1
?
@
8
Ce
(il
17
1
pe
U
eee
IT
10 et
= |
N
wr
ie
7
Avie
i
> *
7075
75 .
. Journael /
SEN
ghedaen door den E“ Heer en Ridder
S THOMAS ROE,
Ambaſſadeur van fijn Conincklijcke Maejefteyt van Groot-Brittanfe
Afgevaerdicht naer Ooftindien aen den Grooten Mogol , ende
andere gheweften in Indien,
Nevens
Verſchepde aenmerckens en ghedenckwaerdighe gheſchiedeniſſen / en een
een beſchꝛvinghe van de volckeren / Steden / Wanden /
ende Pꝛuchten.
Uyt het Engels vertaalt, ende met Copere Figuren verciert.
t AMSTERDAM,
By Jacob Benjamin Boeck-verkooper, inde Warmoes-ftraet , by
de Papenbruch-fteegh in de Druckery , 1656, f
. 01 350 1 moaba.
2 Ad Vi): Ei *
. de a ia a 1251
he as ooh word YEO ty AR yy fa: teh; a Su) ieee
VVV se ni staak vnd 5
1 u 115 \ veert tigte had . tere, det breda fa sends
120 Nate Eet ERN * aach fe Lin Gad and Hrad Yee ANG
me AOR . nne 2611
b staariaeel
; map Foy .
n e yh ait
TOURNAEL
Van
S THOMAS ROE,
Ridder, Heer Ambaſſadeur van fijn
Majefteyt van Groot -Brittanien, aen den Grooten Mogol : van
iiet faecken hen bejegent opden wech,
ende in het Hof van Mogol. Sijne Cuftuymen , Steeden,
Contreyen Onderfaten , en andere Indiaenſche Affai-
ren.
CAPITTEE I.
Geſchiedeniſſen en aenmerckinge, in, ende aen-
gaende d Voyag ie naer Suratta.
Epl gegaen finde van Graveſande, om onſe Nepſe te
voltrecken naer Ooft-Indien aen den grooten Mogol
gquamen wy / op den viyfden Junp 1624 voor Anc⸗
ker te liggen in de Haven van Soldania. Moe wel
die variatie een uptneemende merckteecken ſp in de
gantſche Cours van Landrte verneemen / evens
a wel en geeftfe gheen andere ſeeckerhepdt / als een
Sere waerſchouwinghe om upt te ſien; want dicht bp
r LTandt en mindertſe nict in de ſelvighe Pꝛopoꝛtie /
maer veel trager: waer van ick een merckelhcke reeden ſoude kunnen gez
e 5.
Soldania is / joo ick seme} een Eplant aen welckers Supternde is de
Gaep de Bona Eſperance gheſchepden nap den Oceaen Doo} ten Diepe zaag :
3 de
a Fornael door Thom as Roe, naer
de Supd'-ooſt Spde / ende recht Ooſt aen een Riviere die wy op den Taeffel
gewaer worden. Het Tandt is venchthaer/ dꝛaegende kost dick gras / den
Oceaen is afgeſtheyden dao? ſeer hooghe en fleple Clipachtige Berghen / bez
deckt met fnew / ende ontoeganckelhcek / ten fp datmen het onderſoecke ende
gewaer Warde agen de Reviere van Dulce, welche bupten twyffel ſeer groot
15 / ſich aen de Goſtſijde van de Bay uptſtoꝛtende. Daer ſhn op het Eplandt
5. afte 600. Menſchen / d' Alder-Barbariſte in de weerelt / haer geneerende
met doode krengen / ende de in ze wanden van ſchaepen om der gefonthept wil⸗
le om haere hals dꝛagende / ende wꝛihvende haere hoofden (ghekrult op de
maniere der Negroos) met beeſtendzeck: ſy en hebben geen ander kleedinghe
dan beeſte-vellen om haere ſchouderenghewentelt / het binnenſte in de hitte
naeſt aen het lichaem / ende in de koude het haeprighe en buptenſte kant;
Haere huyſen ſijn maer als met een Mat overtrocken / uptgeholt als een oa:
ven / in de welcke fp kruppen / ende die fp omkeeren nae dat de Windt veran⸗
dert: want ſp en hebben geen Deuren om die buptente handen. Waer ſteelen
hebben fp ghelacten dooꝛ met ons te handelen / ende geeven Door upterlhcke
teeckenen te kennen / dat haer herte en meyninge goet is; fp en kennen geen⸗
derley Godt noch Keligie. De lucht / en het waeter is ſeer geet en geſont / om
de beyde dun ende dooꝛ Dringende, Op dit Eplandt ſynder Stieren / loepen /
Meerhatten / Munl-ceſels Die vꝛy groot ſijn / ende Phaiſanten / Patryſen /
Tieuwricken / Wilde-Ganſen / Eenden / etc. Op het Eplant Peng win ig
een gevoogelte ghendemt Paſſer-Flannugos, t Welck ooverepndt gaet/ fijns
Hlercken (hu fonder Deederen / neerhangende als Bouwen met witte ſtree⸗
pen: ſp en vliegen niet / maer Wandelen op paeden / ende houden haere quar⸗
kieren met oꝛdꝛe. Js een Beemden Boogel / ofte veel cer een mengelraoes
van een ſchepſel beſtaende upt beeft / Voogel / Dig / maer meeſt upt een Doo⸗
gel / weederleggende die beſchꝛhvinghe van een menſch / dat fj fp een twee⸗
Boetich dier ſonder veeren / t welck naeder komt aen de beſchryvinghe van
dit ſchepſel. De waaren hier ſynde / ſyn Haag eerft taemelheke verſchhninge
van wee ( foo ſlechts en Sapſoen verkooꝛen woꝛde alſſe niet maeger en fijn /
t welck is een Maent na dat de Sonne van haer nae't Pooꝛden vertrocken
ig) Seeckre woꝛtelen die ſp Maugin neemen / Arras, indien onſe Cooplupden
niet bedꝛaoghen fijn ; ende ick vertrouwe vaſtelijck / dat ick een Steenrots
uyntgevonden hebbe leeverende quickſilver ende vermeligen / den Steen gants
en geheel van bupten gheſpickelt fijnde met een ſeer ſupvere ende roode Cou⸗
leur foo hoogh als een ſchilder faude kunnen ſchilderen / ende t welck op het
Papier of eenige andere bequame materie afgaet: nae de beſchꝛhvinghe van
Johan a Cofta faa moet het de felnige fijn ; tt is oock ſeer ſwaer / ende vol van
Miniraele glinſteringen. Den Taefel ofte hooghe Steenrots foo genoemt /
dooꝛ een rechte Linie van de macterkant is 118 53. Voeten hoog / de Baepe
is vol Malviſſchen en Seelten. De Hollanders hebben op het Eplandt Pen⸗
grindaer nae geviſcht: de bꝛeete is / 33. Graeden 45. Minuten: de lengte
28. Graden zo. Minuten / de veranderinge twyffelachtich of ten Oaſten
of ten Meſten; doch mijn ghevoelen is / dat de Dariatie Weſterſhek ts 30.
Minuten: d' cofreck der veranderingheſynde in den Oceaen, als naeckte⸗
lick blickt aen de veelvoudige Linien ende veranderingen nae de Caap E toe
ende Daer nae Weſterlpck. Indien eenige Schepen tyd enen
i et
»
* Ooftindien aen den Groote n Mogol. 7
echts een hondert mijlen meer nae t Nooꝛden met den Oceaan afſacken / et
Welck veplich mach geſchieden / geen winden ſulckr verbiedende / ick ben verz
ſeeckert fp ſullen goede neeringhe hebben van Dee en andere Coopmanſthap⸗
pen / ende moogen dooꝛ ſommige Lupden daer te laeten / het Tant ontdec⸗
ken / ende miſſchien kenniſſe krijgen aen het bolck die met de Spangjaerden
aen de Ooſtſpde in 21. Graeden om Gout te handelen / nae de maniere der
Mooren in Barbarpen tot Gago, Deeſe ghelaeten aen de Caep en ſullen ntet
verder gaen / maer wachten nae geleegenthept van Paſſagie / ende en kun⸗
nen daer niet veel goets uptrechten ſynde onder het onfatſoenlhckſte-geban⸗
nen volck / die niet en weeten dat menſchelick is / ende in gheen ander deel
ln fiin / dan woo? foo veel als fp ſpꝛeeeken en Wandelen als mens
chen.
_Matolia ig een van de vier Epfanden van Gomory, Angazefia, Iuanny, ende
Majotta finde de andere dꝛie. Ey ligghen Ooſt ende Weft by nae even verre
van malckanderen / behalven Angazefia, t welch wat meer nae t Pooꝛden
light. Molalia is in't Suyden bzeet 12, Braden 20. Minuten / inde ſelfde Me⸗
ridiaen met Caepe Auguftyo, de Dariatiefijnde 16. Braden 40. 42 inuten.
Angazeſia ig nae t Compas Poogt ten Meſten 7. Mylen Daer van daen / het
alder verſte epnde 11. Gꝛaden ss. Minuten / ſich ten Nooꝛden uptſtreckende
I. graeden 6. minuten / ghelijck ick aengemerckt hebbe finde geen s-mijten
Daer van daen / ten ſupden van mpaf; tis het hooghſte Landt dat ick opt
ſach / bewoont van Mooren „handelende op den Oceaen ende de andere Dos
ſterſche Eplanden met haer Dee en vꝛuchten / de ſelvige om Caliicoos, oft an⸗
dere Lywaet om haer te bedecken / verwiſſelende. Het wort gheregeert van
tien klepne Coningen, ende is vzuchtbaer genoech in oepen / Oſſen / ſchoone
Gepten / Coocos Pooten / Orangie-appelen en Limoenen: fp hebben vieren
vod ons in t vooꝛ by vaeren aengelept / begeerich (inde te handelen upt d
eerſte handt in Coopmanſchappen / die fp in Canoos van Molalia halen / daer
onſe ſcheepen op aeren. Zp woꝛden vooꝛ een valfch en trouwloos volck gez
houden / hebbende al ooverlangh eenighe van Sir Jaems Lancaſters polck verz
raeden; doch nu aen andere Eplanden een pꝛoef van ons gehadt hebbende /
foo en twöfele ick niet of fp fouden haer Credit weederom willen bekoomen.
Jeanny light ten Ooften van Molalia, ende Mogotta in de ſelvige ſtreeck /
de Cuſte tuſſchen haer bepde is alles ſins vepligb. Deeſe dꝛie Eplanden
hebben gants geen gebꝛeck aen goede ververſchinge / doch in ſonderhept Ma⸗
gotta, ſdo my bericht wiert van de Arrabiers, op Molalia handelende ende
de Boll anders liggen daer dock aen, Het naeſte Eplant in goetheyt is Jo-
anny, al waer een oude Dꝛouwe Sulranefle van haer allen is leevende / tot
wien fp haer: begeven om recht en gerechtichept in Buzgerlücke en Crimi-
neele ſaecken. ö
Molalia heeft in haer drie onder · Sukans, kinderen van d' oude Prouwen /
twee Soonen ende een Dochter / Welcker cover beſondere geweſten Des
Eplantg regeeren. De Sultan, in iens Quartieren wy ten ancher lagen /
heeft foo grooten macht en autoritept / dat ſyne onderdaenen ſelfs niet in
noot fonder verlof der ven vertoopen: wef halven dock Capiteyn Keling Dier
booten nae fijn Stad ſondt / verſoeckende vꝛyen handel met haer / al waer fp
untfangen wierden van een Gouverneur, of liever een Admiracl, ofte Com-
8 Mag-
8 Journael door Thomas Roe, naer
mandeur des Waevend/ liggende ongheveer 4. Majlenten Hoſten van onſe
Keſidentie-plaets / waer op verlof om aen Landt te coomen ontfangen heb⸗
bende / hebben wy met Capiteyn Nieupoort 40 Mannen aen Tant geſet:
den Gouverneur Bander fp ſittende op een fEcopen mat / onder de kant van
een Foci't welck onderhanden was / Derſelt met ontrent so Mannen / ſhn
habht was een rock van blaeuw en roat lnwaet / tot aen fin knien toe om t
lif geflaegen/ fn beenen en Baeten bloot / og fijn hooft hadde hy een ges
marguctten Tulbaa, fine tolchen waeren ſeechere Maquadoxtanen/welche
Arabis en gebroocken Portugees ſpꝛaecken / Capiteyn Nieupoort. Bereerde
hem meteen Kleyn geſchut ende een deegen van Capiteyn Keling, waer op h
gewellekomt wiert / ende 4 ſtieren tot recompenſe ontfing / en Wierden als
300 met Magnificentie genoech van hem onthaelt / haer ſchenckende Orhheyt
om tecoopen en vercoopen / ſulex daor een boode aen de IAnwoonderen rontſ⸗
om aen dienende / ende met eenen beloovende fijn epghen vee derwaerts te
ſenden / doch fepde dit daer by / dat hy geen macht en hadde om andere te
dwingen ofte tot een ſeeckere Prijs te doen komen / maer den handel liet hp
hy Jeder een Orp. Hp font om Croocos-Nooten om die aen 't geſelſchap te
vereeren / hy ſelfs kauwende kalck van gebꝛande Geſters ſcheipen en het pit
van een noot Aracca genoemt hebbende de gedaente van een eeckel / t is ſchaꝛp
op de tonge / loſt de ſinckinge / verkoelt het hooft / maeckt de tanden vaſt / ende
is haer gantſche medetpne: het foude een die t niet ghewent is t hooft doen
omloopen / het maect het ſpeeckſel root ende metter tijt verft het de tanden / t
welch onder haer voor een Cieraet geacht wort: dit wast by alle man alle ups
ren gebrupkt. Dan de Gouverneur wierden (p gelept ten hupfe van een fcheepg-
timmerman / een aenſienlick perſoon Daer ter plaetſe; welkerg hups van ſteen
en kalck was opgemaeckt / niet hoog opgetrocken / de bupten mueren met
riet bedeckt. In haer Hupſhoudinge (yn fp tamelijck ſindelick / ende haer arm
hupſraet net en helder / de paden van hare Hoven met riet bekleet Sefet met ee⸗
nich tabacq ende aen Doon bomen. Doenmen middaghmael houden ſou⸗
de / ſoo wiert daer een taffel geſet / gedeckt met een nieuwe fone mat / ghelhck
dock waeren de ſteene ſitbancken rontom de ſelvighe: eerſt wiert Daer waeter
gebꝛacht vooꝛ peder een in een leedige Cocos - noot / t welck uptgegootẽ wiert in
een houte ſchootel / eñ in plaets van een dꝛoog doeck gebꝛupcktemen de baſten
van Cocos-nooten, Doe wierter op gediſcht ghekoockte rps / vleugels van
gebꝛade Hoenderen / ende ftucken van een gerooſte geyte⸗ bock. Mae datſe ges
leſen Hadden vielenſe aen het eeten met bꝛoot gemaeckt van geſlaegen Cuſcus,
met honich vermengt en foo ghebacken; haer dꝛanck was palmet-wijm ende
Cocos-melck. Ack (ande een Heer ende mijn Capellaen heen om den Sultan
ſelfs te ſien / dewelcke 3. Mhlen van Tambone opwaerts in t Landt leeft / ſyn⸗
de de Stadt des Governeurs „Daer fp hem oock bp geval vonden: hy heeft haer
beleef delijcken onthaelt / ende bp hem ten eeten gehouden /’t welck wepnigh
verſcheelde van Baer vooꝛige tracktement / behalven dat den Gouverneur en al
de andere hem groote eere beweeſen / huffende fn handt: (Hn naem is Sultan
Amar-Adel, van Mahomets maeghſchap / niet onwaerſchihnelhck van ſulc⸗
ken verkeerden ſtamme gheſpꝛooten te ſijn / (in kleedinghe en verſchilde niet
veel van des Gouverneurs, doch van wat fynder ſtoffe fine manieren veel ver⸗
ſchillende / (ude van minder ſtemmichept en Pompeuſ hept / mite —
a 2
Ooftindien aen den Grooten Nogol. *
wiſpelturige fot / die ſich licht liet verlepden dooz wohn / die d Engeliche meebe
bꝛachten / de andere Dice-Solian fijn Bꝛoeder / in wiens Lagen wp niet
en waren / ſach ick ghekoomen (inde daer ons Achip lach met dzie flaeven
om te handelen : hy bꝛochte een Certificatie meede van Capitepn Sajers, dat
hy de Engelſche in ſyne Vominien wel hadde ghetracteert / hy is foo wel
Xerif als Sultan, ’t Welck is hooghe Pꝛieſter: Daer ter plaetſe (Dude hielt h
eenigher matte een Magnifigue ftaet / doch anderfins cen armebarreboettt
gaſt / oF preſenteerde in quickſilver te willen handelen / ende gevraeght finde
hoe veel hy wilde koopen / antwooꝛde vooꝛ de waerdge van 4 oft 5 realen van
achten; doe deſe koopmanſchappen hem niet en wilde gelucken / foo gingh hy
om ſchoenen beedelen / doen verliet ick hem. .
Al het bolck fijn ſtrickte Mabomeriften, onderhoudende veel de oude wet / en
alſoo op deeſe tidt de vooꝛbereydingen tot haere Ram dam oft de vaften voor⸗
handen was waerenfe ongewillich win te dzincken: fp fijn ſeer Jalourg
over de vꝛoumen ofte Mofichees , waer van wp erbarenthept hadden upt het
allarm dat een van haere Pꝛieſters maeckte / de welche een van onſe vzouwen
koomende tot een dorp ghewaer wierden / daer op alle de vꝛouwen opflupten⸗
de / ende uytroepende; (oo Wp bp haer oft aen haere kercken naerderden / ſoo
fouden fp ong doodenz doch door ontſach van den Serit, Wiert des Pꝛieſters
taart geſtilt / en heeft het met meerder patientie verdꝛaegen. Deele onder haet
ſpreecken en ſchihven ſchoone Arabiſehe characteeren / en ſommighe oock
Poꝛtugees / handelende op Mofambique in juncken ofte ſchepen van 40 ton gee
maccht van ghenapde Cocos, ende gants opgemaeckt / gevictalieert / ende bes
vracht met dien algemepnen boom. a aaa :
Allhier heeft onfe Bloot ſich ververſcht met affen en Keeper / fookiepn als
2 joerige / maer goet Dieps met feer vette en groote bocken / Arabiſche ſcha⸗
pen / hoenderen / Cocos-nooten / Grangie-appelen / limoen- appelen in groeten
overvlect die Wp van Baer kochten om liwaet / degens / ende reaelen van ach⸗
ten / eude haere Bruchten / om glaeſe meſſen ende andere beuſelingen: al wat
om gelt gekocht wort komt alderdierſt te ſtaenn .
Bier lach een koop-vaerder van Madagaſ ker met ſlaeven: den piloot des
ſelfs genoemt Malim Abi iame ſpꝛack Poꝛtugees / ende fepde tergens mp datz
ter van de zupte ſpde van 't Eplant S. Laurens meenighte van ambargrys
was / ende liocos-mooten zhy was konſtigh in de kuſten ende geweſten des
lants t' onderſcheyden / ſoo wel ten aeuſien van de ſtreeck / als diſtantie. Bp
hadde een groote kaert van pazekement gelinieert ende met graeden oꝛdente⸗
Iek onderſthepden / t welck wh ginghſien: doe yp de mine ſach beerpfte hy
daer in veele dingen / die ick doop fyn aenwyſinge verbeeterde / en dat met ree⸗
den / als bp exempel / Socatraes diſtantie van de Oceaen, ende ſeeckere Ep⸗
landen nat ſupden van Molalia gants uptwiſſchende / ſeggende datter fulcke
niet en waeren: fijn Landt is gelcegen van r. graet so: nunuten / tot 4. grace
den / de haeven in 2. graeden 16. minuten in bꝛeete ten nooꝛden / geregeert doo?
cenen Coniack : hy verſeeckerde mp van handels ghenoech in ijn haeven om
eenen Schip te laden mer barnſteen / ende tin Taroxa: hp beloofde mp tebzen⸗
gen een Monſter van Tin Taroxa , doch Daer was iets dat hem ongewillich
maeckte om bp mp opt weer te komen / ſchoon ick hem met Liberaele ghe-
ſtheneken en heloften ſochte te winnen. Ten * van Magadoza, *
7 all
ere
—
zo Jorpael door Thomas Roo, naer
le de haevens geregeert van klenne Mooꝛſche koningen / ſelfs tot Mofame
+ et hy maeckte my Wijs 5 OD veele plaetſen in Silver mochten
ha delen / dat in Magadozade daecken der hupfen vergult waren / datſe gout
n het ſandt eit onder de aerde vermenght hadden / daer ſp niet vanen houden.
Van het in⸗landt wiſt hy wepnigh te ſegghen / alleen noemende ſommighe
laetſen ofte geweſten tuſſchen Magadopa ende Priefter Jan als Odola Ma-
hefa, Reffamy, ende Gala, maer van Odola ende Galafijn Chaphares, t welck
beteeckent ongeloovige; ick weet niet of hy hendenenof Chꝛiſtenen meent /
alſo hy daer mede fonder onderſcheydt fa wel Pricfter Jan als andere Hepdenent
meent, Van Prieſter lan Weet hy niet meer / dan dat hy een groote Prins is en een
Capharzin de geweſtẽ van Magadoxa; tot Cambaya was hp erbaré/fijn bꝛoeder
die met hem by my quam / was in het gevecht gheweeſt teghens het Schip de
gope in een Portugees Schip / van Damon afgevaerdicht / in welche Hach 4. a 5.
Gebleven zijn / meer en wiſt hy niet / als datter z Scheepen waeren verbꝛant en
de reſt ontvſuchtzhy eyde dat de Coninck, van Dabul over defeDictorie moedigh.
ſinde / Chaul, Damon, ch andere Partugalop(e Sce-ſteeden ingenomen had / en
nu na Goa int Marcheeren was / en dat de Poztugalopſen om victalie (eer bes
naeumt waeren. Ick hoopte noch meer uyt hem verſtaen te hebben doch ick
wiert ick meet niet hoe belet : de tydt om deſe kuſte te fier ſoude wel beſteet
ſyn / ende ick hebber tegen ſommighe van gheſept / doch ſp is om de Bader
immer gevaeren. iin ir en N
‘ „0e hacvenyan Molalia ligt opde hooghte van 12. graeden 10. minuten /
ende de eerſte 6. daegen loopt de ſtroom alle glaſen 2. mijlen na t fupd-meften 5:
de Mane by na vol ſhnde / hebben wp d ander wegh doch ſeer ghemacklyck
Pooꝛdt - Ouſt aengeſepdt / meeſten tijdt ons op de ſtroom houdende. Me Ma-
gadoxianen hebben (ommige abſurdelhck doen geloven / dat de ſtroom 16. Bae
gend eene weghliep / ende 15. daghen een ander / ende rs. daghen ſtil ſtont.
Melcke om datfe de eerſte 6, daghen zupd · weſt lien / ende Wp naderhant onſe
Roers Mood Ooſt aenlepden / woog veele een wonder ſcheen / maer de ſtroom
loopt ghedurigh fupd-wefl/ en al eer het volle Maen was hadde de ſtroom
ſulcken kracht over d ebb en vloet / ſoo dat Wp noopt ancker op wonden /
maer volle Maen en ſpꝛing; vloet ſhnde / voeren wy op de vloet tegen ſtroom /
de ſelvige onder lopende / en het Arge boven: want ter Tee doe de ſpꝛing⸗vloet
over was / wierd ick de ſelvige ſtroom gewaer. enten
p den 14. Auguſti des morgens fagen Wp de kuſte van Magadoxia in 4.
graeden van nooꝛderlheke bꝛeedte Badde 18. vaem leegh Landt / witte ſan⸗
dige banckẽ. Doe waere wy va ooft Mooꝛdooſt de diſtantie va lenghte tuſſchẽ
de Oceaen ende Aolaſia na Merkators giſſinge / accoꝛderende met onfe reeckenin⸗
ge. En alfoo ick upt onſe ſtreeck bevonden hebbe de lenghte van Caep de Sint
Auguſtine en Molalia eenderlep te ſijn: ſoo beſlupt ick datst. Lamens nat Ooſten
behooꝛde te liggen 39. oft 40. mijlen volgens mijn eerſte opinie / ende de gant⸗
ſche kuſte van den Oceaen hꝛeeder finde dan het Landt is in de kaert / moet
pock nae Pꝛopoꝛtie ooſt- waert:ſtaen / om dat de Miſtantie van lenghte recht
van d cene recht tegen d' ander is / ſchoon al haer leng te in haer ſelven valſch
is: van Molalia, te ſacken met Caep de Buſſos, Nooꝛd-nooꝛd· doſt / cen ſtreec
Ooſtwaerts acn is de beguaemſte kours; t is noodigh dat mp den Oceaen
ſien omtrent de bꝛeedte in deſe hours / aengheſien Wy de weſterlycke .
Ooſtindien aen dan Grooten Mogbl. za
verlozen hebben tot Angazesia; doch hebbe gheen ofte ſeer wennigh gevonden /
Contrarie alle lournalen, onſe Matroſen fin hier in foo verſchepden van ges
voelen alffer ſtreecken in t Compas fin /aengaende de ſtroomen ofte de gery.
en / Diſtantie en het wenden volghens het Compas ofte Pariatie: doch ick
hebbe de waerhept bevonden aen het laetſte epnde van deſe fupd-wefte wind
Monfon genoemt /’t welck / (ick bekenne) veranderen mach in het herte van
ten Contrarie Monſon, de ſtilte des wints groote veranderinge in de ſtroomen
veranderende / waer van men geen rege ftellen kan. f lak riny
Op den 22. Quamen de winden tot Abdalakora ende op de hooge anden
van Socatra fon geweldigh nederſtoꝛten / en de grondt daer foo vo! ſteen Klip⸗
en / dat ick peder een waerſchouwe daer onder niet te anckeren / want fo ha⸗
anckers over nacht los raecken / foo ſullen fp (oo ver af-ſacken / dat fp
het Eplandt niet ſullen bekomen / ende verſchepde kabelen anckers ſullen
moeten verlieſen: doch fon fp dooꝛ de nacht of t on weer ghenootſaeckt woz
den vooꝛ ancker te liggen / laet haer een plaetſe verkieſen die het gheweldt des
wints van de Bergen verſwacken. Wp voeren in 't tweede Quartier van de
aenwaffende Maen / welcke doenmaels boven den Horizon op ging omtrent
12. Uren des middaeghs / ende gingh onder ter middernacht / op welcke
tydt deſe winden foo lange rupſchten als fp onder de aerde was / ende weder
op Komende woꝛtſe getempert / de Mane is een groote Princes des wederg
in deſe geweſten / ende dient wel on gelet te fim
p den achſten gingen wp te gelijch t° ſeyl ende quamen ten anckter te liggen
002 Tamara) des Coninghs ſtadt / bꝛengende de laeghe punct ten Gotten
van de hooge zandighe bergh / bupten de felvige oft ten Pooꝛden in 10.
Padvemen waters een mijl van de ſtadt: hier doet ons den Sultan de weet /
dat de winden van de bergen foo ſterck (pt / dat Wp nauwlßer ſullen konnen
vageren / maer hy riedt ons te gaen na Bata Delicia rupm 2. mplen na't Ooſten /
al waer hy ons ſoude ontmoeten: t is een zeer goede haven / verdienende de
naem van plapfant om de ſtiſte van dien ten opſiehte van dien: tis een Valley
van veel leger beuvelen; tuſſchen het water ende de rompelighe Bergh van
Tamara keunt ghp de 2. klepne homocken in brenghen die Daer liggen op het
laege punct bupten het hooghe landt Ooft zupd Ooſt waerts aen / en het laege
landt 't welck was Ooft ten Noorden in de Haven van Tamaria Mood Wek
ten Meſten / ende 10. vaamen invaren binnen {mpl van 't Tandt; de Baedte
is 13. graden 5. Minuten / de Variatie 18. graden / 20. Minuten / de grondt
is wit ſandt / maer ſteenachtigh. rt Tarr Stk Pale eee
Socatra is een Eylandt / inde mondt van de Froode zee / van outs genoemt
Dioſcuria, ofte Diofcorida , ſtaende op de hooghte van 12. graden en 55. Mi⸗
nuten / geregeert van een Sultan genoemt Amar- ben- ſeid, geboren iu het Cp:
landt / de Soon van den Coningh Fartaque in Arabia Foelix, genoemt Sultan
Seid-ben-feid , be welcke Sultan was van Socatra, ten tijde van ſijn groot Daz
der / ghelihck deſe na (Hn Vaders daot Coningh fal zyn van Fartaque, ende ſijn
Soon tot Socatra gelaeten (het Coninghryek Fartaque light van rs. graeden
tot 18. lashes de kuſte van Arabia, ende ten Nooꝛden na de Bergen) ſtaet in
Aliantie met den Turck (aen wien gantſeh Arabia ſchattingen moet geben /
behalven dit Tandt) op Conditie dat hy hem tot ſine aſſiſtentie ooo. Man
moet toc-fenden / indien hy ſuler a ſonder eenighe andere ote
een F 2 niſſe.
uz Journael door Thomas Roe, naet
niſſe. Waer woondt aen de Zee omtrent Doſar een klepne oningh / die hu
niet en derft aen taſten / fijnhe onder des Grand Seigneurs beſcherminge. Bit
verhaelt Amar- Ben- Seid, van Socatra, Den Sultan nan Socatra quam onſe
Bloot met omtrent 300. Perſoanen te ghemoct / hebbende een Cente tot Baya.
Delecia opgerecht: hn reedt te Paert ende 3. Dan fijne vooznaemſte Dienaren
op 2. Paerden ende 1. Cameel / het volck Marcheerde vooꝛ en achter hem
maeckende een 1 de Curckſe manier / hy hadde 2. guarden een
van Soldaten / welche ſijne Landts - luyden ſijn / ende 12. Perſoonen van
gen Pꝛivate guarde / als mede gehuerde Guzeratten , ſummiga met Turck⸗
ſe boogen/ ſommighe met Piſtolen / ſommighe met Muſquetten / altemaer
met deftighe ſweerden; hp hadde dock eenighe ketel-trommels/ ende eenen
Trompeter. Woe onſe Generaal aen Landt quam / is hp vꝛiendelijck en eer⸗
Tjek van hem ontfangen ghewoꝛden: hy is een klaeck en berfkandich Man /
als blijckt aen fijne regeeringe en antwooꝛden hy boert fo een Ahſalute rege-
ringe / dat Miemant dan hy pets mach verkapen / fn volek ſitten ronr- om
hem met groote eerbiedichept / (ine Officieren daer by ſtaende / dewelcke acht
nemen op den Coophandel ende gelt ontfangen en unttellen: fe kleederen
n van Surattiſche ſtoffen ghemaeckt na de Arabiſche manier / met een fulpe
Raſſack met root en wit geboꝛduert / ende een ander mer Gout/ hy dzaeghr
dock een ſeer koſtelhcken Tulban / doch hu gact blaots acts: alle nachten
als de Sonne ondergaet foo ſtaenaft kuielon (tegen de Sonne ende bidden:
den Kerif mater op haer hooft gietende: fp ombpelfende. Nahomerifohe- Geli.
gie: de Coningltiche ſtadt Tamara is van Ralck geſticht ende wit aeugeſtreet
en / ende alſod de daacken van de hunſen vlack fn / gebenfe in de haeven
ten ei Si van haer / doch alſ men in de ſtadt ig / loopt her heel
fiecht af. A. Houghton feende des ume Paert / endehreegh verlof ont:
fin hups te ſien / den Coningh ſondt een Sheck met hem / hy Wiert in de upt⸗
wendige ſchyn des ſelfs bedꝛogen / even wel was ſp ſodanigh als dat een gez
meene Joncker in Engelandt ſich baer mede wel mochte behelpen; de bene⸗
denſte Kamers wierden tot 1 gei gebꝛupkt / d cenetat klederen / alwaerr
langhs de mueren eenighe hinghen / nebens noch 25. Boecken van harre
Wet / Aeligie / Niſtozy / ende leven der hepligen / waer van ick geen Ronde
bekomen / maer boven mach niemande kamen om noch andere noch ſihne
Pꝛouwen / ſynde dꝛie in t ghetal te ſien / mater de ghemeene fijn te fien in de
teden met Silvere do- ringen; in de Merck mag de Pꝛieſter beſigh met ds
ifle te doen / doch doe hy M. Boughton, fijn Rozologie in de handt ſagh nes
men / ſos ſcheyd bP haeſt upt / ende quam met verwonderinghe by hem. Tot
den middaghemael wierden berept 3. Moenderen en wat rps / ende tot haer
dꝛanck / Water en Cobu, een (warte vochtichept gedꝛoncken foo heet alſmen
t 775 Ran 20 a vertreck ſepde den Coningh teghen hem / dat hy een ons
noſele plaets oh ien hadde / maer begeerde dat hp tin dance wilde aenne⸗
men.
Daar is ten 4. kante kaſteel op een Bergh een mpl van Tamaragelegen/doch
be en konde geen verlof krpgen om die te fiers. Det volck is van bierderlep. -
aozte/ Araburen fine Kandtg-lupden/ Daer in / foo t fchput/ fn krach
beſtaet / ende in fuleke die geen e en en ſin / maer eens fijn mes :
de conqueſt (ner Doozſaten / ende deſe ſyn hem gehoorſaem / n
nis!
Ooftindien aen den Grooten Mogol, 13
niet een oost ſpꝛeken fonder verlof / als bleeck / doe een van aenſien ſcheen
te ſpreken: hy vꝛoegh hem / hoe hy fijn mondt durfde open Doen in fine te⸗
genwooꝛdichept; ende deſe ſoozte tot hein apr oom liuſſen ſyn handt. De
2. foogte fn (laven / demelcke / Wanneer fp tot hem genaecken / ſine voeten
kuſſen / ende deſe doen al fijn handt⸗werck / ende maccker fin Aloe. De der:
de ſooꝛte / foo ick mepue / d' oude Inwoonders des Landts / doch niet de
gudſte / genoemt Bedioynes , de ſelvige die andere Hiſtoꝛp-ſchzyvers genoemt
hebben lacobyne Chriftenen, die Daer lange gewoont hebben / tegen deſe heeft
hy een gozlogh ghevoert / na t ſegghen / van d Arabiers, ende woonen met
groote macht op de bergen / doch ſyn nu in vꝛede op Conditie dat fp Baer gez
raft houden / en haere kinderen in de Mahometiſche Religie op voeden /t welch
ick niet en mercke dat ſp doen / alſoo ſp geen ommegangh altoos met d Ara-
biers en hebben. De ooꝛſaeck waerom ick achte dat fp de oude lacobyne Chri-
ſteden fijn / waer van Maginas, Purchas ende andere melden / is deſe; om
dat Mr, Boughton cen van haere oude Mercken fach op de wegh ena Tamara
Moeft liggen / de deur wel gefloten maer ſlechts gebonden / hier op begeerich
fijude in te reden / den Sheck fn Lepdtsman fepde teghens hem dattet dace
feer ſpookte / even wel heeft hy ſich verſtout / ende daer in gevonden een Al⸗
taer met Beelden / ende een Crucifix daer op / t welch hu daer upt nam / doen
vertelde hem den Sbeck . dat het een volck was van cen ander Religie / doch
hy was ſeer onge willigh datmen veel nae harer voꝛſchte / fa ick vermaededen /
Wel wetende dat fp een ſooꝛte van Chriftenen waeren / giſſende dat wp haer
oft’ wat beters ſouden willen toe wenſchen / afte niet ghedoghen dat fr verz
dꝛuckt wierden. De 4. ſoozte is cen woeſt valck / arm / ſehꝛaal / naeckt heb⸗
bende langh haer / haer flechts met waatelen ghenerende / in Boſſchagien
fchuplende / bp Miemandt verheerende / Lao? peder een vervaert / fender
hupſen / en by mac fo wilt als de beeſten / en / na giſſinge / de rechte gude in⸗
geſetene deſes Eplandte. |
Dit Eplandt is fecr Berghachtigh en anviuehtbaer: hebbende wat Oſſe
uleeſch / eenighe Septen en Schagepen / Oadelen en Orangie-appelen / en
Wat rpg / en tet anders tot auderhondt / van Coapmanſchappen hebben
fp Aloes, t weltk is het fag nau een blat gelhek als hupſloock: van haer wol
maeckenſemaer geoon Kackens boog hare ſlaven.
Den Coningh hadde Draken-bloet, erde Indigo van Lahor, maer Gieten
tat een hooge pas: vecl iepne Civet⸗ Karten en Givert: t hoopt alles de a,
ning toe ofte paſſeert dooꝛ fn handen en maeckt taxatie. Bp heeftecn acrdie
ghe Gale van Suratta met roaſen / die gem bn t Jager dienen om loen in her
brrvoeren van Hue goederen; den Foningh heeft ecnigetenniſſe van Paep=
Ian; gelhdenda dat hy de grootste Potentaat van de Werelt is / bopenden
Curck ende den Perſiaen, beveſtigende dit fijn ghevoelen medtreffriijcke rates
nen: onder (ue flaven heeft hy veele AbyGenen. Hooꝛende ons gerant in des
Generaals boot / joo b20eg} hu oft’ Davids Pfalmen wacren : ende geantwooꝛt
ſinde / ja: ſoo ſeyde hy / t is des Dupvels vont / die t ghepꝛactiſeert heeft
vooz David / die te voꝛen Gode met (Hue lippen en herteuin aendacht loof⸗
de / maer naderhandt wiert het aenſinnelooſe Anſtrumenten bevolen. Bere:
dooden Begraven fp altemael in Tomben / ende de Graven van haere Hey
ligen houden fp in groote core. Maer van daer vele geweeſt fijn; doch de Pein
B 3 cin asl ge
14 Journael door Thomas Roe, naer
tipaelſteSetay Hachim, tat Tamara gebozen / dewelcke over roo, Jaaren hers
waerts geflagen fHnde van de Poꝛtugieſen / eertijts hier gewoont hebbende /
ſich aen Baer openbaert / ende waerſchaut Boop toekomende perhekelen. Wet
gewelt der winden fej ven fp fyn wandelen toe / en houden hem in wonder⸗
Weke cere. Ack ben noopt aen Land gekoomen / niet Wetende hoe ick bejegent
ſoude worden / maer hebbe de waerſchhn hekſte Pꝛopooſten op gheſlockt.
Indien ick ſelfs gegaen / ende den Coningh ofte pemandt van ſyn volck / dat
verſtandige Lupden waeren hadde konnen ſpꝛeken / ick ſoude wat verder gez
vꝛaecht hebbe / om den Curieuſe Lefer te voldoen doch alle de Tolcken volg⸗
den den Generaal, foo dat ick geen gelegentgenthept en hadde,
MNpn raedt is dat de Bloote die na Socatra wil niet bunten en ligge; maer
datſe van Molalia, tat Caap Guardafuicer(t een beguaeme tpt haer ververſcht
hebbende / ofte paſſende op het laetſte epnde des Monfons, ſoo t vꝛoegh in't
Jaar is / haeren koers regel recht na Suratta, ſtieren. Iſt dat pemant vooz⸗
werpe / dat fp haer gewaonlycke ververſchinge ſullen miſſen: Ack antwosz⸗
de / tot Socatra de Bictalie flecht en dock foo dier als in Engelant / het water
verre te halen en dat met gevaer / foo dat een peder vloot ſommighe van haet
volck berlozen hebben in Die neder te Halen langhs een ſtroom vol van diepe
gaten. Tot Caap Guardefui ſult ghy met gemack mogen vaeren / ende fonder
twyfel overvloedig en goekoop handelen / ende viſch na u believen: en ſchoon
wp geen pꝛoef van den handel gehadt hebben / nochtans hebben wp valck in
Tulbanden ghekleedt gefien / die gewis foo wp getoeft hadden / light te bez
wegen waeren om haer vee af te dꝛyven: want niet verre van hier ten Weſten
hadde Sir Henry Middelton en eenighe andere ſchepen treffelycke gepten en
ſchapen om een leur en ſeur / gelijck als fijn Lournaal ende Mr. Barretuyts epgen
er varenthept mp hebben onderricht. '
a”
i ag . . den
1
CAPITT.
Ooftindien aen den Grooten Mogol. 15
CAPITTEL II.
Sijn Reyſen nae t Hof, en Tractement
aldaer, mits de Cuſtuymen des ſelfs.
P den 26. September ben ick aen Landt gekomen in 't geſelſchap
van denGenerael ende de vooꝛnaemſte Cooplupden, Capiteyn Harris
. Wiert geſonden om een Corps de Guarde te macchen met 100. ſcheu-
ten / ende de ſchepen in haer beſte Eguipagie ter eere van my haere
Canons loffende. De difcoerfen tuſſchen die van Surarta en den Ame
baſſadeur gae ick vooꝛ bp: haere Barbariſche Cuſtupmen en Daden niet acco»
derende met des Ambaſſadeurs Honorable Conditie en Civile humeuren ſlae
ick over / alfoofe in des Leſers ooꝛen wat onſoet ſouden klincken: Wp ſullen
hem dan vinden van haer ſchepdende op fijn wegh na t Hof. 1 5
Op den rs. November ben ick geraeckt tot Brampore, ſynde / na mijn giſſinge /
223. mylen van Suratta gelegen / ende de Koers gantſch Ooſt / een on mooſel onz
vꝛuchtbaer Land / de Doꝛpen en vlecken altemael van ſihm en ſlyck geſticht /
foo datter niet een hups is daer men in ruſten kan. deſen dagh raeckten wp
tot Batterport / een vleck 2. Mylen van Brambore, almaer haere ammonitie
hups is / ick hebbe hier verſeheyde Metale ſtucken geſien / doch doozgaens
te Rost en te wijt. Onder wegen quam mp den Cut wal te gemoet met een ſteren
Wf-warht ens Daendels die vaag hem gedragen wierden: hy gelende mp tat de
Fatalia / daer ick geoꝛdineert wiert te loger en: alwaer hy aen de Poort fyn
afſchepdt van mp nam / doch ingaende / wierden mp 4. kamers toegevoecht /
als Ovens / niet grooter / boven rondt / de ſtjd mueren van tichelſteenen op-ge⸗
maeckt; dit moeyde mp / doch mine hutten waeren mijn toevlucht/ ende
ick liet den Curwal weten dat ick wilde vertrecken upt het Doꝛzp / my ſchae⸗
mende over foo geringhe tractement: hp begeerde dat ick totſ moꝛgens toe te
vꝛede wilde fijn. Hier woont Sultan Perujes, des Conninghs tweede Soon / de
de Soon / de ſtaet en kuſtuyme fins Vaders maintinerende / ende den Charma.
Chatma ig d alder grootſte Onderdaan des Mogols, Generaal van (Dn arma⸗
den / waer van 40000. Rupteren by hem (Hrs. Den Pins dꝛaeght den naem
en de ſtaet / maer den Chan regeert het alles.
Op den 18. Ben ick noch om verſchepde inſichten gebleven! fo wel om de
fatſoenen des Hofs te ſien / als om den Pꝛins te Contenteren / die het begeer⸗
de / ende ick wilde hem noode ergerniſſe geven! om datter eenighſins vooꝛ⸗
genomen was een Factozp in het Doꝛp op te rechten; ende ick ben upt ard
16 Journael door Thomas Roe, naer
-enthept wijs geworden datter deegens hier onder de arme graech verkocht
wierden; ick ging dan den Pꝛins beſoecken / ende bꝛachte hem een ſchencka⸗
Jie mede. Den Cutwal brachte my binnen: op het buntenſte Hof ſtonden
omtrent 100. ghewapende Kupters / ſynde Jonckers die op des Princes
uptgang paffen om hem te groeten / ſtaende teghen malkanderen over in een
righ: in het binnenſte Hof fat hy om hoogh in een vonde Salderp onder een
CTent ende cen Capit vooꝛ hem / in een cee doch Barbariſche ſtaet. Tot
hein ghengeliende tuſſchen een rijggh volcks / foo quam mp een Officier boot⸗
ſchappen dat icli miju hoet moſte afnemen / ende de aerde met myn hooft rae⸗
lien: ick antmooꝛde / ick guam om den Pꝛins met eere te ſien / ende en ſtont
niet onder de dienſt van een hecht; en alſo gingh ick boozt tot dat ick tot cen
getralide plaetſe quam recht onder hem / gaende niet 3. trappen op / Daer ich
gem met eerbiedichept groetede / en hy boogh zich Laer over; en alfoo ging)
ich Daer binnen / alwaer act een ſyde in't ronde ſtonden de vooꝛnaemſte des
Dorps / met haere handen Boog haer als flaven ; de placts was om hoogh
met cen koſtelhcke Tente overtrocken / ende beneden altemael met Tapyten
belileedt. Om dit recht te deſchzhven / t was als een groote ſtellagie / ende
den Caningh fat om hoogh als de ſpot Hioningen daer doen 5 ingegaen ſynde /
en wiſt ich niet waer ick mp neer ſoude ſerten / maer gingh reeht vooꝛ hem
ſtaen / alwaer men met 3. Treden op- gaet / hier ſtont fijn Secretaris op / om
borte vapopt te doen van 't ghene gheſpꝛeoken woꝛdt. Ick fende tat heim /
alſoo ick van den Coningh van Engelandt in Ambaſſade gheſonden was
aen ſgnen Dacder / foo en kond ick niet na laeten van hem in 't Laa, by gaen
niet een verfgech te vereeren: hy antwoozde / dat min koniſte hem ſeer gen-
ghenaem was / ende vꝛoegh mp nae Beele Dingen aengaende den Coningh
daer ick hem / na mn geet duncken / op antwooꝛde: doch aldus om leegh
ſtaende / epſchte ick verſof om op te treden ende bp hem te ſtaen; hy anttuao?-
de / ſchoon dar den Coningh van Perz ien ofte den grooten Turck Daer waere
foo en mochte het niet geſehieden; Ick antwooꝛde / ghp moct my excuſeren
want ich en twyfele niet of ghp ſoudt af kaomen / en hem gen het Poztacl
te ghemoet gaen: maer ick en begeerde geen meerder viphepdt als d Am:
baſſadeuren van ſoodanighe Pꝛincen ghenoten / met wien ick mp ghelhek
ſtelde: hy proteſteerde dat my filer oock geſchiede / ende in alles ſoude geſelhie⸗
den. Doe ſcyſchte ick een ſtoel / doch my Wiert tot antwoort gegeven / dat
Miemandt eert daer in een ſtoel fat: maer men begeerde op nm / als een ſtrick
pan belcefthept, dat ick wat tegen een Pilaar aen / bowen met ſilver bedeckt /
ende daer zint Tente opruſtede / wilde ſeunen. Doe hebö' ick van zyne Ma⸗
jeſtept verſocht dat cen Engelſe factory alhier mochte reſidentie handen / 't
Welck hu graegh conſenteerde / ende gaf Loopt oꝛdere acn den Busy, om cen
contract te maccken van erp ap te komen / om haer reſidentie aldder te heu-
ben. Ick verſochte dock vꝛygelep vane ſeeckere ſchenckagien des Ceningös /
daer hy den Cutwal tommiſſie van gaf. Doe hebb' ick hem rije ſehenckagie
over-gelevert / die hy in daucke aen nam / ende na cenighe vaorgaende baa-
ghen / om mp te pacpen foo ſeyde hy / hoe wel ick niet en mochte op gaen ter
plaeffe daer hy fat / fo wilde hy nochtans op cen ander plaets gaen / daer ick
wel by hem mochte komen, doch dit was een van myneſchenckagie cen ket-
der met op-gevulde vleſſen / r Welck hem onder wegen op- hield / en na dat
Ooftindien aen den Grooten Mogol. 27
ich weynigh hadde getoeft / foo hooꝛde ick dat hy beſchoncken was / ende een
van fijne Officieren quam by mp upt zin naem om hem te verſchoonen / vers
fockende dat ick naer hups wilde gaen / ende op een ander tht wederkomen
omhem te beſoecken. ras
Mp den 6, December quaemen wy in cen boſſchagie te logeren / niet verre
van des Coninghs vermaarde Caſteel Mandoa, gelegen op cen ſteplebergh /
rontom bemuert / rondt 14. mylen:'t is een ſchoon Caſteel ende van een won⸗
Berljcke groote.
Op den 22. Dito quam my Mr. Eduward te gemoet verſelt met Thomas ſotyat /
dewelcke 5. mplen gevoeteert hadde na Cytor, een oude ver allen ſtadt op een
Bergh / doch fos als dat het een Combe ofte graf van wonderlycke heerſick⸗
hept ſchijnt te fin: daer ſtaen boven de roo Rercken / altemael van uitge⸗
bouwen ſteen / veel ſchoone Caſteelen / on-tallicke hupſen / doch niet eenen
Inwoonder: Daer ig maer eenen opgangh tot den bergh / dewelcke ftepl is /
gehouwen upt de ſteenrotſe / hebbende in het op-klimmen 4. Pooꝛtem; aleer
men gen de Stadts-Pooꝛt komt / welcke heerlhck en vooztreffelyck is; den
Bergh is om hoogh ð mplen in de ronte / ende aen het zupd-weſt epnde flack.
een fraeye oude Caſteel: ick Logeerde dicht aen een arme Dorp acn de voet
des Berghe. Bele Stadt ſtaet in het Landtſchap van eenen Rama, ect
Pring onlangs eerſt van defen Coningh in Subjectie gebzacht / ofte om bez
ter te ſeggen met gelt omgekocht om te belijden dat hy Tribupt ſchuldigh is.
De Stadt wiert van Ecbarfha, Vader van defen Mogol, in ghenamen. Rama
ig upt de rechte linie van Porus geſpꝛoten / dien Balianten Indiaan, van Alex-
ander over wonnen: feo dat ick achte deſe Stadt geweeſt te ſijn een van Porus
audſte Reſidentie-plaetſen / ſehoon men ſeght dat Dely veel verder te Maare
den de vooꝛnaeniſte geweeſt is / nu flechts vermaert wegen haere ſteen-hoo⸗
pen. Wier dichte by ſtaet een Pylaer / dooꝛ Alexander de Groote opgerecht 7
met een groot opſchꝛift. Den tegenwooꝛdigen Mogol ende fijne vooꝛſaeten /
upt Tamerlaan geſpꝛuoten / hebben al de oude Steden geruineert / van bolck
antbloot / ende verboden die te repareren / ick en weet niet waerom / ten ſp.
dat fp niets groots boven haere beginſelen wilden ghedacht hebben / als of
haere familie en de Werelt van gelihcke ouderdom waeren.
Op den 23. Ben ick gearriveert tot Adsmeere, zog. Mhlen van Brampore,
418. Engelſe mien / de mijlen na de Tee- kant toe langer ſynde. a
Op den to: lanuaty ging ick te 4. uren namiddagh ten Hobe tot den Durbar,
t welck is de plaetſe daer den Mogol Dagelijchr ſit om vꝛemdelingen te track⸗
teren / de Requeſten ende ſchenckagien aen te nemen / Commiſſien te geen /
te ſien / ende gheſien te worden. Een wepnigh nu van min Pꝛopooſt af te
wycken / ende de Cuſtupmen des Hofs te verhalen / fal min toekomende Bs
Dif caers wat verlichten. Den Coningh en geeft anders geen Mannen als
Eunuchen die binnen de hamerg van fijne Reſidentie koomen : fijne Dꝛouwen
houden van binnen de wacht / ende fijn met haere Mannelieke wapenen (De
Ne lyf⸗trauwanten. Sp ſtraffen van malkanderen als fp miſdaan hebben.
Alle moꝛgen komt hy vooreen vepnſter ghenoemt den lariseo, uytkyckende
op een Plepn dat vooꝛ (tin Hof is / ende vertoont ſich aen de gemeene Man;
Dp den middagh keert hy weder derwaerts / ende blijft daer eenighe uren ſit⸗
ten om de Oliphanten en wilde beeſten te ſien W ten, Onder hem binnen 19
f 2
18 Jornael door Thomas Roe, naer
tralie paſſen op Mannen van gualitept; ende van Daer vertreckt hy in fijne
flaep-Ramer / bp (hie Concubpnen; des namiddaghs begeeft hy ſich weder
na den vooꝛnoemden Darbar. Cen 8. uren na den Avantmael gaet hy benede:
na den Guzelcan, een ſchoone Hof / in welckers midden een ſteene Thꝛaon
ap- gerecht is / daer hy op ſit / maer ſomtits sock beneden in een ſtoel / dace
niemandt toe komen mach dan aenſienlhcke Perſoonen / ende van deſe cock.
wepnighe / dan met verlof / daer hy alte ſaecken met een groote liefrallichent
verhandelt; daer en worden geen affapren aengaende den ſtaet / de regee⸗
ringhe / de beſtieringhe van ooꝛlogh en vꝛede by hem afghedaen / dan in een
van deſe 2. laetſte plaetſen / Daer het int epenbaer vooꝛ geſtelt / gereſolveert /
en alſoo geregiſtreert woꝛt; t welck / (oo t de pine Weert was / omtwee En⸗
gelſe ſchellingen te ſien is: maer het ſlechte peupel wiſte foo veel als de Raed /
ende de dagelherſe aydinge is de nieuwe Mefolutien des Coninghs / van pez
der fiucke-boefs heen en weer geflingert ende gevonniſt.
Beſchryvinghe van het Hof des Grosten Moogols 5 &c.
