικίαν πᾶσαν ἐπελέξαντο, ϑάνατον μὲν προειπόντες 
ὅστις ἂν αὐτῶν οἴκοι καταμένῃ, καὶ ὅρκοις σφᾶς 
φρικώδεσι πιστωσάμενοι μήτ᾽ αὐτόν τινα ἐκ μάχης 
φεύξεσϑαι καὶ τὸν ἐπιχειρήσοντα τοῦτο ποιῆσαι φο- 
νεύσειν. M ib. 

ὅτι πυϑόμενοι οἱ Ῥωμαῖοι ὅτι 0 ὕπατος Φάβιος 
ἡττήϑη ἐν τῷ πολέμῳ δεινῶς ἠγανάκτησαν καὶ τοῦ- 
τον μεταπέμψαντες εὔϑυνον. κατηγορίας τε αὐτοῦ 
πολλῆς ἐν τῷ δήμῳ γενομένης, καὶ γὰρ τῇ τοῦ πα- 
τρὸς δόξῃ ἐπὶ πλεῖον τῶν ἐγκλημάτων ἐβαρύνετο, 
ἐκείνῳ μὲν οὐδεὶς λόγος ἐδόϑη. ὁ δὲ γέρων ὑπὲρ τοῦ 
παιδὸς οὐκ ἀπελογήσατο, καταριϑμήσας δὲ τά τε ξαυ- 
τοῦ καὶ τὰ τῶν προγόνων ἔργα, καὶ προσυποσχόμε- 
vog μηδὲν ἀνάξιον αὐτῶν πράξειν (τὸν υἱόν addit Zo- 
naras p. 106, 1), τῆς τε ὀργῆς σφας παρέλυσεν, 
ἄλλως τε καὶ τὴν ἡλικίαν τοῦ υἱέος προβαλόμενος. 
καὶ συνεξελϑὼν εὐθὺς αὐτῷ μάχῃ τοὺς Σαυνίτας καὶ 
πρὸς τὴν νίκην ἐπηρμένους κατέβαλε. καὶ τὸ στρα- 
τόπεδον καὶ λείαν πολλὴν εἷλεν. οἱ δὲ Ρωμαῖοι διὰ 
τοῦτο ἐκεῖνόν τε ἐμεγάλυνον καὶ τὸν υἱὸν αὐτοῦ καὶ 
ἐς τὸ ἔπειτα ἀντὶ ὑπάτου ἄρξαι ἐκέλευσαν, ὑποστρα- 
τήγῳ καὶ τότε τῷ πατρὶ χρώμενον. καὶ ὃς πάντα μὲν 
αὐτῷ διῴκει καὶ διῆγεν οὐδὲν τοῦ γήρως φειδόμε- 
νος. καὶ τά γε συμμαχικὰ προϑύμως οἷ. μνήμῃ τῶν 
παλαιῶν αὐτοῦ ἔργων. συνήρετο᾽ οὐ μέντοι καὶ ἔν- 
δηλος ἦν δι᾽ ἑαυτοῦ τὰ πράγματα ποιούμενος. ἀλλ᾽ 
ὥσπερ ὄντως ἔν τε συμβούλου καὶ ἐν ὑπάρχου μέρει 
τῷ παιδὶ συνὼν αὐτός τε ἐμετρίαξε καὶ τὴν δόξαν 
τῶν ἔργων προσετίϑει. V p. 585. 


l— 


EK T4£4N IIPO TOT As. 93 


ὅτι of σὺν τῷ lovvío στρατιῶται ἅμα τῷ Πο- 
στουμίῳ ἐξελθόντες κατὰ τὴν ὁδόν τε ἐνόσησαν καὶ 
ἐδόκουν διὰ τὴν τοῦ ἄλσους τομὴν πονεῖσϑαι. ἐπ᾽ 
οὖν τούτοις ἀνακληϑεὶς ἐν ὀλιγωρία κἀνταῦϑα αὖὐ- 
τοὺς ἐποιήσατο. λέγων (ὅτι ἡ βουλὴ) τῶν ἰδιωτῶν 
ἀλλ᾽ (οὐ τῶν ὑπάτων ἄρχει) καὶ εἶναί γε ὥς γε τὸ 
πᾶν ἀφϑονέστερον μένοντας (ires voculae καὶ ὁ τῶν 
sequi videntur) ἀνδρῶν πολλ(ῆς) τῆς φιλοτιμίας πάντα 
Φαβρίκιος τοῖς διότι πᾶν ἐχϑρῶν τοῖς δια τι πᾶν ἐς 
τὰ πράγματα τιμώμενον τήν τε ἄλλην ἀρετὴν πᾶσαν 
ἤσκηκε καὶ πρός τινα φάσι μὲν διειργασμένον ἔστιν 
ὑπὸ τοῦ πολίτου φιλμεστος (sic) 

ὅτι Κούριος .. . τὰ πεπραγμένα uiv | .. λογιξό- 
μενος ἔφη ὅτι γῆν uiv (κατεστρεψάμην) suba 
ὥστε | -«.. (reliqua prorsus oblitterata.) εἰσηγουμένων 
τῶν δημάρχων ... πολλάκις ...... τῶν δὲ ... δυνα- 
τοῖς ἢ τοῦτον ...... καὶ ἐκείνους τοὺς .. . €ereg. ἐκονί- 
σασϑαι καὶ ἐν μὲν τῷ “παραχρῆμα οἵ τ᾿ ἀσϑενέστεροι 
ἦσαν. . καὶ τοῦ παντὸς ἁμαρτήματος. . προσεκ...τὸ 
καὶ ot FOMHEGUNME ϑαρσήσαντες ὡς ὀδθενεθοὺ ἀνὰδὲ 


κασϑήσονται ἤχϑο ... ἐπειδὴ δὲ ἐνίσχειν τὸ ueva- 


στάντι ἔμελλε, ἐς τοὐναντίον ἀμφοτέροις αὐτοῖς πε- 
ριέστη᾽ τοῖς τὲ γὰρ ὀφείλουσιν οὐδέτερον ἔτ᾽ αὐτῶν 
ἐξήρκεσε, καὶ τοῖς δυνατοῖς ἀγαπητὸν εὐδοκεῖν .. 
&09 .. καὶ τῶν ἀρχαίων στερηϑεῖεν. οὔτ᾽ οὖν ἐν 
τῷ παρόντι... διεχρίϑη καὶ μετὰ τούτων ἐπὶ μακρό- 
τερον ἐς τὸ ... συνέβαλλεν ἀλλήλοις" οὐκ ἀλλοῖον 
δὲ ἐν τῷ καϑεστῶτι προσώπῳ ἐποίουν. τελευτῶντες 
οὖν οὐδ᾽ ἐθελόντων τῶν δυνατῶν πολλῷ πλείω τῶν 
κατ᾽ ἀρχὰς ἐλπισϑέντων σφίσιν ἀφεῖναι συνηλλάγη- 
σαν. ἀλλ᾽ ὅσῳ μᾶλλον εἴκοντας αὐτοὺς ἑώρων. ἐπὶ 
πλέον ὡς καὶ δικαιώματί τινι περιγινόμενοι ἐθρασύ- 


92 
ἃ. ἃ, 
463 


37 


to 


98 


99 


471 


54 EK TS$)N ΠΡΟ TOT As. 


vovto, καὶ διὰ τοῦτο τά τὲ ἀεὶ συγχωρούμενα αὐτοῖς 
ὡς καὶ ἀναγκαῖα παρὰ μικρὸν ἐτίϑεντο καὶ ἑτέρων 
ἐπωρέγοντο. ἐπιβασίαν ἐς ταῦτα τὸ τινῶν ἤδη τετυ- 
χηκέναι ποιούμενοι. M p. 167. 

ὅτι ὡς εἶδον of ἐναντίοι καὶ ἕτερον στρατηγὸν 
ἐλϑόντα, τοῦ μὲν κοινοῦ τῆς στρατείας σφῶν ἠμέλη- 
σαν, τὴν δὲ ἰδίαν ἕκαστοι σωτηρίαν διεσκόπουν,. οἷά 
που φιλοῦσι ποιεῖν οἵ μήτε ἐξ ὁμοφύλων συνιόντες 
μήτ᾽ ἀπὸ κοινῶν ἐγκλημάτων στρατεύοντες μήτ᾽ ἄρ- 
χοντα ἕνα ἔχοντες ἐν μὲν γὰρ ταῖς εὐπραγίαις συμ- 
φωνοῦσιν. ἐν δὲ δὴ ταῖς συμφοραῖς τὸ x«9' ἑαυτὸν 
ἕκαστος μόνον προορᾶται. καὶ ὥρμησαν ἐς φυγήν, 
ἐπειδὴ συνεσχότασε, μηδὲν ἀλλήλοις ἐπικοινωνήσαν- 
veg" ἀϑρόοι μὲν γὰρ οὔτ᾽ ἂν βιάσασϑαι οὔτ᾽ ἂν λα- 
ϑεῖν τὴν ἀπόδρασιν ἐνόμισαν. ἂν δὲ αὐτοὶ ἐδίᾳ ἕκα- 
στοι καὶ ὡς Govro μόνοι ἀπίωσι, δᾷόν που διαπε- 
σεῖσϑαι. καὶ οὕτω τῷ οἰκείῳ ἕκαστος αὐτῶν δόξουσι 
ὅτι ἀσφαλέστατα τὴν φυγὴν ποιησάμενοι ... M p. 167. 

ὅτι πυϑομένων τῶν Ῥωμαίων ὡς Ταραντῖνοι καὶ 
ἄλλοι τινὲς πόλεμον ἀρτύουσι κατ᾽ αὐτῶν. καὶ πρεσ- 
βευτὴν Φαβρίκιον ἐς τὰς πόλεις τὰς συμμαχίδας, 
ὅπως μηδὲν νεωτερίσωσι. στειλάντων., ἐκεῖνόν τε 
συνέλαβον. καὶ πέμψαντες πρὸς τοὺς Τυρσηνοὺς καὶ 
Ὀμβρικοὺς καὶ Γαλάτας συχνοὺς αὐτῶν, τοὺς μὲν 
παραχρῆμα τοὺς δ᾽ οὐ πολλῷ ὕστερον. προσαπέστη- 
σύ): U p. 375. 

ὅτι TOU ZioAofAAov περαιουμένοις τὸν Τίβεριν 


ς Ἢ , P" - t δ er , M 
ἐπιϑεμένου τοις Τυρρηνοῖς 0 ZL0T C UOS CLUCTOS τὲ XUL 


σωμάτων ἐπληρώϑη. Og roig κατὰ τὴν πόλιν Ῥω- 
μαίοις τὴν ὄψιν τοῦ ποταμίου δείϑρου σημᾶναι τὸ 
πέρας τῆς μάχης πρὶν ἀφικέσϑαι τὸν ἄγγελον. Ν 
p. 536. 


RS 


EK T9N IIPO ΤΟΥ As. 55 


^ - - t , , 
ὅτι ἀπὸ τῶν ἐκβολῶν Τιβέρεως μέχρι Ῥώμης στά- 
διοι ναυσίποροι ιη΄. M ib. 
5 
ὅτι οἱ Ταραντῖνοι, καίπερ vOv πόλεμον αὐτοὶ 


παρασκευάσαντες. ὅμως ἐν σκέπῃ φαβρίου qouv' of 


AS 3 ? , ^ Ν , e , 
γὰρ Ῥωμαῖοι ἠσϑάνοντο μὲν τὰ πραττόμενα vx αὖυ- 
bl w M M (4 

TOV, οὐ μὴν καὶ προσεποιοῦντο δια τὰ παρόντα σφίσι. 
1 ᾿ - Es 

μετὰ δὲ δὴ τοῦτο νομίσαντες yc μὴ διαρκεῖν ἡ παν- 
' , er RNC) 34 ^ 

TOg γὰρ λανϑάνειν, οτι μηδ ἔγκλημα ἐλάμβανον, 

, e * ' e 
ἐπὶ πλεῖον ἐξύβρισαν καὶ ἄκοντας αὑτοῖς rovg Po- 


- e 
μαίους ἐξεπολέμωσαν, ὥστε καὶ ἐπαληϑεῦσαι ὅτι at 


εὐπραγίαι. ἐπειδὰν ἔξω τοῦ συμμέτρου τισὶ γένων- 
ται, συμφορῶν σφισιν αἴτιαι καϑίστανται᾽ προάγου- 
σαι γὰρ αὐτοὺς ἐς τὸ Éxggov, οὐδὲ γὰρ ἐθέλει τὸ 
σῶφρον τῷ χαύνῳ συνεῖναι, τὰ μέγιστα σφάλλουσιν, 
ὥσπερ που καὶ ἐκεῖνοι ὑπερανϑήσαντες ἀντίπαλον τῆς 
εὐπραγίας κακοπραγίαν ἀντέλαβον. M p. 168 et 536. 

Ζίων 9' βιβλίῳ ᾿ Ao attog. Οὐαλέριος ναυαρχῶν 
τὲ Ῥωμαίοις καὶ σταλείς ποι ὑπ᾽ αὐτῶν. Bekk. Anecd. 
p. 158, 25. 

ὅτι ὁ ZoUxLog ἀπεστάλη παρὰ Ῥωμαίων ἐς Τάραντα. 
οἱ δὲ Ταραντῖνοι Ζιονύσια ἄγοντες. καὶ ἐν τῷ ϑεά- 
τρῷ διακορεῖς οἴνου τὸ δείλης καϑήμενοι. πλεῖν ἐπὶ 
σφᾶς αὐτὸν ὑπετόπησαν. καὶ παραχρῆμα δι᾽ ὀργῆς. 
καί τι καὶ τῆς μέϑης αὐτοὺς ἀναπειϑούσης. ἀντα- 
νήχϑησαν, καὶ προσπεσόντες αὐτῷ μήτε χεῖρας ἀν- 
ταιρομένῳ μήϑ'᾽ ὅλως πολέμιόν τι ὑποτοπουμένῳ κα- 
τέδυσαν κἀκεῖνον καὶ ἄλλους πολλούς. πυϑόμενοι 
δὲ ταῦϑ'᾽ οἱ Ῥωμαῖοι χαλεπῶς μέν, ὥσπερ οὐν εἰκός. 
ἔφερον, οὐ μὴν καὶ στρατεῦσαι ἐπ᾽ αὐτοὺς εὐϑὺς 
ἠϑέλησαν. πρέσβεις μέντοι. τοῦ μὴ κατασεσιωπηκέ- 
ναι δόξαι κἀκ τούτου ϑρασυτέρους αὐτοὺς ποιῆσαι, 
ἔστειλαν. καὶ αὐτοὺς οἵ Ταραντῖνοι οὐχ ὕπως καλῶς 


oo 


10 


56 EK T$,N ΠΡΟ TOT 4s. 


e Jc ^ , , 3 , 3 , 
ἐδέξαντο. ἡ τρόπον γέ τινα ἐπιτήδειον ἀποκχριναμε- 
, , 3 , , , ^ ^ , , 
voL ἀπέπεμψαν. ἀλλ᾽ εὐϑυς, πρὶν καὶ λογον σφίσι. 
- M. -" 
δοῦναι, γέλωτα τά τε ἄλλα καὶ τὴν στολὴν αὐτῶν 
ἐποιοῦντο. ἣν δὲ ἡ ἀστική. ἢ κατ᾽ ἀγορὰν χρώμεϑα᾽ 
ταύτην γὰρ ἐκεῖνοι,» εἴτ᾽ οὖν σεμνότητος ἕνεκα εἴτε 
καὶ διὰ δέος, ἵν᾽ ἔκ γὲ τούτου αἰδεσϑώσιν αὐτούς, 
ἐσταλμένοι σαν. κατὰ συστάσεις τὲ οὖν κωμάξον- 
τες ἐτώϑαξον. καὶ γὰρ καὶ τότε ἑορτὴν ἦγον, ὑφ᾽ ἧς 
καίτοι μηδένα χρόνον σωφρονοῦντες ἔτι καὶ μᾶλλον 
e ΄ - ? 
vBoi£ov, καὶ τέλος προσστάς τις τῷ Ποστουμίῳ καὶ 
, e M je M ' ἢ » 3 Ὁ y , 
κυψας ἑαυτὸν ἐξέβαλε καὶ τὴν ἐσϑητα αὐτοῦ ἐκηλί- 
, Δ εν , ' , - LÀ 
δωσε. ϑορυβου δὲ ἐπὶ τούτῳ παρα παντῶν τῶν GÀ- 
N 
λων γενομένου. καὶ τὸν μὲν ἐπαινούντων ὥσπερ τι 
$ v εἰ 1 ἐς δὲ δὴ τοὺς ἹΡωμαί 
αὐυμαστὸν εἰργασμένον. ég δὲ δὴ vovg Ρωμαίους 
^ ? ^ 3 , € € , 
πολλὰ καὶ ἀσελγὴῆ ἀναπαιστα ἐν δυϑμῷ τοῦ τε XQ0- 
- ^ 3 c ec 
vov καὶ τῆς βαδίσεως ἀδόντων. ὁ Ποστούμιος ^ ye&- 
λᾶ 33. ἡ] ec AG er Je ποι τς Ἅ δ AT 9 
ἅτε ἔφη γελᾶτε, ἕως ἔξεστιν υμῖν᾽ χκλαυσεῖσϑε 
^ , i M ^M , - 
γὰρ ἐπὶ μαχρότατον, οταν τὴν ἐσϑῆτα ταύτην τῷ 
ς - , , 25 - 
αἵματι ὑμῶν ἀποπλύνητε. |. U p. 375, M p. 168. 
, -— - - , 
ἀκούσαντες TOUT ἐκεῖνοι τῶν uiv σκωμμάτων 
E T we , 3 
ἐπέσχον. ἐς δὲ τὴν παραίτησιν τοῦ υβρίσματος οὐ- 
2, 3 δ. 0 - 3 ' $5 7 
δὲν ἔπραξαν. ἀλλ οὁτι y& σῶς αὐτοὺς ἀφῆκχαν,. ἐν 
3 , / S. . 
εὐεργεσίας μέρει ἑτίϑεντο. M ib. 
ς 2 » 2 ' κι 
or. Μέτων ὡς οὐκ ἔπεισε Ταραντίνους τὸ μὴ 


E EU - 3 ^ , c 
Ῥωμαίοις ἐκπολεμωϑῆναι. ἔκ τε τῆς ἐκκλησίας vm- 


εξῆλϑε καὶ στεφάνους ἀνεδήσατο. συγκωμαστάς TÉ 
τινας καὶ αὐλητρίδα λαβὼν ὑπέστρεψεν. ἄδοντος δὲ 
αὐτοῦ καὶ κορδακίζοντος ἐξέστησαν τῶν προχειμένων 
καὶ ἐπεβόων καὶ ἐπεχρότουν. οἷα ἐν τῷ τοιούτῳ φι- 
Ast γίγνεσϑαι. καὶ ὃς σιγάσας αὐτοὺς “νῦν μὲν καὶ 
μεϑύειν᾽ ἔφη “καὶ κωμάξειν ἔξεστιν ἡμῖν᾽ ἂν δ᾽ ὅσα 
βουλεύεσϑε ἐπιτελέσητε, δουλεύσομεν." M p. 169. 


EK ΘΝ IIPO TOT 4s. 57 


ὅτι Γάιος Φαβρίκιος ἐν μὲν τοῖς ἄλλοις ὅμοιος ἦν 
Ῥυυφίνῳ. ἐν δὲ δὴ τῇ ἀδωροδοκίᾳ πολὺ προέχων᾽ 
ἤν γὰρ ἀδωρότατος. καὶ διὰ τοῦτο καὶ ἐκείνῳ οὔτ 
ἠρέσκετο καὶ ἀεί ποτε διεφέρετο. ὅμως ἐχειροτονήϑη᾽ 
ἐπιτηδειότατον γὰρ αὐτὸν ἐς τὴν τοῦ πολέμου χρείαν 
ἐνόμισαν εἶναι, καὶ παρ᾽ ὀλίγον τὴν ἰδίαν ἔχϑραν 
πρὸς τὰ κοινῇ συμφέροντα ἐποιήσατο, καὶ δόξαν γε 
καὶ ἐκ τούτου ἐχτήσατο. κρείττων καὶ τοῦ φϑόνου 
γενόμενος, ὅσπερ που καὶ τῶν ἀρίστων ἀνδρῶν πολ- 
λοῖς ὑπὸ φιλοτιμίας ἐγγίνεται. φιλόπολίς τε γὰρ 
ἀκριβῶς ὦν, καὶ οὐκ ἐπὶ προσχήματι ἀρετὴν ἀσκῶν, 
ἐν τῷ ἴσῳ τό τὲ ὑφ᾽ ἑαυτοῦ καὶ τὸ δι᾽ ἑτέρου τινός, 
κἂν διάφορός of ἧ. εὖ τι τὴν πόλιν παϑεῖν ἐτέϑετο. 
V p. 586. 

ὅτι ὁ Πύρρος ὁ βασιλεὺς τῆς τε Ἠπείρου καλου- 
μένης ἐβασίλευσε, καὶ τοῦ Ἑλληνικοῦ τὸ πλεῖστον, 
τὸ μὲν εὐεργεσίαις τὸ δὲ φόβῳ, προσεπεποίητο. 4|- 
τωλοί τὲ πολὺ τότε δυνάμενοι καὶ Φίλιππος 0 Μακε- 
δὼν καὶ oí ἐν τῷ Ἰλλυρικῷ δυνάσται ἐθεράπευον αὐ- 
τόν. καὶ γὰρ φύσεως λαμπρότητι καὶ παιδείας ἰσχύι 
καὶ ἐμπειρίᾳ πραγμάτων πολὺ πάντων προέφερεν. 
ὥστε καὶ ὑπὲρ τὰς δυνάμεις καὶ τὰς ἑαυτοῦ καὶ τὰς 
τῶν συμμάχων καίπερ μεγάλας οὖσας ἀξιοῦσϑαι. 
V p. 589. 

ὅτι Πύρρος ὁ βασιλεὺς τῆς Ἠπείρου τό τε φρό- 
vqu« πολλῷ μεῖξον ἔσχεν, ἅτε καὶ ὑπὸ τῶν ἀλλοφύ- 
λων ἀντίπαλος τοῖς Ῥωμαίοις εἶναι voputópevos , καὶ 
ἐν τύχῃ οἵ ἡγήσατο ἔσεσϑαι τοῖς τε πρὸς αὐτὸν κατα- 
φυγοῦσιν. ἄλλως τε καὶ Ἕλλησιν οὖσιν, ἐπικουρῆσαι 
καὶ ἐκείνους σὺν προφάσει τινὶ εὐπρεπεῖ προκατα- 
λαβεῖν πρίν τι δεινὸν ὑπ᾽ αὐτῶν παϑεῖν. οὕτω γάρ 
που καὶ τῆς εὐδοξίας αὐτῷ ἔμελεν ὥστε καὶ ἐκ πολ- 


40 
a. Uu, 


477 
, 


58 EK T$À,N IIPO TOT As. 


λοῦ χρόνου Σικελίας ἐφιέμενος xol τὰ τῶν Ρωμαίων 
ὅπῃ χειρώσαιτο διασκοπῶν,. ὀκνεῖν τῆς πρὸς αὐτοὺς 
" E] M N 387 , 

ἔχϑρας, ἐπειδὴ μηδὲν ἡδίκητο, προκατάρξασϑαι. M 
p. 169. 


- — e 

ὅτι ὑπὸ τοῦ Κινέου ἔλεγεν ὁ Πύρρος ὁ βασιλεὺς 

,ὕ , ^ e M - e "- 5 ὯΝ , 
πλείονας πόλεις ἡ ὑπὸ TOU αὐτοῦ ἐξελεῖν δόρατος. 
καὶ γὰρ ἣν δεινός, φησὶ Πλούταρχος, ἐν τῷ λέγειν, 
καὶ τῷ 4Δημοσϑένει μόνος ἐν τῇ δεινότητι παρισού- 
μένος. ἀμέλει καὶ τὸ ἄτοπον τῆς ἐκστρατείας οἷα ἔμ- 

, A] 9 , , M - , , , 3, 
φρῶν εἰδὼς evo, ἐμποδῶν τῷ llvogo tg λόγους ἐλ- 
ϑὼν καϑίστατο᾽ ὁ μὲν γὰρ ἄρξειν διὰ τὴν ἀνδρείαν 
πάσης διενοεῖτο τῆς γῆς. ὁ δὲ ἀρκεῖσϑαι i ἱχανοῖς ovot 
τοῖς οἰκείοις πρὸς εὐδαιμονίαν προέτρεπεν. ἀλλὰ τὸ 
φιλοπόλεμον τοῦ ἀνδρὸς καὶ φιλόπρωτον τὴν τοῦ Κι- 
νέου νικῆσαν παραίνεσιν αἰσχρῶς ἀπαλλάξαι αὐτὸν 
καὶ Σικελίας καὶ Ἰταλίας πεποίηκεν, πολλὰς τῶν cv- 
- , Lo , e 

TOU δυνάμεων μυριάδας ἐν ταῖς μάχαις ἁπάσαις ἀπο- 
βεβληκότα. V p. 586. 

ὅτι Πύρρος πέμψας ἐς Δωδώνην ἐμαντεύσατο 

-» ; . * 
περὶ τῆς στρατείας καί οἵ χρησμοὺ ἐλθόντος. ἂν ἐς 
' 3 , A MC " , 

τὴν Ἰταλίαν περαιωϑῇῃ. Ῥωμαίους νικήσειν. συμβα- 


A ' - 
λὼν αὐτὸν πρὸς τὸ βούλημα, δεινὴ γὰρ ἐξαπατῆσαί 


, 3 M , , 
τινα ἐπιϑυμία ἐστίν, οὐδὲ vo ἔαρ ἔμεινεν. M p. 169. 


ὅτι οἵ Ῥηγῖνοι φρουρὰν ἠτήσαντο παρὰ Ῥωμαίων, 
ἡγεῖτο δὲ αὐτῆς Δέκιος. τούτων οὖν οἱ πλείους ἔκ 
τε τῆς περιουσίας τῶν ἐπιτηδείων καὶ éx τῆς ἄλλης 
ῥαστώνης, ἅτε καὶ ἀνειμένῃ παρὰ πολὺ διαίτῃ πρὸς 
τὰ οἴκοι χρώμενοι. ἐπεθύμησαν, ἐνάγοντος αὐτοὺς 
τοῦ “εκίου, τοὺς πρώτους τῶν Ῥηγίνων ἀποκτείναν- 
τὲς τὴν πόλιν κατασχεῖν ἄδεια γὰρ αὐτοῖς πολλὴ 
ἐφαίνετο, τῶν Ῥωμαίων περὶ τοὺς Ταραντίνους καὶ 


-€——————"P 


EK T$,N IIPO TOT Ag. 59 


περὶ τὸν Πύρρον ἀσχόλων ὄντων, πάνϑ᾽ ὅσα ἐβού- 
λοντο πρᾶξαι. προσανέπειϑε δὲ αὐτοὺς ὅτι καὶ τὴν 
Μεσσήνην ὑπὸ τῶν Μαμερτίνων ἐχομένην ἑώρων᾽ 
οὗτοι γὰρ Καμπανοί τε ὄντες καὶ φρουρεῖν αὐτὴν 
ὑπ᾽ ᾿Ἵγαϑοκλέους τοῦ ἐν Σικελίᾳ δυναστεύοντος 
ταχϑέντες σφαγάς τε τῶν ἐπιχωρίων ἐποιήσαντο 
χαὶ τὴν πόλιν κατέσχον. οὐ μέντοι ἐκ τοῦ προφα- 
νοῦς τὴν ἐπιχείρησιν ἐποιήσαντο᾽ πολὺ γὰρ ἠλατ- 
τοῦντο τῷ πλήϑει᾽ ἀλλ᾽ ἐπιστολὰς ὁ Ζέκιος ὡς καὶ 
τῷ Πύρρῳ ἐπὶ προδοσίᾳ σφῶν ὑπό τινῶν γεγραμμέ- 
νας πλάσας ἤϑροισε τοὺς στρατιώτας. καὶ ἐκείνας τε 
αὐτοῖς ὡς καὶ ἑαλωκυίας ἀνέγνω. καὶ προσπαρώξυ- 
νὲν αὐτοὺς εἰπὼν οἷα εἰκὸς qv, ἄλλως τε καὶ ἐσαγ- 
γείλαντός τινος ἐκ κατασκευασμοῦ ὅτι ναυτικόν τέ τι 
τοῦ Πύρρου κατὴηρέ που τῆς χώρας καὶ ἐς λόγους τοῖς 
προδόταις ἀφικνεῖται. οἵ δὲ παρεσκευασμένοι ἐμε- 
γάλυνον. καὶ διεβόων προκαταλαβεῖν τοὺς Ῥηγίνους 
πρίν τι δεινὸν παϑεῖν᾽ ἀγνοοῦντας δὲ τὸ πρασσόμε- 
νον χαλεπῶς ἂν ἀντισχεῖν. καὶ οἱ μὲν ἐς τὰς κατα- 
γωγάς σφῶν οἱ δὲ ἐς τὰς οἰκίας ἐσπηδήσαντες ἐφό- 
νευσαν πολλούς, πλὴν ὀλίγων ovg ὁ Zéxtog καλέσας 
ἐπὶ δεῖπνον ἔσφαξεν. V p. 589. 

ὅτι ὁ Ζέκιος ὁ φρούραρχος τοὺς ἹΡηγίνους ἀπο- 
σφάξας φιλίαν πρὸς “Μαμερτίνους ἐσπείσατο. νομί- 
ξων αὐτοὺς ἐχ τοῦ ὁμοιοτρόπου τῶν τολμημάτων, πι- 
στοτάτους sw συμμάχους ἔσεσϑαι. ἅτε καὶ εὐ εἰ- 
δὼς ὅτι συχνοὶ τῶν ἀνθρώπων ἰσχυροτέραις δή τισιν 
ἀνάγκαις ὑπὸ τοῦ τῶν ὁμοίων τι παρανομῆσαι τοῦ τε 
χατὰ νόμους ἑταιρικοὺῦ καὶ TOU κατὰ γένος οἰκείου 
συνίστανται. M p. 170. 

ὅτι διαβολὴν ἀπ᾽ αὐτῶν οἵ Pouator χρόνον τινὰ 
ἔσχον, μέχρι οὗ ἐπεξῆλθον αὐτοῖς πρὸς γὰρ τὰ μείξω 


10 


13 


14 


16 


60 EK T$)N IIPO TOT Az. 


LT M Y ^ , 5 , ^| 
καὶ πρὸς τὰ μάλλον κατεπείγοντα ἀσχολίαν ἄγοντὲς 
3 3. , 3 
παρὰ μικρόν τισιν αὐτὰ ποιεῖσϑαι ἔδοξαν. M ib. 
et et x , e ' , 
or, ot Ῥωμαῖοι μαϑόντες ἥξειν τὸν Πύρρον κα- 
τέδεισαν. ἐκεῖνόν τε αὐτὸν εὐπόλεμον εἶναι ἀκούον- 
3 2 
τες καὶ δύναμιν πολεμικὴν καὶ ἀνανταγώνιστον ἔχειν, 
οἷά που συμβαίνει περί τε τῶν ἀγνώστων σφίσι καὶ 
Y - ^ , » , ^ 
περὶ τῶν διὰ πλείστου OvrOV μάλιστα ϑρυλεῖσϑαι 
τοῖς πυνϑανομένοις. Ν p. 170. 
2 "» y OE 
ἀδύνατον γάρ ἐστι μήτε ἐν τοῖς αὐτοῖς ἔϑεσι ve- 
ϑραμμένους τινὰς μήτε τὰ αὐτὰ αἰσχρὰ καὶ καλὰ 
7 5 , N 32 , , 
νομίζοντας εἰναι φίλους ποτὲ ἀλλήλοις γενεσθϑαι. 
M p. 537. 
e e ? Aa e Ὁ 7 5, κα Ó 
OTrL ἢ t€ φιλοτιμία καὶ ἡ ἀπιστία ἀεὶ τοῖς τυ- 
ε 3 
ράννοις πάρεστιν. ἐξ ὧν ἀνάγκη μηδένα αὐτοὺς 
- ᾿ E 5 , 
ἀκριβὴ φίλον ἔχειν᾽ ἀπιστούμενος γὰρ καὶ φϑονού- 
3 zi € 2 
μενός τις οὐδένα ἂν καϑαρῶς ἀγαπήσειε. πρὸς ὃ 
E c - e - , , 
ἔτι xol ἡ τῶν τρόπων ὁμοιότης ἢ τὲ TOU βίου ἰσότης 
καὶ τὸ τὰ αὐτά τισι καὶ σφαλερὰ καὶ σωτήρια εἶναι 
ἈΝ, 5 » ' , ΄ , er 
καὶ ἀληϑεῖς καὶ βεβαίους φίλους μονα πονεῖ. οπου 
δ᾽ ἂν τούτων τι ἐνδεήσῃ, προσποιητὸν μέν τι σχῆμα 
ἑταιρίας ὁρᾶται. ἕρμα δ᾽ οὐδὲν αὐτῆς ἐχέγγυον εὑ- 
oíoxevat. M p. 170 et 537. 
D , * 3 , 
ὅτι στρατηγία ἂν uiv καὶ δυνάμεις ἀξιόχρεως 
-" ' 
λάβῃ. πλεῖστον καὶ πρὸς σωτηρίαν σφῶν καὶ πρὸς 
, 3 Χ 9 ' Ἁ 3 
ἐπικράτησιν φέρει. αὐτὴ δὲ καϑ' ἑαυτὴν οὐδενὸς ἐν 
3 - 
μέρει οὐδὲ γὰρ οὐδ᾽ ἄλλη τις τέχνη χωρὶς τῶν 
3 - , 
συμπραξόντων καὶ συνδιοικησόντων αὐτῇ ἰσχύει. 
ΝΟΣ ΤΠ 
' 
or. Πόπλιος Οὐαλέριος ἄνδρας ἐπὶ κατασκοπὴν 
- τι 
πρὸς τοῦ Πύρρου σταλέντας ἐχειρώσατο. οὖς περι- 
c 50€ , μ᾽ 
νοστῆσαι κελεύσας τὸ στρατόπεδον ἀφηκὲν ἀπαϑεῖς, 
m - - - - 
ἀπαγγελοῦντας τῷ Πύρρῳ τόν τε κόσμον τῆς στρατιᾶς 


EK ΤΩΝ IIPO TOT s. 61 


" E e . “" , , » , 
καὶ πρὸς οἵους καὶ ozog ἡἠσκημένους ἀνδρας cya- 
νιεῖται. M p. 537. 

ὅτι τοῦ Μεγακλέους τελευτήσαντος καὶ τοῦ Πύρ- 
ρου τὸν πῖλον ἀπορρίψαντος ἐς τὸ ἐναντίον ἡ μάχη 
περιέστη᾽ τοῖς μὲν γὰρ ἡ σωτηρία αὐτοῦ πολὺ πλεῖον 
ἐκ τοῦ παρὰ τὴν ἐλπίδα σφῶν αὐτὸν περιεῖναι ἢ εἰ 
μηδ᾽ ἀρχὴν τεϑνηκέναι ἐνενόμιστο ϑάρσος ἐνεποίη- 
σεν, οἱ δὲ ἀπατηϑέντες δεύτερον οὐδὲν ἔτι τὸ πρό- 

E) ’ 5 ' , 

ϑυμὸον £c gov, κολουσϑεντες τὲ αὐυϑὶις TO αὐτο ϑαρ- 
σῆσαν, καὶ ἐκ τῆς δι᾽ ὀλίγου μεταβολῆς σφῶν ἐς τὴν 
τοῦ χείρονος δόκησιν οὐδ᾽ ὕστερόν ποτε αὖϑις φϑα- 
φήσεσϑαι ἐλπίσαντες... M p. 171. 

ὅτι συγχαιρόντων τινῶν τῷ Πύρρῳ τῆς νίκης, 
τὴν μὲν δόξαν τοῦ ἔργου ἐδέχετο, εἰ δὲ δὴ καὶ αὐ- 
ϑίς more ὁμοίως κρατήσειεν. ἀπολεῖσϑαι ἔφη. καὶ 

»Ἥ , 3 3 €- y T ^ 
TOUTO T αὐτοῦ φερόμενον ἐστιν. xci οτι τοὺς Po- 
μαίους καίτοι νικηϑέντας ἐθαύμασε καὶ προέκρινε 
τῶν ἑαυτοῦ στρατιωτῶν. εἰπὼν ὅτι τὴν οἰκουμένην 
^ E - ἢ , € , 2 / 
αν ἤδη πᾶσαν ἐχειρωσαμην. εἰ Ρωμαίων ἐβασίλευον. 
M ib. 

er , Α Ἁ M , , 

or, Πύρρος τοὺς κατὰ τὴν μάχην πεπτωκότας 
Ῥωμαίους ἐπιμελῶς ἔϑαψε᾽ καὶ ϑαυμάξων τὸ φοβε- 
ρὸν τοῦ εἴδους τῶν ἀνδρῶν ἔτι διασωξόμενον, καὶ 
ὅπως ἐναντία πάντες ἔφερον τραύματα, λέγεται ἀνα- 


, 2 3 ' M ἘΞ , A , " 
τείνας ég οὐρᾶνον τᾶς χεῖρας τοιουτους εὐξασϑαί οἵ 


γενέσϑαι συμμάχους ῥαδίως γὰρ ἂν κρατήσειε τῆς 
οἰκουμένης. M p. 538. 

ὅτι Πύρρος λαμπρὸς ἐπὶ τῇ víxy wv καὶ ὄνομα 
ἀπ᾽ αὐτῆς μέγα ἔσχεν, ὥστε πολλοὺς μὲν τῶν £x τοῦ 
μέσου καϑημένων. πφοσχωρῆσαί οἱ, πάντας δὲ τοὺς 
περιορωμένους τῶν συμμάχων ἀφικέσϑαι. οὐ μὴν 
οὔτε ἐμφανῆ ὀργὴν αὐτοῖς ἐποιήσατο οὔτ᾽ αὖ παν- 


19 


20 


21 


22 


23 


ἃ, u. 


475 


^2 
Qt 


26 


62 EK T$ ,N IIPO TOT As. 


τελῶς τὴν ὑποψίαν ἀπεκρύψατο, ἀλλ᾽ ὀλίγα σφίσιν 
ἐπὶ τῇ διαμελλήσει ἐπιτιμήσας ἔδεισεν μὴ ἐς φανε- 
ρἂὰν αὐτοὺς ἀλλοτρίωσιν προαγάγῃ. καὶ ἐκ τοῦ μηδὲν 
ἐν δείξασϑαι ἐνόμισεν ἤτοι καταγνωσϑήσεσϑαι vx 
αὐτῶν εὐήϑειαν ὡς οὐ συνεὶς ὧν ἔπφαξαν, ἢ καὶ 
ὑποπτευϑήσεσϑαι ὀργὴν κρυφαίαν ἔχειν, καὶ ἀπ᾿ αὐὖ- 
τῶν καταφρόνησιν ἢ μῖσος προεπιβουλήν τε ἐς αὑτόν, 
ὅπως μὴ προπάϑωσί τι, ἐγγενήσεσϑαί σφισι προσ- 
εδόκησε. δι᾿ οὖν ταῦτα πράως τε αὐτοῖς διελέχϑη 
καὶ τῶν σκύλων τινὰ ἔδωκεν. M p. 172. 

ὅτι Πύρρος τοὺς τῶν Ῥωμαίων αἰχμαλώτους συχ- 
νοὺς ὄντας τὸ μὲν πρῶτον πεῖσαι ἐπεχείρησεν ἐπὶ 
τὴν Ρώμην συστρατεῦσαι, ὡς δὲ οὐκ ἠϑέλησαν, ἰσχυ- 
ρῶς ἐθεράπευσε, μήτε δήσας τινὰ μήτ᾽ ἄλλο τι κακὸν 
δράσας. ὡς καὶ προῖκα αὐτοὺς ἀποδώσων καὶ ἀμαχὶ 
δι᾿ αὐτῶν τὸ ἄστυ προσποιησόμενος. V p. 590. 

ὅτι οἱ Poyotor ἐν ἀπόρῳ γενόμενοι διὰ τοὺς ἐλέ- 
φαντας. ἅτε μηπώποτε τοιοῦτο ϑηρίον ἰδόντες, τὴν 
μέντοι ϑνητὴν φύσιν ἐνθυμούμενοι καὶ ὅτι ϑηρίον 
οὐδὲν ἀνθρώπου κρεῖττόν ἐστιν, ἀλλὰ πάντα δὴ πάν- 
τως. εἰ καὶ μὴ κατ᾽ ἰσχύν. ταῖς γοῦν σοφίαις σφῶν 
ἐλαττοῦνται. ἐθάρσουν. M p. 172. 

ὅτι καὶ οἱ στρατιῶται οἵ τοῦ Πύρρου, οἵ τε oi- 
κοϑὲν καὶ ot σύμμαχοι, δεινῶς πρὸς τὰς ἁρπαγὰς ὡς 
καὶ ἑτοίμους καὶ ἀκινδύνους σφίσιν οὔσας ἠπείγοντο. 
M ib. 

ὅτι o Ἠπειρῶται τὴν φιλίαν, ἀγανακτήσει ὅτι 
ἐπὶ μεγάλαις δή τισιν ἐλπίσι στρατεύσαντες οὐδὲν 
ἔξω τῶν πραγμάτων εἶχον, ἐλυμήναντο, καὶ πάνυ ye 
ἐν καιρῷ τοῦτο τοῖς Ρωμαίοις ἐγένετο᾽ συνιστάμενοι 
γὰρ πρὸς αὐτὸν οἱ τὴν Ἰταλίαν οἰκοῦντες ἀνεκόπη- 
σαν. ἐξ ἴσου τὰ τῶν συμμάχων καὶ τῶν πολεμίων 


ΕΚΤΩΝ ΠΡΟ TOT 4s. 63 


E LEN e » " 1 ᾿ » , » » 
πορϑοῦντα αὐτὸν ορῶντες᾽ τὰ γὰρ ἔργα αὐτου μαλ- 
^ ^ e , , , - 
λον ἡ τὰς υποσχέσεις éGxozovv. M ib. 
er e , 3 , ^ ^ » e ^ - 
or, 0 ITvooog ἐφοβηϑὴη μὴ καὶ πανταχῶς vxo τῶν 


3 3 € - 

Ῥωμαίων ἐν χωρίοις ἀγνώστοις ἀποληφϑῇ. χαλεπῶς 
, »" , - Ξ 

δ᾽ ἐπὶ τούτῳ τῶν συμμάχων αὐτοῦ φερόντων. εἶπέ 


σφισιν ὅτι σαφῶς ἐξ αὐτῆς τῆς χώρας ὁρῴη ὅσον τῶν 
Ῥωμαίων διαφέρουσι᾽ τὴν μὲν γὰρ ἐκείνων ὑπήκοον 
καὶ δένδρα παντοδαπὰ καὶ ἀμπελουργίας καὶ γεωρ- 
γίας καὶ κατασκευὰς τῶν ἀγρῶν πολυτελεῖς ἔχειν, τὰ 
δὲ δὴ τῶν ἑαυτοῦ φίλων οὕτω πεπορϑῆσϑαι ὥστε 
μηδ᾽ εἰ κατῳκήϑη ποτὲ γιγνώσκεσϑαι. M p. 173. 

ὅτι ὁ αὐτός, ἐπειδή y& ἀναχωροῦντι αὐτῶ ..., 
ὡς τὸ στράτευμα τοῦ “αιουίνου πολλῷ πλεῖον τοῦ 
πρόσϑεν εἶδεν, ὕδρας ἔφη δίκην τὰ στρατόπεδα τῶν 
Ῥωμαίων κοπτόμενα ἀναφύεσϑαι. οὐ μέντοι παρὰ 
τοῦϑ᾽ ἧττον ἐθάρσησεν, ἀλλ᾽ ἀντιπαρετάξατο μέν, 
οὐκ ἐμαχέσατο δέ. M ib. 

ὅτι ὁ Πύρρος πρέσβεις ὑπὲρ τῶν αἰχμαλώτων 
ἄλλους τε καὶ τὸν Φαβρίκιον προσιέναι πυϑόμενος. 
φρουρᾶν τέ σφισι πρὸς τὰ μεϑύρια. μὴ καὶ βίαιόν τι 
ὑπὸ τῶν Ταραντίνων πάϑωσιν., ἔπεμψε. καὶ μετὰ 
τοῦτο καὶ ἀπήντησεν, ἔς τὲ τὴν πόλιν αὐτοὺς ἐσαγα- 
yQv καὶ ἐξένισε λαμπρῶς καὶ τἄλλα ἐδεξιώσατο. ἐλ- 
πίσας σπονδῶν τε δεῖσϑαι καὶ ὁμολογίαν οἵαν ἡττη- 
ϑέντας εἰκὸς ἦν ποιήσεσϑαι. U p. 376. 

ὅτι τοῦ Φαβρικίου αὐτὸ τοῦτο μόνον εἰπόντος. 
ὅτι Ρωμαῖοι ἡμᾶς ἔπεμψαν τούς τε ἑαλωκότας ἐν τῇ 
μάχῃ κομιουμένους xol λύτρα ἀντ᾽ αὐτῶν ἀντιδώ- 
govrag , ὅσα ἂν ἀμφοτέροις ἡμῖν συμβῇ. διηπορήϑη 
τε ὅτι μὴ περὶ τῆς εἰρήνης πρεσβεύειν € ἔφη. καὶ μετα- 
στησάμενος αὐτοὺς ἐβουλεύετο, μετὰ τῶν φίλων ὥνπερ 
εἰώϑει, τὸ μέν τι καὶ περὶ τῆς ἀποδόσεως τῶν αἰχμα- 


21 


28 


29 
a. u. 
474 


30 


99 


64 EK T9N ΠΡΟ TOT As. 


λώτων,. τὸ δὲ δὴ πλεῖστον περί τε τοῦ πολέμου καὶ περὶ 
τῆς διαχειρίσεως αὐτοῦ, εἴτε κατὰ τὸ ἰσχυρὸν εἴτε καὶ 
ἄλλως πῶς αὐτὸν (desunt paginae 4). M p. 173. 

μεταχειρίσασϑαι ἢ μάχας καὶ παρατάξεις 
ἀσταϑμήτους ἀναρρῖψαι᾽ ὥστε ΤΠ ΕΥΘΈΞΙΒΕ o Μίλων, 
ἐμοὶ καὶ τῷ παλαιῷ λόγῳ, μηδὲ ἐς ἄλλο τι βίᾳ μὰλ- 
λον ἢ σοφίᾳ, ὅπου γε καὶ ἐνδέχεται. χρήσῃ. ἐπεὶ 
Πύρρος γε πάντα τὰ πρακτέα οἵ ἀκριβῶς οἶδε καὶ 
οὐδὲν αὐτῶν δεῖται παρ᾽ ἡμῶν μαϑεῖν. ταῦτ᾽ εἶπε, 
καὶ πάντες ὁμογνώμονες ἐγένοντο, καὶ μάλισϑ' ὅτι 
ἐκ μὲν τούτων οὔτε ξζημιωϑήσεσϑαι οὔτε κινδυνεύ- 
σειν» ἐκ δὲ τῶν ἑτέρων ἑκάτερον πείσεσϑαι ἔμελλον. 
καὶ ὁ Πύρρος οὕτω φρονῶν εἶπε πρὸς τοὺς πρέσβεις 
“οὔτε πρότερον ἑκὼν ὑμῖν, ὦ Ῥωμαῖοι. ἐπολέμησα, 
οὔτε ἂν νῦν πολεμήσαιμι" pon τε γὰρ ὑμῶν γενξ- 
σϑαι περὶ παντὸς ποιοῦμαι, καὶ διὰ τοῦτο τούς τὲ 
αἰχμαλώτους πάντας ἄνευ λύτρων ἀφίημι καὶ τὴν 
εἰρήνην σπένδομαι.᾿ καὶ ἰδίᾳ τούτους ἐθεράπευεν, 
ὅπως μάλιστα μὲν τὰ ἑαυτοῦ ἀνϑέλωνται. εἰ δὲ μή, 
τήν ye φιλίαν ot πρυτανεύσωσιν. M p. 173. 

ὁ δὲ Πύρρος τούς τὲ ἄλλους πφοσηταιρίσατο καὶ 
τῷ LU. διελέχϑη ὧδε. “ἐγώ, ὦ arbe πο- 
λεμεῖν μὲν ὑμῖν οὐδὲν ἔτι δέομαι. ἀλλὰ καὶ ὅτι τὴν 
ἀρχὴν τοῖς Ταραντίνοις ἐπείσϑην καὶ δεῦρο ἦλϑον 
μεταγινώσχω, καίπερ πολὺ ὑμᾶς ἐν τῇ μάχῃ κρα- 
τήσας᾽ φίλος δὲ δὴ καὶ πᾶσι μὲν Ῥωμαίων ἡδέως ἂν 
ἐγενόμην. μάλιστα δὲ δὴ σοί" πάνυ γάρ G& καὶ ἀγα- 
ϑὸν ἄνδρα ὁρῶ ὄντα. τήν τε οὖν εἰρήνην συμπρά- 
ξαί σέ μοι ἀξιῶ. καὶ προσέτι καὶ οἴκαδέ τε καὶ ἐς 
τὴν Ἤπειρον ἐπισπέσϑαι᾽ ἐπί τε γὰρ τὴν Ἑλλάδα 
στρατευσείω καὶ συμβούλου στρατηγοῦ τέ σου δέο- 


8ι μαι." ὁ οὖν Φαβρίκιος ᾿“᾿ ἐπαινῶ μέν σε εἶπεν “ὅτι 


EK T$N IIPO TOT Ag. 65 


καὶ ἐπὶ τῇ στρατείᾳ μεταγινώσκεις καὶ τῆς εἰρήνης 
ἐπιϑυμεῖς. καί σοι πρὸς αὐτήν. εἴγε συμφέρει ἡμῖν, 
σπουδάσω, οὐ γάρ που καὶ χατὰ τῆς πατρίδος τι 
πρᾶξαί μὲ &ya90v, ὡς φής, ἄνδρα ὄντα ἀξιώσεις. 
σύμβουλον δὲ δὴ καὶ στρατηγὸν μηδένα ποτὲ ἐκ 
δημοκρατίας παραλάβῃς᾽ ἔμοιγ᾽ οὐδ᾽ ἡτισοῦν ἐστι 
σχολή. οὐ μέντοι οὐδὲ τούτων τι λάβοιμι ἄν. ὅτι οὐ 
προσήκει τὸ παράπαν πρεσβευτὴν δωροδοκεῖν. πυν- 
ϑάνομαι yoUv πότερον ἐλλόγιμόν μὲ ὡς ἀληϑώς vo- 
μίζεις ἄνδρα εἶναι ἢ οὔ᾽ εἰ μὲν γὰρ φαῦλός εἰμι; πῶς 
ue δώρων ἄξιον. χρένεις; εἰ δὲ χρηστύς, πῶς μὲ 1α- 
βεῖν αὐτὰ κελεύεις; εὖ τοίνυν ἴσϑ'᾽ ὅτι ἐγὼ μὲν καὶ 
πάνυ πολλὰ ἔχω καὶ οὐδὲν δέομαι πλειόνων ἀρκεῖ 
γάρ μοι τὰ ὄντα, καὶ οὐδενὸς τῶν ἀλλοτρέων ἐπι- 
ϑυμῶ σὺ δ᾽ εἰ καὶ σφόδρα πλουτεῖν νομίζεις, ἐν 
πενίᾳ μυρίᾳ καϑέστηκας᾽ οὐ γὰρ ἂν οὔτε τὴν Ἤπει- 
gov οὔτε ἄλλα ὅσα κέχτησαι καταλιπὼν δεῦρ᾽ ἐπε- 
ραιώϑης. εἴγε ἐκείνοις τε ἠρκοῦ καὶ μὴ πλειόνων 
ὠρέγου. ὅταν γάρ τις τοῦτο πάσχῃ καὶ μηδένα ὅρον 
τῆς ἀπληστίας ποιῆται. πτωχότατός ἐστι διὰ τί; ὅτι 
πᾶν τὸ μὴ ὑπάρχον αὐτῷ ὡς καὶ ἀναγκαῖον ποϑεῖ, 
καϑάπερ ἄνευ ἐκείνου μὴ δυνάμενος ξῆσαι. ὥστ᾽ 
ἔγωγε ἡδέως ἄν Got, ἐπειδὴ καὶ φίλος μοι φὴς εἶναι 
ἐκ τοῦ ἐμαυτοῦ τι πλούτου χαρισαίμην᾽ πολλῷ γάρ 
τοι καὶ ἀσφαλέστερος καὶ ἀϑανατώτερός ἐστι τοῦ σοῦ. 
καὶ οὔτε τις αὐτῷ prend οὔτε τις ἐπιβουλεύει, οὐ 
δῆμος, οὐ τύραννος καὶ τὸ μέγιστον; ὅσῳ τις ἂν 
αὐτοῦ πλείοσι μεταδιδῷ, καὶ αὐτὸς ἐπὶ μεῖξον αὔξε- 
ται. τίς οὖν οὗτός ἐστιν; τὸ τοῖς ὑπάρχουσί τινι ὡς 
καὶ Museo dana οὖσιν ἡδέως χρῆσϑαι, τὸ τῶν ἀλ- 
λοτρίων ὡς καὶ μέγα τι κακὸν ἐχόντων ἀπέχεσϑαι, 
τὸ μηδένα ἀδικεῖν, τὸ πολλοὺς εὐεργετεῖν, ἄλλα μυρία 
DIO CASSIUS, I. 5 


26 


98 


99 


4{ 
a.u 
475 


41 


48 


66 EK TS$2N IIPO TOT As. 


e σχολὴν ἄν τις ἄγων εἴποι. ὡς ἔγωγε βουλοίμην 
ἄν. εἴπερ που πάντως ἀναγαῖον εἴη ϑάτερον αὐτῶν 
παϑεῖν. βιασϑεὶς ἂν μᾶλλον ἢ φενακισϑεὶς ἀπολέ- 
σϑαι᾿ τὸ μὲν γὰρ τῆς τύχης ἀξιώσει φιλεῖ τισι συμ- 
βαίνειν, τὸ δὲ ἔκ τε ἀνοίας καὶ ἐξ αἰσχροκερδείας 
πολλῆς. ὥσϑ᾽ αἱρετώτερον εἶναι τῇ τοῦ ϑείου πλεο- 
νεξίᾳ μᾶλλον ἢ τῇ ἑαυτοῦ κακίᾳ σφαλῆναι" ἐν ἐκείνῳ 
μὲν γὰρ τὸ σῶμά τινος ἡττᾶται. ἐν δὲ τούτῳ καὶ ἡ 
ψυχὴ προσδιαφϑείρεται" .... ἐνταῦϑα δ᾽ αὐτοέντης 
τρόπον τινὰ αὐτός τις ἑαυτοῦ γίγνεται. ὅτι ὁ τὴν 
ψυχὴν ἅπαξ τὴν ἑαυτοῦ τὸ μὴ τοῖς παροῦσιν ἀρκεῖ- 
σϑαι διδάξας ἀόριστον τὴν τῆς πλεονεξίας ἐπιϑυμέαν 
λαμβάνει. M p. 174 et 35, ἐλλόγιμον --- κρένεις ἄξιον 
— χελεύεις p. 538. 

καὶ προϑυμότατα ἐς τοὺς καταλόγους ἀπήντησαν, 
τὸ καϑ' ἑαυτὸν ἕκαστος ἐλλιπὲς ἀνάστασιν τῆς πατρί- 
δὸς νομίζοντες ἔσεσθαι. M p. 176. 

τοιαύτη μὲν ἡ τοῦ λόγου φύσις ἐστὶ καὶ τοσαύ- 


1 " e es , - 
τὴν ἰσχὺν ἔχει ὥστε καὶ ἐκείνους ὑπ᾽ αὐτοῦ τότε 


μεταβαλεῖν χαὶ ἐς ἀντίπαλον καὶ nidos καὶ ϑάρσος 
τοῦ τὲ δέους τοῦ Πύρρου καὶ τῆς ἐκ τῶν δώρων αὖὐ- 
τοῦ ἀλλοιώσεως περιστῆναι. M ib. 

ὅτι Κινέας ὁ ῥήτωρ πρεσβευτὴς ἐς Ῥώμην παρὰ 
Πύρρου σταλείς. ὡς ἐπανῆλθεν. ἐρωτώμενος παρ᾽ 
αὐτοῦ περὶ τοῦ τῆς Ῥώμης κόσμου καὶ τῶν ἄλλων, 
ἀπεκρίνατο πολλῶν πατρίδα βασιλέων ἑορακέναι; 
δεικνὺς τῷ λόγῳ τοιούτους ἅπαντας εἶναι Ῥωμαίους ! 
οἷος αὐτὸς παρὰ τοῖς Ἕλλησι τὰ ἑς ἀρετὴν ὑπεί- 
λήπται. M p. 538. 

ὅτι πᾶν τὸ τῇ γνώμῃ παρὰ δόξαν ταπεινωϑὲν 
καὶ τῆς δώμης ὑποδίδωσιν. M p. 177. . 

ὅτι τῷ Δεκίῳ ὁ Πύρρος προσπέμψας οὔτε προ- 


ἘΚΤΩΝ IIPO TOT As. 67 


χωρήσειν oi τοῦτο πρᾶξαι ἐϑελήσαντι ἔφη [τοὔτ᾿ ἔστι 
τὸ μὴ συλληφϑέντα ἀποκτανϑῆναι)] καὶ ξωγρηϑέντα 
κακῶς αὐτὸν ἀπολεῖσϑαι ἐπηπείλησεν. οἱ δὲ ὕπατοι 
πρὸς ταῦτα ἀπεκρίναντο μηδενὸς τοιούτου ἔργου σφᾶς 
δεῖσϑαι᾽ πάντως γὰρ αὐτοῦ καὶ ἄλλως κρατήσειν. 
M ib. 

ὅτι ἀντικαϑεξζομένων μετὰ στρατευμάτων ἀλλή- 
λοις Φαβρικίου καὶ Πύρρου. ἀνήρ τις τῶν περὶ τὴν 
ϑεραπείαν τοῦ βασιλέως ὡς τὸν Φαβρίκιον ἀφίκετο 
δηλητηρίοις φαρμάκοις ἀνελεῖν τὸν Πύρρον ὑφιστά- 
μένος. εἴ οἵ τις δοϑείη παρ᾽ αὐτοῦ χρημάτων ὠφέ- 


λεια᾿ ὃν ὁ Φαβρίκιος ἀποστυγήσας ἀποπέμπει τῷ 


Πύρρῳ δέσμιον. ὁ δὲ Πύρρος ἀγασϑεὶς ἀναβοῆσαι 
λέγεται "ovrog ἐστι [καὶ οὐκ ἄλλος] Φαβρίκιος. ὃν 
δυσχερέστερον &v τις παρατρέψειε τῆς οἰκείας ἀρετῆς 
ἢ τῆς συνήϑους πορείας τὸν ἥλιον." M p. 538. Conf. 
Suidas vv. ἀποστυγοῦντες οἱ Φαβρίκιος. 

οὔϑ᾽ ὅπως τὸν ἕτερον αὐτῶν πρότερον οὔϑ᾽ ὅπως 
ἀμφοτέρους ἅμα ἀμύναιτο ἔσχεν. καὶ ἐν ἀμηχανίᾳ 
qw τό τὲ γὰρ διελεῖν τὸ στράτευμα ἔλαττον ὃν τῶν 
ἐναντίων ἐδεδίει. καὶ τὸ τῷ ἑτέρῳ τὴν χώραν ἀδεῶς 
κακοῦν ἀφεῖναι δεινὸν ἐποιεῖτο. M p. 177. 

ἐπεὶ μέντοι ἄλλως τε δι᾽ ἀκριβείας αὐτοὺς ἐποι- 
εἴτο, μεῖξον μέρος, ἐς ἀσφάλειαν τοῦ μηδ᾽ ἂν ἐπι- 
ϑυμῆσαί τινα κακῶς αὐτὸν δρᾶσαι τῷ μηδ᾽ ἂν ἐϑε- 
λήσῃ δύνασϑαι νέμων. καὶ διὰ τοῦτο πολλοὺς τῶν 
ἐν τέλει. καὶ τοὺς ἐπικαλεσαμένους αὐτόν. τὸ μέν τι 
βαρυνόμενός σφισιν ὅτι ὑπ᾽ αὐτῶν ἐν κράτει τῆς πό- 
λεῶς γεγονέναι ἐλέγετο, τὸ δὲ καὶ προσυποπτεύων 


46 τὸ δὲ καὶ προσυποπτεύων σφᾶς} ὑποπτεύω αἰτιατικῆ, 
Δίων δεκάτῳ βιβλίῳ “οὗτοι δὲ καὶ προσυποπτεύουσιν ὑμᾶς" 
Bekk. Anecd. p. 177, 28, sed alium spectans locum. 


5* 


44 


40 
ἃ. ἃ. 
477 


68 EK T£)N IIPO TOT ἅς. 


σφᾶς μὴ ὥσπερ αὐτῷ οὕτω καὶ ἄλλῳ τινὶ προσχωρή- 
σωσιν. ἐξήλασε καὶ διέφϑειρεν, ... M p. 178. 

4 ὅτι τοῦ Πύρρου ἐκεῖνο δὴ πάντες ἐθαύμαζον, ὅτι 
νεανίσκων τινῶν ἐν συμποσίῳ σκωψάντων αὐτὸν τὰ 
μὲν πρῶτα ἐξελέγξαι σφᾶς ἠϑέλησεν, ὅπως τιμωρή- 
σηται. ἔπειτ᾽ εἰπόντων αὐτῶν ὅτι πολὺ πλείω καὶ 
χαλεπώτερα ἂν εἰρήκειμεν εἰ μήπερ ὁ οἶνος ἡμᾶς 
ἐπελελοίπει. ἐγέλασε καὶ ἀφῆκεν αὐτούς. M ib. 

48 ὅτι τῷ Πύρρῳ ὡς οὐδὲν oí σύμμαχοι συντελέσαι 
ἐβούλοντο. ἐτράπετο πρὸς τοὺς ϑησαυροὺς τῆς Φερ- 
ρεφάττης. δόξαν πλούτου μεγάλην ἔχοντας, καὶ αὐὖ- 
τοὺς συλήσας ἐς τὸν Τάραντα τὰ σύλα ἐπὶ νεῶν 
ἔπεμψε. καὶ οἵ τε ἄνϑρωποι ὀλίγου πάντες ὑπὸ χξδι- 
μῶνος ἐρϑάρησαν καὶ τὰ χρήματα τά τε ἀναϑήματα 
ἐς τὴν γὴν ἐξέπεσεν. V p. 590. 

41 ὅτι ὁ Πτολεμαῖος ὁ. τῆς Αἰγύπτου βασιλεύς. ὁ 

Ue φιλάδελφος ἐπικληϑείς. ὡς τόν τε Πύρρον κακῶς 
ἀπηλλαχότα καὶ τοὺς Ῥωμαίους αὐξανομένους ἔμαϑε, 
δῶρά τε αὐτοῖς ἔπεμψε καὶ ὁμολογίαν ἐποιήσατο. οἱ 
ovv Ῥωμαῖοι ἡσϑέντες ὃτι καίτοι διὰ πλείστου ὧν 
περὶ πολλοῦ σφᾶς ἐπεποίητο, πρέσβεις πρὸς αὐτὸν 
ἀνταπέστειλαν. ἐπειδή τε ἐκεῖνοι δῶρα παρ᾽ αὐτοῦ 
μεγαλοπρεπῆ λαβόντες ἐς τὸ δημόσιόν σφας ἀπέδει- 
ἕαν, οὐκ ἐδέξαντο αὐτά. U p. 374. 

45, ὅτι τοιαῦτα πράττοντες οἵ Ρωμαῖοι καὶ ἐπὶ μεῖ- 

"js ξον ἀεὶ αἰρόμενοι οὐδέπω ὑπερεφρόνουν, ἀλλὰ Κύιν- 
τον Φαβιον βουλευτὴν ᾿Ζ“πολλωνιάταις τοῖς ἐν τῷ 
Ἰονίῳ κόλπῳ ὑπὸ Κορινϑίων ἀποικισϑεῖσιν. d£ ilu 
xcv, ὅτι τινὰς πρέσβεις αὐτῶν ὕβρισεν. ov μέντοι 
καὶ ἐκεῖνοι δεινόν τι ἔδρασαν αὐτόν, ἀλλὰ καὶ 
ἔπεμψαι οἴκαδε. V p. 590. 


ἘΚΊΤΊΩΝ ΠΡῸ ΤΟΥ 4s. 09 


ὅτι αἰτίαι ἐγένοντο τῆς πρὸς ἀλλήλους διαφορᾶς 
τοῖς μὲν Ῥωμαίοις ὅτι Καρχηδόνιοι τοῖς Ταραντίνοις 
ἐβοήϑησαν. τοῖς δὲ Καρχηδονίοις € ὅτι Ῥωμαῖοι φιλίαν 
τῷ Ἱέρωνι συνέϑεντο. ἀλλὰ ταῦτα μέν. οἷά που πξ- 
φύκασιν ot τῷ μὲν ἔργῳ πλεῖον ἔχειν βουλόμενοι; τὴν 
0 δόξαν αὐτοῦ αἰσχυνόμενοι, σκήψεις ἐποιοῦντο ἡ 
δὲ ἀλήϑεια ἄλλως ἔχει. δυνάμενοι γὰρ ἐκ πολλοῦ οἱ 
Καρχηδόνιοι. αὐξανόμενοι δὲ ἤδη οἵ Ρωμαῖοι ἀλλή- 
λους τὲ ὑφεωρῶντο, καὶ τὰ μὲν ἐπιϑυμίᾳ τοῦ ἀεὶ 
πλείονος κατὰ τὸ vois πολλοῖς τῶν ἀνθρώπων, καὶ 
μάλισϑ᾽ ὅταν εὖ πράττωσιν, ἔμφυτον, τὰ δὲ καὶ 
φόβῳ προήχϑησαν ἐς τὸν πόλεμον, μίαν καὶ τὴν αὐ- 
τὴν ἕκότεροι τῶν οἰκείων σωτηρίαν ἀσφαλῆ τὸ τὰ 
τῶν ἑτέρων προσκτήσασϑαι νομίζοντες εἶναι" τά TE 
γὰρ ἄλλα καὶ χαλεπώτατον ἀδύνατόν τε ἣν δύο δή- 
μους ἔν τε ἐλευϑερίᾳ καὶ ἐν δυνάμει φρονήματί τε 
ὄντας. καὶ βραχύτατον ὡς εἰπεῖν ταῖς τῆς ναυτιλίας 
ὀξύτησι διεστηκότας. ἄλλων μέν τινων ἄρχειν. ἀλ- 
λήλων δὲ ἀπέχεσϑαι ἐθελῆσαι. τοιοῦτον κατὰ τύχην 
συμπεσὸν τάς τε σπονδάς σφων διέλυσε καὶ ἐς τὸν 
πόλεμον αὐτοὺς συνέρρηξεν. M p. 178. 

ὅτι τὸ ἀγώνισμα λόγῳ μὲν περὶ Μεσσήνης καὶ 
Σικελίας. ἔργῳ δὲ καὶ περὶ τῆς οἰκείας ἑκάτεροι ἐκεῖ- 
Sev ἤδη κινούμενον ἠσϑάνοντο, καὶ τὴν νῆσον. ἅτε 
ἐν μέσῳ σφῶν κειμένην, ἐπίβασιν τοῖς χφατήσασιν 
αὐτῆς ἐπὶ τοὺς ἑτέρους ἀσφαλὴ παρέξειν ἐνόμιξον. 
M p. 179. 

ὅτι Γάιος Κλαύδιος ἐλϑὼν ἐς ἐκκλησίαν ἄλλα τε 
ἐπαγωγὰ εἶπε καὶ ὅτι ἐπ’ ἐλευϑερώσει τῆς πόλεως ἣ; 
ἥκει" οὐ γὰρ δεῖσϑαί γε Ῥωμαίους Μεσσήνης οὐδέν᾽ 
καὶ [ὅτι] εὐθύς, ἐπειδὰν τὰ πράγματα αὐτῶν κατα- 
στήσῃ. ἀποπλεύσεσϑαι. κἀκ τούτου καὶ τοὺς Καρχη- 


48 


co 


σι 


DU. 
490 


e 


"1 


oo 


[2.] 


70 EK T$,N IIPO TOT As. 


SU - , P 
Oovíovg ἢ ἀποχωρῆσαι ἐκέλευσεν. ἢ ei δή vv δίκαιον 
εἰπεῖν ἔχουσιν, ἐς κρίσιν καταστῆναι. ὡς δ᾽ οὔτε 
τῶν Μαμερτίνων τις ὑπὸ δέους ἐφϑέγγετο καὶ οἵ 
» , e n , i] , , [Y 
Καρχηδόνιοι eve καὶ βία τὴν πόλιν κατέχοντες βραχὺ 
2 - d M ᾿ 
αὐτοῦ ἐφρόντιξον, αὔταρκες ἔφη μαρτύριον τὴν σιω- 
' ? 5 B αὶ , X 
πὴν παρ᾽ ἀμφοτέρων ἔχειν. τῶν uiv ὁτι ἀδικοῖεν, 
- ᾿ » τ᾿ 
δεδικαιολογῆσϑαι γὰρ ἂν. εἴπερ τι ὑγιὲς ἐφρόνουν, 
- e - , ^H P , M 
τῶν δὲ or, τῆς ἐλευϑερίας ἐπιϑυμοῖεν παρρησίᾳ γὰρ 
p » ' E , δ 
ἂν, εἴπερ τὰ τῶν Καρχηδονίων ἡροῦντο, ἄλλως τε 
, bd , - 
καὶ (Gyvog αὐτῶν παρούσης κεχρῆσϑαι. καὶ προσυπέ- 
σχετό σφισι βοηϑήσειν καὶ διὰ τὸ γένος αὐτῶν τῆς 


2 , ^ M ' ' Y m 2 , τι 
Ἰταλίας ον καὶ διὰ τὴν αἴτησιν τῆς ἐπικουρίας ἣν 


ἐπεποίηντο. M ib. 

ὅτι Γάιος Κλαύδιος τῶν τὲ τριήρων τινὰς ἀπέβαλε 
καὶ χαλεπῶς αὐτὸς ἐσώϑη᾽ οὐ μέντοι παρὰ τοὐϑ᾽ 
ἧττον οὔτε ἐκεῖνος οὔτε οἱ ἐν τῷ ἄστει Ῥωμαῖοι ἀν- 
τελάβοντο τῆς ϑαλάσσης. ὅτι πρῶτον (πειρασά)μενοι 
αὐτῆς ἡττήϑησαν, ὃπερ που φιλοῦσιν ol πρῶτόν τι 
ἐγχειρισάμενοι καὶ σφαλέντες ποιεῖν, πρὸς οἰωνοῦ τὸ 
πρόσϑεν τιϑέμενοι καὶ μηδ᾽ αὖϑές ποτε κατορϑώσειν 
νομίζοντες᾽ ἀλλὰ καὶ προϑυμότερον αὐτῆς διά τὲ 
τἄλλα καὶ διὰ φιλοτιμίαν. ἵνα μὴ καὶ ὑπὸ τῆς συμ- 
φορᾶς ἀποτετράφϑαι δόξωσι, μετεποιήσαντο. M p.180. 

ὅτι ὁ Avvov οὔτ᾽ ἄλλως ἐπ᾽ ἐλαφρῷ τὸν πόλεμον 
ποιούμενος, εἴ τε καὶ δέοι αὐτὸν γενέσϑαι, τὴν γοῦν 
αἰτίαν τῆς διαλύσεως τῶν σπονδῶν ἐς ἐκεῖνον τρέ- 
va, μὴ κατάρχειν αὐτῆς νομισϑείη, ϑέλων, ἀπέπεμψέ 
τὲ αὐτῷ τὰς ναῦς καὶ τοὺς αἰχμαλώτους. πρός τε εἰ- 
ρήνην προυκαλεῖτο, καὶ προσπαρήνει μὴ πολυπραγ- 
μονεῖν τὴν ϑάλατταν. M ib. 

ὅτι ἐπεὶ οὐδὲν ἐδέξατο, ἀπειλὴν ὑπέρφρονα καὶ 
νεμεσητικὴν ἠπείλησεν᾽ ἔφη τὲ γὰρ μηδ᾽ ἀπονίψασϑαι 


R$ — o  - N—— — — - --- ------ 5 


EK T5$)N IIPO TOT 4s. 71 


ποτὲ τὰς χεῖρας ἐν τῇ ϑαλάσσῃ τοῖς Ρωμαίοις ἐπιτρέ- 
ψειν, καὶ μετὰ ταύτης ἀπέβαλε καὶ τὴν Μεσσήνην. 
M. ib. 

ὅτι ὁ Κλαύδιος καταλαβὼν τοὺς Μαμερτίνους 
ἐν τῷ λιμένι συνεστραμμένους ἐκκλησίαν τε αὐτῶν 
ἐποίησε καὶ εἰπὼν ὅτι οὐδὲν δέομαι τῶν ὅπλων, ἀλλ᾽ 
αὐτοῖς ὑμῖν διαγνῶναι πάντα ἐπιτρέπω, ἔπεισέ σφας 
μεταπέμψασϑαι τὸν Avvove' μὴ βουληϑέντος δὲ αὐ- 
τοῦ καταβῆναι πολὺς ἐνέκειτο κατατρέχων καὶ λέγων 
ὅτι, εἰ δή τι καὶ τὸ βραχύτατον δικαίωμα εἶχεν, πάν- 
τῶς ἂν ἐς ἀντιλογίαν ol ἀφέκετο καὶ οὐκ ἂν βία τὴν 
πόλιν κατεῖχεν. M. ib. 

ὅτι ὁ ὕπατος Κλαύδιος τοὺς στρατιώτας προσ- 
παραινέσας ϑαρρεῖν μηδὲ ἐπὶ τῇ τοῦ χιλιάρχου ἥττῃ 
καταπεπλῆχϑαι., διδάσκων αὐτοὺς ὅτι καὶ αἵ νῖκαι 
τοῖς ἄμεινον παρεσχευασμένοις γίγνοιντο καὶ ὅτι ἡ 
σφετέρα ἀρετὴ πολὺ τῆς τῶν ἐναντίων τέχνης προ- 
ἔχουσα εἴη ἑαυτοὺς μὲν γὰρ τὴν ἐπιστήμην τῶν 
ναυτικῶν δι᾽ ὀλίγου προσλήψεσϑαι., τοῖς δὲ δὴ Καρ- 
χηδονίοις μηδέποτε τὴν ἀνδρείαν ἐκ τοῦ ἴσου σφί- 
σιν ὑπάρξειν ἔφη᾽ τὸ μὲν γὰρ χτητὸν διὰ βραχέος 
τοῖς τὸν νοῦν αὐτῷ προσέχουσι καὶ καϑαιρετὸν με- 
λέτῃ εἶναι, τὸ δὲ εἰ μὴ φύσει τῷ προσείη. οὐκ ἂν 
διδαχῇ πορισϑῆναι. M p. 181. 

ὅτι ϑαρσήσαντες of Λίβυες ὡς οὐ τῇ φύφει τοῦ 
χωρίου ἀλλὰ τῇ σφετέρᾳ ἀρετῇ κεκρατηκότες τὴν ἔξο- 
δον ἐποιήσαντο᾽ ὁ δὲ Κλαύδιος οὕτως αὐτοὺς δεδιέ- 
ναι ἐποίησεν ὡς μηδ᾽ ἐξ αὐτοῦ τοῦ στρατοπέδου 
παρακυψαι. M ib. 

συμβαίνει γὰρ ὡς ἐπὶ πλήϑει τοῖς uiv ἐκ Ao- 
γισμοῦ τι δεδιόσιν ὀρϑοῦσϑαι διὰ προφυλακὴν αὐ- 


m 


0 


12 


14 


10 


72 EK TN ΠΡΟ TOT Ἄς. 


TOU, τοῖς δ᾽ ἀπρονοήτως ϑρασυνομένοις φϑείρεσϑαι 
δι᾿ ἀφυλαξίαν. M p. 539. 

τὸ μὲν σωφρονοῦν καὶ κτᾶται τὰς νίκας καὶ γε- 
νομένας φυλάσσει. τὸ δ᾽ ἀσελγαῖνον οὔτε περιγίγνε- 
ταίτινος , κἂν ἄρα εὐτυχήσῃ ποτὲ ἔν τινι. ῥᾷστα αὐτὸ 
€Z0AÀÀVOL' xcv μὲν διασώσῃ TL, χεῖρον ὑπ αὐτοῦ 
TOU παρὰ λόγον εὐπραγῆσαι γενόμενον, οὐχ ὅσον οὐκ 
ἐχείνου τι ὀνίναται, ἀλλὰ καὶ αὐτῷ προσδιαφϑείρε- 
ται. καὶ γάρ πὼς πᾶν τὸ παρὰ λόγον ϑρασυνόμενον καὶ 
δεδιέναι ἀλόγως πέφυκεν" ὁ μὲν γὰρ λογισμὸς τήν 
τε γνώμην τῇ προνοίᾳ βεβαίαν καὶ τὴν ἐλπίδα πιστὴν 
ἐκ τοῦ ἐχεγγύου αὐτῆς ἔχων οὔτε καταπτήσσειν τιν᾽ 
οὔὗϑ᾽ ὑπερφρονεῖν éG^ ἡ δ᾽ ἀλόγιστος ἐμπληξία πολ- 
λοὺς ἔν τε ταῖς εὐπραγίαις ἐξαίρει x&v ταῖς συμφο- 
ραῖς ταπεινοῖ, οἷα μηδὲν ἕρμα ἔχουσα, ἀλλ᾽ ἀεὶ τῷ συμ- 
πίπτοντι ἐξομοιουμένη. M p. 539 et inde ἃ 15 p. 181. 

ὅτι Ῥωμαῖοι καὶ Καρχηδόνιοι πρὸς πόλεμον ἐλ- 
ϑόντες. τῷ μὲν ἀριϑμῷ τῶν νεῶν καὶ τοῖο ioni un 
μίαις ἀντίρροποι ἡσαν᾽ ὕστερον δὲ πρῶτόν T ἐς ναυ- 
μαχίαν ἀπ᾽ ἀντιπάλου παρασκευῆς καϑιστάμενοι. καὶ 
ἐλπίζοντες καὶ τὸν πάντα πόλεμον vx αὐτῆς κριϑή- 
σεσϑαι, τό τε ἀϑλον τὴν Σικελίαν ἐν τοῖς ὀφρϑαλμοῖς 
ἔχοντες. καὶ περὶ δουλείας καὶ περὶ ἀρχῆς. τῆς μὲν 
μὴ πειραϑῆναι νικηϑέντες τὴν δὲ προσχτήσασϑαι κρα- 
τήσαντες. ἀγωνιξόμενοι. προέφερον [δὲ] οἵ μὲν τῇ 
ἐμπειρίᾳ τῶν τριηριτῶν ἅτε ἀπὸ παλαιοῦ νευκρα- 
τοῦντες, οἱ δὲ τῇ τε ῥώμῃ τῶν ἐπιβατῶν καὶ ταῖς 
τόλμαις" ὅσῳ γὰρ ἀπειρότεροι τῶν ναυτικῶν ἦσαν. 
τόσῳ καὶ προπετέστερον καὶ ϑρασύτερον ἐμάχοντο. 
τὸ μὲν γὰρ ἔμπειρόν σφισιν ἀχριβῶς πάντες ὡς εἰ- 
πεῖν ἐκλογίξζονται. καὶ ὀκνοῦσιν. ἄν ys καὶ ταύτῃ 
σφᾶς ἡ γνώμη φέρῃ. τὸ δὲ ἀπείρατον ἀλογίστως τὲ 


ΒΚΨΩΝ IIPO TOT As. 73 


ϑαρσοῦσι καὶ ἐς χεῖρας ἐξ ῥπρρβονδύας ἄγονται. M 
p. 181. 


ὅτι ἡττηϑέντων Καρχηδονίων κατὰ τὴν LAG. 
χίαν ὑπὸ Ῥωμαίων ὀλίγου καὶ τὸν ᾿Αννίβαν ἀπέκτει- 
v«v' πᾶσι γὰρ ὡς εἰπεῖν τοῖς στρατεύματα ποι πέμ- 
πουσι πρόσεστι φύσει τῶν μὲν πλεονεξιῶν προσποιεῖ- 
σϑαι, τὰς δὲ ἐλαττώσεις ἐπὶ τοὺς στρατηγήσαντας 
ἀνωϑεῖν᾽ καὶ οἵ Καρχηδόνιοι προχειρότατα τοὺ: πταί- 
σαντάς τι ἐκόλαζον, εἰ μὴ φοβηϑεὶς εὐθὺς μετὰ τὴν 
ἧτταν ἐπερωτῶν αὐτούς. ὡς καὶ ἀκεραίων ἔτι τῶν 
πραγμάτων ὄντων. πότερον ναυμαχῆσαί οἵ κελεύου- 
σιν ἢ μή. συνεπαινεσάντων αὐτῶν ὥσπερ που καὶ 
προσεδόκα, καὶ τῷ τοσοῦτον τῷ ναυτικῷ προέχειν 
ἐπαιρομένων, ὑπεῖπε διὰ τῶν αὐτῶν ἀγγέλων ὅτι οὐ- 
δὲν ἄρα ἠδίκησα ὅτι τὰ αὐτὰ ὑμῖν ἐλπίσας συνέβα- 
Aov' τῆς γὰρ γνώμης. ἀλλ᾽ οὐ τῆς τύχης ἣν κύριος. 
M p. 182. 


ἀλλ᾽ ἐν τῷ ἴσῳ τὸ τὴν οἰκείαν μὴ προέσϑαι καὶ 
τὸ τὴν ἀλλοτρίαν προσχτήσασϑαι τιϑέμενοι ϑυμῷ καὶ 
ῥώμῃ ἠγωνίξοντο᾽ τῶν γὰρ πολλῶν τὰ μὲν σφέτερα 
καὶ παρὰ δύναμιν περιστελλόντων, τῶν δὲ ἀλλοτρίων 
οὐκ ἐϑελόντων μετὰ κινδύνων ἀντιποιεῖσϑαι. ἐκεῖνοι 
ἐν τῷ ὁμοίῳ τό τε κεχειρωμένον καὶ τὸ προσδοκώμε- 


, ' , , c E 
vov ποιούμενοι πρὸς Guqoreg« ομοίως ἔρρωντο. ot 


δὲ ὃ M Ῥ LU » * , , , 
& δη Ρωμαῖοι ἄμεινον εἶναι νομίσαντες μηκέτι z0990 
' , μ᾿ E , 
τὸν πόλεμον ποιεῖσϑαι. μηδὲ ἐν ταῖς νήσοις προκιν- 
δυνεύειν, ἀλλ᾽ ἐν τῇ οἰκείᾳ τῇ τῶν Καρχηδονίων ἀγω- 
νίξεσϑαι. πταίσαντες γὰρ οὐδενὸς ἐστερήσεσϑαι καὶ 
κρατήσαντες οὐκ ἐν ἐλπίσιν ἔσεσϑαι. καὶ διὰ τοῦτ᾽ 
9 , » , B ' , 
ἀκοόλουϑον τῇ διανοία σφῶν παρασκευὴν ποιησάμενοι 
, T 
ἐξεστράτευσαν (ἐπὶ Καρχηδόνα V p. 593). M p. 183. 


18 


19 


20 
a. n. 
498 


21 


74 EK T£N IIPO TOT As. 


ἡγοῦντο δὲ αὐτῶν ὃ τε Ῥήγουλος καὶ Δούκιος, 
ἀπ᾽ ἀρετῇς προκριϑέντες᾽ ὁ γὰρ Ῥήγουλος ἐν τοσαύτῃ 
πενίᾳ ἣν ὥστε μήτε τὴν ἀρχὴν ῥᾳδίως ἐθελῆσαι δι᾽ 
αὐτὴν ὑποστῆναι, καὶ τῇ γυναικὶ τοῖς τὲ παισὶν αὐ- 
τοῦ τὴν τροφὴν ἐκ τοῦ δημοσίου δίδοσϑαι ψηφισϑῆὴ- 
vot. V p. 593. 

ὁ δὲ Δίων ὁ Ῥωμαῖος ὁ συγγραψάμενος περὶ τῆς 
βασιλείας καὶ περὶ τῆς δημοκρατίας Ρώμης καὶ διη- 
γησάμενος περὶ τοῦ πολυϑρυλήτου πολέμου τοῦ Καρ- 

χηδονίου λέγει ὅτι Ῥηγούλον τοῦ ὑπάτου Ῥώμης πο- 
λεμοῦντος τὴν Καρχηδόνα ἐξαίφνης δράκων ἑρπύσας 
ἔξω τοῦ χαρακώματος. τοῦ Ῥωμαίου στρατοῦ ἔκειτο, 
ὃν τῇ προστάξει αὐτοῦ ἔχτειναν ot Ῥωμαῖοι καὶ ἀπο- 
δείραντες αὐτὸν ἔστειλε (sic) τὴν δορὰν αὐτοῦ τῇ συγ- 
κλήτῳ Ῥώμης. μέγα ϑαῦμα᾽ καὶ παρὰ τῆς αὐτῆς 
μετρηϑεῖσα συγχλήτου. ὡς αὐτὸς ὁ (vel potius ὁ «v- 
τὸρ) Ζέων ἔλεγε (à ἔλεγεν vel λέγει), εὐρέϑη ἔχουσα 
μῆκος ποδῶν ἑκατὸν εἴκοσι. πρὸς τὸ μῆχος αὐτοῦ 
ἣν καὶ τὸ πάχος. loannes Damasc. De draconibus vol. 1, 
Ρ. 472, Α, Β. 

ὅτι [άννωνα πρὸς Ῥωμαίους λόγῳ μὲν ὑπὲρ εἰρή- 
νης ἔργῳ δὲ τριβῆς ἕνεκα ἔπεμψεν ᾿Δμίλκας " καὶ ὃς 
ἐπιβοώντων τινῶν συλλαβεῖν αὐτόν. ὅτι Καρχηδόνιοι 
τὸν Κορνήλιον ἀπάτῃ [M. p. 183] συνέλαβον, " &v 
TOUTO ποιήσητε" εἶπεν, “οὐδὲν ἔτι κρείττους τῶν 
Διβύων ἔσεσϑε." ἐκεῖνος μὲν οὖν εὐκαιρότοτα ϑω- 
πεύσας αὐτοὺς οὐδὲν ἔπαϑεν. Zonaras p. 146, 15. 
Codici post ἀπάτῃ desunt quattuor ]oeinony) 

ὅτι οἱ ἰ Καρχηδόνιοι φοβηϑέντες μὴ ἁλῶσι, ὀγεχή- 
φυκχεύσαντο πρὸς τὸν ὕπατον, ὅπως ὁμολογίᾳ τινὶ 
ἐπιεικεῖ ἀποτρέψαντες αὐτὸν τὸ παραχρῆμα δεινὸν 
ὑπεχφύγωσιν. ἐπειδή τε οὐκ ἠθέλησαν Σικελίας τὲ 


| EK TS$N IIPO TOT 4s. 75 
πάσης καὶ Σαρδοῦς ἀποστῆναι, καὶ τοὺς uiv τῶν 
| Ῥωμαίων αἰχμαλώτους προῖκα ἀφεῖναι τοὺς δὲ σφε- 
|  cégovc λύσασϑαι. τά ve δαπανηϑέντα τοῖς Ῥωμαίοις 
| ἐς τὸν πόλεμον πάντα διαλῦσαι καὶ χωρὶς ἄλλα καϑ' 
ἕκαστον ἔτος συντελεῖν. οὐδὲν ἤνυσαν. πρὸς γὰρ 23 
δὴ τοῖς εἰρημένοις καὶ ἐκεῖνα αὐτοὺς ἐλύπει. ὅτι μήτε 
πολεμεῖν μήτε συμβαίνειν ἄνευ τῶν Ρωμαίων, καὶ αὐ- 
|. τοὶ μὲν μὴ πλείοσι μιᾶς ναυσὶ μακραῖς χρῆσϑαι, ἐκεί- 
νοις δὲ πεντήκοντα τριήρεσιν ἐπικουρεῖν ὁσάκις ἂν 
᾿ς ἐπαγγελθϑῇ σφισιν, ἄλλα TÉ τινα οὐκ ἐκ τοῦ ὁμοίου 
ποιεῖν ἐχελεύοντο. ἐξ οὖν τούτων ἅλωσίν σφων ἀκριβῆ 
τὰς σπονδὰς νομίσαντες ἔσεσθαι, πολεμεῖν αὐτοῖς 
μᾶλλον εἵλοντο. U p. 376. 

ὅτι συμμαχίας ἐκ “ακεδαίμονος τοῖς Καρχηδο- 2: 
νίοις ἀφικομένης, Ξαάνϑιππος Σπαρτιάτης ἀνὴρ τοὺς p 
στρατηγοὺς τῶν ἐγχωρίων κατεμέμφετο, ὅτι δὴ στρα- 
τιὰν ἔν τε τοῖς ἱππόταις καὶ τοῖς ϑηρίοις τὸ κῦ- 
ρος ἔχουσαν ὕρεσί τε καὶ δυσχωρίαις ὑποστέλλουσι. 
παραλαβὼν δὲ τὴν στρατιὰν αὐτὸς καὶ τάξας τοὺς 
Καρχηδονίους, πασσυδὶ μικροῦ τὸ τῶν Ῥωμαίων 
φϑείρει στρατόπεδον. M p. 540. 

ἡγεῖτο δεῖν τόν τι δι᾽ ἀπορρήτων πρᾶξαι BovAO- :» 
pevov μηδενὶ αὐτὸ τὸ παράπαν ἐμφαίνειν᾽ οὐδένα 
γὰρ οὕτως ἰσχυρόφρονα εἶναι ὡς ἀκούσαντά τι πα- 
ρατηρῆσαι καὶ σιωπῆσαι αὐτὸ ἐθελῆσαι, ἀλλὰ καὶ 
πάνυ τοὐναντίον. ὅσῳ ἂν ἀπορρηϑῇ τινὶ μὴ εἰπεῖν 
TL, τόσῳ μᾶλλον αὐτὸν ἐπιϑυμεῖν αὐτὸ ἐχκλαλῆσαι., 
καὶ οὕτως ἕτερον παρ᾽ ἑτέρου τὸ ἀπόρρητον ὡς καὶ 
μόνον μανϑάνοντα φημίξειν. M ib. 

ὅτι φασὶ τοὺς Καρχηδονίους ἐπιχηρυκεύσασϑαι ss 
τοῖς ἹΡωμαίοις διά τε τἄλλα καὶ διὰ τὸ πλῆϑος τῶν 
αἰχμαλώτων, μάλιστα μὲν εἴ πῶς καὶ τὴν εἰρήνην 


^5 
- 


28 


29 


76 EK T£,N IIPO TOT As. 


ἐπὶ μετρίοις τισὶ ποιήσαιντο. εἰ δὲ μή. ἵνα τούς γε 
ἑαλωκότας κομέίσαιντο. φασὶ δὲ καὶ τὸν ἹΡήγουλον ἐν 
τοῖς πρέσβεσι πεμφϑῆναι διά τε τὸ ἀξίωμα αὐτοῦ καὶ 
διὰ τὴν ἀρετήν᾽ ὑπέλαβον γὰρ πᾶν ὁτιοῦν τοὺς Ῥω- 
μαίους ἐπὶ τῷ κομίσασϑαι αὐτὸν ἐλπίσαι σφᾶς πρὰ- 
San, ὥστε καὶ μόνον ἀντὶ τῆς εἰρήνης ἢ πάντως yt 
ἀντὶ τῶν αἰχμαλώτων ἀνταποδοϑῆναι. ὡὥρκωσάν τὲ 
οὖν αὐτὸν πίστεσι μεγάλαις ἢ μὴν ἐπανήξειν. ἂν 
μηδέτερον αὐτῶν διαπράξηται. καὶ πρεσβευτὴν μεϑ' 
ἑτέρων ἔστειλαν. καὶ ὃς τά v ἄλλα καϑάπερ τις 
Καρχηδόνιος ἀλλ᾽ οὐ Ῥωμαῖος ὧν ἔπραττε, καὶ οὔτε 
τὴν γυναῖκα ἐς λόγους ἐδέξατο, οὔτε ἐς τὴν πόλιν 
καίπερ κληϑεὶς ἐσῆλθεν. ἀλλ᾽ ἔξω τοῦ τείχους τῆς 
βουλῆς ἀϑροισϑείσης. ὥσπερ τοῖς τῶν πολεμίων 
πρέσβεσιν ἔϑος εἶχον χρηματίζειν. τήν τε πρόσοδον 
μετὰ τῶν ἄλλων, ὥς γε καὶ ὁ λόγος ἔχει. ἠτήσατο. ... 
U p. 377. 

ὅτι Ρήγουλον τὸν στρατηγὸν Ῥωμαίων ἑαλωκότα 
Καρχηδόνιοι πρέσβεσιν ἅμα οἰκείοις πρὸς τὴν Ῥώμην 
ἐξέπεμπον, οἰόμενοι μετρίαν τινὰ τοῦ πολέμου εὑρή- 
σειν κατάϑεσιν καὶ τῶν αἰχμαλώτων ἀντέδοσιν τῇ 
συμπράξει τοῦ ἀνδρός. ὁ δ᾽ ἐλϑὼν τὰς μὲν συνή- 
ϑεις τοῖς ὑπατικοῖς τιμὰς διεώσατο. οὐ μετεῖναι τῆς 
πολιτείας αὑτῷ λέγων ἀφ᾽ οὗπερ ἡ τύχη δεσπότας 
αὐτῷ Καρχηδονίους ἐπέστησε. παρήνει δὲ τὰς διαλ- 
λαγὰς ἀπείπασϑαι. εἰς τὸ ἀνέλπιστον ἤδη ἀφιγμένων 
τῶν πολεμίων. οἱ δὲ Ῥωμαῖοι ἀγασϑέντες αὐτὸν τοὺς 
μὲν πρέσβεις ἀποπέμπουσιν, αὐτὸν δὲ κατέχειν ἠβού- 
λοντο. ὁ δὲ οὐ μενετέον αὑτῷ φήσας ἐν πόλει ἐν jj 
τῆς ἴσης οὐ μεδέξει κατὰ τοὺς πατρίους ϑεσμοὺς πο- 
λιτείας. πολέμου νόμῳ δουλεύειν ἑτέροις ἠναγκασμέ- 
vog, ξἴπετο τοῖς Καρχηδονίοις ἑκούσιος. ἔνϑα πολ- 


ΕΚΤΩΝ IIPO ΤΟΥ 4s. T 


λαῖς καὶ δειναῖς αἰκίαις καταναλωϑεὶς ἐτελεύτησεν. 
M p. 541. Conf. Suidas v. ἹΡήγουλος. 

Δίων ια΄ βιβλέῳ “οἵ δὲ Καρχηδόνιοι τὰς ναῦς 
αὐτῶν ἀναπλεούσας οἴκαδε τηρήσαντες συχνὰς χρη- 
μάτων γεμούσας εἷλον." Bekk. Anecd. p. 131, 12. 

“έωνος ια΄ βιβλίῳ “τὸν δῆμον iüsímwicsv." ib. 
p. 133,24. 


: HP EN b 
Ζέων ια΄ βιβλέῳ “οὐ πρότερον αὐτοῖς ἐπείσϑη : 


ς 


ὁ Ῥήγουλος πρὶν Καρχηδονίους οἵ ἐπιτρέψαι." — ib. 
p. 140, 20. 

Ζίων κα΄ βιβλίῳ “οὔτε γὰρ πρὸς ἐμοῦ οὔτε πρὸς 
ἄλλου ἀνδρὸς ἀγαϑοῦ οὐδενός ἐστι προέσϑαι τι τῶν 
κουνῇ συμφερόντων." ib. p. 165, 23. 


να΄ βιβλίῳ “ἄλλος ἄν τις. παραμυϑήσασϑαι τὴν 5 


κωϑ' ἑαυτὸν συμφορὰν ἐθελήσας. ἐξῆρεν ἂν τὰ τῶν 
πολεμίων." ib. v. 30. 

Δίωνος ια΄ βιβλίῳ “ἐπειδὴ δὲ 0 ve λειμὼν ἐπέ- 
ὠξνε καὶ ὁμέχλη προσεγένετο. ἔσφηλε δι᾽ αὐτομόλων 
δή τινῶν τὸν ᾿ἀννίβαν." ib. p. 171, 26. 

Ζέων κα΄ βιβλίῳ “σὺ μὲν καὶ τοῖς φίλοις τοῖς vL 
πλημμελήσασιν ἐξέρχῃ, ἐγὼ δὲ καὶ τοῖς ἐχϑροῖς συγ- 
γινώσκω." ib. v. 99. 

“Δίωνος ιβ΄ βιβλίῳ “ ἐκεῖνος μὲν yàg ἀπαλλοτριω- 
ϑῆναι ὑμῶν τρόπον τινὰ ἠδυνήϑη. ib. p. 124, 4. 

Ζίωνος ιβ΄ βιβλέῳ “᾿τεϑνᾶσι δὲ οἵ μέν. οἵ δὲ £a- 
λώκεσαν οἵ γε καὶ λόγου τινὸς ἄξιοι. — ib. p. 133, 95. 


τὸ ἕτερον μέρος τῆς οἰωνοσκοπικῆς 4ίων Κάσ- 5 
σιος Κοχχειανὸς παραδίδωσι, λέγων ὅτι κριϑοφάγους 


ἡμέρους κατέχουσιν ὄρνιϑας καὶ τιϑέασιν ἔμωπροσϑεν 
αὐτῶν κριϑάς. ὅτε μαντεύονται. εἰ μὲν οὖν ἐσϑίον- 
τὲς of ὄρνιϑες οὐ πλήττουσι τοῖς δάμφεσι τὰς κριϑὰς 
καὶ ἀπορρίπτουσιν, ἀγαϑὸν τὸ σημεῖον. εἰ δὲ οὕτω 


2503 


44 
a. Uu. 
514 


45 
a. u. 
518 


78 EK T$)N IIPO TOT Az. 


ποιοῦσιν. οὐκ ἀγαϑόν. 10. Tzetz. Exeg. in Hom. ll. 
p: 108, 2. 

ὅτι ἐπὶ Μάρκου Κλαυδίου καὶ Τίτου Σεμπρωνίου 
ὑπάτων μόνῳ τῆς τοῦ πατρὸς ἐπωνυμίας τῷ πρεσβυ- 
τέρῳ τῶν παίδων μετέχειν Ῥωμαῖοι παρεκελεῦύσαντο. 
M p. 541. 

ὅτι οἵ Ῥωμαῖοι τὸν Κλαύδιον, ἐπειδὴ πρὸς τοὺς 
“ίψυας συνθήκας ἐποιήσαντο, πόλεμον ἀράμενον καὶ 
αὐτοὺς χειρωσάμενον, τὸ μὲν πρῶτον, ὡς καὶ ἐκεί- 
νου τὸ παρασπονδηϑὲν ἀλλ᾽ οὐχ ἑαυτῶν τὸ αἰτίαμα 
Ov, ἔπεμψαν ἐκδιδόντες αὐτοῖς. μὴ προσδεξαμένων 
δέ σφων αὐτὸν ἐξήλασαν. V p. 593. 

ὅτι οἵ Ῥωμαῖοι τοὺς Καρχηδονίους χρήματα éxi- 
πραξάμενοι τὰς σπονδὰς ἀνενεώσαντο. καὶ τὸ μὲν 
πρῶτον πρεσβείας αὐτῶν ἐλθούσης. ὅτι τε τῆς σφε- 
τέρας παρασκευῆς ἤσϑοντο καὶ ὅτι αὐτοὶ τῷ πρὸς 
τοὺς ὁμόρους πολέμῳ ἔτι καὶ τότε κατείχοντο, μέτριον 
οὐδὲν ἀπεκρίναντο, μετὰ δὲ τοῦτο ᾿ἀννωνός τινος 
νέου τῇ ἡλικίᾳ καὶ δεινοῦ τῇ παρρησία πεμφϑέντος, 
καὶ ἄλλα τε πολλὰ ἀπαρακαλύπτως καὶ τέλος ὅτι “εἰ 
μὴ βούλεσϑε εἰρηνεῖν. ἀπόδοτε ἡμῖν καὶ Σαρδὼ καὶ 
Σικελίαν" οὐ γὰρ πρόσκαιρόν τινα ἀνοχὴν ἀλλ᾽ ἀΐ- 
διον φιλίαν ἀπ᾿ αὐτῶν ἐπριάμεϑα᾽ εἰπόντος. ἠπιώ- 
τεροί τε αἰσχυνθέντες ἐγένοντο ... U p. 878. 

...Óer0 μὴ τὰ αὐτὰ ἀντιπάϑωσιν. ὥστε καὶ πάνυ 
ἀσμένως οἱ μὲν τὴν ἐκ τοῦ πρόσϑεν εὐτυχίαν διασώ- 
σασϑαι. οἱ δ᾽ ἐπὶ γοῦν τῶν ὑπαρχόντων σφίσι μεῖ- 
ναι αἱρούμενοι διεμέλλησαν, καὶ ταῖς ἀπειλαῖς μη- 
κέτι τὴν εἰρήνην ἄγοντες, τοῖς ἔργοις ἐπιδιασπκο- 
ποῦντες περὶ τῆς αὐτῆς ἀνέσχον, ὥσϑ᾽ ἅπασι δῆλον 
γενέσϑαι ὅτι ὁποτέροις ἂν αὐτῶν προτέροις παρακι- 
νῆσαί τι συνενέγκῃ. καὶ τοῦ πολέμου προκατάρξου- 


EK T£ÀN IIPO TOT 4s. 79 


σιν. ἐς γὰρ τοσοῦτον oí πολλοὶ ταῖς ὁμολογίαις ἐμ- 
μένουσιν ἐς ὅσον αὐτοῖς καὶ καϑήκῃ᾽ πρὸς δὲ δὴ τὸ 
μᾶλλόν σφισι συμφέρον ἀσφαλὲς καὶ τὸ παρασπον- 
δησαί τι νομίζουσιν εἶναι. M p. 184. ; 
[ἐπὶ Φαβίου Μαξίμου Βερουκώσου ἤτοι ἀκρο- 
χορδονώδους Ῥωμαῖοι τοῦτο ἐποίησαν, Ἑλληνικὸν καὶ 
Γαλατικὸν ἀνδρόγυνον κρύψαντες ἐν μέσῃ τῇ ἀγορᾷ, 
ἐκ χρησμοῦ τινος δειματωϑέντες., λέγοντος Ἕλληνα 
καὶ Γαλάτην καταλήψεσθαι τὸ ἄστυ. 15. Tzetz. ad 
Lycophr. 603, 1056, ex Dione, ut coniecit Valesius. | 


ὅτι πρέσβεις ποτὲ ἐπὶ κατασκοπῇ Γαΐου Παπι- 


Qíov, καίπερ μηδὲν μηδέπω τῶν Ἰβηρικῶν σφισι 7 


προσηκόντων, ἀπέστειλαν. καὶ αὐτοὺς ἐκεῖνος τά τε 
» ᾽ , 1 , ᾽ ’ , 
ἄλλα ἐδεξιώσατο καὶ λογοις ἐπιτηδείοις διηγαγεν. 
εἰπὼν ἄλλα τε καὶ ὅτι ἀναγκαίως τοῖς Ἴβηρσι πολε- 
μεῖ, ἵνα τὰ χρήματα ἃ τοῖς Ρωμαίοις ἔτι πρὸς τῶν 
Καρχηδονίων ἐπωφείλετο ἀποδοϑῇ. διὰ τὸ μὴ δυ- 
» , 3X - e 1 

νασϑαι ἀλλοϑὲν ποϑὲν «vcrc ἀπαλλαγῆναι. ὥστε τοὺς 
πρέσβεις ἀπορῆσαι ὅ,τι οἷ ἐπιτιμήσωσιν. ΜΝ p. 184. 

ὅτι Ἴσσα ἡ νῆσος ἑκουσία ἑαυτὴν Ρωμαίοις παρέ- 
δωκεν. ἐπειδὴ γὰρ τότε πρῶτον πειρᾶσϑαί σφων 
ἔμελλον, καὶ προσφιλεστέρους αὐτοὺς καὶ πιστοτέ- 
ρους τῶν ἤδη φοβερῶν ἐνόμιξον εἶναι. κρείττους ἐς 
τὸ ἀφανὲς τοῦ προδήλου τῶν λογισμῶν γιγνόμενοι, 
ὅτι τὸ μὲν ἐκ τοῦ ἤδη προσκεῖσϑαί σφισιν ἀχϑηδόνα, 
τὸ δὲ ἐκ τοῦ προσδοκᾶσϑαι ἐλπίδα χρηστὴν ἔφερεν. 
M ib. 

ei "EG - SU ΝΣ » , 

or. οὗ Ῥωμαῖοι τοὺς Ισσαίους προσχωρήσαντας 
αὐτοῖς. ἀνϑυπουργεῖν τι εὐϑὺς τούτοις προϑύμως, 
ὡς τοῖς πρὸς ἑαυτοὺς ἐσπουδακόσι βοηϑεῖν δοκεῖν, 
καὶ τοὺς ᾿“ρδιαίους ἀμύνεσθαι διότι τοὺς ἐκ τοῦ 
Βρεντεσίου ἐκπλέοντας ἐκακούργουν ἐθελήσαντες. 


47 
8. U. 
521 


48 


a.u. 


19 
a. u. 
524 


τῷ 


80 ἘΚΤΩΝ ΠΡΟ ΤΟΥ Az. 


ἔπεμψαν πρὸς ΄ὥγρωνα τοὺς μὲν παφαιτούμενοι.. τὸν 
δὲ ὅτι μηδὲν προπαϑὼν ἀδικοίη σφᾶς αἰτιώμενοι. 
καὶ ἐχεῖνον μὲν οὐκέτι περιόντα &UQOV , ἀλλά τι παι- 
oov, Πίννην ὄνομα. καταλιπὼν ἐτεϑνήκει᾽" Τεύτα 
δὲ ἡ γυνὴ αὐτοῦ, μητρυιὰ δὲ τοῦ Πίννου, ἐκράτει 
τῶν ᾿Δφρδιαίων. οὐ ὑπὸ ϑρασύτητος οὔσα οὐδὲν μέ- 
τριον αὐτοῖς ἀπεκρίνατο, ἀλλ᾽ οἷα γυνὴ πρὸς τῇ ἐμ- 
φύτῳ προπετείᾳ καὶ ὑπὸ τῆς δυνάμεως ἧς εἶχε χαυ- 
νουμένη. τοὺς μὲν ἔδησε τῶν πρέσβεων. τοὺς δὲ καὶ 
ἀπέχτεινεν. ὅτι ἐπαρρησιάσαντο. καὶ τότε μὲν ταῦτ᾽ 
ἔπραξε. καὶ φρόνημα ἀπ᾽ αὐτῶν. ὥσπερ τινὰ ἰσχὺν 
ἐν τῷ προχείρῳ τῆς ὠμότητος ἐπιδεδειγμένη, ἔλαβε" 
διήλεγξε δὲ δι᾿ ἐλαχίστου τὴν τοῦ γυναικείου γένους 
ἀσϑένειαν ταχὺ μὲν ὑπὸ βραχύτητος γνώμης ὀργιξο- 
μένη. ταχὺ δὲ καὶ ὑπὸ δειλίας φοβουμένη. ἐπειδὴ 
γὰρ τάχιστα τὸν πόλεμον τοὺς Ρωμαίους ἐψηφίσϑαι 
of ἐπύϑετο. κατέπτηξε, καὶ τούς τὲ ἄνδρας οὖς εἶχεν 
αὐτῶν ἀποδώσειν ὑπέσχετο. καὶ ἐπὶ τοῖς τετελευτη- 
χόσιν ἀπελογεῖτο λέγουσα ὑπὸ λῃστῶν τινῶν αὐτοὺς 
πεφονεῦσϑαι. τῶν τε Ῥωμαίων τὰ τῆς στρατείας διὰ 
τοῦτο ἐπισχόντων. τοὺς δὲ αὐτόχειρας ἐξαιτησάντων. 
κατεφρόνησέ τε αὖϑις, ὅτι μηδέπω τὰ δεινὰ αὐτῇ 
παρῆν, καὶ οὔτε τινὰ ἐκδώσειν ἔφη καὶ ἐπὶ τὴν Ἴσ- 
σαν στράτευμα ἀπέστειλεν. ἐπειδὴ δὲ τοὺς ὑπάτους 
παρόντας ἤσϑετο, κατέδεισεν αὖ καὶ τοῦ ϑυμοῦ ὑφῆκε 
καὶ ἐς πᾶν ὁτιοῦν ἐπακοῦσαί σφων ἑτοίμη ἐγένετο. 
οὐ μέντοι καὶ παντάπασιν ἐσωφρονίσϑη᾽ τῶν γὰρ 
ὑπάτων πρὸς Κέρκυραν περαιωϑέντων ἀνεϑάρσησε, 
καὶ ἀποστᾶσα ἐπ᾿ Ἐπίδαμνον (καὶ ᾿“πολλωνίαν Zo- 
naras p. 170, 12) στράτευμα ἀπέστειλε. τῶν δὲ Ῥω- 
μαίων τὰς πόλεις δυσαμένων καὶ τὰ πλοῖα αὐτῆς 
μετὰ χρημάτων λαμβανόντων ἐμέλλησεν αὖϑις πει- 


EK ΤῊΝ ΠΡΟ TOT 4s. 81 


ϑαρχῆσαί σφισιν᾽ ἐπεὶ δὲ ἀναβάντες ὑπὲρ τῆς ϑα- 
λάσσης κακῶς περὶ τὸν EL λόφον. ἀπήλλαξαν, 
ἐπέσχεν. ἐλπίσασα αὐτούς. ἤδη γὰρ καὶ χειμὼν dv, 
ἀπαναστήσεσϑαι. αἰσϑομένη δὲ vov Aifivov κατὰ 
χώραν μένειν, καὶ τὸν Ζ]ημήτριον ἔκ τε τῆς ἐμπλη- 


’ » » ς , 
ξίας ἐκείνης καὶ ἐκ τοῦ τῶν Ρωμαίων φοβου μεϑε-, 


v , » 
στηκότα καί τινας ἄλλους αὐτομολῆσαι πεπεικότα., 
» ^ 3 M 3 - T 
παντελῶς κατέδεισε καὶ τὴν ἀρχὴν eguxev. U p. 378. 


ὅτι χρησμός τις τῆς Σιβύλλης τοὺς Ρωμαίους : 


τ , m , 
ἐδειμάτου. φυλάξασϑαι τοὺς Γαλάτας δεῖν κελεύυῶν 
er 1 * , , , 
ὅταν κεραυνὸς εἰς vo Καπιτώλιον πλησίον Az04220- 

, 
víov κατασκηπτῃ. M p. 1$5. 
er δ , ^ t , e^ S 5 
ὅτι οἵ Γαλάται τοὺς Ρωμαίους ἰδοντὲς τὰ ἐπιτη- 
δειότατα τῶν χωρῶν προκατειληφότας ἠϑύμησαν᾽ 
πάντες μὲν γὰρ ἄνϑρωποι καὶ ἐπιτυχόντες ὧν ἂν 
ὀριγνηθϑῶσι πρῶτον ἑτοιμότερον πρὸς τὰ λοιπὰ yo- 
- , 9 , 
ροῦσιν. καὶ διαμαρτόντες ἐς πάντα ἀπαμβλύνονται., 
' A] A] we δ Ἁ » 
τὸ δὲ δὴ Γαλατικὸν πλέον τι ἡ κατὰ τοὺς ἄλλους 
56 ἢ e τι 3 , 
ὀξύτατα μὲν ὧν ἂν ἐπιϑυμήσωσιν ἀντιλαμβάνονται 
τ ΄ δὰ τὰν QUI 
καὶ ἐρρωμενέστατα τῶν προχωρούντων αὑτοῖς ἀντέ- 
τ 9..J , , 
χονται. ὧν δ᾽ ἄρα τι καὶ βραχύτατον émiGvyxgovco- 

56$ $^ 5 ' 1 ? ΄, , 

σιν, οὐδὲν οὐδ΄ ἐς τα λοιπὰ ἐλπίζουσι. προχειροι 
$79 1 - τι - 
μὲν ὑπ᾽ ἀνοίας πᾶν ὃ βούλονται προσδοκῆσαι. πρό- 
e * ^ ^ t ? 
χειροι δὲ ὑπὸ QvuoU πᾶν ὃ ἂν ἐγχειρίσωνται ἐπεξελ- 
ἊΣ » 2 A qo , ς m. 3 , 
ϑεῖν ὄντες. καὶ ὀργῇ ἀχράτῷ καὶ ορμῇ cxAmoro 
- , 55.1V » NES 
χρῶνται. καὶ δι᾿ αὐτὰ οὔτε τι διαρκὲς ἐν αὑτοῖς 
E ? , , A - 
ἔχουσιν, ἀδύνατον γάρ ἐστιν ἐπὶ πολὺ τὸ προπετῶς 

, -i ^! ei 9 j - 

ϑρασυνόμενον ἀνταρκέσαι. κἂν ἅπαξ ἀλλοιωϑῶσιν. 
Ψ 9 3 - 
ovr ἀναλαβεῖν ἕαυτοὺς ἄλλως τε καὶ δέους τινὸς 
προσγενομένου δύνανται. καὶ ἐς ἀντίπαλον ἔκπληξιν 
- , , - , ΄ " 25. 0 os 
τῆς προσϑὲεν ἀδεοὺῦς τόλμης καϑίστανται᾽ ÓL ολίγου 
' ' b! , 9 , e 
γὰρ πρὸς τὰ ἐναντιώτατα ὀξυρρόπως. ἅτε μηδὲν ἐκ 
DIO CASSIUS, I. 6 


- 


ἐῷ 


to 


82 EK TS$)N IIPO TOT Ag. 


^ » ? ^ 
τοῦ λογισμοῦ ἐχέγγυον ἐς μηδέτερον αὐτῶν παρεχό- 
u&vot, φέρονται. M ib. 
e ^ 9 , , M 
ot, Αἰμίλιος vovg Ινσούμβρας νικήσας τὰ éxwí- 
Ὡς - ε 
κια ἤγαγε, καὶ ἐν αὐτοῖς τοὺς πρώτους τῶν ἁλόντων 
ς 2 
ἐς τὸ Καπιτώλιον ὡπλισμένους ἀνεκόμισεν, ἐπισκώ- 


, re 32 , 3 ^ LÀ M , 
πτῶν σφίσιν. OrL ὁμωμοόχοτας CUTOUG ἤσϑετο μὴ προ- 


τερον τοὺς ϑώρακας ἀποδύσεσϑαι πρὶν ἐς τὸ Καπι- 
τώλιον ἀναβῆναι. M p. 186. 

ὅτι εἴ τι τῶν ἐν ταῖς πανηγύρεσι νομιζομένων 
καὶ τὸ βραχύτατον ἡμαρτήϑη. πάντως που καὶ δεύ- 
τερον καὶ τρίτον ἐπὶ πλεῖον τε ἔτι, μέχρι περ καὶ 
ἀμέμπτως πάντα γεγονέναι σφίσιν ἔδοξεν, μιᾷ γέ τινι 
ἡμέρᾳ ἀνεωρτάξετο. M ib. 

ὅτι οἱ Ῥωμαῖοι τὰ τοῦ πολέμου ἤκμαξον καὶ τῇ 
πρὸς ἀλλήλους ὁμονοίᾳ ἀκριβῶς ἐχρῶντο, ὥσϑ᾽ ἅπερ 
τοῖς πολλοῖς ἐκ μὲν ἀκράτου εὐπραγίας ἐς θάρσος, 
ἐκ δὲ ἰσχυροῦ δέους ἐς ἐπιείκειαν φέρει, ταῦτά τε 
αὐτοῖς τύτε διαλλαγῆναι" ὅσῳ γὰρ ἐπὶ πλεῖον εὐτύ- 
χῆσαν, ἐπὶ μᾶλλον ἐσωφρόνησαν,. τὸ μὲν ϑράσος. οὗ 
τὸ ἀνδρεῖον μετέχει, πρὸς τοὺς ἀντιπάλους ἐνδεικνύ- 
μένοι. τὸ δὲ ἐπιεικὲς οὐ x... ἐν εὐτυχίᾳ κατ᾽ ἀλλή- 
λους παρεχόμενοι τήν τὲ γὰρ ἰσχὺν πρὸς μετριότη- 
τος ἐξουσίαν καὶ τὸ κόσμιον πρὸς ἀνδρείας ἀληϑοῦς 
χτῆσιν ἐλάμβανον. μήτε τὴν εὐπραγίαν ἐς ὕβριν μήτε 
τὴν ἐπιείκειαν ἐς δειλίαν ἐξάγοντες. οὕτω μὲν γὰρ 
τό τε σωφρονοῦν ἐξ ἀνδρείας καὶ τὸ ϑαρσοῦν ἐκ ϑάρ- 
σους φϑείρεσϑαι, ἐκείνως δὲ τὸ μέτριον ὑπ᾽ ἀνδρείας 
ἀσφαλέστερον καὶ τὸ εὐτυχοῦν ὑπ᾽ εὐταξίας βεβαιό- 
τερον γίγνεσθαι ἐνόμιξον. καὶ διὰ τοῦτο καὶ τὰ μά- 
λιστα τούς τε προσπεσόντας σφίσι πολέμους κράτιστα 
διήνεγκαν καὶ τὰ σφέτερα τά τε τῶν συμμάχων ἄριστα 
ἐπολίτευσαν. M ib. 


ΕΚΤΩΝ IIPO TOT As. 83 


ὅτι 4ημήτριος ἔκ ve τῆς τοῦ Ilívvov ἐπιτροπεύ- 
σεῶς καὶ ἐκ τοῦ τὴν μητέρα αὐτοῦ Τρίτευταν τῆς 
Τεύτας ἀποϑανούσης γῆμαι ἐπαρϑεὶς τοῖς τε ἐπιχῶ- 
θίοις ἐπαχϑὴς "uv καὶ τὰ τῶν πλησιοίκων ἐκακούργει. 
καὶ ἐδόκει γὰρ τῇ τῶν Ρωμαίων φιλίᾳ ἀποχρώμενος 
ἀδικεῖν αὐτούς. αἰσϑόμενοι τοῦτο μετεπέμψαντο αὐ- 
τόν. ὡς δὲ οὐχ ὑπῆἥχουσεν. ἀλλὰ καὶ τῆς συμμαχίέ- 
δος σφῶν ἥπτετο. ἐστράτευσαν ἐπ᾽ αὐτὸν ἐν τῇ Ισόσῃ 
ὄντα. V p. 593. 

ὅτι ὅσοι ἐντὸς τῶν ÀzsOv ἐνέμοντο τοῖς Καρ- 
χηδονίοις συνεπανέστησαν. ovy ὅτι τοὺς Καρχηδο- 
νίους ἀντὶ τῶν Ρωμαίων ἡγεμόνας ἀνθῃροῦντο. ἀλλ᾽ 
ὅτι τὸ μὲν ἄρχον σφῶν ἐμίσουν. τὸ δὲ ἀπείρατον 
ἠγάπων. ἕκαστον τῶν μὲν δὴ τότε ἐϑνών σύμμαχον 
τοῖς Καρχηδονίοις ἐπὶ τοὺς ἹΡωμαίους ὑπῆρξαν πρὸς 
ἅπαντας ὡς εἰπεῖν αὐτοὺς ἰσοστάσιος 0 ἀννίβας ἐγέ- 
νετο᾿ συνεῖναί τε γὰρ ὀξύτατα καὶ ἐκφροντίσαι πάνϑ᾽ 
ὅσα ἐνεθυμεῖτο ἐδύνατο. καίτοι πέφυκεν ὡς πλή- 
ϑει τὸ μὲν βέβαιον ἐκ βραδυτῆτος. τὸ δ᾽ ὀξύρροπον 
ἐκ τάχους διανοίας ὑπάρχειν. τελεστικώτατός τε γὰρ 
ἐκ τοῦ ὑπογυωτάτου καὶ διαρκέστατος ἐς τὸ φερεγ- 
γυώτατον qv' τό τε ἀεὶ παρὸν ἀσφαλῶς διετίϑετο 
καὶ τὸ μέλλον ἰσχυρῶς (προεσκόπ)ει. βουλευτής τε 
τοῦ συνήϑους ἱχανώτατος καὶ εἰκαστὴς τοῦ παρα- 
δόξου ἀκριβέστατος “γενόμενος, ἀφ᾽ ὧν τό τε ἤδη 
προσπῖπτόν οἱ ἑτοιμότατα καὶ [δ᾽] ὅτι τάχιστα καϑί- 
στατο. καὶ τὸ μέλλον «v πάλιν τοῖς λογισμοῖς πέρας 
λαμβάνων ὡς καὶ παρὸν διεσχόπει. ἐκ τούτου καὶ 
τοῖς καιροῖς ἐπὶ πλεῖστον ἀνθρώπων καὶ τοὺς λόγους 
καὶ τὰς πράξεις ἐφήρμοξεν. ἅτε καὶ ἐν τῷ ὁμοίῳ τό 

54, 1. καίτοι — ὑπάρχειν Suidas v. ὡς ἐπίπαν et τρισκαι- 
δεχότῳ. 

6* 


93 
a, U. 


535 


54 


84 ἘΚΤΩΝ IIPO TOT Ac. 
Ef, 1 y rcs , , 3; 
τε ὑπάρχον καὶ τὸ ἐλπιζόμενον ποιούμενος. ἐδύνατο 
Ὁ 2 [x4 , Ο M - - 
δὲ ταῦϑ' οὕτω πράττειν. ὅτι πρὸς τῇ τῆς φύσεως 
3 - ^ -» » ' ' 
ἀρετῇ καὶ παιδείᾳ πολλῇ μὲν Φοινικικῇ κατὰ τὸ πά- 
» LY 4€ -— M M , 
TQLOV, πολλῃ δὲ καὶ Ελληνικῇ ἤσκητο, καὶ προσέτι 
- - Α , 2 
καὶ μαντικῆς τῆς διὰ σπλάγχνων ἠπίστατο. M p. 187 
M v 2 x * (5 
et 3 πρὸς τῇ — ἠπίστατο V p. 593. 
E 1 x 
τοιοῦτος OUV δή Tig τὴν ψυχὴν γενόμενος &vrig- 
' ' - ' ' , ' Y ' / 
ροπον καὶ τὸ σώμα. τὰ uiv φύσει τὰ δὲ καὶ διαίτῃ. 
9 δ, 3 , 
παρεσκεύαστο, G9 ὅσα ἐνεχειρίξετο ῥαδίως κατερ- 
, RT ' E ^ 5€ , 
γαάξεσϑαι. κοῦφόν ve γὰρ καὶ ἐμβοιϑὲς oru μαλιστα 
3 Ξ - τὸ ’ 
αὐτὸ εἶχε. καὶ διὰ τοῦτο καὶ ϑεῖν καὶ συνίστασθαι 
3 ^ E 
ἱππεύειν τε ἀνὰ χράτος ἀσφαλῶς ἐδύνατο. καὶ οὔτε 
σλήϑει ποτὲ τροφῆς ἐβαρύνετο οὔτε ἐνδείᾳ ἔκαμνεν, 
3 3). 9 7 ἥν S , ^ x LO e ^ ΒΩ 
ἀλλ ἐν ἴσῳ καὶ to πλέον καὶ τὸ ἔλαττον, ὡς καὶ αὖ- 
ταρκες ἑχάτερον, ἐλάμβανεν. ταῖς τε ταλαιπωρίαις 
d , 
ἰσχυρίξετο, καὶ ταῖς ἀγρυπνίαις ἐρρώννυτο. ; 
δι 2 - - ES 
οὕτως ovv δὴ καὶ τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος 
ἔχων τοιᾷδε τῇ τῶν πραγμάτων διαχειρίσει ἐπίπαν 
- Ἁ : A 
ἐχρῆτο. τούς τε γὰρ πολλοὺς ἐς μόνον τὸ συμφέρον 
ς - 2 3 , - 
σφίσι πιστοὺς ὁρῶν ὄντας. αὐτός τε τοῦτον τὸν TQO- 
3f ar ὦ 22A c 
πον αὐτοῖς προσεφέρετο καὶ ἐς ἐκείνους ταῦτον Uz- 
rr ζω κ - 
ὥπτευεν, ὥστε πλεῖστα μὲν ἀπατήσας τινὰς κατορϑῶ- 
σαι, ἐλάχιστα δὲ ἐπιβουλευϑεὶς σφαλῆναι. καὶ πολέ- 
- eS ἜΜ 
μιον πᾶν τὸ πλεονεκτεῖν δυνάμενον καὶ ἐν τοῖς ὀϑνείοις 
DEW e c 3 1$ 
καὶ ἐν roig ὁμοφύλοις ὁμοίως ἡγούμενος, οὐκ ἀνέμενε 
» , N , -» 3 MR P 
τοῖς ἔργοις τὴν διάνοιαν αὐτῶν éxucvedvew, ἀλλ᾽ ὡς 
» “ , 
καὶ βουλομένους σφᾶς ἀδικεῖν ore δύναιντο τραχύτατα 
- Ἢ » ^ ^ 
μετεχειρίζετο, προποιῆσαί τέ τι μάλλον ἡ προπαϑεῖν 
2 c " L1 3.4 285p - : M 3 3 9 
ἄμεινον ἡγεῖτο, καὶ ἐφ΄ ἑαυτῷ τοὺς ἄλλους. ἀλλ᾽ ovx 
3 3 5 ^ 
ἐφ᾽ ἑτέροις ἑαυτὸν εἶναι ἠξίου. τό τε σύμπαν εἰπεῖν. 
- - 344? , πὰ , 
T] φύσει τῶν πραγμάτων, ἀλλ᾽ ov τοῖς ἐς φήμην 
3 € € e 3 2S 
αὐτῶν εὐδοκιμοῦσιν, ὁσάκις γε μὴ κατ᾽ αὐτὸ καὶ 


ἘΚΤΩΝ ΠΡΟΤΟΥ 4c. 85 


ἄμφω συνέπιπτε, προσέκειτο. καὶ μέντοι καὶ ἐτέμα 
: , ^ ^ 
xc9' ὑπερβολὴν ὅτου δέοιτο᾽ δούλους τὲ γὰρ τοῦ 
" (o3 - , 
τοιούτου τοὺς πλείστους ἡγεῖτο εἶναι, καὶ κινδυνξύειν 
39 D. (M 1 ' , ) 6. / 
ἐπ᾿ αὐτῷ καὶ παρὰ vo συμφέρον σφίσιν ἐθέλοντας 
^ " 2 - ^ 
ἑώρα. καὶ διὰ ταῦτα καὶ τῶν κερδῶν καὶ τῶν GÀ- 
^ , 3 
λὼν τῶν ἡδίστων αὐτὸς μὲν πολλάκις ἀπείχετο. ἐκεί- 
, 2512 3 » 
νοις δὲ ἀφϑόνως μετεδίδου, καὶ ἀπ᾽ αὐτοῦ xowo- 
» 3 ᾽ " - 
vovg σφας καὶ τῶν πόνων ovx ἀκουσίους ἐχτᾶτο. καὶ 
3 M , 
τούτοις μὲν οὐχ ὅπως ἰσοδίαιτος ἀλλὰ καὶ ἰσοκίνδυ- 
3 e 2 , 3 3 ^ » 
νος ἐγίγνετο. πάνϑ᾽ ὅσα ἀπήτει παρ᾽ αὐτῶν πρῶτος 
Li 2 
ἐκπονούμενος᾽ οὕτω γὰρ καὶ ἐκείνους ἀπροφασίστως 
- » x 
καὶ προϑύμως. ἅτε μήτε τοῖς λόγοις αὐτοῦ προσέχον- 
Ε ' 1 
τας. σύμπαντά οἷ συμπράξειν ἐπίστευε᾽ πρὸς δὲ δὴ 
-" Ll 2 - s “ 
τοὺς ἄλλους πολλῷ τῷ φρονήματι ἀεὶ ἐχρῆτο᾽ ὥστε 
2 z ω γε 
τοὺς μὲν εὔνοιαν αὐτοῦ τοὺς δὲ δέος ἔκ τε τοῦ ὁμο- 
- € »- , 
διαίτου καὶ ἐκ τοῦ ὑπέρφρονος παμπληϑεῖς ἔχειν. ἐξ 
e ς 
οὗπερ καὶ τὰ μάλιστα τό τε ὑπερέχον κολούειν καὶ 
' € 2 ^ 
τὸ ταπεινούμενον ἐξαίρειν. xol τῷ uiv Oxvov τῷ δὲ 
2 ς - 
ϑάρσος. ἐλπίδα ve καὶ ἀπόγνωσιν ὑπὲρ τῶν μεγίστων 
2? ^ e P 
δι΄ ἐλαχίστου πᾶσιν οἷς ἐβούλετο ἐμποιεῖν ἐδύνατο. 
,. ὧν - 5 , M ET , - , 3 ? 
καὶ οτι TCUT οὐκ ἄλλως περὶ αὐτοῦ λέγεται ἀλλ 
3 - , IU ^ - 
ἀληϑὴ παραδέδοται. τεχμηριοῖ τὰ ἔργα. τῆς τε γὰρ 
Ἰβηρί λλὰ διὰ j σεχτήσατ L τὸ 
ηρίας πολλὰ διὰ βραχέος προσεχτήσατο. καὶ τὸν 
, τ ^ - - 5 e? 3 , 
πόλεμον ἐκεῖϑεν διὰ τῶν Γαλατών. ovy OTt ἀσπόν- 
, M 3 , - 
δὼν ἀλλὰ καὶ ἀγνώστων o τῶν πλείστων ὄντων. ἐς 
SR S , 15] , » ἄδολος 15 , 
τὴν ᾿Ιταλίαν ἐσήγαγε. τὰς τε ἄλπεις πρῶτος ἀνϑρῶ- 
T , , , e ἘΣΣῚ I UE ' 
πὼν τῶν ovx Βυρωπαίων. οσὰ ys ἡμεῖς ἴσμεν. συν 
στρατῷ διέβη. καὶ ἐπ᾽ αὐτὴν τὴν Po ἐπεστρά- 
φατῷ διέβη, καὶ αὐτὴν τὴν Ρώμην ἐπεστρά 
' 9$. 7927. , ' 
τευσε. τὰ τὲ συμμαχικὰ αὑτῆς ὀλίγου πάντα, τὰ uiv 
' Δ - 
βίᾳ τὰ δὲ xal πείϑων. ἀπέρρηξε. καὶ ταῦτα μέντοι 
5 M , 2 - » EU 
αὕτος xa) ἑαυτὸν ἄνευ τοῦ κοινοῦ τῶν Kagyuóo- 
» ' ' , c - : 
νίων κατέπραξεν. οὔτε γὰρ τὴν ἀρχὴν ὑπὸ τῶν οἴκοι 


10 


11 


55 


86 EK TN ΠΡΟ TOT 4s. 


τελῶν ἐξεπέμῳφϑη,. οὔϑ᾽ ὕστερον μεγάλης τινὸς βοη- 
ϑείας παρ᾽ αὐτῶν ἔτυχε᾽ τῆς γάρ τοι δόξης τῆς τε 
2 , 3 234 / 3 4 3.42.8 3 - n 
ὠφελείας ovx ἐλαχιστα ἀπολαυσειν ἀπ᾿ αὐτοῦ μέλ- 
Aovreg, μὴ ἐγκαταλιπεῖν αὐτὸν δόξαι μᾶλλον ἢ συν- 
αίρεσϑαι ἔν τινι ἰσχυρῶς ἠϑέλησαν. V p. 593. 
ὅτι ἡ μὲν εἰρήνη καὶ πορίξει χρήματα καὶ φυ- 
λάσσει, ὁ δὲ δὴ πόλεμος καὶ ἀναλίσκει καὶ διαφϑείρει. 
M p. 188. 
e ) - 3? , , ; 
OTL πέφυκε πὰαν τὸ ἀνϑρωῶώπειον δεσποζειν vs ἐπι- 
ϑυμεῖν τῶν ὑπεικόντων καὶ τῇ παρὰ τῆς τύχης δοπῇ 
1 » ; , - : 
κατὰ τῶν ἐϑελοδουλουντῶν χρῆσϑαι. M ib. 
rU CTS Τὰ ei , ΤΡ ἃ a , 
ἀλλ᾽ ημῖν οἵ τε εἰδότες αὐτὰ καὶ πεπειραμένοι 
αὐτῶν ἐξαρκεῖν ὑμῖν πρὸς ἀσφάλειαν τήν τε ἐπιεί- 
κεβιαν καὶ τὴν φιλανθρωπίαν νομίξετε᾽ καὶ ὅσα ἂν ἢ 
λαϑόντες ἢ ἐξαπατήσαντες ἡμᾶς καὶ κομισάμενοι δί- 
καίον ἕν .. μὲ... τέϑεσϑαι μήτε παρορμᾶσϑαι μήτε 
προσαλλάττεσϑαι μήτε ἀμύνασϑαι. καὶ μέντοι καὶ 
ὅτι οὐδέπω ... λογίσασϑαι τοῦϑ' ὅτι τὰ τοιαῦτα πρὸς 
Ἀν ΡΞ D , yw uhr T ' n 
μὲν ἀλλήλους ὀρϑῶώς υμῖν ἔχει ποιεῖν, προς δὲ Kag- 
χηδονίους ἀνθρωπίνως καὶ καλῶς τοῖς μὲν γὰρ πο- 
λέταις καὶ πράως καὶ πολιτικῶς χρῆσϑαι, καν παρα- 
λόγως τις σωϑῇ, ἡμέτερόν ἐστιν, τοῖς δὲ δὴ πολε- 
3 - , N i ^ Y , 
μίοις ἀφαλῶς᾽ ov γὰρ ἐξ ὧν ὧν σφαλῶμεν φεισαμε- 
νοι αὐτῶν. ἀλλ᾽ ἐξ ὧν ἂν κρατήσωμεν κολούσαντες 
αὐτοὺς σωϑησόμεϑα. M p. 188. 
e e 4 , 4 ' RM , 4 
ὅτι ὁ uiv πόλεμος καὶ τὰ οἰκεῖα τισι σωώξει καὶ 
τὰ ἀλλότρια προσχτᾶται, ἡ δ᾽ εἰρήνη οὐχ ὅπως τὰ 
, 3 s zs , A δ M , 
πορισϑέντα δι᾿ ἐκεῖνον ἀλλὰ καὶ ἑαυτὴν προσαπολ- 
λυσιν. M ib. et p. 541. 
d -» 7 4 
ὅτι αἰσχρόν ἐστι πρὸς τὰ ἔργα πρὸ τῶν λόγων 
τῶν περὶ αὐτῶν χωρεῖν, ἐν ᾧ κατορϑώσαντες μὲν 


4 


EK ΈΦΙΝ IIPO TOT .4gs. 87 


εὐτυχηκέναι μᾶλλον ἢ καλῶς βεβουλεῦσθαι δόξετε, 
σφαλέντες δὲ τὴν σκέψιν ἀπρονοήτως ὅτε οὐδὲν ὄφε- 
Aog πεποιῆσϑαι. καὶ μέντοι καὶ ἐκεῖνο τίς οὐκ οἶδεν, 
ὅτι τὸ μὲν ἐπιτιμῆσαί τι καὶ κατηγορῆσαί τινῶν προσ- 
πολεμησάντων ποτὲ ἡμῖν ῥᾷστόν που καὶ παντός ἐστι. 
τὸ δ᾽ αὖ τῇ πόλει συμφέρον οὐ πρὸς ὀργὴν ὧν πε- 
ποιήκασί τινὲς, ἀλλὰ πρὸς τὸ χφήσιμον αὐτῆς εἰπεῖν 
τῇ τοῦ “συμβούλου τάξει προσήκει : ; μὴ παρόξυνε πρό- 
ve ἡμᾶς, ὦ Ζέντουλε, μηδ᾽ ἀνάπειϑε πολεμῆσαι 
πρὶν ὅτι καὶ συνοίσει τοῦϑ᾽ ἡμῖν ἐπιδεῖξαι. σκοπῶν 
τά τε ἄλλα καὶ μάλισϑ᾽ ὅτι οὐχ ὁμοίως ἐνταυϑοῖ τε 
περὶ τῶν τοῦ πολέμου πραγμάτων λέγεται καὶ ἐν αὐ- 
τοῖς τοῖς ἔργοις πράττεται. M p. 189. 

συχνοὺς γὰρ αἵ “συμφοραὶ διορϑοῦσι. καὶ πολλοὶ 
καλῶς αὐταῖς χρησάμενοι κρεῖττον ἀπαλλάσσουσι τῶν 
εὖ καὶ τελείως πραττόντων καὶ δι᾽ αὐτὸ καὶ ὑβρι- 
ξόντων᾽ δοκεῖ γάρ πως ἡ κακοπραγία μέρος οὐχ ἐλά- 
χιστον ἔχειν ὠφελείας. ὅτι μήτε ἐχφρονεῖν τοὺς ἀν- 
ϑρώπους μήτε ἐξυβρίξειν ἐᾷ. κράτιστον μὲν γάρ ἐστι 
φύσει πρὸς πάντα τὰ ἀμείνονα τετράφϑαι,. καὶ τῆς 
ἐπιϑυμίας μέτρον μὴ τὴν ἐξουσίαν ἀλλὰ τὸν λογισμὸν 
ποιεῖσϑαι" ἂν δέ "ug ἀδυνατῇ στέργειν τὸ κρεῖττον, 
λυσιτελεῖ αὐτῷ καὶ ἄκοντι σωφρονεῖν; ὥστε ἐν εὐ- 
δαιμονίᾳ καὶ τὸ μὴ πάντα sv πράττειν τίϑεσϑαι. 
M p. 542. 

φυλάξασϑαι χρὴ μὴ καὶ αὖθίς τι τῶν ὁμοίων 
παϑεῖν᾽ ὅπερ που καὶ μόνον ἄν τις ἐκ τῶν συμφο- 
οῶν ὠφεληϑείη" «6 μὲν γὰρ εὐπραγίαι σφάλλουσιν 
ἔστιν ὅτε τοὺς ἀπερισκέπτως τι δι᾿ αὐτὰς ἐλπίσαντας 
ὡς καὶ evene χφατήσοντας , τὰ δὲ δὴ πταίσματα ἄναγ- 
κάξει πάντα τινὰ ἐξ αὐτῶν ὧν πεπείραται καὶ τοῦ 
μέλλοντος ἀσφαλῶς προορᾶσϑαι. M ib. et p. 189. 


8 


10 


256 


88 EK T9N IIPO TOT Az. 


, Uu -»" 
ὅτι οὐκ ἔστι σμικρὸν οὔτε πρὸς τὴν παρὰ τῶν 
-» » N ' * - 3 
ϑεῶν εὔνοιαν οὔτε πρὸς τὴν παρὰ τῶν ἀνθρώπων 
3 , ' 1 " " 
εὐδοξίαν τὸ μὴ δοκεῖν πολεμοποιεῖν, ἀλλ᾽ ἀναγκά- 
M c , 3, , 
ξεσϑαι rovg ὑπαρξἕαντας ἀμύυνασϑαι. M p. 189. 
, , 2:40. 8992 , , z , 
τοιουτῶν δὴ τινῶν ἐπ΄ ἀμφότερα λεχϑέντων ἔδοξέ 
, e 
ὄφισι παρασχευάξεσϑαι μὲν ὡς καὶ πολεμήσουσι. μὴ 
, - / 32 ' / ? δὴ 
μέντοι τουτὸ ψηφίσασϑαι. ἀλλὰ πρέσβεις ἐς την Καρ- 
, , ze. , Ex M 2 
χηδονα πεμψασι rov Avvífov κατηγορῆσαι. καὶ εἰ 
᾿ Ἐν ' e 2» 3 - 
μὲν μὴ ἐπαινοῖεν τὰ πραχϑέντα ὑπ᾽ αὐτοῦ. δικάσαι. 
᾽ ἘΣ 3 3 5 - 
εἰ δ᾽ ἐς ἐκεῖνον ἀναφέροιεν αὐτά. ἐξαίτησιν αὐτοῦ 
^ €- ? 
ποιήσασϑαι., xcv μὲν ἐκδώσιν αὐτόν. εἰ δὲ μή. τὸν 
πόλεμόν σφισιν ἐπαγγεῖλαι. M p. 190. 
er (E 2 e ^ « ΄ - , 
OtL ὡς οὐδὲν σαφὲς ot Καρχηδόνιοι τοῖς πρέσβε- 
3 ^ ? 2E 3 ' 
σιν ἀπεχρίναντο. ἀλλὰ καὶ ἐν ὀλιγωρία αὐτοὺς ἐποι- 
- z ͵ ς , , M : τὰν ΝΣ δεῖ A. 
ovvro, o Φαβιος o Megxog τας τὲ χεῖρας ὑπὸ τὸ ἱμα- 
ς ς 3 a ec 
τιον ὑπέβαλε καὶ ὑπτιάσας αὐτὰς ἔφη ᾿ ἐγὼ uiv év- 
7o? 3 M ' 
ταῦϑ'᾽. ὦ Καρχηδόνιοι. καὶ τὸν πόλεμον καὶ τὴν si- 
ς A NETS 4... κα ; 
ρήνην φέρω. ὑμεῖς δ᾽ ὁπότερον αὐτῶν βούλεσϑε 
, 22 3 Y ' » 
ἄντικρυς ἕλεσθε." ἀποκριναμένων δὲ πρὸς τοῦτο καὶ 
τότε αὐτῶν αἱρεῖσϑαι μὲν μηδέτερον, δέχεσϑαι δὲ 
ς E 7 ' , 
ἑτοίμως ὁπότερον ἂν σφισι καταλίπωσι, TOV πόλεμον 
3 p Ξ 
αὐτοῖς ἐπήγγειλεν. M ib. 
Ω’ etc z^ » 'N , 
ot. οὗ Ῥωμαῖοι ΝΝαρβωνησίους πρὸς συμμαχίαν 
ἐκάλουν" οἱ δὲ οὔτε τι πρὸς τῶν Καρχηδονίων κα- 
3 3 - € 5 , , "n x 
xov οὔτ᾽ «v πρὸς τῶν Ῥωμαίων ἀγαϑόν., ὥστε roig 
- e (1g ^ , 
μὲν πολεμῆσαι. roig δὲ ἀμῦναι, πεπονθέναι πωῶποτε 
E , ? 3 € ? ' , 
ἔφασαν. καὶ πάνυ δι᾽ ὀργῆς αὐτοὺς ἔσχον. ἐπικα- 
-“ , e ἢ Y 1 EY c , 
λοῦντές σφισιν οτι πολλὰ καὶ δεινὰ τους ομοφυλοῦυς 
5.5 s : 
αὐτῶν ἐδεδράκεσαν. M ib. 
, , 
ΖΙίων δὲ Κοχκειανὸς τοὺς Ναρβωνησίους Béfov- 
-» , 4 , 
xag λέγει. γράφων οὕτω “τῶν πάλαι μὲν Βεβούκων 
- M 5 3.4178 ' , » ' 
vvv δὲ Ναρβωνησίων ἐστὶ vo Πυρήναιον ogog. τὸ 


EK TS$2N IIPO TOT 4s. 89 


- 3 , , 32 
δὲ ὄρος τοῦτο χωρίζει Ἰβηρίαν καὶ Γαλατίαν. [5. 
Tzetz. ad Lycophr. 516. Conf. Zonaras p. 177, 3. 
c ΄ - 
ὅτι ἀπὸ τοιαύτης φησὶν ὁ Δίων ἐκχεῖϑεν ἤδη 51 
προσδοκίας Ῥωμαίους καὶ Καρχηδονίους καϑίστασϑαι 
» ^ » 
μέγιστον τῇ γνώμῃ τὸ διάφορον ἐς τὴν τοῦ πολέμου 
, , ' » ' ? 
διαχείρισιν εἰληφότας. τό τε γὰρ εὔελπι πρὸς εὐϑυ- 
μίαν πάντας ἀνθρώπους ἄγει καὶ προϑυμοτέρους τὲ 
' , ^ - 
αὐτοὺς καὶ ἐχεγγυωτέρους πρὸς πίστιν τοῦ κρατῆσαι 
, , ) 3 
παρέχεται, καὶ τὸ δύσελπι ἔς τε ἀϑυμίαν καὶ ἐς ἀπό- 
^ E , ^ 3 3 
γνῶσιν ἐμβαλὸν καὶ τὴν ῥώμην τῆς εὐψυχίας ἀφαι- 
ρεῖται. M p. 191. 
ví 5 m , ' , Y Ng 
οἷα που ovv φιλεῖ τὰ τε διὰ πλείστου καὶ τὰ ἕν 2 
, , " ' ; , , zu ny. 
ἀγνωσίᾳ ovca πολλοὺς ἐχταράσσειν., δέος τοῖς [βηρ- 
-€ 
σιν οὐκ ἐλάχιστον ἐνεποίει. τὸ γάρ τοι πολὺ τοῦ ὁμέ- 
2 3 
Aov, τὸ μὴ ἀπ᾽ οἰκείας τινὸς αἰτίας. ἀλλ΄ ἐν συμμα- 
, , , € U 
χίας Aoyc GrgarsvOousvov, ἐπὶ τοσοῦτον ἔρρωται ἐφ 
ei μ᾿ 2 , , 3 , 2 , . 
0cov ἂν ὠφεληϑησεσϑαί τι ἀκινδυνῶς ἐλπίσωσιν 
Uu - 
ὅταν δὲ δὴ ἐγγὺς τῶν ἀγώνων γένωνται. τάς τε ἐλ- 
πίδας τῶν κερδῶν ἐξίστανται καὶ τὰς πίστεις τῶν 
c , ᾽ , ' M V » 
υποσχεσεῶν ἑγκαταλείπουσι. καὶ τὸ μὲν πλεῖστον 
E e , 
ταῖς γνώμαις. ὡς καὶ πάντῃ πάντως κατορϑώσοντας. 
λαβεῖν εἰ δ᾽ ovv τι καὶ σφαλεῖεν. ἐλάχιστον αὐτὸ 
^ εν , , . 
προς & ἀντηλπιζον νομίζειν. M ib. 
ri , n - , » - “2 , 
OrL ἔπει τῷ πλῆϑει τοῦ στρατοῦ TOU Zvvípov 3 
3 δι , 
οὐδὲν τῶν παρασκευαξομένων ἐξήρκει. ... καί τινος 
RR 1 - - - 
αὐτῷ διὰ τοῦτο γνώμην δόντος ταῖς τῶν ἐναντίων 
' , 5 - 
σαρξὶ τοὺς στρατιώτας σιτίζειν. τὸ uiv πρᾶγμα ovx 
ἐδυσχέραινε. φοβεῖσϑαι δὲ ἔφη μήποτε τοιούτων 
, , , 
σωμάτων ἀπορήσαντες ἐπ᾽ ἀλληλοφαγίαν τράπωνται. 
M ib. 
er ^ Uu E 
or, Avvífeg πρὶν ἔργου ἔχεσϑαι συγκαλέσας vovg * 
, € a. . 
στρατιώτας παρήγαγε τοὺς αἰχμαλώτους οὖς κατὰ τὴν 536 


90 EK ΣΝ IIPO TOT As. 


ὁδὸν εἰλήφει, καὶ ἐπύϑετο αὐτῶν πότερα δεδέσϑαι 
τε ἐν πέδαις καὶ δουλεύειν κακῶς ἢ μονομαχῆσαι ἀλ- 
λήλοις. ὥστ᾽ ἀφεϑῆναι προῖκα τοὺς νικήσαντας, ἐϑέ- 
λοιδν. ἐπειδή τε τοῦϑ'᾽ εἵλοντο. συνέβαλεν αὐτούς. 
καὶ μαχεσαμένων σφῶν εἶπεν ᾿ εἶτ᾽ οὐκ αἰσχρόν, e 
ἄνδρες στρατιῶται. τούτους μὲν τοὺς ὑφ᾽ ἡμῶν ἕα- 
λωκότας οὕτω πρὸς τὴν ἀνδρείαν ἔχειν ὥστε καὶ 
ἀποϑανεῖν ἀντὶ τοῦ δουλεῦσαι ἐπιϑυμῆσαι, ἡμᾶς δ᾽ 
ὀκνῆσαι πόνον τινὰ καὶ κίνδυνον ὑπὲρ τοῦ μὴ ὑπ- 
ακούειν ἑτέρων xul προσέτι καὶ ἄρχειν λλων ὑπο- 
στῆναι :᾽ M p. 192. 

ὅσα ἐλαττωϑέντες ποτὲ ὑπὸ τῶν πολεμίων ἐπά- 
ϑομεν, ταῦτα νικήσαντες αὐτοὺς ἀντιδράσομεν᾽ εὖ 
γὰρ ἴστε, κρατήσαντες μὲν πάντων ὧν λέγω τευξό- 
μἰξϑα. χρατηϑέντες δὲ οὐδὲ τὴν διαφυγὴν ἀσφαλὴ 
σχήσομεν᾽ τοῦ τε γὰρ χρατήσαντος τὸ πᾶν παρα- 
χρῆμα φίλιόν ἐστι, κἂν μισοῦν αὐτὸ τυγχάνῃ. καὶ 
τὸ νικηϑὲν οὐδεὶς οὐδὲ τῶν οἰκείων ἔτι ϑεραπεύει. 
M p. 543 et inde a τοῦ κρατήσαντος p. 192. 

ὅτι τὸ ἅπαξ προσπταῖσαν πρός τινας ἀείτε δυσω- 
πεῖταί σφας καὶ ϑαρρεῖν οὐκέτι τολμᾷ. προπετὲς γάρ 
TL καὶ δειλὸν καὶ ἄπιστον φύσει πᾶν τὸ Γαλατικὸν 
γένος ἐστίν: ὥσπερ γὰρ ἑτοίμως ϑρασύνεται πρὸς 
τὰς ἐλπίδας. οὕτως ἑτοιμότερον φοβηϑὲν ἐχπλήττε- 


ται πιστότερόν τ᾽ οὐδὲν τοῖς ... ἄλλους ἀνθρώπους, 
ἐκδιδάξει τὲ μηδέποτε ἐς τὴν Ἰταλίαν ... τολμ.. 
M p. 192. 


ὅτι πολλὰ τέρατα τὰ μὲν ὡς ἀληϑῶς συμβάντα, 


᾿ τὰ δὲ καὶ ματαίως ϑρυλούμενα ἐλογοποιήϑη᾽ ὅταν 


γάρ τινες ... ἰσχυρῶς φοβηϑῶσιν καί σφισι καὶ ἐκ 
- -» , 

τοῦ νεώτερον ... δειχϑῇ. πολλάκις ἕτερον φαντάζξε- 

ται x&v ἅπαξ τι καὶ ἐκείνων πιστευθῇ. προπετῶς 


ρον Ὁ TM 


αν νυν uem. 


ΕΚΤΩΝ IIPO TOT As. 91 


5 e 
ἤδη καὶ ... ovv αἵ ϑυσίαι καὶ τἄλλα ὅσα πρός τε 
LJ uae 
τὴν ... νοῦ σφίσιν ἄκεσιν καὶ πρὸς τὴν TOU ὑπὸ ... 


CELA ^ 24. 7/7 2 ' , ' ' 
εἰώϑασι ποιεῖν ἐγίγνετο. ἄλλα ... rOLOUTOLG παρὰ TO 
- Ξ , ^ 
χρεῖττον éAm(Govvsg πιστεῦσαι καὶ τὸτξ εἰ καὶ μὰλ- 
^ , 
λον διὰ τὸ τοῦ προσδοκωμένου κινδύνου μέγεϑος 
M , ? » ς , 
ἐνόμιξον. ὅτι καὶ τὸ τραχύτατον αὐτῶν ... ἡττηϑή- 
σεσϑαι. M p. 192. 
ei δ , E 3 - 2 ? M 
ὅτι οἵ δικτάτωρα ...vqv, ἀγαπῶντες εἰ ev (rol 
, 2 , 
μόνοι σωϑεῖεν Zonaras p. 190, 11), ἐγένοντο. οὐδὲ 
? οἷν , N A 2 , E 25 4 
οὐδὲ ... πυϑόμενον δὲ vov Avvípav τῆς vs ἐπὶ 
' c , e € 3 , * , , 
τὴν Ρώμην 0000 “ἀποτετραφϑαι καὶ ἐς Καμπανίαν 
c €- ^ 
ὡρμῆσϑαι, τότε δὲ καὶ ἐκείνοις ᾿τωπῶς μήτε ἑκούσιοι 
32 
μήτε βιασϑέντες μετάστασιν ἐς ἀσφάλειαν ἐποιήσαντο. 
M p. 193. 
ei e , 3. ^5 , » » DH , 
or. 0 Φαβιος δι΄ ἀσφαλείας μάλλον ἡ διὰ κινδυ- 
5 3 
νῶν προσήδρευε το... συμβαλεῖν ἀνδράσι χειροτέχ- 
- $ , - » 
ναις τοῦ πολέμου οὐσιν ἐτόλμα, καὶ ἐν πολλῇ περιωπῇ 
M el “Ὁ , 
τὴν τῶν στρατιωτῶν σωτηρίαν, ἄλλως τε καὶ διὸ τὴν 
- -Ὕ" , μ᾿ 
τῶν πολιτῶν ὀλιγανϑρωπίαν. ἐποιεῖτο, συμφορὰν οὐ 
Ἁ ^ -- »" 5^4 » 
τὸ μὴ φϑεῖραι τὰ τῶν ἐναντίων ἀλλὰ τὸ τῶν οἰκείων 
3 " 5 / . 
ἀποβαλεῖν μεγάλην εἶναι νομίξων᾽ ἐκείνους uiv γὰρ 
» " - , ?" , y 
τῇ περιουσία TOU πλήϑους x&v ἀνακινδυνευσαί ποτὲ 
e P 2 ἂν w , 
σφαλέντας ἡγεῖτο, αὐτοῦ δ᾽ εἰ καὶ τὸ βραχύτατον 
^ € *, - 
πταίσειεν, ἐν παντὶ κακοῦ. oU πρὸς τὸν ἀριϑμὸν τῶν 
, 3 , 3 EJ 
τότε ἀποθανόντων ἀλλὰ πρὸς τὸ μέγεϑος τῶν πρὶν 
, , , 
παϑημάτων, γενήσεσϑαι ἐλογίξετο᾽ τοῖς μὲν yag ἀκε- 
, Mi 
Qaíoug πράγμασι καὶ τὰ δεινότατα ῥαδίως πολλάκις 
^ 3 LÀ c 
τοὺς ἀνθρώπους ὑφίστασϑαι. τοὺς δὲ προχεχμηκό- 
1 » E . 
τας καὶ τὰ βραχύτατα κακοῦν ἔλεγεν. καὶ διὰ τοῦτο 
- e , - 
καὶ τοῦ υἱέος συμβουλεύοντός ποτε αὐτῷ ἀποκινδυ- 
- * , » 3 Ἃ 
νεῦσαι. καὶ πρὸς αὐτὸν εἰπόντος ὅτι οὐκ ἂν πλείους 
c M 3 » 3 , L4 
ἕκατον ἀνδρῶν ἀπόλοιντο. οὔτε ἐπείσϑη. καὶ προσ- 


10 


14 


92 ΕἘΚΊΤΊΦΩΝ IIPO TOT As. 


ανήρετο αὐτὸν εἰ καὶ αὐτὸς ἂν ἐθελήσειεν τῶν ἕχα- 
τὸν ἀνδρῶν γενέσϑαι. M ib. et postrema p. 544. 

ἔγκλημα γὰρ ἔχω οὐχ ὅτι προπετῶς ἐς τὰς μάχας 
4000, οὐδ᾽ ὅτι διὰ κινδύνων στρατηγῶ, ἵνα πολ- 
λοὺς μὲν τῶν στρατιωτῶν ἀποβαλών, πολλοὺς δὲ καὶ 
τῶν πολεμίων ἀποκχτείνας αὐτοχράτωρ τε ὀνομασϑῶ 
καὶ τὰ ἐπινίκια πέμψω, ἀλλ᾽ ὅτι βραδύνω καὶ ὅτι 
μέλλω καὶ ὅτι τῆς σωτηρίας ὑμῶν ἰσχυρῶς ἀεὶ προο- 
ρώμοαι. M p. 542. 

πώς μὲν γὰρ ovx ἄτοπον τά τε ἔξω καὶ τὰ πόρρω 
πραττόμενα προϑυμεῖσϑαι ἡμᾶς κατορϑῶσαι πρὸ τοῦ 
τὴν πόλιν αὐτὴν ἐπανορϑῶσαι; πῶς δ᾽ οὐ σχέτλιον 
τῶν πολεμίων σπουδάζειν κρατῆσαι πρὸ τοῦ τὰ σφέ- 
rege εὖ ϑέσϑαι; M p. 543. 

ἔχει γάρ τι πικρὸν ὁ τῆς ἀληϑείας λόγος, ἐπει- 
δάν τις ἀκράτῳ παρρησίᾳ χρώμενος μεγάλων. ἀγαϑῶν 
προσδοχίαν ἀφαιρῆται. τὰ δὲ προσηνῆ καὶ ψευδὴ 
πείϑει τοὺς ἀκούοντας. M p. 544 et Ioannes Damasc. 
Parallel. post Stob. Ecl. vol. 2, p. 774 ed. Gaisf., Flor. 
vol. 4, p. 243, 21 ed. Meinek. 

ὅτι oí Καρχηδόνιοι οὐχ ὅπως αὐτεπάγγελτοί TL 
TO Avvifie ἔπεμψαν, ἀλλ᾽ ἐν γέλωτι αὐτὸν ἐποιοῦντο 
ὅτι τὲ εὺ πράττειν καὶ ὅτι πολλὰ κατορϑοῦν ἀεί ποτὲ 
γράφων σφίσι καὶ χρήματα καὶ στρατιώτας παρ᾽ αὖὐ- 
τῶν ttt, λέγοντες μηδὲν ὁμολογεῖν τὰς αἰτήσεις 
αὐτοῦ ταῖς κατορϑώσεσι" τοὺς γὰρ χρατοῦντας πφοσ- 
ἥκειν καὶ τῷ παρόντι στρατεύματι ἀρκεῖσϑαι καὶ χφή- 
ματα οἴκαδε πέμπειν. ἀλλ᾽ οὐχ ἕτερα πρὸς ἑαυτῶν 
προσεπαιτεῖν. M p. 194. 

