The history of Westminster Abbey

HISTORY OF

WESTMINSTER ABBEY

NOTES AND DOCUMENTS

RELATING TO

WESTMINSTER ABBEY

No. 2
FLETE'S HISTORY OF WESTMINSTER ABBEY

CAMBRIDGE UNIVERSITY PRESS WAREHOUSE,

C. F. CLAY, MANAGER.
Pontoon : FETTER LANE, B.C.

^Dmburgt): KKI, PRINCES STRKET.

Brtlin: A. ASHER AND CO.
Irtpjio: F. A. BROCKHAUS.
|»<to gork: G. P. PUTNAM'S SONS.
anB ffalculta : MACMILLAN AND CO., LTD.

[All right* reserved]

THE HISTORY OF
WESTMINSTER ABBEY

BY JOHN FLETE

EDITED BY

J. ARMITAGE ROBINSON, D.D.

DEAN OF WESTMINSTER

CAMBRIDGE :

AT THE UNIVERSITY PRESS
1909

ttTambrtltgr:

I'HINTKI) BY JOHN CLAY, M.A.
AT THE UNIVERSITY PKKSS.

VNIVERSITATI . DVBLINENSI
ET • COLLEGIO • SANCTAE . ET • INDIVIDVAE • TRINITATIS

IVXTA . DVBLIN
QVORVM • EX • DECRETO

TITVLO • DOCTORIS • IN . SACRA • THEOLOQIA

NVPERRIME . OVMVLATVS . SVM

HOC . OPVS • QVANTVLVMCVMQVE

DE • PRIMITIIS . ECCLESIAE . WESTMONASTERIENSIS

TANTO • BENEFICIO • DEVIXCTVS

LVBENTER • DEDICO

PREFACE

only medieval writer who has attempted a history of West-
" minster Abbey is John Flete, a monk of the house from 1420 to
1465. Sulcard indeed, nearly four centuries earlier, wrote its story,
then for the most part legendary, in the days of William the Conqueror.
Widmore, three centuries after Flete, availed himself of Flete's labours,
and also diligently investigated the treasures of the Muniment Koom :
he compiled a history, accurate, judicious and concise, which has been
the foundation of all subsequent work.

It is probable that the excellence of Widmorc's history has been the
cause why Flete's own work has lain so long in obscurity and has never
before been printed. Much of the credit due to him has meanwhile
been given to another monk, Richard Sporley, who transcribed a large
part of Flete's book in a manuscript which found its way with Cotton's
library into the British Museum and thus became more easily accessible
to the historian and the antiquary.

The present edition is an attempt to do tardy justice to a writer,
who, though he displays no graces of style and not the most rudimentary
sense of humour, has devoted vast pains to his task, has copied actual
documents in attestation of his statements, and refrains from guessing
where he can find no evidence.

To have accompanied this edition with adequate notes would have
meant an indefinite postponement of its publication, and would have
demanded an intimate acquaintance with monastic institutions to
which the present editor can make no claim. A trustworthy text
is the first and immediate need. This is what is here attempted. Some

viii Preface

introductory remarks deal with the growth of the legend of the conse-
cration of the Church by St Peter ' in the spirit ' ; with the authenticity
of some royal charters and papal bulls ; with the relics and indulgences,
the effigies of the Norman abbots, and the ancient tapestries of the
choir. An attempt has also been made to correct Flcte's inaccuracies
in the chronology of the abbots : but this is offered only provisionally,
and with a sense of misgiving.

The editor desires to recognise his obligations to the authorities of
Trinity College, Dublin, who entrusted to him their fragment of the
earliest manuscript of this history ; to Dr Edward Scott, the keeper of
the Muniments ; to Mr F. Lambert, the Assistant Curator of the
Guildhall Museum ; and to the Reverend R. B. Rackham, who in
addition to much other good service has made himself responsible
for the index.

INTRODUCTION

The History of Westminster Abbey, written by John Flete, in the
middle of the fifteenth century falls into four main divisions :

(1) The story of the foundation of the Abbey,

(2) The evidences of its privileges,

(3) A list of relics and a list of indulgences,

(4) The lives of the Abbots.

A Preface is prefixed, in which the writer expresses his intention of
carrying his history down to the twenty-second year of K. Henry VI,
that is to A.D. 1443 : but as a matter of fact the book breaks off with
the death of Nicholas Litlyngton in 1386.

John Flete.

John Flete first appears in the Chamberlain's roll of 1420. He was
one of the two Wardens of Queen Eleanor's manors, and the senior
of the two, from Michaelmas 1443 to Michaelmas 1446. During his
tenure of office there was drawn up a territonum of Holme and other
estates, which is preserved in a MS now at Cambridge (Univ. Libr.
Kk. 5. 29).

He was Gustos novi opens, that is Warden of the new work on the
Church, in 1445-6, when we find that work was being done on the
little chamber over the great west door of the nave. In 1449-50
he was Treasurer, and in this capacity he was responsible for the
restoration of the dormitory after the fire of 1447. George Norwich,
who was three years his junior, seems to have been born under an
unlucky star. In later years he mismanaged the affairs of the convent
so badly as abbot that he was forced to go into retirement, and he died
under a cloud in 1469. But his earliest exploit was to set the dormitory

B. F. 1

2 Flete's History of Westminster

on fire, as we learn from the following laconic entry in the note-book
of Prior Essex (f. 64 b) :

Memorandum quod anno regni regis Henrici sexti xxvi°, feria iv», xxv° die inensis
Octobris, in festo sanctorum Crispin! et Crispiniani, circa horam novenam in nocte
factum est incendium dormitorii per fratrem Georgium Norwyche.

Exhibited in the Chapter House (Fabric, xxii 9) are the Letters
Patent of K. Henry VI, dated 8 Sept. 1448, releasing the abbot and
convent from the payment of £69 — the moiety of a tenth voted in the
last Convocation ; because the king has learned ' qualiter dormitorium
monastcrii pracdicti nupcr per subitum ignis infortunium combustum
fuerit,' at a time when the Abbey was heavily burdened with a pressing
debt and unless aided could not complete the work of restoration before
Christmas.

The final account of the work was not rendered till Michaelmas
14.50, and its total cost amounted to £185, or considerably more than
£2000 of the money of to-day. It is interesting to see how the
Treasurer got together most of this sum. Forty pounds came in as
a legacy 'pro aniina Johannis Frensshc de Horsham.' The monks
subscribed £16. 13. 4, and their tenants and servants £6. 14. 8. The
old timber of the dormitory was sold for about six pounds. Then there
was the £69 of the duos relaxed by the king : but, what with fees and
gratuities to certain people of importance, not much more than fifty
pounds of this was realised. The following entry will shew how John
Flete had to transact the business :

Datum Domino Thesaurario ad coucordandum cum ipso in pretio unius dolei
vini £6.

From Michaelmas 145(5 to Lady Day 1457 we find John Flete at
the Novum opus again. But about this time he became Prior, and we
know nothing more of him till his death in 1465.

The Story of the Foundation of the Church.

The first document which follows the Preface recounts in a summary
form the first foundation of the Church by K. Lucius in A.D. 184, its
degradation to be a temple of Apollo after the Diocletian persecution,
its reconstruction by K. Sebert and its consecration by St Peter ' in the
spirit.' This first extract, which is said to be taken from an ancient
Anglo-Saxon Chronicle, I have not been able to trace to its source.
But, as we shall presently understand, it cannot be much earlier than

Consecration by St Peter 3

the middle of the twelfth century, because it already has the name of
Sebert as a founder. Certain of its phrases have a peculiarly West-
minster ring, and recur several times in Flete's history. It is not
improbable that Westminster had its own edition, with appropriate
supplements, of the old Saxon Chronicle in a Latin dress.

Of the consecration of the Church by St Peter Fletc has transcribed
four narratives :

(1) From an ancient Chronicle, beginning 'Tempore quo rex
Ethelbertus.'

(2) From the Life of St Mellitus.

(3) From the Chronicle of Sulcard.

(4) From a Chronicle called ' Liber Regius.'

1. The first extract appears, apparently as a separate piece, in
MS Bodl. 101 (see Hardy, Catalogue of Materials, 1 192): compare
Flete's expression (1, 28) ' chronica quae sic incipit.' It is also quoted
by the Continuator of the Eulogium (Rolls Series, ill 342) as adduced
by Abbot Litlyngton before K. Richard II. It is found, however, in
the Life of St Edward by Ailred of Rievaulx (A.D. 1163), where it forms
the chapter entitled ' De ecclesia Westmonasterii, quam sanctus Petrus
dedicavit ' (Twysden, Decent Scriptores, col. 385).

2. The Life of Mellitus, from which the second account is taken, is
that by Goscelin which is found in Brit. Mus. Vespas. B XX and
Harl. 105. Goscelin died about 1099: he was a monk of St Bertin, who
had come to England about forty years previously.

3. The third authority, Sulcard, was a monk of Westminster in the
time of Abbot Vitalis (1072 — 1081), to whom his work is dedicated.
In the British Museum there is a Westminster Chartulary, mostly in
a hand of the first part of the fourteenth century (Faustina A III), of
which the first chapter consists of Sulcard's tract1.

4. The ' Liber Regius ' cannot at present be identified. In a
footnote in the lower margin of the first folio of Flete a later hand
ascribes it to a monk of Bury St Edmunds, who is said to have written
it for K. Richard II2. A book called 'Liber Regius' was known to
William of Sudbury, who quotes from it in his tract on the Regalia

1 It begins : ' Hie incipit prologus de construccione Westmon, C. i. Venerabili viro et
semper dei servo domino Abbati Vitali monachorum minimus frater Sulcardus cum devoto
famulatu et obsequio.' The copy in Titus A vin is made from this, as may be seen by the
subsequent corrections which it has embodied.

2 ' Cronica Regia ideo dicitur quia Bex Eichardus secundus earn scribi fecit a monacho
quodam cenobii S. Edmundi de Berye.'

1—2

4 Flete's History of Westminster

addressed to K. Richard II. This tract is preserved to us in the
Speculum Histwiale of Richard of Cirencester (iii 3)1. Moreover it
would appear that Richard of Cirencester himself knew the 'Liber
Regius': for, though he cites no authority, he has embodied the whole
of our present extract except the first few lines in Speculum ii 17
(Mayor, 92 ff.)2.

What is the literary relation between these documents? Let us
take first the story of Sulcard, which must have been written between
1072 and 1081. King Ethelbert, having built a church for St Paul, is
anxious to secure for London the favour of St Peter as well. While he
is considering the question of an appropriate site, a citizen of London
and his wife ask that they may be permitted to build the new church3.
The Thames with its tides surrounds Thorney island, two miles from
the city. Here this wealthy Christian4 erected a church, and asked
Mellitus to come and consecrate it. A day was fixed ; due preparations
were made, and the Christian folk were summoned from all quarters.
Tents were fixed half a mile from the church, for an inundation of the
river prevented nearer access the night before. While all were wrapt
in sleep, St Peter appeared on the bank of the Thames, and called to
a fisherman to take him across. He might indeed have appeared on

1 Bolls Series, ed. Mayor, n 33 : ' Hoc etiam testatur alia chronica, qui Liber Begius
appellatur, in qua continetur : " Igitur post haec Hardecnutone filio Cnutonis de Dacia
veniente, a proceribus Anglorum in regem est susceptus. Qui sfcatim inauditum commisit.
Haroldum enim...et in coemiterio Danorum Londoniae tumulatur." Et sequitur ad
propositum : "Hie quidem H.... regalia sua in eodem reposuerat. " '

2 Dr M. R. James has found among the MSS at Corpus Christi College, Cambridge,
one (no. 251) which has the Bury St Edmunds press mark and is entitled: 'Historia de
Bruto rege Britonum cum aliis regibus Angliae linealiter ab eo descendentibus usque ad
regem Kicardum secundum, qui praesentem fecit compilari historiam anno regni sui
quarto decimo ' : inc. ' De patre istius Bruti historiae videntur dissonare.' But this does
not contain the passages in question. Dr James suggests that it may be an abbreviation
of the true ' Liber Kegius ' : it has marginal references to chapters of an unnamed work
which is the source of the greater part of the text.

3 This is contained in the passage which immediately precedes Flete's extract:
'Cumque eidem insigni loco beatum Petrum pariter cuperet patrocinari, et ubi eius domus
exornari [poterat added later] volveret intentione special! ; ecce quidam civium urbis non
infimuB cum uxore sua regi astitit, diutinam cordis sui voluntatem super construenda
eidem apostolorum principi ecclesia edicit, et super hoc ab ipso inclyto rege licentiam
devotus petiit : quo audito rex nimium est gavisus, annuitque et exhortatur praedivitem
ad desideratum opus, et ut hoc quam citius inciperet commonet attentius : qui regio favore
laetatus deo gratias agens domum repedavit laetissimus. illustrat praefatam nrbem regius
amnis,' &c., as in Flete. In the margin are the words ' Saberthus subregulus London.';
but Sulcard himself never names the wealthy citizen.

' Flete has 'praedives Christicola Sebertus'; but 'Sebertus' is not in Sulcard' a text.
The same remark applies to 'ille meus amicus Sebertus ' lower down (9, 7).

Consecration by St Peter 5

the island itself, but doubtless he desired as an eyewitness a man of his
own craft. It was with some difficulty that he persuaded the man to
take him over, for he wondered what a stranger was doing there at
that time of night. The apostle landed, and bade the fisherman await
his return. Then he struck the ground twice with his staff and
produced two springs, which long flowed till the tide washed away the
shore where they were. He proceeded to the church, attended now by
celestial choirs : the whole place was lit up with a splendour of light :
heaven opened to behold the apostle's work on earth. The fisherman
was held fast by terror, only to be released by the apostle, who on his
return restored his tottering senses, and then enquired what he had
seen and heard. Presently he revealed his name and the purpose of
his visit ; and he bade him go the next morning and tell Mellitus, who
would find the signs of consecration on the anointed walls. The bishop's
labour in that matter was not now needed ; but he should celebrate
mass and perform his episcopal ministry. Then the apostle promised
the fisherman a large haul in attestation of the vision : one fish he must
present to Mellitus in confirmation of his message, though the bishop
will probably have received some divine intimation already. Lastly he
bids him never fish again on Sunday : so he and his posterity shall have
good success. For this was the night of the Lord's day. Then the
apostle was withdrawn from his sight, and taken back into heaven. A
wonderful draught of the fish they call salmon rewarded the boatman ;
and the next day he delivered the message and the fish to Mellitus,
who rejoiced for the honour paid him by the apostle. Entering the
church, he found the walls signed with sacred unction, and marks of
candles fixed upon them. Gathering in the people, he celebrated mass
and preached, and sent them penitent and joyful to their homes. The
church, God's new bride, obtained thenceforward a new name — no
longer the Isle of Thorns, but the West Monastery1.

Such is the narrative of Sulcard — or rather, a brief summary of it.
In striking contrast to his clumsy and long-winded tale stands the clear
and straightforward story of his contemporary Goscelin, the biographer
of Mellitus. The favour shewn by heaven to Mellitus, we are told, is

1 After 'nomen accepit' (10, 9) Flete adds 'etc.'; but Sulcard continues: 'Constructor
autem ecclesiae multis cum uxore sua supervixit annis; et in ejus augendo provectu
laborabant studio sauctae intentionis: peractoque vitae mortalis cursu in eadem sepulti
sunt in plunibeis sarcophagis, sicut postea reperti sunt a quodam abbate ecclesiam re-
vocante aedificiis ' [read with Richard of Cirencester (ii 17) 'amplioribns renovante
aedificiis']. Here again the name 'Saberthus' appears in the margin.

6 Flete's History of Westminster

attested by the famous church of Westminster which St Peter conse-
crated on his behalf. The bishop had come in all readiness for the
dedication ; his tents fixed half a mile away, he waited for the Lord's
day to dawn. That night St Peter on the further bank of the Thames
called to a fisherman who was plying his craft, and promised him
a reward to take him over. Landing he bade him await his return.
The fisherman, amazed at the stranger's more than earthly dignity,
suddenly beholds the church lit up with heavenly light, and a white-
robed choir circling round inside and out. He hears celestial music,
and had he been present at such a ceremony before might have followed
the consecration rite : as it was, he could scarce breathe for terror. The
apostle on his return, when all was over, calmed his fears and told him
the meaning of what he had seen. As they rowed across, he asked him
if he had caught anything that night, and then bade him cast his net.
He obeyed, and drew in a multitude of fishes, among which was an
enormous salmon (esicius). This he bade him take to Mellitus : the
rest were for his fare. Abundance of this kind he and his posterity
should have : only let them not dare to fish again on Sunday. ' Tell
the bishop with this gift from me not to trouble himself about the
consecration. I have performed it myself, as he will see by plain tokens,
though he will know it already by my revealing: let him celebrate the
consecration mass, and absolve and bless the people on my behalf. I
am Peter, who thus speak to thee and lay my commands on him.' In
the morning he told the bishop, and confirmed his words with the
apostle's gift. Mellitus overflowing with gratitude hurried to the
church, which he found baptised in Jordan streams, the pavement
inscribed with symbolic letters, the walls anointed with twelve crosses,
besides the remains of twelve burnt candles. What more should he do,
but celebrate, absolve and bless, and render thanks to God ?

There is so much phraseology in common that it is clear that these
two accounts are not independent : and it will hardly be disputed that
Goscelin's is the later, though it may be by only a few years. Sulcard
writes for the glory of the Abbey, and makes us feel this at every step.
Goscelin is composing a biography of Mellitus, and has no space for
irrelevant amplifications. The Thames and its tides, and its unusual
inundation ; the fountains that have ceased to flow : the rich citizen,
and the reward of his meek and quiet spirit ; the assembled multitudes
wrapt in deep slumber ; the new bride with her change of name — all
these drop out of sight. The profound horror of the fisherman, his
gradual restoration, his recognition that the stranger is good, be he who

Consecration by St Peter 7

he may — these are reduced to reasonable limits, and the whole story is
drawn together into a succinct form. The travelled monk, who has seen
Rome, and witnessed the consecration of churches (as he almost tells us
— ' si prius interfuisset,' &c.), shews incidentally his knowledge of ritual,
and gives us details which would hardly have been omitted by Sulcard
if he had found them already in the story.

Here then we have the tale as it was twice written down in the
days of William the Conqueror ; and we may well believe the statement
of Edward the Confessor's later biographers that it was told to that
pious king himself, and stimulated his zeal in the re-building of
St Peter's church. Before we discuss it further, we may set side by
side with it what appears to be a quite independent account, given by
William of Malmesbury in his Gesta Pontificum Anglorum, the first
edition of which was published in 11251. There the foundation is
ascribed to Mellitus, who is said to have been urged to it by St Peter
himself. When the church was built, the apostle appeared and con-
secrated it, and sent a fish by the hands of a rustic as a present to the
bishop. In spite of the man's obvious ignorance — -for he was no
Christian — the bishop believed his message ; for the description which
he gave of the apostle's features corresponded with pictures which
Mellitus had seen. Moreover the consecration was attested by candles
that had been lighted, crosses made, and water sprinkled, as well as by
traces of holy oil. The bishop forbore from further consecration, and
uttered a prophecy of the future greatness of the monastery.

1 According to Hamilton, Rolls Series edn, p. viii. The whole passage (p. 140 f.) is as
follows: 'Tune vero Mellitus deo cooperante, et Ethelbirhti tutus amminiculo, Chris-
tianitatis fidem egregie in provincia propagavit. narn et monusterium beato Petro in
occidentali civitatis parte fecit, ipsius apostoli, ut fertur, ammonitus nuntio: qui et coram
visus ecclesiam recens factam per se dedicaverit, et per rusticum episcopo xenium
gratissimum, grandem scilicet piscem, destinaverit. nee vero de dicto dubitare voluit, qui
videret agrestis fatuitatis hominem, qui nee Christianus esset, de Petro afferentem nuntiuin,
ejusdemque corporia liueamenta quae Mellitus nosset ex pictura veraciter pronuntiantem.
creditum ergo, nee consecrationis mysterium repetitum: quam perfectam monstrarent
oandelae per totam ecclesiam accensae, cruces factae, nee minus aquae aspersae, et sacrati
olei locis debitis non frivola vestigia, cessit divino offlcio humana sedulitas, pronuntia-
vitque voce prophetica momenti magni futurum monasterium, in quo apostolus pontificale
exercuisset obsequium. sensim vaticinii veritas processit in medium, praesertim tempore
regis Edwardi ultimi, qui ampliori conventu ibidem adunato ecelesiam aedificationis genere
novo fecit, nee minus, sed multo etiam majus, rex Willelmus extulit locum, magnis
redditibus praediorum, quod ibi regni susceperit insignia : consuetudo igitur apud posteros
evaluit, ut propter Edwardi inibi sepulti memoriam regiam regnaturi accipiant coronam.'
Comp. p. 178: 'Huno [so. Wlfsinum] Dunstanus archiepiscopns, cum esset Londoniae
episoopus, abbatem apud Westmonasterium fecerat, instructo ad xii inonachos coeuobiolo
in loco ubi quondam Mellitus ecclesiam sancto Petro fecerat.'

8 Flete's History of Westminster

The first point to be observed in connexion with these three
narratives is that down to the year 1125, at any rate, there is no
mention of King Sebert as the founder. Sulcard is plainly ignorant of
the founder's name. Before his days, under some abbot whom he cannot
name, two leaden coffins were found in the church on the occasion of its
enlargement. We may suppose that Eadwine was the abbot, and that
the Confessor's rebuilding was the occasion of the discovery. It was
natural to conclude that these were the coffins of the founder and his
wife, whoever they may have been. A nameless citizen of London thus
conies to figure in Sulcard's story.

To Goscelin the matter is of no interest; though, if Mellitus had
himself been the founder, he would of course have mentioned this to
his credit. Goscelin's silence, indeed, justifies us in setting aside the
statement of William of Malmesbury, though twice repeated, that the
church was built by Mellitus.

The next point of interest is that there is thus far no indication of
any strained relation with the see of London. It has been often said
that the story was invented by the monks of Westminster to support
their claim of exemption from the bishop's jurisdiction. No doubt it
was used, and with great effect, for this purpose in later times; and we
shall presently site that the story has this turn given to it. But it was
not a weapon forged for this particular combat. Indeed, Mellitus is
treated with the highest respect by Sulcard ; and Goscelin delights in
the tale as one of the most honourable events in the bishop's career;
nor does William of Malmesbury find it inconsistent with the foundation
of the church by Mellitus himself.

Thirdly we note that another purpose to which the story lent itself
in after days is not among the motives of its origination. There is no
suggestion in these early narratives of the customary payment of the
tithe of salmon to the Abbey.

Ailred's narrative, to which Flete gives the place of honour, is in
fact only a reproduction, in a somewhat less inelegant style, of the
corresponding chapter of Osbert's Life of St Edward1. Osbert's work

1 Osbert of Clare, a monk of Westminster, seems to have been banished from the
monastery under Abbot Herebert, c. 1128 to 1130 ; but about 1136 he was back again and
was made prior. About 1141 he went to Rome, and on this occasion wrote a life of
Edward the Confessor which he dedicated to the legate Alberic, imploring assistance for
the obtaining of his canonisation. This however was not granted until 1161. Osbert's
letters, from which the chief facts as to his life are drawn, were published by B. Anstruther
in Scriptoret Monachi, 1846.

Consecration by St Peter 9

has hitherto been known only from an abbreviation of it contained in a
MS at Corpus Christi College, Cambridge (no. 161). The full text has
however now been found in a Passionate recently purchased for the
British Museum (Add. MS 36,737 : f. 144 b). I am therefore able to
print his narrative for the first time. It will be seen that it is in the
main an expansion of Goscelin's, though it is touched up here and
there with a phrase from Sulcard.

It is specially noteworthy for two additions. In the first place, the
foundation of the church is ascribed to King Sebert. Now it is to be
observed that the only mention of Sebert up to this point occurs in the
prefatory sentences which Goscelin prefixes to his narrative (infr. p. 38) ;
and these sentences are taken word for word out of Bede Hist. Eccl. ii 3.
There Sebert is mentioned as Ethelbert's nephew, who ruled as his
subordinate in London : but there is no suggestion that he was con-
cerned at all in the building of the new church of St Peter. In fact,
these sentences, though forming an integral part of the Life of Mellitus,
have no special connexion with the story which happens to follow them.
It is however a reasonable conjecture that this juxtaposition suggested
the name of Sebert as the founder. At any rate it is when Osbert
recasts these opening sentences that Sebert first appears in that capacity.

The second serious addition occurs at the close of his narrative.
The descendants of St Peter's fisherman still to this day, he says,
honour the apostle with the tithe of what they catch. And he adds a
long tale of the misfortune that befel one of them who in recent times
had endeavoured to cheat the monks of their due.

Osbert's narrative is as follows :

De ecclesia lancti Petri Westmonasterii quam idem apostolus per se dedicavit.

Autiquum beati principis apostolorum et insigne monasterium non recens, non
novum, non moderno tempore constructum, sed a diebus servi dei Augustini, primi
Anglorum apostoli, a Saberto Orientalium Saxomim rege copiosa dicitur caritate
fundatum. hie nepos sancti Ethelberti rcgis exstitit, quern Christi praedicatione
sanctus Augustinus imbutum in urbe Cantuaria baptizavit. administrante vero
pontificatum Lundonensis ecclesiae Mellito, sub titulo beati Petri apostoli dedicauda
erat ecclesia ad occidentalem urbis plagam extra rnuros sita. sed, ut gestae rei
persequamur ordinem, paratis praesul rebus venit ad dedicationem : tentoriis autem
a dimidio tixis miliario crastinum illucescentis dominicae diluculum expectat, ut
aurora fulgeute expeditus occurrat. verumtamen dominica nocte ille caelestis aulae
janitor in ulteriore ripa fluvii Thamensis astitit, qui eideni monasterio ab orientali
parte vicinus subtercurrit. vocat itaque piscatorem, qui praedam exercebat flu-
vialem : ad alteram ripam se poscit exponi, mercedemque dum redeat praestolari.
transposito amne persona recessit ignota ; donaria piscator expectat promissa :
stupidus interim repente contemplatur ecclesiam supernis in circuitu luminaribus
plenam flammarum globos caelitus emittere, et candidatorurn chores nunc initus

10 Flete's History of Westminster

nunc foris cum concentibus angelicis locum eundem circuire : audit mortalibus
insuetam suavitatis harmoniam. majestatem secum reputat imperiosam, quae
quiddam insigne spirans et immortale poterat ad caelestia intuentes accendere.
patent aethera sursum, claritas resplendet iminensa deorsum. apostolico piscator
nutu tenetur, dum redeat et laboris sui rnercedem quam transiens promiserat
apprehendat.

Sacramento tandem divinae dedicationis expleto, sidereae mansionis janitor ad
ducem navis iterum rediit, et piscator piscatorem de transponendo fluvium cito
convenit. lenit itaque paventem, quern paene prae timore invenit exanimem ; et
eum salutifera exhortatione visitat, ut de caelestibus mysteriis quae viderat confidat.
remigantcm itaque per aninern et .superior! ripae approximantem collega collegam
alloquitur, et pi.scator piacatorcm his sermonibus sic aftatur: Qualiter, inquit, in arte
profeci.sti piscationis tuae ? quid captuiu est hac nocte ? an aliquid retia tibi
operata mint commodum ? an jactata sunt in flumine ad aliquem profectum ?
cuinque negaret ille capturam et diceret defecisse sibi materiain, qui prius loquebatur
adjecit : Inico rctia fluvio, et abundanter capies in momento. paret jubentis imperio,
et alveo miminis inaculas injecit, et piseibus plenas protinus extraxit. inter caeteros
vero piscom ropperit in reti mirabilem, queni vulgo appellant salmonem. Hunc,
inquit, mane vice moa Mellito repraesenta pontifici : tuae vero qui supersunt
reputabuntur mercedi. comite autem vita hujus tibi generis non deerit copia;
et tua post te tempore longo progenies hac arte parabit aedes sibi locupletes.
dmninicis tainen iliebus sacro vacabis otio ; et sic al> hoc negotio cohibe dexteram,
no vadas ulterius in capturam. imperium mourn sedulus explorator arripe, et
episcopo dedicatam nuntiabis ecclcsiam, qui inihi intendit dcdicare praeparatam.
ego ipse earn per me sacravi ; ego mysteriis sanctis interfui ; et accedens praesul
factum reporiet quod so factiirurn urbs vicina docet. missas dumtaxat dedicationis
solemniter perugat, et populum doniini bonedicens absolvat: auctor hujus mandati
Ptitrus ost apostolus Jesu Christi, qui ea quae ami is tecum loquitur, et ex hujus ore
res ista episcopo significata mandatur.

Visio itaque beat! disparuit his dictis apostoli. cum piscator mane ad episcopum
retulit quidquid ab apostolo superius audivit, fides adhibetur in munere quod sibi
cum apo.stolica provenerat salute, gratulatur Mellitus caeli clavicularium hujus
sacrationis peregisse mysterium ; ingrediensque signatos chrismate parietes repperit,
quos jonlanicis rcspei-sos fluentis intellexit : duodenis conspicit crucibua insignitos,
et typicoa characteres pavimentis inscriptos ; conflagratorum etiam reliquiis cere-
orum beatum animadvertit afFuisse 1'etrum apostolum, hancque deo decenter aacrasae
basilicam, et agno sponso nuptam despondisse incorruptam. gratias agit deo
sanctoquc apostolo, et pontificalibus amictus indumentis missas facit celebres tantae
solemnitatis : sermonis protulit de re gesta compendium, intendens profectibua
animarum : offert sacrificium, imiuolat holocaustum, confitentes absolvit, populum
domini benedicit. expletis itaque celebritatis tantae mysteriis cum gaudio pontifex
recessit ail propria: et nova cotidie deinceps crevit deo sponsa. Thorneia vero
anglice, quae spinarum insula latino dicitur, vocabulum vetustatis amisit, et a vento
vel situ civitatis occidentale monasterium nomen accepit.

Piscatores vero, qui de genere illius descenderunt cui beatua Petrua apparuit et
qui ad sanctum Mellitum eundem transmisit, adhuc usque hodie qui nascuntur
per ordinom decimata captione saneti principis apostolorum venerantur dignitatem.

Consecration by St Peter 11

In recasting Osbert's narrative Ailred has given himself a free hand
as to sttyle : he introduces a reference to Jacob's ladder, and he fashions
St Peter's conversation with the fisherman after St Luke's account of
the Miraculous Draught. He adds practically nothing to the story,
except in making Sebert the founder of St Paul's as well as of
Westminster — and this is corrected again in the extract given by Flete.
He omits all reference to Sunday, and also St Peter's promise to the
fisherman and his posterity : but he makes the apostle promise to visit
the new church and bless those who worship there ; and he refers to
the tithe of fish as a standing witness to the miracle, and very briefly
relates that a fisherman had once refused to pay it and had suffered in
consequence.

The much later story found in the ' Liber Regius ' is chiefly drawn
from Ailred, but the writer knows what Ailred does not tell, that the
consecration was on Sunday ; and he. gives what no one has hitherto
mentioned, the name of the fisherman — Edric,

He still further elaborates the signs of the consecration, adding that
the altar was anointed, and three crosses carved on it : incense half-
consumed was also found upon it, and collected by the monks and
preserved as a relic. He makes St Peter command that tithe of salmon
shall be paid to the Abbey as a perpetual witness to the consecration:
and at the close of his narrative he speaks of the wicked parish priests
who have tried to prevent the fishermen of their parishes from paying
it. The failure of fish in the river is attributed to the neglect of the
apostle's injunction. Lastly, he tells that King Sebert lies buried with
his wife near the altar which St Peter dedicated.

The extract in Flete is abbreviated at the close. We find in Richard
of Cirencester (Spec, ii 17), who has embodied the same passage, a
fuller account of Sebert : the leaden coffins, mentioned by Sulcard,
are again referred to; and also the removal of Sebert's remains
seven hundred years after his death. Sebert's epitaph is given, and
the date of his death (31 July 616), which had been preceded by that
of his wife Ethelgoda (13 Sept. 615).

12 Flete' s History of Westminster

Evidences of the privileges of Westminster.

The following charters are cited by Flete :

1. K. Edgar.

2. St Dunstan.

3. St Edward (three charters).

4. K. William the Conqueror (first charter).

5. K. Henry I.
9. K. Stephen.

1. K. Edgar. The charter which Flete cites begins thus:
' Regnante domino nostro Ihesu Christo in perpetuum. Ego Eadgarus
Dei gratia Anglorum rex,' etc.1 It is printed in Dugdale, Monasticon,
ed. 1846, 1 291: Birch, Cartularium Saxonicum III 548. The authorities,
on which the text hitherto printed rests, are the Cotton MSS Faustina
A ill (cent, xiv early) and Titus A VIII (which in part at least is copied
from the preceding). We may add to these the Westminster 'Domesday'
(written c. 1308) f. 36 b. Nothing purporting to be the original of this
charter is known to exist. It is for convenience called ' the great
charter' of K. Edgar.

There is still preserved a short charter of Edgar, which appears to
be genuine. If not the original, it is a very early copy : its date,
A.D. 951, causes difficulty, and should rather be 959. It is printed
by Birch, in 260 : less satisfactorily by Widmore and Dugdale. It is
classed among our muniments as Charter no. V.

Of this there is an expansion, Charter no. VI, which inserts a clause
as to the consecration of the Church by St Peter, and another as to
freedom from interference and from imposts. It is followed by a recital
of further gifts to the Abbey. A copy of it is in ' Domesday ' f. 79, and
it is printed by Birch, in 692 (together with 604).

An examination of the great charter of Edgar shews :

(1) that it is based on the expanded copy of the short charter;

(2) that it embodies sentences and ideas from Dunstan's charter;

(3) that it agrees in wording sometimes with the first charter of the
Confessor, and still more often with his third charter ;

(4) that its signatures correspond at the outset with those of the

1 Contrast the beginning of the genuine charter of Edgar: '»J< Anno ab incarnations
domini nostri Ihesu Christi DCCCCLI. Ego Eadgar divina alubeseente gratia Rex et
primioherius totius Albionis,' etc.

Ancient Charters 13

Ramsey charter of Edgar (see Birch in 639, 644). They are compatible
with a date between 981 and 984 : but the date assigned in the charter
is 989.

(5) that it cannot be much earlier than 1140, because Sebert is
introduced as founder.

A parchment placard (Ch. no. XB, 1 ft. 10 in. x 1 ft. 9 in.) in large
letters of the xivth century contains two long quotations from Edgar's
great charter, and also a passage from St Dunstan's charter. It was
evidently drawn up to be posted somewhere in the church. It begins :
Vereantur et paveant qui privilegia sen, libertates hujus Ecclesiae in
aliquo violare vel infringere conantur. It belongs to the period when
the rights of sanctuary were much contested, probably to the reign of
K. Richard II.

2. St Dunstan. Flete cites about half of a long charter of St
Dunstan, which is still preserved (Ch. no. IX). It is written in a hand
of the end of the xith century, and has appended to it a seal, the
workmanship of which is attributed to the same period. The obverse
of the seal shews a seated episcopal figure with a pastoral staff and a
book inscribed PAX VOBISCVM : the legend round it is tj< SIGILLVM
DVNSTANI EPI LVND. Its reverse, which is much smaller, has a female
figure standing, which may be compared with the somewhat similar
female figure on the reverse of the Worcester Priory seal, which indeed
may have suggested this to the Westminster monks : in each case an
ancient gem would seem to have been appropriated. The legend here

is |J| DVNSTAN EPC pIGORN.

The date of the charter, A.D. 959, is required for Dunstan as bishop
of London : but it is incompatible with the other episcopal signatures,
which give 984 — 991 as limits. As a matter of fact the last two letters
of the date (DCCCCLIX) are over an erasure, and Richard of Cirencester
(II 104) quoting this charter dates it 970 (LXX for LIX).

The document implies a struggle with London as to privileges in
general, and specially as to synodalia, burial of outsiders, and criminal
processes. In these matters it probably reflects the condition of affairs
in the Conqueror's reign.

3. St Edward the Confessor. Three charters of St Edward are
transcribed in ' Domesday,' and may be conveniently read in Dugdale.

The First Charter, 28 Dec. 1065, describes the first embassy to
Rome, when Leo was pope, the relaxation of the king's vow, and the

14 Flete's History of Westminster

vision of the hermit Wulsin. It deals mainly with properties; but it
also recites the gift of certain relics, and it grants free election of the
abbot. The original is in the Hatton Collection (see Archaeol. Journal
xix 176).

A notarial copy of it, with the omission of some paragraphs as to
properties, written in 1313, is preserved at Westminster (Ch. no. XXI).

The Second Charter, 1 Aug. 1045, specially guards against episcopal
intrusion. It mentions Robert bishop of London and Wulnoth abbot of
Westminster as having been at strife1. The original is in the British
Museum (Cott. Aug. II 58, somewhat mutilated and without its seal).

The Third Charter, 28 Dec. 1065, continues the story of the First
Charter, and tells of the second embassy to Rome, in the time of pope
Nicholas. Incidentally it mentions St Peter's consecration of the
former church, but it says nothing of Sebert. It deals with the
confirmation of privileges, and specially with the right of sanctuary.
The original of this, with a broken seal, is preserved (Ch. no. XX): the
concluding lines, which contain the date, are written in a browner ink,
though apparently by the same hand.

The genuineness of these charters cannot be maintained ; but St
Edward's seal is somewhat of a mystery. There are other examples of
it, attached to short Saxon charters, which deal with special properties
and are probably genuine. But the seals attached to the First and
Third Charters cannot be accounted for as transferred from other
charters. It is possible that the monks possessed the matrix, and used
it on such solemn occasions as the remodelling of their short Saxon
documents, which were unintelligible to the Normans, into the impressive
Latin charters which presented their interpretation of the privileges
given them by their founder. On such a hypothesis alone can we
mitigate the charge of deliberate forgery.

Into the literary criticism of these documents we cannot fully enter
here : but it may be of interest to cite a few sentences from the bull of
Paschal II (1099 — 1118), quoted by Flete, italicising words which appear
in the Third Charter of the Confessor.

locum praelibatum ab omni servitio et dominatione episcopali absolvimus...ut
nullus episcopus, sive Londoniensis sou quicunque aliquis alius, illuc introeat ordina-
turm aut aliquid sive in maximo sive in minimo praecepturus, nisi propria abbatis
ex petitions et monachorum comrnuni utilitate. concedimus...permittimus et conflr-
mamus ut locus ille regiae constitution™ in perpetuum et comecrationis locus sit atque
intignium regalium repositorium (words italicised are in the letter of pope Nicholas
to St Edward quoted in the charter).

1 Compare the passage from the bull of Paschal II, quoted below.

Ancient Charters 15

sit etiam locus ille liber et ab omni invasione vel inquietudine omnium hominum
cujwcunque sint ordinis potestatis absoluliis (in body of charter).
ne ulli omnino personae nisi regi subdatur (in letter of Nicholas).

It seems that Paschal's bull directed to Henry I has furnished much
of the phraseology of the Third Charter of the Confessor ; and that in
turn supplies part of the phraseology of the great charter of Edgar.
It is noteworthy that Paschal says nothing of the sepulture of kings, nor
of sanctuary.

4. K. William the Conqueror. A 'Telligraphus' and three charters
of the Conqueror are transcribed in ' Domesday.' This ' Telligraphus '
bears no date; but in the body of the document we read that it was
granted at a council held in Westminster at Pentecost. Of this a
xiith (possibly xith) century copy exists (Ch. no. XXVI). The charters
are called the First, Second and Third respectively. The originals of
the First (1067) and Third (1077) are not known.

The First Charter only is quoted by Flcte, who gives but a few
sentences of it. Most of it is in ' Domesday ' ; but as ff. 53, 54 are cut
out, the end of the First Charter and the chief part of the Second are
gone: they may be seen in Faustina A ill.

The Second Charter is still preserved (Ch. no. XXVII), and therefore
a few remarks may be made upon it here. It is mainly directed against
the incursions of the bishop of London and his 'canonici,' and is couched
in strong language. In the body of the document the charter is said to
have been granted at a council held at Pentecost in Westminster, and it
is dated at the close as follows :

Anno dominicae incarnationis . M.lxxmo . quiuto. etiam adepti imperil praenominati
gloriosi regis Willelmi anno . iiiito . die predict! festi Pentecostes . xilno . kal lunii .
scripta est haec carta et sigillata, &c.

First, we may note that Pentecost 1070 fell on 25 May, whereas the
fourth day of the feast of Pentecost is here made to be 22 May.

Secondly, though it was William's custom to keep Pentecost in state
at Westminster, in this particular year he is said to have held a council
at Windsor at Pentecost.

Thirdly, it was at this council that he named Lanfranc as archbishop
of Canterbury, and Lanfranc only reached England on 15 August 1070,
and was consecrated on 29 August. But Lanfranc attests this charter
as archbishop of Canterbury ' propria manu.'

A fragment of a seal in a silken bag is still attached to the charter
by a cord of twisted yellow silk, which is suspiciously like the yellow

16 Flete's History of Westminster

silk woven into the pattern of the bag: and the bag is the fellow of that
which surrounds the seal of the charter of Henry II (Ch. no. XLIII).
Moreover the writing appears to be of the xiith century.

In the transcript in ' Domesday' an effort has apparently been made
to get over some of the inconsistencies. The regnal year (v°) has been
read continuously with the date A.D., thus giving the year 1075 : and
for William bishop of London is substituted Hugh, who succeeded him
in that year. We thus get rid of the difficulty about Lanfranc ; but
one of the episcopal signatures which follow is incompatible with that
date. If we adopted the year 1073, we should get 19 May for Pentecost,
and the difficulties as to the place of the council and as to Lanfranc's
signature would disappear; but Leouricus (bishop of Crediton), who
signs, is said to have died in 1072.

A note in the margin of ' Domesday ' points to the absence of ' the
Fourth Charter' of this king. The original of this is in Brit. Mus.
(Cotton. Aug. II 54), and bears the date 1 Jan. 1081/2.

5. K. Henry I. This is transcribed in ' Domesday,' but the
original is lost. Its wording, as can be seen from Flete's quotations, is
in part parallel with the First Charter of the Conqueror. Its signatures
point to 1107. Its wording is found again, with but necessary changes,
in charters of Stephen, Henry II and Richard I.

There still exists a charter of this king (Ch. no. XXXI), the date of
which falls between 1114 and 1123. It is much shorter, and undoubtedly
genuine. It is strange that it should have been needed, if the above
mentioned charter had already been granted.

6. K. Stephen. This charter, dated 1138, is transcribed in
'Domesday.' It is long and contains much repetition, owing to the
combination of various sources. As Flete has noticed, it has a passage
from the Third Charter of the Confessor: indeed it has much more
from the same tainted source, and the phrases used in signing are to a
great extent identical, the names only being changed. It also has a
considerable amount of matter in common with the longer charter of
Henry I referred to above.

There is a shorter charter of Stephen, of what has been referred to
above as the recognised type of the xiith century. This is now at the
Record Office. It was among the muniments of Westminster in the
latter part of the xviiith century.

Papal Bulls 17

The problem of the authenticity of these royal charters is a difficult
one. Their literary criticism can hardly be undertaken while they are
still unprinted ; and what has here been said must be regarded as
tentative only.

The following papal bulls are cited by Flete :

1. John XV (986—999).

2. Nicholas II (1058— 1061).

3. Paschal II (1099— 1118).

4. Innocent II (1130—1143) : two bulls.

5. Innocent III (1198—1216).

The first two are no doubt composed by the writers of the charters
of K. Edgar and St Edward respectively, from which Flete quotes them.

Paschal's bull was the earliest of a magnificent series of papal bulls,
stored in what was called the cista prima of the Abbey muniments, and
destroyed in the time of K. Henry VIII. An index of them, including
more than 200, was made at the end of the xivth century and still
exists (Munim. Lib. 12). Fortunately also a great many were transcribed
by the writer of ' Domesday.' The first leaf of this book is lost, but
there is no doubt that Paschal's bull was the first item in the volume.
I have collated Flete's extract with the transcript in Faustina A in
f. 157.

Paschal's bull is dated ' Laterani, iv Kal. Julii.' The following
passage in it is of interest : ' Undo tarn praesentium quam posterorum
noverit universitas dilectum filium nostrum Gilbertum, ecclesiae beati
Petri Westm. abbatem venerabilem, scriptis nobis significasse de quadam
controversia inter Robertum olim praesulem Lundon. et WInothum
abbatem Westmon. antiquitus orta ; videlicet, quod idem praesul
quasdam consuetudines, quosdam vero accessus, donationes etiam et
obsonia in ecclesia ilia, contra etc., studuit usurparc, etc.' Abbot Gilbert
died in December 1117.

The bull of Innocent II, directed to Henry I, was also on the lost
leaf of ' Domesday,' and it has been copied by a later hand on a blank
space of what is now f. 1 b. Of his second bull, directed to abbot
Gervase, the last part still remains at the top of f. 1, and this gives the
single sentence which Flete has quoted.

The bull of Innocent III, dated 30 April 1199 and directed to the
abbot (William Postard), is found in ' Domesday,' f. 13. It is preceded
by two other bulls, dated 24 April of the same year.

K.F. 2

18 Flete's History of Westminster

These royal and papal charters are followed in c. xii by a decree of
cardinal Stephen Langton, dated 1222, confirming the rights of the
Abbey as against Eustace bishop of London. There was granted to
the latter by way of consolation, and no doubt with a view of preventing
the reopening of the question, the manor of Sunbury on Thames, and
to his chapter the patronage of the church there — a right which they
still exercise to day. The original with all the seals is still preserved
(Muni in. 12,753), and this has been printed in Rymer's Foedera: it is
transcribed in ' Domesday,' f. 664 b. The document has a further
interest from its careful description of the bounds of St Margaret's
parish.

After a summary of the results of his enquiry up to this point,
Flete proceeds in c. xiii to vindicate the customary tithe of salmon
caught in the Thames. He quotes a passage from abbot Ware's
Consuetudinary (Pt iv c. viii), which is omitted from Sir E. Maunde
Thompson's edition on account of its fragmentary condition : what
remains of it in the Cottonian MS is copied in the transcript which the
editor had previously made for the Dean and Chapter (p. 134).

'/'Ae Lists of Relics and of Indulgences.

The List of Rdics given in c. xiv is of great interest. Flete classifies
them under six heads : Relics of the Saviour, the Blessed Virgin,
Apostles, Martyrs, Confessors, and Virgins. He names the following as
donors :
Kings: Sebert, Ofla, Athelstan, Edgar, Ethelred, Canute, St Edward,

William the Conqueror, Henry III, Edward I.
Queens: Emma (mother of St Edward), Matilda (bona regina), Alianora,

Elizabeth (daughter of Earl Rivers ; i.e. Elizabeth Wydville queen

of Edw. IV).

St Thomas of Canterbury.
Abbot Laurence.
Abbot Richard de Berking.

Simon, abbot of Bury: this seems to be Simon de Luton (1257-79).
Petrus de Graecia.
A prior of St Swithun, Winchester.
Thomas, earl of Lancaster.

Among the relics of St Edward, given by himself, the Regalia are
enumerated. It will therefore be of interest to print here, for comparison

List of Relics 19

with Flete's list, a document of the fourteenth century, preserved in a
mutilated condition on a sheet of paper (Munim. Coron. Ill) :

Ad evitandum maius periculuin de regalibus ornaraentis sancti regis Edwardi,
in quibus ab antique defectus inveniebantur, qui fuerant ante annum postilencie
generalis, videlicet annum domini MCCCXLIX™, ne posteris imputcntur, sic descripta
sunt in crastino Reliquiarum anno gracie MCCCLIX" rper visum fratrum J. Redyng,
J. Bokenhull, J. Arundel"1. 5

In primis ""invenerunf i tunicam purpuream de samit. Item i supertunicam
nigri samut bmdatam auro per totum, videlicet ymaginibus et aliis diversis
operibus, cum i j>ectorali aurotexto ad modum cathene cum labellis amelatis. Item
i armillam veteris operis aurotextam cum scutellis leopardorum et vineis, ac etiam
decem nouchis aureis, triphatam et ornatam lapillis, quorum maior in incdio, cum 10
iii pendulibus eiusdem secte : in qua armilla deficiunt iii nouchis et in toto viii
lai>illi debiles, et frangitur i pendule in summitate eius. Item i pallium nigri
samit aurotextum per totum ornatum per circuitum aurifragiis [gejmmatum perillis
margaritis et aliis. Item i par cirotecarum cericarum ornatum aurifragiis pat-vis.
Item par caligarum aurotextarum stragulatarum ex transvorso. Item i par 15
sotularium antiquorum. Item i pectenem eburneum. Item i coronam auream
bonam triphatam ct ornatam per totum gemmis et amellis. Item i coclear antique
forme. Item i ceptrum aureuin ornatum gemmis et perillis margaritis, in quo
deficiunt iiiior pendules in summitate de perillis margaritis. Item i virgam
calibeam deauratam habentem in summitate floculos ad modum glogelli. Item 20
aliam discoloratis peciis ornatam, habentem in summitate volucrem auream. Item
aliam virgam ligneam coopertam tecis a[u]reis liabentem in summitate nodum
aureuin cum volucre desuper aurea, ornatam vii triphuris quorum duo sunt
gemmata. Item i ceptrum argenteum deauratum pro regina. rltem i calicem
lapideum cum pede et patena aureis. 25

Item i crucem tectam platis aureis, triphuratam et getnmatam in partc anteriori
et in dorso plata argentea amelatam, et vocatam Crux natans inventa quondam in
mari a dicto sancto Edwardo ; in qua deticiunt iii lapides in pede et i in fine partis
sinistre ; item pars plate auree in pede ad monsuram unius policis et in fine partis
sinistre in dorso i plata argentea ex transverso . 30

Memorandum quod in coronacione Regis Ricardi Secundi post conquestum,
anno [etati]s sue ximo, circa solempnia que ad coronacionem eiusdem requiruntur
multi defectus requiruntur. in primis unus sotularis dexter perditus erat per
negligenciam et defectum domini Simonis Burle militis, qui dictum Regem ab
ecclesia, scilicet loco coronacionis sue, ad palacium suum contra consuetudinem 35
antiquam humeris suis portavit, Abbate loci reclamante. Ceteri defectus ut in
sceptro et in aliis insigniis regalibus manifeste patent ad oculum, que indigent
reparacionis.

(ad finem payinae) \?erte.

(et in dorso, ut sequitur:} 40

Ideo loquendum est dicto Regi Ricardo, cum suam pervenerit ad etatem, ut
huiusmodi defectus qui tempore suo contigerunt reparentur.

4, 5 per visum — Arundel] in a contemporary hand, but different ink.

6 invenerunt] above line, different ink.

11 pendulibus] ut videtur. 12 penduJl. 22 areis (sic).

24 — 30 Item i oalieem — transverso] added in different ink.

31—42 In another hand of about the same date.