Efe maniere van doen is on- veranderlijck / ten fp dat ſierkte oft
dꝛanck ſulcx belette / t welck kenbaer moet ſyn: want gelijck al⸗
e ſihne Onderdanen flaven (jn / ſoo is hy mederom in een ſoozte
van ſlavernp / want hy is verplicht deſe uren en ghewoonte ſos
pꝛechs t onderhouden / dat / foo hy ſlechts eenen dagh ſich Ab⸗
ſenteerde / ende daer geen genoeghſaeme reden van konde geven het volen
ſonde muptinerenz Twee daeghen langh abſent te ſiyn en mach met geen tes:
den verſehoont worden / of hy moet fijne deuren openen / ende van ſommi⸗
ge geſien woꝛden / om andere te voldoen, Op Dinghſ dagh zit hy tot Iarneo
in de vierſchaer / noopt weygherende de klachten van d' alderarmſte aen te
hooꝛen: verhoozt oock bende partpen met patientie / ende te met ſiet hp dock /
met al te groot vermaek in het bloet / de executie finer Olpphanten. Wi
Cot Durbar wierd’ ick recht tegen hem overgelepdt z aen den ingangh van
womte. den bupten tralie bejegenden mp twee voorname edele ſlauven onvmp naerder
beo den fe ghelepden. Ick hadde begeert al eer ick Geen gingh / vꝛphepht om de Cuz
Coningd- ſtupmen mijns Landes te mogen ghebꝛuycken / t welck mp graegh vergunt
wiert / mits dat ickſe punctuelhek wilde volbꝛengen. Doe ick binnen de eerſte
tratie quam / bewees ick eerbiedicheyt; komendein de binnenſte dede ick we⸗
Derom mine Heverentie/ als mede doe ick by den Coningh guam Me plaets
ig een groot Hof / Daer alderhande bolck komt. Den Coningh zit om heeg.
in een klepne Galdery; onder hem d ambaſſadeurs, hꝛemde en groote Pers
ſonagien binnen de binnenſte opgaende tralie onertrocken met fulpe en zijde |
enten; op der aerde met fraeye Cappten : de geringhe Perſoonen Wp
kerende den Adel / binnen de eerſte tralie: het volck / bupten op een flechte
plepn / doch foo dat peder een den Coningh ghemackelyck mach zien. Dit
zitten
O oſtindien aen den Grooten Mogol. 159
zitten komt wel oover een met de maniere van een Theatrum ofte ſchoum·
Toonneel / den Coningh in ſyne Galderp; de groote Perſonagie ſhn op een
ſtellagie verheven als Comedianten; het volck beneden d' aenſchouwers / ſo
datmen van de maniere en plaetſe niet meer en behoeft te ſchꝛyjven. Den Co-
ningh was mijnenbotten Tolck te gaauw / heetende my wellekom als tot
den Bꝛoeder myns Meeſters gekomen ſijnde: ick leverde hem over de vers
taalde bzief van ſyn Majeftept.; ende daer aen mijne Commiffie / daer hy
nieuwsgierich op fagh; daer na mine ſchenckagien / welcke in danck aenge⸗
nomen wierden. Hy vꝛoegh mp eenighe vꝛaghen; en ſcheen voor mijne ghe⸗
ſonthept / alſdo ick kooꝛtzigh mas / ſoꝛge te dragen / my zijne Moctoꝛen aen⸗
biedende / ende raedende t hups te blijven tot dat ick wat fritſcher gewoꝛden
Was en ſoo ick ondertuſſchen pets mochte van doen hebben / ick mochte
Daer vꝛp om ſenden. p liet eee met meer gunſte en W .
lying € 2 zient⸗
—
20 Journael door Thomas Roe, naer |
wientſchap dan doyt bewmefen wiert aen eenigh Ambaſſadeur des Cureks
ofte des Perſiaans / ofte van wie hy oock ſoude mogen zijn. .
On den veertienden liet ick aen den Pꝛins Sultan Coronne , den derden ſoon
van gebooꝛte / doch de eerſte in gunſte / de weet doen / dat ick vooꝛgenomen
Badde hem te beſoecken / niet twyfelende of hp ſoude mn met behoolicke ie
ſpect ontfanghen: want mp wiert Bericht / dat hy een Bpand was van alle
Chꝛiſtenen / dies was ick bevꝛeeſt woo? eenigh affront: hy antwoorde/ ick
foude hem wellekom zijn / ende de ſelvighe Contentement van hem / dien ick
van zin Baeder hadde / ghenieten. Hp is Heer van Suratta, de plaets van
onſe vooznaemſte Reſedentie / ende aen zjn vꝛiendtſchap is ons veel ghele⸗
Op den twee-en-twintichſten beſocht iek den Peins / dewelck ‘smorgens.
te negen uren zich op de ſelfde manier vertoont als fin Bader doet / in zune
affapren te bedienen ende zich ten toon te ſtellen aen ſyne lüf-trawanten. Ny
is van naturen trots en moedigh / en ick was vooꝛ mijn onthaal beducht 5.
doch hy dooꝛ eenighe occafte niet ghezint zijnde zich te vertognen / heeft een
pꝛincipaele Officier / min aenkomſte verſtaen hebbende / gheſonden om mp
te gemoet te gaen / dewelcke mp gelepde in een fraepe kamer (t welck noopt.
aen pemandt geſchiedt is) ende hielde mp in de pꝛaet wel een? uer langh van
onſe epghen affraven/ tot dat den Pring gherect was / die tot dien eyn⸗
de zich vertoonde / ende mp bejegende beter dan hy hadde belooft, Jen
gaf hem een geſchenck / ſodanigh als ick hadde / doch niet uyt den naem van
{tiie Majeſtept / alfoofe te geringz was; maer hebbe mp verſchoont / feg- ~
gende: dat den Coningh niet en konde weten dat hy Meere van Suraita was /
Hoo? dien hy dien cer-tptel foo onlanghs eerſt bekoomen hadde / maer ick en
twifelde niet of (Dre Majeſteyt ſoude zijner hier na na Merite ghedencken.
Dit was het reſpect der Cooplupden / die zich in alls votmoedichept in zy ne
gratie en beſcherminghe recommandeerden. Hy nam alles in dancke aen : en⸗
de na dat ick eenighe Gravamina en affronten / aen de onſe tot Juratta don? fie
ne Gouverneurs gengedaen / Badde geopenbaert / waer over klachtigh te val⸗
len aen den Coningh nagelaten is ten refpecte van hem; hy belaofde dat my
ode en effect veel recht ſoude geſchieden / ende onſen vepligen ſtant ſoude
Jowell veraſſureert dog eenighe ron tien die ick ſelfs ſoude aen-bieden /
ral Meekel hebben der voozledene faechen/ dan wat hy upft
de mon
gar Afaph Chan, Doo2 mp obergedzagen/ hadde vernomen zinſon⸗
derhept van eenigh bevel om ons onſe Paſpooꝛt te geben / t welck den Gou⸗
… verneur välſchlihck hadde verziert / ende hem oock fuer ap- bꝛeken ſoude. Hier
op liet hy m vertrecken / met een goet vertrouwen en hope dat de vervallene
ſttant onſer reputatie gerepareert (oude woꝛden.
Gp den vier- en twintichſten gingh ick nae Durbar om den Coningh te be⸗
ſoecken / dewelcke mp van verre ziende / met ſijn handt toewenckte / wyſen⸗
de dat ick niet en ſoude toeven na de ghewaonlhcke Ceremanie van verſofte
vꝛagen / maer op komen by hem al waer hy mp een plaerſe bowen alle andere
Lupdenoꝛdineerde / dien mp dochte naderhandt te willen Manitineren. Ick
gaf hem een kleyn gheſchenck; alfoo t de manier is / als pemandt wat te
doen heeft / pets te geven / ende die niet en konnen naerderen om hem te naer⸗
deren / (enden me ofte houden op haer geſchenck / t welck hy aenneemt / hed *
— en AET or » lig FE N. 14
Ooſtindien aen den Grooten Mdgol. 27
wel Hp Bep gering / en vꝛaeght wat haer begeerte is. Dit heeft hy aen my
dock gepleeght / hebbende neerſtig toegeſien / ende na min geſchenck verna⸗
men / ſoo vꝛoegh hy wat ick van hem begeerde. Ick antwooꝛde / dat mp recht
mochte geſchiede; dat op verſeeckeringe van fijne Majeſtept Firman geſon⸗
den in Engeſandt / den Coningh mijn Mr. niet alleen verloff gegeven hadde
aen veele van ſune Gnderfactent een gevaerlhcke vopagie te doer met haere
goederen / maer daer en boven oock mp gheſonden hadde am gheluck te wen⸗
ſchen met de Dꝛientſchap foo gheluckelhek aenghevangen tuſſchen twee foo
machtige Patien / ende om de ſelvighe te beveſtigen. Doch ick vondt dat de
Engelſe / Refiderende tor Amaduas, van den Gouverneur verkozt waeren in
haere Perſoonen en goederen gefchat / en gevangen gehouden wierden; dat
zen een peder Stadt nien we ſchattingen ghenomen wierden van onfe goeder
ren / paſſerende na den haven / Contrarie alle recht en vogzighe Arthekelen
van Pegotie 5 hier opgaf hy tot antwooꝛt / dattet hem ſeer leet was / hy
faude daer beter oꝛdere opſtellen; en hier op gaf hy vdozt order aen twee Fir-
mans, om volgens myn Begeerte ghetepckent te woꝛden / een nen den Gou-
verneur van Amaduas, om het gelt ban Meefter Kenigd af-geparſt te Reſtitue⸗
ren / ende om de Engelſe met alle beleeftheyt te tracteren: d' ander was /
om haer van alle fol en ſchattingen onderwegen op wat pꝛetert het oock ſou⸗
de mooghen zijn / ' ontſlaen; ofte foo daer eenighe waeren ghenomen ghe⸗
weeſt / uͤpt epgener wille wederom te betalen: verſoeckende op mp / inghe⸗
val dit niet boort en hulp / ick dan mijne klachte tegen d' ongehooꝛſaeme ſou⸗
de her vatten / ende men foude hem ontbieden / om zich alhier te verantwooz⸗
den: en hier op liet hy mp vertretchennn.
Op den eerſte Marty reed ick upt om des Coninghs ſpeelhuys te zien / hem
geſchoncken van Afaph Chan, twee mijlen van Adſmeene gelegen / doch tufs
ſehen twee geweldighe Steenrotſen / foo van de Sonne bevꝛhdt / dat ſp die
nacuwiper act eenighe kanten zier; het Fondament des ſelfs is daer upt gee
houwen foo zjn oock ſommighe kamers / de reſte van witte ſteen; daer is
dock een kleyne propere Tupn met ſoete Fontepnen / noch twee groote ver⸗
treck- plaetſen / d eene dertigh tredẽ bove d' ander; dẽ wegh Daer toe is ontoe⸗
ganchelijeR / behalven . a 2. Wooz aen / ende die ſeer ſtepl en ſteenachtigh
zin / ten glaets van veel Melancholhen vermaeck en vꝛphept / alleen datſe
verſelris met wilde Daauwen / Turtel-Wupven / gevogelten / ende Meer⸗
Ratten die de Steentotſen bewoonen / hanghende agen alle kanten daer o⸗
ver. 35 — i r ; í pet ni} | te
Sp den tweeden bing de Noroſe op den abont aen. t Is een geweonte ban
het Mieuwe Haar te vperen / evenwel begint de Ceremonie eerſt de eerſte
Pieuwe Maen dace na / 't welek dit Yaar opeen tijdt upt viel: het wort ge:
viert tot Maapinge van de Perßaanſe Hooghtiſdt / ende beteeekent in die ta-
le neeghe dagen / om dat het van oudts niet langer en placht te dueren / doch
nu iſt verdubbelt. De maniere is defe Daer Wordt een Thꝛoon vier voeten
hosgh van de aerde opgherecht in het Durbar Hof, van welck ers achterſte
Rant tot de plaetſe toe / Daer den Coningh upt komt / een vier kante plaets
van ſes· en · viftich treden langh / ende dꝛie-en-veertich bꝛeedt met Tralien
afgeſchoten is / ende overdeent met ſehoone behanghſelen van Gantlaecken
Ide / ofte fulp t ſaemen vermenght / ende . opPilaren van re
Gin
Noroſe een
Solemnele
hooghtijt,
De Cuttuy~
men van
dien,
—
22 Journael door Thomas Roe, naer
foo mede overtrocken saen het hooghe endt int weſten hinghen deConterfepta
fel van den Coningh van Engelandt / de Coninginne / de Peinceſſe Eliſa⸗
bet / de Gravinnen van Somerferen Salisbury, ende van een Worgers Dꝛoum
van Lomon; daer onder een ander Monterfeptſel van Sir Thomas Smit Cams
mandeur van d' Goſtindiſche Compangie; beneden op der aerde liggen veel
groote Perſiaanſche Capiten / al waer alle treffelneke Perſonagien kamen om
op den Coningh te paffen | uptgenamien eenighe die binnen een getralide heck
ſtaen recht von den Thꝛoon / om zyne bevelen aen te nemen / binnen dit vier
Rant wierden te pꝛonck geſtelt veele kleyne Kupfer, een van zilver / ende an⸗
dere Curieuſe koſtlhckheden. De Pꝛins / Sultan Coronne hadde aen de ſlinc⸗
ker zyde een Cente weſckers (tutten met silver bekleedt waeren / gelhck oock
waeren ſommighe van die dicht by den Coninghs Thꝛoon: de foꝛme van dien
was vierkantich / de materie hout met Peerelemoen ingelept / ſteunende op
DPilaeren / ende bedecht met Gout-laecken: e het hooft
Was een Jrrangie van fijne Peerlen / daer langhs neer hingen Granaat-Ap⸗
pelen / Appelen / Peeren / ende cock foodanighe vzuchten van Bout / doch
hol; van binnen ſat den Coningh op kuſſens / ſeer koſtelyck van Peerlen /
ende Juweelen rontom het Hof; vooꝛ den CThꝛoon hadden de vooꝛnaemſte
Perfoonen opgerecht Tenten / die het Hof omeingelden / ende ghemeynliuck
met fulp / Damaſt / en Caf gevoert / eenighe met Gout-laken / daer (pin
gingen / ende die geſtelt waeren am hnere rhekdom te toonen;: want in oude
tijden waeren de Coningen ghewent na een peder Cente te gaen / ende daer
upt te nemenꝰ t ghene haer behaeghde; doch nu iſt verandert / alfooden Cas
ningh nu ſit om de Pieuwe Jaars-giften / die hem ghebꝛacht woꝛden / te
ontfangen. Hp komt ten voozſchhn op de qemoonlijcke ure van den Durbar ,
ende bertrecht met de ſelvige: hier woꝛden hem van allerley vale geſchene⸗
ken en giften gepzeſenteert / doch niet na darmen wel roept / evenwel onge⸗
looflijch ghendech zende ten eynde van deſe Feeſt / ſoo iſt dat den Coningh in
Necompenſe van d ontfangene giften / ſommighe verhooght / ende neffeng
haer tracktement voeght hp daer noch een Paert toe nae zijn welgevallen.
Op den 12. den gingh ick den Coningh beſoecken / en wierde recht vooꝛ hem
gebꝛacht / verwachtende een geſchenck dien ick hem gaf tot ſijn extraordi⸗
nare contentement; hier op oꝛdineerde hy dat men mp binnen de tralie ghe⸗
lenden ſoude om by hem te ſtaen / doch alſoo ick niet toegelaten wierde oy te
Klimmen op den opgangh / daer de Thꝛoon op ſtont / foo kond' ick wepnigh
ſien / alſoo de tralie foo haogh was / ende met dubbelde Kleden beſet / maer
ick hadde reſpit ghenoegh om de binne-kamer ende des (el fs cieraet te beſich⸗
tighen / welcke / iek moet het bekennen / (eer koſtelick wel was / maer van foo
veel beſondere ſtucken / en dat ſoo onfatſoenlijck / dattet veeleer gelapt / als
Heerlick ſcheen / als of het daer op upt was om alles ten toon te ftellen/gelijk
als een Juffer die met haer, tim haer bozduerde Muplen op de hag ſteldt⸗
Op defen avont wierd de Soon van Kama (ja nieme Cributaris met groote
ceremante bop? hem gebꝛacht / tot dꝛiemael toe knielende / end flaende fijn hooft
tegen de aerde: hy wierde van ſinen Pader geſonden met een geſcheneh / ende
wierde binnen de klepne tratie gebꝛacht / den Coningh hem om t hooft vat⸗
tende zſyn geſchenek mas een Indisanſche voeder met ſilver / en Daer on een
gedzeven ſilvre kop vol van goudzen ſo wierd hu na den Pꝛins gelepd. San
> 3 | . mige
Ooftindien aen den Grooten Mogol, 23
wave Olipbanten jer Bestaan? en fi opunigheboezen ſonghen en aon
dek zl Sie tarnfit Gloria Mun d,
| 2 Soo gaet de Heerlickheyt des Wereldts voorby.
Op den derthienden des avonts gingh.ich na den Gul Chan, daer de
ſehoonſte gelegenthept is om te handelen / ende nam met my den Lraliaan, vooꝛ⸗
genomen hebbende niet langer in dupſterniſſete wandelen / maer den Coningh
te toetſen / alfoo ick op alle andere manieren wierde uptgeſtelt ende afgeflaz
gen: ick wierbe binnen ontboden met mijn oude Makelaer / maer mijn Dolck
Wierde bupten gehouden; Afaph Chan vermoedende dat ick meer (oude ſeggen
dan hy gewilligh was te hoozen. Doe ick by de Coningh quam / oꝛdineerde
hy mp een plaets om recht Bao hem te ſtaen / ende vꝛoegh mp na veele zaer⸗
ken betreffende den Coningh van Engelaudt / ende het gheſchenck dat ick
hem 's daeghs te voren gaff: i van deſe vꝛaghen / hebbe ick hem
geantwooꝛdt; doch epndlick ſepde ick / monen Talek opt bupten geſonden /
ende ick en konde geen Paztugies ſpꝛeecken / en alſoo ontbꝛack mp middel om
fiine Maieſtept te vol doen / waer op hy (gantſch tegen de fin van Aſaph Chan)
ingelaten wierd. Ick fepde dat hy den Coningh ſeggen ſoude / dat ick hem
begeerde te ſpꝛeken: hy antwooꝛde / graeg: waer op Aſaph Chans Schoon Soon
hem wech ruͤckte / ende die factie. omringhde den Coningh ſoo / dat ick hem
nauwißck konde ſien / ende d' andere tot hem niet genaken. Ack belaſte dan
den kraliaan dat hy over lupdt ſoude ſpꝛeken ende ſeggen / dat ick gehoor van
de Coningh verſochte / hier op riep mp den Coningh / ende fp lieten mp deur.
Afaph Chan ſtonde agen d eene fide van mijnen Tolck ende ick aen d ander:
ck om hem in mijn epgen zaecke inſtructie te geven / hy / om hem met wenc⸗
Ren en aenſtoten tot ontſagh van hem te bꝛengen. Jen belaſte hem te ſeggen /
dat ick hier nu alreede twee maende geweeſt hadde / waer van deeene met
see gh ebzacht was / ended’ ander met Complementen / ende niets
uptgerecht in de ſaecke / Daer mijn Meeſter den Coningh toe Beroepen had⸗
de / t welch was om een vaſt verbondt van unie en vꝛede te maecken tuſ⸗
ſchen haere Majeſtyten / ende om op te rechten een ſehoone en veplighe koers
van Boop handel en neſidentie plaets vaar mijne Tandts-lupden. Hp ante
wooꝛde; dat was alrede gekonſenteert; Ack antwoorde / “tis waer / maer
Het hingh noch aen foo een loſſe dꝛaet / ende aen foo ſwacke Conditie / dat al⸗
ſo it een ſaecke was van ſoo groote ghewichte / foo verepſchte het een accoozt
in alle puncten dupdlick en klaer/ en een meer Pozmele en Authentheke bez
veſtiginge / dan fp hadde dog? oꝛdinary Firmans, welcke ſlechts thtlhcke bes
veelen waeren / ende gock foo gheacht wierden. Wp vꝛoegh mp wat vooz
ſchenckagien ick hem bꝛengen wilde; ick antwooꝛde / het verbont was alg
noch nieuw en ſeer ſwack: datter veel aerdighe dinghen van groaten ps
en hooghe waerdp in ons Landi gevonden wierden / die den Coningh wilde
ſenden / ende die de Caoplupden vpt alle geweſten des Werelts foecken/ inz
dien fp ſlechts eens waren verſeeckert van een veplige handel en beſchermin⸗
ghe op Ponozabele Condition / Loor defen verſchepden macten verkozt ſün⸗
de.
vob;
24 Journael door Thomas Roe, naer
Wp vꝛoegh wat dat vooꝛ aerdighe Curieuſe dinghen waeren daer ick van
ſeyde; of ick ooch Juweelen ende edele geſteenten meende? ick antwooꝛde /
neen: dat wp die voor geen deguaeme geſchencken arhteden om te rugghe te
ſenden / welche eerſt gebꝛacht Wierden van die geweſten Daer hy vooꝛnaeme
Heere van was; dat wife hier woo? gemeen hielden / ende by ons van veel
grooter waerde; maer dat Wp onfe devapr deden om foodanighe dinghen
vaar sne Majeſteyt te ſoecken / dewelcke hier raar ende niet gezien waeren /
als treffelßene konſtenaers in het ſchilderen / in het houwen van ſteen en
haut / in het Amelieren / beelden van Wetael / koper / ofte ſteen / rhcke
VBoꝛduerſels goude en ſilvere ſtoſfen. Ny antwooꝛde / dit alles is ſeer mel :
niaer Gp Begeerde een Engelſe Paert: ick antwooꝛde / t was onmogheljck
die ter Zee te voeren / ende te Lande en ſoude den Turck het niet gedogen te
paſſeren. Hy antwoorde, dattet hem niet onmoogelick toe-Dachte ter Zee;
ten antwooꝛde / dat de ghevaerlßheke ſtoꝛmen ende het veranderlick weer de
waerhepdt mijns ſeggens ſonde beveſtighen. Bp antwoorde, fos daer fer
wierden geſcheept / facht datter een in 'tleven bleef ; ende ſchoon 't al mas
gr over quam / hy ſoud ; het meſten. Jck ſepde Daer op / ick vertrouwe dats
tet foo langhe Dopagie niet en (oude konnen uptftaen / doch om (Hire Maje⸗
ſtept te Contenteren / foo ſoud ick eens ſchꝛven / om hem naerder bericht
te doen op zjn verſoeck. Hp vꝛoegh dan wat voꝛder myn verſoeck was Zick
antwooꝛde / dattet hem gheliefde ſeeckerebillicke Conditien t° ondertepches
nen / die ick hadde bedacht tot beveſtiginge van de unie en tot vꝛyhendt onſer
Patie en haeres vepligen handels / naedemael fp diekmaels verkoꝛt waeren
geweeſt / ende geen fant konden gripen op ſulcke Conditien / Daer ick nu
niet meer over klagen ſoude / verhopende door ſchoone middelen verbeterin⸗
ghe te ſullen bekomen. Wier op wilde Afaph Chan mijnen Tolck wech ruc⸗⸗
ken / maer ick hield hem gedogende ſlechts dat hy hem toewenckte ende ons
pꝛofijtelijcke teeckenen bede. bots, 33 SEE 10 zum mn, gt
Ven Coningh wierde hier aver ſchielijek ontſtelt / aengoudende om te
weten wie ons hadde verkozt met ſuleken ſchin van furie / dat ick ſulcr
ſeer noode wilde voozſtellen ende ſpꝛeeckende tot mijnen Catch in ghebꝛo⸗
ken Spaanſch / dat hy foude antwooꝛden / dat ick zyne Majeſtept niet wil⸗
de laſtich vallen met het gheene vooꝛ bp was / maer dat ick mijn recht wilde
ſoecken aen zijnen Soon / de Pꝛins / aen wiens gunſte ick niet ch twyfel⸗
de. Den Coningh niet wel lettende op de wooꝛden van mijn Tolck / maer
hooꝛende dat zijn Soon ghenoemt Wiert / doꝛdeelde Hoost dat ick hem hadde
beſchuldight / ſeggende Mio Filio, Mio Filis, ende ontboodt hem: dewelc⸗
ke met grosten anghſt aen quam / zich verootmoedigende: Afaph Chan ' t fit-
terde en beefde / ende zy ſtonden alle verbaeſt. Den Coningh beſtrafte den
Pring dapper / ende hy verſchoonde zich / doch ick merckende des Conings
miſverſtaudt / maeckte dat hp (daor middel van een Perſiaanſe Prins, van ſelſs
pꝛeſenterende mijn Tolck te zin / om dat mijn Italiaander beter de Turckſe
als Perſiſche ſpꝛaeck konde ſpꝛeecken ) ende zin Peins bende het mif- vers
ſtandt gewaer wierden / ende hebbe hem alfoote vꝛede geſtelt / ſeggende /
dat ick den Prine geenzins hadde beſchuldight / maer ick wilde in ſaecken
onder sijne Hegeringe geſchiedt / tot hem Appelleren om recht / t welck den
Coningh geboodt dat hy effectuelhck (oude doen. Den Pring tot zijner ver⸗
de⸗
Ooftindien aen den Grooten Mogol. - 25
dedinge ſende tegens den Coning; dat hy np een Firman hadde gepꝛeſenteerk /
ende dat ick het ſelfs gewepgert hadde: tot hem / de reden hier van af voꝛde⸗
rende / ſepde ick; dat ick hem daer bon) demoedelhek dedanckte / maer hy
wiſte wel datſe cen Conditie behelſde / dien ien niet en wilde atcepteren; en
dat ick noch voꝛder begeerde Hoog te ſtellen onſe epgen Regueſten / daer in ick
teffens ſaude batten de gantſche begeerte myng Meeſters / op dat ick haer
met geen daghelhrſe Klachten mochte bemoepen / ende Daer in ick mijn fou:
verepne Weer aen wederſyde aen onderlinghe plichten van Dꝛiendtſchap fal
verknochten; ende zijne Onderdaenen tot foadanige Conditien als zyne Ma⸗
jeſtept in alle billickhepdt (onde willen voozſtellen / dien ick hem wilde acne
bieden / welcke in dꝛie deylen gedeylt zynde / ſos hoopte ick dat zijne Majeſteyt
het eene / den Pꝛins het ander wilde teeckenen / en ick in myns Meeſters
naein ſoude het derde beveſtigen. Den Coningh dꝛongh ſtif aen om te we⸗
ten de Conditien die ick in des Pꝛins zin Firman hadde af - geſlagen / die ick
hem verhaelde / en alſoo raeckten Wp in een ernſtigh diſpunt ende in eenighe
Hevichept. Moorib Chan in onſe reden vallende / fepde / dat hy des Portus
gieſen Advocaat Was; ſpꝛeeckende verachtelhek van onſe Patie / dat den Los
ag en e eenigh Artickel tot naedeel van haer ſal teeckenen. Jol ants
doorde / ick en ſtelle geen vooz die teeghen haer zun / maer ſlechts tot onſe
epghen rechtvaerdighe verdedigingh dienen; ende ick en hebbe hem vooꝛſo⸗
daenigen Bꝛiendt van de haere niet genomen: We Jeſuiten en allede Woy
tugieſen quaemen in ante reeden invallen / foo dat ick my ſelven war naerder
aengaende haer verklaerde; ende ghelhck ick een Conditiongel vꝛeede hebbe
gaengebooden / foo iſt dat ick haere Dꝛiendtſchap en op een leege / ende haer
haet ofte gewelt op een Leeger-marckt ſtelle. di
Den Canmck antwoorde, dat mijne Requeſten billiek / en Reſolutien no⸗
bel ware i en beval mp een vooꝛſtel te doen. Aſaſis Gban die fot noch tor
onder one gantſche Diſcours ſtil ſweegh / ende die begeerde te epndighen /
op datie nict weer in gramſchappen ſaude uptbarſten (Want wp waeren ſeer
verhit) ſpꝛack aldus / dat ſchoon wy de gantſche nacht met Wiſcourſen
Boorbrachten/ foo fout eyntlick hier op uytdzaenen / dat ick mijne ccqueſten
in geſchꝛift ſoude vooꝛſtellen / ende die vertoonen / ende ſooſe billick wierden
gevonden faa ſoudeſe de Coninck beveſtighen; Daer ap den Couinck ant:
mMooꝛde ja ende ick begeerde dat zijn Soon dock ſulex wilde doen? dewelcke
antwoorde dat hp t wilde doen: hier op ſtondt den Coninck op maer ick
Hem toeroepenbe/ keerde hy zich om / en ick bel fte mn Toleß te ſeggen dat
ick z dacghs te vooꝛen quam om te zien zijn Majeſteyt, ende zijne Beerihek⸗
heyt ende de Ceremonien van deeſen Feeſt / ende dat fen achter hem les
ſtelt wiert / ick bekenne wel met eeren / maer ick en honde niet van mn ziell
ende hier op begeerde ick van zijn Majeftey: verlof om om hoogh te facts
spits gon / waer op hy den AfaphCaan beval dat ick mijn epgen placts ſoude
Verkicſen. Shel cee il HAG STER ity
Op Len veertienden 's moꝛgens / ſond ick een boode ta Afaph Chan coe aon
dat hy ofte den Pꝛins doo; des Conincks miſverſtandt mp niet guaelhel en
mochten verſtaen / als dat ick over haer hadde geklaecht / ende t welck ge⸗
inch ich dae niet en deede / foo was het erh mijn voornemen niet: alleen
r he rn
*
eee in a6 cea eee
or hE EGER REG) gto: 8 93 Ax O28
85
36 Journael door Thomas Roe, naer
Aſaph Chan, doo wiens mont ick mine Affairen plachte upt te richten maer
dat inghevalle Hp Continueerde in zyne mantere van nopt oo ver te dꝛaeghen
«tgeen ick ſepde / maer t geene hem behaaghde / ſoa ſoude ick een ander mids
del uptvinden. Min bootſchappen was om diergelheke twyffelingen / ſooſe
naover bleef / te verklaeren; ofte fo niet / hem te ſmeecken dat hy de Prins wils
de te vꝛeeden ſtellen in mijne Regueſten aengaende Surarta. Hp antwoorde /
dat noch den Prins, noch hy eenige reeden hadde te vermoeden dat mijn booze
neemen was cover haer te klaegen: dat de doolinge henbaer genoerh was /
wat hem belanght / hy hadde de Engelſchen altizdt tae-gedaen geweeſt / ende
ſoude daer in trachten te Continueren.
Op den fes» en- twintichſten April wierd’ ick gemaer dat den Prins een van
zijne Dienaers tot Durbar den Caningh dede vzaeghen / waerom hy de Ens
gelſchen ſoo toegedaen wag / dat de Poztugalopſen om haerent wille van de
Pacven van Suratta verſteken waeren / dewelcke den Coningh meer pꝛoſhts
aenbꝛachten als veele edele geſteenten / Peerelen en Juwelen daer ter Con»
trarie de Engelſche ſlechts quaemen haer pꝛofgt ſoecken met Laeckens / De
gene / en Meſſen / ſaecken van geringe waerdp ; den Coningh antmooꝛde
ſiechts t is waer / maer wie kan 't beteren. ier aen kende men de goede afs
fectie van de Prins, ende ick wierde oock gewaerſchouwt 7 hoede te ſijn /
ende wel toe te ſien datmen in des Coninghs gunſte bleef / daer onſe behonde⸗
niſſe alleen in beſtont: doch ick was gezint dit in achtinghe te nemen ende te
Boise of ick geen beter ghevoelen van de Priafe onſer Hatie in haer konde
abilieren. f rR ip
Op den t\we-en-twintichften May ging ick na den Durbar om den Coning te
befoechen ende te verſoecken dat een Jonghman lonas, die van mp ghelopen
was na een Italiaan, ende onder des Connghs vleugels ſchuyplde tot Viſre⸗
putatie van onſe Patie/ mp weder mochte ghewozden: den Coningh ga
Commiſſie datmen hem leveren ſoude / Deeb den Prins (die courte sone flagh’
waernam om onfe Matie te affronteren om zijn Pavorpt Zulpheckarrons Wil⸗
le / met wien ick onlanghs mijn Wiſcoerg hadde afghebꝛoken / ende den Prins
laeten weten dat ick niet langer mijn ſaeck Boop den Coningh wilde verſwy⸗
gen) riet den Coningh in t hepymelhck dat hp den Jonghman eerſt foude ont⸗
bieden / t welch Hpte Guſel Chan Dede. Ende den Dzing hem de Bandt boven
t hooft houdende / heeft hy zyn vergiftighe booſ hepdt in můn aenzicht upt⸗
geſpogen / verſoeckende dat den Coningh zijn leven wilde Salveren / hier op
Keſol veerde den Coningh hem aen mp niet te leveren / maer hem ghevangen
te ſenden na Suratta, maer den Prins om over mp te bꝛaveren / heeft hem tot
n Dienaer begeert / den quant zjn Daderlandt geabondsneert hebbende /
leverde hem den Coningh over aen den Prins, niet teghenſtaende alle de rede⸗
nen die ick konde by brengen : en hier op gaf den Prins hem peat 150, Rupias
en het Pajement van twee Paerden / en verboodt mp hem te moepen.
Op den dꝛie⸗ en- twintichſten des avonts quam mn knecht een voet val
Boo, mp doer / biddende om vergiffeniſſe / ende zin dienſt in alle onderdanig⸗
hepdt op nieum aenbiedende. Ick ant wooꝛde dat ick hem nu niet en wilden
gevangen Gouden / hy was des Frins an knecht / en hy moeſte mp Public⸗
fatisfastie na . vermogen doen / ter ick hem eenigh antwoozt
altoog wilde lasten toekomen. | pe
N L
Ooftindien aen den Grooten Nogol. 37
Sp den vier- en twintichſten ſochte lonas hy den Guſel Chan te Homer? ers
de badt aldaer den Coningh om vergiffeniſſe weghen zijne logens / ontkene
nende peder wooꝛt dat hy geſpꝛoken hadde / ende dat het geſchiedt was om
mijn on-genade t° ontkomen / dien hp vertooꝛnt hadde / biddende den Caz
ningh dat hp mp wilde ontbieden / op dat hp mp aldaer om vergifſſeniſſe
3 gn Vit behaeghde den Coningh wel / maer de Prins wiert gantz
ooznigh. |
‘Op den bijf-en-twintichften ging ick na Guzelchan, al waer / na dat den Caos
ningh veele Pꝛoteſtatien hadde gedaen / dat hy hem noopt hadde gelooft / dat
hy een gupt was / en even wel en kond’ hy niet minder doen als hem onder
mine beſcherminge nemen / daer hy zich zyne genaede hadde onderwoꝛzpen:)
een onder · Treſaurier met hem na zijn Logement want in de mijne en wilde
ont mp
en haer / want 507 ſochte h
o e eee Ic
vooꝛbaect die zu he
lane mater) mek mean 8
6 Jeurnael tad n “At 100
— üU— — —
sad staand dont ete Ra oe
Verhael van't ghene gebeurt is in Iu-
nmaaius, Julius en Auguſtus, Anno 3616. Mits verfchey-
den Paſſagien van difcourfen en daden, waer uyt men
de aert, de konſten en de difpofitie des Coninghs en
ijger Onderſaten magh beſp euren.
mer P den twaelfden Iuny wiert gereſolveert dat Sultan Cordone na de
W RAZ Decaanfe doꝛloogen ſoude vertrecken / na dat al de Bramans daegs
€ a Ms · ¶ te vooꝛen Raedt gehouden Hadden. Prirs Paruis wont t' hups ont⸗
boden / dewelcke (foo menſeght) gen zijn Dader fcbaer dat / ſo
hy syn oudſte Meetter wilde ſenden / dan wilde hy hem ghehooꝛ⸗
fagm maer zich ſelven te onteeren Doo, deſe teimploperen / cer hy dit wilde
Doen / ſoude hy hem veel eer op het lf vallen / ende daer na den coglorh vol⸗
eindighen. Al de Capitepnen / als Channa Chana, Mahobet Chan, Chan lo-
an ontſeggen haeren dienſt foo defen Cpran komt te gebieden / foo ſeer wozt
hy bemindt: t is wel ſa / dat peder een meer outfag vooꝛ hem heeft als nooꝛ
den Coningh / nu hy over de Armade gebieden ſal. Wen Coningh en is van
ahne reſolutie niet te verſetten / ſoa dat zyn ſchielhck vertreeß twee-en-twin⸗
Zie daghen na dato deſes mp fal Doen reppen deſen handel te volvoeren / en⸗
de de reſolutie te weten: want na zyn vertreck met Zulpheckarcon en iffer
geen hans meer om eenen penningh machtigh te woꝛden ofte teghen henr te
Pꝛotederen idr en,
: MOP den achtienden gaf ick den Coninck laſt aen een van zyne bꝛoeders
Soons (dewelcke upt jaaſhendt een Cbriſten was geworden) om hem daer
dooz des volckr haet te bꝛengen / dat hy Geer gaen ſoude om een Leeuw / die
vooꝛ in den Coninck ghebꝛacht was op het hooft te flaenzmaer Daer vosꝛ ver⸗
staet zůnde heeft het ghewepghert: hier op beval den Coninck zin jonggſte
‚Soon dat hy den Teeuw foude gaen acnraecken/ die ſuler fonder eeuigh let⸗
\ fal ghedaen heeft / waer over den Coninck octaft nam om zun Peef nae de
gebancheniffe te ſenden / van waer hy licht noopt den daghlight fal koomen
ze aenſchouwen.
x
1 iT
3 Ener’ >
0 B
Ooftindien aen den, Grooten Mogol. l
3 ing vier-en-twintichſten wiert den Pꝛins een Sobne gebooꝛen / ende
775 ich vaerdigh maeckende tot deeſen oozlogh / Haddenpedet ten het bog
ip den Jofte upt bleperpe / pꝛofht / of nydighept / niemandt upt liefde . Gin
de ankaſten deeſes oozloghs upt te Boeren ontf ingh hy de ſomme van 200000
fen Steerlinghs / en begoſt gelt ryekelijck upt re depfen : doch niet tegen⸗
Be e orict van alle Armaden: deeſe onthaelde mp pꝛien⸗
yo . lan zun Majefteyt niet / ende ick ſoude tot sijnen vol⸗
gen tot den Gulel Chan met ſulcke leuren en ſcuren ale hy
bien ern Oliphant / ten Part / of diergelyjcke op Pa⸗
—
„ sessel door Thoms Roe, ner
Ick bewees hem hier cover groote eerbiedighept / ende antwoorde dat ic
Ooftindien aen den Grooten Mogol. Ir
ſcaleden. De Copper zijn Weert om te zien van wegen de treffelijcker fil ban
ſchꝛyven. Den Firman oft’ het Contract liet ich nae, Suratta (enden : foo dat
Borooch boo ʒien is van een goede ſchupl· plaets boor des Poing zijn anheyl /
ende den Col betaelt / waer aen 1500. Ponden ſteerlinghs 8 Haars geſpaert
worden / behalven allerlen daratienen af-perſſingen. Wen de uptvgering⸗
hier van en flact niemant geen twyfſel / am dat peder een behent dat hp niet
Mok td om den Prins / en alſoo niet en ſchzoomt / noch pem ndED ‘ 55
ünde de eenighe Perſoon van den Coningh bemindt / ende de tweede in suri
heerſchapppen / ende al fn leven langh foo Liberael in het geeven / en eat
in zyn woozt / dat hy van alle andere cen goede geruchte bekoomen heeft: en
wat den Col belanght / den Coningh en neenitſe niet / de Gouverneurs doen
haere Pꝛofßten daer mee / dat hy hem ontziet / op dat Gp de vꝛphept van des
Coninghs haven niet en ſoude verkozten. ds) Sale ae ende ere:
Op den ſeſten Avgulti wierd’ ick tot den Durbar ontboden; de faeche was
om een ſthilderp dien ick onlanghs aen den Coningh vereert hadde / vertrou⸗
wende datter niemandt in Indien was / die foo een Ronde ſchilderen. So dꝛae
als ick quam vꝛoegh hy mp wat ick den ſchilder wilde geven die een ſchilde⸗
rp geſchildert hadde even foo ghelyck als de myne / dat ick het van de myne
niet en ſoude konnen onderſchenden: ick antwooꝛde seen ſchilders loon⸗ 50.
Nubpnen. Wat is 6o. guldens, Men Coningh antwoorde / zijn ſchilder was
een Cavaliet / en dat al te geringhe gaef; waer op ick ant wodzde / ick ſehonck
hem mne ſchilderp upt vz per herten / ooꝛdeelende dattet een raer (luch is / enz
de dat ick niet gezint en Was eenige vergelhckinge te maecken noch wedden⸗
ſchap te doen / bp aldien dat zijn knecht het alſoo wel ghedaen hadde / ende
Bat hp nin gave niet wilde aennemen / foo voeghde het beſt dar zyne Mafe
ſtept hem loonde, Aldus eenighe geckernpen / molhekhepdt / ende pocchen
ghepaſſeert zünde acrigaende de Konften zijns Landts / foo viel hp aen het
vꝛaghen / hoe veel ick des daeghs dꝛonck / en hoe dickmaels / en Wat? Wat
in Engelandt? wat bier was? hoe 't gemaeckt wiert zen of ich het ooch hier
Ronde macchen 4 waer in deſe zyn groote Staetfe vꝛaghen voldaen hebbe .-
zijn beſlupt · reden was dat ick bp den Guſel Chan ſoude komen / en dan foud’
ick mine ſchilderpen zien. Op den avont ontboodt gy mp / verlangende te
triumpheren in zjn konſtige werck⸗Meeſter / ende toonde mp les ſchilderpen /
vf gemaeckt dooꝛ zin knecht / altemael op een doeck getrschen malkander
ſoo gheldeh als datter mp fwaer viel die bp de heers t° onderfchepden/ ick
moet bekenne verre boven alle vermoeden; nochtans toonde ich hem de my⸗
ne / ende met eenen het onderſchepdt t welck zich wel openbaerde inbe konſt /
doch niet na tghemepnſchap te oogdeclen was; doch om dat ich het in
eerſte aenzien niet en wiſte / Daer over was hy ſeer verheught in zjn geeſt / en
ſnoꝛckte als een Nooꝛts· man: Ach liet hem begaen / ende hontenteerde hem /
prijfende zyns knechts konſt. Wat ſeght ghy nu / ſeyde by ? ich antwoogde/
ick fie wel dat zyne Majeſteyt geen ſchilderpupt ong Landt van doen heeft;
doch / vꝛoegh hy / wat wilt ghy den ſchilder geben “ich antwaoꝛzde / nadien
Bp mijn gevoelen van hem foo verre hadde overtroffen / foo ſoud' ick mijne
mildadigheyt verdubbelen / ende ſo hy aen mijn Aogement quam / ſoud' ick
Hem foo veel penningen vereeren daer hy een Jonghe henchſt vooꝛ konde he»
den; t welck den Coningh in dancke aennam / doch hy eee |
32 Jornael door Thomas Roe, naer
geen gelt foude neemen maer cenigh ander geſchenck: t welck ick beloofde:
den Coningh vꝛoegh wate ick ſepde dat ſtont aen mine beleefthepdt: tis
waer / ſepde hyꝛen begeerde even wel dat ick het naemen ſoude. Ick ſepde /
een deftigh ſweert / een Piſtool / een ſchilderp; waer op den Coningh ant-
wyvoꝛde / ghy bekent dat hy een kloeck konſtenaer is: ontbiet hem tot uwent /
en toont hem t ghene dat ghy hebt / en laet hem daer pets uptkieſen / en tot
rekompenſe van dien fult ghy een van deſe Coppen kieſen om die in Enghe⸗
landt te toonen; wy en zjn (aa onkondigh niet / als ghy ons wel ooꝛdeelt: en
alſoo hield hy aen dat ick een kieſen ſaude / t Welck ick dede; den Coninck
rolde het op in een papier / ende dien in een van mijne boecken wegh⸗leggen⸗
de / ber aen mp auvergelevert / met groote vꝛeughde en ghejupgh over
sins Dienacrs gewaende vietozp / hier op toonde ick hem een konterfeptfel
van zin Majeſtept dien ick hadde / veel ſlechter als het werck dat ick nu ſag /
waer upt ick van alle de andere ooꝛdeelde aen t ghene hy my overleverde als
het beſte. p vꝛoegh mp van waer ick het hadde ; ick ſeyde het hem. Poe /
ſepde hy / wWaerom Koopt gop ſulcke dingen heb ick de beſte niet: en heb ick
u niet geſeyt / dat ick u wilde geven / dat ghy begeerde : ick bedanckte zijne
Majeſtept / maer dat ick het voor geen beleeftheyt en achtede hem om ſulcke
Heuſelingen laſtigh te vallen / inſonderhept informe van een Bedelaer: hy
antwoorde) t en was geen ſchande hem te vꝛaghen / ende badt mp dat ick
ppt’ allen tijden ſoude ſpꝛeken / mp vergende pet wat te eyſchen: ick ant⸗
Wooꝛde / icli en wilde mijn gatver niet kieſen / al wat van zine Majeſtepts
handen guam / ſoud ick als een teecken van eere ontfanghen: hy fepde hier
op / fo ghp mijn konterfeptſel begeert / ſoo ſal ick u een ſcheneken vooꝛ wfel-
ven / oft boor uwe Coningh. Ick antwooꝛde / indien zijn Majeſtept d
Coningh tener wilde ſenden / ick wilde dien graegh over bꝛengen / ende wiſte
wel daktet zyn Majeſtept feet neugenaem ſoude zin / ende hoogh achten ſou⸗
de. En naerdien fe Majeſtept mp hadde Bepmoedigh gemaeckt / fa wild’
ick wel een vooꝛ inp ſelfs begeeren / 't welck ick ſoude bewaeren ende mine
nakomelingen nalaten / als een teeclien van zin Majeſtepts gunſte. Pp ant:
wooꝛde / uwen Coningh en begeert'er geen / maer ghy al / daerom ſult ghy
t hebben / en hier op heeft zy t vooꝛtaen beſteedt te maecken: doe begaf hu
zich ter ruſte / ende wp wierdenblindlinghs wech⸗gelent.
Sp den kwaelf den augoſti beſocht ick Gemal-dio-Uihs, een Man van ſe⸗
ventich jaeren / Vice-Roy van Patan , ende Heer van vier ſteeden in Beggala,
een die dickmaels Ambaſſadeur geweeſt is / ende met meer verſtandt en be⸗
leefthepdt begaeft dan alle zyne LTandts-lupden / ende die Daar gaſt- vꝛn en
niet innerlijch hooveerdigh wordt gereeckent / deſe verſochte dickmaels dat
ick tot zynent wilde komen / t welck ick eyndelhek Dede ende wierde met
‘gen extraozdinqrp gemeenſaemhept en pꝛiendlychlkeypt ontfangen / mp ſulcke
groote geſchencken en vꝛientſchap acuBiedende als dat zy van ſelfs ſpꝛaccken
dat ickſe weygeren (oude Syn gunſte bp den Coningh / zun reputatie / zin
raadt / alles wiert opgedragen dat tat op nullinghe van N
de. En dit moet ick hem ter cere na ſeggen / dat het ten aenſien van cer pa
ſoon van foo cen cerweerdighe ouderdom / upt het herte ſcheen vaozt fe hoz
men ende ten opficht van eenighe openhertighe diſcgerſen betreffende zijn
mede-mackers Hof / die ick unt epghen ervarentheydt multe wacrachti e
13 | sll
Ooftindien aen den Grooten Mogol. 38
599 0 foo dacht my dat hyp een wel ghenatureert en oprecht oudt Man was.
p verhaelde mp veele dinghen van de Cuſtupmen des Landts / van haere
Wienſthaerheyt / van haer gebꝛeck van wetten / van den aenwas des Aycks/
Baer in hy dꝛie Pꝛinſen in min en vꝛientſchap ghedient hadde / van welche tij
den Hp mp een Cronpeh-boeck toonde van de vooꝛnaemſte geſchiedeniſſen / die
hy dagelicks hadde geregiſtreert / en in een Hiſtoꝛpe opgemacelit / welckers
‘Copp hy mp pzeſenteerde / indien ichfe konde overgeſet krijgen ; aengaende
des Coninghs inkomſte / ende de maniere van die te verhoog hen / neffens de
Conſifcatien / geſcheneken / ende de ſchattinghen van de Crore ; dat de Fee
geeringe van peder Pꝛovincie een jnerlherſe rente betaelde: wat güne negee⸗
ringe van Patan alleen bedꝛaeght / hygaf aen den Coningh elf Leckes Rupias
“( peder Rupias is vier- en- twintich-ſtupvers) alle andere pꝛofhten waeren de
syne, Daer in hy een Conineklhcke Authozitept hadde van te nemen Wat hem
eliefde / 't welch Geeſtimeert wiert op sooo. Paerden / peder Paert op 200,
upias , t weick is 240. Guldens na onſe reeckeninghe / in't Jaar; waer
van hy 15. Onderhielt / en het averſchot wiert hem als een doode paep toe⸗
gheſtaen: daer-en-boven foo gaf hem den Coningh een Penſioen van 1200.
Guldens 's daeghs / ende eenighe klepne Kegeringen. Ende nochtans heefr
Hp mp verſeeckert batter verſcheyden waeren / Die eeng fa veel Tracktements
hadden / ende over de tyuntigh die alſo veel hadden. 8
y pzees den goeden Pꝛopheet Gulus, ende voerde veel vermaeeklhele en
nutte diſcoerſen. Deſe beſoeckinge was nu al eenighe daghen gepaſſeert / ene
de ick dachte dat zune beleeftheydt daer mede upt was: maer op defen dagh
Badde hp den Coningh sn Speel⸗hups en Speel-CTupn afgeleent Havar Ge-
mal, genoemt een nihl bupten de Stadt / om mp aldaer te tracteren / en alſo
‘Op mp i ſauonts ernftigh nodighde / foo beloofde ick dat ick hem bpkomen
Wilde. Op middernacht gingh hy ſelfs en dꝛoegh zone Tenten en al het ghe⸗
reetſchap / en ſchiekte vaer feet aerdigh een pinets vooꝛ my ap. s Mozghens
gingh ick heer. Op mhr aenkomſte gingh hy mp te ghemoet / ende met een
on- gemepne beleefthept gelende hy mp in zyn kamer dat op geſchickt was /
daer hy eenigh geſelſchap hadde ende roo. Diertaeren die op hem paſten / nef⸗
fens twee van zyne Doors ſinde een Vader van zo. Saanen, Hp liet mp fien
des Coninghe klepne Cantooꝛen en vertreck-plaetſen / welcke gheſchildert
Waeren met Antiquitepten / ende op ſommighe kleden de Conterfeptſelen van
de Coninghen van Wꝛanckryck / ende andere Chꝛiſten-Potentaten; 'tonts
bꝛack hem agen geen Camplementen / ſeggende: dat hy een arme Ralis was /
den flaef tens Coninghs / dat zijn begeerte was dat ick cenigh Contente⸗
ment mochte ghenieten / en dat hp ip daerom gheſleept hadde tat een Meche.
hancſiguet om bꝛoot en ſout 't ſamen te eten / een unie en vꝛientſchap te verſe⸗
gelen / welt hd an nd in dancke begeerdeaengenemen te zijn datter veel
kreſſeſßtner Perſoanen waeren / die mp veel meer weiendtſchap konden too⸗
nen / Both fis waeren trors en valſche Lupden / begeerende op mp dat ickſt
niet enwilde vertrauwen / waut / by uldien ick eenſghe gewichtige affanren
niet deu oningh te verrichten adde / aengaende de Poꝛtugalopſen oft pee
mandtzunders / de Colchen ſouden my noapt d oprechte maerhent overdza⸗
gens dan herghene haer ſelve deſtbehaeght / ofte in het verbal beft Conten⸗
teeny abitde eit, rien meneer sebas verſtaen ſoude *
34. Journael door Thomas Roe, naer
den / noch mine affapren fonder verkoztinge konnen uptrichten / noch oock
gopt duydelick můn epghen ſtant weten eer ick een Engelſman hadde die de
hich orm ſpꝛaecke konde ſpꝛenen / ende mijne mepainge aen een ander obers
raeghent ſonder over een ander zijn ton ge te paſſeren / t welck den Coningh
mp ſoude vergunnen indien ick fag een konde vinden: om dat hy een goet gez
voelen van mp hadde / ende deſe laetſte nacht tot Guſel Chan hebbende boog,
zyne oogen gebracht de juweelen van Sheck Ferid, Gouverneur van Cahor,
onlangs eerſt overleden / foo Wiert hy van ſelfs miner indachtichtigh / ende
ſtende zijn epgen Conterfeptſel t welck hem behaeghde / gaf: bpfeaen Aſaph
Chan, hem belaſtende / dattet my ſoude ſenden om tot zijner gedachteniſſe te
dꝛaeghen / nevens veele minnelhcke wooꝛden / waer dooꝛ alle de Groote my
ſoude komen te reſpecteren. may
Ven nu was 't raiddagh-mael : zittende dan op deeckens / foo mier'ter een
Tafelaken gefpeepd ende verſcheyden ſooꝛten van Bancket op⸗gediſcht vooꝛ
ans / als mede sag de Compagnie die hem vergeſelſchapte / by wien bp ſich
vaeghde om te eeten / en alfoo fp’t vooꝛ een ſooꝛte van on-repnichepdt achten
onder ons te ſoꝛteren. Daer op ſeyde ick teghen hem / dat hy belooft hadde
dat wy ’t ſaemen fout en bꝛoot ſauden eeten / en dat ick ſonder zijn geſelſchaß
wepnigh appetht hadde / daer op ſtont hy op / ende gingh by mp ſitten / ende
tap vielen dapper aen het eeten. Onſe koſt was upt veelderlep gerechten / o⸗
fjnen/ Amandelen / Piſtacien / en vzuchten. De maeltydt gheepndight ſin⸗
de / gingh hy de kloot ſchieten / ende ick gingh kuperen / wederkeerende nae
eenighe diſcoerſen pꝛeſenteerde ick mn afſchepdt te nemen / hy ſende / dat hy
ap mp verſocht hadde / met hem te willen eeten t ghene vooꝛ bp was was
flechtg een Callation / dat ick niet en moſte vertrecken eer ick met hem den
avontmael gehouden hadde / t welck ich hem licht toe ſtont.
