Skip to main content

Full text of "La Faculté de décret de l'Université de Paris au 15e siècle"

See other formats


CM 
-CO 

.co 

o 

.-■a- 

'S- 

-o 


HISTOIRE  GÉNÉRALE  DE  PARIS 


—0*0— 


LA  FACULTÉ  DE  DÉCRET 

DE  LIJNIVEUSITÉ  DE  PAUIS 

AU  XV  SIÈCLE 

l'Ait 

MARCEL    FOUHNIER 

Ar.Rlîr.F   OES  FAClII,Tl5s  DE  DROIT,  ARMlIVISTE-PALlîonRAPnE 

KT 

LÉON   DOREZ 

ANCIRN  »     MP.RF.  DE  I.'lScOLE  FRANÇAISE  DE  ROME  Nv 
'CTEI         N  mm-'  (il.  C.  )   OE  L'UNIVERSITÉ  DR  SAINT-ANDREWS  (^.OSSE  ^ 
RIBL      lIlÉf.Ali'E  AU    DÉPAR      MENT  DES  M\NISCHITS   DE   1.\   Bini.lOTIIK0"î;  NATIONALE 


TOME   TROISIKME 

PUBLIÉ    PAR    LÉON    DOREZ 


Petit  sce.iu  de  la  Faculté  de  Décret ,  1 398 

PARIS 

IMPRIMERIE    NATIONALE 


MDCGGCXlll 


Digitized  by  the  Internet  Archive 

in  2010  with  funding  from 

University  of  Ottawa 


http://www.archive.org/details/lafacultdedc03four 


HISTOIRE  GENERALE  DE  PARIS 


COLLECTION  DE  DOCUMENTS 


PUBLIEE 


SOUS    LES    AUSPICES    DE    LÉDILITÉ    PAUISIE.NNE 


LA  FACULTÉ  DE  DECRET 


DE  L'UNIVERSITÉ  DE  PARIS  AU  XV^  SIÈCLE 


L'Adininislration  municipale  laisse  à  chaque  auteur  la  responsabilité  des 
opinions  émises  dans  les  ouvrages  publiés  sous  les  auspices  de  la  Ville  de 
Paris. 


TOUS  DROITS  RESERVES. 


HISTOinE  GÉ\ÉIVVLE   \)E  PARIS  '  ' 


->«■<- 


LA  FACULTÉ  DE  DECRET 

DE  L'UNIVERSITÉ  DE  PAlllS 

AU  W"  SIKCLK 

l'Ml 

MAUCEL    FOIIHMKH 

AGRÉGÉ  DES  KACtLTKS  UE  DHOIT,    ABCllIVISTE-PALKOGRAPHE 

ET 

LÉON   DOUEZ 

ANCIEN  MEMBRE  DE   L'ÉcOI.E  FRANÇAISE   DE  HOME 

DOCTEUR  EN  DROIT  (il.  C.  )  DE  L'UNIVERSITÉ  DE  SAINT-ANDREW  S  (  ECOSSE  ) 

BIBLIOTHÉCAIRE  AU  DÉPARTEMENT   DES  MANUSCRITS  DE  LA   BIBLIOTHEOUE  NATIONALE 


TOME   TROISIEME 

PUBLIÉ    PAR    LÉON    DOREZ 


Petit  sceau  de  la  Faculté  de  Décret ,  1 398 

PARIS 

IMPRIMERIE   NATIONALE 


-— — — — —     '  "^ 


MDCCGCXIII 


\  I.' 


f  '  .V.  en 


L.V 


VILLK    \)\\   IVVPilS. 


COMMISSION    l)i:S   TIUVAI  \    IÏISTOi;i()l  KS 

Al    r"  Jim   1913. 


MEMHUKS  DE  DROIT. 

MM.  1,1;  l'iiÉFicr  DE  LA  Seine. 

I,E  PHÉSIDENT  DU  (JONSEll,   Mli.M€ll'AI,. 

I,F,  SECRÉTAinE  GÉNÉIUI,   IIE   r.A   PllÉl'ECTUllE   DE  I.A   SeINE. 

I.E  DlllECTEUIl   ADMIMSTIUTIE    DES   TllWAlA    DE    PaIWS. 

I,E  DlIlECTEUU  DE  l,'E^SEKil^EME^■r   l'IlIMMIlE. 

I.'InSPECTEI  R     DES    TrAVAUV     lIISTOIilQl  KS  ,     CoNSERVATEl  11    DE    LA    BlIiLIOTIlÈOUE    DE    LA    ViLLE 
DE  PaIUS. 

MEMBRES  NOMMÉS  P\R  LE   PRÉFET. 

MM.  GUIFFREY  (Jules),  0.  è,  I.  «*,  iiicinbre  de  l'Académie  des  Beaux- ^rts,  Vdmlnistra- 
teur  honoraire  de  la  Manufactiire  nationale  des  Gobelins. 

DE  LASTEYRIE  (Robeht),  0.  ^^.  I.  Il,  membre  de  l'Académie  des  Inscriptions  et 

Belles-Lettres,  Professeur  honoraire  à  l'Ecole  des  Chartes. 
SERVOIS  (Gustave),  0.  ^,  Directeur  honoraire  des  Archives  de  France. 

VIOLLET  (Paul),  ;&,  I.  ^,  membre  de  l'Académie  des  Inscriptions  et  Belles-Lettres, 
Professeur  à  l'École  des  Chartes. 

TUETEY  (Alexandre),  0.  ^,  I.  ^,  Conservatem*  aux  Archives  nationales. 
HÉRON  DE  VILLEFOSSE,  0.  è,  membre  de  l'Académie  des  Inscriptions  .-t  Belles- 
Lettres,  Conservateur  au  Musée  du  Louvre. 

TOURNEUX  (Maurice),  ^,  homme  de  lettres. 

LACOMBE  (Paul),  é.  Bibliothécaire  honoraire  à  la  Bibliothèque  nationale. 

LAMBELIN  (Roger),  ft,  publiciste,  ancien  Conseiller  municipal. 