2—2

20 Flete's History of Westminster

The feast of Relics was kept at Westminster on 16 July, as appears
from the two Calendars printed in Dr Wickham Legg's edition of
Litlyngton's Missal. The date of this list of Regalia is therefore
17 July 1359.

Of the three monks who drew up this list I have given an account
of one, John Redyng, in an article on Simon Langham in the Church
Quarterly Review (July 1908), where extracts from his chronicle
will he found. He died in 1368-9. John Bokenhull also appears in
connexion with Simon Langham at Avignon : we last hear of him as
being at Rome in 1376. John Arundel seems to have been much junior
to these: he first appears in 1356-7, and he died in 1360-1, shortly after
this list was made.

In lines 10 and 17 we have the adjective ' triphatam,' but in line 23
the substantive ' triphuris.' The writer who makes the addition
11. 24 — 30 more correctly uses ' triphuratam,' which occurs frequently
('triffunitus') in the Westminster Inventory of 1388. A similar contrast
in language is seen in the ' tecis aureis' of the first writer (1. 22)
compared with ' platis aureis' of the second (1. 26). In 1. 20 ' floculos '
appears to be a diminutive; of ' rloccus,' and ' glogellum ' is perhaps
a diminutive of 'gloga' or ' eloea ' (cloche), meaning a little bell — so that
we may call them ' bell-shaped tufts.'

Other lists of the Regalia may be seen in the edition of Litlyngton's
Missal vol. in, pp. 1521 f. : one in Latin of the year 1207, another in
French dated 28 Nov. 13">(i : but they do not enter into detail so much
as this. See also the Inventory ' with an appraisement' made in 1649,
printed by our sacrist, the Reverend Jocelyn Perkins, in The Coronation
Book (Isbistcr, 1902) pp. 10 ff.

\\ ith the remarkable Memorandum as to King Richard's shoe must
be compared the following passage from the Westminster chronicler
who continues Higden's Polychronicon from 1381 — 1394 (Rolls Series:
vin 222)' :

[10 Mar. 13!)0.] Item x" die Martii inisit rex Westmonasterium unum par
sotularium do rubeo velvetto gemmis margaritis ad modum florum deliciarum
confectum, a papa Urbano vi" parum ante ejus obitum benedictum, ad reponendum
ibidem cum aliis omamentis regalibus ad regis coronationeru spectantibus in
praefato monastcrio custoditis. Constat namquequod rex statim post coronationem
suam domum revestiarii intraret, ubi sua regalia deponeret et alia indumenta sibi
per suos cubicularios adaptata assumeret, et abhinc via proxiruiori in palatium
suum rediret. Sed e contra fuit factum in coronatione istius regis, et male : nam

1 See 'An Unrecognised Westminster Chronicler,' in Proceedings of British Academy,
vol. in.

List of Indulgences 21

quidam miles vocatus domiuus Simon Burlee, peracta coronatione, assumpsit regem
suis regalibus sic vestitum inter sua brachia, per portara regiam palatium ingrediens ;
turbis hinc inde occurrentibus et ilium prementibus in eundo unum de sotularibus
regalibus benedictis per incuriam ibidem amisit. Igitur nostrates caveant in
posterum ne ullatenus permittant regem cum insigniis regalibus amplius extra
ecclesiam exire ; sed ut moris est completa coronatione divertat in domuin reve«ti-
arii, ut praedicitur, et ibi sua regalia ornamenta honeste deponat.

Compare also Adam of Usk's Chronicle: 'In coronacione istius domini
tria regalitatis insignia tria sibi infortnnia portentabant : primo, in
processione unum de coronacionis sotularibus perdidit,' &c.: ed. E. M.
Thompson, 1904, p. 42; and for a further reference see his note on
p. 202, ' prophecia militis Francie ad ejus coronacionem existentis, ubi
vidit regis sotularem ad terrain cadentem ' (from MSS in Brit. Mus.).

The Indulgences granted to the church of Westminster by popes
and other ecclesiastics are exceedingly dull reading to-day, as they are
presented in Flete's catalogue in c. xv. But the documents themselves,
as they may be read under the heading of the Sacrist's records in
' Domesday,' contain much that is of interest. The general subject has
been dealt with at some length in the third volume of Dr H. C. Lea's
Auricular Confession. The earliest indulgence which he unhesitatingly
accepts as genuine was granted in 1096 at the dedication of the church
of St Nicholas at Angers by pope Urban II : it gave relaxation of one
month of enjoined penance for the anniversary (Lea, ill 141). Then in
1132 Innocent II, dedicating the monastery of Cluny, granted 40 days
for the anniversary (ib. 145). In 1145 Eugenius III granted 7 days to
Pistoja, which had received a joint of the neck of St James from
Compostella : and in 1163 Alexander III, dedicating St Germain des
Pre"s, granted a year on the actual occasion, and afterwards 20 days for
the anniversary. These early grants seem very meagre when compared
with the lavish indulgences of later times.

We have an indulgence which would take the second place in
Dr Lea's list, and it is marked by the sobriety of the period. It was
granted to abbot Herebert in 1121 by Peter de Cluny, the legate of
pope Callixtus II, who received a scant welcome from K. Henry I, and
is said to have exercised no legatine authority at all. He relaxed
40 days of criminalia and a third of enjoined penance for minora to
those who visited the church ' in martyrio Petri et Pauli apostoloruin.'

Our earliest indulgence from a pope is that of Innocent IV (1243-54),
which grants a year and forty days for the festival of St Edward. This

22 Flete's History of Westminster

indulgence, though he would not deny its genuineness, caused Dr Lea
some misgiving. For in Rymer's Foedera (I 150) it is placed under the
year 1208, as if it issued from Innocent III, and the amount seemed
unusual for that period. But, as a matter of fact, the pope was
Innocent IV, and the date accordingly is 1254. For (1) the Index to
our papal bulls (Munim. Bk 12) notes it as under that pope; and (2) in
the same volume of the Foedera there is printed on pp. 517 f. a bull of
Innocent IV to K. Henry III, which bears exactly the same date:
' Dat. Assisii, 2 Kal. Junii, poritificatus nostri a° XI.'

The Lives of the Abbots.

The critical discussion of the last section of Flete's work cannot be
attempted now. For it would involve an investigation of the history
of the Abbey during a period of more than 300 years. Indeed, it is as
a preliminary contribution to such an enquiry that Flete's work is for
tin- first time printed here. Widmore has already quarrelled with the
dates assigned to some of the early abbots. We do not know what
source Flete drew upon, and his statements must be checked by facts
to be elicited from contemporary charters. One or two points of interest,
however, may conveniently be dealt with here.

In the south walk of the cloister, under the stone seats against the
refectory wall, are three time-worn effigies of Norman abbots. Their
names have been variously assigned, but with Flete's aid we can identify
them with practical certainty as representing Laurence, Gislebert and
William de Humez.

Flete records the burial of eight abbots in the south cloister.

Vitalis (11082)': 'under a small white marble stone at the foot of
abbot Gervase.' A fair carpet and two candles were placed on his
grave each year on his anniversary : it seems therefore that he had
no effigy.

Gislebert (f 1114) : ' at the foot of abbot Vitalis in a marble tomb with
an image of him above.1

Herebert (fll40): 'in piano pavimento ante secundum scamnum
a symbalo versus hostium refectorii a parte orientali claustri.'
This seems to mean, 'in front of the second bench from the cymbal,
as you go from the east cloister towards the refectory door.'
1 I give Flete's date for the abbot's death in each case.

Tombs of Early Abbots 23

Gervase (fll60): 'under a small black marble stone at the foot of

abbot William de Humez.'
Laurence (f 1176) : ' under a marble stone with an image of him above

at the foot of abbot Gislebert.'
Walter (f 1191): 'in piano pavimento ante scamnum primum a

symbalo.'

William Postard (f 1201): 'ante cymbalum.'
[Ralph Papillon had been deposed, and was buried in the nave.]
William de Humez (t 1222): 'at the head of abbot Gervase, in a marble

tomb with an image of him above in pontificals.'

Flete speaks of three only of these abbots as being commemorated
by effigies — Gislebert, Laurence and Humez. It is possible to trace
the remnants of a mitre on two of the figures even now : Dart figured
them as mitred two centuries ago (11, opposite p. 12). Flete tells us
that Laurence was the first abbot to obtain from the pope ' the
privilege of mitre and ring.'

The central figure of the three, then, which has a staff but no mitre,
is abbot Gislebert — the famous Gilbert Crispin, who was a favourite
pupil of Anselm at Bee.

At the foot of Gislebert, was Laurence : so that his effigy must
be identified with the easternmost of the three.

But at the head of Gislebert was Vitalis, and to him has been
mistakenly assigned the westernmost effigy : Flete's description, however,
makes this impossible.

At the head of Vitalis was Gervase, ' under a small black stone.'
Curiously enough, in spite of this statement, the name of Gervase has
been cut in modern times on the largest stone in the cloister, ' Long
Meg ' as it has for some centuries been called — a stone which is also, for
some unfathomable reason, supposed to cover the twenty-six monks who
perished in the Black Death of 1349.

At the head of Gervase was William de Humez, with his effigy in
pontificals. The effigy doubtless remains ; but it has been moved to its
present position at the head of Gislebert.

Dart shews the three effigies1 as in front of the stone bench (plan
preceding I 71): shortly after his time, in 1752, they were set under
the bench as at present (Neale and Brayley, II 294).

1 He calls the third Vitalis: but in n p. xi he admits that lie was misled by others,
and that it really represents W. de Humez.

24 Flete's History of Westminster

This then was the original order, beginning from the east :
Laurence.
Gilbert.
Vitalis.
Gervase.
W. de Humez.

The positions of the other three are not described with reference to
these, but with reference to the cymbal, which sounded for meals in the
refectory ; and we do not know exactly where that was placed.
W. Postard (before the cymbal).
Walter.
Herebert.

It is possible that W. Postard was at the head of W. de Humez :
but lu- may have been on the other side of the walk next the cloister
garth.

Flete tells us that abbot Richard de Berkyng (f 124G1) among his
various benefactions to the church left two curtains or dossals of the
choir, which contained the story of the Saviour and of St Edward:
'duas (Jortinas sive Dorsalia ehori, de historia dni Salvatoris et beati
regis Edwardi, siimptibus propriis ct oxpensis fieri procuravit, ac eidem
ecclesiae dedit et reliquit.'

Dr M. R. James has found in a manuscript at Gonville and Caius
College, Cambridge, in a volume of Robert Hare's Miscellaneous
Antiquarian Collections (MS 3.91 [Oil] pp. 130 ff.), the following
account of the inscriptions on these tapestries, which he has kindly
copied for me.

Westminster, (hi if Smith syde of if Qnier ye history of

Christ in faire arras worke.
(1) The Anyell (Jabriell saluteth our bleated Lady.
Virgo salutatui- verboque dei gratulatur ;
Nee gravat intactuiu greiniuui verbum eai-o factiim.
\"irgo paren.s humilis, quae chara deo, sibi vilis,
Angueni ealeavit quern prirna superbin stravit.

(2) Christ borne betwixt an oxe and an asse.
Hie plaiujiw plorat, sitit unda, quiesque laborat,
Et via lassatur, et virtus debilitatur,
Luget laetitia, quasi stulta fit2 ipsa sophia,
Dum vagit Iliesus, net ri.sus et esurit esus.

1 The pulling duwn of tbe Norman choir had begun on 6 July 1245

2 MS sit.

Abbot Berkyng's Tapestry 25

Virgo parit puerum, lumen de lumine verurn ;
Est vox coelestis, lux coelica stellaque testis.

(3) The three kings camming with their gifts to adore Christ.

Stella magis lucens, et eos radio duce ducens,
Clara prius latitat et Herodis limina vitat:
Arra novae fldei sunt reges ecce Sabaei ;
Primitiant gentes dominum te, Christe, fatentes.

(4) The three Icings offer their gifts.

Tres trinum munus dant, et tria dat sinml unus:
Sic offertur idem domino qui trinus et idem.
Ofi'ert thesaurum fidei pecoator ut aurum ;
Thus reddit gratuni, dum tergit myrrha rcatum.

(5) The Innocents slaine by commandm' of King Herod.

Hie vitam donat mors, et cruor ipse coronat ;
Curaque cruentantur moriendo vivincantur.
Hinc matrum planctus et clamor in etliere tantus :
Planctus moerorem notat ecelesiaeque dolorem.

(6) Our Lady ic* hire child flee into Egypt.
Sponte fugis, Christe, nee Herodis das gladiis te,
Qui non fugisti crucitigi cum voluisti.
Res docet hie clausa te, pastor: si tilii causa
Sit personalia, fuge ; sta ; si sit generalis.

(7) Christ circumcised (sic) by Symeon.

Offert flos floreni, figulum vas, vitis odorom ;
Virgo dei prolem, pars totum, stellaque solem.
Turturis in morem servat metis castu piulorem,
Utque columba gemit sua qui gemitu mala demit.

(8) Christ disputeth UA y* doctor* in y" temple.
Instmit antiques puer et castigat iniquos :
Gratia se iunxit verbo quod spiritus unxit.
Numquid nescitis, qui tristes taliter itis,
Patris in obsequio quod sedulus assecla tin ?

(9)1 Christ making his feast with two fishes & five loaues of bread.
Cum sub carne subit hominem deus et caro nubit ;
Sicque fit ecclesiae sponsus sub carne Mariae.
Panibus in quinis, cui servit machina trina,
Piscibus et binis satiavit millia quinn.

(10) Christ baptysed by 8' John in y" ryver Jordan.

Christus fecundas Jordanis consecrat undas
Corporis attactu quas sanctiticavit in actu :
Vis generativa lavacro datur, ut rediviva
Fiat in hoc anima, quam mors detraxit ad ima.

1 9 should follow 10.

26 Flete's History of Westminster

(11) Christ rayseth Lazarus out of his graue.

Lazarus egreditur de tumba qua sepelitur;
Quern vocat a morte Christus migrante cohorte.
Qui culpa premeris, ut Lazarus egredieria,
Si inodo delinquas et post poccata relinquas.

(12) Christ ryding upon the asse.

Cantica plena melis puerorum turba fidelis
Decantat Christo, titulo quod claret in isto:
Quisquis habes flores morum meritisque reflores,
Si Christum quoris, his floribus hunc venereris.

(13) Christ washeth ye feet of his disciples.

En lavat ipse pedes cui servit coelica sedes :
Sic tit servorum servus dominus dorninorum.
Cum ileus est humilia, homo, cur non est tibi vilis
Gloria nmudana? nihil est nisi visio vana.

(14) Christ mab'th his last Maundy.

Panis mutatur in carncm : sic operatur

Christus per verbum, sub pane latens caro verbum.

Pmditur insanis, non est sail us nisi sanis;

Panis coclestis mors est non vita scelestis.

(15) Christ betraicd by Judas' and deliuered to y* Jewes.

Ecce scelus magtniiii, servus dominum, lupus agnum
Fallit et invadit, quern falsa per oscula tradit.
Qui fratres odis, quos falsa per oscula prodis,
Tu Judain sequeris, et Judas alter haberis.

(16) Judas hangeth himself e in desperation.

Est indigna bonis semper nota proditionis :
Hoc docct astrictus laqueo Judas maledictus.
Sese suspendit quern culpa gravis reprehendit :
Sic ad idem tendit qui insontem munere vendit.

(17) Christ bound and whipped at a pillar.

Vincitur Ihesus, nee vincitur undique laesus:
Arctius arctatur, et qui ligat ipse ligatur.
Si iustum reiicis, si detrahis aut maledicis,
Ictibus impellis Jesum lacerasque flagellis.

(18) Christ nayled on ye Crosse.

Morti vita datur per quein mors mortificatur :
Lancea cum clavis et crux sunt coelica clavis.
Stigmata tolle crueis, homo, si vis gaudia lucis
Hac duce mercari, poteris cruce me comitari.

Abbot Berkyng's Tapestry 27

(19) The 3 Maries camming to xps tom.be.

Pro miseris anima Christi desceudit ad ima;
Qui dum surrexit aniraam cum carne revexit.
Qui peccat moritur, nisi poeuitcat sepelitur ;
Sed surgit vere qui scit sua crimina flere.

(20) Christ ascendeth into Heaven.
Christus iter pandit nobis dum sydera scandit,
Dans spem scandendi si subsit causa merendi.
Est pietas ala, pietatis opus quasi scala,
Scandere qua poteris qui coelica praemia quaeris.

(21) The camming of the holy-ghost.
Discipulis digne dimittitur alnni.s in igne
Spiritus: ardentes facit ignis lingua loquentes:
Pneuniate decoctos facit unctio coelica doctos ;
Et sic purgatos sibi reddit gratia gratos.

(22) Our blessed Lady rhamtgclh hir life.
Naturae iura solvit virgo moritura,
Quam flos de Jesse verum deducit ad esse.
Virgo parens facta nulla putredine tacta
Cum sit tristata laetatur gloriflcata.

(23) Our blessed Lad;/ frowned Queene of heaven.
In cruce compassa, lachrimarum flumine lassa,
Mater honoratur cui tanta corona paratur.
Tu qui compateris sic compatiendo mereris
Gaudia post luctum, post carnis i'unera fructutn.

(24) The Abbot Richard pniict/i to our Lady.
Spes animae miserae, tu, virgo, inei miserere ;
Et supples ora pro supplice mortis in hora.

(25) Our Lady prayer to Christ fur y" Abbott tiii-lianl.
Naturae geminae deus ac homo, rex sine line,
Sis pi us hnic humili, rogo te tua filia till.

(26) Christ answereth our Lady his A/other.
Ut mihi sit gratus, doleat delendo reatus :
Et sic salvus erit veniam per te qui requirit.
Ricardus abbas fecit me.

Westfn. On ye North syde of f Quire the story of St Edward

y" King and Confessor.
(1) King Edildred lying on his death bed.
Anglia cur moeres? dabitur tibi rector et haeres,
Qui ius dictabit regnique decus renovabit.

(2) Queene Emma lying in Child bed.

Est puer electus ventris velamine tectus :
Voce communi successio convenit uni.

28 Flete's History of Westminster

(3) Queenc Emma bringeth forth a tonne.
Emma parit regem cuius tenet Anglia legera:
Anglifi laetatur dum tali prole beatur.

(4) King Edward y> Confessor crowned King of England.
Rex insignitur sceptro, regnoque potitur;
Cumque coronatur succe.ssio vera probatur.

(5) King Edward commandeth Justice to be ministred to all sortes.
Demonis et mundi suggestu rapta refundi1
Rex iubet, et cuique sua reddi restituique.

(6) King Edward expieth a theife robbing his casket and mnc.ealeth it for pitty.
Ecce minus parca furis manus exit ab area:
CeUt opus furis j)ietas, non regula iuris.

(7) King Edward kneeling at Masse seeth in y" sacrament how the King of

Ih'iunarke in drowned in y' sea.
Anglia iain plaudit rex regem2 dum mare claudit
Dacum qiiein inersum cornit populumque reversum.

(8) King Edward declnreth hit rision of if King of Denmarkes drowning.

Mergitur in pelago rex Dacus, ut eius imago
Signat, eumque vorat mare dum rex Anglicus orat.

(9) King Edward eureth <i lame man by carrying him on his backe.

Rex fort contractum, qui, dum pietatis ad autum
Se substeruit e<iuum, contraction reddidit aequum.

(10) The Ettrlf Godwin?, sitting at dinner ?«* y king is choaked with

a piece of bread.

Ob moritiun sceleris mortem, Qodwine, mereris.
Oflii palam dicit quod te modo fraus tua vicit.

(11) King Edward kneeling at masse seeth Christ in ye sacrum' in
forme of a child.

In specie pueri te regi, Christe, videri
Concedis, testis signis Leofricus adest is.

(12) King Edward hath a vision of y6 1 sleepers.

Graecia quod celat tibi, rex Edwarde, revelat
Ciratia, dans notum dormitantum tibi motum.

(13) The turning of ye 7 sleepers in monte Coelio from one syde to another

is revealed to King Edward in a vision.
Hii mutant latera : latorum mutatio vera
Signat quod laevum dirum notat omen et aevum.

(14) King Edward meeteth wt St John ye Evangelist in likenes of a, poore

man and giveth him his ring.
Vilibus in pannis mendicat imago Johannis:
Rex dat ei munus : douum fuit annulus unus.

1 Corr. from profundi. 2 MS regum.

Abbot Berkyng's Tapestry 29

/

(15) Diverse blind men restored to sight by y* water wherin King Edward

washed his hands.

Munda maims nmndam per tacttim reddidit undani,
Et liquor infusus dat coecis luminis usus.

(16) A poors man bringeth to St Edward if ring ?/' he gave to St John y'
Evangelist, and warneth him of y" /tower of his death.

Annulus iste datus rnittente Johanne relatus
Regi scire moram vitae dat, mortis et horam.

(17) King Edward departeth this life.

Rex virgo transit, caro virginis integra mansit ;
Et manet, a niundo quia transit corpore inundo.

(18) Bisshop Wulstane resigneth his pastorall stafe at y' tombe of St Edward
where it sticketh fust in if marble stone.

Marmore clausa caro docet haec examine claro
Pontificem dignuin, retinens in marmore lignum.

(19) Bisshop Wulstane lnoseneth, y" pastoraU stctffe >f stooke epon >j' tombe

of St Edmird.

Regis censura baculum laxat petra dura;
Absolvit iuste, Wulstane, tuum quia ius te.

(20) St Peter consecrateth y* Church of Westminster.

Hanc regum scdcm sibi Petrus consecrat aedem,
Quam tu, papa, regis, insignit et unctio regis.

(21) King Edward speaking to y" Abbott Richard^.

Cum grege tarn prono tibi patri sive patrono
Praesenti dono me praesentans tibi dono.

(22) The founders names of Westminster were theis. King Edgare
King Edward and y" Archbisshop Dunstane,

Hii fundatores dantes et opes et honores
Regibus exemplum fundarunt hoc ita templum.

[Of the second set nos. 9, 14, 15, 20 are quoted by Dart.]

This Tapestry remained in Weever's days ; for in his Ancient
Funerall Monuments (1631) he says :

p. 451. ...of which [sc. the coronation and unction of our kings] two riming
Hexameters are wrought in the cloth of Arras, which adorne the Quire.
Hanc Regum sedem sibi Petrus consecrat Edem ;
Quam tu Papa regis, insignit ct unctio Regis.

p. 483. This passage of the aforesaid pilfery is delineated, and wrought in the
Hangings about the Quire, with the Portraitures of the king, Hugolin, and the
Theefe : under which are these verses.

Ecce nimis parca furis man us exit ab archa ;
Celat opus furis, pietas, non regula iuris.
Tolle quod habes et fuge.

1 It should be: The Abbott Ricliard speaking to K. Edward.

30 Flete' s History of Westminster

With regard to their ultimate fate Brayley writes as follows (Neale
and Brayley Westminster Abbey H 273):

Dugdale, in his " History of the Civil Wars," when speaking of the Parliament,
under the date 'January 4, 1644,' has the following passage: "To glorify their
doings the more, they adorned their House of Commons with that whole suit of
Hangings which were placed in the Quire of the Collegiate Church at Westminster,
and some other taken out of the King's Wardrobe."

Whether they were ever restored to the Church, does not appear ; but it is most
probable that they never were, it being evident from Sandford's Prints of the
'Coronation of James the Secoaid and Queen Mary,' that the subjects of the
Tapestry, which then ornamented the Choir, were altogether different from those
described above. On one piece, in particular, the Circumcision was represented;
a large remnant of which is still preserved in the Jerusalem Chamber, in the
Deanery.

The Manuscript Tradition of Flete's Work.

The most important manuscript (W) is that which is preserved in the
Library of the Dean and Chapter. Of this there are two copies: one
at Corpus Christi College, made for archbishop Parker; the other at
Lambeth, made by Wharton : the former of these is, as we shall see, of
some interest on account of its prefatory matter. The Westminster MS,
which necessarily forms the basis of this edition, is a small vellum quarto
of 58 leaves, written in the latter part of the fifteenth century. It contains
a good many blunders, and in at least two places has omitted a complete
line of its original.

That original is represented by a fragment (D) preserved in the
Library of Trinity College, Dublin. I am indebted to the authorities of
the College and to the kind mediation of the Dean of St Patrick's for the
opportunity of examining it side by side with the MS at Westminster.
It is numbered 548 (or E n 32), and consists of two gatherings of
8 folia, each, being the first and fourth of a book which was probably
made up of seven gatherings. It is on paper, and the leaves measure
10 in. x 7 in. At the bottom of f. 1 is the name William Howard.
This, so far as it goes, is the earliest known authority for the text, and
it may come from John Flete himself. That the Westminster MS
is copied from this is evident, among other reasons, from its omission,
near the end of c. xvi, of the words 'septem abbates successive presidentes
huic sancto loco ante,' which occupy a complete line in the Dublin
fragment.

Large extracts from a MS of Flete, independent of the Westminster
MS, are contained in Claud. A viii, a Cottonian manuscript in the British
Museum. The first of these extracts, which begins immediately after

The Manuscript Tradition 31

Flete's Preface, consists of c. I — XV, and is printed in part (cc. I — vi)
under the name of Richard Sporley in Dugdale's Monasticon.

Claud. A viii is a composite volume, partly on vellum and partly on paper.

It begins with a Chronicle of K. Henry V in English, ff. 1—12 (vellum): ft'. 13—15
are blank (paper): then we have, still on paper,

f. 16. Pro fundatione huius Abbatie Westm. et dedicatione eiusdem ac anti-
quitate patet evidenter ex vetustissimo cronicarum libro veteri Anglorurn sive
Saxonum lingua conscripto. Ca. I.

[A] Primitiuo tempore (and so forth as in Flete c. i).

Above this at the top of the page a ruder hand has subsequently written :

Sequitur extraccio et compilacio tocius operis sequentis per fratrem Ricardum
quondam monachum ecclesie Westm. anno domini MCCCCL".

And beneath this, but above the main text, a hand of cent, xvi or xvii has
written :

Ricardus Sporley Monachus Westministerii Author a". 1450.

The first hand, a neat one, continues to f. 33 h (the end of the chapter on
Indulgences).

f. 34. Another, less neat hand, begins.

At the top of the page, and half erased : Per fratrem Ricardum Sporley
monachum Westm.

Then follows : Compilacio brevis collecta ex vetustissimis munimentis librorum
de abbatibus, prepositis vel prioribus huius ecclesie Westm. a tempore sancti
Gregorii pape et Seberti regis Essexie et Midilscxie huius ecclesie fundatoris, usque
ad tempus sancti Wulsini abbatis et sancti Dunstani tune London, episcopi, postea
Cant, archiepiscopi, huius ecclesie precipui in religionc renovatoris.

Orbrithus primus abbas istius ecclesie Westm. in tempore sancti Gregorii, &c.

Then follows a list of abbots, provosts or priors, including the seven whom Flete
names; but adding others, and giving dates where Flete had confessed to ignorance.
The last of the list (f. 35 b) is Alfricus. These four pages of entirely worthless matter
form the whole contribution of Richard Sporley to the history of Westminster.

f. 36. Sequitur compilatio de omnibus abbatibus huius ecclesie Westm. suc-
cedentibus predictum abbatem Alfricum, excerpta de quodatn laudabili opere fratris
Johannis Flete niipcr prioris ecclesie predicte, cuius anime propicietur deus.
Amen.

Sanctus Wulsinus nacione Anglicus (&c. as in Flete, to the end of abbot
Litlyngton's life).

f. 64 b. In another hand, an account of abbot Esteney by John Felix monk.

A poem on Esteney is included (printed by Widmore) ; and at the end (f. 65) is
written : Oro orate pro me Jhone Felix huius sancti cenobii Westm. monacho.

f. 66 is on vellum. It contains the names of abbots in a xvth cent, hand, going
down to Litlyngton : the names from Colchester to Norwich are added later.

On the verso a late hand has written a table of contents beginning :

Author Sulcardus. 1. Constructio monasterii Westm.

f. 69. Names of Deans and Prebendaries from 1560 down to 1620 (paper).

The rest of the book is a collection of documents none of which relate to
Westminster.

Sporley 's extracts, comprising as they do the chief part of Flete's
book, are frequently of value in controlling the text of the Westminster
MS, when other evidence is lacking.

32 Flete's History of Westminster

The Corpus Christi copy of Flete (no. 287) contains some
interesting pages at the beginning, which may perhaps throw light
on the history of the Westminster MS.

f. 3 is an inserted leaf of vellum, which bears the marks of having been folded
in four. It is closely written on both sides, and contains :

1. A Letter of Dedication from 'Michael Reniger' to archbp Parker,
dated 'Lambetlii 25" Octo.'

The following .sentence occurs in this letter: ' Serius tarnen quam pro opinione
mea venit hie liber in maims mcas. Knit enim in area quadam libraria longe a me
dissita inter alios domiiii Hugonis Latimer libros retrusus.'

2. A Preface as to tlie value of John Flete's work: dated as before.

ff. 4-5 b contain the same Letter and Preface written out in another and a neater
hand, and signed in each case with the initials only, ' M. 11.'

Then follows :

xix" Junii A° 1572.

Hie lil>cr transcriptus ex vcteri quodam libro xcripto de fundatione Ecclesiae
\Vestinonastcriensis ; qui liber iam remanet in custodia D. Goodman Decani ejusdem
Eccle-siae.

Michael Rcnniger (or Hhanger) was born in Hampshire in 1580,
and died in !(>()!). At the date in question he was prebendary of
Winchester and chancellor of Lincoln. It looks as though ho had
intended to bring out an edition of Flete.

An entry in the Treasurer's accounts for 1572 runs as follows:

To Mr Carkctt in Howard for Writing an old Cronycle of Westmr, x".

We may suppose then that the MS now at Westminster once was in
the possession of bishop Hugh Latimer; that it was discovered amongst
his books and brought to dean Goodman; and (though this is more
conjectural) that out of compliment to archbishop Parker the Abbey
paid for its transcription by Mr Carkett, an unknown scribe who
wrote a villainous hand.

Of the three lists of MSS in the Chapter Library before the fire,
only the third makes a mention of Flete. Was this the existing MS,
and if so how did it escape ? Or was it perhaps the copy made by
Mr Carkett and paid for by the Uean and Chapter ? To these questions
there does not appear to be any answer now.

The task of the editor of Flete is seriously complicated by the
number of documents which he quotes verbatim. I have done what
I could to discover and collate these ; but occasionally I have allowed
Flete's variation from his original to stand in the text. I have not
attempted to record all variants : but sometimes I have given them in
considerable fulness, in order to illustrate textual relations or the change
in the spelling of place-names.

THE HISTORY OF WESTMINSTER ABBEY
BY JOHN FLETE.

PREFACE. INCIPIT proemium libri breviter compilati de fundatione

etc. ecclesiae Westmonasteriensis, prout in chronicis et scriptis
authenticis invenitur.

Churchmen Quoniam utile est et honestum ac rationi consorium quod

the evidences v'r* ecclesiastic! et praecipue religiosi suorum locormn sive =
of their ecclesiarum privilegia dotationesque cognoscerent, unde vitae

rights and . . . , . . .

endowments, necessana recipere se gauderent, ut Christo quietius valeant
famulari et pro fundatoribus dovotius exorare ; hinc est quod
quorundam fratruin rogatu hujus sancti loci, videlicet West-
monasterii (dudum Apollinis templum, quod postea caelestis 10
claviger, Petrus videlicet apostolus, in spiritu deo et suo nomini

The founda- cum supernorum civium multitudine dedicavit), fundationem,

tion and . . .

privileges of dedicationem, antiquitatem, dignitatem ac hbertatem, exemp-
Westmmster, ^onem; jurisdictionem quoque ac ordinariam potestatem ejus-

from A.D. 184 dem, a tempore Lucii. primi regis Britonum Christiani, anno ab 15

to A.D. 1443, . . . / . . .

incarnatione dommi clxxxiv0, usque ad tempora regis Hennci
by brother sexti, anno domini millesimo ccccxliii0 et ejusdem regis Henrici
John Flete, anno Xxii°, ego frater Johannes Flete, praedicti monasterii

from ° . . .

chronicles sacerdos et professus, praesenti opusculo ex diversis chronicis

approbatis scriptisque authenticis, chartis regum summorumque 20
pontificum bullis compilato, fratruin petitionibus intendens
satisfacere, breviter declarabo : sub quibus etiam pastoribus
sive abbatibus grex monasticus in agro dominico continue
laborans fuerat educatus, reformatus et gubernatus pariter
intimabo. 15

1 Dublin fragment (D) begins : goes on to p. 47, 1. 33.
7 gauderet W.

E.P. 3

34

Flete's History of Westminster

Evidences of
foundation
and conse-
cration ;

of dignity
and freedom

of exemption
and juris-
diction.

I. From an
old Saxon
chronicle.

Foundation

Pro fundatione namque, dedicatione ac antiquitate patet
evidenter ex vetustissimo chronicarum libro, veteri Anglorum
sive Saxonum lingua conscripto. item in alia vetusta chronica
quae sic incipit: Tempore quo rex Ethelbertus etc. item ex vita
sancti Melliti Londoniensis episcopi. item ex chronica Sulcardi 5
monachi "Westmonastoriensis. item ex quadam chronica quae
Liber Regius appellatur. item ex chronica Ranulphi Cestrensis
monachi.

Pro dignitate etiam ac libertate patet evidenter ex bullis
summorum pontificum sanctae Romanae ecclesiae praesidentium, 10
videlicet Innocentii et aliorum. item ex charta et vita sancti
Dunstani Cantuariensis archiepiscopi aliorumque pontificum
Angliae. item ox chartis et telligraphis regum Anglorum,
videlicet Offae ot Kenulphi, Edgari, Ethelredi, sancti Edwardi
(in praedicto loco honorifice ac decenter humati), Willelmi 15
primi conquestoris, ac heredum ejusdem regum Angliae legitime
succedcntium usque ad tempora serenissimi principis ac regis
Angliae Hunrici sexti, anno supradicto.

Pro exeniptione autem, jurisdictione sive ordinaria potestate
ejusdem loci, luculenter claret ox bullis Gregorii papae tertii *°
ac Innocentii tortii. item ex charta sancti Dunstani. item ex
sententia lata per venerabilem in Christo patrem dominum
Stephanum Cantuariensom archiopiscopum et sanctae Romanae
ecclesiae cardinalem. item ex eo quod abbas ut ordinarius
clericos convictos coram justiciariis regis infra palatium ejusdem 25
vendicat et habet, ot suae custodiae mancipatos liberat juxta
canonica instituta. item ex eo quod abbas ejusdem loci in
capite quadragesimae paenitentes a liminibus ecclesiae eicit,
et in cena domini more ecclesiastico reconciliat, ut patet libro
consuetudinario. 3°

Capitulum primum. De fundatione et dedicatione ecclesiae
Westmonasteriensis, ut habetur in quodam libro vetustissimo
chronicarum, veteri Anglorum sive Saxonum lingua conscripto.

A primitivo tempore Christianae fidei inter Britones habitae,
1 hoc est a diebus Lucii regis eorundem, qui primus in hoc regno, 35
id est sub anno gratiae clxxxiv0, legem divinam simul et sanctae
regenerationis lavacrum legitur suscepisse, iste locus ad honorem
dei fundatus et consecratus fuerat, atque ad regiam sepulturam
regaliumque repositorium specialiter erat deputatus. qui quidem
locus in eadem per multa regum tempora permansit dignitate, 40

The Consecration by St Peter

35

The church
degraded into
a temple
of Apollo.

Christianity
revived by
Augustine.

A.D. 604.

A new church
built by
K. Sebert,

and conse-
crated by
St Peter in
the spirit.

quousque saeviente per totam Britanniam gravissima Diocletian!
imperatoris persecutions dejectum est inter caetera hoc ipsum
Christianorum habitaculum, ac deinde juxta morem ritumque
gentilium in profanum Apollinis templum sacrilega potestate
commutatum. sicque factum est ut, ubi prius in sua deus cole- b
batur ecclesia, ibidem postea fierent idolorum sacrificia, et ablata
memoria Christianorum fidelium caput efficeretur immolationis
regum paganorum. evolutis itaque sub hac tempestate non
paucis annorum curriculis, sed et multo postea tempore, langue-
scente demum Britannorum fide et justitia, convenit per vices 10
in diversas Britanniae partes incredulae gentis Anglorum et
Saxonum multitudo copiosa ; qui tandem totius insulae nacti
dominium secundum patrias leges in cunctis regni provinciis
aras et fana diis suis erigunt, et ecclesias Christi subvertunt,
Christianos eiciunt et paganismi cultum in omnes fines terrae 15
suae dilatant. rediit itaque veteris abominationis ubique
sententia; a sua Britones expelluntur patria ; immolat Dianae
Londonia, thurificat Apollini suburbana Thorneia, et vanis
erroribus circumquaque seducta regio paganizat universa.

Fuerat autem ipsa Thorneia insula Thamensi fluvio circuin- 20
data, ab occidente civitatis posita, quae nunc plaga West-
monasterii est appellata. Anglorum denique populo tenebris
ignorantiae diutius excaecato illuxit sol justitiae dominus
oriens ex alto, nempe sub anno gratiae sexcentesimo quarto
beatus papa Gregorius misit in Britanniam servum dei 25
Augustinum monachum, una cum aliis ejusdem religionis
viris clarissimis, Mellito scilicet et Justo atque Laurentio
reliquisque multis. quibus orientalem regni plagam, id est
Kantiam, ingressis et verbum salutis aeternae ibidem praedi-
cantibus, rex ipse nomine Ethelbertus gratia sancti spiritus 3°
illustratus cum populo sibi subdito, relicto mox gentilitatis
errore, sacrae fidei doctrinam simul et baptismi gratiam con-
secutus est salutarem. deinde rex Orientalium Saxonum
Sebertus, dicti regis Ethelberti ex sorore nepos, similiter ac-
cepto sanctae regenerationis lavacro dejecit funditus Apollinis 35
templum prope Londoniam in Thornensi insula, ut dictum est,
situatum, et ecclesiam ibidem in honore beati Petri apostolorum
principis devote fundavit et construxit, quam postea idem
caelestis claviger in spiritu cum supernorum civium comitatu
deo et sibi consecravit. 4°

3—2

36 Ffetes History of Westminster

II. [From Capitulum secundum. Ejusdem fundationis et dedicationis,

of StdEdwarf ut in alia chronica vetusta invenitur.

Tempore quo rex Ethelbertus, qui regnavit in Kantia,
praedicante beato Augustino fidei sacramenta susceperat, nepos
quoque ejus Sebertus, qui Orientalibus Saxonibus praefuit, 5
fidem beato Mellito praedicante suscepit. igitur in Londonia
civitate rex Cantuariorum Ethelbertus intra muros ecclesiam
in hoiiore beati Pauli construens episcopali earn sede voluit esse
subliinem: cui sanctus Mellitus, quern beatus papa Gregorius
cum pluribus aliis in adjutorium miserat Augustino, merito simul 10

K. Si-hert et honore pontificali primus omnium praefuit. Sebertus autem

builds a Essexiac, beato Petro devotus, in occidentali parte ejusdera

monastery . . r .

to Kt I'eter. civitatis extra muros in honore beati Petn monasterium msigne

f'undavit, multis illud donariis ornans et ditans possessionibus.
The apostle Vcnerat autem tcinpus quo ecclesia in eo fuerat dedicanda ; 15

comea to cou- .rtj1R, ()lnnjiMls pro l,,eo pro tempore, pro monasterii

secratt; the ' ' . .....

church. dignitute, agente etiam e:i nocte in tentorns episcopo, dies

crastina praestolabatur. magna plebis expectatio, quae adhuc
nulls in fide his solemniis interesse non solum pro devotione
sed etiam pro admiratione gaudebat. eadem nocte piscatori 20
cuidam in Thamensis nuvii, qui eideni monasterio subterrluit,
ulteriori ripa in habitu peregrino beatus Petrus apparens pro-
missa mercede transponi se ab eodem et petiit et promeruit.
egressus autem e navicula ecclesiam, piscatore cernente, in-
greditur: et ecce subito lux caelestis emicuit, miroque splendore 25
coll us trans omnia noctem convertit in diem, affuit cum apostolo
multitudo civiuin supernorum, et choris hymnidicis praeeuntibus
melodia insonuit. omnia plena lumine, omnia referta dulcedine:
aures angelicae vocis mulcebat jocunditas ; nares indicibilis
odoris fragrantia perfundebat : oculos lux aetherea illustrabat. 30
videbantur quasi mixta terrena caelestibus, humana conjuncta
divinis ; et quasi in scala Jacob angeli descendentes et as-
cendentes in illis sacris solemniis visebantur.

He sends a Quid plura ? peractis omnibus quae ad ecclesiae dedica-

any " t^0116111 spectaut solemniis, rediit ad piscatorem piscium piscator 35

to bishop egregius hominum. quern cum, divini luminis fulgore perterri-
tum, alienatum paene sensibus reperisset, blanda consolatione

7 intra] Ailred : iuxta DW Sp(orley). 8 sede] Ail. D Sp. : om. W.

23 et 1°] Ail. D Sp. : om. W. 27 supernorum civium egredientium et

ingredientium Ail. 28 refecta DW Sp.

The Consecration by St Peter 37

hominem sibi, animum reddidit rationi. Ingredientes cymbam
simul uterque piscator, inter loquendum apostolus hominem
iisdem quibus se quondam magister suus conveniens verbis,
Numquid, ait, pulmentarium non babes ? et ille, Tiinui enim
inconsuetae lucis profusione stupidus, cum expectatione tui 5
detentus nihil cepi : sed promissam a to mercedem securus
expectavi. ad haec apostolus, Laxa nunc, inquit, retia in
capturam. paruit imperanti piscator, et mox implcvit rete
piscium maxima multitude, quibus ad ripam extractis, Huric,
inquit [salmonem] apostolus, qui ceteris magnitudine pretioque 10
praecellit, Mellito ex mea parte piscem defer episcopo : pro
naulica vero mercede caetera tibi tolle. ego sum Petrus qui
loquor tecum, qui cum meis concivibus constructam in mco
nomine basihcam dedicavi, episcopalcmque benedietionern meae
sanctificationis auctoritate praeveni. die ergo pontifici quae 15
vidisti et audisti, tuoquc sermoni signa parietibus impressa
testimonium perhibebunt. supersedeat igitur dedicationi : sup-
pleat quod omisimus, dominici scilicet corporis et sanguinis
sacrosancta mysteria ; populinnque sermone erudiens et con-
firmans benedictione, notificet omnibus hunc me locum crebro ?°
visitaturum ; hie me fidelium votis et precibus affuturum ;
sobrie vero, juste et pie in hoc loco viventibus caeli januain
reseraturum.

The bishop His dictis clavicularius caelestis disparuit. et iain nocturnis

signs of6 tenebris finem dedit aurora, cum bcato Mellito, ut putabat, ad 25
consecration, futurae dedicationis celebranda mysteria processuro, cum pisce
piscator occurrit : quern cum episcopo resignasset, omnia quae
ei ab apostolo fuerant mandata prosequitur. stupet pontifex,
reseratisque sacrae jam basilicae valvis videt pavimentum
utriusque alphabeti inscriptione signatum, parietem bis senis 30
in locis sanctificationis oleo litum, tot cereorum reliquias
duodenis crucibus inhaerere, et quasi recenti respersione adhuc
cuncta madescere. nihil ulterius ambiguitatis de his quae
piscator astruxerat in cujusquam animo potuit residere, cujus
assertion! signa caelestia testabantur. refert haec episcopus 35
populo, et mox una vox omnium pulsat caelos laudantium

1 reddidit ratione Ail. : reddidit ante hominem DW Sp. 4 et ille,

Timui enim] Turn, inquit, Ail. 5 cam] turn Ail. 6 om. & te W.

10 om. salmonem Ail. 12 naulica] Ail. : nautica DW Sp.

21 vooibus Ail.

38

Flete's History of Westminster

deum et benedicentium, qui ad fidem omnium confirmandam in
hujus templi sanctissimi dedicatione caeli terraeque patriam
unam fecit rempublicam.

The tithe of Dat fidem miraculo piscatoris illius tota successio, quae,
salmon attests • t t acccperat, totius emolumenti quod ei ars ilia 5

the miracle. ., „ , .

deinceps conferret beato Petro eique servientibus ofterre deci-
mas non desineret.

III. From
the Life of

Mellitiis [by
Goscelin].

Cf. Bede,
//. A'. H 3.

Mellitus
honoured
in the conse-
cration of
Westminster
by St Peter
himself.

Capitulum tertium. De eadem materia, prout reperitur
in vita sancti Melliti episcopi Londoniensis, contemporanci
sancti Augustini, etc. I0

Anno dominicae incarnationis sexcentesimo quarto beatus
Augustinus Britanniarum archiepiscopus ordinavit duos epis-
copos, Mellitum et Justum : Mellitum ad praedicandum pro-
vinciae Orientalium Saxonum, qui Thamense fluvio dirimuntur
a Kantia, et ipsi orientali mari contigui, quorum metropolis 15
Londonia civitas est, super ripam Thamensis fluminis posita, et
ipsa imiltoniiii emporium populorum terra marique vcnientium.
in qua gente tune temporis Sebertus, ncpos Ethclberti regis ex
sororo Ricula, sub ejusdem Ethelberti potestate positus reg-
nabat. ubi vero haec provincia cum ipso rege verbum veritatis 20
praeclicante beato Mellito suscepit, fecit rex Ethelbertus in
civitate Londonia ecclesiam sancti Pauli apostoli, in qua locum
sedis episcopalis et ipse sanctus Mellitus et successores ejus
haberent. beatum vero Justum in ipsa Kantia deo dilectus
pater Augustinus episcopum ordinavit in civitate Roffensi, in 25
qua rex Ethelbertus beati Andreae apostoli ecclesiam fecit.

Quam vero dilectus deo et supernis civibus mellifluus
Mellitus extiterit, ctiam in inclita ecclesia quae sub urbe
Londonia ab occidente sua attollit fastigia, et ab ipsa plaga
Westmonasterium est appellata, divinitus clarescit ; cujus 30
dedicationis officium suo honori decretum per se beatissimus
apostolorum princeps Petrus pro ipso Mellito hoc ordine ex-
plevit. venerat idem pontifex paratis rebus ad hanc dedica-
tionem, et fixis tentoriis a dimidio miliario crastinum dominici
diei diluculum expectabat. ipsa igitur nocte dominica aethereus 35
ille janitor stans in ulteriori Thamensis fluvii ripa, qui ipsum
monasterium alluit, vocato piscatore qui tune noctis fluvialem

4ff. dant...acceperant...eiB...contulit...desuut Ail. 18 Saberct Bede.

20 vero] + et Bede Gosc. 21 accepit Bede Goso.

The Consecration by St Peter

39

The apostle
instructs the
fisherman.

praedam exercebat, transponi se ad illam ecclesiam promissa
mercede postulat, expositusque praestolari se jubet donee redeat.
interea nauta, dum expectat, dum stupide et trepide quae sit
ilia tarn ignotae personae majestas non mortale spirans secum
reputat, conspicatur repente totani ecclesiam supernis lumi- 5
naribus flammescere, populosum candidatorum choruin nunc
intus nunc foris ecclesiam cum angel icis concentibus ambire :
audit et insuetam mortalibus caelestis suavitatem harmoniae ;
poteratque, si prius interfuisset, ecclesiasticae dedicationis
morem perpendere. sed prae timore tantae visionis vix 10
poterat spirare.

Exacto tandem omni sacramento dedicationis dux sidereus
ducem suum repetit, exanimatum pavore clementissime lenit,
utque de tarn salutiferis mysteriis quae vidit amplius confidat
instruit. cum ergo remigantes superiori ripae approximarent, 15
summus apostolus percunctatur homincm an aliquid ipsa nocte
cepisset : illo prorsus negantu, Nunc, inquit, jace rete, et capies
abundanter. paruit, et continue plenum rete traxit. omnes
erant paene ejusdem generis pisces, praeter unum mirae enor-
mitatis esicium. Hunc, inquit apostolus, maximum piscem 2°
representa mane Mellito pontifici ex nostra benedictione :
caeteri omnes sint mercedis et ditionis tuae. hujus generis
copia abundabis in vita tua, et longo tempore post te progenies
tua : tamen ne piscari ultra audeatis in celebritate dominica.
die etiam episcopo cum nostro munere, ne ecclesiam mihi 25
paratam sollicitus sit dedicare : quia hanc ego niodo dedicavi
per me, sicut apertis indiciis poterit videre, quamquam haec
jam compererit ex mea revelatione. tantum quod restat missas
dedicationis populo confluo peragat, et absolutionem et bene-
dictionem mea vice impendat. ac ne quid dubites de auctore 30
mandati, ego sum Petrus apostolus Jesu Christi domini nostri,
qui haec loquor tibi et mando ei.

Ut ergo ille omnia visa et audita mane episcopo retulit, et
apostolico munere in pisce mirando fidem fecit ; hie nomine et
consecration, pietate Mellitus domino protinus in beato suffragatore suo 35
Petro gratiarum favos gratiosissime mellificavit: ecclesiam alatis
pedibus caritatis irrupit : videt totam jordanicis fluentis bap-

12 dedic. sacram. Gosc. 16 percuntaret DW. 18 extraxit Gosc.

19 om. paene Goso. 24 tantum Goso. ultra piscari Gose.

32 ei] sibi Gosc. 36 gratissime Gosc.

The bishop
finds the
signs of

40

Flete's History of Westminster

tizatam, pavimenta typicis characteribus inscripta, parietes
duodenis crucibus chrismatos, totidem cereorum conflagratorum
reliquias. quid amplius faceret aedituus domini in domo sibi
perfecta et consecrata ? missas celebravit, populum absolvit ac
bencdixit, et deo possessor! domus suae regique regnanti in 5
aula sua gloriam et honorem et benedictionem imperpetuum
dcdit.

IV. From
Sulcard.

A wealthy
Christian
[named
Scbort] builds
a church for
St Peter,

and asks
bishop
Mellitus to
consecrate it.

The Thames
in flood.

Capitulum quartum. De eadem materia, lit scribitur in
chronica Sulcardi monachi Westmonasteriensis.

Illustrat urbem Londoniae rogius amnis aequorea subter- 10
fluens vastitate Thamesis, nunc emittens itemque recipiens
fluctus cursu et recursu pelagi et fluminis ; insulamque Thorn-
eye dictam cingit ab urbe duobus miliariis. complacitum est
deo, ut crcditur, et beato apostolorum principi in hac insula
mansionem parari sibi, in qua et deus in suo coleretur apostolo 15
et per cjus patrocinium et intervcntum misereretur supplici
populo suo. instat ergo pracdives Christicola [Sebertus] in
fundanda ecclesia, brevique tempore perfectam reddidit instanti
labore et opera, coinmonuit interea ejus dioceseos praesulem
Mellitum, ut beato melliti cordis Petro fundatum consecraret 20
locum, audito dei minister opere perfecto, gaudet de beati
Petri honore, diemque denominat quo ad dedicandum velit
exsolvere. parantur interea quae erant tantae dedication!
necessaria, et annunciatur circumquaque manentibus deicolis,
ut accurrant ad caelestium nuptiarum solemnia celebria. sta- 25
tutuni diem praevenit deo dilectus pontifex Mellitus, longeque a
constructa ecclesia dimidio miliario advesperascente die tentoria
candcscunt eminus. tumor enim Thamesinus obtenderat un-
dique Thornensem insulam, et intrare volentibus non nisi
navigio aliquam affectabat viam. clauditur caelum nocturna 30
caligine, et requiescunt singula caelitus indulto sopore, diur-
nosque labores nocturna absolvunt requie, cum caelestis dignatio
omnem acceptans devotionem humilis et quieti cordis clarificare
intendit electi gloriam clientis.