Omtrent een uur Daer nae quam hem beſoecken een van de Decaanſche Cd⸗
Ringen / dien hy mp toonde / hem beleefoelijch onthaelende maer op een ges
ringer maniere / ter ooꝛſaecke van zyne bejegeninge tot mpwaert: hy wꝛoegh
mp of zyne Mazeſtept mij Meeſter zie wel ſoude willen geweerdighen den
dienſt van fo een arm menſch aen te nemen / ende een geſchenck van een vꝛeem⸗
Deling Accepteren / want hy wilde een Edelman met mp overfenden om zin
Mmjeſtepts handen te kuſſen / ende onſe Landt te beichtighen. Ick ant⸗
waaopde/ nae dat het de beleefthept en goede maniere betaemde; hier op ont⸗
Boodt hy vooꝛt eenen / ende vꝛoegh hem of hy wilde avontueren te reßſen /
dewelcke / alſoo hy daer toe gewilligh ſcheen / mp aengeboden wiert / ende
fepde / hy ſoude eenighe raritepten des Landts voor zijne Majeſtept gereedt
maecken / en hem met mp ſenden. Dit ſcheen mp aen de maniere ernſt te
Se. . } jt
Cerinijl wp aldus de tit vaſt dooꝛbꝛachten / was het tht om te eeten / twee
Tafel-Takens / als op de middagh / gefpeepdt zijnde / ende Waor mp / min
Capellaen / ende een Coopman wierden verſchepden gerechten van Sala
de / ende van Lleefch gebꝛaden / gebacken / ende gekoockt op⸗gediſeht / en
verſchepden faoyten van Ae: bp. verſocht gheexcuſeert re zn / dat tet on⸗
der haer een ghewoonte was alleen te eeten / fijne: Tandts-lunden ſouden t
gualhek nemen foo bp met Baer niet en at; foo dat hy en zi)
7 Me: en / ick en
ee ons ball massa pe haf wag niet ondilich/bach ber
21 * Kd 1 ad
Ooſtindie n aen den Grooten Mogol, 35
dienſt en oꝛdꝛe noch heter / alfoo zijne Dienaers feer gedienſtigh en eerbiedig
waeren. Hp vereerde mp tot een ſchenckagie / ghelyck de manier is als pes
mant Wort genodight / vyf kaſſen ſuͤpcker· Handy met mufhus toegemaecht/
ende een feer fine bzoot⸗Canarp-Supcker foo wit als ſnerum, Wegende om⸗
“trent bijftigh ik / verſoeckende dat ick een 100. Man dien tegen mijn vertreck
wilde aennemen / t welck / ſepde hy / ghy mp wepghert / om dat ghy ver⸗
moedet dat ick arm ben / maer ten koſt mp niet met al 't is binnen de palen
n. ens riches gemaeckt. Ack ant wooꝛde / ick was alreede te (eer aen Hem vers
plicht / dat ick deſe zyne beleeftheydt niet wilde afſlaen / fo Wanneer ick op
mijn vertreck ſtont. Bier op heeft hy geantwsozt / dat hy dan licht onvooz⸗
zien mochte zin / begeerde derhalven dat ick nu wilde ſpꝛeecken / op dat ſine
pꝛeſentatie ende mocpte niette vergeefs mochten zyn / Hp zich albus belpden⸗
de mijn Vader te zijn / ende ick zin Soon / ſoo zjn wp bepde naer ghedaene
Complementen van malkanderen geſchepden.
Op den 16 ginck ick den Coninck beſoecken / dewelcke foo rag als hy ins
‘quam / zijne Bꝛouwen belaſte zijn vergulde Conterfeptſel te langen / hangen⸗
de aen een gouden keeten met een Pendant / t Welck hp doverleeverde acht
Aſaph Chan, hem waerſchouwende dat hy mn geen eerbiedighept ſoude af⸗
voꝛderen / dan 't gene hy vꝛpwilligh wilde bewyſen; alfoo t een gewoonte
ig) dat pemandt foo Wanner hy iets ſchenckt / den ontfanger dan needer⸗
Rnielt en zjn Hooft ter aerden bupght / t welck den Ambaſſadeurs van Perſia
is afgeepfeht geweeſt. Afaph Chan dan is tot mp ghekoomen / ende ick ftack
Min Gant upt om die te ontfangen / maer hy wees mp dat ick min haet moſte
afneemen / ende dat ick den keeten dan om mijn hals ſoude doen / mp reegels
recht geleydende Boog den Coninck. Ack en vattede zijn mepninge niet / maer
vermoede dat Hp de gewoonte des Landts / Sy zeda genoemt / wilde inghe⸗
volght hebben; doch ick wag gezint veel eer mijn geſchenck over te leeveren:
p Wees mp dat ick den Coninck ſoude dancken / t Welck ick nae mijn epgen
maniere deed / waer doner ſommige Officieren mp tot het Syzeda daeghden:
maer den Coninck antwooꝛde in de Perſiſche taele neen neen; aldus ben ick
met veel gunſtighe wooꝛden mp toegeſonden / weedergekeert tot mijn plaetfes
hier upt meught ghy nu ooꝛdeelen van des Conincks mildadighept. Dit ge-
ſchenck was in alles geen 200, Guldens waerdigh / eevenwel was het bof
mael foo veel als iets dat hy inſoodanighe geleegentheyt geeft / ende Wordt
vooꝛ een beſondere gunſte gereeckent / om dat al de grooten die des Coninckr
Beelt dꝛaegen C't welck niemandt doen mach als aen wien 't geſchoncken is
niet anders en ontfangen als een Medalie van Gout foo groot als cen ſchel⸗
linck / met een kleyne keeten van vier vingeren bꝛeet groot om vaſt te maecken
om haer hooft / t welck zy op haer epgen onkoſten / ſommige met eedel geſteen⸗
ten / ſommige met Pendanten oppꝛoncken.
Oy den negentienden quam Gema] Din Uſſin, die mp tot Havaz Gemal nag:
dighde / zynde onlanghs Gouverneur van Sindu ghewoꝛden / mp des €
niddaeghs vergaſten met twee Soons ende twee andere Eedellupden en on⸗
trent roo, Slacven: hy dat wat banguet daor een Moorſche Mock in mijn
hups toeberept / maer hy en wilde ſulcke koſt nae mijn maniere tacberept /
niet aenroeren / ſchoon hy ſeer goede appetpt hadde / een ſoozte van Super⸗
ſtitie hem ſulcx verbiedende. Maer hy * op mp dat vier of .
2 te
36 Journael door Thomas Roe naer
tert nae zin eygen verkieſinge tat ſoͤnent mochten Veel onden Worden) zünde
altemael gebacken koſt 't welck hp noopt geſien gadoe / en dat hu daer van in
t hepmelijck zijn middaghmael wilde doen / T welck naevenant geſchiede en
hier op de Stadt Syndu ans aenbiedende / en alle andere Coꝛtauſien die in
zhn ghewelt waeren / repte hy zich om zin bupch te vullen. Ick vereerde
hem een kleyn geſchenck valgens degemoo nde. n e 7
Op defen dagh ſturf chielgek tot mim groste raum en gart ⸗ ſeer mijn Pꝛe⸗
ditant Mr. Hal, een man van een ſeer ſaehtmoedige natuer / Godtvzuchtig /
en ſupver van leeven. a 7 si ge
Op den twintighſten dagh / en's nachts te vooꝛen viel (oa, een waere ſtoꝛt
reegen met onweeder vermenght genoemt den Oliphant / ghewoontgek in't
uptgaen van de reegen / doch ten genz ien van de ſwarte ſeer ongemeen waer
Doo? ſulcke ſtroomen liepen in den Tanck wieng hooft uyt ſteen ghemaeckt ig
van aenſien ſeer ſtarck / maer het waeter was foo aengewaſſen datſe in Diges
tte placts onderlien / en daer gheſchiede een allarm en ſubute vꝛeeſe dat Daer
Doo? al dat gedeelt des Stadts daer ick woonde ſoude onderloopen / foo dat
de Pꝛins en alle zijne Bꝛeuwen Baer Hups verlieten; mpn naeſte gebuerman
heeft zijne goederen en zn Bꝛonw op Eliphanten en Cameelen gevoert om
ke vluchten nae de kant des Berghs. Jeder een had zijne Paerden vaerdich
oo; de deur om zjn leven te ſalveeren / foo dat wp ſeer verbaeſt waeren ende
tot middernacht op facten om dat Wp geen Gulp en hadden dan ſelfs te vluch⸗
ten en alle onſe goederẽ te verlieſen / want men ſende dattet dꝛie voet hoogher
ſoude loopen dan de Cop van mijn huys / ende alle deſe onnoſele ggebouwen
wech fleepen; veertien dares herwaerts heeft cen ſchꝛickelhhene ervaerent⸗
heyr het gewelt getoont / den voet des Tancks zijnde gelijch met enfe woonin⸗
Ihe / en het wacter ſeer grost en dien / od dat den Top veel hoogher was
Dan min hupg welcke ſtont op de gront in de ſtraum des waeters / peder oꝛ⸗
dinaerie ſtoꝛt reeghen fulck een vloet vooꝛ min deur Cauſeerende / foo datſe
niet ſneller doz: Lonnen⸗ꝛugh loopt; foe dat noch Paert / noch man vooz
eenigheuuren daer doo Paſſeeren kan / doch Godt heeft het anderfinte in
zin genaede beſtiert / den Ceninck liek een flups in der nacht dooꝛ ſunden om
Ket waeter een andere wech te looſen / eevenwel hadde (elft de reeghen ern
groot gedeelte nan de Mueren myns huns wech geſpoelt / ende duo; Berfcheps
dene inbꝛeucken de ſelvige foa verſwackt / dat ick meer om de inftoptinge des
ſelfs als om den vloet bevꝛeeſt was : ende was met dꝛeck en waeter foo bez
ſmeurt / dat ick naeuwißens dꝛoogh konde leggen / om dat ick genootſaeckt
Siert nieuwe onkoſten van reparatie te doen. Aldus wierden wp aen alle
Ranten gheplaeght met bꝛant / roock: overloop van wateren / ſtazmen /
Pitten / ſtof / vſieghen / en geen ghetem perde noch fille Sapſoen.
Op den negen-en-twintichſten track den RMoninck na Kavas- lemal en fog
ter Jacht / daer wiert een Reſolutie genomen om te verhupſen nae Mandoe,
ten Taſteel ontrent Bramport daer geen Stadten is / om dat Sultan Pat is met
ſthande van den Oozloch t huys gekomen zijnde ende met zyn Crevn ontrent
Afmere weeſende / den Coninck belaſte hem nae Wengaela te trecken / zich
ſelven bever cuſeerende dat hy niet gezien wiert / ende alſos van hem ontflaes
gen zijnde fonder ſoodaenigh ongemack als men bermocde dat unt de bye en
om
i. des tee ghebꝛoeders foude ontſtaen / hadde hy ſelfs baorgbenormen
ule
Ooftindien aen den Grooten Nogol. 37
Sultan Caronne in de Decdenf he ooꝛlooghen te planten / waer teghen haer al⸗
le de vooznaemſte fo kanten / dat de Coninck onbe ſchꝛoomt Wiert hem te fen:
den ghelhck als de reſolutie was oover eenighe maenden te vooꝛen / en daer⸗
m heeft hy gheſimuleert / tot dat de andere Pains was vertrocken ende hi
Doa 0 5 eyghen goerduncken geſtabileert / genaeckende fon nae als Mandoe,
welcke verhupſinge foofe vooztgaet ong op groote moepte en onkoſten fai fa:
ghen / Doop dien wp een nieum huys voo2 ong ſelven en onſe gaederen ſulien
pct ver het Caͤſteel opeen bergg ſtaends fonder eenighe ghebouwen
aer ontrent.
Op den dertichſten keerde den Coninck in der nacht weeder / ende ſont my
ontrent 11. uren een ſeer vet wiltvarcken / ende (gegroet dat hy des Tusks
troch begeerde, met deſe bygaende bootſchap / dat hy t mer zin epgen Fant
geſlachtet hadde / en dat ick daerom vꝛoolhen ſoude eeten ende goetcier mace:
en. laddon, die van den Coninck ontbooden wiert om die te bꝛeugen / nam
deeſe geleegentheyt waer om Afaph Chan te vertellen / dat ick hein moꝛghen
ghegeerde te beſoecken / ende unt zijne handen hoopte te ontfangen de Pꝛivile⸗
gien dooꝛ den Coninck vergunt / hy ant wooꝛde / Gp en kondeſe ſoa dꝛae niet
voltrecken / maer zy ſauden op toekomende Sondagh vecſeeghelt wozden /
ende dat hp mp node wilde ſien / cer hy mp hadde te vꝛeeden geſteit.
tt e
EA n-
36 Journael door Thomas Roe, naer
= ees eer monden :
CAPITTEL IV.
Des Conincks gheboorten-dagh, de
: maniere van des felfs onderhoudinghe , mits andere voor-
vallen in September. | |
. en
tity
a: En tweedendeprember was de gebooꝛte⸗dagh des Coninckrgeviert
Wals een groote ꝓeeſt / in welcke geeft den Coninck gewoogen mort
RO tegen ſommighe juweelen / Gaut / Silver / Goude) Silvere / en
ti Sybe (offen / Vooter / Rys / vꝛuchten / ende noch teeghen veel
andere dingen meer van ieder een wepnighie, t welck ghegeven
odt aen den Braminy, „ 5
Gp deſe hoogtit gebaat den Coninck / Aſaph Chan mp te outbieden t welck
oock geſchiede / foo oꝛdineerde hy dat ick koomen foude ter plaetſen daer den
Coninck zich vertoont tot Durbar, ende Daer ſoude men my binnen doen Kas
men; doch de Boode zich verabuſeerende / foo en ginck ick niet eer der Dur⸗
bat tidt verſtreecken was / en alfoo quam ick hem niet te zien / maer daer
zijnde eerden Coninck ußtguam / foo haeſt als hy my int oogh kreegh / (os
liet hy vꝛagen d ooꝛſaeck waerom ick niet binnen quam / doo: dien hy daer
oꝛdꝛe toe gegeeven hadde? ick antwooꝛde nae dat het abups was; doch hy
Wiert ſeer tooznigh / ende bekteef Aſaph Chan in't openbaer. Hp was fo koſte⸗
Ick van juweelen / dat ick bekennen moet / nopt fos een onwaerdeerlycken
(chat t° ſeffens gezien te hebben. De tydt wiert doorgebracht in zin grootſte
Elephanten vos? hem te bꝛenghen / waer van ſommige d opper Elephanten
zynde / behanghen waeren met ketenen / bellen / Goude en Silvere ghereet⸗
ſchap / behanghen met Beele vergulde Banieren en Vaendels / en acht ofte
tien Gliphanten op hem paſſende in Gout / Silver / en Spdegekleet. Aldus
zijn ontrenttwaelf Compagnien kaftelijck opghetopt verby ghepaſſeert / de
kerſte waeren zin hooft en boꝛſt behangen met Plaeten van Kubpnen / Eme⸗
ralden zijnde een beeft van een wander! Heke lenghte en ſchoonhepdt. Sp heb⸗
Ven Baer altemgel bea? dep Coninck nederghebooghen / hem ſeer aerdigh Re⸗
verentie bewyſende / ende was oa een tcepfelijche vertooninghe als ick oopt
van eenighe beeſten alleen gefien hebbe. d' Opſienderg van ieder vaoznaeme
Elephant gaeven een geſchenck. 5 6
Aldus met eenighe vꝛiendtlcke Complementen aen mp beweeſen is hy op⸗
geſtaen en binnen gegaen.
Des
Ooftindienaen den Grooten Mogol, 39
——
Ves avonts ontrent tien uren ontboot hp mp / ick was te bed. De boot
ſehap was / hy hadde verſtaen dat ick een ſchilderp had die hem niet getaont
Was / verſoeckende dat ick by hem wilde koomen ende die meede bꝛenghen / en⸗
de indien ick het hem niet wilde ſchencken / dat ickſe even wel mochte zien / enz
de die vooꝛ zijne Dꝛoumen laeten Copieeren. Ick ſtondt op en bꝛachtſe met
mp doe ick binnen guam / vond ick hem krupſſelinghs zitten op een Klepne
thzoon gheheel bekleet met Diamanten / Paerlen / ende Rubpnen / vooz
hem ſtont een Goude Taeffel daer in ontrent vijftig ſtucken van Gourde plas
ten waeren / altemael met eedele geſteenten beſet / waer van ſommighe ſeer
groot en booven maeten hofielijch maeren / ſommige van minder waerdpe /
maer altemael by na met kl e en bekleet / jn Adel ſtont rontom hem
in haer befte Æguipaſie / dien hy beval vꝛoolick te willen dꝛincken / verſchep⸗
doen ſoꝛten van wijven bp haer ſtaende in groote leedere fleſſchen. W
ramet
40 Fournael door Thomas Roe, naer
by hem quam / vꝛoegh hy nae de ſchilderp: ick toonde hem twee; hy ſcheen
Dover d' eene als verbaeſte te ſtaen / ende vꝛoegh Wiens beelt het was: ick ante
waoꝛde van mjn vꝛiendinne die geſtozven Was. Bp vzoegh mp of ick hein
die wilde vereeren ; ick antwooꝛde / dat ickſe meer achte dan iets dat mp
toequam / om dat het was het beelt van eenen die ick ſeer lief hadde en nopt
weeder konde bekoomen / maer indien zine Majeſteyt mijn Phantaſhe wilde
ten beſten hauden / ende dit ander aenneemen / twelek was een Frauſche
ſchilderp / maer een vooztreffelhek werck/ dat ick hem dien graegh wilde
ſchencken. Bp bedanckte mp / maer dit mas de epghentliſene fehilderp die
hy begeerde / ende alſoo ſeer beminde als ick / ende zoo ick her hem wilde ver⸗
eeren / dat hy t meerder ſoude achten / als het rijckſte juweel in zijn hups.
Ick antwooꝛde / dat ick op geen dinck (ao verſot was / of ick kondeſe wel
verſaecken om zin Majeſteyt te gerieven; ick was ten hooghſten berblt om
hem eenigh dienſt te doen / ende indien ick hem veeter dewys van mine af:
fectie konde doen / t welch mijn hert was om hem te dienen / (aa was ick
gereet hem die aen te bieden. Daer op hy zich neederboogh / ende antimony.
de / ’s was ghenoech dat ickſe hem geſchoncken hadde / hy benende dat Hp
nest foo veel Runſts / foo veel ſchoonhept gezien haddez en beſwoer mp dat
ick hem oprechtelheken ſaude ſeggen offer opt ſon een Bꝛauwe geleeft hadde?
ick antwoorde / datter een gheleeft Gadde dien dit Beelt in alles behalven de
volmageckthept / geleeck / ende datſe nu geſtoꝛven was. Hp autwooꝛde / dat
mijn gewillighept hem ſeer lief was; maer aenghezien hy hem feo openhar⸗
tigh gheſchoncken hadde 't gheene ick foo boogh achtede / foo wilde hy mp
baer van niet berooven / maer hy wilde het flechts zine Juffers toonen / en;
de zijne konſtenaers vif Coppen daer nae laeten maecken / en ſos ick mijn ey⸗
ghen dan wiſte dat ickſe hebben ſoude. Ick antwooꝛde Baer op / ick hadſe
hem graegh ende vꝛpwilligh ghegeeven / ende was ten hosghſten berblijns
dat zine Majeſte yt die ten dancke aennam. Ey ſeyde Daer op dat hyſe niet en
wilde aennemen / en dat hy mp te lie ver lief gadde om dat ick die gedachteniſſe
van mijn Dꝛiendinne lief hadde / en hy wiſte wel wat een Moon het was my
dien afhandigh te maecken / Dief Weegen wilde hyſe geenfins behouden / maer
alleen de Coppen Daer van bewaeren / die zyne PDꝛouwen foude dꝛaeghen
doch het Oꝛigineel ſoude hy met zin epghen handt ehem weederam Pe ae
gen: want woop wacer in deſe ſooꝛte Ban fchilderkunfi(childeren fine ſchilders
wonderlijcke ſtucken / d' andere van Gy verf zunde en behaeghden hem niet
Boen tiet oP mp weeten dar Het zjn. geboorte Bagh was / Daer in peder een
zich vꝛoolhek aen ſtelde / ende vꝛoegh my af ick met haer dzincken wilde. Ack
antwooꝛde / al wat zyn Majeſteyt ſaude ghebieden; ick wenſchte hem veele
vooꝛſpoedige daegen / ende dat deeſe Ceremonien 100. Jaeren lanck moch⸗
ten vernieuwt mazden : hy vroegd mp wat Wön ick wilde dzineken: oſteupt
de dꝛuyf / ofte gemaeckt ; af dick af dun: ick antwoozde het hete hy ghee
bieden onde / verhoopende dat hu niet te veel noch niet te ſtarcken dꝛanch
faude gebieden: hy deede dan een Soaude kop opvullen met gemengelde wyu /
half upt de dꝛupf / half upt de kunt gemaeckt / ende dꝛonck / helaſtende dat
men daer weederom ſoude inſchencken / dien das eene van zijne Ede beni
toeſendende met deeſe boptfchan/ dat ickſe 2/3/4/a5. Waelen om zhnent
wille ſoude uytdzincken / ende den gouden kop met het taedehoozen at ge
en enen
Ooftindien àen den Grooten:Mogdl: ge
gchenek in dancke aenneemen Fick dꝛauck een wepnigh / maer t was ſtart⸗
ker dan ick opt gepꝛoeft hadde / ſoo dat het my dede nieſen / waer aver hy
loegh / ende liet Kaſpnen / Amandelen / ende ſchhfjens van Limoenen kos
men / welche my in een Goude ſchootel ghebꝛacht wierden / ende belaſte mp
te eeten ende te dꝛincken / wat ick wilde ende niet meer / ick bewees hem dan
eerbiedicheyt vooz mijn geſchenck nae min epghen manier / ſchoon dat Aſaph
Chan wilde dat ick ſoude knielen / ende myn hoofs teegens de aerde ſtooten /
dach zen Majeſteyt nam ten beſten aen t gheen ick deede. De kap was van
Goudt / met klepne Turkopſen en Kubpnen beſet / het deckſel des ſelfs met
groote Turkopſen / Kubpnen / en Emaralden ingelept / ende een Teliooz
Ravenant om be kop op te ſetten: de Waerdpen weet ick niet / om dat veele
der geſteenten nleyn zjn) ende de qraote (welcke oock Beele waeren ) niet al⸗
temael ſchoon en fin / doch zy zyn in t ghetal ontrent twee dupfendt/
ende die van Goudt waren ontrent de twintich onſen. Aldus maeckte
hy mp vꝛoolpck ende liet my weeten / dat hy my meer achte dan hy oopt
eenigh Franck ghedaen hadde; en vꝛoegh of ick oock vꝛolhhek was in het Franck /
eeten van het Wildt -Darcken mp van hem over eenighe daghen toe-ghe⸗ een naem
ſonden; hoe ick het toe berepde / Wat ick dꝛonck / en dierghelhcke Comple⸗ dan Tae.
menten: dat ick in zin and niets gebꝛeck (ande hebbenswelcke zune Public: Ciniftes .
ke en weelvaudighe gottheptich terſtont ghemaer Miert ghewoonlyck te zin nen ghee
onder al zyn Aden. ö lo et oh meen.
Doe wierp hy onder de ghene die beneden ſtonden eenighe Aubpnen / ende
onder ons eenighe holle Amandelen van Gout en Silver: maer ick en moch⸗
te niet grabbelen als zijn Adel dede: want ick ſagh zijn Soon geen opnemen;
doe ſmeet hp Gouwe Tulbanden en Riemen onder alle de Maficijns/ ende ona
der Beele andere. Aldus in her dꝛincken / klincken ende over andere te Com⸗
manderen waeren zijne Majeſtept en alle sne Heeren de fraepſte Lunden die
ick onder honderden ſagh; doch zijn Sson A ſaph Chan ende twee oude man⸗
nen / ende den nieuwen Coninghj van -Candahar, ende ick felfe hielden onſe
handen t' hupg. Doe hy zin hooft niet langher konde ophouden / gingh hy
ligghen flaepen / ende wp vertrockeu altemael. In het uptgaen / verſocht in
op Afaph Chan Bat hp mijne affapren wilde ver voꝛderen; hem verſeeckerende
dat zyne Majeſtept inn geen aenghenamer geſchenck konde geven; indien hn
mne ſgeck niet en wilde vervoꝛderen daer ick niet aen en twijfelde / indien
het in zun mache waere) ſoo ſaud ick / indien mn niet anders vooꝛ quam /
moꝛghen den Coning ſelfs fuler vooꝛdꝛagenz hu begeerde op inp dat ick ſulcr
niet wilde doen: want den Coningh my toeghedaen was ende dat hy daer
rot oꝛdꝛe gegeven hadde / maer dat de toe; ſtellinge van deſe eeſt ſulex gad⸗
de Belet / doch dat hy 't mp nu wilde ſenden / endemp in alles dienſtigh
zjn, : ye SRB KS er: IGT OT AVS JF i!
p den vierentwinrichſten September Biel het my licht te oozdeclen mat
een place dar het is met dit trouwloos volck te handelen. Seven maenden
laugtz hebben fp mp Wan weeth tet weern / von dagh tet dagtz met pdele Bez |
lofte gepaept / ende daer en was geen erteptie / dau dat zy mereltten dar ick⸗
fe ſoo op het papier gheſtelthadde / als dat ien den Pꝛins zin hulpe niet veel
ſoude behoeven / ende fod tons niet aen en ſtont / dat wp ons zijner regee⸗
inghe mochten ontſlaen, Voch in toben en gramſchap löochende on aaa
Soest FF uooz⸗
12 Journael door Thomas Roe, naer-
wooꝛden. Hek en doꝛſte hem noch niet verlaeten / noch acht nemen op zijne
valſcheydt. Hp die hem eerſt n Solliciteur heeft ons in des
fe ellende inghewickelt / wel wetende dat hy den beſchermer onſer Hyanden
was / ende een ſlaef van ſteeck - penningen / die fp op onſen halſe laden. Doch
nu hield ick den Molf bp de dozen: ick gheliet mp als of ick alleen verſtondt
dat de lengte ende den ſtil hem ſlechts miſhaeghden / ende (onbe hem tot dien
epnde een bꝛief om mne mepninghe te verklaeren / ende noeh een brief behel⸗
ſende den inhout van alles aen haer kant verepſcht / vervat in Generaele
wooꝛden / betreffende ſlechts ſoodanighe particuliere ſtucken die hem gen⸗
ſtonden / endeickliet upt al de Conditien my Boor deſen Hoor hem af-geepfcht/
verſoeckende dat hy daer ren bewoꝛp van wilde doen / ende laeten verſeghe⸗
len / ofte mp verlof geven om min epghen Paſpooꝛzt van den Coningh te ont⸗
fangen / ende alſo te vertrecken upt het Landt: Veſe wierden op den felfden
dagh in de PerGiche Cael vertrocken / ende hem toe⸗geſonden / zu zin in her
ozdere geregiſtreert. 4
Op den achtſten liet my den Aſaph Chandefe antiwoorttoc-Romen/ dat hn
Abſolutelhck niet wilde doen verſegelen / dat eenighſins de ſtegeringen van
den Pains betrof; dat ick alleen nan hem (oude verwachten t gene wp vers
ſochten / wiens Firmannen ofte ſegelen genoech waeren. En alfa heeft hu gez
openbaert t ghene hy langh in den ſin hadde / op dat wy ons geheel op den
Peins ſouden verlaeten. Nu wag t billick dat ick uyt myn oogen ſagh / cuz
de ſaude te beſchuldigen zin / indien ick naer nieuwe vꝛienden omſagh / daer
hy mp verlaten hadde: Ack nam vooꝛ mp den Peins te toetſen / ende mp aen
te ſtellen als of ick my t eenemael op hem wilde verlaeten / hebbende te voꝛen
na zin Secretaris hier Clauſulen geſonden / waer aen ick zyn Segel begeerde
tot ons tegen wooꝛdiggelzupck tot Suratca oop De vloot die ver wagt wiert /
K welck zune ooghepdthadde geconſenteert. 91
Op den tienden gingh ick nae den Pꝛins / die de Secretaris zijn Zegel / doog -
mx begeert / en van hem belooft / toe- wierp; (oo dat ick vergsopte nu gez
ruſt te zin. Op den elf den ontfingh ickſe / maer doe ickſe las / fa wiert'er in
twee van de een ee e ende een gant⸗
fete: Artickel untghelaeten; wes⸗halven ick het hem weder oberleverde
met deſe Reſolute antwooꝛt / dat ick het niet wilde aennemen / noch eenigh
goet aen Landt laeten komen. Mopt heeft pemandt foo veel te Doen: ghehadt
met de trotſichept / gierichept / en valſchept. Des avondts reedt ick na Mer⸗
ze SocorollaSecretatis van den Prins om de ſaecke af te handelen / ende om te
verklaren mon reſolutie van te vertrecken! doch ick bevondt den Firman ſo⸗
danigh niet te zijn als my bericht Wiert / maer vervattende alle Clauſelen
door mp verſocht / Hoewel in de uptdꝛuckinghe / mins ooꝛdeels / wat be⸗
paelt / t welch hy in de beſte fin en mepninghe uptleyde / verklaerende dar
den Pꝛins zijn voomemen was mijn begeerten ten vollen te voldoen / ende
dat was gendech. Ick ſtont op de dupſterhepdt van eenighe puncten; ver⸗
ſoeckende dat gelijch hy zjue Nooghepts meyninge aen mp hadde verklaart /
dat hp oock ſulcx doo? zin brief aen den Gouverneur van Serratia wilde doen /
t welck hy Conſenteerden / inſonderhept belaſtende dat den Collecteur boog.
de vftigh Laeckeng (oude betalen / die hy al over eenighe maanden her⸗
warts Badde gekocht / ende nu aen de Factoors wilde over · leveren hens |
ter⸗
Ooftindien acu den Urooten Mogol. 3
upterſte ſchade. Epntlick / openbaerde hy het oude punct van den Pring
ijne begeerte / dat ick mp op hem ſoude berlaeten / ende hem niet tegen ballen
in d' affapren fijner regeringe neffens den Coningh / ende ick ſoude een beter
vꝛiendt aen hem hebben / dan ick wel vermoede: in ſomma / in alle puncten
gaf hy my ſulck tontentement / dat het mp niet alleen behaeghde / maͤer oock
pope gaf van een goet ſuctes / te meer alfo hp fich doo; ftech-penningen niet en
et omkopen / vooꝛ vꝛoom en eerlijck woꝛdt geacht / ende op fijn wooꝛt / aen
wien de Prins alle affapren hadde dach geben / aennam / dat wp de ſchade
van een ſtuck niet en ſoude verlieſen / noch het minſte on-gelijck . : hierop
nam ick den Firman aen / dien ick upt de overſettinge heel tompleet vondt te
zjn.
Op den ſeſtienden beſocht iek den Pring / vanſi nde als noch boort te
waren in een ſchijn van op hem te vertrowen tot Varan rebepen Hoare
de / ende hoe ſp van dit jaar mochten onthaelt woꝛden. Bek vondt hem treus
righ / bebreeft zynde 902 de komſte van Sultan Faruis ten hoove / die met bo⸗
ven de 8 mplen verre was / ende aengield or zijns Daders handen te kurken,
die t hem hadde geconfenteert / Doch daor demacht van Normal naderhandt
wiert af geraden / ende een connmiſſie geſonden / dat den Prins zijn repſe ſoude
nemen regel recht op Benga, Ja fchaon den Coningh een voet · val gedaen /
Hadde / ende zijnen Moeder bp de voeten genomen hadde om met haer verlof
syn Soon te ſien. Des Coninghs vertreck continueerde / maer waer heen
en konde niemandt gewiſſe oploſſinge van Doen,
MAY
g „ CAP,
*
4
15 Jou door Thomas Roes nder
zan Borst e . e il * .
An! CE Nay NAG Tu adue tui ed ata ga) MED SCAER ABs iy
5 ps 8 2
bad
men Ne ef ees ey tt Hees prend avbers | 9 „ | eae > na br 5 » ee a» of 4 . ay a
Mea SEAT AET Mie 20112 LA it idd 3910 3 1 Aa einn dan 192 kk, i
cn buat Pesa net 5 Pt. PBL PEEN „ Widmer i? eoa 2 * 7 | 1
SESE TI inen an neee 7 45 N
245 24 my? e > Ane? asa s 8 ; Sire ae a
TISPIME CE Bass EEL NSPE SSS ts v sole eat Be
HES TIE PSII R GS TLS TUTE eert Ba
1 TIS STIG AIF SOE ary WIE BI, eta . a
me engage tthe) cok nefern 1 BGilure le Bin ht Tien gor . :
Moi, kana HEE ue zan: Mien Go BOM ays hy 0 1221
pn B era, 5 9
144720
. Ae ten e's ‘
Sati gut tad mt, € A PEE T *
ire ennie Nenn. b at
Ta KNK of ay 17472 ** 1 1 0301
vt Seber cots ten leer pores PAA aten Aba toca ot Pd.
Ik ESES Ts Shae 178
Beroerten over
1 ™ * 2 a de Din vb F6 A
25 EOC ar BETE 2a
1! Chan C Hanna; Su an Caro
nt aiich
a sa th
fT Ld its
tp iby
R 8 Elm SAAN PINS dit Ui eset ITS FAG? Figg tag Kat BH
“ser ghevecht.meteen Portugielche Kraak Evan teghen
et Sip PP Wet as ou ots cart BY we dre eran re ae a S *
T TAA Ya een Ae nene god uiet SEU ME
thoꝛitept / dochte op fijn defenſte te ſtaen en ſulex afte flaen ; even⸗
c mel den Pꝛins Sultan Caronne (wiens eer-fucht peder auantagie
waer nam) begeerich zinde foo een groote Perſonagie aen hem te verbinden /
zijnde een van de vooꝛnaemſte Capitepnen in deſe Coninehrheken ) heeft ſoo
veel bp hem te weghe ghebꝛacht / dat hy op fa wooꝛdt ſich ſubmitteeerde;
foo dat hy komende in een Pelgrims habijt te boet met veertigh knechten en: _
trent tfeftich mihlen in verzierde ootmoedigheydt / heeft de reſteerende in fn
Falanke volepndigt / tot dat hy dicht aen het Hof quam / maer een dach rep⸗
ſeng van daer Badde hy twee dupſent Paerden die op hem paſten. Op defen
dach wierdt hy ghebꝛacht te Jarruco (de publhcke fit-placts des Coninghs
om ſpeelen te ſien / en klachten te hoozen) aen voeten gheboept / blootsvoets.
tuſſchen twee Eedelen / hy trock zijn Tulbandt in ſin ooghen / al cer hy 't gez
luck hadde om des Conincks aenficht taenſchonwen. Pa ghedane reveren⸗
tie en vooꝛſtel eenigher vꝛaghen / vergaf hem den Coningh / liet fine pfere
boepen ontbinden / ende in eennieuw Goudt⸗-laeckens kleedt kleeden / Tul⸗
bandt en Goꝛdel na gewoonte. Den Pains Bie vooꝛghenomen hadde ſhn eere
te boumen op de Decaanſe Gozloghen / die fin oudtſte Bꝛoeder met ſchande
verlaten hadde / ende Daer den grooten Commandenr Chan Channa niet vooꝛ⸗
ſpoedigh in was (die bnyten twyffel met de Decanen aenſpande van wien hy
Denfioen ontfingh ) maeckte dat fijn vader Chan Channa te rugghe ontbgodt /
dewelcke wepgherende te komen / begeerde van den Coningh dat hy Sultan
Garonne tot dien goꝛzlogh niet en wilde ſenden / maer een van fijne j pi
9 | ponen”
Ooſtindien aen den Grooten Nogol. a5
Soorten van omtrent vpftien jaren oudt, Wit fpeet Caronne, doch ſtyn vooz⸗
ghenomen ooꝛlogh achtervolghende / beloofde hy aen. Abdala Chan het gebied
aver d Armee onder hem / doop Chan Channa te verſetten.
Wen Coningh bangh zinde Door ſwarigheden / ende wel wetende de cer”
ehtighe ghedachten ende factie van deſe Soon / ende d' onluſt van de twee
er Boonen / ende ds macht van Chan Channa, Was begeerigh om alles
iſſen daor den vꝛeede aen te nemen / ende Chan Channa in de Negeeringhe
dien hy hadde / te beveſtighen / ende heeft tot dien eynde een gunſtighe brief
bedecktelhen gheſchzeven / ende hadde vooꝛ⸗ghenomen een kleedt te ſenden /
volghens de Ceremoniale verſoeninghe / aen Chan Channa; doch al eer hpfe
af veerdighde / gaf hy 't aen een van tgn Pichten te kennen / woonende in de
Zereglia: fp / k zy datſe rrouweloos met haren Pꝛiendt handelde (d002 Sul-
ran Catonne te weghe ghebꝛacht) ofte upt grootshepdt van herten / om te
fiet dat men met de Croon van haer Familie / na ſoo veel dienſten / ſos han⸗
delde; antwaoꝛde recht unt / dat fp niet en gheloof de dat Chan Channa, pet
dat van den Coningh gheſonden wierdt / faude willen dꝛaghen / Wetende
dat ſun Majeſteyt hem een haet taedꝛoegh / ende een reys of twee hem vergif
fte aengheboden / t welck hy in fijn boeſem / (in plaats van fijn mondt)
eeckende / ghepꝛobeert hadde; weshalven ſy vaſtelhck vertrouwde dat hy
agen fijn Lichaem niet en ſoude derven trecken 't geene van fin Majeſtept
quam; Wen Coningh pꝛeſenteerde ſelfs dien een uure langh in Hare teghen⸗
wooꝛdigheydt te dꝛaggen / ende dat ſp met fuer ſchꝛift aen hem ſultx ſoude ge»
tupghe: Sp antwoorde / dat hu geen van ons bepde ſhn leven wilde toe
vertrouwen / maer foo hy qherufteltich in fijne Weerfchapppe mochte leven /
dat hy dan fijne Majeſtept tronweljtk (oude dienen / waer op den Coningh
{Hite reſolutie veranderde / ende ghereſolveert was met ſenden van Sultan Ca-
ronna voogt te varen / ende om (jn aennemen te favoꝛziſeren / wilde hy ſelfs met
ten ander Armade te volghen.
„Chan Channa outderlite den ſtaꝛm / ghepꝛactiſeert met de Dacanen, die tot
nen dienſte waren / om een conditie van vꝛeede Yeo? een wple thdta gen
ee bieden / vindende gheen ander middel am deſe wolcke / die over haer bep⸗
den hingh / te verdrijven al eer den Coninck ende de ince waren vertroc⸗
ken / ete verder af-ghewmecchen. Tot dien epnde quame ap heden van
de Princes van Decan twee Ambaſſadeurs. Sy bꝛochten paerden mede die
met ſchenckagien ryckelyck maren verſien in teerſte wepgerde den Coninch
Baer te hoozen / ende haer gheſchenck aen tenemen / maer ſondt haer wegh
Nae fiji Hoon met deſe antwooꝛde: indien hy vꝛeede ofte gozlogh wilde heb:
hen t was in ſyn epghen vermooghen. De Peince dooz deſe gunſte ver⸗
Booght/ ende van haoghmoedt sp-gheblaſen / reſolveerde (ſchoon mp bez
richt mierdt dat de conditien ſcer hondꝛabel waren / ende ſoodanigh als den
Coninck foude gheatcepteert hebben) ine cable te ver vazderen / antwagz⸗
dende dat hu van geen vꝛeede wilde handelen eer Hp met fn Armade ke Helde
lagh; Chan Chaana en ſoude heut ſo niet hedzieghen van dien Goꝛzlogh met ec»
ren niet te volenndighen. niz egi ne
We Cerſuüchtighe ghedachten van deſen jonghen Peins fúu openbace /
een pederg mondt is daer vol van / ende Dn ri evenwel die Bjednaghs
win
64 Journael door Thomas Roe, naer
het al / maer en is niet gheſint hem het Coninckrhck op te dꝛaghen; want
Saltan Corforonne de oudtſte broeder en wordt niet alleen van peder een ſeer
bemint / maer dock ghe-eert (ja by na aanghebeden) en dat wel te recht om
(iit goede humeuren en eedele ganen / ende deſe kent en bemindt de Coninck /
maer ooꝛdeelt dat dooꝛ fre bephepdt ſyn enghen Beerlijchhepdt / met een
wolcke mochte overtrocken woꝛden / ende en fiet niet dat deſen arghliſtighen
Jonghelinck dooꝛ fin Hoogh-Klimmende fepten hem meer verdupſteren / dan
de andere konde doen Boaz (jn deughtſame daden.
Aldus is t dat hutweedzacht en updighepdt koeſtert tuſſchen de Bꝛoede⸗
ren / ende leert ſulck een macht auer in de handen vande Jonghſte (mep:
nende dat hu rontdoen kan als t hem belieft) dat de verſtandighſte booze
ſten een verſchheuringhe van deſe Loninckrijcken doo, oneenjgheyd / foo wan⸗
neer den Coninek fijn ſchuldt aen de nature ſal moeten betalen / ende dat alle
gheweſten deſer Eoninchrijcken dooz een Burgherlijcke dazlogh wernietight
en vernielt ſullen komen te woꝛden. a : 3
Ve Biftopie deſes Landtſchaps / ten aenſien van de veranderſheke mates
rie ende de veelvaudighe gheſchiedeniſſen ten tyde van Ecbarsha, Bader van
deſe Coninck / dooꝛ hem dsenmaels Prince; ende deſe nieuwe bevaerten ver⸗
dienden wel beſchꝛeven te woꝛden z maer om datſe (jn van ſo verre geweſten /
foo ſullen veele die verachten: ende om dat het volck vooꝛ Barbariſch gehou⸗
den wordt / ſus ſullen wepnighe Baer anden eg. Nierom if dat ick mp ver⸗
genoeghe met de ſpeculatie / maer ick ſoude u fap veel rare emnſubtile paſſaſien
van Staet / liſtige ontpliedingen / politique ſtreecken / ant mooꝛden / ende bp-
ſpꝛeucken kunnen vooꝛſtelien / als ick vertrouwe / datmen in een gantſche eeu⸗
we Baers gelijck niet en toudeßunnen vinden. ee
Dit cen alleen onlanghs geſchiet en mach ick met ſtilſ wijgehn niet berbp-
gaen / om aen te wijfen wyſhept en lijhtſaemhept in een Daeder / getrauhept
in een knecht / valſheyt in een broeder / onbeſchaemde ſtoutichept in een fac-
tie dat alles derft beſtaen / foo Wanneer de hooghſte Majefteyt aer brphept
geeft ofte boven de wet van haer epgen conditie ofte boven de paelen van po⸗
licp en reden. Den Prins Sultan Caronne, Narmahel de lieve Coninginne, zing
hupſvrouwen moepe / Aſaph Chan fn ſtief vader / der Coninginnen broeder ende
Etman Dowlet, Daeder van haer bepde (zijnde alle de gene die nu regeren en⸗
de Jets der ven beſtaen) waeren van gevoelen dat het onmogelhck Was voor
haet te beſtaen / bp aldien de Prince Sultan Corferonne in t leven Bleef / dien
den adel lief hadde / ende wiens verloſſinge ofte leven Hare eerſuehtige gez
dachten met der tit ſoude en hierom hebbenſe gepractiſeert hoe fp hem
in haer gewelt machten fryghen / op dat het vergif hem aen een kant mach⸗
te helpen. Narmahel valt den Coninck aen booꝛdt᷑ met de valſche tranen van
der Bꝛouwen bet overende vleperp / dat dat Sultan Corferonne niet behouden
was / noch de vleughelen van zin hoogh vliegende gedachten gekoꝛt waeren:
den . Boot het haer ſeggen / maer en wilde niet meer verſtaen dan ſp
dupdelhck ſepde. ; 1 0
it faljeerende / foo neemenſe haer ſlach waer doen den Coninck beſchone⸗
Ken was; den Prins, Etiman Dowlet en Aſaph Chan floegen den Coninck vooz /
de behoudeniſſe van Sultan Cor ſoronne en van fijn epgen eere / het beeter waere
hy in 't geſelſchap fang bꝛoederg was / wiens geſelſchap maltan dener ee
Ne-
Ooftindien aen den Grooten Mogol. 47
aengenaem sijn / ende zjn beboudeniffe meer inachtinge genomen worden /
dan in de handen van een Rashbotiſſchen heyden / aen wien hem den Coninck
tae vertrouwt hadde, Weshal ven ſp ootmoedelhck fine Majeſteyt verſorh⸗
ten / dat hy in de handen van zjn Waerde bꝛoeder mochte oovergelccvert
e t welck den Caninck Conſenteerde / en alſoo is hy in een flaep gee
allen.
Sp mepnden dat haer engen qroothept ſodaenigh was / als dat mede bren:
ende des Coninckx aucthozitept niemant haer ſoude derven weygeren / en
nde eens in haere poſſeſſien / foo ſouden fp oover de reſtitutie diſputeeren:
hier op ſo is dien ſelvigen nacht Aſaph Chan in den naeme des Coninckx / gez
ſonden van den Prins, gecoomen met een Guarde om op te epſchen ende te ont⸗
fanghen Sultan Corseronne upt de handen van Anna-rah, een Rayah Rasha-
boor, een Prins / wien hy van den Connick bevoolen was; hy wepgerde hem
die hem bevaolen was oover te ſeeveren / met deeſe antwooꝛt / dat hy Sultan
Caronnes gotmoebige dienaer wel was / doch / dat hy de Prins zijn broeder
ontfangen hadde upt de handen van den Coninck / dies wilde Hp hem aen
geen ander doverleeveren / maer hy ſoude ſich gelaeten ſtelſen tot ſmoꝛgens /
alg dan ſoude hy ſich vooꝛ zin Majefteyt verant wooꝛden / ende de ſaecke hem
bevoolen laeten zijns Weeſe antwooꝛde ſtilde haer allen. Des fmorgens
quam Anna-Rah bp den Coninck / ende gaf hem te kennen den epſch van den
Freed zyn epgen wepgeringe enantwooꝛt / ende voeghde dace vy dat zijn
ajeſteyt hem zin foon bevoolen / ende hem Commandeur hadde gemaecht
ban 4000. unters met welche hy veel eer aen de poort wilde ſterven dan
zin Prins in de handen zijner vpanden doperleeveren: indien zijne Majeſteyt
gem begeerde / foo was hy gereet om zn wille te gehsoꝛſaemen / doch hy
wilde ſoꝛgh draeghen von? zjn epgen onnoſelhept. Den Coninck antwooꝛde
hier op / ghy hebt eerlijck en vꝛoom gedaen 2 ghp hebt wij lich geantwooꝛzt:
volhert in u voozneemen / ende dꝛaeght geen kenniſſe van eenige belaſtinge:
ick ſal my houden of ick hier niet van en weet / ende en wilt gh niet voꝛder
Abe blhft bp u getrouwhept / en laet ons ſien hoe verre fp de ſaecke fuller
eher tigen. den eet oe AS DER
De Pꝛins ende de fattie / 8 daeghs Daer aen gewaer woꝛdende dar den
Coninck ſtilſweegh / verhoopende dat hu mochte vergeeten 't geent in den
dꝛonck gepaſſeert mas / en merckten niet op de toeſtemminge nochte op de
Wepgeringe / maer het viel (niet fonder vermoeden) aen bepde zien; Dit
verhael ick tot dien epnde / op dat ghy u meucht wachten van uwe goederen.
mpts en zits te verſpꝛepden ende van u Capitael en knechten diep in het lant
te verſenden: want de tijt jal Koomen dat alle deeſe Conincknjcken in een lieh⸗
te vlam ſullenſtaen / ende wepnige Aaeren oorlogh en fal den ouden haet en
Boof hepdt niet needer leggen / wegh gelept aen alle kanten teghen een dagg
der wraecke / waer in indien Sultan Corseronne met zin recht d' doverhant
neger foo fal dit Coninckrijck een heplighdom zjn vooꝛ Cbriſtenen / dien hp-
lief heeft en eert / geleerthept / dapperhept / de diſcipline des ooꝛloghs vooꝛ⸗
ſtaende / ende ren grouwel hebdende vdoꝛ alle gierichepdt / merckende de ve⸗
lepne ongherechtigheeden die in ſ wang gaen / bp zyne vooꝛſaeten en den
Adel Hoop deeſen gebzupckelyck. Indien de andere d ooverhant krüght dat
fal tot ons nadeel zun; want ee 5
d acte
48 Journael door Thomas Roe, naer
haeter van alle Chꝛiſtenen / hoo vaerdigh loos / vals / ende barbariſch tpran⸗
nigh. Baer wordt daegelyckr een ambaſſadeur verwacht van den Shabas Co-
ninck van Perſien. d . 4a : 2
Op den 13 october des avonts quam den Coninck wederom ende font my
een wilt varcken. Ick ontfingh tidinge datter 4 bay onſe ſcheepen aenge⸗
toomen waeren in de haeven van Swallay met bꝛieven van Engelandt / dat
fp van de Cuſte vertrocken waeren den 9 maert 1615 met s ſcheepen / ver⸗
looren hebbende 't geſelſchap van de ruos doo onweeder ontrent de noort
cacp. Op den 12 Junp 1616 quacinen de andere 5 behonden aen in de Bap
van Soldania, alwaer het ſchip de Leeuw naer Engelant fepl reede lach share
Commandeurs en het volck waren geſont / vertarvende eenige daegen in de
hacven. Sp hebben het ſchip de ſwaen naer Bantam afgevaerdight / om d'
affairen te verrichten / ende ſyn geſeplt na Suratta op den 29 met iC ſcheepen /
en quaemen voor haer haeven ten acher te liggen / op den 24 ſeptember 1616
op haere repſe den 6. auguſti dicht by de Eplanden van Comora ontrent de
hooghte van 12. Graaden 15. Minupten kreegen {pint dogh een Portu⸗
geeſche kraeck groot 1500. ton / op hebbende 600, Man / zynde Admiraal
van de vloot geſonden naer Go / voerende de vlagge: het ſchip de werelt
kreegh de loef van haer / ende heeft haer na t gebzupck ter Tee met cen ſcheut
vereert / de kraeck in de Up raeckende / antwaoꝛde haer met. ſcheuten / 't
welck fp met 18. ſcheuten heeft betaelt / ende viel {oo af / den Admiraal en de
Engelſe Bloot opkomende / wilden haer ſchade vergoet heben; daer fp trotſe⸗
Inck op antwooꝛden; hierop begon een gevecht op nien w met wepnige ſcheu⸗
ten / den Commandeur Benjamin Ioſeph wiert Daorfchoten / ende die in zin
plaets futcedeerde hiel aen: op den avondt raeckte ſp aen landt onder de Klip⸗
pen van Angaſeſia. De vloot lagh niet verre van Haer vooꝛ ancker / om te let⸗
ten op de uptkomſte / ende liet haer dooꝛ een boot: weten of fp Baer weer aen
wilden: maer ontrent middernacht ſtack ip haer ſelven in bꝛandt / ende bran⸗
de noch ſ' anderendaeghsſ' morgens: De Engelſe ſendende haere booten ende
en konden niet meer naerderen / maer vertrouwen vaſtelyſck unt (eer waer⸗
ſchunlhcke omſtandicheden / datter niet een Menſch behouden wiert: den
Bieuwe Vice- Roy die na Goa ſoude / Was in dit ichip / die vooꝛgenomen hadde
alle de andere om hals tebꝛ engen... neen
Wacghs daer aen Hebb’ ick den Coningh de groeteniſſe gedaen van züne
Majeſteyt welcke met groote belcefthept wiert ontfangen / doch hy viel vooꝛt
Meer op de geſchencken. Ack maeckte eerſt gewach van onſelaetſte gevecht
en Pictoꝛp / daer in hy ſich ſcheen te verheugen / ende de dapperhent van onſe
Matie te pꝛyſen: maer viel van deſe propaaft af tot wat heeft den Coning my
gefondens Ack antwoorde / veele teeckenen zijner gunſte en afferties dat
mijn Meeſter wel wiſte dat hy heer was van het beſte Deel van aba / de ryck⸗
fie ꝛins van het Goſtenzdat zijne Majeſteyt Koſtelijcke geſchencken te tenden /
{oa veel was als Peerlen in de Zer te werpen / de Maeder en Pꝛaviſie hup
van dien / dies wegen heeft get zune Majettey: onndodigh geachts doch hn
heeft hem zijn guufte aengeboden met veel curieuſe aerdirheden / t welch ick
verhoopte dat hem contenteren ſonde. Wp verghde mp het verhae van fanz
mighe particuliere dingen / die ick noemde: hy vroegh my na Frans Fulp. Ack
ant wooꝛde / můne bꝛieven waeren noch niet gecomen: aer eee
25350 . gea:
mekemert /'t welck hy begeerde. Bp vroegh my na honden: ick fepde/ fore
mighe waeren in het Hechten verongeluckt / ſommighe geſtoꝛven / 2. waeren
daer noch Boor hem behouden / warrover hy verblijdt mag ; hy vꝛoegh noch
voꝛder of ick oock vooꝛ hem konde bekomen een paert van onſe grootſte ſlag /
ſulcken éen als ick hem beſcgreven hadde / zijnde een henghſt / het ſoude hem
beter behaegen als een kroon. Ick ſepde / dat ick mijn upterſte devohr ſoude
doen tot voldoeningh van zune Majeſtept / maer ick vreeſde dat het niet fou-
de konnen geſchieden: hy antwooꝛde / foo ick hem een wilde beſthicken / hy
ſoude mp zooo, pondt ſterlinghs geven. Ick begeerde van zijn Majeſtept
dat deſe geſchencken ende ons Balck vrp mochten pafferen ſonder eenigh Tol
te geven: hy antwooꝛde / de haeven quart: zin Soon toe doch liethem vooꝛt
ontbieden / ende gaf publhcke expꝛeſſe order tot uytvoeringe van min eyſch /
ende wilde Daer Boog ſtaen dat de e e geviſiteert woꝛden / Ae
ta
30 Journael door Tho mas Roe, naer
fol ſauden geven / maer in aller haaſt vepligh in mjn handen geraecken / op
dat ickſe N mijn diſcretie mochte omdeplen / dat ha ſoude belaſten dat ons
Volck beleefdelihck onthaelt wierden / en epndelijck dat hy mijne begeerten in
alles ſoude Daldoen. Dit en ſtr eckte niet int algemepn tot inwillinghe van
een Poꝛt / want dele clauſule en Artijckel hadde Aſaph Chan gewepgert over
te leveren. Dele commiſſie gingh vondt ende was van herten in den Coning /
ende een genade voor mp. Den Prins ontboodt Afaph Chan Gas? mp / en⸗
de dede Daer openhartige belndeniſſe en belofte boor zjn Dader en het gant⸗
ſche hof / dat hp mp alle billdcke contentement wilde doen, Dit is de kracht
bpvan nieuwe geſchencken. id
Sp den vpftienden kreegh ick tydinge van Maſulipatan dat Cappiteyn
_ Keeling 2. Poztugieſe Barcken ende x. ſchip hadde genomen op de kuſte
van GOrhin geladen met Tin / de andere te Bengala, de vracht dien hy na
Bantam voer; als mede dat Sir Roblatt Sherley met ſchande te Goa gecaſ-
feett was / ende dat hy te lande zijn reyſe nam na Maſulipatan om een paste
4 Vie ae onuaerfchyntich / ende ick vertrouwe oock onwaerachtich.
DPSPp den ſeventienden / den Prins zijn vooꝛnemen behertigende van den
Decanſen dozloogh in epgener Perſoon te Wolepndiqhen / ende aennemen⸗
de d Ambaſſadeuren te antwoorden / geeft haer geen antwooꝛt / maer
5 econ op tot zyn aenkomſte. Doch ſtaende op zin vertreck / foo
hebben zy en zjn Paztp geooꝛdeelt dat fp niet vepligh en waeren / bp al⸗
dien Sultan Corſetonne in de handen van Annarah bleef / dat den Coningg
mn zin abfentie mochte verſoent woꝛden / ende door zyn vrphept faude al
de dere en hope van haer factie in de aſch ligghen / ende het ongelijck en
de trotſichept qualpck te vergeven zyn. Sp beftozmen Weer op nieuw des
Coninghs ſtantvaſticheyt om zyn Soon over te leveren in de handen van
Alaph Chan / als zyn Guarde onder Sultan Coronne. Sp Werpen vooꝛ dattet
Chan Channaende de Decanen verſchricken fai/ foo Wanneer zy ſullen ver⸗
ſtaen dat deſe Pins too gefavoziſcerr wort! die gaer nu met den vozlobgh
Hvaſt gen boozt komt dat den Coningh zjn oudfte Seon overgeleeverr
heeft; ende in hem als zyn gantſche Rick ende hope van ſucceſſie / ende de
tig Pd fegerituoorbige bracht van dien n
Geffen dagh wiert hy over gelevert de Soldaten van Annarah gecaſſeert / en⸗
de de Soldaten van Afaph Chan rontsom hem geplant met hulpe van 200,
van des Pꝛins zijn Hupters. Syn Suſter en verſchepden Vꝛouwen in Serra⸗
glia treuren / willen niet eeten / ſchreeuwen over des Caninghs dwaasheyt en
Wreet hept / ende ſegghen ront unt / foo hy komt te ſterven foo ſullen er oo.
van zun geflachte om sijnent wille bande ter gedachteniſſe van des Conings
bloedighe fept aen zjn deftighſte Soon bedreven; Ven Toningh geeft -
ſchone wooꝛden / proteſteert dat Hp niet guaets voor heeft met den Pꝛins /
Beloeft hem over te leveren / ende ſendt Normahel Geen om deſe vertoozende
Madammen te ſtillen: dach fp vloecken / drepgen / en wepgeren haer te wil⸗
len ſien. Al het gemeene Dolch pruttelt / fp ſegghen dat den Coningh niet
zijns Soons, maer zijn epgen Leven overgelever t heeft in de handen van een
trotſe Pꝛins / ende van een werraderliiche Factie / dat Corgoronne fonder des
Daders ſchande ofte zyn wraecke niet en kan verlozen gaen; daerom moet
hy eerſt vooꝛgaen / en Daer aen zjn Soon / en al(oo dong haer bloet Wange
— a
Ooſtin di en aen den Grooten Mogol, er
Jonghman den Coninghlijcken ſtoel beklimmen. Nieuwe apparentien van
hem weder over te lever en wozden uptgheſtroopt; ende haaſt weer neder⸗
ghelept / peder een vertelt nieuwe pong en nae dat zin vreeſe ofte begheerte
ig, Doch den armen Pꝛins bipft vaſt in des Tyghers gheweldt / Wil niet
eeten / ende beheert van den Vader dat hy hem Het leven benemen / ende niet
en ggevoaghe dat sne vpanden over hem triumpheren ende ſich verheu⸗
ghen. Het gantſche hof is in roer / den Adel in kommer ende anghſt / Het
ghepeupel haer ſelven gelhek / vol van oproer ende opgheblaſenthepdt / ſon⸗
der Hooft of ſteert; behalven datſe tiert en raaſt / maer en ſchickt haet niet
na het rechte epndt. De uptkomſte e ee eee e
hs: want t' en ſcheelt niet wie onder haer d' overhandtkrßpg hett.