ὅτι ᾿άἀννίβας ἤτοι χαριξόμενος τῷ Φαβίῳ ὡς καὶ 
ἐπιτηδείῳ σφίσιν ὄντι, ἢ καὶ ἐπὶ διαβολῇ αὐτοῦ, οὐ- 
δὲν τῶν προσηκόντων οἵ κατέδραμεν. καὶ διὼ τοῦτ᾽ 


omm φασι ραν αν» αν τὰ; DuC e m mn 


ἘΚΤΊΩΝ IIPO TOT 4s. 93 


, , ^ , 21 uS , ' r 
ἀντιδόσεως τῶν αἰχμαλώτων vois Ρωμαίοις προς rovg 
, er »'e , ^t , ς ^ 
Καρχηδονίους. ὡσϑ' οποτέρων «v πλείους ευρεϑῶ- 
- - c 
σιν ἀπολυτρωϑῆναί σφας. γενομένης, καὶ τῶν Po- 
, ' "$8 
μαίων μὴ βουληϑέντων αὐτοὺς ἐκ τοῦ δημοσίου λυ- 
, ' pv , 2 , ' , 
τρώσασϑαι. τὰ χωρία o Φάβιος ἀποδόμενος τὰ λυτρα 
- , 2 E] 
αὐτοῖς ἐχαρίσατο. καὶ διὰ τοῦτο αὐτὸν μὲν ovx ἔπαυ- 
σαν, τῷ δὲ ἱππάρχῳ τὴν αὐτήν οἱ ἐξουσίαν ἔδωκαν, 
, - zx E 
ὥστ᾽ ἀμφοτέρους ἅμα ἀπὸ τῆς ἴσης ἄρχειν, καὶ o 
^ , ? 7 3 ' M Σ᾿ P » 
μὲν Φαβιος οὐδεμίαν ὀργὴν οὔτε τοῖς πολίταις οὔτε 
€ , E] : τυ M ᾽ , d 
τῷ Ῥούφῳ ἔσχε τῶν τὲ ics cose πραγμα- 
, - 2 » 
τῶν συνεγίνωσκεν αὐτοῖς. καὶ ἀγαπητὸν ἑποιξῖτο εἰ 
ς " , 
καὶ ὁπωσοῦν περιγένοιντο. τὸ γὰρ κοινὸν σώξεσϑαι 
ι Ξ Doe 2 CORE , iiL. uar ΄ 
καὶ κρατεῖν. ἀλλ΄ ovx αὐτὸς εὐδοξεῖν ἤϑελεν, τὴν τὲ 
ῳ , 3 , - , 
ἀρετὴν ovx ἐν τοῖς ψηφίσμασιν ἀλλ᾽ ἐν τῇ ἑκάστου 
ψυχῇ εἶναι. καὶ τὸ κρεῖττον TÓ τὲ χεῖρον οὐκ ἀπὸ 
δόγματός τινι ἀλλ᾽ ἐκ τῆς αὐτοῦ ἐχείνου ἐπιστήμης 
"43 , ς , nx c ^ (cC - 5." 
ῃ ἀμαϑίας υπάρχειν ἐνομιξεν. o δὲ δὴ Povqog οὐδὲ 
«. 3 - - » 
ἐν τῷ πρὶν ὀρϑῶς φρονῶν τότε δὴ καὶ μάλλον ἐπεφύ- 
σητο, καὶ κατέχειν. ἑαυτόν, ἅτε καὶ τῆς ἀπειϑαρχίας 
ἄϑλον τὴν πρὸς τὸν διατύτωρα ἰσομοιρίαν πον τους 
Bev, οὐκ ἐδύνατο. ἀλλ᾽ ἡμέραν ἠξίου παρ᾽ ἡμέραν 
"^^ 
ῃ καὶ πλείους ἐναλλὰξ μόνος ἄρχειν. ὁ δὲ Φάβιος 
φοβηϑεὶς μή τι κακόν σφας, εἰ πάσης τῆς δυνάμεως 
ἐγκρατὴς γένοιτο, ἐξεργάσαιτο, πρὸς οὐδέτερον αὐτῷ 
, 2424? 
συνήνεσεν, ἀλλ᾽ ἐνείματο τὸ στράτευμα. ὥστε ἐν 
e δῶ ς , , 
ὁμοίῳ τοῖς ὑπάτοις καὶ ἐκείνους ἰδίαν ἑκάτερον ἰσχὺν 
3, - 3 , 
ἔχειν. καὶ παραχρῆμα ἀπεστρατοπεδεύσατο. ἵνα καὶ 
A. ζυοῖ , n Q EN ?» on ' * 3 , 
τῷ ἔργῷ διάδηλος. οτι ies καϑ' &cvtOV αλλ΄᾽ οὐχ 
ὑπὸ τῷ δικτάτωρι ὁ ἄρχοι. γένοιτο. 4 p. 597. 
ὅτι τοῖς πολλοῖς σύνηϑες πρὶ ἀρχομένοις συμ- 
, 
φέρεσϑαι ῥᾳδίως ἄλλως τε καὶ ἐπὶ διαβολῇ τῶν εὐ- 
, 
Óoxtuovvrov προστίϑενται. διότι τὸ uiv ἄρτι προ- 


10 


17 


20 


21 


94 EK TS£4N IIPO TOT As. 


φαινόμενον συναύξειν τό τε ὑπερέχον καϑαιρεῖν πε- 
φύκασι᾽ τοῖς μὲν γὰρ ἐκ πλείονος σφῶν προφέρου- 
σιν οὐκ &v τις ἐξαίφνης παρισωϑείη. τὸ δ᾽ ἀδόκητον 
αὐξηϑὲν ἐλπέδα καὶ ἐκείνοις ἐς τὴν ὁμοίαν εὐτυχίαν 
φέρει. M p. 194. 

ὅτι ὁ Ῥοῦφος ἰσομοιρίαν λαχὼν τῷ δικτάτωρι xal 
ἡττηϑεὶς ὑπὸ Καρχηδονίων μετεβάλετο, σωφρονί- 
ξουσι γάρ πῶς τοὺς μὴ πάνυ ἀνοήτους a6 συμφοραί, 
καὶ ἐθελοντὴς τὴν ἡγεμονίαν ἀφῆκε. καὶ αὐτὸν ἰσχυ- 
φῶς ἐπὶ τούτῳ πάντες ἐπήνεσαν᾽ οὐ γὰρ ὅτι μὴ κατ᾽ 
ἀρχὰς τὸ δέον ἔγνω. μεμπτὸς ἐνομίζετο, ἀλλ᾽ ὅτι μὴ 
κατώκνησε μετανοῆσαι; καλῶς ἤκουε. τὸ μὲν γὰρ 
ἀπὸ πρώτης εὐϑὺς τὰ προσήκοντά τινα ἐἑλέσϑαι εὐ- 
τυχίας ἔργον ἡγοῦντο εἶναι. τὸ δὲ ἐκ τῆς πείρας τῶν 
πραγμάτων τὰ βελτίω μαϑόντα μὴ αἰσχυνθῆναι μετα- 
ϑέσϑαι μεγάλως ἐπήνουν᾽ ὥστε καὶ ἐκ τούτου δει- 
χϑῆναι σαφῶς ὅσον ἀνὴρ ἀνδρὸς ἀρετή ve ἀληϑὴς 
δοκήσεως διαφέρει᾽ ἃ γοῦν φϑόνῳ καὶ διαβολῇ πρὸς 
τῶν πολιτῶν ὁ Φάβιος ἀφῃρέϑη. ταῦτα παρ᾽ ἕκόντος 
τοῦ συνάρχοντος καὶ δεομένου ys ἀνεχτήσατο. Ν ib. 

ὅτι ὁ αὐτὸς μέλλων ἐκ τῆς ἀρχῆς ἀπαλλαγήσεσϑαι 
τοὺς ὑπάτους μετεπέμψατο καὶ ἐκείνην τε αὐτοῖς 
παρέδωκε καὶ προσπαρήνεσε πάνϑ᾽ ὅσα πφαχϑῆναι 
ἐχρὴν ἀφϑονώτατα᾽ τήν τε γὰρ σωτηρίαν τῆς πό- 
λεῶς προετίμα τοῦ μόνος γε δοκεῖν καλῶς ἄρχειν, καὶ 
οὐχ ἐξ ὧν ἂν ἔπταισαν ἰδιογνωμονήσαντες. ἀλλ᾽ ἐξ 
ὧν χατώρϑωσαν πεισϑέντες αὐτῷ μᾶλλον ἐπαινεϑή- 
σεσϑαι προσεδόκησε. καὶ oí ὕπατοι δὲ οὐδὲν ϑρα- 
σέως κατὰ τὴν τοῦ Φαβίου ὑποϑήκην ἔπραξαν. ἀλλ᾽ 
ἐν ἀμείνονι τὸ μή τι καταπρᾶξαι τοῦ καὶ σφαλῆναι 
τιϑέμενοι κατὰ χώραν πάντα τὸν τῆς ἡγεμονίας χρό- 
vov ἔμειναν. M p. 195. 


Ie a ee m m 


a pesca 


——Á 


ΕἘΚΊΩΙΝ ΠΡῸ TOT As. 95 


e LY - AS / ^ c / 
OTL περὶ μαντικῆς καὶ ἀστρονομίας φησὶν o Ζίων 55 
(63 πὶ , » A , p COD a. Ἣν 
ἐγὼ μέντοι οὔτε περὶ τούτων οὔτε περὶ τῶν ἄλλων ES 
τῶν ἐκ μαντικῆς προλεγομένων τισὶ συμβαλεῖν ἔχω" 
5 ΄ 
τί γάρ που καὶ βούλεται προσημαίνειν, εἴ ye πάντως 
E 3 ? ν᾿ 3; ^ $5. 3m 
τέ τι ἔσται καὶ μηδεμία ἂν αὐτοῦ ἀποτροπή wir ἀν- 
Posen περιτεχνήσει μήτ᾽ αὖ ϑείᾳ προνοίᾳ γένοιτο: 
ταῦτα μὲν οὖν ὅπῃ ποτὲ ἑκάστῳ δοκεῖ νομιξέσϑω.᾽ 
M ib. 
ei e - ^ , E 3 
OTL ἡρχον Ieváog καὶ Τερέντιος ἄνδρες οὐχ 33 
ὁμοιότφοποι, ἀλλ᾽ ἐξ ἴσου τῷ διαφόρῳ τοῦ γένους 
καὶ τὰ ἤϑη διαλλάττοντες. ὁ μὲν εὐπατρίδης τε ήν ᾿ 
καὶ παιδείᾳ ἐκεκόσμητο, τό τε ἀσφαλὲς πρὸ τοῦ προ- 
- ? -» e 
πετοῦς προετίμα, καί πῃ καὶ ἐκ τῆς αἰτίας, qv ἐπὶ 
3 
τῇ προτέρᾳ ἀρχῇ εἰλήφει, κεκολουσμέ νος οὐκ ἔϑρα- 
GUVETO, ἀλλ᾽ ὅπως μὴ καὶ αὖϑίς τι δεινὸν πάϑοι 
μᾶλλον ἢ ὅπως ἀποτολμήσας τι κατορϑώσῃ ... Τε- 9: 
, NO cap 108 120077 3.9 Bs , 
ρέντιος δὲ ἔν τὲ τῷ ομίλῳ ἐτέϑραπτο καὶ ἐν ϑρασυ- 
τητι βαναυσικῇ ἤσκητο. καὶ διὰ ταῦτ᾽ ἔς τε τἄλλ᾽ 
2 , 4 ' , δ € - ’ 
ἐξεφρόνει καὶ τὸ κράτος ἑαυτῷ του πολέμου deeyue 
^ ^ 2 
ισχνεῖτο, τοῖς τε εὐπατρέδαις πολυς ἐνέκειτο, καὶ τὴν 
ς » 
ἡγεμονίαν μόνος πρὸς τὴν του συνάρχοντος ἐπιεί- 
E c ἊΝ 
κξιαν ἔχειν ἡγεῖτο. (ἦλϑον οὖν ἄμφω ἐς τὸ στρατό- 
πεδον εὐκαιρότατα᾽ οὔτε γὰρ τροφὴ ἔτι ἦν τῷ v- 
νίβᾳ καὶ τὰ τῶν Ἰβήρων ἐκεκένητο τά τὲ τῶν συμ- 
3 -"- 8 € 7 
μάχων αὐτοῦ ἠλλοτριοῦτο. καὶ εἴ γε καὶ τὸ βραχύ- ? 
e » 
τατον ὑπεσχήκεσαν. ἀπόνως ἐκράτησαν ἄν᾽ νῦν δὲ 
^ ^ - 9 
addit Zonaras p. 191, 7) τὸ τοῦ Τερεντίου ἀπερίσκε- 
^ x - , , , , M 
πτον καὶ τὸ vov llovàÀov ἐπιεικὲς. βουλομένου μὲν 
τω Ν᾽ , » ^ ^ ἫΝ - 
iro: προσήκοντα, συγχώρουντος δὲ τὰ πολλὰ τῷ 
συνάρχοντι. δεινὴ γαρ ἔστιν ἐλαττωϑήναι ϑράσους 
, er 
πραότης, ἥττησεν αὐτούς. M p. 196. 
er ^ - - ?s? 
ὅτι ἐν τῇ συμπλοκῇ τοῦ πολέμου οὐδ᾽ οἵ πάνυ s 


Q 


EIS 


96 EK T£N IIPO TOT As. 


ϑαρσοῦντες ἐλαφροτέραν τὴν ἐλπίδα τοῦ φόβου πρὸς 
τὸ ἄδηλον αὐτῆς εἶχον, ἀλλὰ καὶ ὅσῳ μᾶλλον ἡγοῦντο 
νικήσειν, τόσῳ μᾶλλον ἐδεδίεσαν μή πῃ καὶ σφαλῶσι" 
τοῖς μὲν γὰρ ἀγνοοῦσί τι οὐδέν ἐστὶ φοβερὸν ἐκ τῆς 
ἀπονοίας ὑπομένειν, τὸ δὲ ἐκ λογισμοῦ ϑαρσοῦν 
(desunt paginae 6). M ib. 


ὅτι ᾿ἀννίβας τὰς Ῥωμαίων συμφορὰς ὑπ᾽ ὄψιν 
ἀγαγεῖν τοῖς οἴκοι “Καρχηδονίοις μηχανώμενος; τρεῖς 
μεδίμνους ᾿Δττικοὺς πλήρεις χρυσῶν δαχτυλίων ἐς 
τὴν Διβύην ἀπέπεμπεν, οὗς τοῖς ἱππικοῖς τε καὶ βου- 
λευτικοῖς ἀνδράσι κατὰ τὸν πάτριον νόμον περικει- 
μένοις σκυλεύσας τὰ σώματα τῶν πεπτωκότων ἀνή- 
οητο. M p. 544. 


ὅτι ὁ Σκιπίων πυϑόμενός τινας παρασχευάξεσϑαι 
τῶν Ῥωμαίων τήν τε Ῥώμην ἐγκαταλιπεῖν καὶ τὴν 
Ἰταλίαν ὅλην ὡς τῶν “Καρχηδονίων ἐσομένην. ἐπ- 
ἔσχεν αὐτοὺς ξιφήρης ἐς τὴν κατάλυσιν ἐν ἡ éxowo- 
λογοῦντο ἐξαίφνης ἐσπηδήσας. καὶ αὐτός τε ὀμόσας 
πάντα τὰ προσήκοντα καὶ λόγῳ καὶ ἔργῳ πράξειν, 
καὶ éxsívovg ὁρχώσας ὡς παραχρῆμα ἀπολουμένους. 
ἂν μὴ τὰ πιστὰ αὐτῷ παράσχωνται. καὶ oí μὲν ἐκ 
τούτου συμφρονήσαντες πρὸς τὸν ὕπατον ἔγραψαν 
ὅτι σώξοιντο᾽ ἐκεῖνος δὲ ἐς μὲν τὴν Ῥώμην οὔτ᾽ 
ἔγραψε παραχρῆμα οὔτ᾽ ἄγγελον ἀπέστειλεν, ἐς δὲ 
τὸ Κανύσιον ἐλϑὼν τά τε ἐνταῦϑα κατεστήσατο. καὶ 
τοῖς πλησιοχώροις φρουρὰς ὡς ἐκ τῶν παρόντων 
ἔπεμψεν, προσβάλλοντας τε τῇ πόλει ἱππέας ἀπε- 
κρούσατο. TO τε σύνολον οὔτ᾽ ἀϑυμήσας οὔτε κατα- 
πτήξας. ἀλλ᾽ ἀπ᾽ ὀρϑῆς τῆς διανοίας. ὥσπερ μηδε- 
vog σφισι δεινοῦ συμβεβηκότος. πάντα τὰ πρόσφορα 
τοῖς παροῦσι καὶ ἐβούλευσε καὶ ἔπραξεν. V p. 598. 


EK TÀN ΠΡΟ TOT As. 97 


ὅτι τοὺς Novxsgívove καϑ᾽ ὁμολογίαν ὥστε μεϑ' 
ἑνὸς ἱματίου ἕκαστον ἐκ τῆς πόλεως ἐκχωρῆσαι λα- 
βὼν ᾿Αννίβας. ἐπειδὴ ἐγκρατὴς αὐτῶν ἐγένετο, τοὺς 
μὲν βουλευτὰς ἐς βαλανεῖα ἀποκλείσας ἀπέπνιξεν, 
τοῖς δὲ ἄλλοις ἀπελθεῖν δῆϑεν ὅποι βούλοιντο δοὺς 
πολλοὺς καὶ ἐκείνων ἐν τῇ ὁδῷ ἐφόνευσεν. οὐ μέν- 
τοι αὐτῷ ἐλυσιτέλησε᾽ φοβηϑέντες γὰρ καὶ οἵ λοιποὺ 
μὴ τὰ ὅμοια πάϑωσιν. οὐ συνέβαινον αὐτῷ. καὶ ἀν- 
τεῖχον ἐφ᾽ ὅσον ἐξήρκουν. V ib. 

ὅτι ὁ Μάρκελλος καὶ ἀνδρείᾳ καὶ σωφροσύνῃ τῇ 
τε δικαιοσύνῃ πολλῇ ἐχρήσατο, παρὰ δὲ δὴ τῶν ἀρ- 
χομένων οὐ πάντα ἀκριβὼς οὐδὲ χαλεπῶς ἀπῇτει, 
ἀλλ᾽ ἐπιμέλειαν μὲν ὅπως καὶ ἐχεῖνοι τὰ δέοντα πράτ- 
τῶσιν ἐποιεῖτο. τοῖς δὲ ἁμαρτάνουσί τι αὐτῶν συγ- 
γνώμην κατὰ τὸ ἀνθρώπινον ἔνεμε, καὶ οὐκ ὠργί- 
ξετο ἔτι εἰ μὴ ὅμοιοι αὐτῷ εἶεν. V p. 601. 

ὅτι ἐν τῇ Νώλῃ πολλῶν τοὺς ἁλόντας τε ἐν ταῖς 
Κάνναις καὶ ἀφεϑέντας ὑπὸ τοῦ Avvíflov διὰ φόβου 
τε ἐχόντων ὡς καὶ τὰ ἐκείνου φρονοῦντας καὶ ϑανα- 
τῶσαι βουλομένων, ἀντέστη. ! καὶ μετὰ τοῦτο τὴν 
υποψίαν ἣν ἐς αὐτοὺς εἶχον ἀποκρυψάμενος. οὕτω 
σφᾶς μετεχειρίσατο ὥστε τά τε ἑαυτοῦ ἀνελέσϑαι καὶ 
χρησιμωτάτους καὶ τῇ πατρίδι καὶ τοῖς Ρωμαίοις γε- 
νέσϑαι. V ib. 

ὅτι 0 αὐτὸς Μάρκελλος τῶν ἱππέων τινὰ τῶν Asv- 
κανῶν αἰσϑόμενος ἐν ἔρωτι γυναικὸς ὄντα, συνεχώ- 
Quosv αὐτῷ καὶ ἐν τῷ στρατοπέδῳ αὐτὴν ἔχειν, ὅτι 
κράτιστα ἐμάχετο, καίπερ ἀπαγορεύσας μηδεμίαν ἐς 
τὸ τάφφευμο γυναῖκα ἐσιέναι. V ib. 

ὅτι τὰ αὐτὰ ἐποίησε καὶ τοῖς Νουκερίνοις; πλὴν 
καϑ' ὅσον ἐς φρέατα τοὺς βουλευτὰς καὶ οὐκ ἐς βα- 
λανεῖα ἐνέβαλεν. V p. 601. 


DIO CASSIDIS. 1, 


-I 


30 


91 


99 


31 


35 


96 
a. u. 
528 


37 


38 


39 


98 EK T&N IIPO ΤΟΥ Az. 


ὅτι ὁ Φάβιος τοὺς πολίτας τοὺς ἐν ταῖς πρὶν μά- 
χαις ξωγρηϑέντας τοὺς μὲν ἄνδρα ἀντ᾽ ἀνδρὸς éxo- 
μέσατο, τοὺς δὲ καὶ χρημάτων ἀπολύσασϑαι συνέϑετο. 
μὴ δεξαμένης ὃὲ τῆς βουλῆς τὸ ἀνάλωμα, ὅτι μηδὲ 
τὴν λύσιν αὐτῶν συνεπήνεσε, τά τὲ ξαυτοῦ χωρία, 
ὥσπερ εἶπον. ἀπεκήρυξε. καὶ ἐκ τῆς τιμῆς σφων τὰ 
λύτρα αὐτοῖς ἐχαρίσατο. V ib. 

ὅτι οἵ Ρωμαῖοι διεκηρυκεύσαντο τῷ ᾿ἀννίβᾳ, ἀν- 
ταπόδοσιν τῶν αἰχμαλώτων ἀξιοῦντες γενέσϑαι. οὐκ 
ἀντηλλάξαντο δὲ αὐτούς. καίπερ καὶ ἐκείνου Καρ- 
ϑάλωνα ἐπ᾽ αὐτὸ τοῦτο ἀντιπέμψαντος ἐπειδὴ γὰρ 
οὐκ ἐδέξαντο αὐτὸν ἔσω τοῦ τείχους ὡς πολέμιον. 
οὐδὲ ἐς λόγους αὐτοῖς ἐλϑεῖν ἠϑέλησεν. ἀλλ᾽ εὐϑὺς 
δι᾿ ὀργῆς ἀνέστρεψεν. U p. 379. 

or. Πτολεμαῖος Αἰγύπτου βασιλεὺς στάσεως γε- 
νομένης ὀλίγου μέν τινος ἐξέπεσεν, ἐπαναλαβὼν. δ᾽ 
αὖϑις δειναῖς αἰκίαις τὸν δῆμον ἐτιμωρήσατο, ἕψων 
τε καὶ παρυπτῶν τὰ τῶν κρατουμένων σώματα. δί- 
κας τὲ μετ᾽ οὐ πολὺ τῆς ὠμότητος ὑποστὰς νόσῳ χα- 
λεπῇ μεταλλάττει τὸν βίον. M p. 544. 

ὅτι ὁ Σχιπίων 0 τὸν πατέρα τρωϑέντα σώσας. 0 
στρατηγός. ἣν καὶ φύσεως ἀρετῇ κράτιστος καὶ παι- 
δείᾳ λογιμώτατος, τό τὲ φρόνημα καὶ τὸ τῆς γνώμης 
καὶ τὸ τῶν λόγων. ὁπότε ys καὶ τούτου ἔδει. μέγι- 
στον εἶχε. καὶ αὐτὸ καὶ ἐν τοῖς ἔργοις οὐχ ἥκιστα 
ἐβεβαίου, ὥστε καὶ “μεγαλόφρων καὶ μεγαλοπφάγμων, 
οὐκ ἐκ κενοῦ αὐχήματος ἀλλ᾽ ἐξ ἐχεγγύου Busen 
δοκεῖν εἶναι. διά τε ovv ταῦτα, καὶ διότι καὶ τὸ 
ϑεῖον ἀκριβῶς ἤγαλλεν., ἐχειροτονήϑη. οὐδὲν γὰρ 
οὔτ᾽ οὖν δημόσιον οὔτ᾽ ἰδιωτικὸν πρὶν ἔς τε τὸ Κα- 
πιτώλιον ἀναβῆναι καὶ χρόνον τινὰ ἐνδιατρῖψαι ἐν- 
ἐχειρέξετο. καὶ διὰ τοῦτο φήμην ἔλαβεν ἐκ τοῦ Διὸς 


EK ΤΩΝ IIPO TOT As. 99 


ἐς δράκοντα iv τῇ πρὸς τὴν μητέρα αὐτοῦ συνουσίᾳ 
μεταβαλόντος γεγεννῆσϑαι. καί τινας καὶ ἐκ τούτου 
πολλοῖς ἐλπίδας ἐς αὑτὸν ἐνεποίει. | V p. 601. 


ὅτι ὁ Σκιπίων καὶ μὴ ἐννόμου ἡγεμονίας λαβὼν 
ὄνομα ἐξ ὧν ἐχειροτονήϑη, τὸ στρατόπεδον προσφι- 
λὲς ἐποιήσατο, καὶ ἤσκησεν ἐξηργηκότας éx τῆς ἀναρ- 
χίας καὶ ἀνεκτήσατο κατεπτηχότας ἐκ τῶν συμφορῶν. 
τόν τὲ Μάρκιον οὐχ. οἷά που φιλοῦσιν ot | πολλοί, &ve- 
πιτήδειον ἡγήσατο ὅτι εὐδοκιμηκὼς ἣν. ἀλλὰ καὶ ἐν 
τοῖς λόγοις καὶ ἐν τοῖς ἔργοις ἀεὶ ἐσέμνυνε᾽ καὶ γὰρ 
ἣν οἷος οὐκ ἐκ τῆς τοῦ πέλας διαβολῆς καὶ καϑαιρέ- 
σεως ἀλλ᾽ ἐκ τῆς οἰκείας ἀρετὴς αὔξεσϑαι ϑέλειν. 
καὶ διὰ τοῦτό γε οὐχ ἥκιστα τοὺς στρατιώτας ὠκειώ- 
σατο. V p. 602. 


ὅτι Σκιπίων χρηστότητι τρόπων οὐδὲν μεῖον ἢ 
τοῖς ὅπλοις ἀϑρόον ἀποκλῖναι πρὸς αὐτὸν ἅπασαν 
σχεδὸν τὴν Ἰβηρίαν παρεσκεύασεν. M p. 545. 


y » -» c 
OTL στάσεως γενομένης τῶν στρατιωτῶν ὁ Xxi- 


, ' V "d , , λ M 8. 
πίων συχνὰ μὲν τοῖς στρατιώταις διέδωκε, συχνὰ δὲ “- 


καὶ ἐς τὸ δημόσιον ἀπέδειξε. τῶν τε αἰχμαλώτων ἐς 
τὸ ναυτικὸν κατέταξεν, καὶ τοὺς ὁμήρους προῖκα πάν- 
τας τοῖς οἰκείοις ἀπέδωκε. καὶ αὐτῷ διὰ τοῦτο πολ- 
λοὶ μὲν δήμοι πολλοὶ δὲ καὶ δυνάσται. ἄλλοι τε καὶ 
Ἰνδίβολις καὶ Μανδόνιος Ἰλεργητανοί., προσεχώρη- 
σαν. TO τὲ τῶν Κελτιβήρων ἔϑνος πλεῖστόν vs καὶ 
ἰσχυρότατον τῶν περιχώρων ὃν ὧδε προσέϑετο. παρ- 
ϑένον ἐν τοῖς αἰχμαλώτοις ἐπιφανὴ κάλλει λαβὼν 
ὑπωπτεύϑη μὲν ἄλλως ἔσεσϑαι αὐτῆς ἐν ἔρωτι. μα- 
ϑὼν δὲ ὅτι ᾿“λλουκίῳ τινὶ τῶν ἐν τέλει Κελτιβήρων 
ἠγγύηται, μετεπέμψατό τὲ αὐτὸν αὐτεπάγγελτος, καὶ 
τὴν παῖδα αὐτῷ παρέδωκε μετὰ τῶν λύτρων ἅπερ oí 


"Mw 


[5 


40 


a. uU. 


5425 


41 


44 


45 


100 ἘΚΤΩΝ ΠΡΟ TOT Ac. 


. 9 - 
προσήκοντες ἐκεκομίκεσαν. κἀκ τοῦ ἔργου τούτου 
' MN 5 , 
καὶ ἐκείνους καὶ τοὺς ἄλλους ἀνηρτήσατο. V p. 602. 


et e MEM , ' e ' e » 
ὅτι ὁ τῶν ᾿Ιβήρων βασιλεὺς ἁλοὺς ὑπὸ Σκιπίω- 
ς , 
vog τὰ Ῥωμαίων εἵλετο. ἑαυτόν τε καὶ τὴν οἰχείαν 
, c , 

ἐπικράτειαν διδούς. ὁμήρους τε παρέχειν ἕτοιμος ὦν. 

€ eV ΄ y , m AD ' 3 , 

ὁ δὲ Σκιπίων τὴν συμμαχίαν τοῦ αἀνδρος ἀποδεξαμε- 
e 3 " 2 Υ ' , 

vog ὁμήρων ovx ἔφη δεῖσθαι" τὸ γάρ τοι πιστὸν ἐν 

2 " e 
τοῖς οἰχείοις ἔχειν ὁπλοις. M p. 545. 


e zi ' , - 
ovrog (Archimedes) χατὰ Ζιόδωρον τῆς Σιυρακού- 
σης ταύτης 
' ', ^ 2 
προδότου πρὸς τὸν Μάρκελλον ἀϑρόως γενομένης, 
» e 
εἴτε κατὰ τὸν 4“έωνα Ῥωμαίοις πορϑηϑείσης. 
᾿Ζρτέμιδι τῶν πολιτῶν τότε παννυχιξζόντων, 
ς ς à 
τοιουτοτρόπως τέϑνηκεν ὑπὸ τινος Ῥωμαίου. 
ἣν κεκυφὼς διάγραμμα μηχανικόν τι γράφων, 
Α M " 3 Y t , ΄ 
τὶς δὲ Ρωμαῖος ἑπιστας εἷλκεν αἰχμαλωτίξων. 
- , D c 
ὁ δὲ τοῦ διαγράμματος ὅλος ὑπάρχων τότε. 
τίς ὁ καϑέλκων οὐκ εἰδὼς ἔλεγε πρὸς ἐκεῖνον. 
ἀπόστηϑι. ὦ ἄνϑρωπε. TOU διαγράμματός μου. 
ς e - MG D 
ὡς δ᾽ εἷλκε τοῦτον συστραφεὶς καὶ γνοὺς Ῥωμαῖον 
εἶναι, 
35^ ᾿ , , - ; - , 
ἐβοα. vé μηχάνημα τις τῶν &ucov μοι δότω. 
ς NC PP ^ 2 Χ , P" D 
o δὲ Ῥωμαῖος πτοηϑεὶς εὐϑυς éxelvov κτείνει. 
ἄνδρα σαϑοὸν καὶ γέροντα, δαιμόνιον τοῖς ἔργοις. 
» Χ 5 
ἐθρήνησε δὲ Μάρκελλος τοῦτο μαϑὼν εὐϑέως, 
λαμπρῶς τε τοῦτον ἔχρυψεν ἐν τάφοις τοῖς πα- 
, 
o 
^ , m, -»- , " 
συν τοῖς ἀρίστοις πολιτῶν καὶ τοῖς Ρωμαίοις πᾶσι, 
τὸν δὲ φονέα τοῦ ἀνδρὸς οἶμαι πελέκει κτείνει. 
c ,ὕ Η , , ' δ ΄ὔ 
o Ζίων καὶ Ζιοδῶρος γράφει τὴν ἱστορίαν. 
Tzetzes Hist. 2, 131—149. 


ἘΚΤΩΝ IIPO TOT. As. 101 


, νει FS A; ᾿ς ἔν ' » gU. E 
Ζίων ἐν Ῥωμαϊκοῖς ve ἔκ ve yog τῆς «zo τοῦ 
, - - M 1 
πάνυ ἀρχαίου ἀξιώσεως καὶ ἐκ τῆς παλαιᾶς πρὸς τοὺς 
ς Ü / D » , 3 ᾽ 
Ῥωμαίους φιλίας οὐκ ἤνεγκαν δικαιωϑεντες. ἀλλ 
- , 
ἐπεχείρησαν καὶ οἵ Καμπανοὶ τοῦ Φλάκκου καὶ ot 
Συρακόσιοι τοῦ Μαρκέλλου κατηγορῆσαι. καὶ ἐδὲ- 
- Y , 
χαιώϑησαν ἐν τῷ συνεδρίῳ. Suidas v. ἐδικαιώϑησαν, 
Etym. M. p. 316, 9. Cramer. Anecd. Paris. vol. 4, p. 168, 
14, ubi rectius Συρακόσιον quam apud ceteros Zvga- 
χκούσιοι, ut Bekk. Anecd. p. 119, 21: Zfíov ἐν ιδ΄ βι- 
ec δ ^ , 
βλέῳ wr) ot Συρακούσιοι νεωτερίσωσί τι. τὴν βοή- 
3 , 2? 
ὕειαν ἀἁπογνοντες. 
» ec 5 AL 3 A 
“έων ἐν τῷ ις΄ “πάντες ἀποθανεῖν ἐστε ἄξιοι, 
2 , NUNC , εν ΄ ATE UOTE 
OU μέντοι καὶ ἐγῶ παντας ὑμᾶς D«voroGGQ, ἀλλ᾽ ολί- 
€ , 
γους μέν, ovg xol συνείληφα ἤδη. δικαιώσω. τοὺς 
NOIRS , , 25 c . 
δὲ ἄλλους ἀφίημι. — iidem ib. 
b e V n 
ὅτι ὁ Σκιπίων δεινὸς μὲν qv ἐν ταῖς στρατηγίαις. 
M UM γς 
ἐπιεικὴς δὲ ἐν ταῖς ὁμιλίαις. καὶ ἐς μὲν vovg ἀνϑὲ- 
2 € t / 
σταμένους αὐτῷ φοβερός, ἐς δὲ τοὺς ὑπείκοντας φι- 
, - - ^ ES 
λανϑρῶπος. καὶ προσέτι καὶ ἐκ τῆς τοῦ πατρὸς TOU 
τὲ ϑείου δόξης πλεῖστον ἐς πίστιν ὧν ἐποίει. τῷ δο- 
w 373.95 - 3 , , - 
κεῖν ἀπ᾿ ἀρετῆς éx γένους ἀλλ᾽ ovx ἐκ τοῦ προστυ- 


, 5 ' A P , € 
χόντος evOoxiusiv, ἴσχυε. τότε δὲ καὶ μᾶλλον ἐπί τε: 


τῷ τάχει τῆς νίκης. καὶ ὅτι καὶ ὁ "ApoU fius ἐς τὴν 
μεσόγειαν ἀνεχώρησεν, μάλιστα δὲ ὅτι καὶ ἐϑείασεν, 
εἴτ᾽ ouv παρὰ δαιμονίου τινὸς μαϑὼν εἴτε κατὰ τύ- 
χην. ὅτι ἐν τῇ τῶν πολεμίων στρατοπεδεύσοιτο. ὃ 
καὶ ἐγένετο, πάντες μὲν αὐτὸν ὡς καὶ κρείττονά σφῶν 
ὄντα ἐτίμων, οἵ δὲ Ἴβηρες καὶ βασιλέα μέγαν ὠνό- 
μαξον. V p. 605. 

ταῦτα μὲν ovv οὗτοι περὶ Γυμνησίων νήσων᾽ 
Δίων δὲ ὁ Κοχκειανὸς ταύτας φησὶ πλησίον εἶναι 
τοῦ Ἴβηρος ποταμοῦ, πλησίον τῶν Εὐρωπαίων Ἡρα- 


46 


AT 


48 


19 


50 


51 


53 


102 EK T$,N IIPO TOT As. 


κλείων στηλῶν. ἃς νήσους Ἕλληνες μὲν καὶ Ῥωμαῖοι 
κοινῶς ,“Ευμνησίας φασίν, Ἴβηρες δὲ Βαληθίνς ἤτοι 
ὑγιεινάς. Is. Tzetzes ad Lycophr. 633. αἵ νῆσοι δ᾽ αὐ- 
ται τῇ περὶ τὸν Ἴβηρα ἠπείρῳ ἐπίκεινται" εἰσὶ δὲ 
τρεῖς. ἃς Ἕλληνες μὲν καὶ Ῥωμαῖοι κοινῇ Γυμνησίας 
καλοῦσιν, Οὐαλ ἐρέας δὲ καὶ Ὑασσούσας of Ἴβηρες. 
ἰδία δ᾽ ἑκάστην. τὴν μὲν Ἔβεσον. τὴν δὲ μείξω, 
μικροτέραν δὲ τὴν τρίτην φερωνυμώτατα. Zonaras 
p. 230, 20. 

ὅτι ὁ Μασινίσσας ἄλλως uiv ἐν τοῖς κράτιστος 
ἀνὴρ ἦν, τά τὲ πολέμια καὶ τοῖς βουλεύμασι. καὶ τῇ 
χειρὶ ἄριστα ἐξειργάξετο, καὶ ἐς πίστιν οὐχ ὅτι τῶν 
ὁμοφύλων, ἄπιστοι γὰρ οὗτοί p ὡς πλήϑει εἰσίν, 
ἀλλὰ καὶ τῶν πάνυ μέγα ἐπ᾽ αὐτῇ φρονούντων προ- 
ἔφερεν. V p. 605. - 

ὅτι τῆς Zipguapdog ἰσχυρῶς dioec Μασινίσσας. ἣ 
τὸ TE κάλλος ἐπιφανὲς εἶχε. καὶ γὰρ τῇ ἐπ 
τοῦ σώματος καὶ τῷ ἄνϑει τῆς ὥρας ἤχμαξεν, καὶ 
παιδεία πολλῇ καὶ γραμμάτων καὶ μουσικῆς ἤσκητο" 
ἀστεία τε καὶ αἱμύλος qv, καὶ τὸ σύμπαν οὕτως ἐπα- 
φρόδιτος Gore καὶ ὀφϑεῖσα ἢ καὶ ἀκουσϑεῖσα μόνον 
πάντα τινὰ χαὶ τὸν πάνυ δυσέρωτα κατεργάσασϑαι. 
3b. 

ὅτι Λικίνιος Κράσσος ὑπό τε ἐπιεικείας καὶ καλ- 


λους πλούτου τε; ἀφ᾽ οὗπερ καὶ πλούσιος ἐπῶνο- 


μάσϑη. ὅτι τε ἀρχιερεὺς ἦν, ἔμελλεν ἐν τῇ Ἰταλίᾳ 
ἀκλήρωτος μένειν. V ib. 

μέντοι καὶ ἠϑέλησε τοῦτον τίσασϑαι᾽ προῦ- 
ποπτευϑεὶς γὰρ ἔφυγε. καὶ ἐς τὴν Διβύην ἐλϑὼν 
πολλὰ μὲν καϑ'᾽ ἑαυτόν, πολλὰ δὲ καὶ μετὰ τῶν Po- 
μαίων καὶ τὸν Σύφακα καὶ τοὺς Καρχηδονίους ἐλύ- 
πησεν. Σκιπίων δὲ ἐπειδὴ πάντα τὰ ἐντὸς τοῦ Πυ- 


ἘΚΤΩΝ ΠΡῸ TOT As. 103 


ρηναίου τὰ μὲν βίᾳ, τὰ δὲ καὶ ὁμολογίᾳ προσεποιή- 
σατο, τὸν στόλον τὸν ἐς τὴν “ιβύην ἡτοιμάξετο, ὥσπερ 
- of ἐφεῖτο᾽ καὶ γὰρ τοῦτο καίτοι πολλῶν ἀντιλεγόν- 
τῶν ἐπετράπη τότε, καὶ τῷ Σύφακι συγγενέσϑαι ἐκε- 
λεύσϑη. κἂν ἐξείργαστό τι τοῦ φρονήματος τοῦ ἕαυ- 
τοῦ ἄξιον᾽ ἢ γὰρ Καρχηδόνα εἷλεν ἂν τὸν πόλεμον 
αὐτῇ περιστήσας, ἢ τὸν ᾿ἀννίβαν ἐκ τῆς Ἰταλίας ἐξή- 
yaysv, ὅπερ ὕστερον ἔπραξεν. εἰ μὴ of ἐν οἴκῳ Ῥω- 
uoto, τὰ μὲν φϑόνῳ αὐτοῦ, τὰ δὲ καὶ φόβῳ ἐμποδὼν 
ἐγένοντο᾽ τό τὲ γὰρ νέον πᾶν μειζόνων ἀεὶ ἐπορέ- 
γεσϑαι καὶ τὸ κατορϑοῦν πολλάκις ἄπληστον τῆς εὐ- 
πραγίας εἶναι νομίζοντες χαλεπώτατα ἂν ἡγοῦντο 
VEQVUGXOU ψυχὴν αὐχήματι προ (desunt versus quattuor) 
οὐκ ἐκείνῳ πρός τὲ δυναστείαν καὶ δόξαν ἀλλ᾽ 
ἑαυτοῖς πρός τε ἐλευϑερίαν καὶ σωτηρίαν συμ- 
φέρῃ χρῆσϑαι. κατέλυον αὐτόν, καὶ ὃν αὐτοὶ 
προῆγον ἐς τὰ πράγματα ἐν χρείᾳ αὐτοῦ γενό- 
μενοι. τοῦτον ἐθελονταὶ καϑήρουν. ὅτι μείζων τῆς 
κοινῆς ἀσφαλείας ἐγεγόνει" καὶ τοῦτο οὐκέτι ὅπως 
Καρχηδονίους παντελῶς δι᾽ αὐτοῦ καταπολεμήσουσιν, 
ἀλλ᾽ ὅπως μὴ ἑαυτοῖς τύραννον αὐϑαίρετον ἐπασκή- 
σουσιν ἐσκόπουν. τῶν οὐν στρατηγῶν δύο αὐτῷ δια- 
δόχους πέμψαντες ἀνεχάλεσαν αὐτόν. καὶ τὰ μὲν 
ἐπινίκια οὐκ ἐψηφίσαντό οἷ, ὅτι ἰδιώτης ve ὧν ἐστρά- 
τευτο καὶ ἐπ᾽ οὐδεμιᾶς ἐννόμου ἡγεμονίας ἐξήταστο, 
βοῦς μέντοι ἑκατὸν λευκοὺς ἐν τῷ Καπιτωλίῳ ϑύσαι 
καὶ πανήγυρίν τινα ἐπιτελέσαι τήν τε ὑπατείαν ἐς τὸ 
τρίτον ἔτος αἰτῆσαι ἐπέτρεψαν αἷ γὰρ ἐς νέωτα ἀρ- 
χαιρεσίαι...... . ἐγεγόνεσαν. 

ἐν δὲ τοῖς αὐτοῖς τούτοις χρόνοις καὶ ὁ Σουλπέ- 


-“" 9 - 
κιος μετὰ τοῦ ᾿ἀττάλου Θρεὸν μὲν προδοσία, Ὁπούντα δ 


δὲ κατὰ τὸ ἰσχυρὸν ἔλαβεν ὁ γὰρ Φίλιππος οὐκ 


51 


δῦ 


56 


57 


547 


58 


59 


a. Ὁ. 
548 


60 


61 


a.u 
549 


104 EK T9N ΠΡῸ ΤΟΥ 4c. 


ἠδυνήϑη σφίσι διὰ ταχέων καίπερ ἐν ZhqumvouxóL 
^ , Ll 3, ^ δ , ^ A] , 

ὧν ἐπαμῦναι. ἐπειδὴ οἱ Αἰτωλοὶ τὰς διόδους προχα- 
τέσχον. ὀψὲ δέ ποτὲ ἐπελθών. καὶ καταλαβὼν τὸν 


[Ἄτταλον τὴν λείαν τὴν ἐκ τῆς Ὀποῦντος διατιϑέμε- 


2 D Y N et » δὲ δὴ Ῥ , ver. 
vov, ἐκείνῳ μὲν γὰρ avv, τοῖς δὲ δὴ Ῥωμαίοις ἡ ἐκ 
» € L7 * , 
τοῦ Θρεοῦ ἐγένετο, ἐς τὰς ναῦς αὐτὸν κατήραξεν, 
e ΣΆ , - ᾿ D , 
ὥστε τὸν ἄτταλον διὰ τὲ τοῦτο xaL διὰ Προυσίαν 
τὸν Bi9vvov βασιλέα. ἐσβαλόντα τε ἐς τὴν χώραν 
^ Xx 3 - 
αὐτοῦ καὶ πορϑοῦντα αὐτήν, ἀποπλεῦσαι κατὰ τάχος 
3 e , 3 
οἴχαδε. ὁ μέντοι Φίλιππος οὐχ ὅσον οὐκ ἐπήρϑη 
DEAE - , 
τούτῳ, ἀλλὰ καὶ σπείσασϑαι τοῖς Ρωμαίοις ἠϑέλησε, 
᾽ - 
καὶ μάλισϑ'᾽ ὅτι καὶ ὁ Πτολεμαῖος πρέσβεις ἐκ τῆς 
Αἰγύπτου πέμπων συνήλλαττεν αὐτούς. καί τινῶν 
λόγων σφίσι γενομένων (desunt versus quattuor) εὐρή- 
3}. δ» ^ 2 ν 1 2 $3759 08A 
νὴν οὔκετι ἤἥτησεν &ÀÀAC . . .. . . δὲ AiroAovg «zo 
^ LI - ς , 
τῆς συμμαχίας τῆς τῶν Ρωμαίων o... τινι ἀποσπά- 
σας φίλους ἐποιήσατο. οὐ μέντοι καὶ ἐπράχϑη τι 
, P d 2 3 ς DN , L4 e “Ὁ » 
ὠνήμης ἄξιον οὔὐϑ' ὑπ ἐκείνου οὔτε ὑπ᾽ ἄλλων τινῶν, 
οὔτε τότε οὔτε ἐν τῷ ὑστέρῳ ἔτει ἐν ᾧ “ούκιός τὲ 
3 
Οὐετούριος καὶ Καικίλιος Μέτελλος ὑπάτευσαν, καί- 
» bd Ll PU e 
πὲρ σημείων πολλῶν καὶ δυσχερῶν τοῖς Ρωμαίοις 
γενομένων᾽ ἀρνίον vs γὰρ ἀρρενόϑηλυ ἐγεννήϑη, 
E UU m. trei a δε a Lov ὥφϑη, κατά τὲ τῶν 
ϑυρῶν τοῦ ναοῦ τοῦ Διὸς τοῦ Καπιτωλίου ὄφεις δύο 
, ^ ^ - 
κατώλισϑον, καὶ ἱδρώτι πολλῷ αἵ vs ϑύραι τοῦ Πο- 
L 3:0 ^ 3 , Á 3 ΄ , 
σειδωνίου καὶ ὁ βωμὸς ἐρρύη, ἔν τε ds στάχυες 
- 
αἱματῶώδεις ϑερίζουσί τισιν ὥφϑησαν, καὶ ἑτέρωϑι 
M , 
γυνὴ κέρατα ἔχουσα ἀνεφάνη, κεραυνοί τὲ ἐς ναοὺς 
πολλοὶ... Fragm. Paris. in Mus. Rhen. a. 1839, p. 458. 
Conf. Zonaras p. 231 seqq. 
m - r7 e - 
ὅτι τοῦ Πυϑίου κελεύσαντος τοῖς Ῥωμαίοις τῷ 


e? - - 
ἀρίστῳ τῶν πολιτῶν ἐπιτρέψαι τὴν ϑεὸν ἐκ Πεσσι- 


B Ww P SEX TON ΧΠΡῸ TOT Ac. 105 


» - M , 
voUvrog κομιζομένην ἐς τὸ ἄστυ, Πούπλιον unice, 
παῖδα τοῦ Γναίου τοῦ ἐν τῇ Ἰβηρίᾳ τελευτήσαντος 
ς 2 
ὄντα, ἁπάντων προέκριναν καὶ προετέμησαν. αἴτιον 
Ner ΒΩ ^ μὲ Ἁ A , 5, , 
δὲ or, ἄλλως τὲ... καὶ evGe[Mjg καὶ δίκαιος ἐνομί- 
fero. ὃς ταύτην τότε ἐς τὴν πόλιν καὶ τὸ παλά- 
- ^ , 
τιον μετὰ τῶν ἐπιφανεστάτων γυναικῶν ἀνήγαγεν. 
V p. 606. 
e δ - c ^ 
or. πυϑόμενοι τὰ τῶν Λοκρῶν οἱ Ῥωμαῖοι, καὶ 
νομίσαντες αὐτὰ ὀλιγωφίᾳ ToU Σκιπίωνος συμβεβη- 
κέναι. χαλεπῶς τὲ ἔφερον, καὶ ἐβουλεύσαντο εὐϑὺς 
ὑπὸ ὀργῆς τῆς τε ἡγεμονίας αὐτὸν παῦσαι καὶ ἐπὶ 
δίκην ἀνακαλέσαι, προσπαροξυνϑέντες ὅτι τῇ τὲ Ἕλ- 
κ᾿ , , ^ x x δ , , , [77 
ληνικῃ διαίτῃ ἐχρῆτο καὶ oru ἵματιον ἄνεβαλλετο, OTL 
? , , 2 V - «i 
τε ἐς παλαίστραν παρέβαλλεν. ἔτι δὲ τοῖς στρατιῶ- 
ς - , , 
ταις ἁρπάζειν τὰ τῶν συμμάχων ἐπιτρέπειν ἐλέγετο, 
τόν τε πλοῦν τὸν ἐπὶ Καρχηδόνα διατρίβειν ἐπέτη- 
Y Ω E 5, e 
δες, ὅπως ἐπὶ πλεῖον ἄρξειεν, ὑπωπτεύετο. μέγιστον 
x 2 , - 3 2 ? - , 
δὲ éve«yovrov τῶν ἀπ ἀρχῆς οἱ φϑονουντῶν μετα- 
, BIA » ^ - ^ ' * - 
πειψασϑαι αὐτὸν ἡϑελον. καὶ τοῦτο μὲν διὰ TO πλῆη- 
Sog μεγάλην εὔνοιαν αὐτοῦ πρὸς τὰς ἐλπέδας ἔχον 
ovx ἐγένετο. V ib. 
. σχόντες στρατόπεδόν τε ἐν ἐπιτηδείῳ ἐποιή- 
σαντο χαὶ πᾶν αὐτὸ σταυρώμασι περιέφραξαν, χά- 
3 AN ^ 
ρακας ἐπ᾽ αὐτὸ τοῦτ᾽ ἐνεγκάμενοι. ἄρτι τε κατεσχεύα- 
, 3 - ' 
GTO, καὶ δράκων παρ αὐτὸ μέγας διὰ τῆς ἐπὶ τὴν 
Καρχηδόνα φερούσης οδοῦ παρείρπυσεν., ὥστε καὶ 
, , A ^ M] , 
£x TOUTOU TOV Σκιπίωνα κατὰ τὴν περὶ τούτων... 
€ , 
ἑαυτοῦ φήμην ἐπιϑαρσήσαντα προϑυμότερον τήν τὲ 
, 4 , 
χῶραν πορϑῆσαι καὶ ταῖς πόλεσι προσμίξαι. καί 
τινας καὶ εἷλεν αὐτῶν οἵ v6 Καρχηδόνιοι “μηδέπω 
X ED παρεσκευασμένοι ἡσύχαξον, καὶ ὁ Σύφαξ 
τῇ μὲν δόξῃ φίλος αὐτῶν Qv, τῷ ὃὲ ἔργῳ ἐχ μέσου 


02 
ἃ. u. 
550 


63 


64 


106 ἘΚΤΩΝ IIPO ΤΟΥ Ac. 


εἱστήκει κελεύων γὰρ πρὸς τὸν Σκιπίωνα καταλ- 
ἐπέ αἱ 2 3 
λαγὰς αὐτοῖς ποιεῖσθαι οὐκ ἠβούλετο κρατήσαντας 
τοὺς ἑτέρους τῶν τε ἑτέρων ἅμα καὶ ἑαυτοῦ δεσπότας 
γενέσϑαι. ἀλλ᾽ ἔτι ἀντιπάλους ὅτι μάλιστα ἀλλήλοις 
» [ - ,. ; , 2 5 - , 
ὄντας ἑαυτῷ διαλλαξαι. ἐγχειμένου Ó ovv τῇ χῶρᾳ 
- " Lp [227 3 EY e - 
τοῦ Σκι(πίωνος Avvov ὁ ἵππαρ)χος, ἣν δὲ (υἱὸς τοῦ 


"4c0govBov) ... 9 . £.. &vog μὲν τὸν -... Ὁ τον 
PE iid DS . ἀνεπείσϑη πρὸς (τοῦ Μασι-. 
Ὁ ΠΗ τι ρον τν χῶ.... Καρχηδονίοις ....... 
EE cg urs ss s. P Z0ÀASuuxQV OW... 
Dres Em os. V8...8.Q ... σιν ἐπιστεύετο, 


κἀκ τούτου προ(πέμψας ὁ Σκιπίων ἱππέας) τινὰς 
éx τῆς συμβουλίας (τοῦ Μασινίσσου) ..... EA 
ἐνήδρευσεν ἐς χωρία ἐπιτήδεια, ....... τΥ ΘΝ ΊΣΕ, 


A 64, 4. εἱστήκει] ὃ lMecwiíccog . .. τοῖς Ῥωμαίοις 
προσέκειτο, ὑποκρινόμενος τὰ τῶν Καρχηδονίων αἷρεῖσϑαι. 
0 δέ ys Σύφαξ τὰ τῶν Λιβύων πράττων ἐπλάττετο Ῥω- 
μαίοις ἕνσπονδος εἶναι καὶ στείλας πρὸς τὸν Σκιπίωνα 
παρῇήνει μὴ ποιήσασϑαι τὴν διάβασιν. ἀκούσας δὲ ταῦτα 
δι᾽ ἀπορρήτων ὃ Σκιπίων, ἵνα μὴ γνῶσιν οἵ στρατιῶται, 
τόν τὲ κήρυκα αὐθημερὸν ἀπέπεμψε μηδενὲ ἄλλῳ προσο- 
μιλήσαντα, καὶ τὸ στράτευμα συγκαλέσας ἐπέσπευδε τὴν 
διάβασιν, ἔτι τοὺς Καρχηδονίους ἀπαρασκεύους λέγων εἶναι, 
καὶ πρότερον μὲν τὸν Πῆ]ασινίσσαν, τότε δὲ καὶ τὸν Σύφακα 
μετακαλεῖσϑαι αὐτοὺς καὶ χρονίζουσιν ἐγκαλεῖν. ταῦτα εἰπὼν 
μηδὲν ἔτι μελλήσας ἐξανήχϑη" καὶ πρὸς τὸ ἀκρωτήριον τὸ 
καλούμενον ᾿“πολλώνιον προσορμίσας τὰς ναῦς ἐστρατοπεδεύ- 
σατο καὶ τὴν χώραν ἐπόρϑει, προσέμισγέ τε ταῖς πόλεσι καὶ 
εἷλέ τινας. ἐγκειμένων δὲ τῶν Ῥωμαίων τῇ χώρᾳ "Avvov 
0 ἵππαρχος, υἱὸς ὧν τοῦ ᾿ἀσδρούβου τοῦ Γίσγωνος, ἀνεπεί- 
σϑη πρὸς τοῦ Μασινίσσου ἐπιϑέσϑαι αὐτοῖς. ὁ οὖν Σπι- 
πίων ἵππέας πέμψας τινὰς χωρία πρὸς καταδρομὴν ἐπιτή- 
δεια ἐληίΐξετο, ἵν᾽ ὑποφεύγοντες ἐπισπάσωνται τοὺς ἐπιδιώ- 
κοντας. τῶν οὖν Καρχηδονίων ἐπισπομένων x. τ. 4. Zonaras 
p. 294, 17. 


:007 0 EK ΤΩΝ ΠΡΌ TOT As. 107 


e 
χαταδρομὴν ποιούμενοι ὑποφεύ(γωσι καὶ) ἐπι(σπά- o6 
σωνται) τοὺς ἐπιδιῶξαί σφας ἐθελήσοντας. γενο- 
μένου δὲ τούτου x«l τῶν Καρχηδονίων ἐπεξελ(ϑόν- 
^ , 
vOv) τε ἐκε(ίνοις) καὶ δι᾿... ov κατὰ τὸ συγκείμε- 
vov τρ(απομ)ένοις ἀνὰ κράτος ἐπισπομένων ὃ τε Μα- 
, - , c 
σινίσσας μετὰ τῶν ἀμφ᾽ αὐτὸν ἵππέων ὑπολειφϑεὶς 
, ἊΝ c 
κατὰ vo(rov τοῖς) διώκουσιν ἐγένετο, καὶ ὁ Σκιπίων 
- 3 po 
ἐξαναστὰς ἐίκ τοῦ λόχου) ἐ(πι)ὼν ἀπήντησεν αὐτοῖς. 
ὧστ᾽ ἀμφιβόλους (δῶχα ἀποληφϑέντας καὶ ἀποθανεῖν 
πολλοὺς καὶ ἁλώναι. .΄..... 058! καὶ τὸν Avvova. or 
c 
πυϑόμενος δὲ τοῦτο ὁ ᾿ἀσδρούβας τὴν μητέρα τοῦ 
x 3 , 
ΜΜασινίσσου συνέλαβε. καὶ ἐκεῖνοι μὲν ἀνταπεδόϑη- 
35 ς 
σαν 0 δὲ δὴ Σύφαξ εὖ τε εἰδὼς ὅτι ὁ Μασινίσσας 
3 , - , ^ i! 3 - , 
ov Καρχηδονίοις μάλλὸν τι ἢ καὶ αὐτῷ πολεμήσει, 
καὶ φοβηϑεὶς μὴ ἐν ἐρημίᾳ συμμάχων. ἂν τι ἐκεῖνοι 
ἐγχκαταλειφρϑέντες ὑπ᾽ αὐτοῦ πάϑωσι, γένηται, τήν τὲ 
€ , - 
προσποίητον πρὸς τοὺς Ῥωμαίους φιλίαν ἀπεῖπε καὶ 
τοῖς Καρχηδονίοις φανερῶς συνήρατο᾽ οὐ μέντοι γε os 
E ei V2 » P 3 M2 - 
χαϑαρῶς, ὥστε καὶ ἀνϑίστασϑαί σφισιν. ἀλλα ἀδεῶς 
ἐκεῖνοι καταϑέοντες λείαν vs πολλὴν ἡγον καὶ συχ- 
νοὺς τῶν ἐκ τῆς Ἰταλίας ὑπὸ τοῦ ᾿ἀννίβου πρότερον 
ἐς τὴν Διβύην πεμφϑέντων ἐκομίσαντο, καταφρο- 
νήσαντές ve αὐτῶν διὰ ταῦτα καὶ ἐπὶ τὴν Οὐτίκην 
ἐπεστράτευσαν. ἰδόντες οὖν τοῦτο O τε Σύφαξ καὶ o 
Mee) , ET , LY ? ΟῚ , 3-2 04 
0 “ἀσδρουβας. καὶ δείσαντες περὶ αὐτῆς. οὐκέτ ἔκαρ- 
3 4“ 2, 
τέρησαν, ἀλλ᾽ ἀντεπελθϑόντες ἔλυσαν τὴν πολιορκίαν, 
M 3 hd 
μὴ τολμησάντων αὐτῶν καὶ πρὸς ἀμφοτέρους ἅμα 
9 
ἀγωνίσασϑαι. καὶ οἱ μὲν ἐκ τούτου κατὰ χώραν ἐχεί- 
' ᾽ , M i 9 , , 
μασαν. τὰ ἐπιτήδεια τὰ μὲν αὐτόϑεν (λαμβάνοντες, 
" N21. 9 - , bd - , 
τὰ δὲ éx) τῆς Σικελίας τῆς τε Σαρδοῦς μ(εταπεμπό- 
μενοι of γὰρ) νῆές σφισιν αἵ τὰ λάφυρα (ἐς τὴν 
2 , M - - 
Ἰταλίαν ἄγουσαι καὶ) τροφὴν ἂν ἐπῆγον. ἐν δὲ τῇ τὸ 


72 
a. 0. 
551 


108 EK TON IIPO TOT Ac. 


, ? ΄ : 
(Ἰταλίᾳ κατὰ τὸν πρὸς ᾿ἀννίβαν) πόλεμον οὐδὲν 
, ᾽ , ; D ΄ , p 
μέγα ἐπράχϑη. Πούπλιος y&)o Σεμπρώνιος μάχῃ 
* , ec - ,ὕ 
τινὶ βραχείᾳ νικηϑεὶς ὑπὸ τοῦ Avvífov ἀντεπεκρά- . 
2 € e LY $i , AE , , 
τηῦὲν αὐτοῦ, ὁ δὲ δὴ Διουιος καὶ o Νέρων τιμητεύ- 
σαντες τοῖς τε “ατίνοις το(ἴς προ)λιποῦσι τὴν συστρα- 
, ^ - 3 , € - 
τείαν καὶ (διπλοῦν) ἀποδιδόναι πλῆϑος τῶν στρα- 
τιωτῶν προσταχϑεῖσι διδόναι ἀπογραφὰς ἐπήγγειλαν, 
ὅπως καὶ ἄλλοι χρήματα σφισι συνεσφέρωσι. καὶ 
τοὺς ἅλας ἀτελεῖς μέχρι τότίε ὄντ)ας ὑποτελεῖς ἐποίη- 

5 »" x 3 942 e ? 3. ty e , 
σαν τοῦτο δὲ ovx ἄλλων (£vex)a, ἀλλ᾽ ὅτι ὁ Διούιος 
ἔπραξέ vs αὐτὸ ἀμυνόμενος τοὺς πολίτας ἐπὶ τῇ κα- 
ταψηφίσει καὶ ἐπίκλησιν ἀπ᾽ αὐτο(ῦ ἔλαβε)" Σιαλι- 
νάτωρ γὰρ ἐπωνομάσϑη. διά τε oUv TOUTO περφιβόη- 
TOL OL τιμηταὶ οὗτοι ἐγένοντο, καὶ ὅτι τε ἀλλήλους 
τῶν v& ἵππων παρείλοντο καὶ αἰραρίους ἐποίησαν 

, M τ » 5 ou ms 
8T... .0vt£G κατὰ τὴν... . Fragm. Paris. p. 460. Conf. 
Zonaras p. 235 seq. 

Or, 0 Σχιπίων ναῦν Καρχηδονίαν λαβὼν ἀφῆκε 
μηδὲν ἀδικήσας, ἐπειδὴ ἐπὶ πρεσβείᾳ πρὸς αὐτὸν 
ἀφικνεῖσθαι ἐπλάσαντο᾽ ἤδει μὲν γὰρ ὅτι ἐπὶ τῇ τῶν 
ἑαλωκότων σωτηρίᾳ προεφασίσϑη, προετίμησε δὲ τῆς 
χαϑέξεως αὐτῶν τὸ μηδ᾽ ὁτιοῦν διαβληϑῆναί πῶς δυ- 
νάμενον ποιῆσαι. τοῦ τε Σύφακος καὶ τότε ἔτι συναλ- 
λάττοντος αὐτοὺς ὡς τὸν Σκιπίωνα ἐκ τῆς Διβύης καὶ 

^ ? , 3 m1 2 , 3 - E , A , 

vov AvviBav ἐκ τῆς Ιταλίας ἀπᾶραι, ἐδέξατο τὸν λόγον. 
οὐχ ὅτι ἐπίστευέν ol, ἀλλ᾽ ἵνα αὐτὸν σφήλῃ. V p. 606. 

e 5 e "δ γῇ 3 M , , 
oz, ἡλῦον οἱ Ῥωμαῖοι προς vov Σκιπίωνα τὰ τὲ 

Ly € 

ἄλλα πολλὰ ἄγοντες καὶ τὸν Σύφακα. καὶ og ἰδὼν 
- 3 
αὐτὸν δεδεμένον οὐκ ἤνεγκεν, ἀλλὰ τῆς τὲ παρ 

E ; E 
αὐτῷ ξενίσεως μνημονεύσας, καὶ τὰ ἀνθρώπεια πα- 
ϑήματα ἀναλογισάμενος, ὅτι τὲ βασιλέα δυνάμεως 

3 m e 3 , τὶ e 
οὐ σμικρὰς καὶ ὅτι ἀξιοσπούδαστον καὶ ἑαυτῷ γενο- 


ΠΕΚΤΩΝ IIPO TOT Az. 109 


^. 


μενον ἑώρα τότε οἰκτρῶς οὕτως ἔχοντα, ἀνεπήδησε 
μὲν ἐκ τοῦ δίφρου, καὶ ἔλυσέ τὲ αὐτὸν καὶ ἐδεξιώ- 
σάτο καὶ ἐν ϑεραπείᾳ πολλῇ ape. V ib. 

ὅτι ἐπικηρυκευσάμενοι οἵ Καρχηδόνιοι τῷ Σ΄χυ- 


€ , c 2 5 - 3. 
πίωνι, τῶν τε ἐπιταχϑέντων σφίσιν ὑπ΄ αὐτοῦ OU- 


X ἢ , e ᾿ 5 € 
δὲν ὅντε ovy ὑποσχόμενοι οἷα μηδὲν αὐτῷ παρέξειν 
9 Dm , E] 
μέλλοντες. χρήματα uiv αὐτῷ εὐϑὺς ἔδωκαν καὶ τοὺς 
9 ς ^ N 
αἰχμαλώτους πάντας ἀπέδωκαν. ὑπὲρ δὲ τῶν ἄλλων 
f , , εἶ 
ἐς τὴν Ῥώμην ἐπρεσβεύσαντο. καὶ αὐτοὺς ἐκεῖνοι 
, 3 9 κι , 
τότε OU προσεδέξαντο. λέγοντες οὐκ tiva σφισι πα- 
» * e 
τριον στρατοπέδων τισὶν ἐν τῇ ᾿Ιταλίᾳ ὄντων ὑπὲρ 
, e , » 
εἰρήνης χρηματίζειν. ὕστερον δὲ ἀπάραντος τοῦ τὲ 
3 , - ? * E] 
"Avviflov καὶ τοῦ Μάγωνος λόγον αὐτοῖς ἔδωκαν, καὶ 
5 ^ Si ud , M 3a f 3579.47 
ἤλθον μὲν ἐς ἀμφιόσβητησιν πρὸς ἀλλήλους. ἐπ ἀμ- 
, " , 
φότερα ταῖς γνώμαις γενόμενοι, τέλος δὲ ἐψηφίσαντο 
^ ' 3 e e , 
τὰς σπονδὰς ἐφ᾽ oig ὁ Σκιπίων συνετέϑειτο. U p. 380. 
e δ , - , ARP M 
or, οὗ Καρχηδόνιον τῷ Σκιπίωνι ἐπεϑεντο καὶ 
^ - Ἁ » 
κατὰ γὴν καὶ κατα ϑάλατταν. τοῦ δὲ Σκιπίωνος 
2 , : MH 
ἀγανακτήσαντος ἐπὶ τούτῳ καὶ ἔγκλημα ποιησαμέ- 


E Ἢ 3 
νου οὔτε τι μέτριον τοῖς πρέσβεσιν ἀπεκρίναντο, καὶ 


προσέτι χαὶ ἐπεβούλευσαν αὐτοῖς ἀποπλεύσασιν᾽ καὶ 
3 » , 
εἴγε ui] ἄνεμός σφισι κατὰ τύχην ἐπιγενόμενος ἐβοή- 
e ? k) ^ 

ϑησεν, ἥλωσαν Gv ἢ ἀπώλοντο. καὶ διὰ τοῦτο ὁ 
, , 2 , ? , -» ' , 

Σκιπίων, καίπερ ἐπελϑόντων ἐν τούτῳ τῶν τὴν εἰρη- 
5 P) 4 « 

vqv αὐτοῖς φερόντων, οὐκέτ᾽ αὐτὴν ἐποιήσατο. U ib. 

, 
. vi Μάρκος... (πρὸς τὸν diAux)zov zeug- 


- paf e Ἁ » - - 
ϑείς᾽ .... ὑπὸ τῶν στρατη(γῶν) ... παρ᾽ αὐτῶν 
» , 5 , - / 
3....09)909067' πρεσ(βείαν ... qv τοῦ Φιλίππου 
καὶ. . . τέ τινα ὃν αὐτὸς. .. Καρχηδονίοις ἐπε- 
, , 
πόμφει᾽ ... vrog οὐδὲν sig . . . v κεκρατηκότες 


ον πολέμους τῷ μὲν ... ε δὴ δόξῃ οὐδὲν cu. . . κροτέ- 
| govg κατέστησαν. Fragm. Paris. p.463. Conf, Liv. 30, 26. 


Ti 


78 


79 


80 


sob 


80€ 


110 EK T&N IIPO ΤΟΥ Ac. 


πλεῖστοι ὅσοι ἐστρατεύσαντο, ὥς που πολλὰ ἕκου- 
σίως πολλοὴ ὧν οὐδὲν ἂν ἀναγκαξόμενοι δράσειαν 
ποιοῦσι. τὸ μὲν γὰρ προσταττόμενόν MES ὡς καὶ 
βίαιον δυσχεραίνουσι, τὸ δ᾽ αὐϑαίρετον ὡς καὶ cv- 
τοκράτορες ἀγαπώσιν. V p. 609. 

Ζίων βιβλίῳ ιξ΄ “᾿᾿ἐπέστησεν ἐξαίφνης τοῦ δρό- 
μου. Bekk. Anecd. p. 140, 23. 

Δίων ἐν Ῥωμαϊκῶν ιξ΄ “πέφυκε καὶ ἄλλως ὡς 
πλήϑει τὸ μὲν εὐτυχοῦν ϑρασύνεσϑαι. τὸ δὲ κακο- 
πραγοῦν μετριάξειν, κἀκ τούτου τὸ μὲν δεδιὸς σω- 
φρονεῖν. τὸ δὲ ϑαρσοῦν ἀκολασταίνειν. ἐπὶ πλέον 
δ᾽ ἐν ἐκείνῳ voUr ἐφωράϑη. Suidas ν.. ὡς ἐπίπαν. 

Ζέίων ἐν Ῥωμαϊκῶν ιξ΄ “καί τις λόγος περὶ αὖὐ- 
τῶν τοιόσδε ἐδημώϑη. Suidas et Etym. M. et alii v. 
ἐδημώϑη. 

ἐνθυμιζόμενοι. λογιζόμενοι. οὕτω 4ίων ἐν ιζ΄ 


Ῥωμαϊκῶν. Suidas s. Etym. ap. Cramer. Anecd. Paris. 


vol. 4, p. 169. 8, Zonaras Lex. p. 750. 

διατέϑημι ἀντὶ τοῦ διαπράττομαι. αἰτιατικὴ 
Δίωνος ιη΄ βιβλίῳ “καὶ πάντα μὲν τὰ βέλτιστα τὴς 
φιλοσοφίας ἄνϑη δρεπόμενος. Bekk. Anecd. p. 1338, 
29, quae ex duabus glossis confusa sunt et lacunosa. * 


18. ἐπέστησεν] καὶ 0 ᾿ἀννέβας μικροῦ ἂν ἀπώλετο. φεύγον- 
τα γὰρ αὐτὸν 0 Μασινίσσας ἐπεδίωκεν ἀκρατῶς τῇ τοῦ ἵππου 
δύμῃ ὑπενδιδούς. μεταστραφεὶς δ᾽ ὁ ᾿ἀννίβας, καὶ ἰδὼν αὐτὸν 
οὕτω διώκοντα, ἠρέμα ἐξέκλινε καὶ τὸν δρόμον ἐπέστησε. καὶ 
οὕτω παρελάσαντα τὸν Μασινίσσαν κατὰ νώτου γενόμενος 
2 . 5 , 3 32-9 3. 
ἔτρωσε" κάκ τούτου usr ὀλίγων ἐξέφυγε. Zonaras p. 244,1. 

2 (Fragmentum fortasse ne est quidem Dionis Cassii, 
ut infra-p. 155, fr. 12 et 19 delenda sunt tanquam Dionis 
Chrysostomi Or. 1, p. 7, 26 et 5, 15 ed. meae.) Ibidem haec sunt 
fragmenta: p. 124, 7: Δίωνος ιϑ' βιβλίῳ “καὶ τούς vs cv- 
τεπεξελϑόντας of &v£xowov." 105, 20: Ζέων εϑ' βιβλίω “Τα- 

- * 5 *o* *e* 2 , , E 
ραντῖνοι μὲν οὖν οὐδὲν οὐδὲ ἐκείνου προτιμήσαντες. 100, 1: 


[ 
᾿ 
Ε 
3 


EK ΤΩΝ IIPO TOT Ζ:: ΠῚ 


τῶν ἐπινικίων τυχεῖν ἠξίου. λόγων τε ἐπ᾽ 
ἀμφότερα πολλῶν γενομένων. οἱ μὲν γὰρ ἄλλως τε 
καὶ πρὸς τὴν τοῦ “ὐρηλίου κακοήϑειαν συνεσπού- 
δαζον αὐτῷ, καὶ τήν τε νίκην ἐμεγάλυνον καὶ παρα- 
δείγμασι πολλοῖς ἐχρώντο᾽ oí δὲ τῇ τε τοῦ ὑπάτου 
ἰσχύϊ ἡγωνέσϑαι αὐτὸν ἔλεγον, μηδεμίαν ἰδίαν αὐτο- 
κράτορα ἀρχὴν ἔχοντα. καὶ προσέτι καὶ λόγον παρ᾽ 
αὐτοῦ ἀπήτουν ὅτι τὰ προσταχϑέντα οὐκ ἐπεποιήκει. 


ὅμως ἔλαβεν αὐτά. καὶ ὁ μὲν ἐκεῖ... πρὶν τὸν 40ὑ- 
(οήλιον) ε... ϑεό... v ξἑώρτασεν᾽ ὁ δὲ δὴ Οὐερ- 
πὸ παν, σαν Ὅτ κι ΘΟ ἐγ &GT .. € μὲν παρὰ 
τῶν .X*... Fragm. Paris. p. 465. 


ὅτι διεκηφυχεύσαντο οἱ [| Καρχηδόνιοι τῷ Σκιπίωνι. 
ἦν δὲ τὰ διωμολογημένα ὁμήρους τέ σφας “δοῦναι, 
καὶ τοὺς αἰχμαλώτους τούς τε αὐτομόλους ἤτοι τῶν 
Ῥωμαίων ἢ τῶν συμμάχων ὧν εἶχον ἀποδοῦναι: καὶ 
τοὺς ἐλέφαντας πάντας καὶ τὰς τριήρεις πλὴν δέκα 
παραδοῦναι καὶ τὸ λοιπὸν μὴ κεκτῆσϑαι μήτε ἐλέ- 
φαντας μήτε ναῦς. καὶ τῷ Μασινίσσᾳ πάντων ὧν 
εἶχον αὐτοῦ ἀποστῆναι καὶ ἐχξδίνῳ δοῦναι; τήν τὲ 
χώραν καὶ τὰς πόλεις τὰς ἐν τῇ ἐπικρατείᾳ αὐτοῦ 
οὔσας ἀφεῖναι, καὶ μήτε καταλόγους ποιεῖσϑαι μήτε 
μισϑοφόροις χρῆσϑαι μήτε πόλεμον πρὸς μηδένα παρὰ 
τὴν τῶν Ῥωμαίων γνώμην ἀναιρεῖσϑαι. U p. 380. 


, PC ' t , - 
Atv v9 βιβλέω “περι... τὰ δὲ ὑμέτερα ἐγώ τε ἀεὶ προστατῶ." 
, - E] Ἐπ » * x ὦ AT CS , , 
9: ἐκ TOU αὐτοῦ περιῆν αὐτοῖς τῆς σχολῆς. 11: (9 βιβλίῳ 
«δ» , τὶ - , 
Q&ov καὶ τὰ λοιπὰ προσκατεργάσασϑαι." Et p. 149, 25: Ζίων 
, αν € T , ^: x E 
xB' βιβλίῳ " πολυειδὴ ἀπόλαυσιν καρπούμενοι τῶν κοινῶν ἀγα- 
ω. 99 ec n ; δ᾽ ᾿ ς 
ϑῶν. Δίων κβ΄ βιβλίῳ ὧν τὰ μὲν βίᾳ ἤρει, τὰ δὲ καὶ ὃμο- 
λογίᾳ παρίστατο." 
82, 7. ναῦς] ναῦς μακρὰς πλείους τῶν δέκα Zonaras 
p. 344, 15. 


81 


89 


80 


112 EK TÀN ΠΡΟ TOT Az. 


3 , - ΄ 7 
ἐν uévvo, v Óqu(Q) ....... LL. πάντες 
' 9.35 c M 2 , 2 , 
τὴν tigqv(qv ὁμοϑυμαδὸν ἐψηφίσαντο.) . . . éxrezov- 
3 b N 
“ϑέσαν Àoy ... αὐτῶν ἤμελλον π΄... κινδύνων τὲ 
- , c 
TUÀ ... TOV πραγμάτων... ἐδικαίωσαν" 0 .... τες 
καὶ ἐκεῖνα... .. τοι. ἐκ μεγάλων... ... α.αδὺν 
τι 
οὐ ΟΣ ΟΣ cure fS ντὲς ἐπτ... 


(xal τῶν ἐλεφάντων οἱ μὲν) πλείους ἐς τὴν Ῥ(ώ- 
μην ἀπήχϑησαν, οἱ δὲ λοιποὶ τῷ) ΜΜασινίσσᾳ ἐδίω- 
ρήϑησαν.) ἢ 

Καρχηδονίων. (καὶ αὐτοί τε τὴν Ἰταλίαν. Ῥω- 
μαῖοζ) τε τὴν Διβύην (εὐθὺς μετὰ τὴν εἰρήνην ἐξέ- 
λιπον. τοῖς) δὲ δὴ πρεσβευίσασι τῶν Καρχηδονίων 
ἐς Ῥώμην) συμβαλεῖν τοῖς (ἑκάστῳ προσήκουσιν αἰχ- 
μαλώτοις ξ)πέτρεψαν᾽ καὶ ὡς (διακόσιοι αὐτῶν ἄνευ 
λύτρων ἀπεστα)λησαν τῷ Σκιπίωνι... μετὰ τὴν 
σύμβασιν... τήν τε φιλίαν x... βαιωσαν καὶ 
τ(ὴν εἰρήγνην éyagícavro . 

. αἰχμαλώτους... € Τερέντιος εἷς... βου- 
λῆς ὧν πιλίον. .. ν᾿ καὶ ὥς τινα... ἀκολουϑῆσαι. 
Σκιπίων μὲν (οὖν μέγας ἐκ τούτων ἤρετο.) AvvíBag 
δὲ xol ἐς δίίκην παρὰ τοῖς οἰκείοις ἤχϑη; καὶ ὡς τήν 
τε) Ῥώμην δυν(ηϑεὶς λαβεῖν καὶ μὴ ἐθελήσας καὶ) 
τὴν λείαν τὴν (ἐκ τῆς Ἰταλίας σφετερισάμενος κατη- 
γορή)ϑη. οὐ μέντοι καὶ (ἑάλω, ἀλλὰ καὶ τὴν μεγί- 


- E Li - 
83—85. δήμῳ] τοιούτων δὲ γενομένων τῶν ὁμολογιῶν πρέσβεις 
, , , 5 ^ 

ot Καρχηδόνιοι ἐπὶ Ῥώμην ἐστάλκασι. καὶ ob μὲν ἀπῆλϑον, 
9 , , » , $442 
οὐ μέντοι καὶ ἡ γερουσία τὴν πρεσβείαν ἑτοίμως ἐδέξατο, ἀλλ 

pee c , : , ᾽ , t ^ 
ἐπὶ πολὺ ἠμφισβήτησαν ἀλλήλοις ἐναντιούμενοι. ὁ δὲ δῆμος 


M D; CP. e 9 δὸ ES , M - 2 , 
τὴν εἰρήνην ὁμοϑυμαδὸν ἐψηφίσατο. — καὶ τῶν ἐλεφάντων 
E E e ^ E ι 
— ἀπ., τῷ Μ΄. δὲ of λοιποὶ ἐδ. — καὶ Ῥωμαῖοι, μὲν τὴν A. 


ἐξέλιπον, τὴν δ᾽ Ἰταλίαν οἵ Καρχηδόνιοι. Zonaras p. 244, 
18- 245, 6. 


EK T4&,N IIPO TOT As. 113 


zi , , ^ , : ' ; 
στην τῶν Καρ)χηδονίων ἀρ(χὴν ovx ἐς μακρὰν éxe- 
Ton). ἢ Ii cun τα uiv ἐπί τε... v ὑπάτων 
γεν... τῇ Σικελίᾳ βε.. Fragm. Paris. p. 462. Conf. 
Zonaras p. 244, 18 seq., Livius 30, 42, 43, 45. 

. καὶ διέτριψαν συχνὰς ἡμέρας, ἐς μὲν παρά- 
ταξιν μὴ συνιόντες. ἀκροβολισμοῖς δέ τισι. καὶ πεί- 
ραις τῶν τὲ ψιλῶν καὶ τῶν ἱππέων χρώμενοι. οἵ μὲν 
γὰρ Ῥωμαῖοι ἠπείγοντο ὅτι τάχιστα συμβαλεῖν᾽ τῇ 
τε γὰρ δυνάμει ἔρρωντο καὶ τροφὴν οὐ πολλὴν si- 
yov, καὶ διὰ ταῦτα πολλάκις καὶ πρὸς τὸ χαράκωμά 
Gpov προσέμισγον᾽ ὁ δὲ δὴ Φίλιππος τοῖς μὲν ὅπλοις 
ἀσϑενέστερος Qv, τῇ δὲ παρασκευῇ τῶν ἐπιτηδείων 
διὰ τὸ τὴν οἰκείαν οἵ ἐγγὺς εἶναι προφέρων ἀνεῖχεν, 
ἐκτρυχοῦσϑαι αὐτοὺς ἀμαχὶ προσδοκήσας, καὶ εἴπερ 
ἐκεκρατήκει τῆς γνώμης. πάντως v τι ἐξείργαστο᾽ 
νῦν δὲ καταφρονήσας τῶν Ῥωμαίων ὡς φοβουμένων 
αὐτόν, ὅτι πρὸς χωρίον τι ὅϑεν ἐπισιτίσασϑαί σφισι 
λῷον ἦν μετέστησαν, ἐπηλϑέ τε αὐτοῖς ἁρπαγὰς 
ποιουμένοις ἀπροσδόκητος. καέτινας καὶ διέφϑειρεν. 
αἰσϑόμενος δὲ τοῦτο ὁ Γάλβας ἐπεξέδραμεν ἐκ τοῦ 
στρατοπέδου, καὶ προσπεσὼν αὐτῷ μὴ προσδεχομένῳ 
πολλῷ πλείους ἀνταπέκτεινεν. (ἡττη) ϑείς vs καὶ 
προσέτι καὶ τρωϑεὶς οὐκέτι κατὰ χώραν ἔμεινεν, 
ἀλλ᾽ ἡμέρας τινὰς πρὸς ἀναίρεσιν καὶ ταφὴν δὴ τῶν 
νεχρῶν σπεισάμενος ἔπειτα ὑπὸ τὴν πρώτην νύκτα 
ἀπανέστη. οὐ μέντοι ὁ Γάλβας ἐπεδίωξεν αὐτόν᾽ τῇ 
τὲ γὰρ ἀπορίᾳ τῶν τροφῶν καὶ τῇ ἀπειρίᾳ τῶν χω- 
ρίων. τὸ δὲ δὴ πλεῖστον καὶ τῇ ἀγνωσίᾳ τῆς παρα- 
σκευῆς αὐτοῦ καὶ δέει μὴ ἀπερισκέπτως ποι προχω- 
gv σφαλῇ, οὐκ ἠϑέλησεν περαιτέρω προχωρῆσαι; 
ἀλλ᾽ ἐς τὴν ᾿Ζ“πολλωνίαν ἀνεχομίσϑησαν. κἀν τούτῳ 


καὶ ὁ ᾿“πούστιος μετὰ τῶν Ῥοδίων καὶ μετὰ τοῦ ᾽4-- 
DIO CASSIUS. I. NES: 


98 


59 


a. u. 
δι 


00 


114 EK TS$2N IIPO TOT ἥς. 


τάλου περιπλέων συχνὰς μὲν νήσους ἐχειρώσατο ... 
Fragm. Paris. p. 464. Conf. Zonaras p. 247, 6. 

οἵ Ἴνσουμβροι ἐταράχϑησαν᾽ ᾿Αμίλκας γάρ τις 
Καρχηδόνιος τῷ τε Μάγωνι συστρατεύσας καὶ ἐν 
τοῖς χωρίοις ἐχείνοις ὑπομείνας τέως μὲν ἡσυχίαν 
εἶχεν. ἀγαπῶν εἰ διαλάϑοι, ἐπεὶ δ᾽ ὁ Μακεδονικὸς 
πόλεμος ἐνέστη. τούς τε Γαλάτας ἀπέστησε τῶν Ῥω- 
μαίων καὶ μετ᾽ αὐτῶν ἐπὶ Atyvag στρατεύσας καὶ 
ἐκείνων τινὰς προσεποιήσατο. μάχης δέ σφισι μετὰ 
ταῦτα πρὸς τὸν “Πούκιον Φούριον στρατηγὸν γενομέ- 
νης (ἡττήϑησαν καὶ) ἐπρεσβεύσαντο σπονδῶν δεόμε- 
voi. καὶ οἵ μὲν Ἵέγυες ἔτυχον αὐτῶν τότε δ᾽ ἄλ- 


Jp ον τα ΥΣ ἀνα σε χ.. εν ἄλλους Γαλάτας 
3835310. DN. SEE EOS GLOEGUP- 117020 43 050A 
. δεινὸν μὲν... ἡ. Gvve qu. διμ..ν 
ἐτηπ σὐδλττοζ eie ti dO Abc Un E ber. ua 

TOig Ge qux dor. ὁ ws vun iuis v 
DOGS. GEO Sri EQ ES. €... V. ες τὴν μνή- 
Hof COLD ERO TO ET 369. CADRE 0g .q. 


Fragm. Paris. p. 465. 
e [s - EA ’ , 
or, ἡ Καρχηδὼν πολλοῖς Ῥωμαίων ἐξαιρετέα ἐδό- 
5 , c E 3 , 
κει εἶναι, καὶ Κορνηλίῳ ὑπάτῳ, καὶ ἔλεγεν Ort ἀδύ- 
- 5 A 5 
varóv ἐστι συνεστώσης αὐτῆς ἀδεεῖς σφας εἶναι. U 
p. 981. 
e e , c 103005 , - 
OTL O Φίλιππος ἡττηϑ εἰς ἑπεκηρυκευσατο τῷ Φλα- 
΄ . P M o 
uuvívo: καὶ og, εἰ καὶ τὰ μάλιστα καὶ τῆς Μακεδο- 
- 2 
νίας ἐγλίχετο καὶ τῇ παρούσῃ οἱ εὐτυχίᾳ ἐπίπαν ἐπ- 
» 2 , 1 D 2 r ^ j J ND ze 
ἐξελθεῖν ἐπεϑύμει. ὅμως ἐσπείσατο. αἴτιον δὲ οτι 


58, 6, 8. τότε δ᾽ ἄλλοι] τοῖς δ᾽ ἄλλοις, ut τοῖς ἄλλοις. δὲ ovx 
AUS ἀλλ᾽ ἀντεστράτευσεν ἐπ᾽ αὐτοὺς E ὃ ὕπατος, 
φϑονήσας τῆς νίκης τῷ στρατηγῷ Zonaras p. 248, 


ἘΚΤΩΝ IIPO TOT As. 115 


ἐφοβήϑη μὴ οἵ τε Ἕλληνες ὑπεξαιρεϑέντος αὐτοῦ τό 
τε φρόνημα τὸ παλαιὸν ἀναλάβωσι καὶ σφᾶς οὐκέτι 
ϑεραπεύσωσι. καὶ οἵ Αἰτωλοὶ ἐν μεγάλῳ καὶ τότε 
αὐχήματι,. ὅτι τὸ πλεῖστον τῆς νίκης κατειργάσαντο, 
ὄντες ἐπαχϑέστεροί σφισι γένωνται, 0 τὲ ᾿Αντίοχος 
ἔς ve τὴν Εὐρώπην, ὥσπερ ἠγγέλλετο, ἔλϑη καὶ τῷ 
Φιλίππῳ συμμαχήσῃ. U ib. 

ὅτι νεανίσκοι τινὲς Καρχηδονίων πρέσβεις ἐς τὴν 
Ῥώμην ἐλθόντας ὑβρίσαντες ἐπέμφϑησαν ψὲν ἐς τὴν 
Καρχηδόνα καὶ ἐξεδόϑησάν σφισιν, οὐκ ἔπαϑον δὲ 
ὑπ᾽ αὐτῶν δεινὸν οὐδέν, ἀλλ᾽ ἀφείϑησαν. ΤΙ ib. 

ὅτι ὁ ᾿Αντίοχος καὶ οἵ στρατηγοὶ αὐτοῦ προδιε- 
φϑάρησαν᾽ τῇ τε γὰρ ἄλλῃ ῥδαστώνῃ καὶ ἔρωτι κό- 
ous τινὸς ἔς τε τὸ ἁβροδίαιτον ἐξώκειλε καὶ ἀπολέ- 
μους καὶ τοὺς ἄλλους ἐποίησεν. V p. 609. 

ὅτι Σέλευκος ὁ τοῦ ᾿Αντιόχου τὸν τοῦ ᾿Ζφρικα- 
νοῦ υἱὸν διαπλέοντα ἐκ τῆς Ἑλλάδος λαβὼν ἐν 9ε- 
ραπείᾳ πολλῇ ἐπεποίητο. ἀπολυτρῶσαι μὲν γάρ, καί- 
TOL τοῦ πατρὸς αὐτοῦ πολλὰ δεηϑέντος, οὐκ ἠϑέλη- 
σεν, οὐ μέντοι καὶ κακόν τι εἰργάσατο, ἀλλὰ καὶ 
τοὐναντίον ἰσχυρῶς περιεῖπε. καὶ τέλος. καίπερ τῶν 
σπονδῶν ἁμαρτών, ἀφῆκεν ἄνευ λύτρων. V ib. 

ὅτι ἐφϑόνουν τοῖς Σκιπίωσι πολλοί, ὅτι δύο ἀδελ- 
φοὶ γένους τε καὶ ἀρετῆς εὖ ἥκοντες τά τε ἄλλα κατέ- 
πραξαν ὥσπερ εἴρηται. καὶ ἐπικλήσεις τοιαύτας ἔλα- 
Bov, ἐπεὶ ὅτι γε οὐδὲν ἠδίκουν δηλοῦται μὲν καὶ τοῖς 
εἰρημένοις. ἀπεδείχϑη δὲ ἔτι μᾶλλον τῇ τε τοῦ 'Ζσια- 


b , - 2 c zT x 
TUXOU δημξεξυσει τῆς οὐσίας. ἐν ἢ μηδὲν πλέον τῶν 


προὐπαρχόντων οἵ εὑρέϑη. καὶ τῇ τοῦ ᾿φἀφρικανοῦ ἐς 

Aíregvov ἀναχωρήσει κἀνταῦϑα μέχρι τῆς τοῦ βίου 

τελευτῆς ἀδείᾳ. τὴν μὲν γὰρ πρώτην ἀπήντησε. νο- 

μίξων τῇ τῆς ἀρετῆς ἀληϑείᾳ περιέσεσϑαι. V p. 609. 
8* 


61 


63 


64 


66 


a. u. 


5$6 


116 EK T9N IIPO TOT As. 


e ες ᾿ - - - ἐν - ΄ 
ὅτι of Ῥωμαῖοι τῆς τρυφῆς τῆς ᾿Ζσιανῆς γευσά- 
s - - , 2 - 
uevoL, καὶ μετὰ τῆς τῶν λαφύρων περιουσίας τῆς τὲ 
παρὰ τῶν ὅπλων ἐξουσίας ἐν τοῖς τῶν ἡττηϑέντων 
y 5 - 
χτήμασιν ἐγχρονίσαντες. τήν vs ἀσωτίαν αὐτῶν διὰ 
A 1 - 
βραχέος ἐξήλωσαν, καὶ τὰ πάτρια ἔϑη οὐ διὰ μακροῦ 
κατεπάτησαν. οὕτω τὸ δεινὸν τοῦτ᾽ ἐκεῖθεν ἀρξάμε- 
vov καὶ ἐς τὸ ἄστυ ἔπεσε. V ib. 
ς M ^ 3 
ὅτι ὁ Γράκχος ἄλλως uiv καὶ ἐκ τοῦ πλήϑους qv 
Υ 3 i3 
καὶ ἐδημηγόρει δεινότατα. οὐ μέντοι καὶ ὡμοιώϑη 
, , H , , E ^ 
Kevovi, αλλὰ καίπερ παλαιὰν τινὰ προς τους Σ κι- 
, , 3 2 , 
πίωνας ἔχϑραν ἔχων ovx ἤνεγκε τὸ γιγνόμενον. ἀλλ 
ς -2 - , , , 
ὑπὲρ τοῦ ᾿ἀφρικανοῦ καὶ ἀπελογήσατο ἐρήμην κατη- 
, e , « 
γορηϑέντος. ὁπῶς τὲ μηδεμίαν κηλῖδα λαβοι διε- 
? 2 
σπούδασξ. τόν τε ᾽᾿Ζσιατικὸν ἐκώλυσεν ἐς τὸ οἴκημα 
ἐμβληϑῆναι. καὶ διὰ ταῦτα αὐτῷ οἵ Σκιπίωνες τήν 
2 , M e - . M M 
τε ἔχϑοαν κατέλυσαν καὶ κῆδος συνῆψαν τὴν γὰρ 
, M [d CAP E) M , 7 
ϑυγατεραὰ τὴν ξαυτοῦυ ὁ ἄφρικανος GvvoxiGcv. V 
p. 610. 
- ec €^ 
ὅτι ὁ Περσεὺς παντελῶς τοὺς Ῥωμαίους ἐκ τῆς 


Ἑλλάδος ἐκβαλεῖν ἤλπισεν, τῇ δὲ πολλῇ καὶ ἀκαίρῳ 


φειδωλίᾳ καὶ τῇ δι᾿ αὐτὴν τῶν συμμάχων ὀλιγωρίᾳ 
ἀσϑενὴς αὖϑις ἐγένετο. ἐπειδὴ γὰρ τά τε τῶν Ῥω- 
μαίων ὑπεδίδου καὶ τὰ ἐκείνου ἐπηύξετο. κατεφρύ- 
νησὲεν ὡς οὐδὲν ἔτι τῶν συμμάχων δεόμενος, ἀλλ᾽ 
P] Lk 9 -€- , ^" 3 
ἤτοι καὶ προῖχα οἵ αὐτῶν βοηϑησόντων. 5 καὶ xc 
^ 2 €- 9 2 €- 
ἑαυτὸν χρατήσων, καὶ οὔτε τῷ Εὐμένει οὔτε τῷ Γεν- 
΄ e € 3 ΄ 
τίῳ τὰ χρήματα ἃ ὑπέσχητο ἀπέδωκε, νομίσας οἰκείαν 
3 1 P7 ATE , 2 K 
evrovg αἰτίαν ἔχϑρας προς Ρωμαίους ἔχειν. rovrov 
5 - » M ς᾽ P 
τε ovy καὶ τῶν Θρακῶν, οὐδὲ γὰρ οὐδ᾽ ἐκεῖνοι év- 
τελὴ τὸν μισϑὸν ἐλάμβανον, ἀπφοϑύμων γενομένων 
ἐς τοσοῦτο αὖϑις ἀπογνώσεως ἀφίκετο ὥστε καὶ ὅπον- 
δῶν δεηϑῦναι. V ib. 


ἘΚΤΩΝ IIPO ΤΟΥ Ἄς. 117 


ὅτι ὁ Περσεὺς σπονδῶν ἐδεήϑη παρὰ Ῥωμαίων, 5 
κἂν ἔτυχεν αὐτῶν. εἰ μὴ οἵ Ῥόδιοι συνεπρέσβευσαν 
αὐτῷ δέει τοῦ μὴ τοῖς Ῥωμαίοις τὸν ἀντίπαλον ὑπεξαυ- 
ρεϑῆναι. μέτριον μὲν γὰρ οὐδέν, οἷα δεομένους εἰ- 
κὸς ἦν εἰπεῖν. ἔλεξαν καὶ τῆς εἰρήνης οὐκ αἰτηταὶ 
μᾶλλον τῷ Περσεῖ ἢ δόται ὄντες, ἄλλα vs πολλὰ 
ὑπερήφανα διελέχϑησαν. καὶ τέλος ἠπείλησαν τοῖς 
αἰτίοις τοῦ μὴ συμβῆναί σφας γενομένοις μετὰ τῶν 
ἑτέρων πολεμήσειν. κἀκ τούτου οὐδὲ τὸ πρὶν ἀνύ- 
ποπτοι τοῖς Ῥωμαίοις ὄντες μᾶλλον διεβλήϑησαν. καὶ 
τὸν Περσέα τῶν σπονδῶν τυχεῖν ἐκώλυσαν. 11 p. 382. 

ὅτι ὁ Περσεὺς ἐν Σαμυϑράκῃ ὧν ἐν τῷ ἱερῷ, 3 
καὶ ἐξαιτηϑεὶς Εὔανδρόν τινα, γένος μὲν Κρῆτα, 
πιστότατον δὲ ὄντα καὶ ἄλλα τε πολλὰ ἑαυτῷ κατὰ 
τῶν Ῥωμαίων ὑπουργηκότα καὶ τὴν τοῦ Εὐμένους 
ἐπιβουλὴν τὴν ἐν τοῖς Ζ᾽ελφοῖς γενομένην συνεσκευα- 
κότα, οὐκ ἐξέδωκε, φοβηϑεὶς μὴ κατείπῃ ὅσα αὐτῷ 
συνήδει. λάϑρᾳ δὲ ἀποχτείνας διέδωκε λόγον ὅτι 
ἑαυτὸν προαπεχρήσατο. ot δὲ συνόντες οἷ φοβηϑέν- 
τες τὴν ἀπιστίαν αὐτοῦ καὶ τὴν μιαιφονίαν μεϑί- 
στασϑαι ἤρξαντο. V p. 610. 

ὅτι ὁ Περσεὺς ἐθελοντὴς εὑρέϑη, xal αὐτὸν ἐς ! 
τὴν AugízxoAw ἀχϑέντα ὁ Παῦλος οὐδὲν οὔτε ἔργῳ 
οὔτε λόγῳ δεινὸν ἔδρασεν. ἀλλὰ καὶ προσιόντι ot 
ὑπαναστὰς τά vs ἄλλα ἐδεξιώσατο καὶ ὁμόσιτον 
ἐποιήσατο. ἔν τε φυλακῇ ἀδέσμῳ καὶ ἐν ϑεραπείᾳ 
πολλῇ ἡγε. V p. 613. 

ὅτι Περσεύς. ὕστατος βασιλεὺς Μακεδονίας. κα- 5 
ταλιμπανόμενος ἐν τῷ πρὸς Ῥωμαίους πολέμῳ ὑπὸ 
τῶν οἰκείων, ἀπογνοὺς φέρων ἐνεχείρισεν ἑαυτὸν 
“Αἰμιλέῳ Παύλῳ. 0 δὲ πεσεῖν βουληϑέντα πρὸς τοῖς 
γόνασιν αὐτοῦ ἀναστήσας. καὶ ἐπειπὼν “ἄνϑρωπε, 


67 


τῷ 


68 
a. ἃ, 
587 


118 EK ΤΟΝ IIPO TOT Az. 


ví μου καϑαιρεῖς τὸ κατόρϑωμα; ἐπί τινος βασιλι- 
κοῦ ϑρόνου πάρεδρον αὑτῷ κατεστήσατο. M p. 546. 

ὅτι Περσεὺς ναῦν τἄλλα τε μεγαλοπρεπῶς καὶ 
πέρα τοῦ συνήϑους ἐξήσκησε. τὴν εἰρεσίαν ἐπὶ ἕκ- 
καίδεκα στίχους ποιήσας. M ib. 

e ς € 5 - , 5 3 , 

ot, 0 Παυλος ov στρατηγήῆσαι μόνον qv ἀγαϑὸος. 
ἀλλὰ καὶ χρημάτων ἀδωρότατος. τεχμήριον δέ᾽ δεύ- 
τερον τότε ὑπατεύσας καὶ λαφύρων ἀμυϑήτων κρα- 
τήσας ἐν τοσαύτῃ πενίᾳ διεβίω ὥστε χαλεπῶς τῇ γυ- 
ναικὶ αὐτοῦ τὴν προῖκα τελευτήσαντος ἀποδοϑῆναι. 
τοιοῦτος μὲν οὖν ἦν καὶ τοιαῦτα ἔπραξεν. τοῦτο δὲ 
μόνον ὥσπερ τινὰ κηλῖδα [ἐν] τῷ τούτου βίῳ προστε- 
τρῖφϑαι νομίζουσι. τὸ διαρπάσαι τοῖς στρατιώταις 
τὰ χρήματα ἐπιτρέψαι. τἄλλα οὐκ ἄμοιρον χαρίτων 
ἄνδρα γενόμενον, xol μέτριον μὲν ἐν ταῖς εὐπρα- 
γίαις. εὐτυχέστατον δὲ ἅμα καὶ εὐβουλότατον ἐν τοῖς 
πολεμίοις ὀφϑέντα. μαρτύριον δὲ τὸ μήτε πρὸς τὸν 
Περσέα ὑπέρογκον καὶ ἀλαξόνα δειχϑῆναι. μήτε τὸν 
πρὸς αὐτὸν πόλεμον κακῶς καὶ ἀπροβούλως ἀγωνί- 
σασϑαι. V p. 613. 

ὅτι of ἹΡύδιοι φρόνημα πολὺ πρότερον σχόντες ὡς 
καὶ αὐτοὶ τόν τε Φίλιππον καὶ τὸν ᾿ἀντίοχον νενικη- 
κότες τῶν τε Ῥωμαίων κρείττους ὄντες. ἐς τοσοῦτον 
δέους ἀφίκοντο ὥστε καὶ πρεσβευτὴν πρὸς τὸν Av- 
τίοχον τὸν τῆς Συρίας βασιλέα σταλέντα Ποπίλιον 
μεταπέμψασϑαι. καὶ παρόντος αὐτοῦ καταψηφίσασϑαι 
πάντων τῶν τἀναντία τοῖς Ρωμαίοις φρονησάντων, 
τούς τὲ συλληφϑέντας αὐτῶν ἐπὶ τιμωρίαν πέμψαι. 
U p. 382. 

ὅτι of αὐτοὶ πρεσβευσάμενοι πρὸς αὐτοὺς πολ- 
λάκις. ὥς που καὶ ἐδέοντο τινος. οὐδὲν ἔτ᾽ αὐτοῖς 
προσέφερον ὧνπερ καὶ πρότερον, ἀλλ᾽ ὅσα ἐς τὸ 


EK T£,N IIPO TOT 4s. 119 


παραιτήσασϑαι μὴ μη ησικαπεῖν σφισιν αὐτοὺς χρή- 
σιμὰ ἐξ ὧν ὑπούργησάν ποτὲ αὐτοῖς λαβεῖν ἐδύναντο, 
μόνα ἔλεγον. καὶ τήν γε πρόσρησιν τῆς συμμαχίας 
τῆς πρὸς αὐτοὺς μὴ προσδεχόμενοι πρόσϑεν, ἵνα καὶ 
ὡς μετατάξασϑαί ποτε ἀπ᾽ αὐτῶν ἐκ τοῦ μηδεμίαν 
ἕνορκον ἀνάγκην φιλίας. PESE) δυνάμενοι φοβεροί vs 
αὐτοῖς ὦσι καὶ πρὸς τῶν ἀεὶ πολεμούντων σφίσιν 
ἐπιϑεραπεύωνται, τότε καὶ πάνυ προσϑέσϑαι ἐσπού- 
δαζον, τήν τε παρὰ τῶν Ρωμαίων εὔνοιαν ἅμα βε- 
βαιούμενοι. καὶ τιμὴν ἐκ τούτου καὶ παρὰ τῶν ἄλ- 
λῶν ϑηρώμενοι. [ ib. 

ὅτι ὁ Προυσίας αὐτὸς ἔς τε τὴν Ῥώμην καὶ ἐς τὸ 
βουλευτήριον ἐσελϑὼν τόν τε οὐδὸν αὐτοῦ κατεφί- 
λησε καὶ τοὺς βουλευτὰς ϑεοὺς ἐπωνόμασε καὶ προσε- 
κύνησεν. ἐξ οὗπερ καὶ ἠλεήϑη ὅτι μάλιστα, καίτοι 
καὶ τῷ ᾿ἡττάλῳ παρὰ τὴν τῶν Ῥωμαίων γνώμην πο- 
λεμήσας. ἐλέγετο γὰρ καὶ οἴκοι τοὺς πρέσβεις αὐ- 
τῶν. ὁσάκις ἀφίκοιντό τινὲς, προσκυνεῖν, ἀπελεύ- 
ϑερόν τὲ ἑαυτὸν τοῦ δήμου ἐπεκάλει. καὶ πιλίον 
πολλάκις ἐπετίϑετο. 1] p. 383. 

ὅτι Σκιπίων νέος δ΄ καὶ κ΄ ἐτῶν ἐστρατήγησεν. 
M p. 546. 

τίς γάρ ποτὲ καὶ ὅρος ἡλικίας τοῖς y ἅπαξ ἐκ 
μειρακέων ἐξελθοῦσι πρὸς τὸ τὰ δέοντα φρονεῖν ἔπ- 
ἑστι; τίς ἀριϑμὸς ἐτών πρὸς τὸ τὰ πρυσήκοντα πράτ- 
τειν ἀποδέδεικται; οὐχ ὅσοι μὲν ἂν τῇ τε φύσει, καὶ 
τῇ τύχῃ) χρηστῇ χρήσωνται, πάντα ἀπ᾽ ἀρχῆς εὐϑὺς 
ἃ δεῖ καὶ φρονοῦσι καὶ πράττουσιν, οἱ δὲ ἐν τῇδε 
τῇ ἡλικίᾳ “βραχὺν νοῦν ἔχοντες οὐδ᾽ ἂν αὖθίς ποτε, 
οὐδ᾽ εἰ πολλὰ ἔτη διέλϑοι, φρονιμώτεροι γένοιντο: 
ἀμείνων μὲν γὰρ ἂν τις "ue ἑαυτοῦ προϊούσης τῆς 
ἡλικίας ὑπάρξειεν, ἔννους δ᾽ ἐξ ἀνοήτου καὶ ἔμφρων ἐξ 


09 


- 


t2 


0 


120 ἘΚΤΩΝ ΠΡΟ TOT Az. 


ἄφρονος οὐδ᾽ ἂν εἷς ἐκβαίη. μὴ μέντοι τοὺς νέους ἐς 
ἀϑυμίαν, ὡς καὶ κατεγνωσμένους τὸ μηδὲν τῶν δεόν- 
τῶν πράττειν δύνασϑαι, ἐμβάλητε᾽ πᾶν γὰρ vovvav- 
τίον προτρέπεσϑαι αὐτοὺς ὀφείλετε πάντα τὰ προσ- 
ἤκοντα αὐτοῖς προϑύμως ποιεῖν ἀσκεῖν. ὡς καὶ τι- 
μᾶς καὶ ἀρχὰς καὶ πρὸ τοῦ γήρως ληψομένους ἐκ 
γὰρ τούτου καὶ τοὺς πρεσβυτέρους βελτίους ποιή- 
σετε. πρῶτον μὲν ἀνταγωνιστὰς πολλοὺς ἀποδείξαν- 
veg, ἔπειτ᾽ ἐνδειξάμενοι ὡς καὶ τἄλλα πάντα καὶ τὰς 
ἡγεμονίας μάλιστα οὐκ ἐξ ἀριϑμοῦ ἐτῶν ἀλλ᾽ ἐξ ἀρε- 
τῆς ἐμφύτου πᾶσι τοῖς πολίταις δώσετε. M p. 547 et 
Excerpta ex Ms. Florentino Ioannis Damasceni Parallelo- 
rum vol. 2, p. 688, 689 ed. Gaisf., 4, p. 148, 149 ed. 
Meinek., ubi ὡς χατεγνωσμένους et πρακτικωτέρους 
pro πρεσβυτέρους. rectiusque τοῖς γ᾽ ἅπαξ et ἔννους 
δ᾽ ἐξ pro ye et δέ, sed male paullo ante finem μὲν pro 
μάλιστα. 

ὅτι Σχιπίων ὃ ᾿ἀφρικανὸς ἄριστος μὲν ἦν ἐκ 
πλείονος τὸ δέον ἐχφροντίσαι. ἄριστος δὲ καὶ ἐκ τοῦ 
παραχρῆμα τὸ κατεπεῖγον ἐρευνῆσαι, ἔν τὲ τῷ προσ- 
ἤκοντι καιρῷ ἑκατέρῳ αὐτῶν χρήσασϑαι ἤδει. τά τε 
πραχτέα ἐν τῷ ϑαρσοῦντι διεσκόπει, καὶ τὴν διαχεί- 
ρισιν αὐτῶν ὡς καὶ δεδιὼς ἐποιεῖτο. ὄϑενπερ τῇ 
τοῦ λογισμοῦ ἀδεεῖ διασκέψει πάντα ἀκριβῶς τὰ κα- 
ϑήκοντα ἐνενόει, καὶ τῇ περὶ τοῦ ἀσταϑμήτου φρον- 
τίδι ἀσφαλῶς αὐτὰ ἔπραττε. καὶ διὰ τοῦτ᾽ εἴ ποτε 
καὶ ἐς ἀπροβουλίας ἀνάγκην, οἷα ἔν τε τοῖς τοῦ πο- 
λέμου παραλόγοις καὶ ἐν ταῖς τῆς τύχης δοπαῖς συμ- 
βαίνειν εἴωθε. προήχϑη. οὐδὲ τότε τῶν προσηκχόν- 
τῶν ἡμάρτανεν. ὑπὸ γὰρ τοῦ ἔϑους. τοῦ τε τῇ τύχῃ 
πρὸς μηδὲν ἀλογίστως χρῆσϑαι. οὐδὲ ἐς τὴν τοῦ 
ἐξαπιναίου προσβολὴν ἀπαράσκχευος Qv, ἀλλὰ καὶ 


EK T4&,N IIPO TOT 4s. 121 


τοῖς αἰφνιδίοις ὑπὸ τοῦ μηδέποτε ἀτρεμίξειν ὡς καὶ 
ἐκ πολλοῦ αὐτὰ προνενοηκῶς ἐχρῆτο. τολμητής τε 
ἐκ τούτων, ἐν οἷς ἐπεπιστεύκει ὀρϑώς ἔχειν, καὶ κιν- 
δυνευτὴς ἐν οἷς ἐϑάρσει ἰσχυρῶς ἐγίγνετο᾽ καὶ γὰρ 
τὸ σῶμα ἴσα τοῖς πάνυ τῶν στρατιωτῶν ἔρρωτο. καὶ 
διὰ τοῦτο. ὃ καὶ τὰ μάλιστα ἄν τις αὐτοῦ ϑαυμά- 
δειξ, πφοεβούλευέ τε τὰ κράτιστα ὡς καὶ ἑτέροις ἐπι- 
οὐξώάν, καὶ ἐν τῷ ἔργῳ αὐτὰ ὡς καὶ ὑφ᾽ ἑτέρων κε- 
κελευσμένα. ἐχειρούργει. τῇ τὲ οὖν ἄλλῃ ἀρετῇ ἄσφα- 
Ans ἣν, καὶ τὴν. πιστότητα οὐχ ὅπως πρὸς τοὺς πο- 
λέτας τούς τε χρωμένους οἷ, ἀλλὰ καὶ πρὸς τὸ ὀϑνεῖον 
τό τὲ πολεμιώτατον ἀκριβῆ ἐκέκτητο. καὶ αὐτῷ κατὰ 
τοῦτο πολλοὶ μὲν ἰδιῶται. πολλαὶ δὲ καὶ πόλεις προσε- 
χώρησαν. ἅτε γὰρ μηδὲν ἀλογίστως μηδὲ ἐξ ὀργῆς 
ἢ καὶ δέους ποιῶν ἢ καὶ λέγων, ἀλλ᾽ ἐκ τοῦ βεβαίου 
τῶν λογισμῶν πρὸς πάντα τὰ καέρια ἕτοιμος Gv, καὶ 
τὰ ἀνθρώπινα ἵχανῶς ἐκλογιξόμενος,. καὶ μήτε τι 
ἀνέλπιστον ποιούμενος καὶ πάντα πρὸς τὴν τῶν 
πραγμάτων φύσιν προδιασκοπῶν., ῥᾷστά τε τὰ πρακ- 
τέα πρὶν καὶ δεηϑῆναι αὐτῶν ἐπενόει. καὶ ἐς βε- 
βαιότητα αὐτοῖς ἐχρῆτο. τοιγαροῦν μόνος ἀνθρώπων 
ἢ καὶ μάλιστα διά τὲ ταῦτα καὶ διὰ τὴν μετριότητα 
τήν τε ἐπιείκειαν οὔτε ὑπὸ τῶν ὁμοτίμων οὔϑ᾽ ὑπό 
τινος ἐφϑονήϑη. ἴσος μὲν γὰρ τοῖς ὑποδεεστέροις. 
οὐκ ἀμείνων δὲ τῶν ὁμοίων, ἀσϑενέστερος δὲ τῶν 
μειξόνων ἀξιῶν εἶναι. κρείττων καὶ τοῦ φϑόνου τοῦ 
μόνους τοὺς ἀρίστους ἄνδρας λυμαινομένου ἐγένετο. 
V p. 613. 

ὅτι Καρχηδόνιοι πολεμούμενοι παρὰ Ῥωμαίων 
ὅπλα τε καὶ τριήρεις δι᾿ ἐλαχίστου ἐποιήσαντο. τοὺς ' 
μὲν ἀνδριάντας πρὸς τὴν τοῦ χαλκοῦ χρῆσιν σύγχῶ- 
νεύσαντες, καὶ τὴν ξύλωσιν τῶν τε ἰδίων καὶ δημο- 


9 


606 


t2 


72 


122 EK TS$2N IIPO TOT Az. 


σίων ἔργων πρὸς τὰς τριήρεις xol τὰς μηχανὰς μετε- 
νεγκάμενοι, ἔς τε τὰ σχοινία ταῖς τῶν γυναικῶν κό- 
μαις ἀποκεχαρμέναις χρησάμενοι. M p. 540. Conf. Zo- 
naras p. 283, 5. 

Δίωνος κα΄ βιβλίῳ ^o vs Φαμέας ἀπογνοὺς τὰ 
τῶν Καρχηδονίων πράγματα. Bekk. Anecd. p. 124, 9. 
Conf. Zonaras p. 286, 7 

ὅτι ἦρξαν τῆς διαφορᾶς οἵ ᾿Δχαιοί, τοῖς Δακε- 
δαιμονίοις ἐγκαλοῦντες. διηνέχϑησαν γὰρ ἀλλήλοις, 
ὡς τῶν συμβεβηκότων σφίσιν αἰτίους γεγονύσι, Ζιαίου 
[ὅτι] μάλιστα τοῦ στρατηγοῦ αὐτοὺς ἐνάγοντος. καὶ 
τῶν γ8 Ῥωμαίων καταλλακτὰς αὐτοῖς πολλάκις πεμ- 
ψάντων ovx ἐπείσϑησαν. ἀλλὰ καὶ τοὺς πρέσβεις; 
ovg ἐκεῖνοι. διασπάσαι πῃ τὸ Ἑλληνικόν, ὅπως ἀσϑε- 
νέστεροι ὦσιν, ἐθελήσαντες ἔπεμψαν, πρόφασιν τὸ 
μὴ δεῖν τὰς πόλεις τὰς τοῦ Φιλίππου γενομένας, ὧν 
καὶ Κόρινϑος qv ἔς τε τὰ ἄλλα ἀνϑοῦσα καὶ ἐν τῷ 
συνεδρίῳ κρατιστεύουσα. μετέχειν αὐτοῦ ποιησάμε- 
voL , παρ᾽ ὀλίγον ἤλϑον ἀποκτεῖναι. φυγῇ δ᾽ ovv 
αὐτῶν ἐκ τοῦ ᾿“Ἰκροκορίνϑου, ἐν ᾧ ἦσαν. πφοαπο- 
χωρησάντων ἐπρεσβεύσαντο μὲν ἐς τὴν Ῥώμην, ἀπο- 
λογυύμενοι ὑπὲρ τοῦ γεγονότος οὐ γὰρ ἐπ᾽ ἐκείνους 
ἀλλ᾽ ἐπὶ τοὺς Πακεδαιμονίους τοὺς μετ᾽ αὐτῶν Ov- 
τας ὁρμῆσαι ἔφασκον. τῶν δὲ Ῥωμαίων τὴν μὲν σκῆ- 
ψιν αὐτῶν ovx ἐλεγξαάντων. τοῖς τε γὰρ Καρχηδο- 
νίοις ἔτι ἐπολέμουν, καὶ τὰ τῶν Μακεδόνων οὐδέπω 
καλῶς βέβαια εἶχον, ἄνδρας δὲ στειλάντων, καὶ τὴν 
ἄδειαν αὐτοῖς, ἂν μηδὲν ἔτι νεωτερίσωσι. δώσειν 
ὑποσχομένων, τὸ συνέδριον αὐτοῖς οὐ παρέσχον, ἀλλ᾽ 
ἐς ἕτερόν σφας σύλλογον. ὃς μεϑ' ἕχμηνον ἔμελλεν 
ἔσεσϑαι. ἀνεβάλοντο. U p. 384. 

ὅτι Οὐιρίαϑος ἀνὴρ “υσιτανὸς ἀφανέστατος μὲν 


ΕΚΊΤΊΩΝ IIPO TOT ἅς. 123 


γένος. ὥς γέ τισι δοκεῖ, ὦν. περιβοητότατα δὲ ταῖς 
πράξεσι χρησάμενος, λῃστής τε γὰρ ἐκ ποιμένος. καὶ 
μετὰ τοῦτο καὶ στρατηγός. ἐπεφύκει γὰρ καὶ ἤσκητο 
τάχιστος μὲν διώξαί τε καὶ φυγεῖν, ἰσχυρότατος δὲ 
ἐν σταδίᾳ μάχῃ εἶναι καὶ τήν τε τροφὴν τὴν ἀεὶ 
παροῦσαν καὶ τὸ ποτὸν τὸ προστυχὸν ἥδιστα ἐλάμ- 
βανεν, ὑπαίϑριός τε τὸν πλείω τοῦ βίου χρόνον διῃ- 
τᾶάτο. καὶ ταῖς αὐτοφυέσι στρωμναῖς ἠρκεῖτο. καὶ 
διὰ ταῦτα παντὸς μὲν καύματος, παντὸς δὲ ψύχους 
κρείσσων ἣν, καὶ οὔϑ᾽ ὑπὸ λιμοῦ ποτε ἐπόνησεν οὔϑ᾽ 
ὑπὸ ἄλλης τινὸς ἀηδίας ἐταλαιπώρησεν. ἅτε καὶ πάν- 
τῶν τῶν ἀναγκαίων ἐκ τῶν ἀεὶ παρόντων ὡς καὶ 


2 , τ , δ , , 3 2 - -» 
ἀρίστων ἁπολαυῶν ἱκανώτατα. τοιουτου δ΄ αὐτῷ TOU 


σώματος καὶ ἐκ τῆς φύσεως καὶ ἐκ τῆς ἀσκήσεως Ov- 
Tog, πολὺ ταῖς τῆς ψυχῆς ἀρεταῖς ὑπερέφερξ. ταχὺς 
μὲν γὰρ πᾶν τὸ δέον ἐννοῆσαι καὶ ποιῆσαι ἤν, τό T& 
γὰρ πρακτέον ἅμα ἐγίγνωσκε. καὶ τὸν καιρὸν αὐτοῦ 
ἠπίστατο. δεινὸς δὲ τά τε ἐμφανέστατα ἀγνοεῖν καὶ 
τὰ ἀφανέστατα εἰδέναι προσποιήσασϑαι. πρὸς δ᾽ ἔτι 
καὶ στρατηγὸς καὶ ὑπηρέτης αὐτὸς ἑαυτοῦ ἐς πάντα 
ὁμοίως γιγνόμενος οὔτε ταπεινὸς οὔτε ἐπαχϑὴς ἕω- 
ρᾶτο, ἀλλ᾽ οὕτω πρός vt τὴν τοῦ γένους ἀσϑένειαν 
καὶ πρὸς τὴν τῆς ἰσχύος ἀξίωσιν ἐκέχρατο ὥστε μήτε 
χείρων τινὸς μήτε κρείσσων δοκεῖν εἶναι. τό τε σύμ- 
παν εἰπεῖν. οὔτε πλεονεξίας οὔτε δυναστείας ἢ καὶ 
ὀργῆς ἕνεκα τὸν πόλεμον. ἀλλὰ δι᾽ αὐτὰ τὰ ἔργα 
αὐτοῦ ἐποιεῖτο, κἀκ τούτου τὰ μάλιστα καὶ φιλοπό- 
λεμος καὶ εὐπόλεμος ἑλογίσϑη. V p. 614. 

ὅτι ὁ Κλαύδιος ὁ συνάρχων Μετέλλου. πρός τὲ 
τὸ γένος ὠγκωμένος καὶ τῷ Μετέλλῳ φϑονῶν, ἔτυχεν 
ἐν τῇ Ἰταλίᾳ λαχὼν ἄρχειν, καὶ πολέμιον οὐδὲν ἀπο- 
δεδειγμένον εἶχε, καὶ ἐπεϑύμησε πάντως τινὰ ἐπι- 


74 
au 
611 


194 EK T&N IIPO TOT Az. 


νικέων πρόφασιν λαβεῖν, καὶ Σαλάσσους Γαλάτας μὴ 
ἐγκαλουμένους τι ἐξεπολέμωσε τοῖς Ῥωμαίοις. ἐπέμ- 
φϑη γὰρ ὡς συμβιβάσων αὐτοὺς τοῖς ὁμοχώροις 
περὶ τοῦ ὕδατος τοῦ ἐς τὰ χρυσεῖα ἀναγκαίου δια- 
φερομένους. καὶ τήν τὲ χώραν αὐτῶν πᾶσαν κατέ- 
δραμεν ... ἔπεμψαν δὲ αὐτῷ οἵ Ῥωμαῖοι ἐκ τῶν δέκα 
ἱερέων δύο. V p. 617 


ὅτι Κλα ὕδιος, εἰ xal τὰ μάλιστα ἀκριβῶς ἠπί- 
στατο ὅτι οὐκ ἐνενικήκει; ἀλλ᾽ οὐν καὶ τότε τοσαύτῃ 
ὑπερηφανία ἐχρήσατο ὥσϑ᾽ ὑπὲρ μὲν τῶν ἐπινικίων 
μηδένα λόγον μήτε ἐν τῇ βουλῇ μήτε ἐν τῷ δήμῳ 
ποιήσασϑαι. καϑάπερ δὲ ὑπαρχόντων. of πάντως «v- 
TOv, κἂν μηδεὶς ψηφίσηται, τὰ ἐς αὐτὰ ἀναλώματα 
αἰτῆσαι. V ib. 


ὅτι ὁ Ποπίλιος οὕτω κατεφόβησε τὸν Οὐιρίαϑον 
ὥστε καὶ ὑπὲρ σπονδῶν oí εὐϑύς. πρὶν καὶ μάχης 
τινὸς πειραϑῆναι, προσπέμψαι. τούς τε χορυφαίους 
τῶν ἀποστάντων ἀπὸ τῶν Ῥωμαίων ἐξαιτηϑέντα τοὺς 
μὲν ἀποκτεῖναι, ἐν οἷς καὶ ὁ κηδεστὴς αὐτοῦ, καίπερ 
ἰδίαν «δύναμιν ἔχων ." ἐφονεύϑη, τοὺς δὲ καὶ ἐχδου- 
ναι, ὧν πάντων ὁ ὕπατος τὰς χεῖρας ἀπέκοψεν. κἂν 
παντελῶς κατελύσατο. εἰ μὴ καὶ τὰ ὅπλα ἡτήϑη᾽ 
τοῦτο γὰρ οὔτ᾽ αὐτὸς οὔτε τὸ λοιπὸν πλῆϑος ὑπομεῖναι 
ἐποίησεν. U p. 383. 


c2 ' , , 
ὅτι Μόμμιος καὶ ὁ Aqouxovos παμπληϑὲς ἀλλή- 
, e ' , 
λῶν τοῖς τρόποις ἐς πάντα διέφερον. ὁ uiv yag ἐπί 
25. 2 5 ' 
τε τὸ σωφρονέστατον καὶ μετ΄ ἀκριβείας. μηδενὸς 
μηδὲν προτιμῶν. ἦρξε. καὶ πολλοὺς μὲν ἐκ τῆς βου- 
3 3 E - » 
λῆς. πολλοὺς δὲ καὶ ἐκ τῶν ἱππέων τῶν τε ἄλλων 
δ δ , M E e SN ' , , M 
ὡς ἑἕχκαστους εὐϑυνεν᾽ ὁ δὲ δὴ Mouutog προς τε τὸ 
, ^ , 2/ $2 3 
δημοτικώτερον καὶ πρὸς τὸ ἀνθρωπινώτερον οὔτ᾽ αὖ- 


EK ΤΟΝ IIPO TOT Zs. 125 


A ^ e 5 
τός τινι κηλῖδα ztooGéOqxe, καὶ συχνὰ τῶν vx ἐκεί- 
vov πραχϑέντων,. ὅσα ys καὶ ἐνεδέχετο, κατέλυσεν. 


- , , 3 er 
ἐς τοσοῦτον γὰρ ἐπιεικείας φύσει προηκῶν ἣν ὥστε : 


LY 0A )4À ng , 2 (A Ἁ Ἁ - od 
καὶ τῷ /ovxovAAo χρῆσαί vs ἀγάλματα προς τὴν TOU 
Τυχαίου. ὃ ἐκ τοῦ Ἰβηρικοῦ πολέμου κατεσκεύασε 

"UXCLOU, 0 Ἶ 7110 sed JURA ? 

, ' 
καϑιέρωσιν. καὶ μὴ βυουληϑέντος αὐτὰ ὡς καὶ (ege 
- V ? - 35 
ἐκ τῆς ἀναϑέσεως γεγονότα ἀποδοῦναι μηδεμίαν 0g- 
3 5, -» 2 , ^ 
γὴν ποιήσασθαι, ἀλλ᾽ ἐπὶ τῷ ἐκείνου ὀνόματι τὰ 

» - 2 É T 

ἑαυτοῦ λάφυρα περιιδεῖν ἀνακξείμενα. V p. 618. 

e , A M 2 , ' , , 
or. Πομπήϊος πολλὰ καὶ ἑσφαλὴη καὶ αἰσχυνὴν 

* ' ' - - 

δεινὴν ὠφλεν᾽ πο ον γάρ τινα διὰ τῆς τῶν Νου- 
μαντίνων χώρας ῥέοντα βουληϑεὶς ἐκ τῆς ἀρχαίας 
διεξόδου παρατρέψαι, ἐπὶ δὲ τοὺς ἀγροὺς αὐτῶν ἐφεῖ- 
ναι, τοῦτο μὲν ἰσχυρῶς πονηϑεὶς ἐξειργάσατο. πολ- 

EY ^ , , a E "p , 
λους δὲ στρατιῶτας ἀποβαλὼν οὔτε roig Ῥωμαίοις 

» - 2, 
ὄφελος ἐκ τῆς παρεχτροπῆς γενέσϑαι οὔτε ἐκείνοις 

, . 

pAepog ... V ib. 

er ' S 

Or. Καιπίων τοὺς uiv πολεμίους οὐδὲν ὅ.τι καὶ 
L4 E - Y » , ΄ M M No 
ἄξιον εἰπεῖν, rovg δὲ οἰκείους πολλὰ καὶ δεινὰ ἔδρα- 

€ e 3 - 3 
σεν. ὥστε καὶ κινδυνεῦσαι ὑπ᾽ αὐτῶν ἀπολέσϑαι. 
» * - πε 

χαλεπῶς τὲ γὰρ αὐτοῦ καὶ τραχέως τοῖς τε ἄλλοις 
καὶ μάλιστα τοῖς ἱππεῦσι χρωμένου, πολλοὶ πολλὰ 

p ES s 
καὶ ἄτοπα ταῖς νυξὶν ὅτι μάλιστα διέσκωπτον καὶ 

, , ἊΣ xm 5 
διεϑροουν, καὶ ἐφ᾽ ὅσον ye ἐκεῖνος διὰ τοῦτ᾽ ἠγα- 
c 
νάκτει. ἐπὶ πλεῖον ἐτώϑαζον. ὅπως ἐξοργίζοιτο. ως 
οὖν τὸ “πραττόμενον ἔνδηλον ἦν. ὑπεύϑυνος δὲ οὐ- 
δεὶς εὑρίσκετο, ὑποτοπήσας ὑπὸ τῶν ἱππέων αὐτὸ 
2 

γίγνεσϑαι. καὶ ἐς οὐδένα τρέψαι δυνηϑεὶς τὴν αἰ- 
tav, πᾶσιν αὐτοῖς τὴν ὀργὴν ἔφερεν, καὶ ἐκέλευσεν 
αὐτοὺς ἑξακοσίους € ὄντας τὸν ποταμόν, παρ᾽ ᾧ ἐστρα- 
τοπεδεύοντο, μετὰ μόνων ἱπποκόμων διαβῆναι. καὶ 
, 9» πον VR Cd 3 ΄ 347 e , 
&X TOU O0govg ép ᾧ ὁ Ουὐιρίαϑος ηὐλίζετο ξυλίσασϑαι. 


t2 


TI 
a. U. 
614 


78 


t2 


196 EK TN ΠΡΟ TOT As. 


προύπτου δὲ δὴ τοῦ κινδύνου πᾶσιν ὄντος, οἵ χι- 
λέαρχοι καὶ οἵ ὑποστράτηγοι ἐδέοντο αὐτοῦ μὴ ἀπο- 
λέσαι σφᾶς. οἵ δὲ ἱππεῖς ὀλίγον ἐπισχόντες. ὡς καὶ 
ἐκείνων αὐτοῦ ἀχούσοντος, ἐπειδὴ μηδὲν ἐνεδίδου, 
ἱκετεῦσαι μὲν αὐτὸν ἀπηξίωσαν. OU zov καὶ τὰ 


μάλιστα ἐγλίχετο, διολέσϑαι δὲ μᾶλλον ἤ τι ἐπιεικὲς 


8... 


{1} 


φϑέγξασϑαι πρὸς αὐτὸν ἑλόμενοι ὥρμησαν ἐπὶ τὸ 
τεταγμένον καὶ αὐτοῖς τό τε τῶν συμμάχων ἵππι- 
κὸν καὶ ἄλλοι ἐθελονταὶ συνεξῆλθϑον. xal τόν vs πο- 
ταμὸν διέβησαν, καὶ τὴν ὕλην τεμόντες περὶ τὸ στρα- 
τήγιον αὐτοῦ παρενέβαλον. ὡς καὶ καταπρήσοντες αὖ- 
τόν. κἂν κατεκαύϑη. εἰ μὴ προεξέφυγεν. V ib. 

ὅτι ἐλθόντων Νουμαντίνων πρέσβεων οἱ Ῥωμαῖοι 
ἔξω τοῦ τείχους ἐδέξαντο αὐτούς, ἵνα μὴ καὶ βεβαιοῦν 
ἐκ τούτου τὰς σπονδὰς δόξωσι. ξένια μέντοι σφίσι 
καὶ ὡς ἐξέπεμψαν. μὴ βουληϑέντες πω τὴν ἐλπίδα 
αὐτῶν ὡς καὶ συναλλαγησομένων ἀφελέσϑαι. ἔλεγον 
0i of μὲν περὶ τὸν Μαγκῖνον τήν τε ἀνάγκην τῶν 
ὡμολογημένων καὶ τὸ πλῆϑος τῶν σεσωμένων, ὅτι 
τὲ πάνϑ' ὅσα καὶ πρότερον ἐν τῇ Ἰβηρίᾳ ἐκέχτηντο 
εἶχον. ἠξίουν τ᾽ αὐτοὺς μὴ πρὸς τὴν παροῦσαν σφων 
ἄδειαν ἀλλὰ πρὸς τὸν τότε περιστάντα τοὺς στρα- 
τιώτας κίνδυνον ἐκλογίξζξεσϑαι. οὐχ ὅσα ἔδει γεγονέ- 
ναι, ἀλλ᾽ ὅσα ἐνεδέχετο πραχϑῆναι. οἱ δὲ Νουμαν- 
τῖνοι πολλὰ μὲν περὶ τῆς προτέρας σφῶν ἐς αὐτοὺς 
εὐνοίας, πολλὰ δὲ καὶ περὶ τῆς ἐκείνων μετὰ ταῦτα 
ἀδικίας. ὑφ᾽ ἧς ἐς τὸν πόλεμον κατέστησαν, τήν τὲ 
τοῦ llouzmíov ψευδορκίαν προέφερον, καὶ τῆς τοῦ 
Μαγκένου καὶ τῶν ἄλλων σωτηρίας εὐργεσίαν ἀπῇ- 
τουν. of δὲ Ῥωμαῖοι καὶ τὰς σπονδὰς ἔλυσαν καὶ τὸν 
Mayxivov ἐχδοϑῆναι τοῖς Νουμαντίνοις ἔγνωσαν. 
U p: 383. 


ἘΚΎΤΩΝ IIPO TOT 4s. 127 


PA : , 
ὅτι Καιπίωνος μαχομένου τοῖς Ἴβηρσιν οἵ βαρ- 
» ς j € m 
βαροι τοῦτον δείσαντες ἀποχτείνουσι τὸν αὑτῶν βα- 
ὔ τ , N 
σιλέα Βορίανϑον. ὯΝ ἀφικόμενοί τινες προς Και- 
πίωνα ἀϑλα παρ᾽ αὐτοῦ τῶν πεπραγμένων λαβεῖν 
ἠξίουν. ὁ δὲ ἀποκρίνεται μηδαμῶς εἶναι Ῥωμαίοις 
ἔννομον ἐν ἐπαίνῳ ποιεῖσθαι τὰς κατὰ τῶν στρατη- 
γῶν τοῖς ἀρχομένοις ἐπιχειρουμένας ἐπιβουλάς. M 
p. 547. V. Ioannes Antioch. p. 559, fr. 60 ed. Müller., 
unde sua duxit Suidas v. Βορίανϑος et ἐπιβουλή. 
e [4 , V TUA Ce XN , 
or, 0 Κλαυδιος πολλὰ αν καὶ ἄτοπα ὑπὸ τραχυ- 
ιν - 
τητὸς εἰργάσατο. εἰ μήπερ 0 συνάρχων αὐτοῦ Κύιν- 
^ 
τος ἐκώλυσεν. ἐπιεικὴς γὰρ ὧν καὶ ἐναντιωτάτην 
uum 5 - , 
αὐτῷ φύσιν ἔχων ὀργῇ μὲν οὐδέν οἵ ἀντέπραξεν, &v- 
^ , 3 - , er 
διδοὺς δέ πῃ καὶ πραῶς πῶς αὐτῷ χρώμενος ου- 
3 , , 
τῶς αὐτὸν μετεχειρίσατο ὥστε ἐλάχιστα πικράνασϑαι. 
V. p.:621. 
[4 e , ᾽ , , ^ e , 
or. ὁ Φουριος ἐξήγαγεν ἐν τοῖς υποστρατήγοις 
A] ^ - 
τὸν Πομπήιον καὶ τὸν Μέτελλον. καίπερ καὶ ἑαυτῷ 
EY 214 14 , 9 ' » e e 4 , y 
καὶ ἀλλήλοις éy0govg οντας. ὁπῶς ὡς καὶ μέγα TL 


πράξων τόν τε ἔλεγχον τῶν ἔργων ἀκριβὴ ποιήσηται. 


' " - , - 
καὶ τὴν μαρτυρίαν τῆς ἀρετῆς καὶ παρὰ ἀκόντων 
- 7 s 
σφῶν λαβῃ. V ib. 
“ ς , e € ec 
or. ὁ l'o«xyog ὁ Τιβέριος ἐτάραξε τὰ τῶν Po- 
^ ' - 
μαέων. καίπερ καὶ γένους ἐς τὰ πρῶτα πρὸς τὸν 
, ' 2 ' 3 , 
πάππον τὸν Agguxevov ἀνήκων, καὶ φύσει ἀξίᾳ αὐ- 
E , , - 2 - 
TOU χρώμενος. τά τὲ τῆς παιδείας ἔργα ἐν volg μά- 
2 , 1 , , ΒΕ ei 1 
λιστα ἀσκήσαθ; καὶ φρόνημα μέγα ἔχων. ὁσῷ γάρ 
ON. - - E] 
πλείω καὶ ἰσχυρότερα ταῦτα ἐκέκτητο, μᾶλλον ἐς φι- 
λοτ , 3 9 2 € , 9 CY , δὴ ri 2e 
μίαν ἀπ᾿ αὐτῶν προήχϑη. καὶ ἐπειδὴ «xot ἔξω 
Ud , PL d M , 
tov βελτίστου παρετράπη. καὶ ἄκων ἐς τὸ κάκιστον 
EA M 3 - T , 
ἐξωώκειλεν. ἐπειδὴ γὰρ αὐτῷ τὰ τῶν Νουμαντίνων 
ἐπ , , ; n OR , , 
ὑνέκια ἀπεψηφίσϑη. καὶ αὐτὸς τιμηϑησεσϑαι προ- 


80 


81 


89 


- 


198 EK T&N ΠΡΟ TOT As. 


τερον, ἅτε καὶ πρυτανεύσας αὐτά, ἐλπίσας ovy ὅπως 
τοιούτου τινὸς ἔτυχεν. ἀλλὰ καὶ προσεκινδύνευσεν 
ἐκδοϑῆναι, ἔγνω καὶ τὰ πράγματα οὐκ ἀπ᾽ ἀρετῆς 
οὐδὲ ἀπ᾽ ἀληϑείας. ἀλλ᾽ ὥς που καὶ ἔτυχεν. ἐξετα- 
ξόμενα. ταύτην μὲν τὴν ὁδὸν τῆς δόξης ὡς οὐκ 
ἀσφαλὴ ἀφῆκε, τρόπον δέ τινα πρωτεῦσαι πάντως 
ἐπιϑυμήσας, καὶ τοῦτο διὰ τοῦ ὁμίλου μᾶλλον ἢ τῆς 
βουλῆς ἐξεργάσεσθαι προσδοκήσας, ἐκείνῳ προσέ- 
Qero. V p. 621. 

ὅτι Μάρκος Ὀχταούιος τῷ Γράκχῳ διὰ φιλονει- 


, ' ' , 4 , 
; κίαν συγγενικὴν éxov ἀντηγωνίξετο. καὶ ἐκ τούτου 


2$ , ᾽ ΄ 3 CORE] - 
οὐδὲν μέτριον ἐπράττετο, ἀλλ ἀντιφιλονεικοῦντες 
, - 942A f ul M M 3 - 
περιγενεσθαιν μαλλὸον ἀλληλῶν ἢ τὸ xowov ὠφδλη- 
^ N , , 
σαι. πολλὰ μὲν καὶ βίαια. ὥσπερ ἐν δυναστείᾳ τινί, 
Ej 3 2 n EJ Ἢ Ἂν x 
ἀλλ΄ οὐ δημοχρατίᾳ. ἔπραξαν, πολλὰ δὲ καὶ ἄτοπα, 
ὥσπερ ἕν πολέμῳ τινί, ἀλλ᾽ οὐκ εἰρήνῃ. ἔπαϑον. 
τοῦτο μὲν γὰρ εἷς πρὸς ἕνα. τοῦτο δὲ πολλοὶ κατὰ 
συστάσεις λοιδορίας τὲ ἀποχϑ εἴᾷ καὶ μάχας. οὐχ ὅτι 
M M p , 3 M X , 3 €- - 
κατὰ τὴν ἄλλην πολιν. ἀλλα καὶ ἐν αὐτῷ τῷ βουλευ- 
΄ - € - , 
τηρίῳ τῇ τὲ ἐκκλησίᾳ ἐποιοῦντο. τῇ μὲν γὰρ προφά- 
- » τὸ 5 M 
ὅει τῇ τοῦ νόμου χρώμενοι, τῷ δὲ ἔργῳ καὶ ἐς τὰ 
E , , [A , a E , 
ἄλλα παντὰ διασπευδομενοι, ὡστὲ ἐν μηδενὶ ἀλλη- 
2 τς 3 , LU red ΟὟ, - , 
λῶν ἑλαττουσϑαι. καὶ vOUTOU OUT ἄλλο TL τῶν εἰ- 
9 , 2 , , DO δ 3 ^ A 
LGuévaov ἕν κοσμῳ συνέβαινεν ov) αἵ ἀρχαὶ vc 
, EJ M X , 3. 
Veyron cue ἔπρασσον. τα δὲ δικαστήρια εὐθεέδυσο 
καὶ συμβόλαιον οὐδὲν ἐγίγνετο. ἀλλ᾽ U τε ταραχὴ 
καὶ ἡ ἀκρισία πανταχοῦ πολλὴ qv καὶ ὄνομα πόλεως 
ἔφερον, στρατοπέδου δὲ οὐδὲν ἀπεῖχον. V p. 622. 
d [s ^4 -€ 
ὅτι ὁ Γράχχος τοῖς στρατευομένοις ἐκ τοῦ ὁμίλου 
I » M , 
νόμους τινὰς ἐπικουροῦντας ἔγραφε, καὶ τὰ δικαστή- 
3 -" » ' - , 
Qu« ἀπὸ τῆς βουλῆς ἐπὶ vovg ἱππέας uevQys, φύρων 
, e L4 
καὶ ταράσσων πάντα τὰ καθεστηκότα, ὅπως ἔκ ye 


EK T£,N IIPO ΤΟΥ͂ As. 129 
TOUTOU ἀσφαλείας τινὸς ἐπιλάβηται. καὶ ὡς οὐδὲν 
οὐδὲ ἐνταῦϑα αὐτῷ πφοεχώρει, ἀλλὰ καὶ ἐπ᾽ ἐξόδῳ 
τῆς ἀρχῆς ἦν καὶ ἔμελλεν ἀπαλλαγεὶς αὐτῆς αὐτίκα 
τοῖς ἐχϑροῖς ὑποβληϑήσεσϑαι. ἐπεχείρησε καὶ ἐς τὸ 
ἐπιὸν ἔτος μετὰ τοῦ ἀδελφοῦ δημαρχῆσαι καὶ τὸν 
πενϑερὸν ὕπατον ἀποδεῖξαι, μηδὲν μήτ᾽ εἰπεῖν udo 
ὑποσχέσϑαι τισὶν ὀκνῶν. καὶ πενθίμην ἐσθῆτα πολ- 
λάκις ἐνεδύετο. τήν τὲ μητέρα καὶ τὰ παιδία ἐς τὸ 
πλῆϑος παρῆγε συνδεόμενα. V ib. 
ὅτι Σχιπίων 0 ᾿ἀφρικανὸς φιλοτιμίᾳ πλείονι παρὰ 
τὸ προσῆκον τό τε ἁρμόζον τῇ ἄλλῃ αὐτοῦ ἀρετῇ 


᾽ - , m UA - 3 - DE 
ἐχρῆτο. οὐκοῦν οὐδὲ τῶν ἀντιστασιαστῶν τις αὐτῷ 


ϑανόντι ἐφήσϑη. ἀλλὰ καὶ ἐκεῖνοι, καίπερ βαρύτα- 
τον αὐτόν σφισι νομίζοντες εἶναι. ἐπόϑησαν᾽ χρήσι- 
μόν Té γὰρ πρὸς τὰ κοινὰ ἑώρων, καὶ δεινὸν οὐδὲν 
οὐδ᾽ &v σφεῖς παϑεῖν ἀπ᾽ αὐτοῦ ,προσεδόκων. ὑπ- 
ἐξαιρεϑέντος ὃὲ τούτου πάντα αὖϑις τὰ τῶν δυνα- 
τῶν ἠλαττώϑη, ὥστε ἐπ᾽ ἀδείας τοὺς γεωνόμους πᾶ- 
σαν ὡς εἰπεῖν τὴν Ἰταλίαν πορϑῆσαι. καί μοι ἐς 
τοῦτο ὅτι μάλιστα ἀποσκῆψαι δοκεῖ τό τε πληϑος τῶν 
λίϑων τῶν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ κατενεχϑέντων καὶ ἐς 
ναούς τέ τινας ἐμπεσόντων καὶ ἀνθρώπους ἀποκτει- 
v&vrOv, καὶ τὰ δάκρυα τοῦ ᾿ἡπόλλωνος. ἔκλαυσεν 
γὰρ ἔκλαυσεν ἐπὶ τρεῖς ἡμέρας. core τοὺς Ῥωμαίους 
καταχόψαι τὲ τὸ βρέτας καὶ καταποντῶσαι ἐκ συμ- 
βουλῆς μάντεων ψηφισϑῆναι. Y p. 625. 

ὅτι ὁ Γράκχος τὴν μὲν γνώμην ὁμοίαν τῷ ἀδελφῷ 
εἶχεν, πλὴν καϑ' ὅσον ἐκεῖνος μὲν ἀπ᾽ ἀρετῆς, ἐς φι- 
λοτιμίαν καὶ ἐξ αὐτῆς. ἐς κακίαν ἐξώκειλεν. ovrog δὲ 
ταραχώδης τὲ φύσει ἣν καὶ ἑκὼν ἐπονηφεύετο, τῇ δὲ 
δὴ παρασκευῇ τῶν λόγων πολὺ αὐτοῦ προέφερε. 
καὶ διὰ ταῦτα ταῖς τε ἐπινοίαις κακυτροπωτέραις καὶ 

DIO CASSTUS, I. 9 


8 


ἑῷ 


85 


130 EK T9N ΠΡΟ ΤΟΥ As. 


" ^ - 3 , D 
ταῖς τόλμαις προχειροτέραις τῇ τὲ αὐθαδείᾳ πλείονι 
ν ΄ e , - ET 2 
πρὸς πάντα ὁμοίως ἐχρῆτο. πρῶτος τὲ ἐν τοῖς συλ- 
λό ξὺ ὃ jv ἐβα L τὸ ^ 
oyoug μέταξυ δημηγορῶν ἐβαδιξε. καὶ vov βραχίονα 
- 9. [A rr , - ^ 
πρῶτος ἀπεγυμνῶσεν., ὥστε μηδέτερον αὐτῶν κακὸν 
; Nun, " 1» vu - D 
ἐξ ἐκείνου νομισϑῆναι. καὶ ἐπειδὴ ys πολλῇ μὲν 
, , - 
πυκνότητι ἐνθυμημάτων, πολλῃ δὲ καὶ σφοδρότητι 
E , " , » 
ὀνομάτων ἐπίπαν ἐδημηγόρει. καὶ ἐκ τούτου οὔτε 
’ n ' , τι 
κατέχειν ῥαδίως ἑαυτὸν ἐδύνατο καὶ πολλάκις ἐς ἃ 
9 ^» ᾽ zo 3 , 3 ' 3 , * 
ovx ηϑελὲεν εἰπεῖν ἐξεφέρετο. αὐλητὴν ἐπήγετο. καὶ 
3 e -» , ΄ 
παρ ἐκείνου ὑπαυλοῦντος οἵ ἐρρυϑμίζετο καὶ ἐμε- 
Ἢ τ: t , p 
τρίαζεν, ἢ καὶ εἴ πῃ καὶ ὡς ἐξέπιπτεν καϑίστατο. 
- 5 , ^ » , 
τοιοῦτος OUV δή τις ὧν τῇ τὲ πολιτείᾳ ἐπέϑετο, καὶ 
3 3 »o? ἐς p - 
οὐδὲν ἀπώμοτον ovr εἰπεῖν οὔτε πρᾶξαι ποιούμε- 
3 - C , 
vog μέγιστος δι΄ ἐλαχίστου παρά ve τῷ ομίλῳ καὶ 
Στ - , E ᾿ 
τοῖς ἱππεῦσιν ἐγένετο. τὸ τὲ γενναῖον καὶ τὸ βου- 
τ τ ΟΝ » 2 , - 9T IP AN 
λεῦον πᾶν. εἰ ἐπὶ πλεῖον ἐβεβιώκει. ... vvv δ΄ ὑπὸ 


. τῆς πολλῆς δυναστείας ἐπίφϑονος καὶ τοῖς στασιώ- 


ταις γενόμενος ταῖς ἑαυτοῦ τέχναις ἐσφάλη. V ib. 
er * M - - e ' 
ὅτι TO μετὰ τὸν πρῶτον τῆς Ῥώμης συνοικισμὸν 


M M 2j - 
: ἑξακοσιοστὸν τριακοστὸν πέωπτον ἔτος ἐπὶ τῆς ἕκα- 


τοστῆς ἑξηκοστῆς τετάρτης ἣν Ὀλυμπιάδος. M p. 548. 
ὅτι αἵ ἱέρειαι τὸ πλεῖστον αὐταὶ τοῦ τε ὀλέϑρου 


: καὶ τῆς αἰσχύνης ὦφλον. συχνοῖς δὲ δὴ καὶ ἄλλοις 


μεγάλων κακῶν αἴτιαι ἐγένοντο. m ve πόλις ἅπασα 
ἀπ᾽ αὐτῶν ἐταράχϑη. ἐκλογιξόμενοι γὰρ ὅτι τὰ ὑπὸ 
τοῦ νόμου ἄχραντα καὶ τὰ ὑπὸ τῆς ϑρησκείας ἅγια 
ἔκ τὲ τοῦ φόβου τῆς τιμωρίας κόσμια ἐλυμάνϑη, ov- 
δὲν ὅ,τι οὐχ ὑπετόπουν τῶν αἰσχίστων καὶ ἀνοσιω- 
τάτων δύνασϑαι γενέσϑαι. καὶ διὰ τοῦτο καὶ τὰς 
κολάσεις οὐ μόνον τῶν ἐλεγχϑέντων ἀλλὰ καὶ τῶν 
ἄλλων πάντων τῶν αἰτιαϑέντων μίσει τοῦ συμβεβη- 
κότος ἐποιήσαντο. ὅϑεν οὐκ ἐκ γυναικείας αἰτίας [ἀλ- 


ΕΚΎΨΎΩΝ ΠΡΟ TOT 4s. 131 


ysiv], ἀλλ᾽ ἐκ δαιμονίας τινὸς ὀργῆς σύμπαντα τὰ 
3 3 ^ - E] p E 
κατ᾽ αὑτὰς συμβῆναι ἔδοξεν. V p. 626. 


ὅτι τρεῖς ἅμα ἠνδρώϑησαν. καὶ αὐτῶν Μαρκία 
μὲν αὐτή τε καϑ᾽ ἑαυτὴν καὶ πρὸς ἕνα τινὰ ἱππέα 
ἠσχύνϑη. κἂν διέλαϑεν. εἰ μήπερ ἡ ξήτησις ἐπὶ τῶν 
ἄλλων ἐπὶ πλεῖον ἀρϑεῖσα καὶ ἐκείνην προσκατέλα- 
βεν. Aia δὲ καὶ Ζικινία πλῆϑος ἐραστῶν ἔσχον 
καὶ δι᾽ ἀλλήλων ὑβρίξοντο. τὸ μὲν γὰρ πρῶτον ὀλί- 
γοις τισὶν ἰδίᾳ καὶ δι᾽ ὀπορρήτων ὡς καὶ μόνῳ ἔχά- 
στῷ συνεγίγνοντο᾽ ἔπειτα αὐταί τὲ πάντα τὸν καὶ 
ὑποπτεῦσαι μηνῦσαί r£ vL δυνάμενον ἐς σιωπὴν ἀναγ- 


- - c 7 
καίαν μισϑῳ τῆς ομιλίας προκατελάμβανον, καὶ οἵ 


προδιειλεγμένοι σφίσι ταῦϑ' ὁρῶντες ἔφερον, ἵνα μὴ 
κατάφωροι τῇ ἀγανακτήσει γένωνται. ὥστε καὶ xo 
ἕνα καὶ κατὰ πολλούς. τοῦτο μὲν ἰδίᾳ. τοῦτο δὲ καὶ 
κοινῇ. τοῖς τὲ ἄλλοις ὁμιλεῖν. καὶ τῷ “μὲν τῆς Aiu- 
λίας ἀδελφῷ τὴν Δικινίαν, τῷ δὲ ταύτης τὴν Zt 


λίαν συνεῖναι. καὶ ταῦτα μὲν ovv γιγνόμενα ἐπὶ : 


πλεῖστον ἔλαϑεν. x«l πολλῶν μὲν ἀνδρῶν, πολλῶν 
0 xal γυναικῶν. καὶ ἐλευϑέρων καὶ δούλων. συγ- 
γιγνωσχόντων ὅμως [ὡς] ἐπὶ μακρότατον ἔλαϑε, πρὶν 
δὴ Μανιός vig, ὅσπερ που καὶ τοῦ παντὸς χακοῦ 
πρῶτος καὶ ὑπηρέτης καὶ συνεργὸς ἐγεγόνει: κατεμή- 
νυσὲν αὐτό, ὅτι μήτε ἐλευθ βοαῖς μήτ᾽ ἄλλου μηδὲε- 
νὸς ὧν ἤλπισεν ἔτυχεν. καὶ qv γὰρ οὐ πφοαγωγεῦς- 
σαι μόνον ἀλλὰ καὶ διαβαλεῖν συγκροῦσαί τέ τινας 
δεινότατος. V ib. 


D M , , s , iM 
or. [τῷ Μάρκῳ “Ιρούσῳ] «v μέν zov καϑ' αὑτὰ 
4 4 4 - 

- , 9 Ll , Ἁ ^ LI ' » , 
ταῦτα δοξαν αὐτῶ genou. 790g δὲ δὴ τὴν vov Ka- 
τῶνος συμφοράν, καὶ ὅτι καὶ ἐπιεικείᾳ πολλῇ πρὸς 
τοὺς στρατιώτας ἐχρήσατο, τήν τε κατόρϑωσιν ἐπὶ 

9* 


85 
a. u. 
642 


89 
a.u 
646 


132 EK T£N IIPO TOT 4s. 


πλεῖον τῆς ἀληϑείας πεποιῆσϑαι ἔδοξεν καὶ εὔκλειαν 
μείξω τῶν ἔργων ἐκτήσατο. V p. 629. 
ὅτι τῷ Ἰουγούρϑα ὁ Μέτελλος. προσπέμψαντί of 


c - : , 
-vzig τῆς εἰρήνης. πολλὰ καϑ' ἕν ἕκαστον ὡς καὶ 


er uz 3 - 
ὄνον ἐπέταξε. καὶ οὕτως ὁμήρους τὲ παρ᾽ αὐτοῦ 
er : τ 9 
L4 , rF 
καὶ ὅπλα vovg τε ἐλέφαντας καὶ vovg αἰχμαλώτους 
3 f^ 
τούς τε αὐτομόλους ἔλαβε. καὶ τούτους uiv πάντας 
5 2 , e 9 
ἀπέκτεινεν, οὐ κατελύσατο δέ, ὅτι Ἰουγούρϑας οὐκ 
3 : ? S 
, ' , ' - * c 
ἠβουλήϑη πρὸς αὐτόν. μὴ συλληφϑῆ,. ἐλθεῖν. καὶ o 
, ei Ἃ ; , z - 
ΜΜαριος ὁ ve Γναῖος ἐνεποδισαν. ἴ' p. 385. 
[o [4 , 3 V ^ ET M A ^ 
OTL O Μάριος] ἣν μὲν Vep καὶ τὴν Tu καὶ στα- 
σιώδης καὶ ταραχώδης, καὶ παντὸς μὲν τοῦ συρφε- 
τώδους. ἀφ᾽ οὐπερ καὶ ἐπε ὕκει ἕλος. παντὸς δὲ 
? ? ? 
τοῦ γενναίου καϑαιρέτης. καὶ γὰρ εἰπεῖν τι καὶ ὑπο- 
σχέσϑαι καὶ ψεύσασϑαι καὶ ἐπιορκῆσαι, ἐν ᾧ πλεο- 
νεχτήσειν ἤλπιξεν, ἑτοιμότατα ἐτόλμα, τὸ τὲ συκο- 
φαντῆσαί τινα τῶν ἀρίστων καὶ τὸ ἐπαινέσαι αὖ τῶν 
κακίστων ἐν παιδιὰ ἐτέϑετο. καί μοι μηδεὶς ϑαυ- 
- ^ T " «e 
μάσῃ εἰ τοιοῦτός τις ὧν ἐπὶ πλεῖστον ἔλαϑεν ég οἷς 
zr N m 
ἐκακούργει" £x τὲ γὰρ τῆς περιτεχνήσεως καὶ ἐκ τῆς 
τύ ἡ παρὰ πάντα τὰ πρῶτα ἀγαϑῇ ἐχρήσατο, καὶ 
2115.» 3060 , 
ἀρετῆς δόξαν ἐχτήσατο. V p. 629. 
3 LS " ' 
ὅτι τὸν Μέτελλον καὶ δι᾿ ἐκεῖνο ῥᾷον διαβαλεῖν 
ς 3 ri e » τς 3 , 
ὁ Μάριος ἠδυνήϑη. orc 0 μὲν ἔν.τε τοῖς εὐπατρίδαις 
* N € » 3 
ἐξητάξετο καὶ τὰ τοῦ πολέμου ἄριστα διεχείριξεν, αὐὖ- 
, 2*5 €x 
τὸς δὲ ἐξ ἀφανεστάτου καὶ ἀδηλοτάτου ἐς τὸ μέσον 
A ^ δ M ς Α 
παριέναι ἤρχετο, οἵ γὰρ πολλοὶ ἑτοίμως τὸν μὲν ὑπὸ 
M M , 
τοῦ φϑόνου καϑήρουν. τὸν δὲ πρὸς τὰς ἐπαγγελίας 
5 39. , ' 4 
qu&ov, καὶ μάλισϑ OTL ἐλογοποιήϑη τὸν Μέτελλον πα- 
θιεμένῳ τότε πρὸς τὰς ἀρχαιρεσίας τῷ Μαρίῳ εἰπεῖν 
ὅτι ἀγαπᾶν ὀφείλεις, ἂν μετὰ τοῦ υἱέος μου. μειρά- 
κιον δὲ ἐκεῖνος qv, ὑπατεύσῃς. V p. 630. 