11 temesis Sul. itemque] nunc Sul.

14 credimuB Sul. 17 om. Sebertus Sul.

21 Addito DW Sp. perfecto opere ecclesie Sul.

+ eeSul. 23essentSul. 25 accurrerent Sul.

themesinus DW Sp. : temesinus Sul. obtunderat DW Sp.
33 clarificare] Sul. : clare DW Sp.

13 tingit DW Sp.

19 opere Sul.

22 dedicandum]

28 timor W.

31 indulta Sul.

The Consecration by St Peter 41

The marvel Audite quaeso et intentis mentibus percipite quam sublimi

consecration praerogativa Thornensem insulam princeps apostolorum sibi
dignatus sit consecrare, et quam fiducialiter in ea deo ser-
vientes ejus debeant suffragia implorare. omnibus ut dictum
est somno oppressis, adest ipse pastor noster beatus Petrus 5
super ripam Thamisiae; visum in alia fluvii parte piscatorem
inclamat ad se venire : qui si vellet et in ipsa insula poterat
apparuisse, sed voluit ut arbitror testem habere operis agendi
hominem officii sui. unde bis terque accitum piscatorem habet
cum navi. transducit tandem petentem apostolum, non sine 10
admiratione tamen quid ignotus illc, et in ilia omnium rerum
quiete, petere vellet trans fluvium. transvectus cacli claviger
commonet illic expectare sociutn, laborisque sui certissimum
pollicetur praemium. evadit e navi ad siccum, illoque spec-
tante terrae infigens baculum creat post se fontem fluidum ; i?
progressusque paululum item infigendo quern ferebat baculum
potestate sua educit et alterum : qui duo fontes longo de-
fluxerunt tempore, donee absorberentur in fluminis alveo, litus
devorante aequoreo rheumate. hoc in ducis sui intuitu peracto,
vadit ad sibi delegatam ecclesiam. comitantur cum caelestes ™
chori caelestem melodificantes harmoniam ; vocesque angelicae
adusque celsitudinem personuere aetheream. nova dei nupta,
consecrante eo qui caelum claudit et aperit, caelestibus re-
splendet luminaribus ; totoquc collucente ambitu candidatus
insulam illustrat exercitus. patescunt dcsuper aethera, quodque 25
agit apostolus in terra actum favet in caelis divinae majestatis
potentia. spectator stupet attonitus ; neduin discedere posset,
permanendi caret viribus ; tenctur solo corporis tremorc, sui
inops, apostolico nutu ligatus. si se haberet in suo jure
discessisset utique ; sed retinetur apostolicis vinculis, absol- 3°
vendus tcstimonio gloriosae visionis.

The apostle Peracto ad quod venerat officio, ad nautam suum redit

fisherman to apostolus tremebundum ; ne paveat amplius blandis suadet
Mellitus. sermonibus. Ne, inquit, timeas super his quae audisti et

vidisti : sunt enim ita ex voluntate doinini : mihique ne dubi- 35
tes audita et visa edicere, ut sciam utrum obstante pavore
potueris visorum capax esse, et quid per te notaveris gestam

1 intentis] Sui. : i|tis D : mtis W.: itis Sp. 7 reclamat Sui.

17 effluxerunt Sui. 24 collucente] Sui. : solis lucente DW Sp.

32 rediit Sui. 33 paveret Sui. 36 pavore] + vel stupore Sui.

42

Flete's History of Westminster

The bishop
joyfully
receives the
message,

rem et actorem significare. edocente diutius apostolo pavor
abicitur, fiducia loquendi inducitur, tandemque resumptis
viribus ad responsum piscator resolvitur. Licet, domine mi,
scientiolam meam grandis excesserit visio, te jubente dicam
quod sentio. uoces cantantium mira suavitate audivi, claritatem 5
magni luminis vidi, et ad haec ultra quam sciam extimui. tu
vero, domine mi, quis vel quid sis certius nescio, sed aliquid
boni esse te credens non dubito. tune apostolus sic recepit
confitentem : Quern, inquit, bonum bene percipis, apertius
intellige ; quae etiam expones aliis. ego sum Christi apostolus 10
Petrus, cui hanc ecclesiam fabricavit mihi ille meus amicus
[Sebcrtus] ; pro cujus amore et devotione, locique hujus aeterna
sanctificatione, per meipsum volui earn deo et mihi consecrare.
quae facta sunt jam tu ipse vidisti et audisti : in his quae restant
obsecundato mihi. facto die adi Mellitum opiscopum : rem ut 15
cst gesta edoce ilium : ipse adveniens signa consecrationis
chrismate illitis parietibus poterit virlere. in his jam suo non
indigemus labore : vcrum caetera, id est, missas et ministerium
perficiat episcopale. ad testirnonium ergo visionis tuae et
allocutionis nostrae retia proicies in flumine, cedetque tibi 20
nostro interventu prospere. de captis piscibus unum illi
praesentabis mea ex parte, ut scilicet et de relatis tibi credat,
et quae a me illi dixeris exsequens perficiat : tametsi credo quia
jam illi nostrae actionis aliquid caelitus sit ostensum, ut tuum
certius confirmetur eloquium. te etiam commoneo ne in 25
dominica noctc vel die amplius velis piscari, cedetque in pros-
perum tibi tuaeque posteritati futurae, proficietisque plurimum
in piscatoria artc. erat enim nox dominica cum hie piscator
visione et allocutione usus est apostolica.

His dictis apostolus ejus visibus subtrahitur, caeloque receptus 30
piscatori relicto in captura copiosissime ut promiserat auxiliatur.
expansis enim retibus in flumine tantam piscium, quos salmones
nuncupant, copiam traxit in litore, ut vix retia captis possent
sufficere. credulus piscator apostolicae largitati facto die adest
praesentiae praesulis designati, novoque modo dictis ilium 35
salutat beati Petri, et jussa dicens munus pariter exponit quod
miserat illi. assurgit episcopus devotissime, gratiasque deo et

5 audivi] accepi Sul. 11 fabricavit] + devotus Sul. 12 cm. Sebertus Sul.
13 memetipsum Sul. 24 sit] est Sul. 25 eloquium] Sul. : alloquium

D Sp.: alioquin W. 32 am. enim W. 34 facto] Sul. D Sp.: festo W.

The Consecration by St Peter

43

and finds
the signs of
consecration.

Subsequent
neglect of
the church.

Its revival
under K. Offa

V. From
the 'Liber
Regius.'

K. Sebert
builds a
church for
St Peter.

Cf. Richard of
Cirencester
I 92-95.

The apostle
comes to
consecrate it.

apostolo agens laetabatur se memorari et munerari a tanto
caelorum principe. ingrediens autem ecclesiam, ubi oravit
diligentius, circuiens et intuens parietes sacro signatos invenit
chrismate, et signa defixarum candelarum apparentia in pariete.
excitis ergo omnibus undique a plateis et vicis, a civitate occur- s
ritur et oppidis; devotisque assunt animis missarum celebra-
tioni deo electi praesulis ; habitoque sermone de re gesta et de
reliquis animarum profectibus, suscitantur quamplures ad laeta-
bundos piae compunctionis gemitus, gratiasque deo et apostolo
suo agentes cum festivo gaudio propriis remittuntur quisque 10
mansionibus. consecrata ecclesia ut nova dei sponsa novum
nomen obtinuit ; vetusque nomen Thorneyae, id est spinae
insula, amisit, et a civitatis situ occidentale monasterium nomen
accepit, etc.

Acta sunt haec regis Cantuariensis Ethelberti tempore: quo i?
totius carnis viam ingresso inultisque ejus ex ordmc successori-
bus negligentius habita cst eadem ecclesia, utpote non adeo
magna, usque ad regnum rcgis Otfao, rcgis Orientalium
Saxonum. hie itaque diligontius colons apostoli memoriam
opere ampliavit ecclesiam. Haec Sulcardus. 2°

Capitulum quintum. De eadem materia, ut habetur in
quadam chronica quae intitulatur Liber Regius : libro primo
prope finem.

Reges autem Orientalium Saxonum dominabantur in Essexia
et Middlesexia et dimidia Hertfordia. in his itaque plagis 25
regnavit quondam Sebertus rex, qui cum avunculo suo Ethel-
berto Cantuariorum rege utrorumquc proceribus a sancto
Augustino baptizatus in occidentali Londoniae parte, de quodam
fano quod tune Apollinis habebatur et locus Thorneya dictus,
basilicam deo et sancto Petro fabricavit, sanctoque Mellito 3°
Londoniensi episcopo dedicandam commendavit. qui cum die
statuta quadam dominica earn dedicare disposuisset, nocte
praecedente cuidam piscatori Edrico nomine sanctus Petrus
apparens, et quasi mercede compacta in navicula cum eodem
piscatore Thamensem fluvium transfretans, praefatam basilicam 35
cum caelestium comitatu et laudibus angelicis, vidente treme-
bundo praenominato piscatore, deo et sibi consecravit. mane

10 quique Sul. 13 a] + vento vel Sul. 16 ejus— negligentius]

Sul. : negligentiis DW Sp. 33 nomine Eadrico Circ.

44

Flete's History of Westminster

The signs
of the
consecration.

The apostle
instructs the
fisherman,

and st-nrls
him to
Mellitus.

autem facto sanctus pontifex piscatore nuntio a sancto Petro hoc
mandatum accepit, ut ecclesiam a se dedicatam rededicare non
praesumeret, signa dedicationis universa reperiens ; sed trans-
fretans (inaccessibilis quippe absque navigio undique erat locus
ille) et signa dedicationis videns, quod restabat, scilicet missam 5
celebraret, paenitentibus pro arbitrio afflictionis dies indulgeret,
et sic finitis omnibus dei et suam benedictionem populo daret.
signa autem dedicationis haec erant; parietes intrinsecus et
extra rnadidi, oleum et cruces in ipsis cereique semicombusti,
alphabetum utrumque graecum et latinum in atrio depictum, 10
magna aqua a sancto Petro benedicta in medio, altare oleo
perfusum, incensum in ipso altari super tres cruces in eodem
sculptas semicombustum, cujus reliquum tune temporis illius
loci monachi noviter adunati diligenter collectum in scrinio
recondiderunt. '5

Dedicate itaquc coenobio (quod hactenus Westmonasterium,
co quod in civitatis occidental} parte situm sit, dicitur) ad
piscatorem suuiu rodiens sanctus Petrus, ab interrogato qualiter
se haberet, responsum accepit prae timore se paene fore mortuum,
insuetae claritatis visione et jubilantium inaudito strepitu. 10
cujus timorem compescens jussit ut se reducens mereretur
naulum. cum itaque in medio fluminis devenissent, interrogatus
ab apostolo si ipsa nocte ars sua ei aliquid contulisset, respondit se
nihil cepisse. ad quern apostolus, Mitte, inquit, in dexteram
naviculae rete, et coadjutor tuus ero : novi enim et ego aliquan- 25
tisper artein piscandi. quod cum fecisset tantam ejus piscis
qui esicius dicitur cepit copiam, ut navicula paene mergeretur.
cui apostolus, Sumc, inquit, extremum quern cepisti piscem, et
ex mea parte defer episcopo pro munere. decimationem nunc
dedicatae ecclesiae dabis pro gratiarum actione : caeterum vero 30
tibi tolle pro naulo. sed et hujus dedicationis signum erit
perpetuum, quod tu et tota sequens hujus artis progenies hujus
generis piscium decimationem illi ecclesiae dabitis imperpetuum,
quatinus vobis sit capiendi facultas fluminique fecunditas:
orationisque causa earn ecclesiam frequentantibus erit benedictio, 35
et possessiones ei largientibus aeterna in caelis retributio.
pavens igitur piscator et admirans cum miraculo jubentis
imperium, quisnam esset tanta promittens inquirit. cui apos-
tolus, Ego sum, inquit, quern Christiani sanctum Petrum

14 loci] Giro. : om. DW Sp.

The Consecration by St Peter

45

The tithe
of salmon.

K. Sebert is
buried in
the church.

VI. From
the Life of
St Dunstan.

From the
Life of
St Edward
[by Ailred
(Twysd. col.
382)].

Wulsin's
vision of
St Peter.

apostolum vocant, qui hanc ecclesiam meam hac nocte deo
dedicavi. haec dicens apostolus et de navi exiens disparuit.

Ab illo itaque usque in hodiernum diem ejus piscatoris
progenies esiciorum decimationem deo et sancto Petro, prout
audent, conferunt. presbyteri quippe quorum parochiani ipsi -,
piscatores existunt, malitia placitorum crescente et dolo artant
ipsos piscatores, ut sancti Petri decimationem sibi conferant.
propter quod et flumini ingerunt sterilitatem et sibi maledic-
tionem : asserunt enim etiam ipsi piscatores ob hoc ipsam
fluminis esse sterilitatem, et ob capiendi difficultatem so 10
maximam pati penuriam, etc.

Rex autem Sebertus, soluto naturae debito, in praefata
ecclesia quam ipse construxerat, juxta altarc quod sanctus
Petrus dedicaverat, cum conjuge sua tumulatur.

Capitulum sextum. Item de dedicatione hujus loci West- 15
monasteriensis sic legitur in vita sancti Dunstani.

Beatus praesul Dunstanus, cum ecclesiis sibi commissis curiose
invigilaret, a perfectis viris probatisque personis didicit quanta
dignatione beatus Petrus apostolorum princeps oratorium suum
quod Westmonasterium dicitur insignivisset et per se ipsum 20
dedicavisset : regi videlicet Edgaro persuadet ut ob venera-
tionem tanti apostoli loci honori intendat, etc.

Item de novatione Westmonasterii sic habetur in vita sancti
regis et confessoris Edwardi, ex litteris cujusdam sancti viri et
monachi inclusi nomine Wulsini, facta sibi caelitus revelatione 25
per sanctum Petrum apostolum.

Est autem mihi locus in occidentali parte Londoniae a me
electus, mihi dilectus, quern quondam mihi propriis manibus
consecravi, mea nobilitavi praesentia, divinis insuper miraculis
illustravi. Thorneia nomen est loci, qui quondam ob peccata 30
populi barbarorum traditus potestati, pauperrimus ex divite,
humilis ex sublimi, ex nobili factus est contemptibilis. hunc rex
me praecipiente in habitaculum monachorum suscipiat reparan-
dum, sublimandum, aedificiis et possessionibus ampliandum.
non erit ibi aliud nisi domus dei et porta caeli : ibi erigenda est 35

33 suscipiat] Ail. : suscipiet DW Sp. 35 D in margin by a later hand

has: prophetauit sous Petrus in monasterio Westm. scalam celi erigendam;
quod et iam actitutum est.

46

Flete's History of Westminster

From an

ancient

sermon.

From

scala ilia per quam descendentes et ascendentes angeli preces et
vota hominum deo praeferant, et referant gratiam. inde ascen-
dentibus reserabo januam paradisi, ut ex officio quod meus mihi
dominus ac salvator injunxit, et ligatos absolvam et absolutes
suscipiam, et quam eis delictum obcluserat justificatis portam 5
patriae caelestis aperiam, etc.

Item de dcdicatione Westmonasterii sic legimus in fine
cujusdam sermonis de sancto Petro editi et vetustissima littera
conscripti, cujus tale est principium :

Venit Jesus in partes Caesareae Philippi, etc. et infra : '°
Cum igitur tantam habeat potestatem, tantam dignitatem
noster advocatus, honoremus ilium, amemus eum, serviamus ei
in sanctitate et justitia omnibus diebus nostris : nos, inqtiam,
quos speciales adoptavit in filios, quos in ecclesia sua adunavit
quam propriam elegit in filiani, quam majestate praesentiae 15
suae nobilitavit, quam propriia manibus consecravit. celebremus
igitur devote solemnitatem illius, etc.

o

Item sic habetur in chronica R. Cestrensis, sive Poly-

c°x/-llRolis Quidam ad instigationem regis Ethelberti construxit

Sor. v 424 f.) ecclesiain beato Petro in occidentali parte urbis Londoniae, in

loco qui Thorneya dicebatur, quod sonat Spinarum insula, nunc

autem dicitur Westmonasterium.

VII. From a Capitulum scptimum. Pro libertate et dignitate ecclesiae
Nichola^n" Westmonasteriensis taliter in bullis summorum pontificum et 25
(1058-1061), chartis regum Angliae invenifcur. Bulla Xicholai papae missa

recited in the °. . . .

Third charter sancto regi Edwardo, sicut habetur in tertia charta ejusdem
of St Edward. regk

Nicholaus episcopus, servus servorum dei, gloriosissimo ac
piissimo omnique honore dignissimo, spirituali quoque filio 3°
nostro, Edwardo Anglorum regi, visitationem omnimodam,
salutem mellifluam et benedictionem apostolicam. omnipotent!
deo referimus grates, et infra :

Praeterea illi loco quern sub nomine sanctae paenitentiae
construendi et meliorandi onus suscepistis, quoniam ut fertur 35

2 perferant Ail. Sp.
Londoniensis Higd.

20 Quidam] Quo in tempore civis quidam
35 construendum et meliorandum susc. Charter.

Papal Bulls 47

primam antiquitus consecrationem a beato Petro accepit, cujus
licet indigni vicarii sumus, et quia regia antiquitus sedes est,
ex auctoritate dei et sanctorum apostolorum atque hujus
Romanae sedis et nostra, concedimus, permittimus et solidissime
confirmamus ut amplius in perpetuum regiae constitutionis et 5
consecrationis locus sit, atque repositorium regalium insignium,
et habitatio perpetua monachorum, qui nulli omnino personae
nisi regi subdantur, habeantque potestatem secundum regulam
beati Eenedicti per successioncs eligere ex se idoneos abbates ;
neque introducatur per violentiam extranea persona nisi quam 10
concors congregatio sibi praeesse elegerit. absolvimus etiam eum
locum ab omni servitio et dominatione episcopali, ut nullus
episcopus illuc introeat ordinaturus aut praecepturus aliquid,
nisi ex petitione et consensu abbatis et monachorum. et habeat
idem locus liberum procinctum, id est, ambitum et cimiterium 15
mortuorum, circa se absque episcopali vel cujuscumquerespectu
vel exactione. et omnia quae ad libertatem et exaltationem
illius loci ad honorem dei pertinentia per nostram auctoritatem
accedere possunt, hilari et promptissima voluntate concedimus.
possessiones autem quas antiqui reges sou quicumque alii 20
homines, vos quoque ac vestri barones ad eundem locum
contulistis, et chartas quae ex eis factae sunt, divina et nostra
auctoritate roboramus et ratas ac stabiles esse decernimus, et
infractores earum vel invasores aut diminutores aut dispersores,
venditores etiam eterna maledictione cum Juda proditore 25
damnamus, ut non habeant partem in beata resurrectione sed a
beato Petro se judicandos sciant, quando sedebit cum suis co-
apostolis judicans duodecim tribus Israel, vobis vero et posteris
vestris regibus committimus advocationem et tuitionem ejusdem
loci et omnium totius Angliae ecclesiarum, ut vice nostra cum 30
consilio episcoporum et abbatum constituatis ubique quae justa
sunt ; scientes pro hoc vos recepturos dignam mercedem ab eo
cujus regnum et imperium nee desinet nee minuetur in
saeculum. valete.

3 sanctorum] Ch. : dictorum DW. 9 beati] sancti Ch. 11 sibi

praeesse elegerit] Ch. : preeligerit DW. 13 praecepturus] Ch. : percepturus DW.
16 circa se] Ch.: om. DW. 32 pro hoc] Ch.: per haec DW. 33 cujus]

after this D is wanting until c. xvi. 34 saeculum] Ch. : + seculi W.

48

Flete's History of Westminster

From a bull
of pope
Paschal II
(1099-1118).
Cf. Faust.
A iii, f. 157.
(Cf. p. 17.)

Bulla Paschalis papae.

Paschalis, servus servorum del, glorioso ac dilecto filio suo,
regi Anglorum, Henrico. et infra :

Solicitudinem, filii carissimi, omnium ecclesiarum. et infra :

Itaque, dilectissimi, quoniarn beati Petri apostolorum 5
principia idem locus speciali patrocinio snbjacet, et sanctae
Romanae ecclesiac a principio tamquam filia propria fideliter
iulhaeret ; ex injuncto nobis a deo apostolatus officio tarn
vicinis quain longe positis cogimur debitores existere, et eidem
ecclesiae quae peculiarius ad jus beati Petri pertinet suam «o
justitiam conservare. quapropter, ne talium propositum
succcdat in posterum, locum praelibatum ab omni servitio et
dominatione episcopali absolvimus, et ex auctoritate dei et
sanctae Romanae ecclesiae funditus excludimus : ita ut nullus
episcopus, sive Londoniensis sen quicunqne aliquis alius, illuc 15
introeat ordinaturus ant aliqnid sive in maximo sive in minimo
praecepturns, nisi propria abbatis ex petitione et monachorum
coinnuini ntilitate. concedimus igitur et robustissima auctori-
tate nostra apostolica permittimus et confirmamus ut locus ille
regiae constitutionis in perpetuuiu et consecrationis locus sit, 20
atqne insignium regaliuin repositorium. sit etiam locus ille
liber et ab omni invasione vel inqnietudine omnium hominum
cujuacumque sint ordinis vel potestatis absolutus, ne ulliomnino
personae nisi regi subdatur.

A bull of pope

Innocent II to

K. Henry I,

4

Cf. ' Domes-

day' f. ib.

Bulla Innocentii papae secundi. 25

. . .....

Iiinocentius episcopus, servus servornm dei, canssimo m
Christo filio Henrico, illustri Anglorum regi, salutem et

o

apostolicam benedictionem. praesentiae nostrae, fili dilecte,
usque ad aures (cujusdam Godefridi, ex fratrum suorum
ecclesiae beati Petri Westmonasteriensis parte, relatione) 30
prolatum est gravis querimoniae et tumultus molem inter
dominum Gilbertum episcopurn Londoniensem et dilectum
nobis Westmonasteriensem conventum nuper accidisse exortam:
videlicet, quod idem episcopus in die solemnitatis sanctorum
apostolorum Petri et Pauli in ecclesia piaefata, a fratribus 35
gratia non more vocatus, missas solemnes celebravit, sed contra

18 utilitate] voluntate Faust. A iii.
episcopum d ( = 'Domesday').

28 vestre W.

32 London.

Papal Bulls 49

Romanae ecclesiae dignitatem, et regum antiquorurn privilegia
pro pace et libertate perpetua ibidem indulta, rapacitatis
ardore festiva altaris oblationum beneficia suis praesumptuose
compendiis usurpavit. ea propter, fili reverende, ut totius
controversiae inter illos deinceps radicitus amputetur eventus, ?
ecclesiam praefatam tanquam sanctae Romanae ecclesiae
specialem filiam, quae regni tui exstat corona, in manu ac
protectione nostra apostolica suscipimus, et ab omni dominatione
tarn praesentis Gilberti quam ejus succcssorum Londoniae
episcoporum aliorumque ecclesiasticorum saeculariumve poten- 10
turn earn omnino excludimus, et exclusam tuae successorum-
que tuorum protectioni committimus. et quoniam tuae regiae
dignitatis est ecclesias in tuo regno constitutas diligere,
exaltare, et eas a malignantium infestatione defensare, tibi pro
animae tuae remedio injungimus, et per haec apostolica scripta t?
mandamus, quatenus eandem venerabilem ecclesiam, sedis
apostolicae filiam, cum omnibus pertinentiis et dignitatibus ac
habitatoribus suis, peculiar! dilectione diligas, protegas, et a
pravorum morsibus et vexatione defendas, nee ei quodlibet
nocumentum violenter irrogari permittas. datum Pisis, 20
ii kalendas Octobris, etc.

From a bull Alia bulla Innocentii papae secundi, dirccta Gervasio abbati

torf»botentn efc fratribus coenobii sancti Petri Westmonasteriensis.
(9^Dveacse113g\ Innocentius, servus servorum dei, etc. et infra circa finem :
Cf. | Domes- Regalia quoque gloriosi regis Edwardi quae apud vos ??

(<Xp.91.) habentur insignia ita in eodem monasterio intacta et integra
decernimus conservari, ut nulli fas sit cujuscumque ordinis aut
dignitatis ea distrahere vel vendere, aut extra eundem sacrum
locum absque communi omnium fratrum assensu in aliquos usus
prorogare, etc. 30

From a bull of Bulla Innocentii papae tertii.

to abbot'11 Innocentius episcopus, servus servorum dei, dilecto filio

[William abbati Westmonasterii salutem et apostolicam benedictionem.

30 April 1199. tua potissimum ad hoc debet sollicitudo intendere. et infra :

Cf. 'Domes- . TTT

day 'f. 13. Unde nos utihtati tuae et ecclesiae Westmonasterii, quae 35

3 altare W. 5 radicitus deinceps d. 7 tui regni W.

11 et successorum W. 21 etc.] om. A.

K.F. 4

50 Flete's History of Westminster

nostra est filia specialis, providere volentes, auctoritate tibi
praesentium inhibemus ne ecclesias sive alias possessiones et
bona ejusdem ecclesiae ad communem dispositionem pertinentia
absque consensu et voluntate capituli tui vel majoris et sanioris
partis alicui temere conferre vel alienare praesumas. datura 5
Laterani, pridie kalendas Maii, pontificatus nostri anno secundo.

VIII. From Capitulum octavum. In charta regis Edgari pacifici sic

the charter of i r ,

K. Edgar the habetur :

CMiXomes- Regnante domino nostro Jesu Christo in perpetuum. amen.

day' f. 366. egO Edgarus doi gratia anglorum rex. et infra: 10

Igitur postquam dono dei et paterna successione in regnum
Anglorum inthronizatus et confirmatus fui, ubi vidi ecclesias dei
tarn peccatis exigentibus quam crebris barbarorum irruptioni-
bus dirutas, et maxime sanctam et apostolicam vitam, id est,
monachicum ordinem, per omnes regni mei provincias funditus 15
deperisse, graviter dolens et consilium a spiritu sancto accipiens
Dunstano archiepiscopo et Athelwoldo Wyntoniensi episcopo
hoc negotium indixi, ut omnia monasteria quae infra terminum
totius Angliae sita sunt supra vel infra circumirent ac reaedifi-
carent, possessiones quae ad fiscum redactae erant de ipsis 20
monasteriis vel ab aliis saecularibus potestatibus pervasae,
ubicunque chartis vel testimoniis recognoscerent, mea auctoritate
freti in integrum restituerent. et tamquam dicente mihi
domino, A capite incipe, in primis ecclesiam domini specialis
patroni ac protectoris nostri beati Petri, quae sita est in loco 25
terribili qui ab incolis Thorneye nuncupatur, ab occidente
scilicet urbis Londoniae : quae olim, id est, dominicae incarna-
tionis anno dciiii0 beati Athelbrythi hortatu, primi Anglorum
regis Christiani, destructo prius ibidem abominationis templo
regum paganorum, a Seberto praedivite quodam subregulo 30
Londoniensi, nepote videlicet ipsius regis constructa est, et non
ab alio sed ab ipso sancto Petro apostolorum principe in suum
ipsius propriurn honorem dedicata; dehinc ab Offa et Kenulpho,

5 auferreW. 9 in perpetuum] d: imperium. amen W: add. amen d

(supra lin. recentiore manu). 15 ordinem] d: vitam W. 16 sancto
spiritu d. 17 Ayelwaldo W. 18 hoc negotium] W : supra lin. d.

intra d. 19 communizent W Sp. 21 pervase d W. 23 in] d

(ins. ad supra lin.) : ad W. 24 dompni supra lin. d. 28 dciiii0 W.

Athelbrithy W. 30 Sabertho d. qd sub Kegulo W. 32 sancto]
d : om. W.

Charters 51

regibus celeberrimis, possessionibus privileges et variis ornamen-
torum speciebus vehementer fuerat ditata; et in qua sedes regia
et locus consecrationis regum antiquitus erat. hanc praecepi ut
studiosius restruerent, et omnes possessiones ejus readunarent;
et ipse de meis dominicatis terris aliquanta addidi et chartis •>
atque legitimis testibus corroboravi.

Et infra post bullam Johannis papae recitatam ibidem
immediate :

Cognoscat ergo magnitude seu utilitas vestra quoniam
decernimus et in perpetuum mansurum jubemus atque constitui- 10
mus, ut pro reverentia reliquiarum gloriosissimi apostoli Petri,
et pro quiete monachorum ibidem deo famulantium, honor et
laus ejusdem ecclesiae habeaturet observetur: id est, ut quisquis
fugitivorum pro quolibet scelere ad praefatam basilicam beati
apostoli fugiens procinctum ejus intraverit, sive pedes sive 15
eques, sive de curia regali sive de civitate seu de villa, vel cujus-
cunque condicionis sit, quocunquo delicto facinoris contra nos
seu succedentes reges Anglorum vel contra alium quemlibet
fidelium sanctae ecclesiae dei forisfactus sit, relaxetur et liberetur
et vitam ac membra absque ulla contradictione obtineat. 20
praeterea interminamur divina auctoritate et nostra, ut neque nos
neque successores nostri neque quilibet cpiscopus vel archiepis-
copus nee quicunque de judiciaria potestate in ipsam sanctam
basilicam, vel in manentes in ea, vel in homines qui cum sua
substantia vel rebus ad ipsam tradere vel devovere se voluerint, 25
nisi per voluntatem abbatis et suorum monachorum ullam
unquam habeant potestatem. sed sit haec sancta mater
ecclesia peculiaris patroni nostri beati Petri apostoli libera
et absoluta ab omni invasione vel inquietudine omnium
hominum cujuscunque ordinis vel potestatis esse videantur, etc. 30

From the In prima charta sancti regis Edwardi sic habetur.

of St Edward ^n nomme sanctae et individuae trinitatis. ego Edwardus,
Cf. 'Domes- etc. et infra post bullam Leonis papae recitatam in eadem
day 'f. 386. ,

charta :

Itaque decimari praecepi omnem substantiam meam, tarn in 35

2 dodicata W. 3 locus] + eciam d. ut studiosius] W : studiosi d (sed

corr. supra (in.). 5 meis post terris d (sed iiis. meis in supra lin. post de).
9 qm d: qua W. 10 perpetuo d. 13 id est] d: Idem W.

16 seu. ..vel] seu. ..seu (sed supra rasuram) d. 24 ea] ipsa d.

35 Itaque] d: Ita quod W.

4—2

52 Fletc's History of Westminster

auro et argento quam in pecudibus et omni genere possessionum,
et destruens veterem novam a fundamentis basilicam construxi,
ct constrnctam dedicari feci v° kal. Januarii : in qua collocavi
ipsa die reliquias quas Marinus papa et Leo qui eum consecravit
dederunt Alfredo regi, et quas ipse a Carlomanno rege Francoruin 5
dari sibi impetravit ; cujus filiam pater ejus Athelwlfus rex post
mortem prirnae conjugis duxerat in uxorem, quaeque ab ipso ad
successorem ejus Athelstanurn, deinde ad Edgarum, ad ultimum
ad nos pervenerunt: scilicet duas partes crucis dornini, et partem
unius clavi, partemque tunicae ejus inconsutilis; et de vesti- 10
mentis sanctae Mariae, et reliquias apostolorum Petri et Pauli,
Andreae, Bartholomaei, Barnabae, et aliorum plurimorum
sanctorum ; et quinque capsas aliis sanctorum reliquiis plenas.
et statui ut quicunquo re us regiae majestatis vel cujuslibet
alterius offensae ad locum in quo pausant istae reliquiae 15
cont'ugerit, ejus rei et membrorum ac vitae impunitatem conse-
quatur. eoduin die renovavi, confirmavi et emendavi privilegia
quae famosissimus avus meus Edgarus, patruusque meus deo
amabilis rex et martyr gloriosus Edwardus ejusdem Edgari filius,
et sanctissimus pater Dunstanus Cantuariensis archiepiscopus, 20
ac piissimus rex Etheldredus pater meus illi loco contulerunt :
meam quoque auctoritatem adjeci augmentans decreta utilia
admonitione venerabilium archiepiscoporum Stigandi et Aldredi
et aliorum optimatum meorum, videlicet ut ille locus in per-
petuum ab omni sacculari servitio sit liber, etc. 25

Et ut omnia concludam, nullus succedentium regum per
vim aut per consuetudinem pastum ab eorum possessionibus
exigat, sed omnimodam libertatem perpetualiter habeant.
post hanc donationem excommunicaverunt omnes episcopi
et abbates totius Angliae, et monachi ac clerici, secundum 30
apostolici Leonis praeceptum, eos qui hoc constitutum in-
fringerent vel infringi permitterent quantum in ipsis esset. si
quis ergo hanc nostram donationem augere et amplificare
voluerit, augeat deus dies ejus prosperos hie et in future, si
autem evenerit ut aliquis aut regum succedentium vel 35
alicujus personae homo, quod non optamus, diabolica temeritate

3 dedicare W. 6 om. dari W. Athelwlphus W. 10 vestibus d :

sed con. manu recentiore. 14 magestatis regie d. 19 om. Edwardus W.

30 ac] et W. 31 infringerint W. 33 vero hauc donationem d sed

corr. man. rec.

Charters 53

fuerit elatus vel seductus, quatenus hoc nostrum statutum
infringere vel minuere aut in aliud mutare velit, sciat se
perpetuo anathemate damnatum, nisi cum digna satisfactione
emendaverit ; sin autem emendatione fuerit indignus, ipse
quidem cum Juda traditore Gehennae ignibus cremabitur. sed 5
haec charta nihilominus in sua libertate permanebit, quamdiu
Christiani nominis timor et amor in hac nostra gente persever-
averit, etc.

From the In <tertia> charta sancti regis Edwardi sic habetur:

Third Charter

of St Edward. In nomine sanctae et individuae trinitatis. propter eos qui '°

justitiam dei contemnunt, etc. usque post bullam Nicholai in
eadem charta recitatam ; et post pauca habetur ibidem :

Et pro magnifica dignitate sive regal i excellentia ipsius
ecclesiae, et pro quiete monachorum ibidem deo famulantium,
tantus honor eidem ecclesiae habeatur in perpetuum et '5
observetur, ut neque nos neque successores nostri neque
quilibet episcopus nee quicunque de judiciaria potestate in
ipsam sanctam basilicam vel in manentes in ipsa, vel in
homines qui cum suis terris vel qualibuscumque substantiis ad
ipsam tradere vel devovere se voluerint, nisi per voluntatem 20
abbatis et suorum monachorum, ullarn unquam habeant
potestatem : sed sit haec sancta mater ecclesia peculiaris
patroni nostri domini et magm apostoli ter beati Petri libera et
absoluta ab omni invasione vel inquietudine omnium hominum,
cujuscumque ordinis vel potestatis esse videantur. praeterea »s
aliud constituo atque in perpetuo confirmo, ut quisquis
fugitivorum de quocumque loco pro quacumque causa, cujus-
cumque condicionis sit, ipsum sanctum locum vel procinctum
ejus fugiens intraverit, immunis sit omnino ac plenam libertatem
consequatur. et sequitur ulterius : 3°

Si quis autem contra hanc praeceptionis et auctoritatis
nostrae paginam senserit, quicumque ille fuerit, cujuscumque
nominis et honoris, aetatis et potestatis, gradus et ordinis ; et
earn vel in magno vel in minimo infringere voluerit, aut alios
ad hoc conduxerit, unusquisque pro se ipso libras quinque 35
partibus sancti Petri persolvat. et quicquid exinde fiscus
noster ad partem nostram sperare poterat, in luminaribus vel

3 om. digna W. 5 proditore W. 9 OIK. tertia W. 23 om. ter W.
24 nni. vel inquietudine W.

54 Fltte'n History of Westminster

stipendiis monachorum, seu et eleemosinis pauperum ipsius
monasterii, perenniter per nostra oracula ad integrum sit
concessum atque indultmn. hanc igitur chartam meae
donationis et libertatis in die dedicationis praedictae ecclesiae
recitari jussi, coram episcopis, abbatibus, comitibus et omnibus &
optimatibus Angliae, omnique populo audiente et vidente ; et
secundum apostolici Leonis ej usque successoris Nicholai
constitutum excommunicari feci eos qui decretum nostrum
infringerent vel infringi pormitterent quantum in ipsis esset.

IX. Fromthe Ciipitulum nonum. In charta prima Willelmi Conquestoris 10

First Charter • i i

of K. William slc habetur.

queror" -fn nomine sanctae et individuae trinitatis, anno dominicae

Cf. 'Domes- incarnationis millcsimo Ixvii0, ego Willelmus dei gratia dux

day' f 52

Normannorum, etc. et infra:

Favente justo dei judicio Angliam veniens in ore gladii 15
regnum adeptus sum Anglorum. et infra :

Cum ergo comperissem quod praedecessor meus Edwardus
bonae memoriae rex dimisisset coronam et alia regalia regni
prima ad ecclesiam sancti Petri Westmonasterii, quam divinitus
pi-o remudio aniinae suae inspiratus in loco paeniteutiae 70
antiquam reediflcaverat ; cogitans et ipse quod dicit sapientia :
Stultum est non attendere ad qucm finem tendas. et infra :

Decrevi omnes omnino ecclesias dei exaltare et honorare, sed
maxime illam in cujus rnaterno utero corpus domini et
praedecessoris mei praefati refotum sepulturae requie ut 25
cernimus requiescit, ct in qua ipse oleo sanctae unctionis
perunctus et corona regni a deo per pontificates manus primo
anno victoriae meae ipso die nativitatis domini celebriter
coronatus sum, etc.

From a in charta regis Henrici primi sic habetur : ^0

charter of . ? . s

K. Henry I. lieimcus dei gratia Anglorum rex archiepiscopis, episcopis,

dCay''?°5m7t etc. ^et infra:

Sciatis communiter me pro redemptione animae meae et
patris et matris meae, necnon et beatae memoriae regis
Edwardi cognati mei, qui patrem meum liberosque illius in 35
regnum suum adoptivos heredes instituerat, accepisse in manu
mea et defensione totum honorem ecclesiae sancti Petri

1 sen] sed W. elemosinas Charter. 18 be memorie prediotus

rex d. 26 cernimus] d: terminus W. quam d W.

Charters

55

Similar

charters of

K. Henry II

and

K. Richard I.

From a
charter of
K. Stephen.
Cf. 'Domes-
day' f. 59.

Westmonasteriensis : in qua ecclesia ego oleo sanctae unctionis,
sicut et ceteri ante me reges, perunctus, quia ille locus
antiquitus regum consecrationis fuisse cognoscitur, et corona
regni a deo per pontificates manus celebriter coronatus sum ; et
in cujus etiam praedictae ecclesiae materno utero corpus 5
domini ac praedecessoris nostri et praefati regis Edwardi
refotum sepulturae requie ut cernimus requiescit, per quern
nempe me in regimen regni Angliae sublimatum fore cognosce,
et infra :

Et ut breviter pleniusque omnia concludam, quicquid 10
honoris, quicquid quietationis vel libertatis seu etiam dignitatis,
praefatae ecclesiae et monachis ab antiquis regibus et beatae
memoriae rege Edwardo atque patre meo ceterisque fidelibus
est concessum, insuper et auctoritate apostolica Romanorum
praedictorumque pontificum est confirmatum, melius et 15
firmius meae confirmationis dono nunc habeant, etc.

Eadem verba per totum recitat in charta sua Henricus
secundus, excepto quod, ubi ipse dicit patrem suum, iste dicit
proavum suum. similiter et Richardus rex eosdem sermones
recitat in charta sua. 20

In charta regis Stephani sic habetur :

In nomine sanctae et individuae trinitatis. ego Stephanus
rex Angliae, etc. et infra :

Summum in regibus et principibus bonum est justitiam dei
colere, sanctam ejus ecclesiam exaltare et honorare ; quia qui 25
earn exaltant et honorant, cum ea et in ea et per earn exaltan-
tur et honorantur. praevenit cor meum gratia dei, ut quod ab
antecessoribus meis regibus collatum est ejus ecclesiae, mea
firmetur auctoritate. ecclesia namque beati Petri apostolorum
principis quae Westirionasterium dicitur, in qua deo donante 3°
consecratus sum in regem. et infra :

Pro salute itaque animae meae, et pro honore ejusdem regis
Edwardi, et pro animabus omnium antecessorum meorum,
accipio in manu mea et defensione totum honorern praedictae
ecclesiae ejusdem apostoli. et ideo videte, sicut amorem meum 35
diligitis, ne faciatis nee fieri consentiatis injuriam nee torturam
in omnibus possessionibus suis. et infra :

2 me] d: om. W. 8 regimine d. 22 Stephanus] + dei gratia d.

24 ac d. 28 ei ecclesia W. 33 om. omnium W.

56 Flete's History of Westminster

Pro magnifica siquidem dignitate sive regali excellentia
(Of. p. 53.) ipsius ecclesiae, etc. ; ut supra capitulo nono in charta tertia
sancti regis Edwardi continetur. et infra sequitur :

Nullo modo consentire volo ut quisquam hanc ecclesiae
sancti Petri libertatem unquarn infringere praesumat. 5

X. From Capituluin decinmm. Pro exemptione, jurisdictione et

charter. ordinaria potestate ecclesiae Westmonasteriensis, charta sancti
Dunstani episcopi.

Dunstanus dei misericordia Londoniensis episcopus, omnibus
episcopis, abbatibus et cunctis ecclesiae filiis praesentibus et fu- 10
turi.s in perpetuum. quoniam, fratres carissimi, inimicus humani
generis semper laborat superseminare zizania, etc. et infra :

Quaproptur noverit omnium catholicae ecclesiae cultorum
generahs universitas, quod dominus gloriosissimus Edgarus
Anglorum rc'x, divino irradiatus lumine, religiosa petitione 15
hurnilitatis nostrae extremitatem poposcit propter frequentes
monachorum et clericorum simultationes, ut et nos et canoni-
corum nostrorum communis fraternitas securitatis et incom-
mutabilitatis privilegium ederemus pro reverentia summi
apostolorum principis Petri ad basilicam ipsius quae dicitur 20
Wetstmonasteriitm, ubi reliquiae ipsius virtutum miraculis
coruscant. et infra :

Hoc privilegium plena voluntate tina cum consensu fratrum
meorum ipsis concessi, per quod decerno atque obtestificatione
divini nominis interdico, ut nee ego deinceps nee ullus sue- 25
cessorum meorum episcopornm Londoniensium hoc audeat
infringere vel temerario ausu aliquatenus violare. videlicet, ut
oinnis presbyter vel clericus, ex his qui in ipso procinctu
beatissimi Petri et omnes illi qui in circumscripto spatio, sicut
designant cruces vel fossata vel alia signa, illi ecclesiae serviunt, 30
sint liberi et absoluti ab omni debito et redditione circadarum
et synodorum. tamen volumus et pro amore vel reverentia sancti
Petri concedimus, ut ex nostro vel successorum nostrorum episco-
patu sine pretio chrisma et oleum accipiant. concedimus etiam
illi loco cimiterium liberum, sicut a regibus ab antiquis tern- 35
poribus concessum fuerat, ita ut quicumque de quocumque loco

9 Lundon. Ch. and so throughout: Lundoniensis d. 14 generatur W.

(in d a correction at this point). 15 divina W. religione W.

24 discerno d W. 26 audeant W. 31 tricadarum d : trycadarum W.

Charters 57

vel cujuscumque conditionis petierit se ibi sepeliri, non impedi-
atur vel prohibeatur vel ab episcopo vel ab archidiacono vel a
parochiano suo presbytero. et si quis eoruin presbyter vel
clericus forte aut occisus, quod absit, aut vulneratus fuerit, aut
ex eis omnibus alicujus injuriae acclamatio surrexerit, quicquid 5
ex his omnibus ad nos attinere videtur, hoc totum abbati, qui in
ipso sancto loco praefuerit, ceterisque fratribus habendum et
disponendum concedimus. si autem, quod absit, etiam de rebus
eorum furtum fuerit factum, et abbati vel fratribus visum fuerit
ut examinatio ex hoc debeat agitari, habebunt licentiam acci- 10
piendi a nostro episcopatu benedictum ferrum, vel si qua alia
sunt instrumenta aut benedictiones ad hujusmodi rein exer-
cendam, absque exactione pretii a calumniators vel calumniate,
intra procinctum monasterii tantum ; sed extra efferendi ad
villas suas vel causas aliorum agendas non habebunt potestatem. i -,
relaxamus etiam eos qui intra villain ipsius procinctus com-
morantur a collecta denariorum quani Romeschot appellant,
sicut relaxatum est a regibus Offa et Kenulpho et Edgaro. et
omnia quae ad libertatem et exaltationem illius loci per nostram
auctoritatem accedere possunt, hilari et prompta voluntate 20
concedimus. nimirum cum ego illi sancto loco, quasi multorum
regurn temporibus neglecto, praefuerim, quern postea additis ei
aliquantis terris venerabili Wulsino ejusdem loci monacho
commendavimus servandum. et infra :

>J< In Christi nomine sub horum testimonio quorum nomina 25
flavescunt infra. Ego Dunstanus, ac si peccator et nomine
tantum episcopus, hanc libertatis schedulam impressione sigilli
nostri et anuli, insuper et agalmate sanctae crucis, diligenter
consignavi, ac deinde manibus ad caelum extensis dixi : Si quis
hanc munificentiae libertatem sanctumque locum praedicturn 3°
in terris vel decimis vel aliis redditibus sen in aliquo nostris et
futuris temporibus melioraverit vel adauxerit, augeat illi deus
perpetuitatis beatitudinem ; atque in nostris orationibus et
benedictione ab omnibus peccatis suis absoluti feliciter per-
maneant. qui vero hanc nostram auctoritatem vel immuni- 35
tatem infringere voluerint, vel alios ad hoc conduxerint, et tarn

6 ad nos] Ch. : ont. dW. 9 eornndem W. vel]etW. 12 sint d W.
17 Romescoth dW. 18 Kenulpo Ch. 19 libertatem ] + pertinent W.

26 et] I/HI. d. 27 scedulam Ch. : cedulam dW (and BO below). 30 sanctum
predictumque locum Ch. : sanctum predictum locumque d.

58 Flete's History of Westminster

ea quae praeteritis vel nostris temporibus sunt data, quam ea
quae in future a fidelibus danda sunt, stolido conamine absumere
cogitaverint, vel aliquod amminiculum aut calices aut cruces,
seu indumenta altaris vel sacros codices, aurum, argentum vel
qualemcumque speciem ibidem collatam, eripere temptaverint, 5
vel alios de rebus illius ecclesiae hereditaverint, fratribusque
ejusdem loci vim inferre praesumpserint, vel eos injuste con-
tristaverint, necnon et hanc schedulam chartulasque regum vel
aliorum fidelium ad defensionem et tuitionem loci ibidem data
auferre seu evertere studuerint ; ignibus aeternis, cruciatibus ro
perpetuis illos damns, maledicimus atque excommunicamus,
portas caeli eis claudimus ; et deleantur nomina eorum de libro
vitae, sitque pars eorum cum Juda domini traditore, nisi
resipiscant et tribus annis a communione fratrum sequestrati
paenitentiam agant. 15

Ego Oswoldus Eboracensis ecclesiae archiepiscopus hujus
munificentiae conservatores benedixi, contradictores vero per-
petuo damnavi, dicens : Effundat dominus super eos iram suam,
et furor irae suae comprehendat eos.

Ego Aelfstanus Roffensis ecclesiae episcopus hanc libertatem 20
augmentantcs regi regum commendavi, destructores autem sic
dicendo maledixi : Veniat mors super illos, et descendant in
infernum viventes.

Ego Aelfeagus Wintoniensis ecclesiae episcopus illius loci
adauctores Jesu Christo consignavi, invasores nempe aeternis 25
cruciatibus tradidi, dicens : Non sit illis pax, lion misericordia,
non pietas, sed terror infernorum, crudelitas paenarurn, impietas
cruciatuum.

Ego Aescwius episcopus Dorcensis ecclesiae haec adjeci :
Erubescant destructores praesentis loci, et conturbentur in 30
saeculum saeculi et confundantur et pereant, benefactores autem
in aeternum vivant.

Ego Adulfus praesul Herefordensis ecclesiae hoc idem haec
dicens affirmavi : Maledicti sint raptores illius sanctae ecclesiae
in omnibus operibus suis et in omnibus viis suis et in cunctis 35
adiuventionibus suis pravis, benefactores vero a deo bene-
dicantur.

2 assumere W. 13 eritque d. 16 Oswaldus W. 20 Elfstanus d :
Athelstauus W. 24 Elfagus d : Alphegus W. 29 Escwius d : Aswius W.
Doreceus. d : Doroceiis. W. 33 Adulphus W.

Charters

59

XI. From
the Second
Charter of
St Edward.
Cf. ' Domes-
day'f. 42 ft.

Ego Athelsinus episcopus Scireburnensis ecclesiae supradicta
sic conclusi : Quicumque inferior vel sublimior contra hunc
libellum quicquam sinistrum audere praesumpserit, vivus ad
inferos arreptus inter omnia perpetua mala in perpetuum
damnetur. 5

Anno ab incarnatione doinini nongentesimo quinquagesimo
nono, imperii autem gloriosi regis Edgari quarto, ego Alredus
abbas hanc schedulam scripsi,kalendis Aprilis, episcopo Dunstano
rogante, quam idem episcopus Londoniensis et Wigornensis,
necnon et totius Angliae decanus, super altare beati Petri in ro
eadem ecclesia, quae manibus angelicis consecrata dinoscitur,
obtulit, atque ibidem in aevum propter iniquitates simulta-
tionesque futurorum, atque inopinata mala quae saepe prae-
dicebat futura, earn servari ad defensionem loci praecepit :
indictione vero secunda. '5

Capitulum undecimum. In charta sancti Edwardi quae
dicitur secunda sic habetur.