Schoor d' eene gelijck en veel meer eere heeft / ſoo is hy noch een Moor, ende
en kan gheen beter Pꝛins zin dan zin Dader / die fou goetaerdigh is / dat
hy peder den laet regeren / t Welck ſlimmer is als quaedt te zin? Want het
Waere beter dat wp van Pꝛinſen on-gelijck leden / als van haere dienaren.
Sp den ſeſtienden / quam den Perſiaanſen mbaſſadeur Roſa Beag onitrent &
middaghs in de ſtadt met een groote troep Dolchs / welcke ten deele ae Ae
Coningh wierden uptgheſonden om hem te ghemoedt te 8 10, Eli⸗
phanten ende fnaaren-ghefpel/ doch niemandt foo id en eee
de oꝛdinarp ontfanghers van alle Breemdelinghen: zin epghen Trayn wae⸗
ren 50. Rupters met gout-lakenſe rocken gekleet / haere boogen / pplen / ende
ſchilden kofteltjek verciert / de Muſquettiers waren 40. / ende de ordinarie
Pikeniers ende bagagie-draghers omtrent de 200. int getal. Hp wierde ter
ruſte gebracht in een kamer binnen des Coninghs bupten- hof tot avondt toe:
doe hy aen het Dur bar vooꝛ den Coningh quam ( op welcke Ceremonie te lets
ten ick mpne Secretaris heen ſondt) ende nu vaſt tot hem genaeckte / ſoo
maeckte hy aen De eerſte Tralie drie Teffilims ende eenen Sizeda/'t welck is ſich
vooꝛ over te bupghen / ende zin hooft teghen de aerde te floten: in het In⸗
komen dede hy van gelijchen / en alſo preſenteerde hy den Shabas zijnen bꝛief:
t Welck den Coningh aennam met een klepne beweginghe zijns lichaems /
vꝛaghende ſlechs / hoe Baert mjn Broedertfonder eenighe ter⸗titel van Maje⸗
ſtept Daer by te voeghen. Ende na eenighe upt-gefprokene wooꝛden / wiert
hy in het ſevende gelit geſtelt / tegen over de tralte by de deur / beneden Wace
ren foo veel van des Coninghs dienaeren / aen bepde zijden ; 't Welck na min
voꝛdeel een ſeer leege plaets was boo? zjn Meeſters Ambaſſadeur / maer dat
hy het wel verdiende met dien eerbiedichepdt te bewpſen welche zin Vooꝛſa⸗
ten wepgerden tot diſreputatie van zun Pꝛins ende tat on- luſt van veele zyn⸗
ner Natie. Men ſegt dat hy llaſt hadde van de Sophia om contentement te gez
ven / ende hier upt beflupt men dat zyn aenbrengen is om aſſiſtentie van eeni⸗
ge penninghen tegen den Turen / waerin hy dickmaels liberale hulp krůght /
hoewel men vooꝛwendt dat hy flechs komt om van vrede te handelen vooz
de Decanen wiens beſcherminge Shabas ter harte neemt / benddende den aen⸗
Was deſes Ricks. Den Coningh vereerde hem na gewoonteeen frape Tul⸗
bandt / een gout-lakenſe kleedt / ende een goꝛdel / waer Boor hy wederam de
gemelde eerbiedichept bewees: hy bracht mede tot geſchencken Drie mac! 9.
gaerden van Berfia en Arabia, dit zijnde een Ceremoniale getal onder haer;
negen Mupl⸗Eeſels ſeer ſchoon ende groot / ſeven Cameclen met Pulp / twee
G 2 packen
7 Journael Door Thomas Roe , naer
atken van Europiſche Arras, welck ick vermoede dat Venetiaate wag les
aughsfels van Pulp met gout / ende niet Arras, twee kiſten met Perciaaaſs
ehanghſeis / een hoffelijke Juweel-Roffer / vier muſguetten / J. Mantels /
gen Cameel geladen met Perfaans gout-laken / acht zide Tafel- Eleden / erlyc⸗
he Kubinen / 21. Cameelen met win unt de dꝛupf / 14. Cameelen met ge⸗
diſtilleerdeſoetrupckende wateren / 7. met rooſwater / 7. rapieren metede⸗
le geſteenten ingelepdt / J. ſwaerden dock met edele geſteenten beſet / 7 Veneatle
Spiegels / doch foo ſchoon / ſas koſtelhck / dat ick mp ſchaemde doe het mp
Bertelt wiert. Befe geſcheneken en Wierden niet voort gelevert / maer ſiechte
ten Regiſter daer van. Syn epgen bagagie was kaſtelhck / 9 paerden met:
gout ende ſilver behanghen; om zn Culbandt was een gedraende kettingg
Dan Peerlen / Rubpnen en Turquopſen / ende drie flunten van goudt / accor⸗
Derende met de 3. plupmen. Ack liet nochtaus neerſtigh letten op zjn in has
len / ende hebbe die by het mijne vergeleecken / ende bevonden dat Gp nergene
in meer ſtatie / in veele dinghen niet (ao veel hadde / als t ghene mp beweſen
wiert / untgenomen dat fp hem bupten de ſtadt int gemoet gingen; 1 weich
van wegen mijn ſteckte ver ſuymt wiert am na te nernemen; den Coningh err
ontfingh oock des Shabas brief niet met ſuleken eere en reſpect als mijn Mees
ſters / die hy noemde den Coningh van Engelander zin Broeder; den Ferſiaan
bat fonder pet anders / daer den Iefayt op lettede / die de Cale
Ver ont. 22 gs 5
f „
SFP.
Ooftindien aen den Grooten Mogol, 53
— ee
C AP. IT TEL VT.
Den Prins zyne groote Statie; den Per-
fiaanfchen Ambaffadeur zyne begeringe; de manierc en
di effecten van her drincken ; van den Coningh en zyn
Adel; des Coninghs vertreck, zyn overdadighe Pom-
peufheyt, Ryckdom, en heerlyckheyt: der Portiga-
loyfen aenval: verhaal van Sultan Corſoroone: Perf
aanſe tydingen.. br St
p den tweentwintichſten October gingh ick by den Pꝛins / ende
openbaerde hem mijne begeerte om een naarder verklaringhe te
hebben van een zeeckere punct in zin brief / waerop zin hooghept
wat pauſeerde / ende ick maeckte dat zijn hooghent alfoa wiſpel⸗
. turigh was als ick mp in-beelde. Hp brocgh mp hoe Gp dan aen
shite gheſchencken ſoude raecken / ende de klepnodien fien die op⸗ghebracht
Wierden / en verghde ma met hem te gaen. Ack antwoozde / ick en konde dat
niet doen eer ick mins Meeſters bootſchap hadde overghedraghen / ende de
ſchenckagien ghelevert aen den Coningh / dach dit verricht hebbende, foo
ſoud ick ſelfs met de gefchencken op hem paffen en al de raritepten die ip ter
Bandt guamen / fouden hem nageſonden woꝛden: hy dwongh mp een belof⸗
te af / ende alfao kreegh ick oꝛdert om een Firman tot mijn contentement. Sin
Hooghept ſiende een witte Pluym op miu hoet / vroegh of ick hem dien wilde
geven / ick antwoozde / ick en mochte hem niet preſenteren ’tqhene ick gedra⸗
gen hadde / doch ſog t hem gelieft dien te commanderen / dar ofte pet anders
in mijn vermogen was tot zijnen diene. Hp vagegh mp of ick er noch meer
hadde / Ick antwooꝛde noch 3. of 4. van andere coleuren ; hp vroegßh mp of
ickſe hem altemael wilde geben; daor dien hy binnen 2. dagen zyn Paerden
en knechten aen den Coningh moſte vertoonen / ende dat hy eenighe van doen
Badde/ naer · dienſe hyp vaar waeren in de geweſten. Ick beloofdeſe ſmoꝛ⸗
Bebe die ick hadde te brengeran dar sine hoogheyt zin keur moch⸗
te hebben. f
Abdala Chan in een beerihcke toernftingde van zyn Perſoon en e
N ds abi”
8
54 Journael door Thomas Roe, naer
{Hn epgen Meeſter Baer Deel aen hadde) ende ap Adder geritige occaſie bewees
hte ſeeveren was
a 2 ti | N
met fu hooft / als of Gp daer een ingauck wilde hebben, We geſchencken
waeren een ſchoone pöl-koscker Aerdigh geborduert / allerlep Euro: iche
nupleeſels / welche trefinjch waeren / de patrden hadden of haer vleys of
fehoonhpt wertooren / want upt genomen cen of twe Waerenfe orbequacw/
mus gordeels / om geſonden of van Pꝛincen aen genomen te worden: albus
is Hp met veel Antieckſe geſten Weeber gelieert nae (hn plaste verre geringer
dan die mp vergunt wiert / welcke by haer (elven was ende Sooven alle
onderdanen / daer in t eerſte Afaph Chan mp verſteecken Wilde / maer ick hebbet
gemepntineert als min recht. Dit is maer de eerſte acte ſyner vert ooninge /
het ſpul en ſal in geen tien daegen eyndigen. Op den avant ſonde ick Aen de
Prins
Ooftindien aen den Grooten Mogol. $5
Prins ſijn Secretaris om mn beloofde ſchꝛift: maer fijn Hoogheyt Was onae-
willigh om de gefchenchen ongemaleſteert te laeten paſſeeren / ende was van
fin verandert / wepgerende den brief te ſeegelen.
Op den 22 op mh aenconiſte heb ick hem twee Pluriaes twee paradijs vege:
len gegeven; die hy lichtelhck aennam ende mine facke voozgeſtelt / ende
mijne reſolutie bekent gemaecht (Hunde niet te conſenteeren om die te dopenen /
noch op te ſenden / dan door de handen van mijne dienaeren/ epndelhek heeft
hy t geconſenteert en belaſten de Secretaris mp boozt te helpen.
SDavonts ginckick na de Bur baer om te letten op den Ambaſſaduer van per-
ſia, ick Bonde hem ſtaende in (Hu ordre ende dick wils: verſet en leeger geſtelt
Nae datter groote Perfonagien in guaemen. Den Conink fprack hem cers roc /
en hy danſte nae de bois ſhner woorden / maer en gaf geen geſchenck: den
Coninck belaſte flechs dat den Adel hem ſoude te gaſt houden ; ve tijt wierr
dooꝛgebracht met te fien na ſadelen en gereetſchap tot het vertreck / waer van
fu Majefteyt ſommigen gen fijn ſuite gaf / alſoo het opbreecken daegelijjchr
voorhanden was: des Conincks teuten waeren al cover vier daegen unt
geweeſt. Ack ſont nae den Sceretaris om myn Firma ofte Schrift, maer Ep
eee, excuſen upt. f i
Den Coninck vertrock den 24 nae Hauar Gemat, ende riep den Perſnatnſchen
Ambaſſadeur al waer hp (ha Avontmael hieldt met den Adel vooꝛ den Conmch;
op de ſelfde maniere als ick opde geboorte dagh deed; het onderſchyt alleen
Was / de Coninck gaf hem tot uptvoeringe van ſyn oncoſten 20000 Rupias,
waer vooꝛ hy ontallheke Eſſilims en Syfedaes maeckte / in een lange tpt niet van
der Aerde opſtaende / t welck den Coninck uptermaeten behaeghde / ende
was een flechte / maer profytelycke afgoderp. 110 5
Den Pams op fijn Bader paſſende en konde ick in mine ſaecken niet vooꝛt⸗
geholpen worden⸗
Op den 25 keerde den Coninck weeder op den avont / finde oavernacht
Ban de Wijn vrp beſchoncken geweeſt. Sommige diſcoureerden by geval apt
guaetwillichepdt van de Broljekte nacht die Daer gepaſſeert was / en dat
veele vanden ade! Wijn droncken / t Welch niemandt doen mach dan niet
verlof. Den Coniock vergeetende fijn ordre / vroegh wie gaf het? t Wiert
geantwoort Debockfe (want niemant derft ſeggen dat het den Conirck was /
als hy er ſlechs aen twijfelt ) de maniere is / dat als den Coninck drinckt ('t
welck alleen is) hy te met wel gebiet dat den Adel nae dꝛinckt / 't welch indien
zy t niet en doen / ſos iſt sock een miſſtagh / en foo Jeder een die den Beecher
Wyns van den Officier ontfanght / zyn naem Wort opgeſchzeeven / ende hp
maecht Teſſalim / ſchaon des Conincks ooghen miſſchien doncker zun. Den
Eonink aen zijn engen gebod niet gedenckende riep om den BeckGsen vꝛzoeg of
hy d oꝛdre Gaf hy antwooꝛde / neen ( valfcheltick : want by ontfinghſe / en⸗
de noemde met naemen de ſodaenige die met den Ambafladeur dꝛoncken) waer
op den Coninek om de liſte en Perſodnen ricꝑ / en floegh ſommighe in de bacter
van een / ſammige vantwee / ſommige van 3000 Rupias, ſommigeminder / en
ſommige die zyn perſdon in qualitept wat naerder waren / deede hy Boos Gan
geeſſelen / ontfangende hondert dertich flaeghen met een ſeer vreeflenck n
ſtrument / hebbende aen ieder epnde van vier cgoꝛden epſere tanden foo dat
Hoog ieder flagh vier wanden wierden vsroozſaeckt. Manncerſe Vans doon
an
56 Journael door Thomas Roe, naer
oz der aerden legghen / foo belaſt hy de byſtaenders haer te ſchoppen / en daer⸗
na · dat de poꝛtieren haere ſtoeken op haere rugghen breecͤüen. Bus wreede⸗
Inck gemartiifeert / wier den fp bupten gebracht / waer van eene op de plaete
boot Bleef ; ſommige wildent gaerne op den Ambaſſadeur geſchoo ven hebben;
maer den Coninck antwooꝛde / hy hadde ſleghs belaft dat men hem een beee⸗
ker ofte twee wins ſoude geeven. Schoon de dronckenſchap een ghemepne
ondeucht is / daer de Coningen haer in oeffenen / even- wel iſt foo ſtricktelyck
verboden dat niemant in de Guſel· Chan, daer den Coninck ſit / mach inkomen /
of de Poꝑztieren riecken na zin aſem > ende ſoo hy ſlechs win geproeft heeft /
foo en woꝛt hy niet in ghelaeten; en by aldien men de doꝛſaeck zijner abfentie
ghewaer woꝛt / ter nauwer woont dar hy fonder geeſſelen vrp raeckt: want
foo den Coningh eens moepelhek wozt / de Bader en fal den Soon niet eens
ooo? ſpꝛeken. Aldus heeft den Ceningh het gheſelſchap doen betalen de veree⸗
ringen geſchoncken aen den Perfiaanfen Ambafladeur,
Den ſeſſentwintichſten / (oudt ick na Sorocolla om den Firman; hp ſondt mi
een Copy (oo dubbelſinnigh en bedrieghlyck als te voren / die ick wepgerde /
en hebbe ſelfs het miſhaeghlick punct uptgetrocken / t welek ick hem te rug⸗
ge ſondt / ende my Wierde belooft dattet ſmoꝛgens geſegelt ſoude woꝛden.
VDenachtentwintichſten / den dagh van des Coninghs vertreck vooꝛ hars
den / ick ſondt na aſaph Chan om een vrpe pas vooꝛ mhhnebagagie: de Coope
Aupden de gantſche ſtadt doo2 ſnuffelt hebbende om haere goederen na Agra te
vervoeren / en konden geen vinden / en hieroß ontfingh ick conſent zjnde van
zón Mapeſteyt op het Regiſter gheſtelt om mijne aenbiedinghe van des Caz
ninghs pꝛijs te betaelen /) vooꝛ 20. Kameelen / 4. wagens / en 2. Roetſen: waer
van ick foo veel diſponeerde als de Factooren tot Haer gebrupck van doen hade
den. Dach het ſoude een groote miſſlach zyn / over re ſlaen een zeeckere geſchie⸗
deniſſe / ofte van een wonderlycke ſlechticheyt in foo grooten Monarich / ofte
een toetfiuuge van my. Den Coningh hadde verſcheyden dieven verooꝛdeelt /
waeronder waeren eenighe Jongens:daer en was geen ander kans / om haer
leven te ſalveeren / dan haer boor Slapen te verkoopen: zyn Majeſteyt bez
laffe Afaph Chang. van deſe op gelt te ſtellen / t welch hy den Cut wal dat is
Den Maarſchalck / ordineerde te deen. ahn Tolck gaf ten antmooꝛt bupten
mijn weten / dat de Chꝛiſtenen geen Slaven houden / dat ick de ghene / die
den Coningh gegeven hadde / bevrijdt hadde / ende dat het te vergeefs was
imp dit boer te ſtellen. Doch na dat ick vermoede dat het was om mp te toet⸗
fen of ick pack met gelt wilde geven om het leven van 2. kinderen te ſalveren:
oft’ anders / fag t hem ernſt mochte zijn / foo docht my t waer geen groo⸗
re ſchade goet te doen. Om dan de ſlechtichept oft’ het ooghmerek van deſe
zjn bao ſtelt' ondertaſten / foo beval ick mjn Tolck Afaph Chan aen te dies
den / 39u Boasftel end antwooꝛt daer op my ter oogen gekomen was; ende
dat ick hem beſtraft gadde over deſe zijn ſtouticheyt Dat mijn eygen antwooꝛt
was / foe Daer cenigh gelt te betalen was em te ſalveren het leven van 2. kins
deren / aen de gene dien zy verkozt hadden / ofte om haer van de wet te Bez
Yrpen / bende ten opſichte van des Coninghs gebodt / als mede upt medoo⸗
genthept / dat ick veerdigh mas om het te geven / maer ick en wilde haer niet
wopen/ als Slaven, maer ſlechs haer rantſoen betalen / ende haer vꝛpen;
ende ſoo ick haer / fonder ergerniſſe / op haer bape voeten mochte ſtellen / goe
C
~
Odioftinen aen den Grooten Mogol. yr
ick daer toe ſeer gheneghen was. Afaph Chan antwooꝛde / ick mochte / nam n
gevallen met haer diſponeren / dattet een extraoꝛdinarp goet-arrdichipt was;
en heeft alfoo met veele retommandatien het gelt aen.genomen / verſoeckende
op mp dat ick het nae den Maarſchalck wilde ſenden / ende dat ick nae min
diſcretie met de Jonghens (oude handelen / niet eens voozwendende dat ick
na dat hy den Coningh daer van wilde onderrichten /t welch het ecne inſicht
Was van mye liberaalhept. Ak wilde niet geern bedꝛogen zin / ende en wiſte
niet of de Officieren ooch het profit mochten ſtric ken / of niet / ick reſolveer⸗
de wel het ghelt te betaelen / doch joo als dat den Coningh niet on-Kondigh
mochte zun / dat ick meer barmhertichept hadde als hy / ende dat een Chri⸗
ſten het leben van een Moor boven het ghelt eftimeerde. Hierop ſondt ick een
Factooꝛ ende mijn Tolck na den Maerſchalck / om hem de weet te doen van
t ghene tuſſchen Afaph Chan en mp gepaſſeert was / ende of hy 't ſavonts den
Coningh wilde laeten weten / dat ick upt liefde gepꝛeſenteert hadde de gevan⸗
geenen te verloſſen / indien zun Majeftept haer vꝛpheydt wilde toeſtaen / nae
dat ick het geldt ſoude beraelt hebben; doch haer te kapen als Slaven / hoe-
wel maer Boop cen ner en wilde ick niet / maer ick begeerde dat zijne Maje⸗
ſtept op myne verloſſinge / haer wilde pardonneren; foo Hebb’ ick Baer in
haere flechte preſentatien getoetſt. Drie ſomma gelts en bedroegh niet beven
de hondert guldens / een onnooſele (omme om die een vreemdelingh op te leg⸗
gen affe dooꝛ een Coningh afgevoꝛdert te Worden. Den Maerſchalck ante
goꝛde / hy ſoude hierop des Coninghs mepninghe verſtaen / ende mp nae
advenant daer van onderrichten. Sommighe wilden mp Wijs maecken dat
dit een teechen was van Mogols gunſte upt te picken ſoodanighe groote Per-
ſonagien / dien Gp occaſie verleent om goede en cerlijeke wercken te doen / de
gevangenen te verloſſen / ende dat het gelt ſtreckt tot voldoeninghe van hem
die ſehade geleden heeft / ende dat die van den Coningh daer toe foo gheoꝛdi⸗
neert zin / de ghewoonſijcke eerbiedicheyt bewiſen / als een weldaet ontfan⸗
ghen hebbende; evenwel en kan ick niet ſien dat het eere is woo? den Pring
ſulex cen vꝛeemdeling op te leggen / aen wien hy noch onderhout / noch milda⸗
dicheyt bewyſt; ick gingh na den Durbar om te fien of zijn Majeſteyt mp van
daer over ſelfs wilde aenſpꝛelẽ / op dat ick mijn eygẽ pꝛeſentatie mochte overs
ſeveren. Den Maarſchalck ſloeg bele faken vooꝛ / bꝛacht dé Beul in die eenige
commiſſie ontfingh / maer ick en verſtondt het niet / en wachtede na beſcheydt.
Op den eerſten November nam Sultan Coronne zón afſcheydt ende gingh na
sijne Tenten. den Coningh fat s middaghs aen den Durbar, daer den Pins
zhue Glifanten brachte omtrent de 600, fioftelnck toeghemaeckt / ende zijn
uite na giſſinghe ooo. Paarden, Veele int gout laecken / met plumagien
in haere Tulbanden / in alle cieraet; hy ſelfs int ſilver-laecken met groote
Peerlen gheborduert en blinckende van Diamanten als een ſterre. Den Cos
ningh omarmde en kuſte hem / bewijfende groote affectie: op zin vertreck
gaf hy hem een ſweert / de ſchede geheel van gout met edele geſteenten beſet /
geeftimeert op Lococo. Rupias: een rapier op 40000 / een Oliphant en twee
paerden met al het gereetſchap van gout beſet met edele geſteenten / ende tot
beſlupt een van de nieuwe Caroſſen gemaeckt na de maniere van die gheſon⸗
den wiert van sne Majeſtept mijn Mr.) eude belaſte dat den Engelſen koet⸗
fier hem ſoude boeren na zyne Centen / daz, hy in op- klom / en m't N
5 at /
7 Joufnael door ThomasRoe ; naer
de anten open zünde / (Hite Baapaemfte Cedeilupden ginghen te beet
langhe zune Tenten ontrendt de vier mijlen. De gantſche wegh ſtroop⸗
dehp vaſt ſtucken van Rupias van een menighte Volckr na-gevolght zůnde /
Hplanghde den koetſman in zin hoet omtreut hondert Rupias.
Op den tweeden / track den Coningh op na zijne Tenten met zine Concu⸗
bynen / en het gantſche hof vergeſelſchapte hem omtrent de drie mhlen. Ack
gingh heen om te paffen op hem als hy na 't Pallaps gingh / ick vondt hem
aen de Farraco veynſter / ende gingh op het ſchavot onder hem; welcke plaets /
alſoo ickſe te voꝛen niet geſien hadde / mp wel geviel. Op twee drumpelen
ſtonden twee Eunuchen met langhe ſtocken bo ven met beeren behangen / hem
bewijs doende; hy ontfing veel geſchencken en be wees veele weldaden / wat
hp wech- ſchonck liet hy needer ſanghs een zijde kluwentje gherolt op een
draepend' Inſtrument; al wat hem geſchoncken wiert / dat wierde van een
eer weerdige vette oude Madame opgehaelt doos een gat / dock met fo een Klu⸗
wentje. Gp d' eene kant in een veynſter waeren zune twee principale Pzou⸗
wen / dewelcke uptcurienffepdt aengepꝛickelt / Klepne gaetjens maeckten
in een tralie van een riet datter vooꝛ was / op dat fp nipsnochten fien.’
Ick ſagh eerſt haere vingeren / en daerna / dae zy haere aengeſichten dicht
den lepden / nu d eene / dan d' ander oogh / en ſomtihts kond’ ie de volle gez
ſtalteniſſe ſien / zu waeren tamelijch blanck / ſwart van haer / doch al badd?”
ick geen ander licht gehadt / haere Diamanten ende peerlen waeren genoegg
ge weeft om haer te vertoonen: doe ick op ſagh / deynſden fp te rugghe ende
waeren (oo vꝛoolick / dat ick giſte dat fp om mploeghen. Den Coningh ſtont
ſchielick op / ende wp retireerden na den Dubar / ende ſaten op Kleden wach⸗
tende na zyn upt-Komſte: Kost daer na quam hy ende bleef omtrent een half
upr ſitten / tot dat zyne Buffers toor haer deur op haere Blinhanten geſte⸗
gen waeren / zinde omtrent de vpftich altemael ſeer koſtelhck toe⸗gemaeckt.
Doe quam den Coningh van de trappen af met ſulck een ghejupch en toeroe⸗
pinge van gheſonthept aen den Coningh / dat het ghedonder der Canonnen /
Daer dao ſoude verdooven. Beneden aen de Trappen daer ick hem teghen
quam ende vaſt arbepde om de naaſte te zin / brachte de tene een geweldighe
Kooper / d' andꝛe een gerecht dat witt was als ſtijfſel / daer hy zijn vinger in
ſtack / ende de viſch aenroerde / ende wreef daer mede zun vooꝛhooft; eencc⸗
remonie gebꝛuycklick als men goeder gelucht wil ſeggen. Doe quam een an⸗
der die track zin degen en fchildt aen over al met grote Diamanten en Ruz
binen beſet / de wapen - riem na advenant met goudt: een ander hingh zin
phl-Roocker aen met re ende zin boogh in een kas / (de ſelfde die
Dog, den Perfiaanfen Ambaſſadeur vertsont wierdt) ap zyn hooft droegh hy
een koſtelhcke Culband: aen d' eene zyde hingh een Aubhn / ſoo groot als
een dockernoodt; aen d ander zijde een Diamandt al ſao graat ; int midden
een Emeraldt in de gedaente van een hert veel graoter. Om zijn hals droeg hy
een drie· dubbelde ſnoer van zeer treffelßene Peerlen / foo, greet als ick nopt
geſien hebbe:aen de bꝛaceletten zhner handen dꝛie rpgen Diamanten van vers
ſchepden ſoozten: de handen ſelfs bloot / maer. bp na aen peder 10 tata een
ringh: sine handtſchoenen waeren nad Engelſe manfer goe en onder
zhu gordels zyn rock van goudt-laken/ fonder mouwen / foo dun als ka⸗
merix doeck: aen zyne Doeten hooge geborduerde ſchoenen inet ee de
8 cenen
CoftindienaendenGrootenMogol. se
geenen (mat en op waerts: gaende. albus gewapent en to egeruſt gingh bp na
de Roets / ( welcke na hem wachte met zin nieuwe Engelſe Dienaer ap geo
toopt als een lichtveerdighe Commediant / wordt ghetrocken van vier pacrs
Ben met Soudt-Fluweel bekleedt. Ait was de eerſte koets Daer hy dopdt in
i Sheen hadde / ende wierdt na de Engelſe Moode ghemaeckt⸗ foo. gelijch/
dat ickſe niet en kende dan aen get bovenſte deck / t welch was goude erſi⸗
ganfe Pulp; hy gingh achter in fitten / aen peder 5de ginghen twee Bund
chen, die hlepue goude Acepters droeghen / over al beſet met Rubynen, met
ken laͤnghe buſch van een witte Paerde⸗ſtart om DE vlieghen te verjaghen:
Doo Hem ghinggen Trommelen en Crompetten en lupdt Muzhck⸗ghe⸗
ſpel: lichte Paerden waer van ſommighe met Rubynen waren behanghen /
ſommighe met Peerlen en Emeralden / (ommige ſlechs met geamilieerde Drees
de Magelen. pe 0 4 UN rije eem pri Feet steal ies
560 Journael door Thomas Roe, naer
Den berſiaanſchen Ambaſſadeur bereerde hem een Paerdt; een die te Wacht
gingh droegh een gouwe Doct-banck met edele gheſteenten beſet / ende noch
andere twee waeren met goudt laken bekleedt en gev dert. Maer aen volghde
den Engelſe koets nieuws eerſt overtrocken en koſtelhck opghetopt / dien be:
aen de Coningzinne Normahel vereert hadde / Die Daer in reedt daerna een
Derde koets gemaeckt na de made van dit Landt / t welck mp dochte onfate
ſoenlick te zun: Daer in ſaten zijn Jonghſie Soonen: hier na volghde om⸗
trenttwintich Coninghlicke Gliphanten / om Boor hem ap te fitten / fo koſte⸗
lick batte met haere edele gheſteenten de Sonne trotſten: eder Oliphant had⸗
de verſchepden quifpelen hangen van filver-! aken / vergult Sattinen Cafe.
Den Adel liet hy te voedt gaen / k welck ick oock dede tot de Pooꝛdt toe /
ende Daer liet ick hem. Due Concubpnen wierden wel een half mil / na hem
op haere Oliphanten ghedraghen. Moe hy vooꝛ de Beure quam daer hy zin:
gudſte Soon ghevangen had / dede hy de koets fille ſtaen / ende liet h em gas
fen: hy quam / en dede zijn reverentie met een ſweerdt en ſchildt in zun gant /
zijn baerdt was tot zijn middel toe gegroept / een teecken van on- gunſte; den
Toningh belaſte hem te Klimmen op een van de Oliphanten / ende reedt alſoo
aen zyn zůde / tot extreem gejuych en vꝛeughde van alle Man / welche nu met
een nieuwe hope aengedaen was. Den Coningh gaf hem tien-hondert Rupie-
as om onder het Dalck te ſtroopen / zijn Cepier Afaph Chan ende alle de Mon⸗
ſter dieren zijnde als noch te voet. ht
Ick ging) te paerde fitten om van het ghedrang en ander on ⸗gemack ont⸗
lagen te zyu boo unt rijdende ende Wachtende tot dat hy dicht bp zyne Ten⸗
ten quam. De. gantſche wegh langhs paſſeerde hy tuſſchen een Guarde
van Olipbanten / waer van veder- een een Caſteel op zin rugghe droegh; nen
de vier hoecken waeren vier banieren van geel Tafzdaer waeren noch andere
Oliphanten van ſtatie die vooꝛ en achter ginghen omtrent de ſes hondert / die
altemael met Fulp of goudt-laken bekleedt waeren / ende voor Baer wierden
twee a drie vergulde Banieren ghedragen: op de wegh nepen verſtheyden te
oet die de wegen met water beſprenghden. Geen peert noch menſc mochten
binnen vyftich treeden van de koets komen / behalven die neffens de koets
Voeteerden / ſoo dat ick my haaſtede na zijne T enten / om hem te fen af haz
men. Het ghedrangh was groots ick was begeerigh binnen de Tenten te
gaen / welche een half myl in de rondte / in forme van een Mezt / met ver⸗
ſchepden bolwercken demuert waeren / maer Piemandt wier den toe⸗ghela⸗
ten de groorſte van't Landt ſaten voor deux; maer ick verſochte dat ick
binnen mochte komen / t welck mp toegheſtaen wiert / doch de Perſiaanſe
Ambafladeur ende al den Adel wiert ſulex afgeſlaghen. Alhier heeft den Perfi-
_, aaofche Ambaffadeur mp eerſt met ſtille contplementen gegroet: in het midden:
van deſe hof was een CThroon van Peerlemoer / ſteunende op twee pilaren /
byvertrocken met een hooge Cent / cierlijck en koſtelhyek toeghemacckt. Woe
den Coningh dicht aen de deur quam“ quaemen ſommighe Edelcu binnen
ende den Perfiaanfen Ambaſſadeur? my ſtonden d eene aen d cenzide d' ander
agen d andere; den Coningh ingaende wierp zjn oogh op mn / ende ick be⸗
wees hem reverentie; hy lende zn handt op zyn boꝛſt ende bupghdefich vooꝛ
over / ende ſich wendende na d ander zide / knickte hp den Perfiaan toe. ck:
volahde hem op zijn hielen tot dat hy op shu Chroan klom / peder een hem
_ BN025~-
Ooftindien aen den Grooten Mogol. 61
vooꝛſpoet en geluck toewenſchende / en alſoo gingen wp op onſe plaets ſitten.
Sy epſchte water / wieſch zune handen / ende vertrock. Syne Concubinsn /
guamen een ander Poozt in om na haer ghedeſtineerde Quartier te gaen:
doch zijn Soon en ſagh ick niet. Binnen dit gantſche Plepn waeren ontrent
de dertich afgeſchotene Tenten. Alle de Edelen gingen na de haere / welche
ſeer treffelhck van fatſoen waeren / ſommighe gantſch wit / ſommige groen /
ſommighe van ern ghemenghde coleur / altemael foo oꝛdentelhck opgeſchickt
als eenigh hups zijnde een van de raarſte en treffelihckſte dinghen die ick dopt
ſagh. Ick en was niet wel voozſien van baghagie / enbeſchaemt van nti
Boozraedt/ doch om neffens haer in ghefijehe conzideratiete komen! hadde
ick wel vijf Faaren pꝛovizie van Boen, Ick ben dan weer nae mjn arme
Wooningheghekeert.
on Sp den vyfden November fat de Pꝛins in ſadanigen heerlhcühepdt / oꝛdere
en pompeuſhendt als Boor delen van den Coningh gedacht ts; zyne Thꝛoon
miet silver beſlagh / met goudr inghelepdt / en het Rap vier kant / ſtrunende
op vier pilaren dekleedt met zilver; zyne wapeuen / ſWeerdt / ſchildt / bogen
pijlen / en ſpiets lagen boer hem op ern Tafel. Men hield Daer wacht / want
het was avondt toen hy untgingy. Oy zijn manier en Doen nam ick acht; hy
ontfingh twee Brieven / die hy al ſtaende las / eer hp op zijn Thꝛoon klom
Ick en hebbe nopt foo Stemmighe weſen ghezien nopt glimlachende / noeh
_ met zin ghelaet noch eenigh refpect nach onderſchepdt van Perſoonen too
nende: maer vermenght met trotzichepdten verſmardthepdt nan pevereen /
doch even wel ſagh in dat hy nu en dan eenige inwendighe ontſtelteniſſe hem
aen booꝛdt quam / ende dat de herſſenen eenighzins gheraccht waeren / alſoa
hy zijne Solliciteurs on-vooꝛzichtelyck ende met verbaaſthepdt antwooꝛde
pfte niet en haoꝛde; indien ick hier pets van goꝛzdeelen kan / ſoo heeft zyn her⸗
te ghelaten onder zijn Vaders Concubpnen / met wien hy vrpelhck mach
verkeren. Normaheſheeft hem ſdaeghs te vozen in de Engelſe koets beſoght /
ende nam haer afſcheydt van hem / ſp vereerde hem een Mantel ghantich.
en gheheel met Peerlen / Diamanten / ende Kubhnen gheboroucert/ ende
beef hem foo ick nieten miſſe / zune opmerckinghe op alle andere affanren
j nomen. 1 6
Op den ſeſten ontfingh ick van Meefter Brupn een bꝛief upt Hmaduas, die
mp adviſcerde van een refcontre vande Poꝛztugeeſen eerſt aengevangen: vijf
van de haere vielen een Engelſe Jongen in Chambaya apt li; hebben hem
de wapenen afhandigh ghemaeckt / lao Bruyn en lacob Binekhor d dit verne-
mende / ginghen hem ontfetten/ ende wierden van haer beſtozmt. D eene
ſchoot een piſtool af / ende trof Jan Brupn in zin handt / maer zyn herte en
lagh daer niet / oe hebben haer dapper en Bꝛoom / als Engelſt / gemeert) den
tenen boot geſteken / ſommighe ghequeſt / en hebben haer op en neer de ſtadt
als beeften berjaeght tot groote ſchande wan ſulcke Boeber, en tot reputa-
tie van onſe Batic, De Poztugiefen om dit te wreecken / alfoo ſp aen boort
waeren in haere Fregatten / quamen dacroy aen landt / Haeren waeren geen
meer als de Drie de voozudemde Engelſe in de ſtadt 5 den Gouverneur d' 002
ſaeck vernomen hebbende! ſondt ven Iaarſehalck met een guarde ma ons:
ups / ende floot de water Poozten tor / de Poztugieſen Baarupt verbꝛiven⸗
de / en Baer belaſtende oꝑ ljfs ſtraffe de E f te laeten: en
Bee ff
62 Journael door Thomas Roe, naer
heefe haer alſoo in ſal vo upt de ſtadt ghelepdt / dewelcke tot Amuduas weder⸗
om aengekomeu zin. ; on
Gp den neghenden / vondt ick den Prins beſich in het ſpeelen met de kaert /
hy ercuſeerde ſyne verghetenheydt / ende om het welſtaens halven beſtraften
hb foie Officieren: doch met een upterlijcken fchijn heeft hy mp met een meer
dan ghemepne beleefthepdt onthaelt / verſoeckende op my / dat ick ſbat
kaerten wilde ſien / ende mp Beele vꝛaghen af-vꝛaghende. Ick dachte dat
15 my vzaghen wilde om met hem te gaen; doch fulcr niet vernemende / foo
eyde ick teghens hem / dat ick flechts ghekomen waer om hem te dienen
ende m maßſchepdt van hem nemen / verſoeckende dat hy dit min haeſtig
gertrech ten beſten wilde houden / doo; vien ich na Adimere Wederom moſte
keeren. / niet wel vooꝛſien zijnde om de gantſche nacht over te blyven ; by
antwooꝛde hy hadde my ontboden om mp te fier Boor fin vertreck / dat hu
Imp vooꝛt ſoude laten gaens toen ſondt Gp cen Eunuchus in / ende verſcheyden
guamen al glimlachende aen / ſegghende: den Prins ſoude mp een geſchenck
Vereeren / ende indien ick am het laat ryen bevꝛeeſt was ick ſoude tien paer⸗
den tot mijn guarde hebben / ende maeckten ſulcken ghebaer als of ick de
_ hoffelichtte Maer peerlen ſoude hebben. Cerſtondt quam 'er een van fn eps
» phen goude⸗laeckenſe Mantels voozhanden / die hy eens ofte twee - mael ges
dꝛaghen hadde / ende Dede mo dien om unf flaen / ende ick dede / doeh ſeer
anghewilligh / mihne reverentie. Doe hn Paozfact Tamerlaaw op het Coons
Neel vertoont wierdt / foc foudedefe Mantel mel ghepaſt hebben; maer het
wozdt hier woor de groatſte cer ende faveur ghehouden een kleedt te ſchenc⸗
ken dat een Prins ghedꝛaghen heeft / ofte noch nieuw zynde / eenst op (Dre
ſchauderen ghelegen heeft. F .
Oy den fenentienden wierdt mu / Doop de waerhepdt / upt Goa ontboden
Hat Don Emanuel de Meneſſes, met ontrent de bꝛie honderdt van de geene / die
upt den Admiraalaen Landt gheſalveert waren / arm / Kaat ende beroopdt
vand’ Inwoonderen van Aogazefia „ genghekomen waren / welche de Ane
ten veele gheſlaghen / ende ſommighe tot de Wefnijdeniffe ghedwongen
adden | | vail
hadden,
Op den vierentwintighſten October waſſer niet een Schip van de Vloot
upt Lisbon gheſonden / genghekomen / Daer fp haer ſeer over verwonder⸗
beit, Wet Galjgot van Moſambique wierde genghetaſt van den Bollauder /
die onanghs unt Suratta ghekonien was / Dewelcht in tümomenheen ende
mere Hoor Goa nger / om de verwachte gorepen tegen tekomen ; fp wag
rpckelhek geladen met gout ende andere waaren / doch is door middel van
den Haven den haus outſprongen. Mrercht eens de ſtoutichept bande Gals
flanders die met een (chip fulrr dorſten beſtaen / en tarten het hooft vanlodien.
b eee Ramecenbelpafitotmijn Pertree n.
Dy den gchtſenden en kond ick Pert mägheng krighen / act wierde
ban dagh kot dagh foo pot geſtelt / dat ick preeſde dat wh regen mun danch
ſounde hehben maetenhißven, Twee wages wierd’ ick gengotſgeßt te kopen
ende brie kanselen wierden mp gedurich helgoft, Biddolph bleef Fiel alan
fon kei opm gelt / den ig Vea noch mace tmael mgt pa A iGnere,
Den Jeſupt nam fin afſchepbt van mp! qhenootfaccht Wundt wagens te
kopen / niet tegenſtaende bat hp van de Coningh ordere Badde om beland
Ooftindien aen den Grooten Mogol; 63
te worden / maer om de ſchaarhept moſt peder een Tijden / deſe ledighe tht
my geen ſtoffe verleenende van te diſcureren van mn epgen affapꝛen / {oo fal
ick gevoeghlyck wat af treden om te melden den ſtant van Sultan Cor ſeroone,
van Wiens nieuwe overleveringe in de handen zyner Wpanden peders mont
vol was. Den Coningh dan niet te min hy foo verre hadde toegheſtaen om
zin hooghmoedighe Soon op zyn vertreck te voldoen / even wel foot ſchant
en was hy niet geſint het ghedane leedt van den oudſten daor de vingeren te
ſien / Dan hem dan eenſdeels in de handen van Afaph Chan te verſeeckeren / aen
d' auder zide om het volck dat murmureerde / en vooꝛ eenige aenſlagh des
verraedts teghens hem bevreeſt was / te vrede te ſtellen / nam hy de ghele⸗
ghentheyt waer om zijn zinn’ in't openbaer te verklaren.
Den 8 ie Aſaph Chan hadde zin nieuw ghevanghen befoegt/ ende en
hadde nae behooꝛen hem niet vooꝛ zynen Pꝛins erkent / maer heeft hem dick⸗
maels teghen zn danck onfatſoenlyck ende on-beleefdelijck bejeghent / ſom⸗
mighe ſyn van ghevoelen dat hy queftie met hemeſochte / ende / Je ct
a ayes SUULELI ©
de de nobele natuur van den Prins, die geen affronten ſoude willen apſteecken /
hem ghetart heeft fin deghen te trerken / ofte eenigh gheweldt te ghebꝛupc⸗
ken t welck de Guarde haeſt ſoude wzeccuen: oft anders g
Soningh aendienen dat fn vodznemen was den Sepier om hals te helpen / en
alſoo bep te raecken: Maer den Prins was langhmoedigher; doch hy heeft
des Sepiers handel Doo een ſeeckere vꝛiendt aen den Coningh ghleopenbaert.
Den Coningh onivgedt 4 faoh-Chan hao, den Dubar, en bꝛoeghj hem wanneer
hy (hn ghevanghene gheſien hadde; hy ant wooꝛde; vooz twee daghen herz
Waerts: (jn Majeſtepyt fepde daer op / wat deedt ghpmet hem 2 hy ſepde
daerop: ick gingh hem flechts beſoecken: maer den Coningh hield’ aen om
te weten hoe en op wat manier hy ſich teghens hem ghedꝛaghen hadde; A-
faph Chan wierdt ghewaer dat fine Majeſteyt wel wiſte wat ghepaſſeert
Was / en daer op Bekende hy dat hy hem upt liefde hadde weſen beſoecken /
ende om hem fijn dienſt aen te bieden; doch den Prins hadde hem ghewepgert
in te laten; 't welck hy / om dat fu Perfoon hem bevoolen was / noodigh
vooꝛ hem geacht heeft te doen / ende onbeleeftheydt in de andere te weygeren /
ende daer op is hy inghedꝛonghen; den Coningh vꝛoegh voort daer op / doe
gov binnen waert wat feyde ghy 2 wat deedt ghp 2 wat eerbiedighepdt
eweeſt chp mijn Soon 7 by balt dooꝛ de mand: ende bekendt dat Hp hem
Geen eerbiedighepdt beweſen hadde : daer epfepde den Coningh teghens
em / ick fal u trotſich hert Doen weten dat hy uwe oudtſte ende lieve Erf
ghenaem is / uw’ Peins en Heer / ende foc ick eens kame te hooren van de
minſte ghebꝛeck van eerbiedicheydt ofte plicht teghens hem / foo fal ick uw
Soon fine voeten op uw’ hals doen ſet ten; en u vertreden: Ick beminne Sel⸗
tan Caronne wel / maer ick (al de wereldt doen weten / dat ien uwen Soon u
125 5 if fijn ondergangh.
p den dꝛie- ende Bier-en-twintigh(ten toefde ick nae de Cooplupden / en⸗
de kreegh van Saphan beſt heydt ⸗ dat myne bꝛieven van Aleppo eck Ae;
veerdight / dat onſe komſte in Peifia verwacht wierdt / midts conditie dat
wp den Shabas accommodeeren / om te bevoꝛderen (jn deſſeyn van fn zyde
nan Turckpen af te diverteeren; dat ven Generaal van den Grand Signicur
met een machtighe Armade lagh tot Argerone ſes Dagen repſens van Tauris,
. niet
64 Journael door Thomas Roe, naer
niet wetende of hy de ſtadt wilde beſtoꝛmen dan of hy ſhn intree wilde nemen
binnen Gorgefton en Gilan (zynde Contrepen) ons doo? over winninge te ver⸗
meeſteren 't gene hem dooꝛ den handel gewepgert wiert. Om de van beiden in
tentien in't werck te ſtellen / fos wiert den Shapas belegert tot Salmas / een
doꝛp tamelijck welgelegen in de wegh; doch indien de Armeen / binnen twee
Maanden aen het vechten raken / ſo ſullen fp bende met ſchande moeten ſchey⸗
den / alſo de winter Bos? handen is / en gebꝛek van victalie en armoede haer fal
overvallen: ofte foo fy malkanderen niet op t lbf en vallen / ſoo ſal den Perfi-
aan hoewel ſaomen ſeght / hondert ende tachentich duiſent mannen ſterck /
gheen ſlagh leveren / maer gemackelhck fonder Canon en Bagagie komende
marcheren / ſal hy den Turck af en aen / foo aen alle kanten op d lf vallen /
alg dat hy hem fonder gebaer fal konnen vernielen,
CAP.
Oofindlen: age den Grooten Mogol. 4s,
Mi De 115 rer. Dun tes Ind \sirrtietod ager mind ool mein ou: 6
STIS tit die 1189 5 no {soc \ nen ODI: ip E Omo teid ry,
D POMS EME 3 iy erin ic od Hs lies 30200 580 nea
har. of ceed Trente CPT I us see Soils, i
A 4. 4 ny 1 3 w esi ve fee ee das A4 LE
n 3 US 37 tae J. IJ Sb. Le
N f Marortogys vand wlkts
— - 0 1 se 4 2a, Cal.
nnd 2. 1 a 40 e me —
: * in ghe v. van de Conin; event ‘midefgaders
fe on Fan 8 pete die! fy 1 85 dafſeerſlen; dE Co-
io
ning ee Dranck „ende 58 over het She.
‚fchedck. - wb lk NEG I 42 r baant 132 TINE n.
Jins amat US Nay Ing viano 1500101 THEY att alain oo} 010
2016 meter Ege report ac 96 tnt aer ap : ne
Wa eee IGA? Hes ed \ $82 zoer 112 4 8E 121401 Rick 99 *
n den 1
Wan tee ib met dzie ho ee en bie rebel
lich ach 1 5 5 8 dot TE aen den
Toni gh tot een gheſchenck
nee dito / bier mrt” Daer ich den Torne achterhaerde in een
bewalde S AD ode d in het tee Pande dat ick nae mi⸗
ne gaenkomſte gheſten hebb’) zynde fracpt vlacke velden! nt etn weeg het:
Fees tem, e te gn gie 12
VEE Bower ber Keane Miet eee ee
fel te 1550 Hout cat Abl EE ier in deſe ſtadt heeft een
Raza Rashborc 1 rgehonden / vod het innemen van Ecbarsba, ende
ſton e vahedt tt ſteenrotſe ſeer ſterk / hadde vont vim haer veel
tre elijk egebouwen van upkgehouwen ſteen / veel diepe vervupldetzelderg;
Bae te ſtont een plapſarte bogaert van twee mßlen lang / vier breedt /
beplant met veelderleß Waurrhbdonier gedeylt in beguaemen wandel-plaet⸗
fn, val van kleyne Cempelen ende Altaren ende Pepdenſche Afgodery /
veel le rontepnen Putten / ende Somer⸗Mupſen en 9
!