EK ἘΌΝ IIPO ΤΟῪ 4s. 133 


- 2 e , r , A 
ὅτι τῷ Μετέλλῳ ἤχϑετο 0 l'avóag, ort μήτε τοὺς 
» ς 
αὐτομόλους μήτε φρουρὰν στρατιωτῶν Ῥωμαίων αἱ- 
^" o» *? e ' 3 » 5 
τήσας παρ᾽ αὐτοῦ ἔλαβεν. ἢ καὶ ὅτι ἐγγὺς αὐτοῦ οὐκ 
e e ^ gv ^ 
ἐκαϑέξετο, ὅπερ ὡς πλήϑει τοῖς τε βασιλεῦσι καὶ τοῖς 
€ ς , E 
δυνάσταις παρὰ τῶν ὑπάτων ἐδίδοτο. V ib. 
τῷ ς ^ ς , e , 
ὅτι τῆς Κίρτας x«9' ὁμολογίαν ἁλούσης ὁ Box- 
LI ^ LI 
yos ἐπεχηρυχεύσατο τῷ Μαρίῳ. καὶ τὰ uiv πρῶτα 
- 'N - , 
τὴν τοῦ Ἰουγούρϑου ἀρχὴν μισϑὸν τῆς μεταστάσεως 
2 - e - 5 ^ 
ἥτει, ἔπειτα μὴ τυχὼν αὐτῆς ἁπλῶς ἠξίωσε συμβη- 
r Maus ^ , ἢ Nec «Ὁ , m e EY 
ναι. καὶ o uiv πρέσβεις ἐς τὴν Ρώμην ἔπεμψεν, o «δὲ 
3 ' 
ἸἸουγούρϑας τούτων γιγνομένων ἀπεχώρησεν ἐς τὰ 
ἐρημότατα τῆς ἑαυτοῦ γῆς. U p. 385. 
D [3 , " - , ELE 
or. 0 Megtog πρέσβεις vov Boxyov χομισαάμενος 


οὐκ ἔφη αὐτῷ συνθήσεσϑαι, εἰ μὴ τὸν Ἰουγούρϑαν ἡ: 


ἔχδοτον παρ᾽ αὐτοῦ λάβοι᾽ ὃ καὶ γέγονεν. U p. 386. 


ὅτι Τόλοσαν πρότερον μὲν ἔνσπονδον οὖσαν τοῖς | 


e 
Ῥωμαίοις. στασιάαασαν δὲ πρὸς τὰς τῶν Κίμβρων 
, e ^ ' »" , 
ἐλπέδας. ὡς καὶ τοὺς φρουροὺς δεϑῆναι, προκατέσχον 
νυκτὸς ἐξαπίνης ὑπὸ τῶν ἐπιτηδείων ἐσαχϑέντες, καὶ 
τὰ ἱερὰ διήρπασαν, καὶ ἄλλα χωρὶς χρήματα πολλὰ 
mam. τὸ γὰρ χωρίον ἄλλως τε παλαιόπλουτον ἣν 
καὶ τὰ ἀναϑήματα ἃ ποτε οἱ Γαλάται οἵ μετὰ Βρέννου 
, 2 - ^ bd 2 , *5 3 
στρατευσαντὲς ἕκ τῶν Ζ΄ελφρῶν ἑσυλησαν εἶχεν. ov 
, - e , 
μέντοι καὶ ἀξιόλογόν τι ἀπ᾽ αὐτῶν τοῖς οἴκοι Ρωμαίοις 
3 , 
zegueyévero, ἀλλ᾽ αὐτοὶ ἐκεῖνοι và πλείω ἐσφετερί- 
σαντο. καὶ ἐπὶ τούτῳ συχνοὶ εὐθύνϑησαν. V p. 630. 


ri c x CERES - ' ' , 
OTL ὁ Σερουίλιος τ "ToU σα (08. 0v συνάρχοντα * 
q90vov, τὰ μὲν γὰρ ἄλλα ἐξ ἴσου οἱ ἐπετέτραπτο. τῷ δὲ᾽ 


δὴ ἀξιώματι οἷα ὑπατεύοντος αὐτοῦ ἡλαττοῦτο, πολ- 
λῶν καὶ κακῶν αἴτιος τῷ στρατεύματι ἐγένετο. καὶ 

«μετὰ ϑάνατον Σκχαύρου τὸν Σερουίλιον μετεπέμ- 
Vica ὁ δὲ ἀπεκρίνατο τὴν ἑαυτοῦ ἑκάτερον δεῖν φυ- 


4 


D 
a. τι. 
647 


* 
134 EK T9N ΠΡΟ ΤΟΥ͂ As. 


λάττειν. εἶτα ἐλπίσας TOV “Μάλλιον καϑ' ἑαυτὸν τι 
κατορϑώσειν, ἐφθόνησεν αὐτῷ μὴ μόνος εὐδοκιμήσῃ, 
καὶ ἦλθε μὲν πρὸς αὐτόν. οὔτε δὲ ἐν τῷ αὐτῷ χω- 
ρέῳ ηὐλίσατο οὔτε τι Bodlfibur κοινὸν ἐποιήσατο. 
ἀλλ᾽ ὡς καὶ πρότερος αὐτοῦ τοῖς Κίμβροις συμμίξων, 
τήν vs δόξαν τοῦ πολέμου πᾶσαν ἀποισόμενος. ἐν 
μέσῳ ἰδούϑη. καὶ τὸ μὲν πρῶτον φοβεροὶ καὶ ὡς 
τοῖς mDEMUDIES μέχρι ov ἡ διαφορὰ αὐτῶν ἐλάνϑα- 
v&v, ἐγίγνοντο, ὡς καὶ ἐς ἐπιϑυμίαν σπονδῶν αὐ- 
τοὺς προαγαγεῖν᾽ ὡς δὲ πρὸς Μάλλιον ὑπατεύοντα 
διεχηρυκεύσαντο, ὁ Σερουίλιος ἠγανάκτησεν ὅτι μὴ 
πρὸς ἑαυτὸν ἐπρεσβεύσαντο. καὶ οὔτε τι συμβατικὸν 
ἀπεχρίνατο. ὀλίγου τε καὶ τοὺς πρεσβευτὰς διέφϑει- 
Q&v. V p. 650. 

ὅτι of στρατιῶται τὸν Σερουίλιον ἠνάγκασαν πρὸς 
Μαλλιον ἐλϑεῖν καὶ μετ᾽ αὐτοῦ βουλεύσασϑαι περὶ 
τῶν παρόντων. τοσούτου δὲ “ὁμοφρονῆσαι ἐδέησαν 
ὥστε καὶ ἐχϑίους ἢ πρόσϑεν qG«v ἐκ τῆς συνουσίας 
éyévovro' ἔς τὲ γὰρ φιλονεικίαν καὶ λοιδορίας προ- 
αχϑέντες αἰσχρῶς διελύϑησαν. V p. 633. 

ὅτι Γναῖος Ζομίτιος δίκην τῷ Xx«voo λαχών, 


8ἃ.11.. x 


650 


eo 


ἔπειτα ἐπειδὴ τῶν οἰκετῶν vig προσελϑὼν αὐτῷ πολλὰ 
καὶ χαλεπὰ κατὰ τοῦ δεσπότου μηνύσειν ὑπέσχετο. 
οὐκ ἐπολυπραγμόνησεν, καὶ προσέτι συλλαβὼν αὐτὸν 
παρέδωκε τῷ Σκαύρῳ. V ib. 

ὅτι Πούπλιος 4ικένιος Νερούας στρατηγῶν ἐν τῇ 
νήσῳ, καὶ μαϑὼν ὅτι οὐκ ἐν δίκῃ τινὰ περὶ τοὺς 
δούλους γίγνοιτο, ἢ καὶ λημμάτων ἀφορμὰς ζητῶν, 
καὶ γὰρ ἣν οὐκ ἄδωρος ; περιήγγειλεν ἀφικνεῖσθαι 
πρὸς ἑαυτὸν πάντας τοὺς αἰτιωμένους τι τοὺς δεσπό- 
τας σφῶν. ὡς καὶ βοηϑήσων αὐτοῖς. ἐξ ovv τούτου 
ἐκείνων τε πολλοὶ συνιστάμενοι οἵ μὲν ἀδικεῖσϑαί τι 


ΕΚΤΩΝ IIPO TOT As. 135 


2 " , , 

ἔλεγον. οἱ δὲ καὶ ἄλλο τι τοῖς δεσπύταις ἐνεκάλουν, 
a - , e , 

νυμίζοντες καιρὸν εἰληφέναι τοῦ πάντα οσα ἐβού- 


, , , 1 
Aovro [«vrovc] ἀναιμωτὶ διαπραάξασϑαι᾽ καὶ οἵ 


ἐλεύϑεροι συμφρονήσαντες ἀνϑίσταντό σφισι καὶ οὐ- 
δαμοῦ ὑφίεντο. φοβηϑεὶς οὖν ὁ Λικίνιος τὴν σύστα- 
σιν αὐτῶν ἑκατέρων, μὴ καὶ μέγα τι δεινὸν ὑπὸ τῶν 
ἐλαττωϑέντων γένηται. οὐδένα τῶν δούλων προσεδέ- 
furo, ἀλλ᾽ ἀπέπεμψεν αὐτοὺς ὡς μηδὲν κακὸν πει- 
σομένους ἢ μηδέν γε ἔτι ταράξαι τῷ διασκεδασϑῆναι 
δυνησομένους. οἵ δὲ δείσαντες τοὺς δεσπότας, ὅτι 
καὶ τὴν ἀρχὴν ἐπικαλέσαι τι αὐτοῖς ἐτόλμησαν, συνε- 
στράφησαν καὶ κοινολογησάμενοι πρὸς λῃστείας ἐτρά- 
ποντο. V p. 633. 

ὅτι οἵ Μεσσήνιοι νομίσαντες μηδὲν δεινὸν πεί- 
σεσϑαι, πάντα τὰ πλείστου ἄξια καὶ τιμιώτατα ἐκεῖσε 
ὑπεξέϑεντο. μαϑὼν δὲ τοῦτο AOqviov, ὅσπερ που 
τὸ μέγιστον κράτος τῶν λῃστευόντων Κίλιξ ὧν εἶχεν, 
ἐπέϑετο αὐτοῖς δημοτελῆ τινα ἑορτὴν ἐν τῷ προαστείῳ 
ἄγουσι. καὶ ἐκείνων τε πολλοὺς σκεδασϑέντας ἀπέ- 
κτεινὲν καὶ τὴν πόλιν ὀλίγου κατὰ κράτος εἷλεν. χω- 
οἷον δέ τι Μάκελλαν εὐερκὲς τειχισάμενος ἰσχυρῶς 
τὴν γῆν ἐκακούργει. V p. 634. 

ὅτι τῶν βαρβάρων ἡττημένων, καὶ συχνῶν ἐν τῇ 
μάχῃ πεσόντων. ὀλίγοι διεσώϑησαν. ἐφ᾽ ᾧπερ ὁ ἢ 
Μάριος τούτους παραμυϑούμενος τε ἅμα καὶ dee 
βόμενος. πᾶσαν αὐτοῖς τὴν λείαν ἐπευωνίσας ἀπέ- 
δοτο, ὅπως μηδὲν δόξῃ προῖκά τινι, κεχαρίσϑαι. καὶ 
ἀπ᾽ αὐτῶν ὁ Μάριος, καίπερ ἐν τῷ πλήϑει μόνῳ πρό- 
τερον, ὅτι ἐξ αὐτοῦ γεγονῶς ἦν καὶ ὅτι ὑπ᾽ αὐτοῦ ηὔ- 
ξητο. εὖ φερόμενος. τότε καὶ τοὺς εὐπατρίδας ὑφ᾽ 
ὧν ἐμισεῖτο ἐξενίκησεν. ὥστε πρὸς πάντων ὁμοίως 
καὶ ἐπαινεῖσϑαι. τήν τε ἀρχὴν καὶ ἐς τὸ ἐπιὸν ἔτος, 


t 
8. u. 
651 


136 ἘΚΤΩΝ ΠΡΟ TOT. As. 


΄“ Ἁ X 
ὅπως καὶ τὰ λοιπὰ προσκατεργάσηται, παρ᾽ ἑκόντων 
€ , , - 
xol ouoyvouovovvrov αὐτῶν ἔλαβεν. V ib. 
r e ri * - » 
OTL ὡς ἀπαξ ἐπέσχον, πολὺ τοῦ ϑυμοῦ οἱ Κίμβροι 
, 3 , A72. , ὌΠ» , 
παρελυϑησαν. κακ τουτοῦυ καὶ ἀμβλύυτεροι καὶ ἀσϑεν ἐ- 
στεροι καὶ ταῖς ψυχαῖς καὶ τοῖς σώμασιν ἐγένοντο. ai- 
Δ 2 3. ἃ E) — , c , Y , 
τιον δὲ οτι ἔν τὲ οἰκίαις ἐκ τῆς 9060 ev υὑπαιϑρίου διαί- 
"- ^ 2 m 
της κατέλυον καὶ λουτροῖς ϑερμοῖς ἀντὶ τῆς πρόσϑεν 
y - c 
ψυχρολουσίας ἐχρώντο, καρυκείας τε καὶ ἡδυσμάτων 
ἐπιχωρίων διεπίμπλαντο. κρέα πρότερον ὠμὰ σιτού- 
μένοι. καὶ τῷ οἴνῳ τῇ τὲ μέϑῃ κατακορεῖς παρὰ τὸ 
, - 3 - 
ἔϑος ἐγίγνοντο. ταῦτα γὰρ τό τε ϑυμοειδὲς αὐτῶν 
» f A Χ , 2. er , 
πᾶν ἐξέκοψε καὶ τὰ σώματα ἐθήλυνεν. ὥστε μήτε 
' Ε Ν - 
τοὺς πόνους ἔτι μήτε τὰς ταλαιπωρίας. μὴ καῦμα, 
μὴ ψῦχος, μὴ ἀγρυπνίαν φέρειν. V ib. 
ὅτι ὁ υἱὸς ὁ τοῦ Μετέλλου οὕτω καὶ ἰδέα καὶ B 


: μοσίᾳ πάντας ὑπὲρ τοῦ τὸν πατέρα χατελϑεῖν ἵκέ- 


τευὲν ὥστε καὶ πίος. τοὐτ᾽ ἔστιν εὐσεβής. ἐπονομα- 
σϑῆναι. .V P. 638. 

ὅτι ὁ Φούριος ἔχϑοαν τῷ Μετέλλῳ οὕτως ἔσχεν 
ὅτι τὸν ἵππον αὐτοῦ τιμητεύων ἀφείλετο. V ib. 

ὅτι Πούπλιον Φούριον γραφέντα ἐφ᾽ οἷς δημαρ- 
χήσας ἐπεποιήκει., ἀπέκτειναν ἐν αὐτῇ τῇ ἐκκλησίᾳ 
of Ῥωμαῖοι. ἀξιώτατον μέν που ἀπολέσϑαι ὄντα, καὶ 
γὰρ ταραχώδης ἣν, καὶ τῷ τον καὶ τῷ Γλαυ- 
κίᾳ πρῶτον συστὰς μετεβάλετο, καὶ πρὸς τοὺς ἀντι- 
στασιώτας αὐτῶν αὐτομολήσας σφίσι συνεπέϑετο, οὐ 
μέντοι καὶ προσήκοντα τούτῳ τῷ τρόπῳ φϑαρῆναι. 
καὶ τοῦτο μὲν ἐν δίκῃ δή τινι γεγονέναι ἔδοξεν. 
ΓΕ 087: 

ἤσαν γὰρ καὶ ἄλλοι τινὲς στασίαρχοι. τὸ δὲ δὴ 
πλεῖστον κράτος τῶν μὲν Μάρκος τῶν δὲ Κόιντος 
εἶχον, δυναστείας vc ἐπιϑυμηταὶ καὶ φιλοτιμίας 


ἘΚΊΤΩΙΝ IIPO ΤΟΥ͂ 4s. 137 


» ^ , *, 2 - ^4 , ' , 
ἄπληστοι xci ἀπ αὐτῶν καὶ ἐς τὸ φιλόνεικον προ- 
» - € 
πετέστατοι ὄντες. καὶ ταῦτα μὲν ἐκ τοῦ ὁμοίου ἐκέ- 
κτηντο. προέφερεν δὲ “Ζροῦσος μὲν τῷ γένει καὶ τῷ 
- 3 3 - ? - 
πλούτῳ, τῇ τε ἐς τοὺς ἀεὶ δεομένους αὐτοῦ ἀφειδῶς 
duüdiger ὁ δὲ τῷ vc ϑράσει πολλῷ καὶ τῇ τόλμῃ, 
ταῖς τὲ προεπιβουλαῖς καὶ ταῖς ὑπ᾽ αὐτὰ τὰ πράγ- 
ματα κακοηϑείαις. ὅϑεν οὐκ ἀπεικότως τὰ μὲν ἐκ 
E ς hd Y , ? 
τῶν ὁμοίων τὰ δὲ ἐκ τῶν διαφόρων ἀντίρροποι τρό- 
M Jia n » M , 2 oN » 
πον τινὰ ἀλλήλοις οντὲς τὴν στασιν ἐπὶ πλεῖστον 
δι 51 3 , 8 en e 
ἤγειραν, ὥστε αὐτὴν καὶ ἀποθανόντων αὐτῶν μεῖ- 
ναι. V p. 638. 
c -» ς , , , 
ὅτι ὁ ΖΙροῦσος καὶ ὁ Καιπίων ἰδίαν ἀλλήλοις 
ἔχϑραν ἐκ φιλίας πολλῆς καὶ γάμων ἐπαλλαγῆς ποιη- 
L1 3 , . 
σάμενοι καὶ ἐς τὰ πολιτικὰ αὐτὴν προήγαγον. V ib. 
ei -€ , , - 0» 3 ᾿ , , 
or, ToU Ρουτιλίου ἀγαϑοῦ Ovrog «&vÓgog ἀδικω- 
D E 3-2. A ' 2 ’ " 3 
τατα κατεψηφίσαντο᾽ ἐσηχϑη y«o ἐς δικαστήριον ex 
- - e 
κατασχευασμοῦ τῶν ἱππέων ὡς δωροδοκήσας Κυίντῳ 
, c 2 * b , 
Movxío, καὶ ἐξζημιώϑη ὑπ᾽ αὐτῶν χρήμασι. ταῦτα 
3 - , er ' N 
ἐποίησαν ϑυμῷ φέροντες ort πολλὰ περὶ τὰς τελω- 
νίας πλημμελοῦντας ἐπέσχεν. V p. 637. 
e e c 7 2 
or. ὁ Ῥουτίλιος ἀπελογήσατο μὲν γενναιότατα, 
3 D 2 5 e τ 32 ^N 2 
καὶ οὐδὲν ὅ,τι οὐκ εἶπεν ὧν ἂν ἀνὴρ ἀγαϑὸς συκο- 
^! es - - ? 
φαντούμενος καὶ πολὺ πλεῖον τὰ τῶν κοινῶν ἢ τὰ 
ἑαυτοῦ ὀδυρόμενος φϑέγξαιτο, ἑάλω δέ, καὶ τῆς γε 
οὐσίας εὐϑὺς ἐξέστη. ἐξ οὐπερ οὐχ ἥκιστα ἐφωράϑη 
μηδέν o£ προσήχουσαν καταδίκην ὀφλήσας᾽ πολλῷ 
^ , e * 
TE γαρ σμικρότερα κεχτημένος εὐρέϑη ἢ oí κατήγο- 
- y; WS ^ , A 
QoL ἐκ τῆς “σίας αὐτὸν ἐσφετερίσϑαι ἐπεκάλουν. καὶ 
, - , , - 
πάντα ἐκεῖνα ἐς δικαίας καὶ νομέμους ἀρχὰς τῆς κτή- 
ἂν ἢ e ^ , , ΄ c 
σεῶς ἀνήγαγεν. ovroO μὲν éÉmqoskoQq, καί τινὰ ὁ 
, , - [3 5 - EJ . ,ὕ 
Μάριος αἰτίαν τῆς ἁλώσεως δυτοῦ ἔσχεν᾽ ἀρίστῳ 
M 3 , 3 -M 
γαρ καὶ εὐδοκιμωτάτῳ αὐτῷ ὄντι ἐβαρύνετο. διόπερ 


hj 


to 


a. u. 
661 


ἐφ 


a.u. 


564 


138 EK T9N ΠΡΟ TOT ἅς. 


καὶ ἐκεῖνος τῶν τὲ πραττομένων ἐν τῇ πόλει κατα- 
γνούς. καὶ ἀπαξιώσας τοιούτῳ ἔτι ἀνθρώπῳ συζῆ- 
σαι, ἐξεχώρησε μηδενὸς ἀναγκάζοντος, καὶ ἐς αὐτήν 
ys τὴν ᾿Ασίαν ἐλϑὼν τέως μὲν ἐν Μυτιλήνῃ διῆγεν. 
ἔπειτα ἐκείνης ἐν τῷ Μιϑριδατικῷ πολέμῳ κακωϑεί- 
σης ἐς Σμύρναν μετῳκίσϑη. κἀνταῦϑα κατεβίω, οὐδὲ 
ἠϑέλησεν ἐπανελθεῖν οἴκαδε. καὶ οὐδέν γε παρὰ 
τοῦτο ἧττον οὔτε ἐν εὐκλείᾳ οὔτε ἐν περιουσίᾳ ἐγέ- 
vero" πολλὰ μὲν γὰρ αὐτῷ καὶ o Μούκιος. πλεῖστα 
δὲ καὶ δῆμοι καὶ βασιλεῖς ὅσοι ποτὲ ἐπεπείραντο αὖ- 
TOU ἐχαρίσαντο, ὥστε πολὺ πλείω αὐτὸν τῆς ἀρχαίας 
οὐσίας ἔχειν. V p. 637. 


ὅτι ὁ /ZoUzog τοὺς εὐπατρίδας τοὺς συστρατευο- 
μένους οἵ ὡς καὶ τὰ βουλεύματα αὐτοῦ τοῖς ἐναντίοις 
ἐξαγγέλλοντας ὑποπτεύσας. ἐπέστειλε περὶ αὐτῶν τῇ 
βουλῇ πρίν τι α... κἀκ τούτου οὐδ᾽ ἄλλως σφᾶς ὑπὸ 
τῆς στάσεως ... ἔχοντας ἔτι καὶ μᾶλλον συνέβαλε, κἂν 
ἐπὶ πλεῖον ἐταράχϑησαν, εἶ μή τινὲς τῶν “Μαρσῶν 
ἐφωράϑησαν ἀναμιγνύμενοί τὲ τοῖς προνομεύουσι τῶν 
Ῥωμαίων, καὶ ἐς τὸ τάφρευμα ὡς καὶ σύμμαχοί ὄφῶν 
συνεσιόντες. καὶ πολυπραγμονοῦντες τὰ ἐν αὐτῷ καὶ 
λεγόμενα καὶ δρώμενα. καὶ τοῖς σφετέροις ἐξαγγέλ- 
λοντες. καὶ οὕτως ὀργιξόμενοι τοῖς εὐπατρίδαις ἐπαύ- 
σαντο. V p. 641. 


ὅτι ὁ Μάριος ὑποπτεύσας τὸν /oUxov καίπερ 
συγγενῆ ὄντα, φϑόνῳ τε καὶ ἐλπέδι τοῦ καὶ ὕπατον 
ἕβδομον. ὡς καὶ μόνον ἂν τὰ παρόντα κατορϑώσαντα, 
ἀποδειχϑῆναι. τρίβειν ἐκέλευε᾽ σφᾶς μὲν γὰρ καὶ 
τὰ ἐπιτήδεια ἕξειν ἔλεγεν. ἐκείνους δὲ οὐ δυνήσε- 
σϑαι ἐπὶ πλέον: ἅτε fov πολέμου ἐν τῇ χώρα αὐτῶν 
ὄντος. ἀνταρκέσαι. V ib. 


ἘΚΤΩΝ IIPO ΤΟΥ Ac. 139 


ὅτι οἱ Πικένται τοὺς μὴ συναποστάντας σφίσιν 
ἐχειρώσαντο. καὶ τούτοις ἐν ἐπόψει τῶν φίλων ἐνύ- 
 Boi£ov, καὶ τῶν γυναικῶν τὰς κόμας σὺν τῷ δέρματι 
ἐκ τῶν κεφαλῶν ἀπέσπασαν. V ib. 


ὅτι ὁ Μιϑριδάτης πρέσβεων παρόντων Ῥωμαίων « 


οὐδὲν ἐκίνησεν, ἀλλ᾽ ἀνταιτιασάμενός τινα, καὶ προσ- 
ἀποδείξας τοῖς πρέσβεσι τὸ πλῆϑος τῶν χρημάτων 
ὧν τότε κοινῇ καὶ ἰδίᾳ τισὶν ἀναλώκει, ἡσυχίαν ἔσχεν. 
ὁ δὲ Νικομήδης τῇ συμμαχία αὐτῶν ἐπαρϑεὶς καὶ 
χρημάτων δεηϑεὶς ἐσέβαλεν ἐς τὴν χώραν αὐτοῦ. 
U p. 386. 

ὅτι ὁ Μιϑριδάτης πρέσβεις ἀπέστειλεν ἐς τὴν 
Ῥώμην, ἀξιῶν. εἰ μὲν φίλον τὸν Νικομήδην νομί- 
ἕξουσι. πεῖσαι αὐτὸν ἢ καὶ ἀναγκάσαι τὰ δίκαια οἱ 
ποιῆσαι, εἰ δὲ μή. αὐτῷ γε ἐπιτρέψαι τὸν ἐχϑρὸν 
ἀμύνασϑαι. οἵ δὲ οὐχ ὅτι τι ἔπραξαν ὧν ἤϑελεν, 
ἀλλὰ καὶ ἐπηπείλησαν αὐτῷ. ἂν μὴ τῷ ᾿Δριοβαρξάνῃ 
τὴν Καππαδοκίαν ἀποδῷ καὶ πρὸς τὸν Νικομήδην 
εἰρήνην ἄγῃ. τούς τε πρέσβεις αὐτοῦ αὐθημερὸν 
ἀπέπεμψαν. καὶ προσαπηγόρευσαν αὐτῷ μηκέτι μη- 
δένα ἄλλον, ἂν μὴ πειϑαρχῇ σφισι. πέμψαι. [ὖ ib. 


ὅτι Κάτων ἀστικὸν καὶ ἀφηλικέστερον τὸ πλεῖον 
τοῦ στρατοῦ ἔχων ἐς τὰ ἄλλα ἧττον ἔρρωτο, καί ποτε 
ἐπιτιμῆσαί σφισιν, ὅτι μήτε τὰ παραγγελλόμενα προ- 
ϑύμως .. . ἤϑελον, ἐπιτολμήσας ὀλίγου κατεχώσϑη 
βληϑεὶς vx αὐτῶν. καὶ ἐτεϑνήκει γ᾽ ἄν, εἰ λίϑων 
εὐπορήκεσαν᾽ ἐπεὶ δὲ τὸ χωρίον ἐν ὦ συνειλέχατο 
ἐγεγεώργητο καὶ δίυγρον κατὰ τύχην ἦν. οὐδὲν ὑπὸ 
βώλων ἔπαϑεν. συνελήφϑη δὲ ὁ τῆς στάσεως ἄρξας 
Γάιος Τίτιος, ἀνὴρ ἀγοραῖος καὶ ἐκ δικαστηρίων τὸν 
βίον ποιούμενος, τῇ τε παρρησίᾳ μετ᾽ ἀναισχυντίας 


9 


t2 


100 
2250 
665 


101 
a. u. 
666 


102 
a. u. 
667 


e 


ΠΝ 


140 ἘΚΤΩΝ ΠΡΟ TOT A. 


Σ , NS» 
κατακορεῖ χρώμενος. καὶ ἐς τὸ ἄστυ ἐς τοὺς δημάρ- 
Xove ἐπέμφϑη, οὐκ ἐκολάσϑη δέ. V p. 641. 
ὅτι πάντες τοὺς Ῥωμαίους ἐφόνευον κελεύσαντος 
"Μιϑριδάτου οἵ ᾽Ζσιανοί. πλὴν xa9' ὅσον Τραλλιανοὶ 
ας 3:15 ΡΝ; , , , 
οὐδένα ἀπέχτειναν.,. Θεοφιλον δὲ τινα Παφλαγόνα 
, r? e? 5 
ἐμισθώσαντο. ὥσπερ που ἧττόν σφῶν ἀπόλλυσϑαι 
, ^ a euh "CAT Tn) 
ueAAOvrOV, ἡ καὶ διαφέρον αὐτοῖς ὑφ᾽ ὅτου σφαγή- 
σοιντο. V p. 642. 
r - , (4 ^ Y 
OTL OL Θρᾳκὲς ἀναπεισϑέντες ὑπὸ τοῦ Mois 
, M Ἢ » D , - , 
Tov τὴν τὲ Π΄πειρον καὶ ταλλα τὰ μέχρι τῆς z1o00- 
[4 ' € - 
vac κατέδραμον. ὥστε καὶ τὸ τοῦ Zfi0g ἱερὸν συλῆ- 
σῦν. V ib. 
er e x.» 3 ' , A 2 M J 
or, ὁ Kívvag ἐπειδὴ τάχιστα τὴν ἀρχὴν zagéAa- 
3 ri € e 
psv, οὐδὲν οὕτω τῶν πάντων ἐσπούδασεν ὡς καὶ 
^ A2 ; τ 
τὸν Σύλλαν ἐκ τῆς Ἰταλίας ἐκβαλεῖν. πρόφασιν μὲν 
' , í , 2 XN , 
vov Μῆηιϑροιδατην ποιησάμενος. ἔργῳ δὲ ἐπιϑυμήσας 
3 - 5 y 
αὐτὸν ἀπαρτῆσαί ot, ὅπως μὴ ἐγγύϑεν ἐφεδρεύων 
᾿ ᾿ GS, - - 
ἐμποδὼν πρὸς ἃ ἔπραττε γένηται. καίτοι τῇ τοῦ 
tee] 5 , , 
Σύλλου σπουδῇ ἀπεδέδεικτο. καὶ οὐδὲν 0.τι OU κατὰ 
9 - , e c ' , , 
γνώμην αὐτοῦ πράξειν ὑπέσχητο. ὁ γὰρ Σύλλας τήν 
3 € ς » "» 2 € 
τε ἀνάγκην vov πολέμου ὁρῶν καὶ τῆς δόξης αὐτοῦ 
γλιχόμενος. τά τε ἄλλα τὰ οἴκοι πρὸς τὸ ἐπιτηδειότα- 
Ξ Ξ' - 1 
vov ἑαυτῷ πρὶν ἐξορμηϑῆναι κατεστήσατο, καὶ τὸν 
AU , , 
Κίνναν Γναῖον τέ τινα Ὀχταούιον διαδόχους ἀπέφη- 
’, ^ u 3 ' -» 
νεν. ἑἐλπέσας μάλιστα ἂν οὕτω καὶ ἀπὼν ἰσχῦσαι. 
» βίων 
τοῦτον μὲν γὰρ ἐπί τε ἐπιεικείᾳ ἐπαινούμενον qní- 
στατο καὶ οὐδὲν παρακινήσειν ἐνόμιζεν. ἐκεῖνον δὲ 
5 ^ »" ' A PA 3 3 , ^ 
ev uiv ἤδει κακὸν ἄνδρα ὄντα. ovx ἠϑέλησε δὲ 
» 2 ^ pd 
ἐκπολεμῶσαι δυνάμενόν τέ τι καὶ αὐτὸν ἤδη καὶ 
ἑτοίμως, ὡς γε καὶ ἔλεγε καὶ Guvvev, ἔχοντα πᾶν 
ὁτιοῦν ὑπουργῆσαι. αὐτός τε οὖν. καίτοι δεινό- 
τατος ὧν τάς τὲ γνώμας τῶν ἀνθρώπων συνιδεῖν 


EK ΤΩΝ IIPO TOT 4s. 141 


καὶ τὰς φύσεις τῶν πραγμάτων συλλογίσασϑαι, πάνυ 
ἐν τούτῳ διεσφάλη, καὶ πόλεμον τῇ πόλει μέγαν κα- 
τέλιπεν. V p. 642. 

ὅτι Ὀχταούιος φύσει Beau ἦν πρὸς τὰ πολι- 
τικά. V ib. 

ὅτι οἵ ἹΡωμαῖοι τοῦ ἐμφυλίου πολέμου ἐνεστηκό- 
τος τὸν Μέτελλον μετεπέμψαντο. κελεύσαντες βοη- 
ϑεῖν. U p. 380. 

ὅτι οἵ Ῥωμαῖοι στασιάσαντες πρὸς ἀλλήλους τὸν 
“Μέτελλον μετεπέμψαντο, κελεύσαντες αὐτῷ πρὸς τοὺς 
Σαυνίτας, ὅπως ποτ᾽ ἂν δύνηται, συμβῆναι οὗτοι 
γὰρ ἔτι τότε μόνοι τὴν Καμπανίαν καὶ τὴν ἐπέκεινα 
αὐτῆς ἐκακούργουν. ὁ δὲ τούτοις οὐκ ἐσπείσατο᾽ τήν 
τὲ γὰρ πολιτείαν ἠξίουν οὐχ ἑαυτοῖς μόνον ἀλλὰ καὶ 
τοῖς ηὐτομοληκόσι πρὸς σφᾶς δοϑῆναι, καὶ οὔτε τι 
τῆς λείας ἣν εἶχον ἀποδοῦναι ἤϑελον. καὶ τοὺς αἰχμα- 
λώτους τούς τε αὐτομόλους σφῶν πάντας ἀπήτουν, 
ὥστε μηδὲ τοὺς βουλευτὰς τὴν εἰρήνην ἔτι τὴν πρὸς 
αὐτοὺς ἐπὶ τούτοις ἑλέσϑαι. U p. 385. 

ὅτι ἐπειδὴ ὁ Κίννας τὸν νόμον τὸν περὶ τῆς κα- 
ϑόδου τῶν φυγάδων ἀνενεώσατο. ὁ Μάριος οἵ τε 
ἄλλοι οἵ σὺν αὐτῷ ἐκπεσόντες ἐσεπήδησαν ἐς τὴν 
πόλιν μετὰ τοῦ λοιποῦ στρατοῦ κατὰ πάσας ἅμα τὰς 
πύλας. καὶ ἐκείνας τε ἔκλεισαν ὥστε μηδένα διαδρᾶ- 
vet, καὶ πάντας τοὺς ἐντυγχάνοντας σφισιν ἐξειργά- 
σαντο, μηδένα αὐτῶν ἀποκρίνοντες., ἀλλὰ πᾶσιν αὐ- 
τοῖς ὁμοίως ὡς πολεμίοις χοώμενοι. μάλιστα δὲ τούς 
τι ἔχοντας ἐπιϑυμία χρημάτων ἔφϑειρον., καὶ τούς 
τὲ παῖδας καὶ τὰς γυναῖκάς σφων ὕβριξον. ὥσπερ 
τινὰ ἀλλοτρίαν πόλιν ἡνδραποδισμένοι. καὶ τὰς κε- 
φαλὰς τῶν ἐλλογιμωτάτων ἐπὶ τὸ βῆμα ἀνετίϑεσαν. 
καὶ ἣν τό [τὲ] ϑέαμα οὐδέν τι τοῦ ὀλέϑρου αὐτῶν 


σι 


6 


10 


11 


12 


* 


a. uU. 


668 


142 EK T9&N ΠΡΟ TOT Az. 


, Ἢ , ' »" EN C: ES 
πραοτερον᾽ τὰ τὲ yaQ ἄλλα καὶ τοῖς ὁρῶσι προσπα- 
Ω’ DÀ 2 
ovovy, νομίζειν ort, oG« πολεμίων ἀχροστολίοις οἵ ztgo- 
p ^ w 
πατορέἕς σφῶν ἐχεκοσμήκεσαν. ταῦτα τότε ταῖς τῶν 
» e , 2 
πολιτῶν κεφαλαῖς ἀπεκχοσμεῖτο. 
τοσαύτη γὰρ ἕνὶ λόγῳ ἢ τε ἐπιϑυμία καὶ ἡ ἀπλ 
ἢ γὰρ &vi λόγῳ ἢ τὲ υμία καὶ ἡ ἄπλη- 
πὶ , 
στία τῶν φόνων vov Me«giov κατέσχεν ὥστε. ἐπειδὴ 
M -5 - € 3 3 
τὸ πλεῖστον τῶν ἐχϑρῶν ἀπεχτόνει καὶ οὐκέτ᾽ οὐδεὶς 
€ , M - er 
ὧν ἐξολέσαι ἐγλίχετο ἐπὶ τὸν νοῦν ἅτε ἐν τοσαύτῃ 
- , πῇ , €- 
ταραχῇ ἐπῇ δι) σύνϑημα τοῖς στρατιώταις δοῦναι σφατ- 
τειν πάντας ἑξῆς οἷς ἂν τῶν προσιόντων μὴ ὀρέξῃ 
τὴν χεῖρα. πρὸς γὰρ τοῦτο τὰ τῶν Ῥωμαίων. πράγ- 
ματα ἀφίκετο ὦστε μὴ μόνον ἀκρίτως μηδ᾽ ἀπ᾽ ἔχ- 
2 ' N δὴ 2 Ε d , 
ϑρας, ἀλλα καὶ πρὸς τὴν ovx ἔκτασιν τῆς ἐκείνου 
Y 3 , 32 , , »' 
χειρὸς ἀπόλλυσϑαι. καὶ ἣν γάρ. ὥσπερ εἰκός. ἔν τὲ 
» 5 ΄, , 959. 3 τὦ - " 
ὄχλῳ καὶ ἐν ϑορύβῳ τοσούτῳ οὐδ΄ αὐτῷ τῷ Μαρίῳ 
, : , 3 3 2. A ' : ? πὶ 3 "n s , : 
ἐπιμελὲς. ἀλλ΄ οὐδὲ δυνατὸν οὐδ᾽ δἰ πανυ ἐβούλετο. 
- €- 3 , 
κατὰ γνώμην τῇ χειρὲ χρῆσϑαι. πολλοὶ κἀκ τούτου 
3 e 3 - 3 - 3 d 
μάτην ἀπέϑανον. ovg οὐδαμῇ οὐδαμῶς ἀποκτεῖναι 
S, -» δ ᾽ 
ἐδεῖτο. τὸ μὲν οὖν σύμπαν τῶν [τὲ γὰρ] ἀποϑανόν- 
^ er c 
vOv ἀνεξεύρετον ἐστι᾿ πέντε γὰρ ὅλαις ἡμέραις καὶ 
νυξὶν ἴσαις «t σφαγαὶ ἐγένοντο. V p. 642. 
- € , ^ o» 
ὅτι ϑυόντων τῶν Ῥωμαίων ἱσταμένου τοῦ ἔτους 
my s 1 3 ' DE ᾿ , 
τὰ ἐσιτήρια, καὶ τῇ ἡγεμονίᾳ vus, ἀρχὰς κάτα τα σία: 
τρια ποιουμένων , ὁ υἱὸς Μαρίου δήμαρχόν τινα αὐ- 
ϑεντίᾳ ἀποχτείνας τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ τοῖς ὑπάτοις 
ἔπεμψε. καὶ ἄλλον ἀπὸ τοῦ Καπιτωλίου κατεκρήμνι- 
e 3 E » ; , 1 94 
σεν. ὁπὲρ οὐδεὶς ἄλλος ἐπεπόνϑει. καὶ δύο στρατη- 
' er 3 
γοὺς καὶ πυρὸς καὶ ὕδατος sigbsv.* V p. 645. 


ἃ Post εἶρξεν V p. 646—49 ponit quae Plutarchus Sul- 
lae c. 12, ἐπιλιπούσης δὲ — τὸ Λύκειον, ἐπεὶ δὲ καὶ χρημά- 
τῶν — οὐκ ἐλάττω, τὸν δ᾽ ἀργυροῦν πίϑον — πρὸς τὴν πο- 
λιορκίαν ἐκείνην, c. 13, ᾿ἀριστίων ἄνϑρωπος — βάλλων διεσκέ- 


ἘΚΤΩΝ IIPO TOT As. 143 


ὅτι τοὺς AQqveíovg τὰ Μιϑριδάτου φρονήσαν- 103 
τας Σύλλας πολιορκίᾳ παραστησάμενος πᾶσαν ἐδέησε 
μικροῦ πανωλεϑρίᾳ διαφϑεῖραι τὴν πόλιν διὰ τὰς 
ἐς αὐτὸν ἐν τῷ τῆς πολιορκίας χρόνῳ γενομένας ὑπ᾽ 
αὐτῶν ὕβρεις. εἰ μή τινες ᾿4ϑηναίων φυγάδες καὶ 
οἵ συστρατευόμενοι Ρωμαίων ἔπεισαν αὐτὸν στῆσαι 
τὸν φόνον. καὶ ὃς ἐγκώμιόν τι τῶν πάλαι ᾿“ϑηναίων 
διεξελθὼν ἐκείνοις ἔφη χαρίζεσϑαι πολλοὺς μὲν ὀλέ- 
γοις. ξῶντας δὲ τεϑνηκόσιν. M p. 549. 


δασεν. Pariterque M p. 548, ὅτι μέλλοντος ἐν Ῥώμῃ τοῦ ἐμ- 
φυλίου ἐγείρεσθαι πολέμου ἄλλα τε πολλὰ Λιούιος καὶ Διόδω- 
ρος ἱστόρησαν, καὶ ἐξ ἀνεφέλου τοῦ ἀέρος καὶ αἰϑρίας πολλῆς 
ἦχον ἀκουσθῆναι σάλπιγγος ὀξὺν ἀποτεινούσης καὶ ϑρηνώδη 
τὸν φϑόγγον, καὶ τοὺς μὲν ἀκούσαντας ἅπαντας ἔκφρονας ὑπὸ 
τοῦ δέους γενέσθαι, τοὺς δὲ Τυρρηνῶν μάντεις μεταβολὴν τοῦ 
γένους καὶ μετακόσμησιν ἀποφήνασϑαι σημαίνειν τὸ τέρας εἶ- 
ναι μὲν γὰρ ἀνθρώπων ὀχτὼ γένη, διαφέροντα τοῖς ἤϑεσιν 
ἀλλήλων, ἕκαάστῳ δ᾽ ἀφωρίσϑαι γρόνον ὑπὸ τοῦ ϑεοῦ συμπε- 
ραινόμενον ἐνιαυτοῦ μεγάλου περιόδω- τῆς δ᾽ οὖν προτέρας 
περιόδου τελευτώσης καὶ ἑτέρας ἐνισταμένης κινεῖσϑαί τι ση- 
μεῖον ἐκ γῆς ἢ οὐρανοῦ ϑαυμάσιον, ἡ δῆλον εὐϑὺς vois ταῦτα 
σοφοῖς γίνεσϑαι ὅτι καὶ τρόποις ἄλλοις καὶ βίοις ἄνϑρωποι 
γεγόνασι καὶ ϑεοῖς ἧττον τῶν προτέρων μέλοντες. Kt p. 549, 
ὅτι Ῥωμαῖοι κατὰ τὴν πρὸς τὴν Πῆηιϑριδάτου στρατιὰν μάχην 
εἰς φυγὴν ἐτράπησαν: ὁ δὲ Συλλας ἀποβὰς τοῦ ἵππου καὶ ση- 
μεῖον στρατιωτικὸν ἁρπάσας ὠϑεῖτο διὰ τῶν φευγόντων εἰς 
τοὺς πολεμίους, βοῶν ὡς ἐγὼ μὲν ἄπειμι ξωῆς ἐπονειδίστου 
καὶ φυγῆς εὐκλεῆ ϑάνατον ἀλλαξόμενος - ὑμεῖς δέ, ὦ συστρα- 
τιῶται, ἣν ἔρηταί τις ποῦ τὸν Σύλλαν ἀπολελοίπατε, φράξειν 
μεμνημένοι, ἐν Ορχομενῷ. τούτου δηϑέντος ἀνέστρεψαν μετ΄ 
αἰδοῦς καὶ τῆς ἐς τὸν στρατηγὸν εὐλαβείας, καὶ τῶν πολεμίων 
ἕχρατῆησαν. Quibuscum conf, Plut, c. 7 et 21, ubi ὡς ἐν Ὀρχ. 

* Bekk. Anecd. p. 166, 18: “έωνος λα΄ βιβλίω "xoi τῷ 
Mi9ouócry αὐτὸς πρός vs τοῦ δήμου καὶ πρὸς τῆς βουλῆς 
προστετάχϑαι." Ibidem ex libro 28, p. 136, 30, καὶ τοῖς ὑπά- 


2 


104 


2 


- 


144 ἘΚΤΩΝ ΠΡῸ ΤΟΥ Az. 


ὅτι Ὁρτήσιος στρατηγικὸς ἀνὴρ καὶ τὰ πολεμικὰ 
ἡσκημένορ: V p. 649. 

ὅτι ὁ ὑποστράτηγος Φλάκκου Φιμβρίας ἐς Βυ- 
ξάντιον ἐλθόντι αὐτῷ ἐστασίασεν. ἣν γὰρ ἐς πάντα 
δὴ τολμηφότατος καὶ προπετέστατος ; δόξης τε ὁποιασ- 
οὖν ἐραστὴς καὶ παντὸς τοῦ ἀμείνονος “ὀλίγωρος. ἐξ 
ὧν που καὶ τότε, ἀφ᾽ οὗπερ ἀπῆρεν ἀπὸ τῆς Ῥώμης. 
ἀρετήν τὲ ἐς χρήματα καὶ δπδυδὴν περὶ τοὺς στρα- 
τιώτας προσποιησάμενος ἀνηρτήσατό τε αὐτοὺς καὶ 
τῷ Φλάκκῳ συνέκρουσεν. ἠδυνήϑη δὲ τοῦτο ποιῆ- 
σαι. ὅτι ἐκεῖνος χρημάτων τε ἄπληστος ἦν καὶ οὐκ 
ἠγάπα τὰ περιγιγνόμενα σφετεριζόμενος. ἀλλὰ καὶ 
ἐξ αὐτῆς τῆς τῶν στρατιωτῶν τροφῆς. ἔκ τε τῆς 
λείας. ἣν ἰδίαν ἕχάστοτε ἐνόμιξεν εἶναι. ἐχρηματί- 
Gevo. V p. 650. 

ὅτι ἐπεὶ πρὸς τὸ Βυξάντιον ἀφίκοντο Φλάκκος 
καὶ Φιμβρίας. καὶ ὁ Φλάκκος ἔξω τοῦ τείχους αὐτοὺς 
αὐλίσασϑαι κελεύσας ἐς τὴν πόλιν ἐσῆλϑε, παραλα- 


τοις ἐπιβουλεύοντα, et p. 106, 8, οὐχ ὅπως ovx ἔπεισέ τινας, 
καίπερ τινὰ ἀληϑῆ λέγων. Ex 31, p. 134, 1 et 140, 25, καν- 
ταῦϑα ἀπογνοὺς μηδέν ot τὸν ϑεὸν ἐπαρκέσειν Νικομήδην 
ἐδημοσίωσεν, et altero loco, ἑαυτὸν διεχρήσατο. Et p.137, 20, 
τῶν δὲ ἄλλων ὡς καὶ ἐπικουρίας τινὸς παρ᾽ ἑαυτοῦ δεομένων 
ἐπιμνησϑείς. Ex 33, p. 162, 19, πῶς δ᾽ ἄν τις πιστεύσειεν 
αὐτῷ, p.105, 15, δι᾽ οὖν ταῦτα fxsivog τὸν μὲν ἄλλον χρό- 
vor οὔτε τι προσεποιεῖτο αὐτῶν, p.177, 30, καὶ γὰρ γελοῖον 
ἐστιν, ἐν Καμπανίᾳ τε αὐτοῦ ὄντος καὶ δυναμένου διὰ ταχέων 
ὧν αἰτίαν ἔχει λόγον ὑποσχεῖν, ἐμὲ ὑπερδικεῖν. Ex 35, p. 165, 
17, ἢ τοῖς πολεμίοις ἡμῶν προσποιῆσαι. Ex incertis libris 
p. 160, 15, Ζίων “εὐεργεσιῶν ὑμῖν ὀφειλήσει", p. 164, 10, 
παρὰ Ζίωνι, “οὔκουν οὐδ᾽ ἄρχοντες πρὶν διανομοθϑετηϑῆναι 
αὐτῶν ὠνομάξοντο", p. 164, 28, Δίων, "ovy ὅπως ἐπείσϑη- 
oisue 
σαν αὐτοῦ. 


EK TN IIPO TOT 4s. 145 


βὼν δὲ τοῦτο ὁ Φιμβρίας χρήματά τε αὐτὸν εἰληφέ- 
ναι κατητιᾶτο, καὶ διέβαλλε λέγων ὡς ἐκεῖνος μὲν 
ἔνδον τρυφῴώη. σφεῖς δὲ ὑπὸ σκηναῖς ἐν χειμῶνι τα- 
λαιπωροῖντο. οἵ δὲ στρατιῶται ἔς τε τὸ ἄστυ ϑυμῷ 
ἔπεσον καί τινας τῶν ἐμπεσόντων σφέσιν ἀποκτεί- 
ναντὲς ἐς τὰς οἰκίας ἐσκεδάσθησαν. V ib. 

ὅτι διαφορᾶς τινος τῷ Φιμβρίᾳ πρὸς τὸν ταμίαν 
γενομένης ἠπείλησεν αὐτῷ ὁ Φλάκκος ἄκοντα ἐς Ῥώ- 
μην ἀποπέμψειν. λοιδορησάμενόν τέ τι διὰ τοῦτο 
αὐτῷ τὴν ἡγεμονίαν ἀφείλετο. ὁ δὲ Φιμβρίας ἐς τὴν 
ἀποπορείαν δῆϑεν ἐπαχϑέστατα στειλάμενος πρὸς 
τοὺς στρατιώτας τοὺς ἐν Βυζαντίῳ ἀφίκετο, καὶ ὡς 
ἐπὶ τῇ ἀφόδῳ αὐτοὺς ἠσπάξετο, γράμματά τε ἥτει, 
καὶ ἑαυτὸν ὡς καὶ ἀνάξια πεπονϑὼς ὠδύρετο᾽ με- 
μὠνησϑαί τέ egre ὧν ὑπουργήκει; καὶ φυλακήν ΩΨ 
ποιεῖσϑαι, αἰνιττόμενος ἐς τὸν Φλάκκον ὡς καὶ ἐπι- 
βουλεύοντα αὐτοῖς. παρήνει. καὶ μαϑὼν τὰ λεγό- 
μένα δεχομένους καὶ ἑαυτῷ εὔνοιαν ἔχοντας καὶ ἐς 
ἐκεῖνον ὑποπτεύοντας. ἀνέβη ἐπὶ μετέωρον καὶ προσ- 
παρώξυνέ σφας. ἄλλα τέ τινα τοῦ Φλάκκου κατηγο- 
ρήσας καὶ ὅτι προδώσει αὐτοὺς ὑπὸ χρημάτων᾽ ὥστε 
τοὺς στρατιώτας Θέρμον τὸν ἐπιτεταγμένον σφίσιν 
ἀπελάσαι. V ib. 

ὅτι ὁ Φιμβρίας ἄνδρας πολλοὺς οὐ πρὸς τὸ δι- 
χαιότατον οὐδὲ πρὸς τὸ τῇ Ῥώμῃ συμφορώτατον, 
ἀλλ᾽ ὀργῇ καὶ ἐπιϑυμίᾳ φόνων ἀπώλλυεν. τεχμήριον 
δέ, σταυρούς ποτε πολλούς. οἷς προσδέων αὐτοὺς 
καὶ αἰκιζόμενος διεχρῆτο. γενέσϑαι προστάξας, ἔπειτ᾽ 
ἐπειδὴ πολὺ πλείους τῶν ϑανατωθϑησομένων εὑρέ- 
ϑησαν ὄντες, ἐκέλευσεν ἐκ τῶν περιεστηκότων τινὰς 
συλληφϑῆναι καὶ πρὸς τοὺς λοιποὺς προσδεϑῆναι, 
ἵνα μὴ μάτην δόξωσι γεγονέναι. V p. 653. 


DIO CASSIUS. I. 10 


4 


146 . EK T9.N IIPO TOT Ae. 


7 ὅτι ὁ αὐτὸς τὸ Ἴλιον λαβὼν τοὺς ἀνθρώπους ὅσους 
ἠδυνήϑη μηδενὸς φεισάμενος κατεχρήσατο, καὶ τὴν 
πόλιν πᾶσαν ὀλίγου κατέπρησεν. εἷλε δὲ αὐτοὺς οὐ 
κατὰ τὸ ἰσχυρόν, ἀλλ᾽ ἀπατήσας᾽ ἔπαινον γάρ τινα 
αὐτῶν ἐπὶ τῇ πρεσβείᾳ τῇ πρὸς τὸν Σύλλαν πεμ- 
φϑείσῃ ποιησάμενος. καὶ διαφέρειν μηδὲν [εἰ] ὅὁπο- 
τέρῳ σπείσονται, ἀμφοτέρους γάρ σφας Ῥωμαίους 
εἶναι. εἰπών, ἔπειτα ὡς παρὰ φίλους αὐτοὺς ἐσῆλϑε 
καὶ ἐξειργάσατο ταῦτα. V ib. 

105 ὅτι ὁ doyéA«og παρεχάλει τὸν Σύλλαν διαλλα- 


105, 1. Omissa hic et infra quae apud Plutarchum sunt 
Sull. c. 22 extr., 28, 24. Ibid. c, 22 initio sunt quae V p. 649 


* m lc - , 
ponit ὅτι Κίννα — ὥσπερ ἐπὶ λιμένα τὸ τοῦ Σύλλου στρατό- 
πεδον βουλῆς ἐγένετο. Cum eodem c. 35 conveniunt quae 


M p. 550: ὅτι Σύλλας ἑαυτὸν εὐτυχῆ προσαγορεύειν διεκελεύ- 
σατο: καί ποτὲ ϑέας οὔσης τὴν Ὁρτησίου φασὶ τοῦ δήτορος 
ἀδελφὴν Βαλλερίαν ἐξόπισϑεν τοῦ Σύλλου παρευομένην ἐπι- 
βαλεῖν τὴν χεῖρα καὶ κροκίδος τοῦ ἱματίου σπάσαι" τοῦ δὲ 
ἐπιστραφέντος, “ οὐδὲν δεινόν", εἰπεῖν, “αὐτύκρατορ, ἀλλὰ βού. 
λομαι χαγὼ μικρὸν εὐτυχίας μεταλαβεῖν. τὸν δ᾽ ὑπερησϑῆ- 
ναί τὲ τῷ ῥηϑέντι καὶ μετὰ μιχρὸν ἀγαγέσϑαι τὴν γυναῖκα 
πρὸς γάμον, τῆς Πετέλλης ἤδη τεϑνηκυίας. Et cum c. 31 
quae ib.: ὅτε Σύλλου καὶ Μαρίου στασιασάντων καὶ τυραννι- 
κώτερον τῶν πραγμάτων ἁπτομένων μετὰ τὴν τοῦ Megíov τε- 
λευτὴν ἐς πᾶν ἐπεξήει Σύλλας τοῖς ἀντιστασιώταις, ὡς τὴν 
Παρίου τελευτὴν ovx ἀπαλλαγὴν ἀλλὰ μεταβολὴν τυραννίδος 
νομισϑῆναι" πάσῃ γὰρ εἰς αὐτοὺς ὠμότητι χρώμενος τελευτῶν 
ἔστιν οὖς χρημάτων ἢ κτημάτων ἕνεκα ἐπ᾽ ὠφελίᾳ τῶν ἑαυτοῦ 
φίλων ἐτιμωρεῖτο. λέγεται γοῦν Κόιντον, ἄνδρα ἐπιφανῆ, ἐπιεικῆ 
τε καὶ σώφρονα, οὐδετέρας μὲν γεγονότα στάσεως, ἀδοκήτως 
δὲ ἐν τοῖς προγεγραμμένοις ϑεασάμενον ἑαυτόν, “ οἴμοι τάλας, 
εἰπεῖν, “διώκει μὲ τὸ ἐν ᾿ἡλβανοῖς χωρίον. Et cum c. 34 quae 
ib.: ὅτι ἀποδειχϑέντος ὑπάτου τοῦ “επίδου χαίροντα Σύλλας 
τῷ γεγονότι Πομπήιον ἰδὼν "so ys" ἔφη “τῆς σπουδῆς, ὦ 
νεανία, ὅτι Κατούλου πρότερον ἀνηγόρευσας Μέπιδον τοῦ πάν- 


EK TS$)N IIPO TOT As. 147 


γῆναι πρὸς τὸν Μιϑριδάτην. δεξαμένου δὲ — '"Po- a. v. 
μαίων ψηφίσασϑαι. ταῦτα οὕτως ὡμολογήϑη. καὶ 665 
ἐβάδιξε διὰ --- σύμμαχον ἀναγραφῆναι. Τ| p. 386. 

ὅτι πρεσβευτῶν παραγενομένων παρὰ τοῦ Μι- : 
ϑριδάτου πρὸς Σύλλαν. καὶ τὰ μὲν --- αὐτὸς ἕαυ- 
τόν. ἐπὶ τούτοις ... U p. 387. 

ὅτι συνῆλθεν ὁ Σύλλας τῷ Μιϑριδάτῃ ἐν Ζαρ- 3 
δάνῳ τῆς Τρῳάδος, ἔχοντι ναῦς --- ὡμολόγησεν ᾽4ρ- 
χέλαος. U p. 388. 

ὅτι τὰς συνθήκας ποιήσαντες Σύλλας καὶ MidQu- 4 
δάτης ᾿Ζριοβαρξάνην καὶ Νικομήδην τοὺς βασιλεῖς 
διήλλαξαν. καὶ ὁ μὲν Μιϑριδάτης ἑβδομήκοντα ναῦς 
παραδοὺς καὶ τοξότας ὡς πλείστους ἐν αὐταῖς, ἐς 
τὸν Πόντον ἀποπλεῖν ἔμελλεν, ὁ δὲ Σύλλας ἀχϑομέ- 
νους ἰδὼν τοὺς στρατιώτας --- πολεμεῖν, εἰ συσταίη- 
σαν, δυνηθείς. U ib. 

ὅτι ὁ Μέτελλος ὑπὸ Κίννου ἡττηϑεὶς ἐς τὸν Σύλ- 106 
λαν ἧκε καὶ πλεῖστα αὐτῷ συνήρατο᾽ πρὸς γάρ τοι 
τὴν δόξαν τῆς τε δικαιοσύνης αὐτοῦ καὶ τῆς εὐσε- 
βείας οὐκ ὀλίγοι καὶ τῶν τἀναντία τῷ Σύλλᾳ πρατ- 
τόντων. νομίσαντες αὐτὸν οὐκ ἀκρίτως οἱ συνεῖναι, 
ἀλλὰ τά τὲ δικαιότερα καὶ τὰ τῇ πατρίδι συμφο- 
ρώτερα ὄντως αἱρεῖσθαι, προσεχώρησάν σφισιν. V 
p. 653. 

ὅτι κεραυνοῦ ἐπὶ τὸ Καπιτώλιον ἐνεχϑέντος ἄλλα 
τὸ πολλὰ καὶ οἵ τῶν Σιβυλλείων χρησμοὶ διεφϑά- 
θησαν. M p. 551. 


to 


τῶν ἀρίστου πολιτῶν: ὥρα μέντοι GOL σχοπεῖν ὅπως ἰσχυρὸν 
γεγονότα καταγωνίσῃ τὸν ἀντίπαλον." τοῦτο μὲν ὃ Σύλλας 
ὥσπερ ἀπεϑέσπισε- μετ᾽ ὀλίγον γὰρ ἐξυβρίσας εἰς τὴν ἀρχὴν ὃ 
“Ἱέπιδος πολέμιος κατέστη τοῖς περὶ τὸν Πομπήιον. 


10" 


107 


108 


ΕἼΡΙΑ δ, τὸ 


675 


148 EK TÀ.N IIPO TOT Az. 


er e , e 5 - , 
ov, O0 Πομπηϊος vios qv rov Zroefovog, Gvve- 
€ hl ^ 2 - 
κρίϑη δὲ ὑπὸ Πλουτάρχου ᾿Ζγησιλάῳ τῷ “ακεδαιμο- 
^. 2 , x - M , " 2 , 
νέῳ. ἄχϑομενος δὲ τοῖθ᾽ τὴν πολιν ἔχουσιν ἐξωρμήϑη 
, c ᾽ 
ἔς τὸ lluxqvov αὕτος ép ξαυτοῦ. οὐδὲ ἐς ἄνδρας zo 
- 3 τ 
πάνυ τελῶν, καὶ παρ᾽ ἐκείνων χεῖρά τινα διὰ τὴν 
- ς 3 
τοῦ πατρὸς ἡγεμονίαν ἀϑροίσας δυναστείαν ἰδίαν 
, Ἂ 9. ἃ 2 , , E Paus 
συνίστη. xci ὠηϑη éAAoyuuov τι πρᾶξαι καϑ' ἕαυ- 
€ e 
TOv' καὶ τῷ Σύλλᾳ προσεχώρησε. καὶ ὁ uiv τούτων 
ἀρξάμενος οὐδὲν μείων ἐκείνου ἐγένετο, ἀλλ᾽ ὥσπερ 
Nri gor, 3 - , , 567 
που καὶ ἡ ἐπίκλησις αὕτου προσετεϑη. μέγας ηυξηϑη. 
V p. 653. 
e e , ' , , 3 LY Le RI 
or, o Ζύυλλας τὸ στρατευμα παρέδωκεν ἀνδρὶ μήτ 
αλλως ἐπαινουμένῳ . TE πολλοὺς ἐκ τῶν ἀπ᾽ ἀρ- 
χῆς συγγενομένων οἱ ἔχων καὶ ἐμπειρίᾳ καὶ πράξει 
προφέφοντας, οἷς που καὶ ἐς ἐκεῖνο τοῦ χρόνου πρὸς 
πάντα τὰ ἀναγκαῖα ὡς καὶ πιστοτάτοις ἐκέχρητο. καὶ 
πρὶν μὲν νικῆσαι ἐδεῖτό τε αὐτῶν καὶ ταῖς ἀπ᾿ αὐτῶν 
ὠφελείαις ἀπεχρῆτο᾽ ἐπεὶ δὲ ἐγγυτέρω τῆς ἐλπίδος 
τοῦ παντελῶς κρατήσειν ἐγένετο, οὐδένα αὐτῶν ἔτι 
λόγον ἐποιεῖτο. τοῖς δὲ κακίστοις καὶ μήτε ἐν περι- 
φανξίᾳ γένους μήτε ἐν δόξῃ ἀρετῆς, οὖσι μάλλον ἐπί- 
στευσεν. αἴτιον δὲ ὅτι τοὺς μὲν τοιούτους πρὸς πάντα 
2 dA A ' D c , » c sp" SO 
αὐτῷ καὶ τὰ χείριστα ἑτοίμους οντας ὑπουργεῖν ἑώρα 
«4 , Xe bd " i θεώ 97 "e 
καὶ χαρυν τὲ ἑαυτῷ πλείστην xcv éA«y(orov τινὸς 
3 e 
τύχωσιν ὀφειλήσειν, καὶ μήϑ᾽ ὑπερφρονήσειν ποτὲ 
τω 2 3 bd , 
ἱήτε τῶν ἔργων ἢ τῶν βουλευμάτων ἀντιποιήσεσϑαι 
, 2 mun 
ἐνόμιξεν, τὸ δ᾽ ἀρετὴν ἔχον οὔτε Gvyxaxovoystv ot 
, , 5 ' CUL Tg 9" 5 , A N , 
ἐθελήσειν, ἄλλα καὶ ἑαυτῷ ἐπιτιμήσειν, καὶ τὰ γξρα 
τῶν εὐεργετημάτων κατ ἀξίαν απαιτήσειν. καὶ μη- 
3 
δεμίαν χάριν ἐπ᾽ αὐτοῖς ἅτε καὶ ὀφειλόμενα σφισιν 
3 , 
ἀπολαμβάνοντας ἕξειν, τάς τε πράξεις καὶ τὰς συμβου- 
ec b , 
λίας ὡς καὶ ἑαυτῶν οὔσας προσποιήσεσϑαι. V p. 654. 


ἘΚΤΩΝ IIPO TOT. Az. 149- 


ὅτι ὁ “Σύλλας νικήσας τοὺς Σαυνίτας μέχρι μὲν 109 
δὴ οὖν τῆς ἡμέρας ἐκείνης διαπρεπὴς ἣν, καὶ ὄνομα 
ἀπό τε τῶν στρατηγημάτων καὶ ἀπὸ τῶν βουλευμά- 
τῶν μέγιστον ἔσχε, φιλανθρωπίᾳ τε καὶ εὐσεβείᾳ 
πολὺ προέχειν ἐνομίζετο, ὥστε καὶ τὴν τύχην σύμ- 
μαχον ἀπὸ τῆς ἀρετῆς πάντας ἔχειν αὐτὸν ἡγεῖσθαι" 
μετὰ δὲ δὴ τοῦτο τοσαύτην μεταβολὴν ἐποιήσατο ὥστε 
μηδὲ τοῦ αὐτοῦ τινα φάναι ταῦτά τὲ καὶ τὰ ἔπειτα 
εἶναι. οὕτως. ὡς ἔοικεν. οὐκ ἤνεγκεν εὐτυχήσας. 
καὶ γὰρ ἐκεῖνα ἃ ἕως ἀσϑενὴς ἦν ἄλλοις ἐπεκάλει, 
καὶ ἕτερα πλείω καὶ ἀτοπώτερα ἔπραξε. βουλόμενος 
μέν που καὶ ἀεὶ αὐτά, ἐλεγχϑεὶς δὲ ἐν τῇ ἐξουσίᾳ. 
ἀφ᾽ οὗπερ καὶ τὰ μάλιστα ἔδοξέ τισιν ἡ κακοπραγέα 
μέρος οὐκ ἐλάχιστον ἔχειν. ὁ γὰρ Σύλλας ὡς τάχι- 3 
στα τῶν Σαυνιτῶν ἐκράτησε καὶ τέλος τῷ πολέμῳ 
ἐπιτεϑεικέναι ἐνόμισε, τὰ γὰρ δὴ λοιπὰ ἐν οὐδενὶ 
λόγῳ ἐποιεῖτο, μετεβάλετο, καὶ ἑαυτὸν μὲν ἔξω τε 
τῶν τειχῶν τρύπον τινὰ καὶ ἐν τῇ μάχῃ κατέλιπεν, 
τὸν δὲ δὴ Κίνναν καὶ τὸν Μάριον ἄλλους τε τοὺς 
μετ᾽ αὐτὸν γενομένους πάντας ἅμα ὑπερέβαλεν. ὅσα 
γὰρ μηδένα τῶν δήμων τῶν ὀϑνείων ἀντιπολεμη- 
σάντων οἱ ἔδρασε, ταῦτα τότε τὴν πατρίδα καϑάπερ 
καὶ ἐκείνην νικήσας ἐξειργάσατο. τοῦτο μὲν γὰρ αὖ- ι 
ϑημερὸν τὰς κεφαλὰς τοῦ τὲ “Ἰαμασίππου καὶ τῶν 
συνεξετασϑέντων αὐτῷ πρὸς τὸ Πραινέστε πέμψας 
ἀνεσκολόπισε, καὶ τῶν παραδόντων σφᾶς ἐθελοντὰς 
συχνοὺς ὡς καὶ ἄκοντας ἑλὼν ἀπέκτεινεν. καὶ τῇ 5 
ὑστεραίᾳ τοῖς τὲ βουλευταῖς ἐς τὸ Evviiov, ὡς καὶ 
ἀπολογιούμενός τι αὐτοῖς, καὶ τοῖς διαμοη inel ἐς 
τὸν ἀγρὸν τὸν δημόσιον καλούμενον ὡς καὶ ἐς τὸν 
κατάλογον αὐτοὺς ἐσγράψων συνελθεῖν κελεύσας, τού- 
τους ἅμα δι᾿ ἑτέρων ἐφόνευσε, καὶ πολλοὶ τῶν ἐκ 


t2 


6 


“1 


9n 


- 


150 EK TÀN IIPO TOT. As. 


τῆς πόλεως ἀνθρώπων ἀναμιχϑέντες σφίσι παραπώ- 
Aovro, καὶ ἐκείνοις αὐτὸς πικρότατα διελέξατο. V 
p. 654. 

ὅτι ὁ φόνος τῶν ἑαλωκότων καὶ τότε οὐδὲν ἧτ- 
TOV ὑπὸ τοῦ Σύλλου ἐγίγνετο. καὶ αὐτῶν ἅτε ἐγγὺς 
τοῦ ναοῦ ϑνησκόντων πολὺς μὲν ϑόρυβος. πολὺς δὲ 
καὶ ϑρῆνος, οἰμωγαί τὲ καὶ ὀδυρμοὶ ἐς τὸ συνέδριον 
ἐσέπιπτον. ὥστε τὴν γερουσίαν ἀμφοτέρωϑεν ἐκτα- 
ράττεσϑαι. καὶ γὰρ οὐδὲ πόρρω ἔτι τοῦ τι καὶ αὐ- 
τοὶ δεινὸν πείσεσθαι προσδοχᾶν ἦσαν, οὕτως ἀνόσια 
αὐτοῦ καὶ λέγοντος ἅμα καὶ πράττοντος καὶ διὰ 
τοῦτο πολλοί, ἅτε ἐπ᾽ ἀμφοτέροις ἐν ταὐτῷ περιαλ- 
γοῦντες, ἐπεθύμουν τῶν ἔξω καὶ αὐτοὶ τῶν ἤδη 
ἀπολλυμένων εἶναι, ἵνα παύσωνταί ποτε φοβούμενοι. 
ἀλλ᾽ αὐτοὶ μὲν ἀνεβέβληντο. οἵ δ᾽ ἄλλοι κατεσφά- 
γησαν καὶ ἐς τὸν ποταμὸν ἐρρίφησαν. ὥστε τὸ τοῦ 
Μιϑοιδάτου πολὺ δεινὸν νομισϑέν, ὅτι ποτὲ πάντας 
τοὺς ἐν τῇ 4σίᾳ Ῥωμαίους ἐν μιᾷ ἡμέρᾳ ἀπέκτεινεν, 
ἐν βραχεῖ πρός τε τὸ πλῆϑος καὶ πρὸς τὸν τρύπον τῶν 
τότε φονευϑέντων νομισϑῆναι. οὐδὲ ἐνταῦϑα τὸ δει- 
νὸν ἔστη. ἀλλ᾽ ὥσπερ ἀπὸ φρυκτωρίας τινὸς ἐκεῖϑεν 
αἵ σφαγαὶ ἀρξάμεναι καὶ ἐν τῷ ἄστει καὶ ἐν τῇ χώρα 
ταῖς τε πόλεσι ταῖς ἐν τῇ Ἰταλία πάσαις ἐγένοντο. 
πολλοὺς μὲν γὰρ αὐτὸς ὁ Σύλλας, πολλοὺς δὲ καὶ of 
ἑταῖροι αὐτοῦ. oí μὲν ἐπ᾽ ἀληϑείας,. of δὲ καὶ προσ- 
ποιούμενοι, ἐμίσουν. ὅπως ἐκ τῆς τῶν ἔργων ὁμοιό- 
τητὸς τό τε ὁμόηϑές οἱ ἐνδεικνύοντες καὶ τὴν φιλίαν 
βεβαιοῦντες. μὴ ἐκ τοῦ διαφόρου αὐτῷ ὑποπτευ- 
ϑῶσί τε καταγινώσκειν τι αὐτοῦ. καὶ διὰ τοῦτο κιν- 
δυνεύσωσιν. ἔσφαξον δὲ καὶ ὅσους πλουτοῦντας ἢ 
καὶ ἄλλως πως ὑπερέχοντάς σφῶν ἑώρων, τοὺς μὲν 
φϑόνῳ, τοὺς δὲ διὰ τὰ χρήματα᾽ πλεῖστοι γὰρ ἐν τῷ 


ΕΚΎΤΦΙΝ IIPO TOT Ἄς. 151 


, - , ^" . , 5 , 
τοιούτῳ καὶ τῶν μέσων, καν μηδετέροις ὦσι συναί- 
E E DNO τὴν C» 
govrsc, ἴδιόν τι ἔγκλημα τὸ κατ᾽ ἀρετὴν ἡ καὶ γένει 
, 5 , 
πλούτῳ τέ τινὸς προέχειν λαμβάνοντες. καὶ ἀσφα- 
5 , ' ' , , " 
λεια οὐδεμία οὐδενὶ πρὸς vovg ἐν κράτει τινὶ ἀδικεῖν 
ς 
βουλομένους ευρίσκετο. V p. 657. 
- M c , 
ὅτι τοιαῦται συμφοραὶ τὴν Ῥώμην περιέσχον. τέ 
EM M - [4 , ' ' N 
γὰρ ἂν τις τας τῶν ζωντῶν υβρεις λέγοι, αἵ πολλαὶ μὲν 
L 1 m 1 
περὶ τὰς γυναῖκας, πολλαὶ δὲ περὶ τοὺς παῖδας τοὺς 
, 
εὐγενεστάτους καὶ ἐλλογιμωτάτους, καϑάπερ αἰχμα- 
, 3 ι , D 
AcTovs, ἐγίγνοντο; οὐ μὴν ἀλλὰ ἐκεῖνα, καίπερ χαλε- 
, C5 — - , 
πῶώτατα ὄντα, τῷ γοῦν ὁμοιοτρόπῳ τῶν ἤδη σφίσι συμ- 
' a 
βεβηκότων οἰστὰ τοῖς ys éxvóg τούτων οὐσιν ἐδόκει 
cA e X 3 , , €- M4 / 2 2:52 , ' 
εἶναι. ὡς δὲ ovx ἐξήρκει τῷ Σύλλᾳ, οὐδ᾽ ἡγαπα τὰ 
cJ RÀ RIT e A - 3 , , NT 322 à 2 
αὐτὰ ἑτξροις δρῶν. ἀλλὰ τις αὐτῷ 090g ἐσῃει καὶ ἐν 
τῇ πολυτροπία τῶν φόνων πολὺ πάντων περιεῖναι. 
ei A! 3 - Lp 
ὥσπερ τινὰ ἀρετὴν οὐσαν τὸ μηδὲ ἐν ταῖς μιαιφονίαις 
M e - A , 
τινος ἡττᾶσϑαι, τινὰ καινότητα ἐξέϑηκε λελευκωμένον 


e IE RT? 3 e 
πίνακα, ἐς ον ἐνέγραφε τὰ ὀνόματα. OU μέντοι γε ἡτ-. 


τον πάντα ὅσα καὶ πρὶν ἐγίγνετο, οὐδὲ ἐν τῷ ἀσφαλεῖ 
οἱ μὴ ἐς τὰ λευκώματα ἐγγεγραμμένοι ἦσαν. πολλοὶ 
μὲν γὰρ οἵ μὲν ξώντες. o( δὲ καὶ τεϑνηκότες, ἐπ᾽ 
ἀδείᾳ τῶν ἀποκτεινάντων σφᾶς προσενεγράφοντο, 
ὥὦστε ἐν τούτῳ μηδὲν διενεγκεῖν τὸ πρᾶγμα, τῇ τε 
δεινότητι τῇ τε ἀτοπία αὐτοῦ πάνυ πάντας χαλεπαν- 
ϑῆναι. τά τε γὰρ πινάκια ὥσπερ τις ἀναγραφὴ βου- 
λευτῶν ἢ κατάλογος στρατιωτῶν νομιξομένων ἐξετί- 
ϑετο, καὶ συνέϑεον ἐπ᾿ αὐτὰ πάντες οἱ ἀεὶ παριόντες 
σπουδῇ. καϑάπερ τινὰ χρηστὴν ἐπαγγελίαν ἔχοντα᾽ 
καὶ πολλοὶ μὲν συγγενεῖς. ἤδη δέ τινες καὶ ἑαυτοὺς 
εὕρισκον ἐγγεγραμμένους κτείνεσθαι, κἀκ τούτου τὸ 
πάϑος οἷα ἐξαπιναίῳ κακῷ φοβερόν σφας κατελάμ- 
βανεν᾽ καὶ συχνοὶ καὶ ἀπ᾿ αὐτοῦ rovrov γνωριξόμε- 


1 
ἃ. τ, 
673 


13 


14 


15 


16 


17 


152 ἘΚΤΩΝ ΠΡΟ TOT Az. 


S 9 1 - - 
vou διώλλυντο. καὶ ἣν οὐδενὶ ἔξω τῶν ἐκ τῆς ἕται- 
9 3 2» M - 
ota ἀσφαλὲς οὐδέν. εἴτε γὰρ προσίοι τις τοῖς λευ- 
, e E 53 
κώμασιν. αἰτίαν ὡς καὶ πολυπραγμονῶν τι εἶχεν. 
I ' 
εἴτε μὴ προσίοι. δυσχεραίνειν ἐδόκει. καὶ ὅ τε ἀνα- 
λεγόμενος ἢ καὶ ἐπερωτῶν τινα τὰ ἐγγεγραμμένα 
ὕποπτος, ὡς καὶ περὶ ἑαυτοῦ τι τῶν τὲ ἑταίρων ζη- 
τῶν. ἐγίγνετο. καὶ ὁ μὴ ἀναγινώσκων μηδὲ πυν- 
, A ’ WES e , 3 M 
ϑανόμενος ἀχϑεσϑαί τε αὐτοῖς ὑπωπτεύετο καὶ διὰ 
- - , - * 
τοῦτο καὶ ἐμισεῖτο. τὸ τε δαχρῦσαι ἢ καὶ γελάσαι 
ϑανάσιμον τὸ παραχρῆμα ἐγίγνετο καὶ διὰ τοῦτο καὶ 
, ri 3 * " τ 
πολλοί, οὐχ ὅτι καὶ εἶπόν τι ἢ καὶ ἔπραξαν ὧν ἀπεί- 
, "7 433 , ^" M "ἡ ΄ 
Qro. ἀλλ᾽ οτι καὶ ἐσκυϑρώπασαν ἡ καὶ ἐμειδέασαν. 
e , ? ^ 9 - 
ἐφθείροντο. οὕτω καὶ τὰ σχήματα αὐτῶν ἀκριβῶς 
ér. p ^ 3 ἐξ - ?Ó A L4 347 7) 20 »- 
ηρεῖτο. καὶ ovx ἐξὴν οὐδενὶ οὔτε ἐπὶ φίλῳ ὁδυ 
»Ἤ 3^ 3. 9 - 5 - 2? M LET Y P 
ρασϑαι οὔτε ἐπ᾿ ἐχϑρῶ ἐφησϑῆναι. ἄλλα καὶ ἐκεῖνοι 
e 
ὡς καὶ χλευάξοντές τινα ἐσφάξοντο. καὶ προσέτι καὶ 
EU ^ . 3 xc 
at ἐπικλήσεις συχνοῖς πράγματα παρεῖχον ἀγνοοῦν- 
τες γάρ τινὲς τοὺς ἐπικεχηρυγμένους ἐπὶ πάντας οὖς 
ἐβούλοντο τὰς ἐπωνυμίας αὐτῶν jyov, καὶ πολλοὶ 
διὰ τοῦτ᾽ ἀνθ᾽ ἑτέρων ἀπέϑανον. ὥστε καὶ ἐν τούτῳ 
ταραχήν. τῶν μὲν ὅπως ποτὲ ἐβούλοντο τὸν προστυ- 
, €- ? er 
χόντα Ovouatovrov, τῶν δὲ ἀρνουμένων μὴ οὕτω 
Ἂ , 2 , M ο Y 3 
χαλεῖσϑαι. γίγνεσϑαι. égovsvovro δὲ oí μὲν «yvo- 
^ [64 , 
oUvrsg ὅτι τελευτήσουσιν. OL δὲ καὶ προειδότες. παν- 
-u 3 S E P 
ταχοῦ ὅπουπερ ἐτύγχανον ὄντες" καὶ οὐδὲν qv αὐτοῖς 
3 3 3. 5. 2} 
χωρίον. οὐχ ὅσιον, οὐχ ἱερόν. οὔτ᾽ ἀσφαλὲς οὔτ᾽ ἄσυ- 
3 2 3 ed 1 
λον. ov μὴν ἀλλ᾽ of μὲν ἐξαίφνης. πρὶν μαϑεῖν τὴν 
, "^ rr - , ^ 
ἐπικρεμαμένην συμφοράν. ἡ καὶ ἅμα τῇ πύστει αὐτῆς. 
, - ^ 3 -" * , 
διαφϑειρόμδνοι τῇ γοῦν εὐτυχία τῆς μὴ προξκφοβη- 
Α , - 
σεῶς ἐπεχουφίξοντο᾽ oí δὲ δὴ προαισϑόμενοι τοῦ 
€ , 3 
δεινοῦ καὶ καταχρυπτόμενοι χαλεπώτατα ἀπήλλασ- 
. 3 ' - - , 
σον ov γὰρ ἀποχωρῆσαι μὴ φωραϑεῖεν ἐτόλμων. 


ἘΚΤΩΝ ΠΡῸ TOT Az. 158 


οὔτ᾽ αὖ κατὰ χώραν μένειν μὴ καὶ προδοϑεῖεν ὑπέ- 
μένον. πλεῖστοι δὲ καὶ ὑπὸ τῶν συνόντων καὶ φιλ- 
᾿ τάτων σφίσι προεδόϑησαν καὶ ἀπώλοντο. κἀκ τού- 
του τῇ προσδοκίᾳ [τὸ ἀεὶ τὸν ϑάνατον προσδέχεσϑαι. 
ὅτι] οὐχ οἱ ἐς τὰ πινάκια ἐγγεγραμμένοι μόνον, ἀλλὰ 
καὶ οἱ λοιποὶ ὁμοίως ἔπασχον. V p. 658 — 662. 

ὅτι πάντων τῶν σφαζομένων ὁπουδὰν a6 κεφα- 
λαὶ ἐς τὴν τῶν Ρωμαίων ἀγορὰν ἐκομίζοντο καὶ ἐπὶ 
τοῦ βήματος ἐξετίϑεντο. ὥσϑ'᾽ ὅσα περὶ τὰς προγρα- 
φὰς συνέβαινεν. ταῦτα καὶ περὶ ἐκείνας γίγνεσθαι. 
Vb. 8 

οὐ γὰρ αἱ ἐπικλήσεις καὶ τοὺς τρόπους τῶν ἂν- 
ϑρώπων μεταβάλλουσιν. ἀλλ᾽ ὅπως ἂν τις τὰ πράγ- 
ματα μεταχειρίζηται. τοιαύτας καὶ ἐκείνας δοκεῖν 
εἶναι ποιεῖ᾽ καὶ πολλοὶ μὲν μοναρχοῦντες ἀγαϑῶν 
αἴτιοι τοῖς ἀρχομένοις γίγνονται. διὸ καὶ βασιλεία τὸ 
τοιοῦτον ὀνομάξεται. πολλοὶ δὲ δημοκρατούμενοι μυ- 
oto κακὰ αὑτοὺς ἐργάζονται. M p. 556. Conf. fr. 12. 
^. οὐδὲν γὰρ καὶ στράτευμα καὶ τἄλλα πάντα ὅσα 
ἀρχῆς τινος δεῖται οὔτε ἐπὶ τὸ χεῖρον οὔτε ἐπὶ τὸ 
κρεῖττον προάγει ὡς ὃ τὲ τρύπος καὶ ἡ δίαιτα τοῦ 
ἐπιστατοῦντος αὐτῶν᾽ πρὸς γὰρ τὰς γνώμας τάς τε 
πράξεις τῶν ἡγουμένων σφίσιν οἱ πολλοὶ ἐξομοιοῦν- 
ται, καὶ ὁποῖα ἂν ἐκείνους δρῶντας ἴδωσι. τοιαῦτα 
καὶ αὐτοὶ οἵ μὲν ὡς ἀληϑῶς οἱ δὲ καὶ πρυσποιούμε- 
νοὶ πράττουσιν. M p. 556. 

πέφυκεν ὡς ἀεὶ πρὸς τὰς γνώμας τῶν ἀρχόντων 
τυποῦσϑαι καὶ τὸ ὑποχείριον. M p. 560 ex Antonio 
Melissa p. 78 ed. Tigur. 


* ,,Deesse videtur integer quaternio (complexus Excerpta 
usque ad proximum ex 1l, 42, 8, 1, ὅτι ὃ Καῖσαρ τὴν Ilou- 
πηίου κεφαλὴν ἰδών). Valesius. 


20 


21 


110 


1584 ἘΚΤΩΝ IIPO ΤΟΥ As. 


- 


10 


of φιλόμουσοι τῶν βασιλέων πολλοὺς μουσικοὺς 
ποιοῦσιν. of φιλόλογοι λογίους. οἵ φιλαϑληταὶ γυ- 
μναστικούς. οὕτως ἀνὴρ φιλοσώματος καλλωπίστριαν 
γυναῖκα ποιεῖ. φιλήδονος ἑταιρικὴν καὶ ἀκόλαστον, 
φιλάγαϑος x«l φιλόκαλος σώφρονα καὶ κοσμίαν. 
M p. 558. 

ὥσπερ ἡ τῶν ὀφϑαλμῶν νόσος τὴν ὅρασιν Gvy- 
χέασα κωλύει τὰ καὶ ἐμποδὼν κείμενα ϑεωρεῖν, οὕτως 
ἄδικος παρεισδύνων λόγος εἰς τὰς τῶν δικαίων γνώ- 


μας οὐκ ἐᾷ 9v ὀργὴν συνορᾶν τὴν ἀλήϑειαν τῇ ψυχῇ 


προσομιλεῖν. M p. 557. τὰ ἐν ποσὶ cod. ante vol. 2, n. 5. 

τίς γὰρ οὐκ ἂν ἕλοιτο σώφρων ὧν ἐν roig κόλ- 
ποις τῆς πόλεως ἀποθανὼν κεῖσϑαι μᾶλλον ἢ πορ- 
ϑουμένην ταύτην ἐπιδεῖν; M ib. 

εἰ μέν τίς σοι κατεσκεύαξεν οἰκίας ἔνϑα μὴ ἔμελ- 
λὲς μένειν. ξημίαν τὸ πρᾶγμα ἐνόμισας &v' νῦν δὲ 
ἐνταῦϑα βούλει πλουτεῖν, ὅϑεν καὶ πρὸ τῆς ἑσπέρας 
πολλάκις μέλλεις ἀποδημεῖν; M ib. 

οὐκ οἶδας ὅτι ἐπ᾽ ἀλλοτρίας διατρέβομεν καϑά- 
πὲρ ξένοι καὶ πάροικοι; οὐκ οἶδας ὅτι παροέκων ἐστὶν 
ἐκβάλλεσθαι, ὅτε μὴ προσδοκῶσι μηδὲ ἐλπίζουσιν ; 
ὅπερ καὶ ἡμεῖς πάσχομεν. M ib. 

τίς μὲν γὰρ οὐκ ἂν ἕλοιτο ἀπὸ μιᾶς πληγῆς, καὶ 
ταύτης μηδὲν ἢ βραχύτατόν τι λυπησάσης., ἀποϑα- 
νεῖν μᾶλλον ἢ νοσήσας; τίς δ᾽ οὐκ ἂν εὔξαιτο ἀκε- 
ραίου τοῦ σώματος ἀκεφαίῳ τῇ ψυχῇ ἀπαλλαγῆναι 
μᾶλλον ἢ φϑόῃ τινὶ καὶ ὑδέρῳ σαπῆναι ἢ λιμῷ μα- 
ρανϑήναι; Ν ib. 

εἰ δὲ πάντως ἀποθανὼν αὐ μά μαι τι πρὸς 
τὴν κοινὴν σωτηρίαν. ἑτοίμως ἔχω τελευτὰν᾽ κτή- 
σασϑαι γὰρ ἰδίῳ ϑανάτῳ τὴν δημοσίαν εὔνοιαν κα- 
λόν. M ib. 


EK ΤΑΝ ΡΘΈΟΥ 4s. 155 


φιλεῖ πῶς λυπεῖν μᾶλλόν τινας τῶν μὴ προσδο- 
κηϑέντων. ἀρχὴν ὅσα ἂν ἐν ἐλπίδι γενόμενα διαπέσῃ᾽ 
τὰ μὲν γὰρ πόρρω σφῶν νομίξοντες εἶναι ἧττον QU- 
τῶν ὡς καὶ ἀλλοτρίων ἐφίενται. τῶν δὲ ἐγγὺς ἐλ- 
ϑόντες ἄχϑονται ὡς καὶ οἰκείων στερόμενοι. M p. 558. 
ὁπόσους γὰρ ἄν τις ἢ κεκτημένος ἑταίρους, το- 
σούτοις μὲν ὀφϑαλμοῖς ἃ βούλεται ὁρᾷ, τοσαύταις 
δὲ ἀκοαῖς ἃ δεῖ ἀκούει. τοσαύταις δὲ διανοίαις δια- 
νοεῖται περὶ τῶν συμφερόντων διαφέρει γὰρ οὐδὲν 
ἢ εἴ τῳ ϑεὸς ἕν σῶμα ἔχοντι πολλὰς [δὲ] ψυχὰς ἔδω- 
κεν. ἁπάσας ὑπὲρ ἐκείνου προνοουμένας. M p. 559. 
διὰ μὲν τῶν ὀφϑαλμῶν μόλις ὁρᾶν ἔστι τὰ ἐμ- 
ποδών. διὰ δὲ τῶν φίλων καὶ τὰ ἐπὶ γῆς περάτων 
ϑεάσασϑαι. M p. 560. 
κινδύνων ἐλπὶς ἄνευ κινδύνων τίϑησι τὸν ἐλ- 
πίξοντα τῷ προησφαλίσϑαι τῶν δυσχερῶν τῇ δοκή- 
σει τὰ πράγματα. Ν p. 560 ex Antonio Mel. p. S. 
πασῶν γὰρ ὡς ἔπος εἰπεῖν τῶν κακιῶν αἰσχίστην 
ἄν τις εὕροι τὴν κολακείαν. M ib. ex Antonio p. 59. 
ταὐτόν ἐστιν ἐπὶ εὐτυχίᾳ μέγα φρονεῖν xol ἐπὶ 
ὀλισϑηρᾶς ὁδοῦ σταδιοδρομεῖν. M ib. ex Antonio p. 71. 
Ζίων ὁ Ῥωμαῖος καταγελάστους εἶναι ἔλεγε τοὺς 
σπουδάξοντας περὶ τὸν πλοῦτον, ὃν ἡ τύχη μὲν παρ- 
ἔχει, ἀνελευϑερία δὲ φυλάττει. χρηστότης δὲ ἀφαιρεῖ. 
M ib. ex Arsenii Anthol. p. 92. 
ὁ αὐτὸς ἔφη “πῶς ov δεινὸν τοῖς uiv ϑεοῖς ἐν- 
oyAsiv, αὐτοὺς δὲ μὴ βούλεσϑαι πράττειν & γε ἐφ᾽ 
ἡμῖν εἶναι δοκεῖ τοῖς Ssoig;" M p. 561 ex Arsenio ib. 
ὁ αὐτὸς ἔφη ai μὲν ἡδοναὶ τοὺς ἀεὶ συνόντας 
τά τε ἄλλα λυμαίνονται καὶ ταχὺ ποιοῦσιν ἀδυνάτους 
πρὸς αὑτάς. oí δὲ πόνοι τά τε ἄλλα ὠφελοῦντες ἀεὶ 
μᾶλλον παρέχουσι δυναμένους πονεῖν." M ib. ex eodem. 


14 


15 


17 


15 


20 


^2 


156 EK TÀN IIPO TOT. Ac. 


ὁ αὐτὸς ἔφη “πολλῷ κρεῖττόν ἐστι κατορϑώ- 
σαντάς τι ξηλοτυπηϑῆναι ἢ πταίσαντας ἐλεηϑῆναι." 
M ib. ex Arsenio. 

ὁ αὐτὸς ἔφη ᾿ ἀδύνατόν ἐστι τἀναντία τινὰ τοῖς 
ὀρϑῶς ἔχουσι πράττοντα ἀγαϑοὺ τινος ἀπ᾽ αὐτῶν 
ἀπολαῦσαι. M p. 562. 

ὅτι τῶν Κρητῶν πρεσβευσαμένων πρὸς τοὺς Ῥω- 
μαίους, καὶ ἐλπιξόντων τάς τε παλαιὰς σπονδὰς ἀνα- 
νεώσεσϑαι καὶ προσέτι καὶ εὐεργεσίαν τῆς τοῦ τα- 
μίου τῶν τε στρατιωτῶν αὐτῶν σωτηρίας εὑρήσε- 
σϑαι. οὗτοι ὀργὴν μᾶλλον ὅτι ἑάλωσαν λαβόντες ἢ 
χάριν αὐτοῖς ὅτι μὴ ἐκείνους ἔφϑειραν γνόντες, οὔτ᾽ 
ἄλλως μέτριόν τι ἀπεκρίναντο, καὶ τοὺς αἰχμαλώτους 
τούς τε αὐτομόλους ἅπαντας παρ᾽ αὐτῶν ἀπῇτησαν. 
καὶ ὁμήρους χρήματά τε πολλὰ αἰτήσαντες. τάς τε 
ναῦς τὰς μείξους καὶ τοὺς ἄνδρας τοὺς κορυφαίους 
ἐξαιτήσαντες. οὐκ ἀνέμειναν τὴν οἴκοϑεν αὐτῶν ἀπό- 
κρισιν, ἀλλὰ τῶν ὑπάτων αὐτίκα τὸν ἕτερον ταῦτά 
ve ληψόμενον καὶ πολεμήσοντά σφισιν. ἂν μὴ διδώ- 
σιν. ὥσπερ οὐκ ἔμελλον, ἐξέπεμψαν οἱ γὰρ ἀπ᾽ ἀρ- 
qne, πρὶν αἰτηϑῆναί τι τοιοῦτο καὶ κρατῆσαι. μὴ £c- 
λήσαντες ὁμολογῆσαι πῶς ἂν μετὰ τὴν νίκην τοσαῦτά 
τε ἅμα καὶ τοιαῦτα προσταττόμενοι ἤνεγκαν; τοῦτό 
τε οὖν σαφῶς εἰδότες. καὶ προσυποπτεύσαντες τοὺς 
πρέσβεις ἐπιχειρήσειν τινάς. ὡς καὶ κωλύσοντας τὴν 
στρατείαν. διαφϑεῖραι χρήμασιν. ἐψηφίσαντο £v τῇ 
βουλῇ μηδένα αὐτοῖς μηδὲν δανεῖσαι. U p. 388. 

κληρουμένων δὴ τῶν ὑπάτων Ὁρτήσιος τὸν πρὸς 
Κρῆτας ἔλαχε πόλεμον. ἀλλ᾽ ἐκεῖνος μὲν ὑπό τε τῆς 
ἐν τῷ ἄστει φιλοχωρίας καὶ ὑπὸ τῶν δικαστηρίων, 
ἐν οἷς πλεῖστον τῶν κατ᾽ αὐτὸν ἀνθρώπων μετά γε 
τὸν Κικέρωνα ἠδυνήϑη, τῷ τε συνάρχοντι τῆς στρα- 


EK T£ÀN ΠΡῸ TOT As. 157 


τείας ἐθελοντὴς ἐξέστη καὶ αὐτὸς κατὰ χώραν ἔμει- 
vev' 0 δὲ δὴ Μέτελλος ἐστείλατό τε ἐς Κρήτην, καὶ : 
τὴν νῆσον ἅπασαν ἐχειρώσατο μετὰ τοῦτο, καίτοι 
πρὸς τοῦ Πομπηίου τοῦ Μάγνου. ἤδη τῆς ϑαλάσσης 
ξυμπάσης ἄρχοντος καὶ τῆς ἠπείρου ὅσον ἡμερῶν 
ἀπὸ ϑαλάσσης τριῶν. ἐμποδιξόμενός τε καὶ κωλυό- 
μενος ὡς αὐτῷ προσηκουσῶν καὶ τῶν νήσων. ἀλλ᾽ 
ὅμως καὶ ἄκοντος Πομπηίου τῷ Κρητικῷ πολέμῳ τέ- 
Aog ὁ Μέτελλος ἐπιϑεὶς ϑρίαμβόν τε ἀπ᾽ αὐτοῦ κατή- 
γαγε καὶ Κρητικὸς ἐπεκλήϑη. Xiphilinus p. 3 R. Steph. 


a, u. 


686 


t2 


[v] 


4IQNOX 


PASMAIKHZ IZTOPIAZ AG. 


. φεέδεται. δυναστείας τε ἐρῶν καὶ τοῖς Κρησὶ 
τοῖς ὁμολογήσασιν αὐτῷ προσέβαλλε, καὶ οὔτε τὰς 
σπονδὰς προτεινομένων σφῶν ἐφρόντιξε, κακῶσαί τε 
αὐτοὺς πρὶν τὸν Πομπήιον ἐπελϑεῖν ἠπείγετο. ὃ τὲ 
γὰρ Ὀκταούιος ἄνευ δυνάμεως παρών. οὐδὲ γὰρ 
οὐδὲ ἐπὶ πολέμῳ τινὶ ἀλλ᾽ ἐπὶ παραλήψει τῶν πό- 
λεὼν ἐπέπεμπτο; ἡσυχίαν ἦγε" καὶ “Κορνήλιος Σι- 
σέννας ὁ τῆς Ἑλλάδος ἄρχων ἦλθε μὲν ἐς τὴν Κρή- 
την. ὡς ταῦτ᾽ ἐπύϑετο. καὶ παρήνεσε τῷ Μετέλλῳ 
φείσασϑαι τῶν δήμων. οὐ μέντοι, καὶ ἀντέπραξέ TL 
μὴ πείσας. ἄλλοις τε οὐν πολλοῖς ἐκεῖνος ἐλυμήνατο, 
καὶ ᾿Ἐλευϑέραν τὴν πόλιν ἐκ προδοσίας ἑλὼν ἠργυ- 
ρολόγησεν᾽ πύργον γάρ τινα οἵ προδιδόντες ἔκ τὲ 
πλίνϑων πεποιημένον καὶ μέγιστον δυσμαχωώτατόν 
τε ὄντα ὄξει συνεχῶς νυκτὸς διέβρεξαν, ὥστε ϑραυ- 
στὸν γενέσϑαι. καὶ μετὰ τοῦτο omma, καίτοι τοῦ 


᾽ - 0 ι 
Ὀκχταουίου αὐτὴν κατέχοντος. ἐκ προσβολῆς εἷλε, xal. 


E , ; , ' V ' , 
ἐκεῖνον μὲν οὐδὲν κακὸν εἰργάσατο. vovg δὲ δὴ Ki- 
» & ; , 

λικας τοὺς σὺν αὐτῷ ὄντας ἔφϑειρεν. ἀγανακτήσας 

5. FEET , m2 f , 3 ΝΘ. ἯΣ , AA 

ovv ἐπὶ τούτῳ ὁ Ὀκταούιος οὐχξϑ' ἡσύχασεν. ἀλλὰ 
, p ^ ^ , * 

πρότερον μὲν τῷ τοῦ Σισέννου στρατῷ. νοσήσας γὰρ 


l, 1, 1. φείδεται] Q. Caecilius Metellus. 


a. u, 686. L. XXXVI. (XXXV.) LUCULLUS. 159 


H - H , , , , Lr 
ἐκεῖνος ἐτεϑνηκει. χρώμενος ἐπεβοηϑει πῃ τοῖς κα- 
2i 3 - 
κουμένοις. ἔπειτα δ᾽ ἀνακομισϑέντων αὐτῶν πρός τε 
τὸν ᾿Δριστίωνα ἐς Ἱεράπυδνα ἦλθε καὶ μετ᾽ αὐτοῦ 


ἐπολέμει" οὗτος γὰρ ὡς τότε ἐκ τῆς Κυδωνίας ἀπε- 


χώρησε, Δούκιόν τέ τινα Βάσσον ἀνταναχϑέντα ot 
e - 
ἐνίκησε καὶ τὰ Ἱεράπυδνα κατέλαβε. καὶ χρόνον 
, , , ἘΞ "- δὲ δὴ M “11 E] , 
ὠέν τινα ἐκαρτέρησαν, vov δὲ δὴ Μετέλλου ἐπιόντος 
σφίσι TO τε τεῖχος ἐξέλιπον καὶ ἐξαναχϑέντες γει- 
φ , X * , 
- , E , 
μῶνέ τε ἐχρήσαντο καὶ ἐς τὴν γὴν ἐχπεσόντες συχ- 
i] 3 , 3 , e , - ^ 
vovg ἀπεβαλον. κακ τούτου o ἥετελλος πασαν τὴν 


νῆσον ἐχειρώσατο. Κρῆτες μὲν οὖν οὕτως. ἐλεύϑε- 5 


goí τε πάντα τὸν ἔμπροσϑεν χρόνον γενόμενοι καὶ 
δεσπότην ὀϑνεῖον μηδένα κτησάμενοι. κατεδουλώ- 
ϑησαν᾽ Μέτελλος δὲ τὴν μὲν ἐπίκλησιν ἀπ᾽ αὐτῶν 
ἔλαβε. τὸν δὲ δὴ Πανάρη vov τε “ασϑένη, καὶ γὰρ 
ἐκεῖνον εἷλεν, ovx ἠδυνήϑη πέμψαι ἐν τοῖς ἐπινι- 
κίοις. ὁ γὰρ Πομπήιος ἀναπείσας τῶν δημάρχων τινὰ 
προαφείλετο αὐτοὺς ὡς καὶ ἑαυτῷ κατὰ τὴν ὁμολο- 
γίαν. ἀλλ᾽ οὐκ ἐκείνῳ προσχωρήσαντας. 
[A4ovxovAAog δὲ 4ovxtog κατὰ τοὺς καιροὺς τού- 
τους τοὺς τῆς ᾿Δσίας δυνάστας Μιϑριδάτην τε καὶ 
Τιγράνην τὸν ᾿ἀρμένιον πολέμῳ νικήσας καὶ φυγο- 
μαχεῖν ἀναγκάσας τὰ Τιγρανόκερτα ἐπολιόρκει. καὶ 
αὐτὸν οἵ βάρβαροι τῇ ve τοξεία καὶ τῇ νάφϑαᾳ κατὰ 
τῶν μηχανῶν χεομένῃ δεινῶς ἐκάκωσαν. ἀσφαλτώ- 
δὲς δὲ τὸ φάρμακον τοῦτο, καὶ διάπυρον οὕτως ὥσϑ᾽ 
ὅσοις ὧν προσμίξῃ, πάντως αὐτὰ κατακαίειν, οὐδ᾽ 
ἀποσβέννυται ὑπ᾽ οὐδενὸς ὑγροῦ ῥαδίως. ἐκ τούτου 
δὲ ὁ Τιγράνης ἀναϑαρρήσας τοσαύτῃ χειρὶ στρατοῦ 
ἤλασεν ὥστε καὶ τῶν Ρωμαίων τῶν ἐκεῖσε παρόντων 
καταγελᾶσαι. λέγεται δ᾽ οὖν εἰπεῖν ὡς εἰ μὲν πολε- 
μήσοντες ἥκοιεν, ὀλίγοι. εἰ δὲ πρεσβεύσοντες, πολ- 


τῷ 


160 L. XXXVI. (XXXV.) LUCULLUS. a. ἃ. 686. 


; Aol παρεῖεν. ov μέντοι καὶ ἐπὶ πολὺ qo, ἀλλ᾽ εὐ- 


δ) 


[XXXV, 1] 


a.-n. 


^ 0 P er [4 , Α ^ c , 1 
vg ἐξέμαϑεν OGov ἡ τὲ ἀρετὴ καὶ ἡ τέχνη παντὸς 
ς 3; ΄ - 
ὁμίλου κρατεῖ. φυγόντος δὲ αὐτοῦ τὴν τιάραν τὸ τε 
3 , * , ς - - 
ἀνάδημα τὸ περὶ αὐτὴν εὑρόντες oí στρατιῶται τῷ 

, Ej » , M M * 935512 
4ovxovAAo ἔδοσαν" δείσας γὰρ uy γνωσϑεὶς ἀπ 

4: 3x. - , SETS * : 
αὐτῶν αἀλῷ. περιξσπασατο αὐτὰ καὶ ἀπέρριψεν. Xi- 
philinus p. 3.] 


. καὶ ὅτι ἰσχυρᾷ τῇ τύχη ἐπ᾽ ἀμφότερα ἐκέχφητο, 
ἐπέτρεψεν" ἡττηϑείς τε γὰρ πολλὰ καὶ κρατήσας 


696 οὐκ ἐλάττω καὶ στρατηγικώτερος ἀπ᾽ αὐτῶν ἐπεπί- 


4 
[2] 


στευτο γεγονέναι. αὐτοίτε οὖν ὡς καὶ τότε πρῶτον ἀρ- 
χόμενοι τοῦ πολέμου παρεσκευάζοντο. καὶ πρὸς τοὺς 
, - , N ? ΄ ' [4 
περιχώρους. τοὺς τὲ ἄλλους καὶ Agccxqv τὸν Παρ- 
, 3 ' - , ' , ἢ, 5 
Sov, καίπερ ἔχϑρον τῷ Τιγράνῃ δια χῶραν τινὰ eu. 
; , - 
φισβητήσιμον ὄντα, ἐπρεσβεύοντο. καὶ ταύτης τὲ αὐτῷ 
3 , i M ς , , , 
ἀφίσταντο κχαὶ rovg Ρωμαίους διέβαλλον λέγοντες 
y ?" € 3 "C 
ὅτι. ἂν μονωϑέντων σφῶν κρατήσωσι. καὶ ἐπ᾽ ἐκεῖ- 
3 2 E 
vov εὐθὺς ἐπιστρατεύσουσι᾽ φύσει τε γὰρ πᾶν τὸ 
m - 3 * e 
νικῶν ἄπληστον τῆς εὐπραγίας εἶναι καὶ μηδένα ogov 
- 2 er 
τῆς πλεονεξίας ποιεῖσϑαι. καὶ τούτους. ἅτε καὶ ἐν 
^ 3 LJ 
κράτει πολλῶν δὴ γεγονότας. ovx ἐθελήσειν αὐτοῦ 
ἀποσχέσϑαι. 


καὶ of μὲν ταῦτ᾽ ἔπραττον, “ούκουλλος δὲ Ti- 
γράνην μὲν οὐκ ἐπεδίωξεν. ἀλλὰ καὶ πάνυ κατὰ σχο- 
λὴν σωϑῆναι εἴασε, καὶ ἀπ᾽ αὐτοῦ καὶ αἰτίαν ὡς οὐκ 
ἐθελήσας τὸν πόλεμον, ὅπως ἐπὶ πλεῖον ἄρχῃ κατα- 
λῦσαι παρά τε τοῖς ἄλλοις καὶ παρὰ τοῖς πολίταις 
ἔσχε᾽ καὶ διὰ τοῦτο τότε vt ἐς τοὺς στρατηγοὺς τὴν 
ἀρχὴν τῆς ᾿Ασίας ἐπανήγαγον, καὶ μετὰ ταῦϑ'᾽, ὡς 


3, 1, 1. ἐκέχρητο] Mithridates. ἐπέτρεψεν) Tigranes. 


ἃ. ἃ. 686. L. XXXVI. (XXXV.) LUCULLUS. 161 


καὶ αὖθις τὸ αὐτὸ τοῦτο πεποιηκέναι ἔδοξε, τὸν ὕπα- 
τον αὐτῷ τὸν κατ᾽ ἐκεῖνον τὸν χρόνον ὄντα διάδοχον 
ἔπεμψαν. τὰ δὲ δὴ Τιγρανόκερτα στασιασάντων πρὸς 
τοὺς ᾿ἀρμενίους τῶν ξένων τῶν συνοικούντων αὐτοῖς 
εἷλε. Κίλικές τὲ γὰρ οἵ πλείους αὐτῶν ἦσαν ἀνά- 
σπαστοί ποτε γεγονότες, καὶ ἐσήγαγον ἔσω νυκτὸς 
τοὺς Ῥωμαίους. καὶ ἐκ τούτου τὰ μὲν ἄλλα διηρ- 
πάσϑη πλὴν τῶν ἐκείνοις ὑπαρχόντων, τὰς δὲ δὴ 
γυναῖκας τῶν δυνατωτάτων πολλὰς ἁλούσας ἄνευ 
ὑβρισμοῦ ὁ Δούκουλλος ἐφύλαξε, καὶ ἀπ᾽ αὐτοῦ καὶ 
τοὺς ἄνδρας σφῶν προσεποιήσατο, τὸν τε τῆς Κομ- 
μαγηνῆς βασιλέα "Avríoyov. ἡ δὲ δὴ χώρα αὕτη τῆς 
Συρίας πρός τε τῷ Εὐφράτῃ καὶ πρὸς τῷ Ταύρῳ 
ἐστί, καί τινα ᾿άράβιον δυνάστην ᾿Δλχαυδόνιον ἄλ- 
λους τε ἐπικηρυκευσαμένους οἵ ἐδέξατο. καὶ μαϑὼν 
παρ᾽ αὐτῶν τὴν πρεσβείαν τὴν ὑπό τε τοῦ Τιγράνου 
καὶ τοῦ Μιϑριδάτου πρὸς τὸν ᾿“ρσάκην πεμφϑεῖσαν, 
ἀνταπέστειλέ τινας ἐκ τῶν συμμάχων ἀπειλάς τε ἅμα 
αὐτῷ. ἂν ἐκείνοις ἐπιχουρήσῃ, καὶ ὑποσχέσεις, ἂν 
τὰ σφέτερα ἀνϑέληται, φέροντας. ὁ οὖν ᾿ἡφρσάκης τότε 
μέν; ἔτι γὰρ τῷ τε Τιγράνῃ ὀργὴν εἶχε καὶ ἐς τοὺς 
Ῥωμαίους οὐδὲν ὑπώπτευε, πρέσβεις τέ οἵ ἀντέ- 
Teu € καὶ φιλίαν τὲ καὶ συμμαχίαν ἐσπείσατο. ὕστε- 
gov δὲ τὸν Σηκίλιον ἐλϑόντα πρὸς ἑαυτὸν ἰδὼν ὑπε- 
τόπησε κατάσκοπον τῆς χώρας καὶ τῆς δυνάμεως «U- 
τοῦ παρεῖναι, τούτου γὰρ ἕνεκα. ἀλλ᾽ οὐ τῆς ὁμο- 
λογίας ἤδη γεγενημένης. ἄνδρα ἐπιφανὴ τὰ πολεμικὰ 
πεμφϑῆναι, καὶ οὐδεμίαν ἔτι αὐτῶν βοήϑειαν ἐποιή- 
σατο. οὐ μὴν οὐδ᾽ ἠναντιώϑη τι, ἀλλ᾽ ἐκ μέσου 
ἀμφοῖν ἔστη, μηδετέρους, ὥσπερ εἰκός, ἐθελήσας 
αὐξῆσαι" τὸν γὰρ πόλεμον αὐτῶν ἰσοπαλὴ ὄντα ἀσφά- 
λειάν οἵ μεγίστην οἴσειν ἐνόμιξεν. 
DIO CASSIUS. I. 11 


rU 


[4] 


to 


t2 


8 
[6] 


2 


162 L. XXXVI. (XXXV.) LUCULLUS. a. u. 686. 


τούτῳ μὲν δὴ τῷ ἔτει ταῦϑ'᾽ ὁ Δούκουλλος ἔπραξε. 
καὶ τῆς ᾿Δρμενίας συχνὰ προσηγάγετο᾽ ἐπὶ δὲ δὴ 
Κυΐντου Μαρκίου, οὗτος γάρ, καίπερ οὐ μόνος ἀπο- 
δειχϑείς, μόνος ὑπάτευσεν᾽ ὅ τε γὰρ σὺν αὐτῷ χει- 
ροτονηϑεὶς Πούκιος Μέτελλος ἐν ἀρχῇ τοῦ ἔτους ἀπέ- 
ϑανε, καὶ ὁ αφιτρωϑεις πρὶν ἐπιβῆναι τῆς ἀρχῆς 
μετήλλαξε, καὶ διὰ τοῦτ᾽ οὐδεὶς ἄλλος ἀπεδείχϑη, 
ἐν ovv τῷ ἕτει τούτῳ 0 Δούκουλλος μεσοῦντος ἤδη 
τοῦ ϑέρους, ὑπὸ γὰρ TOU ψύχους ἀδύνατος ἣν ἦρι 
ἐς τὴν πολεμίαν γὴν ἐσβαλεῖν. στρατεύσας τινά τε 
τῆς γῆς ἐπόρϑησεν, ὅπως ἀμύνοντας αὐτῇ τοὺς βαρ- 
βάρους ἐς μάχην ὑπαγάγηται. καὶ ὡς οὐδὲν μᾶλλον 
ἐχινοῦντο, ἐπ᾽ αὐτοὺς ὥρμησε. κἀν τούτῳ τοῖς μὲν 
ἱππεῦσι τῶν Ῥωμαίων χαλεποὶ oí τῶν ἐναντίων ἵπ- 
πεῖς ἐγίγνοντο, τῷ δὲ πεξῷ οὐδεὶς αὐτῶν ἐς χεῖρας 
ἤει, ἀλλ᾽ ὁπότε ἡ ἀσπὶς τοῦ Μουκούλλου τῇ ἵππῳ 
προσβοηϑήσειεν. ἐτρέποντο. οὐ μέντοι καὶ δεινόν τι 
ἔπασχον. ἀλλὰ καὶ τοὺς ἐπιδιώκοντάς σφας ἐς τού- 
πίσω τοξεύοντες πολλοὺς μὲν παραχρῆμα ἀπεκχτίννυ- 
σαν. παμπληϑεῖς δὲ ἐτίτρωσκον. καὶ ἣν τὰ τραύ- 
ματα χαλεπὰ καὶ δυσίατα᾽ ταῖς τε γὰρ ἀκίσι διπλαῖς 
ἐχρῶντο, καὶ προσέτι καὶ ἐφάρματτον αὐτάς. ὥστε 
τὰ βέλη, εἴτε ἐμμένοι πῃ τοῖς σώμασιν εἴτε καὶ ἐξέλ- 
κοιτο, τάχιστα αὐτὰ διολλύναι᾽ τὸ γὰρ ἕτερον σιδή- 
ριον ἔνδον, ἅτε μηδεμίαν ἀνθολκὴν ἔχον. ἐγκατε- 
λείπετο. 

ὁ οὖν ZovxovAAog, ἐπειδή τε πολλοὶ ἐτραυματί- 
ξοντο. καὶ ot μὲν ἔϑνησκον οἱ δ᾽ ἀνάπηροι γοῦν ἐγίγ- 
vovro, καὶ ἅμα καὶ τὰ ἐπιτήδεια αὐτοὺς ἐπέλιπεν, 
ἐκεῖϑέν τε ἀπεχώρησε καὶ ἐπὶ Νίσιβιν ὥρμησεν. ἡ 
ὃὲ δὴ πόλις αὕτη ἐν τῇ Μεσοποταμία καλουμένῃ πε- 
πόλισται. οὕτω γὰρ πᾶν τὸ μεταξὺ τοῦ τε Τίγριδος 


a. u. 080. L. XXXVI. (XXXV.) LUCULLUS. 163 


καὶ τοῦ Εὐφράτου ὀνομάζεται. καὶ vOv μὲν ἡμετέρα 
ἐστὶ καὶ ἄποικος ἡμῶν νομίξεται. τότε δὲ ὁ Τιγρά- 
νης τῶν Πάρϑων αὐτὴν ἀφελόμενος τούς vs ϑησαυ- 
ροὺς ἐν αὐτῇ καὶ τὰ ἄλλα τὰ πλεῖστα τῶν λοιπῶν 
ἀπετέϑειτο, φύλακά οἱ τὸν ἀδελφὸν προστάξας. πρὸς 
οὖν ταύτην ὁ “Τούκουλλος ἐλθὼν ἐν μὲν τῷ “ϑέρει, 
καύπερ μὴ παφέργως τὰς προσβολὰς ποιησάμενος, 
οὐδὲν ἐπέρανε᾽ τὰ γὰρ τείχη καὶ διπλὰ καὶ πλίν- 
ϑινα ὄντα, τήν τε παχύτητα πολλὴν ἔχοντα καὶ τάφρῳ 
βαϑείᾳ διειλημμένα. οὔτε κατασεισϑῆναί πῃ οὔτε 
διορυχϑῆναι ἠδυνήϑη. διόπερ, οὐδ᾽ ὁ Τιγφάνης ἐπή- 
μυνέ σφισιν ὡς δ᾽ ὃ τε χειμὼν ἐνέστη καὶ οἵ βάρ- 9 
βαροι ῥᾳϑυμότερον, ἅτε ἐπικρατοῦντες τούς τε Ῥω- 
μαίους ὅσον οὐκ ἀπαναστήσεσϑαι προσδοκῶντες. διῆ- 
yov, ἐτήρησε νύχτα ἀσέληνον καὶ ὑετῷ λάβρῳ βρον- 
ταῖς τὲ χειμέριον, ὥστε μήτε τι προϊδέσϑαι urs TL 
ἐπακοῦσαι αὐτοὺς ἔχοντας τόν τε ἔξω περίβολον πλὴν 
ὀλίγων καὶ τὴν ἐν τῷ μέσῳ τάφρον ἐκλιπεῖν. καὶ 
προσέμιξε πολλαχῇ τῷ τείχει. καὶ ἐκείνου τε οὐ χα- 
λεπῶς ἀπὸ τῶν χωμάτων ἐπέβη » καὶ τοὺς φρουροὺς 
Tovg ἐγκαταλειφϑέντας ἐν αὐτῷ ῥᾳδίως cre μὴ πολ- 
λοὺς ὄντας ἀπέχτεινε. καὶ οὕτω τῆς τε τάφρου μέ- 
ρος τι, τὰς γὰρ γεφύρας οἱ βάρβαροι προκατέρρηξαν, 
συνέχωσεν, οὔτε γὰρ τῇ τοξείᾳ οὔτε αὖ τῷ πυρὶ λυ- 
πεῖσϑαι ἐν τῷ πολλῷ ὑετῷ ἐδύνατο. καὶ διαβὰς αὐ- 
τὴν τὰ μὲν ἄλλα, οὐ πάνυ ἰσχυροῦ τοῦ ἔνδον κύκλου 
πίστει τῶν ἔξωϑεν αὐτοῦ προβεβλημένων ὄντος. εὐ- 
ϑὺς εἷλε, τοὺς δὲ ἐς τὴν ἄκραν ἀναφυγόντας. ἄλλους 
τὲ x«l τὸν ἀδελφὸν τοῦ Τιγράνου, μετὰ τοῦτο xo 
ὁμολογίαν παρεστήσατο. καὶ χρήματά τε πολλὰ ἔλαβε 
καὶ ἐχεῖ διεχείμασε. 
Tp* 


lU 


e 


10 
[8] 


11 
[9] 


164 L. XXXVI. (XXXV.) LUCULLUS. a. u. 680. 


τὴν uiv οὖν Νίσιβιν οὕτως ἐχειρώσατο, τῆς δὲ 
᾿Δρμενίας τῶν τὲ ἄλλων τῶν περὶ τὸν Πόντον συχνὰ 
ἀπέβαλεν. ὁ γὰρ Τιγράνης ἐχείνῃ μὲν ὡς ovx ἂν 
ἁλούσῃ οὐκ ἐπεκούρησε, πρὸς δὲ τὰ προειρημένα 
ὥρμησεν, εἴ πως ἀσχόλου περὶ τὴν Νίσιβιν αὐτοῦ 
ὄντος φϑάσειεν αὐτὰ κομισάμενος. καὶ Μιϑριδάτην 
μὲν πρὸς τὴν οἰκείαν ἀπέστειλεν. αὐτὸς δὲ ἐς τὴν 
ἑαυτοῦ ᾿Δρμενίαν ἦλϑε. κἀνταῦϑα Aovxiov Φάννιον 
ἀντιστάντα οἵ ἀπολαβὼν ἐπολιόρκει. μέχρις οὗ ὁ 
“ούκχουλλος αἰσϑόμενος τοῦτο ἐπεβοήϑησεν. αὐτῷ. £v 
ᾧ δὲ ταῦτ᾽ ἐγίγνετο, Μιϑριδάτης ἔς τε τὴν ἑτέραν 
"Aousvíav καὶ ἐς τὰ ἄλλα ἐσβαλὼν πολλοὺς τῶν Ῥω- 
μαέων τοὺς μὲν ἀνὰ τὴν χώραν πλανωμένους ἀπροσ- 
δόκητός σφισι προσπεσὼν ἔφϑειρε. τοὺς δὲ καὶ ἐκ 
μάχης κατέκοψε, κἀν τούτῳ καὶ τῶν χωρίων τὰ πλείω 
διὰ ταχέων ἀνεκτήσατο. οἱ yàg ἄνϑρωποι ἐχείνου τε 
εὔνοιαν ἔκ τε τοῦ ὁμοφύλου καὶ ἐκ τῆς πατρίου βα- 
σιλείας. καὶ τῶν Ῥωμαίων μῖσος διά τε τὸ ὀϑνεῖον 
καὶ διὰ τὸ ὑπὸ τῶν ἐφεστηχότων σφίσι κακουχεῖσϑαι 
ἔχοντες, προσεχώρησαν τε αὐτῷ, καὶ μετὰ τοῦτο τὸν 
ἄρχοντα τῶν ἐκεῖ Ῥωμαίων Μάρκον Φάβιον ἐνίκη- 
σαν. οἵ τε γὰρ Θρᾶκες οἵ πρότερον μὲν τῷ Μιϑοι- 
δάτῃ μισϑοφορήσαντες, τότε δὲ τῷ Φαβίῳ συνόντες, 
καὶ of δούλοι οἵ ἐν τῷ Ῥωμαϊκῷ στρατοπέδῳ ὄντες 
ἰσχυρῶς αὐτοῖς ἐβοήϑησαν. οἵ ve Θρᾷκες ὑπὸ τοῦ 
Φαβίου ἐς προσκοπὴν πεμφϑέντες οὔτε τι ὑγιὲς &v- 
ἤγγειλαν αὐτῷ, καὶ μετὰ τοῦτ᾽ ἐκείνου τε ἀφυλακτό- 
τερον προϊόντος καὶ τοῦ ΜΙιϑριδάτου ἐξαίφνης οἵ προσ- 
πεσόντος συνεπέϑεντο τοῖς Ῥωμαίοις, καὶ ἐν τούτῳ 
καὶ οἵ δοῦλοι ἐλευϑερίαν σφίσι τοῦ βαρβάρου κηρύ- 
ἕαντος συνεπελάβοντο τοῦ ἔργου. καὶ ἀνάλωσαν ἄν, 
εἰ μὴ ὁ Μιϑριδάτης ἐν τοῖς πολεμίοις ἀναστρεφόμε- 


ἃ. u, 686. L. XXXVI. (XXXV.) LUCULLUS. 165 


vog, καὶ γὰρ ὑπὲρ τὰ ἑβδομήκοντα ἔτη γεγονὼς ἐμά- 
χετο, λίϑῳ τε ἐπλήγη καὶ δέος τοῖς βαρβάροις μὴ 
καὶ ἀποϑάνῃ παρέσχεν᾽ ἐπισχόντων γάρ σφων διὰ 
τοῦτο τὴν μάχην ἠδυνήϑησαν ἄλλοι τε καὶ ὁ Φάβιος 
ἐς τὸ ἀσφαλὲς ἀποφυγεῖν. καὶ μετὰ τοῦτ᾽ ἐς τὰ Κά- 
βειρα κατακλεισϑεὶς ἐπολιορκήϑη μέν, ἐσώϑη δὲ ὑπὸ 
τοῦ Τριαρίου. ovrog γὰρ ἐκ τῆς ᾿Δσίας ταύτῃ πρὸς 
τὸν Μούκουλλον διιών, καὶ γνοὺς τὰ πεπραγμένα, 
δύναμίν τε ὅσην οἷόν τ᾽ ἣν ἐκ τῶν παρόντων ἤϑροισε, 
καὶ τὸν Μιϑριδάτην ὡς καὶ Ῥωμαϊκοῦ στρατοῦ πλή- 
Oe, προσιὼν ἐξέπληξεν, ὥστ᾽ ἀναστῆναι ποιῆσαι πρὶν 
καὶ ἐς ὄψιν αὐτοῦ ἐλϑεῖν. χάκ τούτου ἐπιϑαρσήσας 
καὶ μέχρι τῶν Κομάνων ὑποφυγόντα αὐτὸν ἐπεδίωξε, 
κἀνταῦϑα ἐνίκησεν. ηὐλίζετο μὲν γὰρ ὁ Μιϑριδάτης 
ἐπὶ ϑάτερα τοῦ ποταμοῦ ἡ οἵ Ῥωμαῖοι προσήεσαν, 
βουληϑεὶς δὲ σφισι κεκμηκόσιν ἐκ τῆς πορείας συμ- 
μΐξαι αὐτός τε προαπήντησε καὶ ἑτέρους δι᾿ ἄλλης 
γεφύρας ἐν τῷ τῇς μάχης καιρῷ διαβάντας ἐπιϑέσϑαι 
προσέταξε" καὶ αὐτὸν ἀγχώμαλα ἐπὶ πλεῖστον ἄγω- 
γνιξόμενον ἡ γέφυρα, πολλῶν τε καὶ ἀϑρόων ἅμα δι᾽ 
αὐτῆς ἐπειγομένων, τῆς τὲ ἐπικουρίας ἀπεστέρησε 
καὶ προσδιετάραξε. 

καὶ οἱ μὲν μετὰ τοῦτ᾽, ἤδη γὰρ χειμὼν qv, ἀπε- 
χώρησαν ἐς τὰ ἑαυτῶν τείχη ἀμφότεροι. καὶ ἡσύχα- 
ζυν᾽ τὰ δὲ δὴ Κόύμανα τῆς τε νῦν Καππαδοκίας ἐστί, 
καὶ ἐδόκει τό τε τῆς ᾿Δρτέμιδος τὸ Ταυρικὸν βρέτας 
καὶ τὸ γένος τὸ ᾿“γαμεμνόνειον δεῦρο ἀεὶ ἔχειν. καὶ 
ὅπως μὲν ἐς αὐτοὺς ταῦτα ἀφίκετο ἢ ὅπως διέμεινεν, 
οὐ δύναμαι τὸ σαφὲς πολλῶν λεγομένων εὑρεῖν" ὃ 
δ᾽ ἀκριβῶς ἐπίσταμαι. φράσω. δύο αὗται πόλεις ἐν 
τῇ Καππαδοκίᾳ ὁμώνυμοι οὔτε πάνυ πόρρω ἀπ᾽ ἀλ- 
λήλων εἰσὶ καὶ τῶν αὐτῶν περιέχουσι᾽ καὶ yàg μυ- 


12 
[10] 


2 


19 
[11] 


14 
[1] 


166 L. XXXVI. (XXXV.) LUCULLUS. a. u. 686. 


ϑολογοῦσι καὶ δεικνύουσι τά τε ἄλλα πάντα ἐκ τοῦ 
ὁμοίου, καὶ τὸ ξίφος ὡς αὐτὸ éxsivo τὸ τῆς Ἰφιγε- 
νείας ὃν ἀμφότεραι ἔχουσι. 

χαὶ ταῦτα μὲν ἐς τοσοῦτον εἰρήσϑω᾽ τῷ δὲ ἐπι- 
γιγνομένῳ ἔτει, ἐπί τὲ Μανίου ᾿ἀκιλίου καὶ ἐπὶ Γαΐου 


1687 Πίσωνος ὑπάτων. ὁ μὲν Μιϑριδάτης τῷ Τριαρίῳ 


1 
[13] 


πρὸς Γαξιούροις ἀντεκάϑητο. προκαλούμενός τε ἅμα 
JN D / 
αὐτὸν ἐς μάχην καὶ ἐξοργίξζων, τά τε γὰρ ἄλλα καὶ 
» - ^ e " 3 
ἐν τῇ ἐπόψει τῇ τῶν Ῥωμαίων αὐτός τε ἤσκει καὶ 
TOU στρατοῦ γυμνασίας ἐποιεῖτο. ὅπως πρὶν τὸν Δού- 
2 - 3 EU , , ri Pd 
xovAAov ἐπελθεῖν ἐκεῖνον τὲ συμβαλῶν. ὡσπὲερ ἠλ- 
πισε. κρατήσῃ καὶ τὰ λοιπὰ τῆς ἀρχῆς ἀνασώσηται. 
ἐπεὶ δ᾽ οὐκ ἐκινεῖτο, πέμπει τινὰς πρὸς Ζ4άδασα 
φρούριον, ἐν ᾧ τὰ σκεύη τοῖς Ῥωμαίοις ἀπέκειτο, 
ἵν᾽ ἐκείνοις ys ἐπαμύνοντα αὐτὸν ἐς χεῖρας ὑπαγά- 
, e 
ψηται. καὶ ἔσχεν οὕτως. ὁ γὰρ Τριάριος τέως μὲν 
, - “ , , 4 M 
τὸ τὲ πλῆϑος rov Μιϑριδατου φοβούμενος καὶ τὸν 
3 
“ούκουλλον, μετεπέμπετο γὰρ αὐτόν, προσδεχόμενος 
; : d ^ ; 
ἡσυχίαν siysv' ὡς δὲ τά τὲ ΖΙαδασα πολιορκούμενα 
- , , - 
ἐπύϑετο, καὶ oí στρατιῶται δείσαντες περὶ αὐτοῖς 
ἐταράττοντο. καὶ ἐπηπείλουν, εἴ σφας μηδεὶς ἐξάγοι, 
2, 
καὶ αὐτοκέλευστοι βοηϑήσειν σφίσι. καὶ ἄκων ἐξα- 
E - ᾿ς. 
νέστη. καὶ αὐτῷ οἱ βάρβαροι προχωροῦντι ἤδη προσ- 
πεσόντες τοὺς μὲν ἐν χερσὶ τῷ vs πλήϑει σφῶν πε- 
, b , Y »! A^ 2 Ἁ , 
QuéGyov καὶ κατειργάσαντο, rovg δὲ καὶ ἐς τὸ πεδίον 
- 23 
ἐχφυγόντας ἀγνοίᾳ τοῦ τὸν ποταμὸν ég αὐτὸ ἐκτε- 


a 
5 τράφϑαι περιελαύνοντες ἔκτεινον. καὶ πασσυδὶ ἂν 


σφας διέφϑειραν., εἰ μὴ τῶν Ῥωμαίων τις πλασάμε- 
vog ὡς καὶ ἐκ τῆς τοῦ Μιϑρφιδάτου συμμαχέδος ὦν, 
ἐν γὰρ τῷ αὐτῷ αὐτοῖς τρόπῳ συστρατευομένους; 
ὥσπερ εἶπον, οὐκ ὀλίγους εἶχε; πφροσῆλϑέ τέ οἱ E 
καὶ εἰπεῖν τι βουλόμενος, καὶ ἔστρωσεν αὐτόν. οὕτω 


a. u. 687. L. XXXVI. (XXXV.) LUCULLUS. 167 


» 3 , 
γὰρ ἐκεῖνος μὲν συλληφϑεὶς ἀπεσφάγη, ταραχϑέντων 
- - -- te » 
δὲ πρὸς τοῦτο τῶν βαρβάρων συχνοὶ τῶν Ῥωμαίων 
διέφυγον. 
"Μιϑριδάτης μὲν δὴ τό τε τραῦμα (Gro, καὶ προσ- 
υποπτεύσας καὶ ἄλλους τινὰς τῶν πολεμίων ἐν τῷ 
3 - -» € 
στρατοπέδῳ εἶναι, ἐξέτασιν τῶν στρατιωτῶν ὡς καὶ 
9. » : , , n , - ; ' 
κατ΄ ἄλλο TL ἐποιήσατο. καὶ κελευσας σφας ἕς τὰς 
» ^ M 3 - 
ἑαυτῶν σκηνὰς ὡς ἑκάστους κατὰ τάχος ἀναχωρῆσαι 
Li , 
κατεφώρασε, καὶ τοὺς Ῥωμαίους μονωθέντας δὲιέ- 
ς ' ' 
φϑειρε. κἂν τούτῳ ὁ Δούκουλλος ἐπελϑὼν δόξαν 
e 
μέν τισι παρέσχεν ὡς καὶ ἐκείνου ῥαδίως κρατήσων 
καὶ πάντα τὰ προειμένα δι᾽ ὀλίγου κομιούμενος. οὐ 
D ^ , , e ^ , ; H 
μέντοι καὶ κατέπραξέ τι. ὁ τὲ γὰρ Μιϑριδατης ἐς τὰ 
μετέωρα πρὸς Ταλαύροις ὄντα ἱδρυϑεὶς οὐκ ἀντε- 
, ; € AS 3e , € e Cha. , 
πῃξει αὐτῷ. καὶ o Μιϑριδατῆς ὁ ἕτερος ὁ ἐκ ῆηδίας 
^ : ^ , 2 , ὡς e , 
γαμβρος vov Τιγράνου ἐσκεδασμένοις τοῖς Ρωμαίοις 
ἐξαίφνης προσπεσὼν συχνοὺς ἀπέχτεινεν, O τε Ti- 
γράνης αὐτὸς προσιὼν ἠγγέλθη, καὶ τὸ στράτευμα 
ἑστασίασεν. οἱ γὰρ Οὐαλερίειοι οἵ τῆς τὲ dices 
ἀφεϑέντες καὶ μετὰ τοῦτ᾽ αὐϑις στρατευσάμενοι ἐχι- 
νήϑησαν μὲν καὶ ἐν τῇ Νισίβει ἔκ τε τῆς νίκης καὶ 
- e bd u 
éx τῆς ἡσυχίας, τοῦ τὲ τὰ ἐπιτήδεια ἄφϑονα ἔχειν. 
w , A , A M 
καὶ ἄνευ TOU /ovxovAAov τὰ πολλά. διὰ τὸ πολλα- 
χόσε ἐχδημεῖν αὐτόν. διαιτᾶσϑαι, καὶ μάλισϑ᾽ ὅτι 
δ , , 
Πούπλιός τις Κλώδιος, ὃν Κλαύδιόν τινὲς ἐκάλεσαν, 
, Css 
συνεστασίαξέ σφας ὑπ ἐμφύτου νεωτεροποιίας. καί- 
- € - - , , 
περ τῆς ἀδελφῆς αὐτοῦ τῷ “ουχούλλῳ συνοικούσης" 
, , ^ 3 , » 4 32 ' ' 
ἑταράχϑησαν δὲ καὶ τότε ἄλλως τὲ καὶ ἐπειδὴ τον 
᾿Ακίλιον τὸν ὕπατον. ὃς τῷ “ουχούλλῳ διάδοχος δι᾽ 
ἅπερ εἶπον ἐξεπέμφϑη, πλησιάξοντα ἐπύϑοντο᾽ ἐν γὰρ 
ὀλιγωρίᾳ αὐτὸν ὡς καὶ ἰδιωτεύοντα ἤδη ἐποιοῦντο. 
ὁ οὖν Λούκουλλος ἔκ τε τούτων. καὶ ὅτι παρὰ τοῦ 


[14] 


18 
[10] 


[e] 


168 L. XXXVI. (XXXV.) LUCULLUS. a, u. 687, 


“Μαρκίου τοῦ πρὸ τοῦ ᾿ἀκιλίου ὑπατεύσαντος, ἐς Κι- 
λικίαν ἧς ἄρχειν ἔμελλε παριόντος, ἐπικουρίαν αἰτή- 
σας οὐκ ἔτυχεν, ἐν ἀπόρῳ ἐγένετο, καὶ ὀκνήσας μὲν 
διὰ κενῆς ἀναστῆναι; δείσας δὲ καὶ κατὰ χώραν. μεῖ- 
vaL, ἐπὶ τὸν Τιγράνην ὥρμησεν, εἴ πως ἐχεῖνόν τε 
ἀπροσδόκητόν τε ἅμα καὶ κεχμηκότα x τῆς ὁδοῦ 
τρέψαιτο, καὶ τοὺς στρατιώτας τρόπον τινὰ διὰ τού- 
του παύσειε στασιάξοντας. οὐ μὴν καὶ ἐπιτυχὴς ov- 
δετέρου ἐγένετο" ἀκολουϑῆσαν γὰρ αὐτῷ τὸ στρά- 
τευμα μέχρι πού τινος ὅϑεν ἐς τὴν Καππαδοκίαν 
ἐχτραπέσϑαι ἦν, ἐκεῖσε πάντες ὁμοϑυμαδὸν μηδὲ 
φϑεγξάμενοί τι ἀπετράποντο. καὶ οἵ γε Οὐαλερίειοι., 
μαϑόντες ὅτι τῆς στρατείας παρὰ τοῖς οἴκοι τέλεσιν 
ἀφεῖνται. παντελῶς ἀπεχώρησαν. 

καὶ ϑαυμάσῃ μηδεὶς ὅτι στρατηγικώτατος ἀνδρῶν 
0 4ovxovAAog γενόμενος, καὶ πρῶτός τε Ῥωμαίων 
τὸν Ταῦρον σύν τε στρατῷ καὶ ἐπὶ πολέμῳ διαβὰς 
καὶ δύο βασιλέας οὐκ ἀσϑενεῖς ἐπικρατήσας. ἑλών 
τ᾽ ἂν εἴπερ ταχέως διαπολεμῆσαι ἐβεβούλητο, οὐκ 
ἐδύνατο τῶν συστρατευομένων οἵ ἄρχειν, ἀλλ᾽ ἀεί 
τε ἐστασίαζον καὶ τέλος ἐγκατέλιπον αὐτόν. πολλά 
τὲ γάρ σφισι προσέταττε, καὶ δυσπρόσοδος ἀχριβής τὲ 
ἐν ταῖς τῶν ἔργων ἀπαιτήσεσι καὶ ἀπαραίτητος ἐν 
ταῖς τιμωρίαις ὧν οὐκ ἠπίστατο οὔτε λόγῳ τινὰ προσ- 
αγαγέσϑαι οὔτε ἐπιεικείᾳ ἀναρτήσασϑαι, οὐ σιμαῖς, 
οὐ χρημάτων μεταδόσει προσεταιρίσασϑαι; ὧν πάν- 
τῶν ἄλλως τε καὶ ἐν πλήϑει. καὶ μάλιστα στρατευο- 
μένῳ, δεῖ. καὶ διὰ τοῦϑ᾽ οἱ στρατιῶται, ἕως μὲν εὖ 
τὲ ἐφέροντο καὶ τὰς ἁρπαγὰς ἀνταξίας τῶν κινδύνων 
εἶχον. ἠκροῶντο αὐτοῦ, ἐπεὶ δὲ ἔπταισαν καὶ ἐς φό- 
βον ἀντὶ τῶν ἐλπίδων ἀντικατέστησαν, οὐδὲν ἔτι 
προετίμησαν. τεκμήριον δὲ ὅτι τοὺς αὐτοὺς τούτους 


a. u. 087, L. XXXVI. BELLUM PIRATICUM. 169 


ὁ Πομπήιος λαβών. καὶ γὰρ τοὺς Οὐαλεριξίους αὖ- 
9ug κατελέξατο, οὐδ᾽ ὁπωσοῦν στασιάξοντας ἔσχε. 
τοσοῦτον ἀνὴρ ἀνδρὸς διαφέρει. 

ὡς δ᾽ οὖν τοῦϑ᾽ οἱ στρατιῶται ἔπραξαν, πᾶσαν 
τε ὀλίγου τὴν ἀρχὴν ὁ Μιϑριδάτης ἀνεχτήσατο καὶ 
τὴν Καππαδοκίαν ἰσχυρῶς ἐλυμήνατο, μήτε 4ov- 
κούλλου, προφάσει τοῦ τὸν ᾿Ακίλιον ἐγγὺς εἶναι, 
μήτε ἐκείνου προσαμύνοντος QUT ἐπειγόμενος γὰρ 
πρότερον ὡς καὶ τὴν τοῦ “ουκούλλου νίκην bgag- 
πάσων. τότε, ἐπειδὴ τῶν γεγονότων ἤσϑετο., οὔτε 
πρὸς τὰ στρατόπεδα ἦλϑε καὶ ἐν τῇ Βιϑυνία ἐχρό- 
νισε. Μάρκιος δὲ Δουκούλλῳ μὲν οὐκ ἐπεκούρησε, 


19 
[17] 


, ' , [4 3 ᾽ , , e 
πρόσχημα rovg στρατιῶτας ὡς ovx ξϑελησαντας OL. 


ἀκολουϑῆσαι ποιησάμενος ἐς δὲ τὴν Κιλικίαν ἀφι- 
κόμενος Μενέμαχόν τινα ἀπαυτομολήσαντα τοῦ Ti- 
γράνου ἐδέξατο, καὶ τὸν Κλώδιον ἀποστάντα ἀπὸ 
τοῦ “Δουκούλλου δέει τῶν ἐν τῇ Νισίβει γενομένων 
ἐπὶ τὸ ναυτικὸν ἐπέστησεν᾽ ἀδελφὴν γάρ τινα αὖ- 
τοῦ καὶ ἐκεῖνος γυναῖκα εἶχε. καὶ ὁ μὲν ἁλούς τε 
ἐς καταποντιστάς, καὶ ἀφεϑεὶς ὑπ᾽ αὐτῶν πρὸς τὸν 
ἐκ τοῦ Πομπηίου φόβον, ἔς τε τὴν ᾿Αντιόχειαν τῆς 
Συρίας ἦλϑεν ὡς καὶ πρὸς τοὺς ᾿Δφαβίους, πρὸς οὗς 
τότε διεφέροντο. συμμαχήσων σφίσι, κἀνταῦϑα στα- 
σιάξων τινὰς ὁμοίως ὀλίγου διεφϑαάρη. 

λέξω δὲ ἤδη καὶ τὰ κατὰ τοῦτον πῶς ἐγένετο. 
οὗ χαταποντισταὶ ἐλύπουν μὲν ἀεὶ τοὺς πλέοντας. 
ὥσπερ καὶ τοὺς ἐν τῇ γῇ οἰκοῦντας οἱ τὰς λῃστείας 
ποιούμενοι" οὐ γὰρ ἔστιν ὅτε ταῦτ᾽ οὐκ ἐγένετο, οὐδ᾽ 
ἂν παύσαιτό ποτὲ ἕως ἂν ἡ αὐτὴ φύσις ἀνθρώπων " 
ἀλλὰ πρότερον μὲν ἔν τε τόποις τισὶ x&v τῇ ὥρᾳ 
μόνῃ. κατ᾽ ὀλίγους. καὶ ἐν τῇ γῇ καὶ ἐν τῇ ϑαλάσσῃ 
ἐλήστευον᾽ τότε δέ, ἐξ οὗ πολλαχῇ τε ἅμα καὶ συνε- 


20 


Ὁ 


91 


[4] 


D 


22 
[5] 


170 L. XXXVI. BELLUM PIRATICUM. a, u. 687. 


^ Ἄ 
χῶς ἐπολεμήϑη. καὶ πολλαὶ μὲν πόλεις ἀνάστατοι 
ἐγένοντο. πᾶσι δὲ καὶ τοῖς διαφεύγουσιν αὐτῶν αἵ 
τιμωρίαι ἐπηρτῶντο καὶ ἀδεὲς οὐδενὶ οὐδὲν qv, πάμ- 
πολλοι πρὸς λῃστείαν ἐτράποντο. καὶ τὰ μὲν ἐν ταῖς 
3 " 3 -»" 
ἠπείροις λῃστικά. ἅτε καὶ ἐν ὀρϑαλμοῖς τῶν δήμων 
- » N , " » , ᾽ , 
μάλλον Ovr«, καὶ τὴν τὲ αἴσϑησιν τῆς βλάβης éyyv- 
2 ^ » 
ϑὲν καὶ τὴν σύλληψιν οὐ πάνυ χαλεπὴν ἔχοντα, ῥᾷόν 
πῶς κατελύετο. τὰ δὲ ἐν τῇ ϑαλάσσῃ ἐπὶ πλεῖστον 
€- c 
ἐπηυξήϑη. τῶν γὰρ Ῥωμαίων πρὸς τοὺς ἀντιπολέ- 
3 n 5 
μους ἀσχολίαν ἀγόντων ἐπὶ πολὺ ἤχμασαν. πολλα- 
χόσε τε περιπλέοντες καὶ πάντας τοὺς ὁμοίους σφίσι 
5 - 
προστιϑέμενοι. ὥστε τινὰς αὐτῶν καὶ ἐν συμμαχίας 
΄ ; να» Ξ Mui Nia τ) ' 
λόγῳ συχνοῖς ἐπικουρῆσαι. καὶ εἴρηται μὲν ὅσα μετὰ 
“Ὁ » . 2 SY 3 AU "» 
τῶν ἄλλων ἔπραξαν᾽ ἐπεὶ Ó ovv καὶ ἐκεῖνα διελύϑη, 
2 , L 3 3 3 i ? v ^ M M 
οὐκ ἑπαύσαντο. ἀλλ΄ αὐτοὶ καϑ' ξαυτοὺυς πολλὰ καὶ 
ς ἢ - 
δεινὰ τούς τε Ῥωμαίους καὶ τοὺς συμμάχους σφῶν 
ἐκακούργησαν. οὔτε γὰρ κατ᾽ ὀλίγους ἔτι ἀλλὰ στό- 
t * e 
λοις μεγάλοις ἔπλεον, καὶ στρατηγοὺς εἶχον. ὥστε 
» 3 ᾿ - 3 » 
καὶ ὄνομα αὐτοὺς μέγα κεκτῆσϑαι. qyov δὲ καὶ épe- 
3 
ρον πρώτους μὲν καὶ μάλιστα τοὺς πλέοντας, οὐδὲ 
2 t 2 P P 
γὰρ τὴν χειμερινὴν ὥραν ἀσφαλὴ αὐτοῖς παρεῖχον, 
[i - ς ζῶν » Ξ 
ἀλλ᾽ ὑπό τε τῆς τόλμης καὶ ὑπὸ τοῦ ἔϑους τῆς τὲ 
εὐπραγίας καὶ τότε ἐπ᾽ ἀδείας ταῖς ναυτιλίαις ἐχρῶντο, 
- 2i A E] 
ἔπειτα καὶ τοὺς ἐν τοῖς λιμέσιν ὄντας. καὶ γὰρ si 
» ἫΝ E 
τις ἀνταναχϑῆναί σφισιν ἐτόλμησε. μάλιστα μὲν ἡτ- 
M 3 , , N ON eT 3244? δεν 
τηϑεὶς ἀπώλετο. εἰ δὲ καὶ ἐνίκησεν. ἀλλ΄ &Asbv ye 
- e - D. ΄ 
αὐτῶν οὐδένα ὑπὸ τοῦ ταχυναυτεῖν σφας ἐδύνατο, 
ς [4 
καὶ οὕτως ὑποστρέφοντες διὰ βραχέος ὡς καὶ xexoa- 
» 3 nr 
τηκότες τὰ μὲν ἔτεμνον καὶ κατεπίμπρων, OUX OTL 
’ as ' , D 4 , ei MESSA ι 
χωρία καὶ ἀγροὺς ἀλλὰ καὶ πόλεις ολας. τὰ δὲ καὶ 
3 - ς , : , 
QxtLOUvTO, ὥστε καὶ χειμάδια καὶ ὁρμητήρια καϑα- 
- 4 P A 
z&Q ἕν φιλίᾳ γε ποιεῖσθαι. προχωρουντῶν δὲ αὐτοῖς 


a. u, 087, L. XXXVI. BELLUM PIRATICUM. 171 


τούτων καὶ ἐς τὴν ἤπειρον ἀνέβαινον, καὶ πολλὰ καὶ 
ἐκείνους τοὺς μηδὲ χρωμένους τῇ ϑαλάσσῃ ἐλύπουν. 
καὶ ταῦτα οὐ τὴν ἔξω συμμαχίδα αὐτῶν μόνον ἀλλὰ 
«cl τὴν Ἰταλίαν αὐτὴν ἐποίουν᾽ τά τε γὰρ κέρδη τὰ 
αὐτόϑεν μείξω σχήσειν, καὶ πάντας τοὺς λοιποὺς ἐπὶ 
πλέον ἐχφοβήσειν, ἂν μηδὲ ἐκείνης ἀπέχωνται. νο- 
μίξοντες ἔς vs τὰς ἄλλας τὰς ταύτῃ πόλεις καὶ ἐς 
αὐτὰ τὰ Ὥστια ἐσέπλεον καὶ τάς τε ναῦς ἔκαον καὶ 
πάνϑ'᾽ ἥρπαζον. καὶ τέλος, ὡς οὐδεμία σφῶν ἐπι- 
στροφὴ ἐγίγνετο, τάς τὲ διατριβὰς ἐν τῇ γῇ ἐποι- 
οὖντο, καὶ τοὺς ἀνθρώπους. ὅσους μὴ διώλλυσαν, 
τά τὲ σῦλα, ὅσα ἐλάμβανον, ἀδεῶς dg ye καὶ ἐν 
οἰκείᾳ διετέϑεντο. καὶ ἐλήστευον μὲν ἄλλοι ἄλλοϑι, 
οὐ γάρ που ἐν πάσῃ ἅμα τῇ ϑαλάσσῃ οἵ αὐτοὶ κα- 
κουργεῖν ἐδύναντο, τοσαύτῃ μέντοι φιλίᾳ πρὸς ἀλ- 
λήλους ἐχρῶντο ὥστε σφᾶς καὶ χρήματα καὶ ἐπικου- 
οίας καὶ τοῖς πάνυ ἀγνῶσιν ὡς καὶ οἰκειοτάτοις πέμ- 
πειν. καὶ διὰ τοῦτό γε οὐχ ἤκιστα ἴσχυσαν, ὅτι τούς 
τὲ ϑεραπεύοντάς τινας αὐτῶν πάντες ἐτίμων καὶ 
τοὺς προσκρούσαντάς τισι πάντες ἐλεηλάτουν. 
ἐς τοσοῦτον μὲν δὴ τὰ τῶν καταποντιστῶν ἤρϑη 
ὥστε καὶ μέγαν καὶ συνεχῆ καὶ ἀπροφύλακτον καὶ 
ἄσπειστον τὸν πόλεμον αὐτῶν γενέσϑαι᾽ οἱ δὲ δὴ Po 
μαῖοι ἤκουον μέν που αὐτά, καί τινα καὶ ἑώρων, 
| ovre γὰρ ἄλλο τι τῶν ἐπαχτῶν ἐφοίτα σφίσι. καὶ ἡ 
| σιτοπομπία παντελῶς ἀπεκέχλειτο. οὐ μέντοι καὶ 
μεγάλην. ὅτε γε ἐχρῆν, φροντέδα αὐτῶν ἐποιήσαντο, 
ἀλλ᾽ ἐξέπεμπον μὲν καὶ ναυτικὰ καὶ στρατηγούς. ὥς 
που καϑ' ἕκαστον τῶν προσαγγελλομένων ἐκινοῦντο, 
ἔπραττον δ᾽ οὐδέν, ἀλλὰ καὶ πολὺ πλείω τοὺς συμ- 
μάχους δι᾿ αὐτῶν ἐκείνων ἐταλαιπώρουν, μέχρις οὐ 
ἐν παντὶ ἐγένοντο. τότε δὲ συνελθόντες ἐβουλεύ- 


172 L. XXXVI. BELLUM PIRATICUM. a. u, 687. 


2 ἢ j 6 2d er 1 ' - » 
3 σαντο ἐπὶ πολλᾶς ἡμέρας ο.τι καὶ χρὴ πρᾶξαι. τῇ τὲ 


[7] 


γὰρ συνεχείᾳ τῶν κινδύνων τετρυχωμένοι καὶ μέ- 
γαν καὶ πολὺν τὸν πρὸς αὐτοὺς πόλεμον ὁρῶντες 
ὄντα, καὶ οὔϑ᾽ ἅμα πᾶσί σφισιν ovr αὖ καϑ' ἕκά- 
στους προσπολεμῆσαι δυνατὸν εἶναι νομίζοντες, ἀλ- 
λήλοις τὲ γὰρ συνεβοήϑουν, καὶ πανταχοῦ ἅμα ἀμή- 
χανον ἦν αὐτοὺς ἀμύνασϑαι, ἔν τὲ ἀπορίᾳ καὶ ἐν 
ἀνελπιστίᾳ τοῦ κατορϑώσειν τι πολλῇ ἐγένοντο, πρὶν 
δὴ Αὐλός τις Γαβίνιος δήμαρχος γνώμην isis 
εἴτ᾽ οὖν τοῦ Ἡομαῃίου καϑέντος αὐτόν, εἴτε καὶ ἄλ- 
Aog χαρίσασϑαί οἵ ἐθελήσας, οὐ γάρ που καὶ ὑπ᾽ 
εὐνοίας αὐτὸ τῆς τοῦ κοινοῦ ἐποίησε. κάκιστος γὰρ 
ἀνὴρ ἦν, στρατηγὸν ἕνα αὐτοκράτορα ἐφ᾽ ἅπαντας 
αὐτοὺς ἐκ τῶν ὑπατευκότων ἑλέσϑαι. τρισίτε ἔτεσιν 
ἄρξοντα καὶ δυνάμει παμπληϑεῖ μεϑ' ὑποστρατήγων 
πολλῶν χρησόμενον. ἄντικρυς μὲν γὰρ τὸ τοῦ Πομ- 
πηίου ὄνομα οὐκ εἶπεν" εὔδηλον δὲ qv ὅτι, ἂν ἅπαξ 
τι τοιοῦτον ὁ ὅμιλος ἀκούσῃ, ἐκεῖνον αἱρήσεται. καὶ 
ἔσχεν οὕτω᾽ τήν τε γὰρ ἐσήγησιν αὐτοῦ ἀπεδέξαντο. 
καὶ πρὸς τὸν Πομπήιον παραχρῆμα πάντες πλὴν τῆς 
γερουσίας ἀπέκλιναν. αὕτη γὰρ πᾶν ὁτιοῦν ὑπὸ τῶν 
λῃστῶν παϑεῖν μᾶλλον ἢ ἐκείνῳ τοσαύτην ἡγεμονίαν 
ἐγχειρίσαι ἡρεῖτο᾽ καὶ ὀλίγου καὶ ἀπέχτειναν τὸν Γα- 
βίνιον ἐν αὐτῷ τῷ συνεδρίῳ. ὑπεκδράντος δ᾽ οὖν 
πῃ αὐτοῦ μαϑόντες οἵ πολλοὶ τὴν τῶν βουλευτῶν 
γνώμην ἐϑορυβήϑησαν, ὥστε καὶ ἐπ᾽ αὐτοὺς Gvyxa- 
ϑημένους, ἐφορμῆσαι ' καὶ εἴ y& μὴ ἐξεκεχωρήκεσαν, 
πάντως ἂν αὐτοὺς διεφρϑάρχεσαν. οἵ μὲν δὴ ovv 
ἄλλοι σκεδασϑέντες διέλαϑον, Πίσωνα δὲ τὸν Γάιον 
τὸν ὕπατον. ἐπὶ γὰρ ἐκείνου τοῦ τε ᾿ἀκιλίου ταῦτ᾽ 
ἐγίγνετο. συλληφϑέντα καὶ μέλλοντα καὶ ἀντὶ τῶν 
ἄλλων ἀπόλλυσϑαι ὁ Γαβίνιος ἐξῃτήσατο. ἐκ δὲ τού- 


1 


a. u. 687. L. XXXVI. BELLUM PIRATICUM. / 173 


του of δυνατοὶ αὐτοὶ μὲν ἡσυχίαν ἦγον, ἀσμενίξον- 
τες ἄν τίς σφας ξῆν ἐάσῃ. τοὺς δὲ δημάρχους τοὺς 
ἐννέα ἀνέπεισαν ἐναντιωϑῆναι τῷ Γαβινίῳ. καὶ αὐ- 
τῶν οἱ μὲν ἄλλοι φοβηϑέντες τὸ πλῆϑος οὐδὲν ἀν- 
τεῖπον;, Zovxiog δὲ δή τις Τρεβέλλιος καὶ Δούκιος 
Ῥώσκιος ἐτόλμησαν μέν. οὐκ ἠδυνήϑησαν δὲ οὔτ᾽ 
εἰπεῖν τι ὧν ὑπέσχηντο οὔτε πρᾶξαι. ἐπειδὴ γὰρ 
ἡ κυρία ἡμέρα, ἐν ἢ τὴν γνώμην ἐπικυρωϑῆναι ἔδει, 
ἐνέστη. τάδε ἐγένετο. ὁ Πομπήιος ἐπιϑυμῶν μὲν 
πάνυ ἄρξαι. καὶ ἤδη ys ὑπό τε τῆς ἑαυτοῦ φιλοτι- 
μέας καὶ ὑπὸ τῆς τοῦ δήμου σπουδῆς οὐδὲ τιμὴν ἔτι 
τοῦτο, ἀλλὰ ἀτιμίαν τὸ μὴ τυχεῖν αὐτοῦ νομίξων εἶ- 
ναι, τὴν δὲ ἀντίταξιν τῶν δυνατῶν ὁφῶν, ἠβουλήϑη 
δοκεῖν ἀναγκάξεσϑαι. ἦν μὲν γὰρ. καὶ ἄλλως ὡς ἥκι- 
στα προσποιούμενος ἐπιϑυμεῖν ὧν ἤϑελε" τότε δὲ 
καὶ μᾶλλον. διά τε τὸ ἐπίφϑονον, ἄν γε ἑκὼν τῆς 
ἀρχῆς ἀντιποιήσηται, καὶ διὰ τὸ εὐκλεές. ἄν γε καὶ 
ἄκων ὧς γε καὶ ἀξιοστρατηγητότατος ὧν ἀποδειχϑῇ, 
ἐπλάττετο. καὶ παρελθὼν ἔφη ᾿'χαίρω μὲν τιμώμε- 
νὸς ὑφ᾽ ὑμῶν, ὦ Κυιρῖται᾽ φύσει τὲ γὰρ πάντες 
ἄνϑρωποι καὶ ἐγκαλλωπίξονται ταῖς παρὰ τῶν πολι- 
τῶν εὐεργεσίαις. καὶ ἐγώ, ἅτε δὴ πολλάκις τῆς παρ᾽ 
ὑμῶν τιμῆς ἀπολελαυκώς. οὐκ ἔχω πῶς κατ᾽ ἀξίαν 
ἡσϑῶ τοῖς παρούσιν᾽ οὐ μέντοι οὔϑ᾽ ὑμῖν νομίξω 
προσήκειν ἀπλήστως οὕτω πρός με διακεῖσθαι. οὔτε 
ἐμοὶ διὰ παντὸς ἔν τινι ἡγεμονίᾳ εἶναι. αὐτός τε γὰρ 
ἐχ παίδων κέκμηκα, καὶ ὑμᾶς δεῖ καὶ περὶ τοὺς GÀ- 
λους σπουδάξειν. ἢ οὐ μέμνησϑε ὅσα μὲν ἐν τῷ πρὸς 
τὸν Κίνναν πολέμῳ ἑταλαιπώρησα, καίτοι κομιδῇ 
νέος Qv, ὅσα δὲ ἔν τε τῇ Σικελίᾳ καὶ ἐν τῇ Aquen 
ἔκαμον. μηδέπω καϑαρῶς ἐς ἐφήβους τελῶν. ὅσα δὲ 
ἐν τῇ Ἰβηρίᾳ ἐκινδύνευσα. μηδὲ βουλεύων πω; ig 


e» 


ΤΞ 


20 
[9] 


e 


174 L. XXXVI. BELLUM PIRATICUM. a. ἃ. 687. 


οἷς ἅπασιν οὐχ ὅτι ἀχάριστοι πρός μὲ ἐγένεσϑε ἐρώ. 
πόϑεν; πολλοῦ γε καὶ δεῖ" πρὸς γὰρ τοῖς ἄλλοις Qv 
πολλῶν καὶ μεγάλων παρ᾽ ὑμῶν ἠξιώϑην. καὶ αὐτὸ 
τὸ πιστευϑῆναί us τὴν ἐπὶ τὸν Σερτώριον στρατη- 
γίαν, μηδενὸς ἄλλου μήτε ἐθελήσαντος μήτε δυνη- 
ϑέντος αὐτὴν ὑποστῆναι, τό τε ἐπινίκια καὶ ἐπ᾽ ἐκείνῃ 
παρὰ τὸ νενομισμένον πέμψαι μεγίστην μοι τιμὴν 
ἤνεγκεν. ἀλλ᾽ ὅτι πολλὰς μὲν φροντίδας πολλοὺς δὲ 
κινδύνους ὑπέμεινα, κατατέτριμμαι μὲν τὸ σῶμα, 
πεπόνημαι δὲ τὴν γνώμην. μὴ γὰρ ὅτι νέος ἔτ᾽ εἰμὶ 
λογίξεσϑε, μηδ᾽ ὅτι τόσα καὶ τόσα γέγονα ἀριϑμεῖσϑε. 
ἂν γάρ τοι καὶ τὰς στρατείας ἃς ἐστράτευμαι καὶ τοὺς 
κινδύνους ovg κεκινδύνευκα ἀναριϑμήσητε, πολὺ ys 
πλείους αὐτοὺς τῶν ἐτῶν εὑρήσετε, καὶ μάλλον οὕτω 
πιστεύσετε ὅτι οὔτε πρὸς τοὺς πόνους οὔτε πρὸς τὰς 
φροντίδας ae greg el ἔτι δύναμαι. εἰ δ᾽ οὖν τις καὶ 
πρὸς ταῦτα ἀντέχοι. ἀλλ᾽ ὁρᾶτε ὅτι καὶ ἐπίφϑονα 
καὶ μισητὰ πάντα τὰ τοιαῦτά ἐστιν᾽ ἅπερ ὑμεῖς μὲν 
ἐν οὐδενὶ λόγῳ τίϑεσϑε, οὐδὲ γὰρ καλῶς ἔχει προσ- 
ποιεῖσϑαί τι ὑμᾶς αὐτών. ἐμοὶ μέντοι βαρύτατα ἂν 
γένοιτο. καὶ ὁμολογῶ ys μηδ᾽ ὑφ᾽ ἑνὸς οὕτω τῶν ἐν 
τοῖς πολέμοις δεινῶν μήτε ἐχταράττεσθϑαι μήτε λυ- 
πεῖσϑαι ὡς ὑπὸ τῶν τοιούτων. τίς μὲν γὰρ ἂν εὖ 
φρονῶν ἡδέως παρ᾽ ἀνθρώποις φϑονοῦσιν αὐτῷ ξῴη, 
τίς δ᾽ ἂν δημόσιόν τι διοικῆσαι προϑυμηϑείη μέλ- 
λων. ἂν μὲν ἀποτύχῃ, δίκην ὑφέξειν. ἂν δὲ κατορ- 
ϑώσῃ. ξηλοτυπηϑήσεσϑαι; ἀλλ᾽ ἐμοὶ μὲν καὶ διὰ 
ταῦτα καὶ διὰ τἄλλα συγχωρήσατε τήν τε ἡσυχίαν 
ἄγειν καὶ τὰ ἐμαυτοὺ πράττειν, Vv. ἤδη ποτὲ καὶ 
τῶν οἰκείων ἐπιμεληϑῶ καὶ μὴ κατατριφϑεὶς ἀπόλω- 
μαι᾿ ἐπὶ δὲ δὴ τοὺς καταποντιστὰς ἄλλον χειροτο- 
νήσατε. συχνοὶ δέ εἰσι καὶ βουλόμενοι ναυαρχῆσαι 


a, u. 687, L. XXXVI. BELLUM PIRATICUM. 175 


καὶ δυνάμενοι. καὶ νεώτεροι καὶ πρεσβύτεροι, ὥστε 
τὴν αἵρεσιν ὑμῖν ῥδαδίαν ἐκ πολλῶν γενέσθαι. οὐ 
γάρ που ἐγὼ μόνος ὑμᾶς φιλῶ ἢ καὶ μόνος ἐμπείρως 
τῶν πολεμικῶν ἔχω. ἀλλὰ καὶ ὁ δεῖνα καὶ ὁ δεῖνα, 
ἵνα μὴ καὶ χαρίξεσϑαί τισι δόξω ὀνομαστὶ καταλέξας." 
ταῦτα αὐτοῦ δημηγορήσαντος ὁ Γαβίνιος ὑπο- 
λαβὼν εἶπε - Πομπήιος μέν e Κυιρῖται, καὶ αὐτὸ 
τοῦτο ἄξιον τῶν ἑαυτοῦ ἠϑῶν ποιεῖ. μήτε ἐφιέμενος 
τῆς ἀρχῆς μήτε διδομένην oi αὐτὴν ἐξ ἐπιδρομῆς δε- 
χόμενος. οὔτε γὰρ ἄλλως ἀγαϑοῦ ἀνδρός ἐστιν ἄρ- 
χευν ἐπιϑυμεῖν καὶ πράγματ᾽ ἔχειν ἐθέλειν" καὶ τούτῳ 
προσήκει πάντα τὰ προσταττόμενα μετ᾽ ἐπισκέψεως 
ὑφίστασϑαι. ἵν᾽ αὐτὰ καὶ ἀσφαλῶς ὁμοίως πράξῃ. 
τὸ μὲν γὰρ προπετὲς ἐν ταῖς ὑποσχέσεσιν, ὀξύτερον 
καὶ ἐν ταῖς πράξεσι τοῦ καιροῦ γιγνόμενον, πολλοὺς 
σφάλλει, τὸ δ᾽ ἀκριβὲς ἀπ᾽ ἀρχῆς καὶ ἐν τοῖς ἔργοις 
ὅμοιον διατελεῖ ὃν καὶ πάντας ὀνίνησιν. ὑμᾶς δὲ δὴ 
χρὴ μὴ τὸ τούτῳ κεχαρισμένον ἀλλὰ τὸ τῇ πόλει συμ- 
φέρον ἑλέσϑαι. οὐ γάρ που τοὺς σπουδαρχοῦντας 
ἀλλὰ τοὺς ἐπιτηδείους προστάττειν τοῖς πράγμασι 
προσήκει᾽ ἐχείνους μὲν γὰρ πάνυ πολλούς. τοιοῦτον 
δὲ δή τινα ἄλλον οὐδένα εὑρήσετε. μέμνησϑε δὲ ὅσα 
καὶ οἷα ἐπάϑομεν ἐν τῷ πρὸς τὸν Σερτώριον πολέμῳ 
στρατηγοῦ δεόμενοι; καὶ ὅτι οὐδένα ἕτερον οὔτε τῶν 
νεωτέρων οὔτε τῶν πρεσβυτέρων ἁρμόξοντα αὐτῷ 
εὕρομεν, ἀλλὰ τοῦτον καὶ τότε μηδέπω μήϑ᾽ ἡλικίαν 
ἔχοντα μήτε βουλεύοντα καὶ ἀντὶ ἀμφοτέρων τῶν 
ὑπάτων ἐξεπέμψαμεν. βουλοίμην μὲν γὰρ ἂν πολ- 
λοὺς ἡμῖν ἀγαϑοὺς ἄνδρας εἶναι, καὶ εἴγε καὶ εὔξα- 
σϑαι δεῖ, εὐξαίμην &v' ἐπεὶ δ᾽ οὔτ᾽ εὐχῆς τὸ πρᾶγμα 
TOUTO ἐστιν οὔτ᾽ αὐτόματόν τῷ παραγίγνεται, ἀλλὰ 
δεῖ καὶ φῦναί τινα πρὸς αὐτὸ ἐπιτηδείως καὶ μαϑεῖν 


27. 
[10] 


e 


E» 


28 
[11] 


170 L. XXXVI. BELLUM PIRATICUM. a. u. 687. 


τὰ πρόσφορα καὶ ἀσχῆσαι τὰ προσήκοντα καὶ παρὰ 
πάντα ἀγαϑῇ τύχῃ χρῆσϑαι, ἅπερ που σπανιώτατα 
ἂν τῷ αὐτῷ ἀνδρὶ συμβαίη, χρὴ πάντας ὑμᾶς ὁμο- 
ϑυμαδόν, ὅταν τις τοιοῦτος εὑρεϑῇ, καὶ σπουδάζειν 
αὐτὸν καὶ καταχρῆσϑαι αὐτῷ, κἂν μὴ βούληται. καλ- 
λίστη γὰρ ἡ τοιαύτη βία καὶ τῷ ποιήσαντι καὶ τῷ 
παϑόντι γίγνεται. τῷ μὲν ὅτι σωθείη ἂν ὑπ᾽ αὐτῆς, 
τῷ δὲ ὅτι σώσειεν ἂν τοὺς πολίτας. ὑπὲρ ὧν καὶ τὸ 
σῶμα καὶ τὴν ψυχὴν. ὅ yt χρηστὸς καὶ φιλόπολις ἕτοι- 
μότατα ἂν ἐπιδοίη. ἢ οἴεσϑε ὅτι Πομπήιος οὗτος ἐν 
μὲν μειρακίῳ καὶ στρατεύεσϑαι καὶ στρατηγεῖν καὶ 
τὰ ἡμέτερα αὔξειν καὶ τὰ τῶν συμμάχων σώξειν τά 
τε τῶν ἀνθισταμένων προσχτᾶσϑαι ἐδύνατο. νῦν δὲ 
ἀκμάξων καὶ ἐν ταύτῃ τῇ ἡλικίᾳ ὧν ἐν p πᾶς τις 
ἄριστος αὐτὸς αὑτοῦ γίγνεται. καὶ ἐμπειρίαν ἐκ τῶν 
πολέμων πλείστην ὅσην προσειληφώς. οὐκ ἂν ὑμῖν 
χρησιμώτατος γένοιτο; ἀλλ᾽ ὃν ἔφηβον ὄντα ἄρχειν 
εἵλεσϑε, τοῦτον ἄνδρα γεγονότα ἀποδοκιμάσετε; καὶ 
o ἱππεῖ ἔτ᾽ ὄντι τοὺς πολέμους ἐχείνους ἐνεχειρί- 
Gave, τούτῳ βουλῆς γεγονότι τὴν στρατείαν ταύτην 
οὐ πιστεύσετε; καὶ οὐ καὶ πρὶν ἀκριβῶς πειραϑὴ- 
ναι, μόνου πρὸς τὰ τότε χατεπείξαντα ὑμᾶς ἐδεή- 
ϑητε, τούτῳ νῦν, ἱχανώτατα αὐτοῦ πεπειραμένοι; 
τὰ παρόντα οὐδὲν ἧττον ἐκείνων ἀναγκαῖα ὄντα οὐκ 
ἐπιτρέψετε; καὶ ὃν οὐδὲ ἄρχειν πω καὶ τότε δυνά- 
μένον ἐπὶ τὸν Σερτώριον ἐχειροτονήσατε, τοῦτον ὑπα- 
τευκότα ἤδη ἐπὶ τοὺς καταποντιστὰς οὐκ ἐχπέμψετε: 
ἀλλὰ μήϑ'᾽ ὑμεῖς ἄλλως jx ποιήσητε, καὶ σύ. ὦ 
Πομπήιε. πείσϑητι xol ἐμοὶ καὶ τῇ πατρίδι. ταύτῃ 
γὰρ γεγέννησαι καὶ ταύτῃ τέϑραψαι᾽ xol δεῖ σὲ τοῖς 
τὲ συμφέρουσιν αὐτῇ δουλεύειν, καὶ ὑπὲρ αὐτῶν 
μήτε πόνον τινὰ μήτε κίνδυνον ἐξίστασϑαι, ἀλλὰ κἂν 


a. u. 687. L. XXXVI. BELLUM PIRATICUM. DT 


ἀποϑανεῖν ἀνάγκη σοι γένηται. μὴ τὴν εἱμαρμένην 
ἀναμεῖναι, ἀλλὰ τῷ προστυχόντι ϑανάτῳ χρῆσϑαι. 
γελοῖος δὲ δήπουϑέν εἰμι ταῦτα ἐγώ σοι παραινῶν, 
ὅστις ἐν τοσούτοις καὶ τηλικούτοις πολέμοις καὶ τὴν 
ἀνδρείαν καὶ τὴν πρὸς τὴν πατρίδα εὔνοιαν ἐπιδέ- 
δειξαι. πείσϑητι οὖν καὶ ἐμοὶ καὶ τούτοις, μηδὲ ὅτι 
τινὲς φϑονούῦσι gofni9s , ἀλλὰ καὶ δι᾽ αὐτὸ τοῦτο 
μᾶλλον σπούδασον ὥς (e πρός τε τὴν παρὰ τῶν 
πλειόνων φιλίαν καὶ πρὸς τὰ κοινῇ πᾶσιν ἡμῖν συμ- 
φέροντα, καὶ τῶν βασκαινόντων σε καταφρόνει. καὶ 
εἴγε καὶ λυπὴσαί τι αὐτοὺς ἐϑέλεις, καὶ διὰ τοῦτο 
ἄρξον, ἵνα καὶ ἐκείνους ἀνιάσῃς παρὰ γνώμην αὐτῶν 
καὶ ἡγεμονεύσας καὶ εὐδοκιμήσας. καὶ αὐτὸς ἄξιον 
σεαυτοῦ τέλος τοῖς προκατειργασμένοις ἐπαγαγῇς; 
πολλῶν καὶ μεγάλων κακῶν ἡμᾶς ἀπαλλάξας." 