OMONT  (Henri),  è,l.i^,  membre  de  l'Académie  des  Inscriptions  et  Bell.'s-Lcttres, 

Conservateur  du  département  des  manuscrits  à  la  Bibliothèque  nationali'. 
JULLIAN  (Camille),  0.  'k,  I.  i^,  membre  de  l'Académie  des  Inscriptions  et  Belles- 

Lettres,  Professeur  au  Collège;  de  France. 


'   COMMISSION  DES  TRAVAUX  HISTORIOUES. 
PICOT  (Éjulk),  è,  membre  de  l'Académie  des  Inscriptions  et  Belles-Lettres. 
PROl  (Malrice),  é,  membre  de  l'Académie  des  Inscriptions  et  Belles-Lettres,  Pro- 

l'esseur  à  l'École  des  Cliartes. 
LE  CRAND  (Lkon),  I.  ^,  Conservateur  adjoint  aux  Archives  nationales. 
STEIN  (Henry),  I.  ^,  Conservateur  adjoint  aux  Archives  nationales. 

BUREAU. 

MM.  LE  PRÉFET  DE  LA  SEINE,  Pnkidnit. 
SERVOIS,   Vke-Prmdmt. 
GUIFFREY,  Vicc-Prhldent. 

POÈTE  (Mahcki.),  I.  41,  Inspecteur  des  Travaux  historiques.  Conservateur  de   la 
BibHothèque  de  la  Ville  de  Paris,  Secn'linir. 


LA  FACULTE  l)K  DIXIIET 


DE 


L'UNIVERSITÉ    DE   PARIS  AU  XV^  SIÈCLE. 


DECA^AT    DE   UEGNAULT  DE   LA   VACQUEIUE. 

NOVEMBRE   1481-N()VE.M|{RE  1482. 


DELIEE RATIO^S  ÎJE  LA  FACULTL. 

(Tome  II,  f"  77  r°.)  Anno  Dornini  m  un  octuagesimo  primo,  die  nona  mensis  No-  [liSi. 
vembris,  posl  primam  lecturam  ordinarii  et  missam  Facultatis  de  more  célébra-  o  "^o^embrc.j 
tam, omnibus  dominis  ad  eligendum  vel  conlinuandum  decanum  et  ibesaurarium 
ejusdem  Facultatis  specialiter  convocatis,  ego  Reginaldus  de  Vaccaria,  novissimus 
coUegii,  in  decanum  ipsius  Facultatis  fui  concorditer  electus,  et  dominus  Ste- 
phauus  de  Veteri  Villa  in  receptorem;  et  deinceps  juramenta  consueta  in  facie 
Facultatis  prestiti.  Facultas  quoque  precessori  meo  domino  Ambrosio  de  Gambray 
egit  graciarum  actiones  de  pénis  et  laboribus  per  eum  assumptis  in  exercicio  de- 
canatus  ofiicii;  sed  major  pars  dominorum  dominum  Nicolaum  de  Gruchy,  recep- 
torem antiquum,  tune  absentem,  gratum  non  habuit,  exeo  quod  conformiter  ad 
statuta  compota  sua  non  reddiderat. 

Ipso  die,  ambo  bidelli  Facultatis  comparuerunt  suppiicantes  ad  reuovacionem 
suorum  juramentorum  admitti  et  defectus  preteriti  temporis  pro  sup[p]ortatis 
haberi,  pro  recommissis  quoque  in  oflicio  pro  anno  futuro,  in  manibus  Facultatis 
massas  argenteas  cum  omni  bumilitate  dimittentes  et  ad  partem  sesc  retralientes. 
Quorum  supplicacio  extitit  curialitor  oxaudita  et  masse  restitute,  prcmissa  moni- 
cione  per  me  de  mandate  dominorum  eis  facta,  quod  de  cetero  haberent  oflicia 
sua  fideliter  et  diligenter  exercere,  prout  statuta  cavent  et  exposcunt. 

Die  XV  Novembris,  in  collegio  post  missam  ordinariam  celebrato,  audila  rebi-    [i5  Novembre] 
cione  domini  Ambrosii  [de  Gambray],  quod  dominus  de  Grucby  primus  esset  in 
ordine  legendi,  tanquam  noviler  ad  regenciam,  quam  amiserat,  reassumplus,  et 
itorum  sccuudus,  quia  dominus  WasseJin  ante  très  novissimos  doctores  per  anti- 
cipacionem  legerat  una  vice  loco  ipsius  de  Grucby  absentis;  propter  quod  micliy 


■2  LA   F.\C[  LTE  Dl-:  DECRET  1 1 'iSl-l/i82| 

iiijuuctum  exlilit  u(,  si  leinpoïc  congi-uo  Parisius  redirct,  sibi  liaberein  iiitiinare 
quod  ad  duas  primas  Decretales  Icgendas  se  pararet;  alioqiiin  (piod  domimis 
Jacobus  Junii,  (jui  priiuus  post  eum  vcncbiat  onliin'  relrojjiado,  Icgerct  in 
Nativilato  Doiniiii  inslaiile,  loco  ipsius  de  Gi'iichy  el  per  aiitici[)ari()iK'm.  (jiiaiii 
coiiclusioiiem  prel'ato  domino  Jacobo  Junii  per  bidelliuii  iiilimavi. 

Ipso  die,  dominus  Ambrosius  de  Candjray  Facultali  exposait  quod  ipsi  Farul- 
lati  singularem  liabebat  alToctionem,  proptei-  quam  per  testamentum  de  bonis 
suis  liabunde  Facultali  er(r)ogare  inteudebut,  ad  certa  onera  super  quibusconferre 
desiderabat  cum  aliijuibus  dominis  ipsius  Facnltatis,  si  sibi  deputarefnr.  (Jua- 
propter  Facultas  eidem  dédit  deputalos  (juos  eligere  vellet.  Et  paulo  post  cerle 
clausule  prefatum  dominum  de  Cambray  concernentes,  eo  instante  et  requirenle, 
a  novo  registre  Facnllalis  l'uere  fidebter  extracte  et  magno  sigillo  Facnltatis  sigil- 
late,  conlormiler  ad  coiiclusionem  alias  super  hoc  habitam. 