In nomine sanctae et individuae trinitatis. ego Edwardus
dei gratia Anglorum rex, futuris post me regibus, episcopis, etc.
cum piae voluntatis desiderium. et infra : 20

Quapropter noverit praesenthmi futurorumque universitas
quod fidelissimus noster Wlnothus abbas et monachi monasterii
ter beati apostolorum principis Petri peculiaris patroni nostri
adierunt serenitatem nostram humiliter obsecrantes. et infra :

Igitur fidelium nostrorum abque palatinorutn usi consilio, et 25
hoc prospicientes ipsi ecclesiae et habitantibus in ea sive per-
tinentibus ad earn utile fore, non solum in praesenti sed et in
futuro, regum qui fuerunt ante nos decreta, sed et sancti
Dunstani privilegium, et Anglicorum episcoporum seu Ro-
manorum apostolicorum privilegia sancti et egregii apostoli 30
Petri monasterio indulta, per hanc praeceptionis nostrae
paginam decernimus in perpetuum servanda ; et ut sine ulla
perturbatione vel inquietudine episcopi Londoniensis cleri-
corumve ejus fratres ibidem omnipotent deo valeant famulari,
et pro nobis ipsis et stabilitate regni nostri attentius deprecari, 35
omnino generales eorum accessus ad monasterium prohibemus

1 Schireb. d : Shireb. W. 6 dccc1™ lmo ix"" d. 22 Wulnotus W.

23 ter] am. dW: sed add. supra lin. d. Petri post beati W. 36 ad]

+ dictum d (but cancelled later).

60 Flete's History of Westminster

fieri et communes stationes ab eisdem, ne inde prava consuetude
surrepat aliquando, in eodem saepefato monasterio celebrari ;
qualiter sicut est in ejus monasterii privilegiis constitutum in
perpetuis temporibus maneat inviolaturn. si quis autem contra
hanc praeceptionis et auctoritatis nostrae paginam senserit, 5
quicumque ille fuerit, cujuscumque nominis et honoris, aetatis
et potestatis, gradus et ordinis, et earn vel in magno vel in
ininimo infringere voluerit ; et id quod cupit non efficiat, et ad
aerarium nostrae domus duodecim libras ex auro purissimo
coactus addat, etjinsuper reus majestatis habeatur et profanus 10
ab omnibus nisi satis pro emendatione fecerit computetur.

Bull of Pope Bulk Johannis papae missa regi Edgaro Angliae.

John. .

(Cf. p. 51, Johannes episcopus urbis Romae servus servorum dei dommo

excullentissimo Edgaro filio suo regi Anglorum salutem et
apostolicam benedictionem. quia litteris tuae celsitudinis, fili 15
carissime, nobis innotuisti do monasterio sancti Petri specialis
patroni tui, quod ab antiquis Angliae regibus a potentate
Londoniensis sedis episcopi cum consilio pontificum ejusdem
patriae fuerit ereptum, et abhinc sub regimine regum vel
clarissiinorum abbatuin semper dispositum ; et postulasti a 20
nobis ut privilegium episcoporum de eodem monasterio factum
nostro privilegio, immo magis apostolorum principis robora-
remus auctoritate, libentissime secundum tuae benevolentiae
petitionem facimus. auctoritate siquidem beati Petri aposto-
lorum principis, qui potestatem ligandi atque solvendi a domino 25
accepit, cujusque nos vicarii existimus, stabilimus ut ipse locus,
regum praeceptis et privilegiis apostolicis fultus, per omnia
tempo ra sine repetitione cujuscumque Londinicae urbis episcopi
aut alicujus judiciariae potestatis vel cujuscumque praepotentis
hominis, cujuscumque ordinis vel dignitatis sit, semper sicut 30
praeoptat et expetit tua benevolentia ratus futuro tempore
permaneat. venerabiles igitur ejusdem loci fratres idoneos ex
se vel ex quacunque voluerint congregatione abbates sive
decanos sibi per successiones eligendi ex auctoritate hujus
sanctae Romanae sedis et nostra sicut postulastis amplius 35
habeant potestatem, et ne impediantur auctoritate apostolica

5 et auctoritatis] added later in d. 10 reus] + regis added later in d

(om. Ch.). 20 et] om. W. 33 qua d corr. W. 34 sucoeBsores W.

35 et] om. d: ins. d corr.

Charters

61

XII. From
the Sentence
of Stephen
Langton
(1222).

Of. 'Domesd.'
f. 664 6.

Exemption
from the
jurisdiction

prohibemus, neque per violentiam extranea persona introdu-
catur, nisi quam omnis concors congregatio elegerit. praeterea
illi loco quicquid contuleris vel collatum est vel conferetur
divina auctoritate et nostra roboramus. privilegia vero posses-
sionum et dignitatum carissimi fratris nostri venerabilis Dunstani 5
aliorumque fidelium ibidem indulta, necnon et privilegia nostra
ad honorem dei pertinentia quae ibi instituere volueris gratanti
affectu annuimus, confirmamus et confirmando in perpetuum
rata inviolataque stare decernimus ; et infractores eorum aeterna
maledictione damnamus, observatores autem hujus firmitatis 10
gratiam et misericordiam a deo consequi raereantur. causa
igitur infractionis nostri privilegii ad posteros nostros perveniat.
datum Ravennae ix kalendas Februarii.

Bullas vero Nicholai papae ac Innocentii secundi, pro ex-
emptione et jurisdictione Westmonasterii, vide supra capitulo 15
septimo.

Capitulum duodecimum. Ex sententia lata per Stephanum
Cantuariensein archiepiscopum et sanctae Bomanae ecclesiac
cardinalem habetur sic.

Universis sanctae matris ecclesiae filiis. et infra : 20

Cum inter virum venerabilem Eustachium Londoniensem
episcopum. et infra :

Considerantes ex hujusmodi dissensionibus et schismatibus
multa imminere pericula, et ex amicabili super eisdein com-
ponere tarn temporale commodum quam salutem animarum 75
posse provenire, auditis utriusque partis instrumentis et ra-
tionibus plenius intellectis, habito super his abundant! juris-
peritorum consilio, monasterium Westmonasteriense, abbatem
et conventum ab omnibus praemissis articulis contra eosdem
propositis finalitSr declaravimus penitus absolutos. ita quod 3°
monasterium de Westmonasterio cum toto ambitu suo et ecclesia
sanctae Margaretae cum tota parochia sua, cum omnibus capellis
infra parochiam praedictam contentis, cum decimis et omnibus
pertinentiis suis, cum clericis et laicis in ea habitantibus, ab
omni praelatione et jurisdictione Londoniensis ecclesiae sint 35

London P ° niodis omnibus libera in perpetuum et exempta, et sacrosanctae

11 domino d. 21 Eustachium] + dei gratia Ch. d.

SOJpropoitis Ch,. ; propoitis d.

62 Flete's History of Westminster

Romanae ecclesiae sine omni exceptione nullo mediante subjecta.
praeterea non licebit episcopo Londoniensi vel ejus successoribus
vel eorum officialibus ad synodum vel capitulum abbatem vel
monachos sive personas regulares vel seculares clericos vel laicos
vocare infra terminos dictae parochiae commorantes, nee in 5
magno nee in minimo quoquoraodo de ipsis intromittere. sed
abbas qui pro tern pore fuerit infra ambitum dicti monasterii et
dictae parochiae per se vol per officiales suos tarn in clericos
quam in laicos libere suain exerceat jurisdictionem, deo et
ecclesiae Romanae super cura animarum infra limites praefatae 10
parochiae contentanim et jurisdictione sua tantummodo respon-
surus. benedictiones etiam abbatuin, dedicationes ecclesiarum
ct capellaruni infra limites saepedictae parochiae constructarum
et in posterum construendarum, consecrationes altarium, or-
dinationes monachorum et clericorum secularium, et conrirma- 15
tiones puerorum dictae parochiae, oleum etiam et chrisma et
siqua, similia stint sacramenta, ubicumque et a quocumque
voluerint episcopo recipient absque omni Londoniensis ecclesiae
contradictione. et si futuris temporibus contigerit dictos ab-
batem vel monachos, clericos vel laicos, a dictis episcopo et 10
capitulo ordincs vel aliquod niunus spintuale accipere, vel dictis
episcopo et capitulo per simplicitatem vel liberalitatem aliquo
modo aliquam honorificentiam exhibere, vel ad synodum episcopi
vel capitulum sancti Pauli pro necessitate monasterii sui vel
quacumque occasione accedere, vel episcopum ad monasterium 25
Westmonasteriense quocumque casu accessum habere, nullum
ex his libertati monachorum vel parochianorum praescriptorum
praejudicium generetur ; sed modis omnibus liberi in perpetuum

Boundaries of pernianeant et exempti. ne vero super limitibus dictae parochiae

St Margaret's ,. . \ ,..,..

parish. sanctae JMargaretae quaestio possit subonn, limites ejusdem 30

parochiae praesenti scripto duximus declarandos. incipit igitur
parochia sanctae Margaretae ab aqua de Tyburne decurrente in
Tamisiam ex una parte, et ex altera sicut strata regia se extendit
versus Londoniam usque ad gardinum hospitalis sancti Egidii :
et exinde secundum quod via extra idem gardinum protenditur 35
usque ad metas dividentes Mersland et parochiam sancti
Egidii : et sic exinde secundum divisionem gardinorum Tholy
et monachorum Westmonasteriensium et hortorum usque ad

llsuedW. 22 per] om. dW. 29 liminibus d. 32 ab] sub W.

Tyburne dW. 33 Tham. dW (throughout). 37 ThoH dW.

Summary of foregoing

63

Summary of
foregoing
documents.
Lucius,
A.D. 184.
Ambrosias,
A.D. 488.
Sebert,
A.D. 604.

Offa, A.D. 704

Edgar,
A.D. 948.

This place
is head of
England and
crown of the
realm.

The attacks
made upon
it must be
met by
documents.

domum Simonis textoris, salva quaestione monachorum West-
monasteriensium super terra a domo illius Simonis usque ad
capellam juxta ecclesiam Innocentum : et a domo ejusdem
Simonis secundum quod strata regia se extendit versus West-
monasterium usque ad rivulum de Ulebrigg decurrentem in 5
Thamisiam : et sic quicquid Thamisia ex una parte et dictis
terminis continetur ad parochiam sanctae Margaretae pertinet,
excepta ecclesia et cimiterio sancti Martini : extra vero supra-
scriptas metas villa de Cnictebrigge, Westeburn, Padintun cum
capella et cum earum pertinentiis pertinent ad parochiam sanctae <°
Margaretae memoratam, etc.

Ex praedictis patet prima fundatio gratiosa hujus loci Wcst-
monasteriensis a tempore Lucii primi regis Britonum Christiani,
anno Christi clxxxiv0 : reparatio per rcgem Britonum Aurelium
Ambrosium,armo cccclxxxviii0: renovatio coenobii ibidem gloriosa 15
per Sebertum regem Orientalium Saxonum, anno dciv": dedicatio
miraculosa praefati loci a beato Petro in sui nominis honore
angelis ei ministrantibus, anno eodem nocte dominica xi kalendas
Aprilis : ampliatio praediosa praefati loci per Offam regem Mer-
ciorum, anno dcciv0 : reformatio virtuosa monasterii ibidem per 20
regem Edgarum et sanctum Dunstanum, anno dccccxlviii0 :
restauratio copiosa veteris monasterii cum aedificatione ecclesiae
praedictae de novo per sanctum regem et confessorem Christi
Edwardum, anno ml0 : inchoatio sumptuosa novi operis ibidem,
ut hodie cernitur, a glorioso rege Henrico tertio, anno mccxlv0. 25

Nunc ergo quia locus iste a tanti.s nobilibus et sanctis viris,
ut praedicitur, dedicator, honoratur et dotatur, insuper liber-
tatibus, dignitatibus et privilegiis roboratur ; et quia ex
primitiva fundatione locus iste est regiae consecrationis, regum
sepultura, repositoriumque regalium insignium ; caput Angliae 30
merito diademaque regni ab antique nominatur. sed quia
praefatum locum nonnulli, invidia suadente diabolica, sinistris
assertionibus ut superius annotatur denigrare laborant, his ideo
non vanis fabulis obviandum esse, sed magis fidelissimis re-

1 Symonis W (throughout). 3 juxta] om. W. ecclesie W.

5 Ulebrig dW. decurrenti W. 8 supradictas dW. 9 Knytebriggd:

Knyghtebrigge W. Weatburne dW. Padington d : Padyngton W.

13 Christianum W. 14 Aurelium Ambrosianum Sp. : qu. Ambrosium

Aurelianum. 24 om. ibidem Sp. 34 fidissimis W.

64

Flete's History of Westminster

XIII. The
tithe of
salmon

dates from
St Peter's
dedication :

(Cf. pp. 38,
45.)

attested
by John
Wrattyng,
prior (from
1382 to 1407) ;

E. Cirencester
(t!400),

W. Litlyng.
ton (tc. 1400),

J. Breynt
(c. 1373—
1418),
J. London
(tc. 1429),
Ra. Ton-
worth
(tc. 1420),
11. Herinon-
desworth
(tc. 1418),
A.D. 1380.

lationibus, chronicis approbatis, chartis regum, bullisque
summorum pontificum puto resistendum ; atque sic istius
ecclesiae fundationem, dedicationem, antiquitatem, dignitatem
et libertateni, exemptionem, jurisdictionem, ordinariamque
potestatem, ex indissolubili munimentorum praedictorum tes- 5
timonio elicere, ut non se gaudeat contra veritatem falsitas
seu adversus aequitatem iniquitas praevalere.

Capitulum tredecimum. Qualiter de jure et antiqua
consuetudinc decimatio salmonum pertinet ecclesiae West-
monastericnsi a dedicatione ejusdem per beatum Petrum i°
apostolum.

Quia in dcdicatione hujus ecclesiae superius fit mentio de
pisce esicio, qui alio nomine salmo vulgariter appellatur; est
sciendum <juod decimatio salmonum, qui infra certos limites et
terminus Thamensis fluvii capiuntnr, a dedicatione hujus sancti '5
loci Westmonasterii perhibentur eidem de jure et consuetudine
antiqua pertinuisse ct omriino pertinere debere, prout patet
evidenter suporius capitulis secundo et quinto. unde ad
majorem rei evidentiam et futurorum ampliorem notitiam,
(jnorumdam testium nomina veridicorum, qui decimas sal- 1°
inonum frequenter oblatas iam viderant, non piget annotare.

Venerabilis igitur memoriae frater Johannes Wrattyng,
prior Westmonasterii, asseruit so vidisse temporibus suis xxiv
et eo amplius salmones decimales ad magnum altare diversis
vicibus oblatos ; ita quod aliquando tres in una die se meminit 25
vidisse. frater Ricardus Circestre, primus senior, affirmavit se
vidisse xx salmones, et potius plures quam pauciores. frater
Willelmus Litillyngton camerarius protestatus est se vidisse xii
salmones oblatos ; ita quod in una ebdomada duos se vidisse
dixisset. frater Johannes Breynt coquinarius firmiter astruxit 3°
se vidisse diebus suis octo, e quibus quinque vidit oblatos ipso
anno quo suscepit habitum monachalem. frater Johannes
Londoniensis, custos feretri sancti Edwardi, confessus est se
vidisse tres. frater Radulphus Tunworth vestiarius et frater
Robertus Hermondesworthe astruxerunt se vidisse iv, tempori- 35
bus fratris Johannis Fernago refectorarii et fratris Petri Combe
coquinarii, sub anno domini mccclxxx0.

14 quod] ut W.

28 Lytillynton Sp.

The Tithe of Salmon

65

De his etiam testimonium perhibent non solum vicini nostri

seculares famosi litterati et laici, sed quam plures adventantes

extranei ad parliamentum rnilites et magnates, quorum nomina

singulorum placeret hie inscribere, si non legentibus aliquid

superfluum fieri aut audientibus fastidium generari videretur. 5

unum tamen ad majorem evidentiam futurorum hie inscribam,

Mar. 4, quod anno domini mccclxxxii", tempore regis Ricardi ii' sexto,

Testimony of iv° nonas Martii, tempore parliament tenti apud Westmonas-

fiahermen. terium, oblatus fuit unus salmo grandis ad magnum altare

beati Petri Westmonasteriensis per piscatores infrascriptos, 10
videlicet Ricardum Halle, Johannem Elyot, Thomam Cook et
Willelmum Newton ; quorum magister fuit Gilbertus eivis et
piscarius Londoniensis, commorans in veteri piscaria ; et ipsi
servientes ejus fuerunt per decem annos elapsos et amplius ;
et fatebantur se obtulisse ad altare sancti Petri Westmonas- 15
teriensis decimas salmonum bene et fideliter per dictos decem
annos, videlicet sex salmones decimales, unde tres in una
obtulerunt septimana. et praedictus Ricardus Halle, senior
omnium, ut puto, sexagenarius aetate, requisitus fuit a fratre
Johanne de Fernago tune refectorario de finibus sive limitibus 20
aquae Thamensis, infra quos de jure moderno et consuetudine
antiqua deberent ecclesiae praedictae salmones decimari : qui
jurejurando asseruit coram sociis suis praenominatis,in praesentia
multorum ejusdem loci monachorum et secularium, dicens se a
patre suo edoctum fuisse, et in praeceptis specialiter accepisse, 25
ut salmonum decimationem ecclesiae sancti Petri Westmonas-
teriensis, in signum dedicationis ejusdem per sanctum Petrum,
bene et fideliter et sine fraude semper offen-ent a ponte de Stanes
usque ad Yenlade ultra Gravesende, per totain Thamisiam infra
limites praedictos. et hoc etiam affirmarunt ejusdem piscatoris 30
socii praenominati, se a patribus suis tale praeceptum habuisse.

From the
Customary,
pt. iv, c. 8.

Rewards for
offering the
salmon.

Qualiter fiet de antiqua consuetudine ecclesiae praedictae
piscatoribus pro salmone oblato patet in libro Consuetudinarii
iva parte, capitulo viii°, titulo Coquinarii.

Si contingat quod aliquis piscator in coquinam pro decima 35
sua salmonem sancti Petri prius ad magnum altare oblatum
ferat, cum idem piscis exenteratus fuerit, sacrista pro candela

3 magnati W Sp.

7 fors. scribendum anno regni regis Bicardi seeundi

sexto.

R. F.

11, 18 Hale W.

66

Flete's History of Westminster

Composition
of A.I). 1231.
Cf. 'Domes-
day' f. 404 1.

Commission
of Pope
Gregory IX

regarding the
rectors of
Wandsworth,
Battersea and
Chelsea.

29 June, 1230

unius librae quam donare tenetur piscatori, vel pro candelis de
duabus dimidiis libris quas donabit duobus sociis suis, si fuerint,
habebit dimidium caput hujus piscis et de sequenti medietate
sub brancia quantum latitudinis tres digiti vel ala piscis
amplectitur extendendo. iste piscis cum fuerit coctus debet 5
in parapside per medium refectorii usque ad mensam deferri,
cui debet prior et omnes residentes in ilia domo assurgere.
piscatores etiam ad mensam prioris eodem die debent
comedere, et post prandium de celerario justam et panem
habere. et ideo debet idem celerarius de cauda ejusdem 10
piscis quantum iv digiti cum pollice erecto capere possunt
habere.

Sequitur quaedarn compositio de decimatione salmonum
facta per quosdam judices delegates ex mandate Gregorii
papae. '5

Universis sanctae matris ecclesiae filiis praesens scriptum
inspecturis R. et R. de sancto Albano et de Dunstaple priores
et archidiaconus de sancto Albano salutem in domino. Man-
datum domini papae suscepimus in haec verba:

Gregorius episcopus, servus servorvim dei, dilectis filiis de 20
sancto Albano et de Dunstaple prioribus, archidiacono de
sancto Albano Lincolniensis dioceseos, salutern et apostolicam
benedictionem. Dilecti filii, abbas et conventus Westmonasterii,
nobis conquerendo monstrarunt quod de Wendesworthe et de
Batricheseye et Chelchith ecclesiarum rectores et alii quidam 25
Wintoniensis, Londoniensis et Lincolniensis diocesiurn, super
decimis et possessionibus et rebus aliis injuriantur eisdem.
quocirca discretioni vestrae per apostolica scripta mandamus
quatenus, partibus praedictis convocatis, audiatis causam et
appellatione remota fine debito terminetis ; facientes quod 3°
statueritis per censurarn ecclesiasticam firmiter observari.
testes autem qui fuerint nominati, si se gratia, odio vel
timore subtraxerint, per censuram eandem cessante appella-
tione cogatis veritati testimonium perhibere. quod si non
omnes his exsequendis potueritis interesse, duo vestrum eo 35
nihilominus exsequantur. datum Laterani, tertio kalendas
Julii, pontificatus nostri anno iv°.

1 donari W Sp. 8 eo W. 12 habere] obtinere Sp. 24 Wendles-
wrth d. 25 Chileye d. 29 praedictis] om. d. 32 fuerunt W.

The Tithe of Salmon

67

Hujus igitur auctoritate mandati partibus coram nobis in

judicio constitutis, abbas et conventus Westmonasterii contra

dominum Martinum, ecclesiam de Retherhithe tune regentem,

proposuerunt quod idem M. dictos abbatem et conventum de

Martin, decimis salmonum captorum in parochia de Retherhithe, prae- 5

EotherWthe termisso juris ordine, spoliavit, praedictas decimas a praedietis

has prevented parochianis dictae ecclesiae extorquendo, et per subtractionem

era from8 ' °" divinorum inhibendo no dictis abbati et conventui decimas

paving the solverent memoratas. unde petierunt dictas decimas sibi

tithe of . . ...

salmon to restitui, et possessionem suam sibi integre reformari ; nihilo- i°

t e Abbey. minus petentes eidem M. super petitione dictarum deci-
marum perpetuum silentium imponi, et ab eodein sibi
sufficientem cautionem praestavi, quod in posterum nullatenus
parochianis dictae ecclesiae inhibebit ne dictis abbati ct

He is to have conventui decimas solvant saepedictas. post inultas vero ex'?

Abbey half16 utraque parte allegationes tandem lis inter eos mota sub hac
forma pacis amicabiliter conquievit : videlicet quod dicti abbas
et conventus Westmonasterii medietatem decimarum omnium
salmonum in posterum in dicta parochia de Retherhithe capi-
endorum sine contradictione aut reclamatione alicujus percipiant; ?°
dictus vero M. aliam medietatem decimarum salmonum in dicta
parochia de cetera capiendorum percipiet. ad hanc vero com-
positionem fideliter observandam sacrista Westmonasterii pro
abbate et conventu ejusdem loci et praedictus M. pro se ipso
affidaverunt. nos vero paci et tranquillitati utri usque partis 25
intendentes et providentes ad dictarum partium instantiam
jurisdictionem nostram ad plenum reservavimus, ut liceat nobi.s,
si qua partium a compositione praedicta in posterum resilire
voluerit, earn per censurarn ecclesiasticam ad dictae compo-
sitionis observantiam appellatione remota compellere. in cujus 3°
rei testimonium ad instantiam dictarum partium huic scripto
sigilla nostra apposuimus. actutii anno domini mccxxxi", inensc
Septembris.

From

Giraldus

Cambrensis

. .

Geroldus in historia Hibernorum capitulo xli° dicit quod

sa'mo a saliendo naturaliter nomen accepit, prout inferius 35

(Bolls Series patet.
v 125).

3 Eetherey d.
9 predictas d.

4 de] om. d.
19 Betheree d.

5 Ketheree d.
acoipiendarum W.

6 praedictis] om. d.
33 Septembri d.

5—2

68 Flete's History of Westminster

In australi Momonia, inter collem sancti Brandani et mare
spatiosum quod Hispaniam interluit et Hiberniam, est locus
quidam non modicus, uno ex latere fluvio piscoso, altero vero
quodam rivulo interclusus, qui ob reverentiam sancti Brandani
aliorumque loci illius sanctorum non tantum hominibus et 5
pecoribus, verum etiam ipsis feris tarn advenis quam indigenis
refugium praestat inauditum, etc. ex altero loci praedicti
latere fluvius illabitur piscosissimus et praecipue salmonibus
ad miraculum usque fecundissimus, etc. fluvius iste nativam
quandam rupem transfluit et transcurrit, ubi cum impetu 10
inagno ab alto, tit assolet, ad ima descendit. in summitate
rupis istius est modica quaedam concavitas sanctorum virorum
manibus olim exsculpta, ad quam salmones abundant! copia ab
imis ad summa, quantum hastae longissimae est altitude, saltu
mirabili transferuntur, et, nisi piscis proprietas hoc exigeret, 15
miraculo foret intuentibtis. hoc etenim piscium genus saltum
appetit ex natura: unde et a saltu salmo nomen accepit.
modus autein saliendi et proprietas haec est. pisces hujusmodi
naturaliter aquae cursum contranituntur, cumque obstaculum
inveniunt valde praeruptum, caudam ad os replicant, interdum 20
etiam ad majorem saltus efficaciam caudam ipsam ore com-
])riinunt ; dumque a circulo hujuscemodi se subito resolvunt,
impetu quodam, tanquam subita virgae circulatae explicatione,
se ab imis ad alta cum intuentium admiratione longe trans-
mittunt. similis hujus piscis saltus in aliis fluviis reperitur, 25
sed non tantus.

XIV. Of the Capitulum quartum decimum : De reliquiis. Opus breviter
cotnpilatum de diversis reliquiis huic ecclesiae collatis per reges
et principes alios quoque nobiles : necnon de beneficiis spirituali-
bus et indulgentiis eisdem concessis. 30

Vere locus iste beatus in quo, ut praedicitur capitulis primo
et quinto, subverso Apollinis templo in honore beati Petri
apostoli sumptibus Seberti regis orientalium Saxonum ecclesia

1 Brend. Gi (et infra). 4 rivulo quodam inclusus Gi. 7 etc.]

14 lines omitted. 9 etc.] 13 lines omitted. nativum quendam W.

13 abundant!] + in Gi. 14 summam W. 15 om. piecis W.

16 miraculoso (om. foret intuentibus) Gi. 19 om. natnraliter W. contra

nitentes ; sicut enim avibus contra flatus, sic et piscibus contra fluctus mos est
eniti; cum Gi. 20 preruptim W. 25 saltus in aliis fluviis] in

Avenliphensi fluvio non procul a Dublinia saltus Gi. 27 reliquiis] + etc. Sp.

The Relics 69

fabricata est, quam idem caeli claviger in spiritu dedicavit.
ad quern locum reges et principes alii quoque nobiles plura
sanctorum corpora et reliquias pretiosas procurarunt et adhuc
offerre non cessant, quatenus sanctis ad gloriam, procurantibus
ad praemium, ecclesiae huic ad honorem, et populo concurrent! 5
ad devotionem et indulgentiam proficiant. unde ut recens
memoria de dictis reliquiis eorumque datoribus in praesenti
monasterio Westmonasterii semper habeatur, quales et quorum
reliquiae sanctorum, insuper quorum oblationibus huic monas-
terio collatae sunt, in sequentibus dignum credimus memorari. 10
et primo :

Relics of the De reliquiis salvatoris. rex Sebertus quondam reparator
hujus loci contulit reliquias de stramine quondam in praesepio
Christi, partes de cruce et de sepulcro ejus. Athelstanus rex,
de cruce et de sepulcro domini, et de montibus Oliveti et Sinai. 15
Ethelredus rex, de sepulcro et sigillo sepulcri domini, de rnonti-
bus Thabor, Calvariae et Oliveti, de loco ubi lavit dominus
discipulorum pedes, de templo, et de rubigine cultelli domini,
de fragmentis quando pavit quinque milia hominum, de myrrha
et aloes quibus fuit unctus in sepulcro. sanctus Edioardus rex 20
et confessor obtulit de loco ubi natus fuit Christus, de praesepio
et de cunabulis ejus, de thure oblato domino, de mensa domini,
de pane quern benedixit, de sede ubi praesentatus est in templo,
de quarenta ubi jejunavit, de carcere ubi erat inclusus, magnam
partem sanctae crucis in quadam cruce bene ornata et cognita 25

Cf. p. 19, l. 27 cum multis aliis partibus ejusdem. dedit etiam crucem natan-
tem, quae contra fluctum maris et ventum eidem regi de
Normannia revertenti apparuit, et ab eo capta est ; et magnam
partem unius clavi, partem tunicae domini inconsutilis, de
spongea, lancea et corrigea quibus cruciatus fuit, de sepulcro 30
et lapide supposito capiti ejus, de montibus Golgotha et
Calvariae. rex Henricus tertius contulit sanguinem de latere
Christi, missum de Jerusalem eidem per patriarcham Robertum;
item spinam de corona Christi, et lapidem de impressione pedis
Christi caelos ascendentis, item magnam partem sanguinis de 35
miraculo.

of the Blessed J)g reliquiis beatae virginis Marias. Sanctus Edwardus rex
et confessor contulit plures partes de vestimentis beatae virginis
Mariae, de linteo quod ipsa texuit, de fenestra in qua stetit

6 ut] et Sp.

70 Flete's History of Westminster

angelus quando illam salutavit, de lacte, de capillis, de calcia-
mentis et de lecto ejus ; item zonam quam ipsa propriis manibus
operata est et utebatur, atque sancto Thomae apostolo in
assumptione sua dimisit. rex Athelstanus dedit quoddam vela-
men sanctae Mariae virginis. Offa rex orientalium Saxonum 5
cypressum et de scpulcro ejus. sanctus Thomas Cantuariensis
archiepiscopus obtiilit sancto Edwardo imaginem beatae virginis
eburneam, pulchram nimis et sibi specialissimam.

of the De reliquiis sanctorum apostolorum. de dono regis Seberti

plures partes cerae et incensi a beato Petro apostolo consecra- 10
tonnn nocte dominica in dedicatione hujus loci per eundem
apostolum, et de vestimentis xii apostolorum. Athelstanus rex
dedit reliquias apostolorum Petri, Bartholomaei, Andreae,
Barnabae. sanctus Edwardus rex et confessor contulit pilos de
barba sancti Petri et partem crucis ejus, maniphoram sancti 15
Pauli, videlicet quoddam velamen quo caput ejus truncatum
erat involutum, et unum digitum et sanguinern ejusdem apostoli,
plura ossa sancti Andreae et partem de cruce illius, quoddam os
sancti Jacobi majoris, et reliquias apostolorum Philippi et Jacobi,
brachia sanctorum apostolorum Bartholomaei et Thomae, cum 20
aliis reliquiis apostolorum Barnabae, Matthaei, et Matthiae.
domina Matildis, bona regina, obtulit reliquias de casula et de
vestibus sancti Johannis evangelistae.

of Martyrs; Reliquiae sanctorum martyrum. Adelstanus rex concessit

reliquias sanctorum martyrum Laurentii. Hippolyti, Tiburtii, 15
Valeriani, Quintini, cum aliis. rex Edgarus dedit lapides
quibus sanctus Stephanus lapidatus fuit, et quaedam ossa cum
sanguine ejusdem ; tibiam unam cum costis et aliis minutis
ossibus sanctorum Innocentium ; item duas costas et terrain
infectam sanguine sancti Laurentii, tres costas sancti Hippolyti, 30
dentes sanctorum Magni et Symphoriani, cum cruce sancti
Felicis ; item reliquias sancti Georgii et Sebastiani cum aliis x,
item reliquias sancti Johannis baptistae et patris ac matris
ejusdem, et reliquias sanctorum Johannis et Pauli, brachium
sancti Vincentii martyris. Ethelredus rex dedit reliquias sane- 35
torum Basilidis, Cirini, Naboris et Nazerii, cum aliis quindecim.
rex Cnucto contulit brachium sancti Ciriaci et reliquias sancti
Edwardi regis et martyris, unum digitum sancti Alphegi et
alium sancti Georgii cum aliis ossibus ejusdem. rex Offa dedit

16 quod W Sp.

I

The Relics 71

unum dentem sancti Erasmi et digitum sancti Bonefacii, unum
pannum quo involutum fuit corpus sancti Albani, una cum
reliquiis sancti Amphibali; item caput cum faucibus, dentibus,
scapulis, et aliis minutis ossibus cujusdam sancti incogniti.
rex Willelmus conguestor procuravit reliquias sancti Dionysii, ?
unum dentem sancti Nigasii, cum reliquiis sanctorum Eustachii
et Rumbaldi. rex Henricus tertius dedit reliquias de cilicio,
pellicio snpellectili et aliis vestibus, cum uno pectine eburneo
et sanguine archiepiscopi Cantuariensis ; item plures crustas
de capite sancti Christophori, item caput sancti Mauricii 10
martyris. doininus Simon quondam abbas de Bury dedit
partem de camisia cum aliis reliquiis sancti Edmundi regis
et martyris. doininus Ricardus de Berkyng obtulit brachia
sanctorum Felicis et Vitalis martyrum de Thebeia legione.
Petrus de Graecia contulit brachia sancti Seri martyris de 15
Constantinopoli.

of Confessors ; Reliquiae sanctorum confessorum. rex Sebertus dedit reli-
quias sanctorum confessorum Antonii, Lazari, Nicodemi cum
aliis. Edgarus rex contulit duas tibias cum aliis ossibus sancti
Ethelwoldi Lindisfarnensis episcopi, cum aliis reliquiis multis 20
sine titulis; item brachium sancti Gregorii papae, et unum os

Cf. pp. 19 f. de scapula sancti Benedicti abbatis. sanctus Edwardus rex et
confessor ad memoriatn futurorum et pro dignitate regiae
coronationis omnia regalia ornamenta in ecclesia hac reservari
praecepit, cum quibus ipse coronatus fuit ; videlicet tunicam, 25
supertunicam, armillam bonam, pallium brudatum, par cali-
garum, par cerothecarum, sceptrum aiireum, imam virgam
ligneam deauratam, alteram ferream, item coronam auream
optimam, unum pectinem aureum et coclear ; item pro coro-
natione reginae coronam bonam et duas virgas ; item pro 30
communione domini regis in die coronationis unum calicem
lapidis onychini cum pede, ligaturis et patena de auro optimo ;
quae omnia pro reliquiis pretiosis habeantur. doininus Laurentius
quondam abbas hujus loci de tribus pannis, in quibus idem
sanctus requievit in sepulcro, tres capas brudatas fieri jussit : 3?
sed et anulo ejusdem, quern sancto Johanni evangelistae quon-
dam tradidit, quern et ipse de paradiso remisit elapsis annis
duobus et dimidio, postea in nocte translationis de digito regio

14 Thebeia] Sp. : Thebey W. 28 ligneam ante virgam Sp.

30 mil. bonam Sp. 87 om. annis Sp.

72 Flete's History of Westminster

tulit, et pro miraculo in loco isto custodiri jussit. contulit
etiam sanctus Edwardus majorem partem corporis sancti
Botulphi abbatis cum una cuculla et aliis reliquiis ejusdem,
item caput et peram cum baculo eburneo sancti Audoeni
episcopi, et reliquias sanctorum Egidii, Hieronymi, Ethelwoldi, 5
Erkenwoldi, Theodorici et multorum aliorum. rex Henricus
tertius obtulit reliquias sancti Leonard]', brachium sancti Silvestri
et unuin dentem sancti Athanasii. rex Edwardus primus post
conquestum dedit unum magnum os de tibia sancti Leonardi
abbatis ; item togellam intinctam sanguine sancti Edmundi 10
episcopi et confessoris, et cultellum cum quo evisceratus fuerat,
una cum mitra, cerothecis, pectine eburneo, cum aliis reliquiis
ejusdem. domina Alianora regina dedit digitum sancti Nicholai
episcopi et confessoris, cum aliis ossibus et oleo de tumba
ejusdem. prior quidam sancti Swithuni Wintoniae obtulit 15
juncturam unius digiti, cum dente et aliis reliquiis ejusdem
sancti. dominus rex Edwardus tertius, flos totius militiae
Christianae, obtulit sancto Edwardo caput beati Benedicti
abbatis, ii kalendas Julii, anno domini mccclv".

and of Reliquiae sanctarum virginum. Sebertus rex dedit reliquias 20

sanctarum Theclae, Petronillae et Helenae. Adelstanus rex
reliquias Batildis, Martinae et aliarum. Ethelredus rex obtulit
reliquias sanctarum virginum Edithae, Wilfridae, Cutburgae,
Priscae, Christinae, Ethelburgae, Marcellianae, Aldegundis,
Agnetis, Dariae, Crizantis et aliarum. sanctus Edwardus dedit 25
caput sanctae Margaretae cum aliis ossibus, et de vestibus
ejusdem; item oleum de tumba sanctae Katherinae, et reliquias
sanctarum Ceciliae, Theclae, et medietatem unius faucis cum
tribus dentibus sanctae Anastasiae. Emma regina, mater
sancti Edvvardi, dedit camisiam sanctae Agathae, digitum 30
sanctae Brigidae, cum reliquiis sanctarum Perpetuae et Feli-
citatis ; item crustas de capite sanctae Mariae Egyptiacae, item
partem capitis, maxillae, et brachii cum aliis reliquiis sanctae
Helenae. Matildis bona regina contulit magnam partem capil-
lorurn cum una zona nigra texta litteris aureis, continentibus 35
antiphona ' Nesciens rnater ' et orationem ' Deus qui salutis,' et
cum duobus anulis et forcipe sanctae Mariae Magdalenae, et
uno osse sanctae Christinae virginis. dominus Edwardus
primus post conquestum obtulit unam costam sanctae Ceciliae

3 inn. aliia Sp.

The Relics

73

virginis, et partem olei de tumba sanctae Katherinae cum aliis
reliquiis. dominus Thomas quondam comes Lancastriae dedit
caput sanctae Ursulae cum aliis reliquiis ejusdem.

Et memorandum de reliquiis quingentis et pluribus inventis
tarn in feretris, brachiis et aliis jocalibus, sine titulis; praeter 5
illas quae in diversis capellis hujus loci et etiam in crucibus
reconduntur, de quibus inter alias praescriptas nulla fit mentio.

Regina Elizabeth, filia comitis Revers,

XV. Of the
Indulgences.

To Bene-
factors.

To Wor-
shippers.

Capitulum quindecimum sequitur de indulgentiis concessis
benefactoribus Westmonasterii et habitantibus ibidem. 10

Omnibus vere paenitentibus et confessis, bona huic ecclesiae
et habitantibus in ea facientibus seu procurantibus, quotiens-
cumque quandocumque et ubicumque, xvii anni et ccc dies
conceduntur et septimae partis criminalium remissio, omniurn-
que beneficiorum spiritualium in hac eadein ecclesia et omnibus 15
ecclesiis confederatis eidem, et in xxv aliis ecclesiis cathedralibus,
participatio. illis etiam qui ad fabricam et alia opera hujus
loci manus porrexerint adju trices, sua dederint aut in extremis
legaverint, xiii anni et v dies concessi : de quibus a domino
papa Alexandra unus annus et xl dies, a domino papa Innocentio 10
unus annus, a domino Octobono cardinali et legato xl dies.
qui vero in die dedicationis hujus ecclesiae digne atf'uerint,
viii anni cclxxxv dies : unde a domino papa Innocentio iv" xl
dies, a domino Nicholao iv" papa unus annus xl dies.

Omnibus autem qui in solemniis diebus domini per annum et 25
in festis beatae dei genetricis Mariae, necnon Johannis baptistae
et omnium apostolorum, martyrum, confessorum, virginum et
matronarum, quorum et quarum reliquiae in hoc monasterio
habentur (de quibus supra capitulo de reliquiis plenius patet),
et qui missis aliisque divinis officiis pia mente affuerint et 30
interfuerint, xii anni nonaginta quinque dies : et infra octavas
omnium festorum praedictorum cotidie iv anni ccxx dies, in
martyrio quidem apostolorum Petri et Pauli et ad vincula xvii
anni cxiii dies et remissio septimae partis criminalium ac tertiae
partis minorum delictorum conceduntur, omniumque benefici- 35
orum spiritualium hujus monasterii et omnium ecclesiarum

4 cm. Et Sp.
this in W.

8 Regina — Revers] om. Sp. : 11 lines left blank after

74 title's History of Westminster

confederatarum eidem, necnon xxx aliarum ecclesiarum cathe-
dralium, participatio. et credimus omnes digne accedentes in
dictis festis praecipue et omnibus aliis diebus ilia stipendia et
promissa spiritualia assequi et mereri, nbi se promisit idem
beatus Petrus in hoc loco precibus votisque fidelium affuturum 5
et ex officio a domino sibi injuncto ligatos absolvere, absolutes
susciperc, justificatisque a delictis caelos aperire etc., ut supra
dc benefactoribus, infra octavas dictorum festorum cotidie
iv anni ccc dies et tertiae partis minorum peccatorum absolutio.
in festo depositionis sancti Edwardi regis et confessoris nonis '°
Januarii xix anni xcv dies ; unde a domino papa Nicholao iv"
unus annus xl dies, a domino papa Clemente iv° ii anni Ixxx
dies, cum participations beneficiornin spiritualium ac septimae
partis criminalium remissione, ut supra in festo apostolorum
Petri et Pauli. in translatione sancti Edwardi regis et con- 15
fessoris xix anni ciii dies, etc., ut supra in depositione ejusdem ;
a domino papa Nicholao iv° unus annus et xl dies, a domino
Clemente papa iv" Ixxx dies, a domino papa Innocentio iv° ccc
dies, infra octavas et per quindenatn utriusque festi praedicti v
anni et c dies, in singulis diebus dominicis per anni circulum 20
iv anni xxiii dies, in omnibus diebus Veneris vel sextis iii
anni Ixv dies et participatio omnium beneficiorum spiritualium
in (juinque episcopatibus tarn in vita quam in morte in per-
petuum. item omnibus et singulis diebus per annum ii anni cxc
dies. 25

Visits to Sequitur de indulgentiis ad reliquias. ad singulas reliquias

hujus monasterii xv anni Ixxxviii dies concessi sunt, et partici-
patio omnium bonorum spiritualium quae fient in hoc eodem
monasterio et omnibus ecclesiis confederatis eidem et in xix aliis
locis cathedralibus. ad crucem dominicam per omnia sicut ad 30
reliquias, cum remissione septimae partis criminalium. ad
sanguinem de latere Christi xix anni cxc dies et participatio
bonorum, ut supra ad crucem. ad clavuin quondam fixum in
cruce domini xiv anni Ixxx dies etc., ut supra ad crucem. ad
petram super quam stetit Christus in ascensione sua xii anni iii 35
dies etc., ut supra ad crucem. ad zonam beatae Mariae virginis
xi anni etc., ut supra ad crucem domini. ad crucem sancti
Petri apostoli ii anni iii dies, ad anulum sancti Edwardi vi
anni cccxl dies, ad capillos beatae virginis Mariae ii anni xxiii

7 justificatosqne W Sp.

The Indulgences 75

dies, ad caput sancti Mauricii, sancti Ethelbrithi et sanctae
Ursulae martyrum dccxx dies, ad caput beati Benedicti abbatis
xi anni xxx dies.

and to Altars. Sequitur de indulgentiis concessis omnibus digne celebranti-
bus et audientibus missas ad altaria in monasterio Westmon- ?
asterii et benefactoribus eonim. ad magnum altare ibidem
ii anni cc dies, ad altare sanctae crucis cclx dies, ad altare
sanctae Trinitatis ccxl dies, in capella beatae Mariac ii anni r
dies, in capella ejusdem ad ostium aquilonare ii anni xl dies,
ad altare sancti Johannis baptistae Hi anni cxlv dies, ad altare 10
sancti Johannis evangelistae ii anni xxx dies, ad altare sancti
Pauli apostoli ii anni xl dies, ad altare sancti Andreae apostoli
ii anni xxx dies, ad altare sancti Thomae martyris ii anni xl
dies, ad altare feretri sancti Edwardi iv anni cc dies, ad altare
sancti Dunstani ii anni Ixv dies, ad altare sancti Martini iii '?
anni. ad altare sancti Nicholai iii anni lx dies, ad altare
sancti Blasii iii anni xx dies, ad altare sancti Benedicti abbatis
iii anni xxx dies, in capella sanctae Katennae ii anni lx dies.
in capella sanctae Annae ii anni. ad altare sanctae Helenae ii
anni xxx dies. !°

Prayers at Sequitur de indulgentiis concessis ad pulsationern ignitegii.

the Curfew. „ ,. ,

omnibus vere contessis et contritis, qui ad dictam pulsationem

flexis genibus devote dixerint ' Ave Maria,' vi anni ccxx dies.

Prayers for Item indulgentiae concessae orantibus devote pro defunctis.

the Departed. . „ , ,. . . TT . .

pro amma regis feeberti cxx dies, pro anima regis Henrici 25

tertii v anni ccxl dies, pro anima regis Edwardi filii regis
Henrici tertii, lit scribitur, cclxxiii anni cclv dies, pro anima
Alianorae reginae v anni ccxv dies. pro anima Edmundi
comitis Lancastriae dlx dies, pro anima Willelmi de Valencia
comitis de Pembroke c dies, pro anima Johannis de Valencia 3°
filii ejusdem clx dies, pro anima domini Walter! de Wenlok,
quondam abbatis hujus loci, et pro animabus fratrum Alexandri
de Perschora, Philippi Bristwell, Hugonis Papworth, Willelmi
Hasele, Ade de Londonia; et pro animabus omnium regum,
reginarum aliorumque riobilium et omnium abbatum et fratrum 35
hujus loci, parentum, amicorum, benefactorum eorum, ac fra-
trum et sororum eorum capituli ; et pro animabus omnium in
hoc monasterio quiescentium et omnium fidelium defunctorum
devote oraverint, xxv anni cxx dies.

27 ccclv dies 8p.

76

Fltte's History of Westminster

[XVI.] The
dignity of
the Boman
Church.

Its conse-
cration by
SS. Peter
and Paul.

Westminster,
the special
child of
Rome ;

consecrated
by St Peter ;

the crown of
England ;

(Cf. p. 4!).)

restored by
St Edward.

Cf. Ric.
Circestr.
n 207

[from Ailred,
Twysd. col.
884].

Its earlier

story

repeated.

Licet ubique a Christi fidelibus sancta mater ecclesia dignis
obsequiis honoretur ac debita devotioiie veneretur, maxime
tamen ecclesia Romana, quae caput omnium dinoscitur ecclesi-
arum, dignitatis et honoris merito prae ceteris tenet principatum.
undo scribit Gclasius papa dicens, Sancta Romana ecclesia nullis 5
synodicis constitutis ceteris ecclesiis praelata est ; sed evangelica
voce domini salvatoris nostri primatum tenuit dicentis, Tu es
Petrus et super hanc petram aedificabo ecclesiam meam. cui
sancto Petro data est societas beatissimi Pauli apostoli, qui non
diverso sed uno tempore eodemque die in urbe Romana cum 10
Petro sub Caesare Nerone agonizans coronatus est, et pariter
praedictam Romanam ecclesiam Christo domino consecrarunt,
ac ceteris urbibus universis sua corporali praesentia ac venerando
triumpho praetulerunt. cujus filia specialis videlicet ecclesia
Westmonasteriensis ab omnibus christicolis, et praecipue ab 15
Anglorum populis, tanquam Romanae ecclesiae immediate sub-
jecta digne meruit venerari, turn quia beatus Petrus caelorum
regni claviger in spiritu dedicavit, turn quia regni Angliae
exstitit corona, ut in bulla Innocentii secundi missa regi
Hcnrico ii° scribitur in his verbis : Ea propter, fili venerande. to
et infra : Ecclesiam praefatam tanquam sanctae Romanae
ecclesiae filiam specialern, quae tui regni exstat corona ; ut
supra capitulo septimo. verum etiam quia sanctus Edwardus
prae caeteris quae beato Petro per Angliam consecrata sunt loca
hunc potissimum restaurandum elegit, quia non solum. ut 25
supra diximus, caelestis visionis oraculo, sed etiam antiquissimi
attestatione miraculi, istum ei didicit prae omnibus cariorem.
haec ex Speculo Regali de gestis regum Angliae, libro iv°
capitulo xxv in fine.

Qui locus tempore Lucii regis Britonum primi christiani ad 30
honorem dei fundatus est et consecratus, atque ad regiam
sepulturam regaliumque repositorium specialiter erat deputa-
tus, ac postea Diocletiani imperatoris tempore in profanurn
Apollinis templum commutatus, quousque sol justitiae dominus
oriens ex alto per servum suum Augustinum aliosque quam 35
plurimos Ethelberto et Seberto regibus baptizatis ac Anglorum
populo ignorantiae tenebris diutius excaecatis veritatis lumen
fidei christianae ostendere dignaretur. qui quidem Sebertus

1 Licet] Here D begins again, and goes on to p. 90, 1. 14.
8 cm. meam W. 20 ii°] legendum i°.

2 oneretur W.

The beginnings of the Monastery 77

dejecit funditus illud Apollinis templum, et ibidem ecclesiam
in beati Petri honore devote fabricavit, ut supra capitulo primo

(Of. p. 34.) fere per totum ; et ibidem monachos primitus introduxit, ut

(Cf. p. 36.) supra capitulo secundo sub his verbis continetur : Sebertus
autem rex Essexiae beato Petro devotus fidem Christi praedi- 5
cante beato Mellito suscepit, in occidentali parte Londoniae
extra muros in honore beati Petri monasterium insigne fundavit,
multis illud donariis ornans et ditans possessionibus. venerat
autem tempus, quo ecclesia in eo fuerat dedicanda, pavatisque
omnibus pro loco, pro tempore, pro monasterii dignitate, agente 10
etiam ea nocte in tentoriis episcopo, dies crastina praestolabatur.

(Cf. p. 43.) jn chronica Sulcardi monachi invenitur sic, supra capitulo

tertio.

Consecrata etiam ut nova dei sponsa novum nomen obtinuit,
vetusque nomen Thorney, id est Spinae insula amisit, et a 15
civitatis situ occidentale monasterium nomen accepit.

A mention De monachis primo introduces in praedicto monasterio in

of the first T ., r> • • £ • • i-v. • • i i

monks. Libro Kegio circa nnem priini lion sic habetur:

(Cf. pp. 43 f.) Nocte praecedente diem sanctae dedicationis cuidam pis-

catori Edrico nomine sanctus Petrus apparens, et quasi mercede 20
compacta in navicula cum eodem piscatore Thamensem rluvium
transfretans, praefatam basilicam cum caelestium comitatu et
laudibus angelicis, vidente tremebundo piscatore, dco et sibi
consecravit. et infra :

Signa autem dedicationis haec erant. parietes videlicet 25
intrinsecus et extra madidi, oleum et cruces in ipsis cereique
semicombusti, alphabetum utrumque graecum et latinum in
atrio depictum, magna aqua a sancto Petro benedicta in medio,
altare oleo perfusum, incensum in ipso altari super tres cruces
in eodem sculptas semicombustum. cujus reliquum tune 30
temporis illius ecclesiae monachi noviter adunati diligentcr
collectum in scrinio recondiderunt. haec ibidem.

The earliest g quibus non alterius gentis homo, sed ipsius congregation is

home-bred, noviter adunatae unus praesidebat — quod a tramite veritatis ut

credo non recedam — an abbas, prior vel praepositus, novit qui 35
est scrutans corda et renes ipse deus. huic sacrae scripturac
concordat auctoritas : Constitues, inquit, eum regem quern
dominus elegerit de numero fratrum tuorum : non enim poteris

1 ibi W. 3 om. ut supra W. 29 altaris DW. 31 ecclesie

illius W. 34 adunatae] admitti DW.