E - 2 ς - 1 
τοιαῦτα δὴ τοῦ Γαβινίου εἰπόντος ὁ Τρεβέλλιος : 


ἐπειράϑη μὲν ἀντειπεῖν. ὡς δ᾽ οὐδενὸς λόγου ἔτυχεν, 
ἠναντιοῦτο τῷ μὴ τὴν ψῆφον δοϑῆναι. ὁ οὖν Γαβί- 
viog ἀγαναχτήσας τὴν μὲν περὶ τοῦ Πομπηίου δια- 
ψήφισιν ἐπέσχεν. ἑτέραν δὲ περὶ αὐτοῦ ἐκείνου ἀν- 
τεσήγε᾽ καὶ ἔδοξεν ἑπτακαίδεκα φυλαῖς ταῖς πρώταις 
χρηματισάσαις ἀδικεῖν τὲ αὐτὸν καὶ μηκέτι χρῆναι 
δημαρχεῖν. μελλούσης οὖν καὶ τῆς ὀκτωκαιδεχάτης 
τὰ αὐτὰ ψηφιεῖσθαι μόλις ποτὲ ὁ Τρεβέλλιος ἐσιώ- 
πησεν. ἰδὼν δὲ τοῦτο ὁ Ῥώσκιος φϑέγξασϑαι μὲν 
οὐδὲν ἐτόλμησε, τὴν δὲ δὴ χεῖρα ἀνατείνων δύο ἄν- 
δρας ἐκέλευέ σφας ἑλέσϑαι. ὅπως ἔν γε τούτῳ τῆς 
δυναστείας τι τῆς τοῦ Πομπηίου παφατέμοιτο. ταῦτ᾽ 
οὖν αὐτοῦ χειρονομοῦντος., ὁ ὅμιλος μέγα καὶ ἀπειλη- 
τικὸν ἀνέχραγεν, ὥστε κόρακά τινα ὑπερπετόμενόν 
σφῶν ἐκπλαγῆναι καὶ πεσεῖν ὥσπερ ἐμβρόντητον. 
γενομένου δὲ τούτου ἐκεῖνος μὲν τὴν ἡσυχίαν οὐ τῇ 
DIO CASSIUS, I. 12 


29 
[12] 


t2 


eo 


178 L. XXXVI. BELLUM PIRATICUM. a, u, 687. 


γλώττῃ ἔτι μόνον ἀλλὰ καὶ τῇ χειρὶ ἤγαγεν, ὁ δὲ δὴ 

Κάτουλος ἄλλως μὲν ἐσιώπα. τοῦ δὲ Γαβινίου προ- 

τρεψαμένου τι αὐτὸν εἰπεῖν. ὅτι τά τὲ πρῶτα τῆς 

βουλῆς ἣν καὶ ἐδόκει δι᾽ ἐκείνου καὶ τοὺς ἄλλους 

5 ὁμογνωμονήσειν σφίσι, καὶ γὰρ ἤλπιξεν αὐτόν, ἐξ 
ὧν τοὺς δημάρχους πάσχοντας εἶδε, συνεπαινέσειν; 
λόγου τε ἔτυχεν. ἐπειδὴ καὶ ἠἡδοῦντο πάντες αὐτὸν 
καὶ ἐτίμων ὡς τὰ συμφέροντά σφισι καὶ λέγοντα ἀεὶ 
καὶ πράττοντα, καὶ ἐδημηγόρησε τοιάδε. 

91 “ ὅτι μὲν ἐς ὑπερβολήν. co Κυιρῖται., πρὸς τὸ 
[14] πλῆϑος ὑμῶν ἐσπούδακα πάντες που σαφῶς ἐπί- 
στασϑε᾽ τούτου δὲ δὴ οὕτως ἔχοντος ἐμοὶ μὲν ἀναγ- 
καῖόν ἐστι πάντα ἁπλῶς. ἃ γιγνώσκω συμφέρειν τῇ 
πόλει. μετὰ παρρησίας εἰπεῖν. καὶ ὑμῖν προσῆκον 
ἀκοῦσαί τε μεϑ'᾽ ἡσυχίας αὐτῶν καὶ μετὰ τοῦτο βου- 
λεύσασϑαι᾽ ϑορυβήσαντες μὲν γὰρ ἴσως τι καὶ χρή- 
σιμον δυνηϑέντες ἂν μαϑεῖν οὐχὶ λήψεσϑε, προσέ- 
χοντὲς δὲ τοῖς λεγομένοις πάντως τι τῶν συμφερόντων 
s ὑμῖν ἀκριβῶς εὑρήσετε. ἐγὼ τοίνυν πρῶτον μὲν καὶ 

μάλιστά φημι δεῖν μηδενὶ ἀνδρὶ τοσαύτας κατὰ τὸ 

ἑξῆς ἀρχὰς ἐπιτρέπειν. τοῦτο γὰρ καὶ ἐν τοῖς νόμοις 
ἀπηγόρευται καὶ τῇ πείρᾳ σφαλερώτατον ὃν πεφώ- 
ραται. οὔτε γὰρ τὸν Μάριον ἄλλο τι ὡς εἰπεῖν τοι- 
oUrov ἐποίησεν ἢ ὅτι τοσούτους τε ἐν ὀλιγίστῳ χρόνῳ 
πολέμους ἐνεχειρίσϑη καὶ ὕπατος ἑξάκις ἐν βφαχυ- 
4 τάτῳ ἐγένετο; οὔτε τὸν Σύλλαν ἢ ὅτι τοσούτοις ἐφε- 
ξης ἔτεσι τὴν ἀρχὴν τῶν “στρατοπέδων ἔσχε καὶ μετὰ 
τοῦτο δικτάτωρ. εἶϑ᾽ ὕπατος ἀπεδείχϑη. οὐ γάρ 
ἐστιν ἐν τῇ τῶν ἀνθρώπων φύσει ψυχήν, uy ὅτι 
νέαν, ἀλλὰ καὶ πρεσβυτέραν, ἐν ἐξουσίαις ἐπὶ πολὺν 
χρόνον M dd rolg gosgiog, ἔϑεσιν ἐθέλειν 


99 


[15] ἐμμένειν. xci τοῦτο μὲν οὐχ ὡς καὶ κατεγνωκώς τι 


t2 


a, u, 687. L. XXXVI. BELLUM PIRATICUM. 179 


τοῦ Πομπηίου λέγω. ἀλλ᾽ ὅτι μήτ᾽ ἄλλως συνενεῦ- 
xov ποτὲ ὑμῖν φαίνεται μήτε ἐκ τῶν νόμων ἐπιτέ- 
τραπται. καὶ γὰρ εἴτε τιμὴν τοῖς ἀξιουμένοις αὐτοῦ 
φέρει. πᾶσιν αὐτῆς. οἷς γε ἐπιβάλλει, προσήκει τυγ- 
χάνειν᾽ τοῦτο γάρ ἐστιν ἡ δημοκρατία᾽ εἴτε κάματον, 
καὶ τούτου πρὸς τὸ μέρος πάντας μεταλαμβάνειν δεῖ" 
τοῦτο γάρ ἐστιν ἡ ἰσομοιρία. ἔτι τοίνυν ἐν μὲν τῷ 
τοιούτῳ πολλούς τε ἐν ταῖς πράξεσιν ἐγγυμνάξεσϑαι 
καὶ ῥᾳδίαν ὑμῖν τὴν αἵρεσιν τῶν πιστευϑῆναι Óv- 
ναμένων πρὸς πάντα τὰ πρακτέα ἀπὸ τῆς πείρας 
ὑπάρχειν συμβαίνει, ἐκείνως δὲ δὴ πολλὴν τὴν σπά- 
νιν καὶ τῶν ἀσκησόντων τὰ προσήκοντα καὶ τῶν ἐπι- 
τραπησομένων ἀνάγκη πᾶσα γίγνεσϑαι᾽ καὶ διὰ τοῦτό 
γε οὐχ ἥκιστα ἐν τῷ πρὸς τὸν Σερτώριον πολέμῳ 
στρατηγοῦ ἠπορήσατε. ὅτι τὸν πρὸ τούτου χρόνον 
τοῖς αὐτοῖς ἐπὶ πολὺ ἐχρῆσϑε. ὥστ᾽ εἰ καὶ κατὰ τὰ 
ἄλλα πάντα ἄξιός ἐστι Πομπήιος ἐπὶ τοὺς καταπον- 
τιστὰς χειροτονηϑῆναι. ἀλλ᾽ ὅτι γε παρά τε τὰ δια- 
τεταγμένα ἐν τοῖς νόμοις καὶ παρὰ τὰ διεληλεγμένα 
ἐν τοῖς ἔργοις αἱρεϑείη ἄν. ἥκιστα καὶ ὑμῖν καὶ 
τούτῳ προσήκει αὐτὸ πραχϑῆναι. 

πρῶτον μὲν οὐν τοῦτο καὶ μάλιστα λέγω, δεύτε- 
ρον δὲ ἐκεῖνο, ὅτι τεταγμένως ἐκ τῶν νόμων τάς τε 
ἀρχὰς καὶ τὰς ἡγεμονίας λαμβανόντων xal ὑπάτων 
καὶ στρατηγῶν. καὶ τῶν ἀντὶ τούτων ἀρχόντων, οὔτ᾽ 
ἄλλως καλῶς ὑμῖν ἔχει παριδόντας αὐτοὺς καινήν 
τινα ἀρχὴν ἐπεσαγαγέσϑαι οὔτε συμφέρει. τίνος μὲν 
γὰρ ἕνεκα καὶ τοὺς ἐνιαυσίους ἄρχοντας χειροτονεῖτε. 
εἴγε μηδὲν αὐτοῖς πρὸς τὰ τοιαῦτα χρήσεσϑε; οὐ γάρ 
που ἵν᾽ ἐν τοῖς περιπορφύροις ἱματίοις περινοστῶ- 
σιν, οὐδ᾽ ἵνα τὸ ὄνομα μόνον τῆς ἀρχῆς περιβεβλη- 
μένοι τοῦ ἔργου αὐτῆς στέρωνται. πῶς δ᾽ οὐχὶ καὶ 

ΤΣ 


33 
[16] 


t2 


8 
[17] 


90 
[18] 


180 L. XXXVI. BELLUM PIRATICUM. a. u, 6857. 


τούτοις καὶ τοῖς ἄλλοις ἅπασι τοῖς τι πράττειν τῶν 
πολιτικῶν προαιρουμένοις ἀπεχϑήσεσϑε, ἂν τὰς μὲν 
πατρίους ἀρχὰς καταλύητε καὶ τοῖς ἐκ τῶν νόμων 
χειροτονουμένοις μηδὲν ἐπιτρέπητε, ξένην δέ τινα 
καὶ μηπώποτε γεγενημένην ἡγεμονίαν ἰδιώτῃ προσ- 


4 τάξητε; εἰ γάρ τοι καὶ παρὰ τὰς ἐπετησίους ἀρχὰς 


3 , 7] 1 
ἀνάγκη τις εἴη ἑτέραν ἐλέσϑαι, ἔστι καὶ τούτου πα- 

, 3 - - 
ράδειγμα ἀρχαῖον, λέγω δὲ τὸν δικτάτωρα. καὶ roU- 

»" 3, - 
τον μέντοι τοιοῦτον ὄντα οὔτε ἐπὶ πᾶσί ποτὲ τοῖς 
, e €- A 
πράγμασιν οἵ πατέρες ἡμῶν οὔτε ἐπὶ πλείω χρόνον 
e 9 
ἑξαμήνου κατεστήσαντο. ὥστ᾽ εἰ μὲν τοιούτου τινὸς 

9 σης , , 

δεῖσϑε, ἔξεστιν ὑμῖν μήτε παρανομήσασι μήτ᾽ ὀλι- 
ς f. ἊΝ Y 
γώρως ὑπὲρ τῶν κοινῶν βουλευσαμένοις δικτάτωρα 

,, ,, 2 

eive Πομπήιον εἴτε καὶ ἄλλον τινὰ προχειρίσασϑαι, 
? e e 2 
ἐφ᾽ ᾧ μήτε πλείω τοῦ τεταγμένου χρόνου μήτε ἔξω 

-" 3 », ?, , cu LJ 
τῆς Ἰταλίας ἄρξῃ. οὐ γάρ που ἀγνοεῖτε ὅτι καὶ τοῦτο 

^ e - ? c 
δεινῶς oi πατέρες ἡμῶν ἐφυλάξαντο, καὶ οὐκ ἂν εὑ- 
4 , ? 2 * ' 
ρεϑείη δικτάτωρ οὐδεὶς ἀλλοῦε. πλὴν ἕνος ἐς Σικε- 
λίαν. καὶ ταῦτα μηδὲν πραξἕαντος. αἱρεϑείς. εἰ δ᾽ 
, Μη 0 59 αιθρ S. 

» B e» , , , 2» δ e 
οὔτε δεῖται ἡ Ἰταλία τοιούτου τινός, οὔτ᾽ ἂν υμεῖς 
ὑπομείναιτε ἔτι οὐχ ὅτι τὸ ἔργον τοῦ δικτάτωρος, ἀλλ᾽ 
οὐδὲ τὸ ὄνομα, δῆλον δὲ ἐξ ὧν πρὸς τὸν Συλλαν 
ἠγανακτήσατε, πῶς ἂν ὀρϑῶς ἔχοι καινὴν ἡγεμονίαν, 

; - c τ 
καὶ ταύτην ἐς ἔτη τρία καὶ ἐπὶ πᾶσιν ὡς εἰπεῖν καὶ 

n -2 aar , 
τοῖς ἐν τῇ Ἰταλίᾳ καὶ τοῖς ἔξω πράγμασιν. ἀποδει- 
χϑήναι; ὅσα γὰρ ἐκ τοῦ τοιούτου δεινὰ ταῖς πόλεσι 
συμβαίνει, καὶ ὅσοι διὰ τὰς παρανόμους φιλαρχίας 
τὸν τὲ δῆ ἥμον ἡμῶν πολλάκις ἐτάραξαν καὶ αὐτοὶ αὐ- 
τοὺς μυρία κακὰ εἰργάσαντο, πάντες ὁμοίως ἐπί- 
στασὕϑ:ε. 

e EY Ly , , , » , M 
ὥστε περὶ μὲν τούτων παύομαι λεγῶν᾽ Tig γὰρ 

2 3 e »»» ^ » » , 
οὐκ οἶδεν OTrL OUT ἀλλὼς καλῶς ἔχει οὐτὲ GUMQEQEL 


α.α. 687. L. XXXVI. BELLUM PIRATICUM. 181 


ἑνί τινι τὰ πράγματα προστάσσεσϑαι καὶ ἕνα τινὰ 
πάντων τῶν ὑπαρχόντων ἡμῖν ἀγαϑῶν κύριον γίγ- 
νεσϑαι. κἂν τὰ μάλιστα ἄριστός τις ῃ; αἵ τε γὰρ 
μεγάλαι τιμαὶ καὶ αἵ ὑπέρογκοι ἐξουσίαι καὶ τοὺς 
τοιούτους ἐπαίρουσι καὶ διαφϑείρουσιν. ἐκεῖνο δὲ 2 
δὴ σκοπεῖν ὑμᾶς ἀξιῶ. ὅτι οὐδὲ οἷόν τέ ἐστιν ἕνα 
ἄνδρα πάσης τῆς ϑαλάσσης ἐπάρξαι καὶ πάντα τὸν 
πόλεμον τοῦτον ὀρϑῶς διοικῆσαι. δεῖ μὲν γὰρ ὑμᾶς, 
εἴπερ τι τῶν δεόντων ποιήσετε, πανταχῇ ἅμα αὐτοῖς 
πολεμῆήσφι., 1 ἵνα μὴ συνιστάμενοι πρὸς ἀλλήλους. μηδ᾽ 
αὖ τὰς ἀναφυγὰς πρὸς τοὺς οὐ πολεμουμένους ἔχον- 
τες. δύσληπτοι γένωνται. τοῦτο δὲ οὐδένα ἂν τρό- 3 
πον εἷς τις ἄρξας πρᾶξαι δυνηϑείη᾽ πῶς γὰρ ἂν ὑπὸ 
τὰς αὐτὰς ἡμέρας ἔν ve τῇ Ἰταλίᾳ καὶ ἐν τῇ Κιλικίᾳ, 
τῇ τὲ “ἰγύπτῳ καὶ τῇ Συρίᾳ. τῇ τε Ἑλλάδι καὶ τῇ 
Ἰβηρίᾳ, τῷ vs Ἰονίῳ καὶ ταῖς νήσοις πολεμήσειε:; 
πολλοὺς μὲν δὴ διὰ τοῦτο καὶ στρατιώτας καὶ στρα- 
τηγοὺς ἐπιστῆναι δεῖ τοῖς πράγμασιν. εἴπερ τι ὄφε-᾿ 
Aog αὐτῶν ἔσται᾽ εἰ δὲ δή τις ἐκεῖνό φησιν, ὅτι κἂν 36 
ἑνί τῷ πάντα τὸν πόλεμον ἐπιτρέψητε. πάντως που [19] 
καὶ ναυάρχους καὶ ὑπάρχους πολλοὺς ἕξει, πῶς οὐ 
πολὺ δικαιότερον καὶ συμφορώτερον, ἐγὼ γὰρ ἂν" 
εἴποιμι, καὶ ví κωλύει τούτους αὖ τοὺς ὑπάρξειν 
ἐχείνῳ μέλλοντα καὶ προχειρισϑῆναι ὑφ᾽ ὑμῶν ἐπ᾿ 
«UTO τοῦτο καὶ τὴν ἡγεμονίαν παρ᾽ ὑμῶν αὐτοτελὴ 
λαβεῖν; οὕτω μὲν γὰρ καὶ φροντιοῦσι τοῦ πολέμου : 
μάλλον, ἅτε καὶ ἰδίαν ἕκαστος αὐτῶν μερίδα πεπι- 
στευμένος καὶ ἐς μηδένα ἕτερον τὴν ὑπὲρ αὐτῆς ἀμέ- 
λειαν ἀνενεγκεῖν δυνάμενος, καὶ φιλοτιμήσονται πρὸς 
ἀλλήλους ἀκριβέστερον. ἅτε καὶ αὐτοκρατεῖς ὄντες 
καὶ τὴν δόξαν ὧν ἂν ἐργάσωνται αὐτοὶ κτησόμενοι᾽ 
ἐκείνως δὲ τίνα μὲν ὁμοίως οἴεσϑε ἄλλῳ τῳ ὑποκεί- 


91 
[20] 


182 L. XXXVI. BELLUM PIRATICUM. a. u. 687. 


, 3,79 n e ^ , , 
μενον, τίνα δ᾽ ἀπροφασίστως οτιοῦν ποιήσειν, μέλ- 
Ἂν. Nee] AM L6 Ld E 
λοντα μη ἑαυτῷ ἀλλ΄ ἑτερῷ κρατήσειν; 
D γ [4 ares «ἢ A 
ὥὦσϑ'᾽ ὅτι μὲν εἷς οὐδ᾽ ἂν δύναιτο τοσοῦτον ἅμα 
, - L1 , 3 - 41 , e 
πόλεμον πολεμῆσαι καὶ παρ αὐτοῦ Γαβινίου couo- 
, E M - - ' 
λογηται᾽ πολλους yovv τῷ χειροτονηϑησομένῳῷ Gvvtg- 
A 5 - -» κ A ^ , , L1 , 
yovg ἀξιοῖ δοϑῆναι. λοιπὴ δὲ δὴ σκέψις ἐστὶ ποτε- 
, Pd 3 “ e - 
οὖν ποτε ἄρχοντας αὐτοὺς ἢ ὑπάρχους καὶ πρὸς TOU 
, 3 
δήμου παντὸς ἐπ᾽ αὐτοχράτορός τινος ἡγεμονίας ἢ 
' Ἵ e €- - 
πρὸς ἐκείνου μόνου ἐφ᾽ ὑπηρεσία αὐτοῦ πεμφϑῆναι 
a 3 - 8 , 
δεῖ. οὐκοῦν ὅτι μὲν καὶ νομιμώτερον καὶ πϑὸς τἄλλα 
, ^ 3 M A ^ ld 3. 
πάντα καὶ πρὸς αὐτοὺς τοὺς λῃστὰς τοῦϑ᾽ ὅπερ ἐγὼ 
- Ji e - εν τ 
λέγω ἐστὶ πᾶς ἂν τις ὑμῶν ὁμολογήσειε. χωρὶς δὲ 
, - b T" - 
τούτου καὶ ἐκεῖνο ὁρᾶτε οἷόν ἐστι, τὸ πάσας ὑμῶν 
Ἁ ^ ? - -»Ἥ - 
τὰς ἄλλας ἀρχὰς ἐπὶ τῇ τῶν καταποντιστῶν προφά- 
σει καταλυϑῆναι. καὶ μηδεμίαν αὐτῶν μήτε ἐν τῇ 
3 , , , τ € , ' , » 
Ἰταλίᾳ μὴτε ἐν v: ὑπηκοῷ τὸν χρόνον τοῦτον 
- 3 ς , , 
τῆς δὲ Ἰταλίας ἀντὶ ὑπάτου ἐπὶ τρία ἔτη, 
- e 
προσέταξαν αὐτῷ ὑποστρατήγους τε πεντεκαίδεκα 
M - e 
καὶ τὰς ναῦς ἁπάσας. τά vt χρήματα καὶ τὰ στρα- 
, e ^ , , "» 3 , M 
τεύματα οὔα ἂν ἐϑελησῃ λαβεῖν ἐψηφίσαντο. καὶ 
- e 
ἐχεῖνά τὲ ἡ γερουσία καὶ ἄκουσα émsxvQoGs, καὶ 
τἄλλα ὅσα πρόσφορα ἐς αὐτὰ εἶναι ἑκάστοτε ἐγίγ- 
νωσκεν, ἄλλως τε καὶ ἐπειδὴ τοῦ Πίσωνος μὴ émi- 


31542 DOT 0s Ἰταλίας] Xiphilinus p. 5: Κάτλου δέ 
τινος τῶν ἀρίστων ἀνδρῶν εἰρηκότος πρὸς τὸν δῆμον “᾿ ἐὰν ἐπὶ 
ταῦτα ἐχπεμφϑεὶς σφαλῇ, oic £v γε ἀγῶσι πολλοῖς καὶ τούτοις 
ϑαλαττίοις φιλεῖ γίνεσθαι, τίνα ἀντ᾽ αὐτοῦ πρὸς τὰ ἀναγκαιό- 
τερὰ εὑρήσετε: h ὃ ὅμιλος σύμπας ὥσπερ ἀπὸ συγκειμένου τινὸς 
ἀνεβόησεν εἰπὼν “ σέ". καὶ οὕτω “Πομπήιος τὴν ἡγεμονίαν τῆς 
ϑαλάττης τῶν τε νήσων καὶ τῆς ἠπείρου ἐς τετρακοσίους στα- 
δίους ἀπὸ τῆς ϑαλάσσης ἄνω εἰλήφει. ἘΠῚ iisdem fere verbis 
M p. 552, 


a. u. 687. LL. XXXVI. BELLUM PIRATICUM. 183 


τρέψαντος τοῖς ὑπάρχοις καταλόγους ἐν τῇ Γαλατίᾳ 
τῇ Ναρβωνησίᾳ, ἧς ἤρχε; ποιήσασϑαι δεινῶς ὁ ὅμι- 
λος ἠγανάκτησε, καὶ εὐϑύς γ᾽ ἂν αὐτὸν ἐκ τῆς ἀρ- 
χῆς ἐξήλασαν, εἰ μὴ D Πομπήιος παρῃτήσατο. παρα- 
σχευασάμενος οὖν Og τό τε πρᾶγμα καὶ τὸ φρόνημα 
αὐτοῦ ἀπήτει, πᾶσαν ἅμα τὴν ϑάλασσαν, ὅσην οἵ 
καταποντισταὶ ἐλύπουν. τὰ μὲν αὐτὸς τὰ δὲ καὶ διὰ 
τῶν ὑποστρατήγων περιέπλευσε, καὶ τὰ πλείω αὐτῆς 
αὐτοετὲς ἡμέρωσε. πολλῇ μὲν γὰρ καὶ τῇ παρασκευῇ 
τῇ T€ τοῦ ναυτικοῦ καὶ τῇ τῶν ὁπλιτῶν ἐχφῆτο, ὥστε 
καὶ ἐν τῇ ϑαλάσσῃ καὶ ἐν τῇ γῆ ἀνυπόστατος εἶναι, 
πολλῇ δὲ καὶ τῇ φιλανθρωπίᾳ τῇ πρὸς τοὺς ὁμολο- 
γοῦντας oí, ὥστε καὶ ἀπὸ τοῦ τοιούτου παμπόλλους 
προσποιήσασϑαι᾽ ot γὰρ ἄνϑρωποι ταῖς TÉ δυνάμε- 
σιν ἡττώμενοι καὶ τῆς χρηστότητος αὐτοῦ πειρώμε- 
vot προϑυμότατα αὐτῷ “προσεχώρουν. τά τε γὰρ. ἄλλα 
αὐτῶν ἐπεμελεῖτο, καὶ ὅπως μηδ᾽ αὐϑίς ποτε ἐς ἀνάγ- 
χὴν πονηρῶν ἔργων ὑπὸ πενίας ἀφίκωνται. καὶ χώ- 
ρας σφίσιν ὅσας ἐρήμους ἑώρα, καὶ πόλεις ὅσαι ἐποί- 
κῶν ἐδέοντο, ἐδίδου. καὶ ἄλλαι τὲ ἐκ τούτου συνῳ- 
κίσϑησαν καὶ ἡ Πομπηιόπολις ἐπικληϑεῖσα᾽ ἔστι δὲ 
ἐν τῇ Κιλικίᾳ τῇ παραϑαλασσίᾳ καὶ ἐπεπόρϑητο ὑπὸ 
τοῦ Τιγράνου. Σόλοι πρότερον ὠνομασμένη. 

ἐπὶ μὲν δὴ τοῦ AxiA(ov τοῦ τε Πίσωνος ταῦτά 
τε οὕτως ἐγένετο, καὶ κατὰ τῶν δεκασμοῦ περὶ τὰς 
ἀρχὰς ἁλισκομένων ἐνομοϑετήϑη πρὸς αὐτῶν τῶν 
ὑπάτων μήτ᾽ ἄρχειν ids βουλεύειν σφῶν μηδένα, 


ἀλλὰ καὶ χρήματα προσοφλισχάνειν. ἐπειδὴ γὰρ ἥ : 


τὲ τῶν δημάρχων δυναστεία ἐς τὸ ἀρχαῖον ἐπανελη- 
AvO&, καὶ πολλοὶ τῶν ὑπὸ τῶν τιμητῶν διαγεγραμ- 
μένων ἀναλαβεῖν τὴν πρότερον βουλείαν ἐσπούδα- 
ἕον, συστάσεις καὶ παρακελευσμοὶ παμπληϑεῖς ἐφ᾽ 


38 
[21] 


σι 


ἐῷ 


M 


184 L. XXXVI. BELLUM PIRATICUM. a. u, 687. 


ἁπάσαις ταῖς ἀρχαῖς ἐγίγνοντο. ἔπραξαν δὲ roU9" 
οἵ ὕπατοι οὐχ ὅτι καὶ ἤχϑοντο τῷ πράγματι. αὐτοὶ 
γὰρ διασπουδάσαντες ἀπεδείχϑησαν, καὶ 0 γε Πίσων 
καὶ γραφεὶς ἐπὶ τούτῳ καὶ πρὸς ἑνὸς καὶ πρὸς ἕτέ- 
ρου τινὸς ἐξεπρίατο τὸ μὴ κατηγορηϑῆναι, ἀλλ᾽ ὅτι 
ἠναγκάσϑησαν ὑπὸ τῆς γερουσίας. αἴτιον δὲ ὅτι 
Γάιός τις Κορνήλιος δημαρχῶν πικρότατα ἐπιτίμια 
τάξαι κατ᾽ αὐτῶν ἐπεχείρησε καὶ αὐτὰ καὶ ὁ ὅμιλος 
Qosiro. ἡ γὰρ βουλὴ συνιδοῦσα ὅτι τὸ μὲν ὑπερβάλ- 
λον τῶν τιμωρημάτων ἐν μὲν ταῖς ἀπειλαῖς ἔχπληξίν 
τινα ἔχει, οὔτε δὲ τοὺς χατηγορήσοντας οὔτε τοὺς 
καταψηφιουμένους τῶν ὑπαιτίων. ἅτε καὶ ἀνηκέστων 
αὐτῶν ὄντων, ῥαδίως εὑρίσχει, τὸ δὲ δὴ μέτριον ἔς 
τε τὰς κατηγορίας συχνοὺς προάγει καὶ τὰς καταψη- 
φίσεις οὐκ ἀποτρέπει. μεταρρυϑμίσαι πῃ τὴν ἐσήγη- 
Guv αὐτοῦ καὶ τοῖς ὑπάτοις νομοϑετῆσαι αὐτὴν ἐκέ- 
λευσεν. ἐπεὶ δὲ αἵ τε ἀρχαιρεσίαι προεπηγγελμέναι 
ἦσαν. καὶ κατὰ τοῦτ᾽ οὐδὲν προνομοϑετηϑῆναι πρὸ 
αὐτῶν ἐξῆν. καὶ οἵ σπουδαρχιῶντες πολλὰ καὶ κακὰ 
ἐν τῷ διακένῳ χρόνῳ τούτῳ ἐποίουν, ὥστε καὶ σφα- 
γὰς γίγνεσθαι. τόν τὲ νόμον ἐψηφίσαντο καὶ πρὸ 
ἐχείνων ἐσενεχϑῆναι καὶ φρουρὰν τοῖς “ὑπάτοις δο- 
ϑῆναι. ἀγανακτήσας οὖν ἐπὶ τούτοις ὁ Κορνήλιος 
γνώμην ἐποιήσατο μὴ ἐξεῖναι τοῖς βουλευταῖς μήτε 
ἀρχήν τινι ἔξω τῶν νόμων αἰτήσαντι διδόναι μήτ᾽ 
ἄλλο μηδὲν τῶν τῷ δήμῳ προσηκόντων ψηφίζεσθαι" 
τοῦτο γὰρ ἐνενομοϑέτητο μὲν ἐκ τοῦ πάνυ ἀρχαίου. 
οὐ μέντοι καὶ τῷ ἔργῳ ἐτηρεῖτο. ϑορύβου τε ἐπ᾽ 
αὐτῷ πολλοῦ συμβάντος. καὶ γὰρ ἀντέπρασσον τῶν 
τε ἄλλων τῶν ἐκ τῆς γερουσίας συχνοὶ καὶ ὁ Πίσων, 
τάς τὲ ῥάβδους αὐτοῦ ὁ ὄχλος συνέτριψε καὶ αὐτὸν 
διασπάσασϑαι ἐπεχείρησεν. ἰδὼν οὖν τὴν ὁρμὴν av- 


a. u, 687. L. XXXVI. BELLUM PIRATICUM. 185 


τῶν ὁ Κορνήλιος τότε μέν. πρὶν ἐπιψηφίσαι τι, δια- 
φῆκε τὸν σύλλογον, ὕστερον δὲ προσέγραψε τῷ νόμῳ 
τήν τε βουλὴν πάντως περὶ αὐτῶν προβουλεύειν καὶ 
τὸν δῆμον ἐπάναγκες ἐπικυροὺῦν τὸ προβούλευμα. καὶ 
οὕτως éxsivov vs διενομοϑέτησε καὶ ἕτερον τοιόνδε. 
οἱ στρατηγοὶ πάντες τὰ δίκαια καϑ' ἃ δικάσειν ἔμελ- 
Àov , αὐτοὶ συγγράφοντες ἐξετύϑεσαν᾽ οὐ γάρ πω 
πάντα τὰ δικαιώματα τὰ περὶ τὰ συμβόλαια διετέ- 
τακτο. ἐπεὶ οὖν οὔτε ἐσάπαξ τοὐτ᾽ ἐποίουν οὔτε τὰ 
γραφέντα ἐτήρουν, ἀλλὰ πολλάκις αὐτὰ μετέγραφον 
καὶ συχνὰ ἐν τούτῳ πρὸς χάριν ἢ καὶ κατ᾽ ἔχϑραν 
τινῶν, ὥσπερ εἰκός. ἐγίγνετο, ἐσηγήσατο κατ᾽ ἀρχάς 
τε εὐϑὺς αὐτοὺς τὰ δίκαια οἷς χρήσονται προλέγειν, 
καὶ μηδὲν ἀπ᾽ αὐτῶν παρατρέπειν. τό τὲ σύμπαν 
οὕτως ἐπιμελὲς τοῖς Ῥωμαίοις χατὰ τὸν “φόνον ἐκεῖ- 
vov τὸ μηδὲν δωροδοκεῖσθαι ἐγένετο ὥστε πρὸς τῷ 
τοὺς ἐλεγχομένους κολάζειν καὶ τοὺς κατηγοροῦντας 
αὐτῶν ἐτίμων. τοὺ γοῦν Κόττου τοῦ Μάρκου τὸν 
μὲν ταμίαν Πούπλιον Ὄππιον ἐπί τε δώροις καὶ ἐπὶ 
ὑποψίᾳ ἐπιβουλῆς ἀποπέμψαντος. αὐτοῦ δὲ πολλὰ 
ἐκ τῆς Βιϑυνίας χφηματισαμένου, Γάιον Κάρβωνα 
τὸν κατηγορήσαντα αὐτοῦ τιμαῖς ὑπατικαῖς, καίπερ 
δεδημαρχηκότα μόνον, ἐσέμνυναν. καὶ οὗτος μὲν τῆς 
τὲ Βιϑυνίας καὶ αὐτὸς ὕστερον ἄρξας. καὶ μετριώτε- 
ρον οὐδὲν τοῦ Κόττου πλημμελήσας. ἀντικατηγορήϑη 
ὑπὸ τοῦ υἱέος αὐτοῦ καὶ ἀνθεάλω᾽ πολλῷ γάρ που 
δᾷον ἄλλοις ἐπιτιμῶσί τινες ἢ ἑξαυτοῖς παραινοῦσι. 
καὶ προχειρότατά γε ἐφ᾽ οἷς τιμωρίας ἀξίους τοὺς 
πέλας εἶναι νομίξουσιν αὐτοὶ ποιοῦσιν. ὥστε μηδε- 
μέαν πίστιν ἐξ ὧν ἑτέροις ἐγκαλοῦσιν. ὅτι καὶ μι- 
σοῦσιν αὐτά. λαμβάνειν᾽ Δούκιος δὲ δὴ “ούκουλ- 
Aog τὴν μὲν στρατηγίαν τὴν οἴκοι διῆρξε, τῆς δὲ δὴ 


40 
[29] 


41 


; [24] 


42 
[25] 


ἐῷ 


48 
[20] 


2 


186 L. XXXVI. BELLUM PIRATICUM. a. u. 687. 


Σαρδοῦς ἄρξαι μετ᾽ αὐτὴν λαχὼν οὐκ ἠθέλησε. ui- 
σήσας τὸ πρᾶγμα διὰ τοὺς πολλοὺς τοὺς οὐδὲν ὑγιὲς 
ἐν τοῖς ἔϑνεσι δρῶντας. ὅτι γὰρ ἐπιεικὴς ἦν ἵχα- 
νώτατα διέδειξε᾽ τοῦ γὰρ AxiA(ov συντριβῆναι τὸν 
δίφρον αὐτοῦ. ἐφ᾽ οὗ ἐδίκαξε. κελεύσαντος. ὅτι πα- 
οιόντα ποτὲ αὐτὸν ἰδὼν οὐκ ἐξανέστη, οὔτ᾽ ὀργῇ 
ἐχρήσατο καὶ ὀρϑοστάδην μετὰ τοῦτο καὶ αὐτὸς καὶ 
οὗ συνάρχοντες αὐτοῦ δι᾽ ἐκεῖνον διεδίκασαν. 

᾿ ἐσήνεγκε μὲν οὖν καὶ ὁ Ῥώσχιος νόμον. ἐσήνεγκε 
δὲ καὶ ὁ Γάιος ὁ Μάλλιος, ὅτε ἐδημάρχησεν. ἀλλ᾽ 
ἐκεῖνος μέν. τὰς γὰρ τῶν ἱππέων τὰς ἐν τοῖς ϑεά- 
τροις ἕδρας ἀκριβῶς ἀπὸ τῶν ἄλλων ἀφώρισε. καὶ 
ἔπαινον ἐπ᾽ αὐτῷ ἔλαβεν. ὁ δὲ δὴ Μάλλιος καὶ δί- 
κην ὀλίγου ὑπέσχε᾽ τῷ γὰρ ἔϑνει τῷ τῶν ἀπελευϑέ- 
ρῶν ἔν τε τῇ ἐσχάτῃ τοῦ ἔτους ἡμέρᾳ καὶ πρὸς ἕσπέ- 
ραν, παρασκευάσας τινὰς ἐκ τοῦ ὁμίλου, ψηφίσασϑαι 
μετὰ τῶν ἐξελευϑερωσάντων σφᾶς ἔδωκεν. ἐπεὶ δὲ 
E βουλὴ εὐϑὺς τῇ ὑστεραίᾳ, ἐν αὐτῇ τῇ νουμηνίᾳ 
ἐν ῃ “Δούκιός τε Τούλλιος καὶ «Αἰμίλιος “έπιδος ὑπα- 
τεύειν ἤρξαντο. τὸν νόμον αὐτοῦ ἀπεψηφίσατο. φο- 
βηϑείς. ἐπειδὴ τὸ πλῆϑος δεινῶς ἠγανάκτει. τὰ μὲν 
πρῶτα ἔς τε τὸν Κράσσον καὶ ἐς ἄλλους τινὰς τὴν 
γνώμην ἀνῆγεν. ὡς δ᾽ οὐδεὶς ἐπίστευέν οἱ, τὸν Πομ- 
πήιον καὶ ἄκων ἐκολάκευσεν. ἄλλως τε καὶ ὅτι τὸν 
Γαβίνιον πλεῖστον παρ᾽ αὐτῷ δυνάμενον ἤσϑετο᾽ 
τὸν τὲ γὰρ τοῦ Τιγράνου καὶ τὸν τοῦ Μιϑριδάτου 
πόλεμον, τήν τε Βιϑυνίαν καὶ τὴν Κιλικίαν ἅμα ἀρ- 
χὴν αὐτῷ προσέταξεν. ἀγανάκτησις μὲν γὰρ καὶ ἀν- 
τιλογία καὶ τότε παρὰ τῶν δυνατῶν, διά τε τἄλλα 
καὶ διότι O τὲ Μάρκιος καὶ ὁ ᾿Ακίλιος πρὶν τὸν χρό- 
νον σφίσι τῆς ἀρχῆς ἐξήκειν κατελύοντο, ἐγένετο᾽ ὁ 
δὲ ὅμιλος, καίτοι μικρὸν ἔμπροσϑεν τοὺς ἄνδρας τοὺς 


a. u. 688. L. XXXVI. BELLUM PIRATICUM. 187 


e 
καταστήσοντας τὰ ἑαλωκότα, ὡς καὶ διαπεπολεμη- 
κῶς ἐξ ὧν σφισιν ὁ Πούκουλλος ἐπεστάλκει, πέμψας, 
3 ^ UJ 
ὅμως ἐψηφίσατο αὐτά, ἐναγόντων σφᾶς ἐς τὰ uc- 
λιστα τοῦ τὲ Καίσαρος καὶ τοῦ Κικέρωνος τοῦ Μάρ- 
κου. οὗτοι γὰρ αὐτοῖς συνηγωνίσαντο οὐχ ὅτι καὶ 
συμφέρειν αὐτὰ τῇ πόλει ἐνόμιξον, οὐδ᾽ ὅτι τῷ Πομ- 
, , » . 3 3 , Ν ^ τι , 
πηΐίῳ χαρίσασϑαι ἡϑελον᾽ αλλ΄ ἐπειδὴ καὶ ὡς γενη- 
E] Ἐξ NY , » e , ΄ 
σεσϑαι ἔμελλε. Καῖσαρ μὲν τὸν τε Οχλον cuc ἐϑερα- 
e €. orm - - 
πευσεν, ἅτε καὶ ὁρῶν ὁσῳ τῆς βουλῆς ἐπικρατέστεροι 
3 - , - € , € , 
ἤσαν. καὶ ἑαυτῶ τὸ τι τῶν ὁμοίων ψηφισϑηῆναί ποτε 
παρεσκεύασε, κἀν τούτῳ καὶ τὸν Πομπήιον καὶ ἐπι- 


φϑονώτερον καὶ ἐπαχϑέστερον ἐκ τῶν διδομένων οὗ 


ποιῆσαι. ὅπως σφίσι πρὸς κόρου ϑᾶσσον γένηται, 
ἠϑέλησε, Κικέρων δὲ τήν τε πολιτείαν ἄγειν ἠξίου, 
καὶ ἐνεδείκνυτο καὶ τῷ πλήϑει καὶ τοῖς δυνατοῖς ὅτι, 
ὁποτέροις ἄν σφων πρόσϑηται, πάντως αὐτοὺς ἐπαυ- 
ξήσει. ἐπημφοτέριξζέ τε γάρ. καὶ ποτὲ μὲν τὰ τού- 
τῶν ἔστι δ᾽ ὅτε καὶ τὰ ἐκείνων. ἵν᾽ ὑπ᾽ ἀμφοτέρων 
σπουδάξηται. ἔπραττε. τοὺς γοῦν βελτίους πρότερον 
προαιρεῖσϑαι λέγων. καὶ διὰ τοῦτο καὶ ἀγορανομῆ- 
σαι μᾶλλον ἢ δημαρχήσαι. ἐθελήσας, τότε πρὸς τοὺς 
συρφετώδεις μετέστη. καὶ μετὰ τοῦτο δίκης τέ τινος 
τῷ Μαλλίῳ πρὸς τῶν δυνατῶν παρασχευασϑείσης, 
καὶ ἐκείνου χρόνον τινὰ ἐμποιῆσαι αὐτῇ σπουδάξον- 
τος, τά τε ἄλλα κατ᾽ αὐτοῦ ἔπραττε, καὶ μόλις αὖ- 
τόν, ἐστρατήγει γὰρ καὶ τὴν ἡγεμονίαν τοῦ δικαστη- 
φίου εἶχεν, ἐς τὴν ὑστεραίαν ἀνεβάλετο, πρόφασιν 
ἐπ’ ἐξόδῳ τὸ ἔτος εἶναι ποιησάμενος. κἀν τούτῳ 
δυσχεράναντος τοῦ ὁμίλου ἐσηλϑέ τε ἐς τὸν gu 
yov αὐτῶν, ἀναγχασϑεὶς δῆϑεν ὑπὸ τῶν δημάρχων, 
καὶ κατά τε τῆς βουλῆς κατέδραμε καὶ συναγορεύ- 
c&v τῷ Μαλλίῳ ὑπέσχετο. καὶ ὁ μὲν ἐκ τούτου τά 


d 


5 


44 


[21] 


9 


[2 


M 


σι 


45 
[28] 


ἐφ 


188 L. XXXVI. BELLUM PIRATICUM. a. u. 688. 


£ - 5 n 9 ον 3 , , 
τε ἀλλὰ κακῶς Txovs καὶ αὐτόμολος ὠνομαξετο. τα- 
3 
ραχος δέ τις εὐϑὺς ἐπιγενόμενος ἐκώλυσε τὸ δικα- 
, - , , M x 1 
στήηρίον συναχϑηναι. llovzAwg vs yog Παῖτος καὶ 
9 - » 
Κορνήλιος Σύλλας. ἀδελφιδοῦς ἐκείνου τοῦ πάνυ 
Σύλλου, ὕπατοί τε ἀποδειχϑέντες καὶ δεκασμοῦ ἁλόν- 
veg ἐπεβούλευσαν τοὺς κατηγορήσαντας Gqov Κότ- 
ταν τε καὶ Τορκουᾶτον Zovxíovg, ἄλλως τε καὶ ἐπειδὴ 
αὐτοὶ ἀνθῃρέϑησαν, ἀποκτεῖναι. καὶ παρεσκευάσϑη- 
σαν μὲν ἄλλοι τε καὶ Γναῖος Πίσων καὶ Δούκιος Κα- 
τιλένας ἀνὴρ ϑρασύτατος, ἠτήκει δὲ καὶ αὐτὸς τὴν 
ἀρχήν. καὶ διὰ τοῦτο ὀργὴν ἐποιεῖτο, οὐ μέντοι καὶ 
* , , - ' ' , ᾽ M 
ηδυνήϑησαν τι δρᾶσαι διὰ vo τὴν ve ἐπιβουλὴν προ- 
μηνυϑῆναι καὶ φρουρὰν τῷ vs Κόττᾳ καὶ τῷ Tog- 
, ' -» -" -» : rr "x , 
ἈΠΌ τοΙ Ko QUAUNE βουλῆς δοϑῆναι ὥστε κᾶν δόγμα τι 
κατ΄ αὐτῶν γενέσθαι. εἰ μὴ δημαρχος τις ἠἡναντιωϑη. 
ἐπεὶ δ᾽ οὖν xal ὡς ὁ Πίσων ἐθρασύνετο, ἐφοβήϑη 
τε ἡ γερουσία μή τι συνταράξῃ. καὶ εὐϑὺς αὐτὸν ἐς 
Ἰβηρίαν, πρόφασιν ὡς καὶ ἐπ᾽ ἀρχήν τινα, ἔπεμψε. 
καὶ ὁ μὲν ἐνταῦϑα ὑπὸ τῶν ἐπιχωρίων. ἀδική- 
à τ 
σας τι αὐτούς. ἐσφάγη᾽ Πομπήιος δὲ τὸ μὲν πρώ- 
e Ws DAS Y ' , , L 
TOv ὡς καὶ ἐπὶ τὴν Κρήτην vov ve ΜὝετελλον πλευ- 
, ς , ᾿ M ^ J 
σομενος ἠτοιμάξετο. μαϑὼν δὲ τὰ δεδογμένα προσ- 
ἐποιεῖτο μὲν ἄχϑεσθαι ὡς καὶ πρότερον, καὶ τοῖς 
5 » - 
ἀντιστασιώταις ὡς καὶ πράγματα ἀεί ποτε αὐτῷ, τοῦ 
΄ 2 ΄ 
καὶ πταῖσαί τι. παρέχουσιν ἐπεχάλει, ἀσμεναίτατα 
Y 9: 3 99 , , * ^" o» δι χὰ - 
0$ αὐτὰ ἀναδεξαμενος Κρήτην μὲν ἡ τἄλλα τὰ ἐν τῇ 
j 2 
ϑαλάσσῃ. εἴ mov τι ἀδιοίκητον κατελέλειπτο, παρ 
2 ον “5.8.9... ' Y NM ' - , , 
οὐδὲν ἔτ᾽ ἤγαγε. πρὸς δὲ δὴ vov vov βαρβαρῶν πο- 


44, 5, 6. αὐτόμολος] ὅτι Καῖσαρ μὲν τὸν δῆμον ἐξ ἀρχῆς 
ἐθεράπευε, Κικέρων δὲ ἐπημφοτέριξε τὰ πολλά" καὶ ποτὲ μὲν 
τῷ δήμῳ, ποτὲ δὲ τῇ γερουσίᾳ προσετίϑετο" καὶ διὰ τοῦτο 
αὐτόμολος ὠνομάζετο. M p. 552. 


a.u.688. — L. XXXVI. BELLUM MITHRIDA'TICUM. 189 


1A 3 , - - 
Asuov παρεσκευάξετο. x&v rovro βουληϑεὶς τῆς τοῦ 
- ^ 
Μιϑριδάτου διανοίας πειρᾶσϑαι., πέμπει vov Μητρο- 
- ev 
φάνη φιλίους αὐτῷ λόγους φέροντα. καὶ ὃς τότε μὲν 
, " ^ 3 , - 
ἐν ὀλιγωρίᾳ αὐτὸν ἐποιήσατο, τοῦ γὰρ Aoocxov τοῦ 
- ? - 
τῶν Πάρϑων βασιλέως ἀποϑανόντος ἐν τῷ χρόνῳ 
, 5 - 
τούτῳ Φραάτην τὸν διάδοχον αὐτοῦ προσεδόκησεν 
4 , 2 , e , N , e 
οἰκειώσεσθαι, ἐπεὶ Ó ὁ Πομπήιος τὴν φιλίαν τῷ 
bj 2 ^ 
Φραάτῃ διὰ ταχέων ἐπὶ τοῖς αὐτοῖς προσυνέϑετο καὶ 
5 ^ 
ἐς τὴν Aousvíav αὐτὸν τὴν τοῦ Τιγράνου προεμ- 
^ 2 T 
βαλεῖν ἀνέπεισε. πυϑόμενος τοῦτο κατέδεισε. καὶ 
3 
πρεσβευσάμενος εὐϑὺς σύμβασιν ἔπραττε. κελεύσαν- 
RES - E 
vog δὲ αὐτῷ τοῦ Πομπηίου τά vs ὅπλα καταϑέσϑαι 
3 BI EJ 
καὶ τοὺς αὐτομόλους ἐκδοῦναι ovx ἔσχε καιρὸν βου- 
λεύσασϑαι᾽ ἀκούσαντες γὰρ ταῦτα of ἐν τῷ στρατο- 
, " 
πέδῳ αὐτοῦ ὄντες. καὶ φοβηϑέντες οἵ τε αὐτόμολοι, 
' X o5 We 15 - * H , κ 
πολλοὶ δὲ ἤσαν. μὴ ἐκδοϑῶσι, καὶ οἵ βαρβαροι μὴ 
᾽ D t - 
ἄνευ ἕκείνων πολεμεῖν ἀναγκασϑῶσιν, ἐθορυβηϑη- 
* 
σαν. x&v ἐξειργάσαντο τι τὸν Μιϑριδάτην, εἰ μὴ 
ψευσάμενος ὅτι οὐκ ἐπὶ σπονδαῖς ἀλλ᾽ ἐπὶ κατασκοπῇ 
c C , - » 
τῆς τῶν Ρωμαίων παρασκευῆς τοὺς πρέσβεις ἔπεμψε. 
μόλις αὐτοὺς κατέσχεν. 
c 5 , 2 1 , eos * 
0 ovv Πομπήιος ἐπειδὴ πολεμητέα o£ ἔγνω εἶναι, 
τά τὲ ἄλλα παρεσκευάσατο καὶ τοὺς Οὐαλεριείους 
/ 4 D AM NUS € ΄ P4 LÀ 
προσχατελέξατο. καὶ αὐτῷ ἐν τῇ Γαλατίᾳ ἤδη ὄντι 
c , 3 , » , , 
o “ουκουλλος ἀπαντήσας διαπεπολεμῆσϑαί τε πάντα 
ἔφη καὶ μηδὲν ἔτι στρατείας δεῖσϑαι., καὶ διὰ τοῦτο 
Ml P4 Al e ^ - 
καὶ τοὺς ἄνδρας τοὺς ὑπὸ τῆς βουλῆς πρὸς τὴν διοί- 


9. € , » e , , 
κησιν αὑτῶν πεμφϑεντας ἤδη παρεῖναι. ὡς Ó ovx: 


ἐπείσϑη ἐπαναχωρῆσαι,. πρὸς λοιδορίας ἐτράπετο, τά 
τὲ ἄλλα καὶ πολυπράγμονα καὶ φιλοπόλεμον καὶ φι- 
λαρχοῦντα αὐτὸν ἀποκαλῶν. ὁ οὖν Πομπήιος βραχὺ 
αὐτοῦ φροντίσας ἀπεῖπε μηδένα ἔτ᾽ αὐτῷ πειϑαρ- 


40 
[29] 


t2 


47 
[90] 


ἐφ 


48 
[91] g 


190 L. XXXVI. BELLUM MITHRIDATICUM. ^ a.u.688. 


- ' 
χῆσαι. καὶ ἐπὶ τὸν Μιϑριδάτην ἠπείχϑη, σπουδὴν 
ἔχων ὅτι τάχιστά οἱ συμμίξαι. 
ἌΓΕ , M P U 
καὶ og τέως μὲν ἔφευγε, ταῖς γὰρ δυνάμεσιν 
3 » , 2 * 
ἡλαττοῦτο, καὶ τήν Tt ἐν ποσὶν ἀεὶ ἔκειρε, καὶ 
P] , Ὅν. «ἢ e 3 - e 3 , 
ἐπλάνα τὲ αὐτὸν ἅμα καὶ ἐπιδεῖσθαι τῶν ἐπιτηδείων 
. k » 3 v 
ἐποίει ἐπεὶ δὲ ἐκεῖνος ἐς τὴν Agusvíav διά τε τοῦτο 
4 c UA ERIS ME 5s ἦν e ^ 
καὶ ὡς ἐρήμην αὐτὴν αἱρησων ἐνέβαλεν. ovto δὴ 
M - 5 , 
δείσας ἡ προκαταληφϑῇ ἠλϑέ τε ἐς αὐτήν. καὶ λό- 
Ἁ 3 ^ ^ - 
qov ἀντικαταλαβὼν ὀχυρὸν τῷ μὲν παντὶ στρατῷ 
€ , εἶ e - 
ἡσύχαξεν, ἐλπίξων τοὺς Ρωμαίους ἀπορίᾳ τῶν vgo- 
» 5 y e 
φῶν ἐκτρυχώσειν, αὐτὸς γὰρ ἅτε ἐν ὑπηκόῳ χώρα 
L 2. α 3-4 - " S T 2 
πολλαχοϑὲεν αὐτῶν εὐπόρει, τῶν δὲ δη ἱππέων ce 
' » * 
τινας ἐς TO πεδίον ψιλὸν Ov καταπέμπων τούς Té 
προστυγχανοντάς σφισιν ἐκάκου. καὶ ἐξαυτομολοῦν- 
e 5 
τας ἐπὶ τούτῳ συχνοὺς ἐδέχετο. ὁ ovv Πομπήιος év- 
ταῦϑα μὲν οὐκ ἐϑάρσησεν αὐτοῖς συμβαλεῖν, uera- 
στρατοπεδευσάμενος δὲ ἑτέρωσε, ὅϑεν ὑλώδους τοῦ 
πέριξ χωρίου ὄντος ἧττον ὑπό τε τοῦ ἱππικοῦ καὶ 
ὑπὸ τοῦ τοξικοῦ τοῦ τῶν ἐναντίων λυπηϑήσεσϑαι 
ἔμελλεν. ἐλόχισεν ἡ καιρὸς ἦν, καὶ ὀλίγοις τισὶν ἐκ 
τοῦ πρυφανοῦς τῷ στρατοπέδῳ τῶν βαρβάρων προσ- 
, H , 2 
μίξας ἐταραξέ τε αὐτοῦυς, καὶ υπαγαγὼν ἐς 0 ἐβούλετο 
πολλοὺς ἀπέχτεινε. ϑαρσήσας τε ἐκ τούτου καὶ κατὰ 
N , E LÀ 2 8 SES) , E 
τὴν χῶραν ἄλλους «AA ἐπὶ τὰ ἐπιτήδεια ἔπεμπεν. 
e 
0 οὖν Μιϑριδάτης , ἐπειδὴ ταῦτα τε ἀσφαλῶς 
ἐπορίζετο, καὶ τὴν ᾿Δναῖτιν χώραν τῆς τὲ ᾿Δρμενέας 
οὐσαν καὶ ϑεῷ τινι ἐπωνύμῳ ἀνακειμένην διά τινῶν 
ἐχειρώσατο, κἀκ τούτου καὶ ἄλλοι συχνοὶ πρὸς αὐτὸν 
ἀπέκλινον. καὶ αὐτῷ καὶ οἵ τοῦ Μαρκίου στρατιώ- 
3 X , 
ται προσεγένοντο. ἐφοβήϑη καὶ οὐκέτι κατὰ χώραν 
E - ' 2, 1] 
ἔμεινεν. ἀλλ᾽ αὐτίκα τε τῆς νυκτὸς ἄρας ἔλαϑε, xol 
^ - - , ? 
μετὰ ταῦτα νυκτοπορῶν ἐς τὴν τοῦ Τιγράνου Ague- 


8... 688. [..ΧΧΧΥΪ. BELLUM MITHRIDATICUM. 191 


, a; «€ , , , ^ 
νίαν προΐει. καί oí o Πομπήιος ἑπηκολούϑει μὲν 
ἐπιϑυμῶν διὰ μάχης ἐλϑεῖν, οὐ μέντοι καὶ πρότερον 
οὔτε uso" ἡμέραν. οὐ γὰρ ἐξήεσαν ἐκ τοῦ στρατοπέ- 
δου, οὔτε νύκτωρ ἐτόλμησε τοῦτο ποιῆσαι. τὴν γὰρ 


ἀγνωσίαν τῶν χωρίων ἐδεδίει, πρίν σφας πρὸς τῇ 


μἐεϑορίᾳ γενεσϑαι" τότε γὰρ εἰδὼς αὐτοὺς διαφεύ- 
yew μέλλοντας ἠναγκασϑη νυκχτομαχῆσαι. γνοὺς ovv 
τοῦτο προαπῆρε, μεσημβριάξοντας τοὺς βαρβάρους 
λαϑών, ἡ πορεύεσϑαι ἔμελλον᾽ καὶ ἐντυχών τινι χῶ- 
Qíc) κοίλῳ μεταξὺ γηλόφων τινῶν ὄντι, ἐνταῦϑα τό 
τὲ στράτευμα ἐπὶ τὰ μετέωρα ἀνεβίβασε καὶ τοὺς 
πολεμίους ὑπέμεινεν. ἐπειδή τὲ ἐκεῖνοι μετά τὲ 
ἀδείας καὶ ἄνευ προφυλακῆς. ἅτε μήτ᾽ ἔμπροσϑεν 
δεινόν τι πεπονθότες καὶ τότε ἐς τὸ ἀσφαλὲς ἤδη 
προχωροῦντες, ὥστε μηδὲ ἐφέψεσϑαί σφισιν ἔτι τοὺς 
ς 5 ᾽ 5 2 ' 5 ΣΝ Dem 
Ῥωμαίους &Am(Gsuv, ég τὸ κοῖλον &cGQAQov, &méücto 
αὐτοῖς ἐν τῷ σκότῳ᾽ οὔτε γὰρ ἄλλο τι φῶς εἶχον. 
οὔτε ἐκ τοῦ οὐρανοῦ τι ἔλαμπεν. 

ἐγένετο δὲ ἡ μάχη τοιάδε. πρῶτον μὲν οἱ σαλ- 
πικταὶ πάντες ἅμα τὸ πολεμικὸν ἀπὸ συνϑήματος 
ἐβόησαν. ἔπειτα δὲ οἵ τε στρατιῶται καὶ ὁ λοιπὸς 
ὄχλος πᾶς ἐπηλάλαξε, καὶ οἱ μὲν τὰ δόρατα πρὸς τὰς 
ἀσπέδας οἱ δὲ καὶ λέϑους πρὸς τὰ χαλκᾶ σκεύη zrooc- 


Y , zi ' 2 
δπέκρουσαν. καί σφῶν τὴν ἠχὴν τὰ ὄρη ἔγκοιλα ὄντα : 


^ e Ww ^ 3 , , δ’ 
χαὶ ὑπεδέξατο καὶ ἀνταπέδωκε φρικωδεστατην., ὥστε 

' , 3 δ᾽ πὰ , E 
τοὺς βαρβάρους ἐξαπιναίως ἔν vs τῇ νυκτὶ καὶ ἕν τῇ 
5 3 - 3 , b ? - e 
ἐρημίᾳ αὐτῶν ἀκούσαντας δεινῶς ἐκπλαγῆναι, ὡς καὶ 


δαιμονίῳ τινὶ πάϑει περιπεπτωκότας. κἀν τούτῳ οἱ 


Ῥωμαῖοι πανταχόϑεν ἀπὸ τῶν μετεώρων λέϑοις, το- 
ξεύμασιν, ἀκοντίοις βάλλοντες πάντως γέ τινας ὑπὸ 
τοῦ πλήϑους αὐτῶν ἐτίτρωσχον καὶ ἐς πᾶν κακοῦ 
σφας κατέστησαν᾽ οὔτε γὰρ ἐς παράταξιν ἀλλ᾽ ἐς 


LJ 


40 
[32] 


t2 


192 L. XXXVI. BELLUM MITHRIDATICUM. ^ a.u.688. 


πορείαν ἐσταλμένοι, καὶ ἐν ταὐτῷ τοῖς τε ἵπποις καὶ 
pus καμήλοις καὶ παντοδαποῖς οὔὐσι καὶ οἵ ἄνδρες 
καὶ αἱ γυναῖκες ἀναστρεφόμενοι, καὶ of μὲν ἐπὶ κε- 
λήτων οἱ δ᾽ ἐφ᾽ ἁρμάτων τῶν ve καμαρῶν καὶ τῶν 
ἁρμαμαξῶν ἀναμὶξ ὀχούμενοι. καὶ οἵ μὲν ἤδη τιτρω- 
σκόμενοι οἱ δὲ προσδεχόμενοι τρωϑήσεσϑαι, ἐταράσ- 
σοντο. κἀκ τούτου ῥᾷον, ἅτε καὶ ἀλλήλοις ἐμπλαζό- 
μενοι, ἐφϑείροντο. καὶ ταῦτα μέν, ἕως ἄπωϑεν ἐβάλ- 
Aovro, ἔπασχον᾽ ἐπεὶ δὲ ἐξαναλώσαντες ol Ρωμαῖοι 
τὴν πόρρωϑεν ἀλκὴν ἐπικατέδραμόν σφισιν, ἐφο- 
VEUETO μὲν τὰ περιέσχατα, καὶ ἐξήρκει πρὸς τὸν ϑά- 
verov αὐτοῖς μία πληγή. ἅτε καὶ ψιλοῖς οὖσι τοῖς 
πλείοσι, συνεπιέζετο δὲ τὰ μέσα. πάντων ἐπ᾽ αὐτὰ 
; ὑπὸ τοῦ πέριξ δέους χωρούντων. καὶ οὕτω καὶ ὑπ᾽ 
ἀλλήλων ὠϑούμενοι καὶ συμπατούμενοι διώλλυντο, 
οὐδ᾽ εἶχον οὐδὲν οὔτε ἑαυτοῖς ἐπαρκέσαι οὔτε ἐς τοὺς 
πολεμίους τολμῆσαι᾽ ἱππεῖς γὰρ καὶ τοξόται τὸ πλεῖ- 
στον ὄντες ἄποροι μὲν ἐν τῷ σκότῳ προϊδέσϑαι τι. 
ἄποροι δὲ £v τῇ στενοχωρίᾳ μηχανήσασϑαι ἐγίγνοντο. 
ἐπειδὴ δὲ ἡ σελήνη ἀνέτειλεν, οἵ μὲν ἔχαιρον ὡς καὶ 
ἐν τῷ φωτὶ πάντως τινὰ ἀμυνούμενοι. κἂν ὠφελή- 
ϑησάν τι. εἰ μὴ ot Ῥωμαῖοι κατόπιν αὐτὴν ἔχοντες 
πολλήν σφισι πλάνην. τοτὲ μὲν τῇ τοτὲ δὲ τῇ προῦσ- 
πίπτοντες, καὶ ἐν τῇ ὄψει καὶ ἐν τῷ ἔργῳ ἐνεποίουν. 
πάμπολλοί τε γὰρ ὄντες καὶ ἐπὶ βαθύτατον κοινῇ 
πάντες ἀποσκιάξοντες PERSONEN αὐτούς, ἐν ῷ yt οὕτω 
προσέμισγόν σφισιν᾽ ἐς γὰρ τὸ κενὸν οἵ βάρβαροι, 
ὡς καὶ ἐγγὺς αὐτῶν ὄντων. μάτην ἔπαιον. καὶ ὁμόσε 
χωρήσαντες ἐν τῇ σκιᾷ μὴ προσδεχόμενοι ἐτιτρώ- 
σκοντο. καὶ οὕτως ἀπέϑανον αὐτῶν πολλοὶ καὶ ἕά- 
λῶσαν οὐκ ἐλάττους. συχνοὶ δὲ καὶ διέφυγον, ἄλλοι 
τε χαὶ ὁ Μιϑριδάτης. 


α.ὰ. 088. L.XXXVI. BELLUM MITHRIDATICUM. 199 


καὶ τότε μὲν πρὸς τὸν Τιγράνην ἠπείγετο᾽ ἐπεὶ 
δὲ προπέμψας πρὸς αὐτὸν οὐδὲν φίλιον εὕρετο, ὅτι 
τοῦ υἱέος αὐτῷ Τιγράνου στασιάσαντος ἐκεῖνον μὲν 

πάππον αὐτοῦ ὄντα αἴτιον τῆς διαφορᾶς ὑπετό- 
πησε γεγονέναι, καὶ διὰ τοῦτο οὐχ ὅπως αὐτὸν ἐδέ- 
ἕατο, ἀλλὰ καὶ τοὺς προπεμφϑέντας ὑπ᾽ αὐτοῦ συνέ- 
λαβὲ καὶ κατέδησε, διαμαρτὼν ὧν ἤλπισεν ἔς τε τὴν 
Κολχίδα ἀπετράπετο., καὶ ἐκεῖϑεν πεζῇ πρός τε τὴν 
Μαιῶτιν καὶ πρὸς τὸν Βόσπορον, τοὺς uiv πείϑων 
τοὺς δὲ καὶ βιαζόμενος. ἀφίκετο, καὶ τήν τε χώραν 
ἐκομίσατο, τὸν Μαχάρην τὸν παῖδα τὸν τὰ τῶν Ῥω- 
μαίων ἀνθελόμενον καὶ τότε αὐτῆς κρατοῦντα κατα- 
πλήξας, ὥστε μηδὲ ἐς ὄψιν αὐτῷ ἐλϑεῖν, καὶ ἐκεῖνον 
διὰ τῶν συνόντων οἵ, τήν T6 ἄδειάν σφισι καὶ χφή- 
ματα δώσειν ὑπισχνούμενος ; ἀπέκτεινεν. ἐν ᾧ δὲ 
ταῦτ᾽ ἐγίγνετο, ὁ “Πομπήιος ἔπεμψε μὲν τοὺς ἐπι- 
διώξοντας αὐτόν, ἐπεὶ δὲ ἔφϑη ὑπὲρ τὸν Φᾶσιν ἐκ- 
Ogg, πόλιν ἐν τῷ χωρίῳ ἐν à ἐνενικήκει συνῴκισε, 
τοῖς τραυματίαις καὶ τοῖς ἀφηλικεστέροις τῶν στρα- 
τιωτῶν αὐτὴν δούς. καί σφισι καὶ τῶν περιχώρων 
ἐθελονταὶ πολλοὶ καὶ συνῴκησαν, καὶ εἰσὶ καὶ νῦν, 
Νικοπολῖταί τε ὠνομασμένοι καὶ ἐς τὸν Καππαδοχι- 
κὸν νομὸν συντελοῦντες. 

καὶ ὁ μὲν ταῦτ᾽ ἐποίει᾽ ὁ δὲ δὴ Τιγράνης ὁ τοῦ 
Τιγράνου σαῖς παραλαβών mag τῶν πρώτων, ἐπεὶ 
οὐ xc9' ἡδονὴν αὐτοῖς ὁ γέρων ἦρχε: πρός τε τὸν 
Φραάτην κατέφυγε, καὶ περισκοποῦντα αὐτὸν διὰ 
τὰς συνθήκας τὰς πρὸς τὸν Πομπήιον γενομένας ὅ.τι 
χρὴ πρᾶξαι. ἐς τὴν ᾿Δρμενίαν ἐμβαλεῖν ἀνέπεισε. 
καὶ ἤλϑον μὲν μέχρι τῶν ᾿Δἀρταξάτων, πᾶσαν τὴν ἐν 
ποσὶ χειρούμενοι, καὶ αὐτοῖς ἐκείνοις προσέβαλον᾽ 
ὁ γὰρ Τιγράνης ὁ γέρων ἐς τὰ ὄρη φοβηϑείς σφας 


DIO CASSIUS. I. 13 


50 
[33] 


51 
[34] 


194 L. XXXVI. BELLUM MITHRIDATICUM. 8.0, 0688, 


. , le ^ 
Gvégvyev' ἐπεὶ μέντοι χρόνου τὲ τῇ προσεδρείᾳ δεῖν 
“ ' € e , € 
ἔδοξε. καὶ διὰ τοῦτο ὁ Φραάτης μέρος τι τῆς δυνά- 

€ e bd - 
ueog τῷ παιδὶ αὑτοῦ καταλιπὼν ἐς τὴν οἰκείαν ἀνε- 
χώρησεν, ἀντεπῆλϑέ τὲ ἐνταῦϑα ὁ πατὴρ αὐτῷ μο- 
νωϑέντι καὶ ἐνίκησε. φυγὼν οὖν ἐκεῖνος. τὸ μὲν 
- ' M 
πρῶτον πρὸς τὸν Μιϑριδάτην τὸν πάππον ὥρμησεν, 
᾽ M M - “ἘΝ t D * , - 
ἐπεὶ δὲ ἔμαϑεν avrov ἡττημένον καὶ βοηϑείας uaA- 
2 - 
λον δεόμενον ἤ τινι ἐπικουρῆσαι δυνάμενον. προσε- 
, NEC 5 fmi , e , 
409165 roig Ῥωμαίοις. καὶ αὐτῷ ὁ Πομπήιος ἡγεμόνι 
, 3 
χρησάμενος ἔς ve τὴν ᾿Δρμενίαν καὶ ἐπὶ τὸν πατέρα 
- t - 
αὐτοῦ ἐστράτευσε. καὶ ὃς μαϑὼν τοῦτο καὶ καταδεί- 
3 , , , M , - x M , 
σας ἐπεκηρυκευσατὸ τὲ εὐϑυς αὐτῷ καὶ τους πρέσβεις 
^ ^ , ,0 ἢ 3 3 
τοὺς τοῦ Μιϑριδάτου ἐξέδωκεν. ἐπειδὴ ve, ἐναντιω- 
9 , δ " a δ M E , 2 € (AA N 
ἕντος oí τοῦ υἱέος. ovÓsvog μετρίου ἔτυχεν, ἀλλὰ 
ἐπὶ e , , 3 , , S v 
xci ὡς ὁ Πομπήιος τὸν τὲ Αραξην διέβη καὶ τοῖς 


? , - 
"Aora&croug ἐπλησίασεν, οὕτω δὴ τήν τε πόλιν αὐτῷ 


παρέδωκε καὶ ἐς τὸ στρατόπεδον αὐτοῦ ἐθελοντὴς 

ἥκεν, ἐν μέσῳ ἑαυτὸν ὅτι μάλιστα TOU T6 προτέρου 

ἀξιώματος καὶ τῆς τότε ταπεινότητος σκευάσας. ὅπως 
e p DOES K ' 

αἰδέσεώς τε καὶ ἐλέου ἅμα ἄξιος αὐτῷ φανείη᾽ vOv 
- , ' 

uiv γὰρ χιτῶνα τὸν μεσόλευκον καὶ τὸν χάνδυν τὸν 

e , je! ' 4 1 , , Sar. 

ὁλοπόρφυρον ἐξέδυ, τὴν δὲ δὴ τιάραν τὸ τε ἀναδημα 

εἶχε. Πομπήιος δὲ ἀπὸ μὲν τοῦ ἵππου κατεβίβασεν 
- ' e 

αὐτόν, ῥαβδοῦχόν τινα πέμψας. προσήλαυνε γὰρ ὡς 
3... κξ * M , , 

καὶ ἐς αὐτὸ TO ἔρυμα κατὰ TO σφέτερον ἔϑος ἵἱππεύ- 

93 , M 3 , * , , 

σων. ἐσελθόντα δὲ αὐτοποδία καὶ vo ve διάδημα 

- - , 

ἀπορρίψαντα καὶ ἐς τὴν γῆν πεσόντα προσκυνοῦντά 
3 

τε ἰδὼν ἠλέησε. καὶ ἀναπηδήσας ἐξανέστησέ τε αὐ- 
- 9 M , 

τόν. καὶ ταινιώσας τῷ ἀναδήματι ἔς ve τὴν πλησίαν 

e ἵψ τ M , , M “Ἢ ^ 

ἕδραν ἐκαϑισὲε καὶ παρεμυϑήσατο, εἰπὼν ἄλλα τὲ καὶ 
- , 3 , 

ὅτι ov τὴν τῶν Agusvíov βασιλείαν ἀπολωλεκῶς, 
5 - ς , M » 

ἀλλὰ καὶ τὴν τῶν Ῥωμαίων φιλίαν προσειληφὼς εἴη. 


ἃ. ἃ. 088. [0 XXXVI. BELLUM MITHRIDATICUM. 195 


καὶ ὁ uiv τούτοις τὲ αὐτὸν ἀνεκτήσατο καὶ ἐπὶ δεῖ- 
πνον ἐχάλεσεν᾽ ὁ δὲ υἱός, ἐκάϑητο δὲ ἐκ τοῦ ἐπὶ 53 
ϑάτερα τοῦ Πομπηίου, οὔϑ᾽ ὑπανέστη τῷ πατρὶ οὔτ᾽ [55] 
ἄλλο τι αὐτὸν ἐδεξιώσατο, ἀλλὰ καὶ ἐπὶ δεῖπνον κλη- 
ϑεὶς οὐκ ἀπήντησεν. ὅϑεν ὑπό γε τοῦ Πομπηίου 
μάλιστα ἐμισήϑη. τῇ γοῦν ὑστεραίᾳ διακούσας αὐ- 2 
τῶν τῷ μὲν πρεσβυτέρῳ τὴν πατρῴαν πᾶσαν ἀρχὴν 
ἀπέδωκε᾽ τὰ γὰρ προσχτηϑέντα ὑπ᾽ αὐτοῦ, ἤν δὲ 
ἄλλα τε καὶ τῆς Καππαδοκίας τῆς τε Συρίας μέρη, 
ἥ τε Φοινίκη καὶ ἡ Σωφανηνὴ χώρα τοῖς ᾿Δρμενίοις 
πρόσορος οὐ σμικρά, παρείλετο αὐτοῦ, καὶ προσέτι 
καὶ χρήματα αὐτὸν ἤτησεν᾽ τῷ δὲ νεωτέρῳ τὴν Σω- 
φανηνὴν μόνην ἀπένειμε. καὶ ἔτυχον γὰρ οἵ ϑησαυ- 3 
ool ἐν αὐτῇ ὄντες, ἠμφισβήτησέ τε περὶ αὐτῶν ὁ 
νεανίσκος , καὶ ἁμαρτών, οὐ γὰρ εἶχεν ὁ Πομπήιος 
ὁπόϑεν ἄλλοϑεν τὰ ὡμολογημένα κομίσηται: ἠγανά- 
κτησὲ καὶ δρασμὸν ἐβουλεύσατο. ὁ οὖν Πομπήιος 
προμαϑὼν τοῦτο ἐκεῖνόν τε ἐν φυλακῇ ἀδέσμῳ ἐποιή- 
σατο; καὶ πέμψας πρὸς τοὺς τὰ χρήματα φυλάττοντας 
τῷ πατρὶ αὐτοῦ πάντα σφᾶς δοῦναι ἐκέλευσεν. ἐπειδή 1 
τὲ wi ὑπήκουσαν. λέγοντες τὸν νεανίσκον. οὗπερ 
ἡ χώρα ἤδη ἐνομίξετο, “χρῆναί σφισι τοῦτο προστά- 
Eat, ἔπεμψεν αὐτὸν πρὸς τὰ φρούρια. καὶ ὁ μὲν κε- 
κλειμένα αὐτὰ εὑρὼν προσῆλϑέ τε ἐγγύς, καὶ ἐκέ- 
λευσε καὶ ἄκων αὐτὰ ἀνοιχϑῆναι᾽ ὡς δ᾽ οὐδὲν μᾶλ- 
λον ἐπείϑοντο, προϊσχόμενοι ὅτι μὴ ἕχούσιος ἀλλ᾽ 
ἀναγκαστὸς τὴν πρόσταξιν ἐποιεῖτο, ἐχαλέπηνεν ὁ 
Πομπήιος καὶ ἔδησε τὸν Τιγράνην. καὶ οὕτως ὃ τὲ 5 
γέρων τοὺς ϑησαυροὺς παρέλαβε. καὶ αὐτὸς ἔν τε 
τῇ χώρᾳ τῇ ᾿Αἀναΐτιδι καὶ πρὸς τῷ ποταμῷ τῷ Κύρνῳ 
τριχῇ νείμας τὸν στρατὸν παρεχείμασε. τά v6 ἄλλα 
παρὰ τοῦ Τιγράνου συχνὰ καὶ χρήματα πολλῷ πλείω 
13* 


190 L. XXXVI. BELLUM MITHRIDATICUM. a. u. 688. 


- e J , 2 5 τ 3 el 
e τῶν ouoAoygg9évrov λαβῶν. ἀφ΄ ovzso ovy ἡκιστα 
καὶ ἐκεῖνον ἔς τε τοὺς φίλους καὶ ἐς τοὺς συμμάχους 
- n 3 - 
οὐ πολλῷ ὕστερον ἐσέγραψε. καὶ τὸν υἱὸν αὐτοῦ ἐς 
M c ^ 
τὴν Ῥώμην μετὰ φρουρᾶς ἐσήγαγεν. 
3 ς 3 n 

[37] ov μέντοι καὶ ἐν ἡσυχίᾳ διεχείμασεν. Οροίσης 

E ' 3 € ^ ς - , 

γὰρ ᾿Δλβανῶν τῶν ὑπὲρ τοὺ Κύρνου οἰκούντων βα- 

' , - - - 

GLA EUG , τὸ μέν τι καὶ τῷ Τιγράνῃ τῷ νεωτέρῳ φίλῳ 

, M ^ “ 

oí ὄντι χαρίσασϑαι βουληϑείς. τὸ δὲ δὴ πλεῖστον 
, , € ^ 

δείσας μὴ καὶ ἐς τὴν AA avion οἵ Ῥωμαῖοι ἐσβάλωσι. 

) * - - - 
καὶ νομίσας ὅτι. ἂν ἐν τῷ χειμῶνι ἀδοκήτοις σφίσι 
N 9 , 
καὶ μὴ xc9 ἕν στρατοπεδευομένοις προσπέσῃ. παν- 
3 9 A ? 
TOS Ti ἐξεργάσεται., ἐστράτευσεν ἐπ᾽ αὐτοὺς παρ 
αὐτὰ τὰ Κρόνια, καὶ αὐτὸς μὲν ἐπὶ Μέτελλον Κέ- 
λερα, παρ᾽ ᾧ ὁ Τιγράνης ἢν. ἤλασεν, ἄλλους δὲ ἐπὶ 
τὸν Πομπήιον καὶ ἄλλους ἐπὶ Μούκιον Φλάκκον τὸν 
- D EJ , e 
τῆς τριτημορίδος ἄρχοντα ἔπεμψεν. ὅπως πάντες ἅμα 
3 4 3 ' 
8 ταραχϑέντες μὴ συμβοηϑήσωσιν ἀλλήλοις. οὐ μὴν 
^ , 3 , ? ἌΝ E] EET A M e 
καὶ διεπράξατο οὐδαμοϑὲ οὐδέν᾽ éxsivov τε γὰρ O 
H , ^ ? , X € , 1, M 
Κέλερ ἰσχυρῶς ἀπεχρούσατο, καὶ o Φλακκος ἐπειδὴ 
- 2 2 , 
πολὺν τὸν περίβολον τῆς ταφρείας ὄντα ἀδύνατος 
35 ec - - FH , 
ἣν ὑπὸ τοῦ μεγέϑους σῶσαι. ἑτέραν ἔνδοϑεν ἐποιή- 
S4 9 ^ -— e 
σατο. καὶ δόξαν ἀπ᾽ αὐτοῦ τοῖς ἐναντίοις ὡς καὶ 
φοβηϑεὶς ἐμβαλὼν ἐπεσπάσατο αὐτοὺς ἔσω τῆς ἔξω- 
, 3 - 

4 $ev τάφρου, κἀνταῦϑα μὴ προσδεχομένοις σφίσιν 
2 M ' M 3 , ' M M 
ἐπεχδραμῶὼν πολλοὺς μὲν ἐν χερσί. πολλους δὲ καὶ 

, 3 e 
φεύγοντας ἐφόνευσε. x&v Tovro ὁ Πομπήιος προ- 
- i3 
μαϑών ve τὴν πείρασιν τῶν βαρβάρων ἣν ἐπὶ τοὺς 
ELA -. 3 "n 
ἄλλους ἐπεποίηντο, προαπήντησε τοῖς ἐφ᾽ ἕαυτὸν 
- 9 
ἐπιοῦσιν ἀπροσδοκήτως. καὶ κρατήσας ἐπὶ τὸν Ὀροί- 
3 5 , ^ 
σην εὐθὺς ὥσπερ εἶχεν ἠπείχϑη. καὶ ἐκεῖνον μὲν 
3 D E] , ' δὰ A ^- D 
oU κατέλαβεν. ἀπωσϑείς τὲ γὰρ ὑπὸ rov Κελερος 
5 καὶ μαϑὼν καὶ τὰ τὼν ἄλλων πταίσματα ἔφυγε, τῶν 


ἐφ 


8., 088, [., XXXVI. BELLUM MITHRIDATICUM. 107 


μέντοι ᾿ἀλβανὼν συχνοὺς περὶ τὴν τοῦ Κύρνου διά- 
βασιν συλλαβὼν ἐφϑειρε. κἀκ τούτου δεηϑεῖσιν 
») "d , , ^ A CY ^ LT , , 
αὐτοῖς ἐσπείσατο᾽ ἀλλῶς μὲν γαρ καὶ σφοδρα ἐπε- 
, , ' , [mets 2 Ἔ ἤν 1 
ϑυμει ἐς τὴν χῶραν αὐτῶν ἀντειβαλεῖν, διὰ δὲ δὴ 
τὸν χειμῶνα ἡδέως τὸν πόλεμον ἀνεβάλετο. 


a, uU. 


689 


4AIONOX 


PO9MAIKHZ IZTOPIAZ AZ. 


Tore uiv δὴ ταῦτ᾽ ἔπραξε, τῷ δ᾽ ἐπιγιγνομένῳ 
ἔτει. τοῦ τε Κόττου τοῦ Μουκίου καὶ τοῦ Τορκουά- 
του TOU Λουκίου ὑπατευόντων., ἐπολέμησε μὲν καὶ 
τοῖς ᾿Δλβανοῖς., ἐπολέμησε δὲ καὶ τοῖς Ἴβηρσι. καὶ 
προτέροις y& τούτοις καὶ παρὰ γνώμην ἠναγκάσϑη 
συνενεχϑῆναι᾽ ᾿Δρτώκης γὰρ ὁ βασιλεὺς αὐτῶν. νέ- 
μονται δὲ ἐπ᾽ ἀμφότερα τοῦ Κύρνου, τῇ μὲν τοῖς 
᾿Δλβανοῖς τῇ δὲ τοῖς Aguevíowg πρόσοροι, φοβηϑεὶς 
μὴ καὶ ἐφ᾽ ἑαυτὸν τράπηται. πρέσβεις μὲν ὡς καὶ ἐπὶ 
φιλίᾳ πρὸς αὐτὸν ἔπεμψε. παρεσκευάζετο δὲ ὅπως 
ἐν τῷ ϑαρσοῦντι καὶ διὰ τοῦτο ἀνελπίστῳ οἱ ἐπί- 
ϑηται. προμαϑὼν οὖν καὶ τοῦτο ὁ Πομπήιος ἔς τὲ 
τὴν χώραν αὐτοῦ 'προενέβαλε, πρὶν ἵχανῶς τε αὐτὸν 
ἑτοιμάσασϑαι καὶ τὴν ἐσβολὴν δυσχερεστάτην οὖσαν 
προκατασχεῖν, καὶ ἔφϑη καὶ πρὸς τὴν πόλιν τὴν 
᾿Δχρόπολιν ὠνομασμένην πφοχωφήσας, πρὶν καὶ αἰ- 
σϑέσϑαι τὸν ᾿ἀρτώκην ὅτι παρείη. ἣν δὲ ἐπ᾽ αὐτοῖς 
τοῖς στενοῖ , ἔνϑεν μὲν τοῦ Καυκάσου παρατείνον- 
τος: oU καὶ ἐπὶ τῇ φυλακῇ τῶν ἐσβολῶν ὠχύρωτο. 
0 τε ovv ᾿Δἀρτώκης ἐκπλαγεὶς οὐδένα καιρὸν ὥστε 
συντάξασϑαι ἔσχεν. ἀλλὰ καὶ διαβὰς τὸν ποταμὸν 
τὴν γέφυραν κατέπρησε, καὶ of ἐν τῷ τείχει πρός 
τε τὴν φυγὴν αὐτοῦ, καὶ ἅμα καὶ μάχῃ νικηϑέντες, 
ἐνέδοσαν. κρατήσας οὖν τῶν διόδων ὁ Πομπήιος 


a.u. 089. — L. XXXVIL BELLUM MITHRIDATICUM. 199 


φρουράν τὲ ἐπ᾽ αὐταῖς κατεστήσατο, καὶ ἐκεῖθεν ὁρ- 
μώμενος πᾶσαν τὴν ἐντὸς τοῦ ποταμοῦ κατεστρέψατο. 
μέλλοντος δ᾽ αὖ καὶ τὸν Κύρνον διαβήσεσϑαι, πέω- 
πει πρὸς αὐτὸν ὁ ᾿Δρτώκης εἰρήνην τε αἰτῶν. καὶ 
γέφυραν τά τε ἐπιτήδεια ἑκών οἱ παρέξειν ὑπισχνού- 
μένος. καὶ ἐποίησε μὲν ἑκάτερον ὡς καὶ συμβησό- 
μενος; δείσας δέ. ἐπειδὴ εἶδεν αὐτὸν διαβεβηκότα, 
πρὸς τὸν Πέλωρον, £v τῇ ἀρχῇ καὶ ἐκεῖνον τῇ αὐτοῦ 
ῥέοντα. ἀπέφυγεν" ὃν γὰρ ἐξῆν αὐτῷ κωλῦσαι δια- 
βῆναι, τοῦτον ἐπισπασάμενος ἀπεδίδρασκεν. ἰδὼν 
οὖν τοῦϑ᾽ ὁ Πομπήιος ἐπεδίωξέ τε αὐτὸν καὶ κατα- 
λαβὼν ἐνίκησε᾽ δρόμῳ γάρ, καὶ πρὶν τοὺς τοξότας 
αὐτοῦ τῇ σφετέρᾳ τέχνῃ χρήσασϑαι. ὁμόσε σφίσιν 
ἐχώρησε καὶ δι᾿ ἐλαχίστου αὐτοὺς ἐτρέψατο. γενο- 
μένου δὲ τούτου ᾿ἀρτώκης μὲν τόν vs Πέλωρον δια- 
βὰς καὶ τὴν γέφυραν καὶ τὴν ἐκείνου καύσας ἔφυγε, 
τῶν δ᾽ ἄλλων οἵ μὲν ἐν χερσὶν οἵ δὲ καὶ τὸν ποτα- 
uov πεξῇ περαιούμενοι ἀπέϑανον᾽ συχνοὶ δὲ καὶ κατὰ 
τὰς ὕλας σκεδασϑέντες ἡμέρας μέν τινας ἀπὸ τῶν 
δένδρων ὑπερυψήλων ὄντων ἀποτοξεύοντες διεγέ- 
vovro, ἔπειτα δὲ καὶ αὐτοὶ ὑποτμηϑέντων τῶν δέν- 
gov ἐφϑάρησαν. καὶ οὕτω καὶ ὁ ᾿᾿ρτώκης ἐπεκχη- 
φυχεύσατο μὲν αὖϑις τῷ Πομπηίῳ καὶ δῶρα ἔπεμ- 
ψεν᾽ ἐχείνου δὲ δὴ ταῦτα μέν. ὅπως τὰς σπονδὰς 
ποιήσεσϑαι ἐλπίσας μὴ περαιτέρω ποι προχωρήσῃ, 
λαβόντος, τὴν δ᾽ εἰρήνην οὐχ ὁμολογήσαντος δώσειν, 
ἂν μὴ τοὺς παῖϑάς ot ὁμήρους προαποστείλῃ, χρόνον 
τινὰ ἐπέσχε. μέχρις ov of Ῥωμαῖοι καὶ τὸν Πέλωρον 
διαβατόν πῃ τοῦ ϑέρους γενόμενον οὐ χαλεπῶς. ἄλ- 
λὼς τὲ καὶ μηδενὸς κωλύοντος. ἐπεραιοϑησαν. οὕτω 
δὲ δὴ τούς τε παῖδας αὐτῷ ἔπεμψε καὶ μετὰ τοῦτο 
καὶ συνηλλᾶγη. 


c 


ϑ 


200 L. XXXVII. BELLUM MITHRIDATICUM. — a.u.689. 


κἀκ τούτου μαϑὼν ὁ Πομπήιος οὐ πόρρω τὸν 
Φᾶσιν ὄντα, καὶ νομίσας ἔς τε τὴν Κολχίδα παρ᾽ av- 
τὸν καταβήσεσϑαι καὶ ἐκεῖϑεν ἐπὶ τὸν Μιϑριδάτην 
ἐς τὸν Βόσπορον πορεύσεσϑαι. προΐει μὲν ἡ διε- 
νοεῖτο, καὶ τούς τε Κόλχους καὶ τοὺς προσχώρους 
σφίσι, τὰ μὲν πείϑων τὰ δὲ καὶ ἐκφοβῶν. διῆλϑεν᾽ 
αἰσϑόμενος δὲ ἐνταῦϑα ὅτι 3) τε ἐπὶ τῆς ἠπείρου κο- 
μιδὴ διὰ πολλῶν καὶ ἀγνώστων καὶ πολεμικῶν ἐϑ- 
νῶν καὶ ἡ διὰ τῆς ϑαλάσσης χαλεπωτέρα διά τε τὸ 
ἀλίμενον τῆς χώρας καὶ διὰ τοὺς ἐνοικοῦντας αὐτὴν 
εἴη. τῷ μὲν Μιϑριδάτῃ τὸ ναυτικὸν ἐφορμεῖν ἐκέ- 
λευσεν, ὥστε ἐκεῖνόν τε τηρεῖσϑαι μηδαμόσε ἐχπλεῦ- 
σαι χαὶ τὴν ἐπαγωγὴν αὐτοῦ τῶν ἐπιτηδείων ἀφε- 
λέσϑαι, αὐτὸς δὲ ἐπὶ τοὺς ᾿Δλβανοὺς οὐ τὴν συντο- 
μωτάτην, ὅπως σφᾶς καὶ ὑπὸ τούτου πρὸς ταῖς σπον- 
δαὶῖς ἀνελπίστους καταλάβῃ. ἀλλ᾽ ἐς τὴν Mousvíav 
ἐπανελϑὼν ἐτράπετο. καὶ τόν τε Κύρνον, ἡ πορεύ- 
σιμος ὑπὸ τοῦ ϑέρους ἐγεγόνει, πεζῇ διέβη, τήν τὲ 
ἵππον κατὰ τὸν ῥοῦν καὶ τὰ σκευοφόρα ἑξῆς. εἶτα 
τοὺς πεζοὺς διιέναι κελεύσας. ἵν᾽ οἵ τε ἵπποι τὸ σφο- 
δρὸν αὐτοῦ τοῖς σώμασί σφῶν διαχέωσι. καὶ ἐκ τῶν 
σχευοφόρων εἴ πού τι καὶ ὡς περιτραπείη, ἔς τε τοὺς 
ἐπὶ ϑάτερα παρακολουϑοῦντας ἐμπίπτῃ καὶ μὴ πε- 
ραιτέρω καταφέρηται᾽ κἀντεῦϑεν πρὸς τὸν Καμβύ- 
σὴν πορευόμενος ὑπὸ μὲν τῶν πολεμίων οὐδὲν δει- 
νὸν ἔπαϑεν., ὑπὸ δὲ δὴ τοῦ καύματος καὶ διὰ τοῦτο 
καὶ τοῦ δίψους ἰσχυρῶς μετὰ παντὸς τοῦ στρατοῦ, 
καίτοι νυκτὸς τὸ πολὺ τῆς ὁδοῦ διελθών, ἐταλαιπώ- 
ρησεν᾽ oí γὰρ ἀγωγοί σφων, ἐκ τῶν αἰχμαλώτων 
ὄντες, οὐ τὴν ἐπιτηδειοτάτην αὐτοὺς ἤγαγον. οὐ μὴν 
οὐδ᾽ ὁ ποταμὸς ἐν δέοντί σφισιν ἐγένετο᾽ ψυχρότα- 
τόν τὲ γὰρ τὸ ὕδωρ Ov καὶ ἀϑρόον ὑπ᾽ αὐτῶν πο- 


a.u.689. — L. XXXVII. BELLUM MITHRIDATICUM. 201 


7 3 ^ 
ϑὲν συχνοῖς ἐλυμήνατο. ὡς δ᾽ ovv οὐδὲ ἐνταῦϑα 
, , , 3 Τὰ » E 4. Ἀν 
ἀντίπαλον τι αὐτοῖς ὥφϑη, προς Tov Afro προσε- 
χώρησαν, ὕδωρ μόνον ἐπιφερόμενοι᾽ τὰ γὰρ ἄλλα 
παρ᾽ ἑκόντων τῶν ἐπιχωρίων ἐλάμβανον, καὶ διὰ 
» κα , , 3 , , 
τοῦτο οὐδὲ ἐκακούργουν οὐδέν. καί σφισι διαβεβη- 
, ^ ^ ' €312 , N 3 , 

χοσιν ἤδη vov ποταμὸν o Ὁροίσης προσιῶν ἡγγελϑη. 
ς 3 , ' 2: 1 ' - € 
o ovv Πομπηιος βουληϑεὶς αὐτὸν, πρὶν τὸ τῶν Ρω- 
Matan zAn9og γνῶναι, πρὸς μάχην ὑπαγαγέσϑαι, μὴ 
καὶ αἰσϑόμενος αὐτοῦ ἀναχωρήσῃ, τούς τὲ ἱππέας 
προέταξε, προειπών σφισιν ἃ ποιήσουσι. καὶ τοὺς 
λοιποὺς ὄπισϑεν αὐτῶν ἔς τε τὰ γόνατα κεχκλιμένους 
καὶ ταῖς ἀσπίσι συγκεκαλυμμένους ἔχων ἀτρεμεῖν 
ἐποίησεν, ὥστε τὸν Ὀροίσην μὴ πρότερον μαϑεῖν. αὐ- 
τοὺς παρόντας πρὶν ἕν χερσὶ γενέσϑαι. κἀκ τούτου 
ἐκεῖνός τε τῶν ἱππέων ὡς καὶ μόνων ὄντων κατα- 
φρονήσας συνέμιξέ σφισι. καὶ δι᾿ ὀλίγου τραπέντας 
ἐξεπίτηδες ἀνὰ κράτος ἐπεδίωξε᾽ καὶ οἱ πεζοὶ ἀνα- 
στάντες ἐξαίφνης καὶ διαστάντες τοῖς μὲν σφετέροις 
ἀσφαλῇ τὴν φυγὴν διὰ μέσου σφῶν παρέσχον, τοὺς 
δὲ πολεμίους ἀπερισκέπτως τῇ διώξει χρωμένους. ἐσδε- 
ξάμενοι συχνοὺς ἐκυκλώσαντο. καὶ οὗτοί τε τοὺς ἔν- 
δὸν ἔκοπτον. καὶ οἵ ἱππεῖς. οἱ μὲν ἐπὶ δεξιὰ οἱ δ᾽ 
ἐπὶ ϑάτερα αὐτῶν περιελϑόντες, κατὰ νώτου τοῖς 
ἔξω τῆς κυκλώσεως προσέπεσον. καὶ ἐκεῖ τε πολλοὺς 
ἐφόνευσαν ἑκάτεροι. καὶ ἑτέρους ἐς τὰς ὕλας κατα- 

, ec 
φυγόντας κατέπρησαν, ^ (à Κρόνια Κρόνια᾽ πρὸς τὴν 
ἐπίϑεσίν σφων τὴν τότε γενομένην ἐπιλέγοντες. 

» y , 

πράξας δὲ ταῦϑ'᾽ ὁ Πομπήιος. καὶ τὴν χώραν 
ἐπιδ ) ig v6 4A ἴς εἰρή ἔδ ὶ ἄλ 
πιδραμῶν,. τοῖς τε .“4λβανοῖς εἰρήνην ἔδωκε, καὶ ἀλ- 

^ ^ Ἁ , m , 

λοις τισὶ τῶν παρὰ τὸν Καύχασον μέχρι τῆς Κασπίας 

, τι 3 A! LJ , ww. 3 , 
ϑαλασσης, ἐς ἣν ἀπὸ τοῦ Πόντου τὸ ogog ἀρξαμενον 
τελευτᾷ, κατοικούντων ἐπικηρυκευσαμένοις ἐσπείσατο. 


202 L. XXXVII. BELLUM MITHRIDATICUM. — a.u.689. 


2 Φραάτης δὲ ἔπεμψε uiv πρὸς αὐτὸν ἀνανεώσασϑαι 


[9-] 


p 


ex 


2 


τὰς συνθήκας éQfAov' ὡς γὰρ ἐκεῖνόν τε οὕτω φε- 
góuevov ἑώρα. καὶ τῆς ᾿δρμενίας τοῦ τε Πόντου τοῦ 
ταύτῃ οἱ ὑποστράτηγοι αὐτοῦ τὰ λοιπὰ προσκατε- 
στρέφοντο., 0 τε Γαβίνιος καὶ ὑπὲρ τὸν Εὐφράτην 
μέχρι τοὺ Τίγριδος προεχώρησεν, ἐφοβήϑη τε αὐτοὺς 
καὶ τὴν σύμβασιν βεβαιώσασϑαι ἐπεϑύυμησεν᾽ οὐ μέν- 
τοι καὶ διεπράξατό τι. ὁ γὰρ Πομπήιος πρός τε τὰ 
παρόντα xci πρὸς τὰς ἐξ αὐτῶν ἐλπέδας κατεφρό- 
νησεν αὐτοῦ, καὶ τά τε ἄλλα ὑπερφρόνως τοῖς πρέ- 
σβεσιν ἐλάλησε, καὶ τὴν χώραν τὴν Κορδουηνήν, 
ὑπὲρ ἧς πρὸς τὸν Τιγράνην διεφέρετο, ἀπήτησεν. 
ἐπειδή τε ἐκεῖνοι μηδέν. ἅτε μηδὲ ἐπεσταλμένοι τι 
περὶ αὐτῆς, ἀπεκρίναντο, ἔγραψε μέν τινα τῷ Φρα- 
ἄτῃ. οὐκ ἀνέμεινε δὲ ἀντιπεμφϑῆναί vt, ἀλλ᾽ ἐς τὴν 
χώραν τὸν ᾿ἀφράνιον παραχρῆμα ἔστειλε, καὶ κατα- 
σχὼν αὐτὴν ἀμαχὶ τῷ Τιγράνῃ ἔδωκε. καὶ ὁ μὲν 


᾿ἀφράνιος διὰ τῆς Μεσοποταμίας ἐς τὴν Συρίαν παρὰ 


τὰ συγκείμενα πρὸς τὸν Πάρϑον κομιζόμενος ἐπλα- 
νήϑη, καὶ πολλὰ ὑπό τε τοῦ χειμῶνος καὶ ὑπὸ τῆς 
σπάνεως τῶν τροφῶν ἐκακώϑη᾽ κἂν ἀπώλοντο, εἰ 
μὴ Καρραῖοι, Μακεδόνων τὲ ἄποικοι ὄντες καὶ ἐν- 
ταῦϑά που οἰκοῦντες, ὑπέλαβόν τε αὐτὸν καὶ παρέ- 
πεμψαν ... ταῦτά τε πρὸς τὸν Φραάτην ἀπὸ τῆς πα- 
ρούσης οἱ δυνάμεως ἔπραξε." σαφέστατα τοῖς πλεο- 
veutsiv βουλομένοις ἐπιδείξας ὅτι πάντα ἐκ τῶν ὅπλων 
ἤρτηται καὶ ὁ ἐν αὐτοῖς κρατῶν νομοϑέτης ὧν βού- 
λεται ἀναγκαῖος, γίγνεται. καὶ προσέτι καὶ πρὸς τὴν 
ἐπίκλησιν αὐτοῦ ὕβρισεν, ἧπερ πρός τὲ τοὺς ἄλλους 
πάντας ἠγάλλετο καὶ πρὸς αὐτοὺς τοὺς Ῥωμαίους. 
οὗτοί τε αὖ πρὸς ἐκεῖνον ἀεί ποτὲ ἐκέχρηντο. βασι- 
λέως γὰρ αὐτοῦ βασιλέων καλουμένου, τό τε τῶν 


ἃ.ὰ. 089. — L.XXXVII. BELLUM MITHRIDATICUM. 203 


βασιλέων ὄνομα περιέκοψε καὶ βασιλεῖ αὐτὸ μόνον 
ἐπιστέλλων ἔγραψε, καίτοι τῷ Τιγράνῃ τῷ αἰχμα- 
λώτῳ καὶ τοῦτο παρὰ τὸ νομιξύμενον αὐτοῖς δούς, 
ὅτε τὰ ἐπινίκια αὐτοῦ ἐν τῇ Ῥώμῃ ἔπεμψεν. ὁ οὖν 
Φραάτης. καίπερ δεδιώς τε αὐτὸν καὶ ϑεραπεύων, 
ἠγανάκτησεν ἐπὶ τούτῳ ὡς καὶ τῆς βασιλείας ἐστε- 
ρημένος. καὶ πέμψας πρέσβεις πάντα τε ὅσα ἠδίκητο 
ἐπεκάλει ol, καὶ τὸν Εὐφράτην ἀπηγόρευε μὴ δια- 
βαίνειν. ἐπειδή τε οὐδὲν βέτριον ἀπεκρίνατο, εὐ- 
ϑὺς ἐπὶ τὸν Τιγράνην μετὰ τοῦ υἱέος αὐτοῦ, 9 τὴν 
ϑυγατέρα ἐδεδώκει. ἐστράτευσεν, ἐν τῷ ἦρι ἐν ᾧ 
“Δούκιός τε Καῖσαρ καὶ Γάιος Φίγουλος ὑπάτευον᾽ 
καὶ νικηϑ εὶς μάχῃ ἔπειϑ'᾽ ὕστερον ἀντεπεκφάτησε. 
τοῦ τὲ Τιγράνου τὸν Πομπήιον ἐν Συρίᾳ ὄντα ἐπι- 
καλεσαμένου, πρέσβεις τε αὖϑις πρὸς αὐτὸν ἀπέ- 
στειλε, καὶ πολλὰ μὲν ἐκείνου κατηγόρησε, πολλὰ δὲ 
καὶ ἐς τοὺς Ῥωμαίους ὑπεσήμηνεν. ὥστε τὸν Πομ- 
πήιον καὶ αἰσχυνϑῆναι καὶ καταπλαγῆναι. οὔκουν 
οὔτε τῷ Τιγράνῃ ἐπεχούρησεν οὔτε πρὸς τὸν Φραά- 
την πολέμιόν τι ἔτ᾽ ἔπραξε. πρόφασιν ποιησάμενος 
τὸ μήτε ἐχείνην οἵ τὴν στρατείαν προστετάχϑαι καὶ 
τὸν Μιϑριδάτην ἐν ὅπλοις ἔτ᾽ εἶναι. ἀρκεῖσϑαί τε 
τοῖς κατειργασμένοις ἔφασκε. καὶ οὐκ ἐβούλετο. μὴ 
πλειόνων ὀρεγόμενος καὶ περὶ ἐκείνοις, ὥσπερ που 
καὶ ὁ Λούκουλλος, πταίσῃ. τοιαῦτα γὰρ ἐφιλοσόφει, 
καὶ τό τε πλεονεχτεῖν δεινὸν καὶ τὸ τῶν ἀλλοτρίων 
ἐφίεσθαι ἄδικον εἶναι τότε ἔλεγεν Or οὐκέτ᾽ αὐτοῖς 
χρῆσϑαι ἐδύνατο. τάς vs γὰρ τοῦ Πάρϑου δυνάμεις 
δείσας, καὶ τὸ ἀστάϑμητον τῶν πραγμάτων φοβη- 
ϑείς, οὔτε τὸν πόλεμον καίτοι πολλῶν ἐναγόντων 
ἀνείλετο, καὶ τὰ ἐγκλήματα τοῦ βαρβάρου ἐφαύλισεν,. 
ἀντειπὼν μὲν οὐδέν, φήσας δὲ ὑπὲρ ὁρίων τινῶν 


ex 


1 


3 


204 L. XXXVII. BELLUM MITHRIDATICUM. — a.u. 690. 


M 3S ' M Ξ- 
τὴν διαφορὰν αὐτῷ πρὸς τὸν Τιγράνην εἶναι, περὶ 
ε » -» 2 : 
ὧν δικάσειν σφίσιν ἄνδρας τρεῖς. ovg καὶ ἔπεμψε 
2 ς 2 » É 
καὶ αὐτοὺς ὡς ἀληϑῶς ἐκεῖνοι διαιτητὰς ἐπιγραψά- 
μενοι πάντα τὰ πρὸς ἀλλήλους ἐγκλήματα διελύσαντο, 
, e , Ll 
ὀργιξόμενος μὲν ὁ Τιγράνης ὅτι τῆς ἐπικουρίας ovx 
-U , Ne Sf , Ὡς ' 3 
ἔτυχε. βουλόμενος δὲ o Φραατης περιεῖναι vov Ag- 
μένιον, ὅπως καὶ συμμάχῳ ποτὲ αὐτῷ, εἰ δεηϑείη, 
sj, dai 5 
κατὰ τῶν Ῥωμαίων χρήσαιτο. καὶ γὰρ εὖ ἠπίσταντο 
ς er e , - - 
ἀμφότεροι ὅτι, ὁπότερος αὐτῶν TOU ἑτέρου κχρατή- 
Ξ M AG 
σειε, τῶν τε πραγμάτων τοῖς Ῥωμαίοις stooxowet 
9 3 , , 
καὶ αὐτὸς εὐχειρωτότερός σφισι γενήσεται. 
9 ΚΥΡΆ N ᾿ ' E , 
ἐκεῖνοι μὲν δὴ διὰ ταῦτρ κατηλλάγησαν, Ilou- 
- “3 
πήιος δὲ ἔν τε τῇ ᾿Δσπίδι καὶ τότε ἐχείμασε. καὶ τά 
» aA ore 19 , , Ν 
τε ἀλλα τὰ ἔτ᾽ ἀνϑισταμενα RAE e Aden - καὶ 2vu- 
φόριον τεῖχος Στρατονίκης οὗ προδούσης ἔλαβεν. 
αὕτη δὲ γυνή τε τοῦ Μιϑριδάτου οὔσα, καὶ ὀργὴν 
αὐτῷ ὅτι ἐγκατελείφϑη ἔχουσα, τούς τε φρουροὺς ἐς 
M A! - NY 
παρασκευὴν δὴ τροφῆς ἐξέπεμψε xoi vovg Ῥωμαίους 
5 ' - 
ἐδέξατο, καίτοι παιδὸς αὐτὴς 
- - 3 , 
... παρὰ τοῦτο μόνον ἐν τῇ ἀγορανομίᾳ ἐπῃνέϑη, 
3 ς Y 
' ἀλλ᾽ ὅτι καὶ τὰ Ῥωμαῖα καὶ τὰ Μεγαλήσια πολυτελέ- 
E S 9 - 
στατα ἐποίησεν. ἔτι δὲ καὶ μονομάχων ἀγώνας ἐπὶ 


Ἴ, ὅ, 8. παιδὸς αὐτῆς] Conf. Appian. Mithr. c. 107. 

8, 1, 1. ἐπῃνέϑη) C. Iulius Caesar. Xiphilinus p. 7: Ὑπο- 
στρέψας δὲ ἐξ ᾿Δρμενίας, καὶ τοῖς βασιλεῦσι καὶ τοῖς δυνάσταις 
τοῖς προσιοῦσιν αὐτῷ διαιτήσως καὶ χρηματίσας, καὶ τοῖς μὲν 
τὰς βασιλείας βεβαιώσας τοῖς δὲ τὰς δυναστείας ἐπαυξήσας, 
τῶν δὲ καὶ τὰς ὑπεροχὰς κολούσας καὶ ταπεινώσας, τήν τε 
κοίλην Συρίαν καὶ τὴν Φοινίκην ἄρτι τε βασιλέων ἀπηλλαγμέ- 
νας καὶ ὑπό τε τῶν ᾿ἀραβίων καὶ ὑπὸ τοῦ Τιγράνου κεκακω- 
μένας συνεστήσατο. ἐτόλμησε μὲν γὰρ ὃ ᾿ἀντίοχος ἀπαιτῆσαι 
αὐτάς, οὐκ ἀπέλαβε δέ, ἀλλ᾽ ἔς τε ἀρχὴν μίαν συνετάχϑησαν 
καὶ νόμους ἔλαβον ὥστε τὸν τῶν Ῥωμαίων τρόπον πολιτεύεσϑαι. 


a.u.689. — L. XXXVII. BELLUM MITHRIDATICUM. 205 


τῷ πατρὶ μεγαλοφρονέστατα διέϑηκπεν. ἐγένετο μὲν 
γὰρ τῶν δαπανηϑέντων ἐς αὐτὰ τὰ μὲν κοινῇ αὐτῷ 
πρὸς τὸν συνάρχοντα Μάρκον BífovAov, τὰ δὲ καὶ 
- e ^ re 
ἰδία᾽ τοσοῦτον δὲ δὴ ἐν τούτοις ὑπερῆρεν ὥστε καὶ 
τὴν ἐπ᾽ ἐκείνοις δόξαν σφετερίσασϑαν καὶ δοκεῖν 
e EUN 2 , (- 5 ΄ 5:. ἃ 
ἀπαντὰ ovrog ἀνηλωκέναι. ὁ ovv Βίβουλος αὕτος 
2 , E] " M LEN -» , 
ἐπισκώπτων ἔλεγεν ὅτι τὸ αὐτὸ τῷ Πολυδεύκει πε- 
πονϑθὸὼς εἴη" τοῦ γάρ τοι ναοῦ κουνοῦ ot πρὸς τὸν 
ἀδελφὸν τὸν Κάστορα ὄντος. ἐπ᾽ ἐχείνου μόνου ἡ 
ἐπωνυμία αὐτοῦ γίγνεται. 
ἐπὶ μὲν οὖν τούτοις ἔχαιρον οἵ Ῥωμαῖοι; τὰ δὲ 
A 
δὴ τέρατα καὶ πάνυ αὐτοὺς ἐθορύβει. ἐν γὰρ τῷ 
2 , e M » 
Καπιτωλίῳ ἀνδριάντες τὲ πολλοὶ vzo κεραυνῶν συν- 
, 2 Ἁ 
ἐχωνεύϑησαν καὶ ἀγάλματα ἄλλα τε καὶ Ζιὸς ἐπὶ 
κίονος ἱδρυμένον. εἰκών τέ τις λυκαίνης σύν τὲ τῷ 
Ῥώμῳ καὶ σὺν τῷ Ῥωμύλῳ ἵδρυμένη ἔπεσ ( τὲ 
up x Uv τῷ Ῥωμύλῳ ἱδρυμένη ἔπεσε, τὰ 
γράμματα τῶν στηλῶν ἐς ἂς οἱ νόμον ἐσεγράφοντο 
, q.35 1 2: , 5 A , 
συνεχυϑὴη καὶ ἀμυδρὰ ἐγένετο. τὰ τε ovv ἄλλα ἐξε- 
, P. Ὁ 
ϑύοντο τοῖς μάντεσι πειϑόμενοι. καὶ τῷ Zh ἄγαλμα 
A , ' 3 3 
μεῖξον, πρός τε τὰς ἀνατολὰς καὶ πρὸς τὴν ἀγορὰν 
e Εν 9. Le 
βλέπον, ὅπως at συνωμοσίαι ὑφ᾽ ὧν ἐταράττοντο ἐχ- 
φανεῖεν. δρυϑήῆναι ἐψηφίσαντο. 
mt ἢ - 7] ^ 
ταῦτα τε ἐν ἐκείνῳ τῷ ἔτει συνέβη. καὶ of τιμη- 
€ e M 2 N 
ταὶ περὶ τῶν ὑπὲρ τὸν Ἠριδανὸν oíxovvrcov διενεχ- 
, ^ U 3 
. Sévreg, τῷ μὲν γὰρ ἐς τὴν πολιτείαν αὐτοὺς ἐσάγειν 
8 , -" SN 2 3 «" ? 6 €- » E 
ἐδόκει. τῷ δὲ ov, οὐδὲν οὐδὲ τῶν ἄλλων ἔπραξαν. 


, ^ ^ ' 3 ' 9 "i L1 ' - ^ δ 
ἀλλὰ καὶ τὴν ἀρχὴν ἀπεῖπον. καὶ δια τοῦτο καὶ οἱ 


διάδοχοι αὐτῶν ἐν τῷ ὑστέρῳ ἔτει οὐδὲν ἐποίησαν, 
ἐμποδισάντων σφᾶς τῶν δημάρχων πρὸς τὸν τῆς βου- 
λῆς κατάλογον δέει τοῦ μὴ τῆς γερουσίας αὐτοὺς éx- 
πεσεῖν. κἀν τούτῳ πάντες οἷ ἐν τῇ Ῥώμῃ διατρίβον- 
τες, πλὴν τῶν τὴν νῦν Ἰταλίαν οἰκούντων. ἐξέπε- 


ἐῶ 


10 


690 


11 


206 L. XXXVII. BELLUM MITHRIDATICUM. — a. u.690. 691. 


px N 7 , 
Gov Γαΐου τινὸς Παπίου δημάρχου γνώμῃ. ἐπειδὴ 
3 , , 5 
ἐπεπόλαξον καὶ οὐκ ἐδόκουν ἐπιτήδειοί σφισιν εἶναι 
συνοικεῖν. 
I SN 2 , " - , ^ - 
τῷ δὲ ἐχομένῳ ἔτει. τοῦ τὲ Φιγούλου καὶ τοῦ 
4 


: Καίσαρος τοῦ 4ovxíov ἀρχόντων. βραχέα uiv μνή- 


μῆς δ᾽ οὖν ἄξια πρὸς τοὺς τῶν ἀνθρωπείων πραγμά- 
τῶν παραλόγους συνηνέχϑη. ὃ τὲ γὰρ τὸν “ουκρή- 
τιον ἐκ τῆς τοῦ Σύλλου προστάξεως ἀποκτείνας, καὶ 
ἕτερός τις συχνοὺς τῶν ἐπικηρυχϑέντων ὑπ᾽ αὐτοῦ 
φονεύσας. καὶ κατηγορήϑησαν ἐπὶ ταῖς σφαγαῖς καὶ 
ἐκολάσϑησαν. τοῦ Καίσαρος τοῦ Ἰουλίου τοῦϑ᾽ ὅτι 
μάλιστα παρασκευάσαντος. “οὕτω καὶ τοὺς πάνυ ποτὲ 
δυνηϑέντας ἀσϑενεστάτους αἱ μεταβολαὶ τῶν πραγ- 
μάτων πολλάκις ποιοῦσι. τοῦτό τὲ ovv παρὰ δόξαν 
τοῖς πολλοῖς ἐχώρησε. xal ὅτι καὶ ὁ Κατιλίνας ἐπὶ 
τοῖς αὐτοῖς ἐκείνοις αἰτίαν, πολλοὺς γὰρ καὶ αὐτὸς 
τῶν ὁμοίων ἀπεχτόνει, λαβὼν ἀπελύϑη. καὶ δὴ καὶ 
ἐκ τούτου χείρων τε πολὺ ἐγένετο, καὶ διὰ τοῦτο καὶ 
ἀπώλετο᾽ τοῦ γὰρ δὴ Κικέρωνος τοῦ Μάρκου μετὰ 


f. 3 e e * 
᾿ Γαΐου ᾿Αντωνίου ὑπατεύσαντος. ove Μιϑριδάτης ov- 


* 3 
δὲν ἔτι δεινὸν τοὺς Ῥωμαίους εἰργάσατο, ἀλλὰ καὶ 
αὐτὸς ἑαυτὸν διέφϑειρεν., ἐπεχείρησεν ἐκεῖνος τήν τὲ 
, , ? ? ^ 
πολιτείαν νεωτερίζειν καὶ τοὺς συμμάχους ἐπ᾽ αὐτῇ 
συνιστὰς ἐς φόβον σφᾶς οὐ σμιχροῦ πολέμου ἐνέ- 
βαλεν. ἐπράχϑη δὲ ὧδε ἑκάτερον. 
e , τς ΚΑῚ M 3 τ "» - 
o Μιϑριδαάτης αὐτὸς μὲν ovy υπεῖχε ταῖς Gvu- 
^L 3 A - , , ^ - , J 
φοραῖς, ἀλλα τῇ βουλήσει πλέον ἡ τῇ δυναμει νέμων 
, , M L1 3 A. e , , ^ 
&v&voetL, ἀλλῶς τὲ καὶ ἐπειδὴ o Πομπηιϊος ἕν vr) Zv- 
Χ - - 
ρέᾳ διέτριβε, πρός τε τὸν Ἴστρον διὰ τῶν Σκυϑῶν 
» CUR , 
ἐλϑεῖν, κἀντεῦϑεν ἐς τὴν Ἰταλίαν ἐσβαλεῖν᾽ φύσει 
a N 
τὲ γὰρ μεγαλοπράγμων ὦν, καὶ πολλῶν μὲν πται- 
- , , 
σμάτων πολλῶν δὲ καὶ εὐτυχμάτων πεπειραμένος, 


a,u.691. — L. XXXVII. BELLUM MITHRIDATICUM. 207 


οὐδὲν οὔτε ἀτόλμητον οὔτε ἀνέλπιστον οἱ εἶναι ἐνό- 
μίξεν. εἰ δὲ δὴ καὶ σφαλείη, συναπολέσϑαι τῇ βα- 
σιλείᾳ μετὰ ἀκεραίου τοῦ φρονήματος μᾶλλον ἢ στε- 
ρηϑεὶς αὐτῆς ἔν τε ταπεινότητι καὶ ἐν ἀδοξίᾳ ξῆν 
ἤϑελεν. αὐτὸς μὲν οὖν ἐπὶ τούτοις ἔρρωτο᾽ ὅσῳ γὰρ 
τῇ τοῦ σώματος ἀσϑενείᾳ ἀπεμαραίνετο. τοσούτῳ τῇ 
τῆς γνώμης ῥώμῃ ἰσχυρίξετο, ὥστε καὶ τὴν ἐκείνου 
ἀρρωστίαν τοῖς ταύτης “λογισμοῖς ἀναλαμβάνειν᾽ οὗ 
δ᾽ ἄλλοι οἵ συνόντες αὐτῷ, ὡς τά τε τῶν Ῥωμαίων 
ἰσχυρότερα καὶ τὰ τοῦ Modtilision ἀσϑενέστερα ἀεὶ 
ἐγίγνετο, τά τε γὰρ ἄλλα καὶ ὁ σεισμὸς μέγιστος δὴ 
τῶν πώποτε συνενεχϑεὶς αὐτοῖς πολλὰς τῶν πόλεων 
ἐφϑιξιφένι, ἠλλοιοῦντο, καὶ τά τε στρατιωτικὰ ἔχι- 
véito, καὶ παῖδας τινας αὐτοῦ συναρπάσαντές τινες 
πρὸς τὸν Πομπήιον ἐχόμισαν. ἐπ᾽ ovv τούτοις τοὺς 
μὲν ἐφώρα καὶ ἐκόλαξε, τοὺς δὲ καὶ ἐξ ὑποψίας ὀργῇ 
προκατελάμβανε, καὶ ἣν πρὸς οὐδένα ἔτι πιστός, 
ἀλλὰ καὶ τῶν λοιπῶν τέκνων ὑποτοπήσ ας τινὰ ἀπέ- 
σφαξεν. ἰδὼν οὖν ταῦτα υἱός τις αὐτοῦ Φαρνάκης, 
καὶ ἐκεῖνόν τε ἅμα φοβηϑεὶς καὶ παρὰ τῶν Ῥωμαίων 
τὴν βασιλείαν, καὶ γὰρ ἀνὴρ ἤδη ἦν, λήψεσϑαι προσ- 
δοχήσας. ἐπεβούλευσεν αὐτῷ. φωραϑεὶς δέ, πολλοὶ 
γὰρ καὶ φανερῶς καὶ λάϑρᾳ πάντα τὰ πραττόμενα 
ὑπ᾽ αὐτοῦ ἐπολυπραγμόνουν., εὐθὺς Gv, εἴπερ τι 
καὶ τὸ βραχύτατον εὐνοίας οἵ δορυφόροι τῷ γέροντι 
εἶχον. ἐδικαιώϑη᾽ νῦν δὲ καίτοι σοφώτατος ὁ Μι- 
ϑριδάτης ἐς πάντα τὰ βασιλικὰ γενόμενος οὐκ ἔγνω 
ὅτι οὐδὲν οὐδενὶ οὔτε τὰ ὅπλα οὔτε τὰ πλήϑη τῶν 
ὑπηκόων ἄνευ τῆς παρ᾽ αὐτῶν φιλίας ἰσχύει. ἀλλὰ 
καὶ ὅσῳ τις ἂν πλείω. μὴ μέντοι καὶ πιστὰ αὐτὰ ἔχῃ, 
χαλεπώτερα αὐτῷ γίγνεται. ὁ γοῦν Φαρνάκης μετά τε 
τῶν προπαρεσκευασμένων καὶ μετὰ τῶν ὑπὸ τοῦ πα- 


t2 


19 


t2 


14 


208 L. XXXVII. BELLUM MITHRIDATICUM. — a.u,691. 


τρὸς πρὸς τὴν σύλληψιν αὐτοῦ “πεμφϑέντων, ῥᾷστα 
γὰρ αὐτοὺς ὠκειώσατο. καὶ ἐπ᾽ αὐτὸν ἄντικρυς τὸν 
πατέρα ἠπείχϑη. πυϑόμενος δὲ τοῦτο ὁ γέρων, ἦν 
δὲ ἐν Παντικαπαίῳ, στρατιώτας τινὰς ἐπὶ τὸν viov, 
ὡς καὶ αὐτὸς ἐφεψόμενός σφισι, προέπεμψε. καὶ τού- 
τους τε ἐκεῖνος διὰ βραχέος. ἅτε μηδ᾽ αὐτοὺς φι- 
λοῦντας τὸν Μιϑριδάτην. ἀπετρέψατο. καὶ τὴν πό- 
λιν ἑκουσίαν ἔλαβε. τόν τε πατέρα ἐς τὸ βασίλειον 
καταφυγόντα ἀπέχτεινεν. ἐπεχείρησε μὲν γὰρ ἕαυ- 
τὸν διαχρήσασϑαι, καὶ τάς τε γυναῖκας καὶ τοὺς παῖ- 
δας τοὺς λοιποὺς φαρμάκῳ προαπαλλάξας τὸ λοιπὸν 
ἐξέπιεν. οὐ μέντοι οὔτε δι᾽ ἐκείνου οὔτε διὰ ξίφους 
αὐτοχειρίᾳ ἀποφϑαρῆναι ἠδυνήϑη. τό τε γὰρ φάρ- 
uexov,. καίτοι ϑανάσιμον ὄν, οὐ συνεῖλεν αὐτόν, 
ἐπειδὴ πολλῇ καϑ᾽ ἑκάστην ἡμέραν προφυλακῇ ἀλε- 
ξιφαρμάκων ἐκεκράτυντο᾽ καὶ ἡ τοῦ ξίφους πληγὴ 
διά τε τὴν τῆς χειρὸς αὐτοῦ ἀπό τε τῆς ἡλικίας καὶ 
ἀπὸ τῶν περιεστηκότων ἀσϑένειαν καὶ διὰ τὴν φαρ- 
μάκου ὁποιουδηποτοῦν λῆψιν ἀπημβλύνϑη. ὡς οὖν 
οὔτε δι᾽ ἑαυτοῦ ἀνηλίσκετο καὶ πέρα τοῦ καιροῦ χρο- 
νίξειν ἐδόκει. προσέπεσόν ve αὐτῷ ἐκεῖνοι ovg ἐπὶ 
τὸν υἱὸν ἐπεπόμφει. καὶ συνετάχυναν τοῖς ξίφεσι 
καὶ ταῖς λόγχαις τὸν ὄλεϑρον. Μιϑριδάτης μὲν δὴ 
ποικιλωτάτῃ ἀεὶ καὶ μεγίστῃ τῇ τύχῃ χρησάμενος 
οὐδὲ τὴν τελευτὴν τοῦ βίου ἁπλὴν ἔσχεν᾽ ἐπεϑύ- 
μησέ τε γὰρ ἀποθανεῖν μὴ βουλόμενος. καὶ αὐτὸς 
ἑαυτὸν ἀποχτεῖναι σπουδάσας οὐκ ἠδυνήϑη, ἀλλὰ 
τοῦτο μὲν φαρμάκῳ τοῦτο δὲ καὶ ξίφει αὐθέντης τε 
ἅμα ἐγένετο καὶ ὑπὸ τῶν ἐχϑρῶν ἀπεσφάγη Φαρ- 
νάκης δὲ τό τε σῶμα αὐτοῦ τῷ Πομπηίῳ ταριχεύσας. 
ἔλεγχον τοῦ πεπραγμένου. ἔπεμψε, καὶ ἑαυτὸν τήν 
τε ἀρχὴν παρέδωκε. καὶ ὃς τῷ μὲν Μιϑριδάτῃ οὐδὲν 


ἃ. ἃ. 09]. L. XXXVII. BELLUM IUDAICUM. 209 


ἐλυμήνατο, ἀλλὰ καὶ ἐν τοῖς πατρῴοις ἠρίοις ταφῆναι 
αὐτὸν ἐκέλευσε᾽ τὸ γὰρ πολέμιον αὐτοῦ συναπεσβη- 
κέναι τῇ ψυχῇ νομίξων οὐδὲν ἔτι τῷ νεχρῷ μάτην 
ὠργίξετο᾽ τὴν μέντοι βασιλείαν τοῦ Βοσπόρου μι- 
σϑὸν τῷ Φαρνάκῃ τῆς μιαιφονίας ἐχαρίσατο, καὶ ἔς 
γε τοὺς φίλους τούς τε συμμάχους αὐτὸν ἀνέγραψεν. 

ὡς οὖν ἐχεῖνός τε ἀπωλώλει. καὶ τὰ τῆς ἀρχῆς 
αὐτοῦ πάντα πλὴν ὀλίγων κατέστραπτο, τείχη γάρ 
τινα φρουροὶ ἔξω τοῦ Βοσπόρου ἔτι καὶ τότε ἔχοντες 


, 2 ς / 51. 167 3 5 
οὐκ sU9Ug ὡμολόγησαν, ovy ὅτι καὶ ἀνθίστασϑαί οἵ 


διενοοῦντο. ἀλλ᾽ ὅτι ἐφοβοῦντο μὴ τὰ χρήματα. ἃ 
ἐφύλαττον, προδιαρπάσαντές τινες ἐκείνοις τὴν αὖ- 
τίαν προσϑῶσι. καὶ διὰ τοῦτο ἀνέμενον, αὐτῷ βου- 
λόμενοι τῷ Πομπηίῳ πάντα ἐπιδεῖξαι. ὡς ovv τά τε 
ἐνταῦϑα καπείργαστο καὶ ὁ Φραάτης ἡσυχίαν ἦγεν, 
ἥ τὲ Συρία: καὶ ἡ Φοινίκη καϑειστήκει, τρέπεται πρὸς 
Apérav. ovrog δὲ ᾿᾿φαβίων μὲν τῶν νῦν τοῖς Ῥω- 
μαίοις δουλευόντων μέχρι τῆς Ερυϑρᾶς ϑαλάσσης ἐβα- 
σίλευε, πλεῖστα δὲ δὴ τὴν Συρίαν πρότερον λυπή- 
σας. καὶ διὰ τοῦτο μάχῃ πρὸς τῶν Ῥωμαίων ἀμυ- 
τόντων αὐτῇ νικηϑείς, ὅμως καὶ τότε ἔτ᾽ ἐπολέμει. 
ἐπ᾿ οὖν τοῦτον τούς τε πλησιοχώρους αὐτῷ ὁ Πομ- 
πήιος ἐλάσας ἀκονιτί τε αὐτοὺς προσηγάγετο καὶ 
φρουρᾷ παρέδωκε. χἀντεῦϑεν ἐπὶ τὴν Συρίὰν τὴν 
Παλαιστίνην, ὡς καὶ τὴν Φοινίκην κακώσαντας. ὧρ- 
μησεν. ἦρχον δὲ αὐτῶν Ὑρκανός τὲ καὶ ᾿Δφιστόβου- 
λος ἀδελφοί, καὶ ἐτύγχανον ὑπὲρ τῆς τοῦ σφετέρου 
ϑεοῦ, ὅστις ποτὲ OUTOG ἐστιν. ἱερωσύνης. οὕτω γὰρ 
τὴν βἰιυλείῶν σφῶν ὠνόμαξον, αὐτοί τε διαφερόμε- 
νον καὶ τὰς πόλεις στασιάξοντες. ὁ οὖν Πομπήιος 
Ὑρκανὸν μὲν οὐδεμίαν ἀξιόχρεων ἰσχὺν ἔχοντα ἀμαχὶ 
δ , , , on , 
εὐϑὺς προσέϑετο, ᾿Δριστόβουλον δὲ ἐς χωρίον τι κα- 
DIO CASSIUS. I. 14 


t2 


10 


17 


210 L. XXXVII. BELLUM IUDAICUM. a. u, 691. 


e ^ 3 , 
τακλείσας ομολογῆσαί of ἠνάγκασε, καὶ ἐπειδὴ μήτε 
, , ' , L 
τὰ χρήματα μήτε τὸ φρούριον παρεδίδου, ἔδησεν av- 
3 , Ἁ Ji -" 
τόν. κἀκ τούτου τοὺς μὲν ἄλλους ῥᾷον προσεποιή- 
^ c , - A 
σατο, τὰ δὲ Ἱεροσόλυμα πολιορκῶν πράγματα ἔσχε. 
A! * M , , - 
τὴν uiv γὰρ ἄλλην πόλιν, ἐσδεξαμένων αὐτὸν τῶν 
D e - , 3 
τὰ τοῦ Ὑρχανοῦ φρονούντων. ἀπραγμόνως ἔλαβεν. 
MS M - 
αὐτὸ δὲ τὸ ἱερὸν προκατασχόντων τῶν ἑτέρων οὐκ 
eut -* ΟΦ M , 3 ' , 
ἀπονῷς εἷλεν it τε γὰρ μετεώρου ἣν τς περιβόλῳ 
2 , 2 ^ ,ὔ 
ἰδίῳ ὥχύφωτο. καὶ εἴ γε ἐν πάσαις ταῖς ἡμέραις ὁμοίως 
, , - x τι 
ἡμύνοντο., οὐκ αν αὑτὸ ἐχειρώσατο᾽ νῦν δὲ τὰς τοῦ 
3 
Κρόνου δὴ ὠνομασμένας διαλείποντες. καὶ οὐδὲν τὸ 
9 μασμένας 8, 
Omer - PI 
παράπαν ἐν αὐταῖς δρῶντες. παρέδωκαν τοῖς Ῥω- 
M m ^ ^ 
μαίοις καιρὸν ἐν τῷ διακένῳ τούτῳ τὸ τεῖχος διασεῖ- 
£z ^ εἶ - ^ 
σαι. μαϑόντες γὰρ τὴν ἐμποίησιν αὐτῶν ταύτην τὸν 
3 Δα » ἘΣ M 
μὲν ἄλλον χρόνον οὐδὲν σπουδῇ ἔπραττον, ταῖς δὲ 
M UE e , -" - 
δὴ ἡμέραις ἐκείναις. οπότε ἐκ τῆς περιτροπῆς ἐπέλ- 
, , , δ , ^ ^ rr ^r, 
ϑοιεν. évrovovacc οὗ προσέβαλλον. καὶ ovrog ἑαλω- 
A - - , e 3 3 
σάν τὲ ἐν τῇ τοῦ Κρόνου ἡμέρᾳ μηδ᾽ ἀμυνόμενοι, 
, 3 , e ? - 
καὶ πάντα τὰ χρήματα διηρπάσϑη. T7 vs βασιλεία τῷ 
e e 3 3 
γρκανῷ ἐδόϑη. καὶ ὁ ᾿“ριστόβουλος ἀνηνέχϑη.. 
- , - , * er 
ταῦτα μὲν τότε ἐν τῇ Παλαιστίνῃ ἐγένετο᾽ οὕτω 
' r di e νι ἢ - 
γὰρ τὸ σύμπαν ἔϑνος. 0Gov ἀπὸ τῆς Φοινίκης μέχρι 
τῆς 4ἰγύπτου παρὰ τὴν ϑάλασσαν τὴν ἔσω παρήκει. 
3 ᾿Ὶ » E: " MN 
ἀπὸ παλαιοῦ κέχληται. ἔχουσι δὲ καὶ ἕτερον ὄνομα 
L Ξ 2 3 
ἐπίκτητον᾽ x τε γὰρ χώρα Ἰουδαία καὶ αὐτοὶ Ἰου- 
" , c 2 e 
δαῖοι ὠνομάδαται. ἡ δὲ ἐπίκλησις αὕτη ἐκείνοις μὲν 
3 $38? δ᾽ A J , M CRT TES Y ' 
ovx oiÓ οϑὲν ἤρξατο yevéctot, φέρει δὲ καὶ ἐπὶ τους 
3 er δ , ? —- , 
ἄλλους ἀνθρώπους ὅσοι τὰ νόμιμα αὐτῶν, καίπερ 
3 ENSE - SD, M A - 
«&AAos)vstg οντὲς. ζηλουσι. καὶ ἔστι καὶ παρὰ τοῖς 
Ῥ j ) γέ 7 λουσϑὲ : λλάκις 
ὡμαίοις τὸ γένος τοῦτο, κολουσϑὲν μὲν πολλάκις, 
3 τὰ ei 
αὐξηϑὲν δὲ ἐπὶ πλεῖστον, ὥστε καὶ ἐς παρρησίαν 
" , ^ L N LOPPISA - 
τῆς νομίσεως ἐκνικῆσαι. κεχωρίδαται δὲ ἀπὸ τῶν 


a. ἃ. 091. L. XXXVII. BELLUM IUDAICUM. 211 


λοιπῶν ἀνθρώπων ἔς τε τἄλλα τὰ περὶ τὴν δίαιταν 
mv ὡς εἰπεῖν. καὶ μάλισϑ᾽ ὅτι τῶν μὲν ἄλλων 
ϑεῶν οὐδένα τιμώσιν, ἕνα δέ τινα ἰσχυρῶς σέβου- 
σιν. οὐδ᾽ ἄγαλμα οὐδὲν ἐν αὐτοῖς ποτε τοῖς Ἱεροσο- 
λύμοις ἔσχον. ἄρρητον δὲ δὴ καὶ ἀειδῆ αὐτὸν νομί- 
fovreg εἶναι περισσότατα ἀνθρώπων ϑρησκεύουσι. 
καὶ αὐτῷ νεῶν τὲ μέγιστον καὶ περικαλλέστατον, 
πλὴν καϑ᾽ ὅσον ἀχανής τε καὶ ἀνώροφος ἦν. ἐξεποίη- 
σαν. καὶ τὴν ἡμέραν τὴν τοῦ Κρόνου καλουμένην 
ἀνέϑεσαν, καὶ ἄλλα τε ἐν αὐτῇ ἰδιαίτατα [πολλὰ] ποι- 
οὖσι. καὶ ἔργου οὐδενὸς σπουδαίου προσάπτονται. 
καὶ τὰ μὲν κατ᾽ ἐχεῖνον, τίς τὲ ἔστι καὶ ὅϑεν 
οὕτως ἐτιμήϑη. ὕπως τε περὶ αὐτὸν ἐπτόηνται. πολ- 
λοῖς τε εἴρηται καὶ οὐδὲν τῇδε τῇ ἱστορίᾳ προσήκει" 
τὸ δὲ δὴ ἐς τοὺς ἀστέρας τοὺς ἑπτὰ τοὺς πλάνητας 
ὠνομασμένους τὰς ἡμέρας ἀνακεῖσϑαι κατέστη μὲν 
ὑπ᾽ Αἰγυπτίων. πάρεστι δὲ καὶ ἐπὶ πάντας ἀνθρώ- 
πους, οὐ πάλαι ποτὲ ὡς λόγῳ εἰπεῖν ἀρξάμενον οἱ 
γοῦν ἀρχαῖοι Ἕλληνες οὐδαμῇ αὐτό. ὅσα γε ἐμὲ εἰ- 
δέναι. ἠπίσταντο. ἀλλ᾽ ἐπειδὴ καὶ πάνυ νῦν τοῖς τε 
ἄλλοις ἅπασι καὶ αὐτοῖς τοῖς Ῥωμαίοις ἐπιχωριάξει, 
καὶ ἤδη καὶ τοῦτό σφισι πάτριον τρόπον τινά ἐστι, 
βραχύ τι περὶ αὐτοῦ διωλεχϑῆναι βούλομαι. πῶς τε 
καὶ τίνα τρόπον οὕτω τέτακται. ἤκουσα δὲ δύο 1λ6- 
γους, ἄλλως μὲν οὐ χαλεποὺς γνωσθῆναι, ϑεωρίας 
δέ τινος ἐχομένους. εἰ γάρ τις τὴν ἁρμονίαν τὴν διὰ 
τεσσάρων καλουμένην, ἥπερ που καὶ τὸ κῦρος τῆς 
μουσικῆς συνέχειν πεπίστευται. καὶ ἐπὶ τοὺς ἀστέ- 
ρας τούτους, ὑφ᾽ ὧν ὁ πᾶς τοῦ οὐρανοῦ κόσμος διεί- 
ληπται. κατὰ τὴν τάξιν xc9' ἣν ἕκαστος αὐτῶν πε- 
ριπορξύεται ἐπαγάγοι. καὶ ἀρξάμενος ἀπὸ τῆς ἔξω 
περιφορᾶς τῆς τῷ Κρόνῳ δεδομένης. ἔπειτα διαλι- 
14* 


18 


19 


[7-] 


20 


D 


212 L. XXXVII. POMPEIUS VICTOR. a. πὶ 691. 


zv δύο τὰς ἐχομένας, τὸν τῆς τετάρτης δεσπότην 
ὀνομάσειε, καὶ μετ᾽ αὐτὸν δύο αὖ ἑτέρας ὑπερβὰς 
ἐπὶ τὴν ἑβδόμην ἀφίκοιτο, καὶ τῷ αὐτῷ τούτῳ τρόπῳ 
αὐτάς τε ἐπιὼν καὶ τοὺς ἐφόρους σφῶν ϑεοὺς ἀνα- 
κυκλῶν ἐπιλέγοι ταῖς ἡμέραις. εὑρήσει πάσας αὐτὰς 
μουσικῶς πῶς τῇ τοῦ οὐρανοῦ διακοσμήσει προση- 
κούσας. εἷς μὲν δὴ οὗτος λέγεται λόγος. ἕτερος δὲ 
ὅδε. τὰς ὥρας τῆς ἡμέρας καὶ τῆς νυχτὸς ἀπὸ τῆς 
πρώτης ἀρξάμενος ἀριϑμεῖν, καὶ ἐκείνην μὲν τῷ 
Κρόνῳ διδούς, τὴν δὲ ἔπειτα τῷ Διὶ καὶ τρίτην 


"Age, τετάρτην ἡλίῳ, πέμπτην ᾿ἀφροδίτῃ, ἕκτην 
Ἑρμῇ καὶ ἑβδόμην σελήνῃ. κατὰ τὴν τάξιν τῶν κύ- 


xÀov καϑ' ἣν οἵ Αἰγύπτιοι αὐτὴν νομίζουσι. καὶ 
τοῦτο καὶ αὖϑις ποιήσας, πάσας γὰρ οὕτω τὰς TÉG- 
σαρας καὶ εἴκοσιν ὥρας περιελϑών, εὑρήσεις τὴν 
πρώτην τῆς ἐπιούσης ἡμέρας ὥραν ἐς τὸν ἥλιον ἀφι- 
κνουμένην. καὶ τοῦτο καὶ ἐπ᾽ ἐκείνων τῶν τεσσά- 
ρῶν καὶ εἴκοσιν ὡρῶν κατὰ τὸν αὐτὸν τοῖς πρόσϑεν 
λόγον πράξας. τῇ σελήνῃ τὴν πρώτην τῆς τρίτης 
ἡμέρας ὥραν ἀναϑήσεις, κἂν οὕτω καὶ διὰ τῶν λοι- 
πῶν πορεύη. TOV προσήκοντα ἑαυτῇ ϑεὸν ἑκάστη 
ἡμέρα λήψεται. 