[sa  Novembre.]  Die  xxu  Hicnsis  Noveuibris,  in  colle<;io  post  missam  Facnltatis  celebrato,  major 
bidellus  retulit  quod  nonnnlli  volentes  iutrare  examen  licencie  vénérant  ad  eum, 
dicentes  quod,  nisi  Facultas  eos  graciose  tractare  vellet  ac  celerius  solito  expedire, 
se  transferrent  Aurelianis  ibique  gradum  licencie  reciperent;  propter  quod  con- 
cludilur  quod  super  bac  matei-ia  Facultas  in  brevi  vocetur  per  cednlam. 

Ipso  die,  dominus  de  Cambray  Facullati  recensuit  quas  fecerat  diligencias 
pro  inqietracione  et  expediciunc  certi  privilegii  per  regiam  Majestatem  singniis 
dominis  doctoribus  et  eovum  bidellis,  clavigero  et  legentibns  do  manc  concessi, 
siq)plicans  ut  de  denariis  quos  propterea  exposuerat  satisfieret.  Super  quibus  con- 
cliiditur  quod  quilibet  dictorum  bidellorum  et  legencium  pro  impensa  in  impe- 
tracione  ipsius  indulti  lacta  conlribuere  liajjebit  unnni  scutum  anri. 

[95  Novembro.]  Die  XXV  meusis  Novembris,  in  collegio  per  cedulam  pênes  dominum  Johannem 
de  Corcellis  congregato,  super  facto  scolarium  et  bacbalariorum  ipsius  Facullalis, 
(pii  de  die  in  diem  ad  alias  Universitates  declinabant  pro  gradibus  bachalariatus 
et  licencie  in  Decretis  recipiendis,  fuit  conclusum,  (F"  77  v°)  ad  obviandum  buic 
inconvenienti,  [quod]  ipsi  scolares  veniebant  [/.  venirent]  per  dominos  bumaniter 
tractandi  et  al[l]iciendi,  et,  ut  major  op[p]ortunitas  id  agendi  se  offcrret,  sepiiis 
solifo  erat  legendum,  quodque  ipsi  scbolares  et  bacbalarii  per  dominos  in  suis 
lecturis  alloquereulur  et  inducerentur  ad  recipiendum  gradus  suos  Parisius,  nec- 
non  in  anno  currenti  licenciandi,  qnamcicius  facultas  se  olTerret,  absque  temporis 
prolelacione  expedirentur  ac  in  oneribus  sup[p]ortarent. 

Ipso  die,  domimis  Ambrosius  de  Cambray  Facultali  suam  inlencionem  aperuil 
quoad  cerlalegata,  queper  testamentum  intendebat,  ut  dicebat,  efficere  Facultati 
subcerlis  modis  et  oneribus;  super  quo  concluditur  quod  alia  vice  Facultas  super 
boc  deliberaret  ac  daret  responsum. 


[l/i81-U82|  DK  L'UNIVKUSrri-;   DE   PAIIIS   AU   W'    SIKGLK.     •  3 

Dio  |iriiiillima  iiiciisis  Novciiihris,  iii  ((illcjrio  posl  inissuiii  Faciillatis  cele- 
hralo,  .lacoLiis  (Imilail ,  Moiiiieiisis  dyoccsis,  examine  premisso,  luit  ad  gradiim 
haclialaiialiis  adriiissiis,  necnoii  piu  Itiiisis  cl,  dispensacioïKi  de  non  eiindo  per 
viilani  ad  dominos  invilandos,  soivil  liia  sciila,  <imc  posila  fiicrniil  in  iiiaiiiliiis 
thesanraiii. 


[  ui)  Novpinl»rc.l 


Die  (piinla  mcnsis  Deceinitiis,  in  collcjjio  |»osl  inissam  Facullalis,  conipa-  15  Décembre.] 
ruernnl  duo  baclialaiii  qui  ad  examen  pro  licencia  consequenda  pecierunt 
recipi  et  admitti;  fnilque  i|)sis  responsum  datnm  quod  iteruni  more  solilo 
ccdula  per  decanum  tradita  bidello  pul)licarelur  in  scolis,  qiiod(|iic  ipsi  siippli- 
cantes  in  proxima  missa  in  Facultate  comparèrent,  et  si  quos  intérim  reperireiit 
volentes' examen  ingredi,  secum  ad[d]ucercnt,  tuncque  ipsis  congruum  daretur 
responsum. 

I|)So  die,  Oliverius  Bouessel  [in  marg.  :  Bonnessel],  Cenomanensis,  et  Guil- 
lernius  de  Monteacuto,  Lugdunonsis  dyocesis,  examine  |»remisso,  fuerunt  admissi 
ad  gradum  bachalariatus  et  lecturam ,  et  pro  bursis  ac  dispensacione  super  non 
invitandis  dominis  in  suis  domibus,  attenta  eorum  paupertate,  sobim  solverunl 
quilibet  duo  scuta  cum  medio  unius,  prestiteruntque  juramenta  consuela. 

Die  jovis   sexta  Decembris,  post  missam  beati  Nicolay  in  cap(p)ella  Sancti     [6  Démnbre.] 
.Tohannis  JherosoHmitani,  Jacobus  Jobannis,  Trajectensis  dyocesis,  examine  pre- 
misso, admissus  extilit  ad  gradum  bacbabiriatus  et  lecturam,  et  pro  bursis  solvit 
duo  scuta  cum  medio  unius,  ac  prestitit  juramenta  consueta. 


Die  duodecima  Decembris,  in  coilegio  post  missam  Facultalis,  duo  jjaclia- 
larii,  qui  alias  se  presentaverant  ad  examen  pro  licencia,  iterato  supplicarunt; 
eis  quoque  dictum  extitit  ac  responsum  quod  in  proxima  missa  suas  minores 
cedulas  alïerrent;  quibus  visis,  ipsis  peramplius  super  sua  supplicacione  daretur 
responsum. 

Ipso  die,  concluditiir  quod  dominus  Ambrosius  de  Gand)ray  in  proxima  con- 
gregacioneUniversitatisnomine  Facidtatis  baberet  lacère  querimoniam  de  domino 
rectoreC),  qui  contra  alias  conclusa  j)er  Universitatem  passim  sigillabat  testimo- 
niales pro  omnibus  se  dicentibus  studere  in  Facultate  Decretorum,  absque  cedula 
certificatoria  doctoris,  et  nominc  Facultatis  requiretiir  remedium  circa  boc  ad- 
hiberi. 