2 | Foûfduel Cor Thomas Ros, nder
upt-ghehouwen / foo dat ick moet bekennen / dat een uptgebannen Engelſ⸗
man hier genoegh mach woonen / doch dit is een algemehne regel die vaſt
gaet / dat het verval en de diſtructie alles vernielt: want nadien den Coningh
ſich alles toe epgent / foa ik dat niemant waar het particulier ſorge draeght:.
d dak over al de ver woeſtinghe en de rupnen des oorlooghs ſonder repare⸗
ringhe haer openbaren.
Gp den negenden gingh ick in t wederom komen den Lescar heſithtigen /
t welck een van de wonderen is mijner klepne ervgrenhent / dat ickſe in uren
ſagh volepndighen en op⸗ſtellen / uytgenomen ſommighe van groote per⸗
ſonagie die dubbelde proviſie hebben / den ommegangh ende rondte weynigh
min fjnde als twintich engelſe mijlen / de lenghte op ſommighe plaetſen drie
nara midden waer van de ſtraeten ech hee! hy be omar
ae anderen eghr ſyn; daer ſin ment. ande Wi io onder⸗
chen er bat a alr De eingebe e R Nan bend aenſienihenn
Perſoon en peder hanteringhe heeft ſyn Perck hoe verre hy ſich van des
Welte d Tenten moet neder ſetten / wat plaetſe hy bekleden ſal / ende aen:
welcke fide / ſonder ſich te veranderen / t welck ſoo als t by malkanderen
104% bp de grootſte ſtadt in Europa te vergelhecken is; peder een moet aen
alle Kanten een mufguet-fcheut verblyven van het Coninclhte Aral) kanba
t welck foo ſtrickt nu wort onderhouden / dat niemant dan by name toege⸗
laten wort / ende de tijt des Durbars in den avondſtond wort opgeſthort ende
mad din Jagen en Bogelen / Daer den Coningh monderlycke bere
maeck in fchept. 2), oi oe} oo
& Morgens is hy aen de Iarroco va hie doch handel en diſcourſen woꝛden
verbuden ?: alleg woꝛt des nachts tot Luzelichan beſloten / als wanneer de tt
met flupmeren wort doorgebꝛacht / daer de Coningh mede bevangen woot
ter oorſaeck van het Bacchus nat. Baer Wort nu veel geſpꝛoken in 't hof van
ten nieuwe maeghſchap tuſſchen Saltan Cos ſoroone en Afaph Chao/ Daer is
groote apparentie dat hn ant (lagen fal woꝛden z ick fal hier na gelegenthept
hebben om hier van te diſcoureren / dooꝛ dien de geſchiedeniſſen gedenckweer⸗
digh ſyn / ende dat de wijſhent en goethepdt des Coninghs blijckt boven de
Boofhept van andere; ende Noornabel fal deſe aenmerckinige op maecken / dat
in alle hoofſche ſaecken van gewichte een Vꝛouwe niet alleen altijt haer deel”
heeft / maer ooch veeltůts meeſt te ſeggen heeft / ende fp geeft te kennen dat fp-
miet onbequaem ſijn van affapren te bedienen / noch ſelfs berooft van vere
ſtandt en looſhepdt. T fal te kennen gheven een edele Pꝛins een ghetrouwe
Maats· heer / een loaſe ſtief moeder / een eer⸗ſuchtich Soon / een arggliſtighe
voꝛijt / altfamen verſoent dao? een lanckmoedighe Coningh! Wiens herte
02 geen van deſe alle te vertepdet mas. Bach dit ſal een plaetſe op haer
ſel nen ben enden en mact en er onder niet vermengen.
Oy den ſeſtienden ginghicn den Coningh beſoecken / dewelcke zich met
voghelen ende viſſchen vermaeckt hebbende / begeerde dat ick mijn keur Daer
van wilde nemen / gevende de reſte gen fijn Adel. Ick vondt hem fittende-
op ſijnen Chꝛoon / met een Bedelaer aon fine voeten / een arm annooſel / oud
man / in gheſcheurde en ghelapte kleederen / met een jonghen abaut die op:
em paſte! diergelhcke arme heplighe Minnemis get Land vol van / ende
— in graots cere gehouden, doch was belanahs de Karge
Ooſti ndien aen den Grooten Mggol. 67
Fichaemen en t gewillig lyden die overtreſſen Het pachenen (Mercken ban alle
Were e eden der bekeerd 17780 it geſenterde teren /
met veeren gekroont / met aſch bedekt / difcurecrde ſin
op / doe (yn Collation van Bancket quam / al wat hp at
van gaf hy den Bedelaer de helſt / ende na veele act n van catitaten en pot⸗
anoeBichept/ op-ſtaende / nam hy den ouden Patto iet
honderen / in ſyne armen / t welck geen ſinn 11555 ge
mogen Doen / hem omhelſende / ende tot driemael toe (jn h.
e groote verwonderinghe over foo een deught in den Nepdenſchen
Ping. ng Rr
Den ſeſſentwintighſten paſſeerden wp deur boſſehagien en over Bergen
gefcheurt van de bꝛaemboſſchen / vermoept dooz het ongemack van d' on⸗
gaenbare wegh / Daer vele Cameelen verloozen gingen / v galten denfchen naer
Acra trocken / ende peder een vaſt klaeghde. Ick verloor mijn tenten en
Wagens / maer om middernacht quaemen wp weder bu maldanderen / de
Coninghtoef de twee daghen / om dat den Lelkar niet cer in poſtuer en oꝛdere
konde raecken / veele van des Conings Concubinen ende rooo den van koets
ſen / wagens / en kamcelen lagen op dere e e ſonder teten en
dꝛinken / hy ſelfs raeckte noch op een leege kliplandt / die de ſteenrotſen op»
Rlimt en Doop ſulcke enghten paſſeert / als dat geen paert noch beeſt dat ick
Weet hemſal willen volgen. | neh band ee
Sp den negen-en-twintichſten Januarp wierd aen het Hof uytgheſtropt /
Dat de ‘Cecanen upt yacre Dominien niet en wilden verdreven ſin / gelijck
als Afaph Chan en No mabal boo? hadden / maer dat ſp op de grenſen de
wacht hielden met soooottupters ghereſolveert finde ſlagh te leveren / ende
dat Suan Caroane noch niet voꝛder als Manda geavanceert was / bepde vooꝛ
de vpandt ende Chan Channa bevgeeſt ſpnde. Dele Kaadg-lupden veranderde
Haer advis) ende gaven den Coningh teeckenen dat haere meijninghe was
dat den Decaan, vooꝛ ſin tocht over de laetſte Berghen / ſich overgegeven
foudre hebben op ſine genkomſte / doch nu fp het Heel anders bevonden / foo
rieden fp hem dat hy fijn veld- tocht in een jacht-tocht wilde veranderen / ende
fin aengeſicht naer Agra wenden / dooꝛ dien de andeere geen Dyandt en was
acn wie hy eenighe cere honde behaelen. Wp antwoorde, dat deſe raadt te
laat quam / en nademael hy nu foo verre gekomen was / en datter ſyn cere
aenhingh / foo wilde hy haer eerſte raadt ende (Hn engen vooꝛnemen achter⸗
volgen / en het abontuer van bepde pericliteren. Doch hy heeft dagelir nieu»
we troepen na ſin Soon af geveerdicht / fonder te manſteren / ſynde / ſomen
ſeght / dart ich duiſent Aupter s. 4 2 Op
5 igi 109800 obo Weh Van den Weense atm ges
ia cere eter Wee ne deden te [ts
orqone/ des Coninghs oudſte Sonn / die in appꝛe⸗
teghen rüden de op een Oliphant mer peen grace guard afte
i Bold begheerde dat ick wat aen een kant wilde
cH Deet maer paſteſnedigh op om hen te ſten / de»
st ee |
1 105 eee en atfemenniaemetaagen/banine
, Wastot nett ze Border gear.
a ick flechs fen echt dar hy mer sine Veiel
eur not
1685 / 3
abe zoo ghe
dat zy hem gemathe
dede: ende gebore
of hy haer dock to!
Soo dra als deſe trouwlooſen en an- beleefden handel mp ter doꝛenguam / foo.
dacht ick dat ick het vooz alde Wereldt konde verantwooꝛden / bp * oy 5
ch⸗
| Ooſt indien aen den Grooten Mogol. 69
Naghtigh viel dat ick alle middelen hadde aenghewendt om in gunſte te ghe-
raetken / ende dat ick meer gheleden hadde als een bop Perfoon / ſoude nn
Worighe handel ghetupghen / ende mp in on-gheluckighe uptkomſten on-
ſchuldigh laeten, ſehoon ickſe vondt op een rompeligher bane / gengheſien
ick niet beters konde vinden op de effenſte. In Somma ick reſolveerde te
en gherechtichepdt met klaghen / doch foo ſachtmoedelhcken
oopfichtelpek als ick vermochte / om wipt te dzucken mot ghantſche dꝛoef⸗
179 deg lihdtſaemhepdt. Om teghaen naer
eden / hem ſoude pergrammen ) evenwel
Heydt / upkterſte leer en
Alaph Chan (ſchoou Gent fe verſma |
hem te pꝛoberen vꝛeeſde ith dar nn vooꝛnemen foude veletten: hein de Weet
tedoen dat ick den Coningh begeerde te beſoecken tot Glurel Chand, fon twp⸗
felde ick dat hy licht mochte vermoeden wat mijn vooꝛnemen was indien hy
van het ongelhek mochte gehooꝛt hebben: foo heb’ ick eerſt gepractifeert ſulcx
vooꝛ te komen / ende het voozkomen te mijden.
Den Pꝛopheet dien den Coningh beſachte / gaf mp daer toe gelegentheydt /
ende min nieuwe Tolck was ghereedt. Ack reedt heen / ende quam zijne
Majeſtep top zijn Oliphant zittende / te ghemoet / te kennen ghevende dat
hy mp wilde ſpꝛeken; hy keerde zijn Monſter na mp toe / ende in de vooꝛbaar
zijnde) ſpꝛack hy aldus: myn Soon heeft uwe goederen ende mijne geſchenc⸗
ken na hem ghendomen; weeſt Daer over niet ben om mert / hy fal noch ſegel
noch ſlot open-breken (tegen den avondt ſal ick hem belaſten die te bevꝛhen
nevens andere jeer vꝛiendlycke bygaende wooꝛden / en alſoo hy wiſte dat ick
ſwanger van klachten bp hem quam / om my daer van te verloſſen / bingh:
hy eerſt aen. Onder wegen en kond’ ick niet meer uptrechten / maer op den
avont / fander voꝛder na Alaph Chan om te ſien gingh ick na Guzel Chan / gez
tit sHnde aen te houden met myne klachte Lan onſe goederen Wederom te
doen behandigen / ten opzichte van de on-kofterren moepte / het on-gheiijck:
te Suratta / en alle andere onſe ſwaricheden; foo haeſt als ick binnen guam /
riep den Coningh min Tolck / ende liet hem dooꝛ de zijne aendienen / dat hy
gheſchreven ende een ſeer krachtighe Commando gheſonden hadde / datter
niet een zier van verkozt ſoude woꝛden: ick antwosꝛde / het ongelycl was
ſulex ende d onkoſten / en affronten PL end e onſer vꝛiheydt van des
Pꝛins zin Officiers ſodanigh / dat ick amende begeerde / Door dien wp 't.
niet langer konden lden: hy antwooꝛde hierog / t gene vooꝛ bp was moſte
ick zin Soon gupt ſchelden / maar dooꝛ middel van Afaph Chan en ſoude ick
nict anders konnen verwerven als goede wooꝛden / want hy Bepde par-
tyen den honingh om den mondt fmeerde 3 ſoo darick tegen mijn danch maſte
ſthinen te vꝛeden te zin / en min flagh ſoecken waer tenemen in het afmeten
van mn valſche vꝛiendten Pꝛocuratoꝛ. Den gacden Toning raelite gen het
diſputeren van de wetten van Moſes, Ieſus, en Mahomet, ende was in het
dꝛincken foo vꝛiendelhck en beleeft / dat hy zich tot my kerende / ſepde: Ick
ben Coningh / Chriftenen, Moren, Iooden, ſnllen mp Wellekom zin / hy en be⸗
moende zich niet met haer religie; zu quaemen alle upt lief de Bp ſonde haer
Boop alle gheweldt beſchermen / zy leef den onder sine protectie, ende niemant
ſoude haer eenigh leet docu; ende dit dickhmaels verhge Dach inertre⸗-⸗-
me 1 viel by aen erfchreven/ en ACHPBEETD poen nſſtiem Ere
De hield ong alſoo op tot in der middernacht. 7
al | 4 unt
70 Journael door Thomas Roe „ naef *
Lact peder een oordeelen wat al ongemack ick geleden hebbe / da02-dien de
Fact oren mijne geſcheucken vier maenden langh hielden / ende die ſouden felf¢
in den mondt van de Pꝛins / die binnen twee daghen repſens van Barmpoor
gearriveert was; doch aengeſien ick begonnen hadde / ende dat den Pring
na mijn vermoeden / over een wenig ghenoegh ontſtelt was / ſoo dacht ick /
t' is alſoo goedt dat ick hem erghens als nerghens om verlieſe / ten minſten
om den Coningh eens te toetſen wat hy in den zinn hadde, Ick toef de dan na
een gelegenthept / en ſondt den Vode te rugge na Meeſter Terry, om bupten
te ſtaen en te wachten na des Coninghs antwooꝛt / dien ick hem metter haaſt
ſoude toeſenden; en alſoo reſolveerdeick te vepnſen dat ick verhoopte f
te betalen / als ick quam / met ſloꝛdighe vleperp flimmer dan de dieverp / of?
te in ſelven ten minſten eenighe ſatiſfactie te geven / om dat mn acngeficht
van moepelijckbept ontſtack / afte anders en iſt geen ongelyek hier alſoo ge⸗
handelt te woꝛden: hy begoſt mp te vertellen dat hp verſchepden dingen na
hem genomen hadde / die hem uptermaten wel behaeghden / noemende twee
geboꝛduerde kuſſens / een ſpiegel / ende de handen / en begeerde dat ick niet
mocpelijch wilde zjn / want al wat ick hem niet en wilde gheven /
dat mocht’ ick Wederom na mijn nemen: Ick ant wooꝛde / daer waeren ſlechs
wepnighe dinghen die ick niet vosꝛgenomen hadde aen hem te vereeren; maer
ick nam het aen hoog een groot affront aen mijn Souverepn / t welck ick niet
en ſoude konnen verantwooꝛden / dat het ghene my upt voper herte geſehonc⸗
ken wiert / gearrefteert ſoude woꝛden / ende niet doo; mijne handen gelevert
mochten zin aen de ghene / dien fp toegheſonden waeren; en dat ſommighe
Daer van den Prins ende Normahel toegedacht waeren / ſommighe by mp ſou⸗
den bliven ligghen om een wegh te banen woo? zine Majeſtepts ghunſte om
ons voor alle leedt te beſchermen dat den Dꝛemdelinghen daeghelhekr wordt
aengedaen / ende ſommighe dingen waeren doc gedeſtineert boog mijne Pꝛien⸗
den / ofte Hoor myn eyghen ghebꝛupck / en ſommighe die de Cooplupden toe⸗
hooꝛden / die mp niet aen en gingen: hy antwooꝛde / dat ick doch niet moepe⸗
lick ſoude woꝛden / dat hy zin keur hadde / want doe hyſe fagh en konde hy
ſich niet langer bedwingen / hy en dede mp Daer in niet te koꝛt / want hy ver⸗
trouwde dat ick wel wenſchte dat hy eerſt mochte gerieft warden / ende hy
faude myn Weer den Coningh van Engbelandt contentement doen / ende mp
«en hem verantwooꝛden: den Pꝛins / Normahel / en zy waeren al een bolck;
ende om pets mede te bꝛenghen Baer door men zin gunſte ſonde moghen vers
werven / dat was maer een Ceremonie / en oock on-noodigh / want hp my
fallen tijden gehooꝛ wilde geven ; dat ick wellekom ſoude zn ſchoon ick met
ledighe handeuquaeme / Want dat en was mijn ſcguldt niet / ende mp ſoude
van hem recht geſchieden. g
Ende na zjn Soon te gaen / daer (oude hy mp wat vooꝛ behandigen / en wat
der Cooplupden goederen belangt / haer betalen tot haer contentement: eynd⸗
Incl beſluytende dat ick over deſe zijne vꝛphepdt niet onvernoecht ſoude syn;
ho gadde het wel vodꝛ met my: Ack en gaf hem hier geen antwooꝛdt op. Dee
rꝛoegh hy mp noch voꝛder of ick te vꝛeden was of niet. Ick antwooꝛde (zin
JMajeſtept contentement behaeghde mp: den Pꝛedikant Meeſter Terry / dien
ick met my ghebꝛacht hadde / int oogh krühghende / rien hy hem / en fepdes
Padre hp zit welle en dit is uw hups / houdt het baer vooꝛ / foo vs
i
Ooftindienaen den Grooten Mogol. *
wils als ah by mp begheert te koomen / (wit ghy daer een vꝛpen toeghangh
moghen hebben / ende al wat ghp van mp begheeren ſult / fal u ghewoz⸗
ete.
Doe heeft hy met deſe booſheydt fich na mp toe · gemendt / al de particula⸗
ritept in oꝛdere op tellende: de Bonden, kuſſens / Varbiers-kas en begeert
gp niet / Door dien ick daer behaghen in ſcheppe: ich antwoorde, Feen.
de ſepde Hp voꝛder: Daer waeren twee glaſe- kiſten die feer flecht en gemweyn
waeren / Boog wien waeren zy Ick antwooꝛde / d cenc was zijne Waje⸗
ſtept toeghedacht d ander Normahal 3 foo ſult ghy dan / ſeyde hy / niet ep⸗
ſchen 't ghene ick hebbe / met d' eene te vꝛeden zynde? Ick wierde ghendot⸗
ſaeckt te conſenteren. Daer na vꝛoegh hy wien de hoeden toe quamen / doze
dien sijne Concub inen daer wel ſinn' in hadden. Ick antwooꝛde / dꝛie wae⸗
ren ach zyne Majeſtept geſonden / de Lierde was mine om te draghen. Doe
fepde bp hy en ſultſe mp niet ontnemen / want ſy ſtaen mp wel aen / ende d
uwe ſal ick u wederom langhen foo ghyſe van doen hebt / ende en wil dat aen
my niet beſteden / t welck ick niet en konde wepgheren. Daer na vꝛoegh
hy / wien de ſchilderpen toe qnaemen. Ick antwooꝛde / fp waeren mp toc-
heſonden om bp gheleghenthept te ghebrupcken / ende daer van na cyſch der
fernem te diſponeren: hier op heeft hy die gheepſcht / en dedeſe los maechen /
vꝛoegh mp na de dedupdeniſſe der Dꝛouwen / en noch na andere beuſelingen /
als mede na het beeldt van Venus en den Satyr: hy belaſte mynen Tolck / dat
Bp mp niet en foude bedupden 't ghene hy fepde: maer vꝛoegh zyne Heeren
Wat zy ooꝛdceelden de mepninghe daer van te zijn / hy wees haer de hooꝛens
van den Satyr / zyn hupdt dat ſwart was / en noch andere particuliere ſaec⸗
ken: peder een antwooꝛde na zjn phantaſp; doch eyndlyel ſeyde hy / fn
waeren altemael in haere mepningde bedꝛoghen; en acngeficn fp niet beter en
konden ooꝛdeelen fao wilde hy zn ooꝛdeel vooꝛ fich ſelven behouden / weder
Op nieuw deſe commiffie op haelende van deſe paſſagie vooꝛ mp verboꝛghen te
houden: maer beval hy mp te vragen na de bedupdeniſſe van dien: ick ant⸗
wWooꝛde / een Bondt des Schilders om zjn Poetiſche konſte te toonen / maer de
bedupdeniſſe was hem vꝛemdt die 't niet gheſien hadde. Doe riep hp Meeſter
Terry / om zin ooꝛdeel dace over te vellen / deſe antwooꝛde / hy en wiſte nier.
Den Coningh vꝛoegh waerom hp hem ſodanig fluch wercks ten toon brach⸗
te / Baer hy on- Rondigh in was; waer op ick allegheerde / dat Hp een Pꝛe⸗
dikant was / ende ſich met diergelhene ſaeeken niet en bemoepde / noch daer
commiſſie van hadde / maer dat hp ficchts komende onder haer geſelſchap /
in achtinghe ghenomen wiert / ende aljoo voozhaer Lepds man gengenomen.
Dit verhaal ick flechs tot leeringhe / om de Compagnie en hem die in mijn
plaets komen ſal / te waerſchouwen dat fp ſeer voozſichtigh zin in't ghene
fp fenden dattet geen quade bedupdeniſſe onderworpen zy / want hier is den
Coningh en het volt k haat gheraeckt / vol van Jalouſpen en quade ſuſpici⸗
m / welcke / hoewel den Coningh die niet en wilde upten / ick nochtans
upt de paſſagien ghemerekt hebb' deſe te zijn : te meten / een
fpotter van de Affarifche volcketen, bien den naeckten Saryr Laos ooghen
ſtelde / ende van de ſelfde complettie was; dewelske van Venus een Blanche
Pouw bp de Meus ghevat zijnde foo ſcheen het dat zy hem ghevanghen
leyde ; even wel en liet hy niet blicken dat hy om vernoeght was / N
72 Journael door Thomas Roe, naer
de de ſchildery op / en ſepde dat hyſe oock als een gheſchenck in danck wilde
aennemen. Doa: de Sadel en andere beuſelinghen daer vooꝛ ſoude hp mp een
gheſchenck laeten tae-komen aen zin Soon / aen wien Hp volghens belofte
ſoude ſchriven / en dat met ſulcken effect dat ick gheen Pꝛocureur van doen
ſoude hebben / in Beele ſaecken ſulcke excuſen / e e en 1 and
en allegeerende / als upt een (eer edele off on · edel ghemoedt ſoude konnen
vooꝛt-Rumen. Evenwel en liet hy het hier bp niet beruſten / maer woegh
wat de canterfeytſelen der beeſten / bedupden / ende of fv mp gheſonden wae⸗
ren om aen hem te gheven: Ick antwooꝛde / ick Badd verſtaen datſe belac⸗
chelieke en gualgek gefatſoncerde gemepne Creaturen waren / het verniſch
Daer af was / ende gheen ander cieraet aen was als een ſtuck bouts; ick was
in der daat beſchaemt en antwooꝛde / t en was min ſchuldt niet / de ghehe
die' t gearreſteert hebben macten de ſchande dꝛagen / zy en waeren hem niet
toc ghedacht / maer flechs geſonden om de ghedaanten van ſeeckere Ereatu⸗
ren by ons te toonen. Mierop fephe hy vooꝛdt / hebt ghy lieden in Enghelandr
Ahemeent / dat een Paert en een Stier mp vꝛemdt en on-bekent waeren: geen⸗
ſins / ſeyde ick / ſulcke gheringhe ſaecken / dieſe gheſonden heeft was een oꝛ⸗
dinary Perſoon gewilligh om met ſulcke beuſelingen my te careſſeren / maer
wat hy gedacht heeft / en weet ick niet: wel / ſepde den Coningh / ick ſalſe
bewaeren / ende flechs van ubegeeren dat ahy mp een Paert van de groote
Hagh beſchickt; mitſgaders twee Eugelſe dogghen van bepde gheſlachten /
ende de graote Nerſche windthonden / ende andere Jachthonden / dit is al
dat ick begeere / ende fos ghy mp dit Wildt toe ſegghen / foo ſal ick by u doen
alg a Coningh / ick ſal t uten vollen vergelden / ende alle uwe begeerten
{0e a en. - :
Jeck antwooꝛde / dat ick hem wel belofte wilde doen van die te beſoꝛghen /
maer ick en konde hem haer leven niet verſeeckeren / ende iſt datſe onder we⸗
ghen quamen te ſterven / fo ſoude haer hupdt en ghebeenten mp tot ontſchul⸗
dinghe ſtreckenz hy bewees mp ertraogdinarp eerbiedichepdt / ende zijn handt
op zin herte / ende maeckte fulcke geſten en acten / als dat pedert een getupgen
fal nept aen pemandt beweſen te zin / nochte ſodanighe ghemeenſaemhendt /
nachte vꝛphepdt / nachte pꝛofeſſie van liefde aen pemandt oopt ghepleeght /
dit was al min loon / daerom hy foo dickmaels van mp begheerde dat ick
doch wel gemoet en vꝛoolick wilde zin / dat hp d aengedane leed mp Nopael
ſoude verghelden / ende mp naer min Landt fenden als den Edelman met
eere / en reputatie en belsoninge. Doch aengeſien van het gearreſteerde niet
en volghde als enckele wooꝛden / foo verſocht ick dat zijne Majeſteydt mp
de ulpen en zijde waaren wederom wilde behandighen alſooſe Cooplupden
goederen waeren / dooꝛ oꝛdere van zyne Majeſtept onder de mine opgheſon⸗
den / om datſe onder dien pꝛetert het gheweldt van den Pꝛins zine Officies
ren ſouden ontkemen: hierop ontbeot hu Meefter Biddolpa am met hem te acs
coꝛderen / ende tot contentement daer vooꝛ te betalen. Doe gaf ick hem een
bꝛief die ick alreede gheſchreven hadde / ver vatende een begeerte van pꝛivile⸗
gien en vecht te moghen ghenieten / of dat ick anders met ſchande na mn
Heer en Souverepn (oude moeten wederkeren / met eenen dat np recht we⸗
gen Sulpherkarkons ſchuldt nu onlanghs cerſt overleden mochte ghebeuren:
bo Antwoogde dat ten opſichte van Suratta hy de ſaecke met zijn a ie
* f | ude
Ooſtindien aen den Grooten Mogol. 73
ſoude beſch icken / als dat ich gheen ooꝛſaeck foude hebben om te klaeghen /
ende dat hy de baen klaer foudemacchen waer toe hy boost oꝛdꝛe gaf ; wat
andere plaetſen belanghde daer toe ſoude hy zyne commiſſien geeven / ende
alles ſius toonen hoe ſeer hp mp toegedaen was; ende op dat ick met eere ens
de reputatie nae mijn Meetter mochte weederkeeren / foo ſoudechy doo mn
aen hem een treffelijck gheſchenck ſenden / nevens zijn brief van recomman⸗
datie aengaende mjn comportement ghelardeert met veele loftupginge / en:
de beval my te noemen 't gheene min Coninck aenghenaemft mochte zyn /
ick Autwooꝛde: ick en mochte niet epſchen / ten was onder ons gheen ghee
woonte / noch ten mocht niet beſtaen met mins Meeſters eere / maer al wat
hy ſondt / en twhfelde ick niet / of het ſoude aenghenaem zjn koomende van
fag een macgtighen Roninck / ende van een foo ſeer van mijn Heere bemindt.
Hp Ant wooꝛde / gh dunckt licht dat ick upt Jocks Vꝛaege / om u te paep⸗
en / om dat ick ſie dat ghy als noch onvernoecht zit / maer ick ſweere u ghy
zht myn Vꝛiendt / ende het fal oack in't eynde foo blijcken; en ick ſweer uby
mn ooft dat deeſe mine reedenen aenghaende de geſchencken upt een rech⸗
te grondt mynes harten vooꝛtcaomen / maer ghp en moet niet wepgeren tot
mn onderrichtinghe pets te noemen, Deeſe ernſtachtighe wooꝛden dwon⸗
ghen mp te ſegghen / Indien 't ziyne Majeſtepdt gheliefde / foo docht mp
dat greote Perfiaenſche Deeckens wel de bequagemſte fauden zin; want ghe⸗
ſchencken van groote koſten en waerdpe en was mijn Meefter niet verwaͤch⸗
tende. Bp Antwooꝛde dat hy mp alderhande ſooꝛten ſoude beſchaffen / ende
voeghde daer by't gheene hem ghevoeghlyckſt dachte / op dat den Coninck
mach weeten dat ick hem reſpecteere. Daer nae / Beelderhande ſooꝛten van
Beneſoenen / weo2 hem hebbende / ſchonck hy mp cen Halve Hart / met deſe
wooꝛden / dit Hart heb ick ſelfs met mijn epgen handen gedoodt / en d' ander
helft ſult ghy aen mine Concubhnen ſien beſteeden / t welk dock van ſtonden
aen in clepue ſtucken van vier Pout untgeſneden wierd / en heenen geſonden
doo? zin Soon / ende twee Pꝛouwen die tot verſchenden ſulcke bꝛacken genes
digt wierden als of het een geſchenck vooꝛ den Armen waer / en in den Pꝛins
zyn handen bloot gedragen Mierden, Pier meede had ick fa veel Satiffactie
en fo aver vloedige gunſte / als vlperpe my meede konde paepen: maer D'ont-
fanghencleet ghingh de wooꝛden te booven / hoewel ick hier oover en aa ver
deeſe ſchijn van te vepuſen vervlht was / want tot een beſlupdt liet hu vꝛa⸗
ghen / of ick wel te Dꝛeeden was / ende niet onvernoeght van hier vertrock;
ich Antwooꝛde / zjn Majeſtepdts gunſte was-ghengegh om ſulckr te ver⸗
beeteren. Doe ſepdehp / ick hebbeu flecho noch eene Dꝛaghe Laos te ſtel⸗
len / welcke deeſe is / ick ben ſeer verwondert nu ich uwe gheſchencken dez
fe twee Jacren lauck gheſien hebbe waerom doch uwen CLoninck te voozꝛen
een Coopman ſont / een gheringh Perſoon met vhf-mael foe veel en dat Eus |’
rieuſer klepnodien die peder cen contenteerden / ende nu naderhandtu zinen
Amhbaſſadeur te ſenden met een Com miſſie ende zijn brief ghewach maecken⸗
de van gheſchencken / en evenwel t gheene ghy gebracht bent was flechs
weynigh / flecht en gheringh ten opſichte van d andere. Ick erkenne u
Boor cen Ambaſſadeur / ick heb bevonden dat gipeen Edelman zijt in u
doen / ick ben ten hooghſten verwondert dat ghy hier (oo ſlechtelhck aen⸗
font.
W Hier
74 Journael-door Thomas Roe, naer
Hier wild' ick ſpꝛeecken / doch wierde door het continueeren van fijn reden
verlet / ick meet wel dat het ums koninghs noch uwe ſchult niet en is / doch
ick ſal het aen u doen blicken dat ick uw meerder achte dan die ute werck
gheſtelt hebben. Op uw vertreck / ſal ick u naer hups af vaerdighen met
tere / met vergeldinge / en nae verdienſte van uw’ qualitept / ende niet faa
ſeer achtneemende op het geene ghy meedegebracht hebt / fal ick als een
Coninck uwen heer en Meeſter met geſchenck vereeren: dit alleen wil ick
ſlechs vanu verſoecken / ende en ver wacht het niet van de Cooplupden / dat
Ihp tot een patroon met u neemt een phl-koocker / ende een koocker vooz
min boogh / een rock om te draegen / ende een kuſſen nae mijne Moode om
op te ſlaepen / welcke aen ſin hooft lach ende een paer laerſen / die ghy in
Engelandt fult laeten bordueren nae de Coſtelyekſte maniere / ende ick ſalſe
van u verwachten en ontfangen / want ick weet dat in ulant kunſtiger
wercklupden ſin dan ont geſien hebbe, ende ſoo ghyſe mp toeſendet / ick ben
een Coningh / gh en ſulter geen ſchaede by lijden / t welcke ick ſeer danck⸗
baerlijch aen nam / ende hy beval Afaph Chan dat hy my de patroonen ſoude
ſenden. Boen vroegh hy mp of ick oock wyn upt de drupf hadde ick en konde
het niet ontkennen / hy begeerdeſe s avonts daer aen te pꝛoeven / en ſooſe hem
aenſtont / foo ſoude hy die begeeren / ſoo niet / ſoo begeerde hy dat ick my
Baer vꝛoolihk meede wilde maecken. Aldus den gantſche nacht aen mp alleen
te Coſte legghende / ſtond hy op. ;
Gp den derden maert quaemen wp tot Mandoa, daer den Coninek met
magnificentie fijn intre deede / doch niemant mochte in coomen eer hy geſeeten
was / volghens het ad vhs van (Hue ſterrekyckerg / ſoo dat wp altemael bup⸗
ten ſaten / wachtende nae een goede ure.
Op den ſeſten quaemen up binnen Mandoa, hebbende re Woozen de
weet ghedaen van onſe comſte / ende vonden daer een welbemuerde Hof /
ende in dat hof een fraeye kerk / een groote tombe: deeſe plaetſe hadde een ban
des Conincks dienaers ingenoomen / maer ick kreeghſe in 't beſit en behie tſe /
fijnde het beſte binnen de gantſche wal / ſynde maer twee mijlen van des
Coninckx hups af / geleeghen onder een geſonden lucht op de kant van den
ergh.
Op den elf den ſavonts ginck ick nae t Hof / maer den Coninck op de
geruchte dat een Leeuw eenige paerden om hals gebracht hadde / was op
der Jacht gegaen / foó dat ick thot en reſpyt hadde om waeter te ſoecken:
want wp waeren gebracht met een meenichte van Bock aen een bergh (feet
groot is hier den boorfichtichept / ende foo frap de policie) daer geen water
en was / dat menſch en bee by nae vergingen / dat weynige dat in de water⸗
— 50 was hadden de groote in poſſeſſie / ende hieldent met ghewelt / ick en
onde geen becoomen / de arme verlieten de ſtadt ) ende Wierde dooꝛ een
placcaet belaſt te vertrecken / alle paerden en Dee verbooden ſoo dat de geene
die nu in hoope waeren van te ruſten / genootſaeckt wierden nieuwe woonin⸗
gen te ſoecken / waer van ſommige twee / Drie / ende vier mijlen verre vere
trocken / tot alle mans graot ongerief / ende tot ſchrickelycke verhoogingen
van alle Doozraet. Ick en wiſt niet wat ick Doen (oude mjn wooninge en
hupg was geet / en ſchoon ick verre van de marckt waere / foo was t 1
Ooftindien aen den Grooten Mogol. 75
wel / noch minder ongtmack als te fitten in d' oopene velden fonder hups of
ſchuplplaets / t ontbrack mp flechs aen waeter / weſhalven ick ſelfs upt
reedt om iet te ſoecken / ende ick vondt een groote poel waeters die Chan in
poſſeſſie hadde / t welck hem van den Coninck gegeven was. Jickliet hem
vraegen of ick daer van mochte genieten / de welche my vier ladinge 's daegs
vergunde / it Welck mp in ſulcker voege conſenteerde / dat ick met het verz
coopen van eenige paerden die mp te Suratta opgedrongen wierden / ende met
het gupt maecken vanmijn Dee / hoope kreegh van te leeven / tot dien epnde
ick ooch twe van die bupten de ſtadt ſondt om aldaer te blijven liggen, Daer
en was geen elende noch ſtraffe / die wp 1 dooz gebꝛeck van regeringe /
pit boog de naectuerlheke diſpoſitie des Climacts niet declachtich Wier⸗
Den. , N
76 Journael door Thomas Roe, naer
CAPITEEE VIII.
Het Feeft des Nieuwen-laers : de Tue.
ſtitien der Engelfchen : Den Handel van Dabul: onver-
noeghtheyt des Perſiaens: Enhelſe Oorlogh- Schepen
inde Indiaenſche Zee.
Op den twaelfden ghingh ick nae den Coninck / ende brachte hem
een nieuwe-Jaers gheſchenck / een paer (eer deftighe Meſſen van
mn eyghen / ende ſes Spieghels van de Compagnie.
Meine verſchooninge wiert wel aenghenomen / den Coningg
onthaelde mp met alle beleeftheydt / en dit was mijn eenige trooſt.
My ſepde / al wat van mijne handt quam was hem gheſcheneks ghenoech /
min ghunſte nam hy in dancke act / ende nu quam het hem toe mp te geven.
Ick dede foo veel by hem op / als dat den Coningh sie belofte pꝛeſteerde /
ende Meeſter Biddolph vooꝛt ontboodt om hem te voldoen in het ghene hy ſich
toeepgende / ende dat den Coningh ſelfs ſoude ſchꝛihven als ick na den Dring |
gingh: doch dat hp on-ghewilligh was van pets te ſchenden / Ick ant⸗
Wooꝛde / dat ick oock on-gewilligh was met leedige handen te vertrecken / en
hier by bleef het. Wen Coningd geboodt mpop te komen ende binnen te ſtaen
by hem op de trappen van zjn Throon / al waer ick aen dd eene kant vont den
Perſiaanſchen Ambaſſadeur aen d ander kandt den Ouden Coningh Can-
dakar, by wien ick my voeghde / en deſe bedelde mp Boost een Mes af / dien
ick ſanderen daeghs ſondt. Den Coningh riep den Perſiaan dat hyafhomen
ſoude / aen wien hy een Juweel ende een Jonghen Oliphant vereerde / waer
poo? hy knielde ende de aerde met zijn Hooft groetede. Den CHa0n ende de
toeſtellinghe was de ſelfde die hy vooꝛ; leden Jaer hadde, Befen dagh hebb
ich mijn adußs van den Perfiaanfen handel ende den nieuwen Ambaſſadeur
na Suratta afgheveerdight / als meede cent‚rhe memoriae! aen Abraham Chan
den Souverneur van wien ick een brief ontfingh / dat in zyn e onſe
atie
Ooſti udien aen den Grooten Mogol. N 67
atic eenigh onghelück bupten zijn weeten was angedaen / maer Baar dien
Ihn macht dooꝛ den Pꝛins Mag vermeerdert / fad veroſcht hy dat ick het hem
wilde toevertrouwen / dat terwyl hy in eenigh authozitepdt was / Wp nopt
prio ſulcke affront en ſaude laden / maer dat wp in alle wephepdtr ſouden ice⸗
N.
ep den dertienden fond ick Alaph Chan tot een verceringhe een ſehoon ghe⸗
ſtickte nacht ⸗muts van min kughen ende een koſtelheke paer hautſchoenen /
dien hy mp weederom ſont als in dit landt niet gebꝛupckeſyeh; de muts nam
hy aen en begheerde wat Wyntint van mp / t welck ick hem ſanderbaeghs
ſtuerde. Aganor (Wiens naerſtighepdt my nu groote Hope en verlichtinghe
gaf ) ſonde een Bannian zijn Secret aris om mp te verwittighen dat hpoꝛdze
Dadde ontfanghen der Cooplupden ghoederen af te vaerdighen / ende dat
zjn Dienacr Meeſter Biddolff ſoude ghedienſtigh zjn in de ſaecke te volepndi⸗
ghen; dat den Coninck mp een rock ende ghelt ſoude gheeven om te dragen
d oncoſteu mhner repſe nae den Pring; ick autwoozde hem / dar ick geen
Baby loniſch Rleet / noch gheldt van doen hadde; ingeval she Majeſtept het
aenghedaene leet in conſideratie gheliefde te nemen / waer van het pap ier die
hy in zyn handen hadde / ghetupghde / ende my zyn Brief aen den Pꝛins met
eenighe ggeſchencken te gheen, ofte te ſchryven tot myne Berichoninghe /
t was alles dat ick begeerde / doch mat syne gheſchencken belanghode ick en
was gheen verwathtende als recht en gherechuchept.
Op den eenentwintigſten en kond ik als noch de ſake niet meer bevoꝛderen /
ick openbaerde ſlechs ges Conings wantrouwichept / want hy vermoede dat
Meckern upt zyn lande wilde vertrecken ende d aliautie met onſe naz
ie af bꝛeecken / mant den Pꝛins ofte upt epghen bꝛeuckvallighepdt / ofte upt
taoftrepdt din ans te beſchüldighen met het voozneemen van zjn ergen defz
ſeynien / hade onlanghs den Coninck onderricht / dat toecomende Gaer d
Soe etek adden Surarta in te neemen / ende die te bewae⸗
en / waer van ons ephhen dwaeſhepdt eenigh black gaf: want onlanghs op.
de Four pan Breve ghemoonliche bꝛabbelinghe hebben ſptwee⸗hondert mule
quetticrs aen landt gheſet en nae Soraita lacten marcheeren / ende bejeghent
nde verſchepdene / ſtroyden de Pꝛolncaen Matrooſen unt dat fp heen troc⸗
en om het in te neenten, Bele abjurde bravade dat een hant vol Volcks
aclf MMHlen Perre ſouden treckennae een bemuerde ſtadt welche duiſent
Kupters en noch fen teel muſquettiers ſouden kunnen uptlecveren/ gaf bil⸗
fi che ooꝛſaeck van verſmaethept en ergerniſſe: ende t Welch den Prins ope
nam tet zyn eyghen Daozdeel, om alſos het Caſteel en de Dradt op nieuw te.
verſtercken / en om int Ammanitie heen te ſenden tot defenſie: een goede vooꝛ⸗
fichtichepdt een denre om npt te vliegen / open te Houden) ingenal zyn Bꝛos⸗
der leve om fijn eerſucht te ſtraffen. Ooch deſe onderrechtinge neueng mie
onluſten hier voozvallende / als meede Hope diſcourſſen / nihn flerch aengou⸗
den om te gaen naer Brampoor, ende de Plieghende gheruchten Dat wy Goa.
handen inghenomen / ende beſigh waeren met een gecoate D oot in Cugie-
Landt tac te ſtellen / verodꝛſaeckte eenigh quaat vermoeden in den Coningh /
of welck hoewel hy t verboꝛghen hielt / eeven wel raetſaemhepdt dachte in
fún voozighediſtaurst' openbaeren / waer meede hn ten vollen vernoeght
Was / maer ick niet; want ick wiert langh 2 waagden ghepapt / ende wi 4
78 Joùurnael door Thomas Roe; naer
foo wel als het harte dat Daer ſitterde / dat t ontfagh vooꝛ ons / ons alleen
in onſe reſidentie dede continueren. 48 |
Op den vpventwintichſten Wpril ontfingh ick upt de haven van Dabul
ſchrijvens van Capitepn Pepwel / dat hy volgens aduhs het Schip naer Mo=
cha gedeſtineert hadde opgehouden / doch ooverwegende de waerſchouwinge
dog mp gegeven / wel te conſid ereeren wat correſpondentie datter was
tuſſchen die Prins ende Mozolaparaa, onder Wiens gebiet het (chip Salomon
lagh ende niet hande uptraecken in Zee / ende merckende datter bepde aliantie
ende Bꝛientſchap was / heeft hu haer ſonder ſchade bevrijt / de wepgeringe
van negatie aen Middelton vooꝛzſtellende / Doo? welcke beleefthept hy foa
goede tractement verworven heeft als de Indianen ſelden vergunnen / te
Meetens vrpen handel en belofte van drieduiſent ſtucken laeckens Jaerlpks
te willé gennemen:een graote quantiteit van loot verkocht om gelt / en eenige
ſtucken geſchuts (t welch mp niet aen en ſtaet datmen de Andiaenen en der
portugieſen Dꝛienden / vpanden van den Mogol met wapenen verſiet ) ende
alle andere tourteſpen / 't welck / indien deſe beleefthept niet en geſchiede dooꝛ
dien het ſchip noch onder haer juriſdictie lagh / goede apparentie geeft van
pets Jaarlix daer aen de Haven te verhandelen / t fp (oo als t wil het ont⸗
flaen van het vooꝛnoemde (chip geeft mp verſeeckeringe dat hy niets tot naz
meel van de Compagnie doen ſal / ende ſich eerlijck ſupveren van de jaloeſhen
em van Dabul aengewreven. an ns it tina t
Op den ſeevenentwintichſten ontfing ick Poſtſchrhvens van Morolapatan,
dat het (chip Salomon in Zee geraeckt was / ende dat den Hollander wal
Bantam aengekomen was / welcke deſe quade tidinge mede bracht dat den
Hector en de Eendracht vergaen waeren / krupſende in de haven van lacatra,
tot retompens dat Den Draeck, De Kruydrnagel, ende De Beſcherminge in
ladinge lagen om van Bantam naer hups te baaren, Ick nam deſe gelegent⸗
heyt waer om overlandt een brief te ſenden aen den Gouverneur Ban Dabu
Daer in ick hem te kennen gaf waerom ls haere goederen op gheſonden hade
den / omdat fp den handel met Sir H. Middelton afſloegen / maer doog dien ick
nu een meerder affectie en begeerte om ons t’ ontfangen / in hem beſpeurde /
ende een genegenthept om den bandt van vꝛientſchap en Vnie vaſt te macce
ken / als mede om onſe lakens in groote quantitept aen te nemen / in hem
gewaer wiert: ſoo begeerde ick op hem / by aldien deſe fijne Begeerten upt
der herte vloepde / en ſodanigh als een Man van eere betaemde / dat hp dan
aen fn Meeſt. den Coning wilde ſchr ven om te verſchaffen fn. Firman met
fodanige paivilegien die bequaem waeren Booz Cooplupden / ende fijn belofte
van onſe goederen te kopen / ende te voldoen al de minnelijcke aenbiedinge
door hem gedaen / ofte ſyn Officier / onder fn zegel / ende mp die met den
eerſten te ſenden aen het Hof van den groeten Mogol : waer upt verſeeckert
mochte (jn dat ſy met goeder trouwe wilden handelen ende op deſen bock
wild ick in den naem van den Coningh van En gelandt beloven een goede en
beſtendighe Wrede met finer Majeſtept / aen ſyne Onderdanen vꝛpe paſſa⸗
gie ter Zee / ende van alle ghewelt onſes Bloots bevꝛpen: ende dat ick hem
Jaerlijer een Schip in hu Haven ſoude ſenden om te Peqorieeren ; ofte (oa
kde noodt verepſchte een Compagnie laten opꝛechten in fijne Kegeeringhe.
Ick en twyffele niet of Daer fal Jaerlhcr eenighe verhandelinghe konnen
ghe⸗
Ooſtindien aen den Grooten Mogol. 79
ghefchieden. Ick hebbe hier in flechts ghehandeldt als ick peder een wilde
wenſchen te handelen / niet met al te grogten pever ende dꝛift / noch ernighe
aenghebodene pꝛeſentatien ofte conditien hongherigh op te locken / want
ſtricte voozſichtig hepdt in den eerſten aenvangh is de befte avantagie. Deſe
conimiſſie Gaf ick aen Meeſter Bangham, en begeerde op hem dat hy neerſtigh
wilde vernemen na Coopmanſchappen / pꝛofpten / de humcuren en affectien
van deſe Decanent onswaerts. 8
Op den dertighſten ſteide hy my vooꝛ de excuſen van den Perfiaenfen Am⸗
baſſadeur / om dat hy fy afſchepdt van mp niet en hadde genomen / t Welck
hy dooreen knecht mp niet wilde toeſenden / maer ſepde rondt upt dat den
Ambaſſadeur / ghelych hy voozwende / niet ſieck en was / maer in ſyne af⸗
fapren geen contentement van den Coningh ontfanghende / was bp ſchie⸗
incl ver trocken / ende daer hy dertich ſchoone paerden gaf op ſhn vertreck /
Baer gaf den Coningh tot vergeldinghe dupſent Rupias / dat hem ſeer belgh⸗
de: daer op den Coningh alles dat den Ambaſſadeur gegeven hadde / wepnig
achte / en hy ter contraric alles dat den Coningh gegeven hadde tſedert fin
acnhomfte ſelfs tot Slaven / Dꝛincken / Meloenen / Phn-appelen / Havicken /
Beeren den Oliphant inclups / tot een feer hooghen pps gheacht / ende t
gene te koet fchoot in gelden opghemaeckt. Dele gheringhe bejegeninge
en flecht onthael was d oorſaeck dat hy de ſchult van Afaph Chan en Doulet -
niet te beſoecken / op de kaortſe leyde / weſhalven hy dooꝛ de ſtadt tot mp nir
en dozſte komen / upt vꝛeeſe van beſpiet te woꝛden / maer verſochte op hem
dat hy mp de waerhept wilde be kent maecken / ende hem by mp verſchoonen
met aenbiedinge van deſe onbeleefthept met een dubbelde vrientſchap aen
mijne Lants-luyden in Perſia te vergelden: nevens eenige bpgaende Woorden:
van verbitteringe tegen den Coningh welcke Aganor foo vrpmoedigh vooz⸗
ſtelde / als ickſe ongewilligh aen hooꝛde. Ick ſchonck haer wat wyntint en
eenighe Meſſen / en ſoo fchepdeden mp van malkanderen.
Op den twaelfden Map kreeg ick tydinge dat den Perſiaan van de Turkſe
Armade de nederlage gekregen hadde / ſoo dat Tantis gedemolieert was ende
den Shabas het veldt niet en Ronde behouden.
e
opeude / ende ſondt om den Padre om den brief te leſen / ende alles
pofch was / te beſichtigen / welch alle / alfoofe hem aenſtanden /
—
30 Juournael door Thomas Roe, naer
ſenden; want ſodanigh is de gemoonte en humeur des Coninghs / dat hy
alles arreſteert en beſiet. 4
Gp den achtienden ontfingh ick Briesen van Zmadauar, meldende van d'
afflagh van Indigo; dat den Eenhagoꝛn als vruchteloos weder-ghekeert
was / dies ick hem op nieuw adviſeerde; veele klachten over Suratta ende
andere / die ick niet aenroere. Den Generael Melickamber begeerde van Sprag
dat hy hem behulpſaem wilde zin in hem Engels Laken en Degens te ſen⸗
an) tot behoef van (pne Militie / ligghende omtrent ſes daghen repfens van
rampoor. 1 doer 3
Op den dertighſten Juli / wiert mu van Suracra de weet ghedaen / datter
twee Hollandtſche Schepen op de kuſte van Damon vergaen waren / die van
't Hunden guamen geladen met ſpecerpen en Chinerſe Eyde / en op de Rode⸗
See gemunt hadden / doch in ſtoꝛm en auweer etteſhene weecken heen en weer
dzpvende om in de Haven te gheragecken / ſulcx datk tot Socatta ende op de
kuſte van Arabia verſoeckende / doch nergens in konnende gheraecken / reſol⸗
veerden fp haeren koers na Suratta te nemen / verhopende dod? het ſucces van
de laetſte Haar vepligh te zeplen. ach de getpen des Jaars verſchillen /
ende genootſaeckt (jude in deſe naat vooꝛ ancker te liggen / ende haere Maſ⸗
ten af te kappen / raeckten fp haere Cabels qußt en haer lange boꝛt / en eynd⸗
lick op de gront / doch hebben veele goederen en al haer Dalek geſalveert: den
Pinas van ſeſtich Ton wiert aon ſturken geſlagen.
Op den twaelfden Augufti quam den Coningh Candahor mp beſoecken / ende
bꝛacht mijn en vzuchten mede / Bleef een half ner ſitten / ende om een eenigen.
Klucht eyſchte hy een bottilp wyn s. Pisa tals
Den ing Sultan Corforoone hadde zijn eerſte dagh ban ghewenſchte Dꝛp⸗
heyt / ende quam ſich bp my verluchten en vermepen. Den Prins hadde tat
Brampoor een houwelick gefloten bupten conſendt des Coninghs / ende was
daer dad2 in zin onghenade vervallen: Daer benevens wiert er een ſeeckere
aenflagy tegen {gu Broeder ontdeckt; hy wierd ten Hove ontboden. Normahel
en Aſaph Chan Dag? advijs van haer Dader quaemen om de Brede en aliantie
re no ain met Corforoone, ende men verlangt met groote vꝛeughde na zpne
whept. a SUE
Op den twe-en-twintichſten wiert den Coningh tot Afaph Chans.feerlijck
ghetracteert. Pp Wierden van Aleppo en Perfia de paſſagien des ban un
Bvergeſchreven / het retireren der Turcken / maer niet een waart ban onſe
Engelfe : als alleen dat den Capireyn Van Grinius pets tot haer nadcel hadde
heſchreven. eas nan el 8
Op den eerſten September was des Conings gebooꝛte dagh en de ſolemmele
hooghtydt vm ſyn wegen / daer ick na toe gingh / ende ick Wierde gebracht
in een ſeer groote en cierlyche Tuyn / het vierkant van binuen was altemael
Water / aen de kanten bloemen en beomen/ int midden t ſpits ent ſcherp
vanbemuer / daer deſchalen toegeſtelt waeren / zynde van gant: de Kane
ten beſet met Rubynen eM er ee de Retenen van fwaer breedt gout /
maer verſterekt met zijde banden: hier paſſen den Adel op / dit ende Daer rong
om op deechens tot dat den Coningh quan; die ſich cyndlick openbBacrde gee
kleedt of veel eer gheladen met Diamante) Kubo nen / poerlett ende andere
Koſtlhckheden; zin ſweert / ſchildt / Choon daer hy op leunde waeren na
0 l , Advenant /
Ooftindien aen den Grooten Mogol. Sr
advenant cierlick en hoftelijch; zijn hooft / hals / boꝛſt / armen / bracelets
ten / boven de ellebooghen / ſyne vingers peder cen waeren ten minſten met
twee a brie ringen beſet; met Juwelen behanghen / Rubynen foo groot als
een wal-noot / ſommighe noch grooter; ende Peerlen / Baer mijne ooghen
voz ſchrickten; ſchielhck begaf hy ſich in de ſchaelen / fat op zijne beenen als
een Pꝛoum / ende Daer wierden in de andere ſchael teghen hem inghelepdt et⸗
lijcke ſacken / welcke fesrepfen verwiſſelt wierden / ende / ſoomen ſeght / ſil⸗
ver waeren / ende hebbe verſtaen dat hp neghen - dupſent Rupias ſwaar woog /
t welck rupm tien duiſent guldens bedꝛoegh: daerna met gout / Juweelen
en edele gheſteenten / doch ick en hebſe niet gheſien alſooſe in ſacken waeren:
daerna teghen goudt-laken / zpde / ſtoffen / lh waet / ſpecerpen / en alder
hande waaren / maer ick moet het op fimpele gheloof aennemen / want sp
waeren in bondelkens. Eyndlyck / teghen Meel / boter / kooꝛen; t welck /
feo men ſeydt / den Baniani ghegheven woꝛdt / als mede d' andere waaren /
doch ick hebſe ſoꝛghvuldichſick ſien binnen dꝛaghen / maer niet met al ſien
Im- deylen. Het ſilver alleen wort vooꝛ den armen bewaert / ende dient vooꝛ
het toekomende jaer / den Coningh pleeght daer van wat boor hem t' ont⸗
hieden / t welch hy met zijn engen handt in alle vꝛiendlhckhepdt en ootmoe⸗
dicheydt upt deylt. De ſchaal daer hy aen D' eene kant in fat / ſtardoghde hy
ap mp / ende toonende sine ſthatten / loegh hy my toe / maer en ſpꝛack niet /
mant mijn Tolck en mochte niet binnen komen. Pa dat hp ghewogen was /
‘Elam hp op zin Thꝛoon / ende hadde ſchotels met Noten; Amandelen / vzuch⸗
ten / fpecerpen van alderhande (lagh in dun ſilver / die hy uptſtrospde / en⸗
de Daer zijn Adel op haer bupck na grabbelden / en aengheſien ick het niet en
dede / (og reyckte hy mp een ſchotel toe bpkans vol / ende ſtoꝛteſe upt in mp⸗
nen mantel / zijn Adel waeren / foo vꝛpmoedigh dat fp 't byna altemael mp
ontnaemen. Mp wiert gheſepdt dat hy even Hoog mjn inkomſte gout heer
ſmeet / maer vondt het ſilver foo ſchraal en dun te zyn / dat alles dat ick eerſt
hadde zijnde ctljcheduifendt ſtucken niet boven de ſeſtich Rupias wooghen.