ταῦτα μὲν οὕτω παραδέδοται. Πομπήιος δὲ ἐπειδὴ 
καὶ ἐκεῖνα κατέπραξε, πρός τὲ τὸν Πόντον αὖϑις 
ἦλϑε, καὶ παραλαβὼν τὰ τείχη ἔς τε τὴν AGíav κἀν- 
τεῦϑεν ἐς τὴν Ἑλλάδα τήν τε Ἰταλίαν ἐχομίσϑη. 
πολλὰς μὲν δὴ οὖν μάχας ἐνίκησε, πολλοὺς δὲ καὶ 
δυνάστας x«l βασιλέας τοὺς μὲν προσεπολεμώσατο, 
τοὺς δὲ χαὶ ὁμολογίᾳ προσεποιήσατο, πόλεις τε ὀχτὼ 
ἀπῴκισε, καὶ χώρας προσόδους τε συχνὰς τοῖς Ῥω- 
μαίοις ἀπέδειξε, τά τε πλείω ἔϑνη τῶν ἐν τῇ Aoíc 
τῇ ἠπείρῳ τότε αὐτοῖς ὄντων νόμοις τε ἰδίοις καὶ 


a, u, 691. L. XXXVII. POMPEIUS VICTOR. 213 


e 
πολιτείαις κατεστήσατο καὶ διεκόσμησεν, ὥστε καὶ 
» ? S d Ls e rub , » Ὁ 
δεῦρο αὐτοὺς τοῖς ὑπ΄ ἐκείνου νομισϑεῖσι χρησϑαι. 
ἀλλὰ ταῦτα μέν. καίπερ μεγάλα τε ὄντα καὶ μηδενὶ 
τῶν πρόσϑεν Ῥωμαίων πραχϑέντα, καὶ τῇ τύχῃ καὶ 
, . E 
τοῖς συστρατευσαμένοις o£ ἀναϑείη ἄν vug^ ὃ δὲ δὴ 
μάλιστα αὐτοῦ τε τοῦ Πομπηίου ἔργον ἐγένετο καὶ 
ϑαυμάσαι διὰ πάντων ἄξιόν ἐστι, τοῦτο νῦν ἤδη 
φράσω. πλείστην μὲν γὰρ ἰσχὺν καὶ ἐν τῇ ϑαλάσσῃ 
καὶ ἐν τῇ ἠπείρῳ ἔχων. πλεῖστα δὲ χρήματα ἐκ τῶν 
αἰχμαλώτων πεπορισμένος. δυνάσταις vs καὶ βασι- 
- WES gU 
λεύσι συχνοῖς φὠκειωμένος. τούς τε δήμους ὧν ἠρξε 
, ^ , , 
πάντας ὡς εἰπεῖν ÓL εὐνοίας εὐεργεσίαις κεκτημεὲ- 
" LET 3 δ. fe , , " 
νος. δυνηϑείς v αν δι αὐτῶν τὴν ve ᾿Ιταλίαν κατα- 
σχεῖν καὶ τὸ τῶν Ῥωμαίων κράτος πᾶν περιποιήσα- 
n M , 2 oA 33 , 
σϑαι. τῶν μὲν πλείστων ἐθελοντὶ ἂν αὐτὸν δεξαμέ- 


2 , 92 e 2552 . 
vov, εἰ δὲ καὶ ἀντέστησαν τινες. ἀλλ᾽ vx ἀσϑενείας 


, ^ e , 3 3 , - 
γὲ πάντως cv ομολογησαντῶν. ovx ἡβουληϑή rovro 
^ 3 3 3 ' , Ἃ 3 ^ , 
ποιῆσαι. ἀλλ΄ εὐϑυς ἐπειδὴ ταχιστὰ ég vo Βρεντε- 
σιον ἐπεραιώϑη. τὰς δυνάμεις πάσας αὐτεπάγγελτος, 
, » €- - 
μήτε τῆς βουλῆς μήτε vov δήμου ψηφισαμένου TL 
2 » * - - 
περὶ αὐτῶν, ἀφῆκεν, οὐδὲν οὐδὲ τοῦ ἐς τὰ νικητή- 
ϑγνν Ὁ ἐς , 
Que αὐταῖς χρησασϑαι φροντίσας. ἐπειδὴ γὰρ τά τὲ 
" D ' bd , 2 , P 3 , 
τοῦ Μαρίου καὶ τὰ τοῦ Σύλλου ἐν μίσει τοῖς &v9go- 
3 2 3 » 
ποις ἠπίστατο ὄντα. οὐκ ἠϑέλησε φόβον τινὰ αὐτοῖς 
? e? 315 c - e 
οὐδ᾽ ἐπ᾽ ὀλίγας ἡμέρας. ὅτι τι τῶν ὁμοίων πείσον- 
- 2 
ται. παρασχεῖν. οὔκουν οὐδ᾽ ὄνομα οὐδέν, καίτοι 
SA έν ἐν - , ἐν NER. , 
πολλὰ ἀπὸ τῶν κατειργασμένων λαβεῖν αν δυνηϑ είς. 
, M 
προσεχτήσατο. τὰ μὲν γὰρ ἐπινίκια. λέγω δὴ τὰ 
μείζω νομιξόμενα, καίπερ οὐχ ὅσιον ὃν ἔκ ys τῶν 
, » 
πάνυ πατρίων ἄνευ τῶν συννικησάντων τινὶ πεμ- 
- [7] 5, A 
φϑῆναι. ὅμως ψηφισϑέντα ἐδέξατο. καὶ αὐτὰ uiv 
e 39 M , LJ L 
ἅπαξ ἀπὸ πάντων vOv πολέμων ἤγαγε, τρόπαια δὲ 


21 


214. L. XXXVII. POMPEIUS VICTOR. a. u. 69]. 


ἄλλα τε πολλὰ καὶ καλῶς κεκοσμημένα καϑ' ἕκαστον 
- , 1 3 d 
τῶν ἔργων xal τὸ βραχύτατον ἔπεμψε. καὶ ἐπὶ πᾶσιν 
ὃν μέγα, πολυτελῶς κεκοσμημένον καὶ γραφὴν ἔχον 
e - , P 
ὁτι τῆς οἰκουμένης ἐστίν. ov μέντοι καὶ ἐπωνυμίαν 
τινὰ προσεπέϑετο. ἀλλὰ καὶ μόνῃ τῇ τοῦ Μάγνου, 
- , , , 
ἥνπερ που καὶ πρὸ ἐκείνων τῶν ἔργων ἐκέκτητο, ἠρ- 
2 ς 
κέσϑη. οὐ μὴν οὐδ᾽ ἄλλην τινὰ τιμὴν ὑπέρογκον 
P" , ^ e E , , ^ 
λαβεῖν διεπράξατο, ῃ τοῖς γε ψηφισϑεῖσιν ἀπόντι, οἱ 
πλὴν ἅπαξ ἐχρήσατο. ἣν δὲ ταῦτα δαφνηφορεῖῦν T6 
αὐτὸν κατὰ πάσας ἀεὶ τὰς πανηγύρεις, καὶ τὴν στο- 
λὴν τὴν μὲν ἀρχικὴν ἐν πάσαις αὐταῖς, τὴν δὲ ἐπι- 
" - 2; ΄ - 
víxiov ἐν τοῖς vOv ἵππων ἀγῶσιν ἐνδύνειν. ταῦτα 
γὰρ αὐτῷ, συμπράσσοντος ἐς τὰ μάλιστα τοῦ Καίσα- 
ρος, καὶ παρὰ τὴν τοῦ Κάτωνος τοῦ Μάρκου γνώ- 
μην ἐδόϑη. καὶ περὶ μὲν ἐκείνου, ὅστις τε ἣν καὶ 
ὅτι τοὺς πολλοὺς ἐθεράπευε, τόν τε Πομπήιον ἄλλως 
ie: Ξ εν - 
μὲν x jos, δι᾿ ὧν δὲ δὴ τῷ vs ὁμίλῳ χαριεῖσϑαι 
καὶ αὐτὸς ἰσχύσειν ἔμελλε προσεποιεῖτο; προείρηται 
ὁ δὲ δὴ Κάτων οὗτος v éx τοῦ τῶν Πορκίων γένους 
καὶ τὸν Κάτωνα τὸν πάνυ ἐξήλου, πλὴν καϑ'᾽ ὅσον 
e b LI - »" 
παιδείᾳ Ἑλληνικῇ μάλλον αὐτοῦ ἐκέχρητο. ἤσκει δὲ 
- - 3 
τὰ τοῦ πλήϑους ἀκριβῶς. καὶ ἕνα μὲν ἀνθρώπων 
z] , , , M EY M ' e , LT 
οὐδένα ἐθαυμαΐε, τὸ δὲ δὴ xowov ὑπερηγαπα, καὶ 
- M e , 
πᾶν uiv τὸ ὑπὲρ τοὺς ἄλλους πεφυκὸς ὑποψίᾳ δυ- 
ld - 2 
ναστείας ἐμίσει, πᾶν δὲ τὸ δημοτικὸν ἐλέῳ τῆς ἀσϑε- 
, 2 , b] , ; , e 3 ^ 2 
νξίας ἐφίλει. καὶ δήμου ἐραστὴς vs ὡς οὐδεὶς &ÀAog 
ἐγίγνετο. καὶ τὴν ὑπὲρ τοῦ δικαίου παρρησίαν καὶ 
- , 
μετὰ κινδύνων ἐποιεῖτο. καὶ ταῦτα μέντοι πάντα 
MN M Mi » ^ , ?* , 3 2 
QUITE SEODR ἰσχὺν οὔτε πρὸς δοξαν ἢ τιμήν τινα; ἀλλ 
αὐτῆς ἕνεκα τῆς τε αὐτονόμου καὶ τῆς ἀτυφαννεύτου 
διαίτης ἔπραττε. τοιοῦτος οὖν oi τις ὧν ἔς τε τὸ 
᾿ - 
κοινὸν τότε πρῶτον παρῆλϑε καὶ πρὸς τὰ ψηφιξό- 


a, u. 6091. L. XXXVII. POMPEIUS VICTOR. 215 


μενα, καίπερ μηδεμίαν τῷ Πομπηίῳ ἔχϑραν ἔχων, 
ἀλλ᾽ ὅτι γε ἔξω τῶν πατρίων qv, ἀντεῖπεν. 
, 
ἀπόντι uiv δὴ ovv αὐτῷ ταῦτ᾽ ἔδοσαν, ἐλϑόντι 
2 y 
δὲ οὐδέν. πάντως ἄν zov καὶ ἕτερα προσϑέντες. ci- 
2 , C, 2 - , SAU 3 " 
περ ἡϑεληκει᾽ ἄλλοις yovv τισιν EV ἕλαττονι αὐτοῦ 
ς , E 
κράτει γενομένοις πολλὰ καὶ ὑπέρογκα πολλάκις ἔνει- 
Ü τ 2 - 
μαν. καὶ ὅτι γε καὶ ἐκεῖνα ἄκοντες ἔπραξαν δῆλόν 
7 ς 3 ΄ * ' e , 3. ᾽ 
ἐστιν. ὁ ovv Πομπήιος sv εἰδὼς οτι πανϑ' οσα ἕν 
^ - - 
ταῖς δυναστείαις τοῖς (Gyvovat TL παρὰ τῶν πολλῶν 
5 c ^ D , 
γίγνεται. τήν τε ὑπόνοιαν, xcv τὰ μάλιστα ἐθελού- 
e - » 
σιοί τι ψηφίσωνται. ὡς καὶ κατὰ βίαν ἐκ τῆς τῶν 
- , y, 
κρατούντων παρασκχευῆς διδόμενα ἔχει. καὶ δόξαν 
2 ^i - E c ' , , 
οὐδεμίαν τοῖς λαβοῦσιν αὐτά. ὡς καὶ μὴ παρ᾽ éxov- 
32743 15 , .5 5 3 ^ 2 eet 
τῶν. ἀλλ ἀναγκασϑέντων, μηδ ἀπ΄ εὐνοίας, ἀλλ΄ ἐκ 
ς 3 
κολακείας ὑπάρξαντα σφισι, φέρει. οὐκ ἐπέτρεψεν 
᾽ - Ll 
ἀρχὴν οὐδενὶ οὐδὲν ἐσηγήσασϑαι. καὶ πολύ ys τοῦτο 
T , ? ' , . 
βέλτιον εἶναι ἔλεγεν ἢ ψηφισϑέντα μὴ προσίεσϑαι 
ἕν μὲν γὰρ τῷ μῖσός τὲ ἐπὶ τῇ δυναστείᾳ ὑφ᾽ ἧς 
ἐγιγνώσκετο, καὶ ὑπερηφανίαν καὶ ὕβριν τῷ μὴ δέ- 
χεσϑαι τὰ διδόμενα παρὰ τῶν κρειττόνων δῆϑεν ἢ 
, - e , ει - 
πάντως ye τῶν ὁμοίων ἐνεῖναι. ἐν δὲ τῷ ἑτέρῳ τὸ 
τ ^ 5 m 9 
δημοτικὸν ὄντως καὶ ὄνομα καὶ ἔργον οὐκ ἀπ᾽ ἐνδεί- 
, 3^ Ὁ , , e , ' , 3 1 
£eog, «AA ἐξ ἀληϑείας ὑπάρχειν. τὰς γάρ τοι ἀρχὰς 
M ς ΄ E) - 
καὶ τὰς ἡγεμονίας ἔξω τῶν πατρίων ὀλίγου πάσας 
, ' € - e , - 
λαβῶν. τὰ yovv ἄλλα τοιαῦτα, ἐξ ὧν μήτε ὠφελῶν 
, , , M ^ 
τινα μὴτε ὠφελούμενος φϑόνον ἄλλως καὶ μῖσος καὶ 
' »( ἃ - , »í 
πρὸς αὐτῶν τῶν διδόντων αὐτὰ σχήσειν ἔμελλεν, 
3 
οὐκ ἐδέχετο. 


δὶ e V M , ONT] , M δ 
καὶ ταυτα uev cve Xoovov €ytvetO, τοτὲ δὲ OL : 


€ " , y ἘΔ ' ' "oon 
Ῥωμαῖοι πολέμων ἀνάπαυσιν τὸν λοιπὸν τοῦ ἔτους 
, Ὁ “ ν , M - e 
χρόνον ἔσχον, ὠστὲ καὶ τὸ οἰωνισμα τὸ τῆς ὑγιείας 
3 H , » - - 
ὠνομασμένον διὰ πάνυ πολλοῦ ποιῆσαι. τοῦτο δὲ 


ἃ ϑ 


25 


ἐφ 


9 


216 L. XXXVII. POMPEIUS VICTOR. a. ἃ. 691, 


μαντείας τις τρόπος ἐστί, πύστιν τινὰ ἔχων εἰ ἐπι- 
τρέπει σφίσιν ὁ ϑεὸς ὑγίειαν τῷ δήμῳ αἰτῆσαι, ὡς 
οὐχ ὅσιον ὃν οὐδὲ αἴτησιν αὐτῆς. πρὶν συγχωρηϑῆ-. 
ναι, γενέσϑαι. καὶ ἐτελεῖτο κατ᾽ ἔτος ἡ ἡμέρα. ἐν 
ἡ μηδὲν στρατόπεδον μήτε ἐπὶ πόλεμον ἐξήει μήτ᾽ 
ἀντιπαρετάττετό τισι μήτε ἐμάχετο. καὶ διὰ τοῦτο 
ἐν τοῖς συνεχέσι κινδύνοις. καὶ μάλιστα τοῖς ἐμφυ- 
λίοις. οὐκ ἐποιεῖτο ἄλλως τε γὰρ παγχάλεπόν σφι- 
σιν ἦν καϑαρὰν ἀπὸ πάντων αὐτῶν ἡμέραν ἀκριβῶς 
τηρῆσαι. καὶ προσέτι καὶ ἀτοπώτατον. κακὰ αὐτοὺς 
ἐν ταῖς στάσεσιν ἑκουσίους ἀμύϑητα ἀλλήλοις παρέ- 
χοντας, καὶ μέλλοντας. ἄν τε ἡττηϑῶσιν ἄν τὲ καὶ 
νικήσωσι, κακοῦσϑαι. ἔπειτα σωτηρίαν παρὰ τοῦ 
ϑείου προσαιτεῖν. ἀμέλει καὶ τότε ἡδυνήϑη μέν πως 
τὸ οἰώνισμα ἐκεῖνο ποιηϑῆναι. οὐ μέντοι καὶ καϑα- 
ρὸν ἐγένετο᾽ ἔξεδροι γάρ τινες ὄρνιϑες ἐπέπταντο, 
καὶ διὰ τοὐτ᾽ ἀνεμαντεύσαντο. καὶ ἄλλα τε αὐτοῖς 
σημεῖα οὐκ αἴσια συνηνέχϑη᾽ κεραυνοί τε γὰρ ἐν 
αἰϑοίᾳ πολλοὶ ἔπεσον. καὶ ἡ γὴ ἰσχυρῶς ἐσείσθη. 
εἴδωλά τε πολλαχόϑι ἀνθρώπων ἐφαντάσϑη., καὶ λαμ- 
πάδες ἀνεκὰς ἐς τὸν οὐρανὸν ἀπὸ τῶν δυσμῶν ἀνέ- 
δραμον, ὥστε πάντα τινὰ καὶ ἰδιώτην τὰ σημαινό- 
μενα ἀπ᾿ αὐτῶν προγνῶναι. οὗ γὰρ δήμαρχοι τὸν 
᾿ἀντώνιον τὸν ὕπατον ὁμοιοτροπώτατόν σφισιν ὄντα 
προσλαβόντες, ὁ μέν τις τοὺς παῖδας τῶν ὑπὸ τοῦ 
Σύλλου ἐχπεσόντων πρὸς τὰς ἀρχὰς ἦγεν. ὁ δὲ τῷ 
τὲ Παίτῳ τῷ Πουπλίῳ καὶ τῷ Σύλλᾳ τῷ Κορνηλίῳ 
τῷ μετ᾽ αὐτοῦ ἁλόντι τό τε βουλεύειν καὶ τὸ ἄρχειν 
ἐξεῖναι ἐδίδου. ἄλλος χρεῶν ἀποκοπάς,. ἄλλος κλη- 
ρουχίας καὶ ἐν τῇ Ἰταλίᾳ καὶ ἐν τῷ ὑπηκόῳ γενέσϑαι 
ἐσηγεῖτο. 

καὶ ταῦτα μὲν πρός τε τοὺ Κικέρωνος καὶ πρὸς 


a. ἃ. 691. L. XXXVII. POMPEIUS VICTOR. 217 


τῶν ἄλλων τῶν ὁμογνωμονούντων οἵ προκχαταλη- 
φϑέντα, πρὶν ἔργον τι ἀπ᾿ αὐτῶν συμβῆναι, ἐπαύϑη" 
Τίτος δὲ δὴ Παβιῆνος Γάιον Ῥαβέριον ἐπὶ τῷ τοῦ 
Σατουρνίνου φόνῳ γραψάμενος πλεῖστόν σφισι τά- 
ραχον παρέσχεν. ὃ τὲ γὰρ Σατουρνῖνος πρὸ && που 
καὶ τριάκοντα ἐτῶν ἐτεϑνήκει., καὶ τὰ κατὰ τὸν πό- 
λεμον τὸν πρὸς αὐτὸν οἱ ὕπατοι τότε παρὰ τῆς βου- 
λῆς προσετετάχατο, ὦστε ἡ γερουσία ἄκυρος ἐκ τοῦ 
δικαστηρίου ἐκείνου τῶν ψηφισμάτων ἐγίγνετο. κἀκ 
τούτου πᾶς ὁ κόσμος τῆς πολιτείας ἐταράττετο. ὃ 
μὲν γὰρ Ῥαβίριος οὐδ᾽ ὡμολόγει τὸν φόνον, ἀλλ᾽ 
ἄπαρνος qv ot δὲ δήμαρχοι τήν vs ἰσχὺν καὶ τὴν 
ἀξίωσιν τῆς βουλῆς καταλῦσαι παντελῶς ἐσπούδαξον. 
καὶ ἐξουσίαν ἑαυτοῖς τοῦ πάνϑ'᾽ ὅσα βούλοιντο ποιεῖν 
προπαρεσκεύαξζον᾽ διὰ γὰρ δὴ τοῦ τά v& τῷ συνεδρίῳ 
δόξαντα καὶ τὰ πρὸ τοσούτων ἐτῶν πραχϑέντα sU- 
ϑύνεσϑαι τοῖς τέ τι τῶν ὁμοίων ἐπιχειροῦσιν ἄδεια 
ἐδίδοτο καὶ αἱ τιμωρίαι αὐτῶν ἐχολούοντο. ἡ οὖν 
γερουσία δεινὸν μὲν καὶ ἄλλως ἐνόμιξεν εἶναι ἄνδρα 
βουλευτὴν μήτ᾽ ἀδικοῦντά τι καὶ ἐς γῆρας ἤδη προε- 
ληλυϑότα ἀπολεῖσϑαι, πολλῷ δὲ δὴ μᾶλλον ἠγανάκτει 
ὅτι τὸ τὲ πρόσχημα τῆς πολιτείας διεβάλλετο καὶ τὰ 
πράγματα τοῖς φαυλοτάτοις ἐπετρέπετο. σπουδαί τὲ 
ovv ταραχώδεις καὶ φιλονεικίαι ἀφ᾽ ἑκατέρων περί 
τε τοῦ δικαστηρίου, τῶν μὲν ὅπως μὴ συναχϑῆῇ. τῶν 
δὲ ἵνα καϑιζήσῃ δικαιούντων, καὶ ἐπειδὴ τοῦτο διά 
τε τὸν Καίσαρα καὶ δι᾽ ἄλλους τινὰς ἐνίκησε, περί τὲ 


τῆς τὰ Ὁ αὖθις συνέβησαν᾽ καὶ qv γὰρ αὐτὸς 


ἐκεῖνος καὶ μετὰ τοῦ Καίσαρος τοῦ /ovxíov δικά- 
ἕξων. οὐ γὰρ ἁπλῶς. ἀλλὰ τὸ δὴ λεγόμενον περδουελ- 
λέωνος ὁ Ῥαβίριος ἐκρίϑη., κατεψηφίσαντο αὐτοῦ, 
καίτοι μὴ πρὸς τοῦ δήμου κατὰ τὰ πάτρια, ἀλλὰ 


20 


27 


[i] 
e 


3 


218 L. XXXVII. CATILINA. a. u. 69]. 


πρὸς“ αὐτοῦ τοῦ στρατηγοῦ ovx ἐξὸν αἱρεϑέντες. καὶ 
ἐφῆκε μὲν ὁ Ῥαβίριος, πάντως δ᾽ ἂν καὶ παρὰ τῷ 
, cr X Ὁ e , 

δήμῳ Ἐὐλεῦς εἰ μή o Μέτελλος 0 Κέλερ οἰωνιστής τὲ 
ὧν καὶ στρατηγῶν ἑνεποδισεν᾽ ἐπειδὴ γὰρ οὔτε ἀλ- 
Aog ἐπείϑοντό of, οὔϑ᾽ ὅτι παρὰ τὰ νενομισμένα ἡ 
κρίσις ἐγεγόνει ἐνεθυμοῦντο, ἀνέδραμεν ἐς τὸ Ἰανί- 
xovAov πρὶν καὶ ὁτιοῦν σφας ψηφίσασϑαι. καὶ τὸ 
σημεῖον τὸ στρατιωτικὸν κατέσπασεν, ὥστε μηδὲν ἔτ᾽ 
αὐτοῖς ἐξεῖναι διαγνῶναι. 

τοῦτο δέ, τὸ κατὰ τὸ σημεῖον. τοιόνδε τί ἐστι. 
πολλῶν τὸ ἀρχαῖον πολεμίων τῇ πόλει προσοικούν- 
τῶν. φοβούμενοι μήποτε ἐκκλησιαζόντων σφῶν κατὰ 
τοὺς λόγους ἐπίϑωνταί τινες τῇ πόλει τὸ IavíxovAov 
καταλαβόντες. ἐνόμισαν μὴ πάντες ἅμα ψηφίξεσϑαι. 
ἀλλά τινας ἀεὶ ἐνόπλους τὸ χωρίον ἐκεῖνο ἐκ διαδο- 
χῆς φυλάττειν. καὶ αὐτό. ἕως μὲν ἡ ἐκκλησία ἦν, 
ἐφρούρουν. ὁπότε δὲ διαλυϑήσεσϑαι ἔμελλε, τό τὲ 
σημεῖον καϑῃρεῖτο καὶ of φύλακες ἀπηλλάσσοντο᾽ 
οὐ γὰρ ἐξὴν μὴ φρουρουμένου τοῦ χωρίου ἐχείνου 
οὐδὲν ἔτι χρηματισϑῆναι. τοῦτο δὲ ἐν μόναις ταῖς 
κατὰ τοὺς λόχους ἀϑροιξομέναις ἐκκλησίαις ἐγίγνετο, 
ὅτι τὲ ἔξω τοῦ τείχους καὶ ὅτι πάντες οἱ τὰ ὅπλα 
ἔχοντες ἀνάγκην εἶχον ἐς αὐτὰς συνιέναι᾽ καὶ ἔτι 
καὶ νῦν ὁσίας ἕνεκα ποιεῖται. 

οὕτω μὲν δὴ τότε ἢ τε ἐκκλησία καϑαιρεϑέντος 
τοῦ σημείου διελύϑη καὶ ὁ Ῥαβίριος ἐσώϑη" ἐξῆν 
μὲν γὰρ τῷ “4αβιήνῳ καὶ avus δικάσασϑαι. οὐ μέν- 
τοι καὶ ἐποίησεν αὐτό ὁ δὲ δὴ Κατιλίνας ὧδέ τε 
καὶ διὰ τάδε ἀπώλετο. ἔδοξε τῇ βουλῇ. τήν τε ὑπα- 
τείαν καὶ τότε αἰτήσαντος, καὶ πᾶν ὀτιδήποτε ἐνε- 
δέχετο ὅπως ἀποδειχϑῇ μηχανωμένου, δέχα ἐτῶν φυ- 
γήν, τοῦ Κικέρωνος ἐς τὰ μάλιστα ἐνάγοντος. τοῖς 


a. u. 691. L. XXXVII. CATILINA. 219 


ἐπιτιμίοις τοῖς ἐπὶ τῷ δεκασμῷ τεταγμένοις προσ- 
» e 109 3i P 2 , e 
νομοϑετῆσαι. τοῦτ᾽ ovv καὶ ἐκεῖνος δι΄ ἑαυτόν, ὁπερ 
που καὶ ἀληϑὲς qv, ἐγνῶσϑαι νομίσας ἐπεχείρησε 
Ἁ 
μέν, χεῖρά τινα παρασκευάσας. τὸν Κικέρωνα καὶ 
» 1 - , , ^ T , 
ἄλλους τινὰς τῶν πρώτων £v αὐταῖς ταῖς ἀρχαιρε- 
3 ^ - - , 
σίαις. ἵν᾽ ὕπατος εὐϑὺς χειροτονηϑῇῃ. φονεῦσαι, ovx 
2 e ^ ' ^ , 
ἠδυνήϑη δέ. o γὰρ Κικέρων προμαϑῶν τὸ ἐπιβού- 
- S.I 
λευμα τῇ τὲ γερουσίᾳ ἐμήνυσεν αὐτὸ καὶ κατηγορίαν 
2 b 3 , 
αὐτοῦ πολλὴν ἐποιήσατο᾽ ἐπειδή τε οὐκ ἔπεισέ σφας 
e ?65 2 N PCIE 
ψηφίσασϑαί τι ὧν ἠξίου. οὔτε γὰρ πιϑανὰ ἐξηγγελ- 
κέναι καὶ διὰ τὴν ἑαυτοῦ ἔχϑραν καταψεύδεσϑαι τῶν 
E aXX. i S 
ἀνδρῶν ὑπωπτεύϑη. ἐφοβήϑη ἅτε καὶ προσπαρωξυγ- 
2 ς - 
κὼς τὸν Κατιλίναν, ...... καὶ οὐκ ἐτόλμησεν ἁπλῶς ἐς 
᾿ H ) ᾽ τς e my 2 1 , 
τὴν ἑκκλησίαν éGsAQtiv ὠσπερ εἰῶϑει. ἀλλὰ τοῦς TE 
, - 
ἐπιτηδείους συνεπηγάγετο παρεσκευασμένους ἀμῦναί 
y ' p m 
of si τι δεινὸν γένοιτο, καὶ ϑώρακα τῆς τὲ ἑαυτοῦ 
3 p ' 412 0. PV d A t NEA * 
ἀσφαλείας καὶ τῆς ἐκείνων διαβολὴς ἕνεκα, vmo μὲν 
τὴν ἐσθῆτα, παραφαίνων δ᾽ αὐτὸν ἐξεπίτηδες, ἕνε- 
δύσατο. ἔκ τὲ οὖν τούτου. καὶ ὅτι καὶ ἄλλως φήμη 
τις ἐγένετο ὅτι ἐπιβουλεύεται. ὃ TE δῆμος δεινῶς 
, , , - 
qyavexrqos καὶ of συνομωμοκότες τῷ Κατιλίνᾳ qo- 
FT ς rr , 
βηϑέντες αὐτὸν ἡσύχασαν. καὶ οὕτως ὑὕπατοίτε ἕτε- 
ἡρέϑησ RES eS 3 sp Ad9 δὲ ἐπὶ 
go, ῃρέϑησαν,. καὶ ἐκεῖνος οὐκέτι λάϑρα, οὐδὲ ἐπὶ 
Ἁ , ^ ? » , 2 M 
τὸν Κικέρωνα τοὺς τὲ σὺν αὐτῷ μόνους, ἀλλὰ καὶ 
- ' ' ' 
ἐπὶ πᾶν τὸ κοινὸν τὴν ἐπιβουλὴν συνίστη. ἐκ γὰρ 


^ e , 2. Ὁ e: , 
vus Poung αὐτῆς τούς τὲ κακίστους καὶ καινῶν ἀεί 


ποτὲ πραγμάτων ἐπιϑυμητάς, κἀκ τῶν συμμάχων ὅτι 
πλείστους, χρεῶν te ἀποκοπὰς καὶ γῆς ἀναδασμούς, 
ἄλλα τὲ ἐξ ὧν μάλιστα δελεάσειν αὐτοὺς ἤμελλεν, 
ὑπισχνούμενός σφισι συνῆγε. καὶ τούς γε πρώτους 
αὐτῶν καὶ δυνατωτάτους. ἦσαν δὲ ἄλλοι τε καὶ v- 
τώνιος 0 ὕπατος, καὶ ἐς ἀϑεμίτων ὁρκωμοσιῶν ἀνάγ- 


90 


31 


32 


220 L. XXXVII CATILINA. a. u, 691. 


amv προήγαγε᾽ παῖδα γάρ τινα καταϑύσας. καὶ ἐπὶ τῶν 
σπλάγχνων αὐτοῦ τὰ ὅρκια ποιήσας. ἔπειτ᾽ ἐσπλάγ- 
χνευσεν αὐτὰ μετὰ τῶν ἄλλων. συνέπραττον δὲ αὐτῷ 
τὰ μάλιστα τὰ μὲν ἐν τῇ Ῥώμῃ ὃ τε ὕπατος καὶ ὁ 
Λέντουλος ὁ Πούπλιος ὁ μετὰ τὴν ὑπατείαν ἐκ τῆς 
γερουσίας ἐχπεσών. ἐστρατήγει γὰρ ὅπως τὴν βου- 
λείαν ἀναλάβῃ. τὰ δὲ ἐν ταῖς Φαισούλαις. ἐς ἃς οἵ 
στασιῶται αὐτοῦ συνελέγοντο. Γαιός τις Μάλλιος, 
τῶν τὲ πολεμικῶν ἐμπειρότατος. μετὰ γὰρ τῶν τοῦ 
Σύλλου λοχαγῶν ἐστράτευτο, καὶ πολυδαπανώτατος 
ὦν᾽ σύμπαντα γοῦν ὅσα τότε ἐκτήσατο, καίπερ 
πάμπολλα ὄντα, κακῶς καταναλώσας ἑτέρων ἔργων 
ὁμοίων ἐπεϑύμει. 

παρασκευαξομένων οὖν ταῦτα αὐτῶν, μηνύεται 
τῷ Κικέρωνι πρότερα μὲν τὰ ἐν τῷ ἄστει γιγνόμενα 
διὰ γραμμάτων τινῶν. ἃ τὸν μὲν γράψαντα οὐκ ἐδή- 
Aov, τῷ δὲ δὴ Κράσσῳ καὶ ἄλλοις τισὶ τῶν δυνατῶν 
ἐδόϑη καὶ ἐπ᾽ αὐτοῖς δόγμα ἐκυρώϑη. ταραχήν τε 
εἶναι καὶ ξήτησιν τῶν αἰτίων αὐτῆς γενέσϑαι. δεύ- 
τερὰ δὲ τὰ ἀπὸ τῆς Τυρσηνίδος. καὶ προσεψηφίσαντο 
τοῖς ὑπάτοις τὴν φυλακὴν τῆς τὲ πόλεως καὶ τῶν 
ὅλων αὐτῆς πραγμάτων, καϑάπερ εἰώϑεσαν᾽ καὶ γὰρ 
τούτῳ τῷ δόγματι προσεγράφη τὸ διὰ φροντέδος αὐ- 
τοὺς σχεῖν ὥστε μηδεμίαν ἀποτριβὴν τῷ δημοσίῳ 
συμβῆναι. γενομένου δὲ τούτου καὶ φρουρᾶς πολλα- 
χόϑι καταστάσης τὰ μὲν ἐν τῷ ἄστει οὐκέτ᾽ ἐνεωτε- 
ρίσϑη. ὥστε καὶ ἐπὶ συκοφαντία τὸν Κικέρωνα δια- 
βληϑῆναι. τὰ δὲ ἐκ τῶν Τυρσηνῶν ἀγγελλόμενα τήν 
τε αἰτίαν ἐπιστώσατο καὶ βίας ἐπ᾽ αὐτοῖς γραφὴν 
τῷ Κατιλίνᾳ παρεσκεύασε. καὶ ὃς τὰ μὲν πρῶτα 
καὶ πάνυ αὐτὴν ἑτοίμως, ὡς καὶ ἀπὸ χρηστοῦ τοῦ 
συνειδότος, ἐδέξατο, καὶ πρός τε τὴν δίκην δῆϑεν 


a. u, 691. L. XXXVII. CATILINA. 221 


LI 5, ^ A ^ , 
ἡτοιμάξετο, καὶ τῷ Κικέρωνι αὐτῷ τηρεῖν ἑαυτόν, 
e ^ * , , M , 
ὅπως δὴ μὴ φύγῃ zov, παρεδίδου. μὴ προσδεξαμέ- 

3 -» - 
νου δὲ ἐκείνου τὴν φρουρὰν αὐτοῦ, παρὰ τῷ Με- 
τέλλῳ τῷ στρατηγῷ τὴν δίαιταν ἑκουσίως ἐποιεῖτο, 


"xe e c - H 4 2 e- 
(v ὡς ἡκιστὰα vzozrsvü: νεωτερίζειν TL, μέχρις ἂν 


καὶ ἐκ τῶν αὐτόϑεν συνωμοτῶν ἰσχυρὸν τι προσλάβῃ. 
ὡς δ᾽ οὐδέν οἵ προεχώρει, 0 TE yao ᾿ἀντώνιος φοβη- 
ϑεὶς ὑπεστέλλετο καὶ ὁ “ἐέντουλος ἥκιστα δραστήριος 
qv, πϑυεέτει αὐτοῖς νυχτὸς ἐς οἰκίαν τινὰ συλλεγῆ- 
ναι. καὶ λαϑὼν τὸν Μέτελλον ἡλϑέ τε πρὸς αὐτοὺς 
καὶ ἐπετίμησέ σφισιν ἐπί τε τῇ ἀτολμίᾳ καὶ ἐπὶ τῇ 
μαλακίᾳ. κἀκ τούτου διεξελθὼν ὅσα τε πείσοιντο 
φωραϑέντες καὶ ὅσων τεύξοιντο κατορϑώσαντες, οὔ- 
TOS αὐτοὺς καὶ ἐπέρρωσε καὶ παρώξυνεν O09  vzo- 
σχέσϑαι δύο τινὰς ἔς τε τὴν τοῦ Κικέρωνος οἰκίαν 
ἅμα τῇ ἡμέρα. ἐσάξειν κἀνταῦϑα αὐτὸν φονεύσειν. 
ὡς δὲ καὶ τοῦτο προεμηνύϑη, ὁ γὰρ Κικέρων πολὺ 
δυνάμενορ, συχνούς τε ἐκ τῶν συνηγορημάτων τοὺς 
μὲν οἰκειούμενος. τοὺς δὲ ἐχφοβῶών. πολλοὺς τοὺς 
διαγγέλλοντάς οἵ τὰ τοιαῦτα ἔσχε, μεταστῆναι ἡ γε- 
ρουσία τὸν Κατιλίναν ἐψηφίσατο. καὶ ὃς ἀσμένως 
τὲ ἐπὶ τῇ προφάσει ταύτῃ ἐξεχώρησε, καὶ πρὸς τὰς 
Φαισούλας ἐλϑῶὼν τόν ve πόλεμον ἄντικρυς ἀνείλετο, 
καὶ τὸ ὄνομα καὶ τὴν σκευὴν τῶν ὑπάτων λαβὼν καὶ 
τοὺς προσυνειλεγμένους ὑπὸ τοῦ Μαλλίου συνεκρό- 
τει. κἀν τούτῳ καὶ ἄλλους τινάς, πρῶτον μὲν ἐκ 
τῶν ἐλευϑέρων, ἔπειτα δὲ καὶ ἐκ τῶν δούλων. προσ- 
ἑποιξῖτο. ὅϑενπερ καὶ οἵ Ῥωμαῖοι τήν τε βίαν αὐ- 
τοῦ κατεψηφίσαντο, καὶ τὸν Avroviov ἐς τὸν πόλε- 
μὸν, ἀγνοοῦντές που τὴν συνωμοσίαν σφῶν. ἔστει- 
A«v, αὐτοί ve τὴν ἐσϑῆτα μετέβαλον. καὶ διὰ ταῦτα 
καὶ ὁ Κικέρων κατὰ χώραν ἔμεινεν. εἰλήχει γὰρ τῆς 


99 


[7-] 


222 L. XXXVIL. CATILINA. a. u. 691. . 


, » L4 Q3 2 , Lx ' 
“Μακεδονίας ἄρξαι, οὔτε δὲ ἐς ἐκείνην, τῷ yao συν- 
, - ἢ , 1 
ἄρχοντι αὐτῆς διὰ τὴν περὶ τὰς δίκας σπουδὴν ἐξέ- 

"» 2 ' Ξ ' ^ τι , 
στη, οὔτε ἔς τὴν Γαλατίαν τὴν πλησίον. ἣν ἀντέ- 
, , ' Ἁ 
λαβε,. διὰ τὰ παρόντα ξξήλασεν. αλλ΄ αὐτὸς μὲν τὴν 
, ^ - 5 , 3 iT M , 
πόλιν δια φυλακῆς ἐποιήσατο. eg δὲ τὴν Γαλατίαν 
^ , e M at 6 , 2) M 
rov Μέτελλον. ozxog μὴ καὶ ὁ Κατιλίνας αὐτὴν oge- 
τερίσηται. ἔπεμψε. 
- ^ , A. e , 
καὶ ἐν καιρῷ ys ἐς τὰ μάλιστα Toig Ρωμαίοις 
Ἁ - , 
κατέμεινε. παρασχευαζομένου γὰρ ToU Zsvroviov 
καταπρῆσαί τε τὸ ἄστυ καὶ σφαγὰς ἐργάσασϑαι μετά 
» » 32 
τε τῶν ἄλλων τῶν συνομωμοκότων καὶ μετὰ 4λλο- 
, € " 3 
βρίγων. ovg κατὰ πρεσβείαν παρόντας ἀνέπεισε συμ- 
- - ^ z^ , Θ᾽ ΤΑ, 
φρονῆσαί τε αὐτῷ... καὶ συλλαβὼν τοὺς ἐπ᾽ αὐτὴν 
, 2 M , ' x , 
σταλέντας ἔς τε τὸ βουλευτήριον μετὰ τῶν γραμμά- 
, A , c - 
τῶν ἐσήγαγε. καὶ ἄδειαν αὐτοῖς δοὺς πασαν ovrO 
' e 
τὴν συνωμοσίαν ἤλεγξε. κἀκ τούτου ὁ Δέντουλος 
3 x: E 5 e - " , 
ἀπειπεῖν τὴν στρατηγίαν ὑπὸ τῆς γερουσίας ἀναγ- 
ἃ E] “- εἶ -" ἢ ^ " 
κασϑεὶς ἐν φρουρᾷ μετὰ τῶν ἀλλῶν τῶν συλληφϑεν- 
3 - - 
τῶν ἐγένετο. καὶ οἵ λοιποὶ ἀνεξητοῦντο. καὶ ταῦτα 
€ e 3 , -" 
καὶ τῷ δήμῳ ὁμοίως ἤρεσε, καὶ μάλιστ᾽ ἐπειδή, τοῦ 
- 3 ^ RT» 
Κικέρωνος δημηγοροῦντός τι περὶ αὐτῶν, τὸ ἄγαλμα 
' - 1 E , E 
τὸ TOU Ζιὸς ἔς τε τὸ Καπιτώλιον παρ΄ αὕτον TOV 
N - 9 M Ἁ e , 
καιρὸν τῆς ἐκκλησίας ἀνιδρύϑη. καὶ κατὰ τὴν υφη- 

^ 9 ^ A 

γησιν τῶν μάντεων πρός τε τὰς ἀνατολὰς καὶ πρὸς 
' E ' [ 3 , 2 } M 3... ἐδ , 
τὴν ἀγορὰν βλέπον ἀνετέϑη. ἐπειδὴ γαρ ἐκεῖνοί τὲ 
, - CS) , 
συνωμοσίαν τινὰ ἐξελεγχϑήσεσϑαι ἐκ τῆς vov ἀγαλ- 
e 3 , 3 - 
ματος στάσεως εἰρήκεσαν. καὶ ἡ ἀνάϑεσις αὐτοῦ 
, 
roig φωραϑεῖσι συνέβαινε. τὸ vs ϑεῖον ἐμεγάλυ- 
, DENS ^ - 
vov καὶ τοὺς τὴν αἰτίαν λαβόντας δι΄ ὀργῆς μᾶλλον 
ἐποιοῦντο. 
- 3 e, [3 , 3 
διῆλϑε μὲν οὖν λόγος ὅτι καὶ ὁ Κράσσος ἐν «v- 
» E) E - 2, f 
τοῖς εἴη. καὶ τοῦτο καὶ τῶν συλληφϑέντων τις ἐμη- 


a, u. 691. L. XXXVII. CATILINA. 223 


vvGev, οὐ μέντοι πολλοὶ ἐπίστευσαν᾽ οἱ μὲν γὰρ 
ἀρχὴν οὐδ᾽ ἠξίουν τοιοῦτό τι ἐς αὐτὸν ὑποπτεύειν, 
οἱ δὲ καὶ ἐκ τῶν ὑπαιτίων ὑπετόπουν αὐτό, ὅπως 
βοηϑείας τινὸς διὰ τοῦτο παρ᾽ αὐτοῦ, ὅτι Nc 
ἐδύνατο, τύχωσι, λογοποιεῖσϑαι. εἰ δ᾽ οὖν τισι καὶ 
πιστὸν ἐδόκει εἶναι, ἀλλ᾽ οὔτι γε ἐδικαίουν ἄνδρα τε 
ἐν τοῖς πρώτοις σφῶν ὄντα ἀπολέσαι καὶ τὴν πόλιν 
ἐπὶ πλεῖον ἐκταράξαι. ὥστε τοῦτο μὲν παντελῶς Ói&- 
πεσε᾽ παρασκευαζομένων δὲ δὴ πολλῶν καὶ δούλων 
καὶ ἐλευϑέρων, τῶν μὲν ὑπὸ δέους, τῶν δὲ καὶ οἴκτῳ 
τοῦ τε Πεντούλου καὶ τῶν ἄλλων. ἐξαρπάσαι πάντας 
αὐτούς, ὅπως μὴ ἀποϑάνωσι, προπυϑόμενος vov)" 
ὁ Κικέρων τό τε Καπιτώλιον καὶ τὴν ἀγορὰν τῆς 
νυκτὸς φρουρᾷ προκατέσχε, καί τινα παρὰ τοῦ δαι- 
μονίου χρηστὴν ἐλπίδα ἅμα τῇ ἕῳ λαβών. ὅτι ἱερῶν 
ἐν τῇ οἰκίᾳ αὐτοῦ ὑπὸ τῶν ἀειπαρϑένων ὑπὲρ τοῦ 
δήμου ποιηϑέντων τὸ πῦρ ἐπὶ μακρότατον παρὰ τὸ 
εἰχὸς ἤρϑη, τὸν μὲν δῆμον τοῖς στρατηγοῖς ὁρκῶσαι 
ἐς τὸν κατάλογον, εἰ δή τις χρεία στρατιωτῶν γέ- 
vovto, ἐκέλευσεν, αὐτὸς δὲ ἐν τούτῳ τὴν βουλὴν 
ἤϑροισε, καί σφας συνταράξας ve καὶ ἐχφοβήσας 
ἔπεισε ϑάνατον τῶν συνειλημμένων καταγνῶναι. ἐγέ- 
vovro μὲν γὰρ ἀμφίβολοι, καὶ παρ᾽ ὀλίγον αὐτοὺς 
ἀπέλυσαν. ὁ γὰρ Καῖσαρ. πάντων τῶν πρὸ αὐτοῦ 
ψηφισαμένων ἀποθανεῖν σφας. γνώμην ἔδωκε δῆσαί 
τε αὐτοὺς καὶ ἐς πόλεις ἄλλους ἄλλῃ καταϑέσϑαι. 
τῶν οὐσιῶν ἐστερημένους, ἐπὶ τῷ μήτε περὶ ἀδείας 
ἔτι αὐτῶν χρηματισϑηναί τί ποτε. καν διαδρᾷ τις. 
ἐν πολεμίων μοίρᾳ τὴν πόλιν ἐξ ἧς ἂν φύγῃ εἶναι" 
καὶ τοῦτο πάντες οἱ μετὰ ταῦτα ἀποφηνάμενοι μέχρι 
τοῦ Κάτωνος ἐψηφίσαντο. ὥστε καὶ τῶν προτέρων 


^ - , 
τινὰς μεταγνῶναι. ἐπεὶ δὲ ovrog αὐτός τε τὸν ϑά- 3 


97 


224 L. XXXVII. CATILINA. a. u. 691. 


, - 
νατον αὐτῶν κατεδίκασε καὶ τοὺς λοιποὺς πάντας 
e , , e * DE - 
ομοψήφους ἐποιήσατο, οὕτω δὴ ἐκεῖνοί τε ἐκ τῆς 
, , 3 3 e , 
νικώσης ἐχολασϑησαν. καὶ ém αὐτοῖς καὶ ϑυσία καὶ 
, , e , 
ἱερομηνία ἐψηφίσϑη., o μηπώποτε ἐπὶ τοιούτῳ τινὶ 
5, - 
éyeyovsv καὶ oí ἄλλοι o£ μηνυϑέντες ἐξητοῦντο. καί 
- - , 3 A ς 
τινὲς καὶ ἐπὶ τῷ μελλῆσαι συμφρονήσειν αὐτοῖς ὑπο- 
, 3 , Ἢ ' N » eom 
πτευϑεντες εὐϑυνοντο. καὶ τὰ μὲν ἀλλα OL ὑπατοι 
E ^ 3 
διῴκουν, ἄυλον δὲ Φουλούιον ἄνδρα βουλευτὴν αὐ- 
' e 'N 9 2 "n 
τὸς ὁ πατὴρ ἀπέσφαξεν, οὔτι γε καὶ μόνος. ὡς γέ 
τὶ Ὁ 9 ΄ Ε ^ 
τισι δοκεῖ. τοῦτ᾽ ἐν ἰδιωτείᾳ ποιήσας συχνοὶ γὰρ 
^ AX , er [χὰ 3 ' «i Js € ἘΣ 
δὴ καὶ ἄλλοι. οὐχ οτι ὕπατοι. ἀλλὰ καὶ ἰδιῶται. παῖ- 
3 
δᾶς Gov ἀπέχτειναν. 
^ N - 
τότε μὲν δὴ τόδε ἐγένετο, καὶ τὰς αἱρέσεις τῶν 
7 - , 
ἱερέων, γράψαντος uiv τοῦ 4efujvov, σπουδάσαν- 
^ τ , , ' - 5 CM ^ 
vog δὲ τοῦ Καίσαρος, ἐς vov δῆμον «vig ὁ ομίλος 
M * - , 9 
παρὰ τὸν τοῦ Σύλλου νόμον ἐπανήγαγεν, cvavso- 
, ᾿ - , e E - 
σάμενος τὸν τοῦ “]ομιτίου. ὁ γὰρ Καῖσαρ τοῦ Me- 
^ , P - 
τέλλου τοῦ εὐσεβοῦς τελευτήσαντος τῆς τὲ ἱερωσύ- 
, - 
νης αὐτοῦ. καίτοι καὶ νέος καὶ μηδέπω ἐστρατηγη- 
, , , - ^ , - , ' , , 2 
κῶς. ἔἕπεϑυμησε᾽ καὶ ἕν τῷ πλήϑει τὴν ἐλπίδα cv- 
- , »" WA dou / ' E 
τῆς. δια τὲ ταλλα καὶ οτι τῷ ve Παβιήνῳ κατὰ τοῦ 


e , , ' 5 3 πὰ 
ΡῬαβιρίου cvvqyovioro καὶ τὸν “έντουλον ἀποθανεῖν 


οὐκ ἐψήφιστο, λαβὼν τοῦτό τε ἔπραξε. καὶ, ἀρχιέ- 
ρξεως τῶν ποντιφίκχων, καίπερ ἄλλων τε τῆς τιμῆς 
πολλῶν καὶ τοῦ Κατούλου μάλιστα ἀντιποιουμένων. 
ἀπεδείχϑη. καὶ γὰρ ϑεραπεῦσαι καὶ κολακεῦσαι πάντα 
τινὰ καὶ τῶν τυχόντων ἑτοιμότατος ἐγένετο, καὶ οὔτε 
λόγου οὔτε ἔργου οὐδενὸς ἐς τὸ κατατυχεῖν ὧν ἐσπού- 
δαξεν ἐξίστατο οὐδὲ ἔμελέν οἱ τῆς αὐτίκα ταπεινό- 
τῆτος πρὸς τὴν ἐκ τοῦ ἔπειτα ἰσχύν. ἀλλ᾽ ὧν ἐπε- 
χξίρει πρωτεῦσαι. τούτους ὡς καὶ κρείττονας ὑπ- 
ἤρχετο. 


a. ἃ. 691. 692. L. XXXVII. CATILINA. 225 


TO μὲν οὖν Καίσαρι διὰ ταῦϑ'᾽ οἵ πολλοὶ Tono" 
φιλεῖς ἦσαν. τὸν δὲ 87 Κικέρωνα ἐν ὀργῇ ἐπὶ τῷ 
τῶν πολιτῶν ϑανάτῳ ποιούμενοι τά τὲ ἄλλα ἤχϑαι- 
gov, καὶ τέλος ἀπολογεῖσϑαί τε καὶ καταλέξαι ovo" 
ὅσα ἐν τῇ ὑπατείᾳ ἐπεποιήκει τῇ τελευταίᾳ τῆς ἀρ- 
χῆς ἡμέρᾳ ἐθελήσαντα, πάνυ γάρ που ἡδέως οὐχ 
ὅπως ὑφ᾽ ἑτέρων ἐπῃνεῖτο, ἀλλὰ καὶ αὐτὸς ἑαυτὸν 
ἐνεκωμίαξεν, ἐσίγασαν, οὐδὲ ἐπέτρεψαν αὐτῷ ἔξω τι 
τοῦ ὄρχου φϑέγξασϑαι, συναγωνιστῇ Μετέλλῳ Νέ- 
πῶτι δημαρχοῦντι χρησάμενοι, πλὴν καϑ' ὅσον ἀντι- 
φιλονεικήσας προσεπώμοσεν ὅτι σεσωκὼς τὴν πό- 
λὲν εἴη. | 

καὶ ὁ uiv καὶ ἐκ τούτου πολὺ μᾶλλον ἐμισήϑη, 
Κατιλίνας δὲ ἐν ἀρχῇ εὐϑὺς τοῦ ἔτους ἐν ῷ Ἰούνιός 
τε Σιλανὸς καὶ Δούκιος Δικένιος ἦρξαν ἀπεφϑάρη. 
τέως μὲν γάρ, καίπερ δύναμιν οὐκ ὀλίγην ἔχων. 
ἐχαραδόκει τὰ τοῦ AevrovAov xal διέμελλεν., ἐλπίέ- 
fov, ἂν φϑάσωσιν 0 τε Κικέρων καὶ οἵ σὺν αὐτῷ 
σφαγέντες, ῥαδίως τὰ λοιπὰ προσκατεργάσεσϑαι᾽ ἐπεὶ 
δὲ ἐκεῖνόν τε ἀπολωλότα ἐπύϑετο καὶ τῶν συνόντων 
οἵ συχνοὺς μεϑισταμένους διὰ τοῦτ᾽ ἤσϑετο. ὃ τε 
᾿ἀντώνιος καὶ ὁ Μέτελλος 0 Κέλερ πρὸς ταῖς Φαισού- 
λαις προσεδρεύοντες οὐδαμῇ προελθεῖν αὐτῷ ἐπέ- 
τρεπον. ἀποκινδυνεῦσαι ἠναγκάσθη. καὶ ἦσαν γὰρ 
δίχα ἐστρατοπεδευμένοι. πρὸς τὸν ᾿ἀντώνιον ἐτρά- 
πέτο, καίπερ τῷ ἀξιώματι προέχοντα τοῦ Μετέλλου 
καὶ δύναμιν πλείω περιβεβλημένον. αἴτιον δὲ ὅτι 
ἐλπέδα αὐτοῦ κατὰ τὸ συνώμοτον ἐθελοκακήσειν ἔσχεν. 
ὑποπτεύσας οὖν τοῦτ᾽ éxsivog, καὶ μήτε δι᾿ εὐνοίας 
ἔτ᾽ αὐτῷ ἅτε ἀσϑενεῖ ὄντι ὦν. πρός τε γὰρ τὰς δυ- 
νᾶάμεις τινῶν καὶ πρὸς τὰ ἑαυτῶν συμφέροντα καὶ 
τὰς ἔχϑρας τάς τε φιλίας οἱ πολλοὶ ποιοῦνται, καὶ 

DIO CASSIUS, I. 15 


98 


39 
a. ἃ. 
692 


e? 


i 


40 


t2 


41 


t2 


[2- 


226 L. XXXVII. CATILINA. a. ἃ. 691. 


προσκαταδείσας μή πῶς προϑύμως σφᾶς ἀγωνιξομέ- 
νους ἰδὼν ἐξονειδίσῃ τι καὶ προενέγκῃ oi τῶν ἀπορ- 
ρήτων. αὐτὸς μὲν νοσεῖν προεφασίσατο, Μάρκῳ δὲ 
Πετρηίῳ τὴν μάχην ἐπέτρεψε. συμβαλὼν οὖν ov- 
τός σφισι τὸν Κατιλίναν καὶ ἄλλους τρισχιλίους προ- 
ϑυμότατα ἀγωνιξομένους οὐκ ἀναιμωτὶ κατέκοψεν" 
οὔτε γὰρ ἔφυγεν αὐτῶν οὐδείς, καὶ ἐν χώρᾳ πάντες 
ÉmsGov, ὥστε καὶ αὐτοὺς τοὺς κρατήσαντας πολὺ τῶν 
κοινῶν ὀδύρασϑαι. ὅτι καὶ τοιούτους καὶ τοσούτους. 
εἰ καὶ δικαίως. ἀλλὰ καὶ πολίτας τε καὶ συμμάχους 
ἀπωλωλέχεσαν. ὁ δ᾽ οὖν AvrOwtog τήν τὲ κεφαλὴν 
αὐτοῦ ἐς τὸ ἄστυ, ὅπως πιστεύσαντες αὐτὸν τετε- 
λευτηκέναι μηδὲν ἔτι δεδίωσιν. ἔπεμψε. καὶ αὐτο- 
κράτωρ ἐπὶ τῇ víxy, καίτοι τοῦ ἀριϑμοῦ τῶν πεφο- 
νευμένων ἐλάττονος παρὰ τὸ νενομισμένον ὄντος. 
ἐπεκλήϑη. βουϑυτηϑῆναί τε ἐψηφίσϑη. καὶ τὴν 
ἐσθῆτα ὡς καὶ πάντων τῶν δεινῶν ἀπηλλαγμένοι 
μετέβαλον. | 

οὐ μὴν ot ys σύμμαχοι οἵ μετασχόντες τῷ Κατι- 
λίνα τῶν πραγμάτων καὶ τότε ἔτι περιόντες ἡσύχα- 
fov, ἀλλὰ καὶ δέει τῆς τιμωρίας ἐταράττοντο. καὶ 
ἐκείνους μὲν στρατηγοὶ καϑ΄ ἑκάστους πεμφϑέντες 
προκατέλαβον τρόπον τινὰ ἐσκεδασμένους καὶ ἐτιμω- 
ρήσαντο᾽ ἕτεροι δὲ τῶν λανϑανόντων μηνύσει A4ov- 
κίου Οὐεττίου ἀνδρὸς ἱππέως, συγκοινωνήσαντος μέν 
σφισι τῆς συνωμοσίας. τότε δὲ ἐπ᾽ ἀδείᾳ αὐτοὺς ἐκ- 
φαίνοντος. ἐλεγχόμενοι ἐδικαιοῦντο, μέχρις οὗ ἐσαγ- 
γείλας τινάς. τά τε ὀνόματα αὐτῶν ἐς δελτίον συγ- 
γράψας, ὕστερον καὶ ἄλλους συχνοὺς προσεγγράψαι 
ἠθέλησεν. ὑποπτεύσαντες γὰρ αὐτὸν οἱ βουλευταὶ 
μηδὲν ὑγιὲς πράττειν. τὸ μὲν γραμματεῖον οὐκέτ᾽ 
αὐτῷ ἔδωκαν, μὴ καὶ ἀπαλείψῃ τινάς, εἰπεῖν δὲ ἀπὸ 


a. u. 692. L. XXXVII. CATILINA. 227 


γλώσσης ἐχέλευσαν ὅσους παραλελοιπέναι ἔφασκε. 
καὶ οὕτως αἰδεσϑεὶς καὶ φοβηϑεὶς οὐχέτι πολλοὺς 
ἐνέδειξε. ϑορύβου δ᾽ οὖν καὶ ὡς ἔν τε τῇ πόλει 
καὶ παρὰ τοῖς συμμάχοις ἀγνοίᾳ τῶν ὠνομασμένων 
ὄντος. καὶ τῶν μὲν περὶ σφίσιν αὐτοῖς μάτην ϑορυ- 
βουμένων. τῶν δὲ καὶ ἐς ἑτέρους οὐκ ὀρϑῶς ὑπο- 
πτευόντων. ἔδοξε τῇ γερουσίᾳ τὰ ὀνόματα αὐτῶν ἐκ- 
τεϑῆναι. κἀκ τούτου οἵ τε ἀναίτιοι κατέστησαν καὶ 
τοῖς ὑπευϑύνοις δίκαι ἐγένοντο. καὶ αὐτῶν oí μὲν 
παρόντες, of δὲ καὶ ἐρήμην ὦφλον. 

Κατιλίνας μὲν ταῦτ᾽ ἐποίησε καὶ οὕτω κατελύϑη, 
καὶ ἐπὶ πλεῖόν γε τῆς τῶν πραχϑέντων ἀξίας ὄνομα 
πρὸς τὴν τοῦ Κικέρωνος δόξαν καὶ πρὸς τοὺς λόγους 
τοὺς χατ᾽ αὐτοῦ λεχϑέντας ἔσχε᾽ Κικέρων δὲ ὀλί- 
yov μὲν καὶ παραχρῆμα ἐπὶ τῇ τοὺ Ζεντούλου τῶν 
τε ἄλλων τῶν δεϑέντων σφαγῇ ἐκρίϑη. τὸ δὲ &y- 
κλημα τοῦτο λόγῳ μὲν ἐκείνῳ ἐπεφέρετο, ἔργῳ δὲ 
ἐπὶ τῇ βουλῇ κατεσκευάξετο᾽ ὡς γὰρ οὐκ ἐξόν σφι- 
σιν ἄνευ τοῦ δήμου ϑάνατον πολίτου τινὸς καταψη- 
φίσασϑαι. πολλὴν καταβοὴν ἐν τῷ ὁμίλῳ πρὸς τοῦ 
Μετέλλου τοῦ Νέπωτος ὅτι μάλιστα εἶχον. οὐ μὴν 
καὶ ὦφλε τότε οὐδέν᾽ τῆς γὰρ γερουσίας ἄδειαν πᾶσι 
τοῖς διαχειρίσασι τὰ τότε πραχϑέντα δούσης, καὶ 
προσέτι, καὶ προειπούσης ὅτι. κἂν aves τις εὐϑύῦναί 
τινα αὐτῶν τολμήσῃ, ἔν τε ἐχϑοοῦ καὶ ἐν πολεμίου 
μοίρᾳ ἔσται, ἐφοβήϑη τε 0 Νέπως καὶ οὐδὲν ἔτ᾽ 
ἐχίνησεν. 

ἔν τὲ οὖν τούτῳ ἡ βουλὴ ἐπεκράτησε. καὶ ἐν 
ἐχείνῳ ὅτι τὸν Πομπήιον τοῦ Νέπωτος μεταπεμφϑῆ- 
ναι σὺν τῷ στρατεύματι. ἐν γὰρ τῇ 4σίᾳ ἔτ᾽ ἣν προ- 
φάσει μὲν τοῦ τὰ παρόντα κατασταϑῆναι. ἐλπίδι δὲ 
τοῦ δι᾽ αὐτοῦ. ἅτε τὰ τοῦ πλήϑους φρονοῦντος. ἰσχύ- 

ΠΣ 


43 


44 


228 L. XXXVII. CAESAR PRAETOR. a, ἃ, 692. 


c , 
σειν ἐν oig ἐτάρασσεν, ἐσηγησαμένου διεκώλυσαν 
- ' ^ - rr 
αὐτὸ κυρωϑῆναι. τὰ uiv γὰρ πρῶτα 0 τε Κάτων καὶ 
- 3 
Κύιντος Μινούκιος δημαρχοῦντες ἀντέλεγον τοῖς γρα- 
s ΄ NR 
φεῖσι, καὶ τόν τε γραμματέα τὸν ἀναγιγνώσκοντα τὴν 
γνώμην ἐπέσχον. καὶ τοῦ Νέπωτος τὸ γραμματεῖον, 
er 3 Y 9 , , , , 3 , 
ὅπως αὐτὸς ἀναλέξῃ, λαβόντος ἐξήρπασαν. ἐπειδή vc 
«y "Vor N , H ὃς 1 , 
καὶ cg ἀπὸ γλωσσῆης τινὰ εἰπεῖν ἐπεχείρησε, τὸ στόμα 
95 γε x 
αὐτοῦ ἐπέλαβον. μάχης δὲ ἐκ τούτου καὶ ἐκείνων 
2 - 
καὶ ἄλλων τινῶν ἑκατέροις βοηϑησάντων ξύλοις καὶ 
λίϑοις. ἔτι δὲ καὶ ξίφεσι, γενομένης. οὗ βουλευταὶ 
συνῆλθον αὐθημερὸν ἐς τὸ συνέδ ὶ τά τὲ ἵμά 
υνῆλθον αὐϑημερὸν ἐς τὸ συνέδριον, καὶ τά τὲ ἱμά- 
3 , » , 1 ' - , 
TLO ἤλλάξαντο καὶ τοῖς ὑπάτοις τὴν φυλακὴν τῆς πὸ- 
Aeg, ὥστε μηδὲν ἀπ᾽ αὐτῆς ἀποτριβῆναι. ἐπέτρε- 
ψαν. φοβηϑεὶς οὖν καὶ τότε ὁ Νέπως ἔκ τε τοῦ μέ- 
σου εὐθὺς ἐξεχώρησε. καὶ μετὰ τοῦτο γραφήν τινα 
κατὰ τῆς βουλῆς ἐχϑεὶς πρὸς τὸν Πομπήιον ἀφώρ- 
5 9. ie , 3 - 
uos, καίτοι μηδεμίαν αὐτῷ νύχτα ἀπολιπῆναι ἐκ 
- , 
τῆς πόλεως ἐξόν. 
, M , 55? € » 3 , 
γενομένου δὲ τούτου οὐδ᾽ ὁ Καῖσαρ, ἐστρατήγει 
, Le TU N ri 
δέ, οὐδὲν ἔτ ἐνεωτέρισεν. ἔπραττε μὲν γὰρ πῶς 
1 - - - - ^ 
τὸ μὲν τοῦ Κατούλου Ovouc &z0 TOU ναοῦ τοῦ Ζίιος 
LI , -» 
τοῦ Καπιτωλίου ἀφαιρεϑείη. κλοπῆς τε γὰρ αὐτὸν 
- , 
ηὔϑυνε, καὶ τὸν λογισμὸν τῶν ἀνηλωμένων χρημά- 
τῶν ἀπῇτει. τῷ δὲ δὴ “Πομπηίῳ τὰ λοιπὰ προσεξερ- 
γάσασϑαι ἐπιτραπείη. ἣν γάρ τινα; ὡς ἐν τηλικούτῳ 
καὶ τοιούτῳ ἔργῳ ] ἡμιτέλεστα᾽ ἢ ἐκεῖνός γε ἐπλάτ- 
Ξ e , , , - 
veto εἶναι. ὁπῶς ὁ Πομπήιος τήν τὲ δόξαν τῆς éx- 
, - c »Ἥ 2 3 
ποιήσεως αὐτοῦ λάβῃ καὶ τὸ αὑτοῦ ὄνομα ἀντεπι- 
e ? - N 
γράψῃ. ov μὴν οὕτω ys χαρίξεσϑαι αὐτῷ ἤϑελεν 
, - N - - ἘΞ 
ὥστε καὶ ἐφ᾽ ἑαυτῷ διὰ τοῦτο ψηφισϑῆὴναί τι τοιοῦ- 
n e ») , 
τον, oiov ἐπὶ τῷ Νέπωτι δέδοκται, ὑπομεῖναι. οὐδὲ 
^ ?e6* ? , δ ὩΣ 9 5 , 3 2. κ᾿ 34 N 
γὰρ οὐδὲ ἐκείνου ἕνεκα ταῦτ ἐποίει. ἀλλ΄ ἵνα αὐτὸς 


a,u.692.693.  L. XXXVII. CAESAR PRAETOR. 229 
καὶ διὰ τούτων τὸ πλῆϑος σφετερίσηται᾽ καίπερ οὕτω 
πάντες τὸν Πομπήιον ἐδεδίεσαν, οὐδέπω γὰρ τὰ 
στρατεύματα ἀφήσων δῆλος ἦν, ὥστε, ἐπειδὴ Μάρ- 
κον Πίσωνα ὑποστράτηγον πρὸς αἴτησιν ὑπατείας 
προύπεμψε, τάς τε ἀρχαιρεσίας. ὅπως ἀπαντήσῃ ἐς 
αὐτάς. ἀναβαλέσϑαι. καὶ παρόντα αὐτὸν ὁμοϑυμα- 
δὸν ἀποδεῖξαι. καὶ γὰρ ἐκεῖνος οὐχ ὅτι τοῖς φίλοις, 
ἀλλὰ καὶ τοῖς ἐχϑροῖς συνέστησεν αὐτόν. 

x&v τούτῳ ὁ Καῖσαρ, τοῦ Κλωδίου τοῦ Που- 
πλίου τὴν γυναῖχα αὐτοῦ ἔν τε τῇ οἰκίᾳ καὶ παρὰ 
τὴν ποίησιν τῶν ἱερῶν. ἅπερ cb ἀειπαρϑένοι παρά 
τὸ τοῖς ὑπάτοις καὶ παρὰ COS στρατηγοῖς ἄγνωστα 
ἐκ τῶν πατρίων ἐς πᾶν τὸ ἄρρεν ἐπετέλουν, αἰσχύ- 
vavtog , ἐχείνῳ μὲν οὐδὲν ἐνεκάλεσε, καὶ γὰρ £v 
ἠπίστατο ὅτι ovy ἁλώσεται διὰ τὴν ἑταιρείαν, τὴν 
δὲ δὴ γυναῖκα ἀπεπέμψατο. εἰπὼν ἄλλως μὲν μὴ 
πιστεύειν τῷ λεγομένῳ, μὴ μέντοι καὶ συνοικήσειν 
ἔτ᾽ αὐτῇ δύνασϑαι. διότι καὶ ὑπωπτεύϑη ἀρχὴν με- 
μοιχεῦσϑαι᾽ τὴν γὰρ σώφρονα χρῆναι μὴ μόνον 
μηδὲν ἁμαρτάνειν, ἀλλὰ μηδ᾽ ἐς ὑποψίαν αἰσχρὰν 
ἀφικνεῖσθαι. 

τότε μὲν ταῦτά τε ἐγένετο. καὶ ἡ γέφυρα ἡ Ai- 
ϑίνη ἡ ἐς τὸ νησίδιον τὸ ἐν τῷ Τιβέριδι ὃν φέρουσα 

; 
κατεσκευάσθη. Φαβρικία κληθεῖσα. τῷ δὲ ἑξῆς ἔτει 
ἐπί τε Πίσωνος καὶ ἐπὶ Μάρκου Μεσσάλου ὑπάτων 7, 
μισοῦντές τε ἄλλως οἵ δυνατοὶ τὸν Κλώδιον, καὶ 
ἅμα καὶ τὸ μίασμα αὐτοῦ ἀποδιοπομπούμενοι. ἐπειδὴ 
of ποντίφικες ἀνατυϑῆναι τὰ ἱερὰ ὡς οὐχ ὁσίως διὰ 
τοῦτο τελεσϑέντα ἔγνωσαν. δικαστηρίῳ αὐτὸν παρέ- 
δῶκαν, καὶ κατηγορήϑη μὲν τῆς τε μοιχείας. καίπερ 
τοῦ Καίσαρος σιωπῶντος. καὶ τῆς μεταστάσεως τῆς 
περὶ Νίσιβιν. καὶ προσέτι καὶ ὅτι τῇ ἀδελφῇ συγ- 


3 


45 


46 


a. ἃ. 


47 


250 L. XXXVII. BELLUM ALLOBROGICUM. — a.u. 693. 


γίγνοιτο, ἀφείϑη δέ, καίτοι τῶν δικαστῶν φρουρὰν 
παρὰ τῆς βουλῆς. ὅπως μηδὲν κακὸν ὑπ᾽ αὐτοῦ πά- 
ϑῶωσι, καὶ αἰτησάντων καὶ λαβόντων. ἐφ᾽ ᾧπερ καὶ 
ὁ Κάτουλος ἐπισκώπτων ἔλεγεν ὅτι τὴν φυλακὴν 
ἤτησαν οὐχ ἵνα ἀσφαλῶς τοῦ Κλωδίου καταψηφίσων- 
ται. ἀλλ᾽ ἵν᾿ αὐτοὶ τὰ χρήματα ἃ ἐδεδωροδοκήκεσαν 
διασώσωνται. καὶ ὁ μὲν διαφανέστατα τῶν πώποτε 
τὸ δημύσιον ἀεὶ πρὸ παντὸς προτιμήσας ἐτελεύτησεν 
οὐ πυλλῷ ὕστερον᾽ ἐν δὲ δὴ τῷ ἔτει ἐκείνῳ οἵ τε 
τιμηταὶ πάντας τοὺς ἐν ταῖς ἀρχαῖς γενομένους ἐς τὸ 
βουλευτικὸν καὶ ὑπὲρ τὸν ἀριϑμὸν ἐσέγραψαν. καὶ 
ὁ δῆμος ἀπαυστὶ μέχρι τότε τὰς ὁπλομαχίας ϑεώμε- 
νος ἐξανέστη τε μεταξὺ τοῦ ἔργου καὶ ἄριστον εἵλετο. 
καὶ vOUT ἐκεῖϑεν ἀρξάμενον καὶ vOv, ὁσάκις ἂν ὁ 
τὸ κράτος ἔχων ἀγωνοϑετῇ. γίγνεται. 

ἐν μὲν ovv τῇ πόλει ταῦϑ'᾽ οὕτως ἐπράχϑη. τῶν 
δὲ ᾿Δλλοβρίγων τὴν Γαλατίαν τὴν περὶ Νάρβωνα 
πορϑούντων Γάιος Πομπτῖνος ὁ ἄρχων αὐτῆς τοὺς 
μὲν ὑποστρατήγους ἐπὶ τοὺς πολεμίους ἔπεμψεν. αὐ- 
τὸς δὲ ἐν ἐπιτηδείῳ ἱδρυϑεὶς ἐπετήρει τὰ γιγνόμενα, 
ὅπως κατὰ καιρὸν πρὸς τὸ ἀεὶ χρήσιμον καὶ γνώμην 
σφίσι διδόναι καὶ ἐπαμύνειν δύνηται. καὶ Μάλλιος 
μὲν Μεντῖνος ἐπὶ Οὐεντίαν πόλιν στρατεύσας οὕτως 
αὐτοὺς κατέπληξεν ὥστε τοὺς πλείους ἐκδρᾶναι καὶ 
τοὺς λοιποὺς ὑπὲρ εἰρήνης πρεσβεύσασϑαι. κἀν τούτῳ 
συμβοηϑησάντων τῶν ἕν τοῖς ἀγροῖς ὄντων καὶ προσ- 
πεσόντων αἰφνιδίως τοῦ μὲν τείχους ἀπεώσϑη. τὴν 
δὲ δὴ χώραν ἀδεώς ἐλεηλάτει. μέχρις ov ὃ τε Κα- 
τούγνατος ὁ τοῦ παντὸς αὐτῶν ἔϑνους στρατηγὸς καί 
τινες καὶ ἄλλοι τῶν παρὰ τὸν Ἴσαρα οἰκούντων ἐπε- 
κούρησάν σφισι. τότε γὰρ οὐκ ἐτόλμησε μὲν αὐτοὺς 
ὑπὸ τοῦ πλήϑους τῶν πλοίων περαιωϑῆναι κωλῦσαι, 


a. u. 693. 694. L. XXXVII. POMPEIUS. 231 


' ^ €- δ , - 3 , 
μὴ καὶ συστραφῶσιν ἰδόντες σφᾶς ἀντιπαρατεταγμέ- 
ς - n H ' EN 
vovg. ὑλώδους δὲ τοῦ χωρίου μετὰ τὸν ποταμὸν εὐθὺς 
- 3 
ὄντος ἐνέδρας ἐν αὐτῷ ἐποιήσατο. καὶ τοὺς ἀεὶ δια- 
βαίνοντας ὑπολαμβάνων ἔφϑειρε. φεύγουσι δέ τισιν 
5 ^ ἫἋ 
ἐπισπόμενος περιέπεσεν αὐτῷ Κατουγνάτῳ᾽ κἂν πασ- 
συδὶ διώλετο. εἰ μὴ χειμὼν σφοδρὸς ἐξαίφνης ἐπι- 
γενόμενος ἐπέσχε τοὺς βαρβάρους τῆς διώξεως. καὶ 
- - 3 
ὁ μὲν μετὰ τοῦτο, ToU Κατουγνάτου πόρρω ποι ἀφορ- 
μήσαντος τήν τὲ χώραν αὐϑις κατέδραμε καὶ τὸ τεῖ- 
e? 
qos παρ᾽ m ἐδυστύχησεν ἐξεῖλεν. Δούκιος δὲ δὴ Ma- 
ρίος καὶ Σερούιος. Γάλβας τόν τε Ῥοδανὸν ἐπεραιώ- 
ϑησαν , καὶ τὰ τῶν “Ἱλλοβρίγων λυμηνάμενοι τέλος 
πρὸς Σολώνιον πόλιν ἠλϑον. καὶ χωρίον μέν τι ὑπὲρ 
αὐτῆς ἰσχυρὸν κατέλαβον. μάχῃ vs τοὺς ἀντιστάντας 
σφίσιν ἐνίκησαν. καί τινα καὶ τοῦ πολίσματος ÉvAC- 
vov πῃ ὄντος ἐνέπρησαν, οὐ μέντοι καὶ εἷλον αὐτό" 
e ' , ᾽ ^ , , ' 5 
o γὰρ Κατουγνατος ἐπελϑῶὼν ἑἐκωλυσε. μαϑῶν ovv 
- ς 2 
τοῦτο ὁ Πομπτῖνος ἐπεστρατευσέ τὲ ἐπ᾿ αὐτὸν παντὶ 
τῷ στρατῷ, καὶ πολιορκήσας σφᾶς ἐχειρώσατο πλὴν 
- , 
vov Κατουγνατου. 
καὶ ὁ uiv καὶ τὰ λοιπὰ ῥᾷον ἐκ τούτου προσκα- 
, 5 3 
τεστρέψατο, Πομπήιος δὲ ἠλῦε μὲν ἐς τὴν Ἰταλίαν 
ἐν τῷ χρόνῳ τούτῳ. καὶ τόν τε ᾿φρανιον τὸν Zov- 
ς 
κιον xol τὸν Μέτελλον τὸν Κέλερα ὑπάτους ἀποδειχ- 
ϑῆναι ἐποίησεν, ἐλπίσας δι᾽ αὐτῶν μάτην πάνϑ' ὅσα 
, , , ^ iT ^ Pp M 
edu καταπράξειν. των μὲν yag ἄλλα τε καὶ 
£v τοῖς μάλιστα χώραν τέ τινα τοῖς συνεστρατευμέ- 
'ψοις of δοϑῆναι καὶ τὰ πεπραγμένα αὐτῷ πάντ᾽ ἐπι- 
κυρωϑῆναι. διήμαρτε δὲ σφων τότε. οἵ τε γὰρ δυ- 
νατοί, μηδὲ ἐκ τοῦ πρὶν αὐτῷ ἀρεσχόμενοι, διεκώ- 
3 ^ » 3 - ^ e , 
λυσαν αὐτὰ ψηφισϑῆναι" καὶ αὐτῶν τῶν ὑπάτων 
, , , , ΣᾺ, ' , E , 
Ago«viog μὲν. ὀρχεῖσϑαι yag βέλτιον ἢ τι διαπρασ- 


48 


49 
ἃ. τὶ, 
694 


[S 


232 — L. XXXVII. POMPEIUS. ἃ. ἃ. 694. 


σειν ἠπίστατο. πρὸς οὐδὲν αὐτῷ συνήρατο, Μέτελ- 
Aog δὲ ὀργῇ , ὅτι τὴν ἀδελφὴν αὐτοῦ, καίτοι παῖδας 
ἐξ αὐτῆς ἔχων, ἀπεπέμπετο. καὶ πάνυ πρὸς πάντα 
ἀντέπραξεν. E τε Πούκουλλος ὁ «Τούκιος. 9 ποτε ἕν 
τῇ Γαλατίᾳ ὁ Πομπήιος ἐντυχὼν ὑπερφρόνως ἐκέ- 
χρητο, πολύς τε αὐτῷ ἐνέχειτο, χαὶ ἐχέλευσεν αὐτὸν 
ἰδίᾳ καὶ καϑ' ἕκαστον ὧν ἔπραξεν ἐπεξελθεῖν καὶ μὴ 
πᾶσιν ἅμα αὐτοῖς τὴν κύρωσιν αἰτεῖν. ἄλλως τε γὰρ 
δίκαιον εἶναι ἔλεγε μὴ πάντα ἁπλῶς ὅσα ἐπεποιήκει. 
καὶ ἃ μηδείς σφῶν ἠπίστατο ὁποῖα εἶναι, p βεβαιωϑῆς- 
ναι ὥσπερ ὑπὸ δεσπότου τινὸς γεγενημένα᾽ καὶ ἐπειδὴ 
x«l τῶν ἑαυτοῦ ἔργων κατελελύκει τινά. ἠξίου ἐξε- 
τασμὸν ἑκατέρων ἐν τῇ βουλῇ γενέσϑαι. ἵν᾽ ὁπότερ᾽ 
ἂν αὐτοῖς ἀρέσῃ κυρώσωσι. καὶ αὐτῷ καὶ ὁ Κάτων 
ὃ τε Μέτελλος οἵ τε ἄλλοι of τὰ αὐτά σφισι βουλό- 
μένοι ἰσχυρῶς συνεμάχουν. τοῦ γοῦν δημάρχου τοῦ 
τὴν γὴν τοῖς τῷ Πομπηίῳ συνεξητασμένοις κατανεῖς- 
μαι ἐσηγουμένου προσγράψαντος τῇ γνώμῃ τὸ καὶ 
πᾶσι τοῖς πολίταις, ὅπως τοῦτό τὲ αὐτὸ ῥᾷον ψηφί- 
σωνται καὶ τὰ πραχϑέντα αὐτῷ βεβαιώσωσι, κλήρους 
τινὰς δοϑῆναι, ἐπὶ πᾶν ὁ Μέτελλος ἀνϑιστάμενος 
ἐπεξῆλθεν. ὥστε καὶ ἐς τὸ οἴχημα ὑπ᾽ αὐτοῦ ἐμβλη- 
ϑῆναι καὶ τὴν γερουσίαν ἐνταῦϑα ἀϑροῖσαι ἐϑελῆ- 
σαι. ἐπεί τε ἐκεῖνος. Λούκιος δὲ δὴ Φλαούιος ὥνο- 
μάξετο. τό τε. βάϑρον τὸ δημαρχικὸν ἐν αὐτῇ τῇ 
ἐσόδῳ αὐτοῦ ἔϑηκε. καὶ ἐπ᾽ αὐτῷ καϑεξόμενος ἐμ- 
ποδὼν ὥστε μηδένα ἐσιέναι ἐγίγνετο. vOv τε τοῖχον 
τοῦ δεσμωτηρίου διακοπήναι ἐκέλευσεν, ὅπως δι᾽ αὐ- 
τοῦ ἡ βουλὴ ἐσέλϑῃ. καὶ ὡς νυκτερεύσων κατὰ q0- 
ραν παρεσκευάξετο. μαϑὼν οὖν τοῦϑ'᾽ 0 Πομπήιος, 
καὶ αἰσχυνϑείς τε ἅμα καὶ δείσας μὴ καὶ ὁ δῆμος 
ἀγαναχτήσῃ, προσέταξε τῷ Φλαουίῳ ἀπαναστῆναι. 


a. u, 694, ^ L XXXVII. CLODIUS. 233 


ἔλεγε μὲν γὰρ ὡς τοῦ Μετέλλου τοῦὔτ᾽ ἀξιώσαντος, 
οὐ μὴν ἐπιστεύετο᾽ τὸ γὰρ φρόνημα αὐτοῦ κατάδη- 
λον πάσιν ἦν. ἀμέλει τῶν ἄλλων δημάρχων ἐξελέ- 
σϑαι αὐτὸν βουληϑέντων οὐκ ἠϑέλησεν. οὔκουν οὐδ᾽ 

5 3 , - , A d NE ) 
αὐϑις ἀπειλήσαντι τῷ Φλαουίῳ μηδὲ ἐς τὸ ἔϑνος 0 


ἐκεκλήρωτο ἐπιτρέψειν αὐτῶ, εἰ μὴ συγχωρήσειέν οἵ 


διανομοϑετῆσαι., ἐξελθεῖν, ὑπεῖξεν, ἀλλὰ καὶ πάνυ 
ἄσμενος ἐν τῇ πόλει κατέμεινεν. ὁ οὖν Πομπήιος 
ἐπειδὴ μηδὲν διά τε τὸν Μέτελλον καὶ διὰ τοὺς GA- 
λους διεπράξατο, ἔφη μὲν φϑονεῖσθαί τε ὑπ᾽ αὐτῶν 
καὶ τῷ πλήϑει τοῦτο δηλώσειν. φοβηϑεὶς δὲ μὴ καὶ 
ἐκείνου διαμαρτὼν τ αἰσχύνην ὄφλῃ; κατέβαλε 
τὴν ἀξίωσιν. καὶ ὁ μὲν οὕτω γνοὺς ὅτι μηδὲν ὦ ὄντως 
ἴσχυεν. ἀλλὰ τὸ μὲν ὄνομα καὶ τὸν φϑόνον ἐφ᾽ οἷς 
ἠδυνήϑη ποτὲ εἶχεν, ἔργῳ δὲ οὐδὲν ἀπ᾿ αὐτῶν ἀπώ- 
νήτο. μετεμέλετο ὅτι τά τε στρατόπεδα προαφὴῆκε καὶ 
ἑαυτὸν τοῖς ἐχϑροῖς ἐξέδωκε᾽ Κλώδιος δὲ ἐπεϑύ- 
μησε μὲν διὰ τοὺς δυνατοὺς ἐπὶ τῇ δίκῃ δημαρχῆ- 
σαι. καί τινας τῶν δημαρχούντων προχαϑῆκεν ἐση- 
γήσασϑαι τὸ καὶ τοῖς εὐπατρίδαις τῆς ἀρχῆς μετα- 
δίδοσϑαι. ὡς δ᾽ οὐκ ἔπεισε. τήν τε εὐγένειαν ἐξω- 
μόσατο καὶ πρὸς τὰ τοῦ πλήϑους δικαιώματα ἐς αὐ- 
τόν σφων τὸν σύλλογον ἐσελϑών, μετέστη. καὶ ἤτησε 
μὲν εὐϑὺς τὴν δημαρχίαν. οὐκ ἀπεδείχϑη 0E ἐναν- 
τιωϑέντος ot τοῦ Μετέλλου" ἐν γένει τε γὰρ αὐτῷ 
ἢν, καὶ τοῖς πραττομένοις ὑπ᾽ αὐτοῦ οὐκ ἠφέσκετο. 
πρόφασιν δὲ ἐποιήσατο ὅτι μὴ κατ᾽ τὰ πάτρια ἡ ἐχ- 
ποίησις αὐτοῦ ἐγεγόνει᾽ ἐν γὰρ τῇ ἐσφορᾷ τοῦ φρα- 
τριατικοῦ νόμου μόνως ἐξῆν τοῦτο γίγνεσϑαι. 

ταῦτά τε οὖν οὕτως ἐπράχϑη. καὶ ἐπειδὴ τὰ τέλη 
δεινῶς τήν τὲ πόλιν καὶ τὴν ἄλλην Ἰταλίαν ἐλύπει, 
ὁ μὲν νόμος ὁ καταλύσας αὐτὰ πᾶσιν ἀρεστὸς ἐγένετο, 


52 


234 L. XXXVII. CAESAR. a. u. 694, 


τῷ δὲ στρατηγῷ τῷ ἐσενεγκόντι αὐτὸν ἀχϑόμενοι oi 
βουλευταί, οὐ γὰρ Μέτελλος ὁ Νέπως qv , ἠϑέλησαν 
τό τὲ ὄνομα αὐτοῦ ἀπαλεῖψαι ἀπὸ τοῦ νόμου καὶ ἕτε- 
ρον ἀντεγγράψαι. καὶ οὐκ ἐπράχϑη μὲν τοῦτο. κα- 
ταφανὲς μέντοι πᾶσιν ἐγένετο ὅτι μηδὲ τὰς εὐεργε- 
σίας παρὰ τῶν φαύλων ἀνδρῶν ἡδέως ἐδέχοντο. κἀν 
τῷ αὐτῷ τούτῳ χρόνῳ Φαῦστος ὁ τοὺ Σύλλου παῖς 
ἀγῶνά τε μονομαχίας ἐπὶ τῷ πατρὶ ἐποίησε. καὶ τὸν 
δῆμον λαμπρῶς εἱστίασε. τά τε λουτρὰ καὶ τὸ ἔλαιον 
προῖκα αὐτοῖς παρέσχεν. 

ἐν μὲν δὴ τῇ πόλει ταῦτ᾽ ἐγίγνετο, ὁ δὲ δὴ Kai- 
σαρ τῆς τὲ Αυσιτανίας μετὰ τὴν στρατηγίαν ἦρξε, 
καὶ δυνηϑεὶς ὁ ἂν τὰ λῃστικά, ἅπερ που ἀεὶ παρ᾽ αὐ- 
τοῖς ἣν, ἄνευ μεγάλου τινὸς πόνου καϑήρας ἡσυχίαν 
ἔχειν, οὐκ ἠϑέλησε᾽ δόξης τε γὰρ ἐπιϑυμῶν. καὶ 
τὸν Πομπήιον τούς τὲ ἄλλους τοὺς πρὸ αὐτοῦ μέγα 
ποτὲ δυνηϑέντας ζηλῶν. οὐδὲν ὀλίγον ἐφρόνει. ἀλλ᾽ 
ἤλπιξεν. ἄν τι τότε κατεργάσηται. ὕπατύός τε εὐϑὺς 
αἵρεϑήσεσϑαι καὶ ὑπερφυᾶ ἔργα ἀποδείξεσϑαι. διά 
τε τἄλλα καὶ ὅτι ἐν τοῖς Γαδείροις. ὃτε ἐταμίευε. τῇ 
μητρὶ συγγίγνεσϑαι ὄναρ ἔδοξε. καὶ παρὰ τῶν μάν- 
τεῶν ἔμαϑεν ὅτι ἐν μεγάλῃ δυνάμει ἔσται. ὅϑενπερ 
καὶ εἰχόνα ᾿Δλεξάνδρου ἐνταῦϑα ἐν τῷ Ἡρακλέους 
ἀνακειμένην ἰδὼν ἀνεστέναξε, καὶ χκατωδύρατο ὅτι 
μηδέν πῶ μέγα ἔργον ἐπεποιήκει. ἀπ᾽ οὖν τούτων. 
ἐξὸν αὐτῷ εἰρηνεῖν. ὥσπερ εἶπον, πρὸς τὸ ὄρος τὸ 


c , , , ^ 3 , M , , 9 
Eguívtov ἐτράπετο καὶ ἕκελευσε vovg οἰκήτορας cU- 


τοῦ ἐς τὰ πεδινὰ μεταστῆναι. πρόφασιν μὲν ὅπως 
μὴ ἀπὸ τῶν ἐρυμνῶν ὁρμώμενοι, λῃστεύωσιν, ἔργῳ 
ài εὖ εἰδὼς ὅτι οὐκ ἄν ποτὲ αὐτὸ ποιήσειαν , κἀκ 
τούτου πολέμου τινὰ ἀφορμὴν λήψεται. 0 καὶ ἐγέ- 
νετο. τούτους τὲ οὖν ἐς ὅπλα ἐλϑόντας ὑπηγαγετο᾽ 


ἃ. u. 694, L. XXXVII. CAESAR. 235 


καὶ ἐπειδὴ τῶν πλησιοχώρων τινές, δείσαντες μὴ 
καὶ ἐπὶ σφᾶς ὁρμήσῃ, τούς τε παῖδας καὶ τὰς γυναῖκας 
τά τε ἄλλα τὰ τιμιώτατα ὑπὲρ τὸν , Aoigtov ὑπεξέ- 
ϑεντο. τὰς πόλεις σφῶν ἐν ᾧ τοῦτ᾽ ἔπραττον προ- 
κατέσχε, “καὶ μετὰ ταῦτα καὶ ἐκείνοις προσέμιξε. 
προβαλλομένων τε τὰς ἀγέλας αὐτῶν, ὅπως σκεδα- 
σϑεῖσι τοῖς Ρωμαίοις πρὸς τὴν τῶν βοσκημάτων ἀρ- 
παγὴν ἐπίϑωνται. τὰ τετράποδα παρῆκε καὶ αὐτοὺς 
ὑπολαβὼν ἐνίκησε. κἀν τούτῳ μαϑὼν τοὺς τὸ Ég- 
μίνιον οἰκοῦντας ἀφεστηκέναι ve καὶ ἐπανιόντα αὐ- 
τὸν ἐνεδρεύειν μέλλειν, τότε μὲν ἑτέραν ἀνεχώρη- 
σεν, αὖϑις δὲ ἐπεστράτευσέ σφισι. καὶ κρατήσας 
πρὸς τὸν ὠκεανὸν φεύγοντας αὐτοὺς κατεδίωξεν. 
ἐπειδή τε τὴν ἤπειρον ἐκλιπόντες ἐς νῆσον τινα ἐπε- 
ραιώϑησαν, αὐτὸς μέν. οὐ γὰρ πλοίων εὐπόρει. κατὰ 
χώραν ἔμεινε, σχεδίας δὲ συμπήξας μέρος τι τοῦ 
στρατοῦ δι᾽ αὐτῶν ἔπεμψε. καὶ συχνοὺς ἀπέβαλε" 
γῇ γάρ τινι πρὸς τῇ νήσῳ οὔσῃ προσχὼν ὁ τὴν ἡγε- 
μονίαν σφῶν ἔχων. καὶ ὡς καὶ πεξῇ διαβαδίσοντας 
αὐτοὺς ἐκβιβάσας. ἔπειτα αὐτός τε ὑπὸ τῆς ἀναρ- 
ροίας ἐχβιασϑεὶς ἐξανήχϑη καὶ ἐκείνους ἐγκατέλιπε, 
καὶ αὐτῶν οἱ μὲν ἄλλοι γενναίως ἀμυνόμενοι ἔπεσον. 
Πούπλιος δὲ δὴ Σκαιούιος μόνος τὲ περιλειφϑεὶς 
καὶ τῆς ἀσπίδος στερηϑεὶς πολλά τε τραυματισϑεὶς 
ἔς τὲ τὸ ὕδωρ ἐσεπήδησε καὶ διενήξατο. τότε μὲν 
δὴ ταῦτ᾽ ἐγένετο᾽ ὕστερον δὲ ὁ Καῖσαρ πλοῖα ἀπὸ 
Γαδείρων μεταπεμψάμενος ἐς τὴν νῆσον παντὶ τῷ 
στρατῷ ἐπεραιώϑη. καὶ ἀκονιτὶ αὐτούς. κακῶς ὑπὸ 
σιτοδείας ἔχοντας. παρεστήσατο. κἀντεῦϑεν ἐς Βρι- 
γάντιον πόλιν Καλλαικίας παραπλεύσας τῷ τε ῥοθίῳ 
σφὰς τοῦ πρόσπλου. οὐπώποτε ναυτικὸν £ogexorag, 
ἐξεφόβησε καὶ κατεστρέψατο. 


53 


54 


95 


236 L. XXXVII. CAESAR. TRIUMVIRI. a. u. 694, 


πράξας δὲ ταῦτα. καὶ νομίσας ἱκανὴν ἀπ᾽ αὐτῶν 
ἐπιβασίαν πρὸς τὴν ὑπατείαν εἰληφέναι, σπουδῇ 
πρὸς τὰς ἀρχαιρεσίας, καὶ πρὶν τὸν διάδοχον ἐλϑεῖν, 
ὥρμησε. καὶ ἠξίου καὶ πρὸ τοῦ πέμψαι τὰ ἐπινίκια, 
ἐπειδὴ μὴ οἷά τε προδιξορτασϑῆναι qv, αἴτῆσαι αὐ- 
τήν. μὴ τυχὼν δέ, τοῦ Κάτωνος ὅτι μάλιστα ἐναν- 
τιωϑέντος., ἐκεῖνα μὲν εἴασε xol γὰρ ἤλπιξε πολὺ 
πλείω καὶ μείζω ὕπατος ἀποδειχϑεὶς καὶ ἔργα πρά- 
ἕξειν καὶ ἐπινίκια πέμψειν. πρὸς γὰρ τοῖς εἰρημένοις, 
ἐφ᾽ οἷς μέγα ἀεί ποτὲ ἐφρόνει. ἵππος τις αὐτῷ δια- 
φυὰς ἐν ταῖς τῶν προσϑίων ποδῶν ὁπλαῖς ἔχων ἐγεν- 
vijw, καὶ ἐκεῖνον μὲν γαυρούμενος ἔφερεν. ἄλλον 
δὲ ἀναβάτην οὐδένα ἀνεδέχετο. ὥστε καὶ ἐκ τούτου 
μικρὸν οὐδὲν προσδοκῶν τὰ μὲν νικητήρια ἑκὼν ἀφῆ- 
x&v, ἐς δὲ τὴν πόλιν ἐσελθὼν καὶ ἐπαγγειλάμενος 
τὴν ἀρχὴν οὕτω τούς τε ἄλλους καὶ τὸν Πομπήιον 
τὸν τὲ Κράσσον ἐξεϑεράπευσεν, ὥστε δι᾿ ἔχϑρας ἀλ- 
λήλοις ἔτι: καὶ τότε αὐτοὺς ὄντας καὶ τὰς ἑταιρξίας 
ἔχοντας, καὶ πρὸς πάνϑ' ὅσα ὁ ἕτερος τὸν ἕτερον 
ἐθέλοντα αἴσϑοιτο ἀντιστασιάζοντας. προσποιήσασθαι. 
καὶ ὑπὸ πάντων αὐτῶν ὁμοϑυμαδὸν ἀποδειχϑῆναι. 
καίτοι τοῦτο τὴν σοφίαν ἐς τὰ μάλιστα αὐτοῦ τεχμη- 
Quot, ὅτι τόν τὲ καιρὸν καὶ τὸ μέτρον τῆς ϑεραπείας 
αὐτῶν καὶ ἔγνω καὶ διέϑετο οὕτως ὥστ᾽ ἀμφοτέρους 
ἅμα. καίπερ ἀντιπράττοντας σφισι. προσϑέσϑαι. 

καὶ οὐδὲ τοῦτ᾽ αὐτῷ ἀπέχρησεν. ἀλλὰ καὶ αὐ- 
τοὺς ἐκείνους συνήλλαξεν. οὐχ ὅτι συνενεχϑῆναί σφας 
ἤϑελεν. ἀλλ᾽ ὅτι δυνατωτάτους τε ἑώρα ὄντας. καὶ 
εὖ ἠπίστατο ὅτι οὔτε χωρὶς τῆς παρ᾽ ἐκείνων ἀμφο- 
τέρων ἢ καὶ ϑατέρου βοηϑείας μέγα τι ἰσχύσει, κἂν 
τὸν ἕτερον ὁποτερονοῦν αὐτῶν προσεταιρίσηται,. ἀν- 
ταγωνιστήν τε διὰ τοῦτο τὸν ἕτερον ἕξει καὶ πλέον 


a, u. 094. L. XXXVII. TRIUMVIRI. 297 


ὑπ᾽ αὐτοῦ σφαλήσεται ἢ ὑπὸ τοῦ συναιρομένου ot 
κατεργάσεται. τοῦτο μὲν γὰρ προϑυμότερον ἐδόκουν 
αὐτῷ πάντες ἄνϑρωποι τοῖς ἐχϑροῖς ἀντιπράττειν ἢ 
συναγωνίξεσϑαι τοῖς ἐπιτηδείοις. οὐ κατ᾽ ἐκεῖνο μό- 
vov ὅτι ἥ τε ὀργὴ καὶ τὸ μῖσος σφοδροτέρας τὰς 
σπονδὰς πάσης φιλίας ποιεῖ, ἀλλὰ καὶ ὅτι ὁ μὲν ὑπὲρ 
ἑαυτοῦ. ὁ δὲ ὑπὲρ ἑτέρου πράττων τήν vs ἡδονὴν 
κατορϑώσας καὶ τὴν λύπην σφαλεὶς οὐχ ὁμοίας ἔχουσι" 
τοῦτο δὲ προχειρότερον ἐμποδίζειν τέ τινας καὶ κω- 
λύειν μηδεμίαν αὔξησιν λαβεῖν ἢ ἐπὶ μέγα προάγειν 
ἐθέλειν, διά τε τἄλλα καὶ μάλισϑ' ὅτι ὁ uiv οὐκ 
ἐὼν τινα αὐξηϑῆναι τοῖς τε ἄλλοις ἅμα καὶ ἑαυτῷ 
χαρίξεται. ὁ δὲ ἐξαίρων τινὰ ἐπαχϑῆ αὐτὸν ἀμφοτέ- 
ροις σφίσι ποιεῖ. 1 

τούτων δὴ ovv ἕνεκα καὶ ὁ Καῖσαρ τότε τε CU- | 
τοὺς ὑπῆλϑε καὶ μετὰ τοῦτο ἀλλήλοις κατήλλαξεν. 
οὔτε γὰρ δίχα τούτων δυνήσεσϑαί τι ἀεὶ καὶ οὐκ ἂν 
ϑατέρῳ ποτὲ αὐτῶν προσκροῦσαι ἐνόμιξεν., οὔτ᾽ αὖ 
ἐφοβήϑη μὴ καὶ συμφρονήσαντες κρείττους αὐτοῦ 
γένωνται᾽ πάνυ γὰρ εὖ ἠπίστατο ὅτι τῶν μὲν ἄλλων 
εὐϑὺς διὰ τῆς ἐκείνων φιλίας, αὐτῶν δ᾽ οὐ πολλῷ 
ὕστερον Ow ἀλλήλων κρατήσοι. καὶ ἔσχεν οὕτω. 
[τούτων μὲν οὖν ἕνεκα καὶ συνεβίβασεν αὐτοὺς καὶ 
προσεποιήσατο.] καὶ γὰρ ὁ Πομπήιος ὃ τε Κράσσος 
ὡς ἀπ᾽ οἰκείας καὶ αὐτοὶ αἰτίας πρός τε ἀλλήλους, 
ἐπειδὴ τάχιστα ὥρμησαν. κατελύσαντο καὶ ἐκεῖνον 
ἐς τὴν κοινωνίαν τῶν πραγμάτων προσέλαβον. Πομ- 
πήιος μὲν γὰρ οὔτ᾽ αὐτὸς ὅσον ἤλπισεν ἰσχύων. καὶ 
τὸν Κράσσον ἐν δυνάμει ὄντα τόν τε Καίσαρα αὐξα- 
νόμενον ὁρῶν, καὶ ἔδεισε μὴ παντάπασιν ὑπ᾽ αὐτῶν 
καταλυϑῇ. καὶ ἐπήλπισε, προσχοινωνήσας σφίσι τῶν 
παρόντων. τὴν ἀρχαίαν δι᾿ αὐτῶν ἐξουσίαν ἀναλή- 


σι 


295 L. XXXVII. TRIUMVIRI. a. u. 694, 


, , 2 - 
4 vecQ9eu Κράσσος δὲ ἠξίου τε πάντων ἀπό τε τοῦ 


- 


γένους καὶ ἀπὸ τοῦ πλούτου περιεῖναι. καὶ ἐπειδὴ 
τοῦ τε Πομπηίου παρὰ πολὺ ἠλαττοῦτο xol τὸν Καί- 
σαρα ἐπὶ μέγα ἀρϑήσεσϑαι ἐνόμιξεν, ἐς ἀντίπαλον 
αὐτοὺς ἀλλήλοις καταστῆσαι ἠθέλησεν, ὅπως μηδέ- 
τερός σφων ὑπέρσχῃ, προσδοκήσας ἐχείνους τε ἀν- 
ταγωνιστὰς ἰσοχρατεῖς ἔσεσϑαι. καὶ αὐτὸς ἐν τούτῳ 
τήν τε ἑχατέρου φιλίαν ἐχκαρπώσεσϑαι καὶ ὑπὲρ ἀμ- 
φοτέρους τιμηϑήσεσϑαι. ἀκριβῶς μὲν γὰρ οὔτε τὰ 
τοῦ πλήϑους οὔτε τὰ τῆς βουλῆς ἐπολίτευε. τῆς δὲ 
ἰδίας αὐτοῦ δυναστείας ἕνεκα πάντ᾽ ἔπραττε, καὶ 
διὰ τοῦϑ᾽ ὑπήρχετό τε ἀμφοτέρους σφᾶς ὁμοίως καὶ 
τὴν πρὸς ἑκατέρους ἔχϑραν ἐξέκλινεν, ἐπὶ τοσοῦτον 
ἐν τῷ μέρει κεχαρισμένα ἀμφοῖν σπουδάξων ἐφ᾽ ὅσον 
ἤμελλε τοῦ μὲν καταϑυμίου παντὸς ἑκατέροις αἰτια- 
ϑήσεσϑαι, τῶν δὲ δυσχερεστέρων μὴ μεταλήψεσϑαι. 

οὕτω μὲν δὴ καὶ διὰ ταῦτα οἷ τρεῖς τήν τε φι- 
λίαν συνέϑεντο. καὶ ὄρχοις αὐτὴν πιστωσάμενοι τά 
τὲ χοινὰ δι᾽ ἑαυτῶν ἐποιήσαντο. κἀκ τούτου καὶ ἀν- 
τεδίδοσάν σφισι καὶ ἀντελάμβανον παρ᾽ ἀλλήλων ὅσα 
ἔν τὲ ἐπιϑυμία εἶχον καὶ πρὸς τὰ παρόντα ἥρμοττεν 
αὐτοῖς πράττεσϑαι. συμφρονησάντων δὲ ἐκείνων 
καὶ τὰ ἑταιρικά σφῶν ὡμολόγησαν. καὶ ἐποίουν καὶ 
οὗτοι μετὰ ἀδείας ὅσα ἤϑελον. ἡγεμόσι πρὸς πάντα 
αὐτοῖς χρώμενοι. ὥστε τὸ σωφρονοῦν ὀλίγον ἔν τε 
τῷ Κάτωνι, καὶ εἰ δή τις ἄλλος τὰ αὐτὰ αὐτῷ φρο- 
νεῖν δοκεῖν ἐβούλετο. καταλειφϑῆναι.. καϑαρῶς μὲν 
γὰρ καὶ ἄνευ τινὸς ἰδίας πλεονεξίας οὐδεὶς τῶν τότε 
τὰ κοινὰ πλὴν τοῦ Κάτωνος ἔπραττεν᾽ αἰσχυνόμενοι 
δέ τινες τοῖς δρωμένοις. καὶ ἕτεροι καὶ ξηλοῦν αὐ- 
τὸν ἐφιέμενοι. προσήπτοντο μέν πῃ τῶν πραγμάτων 
καί τι τῶν ὁμοίων οἱ διεδείκνυντο. οὐ μὴν καὶ διαρ- 


a, u, 694. L. XXXVII. TRIUMVIRI. 299 


«eis , ἅτε ἐξ ἐπιτηδεύσεως. ἀλλ᾽ οὐκ ἀπ᾽ ἀρετῆς ἐμ- 
φύτου ὁρμώμενοι. ἤσαν. 

ἐς τοῦτο μὲν δὴ τότε τὰ τῶν Ῥωμαίων πράγματα 
of ἄνδρες ἐκεῖνοι προήγαγον. ἐπὶ πλεῖστον ὅσον τὴν 
συνωμοσίαν σφῶν ἀποκρυψάμενοι. ἐποίουν μὲν γὰρ 
ὅσα ἐδέδοκτό σφισιν. ἐσχηματίξοντο δὲ καὶ προεβάλ- 
Aovro τὰ ἐναντιώτατα, ὅπως ἔτ᾽ ἐπὶ μακρότατον δια- 
λάϑωσι. μέχρις ἂν ἱκανῶς παρασκευάσωνται. οὐ μέν- 
τοι καὶ τὸ δαιμόνιον τὰ πραττόμενα ὑπ᾽ αὐτῶν 1]yvO&L, 
ἀλλὰ καὶ πάνυ τοῖς τι συνεῖναι τῶν τοιούτων δυνα- 
μένοις εὐθὺς τότε πάντα τὰ ἔπειτα ἀπ᾿ αὐτῶν ἐσό- 
μδενα ἐξέφηνε᾽ χειμών τὲ γὰρ τοιοῦτος ἐξαίφνης 
τήν TE πόλιν ὅλην. καὶ τὴν χώραν ἅπασαν κατέσχεν 
ὥστε πάμπολλα μὲν δένδρα, πρόρριξα ἀνατραπῆναι, 
πολλὰς δὲ HS καταρραγῆναι.. τά τε πλοῖα τὰ ἐν 
τῷ Τιβέριδι καὶ πρὸς τὸ ἄστυ καὶ πρὸς τὰς ἐκβολὰς 
αὐτοῦ ναυλοχοῦντα βαπτισϑῆναι. καὶ τὴν γέφυραν 
τὴν ξυλίνην διαφϑαρῆναι,. καί τι καὶ ϑέατρον πρὸς 
πανήγυρίέν τινα ἐκ ξύλων ῳὠκοδομημένον ἀνετράπη. 
καὶ ἄνϑρωποι παρὰ πάντα ταῦτα παμπληϑεῖς ἀπώ- 
λοντο. ἐκεῖνα μὲν δὴ οὖν καϑάπερ εἰχὼν τῶν μελ- 
λόντων σφίσι καὶ ἐν τῇ γῇ καὶ ἐν τῷ ὕδατι συμβή- 
σεσϑαι προεδείχϑη. 


58 


ἃ. u. 
695 


4AIQNOX 


POMAIKH2 LXTOPIA2S, AH. 


Τῷ δὲ ἑξῆς ἔτει ὁ Καῖσαρ τὸ σύμπαν ϑεραπεῦ- 
σαι πλῆϑος ἠϑέλησεν. ὅπως σφᾶς ἔτι καὶ μᾶλλον 
σφετερίσηται. βουληϑεὶς δὲ καὶ τὰ τῶν δυνατῶν δὸο- 
κεῖν, ἵνα μὴ καὶ δι᾿ ἀπεχϑείας αὐτῷ ὦσι, πράττειν, 
εἶπέ σφισι πολλάκις ὅτι οὔτε γράψοι τι ὃ μὴ καὶ ἐκεί- 
voig συνοίσει. καὶ δὴ γνώμην τινὰ περὶ τῆς χώρας, 
ἣν παντὶ τῷ ὁμίλῳ κατένειμεν, οὕτω συνέγραψεν 
ὥστε μηδὲ μικρόν τι αὐτῆς αἰτιαϑῆναι᾽ καὶ οὐδὲ 
ταύτην μέντοι ἐσοίσειν, εἰ μὴ βουλομένοις σφίσιν εἴη, 
ἐπλάττετο. τοῦ μὲν δὴ οὖν νόμου ἕνεκα οὐδεὶς αὐτῷ 
οὐδὲν ἐπικαλέσαι ἐδύνατο" τό τε yao πλῆϑος τῶν 
πολιτῶν ὑπέρογχον ὄν, ἀφ᾽ οὗπερ καὶ τὰ μάλιστα 
ἐστασίαξον; πρός TE τὰ ἔργα καὶ πρὸς γεωργίας ἐτρά- 
πετο, καὶ τὰ πλεῖστα τῆς Ἰταλίας ἠφημωμένα αὖϑις 
συνῳκίζετο,. ὥστε μὴ μόνον τοὺς ἐν ταῖς στρατείαις 
τεταλαιπωρημένους. ἀλλὰ καὶ τοὺς ἄλλους ἅπαντας 
διαρκὴ τὴν τροφὴν ἔχειν μήτε τῆς πόλεως olxoQ£v τι 
δαπανωμένης μήτε τῶν δυνατῶν ξημιουμένων, ἀλλὰ 
καὶ τιμὴν καὶ ἀρχὴν πολλῶν προσλαμβανόντων. τὴν 
δὲ χώραν τήν τε κοινὴν ἅπασαν πλὴν τῆς Καμπανί- 
δὸς ἔνεμε. ταύτην γὰρ ἐν τῷ δημοσίῳ ἐξαίρετον διὰ 
τὴν ἀρετὴν συνεβούλευσεν εἶναι. καὶ τὴν λοιπὴν 
οὔτε παρὰ ἄκοντός τινος OUT αὖ ὅσου ἂν oí γεωνό- 
μοι βουληϑῶσιν., ἀλλὰ πρῶτον μὲν παρ᾽ ἕχόντων, 


a, u. 605. L. XXXVHII. TRIUMVIRI. 241 


ἔπειτα δὲ voGoUrov ὅσου £v ταῖς ἀπογραφαῖς ἐτετί- 
μητο, ἀγορασϑῆναι ἐκέλευσε. χρήματά τε γὰρ πολλὰ 
ἀπό τε τῆς λείας ἣν ὁ Πομπήιος εἰλήφει καὶ ἀπὸ 
τῶν φόρων τῶν τε τελῶν τῶν προχαταστάντων περι- 
εἴναί σφισιν ἔλεγε, καὶ χρῆναι αὐτά. ἅτε καὶ τοῖς 
τῶν πολιτῶν κινδύνοις πεπορισμένα, ἐς αὐτοὺς ἐκεί- 
νους ἀναλωϑῆναι. καὶ μέντοι καὶ τοὺς γεωνόμους 
οὔτ᾽ ὀλίγους, ὦστε καὶ δυναστείᾳ τινὶ ἐοικέναι, οὔτ᾽ 
ἐξ ὑπευϑύνων, ὥστε τινὰ δυσχερᾶναι, καϑίστη, ἀλλὰ 
πρῶτον μὲν τοῦ συχνοὺς τῆς τιμῆς μετασχεῖν, εἴκο- 
σιν. ἔπειτα δὲ τοὺς ἐπιτηδειοτάτους. πλὴν ἑαυτοῦ. 
πάνυ γάρ τι τοῦτο προδιωμολογήσατο, ὅπως μὴ δι᾿ 
ἑαυτόν τι γράφειν νομισϑείη" αὐτὸς μὲν γὰρ τῇ τὲ 
εὑρήσει καὶ τῇ ἐσηγήσει τοῦ πράγματος ἠρκεῖτο. ὥς 
y& ἔλεγε, τῷ δὲ δὴ Πομπηίῳ καὶ τῷ Κράσσῳ τοῖς 
τε ἄλλοις φανερῶς ἐχαρίξετο. 

ἕνεκα μὲν oU τῶν γφαφέντων ἀναίτιος qv, ὥστε 
μὴ διᾶραι τὸ στόμα ὑπεναντίον οἵ μηδένα τολμῆσαι᾽ 
καὶ γὰρ προανέγνω αὐτὰ ἐν τῇ βουλῇ. καὶ ὀνομαστὶ 
ἕνα ἕκαστον αὐτῶν ἀνακαλῶν ἐπηρώτησε μή τί τις 
αἰτιᾶται, μεταγράψειν., ἢ καὶ παντελῶς ἀπαλείψειν, 
εἴ γέ τῷ μὴ ἀρέσειέ τι. ὑποσχόμενος. τὸ δὲ δὴ σύμ- 
παν καὶ πάνυ πᾶντες οἱ δυνατοὶ οἵ γε ἔξω τῆς συνω- 
μοσίας ὄντες ἐδυσχέραινον. καὶ αὐτό γε τοῦτο αὖὐ- 
τοὺς ἐς τὰ μάλιστα ἐλύπει. ὅτι τοιαῦτα συγγεγραφὼς 
ἦν ὥστε μήτε τινὰ αἰτίαν δύνασϑαι λαβεῖν καὶ πάν- 
τας σφᾶς βαρύνειν᾽ ὑπώπτευον γὰρ αὐτόν, ἐφ᾽ ᾧπερ 
που καὶ ἐγίγνετο, τό τὲ πλῆϑος ἀπ᾽ αὐτῶν ἀναρτή- 
σεσϑαι καὶ ὄνομα καὶ ἰσχὺν καὶ ἐπὶ πάντας ἀνθοώ- 
πους ἕξειν. καὶ διὰ τοῦτο. εἰ καὶ μηδείς οἵ ἀντέλε- 
γεν, ἀλλ᾽ οὔτι γε καὶ συνεπήνουν. τοῖς μὲν δὴ οὖν 
ἄλλοις ἐξήρκει τοῦτο, καὶ ἐπηγγέλλοντο μὲν ἀεὶ αὐτῷ 

DIO CASSIUS. I. 16 


242 L. XXXVIII. TRIUMVIRI. a. u, 695. 


, , 
προβουλεύσειν. ἐποίουν δὲ οὐδέν, ἀλλὰ διατριβαὶ 
, M ^M , M e , 
xci ἀναβολαὶ τὴν ἄλλως ἐγίγνοντο᾽ ὁ δὲ δὴ Κάτων 

ς , 5 Vox * 2 Y M 3 ' 
ὁ Μάρκος. qv δὲ «AÀcS μὲν ἐπιεικὴς καὶ οὐδενὶ veo- 
€ 3 , , M , 
χμῷ ἀρεσκόμενος, ov μὴν καὶ δώμην τινὰ οὔτε ἐκ 
"» " ^ 
φύσεως οὔτε ἐκ παιδείας ἔχων, τοῖς uiv γεγραμμέ- 
? e 9. 2 1s E] , ^ wv It rA 96 » - 
νοις οὐδὲν οὐδ΄ αὐτὸς ἐπεχαλει. τὸ Ó ολον ἠξίου τῇ 
τε παρούσῃ σφᾶς καταστάσει χρῆσϑαι καὶ μηδὲν ἔξω 
? x A. c A 
αὐτῆς ποιεῖν. καὶ ἐμέλλησε μὲν ἐπὶ τούτοις ὁ Kai- 
' , M , -» - 
σαρ ἐς τὸ δεσμωτήριον τὸν Κάτωνα ἐξ αὐτοῦ τοῦ 
συνεδρίου ἐξελκύσας ἐμβαλεῖν᾽ ἐπεὶ δὲ ἐκεῖνός vc 
ἑτοιμότατα ἑαυτὸν ἀπάγεσϑαι ἐπέδωκε, καὶ τῶν ἄλ- 
3 2 , 3 ^ , 
λῶν ovx ὀλίγοι of épéczovro, καί τις αὐτῶν Megxog 
HH x , 9 ^ e , , - Pn ó , ὃ 
ἑτρήιος ἐπιτιμηϑεὶς ὑπ΄ αὐτοῦ οτι μηδέπω διαφει- 
- - ᾽ , s e 1 , 
μένης τῆς βουλῆς ἀπαλλαττοιτο. ἔφη oru. μετὰ Κα- 
hd [4 -» "t x € » 
τῶωνος ἐν τῷ οἰκήματι μᾶλλον ἡ μετα σοῦ ἐνταῦϑα 
Ξ , , Α , , 
εἶναι βουλομαι. κατῃδεσϑη. καὶ τὸν τὲ Korov« 
3 €- M 3 » 
ἀφῆκε καὶ τὴν γερουσίαν ἀπήλλαξε, τοσοῦτον μόνον 
s M er c - ' ^ 
ὑπειπὼν ὅτι ἐγὼ uiv ὑμᾶς καὶ δικαστὰς TOU νόμου 
, F E ' 32 
καὶ κυρίους ἐποιησάμην. ὅπως, εἴ τι μὴ ἀρέσειεν 
ς - 3 ; N € 2 PR. 2 A ? 2 
ὑμᾶς. μηδ᾽ ἐς τὸν δῆμον ἐσενεχϑείη᾽ ἐπεὶ Ó ovx 
: - ^: UN , 
ἐθέλετε προβουλεῦσαι. ἐκεῖνος αὐτὸς αἱρησεται. 
3 3. 3 - - 9 » 
κἀκ τούτου οὐδ᾽ ἄλλο τι τῇ γερουσίᾳ ἐν τῇ ἀρχῇ 
, 3 3 
ταύτῃ ἐπεχοινώνησεν., ἀλλ᾽ ἐς τὸν δῆμον ἄντικρυς 
2: ας, 
πάνϑ ὅσα ἐβούλετο ἐσέφερεν. ἐθελήσας δ᾽ οὖν καὶ 
ὡς ὁμογνώμονας τῶν πρώτων τινὰς ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ 
d καὶ γὰρ Amie μετεγνωκέναι τὲ αὐτοὺς καί 
πῃ καὶ τὸ πλήϑοξ φοβηϑήσεσϑαι. ἤρξατο ἀπὸ τοῦ 
συνάρχοντοβ, καὶ ἐπύϑετο αὐτοῦ εἰ τὰ τοῦ νόμου 
μέμφοιτο. ἐπεί τ᾽ ἐκεῖνος οὐδὲν ἀπεκρίνατο πλὴν 
? 
ὅτι οὐκ ἂν ἀνάσχοιτο ἐν τῇ ἑαυτοῦ ἀρχῇ νεωτερι- 
SUM - , - , 
σϑῆναί τι. αὐτὸς τε πρὸς ἱχετείαν αὐτοῦ ἐτραπετο 
- n 2; ' er 
καὶ τὸν outAov συνδεηϑηῆναί oí ἔπεισεν. εἰπὼν οτι 


a. u. θθὅ. L. XXXVIIL. TRIUMVIRI. 243 


ἕξετε τὸν νόμον. ἂν ovrog ἐθελήσῃ. ὁ ovv Βίβουλος 
μέγα ἀναβοήσας “οὐχ ἕξετε" ἔφη “τὸν νόμον τοῦτον 
ἐν τῷ ἔτει τούτῳ. οὐδ᾽ ἂν πάντες ἐθελήσητε". καὶ 

μὲν ταῦτ᾽ εἰπὼν ἀπηλλάγη᾽ ὁ δὲ δὴ Καῖσαρ τῶν 
μὲν ἄλλων τῶν ἐν ταῖς ἀρχαῖς ὄντων οὐδένα ἔτι διή- 
gero, δείσας μὴ καὶ ἐκείνων τις ἐναντιωϑῇ οἷ, τὸν 
ὃὲ δὴ Πομπήιον τόν τε Κράσσον καίπερ ἰδιωτεύον- 
τας παραγαγὼν ἐκέλευσε γνώμην περὶ τῶν γεγραμ- 
μένων ἀποφήνασθαι. οὐχ ὅτι οὐκ ἠπίστατο τὴν διά- 
νοιαν αὐτῶν, σύμπαντα γὰρ κοινῇ ἔπραττον. ἀλλ᾽ 
ἵνα αὐτοῖς τε ἐκείνοις τιμήν, ὅτι καίτοι μηδεμίαν ἀρ- 
χὴν ἔχουσι συμβούλοις περὶ τοῦ νόμου χρῷτο, προσ- 
ϑείη. καὶ τοὺς ἄλλους προσκαταπλήξειεν. ὁμογνώ- 
μονας τοὺς πρώτους τε ὁμολογουμένως ἐν τῇ πόλει 
τότε ὄντας καὶ μέγιστον παρὰ πάντας δυναμένους 
λαβών, τῷ ré πλήϑει καὶ κατ᾽ αὐτὸ τοῦτο χαρίσαιτο, 
τεκμηριῶν ὅτι μήτ᾽ ἀτόπου μήτ᾽ ἀδίκου τινὸς ὀρέ- 
feuzo, ἀλλ᾽ ὧν καὶ ἐκεῖνοι καὶ δοκιμασταὶ καὶ ἐπαι- 
vécaL γίγνοιντο. ὅ τε οὖν Πομπήιος μάλα ἀσμένως 


“οὐκ ἐγω᾽ ἔφη “μόνορ, 6 Κυιρῖται. τὰ γεγραμμένα 


δοκιμάξω, ἀλλὰ καὶ ἡ ἄλλη βουλὴ πᾶσα. δι᾿ ὧν οὐχ 
ὅτι τοῖς μετ᾽ ἐμοῦ, ἀλλὰ καὶ τοῖς μετὰ τοῦ Μετέλλου 
συστρατευσαμένοις ποτὲ γῆν δοϑῆναι ἐψηφίσατο. τότε 
μὲν οὖν, οὐ γὰρ ηὐπόρει τὸ δημόσιον, εἰκότως ἡ δό- 
σις αὐτῆς ἀνεβλήϑη ἐν δὲ δὴ τῷ παρόντι, παμ- 
πλούσιον γὰρ ὑπ᾽ ἐμοῦ γέγονε. προσήκει καὶ ἐκεί- 
νοις τὴν ὑπόσχεσιν καὶ τοῖς ἄλλοις τὴν ἐπικαρπίαν 
τῶν κοινῶν πόνων ἀποδοθῆναι." ταῦτ᾽ εἰπὼν ἐπ- 
εξηλϑέ ve xa9* ἕκαστον τῶν γεγραμμένων. καὶ πάντα 
αὐτὰ ἐπήνεσεν, ὥστε τὸν ὅμιλον ἰσχυρῶς ἡσϑῆναι. 
ὁ οὖν Καῖσαρ ἰδὼν τοῦτο ἐκεῖνόν τε ἐπήρετο εἰ βοη- 
ϑήσοι οἵ προϑύμως ἐπὶ τοὺς τἀναντία σφίσι πράτ- 
16* 


Qx 


t2 


et 


^ 


244 L. XXXVHI.. TRIUMVIRI. a. u. 695. 


^ - , , ^- ^ 
τοντας. καὶ τῷ πλήηϑει παρῃνεῦε προσδεηϑῆναι πρὸς 
» 3 - e 
τοῦτο αὐτοῦ. γενομένου δὲ rovrov ἐπαρϑεὶς ὁ Ilou- 
y - 9 - 
πήιος. ὅτι τῆς παρ᾽ ἑαυτοῦ ἐπικουρίας, καίπερ μη- 
e , Co e 
δεμίαν ἡγεμονίαν ἔχοντος. καὶ ὁ ὕπατος καὶ ὁ ὅμιλος 
» ^ v 3 - 9 
ἔχρῃξεν. ἄλλα τε πολλὰ ἀνατιμῶν τε καὶ ἀποσεμνύ- 
νῶν ἑαυτὸν διελέξατο, καὶ τέλος εἶπεν ὅτι. ἄν τις 
, , 3 , L1 E] * ' 3 , 3 
τολμήσῃ ξίφος ἀνελέσϑαι. καὶ ἐγὼ την ἀσπίδα ἀνα- 
za UR DLLUPI C MN - - " 
λήψομαι. v«v9 ovrog ὑπὸ τοῦ Πομπηίου λεχϑέντα 
2 - 
καὶ Κράσσος ἐπήνεσεν. ὥστ᾽ εἰ καί τισι τῶν ἄλλων 
' xx e» NER 3 ^ , 
μὴ qosoxev,... οὗ ἀαλλῶς τὲ ἄνδρες ἀγαϑοὶ νομιξο- 
1 ' 2 - Ὁ , 
μένοι καὶ προς TOV Καίσαρα ἐχϑρώς, ὡς γὲ καὶ ἐδο- 
κουν σφίσιν, ἔχοντες, οὐ γάρ πῶ ἡ καταλλαγὴ αὐτῶν 
ἔκδηλος ἣν, συνήνουν οἷς ἐγεγράφει, πρύϑυμοι πρὸς 
τὴν τοῦ νόμου κύφωσιν ἐγένοντο. 
3 ^ 
οὐ μέντοι καὶ ὁ Bífovàog ἐνεδίδου. ἀλλὰ τρεῖς 
δημάρχους συναγωνιστὰς προσθέμενος ἐκώλυε τὸ 
' , 2 - , 
νομοϑέτημα, καὶ τέλος. ἐπειδὴ μηκέτ᾽ αὐτῷ μηδεμία 
4 - 3 ^ e , δ ἀξ ᾽ , 
αλλη σχήψις ἀναβολῆς υπελείπετο. tegouqvíav ἐς πα- 
e , ' - 5 e T ? $2 
σας ὁμοίως τὰς λοιπὰς τοῦ ἔτους ἡμέρας. ἐν ἢ οὐδ 
ς -- ud LJ 
ἐς ἐκκλησίαν ὁ δῆμος ἐκ τῶν νόμων συνελθεῖν ἐδύ- 
ei ^ 
νᾶατο, προηγόρευσε. καὶ ἐπειδὴ ὃ τε Καῖσαρ βραχὺ 
3 - Ξ e ^" , 
αὐτοῦ φροντίσας δητήν τινα ἡμέραν προεῖπεν, ἵν ἐν 
- ' € 3 
αὐτῇ νομοϑετήσῃ. καὶ τὸ πλῆϑος νυκτὸς τὴν ἀγορὰν 
προκατέλαβεν, ἐπῆλϑε μετὰ τῶν παρεσκευασμένων, 
καὶ πρὸς μὲν τὸ “Τιοσκόρειον, ἀφ᾽ οὕπερ ἐκεῖνος ἐδη- 
μηγόρει, διέπεσε, τὰ μὲν αἰδοῖ τῶν ἀνθοώπων ὑπει- 
κόντων οἷ, τὰ δὲ καὶ νομιξόντων αὐτὸν μὴ καὶ évav- 
, ς 3 
τιωϑήσεσϑαί σφισιν, ὡς δὲ ἄνω τε ἐγένετο καὶ ἀντι- 
- 3 - 3 - 
λέγειν ἐπειρᾶτο. αὐτός τε κατὰ τῶν ἀναβασμὼν ἐώ- 
9 Ll 
σϑη xci αἵ δάβδοι αὐτοῦ συνετρίβησαν, πληγάς τε 
καὶ τραύματα ἄλλοι τε καὶ οἵ δήμαρχοι ἔλαβον. καὶ 
ς LT , ri , , , x , N 
ὁ μὲν νόμος ovrog ἐχυρώϑη. Bífoviog δὲ τοτὲ μὲν 


ἃ. ἃ, 695. L. XXXVII. TRIUMVIRI. 245 


, EZ , , » 3-6 , " , M 2 
ἀγαπητῶς i605, τῇ Ó υστεραίᾳ ἐπείρασε μὲν ἐν 
“- 3 - 2i 5 À COPA 
τῷ συνεδρίῳ αὐτὸν λῦσαι, ἐπέρανε δ᾽ οὐδέν᾽ τῇ γὰρ 
, € , i - , , e Ἵ , 
ToU πλήϑους σπουδῇ δεδουλωμένοι παντὲς ἡσύυχα- 

3 5 " 3 ' , 
fov. ἀνεχώρησέ ve ovv οἴκαδε, καὶ οὐκέτι τὸ παρα- 
ἊΣ , Ὁ 9, ς 
παν ἐς τὸ κοινὸν μέχρι τῆς τελευταίας τοῦ ἔτους ἡμέ- 
» , ? - , 2 - 
ρας παρῆλϑεν. ἀλλ᾽ ἐν τῇ οἰκέᾳ καταμένων ἀεὶ τῷ 
ς , 2 , , 2 J M 
Καίσαρι, οσακις ye ἐνεωτέριξέ τι. ἐνετέλλετο δια 
- ς - δ » 3 e 
τῶν ὑπηρετῶν Or, ἱερομηνία τὲ εἴη καὶ οὐδὲν οσίως 
» 3. πο , ^ , 
ἐκ τῶν νόμων ἐν αὐτῇ δύναιτο δρᾶσϑαι. ἐπεχείρησε 
“ΔῈΝ , , 
μὲν γὰρ αὐτὸν ἐπὶ τούτοις Πούπλιός τις Οὐατίνιος 
, ' ? - 
δήμαρχος ἐς τὸ οἴκημα καταϑέσϑαι. τῶν δὲ συναρ- 
, ri^ e, , 3 22 3 2 2 - 
qgovrov οἵ ἐναντιωϑέντων ovx ἕνεβαλεν. αλλ ἕκεῖ- 
n -€- -» 
νός τε οὕτω τῶν πολιτικῶν ἐξέστη καὶ οἵ δήμαρχοι 
δ , 9 - 2 ΓΔ) LEY , 
oí συνεξετασϑέντες αὐτῷ ovxér οὐδὲν δημοσίον 
" e 3 5, , e e , 
ἔπραξαν. o δ᾽ ovv Μέτελλος o Κέλερ ὁ τε Κάτων. 
Ἁ , 3 ?, i] , ^ , 
καὶ Megxog τις δι αὐτὸν Φαουῶνιος. ζηλωτὴς ég 
^N , -»" M 3f. 42. p 
τὰ μάλιστα αὐτοῦ ὦν. τέως uiv ovt ὥμοσαν περὶ 
- - , , e, T 
TOU νόμου. τοῦτο γὰρ ἀρξάμενον τότε. ὥσπερ εἶπον, 
S » 3 ; , 
καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων τῶν ἀτόπων ἐγίγνετο. καὶ ἀπι- 
n ^ ς e 
σχυφίζοντο, ἄλλοι τὲ καὶ ὁ Μέτελλος ὁ ἐς τὸν Νουμι- 
δικὸν ἀναφέρων, ἀιηδέποτε αὐτὸν συνεπαινέσειν᾽ ὡς 
μέντοι. . ἡμέρα y καὶ ἔμελλον τὰ τεταγμένα ἐπιτίμια 
ὀφλήσειν, ὥμοσαν, ἤτοι κατὰ τὸ ἀνθρώπειον. ὑφ᾽ 
οὐ πολλοὶ ὑπισχνοῦνταί τέ τι καὶ ἀπειλοῦσι ῥᾷον ἢ 
καὶ τῷ ἔργῳ ἐπεξίασιν. ἢ καὶ ὅτι μάτην ξημιωϑήσε- 
σϑαι ἔμελλον, μηδὲν ἐκ τῆς ἰσχυρογνωμοσύνης σφῶν 
τὸ κοινὸν ὠφελήσαντες. 0 τε οὖν νόμος οὕτως Éxv- 
ρώϑη. καὶ προσέτι καὶ ἡ τῶν Καμπανῶν yy τοῖς 
τρία τε πλείω τε ἔτι τέκνα ἔχουσιν ἐδόϑη. καὶ διὰ 
- ^ € ς , c , , - 
τοῦτο καὶ ἄποικος τῶν Ῥωμαίων ἡ Καπύη rore πρῶ- 
τον ἐνὸμίσϑη. 
Ν ^ 3 - , , c " , , 
TO μὲν ovv πληϑος ἐκ τουτῶν ὁ Καῖσαρ ἀνηρτη- 


[2] 


H 


240 L. XXXVIIL. TRIUMVIRI. a. u. 695. 


' ? ^ - 
σατο, τοὺς δ᾽ ἱππέας τὸ τριτημόριόν σφισι TOV τε- 
- [i , s - ' , 
λῶν α ἐμεμίσϑωντο ἀφείς πᾶσαί τε γὰρ at τελωνίαι 

NA 3 -» , - - 
δι΄ αὐτῶν ἐγίγνοντο. καὶ πολλάκις τῆς βουλὴς δεη- 
ϑέντες ὅπως ἐκδικίας τινὸς τύχωσιν οὐχ εὕροντο, 
; ἄλλων τε καὶ τοῦ Κάτωνος ἀντιπραξάντων. ὡς δ᾽ οὖν 
καὶ τοῦτο τὸ ἔϑνος μηδ᾽ ἀντειπόντος τινὸς ὠκχειώ- 
^- e M ^ 
σατο, πρῶτον uiv τὰ πραχϑέντα ὑπὸ τοῦ Πομπηίου 
, , - x Pu P7 M 3 
παᾶαντα, μὴητε rov /ZovxovAAov μητ΄ ἄλλου τινὸς Cv- 
EU ?, 
τιστάντος, ἐβεβαίωσεν. ἔπειτα δὲ καὶ ἄλλα πολλὰ 
M , 9 ς9 
; διενομοϑέτησε μηδενὸς ἐναντιουμένου. οὐδὲ γὰρ οὐ 
e , , τῳ - τι 
o Καάτῶν ἀντεῖπέξ τι, καίπερ ἐν τῇ στρατηγίᾳ. ἣν 
- 3 - ὦ 2f - τω 
μετὰ ταῦτα οὐ πολλῷ ὕστερον ἔσχε. μηδαμοῦ τῆς 
- , - e 3 , 
TOV νόμων αὐτοῦ προσηγορίας. ὡς καὶ Ἰουλίων ἐπι- 
P ὦ 2 
καλουμένων. ἐπιμνησϑείς᾽ τὰ γὰρ δικαστήρια κατ 
3 ' 3 - 2, 3 € , 3 
αὐτοὺς ἀποχληρῶν τὸ ὄνομα αὐτῶν γελοιότατα ἀπε- 
κρύπτετο. 
, M zi e , , AUI τὴ ? 8? 
TOUTOUG μὲν OUV, οτι παμπολλοί TÉ εἰσι καὶ OUÓ 
e - - - - z y 
ὁτιοῦν τῇδε τῇ συγγραφῇ συμβάλλονται. παραλείψω 
, -€- 3 
Κύιντος δὲ δὴ Φούφιος Καλῆνος ἀναμὶξ πάντων τὰς 
2 » ., δ 
ψήφους. ἔν γε ταῖς φιλονεικίαις, τά τὲ κρείττω πρὸς 
- e - € 5 M ? 
σφᾶς ὡς ἕκαστου τῶν γενῶν ἄγοντος καὶ τὰ ἀτοπώ- 
3 € L4 c , 
τερα ἐς ἑτέρους ἀπωϑοῦντος. οὔσας svQgOv, ἔνομο- 
^ 3 ^ e , 
ϑέτησε στρατηγῶν χωρὶς αὐτοὺς Og ἑκάστους ψηφί- 
pia 2 ' M 3. v τε , n 
ξεσϑαι, ἵν εἰ μὴ καὶ xov ἄνδρα. τῷ κρύφα σφᾶς 
» Ψ 3 ᾿ , » τς » ei 
τοῦτο ποιεῖν. ἀλλὰ τὰ yt ἔϑνη αὐτῶν ἔκδηλα oxog 
φρονοΐίη γίγνοιτο. 
A ^ 5 A ZEPN e EX ^ 3 M 
τὰ μὲν ovv ἄλλα «vrog ὁ Καῖσαρ καὶ ἐσηγεῖτο 
, , ? - 
καὶ συνεβούλευε καὶ διέταττε πάντα καϑάπαξ τὰν τῇ 
e ΟΝ ΡΤ) WIDE 
πόλει. ὡς καὶ μόνος αὐτῆς ἄρχων᾽ δϑενπερ χαριεν- 
» , M , 
τιξόμενοί τινὲς τὸ μὲν τοῦ Βιβούλου ὄνομα παντάπα- 
9 , 
σιν ἀπεσιώπων. τὸν δὲ δὴ Καίσαρα δύο xal ὠνόμα- 
E , 9 , 
ξον καὶ ἔγραφον, Γαιόν τε Καίσαρα καὶ Ἰούλιον Kot- 


a. u. 695. L. XXXVIIL. TRIUMVIRI. 247 


e s D ' , ' , 
σαρα ὑπατεύειν λέγοντες τὰ δὲ δὴ καϑ' ἑαυτὸν δι 
» € ^ ' , ^" 
ἑτέρων διῆγε. τοῦτο γὰρ δὴ καὶ πάνυ ἰσχυρῶς égv- 
» » e ^ ^ 
λάξατο, μηδὲν αὐτὸς ἑαυτῷ δοῦναι καὶ διὰ τοῦτο 
» , 237 
x«l ῥᾷον πάνϑ᾽ ὅσων ἐπεϑύμει κατειργάσατο. αὐτὸς 
^ e 2) ^ Ἔ » , ' Y , 
μὲν γαρ οὐδενὸς προσδεῖσϑαι ἔλεγεν. ἀλλὰ καὶ σφο- 
7 - 9 “ὦ , Ξ , 
δρα τοῖς παροῦσιν ἀρκχεῖσϑαι ἐσκήπτετο᾽ ἕτεροι δέ, 
ς 3 , ἘΞ 9 
ὡς καὶ ἀναγκαίου καὶ χρησίμου τοῖς πράγμασιν αὐ- 
»Ὕ Ji Ω , 
τοῦ ὄντος, καὶ ἐσηγήσαντο occ ἠϑέλησε καὶ κυρω- 
9 2 ΄, 3 2 - , , 3 ' ^ 
ϑήναι ἐποίησαν. ovx ἕν τῷ πληϑει uovov, ἀλλὰ καὶ 
3 €- € , ^ e €- ? 
ἐν αὐτῇ τῇ γερουσίᾳ. ὃ vs γὰρ ὁμιλος τοῦ τὲ Ἰλλυ- 
- 4 - p? - ἢ ᾿ - 0»x 2 
Quxov καὶ τῆς Γαλατίας τῆς évrog τῶν 4λπεῶν co- 
ΣΆΛΟΝ - E) 
ξαι αὐτῷ μετὰ τριῶν στρατοπέδων ἐπὶ ivy πέντε 
ἐδ : ^ e ' , , ' 3 
ἔδωκε. καὶ ἡ βουλὴ τὴν vs Γαλατίαν τὴν ἑἕπέκεινα 
- 3 € , 
τῶν ὁρῶν καὶ στρατόπεδον ἕτερον προσεπέτρεψε. 
^ ? 35 "Ὁ Ὁ , c , , “ὦ 
φοβηϑεὶς δ΄ ovv καὶ ὡς μὴ τι 0 Πομπήιος ἕν τῇ 
32 , , "5 Nr n e. 5 [i , 
ἀπουσίᾳ αὐτοῦ. ἐπειδὴ ὁ Γαβίνιος 0 ἄυλος ὑπατεύυσειν 
zÁ E A e ' 
ἔμελλε, νεωτερίσῃ. ἐκεῖνόν τε cuc καὶ τὸν ἕτερον 
e , 
ὕπατον Λούκιον Πίσωνα συγγενείας ἀνάγκῃ προση- 
ταιρίσατο᾽ τῷ μὲν γὰρ Πομπηίῳ τὴν ϑυγατέρα, καί- 
p 3 
πὲρ ἄλλῳ τινὶ ἠγγυηκώς., συνῴκισε. καὶ αὐτὸς τὴν 
M f e er , 
τοῦ Πίσωνος ἔγημε. καὶ o μὲν οὕτω πανταχόϑεν 
δ , , , 
ἐκρατύνϑη, Κικέρων δὲ καὶ 4ovxovAAog οὐκ ἀρε- 
, , ΕΣ 
σκόμενοι τούτοις ἀποκτεῖναι τόν τε Καίσαρα καὶ τὸν 
, M , M 3 
Πομπήιον διὰ “ουκίου τινος Οὐεττίου ἐπεχείρησαν 
2 3 , , 3 3 3 
μέν. ovx ἠδυνήϑησαν δέ, ἀλλ᾽ ὀλίγου καὶ αὐτοὶ 
Qu H x 
προσαπώλοντο. προμηνυϑεὶς γὰρ ἐκεῖνος καὶ συλ- 
- ^ 3 Te , 
ληφϑεὶς πρίν τι δρᾶσαι. κατεῖπεν αὐτῶν᾽ καὶ εἴ ye 
N A ' , e Y , , 
uy καὶ rov Bífovàov og καὶ συνεπιβουλεύυοντα σφι- 
, » 
σιν ἐσηγγέλκει. πάντως ἂν τι δεινὸν ἐπεπόνϑεσαν᾽ 
» e -» - N , 
νὺν δέ, ort τοῦτον τῷ Πομπηίῳ τὸ πραττόμενον δη- 
, 3 3 € e , 
λώσαντα ἀμυνόμενος ἠτιᾶτο. ὑπωπτεύϑη μηδὲ ἐπὶ 
δ" bd , , 3 3 bd 
τῶν λοιπῶν ἀληϑεύειν, ἀλλ΄ ἐκ κατασκευασμοῦ τινος 


eum 


eo 


οι 


ἐῷ 


10 


ἐῶ 


11 


248 L. XXXVII. TRIUMVIRI. a, ἃ, 695. 


πρὸς συκοφαντίαν τῶν ἀντιστασιωτῶν σφῶν παρε- 
σκευάσϑαι. καὶ περὶ μὲν τούτων ἄλλοι ἄλλα διεϑρού- 
λουν᾽ οὐ γάρ που καὶ διηλέγχϑη vt, ἀλλ᾽ ἐς τὸ πλῆ- 
ϑὸς ὁ Οὐέττιος ἐσαχϑείς, καὶ μόνους ovg εἶπον ὀνο- 
μάσας, ἔς τε τὸ οἴκημα ἐσέπεσε, κἀνταῦϑα οὐ πολλῷ 
ὕστερον ἐδολοφονήϑη᾽ ὕποπτος δ᾽ οὖν ἐκ τούτων ὁ 
Κικέρων τῷ τὲ Καίσαρι καὶ τῷ Πομπηίῳ, γενόμενος 
ἐβεβαιώσατο τὴν ὑπόνοιαν ἐν τῇ ὑπὲρ TOU ᾿ἀντωνίου 
ἀπολογίᾳ. οὗτος γὰρ πολλὰ μὲν καὶ δεινὰ καὶ τὸ 
ὑπήκοον τὸ ἐν τῇ Μακεδονίᾳ. ἄρξας αὐτῆς. καὶ τὸ 
ἔνσπονδον εἰργάσατο. πολλὰ δὲ καὶ ἀντέπαϑε. τά 
τε γὰρ τῶν Ζίαρδάνων καὶ τὰ τῶν πλησιοχώρων σφίσι 
πορϑήσας ovx ἐτόλμησεν ἐπιόντας αὐτοὺς ὑπομεῖ- 
ναι. ἀλλ᾽ ὡς καὶ ἐπ᾽ ἄλλο τι μετὰ τῶν ἱππέων ὑπο- 
χωρήσας ἔφυγε. καὶ οὕτω τοὺς πεζοὺς ἐχεῖνοι πε- 
ρισχόντες ἔκ τε τῆς χώρας βιαίως ἐξήλασαν καὶ τὴν 
λείαν προσαφείλοντο. τὸ δ᾽ αὐτὸ τοῦτο καὶ περὶ 
τοὺς συμμάχους τοὺς ἐν τῇ Μυσίᾳ ποιήσας ἡττήϑη 
πρὸς τῇ τῶν Ἰστριανῶν πόλει πρὸς τῶν Σκυϑῶν τῶν 
Βασταρνῶν, ἐπιβοηϑησάντων αὐτοῖς. καὶ ἀπέδρα. 
οὐ μέντοι καὶ ἐπὶ τούτοις αἰτίαν ἔσχεν. ἀλλ᾽ ἐγράφη 
μὲν ἐπὶ τῇ τοῦ Κατιλίνου συνωμοσίᾳ, ἑάλω δὲ δι᾽ 
ἐκεῖνα. καὶ συνέβη αὐτῷ, ὧν μὲν ἐχρίνετο. μὴ ἐλεγ- 
χϑῆναι, ὧν δ᾽ οὐκ ἠτιάξετο, κολασϑῆναι. καὶ ὁ μὲν 
οὕτως ἀπήλλαξεν, ὁ δὲ δὴ Κικέρων ὑπὲρ αὐτοῦ τότε. 
ἅτε καὶ συνάρχοντός οἷ, ὑπερδικῶν πλείστην κατὰ 
τοῦ Καίσαρος ὡς καὶ αἰτίου τῆς δίκης αὐτῷ γεγενη- 
μένου καταδρομὴν ἐποιήσατο. καί τινα αὐτῷ καὶ 
προσελοιδόρησεν. ὁ δ᾽ ἤχϑετο μὲν ἐπ᾽ αὐτοῖς ὥσπερ 
εἰκὸς ἦν, οὐ μὴν οὔτ᾽ εἶπεν οὔτ᾽ ἔπραξεν ὑβριστι- 
κὸν ἐς αὐτὸν οὐδέν. καίπερ ὑπατεύων. τοὺς γὰρ 


πολλλοὺς ἔλεγε συχνὰ καὶ μάταια ἐξεπίτηδες ἐς τοὺς 
Ln] 


ἃ, ἃ. 695. L. XXXVIII.. TRIUMVIRI. 249 


κρείττονάς σφῶν ἐς φιλονεικέαν αὐτοὺς ὑπάγοντας.... 
ἵν᾿ ἴσοι σφίσι καὶ ὅμοιοι, ἄν γέ τι ὁμοιότροπον ἀντα- 
χούσωσι, δόξωσιν εἶναι" καὶ οὐκ ἠξίου ἀντίπαλον ἐκ 
τούτου οὐδένα ἑαυτῷ ποιεῖν. καὶ διὰ τοῦτο τοῖς τε 
ἄλλοις τοῖς τι προπηλακίζουσιν αὐτὸν οὕτω προσεφέ- 
pero, xal τότε τὸν Κικέρωνα ὁρῶν οὐχ ἑαυτῷ τοσοῦ- 
τον λοιδορήσασϑαι ἐθέλοντα ὅσον ἀντακοῦσαί τι τῶν 
ὁμοίων. ὡς γε καὶ παρισωϑῆναί οἵ ἐπιϑυμοῦντα, βραχύ 
τὲ αὐτοῦ ἐφρόντισε καὶ οὐδὲν ὧν ἔλεγε προσεποιή- 
σατο. ἀλλ᾽ εἴα αὐτὸν ἀφϑόνως, καϑάπερ τισὶν ἐπαί- 
νοις ἑαυτοῦ, ταῖς λοιδορίαις χρῆσϑαι. οὐ μέντοι καὶ 
παντάπασιν ὀλιγώρως αὐτοῦ ἔσχεν. ἐπιεικεστέραν 
μὲν γὰρ ὄντως φύσιν εἰλήχει, καὶ οὐ πάνυ ῥᾳδίως 
ἐθυμοῦτο᾽ συχνοὺς δ᾽ οὔν, ἅτε καὶ ἐν τοσούτοις 
πράγμασιν. ἐδικαίου, οὐ μὴν ὥστε καὶ δι᾽ ὀργῆς ἢ 
καὶ παραχρῆμα πάντως αὐτὸ ποιεῖν. ϑυμῷ μὲν δὴ 
οὐδὲν ἐχαρίζετο, τοῦ δὲ δὴ καιροῦ διεσκόπει, καὶ 
τούς γε πλείους οὐδὲ αἰσϑανομένους μετῇει. οὐ γὰρ 
ὅπως δόξειεν ἀμύνεσϑαί τινας ἔπρασσεν, ἀλλ᾽ ὅπως 
ὅτε ἀνεπιφϑονώτατα πρὸς τὸ συμφέρον ἑαυτῷ πάντα 
διοικήσειε. καὶ διὰ τοῦτο καὶ ἀδήλως, καὶ ἐν οἷς 
ἥκιστα (v τις προσεδόκησε, τὰς τιμωρίας ἐπῆγε, 
τῆς τε φήμης ἕνεκα, τοῦ μὴ δοκεῖν ὀργίλως ἔχειν. 
καὶ τοῦ μή τινα προαισϑανόμενον προφυλάξασϑαι ἢ 
καὶ προποιῆσαί τι δεινὸν αὐτόν, πρὶν παϑεῖν. ἐπι- 
χειρῆσαι. οὐ γὰρ τῶν ἤδη γεγονότων μᾶλλόν τι αὐτῷ 
ἔμελεν ἢ ἵνα... καὶ λυϑείη. κἀκ τούτου πολλοῖς μὲν 
καὶ τῶν μεγάλα αὐτὸν λυπησάντων συνεγίγνωσκεν ἢ 
καὶ ἐπὶ βραχὺ ἐπεξήει. ὅτι οὐδὲν ἔτι κακουργήσειν 
“αὐτοὺς ἐπίστευε᾽ πολλοὺς δὲ καὶ ἐπὶ πλεῖον τοῦ 
καϑήκοντος. ἐς ἀσφάλειαν ἐτιμωρεῖτο, λέγων ὅτι τὸ 


οι 


Le] 


σι 


200 L. XXXVIII. CLODIUS IN CICERONEM. 4,0. 095. 696. 


μὲν... οὐκ ἄν ποτε ἀγένητον ... τῆς κολάσεως ὑπερ- 
βολῇ πάντως τι δεινὸν πείσεται. : 

ἐξ οὔν τούτων τῶν λογισμῶν καὶ τότε αὐτὸς μὲν 
τὴν ἡσυχίαν ἦγε, τὸν δὲ δὴ Κλώδιον ἀντιχαρίσασϑαί 
τι αὐτῷ, ὅτι τῆς μοιχείας αὐτοῦ οὐ κατηγόρησε. βου- 
λόμενον αἰσϑόμενος παρεσκεύασε κρύφα κατὰ τοῦ 
Κικέρωνος. καὶ πρῶτον μὲν ἐς τὰ τοῦ πλήϑους 
δικαιώματα αὖϑις αὐτόν, ὅπως νομίμως ἐκποιηϑῇ, 
συμπράττοντος αὐτῷ καὶ τοῦ Πομπηίου μετέστησεν, 
ἔπειτα δὲ δήμαρχον εὐϑὺς ἀποδειχϑῆναι. διεπράξατο. 
οὗτος οὖν ὁ Κλώδιος ἐπεστόμισε μὲν καὶ τὸν Βίβου- 
λον ἐσελθόντα τε ἐς τὴν ἀγορὰν ἐπ᾽ ἐξόδῳ τῆς ἀρ- 
χῆς. καὶ διανοούμενον μετὰ τῆς τοῦ ὄρχου πιστώ- 
σεῶς καὶ περὶ τῶν παρόντων δημηγορῆσαι. ἐπέϑετο 
δὲ καὶ τῷ Κικέρωνι. καὶ ἐπειδὴ μὴ ἐδόκει οἵ δάδιον 


PI τα » ΄ 3 - , 1 ' - 
; εἶναι ἀνδρα παμπολὺυ £v τῇ πολιτείᾳ δια τὴν TOV 


λόγων δεινότητα δυνάμενον καταλῦσαι. τρέπεται 
πρὸς οἰκείωσιν οὐχ ὅτι τοῦ πλήϑους, ἀλλὰ καὶ τῶν 
ἱππέων τῆς τε βουλῆς, παρ᾽ οἷσπερ που καὶ ὁ Κικέ- 
ρῶν πλεῖστος ἐφέρετο, ἐλπίσας, ἂν τούτους σφετε- 
ρέσηται. ῥαδίως αὐτόν, ἅτε καὶ διὰ φόβον μᾶλλον 
D δι᾿ εὔνοιαν ἰσχύοντα, καϑαιρήσειν. παμπληϑεῖς 
γὰρ ἐκ τῶν λόγων ἐλύπει. καὶ οὐκ ἐς τοσοῦτον οἵ τι 
ὠφελούμενοι ὑπ᾽ αὐτοῦ ὠκειοῦντο ἐς ὅσον οἵ βλαπτό- 
μένοι ἠλλοτριοῦντο. πρὸς γάρ τοι τῷ τοὺς πλείους 
τῶν ἀνϑρώπων προχειρότερον ἐπὶ τοῖς δυσχερεστέ- 
φοις ἀγανακτεῖν ἢ τῶν ἀμεινόνων χάριν τισὶν ἔχειν, 
καὶ τοῖς μὲν συναγορεύσασί σφισιν ἀποδεδωκέναι 
τὸν μισϑὸν νομίξειν, τοὺς δ᾽ ἀντιδικήσαντας ἀμύνε- 
σϑαι τρόπον τινὰ προαιρεῖσϑαι, πικροτάτους ἐχϑροὺς - 
ἑαυτῷ ἐσεποίει περιεῖναί τε καὶ τῶν κρατίστων ἀεί 
ποτὲ ἐπιχειρῶν καὶ τῇ παρρησίᾳ πρὸς πάντας ὁμοίως 


a,u.696. — L. XXXVIII. CLODIUS IN CICERONEM. 251 


ἀκράτῳ καὶ κατακορεῖ χρώμενος, ἅτε καὶ τὴν δόξαν 
τοῦ δύνασϑαι συνεῖναί τε καὶ εἰπεῖν ἃ μηδεὶς ἄλλος. 
καὶ πρὸ τοῦ χφηστὸς εἶναι δοκεῖν, ϑηρώμενος. ἔκ τὲ 
οὖν τούτου. καὶ διότι μέγιστόν τὲ ἀνθρώπων ηὔχει 
καὶ οὐδένα ἐξ ἴσου ἑαυτῷ qyev, ἀλλὰ ἕν τὲ τοῖς λό- 
γοις ὁμοίως καὶ ἐν τῷ βίῳ πάντας τε ὑπερεφρόνει 
καὶ ἰσοδίαιτος οὐδενὶ ἠξίου εἶναι. φορτικός τὲ καὶ 
ἐπαχϑὴς qv, καὶ ἀπὸ τούτων καὶ vx αὐτῶν ἐκείνων 
οἷς ἤρεσκε, καὶ ἐφϑονεῖτο καὶ ἐμισεῖτο. ὁ οὖν Κλώ- 
διος ἐλπίσας αὐτὸν διὰ ταῦτα. ἂν τήν τε βουλὴν καὶ 
τοὺς ἱππέας τόν τε ὅμιλον προπαρασκευάσηται, ταχὺ 
κατεργάσεσϑαι, τόν τὲ σῖτον προῖκα αὖϑις διένειμε, 
τὸ γὰρ μετρεῖσθαι τοῖς ἀπόροις τοῦ τὲ Γαβινίου ἤδη 


19 


-»" ς , 
καὶ rov Πίσωνος ὑπατευόντων ἐσηγήσατο. καὶ τὰ 2 


ἑταιρικὰ κολλήγια ἐπιχωρίως καλούμενα, ὄντα μὲν 
ἐκ τοῦ ἀρχαίου, καταλυϑέντα δὲ χρόνον τινά, ἄνε- 
νεώσατο᾽ τοῖς τὲ τιμηταῖς ἀπηγόρευσε μήτ᾽ ἀπαλεί- 
φειν ἔχ τινὸς τέλους μήτ᾽ ἀτιμάζειν μηδένα, χωρὶς 
ἢ εἴ τις παρ᾽ ἀμφοτέροις σφίσι κριϑεὶς ἁλοίη. τού- 
τοις οὖν αὐτοὺς δελεάσας καὶ ἕτερόν τινα νόμον 
ἔγραψε, περὶ οὐ διὰ πλειόνων ἀναγκαῖόν ἐστιν εἰ- 
πεῖν. ὅπως σαφέστερος τοῖς πολλοῖς γένηται. τῆς 
γὰρ μαντείας τῆς δημοσίας ἔκ τε τοῦ οὐρανοῦ καὶ ἐξ 
ἄλλων τινῶν, ὥσπερ εἶπον. ποιουμένης. τὸ μέγιστον 
κῦρος ἡ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ εἶχεν. οὕτως ὥστε τὰ μὲν 
ἄλλα οἰωνίσματα πολλὰ καὶ καϑ᾽ ἑκάστην πράξιν, 
ἐκεῖνο δὲ ἐσάπαξ ἐπὶ πάσῃ τῇ ἡμέρᾳ γίγνεσϑαι. τοῦτό 
τε οὖν ἰδιώτατον ἐν αὐτῷ qv, καὶ ὅτι ἐπὶ μὲν τῶν 
ἄλλων ἁπάντων ἢ ἐπέτρεπε πραχϑὴναί τινα, καὶ ἐγίγ- 
veto μηδενὸς ἔτι καϑ'᾿ ἕκαστον οἰωνίσματος ἐπαγο- 
μένου. ἢ ἐκώλυε, καὶ ἀνεχειρίξετό tL, τὰς δὲ δὴ τοῦ 
δήμου Bittinpleeng πάντως ἐπῖσχε. καὶ ἣν πρὸς «v- 


202 L. XXXVII. CLODIUS IN CICERONEM. «ἃ... 696. 


τὰς ἀεὶ διοσημία, εἴτε ἐναίσιον εἴτε ἐξαίσιον ἐγένετο. 

5 xoi τὸ μὲν αἴτιον τῆς νομίσεως ταύτης οὐκ ἔχω φρά- 
σαι, γράφω δὲ τὰ λεγόμενα. ἐπεὶ ovv πολλοὶ ἐμ- 

"ποδίζξειν ἢ νόμων ἐσφορὰς ἢ ἀρχόντων καταστάσεις 
ἐς TOV δῆμον ἐσαγομένας βουλόμενοι προεπήγγελλον 
ὡς καὶ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ τὴν ἡμέραν. ἐκείνην μαντευ- 
σόμενοι. ὦστε μηδεμίαν ἐν αὐτῇ κύρωσιν τὸν δῆμον 

6 σχεῖν. φοβηϑεὶς ὁ Κλώδιος μὴ γραψαμένου αὐτοῦ 
τὸν Κικέρωνα ἀναβολήν τέ τινες ἐκ τοῦ τοιούτου καὶ 
τριβὴν τῇ δίκῃ ἐμποιήσωσιν, ἐσήνεγκε μηδένα τῶν 
ἀρχόντων ἐν ταῖς ἡμέραις ἐν αἷς ψηφίσασϑαί τι τὸν 
δῆμον ἀναγκαῖον εἴη, τὰ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ γιγνόμενα 
παρατηρεῖν. 