[i3  Décembre.] 


'''  Éloi  lie  Vaugenues , élu  recteur  le 9 iio\ emliie . 
se  plaignait,  île  sou  côté,  dès  le  98,  ^de  quibus- 
dam  falsariis  qui  sigillo  Universitalis  factilio  et 
l'also  abutebantiu";  decretumque  ut  iu  eos  iiiqni- 
reretur.n   Cepeudant-,  le  17  décembre  suixanl.le 


uiécoutentenient  coutre  Vaugernies  était  si  grand 
qu'un  autre  recteur,  lîené  d'illiers,  fut  nommé  :  de 
l;i  une  affaire  qui  causa  une  vive  émotion  et  sur 
laquelle  Du  Boulay  doime  quelques  détails.  Hist. 
Luic.  Paris.,  t.  V,  p.  -'iS-yiS  et  87a. 


à  LA   FACLLTK   UK   DKCUKT  [1A81-U8-2] 

[i4  Dcfcmbrc]  Die  veiieris xiiii  mensis  Decemhris,post  inissam  de  Rorate,  Giiido  de  Mancuria, 
dyocesis  Carnotensis,  examine  premisso,  fiiil  ad  fji'adiini  l)achalaiialiis  cl  lecturam 
adniissus,  et  pro  bursis  ac  dispeiisacioiie  super  non  eundo  per  villain  ad  iuvitan- 
diim  dominos  in  suis  domibus  solvil  ipiahioi'  scuta  auri. 

[a 0  Décembre.]  Die  xx  lucnsis  Deceud)ris,  in  colleoio  pus!  niissani  Facultatis,  dno  baeliaiarii. 
qui  alias  sujiplicarunt  reripi  ad  examen  licencie,  comparneinnl  et  rursum  suppli- 
carunt,  suasrpie  minores  cedulas  per  manus  majoiis  bidelli  tradidernnt  et  dimi- 
seruntFacultati,  (pie  ordinavit  ipsos  supplicantes  suas  debere  componere  majores 
cedulas.  illas  cjuoque  pencs  (F°  78  r")  singnlos  dominos  infra  proximam  quin- 
denam  déferre.  El  per  me  (prefatis  supplicantibus)  extitit  hec  conclusio  intimata 
diclis  supplicantibus,  qui  solita  juramenta  pro  suarum  majorum  cedularum  con- 
fectionc  ])restiterunt. 

Ipso  die,  post  congregacionem  Universitatis  in  Sancto  Mathuriiio  celebratam, 
ubi  conchisum  extitit  quod  pro  indulti  regii  per  dominum  de  Gambray  nomine 
Facultatis  impetrati  regislracione  in  registris  suprême  curie  Parlamenti  facienda 
dominus  receptor  eidem  traderct  nnum  scutum,  frater  Ludovicus  de  Pausa''', 
Carnotensis  dyocesis,  examine  premisso,  fuit  ad  gradum  baclialariatus  et  lectu- 
ram receptus,  solvitque  pro  bursis  et  dispensacione  de  non  faciendo  harengam 
(solvit)  sex  auri  scuta. 


la'i  Décemlirf 


Die  lune,  in  vigilia  Nativitatis  Domini,  post  missam  Facultatis  in  collegio,  mi- 
nores cedule  bachalariorum,  qui  alias  supplicarunt  admitti  ad  examen  licencie, 
fuerunt  \isitate,  et  tempus  cujuslibet  computatum  et  arrestatum. 

Ipso  die ,  dominus  Nicolaus  de  Gruchy,  racione  regencie  per  eum  reassumpte , 
in  majoribus  scolis  Facultatis  de  mane  solemniter  legit  Decretalem  qui  (sic'j  illo 
die  consuevit  legi  per  dominos  doctores. 


[iWa.  Die  mercurii  secunda  .ïaniiarii,  in  collegio  post  missam  Facultatis,  magister 

aJanxier. I       Firmiuus  Pingre^-',  Ambianensis  dyocesis,  per  procuratorem  supplicavit  pro  lit- 


'"'  Le  7  juin  ligi, comparaît  au  Gliâtelet  trfrère 
Loys  de  La  Pauzc,  abhti  de  l'abbaye  au  Bois  Aubrv 
[diocèse  de  Tours],  escoiier  à  Paris,  contre  nobles 
personnes  Claude  de  t)ampont,  escuyer,  dainui- 
selle  C-alherine  de  Tiieniericourt,  sa  femme,  par- 
avant  femme  de  feu  Pierre  de  J.a  Pau/.e,  et  ladite 
femme  au  nom  et  comme  gardienne  noble  des 
enfans  dudit  deiïunl  de  La  Pauzc  et  d'elle,  pour  rai- 
son de  cent  livres  à  luy  doues  par  ledit  deffunt  par 
lettres  obligaloiresn.  Coll.  Clairambauli ,  \o\.  •jQS , 
p.  &^;clG(ilIm  Christ., \ÏX, col  3o8.  — 1!  mourut 
en  i5o2. 


'"'  Un  de  ses  parents  était  tanneur  à  Amiens 
en  ligi.  Le  5  octobre,  trAndry  le  Tonnelier,  bou- 
droyeirr  à  Paris,  [est]  condamné  à  payer  ,i  .lehan 
Pingre,  marchand  tanneur  à  Amiens,  la  somme 
de  XVIII  livres  t.  restans  de  xxviii  I.  t.  pour 
vente  de  cuir».  Et  le  ii  octobre,  rrAndry  le  Ton- 
nelier, marchand  tanneur,  se  constitue  achepleiir 
rie  biens  pour  la  somme  de  xviii  1.  I.  restant  de 
|ilus  grande  sonune  pom-  laquel[le]  il  avoit  esté 
exécuté  à  la  requeste  de  Jehan  Pingre,  marchant 
à  AmiensTi.  Cnllect.  Clairambnull ,  vol.  765,  p.  98 
et  t)6. 


|l/i81-U8-2]  Dl']  L'UMVKRSm':  DE  l'AlUS  AU   XV'  SIKCLi:.  5 

Icra  jjradus;  ([lie  sihi  liiil  tlcciclii ,  proviso  (juod  idciii  jMociiialdi'  corani  dccano 
lide  iiKïdia  jiirarct  ([uod  non  in  IVaiidoiii  liiijiismodi  litterain  refjiiirehat. 