Ick behield omtrent twintich Rupias ghewicht / nochtans een groote ſcho⸗
Tei vol / t welch ien beware tot een vertooninghe: na myn giſſinghe en had⸗
de hy doe op dien dagh niet boven de duiſent guldeng ten beſten ghegheven.
Des avondts dꝛinckt hy met al zyn Adel upt koſtelheke vaten: ih Wierde
Daer toe genodight / ende mp met eenen aengedient / dat iek niet na laten ma⸗
‘fie te dꝛincken; Ack en was niet wel te pas ende wat aen de loop / ende alſoo
haer dꝛanck Bap heet valt / foo en dozſte ick mijn geſonthept niet avonturen.
Op den negenden September reedt den Coningh na de Reviere Darbadath
Bf mijlen verre / om ſich te vermaken / ende Komende omtrent mijn hups
reedick hem in t gemoet. De gewoonte is dat hy peder een wiens Deur hy vooꝛ
bp rdt / hem cenigh geſchenck geven / t Welck vooꝛ een goet teecken genomen
Woꝛt / ende gendemt Nombareck, gocde teeckenen / ofte goet geluck. Ick
en hadde niet te geven / ende ick en mochte niet wel ledigh heen gaen / noch
t hups blijven met fatſoen / hier ap heb ick geavontuert hem te vereeren
etn ſchoon vergult boeck wel gebonden / Mercator fijne kaarten van de Werelt
de laat ſte drun dien ick hem pꝛeſenteerde met een excues dat ick niet weerdigs
had / maer in pꝛeſenteerde aen een groote Coning de groote Werelt / waer van
bpeen grsot en koftelijck gedeelte had. re Coning nam het ſeer beleefdelijck
aen
22 Journael door Thomas Roe, naer
aen / dickmaels fijn handt op (ijn boꝛſt leggende / ende antwooꝛdende dar
alles dat van my quam / hem ſeer aengenaem was. Hy vꝛoegh of het (chip
al aengekomen was / ick ſeyde dat ickſe alle daghen was verwachtende: hy
ſepde / dat hy eenige Vette wilde Berckens hadde die hem van Goa geſonden
waeren / ende ſog ick Daer van eeten wilde / na (jn wederkomſte ſoude hy
my wat ſenden; Jeck bewees hem behooꝛlie eerbiedicheyt / ende antwooꝛde
dat alles van ſyne Majeſtept my als een bꝛuploft was. Hyp reedt ap fijn Oli⸗
phant / de wegh was ſteenachtich / ick mjn dienſt hem aenbiedende om
hem tot de pooꝛt te geleyden / faa wenſchte hy dat Gode my wilde geley den /
ende dat ick na min hups wilde keeren / vꝛaghende welche die was / ende
ahy pꝛeeſſe: van mp op nieuw zin affchept nemende / foo ſepde hy / de weg
belesſtße niet / gaet na hups / endefchepde van my met bewyhs van groot:
eleeftheyt.
Op den ſeſtienden reedt ick heen om te betalen het verſoeck van Mane Rus:
tam den Pꝛins van Candahor dewelcke op mijn aenkomſte mp liet weten dat
hy mp niet en dorſte beſoecken ten fp dat hy eerſt verlof voeg van den Coning
ofte aen Douwlet of aen Afaph Chan ſulckx te kennen gaf / t Welck hy aen den
Durbar ſoude doen / Ick antwooꝛde / t is onnoodigh / want ick niet geſint
en was mp te bemoepen met foo een on- beleeft gaſt / noch oock hem vooꝛ de
twede mael te beſoecken. Ack wiſt wel dattet maer gemaeckte mouwen wac:
ren: dat den Coningh niet meer on-vernoecht ſoude zjn dat hy mp tot ſhnent
noodighde / dan of hy tot mijnent quam / maer dat ick er niet nae en vꝛoegh
of ick hem ſagh / of niet / maer quam nu upt beleefthepdt om hem te betalen
t ghene ick Boog een beleefthepdt in hem aenſagh; zin Dienaer begeerde dat.
ick foo langh wilde toeven tot dat hy mijn beſcheydt aen zijn heer hadde over⸗
gedragen / doch ick en wilde niet / en vertrock voozt. s avonts reedt ick
na’t Hof om den Coningh te beſoecken / diemp vꝛoeg na het boeck met kaer⸗
ten / maer ick ſweegh ſtil van mijne ſchulden. ‘a
Op den tweentwintichſten / hoewel ſeer ſwack / reedt ick na t Hof toe /
om den Coningh aengaende onſe ſchulden eens te toetſen. Ack leverde aen
den Coningh over der Cooplupden Kequeſt / dien hy over lupdt als mede de
namen der Schuldenaeren / der Voꝛghen / ende de ſommen doo Afaph Chan
diſtinetelhck dede lezen: dit ghedaen ſinde / rien hy Aradattat Chan / de vooꝛ⸗
Naamſte van sine hups-houdende Officieren / ende den Curwal / ende gaf haer
oꝛdere / maer ick en verſtondt het niet: de naemen oplezende / trock hy hae⸗
re Perſoonen en vermoghen in twyfel / ende de goederen die zp ontfanghen
adden / bevindende datter ſommighe gheſtoꝛven / ſommighe vꝛeemdelin⸗
hen waeren: wat Roelof belanghde / Afaph Chan pꝛeſenteerde den Pꝛins na
Ihn aenkomſte aen te ſpꝛeecken ente verſoecken dat Hp 't wilde afmaecken.
Hu wiert myn Tolck binnen gheroepen / ende den Coningh fich na mp tae
Rerende / gaf mp dit tot antwooꝛdt: dat de Caoplupden ſchulden hadden gez
maeckt na haer epghen wel ghevallen / ende geen certificatie der goederen aen
gem ghebꝛacht / dies foo de Lunden niet fuffifant en waeren / dat ſoude op
haer epghen Perſoonen aenkomen / want t en was niet billick dat men het
ghelt van hem ſoude verwachten (Daer hy / vertrouw' ick / zyn knecht Her=
Sone met mepnde / Wiens goederen doe hy gheſtoꝛven was ghearreſteert
Wierden ten pꝛofihte van den Coningh:) doch aengheſien het deeerſte res
| was /
Ooftindien aen den Grooten Mogol. 23
was / foo wilde hy my nu behulpſaem zin / ende ons aen ons ghelt helpen:
doch foo de Engelfe hier na haere goederen aen zyne Dienaers fonder gheldt en
bupten zijne kenniſſe overleverden / foo ſouden fp haer avontuer ſtaen: Boch
by aldien als haere waaren ten Hove quaemen / zy hem een Hegifter van alles
gaven / foo ſaude hy ſich ſelven eerſt gerieven / ende daer na her overigheaen
de ghene die' t ſouden willen kopen / upt-deplen / ende foo eenighe van deſe
guaemen te falgieren / foo ſoude hy t ſelfs betaelen. Wit is vooz waer de mas
nier onder de Perſaanſe Cooplupden / alles tot den Coningh te bꝛenghen ! t
welck ick diekmael hebbe gheſien / die Daer zijn Keur upt neemt / ende dert
aen zijn Adel over gheeft / zijne Secretariffen teeckenen de Perſoonen ja
naemen aen / en zijn Officier de Pads : hier van wort een Copp aen den Loop:
man gegeven / ende hy komt tot haerent om geldt;en foo fp niet betalen / ſo e
een expreſſen Officier die haer Daer toe dwinght. Coen wiert het mijn alt
geſepdt wat commiſſie den Coningh gegeven hadde / als dat Arad Chan de ſchul⸗
denaers Loor hem citeren ſoude / ende haer doen betalen: doch dit en behaegde
onſe Coopluyden niet / ick nam het aen vooꝛ een billicke en ghenadighe ant:
ne / 8 als iu ſodanig geval gemeene Perſoonen van de groote Peinlen
onnen krpgen. 1 sr
Den Coningh vernomen hebbende dat ick zieck geweeſt hadde / ende wijn
begheerde / ſchonck mp vyf bottilien / (ende belaſte mp als die upt waeren /
om vyf meer te eyſchen en na dat de noot verepſchte JN ende een vet vercken /
de vekſte die ick oopt ſagh / op gheſonden van Morkreb Oban / die van G03
quam / t welck / ter middernacht dooz een Haddy t hups gheb acht wiert
met deſe bootſchap: ſedert dat 't tot den Coningh quam en hadd' t niet arts
ders als ſupcker en Boter genuttigt. Ack nam dit in danck aen / ende ick ben
zeecker dattet hier ten hoo ve een groote gunſte is. Toen ſondt hy om de we:
reldt Kaert / en fepde tegens my / dat hp’t zune Malais getoont hadde / ende
dat het Niemandt leſen noch verſtaen konde / die / foo ick wilde / mocht’ ickſe
weer na mp nemen: ick antwooꝛde / als t hem beliefde / en foo wierrfe mp
wederom behandight. „ .
Op den tweeden October dede den Pring zijn intree in de ſtadt / ende al de
graote triumpheerden boven maten: den Coning ontfing hem / als of hy geen
Ander Soon en hadde / gantſch contrarie ons vermoeden. Alle agenſienlpcke
Perſoonen / endedes Coninghs Moeder hebben hem vier Mylen verre inge⸗
Haaltz ick ſondt oock eenige van mne Diengers nevens mijne rechtveerdige
verſchoninge / dien zijn hoogmoet flechstoe-Anichte.
Op den vhfden ontfingh ick tydinghe van Surattz dat onfe ſcheepen aldaer
Behouden genghekomen waren / den Admiraal en de vero verde peys van Mo-
fambique wierden gemiſt. De andere waeren noch in ſalvo / die twee Engelſe
Roovers hadden genomen / welcke de Coninginne Regente haer Schip na joe⸗
gen wederkerende upt de roode zee / dien ſpt' aller getuch hebben ontſet / ende
behouden in gebzacht. Me cah bj gers
Op den feften gingh ick den Pꝛins befoecken / op sn gewoonlycke ure om
hem wellekom te heeten / ende de weet te deen van onſe affapren voozgenomen
hebbende hem alle eere en reſpect te bewyſen / ende tot dien eynde niet met ledi⸗
che handen vooꝛ hem te verſchynen / kochte derhalven een fijne goude keten /
Chineeſch werck. Ack dede hem eerſt de ne hp ontboodt mp dat tutta 20
f 2 eren
84 Journael door Thomas Roe; naer
derendaeghs ſmoꝛgens met der ſonnen op-gangh by enzfoudse komen / for
wanneer hy op zijn Thꝛoon ſoude ſitten / ofte toeven tot dat hy nat Hof reet,
r welck ick vooꝛ zijn Deur hadde behooꝛen te boen.
Dit nam ick heel qualyck alfoa zijn Bader my nopt acces gewepgert had:
de: ende zijn hooghmoet is ſaodaenig / als datje Lucifer mach leeren: dit dee⸗
de mp hem ront unt antwoorden / dat ick zun Slaef niet en was / maer een
vpe Ambafladeur eens Conincks / en dat ick hem noyt meer wilde beſoecken /
nach op hem paſſen / hn hadde my regt geweygertz maer tavont wild ich hen
met den Coninck komen beſoecken / tot wien alleen ick my wilde addreſſeren /
ende hier op Pertrock ich. i 1
Savonts ginck ich nae den Coninck / die mp beleefdelhck outfingh. Ick.
Dede mijn reverentie aen den Pꝛins / maer hu wilde mp niet eens toennicken /
docu gaf ick den Coninghte kennen / dat ick volgens zjn ozdze een extract.
van onſe Scheeps laedinghe hadde ghebracht / daer op zjn Commando ver⸗
ſoeckende: 0 emaartte vꝛoegh hy my wat al yao, goet / ende was
joo wonderlhck wel te vꝛeeden / inſonderhept met Arras, dat hy mp ate gun⸗
ſte / alle privilegien / en alles begeerde / beloofde, Hp vꝛoegh nae honden:
daer ick hem geen beſcheydt op konde geeven / en nae Juweelen / Welck / ſoo
ick hem fepde ; dierder in Engelant waeren als in Indien / waer oober hy ge⸗
contenteert was. Ack en doꝛſte van de paerlen niet eens reppen; want an⸗
ders hier go ver fende den Pꝛins ons Dolch / aen d' eene Kant ribbeſacken,
ende ick aen d andere kant ſoude mp ſelven graate maeite op den hals gehaelt
hebben: ick wiſt mel datiickſe ſteels mijfe aen lant / ende ten hoove ſoude heb⸗
ben kunnen gebꝛacht hebben; maer min vooznaemſte ooghwit was om
mp een Pꝛient daer van te maecken; dies Doen Alaph Chan ſterck aenhielt om
te weeten / begheerde ick van hem dat hy beſcheyt wilde geeven dat fp te dier
waeren / ende dat ick hem alleenig faude ſpꝛeecken; hy vattede min mepnin⸗
ge haeſt / ende excuſeerde mn.
Den Coninck nu goets moets zynde / dacht mpraetſaem de invoꝛderinge
onfer Schulden hem vooꝛ te ſlaen zende min requeſt vaerdigh hebbende heb⸗
be dien geopent / ende dien aen hem ooverghelevert: den Coningh daer niet
ap lettende / hebben andere qemerckt wat het was / en wiſten wel dat den
Coningh ten hooghſten vertoorent ſoude (ijn ingheval zyn commiſſie niet en
Worde nae-ghecomen : hier op iſſer een nae mp toe⸗ghecomen / verſgecken⸗
de dat ick ſulcx niet en wilde doen. Ick antwooꝛde / Aradake Chao hadde nin
abſolutelhck recht gheweygert / waersover hy pꝛeſent ſinde / binnen quand
in grooten anghſt / roepende Afaph Chan, verſoeckende op hem dat hu mim
clachte wilde ſtupten. Ack antwooꝛde onſe Scheepen waeren al gearriveert /
ende Wp en Konden ſulck een uptftel niet langer gedoogen: hierop hebben in,
t ſaemen geractflaeght / ende den Cuwal geroepen / oꝛdꝛe geevende tot upt⸗
voeringe van des Coninghs gebot: de welcke op dien ſelvige middernacht
Haere tenten omſingelde / ende ſommige van haer. gevangen nam / foo dat
ong nu recht geſchiden ſal. | |
Alle de Umeyen hebben mp hooghlijck bedanckt dover de beſcherminghe.
van het Schip de Coninginne / en ao ver onſe belecefthept am haere paffagiers .
hee
*
Ooſtindien aen den Grooten Mogol. 85
ghepleeght / waer van fp den Coninck bericht deeden / dien het ſcer aenghe⸗
Maem was / ende fp alle Bekenden dat fe verplicht waeren onſe Patie te be⸗
minnen / ende dat fp haer alleen gedienſtigh ſouden ſhyn: maer zy waeren ver⸗
wondert dat wp ong epgen Dolch niet en konden regeeren / dooꝛ dien Daer die⸗
ven wech raeckten bupten des Coninchs conſent.
Maen den Coninck op ſtont / hꝛachte a ſaph Chan mp in fn Cantooꝛ / ende
alhier wiert eerſt het extract in de Perfiaen(che tonge govergeſet om die een
wer daer Mae gen den Goninck te toonen:dacr ander ick het gelt mer ecinge
additien tuſſchen voeghde / op dat den Coniok mochte dewaer worden de
profijten fine dominien toegebꝛacht; daer nae het larcken ende de Sgoꝛtee⸗
ringen / daer aden de fine waeren in het genergel: epndeſhek de groove waer
ren / werfocchende (tin Majeſteyt te oꝛdinceren wat hy Wilde caopen / ende
vooꝛ de reſte ons urpheptgeven. Dit geepndight ſynde / foo Woegh my
Afaph Chan op nieuw / Waerom ick hem alleenigh wilde ſpꝛceken / begeerde
dat ick openhartig wilde gaen / pꝛoteſteerde dat hy mp ſoodauige brent thay
wilde bewyſen / als ick opt ſoude kunnen vermoeden. Ack antwoorde)
d oozſaeck waerom ick het begeerde / was om hem raet te dragen : want 't ia
waer ſepd' ick / ick heb cenige paerlen / maer mijn bejegeninge vooꝛleeden
nieuwe Jaer is foo Slecht geweeſt / dat ick niemant bofte Uertrouwen /
maer ap dat hy mochte ſien / foo was ick ghewilligh om gen hein ſulckhrt'o⸗
penbaeren op fiji eet / dien hy mp Wan ſtonden aen fiet ghewoꝛden. Ick
ſepde teegens hem ick hadde een Coſtelycke Paerel / ende eenighe andere
ſchoone Kubinen: ick en wiſt niet of het raedtſaem was fulckr den Coz -
ninck Daer van te verwittighen / upt vꝛeeſe van bp den Prins daer Dea, on⸗
dank te behaelen / ick fetjde hem met eenen hoe ick hem ſmoꝛgens hadde wees
fen beſoecken / en hoedanigh ſyne onbeleefthept / endemijne refolurie was:
doch nae dien ick wiſte dat (Hn gunſte ons (oo noodigh was / dat ickſe hoopte.
te verwer ven Douz deeſen eenigen middel / en dat ick daerom de paerlen vooz
hem behouden hadde. Dit ſepde ick was mijn vooꝛneemen en reeden waer⸗
om ick het verboꝛgen hielt ;hp is ſyn Schoon vader / ende des Conincks
favoꝛhjt; ick ſoude bepde graegh te Lziende houden / en hier ap verſochte ich
fin advhs. Hy omhelſde mp / ende vingh aldus aen: ghp hebt woaaftchhtelijks «
gedaen / maer en wilt u vaomemen aen geen van bepden opendaren: want
foo ghy t doet fo en fal u nopt geen moepte ontbreerken: den Coninck falu-
wel bejegenen / maer hy fal u oock laſtigh vallen om Hette ſten / ende daer
heer van woꝛdende / volgens de gewoonte / ſult ghpgenootſacckt froin Het
ume weederom ach te houden. Men Prinsis epgenbatich ende tprannigh /
ende deet alle natien gewelt aen ; fiet dat ghy alles henmelhk aen lant krijgt,
betrouwt niemant / ick ſal u verſchepde middelen aerwijfen :tet cong Hoe fp:
met de Poztudieſen handelen / hoe jp haer plonderen; iſt maf handigh / ſon
wil ick het u af kopen / ende ſoo ghp dit doen wilt / ſal ick wfos veel gelt on
Intereſt doen / als ghybegeert / ende om dit uw’ goet verrrouwen / uin
alles te dienſte ſtaen / want fonder mp en kunt ghy niet gedaen znu iſt tone:
van m een vꝛient te maecken. Ick antwooꝛde / dat ick daer toe gewilligg.
was / maer ick vꝛeeſde dat hy topenbaren ſoude; doch alfda ick nu ſyn eedi /
endede ceremonie des verbonts doo, de dane te krupſen / sheer
3 /
4
86 Journael door Thomas Roe, naer
de / fao hebben wp malkanderen omhelſt: Hek belsofde hem / dat ick na ijn
raedt wilde luyſteren / ende hy / alle te doen dat ick van hem foude eyſchen
om de reſte te doen op komen z hy ſoude oꝛdineren dat mp een geſchrift gege⸗
ven wiert / Niemant ſoude pets aenroeren / maer alles ſoude mp gewoꝛden /
om na mijn welgevallen daer van te diſponeren. Ey ſoude maecken dat den
Piins en ick verſoent wierden / ende als hy hem wederom gingh beſoecken /
foo ſoud ick met hem gaen / ende maecken dat hy mp met alle beleefthept
bejegende / ende Wat andere mhue affavren belanghde / Daer in zoude hy mx
niet tegen vallen / maer de helpende Bandt bieden. Bp riedt my oock dat ick
fin Suſter Normahol pets wilde vereeren / hy zoude maecken dat den Coning
mp gelt gaf: waerop ick hem antwooꝛde / ick begeere ſlechs dat ghy daerom
mine Lants lupden wel tracteren Wilt.
Hiermede ſtonden wpog/ ende hy bꝛachte mp bp den Coningh met den
getranſlateerde bꝛief / die my alle beleeftheyt toonde / vꝛaghende af het Arras
een geſthenck was / ick antwooꝛde Ja / op dat het niet gearreſteert en woꝛde /
want de Prins was er by / in ſomma / hy ſeyde dat hy al het laecken wilde
fiopen/ ende veel andere dinghen / oꝛdinerende dat ick het ſchielyck wilde
ontbieden / ende Aſaph Chan ſozghe te dꝛaghen Hege een Firman van den
ns.
9215 us hadd ick een geruſte nacht / ende ick wiſte wel (ſchoon fp alle bedrie⸗
gers waeren / dat hy in deſen oprecht met mp handelen ſoude om dat het
Was om ſich ſelven te redden / ende my niet verraden cer hy de Peer! hadde /
upt vꝛeeſe dat hy die mochte miſſen / noch oock daerna / om dat hy ſelfs te
apenhertigh van de Pꝛins geſpꝛoken hadde. : |
N— — — —
Ooftindien aen den Grooten Mogol ax: . 87
.
Afaph Chan foeckt onfe faeck te be-
vorderen uyt hope van winft, foo oock Normahal :
Steels aenkomſte: Gevaer voor het gemeyn, door priva-
ten handel: Onluften over een Fort.
p den twaelfden / volgens belofte / bꝛachte Afaph Chan my by den
ie Peins in fn kamer / al waer ickhem vereerde een kleyne Chineerſe
8 a goude keten / ineen Chineetfe hop/ hy onthaelde mp tamelijch:-
BA) Alap Chan riedt hem dat hy ſich anders tegen ons aenſtellen ſou⸗
f de / dat hy in fu haven groote proftten van ons trock / ende dat
het ſcheen dat onſe negotie Baarle toe nam / en bp aldien haere wrevelige
bejegeninge aenhield / dat fp dan bepde ong en de negotie ſoude quijt raecken /
waer upt groot onheyl ſoude ontſtaen. Dat wy ſhne Onderdane waren (fulfe
Wooden moſte hy gebꝛupcken) indien upt Begeerte van beuſelingen hp ons
moetjelick maeckte / foo ſouden ſy pꝛactizeren alles vooꝛ hem verboꝛgen te
houden ; doch indien hp ons befhaoglijche vꝛphept vergunde / fes ſouden wy
trachten hem alles te vertoonen / want wat mp belanghde / ick arbepde.
flechs om in ſin gunſte en vꝛientſchap te raecken; dat hy mp / als ick hem
quam beſoecken / met eere en na merite van mijn qualitept ſoude ontfangen /
het ſoude hem encourageren om mp dienſt te doen / ende mine Matie te con⸗
tenteren. Epndelßck / moveerde hy datmen ons een Firman foude geen tat
ons tegen wooꝛdigh gerief ende hy verkreegh het dock / belovende aller ey
tontentement en gaf van landen aen Sfaph Chan (im Secretaris / dien in alle
gedeelte te ſtellen / volgens mijn epgen begeerte / ende dies gengaende een bzief
van recommandatie te ſchryven aen den Gouverneur: en dat ich t' eeniger
tt een ander bꝛief / als ick het eyſchte / ſoude hebben. Men kan licht fier
met wat geringh volck ick te doen hebbe; Afaph Chan om een vuple hope oe
eenighe
~
33 Journael door Thomas Roe, naer
eenighe beuſelingen te kopen / was foo wel te vreden als dat hy fn engen
Soon verriedt / ende my ſoo gedienſtigh / als dat hy mp vlepde: want het
fondament van al deſe vꝛientſchap was hier op ſteunende / dat hy het gout en
andere waren in den prijs verovert / machte kopen: tot dien epnde begeerde
ho fin Vienger te ſenden / 't welck ick niet en honde wepgeren ſonder hem
te verlieſen / om wien te bekomen ick foo langh gearbepdt hadde: ten quam
ons cock niet qualhek / want fn betalinge is goet / ende het fal ons veel
moepte en onkoſten (paren aenbooꝛt te verkopen / inſonderhept wijn en ande⸗
re waaren die in het overvoeren bedreven ; en hier toe kreegh hy verlof onder
een valſche ſchijn / ende ſchreef upt onſen naem aen den Coningh / met alle
beleefthevt. Syn vrientſcap is ons hoogh nodigh / fn wooꝛt is een wet / en
daerom doꝛſte ick hem niet t' on⸗minne hebben / en verhope dooꝛ deſe middel
hem te gewinnen / ten minſten hem tegen wooꝛdig tot onſen nutte te gebꝛuyc⸗
ken. Dooꝛ deſe octaſte verſocht ick een Firman op Bengala, t welck hp beloofde /
ende noopt vooꝛ defen na lupſteren wilde: en dit vooꝛdeel Wierd’ ick aen (ne
hoegbept gewaer / dat hy onſe ſchuldenaers op de hielen ſat / als fin engen:
ende rydende vooꝛ by den Curwalls deur / riep hy hem toe dat hy hem ſoude
reppen / t welck een ongewoonlhyck gunſte is; hier op Wiert Groo by de hop
gevat / ende Muckſhu hadde maer twee daghen reſpyt om ons te betaelen;
ende ick en twyfele niet of ick fal hier binnen tien dagen een eynde van maec⸗
ken / de ſomme ſinde vieren veertichondert Rupias / ende de Schuldenaren in
Indien meeft bedꝛieghlycke Boeven,
Op deſe tit ſynde den eenentwintichſten quam bp mp van Aſaph Chan afge⸗
veerdicht / een dienaer in de name van Normabol, dat fp den Pꝛins om een
ander Fnman aen booꝛt hadde geweeſt / om te verſoeken dat alle onſe goederen
onder haere protectie moeten (Bn / ende dat ſp't verwoꝛven hadde / ende nu
veerdigg was om haeren Dienaer daer mede te ſenden / ende met eenen een
vaſte ſtede Booz ong te beſoꝛghen / en wel toe te fien dat wp niet verkoꝛt en
wierden. Wat Afaph Chan dit hadde gedaen upt vreeſe van den Pring fijn
gewelt / ende om (Hn uptſtel; dat hy nu verſekert was dat fijn Suſter begeert
gadde ong onder haere beſeherminge te nemen / Baer aie ſich niet mede
hemoejen wilde / dat ick op fijn eedt alles / dat mp geaſſigneert was / foude
hebben; dat ip in Baer Brief ſulr belaſt hadde / ende haͤeren dienaer gheoꝛ⸗
dineert onſe factoꝛen behulpſaem te ſin / foo dat Wp noapt ooꝛſaeck ſauden
hebben om over Suraita te klagen. Bierom begeerde hy van mp dat ick (jn
Uaoꝛſpꝛaeck wilde fin by den Eapiteyn en de Factooren, ende dat hy Leer haer
pets machte kopen / fule als ick (oude willen miſſen. Dit en dozſt ick hem
niet wepgeren / ſchoon ick fine gierigen aert merkte; ende gaf hem een hant⸗
ſchrift ov conditie dat ick den geregelden Firman mochte fiet / ten mocht mp
ſonder weriof niet gebeuren / ende alſoo vertrock hy. Wier uyt meughtghp
licht ooꝛdeelen van de gelegentheyt defer plaetſe / hoe gemackelhek men hier
foube te rechte raeenen: vooꝛleden Baer en wiert na ons niet eens omgeſien.
Mu omdatich get Cargazoen van fine waaren overgevoert hadde enleven⸗
Wel de peerl verwegen) ende die den Coningh gaf / is peder een veerdig om
te komen kopen: Normahol en Afaph Chan waeren mp gedienſtigh. veele van
de Grote begeerden een Brief om haere Vienaren te ſenden / foo dat indien men
rie- mael (oa veel Capitaels hadde / het ſoude aen boozt op-gekacht hie 4
en
5 4
Ooftindien aen den Groòten Mogol. 8y
ende men ſoude den Tol / moeite / en ſchade voorkomen: wefhalben ik uwe facs
tooꝛen oꝛdere gegeven heb om te verkopen acnde Dienaren van Normahal en
haer Broeder al Wat men miſſen kan / ſo ick fiechs in eeniger mate aen het Hof
te recht raecken han. Aldus ſal ick meepte en ghy d' on-koſten ſparen / den
Peins gepaapt / en de aliantie beveſtigt ſyn / ende noch hoop ick fal er genoeg
over fijn om den Coningh en fijn Soon te gerieven: op weſcke ieverantie
Aſaph Chan aengenomen heeft den Firman op Bengala oft'cenige andere haven /
ende een generael gebodt ende vergunninge van dope pꝛivilegien over alle
ſyne dominien. f a
Op den vierentwintichſten vertrock den Coningh upt Mardoa hier mhlen
verre / ende ſwervende op de gheberghten liet hy ons in den peechel ſteecken /
niet wetende wat wegh wp inflaen ſouden / ende niemandt en wag fu Looze
nemen bewuſt. rif
Op den ſes- en- twintigſten Wierden mp verſeeckeringhe ghedaen van tien
Camelen tot des Coninghs prijs. I b
Op den 29, Haeckte ick achterwaerts: daer toe genootſaeckt dooꝛ de ver⸗
moeſtinghen der plaetſe. g
Op den eenendertighſten / Geraekten ick aen des Coninghs Teuten / maer
hy was met wepnigh gheſelſchap vooꝛ tien daghen tydts op der jacht ver⸗
trocken / niemandt mochte hem fonder verlof volghen / den Leskar wierdt ges
deyldt ende verſtropt in veele deelen / olick water / het voozraedt dier / zieckte
en alderhande ellende foo een ontallichen hoop volcks vergheſelſchappende;
evenwel niet en iſſer dat hem van deſe monſtreuſe appetht af-trecken kan.
Hier wierdt ick cerft ghewaer dat des Coninghs voornemen nech on-zeecker
Was / of het Agra, dan of het Guzerar gelden ſaude; het laetſte wierdt upt-
geſtropt / het voꝛighe was waerſchynlyck / om dat (Hn Raadt begeerde te rus
ſten: doch aengheſien / niet tegenſtaende de uptvoeringhe mijter affapren / hy
hier omtrent een maendt wilde vertoeven / foo wierdt mp gheraden / ende het
dachte mp alfoa ghevoeghlyck te ſhn de goederen en ſchenckagien te ontbie⸗
den / als het upt te ſtellen op een on⸗ghewiſſe grondt / dooꝛ dien ick / dit af⸗ge⸗
handelt hebbende / verhoopte na eenige ruſte: min lichaem / ſeer ſwack ſynde /
wiert af-geflooft / ende wepnigh apparentie van ſterckte op mijn dagelhrſe
repfe dooꝛ velden / in kouw / vupl weer. | 3.1 ,
Op den tweeden Movember quamen Richard Steel ende Meeſter Lackson
met den peer! en eenighe andere waeren hepmeipck aen lant / volgens mijn
oꝛdꝛe / die ick ontfingh en daer ick haer een guitantie Booz gaf: ick ſpꝛack
met hem weeghens zjn vooꝛſlaghen / welcke / (om dat ickſe niet onbedach⸗
ftelpch wilde verwerpen / ghelhck hyſe eerſt geconcipieert hadde / cer ick hem
phantazpen hadde onder ooghen geſtelt / en de Conditien des Bolchr te lien⸗
nen gegeven / Hoe dat den Baert / Indien 't volbracht werde / op onſe on⸗
coſten aenighevanghen moſt zyn / ende nae dat wp't al beſocht hebben / het
vooꝛdeel niet en ſullen ghenieten / maer de inghebooꝛne onder recht / ende
dus volck verwoꝛpenz en Daer langhs en fal gheen (ijt vaoꝛ onſe waeren zijn /
om datmen van het loot wel driemael foo veel fal maecken van oover lant te
voeren / en tot Ag:afo gaet koop niet en kan gelevert worden alſſe daer wel te
becomt᷑ was / even wel was ik te vꝛeden dat hy t tot voldoeninge eens ſouden
zobeeren met zijne merck lupden te ee nae Amadauas, om mp Daer t'
ont⸗
9 Journael door Thomas Roe, naer
ontmoeten / alwaer ick dooꝛ byſtandt van Morib Chan , die alleen een lief heb⸗
ber is van Nieuwe inventien / den Coninck haeren peverighen drift wilden
vooꝛdꝛaghen / ende eens pꝛobeeren wat Hao? Conditien Konden bedonghen
woꝛden; doch nae mijn doꝛdeel ſullen alle Coſten ende maepten verloozen
In.
TD: Compagnie moet haere oogen ſlunten teeghen ſulcke raetſlieden / welc⸗
fee Hare engen deſſennen meer beogen als haers Meefters profijt. Daer zijn vele
dingen die in diſcours wel paſſen ! ende in de theorpe curieuſe inbeeldingen die
voldoen / maer die in de practhcke en uptvoeringe ſelfs moepelhek en pdel zyn /
inſonderderhept de oude ende genghenomene Coftupmen der Coninckrycken
te veranderen / daer ſommige ſtechts regenwater drincken / ſommige upt cen
gplighe riviere / ſommighe niet anders dan dat op haer enghen oncoſten gez
haelt wordt. Tin twede Concept van de Caffilaes ende de Cooplupden van
Lahor en Agra te reduceeren langhs de riviere Indus die Bad? Chandahor plach-
ten te paſſeren in Perſſia / om te tranſpoꝛteeren ter Zee in onſe Seheeps vaert
op Lasques ofte de Diepte / is een loutere dꝛoom / pemant in de diſcours macht
ſulckr wel wenſchen / maer niemant opt ſulcx practifeeren. Deriviere heeft
een tacmelijche dooꝛtocht nae beneeden / maer de mont is de riſidentie plaets
der Portugieſen, loopt ſeer moepelijck te rugghe teeghen de ſtroom aen. In
ſomma / wy moeren haere goederen verſeeckeren / t welck geen Dloot doen
Wil / en die van Portugael hebben nopt fulche goederen in ladinge genoomen /
als alleen vooꝛ die van Sindien en Tatta / die met haere epgen Scheepen neqo-
tie dreeven; fp gaeven een Carras ofte Pas om haer tebevryen van haere Fre-
gatren/ ende handelden met haer / waer Boog fp een geringhe ſomme betacl⸗
den / dien de Grand van Dia, Damon en Ormus nae haer fleepten / ofte ſehoon
dat alle andere ſwarigheeden benoomen wierden / nochtans en ſullen die van
Lahor nat nae beneeden kunnen ghelockt woꝛden / dooꝛdien dat Caffila beſtaet
meeſt npt Petfianen en Armeniers die heen en weer repfen ende weeten dat de
paſſagie van laſques by nae ſoo ſſim is als van Candahor, ende wat dat wepe
nige belangt op de grenſen van Sindien en is geen verhalens waert Nietemin
om hem te beter te voldoen was ik te vꝛeden dat hy unt ervaerentheit zijn ep-
gen dwalingen mochte leeren / ſo het niet tat bef wal inge van de Compagnie en
ſtrecte / maer ic vertrou dat hy't fal laten beruſten / niet wetende aen wat einde
hyt vatten ſal. Een darde Concept om den handel van de roode Zee met deſe
in een te ſmelten / hebbe ick hem gherecoammandeert / om dat het alreede in 't
ghebꝛupck was / ende groot perijckel liep poo? de Guzuratten / weſhalven ick
niet en twůfelde of ſommighe Cooplupden mochten bewooghen woꝛden onfe
ſcheepen te bevꝛachten / Waer Dao? wp nootſaeckelyck vꝛienden ſouden woꝛ⸗
den van dit Dolch / onfe engen nootte hulpe Coomen het untvoeren van
penninghen ſpaeren / en eyndlck voor dit Jaer een Schip op d onde Beker
ninge imploeperen die in Septembes (oude weederkeeren: ende de dover winſte
van ditt ſaemen ghevoeghde Capitaelontſanghen / t Welck genoeg ſal zyn
om een groot Schip op nieuw te laeden / om die anders over te boeren fal
feer grote ſchade zijn. Dit heb ick aen hem gheopenbaert / ghet ghevolgh
van dien vooꝛgheſtelt / ap wat maniere het ſoude kunnen gheſchieden / ghe⸗
toont ende Door hem gherecommandeert aen den Commandeur / ans
| man.
Ooftindien aen-den Grooten Mogol. 91
man / ende uwe actooren in alle ernſtighept / gelhck als 't bltkt upt wyne
Biever,
t Gevolgh fal ick tot uwen profijte doen bleken / fe ſp't achtervolghen⸗
want gheno men al deghoederen en de middelen mijn epghen waeren / indien
tot mine onkoſten niet konde te bate komen dooꝛ vꝛarht van de Cuzuiatten,
even wel foo veel ledighe ſchepen tot foo een gheringhe Capitaal / ende twee
borlogh fchepen in uwe handen ver vallen zynde / ick foude liever willen je
digh heen vaeren / ende tot Compagnie met haer / dan dat vooꝛbp te gaen: daer
{ju veele avontueren in die zee te verwachten / ende onder-weghen ſal d' o⸗
Ver winſte alleen alle lijden verſoeten. Ack bond’ hom hoogmsedigh en trots
mp eenighſins vergheten hebbende ende hem en Meeſtet Kerridg on-eenigh/
welcke on-eenighept / ick aen alle kanten ghetracht hebbe neder te legghen /
doch wat zune Hupf Dꝛouw belanghde / daerin heb ick rechtupt met hem gez
handelt / dat fp hier niet en ſoude blijven met onſe wille noch zijne Meeſters
contentement; dat hy een Berlozen Man was / foo hp °t nuniet en ſochte
te verbeteren; dat fp niet en ſoude reyſen noch le ven op de benrs van de Com⸗
pagnie; ick wert Wel Hoe hoſtelek de Brouwen vallen / indien hy ſelfs te vꝛe⸗
den wil zyn als een Koopman te leven, als andere doen / matelijk en fich ſchic⸗
ken tot dienſt van de Compagnie / ende zyn Hupſoꝛouw nae hups ſenden / ſoe
ſoude hy wellekom zyn: anders ſoude ick met haer beyde raedt moeten ſchaf⸗
fen / tegen min nature. Hem dit aengheraden hebbende hebb’ ick oock Capi⸗
tepn Towerfon vooꝛgeſtelt de kleyne apparentie die daer was aenghaende
reſidentie zijns Hupſ B2ouws ( ghp en weet het gevaer / de moepte / en het on-
gemack niet van deſe vꝛpheden toe te laeten.) om dit te wege te bꝛenghen / foo
riedt ick Abraham fijn Schoon- Dader dat hy hem in appꝛehentie (oude laten
nemen: ick ſehreef haer d' onluſten van dit Hof) de klepne hope ofte ondere
houdt van ſynen bloetverwanten / de groote ſaecke in hem te gemoet ſagen.
Epndlpck / foo riedt ick hem dat hy ſtillekens wilde wederkeren. Om dit te
bevoꝛderen / ſoo ſchreef' ick aen un’ vooznaemſte Pactooꝛ / da t ſoodanighe
dinghen die hy mede ghebꝛacht hadde ende te ghelde ghemaeckt konden woz⸗
den / tot profijt van u en hem per wiſſel ſouden overghemaeckt wozden / foo
dat bepde behouden mochten blyvenz ende dat ongemack bzengt ghp u ſelven
op den hals doo? on-behooꝛihcke vꝛpheden.
Shek mercke unt uw bzief war fEvichte gebodt in partieuliere handel foo wel
9502 uw epghen Bienaers als vooꝛandze / waer unt ick vermoede / dat ghy
niet en meynt dat hy vaphepdt fal hebben dien Hp verwatht / want hpis met
meer als duiſent pondt ſterlinghs voogfien / ende Steel ten minſten met twee⸗
hondert / 't welch hy dertrouwt / zyn Hupf Mꝛouw t huys fendende ( (od
gr oot is zijn vertrouwen en verdienſten tuwaerts dat hy nu deſe gelegenr⸗
Hept (uit confenteren om van fulek yee ontſlaghen te worden. Alle uwe onde
Dienaren beneemt gh de luſt / ſommige mogen alles doen om ſehdone weer
den / ſommighe niet met al om vꝛome Haden: ick ſonde ſommige konnen alles
geeren die al over twee Jaren verrrocken zyn / die haer epgen Capitael ab
teen gebzuyckten anders niet by der handt en namen / ende nut hups moop⸗
weer ſpelen / andꝛe die met uwe penningen avanſeeren en handelen van d cere
haver opd’ ander / ende Keren weder rhek na huys / Baer niet e
M 2 oꝛdt.
92 Journael door Thomas Roe, naer
wort. Dit verhael ick niet upt ſpyt / maer op dat peder een een tamelhcke
kenparighe vꝛpheyt mach gebeuren.
Tot het volvoeren van alle deſe deſſepnen van de Drouwen t hupg te ſen⸗
den en vervolginghe van de ſaecke in de roode zee / zend' ick Richard Steel te
rugghe met oꝛdre na Suratta, verandert hebbende mijn vooznemen aengaen⸗
de de goederen ende de gheſchencken van den Leskar alfoo’t gheſeyt wort dat
den Coningh na Guzurac wil / alwaer ick geoꝛdineert hebbe dat Richard Steel,
nae dat hy andere ſaecken verricht fal hebben / haer en haere Ingenieurs daer
ontmoeten fal, Ick hebbe dock oꝛdere gheſonden aen Capitepn Priog am een
Inventaris te nenten van al de peri gen ende goederen die in de twee Goꝛloog⸗
ſchepen zijn / ende die aen um Cauitaal te remitteren ende te landen / de
Schepen te verkopen afte daer van te Difpaneren na evfch der faecke, paſ⸗
pooꝛtte verleenen aen ſommighe van de opperſte / de reſte te tracteren / ende
de ſaecke aen u liede t huys over te dꝛagen / ende met d Epgengers die haet
upt-gheſonden hebben / af te maecken. Myn ooꝛdeel is abſolupt / dat alle de
goederen verbeurt zijn / ſo ghy pets wilt reſtitueren upt curteſpe / daer en heb
ick niet teghen / maer hoe ghy met deſe gaſten gheſtrengher handelt / hoe deſe
Barbariſche Zee-Foovers haer beter ſullen nomen ſpieghelen aen uw Tem⸗
pels want foo deſe maniere van Doen ghehandthaeft woꝛde / foo neemt Dap
uw afſchepdt van alle handel omtrendt Suratta en de rode Zee,
Op den feſten gingh ick na Alaph Chan, zijn paſpoort ontfangen hebbende /
aen wien ick / volghens belofte / den peerl vertoonde / hoewel die ſooꝛte hier
te lande niet en paſſen / ſoo my naderhandt bericht Wiert / evenwel dat ip haer
wooꝛt pꝛeſteerden / was hem foo aengenaem / als dat ick vertrouwe dat ick
hier Abrahams wooden mach gebꝛupcken; her Landt is voor u open gaet ghy en
uwe Knechten woonen daer ghy wilt: van de prijs en wiert niet geſpꝛoken / maer
hy pꝛoteſteerde fecreet te zin: ende om mijnen 't wille / die fulcke vertrou⸗
wen op hem hadde gheſtelt / wil hy meer gheven danſe weert zin / ende niet
een wederom keren / ende mp te betalen met contante penninghen / daer aen
hy verklaerde geen ghebꝛeck te lyden / ende mp te willen leenen t ghene ick
van doen mochte hebben. Ackhebbe belooft zyn Suſter te beſoecken / dien
hy onfe Booghdeſſe ghemaeckt heeft / en met een Woot al wat contentement
Wooꝛden gheven konnen / gheniete ick / en ſommighe goede effecten, Als de
gheſchencken mp ter handt komen / Weeſt vꝛy verſeeckert dat ick er niet al te
rupm mee te werck gaen fal tot uw nadeel, Afaph Chan vermaent mp ſelfs dat
ick hier in mat vooꝛſichtig ſoude gaen, V ervarenthept van andere heeft mp
deſe leere vooꝛ goet doen heuren.
Deſe complementen met hem in zyn flaep-kamer gheerndight hebbende /
ſtondt hy op om te eten / mp en mijn Volck ter middagmael ghenodight heb⸗
bende: maer hy en zine vꝛienden aten bunten / want fp en eten niet geern met
ong: aen mijn tafel wierde wel opgediſt ende wel opgepaſt t overſchot vooꝛ
mijne Dienagers.
Pae de Maeltödt foo ſtelde ick hem Groos ſchuldt boor ooghen / Heee
klaarde hem den uptſtel. Hp antwooꝛde / ick en behoefde min mont niet open
te doen / hy hadde het aenghenomen / ende Groo was dooꝛ zijne beſtieringe
waft beſigh om zijne reeckeninge met een luwelier effen te maecken: dat hy gez
oꝛdineert hadde / datd ontfanghene penninghen onder Curwall van ous 1 70
en
Ooftindien aen den Grooten Mogol. 93
den beruſten; t Welck ich waerachtich bevonden hebbe: enden Cutwal Be?
loofde het binnen Drie daghen af te maecken / verſoeckende dat ick niet meer na
Aſaph Chan wilde ſenden.
Ick en kan niet na laten te verhaelen een veleynichept ofte gunſte / alſos
men t neemt. Ven Coningh als zijn gevangen hups vol is van gecondem⸗
neerde Perſoonen / foo Daer hy ſommigherechten / ſommighe fendt hy na zh:
ne Umtaes om tot een feechere pꝛus verloſt te woꝛden:dit houdt hy vooꝛ een bez
leefthept occaſie te verleenen tot oeffeninge van weldadichept / maer het gelt
firncht hy / en alſoo verkoopt hy de deught.
Omtrent een mage boor ons vertreck deed’ hy my de weet om Drie Abufly-
ners te Koopen( vooꝛ veertich Rupyas de man) dien fp alle vod: Cyriftenen hou⸗
den; ick antwooꝛde / ick en konde geen menſchen als ſlaeven koopen / gelhck
andere deeden / en alſoo wink met haer gelt deeden / maer ick wilde wel upt
lief de twintich Kupias contribueren vooꝛ pder Perſoon / om hacer leeven te he⸗
houden en haer vꝛphept te ſchencken. Myn Antwooꝛt behaegde den Coning
wel / ende belaſten datſe mp gheſonden ſauden worden. Sy waeren Het geſt
verwachtende / ende ick en was niet haeſtich. Daer niet meer van vernomen
hebbende / verhoopte ick dat het in 't vergetelboeck geraeckt was: maer zyne
Wooden zijn gheſchrevene decreten. Deeſe nacht / alſoo ich Hace de Weet
niet en deede hebben de Officieren de ghevanghenen overgheleevert in mijn
Procurators handen / ende nam zyn obligatie aen Laos ſeſtich Repias / t
sjen ick op min weederkomſte betaelde / ende alfoo de Slaeven Dꝛyghe⸗
tocht.
Op den thienden ghingh ick Alaph Chan beſoecken / alfea ick wan Su-
ratia advis ghekreghen hadde van een nieuwe Firman ofte placcaet na benee⸗
den gheſonden om alle Engelſe van lant te doen vertrecken / ende. om haere
vꝛphept wat in te binden: verooꝛſaeckt nyt een klachte den Prinfe opgedragen:
als dat wp Looe hadden een Port te ſtichten tat Swally, ende dat onſe Sche⸗
pen tot dien epnde met kalck en ſteen ghelaeden waeren: welek vermoeden
alleen ontſtaen is upt eenighe materiaelen die Wap aen lant brachten tot vaſt⸗
maeckinghe van des Scheeps ſchel: evenwelis den Allarm foo ſtrickt ten
Hove ghekomen / dat ich gheciteert Wiert dat te verantwearden: welch /
doen ick deede blicken hoe ongheryhmt den anghſt was / hoe diſreputatieus
boo? den Roninck / ende hoe onbequaeme placts boo2 ons ſulcks te attentce-
ren daer Wp geen Mater noch have en Hadden: even wel waren fp met defe
palouſie foc ſterck inghenomen / om dat ick boozdeefen een revicre bp Goya:
tot dien epnde gheepſcht hadde / dat den Prins ons naeulhcks van ſodaenigh
deſſepn vꝛp wilde kennen. Hier upt kunt ghy oordeelen! hoe lichteltich wp cen
ae ven vaoꝛ ons ſouden bekoomen / indien ghy daer toe gheſindt waerdt /
doch ick en achte de placts niet beguaam Voor B-lieden : noch wel te behau⸗
den vooꝛ ons; niet teeghenſtaende alle deeſe remonſtranten dit onnoſel
ghebouw van een voedt twee a Drie hoogh maft omverre / ende cen partie
Rupters quaemen af om ſulckx te fien. volbꝛenghen. Doch dit was t dat ons
volck meeſt in de krap ſtack / dat fp hacre maepenen in t tolhups moſten
laeten / en dat maer het ſcheeps volck Boe wel het geruſter voor ons was /
ten waere fp haer fatſoenlyck aenſtelden: (eevenwel foo ſepd' ich teegeng
Aſaph Chan dat wp deeſe fiavernp niet Es wilden gedoogen / noch ick lange
2 n
94 Journael door Thomas Roe, naer
in het fant bliven / dat den Prins op eenen dagh een Firman ſondt om wel beje⸗
gent te woꝛden ende pꝛivilegien te genieten / ende dat hp 't ſanderen daeghs
weederom omverre ſtiet; datter in ſulk doen geen trouw noch eere was / ende
dat ick mn reſidentie niet langer en konde verant wooden, Hp antwoorde)
ſavonts ſoude hy den Coninck ſulcx in pꝛeſentie van den Prins vooꝛdraegen /
ende mp beſcheyt laeten geworden,
Op den dertienden gingh ick weederom Afaph Chan beſoecken: hp vertelde
my wonderljcke dinghen van des Conincks affectie tot mijn Souverain, tot
mijne natien / ende tot my / en dat hy den Prins fin gunſte om onſentwille in
de waegſchael gehangen hadde / ende nu een volkornen belofte van een nieu⸗
we refoꝛmatie: doch om dat hy twijfelde aen den Prins fijn handel / ſo gaf hy
my deeſe verſeekeringe / dat hy Wilde neemende Prigany van Suratra, 't welck
de ring verlaeten moet / allos hy geworden is Gouverneur van Almadanas,
Chambaya, ende van dat Territorium: ende om mp te voldoen dat hy met mp
niet en hadde geveynſt / foo begeerde hy dat ick tavont ten hoove wilde ver⸗
fchönen / ende den Coninck mins Meeiters Bꝛief ende de ooverſett inge meede
brengen / Daer was nu ſchoone Kang om die dover te leeveren: dooz occaſie
Waer van (ſoo belaſte Hp my te volharden in myne klachten / ende mp te ge⸗
laten als of ick wilde vertreclien / dan ſoud' ick fien wat hy vooꝛ ons ſeggen
wilde / ende dan ſoud' ich nin epgen ſelven gelooven. Savont s gingh ick
nae den Coninck, het hof was met volck gepropt / ick toond' hem mijn brief
welche (den Coninck op der gerde ſittende) vaer hem geleyt wiert; ende hy
beſigh ſijnde / en floegh daer geen groote acht op. Aſaph Chan lupſter de fijn
Vaeder in het ooꝛ / verſoekende op hem dat hy den brief wilde leeſen / ende ons
vooꝛthelpen om dat hy ſulcks beeter mochte beginnen dan hy ſelve. Etimon
Dowler nam bende de bꝛieven op / gaf d' Engelſe Tophe acn den Coninck, ende
las de getranſlateerde; waer op doen den Cocinck met veele klachten geant⸗
woozt hadde op dat point van geruſtelhck te mogen negotieeren dooꝛ fn
n onder de Portugieſen, fos vꝛoeg hy of hy de paps ſoude maces
en. : 3
Ack antwooꝛde / fijn Majeſteyt was al cover langh bewuſt / dat ick my
van hem wilde laeten regeeren / dit ſyne wifhept toevertrauwde / ende na
fijn wel belief de hadde gewacht: hier op heeft hv geantwoost hy wilde acn-
neemen een abfolut accoozt tuſſchen ons te maecken / als meede Dathe pas
Dao, ſihne Reen 't welck hy in antwooꝛt op mijns Meſters Brieven ſoude te
Kennen geeven / ende Daer in hem in alle andere fijne vꝛiendelhene begeerten
contentement geeven. Dit niet teegenſtaende foo epſchte ick Verlof om bons.
upt te gaen om des Conincks geſchencken t'ontmoeten / ende mon gereette
maecken om te vertrecken. Hier op raeckte den Coninck ende Prias in queſtie /
de welche klaeghde dat hy geen pꝛofht by ons hadde / en dat hu van ons wel
wilde ontflaegen fijn. Afaph Cban nam ſyn beurte waer / ende ſepde ront unt
teegen den Coninck, dat wp beyde pꝛofgt ende geruſtheyt gen de haeven ende
het Coninckryck toebꝛachtenz dat wp ſeer onbeleefdelhek van den Prins fijn
dienaren waeren bejegent / ende Dattet ſonder verbeeteringe onmeaclijk wag
onſe reſidentie hier langer te handen; dieſweegen dat het veel honorabeler
Was ons verlof te geeven en te gedoogen / als ons ſo onfatſoenlin te ſmee⸗
ken / want daer fou 't op unt loope n. Den Prins antwoozde met groote ontſtel⸗
. 8 teniſſe
Ooftindien aen den Grooten Mogol. oF
sie dat hy ons nopt te koꝛt gedaen hadde / ende ons onlanghs ep 't ver⸗
ſoeck een Firman gegeven. Hy antmooꝛde t is waer / ghy hebt een Firman tot
fn contentement gegeeven / ende in tien daegen een ander geſonden het vori⸗
ge in effect contrarieerende / dat hy boꝛge Loor ons beyde ſtoͤnt / aengendomen
adde upt des Prins fiir mont onſe ſaecke te remedieeren / maer nu hadde hy
chande en oneer mee behaelt: dat noch ick hem / noch hy mp Jetſchuldigh
Was z hy ſpꝛack upt geen andere in ſichten / als om des Cor incks eere en recht /
daer in dat hy fepde dat hy ong niet te kept en deedt / moet hy tot mu appel⸗
leeren / die daer klaeghde dat onfe goederen met gewelt ontnoomen waelen /
dat twee Jaeren hex warts Rulph het aengevangen hadde / ons nopt wilde
hetaelen ende ſijne officierencontinueerden altizt in goederen te ſchepen / dat
by aldien de Prins ons moede was hy ons de ſack mochte geeven / doch
dan moſt hy ver wachten ons eygen recht te ſoecken op de Teen. By weven
dan of den Coninck, dan of den Prins my geneerden / ofte wie het deedet ick
ant woozde dat ick een Ambaſſadeur ende een vꝛemdelingh was / die daer leef⸗
de / ende den Coninck tot groote oncoſten naevalghde; dat dy aldien onſe
goederen ons afgedwongen waeren / ende naederhant noch geet noch gelt
ee kryghen / hoe ſoud ick konnen leeven ende mijn ſelven onderhou⸗
en?