14 τοιαῦτα μὲν τότε ἐπὶ τὸν Κικέρωνα συνέγραψε. 
καὶ ἐπειδὴ ἐκεῖνος. συνεὶς τὸ γιγνόμενον, Δούκιον 
Νίννιον Κουαδρᾶτον δημαρχοῦντα ἐναντιωϑῆναι πᾶσί 
σφισιν ἀντιπαρεσκεύασεν. ἔδεισε μὴ καὶ ϑόρυβος ἐκ 
τούτου καὶ διατριβή τις γένηται. καὶ ὑπῆλϑεν αὐτὸν 

2 ἀπατήσας. προδιομολογησάμενος γὰρ αὐτῷ μηδ᾽ ὁτι- 
οὖν. ἂν μηδὲν τῶν νομοϑετουμένων ἐμποδίσῃ. κατ᾽ 
αὐτοῦ γράψειν, ἔπειτα τὴν ἡσυχίαν καὶ ἐκείνου καὶ 
τοῦ Νιννίου ἄγοντος διενομοϑέτησεν αὐτά, καὶ μετὰ 

8 τοῦτο καὶ τῷ Κικέρωνι ἐπεχείρησε. καὶ ὁ μὲν οὕτω. 
καίτοι φφονιμώτατος ἀξιῶν εἶναι; τότε ὑπὸ τοῦ Κλω- 
δίου. εἴ γε ἐκεῖνον, ἀλλὰ μὴ τὸν Καίσαρα τούς τε ἄλ- 
λους τοὺς μετ᾽ αὐτῶν συνεστηκότας δεῖ λέγειν. ἡπα- 

i τήϑη᾽ ὁ δὲ δὴ νόμος ὃν μετὰ ταῦτα ὁ Κλώδιος ἐσή- 
veyxtv, ἄλλως μὲν οὐκ ἐδόκει ἐπ᾽ αὐτῷ τίύϑεσϑαι, 
οὐδὲ γὰρ τὸ ὄνομα αὐτοῦ εἶχεν. ἀλλὰ κατὰ πάντων - 
ἁπλῶς τῶν πολίτην τινὰ ἄνευ τῆς τοῦ δήμου χατα- 
γνώσεως ἀποκτενούντων ἢ καὶ ἀπεκτονότων ἐσήγετο, 

5 ἔργῳ δὲ ἐπ᾽ αὐτὸν ὅτι μάλιστα συνεγράφετο. ἔφερε 


a.u.690. — L. XXXVIII. CLODIUS IN CICERONEM. 253 


μὲν γὰρ καὶ ἐπὶ πᾶσαν τὴν βουλήν, ὅτι τοῖς τε ὑπά- 
τοις τὴν φυλακὴν τῆς πόλεως, δι᾿ ἡσπερ καὶ τὰ τοι- 
«Urt σφισι ποιεῖν ἐξὸν ἐγίγνετο, προσετετάχει. καὶ 
μετὰ τοῦτο xol τοῦ “εντούλου καὶ τῶν ἄλλων τῶν 
τότε ϑανατωθϑέντων κατεψήφιστο᾽ οὐ μέντοι ἀλλ᾽ ὁ 
Κικέρων. ἐπειδὴ καὶ ἐσηγγέλκει περὶ αὐτῶν καὶ ἐσή- 
γητο ἀεὶ καὶ ἐπεψηφίκει καὶ τέλος καὶ τὴν τιμωρίαν 
σφῶν διά γε τῶν τὰ τοιαῦτα ὑπηρετούντων ἐπεποίητο. 
καὶ τὴν αἰτίαν μόνος ἢ καὶ μάλιστα ἔσχε. καὶ διὰ 
τοῦτο τά τε ἄλλα ἰσχυρῶς αὐτῷ ἀντέπρασσε, καὶ τὴν 
βουλευτικὴν ἐσθῆτα ἀπορρίψας ἐν τῇ ἵππάδι περιε- 
νόστει. πάντας τὲ τούς τι δυναμένους. οὐχ ὅπως 
τῶν ἐπιτηδείων, ἀλλὰ καὶ τῶν ἀντιστασιωτῶν,. καὶ 
μάλιστα τόν τε Πομπήιον καὶ τὸν Καίσαρα. ἅτε μηδὲ 
τὴν ἔχϑραν αὐτοῦ προσποιούμενον, καὶ ἡμέρας καὶ 
νυκτὸς ὁμοίως περιιὼν ἐθεράπευε. καὶ ἐβούλοντο 
γὰρ καὶ ἐκεῖνοι μήτε τὸν Κλώδιον αὐτοὶ παρεσκευα- 
κέναι μήτε τοῖς γεγραμμένοι ὑπ᾽ αὐτοῦ ἀρέσκεσϑαι 
δοκεῖν, τοιάνδε τινὰ ἐπὶ τὸν Κικέρωνα ἀπάτην. σφίσι 
μὲν εὐπρεπῆ, ἐκείνῳ δὲ δὴ ἀφανὴ, πφοσεξεῦρον. ὁ 
μὲν γὰρ Καῖσαρ ὑπείκειν αὐτῷ συνεβούλευε, μὴ καὶ 
κατὰ χώραν μείνας ἀπόληται καὶ ἵνα γε μάλλον ὑπ᾽ 
εὐνοίας τοῦτο ποιεῖν πιστευϑῇ, ὑποστρατήγῳ οἱ χφή- 
σεσϑαι ὑπισχνεῖτο. ὅπως μὴ μετ᾽ ὀνείδους ὡς καὶ 
ὑπεύϑυνος ὦν, ἀλλ᾽ ἐπί τε ἀρχῆς καὶ μετὰ τιμῆς ἐκ- 
ποδὼν δὴ τῷ Κλωδίῳ γένηται. ὁ δὲ δὴ Πομπήιος 
τούτου μὲν αὐτόν, τό τε πρᾶγμα ἀπόδρασιν ἄντικρυς 
ὀνομάξων, καὶ ἐς τὸν Καίσαρα ὥς γε καὶ κατ᾽ ἔχϑραν 
οὐκ ἐπιτηδείως of συμβουλεύοντα ὑποσημαίνων, ἀπέ- 
τρεπξ, γνώμην δὲ ἐδίδου καταμεῖναι καὶ ἑαυτῷ τε 
ἅμα καὶ τῇ βουλῇ μετὰ παρρησίας βοηϑῆσαι, τόν τὲ 
Κλώδιον εὐϑὺς ἀμύνασϑαι᾽ οὔτε γὰρ διαπράξασϑαί 


^2 


254 L. XXXVII. CLODIUS IN CICERONEM. «4.0. 696. 


τι αὐτὸν παρόντος τε ἐκείνου καὶ ἐναντιουμένου δυ- 
νήσεσϑαι ἔλεγε, καὶ προσέτι καὶ δίκην δώσειν καὶ 
ἑαυτοῦ TL πρὸς τοῦτο συμπράξαντος. τοιούτους CU- 
τῶν λόγους λεγόντων, οὐχ ὅτι ἐναντία ἀλλήλοις ἐγίγ- 
voGxov, ἀλλ᾽ ἵν᾽ ἐκεῖνον ἀνυπόπτως ἀπατήσωσι. τῷ 
Πομπηίῳ προσέϑετο. οὔτε γὰρ προὐπώπτευέ τι ἐς 
αὐτόν, καὶ ἐπίστευε πάντως ὑπ᾽ αὐτοῦ σωϑήσεσϑαι. 
τῶν τὲ γὰρ ἄλλων πολλοὶ καὶ ἠδοῦντο αὐτὸν καὶ ἐτί- 
μῶν, ὥστε καὶ κινδυνεύοντας συχνοὺς τοὺς μὲν παρὰ 
τῶν δικαστῶν, τοὺς δὲ καὶ παρ᾽ αὐτῶν τῶν κατηγό- 
ρῶν ῥύεσθϑαι᾽ καὶ ὁ Κλώδιος, ἅτε καὶ ἐν γένει ποτὲ 
αὐτῷ γενόμενος καὶ συστρατεύσας ἐπὶ πολὺν χφόνον, 
οὐδὲν à JUL οὐ κατὰ γνώμην αὐτοῦ ἐδόκει ποιήσειν. 
τόν τὲ Lb pumion ἄντικρυς. ἅτε καὶ πάνυ φίλον αὐτῷ 
ὄντα, καὶ τὸν Πίσωνα ἀπὸ τε τῆς ἐπιεικείας καὶ διὰ 
τὴν τοῦ Καίσαρος συγγένειαν ὑπάρξειν ot προσεδό- 
κησε. τούτοις τε οὐν τοῖς λογισμοῖς κρατήσειν ἐλ- 
πίσας. καὶ γὰρ ἐθάρσει παρὰ λόγον ὥσπερ ἀνεξετά- 
στως ἐδεδίει. καὶ φοβηϑεὶς μὴ καὶ ἐκ πονηροῦ συνει- 
δότος τὴν ἀποδημίαν πεποιῆσϑαι δόξῃ. τῷ μὲν Καί- 
σαρι χάριν δή τινα ἔχειν ἔλεγε, τῷ δὲ δὴ Πομπηίῳ 
ἐπείσϑη. 

καὶ ὁ μὲν οὕτως ἀπατηϑεὶς παρεσκχευάξετο ὡς 
καὶ πολὺ τῶν ἐχϑρῶν ὑπεροίσων. πρὸς γὰρ δὴ τοῖς 
εἰρημένοις, οἵ τε ἱππεῖς συνελθόντες ἐς τὸ Καπιτώ- 
λιον πρέσβεις ὑπὲρ αὐτοῦ πρός τε τοὺς ὑπάτους 
καὶ τὴν γερουσίαν, ἄλλους τέ τινας ἐκ σφῶν καὶ 
βουλευτὰς τόν τε Ὁρτήσιον τὸν Κύιντον καὶ Γάιον 
Κουρίωνα, ἔπεμψαν καὶ ὁ Νίννιος vd ve ἄλλα αὐτῷ 
συνήρετο, καὶ τὴν ἐσθῆτα τῷ πλήϑει ὡς καὶ ἐπέ τινι 
κοινῇ συμφορᾷ μεταβαλεῖν παρήνεσε. καὶ πολλοὶ 
τοῦτο καὶ τῶν βουλευτῶν ..., καὶ οὐ πρότερόν y& 


a. u, 696. L. XXXVIII. CICERO EXSUL. 255 


e 2 M) ^ 
μετεβάλοντο πρὶν τοὺς ὑπάτους σφίσι διὰ προγραφῆς 
- 5 ^ 3 - 2 € 
ἐπιτιμῆσαι. ἀλλ᾽ ἣν γὰρ τὰ τῶν ἀντιστασιωτῶν αὐτοῦ 
ὃ : ra » ς 1 "ὃ , Sa (3 18 
υνατώτερα, οὔτε o Κλώδιος χρηματίσασϑαί τι ὑπὲρ 
, - » - M " ^ , 
αὐτοῦ τῷ Νιννέίῳ ἐπέτρεψεν, οὔτε Γαβίνιος τὴν πρόσο- 
δ LJ E E] ' M E 2 ' A 
δον τοῖς ἱππεῦσιν ἐς την βουλὴν ἔδωκεν. ἀλλα καὶ 
' € e ' € 
ἕνα τινὰ αὐτῶν. Og πολὺς ἐνέκειτο. καὶ ἐκ τῆς πο- 
, ῳ. ἢ - B L ' - L 
λιτείας ἐξηλασε, τῷ re Ορτησίῳ καὶ τῷ Κουρίωνι, 
^ ^ , , 
ὅτι καὶ ἀϑροισϑεῖσί σφισι συνεγένοντο καὶ τὴν πρεσ- 
, e , , , ^ 3 ' e ΄ς 
βείαν ὑπέστησαν. ἐἔπεκαλει. καὶ cvvovg o Κλωδιος 
ἐς τὸ πλῆϑος ἐσαγαγὼν πληγαῖς ἐπὶ τῇ πρεσβείᾳ διά 
τινῶν προπαρεσκευασμένων συνέχοψε. καὶ μετὰ 
-" r , , 2: € - 
ταῦτα ὁ τὲ Πίσων. καίπερ εὐνοϊκῶς τῷ Κικέρωνι 
«d kd 3 -" e , 
δοκῶν ἔχειν, καὶ συμβουλεύσας ys αὐτῷ, ὡς ἑώρα 
DNA D NC) SEEN - m *4 
ἀδυνατον ov ἄλλως αὐτὸν σωϑῆναι, προὐπεξελϑεῖν,. 
er ; ' ' ^ 2 zs 2 , € 
ομῶς ἐπειδὴ διὰ τοῦτο Éxeivog ὠργίσϑη. παρηλϑεν 
2 ' , , e LI 3 , ^ ' ' 
ég τὴν ἐκκλησίαν oce πρῶτον ἡδυνηϑη. τὰ γὰρ πολλὰ 
2 , € 
amaro, καὶ πυϑομένου τοῦ Κλωδίου τίνα γνώμην 
περὶ τῶν γεγραμμένων ἔχοι. εἶπεν ὅτι οὐδέν μοι οὔτε 
ὠμὸν οὔτε σκυϑρωπὸν ἔργον ἀρέσκει" καὶ ὁ Γαβέ- 
νιος ἐρωτηϑεὶς τὸ αὐτὸ τοῦτο οὐχ ὅπως ἐκεῖνον ἐπή- 
3 ' ^ » - 
veGev, ἀλλὰ καὶ τῶν ἱππέων τῆς τε βουλῆς προσκα- 
, c " z e ΄ 
τηγόρησεν. ὁ μέντοι Καῖσαρ, ἔξω γὰρ τοῦ τείχους 
e , 3 a en? , , ; , ' 
o Κλωδιος δὲ αὐτὸν, ἐπειδήπερ, ἐξεστράτευτο, τον 
ὅμιλον συναγαγὼν καὶ ἐκεῖνον ἐπιγνώμονα τῶν ye- 
γραμμένων ἐποιήσατο, τὴν μὲν παρανομίαν τῶν περὶ 


τὸν Πέντουλον πραχϑέντων κατεψηφίσατο, τὴν μέν- : 


τοι τιμωρίαν τὴν ἐπ᾽ αὐτοῖς γραφομένην οὐκ ἐδοκί- 
μασεν᾽ ὅσα μὲν γὰρ περὶ τῶν τότε γενομένων ἐφρό- 
νησε, πάντας εἰδέναι ἔφη, τὴν γὰρ σώξουσάν gag 
ψῆφον δεδωκὼς ἦν, οὐ μὴν καὶ προσήκειν ἐπὶ τοῖς 
παρεληλυϑόσι τοιοῦτόν τινὰ νόμον συγγράφεσϑαι. 
Καῖσαρ μὲν ταῦτ᾽ sime, Κράσσος δὲ διὰ μὲν τοῦ 


[3] 


17 


y» 


6 


18 


256 L. XXXVII, CICERO EXSUL. a, u, 696. 


, r » ᾿, 
υἱέος βοήϑειαν τινα τῷ Κικέρωνι ἐνεδείκνυτο. αὐτὸς 
Y M - , E e 
0i τὰ τοῦ πλήϑους ἔπραττε. x«l ὁ Πομπήιος ὑπισ- 
^L 3 -" M , 
χνεῖτο μὲν αὐτῷ τὴν ἐπικουρίαν, σκήψεις δέ τινας 
» p , Mind , ' RIA 
ἄλλοτε ἄλλας ποιουμενος καὶ ἀποδημίας συχνὰς ἐπί- 
, 32 ' ὭΣ " ς 
τηδὲς στελλόμενος οὐκ ἐπήμυνεν. ἰδὼν ovv ταῦϑ' ὁ 
Κικέρων xol φοβηϑεὶς αὐϑις ἐπεχείρησε μὲν ὅπλα 
Ἵ , V 2 * , ^ 
ἀρασϑαι, τὰ τὲ γὰρ ἄλλα καὶ τὸν Πομπήιον φανερῶς- 
, ^ ^ E , - , X 
προεπηλακιξε. κωλυϑεὶς δὲ ὑπὸ τὲ τοῦ Karovog καὶ 
“ς E 
τοῦ Ὁρτησίου. μὴ καὶ ἐμφύλιος ἐκ τούτου πόλεμος 
, 0! 2 M 
γένηται, τότε δὴ καὶ ἄκων μετά τε αἰσχύνης καὶ μετὰ 
er c - , 
κακοδοξίας. ὡς καὶ ἐκ τοῦ συνειδότος ἐϑελοντὴς πε- 
, 2? - 2 
φευγῶς. μετέστη. πρὶν δὲ δὴ ἀφορμῆσαι. ἔς τε τὸ 
, , ? 2 - 2) 
Καπιτώλιον ἀνέβη καὶ ἀγαλματιόν τι ᾿4ϑηνᾶς ἀνέ- 
3 3 , ξ - 
Ouxe, φυλακίδα αὐτὴν ὀνομάσας. ὑπεξῆλθε δὲ ἐς 
, - , ' δ τὸ , 
Σικελίαν᾽ προστάτης τὲ yog αὐτῇ ἐγεγόνει. καὶ ἐλ- 
' EJ P" , ES 
πίδα πολλὴν ἔν τε τοῖς δήμοις καὶ ἐν τοῖς ἰδιώταις 
»" P] 3 € * , 
τῷ, τὲ ἄρχοντι αὐτῆς εἶχε τιμηϑήσεσϑαι. φυγόντος 
2 3 - € ^ - 3 , 3 
δ᾽ αὐτοῦ ὁ νόμος τὸ κῦρος. οὐχ ὅπως οὐκ ἐναντιω- 
, , 3 M * , » 1 
ὕεντος τινος. ἀλλὰ καὶ σπουδασαντῶν αλλῶν τε καὶ 
3 € e - ? , 
αὐτῶν ἐκείνων ot ὑπὲρ τοῦ Κικέρωνος ἀνὰ πρώτους 
, ; e ' ΄ 
πράττειν ἐδόκουν, ἐπειδήπερ ἅπαξ ἐχποδὼν ἐγεγό- 
E . A ri 3 , , » 35 ς , ^ ec 
vet, ἔλαβε᾽ xol ἢ vs οὐσία αὐτοῦ ἐδημεύϑη. καὶ ἢ 
, ri ᾿ ΄ , 2 
οἰκία ὥσπερ τινὸς πολεμίου κατεσκάφη, τὸ τε ἔδα- 
LEES ' » 3 OY 
qog αὐτῆς ἐς νεὼν ἐλευϑερίας ἀνέϑηκαν. αὐτῷ τὲ 
, , e M , , d ^ S ᾽ bd , 
ἐκεύνῳ ἢ ve φυγὴ ἐπετιμήϑη καὶ ἡ ἔν τῇ Σικελίᾳ 
διατριβὴ ἀπερρηϑη᾽ τρισχιλίους τὲ γὰρ καὶ ἕπτακο- 
, , ς ' c , € 
σίους καὶ πεντήκοντα σταδίους ὑπὲρ τὴν Ῥώμην ὑπερ- 
, M , e? , E] ' 
ὠρίσϑη. καὶ προσεπεκηρυχϑὴ ἵν εἰ δὴ ποτὲ £vrOgG 
3 - , ς , τ Ἁ 
αὐτῶν φανείη. καὶ αὐτὸς καὶ οἵ ὑποδεξάμενοι αὐτὸν 
5 
ἀνατὶ διόλωνται. 
e 5 ' - 
καὶ ὁ uiv ἐς τὴν Μακεδονίαν διὰ τοῦτο μετέστη 
/ NEM ἘΣ ^ ' , 9 ^ 
καὶ ἐκεῖ διέτριβεν ὀδυρόμενος ἐντυχὼν δ᾽ αὐτῷ 


a. u, 696. L. XXXVIIL. CICERO EXSUL. 257 


, t Aere) , , 
Φιλίσκος τις ἀνὴρ ἔν τε ταῖς ᾿άϑήναις συγγεγονώς 
γὰ cC.2 » 
οἵ καὶ τότε κατὰ τὴν τύχην συντυχών “οὐκ αἰσχύνῃ 
ἔφη. c Κικέρων, ϑρηνῶν καὶ γυναικείως διακείμε- 
"] e 
vog; Og ἔγωγε οὔποτ᾽ ἄν σε προσεδόκησα οὕτω μα- 
λακισϑήσεσϑαι, πολλῆς μὲν παιδείας καὶ παντοδα- 
- m » 
πῆς μετεσχηκότα, πολλοῖς δὲ καὶ συνηγορηκότα. 
{εὐ ze B Ξ ee» , ?o!/ e Deut 
καὶ og vzoAe«ov εἰπεν ἀλλ οὐδὲν τοι ouotov ἐστιν, 2 
3 ᾿ € x LP ) / . δ - 
ὦ Φιλίσκε, ὑπὲρ ἀλλῶν τὲ τινα λέγειν καὶ ἑαυτῷ 
e - 5 , 
συμβουλεύειν. τὰ μὲν γὰρ ὑπὲρ vOv ἀλλοτρίων 
3 - 50 , b , 
λεγόμενα. ἀπὸ ὀρϑῆς καὶ ἀδιαφϑόρου τῆς γνώμης 
προϊόντα. καιρὸν ἐς τὰ μάλιστα λαμβάνει ὅταν δὲ 
M - 
δὴ πάϑημά τι τὴν ψυχὴν καταλάβῃ, ϑολοῦται καὶ 
E 5 , - re 
σκοτοῦται καὶ οὐδὲν δύναται καίριον ἐννοῆσαι. ὅϑεν 
που πάνυ καλῶς εἴρηται ὅτι ῥᾷον παραινέσαι ἑτέροις 
» 29 ςς 
égrlv ἢ αὐτὸν παϑόντα καρτερῆσαι. λέγεις μέν 53 
3. n ς Ξ eto , ^ , , Ἢ 
τι ἔφη ὁ Φιλίσκος ᾿ ἀνθρώπινον᾽ οὐ μέντοι καὶ 
267 
ἠξίουν σε, τοσαύτῃ μὲν φρονήσει κεχρημένον, τοσαύ- 
, ? 3 
τὴν δὲ σοφίαν ἠσκηκότα. μὴ οὐ προπαρεσκευάσϑαι 
3 2 HÀ 
πρὸς πάντα τὰ ἀνθρώπινα. ἵν᾿ εἴ τι καὶ παράλογόν 
σοι προσπέσοι, μήτι γε καὶ ἄφρακτόν σε εὕροι. ἐπεὶ à 
3 3 ? , 
δ᾽ ovv ἐν τούτῳ καϑέστηκας, καὶ γὰρ ἄν τι ὠφε- 
, ^ 9. ἢ 
λήσαιμί σε διαλεξάμενός τι τῶν προσφόρων, ἵν᾽ ὥσπερ 
“ M , 3 
οὗ τὰ φορτία συναιρομενοί τισιν ἐπικουφίζουσιν αὐ- 
τούς, καὶ ἐγώ σοι τὸ πάϑος τοῦτο ἐπελαφρύναιμι, 
τοσούτῳ ὅᾷον ἐκείνων ὅσῳ μηδὲ τὸ βραχύτατον αὐ- 
τοῦ μεταλήψομαι. οὐ γάρ που καὶ ἀπαξιώσεις παρα- 5 
, ? z 
μυϑίου τινὸς παρ᾽ ἑτέρου τυχεῖν. εἰ μὲν γὰρ αὐτάρ- 
5 , Ἢ c - 
χης ἑαυτῷ qo9«, οὐδὲν ἂν ἡμῖν τῶν λόγων τούτων 
" 1 - 2. ὦ , e c , 
ἔδει νῦν δ᾽ ouotov πέπονθας ὥσπερ εἰ Imzoxga- 
, ^ "D - , E 
τὴς ἡ 4ημοκηδὴης ἡ καὶ ἄλλος τις τῶν πᾶνυ ἰατρῶν 
, / ' 
νοσήματι δυσιάτῳ περιπεσὼν ἀλλοτρίας χειρὸς πρὸς 
Y » e LE WE A : » 
τὴν ἄκεσιν αὐτοῦ προσεδεήϑη. ἀλλ᾽ εἴ γέ τινα 19 
DIO CASSIUS. I. 17 


[v] 


[2] 


20 


258 L. XXXVIII. CICERO EXSUL. a. u, 696. 


ἔφη ὁ Κικέρων “τοιοῦτον ἔχεις λόγον ὥστε τὴν ἀχλύν 
μου ταύτην ἀπὸ τῆς ψυχῆς ἀφελεῖν καὶ ἐς τὸ ἀρ- 
χαῖόν μὲ φῶς ἐπαναγαγεῖν, ἑτοιμότατος εἰμι ἀκούειν. 
ὥσπερ γὰρ τῶν φαρμάκων. οὕτω δὴ καὶ τῶν λόγων 
καὶ διαφοραὶ πολλαὶ καὶ δυνάμεις ποικίλαι εἰσίν, 
ὥστ᾽ οὐδὲν ϑαυμαστὸν εἰ καὶ ἐμὲ τὸν λαμπρὸν ἔν τε 
τῇ γερουσίᾳ xal ἐν ταῖς ἐκκλ ἡσίαις τοῖς τὲ δικαστη- 
ofotg σοφίᾳ τινὶ καταιονήσειας.᾿ 

ἱφέρε ovv" εἶπεν ὁ Φιλίσκος. “ἐπειδήπερ ἀκούειν 
ἕτοιμος εἶ, σκεψώμεθα πρῶτον μὲν εἰ κακὰ ὡς ἀλη- 
ϑῶς ἐστι ταῦτα τὰ περιεστηκότα σε, ἔπειτα δὲ τίνα 
τρόπον αὐτὰ ἀκεσόμεϑα. ἐγὼ τοίνυν πρῶτον μὲν 
ἁπάντων ὁρῶ σὲ ὑγιαίνοντα τῷ σώματι καὶ εὖ μάλα 
ἐρρωμένον. ὅπερ που πρῶτον κατὰ φύσιν ἀγαϑόν 
ἐστιν ἀνθρώποις. ἔπειτα δὲ τὰ ἐπιτήδεια αὐτάρκη 
κεχτημένον, ὥστε μήτε πεινὴν μήτε διψῆν ἢ ῥιγοῦν 
ἢ καὶ ἄλλο τι ἄτοπον ὑπ᾽ ἀπορίας ὑπομένειν. ὃ δὴ 
zat δεύτερον εἰκότως ἄν τις ἀγαϑὸν ἀνθρώπῳ φύσει 
τιϑείη. ὅταν γάρ TLVL U τε TOU σώματος σύστασις &U 
ἔχῃ καὶ διαρκεῖν ἀφροντιστῶν δύνηται, πάντα τὰ 
πρὸς εὐδαιμονίαν ἐπιβάλλοντα καρποῦται. ὁ οὖν 
Κικέρων ὑπολαβὼν ἔφη “ἀλλ᾽ οὐδὲν τῶν τοιούτων 
ὄφελός ἐστιν, ὅταν του τὴν ψυχὴν λυπῇ τι καὶ δάκνῃ᾽ 
πολλῷ γὰρ πλεῖον αἱ ἐκείνης φροντίδες ταλαιπωροῦσί 
τινα ἢ αἵ τοῦ σώματος εὐπάϑειαι τέρπουσιν. ὥσπερ 
καὶ ἐγὼ νῦν οὐδὲν οὔτε τῆς τοῦ σώματος ὑγιείας 
προτιμῶ. νοσῶν γε τὴν γνώμην. οὔτε τῆς τῶν ἐπι- 
τηδείων εὐπορίας πολλῶν γὰρ ἀπεστέρημαι." καὶ 
ὃς "xol τοῦτό σε" ἔφη “λυπεῖ; εἰ μὲν γὰρ ἐνδεήσε- 
σϑαι τῶν ἀναγκαίων ἔμελλες. λόγον &v τινα εἶχεν 
ἄχϑεσϑαί σε τοῖς ἀπολωλόσιν᾽ εἰ δὲ ἔκπλεά σοι πάντα 
τὰ ἐπιτήδεια ὑπάρχει. τί ἀνιὰ ὅτι μὴ καὶ πλείω κέ- 


.ἃ. u, 696. L. XXXVIII.. CICERO EXSUL. 259 


κτησαι; πᾶν γὰρ τὸ ὑπὲρ τὴν χρείαν τινὶ Ov περιτ- 
τόν ἐστι. καὶ ἐν τῷ ἴσῳ καὶ παρὸν καὶ ἀπὸν καϑέ- 
στηκεν , ἐπεί τοι καὶ πρότερον οὐδὲν δήπου τοῖς μὴ 
ἀναγκαίοις ἐχρώ, ὥστε καὶ τότε μὴ εἶναι ὧν μὴ ἔχφῃ- 
ξες, ἢ καὶ νῦν εἶναι ὧν μὴ δέῃ, νόμιξε. καὶ γὰρ 
οὐδὲ πατρῷα σοι τὰ πολλὰ αὐτῶν γέγονεν, ὥστε δὲ 
σπουδὴν ἰδιωτέραν περὶ αὐτὰ ποιεῖσϑαι. ἀλλ᾽ ὑπό 
τε τῆς γλώττης καὶ ὑπὸ τῶν λόγων σου πεπόρισται, 
δι᾿ οὖς καὶ ἀπόλωλεν. οὔκουν ἀγανακτεῖν προσήκει 
εἰ καϑάπερ ἐκτήϑη τινά. οὕτω καὶ ἀπεβλήϑη. οὐδὲ 
γὰρ οὐδ᾽ οἵ ναύκληροι πάνυ χαλεπῶς φέρουσι πολλὰ 
ξημιούμενοι᾽ λογέζεσϑαι γάρ. οἶμαι. φρονίμως ἐπί- 
στανται ὅτι ἡ ϑάλαττα ἡ διδοῦσά σφισιν αὐτὰ καὶ 
ἀφαιρεῖται. 

καὶ περὶ μὲν τούτων (xav: ἀποχρῆν τε γὰρ Qv- 
ϑρώπῳ πρὸς εὐδαιμονίαν τὸ τὰ ἀρκοῦντα κεχτῆσϑαι 
καὶ μηδενὸς ὧν τὸ σῶμα χρίξει το νομίζω. 
καὶ πᾶν τὸ περιττὸν καὶ φροντέδας καὶ πράγματα 
καὶ φϑόνους ἔχειν ἡγοῦμαι. ἐπειδὴ δὲ ἔφησϑα ὅτι 
οὐδεμία ἀπόλαυσις τῶν τοῦ σώματος ἀγαϑῶν ἐστιν, 
ὧν μὴ καὶ τὰ τῆς ψυχῆς προσυπάρχῃ τινί. ἔστι μὲν 
ἀληϑὴς ὃ λόγος, ἀδύνατον γάρ. κακῶς αὐτῆς ἐχού- 
σης. μὴ οὐ καὶ roUT αὐτῇ συννοσεῖν, ἐγὼ μέντοι 
πολλῷ ῥᾷον οἶμαι εἶναι τῆς εὐεξίας τῆς γνώμης ἐπι- 
μεληϑῆναί τινι ἢ τῆς τοῦ σώματος. τοῦτο μὲν γόρ. 
ἅτε καὶ σάρκινον Ov, πολλὰ μὲν ἄτοπα ἐν ἑαυτῷ ἔχει, 
πολλῆς δὲ ἐπικουρίας παρὰ τοῦ δαιμονίου δεῖται" 
ἐκείνη δὲ δή. οἷα ϑειοτέρας φύσεως οὖσα, καὶ ῥυϑ- 
μίξεσϑαι καὶ νουϑετεῖσϑαι ῥαδίως δύναται. οὐκοῦν 
κανταῦϑα ἴδωμεν τί τέ σοι τῶν τῆς ψυχῆς ἀγαϑῶν 
ἀπέστη, καὶ τί τῶν κακῶν προσγενόμενον οὐκ ἂν 
ἀποτριψαίμεϑα. ὁρῶ τοίνυν ἔγωγε πρῶτον μὲν φρο- 

17 


21 


τῷ 
τῷ 


28 


200 L. XXXVIII. CICERO EXSUL. a. ἃ. 696. 


νιμώτατόν Gs ἀνθρώπων ὄντα᾽ τεκμήριον δὲ ὅτι 
πλεῖστα μὲν καὶ τὴν βουλὴν καὶ τὸν δῆμον. ἐν οἷς 
συνεβούλευσάς τι αὐτοῖς, ἔπεισας. πλεῖστα δὲ καὶ 
τοὺς ἰδιώτας, ἐν οἷς συνηγόρησάας σφισιν, ὠφέλησας" 
ἔπειτα δὲ καὶ δικαιότατον πανταχοῦ γοῦν ὑπέρ τὲ 
τῆς πατρίδος καὶ τῶν φίλων ἀνταγωνιξόμενος τοῖς 
ἐπιβουλεύουσιν αὐτοῖς ἐξήτασαι᾽ καὶ αὐτά γε ταῦτα 
ἃ νῦν πέπονθας. οὐ δι᾽ ἄλλο τι συμβέβηκέ σοι ἢ ὅτι 
πάνϑ' ὑπὲρ τῶν νόμων καὶ τῆς πολιτείας καὶ λέγων 
καὶ πράττων διετέλεις. καὶ μὴν ὅτι καὶ σωφροσύνης 
ἐς τὰ πρῶτα ἀνήκεις, αὐτὸ τὸ ἐπιτήδευμά σου δη- 
Aoi: οὐ γὰρ οἷόν τ᾽ ἐστὶ δουλεύοντά τινα ταῖς τοῦ 
σώματος ἡδοναῖς ἐν μέσῳ vs ἀεὶ φαίνεσθαι καὶ ἐν 
τῇ ἀγορᾷ ἀναστρέφεσϑαι. μαρτύρια τὰ ἡμερινὰ ἔργα 
τῶν νυκτερινῶν ποιούμενον. οὕτω δὲ δὴ τούτων 
ἐχόντων ἐγὼ μέν σὲ καὶ ἀνδρειότατον Gv εἶναι, 
τοσαύτῃ uiv δώμῃ διανοίας, τοσαύτῃ δὲ καὶ ἰσχύι λό- 
γῶν χρώμενον᾽ σὺ δέ, ὡς ἔοικας, αὐτὸς ἑαυτοῦ. ἐκ- 
πλαγεὶς ὅτι παρά τὲ τὴν ἐλπίδα καὶ παρὰ τὴν ἀξίαν 
ἔπταισας, παρήφησαί τι τοῦ σφόδρα ἀνδρείου. ἀλλὰ 
τοῦτο μὲν εὐϑὺς ἀπολήψῃ᾽ τοιούτων δὲ τῶν κατὰ 
σὲ ὄντων, καὶ εὐ μὲν ἥκοντος τοῦ σώματος, εὖ δὲ καὶ 
τῆς ψυχῆς. οὐχ ὁρῶ τί τὸ λυποῦν ἐστί Gs. 

ταῦτα αὐτοῦ εἰπόντος ὁ Κικέρων ἔφη “οὐ δοκεῖ 
οὖν σοι μέγα κακὸν εἶναι ἀτιμία καὶ φυγή, καὶ τὸ 
μήτ᾽ οἴκοι διατρίβειν ... μετὰ τῶν φίλων εἶναι, ἀλλὰ 
ἐκ τῆς πατρίδος weg" ὕβρεως ἐχπεπτωκότα env. ἐν 
ἀλλοτρίᾳ γῇ καὶ ἀλᾶσϑαι, φυγάδα προσαγοφευόμε- 
vov, καὶ γέλωτα μὲν τοῖς ἐχϑροῖς, αἶσχος δὲ τοῖς οὐὖ- 
χδίοις “παρέχοντα. 7 “οὐδαμῇ ἔμοιγε᾽ ᾿ εἶπεν ὁ Φιλίσ- 
κος. “δύο γὰρ τούτων ὄντων ἐξ ὧν συνεστήκαμεν, 
ψυχὴς τε καὶ σώματος, καὶ δητῶν ἑκατέρῳ παρ᾽ αὖ- 


a, u. 696. L. XXXVIII. CICERO EXSUL. 261 


- - , 3 € b 
τῆς τῆς φυσεῶς καὶ ἀγαϑῶν καὶ κακῶν δεδομένων, 
, M "aA? € , ^ 'N ^ 
εἰ μὲν τι περὶ ταῦϑ' ἀμαρτανοιτο. καὶ βλαβερὸν ἂν 
, LY ' ΄ 2472. bd E 
εἰκότως καὶ αἰσχρὸν νομίζοιτο. εἰ δ΄ ὀρϑῶς ἔχοι, καὶ 
- ^" , ; e ΣΟ, D 
μᾶλλον ἂν ὠφέλιμον εἴη. ὁ καὶ σοὶ vov ὑπάρχει. τὰ 
M AE LIST] " ^ e? , ' , 
γαρ δὴ «AÀ ἐχεῖνα καὶ αἵ ἀτιμίαι. καὶ εἰ δὴ τι TOL- 
oUrov ἕτερον. νόμῳ vs καὶ δοκήσει τινὶ καὶ αἰσχρὰ 
3 MA - , 2 - 
καὶ κακά ἐστι, καὶ οὐδὲν οὔτε τῷ σώματι οὔτε τῇ 
- A 1 "^ - δὰ 
ψυχῇ λυμαίνεται. ποῖον μὲν γὰρ ἂν σώμα εἰπεῖν 
2 ? 3 , ' 
ἔχοις νενοσηκὸς ἢ καὶ ἀπολωλός. ποίαν δὲ ψυχὴν 
, , ἊΝ € 5» 5 
ἀδικωτέραν ἢ καὶ ἀμαϑεστέραν γεγονυῖαν ὑπ᾽ ἀτι- 
, bd Ἃ ^ - ' 
μίας καὶ φυγῆς ἡ καὶ ἄλλου τινὸς τῶν τοιούτων; ἐγὼ 
D , (ER SS ; "0 3 , 
μὲν γὰρ ovy ὁρώ. τὸ δὲ αἴτιον ὅτι οὐδέν σφων φύ- 
, ri 3 , e 2 3 e 
ει κακὸν ἔστιν, ὥσπερ οὐδ᾽ ἡ ἐπιτιμία οὐδ᾽ ἡ ἐν 
- " ' , , 3/442 ὃ ee , 
τῇ πατρίδι διατριβὴ φύσει χρηστή. ἀλλ᾽ οποῖα ποτ 
M e -"Ὕ 3 - 
ἂν τις ἕκαστος ἡμῶν περὶ αὐτὰ δοξάσῃ. τοιαῦτα καὶ 
πος ΜΡ ἢ 5, 3 3 » 3 » 
δοκεῖ εἶναι. αὐτίκα τὴν ἀτιμίαν οὐκ ἐπὶ τοῖς αὐτοῖς 
Ξ » 3 3: ἐν ει ^ 
παντελῶς ἀνϑρῶποι νομίζουσιν. ἀλλ ἔστιν α τῶν 
, ? 
ἔργων ἐπαίτια παρὰ τισὶν ὄντα παρ᾽ ἄλλοις ἐπαι- 
νεῖται. καὶ ἕτερα πρὸς τινῶν τιμώμενα πρὸς ἑτέρων 
, rj L] ^ n EY ᾿ 3 ' » No») 
κολαξεται᾿ εἰσὶ δὲ oV καὶ τὴν ἀρχὴν οὔτε τὸ ἔργον 
ἌΣ ὅν: ΤῈΣ; , Sw?) ' 
αὐτῆς ἴσασι. καὶ πάνυ εἰχότως᾽ ὅσα γὰρ μὴ προσ- 
, - - - 
ἅπτεται TOV τῇ φύσει τοῦ ἀνθρώπου προσηκόντων, 
Bim “5 , DIN , e τ *5 
οὐδ΄ ἀνήκειν ἐς αὐτὸν νομίζεται. ὥσπερ ἂν ovv, εἰ 
, ?" , , " ^ 
oed τις ἢ καὶ Vm priu: TL ἐγένετο τὸν δεῖνα νοσεῖν 
ἢ τὸν δεῖνα αἰσχρὸν εἶναι, γελοιότατον ἂν δήπουϑεν 
ἤν, οὕτω καὶ περὶ τῆς ἀτιμέας ἔχει. τὸ δ᾽ αὐτὸ τοῦτο 
καὶ περὶ τὴν φυγὴν ἔγωγε ὁρῶ ὄν. ἀποδημία γάρ 
» , δον es CE 
Tig ἄτιμὸς ἐστιν, ὥστ᾽ εἴπερ αὐτὴ καϑ᾽ αὑτὴν ἡ ἀτι- 
E] - c , 
μέα μηδεμίαν κακίαν ἔχει. οὐδὲ τῇ φυγῇ δήπου 
προστρίψασϑαί τι. κακὸν δύναται. ἐπεὶ τήν γε ἄλλως 
" er Y 
συχνοὶ πλεῖστον ὅσον χρόνον οὗ μὲν ἄκοντες. οἵ δὲ 
^ e. » 3 - ^ 
καὶ ἕχοντες ἀποδημοῦσι. καί τινες καὶ πάντα TOV 


9 


[i] 
σι 


e 


262 L. XXXVIII. CICERO EXSUL. a. u. 696. 


- * 
βίον καταναλίσκουσι περινοστοῦντες, ὥσπερ ἀεὶ παν- 
, , 32 » 
ταχόϑεν ἐξελαυνόμενοι. καὶ οὐδὲν μέντοι παρὰ τοῦτο 
, 5 ? , 
βλαπτεσϑαι νομίξουσιν. οὐ μὴν οὐδὲ διαφέρει τι 
^ 
ἑχούσιόν τινα ἢ μὴ τοῦτο ποιεῖν᾽ οὐδὲ γὰρ οὐδ᾽ ὁ 
ἄκων σωμασχῶν ἶττόν τι ἔρρωται τοῦ ἐϑελοντὶ αὐτὸ 
δρῶντος. οὐδ᾽ ὁ ἄκων ναυτιλλόμενος ἥττονά τινα 
3 € - - 
ὠφέλειαν τοῦ ἑτέρου κτᾶται. καὶ αὐτό γε τοῦτο τὸ 
ἀκούσιον οὐχ ὁρῶ δυνάμενον ἀνδρὶ φρονίμῳ συμβῆ- 
ναι. ὥστ᾽ εἴπερ ἐν τούτῳ τὸ διάφορον τοῦ τε εὖ καὶ 
τοῦ κακῶς πράττειν ἐστὶν ὅτι τὰ μὲν ἐθελονταὶ ἕτοί- 
' NES, ) € - 9 
μῶς. τὰ δ᾽ ἄκοντες χαλεπῶς ποιοῦμεν. εὐϑεράπευ- 
Ξ Ἁ ’ ' 3 πὰ n , € 
TOV' ἐὰν γάρ τοι πάντα τὰ ἀναγκαῖα 6XOUGLOL ὑπο- 
* 3 € e , , 
μένωμεν καὶ πρὸς μηδὲν αὐτῶν ἡττώμεϑα, Gvvavi- 
θηται πάντα κἀκεῖνα, ὅσα ἂν ἐν τῷ ἀκουσίῳ ϑῇ τις 
εἶναι. καὶ γάρ που καὶ ἀρχαῖος λόγος καὶ uda &U 
ἔχων ἐστὶν ὅτι δεῖ ἡμᾶς μὴ ὅσα ἂν βουλώμεϑα ἀξιοῦν 
3 DN, ^ E , 
γίγνεσθαι. ἀλλ᾽ ὅσα ἂν ἔκ τινος ἀνάγκης γίγνηται 
, - 7 , 
βούλεσϑαι. οὔτε γὰρ αὐϑαίρετον τὸν τοῦ βίου τρό- 
" 4? 9892 3 BRA. 4 ϑι Ὁ ^ - 
zov ἔχομεν ovo αὐτῶν ἕσμεν᾽ ἀλλ οπῶς cv τῇ 
, e d " , e 
τύχῃ δόξῃ, καὶ ὁποῖος ἂν ἑχάστῳ ἡμῶν δαίμων ἐκ- 
- - ^ 2 y 
πληρωτὴς τοῦ τεταγμένου Óo95, τοιοῦτον ἀνάγκη 
M c e" E 
καὶ ἐκεῖνον ἡμᾶς ποιεῖσϑαι. 
- ^ ^ - , , »" 3 , , LÀ 
ταῦτα μὲν δὴ τοιαῦτα ἔστιν. ἂν τ΄ ἐθέλωμεν ἂν 
ET E- 3 , Θέ SC 1 9 ΄ DN Sie 6 ' 
τὲ καὶ uQ' εἰ δέ σε οὐχὶ ἡ ἀτιμία αὐτὴ οὐδ᾽ ἡ φυγὴ 
ΓΙ τ 3 5 ὦ ᾿ , 3 3 ' 1 
αὐτὴ λυπεῖ. ἀλλ᾽ Oti μὴ μόνον μηδὲν ἠδικηκὼς τὴν 
, 3 M Y M 3 ' 3-5 , 
πατρίδα. ἀλλὰ καὶ πολλὰ εὐηργετηκῶὼς ἡτίμωσαί τὲ 
v 2 , , -—--X2 C0 ; , e 
καὶ ἐξελήλασαι. λόγισαι roUO Ort ἐπειδήπερ ἀπαξ 
- τὲ , 
ἐπέπρωτό σοι τοιοῦτό τι παϑεῖν. κάλλιστον δήπου 
X Ar ) ᾿ N , 25 , 2 
καὶ ἄριστον συμβέβηκε τὸ μηδὲν ἀδικήσαντα σὲ ἔπη- 
ι , ad 
ρεάσϑαι. GU μὲν γὰρ πάντα τὰ καϑήκοντα τοῖς πο- 
, , 3 7 
λέταις συνεβούλευσας καὶ ἔπραξας. ovx ἰδιωτευων. 
2 3e , 5. τω - ? ' 
ἀλλ᾽ ὑπατεύων. οὐδ᾽ ἰδίᾳ τι πολυπραγμονῶν, ἀλλα 


ἃ. ἃ. 696. L. XXXVIII. CICERO EXSUL. 263 


- » € , , 3 M , 
τοῖς τῆς βουλῆς δογμασι πειϑόμενος. oU κατὰ στάσιν, 
1 2 9 τ dry , ΣΝ "» τ ,. δ 
ἀλλ᾽ ἐπὶ τῷ βελτίστῳ γενομένοις ὁ δεῖνα δὲ καὶ ὁ 

WJ , - 
δεῖνα ἐκ δυναστείας καὶ ἐπηρείας πάντα κατὰ σοῦ 
y , 
συνεσκευάσαντο, ὥστ᾽ ἐκείνοις μὲν καὶ ἄχϑεσϑαι καὶ 
- 3 M , 
λυπεῖσθαι ἐπὶ τῇ ἀδικίᾳ προσήκει. col δὲ δὴ ἀν- 
M hd M 
δρείως φέρειν τὰ δόξαντα τῷ δαίμονι καὶ καλὸν καὶ 
3 ΝΣ 3 , - Ἢ , 
ἀναγκαῖόν ἐστιν. οὐ γάρ zov μᾶλλον ἂν ἐϑελήσαις 
τῷ τὲ Κατιλίνᾳ συμπράξας καὶ τῷ Λεντούλῳ συνο- 

, , 3 » 
μόσας. καὶ πάντα μὲν τἀναντία τῶν συμφερόντων 
τῇ πατρίδι παραινέσας. μηδὲν δὲ τῶν προσταχϑέν- 

QVE 3 « , 9 3 , E 

τῶν σοι ὑπ᾽ αὐτῆς ποιήσας. οἴκοι μένειν ἀδικήσας ἢ 

, » 2 - - 

κατορθώσας φυγεῖν. οὐκοῦν εἰ καὶ τῆς δόξης σοι 
- ? 

μέλει. πολλῷ που αἱρετώτερόν ἐστι μηδὲν ἀδική- 

? , 

σαντά σὲ ἐκπεπτωκέναι ἢ κακουργήσαντά τι οἴκοι με- 

, ' p c ^n ?e6» 

μενηκέναι᾽ τά τε γὰρ ἄλλα καὶ ἡ αἰσχύνη τοῖς ἀδί- 

ΕῚ m p 5 3 3 - d , 2 

κῶς ἐχβαλούῦσί τινα. ἀλλ΄ οὐ τῷ κατ΄ ἐπήρειαν ἐξε- 

L4 , - , 

λαϑέντι προσγίγνεται. καίτοι ἔγωγε ἀκούω ToU 

e , » 84. SL ALE S Ee , , ».5 ' 

OTL οὐκ ἀκὼν οὐδ dcAovg ἱμετέστης,. ἀλλ᾽ ἐϑελοντῆς 

, 3 ? - 5 , 
ἐμίσησας τὸν μετ΄ αὐτῶν (Mov, ἅτε μήτε βελτίους 

- - , 
σφὰς ποιῆσαι δυνάμενος μήτε συναπολέσϑαι σφίσιν 
c » E 3 
ὑπομένων. καὶ ἔφυγες οὐ τὴν πατρίδα. ἀλλὰ τοὺς 

» COSS A. 
ἐπιβουλεύοντας αὐτῇ. ὥστ᾽ ἐκεῖνοι uiv καὶ ἄτιμοι 
, E , - - 
καὶ ἐξόριστοι εἶεν ἄν. πάντα τἀγαϑὰ ἐκ τῶν ψυχῶν 
2 , ' S M 3 », AE 
éxDsBAgxorsg, Gv δὲ ἐπίτιμος καὶ εὐδαίμων. μήτ 
2 , M 
ἀτόπως τινὶ δουλεύων καὶ πάντα τὰ προσήκοντα ἔχων. 
M L 
ἂν τὲ ἐν Σικελίᾳ &v τὲ ἐν Μακεδονία ἄν ve καὶ ἄλ- 
, Ἂν , Ὁ 3 , 3 M , 

λοϑί που τῆς οἰκουμένης env εϑελήσῃς. ov γαρ δη- 

, y , * 
που τὰ χωρία οὔτε εὐτυχίαν οὔτε κακοδαιμονίαν τινὰ 

3 ' 3 ς - , 
δίδωσιν, ἀλλὰ καὶ αὐτὸς ἕκαστος αὑτῷ καὶ πατρίδα 
, , , - hk. - 

καὶ εὐδαιμονίαν ἀεὶ καὶ πανταχοῦ ποιεῖ. καὶ ταῦϑ'᾽ 
ς , e 3 
ὁ Κάμιλλος ἐννοήσας ἡδέως ἐν ᾿4ρδέα κατῴκησε, 

“δ € , , , , v , : , 
ταυϑ ὁ Σκιπίων λογισάμενος ἀλυπὼῶς ἕν Z4wégvo 


20 


to 


t2 


[A 


264 L. XXXVIII. CICERO EXSUL. a. u. 696. 


χατεβίω. τί γὰρ δεῖ. τὸν ᾿Δριστείδην, τί δὲ τὸν Θε- 
μιστοκλέα λέγειν, oUg ἐνδοξοτέρους ἡ φυγὴ ἐποίησε, 
τί τὸν Σόλωνα, ὃς ἑκὼν ἔτη δέκα ἀπεξενώϑη; 

μὴ οὖν μηδὲ σὺ μήτε χαλεπόν τι τῶν τοιούτων, 
ἃ μήτε τῇ τοῦ σώματος μήτε τῇ τῆς ψυχῆς ἡμῶν φύ- 
σξι προσήκει; νόμιξε εἶναι; uar ἀγανάκτει τοῖς προσ- 
πεπτωκοσιν. οὐδὲ γὰρ οὐδ᾽ αἵρεσίς τις ἔστιν ἡμῖν τοῦ 
ξῆν ὅπως ἂν ἐθελήσωμεν. ὥσπερ εἶπον, ἀλλ᾽ ἀνάγκη 
πᾶσα ὑπομένειν ἡμὰς τὰ δοκοῦντα τῷ δαιμονίῳ. τοῦτο 
δὲ ἂν μὲν ἐθελονταὶ ποιῶμεν, ov λυπησόμεϑα, ἂν δὲ 
ἀκόντως. οὔτε ἐκφευξόμεϑά τι τῶν πεπρωμένων. καὶ 
τὸ μέγιστον τῶν κακῶν προσεπιχκτησόμεϑα. τὸ μάτην 
ἀνιᾶσϑαι. τεκμήριον δὲ ὅτι o£ μὲν καὶ τὰ ἀτοπώτατα 
εὐκόλως φέροντες ἐν οὐδενὶ δεινῷ καϑεστηκέναι νομί- 
ἕξουσιν, οἵ δὲ καὶ τοῖς ἐλαφροτάτοις βαρυνόμενοι πάντα 
τὰ ἐξ ἀνθρώπων κακὰ ἔχειν ὑποπτεύυουσι᾽ καὶ ἕτεροι 
οἱ μὲν τὰ ἀμείνω κακῶς, οἵ δὲ καὶ τὰ χείρω καλῶς 
μεταχειριξζόμενοι, τοιαῦτα καὶ τοῖς ἄλλοις ἑκάτερα 
δοκεῖν εἶναι ποιοῦσιν οἷα αὑτοῖς εἶναι παρασκευά- 
ἕξουσι. καὶ σὺ οὖν ταῦτα λογιξόμενος μήτε τοῖς πα- 
ροῦσιν ἄχϑου. μήτ᾽. ἂν τοὺς ἐκβαλόντας Gs εὐτυ- 
χοῦντας πυνϑάνῃ. λυποῦ. κούφαι μὲν γὰρ καὶ ἐφή- 
μξροι καὶ ἄλλως «6 τῶν ἀνθρώπων εὐπραγίαι εἰσί, 
καὶ ὅσῳ ἂν μᾶλλόν τις ἀπ᾽ αὐτῶν ἐπαύξῃ, ῥᾷον ὥσ- 
πὲρ πνεῦμα πίπτει. μάλιστα δὲ ἐν ταῖς στάσεσιν. 
ἅτε γὰρ ἐν τεταραγμένοις καὶ ἀκαταστάτοις πράγμασι 
φερόμενοι μικρόν, μᾶλλον δὲ οὐδὲν τῶν χειμαξομέ- 
νῶν διαφέρουσιν. ἀλλ᾽ ἄνω τε καὶ κάτω, ποτὲ μὲν 
δεῦρο, ποτὲ δὲ ἐκεῖσε᾽ κἂν ἄρα τι καὶ τὸ βραχύτατον 
σφαλῶσι, παντελῶς βαπτίζονται. καὶ ἵνα ys μήτε 
τὸν Ζροῦσον μήτε τὸν Σκιπίωνα μήτε τοὺς Γράκχ- 
χους ἢ καὶ ἄλλους τινὰς εἴπω. μέμνησο μὲν ὅπως ὁ 


a. u. 696. L. XXXVIII. CICERO EXSUL. 265 


ς bd ' 
Κάμιλλος ὁ φυγὰς ἄμεινον τοῦ Καπιτωλίνου μετὰ 
" 3m ἢ , 3 , , “ 
ταῦτα ἀπήλλαξε. μέμνησο δὲ ocov “ριστείδης τοῦ 
ες , [i4 ' p 
Θεμιστοκλέους ὕστερον διήνεγκεν. ὥστε xol σὺ μαά- 
* E] ' , » 1 ᾽ 
λιστα μὲν ἔλπιζε καὶ καταχϑησεσϑαι, οὔτε γὰρ ἐξ 
?€& , , c 
ἀδικίας ἐξελήλασαι, καὶ ἐπιζητήσουσι μέν 6e, ὡς πυν- 
? , , 
ϑάνομαι. καὶ αὐτοὶ οἵ ἐκβεβληκότες, ποϑήσουσι δὲ 
, ^ ' Ea - , 
πᾶντες᾿ ἂν δὲ δὴ καὶ ἐν τοῖς παροῦσιν ἐμμείνῃς, μήτι 
3 -" ' - ? , 
ys καὶ ἀνιαϑῇς παρὰ τοῦτο μηδέν. Xv uiv γάρ μοι 
πεισϑῇς. καὶ πάνυ ἀγαπήσεις χωρίον τέ τι παραϑα- 
, 2! " 3 - 
λασσέίδιον ἔξω πάτου ἐκλεξάμενος, καὶ ἐν αὐτῷ γεῶρ- 
hd ri , - 
γῶν τὲ ἅμα καὶ συγγράφων τι. ὡς Ξενοφῶν, ὡς Θου- 
κυδίδης. τό τε γὰρ εἶδος τοῦτο τῆς σοφίας διαρκέ- 
2 
στατόν ἐστι καὶ παντὶ μὲν ἀνδρί. πάσῃ δὲ πολιτείᾳ 
Coe e M ' 
ἀρμοδιώτατον. καὶ ἡ φυγὴ φέρει τινὰ σχολὴν yovi- 
μωτέραν. ὥστ᾽ εἴπερ ὄντως ἀϑάνατος καϑάπερ ἐκεῖ- 
, , J , 5 , , * 
vot γενεσϑαι &0£Aseug, ξζηλωσον αὐτοῦυς. τὰ τὲ yUQ 
2 - J; DOT 
ἐπιτήδεια ἀρκοῦντα ἔχεις καὶ οὔτ᾽ ἀξιώματός τινος 
3 e 
προσδέῃ᾽ εἰ γάρ τι καὶ ἐν τούτοις ἀγαϑόν ἐστιν. ὑπά- 
τευκας᾿ καὶ πλέον οὐδὲν τοῖς καὶ δεύτερον καὶ τρί- 
^ , 3 
τον ἢ καὶ τέταρτον ἄρξασι. πλὴν γραμμάτων ἀριϑ- 
» - ec € - [00e a) 
μοῦ κενῶν. ὑπάρχει. ἃ μήτε ξῶντα μήτ᾽ ἀποϑανόντα 
' 2 A » ^ e » » » 
τινὰ ὠφελεῖ οὔκουν ἂν ἕλοιο ovre Kogovivog οὔτε 
, ec δ , ς , - ^ , * 
Magiog ὁ ἑἕπτακις ὑπατεύσας μάλλον ἡ Κικέρων εἰ- 
^ »2? SFR , 2 er 
v«L' ovt cv ἡγεμονίας τινὸς ἐπιϑυμεῖς. Og ys καὶ 
Y ῳ 2e; , ^ - 
τὴν δοθεῖσαν σοι ἐξέστης. καταφρονήσας uiv τῶν 
3 3 3 ^ - - , 
ἀπ᾽ αὐτῆς κερδῶν, καταφρονήσας δὲ καὶ τῆς ὀλιγο- 
, e - E * 
χρονίου τε καὶ ὑπευϑύνου πᾶσι τοῖς συκοφαντεῖν 
2 L ; 7: ^ m1 * 3 e ^ 
ἐθέλουσιν ἐξουσίας. καὶ ταῦτ᾽ εἶπον ovy Ort καὶ 
, τῇ 5... τω 3 " 3 , 
ἀναγκαῖόν τι αὐτῶν πρὸς εὐδαιμονίαν ἐστίν. ἀλλ 
e , - E 
OrL καὶ ἐν τοῖς πολιτικοῖς. ἐπείπερ ἐχρῆν. ἱχανῶς 
, , m: , 
ἔξήτασαι. ἵνα καὶ ἐξ ἐκείνων τὸ διάφορον τῶν βίων 
A] ' ^ er V ^ τ , Ἁ A Ἁ , 
μαϑῶν τὰ μὲν ἕλῃ. τὰ δὲ ἀπώσῃ. x«i τὰ μὲν διώξης, 


28 


6 


29 


2 


3 


4 


30 


266 L. XXXVIII. CICERO EXSUL. a. ἃ. 696. 


Ss , M . * o7 £u ' 

τὰ δὲ φυγῃς. σμικρὸς γὰρ ὁ βίος ἡμῶν. καὶ δεῖ δὲ 
μὴ πάντα αὐτὸν ἄλλοις βιῶναι, ἀλλ᾽ ἤδη τι καὶ σεαυτῷ 
᾿χαφίσασϑαι. σκέψαι δὲ ὅσον ἤ τε ἡσυχία τῆς ταρα- 
χῆς καὶ ἡ εὔροια τῶν ϑορύβων ἢ τε ἐλευϑερία τῆς 
δουλείας καὶ ἡ ἀσφάλεια τῶν κινδύνων διαφέρει, ἵν᾽ 
ἐπιϑυμήσῃς ξῆσαι ὡς ἐγώ σοι παραινῶ. οὕτω μὲν 
γὰρ εὐδαιμονήσεις. καί σου μέγα ὄνομα, καὶ τοῦτο 
ἀεί, καὶ ξῶντος ἐπὶ τούτῳ καὶ τελευτήσαντος ἔσται" 
ἂν δὲ δὴ τήν τε κάϑοδον σπουδάσῃς καὶ τὴν ἐν τῇ 
πολιτείᾳ λαμπρότητα ζηλώσῃς, δυσχερὲς μὲν οὐδὲν 
εἰπεῖν βούλομαι, φοβοῦμαι δέ. ἔς τε τὰ πράγματα 
ἀποβλέπων καὶ τὴν σὴν παρρησίαν ἐννοῶν. τήν v6 . 
δύναμιν καὶ τὸ πλῆϑος τῶν ἀντιστασιωτῶν σου 950- 
ρῶν, μήποτέ τι καὶ αὖϑις σφαλῇς. καὶ εἰ μὲν ἐν φυγῇ 
γένοιο. μεταγνώσῃ μόνον. εἰ δέ τι ἕτερον ἀνήκεστον 
πάϑοις, οὐδὲ μετανοῆσαι δυνήσῃ. καίτοι πώς μὲν οὐ 
δεινόν, πῶς δ᾽ οὐκ αἰσχρὸν ἀποτμηϑῆναί τέ τινος τὴν 
κεφαλὴν καὶ ἐς τὴν ἀγορὰν τεϑῆναι, κἂν οὕτω τύχῃ, 
κἂν ἄνδρα τινὰ αὐτῇ κἂν γυναῖκα ἐνυβρίσαι; καί μὲ 
uw ὡς φαῦλά σοι οἰωνιξόμενον μισήσῃς. ἀλλ᾽ ὡς διοση- 
μίαν τινὰ προδεικνύντα φύλαξαι. μηδέ σε ἐξαπατάτω 
τοῦϑ' ὅτι καὶ φίλους τινὰς τῶν δυνατῶν ἔχεις οὐδὲν 
γάρ G& ὠφελήσουσιν oí δοκοῦντες φιλεῖν πρὸς τοὺς 
ἐχϑρώς διακειμένους. ὥσπερ που καὶ πεπείρασαι. οἵ 
γὰρ δυναστείας ἐρῶντες παρ᾽ οὐδὲν πάντα τἄλλα, 
πρὸς τὸ τυχεῖν ὧν βούλονται, τίϑενται, ἀλλὰ καὶ 
τοὺς φιλτάτους καὶ τοὺς συγγενεστάτους πολλάκις 
ἀντὶ τῶν ἐχϑίστων ἀντικαταλλάσσονται.᾽" 

καὶ Κικέρων μὲν ταῦτα ἀκούσας δάων πὼς ἐγένετο, 
οὐ μέντοι καὶ ἐπὶ πολὺ ἔφυγεν. ἀλλὰ καὶ ὑπ᾽ αὐτοῦ 
τοῦ Πομπηίου τοῦ μάλιστα αὐτὸν ἐκβαλόντος κατ- 
ἤχϑη. αἴτιον δὲ ὅτι ὁ Κλώδιος τόν τε Τιγράνην τὸν 


a. u. 696. L. XXXVIII. CICERO EXSUL. 207 


E 2 , δ, 
νεώτερον, ἐν δεσμοῖς ἔτι καὶ τότε παρὰ Πουκέῳ Φλα- 
ς M , , 
ουίῳ ὄντα, πεισϑεὶς ὑπὸ χρημάτων ἐξήρπασε καὶ 
3 -» ' , , , 
ἀφῆκε, καὶ τὸν Πομπήιον τὸν ve Γαβίνιον ἀγαναχτή- 
, , T , , 3 ' 
σαντας ἐπὶ τούτῳ περιύβρισε, τοῖς τὲ ἀμφ᾽ αὐτοὺς 
3: ' , E -——e , 
ovo, καὶ πληγὰς καὶ τραύματα ἔδωκε. καὶ τοῦ vzc- 
' 3 , 
του τάς τε ῥάβδους συνέτριψε καὶ τὴν οὐσίαν κα- 
5 M A ^ 2€ » 
ϑιέρωσεν. ὀργισϑεὶς γὰρ δια ταυϑ' o Πομπήιος. &À- 
r bd 
Aog τε καὶ ὁτι τῇ ἐξουσίᾳ, ἣν αὐτὸς τοῖς δημάρχοις 
ἀπεδεδώκει, κατ᾽ αὐτοῦ ὁ Κλώδιος ἐκέχρητο, ἀνα- 
καλέσασϑαι τὸν Κικέρωνα ἠϑέλησε, καὶ αὐτῶ τὴν 
, SEIT E - " , »" 
καϑοδὸν εὐϑυς δια τοῦ Νιννίου πράττειν ἤρξατο. 
κι ς 
καὶ ὃς ἐσήνεγκε μὲν ἐς τὸ βουλευτήριον τὴν ὑπὲρ 
3 - 3 , SL 
αὐτοῦ γνώμην. ἀπόντα τὸν Κλώδιον τηρήσας ἀντι- 
' ΄ Υ ς 
στάντος δέ οἱ ἑτέρου τινὸς δημάρχου ἐκείνην vs ὡς 
καὶ τῷ πλήϑει κοινώσων ἐξέϑηκε, καὶ τῷ Κλωδίῳ 
A] 3 €- 3 
πρὸς πάντα καϑάπαξ ἠναντιοῦτο. x(&x τούτου καὶ 
, 3 2 3 -» 
φιλονεικίαν καὶ τραύματα ἀπ᾽ αὐτῶν πολλὰ ἕκατέ- 
^ € 3 
ροις ἐγίγνετο. πρὶν δὲ ἡ ἐς τοῦτο ἀφικέσϑαι. βου- 
ς S 
ληϑεὶς ὁ Κλώδιος τόν τε Κάτωνα éxmoÓcv, ὅπως 
- e " , 
ῥᾷον ὁσα ἔπραττε κατορϑώσῃ. ποιήσασϑαι. καὶ τὸν 
L. , 1 , » , , e 
Πτολεμαῖον τοτὲ τὴν Κυπρον ἔχοντα ἀμυνασϑαι. ort 
2 ὃ ' - - 3 ^ 
αὑτὸν παρὰ τῶν καταποντιστῶν οὐκ ἐλύσατο. τήν τὲ 
-» N M 3 -» ' 
νῆσον ἐδημοσίευσε καὶ πρὸς τὴν διοίκησιν αὐτῆς τὸν 
PA 
Κάτωνα xal μάλα ἄκοντα ἀπέστειλε. 
- ECT MUP ον ἃ : MINE 
ταῦτα μὲν ἐν τῇ πόλει ἐγίγνετο Καῖσαρ δὲ εὐρε 
μὲν οὐδὲν ἐν τῇ Γαλατίᾳ πολέμιον. ἀλλὰ ἀκριβῶς 
πάντα ἡσύχαξεν, οὐ μέντοι καὶ ἐν εἰρήνῃ διεγένετο, 
ἀλλὰ καὶ αὐτομάτου τὸ πρῶτον πολέμου τινὸς αὐτῷ 
ei , [ur 
συμβάντος ἕτερος συνηνέχϑη. ὥστ᾽ αὐτόν. ὥσπερ ἐς 
Ἁ , , - 
τὰ μάλιστα ἐπεϑύμει, πάντα καὶ πολεμῆσαι καὶ κα- 
- 3 , ' , 3 , 1 
τορϑωσαι. Ελουήτιοι yog πληϑει re ἀκμαξοντὲς καὶ 
, 3 3 » , A » 
χώραν ovx αὐτάρκη τῇ πολυανϑρωπία σφῶν ἔχοντες. 


. 


91 


to 


208 L. XXXVII. CICERO EXSUL. a. u. 696. 


μέρος μέν τι ἐκπέμψαι ἐς ἀποικίαν οὐκ ἠϑέλησαν, 
μὴ καὶ διασπασϑέντες εὐεπιβουλευτότεροι τοῖς λυπη- 
ϑεῖσί ποτε ὑπ᾽ αὐτῶν γένωνται. πάντες δὲ δὴ. ἀπ- 
αναστῆναι βουληϑέντες. ὡς καὶ ἐς ἑτέραν τινὰ καὶ 
πλείω καὶ βελτίω χώραν μετοικισϑησόμενοι. τάς τὲ 
κώμας καὶ τὰς πόλεις σφῶν ἁπάσας ἔκαυσαν. ὥστε 
μηδένα μετάμελον τῆς ἀναστάσεως ποιήσασϑαι. καί 
τινας καὶ ἑτέρους τῶν αὐτῶν δεομένους προσλαβόν- 
τὲς ἀπῆραν. Ὀρκετόριγός σφισιν ἡγουμένου. ἐν νῷ 
ἔχοντες τόν τε Ῥοδανὸν διαβῆναι καὶ πρὸς ταῖς AA- 
πεσί που κατοικισϑῆναι. καὶ ἐπειδὴ ὁ Καῖσαρ τήν 
τὲ γέφυραν διέχοψε καὶ τἄλλα ὡς κωλύσων αὐτοὺς 
διαβῆναι ἡτοιμάξετο, ἔπεμψαν πρὸς αὐτὸν δίοδόν τε 
αἰτούμενοι καὶ προσυπισχνούμενοι μηδὲν τὴν τῶν 


€ - , rr MJ , 
Ῥωμαίων γὴν κακώσειν. καὶ og, εἰ καὶ τὰ μάλιστα 


3. m - 
μήτε ἐπίστευεν αὐτοῖς μήτε προχωρῆσαί ποι ἐπιτρέ- 
» 3 5 ὦ 5.» - , 
ψειν ἔμελλεν. ἀλλ᾽ οτι γε οὐδέπω καλῶς παρεσκευα- 
ε e - e 
στο, βουλεύσεσϑαί τὲ ὑπὲρ ὧν ἠξίουν μετὰ τῶν ὑπο- 
E 3 - e 
στρατήγων ἔφη καὶ τὴν ἀπόκρισιν ἐν ῥητῇ τινι ἡμέρᾳ 
e 
δώσειν. καί τι καὶ ἐλπέδος. ὡς καὶ ἐπιτρέψων σφίσι 
' e , 9 , ' , 
τὴν δίοδον, ὑπετείνατο. xav τουτῷ τὰ ἐπικαιρότατα 
διετάφρευσε καὶ ἀπετείχισεν, ὥστ᾽ ἄπορον αὐτοῖς τὴν 
ὁδὸν γενέσϑαι. oí ovv βάρβαροι χρόνον μέν τινὰ 
ἐπέσχον. ἔπειτ᾽ ἐπειδὴ μηδὲν ἤκουσαν κατὰ τὸ συγ- 
κείμενον. ἄραντες. τὸ μὲν πρῶτον διὰ τῶν ᾿Ἵλλοβρί- 
γῶν ἐπορεύοντο ἥπερ ὥρμηντο, ἔπειτ᾽ ἐντυχόντες 
τοῖς κωλύμασιν ἐς Σηκουανοὺς ἀπετράποντο. καὶ διά 
- " 1 
τε τούτων καὶ διὰ τῶν Αἰδούων ἐϑελοντί σφισι τὴν 
δίοδον, ἐφ᾽ à μηδὲν ἀδικηϑῶσ ᾽ διιόν- 
todapgergnempidéove DER nee gne hpc 
τες οὐκ ἐνέμειναν τοῖς ὡμολογημένοις. ἀλλὰ τὴν χώ- 
ραν αὐτῶν ἐλεηλάτουν. πέμψαντες οὖν οἵ τε Ση- 
κουανοὶ καὶ οἵ Αἴδουοι πρὸς τὸν Καίσαρα ἐπικουρίαν 


a. u, 696. L. XXXVIII. CICERO EXSUL. 269 


τὲ παρ᾽ αὐτοῦ ἤτουν, καὶ ἐδέοντο μή σφας περιιδεῖν 
ἀπολουμένους. καὶ ἔλεγον μὲν οὐδὲν ὅμοια, οἷς ἔπρα- 
ἕαν. ἔτυχον δ᾽ οὖν ὅμως ὧν ἠξίουν᾽ ὁ γὰρ Καῖσαρ 
φοβηϑεὶς μὴ καὶ ἐπὶ τὴν Τύλοσαν οἵ Ἐλουήτιοι τρά- 
πῶνται; εἵλετο μετ᾽ ἐκείνων αὐτοὺς ἀμύνασϑαι μαλ- 
λον ἢ συμφρονήσασί σφισιν. ὅπερ εὔδηλον ἣν ἐσό- 
μένον. πολεμῆσαι. προσπεσὼν οὖν διὰ ταῦτα τοῖς 
᾿Ελουητίοις τὸν ἴραριν διαβαίνουσι τοὺς μὲν τελευ- 
ταίους ἐπακολουϑοῦντας ἐν αὐτῷ τῷ πόρῳ διέφϑειρε, 
τοὺς δὲ προκεχωρηκότας ἐς τοσοῦτον ἐκ τοῦ αἰφνι- 
δίου καὶ ἐκ τοῦ τάχους τῆς διώξεως καὶ τῆς πύστεως 
τῶν ἀπολωλότων ἐξέπληξεν. ὥστε ἐς ὁμολογίαν ἐπὶ 
χώρᾳ τινὶ ἐθελῆσαι ἐλϑεῖν. οὐ μέντοι καὶ συνέβη- 
σαν᾽ ἐπειδὴ γὰρ ὁμήρους ἠἡτήϑησαν, ἠγανάκτησαν 
οὐχ ὅτι ἠπιστοῦντο, ἀλλ᾽ ὅτι ἀπηξίουν ὁμήρους τισὶ 
δοῦναι. καὶ τῶν μὲν σπονδῶν κατεφρόνησαν, προ- 
χωροῦντες δὲ αὐϑις τήν τε ἵππον τοῦ Καίσαρος, ἀπό 
τε τοῦ πεξοῦ πολὺ προδραμοῦσαν καὶ τοὺς ὀπισϑο- 
φύλακας αὐτῶν παραλλάττουσαν. ὑποστάντες τῷ ἵπ- 
πικῷ ἐνίκησαν, κἀκ τούτου αὐτοί τε φρόνημα λαβόν- 
τὲς καὶ ἐκεῖνον φυγεῖν διά τε τὴν ἐλάττωσιν. καὶ 
ὅτι σπανίσας τῶν ἐπιτηδείων πρὸς πόλιν τινὰ ἔξω 
τῆς ὁδοῦ οὖσαν ἐξετράπετο, νομίσαντες τοῦ τὲ πρόσω 
ἀφεῖντο καὶ ἐπεδίωξαν αὐτόν. ἰδὼν οὖν τοῦτο 0 
Καῖσαρ. καὶ φοβηϑεὶς τήν τε ὁρμὴν αὐτῶν καὶ τὸ 
πλῆϑος, τῷ μὲν πεζῷ πρὸς μετέωρόν τι ὥρμησε, τοὺς 
δὲ ἱππέας προεβάλετο προκινδυνεῦσαί σφισιν. ἕως 
ἐν ἐπιτηδείῳ παρατάξῃ. τρεψαμένων τὸ αὐϑις αὖὐ- 
τοὺς Éx&(vGv, καὶ πρὸς αὐτὸ τὸ ὄρϑιον ϑυμῷ φερο- 
μένων. ἐπικατέδραμέ σφισιν ἐξαίφνης. καὶ ἅτε συν- 
τεταγμένος σποράδας ἐξ ὑπερδεξίων οὐ χαλεπῶς ἀπ- 


99 


, 2i € 
ἑῶσατο. τραπομένων δὲ τούτων. ἄλλοι τινὲς τῶν μὴ 4 


ὧι 


34 


[o7] 


270 L. XXXVIII. CICERO EXSUL. a. u. 696. 


μαχομένων, ὑπό τε γὰρ τοῦ πλήϑους καὶ ὑπὸ τῆς 
σπουδῆς οὐ πάντες ἅμα παρεγένοντο. προσέμιξαν 
ἐξαίφνης κατὰ νώτου τοῖς ἐπιδιώκουσί σφας. καὶ 
ἐθορύβησαν μὲν αὐτούς. πλεῖον Oi οὐδὲν ἔσχον ὁ 
γὰρ Καῖσαρ τοῖς ἱππεῦσι τοὺς φεύγοντας προστάξας 
αὐτὸς τῷ ὁπλιτιχῷ πρὸς ἐκείνους ἐτράπετο, καὶ κρα- 
τήσας πρός τε τὰς ἁμάξας ἀμφοτέροις σφίσι piso 
ταφυγοῦσιν ἐφέσπετο, κἀνταῦϑα αὖϑις ἰσχυρῶς ἐπ᾽ 
αὐτῶν ἀμυνομένους σφᾶς ἐνέκησε. παϑόντες δὲ ταῦϑ'᾽ 
of βάρβαροι δίχα διῃρέϑησαν. οἱ μὲν γὰρ ὡμολόγη- 
σαν αὐτῷ καὶ ἔς τὲ τὴν οἰκείαν ὅϑεν ἐξανέστησαν 
ἐπανῆλθον. κἀνταῦϑα τὰς πόλεις ἀνορϑώσαντες ὥκη- 
σαν οἱ δὲ οὐκ ἐθελήσαντες τὰ ὅπλα παραδοῦναι 
πρὸς τὸν Ῥῆνον ὡς καὶ ἐς τὴν ἀρχαίαν σφῶν γὴν 
ἐπανελθεῖν δυνάμενοι. ὥρμησαν, καὶ αὐτοὺς οἵ σύμ- 
μάχοι τῶν Ῥωμαίων δι᾽ ὧν διήεσαν ῥαδίως. ἅτε καὶ 
ὀλίγους καὶ νενικημένους. ἔφϑειραν. 

οὕτω μὲν δὴ τὸν πρῶτον πόλεμον ὁ Καῖσαρ ἐπο- 
λέμησεν. ἀρξάμενος δὲ ἐκεῖϑεν οὐχ ἡσύχασεν, ἀλλ᾽ 
αὐτός τὲ τὸ ἑαυτοῦ βούλημα ἅμα ἀπεπλήρωσε καὶ 
τοῖς συμμάχοις ἐχαρίσατο. οἵ τε γὰρ Σηκουανοὶ καὶ 
of Αἴδουοι τήν τε προϑυμίαν αὐτοῦ ἰδόντες καὶ τὰ 
ἔργα ὁμολογοῦντα ταῖς ἐλπίσιν αἰσϑόμενοι. ἐκείνῳ 
τε εὐεργεσίαν ἅμα καταϑέσϑαι καὶ τοὺς Κελτοὺς τοὺς 
ὁμοχώρους σφίσι τιμωρήσασϑαι ἠϑέλησαν᾽ τὸν γὰρ 


- , € Ψ' , € 
Ῥῆνον πάλαι ποτὲ διαβάντες τῆς τὲ χώρας αὐτῶν 


τινα παρετέτμηντο καὶ αὐτοὺς ὑποτελεῖς ἐπεποίηντο, 
ὁμήρους σφῶν ἔχοντες. καὶ ἐτύγχανον γὰρ δεόμενοι 
ὧν ὠρέγετο, ῥᾳδίως αὐτὸν ἀνέπεισαν ἐπικουρῆσαί 
σφισιν. "ex: μὲν γὰρ ᾿Δριοούιστος τῶν Κελτῶν ἐκεί- 
νῶν. καὶ τήν τε κύρωσιν τῆς βασιλείας παρὰ τῶν 


e , ' , 
Ῥωμαίων εἰλήφει. καὶ ἐς vovg φίλους τοὺς τὲ συμ- 


a, u. 696. L. XXXVIII. CICERO EXSUL. 2711 


μάχους αὐτῶν ὑπ᾽ αὐτοῦ τοῦ Καίσαρος ὑπατεύοντος 
ἐγέγραπτο᾽ πρὸς δὲ δὴ τὴν ἐκ τοῦ πολέμου δόξαν 
καὶ τὴν ἀπ᾽ αὐτῆς ἰσχὺν οὐδὲν τούτων ἐφρόντισε, 
πλὴν καϑ' ὅσον παρὰ τοῦ βαρβάρου πρόφασιν τῆς 
διαφορᾶς, μὴ καὶ προὐπάρχειν τι ἐς αὐτὸν νομισϑῆ. 
λαβεῖν. ἠθέλησε. καὶ διὰ τοῦτο μετεπέμψατο αὐτὸν 
ὡς καὶ διαλεχϑῆναί τι αὐτῷ δεόμενος. ἐπειδή τε 
οὐχ ὑπήκουσεν, ἀλλὰ καὶ ἔφη ὅτι “ εἴ τί μοι βούλε- 
ται Καῖσαρ εἰπεῖν, αὐτὸς πρὸς ἐμὲ ἐλϑέτω᾽ οὔτε γὰρ 
ἄλλως καταδεέστερος αὐτοῦ εἰμι. καὶ τὸν χρείαν τι- 
νὸς ἔχοντα αὐτὸν πρὸς ἐκεῖνον ἀφικνεῖσϑαι δεῖ", ὁρ- 
γήν τε ὡς καὶ πάντας τοὺς Ῥωμαίους προπεπηλακι- 
κότος αὐτοῦ ἐν τούτῳ ἐποιήσατο. καὶ παραχρῆμα 
τούς τὲ ὁμήρους τῶν συμμάχων ἀπήτησεν αὐτόν. καὶ 
προσαπηγόρευσεν αὐτῷ μήτε τῆς χώρας σφῶν ἐπι- 


, £42 , , p , , - 
βαίνειν uv ἐπικουρίας οἴκοϑεν ἐπαγεσϑαι. ταῦτα 6 


» PC 


, 3 [4 , 42 

δὲ ἔπραξεν οὐχ ὁτι καὶ καταπλήξειν αὐτόν, ἀλλ᾽ ὅτι 
» ? , - 

ἐξοργιεῖν κἀκ τούτου πρόφασιν τοῦ πολέμου καὶ με- 


γάλην καὶ εὐπρεπῆ λήψεσϑαι ἤλπισεν. ὅπερ ἐγέ-. 


, ς Ξ 
vero' ἀχϑεσϑεὶς γὰρ ὁ βάρβαρος τοῖς ἐπιτάγμασι 
πολλὰ καὶ δεινὰ ἀπεχρίνατο. ὥστε τὸν Καίσαρα A0- 

3 "7A, 
yovg uiv μηκέτ᾽ αὐτῷ ἀντιπέμψαι, τὸν δὲ δὴ btGov- 
, hd €" 3 
τίωνα. τὴν τῶν Σηκχουανῶν πόλιν. εὐθύς, καὶ πρὶν 
αἰσϑέσϑαι τινά. προκατασχεῖν. 

x&v τούτῳ οἷ στρατιῶται. ἀγγελίας ἐλϑούσης ὅτι 
τε ὁ ᾿Δριοούιστος ἰσχυρῶς παφασκευάξεται, καὶ ὅτι καὶ 
ἕτεροι τῶν Κελτῶν πολλοὶ οἱ μὲν διαβεβήκασιν ἤδη 

^ [3 ^ e ΜΕΥ, , 3 -" ρ M M 32.9. 
τὸν Pqvov ὡς ἐπὶ βοηϑειαν αὐτοῦ. οἵ δὲ καὶ ἐπ 
eM ἴδε ΄ 
αὐτῷ τῷ ποταμῷ συνειλέχαται, ὅπως ἐξαίφνης σφί- 

3 MA T € 3 , 7 , ' , 

σιν ἐπίϑωνται, δεινῶς ἡϑυμησαν᾽ τὰ τὲ y«g μεγέϑη 
3 € -» 3 3 
αὐτῶν καὶ τὸ πλῆϑος τό τὲ ϑράσος καὶ τὰς ἀπ᾽ αὐ- 
- ei 
TOU προχείρους ἀπειλὰς ἐκπλαγέντες οὕτω διετέϑησαν 


272 L. ΧΧΧΥΠΙ. CICERO EXSUL. a. u, 696. 


ὡς μηδὲ πρὸς ἀνθρώπους τινάς, ἀλλὰ πρὸς ϑηρία 
ἄπορα καὶ ἄγρια προσοισόμενοι. καὶ ἐθϑρύλουν ὅτι 
πόλεμον οὔτε προσήκοντα οὔτε ἐψηφισμένον διὰ τὴν 
ἰδέαν τοῦ Καίσαρος φιλοτιμίαν ἀναιροῖντο, καὶ προσ- 
ἑπηπείλουν ἐγκαταλείψειν αὐτόν, ἂν μὴ μεταβάλη- 
ται. μαϑὼν οὖν ταῦτ᾽ ἐκεῖνος TO μὲν πλήϑει τῶν 
στρατιωτῶν οὐδὲν διελέξατο, οὔτε γὰρ καλὸν ἐνόμι- 
ξεν εἶναι τοιαῦτα πρὸς πολλοὺς λέγειν. καὶ ταῦτ᾽ ἐς 
τοὺς πολεμίους μέλλοντα ἐκφοιτήσειν, καὶ ἔδεισε μή 
πῶς ἀπειϑήσαντες ϑορυβήσωσι καὶ κακὸν τι ἐξεργά- 
σωνται. τοὺς δὲ δὴ ὑπάρχους καὶ τοὺς ὑπομείονας 
ἀϑροίσας τοιάδε ἐν αὐτοῖς ἔλεξεν. 

"oU τὸν αὐτόν, ὦ ἄνδρες φίλοι. τρόπον ἡγοῦμαι 
δεῖν ἡμᾶς περί τε τῶν ἰδίων καὶ περὶ τῶν κοινῶν 
βουλεύεσϑαι. οὐδὲ γὰρ τὸν αὐτὸν ὁρῶ σκοπὸν ἰδίᾳ 
τε ἑκάστῳ καὶ δημοσία ἅπασιν ὄντα. ἡμῖν μὲν γὰρ 
τὰ ἐπιεικέστατα καὶ ἀσφαλέστατα. τῷ δὲ δήμῳ τὰ 
κράτιστα καὶ προαιρεῖσθαι καὶ πράττειν προσήκει. 
δεῖ μὲν γὰρ ἐν τοῖς ἰδίοις δραστηρίους εἶναι τὸ γὰρ 
ἐπιεικὲς οὐκ ἐθέλει μὴ καὶ ἐκ τούτου σώξεσϑαι᾽ οὐ 
μὴν ἀλλὰ ἀνὴρ μὲν ὅστις ἀπραγμονέστατός ἐστι. καὶ 
ἀσφαλέστατος εἶναι δοκεῖ, πόλις δέ. ἄλλως τὲ καὶ 
ἀρχὴν ἔχουσα, τάχιστ᾽ ἂν ὑπὸ τοῦ τοιούτου καταλυ- 
ϑείη. ταῦτα “γὰρ οὕτως οὐχ ox ἀνθρώπων ταχϑέντα, 
ἀλλ᾽ ὑπ᾽ αὐτῆς τῆς φύσεως νομοϑετηϑέντα καὶ jv 
ἀεὶ καὶ ἔστι, καὶ ἔσται μέχριπερ ἂν καὶ τὸ ϑνητὸν 
γένος συνεστήχῃ. τούτων οὖν οὕτως ἐχόντων, οὐδ᾽ 
ὑμῶν οὐδένα χρὴ τὸ ἴδιον ἡδὺ καὶ ἀσφαλὲς ἐν τῷ 
παρόντι μᾶλλον ἢ τὸ τοῖς πᾶσι Ῥωμαίοις καὶ εὐπρε- 
πὲς καὶ συμφέρον προσχοπεῖν. λογίξεσϑε γὰρ τά τε 
ἄλλα ὅσα εἰκὸς ἐστι, καὶ μάλισϑ᾽ ὅτι δεῦρ᾽ ἤλθομεν 
αὐτοί τε τοσοῦτοι καὶ τοιοῦτοι ἔκ τε τῆς βουλῆς καὶ 


a.u.696. — L. XXXVIII. CAESAR ET ARIOVISTUS. 279 


ἐκ τῶν ἱππέων ὄντες, καὶ πλῆϑος πολὺ στρατιωτῶν 
χρήματά τε ἄφϑονα λαβόντες, οὐχ ἵνα ῥαϑυμῶώμεν, 
οὐδ᾽ ἵνα ἀμελῶμεν. ἀλλ᾽ ὅπως τά τε τῶν ὑπηκόων 
ὀρϑώῶς διοικήσωμεν καὶ τὰ τῶν ἐνσπόνδων ἀσφαλῶς 
διασώσωμεν, τούς τε ἀδικεῖν ἐπιχειροῦντας σφας 
ἀμυνώμεϑα. καὶ τὰ ἡμέτερα ἐπαυξήσωμεν. ὡς εἴ γε 
μὴ ταῦϑ'᾽ οὕτω φρονοῦντες ἤλθομεν, ví ποτε καὶ ἀρ- 
χὴν ἐξεστρατεύσαμεν. ἀλλ᾽ οὐ τρόπον γέ τινὰ οἴκοι 
καὶ ἐπὶ τοῖς ἰδίοις κατεμείναμεν;; καὶ γάρ που καὶ 
ἄμεινον ἦν μηδ᾽ ὑποστῆναι τὴν στρατείαν ἢ προσ- 
ταχϑέντας αὐτὴν προδοῦναι. εἰ δ᾽ οἵ μὲν ὑπὸ τῶν 
νόμων ἀναγκαζόμενοι τὸ προσταττόμενον ὑπὸ τῆς 
πατρίδος πράττειν. οἵ δὲ δὴ πλείους ἐθελονταὶ διά 
τὲ τὰς τιμὰς καὶ διὰ τὰς ὠφελείας τὰς ἀπὸ τῶν πο- 
λέμων περιγιγνομένας πάρεσμεν, πῶς ἂν ἢ καλῶς ἢ 
ὁσίως ἡμῖν ἔχοι ψεύσασϑαι καὶ τὰς τῶν ἐχπεμψάν- 
τῶν ἡμᾶς ἅμα καὶ τὰς ἡμετέρας αὐτῶν ἐλπίδας; ἰδίᾳ 
μὲν γὰρ οὐδ᾽ ἂν εἷς οὕτως εὐ πράξειεν ὥστε μὴ οὐ 
τῷ κοινῷ πταίσαντι συναπολέσϑαι᾽ τὸ δὲ δημόσιον 
εὐτυχοῦν πάσας καὶ τὰς ἑκάστου συμφορὰς ἀναφέρει. 

λέγω δὲ ταῦτα οὐ πρὸς ὑμᾶς, ἄνδρες ἑταϊῖροί τε 
καὶ φίλοι. τοὺς ἐνταῦϑα ὄντας, οὗτε γὰρ ἄλλως 
ἀγνοεῖτε αὐτὰ ὥστε καὶ μαϑεῖν δεῖσθαι, οὔτ᾽ ὀλιγώ- 
ρῶς αὐτῶν ἔχετε ὥστε καὶ προτροπῆς χρήζειν, ἀλλ᾽ 
ὅτι τινὰς τῶν στρατιωτῶν ἤσϑημαι αὐτούς τε ϑου- 
λοῦντας ὡς οὐ προσήκοντα τόνδε τὸν πόλεμον ἀνῃ- 
ρήμεϑα. καὶ τοὺς ἄλλους προσστασιάξοντας, ἵν᾽ αὐ- 
τοί τὲ βεβαιοτέραν ἐκ τῶν παρ᾽ ἐμοῦ λόγων τὴν ὑπὲρ 
τῆς πατρίδος προϑυμίαν ποιήσησϑε. καὶ ἐκείνους 
πάνϑ'᾽ ἃ προσήκει διδάξητε᾽ πλείω γὰρ ἂν παρ᾽ ὑμῶν 
ἰδίᾳ καὶ πολλάκις ἀκούοντες αὐτὰ ὠφεληϑεῖεν ἢ παρ᾽ 
ἐμοῦ ἅπαξ πυϑόμενοι. λέγετε τοίνυν αὐτοῖς ὅτι οἵ 

DIO CASSIUS. I. 18 


37 


t2 


38 


274 L. XXXVII. CAESAR ET ARIOVISTUS. — a, u.696. 


t » 3 ; 
πρόγονοι ἡμῶν οὐκ οἴκοι μένοντες, οὐδὲ τὰς στρα- 
3 - 2 
τείας ὀκνοῦντες, οὐδὲ τοὺς πολέμους φεύγοντες. οὐδὲ 
τὰς ῥαϑυμίας διώκοντες τηλικαύτην τὴν πόλιν ἐποίη- 
σαν, ἀλλὰ ταῖς γνώμαις πάντα τὰ προσήκοντα προ- 
χείρως τολμῶντες καὶ τοῖς σώμασι πάντα τὰ ἀρέ- 
σαντα προϑύμως ἐχπονοῦντες. καὶ τὰ μὲν ἴδια ὡς 
3 D OM , ' N ' - 
ἀλλοτρια αεί ποτὲ παραβαλλόμενοι, τὰ δὲ δὴ τῶν 
ς ^ 
πέλας ὡς καὶ οἰκεῖα ἑτοίμως κτώμενοι. καὶ μήτε εὐ- 
“ - 
δαιμονίαν ἄλλο τι ἢ τὸ τὰ δέοντα πράττειν νομίξον- 
, ΒΞ » ^? ' 2975 , 
veg, μήτε δυστυχίαν αλλο τι ἡ p uer. ἀπραξίας 
ἡσυχάξειν ἡγούμενοι. τοιγαροῦν ἐκ τούτων τῶν πο- 
λιτευμάτων αὐτοί τε. ὀλίγιστοι τὸ κατ᾽ ἀρχὰς γενό- 
, 2 " 2 , 1 -» 
μενοι καὶ πόλιν οὐδεμίαν ἧς ovx ἐλαττῶ τὸ πρῶτον 
, ΄ 2 , , ἃ. ὁ 
νεμόμενοι. “ατίνους ἐκράτησαν. Σαβένους ἐνίκησαν. 
, ?7 EJ , , 
Τυρσηνους. Οὐολόκους. Ozuixovg, “ευκανους. Σαυ- 
ἧς , - , 1 E 
νίτας ἐχειρώσαντο. πᾶσαν évi λόγῳ τὴν ἐντὸς τῶν 
"AÀmeov γὴν κατεστρέψαντο, πάντας τοὺς ἀλλοφύ- 
A] , , 3 , , 
λους τοὺς ἐπελθόντας σφίσιν ἀπεώσαντο. καὶ cv- 
- c τ e um 
τοὺς καὶ οἱ μετὰ ταῦτα ἹΡωμαῖοι οἵ τε πατέρες ἡμῶν 
, Lx - 3 ς 9 
ξηλώσαντες οὐκ ἠρκέσϑησαν τοῖς παροῦσιν, οὐδ᾽ ἠγά- 
e , 3 9.» ^ A - 
πησαν ote παρέλαβον. ἀλλ΄ ολεϑρον μὲν αὐτῶν Go, 
3 -" M 
τὴν δαστώνην, σωτηρίαν δὲ ἀκριβὴ τὴν ταλαιπωρίαν 
νομίσαντες εἶναι. καὶ φοβηϑέντες μὲν μὴ μείναντα 
αὐτὰ ἐφ᾽ ἑαυτὰ κατατριφϑείη καὶ καταγηράσειεν,. 
αἰσχυνϑέντες δὲ εἰ τοσαῦτα παραδεξάμενοι μηδὲν 
ἐπικτήσαιντο, πολλῷ πλείω καὶ μείζω προσκατειργά- 
, M A : ? tn , ^ , 
ὄαντο. τί γὰρ ἂν τις καϑ' ἕκαστον λέγοι τὴν 2900, 
, ' 2 , ' 
τὴν Σικελίαν. τοὺς Μακεδόνας. τοὺς Ἰλλυριούς. τὴν 
' 3 
Ἑλλάδα. τὴν ᾿Δσίαν τὴν περὶ τὴν Ἰωνίαν, Βιϑυνούς, 
κ ^ , E 
Ἴβηρας. [ἄφρους; καίτοι συχνὰ μὲν ἂν χρήματα ἔδο- 
e 1 P - 
σαν αὐτοῖς Καρχηδόνιοι ὥστε μὴ ἐκεῖσε ἐκπλεῦσαι, 
1 n 2 1 E e $1389 3 1 
συχνα δὲ Φίλιππος καὶ Περόευς ὥστε μὴ £x αὑτους 


a.u.696. — L. XXXVIII. CAESAR ET ARIOVISTUS. 275 


στρατεῦσαι. πολλὰ ᾿Αντίοχος, πολλὰ οἱ παῖδες αὐτοῦ 
καὶ ἔγγονοι ὥστε ἐπὶ τῆς Εὐρώπης καταμεῖναι. ἀλλ᾽ 
οὔτε ἐκεῖνοι πρό τε τῆς δόξης καὶ πρὸ τοῦ μεγέϑους 
τῆς ἀρχῆς ἀργεῖν τε ἀκλεῶς καὶ πλουτεῖν ἀδεῶς &- 
λοντο, οὔτ᾽ αὐτῶν ἡμῶν ot πρεσβύτεροι ot καὶ νῦν 
ἔτ᾽ ὄντες. ἀλλ᾽ ἅτε su εἰδότες ὅτι διὰ τῶν αὐτῶν 
ἐπιτηδευμάτων καὶ κτᾶται τὰ ἀγαϑὰ καὶ σώζεται. 
πολλὰ μὲν ἐβεβαιώσαντο τῶν προὐπαρχόντων. πολλὰ 
δὲ καὶ προσεχτήσαντο. τί γὰρ δεῖ κἀνταῦϑα καϑ' 
ἕκαστον ἐπεξιέναι τὴν Κρήτην. τὸν Πόντον. τὴν Kv- 
Meo»; τὴν Ἰβηρίαν τὴν ᾿Δσιανήν. τὴν ᾿Ἵλβανίαν τὴν 
ἐκεῖ, Σύρους ἀμφοτέρους. ᾿Δρμενίους ἑκατέρους, ᾿4ρα- 
βίους, Παλαιστίνους : ὧν οὐδὲ τὰ ὀνόματα πρότερον 
ἀκριβῶς εἰδότες νῦν τῶν μὲν αὐτοὶ δεσπόζομεν, τὰ 
δὲ ἑτέροις ἐχαρισάμεϑα. ὥστε ἐξ αὐτῶν καὶ προσό- 
δους καὶ δυνάμεις καὶ τιμὰς καὶ συμμαχίας προσει- 
ληφέναι. 

τοιαῦτα γοῦν ἔχοντες παραδείγματα, μήτε τὰ τῶν 
πατέρων ἔργα καταισχύνητε μήτε τὴν ἀρχὴν μεγί- 
στην ἤδη οὖσαν πρόησϑε. οὐδὲ γὰρ οὐδ᾽ ἐπ᾽ ἴσης 
ἡμῖν τε καὶ τοῖς ἄλλοις τοῖς μηδὲν τῶν ὁμοέων κεκτη- 
μένοις βουλευτέον ἐστίν. ἐκείνοις μὲν γὰρ ἐξαρκεῖ 
ῥαστωνεύειν καὶ μετὰ ἀσφαλείας ἄλλοις ὑποπεπτω- 
κέναι. ἡμῖν δ᾽ ἀναγκαῖόν ἐστι καὶ πονεῖν καὶ στρα- 
τεύεσϑαι καὶ μετὰ κινδύνων τὴν παροῦσαν εὐδαιμο- 
νίαν φυλάττειν. πολλοὶ γὰρ ἐπιβουλεύουσιν αὐτῇ᾽ 
πᾶν γὰρ τὸ ὑπεραῖρόν τινας καὶ ξηλοῦται καὶ φϑο- 
νεῖται. κἀκ τούτου πόλεμὸς ἀΐδιός ἐστιν ἅπασι τοῖς 
καταδεεστέροις πρὸς τοὺς ἔν τινι αὐτῶν ὑπερέχον- 
τας. ἢ οὖν ἀπὸ πρώτης ἐχρῆν μηδὲν διαφερόντως 
ἡμᾶς τῶν ἄλλων ἀνθρώπων ηὐξῆσϑαι᾽ ἢ ἐπείπερ 
τηλικοῦτοι γεγόναμεν καὶ τοσαῦτα κεκτήμεϑα, πέ- 

18 


40 


276 L. XXXVII. CAESAR ET ARIOVISTUS. — a.u.696, 


πρωταί τε ἢ ἄρχειν τῶν ἄλλων ἐγκρατῶς ἢ καὶ αὐ- 
τοὺς παντελῶς ἀπολέσϑαι, τοῖς γὰρ ἔς τε ἀξίωμα 
τοσοῦτον καὶ ἐς δύναμιν τηλικαύτην προκεχωρηκόσιν 
ἀδυνατόν ἐστιν ἀκινδύνως ἰδιωτεῦσαι, πειϑώμεϑα 
τῇ τύχῃ. μηδὲ ἑκοῦσαν αὐτὴν καὶ αὐτεπαγγελτον 
τοῖς τε πατράσιν ἡμῶν ὑπάρξασαν καὶ ἡμῖν παραμέ- 
νουσαν ἀπωσώμεϑα. ἔσται δὲ τοῦτο οὐκ ἂν τὰ ὅπλα 
δέψωμεν, οὐδ᾽ ἂν τὰς τάξεις ἐκλίπωμεν, οὐδ᾽ ἂν διὰ 
κενῆς οἴκοι καϑώμεϑα ἢ παρὰ τοῖς συμμάχοις πλα- 
νώμεϑα. ἀλλὰ ἂν τά τε ὅπλα διὰ χειρὸς ἀεὶ ἔχωμεν, 
οὕτω γὰρ μόνως εἰρήνη σώξεται. καὶ τὰ ἔργα τοῦ 
πολέμου διὰ κινδύνων ἀσκῶμεν. οὕτω γὰρ uovog 
οὐκ ἀεὶ πολεμήσομεν. τοῖς τε δεομένοις τῶν συμμά- 
χῶν ἀπροφασίστως ἐπικουρῶμεν. οὕτω γὰρ πολὺ 
πλείους ἕξομεν. καὶ τοῖς ἀεί τι παρακινοῦσι τῶν πο- 

suícv μὴ ἐπιτρέπωμεν, οὕτω γὰρ οὐδεὶς ἔϑ᾽ ἡμᾶς 
ἀδικεῖν ἐθελήσει. δἰ μὲν γάρ τιρ τῶν ϑεῶν ἐγγυη- 
τὴς ἡμῖν ἐγένετο Ort, κἂν ταῦτα μὴ “ποιῶμεν, οὔτε 
τις ἡμῖν ἐπιβουλεύσει καὶ πάνϑ᾽ ὅσα κεχτήμεϑα 
ἀσφαλῶς ἀεὶ καρπωσόμεϑα, αἰσχρὸν μὲν ἂν ἦν εἰ- 
πεῖν ὅτι τὴν ἡσυχίαν ἄγειν ἐχρῆν, ὅμως δ᾽ οὖν εἶχον 
ἄν τινα σκῆψιν εὐπρεπῆ οἱ μηδὲν τῶν δεόντων πράτ- 
τειν βουλόμενοι. εἰ δ᾽ ἀνάγκη τε τοὺς κεκτημένους 
τινὰ ὑπὸ πολλῶν ἐπιβουλεύεσϑαι. καὶ προσήκει τὰς 
ἐπιϑέσεις αὐτῶν προκαταλαμβάνεσϑαι., καὶ οἵ μὲν 
ἐπὶ τοῖς οἰκείοις ἡσυχάξοντες καὶ περὶ τούτοις κιν- 
δυνεύουσιν, οἵ δὲ ἐκ περιουσίας τῷ πολέμῳ καὶ τὰ 
τῶν ἀλλοτρίων κτώμενοι καὶ ἐκεῖνα φυλάσσουσιν, 
οὐδεὶς γὰρ περὶ τοῖς ἑαυτοῦ δεδιὼς τῶν τοῦ πέλας 
ἐφίεται" ὁ γὰρ περὶ τῶν ὑπαρχόντων οἵ φόβος ἰσχυ- 
ρῶς τοῦ πολυπραγμονεῖν τὰ μὴ προσήκοντα αὐτὸν 
ἀποτρέπει᾽ τί τοῦτο λέγει τις ὡς οὐ χρὴ ἡμᾶς ἀεί 


a.u.696. [.. XXXVIII. CAESAR ET ARIOVISTUS. 271 


^ , , a 
TL προσκτᾶσϑαι; οὐ μέμνησϑε, τὰ μὲν ἀκηκοότες, τὰ 
- “ - , 
δὲ ἑορακότες. ὅτι οὔτε vOv ἐν τῇ Ἰταλίᾳ γενῶν ov- 
E E , e ^ 
δὲν πρότερον ἀπέσχετο τοῦ τῇ πατρίδι ἡμῶν ἐπιβου- 
, A ' , 2 " 5 , , ' 
λεύειν πρὺν τους πολεμους ἕν τῇ ἐκείνων χρᾷ er - 
προγόνους ἡμῶν ποιήσασϑαι, οὔτε οἵ Ἠπειρῶται πρὶν 
ς ^ 
ἐς τὴν Ἑλλάδα αὐτοὺς περαιωϑῆναι; ov Φίλιππος 
3 
μελλήσας καὶ ἐπὶ τὴν Ἰταλίαν στρατεύσειν, πρὶν 
φϑάσαντας τὴν ἐκείνου κακῶς ποιῆσαι᾽ οὐ Περσεύς, 
35.9 7 3 , D 1 SN , ' 
ovx Αντίοχος. ov Μιϑριδατης. πρὶν τὰ αὑτα αὐτοῦυς 
ἐργάσασϑαι ; καὶ τί τἄλλα λέγοι τις ἄν; ἀλλ᾽ ot Kao- 
χηδόνιοι τέως μὲν οὐδὲν δεινὸν ἀφ᾽ ἡμῶν ἐν τῇ 
᾿ἀφρικῇ εἶχον, ἔς τὲ τὴν Ἰταλίαν διέπλεον καὶ τὴν 
χώραν κατέτρεχυν τάς τὲ πόλεις ἐπόρϑουν καὶ παρ᾽ 
247 M ἥν τ LAE NC 2 ' 36:9 
λέγον καὶ τὸ ἄστυ αὐτὸ εἷλον. ἐπειδὴ δ΄ ἀντιπολε- 
^ - - e - 
μεῖσθαι ἤρξαντο, παντάπασιν ἐκ τῆς γῆς ἡμῶν ἐξέ- 
δρασαν. τὰ δ᾽ αὐτὰ ταῦτα καὶ περὶ τῶν Γαλατών 
καὶ Κελτῶν ἂν τις εἰπεῖν ἔχοι. καὶ γὰρ οὕτοι. μέχρι 
N 2 M CONNRY ἐς 32 Ὁ» , 2 PN 
μὲν ἔντος τῶν AAzxtOv éuévousv, πολλάκις αὕτας 
e - ? 
ὑπερέβησαν xol πολλὰ τῆς Ἰταλίας ἐπόρϑησαν᾽ ἐπεὶ 
δὲ ἐτολμήσαμέν ποτε ἔξω τε τῶν ὅρων ἐκστρατεῦσαι 
καὶ τὸν πόλεμόν σφισι περιστῆσαι. καί τινα καὶ τῆς 
, 3 » 2 
χώρας αὐτῶν ἀπετεμόμεϑα, οὐκέτ᾽ οὐδένα πόλεμον 
3 29 LS ; -2 , 1 e zj e 
«x αὑτῶν ἕν τῇ Ιταλίᾳ. πλὴν «zxaE, εἴδομεν. οταν 
οὖν τούτων οὕτως ἐχόντων λέγῃ τις ὅτι οὐ χρὴ 
τς e s - D , 
πολεμεῖν "pes, οὐδὲν ἄλλο φησὶν ἢ ὅτι οὐ χρὴ 
πλουτεῖν, οὐ χρὴ ἑτέρων ἄρχειν. οὐκ ἐλευϑέρους, 
οὐ Ῥωμαίους εἶναι. ὥσπερ οὐν ἄν, eub TL TOU- : 
τῶν εἶπέ τις. οὐκ ἂν ἡνέσχεσϑε, ἀλλὰ κἂν ἐν χερσὶν 
αὐτὸν ἀπεκτείνατε, οὕτω καὶ νῦν. ὦ ἄνδρες ἑταῖς- 
QOL, πρὸς τοὺς ἐκεῖνα λέγοντας διατίϑεσθϑε. μὴ 
» , , - E] “πὶ 
τοῖς ῥήμασί σφων. ἀλλὰ τοῖς ἔργοις τὸν νοῦν τεχμαι- 
ρόμενοι. 


41 


278 L. XXXVIIIL. CAESAR ET ARIOVISTUS. — a.u.696. 


οὐκοῦν ὅτι μὲν οὕτω χρὴ φρονεῖν οὐδέν᾽ ἂν 
ἀντειπεῖν ὑμῶν νομίξω᾽ εἰ δ᾽ ὅτι μήτε ἐξήτασται 
περὶ TOU πολέμου τούτου παρὰ τῇ βουλῇ καὶ παρὰ 
τῷ δήμῳ μὴ ἐψήφισται. διὰ τοῦτό τις ἧττον οἴεται 
δεῖν ἡμᾶς προϑυμηϑῆναι, λογισάσϑω τοῦϑ' ὅτι πάν- 
τὸς OL πόλεμοι ὅσοι πῶὥποτε γεγόνασιν ἡμῖν. οἵ μὲν 
ἐκ παρασκευῆς καὶ προεπαγγέλσεως,. ob δὲ καὶ ἐπὶ 
καιροῦ συμβεβήκασι. καὶ διὰ τοῦτο ὅσα μὲν ἂν oi- 
κοι τὲ μενόντων ἡμῶν καὶ τὴν ἡσυχίαν ἀγόντων 
κινηϑῇ καὶ ἐκ πρεσβείας τινὸς τὴν ἀρχὴν τῶν ἐγκλη- 
μάτων λάβῃ. καὶ σκέψιν ὑπὲρ αὐτῶν καὶ δεῖ καὶ 
ἀναγκαῖόν ἐστι γίγνεσθαι καὶ ψῆφον ἐπάγεσϑαι, καὶ 
μετὰ τοῦτο τούς τε ὑπάτους ἢ καὶ στρατηγοὺς προσ- 
τάττεσϑαί σφισι καὶ τὰς δυνάμεις ἐκπέμπεσϑαι᾽ ὅσα 
δ᾽ ἂν ἐξεληλυϑότων ἤδη καὶ ἐξεστρατευμένων τινῶν 
ἐχφανῇ, ταῦτ᾽ οὐκέτ᾽ ἐς διαγνώμην ἄγεσϑαι χρή, 
ἀλλ᾽ ὡς καὶ δεδογμένα καὶ κεκυρωμένα ὑπ᾽ αὐτῆς 
τῆς χρείας προκαταλαμβάνεσϑαι πρὶν αὐξηϑῆναι. ἢ 
τίνος μὲν ἕνεχα ὑμᾶς ἐνταῦϑ'᾽ ὁ δῆμος ἐξέπεμψε. τί- 
νος δ᾽ ἕνεκα ἐμὲ μετὰ τὴν ὑπατείαν εὐϑὺς ἔστειλε, 
τοῦτο μὲν ἐπὶ πέντε ἔτη καϑάπαξ. ὃ μήπω πρότερον 
ἐγεγόνει. ἄρχειν ἑλόμενος. τοῦτο δὲ τέσσαρσι στρα- 
τοπέδοις ὁπλίσας. εἰ μὴ καὶ πολεμῆσαι πάντως ἡμᾶς 
δεήσειν ἐνόμιξεν; οὐ γάρ που ἵνα μάτην τρεφώμεϑα, 
οὐδ᾽ ἵνα τάς τε πόλεις τὰς συμμαχέδας καὶ τὴν χώ- 
ραν τὴν ὑπήκοον περιιόντες χαλεπώτεροι καὶ τῶν 
πολεμίων αὐτοῖς γιγνώμεϑα. οὐδ᾽ ἂν εἷς ταῦτα φή- 
σειεν. ἀλλ᾽ ἵνα τὴν οἰκείαν φυλάξωμεν, ἵϑα τὴν τῶν 
πολεμίων πορϑήσωμεν. ἵν᾽ ἄξιόν τι καὶ τοῦ πλήϑους 
καὶ τῶν ἀναλωμάτων ἐργασώμεϑα. οὐκοῦν ἐν τούτῳ 
καὶ οὗτος ὁ πόλεμος καὶ πᾶς ὁστισοῦν ἄλλος καὶ ἐπι- 
τέτραπται ἡμῖν καὶ ἐγκεχείρισται. καὶ πάνυ y& φρο- 


a.u.696. — L. XXXVIIIL. CAESAR ET ARIOVISTUS. 219 


νίμως ἐποίησαν ἐφ᾽ ἡμῖν τὸ τίσι πολεμητέον εἶναι 
διαγνῶναι καταλιπόντες καὶ μὴ αὐτοὶ τὸν πόλεμον 
ψηφισάμενοι. οἱ μὲν γὰρ οὔτ᾽ ἀκριβῶσαι τὰ τῶν 
συμμάχων καὶ τοσοῦτον αὐτῶν ἀφεστηκότες ἠδυνή- 
ϑησαν ἄν. καὶ πρὸς εἰδότας καὶ προπαρεσκευασμέ- 
vovg τοὺς πολεμίους οὐκ ἂν ὁμοίως ἐπιτηδείως πρυσ- 
ηνέχϑησαν᾽ ἡμεῖς δὲ δὴ κριταὶ ἅμα καὶ λειτουργοὶ 
τοῦ πολέμου γιγνόμενοι, καὶ προσέτι καὶ ἐπ᾽ αὐτο- 
φώρους τοὺς ἐχϑροὺς τὰ ὅπλα εὐϑὺς ἐπιφέροντες. 
οὔτ᾽ ἀνεξετάστως οὔτ᾽ ἀδίκως οὔτ᾽ ἀπροφυλάκτως 
αὐτὸν ποιησόμεϑα. 

καί μοι εἴ τις ὑμῶν ἐκεῖνο ὑπολαμβάνει. τί δὴ 
τηλικοῦτον ὁ ᾿Δριοούιστος πεπλημμέληκεν ὥστ᾽ ἀντὶ 
φίλου καὶ συμμάχου πολέμιος ἡμῖν γενέσθαι, σκο- 
πείτω τοῦϑ'᾽ ὅτι τοὺς ἀδικεῖν τι ἐπιχειροῦντας οὐκ 
ἐφ᾽ οἷς ποιοῦσι μόνον, ἀλλὰ καὶ ἐφ᾽ οἷς φρονοῦσιν 
ἀμύνασϑαι δεῖ. καὶ τήν τε αὔξησιν αὐτῶν πρὶν καὶ 
βλαβηναί τι προκαταλαμβάνειν. καὶ μὴ περιμείναν- 


- " "a , ^ er , 
τας κακῶς ἕργῳ παϑεῖν. τοτὲ τιμωρεῖσϑαι. οτι TOL- 


νυν καὶ ἐχϑοὸς καὶ ἔχϑιστός ἐστιν ἡμῖν πῶς ἂν ἄλ- 
Aoc μᾶλλον. ἐλεγχϑείη ἢ ἐξ ὧν ἐποίησε; πέμψαντος 
γάρ μου πρὸς αὐτὸν φιλικῶς ὅπως ἔλϑῃ τε πρὸς ἡμᾶς 
καὶ κοινῇ μεϑ᾽ ἡμῶν. βουλεύσηται περὶ τῶν παρόν- 
vOv, οὔτ᾽ ἦλϑεν οὔϑ᾽ ἥξειν ὑπέσχετο. καίτοι τί μὲν 
ἐγὼ ἄδικον ἢ ἀνεπιεικὲς ἢ φορτικὸν ἐποίησα uera- 
πεμψάμενος αὐτὸν ὡς φίλον καὶ σύμμαχον; τί δὲ 
ἐχεῖνος ὕβρεως καὶ ἀσελγείας, οὐκ ἐθελήσας ἐλϑεῖν, 
ἐκλέλοιπεν; ἀρ᾽ οὐ δυοῖν ἀνάγκη ϑάτερον. ἤτοι ὑπ- 
ὠπτευκότα αὐτόν τι κακὸν πείσεσϑαι ἢ ὑπερπεφρο- 
νηκότα ἡμᾶς τοῦτο πεποιηχέναι; οὐκοῦν εἴτε τι ὑπο- 
τετόπηκε, σαφέστατα αὐτὸς ἑαυτὸν ἐξελέγχει ἐπιβου- 
λεύοντα ἡμῖν᾽ οὐδεὶς γὰρ ἡμῖν μηδὲν δεινὸν παϑὼν 


48 


280 L. XXXVII. CAESAR ET ARIOVISTUS. — a.u. 696. 


ὑποπτός ἐστιν. οὐδ᾽ ἀπ᾽ ὀρϑῆς καὶ ἀδόλου τῆς γνώ- 
μῆς γίγνεται, ἀλλ᾽ οἵ προπαρεσκευασμένοι τινὰς ἀδι- 
κῆσαι ἑτοίμην τὴν ὑποψίαν κατ᾽ αὐτῶν ἐκ τοῦ συνει- 
δότος σφῶν ἔχουσιν εἴτ᾽ αὖ μηδενὸς τοιούτου ὑπόν- 
τος ὑπερεόρακέτε ἡμᾶς καὶ λόγοις ὑπερηφάνοις ὕβρικε, 
τί χρὴ τοῦτον. ἐπειδὰν ἔργου τινὸς ἐπιλάβηται. προσ- 
δοκῆσαι πράξειν ; ὁ γὰρ ἐν οἷς μηδὲν κερδανεῖν ἔμελλε 
τοσαύτῃ ὑπεροψία κεχρημένος πῶς οὐ πόρρωϑεν ἐξε- 
λήλεγκται μηδὲν δίκαιον μήτε φρονῶν μήτε πράτ- 
τῶν; οὐ τοίνυν ἀπέχρησεν αὐτῷ τοῦτο, ἀλλὰ καὶ 
ἐμὲ ἐλϑεῖν πρὸς αὑτὸν ἐκέλευσεν. εἴπερ τι αὐτοῦ 
δεοίμην. καὶ μή μοι μικρὰν τὴν προσϑήκην ταύτην 
εἶναι νομίσητε᾽ μεγάλη γάρ ἐστιν ἐπίδειξις τῆς δια- 
νοίας αὐτοῦ. τὸ μὲν γὰρ αὐτὸν μὴ ἐθελῆσαι πρὸς 
ἡμᾶς ἀφικέσθαι τάχ᾽ ἄν τις καὶ ὄκνῳ καὶ ἀρρωστίᾳ 
καὶ φόβῳ. ἀπολογούμενος ὑπὲρ αὐτοῦ. ἀνέϑηκε᾽ τὸ 
δὲ δὴ καὶ ἐμὲ μεταπέμψασϑαι οὔτε σκῆψιν οὐδεμίαν 
ἐνδέχεται. καὶ προσεξελέγχει καὶ ἐκεῖνο αὐτὸν οὐ κατ᾽ 
ἄλλο τι πεποιηκότα ἢ ὅτι οὔϑ' ὑπακούειν ἐς οὐδὲν 
ἡμῖν xai προσέτι καὶ προσαντεπιτάττειν πάντα παρ- 
εσκεύασται. καίτοι καὶ αὐτὸ τοῦτο πόσης ὕβρεως καὶ 
πόσου προπηλακισμοῦ μεστόν ἐστι; μεταπέμπεταέτινα 
ὁ ἀνθύπατος ὁ Ῥωμαίων. καὶ ἐχεῖνος οὐκ ἔρχεται" 
μεταπέμπεταί τις τὸν ἀνθύπατον τῶν Ῥωμαίων ᾽4λ- 
Aogi& ὦν. μὴ γὰρ ὅτι ἐμοῦ τοῦ Καίσαρος οὐκ ἐπεί- 
σϑη. μηδ᾽ ὅτι ἐμὲ τὸν Καίσαρα ἐκάλεσε, σμικρόν 
τι τοῦτο καὶ φαῦλον εἶναι νομίσητε. οὔτε γὰρ ἐγὼ 
αὐτὸν μετεπεμψάμην, ἀλλ᾽ ὁ Ῥωμαῖος, ὁ ἀνθύπατος. 
at ῥάβδοι. τὸ ἀξίωμα, τὰ στρατόπεδα, οὔτε ἐγὼ μετε- 
πέμφϑην ὑπ᾽ αὐτοῦ. ἀλλὰ ταῦτα πάντα. ἰδίᾳ μὲν 
γὰρ ἐμοὶ πρὸς αὐτὸν οὐδέν ἐστι συμβόλαιον" κοινῇ 
δὲ δὴ πάντες καὶ εἴπομέν τι καὶ ἐποιήσαμεν καὶ ἀν- 


a.u.696. — L. XXXVIII. CAESAR ET ARIOVISTUS. 281 


τηκούσαμεν καὶ ἐπάϑομεν. ὥσϑ᾽ ὅσῳ τις ἂν αὐτὸν 
ἔν τε τοῖς φίλοις καὶ ἐν τοῖς συμμάχοις ἡμῶν ἀνα- 
γεγράφϑαι φήσῃ. τοσούτῳ μᾶλλον ἀξιομίσητον ὄντα 
ἀποδείξει. διὰ τί; ὅτι οἷα μηδὲ τῶν ἐχϑίστων τις 
ὁμολογούντων ἡμῖν εἶναι ἐτόλμησέ ποτὲ ποιῆσαι, 
ταῦτ᾽ ἐκεῖνος ἔν τε τοῖς τῆς φιλίας καὶ ἐν τοῖς τῆς 
συμμαχίας ὀνόμασιν ἐξείργασται. καϑάπερ ἐπ᾽ αὐτὸ 
τοῦτο πεποιημένος αὐτάς, ἵν᾽ ἡμᾶς ἀδικεῖν ἀδεῶς 
ἔχῃ. ἀλλ᾽ οὔτε τότε ἐπὶ τῷ προπηλακίζεσϑαι καὶ ἐπι- 
βουλεύεσϑαι ἐσπεισάμεϑα αὐτῷ. οὔτε νῦν αὐτοὶ τὰς 
σπονδὰς λύσομεν" ἡμεῖς μὲν γὰρ ὡς πρὸς φίλον καὶ 
σύμμαχον ἔτ᾽ αὐτὸν ῦντα ἐπρεσβευσάμεϑα. ὁ δ᾽ ὁρᾶτε 
ὅπως ἡμῖν κέχρηται. ὥσπερ οὖν ἡνίκα εὐεργετεῖν τὲ 
ἡμᾶς ἐβούλετο χάντ᾽ εὖ πάσχειν ἠξίου. δικαίως ἐκεί- 
νῶν ἐτύγχανεν. οὕτω καὶ νῦν, ἐπειδὴ τἀναντία αὖ- 
τῶν πᾶντα ποιεῖ. δικαιότατα ἂν ἐν ἐχϑροῦ μέρει vo- 
μισϑείη. καὶ μὴ ϑαυμάσητε εἰ αὐτὸς ἐγὼ πρότερόν 
ποτὲ καὶ ἐν τῇ βουλῃ καὶ év τῷ δήμῳ χρηματίσας 
τινὰ ὑπὲρ αὐτοῦ. εἶτα ταυτὶ νυνὶ λέγω. ἐγὼ μὲν 
γὰρ καὶ τότε καὶ νῦν τὴν αὐτὴν γνώμην ἔχω καὶ οὐ 
μεταβάλλομαι. τίς δέ ἐστιν αὕτη; τοὺς μὲν ἀγαϑοὺς 
καὶ πιστοὺς καὶ τιμᾶν καὶ ἀμείβεσϑαι. τοὺς δὲ κα- 
κοὺς καὶ ἀπίστους καὶ ἀτιμάξειν καὶ ἀμύνεσϑαι. &xei- 
vog δέ ἐστιν ὁ μεταβαλλόμενος, E “μήτε καλῶς μήτε 
δεόντως τοῖς δοϑεῖσιν αὐτῷ παρ᾽ ἡμῶν χρώμενος. 
ὥσϑ'᾽ ὅτι μὲν δικαιότατα ἂν αὐτῷ πολεμήσαιμεν 
οὐδένα ἀμφισβητήσειν οἶμαι" ὅτι δὲ οὔτε ἄμαχος 
οὔτε δυσπολέμητός ἐστιν ὁρᾶτε μὲν καὶ ἐκ τῶν ἄλ- 
λῶν τῶν ὁμοφύλων αὐτῷ, οὗς πολλάκις μὲν καὶ πρό- 
τερον. ῥᾷστα δὲ καὶ νῦν ἐνικήσαμεν, λογίξεσϑε δὲ 
καὶ ἐξ ὧν περὶ αὐτοῦ ἐκείνου πυνϑανόμεϑα. οὔτε 
γὰρ ἄλλως δύναμίν τινα οἰκείαν συνεστηκυῖαν καὶ 


44 


t2 


40 


282 L. XXXVIIIL. CAESAR ET ARIOVISTUS. — a.u.696. 


συγκεκροτημένην &ysi νῦν ve, ἅτε μηδὲν δεινὸν 
προσδοκῶν. καὶ παντελῶς ἀπαρασκευός ἐστιν. οὐ 
τοίνυν οὐδὲ ἐκ τῶν ὁμοχώρων ἂν τις αὐτῷ προϑύ- 
μῶς, οὐδ᾽ εἰ πάνυ ἐπαγγέλλεται, βοηϑήσειε. τίς μὲν 
γὰρ ἂν ἕλοιτο ἐκείνῳ συμμαχήσας πολεμῆσαι ἡμῖν, 
μηδὲν ὑφ᾽ ἡμῶν λελυπημένος; πῶς δ᾽ οὐκ ἂν μᾶλ- 
Aov ἡμῖν πάντες ἢ ἐκείνῳ συναράμενοι τήν τὲ τυ- 
ραννίδα αὐτοῦ ὅμορόν σφισιν οὖσαν καταλῦσαι καὶ 
τῆς χώρας μέρος τι παρ᾽ ἡμῶν προσλαβεῖν ἐϑελή- 
σειαν; εἰ δὲ δὴ καὶ συσταῖέν τινες. οὔτι γε καὶ 
κρείττους ἂν ἡμῶν γένοιντο. ἵνα γὰρ τἄλλα ἐάσω, 
τὸ πλῆϑος ἡμῶν, τὴν ἡλικίαν, τὴν ἐμπειρίαν, τὰ 
ἔργα. ἐκεῖνό yt τίς οὐκ οἶδεν ὅτι ἡμεῖς μὲν κατὰ 
πᾶν ὁμοίως τὸ σώμα ὡπλίσμεϑα, ἐκεῖνοι δὲ δὴ γυμνοὶ 
τὸ πλεῖστόν εἰσι, καὶ ἡμεῖς μὲν καὶ λογισμῷ καὶ τά- 
ξἕει χρώμεϑα,. ἐκεῖνοι δὲ δὴ ϑυμῷ πρὸς πάντα ἀσύν- 
τακτοι φέρονται; μὴ γάρ τοι μήτε τὴν ὁρμὴν αὐτῶν 
ἦτε τὸ μέγεϑος ἢ τῶν σωμάτων ἢ τῆς βοῆς φοβη- 
ϑῆτε. φωνή vs γὰρ οὐδένα πώποτε ἀνθρώπων ἀπέ- 
χτεινε, καὶ τὰ σώματα αὐτῶν δρᾶν μὲν οὐδὲν πλέον. 
ἅτε τὰς αὐτὰς ἡμῖν χεῖρας ἔχοντα, πάσχειν δὲ πολὺ 
πλείω. ἅτε καὶ μεγάλα καὶ γυμνὰ ὄντα. δυνήσεται" 
ἥ τε ὁρμὴ ἄμετρος καὶ προπετὴς τὸ κατ᾽ ἀρχὰς οὖσα 
καὶ ἐκκενοῦται ῥαδίως καὶ ἐπ᾽ ὀλίγον ἀνθεῖ. πεπει- 
ραμένοις δέ που ὧν λέγω καὶ νενικηκόσιν ὑμῖν τοὺς 
ὁμοίους αὐτοῖς ταυτὶ παραινῶ. ὥσϑ'᾽ ὑμᾶς μήτε τῷ 
λόγῳ δοκεῖν ὑπ᾽ ἐμοῦ παράγεσθαι, καὶ τῷ ἔργῳ ἐχυ- 
ρωτατὴν τὴν ἑλπίδα τῆς νίκης ἐκ τῶν προκατειργα- 
σμένων ποιεῖσϑαι. καὶ μέντοι καὶ τῶν Γαλατῶν αὐ- 
τῶν τῶν ὁμοίων σφίσι συχνοὶ ἡμῖν συμμαχήσουσιν, 
ὥστ᾽ εἰ καί τι φοβερὸν τὰ ἔϑνη ταῦτα εἶχε, vOUTO 
καὶ ἡμῖν καὶ ἐκείνοις ὑπάρξει. 


a.u.696. 1. ΧΧΧΥΤΙ. CAESAR ET ARIOVISTUS. 283 


ταῦτ᾽ ovv αὐτοί τε οὕτω λογίξεσϑε xol τοὺς GÀ- 
λους διδάσκετε ὡς εἴγε καὶ ὑμῶν τινες ἄλλως πως 
φρονοῦσιν, ἀλλ᾽ ἔγωγε καὶ ὡς πολεμήσω, οὐδὲ ἐγ- 
καταλείψω ποτὲ τὴν τάξιν ἣν ἐτάχϑην ὑπὸ τῆς πα- 
τρίδος. καί μοι τὸ δέκατον στρατόπεδον ἀρκέσει καὶ 
γὰρ εὖ οἶδ᾽ ὅτι κἂν διὰ πυρὸς δέῃ, καὶ γυμνοὶ χω- 
ρήσουσι προϑύμως. ot δὲ δὴ ἄλλοι τὴν ταχίστην 
ἀπαγάγετε, μηδέ μοι μάτην ἐνταῦϑα τρύχεσϑε, τά τε 
κοινὰ εἰκῇ ἀναλίσκοντες καὶ τῶν ἀλλοτρίων πόνων 
μεταποιούμενοι, τήν τε λείαν τὴν ὑφ᾽ ἑτέρων χτω- 
μένην σφετεριξόμενοι. ἢ 

ταῦτα τοῦ Καίσαρος εἰπόντος οὐ μόνον οὐδεὶς 
ἀντεῖπεν. εἰ καὶ τὰ μάλιστά τινες τἀναντία σφίσιν 
ἐγίγνωσκον. ἀλλὰ καὶ συνήνεσαν πάντες. καὶ οὐχ 
ἥκιστα οἱ δι᾿ ὑποψίας αὐτῷ ὄντες, λογοποιεῖν ἃ ἤκου- 
σαν. καὶ τούς γε στρατιώτας οὐ χαλεπῶς ἔπεισαν 
πειϑαρχῆσαι, τοὺς μὲν ἐκ τοῦ προκεχρίσϑαι προϑυ- 
μουμένους, τοὺς δ᾽ ἄλλους δι᾽ ἐκείνους φιλοτιμου- 
μένους. ἐξαίρετον δὲ δὴ τὸ δέκατον στράτευμα ἐποι- 
(jaro, ὅτι εὔνοιάν πῶς ἀεὶ αὐτοῦ εἶχεν. οὕτω δὲ δὴ 
τὰ πολιτικὰ στρατόπεδα πρὸς τὴν τῶν καταλόγων 
τάξιν ὠνομάξετο᾽ ὅϑενπερ καὶ νῦν ὁμοίως τὰ νῦν 
ὄντα τὰς ἐπικλήσεις ἔχει. 

ὡρμημένων ovv αὐτῶν ὁ Καῖσαρ οὐκέτι κατὰ χώ- 
ραν ἔμεινε, μὴ καὶ χρονίσαντες ἀμβλύτεροι αὖϑις γέ- 
νῶνται, ἀλλ᾽ εὐϑὺς ἄρας ἐπὶ τὸν ᾿ἡφριοούιστον ἤλασε. 
καὶ οὕτω γε αὐτὸν τῷ αἰφνιδίῳ τῆς ἐφόδου κατέ- 
πληξεν ὥστε καὶ ἐς λόγους οἵ ὑπὲρ εἰρήνης ἐλϑεῖν 
κατηνάγκασεν. οὐ μέντοι καὶ συνέβησαν" αὐτὸς T6 
γὰρ πάντα προστάξαι καὶ ἐκεῖνος οὐδὲν ὑπακοῦσαι 
ἠϑέλησεν. 0 τὲ οὐν πόλεμος συνερρώζγει, καὶ μετέω- 
Qot οὐ μόνον αὐτοὶ ἕχάτεροι. ἀλλὰ καὶ οἱ σύμμαχοι 


47 


48 


ἐῷ 


49 


284 L. ΧΧΧΥΠΙ. CAESAR ET ARIOVISTUS. — a.u.696. 


οἵ τε πολέμιοί σφων of. ἐκείνῃ πάντες ἦσαν. τήν τε 
μάχην αὐτῶν ὅτι τάχιστα ἔσεσϑαι καὶ τοῖς ἅπαξ κρα- 
τήσασι καὶ τἄλλα δουλεύσειν νομίζυντες. προεῖχον 
ὃὲ oí μὲν βάρβαροι τῷ τε πλήϑει καὶ τοῖς μεγέϑεσιν. 
of δὲ δὴ Ῥωμαῖοι τῇ τε ἐμπειρίᾳ καὶ ταῖς ὁπλίσεσι" 
καί πῶς καὶ πρὸς τὸν ϑυμὸν τῶν Κελτῶν, τήν τε 
ἄκριτον καὶ προπετῆ αὐτῶν ὁρμήν. ἀντίρροπον τὸ 
τοῦ Καίσαρος φρόνημα εὑρίσκετο, ὥστε ἰσοπαλεῖς ἐχ 
τούτων ὄντες καὶ τὰς ἐλπίδας τήν τε ἐπ᾽ αὐταῖς προ- 
ϑυμίαν ἰσοστασίας ἐποιοῦντο. 

ἀντικαϑημένων δὲ αὐτῶν ἀλλήλοις. αἵ γυναῖκες 
af τῶν βαρβάρων ἀπηγόρευσάν σφισι ϑειάσασαι μη- 
δεμίαν πρὸ τῆς νέας σελήνης μάχην συνάψαι. καὶ 
διὰ τοῦτο ὁ ᾿“ριοούιστος. πάνυ γὰρ αὐταῖς προσεῖχεν 
ὁπότε τοιοῦτό τι ποιήσειαν, οὐχ ἁπάσῃ εὐϑὺς τῇ 
δυνάμει. καίτοι τῶν Ῥωμαίων προκαλουμένων σφᾶς, 
συνέμιξεν. ἀλλὰ τοὺς ἱππέας μετὰ τῶν συντεταγμέ- 
νῶν σφίσι πεζῶν μόνους ἐχπέμπων ἰσχυρῶς αὐτοὺς 
ἐλύπει. κἀκ τούτου καταφρονήσας χωρίον τι ὑπὲρ 
TOU ταφρεύματός σφῶν καταλαβεῖν ἐπεχείρησε. καὶ 
κατέσχε μὲν αὐτό, ἀντικαταλαβόντων δὲ καὶ ἐκείνων 
ἕτερον ἐς μὲν μάχην. καίπερ καὶ μέχρι τῆς μεσημ- 
βρίας τὸν στρατὸν ἔξω τοῦ Καίσαρος παρατάξαντος, 
οὐχ ὥρμησεν, ἐπαναχωρήσαντος δὲ αὐτοῦ πρὸς ἕσπέ- 
ραν ἐπῆλϑέ τε ἐξαπιναίως σφίσι καὶ ὀλίγου καὶ τὸ 
χαράκωμα αὐτῶν εἷλε. προχωρούντων οὖν οὕτως οὗ 
τῶν πραγμάτων σμικρόν τε ἔτι τῶν γυναικῶν ἐφρόν- 
τισε, καὶ τῇ ὑστεραίᾳ παραταξαμένων τῶν Ῥωμαίων, 
ὅπερ που xc9' ἡμέραν ἐποιοῦντο, ἀντεπεξήγαγε. 
καὶ αὐτοὺς ἐκεῖνοι προϊόντας ἐκ τῶν σκηνωμάτων 
ἰδόντες οὐχ ἡσύχασαν. ἀλλ᾽ ἐξόξαντες οὔτε συντά- 
ξασϑαί σφισιν ἀκριβῶς ἐπέτρεψαν, καὶ τὴν ἀκόντισιν 


a.u.696. — L. XXXVIIL. CAESAR ET ARIOVISTUS. 285 


αὐτῶν. ἐφ᾽ ἡ ἐς τὰ μάλιστα ἐθάρσουν, “δρόμῳ μετὰ 
βοῆς προσπεσόντες ὑπετέμοντο, καὶ οὕτω γε ὁμόσε 
αὐτοῖς ἐχώρησαν ὥστε σφᾶς μήτε τοῖς κοντοῖς μήτε 
τοῖς ξίφεσι τοῖς μακροτέροις χρήσασϑαι. ὠϑίέζοντό τε 
ovv, καὶ τοῖς σώμασι τὸ πλεῖον ῇ τοῖς ὅπλοις ἐμά- 
χοντο, ἀνατρέψαι τε τὸν προσχείμενον καὶ καταβα- 
λεῖν τὸν ἀνθεστηκότα ἀγῶνα ποιούμενοι. καὶ πολλοὶ 
καὶ τῆς τῶν βραχυτέρων ξιφῶν χρήσεως στερηϑέν- 
τες ταῖς τὲ χερσὶ καὶ τοῖς στόμασιν ἀντ᾽ ἐκείνων 
ἠγωνίζοντο, κατασπῶντες τοὺς ἀντιπάλους. δάκνον- 
τὲς, σπαράττοντες, ἅτε καὶ τῷ μεγέϑει τῶν σωμά- 
τῶν πολὺ αὐτῶν ὑπερέχοντες. οὐ μέντοι καὶ μεγάλα 
τινὰ ἐκ τούτου σφᾶς ἔβλαψαν᾽ συμπλεκόμενοι γὰρ 
αὐτοῖς οἵ Ῥωμαῖοι ἰσόρροποί πῶς τῇ τε ὁπλίσει καὶ 
τῇ τέχνῃ ἐγίγνοντο. καὶ τέλος ἐπὶ μακρότατον τοι- 
ουτοτρύπῳ μάχῃ χρησάμενοι ὀψέ ποτὲ ἐπεχράτησαν᾽ 
τά τὲ γὰρ ξιφέδια καὶ σμικρότερα τῶν Γαλατικῶν 
ὄντα καὶ τὰς προσβολὰς χαλυβδικὰς ἔχοντα χρησι- 
μώτατά σφισιν ἐγένετο, καὶ αὐτοὶ τῷ αὐτῷ πόνῳ ἐπὶ 
πλεῖον. συσχεϑέντες μᾶλλον τῶν βαρβάρων ἀντήρκε- 
σαν. ἅτε οὐχ ὅμοιον ταῖς ὀξύτησι. τῶν ἐφόδων τὸ 
διαρκές σφων ἐχόντων. διὰ μὲν ovv ταῦτα ἡττήϑη- 
σαν ἐκεῖνοι. οὐ ᾿Μέντοι καὶ ἐτράποντο. οὐχ ὅτι οὐκ 
ἠϑέλησαν, ἀλλ᾽ ὅτι οὐκ ἠδυνήϑησαν φυγεῖν ὑπ᾽ ἀπο- 
ρίας τε ἅμα καὶ ἐκλύσεως. συστρεφόμενοι οὖν κατὰ 
τριακοσίους καὶ πλείους καὶ ἐλάττους. τάς TE ἀσπί- 
δας ἁπανταχύϑεν σφῶν προεβάλλοντο. καὶ ὀρϑοὶ 
ἱστάμενοι ἀπρόσμικτοι μὲν ὑπὸ τῆς συγκλείσεως. δυσ- 
κίνητοι δὲ ὑπὸ τῆς πυκνότητος ἐγίγνοντο. καὶ οὔτε 


, 3 » »" ἘΝ ἮΝ : 
ἔδρων οὐδὲν οὔτε ἔπασχον. οἵ ovv ἹΡωμαῖοι. ἐπειδὴ : 


, δὰ 3 ΄ , * - 25 
μήτε ἐκεῖνοι ἀντεπῃεσάν σφισιν ἢ καὶ ἔφευγον. ἀλλ 
2 ? - e 1 , , 

£v ταὐτῷ μένοντες ὥσπερ £v πύργοις εἱστήκεσαν, καὶ 


280 L. XXXVIII. CAESAR ET ARIOVISTUS. — a.u.696. 


ONT , , DH , SUN er 
αὐτοὶ τὰ τὲ δορατια κατὰ πρώτας εὐϑὺς ἅτε μηδε- 
΄ τί , ? » , 
μίαν χρῆσιν ἔχοντα ἀπετέϑειντο. xol τοῖς ξίφεσιν 
? , L4 , , Ji — 
οὐκ ἐδύναντο οὔτε συστάδην μάχεσϑαι οὔτε τῶν κε- 
φαλῶν αὐτῶν, ἧπερ καὶ μόνον ἁλωτοί, οἷά που γυ- 
μναῖς αὐταῖς μαχόμενοι» ἤσαν. ἐφικνεῖσθαι. τάς τὲ 
ἀσπέδας ἀπέρριψαν, καὶ προσπίπτοντές σφισιν. οἵ 
M » Ἢ - e S X 5 , σ᾽, A , 
μὲν ἐξ ἐπιδρομῆς. ot δὲ καὶ ἐγγυϑεν. ἀνήλοντο vgo- 
N 2 3 3 
πον τινὰ καὶ ἔκοπτον αὐτούς. κἀκ τούτου πολλοὶ μὲν 
3 € - E , 
εὐϑὺς ἅτε καὶ μιᾶς ἐπικοπῆς ὄντες ἔπιπτον. πολλοὶ 
Y ^. 3 e: ^ M - , 
0E xal πρὶν πεσεῖν ἀπέϑνησκον᾽ ὑπὸ γὰρ τῆς πυκνό- 
» K , , 3 » 
τητος τῆς συσταάσεῶὼς καὶ τεϑνηκότες ὀρϑοὶ ἀνείχοντο. 
τοῦ μὲν οὖν πεζὸῦ τὸ πλεῖστον οὕτω καὶ ἐκεῖ καὶ 
' e e d DEREN 
πρὸς ταῖς ἁμάξαις. ὅσον ys καὶ ἐξωσϑὲν ἐς αὐτὰς 
^ ' ^ 
ἐτύγχανε. σύν τε ταῖς γυναιξὶ καὶ σὺν τοῖς παισὶν 
, €- , , - e OA I , 4“... , 
αὐτῶν ἐφϑαρησαν᾽ o δὲ Αριοουίστος μεϑ' ἱππέων 
, - τ ' e - 
τήν τε χώραν παραχρῆμα ἐξέλιπε. καὶ πρὸς τὸν Pyj- 
ς , , , , , , , , , 
vov ὁρμήσας ἐπεδιώχϑη μέν. ov κατεληφϑη δέ. ἀλλ 
c » )»» ' 
0 μὲν ἐπὶ πλοίου προεξέφυγε. τῶν δ᾽ ἄλλων τοὺς μὲν 
ς * ' 5 3 
οὗ Ῥωμαῖοι ἐς τὸν ποταμὸν ἐσβαίνοντες ἀπέκτειναν. 
3 e e ' SA. 
τοὺς δὲ καὶ αὐτὸς ἐκεῖνος ὑπολαβὼν ἀπήνεγκεν. 


AIQNOX 
PO9MAIKHEX IXTOPIAX A0. 


Οὕτω uiv δὴ καὶ ἐχεῖνα διεπολεμήϑη᾽" μετὰ δὲ a. u. 
ταῦτα, τοῦ χειμῶνος ἐν Q ) Κορνήλιός τε Σπινϑὴρ καὶ 9*7 
ὁ Μέτελλος ὁ Νέπως ὑπατεύειν ἤρξαντο διελϑόντος, 
τρίτος τις πόλεμος αὐτοῖς ἐγένετο. oí γὰρ Βελγικοὶ 
τῷ τὲ Ῥήνῳ τ καὶ συμμίκτοις γένεσι προσοι- 
κοῦντες. καὶ ἐπὶ τὸν ὠκεανὸν τὸν κατὰ Βρεττανίαν 2 
καϑήκοντες, ἐν μὲν τῷ πρὶν οἵ μὲν ἔνσπονδοι τοῖς 
Ῥωμαίοις ἤσαν, οἵ δὲ ἐφρόντιξον αὐτῶν οὐδέν, τότε 
δὲ τὸν τος εὖ φερόμενον ἰδόντες. καὶ δείσαν- 
τὲς μὴ καὶ ἐπὶ σφᾶς ὁρμήσῃ. συνεστράφησαν. καὶ 
κοινῷ πλὴν Ῥημῶν λόγῳ χρησάμενοι συνεβουλεύ- 
σαντό τε ἐπὶ τοῖς Ρωμαίοις καὶ cvvouocav, Γάλβαν 
προστησάμενοι. ταῦτ᾽ οὖν ὁ Καῖσαρ παρὰ τῶν Ῥη- 
μῶν μαϑὼν ἐν φρουρᾷ τε αὐτοὺς ἐποιήσατο. κἀν- 
ταῦϑα πρὸς τῷ Αὐξούνῳ ποταμῷ στρατοπεδευσάμε- 
νος ἤϑροιξέ τε ἅμα τοὺς στρατιώτας καὶ ἐξήσκει. 
οὐδὲ ἐτόλμησε πρότερον τοῖς πολεμίοις. καίτοι τὴν 
χώραν σφῶν κατατρέχουσιν, ἐς χεῖρας ἐλϑεῖν. πρὶν 
ὡς καὶ δεδιότος αὐτοῦ καταφρονήσαντες ἐπὲχ εέρησαν 
τήν τε γέφυραν καταλαβεῖν καὶ τὴν σιτοπομπίαν, ἣν 
δι᾿ αὐτῆς παρὰ τῶν συμμάχων ἐποιεῖτο, ἀφελέσϑαι. 
τοῦτο γὰρ ἐξ αὐτομόλων προγνοὺς ἐσόμενον. ἔπεμ- 
ψεν ἐπ᾽ αὐτοὺς νύκτος τούς τε ψιλοὺς καὶ τοὺς ἵπ- 
πέας. καὶ οἵ μὲν προσπεσόντες τοῖς βαρβάροις ἀπροσ- : 


e 


B» 


τῷ 


288 L. XXXIX. CAESAR IN BELGAS. a. u, 697. 


, ' 3 , e , - 5 M 
δόκητοι πολλοὺς ἀπέκτειναν, ὥστε πᾶντας τῆς ἐπιού- 
' ' - p 
σης νυκτὸς ἐς τὴν οἰκείαν. ἄλλως τε καὶ ἐπειδὴ οἱ 
7 , ΡΟ 3 
Αἴδουοι ἐσβεβληκότες ἐς αὐτὴν ἡγγέλλοντο, ἀπανα- 
- 3 Ξ NY n 1 , 5 
στῆναι Καῖσαρ δὲ ἤσϑετο μὲν τὸ γιγνόμενον. οὐκ 
, , - B 
ἐτόλμησε δέ σφας εὐϑύς. ἀγνοίᾳ τῶν χωρίων. ἐπι- 
- , 5. ὦ e 7 er * Ἢ ᾿ 
διῶξαι. ἀλλ΄ «uc ξῷ τὴν τὲ ἵππον λαβὼν καὶ τοὺς 
' 2 - 4 , 3 , ET 
πεζους ἑπακολουϑεῖν κελευσας κατέλαβεν αὐτους, καὶ 
ὑποστάντας ἐς μάχην. ἐνομύξετο γὰρ σὺν μόνῃ τῇ 
ἵππῳ εἶναι; διέτριψε μέχρις οὐ καὶ ὁ πεζὸς ἦλϑε, 
καὶ οὕτω παντὶ τῷ στρατῷ περισχὼν τούς τε πλείους 
e 
κατέκοψε καὶ τοὺς περιλοίπους ὁμολογίᾳ παρεστή- 
3 - ^ 3 
σατο. χἀκ τούτου καὶ τῶν δήμων τοὺς μὲν ἀμαχὶ 
Χ 
προσηγάγετο, τοὺς δὲ πολέμῳ. 
Ν Γ δὲ - ^ εὃ (δ , 1 7σ 
δρούιοι δὲ τῆς μὲν πεδιάδος. οὐ γὰρ σαν 
3 , CI , - 3e! ; ^ 3 ORO 
ἀξιόμαχοι. éxovreg αὐτῷ ἐξέστησαν. ἐς δὲ δὴ τὰ ὄρη 
^ c 3 E ᾽ - 
τὰ υλωδέστατα ἀνακομισϑέντες, ἔπδιτ ἐπειδὴ καὶ 
ἐκεῖϑεν ἐπικατέδραμον ἀνέλπιστοι. καὶ καϑ' ὃ μὲν 
αὐτὸς ὁ Καῖσαρ ἣν ἐτράποντο καὶ ἔφυγον τῷ δὲ δὴ 
πλείονι τοῦ στρατοῦ καϑυπέρτεροί τε ἐγένοντο. καὶ 
, T , - 2 
τὸ στρατοπὲδὸον αὐτοβοεὶ εἷλον. αἰσϑόμενος δὲ τοῦτ 
^ M , ^ 
ἐχεῖνος. προεκεχωρήκει γὰρ ἐπί τι τοὺς τετραμμέ- 
M 2 ' 
vovg διώκων. ἀνέστρεψε. xal καταλαβὼν αὐτοὺς ἐν 
- 5 , e M , , M 
τῷ ἐρύματι ἁρπαγὴν ποιουμένους περιεστοιχίσατο καὶ 
, - 2 , 2 
κατεφονευσξε. πράξας δὲ ταῦτα, ουδὲν ἔτι μέγα ἔρ- 
yov τοὺς λοιποὺς Νερουίους χειρούμενος ἔσχε. 
, 3 » 
x&v τούτῳ ᾿Δτουατικοί, πλησιόχωροί τε αὐτοῖς 
^ , M € , 
ῦντες καὶ τὸ γένος τὸ τὲ φρόνημα τὸ τῶν Κίμβρων 
2 e" ^ c M , , 
ἔχοντες. ὥρμησαν μὲν ὡς καὶ βοηϑησοντές σφισιν, 
LU 3 , 
ἐπειδὴ δὲ ἔφϑησαν προαλόντες, ἀνεχώρησαν. καὶ 
, ? E ' , 
πάντα τἄλλα χωρία ἐκλιπόντες ἐς Ev τεῖχος τὸ κρά- 
4. m ' " 
τιστον ἀνεσχευάσαντο. καὶ αὐτῷ τὸν Καίσαρα προσ- 
ς , , e 
βαλόντα ἐπὶ πολλὰς ἡμέρας ἀπεχρούσαντο, μέχρις ov 


a, u, 697. L. XXXIX. CAESAR IN BELGAS. 289 


πρὸς μηχανῶν ποίησιν ἐτράπετο. τότε γάρ, τέως 
μὲν τήν τε ὕλην τέμνοντας καὶ τὰ μηχανήματα συμ- 
πηγνύντας τοὺς Ῥωμαίους ἑώρων, γέλωτα τῇ ἀπει- 
oír τῶν γιγνομένων ἐποιοῦντο, ἐπεὶ δὲ ἐκεῖνα τε 
ἐξειργάσθη καὶ ὁπλῖταί σφισι πανταχόϑεν ἅμα ἐπ᾽ 
αὐτῶν προσήγοντο, κατεπλάγησαν, ἅτε μηπώποτε 
τοιοῦτό τι ἑορακότες, καὶ διεκηρυκεύσαντο, τά τε 
ἐπιτήδεια τοῖς στρατιώταις πέμψαντες καὶ ὅπλα τινὰ 
ἀπὸ τοῦ τείχους ῥίψαντες. ὡς μέντοι τά τὲ μηχα- 
νήματα τῶν ἀνδρῶν γυμνωϑέντα αὖϑις εἶδον καὶ 
ἐκείνους πρὸς ϑυμηδίαν οἷα ἐπὶ νίκῃ τετραμμένους 
ἤσϑοντο., μετέγνωσαν, καὶ ἀναϑαρσήσαντες τῆς vv- 
κτὸς ἐπέξοδον, ὡς καὶ ἀνελπίστους σφᾶς κατακόψον- 
τες, ἐποιήσαντο. περιπεσόντες δὲ τοῖς προφύλαξιν, 
ὁ γὰρ Καῖσαρ ἀκριβῶς πάντα ἀεὶ διῴκει, ἐσφάλη- 
σαν. καὶ οὐδὲ τῶν λοιπῶν οὐδεὶς ἔτι συγγνώμης 
ἔτυχεν, ἀλλὰ πάντες ἐπράϑησαν. 

ἐπειδὴ δὲ οὗτοί τε κατεστράφατο, καὶ ἄλλοι οἵ 
μὲν ὑπ᾽ αὐτοῦ. oí δὲ καὶ διὰ τῶν ὑποστρατήγων 
συχνοὶ ἐκεχείρωντο, ὃ ve χειμὼν ἐνέστη, ἀνεχώρησεν 
ἐς τὰ χειμάδια. μαϑόντες δὲ ταῦϑ'᾽ of οἴκοι ἹΡωμαῖοι 
ἐθαύμασαν ὅτι ἔϑνη τοσαῦτα, ὧν οὐδὲ τὰ ὀνόματα 
πρότερον ἠκρίβουν, ἡρήκει, καὶ ἐψηφίσαντο πεντε- 
καίδεκα ἐπ᾽ αὐτοῖς ἡμέρας ϑῦσαι, ὅπερ οὔπω πρό- 
τερον ἐγεγόνει. 

κἀν τῷ αὐτῷ τούτῳ χρόνῳ Τάλβας ὁ Σερούιος 
ὑποστρατηγῶν αὐτῷ, μέχρι μὲν ἥ τε ὡραία καὶ 
τὸ στράτευμα συνεστὸς εἶχεν, Οὐαράγρους παρά τε 
τῇ Δεμάνῳ λίμνῃ καὶ πρὸς τοῖς ᾿4λλόβριξι μέχρι τῶν 
"Ἄλπεων οἰκοῦντας, τοὺς μὲν βίᾳ, τοὺς δὲ καὶ ὁμολο- 
γίᾳ παρεστήσατο, ὥστε καὶ χειμάσαι κατὰ χώραν 


οι 


παρασκευάσασϑαι. ἐπεὶ μέντοι οἵ πλείους τῶν στρα- 3 


DIO CASSIUS, I. 19 


290 L. XXXIX. CICERO REVOCATUS. a. u. 697. 


cs ri 1 , uS 
τιωτῶν. of μὲν παρειμένοι οἷα μὴ πόρρω τῆς Ἰταλίας 
3 - EJ ΕῚ 
ῦντες. οἱ δὲ καὶ ἐφ᾽ ἑαυτῶν ἄλλοσε ἀπεχώρησαν. καὶ 
- 9 - 
αὐτῷ ἀπροσδόκητοι κατὰ τοῦτο οἱ ἐπιχώριοι ἐπέϑεντο, 
' 3 , ς 3 3 , , 
4 πρὸς ἀπονοιαν ὑπ ἀπογνώσεως προηχϑή. καὶ ἐχπη- 
- * » , 
δήσας ἐκ τοῦ χειμαδίου ἄφνω vovg vs προσκειμένους 
» , - ? 
οἵ τῷ παραδόξῳ τοῦ τολμήματος ἐξέπληξε. καὶ δὲ 
, - 
αὐτῶν πρὸς τὰ μετέωρα διέπεσε. γενόμενος δὲ ἐν 
- 2 ΣΟ κι 3 ᾿ M - VS 
τῷ ἀσφαλεῖ ἡμύνατο μὲν αὐτοὺς μετὰ τοῦτο καὶ ἐδου- 
΄ 3 ' δι 5 ΄ 277, 2 M 3-72 
λωσατο. οὐ μὴν καὶ ἐχείμασεν αὐτοῦι, ἀλλὰ καὶ ég 
A 9 
τὴν τῶν ᾿4λλοβρίγων μετέστη. 

6 ταῦτα μὲν ἐν τῇ Γαλατίᾳ ἐγένετο, Πομπήιος δὲ 
ἐν τούτῳ τὴν κάϑοδον τῷ Κικέ σϑῆναι διε- 
ἐν τούτῳ τὴν καϑοδον τῷ Κικέρωνι ψηφισθῆναι διε 

- , , / - 
πραάξατο. ov yag δια rov Κλωδίου ἐξεληλάκει. ToU- 
3 E) E , " e 
vov ἐπ᾿ αὐτὸν ἐκεῖνον ἐπανήγαγεν᾽ οὕτω zov τὸ 
3 , qoe E er , 
ἀνϑρωπειον δι ὀλίγου ve ἔστιν ove μεταβαλλέξται., 
^ 3 3 Ἐ , , , μ᾿ Ἢ 5 , 
καὶ ἀφ΄ ὧν ὠφελησεσϑαί τινες ἡ καὶ βλαβησεσϑαι 
L , 3 
2 νομίζουσι, τὰ ἐναντιώτατα ἀντιλαμβάνουσι. συνέ- 
᾽ Ἁ - - € , 

zocrrov δὲ ἀπὸ τῶν στρατηγῶν καὶ τῶν δημάρχων 
2 , E ΄, 

ἄλλοι τε καὶ Τίτος Avviog Μίλων. οἵπερ που καὶ τὴν 

, , ' - SUI A E ' ' e 

γνωμὴν ég vro zAQ9$og ἑσηνεγκαν᾽ ὁ yag Σπινϑὴρ o 

ὕπατος τὸ μέν τι καὶ τῷ Πομπηίῳ χαριξόμενος. τὸ 

» , 
0b xal ἐξ ἰδίας ἔχϑρας τὸν Κλώδιον ἀμυνόμενος. 
Mp9. xe ᾿ς 3 - 
ὑφ᾽ ἧς καὶ τὴν μοιχείαν αὐτοῦ δικάξων κατεγνώκει. 
/ 2i - » 3 . 

8... χαὶ ἐκείνῳ δὲ ἄλλοι τε τῶν ἐν ταῖς ἀρχαῖς ὄντων 
Ἐ τα at ς 9 ΕΣ , ΕΞ 
ὑπήρχον καὶ 0 ἀδελφὸς ““ππιος Κλαύδιος στρατηγῶν, 
0 τὲ Νέπως ὁ ὕπατος ἀπ᾽ οἰκείας τινὸς ἔχϑρας τὸν 

7 Κικέρωνα μισῶν. οὗτοί τε οὐν ἐπὶ πλέον ἢ πρίν, 
ς 
ἅτε καὶ ἡγεμόνας τοὺς ὑπάτους ἔχοντες, καὶ oí ἄλλοι 
οἱ ἐν τῇ πόλει διαστάντες πρὸς ἑκατέρους ἐθορύβουν. 