Ipso  die,  bididli  doiniiioriiin  coinpariierimt  ad  scicndiiiii  si  di;  mente  Facul- 
lalis  proc(Mlei'el,  cerla  inoiiicio  niiper  ipsis  [acta,  siib  peua  privacionis  ab  odicio 
liabereni,  solvore  nmim  sciilnni  aiiri  domino  de  Cambray  pro  contribucione  ad 
misiam  faclam  per  FacnUatcm  in  inuxiliacione  ceiii  indulli  ve\^\\,  de  quo  abas 
l'acta  est  mencio;  et  snppbcaiiiiil,  (piod,  si  eis  opoiierct  solvere  dictnni  scntnm, 
baberenl  dnpbini  ipsins  indnlti.  Sn[)er  (jnil)us  siippiicacione  et  requisicione  res- 
ponsnni  extitit  qnod  premissa  monicio  proccdebat  de  mente  Facultatis,  et  eis  fuit 
injn'nclum  sul)  pena  privacionis  qnod  baberent  satisfacere  de  dicte scuto;  qno 
facto,  si  vellent,  ipsius  indulli  baberent  dupbim. 

Ipso  die,  instantibus  duobus  bacbalariis,  qui  se  presentaverant  ad  examen 
licencie,  fuit  per  Facnltalem  terminus  eis  datus  ad  deferendnra  suas  majores  ce- 
dulas  usque  ad  j)roximam  missam  prorogatns,  et  ultra  concliidilur  qiiod  dominus 
Nicolans  de  Grucliy,  antiquns  receptor,  die  veneris  proxima,  hora  secunda  post 
méridien! ,  in  caméra  examinis  reddet  compola  sua  Facnltati. 

Die  tercia  mensis,  fuit  sigillata  littera  gradus  pro  magistio  Firmino  Pingre,      [;<  Jami.r.j 
postquam  ejus  procurator  coram  me  fide  média  juravit  in  ipsius  Pingre  animam 
([iiod  illam  non  petebat  in  fraudem;  et  solvit  scutum  auri,  qnod  fuit  positum  in 
manibus  majoris  bedelli. 

Die  quarta  mensis  Januarii,  dominus  Nicolaus  de  Grucliy  reddidit  compota  sua  ;       [  'i  Janvier.] 
sed  non  fnerunt  arrestata  neque  clausa,  quia  dicebat  fuisse  errorem  in  caiculo;  et 
fuit  clausura  in  alium  diem  dilata. 

Die  nona  mensis  Januarii,  in  coUegio  post  missam  Facultatis,  magister  Petrus  1 9  Janvier.] 
Falaise  (F"  78  v")  cum  ceteris  jam  receptis  supplicavit  ad  examen  licencie  recipi, 
ex[h]ibens  propter  hoc  suas  minores  codulas;  qiiibiis  visis',  admissus  extitit,  sibi- 
que  et  aliis  duobus  j)rius  receptis  fuit  injuncluin  ([uod  infra  proximani  missam 
suas  majores  cedulas  baberent  déferre  singulis  dominis  absque  defectu;  eis  quoque 
assignavi  distinctionem  vul""  Decreti  pro  sua  probacione. 

Die  XVI  mensis  Januarii,  in  collegio  post  missam  Facultatis,  conduditur  quod      lu;  Janvier.] 
die  xxm  bujus  mensis  domini  legent  et  examen  aperietur;  fuitque  presentatis  ad 
examen  injunctum  quod  intérim  de  necessariis  provideant. 

Ipso  die,  magister  Franciscus  Cliauvin'''  per  Facultatem  deputatus  est  bideiius 
domini  Nicolai  de  Grucliy,  et  prestilit  juramenta  consueta. 

'■'  Ce  n'est  sans  doiilc  ])as  lui,  mais  plutôt  im        uiiiialeiir  an  Cliâtclct  et  i[ul,   le  sa   mars  i/i()i 
(le  SCS  lioinouymes  ([iii  fui ,  vers  celte  époque,  exa-        [»  'ig'i] ,  émancipa  Pierre  (Jliauviu,  son  lils,  â{{é  de 


6  LA   FACULTÉ  DE  DÉCRET  [lA81-l/i8-.>| 

Eodeui  dio,  doniinus  Ambrosiiis  [de  CaniLray]  ivtulil  (|ii(»(l  oiiines  et  sin<{ali 
bidelli  doininorum  sibi  satisfecerant  confonniter  ad  alias  deliberata,  deniptis 
bidelb's  dominoruin  de  Conly  et  Gressier,  qui.  ut  diceljat,  uoluerant  salisfacere. 
licet  fuissent  débite  requisiti;  propter  (|uod  luit  ordinatum  quod  per  inajoreui 
bidellum  Facultatis  ad  ])nniani  missani  luturam  vocaientur  dicturi  quif([uid  vel- 
lent  ad  impedienduiii  liujusmodi  solucionem,  vel  quuuiinus  de  aliis  loco  eoruiu 
provideretur. 

[33  Janvier.]  Diê  xxui  Januarii,  post  lecturam  dominuiiiui   et  luissaiu  in  cap(p)eHa  Sancti 

Joliannis  Jherosoliniitani,  Irater  Ludovicus  de  Pausa  supplicavit  adniitti  ad  examen 
licencie  cum  ceteris  jani  receptis,  dicens  quod  per  ipiatuordecim  annos  continues 
tam  Cadonii  quam  Parisius  studuerat  et  actus  scolaslicos  IVequentaverat,  sed  légi- 
time prepeditus  se  ad  lecturam  non  potuerat  tune  disponere;  propter  quod  sup- 
plicavit secum  dispensari  super  tempore  et  lectura.  Quo  ad  partem  retracto,  variis 
luediis  bine  indg  per  dominos  allegatis,  ipsi,  dempto  domino  Jacobo  Junii,  cum 
matura  deliberacione  prefatum  religiosum,  magnarum  gravitatis  et  littérature, 
prout  aliqui  dicebant,  de  maxima  gracia  receperunt,  cuui  eo  temperamento  quod 
per  testes  \doneos  vel  alias  légitime  doceret  de  assertis. 