78

Flet-e's History of Westminster

There were
seven before
St Wulsin:

Kiward,
Orclbritht,

Alfwy,

Alfgar,

Adymer,

Alfnod,

Alfric.

Their dates
are unknown

and it is best
not to make
guesses.

Under K.
Edgar the
Peaceable

alterius gentis hominem qui non sit frater tuus facere in regem.
Deuteronomio 17°. quia si in subditis ex qualicumque diver-
sitate gravis dissentio oritur et grandescit, quid quaeso eveniret
si caput a subditis alienum foret, nisi ut talis comraunitas sive
congregatio quasi finaliter evanesceret, ct cuncta sua operatic 5
tenderet in ruinam ? quia ubi nullus ordo, ibi sempiternus
horror inhabitat. Job capitulo < 10° >. hoc jam totum fit
non natura sed culpa mediante, quia ipsa natura omnes
homines aequales esse voluit. unde Gregorius in Pastoralibus
capitulo 18 sic dicit : Homo, inquit, brutis animalibus, non 10
autuin aliis hominibus natura est praelatus; quoniam omnes
homines natura aequales genuit, sed variante morum ordine
alios aliis non natura sed culpa postposuit : unde quia omnis
homo non aeque in via graditur, alter ab altero debite jam
regatur. haec ille. melius ergo deo totum cui nil impossible 15
est ut committamus, quam aliquid tamen definire velimus
auctoritate nostra quod non probamus. haec Hieronymus in
epistolis.

Sed quid ulterius dicam, (juid de hujus loci pastoribus
referam, ignoro : sed unum pro certo est, quod ex munimentis 20
vetustissimorum librorinn reperimus septetn abbates successive
praesidentes huic sancto loco ante sanctum Wulsinum, qui
tempore sancli Dunstani huic loco praei'uit, ct ipsum monas-
terium sub nomine pastoris regulasse ; de quibus tres ad
gradum episcopalem t'uerant assumpti. quorum nomina hie 25
notantur : Siwardua abbas ; Ordbrithtus abbas, tempore Offae
regis Morciorum, ut patet in telligrapho ipsius regis, postea
episcopus Selseiensis ; Alfwyus abbas, postea episcopus Funta-
nensis ; Alfgarus abbas ; Adymerus abbas ; Alfnodus abbas ;
Alf'ricus abbas, postea episcopus Crieiensis. quo tempore, vel 3°
quanto, sub quibus etiam regibus patres isti praesiderunt,
tamen propter regnorum instabilitatem, regum etiam diversi-
tatem, ac ejusdem coenobii fratrum negligentiam, nostris in
codicibus veritas non apparet. mallein igitur ista sub dubio
relinquere quam aliquid mendaciter et sine causa fingere. 35
denique post multorum annorum curricula optimus rex Edgarus
disponebat Anglica negotia cum pace divinaque justitia, sic-
ut audiente Dunstano archipraesule caelicola pax Anglorum

7 < 10" > ] in D the line ends with Job ca° (in red) : in W a blank is left for
the number. 16 eommittimus DW. 21 f. septan — ante] owi. W (a complete
line of D). 38 angelorum D (e half-erased).

St Within

79

ecclesiae caelitus promitti meruerat in ipsa nativitate sua.
St Dunstan hujus autem regis tempore sanctus Dunstanus ad episcopatum
monastery Londoniensem eligitur et confirmatur ; qui apud Westmonas-

terium reedificato cenobio additisque aliquantis terris venerabili

and appoints Wulsino ejusdem loci monacho curam commisit paternalem, 5

Wulsm to J . . .

rule it. prout in charta sancti Dunstam praedicti recitatur in hunc

(Of. p. 51.) moduni : Omnia quae ad libertatem et exaltationem illius loci
per nostram auctoritatem accedere possunt hilari et prompta
voluntate concedimus: nimirum cum ego illi sancto loco, quasi
multorum reguiu temporibus neglecto, praefuerim ; quern postea 10
additis ei aliquantis terris venerabili Wulsino ejusdem loci
monacho servandum commendavimus. haec ibidem.

XVII. St
Wulsin,

appointed
in A.D. 958,
and after-
wards made
abbot

(Cf. Charter of
K. Ethelred,
A.D. 998,
'Domesd.'

f. 80)

Capitulum xvii. De sancto Wulsino abbate.

Sanctus Wulsinus igitur nationu Anglicus et in Londonia
oriundus, monachus in coenobio beati Petri Westmonasteriensi 15
attonsus a beato Dunstano, tune Wigornensi et Londoniensi
episcopo, favente eidem Edgaro rege pacifico ad ejusdem loci
regimen deputatus est, anno ab incarnatione domini non-
gentesimo quinquagesimo octavo, deinde tempore regis Ethel-
redi, filii Edgari pacifici, abbas ejusdem loci ordinatus est, ut in 20
telligrapho ejusdem regis de libertatibus ecclesiae Westmonas-
teriensis evidenter ostenditur in haec vcrba fere circa medium :
Hoc quoque notum fore cupimus, quod beatae memoriae Dun-
stanus cuidam sibi fideli ac probato monacho, Wulsinus vocabulo,
quern quasi filium pura dilectione amavit, illud monasterium ad 25
regendum regulariter commisit : et nos postea abbatem ilium
istuc constituimus, ac post annos aliquot episcopum ilium
elegimus ad sedem Shireburnensis ecclesiae, firmo sibi jure
concesso, ut secundum suum regimen locus ille ordinetur et
disponatur, et post dies ejus sit tarn liberum sicuti cetera 30
monasteria. haec ibidem, ex istis patet quod beatus Wulsinus
hoc monasterium regulariter quasi per viginti duos annos rexit,
ab anno supradicto usque ad annum nongentesimum octo-
gesimum, quo anno praedictus rex Ethelredus abbatem eum
ibidem constituit, ac deinde post paucos annos Shireburnensis 35
ecclesiae episcopum ordinavit. non tamen poterat primo-
genitam subolem deserere, sed in unum tenebat ac fovebat
doinum utramque, et auriga insignis dominici currus hie sese
24 uulfsinus d. 27 istuc] illic d. 28 Soireb. d.

80 Fletes History of Westminster

praesulem illic referebat abbatem. ita locis distantia astringe-
bat alis dilectionis paternae, ut utrumque coenobium esset
unum ovile sub uno pastore. haec ex vita sancti Wulsini
capitulo iv".

ts Jan. Obiit autem pater iste vi° idus Januarii, tertio post Epi- 5

(1005[?]>. phaniam die, Ethelredi regis tempore: ad cujus tumbam
diversa fiunt miracula, ipso praestante qui creavit omnia. et
sic a tempore quo primo istud monasterium sub beato Dunstano
susceperat regendum usque ad obitum illius fluxerunt fere xla
septeni anni. quanti vero meriti apud deuni iste sanctus 10
exstiterit, (juamijue acceptabilis sancto Dunstano et piissimo
regi Edgaro fuerit, probarunt tempore suo reformatus istuc
monasticus ordo ac in diebus suis augmentata monasterii sui
dignitas et possessio. nunc quo(|ue precibus ejus assiduis
juvari speramus in hoc saeculo, quern inter gloriosos ecclesiae 15
nostrae patronos dulcem habernus advocatum in caelo. cum
igitur iste sanctus domini multis annis utramque rexisset

Cf. Life of ecclcsiam, tandem gravi infinnitate correptus, ac membris
StWnlrin, . . ,. . . ,. ,, ,. , .

from Cap- corporeis prae aegritudims magnitudme tere dissolutis, in

grave: Acta admirable beati contemplatoris Stephani erupit praeconium : 20

So. 8 Jan.

p. 547. Ecce, inquit, video caelos apertos et Jesum stantem a dextris

dei. atque in hac voce praedicabili spiritum suum efflavit in

Hie burial at maim domini : et in ecclesia cathedral! Shireburniae sepultus
est. hie beatus caelicola duodenis annis requievit in tumba,
uti videlicet granum frumenti mortuum jacet sub terra, dum 25
vires colligat quibus in germen et fructum temporaneum

and trans- erumpat. undc jam ipso duodecimo obitus sui anno elevata

lation. . . .

de tumba sua sanctissima pignora, atque in novo iocello excepta,
debita devotione cum canoris laudibus in ecclesiam tanquam in
cor Jerusalem transferuntur, atque in dexterum latus authentic! 3°
altaris reconduntur; ubi cotidie vota supplicum a domino Jesu
Christo pie et misericorditer exaudiuntur.

XVIII. Alfwy. Capitulum xviii. De Alfwyo abbate.

Sancto Wulsino abbate Westmonasterii et Shireburnensis
ecclesiae episcopo viam universae carnis ingresso, successit in 35
eodem loco ex communi fratrum consilio pastor et abbas
Alfwyus nomine, hie et natione Anglicus eidem loco prae-

12 fuerit] legendum : fiunt DW.

Alfwy, Wulnoth

81

Cf. K. Ethel-
red's second
charter of
A.D. 1002,
'Domesd.'
f. 806.

1 19 Mar.
(1025[?]>.

Wulnoth

honoured by
K. Cnute.

(Cf. p. 59)

fuit xx annis. de isto patre fit mentio specialis in telligrapho
secundo Ethelredi regis sub hac forma :

Regnante perpetualiter summo caelorum opifice, etc. et
infra :

Quamobrem ego Ethelredus dei favente dementia Angli- 5
genae nationis imperator quandam telluris portionem, id est,
duas mansas terrae in loco qui celebri vocabulo at Berewican
appellatur, ad monasterium beati Petri caelestis clavigeri in
loco nobili qui Westmonasterium nominatur pro animae meae
remedio ad sustentationem fratrum deo inibi deservientium in 10
perpetuam confirmo hereditatem ; quatenus ipsa congregatio
pervigiles pro me jugiter intercessiones exsolvat, sollertique
industria deo ej usque apostolo felici habitu deserviat. nain
ejusdem loci abbas, vocitamine Alfwy, ipsaque familia hanc
praefatam terram a me cum centum auri obrizi mancusis com- ]5
paravit, ea interposita conditione, ut trecentas pro me missarum
oblationes offerant, totidemque Davidici uursus modulationes
pro me mente devota persolvant.

Obiit autem vir iste xiv° kalendas Aprilis; cujus animae
propitietur deus. amen. 20

De Wulnotho abbate.

Wulnothus abbas natione Anglicus in eodem monasterio
monachus effectus indies in virtute ac inorum honestate cres-
cere videbatur, et postmodum mediante Cnutone Anglorum
rege ejusdem loci abbas ordinatus est. quern idem rex in tanto 15
dilexit, quod audito ejusconsilio multa faciebat et libenter eum
audiebat : erat enim in sermone verax. hujus etiam atnore
praedictus rex locum istum crebrius visitavit et multas sanc-
torum reliquias eidem condonavit. hie etiam pater verierabilis
tanta pollebat sapientia, quod tempore tribulationis et tristitiae 30
inter Danos et Anglos se suumque ovile in pacis vinculo absque
luporum rapacitate illaesum custodivit; (juem perfuderat deus
gratia, ab omnibus amabatur. hunc autem postea sanctus rex
Edwardus in quadam charta sua sic commendans ait : Quapropter
noverit praesentium futurorumque universitas quod fidelissimus 35
noster Wulnothus abbas et monachi monasterii beati Petri, etc.,
ut supra capitulo xi°.

3 Kegente d.
8 beatissimi d.
ebrosi DW.

R. F.

5 deo favente (om. dementia) W. 1 om. at DW.

9 Westminster d. 14 Aelfwi d. 15 obrizi]

16 ea] + etiam d.

82 Flete's History of Westminster

tl9 Oct. 1049. Pater autem iste xix° die mensis Octobris, regni vero sancti
regis Edwardi anno quasi septimo, cum praefuisset eidem loco
annis xxx° duobus, et anno dominicae incarnationis millesimo
quadragesimo nono, migravit ad deuni. cujus ariimam in sanc-
torum collegio crediraus collocatam ; quern deus omnipotens 5
tantis ac talibus virtutibus multipliciter decoravit, ac morum
honestate insigniter adornavit.

Edwin. De Edwino abbate.

Edwinus abbas habitum rnonachalem in Westmonasterio
suscipiens crescente aetate crevit et virtute. tandem Wulnotho 10
abbate defuncto electus est in abbatem ejusdem loci, median te
beato rege Edwardo. hie genere Anglicus, vir quidem valde
laudabilis. in cujus tempore a regibus Edwardo et Willelmo
ecclesia praedicta sufficienter erat dotata, possessione de Winde-
of lesora in aliis possessionibus per ipsum regein Willelmurn 15

Windsor. ... i •

Cf 'Domes- mutata, ut m pnma charta ejusdem regis invemtur, quae sic
day 'f. 51. incipit : In nomine sanctae et individuae trinitatis, anno
dominicae incarnationis millesimo Ixvii0, ego Willelmus, etc.
et infra : In primis igitur cum consensu et favore venerabilis
Edwini abbatis et totius conventus ipsius loci conventionem feci 20
de regia possessione Windclesoran dicta, etc.

Hie vir vitae venerabilis praefuit huic loco, magis proficiendo
quam pracessendo, xix annis et amplius. cujus anno decimo
Death of septimo sanctus rex Edwardus et Christi confessor obiit nonis
5 Jan "i^itiii Jfinuarii in vigilia Epiphaniae domini : cum quo tota pariter 15
Cf. Ailred, Anglorum felicitas ruit, periit libertas, vigor omnis interiit.
St Edward hujus in exsequiis assunt pontifices, sacerdotum et clericorum
402?S<1 Ct>1 froquens turba concurrit, duces regni cum comitibus proceribus-
(jue conveniunt, agmina confluunt monachorum, innumerabilis
multitudo utriusque sexus de vicis et civitatibus ad regis 30
exsequias convolarunt. hinc psalmi resonant, illinc lacrimae
gemitusque prorumpunt : ubique gaudia mixta dolore. deferunt
ad ecclesiam illud pudicitiae templum, virtutis domicilium ; et
in loco quo ipse decreverat honorifice sepelitur. haec in vita
ejusdem regis. 35

Vemm igitur praedictus pater et pastor quern dilexemt
viventem requirebat mortuum, praedicti regis cotidie visitando

3 duobus] a correction in D. 4 nono] a correction in D (does not fill

space). 23 xix] viginti D (ted in marg. xix). 30 mult. utr. sexus]

Ail. : am. DW.

Edwin 83

sepulcrum. tandem in senectute bona finem vitae faciens ad
1 12 June patres sues appositus est xii° die mensis Junii anno domini

millesimo Ixviii", regni autem Willelmi conquestoris anno
Buried in videlicet secundo. sepultusque erat in claustro ipsius monas-
the cloister; joco tanto patri congruo. cujus ossa postmodum, per 5

gloriosum regem Henricum tertium reedificato coenobio, a
removed to claustro praedicto una cum aliis in novam domum capitularem

house aPte ibidem sunt translata, et in tumba marmorea, ut hodie cernitur,
honorifice sunt sepulta; videlicet ad introitum domus praedictae
ex parte australi. nomina autem eorum cum ipso translata i°
together with sunt ista : Ethelgotha quondam regina Orientalium Saxonum,
(Cf.epp° 35 f., llxor regis Seberti, hujus monasterii fundatoris primi, ut patet

450 supra capitulis primo, secundo et miinto; Hugolinus nobilis

Hugolin, .. , .

pnncipahs sancti regis Edwardi cubicularius, semper deo

devotus et praedicto regi inter omnes hujus regni proceres miles '5
and Sulcard. fidelissimus ; Sulcardus etiam monachus egregie litteratus, de
cujus chronica scribitur supra capitulo quarto.

Versus scripti in pariete supra tumbam de praedicto
Hugolino :

Qui ruis injuste, capit hie, Hugoline, locus te ; 20

laude tua clares, quia martyribus nece par es.
Epitaphium Ethelgodae, uxoris regis Seberti, quae obiit idus
Septembris anno domini sexcentesimo quinto deciino, et
Hugolini cubicularii sancti Edwardi, abbatis Edwini, et Sulcardi
monachi Westmonasteriensis, sicut in doino capituli habetur, et *j
scribitur in tabula plumbea infra tumbam marnioream :
Iste locellus habet bis bina cadavera clausa :

uxor Seberti prima, tamen minima :
defracta capitis testa clarens Hugolinus,

a claustro noviter hue translatus erat : 30

abbas Edwinus, et Sulcardus cenobita :
Sulcardus major est : deus assit eis.

Vivat igitur in aeternum haijus incliti patris sancti Edwini
memoria ; cujus, ut creditur, prudentiae consiliis et sanctitatis
meritis «anctus Christi confessor et insignis Anglorum rex 35
Edwardus tot et tantis hunc locum suum beneficiis ditavit,
privilegiis exaltavit, et possessionibus ampliavit, immo quod
magis est, pretiosissimum incorrupti corporis sui thesaurum in

36 om. suum W.

6—2

Geoffrey,
formerly
abbot of
Jumieges,

whither he
is sent back.

Vitalis,
formerly
abbot of
liernay.

Cf. 'Domes-
day ' f. 55.

Ibid. f. 567).

Sulcard the
chronicler
(cf. p. 3).

t!9 June
1082 [?].

84 -Flete's History of Westminster

hoc sacro monasterio reponi mandavit ; ubi novis indesinenter
floret miraculis ad laudem domini nostri Jesu Christi, cujus
regni non erit finis, amen.

De Galfrido abbate.

Edwino defuncto successit Galfridus, quondam abbas sancti 5
Petri de Gymeges in Normannia. iste primo de genere
Normannorum per ipsum regem Willelmum conquestorem
introductus est, et in abbatem ejusdem loci creatus, non recte
gradiens in viis patrum suorum, quarto anno sui regiminis,
certis ex causis veris et legitimis, ab eodem rege et archiepiscopo 10
Cantuariae Lanfranco correctus est ; deinde meritis suis exigen-
tibus depositus est, sicque ad monasterium suum unde venerat
in Normanniam maximo cum rubore reversus est. ibidem
denique diem suum clausit extremum: cujus aniniae propitietur
deus. amen. '5

De Vitali abbate.

Vitalis, quondam abbas de Berneges in Normannia, in
abbatem Westmonasterii creatus est, vocante eum Willelmo
rege conquestore post depositionem Galfridi praedicti. de isto
patre scribitur in secunda charta Willelmi regis senioris, fere in 10
tint.', ubi nomen ipsius recitatur inter alios abbates : ac etiam in
ijuodam brevi ejusdem regis in haec vurba:

Willclmus rex Angliae episcopis, abbatibus, vicecomitibus, et
omnibus tarn Francigenis et Anglicis, ubicumquc Vitalis abbas
sancti Petri de Westmonasterio habet teiTas, salutem. Sciatis ^5
quoniam ego volo et firmitcr conccdo, ut abbas Vitalis habeat in
Wirecestrescire totum suum dominium, sicut poterit demonstrate
quod Wlstanus episcopus et abbas dc Evesham et Rambaldus
cancellarius derationati sunt ad opus sancti Petri de Westmon-
asterio, ut illud haberet in dominio, etc. 30

Cujus tempore floruit Sulcardus monachus, de quo fit mentio
superius eodem capitulo ; qui chronicam suam scripsit eidem,
quae sic incipit : Venerabili viro et semper dei servo, domino
abbati Vitali, monachorum minimus, frater Sulcardus, salutem
cum devoto famulatu et obsequio, etc. 35

Obiit autem xix° die mensis Junii, anno regis Willelmi
senioris quinto decimo, et anno domini millesimo octogesimo
secundo, cum praefuisset eidem loco annis circiter novem ;

24 tarn] lupra lin. d. 25 om. salutem DW. 27 Wurcestreshire D:

Wore. W. 28 Wulstanus DW.

Geoffrey, Vitalis, Gilbert Crispin

85

Buried in
south cloister

His anniver-
sary.

Gilbert
Crispin, a
monk of Bee,

of high

Norman

hirth.

Cf. Mira-
culum (App.
ad opp.
Lanfranci,
Migne P. L.
150 col. 737)

sepultusque est in austral! parte claustri, et jacet sub parvo
lapide marmoreo albo ad pedes abbatis Gervasii. cujus tale est
epitaphium :

Qui nomen traxit a vita, morte vocante

abbas Vitalis transiit, hicque jacet. 5

Ad cujus tumbam quolibet anno die anniversarii ipsius
ponatur unurn tapetum cum panno serico aurotexto ; et duo
cerei ponderis ii librarum, quos sacrista providebit, ab hora
vesperarum usque in crastinum finita missa de Requiem ibidem
jugiterardebunt; et prior vel alius custos ordinis in ejus absentia 10
missam celebrabit.

De Gisleberto abbate.

Gislebertus cognomento Crispinus, quondam monachus de
Becco Herlewini in Normannia, creatus est in abbate in West-
monasterii median te rege Willelmo seniors et archiepiscopo '5
Lanfranco ac quibusdam Normanniae proceribus. iste quidem
Normannus, nobilis genere sed vita sanctitate nobilior, in
scientiis trivialibus et quadrivialibus sufficienter imbutus, sancte
et religiose fuerat educatus. cujus magnifici parentes, juxta
generis sui nobilitatem et morum probitatem, ducum Norman- 20
niae fuerunt ab antique consiliarii speciales. hujus itaque
Gisleberti pater, nomine Willelmus, in obsequio beatae virginis
Mariae quam devotus exstiterit patet ex quodam miraculo
ejusdem gloriosae matris dei, quae ipsum ab hostibus suis visibi-
liter liberavit. in cujus processu evidenter ostenditur qualiter 2;
filium suum, Gislebertum nomine, abbati Herlewino et monacho
Lanfranco, in artibus liberalibus viro peritissimo, tradidit
informandum ; ut in eodem miraculo sequitur in his verbis :

Primus fundator Beccensis coenobii domnus abbas Herle-
winus exstitit; cujus tanta excreverat in Christiana paupertate 30
devotio, ut baltheo militari deposito, et nobilitate qua praeemi-
nebat carnis abjecta, in inonachica conversatione soli liberius
vacaret deo. qui cum in quodam congruo patrimonii sui loco
idem opus bonum inchoaret, quod omnipotens deus dispositissima
ordinatione adjectum ut perficeret, excitavit spiritus domini 35
Lanfrancum, in liberalibus artibus virum undecunque peritissi-
muni ; et attonsus ab eodem militiae regularis sumpsit indu-
mentum, ad praedictum autem monasterium coeperunt viri

6 ipsius] eius W.

16 ac] de W.

35 proficeret DW.

86 Flete's History of Westminster

litterati multi certatim confluere, et cervices suas obsequio
regularis vitae humiliter inclinare. viri vero baud rnediocriter
nobiles, nimium locupletes, liberos tradebant et erudiendos a
Lanfranco in liberalium artium philosophia et scientia, et
informandos per Herlewinum in regulari disciplina. inter quos 5
et carnis ingenuitate refulsit in Normannia conspicuus vir
praedives, Willelmus cognomento Crispinus. qui filium suum in
tenera aetate Gisleberttim praedictis patribus contulit, et multa
temporalis vitae subsidia cum puero ministravit. quorum
informatus honestate, et disciplinis imbutus et exemplis, sic 10
cum divino perfecit obsequio in sacris litteris et philosophicis
institutis, ut omnes septem artes quas liberales vocant ad
ungueni usque plenius addisceret, et earum rivulos copiose
dividens pluribus ipse vir perfectus in religione propinaret.
cujus tanta fuit in activa et contemplativa vita perfectio, ut 15
cum dens Lanfrancum Cantuariensi ecclesiae in summo pontifi-
catu praeficeret, eum Lanfrancus ad regimen Westmonasterii
deo vocante provideret. tantaque sanctitatis gratia deo, ut
confidimus, et hominibus placuit, ut humilitatem prae cunctis
sui temporis praelatis et spiritualius praetenderet et sublimius Jo
praedicaret. hie triginta duobus annis loco magis profuit quam
praefuit, et in senectute bona patribus suis appositus plenus
dierum et sanctitate hujus miserabilis vitae terminum clausit.
haec ibidem.

De isto abbate fit mentio in telligrapho Willelmi primi 25
senioris sub his verbis, fere circa finem :

Cf. 'Domes- Ad ultimum in solemnitate Pentecostes habito concilio meo

in eodem Westmonasterii celeberrimo coenobio ejusdem sancti
Petri apostoli, dilecti fratres et filii nostri, monachi de eadem
ecclesia cum suo venerabili abbate Gisleberto, assistente reveren- 3°
tissimo et carissimo mihi Lanfranco Cantuariensi archiepiscopo,
et petitiones ipsorum cum consensu firmante, et pro eorum
commodis nos humiliter rogante, pro reverentia sumrui aposto-
lorum principis Petri et ob honorem ipsius praedictae ecclesiae,
ubi reliquiae ejus virtutum miraculis indesinenter coruscant, 35
unanimitatem nostram petierunt, quatenus eis privilegium
securitatis et incommutabilitatis super universis his, quae vel a

13 addisceret] m(= miraculum): ediceret DW. rivttlosjm: rivulis DW.
17 praefioeret] m : prof. DW. 21 loco] m : om. DW. 22 appositis DW.

34 predicte ipaiua DW. 37 om. vel DW.

Gilbert Crispin, Herbert

87

t6 Dec.
1114 [?].

Buried in
south cloister

His anniver-
sary.

Herbert

founded the
Canonesses
of Kilburn.

me vel a praedictis baronibus meis Francis aut Anglis sub tern-
pore mei imperil data sunt, ederemus, ac eos adversus cupidorum
insidias praemuniremus et ecclesiastica et nostra potestate
fulciremus. et infra: Quod ego utique ad modum libenter
suscipiens, hortatu pariter et deprecatione praefati honorabilis 5
viri domini Lanfranci archiepiscopi, et amore ipsius ecclesiae
abbatis, pro salute animae meae et Edwardi regis cognati mei,
cum consilio et consensu episcoporum et optimatum meorum,
fratrum religiosis petitionibus assensum praebuimus, etc.

Obiit autem pater iste pins et misericors sexto die Decembris 10
anno domini millesimo cxiv°, et regis Henrici primi anno xv° ;
sepultusque est in australi parte claustri ad pedes abbatis
Vitalis praedicti, in tumba marmorea cum imagine ipsius super-
composita. cujus epitaphium in eadem tumba scribitur in hunc
modum: '5

Hie pater insignis genus altum, virgo senexque,

Gisleberte, jaces, lux via duxque tuis.
mitis eras Justus prudens fortis moderatus,

doctus quadrivio, nee minus in trivio.

sic tamen ornatus nece, sexta luce Decembris, 20

spiramen caelo reddis et ossa solo.

Hie quoque pater venerabilis omnes redditus ad cameram
pertmentes conventui assignavit, et confirmationes chartarum
sancti Edwardi a regibus Willelmo primo, Willelmo secundo et
Henrico primo sagaciter impetravit. pro qua quidem assigna- 2;
tione camerae anniversariurn ipsius principaliter est celebranduin
septimo idus Decembris, ut patet libro Consuetudinarii, quarta
parte, capitulo de anniversariis 57°.

De Hereberto abbate.

Herbertus abbas natione Normannus successit Gisleberto 30
supradicto. iste fundavit cellam canonissarum de Kilborn, ubi
prius quidam nomine Godwinus heremiticam multo tempore
ducebat vitam : et hoc actum ut deo sacratae virgines pro anima
regis Edwardi et pro statu abbatis et conventus Westmonasterii
in perpetuum exorarent. statuit etiam certas terras, annonas et j;
corrodia quaedam cum redditibus de monasterio eisdem pro
perpetuo assignari. in quo loco, sub honore sancti Johannis

2 ac] d : ut DW.
beati W.

7 eadwardi d.

14 om. tumba W.

:)7 sancti]

88 Flete's History of Westminster

baptistae consecrate, statuit tres virgines deo sacratas, domicellas
videlicet camerae Matildis bonae reginae, consortis regis Henrici
primi.

De isto abbate fit mentio in charta regis Henrici primi de
libertatibus Londoniae in magna chartuaria folio 101, in haec 5
verba :

Cf. 'Domes- Henricus rex Angliae episcopis, baronibus, vicecomitibus et

day f. 101. omnibus fidelibus et ministris suis et burgensibus Londoniae,
salutem. sciatis me concessisse deo et sancto Petro et Hereberto
abbati Westmonasterii pro salute animae meae et Edwardi regis 10
cognati mei et antecessorum et successorum meorum terras illas
quas in Londonia praedictus rex Edwardus eidem ecclesiae
dederat, et quas sanctus Petrus antea in eadem tenebat, qui-
cumque eas dedisset, etc.

t3 Sep. Obiit autem tertio die mensis Septembris, tempore regis 15

Stephani, anno scilicet quinto, cum praefuisset ibidem xxvi
annis, et anno dornini millesimo cxl° ; sepultusque est in australi

Buried in parte claustri in piano pavimento ante secundum scamnum

south cloister. a Cym|jaja versus ostium refectorii a parte oriental! claustri.

cujus tale est epitaphium : 20

Abbatis nostri corpus jacet hie Hereberti :

vivat post obitum spiritus ante deum.
Iste Herebertus abbas dedit in feodo Henrico filio Wilfredi
manerium de Wokyngdon pro x libris per annum, et ecclesiam

Cf. 'Domes- sancti Alphegi pro xx solidis, ut patet in magna chartuaria folio 25

day 'f. 469 b. 469; tituio celerarii.

Gervase of De Gervasio abbate.

K10stephen°f Gervasius dictus de Bleys, filius regis Angliae Stephani de
domina Dameta genitus, et de Normannia similiter oriundus, per
ipsum regem Stephanum introductus post mortem abbatis 30
Hereberti praedicti abbas Westmonasterii ordinatus est. de
quo fit mentio in quadam compositione inter Willelmum de
Wechendona sub his verbis :

Cf. 'Domes- T. dei gratia Cantuariensis archiepiscopus, etc. et infra:

ay ' 3 ' Ita quod de cetero licebit abbati Gervasio et omnibus sue- 35
cessoribus suis praedictae ecclesiae de Wochendona personas
praeordinare, et cui voluerit, salva tamen diocesani episcopi

19 simbalo W. 23 Wluredi d. 24 Ochendon d. 33 Wendona W.
34 T.] d : Thomas errore DW. etc.] Anglorum primas et apostolice sedis legatus
( = Theobaldus) d. 36 Wechendona DW. 37 tamen] tn d.

Herbert, Gervase 89

dignitate, donare. hanc itaque concessionem ratam habemus,
confirmamus, et auctoritate qua praeeminemus perpetuo per-
manendam decernimus. valete. haec in magna chartuaria folio
53 < 0 >.

He grants Quamvis iste pater esset de regali progenie, multa tamen 5

leasea— ordinavit in detrimentum praedictae ecclesiae ; videlicet conce-
dendo maneria, praedicto monasterio a regibus et principibus et
aliis regni magnatibus dedita, diversis suis amicis perpetuo
possidenda sub nomine feodae firmae annuatim persolvendae,
ut in sequentibus patebit. et primo de matre praedicti abbatis: 10
of Chelsea to Gervasius abbas Westmonasterii et totus conventus ejusdem
(of ™Domes- l°ci omnibus hominibus suis Francis et Anglis salutem. sciant
day' f. 117, in praesentes et futuri nos concessisse manerium de Chelcheth
Dametae matri praedicti abbatis et heredibus suis ad tenendum
in feodo et hereditate cum omnibus eidem villae pertinentibus '5
in aqua et in terra, reddendo inde quatuor libras per annum, et
defendendo erga regales consuetudines ; his terminis, ad natale
domini xx solidos, ad Pascha xx solidos, ad f'estum sancti
Johannis baptistae xx solidos ad festum sancti Michaelis xx
solidos. et ita volumus <juod teneat bene et in pace, libere et 20
honorifice, cum saca et soca et ceteris consuetudinibus liberis.
et pro hac concessione dedit praedicta Dameta quadraginta
solidos conventui et unum pallium centum solidorum.

and of other Dedit etiam manerium ad Hamme in comitatu Essexiae pro
(cf^'Eiomes. ^x 8°lidis per annum in feodo Algero clerico : similiter autem 25
day' f. 134, in manerium de Hendune Gilberto filio Gunteri in feodo pro xx
libris per annum ; manerium de Uppehaleibrde et Shepertone
Roberto Crenker militi ; tres hidas in Totyngtone et Sunnebury
Hugoni filio Guernerii ; tres virgatas terrae in Whethampstede
pro x solidis per annum Roberto rnarescallo suo ; Willelmo 3°
Dernford militi in feodo manerium de Durherst in comitatu
Gloucestriae pro xxx libris per annum, concessit autem
ecclesiae sancti Martini magni Londoniensis et capitulo ejusdem
loci ecclesiam sanctae Agnetis juxta Alderychgate Londoniae
pro vii solidis per annum ; manerium quoque de Whateleia pro 35
Ix solidis per annum Roberto filio Swenonis. manerium etiam
de Mulsham dedit in feodo pro ix libris per annum ; manerium
de Cippenham et Vurnam in feodo Willelmo de Bokelande pro 1
solidis per annum.

14 suis] d : am. DW.

90

Flete's History of Westminster

Rebuked by
innocent II.

A iii f. 159.

day' f. 1.

Hanc autem miseriam, immo verius loci praedicti de-
structionem, Innocentius secundus sanctae Romanae ecclesiae

m

pontifex, ex injuncto sibi officio cupiens reformare, misit bullam
mandatoriam praedicto abbati et ejusdcm loci conventui in haec
verba : 5

Innocentius episcopus, servus servorum dei, dilectis filiis
Gervasio abbati et fratribus coenobii sancti Petri West-
monasteriensis salutem et apostolicam benedictionem. sicut
disponente domino in apostolicae sedis officio sanctae praesi-
demus ecclesiae, ita eodem auctore necessitatibus sanctorum pia '°
debemus sollicitudine providere. perfectae namque caritatis
bonum est inter dissidentes pacem componere et inter dis-
cordantes concordiam reformare ; ut quemadmodum patres in
dei populo dicimur, ita esse bonae operationis experientia
comprobemur. unde tibi, dilecte in domino fili, Gervasie abbas, 15
auctoritate apostolica mandando praecipimus et praecipiendo
mandamus, ut ad murmurationes compescendas, et ad con-
tumeliosas monastic! ordinis reprimendas injurias, terras et
redditus in manus fratrum tuorum Westmonasteriensis coenobii
monachorurn colloces, et per consilia eoruin tam exteriora quam 20
interiora bona dispenses : ecclesias vero et decimas quae sine
consensu fratrum male di.stractae sunt recolligere, et secundum
professionem a te factam canonice satage dispersa congregare.
professos autem ecclesiae tibi cooperatores et cohabitatores
efficias, et extraneos monachos a consilio tuo et secreta 25
familiaritate repellas. militarem praeterea manuin et laicorum
conventum procul a limitibus monasticae arceas disciplinae,
quia injustum et indecens est ordinem sacrum extraordinariis
erroribus subjacere. libertas enim Sarae in servitutem Agar
non debet pertransire. personam vero tuam abbatis nomine 30
dignam fac et officio, ut in Christi paupertate vita tibi placeat
monastica, et quae ecclesiastic! juris sunt a seculari manu
penitus sint exempta. in caeteris, dilecti in Christo filii, qui
in praefato monasterio regularem militiam estis professi, interest
ut abbati vestro canonicam exhibeatis obedientiam, et ipse 35
abbas vester secundum ordinem suum regularem in omnibus
vobiscum teneat disciplinam: vosque tales exhibete in sancta
conversatione viventes, ut de vobis mater vestra Romana

13 concordiam] Faust. : pacem DW. 14 operationis] here D ends.

28 sacrum] + et W Sp. 34 monaaterio] + ad W Sp.

Gervase, Laurence

91

(Of. p. 49.)

9 Dec. (1139)
t25 Aug.
1160.
Buried in
south cloister

He sought
in vain the
canonization
of St Edward,

Laurence, a
divine and
preacher.

gratuletur ecclesia, et odor famae vestrae ad nos usque redoleat
conversatione religiosa. regalia quoque gloriosi regis Edwardi
quae apud vos habentur insignia ita in eodem monasterio
intacta et integra decernimus conservari, ut nulli fas sit
cujuscumque ordinis aut dignitatis ea distrahere vel venders 5
aut extra eundem sacrum locum absque communi omnium
fratrum assensu in aliquos usus prorogare. si quis autem contra
haec temere venire attemptaverit, indignationem omnipotentis
dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum ejus incurrat. amen,
datum Laterani, quinto idus Decembris. 10

Obiit autem praedictus abbas xxv° die Augusti, anno domini
millesimo clx°, et regni regis Henrici iidi anno sexto, cum prae-
fuisset eidem loco annis xx1' ; sepultusque est in australi parte
claustri sub parvo lapide marmoreo nigro ad pedes abbatis
Willelmi de Humez. cujus tale est epitaphium: 15

De regum genere pater hie Gervasius, ecce,
monstrat defunctus, mors rapit omne genus.

Hie autem pater pia devotione misit Osbertum de Clara,
egregie litteratum priorem ejusdem loci, ad curiam Romanam
pro canonizatione sancti regis Edwardi impetranda : qui tarnen 20
a papa Innocentio ii" hoc non obtinuit, sed vacuus ad Angliam
rediit : profecto divina providentia hoc aliter fieri disponebat
alio tempore alio sub pastore, ut suo loco dicetur inferius,
capitulo scilicet proximo, unde praedictus Osbertus missus ab
abbate Laurentio iterate transiit, et papam Alexandrum iii 25
in ilia materia promptissimum invenit ; et sic cum litteris
testimonialibus domum cum gloria et honore reaccessit, ut in
proximo capitulo clarius apparebit.

De Laurentio abbate.

Laurentius abbas genere Normannus, ut fertur, sacrae theo- 30
logiae fuit professor. hie multos et devotos edidit sermones
pro diversis anni temporibus et sanctorum festivitatibus, ut
puta in Ad vincula sancti Petri unum qui sic incipit : Misit
Herodes rex manus ut affligeret quosdam de ecclesia. Herodes
hereditarium crudelitatis est nomen ; solo auditu horrorem 35
importat. et in festivitate Mariae Magdalenae alium qui sic
incipit : Intravit Maria in domum Simonis, ibique se prostravit

4 conservari] d : observari W Sp. Faust. 21 ii°] Sp. : tercio W.

22 providentia] clemencia Sp. 33 Ad vincula] Sp.: Cathedra W.

92 Flete's History of Westminster

ad pedes domini. de Maria Magdalena ipsa subveniente locu-
turus verborum beati Gregorii immemor esse nequeo, qui dum
de eadem sermonem institueret in exordio dixit, quod flere
magis liberet quam aliquid dicere, etc.

He benefits In multis ecclesiae etiam profuit, et gratiam corani Matilde 5

° '' imperatrice tune Anglorum domina invenit, et a rege Henrico
secundo ejusdem imperatricis filio, utpote in reparatione offici-
narum monasterii et plumbatione earum, quae prius pro majore
parte combustae erant et ruinosae. item recuperavit posses-
siones et maneria ecclesiae Westmonasteriensis in comitatibus 10
Gloucestriae et Wygorniae et Oxoniae, quae violentia Roberti
consulis Gloucestriae et maxime consiliariorum suorum de-
and obtains structa fuerunt. hie autem obtinuit primo privilegium de usu
of'm'itre'a'ud mitrae et anuli ac cerotecarum a papa Alexandra iii° sibi et
rin"- successoribus suis. 15

Translation Hujus autem tempore translatus est sanctus Edwardus,

of St Edward. prou^ habetur sparsim in Speculo Regali de gestis regum

Angliae, libro iv" capitulo 1", ut sequitur:

Cf. Ric. Praesidente eidein ecclesiae venerabili viro abbate praedicto,

HneTlv 50 cuin Per dei visitationem multis eadem domus floreret bonis, et 20
(p. 819). luminoso sanctae conversationis fervore intuentium animos ad
glorificandum deum accenderet, exivit talis sermo inter fratres
necnon et regni proceres de glorioso rege Edwardo : Usquequo
celabitur in terra defossus thesaurus noster pretiosus ? usque-
quo merita beati viri tanta tamque praeclara abscondita erunt ?5
a saeculo ? quid facit tarn fervens in eum abbatis nostri pietas
atque devotio ? quid facit rex noster Henricus nepos ejus
successorque et heres in regno ? tuncque coeperunt abbatem
praedictum omnes una voce, pari voto concordique desiderio
deprecari, ut curam gereret, ne mundo ulterius tarn praeclara 30
lucerna absconderetur. dictus abbas cum rei hujus effectutn
praecipue de regis consilio et voluntate pendere conspiceret,
ad eum in transmarinis partibus agentem iter arripuit, negotium
suum eidem patefecit. mox divina inspirante gratia, regio favore
simulque consilio ad sedem apostolicam Osbertum de Clara 35
priorem aliosque de suis fratribus destinavit : ubi tandem, libro

1 Magdalene W Sp. 2 on;, verborum W. 14 mitri W Sp.

cerotecarum] Sp. : ceterorumque W. 33 agentem] correxi : agene W Sp. :

qui...agebat Circ. 36 aliisque W Sp. [non habet Oabertum de Clara aliosque,
ted taiitmn aliquoa Circ.].

Laurence 93

miraculorum inspecto adhibitisque probabilibus regis testimoniis,
procedens dominus papa in publicum de beati regis glorifications
dignam proinulgavit sententiani, decernens eum in sanctorum
confessorum catalogo ascribendum ; et ut deinceps observaretur
per apostolica scripta mandavit sub hac forma : 5

Bull of canon- Alexander episcopus, servus servorum dei, etc. dilectis filiis
Domesday' Laurentio abbati et universe capitulo Westmonasteriensi salutem
f. 4116. et apostolicam benedictionem. illius devotionis constantiam et

fidei firmitatem, quam circa matrem vestram sacrosanctam
Romanam ecclesiam exhibetis, diligentius attendentes in id 10
propositi et voluntatis adducimur, ut vos sicut carissimos
fratres nostros et speciales ecclesiae filios sincera caritate in
domino diligamus, propensius honoremus, et postulationes ves-
tras quantum cum deo possumus libenti animo admittamus.
inde utique fuit quod super petitione quam de Edwardo 15
glorioso quondam rege Anglorum canonizando, et in sanctorum
catalogo ascribendo, tarn carissimus in Christo filius noster
Henricus, illustris Anglorum rex, quam vos ipsi nobis instantius
porrexistis, sollicitam cum fratribus nostris deliberationem
habentes, libro miraculorum inspecto, quae dum in mortali 20
carne viveret et postquam de praesenti saeculo est assumptus
oinnipotens dominus per suam misericordiam declaravit ; visis
etiam litteris antecessoris nostri piae recordationis Innocentii
papae, vestris quoque testimoniis inde receptis ; quamvis ne-
gotium tarn arduum et sublime non frequenter soleat nisi in 25
sollemnibus conciliis de more concedi, de communi fratrum
nostrorum consilio, juxta votum et desiderium praedicti filii
nostri regis ac vestrum, corpus ipsius confessovis ita glorifi-
candum censuimus et debitis praeconiis honorandum in terris,
sicut eundem confessorem dominus per suam gratiam glorifi- 3°
cavit in caelis; ut videlicet inter sanctos confessores de caetero
numeretur, qui hoc ipsum apud deuin signis meruit et virtuti-
bus obtinere. quia igitur decet honestatis vestrae prudentiam
eum pie colere et toto studio venerari, quern auctoritate aposto-
lica venerandum vestra postulavit devotio et colendum, universi- 35
tatem vestram per apostolica scripta monemus et exhortamur
in domino, quatenus ita eum deinceps studeatis debitis obsequiis
honorare, ut ipsius intercessionibus apud districtum judicem
mereamini veniam obtinere et gloriosum in aeterna beatitudine
7 Feb. (1161). praemium invenire. datum Anagniae vii idus Februarii. +o

39 mereamini] d : mereamur W Sp.

94 Flete's History of Westminster

Cupiens autetn abbas susceptum negotium ad effectum
perducere, cum rege secretum de beati regis translatione
tractatum habuit, postulans ut bono principio debitae consum-
mationis manum adhiberet. annuit rex justa poscenti, diemque
certum juxta quod opportunum videbatur indixit. adveniente &
itaque die quern rex praefixerat, venit rex in ecclesiam cum
magno procerum et virorum illustrium comitatu, assistenti-
busque sancto Thoma archiepiscopo Cantuariae episcopisque
quam plurimis, abbatibus quoque et aliis personis venerabilibus;
omnilmsque rite peractis posita est super candelabrum praeclara '<>
lucerna ; sicque illud vas virgineum castitatis in feretro pretioso
honorifice collocatum est. celebrata est autem haec translatio

The body is anno domini milleaimo clxiii", depositionis suae anno nonagesimo

llToct^iliis s^pti'110' tertio idus Octobris die dominica, regnante piissimo et

glorioso rege Henrico ii°, anno regni sui nono. haec ibidem. '5

Cf. p. 74. De indulgentiis autem concessis omnibus interveriientibus

in duobus festis sancti regis Edwardi patet supra capitulo xv°.
confirmavit etiam pr.iedictus pater caritatis intuitu donationem
Hereberti abbatis sui praedecessoris super cellam de Kylbourne
cum omnibus corrodiis, annonis ac redditibus eisdem assignatis. •Jo

tn Apr. Obiit autem xi° die Aprilis anno domini millesimo clxxvi0, et

anno praedicti regis vicesimo secundo, cum praefuisset ibidem

Buried in xvi arinis; sepultusque est in australi parte claustri sub albo

south cloister. japjj0 rnannoreo, cum imagine ipsius supcrcomposita, ad pedes

Gisleberti abbatis, cum istis versibus in marmore sculptis circa 25
tumbam :

Clauditur hoc tumulo vir quondam clarus in orbc,

quo patre clarus erat hie locus, est et erit.
pro meritis vitae dedit ei laurea nomen ;

detur ei vitae laurea pro meritis. 30

His anniver- Pro cujus anniversario annuatim celebrando assignantur sex
marcac de antiqua pensione ecclesiarum de Wendelesworth et
Patricheseye, per ipsum appropriatarum ad usus fratrum
infirmorum. (]uia ad curam infirmorum semper direxit oculum
pietatis, in se recogitans illud beati Benedict! in regula sua : 35

Reg. 8. Ben. Infirmorum cura ante omnia et super omnia adhibenda est, ut
sicut revera Christo ita eis serviatur. assignavit etiam xviii

4 perhiberet W (»ed corr. supra /in.). 10 super] Sp. Circ. : om. W.

13 f. nonagesimo septimo] Circ.: Ixxvii" W Sp. 23 om. albo W.

24 supercomposita] + absque niitrn Sp. 25 rnarmoreo scriptis W.
33 appropriatis W Sp.

Laurence, Walter

95

solidos annul redditus de villanis in Patricheseye praedicto
infirmario solvendos annuatitn pro anniversario praedicto : et
eodem die pro anima ipsius iv solidi viii denarii centum pauper-
ibus deberent erogari, ut in libro Consuetudinarii, ivta parte,
capitulo de anniversariis defunctorum clarius declarator, quas 5
scilicet ecclesias postmodum confirmavit Lucius papa iii"*,
successor Alexandri : cujus bullae tenor talis est :

Bull of Lucius episcopus, servus servorum dei, dilectis filiis abbati

C?C'DomeB- e^ fratribus Westmonasterii, salutem et apostolicam benedic-
day' f. 6046. tionem. justis petentium desideriis facile nos convenit praebere 10
assensum, et vota quae a rationis tramite non discordant effectu
prosequente complere. ea propter, dilecti in domino filii, vestris
justis postulationibus grato concurrentes assensti, ecclesiam de
Patricheseya et ecclesiam dc Wandlesworthe cum pertinentiis
suis, quas bonae memoriae Laurentius quondam abbas ipsius ij
monasterii domui infirmorum fratrum ad communes usus eorum
concessisse dinoscitur, sicut eas juste et pacifice possidetis, vobis
auctoritate apostolica confirmamus et praesentis scripti patrocinio
communimus; statuentes ut nulli omnino hominum liceat hanc
paginam nostrae confirmationis infringere, vel ei ausu temerario 20
contraire. si quis autem hoc attemptare praesumpserit, indig-
nationem omnipotentis dei et beatorum Petri ct Pauli aposto-
lorum ejus se noverit incursurum. datum Veronae, xvi kalendas
Aprilis, pontificatus nostri etc.

De Waltero abbate. *5

Walterus, quondam prior Wyntoniae, creatus est in abbatem
Westmonasterii post obitum Laurentii supradicti. hie autem
abbas dedit in feodo cum consensu conventus sui Martino dc
Capella manerium suum de Denham in comitatu Bukingham
pro xv libris per annum : decimam quoque de Bulebey in feodo 3°
magistro Nicholao Clerk pro iv solidis per annum ; ecclesiam
quoque sancti Albani in Wodestrete Londoniae hospitali sancti
Jacobi prope Westmonasterium pro xiii solidis iv denariis per
annum, concessit autem Normanno Blundo in feodo totam
terrain in Stanynglane pro xii solidis per annum, concessit 35
autem in feodo totam terrain in Frydaystrete Johanni filio
Roberti, quam postea Gilbertus de Clara comes Gloucestriae

11 affectu W Sp. 24 om. pontificatus nostri etc. d. nostri etc.]

nostri anno etc. Et nota ut iuvenitur in veteri scripto quod dictus abbas
Lanrencius fuit antea monachus Sancti Albani Sp. 29 om. suum W.

Walter,
formerly
prior of
Winchester,

96 Flete's History of Westminster

tenuit, pro xv solidis per annum; similiter aliam terram

proximam ecclesiae sancti Matthaei ibidem pro xx solidis per

annum, similiter concessit Nicholao de Pakelesham villain de

obtains Pakelesham, membrum de Benflete, pro ix libris. item primo

privilege of obtinuit a papa Alexandra iii° usum dalmaticae, tunicae et 5
dalmatic, &c.

sandaliorum.

t27 Sep. Obiit autem xxvii" die Septembris, in f'esto videlicet Cosmae

et Damiani, cum praefuisset eidem loco anuis quindecim et
arnplius, anno regis Ricardi primi secundo, et anno domini
Buried iu millesimo centesimo nonagesimo primo ; sepultusque est in >o
Bouth cloister. austr;ljj parte chiustri in piano pavimento ante primum scamnum
A cymbalo, cujus tale est epitaphium :

Hie qui tu pausas dictus Walterius abbas

ex aliis f'ueras, nee alienus eras.