Dit met eenige verhittinge vooꝛgedraegen ſijnde / Latte den Coninck op
het moot / Gewelt, het ſelvige repeteerende aen ſijn Loon, ende beſtrafte
hem daer Dapger cover: den Prins beloofde dat hy mp in alles / ſoude voldaen
ſien; dat hy niet met al genoomen hadde, maer alleen de geſchencken hadde
doen ſegelen / om dat ſyn officieren geen tol en hadden / ende begeerende datſe
vaoꝛ hem mochten geopent woꝛden / heb ick het abſolutelhck afgeflaegen: .
ick fepd’ oock teegens den Coninck, dat ick mijn plicht alleen aen mijn Mee⸗
ſter wilde be wijfen in ſyne geſchencken vꝛp oo ver te leeveren / Daer nae ſoud
ick den Prins in alles contenteeren. |
Ethimon Dowletr die fich altoag neutrael hielt / ende nu dooꝛ (gu foon onfe
vzient gewoꝛden is / lupſterde den Coninck wat in het oop / ende fag een regel
of twee in mijns Meefter sbꝛief ; waer op den Conincł ſin Soon deede op ſtaen
ende aen kant gaen. Aſaph Chan boegde ſich onder deſe Hepmelijke difcours (t
“Welck nae haer ſeggen tot mijn voozdeel ſtreckte (en epnd igck wierdt den
Prins geroepen / belaſte alle de goederen ongemoleſteert mp te laeten toecomen
mp foodaenige pꝛivilegien te geeven als 't behooꝛlijſck was / die Afaph Coan -
ſoude vooꝛſtellen. Den Pins en wildede gheſchencken niet doverleeveren
ten ſy dat Aſaph Chan hoꝛge wilde zijn dat hy daer een gedeelte af hebben ſou⸗
de / t welck hy oock deede; en hierop wierden np in dit paint eens; den Los
ningh mp veele beleefde wooꝛden ghevende / ende twee bꝛocken van zun ep⸗
ghen gherechte upt zijn ſchootel / om te eeten daer hy van at. Deen nam ick
mn afſcheydt om te ghaen nae Amadavas/ om de gheſchencken in t ghe⸗
moedt te ghaen / ende (oo ſchepden Wv. Savants begaven wp ons {ao op
de repſe / verlaetende mine tenten / mepnende 's daeghs daer aen de Stadt te
gerepckenz maer ick reedt twee nachten en anderhalf dach / ende op den 15.
ſmiddaghs quam ick tot Amadauas. raat
Op den achten Januarp vielder eenigh difpurt go ver de geſchencken den
Dying daer nae vzaeghende; ick antwoozde fp waeren gherect / indien Bi
de
96 Journael door ThomasRoe, naer
de zijne gheliefde t' ontfanghen. Coen vꝛoegh hy / waerom ick zijne ſeegelen
opbꝛack : ick fende tot hem / ten was niet honoꝛabel vooꝛ my des Conincks
gheſchencken opghebanden te bꝛenghen / ende groote onbeleefthept daer ſee⸗
ghelen op te ſetten. Ick wachte nae zjn verlof twintich daegen / maer ſien⸗
de gheen kans, wierd ick ghengotſaeckt om het te Doen. Wet bloet begoſt
eenighſins te verhitten; waerop cen Eedelman des Roninghs verſcheen die
gheſonden Wiert om te letten op het diſcours / ende fepde teghen ons beyde /
dat den Coningh belaſte dat wp by hem ſouden koomen in een Pof / Daer hy
ſat / een Nhl bupten de Stadt op de riviere.
Den Pꝛins trat in zijn Palascke, ende ick in een Koers, op ons paſten de
knechten bepde van Bader en Soon. Boen ick aen de Stads Pooꝛten quam
traden zijne concubinen binnen de Stadt / ende dan mach niemandt binnen
als den Pring / die van Binnen! ſeer dapper tegens mp klaegde / dat ick zijne
Segelen doꝛſte opbꝛeken / en uptnemen dat mp luſte. aſaph Chan die mijn boꝛgh
was / wiert ontbooden / en de Prins leyde de fchult op hem: Op als de maniere
is ontkende het / verſcheonde fich ſelven / eevenwel en had’ ic hem niet beſchul⸗
bight / maer nam het op mp / als wetende dat ick het beeter honde verdꝛae⸗
ghen / en dat hy het ſoude ontkennen. Doen wierd’ ick aen den waeterkant
ontbooden / daer den Coninck hepmelhck fat / al waer ick met de gheſehenc⸗
ken binnen quam; maer den Coninck was binnen onder zijne Concubynen,
Aſaph Chan barſte teeghens my ust om dat ick hem loogenachtich gemaeckt
hadde: ſegghende: dat hy veorden Pꝛins om mynent wille beſchaemde
Raecken ghehaelt hadde: ick Antwooꝛde dooꝛ laddow, gp hebt my daer toe
nerlof ghegheeven dat is u wel bekent / ende deeſe Man iſſer ghetuyghe van;
hy heeft het voor ons bepde ontkent: ick Antwooꝛde / hoewel ick het hem
niet en wilde te laſte legghen / foo waft eevenwel waer / want ick kant bez
tupghen; laddow en wilde hem dit Antwooꝛdt niet faeten toecomen / maer
ſeyde teeghens mp dat hy niet en vermochte hem van looghens in zyn aenge⸗
ficht te beſtraffen: ende dit is ghewoonlyck / in dien eenigh ghebodt van
den Caningh kome dat hem unt fijn fin gaer / hy die de boot(chap bꝛochte fal
ſulcks difavoperen. Ick Giel mijn ſaecke ſtif vaſt; foo dat de groote fepden
't was een groot affront / niemandt doꝛſte ſulcx doen; andere glimlachten:
ick antwooꝛde / niet foo groten affront als den Prins mw wel diekmaels aen
ghedaen hadde. Aldus hebben wp den dagh beſteet / ende den Coninck en
compareerde niet / maer vertrock heymelhck / ons allen in deeſe twyffelach⸗
tichept lactende. ;
g Avonts quam de tydinge dat den Coninck vertrorken was / en ick wilde
naer huys / maer men heeft foo naeuw op mp gepaſt / dat ick niet en konde dan
met gewelt: onderweegen quamen nieuwe booden nae mp ſoecken / ende ick
ainck te rugge nae des Conincks hof / niet gegeeten noch gedroneken hebben⸗
de zmaer den Coninck en was noch niet binnen gecoomen / noch ick en konde
van mijn Guarde niet antflaegen woꝛden / dach ip hebben mi belerfdelhek
onthaelt / wp ſaeten cen uer langh bp malkanderen. Schielhek guammer
ecn tydinge dat men de kaerſen ſoude upt daen / mant den Coninck was gez
komen / die op een oopen waegen binnen quam / met fijn No mahall, poopt-
getrocken van Jonge oſſen / hy felf Boerman (inde / ende niemant ontrent.
Doen Hp en fijne Concubynen in hups waeren / foo quam den Prins te paerde
acnrhden /
lpck / der Prins ſtelde (ich daertuſſchen / Boodt (yne' vꝛientſchap gen / ende
wp waeren alle ten vollen We ende de beloften 1 ty Moen he
i
1 net ne de Ick vertelde hem van ee
hy hem hondert guldeng ende beldofde de andere te tracteeren.
Op den dertienden quamen de Wollanderg te hove met een graot geſch eck
fea wierd’ ick gengotſaerkt haer t ontbieden ant h | gef
i 11 15 ein ppeſentie van alle de Eugelſche / dat ſoo be mp vf
ſoude
ee Be apprehenſte waeren ghenoemen) haer hups en goederen gez
Arxiſte
onrechtveerdigh volck is onverdꝛaeghlhck: de eit a Ef ohieh stad ;
e helft van de Conditien upt⸗
De
„p den eenentwinkichſten quam der een Commiſſie om de Engelſe en haere
goederen Dep te laeten / ende Dat / ingheval den Moor in haer Buys quam te
‘Dynchent/ ende fp hem met een rapier dooꝛſtaecken / dat Hp zjn rechte loon
Badde, De tweede Commiſſie was aen Raya Partapfhaw, um alle afghevoz⸗
Derde ſchattinghen aen ons wederem te betaelen / ende hier nae geen tal meer
onderweghen nae In haeven ons af te neemert/ ende im cas van manque-
ment / dat hy zun Soon in myne handen fonde doverleeveren: voꝛder heeft
a p.gheogdineert den Firman nae Suratta oober te leeveren / wite d articulen
Boe, mp afghevozdert / alle onſe ſchulden van Surarta te betaelen“ ende die
acu zine Mancipdaries af te Kopten / die' t ghenoomen gadden / dat fonder
vertreckk / zn oude Collecteurs heeft hy rekeninghe afghevoꝛdert / de nieuwe
helaſt ons te tracteren als zijne vꝛienden / toond ons foo veel oopenbaere gun⸗
ſte en vꝛientſchap / als ick epſchen kande. Ick begeerde datmen met de ſaec⸗
ke vooꝛztvaeren ſoude; hy antwooꝛde / dat moꝛgen te 9. veren alles in mijne
handen ſoude geleevert order
Op den tweentwintichſten gingh ick ſelfs om die t'ontfanghenz ende nam
de Rooplupden mede / met een ſeeckere paerl / die den Pꝛins Loos deeſen
graegh hadde willen ſien / voozwendende dat het Capiteyn Towerfons
was: maer hy hadde ſeeckere onghewiſſe bericht ontfanghen van peerlen /
pedraeghende de maerdpe van twintich of dꝛiehondert ponden ſteerlinghe
t welch hy hoopte upt ons te Putten. Baert zun Secretaris die A ſooꝛ⸗
ten ſagh / (oa ſepde hy de Prins heeft vier manden vol van: indien wp geen
beeter Toopmanſchap bꝛachten / tao mochten wp wel vertrecken / hy en
Vyoech nae onſe Calendpſchap niet: hoe bedꝛieghlihen en begherigh sine Yue ©
weelen ſijn kunt ghy hier upt oordeelen, Ick allegheerde / ick hadſe van een
AJuffrouw beboomen om Baer te contenteeren / indienfe haer niet aen en ip
en /
| Lindi den 3 1. 5
Ooftindienaep den en 1
den / hy en kond' het niet beeteren⸗ t Was een ſtuck va ‘onbeleefthept dat
men vergramt ſoude ſyn op Coaplupden om haere goede genegenthept / maer
ick ſepde hem dat ick gua mom mijne Firmans ende die nu was verwachten⸗
de: mp wiert daerop gheantwoozt / wp hadden baer in haere meyninghebe⸗
dꝛaoghen / ende ſonden ons in d onſe bedzieghen; ick , Firman
hebben / ick hadde Verlof ghevꝛaeght om te vertrecken / ick mochte Komen
en verlof neemen als ick wildes ick antwooꝛde / dat mp niet beeters en be⸗
haeghde / maer ick ſoude haer ongherechtichept op een neutrale plaets wel
beloonen, dat ic met den Coningh Wilde ſpꝛeerkien / ende haer niet meer nacloo-
pen / want ich (agg dat het al op geltſucht en bedzoch upt liep: hier op ſtond
ick ap / ende ben wech ghegaen; maer hr rien mp mederom Dat ick bp den
Coning en den Prinfe geſaementlack s anderendaeghs ſoude koomen/ ende
meiden n en Deen pe an an
Ende nu Hefer / ſullen wp waor ditmael onſe Zeplen in haelen; doch ſom⸗
migheſouden wel wenfchen dat zn het gantſche Aournael hadden ende niet
de extracten van de dinghen die mp jupſt raetſaem dachten vooz't ghemeene
beſte. Wat my belanght / dat had ick oock wel ghewenſcht / doch hebbe
ſulcx noch van de E. Compangie noch elders konnen bekomen: alſoo de E.
Heer en Binder Thomas koe in dar an n Ar ee ne na den
graoten Turck gheimploicert most van ahn MPaje(tept; evenwel am het de>
fecbdes Journaals op te vullen / foo geen’ ick u Liede hier een beſchꝛhvinghe
des Landts. Mitſgaders oock eenige Bzie ven die over ende weder gheſchre⸗
ven zyn / waer in ghy veſpeuren hunt allen haer ommegangh en ſubtplheden
Die zy ghebꝛupcken. N |
14440 14 5 SUE J ti 1
: Pere, Gee ae. tael ¢ SL wed = 2 mas R STe re \
Mf a
VRK .. urnael doot Thomas Roe, naet
reer b TAG dee e + :
q 8 8 12 1 * n +6 ten 2 8 141 < 5 9 4 | a ed |
7 FF re naderen 1e j
oes
es
+ <4
11897241 ad fits Priem 7
in un 73 t HEN Ek
aten mider sint. ol ;
rs RITS: #13 i SII Wi
1 iy at eo
Hy:
4 161 .
Befchrijvinghe- van de beſondere
Coniuckrijcken en Provincien die den grooten Mogol
|e Shafelim: Cahangier onderworpen ſijn, mitſgaders de prin-
Cipale ſteden eude Revieren, de gelegeuheyt ende gren-
ſen, diſtantie in lenghte ende breedte. Soo naals ick die
uyt de befchrijvinge by een hebbe konnen vergaderen;
ick beginne aen 't Noordt-weften. … °
rtf 2 7 11
N
f N
F
giſſe Agra weft / wat nat Zupden. ö
ee weſten grenſtſe op de Boloaches, cen-foote van Moeſt Jizüghbaar
olch.
4. Mulean,. de vooꝛnaemſte Stadt fos ghenoemt / ligghende oock op de
Neviere lodus / ten @aften van Candahor, ten Nooꝛden Ban Buckar.
J. Haagickan het Coninghrijcl van de Boloach:s, ten Meſten van Tata
en Bachar „ ende grenſt ten weſten aen het Coninghrück van Lar, onderſub⸗
die namen heb ick genomen uyt des Coninghs Regifter:.
see) Andahar, de vooꝛnaamſte Stad fa genoemt/ ligt van hetherte
van al zyne Territozien int PNooꝛdt-weſten / grenſt aen de
3 Suckar de principale Stadt (ow ghenoemt / Bucket · Suycker, light op ;
de Reviere Siadu-oft’ Indus ten Mooꝛden / eenighſins ten Goſten van Tata,
jectie van den Shabas. Indus vlaept in d' Goſt 5de van dien /t en heeft geen
vermaerde Stadt 2
6. Cabull, de Stadt ſoo n een groot Coninghryck / het Moose
derlickſte Quartier van deſes
yen. b
7. Kifhmier/ de vooznaemſte Stadt wordt ghenaemt Sirivakar de Nievier
Bhar paſſeert Daer Dao, / ende ontmoet de Tee bp Hanges, ofte / ſommighe
ſegghen van ſelfs in t Booꝛder ghedeelt van de Wacp van Bengala, On |
ECjE
epfers Mominien / ende grenſt aen Tarta-
Ooftindien aen den Grooten Mogol. 50%,
grenſt ten ooſten van dien wat supdlijch/ 't is gheheel herghachtich.
8. Bankiſh, de principale Stadt wordt genoemt Beifhar,
ge Atack, de voonaamſte Stadt foo ghenoemdt / aend' eene kandt van
dien light de Kevire Nilab, welcke ten Poozdt-weſten in de Neviere Indus
pt.
lasen Het Cöninghrück van de Katarus, lightaen de voet der Berghen:
een mer Steden fijn Bankely ende Pubola, ten PNoozden van haer
renſt Kiſmmmer.
1 11. Pebbab, t welch beteeckent vpf wateren / om dattet gheleghen is
binnen vijf Nevieren. De vooꝛname Stadt wordt ghenoemt Lahor, t is een
groote en zeer vꝛuchtbare Coninghrijch / de Stadt is de Merckt van Indien
ten aenſten van negotien / het grenſt ten Pooꝛd-Ooſten aen Muiran,
12. Janba, de vooꝛnaemſte tart foo ghenoemt: het light ten Ooſten van
Pén-lab , tt is zeer berghachtigh:
13. Peitan de vooꝛnaemſte Stadt foo genoemt / het light ten Gefen van
Genba / ende ten Noozd- weſten van Bengala, t is vol bergen.
4. Nakarkut, de pꝛincipaalſte Stadt ſoo genoemt / grenſende ten Mooz⸗
den van Mogor, het light ten Nooꝛd - Goſten van het Hooft van de Baep van
Bengale, t is zeer derghathtich. 7
15. Siba, de vooꝛnaemſte Stadt fos genoemt / fp grenſt ten Zupden van
Nakerkut, t igal berghachtich⸗ d
16. Jeſuall, de vooꝛnaeniſte ſtadt van dien Ragepar, het grenfimet Benga-
la Zupd- Goſt ten Nooꝛden / ende met Siba en Nakerkut ; t is vol berghen.
17. Delly, de vooꝛnaemſte Stad foo genoemt / 't light aen de Hooꝛd⸗Meſt
kandt van de Reviere lemui; welcke ſich in de Keviere Ganges ontlaſtet /
ende Doo? Agra loopt: t is een oude Stadt / ende de ſtoel van des Mogols
vooꝛſaeten / t is vervallen: ſommighe ſegghen / dattet gheweeſt is de ſtoel
van Potus; geconqueſteert ofte gewonnen daag Alexander, ende Batter een Pi⸗
laar met een griexſe op-ſchrift ſtaet.
’ a 1 Meuar᷑ de vuoznaemſte Stadt / ghenoemt Narnoll, gelegen ten Ooſten
An Ganges, el J
19. Sanball, de vooznaemſte Stadt foogenoemts gelegen tuſſchen Ganges
en jemui ten Nooꝛd- weſten van haere bpeenkomſte. G eid
20. Baker, de vaozuaamſte Stadt is Bikanëer, grenſt aen het Nooꝛd- weſ⸗
ten van Ganges .
21. Agra cen voozname en groate Coninghrten / de ſtadt foo ghenoemt /
t hertje van des Mogols Territorium /in Mooꝛder breedte omtrent achtentwin⸗
tich en half graden: gheleghen meeſt zen de ZupDameft-hant van ſemui; de
Stadt op de Reviere / alwaer een van des liep ue Schathamer is: van
Agra tot Lakor en zyn niet min als feventich Milen / it is ail vlack Landt / en
de hooghe wegh is act bepde kanten mer boomen beplant: t ig een van de
groote wercken en wonderen des werelts.
22. Jemupar, de Stadt foo ghenoemt / gheleghen op de Reviere Kaul, t
Welck ick ver moede te zijn een van de vyf Kevieren die Lahor omringen ende
t andt light tuffchen dit en ag ra, ten Moozd-weſten van d eerie / ten Zupd⸗
Ooſten van d' andere. ö
23. Banda; de boornaemſte Stadt feo genoemt / het grenſt ten Weſten
Ban Agra. Es. 24, Patnz,
> = „
ós Journael door Thomas Roe „naer
24. Patna, de principale Stadt foo ghenoemt / beſlooten van vier grag-
te Revieren / Ganghes, Gemna, Serfeli, ende Kanda, {oo datſe in t Zupd⸗
bts oh Agra gyeleghenia dat de Bacy van Bengala / Daer alle deſe Coll
betalen. a a N
25. Hor de vooznaemſte Stadt / hellende nat hooft van Hanges.
26. Bengala een machtich Toninghryck / de Weſt-ſyde van de pa a
Mooꝛden beſluptende / ende draeyt na t Zupd-meften/ het qrenft aen Cor-
mandel; de vooꝛnaamſte Steden zijn Ragmekhel ende Dekaka; daer zyn veele
havens / als Port-Grand , Port Perquina, Daer de Portugaloyſen op hande⸗
len / Philipatan, Satigam, het begrppt Beele Pꝛovincien / als dat van Purp
en Patan. ; mee
27. Rochen heeft geen aenſienlycke Stadt / ende grenſt ten Zupd-weften/
Ooſt van Bengala en de Baey. Bet tes GAU SÖ ze ae
28. Udera, ſtaet verſt na t doſten van Mogols Territorium ofte Auriſdictie
002 by de Baey, ende grenſt aen het Coningryck van Maug, een woeſt volck
reſiderende tuſſchen Udera ende Pegu. 8 85
29. Canduana, de vooznaamſte ſtadt vooꝛt genoemt Kerhakatenkah, gez
legen van het zuyden van Bengala zuyd- weſt. a oe reg 880
BES Kualiar ig gelegen ten zuijd-ooften daan. Kanduana, ende grenſt aen
Bur hampur. R hit Henne st bi Ki.
31. Chandes, de vooꝛnaamſte ſtadt genoemt Burhampur, een groot Co⸗
ninghrick / een van de oudſte woon-fteden van Decan, ende van haer gez
monnen / gelegen ten Poften van Guzarat, ten Zupden van Achitot, ten Meſten
van Decan, ende wort bevochtight van de Reviere Taletey, welche ſich ten
Weſten in de Baey van Cambaya uptſtoꝛt / t is nu de ſtoel van den Deca.
32. Malua, de vooznaamſte ſteden genoemt Ugen, Narr, ende Sering,
gelegen ten Weften- van Chandes, tuſſchen dat en het landt van Banna ten
Ooſten van de Reviere Sapra, Welche loopt in de Baep van Cambaya, niet
verre van Surarra, | Eh
33. Berar, de vooꝛnaamſte ſtadt wast-genoemt Shabpur, grenfende op
Guzarat en de geberghte van Ranna. a f Aan
34. Guzerat, een deftigh Coninghröck / omcingelt van de Baey van Cam-
baya, de vooꝛnaamſte ſtadt is Amauar, het behelſt de ſtadt en het gebiet va
“Camraya, het cieract van Indien, de ju isdictie en de ſtadt van Suratia ende
Caroach: t woꝛt bevochtight van veeie fracpe Revieren als die van Cam-
baya t en onrechten waor Indus geacht de Reviere van Narbadah, ſich ont⸗
laſtende in de Zee tot Carroach, die van Suraita en verſcheyden andere / Ganz
delt op de roode See / op Achim ende veele plaetſen. nti |
35. Soretta, de vooznaemſte Stadt genoemt Ganager, gelegen ten Poo2d-
weſten van Guferatra, 170 75 iin HH Ha dogs Paasen nn
cae Naruar de vooꝛnaemſte Stadt genaemt Gahud, light ten Zupden ban
MOL, 5
37. Chitor, een oude groote Coninghrijch/de Stadt foo genaemt / is gez
leghen op een gheweldige Bergh / rondt ombemuert tien Enghelſe Mylen.
Daer ſtaen noch boven de hondert Hercken / het Paleps van een Coningh /
veel treffelhcke Pplaren van uptghehouwen ſteen. Daer is maer eenen op⸗
gangh gepouwen upt de ſteenrotze / ſlechs vier heerlijche Pooꝛten / daer a
noc
Ooſtindien aen den Grooten Mogol. 103
noch overigh de ruinen van hondert ſteene hupſen / 't is onbewoont / t was
Bupten twyfel een van de ſtoelen van Porus / ende inghenomen van Ranna
zijn af komſte by Ecbarfhaw den laetſten Mogol, Ranra V uchtende in de ſterck⸗
te zins Coninghrijchs onder de Berghen / heeft ſich nedergheſlagen tot Ode-
poore / dewelcke ghedwongen wiert den Mogoll te erkennen vooꝛ zin opper-
Heer; van Sultan Ca roone / Herde Soon van de teghenwooꝛdighe keyſer /
1 1624, dit Coninghryck light ten Nooꝛd- weſten nan Chandes, eude
nt
in t oord. Goſten van doꝛd- weſten van Guzeratta, op de wegh tu⸗
gehen ages en Sera de nee dab rrde Series ten Weſten / bite
Amadauar: Me lenghte is van't Mooꝛd weſten tor het zupd-Ooſten.
Dan Candakor , tot Lakor, „omtrent achthondert mplen.
Van Lahor tot Agra omtrent 752, Mplen.
an Agra tot Hhagipurpawa; omtrent 680 Mplen.
Van Hhagipurpatar tot Kirafunder omtrent 670 plen.
In alles omtrent 2872. Mylen.
De breedte in't gheheel / is van 't Nooꝛd-Goſten tot het Zupd-weſten
dan Hardaar tot Duarſa omtrent de 1500. Jen.
104 Journael door Thomas Roe; naer : 3 be
Des Coninghs Brieven.
-Ghefonden aen :
Selim Shagh den Grooten Mogol ;
sint Iaer ix 6 2 4. ‘Door |
Sr. TH © M AS N O F.
Jacobus by der gratie Godts, den Schepper van hemel en aer-
de, Coningh vau Groot Britannien, Vranckrijch en Ner-
lande, befchermer van het Chriftelijcke geloof, &c.
Aen den Hoogh-Moogenden Monarch den Grooten Mogol,
Coningh vand’ Orientaalſe Indien, van Chandahar, van Chi{-
mer ende Corazon, &c.
Groeteniſſe ſyu,
ROS w' groote gunſte en affectie t' ons waerts ende tot onſe Onderſa⸗
ren / vernomen hebbende doo uwe groate Fu man aen alle uwe Cas
% pitepnen der Kevieren / ende Collecteurs uwer inkomſten / om onz
Aln beg fe lieve Enderdanen de Engelſe Matte met allerlep reſpect te beje⸗
genen / foo Wanneer fp ſullen komen te landen ach eenige Havens
binnen uwe Dominien / ende dat fp vꝛpe handel en commercie moghen heb⸗
ben ſonder eenigh Hinder ofte moleſtatie / etc. Als blyckt vpt de Articulen
beſloten tuſſchen Suc Suff Governeur der Gureratten in umer name / ende onſe
. onderdaan Capitepn Thomas Bett: foo heeft het ons goet ghedacht tot
u te ſenden onſen Ambaſſadeur / die noch volkomentlycker ende int bꝛeede
handelen en tracteren magh van fadanige zaken die billick zijn te conſideren /
nopende die vꝛiendlicke en goede tozreſpondentie / welke foo onlanghs tuſ⸗
(chen ons haeren aenvangh ghenomen heeft ende die bupten twyfel tot nut
van beyde Patien fal ghedpen. Ten welcken aenfien/en tat bevorderinge van
ſulcke loffelhlle commercie / wy verkoꝛen hebben Sir Tomas Roe Ridder, een van
de vooznaemſte Edellupden onſes Woffs/ aen wien wy (onder onſe groote
Segel van Engeland)commiſſie gegeven hebben mits directien en inſtructien
om voꝛder te handelen van ſoodanighe ſaken / die Baer moghen ſtrecken tot
nut en pꝛoffijt van onfer bepde Onderdaenen / weſhalden wp u bidden / dat⸗
tet u E. gelieve hem te favoziſeeren en te crediteren int ghene hp fal vooꝛſtel⸗
len en pꝛopaneeren tot des ſelfs bevoꝛzderinge en beveſtiginge. Ende tot com
fir⸗
Ooftindien aen den Grooten Mogol. 10
firmatie bax onſe goede inclinaticen affectie t° uwaerts foo bidder Wp u ge:
Kieft in dancke aen te nemen het geſchenck / t Welch onfen vooznoemden Amz
baffadeur D. E. overleveren fal; en hiermede bevelen wp V. E. in de genadi⸗
ge beſcherminge van de almachtige Godt.
Copye van den
GROOTEN MOGOL
4
Sijn Brief aen den CON IN G H. 1
En een Coningh wettelijch upt zine voozſaten geſpꝛoten / opghe⸗
queeckt in Militariſche affapren / ende bekleet met cere en gerechtig⸗
ö K ſtantvaſtigh in de Religie / dien grooten Pꝛopheet Chriſtus geleert
heeft / Coniogb lacobus, Wiens liefde fulcken indzuck in mijne ges
dachten heeft ghebaert / als datſe nopt vergheten fal wozden / maer zijn als
Peerlhcke reuck van Ambergrys / ofte als een plapſante Hoff van Welriec⸗
nende bloernen / Wiens (choonhept en reuck ghedurigh tocneemt / weeſt oock
alfea verſeeckert dat mijn liefde met de uwe groepen en toe nemen ſa.
_ Bw’ Brief dien uwe lief de mp toe gheſonden heeft ten opſichte van uwe
Coopluyden heb’ ick ontfanghen / waer in ick bernoeghtben weghen uw te-
dere liefdet mpwaerts / en verſoecke dattet u I. niet ghelieve qualpck te
nemen / dat ick u E. niet eerder gheſchreven hebbe: want deſe mine teghen⸗
woonzdige brief fend’ ick u L. tot vernieuwinge onſer liefde / ende gebe u IL.
Dogz deſe te kennen / dat ick tot dien eynde mijne Firmans uptgefonden hebbe in
alle mne Landen / dat / bp aldien eenighe Enghelſe enen de Coop⸗
luyden in LAGE NA c enen te landen / mpi Bolck haet
gedogen ſal ende haer toelaeten te doen ſonder eenighe moleſtie t gheene hae⸗
‘ren Coophandel betreft / haer hulpe biedende en aſſiſterende in alte voozval⸗
lende injurien / ende toeſien dat haer t minſte affront niet en geſchiede / ende
dock dat 3p alfoo vꝛp en vꝛper zijn als mn epghen Dolch. Ende ghelyck ick
nn en boo? defen verſchepden Schenckagien uwer lief de van u ghenoten Gebo
be: foo Begeer ick dat gp my uwe liefde erinnert dooꝛ mp toe te fendert eenige
raritepten upt um Kant / tot een teecken van vziendtfchap tuſſchen ons: walt
ſulx onder de Pꝛinſen alhier een gewoonte is. ran ben Meet ce
Wat uwe Cooplunden belanght / ick hebbe dooz al mijn Landt expreſſe
oꝛdere ghegheven dat zy haer laeten verkopen / kopen / vervoeren en wegh⸗
dꝛagen na haet welgevallen / ſonder eenig hinder of t beletſel van eenig Per⸗
goon hoedanigh hy dock fp / alle ſodanighe goederen en Coopmanſchappen /
ofte andere dingen / als fp ſullen BESEF AA nde laet Nee
hept / een Commandeur weerdigh alle Commande, krachtich n
106 Journael door Thomas Roe naer
B. E. fas volkomentſiß voldoen in de gewenſchte vꝛede en liefde / als of mijn
eygen Soon debode waere geweeſt om dien te beveſtighen. Ende ingeval pes
mandt in min landt adt niet vꝛeeſende / nach haeren Coningh gehooꝛſa⸗
mende / oft eenigh ander atheiſt trachten ſoude of t° een inſtrument ſyn om
deſe Dnie van vꝛiendtſchap te bꝛeecken; foo ſoud' ick mine Soon Saltan Ca-
ronne ſenden / een ervaren krughsman / om hem aen een kant te helpen /
92 dat geen hinder⸗pael belette, de continuatie en genwas onfer ghenegent⸗
. 3 ee 5
—
efen brief n Heer / ſleehs om beloftes wille / t welch een cerlijcke ſchuldt
| is / fend’ ick B. E. alhier een Journael tot min arrivement te
onder de behoefde Baer over wel een Apologie te ſchryven / alſo daer niet N
od de niet; maer ick Wil liever ſteunen op uw Edel gemoet / alg u met excuſen te
andere fin bemoenen / en alſoo nederdalen tot een algemehner beſchzyvinge van de
gefehzeden ſtandt en Cuſtupme des landts a A
abe Sp en hebben geen beſchreven Wet des Coninghs 104 en pert de
moest heerſchapphe / ende {ne Gouverneurs. der Pꝛovincien daag die fel e Au⸗
De Groote rondts om hein en moꝛden niet edel gebozen / maer als gunſt⸗ge⸗
noten verhooght: aen wien hy (fao’t waerachtigh is) wonderlicke mid,
Soon e tg : alfoa daſende tor twintich Paerden; niet dat eenige
van deſe verplicht fim eenighe altoos t onderhouden: of te lichten; maer
Aae doen: ſommige op eenen tpt gevende hondert duiſent ponden aen
uwelen. 13 per , nee oo hi Krait as Mi 23
Bop heeft 1 beminde hupſvꝛouw onder vier / die hem geheel regent RE ote
ngy
J
Ooftindienaen den Grooten Mogol, 19%
fingh onlanghs een geſchenck van den Coningh van Biſampoor / om bede
te bekomen (wiens Am baſſadeur fijn Hooft dꝛiemael tegen de aarde fiet / van
ſenſendertich Gliphanten / de ketenen en alle de behangſelen van de twee Wa
ren van fijn geflagen gout / Wegende vierhondert ganden / twee van ſilver /
van de ſelfde fatſoen; de andere van koper; vijftig Paerden ide a e
tien Teckes van Kupias in Juweelen / groote peerlen / ende Kubpnen.
Peder Leckes is hondert duifent Rupiag /peder Nupias dertich ſtupvers / (a
dat tien Leckes een milioen Rupias op maecken. *
Apne Juriſdictie is veel grooter dan des Perſiaans / ende by na foo groot)
indien niet al fo groot als des Turks ; fine middelen van gelt te krpgen dooꝛ
inkomſte / gewoonte ban geſchenken / ende het erven van alle mans goederen /
gaen bepde te boven. Syn landt licht ten weſten ban, Sindus ende ſtrekt ſich
foo tot Candahar / ende tot de Berghen van Tauris in t Pooꝛden; ten oo⸗
ſten fos verre als de upterfte geweſten van Bengala / en de grenſen van Gan-
ges: ende ten Zupden tot Decan / t is ten minſten tweedupſent ſes Milen
int’ aetna / maer heeft van binnen veel tlepne Coningen / die Czibu-
tariſſen ſyn. ö
De wettelpcke Cerfgenamen van Porus / die door Alxander overwon⸗
nen wiert / genoemt Ranna/ is onlanghs vermeeſtert meer door accaort als
door gewelt: den Coningh Beel eer hem daer toe omgekocht hebbende / alg
ver wonnen / ende hier dooꝛ en heeft hy geenſins ſyne inkomſten vermeerdert /
maer hem een groote penſiden gegeven. Ack heb’ fn landt gekruyſt tuſſchen
deſe ſtadt Afmere en Brambore. Cetor is eertijt de vaoꝛnaamſte ſtadt gemeeſt /
ſtaende vaſt op een Bergh! foe ſteyl als een ſteenklip / ongeveer vyftien Mp⸗
len in de rondte / dat geheel bemuert is: de ſtadt van binnen maer met enen
sugangh / ende vif monderlijcke Poꝛtalen in den opgangh alles vervallen
en van niemant bewoont; doch ſtaen noch hondert Kerken / veele lanteer⸗
nen / ende ſuleke frape Reliquien van upt gehouwen Beelde-werck / daer nau⸗
ihr ergens ofte nerghens diergelijr te Binden is. In ſomma / al de oude
Steden fijn nedergevelt / upt welcke Palitie en verſtae ick niet: maer den
Coningh ſoeckt den ondergangh van alles / dat (Hue onderſaten niet begon⸗
nen hebben / fo dat het gantſche landt niet een Hups en heeft Die voo2 een boer
paſt / dan in ſoodanighe Steeden die hy gunſte toedꝛaeght.
Suratta is ‘beft van allen geſticht: ende van oudts plachten fp in deſe ges
weſten geweldighe wercken te maecken / welcke dagelpr vervallen.
Nu ſtaet my van het Hof te ſpꝛeecken / ende mijn epgen tractement. Den
Coningh heeft noopt eenig Ambaſſadeur met foo groote eerbiedichept bes
jegent: ſonder eenigh diſput my 1 mine epgen gewoonte; nut
niet af vozderende / tghene hy den Perhaan Wei af vozdert. Hp heete mp
wellekom / eer ick ſpꝛack; ende fende dat den Coningh en hu Broeders wae⸗
ren / met veel andere beleefde waarden. Verſtaen hebbende dat ick ſieck was /
pꝛeſenteerde hy mp Voctozen. De geſcheneken nam hy in danck agen / ende
Was fag verſott op de koets / dat ha dace ſnachts in ging ſitten in ſyn Hof /
ende liet hem van twee a drie van mijne Diengers voazthaten. 72 70
Ny is ſeer lieftallig / ende van een minnelijck weſen / niet trats. Driemael
des daeghs vertoondt hy ſich op drie plaetſen: eens om zyne Olpphanten en
Weeften te fien vechten / omtrent 2 : daer na / van vier tot vpf a ſes
N 2 uren
108 Journael door Thomas Roe, naer
uren om Peder een die hem beſoeckt te wooꝛde te ſtaen: des nachts van tes
hen uren tat middernacht is hy met fijne Gꝛooten en niemandt anders be⸗
oneerende in alle ghemeenſaemhept / side Beneden by haer. Ick beſochte
hem tuſſchen vier en vpf uren / ende vondt hem in een Hof / om hoogh geſe⸗
ten als een Coningh in een ſpel / ende al (ju Adel en ick ſelfs beneden ap een
ſtellagie met tafel⸗kleeden beſpreydt; een rechte Tooneel: met geen groote
ſtaet / als met een Tente over ſyn hoof / ende twee ſtaende aen de hoof den
van twee houte Olpphanten / om de vlieghen te verjagen.
Degroote Perſonagien tijden by troepen / ſommighe van tweehondert
ſommighe van vpfhondert boct-Dolck haer achter na volghende / vier ofts
pf Banieren die Boor upt ghedꝛaghen woꝛden; ende achter haer een / a
tweehondert Kunterg. Wit is all haer honghmoedt. Sp onderhoudenhae⸗
re Paerden ſeer leckerlijck / ende voedenſe met boter en Supcker: en hoewel
fp niet heel groot en zin / nochtans zijn fp van een ſeer frape gheſtalteniſſe /
ſoo wel die van PerGen, en Arabien, als van dit Landt,
Dit heb ick noch te aenmercken vande valfchept van Mercatoꝛ en alle an⸗
dere haere Caarten en orkonde deſes landts; voozeerſt / de vermaerde Re⸗
vier Indus en ontlaſt haer ſelven niet in de Zee tot Cambaya, als haer vooꝛ⸗
naamſte mondt / maer tot Sinde / Mn reden is / Labor ſtaet op Indus: van
waermen alſoo niet tot op Hinde Haeren kan; alſoo niet tot Cambaya, Lahor
en is oock in de Caarte niet recht geftelt / alſaoſe ten Moorden van Suratta boe
ven duiſent mhlen geleghen is: de Stadt daer den Coningh oꝛdinary zijne
reſidentie heeft / is Agra, gantſch niet beſchreven; maer ſtaet Mooꝛd · Mood
Goſt van Suratta op een eviere / welcke ſich in den Ganges upt- ſtoꝛt; maer
den Coningh heeft nu ſine reſidentie in een Slechte oude Stadt / daer in niet
ten hups en is die van fiijck niet en is opghemaeckt: doch hy alleen heeft er
een van ſteen; zine Heeren woonen in Tenten; deſe Stadt Afmere is tien
daghen repſens van Agia, tweehondert Mhlen / welche van hier Nooꝛd-
Poao2dt-Ooften ſtaet. Meſe plaets is gheleghen ten Nooꝛde van Bramport
vierhondert-vpftich Mühlen: Bramport van Suratta ten Gaoſten over de 200,
Mplen. De bꝛeedte omtrent de 25. graden.
Aldus mijn Geere! heb’ ick pet wat ghezept / maer wepnigh ten pꝛopooſ⸗
te. Aek en fal de Boecken vooz u niet vergheten: maer de Zepl-fteenen
en zin hier niet; zy zin in de verre Mofterfe Contrepen: en aldaer en is geen
5 met China op Perſien, en alſoo op. Aleppo repſten Caravons; |
op Cataya geen.
Hier en is gheen tydinge dan van Perſia. Den Coningh heeft Ormus 't wa⸗
ter op D' onderhoudt ontnomen / ende de Poꝛtugieſen upt zijne Juriſ dictien
ghebannen; hy heeft nu onlanghs de arme Georgianen te vier en (Weert bes
ſoꝛght: ende zinde van een on- ruſtighe nature / foo heeft hy 302 de Usbi- -
quen te temmen een Narie geleghen tuſſchen Samarchand en hem / daer hy op
upt is. p heeft onlanghs met zn epgen handt zyn engen Soon den kop afz
gheſlagen. hy woꝛt gefavoriſeerk en ontſien van den Mogoll, als Heere zn»
de van een Dappere Patie: want deſe zijn meer als Halve Bramanes/ wiens
Nteligie is niet een lups te dooden die haer bt: ende de Mogollen zyn een ver⸗
tupfd’ Balck. Soo dat den Turck voozleden Jaar een Ambaſſade na hem fens
dende / om te verſdecken dat hy den PerGaan niet en wilde aſſiſteren / 1. |
er.
Ooftindien aen den Grooten Mogol. 209
ſeer oubeleeft beſcheydt gaf / hem Salem macckte tot der aerde toe / ende
fao haaſt als hy ghedimitteerdt was / ſoo ſondt hy den Perfiaaa tien Leckes
upias.
Ack fal mp verheughen dat ick DE. cenighen dienſt in Enghelandt mach
doen; want dit is de batſte plaets dien ick opt ſagh / ende maeckt mp moes
de Daer van te ſpꝛeecken; dies ſoo ghy oock mede zit te leeſen / ick ben bly⸗
de / myn verſoeck is datu E. Meeſter haeek wel deeſen Journael laet lees
= : want ick hem een belooft gebbe / maer ick en had geen tht om die te ſchrp⸗
ven. ;
En aldus met alle ſieſpect / en wepnigh Ceremonien / verhoope ick wee⸗
der te keeren om u beter dienſt te doen: ondertuſſchen leeve ick een ellendigh
leeven / hoewel in overvloedt en ſtaets ghenoech / even wel derf ick d om⸗
megangh en teeghenwooꝛdighepdt van die vꝛienden die ick beminne en eere:
1 welck getal u E. mp verſtout heeft u te achten / end? my ſelven te reec-
enen.
U E. Ootmoedige en Dienftwillgs
Dien. Thomas Roe.
Gegeeven binnen Aſmeere t Hoff
van den Mogol. 17 lanuary 162 5.
Een ander Brief aen den felfden Heer,
gedateert den 30" October: 162 6.
jn Weer d onveplighe Padagien tuſſchen deſe plaets en Engelant /
z inſonderhepdt van min laetſte brief die over Tandt ſwerfde / en
veel eer om onders uptgingh / als om eenighe affapren / raet
V \ mp dat ick u E. die overſchryve; niet datter pets in Begrepen is
ar" weerdigh uwe Achtbare wyſſhepdt / maer aengeſien u E. mp bez
laſt hadde te ſchrpven / foo fal de verghelhckinghe van d' eene bp d' ander /
het gantſche diſcoers wat verklaren. Want gebꝛokene ende niet aen malkan⸗
der hangende ſtucken en bꝛocken / hebben maer weinig lichts in haer / min ver⸗
match en geen pꝛofht: ſo dat die wat uptrechten fal in Dele fake / een Hiſtorie
behooꝛde te ſchryven / en de fake wat hooger op- batten / om aente wpfen het
begin en den waſdom deſes Rpcks / wat onghelucien en wat beletſeien fp al
over t hooft gheſien heeft wat vꝛiendtſchap fp van nooden gehadt en upt⸗
ghevoerdt heeft / de eerſuchtighe ghedachtenen ſcheuringgen in de teghen⸗
wWoondighe ſtaet / welcke als qhef Wa nu verborghen ligghen / maer 1 ay
3 gen
110 Journael door Thomas Roe, naer
ghen deur te boeken en upt te berſten in een ſcheuringhe en ondergangh van
het geheel / dooꝛ een bloedighe ooꝛloogh. De Pꝛactheken / looſheeden / en
heere, ſtreecken van Factien en Secreten des Hofs / ten onrechten wps⸗
eyt gedoemt Daer van fp / ick verſekere n / ſwangher gaen / ende uptmun⸗
tende ſin in al die konſt / dien den Dupvel haer leeren kan / ende en wpcken
niemandt in Sodlooſe liftichept / ſommighe Paſſagien van dien te ber halen
en ſoude niet on-beguaem noch on-vermaecklhck fijn haere Religien gedoogt
by den Coningh / ende fonder npt oft twiſt aen eenig kant gepractiſeert; hoe
de Poriugieſen in dit Coninghryck ingeſlopen (Hn / ende dooꝛ wat gat fp daer
in geraeckt zijn; den ingangh der lefuyten , haer onthaal / pꝛevilege / pꝛactycke /
deſſepnen / en den waſ dom haerder Kercke / Daer zy in Europa fo lupde over
Aupchen en vꝛoolyck fijn. Epndlpck het landen van onſe Matic op deſe kuſt /
haere gheluckighe ofte gheſeghende Bictoꝛien over haere vnanden / die niet
alleen ghetracht hadden deſe gheweſten ſelfs te beſitten / ende alle andere te
verbiedent' ghene de Pature vip ghelaten heeft / als of Godt de Wereldt
Booz haer alleen hadde geſchapen / maer oock dit Dolch overlaſt aen te doen /
als of fp alleen Mars ſpne kinderen waeren; fp alleen trumpheeren fous
den / ende dat alle andere in Europa 't zepl {ouden ſtrycken haer gheluck en
dapperhepdt / welche nu tot foo gheringhe waerdp ghebracht is / als dat
het nu een ſpreeckwooꝛt ghewoꝛden is / (een Poꝛtugies teghen dꝛie Mo⸗
ren / een Engelſman teghen Drie Portugiefen) foo dat d alderbeſte fon⸗
dament van Haer grootſhepdt teenemael ondermpnt en opgheblaſen is; ens
de onſe aennemingbe hier ruſt op het ſelfde fondament / waer van wp haer
af-ghewazpen hebben / 't welch is vzeeſe / een honorabel / doch on⸗gewiſſe
baftichepdt van foo grooten Kaft; want foo den vpandt eens d' overhandt
kryghe / oft ons eenigh ander on-gheluck wedervare / onſe wellekomſt fal
Bacr mee rontom draepen / het pꝛofht en de beguaemhept / van defen handel
op Cngelant / ter wylſe ſtaen magh / niet alleen ten opfichte van de Campane
gie nu geinterreſſeert / maer oock van de ſtaet / t fp dat de Republycke verz
liefe ofte winne. Want dickmaels iff dat in t ſtuck van negotie ghemeene
Perſonen welvaeren by de ſchade van de Republycke/ gelijck in alle negotien
die pdelheyt en ſonde maintineren.
Dit werckofte deeſe methode waer wel eenige mopte waert / ende gelpek
het verepſſchen ſoude een geſonden ooꝛdeel ende veel tyts / welche bepde mp
ontbzecchen; joo ſaudet dock niet onpꝛofptelpck fin om te leeſen / noch fons
der eenig vermaeck te beſchouwen en te bepepnſen de beſondere werckinghen
en de mercken Gadts / de veranderlycke conſtitutien ende diſpoſitien der
menſchen / en van alle dinghen onder haere regeringenz doch aengheſien na⸗
ture en geleghenthept mp gewepgert hebben vermooghen en reſppt om foo
grooten Merck by der hant te neemen / foa heb ick dan maer een tack verca⸗
ren omte verhandelen fonder enige methode / als bp maniere van fimpel verz
hacl / hoedanigh alhier fp de ſtandt der Hiercke foo wel der Chꝛiſt enen / als
van alte andere verſtropde ſecten en ongeloovige. N
Maer om te volharden / als in een Parentheſis / met de weet dien ick u
E. gaf in mjn laetſte / van ans doen hier / ende de tydinghen upt Perſia: ſoo
ſtae ick om koet te gaen ap (eer loſſe conditie ! hoewel in extra- oꝛdinarie gun⸗
fic by den Coninch / die ſachtmoedig / vziendelick en goetaerdig is / even w cic
poincten
Ooſtindien aen den Grooten Mogol. 171
Baue en diſputen met ſyn hooghmoedigh en moet willigh loon / in Wiens
anden hy al zyn macht oaverghegeven heeft / dien hy noch waerdigh / noch
bequaem is te maintineeren / hpis Heere des Havens / en zijn dwaeſheyt geeft
mp veel te doen / ſos vilepnig eerſuchtich / dat hp niet en wil dat ick fn Da
der vaar een Coningh erkenne / noch imp aen hem addreſſeeren / noch eenige
gheſchencnen noeh Complementen van eere hem opgedragen / maer allcen
aen hem ſelfs : t welck ick nopt ſal toeſtaen / en alfaa Maintineere ick mn
eredpt en reputatie niet te ſteunen op de pꝛevilegien van mn qualitept en des
Monincks gacthept, Nochtans cen Ambaſſadeur Hier ten hove die ſich ſelwen
kent / ende n Meeſter niet en wil te kozt doen / ſal veel eer spanden als
vꝛienden gewinnen. Waer hooghmoedt en ghedooght geen ghelhcke condi⸗
tie / inſonder heydt daer geen ander eere noch tytel en is als t gene by groote
oncoſten woꝛt afgemeeten; foo dat ſich te maintineeren in een Staed en Stant
die eenigher maten met zijn qualitepdt hier ten hoove / fal veel meer coſten
dan het profpt des handels fal mooghen opbzengen ; ende die Daer onder iceft
deet fn eyghen ſtaet te kort / ende vervalt tot klepnachtinge. Ick doe mijn
upterſte beſt om myne reputatie met klepne middelen op te houden / maer mijn.
gevoelen is / dat een gheringher inſtrument het ſtuck van negotie beeter fos
de kunnen Pooꝛtſetten / die eenigh hoon / affront ofte klepnachtinghe moch⸗
te uptſtaen / 4 welch min qualetept niet en mach gedooghen. En ick merc⸗
ke dat den Coningh van Spanjen nopt eenigh Ambafladeur upt grootſgept
herwaerts wilde ſenden / wel wetende dat (p met heen pꝛopoꝛtionele eere
Wierden ontfanghen / ende daor min gheringhe ervarentgepdt die ick
noch hebbe ſoude ick de Compagnie beeter dienſt kunnen ghedaen doo2 mijn
wedercomſte / met 't adviſeeren hoemen 't gheheel regeeren fal.
Wat Perſia helanght / den Turck heeft als noch ſlechs een bꝛavado ghe⸗
maeckt / en wepnigh uptgherecht / die paſſaſien ſyn toegheſtopt / endeden
Coninck Hue armaden binnen zyne grenſen intreckende om ſich ſel ven te dez
fenderen / ende vindende / gheen groate aenſlagh vooꝛ hem / nam hy de ger
legentheyt waer / om een gerevolteerde Patie / ten ooſten van Babylon t' oper⸗
weldigen. Alle volckeren worden Cooꝛden genoemt. Moe byde oude de Geo⸗
grapbifcbe ſiiuatie haers landts is / daer ben ick noch on- hondigh in.
Sir Robbert Sherley doo; een on- geluckige reyſe op Goa, heeft / te laet koo
mende / de vloot op Lisbon gemiſt / ende Wort Daer noch een ander Haar ops
gehouden / ſo dat den Coophandel foo ſnedigen vooꝛtgang niet en fal hebben /
bolgens mijn vermor den; Wp ſullen tijt en reſpyt hebben om daer op te arbep⸗
den / na dat het D E. in Engelandt raadtſaem fal duncken / ofte ten mite
ſten de Cooplup den dien het inſonderhept aeugaet.