Ipso  die,  fuit  sigillata  littera  nominacionis  pro  Guillermo  PorchetC',  qui  pro 
sigillo  tradidit  bidello  majori  scutum  auri. 

Eodem  die,  apertum  extitit  examen,  et,  post  oracionem  per  me  de  more 
babitam,  bacbaiariis  ad  examen  receptis  porciones  textus  et  glosarum  unicuique 
ordine  suo  assigna vi,  et  intimavi  quod  ad  octavam  sequentem  venirent  suas  lec- 
tiones  recitaturi. 

f3o  Janvier.]  Die  penultima  Januarii,  Jobannes  Aurault,  Aurelianensis  dyocesls,  examine 

premisso,  fuit  ad  gradum  baclialariatus  et  lecturam  receptus,  et  pro  bursis  ac 
dispensacione  super  non  invitandis  dominis  in  domibus  suis  solvit  tria  scuta. 

Ipso  die,  littera  gradus  fuit  expedila  fratri  Jobanni  Stepbani,  qui  medio  jura- 
niento  asseruit  quod  illam  babere  volebat  ad  producendum  in  certo  processu 


10  ans.  ('oti.  (Uiilniiiiliaiill,  vol.  7(»5  ,  |).  128.  Cet 
exaniin;il<'iirt''lailiniirt avant  le  7  avili  l'^gt)  [i5oo], 
jour  i)ù  l'on  constitua  des  tuteurs  à  ses  six  enfants 
mineurs.  Ibid.,  p.  348.  —  Un  Pierre  Chauvin, qui 
est  différent  du  fils  de  l'eximiinateur,  est  ainsi 
mentionné  dans  les  registres  du  Châtelet,  ii  la  date 
du  3  décendire  i5oo  :  "Hcvereiid  l'ère  en  Dieu 
m.  Pierre  Chauvin,  prolhenolaire,  abhé  coniinen- 
dataire  de  Saint  Maixant  en  Poitou,  [est]  mort  à 
Paris  en  novembre,  après  avoir  fait  testjunent  le 
i3  novembres  Jhid.,  p.  io8.  Nous  citons  ce  der- 


nier passage,  parce  que  la  Gallia  Christiana  (t.  II, 
col.  laGi)  a  transformé  le  nom  de  Chauvin  en 
rChaunisi,  et  11e  doiuie  pas  la  date  de  sa  mort. 

'''  Ou  lit  dans  les  registres  du  Châtelet,  à  la 
date  du  18  mai  \lx']h  :  "W.  Guillaume  Porchel, 
licencie  en  Décret,  vicaire  de  l'église  Saint  Leu  Saint 
Gilles,  a  esté  rcceu  advociit  et  a  pris  son  lieu  du 
coslé  des  fenestres.i  (hll.  Clniiambciult ,  vol.  76/1, 
p.  53. —  Le  1)  avril  i48.i,  Gilles  Porchet,  sans 
doute  un  de  ses  ])areuts,  rprocureur  es  auditoires 
d'en  haut,  a  pouvoir  île  continuer':.  Ibid.,  p.  3i(j. 


[l/i81-l'i8'2|  l)K   l/lMVKHSITl':   DE   1>\I!IS   Ai:   \\'    SIÈCLE.  7 

cause  beiioficialis  ([iirni  lialx'liiil  iii  ciiria  Roiiiaiia,  cl  pro  illa  solvit  iiiajori  Ijidcllo 
unuiii  sctilimi. 

Die  se|)linia  incnsis  Februarii,  colle<jium  fuit  post  missam  Faciillatis  coiifjre-  f7Févri<?r. | 
gaiiim  ad  piovidcndnm  supor  Iccliira  Decrelaliiini  solomnium  tocius  anni  ciir- 
rentis,  et  concliisil  ([uod  dominiis  Nicolaiis  de  finicliy,  tune  al)sens,  qui  primiis 
légère  tenebalui-,  ad  id  coinpelleietui'.  per  suhstraelioncm  eiiiolumentoruin  re- 
gencic,nisi  causain  prelendcre  velletquatenus  adid  minime  teneretur;  (F"  ycj  r") 
ad  quam  allegandani  in  prima  niissa  vocaretur,  et  post  cum  dominus  Junii,  ac 
deinceps  dominus  de  Veteri  Villa,  ordinale  procedendo. 

Ipso  die,  conclnditur  quod,  si  Reverendus  in  Cliristo  pater  dominus  e])iscopus 
Carnotensis  suos  nepotes  et  magistrum  Florentinum  Forget'"'  ad  examen  licencie 
presentare  vellet,  prout  dicebat,  illos  in  jniibns  Facultatis  debitis  domini  liabe- 
rent  sup[p]oi'tatos  (s/c);  et  ad  mentem  Facullalis  eidem  domino  episcopo  delegen- 
(lam  depulatusfuil  dominus  Ambrosius  de  Cambray,  cui  ex  parte  Facultalisdictum 
fuit  quod  non  place])at  ille  modus  qucm  prefatus  dominus  Carnotensis  aperire 
volebat,  ut  sciret  a  Facultate  quantum  sibi  constaret  licencia  pro  omnibus. 