His anniver- Ad cujus anniversarium solemniter celebrandum assignatum 15
fuit manerium de Padyngton in comitatu Middelsexiae, sub hac
forma :

Cf. 'Domes- Quinto kalendas Octobris, in die videlicet sanctorum Cosmae

day f. 488. ^ j)amianij anniversarium abbatis Walterii principaliter cele-

bratiir. ad quod videlicet ex providentia eleemosinarii qui pro 20
tempore fuerit solemniter celebrandum manerium de Padingtone
totaliter deputatur: hoc fideliter obscrvato ex illius industria,
quod quicquid ultra de ipso manerio residuum fuerit in pios
usiis egenorum misericorditer expendatur. qui quidem elee-
mosinarius die quo anniversarium celebratur inveniet siminella, 25
gastella, cancstella, brachinella et waft-as, ac unicuique fratri
unum galonem vini cum tribus bonis pitanciis et cum bona
cervisia abundanter coram fratribus ad omnes mensas, prout
alias in f'estis praecipuis et anniversariis, in magno tancardo xxv
lagenarum : cervisia eisdem per celerarium inveniri solet. hos- 30
pitibus vero in refectorio prandentibus in pane, vino et cervisia
et duobus ferculis de coquina, exceptis generalibus coquinarii,
honorifice et abundanter procurabit. honorabilioribus tamen
personis, qui una cum praesidente ad skillam superius resident,
tanquam conventui celebrius ministrabitur ; atque ab eodem 35
tarn hospitibus quam conventui caseus exhibebitur. pro
generalibus vero et scutellis ac aliis necessariis coquinario satis-

11 in] sub Sp. 13 pausis W. Walterus W. 19 Walteri W.

35 eisdem W Sp. 37 general! W Sp.

Walter

97

Modification
of his anni-
versary.

faciet plenarie, prout inter eos melius poterit convenire: cui rite
in subsidium meliorationis et completionis generalium duos
solidos ad minus impendet. inveniet insuper generaliter
omnibus supervenientibus hospitibus, ab hora qua tabula de
anniversario in capitulo lecta fuerit usque post completorium 5
crastinae diei, tarn in cibis et potibus quam in faeno et praebenda,
omnia plenarie necessaria ; nee alicui adventanti, pedestri vide-
licet aut equestri, negabitur ad portam introitus. monialibus
vero de Kylbourne tarn de pane et vino quam de coquina, prout
aliis diebus de celerario et coquinario percipere solent, plenarie >°
satisfaciet : quae quidem moniales propter hoc solita fercula de
coquinario percipienda illo die nullatenus amittent. omnes
vero famuli de curia, qui vinum et flacones percipere sohti
sunt, et quotquot per chartas de celario corrodia recipiunt, ab
eleemosinario hac ipsa die et non de celario conventus panem 15
tantummodo et vinum recipient ; et unam similiter pitariciam
recipient ab eodem, qui alias habent pitanciam de Benfleth.
necnon et trecenti pauperes refectionem ipsa die ab eodem
recipient : quorum quilibet unum panem de pondere panis
conventus factum, scilicet de mixtilone, est habiturus; et quilibet 20
eorum qui voluerit unum potellum cervisiae, et qui vasa ad hoc
non habent pro voluntate potabunt quantum necesise habent;
qui similiter potagium habebunt, atque duo fercula de coquina
prout diei convenit. panem insuper et ccrvisiam et non vinum
ad mandatum inveniet; eo quod qui mandatum habent nunquam 25
vinum admittunt, licet flacones reci plant, qui etiam panem
admixtum fratrum de officio coquinae servientium invenire
tenetur, sed non cervisiam. nee tenetur ccrvisiam invenire ad
potum conventus post vesperas, nisi sponte velit de gratia
speciali, nee etiam justas collationes invenire solet ; sed procul 30
dubio praesidenti in refectorio ipsa die et suis hospitibus post
refectionem vinum atque cervisiam abundanter invenire tenetur;
necnon et medonem conventui ad potum caritatis. qui quidem
eleemosinarius non convenit antiquitus in magria quantitate
braciare, nisi quater per annum ; sed specialiter ad istud anni- 35
versarium tenetur sibi annuatim de optima providere cervisia.

Postmodum autem facta est modificatio hujus anniversarii
sub tali forma: videlicet quod quolibet .anno, in vigilia prae-

9 Kelebourne d. 14 corredia d. 19 percipient d. 24 prout]

secundum quod d. om. et cervisiam W Sp. 26 falciones W.

R. F.

98 Fletes History of Westminster

dictorum sanctorum, prior et conventus ejusdem loci Placebo et
Dirige cum iii lectionibus, ut in aliis anniversariis principalibus
fieri solet, cum campanarum pulsatione solemni decantabunt,
duobus cercis ad tumbam ipsius continue ardentibus a vigilia
praedicta usque ad fineni missae de Requiem crastinae diei, 5
quam decantabit prior vel alius custos ordinis loco ipsius: quo
die eleemosinarius, qui pro tempore fuerit, distribuet pauperi-
bus duo (juarteria frumenti in panibus furnitis secundum usum
loci praedicti, absque aliarum rerum distributione et eleemosi-
naruni largitionu, ut patet in compoto eleemosinarii West- 10
monasterii.

William De Willelmo Postard abbate.

Postard. Willelmus Postard, prior Westmonasterii, Waltero abbate

dct'uncto electus est in abbatem ejusdem loci anno eodem. iste
Willelmus praesidebat huic ecclesiae annis decem mensibus 15
quinqiio. hie etiam exoneravit ecclesiam Westmonasterii infra
vii annos do mille et qiiingentis marcis argenti, de quorum
solutione ante stiam confifinationem obligata f'uit. iniilta etiam
alia bona huic monasterio contulit. obiit autem quarto die Maii

•M Mny anno douiiiii incci", et regni regis Johannis anno secundo;jo

Buriedui sopultusque est in austral! parte claustri ante cymbalum. cujus

south cloister, tale est epitaphium :

Postard Willelmus jacet in tellure sepultus
hie pater et pastor, qui fuit ante prior.

His anniver- De cujus anniversario reperitur in charta ejusdem abbatis 25

sub hac forma, videlicet :
Cf- Willelmus del gratia abbas Westmonasterii omnibus sanctae

'Domesday' . . . ° . .

t. (;o4. matns ecclesiae runs, ad quos praesens charta pervenent,

aeternam in domino salutem. noverit universitas vestra me
divinae pietatis intuitu coneessisse et pro salute mea et patris .50
et matris et antecessorum meorum dedisse et hac praesenti
charta mea confirmasse dilectis in Christo fratribus et filiis
nostris, conventui videlicet Westmonasteriensi, viginti et unain
marcas argenti ad infirmariam eorum sustentandam, singulis
annis percipiendas et in perpetuum possidendas de residue 35
ecclesiarum de Okham et de Hameldone, per manum infirmarii
qui pro tempore fuerit ; ita ut in usus et necessitates fratrum
infirmorum prout expedient fideliter expendantur, et idem

15 decem] ix Sp. (with other changes). 36 Ooham d.

William Postard, Ralph Arundel

99

Ralph
Papylon, de
Arundel.
1201 [?].

Celebration
of four
festivals.
Of. ' Domes-
day'f. 629 b.

infirmarius anniversarium nostrum singulis annis in perpetuum
honeste et decenter procuret. obtestor autem omnes successores
meos abbates per tremendum judicium dei, ne ipsi ullam
infractionem huic meae concession! faciant vel fieri permittant.
si quis vero hanc nostram donationem et coricessionem in magno 5
vel in minimo infringere voluerit vel alios ad hoc quomodolibet
conduxerit, indignationem omnipotentis dei nisi resipiscat
incurrat. ut autem haec nostra concessio in perpetuum robur
obtineat, earn praesentis scripti testimonio et sigilli nostri
appositione roboravirnus, his testibus etc. 10

De Radulfo Papylon abbate.

Anno dommi millesimo cci" Radulphus Papilon, dictus de
Arundell, electus est in abbatem Westmonasterii, Willelmo
supradicto defuncto. ad instantiam autem hujus abbatis et pro
veneratione sanctorum quos puro dilexit amore, prior et con- 15
ventus ejusdem loci concesserunt ut quattuor festa, scilicet
sanctorum Laurentii, Vincentii, Nicholai, et translationis sancti
Benedicti, de caetero in capis celebrentur, ut patet in charta
sequenti :

Omnibus sanctae matris ecclesiae filiis ad quos praesens 20
scriptum pervenerit, R. dictus prior Westmonasterii et ejusdem
loci conventus salutem aeternam in domino, novurit universi-
tas vestra nos bono animo et unanimi assensu et voluntate et
divini amoris obtentu concessisse et charta nostra in pleno
capitulo nostro confirmasse venerabili et dilecto patri et abbati 25
nostro Radulpho de Arundell, ad petitionem et voluntatem
ipsius, incrementa iv f'estorum per anni revolutionem celebranda
in capis et processionibus cum vinis et pitanciis honorabiliter
in eisdem festis inveniendis : videlicet festum beati Laurentii,
festum beati Vincentii, festum beati Nicholai, et festum trans- 30
lationis beati Benedicti : quae omnia, prius cum cervisia et
pitanciis simpliciter statuta, cum vinis et pitanciis et processio-
nibus statuimus honorabiliter celebranda. statuimus etiam
quicquid fiat de pitanceria nostra vel festivitatibus similibus, ut
scilicet aliter disponantur aut mutentur, ne aliquid de praedictis 35
iv festivitatibus minuatur aut mutetur, si possibilitas assit, ut

2 decenter et honeste d. 3 dei indicium d. 5 concessionem et

donacionem d. 6 quolibet modo d. 15 puro] + corde Sp. dilexit]

+ et Sp. 27 festa W. 31 beati] sancti W. 34 pitanoia W.

vel]etW. 35 scilicet] + et W.

7—2

100 Flete's History of Westminster

modo pi-aenominato possint celebrari. hujus autem auctoritate
confirmationis et caritativae assensu concessionis concessit et
reddidit et confirmavit nobis idem venerabilis pater noster et
abbas ad petitionem et voluntatem nostram manerium nostrum
de Benflete, per aliquot annos ab eodem ad firmam possessum, 5
cum omnibus pertinentiis, etnendationibus, instauris, possessioni-
bus, consuetudinibus, et omnibus rebus quaecumque fuerint ad
idem manerium pertinentibus. ut autem haec confirmatio et
concessio nullatenus a posteris, abbatibus videlicet seu prioribus
vi-1 quicunque alii fuerint, possit infringi, earn auctoritate beati 10
IVtri et omnium sanctorum et nostra confirmamus, ej usque
infractores in pleno capitulo nostro data sententia vinculo
anathematis innodantes, sigilli nostri appositione earn robo-
ravimus.

He is deposed Hujus auU'in Raclulphi tempore fuit magna controversia et 15
ll-ateT P"Pe S contcntio inter ipsum et conventum ejusdem loci, ut postea rei
(Cf. Fi,>rr« probavit effectus, ut in xiv" anno post electionem suam, videlicet
Hist, ii I46f.) (j|e jov|s pQSt festrUin Sancti Michaelis, Nicholaus Tusculanus
episcopus legatus domini papae in Angliam, accessit apud
Wcstmonasterium, moram ibi f'aciens per xviii dies, ubi 20
diligentem tractatum habuit cum conventu ipsius ecclesiae de
ivformatione temporalium et spiritualium. et cito post festum
natalis domini per dictum Icgatum depositus est praedictus
abbas, per Nicholaum abbatem de Waltham missum ex parte
legati ad executionem depositionis f'aciendam, in crastino sancti 25
23 Jan. 1214. Vincentii fracto sigillo ipsius in capitulo. haec Flores Histori-
arum.

Post degradationem vero suam assignatum fuit ei ad
The manors tcrminum vitae suae manerium de Todyngton cum pertinentiis

°f Todyngton 0|j honorem pristinae dignitatis, similiter et manerium de 30

and Bonne-

bury are Sonnebury. quae quidem maneria per praedictum Nicholaum

Tusculanensem episcopum et abbatem de Waltham eidem sunt
assignata, et per Willelmum Humez dicti Radulphi successorem
confirmata, reservata tamen eidem Willelmo donatione ecclesiae
de Sonnebury. 35

tl2 Aug. Obiit autem xii" die mensis Augusti; et sepultus est in navi

(1223). , . . . ... , ,

Buried in ecclesiae. cujus animae propitietur deus. amen,
the nave.

3 om. et 2° W. 5 Bemflete W. 19 episcopus legatus] Fl. ; legatus et

episcopus W ; episcopus Sp. 19 accessit] + et Sp. 20 om. ibi Sp.

28 om. vero W. 31, 35 reservata poet Sonnebury W. 34 donationem W.

Ralph Arundel, William Humez 101

Wm. Humez, De Willelmo Humez abbate.

oT^rampton01 Willelmus de Humez natione Normannus, prior Frontoniae

4 May 1214. et monachus Cadomensis, eodem anno successit Radulpho

(Cf. Flore* . .... ,. ...

Hist. ii 147 f.) deposito, et domimca in crastino inventioms sanctae crucis

electus est in abbatem Westmonasterii ; et viii kalendas Junii, 5
die sancti Urbani, dominica scilicet sanctae trinitatis, accepit
benedictionem a Willelmo de sanctae Mariae ecclesia Londoni-
ensi episcopo.

Composition Iste assignavit conventui redditum centum et quinquaginta
convent (of. librarum xi solidorum ix denariorum ad eorum coquinam susti- to
'Domesd.' nendam in maneriis et redditibus assisis, prout patet in quadam
charta inde confecta ; ea conditione quod si ex debitis, placitis,
vel aliis casibus fortuitis, conventus impeditus fuerit quominus
praedicta maneria et redditus pacificc possideat, et praedictas
possessiones warantizare non poterunt praedictus abbas et sue- 15
cessores sui, tune praedicto conventui antiquam praestationem
octo solidorum per singulos dies dicto conventui restituent, in-
fractores et diminutores excommunicationis vinculo innodante.
Controversy Praefuit autem huic loco praedictus Willelmus viii annis.

London °1222 m cujus anno ultimo, ut habetur in libro qui vocatur Flores 20
(from Flare* Historiarum, sedata est controversia mota inter Eustachium

Hiit. ii 174 f.). . , . . . . ,, ,.

episcopum Londomensem et capitulurn sancti rauli ex parte
una et Willelmum tune abbatem et conventum Westmonasterii
ex altera, per Stephanum Cantuariensem archiepiscopum,
Petrum Wyntoniae, Ricardum Sarum episcopos, et Thomam 23
de Mertona et Ricardum de Dunstaple priores, in quos ambae
partes tanquam arbitros et pacis ordinatores consenserunt ;
Cf. p. 61. qui monasterium Westmonasterii ab omnimoda subjectione et
jurisdictione episcopi Londoniensis penitus exemptum decla-
raverunt ; et ordinaverunt quod ecclesia de Stanes cum pertinen- 30
tiis in usus proprios ecclesiae Westmonasteriensis convertatur,
ct manerium de Sunnebury in proprietates episcopi Londoniae
et ecclesia ejusdem manerii cedat in usus proprios ecclesiae
sancti Pauli in perpetuum. et ecclesiam sanctae Margaretae
cum tota parochia, cum omnibus capellis in parochia aliquando 35
contentis, cum decimis et omnibus pertinentiis, cum clericis et
laicis in ea habitantibus, ab omni praelatione et jurisdictione
episcopi Londoniensis et ofncialium ejus et ecclesiae Londoni-

9 om. et quinquaginta W Sp. 10 xi] x W.

102

Flete's History of Westminster

1 20 Apr. 1222.
iried in

soutli cloister.

ensis libera et exempta et penitus in perpetuum absoluta, et
Roinanae ecclesiae sine omni exemptione iiullo mediante sub-
jecta, sententialiter declaraverunt. adjeceruntque quod bene-
dictiones abbatum, dedicationes ecclesiarum et capellarum infra
limites dictae parochiae constructarum vel in posterum con- 5
struendarutn, consecrationes altarium, ordinationes monachorum
et clericorum secularium, confirmationes puerorum, oleum et
chrisma, et si qua sunt similia sacramenta, ubicumque et a
quocumque voluerint episcopo absque contradictione omnimoda
Londoniensis ecclesiae in perpetuum recipient, haec ibidem. 10

Obiit autem xii kalendas Maii anno domini millesimo ccxxii0
et rcgni regis Henrici tertii sexto ; sepultusque est in australi
parte claustri, et jacet ad caput abbatis Gervasii in tumba
marmorea cum imagine ipsius supercomposita, pontificalibus
indumentis adornata, ut patet ibidem, cujus tale est epi- 15
taphium :

Ortus ab Humeto Willelmus huic venerando
praefuit iste loco, nunc tumulatus humo.

Cujus anniveraarii tenor sequitur in hunc modum : Omnibus
Christi fidelibus praesens scriptum inspecturis Willelmus dei 20
gratia abbas Westmonasterii salutem in domino, noverit
universitas vestra nos unanimi voluntate et consensu conventus
nostri assignasse redditum xl solidorum, }>rovenientem de
manerio de Hampstede, ad incrementum coquinae conventus,
si mul cum maneriis et omnibus redditibus contentis in charta 25
quam super assignatione ejusdem coquinae praedicto conventui
assignavimus. praeterea xl solidos quos contra Ivonem de
Dene in curia domini regis dirationavimus, simul cum omnibus
decimis de Perschore, quas de monachis de Malvernia per com-
positionem auctoritate judicum a domino papa delegatorum 3°
inter nos factam habuimus, infirmario qui pro tempore fuerit ad
faciendum honorabile anniversarium nostrum, tarn in refectione
conventus quam centum pauperum, concedimus et praesenti
scripto confirmamus. et quia ob honorem et reverentiam beati
regis Edmundi volumus festum translationis ejusdem in capis 35
cum debita devotione solemniter venerari, redditum xx soli-
dorum, provenientem de terra Roberti Bassett in villa de

His anni-
versary (cf.
'Domesd.'
f. 124 fc).

F. of Transl.
of K.Edmund.

1 in perpetuum] Sp. d; om. W. 13 sub lapide marmoreo Sp.

15 adornata] + et sculpta Sp. 24 Hamstede d. 28 den W.; den d;

denariis Sp. 29 persore d.

William Humez, Richard Berking 103

Suttone, ad refeetionem conventus nostri praedicto festo assig-
namus. et ut praedictae assignationes et concessiones nostrae
firmitatis robur obtineant, ipsas sigilli nostri munimine duximtis
roborandas.

Richard De Ricardo Berkyng abbate. ^

Berkinc

Ricardus de Berkyng, mortuo Willelmo supradicto, de priore

Westmonasterii electus est in abbatem ejusdem loci ; et xvi"
Blessed by bp kalendas Octobris a domino Petro de Rupibus Wintoniae
18 Sen" mlf' episcopo in ecclesia Westmonasterii primus benedictionem

Cf. Flares accepit. iste piae recordatioms pater et vir prudens. compe- 10

H/KMilTG, ....

and 314. tenter htteratus et maturis rnonbus decoratus ; qm sua

strenuitate redditus domus suae ad incrementum circiter ccc
marcarum annuarum prudenter ampliavit, et multarurn liber-
tatnm munimentis roboravit ; nulli tamen vicinorum suoruin
molestus fait aut onerosus. haec in Flores Historiarum. 15

Tantamque deus ei eontulit gratiam, ut regi Henrico iii"

cunctisque regni proceribus per omnia complaceret : ita tamen

quod ejusdem regis consiliarius fuerat special is ac baro scaccarii

Treasurer of principalis, deinde Angliae thesaurarius ; quo in tempore acqui-

sivit magnam chartam de libertatibus a rege praedicto ; aliam 10
quoque de finibus hominum suoruin ; chartam quoque de octo
damis percipiendis ad festum sancti Petri quod dicitur Ad vincula,
snmptibus dicti regis capiendis et deferendis apud Westmon-
asterium festivitate praedicta. impetravit etiam a papa Honorio
solemnem benedictionem super populum, ac etiam ab eodem 2=,
papa indulgentiam de prima tonsura suis clericis conferenda.
He improves Idem impetravit chartam ab eodem (,sc. regi) de quodam
Cf. ' Domesd.' assarto, quod continet plusquam unam carucatam terrae in
f. 2946. manerio suo de Istelepe, extra boscum suum qui vocatur Cauda

Aliciae, in comitatu Oxoniae. idem acquisivit ecclesiam de 30
Ocham sumptibus suis et cum manerio de Thorpe in usus
proprios ecclesiae Westmonasteriensis ; et super hoc obtinuit
chartam domini Hugonis episcopi et capituli Lincolniae. idem
acquisivit sumptibus suis et sumptibus conventus ecclesiam de
Aswell in usus proprios sententialiter adjudicatam ecclesiae 35
Westmonasteriensi, per dominum Robertum Grosseteste epis-

11 maturis] Sp. ; naturis W; multis Fl. 13 multorum W Sp.

24 Honorio] + tercio Sp. 27, 30 Mem] Item Sp. {et sic infra). '28 assarto]
d ; eflarto vel essarto W ; essarto Sp. 30 Aliciae] Sp. ; Alie' W ; Aliz d.

31 et] sic W Sp. 33 episcopi] secuudi Sp. 35 Aschwell Sp.

104 Flete's History of Westminster

copum Lincolniae eidem confirmatam. idem acquisivit ecclesiam
de Patricheseye in usua proprios sumptibus suis contra P. de
Rupibus episcopum Wintoniae. idem acquisivit et emit castrum
de Morton Folet et medietatem totius mancrii, et medietatem
inanerii de Langedon cum capitali domo de Langedon, et $
medietatem forestae quae spectat ad manerium de Morton, de
Philippo filio Agnetis sororis Roberti Folet et de Avicia Folet
sorore praedicti Roberti ; quia post mortem Reginaldi Folet
filii Roberti Folet, qui obiit sine herede, de se pervenit hereditas
dicti Reginaldi ad iv sorores Roberti patris sui ; scilicet Agnetem 10
Folet, Aviciam, Amphelisarn et Akynarn : unde idem abbas
partcm Philippi provenientem per Agnetem et partem Aviciae
emit, sicut dictum est, et chartas eorum super hoc obtinuit.
medietaa etiam manerii de Chadeleghe, quae spectare debuit ad
praedictum Philippum et Aviciam, reverti deberet ad abbatem 15
post mortem Margaretae, quae fuit uxor Reginaldi Pholett
senioris, quae manerium de Chadeleghe tenet in dotem ; unde
chirographum factum est apnd Wygorniam inter abbatem
Westmonasterii ex una parte et Willelmum de Salso Marisco,
filium praedictae Amphelisae tertiae sororis Roberti Folett, et 20
inter Ricardum de Muchegros, qui per Akynam quartam sororem
Roberti Folet ingressum habuit in partem suam de praedictis
maneriis. idem acquisivit assartum quod continet duas caruca-
tas terrae in manerio de Morton, in loco qui dicitur Sarperegge,
de bosco suo proprio. idem acquisivit ecclesiam de Strengesham 25
cum redditu septem solidorum et tota sequela sua in perpetuum.
idem acquisivit viginti quattuor solidatas quieti redditus in
Pendok cum duobus tenentibus, qui inde debent respondere
sacristae Westmonasterii. idem aedificavit villam novae Morton
in Hennemers in comitatu Gloucestriae, et assignavit redditum 30
dictae villae ad anniversarium suum faciendum de assensu
conventus, salvis aliis proventibus dictae villae abbatibus qui
pro tempore fuerint. idem emit xii acras prati in Todeham de
Radulpho le Poer, et chartam ipsius super hoc obtinuit. idem
acquisivit in Whethampstede unam carucatam terrae contra 35
Robertum de Caville et aliam carucatam contra Godefridum le
Chamberlenge, et xx acras terrae et unam marcatam redditus
contra Galfridum Noel, idem acquisivit tria molendina et octo

8 sororis W Sp. 19 Sallo W Sp. 20 filium] + filie Sp. 27 solidos Sp.
30 henmersche Sp. 34 de poher Sp. 35 Whathamstede Sp.

Richard BerTcing

105

Tapestries in
the choir.
(Cf. p. 24.)

Prayers for

departed

brethren.

Feast of
Belies, etc.

solidatas redditus contra Ricardum de Bynham in Perschore,
scilicet unum fullatorium et duo ad bladuin. idem acquisivit
insulam extra Eye de Laurentio filio Willelmi le Petit cum
molendino, et chartam ipsius obtinuit, simul cum charta
Willelmi de Herlaue de warantizatione, qnia insula ilia fuit 5
de feodo suo et solebat inde recipere singulis armis sex marcas,
sed nil modo reddit. idem augmentavit redditum manerii de
Pireford per quaedam essarta ibidem facta de 1 solidis et amplius
ultra veterem firmam. idem liberavit abbatiam a praestatione
decem librarum, quas vicecomes Essexiae et Hertford solebat 10
percipere de abbate singulis annis pro visa franci plegii et pro
secta hominum suorum in praedictis cornitatibus : do qua prae-
statione et secta omnes homines sui sunt (iiiieti.

Duas etiam cortinas sive dorsalia chori de historia domini
salvatoris et beati regis Edwardi sumptibus propriis et expensis 15
fieri procuravit, ac eidem ecclesiae dedit et reliquit. multa
quoque alia bona fecit praedicto monasterio, quae non sunt
scripta in libro hoc, et toto tern pore vitae suae ecclesiam prae-
dictam strenuissime rexit. constituit (juoquo anno octavo sui
regiminis in pleno capitulo ex consensu totius conventus, quod 20
quilibet frater apud Westmonasterium habitum suscipiens
monachalem, et in eodem habitu usque ad finem vitae per-
severans, ubicurnque diem clauserit extremum, habeat corrodium
suum annuale in refectorio in ordine suo ad stallum suum in
omnibus plene recipiendum, et ab eleemosinario qui pro tempore 25
fuerit pro f'ratre defuncto fideliter conferendum sacerdoti idoneo
et honesto, qui pro fratre defuncto per totum annum orationes
facial speciales, divina cum vigiliis et commendatione sub
religione sacramenti diebus singulis celebrando. recipiet etiam
eleemosinarius a camerario qui pro tempore fuerit omnia quae 30
ad vesturam et calcituram fratris defuncti pertinebant,sine aliqua
diminucione, dicto capellano pro anima fratris defuncti fideliter
eroganda, et sub interminatione anathematis in usus alios nulla-
tenus transferenda ; quod si aliter fiat, sciat se illarum rerum
distributor excommunicationis vinculo innodari. ordinavit etiam 35
ut festi vitas reliquiarum hujus ecclesiae cum majori veneratione
quam consuevit, sicut nativitas beatae Mariae et aliae festivitates
secundae dignitatis, solemniter in perpetuum celebretur. ordi-

10 Herefordie Sp.
W (per homoeotel.).

24 in 3°] cum Sp. 31 om. pertinebant... defuncti

106 Flete's History of Westminster

natum est autem per ipsum abbatem ad instantiam etpetitionem
Henrici iii regis, specialis hujus loci benefactoris, quod tribus die-
bus sequentibus festivitatem translationis beati regis Edwardi fiat
servicium sicut in duplici festo, in pulsatione campanarum et aliis,
et celebrabitur singulis diebus missa in capis. placuit autem 5
praedicto abbati ad instantiam et petitionem conventus sui, ut
per unitatis vinculura membra capiti fortius debeant adhaerere
ad sustentationem suam in pane et cervisia, et ad omnes libera-
tiones in curia Westmonasteriensi de jure faciendas, in maneriis,
redditibus et possessionibus, et in segregatis portionibus eisdem 10
providere, ut in compositione inde facta evidentius apparet,
sigillis praedictcirum abbatis et conventus sigillata anno domini
millfsimo ccxxvto, et regni regis Henrici filii Johannis xmo, et
pracdicti abbatis anno iv'° ; universis et singulis de conventu
Wcstmonasterii grates et gratiarum actiones unanimiter refer- 15
entibus, tanquam patri et pastori. istam compositionem ad
instantiam prioris et conventus Westmonasterii Gregorius papa
ix"s confirmavit, districtius inhibens no praedicta maneria in
nsus alios convertantur.
1 23 Nov. 1246. Obiit autem pater iste xxiii" die Novembris anno domini 30

millesimo ccxlvi'0, et regni regis Henrici tertii xxx°, cum prae-
Buricdinthe fuisset et laudabiliter gubernasset per xxiv annos; sepultusque
Lady chapel. (.mt ante me(}jum altaris in capella beatissimae Mariae virginis
in tumba rnarmorea decenter ornata, qua postmodum tempore
Peter Combe Willelini Colcht-stre abbatis ejusdem loci per fratrem Petrum 25
tomb?*" Coumbe tune sacristam diruta et destructa, in eodem loco sub
piano lapide, ut hodie cernitur, ubi nunc in pace requiescit.
cujus tale est epitaphium :

Ricardus Berkyng prior et post inclitus abbas:

Henrici regis prudens fuit iste minister. 30

hujus erat prima laus Insula rebus opima:

altera laus aeque Thorp, census Ocham decimaeque :

tertia Mortonae Castrum simili ratione ;

et regis quarta de multis commoda charta.

Clementis festo mundo migravit ab isto, 35

M domini C bis XL sextoque sub anno.

cui detur venia per te, pia virgo Maria.

1 autem] enim Sp. 12 sigillatis W Sp. 15 unanimiter] + dioto

abbati Sp. 24 que Sp. 27 lapide] + marmoreo Sp. 29 om.

Hicardus — minister W. 35 f. om. Clementis — anno \V.

Richard Berking 107

His anni- Tenor autem anniversarii praedicti abbatis sequitur in hunc

*Domea&' modum : Omnibus Christi fidelibus praesens scriptum inspecturis
f. 400). Ricardus dei gratia abbas Westmonasterii salutem in domino,

noverit universitas vestra nos de consensu et voluntate prioris
et conventus nostri concessisse ordinasse et assignasse ad anni- j,
versarium nostrum faciendum totum redditum novae villae de
Mortone in Hennemers, quae facta est tempore nostro, et duas
marcas quieti redditus de terra quae fuit Walteri del Fryth,
quam perquisivimus in Hendone: quas sacrista Westmonasterii,
qui pro tempore fuerit, recipiet per manuiii Adae de Basynges et 10
heredum suorum; sal vis homagiis, releviis, cum mercato et hali-
moto, et perquisitionibus de praedicta nova villa de Mortone
provenientibus, quas abbates successores nostri percipient in
perpetuum. praedictum vero anniversarium sic disposuimus
per manum sacristae praedicti faciendum: videlicet quod post i?
vigilias defunctorum quas constituimus solemniter decantandas,
et post officium in crastmo in choro celebratum, centum pauperes
in pane et cervisia cum potagio et uno ferculo carnis sive piscis
pascantur ; et conventus habeat in refectorio vinum et duas
pitancias bonas et competentes. dictum vero anniversarium fiet 20
quamdiu vixerimus pro animabus patris et inatris meae in
crastino sancti Matthei apostoli: persona vero nostra sublata de
medio omnes praedicti redditus ad anniversarium nostrum
revertantur, exceptis xx solidis, quos assignamus ad invenien-
dum cervisiam et imam pitanciam conventui in refectorio in 2;
memorato anniversario patris et inatris meae. nos autem in
pleno capitulo con vent u nostro assentiente excommunicavimus
solemniter omnes illos qui aliquid de praedictis redditibus
subtrahent vel diminuent vel in alios usus convertent. ut
autem praesens ordinatio et assignatio perpetuum robur 30
obtineat firmitatis, praesenti scripto sigillum nostrum una
cum sigillo capituli nostri duximus apponendum, et ipsum
scriptum in thesauraria Westmonasterii decrevimus reservan-
dum, sub testimonio salvatoris nostri crucifixi et beatae Mariae
et omnium sanctorum quorum reliquiae in nostra ecclesia 3$
requiescunt.

A warning to Praedictus autem abbas anno gratiae millesimo ccxxxviii0

the obec"

tiaries.

the obedien- ^ ^^ftga Septembris, scilicet in die sancti Rufi martyris, et

15 om. praedicti d Sp. 21 nostre d. 22 Mathie d.

24 revertentur d. qnas W Sp. 26 nostre d.

108

Flete's History of Westminster

Two green
copes.

A pattern
abbot.

Richard

Crokesley.

From Fluffs
Hist, ii 320 f.
Elected [10]
Dec. 124G, the
day of the
canonization
of abp
Edmund,

xvi° anno sui regiminis, excommunicavit ad instantiam totius
conventus omncs obedientiaries subscriptos: scilicet sacristam,
infirmarium, camerarium, coquinarium, eleemosinarium, celer-
arium, pitanciarium, et procuratores conventus de rebus
exterioribus, qui aliquid subtrahent vel alienabunt vel in $
usus proprios convertent de obedientiis suis vel proventibus
obedicntiarum occasione amotionis suae : hoc salvo quod ea
quae de catallis tompore amotionis suae in obedientiis in-
venientur ipsis ad acquietanda debita sua assignentur, si con-
tingat eos debitis obligari; vel pretium catallorum inventorum 10
ipsis restituantur amovendis, et sic catalla succedentibus
relinquantur.

Quo etiani die praedictus abbas in capitulo coram toto
conventu dedit ecclesiae Westmonasteriensi duas capas virides
brudatas (undo una cum armis antiquis Angliae et nodis 15
intermixes) quas emerat sutnptibus suis propriis ad dei laudem
et ecclesiae cui praesidebat proficuum et honorem. discant igitur
abbates futuri hujns pastoris vestigia sequi, qui dum in hac
mortal! came viveret speculum bonorum operum factus est
inundo, et praecipue huic monasterio, ut patet superius : et 20
ideo cum Christo jam sine fine gaudet in caelis.

De Richardo de Crokesley abbato.

Ricardus de Crokesley successit Ricardo praedicto. de quo
taliter scribitur in libro qui vocatur Flores Historiarum: Eodem
die, quo sanctus Edmundus archiepiscopus Cantuariensis per 25
Innocentium papam quartum canonizatus est, videlicet dominica
proxima ante natale domini, magister Ricardus de Crokesley
apud Westmonasterium, ejusdem ecclesiae archidiaconus, in
abba tern ejusdem loci unanimi consensu totius conventus rite
electus est ; turn quia ipsi officio idoneus ac sufficiens reperie- 30
batur, turn quia domino regi, in cujus manu opus ecclesiae prae-
dictae, immo totius ecclesiae status dependebat, erat familiaris et
acceptus. electus est, inquam, die canonizationis beati Edmundi,
non sine dei nutu, ut piuin arbitror sentiendum, quatenus ambo
una die et amator et amatus honoris susciperent multipliciter 35
incretnentum. unde per idem tempus, dicto rege impetrante,

6 am. suis W. provenientibus Sp. 7 ea] eo W d ; om. hoc — suae

per hoi/weot. Sp. 21 Christo] + ut credimus Sp. 27 proxima] ted

cf. Flor. Hist. n. 315, 319 f., '<jua videlicet cantatnr Gaudete in domino.'
31 praedictae] semirutum Fl. 35 amator] honoris amator W Sp. Fl.

(sed corr. ed. Flor.) 36 dicto] domino Fl.

Richard BerMng, Richard Crokesley 109

ampliata est ejusdem abbatis dignitas, ut videlicet pontificaliter
per omnia missam celebraret. erat enim, dum adhuc idem abbas
archidiaconatus fungeretur officio, dorninus Ricardus memoratus
for whom he beati Edmundi devotus amator et indefessus : quod quidem
by\he north6 electus recolens, non ingratus retributor, quandam capellam 5
door. juxta septentrionale ostium ecclesiae suae ad honorem dicti archi-

episcopi censuit merito dedicandam. hie siquidem cito post
creationem suam, loco prioris sui Petri, viri sancti ac religio-
sissimi (qui propter vitae sanctae suae eminentiam in capella
hospitum, quam dictus rex condidit, meruit honorabilem sepul- 10
turam) dominum Mauricium praecentorem, viruni approbatum,
in honorem prioratus merito subrogavit. haec ibidem.
Controversy Hie autem quinto anno sui regiminis, cum ex occasione

conve'nt6 cujusdam compositionis inter Ricardum Berkyng abbatem

Westmonasterii et conventum loci ejusdem, quamplurimae inter 15
praedictum Ricardum et ejus conventum contentiones exortae
fuissent — mediantibus dominis W. Bathoniensi et Wellensi
episcopo et Johanne Maunsell praeposito Beverlaci, assensu
quoque domini Henrici iii illustris regis Angliae, lis conquievit
amicabiliter inter ipsos in hunc modum : videlicet quod de 20
compositione praefata tres tollantur articuli, qui causam dede-
runt contentioni ; scilicet de obedientiariis per abbatem non
arnovendis, de carnibus monachis invcniendis, et de eorum
maneriis non visitandis; ut patet ex quadam compositione inde
t'acta, tarn sigillis praedictorum abbatis ct conventus signata 25
quam etiam domini regis et praedictorum dominorum signis
roborata.

Iste autem abbas ob reverentiam beatae dei genitricis

Mariae, primo anno suae creationis, ex unanimi voluntate totius

F. of Annun- conventus in pleno capitulo statuit ut annuntiatio beatae 3°

°n' Mariae eodem modo et ordine celebretur in perpetuum quo illius

celebratur nativitas, videlicet in quinque capis. ac etiam ad

and of instantiam domini regis Henrici ordinavit ut festivitas sancti

(CfMpU7lCe Mauricii cum sociis suis in tribus capis de caetero celebraretur,

1. 10.) cum processione post tertiam in capis. ecclesiam etiam de 35

Feryng Londoniensis dioceseos praedictus Ricardus abbas appro-

priavit pro anniversario clarae memoriae regis Henrici tertti et

3 archidiaconus W. 4 et] ao Fl. 7 om. siquidem Sp.

8 om. Petri W. 10 dictus] dominus Fl.

110 Flete's History of Westminster

Cf. ' Domesd.' consortis ejusdem, ut patet in bulla Innocentii ivu in magna
chartuaria, folio 274°. unde ex ordinatione praedicti abbatis tarn
F. of in vigilia quam etiam in die anniversarii praedicti regis, videlicet

c' nterbu"d °' 'n ^esto sancti Edmuridi archiepiscopi, servietur abbati et con-
ventui cum duobus pitanciis ac etiam cum siminellis, et quilibet 5
monachus ipso die habebit imam lagenam vini, cum aliis
oneribus tanti regi exsequiis congruis et condignis.

Property Acquisivit etiam praedictus abbas a rege praedicto, quod

durinnVent prior et conventus haberent liberam administrationem de bonis
vacancy. suis separatis tempore vacationis, ut in charta sequenti: 10

Cf. 'Domesd.' Henricus clei gratia, etc. et infra : Cum bona abbatis
Westmonasterii ct ejusdem loci prioris et conventus discreta
sint abinvicem et separata, volentes indemnitati et tranquillitati
eonindem prioris et conventus providere, concedimus eispronobis
et heredibus nostris, quod quotienscumque abbatiam praedictam 15
vacare contigerit per cessionem vel decessum abbaturn suorum,
habeant ipsi prior et conventus liberam administrationem de
bonis suis separatis; salvu nobis et heredibus nostris tempore
vacationis praedictae custodia de bonis ad praedictos abbates
pertinentibus. in cujus rei testimonium has litteras nostras •zo
praedictis priori et conventui fieri fecimus patentee, teste me
ipso apud sanctum Edmundum vi die Septembris anno regni
nostri xxxvi1".
tl7 Jnlyl2;W. Obiit auteni xvii" die niensis Julii apud Wyntoniam, in

parliamento ten to ibidem, anno domini millesimo cclviii0, 25

regni vero Henrici iii xlii", cum praefuisset eidem ecclesiae

Buried in xii annis ; sepultusque erat apud We.stmonasterium in capella

sn3dti°und of sancti Edmundi archiepiscopi, quam ipse construxerat, ut

Canterbury, praedicitur, in tumba decenter et honorifice praeparata. succe-

wluch was , ....

afterwards clente tamen post obitum cjus alicjuanto tempore, turn propter 30

pulled down, aedificationem domus quae prope galileam sacristriae quae

celarium dicebatur, turn propter novum opus navis ecclesiae

postea inchoandum, praefata capella sancti Edmundi exinde

fuit dejecta et ablata, sepulcrumque ipsius cum corpore, ut

Removed to fertur, totaliter amotuin, et in capella sancti Nicholai sub parvo 35

chapel of , , . , ,.

St Nicholas, piano lapide marmoreo ante medium altans est repositum.

cujus corpus postmoduin tempore regis Henrici sexti a fratribus

ejusdem monasterii et aliis quamplurimis visum est, integra-

16 velj et W. 22 die] kaL W.

Richard Crokeslei/ 111

liter pontificalibus indutum, in lapide magno et concavo positum.
cujus tale est epitaphium :

Jam Wyntonapolis de Crokesleye Ricardo
mortis amara dedit, ct locus iste capit.

His anni- Ad ejus anniversarium, sub forma quae sequitur solemniter 5

^Domesd?' ' celebrandum singulis annis, assignavit manerium de Hampstede
f. 1186). et de Stoke cum aliis redditibus : videlicet ut in vigilia et in
anniversarii die praedicti solemnis fiat pulsatio campanarum,
ut moris est, ad quam assignavit xiii solidos iv denarios
annuatim. ipso quoque die ante niissam fiat erogatio mille 10
pauperibus, et per sex dies continues sequentes quolibet die
quingentis, cuilibet pauperi unum denarium : ad quod assig-
navit xvi libras xiii solidos iv denarios. eodem quoque die a
conventu in capis missa celebrabitur, ct in refectorio eisdem
servietur cum pane, vino, duabus pitanciis et uno entremes de 15
coquina; pro qua assignavit vii libras, et dimidiam marcain
inter servientes abbatiae dividendam. ordinavit etiam quod
quatuor monachi singulis diebus in perpetuum pro aniina ipsius
celebrent ad quatuor altaria ; scilicet ad altare beatae Mariae
virginis unus missam celebrabit de sancta Maria, alius ad 10
altare sanctae trinitatis de spiritu sancto, tertius ad altare bcati
regis Edwardi de ipso sancto, quartus ad altare beati Edmundi
confessoris specialiter pro anima ipsius; ita quod in qualibet
hujusmodi missarum specialis fiat oratio et tnemoria : ad quorum
sustentationem assignavit xx libras. ordinavit etiam ut omni 25
die pro perpetuo, si infra monasterium sepultus fuerit, quod
circa tumbam illius sint iv cerei, duin missa pro ejus aniina
celebratur, continue ardentes. et si extra monasterium se-
pultus fuerit, tune ex iv cereis praedictis sint duo ad altare
sanctae trinitatis, alii duo ad altare beati Edmundi confessoris, 30
dum missae celebrantur pro eo ardentes ; ita quod in die
anniversarii sui vel circa tumbam ipsain vel ante altaria, ut
praedicitur, iv cerei praedicti per totum diem ardeant; pro
quibus assignavit Ix solidos. similiter etiam ordinavit unam
lampadem continue ardentem in capella de Totehill ante crucem, 35
et unum cereum continue ardentem ante altare beatae Mariae
Magdalenae dum missa ibidem celebratur ; et pro hoc assig-
navit unam marcam. et per manus infirmarii qui pro tempore

35 Tothulle d.

112

Flete's History of Westminster

but soon

reasonable

fuerit omnia praedicta sunt implenda; assignans eidern mane-
rium de Hampstede et manerium de Stokes cum suis pertinentiis,
totum rcdditum de socna de Moun, et alios redditus, etc. ;
excommunicans omnes illos, una cum omnibus presbyteris dicti
monasterii in unum congregatis, qui fraudulenter et injuste de 5
hac ordinatione aliquid subtraxerint et in alios usus permuta-
verint; sigillis domini regis, praedicti abbatis, et conventus huic
ordinationi appositis; data in capitulo die Veneris proxima
post feistum sanctae Barnabae apostoli anno domini millesimo
cclvi10. I0

Confirmed by Acquisivit etiani confinnationem dicti anniversarii ab
the pope {cf. Alexandra papa iv" in haec verba: Alexander episcopus ser-

' Domesd.

f. 120); vus sorvorum dei dilecto fiho Ricardo, capellano nostro, abbati

Westmonasterii, etc. et infra: Volentes ut hujus tua dispositio
perpetuis temporibus inviolabiliter observetur, id auctoritate 15
apostolica confinnamus.

Sed tandem post obitum abbatis praedicti infra decem
:llmo*. impetrata inodificatione super eodem anniversario a papa
Clemente iv", j)er ordinatioiiem abbatis de Waltham et aliorum
in hac parte judicum delegatorum, ad moderatam formam re- 10
dactum ust ; videlicet pro anniversario praedicto decem marcae
in perpctuuni assignentur, prout in littera abbatis de Certeseya
auctoritate domini Clementis papae iv plenius continetur, quae

Cf. 'Domesd.' sic incipit : Viris veiu-rabilibus et religiosis, domino R. dei gratia

abbati Westmonasteriensi, etc. et infra: Nos igitur quod ab 25
eodem abbate de Waltham et a vobis factum est in hac
parte ratum habentes, vos et singulos vestrum, qui sententiam
hujusmodi forsitan incurrcrunt, auctoritate nobis in hac parte
commissa absolvimus. et super irregularitate, si quam vos
immiscendo divinis sententia praedicta ligati incurristis, vobis 30
cum auctoritate hujusmodi dispensamus, vobis in remissionem
peccatorum et nomine paenitentiae injungentes ut praedictum
decem marcarum redditum in usus anniversarii praedicti de
caetero fideliter dispensetis, etc.

Praedictus autem rex anno regni sui xlii° <mandavit> per 35
litteras suas Adae Ayston custodi abbatiae Westmonasteriensis,
quod curn bona prioris et conventus Westmonasterii penitus
separata sint a portione abbatis ejusdem loci, de bonis et por-
tionibus ad ipsos priorem et conventum spectantibus in nullo se
14 bias d. 30 iu miscendo W. legati W.

Philip Lewesham, Richard Ware 113

Philip
Lewesbam,
elected Aug.
(1258).

t!259[?].

Richard
Ware

brings borne
workmen
from Rome :

who made
the great
pavement,

A.D. 1268.

intromitteret, sed ipsos de eisdem libere disponere permitteret,
sicut prius facere consueverunt. sub data apud Westmonasterium
xxiv° die Julii.

De Philippe Levesham abbate.

Philippus Levesham, prior Westmonasterii, post mortem 5
praedicti Ricardi abbatis mense Augusti in abbatem illius
loci fratrum communi assensu electus est ; transfretansque
postmodum ad curiam Romanam pro confirmatione sua ob-
tinenda, ibidem diem clausit extremum anno domini millesimo
cclix0, et regni regis Henrici tertii xliii0. et sic vacavit abbatia 10
Westmonasterii a xvii° die mensis Julii, quo die praedictus
Ricardus de Crokesleye obiit, ut supra, usque ad confirmationem
Ricardi de Ware, videlicet per duos annos et amplius.

De Ricardo de Ware abbate Westmonasterii.

Richardus de Ware post mortem praedicti Philippi electus 15
est in abbatem Westmonasterii per viam compromissi ; transfre-
tansque ad curiam Romanam confirmationem suam quam citius
impetravit, et sic a papa inde recessit. repatriando tamen
adduxit mercatores et operarios, ducentes secum lapides illos
porphyriticos, jaspides, et marmora de Thaso, quos sumptibus 30
suis propriis emerat ibidem, ex quibus ipsi operarii coram
magno altari Westmonasterii mirandi operis fecerunt pavirnen-
tum: in cujus latere boreali dicto abbati sub opere praedicto
decentissimam composuerunt ipso praecipiente sepulturam.

Versus in praedicto pavirnento circulariter scripti : i<

Si lector posita prudenter cuncta revolvat,

hie finem primi mobilis inveniet.
sepes trima ; canes et equos hominesque subaddas,
cervos et corvos, aquilas, immania cetae,
mundum : quodque sequens preeuntis triplicat annos. 30

Sphericus architypum globus hie monstrat macrocosmum.

Christi milleno bis centeno duodeno
cum sexageno, subductis quatuor, anno,
tertius Henricus rex, urbs, Odoricus et abbas

hos compegere porphyreos lapides. 35

28 trima] trina W Sp. (but cf. MS Arund. 30 in Heralds' College, cited
by Lethaby Westm. Abbey and the King's Craftsmen, p. 311). super-

addas Sp. 33 anno] uno W. 34 urbis W. 35 lapides] At this point
Sporley adds the following explanations : Intellectus quattuor versuum predict-

K. F. 8

114

Flete's History of Westminster

The Custom-
ary.

Treasurer of
England.

Librum quoque Consuetudinarium, in iv partes divisum, et
ad communem omnium utilitatem permaxitne necessarium, tarn
pro divino officio quam etiam pro diversis hujus monasterii con-
suetudinibus, ex totius conventus assensu fieri mandavit: ac tres
partes ejusdem in uno volumine in custodia praecentoris et 5
succentoris remanere decrevit, quartam autem partem ordinis
sub custodibus reponi ordinavit. et felicis memoriae frater
Willclmus Haseley in hoc opere praecipue laborans ad finem
debitum perduxit.

Iste (juidem vir sapiens et discretus factus est regis et regni 10
thesaurarius, et similiter specialis ejusdem regis consiliarius. qui
ecclesiam suam de sexcentis marcis exoneravit, in quibus obli-
gata fuerat diversis rnercatoribus pro negotiis praedicti Philippi
abbatis West monasterii electi exsequendis in curia Romana,

orum. Christ! milleno etc.: anno dornini millesimo ducentesirno sexagesimo
octavo, rex: Henricus tertius. urbs: lioma. Odoricus : sc. caementarius.
abbas : sc. Eicardus de Ware, compegere : sc. composuerunt. hos lapides
porphyriticos : id est, diversi colons in pavimento supradicto.

Intellectus illius versus in medio dicti pavimenti per circuitum unius lapidis
rotundi, qui sic incipit : Sphericus etc. sphericus globus : sive lapis iste
rotundus habens in KB colores quattuor elementorum hujus mundi, videlicet
ignis aeris aquae et terrae. monstrat : i.e. declarat in se. macrocosmum : i.e.
majorem nwndum. archetypum : i.e. figurativum'principalem. microcosmus
enim dicitur minor mundus, sc. homo ; macrocosmue dicitur major mundus,
iste vitlelicet in quo nos habitamus.

Intellectus autem quinque versuum in quadrangulis talis est. Si lector
posita etc. : sic nota quod primum mobile dicitur proprie mundus iste, cujus
aetatem sive finem scriptor ex quadam imaginatione sua per incrementum
numeri triplicati dicit aestimandum, sic : Sepes trina : i.e. trium annorum.
sepes : hoc est sepes semel facta perdurabit ad tres annos. canis perdurabit ad
tres sepes, i.e. ad ix annos. equus perdurabit ad tres canes, i.e. per xxvii annos.
homo perdurabit ad tres equos, i.e. per Ixxxi annos. cervus perdurabit ad tres
homines, i.e. per ccxliii annos. corvus perdurabit ad tres cervos, i.e. per dccxxix
fuinos. aquila perdurabit ad tres corvos, i.e. per iim clxxxvii annos. cete grande
perdurabit ad tres aquilas, i.e. per vim dlxi annos. mundus perdurabit ad tria
cete grandia, i.e. per xix"1 dclxxxiii annos. et ita ab origine mundi usque ad
finem ejusdem secundum imaginationem istius scriptoris eruut in toto praedicti
anni.