Alhier is een Perſiaenſche Ambaſſadeur gearriveert met weynig tydinge /
't ſyn nu negen Maenden tſedert fijn vertreck upt Spahao. Hp bꝛachte veel
koftelpche geſchencken mede / Dulcke ſamblanten maeckende ende met ſyn
hooft joo tegen de aerde ſtootende / als dat ick vertrouwe dat het ſyn meeſter
niet behagen ſal / ten ſy dat ( fo men meynt ) hem belaſt is alle gedienſtichept
te bewyſen / ende defen Grand Monſieur te plupmſtrycken / alſoo ſyn gen⸗
bzengen ſtreckt om penningen te bekomen tot wederſtandt van den Turck:
daerin hy dicmaels liberale onderſtandt geniet / t welk deſe Zee van ſchatten
niet eens gewaer Woet ; hoe wel het pꝛetext (pom middelaer van een Web te
nu
112 Jonrnael door Thomas Roe, naer
fijn vod de Coninghen van Detan / wiens pꝛotectie den Perſiaen ter herte
neemt / Jaloers ſinde over den genwas deſes Heyſerrycks zick en twöfele
nochtans niet of hy tal ſich mel met ſilver laeten paepen / ende gedogen dat
fue geallieerde overwannen worden. Hy en is ſoo wel niet geſien in 't Hof
als ick / die t met diſputeeren gekregen hebbe / ende met kibbelen behouden
tot leet weſen van ſommige; noch en heeft sock den Coningh hem ſoo veel eere
beweſen in't ontfangen van (jn Meeſters brief / ſich niet eens geweerdigende
den Perſiaan met eenige ander Eer⸗ titel te vereeren als van min ſauverepne
Heer / t welck mp niet wepnigh contenteerde. Andere avontagien heeft hy
alg van Taal / nabuurſcgap / en kenniſſe / t welcke wel fijn Defecten ofte gez
bꝛeken / maer niet mijne fouten. Den Coningh ſtaet nu op fijn vertreck na
Decan, aver wieng Armee fin Soon gebiedt, ;
@nfe vloot dit Jaar 1626 arriverende / reſcontreerde onderwegen den
Admprael Carrick van Lilbon, ghedeſtineert na Goa, omtrent Molalia, een
Eplandt van twaelf Graden in bꝛeedte ten Pooꝛden haer in halende na de
curtopſe gewoonte der See / wiertſe geloont met fpHtighe wooꝛden / ende
vf groote Canon ſcheuten: dooꝛ welcke otcaſie men dꝛie daghen langh met
Baer gevochten heeft / epndlpch aen landt rakende / ſtack fp haer ſelven aen
Brandt stp was greot voftienhondert Tann / ende doo? baarblpchelpcke
omſtandicheden / de verwachte bicerop naer Goa geſonden / is in haer gez
bleven: t welck een van de grootſte affronten en verlies is dat de Poꝛtuga⸗
lopſen in deſe geweſten oopt wedervaren is / de Toon van haer epgen moet⸗
willicheyt in dit gevecht. Den opperſten Commandeur der Engelſen is geble⸗
ven / ende die hem ſuccedeerde / Wiert gegueſt / wepnigh ſchade iffer anders
geſch iedt. Dit ſy / als in paſſant tot verklaringe onſer affapren / ende nu fat
ick met V E. Verlof en patientie treden tot myn vooꝛnemen van de kercke.
Boor de Bloot onder Tamerlaan de negenden vooꝛſaedt deſes Coninghs /
Wierden deſe landen geregeert van verſcheyden klepne Hepdenſe Pꝛincen /
geen kenniſſe van religien gebbende / maer hebben / volgens haere beſondere
afgaderpen / aengebeden allerlep Creaturen. Sine afkomſte heeft de kenniſſe
van Mahomet op de baen gebꝛacht / maer die niemandt op gelepdt / volgens
het accooꝛt iu het evergeben vꝛpheyt van Conſtientie verleenende. Soo dat
deſe ingeboꝛene na de befnpdeniffe( welche met de Mooren op de been quam)
Bate Hogols noemhen / afte Opperfjaofden van de beſnedene. Onder de
ooren fijn ec Beel ſtrickte Mahometiſten die de boet tappen volgens van Ally
(jn Schoon-ſoon ende van andere nieuwe opgereſene Propheten/ die daer
hebben here Xeriffs, Mulas ende Prieſters, haere Moſques ofte kercken / Keli⸗
gieuſe Vorantlen, repnigingen / gebeden / en on-talijcke Ceremonien; ende om
Benitentien te doen / gheen Ketterp in de Wereldt kan fao vꝛeemde cremplen
toonen / noch roemen van foo geweldige armoede! caſtidinge / en geeſſelinge /
afg deſe; welcke alle veo Heplige lupden gereeckent worden, doch van een
vermengde ſteligie / niet broom handelende met haer groote Pꝛopheet. Onder
de Heydenen (jn noch meer ſooꝛten / ſommige valiante ſoldaten / dzinckende
wyn / eetende verkens-vleeſch / doch aenbiddende de gedaante van een beeſt:
ſa mmighe en willen dat vleeſch niet aenroeren't Welck niet vooꝛ heyligh gez
acht woꝛt: andere die niet eten en ſullen Daer ooyt eenigh bloet in geweeſt is /
noch de gewarmten Daaden / die haer acnbaost komen / noch dzincken Tie
e
O oftindien aen den Grooten Mogol, 113
de ghene die upt een beker dꝛincken; ſuperſtitieus in haere repnigingen ende
feer peverigh in haere pꝛovieſie: maer altemael ſchꝛpven fp de Reviere Ganges
eenighe Goddelhekhept toe / al waer op een ſeeckere getye des Jaars vier a
“phfijondert dupſendt Bp een komen / ende daerin gout en ſilver Werpen tot
ben offerhande.
Pan gelheken oock / aen een verkens- hooft in een kerke dicht by dele ſtadt
ſullen fp goddelhcke cere bewyſen / ende aen alle levendige koepen / ende aen
fommighe andere Geeften. Deſe hebben haere Spnagogen / en Heplige
Mannen / Pꝛopheten / Tovereſſen / waarſeggers / en alle andere bedriege⸗
rpen des Wupvels. Alle Molaas van Mahomet hebben eenighe kenniſſe in de
Whiloſophie en Mathematiſche konſten / fijn kloecke ſterrekpckers / ende
tonnen diſcoureren van Ariftoceles, Euclydes, Avertoes, en andere Autheuren.
We geleerde Caal is Arabiſch.
In dele verwerringe zynſe blyven ſteecken tot den tyde toe van Ecbarfha,
Mader deſes Coninghs / fonder eenigh geraas nan Ehriſtelicke pꝛofeſſie /
de welche een Pꝛins finde van nature rechtveerdig en vꝛoom / nieuws gies
rich / curieus na nieuwe opinien / ende die vooꝛtreffelpck was in veele deugh⸗
den / inſonderhept in godtvzuchticheyt en eerbiedichept tegen (jn Buders/
die Jeſunten van loa in riep / wiens opperhooft was leronimo Xavier een
Na varroyſer; arngekomen fpnde hooꝛdehp haer argueren en diſputeren met
groet Contentement aen ſine / en hope aen haer ſyde / ende liet Xavier een
boeck ſchryven tot defenſie van zijne epgen Pꝛof eſſie beyde tegen de Mooren
en Hepdenen; t welk geſchiedt zinde / las hy t des nachts over / ende dede
een gedeelte van dien upt;leggen / en epndelhck gaf hp Patenten upt om te
timmeren / te pꝛediken / te leeren / te bekeren / ende om alle haere tuſtupmen
en Cerimonien te gebꝛupcken alzoo liber en vrp als binnen Rome n / haer
penninghen bp leggende om haere kerken en plactfen van Devotie te ſtichten:
ſoo dat hy in fommighen ſteden eer Templum dan Eccleſiam, eer een kercke als
een gemeente Bekomen hebben. In deſe toeſtandt ſtondt hy toe aen allerlep
Nafien dat ſp / die wilden / Chziſtenen mochten worden; ſelfs tot zyn Hof en
eygen bloedt toe / verklarende dat fp daer doos in ſyne ongunſt niet en ſouden
gheraecken. Hier was een goet beginſel tot een vooꝛtvarende lente van een
ſchꝛale onvꝛuchtbare seqhft. }
Ecbarsba ſelfs bleef een Mahometiſt evenwel Begon hy een ſcheuringhe in de
wet te brengen / by ſich ſelven overdenkende dat Mahomet maer een menſch
was / een Coningh gelijck hy ſelve was / ende dat hp dacrom getert wiert;
hi dachte dat hy ſelfs al ſoo goede Pꝛopheet mochte zijn. Deſen af val des
Coninghs en verſpꝛepde ſich niet verre / een ſeeckere uptwendige cerbiedichept
ee Hem terugge/en aifoofguan hy in deſe Rozmele Pꝛofeſſie fuer (ecte te
erven.
Ghe-hangierfha fijn Soon / de teghenwooꝛdige Coningh / ſynde de ſtamme
van deſe nieume Phantaſp / ende nopt beſneden / opghevoedt ſonder cenighe
Religie altoos / blift noch alſos tot deſe uren / ende is een Arheilt/ ſomtyts
wil hy de pꝛofeſſie der Mooren toevallen / doch altydt de B. daghen onder⸗
houden / en oock alle Ceremonien met de Heydenenoeffenen. p qhevoeght
fich met alle Religie / doch die van zyn Religie afſtaet en mach hy niet ghedo⸗
ghen: doch tot jun Daders opinie worden ad heeft bp daer dieper in Den
f en
174 Juournael door Thomas Roe, naer
ven zeylen / ende ſich / ten opſichte van fin principale Neligie / upt⸗gheven
p90) een grooter Pꝛopheet als Mahomet, ende heeft vooꝛ ſich ſelven ghefoz⸗
meert een nieuwe wet / upt allen opghemaeckt: welche veele met ſulcke ſu⸗
perſtitie aengenomen hebben / dat fp gheen bꝛoot proeven ſullen / eer fp hem
g moꝛghens ſullen ghegroet Gebben ; tot dien eynde vertoont hy fich met der
onnen-opgangh in een veynſter open tegen aver een groote Pleyn Lag, fijn
ups) Daer meenigten van Bolcks op hem paſſen: en foo Wanneer de Moos
pen ontrent hem van Mahomet komen te ſpꝛeken ſoo flatteert hyſe / maer ver⸗
hlydt ſich als pemandt teghen hem uptvaert. opt fal hy een on- eerbiedigh
wooꝛt van Chriſto upten / noch eenighe van die ſecten / t Welch een wonders
lpcke verboz zhene werckinghe van Godts macrhepdtis en aenmerckeng
weerdigh. Wat de nieuw beplante Chziſten ercke belanghdt / dien heeft
hy beveſtight) ende alle haere Pꝛivilegien vergroot / alle nachten een Jaar
langB twee uren beſtedende in diſputatien aen te hoogen / dickmaels twp⸗
flachtighe redenen fijner bekeeringhe vooꝛſlaende / doch tat een godlooſen
epnde. f zt Btn
En om haer te beter met eenige hope te pacpen) foo heeft hy veele Jonge⸗
linghen gelevert in de handen van Franſiſco Corſie, tegenwooꝛdige Reſideng
alhier om haer de Portugieſe Taal te leeren Leſen en Sch2pven / ende om haer
in de vpe konſten / ende in de wet Chriſtit onder wpſen; ende tot dien eynde
hield hyeenighe Jaaren School / daer den Coningh twee Pꝛinſen nae toe
ſonde / (in Bꝛoeders Soonen / dewelcke in de kenniſſe Godts ende ſyns
Soong onſen gebenedpden Beplandtsg opgevoedt ſynde / met een groote ſta⸗
tie ſolenmelhck ghedoapt Wierden: in de Rercke van Agra, van te vozen op
en neer de gantiche Stadt op Elephanten in triumphe ghevoert zynde / ende
dat dooꝛ des Coninghs erpreffe oꝛder / dewelcke haer dickmaels in deſe om⸗
megangh examineerde / ende groot behaghen in haer ſcheen te hebben: dit
Bebe veel der waerts in haere opinie hellen / twyfelende aen de meyninge van
fine Majeſteydt. Andere die hem beter kenden Suſtineerden dat hy dit upt
logſgepdt toeliet / om deſe kinderen wegen haere bekeringhe in haet te bꝛen⸗
gen by de Mooren, upt wien de kracht van fijn ſtaet beſtondt / doch alle Man
in fine opinie bedrogen ſijnde / heeft die ſich epndlyck aldus gheapenbaert;
als nu deſe andere kinderen geconfpt waeren / foo men meynde / in de Chꝛiſ⸗
lycke Religie / ende ſommighe beginſelen van dien hadden gheleert als maer
eene Dꝛouwe te Trouwen / ſich niet te vermenghen met d on⸗-gheloovighe /
foo doet den Coningh de Jonghelinghen eenighe Poꝛtugalopſe Dꝛoumen de
Ieſuiten af voꝛderen / dewelcke ſuſtinerende dat fp fulchse upt haer epgen Beef:
ſenen gheſmeedt hadden hace beſtraften / ende niet guaets waeren vermoec⸗
Dende. Bach dit het bogh wit van Haere bekeeringe ſynde / om een Dꝛoum
vooꝛ den Coningg te bekomen / en dat Baer niet om gheſoꝛght en wiert; faa
quaemen de twee Pꝛinſen by de leluiten, ende gaven op haere Crunſen en alle
andere Pꝛivilegien / verklarende dat fp niet langher Cqꝛiſtenen wil den ſijn /
om dat den Coningh van bortugall haet gheen gneſchencken noch wyven roe
ſondt / gelyckſe vermoedt hadden. Deu Padre dit ſiende / begoſt te twpfelen
datter pets meer verborgen was dan de jonghe Gaſten te kennen gaven / inz
ſonderhept aenſchouwende haer ftout beſtaen van de voazſoꝛge over de wee⸗
ten te ver werpen / ende de ſaecke ondertaſtende / hebben fa belient / dat 't den
Coningh haer had de belaſt. Sy
Ooftindien aen den Grooten Mogel. 1275
Sp weygherden de Mrupcen aen te emmen / antwooꝛdende dat ſy dooꝛ fjne
Majefteyts oꝛdere waeren ghegheven / ende fp en wildenſe van gheen Jonges
aennemen / maer belaſteden haer dat fp op den Coningh verfoecken ſouden
te ſenden ſammighe van de ghene / die dooꝛ maniere van oꝛdere ine Maje⸗
ſtepts Beelen overleveren moeten, Wiens monden doo? pꝛevilegien Authozi⸗
tepts ghenoegh mede bꝛenghen / ende dan wilden fp die aennemen / verho⸗
pende / ende wel kennende des Coninghs natuer / dat hy ſich aen niemandt
ban ſpne officiten in dierghelyele annoofele manier ſoude willen openbaren.
De Jonghe Maets hebben dit den Coningh aenghediendt / waerover den
Coningh ſeer ontſtelt wiert: doch alſo hy gheſindt was de School te verdeſ⸗
trueren / ende de Jonghens ſonder commotie tedoen vertrecken / foo beval
hy haer de ſeluiten te doen komen boo? de brouwen haer deur / alwaer hy door
een Pꝛinſe de oꝛdere ontfingh / ende ſonder pets naderhandt te laeten blyc⸗
ken / heeft hy ſpne Cozpns daer wederom afghetrocken / dewelcke nu abſo⸗
lute Mooren zyn / ſonder eenighe na- ſmaeck van haer vooꝛighe gheloof / ende
alſoo ſin de vꝛuchten van al deſe hope verdweenen. Ende ick en kan niet
dooꝛ nauwe onderſoeck gewaer woꝛden datter eenen Chriften waerlpck noch
_ Sedentlich bekeerdt is noch die Daer Pꝛofeſſie van doen / uptghenomen
eenighe die om ghelt ghedoopt zin ghewoꝛden / en van de leſuiten onderhou⸗
den worden: van welcke ſooꝛte Daer noch meer ſouden zin / maer dat ſphet
bedꝛogh ghewaer worden / ende den laſt niet en konnen ghedoghen. Dit is
d opꝛechte waerheyt van al haer ſnoꝛken en arbepdt / ende de volle waſdom
van haere dtercke hier.
Doch op dat u E. noch naerder verſtaen meught de manieren des Co⸗
ninghs der leſuyten vogztgangh / ſoo ſal it u E. een a twee kluchten verhalen /
die onlangs geſchiet zjn / ende ſeggen dat Niemant in de Weerlt foo ſwaer⸗
lick te bekeeren is / ofte Niemandt ſoo light / om dat hp foo geern van reli⸗
gie hooꝛt / en foo wepnigh daer van heeft / en dat hy evenwel mach gedogen
datter eenighe gedecideert woꝛde. 5 5 sen :
Over wepnige daghen herwaerts der Lefuyten hups en Hercke aen brandt
kraeckende / bleef het Czucifix noch behouden en on-geſchonden / 't Welck ons
derhandt Hoog een mirakel uptgheſtropt Wiert / en veel van geſpꝛoken; ick
die wel fe vꝛeden was dat eenigh vooꝛdeel dood een toeval mochte ghebeure
tat vergrodtinghe en verbrepdinghe van de name Chrifti, ſweegh ſtil: mae
den Ieſuyt vermoedende dat ick dit vooz geen Mirakel wilde erkennen / Bett
het teghen ma gediſavopeert / en baer van een redelpcke ſaecke 11 /
als op reden ghefondeert zijnde / dat het niet verbꝛandt wag: Infinue: ö
dat de Moo ten deſe opinie des Mirakels opghevat hadden bupten (Hn content
= in-blaſinghe; hoewel hy bekende blpdt te zijn over de vooꝛgevallene oc⸗
caſtie. 22 „
Maer den Coningh die nopt eenighe gheleghenthepdt van nieuwe diſcoers
pfte nieuwe tydinghen liet vooꝛby alpden / ontbiedt den leſuyt / ende vꝛaeght
hem daerna / dan hy antwooꝛt hem daer dubbelſinnigh op; daerep vꝛoegh
zyne Majeſtept of hy niet en begheerde hem te bekeeren / ende volle aut woot
daerop ontfanghende / foo repliceerde hy: ghy ſpꝛeeckt van uwe merakelen /
en van veele die by u gheſchiedt zin / in de name van uw Pꝛopheet. Bp ale
dien ghy het Cꝛupcifix en het beeldt oa woo? mijne ooghen in een it
$f 9 2 i
S
nſinuerende
116 Journael door Thomas Roe naer:
wilt werpen / en dat het dan niet en bꝛande / foo ſal ick een-Chriften wozden⸗
den leſuyt wengherde dit verſoeck / als on- rechtveerdigh / ant wooꝛde: dar
Gadt niet verbonden was aen des menſchen roep / dat het (ande was hem
te beſoecken / dat hy mirakelen wrachte na ſhn eyghen raedt / maer pꝛe⸗
ſenteerde ſelfs int vier te gaan tot een pꝛoeve- zins gheloofs / t Welck den
Coningh af-ſloegh. Hier begoſt een groat difpust, aßgenomen by den Peias,
een ſeer ſtave Mabometiſt / en hater van alle Chriſtenen / dat het redelpck
Was onſe Religie Dao, deſe aenbiedinghe te pꝛaberen / doch met eenen / in ge⸗
val het Crugſificx bꝛandende / dat dan den leſuyt verplicht ſaude zijn de Moor⸗
{che Religie? aenveerden: hy allegeerde Exemplen van mirakelen die fp ver⸗
klaerden geſchiet te zijn om minder reden als de bekeeringe van fo een mach⸗
tighe Coningh ! ende in kas deſe pꝛoeve niet gheweyghert woꝛt / fa ſoude hy
berachtelpek van leſu Chriſto ſpꝛeken. Den Coningg nam het argument op /
ende beweerde dat onſen Hepland een Pꝛopheet was door vergelhkinge van
zine wercken met die van Hare abſurde Saneten / allegerende de opweckinge
der dooden / t welk nopt eenige van de hare gedaen hebben. Wen Peins ant⸗
wooꝛde / eenen die van naturen blind is / ſiende te maken was een groote mi⸗
rakel. Deſe queſti aen bende kanten dapper gedibateerdt (inde / foo. quam er
de Derde Man / om het diſpupt neder te leggen / en allegeerde dat bepde de Baz.
der en de Soon ghelyck hadden: want een doot Menſch te doen verryſen ten
leven moet nootſakelpck erkendt woꝛden Loor het grootſte micakel dat opt
gheſchiedt is / maer gheſicht te gheven aen een ooge die natuerlyck blindt is /
is het ſelfde werck / dooꝛ dien een blint dogh doot was / naerdien het weficht: -
het leven van dien is.
Hier mede epndighde het diſcoers / en alſoo in wyshent behooꝛde ick dock:
doch ick en kan niet nalaten een Aepachtich miraliel / geſchiedt Loar den Co⸗
ningh / t welck de leſuiten niet en willen bekent ſtaen / noch aennemen als
haer doen; alleen aen de waerheyt des daats en is gheen twpfel. Een Gun⸗
chelaat van Bengala, (waervan hier veele en treffeipcke Meeſters zijn) bꝛach⸗
te een groote Hep Loar den Coningh / dewelcke / tao hy vooꝛgaf / konde waer⸗
ſegghen ende Pꝛopheteren: ende deſen Beeſt woꝛt van ſommighe ſecten veel
Goddelpcke eere toe-gheſchreven: den Coningh nam een Ringh van zin wins
afer ende lietſe onder een van de Jonghens haere goꝛdels verberghen / ende
belaſte den Mep te raden / die na de rechte Jonghen toegingh / ende namſe
er upt. Doch Hine Majeſteodt (noch wat curieuſer ſijnde) liet in twaelf be⸗
ſondere bꝛiefkens in Perſiaanſe letteren ſehrypven de namen van twaelf wetge⸗
en won ⸗ vers / als van Moſes, Chriftus, Mahomet, &c., ende die in een ſack omhut⸗
erkicke
iſtazie
aneen
AEB. …
ſelende / beval hy het beeft te raeden / welcke van deſe twaelf de rechte wet
was / dewelcke zijn poot daer in ſtekende / het bꝛiefien nam Daer Chriſtus op⸗
gheſchreven ffandt. Wit altereerde den Coningh / dewelcke vermoedende
dat des Aeps Meeſter Perſiaans konde leſen / ende hem mochte vooꝛt-helpen /
ſchꝛeef hyſe op nieu in Hoofſe Characteren / en pꝛeſenteerdeſe hem Hanz de 2de:
mael: den Aep bleef by fj vazighe ſtuck / vond het rechte / en kuſte het; waer⸗
over een van de vooznaamſte Officieren taognigh wiert / ſegghende tot den
Coningh: t is Tovern / verſoeckende dat hy de bꝛiefies mochte vernieu⸗
wen / ende pꝛeſenteerde ſelfs geſtraft te moꝛden / by aldien den Mep hem kon⸗
de bedꝛieghen; hy ſchreef de naemen / daende ſlechs elf in het, ſackien / En
2. 2
Gof indien aen den Grooten Mogol. 117
de hieldt het twaelfde in för handt. Wet beeft ſnuffelde vaſt / maer enwilde
geen van allen aennemen; Ben Coningh belafte dat men daer eene bꝛenghen
ſoude / het Beeſt ſcheurdeſe in booſhepdt / ende gaf te kennen dat de rechte
wet-gevers Paem Daer niet onder en was. Den Coningh vꝛoegh / waer
het was / ende hy gingh na den Edelman toe / en greep hem bp der handt /
in welche het briefjen was Daer de naem leſu Chriſti op geſchreven ſtondt.
Den Coningh wiert moejelhck / en houdt den Aep noch. Dit geſchiede vooꝛ
duiſenden van menſchen: doch waer her aen haperde / dan of het erghens
aen haperde / en goꝛdeel ick niet; cene nochtaus van der leſuyten Schools
lieren liep tot hem ſegghende volmondigh upt / dat den Coningh een Acp
hadde / die een goet Coriften was. De Ieſuiten houden veel van deſe geſchiede⸗
niffe: teghens mp verachten ſy t uytghenomen de waerhepdt des daats / t
welck een van haere eygen gupchel-fpeien niet on⸗gelhck en is.
Ick hape dat B. E. nip Hele dwaſhept fult ten beſten hoͤuden / die B. E.
met foo veel en foo onnut gheklap op-houde; ick ſoude geerne willen verhup⸗
fen daer ick wat beters mochte leeren en doen: doch myn repze en berouwt
mp niet; het heeft my Godt en mijn ſelven beter leeren kennen dan ick onder
deſe plapzieren van beagelandt ſoude gheleert hebben; hy Geeft zijne goethept
wonderbaerlick acu my beweſen / ende mp zjn oordeel gheleert: zone goct⸗
hepdt zp eeumigh laf en danckt. Ick verfgeche demoedelpck dat B E. min
naem (ick en der ve niet ſegghen / min dienſt) pꝛeſentere aen zune Majeſteyt
myn Reer en Meeſter't is mp ghenoegh dat ick niet vergheten more ; ick en
fal nopt meriteren noch trachten na d' imploperinghen ziner gunſte / mace
ick ſal mine beloften betalen / ende Bidden dat ſyne Majeſtent magh leven
een geluckigh en heerlpck langh leven tot trooſt van zune iter eke ende genie⸗
ten de Croone der Croonen „ tacberepdt van den Coningh der Coningen vooz
de ghene die hem liefhebben; in weleke wenſch / alfos irk niet beters en mag /
ait hen maecke / Berklarende te zn en te ſullen blpven uwen Dienaer:
ti
U de bormoedige J viene,
Thomas Roe, …
Almere, den 30 ften Octsber.
Anno, 1626.
P. 33 : 10 7 Een
3 r
1 outnael door Themas Roe, ngen
*
E E N „„
B R I R RE
Van
S HO MAS ROE:
Aen een ander voor-name |
RAAD SCHETEN
Ndien mijn laetſte B E. toegeſonden over Aleppo, YE. niet ter
Nem handt ghekomen zy / ſos fal defe tegenwooꝛdighe diſcoers DE.
wat dupſter voozkomen / t welch mp beweeght BE. een Copp
over teſenden / dien gp Thomas Smit meugt afvoꝛderen / hoe verre
5 dat deſſeyn Landen Spangiaert in te voeren dooꝛ Sherley zjn he
gang hadde genomen len mijn arme opinie / die D E. onderrichten fal van de
tegen woordige ſtandt des doꝛlooghs / die nu onderhanden is / wat na ge-
volght is / fal B E. ontfangen: dat Sherley tot Goa opgehouden wiert / doo
dien dat hy dit Jaar acht dagen te laet quam / daer hy heerlyck getracteert
wiert / t welk mp doet ooꝛdeelen dat zin geſchencken en affairen aengenaem
zhu. Den Shabas hanght noch foo aen die hope / dat hy met dat verbodt van
side te vervoeren over Turckyen noch aenhoudt. 8 5
f f ver
: Do)
N
2 ~ qa. . p = ¢ JN 4 .
Ooſtindien aen den Grooten Mogol. rio
Over eenige daghen herwaerts wiert mp gheadviſeert van den Saphan,
dat Sherley aen den Coningh gheſchreven hadde / dat hy met groote vzeugh⸗
de en veerdige omhelſinge / foo verre met den Vice-Roy van Goa was Hoogte
ghevaeren in een beſlupk van de unie / als hy weghen zijne Commiſſie ver⸗
mochte / dat hy gewlligh is na Spangien te vaeren om het te volvoeren. Soo
woort gangh hebbe en effect ſoꝛtere / foo fal ick het doen blycken dat het al
de aenghedaene ſthade der Portugaloyfen in Indien fal vergoeden / ende alle
andere twpfelende Pünten haer doen’ aen-nemen; alleen en wil ick
niet Hardt ſtaen op het ghevolgh daer hes fon ten vollen verſtaen fal
woꝛden. at seed Ba j af 0 1 24 ws 34s 856 4 a
Wen Perhaanfen Shabas ig ſtertk te velde tot Salmas, een Dorp op de
wegh na Tauris ofte na Gordghefton „wachtende na den Turckfen Generaal,
dewelcke met een Monftrenfe Armade (Indien het de geruchteniet grooter en
maeckt Geincampeert light tot Argerom, als noch twyfelende welcke van
bepde hy by der handt nemen ſal / ſynde niet bovende vf daghen repſens
van d' eene en tien van d andere. Doch deſe groote Armaden fullen van ſelfs
wel ſchepden / en ick ben van gevoelen datter niet veel met uptgerecht ſal
woꝛden / alzoo de winter aenſtaende ig: ende dat ſp van Hede handelen
ſullen / t welck den Turck noopt toe-ſtaen fal / dan door confent van d'
oude bape handel: t welck / tst 85 het den PerGaan conſentere / evenwel foo
den Spangiaett fijne pꝛeſentatien genneme / ſoo ſal devzpheyt aen den Turck
vergunt / vꝛuchtloos en onnutt ſyn / on dat de ſpden naer Ormus ſullen ko⸗
men af ſacken; doch ick hope dat BD. Co fulcx veo? fal komen / VE. wort nu
de gelegentheyt aengeboden⸗ e
Den Coningh van Perfia heef iy ontämis wederom na de Engelfe gez
vraeght / want ten ſcheelt hem niet wat ved Chriftenen den handel genieten /
foo ſlechs den Grand-finjeur Daer niet achter en kome: want fijn eer ffe pꝛeſenta⸗
ober en Spangiaerdt effect ſoꝛteren en Daer na mogen kop de bꝛocken
ebben. ann n b
Wy hebben nge jaſques een Schip van onſe Haven van Suratra af-gheſon⸗
den met laecken en Engelſe waaren) om te doen de eerſte aenbiedinghe van
een Reſidentie / ende om een ſeetkere poſſeſſie te krüjghen: want daer t te vo⸗
ren opp ſtondt ons te wepgheren oft aen te nemen / daer fal 't nu cen affront
zin ons unt te bötſen“ ghekomen zijnde op verfeeckeringe van sijn bref bn
mp ontfangen: Moch ſchoon ick niet tot het vertreck van dit ſchip en con»
ſenteerde / om dar ick wel wiſte dat de haven on ⸗begnaem was / de waaren
niet veplbar / ende de groote opinien en beloften nadeeligh / waer upt ick
vermoede dat den Shabas ons niet achten ſal / ende na dit beginſel van ons
gopdeetén / en alsdo met meerder ſnelſhept ofte een beflupt maecken met den
Spangiart, oft vꝛede maecken met den Turck ( want zun deſſepn is ofte de
negatie geheel en al te diverteeren ofte niet met al te daen) dit ſal ick evenwel
vnozkomen 500 veel als ick kan doo? hulpe des ambaſſadeurs die nu onlang ht
in deſe Bof dengekoomen is; die / ſos ick vertrouwe / om gelt komt Baer by
nend anus, FG ea 901 * 3
alas AU Je Sta 30
niet
rary
nba tp
120 Jonrnael door Thomas Roe, naer
niet weynigh van kryght / en dat deſe Coning van ladiea beter miſſen z
als cenigh Monarch upt Boſten. a Fare DEKT en
In deſe Hof / welcke nu om den Decan te vermeeſteren te belde is ( met een
verwhfde Arme beguaemer tot een bupdt alg tot een ſchrick der vpanden) fal
ick mijne beſongie fag verre volvoeren / als onſen handel ſtabplieren en vaſt
te maecken / ende te wege te bꝛengen dat ons volck gelijcke vzphept met d
inwoonderen en in gebozene geniete / dewelcke ſelfs gedogen miſlagen der
Gouverneurs / die noopt te remedieren zijn / dan dooz een gantſche veran⸗
deringe / van de regeeringe en foꝛme van Beerſchappp.
Wat de beſtendichepdt belanght / daer fal ick geen voꝛder belofte van doen /
als onſe epghen vooꝛſpoet / en d andere Baer vreeſe / en der Portugaloyſen flap,
hertighept ons beveſtighen fal. - e en, 0 $i
Den Coophandel is pꝛofptelhl en bequaem Boor Engelandt / maer geen⸗
fins verſtaen van de Compangie hoe men het tot meeſte pꝛofit ſal uptvoeren /
en evenwel hebben wp wepnigh anders gedaen als fouten ontdeckt. Ick
en Hebb’ geen macht mp hiermede te bemoejen / maer indien ick maer tien
dagen t huys waere / ick ſoude haer meer dienſt doen als hier in tien Haaren.
Om peder omſtandicheydt tebewhſen / waere veel eer een boeck als een brick
vannoode / maer ik fal alleſins mijn devopꝛ doen na mijn Vermogen en oozdeel
getrouwelhn en broom. Daer benevens ( ſchoon pemand mochte dencken dat
ick dit uyt epghen inſichten feage) ick verſeeckere BE. dattet niet raadtſaem
en is hier ten Hove een Ambaſſadeut te houden. Ack hebb' mp daer beter upt
Zheredt / ende meer affronten en flaefſche CTuſtupmen uptgheſtaen / dan cat
pemandt ghedaen heeft. Ick woꝛde in ghelycke graadt bp den Perſtaan ghe⸗
acht / doch in gheſchencken is hu mijn Meeſter: zijn Meeſter logheert niet bere
re van ons / maer zihne Majeſtept belaſte mp niets te doen dat de eere van
een Chriften Coningh mochte nadeligh zjn / en gheen belooninghe kan mp
fot eeuighe diſreputatieuſe acten Doen dalen. Ick fie wel wat den Perfaan al
Doen en lpden moet. Ick weet wel dat eene die wel vlepen en ſmeecken kan
meer wercks ſoude connen af haſpelen als ick / die om alle beuſelinghen den
Coningh niet magh moepelick vallen; ende zune Grooten zyn trotſer / ende
verwachten meer van mp dan ick haer gheven kan. Men koude den Co⸗
ningh van Spangien nopt bemeghen om pemandt der waerts te ſenden / en d
ervarentheypdt heeft haer gheleert / dat hp Daer benevens volgens zune gua-
litepdt niet ghecert noch ghereſpecteerdt ſaudewozden / fp wiſten wel een
kozter wegh em haer ooghwit te bekomen. Ick en fal niet rpck wederkeren /
en dan ſullen er veele zin die my beſchuldighen ſullen van dwaeſ heydt in die
te verkzpghen / maer fp en kennen deſe plaetſen in Indien niet; t Waat hier
9109 flim als in Europa, Ick fal vertrouwen op de Compangie, en mijite ber:
ienſten. â 72 1 [
De Portugaloyſen Ambaſſadeurs dꝛaghen ons een doodlpcke haet toe / maer
Godt Caſtpdt hem / en zyne 905 en merckt het niet hoe het met den
Admiraal zijn Galljoodt naer Goa ghedeſtineert (een Schip van sii
er
Ooſtindien aen den Greoten Mogol: Eet
dert Ton / ge wapent met ſeſhondert Perfiaanen/ ) afgelopen is / is beo deſen
pocvacht dies on-noodigB weder op te Halen, Vit wil ick ſlechs tot een
eflupt ſegghen / al deſe dinghen aenghemerckt zijnde / foo dunckt mp dat
niet wachten / dattet in pige
Coningh ghelieve te erinneren / ni
U E. Oormoedige en Getrouwe
Dien. Thomas Roe.
4 7 atin BRA rn Py) uh hal We, gh © 1. . wee
“Sf Sere EEE we ge ais RE Br ol
V. bet Leer e n roven Mose, 1111
er van Indien, Novembris 30.
626,
à Pied
2 3
KO MEN KM
eo A Re *
1 Vera 7 *
28 sn, ‘te
RUT Le,
eS Seater
ER
2 .
ay 1 ‘ * 10 ‚à ai CoM" wen tene BIE waite P .
zt j 7 sss 42 *
, -
4 * 1
bas Ak.
7 LN ie rune? ka,
8 yee
- 1 8 rin: Gt tars
Prart ne woe? 245%
} 74 1 1% os A1 SiR 138 2 12
arse yor 2K. 19
wey 2 ai ¥
>
i re o?
@ - ; 90 en
1 =
= 1 E II
1 NE, ser bte B * reg ¢ 8 0 u dk *
a eT S30G023 Hij SB a SPEED FAIR TIMI TGN coe)
“ elit chek Pnt shan re Anda ats teg Bisa det
i netbe tende Nene tate rime * * n gt
i is Lee. Sw EES 31S | HS TIS} Bons 1 OF) supicrasiol] lues
gn IS; SIRE SAN ton ade emal: vant ann
sheers} — Wan > SRG Is 3 sn \ IJE P ZERE TEEN Santi ENNE
done ' *I ak | Es a * teers e 7 n
1 : ES SONG Tiassa holla Sid Bad na mne
ter oo Mo erent +o ere a En d 1
SOs, Horsten tateeteoel Bol tt poo niet sfieroduess
etn pty \ greasy st oe Ep 8 7 b EA *
2 Hei AES 1131 ze leni . 997
Ab : Toh Tae Pre atta wid ind el
nne $98 nee \ Gales ee, ten
1 * nd
un Journael door Thomas Roe, naer:
grt law he { —
1440 335783 Keys 15
wee
1 ar A ns 5 4 4
1 44 „ 555
AZT > Wowace Fb mz rept e : 4 so gt * — a 1
9353 A0 fili ne oF tt cage gigen ne 1118 382
4 0 : 4 aS? 5 ‘ 18803
IE! pms ae ee Wak.
at ats — 8 5 . 8 1 neee F 8 0
215411 eda - Las iy 29 ; :
© there 741 es 9 \ ** 5 f 28. 10 }
94114 210 * bt Shs PhS 4 iS 4 * 2183 ens
t ~ star > “he ow. j = K Sey p a d haa
morose Ben ONCE V Sei
pi 4 3 \ << oP Non 894 1 * een
&% Betis wig N \ PtH ei reage as: A — 2 *y
113 EE 1711 232 Teor 197 Fi „ 1 4. fetter 7 e n
Wird 1 „ nn — 111 148 inn : wits isiits 104 tty
vit iz Eid : ait St omst me 7 omnes
*
* eo) 5 k gees
al * 4344 ° a 4 is * 4 el ft iy
rank et eee dn, * i
. 2 1 - 33 8 7 ,
19918 2 : ec ay eG 5
=, 4 Pad =
i a hk ¥ *. 5 1 i 1 24
- k Ey @ 7 1
Aen de
Gedateert den 23 ſten Novembris, 1 6 2 6.
iu heeren/d' uwen van den tmaelfden Oetober 1628. is mp W
ze bh ghewozdenupt het Schip Carolus, hehauden ghearriveert mes:
f vier Schepen van Suratca-op den ſeſſentwintichſten van oozes
A den Maent / meldende 'r gheene ter Zee ghepaſſeerdt is. Feher ~
r twpfelentet of het ſal D T. int bꝛede verhaelt zin / alleen datter
wat onderſchept is in het rapoꝛt aengaende onſe Nloor ende der Portugie en.
el verhale B E. als dat wp het gevecht begonnen / ende batter gheen
ie⸗Roy dit Haar gheſonden zynde / een oudt Soldaet / Don Emanuel Me-
welis, Die twemael Rryghſ⸗Gutrſte was gheweeſt / in den Admitaab was /
demelche gheſlaghen sijnde / tot Moſambique quam fe ſtranden / ende nu tor
Goa ghearriveert zyn. Deſe tydinghe en accozdeert niet wel / alſon ick wete
dat fw eerſt vyf ſcheuten gaven / en dar het on-moghelpek is dat ſp van agu -
zefia tot Moſambique in eenn Canoa ſoudex tonnen paſſeren ofte dat de inwoon⸗
deren haer gheplonderdt hebbende / haer nae haere ſterckte ſouden der ven.
vervoeren / en dat dit alles uptgericht konde zin / Daer de tydinge van hae⸗
xe aenkomſte van Goa in foo korten tpt gekomen is. Soo dat mijn gevacter
is / dat ſy td onſe (aa conform verhalen als (p konnen / ende noode de maer⸗
Bept bekennen willen / dat fpoft alle gebleven ſyn / of t den W
—
Ooftindien zen den Grooten Mogel. rz)
— groatſte fchade en ſchande ig die haer oopt in Indien oserghekos
Men is. 7 HG 119 ) ye Fmt IN OTe
Ick en zal niet behoeven B. E. int’ bꝛede te verhalen onſe affapren / noch
mne opinie / om dat ick in een continueele Journaall alle paſſagien hebbe
nengetpckent / ende D. E. coppen van mine brieven overſendende aen uwe
Factooren, daerin veele puncten bediſputeert en ver klaart woꝛden / upt weles
ke beyde ghy het beſte na B. E. Bordeel meught verſamelen: want daer it
Woꝛden lichtet alle uwe affapren ten vollen verhandelt; en het mag in ſule⸗
Ren Methode getrocken woꝛden / als dat ghyt hups meught blpven ſitten /
ende die teffens aenſchouwen. ; scha
Doch alſo ick mijn laetſte bꝛieven eenighe Puncten ap min eerſte nen kon:
ſte na t ſeggen van andere verhandelt hebbe / die ick naderhandt pdel en van
Bheener weerde bevonden hebbe / ende dat andere licht myn generaale diſ⸗
dcoers niet recht konnen batten / foo zal ick de Materiale Puncten in't hort:
overlopen: want ick verlanghe ſeer dat ahy de hoedanighept deſes handels
wel wiſtet / hoe ghy dien meught Gouverneuren en ſtabilieren / op dat ghy
doch dooꝛ verſchepdenhept van dwaſe opinien niet gengheraden Wart tot
e noch in groove dwalinghen noch ſchade komt te
vervallen. N bet War sli tebpumoesq \ lastignt
2 : Er SUISUN OB UATE Tang ut
Aengaende het aſſiſteren van den Mogoll, oftefijne onderfatentedentans
den in de Roode See / is nu vruchteloos / evenwel heb’ ick uwe affectien
Haer aengeboden: doch als zp een vrientſchap niet en behoeven / foo achten
Ap t als een hondt een ſtuen droogh boots doet als zijn bupck vol is. Men
Coningh heeft vrede met de Poꝛtugalopſen / ende en ſal noopt gedurigh
teghen haer ooꝛlopghen / ren fp dat wp Haer eerſtwerplautenz dan fal zyne
Hooghept binnen treden om cen poꝛtie des weldaets / die des Perhekels niet
en derf deelachtigh zijn: als fp vrede hebben zo en achtenſe onſe hulpe niet / en⸗
de ſyꝛeecken alzoo lupde als onſe Canos: indien den ooꝛloogh haer dꝛucke / ſoo
el der venſe haer niet upt begeven onder pemandts Pꝛotectie / noch en willen
daer niet Boer betalen. Werte van u moeten zyn alle ghedachten van pets
auders als van een negotie in haere Haven; alwaer / indien ghy u ſelven
kunt defenderen / wilt haer geluck bevelen / ghy en ſultſe noopt dooz eenigh
weldaet aen u verbinden / ende fp ſullen u veel eer ontſten / als beminnen.
Booz uwe reſidentie en behoeft ghy niet te vreſen / zoo langh als ghy den
Poztugalops temt: dies mijdt alle andere oukoſten als on · noodigh / die niet
en ſtrecken tot wederſtandt van haer ; zy alleen konnen u ſchade doen. Wens
gaende een Foꝛt / op mn eerſte aenkomſte hield ick het heel noodigh / doch
d ervareuthept leert mp / t wort ong tot ons Boordeel gheweygert / (choo,
hö mp tien wilde prefenteren/ foo en wild ick er niet eene accepteeren;
‘O02 terft Daer de Reviere gerief Dek is / daer is het landt on vruchtbaer en
woꝛzt niets verhandelt / de Paſſagien na beter -gheleghene gemeſton (oo vol
Dieven en Hoovers / dat des Coninghs authoritept niet en geldt / ende de
ſterckte der Berghen verſterckt haer in die maniere van leven / indien 't wel
gevoeght hadde tot den handel / d ſouden die verkoren benen.
. an
zat Jourbael deot Thomas Roe, naer)
wrat spindei enifet ortsgamack Bameert vzurhtelaaſe haven : ende t is Beroe:
genoegh van een verboꝛghen on⸗-gerief / dat fp’t niet en ghebꝛupcken / maer
. het ware al vepligh fonder mueren / tis even wel geen lichte ſaeck
en koerg van de negotie te diverteren / ende den toeloop der Cooplupden
van haer gewoonlycke Merckten af te lenden / inſonderheyt Baay onſe waa⸗
ren die by Parcelen ghekocht woꝛden / ende niet Leo een ſtapel moghen ge:
reeckent moꝛden. Ten tweeden / d onkoſten zynſwaarder als den handel
verdꝛaghen kan / want een garniſoen t onderhauden / fal de profyten op
weten ; hundert Perfoonen en zjn Daer niet genoegh toe. Want den Poꝛtu⸗
mies foo hy u opt᷑ ſiet ſulex bp der handt nemen / zal hy zin devopr Doen om
ut'ondermijnen. Ooꝛloogh en Coopmanſchap en moghen malkanderen niet
laden met mijn confent en ſult ghy u nergens laeten inwickelen als ter Zee ⸗
daer ghy licht alfao dicmaels winnen fuity als verlieſen: 't ſtreckt tot ver⸗
arming he van Portugall, nietteghenſtaende zyne veelvoudighe rijcke Lets
dentien en Juriſdictien / dar hy Soldaten houdt die 't verteeren; en even
wel zin zyne Sarniſoenen maer ſlecht. By en heeft nopt by Indien ghepꝛo⸗
ſpertert / zedert dat hyſe ghedefendeert heeft. Let hier wel op. 5
T isoock een Miſ· ſlagh gheweeſt in de Hollanders/ die dooꝛ het ſweert
Haer hier hebben Soecken neder te ſetten / ſu verwiſſelen een Schrickelyck
Capitaal / ſy doozſnuffelen alle plaetfen / fp Befitten ſommighe van de beſte /
evenwel haer Moꝛte-papen conſumeert al de winſt. Taet dit vooꝛ een genera⸗
le regel aengenomen zin / wilt ghy pꝛofpt doen / ſoeckt het ter Zee / en met
een gheruſten handel: Want het is bunten diſpupt en forte te ſtaen na Gar⸗
nifoenen en Goꝛloaghen te lande in Indien. Indien t teghen d in⸗gheboꝛene
alleen gheſchiede / foo ſoud ick het konnen toeſtaen: tegen haer den Goꝛlogh
te voeren / ſpen zin 't niet weert / en ghy behooꝛde wel nauw toe te fien hoe
ghy uwe reputatie daer in haſardeert: ghy en heant foo ghemacklpck niet
retireren / als aenvallen; een ongheluck ſoude B. of diſcrediteren ofte
E. in wickelen in een Goꝛloogh van Extremeonkoſten en twpfelachtige upt⸗
komſte: ick ſwyghe het ghebreck van amonitie / victalie / advys ende dogz
don bequaemheydt en verre-gheleghenthepdt der plaetſe. Ter Zee meught
hy gheven en nemen / uwe deſſepnen en woꝛden niet openbacrs den inham
Swaliey en de Haven van Suratta, zyn vooꝛ u de beguaamſte in des Mogols--
Juriſdittie / ick hebb ; het wel overwoghen / ende communicere aen u / t
ghene nopt teghen gheſpꝛalen ſal worden; ahn en behoeft niet meer / het ge⸗
tal van Haevens / Factoꝛpen / reſidentien en ſal D K. geen profijt aenbꝛen⸗
ghen / t ſald onkoften wel bergrooten/ maer miet vergelden. Gen inham
tot Swalley, ghedurende de tpdt des Jaars is ſoo vepligh als een vper / od
Suratta, Cambaya, Batoach, en Amadauar Wordt meer ghehandelt als op:
gantſch Indien, ende is wel gelegen. anf
D' on- ghemacken zijn / de Portugaloy ſen ter Zee / en het landen van goes
deren / om het welcke vooꝛ te komen / foo maedt ghyöt ſchieken / dat um
Tadinge veerdigh fp in de haven teghen't laetſte van September; t welck
Daag een Capitael van te vooꝛen gheſchieden kan / ofte doo: gheldt op te ne⸗
men hoog drie Maenden tydt / en aa meughdt gh loſſen en laden in een / 1
| 88 8
Ooſt indien aen den Grooten Magol. 125
de in een goede ſapſoen naer Enghelandt vertrecken / ende den vpandt en fal
gheen tpt hebben om met gheweldt u aen te taſten / die dan errſt ſult gelandt
in; en ſos de toeſtellimghe laeter zy / foo ſullen wp't Weeg worden. Wat
t tweede belanght / goederen te landen fonder ghevaer van Pregatten / enz
de d' onkoſten te ſpaeren van over landt te voeren / foo moet ghp een Pinas
ſenden van ſeſtich Ton / met tien fiucken die ſeven a acht Baeten Diep gaet
om de Heviere tuſſchen ſwally en Suratte te Paſſeeren / en alſos ſullen uwe goe⸗
deren behouden zijn / en onder uw engen gebiedt tot de ſteutel van het Cal
hups; en het ſal de Stadt wat ontfangh aenbꝛenghen.
De Coopmapſchappen die Gp verkoopt woꝛden minst in dat quartier ver⸗
teert / alſoo de goederen die ghy ſaeckt vooznamelyck Indigo en Taken zijn /
wesen pronte en is tot beptefoabcquacm niet / en de minſte on-ghemacz
ken zin te kieſen / hier van ſult ghy bꝛeder bericht hebben in mijn Jouꝛnaal en
Difcoutfe ven uwe Fackoors, light dat ſommighe onder hecr dit fallen tegen⸗
ſpꝛeken: maer ick en ben niet bedꝛogen / noch en ſoecke mone private inſieh⸗
ten niet / om Factozen te houden tot gerief en avancementen van Oꝛienden /
van de plaetſen en het ghetal der Dienaren daer hebb’ ick mn oozded van
ghegeven / ende konde de vvoꝛledene doolinghen wel apenbaeren / maer niet
Uiteren. Sindu hebben de Portugaloyfen in beſittinghe / ofte ſchoon zy al vip
waere / ren ſoude niet bequamer zyn als Suratta, noch veplighers ſas als r
nuis / ſal t ghevaerlpcker zijn. De Jactaozen hebben mp vier a vpf Claus
ſulen upt uwe Commiſſie toc-geſonden / die Pera / een Fort, een Plantagie
in Bengala betroffen / die fp wel wiſten dat niet dienſtigh waeren: gheen an⸗
dere vooꝛnemen noch reſolutie willen fp mp bekendt maecken. Sp en connen
niet ghedoghen dat ick haer ſonde verſtaen ofte onderrichten / bp aldien
3p pets reſolveren nae haere opinie ten pzoffyte van B A. ende mp de weer
doen / ick ſal de Perſonagie eens Hovelinghs ſpelen / doch qhy (ult in mre
Brieven en Jaurnaal konnen mercken hoe ſp met mp handelen / t welck on-
getwpfelt int eerſte geſaept is gewoꝛden doo? eenighe Jalouſpe van de uwe /
twelck u dier fal komen te ſtaen.
Om de negatie hier te ſtabilieren / ick en twyfele niet van eenighe redeſpe⸗
Ke eyſch te wege te brengen / mijn Credyt is by den Couingy / en uw’ macht
fal hem aen de ſtantvaſtichepdt verbinden; t en ſal foo Veel hulpe ten oo⸗
ve niet behoeven / als ghy wel mepnt/ een wepnigh gunſte nevens de diftre⸗ .
tie van uwe Factoozen fal u met ghemacklpcke onkoften BH, de meeſte pꝛo⸗
faten aendzenghen / maer ghy moet uw’ Capitaal verwiſſelen / eu tact uwe
Linechten u niet bedꝛieghen / laecken / loodt / tanden / Quickſulver zijn
ſlappe Cospmanſchappen / en fullen nopt defen handel ſtaende houden / gho
moet het door veranderinghe te hulpe komen / ende ghy fult mine opinie in
de brieven ontdeckt Binden, Ick Hebb’ dit voozleden Jaar veele ſwarjgheden
upt-gheſtaen daor de ver keerthepdt van Sultan Caroone, Heer van Sutatta,
doch dooꝛ Godis beſtieringhe / hebb? ickſe overwonnen; Artpckelen van onz
derhandelinghe op ghelycke Termen en kan ick niet te weghe bꝛenghen / ge⸗
bzeck van gheſchencken hebben mo beſchaemt ghemaeckt : evenwel hebb’ ich
bp bzocken (ao veel bekomen / als ick 1 begeerde, Ick hebbe alle 1 5 |
„3 giften
126 Journael door Thomas Roe, naer
giften / verkoztinghen / ſchulden / ghemaerkt en ghenomen Step fit toe
rok un ne geeffent „ofte ten minſten for een Monoavele compofitienhebracht,
Daer als iel den neſt⸗ionzende ghzeſc geneken averievere gen den Mogol, in
4 bfentie v 8 den Pans / foo ſal ich og nicum agenßauden om een Pozmeeie
Contract gc. f
wre Ch ebb’ ver ſtaen dat Sir. Thom. Roecspſijnvertreck verſoeßzen⸗
aH de van den grooten Mogor ofte Mogol grieven van Recomman⸗
date aem lijke Majeſteyt / de ſelvighe liehtelijck bekamen heeft /
maer bond dat hy groote ſwarichept maeckte waer hp fijn ſegel ſoude
ſetten; indien onder / dat het light tot ſyne diſ reputatie mochte firec-
lien: indien om hoogh / dat den Coningh fich light daer aen mochte
ſtoten; ſijnre ſolutie wag dandeſe / den bꝛief on geſegelt te ſenden / dat
fiine Majeſtept na (ijn welgevallen die mochte aen ſetten. Het Zegel is
ſil ver / welckers figure en gedaente Des Mogols geſlachte alleen van
e te af is behelſende in (even. Circulen / met de Eogelſe overs
ſeitinge. i 1 . dake
FIN 1 8.
4
ares
£ * 4 #
Shy) er Reg
ve Re ee
IE
Ln we.
2
Q ‘
*, Potties
en
svh ets 2
1
1
Live Music Archive
Librivox Free Audio
Metropolitan Museum
Cleveland Museum of Art
Internet Arcade
Console Living Room
Books to Borrow
Open Library
TV News
Understanding 9/11