Die  xnii  mensis  Februarii,  in  collegio  post  missam  Facultatis,  dominus  Renatus  [,4  Février. 
d'Illiers,  rector  Universitatis  Parisiensis,  Millo  d'illiers  '-),  cantor  ecclesie  Carnoten- 
sis, et  magister  Florentinus  Forget,  capicerius  ejusdem  ecclesie,  omnes  in  jure 
civili  licenciati,  et  magister  Jobannes  H[a]rde\vs,  in  artibus  magister,  supplicave- 
runt  admilti  ad  examen  licencie  et  presentarunt  suas  minores  cedulas;  quibus  visis 
et  prefatis  supplicantibus  ad  partem  retractis,  domini  deliberaverunt  ipsos  sup[)li- 
cantes  esse  admittendos,  dispensantes  cum  prefato  domino  rectore  super  dela- 
cione  majorum  cedularum  pênes  singulos  dominos  ac  ordinantes  quod  illas  pre- 
sentaret  eisdem  in  caméra  examinis,  ceteri  vero  infra  proximam  missam  ipsas 
majores  cedulas  baberent  déferre  more  solito;  et  pro  ipsis  cedulis  conficiendis 
prestiterunt  juramenta  prestari  solita. 

Ipso  die,  Henricus  du  Vergier  creatus  extitit  bidellus  domini  Stejtbani  de 
Veteri  Villa,  et  prestitit  juramenta  per  minores  bidellos  prestari  solita. 

'''  On  le  ronconire,  le  a  mai  j  681,  dans  les  ip-  l'einiiio  dudit  (iiiillaiiiiie  Bii'oii,  mère  desdits  Mi- 

gistres  du  Cliàlelel,  sous  le  prénom  de   tfFlorenti  cliel  et  Callierine».  Ihid.,  ji.  ai').  —  Elu  coiiseil- 

et  les  qualités  de  tmaislre  es  ars,  licencie" es  lois,  1er  clerc  au  Parlement  de  Paris  le  28  avril  ilgS, 

escollier  à  Parisn.   Coll.   Clmrumbault ,    vol.  766,  en  remplacement  de  Jean  de  Courcelles  et  conti'e 

p.  aag.  —  Le   6   octobre    de    la  même  année,  les  deux  autres  candidats,  Claude  de  Hangest  et 

rfM.  Florent  Forget ,  licencié  es  loix,  chanoine  et  Nicolas  Dorigny,  tous  deux  docteurs  en   Décret, 

chevecier  de  Chartres,  curateur  de  Michel  Biron,  se  vit  ensuite  écarté  au  |irolit  du  premier  d'entre 

escollier  à  Paris,  Jehan  Forget  le  jeune  et  Cathe-  eux,  Claude  de  Hangest.  Franc,  aiaycj,  fol.  a^i , 

rine  sa  femme,  (seurs)  diidit   Michel,  enfans  et  53  et  54  v". 

héritiers  de  feu  Guillaume  Biron,  [plaident]  contre  '      '''  Miles  d'illiers  le  jeune  fut  évèque  de  Luçon 

Perrelte  Actonne,  veufve  Jehan  Morin  et  paravant  'do  1.Ï27  à  i5'ii. 


8  LA   FACULTÉ  DE  DÉCRET  [1481-l/i8-2J 

(2j  Fc>ricr.]         Die  jovis  XXI  Febi'uarii ,  post  missam  Facii][ta](is.  luit  collegiiim  loco  solito  coii- 
gregatum;  sed  vocatis  supplicantibus,  iiulliis  comparuit. 

[a.SFévripr.l  Die  xxiii  iiioiisis  Fcbruarii.  apud  caineram  exaniinis,  magister  Karolus  de  Aito- 

bosco''',  in  lcgil)u.s  iicenciatiis  et  in  Decielis  barbalarius  Pictavis,  jiostquam  do- 
cuit  do  preniissis,  adniissus  extitit  ad  lecturam  piiblicani,  et  pro  juribus  Facultalis 
solvit  duo  scuta  minus  tribus  den.  tur. 

Ipso  die,  prefalus  magister  Karolus,  post  admissionem  ad  lecturam  publicani, 
supplicavit  pro  secunda  loctura  matutinali.  Super  quo  domini  deliberaverunt 
quod  ad  lioc  Facultas  specialiter  vocaretur  per  cedulam,  ordinantes  quod  idem 
magisler  Karolus  intérim  haberet  légère  in  scolis,  bora  qua  bachalarii  consue- 
verunt  légère,  ut  per  députâtes  Farultatis  audiretur. 

[25  Fé^^iel•.J  Die  XXV  mensis  Februarii,  collegium  extitit  per  cedulam  specialiter  evocatum 

super  duobus  articulis  :  primus  ad  deliberandum  super  supplicacione  alias  fada 
per  magistrum  Karolum  de  Altobosco,  pro  secunda  lectura  matutinali  suppli- 
cantem;  secundus  erat  communis  super  supplicacionibus  et  injuriis. 

Quoad  primum  articulum,  prefatus  magister  Karolus  in  collegio  comparuit, 
et  suam  supplicacionem,  quam  alias  fecerat,  geminavit;  et  postmodum  magister 
Dyonisius  Aliigrct,  primum  legens  ordinarium,  qui  supplicavit  in  adversum  ne 
idem  magister  Karolus  admitteretur,  aut  saltem  ejus  admissio  ad  tempus  differre- 
tur,  attentis  malicia  temporis,  paucilate  scolarium,  et  quod  tempus  sue  collecte 
imminebat.  Super  quibus  conclusit  Facultas,  audita  relacione  deputatorum  qui 

'''  En  niai-ge,  d'une  écriUue  peu  postérieui-e  :  reçu  président  de  la  grand'  Chambre  des  enquêtes 

trlNunc  episcopus  Toriiacensis.n   Charles  du  Haut-  au  iieu  de  feu  Jean  Lespervier.  Franc.  21279, 

bois,  né  a  Ghâtellerault,  licencié  en  lois,  fut  reçu  fol.  254.  —  Le  i7Juin  i5oi,il  était  nommé  maître 

avocat  au  Châtelet  de  l'aris  le  a8  mai  i48i.  Coll.  des  requêtes  au  lieu  de  Jean  de  Pierrepont,  |)ronui 

(jlairambault,  vol.  706,  ]).  2^2.  —  Le  3i  juillet  évêque  de   Meaux.  Franc.  32i4o,  fol.  227.  — 

i486,    il   fut  reçu  conseiller  clerc  au   Parlement  Enfin,  en  i5o5,  après  la  mort  de  l'un  des  évêques 

au  lieu  de  Jean  l'oiicher,  qui   succédait  comme  élus  de  Toui'uai,  Louis  Pot,  qui,  dès  i5oo,  avait 

conseiller  lai  a  feu  Jean  Avin.  Franc.  21 366,  fol.  Iransféré  tous  ses  di'oits  sur  cet  évêché  à  Charles 