Scriptura versuum in literis lapideis et deauratis per circuitum feretri sancti
Edwardi seorsum talis est :

Anno milleno domini cum septuageno

et bis centeno cum completo quasi deno,

hoc opus est factum quod Petrus duxit in actum,

Romanus civis. homo, causam noscere si vis,

rex fuit Henricus, sancti presentis amicus.

8 om. in hoc opere praecipue laborans Sp. 9 perduxit] + sub anno domini

millesimo cclxvi<° et regni regis Henrici tertii anno [...] Sp. (but cf. Customary
p. vi). 11 om. et W.

Richard Ware

115

Visitation of
the Hospital
of St James.

Cf. Statutum
Octoboni,
' Domesd.'
f. 28.

Cf. Muni ni.
Bk 12, f. 90.

t8 Deo. 1283.

Buried before
the high altar,
to the north.

His anni-
versary.
Cf. ' Domesd.
f. 617 b.

ante suam confirmationem ab hac luce migrantis. praedictus
autem abbas Ricardus plenam jurisdictionem in hospital! sancti
Jacobi prope Westmonasterium habuit ; qui ibidem misit tres
fratres dicti monasterii ad visitandum praedictum hospitalem
tarn in capite quam in mernbris, et corrigendum quae ibidem 5
invenerint corrigenda, anno domini millesimo cclxxvii0, nonis
Februarii, et ejusdem anno [...]. hujus autem abbatis tempore,
videlicet anno nono, venit in Angliam Octobonus legatus, sancti
Adriani diaconus cardinalis. qui multa apud Westmonasterium
pro ejusdem loci reformatione ibidem instituit, ut supra folio i0
[...]: qui videlicet cardinalis una cum praedicto abbate statuerunt
et praeceperunt firmiter teneri in hospitali praedicto statuta ab
ipsis ordinata, sub poena suspensionsis ab ingressu ecclesiae et
subtractionis alimentorum suorum ; quae sic incipiunt: Cum
omnis sancta congregatio requirit ordinem, etc., ut supra folio 15
[...]. praeterea tempore Ricardi Berkynge abbatis West-
monasterii aedificata est domus sive hospitalis sancti Jacobi
praedicti: ibidem ex assensu regis Henrici tertii et ejusdem
regis consilii ordinatae erant per praedictum abbatem West-
monasterii quaedam constitutiones, a fratribus et puellis ejusdem 20
hospitalis firmiter observandae, ut patet supra folio [...]. deindc
successor praedicti abbatis, Ricardus Crokesley, plenam jurisdic-
tionem habuit in praedicto hospitali absque ulla reclamatione
vel impedimento alicujus personae.

Obiit autem abbas praedictus viii" die Decembris anno 15
domini millesimo cclxxxiii0, et regni regis Edwardi primi
post conquestum xii°, cum praefuisset dicto monasterio xxiii
annis et amplius : sepultusque est ante magnum altare in piano
pavimento porphyritico ex parte boreali, juxta tumbam domini
Odomari de Valencia comitis de Pembroke, cujus tale est 30
epitaphium :

Abbas Richardus de Wara qui requiescit
hie portat lapides quos hue portavit ab urbe.

Charta anniversarii praedicti abbatis :

Anno gratiae millesimo cclxxi0, die beati Thomae martyris, 35
Ricardus de Wara permissione divina abbas Westmonasterii de

10 at supra folio] prout in quodam statute ejuedem legati inseritur Sp.
15 out. ut supra folio Sp. 21 cm. supra folio Sp. 25 viii0] secundo Sp.

30 Valens W.

8—2

116 Flete's History of Westminster

assensu et voluntate totius conventus sui statuit et ordinavit in
pleno capitulo, quod terra de Kelveden, quae fuit quondam
domini Willelnri de Bonquor, quam idem abbas de manibus
Hervei de Becham redemerat, portion! celario conventus
assignatae addatur: et quod de dicta terra et xii marcis de 5
Combe post mortem abbatis praedicti ejus anniversarium, prout
moris est pro aliis abbatibus Westmonasterii, singulis annis
solemniter celebretur. in quorum testimonium huic scripto
apposuerunt sua sigilla, in nitentes in contrarium excom-
municationis sententia promulgata. acta in pleno capitulo die 10
et anno supradictis.

Temporal ia autem abbatiae post mortem dicti Ricardi nuper
abbatis dominus rex commisit Malcolmo de Harley, ita quod re-
sponderet domino regi de exitibus. et vacavit abbatia ab octavo
die Decembris anno regni regis Edwardi primi xii°, quo die ipse 15
abbas obiit, usque in vicesimum diem Junii proxime sequentern,
antequam liberaret temporalia praedicta fratri Waltero de
Wenlok, in abbatem ejusdem loci electo et consecrato ; ut
plenius patet praedicti in compoto Malcolmi de exitibus tem-
poralium abbatiae praedictae, videlicet in rotulo magno de anno 10
xii° regis Edwardi primi, rotulo compotorum.
Walter De Waltero de Wenlok abbate.

elected'si Dec Walterus Wenlok post mortem praedicti Ricardi in vigilia
(1283). circumcisionis domini per viam compromissi in abbatem West-

He too was monasterii electus est. hie autem venerabilis pater similiter 15
regis thesaurarius erat. qui perquisivit de Willelmo Deurford
milite maneria de Deurhurste et Hardewike in comitatu
Gloucestriae, cum hamelettis de Waleton, Apperley, Whitfeld,
Trynleye, Cors et Haurigge, et quartam partem hundredi de
Durherste: quae quidem maneria et hameletta ipse Willelmus 30
et antecessores ipsius tenuerunt de ecclesia Westmonasterii ad
feodi firmam, reddendo per annum abbati Westmonasterii xxiv
libras annui redditus, a tempore Gervasii abbatis, ut supra
Cf. p. 89, capitulo [...]. ac etiam perquisivit in villa Westmonasterii in

vico regio certos domos in nundinis Westmonasterii de Stephano 35
Cornhulle, quae modo sunt in manibus sacristae, et valent ultra
reprisam communibus annis Ixvi solidos viii denarios et ultra.

4 porcioni celerio d ; porcionem celario celerarii W ; celario celerarii Sp.
7 in Westm d. 10 provulgata d Sp. 13 Malcolyno W. 19 eompo W ;
composicione Sp. Malcolini W.

Richard Ware, Walter Wenlock 117

ac etiam assignavit portion! conventus boscum de Bradhegge in
manerio de Greneford, qui fuit ab antique de portione abbatis.
Gifts of plate. Iste autem abbas assignavit conventui post mortem ejns
vasa argentea ; scilicet discos, salsaria et pecias argenteas pon-

Two serjeant- deris 1 librarum et amplius. praeterea magister Willelmus 5
cies redeemed. , ,,, , . . , ...

de Wendone remisit pro se, heredibus et executoribus suis

totum jus et clameum quod habuit vel aliquo modo habere
potuit in duabus serjanciis cum omnibus suis pertinentiis ; vide-
licet in serjancia vestibuli et in serjancia pincernariae West-
monasterii, cum corrodiis, stipendiis et aliis commoditatibus 10
eisdem pertinentibus, praedicto abbati et successoribus suis in
perpetuum. pro hac autem relaxatione et quieta clamatione
praedictus abbas et conventus ejusdem loci concesserunt eidem
Willelmo, quod nomina ipsius Willelmi et Johannis Giffard in
singulis missalibus suae ecclesiae ad ipsorum perpetuam me- 15
moriam indelibiliter conscribantur, ipsorum animabus ac etiam
animabus Roberti de Wendone et Luciae uxoris suae plenam
fraternitatem et sororitatem ecclesiae suae concedentes. ac
etiam quod nomen praedicti magistri Willelmi in martilogio
Cf. 'Domesd.' ipsorum conscribatur, et singulis annis in capitulo in perpetuum •zo

recitetur, ut patet in magna chartuaria foliis 91, 92, 93.
A great fire, Hujus autem abbatis <tempore>, anno videlicet xvii°, iv°

[1298] kalendas Aprilis, accenso igne vehementer in minori aula palatii

destroys the regii, ac flamma tecturam domus attingente ventoque agitata

monastic * ' .

buildings. abbatiae vicmae aedincia devoravit. ob quam causam rex i-,

Edwardus et praedictus abbas et conventus petierunt a papa
Clemente, ut ecclesiae de Kelvedene et Sabrichesworthe Lon-
Cf. Bull of doniensis dioceseos in usus praedictorum abbatis et conventus
(slSa Vl35l) auctoritate apostolica in perpetuum unirentur et incorporentur.
Munim. Bk 3, et dominus papa regis supplicationibus et praedictorum abbatis 30
et conventus inclinatus praedictas ecclesias ecclesiae West-
monasterii in perpetuum univit et incorporavit, ut patet in
bulla Clementis.

Q. Eleanor's Dominus Edwardus rex post conquestum primus anniver-

anmversary. sarium bonae memoriae Alianorae reginae consortis suae certis 35

maneriis abbati praedicto priori et conventui datis et assignatis

ordinavit, cum certis oneribus faciendis et supportandis in die

anniversarii praedicti et aliis anni temporibus, ut plenius patet

2 que W Sp. 19 martilogio] d ; raartilagio Sp. ; martilago W.

118 Flete's History of Westminster

in chartis inde confectis. sed ne prior et conventus vitio pro-
prietatis aliquo modo incurrerent super residue pecuniarum
remanente post distributionem pauperum factam in dicto anni-
versario, tandem, post plurimas contentiones inter ipsos abbatem
priorem et conventum ortas et finitas, praedictus abbas pie et 5
misericorditer cum illis dispensavit, ut in sequenti charta plenius
continetur :

Cf. ' Domesd.' Walterus de Wcnlok permissione divina abbas Westmon-
asterii dilectis sibi in Christo filiis, suppriori et conventui suo
Westmonasterii, salutem in domino, affectioni et voluntati 10
domini Edwardi regis Angliae illustris nuper defuncti conde-
sccndcre et quatenus licite poterimus complere cupientes, re-
siduum distributionis, si quid remanserit post distributionem
pauperum factam in die anniversarii clarae memoriae dominae
Alianorae quondam reginae Angliae, consortis ejusdem doinini 15
regis, ad vestras pitancias seu inter vos dividendum assignamus;
et tenore praesentium consentimus ex gratia nostra speciali
uberius vobis concedentes, quod cum qualitercumque seu quali-
curnque ex causa custos maneriorum ad anniversarium dictae
reginae per praedictuin dominum regem concessorum et assigna- 20
toruin amoveri contigerit, vohunus pro nobis et successoribus
nostris, quod duo fratres nostri conventus per vos electi nobis et
successoribus nostris praesententur ; ex quibus is quern nos seu
successores nostri duxerimus seu duxerint admittendum, eidem
cura maneriorum praedictorum de caetero committatur; ut per 15
haec omnis murmurationis materia et occasio, quae per regulam
beati Benedicti praecipue inhibentur, a nobis de caetero tollantur
et extirpentur. manerii vero de Durherste per nos vobis et suc-
cessoribus vestris concessi, ordinati et assignati, volumus quod
de assensu nostro et successorum nostrorum vestraque unanimi 30
voluntate et electione fideli filio ecclesiae et monacho custodia
committatur, qui vobis ratiocinium de eodem manerio reddat
annuatim ; et quod super compoto ejusdem de proficuo manerii
praedicti ultra concessionem vestram pro salute animae nostrae
temporibus successivis faciendam remanserit annuatim, volumus 35

8 Walterus] Ricardus Sp. (apparently Flete began to copy the similar dispen-
sation of Richard de Kedyngton, which immediately follows in ' Domesday,' and
the subsequent corrections were incompletely made). 9 suppriori] d ; priori
W Sp. (as in R. de K.). 14 om. pauperum W Sp. 15 om. domini W Sp.
16 dividendas W Sp. 2ft om. concessorum et d. 26 materia] causa W.

29 om. ordinati W Sp. 34 ultra] usque W Sp. 35 remansit W.

Walter Wenlock

119

t25 Dec. 1307

Cf. Flor.
Hist, in 140.

Buried south
of the high
altar.

His anni-
versary.

quod ad voluntatem vestrarn de eodem remanenti disponetis,
idem remanens proportionaliter inter vos dividendo seu aliter
assignando. et ne contra vos super proprietatis materia hac
occasione possit causari, pro nobis et successoribus nostris, tain
super remanenti proficui dicti manerii de Durhurst, quam etiam 5
super residue distributionis reginae praedictae, quatenus in
nobis est, vobiscum dispensamus. in cujus rei testimonium
sigillum commune capituli nostri ex unanimi assensu totius
conventus nostri una cum sigillo nostro apponi procuravimus.
data apud Westmonasterium xviii0 die mensis Deceiabris anno 10
domini millesimo cccvii0.

Conventus autem nunquam fuit seisitu.s de praedicto manerio
de Durhurst in vita praedicti abbatis, nee etiam post mortem
ejus; et ideo abbates eidem succedentes maneriurn praedictum
in manibus suis custodiunt, praedicto convcntui nihil inde 15
reddendo.

Postquam autem xxiv annis minus sex diebus feliciter
gubernasset, migravit a saeculo cum Christo victurus in aeter-
num. unde scribitur in libro qui dicitur Flores historiarum :

Altitude caelestis consilii cuncta disponens, risumque ali- 20
quando miscens cum dolore, monachis ecclesiae Westmonasterii
calicetn araaritudinis propinavit, ab hac luce subtrahendo venera-
bilem patrem Walterum de Wenlok ojusdem ecclesiae pium
pastorem, regulae et ordinis sancti Benedicti zelatorem prae-
cipuum, ecclesiae suae et fratribus multorum bonorum acquisi- 25
torem atque largitorem : qui xxva die Decembris, hoc est in
medio secundae missae in nocte natali.s domini, in manerio suo
de Pireforde spiritum reddidit creatori: cujus corpus ad ecclesiam
Westmonasterii delatum juxta magnum altare versus austrum
sibi condignam accepit sepulturam. haec ibidem, anno domini 3°
millesimo cccvii0, et regis Edwardi secundi anno primo. cujus
tale est epitaphium :

Abbas Walterus jacet hie sub marmore tectus :
non fuit austerus, sed mitis famine rectus.

Anniversarium quoque ipsius post mortem ejusdem in capis 35
celebrabitur, ut patet per chartam sequentem:

1 om. vestram W Sp. 2 om. aliter W Sp. 29 delatum] + secundo

die Januarii Fl. 31 primo] + sepultusque est in eoclesia praedicta secus

magnum altare extra hostium australe feretri sanoti Edwardi, ante presbiterium
ibidem, sub piano pavimento et lapide marmoreo decenter ornato Sp.

120 Flete's History of Westminster

Cf. ' Domesd.1 Pateat universis quod nos Walterus permissione divina abbas
Westmonasterii per assensum totius conventus nostri concedimus
et tenore praesentium confirmamus, quod sacrista noster West-
monasterii qui pro tempore fuerit recipiat libras iv sterlingorum
de domibus in nundinis sancti Edwardi pellipariis assignatis : 5
ita tamen quod in crastino sanctae Barbarae virginis cuilibet
monacho professo per manus dicti sacristae singulis annis pro
speciebus emendis duodecim denarii liberentur; et si quid
remanserit de libris quatuor supradictis die superius annotate
pro vino et pitancia cedat in usus conventus. ordinamus insuper 10
per communem assensum, sicut superius est expressum, quod
pro nostro anniversario post mortem nostram in capis annis
singulis celebrando, conventui qui pro tempore fuerit viginti
marcas ad communem utilitatem conventus per manus dicti
sacristae de domibus nostri abbatis pro praedictis nundinis jam 15
erectis vel in posterum erigendis dicto conventui liberentur.
contradictores malevolos et rebelles temporibus successivis nos
et omnes capellani in consignatione praesentium assistentes ex-
communicationis vinculo innodamus. et ut haec ordinatio nostra
robur obtineat perpetuae firmitatis, sigilla nostra authentica et 10
communia praesentibus sunt appensa. datum in capitulo nostro
Westmonasterii die sancti Thomae apostoli, anno domini mille-
simo cclxxxviii".

Et vacavit abbatia praedicta per mortem dicti abbatis ibidem
per duos annos integros et xvi septimanas, videlicet a die natalis 15
domini anno regni regis Edwardi filii regis Edwardi primo, quo
die ipse abbas obiit, ut patet per breve regis cujus data est xxx°
die Decembris anno praedicto, usque festum sancti Michaelis
proxime sequens, videlicet anno secundo incipiente ; et ab eodem
festo sancti Michaelis anno secundo usque idem festum proxime 30
sequens, videlicet anno tertio incipiente, et ab eodem festo sancti
Michaelis anno tertio incipiente usque xxvtum diem Aprilis
proxime sequentem; antequam liberaret temporalia praedicta
fratri Richardo de Kedyngton in abbatem ejusdem loci electo et
confirmato per breve regis patens, ut patet in compoto Johannis 35
Foxeley custodis temporalium abbatiae praedictae in manu regis
existentium, ut patet in magno rotulo de anno iii° praedicti regis
Edwardi filii regis Edwardi, rotulo compotorum.

16 vel] et W. 18 captti d ; capituli W.

Walter Wenlock, Richard Kedyngton 121

Richard De Richardo Kedyngtone abbate.

Ricardus Kedyngton, alias dictus Sudbury, abbas successit

elected 26 Jan. praefato Waltero defuncto; qui per viam compromissi in crastino
Cf. Flares conversionis sancti Pauli de monacho in abbatem Westmonasterii
Hut. m 140. electus est, qui in omnibus actibus suis palam acquisivit ct 5
exhibuit suo praedecessori laudis titulum et honoris, hie autem
dispensavit cum priore et conventu super residuo distributions
pecuniae maneriorum reginae Alianorae, et sub qua forma
custos praedictorum maneriorum de caetero ordinaretur, ut hie
sequitur: 10

Cf. ' Domesd.' Richardus de Kedyngton permissione divina abbas West-
monasterii dilectis filiis priori et conventui suo Westmonasterii
salutem in domino sempiternam. affectioni et voluntati domini
Edwardi regis Angliae illusti-is nuper defuncti condescendere
cupientes, ac benignam dispensationem bonae memoriae Walteri 15
de Wenlok praedecessoris nostri quam erga filios suos gessit
imitare volentes, residuum distributionis, si quid remanserit
post distributionem pauperum factam in die anniversarii clarae
memoriae dominae Alianorae quondam reginae Angliae consortis
ejusdem regis, ad vestras pitancias sen inter vos dividendum 20
assignamus gratiose, ac etiam tenore praesentium consentimus
ex gratia nostra speciali uberius vobis concedentes, quod cum
qualitercumque seu qualicumque ex causa custos maneriorum
ad anniversarium dictae reginae per praedictum dominum
regem assignatorum amoveri contigerit, volumus pro nobis et *5
successoribus nostris quod duo fratres nostri conventus per vos
electi nobis et successoribus nostris praesententur; de quibus
ille quern nos seu successores nostri duxerimus seu duxerint
admittendum, eidem cura maneriorum praedictorum de caetero
committatur ; ut per haec omnis murmurationis materia et 30
occasio, quae per regulam beati Benedicti praecipue inhibentur,
a nobis omnino tollantur et extirpentur. et ne contra vos super
proprietatis materia hac occasione in posterum possit causari
pro nobis et successoribus nostris super residuo distributionis
praedictae, ex plenitudine potestatis nobis commissae vobiscum 35
misericorditer dispensamus. in cujus testimonium sigillum
commune capituli nostri ex unanimi assensu totius conventus

11 Kidington d. 12 monasterii Westm W. 20 om. vestras W.

dividendas W. 28 quern] qui tarn W. seu] quam W. 29 adraittemus W.
30 om. materia W.

122

Flete's History of Westminster

+9 Apr. 1315

Buried near
the Paschal
candle.

No anni-
versary is
recorded.

William
Curtlyngton,
•24 Apr. 1315.

Rebuilds
manor-house
at Islip,

(Cf.'Domesd.'
ff. 456, 476.)

nostri una cum sigillo nostro praesentibus fecimus apponi.
datum apud Westmonasterium sexto die Decembris anno domini
millesimo cccxi0.

Obiit autem pater iste nono die Aprilis anno domini millesimo
cccxv0, et regni regis Edwardi secundi octavo, cum praefuisset 5
eidem loco et strenue gubernasset vii annis x septimanis et iii
diebus. sepultusque est ante magnum altare in inferiori pavi-
mento, ubi cereus paschalis solet stare, ex parte videlicet dicti
pavimenti australi, sub lapide raarmoreo piano cum imagine
ipsius pontificaliter induto in metallo aereo honeste exarata 10
cum tali epitaphio :

Hie jacet Bicardus de Sudbury, quondam abbas hujus
loci: cujus animae propitietur deus. amen, paternoster, ave
Maria.

Ad cujus anniversarium nihil omnino legimus assignatum. 15
temporalia autem abbatiae Westmonasteriensis post mortem
istius abbatis dominus rex commisit Willelmo Merre, ita quod
responderet domino regi de exitibus. et duravit ista vacatio a
nono die Aprilis anno viii°, quo die ipse abbas obiit, usque in
xxvii diem Januarii anno x°, scilicet per unum annum et tria 20
quarteria anni et xxi dies ; antequam liberaret temporalia
abbatiae praedictae Willelmo Curlyngton in abbatem West-
monasterii electo et confirmato, ut plenius patet in cornpoto
dicti Willelmi Merre de exitibus temporalium dictae abbatiae,
in inagno rotulo dc anno x° regis Edwardi filii regis Edwardi, 25
rotulo cornpotorum.

De Willelmo Curtlyngton abbate.

Willelmus Curlyngton per viam spiritus sancti electus est in
abbatem Westmonasterii xxiv° die mensis Aprilis post mortem
praedicti Richardi. hie autem pater manerium de Yslepe in 30
comitatu Oxoniae a fundamentis de novo construxit, valde
sumptuose, ut ibidem cernitur, in loco in quo jam existit ; quia
ante tempora sua manerium praedictum in alio loco juxta
ecclesiam parochialem : in quo loco sanctus rex Edwardus
natus erat, ut habetur in telligrapho ipsius regis, qui sic 35
incipit: In nomine sanctae et individuae trinitatis, patris et
filii et spiritus sancti, ego Edwardus etc. et infra fere circa
finem : Postremo ego ipse pro spe retributionis aeternae. et
infra : Posui in dotalicium et in perpetuam hereditatem. et
22 Curtlyngton Sp. 28 de Curtlyngton Sp.

William Curtlyngton 123

paulo post: In primis Yslepe villam, in qua natus fui, cum
omnibus sibi pertinentibus.

and at Ac etiam aedificavit praedictus abbas Willelmus manerium

suum de Suttone in comitatu Gloucestriae. idemque dedit
unum missale bonum magno altari Westmonasterii. hie autem 5
pater plenam jurisdictionem in hospitali sancti Jacobi habuit ;
qui in visitations sua in code in hospitali tenta v° kalendas
Martii anno domini millesimo cccxxii0 plura ibidem statuit, et
alia multa beneficia fecit ad illius loci commodum et honorem
ac religionis incrementum, ut supra folio [...]. 10

til Sep. Obiit autem xi° die Septembris anno domini millesimo

(1333) . .

cccxxx0 primo, et regni regis Edwaidi tertii post conquestum
Buried before septimo, curn praefuisset ibidem annis xvi et amplius ; sepul-
a]tarem ' tusque est in australi parte ecclesiae ante altare sancti Benedict!,

juxta tumulum domini Johannis Shordich militis, versus vesti- 15

bulum divertendo, sub piano lapide mannoreo tanti patris honor!

congruo. cujus tale est epitaphium :

Haec est abbatis Willelmi tumba, sciatis :

quern mors amovit, et Curlyngtonia fovit.

in mortis portu se Christi corpore pavit : 10

sic expiravit mundus confessus ab ortu.

Of. 'Domesd.' Cujus anniversarium sequitur sub hac forma:
liand) **** Omnibus sanctae matris ecclesiae filiis, ad quos litterae
praesentes pervenerint, frater Willelmus de Curlyngtone per-
missione divina abbas Westmonasterii salutem in domino 25
sempiternam. noveritis nos ad petitionem et requisitionem
unanimem dilectorum filiorum nostrorum prioris et conventus
monasterii nostri praedicti remisisse, relaxasse et pro nobis et
successoribus nostris in perpetuum quietum clamasse dilectis
filiis nostris priori et conventui praedictis, ac portioni eorundem, 30
unum adventum et hospicium annuum per duos dies duraturum,
quod nos et praedecessores nostri percipere solebamus in mane-
rio de Hendone infra primum diem anni et ultimum, prout in
quodam fine inter Gilbertum le Rous, quondam dominum de
Hendone, et praedecessores nostros inde levato plenius con- 35

1 Gihtslepe d. 3 praed. abbas W.] a fundamentis Sp. 4 idemque]

item Sp. 10 om. supra folio Sp. 15 militis] + sub lampade ibidem Sp.

16 tanti — congruo] cum imagine ipsius pontificaliter iuduti in metallo aereo
exarata Sp. 19 Curtlintonia Sp. 24 Curtlington d.

124 Flete's History of Westminster

tinetur ; et pro quo quidem hospitio sive adventu, ut praedicitur,
nos ac praedecessores nostri decem marcas sterlingorum de
praedicto Gilberto le Rons et heredibus suis annuatim in
manerio de Hendon percipere solebamus: ita quod nos nee
successores nostri abbates Westmonasterii in adventu seu hos- 5
pitio seu decern marcis pro eisdein, ut praedicitur, in manerio
de Hendone praedicto quicquid de caetero exigere seu vindicate
poteritnus in futurum : salvis nobis et successoribus nostris aliis
servitiis ab eodem manerio de Hendone nobis debitis, tarn de
falcatoribus ut plaustris qnam de meremio pro una logia singulis 10
annis ad prata Westmonasterii et wallas inveniendo, prout in
eodem fine, ut praemittitur, plenius continetur. et pro hac
remissione, relaxatione et quieta clamantia, ut praemissum est,
praedicti prior et conventus ex eorum unanimi assensu et con-
sensu pro se et successoribus suis favorabiliter nobis concesserunt 15
quod post decessum nostrum anniversarium nostrum singulis
annis, cum accident, in dicto monasterio nostro ab eisdem
solemniter et cum pulsatione magnarum campanarum in per-
petuum celebretur in forma subscripta : videlicet quod die
anniversarii praedicti viginti quinque solidi sterlingorum, seu 20
panes ad valorem tantae summae, trescentis pauperibus dis-
tribuantur ; et eodem die pro vino et pitanciis in conventu
centum solidi f'ratribus assignentur. et pro duobus cereis
ardentibus circa tumbam in vigilia et in die anniversarii nostri
tres solidi et quatuor denarii sacristae Westmonasterii, et tres 25
solidi illi fratri, qui pitancias providebit, ac duo solidi servien-
tibus ecclesiae pro pulsatione campanarum assignentur et in
perpetuum persolvantur, per manus ballivi qui pro tempore
fuerit, de proventibus manerii de Hampstede, ad summam
decem marcarum praedictarum. et pro recompensatione hospitii 30
antedicti ad quae omnia et singula praemissa in perpetuum
singulis annis post obitnm nostrum, pro salute animae nostrae
et pro animabus omnium ndelium defunctorum, complenda et
perficienda, dicti prior et conventus se et successores suos, et
manerium suum de Hampstede cum pertinentiis praedictum, 35
coercion! et jurisdiction! abbatis Westmonasterii qui pro tempore
fuerit gratanter submiserunt per praesens scriptum, ad per-
petuam rei memoriam sigillo nostro una cum sigillo communi

1 quo quidem] quodam W. 4 Hendon] + predioto d. 6 seu] vel d.

10 mearemio W. 15 finabiliter d. 24 tumbam] + eius W. 34 om. ee W.

Thomas
Henley.
Elected
Sep. (1333).

Jurisdiction
over Hosp. of
St James
(cf. John
Redyng, in
Cleopatr.
A. xvi f. 151).

William Curtlyngton, Thomas Henley 125

capituli nostri consignatum, in testimonium praemissorum.
actum et datum in capitulo Westmonasterii in festo aposto-
lorum Simonis et Judae anno gratiae millesimo cccxxiv0.

In originali de anno septimo regis Edwardi tertii, rotulo xv°
Middlesexiae, idem rex per litteras suas patentes datas xii° die 5
Septembris, anno regni sui vii°, pro quodam fine c librarum
commisit priori et coriventui abbatiae Westmonasterii custodiam
omnium temporalium ad abbatem Westmonasterii spectantium,
quae in manu domini regis occasione mortis nuper abbatis loci
praedicti existunt, habendam etc. in originali de anno octavo 10
regis Edwardi iii, rotulo xxi° Middlesexiae, idem rex per breve
suuru datum xxix0 die Junii, directum priori et conventui
Westmonasterii, custodibus temporalium abbatiae Westmon-
asterii vacantis et in manu regis existentis, mandavit quod
Thomae de Henle monacho praedictae ecclesiae, in abbatem 15
nuper electo et per Johannern archiepiscopum Cantuariensem
auctoritate apostolica rite et canonice praefecto, omnia temporalia
praedicta cum pertinentiis liberarent. et sic duravit ista vacatio
ab xi° die Septembris anno vii° regis Edwardi iii usque ad xxix
diem Junii proximo sequentem, videlicet per tria quarteria, ?o
ii septimanas et iv dies.

De Thoma Henle abbate.

Thomas Henle post mortem Willclini supradicti eodem anno
mense Septembri in abbatem Westmonasterii electus cst.

Hujus autem tempore thesaurarius Angliae Willelmus de 15
Cusauncia, spiritu nequam ductus, jurisdictionem in hospitali
sancti Jacobi, de parochia sanctae Margaretae prope Westmon-
asterium, vindicabat ; ea de causa, quia abbates dicti loci
thesaurarii regis olim tempore officii sui plenam jurisdictionem
in eadem exercuerunt. abbas autem contra thesaurarium prae- 30
dictum breve impetravit, et habens secum patriam fidelissimam
placitavit ; qui dixerunt per sacramentum suum quod abbates
Westmonasterii habuerunt et habent omnimodam jurisdictionem
in praedicto hospitali, et ibidem fratres et sorores visitaverunt,
eis pro suis delictis penitentiam injungendo, etc. ; et quod nulli 35
alii praeterquam praedicti praedecessores vel eorum commissarii
de aliquibus rebus ad dictum hospitalem spectantibus, de his quae

3 xxiv°] vicesimo octavo d (sed vicesimo quarto Lib. Nig. f. 103).
6 Decembria Sp. 11 idem] item W. 13 abbatie temper. W.

35 jungendo W.

126 Flete's History of Westminster

cedere possunt in visitatione tali, in aliquo se intromiserunt ; et
hoc fecerunt virtute apostolicarum litterarum, videlicet Clemen-
Cf. Lib. Nig. tis tertii, etc. ; ut patet in quadam inquisitione capta coram
Afwm'nUJk 12, Willelmo Scott, Rogero Hillary et aliis, in praesentia praedicti
ff. 89-94. thesaurarii, anno regni regis Edwardi tertii xvi°, die Mercurii 5
proximo post festum nativitatis sancti Johannis baptistae. de
hac autem inquisitione pracdictus thesaurarius non sufficienter,
ut credebat, instructus perduravit in sua malitia, et ecclesiam
Westmonasterii ea de causa injuriose vexabat; et abbas eidem
resistebat semper placitando usque ad finem vitae. et post 10
ejus mortem pendebat placitum usque ad, etc.

He gives a Dedit autem praedictua abbas unum baculum pastoralem,

' continentctn in curvitate salutationem beatae Mariae virginis,

cum uno angelo ex utraque parte existente.
He presides Hie autem in capitulo generali Northamptoniae celebrate i«

at the first . , ,. . . . .,

general primus praesideiis eligitur, sub constitutionals papae Benedicti

orde^lSSS4116 X"' iv° idlls J"lii; vi(lelicet in vigilia sancti Barnabae apostoli,
anno domini millesimo cccxxxviii0. die autem crastino capitulo
congregato executores locum congruum et securum ubi reponi
et conservari posset libellus ipsarum constitutionum perpetuis 20
temporibus, juxta tenorem mandati apostolici in bulla executoria

The book of ctimprehensi, de consensu capituli eligentes, considerata con-

their decrees •, , , ,TT

deposited at gruitatc et secuntatc abbatiae Westmonastenensis, abbati
Westminster, ejusdcm loci, qui et praesidens f'uerat, assignarunt eundem

libellum in sua domo futuris temporibus conservanda. idem 25
autem ortlinavit ut festum beati Benedicti in quinque capis de
eaetero cclebraretur.

(1344)°'' °biit autem xxix" dii; Illensis Octobris, anno domini mille-

simo cccxlii", et regni regis Edwardi iii post conquestum xviii0,
UiTpaldmf CUln l)raefuisset ibidem x finnis et amplius ; sepultusque est in 30
candle. inferiori pavimento ante magnum altare, ubi cereus paschalis

solet stare, ex parte videlicet dicti pavimenti boreali. cujus tale
est epitaphium :

Hie abbas Thomas Henlc jacet, aspicito, mas.
Petre, pater Romae, rnemor esto sui, rogo, Thomae. 35

fratres jure regens, sacram vitam, acio, degens:
verax sermone fuit et plenus ratione,
auxilians vere genti quam vidit egere.
13 circuitu Sp. 14 consistente Sp. 19 om. ubi W.

34 om. Hie— mas W. 37 om. verax— ratione Sp.

Thomas Henley 127

quos sanctos scivit monachos, hos semper adivit;

atque sibi tales monachos fecit speciales.

rex et magnates laudant ejus bonitates.

nunc jacet orbatus Thomas sub marmore tectus.

sit, precor, electus et cum sanctis sociatus. 5

Octobris fato decessit mense grabato,

anno milleno ter centeno, scio pleno

corde, quadragesimo quarto, sepelitur in inio.

Hisanni- Iste autem relaxavit conventui vi panes, iv lagenas cervisiac

cf^Etomesd.' et *x fercula coquinae, ac xxx tignos ; atque confirmavit anni- 10
f. 676 (later versarium praedecessoris sui Willelmi Curlyngton, ut patet in
sequentibus :

Universis pateat per praesentes, quod nos frater Thomas
permissione divina abbas monasterii Westmonasterii Londoni-
ensis dioceseos, ad Romanam ecclesiam nullo medio pertinentis, i =
attendentes affectionem benivolam dilectorum filiorum prioris
et conventus nostri Westmonasterii praedicti, quam erga nos
et praedecessores nostros habuerunt et habent indefessam ;
volentesque communem sustentationem dictorum confratrum
nostrorum, quantum in nobis est, pro modulo nostrae parvitatis 10
ampliare ; eosdem confratres nostros de subscripts per praesen-
tes duximus exonerare : videlicet de vi panibus conventualibus,
tribus lagenis cervisiae conventualis, novem ferculis, quos et
quae, quotiens apud Westmonasterium vel apud le Neyte moram
trahere contingeret, cotidie de celario et coquina conventus -25
Westmonasterii percipere solebamus ; et dc xxx tignis dc
quercu, quos solebamus annuatim percipere dc bosco conventus
nostri in Hendone. insuper concedimus et per praesentes
ratificamus et confirmamus ordinationem anniversarii Willelmi
de Curlyngton praedecessoris nostri de x marcis, quas annuatim 30
de manerio conventus nostri de Hendone percipere solebat. in
cujus rei testimonium, ut haec nostra donatio, concessio, ratifica-
tio et confirmatio perpetuae firmitatis robur obtineat, sigillum
nostrum una cum sigillo communi conventus nostri praedicti
praesentibus duximus apponendum. data in capitulo nostro 35
apud Westmonasterium, sexto die mensis Octobris, anno domini
millesimo cccxxxiii0.

In originali de anno xviii0 regis Edwardi iii, rotulo xv° ss.

11 W. de Curtl. Sp. 20 nostrae parvitatis] nostro permittatis W.

24 om. quotiens W. le] la d. 30 de Curtl. d. 32 om. ut W.

128

Flete's History of Westminster

Simon
Bircheston.

Elected
10 Nov.
(1344).

1 13 Mav 134(1

The great
Pestilence.

His anni-
versary.
Cf. 'Domesd.
f. 67 (later
hand).

Middlesexiae, idem rex per litteras suas patentes datas xxix°
die mensis Octobris, anno regni sui xviii0, commisit custodiam
temporalium ad abbatem Westmonasterii spectantium, quae in
manu dicti regis occasione <mortis> ultimi abbatis ibidem exis-
tunt, dilecto clerico suo Willelmo Kelleseye, habendam, etc. quas 5
litteras idem rex postmodum revocavit, ac commisit custodiam
temporalium praedictorum dilecto sibi Rogero Basset, ut patet
in original! de anno xix° regis praedicti, rotulo xvii°, habendam,
etc., ita quod de exitibus inde provenientibus Philippae reginae
Angliae consortis ojusdem regis carissimae, cui omnia exitus 10
et proficua de temporalibus praedictis provenientia concessit,
respondeat, etc. item in original! de anno xix° regis praedicti,
rotulo xvii" ss. Middlesexiae, idem rex per breve suum datum
xxiii" die Martii praecepit Johanni de Coggeshale eschaetori suo
in comitatu Middlesexiae, quod Symoni de Brichestone, monacho 15
ecclesiae praedictae, et in abbatem ibidem electo, et per sedem
apostolicam confirmato, omnia temporalia praedicta liberaret ;
quae sibi de gratia nostra restitui petiit. et duravit ista
vacatio a xxix" die Octobris usque ad xxiii diem Martii,
videlicet per xx septimanas et vi dies. 20

De Symone Byrchestone abbate.

Symon de Byrchestone successit praefato Thomae defuncto
eodem anno mensis Novembris, videlicet in vigilia sancti
Martini episcopi, in abbatem Westmonasterii electus et in
eodem monasterio installatus. quarto anno sui regiminis apud 25
Hampstede juxta Hendone in comitatu Middlesexiae diem
clausit extremum, xv" die mensis Maii, in magna pestilentia
anno domini millesimo cccxlix", et regni regis Edwardi iii post
conquestum xxiii0. in qua pestilentia obierunt praedictus abbas
et xxvi monachi ejusdem loci. 30

Anniversarium autem ejus, in festo sancti Martini episcopi
, in hiemc, modo celebretur sub forma qua sequitur :

Omnibus Christi fidelibus, ad quorum notitiam praesentes
litterae pervenerint, frater Symon permissione divina abbas
Westmonasterii salutem in domino sempiternam. ecclesiae cui 35
favente domino praesidemus impendiis et profectibus in quan-
tam subministrat potentiam insistentes, ac ejusdem fabricam,
quam plurimum sumptuose inchoatam, minus sufficienter ad

3 nm. spectautium W. 15 Bircheston Sp. monacho — 22 Byrchestone]
om. Sp. per Iwmotot. 38 quamquam W.

Thomas Henley, Simon Bircheston 129

congruum sustentationis gubernaculum dotatam vehementer
condolentes ; dedimus, concessimus, et his praesentibus re-
misimus et confirmamus ecclesiae nostrae antedictae, priori et
conventui ejusdem, nundinas sancti regis Edwardi, pii patroni
nostri ; ac etiam assignavimus atque voto unanimi et assensu 5
capituli nostri ordinavimus, quod totum emolumentum de
eisdem annuatim proveniens, quamquam ad nos et portionem
nostram solito pertinuit, cedat amodo in usum et utilitatem
For the operis claustralis et locutorii : quibus plenarie peractis, cedat

the cloister, deinde totale ejusdem proficuum in sustentationem, usum et 10
gubernaculum operis novae fabricae nostrae ecclesiae incmo-
ratae: conditione tamen tali, quod singulis annis, postquam ab
hac luce migraverimus, dicantur diebus anniversarii nostri in
perpetuum pro anima nostra Placebo et Dirige cum nota in
conventu, cum solomni pulsatione campanarum ; et distri- '5
buantur, per inanus sacristae qui pro tempore fuerit, cuilibct
de conventu ii solidos argenti ; ita tamen quod conventus nume-
rum fratrum sexagenarium non excedat : et ministretur eidem
conventui pitancia in refectorio et alibi in monasterio de pane,
vino et piscibus, aut aliis cibariis illi diei convenientibus, ad 20
valorem xx solidorum ; et ccc pauperibus cuilibet unus denarius
erogetur, vel ad unius denarii valorem ; et servientibus ecclesiae
pro labore pulsationis eorundem doncntur duo solidi, eoriun
cuilibet vi denarii : successoribus meis abbatibus et aliis per-
sonis quibuscumque sub interminatione ultionis divinae in- i?
hibentes, ne huic piae concession! donationis derogare aut in
magno vel in minimo contrarie praesumant ; sed illibatam i-t
inconcussam eandem sustineant pacifice aeternaliter permanent
in cujus rci testimonium sigillum nostrum una cum sigillo
communi conventus capituli nostri praesentibus litteris per 3°
modura indenturae confectis alternating sunt appensa. datum
in capitulo nostro apud Westmonasterium xvi° die mensis
Octobris, anno domini millesimo cccxlvii".

Buried in the Sepultusque est in claustro, ante introitum locutorii domus
the'dormUOT1 capitularis, juxta ostium dormitorii, sub lapide marmoreo. 35
door. cujus tale est epitaphium :

De Brechestona Simon venerabilis abbas
praeminet ex merito nomine perpetuo.

5 om. etW. 24 cuilibet] + scilicet d. 37 Berchestona Sp.

R. F. 9

130 Flete's History of Westminster

jam precibus fratrum fultus cum patribus almis

felix iste pater floreat ante deum.

Custodiam autem temporalium abbatiae praedictae dominus
rex commisit priori et conventui Westmonasterii, ut patet in
originali de anno xxiii0 regis Edwardi iii. sic habetur, titulo 5
Middlesexiae, ac etiam in reportorio : Prior et conventus habent
custodiam omnium temporalium abbatiae Westmonasterii jam
vacantis et in manu regis existentis, una cum exitibus, quae
ad regem deberent pertinere/pro toto tempore vacationis absque
aliquo inde reddendo : xv° die Maii, rotulo xxxvi0, Gloucestriae. 10
idem dominus rex praecepit Symoni Basset, eschaetori suo in
comitatu Gloucestriae, per breve regis datum xvi° die Septembris
eidem directum, quod omnia temporalia abbatiae Westmonasterii
pertinentia Simoni Langham nunc abbati ejusdem abbatiae
restitueret : in originali de anno xxiii0 regis Edwardi iii, rotulo 15
xxxviii". et duravit ista vacatio a xv° die Maii usque ad xvi1"
diem Septembris proxime sequentem, videlicet per xvii septi-
inanas et quinque dies, hanc vacationem dominus rex contulit
fratri Nicholas Lytlyngton rnonacho Westmonasterii.

Simon ^e Symone Langham abbate. 20

Langham, Svmon Lan gharri post mortem Symonis praedicti de priore

sleeted 27 May ,„ J .. , , J. . ,

(1349). Westmonasterii electus est in abbatem ejusdem monastern,

xxvii" die mensis Maii, per viarn compromissionis. dum igitur
pater iste venerabilis praesidebat, quanta dilectione conventum
tractaverit, quantum ad commune fratrum commodum stremms 25
insudaverit, quantiique industria quorumdam insolentias, abu-
siones, singularitates, superfluitates et malitias exstirpaverit,
qualem ordinis disciplinam jam per aliquorum voluntarios usus
vitiatam sagaciter introduxerit, calens adhuc recolit memoria ;
et si sileat lingua, clamant opera et ipsa probant acta ad praesens 30
usitata.

He reforms Denique donmm misericordiae, quae singulari quodammodo

the Miseri- tempore et singularium pro majori parte personarum serviebat
9 225. affluentiae, ad communem omnium fratrum recreationem statuit
et decrevit per totum annum diebus carnium esse tenendum, 35
exceptis diebus natalitiis et quibusdam aliis ac vigiliis et festis
principalibus quibuscumque.

Idem autem pcrquisivit scriantiam Nicholai de Gawgeria de

19 Litlyngton Sp. 21 Symon] + de Sp. 23 compromissi Sp.

35 fors. tenendam.

Elected bp
of London ;
but conse-
crated bp of
Ely, 20 Mar.
1362: after-
wards abp of
Canterbury,
cardinal,
and legate.

Simon Bircheston, Simon Langham 131

celario, dicto Nicholao jure hereditario pertinente, ad utilitatem
conventus pro Ixxx libris. idem ex bono suo regimine et
industria tempore suo exoneravit suam ecclesiam de debitis
praedecessoris sui ad sumtnam duarum milium et ducen-
tarum marcarum, et de ducentis marcis in quibus conventus 5
erat diversis mercatoribus obligatus de tempore praedecessorum
suorum, Thomae Henle et Simonis Birchestone, pro placito
sancti Jacobi prope Westmonasterium et aliis. idem vero por-
tionem conventus semper fovebat et augebat, nihil a conventu
in xeniis extorquens, sed ea eis integraliter relaxans. sed nihil 10
in participationibus reginae Alianorae seu alio modo ab cis
abstulit, sed semper fatebatur et dicebat portionem conventus
nimis fuisse exilem. dedit autem priori et conventui unuin
gardinum vocatum le Bourgoigne infra clausum abbatiae, antea
ad portionem abbatis pertinens,ut patet in charta indu confecta. 15
item concessit Nicholao Lytlyngton tune priori Westmonasterii,
ut anniversarium ipsius principaliter celebraretur quolibet anno
in festo sancti Nicholai episcopi, ut plenius patebit in capitulo
proximo sequente. idem ordinavit in pleno capitulo anno
domini millesimo ccclii0, quod de cetero ministrentur species et 20
vinum per eleemosinarium ad caritatem in die depositioms beati
regis Edwardi, et quod eodem modo ferctrarius procurabit pro
conventu de oblationibus ejusdem sancti in die translationis
ejusdem. idem ordinavit in pleno capitulo ut festivitas sancti
Dunstani in quinque capis de cetero celebraretur. 25

Idem autem moriasterium praedictum in tatn debita regula
et sub tarn bono gubernaculo stabilivit, quod etsi nihil aliud
boni fecisset, secundum dicta seniorum loci praedicti, ecclesiae
fundatoris merito poterat comparari. denique pater iste anno
xii° sui regiminis in episcopum Londoniensem electus est, et 30
postmodum in episcopum Eliensem consecratus xx° die Martii
anno domini millesimo ccclxii0 ; deinde in archiepiscopum Can-
tuariensem ; postea vero in presbyterum cardinalem tituli sancti
Sixti ; postremo vero in episcopum Penestrinum cardinalem,
ac tune ordinatus legatus a latere mittitur in Angliam ex parte 35
papae. tempore autem quo stetit in officiis thesaurarii et can-
cellarii domini regis Angliae et consilio ejusdem, dictus dominus
rex ampliorem exhibuit indies ecclesiae Westmonasteriensi rever-

8 Westm, omisso prope W. 16 Litlyngton Sp. 19 proximo

capitulo sequente W. 24 item Sp. 28 predicte W. 29 poterit Sp.

9—2

132 Flete's History of Westminster

entiam ct honorem. fuerat enim vir magni consilii et sapientiae
excellentis, tenacis memoriae et eloquentis facundiae ; et idcirco
electus est et assumptus per summos regni proceres et primates
ad consilia regis secreta et regni negotia disponenda.

Gifts to the Dum vero esset in curia Romana cardinalis infra duos annos 5

dedit ad fabricam navis ecclesiae Westmonasteriensis cccc libras
storlingorum, ubi Thomas praedicti Symonis pater sepultus erat:
videlicet quolibct anno ccc marcas. item dedit ecclesiae prae-
dictae libros multos ad valorem dcccxxx librarum xv solidorum

Cf. .i/i/Hiw. x denariorum do florenis, ut patet in inventario ipsius. item ">
dedit vestimenta tnulta et pretiosa valde, inter quae erat unum
pretii c marcarum. quae quidem vestimenta appretiabantur ad
ccecxxxvii libras iii solidos iv denarios de florenis, ut patet
ibidem, item legavit vasa argentea et deaurata, ex quibus
quaedam erant vendita diversis mercatoribus, et quaedam in 15
mari perdita, et quaedam ad monasterium deportata, ad valor-
em mnidcxc librarum vi solidorum viii denariorum de moneta
floronorum. item legavit sigillum suum et capellum suum et
iiiantelluin cum suis appenditiis, ad valorem xxiii librarum.
item legavit eidetn ecclesiae ornnia debita quae ei debebantur et 20
remanebant in manibus debitorum suorum, quae se extendunt
ad summani mmmcmliv librarum xiii solidorum iv denariorum
de florenis.

Grief at his In hujus itaque veiierabilis viri recessu a monasterio, ut de

Martino discipuli condolebant, senes et juvenes flebant omnes- 25
(jue pariter ingemiscentes dicebant, Cur nos, pater, deseris ? aut
cur nos desolates relinquis ? invadent cnim gregem tuum lupi
rapaces. 0 virum dilectum et merito dcligendum, qui in vita
sua abundantius nobis dedit sua, et post mortem se.

t2Uu1.yi37<i. Obiit autem in vigilia sanctae Mariae Magdalenae apud 30

Buried (irst . • • ...... . . _ .

near Avignon; Avimonain, et ibidem in domo Cartusiensi quam ipse lunda-
verat ad tempus sepultus erat. sed postmodum ad ecclesiam
Westmonasterii ejus ossa sunt delata, et ibidem in tumba ex

but after- alabastro decenter ornata honorifice sunt sepulta, in parte

st Benedict's austral! dictae ecclesiae juxta altare sancti Benedicti abbatis. 35

altar. cujus tale est epitaphium :

Simon de Langham, sub petris his tumulatus,
istius ecclesiae monachus fuerat, prior, abbas :

2 excellenter W. 5 om. esset — ad W. 8 legendum oc. 8, 10 idem W.

Simon Langham 133

sede vacante fuit electus Londoniensis

praesul et insignis Ely, sed postea primas

totius regni magnus regisque minister ;

nam thesaurarius et cancellarius ejus,

ac cardinalis in Roma presbyter iste ; 5

postque Penestrinus est factus episcopus, atque

nuntius ex parte papae transmittitur istuc.

orbe dolente pater, quern mine revocare nequimus,

Magdalenae festo, milleno septuageno

et ter centeno sexto Christi ruit anno. 10

hunc deus absolvat de cunctis quae male gessit,

et meritis matris sibi coelica gaudia donet.

His anni- Dum adhuc venerabilis pater iste staret abbas in eodem

monasterio, pro anniversario suo perquisivit in Fvncheley
manerium de Bidek juxta Hendone in comitatu Middlesexiae, 15
et le Frithe in Alferthyng in comitatu Surreyae ; videlicet ad
vesturam et furruram conventus in eodem anniversario fratribus
distribuendam, cuilibet scilicet fratri ii virgatas burneti largi et
unaui pelliciam, vel aliter pro pellicia ii solidos in pecunia
numerata. postquam vero erat cardinalis dedit conventui mille 2°
marcas ad perquirendum xl marcas annui redditus ad incremen-
tum iv monachorum in conventu ; videlicet ad iv cantorias
perpetuas pro ipso et parentibus suis in Westtnonasterio cele-
brandas. cum qua summa pecuniao perquiruritur manerium de
Bekeswell et molendina de Mulsham in comitatu Essexiae, ad 25
valorem xvi librarum annuatim.