3 * 
καὶ ἄλλα τε ἐκ τούτου οὐκ ἐν κόσμῳ πολλὰ ἐγίγνετο, 
2 -» - € M ' - 
 χαὶ ἐν αὐτῇ τῇ διαψηφίσει ὁ Κλώδιος γνοὺς τὸ πλὴ- 
^ LI , M , 
90g πρὸς vov Κικέρωνος ἐσόμενον. rovg uovoucyovg 


a. u. 697. L. XXXIX. CICERO REVOCATUS. 291 


ovg ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ πρὸς ἀγώνας ἐπιταφίους ἐπὶ τῷ 
Μάρκῳ τῷ συγγενεῖ προπαφεσκεύαστο λαβὼν ἐσεπή- 
δησεν ἐς τὸν σύλλογον, καὶ πολλοὺς μὲν ἔτρωσε. πολ- 
λοὺς δὲ καὶ ἔκτεινεν. οὔτ᾽ ovv ἡ γνώμη ἐκυρώϑη, 
καὶ ἐχείνοις ὡς δορυφόροις συνὼν φοβερὸς καὶ ἐς τὰ 
ἄλλα πᾶσιν qv, “ἀγορανομίαν τε ἧτει ὡς καὶ τὴν δέ- 
κην τῆς βίας, ἂν ἀποδειχϑῇ. διαφευξόμενος. ἐγρά- 
vero γὰρ αὐτὸν ὁ Μίλων καὶ οὐκ ἐσήγαγεν᾽ οὔτε 
γὰρ oí ταμίαι, δι᾿ ὧν τὴν ἀποκλήρωσιν τῶν δικα- 
στῶν γενέσϑαι ἐχρῆν, ἤἥρηντο. καὶ ὁ Νέπως ἀπεῖπε 
τῷ στρατηγῷ μηδεμίαν πρὸ τῆς κληρώσεως αὐτῶν 
δίκην προσέσϑαι. ἔδει δὲ ἄρα τοὺς ἀγορανόμους πρὸ 
τῶν ταμιῶν καταστῆναι. καὶ διὰ τοῦτο ὅτι μάλιστα 
ἡ διατριβὴ ἐγένετο. μαχόμενος δὲ καὶ περὶ αὐτοῦ 
τούτου πολλὰ ἐτάραττε, καὶ τέλος μονομάχους τινὰς 
καὶ αὐτὸς καὶ ἄλλους τῶν τὰ αὐτά οἵ βουλομένων 
ἀϑροίσας ἐς χεῖρας τῷ Κλωδίῳ συνεχῶς ἤει, καὶ 
σφαγαὶ κατὰ πᾶσαν ὡς εἰπεῖν τὴν πόλιν ἐγίγνοντο. 
ὁ οὖν Νέπως φοβηϑεὶς πρός τε τοῦ συνάρχοντος καὶ 
πρὸς τοῦ Πομπηίου τῶν τε ἄλλων τῶν πρώτων μετε- 
βάλετο. καὶ οὕτως T τε γερουσία κατελϑεῖν τὸν Ki- 
κέρωνα τοῦ Σπινϑῆρος ἐσηγησαμένου προεβούλευσε, 
καὶ ὁ δῆμος ἀμφοτέρων τῶν ὑπάτων ἐσενεγκόντων 
ἐψηφίσατο. ἀντέλεγε μὲν γὰρ πρὸς αὐτοὺς Κλώδιος. 
ἀλλ᾽ ἐκείνῳ τε ὁ Μίλων ἀντέχειτο, ὥστε μηδὲν βίαιον 
δρᾶσαι, καὶ τῷ νόμῳ ἄλλοι τε καὶ ὁ Πομπήιος συνεῖ-- 
πον. ὥστε πολὺ κρείττους αὐτοὺς γενέσϑαι. 
κατῆλϑέ ve οὖν ὁ Κικέρων, καὶ χάριν τῇ τε βουλῇ 
καὶ τῷ δήμῳ. παρασχόντων αὐτῷ τῶν ὑπάτων. καὶ 
κατὰ τὸ συνέδριον καὶ κατὰ τὴν ἐκκλησίαν ἔγνω. τῷ τε 
Πομπηίῳ τὴν ἔχϑραν τὴν ἐπὶ τῇ φυγῇ μεϑεὶς συνηλ- 
λάγη, καὶ τήν ys εὐεργεσίαν παραχρῆμα ἀπέδωκε" 
19* 


[7-] 


to 


ὧν 


202 L. XXXIX. CICERO REVOCATUS. a. u. 697. 


2 λιμοῦ γὰρ ἐν τῇ πόλει ἰσχυροῦ γενομένου. καὶ τοῦ 
ὁμίλου παντὸς ἔς τε τὸ ϑέατρον, οἵῳ γε δὴ καὶ 
τότε ἔτι ϑεάτρῳ ἐς τὰς πανηγύρεις ἐχρῶντο, καὶ μετὰ 
τοῦτο καὶ ἐς τὸ Καπιτώλιον ἐπὶ τοὺς βουλευτὰς συνε- 
δρεύοντας ἐσπηδήσαντος, καὶ τοτὲ μὲν ἐν χερσὶν αὐ- 
τοὺς ἀποσφάξειν, τοτὲ δὲ καὶ καταπρήσειν σὺν αὐτοῖς 

3 τοῖς ναοῖς ἀπειλοῦντος, ἔπεισέ σφας ἐπιμελητὴν τοῦ 
σίτου τὸν Πομπήιον προχειρέσασϑαι. καὶ διὰ τοῦτο 
καὶ ἀρχὴν αὐτῷ ἀνθυπάτου καὶ ἐν τῇ Ἰταλίᾳ καὶ ἔξω 
ἐπὶ πέντε ἔτη δοῦναι. καὶ 0 μέν, ὥσπερ ἐπὶ τοῖς 
καταποντισταῖς πρότερον, οὕτω καὶ τότε ἐπὶ τῷ σίτῳ 
πάσης αὖϑις τῆς οἰκουμένης τῆς ὑπὸ τοῖς Ῥωμαίοις 

10 τότε οὔσης ἄρξειν ἔμελλε Καῖσαρ δὲ καὶ Κράσσος 
ἄλλως μὲν ἤχϑοντο τῷ Κικέρωνι, σπουδὴν δ᾽ οὖν 
τινα αὐτοῦ ἔσχον, ἐπειδὴ πάντως καϑήξοντα αὐτὸν 
ἤσϑοντο, καὶ γὰρ ὁ Καῖσαρ καὶ ἀπὼν εὔνοιάν τινα 
αὐτῷ ἐνεδείξατο, οὐ μέντοι καὶ χάριν οὐδεμίαν &v- 

2 τέλαβον. ἐκεῖνος γὰρ τοῦτό τὲ οὐκ ἀπὸ γνώμης σφᾶς 
πεποιηκότας εἰδώς. καὶ τῆς φυγῆς αἰτιωτάτους γε- 
γονέναν vouítov, ἐκ μὲν τοῦ προφανοῦς οὐ πάνυ 
πρὸς αὐτοὺς ἐθρασύνετο, ἅτε καὶ τῶν τῆς ἀκράτου 
παρρησίας ἐπικαρπιῶν νεωστὶ πεπειραμένος. βιβλίον 
μέντοι τι ἀπόρρητον GvvéOqxs, καὶ ἐπέγραψεν αὖ- 
τῷ ὡς καὶ περὶ τῶν ἑαυτοῦ βουλευμάτων ἀπολο- 
γισμόν τινα ἔχοντι᾽ πολλὰ δὲ δὴ καὶ δεινὰ ἐς αὐτὸ 
καὶ περὶ ἐκείνων καὶ περὶ ἄλλων τινῶν συνένησε, 
καὶ διὰ τοῦτο φοβηϑεὶς μὴ καὶ ξῶντος αὐτοῦ ἐκφοι- 
τήσῃ, κατεσημήνατό τὲ αὐτὸ καὶ παρέδωκε τῷ παιδί, 
προστάξας of μήτ᾽ ἀναγνῶναι μήτε δημοσιεῦσαι τὰ 
γεγραμμένα πρὶν ἂν μεταλλάξῃ. 

11 Κικέρων μὲν οὖν cvs ἀνεβλάστανε, καὶ τήν τε 

ἄλλην οὐσίαν καὶ τὸ ἔδαφος τῆς οἰκίας. καίτοι τῇ 


es 


a. u. 697. L. XXXIX. CICERO REVOCATUS. 293 


ἐλευϑερίᾳ ἀνειμένον, καὶ τοῦ Κλωδίου καὶ ἐπιϑειά- 
ξοντος καὶ ἐς ἐνθυμίαν αὐτῷ προβάλλοντος. ἐκομί- 
σατο. τὴν γὰρ ἐσφορὰν τοῦ φρατριατικοῦ νόμου, 
παρ᾽ ἣν ἐκ τῶν εὐπατριδῶν ἐς τὸ πλῆϑος ἐπεποίητο, 
διαβάλλων ὡς οὐκ ἐν τοῖς ὡρισμένοις ἐκ τῶν πα- 
τρίων χρόνοις ἐχτεϑέντος αὐτοῦ, τήν τὲ δημαρχίαν 
τοῦ Κλωδίου πᾶσαν, ἐν ἡ καὶ τὰ κατὰ τὴν οἰκίαν 
ἐδέδοκτο, κατέλυε. λέγων οὐχ οἷόν τε εἶναι. τῆς με- 
ταστάσεως αὐτοῦ τῆς ἐς τὸν ὅμιλον παρανόμως γε- 
γενημένης. ὑγιές τι τῶν ἐν αὐτῇ πραχϑέντων νομί- 
ξεσϑαι. καὶ ἔπεισε διὰ τούτου τοὺς ποντίφικας τὸ 
ἔδαφός οἵ ὡς καὶ ὅσιον καὶ βέβηλον ὃν ἀποδοῦναι. 
καὶ οὕτω καὶ ἐκεῖνο καὶ χρήματα ἔς τε τὴν τῆς οἱ- 
κίας κατασκευήν. καὶ εἰ δή τι ἄλλο τῆς οὐσίας αὐὖ- 
τοῦ ἐλελύμαντο, ἔλαβε. 

μετὰ δὲ δὴ τοῦτο Πτολεμαίου τοῦ βασιλέως ἕνεκα 
αὖϑις ἐκινήϑησαν.. ἐπειδὴ γὰρ πολλά τισι τῶν Ῥω- 
μαίΐίων χρήματα, τὰ μὲν οἴχοϑεν. τὰ δὲ καὶ δανεισά- 
MevoG y ὅπως τήν τε ἀρχὴν βεβαιώσηται καὶ φίλος 
καὶ σύμμαχος ὀνομασϑῇ, καταναλώκει, καὶ αὐτὰ παρὰ 
τῶν Αἰγυπτίων βιαίως ἠργυρολόγει, καὶ διά τε τοῦτο 
ἐχαλεπαίνετο καὶ ὅτι τὴν Κύπρον ἀπαιτῆσαι παρὰ 
τῶν Ῥωμαίων ἢ καὶ τὴν φιλίαν τὴν πρὸς αὐτοὺς 
ἀπειπεῖν κελευόντων αὐτῶν οὐκ ἠϑέλησε, καὶ οὔτε 
πεῖσαί σφας ἡσυχάξειν οὔτ᾽ αὖ βιάσασϑαι. ξενικὸν 
γὰρ οὐκ εἶχεν, ἠδυνήϑη. διέδρα τε ἐκ τῆς Αἰγύπτου. 
καὶ ἐς τὴν Ῥώμην ἐλϑὼν κατηγόρησέ τε αὐτῶν ὡς 
καὶ ἐκ τῆς βασιλείας αὐτὸν ἐκβεβληκότων, καὶ ἔτυχεν 
ὥστε ὑπὸ τοῦ Σπινϑήρος, ᾧ ἡ Κιλικία ἐπετέτραπτο, 
καταχϑῆναι. ἐν ᾧ δὲ ταῦτα..... οἱ Γ᾿ Δλεξανδρεῖς. τέως 
μὲν ἀγνοήσαντες ὅτι ἐς τὴν ruo ἀπηρκὼς ἦν, ἢ 
τεϑνηκέναι αὐτὸν νομίσαντες . Βερενίκην τὴν ϑυγα- 


12 


18 


14 


294 L. XXXIX. CICERO REVOCATUS. a. u. 697. 


, ^ ^ “2 
τέρα αὐτοῦ ἐς τὴν βασιλείαν ἀντικατέστησαν, ἔπειτα 
M 3 M , 2 δ M H ^ c , 
δὲ ταληϑὲς μαϑόντες ἄνδρας ἕκατον ἐς τὴν Ρώμην 
ἔπεμψαν πρύς τε τὰ ἐγκλήματα αὐτοῦ ἀπολογησομέ- 
νους καὶ ἀντικατηγορήσοντας ὅσα ἠδίχηντο. , τρομα- 
ϑὼν οὖν ταῦτ᾽ ἐκεῖνος. ἔτι δὲ ἐν τῇ Ῥώμῃ ἦν, ἐνή- 
δρευσε τοὺς πρέσβεις, πρὶν ἐλθεῖν, ἄλλους ἄλλῃ 
, n » - 
διαπέμψας, καὶ τοὺς μὲν πλείους αὐτῶν κατὰ τὴν 
1 i v - ' -» 
000v ἔφϑειρε, τῶν δὲ λοιπῶν rovg μὲν ἐν τῷ ἄστει 
3 € 2 - 
αὐτῷ ἀπέκτεινε, τοὺς δὲ καὶ καταφοβήσας ἐκ τού- 
τῶν ἢ ζφήμασι διαφϑεέρας ἔπεισε μήτε ταῖς ἀρχαῖς 
ὑπὲρ ὧν ἐστάλατο ἐντυχεῖν ux9' ὅλως μνξίαν τινὰ 
περὶ τῶν ἀπολωλότων ποιήσασϑαι. καίτοι τὸ πρᾶγμα 
er e ' 3 
οὕτω περιβόητον ἐγένετο ὡς καὶ τὴν βουλὴν ἀγανα- 
LI - y , 
χτῆσαι δεινῶς. ἐνάγοντός σφας ὅτι μάλιστα Φαουω- 
, » , 2" , rer , A κι 
νίου rov ἥαρκου καϑ' ἑκάτερον, οτι τὲ πολλοὶ παρὰ 
τῶν συμμάχων πρέσβεις πεμφϑέντες βιαίως ἀπωλώ- 
λεσαν. καὶ ὅτι συχνοὶ καὶ τότε τῶν Ῥωμαίων ἐδεδω- 
ροδοκήκεσαν. καὶ οἵ μὲν τὸν Ζίωνα τὸν τῆς πρεσ- 
» e 
βείας αὐτοκράτορα, περιῆν γάρ. μετεπέμψαντο ὡς 
M 3 9 , - , ἢ’ 
καὶ τὴν ἀλήϑειαν παρ᾽ αὐτοῦ μαϑησόμενοι᾽ οὕτω δὲ 
, e , 3 "Ὰ M 
ἄρα καὶ τότε ἔϑ᾽ ὁ Πτολεμαῖος τοῖς χρήμασι κατε- 
κράτει ὥστε μήτε τὸν Δίωνα ἐς τὸ συνέδριον ἐσελ- 
ϑεῖν μήτε μνήμην τινὰ τοῦ φόνου τῶν τεϑνηκότων, 
ἕως ys καὶ αὐτὸς περιῆν, γενέσϑαι. καὶ μέντοι τοῦ 
, M A , 3 ,ὕ ? ς᾽ 
Ζίωνος μετὰ ταῦτα δολοφονηϑέντος οὐδεμίαν οὐδ 
3522/7513 , , 28 L , ' » WA 
ἐπ᾿ ἐκείνω δίκην ἔδωκε᾽ τὰ τὲ γὰρ ἀλλα καὶ ὁ Πομ- 
- 3 c d 
πήιος τῇ τὲ οἰκίᾳ αὐτὸν ὑπεδέδεκτο καὶ ἰσχυρῶς ot 
συνήρετο. τῶν γε μὴν ἄλλων τῶν αὐτόϑεν ἐνεκλή- 
M 2 c H JT CE N32 cp , 
ϑησαν μὲν ἐν υστέρῳ συχνοί, ἑαλῶσαν δὲ ὀλίγοι. τὸ 
s. 2 1 
τε γὰρ δεδωροδοκηκὸς πολὺ qv, καὶ ἀλλήλοις διὰ 
τὸ ἴδιον ἕκαστος δέος συνεμάχουν. 


a.u.697. [. XXXIX. PTOLEMAEUS REDUCTUS. 295 


oí μὲν ovv ἄνϑρωποι τοιαῦτα ὑπὸ τῶν χρημάτων 
ἐποίουν, τὸ δὲ δὴ ϑεῖον κεραυνῷ κατ᾽ ἀρχὰς εὐϑὺς τοῦ 
ἐχομένου ἔτους τὸ ἄγαλμα τοῦ Διὸς τοῦ ἐν τῷ ᾽41- 
βαγῷ ἱδρυμένου βαλὸν τὴν κάϑοδον τοῦ Πτολεμαίου 
χρόνον τινὰ ἐπέσχε. τοῖς γὰρ Σιβυλλείοις ἔπεσιν ἐν- 
τυχόντες εὗρον ἐν αὐτοῖς ἐγγεγραμμένον αὐτὸ τοῦτο 
“ἂν ὁ τῆς Αἰγύπτου βασιλεὺς βοηϑείας τινὸς δεόμε- 
νος ἔλθῃ, τὴν μὲν φιλίαν οἵ μὴ ἀπαρνήσησϑε, μὴ 
μέντοι καὶ πλήϑει τινὶ ἐπικουρήσητε᾽ εἰ δὲ μή. καὶ 
πόνους καὶ κινδύνους ἕξετε." κἀκ τούτου τὴν συν- 
τυχίαν τῶν ἐπῶν πρὸς τὰ τότε γενόμενα ϑαυμάσαν- 
τες ἀπεψηφίσαντο πάντα τὰ περὶ αὐτοῦ ἐγνωσμένα, 
Γαΐῳ Κάτωνι πεισϑέντες δημάρχῳ. ταῦτα δὲ ἐχρή- 
σϑη μὲν οὕτως. ἐδημοσιεύϑη δέ, οὐ γὰρ ἐξῆν οὐδὲν 
τῶν Σιβυλλείων, εἰ μὴ ἡ βουλὴ ψηφίσαιτο, ἐς τὸ 
πλῆϑος ἐξαγγέλλεσθϑαι, διὰ τοῦ Κάτωνος. ἐπειδὴ 
yàg τάχιστα ὁ νοῦς τῶν ἐπῶν διεϑρυλήϑη. ὥσπερ 
εἴωϑε γίγνεσϑαι. ἔδεισε μὴ συγκρυφϑείη. καὶ ἔς τε 


' [7 ^ δ , ἣν o 3 “Ὁ M 
TOV ομίλὸν τοὺς ερξας ἐσήγαγε, κάνταῦϑα, cQ. 


ὁτιοῦν τὴν γερουσίαν ἐπ᾽ αὐτοῖς χρηματίσαι, ἐξεβιά- 
σατό σφας ἐκλαλῆσαι τὸ λόγιον᾽ ὅσῳ γάρ τοι μᾶλ- 
λον οὐκ ἐδόκει σφίσιν ἐξεῖναι τοῦτο: ... τὸ πλῆϑος 
ἔσχε. καὶ ἐκεῖνο μὲν ἔσχεν οὕτω. καὶ ἐς τὴν τῶν 
“4ατίνων γλῶσσαν γραφὲν ἀνεκηρύχϑη᾽ γνώμας δὲ 
αὐτῶν μετὰ τοῦτο ποιουμένων, καὶ τῶν μὲν ἄνευ 
στρατοῦ τῷ Σπινϑῆρι τὴν τοῦ Πτολεμαίου κάϑοδον 
προσταττόντων, τῶν δὲ δὴ καὶ τὸν Πομπήιον μετὰ 
ῥαβδούχων δύο καταγαγεῖν [αὐτὸν] κελευόντων. o vc 
γὰρ Πτολεμαῖος μαϑὼν τὸ χρησϑὲν ἠξίωσε τούτου 
τυχεῖν. καὶ τὰ γράμματα αὐτοῦ 4ὖλος Πλαύτιος ἐς 
τὸ κοινὸν δημαρχῶν ἀνέγνω, δείσαντες οἱ βουλευ- 
ταὶ μὴ μείζων ἔϑ᾽ ὁ Πομπήιος καὶ ἀπ᾽ ἐκείνου γέ- 


10 


t2 


9 


17 


2 


18 


2. u. 


698 


2 


19 


296 L. XXXIX. CLODIANAE TURBAE. a. u. 697. 698. 


νήται; ἀντέπραξαν αὐτῷ τῇ τοῦ σίτου προφάσει χρη- 
σάμενοι. 

ταῦτα μὲν ἐπί τε Δουκίου Φιλίππου καὶ ἐπὶ 
ec 


e 
Γναίου Μαρκελλίνου ὑπάτων éyévevo' καὶ αὐτὰ ὁ 
τῇ ' , , 3 eg Ψ᾽ 
Πτολεμαῖος μαϑῶν τὴν rs καϑοδον ἀπέγνω. καὶ ἐς 


Ἔφεσον ἐλθὼν παρὰ τῇ ϑεῷ διῃτᾶτο. τῷ δὲ δὴ 


προτέρῳ ἔτει καὶ τοιόνδε τι, ἴδιον μέν, φέρον δέ 
πῶς ἐς τὴν συγγραφήν. ἐπράχϑη. τοῦ γὰρ νόμου 
διαρρήδην ἀπαγορεύοντος μηδένας δύο ἅμα ἐκ τῆς 
αὐτῆς συγγενείας τὴν αὐτὴν ἱερατείαν ἔχειν. ὁ Σπιν- 
ϑὴρ ὁ ὕπατος ἐπιϑυμήσας Κορνήλιον Σπινϑῆρα τὸν 
υἱὸν ἐς τοὺς οἰωνιστὰς ἐσαγαγεῖν., ἔπειτ᾽ ἐπειδὴ ὁ 
Φαῦστος ὁ τοὺ Σύλλου παῖς ἐκ τοῦ τῶν Κορνηλίων 
φύλου ὧν προενεγέγραπτο. ἐξεποίησεν αὐτὸν ἐς τὸ 
“Μαλλίου Τορκουάτου γένος. καὶ οὕτως ὁ νόμος ἐν 
τοῖς ἑαυτοῦ ῥήμασι μείνας ἔργῳ κατελύϑη. 

μετὰ δὲ δὴ τοῦτο ὁ Κλώδιος ἐπειδὴ τάχιστα ἐς 
τὴν ἀγορανομίαν ἐπί vs τοῦ Φιλίππου καὶ ἐπὶ τοῦ 
“Μαρκελλίνου παρεληλύϑει, πρὸς γὰρ τὴν ἀπόδρασιν 
τῆς δίκης παρακελευστὸς ἠρέϑη. γραφὴν κατὰ τοῦ 
“Μίλωνος τῆς τῶν μονομάχων yaitamiccatius ἀπήνεγ- 
κεν᾿ ἃ γὰρ αὐτὸς ἔπραττε καὶ ἐφ᾽ οἷς ἐκρίνετο, ταῦτ᾽ 
ἐκείνῳ ἀντενεκάλει. ἐποίει δὲ τοῦτο οὐχὶ τὸν Μέ- 
λωνα προσδοκὼν αἱρήσειν, ἅτε καὶ συναγωνιστὰς ἰσχυ- 


' Pd Ἁ id 
᾿ροὺς ἄλλους τε καὶ τὸν Κικέρωνα τὸν τε Πομπήιον 


ἔχοντα, ἀλλ᾽ ἵνα ἐπὶ τῇ προφάσει ταύτῃ τῷ τε Μέ- 
, e * - 
λων. προσπολεμοίη καὶ ἐκείνους υβρίξοι. πρὸς γοῦν 
^ 2 . » 
τοῖς ἄλλοις τοιόνδε τι ἐμεμηχάνητο᾽ παρασκευάσας 
e , LX ees A 
τοὺς ἑταίρους ἵν᾽. ὁπότε πύϑοιτο αὐτῶν ἐν τοῖς GvÀ-- 
ἘΠῚ ς E ^ $ » 
λόγοις “τίς ὁ ποιῶν ἢ καὶ λέγων τοιόνδε τι qv , 
» r , 3 , , e , 
συνεχβοῷεν oru. Πομπηϊος. ἑπηρῶτα πολλάκις ἕξαΐί- 
, 2 5 * A] - 
qvus πάνϑ' ὅσα ἐπαίτια περὶ αὐτὸν ἢ κατὰ τὸ σώμα 


a. ἃ. 698. L. XXXIX. CLODIANAE TURBAE. 297 


7 κατ᾽ ἄλλο τι ἦν, ἰδίᾳ καὶ xo ἕκαστον, ὡς οὐ περὶ 
ἐκείνου δὴ λέγων κἀκ τούτου τῶν μὲν ἐξαρχόντων, 
τῶν δὲ συνεπηχούντων αὐίσαι; οἷα φιλεῖ ἐν τοῖς 
τοιούτοις γίγνεσθαι, καὶ λεγόντων ὅτι Πομπήιος, 
χλευασία πολλὴ συνέβαινεν, ὥστε ἐκεῖνον μήτε τὴν 
ἡσυχίαν ἄγειν καρτεροῦντα μήϑ᾽ ὅμοιόν τι ποιεῖν 
αὐτῷ ὑπομένοντα περιοργῆ ve γίγνεσϑαι καὶ ἐν ἀμη- 
χανίᾳ καϑίστασϑαι, καὶ λόγῳ μὲν τὸν Μίλωνα κατα- 
κρένεσϑαι, ἔργῳ δὲ αὐτὸν μηδ᾽ ἀπολογούμενον &AL- 
σχεσϑαι. ὃ γὰρ Κλώδιος. ὅπως ἔτι πλεῖον ποιοίη. 
οὐκ εἴα τὸν φρατριατικὸν νόμον ἐσενεχϑήῆναι᾽ πρὶν 
γὰρ ἐκεῖνον τεϑῆναι, οὔτ᾽ ἄλλο τι τῶν σπουδαίων 
ἐν τῷ κοινῷ πραχϑῆναι οὔτε δίκην οὐδεμίαν ἐσαχϑὴς- 
vL env. , 

τέως μὲν οὖν Ó Μίλων τῶν λοιδοριῶν καὶ τῶν 
σφαγῶν πρόσχημα αὐτοῖς av τεράτων τέ τινων ἐν 
τούτῳ γενομένων, ἔν τὲ γὰρ τῷ ᾿Δλβανῷ νεὼς Ἥρας 
βραχὺς ἐπὶ ML τινὸς πρὸς ἀνατολῶν ἱδρυμένος 
πρὸς τὴν ἄρκτον μετεστράφη, καὶ λαμπὰς ἀπὸ τῆς 
μεσημβρίας ὁρμηϑεῖσα πρὸς βορέαν διῇῆξε. λύκος vé 
ἐς τὴν πόλιν ἐσῆλθε, καὶ σεισμὸς ἐγένετο. τῶν τε 
πολιτῶν τινες κεραυνοῖς ἐφϑάρησαν, καὶ ϑόρυβος ἐν 
τῷ Λατίνῳ ὑπὸ γῆς ἐξηκούσϑη᾽ καὶ αὐτὰ oí μάντεις 
ἀκέσασϑαι ἐθελήσαντες ὀργίξεσϑαί σφισι δαιμόνιόν τι 
ὡς καὶ ἱερῶν τινῶν ἢ χωρίων οὐχ ὁσίων ἐποικουμέ- 
νῶν ἔφασαν, ἐνταῦϑα ὁ Κλώδιος τὸν Κικέρωνα με- 
ταλαβὼν τῷ τὲ λόγῳ πολὺς ἐνέκειτο, ὅτι τὸ ἔδαφος 
τῆς οἰκίας ἱερωμένον τῇ Ἐλευϑερίᾳ κατῳκοδόμησε, 
καὶ ἐπῆλϑέ ποτὲ ἐπ᾽ αὐτὸ ὡς καὶ ἐκ θεμελίων αὐϑις 
αὐτὴν ἀναιρήσων. καὶ οὐκ ἐποίησε μὲν τοῦτο, ὁ γὰρ 
Μίλων ἐκώλυσεν ὁ δ᾽ οὖν Κικέρων ὡς καὶ παϑὼν 
αὐτὸ ὀργήν τε εἶχε καὶ κατηγορίας ἐποιεῖτο, καὶ τέλος 


t2 


20 


te 


ωρ: 


21 


998 L. XXXIX. CLODIANAE TURBAE. a. u. 698. 


22 


vov ve Μίλωνα καὶ δημάρχους τινὰς παραλαβὼν &v- 
ἡλϑέ τε ἐς τὸ Καπιτώλιον καὶ τὰς στήλας τὰς ἐπὶ τῇ 
ἑαυτοῦ φυγῇ ἀπὸ τοῦ Κλωδίου σταϑείσας καϑεῖλε, 
καὶ τότε μὲν αὐτὰς ἐκείνου σὺν Γαΐῳ τῷ ἀδελφῷ στρα- 
τηγοῦντι ἐπελθόντος ἀφῃρέϑη, μετὰ δὲ τοῦτο φυ- 
λάξας ἐχδημοῦντα τὸν Κλώδιον ἀνέβῃ vs αὖϑις ἐς 
τὸ Καπιτώλιον, καὶ λαβὼν αὐτὰς οἴκαδε ἀπεκόμισε. 
γενομένου δὲ τούτου οὐδὲν ἔτ᾽ ἀπώμοτον οὐδετέρῳ 
αὐτῶν qv s ἀλλ᾽ ἐλοιδόρουν ἀλλήλους καὶ διέβαλλον 
ἄλλα τε ὅσα ἐδύναντο. μηδενὸς τῶν αἰσχίστων ἀπε- 
χόμενοι. καὶ o μὲν τήν τε δημαρχίαν τὴν τοῦ Κλω- 
δίου ὡς καὶ παρὰ τοὺς νόμους γενομένην καὶ τὰ 
πραχϑέντα ἐν αὐτῇ ὑπ᾽ αὐτοῦ ὡς καὶ ἄκυρα ὄντα, ὃ 
δὲ τήν τε φυγὴν τὴν τοῦ Κικέρωνος ὡς καὶ δικαίως 
ἐγνωσμένην καὶ τὴν κάϑοδον αὐτοῦ ὡς καὶ παρανό- 
μῶς ἐψηφισμένην. 

μαχομένων δὲ αὐτῶν, καὶ τοῦ Κλωδίου πολὺ τῇ 
στάσει ἐλαττουμένου, ὁ Κάτων ὁ Μάρκος ἐπελϑὼν 
ἀνίσωσεν αὐτούς᾽ τῷ τε γὰρ Κικέρωνι ἀχϑόμενος, 
καὶ φοβηϑεὶς ἅμα μὴ καὶ ὅσα αὐτὸς ἐν τῇ Κύπρῳ 
ἐπεποιήκει καταλυϑείη, ὅτι πρὸς τοῦ Κλωδίου δη- 
μαρχοῦντος ἐπέπεμπτο, προϑύμως αὐτῷ συνήρατο. 
μέγα γὰρ ἐπ᾽ αὐτοῖς ἐφρόνει. καὶ περὶ παντὸς τὸ βε- 
βαιωϑῆναι αὐτὰ ἐποιεῖτο. ὁ μὲν γὰρ Πτολεμαῖος ὁ 
τὴν νῆσον τότε κατέχων, ἐπειδὴ τά τὲ ἐψηφισμένα 
ἤσϑετο καὶ μήτ᾽ ἀντᾶραι τοῖς Ῥωμαίοις ἐτόλμησε 
μήτ᾽ αὖ στερηϑεὶς τῆς ἀρχῆς ξὴν ὑπέμεινε, φάρμα- 
xov πιὼν ἀπέϑανε. καὶ οἱ Κύπριοι τὸν Κάτωνα οὐκ 
ἀκουσίως. ἅτε καὶ φίλοι καὶ σύμμαχοι τῶν Ρωμαίων 
ἀντὶ δούλων ἔσεσϑαι προσδοκήσαντες, ἐσεδέξαντο᾽ 
ὁ δὲ Κάτων ἐπὶ μὲν τούτοις οὐδὲν εἶχε σεμνύνεσθαι, 
ὅτι δὲ δὴ τά τε ἄλλα ἄριστα διῴκησε, καὶ δούλους 


TR 1r 


1 


: 


a, u. 698. L. XXXIX. CLODIANAE TURAE. 299 


' - ^ 3 5 
καὶ χρήματα πολλὰ ἐκ τῶν βασιλικῶν ἀϑροίσας ov- 
n , , 3 LET] , , x , 
δὲν ἠἡτιάϑη, ἀλλὰ ἀνεπικλήτως πάντα ἀπέδειξεν, &v- 

΄ ? $^ C Ἢ , , ARIS , 
δραγαϑίας οὐδὲν ἧττον ἢ εἰ πολέμῳ τινὶ ἐνενικήκξι 
μετεποιξῖτο᾽ ὑπὸ γὰρ τοῦ πολλοὺς δωροδοκεῖν σπα- 

- , d Ll ^ 

νιώτερον TO τῶν χρημάτων καταφρονεῖν τινα τοῦ τῶν 

" » , 

πολεμίων κρατεῖν ἐνομιξε. 

, 5 ς , P] , ^ 2 , M 

τότε ovv ὁ Kerov ἐν δοξῃ τινὶ ἐπινικίων δια 

- 5 2 Ὁ - 

ταῦτ᾽ αἰσίων ἐγένετο. xal οἱ ὕπατοι γνώμην ἐν τῷ 

, 3 , , 3 € » , 
συνεδρίῳ ἐποιήσαντο στρατηγίαν αὐτῷ δοϑήναι καί- 

Ls 
πὲρ μηδέπω ἐκ τῶν νομῶν προσήκουσαν. καὶ οὐκ 
3 ΄, , - AA ' 5 τς ' ^ ' ^ 
ἀπεδείχϑη μέν, αὐτὸς γὰρ ἀντεῖπε, την δὲ δὴ sv- 
δ» , , 2 , ᾽ 
κλειαν καὶ ἐκ τούτου μείζονα ἔσχε. Κλωδιος δὲ ἐπε- 
- ? 
χείρησε μὲν τοὺς οἰχέτας τοὺς ἐκ τῆς Κύπρου ἀχϑέν- 
΄ e 92: N ' , ; » ᾽ , 
τας Κλωδίους. οτι αὐτὸς τὸν Κατῶνα ἐκεῖσε ἐπεπομ- 
2 , 3 3 , ^ E] , 3 
φει. ὀνομάσαι. οὐκ ἡδυνήϑη δὲ ἐναντιωϑέντος CU- 
τοῦ. καὶ οἵ μὲν Κύπριοι ἐπεκλήϑησαν. καίτοι τινῶν 
- A e ^ 
Πορκίους σφᾶς προσειπεῖν ἐθελησάντων. ὁ γὰρ Κά- 
" - 5,17 c IECIT , 1 
τῶν καὶ τοῦτο ἐκώλυσεν᾽ ὀργῇ Ó ovvo KAo0L0g τὴν 
“- 1 ei 3 
ἐναντίωσιν αὐτοῦ φέρων. τά τε διοικηϑέντα ὑπ᾽ αὐ- 
d ' - 
τοῦ διέβαλλε καὶ τοὺς λογισμοὺς τῶν πεπραγμένων 
5 , 3 fi » , LJ 
ἀπήτει. οὐχ ὅτι καὶ διελέγξαι τι αὐτὸν ἀδικοῦντα 
, 32 25 ς ' 
ἐδύνατο, ἀλλ᾽ ὅτι ὑπὸ ναυαγίας τὰ γράμματα Gys- 
, , , ^ - , 
δὸν τι πάντα διέφϑαρτο. καὶ ἐδόκει κατὰ τοῦτο TL 
, v c " 
ἰσχύσειν. ἐβοήϑει δὲ καὶ τότε τῷ Κλωδίῳ ὁ Καῖσαρ 
' , , hd ^ 
καίτοι μὴ παρών, καὶ τάς ye κατηγορίας αὐτῷ τὰς 
' Cm , 
κατὰ τοῦ Κάτωνος ἐπιστολιμαίους, ὥς γέ τινές φα- 
2 » or, ᾿ - , » Y 
σιν. ἔπεμπεν. ἐπέφερον δὲ τῷ Kevovi &AÀa τε καὶ 
e N ΔῈ e , , 
ὅτι τὴν στρατηγίαν oí αὐτὸς τοὺς ὑπάτους πείσας, 
er , , 
ὡς ys ἔλεγον, ἐσηγήσασϑαι. προσεποιήσατο ἐϑελον- 
, ^ , , - 
τής. ἵνα καὶ μὴ ἄκων ἀποτετυχηκέναι αὐτῆς δόξῃ, 
παρεῖσϑαι. 


23 


[--] 


24 


900 L. ΧΧΧΙ͂Χ, CLODIANA. a. u. 698. 


e , s 3 de, Ax € , E] M 
ovtoí τὲ οὖν ἐμάχοντο, καὶ ὁ Πομπήιος ἔσχε μὲν 
καὶ ἐν τῇ τοῦ σίτου διαδόσει τριβήν τινα᾿ πολλῶν 
N ' ' 223 2 κεν , Σ , 
γὰρ πρὸς τὰς ἀπ αὐτοῦ ἐλπίδας ἐλευϑερωϑέντων, 
ἀπογραφήν Gqov, ὅπως ἔν τε κόσμῳ καὶ ἐν τάξει 
- 3 
τινὶ σιτοδοτηϑώσιν. ἠϑέλησε ποιήσασϑαι᾽ οὐ μὴν 
ἀλλὰ τοῦτο μὲν τῇ τε ἑαυτοῦ σοφία καὶ ἐκ τοῦ πλή- 
€ - c 
ϑους τοῦ σίτου ῥᾷόν πως διῴκησε. τὴν δὲ δὴ ὑπα- 
, - , : E D 3 2 - 
τείαν αἰτῶν πράγματα ἔσχε καὶ αἰτίαν ἀπ᾿ αὐτῶν 
» SAPE H 1 3. jw 4 Ak PEN - 
ἔλαβεν. ἑλυπει μ᾿ γὰρ αὗτον καὶ τὰ ὑπὸ του Κλω- 
δίου γιγνόμενα, καὶ μάλισϑ᾽ ὅτι καὶ ὑπὸ τῶν ἄλλων 
ὑπερεωρᾶτο Qv διέφερε, διά τε τὸ «ἀξίωμα καὶ διὼ 
τὰς ἐλπίδας ἀφ᾽ ὧν καὶ ἰδιωτεύων ὑπὲρ πάντας QU- 
^ , , e , 3 A 
τους τιμηϑήσεσϑαι προσεδόκησεν vfoitousvog. ἀλλὰ 
τούτων μὲν ἔσϑ'᾽ ore καὶ κατεφρόνει᾽ παραχρῆμα μὲν 
γὰρ κακῶς ἀκούων ἐδυσχέραινε, διαλιπὼν δὲ καὶ 
3 - € - - B 
ἐς ἀναλογισμὸν τῆς τε ἑαυτοῦ ἀρετῆς καὶ τῆς τῶν 
, L , - 
ἐναντίων κακίας ἀφικνούμενος οὐκέτ᾽ αὐτῶν προε- 
΄ ve M ' ^ , F3 x SR b , 
τίμα᾽ ὁ δὲ δὴ Καῖσαρ ev&«vousvog, καὶ o δῆμος τὰ 
, € - 
τε χατειργασμένα αὐτῷ ϑαυμάξων. ὥστε καὶ ἐκ τῆς 
- "» e CT EY , Pod 
βουλῆς ἀνδρας ὡς καὶ ἐπὶ δεδουλωμένοις παντελῶς 
Ls 2 , 3 - 
τοῖς Γαλάταις ἀποστεῖλαι. καὶ πρὸς τὰς ἀπ᾽ αὐτοῦ 
2 , 3 , e ^ , , ri M : 
ἐλπίδας ἐπαιρόμενος ὥστε καὶ χρήματα οὗ πολλὰ ψη- 
- 3 Ἁ 
φέσασϑαι, δεινῶς αὐτὸν ἠνία. ἐπεχείρησε μὲν γὰρ 
τοὺς ὑπάτους ἀναπεῖσαι μήτε τὰς ἐπιστολὰς αὐτοῦ 
3 3 , P 
εὐϑὺς ἀναγιγνώσκειν, ἀλλὰ καὶ ἐπὶ πλεῖστον. μέχρις 
^ 3 ἘῸΝ - , 
αν αὐτόματος ἡ δόξα τῶν πραττομένων ἐκνιριήσῃ; 
συγκρύπτειν, καὶ διάδοχόν τινα αὐτῷ καὶ πρὸ τοῦ 
καϑήκχοντος “καιροῦ πέμψαι. τοσαύτῃ γὰρ quias pin 
ἐχρῆτο ὥσϑ᾽ ὅσα αὐτὸς τῷ Καίσαρι συνέπραξε καὶ 
βασκαίνειν καὶ καταλύειν. καὶ ἐκείνῳ vs ἄλλως τε 
» 2 
μεγάλως ταινιουμένῳ καὶ τὰ ἑαυτοῦ συσκιάξοντι ἄχϑε- 
- 9 
σϑαι, καὶ τῷ δήμῳ ἐγκαλεῖν ὅτι αὐτόν τε ἐν ὀλιγω- 


Ὥς τὰς 


ἃ. ἃ. 6908, 1.. XXXIX. POMPEIUS ET CRASSUS COSS. 301 


οίᾳ ἐποιεῖτο καὶ τὸν Καίσαρα ὑπερεσπούδαξζε. τά τε 
γὰρ ἄλλα καὶ ἠγανάκτει ὁρῶν αὐτοὺς τῶν τε προ- 
ποιηϑέντων τινὶ ἐπὶ τοσοῦτον μνημονεύοντας ἐφ᾽ 
ὅσον μηδὲν ἄλλο ἐπιγένοιτο ; καὶ πρὸς τὸ ἀεὶ καϑι- 
στάμενον, κἂν ἔλαττον τοῦ προτέρου 1]; προχειρό- 
τατὰ τῷ τε τοῦ συνήϑους κόρῳ καὶ τῇ τοῦ ξένου 
ἡδονῇ φερομένους. καὶ τὸ μὲν προευδοκιμοῦν πᾶν 
καταλύοντας ὑπὸ τοῦ φϑόνου, τὸ δ᾽ ἄρτι προφαινό- 
μένον συνεπαύξοντας, ἀπὸ τῶν ἐλπίδων. δι᾿ ovv 
ταῦτα δυσχεραίνων, καὶ μήτε τι διὰ τῶν ὑπάτων 
διαπράξασϑαι δυνηϑεὶς καὶ τὸν Καίσαρα μείξω τῆς 
πρὸς ἑαυτὸν πίστεως γιγνόμενον ὁρῶν, οὐκ ἐν ἐλα- 
goo τὸ πρᾶγμα ἐποιήσατο. καὶ γὰρ ἐνόμιξε δύο τε 
εἶναι τὰ τὰς φιλίας τινῶν συγχέοντα, τό τε δέος καὶ 
τὸν φϑόνον. καὶ ταῦτ᾽ ἀπ᾽ ἀντιπάλου καὶ τῆς δόξης 
καὶ τῆς ἰσχύος μόνως συμβαίνειν᾽ ἕως μὲν γὰρ ἂν 
ἰσομοιρῶσί τινες αὐτών. καὶ ἐκείνας ἐρρῶσϑαι, ἐπει- 
δὰν δ᾽ ὑπεράρωσί τι οἱ ἕτεροι, ἐνταῦϑα τό τε ἐλατ- 
τούμενον φϑονῆσαν μισεῖν τὸν κρείττονα καὶ τὸ κρα- 
τοῦν καταφρονῆσαν ἐξυβρίξειν ἐς τὸν χείρονα, καὶ 
οὕτως ἀπ᾽ ἀμφοτέρων τὸν μὲν τῇ ἐλαττώσει ἀγα- 
νακτοῦντα, τὸν δὲ τῇ πλεονεξίᾳ ἐπαιρόμενον. πρός 
τε διαφορὰς καὶ πρὸς πολέμους ἐκ τῆς πρὶν φιλίας 
ἀφικνεῖσϑαι. τοιούτοις οὖν δή τισι λογισμοῖς ὁ Πομ- 
πήιος ἐπὶ τὸν Καίσαρα ὡπλίξετο. καὶ ἐδόκει γὰρ οὐκ 
ἂν ῥαδίως μόνος αὐτὸν καταλῦσαι, τὸν Κράσσον, 
ὡς καὶ μετ᾽ αὐτοῦ ποιήσων. ἔτι καὶ μᾶλλον ἀνηρ- 
τήσατο. 

συμφρονήσαντες οὖν ἄλλως μὲν οὐδὲν ἰδιω- 
τεύοντες πράξειν ἤλπισαν, ἂν δ᾽ ὑπατεύσωσι κἀκ 
τούτου καὶ αὐτοὶ τὰ πράγματα τῇ ἐκείνου ξηλώσει 
διαλάβωσι, καὶ ἀντίρροποί οἵ ἔσεσϑαι καὶ ταχὺ αὐ- 


20 


ce 


21 


902 L. XXXIX. POMPEIUS ET CRASSUS COSS.  a.u.698. 


- e i , δ , , , 
TOU, &r& καὶ δύο évóg, περιγενήσεσθϑαι προσεδόκη- 
er ^ τ 
σαν. καὶ οὕτω πᾶσαν τὴν προσποίησιν ἀφ᾽ ἧς. εἰ 
καί τις τῶν ἑταίρων σφῶν ἐπὶ τὴν ἀρχὴν αὐτοὺς 
-» 3 ^ ς -" 
προῆγεν. ἀπηρνοῦντο μηκέτι βούλεσθαι ὑπατεύῦσαι, 
, 3 » 
ἀποϑέμενοι ἄντικρυς αὐτῆς, καίπερ ἑτέροις τισὶ πρό- 
τερον συναγωνιζόμενοι, μετεποιήσαντο. ἐπειδή τε 
ἔξω τῶν χρόνων τῶν ἐν τοῖς νόμοις διειρημένων 
3 , 29 —F. 1 - 3 M ^ , 
ἐπηγγειλαν αὐτὴν. καὶ δήλοι σαν ἄλλοι τε καὶ CU- 
ς ^ 
τοὶ oí ὕπατοι. καὶ γάρ τι xol δώμης ὁ Μαρκελλῖνος 
Ij 3 2 H , 2 — 
εἶχεν. οὐκ ἐπιτρεψοντές σφισιν ἀποδειχϑήναι. διεε- 
, M 2 , 3 amt E WD , M 
πράσσοντο τὰς ἀρχαιρεσίας ἐν τῷ ἐνιαυτῷ ἐκείνῳ μὴ 
, M A F. ^ , 3, 
γενέσϑαι. ἄλλους τὲ καὶ τὸν Κάτωνα vov Γαῖιον ἔνι- 
ἕντες. ἵνα μεσοβασιλέως αἱρεϑέντος καὶ αἰτήσωσι 
κατὰ τοὺς νόμους τὴν ἀρχὴν καὶ λάβωσι. καὶ ἐγίέ- 
- e w 
γνετο γὰρ τοῦτο λόγῳ uiv ὑπὸ τῶν παρεσκευασμένων 


, t , - 
ἄλλοτε κατ᾽ ἄλλην πρόφασιν, ἔργῳ δὲ ὑπ᾽ αὐτῶν 


ἐχείνων. τοῖς γοῦν ἐναντιουμένοις σφίσι φανερῶς 
ἤχϑοντο, δεινῶς ἡ γερουσία ἠγανάκτησεν, ὥστε ποτὲ 
μεταξὺ μαχομένων αὐτῶν ἐξαναστῆναι. καὶ τότε μὲν 
οὕτω διελύϑησαν, αὖϑις δ᾽ ἐπειδὴ τὰ αὐτὰ ἐγίγνετο, 
τὰς στολὰς καϑάπερ ἐν συμφορᾷ τινι μετεκδῦναι ἐψη- 
φίσαντο, καίτοι τοῦ Κάτωνος ἔκ τὲ τοῦ συνεδρίου. 
ἐπειὸ ἧπερ ἀντιλέγων οὐδὲν ἤνυσεν. ἐκπηδήσαντος.... 
ὅπως μηδὲν τελεσϑείη᾽ εἰ γάρ τις τῶν βουλευόντων 
μὴ ἔνδον qv s οὐδεμία ψῆφος αὐτοῖς ἐδέδοτο. ἐκεί- 
νους τὲ γὰρ προαπαντήσαντες ἕτεροι δήμαρχοι ἐχώ- 
λυσαν ἐσελϑεῖν, χαὶ οὕτω τοῦτό τε τὸ δόγμα ἐχυ- 
ρώϑη, καὶ ἐχρηματίζετο ὅπως καὶ ἐς τὴν πανήγυριν 
τὴν τότε οὖσαν oí βουλευταὶ μὴ ϑεωρήσωσιν. ἐπεὶ 
δὲ xal πρὸς ἐκεῖνο ὁ Κάτων ἀνθίστατο. ἐξεπήδησαν 
ἀϑρόοι. καὶ τὰ ἐσθήματα ἀλλαξάμενοι ἐπανῆλϑον ὡς 
καὶ διὰ τούτου αὐτὸν καταπλήξοντες. καὶ ἐπειδὴ μηδ᾽ 


as 


1 


M————— 


a,u.698. L.XXXIX. POMPEIUS ET CRASSUS COSS. 808 


TOM 7 » 3 EN ^ * e ͵ 
ὡς ἐμετρίαξε, προῆλϑον ἐς τὴν ἀγορὰν cuc πᾶντες, 
καὶ συνδραμόντος ἐπὶ τούτῳ τοῦ πλήϑους ἐς πᾶν κα- 
τηφείας αὐτοὺς κατέστησαν. δημηγορῶν μὲν ὁ Μαρ- 
χκελλῖνος καὶ τὰ παρόντα σφίσιν ὀδυρόμενος, ἐπιδα- 
, ^ nM “τὰ , ri ’ 
κρύοντες δὲ οἱ ἄλλοι καὶ ἐπιστένοντες. ὥστε μηδένα 
M 3 , ' L M - , 
μηδὲν ἀντιφϑέγξασϑαι. καὶ οἵ μὲν τοῦτο πραξαντες 
ἐς τὸ βουλευτήριον εὐθὺς ἐσῆλθον. γνώμην ἔχοντες 
ἐς τοὺς ὑπαιτίους τὴν ὀργὴν ἀφεῖναι᾽ Κλώδιος δὲ 
; fo. Σ , *» ' ' , 
ἐν τούτῳ μεταπηδήσας αὐϑις πρὸς τὸν Πομπήιον, 
3 M - Nu , 
καὶ τὰ ἐκείνου πάλιν ἀνθελόμενος ἐλπέδι τοῦ. εἴ τί 
οἱ τῶν τότε πραττομένων συγχατεργάσαιτο., πάνυ αὐ- 
τὸν ἰδιώσεσϑαι. παρῆλϑέ τε ἐς τὸν ὅμιλον ἐν τῇ κα- 
ϑηκούσῃ στολῇ, μηδὲν αὐτῆς πρὸς τὸ δόγμα μεταλ- 
λάξας, καὶ κατά τε τοῦ Μαρκελλίνου καὶ κατὰ τῶν 
P4 H , - 5 ἥδ ἀπ T , 3 
ἀλλῶν ἐδημηγόρει. πολλῆς ovv καὶ BIS sien 
ναχτήσεως ὑπὸ τῶν βουλευτῶν γενομένης τὸ uiv 
bd M J 2 J ' M ' M 
πλῆϑος μεταξυ λέγων ἐγκατέλιπε, προς δὲ δὴ τὸ 
, A 34, AME - E 2 
συνέδριον ἄξας ὀλίγου διεφϑαρη᾽ τῆς γὰρ γερουσίας 
ἀπαντησάσης αὐτῷ ἔσω τε ἐσελθεῖν ἐκωλύϑη, κἀν 
τούτῳ ὑπὸ τῶν ἱππέων περιστοιχισϑεὶς διεσπάσϑη ἄν, 
εἰ μὴ ἀνακραγόντος αὐτοῦ καὶ τὸν ὅμιλον ἐπιβοησαμέ- 
vov προσέδραμον πολλοὶ πῦρ φέροντες. ὡς καὶ μετὰ 
τοῦ βουλευτηρίου σφᾶς καταπρήσοντες. εἴ τι αὐτὸν 
ἐξεργάσαιντο. 
καὶ ὁ μὲν παρὰ τοσοῦτον ἐλϑὼν ἀπολέσϑαι οὔ- 


vog ἐσώϑη᾽ Πομπήιος δὲ οὐδὲν τούτοις ἐχπλαγεὶς 


ἔς τε τὸ συνέδριόν ποτε ἐσεπήδησεν. ὑπεναντιούμε- 
νος αὐτῷ ψηφιεῖσϑαι μέλλοντι. καὶ ἐκεῖνό τε κυρω- 
ϑῆναι ἐκώλυσε καὶ τοῦ Μαρκελλίνου μετὰ τοῦτο πυ- 
ϑομένου δημοσίᾳ αὐτοῦ εἰ ὄντως ἐπιϑυμεῖ ὑπατεῦ- 
σαι, ἐλπίδι τοῦ κατοχνήσειν αὐτὸν σπουδαρχεῖν ὁμο- 
λογῆσαι. τῶν μὲν δικαίων ἀνδρῶν ἕνεκα οὐδὲν τῆς 


29 


90 


e 


[ 


31 


8. u. 


699 


ἐφ 


304 . L.XXXIX. POMPEIUS ET CRASSUS COSS. δ8...699, 


ἀρχῆς δεῖσϑαι ἔφη: διὰ δὲ δὴ τοὺς παραχώδεις. καὶ 
σφόδρα αὐτῆς ἀντιποιεῖσϑαι. ὡς οὖνν τούτῳ φανε- 
οῶς ἐνέκειτο, καὶ ὁ Κράσσος ἐρωτηϑεὶς καὶ αὐτὸς 
τὰ αὐτὰ οὐχ ὡμολόγησε μέν, οὐ μὴν οὐδ᾽ ἀπηρνή- 
σατο, ἀλλ᾽ ὥσπερ εἰώϑει διὰ μέσου ἐχώρησεν, εἰπὼν 
ὅτι πάνϑ᾽ ὅσα τῷ κοινῷ συμφέροι πράξοι, κατέδει- 
σαν 0 τε Μαρκελλῖνος καὶ ἄλλοι πολλοὶ τήν τε πα- 
ρασκευὴν αὐτῶν καὶ τὴν ἀντίταξιν, καὶ οὐδὲ ἀπήν- 
τῶν ἔτι ἐς τὸ βουλευτήριον. μὴ συλλεγομένου δὲ 
τοῦ καϑήκοντος ἐκ τῶν νομίμων ἀριϑμοῦ πρὸς τὸ ψη- 
φισϑῆναί τι περὶ τῶν ἀρχαιρεσιῶν, οὐδὲ χρηματι- 
σϑῆναί τι ἀρχὴν περὶ αὐτῶν ἠδυνήϑη, ἀλλ᾽ ὁ ἐνι- 
αὐτὸς οὕτω διέβη. οὐ μέντοι οὔτε τὴν ἐσϑήτα με- 
τημπίσχοντο οὔτε ἐς τὰς πανηγύρεις ἐφοίτων, οὐκ 
ἐν τῷ Καπιτωλίῳ τῇ τοῦ Διὸς ἑορτῇ εἱστιάϑησαν, 
οὐκ ἐπὶ τὰς ἀνοχὰς τὰς Πατένας, δεύτερον τότε ὑπό 
τινος οὐκ ὀρϑῶς πραχϑέντος ποιουμένας. ἐς τὸ ᾽41- 
βανὸν ἀφίκοντο, ἀλλ᾽ ὥσπερ δεδουλωμένοι, καὶ μήτ᾽ 
ἀρχὰς ἑλέσϑαι μήτ᾽ ἄλλο τι πολιτικὸν πρᾶξαι ἐξου- 
σίαν ἔχοντες. «τὸ λοιπὸν τοῦ ἔτους διήγαγον. καὶ 
μετὰ τοῦτο O τε Πομπήιος καὶ ὁ Κράσσος ὕπατοι ἐκ 
μεσοβασιλείας ἀπεδείχϑησαν. οὔτ᾽ ἄλλου τινὸς τῶν 
προεπηγγελκότων ἀπαντήσαντος. καὶ Λουκίου Ζομι- 
τίου, ὃς μέχρι τῆς τελευταίας ἡμέρας ἐσπουδάρχησεν, 
ὁρμήσαντος μὲν πρὸς τὴν ἐχκλησίαν οἴκοϑεν ὑπὸ 
νύκτα, ἐπεὶ δ᾽ ὁ παῖς ὁ τὸν λύχνον oí προφέρων 
ἐσφάγη, δείσαντος καὶ μηκέτι περαιτέρω προχωφή- 
σαντος. οὔτ᾽ οὖν ἀντιστάντος τινὸς τὴν ἀρχήν, καὶ 
προσέτι τοῦ Πουπλίου τοῦ Κράσσου, ὃς υἱός τὲ TOU 
Μάρκου ἦν καὶ τότε τῷ Καίσαρι ὑπεστρατήγει; στρα- 
τιώτας ἐπ᾽ αὐτὸ τοῦτο ἐς τὴν Ῥώμην ἀγαγόντος, οὐ 
χαλεπῶς ἡἠρέϑησαν. 


a.u.699. LL. XXXIX. POMPEIUS ET CRASSUS COSS. 305 


παραλαβόντες δ᾽ οὕτω τὴν ἡγεμονίαν τὰς λοιπὰς 
ἀρχὰς τοῖς ἐπιτηδείως σφίσιν ἔχουσι δοϑήναι ἐποίη- 
σαν; τὸν Κάτωνα τὸν Μάρκον κωλύσαντες στρατή- 
γὸν ἀποδειχϑῆναι᾽" ὑπώπτευόν τε ydo αὐτὸν οὐκ 
ἀνέξεσθαι τὰ γιγνόμενα, καὶ ovx ἠϑέλησαν ἰσχὺν 
αὐτῷ ἔννομον πρὸς τὰς ἀντιλογίας προσϑεῖναι. καὶ 
ἡ μὲν τῶν στρατηγῶν κατάστασις, ὁ γὰρ Κάτων οὐ- 
δὲν βίαιον πρᾶξαι ἠξίωσεν. εἰρηναία ἐγένετο, περὶ 
δὲ τοὺς ἀγορανόμους τοὺς κουρουλίους σφαγαὶ συνέ- 
βησαν. ὥστε καὶ τὸν Πομπήιον πολλοῦ αἵματος ἀνα- 
πλησϑῆναι. οὐ μὴν ἀλλ᾽ ἐχείνους μέν. τούς τε ἄλ- 
λους τοὺς ὑπὸ τοῦ δήμου αἱρουμένους. πρὸς τρόπου 
σφίσιν, αὐτοὶ γὰρ τὰς ἀρχαιρεσίας ἐποίουν. ἀπέδει- 
ξαν, τούς τὲ ἀγορανόμους τοὺς ἑτέρους καὶ τῶν δη- 
μάρχων τοὺς πλείους προσηταιρίσαντο᾽ δύο δὲ δή- 
μαρχοι, Γαιός τὲ ᾿4τήιος Καπίτων καὶ Πούπλιος Axv- 
λιος Γάλλος, οὐχ ὡμολόγησαν αὐτοῖς. 

ὡς ovv αἱ ἀρχαὶ κατέστησαν, εἴχοντο ὧν ἐφίεντο. 
καὶ αὐτοὶ μὲν οὐδένα οὔτε ἐν τῇ βουλῇ οὔτε ἐν τῷ 
δήμῳ λόγον ὑπὲρ αὐτῶν ἐποιήσαντο. ἀλλὰ καὶ πάνυ 
ἐπλάττοντο μηδενός σφων προσδεῖσϑαι᾽ Γάιος δὲ δὴ 
Τρεβώνιος δημαρχῶν ἔγραψε τῷ μὲν τήν τε Συρίαν 
καὶ τὰ πλησιόχωρα αὐτῆς, τῷ δὲ τὰς Ἰβηρίας. καὶ 
γάρ τι καὶ ἔναγχος ἐχεκίνηντο, ἄρχειν ἐπὶ πέντε ἔτη 
δοϑῆναι. στρατιώταις τε ὅσοις ἂν ἐθελήσωσι καὶ τῶν 
πολιτῶν καὶ τῶν συμμάχων χρωμένοις. καὶ πόλεμον 
καὶ εἰρήνην πρὸς ovg ἂν βουληϑώῶσι ποιουμένοις. 
χαλεπῶς οὖν ἐπὶ τούτῳ πολλῶν, καὶ μάλιστα τῶν τοῦ 
Καίσαρος φίλων. ἐχόντων , ὅτι ἤμελλον ἐκεῖνοι; τυ- 
χόντες ὧν διῳχοῦντο, τὸν Καίσαρα μηκέτ᾽ ἐπὶ πολὺ 
τὴν ἀρχὴν ἕξοντα κατείρξειν, καὶ παρασκευαξομένων 
διὰ τοῦτο ἀντειπεῖν τινῶν τοῖς γεγραμμένοις, φοβη- 

DIO CASSIUS. I. 20 


92 


99 


t2 


94 


306 [1 ΧΧΧΙΧ. POMPEIUS ET CRASSUS COSS. — a.u. 699. 


ϑέντες οἵ ὕπατοι μὴ διαμάρτωσιν ὧν ἔπραττον. προσε- 
ποιήσαντο αὐτοὺς ὥστε τὴν ἡγεμονίαν καὶ ἐκείνῳ 
τρία ἔτη πλείω. ὥς γε τἀληϑὲς εὑρίσκεται, μηκῦναι. 
οὐ μέντοι καὶ ἐς τὸν δῆμόν τι ὑπὲρ αὐτοῦ πρότερον 
ἐσήνεγκαν πρὶν τὰ σφέτερα βεβαιώσασϑαι. οἵ τε γὰρ 
τοῦ Καίσαρος ἐπιτήδειοι προκαταληφϑέντες οὕτως 
ἡσύχασαν, καὶ τῶν ἄλλων τὸ μὲν πολὺ δουλωϑὲν 
ὑπὸ τοῦ φόβου ἡσυχίαν ἤγαγον, ἀγαπῶντες εἰ καὶ 
Og περισωθεῖεν, ὁ δὲ δὴ Κάτων καὶ ὁ Φαουώνιος 
ἠναντιοῦντο μὲν πᾶσι τοῖς πρασσομένοις ὑπ᾽ αὐτῶν, 
συνεργοὺς ἄλλους τέ τινας καὶ τοὺς δύο δημάρχους 
ἔχοντες, ἅτε δὲ ὀλίγοι πρὸς πολλοὺς ἀγωνιζόμενοι 
μάτην ἐπαρφησιάξοντο. καὶ ὁ μὲν Φαουώνιος μίαν 
ὥραν μόνην παρὰ τοῦ Τρεβωνίου πρὸς τὴν ἀντιλο- 
γίαν λαβών. κατέτριψεν αὐτὴν ὑπὲρ αὐτῆς τῆς τοῦ 
καιροῦ στενοχωρίας εἰκῇ βοών᾽ ὁ δὲ δὴ Κάτων ἔτυχε 
μὲν ἐν δύο ὥραις δημηγορῆσαι. τραπόμενος δὲ πρὸς 
κατηγορίαν τῶν τὲ ἕν χερσὶ καὶ τῆς ὅλης καταστά- 
σεῶς, ὥσπερ εἰώϑει, κατανάλωσε τὸν καιρὸν πρὶν καὶ 
ὁτιοῦν τῶν ἐπειγόντων εἰπεῖν, οὐχ ὅτι οὐκ ἐνεδέχετό 
τι καὶ περὶ ἐκείνων λεχϑῆναι, ἀλλ᾽ ἵν᾽ ἔτι τι δημη- 
γορῆσαι δοκῶν ἔχειν ὑπό τὲ τοῦ Τρεβωνίου σιγασϑῇ 
xe αὐτῷ καὶ τοῦτ᾽ αὐτὸ ἐγκαλῇ, ἐπεὶ εὖ γε ἠπί- 
στατο ὅτι οὐδ᾽ εἰ πάσῃ τῇ ἡμέρᾳ ἐκέχρητο, πεῖσαί τι 
ὧν ἐβούλετο ψηφίσασϑαί σφας ἐδύνατο. οὐκοῦν οὔτε 
παραχρῆμα σιωπῆσαι κελευσϑεὶς ἐπαύσατο, ἀλλὰ καὶ 
ἐξωσϑεὶς καὶ ἑλκυσϑεὶς ἐκ τοῦ συλλόγου ἐπανῆλϑε, 
καὶ τὸ τελευταῖον καὶ ἐς τὸ οἴκημα ἐσαχϑῆναι προσ- 
ταχϑεὶς οὐκ ἐμετρίασε. 

καὶ ἐκείνη μὲν ἡ ἡμέρα οὕτω κατετρίβη ὥστε 
μηδ᾽ εἰπεῖν ἀρχὴν μηδὲν τοὺς δημάρχους δυνηϑῆς 
V&L' ἐν γάρ τοι ταῖς συνόδοις ταῖς τοῦ δήμου, ἐν 


a.u.699. [,. XXXIX. POMPEIUS ET CRASSUS COSS. 307 


αἷς γε καὶ ἐβουλεύοντο, πάσαις Toig ἰδιώταις πρὸ 
τῶν τὰς ἀρχὰς ἐχόντων ὁ λόγος ἐδίδοτο, τοῦ μηδένα 5 
αὐτῶν. ὡς ἔοικε, τῇ τοῦ κρείττονος γνώμῃ πφοκατα- 
λαμβανόμενον ὑποστέλλεσϑαί τι Qv φρονοίη , ἀλλ᾽ 
ἐπὶ πάσης παρρησίας τὰ δοκοῦντα αὐτῷ “λέγειν. φο- 3 
βηϑεὶς οὖν ὁ Γάλλος μή τις αὐτὸν ἐκ τῆς ἀγορᾶς τῇ 
ὑστεραίᾳ ἐξείρξῃ ἢ καὶ δεινότερόν τι ἐργάσηται, ἔς 
τὲ τὸ συνέδριον ἀφ᾽ ἑσπέρας ἐσῆλθε καὶ ἐν αὐτῷ 
ἐνυκτέρευσε, τῆς ve ἀσφαλείας ἕνεκα τῆς παρὰ τοῦ 
χωρίου, καὶ ὅπως ἐκεῖϑεν ἅμα ἕῳ πρὸς τὸ πλῆϑος 
ἐξέλθῃ. καὶ τοῦτον μὲν ὁ Τρεβώνιος μάτην ἐνταῦϑα 4 
καὶ τὴν νύχτα καὶ τῆς ἡμέρας τὸ πλεῖον ἐνδιατρῖψαι 
ἐποίησε, πάσας τὰς ϑύρας τοῦ βουλευτηρίου κλεί- 
G«g' τὸν δὲ ᾿άτήιον τόν τε Κάτωνα καὶ τὸν Φαουώ- 
νιον καὶ τοὺς ἄλλους τοὺς μετ᾽ αὐτῶν ὄντας ἕτεροι, 
προκαταλαβόντες τῆς νυκτὸς τὸ τοῦ συλλόγου τ 
Qíov, ἐξεῖργον. καὶ ἐπειδὴ ὁ μὲν Φαουώνιος καὶ ὃ 5 
Νίννιος διαλαϑόντες πῶς ἔνδον ἐγένοντο. ὁ δὲ δὴ 
Κάτων καὶ δ᾽ ἀτήιος ἐπαναβᾶντες τισὶ τῶν περιεστη- 
κότων καὶ μετεωρισϑέντες ὑπ᾽ αὐτῶν διοσημίαν. ὡς 
καὶ διαλύσοντές σφας. ἐφήμιξον. τούτους uiv ἕχα- 
τέρους oí ὑπηρέται τῶν δημάρχων ἐξήλασαν, τοὺς δ᾽ 
ἄλλους τοὺς σὺν αὐτοῖς ὄντας κατετραυμάτισαν. καί 
τινας καὶ ἀπέκτειναν. κυρωϑέντος δὲ οὕτω τοῦ νό- 36 
μου, καὶ τοῦ πλήϑους ἀπαλλαττομένου ἤδη ἐκ τοῦ 
συλλόγου. παραλαβὼν ὁ ᾿άτήιος τὸν Γάλλον αἵματος 
ἀνάπλεων, ἐκβιαξόμενος γὰρ ἐκ τοῦ συνεδρίου ἐπλήγη. 
παρήγαγέ τε ἐς τοὺς ἔτι παρόντας. καὶ ἐπιδείξας «v- 
vOv, καὶ ἐπειπὼν ὅσα εἰχὸς qv, δεινῶς σφας ἐξετά- 
ραξεν. αἰσϑόμενοι ovv τοῦϑ᾽ οὗ ὕπατοι ἦλθόν τε διὰ 2 
ταχέων, ἐγγύϑεν γάρ ποϑὲν τοῖς πραττομένοις ἐφή- 
δρευον, καὶ καταφοβήσαντες αὐτούς, ἅτε καὶ χεῖρα 
20* 


98 


308  L.XXXIX. POMPEIUS ET CRASSUS COSS. δ..699. 


οὐκ ὀλίγην ἔχοντες. εὐϑύς τε ἐκκλησίαν συνήγαγον 
καὶ τὰ κατὰ τὸν Καίσαρα ἐπεψήφισαν, ἀντειπεῖν μὲν 
καὶ πρὸς ἐκεῖνα τῶν αὐτῶν πειραϑέντων,. οὐ μέντοι 
καὶ δυνηθέντων τι πρᾶξαι. 

ταῦτά τε οὖν κυρωϑῆναι ἐποίησαν. καὶ μετὰ 
τοῦτο πικχρότερα ἐπιτίμια τοῖς δεκάξζουσί τινας ἐπέ- 
ταξαν, ὥσπερ τι αὐτοὶ ἔλαττον. ὅτι οὐ χρήμασιν, 
ἀλλὰ pue τὴν ἀρχὴν εἰλήφεσαν, ἁμαρτόντες. ἐπεχεί- 
φησαν | μὲν γὰρ καὶ τὰ ἀναλώματα τὰ κατὰ τὴν δίαι- 
ταν ἐπὶ μακρότατον προηγμένα συστεῖλαι. καίπερ ἐς 
πᾶν αὐτοὶ καὶ τρυφῆς καὶ ἁβρότητος προκεχωρηκό- 
τες. ἐχωλύϑησαν δὲ ὑπ᾽ αὐτοῦ τούτου διανομοϑετῆ- 
σαι. ὁ γὰρ Ὁρτήσιος φιλαναλωτὴς ἐν τοῖς μάλιστα 
ὧν ἔπεισεν αὐτούς, τὸ τ μέγεϑος τῆς πόλεως 
ἐπεξιὼν καὶ ἐπί τε τῇ οἴκοι πολυτελείᾳ καὶ ἐπὶ τῇ 
ἐς τοὺς ἄλλους μεγαλοφροσύνῃ ἐπαινῶν, καταβα- 
λεῖν τὴν γνώμην. ἅτε καὶ συναγωνιστῇ τῶν λύγων 
τῷ βίῳ σφῶν χρώμενος. τήν τὲ γὰρ ἐναντίωσιν αἰ- 
δεσθϑέντες. καὶ προσέτι καὶ κατοκνήσαντες φϑόνῳ 
τινὶ τοὺς ἄλλους, ὧν αὐτοὶ ἐποίουν. δοκεῖν ἀπείρ- 
y&w , ἕχόντες ἀφῆκαν τὴν ἐσήγησιν. 

κὰν ταῖς αὐταῖς ἡμέραις ὁ Πομπήιος τὸ ϑέατρον, 
Q καὶ νῦν λαμπρυνόμεϑα, καϑιέρωσε, καὶ ἔν τε 
ἐκείνῳ ϑέαν καὶ μουσικῆς καὶ ἀγῶνος γυμνικοῦ x&v 


- 


τῷ ἱπποδρόμῳ xal ἵππων ἅμιλλαν xci ϑηρίων πολ- 
λῶν καὶ παντοδαπῶν σφαγὰς ἐποίησε. λέοντές τὲ 
γὰρ πεντακόσιοι ἐν πέντε ἡμέραις ἀναλώϑησαν. καὶ 
ἐλέφαντες ὀκτωκαίδεκα πρὸς ὁπλίτας ἐμαχέσαντο. καὶ 
αὐτῶν οἵ μὲν παραχρῆμα ἀπέϑανον. οἵ δὲ οὐ πολλῷ 
ὕστερον ἠλεήϑησαν γάρ τινες ὑπὸ τοῦ δήμου παρὰ 
τὴν τοῦ Πομπηίου γνώμην. ἐπειδὴ τραυματισϑέντες 
τῆς μάχης ἐπαύσαντο, καὶ περιιόντες τάς τὲ προβο- 


a.u.699. [,. XXXIX. POMPEIUS ET CRASSUS COSS. 309 


σκίδας ἐς τὸν οὐρανὸν &vérewov καὶ ὠλοφύροντο ov- 
τῶς (Ort καὶ λόγον παρασχεῖν ὅτι οὐκ ἄλλως ἐκ συν- 
τυχίας αὐτὸ ἐποίησαν, ἀλλὰ τούς τε Opxovg οἷς πι- 
στεύσαντες ἐκ τῆς Διβύης ἐπεπεραίωντο ἐπιβοώμενοι 
χαὶ τὸ δαιμόνιον πρὸς τιμωρίαν σφῶν ἐπικαλούμε- 
νοι. λέγεται γὰρ ὅτι οὐ πρότερον τῶν νεῶν ἐπέβη- 
σαν πρὶν πίστιν παρὰ τῶν ἀγόντων σφᾶς ἔνορκον 
λαβεῖν. v μὴν μηδὲν κακὸν πείσεσϑαι, καὶ τοῦτο 
μὲν εἴτ᾽ ὄντως οὕτως εἴτε καὶ ἄλλως πῶς ἔχει. οὐκ 
οἶδα᾽ ἤδη γάρ τινὲς καὶ ἐκεῖνο εἶπον ὅτι πρὸς τῷ 
τῆς φωνῆς τῆς πατριώτιδος αὐτοὺς ἐπαΐειν καὶ τῶν 
ἐν τῷ οὐρανῷ γιγνομένων συνιᾶσιν, ὥστε καὶ ἐν ταῖς 
νουμηνίαις. πρὶν ἐς ὄψιν τοῖς ἀνθρώποις τὴν σελή- 
vqv ἐλθεῖν. πρός τε ὕδωρ ἀείνων ἀφικνεῖσϑαι κἀν- 
ταῦϑα καϑαρμόν τινά σφων ποιεῖσϑαι. ἤκουσα μὲν 
δὴ ταῦτα, ἤκουσα δὲ καὶ ἐκεῖνο ὅτι τὸ ϑέατρον 
τοῦτο ovy ὁ Πομπήιος ἐποίησεν, ἀλλὰ καὶ Ζημήτριός 
τις ἀπελεύϑερος αὐτοῦ, ἐκ τῶν χρημάτων ὧν συστρα- 
τευόμενός οἵ ἐπεπόριστο. ὄϑενπερ καὶ τὴν ἐπωνυ- 
μίαν τοῦ ἔργου δικαιότατα αὐτῷ ἀνέϑηκεν, ἵνα μήτε 
κακῶς ἀκούῃ ὅτι ἐξελεύϑερος αὐτοῦ ἠργυρολόγησεν 
ὥστε καὶ ἐς τηλικοῦτον ἀνάλωμα ἐξικέσϑαι. 

οὐ μὴν ἀλλ᾽ ἐν μὲν τούτοις οὐ σμικρὰ τῷ δήμῳ 
ὁ Πομπήιος ἐχαρίσατο. τοὺς δὲ δὴ καταλόγους μετὰ 
τοῦ Κράσσου πρὸς τὰ ἐψηφισμένα σφίσι ποιούμενος 
πλεῖστον αὐτοὺς ἐλύπησε. καὶ τότε δὴ οἵ πολλοὶ με- 
τεμέλοντο καὶ τόν τε Κάτωνα καὶ τοὺς ἄλλους ἐπή- 
vovv, ὥστε καὶ ἐκείνους διά τε τοῦτο. καὶ ὅτι δίκη 
τις λόγῳ μὲν τοῖς ὑποστρατήγοις σφῶν, ἔργῳ δὲ αὖὐ- 
τοῖς πρὸς τὰ γιγνόμενα παρὰ δημάρχων τινῶν ἐπ- 
ἤχϑη. βίαιον μὲν μηδὲν τολμῆσαι. τὴν δὲ ἐσϑῆτα 
ὡς ἐπὶ συμφορᾷ μετὰ τῶν ἐκ τῆς βουλῆς στασιωτῶν 


99 


3 


4 


5 


40 


310 L. XXXIX. CAESAR IN VENETOS. a. u. 699, 


ἀλλάξασϑαι. καὶ ταύτην μὲν εὐϑὺς μεταγνόντες καὶ 
μηδὲ προφασεώς τινος ἐπιλαβόμενοι μετεσκευάσαντο᾽ 
τῶν δὲ δημάρχων τούς τε καταλόγους διαλῦσαι καὶ 
τὰς στρατείας αὐτῶν ἀναψηφίσαι ἐπιχειρούντων ὃ 
μὲν Πομπήιος οὐκ ἠγανάκτει, τούς τὲ γὰρ ὑπάρχους 
παραχφῆμα ἐξεπεπόμφει. καὶ αὐτὸς κατὰ χώραν. ὡς 
καὶ κωλυόμενος ἐξελθεῖν. ἄλλως διὰ τὴν ἐπιμέλειαν 
τοῦ σίτου παρεῖναι ὀφείλων, ἡδέως ἔμενεν. ἵνα τάς 
τ᾿ Ἰβηρίας ἅμα δι᾿ ἐκείνων κατάσχῃ καὶ τὰ ἐν τῇ 


ς » p 3 , D - e 
Ῥώμῃ τῇ τε ἄλλῃ Ἰταλίᾳ δι ἑαυτοῦ ποιήσηται. 0 δὲ 


δὴ Κράσ 560g , ἐπειδὴ μηδέτερον αὐτῷ τούτων ὑπὴρ- 
χεν, ἐπὶ τὴν ἐκ τῶν ὅπλων ἰσχὺν ἐτράπετο. of ovv 
δήμαρχοι ἰδόντες ὅτι ἡ παρρησία αὐτῶν ἄοπλος οὖσα 
ἀσϑενὴς πρὸς τὸ κωλῦσαί τι πραχϑῆναι qv, ἄλλως 
μὲν ἐσιώπων, ἐπεφήμιξον δὲ αὐτῷ πολλὰ καὶ ἄτοπα. 
ὥσπερ οὐ καὶ τῷ δημοσίῳ δι᾿ ἐκείνου καταρώμενοι. 
καὶ τοῦτο μὲν ἐν τῷ Καπιτωλίῳ τὰς εὐχὰς αὐτοῦ τὰς 
νομιζομένας ἐπὶ τῇ στρατείᾳ ποιουμένου καὶ διοση- 
μίας τινὰς καὶ τέρατα διεϑρόουν. τοῦτο δὲ ἐξορμω- 
μένῳ οἵ πολλὰ καὶ δεινὰ ἐπηράσαντο. ἐπεχείρησε 
μὲν γὰρ ὁ ᾽4τήιος καὶ ἐς τὸ δεσμωτήριον αὐτὸν ἐμ- 
βαλεῖν᾽ ἀντιστάντων δὲ ἑτέρων δημάρχων μάχη τε 
αὐτῶν καὶ διατριβὴ ἐγένετο, κἀν τούτῳ ὁ Κράσσος 
ἔξω τοῦ πωμηρίου ἐξῆλϑε. 

καὶ ὁ μέν, εἴτε ἐκ συντυχίας εἴτε καὶ ἐκ τῶν 
, - OM. CS 3 H M ; , E M 1 τς 
ἄρων αὐτῶν. οὐχ ἐς μαχραν ἐσφαλη. o δὲ δὴ Kai- 
σαρ ἐν τῇ τοῦ Μαρκελλίνου τῇ τε Φιλίππου ὑπατείᾳ 


9i. τῆ, 9 ' 3 , , ^ LY ' - 
ém& Οὐενετους ἐστρατευόεν. οἰκοῦσι δὲ πρὸς τῷ 


ὠκεανῷ. καὶ στρατιώτας τινὰς Ῥωμαίους πεμφϑέν- 
τας ἐπὶ σῖτον συνέλαβον, χαὶ μετὰ τοῦτο τοὺς πρέσ- 
βεις τοὺς ὑπὲρ ἐκείνων ἐλθόντας κατέσχον. ὅπως 
ἀντ᾽ αὐτῶν τοὺς ὁμήρους σφῶν ἀπολάβωσιν. ὁ οὖν 


a, ἃ. 698, L. XXXIX. CAESAR IN VENETOS. EXHI 


Καῖσαρ τούτους μὲν ovx ἀπέδωκε. διαπέμψας δὲ ἄλ- 
λους ἄλλῃ, τοὺς μὲν τὰ τῶν συναφεστηκότων αὐτοῖς 
πορϑεῖν. ἵνα μὴ συμβοηϑήσωσιν ἀλλήλοις. τοὺς δὲ 
καὶ τὰ τῶν ἐνσπόνδων'. μὴ καὶ αὐτοί τι παρακινή- 
σωσι. φρουρεῖν, αὐτὸς ἐπὶ τοὺς Οὐενετοὺς ἤλασε, 
καὶ πλοῖα ἐν τῇ μεσογείᾳ., ἃ ἤκουεν ἐπιτήδεια πρὸς 
τὴν τοὺ ὠχεανοῦ παλίρροιαν εἶναι. κατασκευάσας 
διά τε τοῦ Αίγρου ποταμοῦ κατεκόμισε, καὶ πᾶσαν 
ὀλέγου τὴν ὡραίαν μάτην ἀνάλωσεν. αἵ τε γὰρ πό- 
λεις ἐπ᾿ ἐρυμνῶν χωρίων ἱδρυμέναι ἀπρύσιτοι ἤσαν. 
καὶ ὁ ὠκεανὸς πάσας ὡς εἰπεῖν αὐτὰς περικλύξων 
ἄπορον μὲν τῷ πεζῷ, ἄπορον δὲ καὶ τῷ ναυτικῷ τὴν 
προσβολήν. καὶ πλημύρων καὶ ἀναρρέων. ἔν vs τῇ 
ἀμπώτιδι καὶ ἐν τῇ δαχίᾳ ἐποίει, ὥστε ἐν παντὶ τὸν 
Καίσαρα γενέσθαι. μέχρις οὗ ΖΔέχιμος Βροῦτος τα- 
χείαις οἵ ναυσὶν ἐκ τῆς ἔνδοϑεν ϑαλάσσης ἦλϑεν. 
αὐτὸς μὲν γὰρ ὡς οὐδὲ ἐκείναις τι πράξων γνώμην 
εἶχεν, of δὲ δὴ βάρβαροι καταφρονήσαντες τῆς τὲ 
σμικρότητος καὶ τῆς ἀσϑενείας τῶν σκαφῶν ἡττήϑη- 
σαν. ταῦτα μὲν γὰρ πρὸς τὸ κουφότερον ὑπὲρ τοῦ 
ταχυναυτεῖν ἐς τὸν τῆς παρ᾽ ἡμῖν ναυτιλίας τρόπον 
ἐσκεύαστο, τὰ δὲ δὴ τῶν βαρβάρων, ἅτε ἐν τῇ συνε- 
χείᾳ τῆς τοῦ ὠκεανοῦ παλιρροίας ἐπί τε τοῦ ξηροῦ 
πολλάκις ἵστασϑαι καὶ πρὸς τὴν ἄνω τε καὶ κάτω 
αὐτοῦ διαρροὴν ἀντικαρτερεῖν ὀφείλοντα, πλεῖστόν 
σφῶν καὶ τῷ μεγέϑει καὶ τῇ παχύτητι προεῖχε. δι᾽ 
ovr ταῦϑ' οἵ βάρβαροι, οἷα μήπω πρότερον τοιούτου 
ναυτικοῦ πεπειραμένοι, πρός τε τὴν ὄψιν τῶν νεῶν 
καὶ τὸ ἔργον αὐτῶν ἐν οὐδενὶ λόγῳ ἐποιήσαντο, καὶ 
εὐϑὺς ναυλοχούσαις σφίσιν ἐπανήχϑησαν ὡς καὶ δι᾽ 
ἐλαχίστου τοῖς κοντοῖς αὐτὰς καταποντώσοντες. ἐφέ- 
govro δὲ ἀνέμῳ καὶ πολλῷ καὶ σφοδρῷ καὶ γὰρ 


41 


t2 


48 


312 L. XXXIX. CAESAR IN VENETOS. a.u. 698. 


ἵστία δερμάτινα εἶχον, ὥστε πᾶσαν τὴν τοῦ πνευμα- 
τος ἰσχὺν ἀπλήστως ἐσδέχεσϑαι. ὁ οὖν Βροῦτος, τέως 
μὲν ἐκεῖνο ἐπέσπερχεν. οὐδ᾽ ἀνταναχϑῆναι αὐτοῖς 
διά τε τὸ πλῆϑος καὶ διὰ τὸ μέγεϑος τῶν νεῶν τήν 
τὲ ἐκ τοῦ πνεύματος φορὰν καὶ τὴν ἐπιβολήν σφῶν 
ἐτόλμησεν, ἀλλὰ παρεσκευάξετο ὡς καὶ πρὸς τῇ γῇ 
τὰς προσβολὰς αὐτῶν ἀμυνούμενος καὶ τὰ σκάφη 
παντελῶς ἐκλείψων. ἐπεὶ δ᾽ τε ἄνεμος ἐξαπιναίως 
ἔπεσε καὶ τὸ κῦμα ἐστορέσϑη. τά τὲ πλοῖα οὐκέϑ᾽ 
ὁμοίως ὑπὸ τῶν κωπῶν ἐκινεῖτο, ἀλλ᾽ ἄτε καὶ κατα- 
βαρῆ ὄντα κατὰ χώραν τρόπον τινὰ εἵστήκει. τότε δὴ 
ϑαρσήσας ἀντανήχϑη, καὶ προσπεσὼν αὐτοῖς πολλά 
σφας καὶ δεινὰ ἀδεῶς καὶ περιπλέων xol διαπλέων, 
καὶ τοτὲ μὲν ἐμβάλλων τινί. τοτὲ δὲ ἀνακρουυόμενος 
ὅπῃ τὲ καὶ ἐφ᾽ ὅσον ἤϑελεν, εἰργάσατο. πολλαῖς τε 
πρὸς μίαν καὶ ἑτέρωϑι ἴσαις πρὸς ἴσας, ἔστι δ᾽ ἡ 
καὶ ἐλάσσοσι πρὸς πλείονας ἀσφαλῶς προσφερόμε- 
vog. ὅπου μὲν γὰρ κρείττων αὐτῶν ἣν; ταύτῃ προσ- 
ηρτᾶτό σφισι. καὶ τὰς μὲν κατέδυεν ἀναρρηγνύς. ἐς 
δὲ τὰς πολλαχόϑεν μετεχβαίνων ἔς τε χεῖρας τοῖς 
ἐπιβάταις ἤει καὶ πολλοὺς ἐφόνευεν εἰ δὲ xol καϑ' 
ὁτιοῦν ἐλαττοῖτο, δᾷστα ἀνεχώρει. ὥστε ἐπ᾽ αὐτῷ 
τὴν πλεονεξίαν ἀεὶ εἶναι. οἵ γὰρ βάρβαροι μήτε το- 
ξείᾳ χρώμενοι, μήτε λίϑους, ὡς οὐδὲν αὐτῶν δεη- 
GOu&vOL, προπαρασκευάσαντες. εἰ μέν τίς σφισιν 
ὁμόσε ἐχώρησε, τρόπον τινὰ ἀπεμάχοντο, τοὺς δ᾽ 
ὀλίγον σφῶν ἀφεστηκότας οὐκ εἶχον ὅ,τι ποιήσωσιν. 
αὐτοί τε OVV ἐτιτρώσκοντο καὶ ἀπέϑνησκον καὶ οἵ 
μηδὲ ἀμύνασϑαί τινα δυνάμενοι» καὶ τὰ σχάφη τὰ 
μὲν ἀνερρήγνυτο ἐμβαλλόμενα, τὰ δὲ κατεπίμπρατο 
ὑφαπτόμενα" ἄλλα ἀναδεόμενα ὥσπερ κενὰ ἀνδρῶν 
εἵλκετο. ὁρώντες δὲ ταῦϑ'᾽ οἵ λοιποὶ ἐπιβάται οἵ μὲν 


a.u.698. [.. XXXIX. CAESARIS BELLA GALLICA. 313 


^ e ^ 
ἀπεχτίννυσαν σφας, μὴ καὶ ξῶντες ἁλώσιν. οἵ δὲ ἐς 
' / , , [3 4 9. 9 , » - 
τὴν ϑάλασσαν ἐξεπήδων. ὡς καὶ δι ἐκείνης ἤτοι τῶν 
- ? 2 ς A] 
πολεμίων νεῶν ἐπιβησόμενοι ἢ πάντως ys οὐχ ὑπὸ 
- e Ἁ 
τῶν Ῥωμαίων ἀπολούμενοι. προϑυμίᾳ μὲν γὰρ καὶ 
, PEE CT] / - ^ ' , - 
τόλμῃ οὐδὲν αὐτῶν διέφερον. τῷ δὲ δη σταδίῳ τῶν 
-" » e | 
σκαφῶν προδιδόμενοι δεινῶς ἤσχαλλον. ὅπως γὰρ 
δὴ μηδ᾽ αὐϑίς ποτε πνεῦμά τι ταῖς ναυσὶν ἐπιγενό- 
μένον κινήσειεν αὐτάς, δορυδρέπανα πόρρωϑέν σφι- 
σιν οἵ Ῥωμαῖοι ἐπέφερον. καὶ τά τε σχοινία αὐτῶν 
διέτεμνον καὶ τὰ ἱστία διέσχιξον. πεξομαχεῖν δὲ τρό- 
Ξ ? 
πον τινὰ ἐν πλοίοις πρὸς ναυμαχοῦντας ἀναγκαζόμε- 
voL πάμπολλοι μὲν αὐτοῦ ταύτῃ ἐφθάρησαν, πάντες 
M . ? —- 
δὲ of περιλιπεῖς ἑάλωσαν᾽ xal αὐτῶν rovg λογιμω- 
, ec - E] / ' 2 , , 
τάτους ὁ Καῖσαρ ἀποσφαξας rovg ἄλλους ἐπωώλησε. 
' » 322 7. , ΟΕ μι 
x«l μετὰ τοῦτο ἐπί τε Μορίνους καὶ ἐπὶ Μενα- 
e 
πίους ὁμόρους σφίσιν ὄντας ἐστράτευσε. προσκατα- 
πλήξειν τε αὐτοὺς ἐκ τῶν προκατειργασμένων καὶ 
δ , nu 2 , 2 , ἂν 3 , , 
ῥᾳδίως αἱρήσειν ἐλπίσας. ov μέντοι καὶ ἐχειρωσατὸ 
τινας οὔτε γὰρ πόλεις ἔχοντες. ἀλλ᾽ ἐν καλύβαις 
διαιτώμενοι. καὶ τὰ τιμιώτατα ἐς τὰ λασιώτατα τῶν 
ΕἸ - 
ὀρῶν ἀνασκευασάμενοι, πολὺ πλείω τοὺς προσμίξαν- 
- e , 2 , "^ , Nox 
τας σφισι τῶν Pogotov ἑχακωσαν ἡ αὐτοὶ ἔπαϑον. 
c ^ 
ἐπεχείρησε uiv γὰρ ὁ Καῖσαρ xal ἐς αὐτὰ τὰ ὄρη τὴν 
em. ET , 
ὕλην τέμνων προχωρῆσαι, ἀπειπὼν δὲ διά τε τὸ μέγε- 
» ὦ : - 4 
ϑος αὐτῶν xal διὰ τὸ πρὸς χειμῶνα εἶναι ἀπανέστη. 
» ᾽ , m 3 - , 5 » , 
ἔτι ὃ αὐτοῦ ἐν τῇ Οὐενετίᾳ ovrog πρλρησ8 Τι- 
τούριος “Σαβῖνος ὑποστράτηγός τὲ ἐστάλη ἐπὶ Οὐνέλ- 
λους. Qv ἡγεῖτο Οὐιριδοῦιξ. καὶ τὰ μὲν πρῶτα καὶ 
πάνυ τὸ πλῆϑος αὐτῶν κατεπλάγη. ὥστ᾽ ἀγαπᾶν ἂν 
τό y& ἔρυμα διασώσηται. ἔπειτα δὲ αἰσϑόμενός σφας 
, v 5 8 , , ^ 3 1 
ϑρασύτερον μὲν ἀπὸ τούτου διακειμένους. οὐ μὴν 
" o», , er - 
καὶ τῷ ἔργῳ δεινοὺς ὄντας. οἷά zov οἵ πολλοὶ τῶν 


44 


tS 


45 


t2 


φ: 


σι 


ce 


- 


46 


914 L. XXXIX. CAESARIS BELLA GALLICA. 8.60. 698. 


βαρβάρων -ἐν ταῖς ἀπειλαῖς πᾶν τὸ φοβερὸν διὰ κε- 
νῆς ἐπικομποῦσιν, ἀνεϑθάρσησε. καὶ ἐκ μὲν τοῦ προ- 
φανοῦς οὐδ᾽ οὕτως ἐτόλμησέ σφισι συνενεχϑῆναι, 
τῷ γὰρ πλήϑει πολὺ κατείργετο, πρὸς δὲ δὴ τὸ τά- 
φρευμα τὸ ἑαυτοῦ μετεώρου τοῦ χωρίου ὄντος ὑπη- 
γάγετο αὐτοὺς ἀπερισκέπτως προσβαλεῖν τῶν γὰρ 
συμμάχων τινὰ ὁμοφωνοῦντά σφισιν ὑπὸ τὴν ἑσπέ- 
ραν ὡς αὐτόμολον πέμψας. ἔπεισεν αὐτοὺς ὅτι ὁ 
Καῖσαρ ἐπταικὼς εἴη. καὶ οὕτω πιστεύσαντες ἀπε- 
φισκέπτως &xelvot , πάνυ γάρ τι διακορεῖς καὶ τῆς 
τροφῆς καὶ τοῦ ποτοῦ ἦσαν. εὐϑὺς ἐπὶ τοὺς Ῥω- 
μαίους. μὴ καὶ φϑάσωσί σφας φυγόντες, ὥρμησαν, 
καὶ ἔδει “γὰρ μηδὲ πυρφόρον τῷ λόγῳ αὐτῶν co915- 
vat, φρύγανα καὶ ξύλα τὰ μὲν ἀράμενοι; τὰ δὲ ἐφελ- 
3 

χόμενοι ὡς καὶ καταπρήσοντες αὐτούς. πρός τε τὸ 
ὄρϑιον προσέβαλον καὶ σπουδῇ προσανέβαινον. μη- 
δενός σφισιν ἐναντιουμένου᾽ ὁ γὰρ Σαβῖνος οὐκ ἐκι- 
νήϑη πρὶν ἐντὸς τῆς ἐπικρατείας αὐτοῦ τοὺς πλείους 
αὐτῶν γενέσϑαι. τότε δὲ ἐπικατέδραμέ σφισιν ἅἁπαν- 
ταχόϑεν ἅμα ἀπροσδόκητος, καὶ τοὺς πρώτους ἐκχ- 
πλήξας κατήραξε κατὰ τοῦ πρανοῦς ἅπαντας. κἀν- 
ταῦϑα αὐτοὺς ἐν τῇ ἀναστροφῇ περί τε ἀλλήλοις καὶ 
περὶ τοῖς ξύλοις σφαλλομένους κατέκοψεν οὕτως ὥστε 
μηδένα αὐτῶν μηδὲ τῶν ἄλλων ἔτ᾽ ἀντᾶραι. ἄπλη- 
στοι γὰρ ἀλογίστως οἱ Γαλάται ἐς πάνϑ' ὁμοίως ὃν- 
τες οὔτε TO ϑαρσοῦν σφων οὔτε τὸ δεδιὸς μετριάζου- 
σιν. ἀλλ᾽ ἔκ τε τούτου πρὸς δειλίαν ἀνέλπιστον καὶ 
ἐξ ἐκείνου πρὸς ϑάρσος προπετὲς ἐχπίπτουσιν. 

ὑπὸ δὲ δὴ τὰς αὐτὰς ἡμέρας καὶ ὁ Κράσσος ὁ Πού- 
πλιος, τοῦ Κράσσου τοῦ Μάρκου παῖς. τὴν Axvita- 
νίαν ὀλίγου πᾶσαν κατεστρέψατο Γαλάται γὰρ καὶ αὐ- 
τοὶ ὄντες τῇ τε Κελτικῇ προσοικοῦσι καὶ παρ᾽ αὐτὸ τὸ 


a.u.698.699. 1,.. XXXIX. CAESARIS BELLA GALLICA. 81 


Πυρηναῖον ἐς τὸν ὠκεανὸν καϑήκουσιν. ἐπ᾽ οὖν τού- 
τους ὁ Κράσσος στρατεύσας ᾿Δπιάτας τὲ μάχῃ ἐκρά- 
τησε καὶ πολιορκίᾳ εἷλεν. ὀλίγους μὲν ἐν ὁμολογία 
τινὶ ἐξ ἀπάτης ἀποβαλών. ἰσχυρῶς δέ σφας καὶ περὶ 
αὐτοῦ τούτου ἀμυνάμενος᾽ καὶ ἑτέρους τινὰς ἰδὼν 
ἠϑροισμένους τε καὶ στρατιώτας ἐκ τῆς Ἰβηρίας Σερ- 
τωριεξίους ἔχοντας. καὶ μετ᾽ αὐτῶν στρατηγικώτερον 
ἢ προπετέστερον τῷ πολέμῳ χρωμένους, ὡς καὶ τῇ 
ἀπορίᾳ τῶν τροφῶν δι᾽ ὀλίγου σφῶν ἐκ τῆς γῆς ἐκ- 
χωρησόντων, προσεποιήσατό τε αὐτοὺς δεδιέναι, καὶ 
καταφρονηϑεὶς οὐχ ὑπηγάγετο μὲν οὐδ᾽ ὡς ἐς ys- 
ράς οἵ ἐλϑεῖν. ἀδεῶς δ᾽ ἐς ὕστερον ἔχουσί pee 
προσέβαλεν ἐξαίφνης ἀνέλπιστος. καὶ ταύτῃ μὲν ἢ 
προσέμιξεν οὐδὲν εἰργάσατο. ἐπεκδραμόντες γὰρ οἵ 
βάρβαροι ἰσχυρῶς ἠμύνοντο. ἐνταῦϑα δὲ δὴ τῆς δυ- 
νάμεως αὐτοῖς οὔσης περιέπεμψέ τινας ἐς τὰ ἐπὶ ϑά- 
τερα τοῦ στρατοπέδου σφῶν, καὶ τοῦτό τε ἔρημον 
ἀνδρῶν κατέσχε, καὶ τοῖς μαχομένοις δι᾿ αὐτοῦ κατὰ 
νώτου ἐπεγένετο. καὶ οὕτως ἐκεῖνοί τε πάντες ἐφϑά- 
ρησαν καὶ οἵ λοιποὶ πλὴν ὀλίγων ἀκονιτὶ ὡμολόγησαν. 
ταῦτα μὲν ἐν τῷ ϑέρει ἐπράχϑη, χειμαξόντων δὲ 
τῶν Ῥωμαίων. ἐν τῇ φιλίᾳ Τέγκτηροί τε καὶ Οὐσι- 
πέται. Κελτικὰ γένη, τὸ μέν τι καὶ πρὸς Σουήβων 
ἐκβιασϑέντες. τὸ δὲ καὶ πρὸς τῶν Γαλατῶν ἐπικλη- 
ϑέντες. τόν τε Ῥῆνον διέβησαν καὶ ἐς τὴν τῶν Τρη- 
ουίρων ἐνέβαλον. χκἀνταῦϑα τὸν Καίσαρα εὑρόντες 
xal φοβηϑέντες ἔπεμψαν πρὸς αὐτὸν σπονδάς τὲ 
ποιούμενοι καὶ χώραν αἰτοῦντες. ἢ σφίσι γε ἐπιτρα- 
πὴῆναί τινα ἀξιοῦντες λαβεῖν. ὡς δ᾽ οὐδενὸς ἔτυχον, 
τὸ μὲν πρῶτον ἐϑελονταὶ οἴκαδε ἐπανήξειν ὑπέσχοντο 
καὶ διοκωχὴν ἠτήσαντο᾽ ἔπειτα δὲ ἱππέας αὐτοῦ ὀλί- 
γους προσιόντας ἰδόντες ol ἐν τῇ ἡλικίᾳ σφῶν ὄντες 


t2 


47 
ἃ. Uu. 
699 


t2 


48 


[31] 


216 L. XXXIX. CAESARIS BELLA GALLICA. — a.u.699. 


κατεφρόνησαν vs αὐτῶν καὶ μετέγνωσαν, κἀκ τούτου 
ἐπισχόντες τὴς πορείας ἐκείνους τε μὴ προσδεχομέ- 
vovg ἐκάκωσαν, καὶ ἐπαρϑέντες ἐπὶ τούτῳ εἴχοντο 
τοῦ πολέμου. x«l αὐτῶν oí πρεσβύτεροι καταγνόν- 
τες πρός τε τὸν Καίσαρα καὶ παρὰ τὴν γνώμην σφῶν 
ἦλθον, καὶ ἐδέοντο αὐτοῦ συγγνῶναί σφισι. τὴν 
αἰτίαν ἐς ὀλίγους τρέποντες. ὁ δὲ τούτους μὲν ὡς 
καὶ ἀπόκρισίν τινα αὐτοῖς οὐκ ἐς μαχρὰν δώσων 
κατέσχεν, ὁρμήσας 0i ἐπὶ τοὺς ἄλλους ἐν ταῖς eo 
vols ὄντας ἐπέστη τέ σφισι μεσημβριάξουσι καὶ un 
δὲν πολέμιον, ἅτε ἐκείνων παρ᾽ αὐτῷ ὄντων. ὑπο- 
τοπουμένοις. καὶ ἐσπηδήσας ἐς αὐτοὺς sciri Ag εξ 
τῶν πεξῶν. οὐδὲ τὰ ὅπλα ἀνελέσθαι φϑάσαντας, 
ἀλλὰ καὶ περὶ ταῖς ἁμάξαις ὑπό τε τῶν γυναικῶν καὶ 
ὑπὸ τῶν παίδων ἀναμὶξ ὄντων ταραττομένους. κατε- 
φόνευσε. τούς τε ἱππέας ἀπόντας τότε, ἅτε καὶ πα- 
ραχρῆμα. ὡς ἐπύϑοντο τὸ γεγονός, πρός τε τὰ ol- 
κεῖα ἤϑη ὁρμήσαντας καὶ πρὸς Συγάμβρους ἀποχω- 
ρήσαντας. πέμψας ἐξήτησεν. οὐχ ὅτι καὶ ἐκδοϑήσε- 
σϑαί σφας προσεδόκησεν. οὐ γάρ που οὕτως οἵ πέ- 
ραν τοῦ Ῥήνου τοὺς Ῥωμαίους ἐφοβοῦντο ὥστε καὶ 
τὰ τοιαῦτα αὐτῶν ἀκούειν, ἀλλ᾽ ὅπως ἐπὶ τῇ προ- 
φάσει ταύτῃ καὶ ἐκεῖνον διαβαίη. αὐτός τε γάρ. ὃ 
μηδείς πῶ πρότερον τῶν ὁμοίων οἱ ἐπεποιήκει. Ós- 
νῶς πρᾶξαι ἐγλίχετο. καὶ τοὺς Κελτοὺς πόρρωϑεν ἐκ 
τῆς Γαλατίας ἀνείρξειν, ἅτε καὶ ἐς τὴν οἰκείαν cv- 
τῶν ioi iov, προσεδόκησεν. ὡς ovv οὔτε οἱ ἱππεῖς 
ἐξεδίδοντο. καὶ οἱ Οὔβιοι ὅμοροί τε τοῖς Συγάμβροις 
οἰκοῦντες καὶ διάφοροι αὐτοῖς ὄντες ἐπεκαλέσαντο 
αὐτόν, διέβη μὲν τὸν ποταμὸν γεφυρώσας, εὑρὼν 
δὲ τούς τε Συγάμβρους ἐς τὰ ἐρυμνὰ ἀνακεκομι- 
σμένους καὶ τοὺς Σουήβους συστρεφομένους ὡς καὶ 


a,u.699. — L. XXXIX. CAESAR IN BRITANNIAM. 317 


βοηϑήσοντάς σφισιν ἀνεχώρησεν ἐντὸς ἡμερῶν εἴ- 
χκοσιν. 

ὁ δὲ δὴ Ῥῆνος ἀναδίδωσι μὲν ἐκ τῶν Ἄλπεων 
τῶν Κελτικῶν. ὀλίγον ἔξω τῆς Ῥαιτίας, προχωρῶν 
δὲ ἐπὶ δυσμῶν ἐν ἀριστερᾷ μὲν τήν τε Γαλατίαν καὶ 
τοὺς ἐποικοῦντας αὐτήν, ἐν δεξιᾷ δὲ τοὺς Κελτοὺς 
ἀποτέμνεται, καὶ τελευτῶν ἐς τὸν ὠκεανὸν ἐμβάλλει. 
οὗτος γὰρ ὁ ὅρος; ἀφ᾽ οὗ γε καὶ ἐς τὸ διάφορον τῶν 
ἐπικλήσεων ἀφίκοντο. δεῦρο ἀεὶ νομίζεται. ἐπεὶ τό 
γε πάνυ ἀρχαῖον Κελτοὶ ἑκάτεροι of ἐπ᾿ ἀμφότερα 
τοῦ ποταμοῦ οἰκοῦντες ὠνομάζοντο. 

ὁ οὖν "ένα τόν τε Ῥῆνον πρῶτος τότε Ῥω- 
μαίων διέβη. καὶ ἐς Βρεττανίαν μετὰ ταῦτα, τοῦ τε 
Πομπηίου καὶ τοῦ Κράσσου ὑπατευόντων, ἐπεραιώθη. 
ἡ δὲ δὴ χώρα αὕτη ἀπέχει μὲν τῆς ἠπείρου τῆς Βελ- 
γικῆς κατὰ Μορίνους σταδίους πεντήκοντα καὶ τε- 
τραχοσίους τὸ συντομώτατον. παρήκει δὲ παρά τε 
τὴν λοιπὴν Γαλατίαν καὶ παρὰ τὴν Ἰβηρίαν ὀλίγου 
πᾶσαν. ἐς τὸ πέλαγος ἀνατείνουσα. καὶ τοῖς μὲν 


, , c , « € Se 9 eS 
πανυ πρώτοις καὶ Ελλήνων καὶ Ῥωμαίων οὐδ᾽ or. 


ἔστιν ἐγιγνώσκετο. τοῖς δὲ ἔπειτα ἐς ἀμφισβήτησιν 
εἴτε ἤπειρος εἴτε καὶ νῆσος εἴη ἀφίκετο᾽ καὶ πολλοῖς 
ἐφ᾽ ἑκάτερον. εἰδόσι μὲν οὐδὲν ἅτε μήτ᾽ αὐτόπταις 
μήτ᾽ αὐτηκόοις τῶν ἐπιχωρίων γενομένοις. τεκμαυ- 
ρομένοις δὲ ὡς ἕκαστοι σχολῆς ἢ καὶ φιλολογέας εἶ- 
Xov , συγγέγραπται. προϊόντος δὲ τοῦ χρόνου πρότε- 
οὖν τὲ ἐπ᾽ ᾿Δγφικόλου ἀντιστρατήγου καὶ νῦν ἐπὶ 
Σεουήρου αὐτοκράτορος νῆσος οὖσα σαφῶς ἐλή- 
λεγᾷται. 

ἐς ταύτην οὖν τότε ὁ Καῖσαρ, ἐπειδὴ τά τε ἄλλα 
τὰ τῶν Γαλατῶν ἡσύχαξε καὶ τοὺς Μορίνους προσε- 
ποιήσατο. ἐπεϑύμησε διαβῆναι. χαὶ τὸν μὲν διά- 


49 


90 


«τῷ 


51 


92 


318 L. XXXIX. CAESAR IN BRITANNIAM. a. u. 699, 


πλουν Zu ὃ μάλιστα ἐχρὴν μετὰ τῶν πεζῶν ἐποιή- 
σατο, οὐ μέντοι καὶ ἢ ἔδει προσέσχεν᾽ ot γὰρ Βρετ- 
τανοὶ τὸν ἐπίπλουν αὐτοῦ πρφοπυϑόμενοι τὰς κατάρ- 
σεις ἁπάσας τὰς πρὸς τῆς ἠπείρου οὔσας προκατέλα- 
βον. ἄκραν οὐν τινα προέχουσαν περιπλεύσας ἑτέρωσε 
παρεκομίσϑη᾽ κἀνταῦϑα τοὺς προσμίξαντας of ἐς τὰ 
τενάγη ἀποβαίνοντι νικήσας. ἔφϑη τῆς γῆς κρατήσας 
πρὶν τὴν πλείω συμβοήϑειαν ἐλϑεῖν. καὶ μετὰ ταῦτα 
καὶ ἐκείνους προσβαλόντας ἀπεώσατο. καὶ ἔπιπτον 
μὲν οὐ πολλοὶ τῶν βαρβάρων. ἁρματηλάται τε γὰρ 
ὄντες καὶ ἱππεῖς ῥαδίως τοὺς Ρωμαίους, μηδέπω τοῦ 
ἱππικοῦ αὐτοῖς παρόντος. διέφυγον. ἐκπλαγέντες δὲ 
πρὸς τε τὰ ἐκ τῆς ἠπείρου περὶ αὐτῶν ἀγγελλόμενα, 
καὶ oru περαιωϑῆναί τε ὅλως ἐτόλμησαν καὶ ἐπιβὴῆ- 


ψγαι τῆς χώρας ἠδυνήϑησαν, πέμπουσι πρὸς τὸν Καί- 


E 5 , » , » , 
σαρὰ τῶν Mogtvov vw&g, φίλων σφίσιν ovrov, ἕπι- 
, ^ , i! e , , , 2 E 
aj gascev Open ots erar uen D Haoova αἰτησαντι αὐτῷ 
δούναι ἡϑέλησαν, πονησαντῶν δὲ ἐν rovro τῶν Po- 
f - -» , » ^ 
μαίων ὑπὸ χειμῶνος καὶ τῷ παρόντι ναυτικῷ καὶ τῷ 
ἀφικνουμένῳ καὶ μετέγνωσαν. καὶ ἐκ μὲν τοῦ προ- 
- Li ^ 
φανοῦς ovx ἐπέϑεντο αὐτοῖς. τὸ γὰρ στρατόπεδον 
ἰσχυρῶς ἐφυλάσσετο, δεξάμενοι δέ τινας ὡς καὶ ἐς 
φιλίαν τὴν χώραν σφῶν πρὸς κομιδὴν τῶν ἐπιτη- 
δείων. πεμφϑέντας, αὐτούς τε πλὴν ὀλίγων ἐφϑει- 
aun ὁ γὰρ τ᾽ διὰ ταχέων τοῖς λοιποῖς ἐπήμυνε, 
καὶ μετὰ τοῦτο καὶ πρὸς αὐτὸ τὸ ἔρυμα αὐτῶν προσέ- 
βαλον. καὶ ἔπραξαν μὲν οὐδέν. ἀλλὰ καὶ κακῶς 
3 , 2 3 , WO ec , 3 M 
ἀπηήλλαξαν᾽ ov μέντοι καὶ ἐς ὁμολογίαν ἡλϑον πρὶν 
, ^ Α ^ e c " ^ 
zoAÀexuig σφαλῆναι. καὶ γὰρ ὁ Καῖσαρ αἀλλῶς μὲν 
2 * » e 

ovx εἶχε γνώμην σπείσασϑαι σφίσιν. ἐπεὶ δὲ ὃ τὲ 
- 
χειμὼν προσήει. καὶ ovy ἱχανὴν τὴν παροῦσαν Óv- 
, e * E] 3 -» - er 
ναμιν περιεβεβλητο cos καὶ ἕν αὐτῷ πολεμῆσαι, ἢ 


a.u,099. [0 ΧΧΧΙΧ. CAESAR IN BRITANNIAM. 319 


, , ' ' 
τε κομιζομένη ἔσφαλτο, καὶ οἱ Γαλάται προς τὴν 
E 2 9 d 
ἀπουσίαν αὐτοῦ ἐνεωτέρισαν, καὶ ἄκων αὐτοῖς συνηλ- 
, ^ 
λάγη. ὁμήρους καὶ τότε πλείους αἰτήσας μέν. λαβὼν 
2 
δὲ ὀλίγους. 
qc 1 ; ' » 3 , E 
καὶ o uiv ἐς τὴν ἤπειρον ἀναπλεύσας τὰ ταρα- 
, , M 3 Im ,, , 
χϑέντα καϑίστατο, μηδὲν ἐκ τῆς Βρεττανίας μὴτε 
ἑαυτῷ μήτε τῇ πόλει προσκτησάμενος πλὴν τοῦ ἐστρα- 
y 3 
τευκέναι ἐπ᾽ αὐτοὺς δόξαι. τούτῳ γὰρ καὶ αὐτὸς 
- ; [ τ - 
ἰσχυρῶς ἐσεμνύνετο καὶ of οἴκοι Ρωμαῖοι ϑαυμαστῶς 
bd ' ^ x 
ἐμεγαλύνοντο᾽ éugawm τε γὰρ τὰ πρὶν ἀγνῶώστα καὶ 
^ 3 , e Y» 
ἐπιβατὰ TO πρόσϑεν ανηκουστα ὁρῶντές σφισι γξεγο- 
3 € , e 
vore, τήν τε μέλλουσαν ἐξ αὐτῶν ἐλπίδα ὡς καὶ πα- 
^ E 3 
ροῦσαν ἔργῳ ἐλάμβανον, καὶ πάνϑ'᾽ ὅσα καταπράξειν 
e 2 2i 3 ^ 
προσεδέχοντο, ὡς καὶ ἔχοντες ἤδη ἠγάλλοντο. 
δ- , E c 
καὶ of μὲν διὰ ταῦτα ἱερομηνίας ἐπὶ εἴκοσιν ἡμέ- 
ρας ἀγαγεῖν ἐψηφίσαντο, ἐν ᾧ δὲ ἐκεῖνα ἐγίγνετο, 
V δ᾽ , , o. 1 4 - pj 3 
καὶ ἢ 1βηρία ἐκινήϑη, διὸ καὶ τῷ Πομπηίῳ προῦε 
2 , 
τάχϑη. ἐπαναστάντες y&Q τινες καὶ Οὐακκαίους προ- 
ς " » » 
στησάμενοι μάχῃ μὲν ὑπὸ τοῦ Νέπωτος τοῦ Μετέλλου, 
3 Lx x € , 
ἀπαράσκευοι ἔτ᾽ ὄντες, ἡττήϑησαν. πολιορκοῦντι ὃ 
3 €» 3 
αὐτῷ Κλουνίαν ἐπελθόντες ἀμείνους ἐγένοντο, καὶ 
3 4 M , δ , M 3 , 
ἐκείνην μὲν περιεποιήσαντο. ἑτέρωϑι δὲ ἐσφάλησαν, 
3 . e n D EO - - E 
ov μὴν ὥστε καὶ δι΄ ὀλίγου δουλωϑῆναι. τῷ γὰρ 
πλήϑει πολὺ τῶν ἐναντίων περιῆσαν. ὥστε καὶ τὸν 
- , - 0*3 
Νέπωτα ἀγαπᾶν ἂν τὴν ἡσυχίαν ἀκινδύνως ἄγῃ. 
M 5, - 
κατὰ δὲ δὴ τὸν αὐτὸν τοῦτον χρόνον καὶ ὁ [Iro- 
P n e 
λεμαῖος. καίτοι τῶν Ῥωμαίων τήν ve ἐπικουρίαν ἀπ- 
ἐψηφισμένων καὶ πρὸς τὰς δωροδοκίας τὰς ὑπ᾽ αὖὐ- 
τοῦ γενομένας δεινῶς ἔτι καὶ τότε διακειμένων. κατ- 
, ' 2 - 
1499 καὶ τὴν βασιλείαν ἐκομίσατο. ἔπραξαν δὲ τοῦτο 
. , ec ^ 
0 τὲ Πομπήιος καὶ ὁ Γαβίνιος᾽ τοσοῦτον γὰρ ci vc 
δυναστεῖαι καὶ αἷ τῶν χρημάτων περιουσίαι καὶ παρὰ 


5 


3 


Qt 


t2 


320 L. XXXIX. CAESAR IN BRITANNIAM. a. u, 699. 


τὰ ψηφίσματα τά τε τοὺ δήμου καὶ τὰ τῆς βουλῆς 
ἴσχυσαν, ὥστε ἐπιστείλας μὲν ὁ ΠΙομπήιος τῷ Γαβι- 
vip τῆς Συρίας τότε ἄρχοντι, στρατεύσας. δὲ ἐκεῖνος, 
ὁ μὲν τῇ χάριτι, ὁ δὲ τῇ δωροληψίᾳ καὶ ἄκοντος «v- 
τὸν τοῦ κοινοῦ κατήγαγον, μηδὲν μήτε ἐκείνου μήτε 
τῶν τῆς Σιβύλλης χρησμῶν φροντίσαντες. καὶ ἐκρίϑη 
μὲν ὕστερον ἐπὶ τούτῳ ὁ Γαβίνιος, οὐχ ἑάλω δὲ διά 
τε τὸν Πομπήιον καὶ διὰ τὰ χρήματα᾽ οὕτω γάρ που 
τὰ πράγματα τοῖς τότε Ῥωμαίοις συνεκέχυτο ὥστε 
ἀπὸ πολλῶν ὧν ἐδωροδόκχησε σμικρὰ ἄττα τῶν τε ἀρ- 
χόντων τινὲς καὶ τῶν δικαστῶν παρ᾽ αὐτοῦ λαβόν- 
τὲς οὔτε τοῦ προσήκοντός τι προετίμησαν, καὶ προσέτι 
καὶ τοὺς ἄλλους κακουργεῖν ὑπὲρ χρημάτων ἐξεδί- 
δαξαν, ὡς καὶ τὴν τιμωρίαν ῥᾳδίως ἐξωνεῖσϑαι δυ- 
ναμένους. τότε μὲν οὖν διὰ ταῦτα ἀφείϑη. αὖϑις δὲ 
ἐπί τε ἑτέροις τισί, καὶ ὅτι πλέον ἢ μυρίας ἐκ τῆς 
ἀρχῆς μυριάδας ἥρπασε, κριϑεὶς ἑάλω. καὶ ἐκείνῳ 
τε τοῦτο παραδοξότατον συνέβη. τῆς τε γὰρ προτέ- 
ρας δίκης διὰ τὰ χρήματα ἀπελύϑη. καὶ ἐπὶ τούτοις 
δι᾿ ἐκείνην ὅτι μάλιστα κατεδικάσϑη, καὶ τῷ Πομ- 
πηίῳ. ὅτι τὸ μὲν πρότερον, καίτοι πόρρω που ὦν, 
ἐρρύσατο τὸν Γαβίνιον διὰ τῶν ἑταίρων, τότε δὲ ἔν 
τε τῷ προαστείῳ ὧν καὶ τρόπον τινὰ καὶ ἐν τῷ δι- 
καστηρίῳ αὐτῷ παρὼν οὐδὲν ἤνυσεν. 

ἔσχε ὃὲ ὧδε. ὁ Γαβίνιος πολλὰ μὲν καὶ τὴν Συ- 
ρίαν ἐχάκωσεν, ὥστε καὶ τῶν λῃστικῶν, ἃ καὶ τότε 
ἤκμαξε. πολὺ πλείω σφίσι λυμήνασϑαι. πάντα δὲ δὴ 
τὰ αὐτόϑεν λήμματα ἐλάχιστα εἶναι νομίσας τὸ μὲν 
πρῶτον ἐνόει καὶ παρεσκευάξετο ὡς καὶ ἐπὶ τοὺς 
Πάρϑους τόν τε πλοῦτον αὐτῶν στρατεύσων. τοῦ 
γὰρ Φραάτου ὑπὸ τῶν παίδων δολοφονηϑέντος Ὀρώ- 
δης τήν τε βασιλείαν αὐτοῦ διεδέξατο, καὶ Μιϑριδάτην 


a.u. 699. — L. XXXIX. PTOLEMAEUS REDUCTUS. 321 
τὸν ἀδελφὸν ἐκ τῆς Μηδίας. ἧς xoysv, ἐξέλαβε᾽ καὶ 
3 
ὃς καταφυγὼν πρὸς τὸν Γαβίνιον ἀνέπεισεν αὐτὸν 
- ΕΣ. ᾿ ἢ ^ , c » 
συμπρᾶξαί οἵ τὴν κάϑοδον. ἐπεὶ μέντοι o Πτολεμαῖος 
μετὰ τῶν τοῦ Πομπηίου γραμμάτων 1496, καὶ πολλὰ 
μὲν αὐτῷ, πολλὰ δὲ καὶ τῷ στρατῷ χρήματα τὰ μὲν 
» p Ly 3 ^ d - ; e , , 
101 παρέξειν, τὰ δ΄ «v καταχϑῇ δώσειν ὑπέσχετο, τὰ 
» 4 E AE M E 2 , 
τε vOv Πάρϑων εἴασε καὶ ἐπὶ τὴν Αἴγυπτον ἠπείχϑη. 
καίπερ ἀπαγορεύοντος μὲν τοῦ νόμου μήτε ἐς τὴν 
ὑπερορίαν τοὺς ἄρχοντάς vtvov ἀποδημεῖν μήτε πο- 
λέμους ἀφ᾽ ἑαυτῶν ἀναιρεῖσϑαι. ἀπειρηκότος δὲ καὶ 
€ , Ll 7 ^ ^- ^ A 
TOU δήμου τῆς τὲ Σιβυλλης μὴ κατάχϑηναι TOV ἂν- 
ὅρα. ἀλλ᾽ ὅσῳ γὰρ ἐκωλύετο ταῦτα, τόσῳ πλείονος 
αὐτὰ ἀπημπόλησε. καταλιπὼν οὖν ἐν τῇ “Συρίᾳ Συ- 
σένναν τε τὸν υἱὸν κομιδῇ νέον ὄντα καὶ στρατιώτας 
μετ᾽ αὐτοῦ πάνυ ὀλίγους. τὴν μὲν ἀρχὴν ἐφ᾽ ἧς ἐτέ- 
τακτο τοῖς λῃσταῖς ἔτι καὶ μᾶλλον ἐξέδωκεν. αὐτὸς 
δὲ ἐς τὴν Παλαιστίνην ἐλϑὼν τόν τε ᾿Δριστόβουλον. 
ὃ ὃ ^ i] 3 - Ῥ , e , , G | 
ταδρας γὰρ ἐκ τῆς Ρώμης υπεταραττέ τι, συνέλαβε 
- E , μεν -) , 
καὶ τῷ Πομπηίῳ ἔπεμψε, καὶ φόρον τοῖς Ἰουδαίοις 
ἐπέταξε, καὶ μετὰ τοῦτο καὶ ἐς τὴν “ἴγυπτον ἐν έ- 
Bate»: ἦρχε 0b τότε τῶν Αἰγυπτίων ἡ Βερενίκη. καὶ 
ἐπιεικὲς μὲν οὐδὲν πρὸς αὐτόν. καίτοι φοβουμένη 
met , " , , ς ΟὟ 
vovg Ῥωμαίους. ἔπραξε. Σέλευκον δέ τινα. ὡς καὶ 
ἐκ τοῦ βασιλείου γένους τοῦ ποτὲ ἐν τῇ Συρίᾳ ἀν- 
ϑήσαντος ὄντα, μεταπέμψασα ἄνδρα τε ἐπεγράψατο 
καὶ κοινωνὸν τῆς τε βασιλείας καὶ τοῦ πολέμου ἐποιή- 
LJ ? - 
σατο. ὡς δὲ ἐκεῖνος ἐν οὐδενὸς μοίρᾳ ὧν ἑωρᾶτο, 
^" ^ 3e. 3 , ^ ' »ν 
τοῦτον μὲν ἀπέχτεινεν, Αρχέλαον δὲ τὸν τοῦ “40ρχε- 
λάου τοῦ πρὸς τὸν Σύλλαν αὐτομολήσαντος, δραστή- 
, » - MI 2! 
ριὸν τὲ ὄντα καὶ ἐν τῇ Συρίᾳ τὴν δίαιταν ἔχοντα, 
ἐπὶ τοῖς αὐτοῖς ἐπηγάγετο. ὁ γὰρ Γαβίνιος ἐδύνατο 
3 »" 
μὲν ἀρχόμενον τὸ δεινὸν παῦσαι. τὸν γὰρ ᾿Αρχέλαον 
DIO CASSIUS, I. 21 


97 


98 


^2 


922 L. XXXIX. GABINIUS ACCUSATUS. a. u, 692. 
προὐποτοπήσας συνέλαβε, καὶ ἔμελλεν ἐκ τούτου μη- 
δὲν ἔτ᾽ ἔργον ἕξειν, φοβηϑεὶς δὲ μὴ καὶ ἐλάττω διὰ 
τοῦτο παρὰ τοῦ Πτολεμαίου τῶν ὡμολογημένων oí 
χρημάτων. ὡς οὐδὲν ἀξιόλογον πεποιηκώς. λάβοι. 
καὶ ἐλπίσας ἕτι καὶ πλείω πρός τὲ τὴν δεινότητα καὶ 
πρὸς τὴν δόξαν τὴν τοῦ oysàcov χρηματιεῖσϑαι. 
καὶ προσέτι καὶ ἄλλα παρ᾽ αὐτοῦ ἐκείνου συχνὰ λα- 
pov, ἐθελοντὴς αὐτὸν ὡς καὶ διαδράντα ἀφῆκε. καὶ 
οὕτως ἐς μὲν τὸ Πηλούσιον ἀφίκετο μηδενὸς ἐναν- 
τιουμένου. προϊὼν δὲ ἐντεῦϑεν δίχα διῃρημένῳ τῷ 
στρατῷ τοὺς “Αἰγυπτίους ἀπαντήσαντάς οὗ τῇ αὐτῇ 
ἡμέρᾳ ἐνίκησε, καὶ μετὰ τοῦτ᾽ αὖθις ἔν τε τῷ πο- 
ταμῷ ναυσὶ κἀν τῇ γῇ ἐκράτησεν οἵ γὰρ ' dAsbav- 
δρεῖς ϑρασύνασϑαι μὲν πρὸς πάντα ἱκανώτατοι καὶ 
ἐχλαλῆσαι πᾶν ὅ.τι mor ἂν ἐπέλθῃ σφίσι προπετέ- 
στατοι πεφύχασι. πρὸς δὲ δὴ πόλεμον τά τε δεινὰ 
αὐτοῦ φλαυρότατοί εἰσι. καίπερ ἐν ταῖς στάσεσι. 
πλείσταις δὴ καὶ μεγίσταις παρ᾽ αὐτοῖς γιγνομέναις, 
διὰ φόνων τε ἀεὶ χωροῦντες καὶ τὸ ξὴν παρ᾽ οὐδὲν 
πρὸς τὴν αὐτίκα φιλονεικίαν τιϑέμενοι, ἀλλὰ καὶ 
ὥσπερ τι τῶν ἀρίστων ἀναγκαιότατον τὸν ἐν αὐταῖς 
ὄλεϑρον διώκοντες. γνυκήσας οὖν αὐτοὺς ὁ Γαβίνιος, 
καὶ ἄλλους τε πολλοὺς καὶ τὸν "Aoy£Auov φονεύσας. 
ἐγκρατής τε τῆς Αἰγύπτου πάσης παραχρῆμα ἐγένετο 
καὶ τῷ Πτολεμαίῳ αὐτὴν παρέδωκε. 

καὶ ὁ μὲν τήν τε ϑυγατέρα καὶ τῶν ἄλλων τοὺς 
πρώτους καὶ πλουσιωτάτους. ἅτε καὶ χρημάτων πολ- 
Adv δεόμενος, ἀπέκτεινε᾽ Γαβίνιος δὲ ἐχεῖνον μὲν 
οὕτω χατήγαγεν. οὐ μέντοι καὶ οἴκαδε περὶ τῶν 
πραχϑέντων ἐπέστειλεν, ἵνα μὴ καὶ αὐτάγγελός σφι- 
σιν ὧν παρηνομήκει γένηται. ἀλλ᾽ οὐ γὰρ οἷόν τὲ 
ἣν τηλιχοῦτο πρᾶγμα κρυφϑῆναι, εὐϑύς τε αὐτὸ ὁ 


a. u, 700. L. XXXIX. GABINIUS ACCUSATUS. 323 


» , ^ ^ 
δῆμος ἐπύϑετο. καὶ ἐπειδὴ καὶ οἵ Σύροι πολλὰ τοῦ 
^ n9 3 » - 
Γαβινίου, ἄλλως τε καὶ ἐν τῇ ἀπουσίᾳ αὐτοῦ δεινῶς 
» EJ , » 
ὑπὸ τῶν λῃστῶν κακωϑέντες. κατεβόησαν. οἵ τε τε- 
- * ’ M , 3 3 M ; ^ 
λῶναι μὴ δυνηϑέντες τὰ τέλη δι αὐτοὺς ἑσπράξαι 
' * 
συχνὰ ἐπωφείλησαν. ὠργίξοντο καὶ γνώμας τε ἐποι- 
- Ξ » 
οὔντο καὶ ἑτοίμως εἶχον καταψηφέσασϑαι αὐτοῦ. καὶ 
γὰρ ὁ Κικέρων τά τε ἄλλα ἰσχυρῶς ἐνῆγε καὶ συνε- 
, , ^ , E 3 , - 
pBovàsvé σφισι τὰ Σιβυλλεια EN αυϑις Bees 
προσδοκῶν ἐγγεγράφϑαι τινὰ ἐν αὐτοῖς τιμωρίαν, 
ὅταν παφαβαϑῇ. ó οὖν Πομπήιος 0 τὲ Κράσσος ὑπά- 
τευόν τε ἔτι. xal ὁ μὲν ἑαυτῷ βοηϑῶν. ὁ δὲ τήν τε 
j , e , ᾿ - 
ἐκείνου χάριν καὶ ἅμα καὶ χρήματα παρὰ τοῦ Γαβι- 
4 E m m c 
víov πεμφϑέντα οἵ λαβών, ἔκ τε τοῦ προφανοῦς ὑπὲρ 
3 € , LEA Hl , Ν 
αὐτοῦ διεδικαίουν. καὶ ἀλλα τὲ καὶ φυγάδα τὸν Κι- 
3 » 32 ς 
κέρωνα ἀποκαλοῦντες οὐδὲν ἐπεψήφισαν. ὡς μέντοι 


3 » /, 3 - 2 -» 2 , LT 3 ' D] 
ἑκεῖνοί τὲ £x τῆς ἀρχῆς ἀπηλλαγησαν καὶ αὕτους O “" 


z ς 
τε Ζομίτιος ὁ Πούκιος καὶ ᾿άππιος Κλαύδιος διεδέ- 
» 5 A 94 ) ^ i 
Éavro, γνῶμαι αὐϑις πολλαὶ ἐλέχϑησαν, καὶ κατὰ 
c , δ , 3-5 πο M , 
vov Γαβινίου αἱ πλείους éyévovro' ὁ ve yag “1ομέ- 
τιος ἐχϑρὸς τῶ Πομπηίῳ διά vs τὸ σπουδαρχῆσαι 
καὶ διὰ τὸ παρὰ γνώμην αὐτοῦ ἀποδειχϑῆναι ὦν, καὶ 
- 
ὁ Κλαύδιος, καίπερ προσήκων οἷ. ὅμως τοῖς τε πολ- 
» , ς 
λοῖς χαρίσασϑαέ τι ὑπὸ δημαγωγίας ἐθελήσας. καὶ 
παρὰ τοῦ Γαβινίου δωφοδοχήσειν, ἄν γέ τι συντα- 
φάξῃ, προσδοκήσας, πᾶν ἐπ᾽ αὐτῷ ἔπραξαν. καὶ αὐ- 
τὸν καὶ ἐκεῖνο δεινῶς ἐπίεσεν ὅτι προπεμφϑέντα τινὰ 
ὑπὸ τοῦ Κράσσου ὑποστράτηγον ἐπὶ τῇ τῆς ἀρχῆς 
3 ^ ^ 9 3 , 9 3 er 3 , 
αὐτοῦ διαδοχῇ ovx ἐδέξατο. ἀλλ᾽ ὥσπερ ἀϑάνατον 
ξ Ξ 
τὴν ἡγεμονίαν εἰληφὼς κατεῖχεν αὐτήν. ἔδοξεν οὖν 
» " 9 - , 
σφισι τὰ τῆς Σιβύλλης ἔπη ἀναγνωσϑήναι. καίπερ 
3 ; » 
ἔυτειπόντος του Πομπηίου. κἀν τούτῳ ὁ Τίβερις. 
εἴτ᾽ οὖν ὄμβρων ἄνω που ὑπὲρ τὴν πόλιν ἐξαισίων 
21* 


60 


924 L. XXXIX. GABINIUS ACCUSATUS. a. u. 700. 


γενομένων. sive καὶ σφοδροῦ πνεύματος ἐκ τῆς 9a- 
λάσσης τὴν ἐκροὴν αὐτοῦ ἀνακόψαντος. εἴτε καὶ μᾶλ- 
λον, ὡς ὑπωπτεύετο, ἐκ παρασκευῆς δαιμονίου τινὸς, 
τοσοῦτος ἐξαπιναίως ἐρρύη ὥστ᾽ ἐν πᾶσι μὲν τοῖς 
9 τοῖς ἐν τῷ ἄστει οὖσι pi: omar πολλὰ δὲ 
καὶ τῶν μετεωροτέρων καταλαβεῖν. αἵ τε οὖν οἰκίαι. 


ἐκ πλίνϑων γὰρ συνῳκοδομημέναι ἦσαν. διάβροχοί 


e 
τε ἐγένοντο καὶ κατερράγησαν, καὶ τὰ ὑποξύγια πάντα 
ς » 9 ei E 
ὑποβούχια ἐφϑάρη. τῶν τε ἀνθρώπων ὅσοι μὴ ἔφϑη- 
ς 3 
σαν πρὸς τὰ πάνυ ὑψηλὰ ἀναφυγόντες. of μὲν ἐν 
» / e SN A3 c ἌΣ ΚΞ / 2... " 
ταῖς τέγαις. οἵ δὲ καὶ ἐν οδοῖς ἐγκαταληφϑέντες é&o- 
1 M N δ À ' Ap ry RON λλὰ ς ^ 
ovto. καὶ γὰρ c λοιπαὶ οἰκίαι, ατε ἐπὶ πολλὰς ἡμὲ 
- - , , 
ρας TOU δεινοῦ συμβαντος. σαθραί τὲ ἐγένοντο καὶ 
πολλοῖς τοῖς μὲν εὐθύς, τοῖς δὲ καὶ μετὰ TOUT £Àv- 
μήναντο. of ovv Ῥωμαῖοι ἐπί τ᾽ ἐκείνοις τοῖς παϑή- 
μασι λυπούμενοι. καὶ ἕτερα χαλεπώτερα ὡς καὶ διὰ 
- , ? , » 
τὴν τοῦ Πτολεμαίου κάϑοδον ὀργήν σφισι τοῦ δαι- 
μονίου πεποιημένου προσδεχόμενοι ἠπείγοντο καὶ 
ἀπόντα τὸν Γαβίνιον, ὡς καὶ ἧττόν vt, ἂν φϑάσωσιν 
αὐτὸν ἀπολέσαντες. κακωϑησόμενοι, ϑανατῶσαι. καὶ 
οὕτω γε ἐντόνως ἔσχον ὥστε. καίτοι μηδενὸς τοιού- 
του ἐν τοῖς Σιβυλλείοις χρησμοῖς εὑρεϑέντος. ὅμως 
τὴν γερυυδίαν πικρύτατα καὶ τραχύτατα τούς τὲ 
ἄρχοντας καὶ τὸν δῆμον αὐτῷ χρήσασϑαι προβου- 
λεῦσαι. 
2 e * m7. - , Ὁ " » 
ἐν ᾧ δὲ ταῦτ ἐγίγνετο. χρήματα vzo τοῦ Γα- 
΄ : , 3 e 32». 3 3 ? eX 
βινίου προπεμφϑέντα ovy ozog ἀπόντα, ἀλλ᾽ οὐδὲ 
ἐπανελθόντα δεινόν τι παϑεῖν αὐτὸν ἐπί γε ἐκείνοις 
3 - - 
ἐποίησε. καίτοι οὕτω καὶ αὐτὸς αἰσχρῶς καὶ κακῶς 
ς - e , M 
ὑπὸ τοῦ συνειδότος διετέϑη ὥστε καὶ χρόνιος ἐς τὴν 
3 , 1 , 
Ἰταλίαν ἀφικέσϑαι καὶ νυκτὸς ἐς τὴν πόλιν ἐσκομι- 
-» " -€- , uv , e ' 
σϑῆναι, ἔξω τε τῆς οἰκίας συχναῖς πανυ ἡμέραις μὴ 


a.u. 700. — L. XXXIX. GABINIUS ACCUSATUS. 325 


τολμῆσαι φανῆναι. τὰ uiv ovv ἐγκλήματα πολλὰ ἦν, 
x«l κατηγόρους οὐκ ὀλίγους εἶχε. πρῶτον δ᾽ οὖν 
περὶ τῆς τοῦ Πτολεμαίου καϑόδου, ἅτε καὶ μεγίστου. 
ἐδικάσϑη. καὶ ὃ γε δῆμος σύμπας ὡς εἰπεῖν πρός τὲ 
τὸ δικαστήριον συνερρύη καὶ διασπάσασϑαι πολλά- 
xig αὐτὸν ἠθέλησεν. ἄλλως τε καὶ ὅτι οὔϑ᾽ ὁ Πομ- 
πήιος παρῆν καὶ ὁ Κικέρων δεινότατα αὐτοῦ κατη- 
γόρησεν. οὕτω δὲ αὐτῶν διακειμένων ἀφείϑη᾽ «v- 
τός τε γάρ. ἅτε ἐπὶ τηλικούτοις κρινόμενος, παμ- 
πληϑὴ χρήματα ἀνάλωσε. καὶ οἵ τοῦ Πομπηίου τοῦ 
τε Καίσαρος ἑταῖροι προϑυμότατα αὐτῷ συνήραντο, 
λέγοντες ἄλλον τέ τινα καιρὸν x«l ἄλλον βασιλέα 
πρὸς τῆς Σιβύλλης εἰρῆσϑαι. καὶ τὸ μέγιστον ὅτι 
μηδεμία τῶν πραχϑέντων τιμωρία ἐν τοῖς ἔπεσιν cv- 
τῆς ἐνεγέγραπτο. 

ὁ δ᾽ οὖν δῆμος ὀλίγου μὲν καὶ τοὺς δικαστὰς 
ἀπέχτεινε, διαφυγόντων δὲ αὐτῶν ἐπετήρει τὰ λοιπὰ 
αὐτοῦ ἐγκλήματα. καὶ ἐποίησεν ἐπ᾽ ἐκείνοις γοῦν 
αὐτὸν ἁλῶναι. οἵ γὰρ λαχόντες περὶ αὐτῶν κρῖναι. 
τό τε πλῆϑος ἅμα φοβηϑέντες καὶ μηδὲν μέγα παρὰ 
τοῦ Γαβινίου evgousvot, ὡς γὰρ ἐπί τε βραχυτέροις 
εὐθυνόμενος καὶ πρυσδοχῶν καὶ τότε κρατήσειν οὐ 
πολλὰ ἐδαπάνησε. κατεψηφίσαντο αὐτοῦ. καίτοι τοῦ 
τε Πομπηίου πλησίον ὄντος καὶ τοῦ Κικέρωνος συνα- 
γορεύοντος αὐτῷ. ὁ γὰρ Πομπήιος κατὰ τὴν τοῦ σί- 
του πρόνοιαν. ἐπειδὴ πολὺς ὑπὸ τοῦ ποταμοῦ διέ- 
q9«gro, ἐχδημήσας ὥρμησε μὲν ὡς καὶ ἐς τὸ πρό- 
τερον δικαστήριον ἀπαντήσων. ἐν γὰρ τῇ Ἰταλίᾳ ἦν. 
ὑστερήσας δὲ αὐτοῦ οὐκ ἀπεχώρησεν ἐκ τοῦ προ- 
αστείου πρὶν καὶ ἐκεῖνο τελεσϑῆναι. καὶ μέντοι καὶ 
τοῦ δήμου ἔξω τοῦ πωμηρίου. τὴν γὰρ ἀρχὴν ἤδη 
τὴν τοῦ ἀνϑυπάτου ἔχων ovx ἡδυνηήϑη ἐς τὴν πολιν 


09 


t2 


64 


65 


326 L. XXXIX. GABINIUS ACCUSATUS. a. u. 700. 


ἐσελϑεῖν, ἀϑροισϑέντος πολλὰ ὑπὲρ τοῦ Γαβινίου 
ἐδημηγόρησε, καὶ γράμματά τέ τινα παρὰ τοῦ Καί- 
σαρος πρὸς ἑαυτὸν ὑπὲρ αὐτοῦ πεμφϑέντα ἀνέγνω, 
καὶ τοὺς δικαστὰς ἱκέτευσε. τόν τε Κικέρωνα οὐχ 
ὅπως κατηγορῆσαι ἔτ᾽ αὐτοῦ ἐκώλυσεν. ἀλλὰ καὶ 
ὑπερδικῆσαι ἔπεισεν, ὥστε καὶ ἐκ τούτου τὸ τοῦ αὐ- 
τυμόλου ἔγκλημα καὶ ὄνομα ἐπὶ πλεῖόν οἵ αὐξηϑῆ- 
ψαι. οὐ μέντοι καὶ ὠφέλησέ τι τὸν Γαβίνιον, ἀλλὰ 
τότε μὲν ἔφυγεν ἁλούς, ὥσπερ εἶπον, ὕστερον δ᾽ 
ὑπὸ τοὺ Καίσαρος κατήχϑη. 

ἐν δὲ τῷ αὐτῷ τούτῳ χρόνῳ καὶ ἡ τοῦ Πομπηίου 
γυνὴ ϑυγάτριόν τι τεχοῦσα ἀπέϑανε᾽ καὶ αὐτήν, 
εἴτε διαπραξαμένων τῶν τὲ ἐκείνου καὶ τῶν vov Καί- 
G«gog φίλων. ἢ καὶ ἄλλως πῶς χαρίσασϑαί τινες αὖ- 
τοῖς ἐθελήσαντες συνήρπασαν. ἐπειδὴ τάχιστα τῶν 
ἐν τῇ ἀγορὰ ἐπαίνων ἔτυχε, καὶ ἐν τῷ ᾿Δἀρείῳ πεδίῳ 
ἔϑαψαν,. καίτοι τοῦ “ομιτίου ἀνϑισταμένου καὶ λέ- 
yovrog ἄλλα τε καὶ ὅτι οὐχ ὁσίως ἐν τῷ ἱερῷ τόπῳ 
ἄνευ τινὸς ψηφίσματος ϑαάπτοιτο. 

x&v τούτῳ καὶ o Πομπτῖνος ὁ Γάιος τὰ ἐπινίκια 
τὰ τῶν Γαλατῶν ἔπεμψεν" ἐς γὰρ ἐκεῖνο τοῦ χρό- 
vOv, μηδενός ot διδόντος αὐτά, ἕξω τοῦ gosse 
BE καὶ τότε δ᾽ ἂν αὐτῶν ἥμαρτεν, εἰ μὴ ὁ 
Γάλβας ὃ Σερούιος συστρατευσάμενος αὐτῷ, κρύφα 
καὶ ὑπὸ τὴν ἕω στρατηγῶν τὴν ψῆφόν τισι. καίπερ 
οὐκ ἐξὸν ἐκ τῶν νόμων. πρὶν πρώτην ὥραν γενέ- 
σϑαι. ἐν τῷ δήμῳ τι χρηματισϑῆναι, ἔδωκε. καὶ διὰ 
τοῦτο τῶν δημάρχων τινὲς ἀπολειφϑέντες τῆς ἔκκλη- 
σίας ἐν γοῦν τῇ πομπῇ πράγματα αὐτῷ παρέσχον, 
ὥστε καὶ σφαγὰς συμβῆναι. 


ΔΙΩΝΟΣ 
ΡΩΜΑΙΚΗΣ IZTOPIAZ M. 


'Ev μὲν δὴ τῇ Ῥώμῃ ταῦτα. τότε ἑπτακόσια ἔτη a, v. 
ἀγούσῃ, ἐγένετο" ἐν δὲ δὴ τῇ Γαλατίᾳ ὁ Καῖσαρ ἐπὶ 790 
τῶν αὐτῶν ἐκείνων, τοῦ “)ομιτίου τοῦ “Δουκίου καὶ 
τοῦ Κλαυδίου τοῦ ᾿ἡἀππίου. ὑπάτων τά τε ἄλλα καὶ 
ναῦς ἐν μέσῳ τῶν τε σφετέρων τῶν ταχειῶν καὶ τῶν 
αὐτόϑεν τῶν φορτίδων. ὅπως ὡς μάλιστα καὶ xov- 
φίζωσι καὶ πρὸς τὸ κῦμα ἀντέχωσιν. ἐπί τε τοῦ ξη- 
ροῦ ἱστάμεναι μὴ λυμαίνωνται, παρεσκευάσατο. καὶ 5 
ἐπειδὴ πλώιμα ἐγένετο. ἐς τὴν Βρεττανίαν. αὖϑις 
ἐπεραιώϑη. πρόφασιν μὲν ὅτι μὴ πάντας τοὺς ὁμή- 
ρους oUg ὑπέσχοντό οἱ ἐπεπόμφεσαν. νομίξοντες αὐ- 
τόν. ὅτι διὰ κενῆς τότε ἀνεχώρησε, μηκέτ᾽ αὐὖϑίές 
σφῶν πειράσειν. ποιησάμενος , τ δὲ “δεινῶς τῆς 
νήσου ἐφιέμενος. ὥστε εἰ μὴ καὶ τοῦτο qv, πάντως 
ἂν ἄλλην τινὰ σκῆψιν εὑρεῖν. κατῆρέ τε ovv ἔνϑα 3 
καὶ πρότερον, μηδενὸς ὑπό τε τοῦ πλήϑους τῶν νεῶν 
καὶ ὑπὸ τοῦ πολλαχόσε ἅμα αὐτὰς κατασχεῖν τολμή- 
σαντος ἀντιστῆναι, καὶ τὸ ναύσταϑμον εὐϑὺς ἐχρα- 
τύνατο. οἵ ovv βάρβαροι τὸν μὲν πρόσπλουν αὐτοῦ 3 
οὐκ ἠδυνήϑησαν διὰ ταῦτα κωλῦσαι. δείσαντες δὲ 
μᾶλλον ἢ πρότερον, ἅτε καὶ στρατῷ πλείονι αὐτοῦ 
ἐλϑόντος. ἐς τὸ λασιώτατον καὶ ἐς τὸ λοχμωδέστατον 
τῶν ἐγγὺς χωρίων πάντα τὰ τιμιώτατα συνεφόρησαν. 
καὶ αὐτὰ ἐν ἀσφαλεῖ ποιησάμενοι. τά τε γὰρ πέριξ 


t2 


4 


[o] 


328 L. XL. CAESAR IN BRITANNOS. a. u. 700. 


ξύλα ἔκοψαν. καὶ ἕτερα ἐπ᾽ αὐτοῖς στοιχηδὸν ἐπι- 
συνένησαν, ὥστε ἐν χαρακώματι τρόπον τινὰ εἶναι, 
ἔπειτα τοὺς προνομεύοντας τῶν Ῥωμαίων ἐλύπουν. 
καὶ δὴ καὶ μάχῃ τινὶ ἐν τῶ ψιλῷ ἡττηϑέντες ὑπήγα- 
γόν σφας ἐκεῖσε κατὰ τὴν δίωξιν, καὶ συχνοὺς &vra- 
πέχτειναν. καὶ μετὰ τοῦτο χειμῶνος αὖϑις τὰς ναῦς 
αὐτῶν λυμηναμένου συμμάχους τε προσμετεπέμψαντο 
καὶ ἐπ᾽ αὐτὸ τὸ νεώριόν σφων ὥρμησαν. Κασουελ- 
λανὸν τὸν τὰ πρῶτα τῶν ἐν τῇ νήσῳ δυναστῶν φε- 
ρύμενον προστησάμενοι. καὶ αὐτοῖς ἀπαντήσαντες οὗ 
Ῥωμαῖοι τὸ μὲν πρῶτον ἐταράχϑησαν τῇ τῶν ἀρμά- 
τῶν σφῶν προσμέξει. ἔπειτα δὲ διιστάμενοι, καὶ 
ἐκεῖνά τε παρεξιέντες καὶ τοὺς παραϑέοντας ἐς τὰ 
πλάγια βάλλοντες. ἀνίσωσαν τὴν μάχην. καὶ τότε 
μὲν κατὰ χώραν ἀμφότεροι ἔμειναν αὖϑις δὲ οἱ βάρ- 
βαροι τοῦ μὲν πεζοῦ xgsírrovg γενόμενοι, ὑπὸ δὲ 
τῆς ἵππου κακωϑέντες. πρός τε τὸν Ταμέσαν ἀνεχώ- 
οησαν. καὶ τὸν πόρον αὐτοῦ σταυροῖς. τοῖς μὲν ἐμ- 
φανέσι. τοῖς δὲ καὶ ὑφύδροις. διαλαβόντες ηὐλί- 
σαντο. ἐπειδή τε ἐκείνους τε ὁ Καῖσαρ τὸ τε σταύ- 
occ προσβολῇ βιαίᾳ ἐκλιπεῖν ἠνάγκασε καὶ μετὰ 
τοῦτο καὶ ἐκ τοῦ ἐρύματος προσεδρείᾳ ἐξήλασε. καὶ 
τοὺς προσβάλλοντας σφων τῷ ναυστάϑμῳ ἕτεροι ἀπεώ- 
σαντο. καὶ κατέδεισαν καὶ κατελύσαντο ὁμήρους τε 
δόντες καὶ φόρον ἐτήσιον ταξάμενοι. 

καὶ οὕτως ὁ Καῖσαρ ἀπῆρε παντάπασιν ἐκ τῆς 
νήσου. καὶ οὐδὲν ἐγκατέλιπε στράτευμα ἐν αὐτῇ᾽ 
ἐκεῖνό τε γὰρ κινδυνεύσειν ἐν ἀλλοτρίᾳ πῃ χειμάξον, 
καὶ αὐτὸς οὐκ ἂν ἐν καλῷ ἐπὶ πλεῖον ἀπὸ τῆς Γαλα- 
τίας ἀποδημῆσαι νομίζων. ἠγάπησε τοῖς παροῦσι. 
μὴ καὶ μειξόνων ὀριγνώμενος καὶ περὶ ἐκείνοις σφαλῇ. 
καὶ ἔδοξε καὶ τοῦτο ὀρϑῶς πεποιηκέναι, ὥσπερ που 


^ 


a. u. 700. L. XL. CAESAR IN EBURONES. 929 


καὶ τῷ ἔργῳ διεδείχϑη᾽ ἐπεὶ γὰρ ἐς τὴν Ἰταλίαν ὥρ- 
μησεν ὡς καὶ ἐκεῖ παραχειμάσων, οἱ Γαλάται, καίτοι 
φρουροὺς ὡς ἕκαστοι πολλοὺς ἔχοντες, ὅμως ἐνεό- 
χμῶσαν. καί τινες αὐτῶν καὶ φανερῶς ἐπανέστησαν. 
ὕπερ εἰ ἐν τῇ Βρεττανίᾳ καταμείναντος αὐτοῦ παρὰ 
τὸν χειμῶνα ἐγεγόνει πάντα ἂν τὰ τῇδε ἐτετάρακτο. 

ἦρξαν δὲ τοῦ πολέμου τούτου Ἐβουρωνοί, ἡγου- 
μένου σφύσιν ᾿Δμβιόριγος. καὶ ἔλεγον μὲν τῇ πα- 
ρουσίᾳ τῶν Ῥωμαίων, ὧν ὃ τὲ Σαβῖνος καὶ Δούκιος 
Κόττας ὑποστράτηγοι ἤρχον, ἀχϑόμενοι κεκινῆσθαι 
τὸ δ᾽ ἀληϑὲς ἐκείνων τε κατεφρόνησαν ὡς οὐχ ἵχα- 
νῶν ἀμῦναί σφας ἐσομένων. καὶ τὸν Καίσαρα οὐκ 
ἤλπισαν διὰ ταχέων σφίσιν ἐπιστρατεύσειν. ἐπῆλ- 
ϑόν τε οὖν αὐτοῖς μὴ προσδεχομένοις ὡς καὶ αὐτο- 
βοεὶ τὸ στρατόπεδον αἵρήσοντες, καὶ ἐπειδὴ διήμαρ- 
τον αὐτοῦ, πρὸς ἀπάτην ἐτράποντο. τῶν γὰρ χω- 
ρέων τὰ inisgldsego ὁ ᾿Δμβιόριξ πφολοχίσας ἡλ- 
ϑὲν ἐξ ἐπικηρυκείας πρὸς τοὺς Ῥωμαίους ὡς οὐχ 
ἑχὼν δὴ πολεμήσας. καὶ αὐτὸς μὲν μεταγιγνώσκξιν 
ἔφη. τοὺς δ᾽ ἄλλους φυλάττεσϑαί σφισι παρήνεσεν᾽ 
οὔτε γὰρ αὐτῷ πειϑαρχεῖν αὐτοὺς καὶ ἐκείνοις μέλ- 
λειν τῆς νυκτὸς ἐπιϑήσεσϑαι. κἀκ τούτου καὶ γνώ- 
μὴν αὐτοῖς ἔδωκε τὴν μὲν Efovgovíav, ὡς καὶ κιν- 
δυνεύσουσιν. ἂν καταμείνωσι. καταλιπεῖν. πρὸς δὲ 
συστρατιώτας τινὰς πέλας που χειμάξζοντας ὡς τά- 
χιστα μεταστῆναι. ἀκούσαντες δὲ ταῦτα οἵ ἹΡωμαῖοι 
ἐπείσϑησαν, ἄλλως τε καὶ ὅτι εὐηργέτητο πολλὰ ὑπὸ 
τοῦ Καίσαρος καὶ χάριν αὐτῷ τὰ ὑπεναντία διδόναι 
ἐδόκει. συσκευασάμενοί τε σπουδῇ εὐϑὺς ἀφ᾽ ἕσπέ- 
ρας ἀφώρμησαν. καὶ ἐμπεσόντες ἐς τὰ λελοχισμένα 
δεινῶς ἐσφάλησαν᾽ 0 τὲ γὰρ Κύόττας παραχρῆμα μετὰ 
πολλῶν ἀπώλετο. καὶ τὸν Σαβῖνον ὁ ᾿Δμβιόριξ μετε- 


ἐῷ 


e 


990 L. XL. CAESAR IN NERVIOS. a. u. 700. 


πέμψατο μὲν ὡς καὶ σώσων, οὔτε γὰρ τοῖς γιγνομέ- 
νοις παρῆν, καὶ πιστὸς αὐτῷ καὶ τότε ἔτ᾽ ἐδόκει εἷ- 
ναι, συλλαβὼν δὲ δή, καὶ ἀποδύσας καὶ τὰ ὅπλα καὶ 
τὴν ἐσθῆτα. κατηκόντισεν. ἐπιλέγων ἄλλα τε καὶ ὅτι 
τοιοίδε μέντοι ὄντες πῶς τηλικούτων ἡμῶν ὄντων 
ἄρχειν ἐθέλετε; οὗτοι μὲν δὴ ταῦτα ἔπαϑον᾽ oí δὲ 
λοιποὶ διέπεσον μὲν ἐς τὸ τάφρευμα ὅϑεν ἀπανειστή- 
κεσαν. ἐπεὶ δὲ οἵ τε βάρβαροι καὶ ἐκεῖ προσέμιξαν 
καὶ οὔτ᾽ ἀμύνασϑαι αὐτοὺς οὔτε διαφυγεῖν ἠδυνή- 
ϑησαν,. ἀλλήλους ἀπέκτειναν. 

γενομένου δὲ τούτου ἄλλοι τέ τινὲς τῶν πλησιο- 
χώρων ἀπέστησαν καὶ Νερούιοι, καίτοι Κυέίντου Κι- 
κέρωνος παρ᾽ αὐτοῖς χειμάξοντος᾽ ἀδελφὸς δὲ τοῦ 
Κικέρωνος τοῦ Μάρκου ἦν. ὑποστρατηγῶν τῷ Καί- 
σαρι. καὶ αὐτοὺς ὁ ᾿Δἀμβιόριξ προσλαβὼν συνέβαλε 
τῷ Κικέρωνι καὶ ἀγχώμαλα ἀγωνισάμενος, καί τι- 
νας καὶ ξῶώντας ἑλών, ἀπατῆσαι μέν πῃ καὶ éxsi- 
vov ἐπεχείρησε, μὴ δυνηϑεὶς δὲ ἔς ve πολιορκίαν 
κατέστησε, καὶ διὰ ταχέων ὑπό vt τῆς πολυχειρίας 
καὶ ὑπὸ τῆς ἐμπειρίας. ἣν ἐκ τῆς συστρατείας ἣν 
μετὰ τῶν Ῥωμαίων ἐπεποίητο ἐκέκτητο, καί τινα καὶ 
'παρὰ τῶν αἰχμαλώτων ἂν ἑκάστων μαϑών, καὶ ἀπε- 
σταύρωσε καὶ ἀπετάφρευσεν. ἐγίγνοντο μὲν γὰρ καὶ 
μάχαι; οἷα ἐν τῷ τοιούτῳ εἰκὸς qv, Gvyvat , καὶ 
ἀπώλλυντο πολὺ πλείους τῶν βαρβάρων. ἅτε καὶ 
πλείους ὄντες" οὐ μὴν ἀλλὰ αὐτοὶ μὲν ὑπὸ τῆς πε- 
ριουσίας τοῦ στρατοῦ οὐδὲ ἐν αἰσϑήσει τοῦ φϑειρο- 
μένου σφῶν ἦσαν, οἱ δὲ δὴ Ῥωμαῖοι μήτε ἄλλως πολ- 
λοὶ ὄντες καὶ ἐλάττους ἀεὶ γιγνόμενοι ῥαδίως περιε- 
στοιχίσϑησαν. κινδυνευόντων ovv αὐτῶν ἁλῶναι" 
οὔτε γὰρ τὰ τραύματα ϑεραπεύειν ἀπορία τῶν ἐπι- 
τηδείων ἐδύναντο, οὔτε τὴν τροφὴν ἀφϑόνως, ἅτε. 


a. u. 700. L. XL. CAESAR IN NERVIOS. 331 


ἐν ἀδοκήτῳ πολιορκίᾳ, siyov' οὐδ᾽ ἐπήμυνέ τις αὐ- 
τοῖς. καίτοι πολλῶν οὐκ ἄπωϑεν χειμαξζόντων᾽ οἵ 
γὰρ βάρβαροι τὰς ὁδοὺς ἀκριβῶς φυλάσσοντες πάν- 
τας τοὺς ἐκπεμπομένους σφῶν συνελάμβανον κἀν τοῖς 
ὀφθαλμοῖς αὐτῶν ἐφόνευον᾽ Νερούιός τις εὐνοῖ- 
κῶς σφισιν ἐξ εὐεργεσίας ἔχων, καὶ τότε σὺν τῷ 
Κικέρωνι πολιορχούμενος. δοῦλόν τινα ἑαυτοῦ διάγ- 
γελον αὐτώ παρέσχεν᾽ ἔκ τε γὰρ τῆς σκευῆς καὶ ἐκ 
τῆς φωνῆς τῆς ἐπιχωρίας ἠδυνήϑη λαϑεῖν συγγενό- 
μένος τοῖς πολεμίοις ὡς καὶ ἐξ αὐτῶν ὧν καὶ μετὰ 
τοῦτο ἀποχωρήσας. μαϑὼν οὖν ὁ Καῖσαρ τὸ γιγνό- 
μξνον.. οὐδέπω δὲ ἐς τὴν Ἰταλίαν ἀπεληλύϑει, ἀλλ᾽ 
ἔτ᾽ ἐν ὁδῷ ἦν, ἀντέστρεψε. καὶ τοὺς ἐν τοῖς χειμα- 
δίοις. δι᾽ ὧν διήει; στρατιώτας παραλαμβάνων ἠπεί- 
γετο. κἀν τούτῳ φοβηϑεὶς μὴ καὶ φϑάσῃ ὁ Κικέρων 
ἀπογνώσει τῆς βοηϑείας δεινόν τι παϑὼν ἢ καὶ συν- 
ϑέμενος, προέπεμψεν ἱππέα. τῷ μὲν γὰρ οἰκέτῃ τῷ 
τοῦ Νερουίου, καίτοι πεῖραν ἔργῳ τῆς εὐνοίας αὐτοῦ 
λαβών, οὐκ ἐπίστευσε. μὴ καὶ τοὺς πατριώτας ἐλεή- 
σας μέγα τι κακόν σφας ἐξεργάσηται᾽ ἐκ δὲ δὴ τῶν 
συμμάχων ἱππέα τήν τε διάλεκτον αὐτῶν εἰδότα καὶ 
τῇ στολῇ τῇ ἐκείνων σκευασϑέντα ἔπεμψε. καὶ ὅπως 
γε μηδ᾽ αὐτός τι μήτ᾽ οὖν ἐθελοντὴς μήτ᾽ ἄκων ἐξ- 
είπῃ, οὔτε τι αὐτῷ ἐξελάλησε, καὶ τῷ Κικέρωνι πάνϑ᾽ 
ὅσα ἠβουλήϑη ἑλληνιστὶ ἐπέστειλεν, ἵνα ἂν καὶ τὰ 
γράμματα ἁλῷ, ἀλλ᾽ ἀσύνετά γε καὶ τότε τοῖς βαρ- 
βάροις ὄντα μηδέν σφας ἐχδιδάξῃ. εἰώϑει δὲ καὶ 
ἄλλως, ὁπότε τι δι᾽ ἀπορρήτων τινὶ ἐπέστελλε, τὸ 
τέταρτον ἀεὶ. στοιχεῖον ἀντὶ τοῦ καϑήκοντος ἄντεγ- 
γράφειν, ὅπως ἂν ἄγνωστα τοῖς πολλοῖς ῃ τὰ γφα- 
φόμενα. ὁ δ᾽ οὖν ἱππεὺς ἦλϑε μὲν πρὸς τὸ τῶν Ῥω- 
μαίων στρατόπεδον, μὴ δυνηϑεὶς δ᾽ ἐγγύθεν αὐτῷ 


m 


10 


e» 


11 


992 L. XL. CAESAR IN NERVIOS. a. u. 700. 


προσμίξαι συνέδησε τὰ γράμματα ἀκοντίῳ, καὶ ὥσας 
αὐτὸ ἐς τοὺς πολεμίους πρὸς πύργον ἐξεπίτηδες προσ- 
ἔπηξε. καὶ ὁ μὲν Κικέρων οὕτω τὴν πρόσοδον τοῦ 
Καίσαρος μαϑὼν ἀνεϑάρσησε καὶ προϑυμότερον διε- 
καρτέρησεν᾽ οἱ δὲ δὴ βάρβαροι ἐπὶ πολὺ μὲν τὴν 
ἐπικουρίαν αὐτοῦ ἠγνόησαν, νυκτοπορῶν γὰρ ἔπειτα 
τὰς ἡμέρας ἐν ἀφανεστάτοις χωρίοις ηὐλίζετο, ὅπως 


ἀπροσδοκήτοις ὅτι μάλιστα αὐτοῖς προσμίξῃ. ὀψὲ δέ 


ποτὲ ἐκ τῆς τῶν πολιορκουμένων περιχαρείας ὑπο- 
τοπήσαντες αὐτὴν προσχόπους ἔπεμψαν. - καὶ μαϑόν- 
τὲς παρ᾽ αὐτῶν πλησιάξοντα ἤδη τὸν Καίσαρα ὧρ- 
μησαν ἐπ᾽ αὐτὸν ὡς καὶ ἀνελπίστῳ οἵ προσπεσούμε- 
vot. προμαϑὼν ovv τοῦτ᾽ ἐκεῖνος τήν tt νύκτα κατὰ 
χώραν ἔμεινε. καὶ ὑπὸ τὴν ἕω χωρίον τι ἐρυμνὸν 
προκαταλαβὼν ἐνταῦϑα ὡς ἐν βραχυτάτῳ ἐστρατο- 
πεδεύσατο τοῦ καὶ uer ὀλίγων εἶναι δοκεῖν καὶ ἐκ 
τῆς πορείας πεπονῆσϑαι τήν τε ἔφοδον σφων δεδιέ- 
ναι. κἀκ τούτου καὶ ἐς αὐτὸ τὸ μετέωρον αὐτοὺς 
ὑπαγαγέσϑαι. καὶ ἔσχεν οὕτω᾽ καταφρονήσαντες γὰρ 
αὐτοῦ διὰ ταῦτα πρός τε τὸ ὄρϑιον προσέβαλον καὶ 
μεγάλως ἔπταισαν. ὥστε μηκέτ᾽ ἀντιπολεμῆσαι. 
οὕτω μὲν ovv τότε καὶ ἐκεῖνοι καὶ οἱ ἄλλοι zt&v- 
τες ἐχειρώϑησαν, οὐ μέντοι καὶ δι᾽ εὐνοίας roig Ῥω- 
μαίοις ἤσαν. οἱ γοῦν Τρηούιροι φοβηϑέντες. ἐπει- 
δήπερ τοὺς παρ᾽ ἑκάστοις ὁ Καῖσαρ μεταπέμπων ἐκό- 
λαξε. μὴ καὶ αὐτοὶ δίκην δῶσιν. ἐξεπολεμώϑησαν 
αὐϑις. Ἰνδουτιομάρου σφᾶς ἀναπείσαντος. καὶ συνα- 
ποστήσαντες καὶ ἄλλους τινὰς τῶν τὰ αὐτὰ δεδιότων 
ἐπεστράτευσαν ἐπὶ τὸν “αβιῆνον τὸν Τίτον ἐν Ῥη- 
μοῖς ὄντα. καὶ ἐπεξελθόντων σφίσι παρὰ δόξαν τῶν 


Ῥωμαίων ἐφϑάρησαν. 


a. u. 700. L. XL. CRASSUS IN PARTHOS. 333 


- M ᾽ τω , 2x LC depu 
ταῦτα μὲν ἕν τῃ Γαλατίᾳ ἐγένετο. καὶ ἕν αὐτῇ 
καὶ ὁ Καῖσαρ ἐχείμασεν ὡς καὶ ἀκριβῶς σφας κατα- 

, . e ΕἾ M , ᾽ , 
στήσασϑαι Óvvqoousvog. o δὲ δὴ Κρασσος ἐπιϑυμὴ- 12 
σας τι καὶ αὐτὸς δόξης τε ἅμα καὶ κέρδους ἐχόμενον 
πρᾶξαι. ἔπειτ᾽ ἐπειδὴ μηδὲν ἐν τῇ Συρία τοιοῦτό 

Ξ » 3 ' gir , 
τι εἶδεν Ov, αὐτοί τε γὰρ ἡσύχαζον. καὶ of πρόσϑεν 

e 3 
προσπολεμήσαντές σφισιν οὐδὲν ὑπ᾽ ἀδυνασίας παρε- 
κίνουν. ἐπὶ τοὺς Πάρϑους ἐπεστράτευσε. μήτε ἔγ- 
κλημά τι αὐτοῖς ἐπιφέρων μήτε τοῦ πολέμου οἵ ἐψη- 
φισμένου᾽ αὐτούς τε γὰρ παμπλουσίους ἤκουεν Ov- 
τας, καὶ τὸν Ὀρώδην εὐάλωτον ἅτε καὶ νεοκατάστα- 
τον εἶναι προσεδόκησε. τόν rt ovv Εὐφράτην ἐπε- ? 

, 4 bd 3258. M ^ , 
οαιῶϑη. καὶ προηλϑεν ἐπὶ πολυ τῆς Μεσοποταμίας. 
φέρων τε αὐτὴν καὶ πορϑῶν᾽ τῆς γὰρ διαβάσεως 
αὐτοῦ ἀδοκήτου τοῖς βαρβάροις γενομένης οὐδεμία 
ἀκριβὴς φυλακὴ αὐτῆς καϑειστήκει. ὥστε ταχὺ μὲν 
ς - 
0 Σιλλάκης ὁ τότε τῆς χώρας ἐκείνης σατραπεύων 
ς ΄ v 
ἡττήϑη τε περὶ Iyvíag, τεῖχός τι οὕτω καλούμενον, 
ἱππεῦσιν ὀλίγοις μαχεσάμενος. καὶ τρωϑεὶς ἀπεχώ- 
ρησεν αὐτάγγελος τῷ βασιλεῖ τῆς ἐπιστρατείας αὐτοῦ 
γενησόμενος, ταχὺ δὲ καὶ ὁ Κράσσος τά τε φρούρια 18 

1 ' , $-€ ? , , » 
καὶ τας πόλεις τὰς Ελληνίδας μάλιστα. τὰς τὲ ἄλλας 
καὶ τὸ Νικηφόριον ὠνομασμένον. προσεποιήσατο᾽ τῶν 
γὰρ Μακεδόνων καὶ τῶν ἄλλων τῶν συστρατευσάν- 

ς 
τῶν σφίσιν Ελλήνων ἄποικοι πολλοί, βία ἀχϑόμενοι 
ς ς 
καὶ ἐς τοὺς Ρωμαίους ὡς καὶ φιλέλληνας πολλὰ ἐλ- 
9 
πίζοντες. οὐκ ἀκουσίως μεϑίσταντο. πλήν τε ὅτι οἵ ? 
3 , , , , , - Li 
Ζηνοδοτίου οἰκητορὲς μετέπεμψαν τινας αὐτῶν ὡς 
E] M , 
καὶ μεταστησόμενοι. ἐπειδὴ δὲ ἔνδον ἐγένοντο. ἀπέ- 
, 3 » 
λαβόν τε αὐτοὺς καὶ διέφϑειραν καὶ διὰ τοῦτο καὶ 
3 , 
ἀνέστησαν, οὐδὲν ἄλλο δεινὸν οὔτε ἔπραξε τότε Κράσ- 
N , 
Gog οὔτε ἔπαϑε. πάντως δὲ κἂν τὰ λοιπὰ χωρία τὰ 5 


14 


ἐφ 


334 L. XL. CRASSUS IN PARTHOS. a. u. 700. 


2 ' κα , μή 3 ’ 2 - δ - 
évrog vov Τίγριδος ovra ἐκεχείρωτο, ei τῇ τε ἑαυτοῦ 
e - -» - 
ὁρμῇ καὶ τῇ τῶν βαρβάρων ἐχπλήξει πρὸς πάντα 
ς , 
ὁμοίως ἐκέχρητο, καὶ προσέτι καὶ κατὰ χώραν χει- 
, - 9:5 NIS deo , - 
μαᾶασας ἐν φρουρᾷ αὐτὰ ἀχριβεῖ ἐπεποίητο. vov δὲ 
δ Ν e 2 2 -€- , , 7 M - 
ἑλῶν oca ἕξ ἐπιδρομῆς ἡδυνήϑη λαβεῖν. οὔτε τι τῶν 
- E 2 3 € ? 3 ^ 
λοιπῶν οὔτ᾽ αὐτῶν ἐκείνων ἐφρόντισεν, ἀλλὰ τῇ τε 
2 z , a Y NO Cd GE 
ἐν τῇ Μεσοποταμίᾳ διατριβὴ ἀχϑεσϑεὶς καὶ τῆς ἐν 
^ , 
τῇ Συρίᾳ ῥᾳστώνης ἐπιϑυμήσας παρέσχετο τοῖς Παάρ- 
ϑοις καιρὸν παρασκευάσασϑαι καὶ τοὺς ἐγκαταλει- 
φϑέντας ἐν τῇ χώρᾳ στρατιώτας κακῶσαι. 
e 5.45.5 τω s » ' 3 
αὕτη μὲν ἡ ἀρχὴ τοῖς Ῥωμαίοις τοῦ πρὸς αὐτοὺς 
, HJ , , - Ἁ [s X " , ^ 
πολέμου ἕγένετο. οἰκοῦσι δὲ ὑπὲρ τοὺ Τίγριδος. τὸ 
Ν N L ^ , » ^ Ln , E] 
μὲν πολυ τείχη καὶ quounptes ἤδη δὲ καὶ πόλεις, ἀλ- 
λας τὲ XQ Κτησιφῶντα. ἐν ῃ καὶ βασίλεια ἔχουσι. 
τὸ γὰρ γένος σφῶν qv. μέν zov xal παρὰ τοῖς πάλαι 
βαρβάροις. καὶ τό γε ὄνομα τοῦτο καὶ ὑπὸ τὴν Περ- 
, 5 ὰ 3 
σικὴν βασιλείαν εἶχον᾽ ἀλλὰ τότε μὲν αὐτοί τε ἐν 
c5 3, e , 
μέρει χώρας βραχεῖ ὥκουν καὶ δυναστείαν ὑπερόριον 
3 » ri € € * ^N 
ovx ἐχέχτηντο, ἐπεὶ δὲ ἢ ve τῶν Περσῶν ἀρχὴ κατε- 
, ^ Y - , »" et - 
λυϑὴη καὶ τὰ τῶν Μακεδονῶν ἠἡχμασὲν. οἵ τὲ τοῦ 


᾿ἡλεξάνδρου διάδοχοι στασιάσαντες ἄλλοι ἄλλα ἀπε- 


τέμοντο καὶ βασιλείας ἰδίας κατεσκευάσαντο. ἔς τὲ 
τὸ μέσον τότε πρῶτον ὑπ᾽ 4gGixov τινὸς ἀφίκοντο, 
ὕϑενπερ καὶ οἵ ἔπειτα βασιλεύσαντες αὐτῶν Agoa- 
κέδαι ἐπωνομάσϑησαν. καὶ εὐτυχήσαντες τήν τὸ πλη- 
σιόχωρον ἐχτήσαντο πᾶσαν xol τὴν Μεσοποταμίαν 
σατραπείαις κατέσχον, τελευτῶντες δὲ ἐπὶ τοσοῦτο 
καὶ τῆς δόξης καὶ τῆς δυνάμεως ἐχώρησαν ὥστε καὶ 
τοῖς Ῥωμαίοις τότε τε ἀντιπολεμῆσαι καὶ δεῦρο ἀεὶ 
ἀντίπαλοι νομίξεσϑαι. εἰσὶ μὲν γὰρ καὶ ἄλλως ἰσχυ- 
gol τὰ πολέμια. μεῖξον δ᾽ ὅμως ὄνομα, καίτοι μήτε 
τῶν Ῥωμαίων τι παρῃρημένοι καὶ προσέτι καὶ τῆς 


a. u. 700. L. XL. CRASSUS IN PARTHOS. 335 


ἑαυτῶν ἔστιν ἃ προειμένοι. ἔχουσιν, ὅτι μηδέπω δε- 
δούλωνται ; ἀλλὰ καὶ νῦν ἔτι τοὺς πολέμους τοὺς 
πρὸς ἡμᾶς, ὁσάκις ἂν συνενεχϑῶσι, διαφέρουσι. περὶ 
μὲν οὖν τοῦ τε γένους καὶ τῆς χώρας τῆς τε ἰδιότη- 
τος τῶν ἐπιτηδευμάτων αὐτῶν πολλοῖς τε εἴρηται 
καὶ ἐγὼ οὐκ ἐν γνώμῃ ποιοῦμαι συγγράψαι τῇ δὲ 
δὴ ὁπλίσει καὶ τῇ τῶν πολέμων διαχειρίσει. τούτων 
γὰρ ὁ ἐξετασμὸς τῷδε τῷ λόγῳ. ὅτι καὶ ἐς χρείαν 
αὐτῶν ἀφικνεῖται, προσήκει, τοιᾷδε χρῶνται. ἀσπέδι 
μὲν οὐδὲν νομίζουσιν, ἵπποτοξόται δὲ καὶ xovrogo- 
QoL, τὰ πολλὰ κατάφρακτοι. στρατεύονται" πεζοί τε 
ὀλίγοι μὲν καὶ οἱ ἀσϑενέστεροι. τοξόται δ᾽ οὖν καὶ 
ἐκεῖνοι πάντες εἰσίν. ἔκ ve γὰρ παίδων ἀσκοῦνται. 
καὶ ὁ οὐρανὸς T τε χώρα αὐτοῖς συναίρεται πρὸς ἀμ- 
φύτερα. αὕτη τε γὰρ πεδιὰς ὡς πλήϑει οὖσα ἀρίστη 
τὲ ἵππους τρέφειν ἐστὶ καὶ ἐπιτηδειοτάτη καϑιππεύε- 
σϑαι᾿ ἀγέλας γοῦν ὅλας καὶ ἐν τοῖς πολέμοις. ὥστ᾽ 
ἄλλοτε ἄλλοις ἵπποις χρῆσϑαι καὶ πόρρωϑεέν τε ἐξα- 
πιναίως ἐπελαύνειν καὶ μακράν ποι ἐξ αἰφνιδίου 
ἀποχωρεῖν, ἐπάγονται" καὶ ὁ οὐρανὸς ὁ ὑπὲρ αὐτῶν. 
ξηρότατός τε ὧν καὶ ἰχμάδα οὐδ᾽ ἐλαχίστην ἔχων, 
ἐντονωτάτας σφίσι τὰς τοξείας πλὴν τοῦ πάνυ χει- 
μῶνος παρέχεται. καὶ διὰ τοῦτο τὴν ὥραν ἐκείνην 
οὐδαμῇ στρατεύονται. τῷ δὲ δὴ λοιπῷ ἔτει δυσμα- 
χώτατοι ἔν τε τῇ σφετέρᾳ καὶ ἐν τῇ ὁμοιοτρόπῳ εἰσί" 
τὸν τὲ γὰρ ἥλιον φλογωδέστατον ὄντα ἀνέχονται τῇ 
,συνηϑείᾳ, καὶ τῆς ὀλιγότητος τῆς τε δυσχερείας τοῦ 
ποτοῦ πολλὰ ἀλεξιφάρμακα ἀνευρήκασιν. ὥστε καὶ 
ἐκ τούτου μὴ χαλεπῶς τοὺς ἐς τὴν χώραν αὐτῶν ἐσ- 
βάλλοντας ἀμύνεσθαι. ἔξω γὰρ ἐκείνης ὑπὲρ τὸν 
Εὐφράτην μάχαις μέν τισι καὶ καταδρομαῖς αἰφνι- 
δίοις ἤδη ποτὲ ἴσχυσάν τι. πολεμῆσαι δέτισιν ἀπαυστὶ 


18 


10 


701 


t2 


3 


990 L. XL. CRASSUS IN PARTHOS. «4. u: 700. 701, 


καὶ διαρκῶς ov δύνανται, καὶ ἐς ἀλλοτριωτάτην σφίσι 
καὶ τῆς γῆς καὶ τοῦ οὐρανοῦ κατάστασιν ἀπαρτῶν- 
τες, καὶ μήτε σίτου μήτε μισϑοῦ παρασκευὴν ποι- 
οὔμενοι. 

τοιαῦτα μὲν τὰ τῶν Πάρϑων ἐστίν. ἐσβαλόντος 
δὲ ἐς τὴν Μεσοποταμίαν τοῦ Κράσσου ὥσπερ εἴρη- 
ται, 0 Ὀρώδης ἔπεμψε μὲν καὶ πρὸς ἐκεῖνον ἐς τὴν 
Συρίαν πρέσβεις. τῆς τε ἐσβολῆς αἰτιώμενος καὶ τὰς 
αἰτίας τοῦ πολέμου πυνϑανόμενος. ἔπεμψε δὲ πρὸς 
τὰ ἑαλωκότα τά τὲ μεϑεστηκότα Σουρήναν σὺν στρατῷ᾽ 
αὐτὸς γὰρ τῇ ᾿Δρμενίᾳ τῇ τοῦ Τιγράνου ποτὲ γενο- 
μένῃ διενοεῖτο ἐπιστρατεῦσαι. ὅπως ὁ ᾿Δρταβάξης ὁ 
τοῦ Τιγράνου παῖς ὁ τότε αὐτῆς βασιλεύων μηδεμίαν 
τοῖς Ῥωμαίοις. ἅτε καὶ περὶ τῇ οἰκείᾳ δεδιώς, βοή- 
ϑειαν πέμψῃ. ὁ οὖν Κράσσος ἐκείνῳ vs ἐν Σελευ- 
κείᾳ, ἔστι δὲ πόλις ἐν τῇ Μεσοποταμίᾳ, πλεῖστον τὸ 


ς * - , ι Ξ 
Ελληνικὸν καὶ νῦν ἔχουσα. τὰς αἰτίας τοῦ πολέμου 


ἐρεῖν ἔφη καὶ αὐτῷ vOv Πάρϑων τις ἐς τὴν χεῖρα 
τὴν ἀριστερὰν τοῖς τῆς ἑτέρας δακτύλοις κρούσας 
εἶπεν ὅτι ϑάσσον ἐντεῦϑεν τρίχες ἀναφύσουσιν ἢ σὺ 


e 


ἐν Σελευκείᾳ γενήσῃ. καὶ ἐπειδὴ ὁ χειμὼν ἐν o 
: Γναῖός τε Kunovtvos καὶ Οὐαλέριος Μεσσάλας ὑπά- 
τευσαν, πολλὰ μὲν καὶ ἐν αὐτῇ τῇ Ρώμῃ τέρατα τότε 
ἐγένετο. καὶ γὰρ βύαι καὶ λύκοι ὥφϑησαν. οἵ τὲ 
κύνες περιφοιτῶώντες ἠκίξζοντο. καὶ ἀγάλματα τὰ μὲν 
ἴδρωσε, τὰ δὲ ἐκεραυνώϑη᾽ τάς τε ἀρχὰς τὸ μέν τι 
φιλονεικίᾳ, τὸ δὲ δὴ πλεῖστον ὑπό τε τῶν ὀρνίϑων 
καὶ ὑπὸ διοσημιῶν μόλις ποτὲ τῷ ἑβδόμῳ μηνὶ ἀπέ- 
δειξαν. ἀλλ᾽ ἐκεῖνα μὲν οὐδὲν σαφὲς διεδήλου ἐς 
ὅ,τι τελευτήσει" τά τε γὰρ ἐν τῷ ἄστει ἐταράττετο 
καὶ oí Γαλάται ἐκινήϑησαν αὖϑις, πρός τε τοὺς 


Πάρϑους οὐδ᾽ εἰδότες πω συνερρώγεσαν᾽ τῷ δὲ δὴ 


a. u. 701. L. XL. CRASSUS IN PARTHOS. 3237 


Κράσσῳ τὸν Εὐφράτην κατὰ τὸ Ζεύγμα, οὕτω γὰρ 
ἀπὸ τῆς τοῦ ᾿Ζλεξάνδρου στρατείας τὸ χωρίον ἐκεῖνο, 
ὅτι ταύτῃ ἐπεραιώϑη. κέκληται, διαβαίνοντι καὶ προ- 
φανῆ καὶ εὐσύμβολα συνηνέχϑη. ὁ γὰρ ἀετὸς Ovo- 
μασμένος. ἔστι δὲ νεὼς μικρός, καὶ ἐν αὐτῷ ἀετὸς 
χρυσοῦς ἐνίδρυται᾽ καϑίσταταί τε ἐν πᾶσι τοῖς ἐκ 
τοῦ καταλόγου στρατοπέδοις. καὶ οὐδαμόσε ἐκ τῶν 
χειμαδίων. πλὴν εἴ ποι σύμπας ὁ στρατὸς ἐξίοι, κι- 
νεῖται" καὶ αὐτὸν εἷς ἀνὴρ ἐπὶ δόρατος μακροῦ, ἐς 
ὀξὺ τὸν στύρακα ἀπηγμένου, ὥστε καὶ ἐς τὸ δάπεδον 
χαταπήγνυσϑθαι, φέρει᾽ τούτων οὖν τῶν ἀετῶν εἷς 
ovx ἠϑέλησε τὸν Εὐφράτην αὐτῷ τότε συνδιαβῆναι, 
ἀλλὰ ἐν τῇ γῇ ἐνέσχετο ὥσπερ ἐμπεφυκώς, πρὶν δὴ 
πολλοὶ περιστάντες βίᾳ αὐτὸν ἀνέσπασαν. καὶ ὁ μὲν 
καὶ ἄκων ἐπηκολούϑησε, σημεῖον δέ τι τῶν μεγά- 
ἄρτι d : ipu. 
λων, τῶν τοῖς ἱστίοις ἐοικότων καὶ φοινικᾶ γράμ- 
ματα ἐπ᾽ αὐτῆς πρὸς δήλωσιν τοῦ τε στρατοῦ καὶ 
τοῦ στρατηγοῦ σφῶν τοῦ αὐτοκράτορος ἐχύντων. ἐς 
τὸν ποταμὸν ἀπὸ τῆς γεφύρας περιτραπὲν ἐνέπεσε. 
καὶ τοῦτο μὲν ὑπὸ πνεύματος ὄντος σφοδροῦ ἐγέ- 


vsro'.0 δὲ δὴ Κράσσος καὶ τἄλλα τὰ ἰσομήκη ot 


, er , VET: , ' 
GvvrsuOv, οπῶς βραχυτερα καὶ éx τοῦτον καὶ βε- 
, , , ' 

βαιότερα φέρειν εἴη. προσεπηύξησε τὰ τέρατα. καὶ 
A e 3 €- -" » » 

γὰρ ὁμίχλη ἐν αὐτῇ τῇ τοῦ ποταμοῦ διαβάσει τοσαύτη 

τοῖς στρατιώταις περιεχύϑη ὥστε περί τε ἀλλήλοις 
3 ^ - » 

αὐτοὺς σφαλῆναι καὶ μηδὲν τῆς πολεμίας. πρὶν ἐπι- 
- 3 22 " . , 

βῆναι αὐτῆς, ἰδεῖν xal τὰ διαβατήρια τά τε ἀπό- 

, , OC 3 , » 

βαϑρα σφισι δυσχερέστατα ἐγένετο. x&v rovro vz- 
, 

μὸς ve πολὺς ἐπέπεσε καὶ κεραυνοὶ κατέσκηψαν. ἢ τὲ 

γέφυρα, πρὶν πάντας αὐτοὺς “διελθεῖν, διελύϑη. καὶ 

jv γὰρ τὰ γιγνόμενα οἷα πάντα τινὰ καὶ τῶν πάνυ 


ἀγνωμόνων τὲ καὶ ἀσυνέτων ἐκδιδάξαι ὅτι κακῶς 
DIO CASSIUS, I. 99 


18 


t2 


19 


338 L. XL. CRASSUS IN PARTHOS. a. u. 701. 


ἀπαλλάξουσι καὶ ovx ἀνακομισϑήσονται. φόβος καὶ 
κατήφεια ἐν τῷ στρατοπέδῳ ἐγένετο δεινή. ὁ οὖν 
Κράσσος παραμυϑούμενος αὐτοὺς εἶπεν ὅτι μὴ κατα- 
πλήττεσϑε, ἄνδρες στρατιῶται. εἰ ἡ γέφυρα διέφϑαρ- 
ται. μηδὲ οἴεσϑε ἐκ τούτου χαλεπόν τι ἐπισημαίνε- 
σϑαι᾿ ἐγὼ γὰρ ὑμῖν αὐτὸς ἐπομνὺς λέγω ὅτι δι᾽ ᾽49- 
μενίας τὴν ἐπάνοδον ποιήσασϑαι ἔγνωκα. ἐκ μὲν δὴ 
οὖν τούτου ἐθάρσυνε.... νῦν δὲ προσεπειπών τινὰ 
ἔφη. μέγα ἀναβοήσας. “᾿᾿ϑαρσεῖτε᾽ οὐδεὶς γὰρ ἡμῶν 
ἐντεῦϑεν ἐπανήξει." ἀκούσαντες γὰρ τοῦϑ'᾽ οἵ στρα- 
τιῶται οἰωνόν τέ σφισιν οὐδενὸς τῶν ἄλλων ἥττω 
γεγονέναι ἐνόμισαν καὶ ἐς ἀϑυμίαν πλείω κατέπεσον, 
ὥστε μηδὲν ἔτι μηδὲ τῶν λοιπῶν αὐτοῦ παραινέσεων 
φροντίσαι. δι᾿ ὧν τόν τε βάρβαρον ἐφαύλιξε καὶ τὰ 
τῶν Ῥωμαίων ἐνεκωμέαξε, χρήματά τε αὐτοῖς ἐδίδου 
καὶ γέρα ἐπηγγέλλετο. ἀλλὰ καὶ ὡς εἵποντο. καὶ οὔτε 
ἀντεῖπέν οἱ οὐδεὶς οὔτ᾽ ἀντέπραξε, τάχα μὲν καὶ 
ὑπὸ τοῦ νόμου. ἤδη δὲ καὶ ἐχπεπληγμένοι καὶ μήτε 
τι βουλεῦσαι μήτε πρᾶξαι σωτήριον δυνάμενοι. πάντα 
γοῦν καὶ τὰ ἄλλα. καϑάπερ ὑπὸ δαιμονίου τινὸς 
κατακεκριμένοι. καὶ ταῖς γνώμαις καὶ τοῖς σώμασιν 
ἐσφάλλοντο. 

μέγιστον δὲ ὅμως αὐτοὺς ὁ “ὔγαρος ὁ Ὀρροηνὸς 
ἐλυμήνατο᾽ ἔνσπονδος γὰρ τοῖς Ῥωμαίοις ἐπὶ τοῦ 
Πομπηίου γενόμενος ἀνθϑείλετο τὰ τοῦ βαρβάρου. 
καὶ τοῦτο μὲν καὶ ὁ ᾿Δλχαυδόνιος 0 ᾿ράβιος ἐποίησε. 
πρὸς γὰρ τὸ ἰσχυρὸν ἀεὶ μεϑίστατο. ἀλλ᾽ ἐκεῖνος 
μὲν ἐκ τοῦ προφανοῦς ἀπέστη. καὶ κατὰ τοῦτο οὐ 
δυσφύλακτος ἦν. ὁ δ᾽ Αἀὔγαρος ἐφρόνει μὲν τὰ τοῦ 
Πάρϑου, ἐπλάττετο δὲ τῷ Κράσσῳ φιλικῶς ἔχειν, 


, , , ^ 9 - , . , * 
καὶ χρήματά τε ἀφειδῶς αὐτῷ ἀνήλισκε, καὶ τὰ τε 


f 3 - , b 3 y M ? , 
βουλεύματα αὐτοῦ πάντα καὶ ἐμάνϑανε καὶ ἐχείνῳ 


a. ἃ, 701. L. XL. CRASSUS IN PARTHOS., 339 


διήγγελλε, καὶ προσέτι εἰ μέν τι χρηστόν σφῶν ἦν, 
ἀπέτρεπεν αὐτόν, εἰ δ᾽ ἀσύμφορον, ἐπέσπερχε. καὶ 
δὴ καὶ τοιόνδε τι τελευτῶν ἔπραξε. τοῦ γὰρ Κρασ- 
σου πρὸς Σελεύκειαν ὁρμῆσαι διανοουμένου, ὥστε 
ἐχεῖσέ τε ἀσφαλῶς παρά τε τὸν Εὐφράτην καὶ δι᾽ 
αὐτοῦ τῷ τε στρατῷ καὶ τοῖς ἐπιτηδείοις κομισϑῆ- 
ναι. καὶ uev αὐτῶν. προσποιήσεσϑαι γάρ σφας ἅτε 
καὶ Ἕλληνας ῥᾳδίως ἤλπιξεν, ἐπὶ Κτησιφῶντα μὴ 
χαλεπῶς περαιωϑῆναι, τούτου μὲν ὡς καὶ χρονίου 
ἐσομένου ἀμελῆσαι αὐτὸν ἐποίησε. τῷ δὲ δὴ Σου- 
ρήνᾳ ὡς καὶ ἐγγὺς καὶ μετ᾽ ὀλίγων ὄντι συμμίξαι 


z — e 
ἔπεισε. καὶ μετὰ τοῦτο παρασκευάσας τὸν uiv ὅπως 2 


ἀπόληται. τὸν δ᾽ ὅπως κρατήσει. συνεχῶς γὰρ προ- 
φάσει κατασχοπὴς τῷ Σουρήνᾳ συνεγέγνετο, ἐξήγαγε 
τοὺς Ῥωμαίους ἀφροντιστοῦντας ὡς ἐπὶ νίκην ἕτοι- 
μον. καὶ αὐτοῖς ἐν αὐτῷ τῷ ἔῤγῳ συνεπέϑετο. 
ἐπράχϑη δὲ ὧδε. οἱ Πάρϑοι τὸ πλεῖον τοῦ στρα- 
TOU σφῶν ἀποκρύψαντες. ἡ γὰρ χώρα ἀνώμαλός τέ 
πῃ ἦν καὶ δένδρα εἶχεν, ἀπήντησαν τοῖς Ῥωμαίοις. 
ἰδὼν οὖν αὐτοὺς ὁ Κράσσος. οὐκ ἐκεῖνος, ἀλλ᾽ ὁ 
νεώτερος. πρὸς γὰρ τὸν πατέρα ἐκ τῆς Γαλατίας πα- 
ov, καὶ καταφρονήσας σφῶν ὡς καὶ μόνων, ἀντεξή- 
γαγε τῷ ἱππικῷ, καὶ τραπομένους ἐξεπίτηδες αὐτοὺς 
ἐπιδιώκων ὡς καὶ κρατῶν ἀπήχϑη πολὺ ἀπὸ τῆς φά- 
A«yyog, κἀνταῦϑα περιστοιχισϑεὶς κατεκόπη. γενο- 
μένου δὲ τούτου οἵ πεζοὶ τῶν Ῥωμαίων οὐκ ἀπετρά- 
, , 1 1 , , e 
ποντὸ μὲν. ἀλλὰ καὶ προϑύυμῶὼς roig ΠἊαάρϑοις. ὡς 
καὶ τιμωρήσοντες αὐτῷ. συνέμιξαν οὐ μέντοι καὶ 
ἄξιόν σφων οὐδὲν ἔκ τε τοῦ πλήϑους καὶ ἐκ τοῦ τρό- 
που τῆς μάχης αὐτῶν. ἄλλως τε καὶ ὑπὸ τοῦ “ὐγαά- 
ρου ἐπιβουλευϑέντες. ἐποίησαν. εἴτε γὰρ συνασπί- 
σαι ἔγνωσαν ὡς καὶ τῇ πυκνότητι τῆς τάξεώς σφῶν 
25 


2 


22 


28 


340 — L. XL. CRASSUS IN PARTHOS. a. u, 701. 


τὰ τοξεύματα αὐτῶν ἐχφευξόμενοι. προσπίπτοντξἕς 
σφισιν οἱ κχοντοφόροι ῥύμῃ τοὺς μὲν κατέβαλλον. 
τοὺς δὲ πάντως γοῦν ἐσκεδαάννυσαν᾽ εἴτε καὶ δια- 
σταῖεν. ὅπως τοῦτο γε ἐκκλίνοιεν, ἐτοξεύοντο. κἀν 
τούτῳ πολλοὶ μὲν καὶ ἐξ αὐτῆς τῆς προσελάσεως τῶν 
κοντοφόρων ἐχπληττόμενοι ἔϑνησκον. πολλοὶ δὲ καὶ 
ὑπὸ τῶν ἱππέων ἐγκαταλαμβανόμενοι ἐφϑείροντο. 
ἄλλοι τοῖς κοντοῖς ἀνετρέποντο ἢ καὶ ἀναπειρόμενοι 
ἐφέροντο. τά τε βέλη καὶ πυκνὰ καὶ πανταχόϑεν ἅμα 
αὐτοῖς ἐμπίπτοντα συχνοὺς μὲν καιρίᾳ πληγῇ κατέ- 
βαλλε, συχνοὺς δὲ ἀπομάχους εἰργάξετο, πᾶσι δ᾽ 
ἀσχολίαν ἐνεποίει᾽ ἔς τε γὰρ τοὺς ὀφϑαλμούς σφῶν 
ἐσπετόμενα καὶ πρὸς τὰς χεῖρας τό τε ἄλλο σῶμα 
πᾶν καὶ διὰ τῶν ὅπλων χωροῦντα τήν τὲ πφοφυλα- 
κὴν αὐτῶν ἀφῃρεῖτο; καὶ γυμνοῦσϑαί σφας πρὸς τὸ 
ἀεὶ τιτρῶσκον ἠνάγκαξεν, ὥστε ἐν ᾧ τις τόξευμα 
ἐφυλάττετο ἢ καὶ ἐμπαγὲν ἡρεῖτο, πλείω τραύματα 
ἄλλα ἐπ᾽ ἄλλοις ἐλάμβανε. κἀκ τούτου ἄπορον μέν 
σφισι κινηθῆναι. ἄπορον δὲ καὶ ἀτρεμίξειν ἦν οὔτε 
γὰρ ἀσφάλειαν οὐδέτερον αὐτοῖς εἶχε, καὶ τὸν δλε- 
ϑοον ἀμφότερα ἐπέφερε. τὸ μὲν ὅτι οὐκ ἐδύναντο. 
τὸ δὲ ὅτι ῥᾷον ἐτιτρώσκοντο. καὶ ταῦτα μέν. ἕως 
ἔτι πρὸς μόνους τοὺς ἐμφανεῖς πολεμίους ἐμάχοντο, 
ἔπασχον᾽ ὃ γὰρ Αὔγαρος οὐκ εὐϑὺς αὐτοῖς ἐπεχεί- 


ρησεν᾽ ἐπεὶ δὲ καὶ ἐκεῖνος ἐπέϑετο, ἐνταῦϑα οἵ 

3 3 , 2 ' Xx d 

Ὀρροηνοὶ αὐτοί rs ὕπισϑεν ἐς τὰ γυμνὰ ἀπεστραμ- 
, 


μένους σφᾶς ἔπαιον καὶ τοῖς ἄλλοις ῥᾷον φονεύειν 
παρεῖχον. τὴν γὰρ τάξιν, ὅπως ἀντιπρόσωποι αὐτοῖς 
γένωνται. ἐξελίξαντες ὄπισϑέν σφῶν. τοὺς Πάρϑους 
ἐποιήσαντο. αὖϑίς τε οὖν πρὸς αὐτοὺς. μετεστράφη- 
σαν. καὶ πάλιν αὖϑις πρὸς ἐκείνους, εἶτα πρὸς τού- 
τους. κἀκ τοῦ τοιούτου μᾶλλον ἐπιταραχϑέντες. ἅτε 


a. u. 70]. L. XL. CRASSUS IN PARTHOS. 341 


καὶ συνεχῶς δεῦρο κἀκεῖσε μεϑιστάμενοι καὶ πρὸς 
τὸ ἀεὶ τιτρῶσκον ἀποβλέπειν ἀναγκαζόμενοι. τοῖς τὲ 
ξίφεσι τοῖς σφετέροις περιέπιπτον καὶ πολλοὶ καὶ ὑπ᾽ 
ἀλλήλων ἀπώλοντο. τέλος δὲ ἐς στενὸν οὕτω κατε- 
κλείσϑησαν, ἀναγκαξόμενοι. τῶν πολεμίων ἀεί σφισι 
πανταχόϑεν ἅμα προσπιπτόντων, ταῖς τῶν παραστα- 
τῶν ἀσπίσι τὰς γυμνώσεις σφῶν προστέλλειν, ὥστε 
μηδὲ χινηϑῆναι ἔτι δυνηϑῆναι. οὐ μὴν οὐδὲ τὴν 
στάσιν βεβαίαν ὑπὸ τοῦ πλήϑους τῶν νεκρῶν εἶχον, 
ἀλλὰ καὶ περὶ ἐκείνοις ἀνετρέποντο. TO τε καῦμα καὶ 
τὸ δέψος.. μεσοῦντος τε γὰρ τοῦ ϑέρους καὶ ἐν με- 
σημβρίᾳ ταῦτ᾽ ἐγίγνετο. καὶ ὁ κονιορτός, ὅπως γὰρ 
ὅτι πλεῖστος αἴροιτο. πάντες σφᾶς οἷ βάρβαροι πε- 
ριέίππευον. δεινῶς τοὺς λοιποὺς συνήρει. καὶ συχνοὶ 
καὶ ὑπὸ τούτων ἄτρωτοι ἔπεσον. κἂν πασσυδὶ ἀπώ- 
Aovro, εἰ μὴ οἵ τε κοντοὶ τῶν βαρβάρων οἱ μὲν ἀπε- 
στράφησαν. οἵ δὲ ἐκλάσϑησαν, καὶ αἱ νευραὶ τῇ συν- 
eys(e τῆς βολῆς ἐρράγησαν, τά τε βέλη ἐξετοξεύϑη, 
καὶ τὰ ξίφη πάντα ἀπημβλύνϑη, τό τε μέγιστον οἵ 
ἄνδρες αὐτοὶ φονεύοντες ἐξέκαμον. οὕτω γάρ. ἐπειδὴ 
καὶ νὺξ ἐγίγνετο καὶ πόρρω ποι ἀφιππεῦσαι αὐτοὺς 
ἐχρῆν, ἀπεχώρησαν᾽ οὐδέποτε γὰρ πλησίοι οὐδὲ τοῖς 
ἀσϑενεστάτοις στρατοπεδεύονται διὰ τὸ μηδεμιᾷ τα- 
φρείᾳ χρῆσϑαι καὶ διὰ v0, ἂν τις ἐπέλϑῃ σφίσιν ἐν 
τῷ σχότῳ, ἀδύνατοι μὲν τῇ ἵππῳ. ἀδύνατοι δὲ καὶ 
τῇ τοξείᾳ ἰσχυρίσασϑαι εἶναι. οὐ μέντοι καὶ ζῶντά 
τινα τῶν Ῥωμαίων τόϑ' siÀov' ἑστῶτάς τε γὰρ αὐ- 
τοὺς ἐν τοῖς ὕπλοις ὁρώντες. καὶ μήτε τινὰ ἐκεῖνα 
ἀπορριπτοῦντα μήτ᾽ αὐτὸν φεύγοντα αἰσϑανόμενοι, 
ἰσχύειν τε ἔτι σφᾶς ἐνόμισαν καὶ ἐφοβήϑησαν αὐτῶν 
ἐπιλαβέσϑαι. 


24 


p. 
« 


25 


e 


26 


342 L. XL. CRASSUS IN PARTHOS. a. u. 701. 


οὕτως 0 τε Κράσσος καὶ ἄλλοι ὅσοι ys ἠδυνήϑη- 
σαν ἐς τὰς Κάρρας ὥρμησαν, βεβαίους σφίσιν ὑπὸ 
τῶν καταμεινάντων ἔνδον Ῥωμαίων τηρηϑείσας" πολ- 
Aoi γὰρ δὴ τῶν τετρωμένων. μήτε βαδίσαι οἷοί τε 
ὄντες μήτ᾽ ὀχημάτων. εὐποροῦντες ἢ καὶ ποδηγέτας 
ἔχοντες, ἀγαπητῶς γὰρ οἱ λοιποὶ ἑαυτοὺς ἀνέφερον, 
κατὰ χώραν ἔμειναν. καὶ ἐκείνων τε οἵ μὲν ἀπέϑα- 
vov ἐκ τῶν τραυμάτων ἢ καὶ ἑαυτοὺς καταχρησάμε- 
voL, of δὲ ἑάλωσαν τῇ ὑστεραίᾳ᾽ καὶ τῶν ἑαλωκό- 
τῶν συχνοὶ μὲν ἐν τῇ ὁδῷ προλιπόντων σφᾶς τῶν 
σωμάτων, συχνοὶ δὲ καὶ μετὰ rov. ἐφϑάρησαν, ὲε- 
ραπείας παραχρῆμα ἀκριβοῦς μὴ δυνηϑέντες τυχεῖν. 
ὁ γὰρ Κράσσος ἀϑυμήσας οὐδὲ ἐν τῇ πόλει ἀσφαλῶς 
&9* ὑπομεῖναι δυνήσεσθαι ἐνόμισεν, ἀλλὰ δρασμὸν 
εὐθὺς ἐβουλεύσατο. καὶ ἐπειδὴ οὐχ οἷόν τε qv αὐτῷ 
TE ἡμέραν ἐξιόντι μὴ οὐ καταφώρῳ γενέσϑαι, ἐπε- 
χξίφησε μὲν νυκτὸς ἀποδρᾶναι, προδοϑεὶς δὲ ὑπὸ 
τῆς σελήνης πανσελήνου οὔσης οὐκ ἔλαϑε. προσέ- 
μεινάν τὲ OUV μέχρι τῶν ἀσελήνων νυκτῶν, καὶ oU- 
τῶς ἄραντες δή, οἷα ἐν σκότῳ καὶ ἐν ἀλλοτρίᾳ καὶ 
προσέτι καὶ πο γῇ φόβῳ τὲ ἰσχυρῷ, ἐσκεδάσϑη- 
σαν; καὶ αὐτῶν οἵ μὲν ἁλόντες ἡμέρας γενομένης 
ἀπώλοντο. οἱ δὲ ἐς τὴν Συρίαν μετὰ Κασσίου 4ογ- 
γίνου τοῦ ταμίου διεσώϑησαν. ἄλλοι τῶν ὀρῶν μετ᾽ 
αὐτοῦ τοῦ Κράσσου λαβόμενοι παρεσκευάξοντο ὡς 
καὶ δι᾿ ἐκείνων ἐς τὴν ᾿Δἀρμενίαν φευξόμενοι. γνοὺς 
δὲ τοῦτο 0 Σουρήνας, καὶ φοβηϑεὶς μὴ μεταστάντες 
ποι αὖὐϑίς σφισι προσπολεμῶσι, προσβαλεῖν μὲν πρὸς 
τὰ μετέωρα ἄφιππα ὄντα οὐκ ἠϑέλησεν, ὁπλῖταί τε 
γὰρ ὄντες καὶ ἐξ ὑπερδεξέων μαχόμενοι. καί τι καὶ 
ἀπονοίας ὑπ᾽ ἀπογνώσεως ἔχοντες, οὐ ῥάδιοι προσ- 
μίξαι οἵ ἐγένοντο, πέμπει δὲ πρὸς αὐτοὺς ἐς σπον- 


a. u. 701. L. XL. CRASSUS IN PARTHOS. 343 


i - , , , 5, τ * , A 
δὰς δηϑὲέν σφας zooxeAovusvog, ép ᾧ τὴν &vrOG 
- , , - 3 , ^ 3 CAE ἐξ, , 
τοῦ Evggerov πάσαν ἑκλίπωσι. καὶ αὐτῷ 0 Κρασ- 

5$ , , “Ὁ ἀν ots E M 3 ἂν 
σος οὐδὲν ἐνδοιασας ἐπίστευσεν ἔν τε γὰρ «xum 
- , ^ ^ e ᾽ , , - $^ e 
τοῦ δέους ὧν καὶ vz ἐκπλήξεως τῆς τὲ ἰδίας ἀμα 
US ; - / ἢ , 
καὶ τῆς δημοσίας συμφορὰς τεϑολωμένος, καὶ προσέτι 
ς ς 
καὶ τοὺς στρατιώτας τήν τε ὁδὸν ὡς πολλὴν καὶ τρα- 
E 2 ^ , Con 
χεῖαν ὀκνοῦντας καὶ τὸν Ὀρώδην φοβουμένους ὁρῶν, 
LEFT - , LA 3 , c , 
οὐδὲν τῶν δεόντων προΐδεσϑαι ἡδυνήϑη. ἑτοίμου 
3 - ς 
OUV αὐτοῦ πρὸς τὰς σπονδὰς γενομένου ὁ Σουρήνας 
, , , 3 R7 y , 2 2 ὦ , 
ovx ἡϑέλησε δι ἑτέρων σπείσασϑαι, ἀλλ᾽ οπὼς cv- 
' ἄν ἈῊΡ 3 1 , Dec ΟΝ α , 
τὸν uev ὀλίγων ἀπολαβὼν συλλαβῃ. αὐτῷ ἐκείνῳ 
ἔφη βούλεσϑαι ἐς λόγους ἐλϑεῖν. κἀκ τούτου δόξαν 
€- 253 , - ^ 
σφίσιν ἐν τῷ μεταιχμίῳ μετ΄ ἴσων ἀνδρῶν ἑκατέρω- 
Ὄ ΄ e 
9ev συμβαλεῖν ἀλλήλοις. ὃ τε Κράσσος ἐς τὸ ὁμαλὸν 
€ (3 , - - 
ὑποκατέβη. καὶ ὁ Σουρήνας ἵππον αὐτῷ δῶρον, ἵνα 
- 3 " 
δὴ ϑᾶσσον πρὸς αὐτὸν ἀφίκηται. ἔπεμψε. καὶ οὕτω 
Α , , y 
διαμέλλοντα τὸν Κράσσον, καὶ βουλευόμενον 0.τι 
ποιήσῃ, συναρπάσαντες οἵ βάρβαροι βία ἐπὶ τὸν ἵπ- 
πον ἀνέβαλον. κἀν τούτῳ ἀντιλαμβανομένων αὐτοῦ 
τῶν Ῥωμαίων ἔς τε χεῖράς σφισιν ἦλθον, καὶ τέως 
μὲν ἰσοπαλεῖς ἐγίγνοντο, ἔπειτα δὲ προσβοηϑησάν- 
-" , Ld 
TOv τινῶν αὐτοῖς ἐπεκράτησαν᾽ oí γὰρ βάρβαροι ἔν 
τε τῷ πεδίῳ ὄντες καὶ προπαρεσκευασμένοι ἔφρϑησαν 
' 2 ς » 
τοὺς ἄνω Ῥωμαίους ἀμύναντες σφίσι. καὶ ot τε GÀ- 
, ς E 3 - 
Ao, ἔπεσον xal ὁ Κράσσος. εἴτ᾽ ovv ὑπὸ τῶν σφετέ- 
1 e - ; ς - 
ρῶν τινὸς ὅπως μὴ ξωγρηϑῇ; εἴτε καὶ ὑπὸ τῶν πο- 
λεμίων, ἐπειδὴ καὶ ὡς ἐτέτρωτο, ἐσφάγη. καὶ ἐκείνῳ 
2 t : 
μὲν τοῦτο TO τέλος ἐγένετο. καὶ αὐτοῦ χρυσὸν ἐς TO 
στόμα οἵ Πάρϑοι, ὥς γέ λέγουσιν. ἐνέτηξ 
μα΄ ἄρϑοι, ὡς γέ τινες λέγουσιν, ἐνέτηξαν 
2 Á ' QN ' , 
ÉTLGXOTOVTtG' OUTO γὰρ δὴ περὶ τὰ χρήματα, καί- 
» "“ ς 
τοι πολυχρήματος ὦν, ἐσπουδάκει ὥστε καὶ ὡς πέ- 
νητας οἰκτείρειν τοὺς μὴ δυναμένους στρατόπεδον 


t» 


ἐφ 
-1 


702 


20 


944 L. XL. CRASSUS IN PARTHOS. a. u. 702. 


ἐκ καταλόγου οἴκοθεν ϑρέψειν᾽ τῶν δὲ δὴ στρατιω- 
τῶν τὸ μὲν πλεῖον διὰ τῶν ὀρῶν ἐς τὴν φιλίαν ἀπέ- 
φυγε, τὸ δέ τι καὶ ἐς τοὺς πολεμίους ἑάλω. 

οἵ δὲ δὴ Πάρϑοι τότε μὲν οὐ περαιτέρω τοῦ Εὐ- 
φράτου πφοεχώρησαν. ἀλλὰ τὴν ἐντὸς αὐτοῦ πᾶσαν 
ἀνεκτήσαντο᾽ μετὰ δὲ τοῦτο καὶ ἐς τὴν Συρίαν, οὐ 
μέντοι καὶ ἐν πλήϑει τινί. ὡς μήτε “στρατηγὸν μήτε 
στρατιώτας ἔχουσαν. ἐνέβαλον᾽ ἀφ᾽ οὗπερ Κάσσιος 
ῥᾳδέως αὐτούς, ἅτε μὴ πολλοὺς ὄντας ; ἀπεώσατο. 
οὗτος γὰρ ἐν μὲν ταῖς Κάρραις τῶν τὲ στρατιωτῶν 
τὴν αὐτοχράτορα αὐτῶν ἡγεμονίαν μίσει τοῦ Κράσ- 
σου διδόντων. καὶ προσέτι καὶ αὐτοῦ ἐκείνου ἐϑε- 
λοντὶ διὰ τὸ τῆς συμφορᾶς μέγεϑος ἐπιτρέποντος, 
οὐκ ἐδέξατο, τότε δὲ καὶ ἀνάγκῃ τῆς Συρίας ἔν τὲ 
τῷ παφόντι καὶ μετὰ ταῦτα προέστη. οἵ γὰρ βάρβα- 
QoL οὐκ ἀπέσχοντο αὐτῆς. ἀλλὰ χειρὶ αὖϑις μξείξονι, 
Πακόρου μὲν ὀνόματι, τοῦ υἱέος τοῦ Ὀρφώδου, ἔργῳ 
δέ, παῖς γὰρ ἔτι ἐκεῖνος ἦν, Ὡσάκου ἡγουμένου σφί- 
σιν. ἐστράτευσαν, καὶ μέχρι τῆς ᾿Αντιοχείας ἦλϑον, 
πᾶσαν τὴν ἐν ποσὶ χειρούμενοι. καὶ ἐλπίδα εἶχον 
καὶ τὰ λοιπὰ καταστρέψεσϑαι. μήτε τῶν Ῥωμαίων ἀξιο- 
μάχῳ τινὶ δυνάμει παρόντων, καὶ τῶν δήμων τῇ τ᾽ 
ἐκείνων δεσποτείᾳ ἀχϑομένων καὶ πρὸς αὐτοὺς ἅτε 
καὶ γείτονας καὶ συνήϑεις σφίσιν ὄντας ἀποκλινόν- 
των. ἁμαρτόντες δὲ τῆς ᾿Δντιοχείας , 0 ve γὰρ Kac- 
σιος ἰσχυρῶς αὐτοὺς ἀπεκρούσατο, καὶ ἐκεῖνοι ἀδύ- 
vatoL πολιορκῆσαί τι ἤσαν. ἐπ᾽ ᾿Αντιγόνειαν ἐτρα- 
ποντο. καὶ ἐπειδὴ τό τε προάστειον αὐτῆς σύμφυτον 
qv, καὶ οὐκ ἐθάρρησαν. ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἠδυνήϑησαν ἐς 
αὐτὸ ἐσελάσαι. ἐνενόησαν μὲν τά τε δένδρα κόψαι 
καὶ τὸ χωρίον πᾶν ψιλῶσαι. ὅπως καὶ ϑαρσούντως 
καὶ ἀσφαλῶς τῇ πόλει προσμίξωσι, μὴ δυνηϑέντες 


a. u. 702. 708, L. XL. CRASSUS IN PARTHOS. 345 


ὃ , er N , À ' Γ᾽, & ee , A 
£, 0 τὲ γὰρ πόνος πολὺς ἐγίγνετο καὶ o χρόνος cÀ- 
3 - e £ ^ ? , 
λως &v«AoUro, ὁ τε Κασσιος τοὺς ἀποσκεδαννυμέ- 
νους σφῶν ἐλύπει. ἀπανέστησαν ὡς καὶ ἐπ᾽ ἄλλο τι 
ἐπιστρατεύσοντες. κἀν τούτῳ ὁ Κάσσιος ἔς τε τὴν 
ὁδὸν δι᾽ ἧς ἀποπορεύεσϑαι ἔμελλον ἐλόχισε, κἀνταῦϑα 
ἐπιφαν είς σφισι quet ὀλίγων ἔς τὲ δίωξιν αὐτοὺς 
ὑπηγάγετο, καὶ περιστοιχισάμενος ἄλλους τε καὶ τὸν 
᾿ῷσάκην ἀπέχτεινε. τελευτήσαντος δ᾽ ἐκείνου πᾶσαν 
τὴν Συρίαν ὁ Πάκορος ἐξέλιπε, καὶ οὐδ᾽ αὐϑίς ποτε 
ἐς αὐτὴν ἐσέβαλεν. 
“ EY e 2 , (ve ) » 
«jx δὲ ovrog ἀνεκεχωρήκει καὶ o Βίβουλος «- 
ἕων τῆς Συρίας ἀφίκετο. καίπερ ἐψηφισμένου μη- 
δένα μήτε στρατηγὸν μήϑ᾽ ὕπατον μήτε εὐϑὺς μήτε 
πρὸ πέμπτου ἔτους ἐς τὰς ἔξω ἡγεμονίας ἐξιέναι, ἵνα 


μὴ διὰ τοῦτο σπουδαρχοῦντες στασιάζωσι. καὶ αὐ- : 


' ᾿ ; e , AS CET y , ᾿ κ ' 
τὸς μὲν ἐν ἡσυχίᾳ ro ὑπήκοον Oujy«ye, rovg δὲ Oy 
Πάρϑους ἐπ᾽ ἀλλήλους ἔτρεψεν. Ὀρνοδαπάντη γάρ 
τινα σατράπην ἀχϑόμενον τῷ Ὀρώδῃ προσποιησάμε- 

3 , 2 3 LU : , , , 
vog, ἀνέπεισε δι᾿ ἀγγέλων τόν vs Πάκορον βασιλέα 
, NEC UM UNE ENENES , 3 - - 
στήσασϑαι καὶ ἐπ᾽ ἐκεῖνον μετ᾽ αὐτοῦ στρατεῦσαι. 
c * e ς 
ὁ uiv ovv πόλεμος ovrog, ὃ τε Ῥωμαίων καὶ ὁ 


- , - , " 34 9 T» 3/0. 
τῶν Πάρϑων., τῷ τετάρτῳ ἔτει ἀφ᾽ οὐ ἤρξατο. ἐπί ᾿- 


τε Μάρκου Μαρκέλλου καὶ ἐπὶ Σουλπικίου Ῥούφου 
ὑπάτων, ἐπαύσατο ἐν δὲ τῷ αὐτῷ ἐκείνῳ χρόνῳ 
καὶ ὁ Καῖσαρ τὰ ἐν τῇ Γαλατίᾳ ταραχϑέντα αὐϑις 
μάχαις κατέλαβε, πολλὰ πάνυ τὰ μὲν αὐτὸς τὰ δὲ 
καὶ διὰ τῶν ὑποστρατήγων πράξας. ὧν ἐγὼ τὰ ἀξιο- 
λογώτατα διηγήσομαι μόνα. ὁ γὰρ ᾿“μβιόριξ τοὺς 
Τρηουέρους χαλεπῶς ἔτι καὶ τότε τῷ τοῦ Ἰνδουτιο- 
μάρου ϑανάτῳ ἔχοντας παραλαβὼν τά τε αὐτόϑεν 
ἐπὶ πλεῖον συνέστησε καὶ παρὰ τῶν Κελτῶν μισϑο- 


90 


φορικὸν μετεπέμψατο. βουληϑεὶς οὖν ὁ Λαβιῆνος. s 


t2 


346 L. XL. CRASSUS IN PARTHOS. a. u. 702. 


πρὶν ἐκείνους ἐπελϑεῖν, συμμίξαι σφίσι, προενέ- 
βαλεν ἐς τὴν τῶν Τφηουίρων χώραν. καὶ ἐπειδὴ μὴ 
ἠμύνοντο τὴν ἐπικουρίαν ἀναμένοντες, ἀλλὰ ποτα- 
μόν τινα διὰ μέσου ποιησάμενοι ἡσύχαζον, συνεκά- 
λεῦε τοὺς στρατιώτας, καὶ ἐδημηγόρησε τοιάδε ἀφ᾽ 
ὧν τούς τε σφετέρους καταπλήξειν καὶ ἐχείνους. 
ἔμελλε, χφῆναί TÉ σφας ἔλεγε: πρὶν τοὺς Κελτοὺς 
αὐτοῖς ἐπαμῦναι, πρός τε τὸν Καίσαρα καὶ ἐς τὸ 
ἀσφαλὲς ἀποχωρῆσαι, ἐσήμηνέ τε εὐϑὺς συσκευά- 
σασϑαι. καὶ ἐξανέστη οὐ πολλῷ ὕστερον, προσδὸο- 
κῆσας ἔσεσϑαι τοῦτο ὃ καὶ ἐγένετο, οἵ γὰρ βάρβα- 
ροι ἀκούσαντες ταῦτα, ἣν γὰρ αὐτοῖς ἐπιμελές, καὶ 
δι᾿ αὐτό γε τοῦτο καὶ φανερῶς ἐλέχϑη, δεδιέναι τε 
αὐτὸν ὄντως καὶ φυγὴν ὡς ἀληϑῶς ποιεῖσϑαι ἐπί- 
στευσαν, καὶ τὸν ποταμὸν σπουδῇ διαβάντες ϑυμῷ 
ἐπ᾿ αὐτοὺς ἐχώρουν, ὡς τάχους ἕκαστος εἶχε. καὶ 
οὕτως ὁ Δαβιῆνος ὑπέστη τέ σφας ἐσκεδασμένους. 
καὶ τοὺς πρώτους ἐκπλήξας ῥαδίως καὶ τοὺς λοιποὺς 
δι᾿ αὐτῶν ἐκείνων ἐτρέψατο. κἀκ τούτου φευγόντων 
τέ Gov τεταραγμένως καὶ ἀλλήλοις ἐμπιπτόντων καὶ 
πρὸς τὸν ποταμὸν ὠϑουμένων πολλοὺς ἀπέκτεινε. 
διαφυγόντων τε καὶ ὡς συχνῶν. ὁ Καῖσαρ τῶν 


, τ 2 , 
μὲν ἄλλων οὐδένα λόγον ἐποιεῖτο. τὸν δὲ ᾿4μβιόριγα 


διαδιδράσκοντα ἄλλοτε ἄλλῃ καὶ πολλὰ κακουργοῦντα 
καὶ ξητῶν καὶ διώκων πράγματα ἔσχε. καὶ ἐκεῖνον 
μὲν οὐδένα τρόπον λαβεῖν ἠδυνήϑη, ἐπὶ δὲ δὴ τοὺς 
Κελτοὺς ὡς καὶ τοῖς Τρηουέροις βοηϑῆσαι ἐθελήσαν- 
τας ἐστράτευσε. καὶ ἔπραξε μὲν οὐδὲ τότε οὐδέν, 
ἀλλὰ καὶ διὰ ταχέων φόβῳ τῶν Σουήβων ἐπανεχώ- 
poer; ἔδοξε δ᾽ οὖν καὶ αὖϑις τὸν Ῥῆνον διαβεβη- 
κέναι, καὶ τῆς τὲ γεφύρας μόνα τὰ προσεχῆ τοῖς 
βαρβάροις ἔλυσε, καὶ φρούριον ἐπ᾽ αὐτῆς ὡς καὶ ἀεὶ 


"Cc wi e m Mu mz 


ἃ. u. 702. L. XL. CRASSUS IN PARTHOS. 347 


διαβησείων φὠκοδόμησε. καὶ μετὰ τοῦτο ὀργῇ τὴν 
τοῦ ᾿Δμβιόριγος διάφευξιν φέρων. τὴν πατρίδα cv- 
τοῦ καίτοι μηδὲν νεωτερίσασαν διαρπάξειν τοῖς βου- 
λομένοις ἐπέτρεψε, προεπαγγείλας σφίσιν αὐτὸ τοῦϑ᾽ 
ὅπως ὅτι πλεῖστοι συνέλϑωσιν᾽ ὅϑενπερ πολλοὶ μὲν 
Γαλάται, πολλοὶ δὲ καὶ Σύγαμβροι πρὸς τὰς ἁρπαγὰς 
ἦλθον. οὐ μέντοι καὶ ἀπέχρησε τοῖς Συγάμβροις τὰ 
ἐκείνων λήσασϑαι, ἀλλὰ καὶ αὐτοῖς τοῖς Ῥωμαίοις 
ἐπέϑεντο᾽ τηρήσαντες γάρ σφας πρὸς σίτου κομιδὴν 
ἀπιόντας ἐπεχείρησαν τῷ στρατοπέδῳ αὐτῶν, κἀν 
τούτῳ προσβοηϑησάντων σφῶν, ἐπείπερ ἤσϑοντο, 
συχνοὺς ἐφόνευσαν. καὶ of μὲν φοβηϑέντες διὰ τοῦτο 
τὸν Καίσαρα οἴκαδε σπουδῇ ἀνεχώρησαν᾽ ἐκεῖνος δὲ 
τούτων μὲν οὐδενός, διά τε τὸν χειμώνα καὶ διὰ τὸ 
τὰ ἐν τῇ Ῥώμῃ στασιάξεσϑαι, οὐδεμίαν τιμωρίαν 
ἐποιήσατο, τοὺς δὲ δὴ στρατιώτας πρὸς τὰ χειμάδια 
διαπέμψας αὐτός τε ἐς τὴν Ἰταλίαν. πρόφασιν μὲν 
τῆς ἐκεῖ Γαλατίας ἕνεκα. τὸ δ᾽ ἀληϑὲς ὅπως ἐγγύ- 
ἅ)ὲν τοῖς ev τῇ πόλει ὁρωμένοις ἐφεδρεύῃ, ἀπῆλϑε. 

κἀν τούτῳ οἵ Γαλάται αὖϑις ἐνεόχμωσαν. "4govsg- 
vol γὰρ ἡγουμένου σφῶν Οὐερκιγγετόριγος ἀπέστη- 
σαν, καὶ τούς τὲ Ῥωμαίους, ὅσους ἔν τε τῇ χώρα 
σφῶν εὗρον, πάντας ἀπέχτειναν , καὶ ἐπὶ τὴν συμ- 
μαχίδα αὐτῶν χωρήσαντες τοὺς μὲν συναποστὴναί 
σφισιν ἐθελήσαντας περιεῖπον, τοὺς δὲ λοιποὺς ἐκα- 
κούργουν. μαϑὼν οὖν ταῦϑ᾽ ὁ Καῖσαρ ἀνεκομίσϑη, 
καὶ καταλαβὼν αὐτοὺς ἐς Βιτούριγας ἐμβεβληκότας 
ἐκείνοις μέν, οὐ γάρ πῶ πάντες of στρατιῶται αὐτοῦ 
παρῆσαν, ovx ἐπήμυνεν, ἐς δὲ δὴ τὴν ᾿Δἀρουερνίδα 
ἀντεμβαλὼν ἐπανήγαγεν οἴκαδε τοὺς πολεμίους. καὶ 
οὐ γὰρ ἐδόκει πω ἀξιόμαχος αὐτοῖς εἶναι, προαπε- 
χώρησεν. αὖϑις οὖν ἐκεῖνοι πρύς τὲ οὐδὲ Βιτούρι- 


34 


[7] 


348 L. XL. CRASSUS IN PARTHOS. a. u. 702. 


yag ἐπανῆλθον, καὶ πόλιν αὐτῶν ᾿Δουαρικὸν ἑλόντες 
ἐπὶ πλεῖστον ἐν αὐτῇ ἀντέσχον. ὕστερον δὲ ὑπὸ 
τῶν Ῥωμαίων πολιορκούμενοι. τό τὲ γὰρ τεῖχος δυσ- 
πρόσιτον ἦν, τῇ μὲν ἑλῶν δυσδιαβάτων, τῇ δὲ πο- 
ταμοῦ ῥοώδους αὐτὸ περιέχοντος. καὶ αὐτοὶ παμ- 
πληϑεῖς ὄντες τάς τε προσβολάς σφῶν ῥαδίως ἀπε- 
κρούοντο, καὶ ἐπεξιόντες πολλὰ αὐτοὺς ἐλύπουν. καὶ 
τέλος τά τε πέριξ πάντα, οὐχ ὅπως ἀγροὺς ἢ κώμας, 
ἀλλὰ καὶ πόλεις ἀφ᾽ ὧν ὠφέλειάν τινα ἔσεσϑαί σφισι 
προσεδόκων. κατέφλεξαν. εἴ τέ τι παρὰ τῶν πόρρω- 
Oev συμμάχων ἐκομίξετο αὐτοῖς. διήρπαξον,. ὥστε 
πολιορκεῖν τὴν πόλιν τοὺς Ῥωμαίους δοκοῦντας τὰ 
τῶν πολιορκουμένων πάσχειν, πρὶν δὴ ὑετός τε λά- 
βρος καὶ πνεῦμα μέγα προσβάλλουσί πῃ αὐτοῖς ἐπι- 
γενόμενον. ὁ γὰρ χειμὼν ἐνειστήκει. πρώτους μὲν 
ἐκείνους ἀπήλασε. καὶ ἐς τὰς σκηνὰς ἐπανήγαγεν, 
ἔπειτα δὲ καὶ τοὺς βαρβάρους ἐς τὰς οἰκίας κατέ- 
κλεισεν. ἀπελθόντων γὰρ αὐτῶν ἀπὸ τῶν ἐπάλξεων 
of Ρωμαῖοι προσέβαλον ἐξαίφνης αὖϑις αὐταῖς ἐρή- 
uoug ἀνδρῶν οὔσαις καὶ πύργον τινὰ παραχρῆμα, 
πρὶν καὶ αἰσϑέσϑαι τοὺς πολεμίους τῆς παρουσίας 
σφῶν. ἕλόντες ἔπειτα καὶ τὰ λοιπὰ οὐ χαλεπῶς ἐχει- 
οώσαντο. καὶ τήν τὲ πόλιν πᾶσαν διήρπασαν. καὶ 
τοὺς ἀνθρώπους πάντας ὀργῇ τῆς v6 προσεδρείας 
καὶ τῆς ταλαιπωρίας ἔσφαξαν. 

πράξας δὲ ταῦτα ὁ Καῖσαρ ἐπὶ τὴν χώραν αὐτῶν 
ἐπεστράτευσε. καὶ ἐπειδὴ πολεμούμενοι τὰς γεφύρας 
οἵ λοιποὶ ᾿ἀρουερνοὶ προεκεχρατήκεσαν, δι᾽ ὧν δια- 
βῆναι αὐτὸν ἐχρῆν. ἀπορήσας ὅπως περαιωϑῇ. ἐπι- 
παρῆλϑεν ἐπὶ πολὺ παρὰ τὴν ὄχϑην. εἴ πὼς ἐπιτη- 
δείου τινὸς χωρίου ὥστε πεξῇ δι᾽ αὐτοῦ τοῦ ὕδατος 
διελϑεῖν λάβοιτο. κἀκ τούτου ἔν τε ὑλώδει τινὶ καὶ 


iier ito Bon ie cos ΤῊ Ὁ a 1f ai 


a. u. 702. L. XL. CRASSCS IN PARTIHOS. 349 


ἐν συσκίῳ τόπῳ γενόμενος τὰ μὲν σκευοφόρα καὶ τοῦ 
στρατοῦ τὸ πλεῖον προέπεμψε, μακρὰν ἐκτεταμένῃ 
τάξει κελεύσας αὐτοὺς προϊέναι. ὥστε καὶ πάντας 
σφᾶς ἐνταῦϑα εἶναι δοκεῖν᾽ αὐτὸς δὲ μετὰ τῶν ἐρ- 
ρωμενεστάτων ὑπέμεινε, καὶ ξύλα ve ἔτεμε καὶ σχε- 
δίας ἐποίησε καὶ ἐπ᾿ αὐτῶν διέβη τὸ ῥεῦμα, τῶν 
βαρβάρων πρός τε τοὺς ἐν τῷ πρόσϑεν πορευομένους 
τὸν νοῦν ἐχόντων καὶ τὸν Καίσαρα μετ᾽ αὐτῶν εἶναι 
λογιξομένων. καὶ μετὰ τοῦτο τοὺς τὲ προεληλυϑότας 
νυχτὸς ἀνεκαλέσατο, καὶ διαβιβάσας αὐτοὺς ὁμοίως 
τῆς μὲν χώρας ἐκράτησε. τῶν δ᾽ ἀνθρώπων ἐς Γερ- 
γοουίαν συγκαταφυγόντων καὶ ἐκεῖσε πάντα τὰ τι- 
μεώτατά σφισι συγκομισάντων πλεῖστον πόνον μάτην 
αὐτοῖς προσεδρεύων ἔσχε. TO τὲ γὰρ φφούριον ἐπί 
τε λόφου καρτεροῦ ἣν καὶ τείχεσιν ἰσχυρῶς ἐκεκρά- 
τυντο, καὶ of βάρβαροι πέριξ αὐτὸ πάντα τὰ μετέωρα 
κατειληφότες περιεφρούρουν, ὥστε καὶ μένειν αὐτοῖς 
κατὰ χώραν ἀσφαλῶς ὑπάρχειν. καὶ ἐπικαταϑέουσι 
πλεονεκτεῖν τὰ πλείω. ἔν vs γὰρ πεδίῳ ὁ Καῖσαρ 
ηὐλίξετο. οὐ γὰρ εὐπόρησεν ἐχυροῦ χωρίου. καὶ αὐ- 
τὸς μὲν οὔτε προεγίγνωσκεν, οἵ δὲ δὴ βάρβαροι. ὡς 
καὶ ὑπερδεξίων ὄντες. τό τὲ στρατύπεδον αὐτοῦ 
κατεϑεώντο καὶ ταῖς καταδρομαῖς ἐπικαίροις ἐχρῶντο. 
εἴ τέ πῃ περαιτέρω τοῦ καιροῦ προχωρήσαντες ἀνε- 
κόπτοντο, δι᾿ ὀλίγου αὖϑις ἐντὸς τῆς ἐπικρατείας 
σφῶν ἐγίγνοντο᾽ οἵ γὰρ Ρωμαῖοι οὐδένα τρόπον. ἐφ᾽ 
ὅσον οἵ τε λίϑοι καὶ τὰ ἀκόντια ἐξικνεῖτο, πελάσαι 
τοῖς χωρίοις ἐδύναντο. ὁ οὖν Καῖσαρ. ἐπειδὴ ὃ τὲ 
χρόνος ἄλλως ἀναλοῦτο. καὶ πολλάκις καὶ πρὸς αὐτὸ 
τὸ ὄρϑιον, ἐφ᾽ οὗ τὸ πόλισμα ἦν, προσβαλὼν μέ- 
ρους μέν τινος ἐχράτησεν αὐτοῦ, ὥστε καὶ ἐντειχί- 
σασϑαί τι ῥάω vs ἐκεῖϑεν τὴν ἐπὶ τἄλλα ἔφοδον ποι- 


90 


37 


38 


[2] 


390 L. XL. CRASSUS IN PARTHOS. a. u. 702. 


εἴσϑαι. τὸ δ᾽ ὅλον ἀπεχρούετο, καὶ τῶν τε στρατιω- 
τῶν συχνοὺς ἀπέβαλλε καὶ ἐκείνους ἀλήπτους ἑώρα 
ὄντας. τά τὲ τῶν Αἰδούων ἐν τούτῳ ἐκινήϑη. καὶ 
προσέτι καὶ πρὸς τούτους ἀπελθόντος αὐτοῦ κακῶς 
οἱ καταλειφϑέντες ἀπήλλαξαν. ἀνέστη. 

of γὰρ Αἴδουοι κατ᾽ ἀρχὰς μὲν ταῖς τε ὁμολο- 
γέαις ἐνέμειναν καὶ ἐπικουρίας αὐτῷ ἔπεμπον. ἔπειτα 
δὲ xal ἄκοντες ἐπολέμησαν, ἀπατησάντων σφᾶς ἄλ- 
λῶν τε καὶ Διταουίχου. ἐπειδὴ γὰρ οὐκ ἔπειϑεν αὐ- 
τοὺς ἄλλως τοῦτο ποιῆσαι. διεπράξατο προσταχϑῆ- 
ναί of πρὸς τὸν Καίσαρα ἀπαγαγεῖν τινας ἐπὶ συμ- 
μαχίᾳ δῆϑεν αὐτοῦ. καὶ ὥρμησε μὲν ὡς καὶ τοῦτο 
ποιήσων. προπέμψας δὲ ἱππέας. καὶ κελεύδας τισὶν 
αὐτῶν ἐπανελϑοῦσιν εἰπεῖν ὅτι οἵ τε συμπεμφϑέντες 
σφίσι καὶ οἵ ἄλλοι οἵ παρὰ τοῖς Ῥωμαίοις σφῶν ὄυ- 
τὲς συνειλημμένοι τε ὑπ᾽ αὐτῶν εἰσι καὶ ἀπολώλασι, 
προσπαρώξυνε τοὺς στρατιώτας δημηγορήσας ἀκό- 
λουϑα τοῖς ἀγγέλοις. καὶ οὕτως αὐτοί τε ἐπανέστη- 
σαν καὶ τοὺς ἄλλους συμμετέστησαν. καὶ τότε μέν, 
ὁ γὰρ Καῖσαρ ὡς τάχιστα τοῦτ᾿ ἤσϑετο. τούς τε 4{- 
δούους οὖς εἶχε καὶ ἐδόκει πεφονευκέναι ἔπεμψεν 
αὐτοῖς, ὥστε φανεροὺς πᾶσι ξώντας γενέσϑαι. καὶ 
τῷ ἱππικῷ ἐφέσπετο, μετενόησαν καὶ συνηλλάγησαν᾽ 
αὖϑις δὲ τῶν Ῥωμαίων πρός τὲ τῇ Γεργοουίᾳ τῇ τοῦ 
Καίσαρος ἀπουσίᾳ πταισάντων. καὶ μετὰ τοῦτο παν- 
τάπασιν ἀπ᾽ αὐτῆς ἀποχωρησάντων. ἐφοβήϑησαν οἵ 
τήν τε ἐπανάστασιν πράξαντες καὶ νεωτέρων ἀεὶ 
πραγμάτων ἐφιέμενοι μὴ σχολάξοντες ... ποιήσωνται. 
καὶ ἐνεόχμωσαν. μαϑόντες δὲ τοῦϑ'᾽ οἵ στρατεύοντες 
αὐτῶν τῷ Καίσαρι ἠτήσαντο ἐπιτραπῆναί σφισιν oi- 
καδὲ ἀπελϑεῖν, ὑποσχόμενοι πάντα καταστήσειν. καὶ 
οὕτως ἀφεϑέντες πρός τε Νοουιοδουνόν. ἔνϑα τά τὸ 


—— € 


a. u. 702. L. XL. CRASSUS IN PARTHOS. 901 


χρήματα καὶ τὸν σῖτον ὁμήφους τὲ πολλοὺς οἱ Ῥω- 
μαῖου κατετέϑειντο, ἤλθον. καὶ τούς vt φρουροὺς 
αὐτῶν, συναιρομένων um τῶν ἐπιχωρίων, μὴ "OM 
δεχομένους ἔφϑειραν, καὶ ἕν κράτει πάντων αὐτῶν 
ἐγένοντο. καὶ ἐκείνην τὲ τὴν πόλιν ἐπίκαιρον οὖσαν 
κατέπρησαν, ὕπως μὴ ot Ῥωμαῖοι ὁρμητήριον αὐτὴν 
τοῦ πολέμου ποιήσωνται, καὶ τὰ λοιπὰ τῶν Αἰδούων 
προσαπέστησαν. ὁ ovv Καῖσαρ ἐπεχείρησε μὲν πα- 
ραχρῆμα ἐπ᾽ αὐτοὺς στρατεῦσαι, μὴ δυνηϑεὶς δὲ διὰ 
τὸν ποταμὸν τὸν Aíygov ἐπὶ Afyyovas ἐτράπετο. καὶ 
ὁ “μὲν οὐδὲ ἐκεῖνα κατώρϑωσεν, ὁ δὲ δὴ “αβιῆνος 
τὴν νῆσον τὴν ἐν τῷ Σηκουανῷ ποταμῷ οὔσαν; τούς 
τὲ προκινδυνεύσαντας ἐν τῇ ἠπείρῳ κρατήσας καὶ 
τὴν διάβασιν πολλαχῇ ἅμα κατά τε τὸν ῥοῦν καὶ ἀνά- 
παλιν, ὅπως μὴ καϑ' ἕν περαιούμενος κωλυϑῇ. ποιη- 
σάμενος. κατέσχε. 

πρὶν δὲ τοῦτο γενέσϑαι. καταφρονήσας ὁ Οὐερ- 
κιγγετόριξ τοῦ Καίσαρος ἐξ ὧν ἐπταίκει, ἐπ᾽ ᾽4λλό- 
βριγας ἐστράτευσε. x&v τούτῳ ὁρμήσαντα αὐτὸν ὡς 
καὶ βοηϑήσοντά σφισιν. ἀπέλαβεν ἐν Σηκουανοῖς γε- 
νόμενον καὶ ἐνεχυκλώσατο, οὐ μέντοι κακόν τι εἰρ- 
γάσατο., ἀλλὰ καὶ πᾶν τοὐναντίον τούς τε Ρωμαίους 
ἠνάγκασεν ἀγαϑοὺς εἶναι ἀπογνώσει τῆς σωτηρίας, 
καὶ αὐτὸς ὑπό τε TOU πλήϑους καὶ ὑπὸ τοῦ ϑράσους 
ἔπταισε. καί τι χαὶ ὑπὸ τῶν Κελτῶν τῶν τοῖς Ῥω- 
μαίοις συμμαχούντων ἐσφάλη ταῖς τε γὰρ ὁρμαῖς 
ἀπλήστοις σώμασι τὴν τόλμαν προσεπισχυρίσαντες 
διέρρηξαν τὴν περίσχεσιν. εὑρὼν, δὲ δὴ τὸ εὕρημα 
τοῦτο ὁ Καῖσαρ οὐκ ἀνῆκεν. ἀλλ᾽ ἐς ᾿Δλεσίαν τοὺς 
διαφυγόντας αὐτῶν κατακλείσας ἐπολιόρκει. χάν 
τούτῳ ὁ Οὐερκιγγετόριξ τὸ μὲν πρῶτον τοὺς ἱππέας, 
πρὶν παντελῶς ἀποτειχισϑῆναι. ἐξέπεμψε. τῆς τὲ 


99 


40 


0 


41 


802 L. XL. CRASSUS IN PARTHOS. a. u, 702. 


τροφῆς τῶν ἵππων ἕνεκα. ov γὰρ qv, xol ὅπως ἐς 
τὰς πατρίδας ἕκαστοί σφῶν κομισϑέντες τά τε ἐπι- 
τήδεια καὶ ἐπικουρίαν αὐτῷ ἀγάγωσιν. ἐπεὶ δ᾽ οὗτοί 
τε ἐχρόνιξον καὶ τὰ σιτία σφᾶς ἐπιλείπειν ἤρξατο, 
τούς τὲ παῖδας καὶ τὰς γυναῖκας καὶ τῶν ἄλλων τοὺς 
ἀχρειοτάτους ἐξέβαλεν, ἐλπίσας μάτην ὅτι ἢ καὶ ἐκεῖ- 
νοι πρὸς τῶν Ῥωμαίων τῆς λείας ἕνεκα σωϑήσονται. 
ἢ οἵ γε λοιποὶ ταῖς τροφαῖς αὐτῶν ἐπὶ πλεῖον χρη- 
σάμενοι περιγενήσονται. ὃ γὰρ Καῖσαρ ἄλλως μὲν 
οὐδ᾽ αὐτὸς τῶν ἐπιτηδείων, ὥστε καὶ ἑτέρους τρέ- 
φειν, εὐπόρει᾽ τοῖς δ᾽ οὖν πολεμίοις ἰσχυροτέραν 
τὴν σιτοδείαν, ἐπανελθόντων αὐτῶν ἐλπίδι τοῦ πάν- 
TOS σφᾶς καταδεχϑήσεσϑαι, ποιήσειν νομίσας πάντας 
αὐτοὺς ἀπεώσατο. καὶ οἱ μὲν οὕτως ἐν τῷ μέσῳ τῆς 
πόλεως καὶ τοῦ στρατοπέδου. μηδετέρων σφᾶς δεχο- 


- , ? , Ξ ec - 
μένων. οἰκτρότατα ἀπώλοντο᾽ ἡ δὲ ἐπικουρία τῶν 


τε ἱππέων καὶ τῶν ἄλλων τῶν ὑπ᾽ αὐτῶν ἀχϑέντων 
ἐπῆλϑε μὲν οὐκ ἐς μακρὰν τοῖς βαρβάροις. ἵππομα- 
χίᾳ δὲ δὴ ... τῶν Ῥωμαίων τῇ βοηϑείᾳ. καὶ μετὰ 
τοῦτο πειράσαντες νυχτὸς διὰ τῶν περιτειχισμάτων 
ἐς τὴν πόλιν ἐσελϑεῖν ἰσχυρῶς ἐπόνησαν. τάφρους 
τε γὰρ οἵ Ῥωμαῖοι κρυπτὰς ἐν τοῖς ἱππασίμοις ἐπε- 
ποιήκεσαν καὶ σκόλοπας ἐς αὐτὰς ἐνεπεπήχεσαν, 
πάντα ἐπιπολῆς τῷ ἄλλῳ τῷ πέριξ χωρίῳ ὁμοιώσαν- 
τὲς, ὥστε καὶ τοὺς ἄνδρας καὶ τοὺς ἵππους ὅτι μά- 
λιστα ἐς αὐτὰ ἀπερισκέπτως ἐμπεσόντας σφαλῆναι. 
οὐ μέντοι καὶ ἐνέδοσαν πρὶν ἐκ παρατάξεως αὖϑις 
πρὸς αὐτοῖς τοῖς τειχίσμασιν αὐτοί τε ἅμα καὶ οἵ ἐκ 
τῆς πόλεως ἐπεξελθόντες πταῖσαι. 

ὁ δ᾽ οὖν Οὐερκιγγετόριξ ἠδυνήϑη μὲν ἐκφυγεῖν, 
οὔτε γὰρ ἑάλω καὶ ἄτρωτος ἣν; ἐλπίσας δ᾽, ὅτι ἐν 
φιλίᾳ ποτὲ τῷ Καίσαρι ἐγεγόνει, συγγνώμης παρ᾽ 


ἃ. ἃ. 702. 703. L. XL. CRASSUS IN ARVERNOS. 909 


3 » 7 5 A DRUN ' , 
αὐτοῦ τευξεσϑαι. ἡλϑε πρὸς αὐτὸν μὴ ἐπικηρυκευ- 
, 
σάμενος, καὶ καϑημένῳ οἱ ἐπὶ βήματος ἐξαίφνης 
ὥφϑη, ὥστε καὶ ταραχϑήναί τινας᾽ ἄλλως τε γὰρ 
περιμήκης, ἦν καὶ ἐν τοῖς ὅπλοις δεινῶς ἐνέπρεπεν᾽ 
ἡσυχίας δ᾽ οὖν γενομένης εἶπε μὲν οὐδέν, πεσὼν δὲ 
ἐς γόνυ τώ τε χεῖρε πιέσας ἐδεῖτο. ταῦτα τοῖς μὲν 
Ξ- - - , € 
ἄλλοις oixrov τῇ vt τῆς προτέρας αὐτοῦ τύχης ἀνα- 
μνήσει καὶ τῷ τῆς παρούσης ὄψεως περιπαϑεῖ ἐνέ- 
De S ERR « 531. 1δ 9 νὴ πρὸ E » o0 
βαλεν᾽ o δὲ δὴ Καῖσαρ αὐτὸ τε αὐτῷ τοῦτο. δι΄ ὁ 
μάλιστα σωϑήσεσϑαι προσεδόκησεν, ἐπεκάλεσε, τῆς 
^ 

γὰρ φιλίας τὴν ἀντίταξιν ἀντιϑεὶς χαλεπωτέραν τὴν 
2 - - 3 Ὁ 
ἀδικίαν αὐτοῦ ἀπέφηνε. καὶ διὰ τοῦτο οὔτε ἐν τῷ 
- 2 X ? , 3 3 3 M P] - 
παραχρῆμα αὐτὸν ἠλέησεν ἀλλ εὐϑυς ἐν δεσμοῖς 

2 τ » 3 
ἔδησε, καὶ ἐς τὰ ἐπινίκια μετὰ τοῦτο πέμψας ἀπέ- 

XTELVE. 
- ^ 5 “ 2 , , ^ A 
τοῦτο uiv ovv ὕστερον ἐγένετο, vOv& δὲ τοὺς 
Ὁ » - 

uiv ὁμολογίᾳ τῶν λοιπῶν προσέϑετο, τοὺς δὲ καὶ 


μάχῃ κρατήσας ἐδουλώσατο. οἵ τε γὰρ Βελγικοὶ of 
πλησιόχωροι. Κοόμμιόν τινα ᾿'Δτρέβαν προστησάμενοΐξ 


σφῶν, ἐπὶ πλεῖστον ἀντέσχον, καὶ δύο τε ἱππομαχίαις 
ἀγχώμαλά πῃ ἠγωνίσαντο, καὶ τρίτῃ πεξομαχίᾳ ἰσο- 
πάλῳ τὸ πρῶτον συνενεχϑέντες ἔπειτα ὑπὸ τοῦ ἵππι- 
κοῦ κατὰ νώτου σφίσιν ἀνελπίστως προσπεσόντος 
ἐτράπησαν. κἀκ τούτου tO τε στρατόπεδον τῆς νυχτὸς 
oí περιλιπεῖς ἐξέλιπον, καὶ διελθόντες ὕλην τινὰ 
ἐκείνην τε ἐνέπρησαν καὶ τὰς ἁμάξας μόνας ὑπελί- 
ποντο, ὅπως τῶν πολεμίων διά τε ταῦτας καὶ διὰ τὸ 
πῦρ χρονισάντων φϑάσωσιν ἐς τὸ ἀσφαλὲς ἀποχωρή- 
σαντες. οὐ μέντοι καὶ ἐπιτυχεῖς τῆς ἐλπίδος ἐγένοντο᾽ 
of γὰρ Ῥωμαῖοι ὡς τάχιστα τῆς φυγῆς αὐτῶν ἤσϑον- 
το, ἐπεδίωξαν σφας. καὶ ἐντυχόντες τῷ πυρὶ τὰ μὲν 
χατέσβεσαν τὰ δὲ καὶ διέκοψαν, καί τινες καὶ διὰ 
DIO CASSIUS. I. 23 


42 
ἃ. u. 


703 


43 


44 


394 L. XL. GALLIA DOMITA. ἃ. ἃ. 702. 


μέσης τῆς φλογὸς δραμόντες κατέλαβον αὐτοὺς ἀπροσ- 
δόκητοι καὶ παμπληϑεῖς ἐφόνευσαν. ἐκ δὲ τούτου 
τῶν μὲν ἄλλων τινὲς ὡμολόγησαν, ὁ δὲ ᾿Ατρέβας 
διαφυγὼν οὐδ᾽ ὡς ἡσύχασεν, ἀλλὰ καὶ τὸν “αβιῆνον 
ἐπεχείρησεν ἐνεδρεῦσαί ποτε. ἡττηϑεὶς δὲ τῇ μάχῃ 
ἀνεπείσϑη μὲν ἐς λόγους αὐτῷ ἐλϑεῖν, πρὶν δὲ ἢ 
OTLOUV. συμβ βῆναι. τρωϑεὶς ὑπό τινος τῶν Ῥωμαίων 
ἀπιστίᾳ τοῦ μὴ ἂν ἀκριβῶς εἰρηνῆσαι διέφυγε; καὶ 
χαλεπὸς αὖϑις αὐτοῖς ἐγένετο. μέχρις οὐ ἀπογνοὺς 
τὰ πράγματα τοῖς μὲν ἄλλοις τοῖς συνοῦσίν οἱ ἀκέ- 
φαιον τὴν ἄδειαν ἐπὶ πᾶσι τοῖς σφετέροις ἔπραξεν, 
αὐτὸς δὲ ἑαυτῷ τὸ μηδέποτε, ὡς γέ τινες, ἐς ὄψιν 
μηδενὸς Ῥωμαίου ἐλθεῖν. ἐκεῖνοί τε οὖν οὕτω κατε- 
λύσαντο, καὶ of λοιποὶ μετὰ τοῦτο, οἱ μὲν ἑκούσιοι 
of δὲ καὶ καταπολεμηϑέντες. ἐχειρώϑησαν, καὶ «v- 
τοὺς ὁ Καῖσαρ καὶ φρουραῖς καὶ δικαιώσεσι χρημά- 
τῶν τὲ ἐσπράξεσι καὶ φόρων ἐπιτάξεσι τοὺς μὲν 
ἐταπείνωσε τοὺς δὲ ἡμέρωσε. 
ταῦτα μὲν οὕτως ἐπί τὲ 4ovxíov Παύλου καὶ 
ἐπὶ Γαΐου Μαρκέλλου ὑπάτων ἐτελευτήϑη, ὁ δὲ δὴ 
Καῖσαρ τῶν μὲν Γαλατῶν ἕνεκα καὶ τοῦ χρόνου τοῦ 
πρὸς τὴν ἡγεμονίαν αὐτῷ δοϑέντος ἔκ τὲ τῆς Γαλα- 
τίας ἀπαλλαγῆναι καὶ ἐς τὴν Ῥώμην ἐπανακομισϑήναι 
ὥφειλεν᾽ ἐκεῖνός τὲ γὰρ ἐπ᾽ ἐξόδῳ jv καὶ ὁ πόλεμος 
ἐπέπαυτο, καὶ οὐδεμίαν ἔτ᾽ εὐπρεπῆ σκῆψιν πρὸς τὸ 
μὴ οὐ τά τε στρατόπεδα ἀφεῖναι καὶ ἰδιωτεῦσαι εἴχεν" 
ἐπεὶ δὲ τά τε ἕν τῷ ἄστει ἐστασιάξετο, καὶ ὁ Kodo- 
dog ἐτεϑνήκει., ὃ τὲ Πομπήιος ἔν τὲ δυνάμει agus, 
ἅτε τρίτον ὑπατευκος καὶ τὴν ἐν τῇ Ἰβηρίᾳ ἀρχὴν 
ἐπὶ πέντε ἄλλα ἔτη δοϑῆναί οἵ διαπεπραγμένος, ἐγέ- 
vero, καὶ αὐτῷ οὐκέτ᾽ οἰκείως. ἄλλως τὲ καὶ τοῦ 
παιδίου, ὅπερ που καὶ μόνον ἐν τῇ φιλίᾳ αὐτοὺς 


δία, 701. L. XL. GALLIA DOMITA. 355 


, , Ἁ -»" 
χατεῖχε, τετελευτηκότος, . . ., ἐφοβηϑὴ μὴ τῶν στρα- 
zd /, "n 2. 
τιωτῶν ψιλωϑεὶς ἐπί τε ἐκείνῳ καὶ ἐπὶ τοῖς ἄλλοις 

» ? , 
ἐχϑροῖς γένηται, καὶ οὐ διῆκεν αὐτούς. i 
M τ 5 o) , 2 
ἐν γὰρ δὴ τοῖς αὐτοῖς τούτοις ἔτεσιν ἀλλα τὲ ἐν 
» , " 3 , 
τῇ πόλει στασιώδη πολλὰ xcv ταῖς ἀρχαιρεσίαις μά- 
λιστα ἐγέ ὅστε μόλις ἐβδό ἡ τόν “τε. Ka- 
ιστα ἐγένετο, ὥστε μόλις ἑβδόμῳ μηνὶ τὸν τε Κα 
" Α * , c , 2 -» ^ 
Aovivov καὶ vov Μὲεσσαλαν vzcrovg ἀποδειχϑῆναι 
n 3.92.. δὰ , vy) ; 1 , , 
καὶ οὐδ᾽ ἂν rore ῃρέϑησαν, εἰ μὴ Κυιντὸς vs Ioy- 
ς ^ t A -" ^ 
πήιος 0 Ῥοῦφος ἐς τὸ δεσμωτήριον ὑπὸ τῆς βουλῆς. 
? - 2007 » 
καίτοι τοῦ τε Σύλλου ϑυγατριδοὺς ὧν καὶ δημαρχῶν. 
- "ὦ E ze ^ 
ἐνεβλήϑη, καὶ τοῦτο καὶ τοῖς ἄλλοις τοῖς κακουργῆ- 
, ΕΣ , 2 , E ΄ ς ' 
Got τι ἐϑελησασιν ἐψηφίσϑη, τῷ ve Πομπηΐῳ ἡ προς 
, 2 e 
αὐτοὺς βοήϑεια ἐνεχειρίσϑη. ἔστι uiv γὰρ ὅτε καὶ 
of ὄρνιϑες τὰς ἀρχαιρεσίας ἐπέσχον. οὐ βουλόμενοι 
τοῖς μεσοβασιλεῦσι γενέσθαι μάλιστα δὲ oí δήμαρ- 
χοι, τὰ πράγματα τὰ ἐν τῇ πόλει διέποντες ὥστε καὶ 
τὰς πανηγύρεις ἀντὶ τῶν στρατηγῶν ποιεῖν, ἐκώλυον 
- ^ e 
τὰς λοιπὰς ἀρχὰς αἱρεϑῆναι. καὶ διὰ τοῦτο καὶ ὃ 
Ῥοῦφος ἐς τὸ οἴκημα ἐσέπεσε. καὶ οὗτος μὲν τὸν 
? € , 
Φαουώνιον ἀγορανομοῦντα ἐς αὐτὸ ὕστερον ἀπό τινος 
, » 3 
οὐ μεγάλης αἰτίας. ἵνα δὴ κοινωνὸν τῆς ἀτιμίας λά- 
fu. κατέϑετο᾽ πάντες δὲ οἵ δήμαρχοι ἄλλας τε σκή- 
ψεις ἐμποδίους ἐσέφερον, καὶ χιλιάρχους ἀντὶ τῶν 
ὑπάτων, ὕπως πλείους ἄρχοντες, ὥσπερ ποτέ, ἀπο- 
δεικνύωνται., καϑιστάναι ἐσηγοῦντο. ἐπειδή τε οὐ- 
M 5 - » ^ , 
δεὶς αὐτῶν ἐπείσϑη. δικτάτωρα γοῦν τὸν Πομπήιον 


λεχϑήναν δεῖν ἔφασκον. καὶ ἐπὶ πλεῖστον ἐπὶ τῇ προ- 


, , Nl - ᾽ RIA ' , , 
φάσει ταύτῃ διέτριψαν᾽ ἐκεῖνός τε γὰρ ἀπεδήμει, 
»" 2 ΄ 
καὶ ἐκ τῶν παρόντων οὔτε ψηφίσασϑαί τις αὐτό, 
᾿ w , , 
πρὸς γὰρ τὴν τοῦ XvAAov ὠμότητα ἐμίσουν πάντες 
^ , LM 35 8. nma M H - 

TO πολίτευμα, OUT αὖ μὴ ἑλεσϑαι διὰ τὸν vov Πομ- 
; , e , t 
πηίου φόβον ὑπέμεινε. τέλος δὲ ὀψέ more αὐτὸς 

23* 


45 


a.u, 
701 


t2 


46 


Ἔα 
702 


4 


356 L. XL. TUBBAEIN COMITIIS. a. ἃ. 701. 702. 


ἐλθὼν τὴν μὲν δικτατωρείαν διδομένην οἵ δῆϑεν 
οὐκ ἐδέξατο, τοὺς δὲ ὑπάτους ἀποδειχϑῆναι παρε- 
σκεύασεν. οὐ μέντοι οὐδ᾽ ἐκεῖνοι διαδόχους σφίσι 
διὰ τὸν ἐκ τῶν σφαγέων τάραχον κατέστησαν, καί- 
περ καὶ τὴν βουλευτικὴν ἐσθῆτα καταϑέμενοι, κἀν 
τῇ ἵἱππάδι τὴν γερουσίαν ὥσπερ ἐπὶ μεγάλῳ τινὶ 
πένϑει συνάγοντες. δόγμα τε ἐποιήσαντο μηδένα 
μήτε στρατηγήσαντα A ὑπατεύσαντα τὰς ἔξω ἡγε- 
uovíag, πρὶν ἂν πέντε ὅπη διέλθῃ, λαμβάνειν, εἴ πὼς 
ὑπὸ τοῦ μὴ παραυτίκα ἐν δυνάμει τινὶ αὐτοὺς γίγνε- 
ὅϑαι παύσαινπο σπουδαρχοῦντες. οὔτε γὰρ ἐμετρία- 
ξον ov9^ ὑγιὲς οὐδὲν ἐποίουν, ἀλλ᾽ ἐπ᾽ ἀλλήλους 
παρώρμηντο πολλὰ μὲν δαπανώμενοι πολλῷ δὲ ἔτι 
πλείω μαχόμενοι, ὥστε καὶ τὸν ὕπατόν ποτε τὸν Κα- 
λουῖνον τρωϑῆναι. οὔκουν οὔϑ'᾽ ὕπατος οὔτε στρα- 
τηγὸς οὔτε πολέαρχός τίς dog διεδέξατο, ἀλλὰ ἄναρ- 
XTOL κατὰ τοῦτο παντελῶς οἱ Ῥωμαῖοι τὰ πρῶτα τοῦ 
ἔτους ἐγένοντο. κἀκ τούτου οὔτε τι ἄλλο χρηστὸν συν- 
ἐβη, καὶ ἡ ἀγορὰ ἡ διὰ τῶν ἐννέα ἀεὶ ἡμερῶν ἀγομένη ἐν 
αὐτῇ τῇ τοῦ Ἰανοναρίου νουμηνίᾳ ἤχϑη. καὶ τοῦτό 
τε αὐτούς. ὡς οὐκ ἀπὸ ταὐτομάτου συμβὰν ἀλλ᾽ ἐν 
τέρατος λόγῳ γενόμενον, ἐθορύβει, καὶ ὅτι βύας ἐν 
τῇ πόλει xoi ὥφϑη καὶ συνελήφϑη, ἄγαλμά τέ τι 
ἐπὶ τρεῖς ἡμέρας ἵδρωσε, καὶ λαμπὰς ἐκ τῶν νοτίων 
πρὸς ἀνατολὰς διέδραμε, καὶ πολλοὶ μὲν κεραυνοὶ 
πολλοὶ δὲ καὶ βώλοι λίϑοι τε καὶ ὄστρακα καὶ αἷμα 
διὰ τοῦ ἀέρος ἠνέχϑη. δοκεῖ δὲ ἔμοιγε καὶ ἐκεῖνο 
τὸ τῷ προυερῦ cede ἐπ’ ἐξόδῳ αὐτοῦ, περί τε τὸν 
Σάραπιν καὶ περὶ τὴν Tow ψηφισϑὲν τέρας οὐδενὸς 
ἧττον γενέσϑαι᾽ τοὺς γὰρ ναοὺς αὐτῶν, οὖς ἐδέᾳ 
τινὲς ἐπεποίηντο, καθελεῖν τῇ βουλῇ ἔδοξεν. οὐ 
γὰρ δὴ τοὺς ϑεοὺς τούτους ἐπὶ πολὺ ἐνόμισαν. καὶ 


a. u. 702, L. XL. CLODII CAEDES. 357 
ὅτε γε καὶ ἐξενίκησεν ὥστε καὶ δημοσίᾳ αὐτοὺς σέ- 
βεσϑαι, ἕξω τοῦ πωμηρίου σφᾶς, ἱδρύσαντο. 

τοιαύτης οὖν τότε τῆς ἐν τῷ ἄστει καταστάσεως 
οὔσης. καὶ μηδενὸς τοῖς πράγμασιν ἐπιτεταγμένου, 
σφαγαὶ x«9' ἑκάστην ἡμέραν ὡς εἰπεῖν ἐγίγνοντο, 
τάς τε ἀρχαιρεσίας, καίτοι σπεύδοντες ἐπὶ τὰς ἀρχὰς 
καὶ δεκασμοῖς καὶ φόνοις δι᾿ αὐτὰς χρώμενοι, οὐκ 
ἐπετέλουν. ὁ γοῦν Μίλων ὑπατείαν αἰτῶν τὸν Κλώ- 
διον ἐν τῇ ᾿Αππίᾳ ὁδῷ συντυχόντα οἵ τὸ μὲν πρῶτον 
ἁπλῶς πὼς ἔτρωσεν, ἔπειτα δὲ φοβηϑεὶς μὴ ἐπεξέλϑῃ 
τῷ γεγονότι κατέσφαξεν, ἐλπίσας. ἐπειδὴ πάντας 
τοὺς οἰκέτας τοὺς τοῦτο ποιήσαντας εὐθὺς ἠλευϑέ- 
ρῶσε, ῥᾷον τοῦ φόνου τελευτήσαντος αὐτοῦ ἢ τοῦ 
τραύματος, εἰ περιγίγνοιτο, ἀφεϑήσεσϑαι. ἀκούσαν- 
τὲς οὖν τοῦϑ᾽ οἵ ἐν τῇ πόλει πρὸς ἑσπέραν δεινῶς 
ἐταράχϑησαν᾽ ταῖς τε γὰρ στάσεσιν ἀφορμὴ πολέμου 


48 


- v , 
καὶ κακῶν ἐγίγνετο, καὶ οἵ διὰ μέσου. εἰ καὶ ἐμίσουν. 


τὸν Κλώδιον, ὅμως διά τε τὸ ἀνθρώπινον καὶ ὅτι 
καὶ τοῦ Μίλωνος στερηϑῆναι ἐπὶ τῇ προφάσει ταύτῃ 
ἤϑελον, ἠγανάκτουν. παραλαβόντες δὲ αὐτοὺς οὔ- 
τῶς ἔχοντας ὅτε Ῥοῦφος καὶ Τίτος Μουνάτιος Πλάγκος 
προσπαρώξυναν" δημαρχοῦντες γὰρ ἔς τε τὴν ἀγορὰν 
νεκρὸν ὑπὸ τὴν ἕω ἐσεκόμισαν. καὶ ἐπὶ τὸ βῆμα ἐπέϑε- 
σαν πᾶσί τε ἐπεδείκνυσαν, καὶ ἐπέλεγον οἷα εἰκὸς ἦν 
ὀδυρόμενοι, ὥστετὸν ὅμιλον καὶ ἐξ ὧν ἑώρων καὶ ἐξ ὧν 
ἤκουον συνταραχϑῆναι, καὶ μήτε τοῦ ὁσίου μήτε τοῦ 
ϑείου ἔτι φροντίσαι, ἀλλὰ πάντα μὲν τὰ περὶ τὰς ταφὰς 
νόμιμα συγχέαι, πᾶσαν δὲ ὀλίγου τὴν πόλιν κατα- 
πρῆσαι. τὸ γὰρ σώμα τοῦ Κλωδίου ἀράμενοι ἔς τὲ τὸ 
βουλευτήριον ἐσήνεγκαν καὶ suQfrqGav, καὶ μετὰ 
τοῦτο πυρὰν ἐκ τῶν βάϑρων νήσαντες ἔχαυσαν καὶ 
ἐκεῖνο καὶ τὸ συνέδριον. οὕτω τὲ οὐχ ὁρμῇ τινι, 


49 


to 


eo 


4 


60 


D 


3908 . L. XL. CLODII CAEDES. a. u. 702, 


οἵα zov τοὺς ὄχλους ἐξαπιναία καταλαμβάνει, ἀλλ᾽ 
ἐκ προαιρέσεως αὐτὸ ἔπραξαν ὥστε καὶ τὴν ἐνάτην 
τὸ περίδειπνον ἐν αὐτῇ τῇ ἀγορᾷ, τυφομένου ἔτι 
τοῦ βουλευτηρίου. ποιῆσαι. καὶ προσέτι καὶ τὴν 
οἰκίαν τὴν τοῦ Μίλωνος καταφλέξαι ἐπιχειρῆσαι. 
ἐχείνη μὲν οὖν πολλῶν αὐτῇ ἀμυνάντων οὐκ ἐκαύ- 

SA M δ ΄ὔ , * 7 AN 2 , 
9 P δὲ δὴ Μίλων τεῶβ pe» περίφοβος add «e qus 
νῷ ὧν ἕκρυπτετο., οὐχ ὑπὸ ἰδιωτῶν μόνον ἀλλα καὶ 
ἵππέων βουλευτῶν τέ τινων φρουρούμενος᾽ ἐπεὶ δὲ 
τοῦτό τὲ ἐγένετο καὶ τὴν ὀργὴν τῆς γερουσίας ἐς τὸ 
τῶν ἀντιστασιωτῶν μίασμα περιχωρήσειν ἤλπισεν, 
εὐθὺς γοῦν τῆς δείλης ἐς τὸ παλάτιον δι᾽ αὐτὸ 
τοῦτο συλλεγέντες τὸν τε μεσοβασιλέα προχειρισϑή- 
ναι, καὶ τῆς φυλακῆς τῆς πόλεως καὶ ἐκεῖνον καὶ τοὺς 
δημάρχους καὶ προσέτι καὶ τὸν Πομπήιον ἐπιμελη- 
ϑῆναι ὥστε μηδὲν ἀπ᾽ αὐτῆς ἀποτριβῆναι. ἐψηφί- 


σαντο. προήξι τὲ ἐς μέσον καὶ τῆς ἀρχῆς ὁμοίως ἢ 


- , H 
καὶ μᾶλλον ἀντεποιεῖτο. 
μάχαι τε ovv ἐκ τούτου πολλαὶ καὶ σφαγαὶ αὐϑις 
ἐγίγνοντο, ὥστε τὴν βουλὴν τά vs προειρημένα ἐπι- 
κυρῶσαι. καὶ τὸν Πομπήιον μεταπέμψασϑαι, κατα- 
λόγους τὲ αὐτῷ καινοὺς ποιήσασϑαι ἐπιτρέψαι. καὶ 
^ , 3 , 5 - 3 
τὰ ἐσθήματα ἀλλαξασϑαι. ἐλθόντος τε αὐτοῦ οὐ 
- ὦ E - , ' E , 
πολλῷ ὕστερον ἔξω τε TOU πωμηρίου πρὸς τῷ ϑεατρῷ 
^ - ^ - , 
αὐτοῦ σὺν φρουρᾷ ἡϑροίσϑησαν καὶ τὰ τοῦ Κλωδίου 
? bd 3 " , € 
ὀστᾶ ἀνελέσϑαι ἔγνωσαν. τὸ vs βουλευτήριον TO 
- - ETE - / 
Φαύστῳ τῷ τοῦ Σύλλου υἱεῖ ἀνοικοδομῆσαι προσέ- 
/ 5 : E ι y , , i 
ταξαν. «v uiv γὰρ vo Ὁστίλιον, μετεσκευαστο δὲ 
ς ' - , H M NA Π 3 “Ὁ — 55€ M 
ὑπὸ τοῦ Συλλου᾽ διὸ τοῦτό vs περὶ αὐτοῦ ἔδοξε, καὶ 
eo - κ WO E , E 9 , 
πῶς ξξοικοδομηϑὲν ro ἐκείνου ovouc ἀπολαβῃ. με- 
, 4 - , » PRAET A Ld , 
τεώρου δὲ τῆς πόλεως οὔσης ἐπὶ τοῖς ἀρξουσί σφῶν, 
, - e , ' 
καὶ διαϑροούντων τῶν uiv og δικτατῶρα τὸν llou- 


a. u. 702. ; L. XL. CLODII CAEDES. 359 


πήιον, τῶν δὲ ὡς ὕπατον τὸν Καίσαρα αἵρεϑῆναι 
δεῖ, οὕτω γάρ που ἐκ προαιρέσεως ἐπὶ τοῖς κατειρ- 
γασμένοις αὐτὸν ἐτίμων ὥστε καὶ ἕξήκονθ᾽ ἡμέρας 
ϑῦσαι ἐπ᾽ αὐτοῖς ψηφίσασϑαι., φοβηϑέντες ἑκάτερον 
οἵ τε ἄλλοι βουλευταὶ καὶ BífovAog, ὅσπερ που τὴν 
γνώμην πρῶτος ἐρωτηϑεὶς ποιήσεσϑαι ἔμελλε, προ- 
κατέλαβον τὴν τοῦ πλήϑους ὁρμήν, τῷ Πομπηίῳ τὴν 
ὑπατείαν, ὥστε μὴ δικτάτωρα αὐτὸν λεχϑῆναι. καὶ 
μόνῳ ys, ἵνα μὴ ὁ Καῖσαρ αὐτῷ συνάρξῃ, δόντες. 
ξένον τε δὴ τοῦτο καὶ ἐπὶ μηδενὸς ἄλλου γενόμενον 
ἔπραξαν, καὶ ὀρϑώς αὐτὸ πεποιηκέναι ἔδοξαν᾽ ἐπειδὴ 
γὰρ ἧττον τοῦ Καίσαρος τῷ ὁμίλῳ προσέκειτο, ἀπορ- 
ρήξειν τε αὐτὸν ἀπ᾽ ἐκχείνου παντάπασι καὶ σφε- 
τεριεῖσϑαι ἤλπισαν. καὶ ἔσχεν οὕτω᾽ τῷ τε γὰρ 
καινῷ καὶ τῷ παραδόξῳ τῆς τιμῆς ἐπαρϑεὶς οὐκέτι 
οὐδὲν ἐς τὴν τῶν πολλῶν χάριν ἐβούλευσεν, ἀλλ᾽ 
ἀκριβῶς πάντα τὰ τῇ βουλῇ ἀρέσκοντα ἔπραξεν. 

οὐ μέντοι καὶ μόνος ἄρξαι ἠϑέλησε᾽ τὴν γὰρ εὖ- 
κλειαν ἐν τῷ δεδόχϑαι τοῦτ᾽ ἔχων. τὸν φϑόνον τὸν 
ἐπ᾽ αὐτῇ ἐξέκλινε. καὶ φοβηϑεὶς μήποτε κενῆς τὴς 
χώρας οὔσης ὁ Καῖσαρ ἔκ τε τῆς τῶν δυνάμεων καὶ 
ἐκ τῆς τοῦ πλήϑους σπουδῆς συνάρχων αὐτῷ δοϑῇ, 
ἐκείνῳ μέν. ἵνα μὴ καὶ παντελῶς παρημελῆσϑαι νο- 
μίσῃ κἀκ τούτου τινὰ ὀργὴν δικαίαν ποιήσηται. πα- 
ρεσχεύασε διὰ τῶν δημάρχων ἐπιτραπῆναι καὶ ἀπόντι 
τὴν ἀρχήν, ὅταν ἐκ τῶν νόμων καϑήκῃ. αἰτῆσαι, 
αὐτὸς δὲ Κύιντον Σκιπίωνα πενϑερόν τέ οἵ ὄντα 
καὶ δεκασμοῦ αἰτίαν ἔχοντα προσείλετο. οὗτος γὰρ 
γόνῳ μὲν υἱὸς τοῦ Νασικοῦ ὦν, ἐκ δὲ δὴ κλήρου 
διαδοχῆς ἐς τὸ τοῦ Μετέλλου τοῦ εὐσεβοῦς γένος 
ποιηϑεὶς καὶ διὰ τοῦτο καὶ τὴν ἐπίκλησιν αὐτοῦ φέ- 
ρῶν, τήν τε ϑυγατέρα τῷ Πομπηίῳ ἐξέδωκε, καὶ 


[2}} 


91 


52 


53 


360 L. XL. MILO ACCUSATUS. a. u. 702. 


2 3 - , e N M - 
παρ αὑτοῦ τὴν τὲ ὑπατείαν καὶ τὸ μὴ κατηγορηϑῆ- 
2 L , M Y 2 οἷν 9 5 , 
ναι ἀντελαβε. πάνυ γὰρ πολλοὶ ἐπὶ τῷ ἐγκλήματι 
, 3 ΄ ^ , 5, 0 1 , 
τουτῷ εὐϑυνϑησαν, καὶ ucÀALG) οτι τὰ δικαστηρια 

3 “- b , , 
ἀκριβέστερον ἐκ τῶν τοῦ Πομπηίου νόμων συνήγετο. 
, ' M » ξ 
πάντας τε γὰρ τοὺς ἄνδρας ἐξ ὧν τοὺς δικάσοντας 
᾽ o: E 2 ANC - 
ἀποχληροῦσϑαι ἔδει αὐτὸς ἐπελέγετο. καὶ τὸν τῶν 
, - 3 A er 
συναγορευσόντων ἑκατέρῳ τῷ μέρει ἀριϑμον ὥρισεν, 
M - , - ux iJ 
ὥστε μὴ ὑπὸ ToU πλήϑους αὐτῶν τοὺς δικαστὰς 90- 
ρυβουμένους ἐκταράττεσϑαι. χρόνον τε τῷ μὲν διώ- 
, [4 - M , ^d yi , , 
«ovr, δυο ὥρας. τῷ δὲ φεύγοντι τρεῖς δέδοσθϑαι ἐκέ- 
e D , p b 
λευσε. καὶ o δὴ μάλιστα πλείστοις ἐλυμαίνετο, τό 
ς δ , 
τινας ἐπαινέτας ὑπὸ τῶν χρινομένων δέδοσϑαι, πάμ- 
^ c M - , , 
πολλοι γὰρ ὑπὸ τῶν ἀξιοπίστων ἐπαινούμενοι ἐξηρ- 
΄ , " 
παάξοντο. ἐπηνώρϑωσε. νομοϑετήσας μηδένα ἔτι τὸ 
, , ᾿Ξ , 
παράπαν ἐπαινέτην τοῖς τοιούτοις γίγνεσϑαι. καὶ 
- » e - 
ταῦτα μὲν ἄλλα τέ τινα κατὰ πάντων ὁμοίως τῶν 
b f m 1 * ' 3 1 , 
δικαστηρίων évty91, τοῖς δὲ δὴ τας ἄρχας δεκαξουσι 
^ , , , 
καὶ τοὺς προξεαλωώκότας ἐπὶ τοιούτῳ τινὶ κατηγόρους 
e , 3 des 
ἐπέστησεν, «040v σφισιν οὐκ ἐλάχιστον προϑείς 
» - e ^ E 
εἰ γάρ τις ἤτοι δύο τῶν ὁμοίων τῶν τε ἐλαττόνων 
- , - E] ^ ' 
q καὶ ἕνα τῶν uatovor τῆς χκαϑ' ἕαυτον αἰτίας 
- c /; 
εἷλεν. ἄδειαν εὑρίσκετο. 
à , , 
ἄλλοι τὲ οὖν £x τούτου πολλοὶ καὶ ἑάλωσαν καὶ 


ς x , , - - 
Πλαύτιος Ὑψαῖος ἀνταιτῆσας τῷ τὲ Μίλωνι καὶ τῷ. 


Σκιπίωνι τὴν ὑπατείαν. τῶν γὰρ δὴ τριῶν δωρο- 
φορησάντων μόνος ἐκεῖνος κατεδικάσϑη. ὅ τὲ γὰρ 
Σκιπίων ἐγράφη μὲν καὶ ὑπὸ δυοῖν ye, οὐκ ἐκρίϑη 
δὲ διὰ τὸν Πομπήιον" καὶ ὁ Μίλων ἐπὶ μὲν τούτῳ 
ovx ἐσήχϑη, τὸ γὰρ τοῦ φόνου ἔγκλημα μεῖξον εἶχεν, 
ὑπαχϑεὶς δὲ ἐπ᾽ ἐκείνῳ ἑάλω, μηδὲν δυνηϑεὶς βίαιον 
δρᾶσαι. 0 γὰρ Πομπήιος τήν τε ἄλλην πόλιν διὰ φυλα- 
κῆς ἐποιήσατο καὶ ἐς τὸ δικαστήριον σὺν ὁπλίταις 


ἃ. u. 702. L. XL. MILO ACCUSATUS. 9601 


ἐσῆλθε, ϑορυβησάντων τε ἐπὶ τούτῳ τινῶν προσέταξε 
τοῖς στρατιώταις ἐκδιώξαι αὐτοὺς ἐκ τῆς ἀγορᾶς πλα- 
γίοις καὶ πλατέσι τοῖς ξίφεσι παίοντας. ἐπειδή τε οὐχ 
ὑπεῖκον ἀλλὰ καὶ καϑάπερ ἐν παιδιᾷ τινι πλαγιαξόμε- 
voL ὕβριξον, καὶ ἐτρώϑησάν τινὲς αὐτῶν καὶ ἀπέϑανον. 

τά τε οὖν δικαστήρια ἡσύχως ἐκ τούτων συνήγε- 
τος καὶ ἐδικαιώϑησαν ἐπί τὲ ἑτέροις τισὶ πολλοὶ καὶ 
ἐπὶ τῷ τοῦ Κλωδίου φόνῳ ἄλλοι ve καὶ ὁ Μίλων, 
καίτοι τὸν Κικέρωνα συναγωνιστὴν ἔχων. ὁ γὰρ ῥή- 
τῶρ ἐκεῖνος τόν τὲ Πομπήιον καὶ τοὺς στρατιώτας 
ἐν τῷ δικαστηρίῳ παρὰ τὸ καϑεστηκὸς ἰδὼν ἐξε- 
πλάγη καὶ κατέδεισεν, ὥστε τῶν μὲν παρεσκευασ- 
μένων μηδὲν εἰπεῖν. βραχὺ δέ τι καὶ τεϑνηκὸς χα- 
λεπῶς φϑεγξάμενος ἀγαπητῶς μεταστῆναι. τοῦτον 
γὰρ τὸν λόγον τὸν νῦν φερόμενον ὡς καὶ ὑπὲρ τοῦ 
Μίλωνος τότε λεχϑέντα χρόνῳ zo9' ὕστερον καὶ 
κατὰ σχολὴν ἀναϑαρσήσας ἔγραψε. καὶ δὴ καὶ τοιόνδε 
τι περὶ αὐτοῦ παραδέδοται. ὁ Μίλων τῷ λόγῳ πεμ- 
φϑέντι οἵ ὑπ᾽ αὐτοῦ ἐντυχών, ἐπεφυγάδευτο γάρ, 
ἀντεπέστελε λέγων ὅτι ἐν τύχῃ αὐτῷ ἐγένετο τὸ μὴ 
ταῦϑ᾽ οὕτω καὶ ἐν τῷ δικαστηρίῳ λεχϑῆναι" οὐ γὰρ 
ὧν τοιαύτας ἐν τῇ Μασσαλίᾳ, ἐν ἡ κατὰ τὴν φυγὴν 
ἦν, τρίγλας ἐσϑίειν. Ξἴπερ τι τοιοῦτον ἀπελελόγητο. 
τοῦτο δὲ ἔγραψεν οὐχ ὅτι τοῖς παροῦσιν ἠρέσκετο, 
πολλὰ γὰρ ἐπὶ τῇ καϑόδῳ ἐπετόλμησεν., ἀλλ᾽ ἐς τὸν 
Κικέρωνα ἀποσχώπτων, ὅτι μηδὲν χρηστὸν ἐν τῷ 
της ἀπολογίας καιρῷ εἰπῶν ἔπειτα ἀκάρπους λόγους 
καὶ ἐμελέτα καὶ ἔπεμπεν αὐτῷ. ὥσπερ τι ὠφελῆσαι 
τότε (UTOV δυναμένους. 

0 τε οὖν Μίλων οὕτως ἑάλω. καὶ ὁ Ῥοῦφος 0 τὲ 
Πλάγκος ἐπειδὴ πρῶτον ἐκ τῆς ἀρχῆς ἐξῆλθον, ἄλλοι τε 
συν αὐτοῖς συχνοὶ διὰ τὴν τοῦ βουλευτηρίου ἔμπρη- 


94 


99 


^ 


362 L. XL. POMPEII LEGES. a. u. 702. 


- , - 
σιν, καίτοι τῷ Πλάγκῳ xci τοῦ Πομπηίου συσπου- 
e 
δάσαντος. ὥστε καὶ βιβλίον ἔπαινόν τε ἅμα «v- 
- T] ' E] ^ 
TOU καὶ ἱκετείαν ἔχον ἐς τὸ δικαστήριον ἔπεμψεν o 
* , c , E ? , 
γὰρ Κάτων ὁ Μάρκος, δικάξειν δὲ ἔμελλεν. οὐκ ἔφη 
" - - - 
τὸν ἐπαινέτην ἐπὶ τῇ τῶν ἑαυτοῦ νόμων καταλύσει 
, 3e N 3. 3 N E 2 : 
προσίεσθαι. καὶ ὁ μὲν οὐκέτι τὴν ψῆφον ἔδωκεν 
C , e M 
0 γὰρ Πλάγκος ὡς καὶ τὴν καϑαιρήσουσαν αὐτὸν 
οἴσοντα ἐξέκρινεν᾽ ἐξῆν γὰρ ἐκ τῶν Πομπηίου νόμων 
πέντε ἑκατέρῳ τῶν διαδικούντων ἐκ τῶν δικάσειν 
, , 2 , . δ , » x 
σφίσι usAAovcov &zoAéysw: οὗ μέντοι αλλοι δικασταὶ 
P *, - 2? 7ὔ 3 - 3 
κατεψηφίσαντο αὐτοῦ. οὔτε γὰρ ἄλλως ὀρϑῶς ἔχειν 


- , -€c , , 2 " : EY 
ἔδοξέ σφισι. του Ῥούφου κατεγνώκοσιν. &éxsivov ἐπὶ 


56 


^ ^ 2 ^ . 
τοῖς αὐτοῖς κρινόμενον ἀφεῖναι᾽ καὶ ἐπειδὴ τὸν 
, , , " 3 E . , 
Πομπήιον συναιρομενον οἱ εἶδον, ἀντεσπουδασαν 
2^ Ne " , - - 
αὐτῷ, μὴ καὶ δοῦλοί τινες ἄντιχρυς αὐτοῦ μᾶλλον 
^" - Ξ , , e 
ῃ δικασταὶ νομισϑῶσιν εἶναι. καίπερ καὶ vore ὁ Κι- 
, 28 J - , , ^ 
κέρων οὐδὲν βέλτιον τοῦ llàcyxov κατηγορηῆσεν ἢ 
ς - 3 e - 
ὑπὲρ τοῦ Μίλωνος ἀπελογήσατο᾽ T τὲ γὰρ τοῦ 
, » e S'ULAT. 9: 4“ , ᾽ δ 
δικαστηρίου ὄψις ἡ αὐτὴ ἣν, καὶ ὁ Πομπήιος ἐν ἕκα- 
2 uA » e 
τέρῳ τἀναντία οἵ καὶ ἐβουλεύετο καὶ ἔπραττεν, οϑὲν 
3 2 NLIS 
οὐχ ἥκιστα αὐϑις αὐτῷ προσέχρουσε. 
- E M € 
ταῦτά Tt οὖν ἅμα διῴκει. καὶ TOV περὶ τῶν 
- ' A! 9 
ἀρχαιρεσιῶν νόμον τὸν κελεύοντα τοὺς ἀρχήν τινα 
^ , , - 
ἐπαγγέλλοντας ἐς τὴν ἐκκλησίαν παντῶς ἀπαντᾶν, 
3 ^ 
ὥστε μηδένα ἀπόντα αἱρεῖσϑαι, παρημελημένον zog 
3 , , , Χ M 2! 
ἀνενξωσατο᾽ TO τὲ δόγμα τὸ μικρὸν ἔμπροσϑεν γε- 
y 2i LI M , 
νόμενον, ὥστε TOUS ἄρξαντας ἐν τῇ πόλει μὴ πρότε- 
2 c 2 P 
ρον ἐς τὰς ἔξω ἡγεμονίας, πρὶν πέντε ἔτη παρελϑεῖν, 
- 3 3 " , 
κληροῦσϑαι. ἐπεκύρωσεν. οὐδ᾽ ἠσχύνϑη τότε uiv 
- [y *, w ? , * 
τοιαῦτα γράψας. ὕστερον δὲ οὐ πολλῷ αὐτὸς τὲ τὴν 
E 2 P. , n 
Ἰβηρίαν ἐς πέντε ἄλλα ἔτη λαβῶν, καὶ τῷ Καίσαρι 
, , A] 3 bd - ? , 
καὶ ἀπόντι, οὗ γὰρ φίλοι αὐτοῦ δεινῶς ἡγανακτουν, 


a. u. 702, L. XL. POMPEII LEGES. 363 


αἰτῆσαι τὴν ὑπατείαν, ὥσπερ ἐψήφιστο, δούς. προσ- 8 


/ M ' a: , A , LES CETT 
ἔγραψε uiv γὰρ TG νόμῳ τὸ μόνοις cvro ἐξεῖναι 
τ e m , » E 
ποιεῖν οἷς ἂν ὀνομαστί τε καὶ ἄντικρυς ἐπιτραπῇ: 
D 2 NIS QN - - 5.5.5 ' - 1 
διέφερε δ᾽ οὐδὲν τοῦτο τοῦ μηδ΄ ἀρχὴν κεκωλυσϑαι 


, ἣν - 
πάντως γὰρ οἵ τι δυνάμενοι καὶ ἐκεῖνο ψηφισϑηῆναί 


σφισι διαπράξασϑαι ἔμελλον. 

ὁ μὲν οὖν Πομπήιος τοιαῦτα ἐπολιτεύετο, ὁ δὲ 
δὴ Σκχιπέων οὔτε ἐνομοϑέτησέ τι. καὶ τὰ πρὸς τοῦ 
Κλωδίου περὶ τῶν τιμητῶν γραφέντα κατέλυσε. καὶ 
ἔδοξε μὲν τὴν ἐκείνων χάριν τοῦτο πεποιηκέναι, 
ἐπειδὴ τὴν ἐξουσίαν αὐτοῖς ἣν καὶ πρὶν εἶχον ἀπέ- 
δωκε, περιέστη δὲ ἐς τοὐναντίον. ὑπὸ γὰρ τοῦ πολ- 
λοὺς ἔν τε τῇ ἱππάδι καὶ ἐν τῷ βουλευτικῷ φλαύρους 
ἄνδρας εἶναι. τέως μὲν μηδένα μήτε κατηγορηϑέντα 
μήϑ᾽ ἁλόντα διαγράψαι σφίσιν ἐξῆν. οὐδεμίαν τῶν 
οὐκ ἀπαλειφομένων. αἰτίαν εἴχον᾽ ἀπολαβόντες δὲ τὴν 
ἀρχαίαν ἰσχύν, ὑφ᾽ ἧς αὐτοῖς καὶ καϑ᾿ ἑαυτοὺς τὸν 
ἑχάστου βίον ἐξετάξουσι τοῦτο ποιεῖν ἐδέδοτο, οὔτε 
πολλοῖς προσκρούειν ὑπέμενον, οὔτ᾽ αὖ ἐν μέμψει 
τινὶ ὡς μὴ διαγράφοντες τοὺς οὐκ ἐπιτηδείους γίγνε- 
σϑαι ἤϑελον, καὶ διὰ τοῦτο οὐδὲ ἐφέετο ἔτι τῆς ἀρ- 
χῆς τῶν ἐμφρόνων οὐδὲ εἷς. 


περὶ μὲν δὴ τοὺς τιμητὰς ταὐτ᾽ ἐψηφίσϑη. ὁ δὲ : 


δὴ Κάτων ἄλλως μὲν οὐδεμιᾶς ἀρχῆς ἐδεῖτο. ἰδὼν 

3 , E , ς 1 

δὲ τόν τε Καίσαρα καὶ vov Πομπήιον ὑπὲρ τὴν κα- 

τάστασιν τῆς πολιτείας αὐξανομένους. καὶ ὑπο- 

τοπήσας ἤτοι xoi ἀμφοτέρους σφᾶς τὰ πράγματα 

e Ἃ ^ , 3 , , , 

ἕξειν. ἡ καὶ διενεχϑέντας ἀλλήλοις στασιν τὲ ueyt- 

στην ποιήσειν καὶ τὸν κρατήσαντα αὐτῶν μοναρχή- 
*, 

σειν, ἠϑέλησε μέν σφας πρὶν ἀνταγωνιστὰς γενέσϑαι 
- c 

καταλῦσαι, καὶ τὴν ὑπατείαν ἐπ᾽ αὐτοὺς ἤτησεν, 

3 , , , LECT ᾽ , E [s 

ἐπειδήπερ ἰδιωτεύων οὐδὲν ἰσχύσειν ἔμελλεν, vzo- 


97 


99 


4 


364 L. XL. POMPEII LEGES. a. u. 703. 


M] M ξ * - A ICM , , - 
πτευϑεὶς δὲ ὑπὸ τῶν TX ἐκείνων πραττόντων TOLOU- 


: τόν τι δράσειν οὐκ ἀπεδείχϑη, ἀλλ᾽ 0 τε Μάρκελλος 


ὁ Μάρκος καὶ ὁ Ῥοῦφος ὁ Σουλπίκιος, ὁ μὲν διὰ τὴν 
τῶν νόμων ἐμπειρίαν ὁ δὲ διὰ τὴν τῶν λόγων δύνα- 
uv, ἡρέϑησαν, ἄλλως τε καὶ ὅτι αὐτοὶ μέν, εἰ καὶ 
wr) χρήμασιν ἢ βιαίῳ τινὶ ἔργῳ, ἀλλὰ τῇ γε ϑεραπείᾳ 
καὶ τῇ παρακλήσει πολλῇ πρὸς πάντας ἐχρήσαντο, 
ὁ δὲ δὴ Κάτων οὐδένα αὐτῶν ἐθεράπευσε. καὶ ὃ 
μὲν οὐκέτ᾽ αὖϑις τῆς ἀρχῆς ἀντεποιήσατο, λέγων 
ἀγαϑοὺ ἀνδρὸς ἔργον εἶναι μήτ᾽ ἀποδιδράσκειν τὴν 
προστασίαν τῶν κοινῶν. ἄν γέ τινὲς χρῆσϑαι αὐτῷ 
ἐθελήσωσι. μήϑ'᾽ ὑπὲρ τὸ προσῆκον αὐτῆς ἐφίεσϑαι" 
Μάρκελλος δὲ πάντ᾽ εὐϑὺς ἐπὶ τῇ τοῦ Καίσαρος 
καταλύσει. τῆς γὰρ τοῦ Πομπηίου μερίδος ἡ ἦν, ἔπραττε, 
καὶ ἄλλα τὲ ἐπ᾽ αὐτῷ πολλά, καὶ ὥστε καὶ διάδοχόν 
of ἤδη καὶ πρὸ τοῦ καϑήκοντος χρόνου πεμφϑῆναι, 
ἐσηγήσατο. καὶ αὐτῷ 0 τε Σουλπίκιος καὶ τῶν δη- 
μάρχων τινὲς ἀντέπραξαν, οὗτοι μὲν τῇ πρὸς τὸν 
Καίσαρα χάριτι" ἐκεῖνος δ᾽ αὐτοῖς ἐκοινώσατο καὶ 
ὅτι τοῖς πολλοῖς οὐκ ἤρεσχε τό τινα μεταξὺ ὁ ἄρχοντα 
μηδὲν ἠδικηκότα παυϑῆήναι. μαϑὼν ovv ταῦϑ' ὃ 
Πομπήιος, ἀπῆρε μὲν γὰρ ἐκ τοῦ ἄστεως ὡς καὶ ἐς 
τὴν Ἰβηρίαν στρατεύσων, οὐ μὴν οὐδὲ τότε ἐκ τῆς 


Ἰταλίας ἐξεχώρησεν, ἀλλὰ τοῖς ὑποστρατήγοις πάντα 


N63 - , 2. 2X - , 2 , M * 
τὰ ἐκεῖ προστάξας αὐτὸς τῇ πόλει ἐφήδρευε. τὸ μὲν 
' - - - - ?$* 
δὴ τὸν Καίσαρα τῆς ἡγεμονίας παραλυϑῆναι οὐδὲ 
- -3 : 2 ὦ e 
ἑαυτῷ ἀρέσχειν ἐπλάττετο, ἔπραττε δ᾽ ὅπως, ὅταν 
ὃν δεδομέ Γ χρό διάρξ ro δὲ οὐχ ἐ 
τὸν δεδομένον oí χρόνον διαρξῃ; τοῦτο δὲ oUx £g 
M 3 3 ? ' » ς 
μακρὰν ἀλλ εύϑυς ἐν τῷ υστέρῳ ἔτει γενησεσϑαι 
- , e , : ES , » 
ἔμελλε, τὰ τε ὁπλα κατάϑηται καὶ ἰδιωτευσων οἴκαδε 
- , 3 
ἐπανέλθῃ. καὶ διὰ τοῦτο Γαιόν τε Μάρκελλον ἄνε- 
' ki , e - 
ψιὸν ἡ καὶ ἀδελφόν. λέγεται γὰρ ἑκάτερον, ὑπατεῦσαι., 


a. u. 704. L. XL. INITIA BELLI CIVILIS. 2365 


ἐπειδὴ τῷ Καιϊσάρι;; καίπερ ἐξ ἐπιγαιιίας προσήκων, 
ἐχϑρὸς ἦν, καὶ τὸν Κουρίωνα τὸν Γάιον, δι᾿ ἔχϑρας 
καὶ αὐτὸν ἐκ παλαιοῦ οἵ ὄντα, δημαρχῆσαι ἐποίησεν. 

ὁ οὖν Καῖσαρ μήτ᾽ ἄλλως ὑπομένων ἔκ τε τηλι- 
καύτης καὶ ἐκ χρονίου ἡγεμονίας ἰδιωτεῦσαι. καὶ 
φοβηϑεὶς μὴ καὶ ἐπὶ τοῖς ἐχϑροῖς γένηται, παρεσκενά- 
ξετο ὡς καὶ ἀκόντων αὐτῶν ἐν τῇ ἀρχῇ £uusvaov, 
καὶ στρατιώτας προσκατελέγετο καὶ χρήματα ἤϑροιξεν 
ὕπλα τε Ponens καὶ xo ἡδονὴν πᾶσιν ἡγεῖτο. κἀν 
τούτῳ καὶ τὰ οἴκοι τρόπον τινά, τοῦ μὴ πάντα βίᾳ 
ἀλλὰ καὶ πειϑοῖ τι πράττειν δοκεῖν, προδιοικήσασϑαι 
ἐθελήσας éyvo συναλλαγῆναι τῷ Hoo τοῦ τε 
γὰρ τῶν Κουριώνων γένους qv, καὶ τὴν γνώμην 
ὀξύς, εἰπεῖν τξ δεινός , τῷ τὲ πλήϑει πιϑανώτατος, 
καὶ χρημάτων ἐς τὰ πάντα ἁπλῶς ἐξ ὧν ἢ αὐτός τι 
πλεονεκτήσειν ἢ καὶ ἑτέρῳ διαπράξειν ἤλπιξεν ἀφει- 
δέστατος. καὶ αὐτὸν πολλὰ μὲν ἐπελπίσας. πάντων 
δὲ τῶν ὀφειλημάτων. συχνῶν διὰ τὸ πολλὰ δαπανᾶ- 
σϑαι ὄντων. ἀπαλλάξας ἀνηρτήσατο. πρὸς γὰρ τὴν 
παροῦσαν ὧν ἔπραττε σπουδὴν οὔτε ἀργυρίου, ἅτε 
καὶ ἐξ αὐτῶν ἐκείνων ἀργυρολογῶν,. ἐφείδετο, καὶ 
προσυπισχνεῖτό τισι παμπληϑὴ ὧν οὐδὲ πολλοστὸν 
μέρος δώσειν ἔμελλε. καὶ οὐ μόνον ys τοὺς ἐλευ- 
ϑέρους ἀλλὰ καὶ τοὺς δούλους τούς τι καὶ ὁποσονοῦν 
παρὰ τοῖς δεσπόταις σφῶν δυναμένους ἐθεράπευσε" 
καὶ συχνοὶ αὐτῷ καὶ ἐκ τούτου καὶ τῶν ἱππέων καὶ 
τῶν βουλευτῶν ὑπῆρξαν. 

ὁ δ᾽ οὖν Κουρίων ἐφρόνησε μὲν τὰ τοῦ Καίσαρος, 
οὐ μέντοι καὶ παραχρῆμα φανερῶς αὐτὰ πράττειν 
ἤρξατο᾽ πρόφασίν τε γὰρ εὐπρεπὴ τοῦ μὴ καὶ ἑκὼν 
ἀλλ᾽ ἀναγκασϑεὶς δὴ μεϑεστηκέναι δόξαι ἐξήτει » καὶ 
ἑνομισεν. OOQ) ἂν ἕπὶ πλεῖον τοῖς ἐχϑροῖς αὐτου ὡς 


60 


61 


966 L. XL. INITIA BELLI CIVILIS. a. u, 704, 


καὶ φίλος σφῶν συγγένηται., καὶ πλείω καὶ μείξω 
^ , , 5 τὰ 3 En -» 
τῶν ἀπορρήτων αὐτῶν μαϑήσεσϑαι. δι᾽ οὖν ταῦτ΄: 
, , y 
ἐπὶ μακρότατόν τε ἐπεχρύψατο. xol ὅπως μηδένα 
4 ς €- - Ἶ΄ A 3 3 3 
τρόπον ὑποπτευϑῇ μεταβεβλησθϑαί τὲ καὶ ovx «vc 
, , A] € [2 
πρώτους καὶ πᾶντα τὰ ἐναντία τῷ Καίσαρι καί τότε 
ἔτι καὶ φρονεῖν καὶ λέγειν. καὶ ἐδημηγόρει κατ᾽ αὐ- 
τοῦ ἀφ᾽ οὐ Js καὶ δημαρχεῖν ἤρξατο, καὶ ἐσηγεῖτο 
πολλὰ καὶ ἄτοπα. καί τινα καὶ ἐπὶ τῇ βουλῇ τοῖς 
, - - 
τε δυνατωτάτοις σφῶν. οἵπερ zov καὶ τὰ τοῦ Πομ- 
, , 2 » , 
πηίου μάλιστ᾽ ἔπραττον, ἔγραφεν. οὐχ ὅτι καὶ ἤϑελεν 
^ N62. , 2 - , 3 3. ταν M 
5 καὶ ἡλπιζε τι αὐτῶν γνωσϑησεσϑαι, ἀλλ ἵνα μὴ 
προσδεχομένων μήτε κατὰ τοῦ Καίσαρός τι ψηφισϑείη, 
1 1 3 32- t - 3 
πολλὰ γὰρ ἐπ᾿ αὐτῷ ὑπὸ πολλῶν ἐγράφετο, καὶ av- 
' - , , M $5 
τὸς ἐπὶ τῇ προφάσει ταύτῃ μετασταίη. συχνὸν ovv 
, 2 2, e 
ἐκ τούτου χρόνον ἄλλοτε ἄλλαις σκήψεσιν. ὥστε μη- 
CEPS κι , - , 2 
δὲν αὐτῶν τὸ παράπαν κυρωϑῆναι, κατατρέίψας ἀγα- 
EU P ων» - A ' 
γα εἴν τὸ προσεποιεῖτο. καὶ ἠξίου μῆνα ἄλλον πρὸς 
τὰς ἀπ᾽ αὐτῶν δὴ ψομοθροίαθ ἐπεμβληϑῆναι. τοῦτο 
δὲ ἐγίγνετο μὲν ὁσάκις γε καὶ καϑῆκον ἣν, οὐ μέντοι 
κατ᾽ ἐκεῖνο συνέβαινεν, ὥσπερ που καὶ αὐτὸς ἅτε 
Ἅ 2 7 δ 7 5 eH 3, ΤῊΝ 
ποντίφεξ ὧν ἠπίστατο. ὅμως δ᾽ οὖν δεῖν τε αὐτὸ 
, 5, A ' , rr 9 εἰ - 
γενέσθαι ἔλεγε, καὶ τοὺς συνιερέας Ocov «zo βοῆς 
- 3 M 
ἐξεβιάξετο᾽ καὶ τέλος μὴ δυνηϑεὶς αὐτοὺς πεῖσαι 
e 3 28^ c 
συγκαταϑέσϑαι of, ὥσπερ οὐδὲ ἐβούλετο, υὐδ᾽ ἄλλο 
Η με » nim) E 1 à 2 id 
τι διὰ τοῦτο ψηφισϑῆναι ἐπέτρεψεν, ἀλλὰ καὶ &x vov 
mM» - ie. - Y 
φανεροῦ ἤδη τὰ τοῦ Καέσαρος διαδικαιῶν, ἐπειδὴ 
2 2 - hd €- -»" er 
μηδὲν κατ᾽ αὐτοῦ δῆϑεν ἠδυνήϑη ποιῆσαι. πᾶν 0.τι 
3 -- E , 9 
ποτὲ ἐνεδέχετο. οὐ δεχϑῆναι προΐσχετο. καὶ μαλισϑ' 
E e » mE 
ὅτι πάντας τοὺς τὰ ὁπλὰ ἔχοντας ταῦτά τὲ καταϑέ- 
Y Nt , - , ^ F^ Ἂν 
σϑαι καὶ τὰ στρατόπεδα διαλῦσαι χρή, ἡ μηδ΄ ἐκεῖ- 
3 -" T , A - 5 
vov ψιλώσαντας αὐτῶν ταῖς δυνάμεσι ταῖς τῶν ἂν- 


π᾿ 2 - 2 Y - 3 e M 
4 τιστασιωτῶν ἐκδοῦναι. ἔλεγε δὲ τοῦτο οὐχ OTi καὶ 


a. u. 704. L. XL. INITIA BELLI CIVILIS. 2367 


τὸν Καίσαρα ποιῆσαι αὐτὸ ἤϑελεν, ἀλλ᾽ ὅτι τὸν ITou- 
πήιον εὖ ἠπίστατο μὴ πειϑαρχήσοντα αὐτῷ. καὶ ἐκ 
τούτου καὶ ἐκείνῳ πρόφασις εὔλογος τοῦ μὴ διιέναι 
τοὺς “στρατιώτας ἐδίδοτο. 

ὁ οὖν “Πομπήιος ἐπεὶ μηδὲν ἄλλως πράττων 
ἤνυτε, πρός τε τὸ τραχὺ ἀπαρακαλύπτως ὥρμησε, 
x«i ἐκ τοῦ προφανοῦς πάντα καὶ ἔλεγε καὶ ἐποίει 
κατὰ τοῦ Καίσαρος. οὐ μέντοι καὶ κατέπραξέ τι. 
ἄλλοι τε γὰρ ἐκείνῳ πολλοὶ καὶ Δούκιος Παῦλος ὃ 
τοῦ Μαρκέλλου συνάρχων; 0 τε Πίσων ὁ “ούκιος ὃ 
πενϑερὸς αὐτοῦ τιμητὴς ὧν συνηγωνίζοντο καὶ γὰρ 
τιμηταὶ τὸν χρόνον τοῦτον ὃ ve Κλαύδιος ὁ ἴάππιος 
x«i ὁ Πίσων. καίτοι μὴ βουληϑείς, ἐγένοντο. καὶ 
οὗτος μὲν διὰ τὴν συγγένειαν ὑπῆρχε τῷ Καίσαρι, 
e τ * , 3 - n οι,» M ' - 
o 02 δὴ Κλαυδιος ἠναντιοῦτο μὲν αὐτῷ. τὰ γαρ TOU 
Πομπηίου ἡρεῖτο, οὐκ ἐλάχιστα δὲ καὶ ἄκων ὠφέλησε" 
πλείστους γὰρ καὶ τῶν ἱππέων καὶ τῶν βουλευτῶν 
διέγραψεν. ἐκβιασάμενος τὸν συνάρχοντα, κἀκ τούτου 
πάντας αὐτοὺς τὰ τοῦ Καίσαρος φρονεῖν ἐποίησεν. 
ὁ γὰρ Πίσων οὔτ᾽ ἄλλως πράγματ᾽ ἔχειν ἐθέλων καὶ 
πρὸς τὴν τοῦ γαμβροῦ φιλίαν πολλοὺς ϑεραπεύων 
αὐτὸς μὲν οὐδὲν τοιοῦτον ἐποίησεν, ἐκείνῳ δὲ οὐκ 
ἀντέπραξε πάντας μὲν τοὺς ἐκ τῶν ἀπελευϑέρων, συ- 
χνοὺς δὲ καὶ τῶν πάνυ γενναίων. ἄλλους τε καὶ τὸν 
Κρίσπον τὸν Σαλούστιον τὸν τὴν ἱστορίαν γράψαντα. 
ἀπελάσαντι ἐκ τοῦ συνεδρίου. τὸν μέντοι Κουρίωνα 
μελλήσαντα καὶ αὐτὸν ἀπαλειφϑήσεσϑαι ἐξῃτήσατο 
μετὰ τοῦ Παύλου. οὗπερ συγγενὴς ἢν" καὶ ὃς οὐ 
δο λλκδε μὲν αὐτὸν διὰ τοῦτο. τὴν μέντοι γνώμην 
ἣν περὶ αὐτοῦ εἶχεν ἐδημοσίευσεν ἐν τῷ βουλευτη- 
οέῳ, ὥστε ἐκεῖνον ἀγανακτήσαντα, τὴν ἐσϑῆτα αὑτοῦ 
περιρρῆξαι. παραλαβὼν οὖν τοῦτον ὁ Μάρκελλος, 


63 


ea 


64 


65 


368 L. XL. INITIA PELLI CIVILIS. a. u. 704. 


καὶ νομίσας ἐπί τε τῷ Κουρίωνι καὶ δι᾿ αὐτὸν καὶ 
ἐπὶ τῷ Rotam δεινόν τι τὴν γερουσίαν Vietata, 
γνώμας περὶ αὐτοῦ προέϑηκεν. 0 οὖν Κουρίων τὸ 
μὲν πρῶτον ἠναντιοῦτο μηδεμίαν περὶ αὑτοῦ γνώ- 
μην δοϑῆναι᾽ γνοὺς δὲ τὸ πολὺ τῶν βουλευτῶν τῶν 
τότε παρόντων τοὺς μὲν καὶ φρονοῦντας ὄντως τὰ 
τοῦ Καίσαρος τοὺς δὲ πάνυ αὐτὸν δεδιότας, ἐπέτρε- 
ψέ σφισι διαγνῶναι. τοσοῦτον ὑπειπὼν ὅτι σύνοιδα 
μὲν ἐμαυτῷ τά τὲ ἄριστα καὶ τὰ συμφορώτατα τῇ 
πατρίδι πράττοντι, ὑμῖν μέντοι καὶ τὸ σῶμα καὶ τὴν 
ψυχὴν παραδίδωμι χφήσασϑαι ὅ,τι βούλεσϑε. κα- 
τηγορήσας οὖν αὐτοῦ ὃ Μάρκελλος eg καὶ πάντως 
ἁλώσομένου, ἔπειτ᾽ ἐπειδὴ πρὸς τῶν πλειόνων ἀφεί- 
ὅϑη, δεινόν τὲ ἐποιήσατο. καὶ ἐκπηδήσας ἐκ τοῦ συνε- 
δρίου πρὸς τὸν Πομπήιον ἐν τῷ προαστείῳ ὄντα 
ἤλϑε, χαὶ τήν τὲ φυλακὴν αὐτῷ τῆς πόλεως καὶ δύο 
στρατόπεδα πολιτικὰ αὐτὸς xa" ἑαυτόν, μηδενὸς 
ἐψηφισμένου., ἔδωκεν. oi δὲ δὴ στρατιῶται οὔτοι 
ὧδέ τε καὶ ἐπὶ τῷδε συνειλεγμένοι καὶ παρόντες 
τότε ἦσαν. ὃ Πομπήιος πρότερον μέν. ἕως ἔτι τὸν 
Καίσαρα διὰ φιλίας εἶχε. στράτευμα ἕν τῶν ἐκ τοῦ 
καταλόγου αὐτῷ στρατευομένων ἐδεδώκει" οὔτε γὰρ 
οὗτος πόλεμόν τινα διεχείριξε καὶ ἐκείνῳ χρεία στρα- 
τιωτῶν ἐγένετο. ἐπεὶ δὲ διηνέχϑησαν. ἐθελήσας τοῦτό 
τε ἀπολαβεῖν παρ᾽ αὐτοῦ καὶ ἔτι καὶ ἄλλο αὐτὸν 
προσαφελέσϑαι ἐλογοποίησεν ὡς τοῦ Βιβούλου στρα- 
τιωτῶν πρὸς τοὺς Πάρϑους δεομένου. καὶ ἵνα ye μὴ 
καινοὶ δή τινες κατάλογοι γένωνται, τό τὲ γὰρ πρᾶγμα 
κατεπείγειν καὶ περιουσίαν σφίσι στρατοπέδων εἶναι 
ἔλεγε, ψηφισϑῆναι ἐποίησεν ὥστε ἑκάτερόν σφῶν, 
ἑαυτόν τε καὶ τὸν Καίσαρα, δεῖν αὐτῷ πέμψαι. κἀκ 
τούτου τῶν μὲν συστρατευομένων οἵ οὐδένα ἀπέστειλξ, 


a, u. 704. L. XL. INITJA BELLI CIVILIS. 369 


τὸ δὲ δὴ στράτευμα ἐκεῖνο ὅπερ τῷ Καίσαρι ἐδεδώ- 
κει ἐκέλευσε τοῖς ἐπὶ τοῦτο ταχϑεῖσιν αἰτῆσαι. καὶ 
n? ^ ^ Ao 3 , ^ ^ 7A 9i e K ἴδ 
οὕτω τῷ μὲν λόγῳ ἀμφότεροι, τὸ δ᾽ ἀληϑὲς ὁ Καῖσαρ 
, ^ , » PS, 4 ' 1 , 
μόνος τὰ δύο ἔπεμψεν᾽ ἤδει μὲν γὰρ τὸ γιγνόμενον. 


. ἐπειϑάρχησε δὲ μὴ βουληϑεὶς αἰτίαν ὡς καὶ ἀνηκου- 


στηκῶς λαβεῖν, ἄλλως τε καὶ μέλλων ἐπὶ τῇ προ- 
φάσει ταύτῃ πολλῷ πλείους στρατιώτας ἀντικα- 
ταλέξειν. 

ταῦτα οὖν τὰ στρατόπεδα παρεσκευάσϑη μὲν ὡς 
καὶ ἐπὶ τοὺς Πάρϑους πεμφϑησόμενα, ἐπεὶ δ᾽ οὐδὲν 
αὐτῶν ἐδέησε, οὐδὲ γὰρ χρεία σφῶν qv, ὁ Μαάρκελ- 
Aog πρότερον μὲν φοβηϑεὶς μὴ τῷ Καίσαρι ἀποδὸο- 
ϑῇ. ἐν τῇ Ἰταλίᾳ δεῖν εἶναι ἔλεγε, τότε δὲ τῷ Πομ- 
πηίῳ, ὥσπερ εἶπον, ἐνεχείρισε. καὶ ἦν γὰρ ἐπ᾽ 
ἐξόδῳ τοῦ ἔτους τὰ γιγνόμενα. καὶ ἔμελλεν οὐκ ἐπὶ 
πολύ. ἅτε μήτε τῇ βουλῇ μήτε τῷ δήμῳ δόξαντα, 
ἰσχύσειν, ἐπήγετο πρὸς τὸν Πομπήιον Κορνήλιόν τὲ 
Δέντουλον καὶ Γάιον Κλαύδιον τοὺς τῷ ὑστέρῳ ἔτει 
ὑπατεύσειν μέλλοντας. καὶ ἐποίησε καὶ ἐκείνους τὰ 
αὐτὰ προστάξαι ἐπειδὴ γὰρ καὶ γράμματα τοῖς 
ἀποδεδειγμένοις ἐς τὰς ἀρχὰς ἐχτιϑέναι καὶ ἄλλα 
τινὰ τῶν τῇ ἡγεμονίᾳ σφῶν προσηκόντων, καὶ πρὶν 
ἐνίστασϑαι αὐτήν, πράττειν ἔτι καὶ τότε ἐξῆν, καὶ 
τούτου κύριοι ἐνόμιξον εἶναι. καὶ ὃ ys Πομπήιος. 
καίπερ ἐς πάντα τἄλλα ἀκριβὴς ὦν, ὅμως οὐδὲν διὰ 
τὴν στρατιωτῶν χρείαν ἐπολυπραγμόνησεν, οὔτε ἀφ᾽ 
ὧν οὔϑ᾽ ὅπως αὐτοὺς λαμβάνει, ἀλλὰ καὶ πάνυ 
ἄσμενός σφας ἐθεξῶτο. οὐ μέντοι καὶ ἐπράχϑη τι 
οἷον ἂν τις ἐπὶ τηλικούτῳ τολμήματι γεγενῆσϑαι 
προσεδόκησεν. ἀλλὰ τὴν ἐχϑραν μόνον τὴν πρὸς 
τὸν Καίσαρα ἐνδειξάμενοι αὐτοὶ μὲν οὐδὲν ἄλλο 
ἰσχυρὸν παρεσχευάσαντο, ἐχείνῳ δὲ καὶ ἐκ τούτου 

DIO CASSIUS, I. 94 


66 


x 2 Rouen εὔλογον 2 ἐς τὸ τὰ σι 


EE 


Eco παρέσχον. ὁ yen τως F 


26016 


Dion Cassius 


LGr 
D592D 


Dindorf e 


Historia romana; ed. by 


| ovans o wmom| 
| VBRARY 


| | A e 
| 

| 

| 


Do not. 
remove 


| 
| 
| the card. 
from this 
E Pocket. 
1 ' 
E 


Acme Library Card Pocket 
- Under Pat. “ Ref. Index File." 
Made by LIBRARY BUREAU 


———2 


ἘΞΌΝ ΑΨ mg. eda w ἦν “ΝΜ - -—. A A a ai P" d * Ns ue. t€ E ω j : 
τσ το Ἢ το λει ree Re. DU TU ME δ. γὉ ὉΝ τα " ; M -- : AA Ilt. we . "os &-". τς E 
T ve " , μ᾿. 


E: dM 


X