Plura alia beneficia huic monasterio in vita sua fecit, quae
non sunt scripta in libro hoc. unde quidam de eo metrice sic
scribit :

Res es de Langham tua Symon sunt data quondam 30

octingentena librarum milia dena.

In originali de anno tricesimo sexto regis Edwardi iii, rotulo
nono, inter cetera sic continentur : Middlesexiae : idem rex per
litteras suas patentes datas xx° die Martii anno regni sui xxxvi0
commisit Nicholao Lytlyngton priori abbatiae Westmonasteri- 3?
ensis et Richardo Merston commonacho ejusdem prioris, Thomae
de Frowyk et Nicholao de Bodewell, custodiam temporalium ad
abbatem Westmonasterii spectantium, jam per translationem

21 xl marcatas Sp. 30 es] fors. aes.

134 Flete's History of Westminster

venerabilis patris Symonis nuper abbatis loci praedicti in epis-
copum Londoniensem vacantium ; ita quod de exitibus inde
provcnientibus regi responderent. item in eodem originali
i-otulo xxvii0 de eodem anno : Middlesexiae : idem rex per
breve suum datum xii° die Decembris praecepit Johanni de 5
Tye tune eschaetori suo comitatuum Surreyae Sussexiae et
Middlesexiae directum, per quod breve idem nuper rex prae-
cepit eidem eschaetori, quod omnia temporalia abbatiae
Westmonasterii pertinentia Nicholao Litlyngton, nuper priori
Westmonasterii, tune in abbatem Westmonasterii electo resti- 10
tueret. et duravit ista vacatio a xx° die mensis Martii, anno
dicti regis xxxvi0, usque ad xii diem Decembris proxime sequen-
tem, videlicet per tria quarteria anni minus sex diebus. hanc
vacationem praedictus rex per litteras suas patentes datas xii°
die Aprilis, anno regni sui xxxvi", dedit praedicto priori et con- 15
ventui absque ali(juo inde regi reddendo : et praedictus prior et
alii pc-tunt exonerari de eompoto dictae vacationis praetextu
concessionis regis praedictae. super quo habita deliberatione
conccssum est, ut praedictus Nicholaus et alii exonerentur et
recedant sine die, ut patet inter recorda communia de termino 20
Michaelis, anno xxxviii0 praedicti regis Edwardi tertii, rotulo
sexto.

Nicholas De Nicholao Lytlyngton abbate.

elected8^"-' Nicholaus Lytlyngton de priore Westmonasterii, post trans-

(1362). lationem Simonis de Langham ad sedem Eliensem, mense *5

Aprili canonice electus est in abbatem ejusdem loci ; qui adhuc
simplex monachus plura bona ecclesiae procuravit. duas vaca-
tiones abbatiae praedictae a rege obtinuit ; tertiam autem ad
instantiam Philippae ad tune reginae Angliae idem rex con-
cessit eidem Nicholao. qui statim post installationem suam 3°
ratificavit et confirmavit anniversaria praedecessorum suorum
abbatum, videlicet Willelmi de Curtlyngton, Thomae de Henle
et Symonis de Byrcheston ; et pro quibusdam proficuis contin-
gentibus, quae dicti tres abbates conventui dederunt, idem
Nicholaus in augmentationem et satisfactionem portionis ab- 35
batum futurorum perquisivit terras et tenementa in villis de
Pyreford, Stanes, Denham et Suttone, quae se extendunt ad
valorem xxv marcarum annuatim ; praeter reversionem manerii

2 OHI. Londoniensem spatio relicto Sp. 4 eodem] scdm W. 16 om.

inde W. 24 Litlyngton Sp. (et temper). 34 item Sp. 37 Pirford Sp.

He rebuilds
the abbot's
bouse and
monastic
offices.

His gifts.

The great
missal.

Plate for the
refectory, Ac.

Simon Langham, Nicholas Litlyngton 135

de Birlyngham in comitatu Wygornensi post obitum domini
Johannis Sapy militis, quod valet per annum ultra reprisas c
solidos : quia praedictus miles tenebat praedictum manerium in
feodi firma de abbate Westmonasteriensi pro xi libris per
annum, tanquam de capitali domino, ut membrum de Perschore. 5
ac etiam omnia maneria sua per magnum ventum diruta infra
triennium meliora prioribus reparavit, possessionibus et redditi-
bus, ut supra dictum est, sagaciter ampliando.

Hujus abbatis tempore et industria aediticata sunt a funda-
mentis de novo tota placea abbatis juxta ecclesiam ; dimidium 10
autem claustri ex partibus occidente et australi ; domus quo-
rumdam officiariorum, ut puta ballivi, infirmarii, sacristae et
celerarii ; magnum malthous cum turri ibidem ; molendinum
aquaticum et le dam cum muris lapideis, cum clausura lapidea
gardini infirmariae. quae omnia de bonis ecclesiae, et maxiine 15
de bonis Symonis de Langham praedecessoris sui. ad mag-
num honorern monasterii praedicti ac inhabitantium ibidem,
honorifice constructa sunt.

Idem dedit ecclesiae Westmonasteriensi unam mitram bonam
de albis parellis, pretii c marcarum ; ac etiam unum baculum 20
pastoralem pretii xv librarum. magnum autem missale dedit
summo altari, ac duos calicos argenteos et deauratos. alios
quoque libros ad divinum officium pertinentes fecit, et dedit
capellae futurorum abbatum et domui infirmorum. ultra haec
omnia reliquit capellae successorum suorum abbatum omnia 25
necessaria praedictae capellae ; videlicet vestimenta ac alia
ornamenta sacerdotalia, calices, thuribulum, acerram, campanam,
pelvim et pyxidem, totas argenteas et deauratas, ad cultuin
divinum ibidem perpetuo permansuras.

Insuper post haec omnia dedit conventui ad usum eorum in 30
domo refectorii serviendum, et non alibi, xlviii discos et duo
chargeria, xxiv salsaria argentea, ponderis civ libras : et ad usutn
eorundem fratrum in domo misericordiae serviendum, et non alibi,
dedit xxiv discos, xii salsaria et duo chargeria, ponderis xl libra-
rum, signata cum istis duabus litteris, scilicet N et L, coronatis. 35
et redditum x marcarum de ecclesia de Okham, pro hospitio
praedecessorum suorum abbatum annuatim percipiendum, re-
laxavit ad praedictorum vasorum reparationem, sustentatio-

14 dam W. 19 Item Sp. 27 acerram] aceciam W.

28 inn. totas Sp.

136

Flete's History of Westminster

Controversy
concerning
St Stephen's
Chapel.

The murder
of Robert
Hawley.

nem ac renovationem faciendam temporibus futuris, quotiens
opus fuerit. et pro praedictis deeem raarcis perquisivit portioni
abbatum futurorum terras et tenementa Rogeri Belett in villa
de Lalham, quae valent per annum ultra reprisas x marcas.
insuper etiam dedit successoribus suis abbatibus xxiv discos, xii 5
salsaria et iv chargeria de argento ponderis Ixiv librarum ; ii
ollas argenteas pro vino, ponderis viii librarum ; unum cyphum
argenteum cum aquareo deaurato prctii c solidorum ; xii platas
argenteas, ponderis x librarum ; ii pelves cum ii aquariis argen-
teis, ponderis x librarum ; et ii parvos pelves argenteos sine 10
lavatorio, ponderis vii librarum : ita quod dicta vasa post de-
cessum dictorum abbatum restituantur thesaurariae ecclesiae
praedictae, et sic reserventur abbatibus futuris in perpetuum,
signata etiam cum litteris praedictis N et L. et pro his vasis
supradictia concessum est eidem domino Nicholao per capitulum, '5
quod post obitum suum singulis diebus, ad gratias conventus
post prandium et cenam in choro terminatas, dicetur ab ebdo-
madario missae, vel vicem ejus agente : Anima Nicholai abbatis,
et animae omnium fidelium defunctorum, per misericordiam dei
requiescant in pace ; et respondebit conventus, Amen, et si 20
praedicta vasa, ut praedicitur, in aliqua parte non fuerint plen-
arie continuata, licebit abbati qui pro tempore fuerit reassumere
praedictas decem marcas de Okham pro camera sua, quousque
etc., non obstante satisfactione facta, ut supra in Lalham, ut
patet per chartam praedicti abbatis, cujus data est apud West- 25
monasterium nono die Maii anno domini millesitno ccclxxviii0 ;
ut patet in nigro papiro.

Hujus etiam abbatis tempore aedificata erat capella regia
infra palatium regium Westmonasterii, infra jurisdictionem
abbatis praedicti; qui viriliter resistens injuriis sibi illatis 30
occasione cujus in curia Romana diutius placitavit: tandem ad
instantiam regis Richardi secundi et aliorum dominorum et
amicorum ex utraque parte intervenientium, ad compositionem,
ordinationem et conventionem realem mutuo consensu ac volun-
tate spontanea amicabiliter devenerunt, ut patet in compositione 35
inde facta.

Idem autem in magno parliamento, tento Gloucestriae anno
secundo regis Richardi secundi, optime se habuit pro defensione

18 vicem eius vel missam Sp. 27 nigro papiro] nigro libro de novo

confecto ad custus Thome Clifford monachi W.

Nicholas Litlyngton 137

privilegiorum ecclesiae Westmonasteriensis et libertate ecclesi-
astica ; videlicet pro morte Roberti Hawle, in choro praedicti
monasterii Westmonasteriensis per suos aemulos nequiter occisi
11 Aug. tempore altae missae, dum evangelium a diacono legeretur, in

die sancti Taurini episcopi mense Augusti, ut patet per versus 5
loco chori ibidem quo peremptus fuerat scriptos, ut sequitur :

M domini C ter septuaginta his dabis octo,
Taurini celebrem plebe colente diem,

hie duodena prius in corpore vulnera gestans,

ense petente caput, Hawle Robertus obit. 10

cujus in interitu libertas, cultus, honestas
planxit militiae immunis ecclesiae.

Idem autem abbas ordinavit ut festum sancti Petri in

cathedra in posterum celebraretur in quinque capis, unanimi

assensu et consensu totius capituli. 15

t29 Nov. Obiit autem in vigilia sancti Andreae apostoli, anno domini

millesimo ccclxxx sexto, et regni regis Richardi secundi anno

[...], cum praefuisset ibidem et strenue gubernasaet per xxv

Buried before annos et arnplius. sepultusque est ante ostium vestibuli et

^of ante medium altaris sancti Blasii episcopi, sub piano lapide 10
marmoreo decenter ornato. cujus tale est epitaphium :

Si liceat laudare virum post fata perenni
acre, tuos sonet alba pios ut versus honores,
facta genus mores pietas prudentia virtus
poscunt urget avent suadet monet incitat, atque 25

os ratione manus aures vaga lumina gressus
subtrahis a vitiis, morum gravitate modestus.
constanter pro jure dei bellans, tua virtus
contulit exemplar aliis pastoribus ingens.
sentiat, alma parens, Lytlyngton nunc Nicholaus 30

morte quod in vita tibi det devotus amavit.
fit fatata dies penultima mense Novembri
C ter et X ter et LM sex hujus necis annis.
His anni- Anniversarium autem ejus celebratur in die sancti Nicholai

episcopi, ut ipse idem ordinavit, dum esset prior loci praedicti, 35
per assensum et voluntatem Symonis de Langham tune abbatis
Westmonasterii ; ut patet per hanc chartam sequentem : Pateat
universis, etc.

7 LXX Sp. 10 Haule Sp. 19 ante ostium— altaris] infra

vestibiilmn ante altare Sp. 23 alba]/ors. abba.

138 Flete's History of Westminster

In magno rotulo de anno decimo regis Richardi secundi in ss.
Item Londoniae, etc. dominus rex Richardus secundus commisit
custodiam omnium temporalium et libertatum cum pertinentiis,
quae fuemnt Nicholai nuper abbatis ejusdem abbatiae defuncti
in manu regis existentium per mortem ejnsdem Nicholai, priori 5
ct conventui Wcstmonasterii ; habendam et tenendam a tern-
pore mortis ejusdem Nicholai, quamdiu dicta tcmporalia et
libcrtates in manu regis contigerit remanere, etc. ; videlicet a
xxix" die Novembris anno praedicto regis decimo, quo die idem
abbas obiit : reddendum, etc. sicut continetur in memorandis 10
ex parte rememoratoris thesaurariae de anno xii° regis hujus,
inter brevia executa pro rege de termino sancti Michaelis, per
breve regis irrotulatum, in memorandis de anno xii° regis hujus
termino Michaelis, rotulo xxxix0, in quo continetur, quod rex
dicto decimo die Septembris anno xi" restituit Willelmo 15
Colchestrc nunc abbati loci praedicti ternporalia praedicta, et
ea sibi mandavit liberari. ot sic patet quod ista vacatio duravit
a vicesimo nono die mensis Novembris usque ad decimum diem
.Septembris proxime sequentem, videlicet per tria quarteria anni
et duas septimanas et amplius, etc. ^o

1 nm. ss. Sp. 10 Cholcester Sp.

APPENDIX

The Dates of the Abbots

Siward

Ordbritht : [c. 785]

Alfwy

Alfgar

Adymer

Alfhod

Alfric

[St Dunstan : c. 948]

St Wulsin : [958—8 Jan. 1005]

Alfwy: [1005—19 Mar. 1025]

Wulnoth: [1025]— 19 Oct. 1049

Edwin: 1049—12 June 1071

Geoffrey: 1071— 1075 (removed)

Vitalis: 1076— 19 June 1085

Gilbert Crispin: 1085 — 6 Dec. 1117

Herbert: Jan. 1121—3 Sep. 1136 (?)

Gervase: 1137 (?)— 1157 (?) (d. 25 Aug. 1160)

Laurence: 1158 (?)—!! Apr. 1173

Walter: July 1175—27 Sept. 1190

William Postard : 9 Oct. 1191—4 May 1200

Ralph Arundel : 30 Nov. 1200—23 Jan. 1214 (d. 12 Aug. 1223)

William Humez : 4 May 1214—20 Apr. 1222

Richard Berking: 18 Sept. 1222—23 Nov. 1246

Richard Crokesley : 16 Dec. 1246—17 July 1258

Philip Lewesham: Aug. 1258— Oct. 1258

Richard Ware: Dec. 1258—8 Dec. 1283

Walter Wenlock : 31 Dec. 1283—25 Dec. 1307

Richard Kedyngton : 26 Jan. 1308—9 Apr. 1315

William Curtlyngton: 24 Apr. 1315—11 Sep. 1333

Thomas Henley: Sept. 1333—29 Oct. 1344

Simon Bircheston: 10 Nov. 1344—15 May 1349

Simon Langham : May 1349—20 March 1362 (d. 22 July 1376)

Nicholas Litlyngton : Apr. 1362—29 Nov. 1386

140 Flete's History of Westminster

Note on the foregoing List.

The dates which Flete assigns for the accessions and deaths of the
abbots are so often demonstrably wrong for the eleventh and twelfth
centuries, that at the risk of making some fresh mistakes I feel bound
to attempt a provisional chronology. Widmore made several corrections ;
but it seems certain that he never saw our great Chartulary, called
' Domesdaie Book ' ; and therefore a good deal of useful material escaped
his laborious scrutiny. It may be premised that Flete knew the month
and day of an abbot's death, for it was recorded in the Customary : it
was the year that was difficult to determine.

For the dates within brackets in the above list I take no responsibility.
They are given or implied in Flete's history. Of those which follow, the
earlier are sometimes uncertain ; but they may be adopted at present as
approximately correct. The limits of uncertainty will be indicated in
the following notes. It is to be hoped that further evidence will be
forthcoming.

Ordbritht is named in the charter of Offa, King of Mercia, 785 ;
and the second Alfwy in the ' telligraphus ' of 1002, ascribed to K.
Etlu-lred (' Domesd.' f. 806).

But our first secure date is the death of Wulnoth in 1049 (so Flete
and Florence of Worcester)1. Edward had been elected king in June
1041, and had been crowned at Winchester on Easter Day, 3 April 1043.
Wulnoth was the last abbot of the old foundation, and the new church
was probably begun soon after his death.

We may assume that Edwin, a monk of the house, succeeded at once.
Flete assigns him ' nineteen years and more ' of rule2. Yet he gives
19 Oct. 1049 as the date of Wulnoth's death, and makes Edwin die
12 June 1068. There are other reasons for challenging this latter date :
for two charters of the Conqueror making grants to Edwin (Aldenham,
D. f. 193 and Islip, I), f. 292)3 are addressed to Remigius bp of Lincoln,
who can hardly have used this style before 1072, if so soon. Moreover
a third (Cleygate, D. f. 489 b) is addressed to Walkelin bp of Winchester,
who was not consecrated till 30 May 10704. Unless we throw over the
whole of this evidence,it is notlikely that Edwin died before 12 June 1071.

1 1049 (1050), in the Anglo-Saxon Chronicle.

2 There are variations of text to be noted : p. 82, 11. 3, 4, 23.

3 D. here signifies the Westminster 'Domesday.'

4 This charter deserves to be quoted, if only as a literary curiosity. Its original does
not appear to exist, and its genuineness will no doubt be questioned. Its concluding

The Dates of the Abbots 141

Geoffrey, our first Norman abbot, probably came in at once. His
name appears as attesting the Canterbury Privilege at Windsor, Pentecost
1072 (Eadmer, Rolls Ser. p. 254). Flete says that he was deposed in
his fourth year (or soon after).

The vacancy may not have been immediately filled. The letter
quoted by Widmore, Hist. p. 180, which the Conqueror wrote to John
abbot of Fecamp, asking him to send Vitalis, abbot of Bernay, a cell of
Fecamp, even against his will to Westminster, suggests that there was
some delay1. According to Flete, indeed, Vitalis must have been ap-
pointed in 1073. But the Winchester Annals give 1076 as the date of
his accession, and the Anglo-Saxon Chronicle 1077 (1076).

In the Durham ' Liber Vitae ' (Domit. A. vii, f. 52) there is a con-
vention between Vitalis arid William of St Calais, who was consecrated
bp of Durham 3 Jan. 1081. Moreover he attests this bishop's Durham
charter in 1082, and the Conqueror's confirmation of it in 1084 (Raine,
Scriptores Tres, pp. v, vi). Can we then accept Flete's date for his
death, 19 June 1082 ? Not if these Durham charters are trustworthy.

Yet we find (D. f. 82) a grant by his successor Gilbert Crispin
to William Baynard, which is dated 1083. Our evidence is therefore
conflicting. If we abandon the Durham charters we can accept Flete's
date, and bring in Gilbert in 1082 or 1083 : but this, as we shall sec,
appears for another reason too early. If, on the other hand, we suppose
that Gilbert's charter, which is written into 'Domesday' by a later hand,
is wrongly copied, we may make Gilbert's rule begin in 1085.

Now a Bee narrative, which relates a miracle connected with the

words are to be compared with the ' post descriptionem totius Angliae ' of the well-known
Westminster charter whicli grants Piriford to abbot Gilbert (Munim. ch. xxiv).

Willelmus rex Auglorum Walkelino episcopo Wintonie, et Wlfwold abbati, et Willelmo
filio Osberni dapifero, et Gaufrido filio comitis Eustachii, et omnibus baronibus et ministris
suis, Francis et Anglis, de Suthregia, sahitem. sciatis me concessisse et dediase deo et
sancto Petro Westmonasterii, et abbati Eadwiuo et fratribus ibidem deo famulantibus,
maneriolum de Cleygate cum omnibus eidem pertinentibus ; id est cum tertia qnercn iu silva
mea de Ditona, et cum tertia acra si uemus defecerit, et cum tertia utilitate ejusdem ville
de Ditona, in bosco et piano, in pasnagio et pastura, in pratis atque piscariis, et in omni-
bus aliis rebus ; liberum et quietum ab omnibus querelis et sciris et hundredis, auxiliis
et occasionibus atque murdris ; et a censu pecunie que geld et Danegeld anglice vocantnr :
ita plene, libere et quiete sicut comes Tostius et Leofruna comitissa pro anima sua illud
predicto sancto dederunt, et sicut rex Edwardus cognatus meus melius et plenius eis con-
cessit et carta sua confirmavit, cum saca et socca, toll et team, et cum latrone, et cum
omnibus aliis rebus et consuetudinibus et legibus que ad me pertinent.
T[este] W. com de moret post descriptionem Anglie.

s No abbot of Westminster attests the decrees of the council held at St Paul's in 1075,
though 21 other abbeys are represented (Wilk. Concil. i 364).

142 Flete's History of Westminster

Crispin family, states that Gilbert Crispin was abbot of Westminster
for thirty-two years. Flete accordingly dates his death 6 Dec. 1114.
This is certainly wrong : for Gilbert made a convention with William de
Bokeland (D. f. 528), which was attested by Bernard bp of St David's,
who was not consecrated till 19 Sept. 1115 ; and his death is placed in
1117 by the Anglo-Saxon Chronicle and the Winchester Annals. If we
accept this date and combine with it the statement of the Bee narrator,
we cannot bring in Gilbert before 1085. This is Widm ore's conclusion,
and until further evidence appears we had better accept it. But we
must bear in mind that Widmore did not know of Gilbert's grant which
bears the date 1083.

After Gilbert's death there was a vacancy for more than three years.
It is perhaps to be accounted for in part by the king's absence in
Normandy. He returned in November 1120, the fatal month of the
loss of the White Ship. Two new bishops were appointed early in
January 1121; and at the same time, according to Eadmer (Hist. Nov.
p. 291, Rolls Ser.), Herbert was made abbot of Westminster. The date
is attested by a grant confirming privileges which he obtained in the
course of 1121 from Peter of Cluny, the papal legate (D. f. 411).

Flete, however, makes Herbert rule from 1114 to 3 Sep. 1140, assign-
ing to him six and twenty years. He is wrong at the end as well as at
the beginning ; and if he has dated his accession too soon, he has dated
his death too late. It is true that a note in the Chetham MS of F lures
Historiarum gives the same date for his death : but it is added in a
xvth century hand, and may not improbably depend on Flete.

Although we cannot fix the date of his successor with certainty, we
know that it must be earlier than 1140. For Gervase received a con-
firmation of privileges from Innocent II (D. f. 1), which bears the
attestations of pope and cardinals and the exact date, 22 April 1139, at
the Lateran. And a grant of the same pope, dated also at the Lateran
on the same day (x kal. Mai.), confirms a grant made by Gervase of
property at Hendon (D. f. 129). So it seems likely that Gervase was
already abbot in 1138, if not sooner1. He was the natural son of king
Stephen, who came to the throne 26 Dec. 11352.

Flete makes Gervase die on 25 Aug. 1160, and supposes him to have

1 It is possible that there was a gap between Herbert and Gervase : for there is a
charter of the Convent as to lands in Eastcheap, which from the names of the witnesses,
and from the clause 'ardeat ci vitas necne,' I incline to date about 1136 (D. f. 5286). There
was a very great fire in London in 1135.

- William of Malmesbury says that no abbot was present at Stephen's coronation
(which he places on 22 Dec.).

The Dates of the Abbots 143

remained as abbot until this date. But he was deposed some years
before, as we shall see presently. We find his name in a charter of
K. Henry II, attested by ' Thomas the chancellor ' at Dover, which
must, it seems, be dated early in January, 1156 (Munim. ch. xliv = D.
f. 62). Later than this we cannot trace him with certainty1.

Laurence according to Flete ruled sixteen years, viz. from 1160 to
11 Apr. 1176.

But his name occurs in the foundation of Aucot priory as a cell
of Great Malvern, anno 1159 (Monast. new ed. in 455). The deposition
of an abbot and a new appointment would probably not take place
while the king was abroad : we should therefore look for a date between
April 1157 and August 1158.

Now there appears to be some ground for thinking that the appoint-
ment of Laurence did not immediately follow upon the deposition of
Gervase. For there is a charter of the ' totus conventus ' relating to
Deerhurst (D. 337 6), which refers to ' Gervasius quondam abbas,' and
promises that the abbot from time to time will maintain what Gervase
had undertaken. It is attested by Helias the prior and Osbert of Clare,
and seems to have been granted before Laurence came in.

We may provisionally give 1157 as the date of the deposition of
Gervase, and 1158 as that of the accession of Laurence. This will
accord sufficiently well with the statement of John of Hexham, who
speaks of ' magister Laurentius ' as one of the electors (22 Jan. 1153)
of Hugh de Pudsey to the see of Durham. He was excommunicated
with the rest, but having been absolved by the papal legate started
with the bishop-elect and others for Rome : ' magister vero Laurentius,
divertens ab eis, apud Sanctum Albanian monachorum se contradidit
institutis, post paucos annos a rege Henrico nionachis Westmonasterii
sublimiter praelatus, amoto abbate Gervasio, filio regis Stephani, qui
res loci illius juveniliter dissipavitV

Flete's date for Laurence's death (11 Apr. 1176) cannot be maintained.
For the abbey of Westminster occurs among vacant ecclesiastical benefices
in the 19th year of K. Henry II (1173)3.

1 Gervase has a grant from Adrian IV (Nicholas Breakspear, elected 3 Deo. 1154, died
1 Sept. 1159), confirming to the abbey its cell of Gt Malvern (D. f. 327). It bears date,
1 Lat. viii Kal. Jun.'

3 John of Hexham's Continuation of Sim. of Durb., Rolls Ser. n 329 f. Laurence was
not archdeacon : Widmore's statement to this effect depends on a faulty text of Geoffrey
of Coldingham, which has been corrected in Baiue's edition (Scriptores Tre», p. 5).

3 Mag. Rot. 19 H. 2, in Ced. ad Rot. i (Madox Hist, of Exch. c. x, vol. i p. 309, ed.
1769). For the abbot's Gloucestershire lands ' in manu regis ' in the same year, see ibid.
p. 701. The possibility of a yet longer vacancy might be suggested by a statement ibid.
p. 558.

144 Flete's History of Westminster

His successor Walter, the prior of Winchester, was appointed in
July 1175, as we gather from Ralph de Diceto (Rolls Ser. 1 101 ; cf. 404).
His death is given by Flete as on 27 Sept. 1191 ; but he adds ' 2 Ric. I,'
which would mean 1190; and this no donbt is the right year. For
Richard of Devizes1 says that the abbey was vacant when K. Richard
left Sicily for the East in April 1191.

William Postard, the prior, was elected 9 Oct. 1191, the monks
having successfully held out against William Longchamp's nomination
of his own brother, a monk of Caen2. Flete's date for his death is
4 May 1201. But again he is a year too late, if we may trust Ralph
de Diceto.

For Ralph Arundel, prior of Hurley, was elected on 30 Nov. 1200,
and blessed by the bp of London at St Paul's on 17 Dec.3 He was
deposed by order of the papal legate 23 Jan. 1214 : so Flete, from
f lores Hist, n 146 f.4

William Humez, prior of Frampton (co. Dors.), was elected 4 May
1 214, as Flete tells us from the same source (Flares II 147 f). His name
occurs in a charter (D. f. 497 b) dated on the fifteenth of that month.

For the later abbots Flete has better sources of information ; but,
following an error of Flares Historiarum, he misdates the day of Richard
Crokesley's election : sec above, p. 108 n. In regard to Philip Lewesham
his account varies so greatly from that of Matthew Paris (Rolls Ser.
v 701, 723), that I have followed Widmore in accepting the latter as
the more trustworthy authority, and have placed the death of Philip
Lewesham and the election of Richard Ware in 1258. Indeed the
last date in the History of Matthew Paris is 25 May 1259; and he
died soon after: so that Philip Lewesham's death must have taken
place in Oct. 1258. Moreover the Register of Papal Letters (i 364)
contains two grants to Richard, abbot of Westminster, in March 1259.

1 Rolls Ser. Chrou. of Steph. Ac. in 405 ; cf. 410, 420.
• Ralph de Diceto n 100 (cf. Rich, of Devizes ut supra).

3 Ibitl. n 172.

4 Ralph died on 12 August, says Flete. We gather from the Dunstable Chronicle (Rolls
Ser. p. 85) that the year was 1223.

CORRIGENDA.

p. 13, 1. 3 : for 989 read 969.

p. 17, 1. 6 : read 1 John XII (955-963) or XIII (965-972).

p. 23, 11. 12 — 14. When I wrote this, I did not know that Sporley adds the words
' absque mitra ' in the description of Laurence's effigy (see p. 94, 1. 24). The effigy is so
time-worn that nothing certain can be said as to remnants of a mitre. But it is odd that
Dart should have figured one (vol. n, opp. p. xii).

INDEX

Abbot's Place, the, 135; chapel, 135

abbots, right of free election of, 47, 60

Adam of Usk, 21

Adulf, bp of Hereford, 58

Adymer, abbot, 78, 139

Aelfstan, bp of Eochester, 58

Aescwy, bp of Dorchester, 58

Agnes, church of St, 89

Ailred of Kievaulx, 3, 8-11, 36-8, 45-6,

76, 82
Alban, church of St, Wodestreet, 95 ; see

St Albans

Alberic, legate, 8 n.
Aldenham, 140
Alferthyng, 133
Alfgar, abbot, 78, 139
Alfnod, abbot, 78, 139
Alfred, king, 62
Alfric, abbot, 31, 78, 139
Alfwy, abbot, 78, 80-1, 139, 140
Alger, clericus, 89
Alianora, sec Eleanor
Alice's Tail, a wood, 103
almoner of Westminster, 96-8, 105, 108, 131
Alphege, church of St, 88
Aired, abbot, 59
altars of the church :

magnum altare, 65, 75, 115, 119, 122,
126

H. Cross, 75

H. Trinity, 75, 111

B. Mary, 75, 111

B. Mary at the N. door, 75

St John Bapt., 75

St John Evan., 75

St Paul, 75

St Andrew, 75

St Thomas Mart., 75

St Edward, 75, 111

K. F.

altars of the church :

St Dunstan, 75

St Martin, 75

St Nicholas, 75

St Blaise, 75, 137

St Benedict, 75, 123, 132

St Katherine's chapel, in, 75

St Anne's chapel, in, 75

St Helen, 75

St Edmund, abp, 111

St Mary Magd. (in Totehill chapel),

111

Ambrosius, king, 63
Apollo, temple of, 33, 35, 48, 68, 76-7
archdeacon of Westminster, 108
Arundel, abbot Ralph, 99-100, 139, 144

John, monk, 19, 20
Ashwell, 103

Athelsin, bp of Sherborne, 59
Athelstan, king, 18, 52, 69, 70, 72
Athelwulf, king, 52
Augustine, St, 35, 36, 38, 43, 76
Avignon, 132
Aystou, Adam, 112

Bailiff of Westminster, 124, 135
Basing, Adam de, 107
Basset, Robert, 102

Roger, 128

Simon, 130

Bath and Wells, W. bp of, 109
Battersea, 66, 94-5, 104
Baynard, William, 141
Bee, abbey of, 85, 142
Becham, Herveiua de, 116
Bekeswell, 133
Belett, Roger, 136

Benedict, head of St, 72, 75 ; his rule, 47,
94, 118, 119, 121 ; see altars

10

146

Flete's History of Westminster

Benflete, 96-7, 100

Berewican, 81

Berking, abbot Eichard of, 18, 27, 71,

103-8, 115, 139
Bernay, 84, 141

Beverley, J. Maunsell provost of, 109
Bidek, 133
Bircheston, abbot Simon of, 128-130, 131,

134, 130
Birlingham, 135
Bodewell, Nic. de, 133
Bokeland, Will, de, 89, 142
Bokcnhull, John, monk, 19, 20
Bonquor, Will, de, 116
Braclhegge, wood of, 117
Breynt, John, monk, 64
Brightwell, Philip, monk, 75
building operations, 63, 73, 92, 129, 135 ;

see cloister, nave
Buleby, 95
Burgoyne, the, 131
Burle, Sir Simon, 19
Bury, Simon abbot of, 18, 71

Henry III at, 110
Bynham, Richard de, 105

Caen, 143
Canterbury, abps of

Dunstan, 7 n., 29, 34, 45, 50, 52, 63,
78-80, 139; his charter, 12, 13,34,
56-8

Stigand, 52

Lanfranc, 15-6, 84-7

Theobald, 88

Thomas of London, 18, 70, 88, 94, 142

Stephen Langton, 18, 34, 61-3, 101

Edmund Rich, 108-11

John Stratford, 125

Simon Langham, 131 ; see Langham

Matthew Parker, 30, 32
Canute, king, 18, 70, 81
Capella, Martin de, 95
Carkett, Mr, 32
Carloman, king of France, 52
Caiida Alicie, 103
Caville, Robert de, 104
cellarer of Westminster, 66, 97, 108, 116,

135; celarium, 97, 127, 131
Chaddesley, 104
chamberlain of Westminster, 64, 105, 108 ;

camera, 87, (133)

chapels of B. Mary, 75, 106, 110 ; St Anne,
75; St Katharine, 75; St Edmund, abp,
109 ; St Nicholas, 110; capella hospitum,
109 ; of TotehUl, 111

chapter of Benedictine Order, 126

chapter house, 83, 129

charters of privileges, 12-17

Chelsea, 66, 89

Chertsey, abbot of, 112

Chippenham, 89

Cirencester, Richard of, monk, 4, 11, 13,
43, 46, 64, 76, 92-4

Cleygate, 140

Clifford, Thomas, monk, 139 n.

cloister, 22, 83, 85, 87, 88, 91, 94, 96,
98, 102, 129; rebuilding of, 129, 135

Coggeshall, John de, 128

Colchester, abbot William, 31, 106, 138

Combe, 116

Peter, monk, 64, 106

compositions between abbot and convent,
101, 106, 109

Cook, Thomas, fisherman, 65

copes, 108

coquina, 65, 102, 127 ; coquinarius, 64, 96-7,
108

Cornhill, Stephen, 116

corrody of a deceased monk, 105

Crenker, Robert — miles, 89

Crispin, William, 85-6; see Gilbert

Crokesley, abbot Richard, 108-13, 115,
139, 144

Curtlington, abbot William, 122-5, 127,
134, 139

Cusauncia, Will, de, 125

Customary or Consuetudinary, the West-
minster, 114, 18, 65, 87, 95, 140

custos ordinis, 85, 98

cymbaltim, 22-4, 88, 96, 98

Dameta, mother of abbot Gervase, 88-9

Dart, Mr J., 23, 29, 144

Deerhurst, 89, 116, 118-9, 143

Dene, Ivo de, 102

Denham, 95, 134

Dernford (Deurford), Will.— miles, 89,

116

Devizes, Richard of, 144
dispensation to hold private property, 118,

121
Ditton, 141

Index

147

'Domesdaie book,' the great chartulary,
140; cited, 88, 89, 110, 117, 141

Domesday survey, 141 n.

dormitory, 2, 129

Dugdale's JUonasticon, 30, 31 ; 12, 13

Dunstable, Eichard, prior of, 66, 101 ;
chronicle of, 144

Dunstan, St, see Canterbury

Durham, Liber Vitae, 141

bps of: William of St Carileph, 141
Hugh of Pudsey, 143

Eadmer, 142

Eastcheap, 142

Edgar, king, 18, 29, 45, 52, 56-7, 59, 60,

63, 70, 71, 78-80; his charter, 12-3,

15, 34, 50-1

Edmund, St, see Canterbury, festivals
Edmund, see Lancaster
Edric, fisherman, 11, 43, 77
Edward, king and martyr, 52
Edward the Confessor, 18, 45-6, 54-5, 63,

69-72, 82-3, 140; his canonization and

translation, 91-4 ; festival, 21; regalia,

19, 71; life in tapestry, 27-9, 105;

his charters, 13-5, 34, 46-7, 51-4,

56, 59-60, 81, 122
Edward I, 18, 72, 75, 117-8, 121
- II, 120, 122

Ill, 72, 125, 128, 131

Edwin, abbot, 82-4, 139, 140

effigies of Norman abbots, 22-4, 144 n.

Eleanor of Castile, queen, 18, 72, 75, 117-8,

121, 131

Elizabeth Wydville, queen, 18, 73
Elyot, John, fisherman, 65
Emma, queen, 18, 72
Esteney, abbot John, 31
Ethelbert, head of St, 75
Ethelbert, king, 35, 36, 38, 43, 50, 76
Ethelgoda, 11, 83
Ethelred, king, 18, 34, 52, 69, 70, 72,

79-81, 140

Evesham, abbot of, 84
Eye, 105, 106

Fecamp, abbot of, 141
Felix, John, monk, 31
feretrarius, 131
Fernago, John, monk, 64, 65

Feryng, 109

festivals, celebration of:

St Edward Conf., 21, 74, 106, 131

St Laurence, 99

St Vincent, 99, 100

St Nicholas, 99, 131

St Benedict, 99, 126

St Edmund, king and M., 102

of Relics, 105, 20

Nat. B. Mary, 105, 109

Annunc. B. Mary, 109

St Maurice, 109

St Edmund of Canterbury, 110

St Dunstau, 131

St Peter in cathedra, 137
other references to

St Peter ad vincula, 91, 103

St Mary Magdaleu, 91, 132

SS. Cosmas and Damian, 96

St Matthew, 107

St Rufus, 107

St Barbara, 120

St Martin, 128

St Taurinus, 137
Finchley, 133

fire in abbey, 92, 117 ; in dormitory, 2
Flete, John, 1-2, 33, 140-4 ; MSS. of his

history, 30-2

Florence of Worcester, 140
Flares Historiarum cited, 100, 101, 103,

108, 119, 144; Chetham MS., 142
Folet, Philip, Reginald, Robert, etc., 104
Foxeley, John, 120
Frampton, prior of, 101, 144
French, John, of Horsham, 2
Friday street, 95
Frowyk, Tho. de, 133
Fryth, le, 133

Walter del, 107

Galilaea sacristriae, 110
Gawgeria, Nic. de, 130-1
Geoffrey, abbot, 84, 139, 140
Geoffrey, son of Count Eustace, 141
Gervase, abbot, 88-91, 17, 22-4, 49, 85,

102, 116, 139, 142-3
Uiffard, Will, and John, 117
Gilbert Crispin, abbot, 85-7, 17, 22-4, 94,

139, 141-2
Gilbert, piscarius Lond., 65

148

Flete's History of Westminster

Gilbert, fil. Gunteri, 89
Giles, Hospital of St, 62
Giraldus Cambrensis, 67-8
Gloucester, counts of:

Eobert, 92

Gilbert de Clare, 95-6
Godfrey, monk, 48
Godfrey le Chamberlenge, 104
Godwin the hermit, 87
Goodman, Dean, 32
Goscelin, 3, 5-9, 38-40
Gravesend, 65
Greneford, 117

Hall, Richard, fisherman, 65
Halliford, upper, 89
Hameldon, 98
Hamme, 89

Hampstead, 102, 111, 124, 128
Hardwick, 116
Hare, Eobert, 24
Harley, Malcolm de, 116
Hasele, Will, de, monk, 75, 114
Hawle, Robert, murder of, 137
Hendon, 89, 107, 123-4, 127, 133, 142
Henley, abbot Thomas, 125-8, 131, 134, 139
Henry I, 10, 21, 48, 54, 76, 87, 88, 142
II, 55, 76, 92-4, 142, 143

- Ill, 18, 22, 63, 69, 71, 72, 75, 109,

110
V, 31

- VI, 33, 34, 110
Henry, fil. Wilfredi, 88

Herbert, abbot, 87-8, 21, 22-4, 94, 139, 142

Herlawe, Will, de, 105

Herlewin, abbot of Bee, 85

Hermondesworth, Robert, monk, 64

Hexham, John of, 143

Higdeu's Polychronicon, 20, 46

Hillary, Roger, 120

Howard, lord William, 30

Hugo, fil. Guernerii, 89

Hugolin, chamberlain, 29, 83

Humez, abbot William de, 101-3, 22-4, 91,

139, 144
Hurley, 144

Indulgences, 21, 73-5
infirmarer of Westminster, 98-9, 102, 111,
135 ; daunts infmnorum, 94-5, 98

Innocents, church of H., 63
inventory of vestry, 20; of Simon Lang-
ham's gifts, 132
Islip, 103, 112

James, Hospital of St, 95, 115, 123, 125-6,

131

James, Dr M. R., 4 n., 24
Jerome, St, 78

Jerusalem, Robert patriarch of, 69
John, fil. Robert!, 95
Jumieges, 84
Justus, bp, 35, 58

Kedyngton, abbot Richard, 120-2, 139

Kelleseye, Will., 128

Kelvedon, 116, 117

Kenulf, king, 34, 50, 57

Kilburn, eanonesses of, 87-8, 94, 97

Knightsbridge, 63

Laleham, 136
Lancaster, counts of :

Thomas, 73

Edmund, 75
Langdon (Longdon), 104
Langham, abbot Simon, 130-3, 20, 134,

135, 137, 139
Latimer, bp Hugh, 32
Laurence, bp, 35

abbot, 91-5, 18, 22-4, 71, 139, 143-4

fil. Will, le Petit, 105
Lea, Dr H. C., 21
Legg, Dr Wickham, 20
Leofruna, 141 n.
Leouricus, bp of Crediton, 16
Lewesham, abbot Philip, 113, 139, 144
Liber Niger, 136 n.
Liber Regius, 3-4, 11, 34, 43-5, 77
Lincoln, bps of: Remigius, 140

Hugh II, 103

Robert Grosseteste, 103
Litlyngton, abbot Nicholas, 131, 133-8,
139 ; see missal

William, monk, 64
London, John, monk, 64

Adam de, monk, 75

bps of :

Robert Champard, 14, 17
William, 16

Index

149

London, bps of:
Hugh, 16

Gilbert the Universal, 48-9
William of St Mary's Church, 101
Eustace de Fauconeberge, 18, 61, 101
controversy with bps of: 14-5, 17,
48-9, 56, 59, 60, 61-3, 101-2

Longchamp, William, 144

Long Meg, 23

Lucius, king, 33, 34, 63, 76

Madox, Hist, of Exchequer, 143 n.
Malmesbury, William of, 7, 8, 142 n.
Malvern, convent of Gt, 102, 143
Margaret, parish of St, 18, 61-3, 101, 125
Martin, church of St, 63; the Gt, London,

89
Matilda, the good queen, 18, 70, 72, 88;

the empress, 92

Matthew, church of St, Friday street, 96
Matthew Paris, 144
Maurice, head of St, 71, 75
Mellitus, St, 4-10, 35-40, 42, 43, 77

life of, see Goscelin
Merre, Will., 122
Merslaud, 62

Merton, Thomas prior of, 101
misericorde, the, 130, 135
missal, 123

Litlyngton's, 20, 135
mitre, 23, 92, 94 n., 135, 144 n.
Morton Folet, 104, 106 ; Sarperegge in, 104

in Henmarsh, 104, 107
Moun, socna de, 112
Mulsham, 89, 133

Nave, the, 100; rebuilding of, 110, 129, 132

Neale and Brayley, 23, 30

Newton, William, fisherman, 65

Neyte, le, 127

Nicholas, card, bp of Tusculum, 100

Noel, Geoffrey, 104

Normannus Blundus, 95

Northampton, chapter at, 126

Norwich, abbot George, 1-2

nundinis, domus in, 116, 120, 129

Oakham, 98, 103, 106, 135, 136
obedientiaries, 107-8, 109
Odoricus cementarius, 113

Offa, king, 18, 34, 43, 50, 57, 63, 70, 78, 140
Ordbriht, abbot, 78, 139, 140
Osbert of Clare, see Priors
Ottobon, card, legate, 73, 115

Padington, 63, 96

Pakelesham, Nicolas de P., 96

Papylon, see Arundel

Papworth, Hugh, monk, 75

paschal candle, 122, 126

pastoral staff, 126, 135

pavement, abbot Ware's, 113, 115, 119;

the inferior, 122, 126
Pendok, 104

Perkins, Rev. Jocelyn, 20
Pershore, 102, 105, 135

Alexander de, monk, 75
pestilence, the great, 128
Peter, St, consecrates the church, 2-11,

29, 33, 35-45, 03, 77; aermo de, 46
Peter of Cluny, 21, 142

de Graecia, 18, 71

civis Romanus, 114
Philippa, queen, 128, 134
pinceriiaria, 117
Pirford, 105, 119, 134, 141 n.
pitanciarius, 108, (134) ; pitanceria, 99
Poer, Kalph le, 104
Potyehrunicon, see Higden
Popes, Gelasius I, 76

Gregory I, 31, 35, 30, 78
- Ill, 34

Leo IV, 52

Marinus I, 52

John XII or XIII, 17, 51, 00-1, 144

Leo IX, 51-2, 54

Nicholas II, 46-7, 53, 61

Urban II, 21

Paschal II, 14, 17, 48

Calixtus II, 21

Innocent II, 17, 21, 48-9, 61, 76,
90-1, 142

Eugenius III, 21

Hadrian IV, 143 n.

Alexander III, 21, 73, 91-3, 95-0

Lucius III, 95

Innocent III, 22, 34, 49-50

Honorius III, 103

Gregory IX, 66, 106

Innocent IV, 21-2, 73, 74, 108, 110

150

Flete's History of Westminster

Popes :

Alexander IV, 112

Clement IV, 74, 112

Nicholas IV, 73, 74

Clement VI, 117

Urban VI, 20
Poatard, abbot William, 98-9, 17, 23-4, 49,

139, 144

precentor of Westminster, 109, 114
presbitprinm, 119 n.
Priors of Westminster :

Osbert de Clare, 8-11, 91, 92, 143

Helms II, 143

William Postard, 98, 144

'B.F [Robert de Mulsham], 99

Richard Berking, 103

Peter, 109

Maurice, 109

Philip Lewesham, 113

John Wratting, 64

Simon Langham, 130

Nicholas Litlyngton, 131, 133, 134, 137

Richard Merston, 133

John Flete, 2; gee Flete

Robert Essex, 2

Ruine's Scriptores Tres, 141, 143
Ralph de Diceto, 144
Rambaldus, cancellarius, 84
Redyng, John, monk, 19, 20, 125-6
refectory, GO, 88, 96-7, 105, 107, 111, 129,

135 ; refectorarius, 64-5
regalia, 18-20, 47-9, 54, 71, 91
relics, 18, 52, 68-73, 74-5, see festivals
Renniger, Michael, 32
Richard I, 55, 144

II, 13, 19, 20, 136, 138
— nee Cirencester, Devizes
Ricula, 38
Robert Marescallus, 89

fil. Swenonis, 89
Rochester, church of, 38
Rome, relation to church of, 48-9, 57, 76,

113-4, 136

Rotherhithe, 67; Martin, rector of, 67
Rons, Gilbert le, 123-4
Rymer's Foedera, 18, 22

Sacrist of Westminster, 65, 67, 85, 106-8,
116, 120-4, 129, 135; sacristy, 110

St Albang, monastery of, 95 n. , 143 ; R. prior,

and archdeacon of, 66
St David's, Bernard, bp of, 142
salmon, the tithe of, 8, 11, 18, 38, 64-8
Salso Marisco, Will, de, 104
sanctuary, privilege of, 13, 51-3, 136-7
Sapy, Job. — miles, 135
Sarum, Richard, bp of, 101
Sawbridgeworth, 117
Scott, Will., 126
Sebert, king, 4n., 5n., 8-11, 14, 18, 31,

35, 36, 38, 40, 42, 43, 45, 50, 63, 68,

69-72, 75, 76-7, 83
serjeantcies redeemed, 117, 130-1
Shepperton, 89
Sherborne, 79, 80
Shoredich, Sir John, 123
Simon the weaver, 63
Siward, abbot, 78, 139
Sporley, Richard, monk, 31, 144 n.
Stanes, 65, 101, 134
Stauynglane, 95
Stephen, king, 16, 55-6, 142
Stephen's Chapel, controversy with St, 136
Stoke, 111-2
Strengesham, 104
Sudbury, abbot Richard; see Kedyngton

William of, monk, 3
Sulcard, 3-11, 31, 34, 40-3, 77, 83, 84
Sunbury, 18, 89, 100, 101
Sutton, 103, 123, 134
Sweyn, Robert son of, 89

Tapestry of abbot Berking, 24-30, 105

Tholy, gardens of, 62

Thomas, father of Simon Langham, 132

Thompson, Sir E. M., 18, 21

Thorney , isle of , 4, 5, 35, 40-1 , 43,45, 46, 50, 77

Thorp, 103, 106

Todeham, 104

Tonworth, Ralph, monk, 64

Tosti, count, 141 n.

Totehill, chapel of, 111

Totyngton (Teddingtou), 89, 100

Treasurers of England:

Richard Berking, 103

Richard Ware, 114

Walter Wenlock, 116

Will, de Cusauncia, 125

Simon Langham, 131

Index

151

Tyburn, 62

Tye, Job. de, 134

Ulebrigg, 63

Vacancy of the abbacy, 110, 112, 116, 120,
122, 125, 128, 130, 133-4, 138

Valence, Will, and John de, 75
Aymer de, 115

vestibulum, 117, 137 ; vestiarius, 64

Vitalis, abbot, 22, 84-5, 87, 139, 141

Vurnatn, 89

Walter, abbot, 95-8, 23-4, 139, 144
Waltham, abbot of, 112 ; Nicholas, 100
Wandsworth, 66, 94-5
Ware, abbot Richard de, 113-6, 139, 144
Weever's Ancient funerall monuments, 29
Wendone, Will, and Rob. de, 117
Wenlock, abbot Walter de, 116-20, 75, 121,

139

Westbourne, 63
Wharton, 30
Whatele, 89
Whethampsted, 89, 104
Widmore, Richard, 12, 22, 140-4

William I, 15-6, 34, 54, 71, 82-5, 87,

140

- II, 87
William, abbot, see Postard, Humez, Curt-

liugton

William, fil. Osberni, 141 n.
Winchester, 110, 140; bps of:

Aelfeage, 58

Athelwold, 50

Walkelin, 140

Peter de Rupibus, 101, 103, 104
priors of, 18, 72, 95, 144
Windsor, 15, 82, 140
Wokyngdon, 88; Will, de, 88
Worcester, bps of:

Wulstan, 29, 84

Hugh Latimer, 32
Worcestershire, estates in, 84, 92
Wulnoth, abbot, 81, 14, 17, 59, 139, 140
Wulsin, abbot, 78-80, 7, 31, 57, 139
Wulsin the hermit, 45

Yenlade, 65
York, abps of :

Oswald, 58

Aldred, 52

CAMBRIDGE : PRINTED BY JOHN CLAY, M.A. AT THE UNIVERSITY PRESS.

UNIVERSITY OF TORONTO
LIBRARY

Acme Library Card Pocket

Under Pat. "Ret. Index File."
Made by LIBRAKT BUREAU