552  et  v°;  32i4o,  foi.  2o3. —  Le  7  janvier  1692  du   Hautbois,   le   chapitre  de  Tournai  prit  parti 

[1693],  il  est  subrogé  au  heu  de  Jeau  du  Carrov  pour  ro  deinier  contre  Pierre  Quicke,  nommé  par 

contre  Pierre  Ardeau,  pour  laisoii  d'une  chanoinie  Alexandre  VI  en   ià^j.  Après  accord  conclu  avec 

en  l'église  Sainte-Radegonde  de  Poitiers.  CoW.  C/fli-  Quicke,   Charles  du   Hautbois  put   faire  son  en- 

rambault,  vol.  766,  p.  162.  —  Il  devint  ensuite  trée  solennelle  à  Tournai  le  26  juillet  i5o6.  Très 

président  aux  enquêtes:  car,  le  3  décembre  1699,  fatigué,  il  se  démit  de  ses  fonctions,  en  i5i3,  en 

nous  voyons  Pierre  Pillon  en  procès  ^contre  noble  faveur  de  Louis  Guillart,  fils  de  l'un  des  présidents 

et  discreltc  personne  m. Charles  du  Haultbois,  pre-  au  Parlement  de  Paris,  et  mourut  le   10  juin 


sident  es  enquestes  :  dit  est  que  le  greffier  de  céans  Saint-Jean-d'Angély.  Il  fut  enseveli  à  Chàtellcranll . 

se  Iransportei-a  par  devers  ledit  du  Hautbois  pour  sa  ville  natale,  où  l'on  voyait  encore  son  tond)eau 

l'interroger.  .  .»  Ibid.,  p.  809.  Ce  n'est  que  le»  chez  les  Minimes  au  xvin"  siècle.  Gallia  Christ., 

«7  février  i'i99  [i5oo]  qu'il  fut  solennellement  t.  III,  col.  237-288. 


[I'i81-l'i8-2|  DH   I/L'MVEKSITK    1)K   IMIUS   AU   XV'    SIKCLE.  9 

prcfatum  maffistniiii  K;ir(»luiii  legcnlfiii  audivcraiil,  (|ii()(l  idem  inagislcr  Karolus 
adniilterplur  ad  .scciiadam  lecUiram,  pro  qua  fueruiit  sibi  as.siffnale  scole  ad  inter- 
siyniiim  Beati  Eiistacliii,  sic  lainerKiiiod  |)ori{)siiis  adiiiissionciii  dieti  priiiii  IcfM'ntis 
collecta  pro  anno  prosenti  non  iiii|)('di('ini-. 

(F"  79  v".)  Eodeni  die,  concluditur  (juud  ruina  inuii,  pio  ciijiis  repai-aciono 
stipplicavit  niagister  Pcti-usPainctclier,  leparabitur,  et  ad  id  ficri  facicnduni  com- 
misit  Facultas  niaoistriuii  Robertuiu  do  Vado,  majorem  bidolluni. 

Insuj)ei'  concluditur  ([uod  doiiiinus  RonaUis  d'illiers,  i-ector  Univorsilatis,  Millo 
(rillieis  et  Miagistor  Florontinus  Foqjot,  sedentes  in  banca  iiobilinm,  in  alioruni 
sublovamen  conforniitor  ad  statuta  solvont  dnpluni  ojiis  quod  pro  vino  et  spe- 
ciobus  solvorant  sedenlos  in  socunda  banca;  et  id  agcndo  Facullas  in  cetoris 
jnribus  por  oos  debitis  pro  posso  sup[p]oiiabit. 

Insupor  concliulitur,  super  quoriuionia  facta  contra  doiiiinuiu  Anibianonsom 
episcopumt'',  qui  per  aflixionos  in  vualvis  scolarum  Facullalis  fecerat  publicari 
quod  publiée  légère  intendobat  Docn'talos  in  Bajoconsi  coUegio,  oxlra  Clausum 
Brunelli,  quod  ex  parte  Facultatis  dominus  gcncralis  et  ego  prefatum  presulcm 
adirenius  ad  sibi  renionstrandum  stalutum  Facultatis  proliibens  per  bachalarios 
Decretales  legi  extra  Glausuni  Brunelli,  et  de  juramento  per  eum  prostito  admo- 
neretur  ac  ut  vellet  desistere  requireretur,  et  cum  boc  gratis  sibi  oiïerrentur  ad 
legondum  majores  scole  Facultatis;  et  ubi  non  vellet  desistere,  pro\i(loretur  de 
op[p]ortuiio  roniedio,  prout  alias  in  simili  factuni  est.  De  qua  conclusione  certi- 
ficatus  cessavit. 

Die  penultima  mensis  Februarii,  post  missam  Facultatis,  luit  sigillala  littera      [37 Février.] 
gradus  pro   magistro  Jobanne  Auraidt,  qui   pro  sigillo   tradidit  scutum  majori 
bidello. 

Die  nltima   mensis  Februarii,    magistro  Guillermo  Piedeter    supplicanti    pro      [28  Février.] 
littera  gradus  fuit  ilia  sibi  décréta,  postquam  modio  juramento   asseruit  quod 
ea  indigebat  ad  producendum  in  certo  processu  quem  babebat  in  Castelleto  Pari- 
sius;  fuitque  in  die  sequenti  sigillata,  et  pro  sigillo  solvit  scutum,  quod  tradidit 
majori  bidello. 

Ipso  die,  post  meridiem,  collogium  congregatum  apud  cameram  examinis  super 
admissione  vel  repulsione  bacbalariorum  pro  licencia  examinatorum,  conclusit, 
attentis  malicia  teraporis,  paucitate  bacbalariorum  et  bonore  Facultatis,  bacba- 
lariis  examinatis  indigentibus  graciam  facere  et  omnes  ad  licencie  munus  admit- 
tero,  perprius  ab  eis  satislacto  do  juribus  Facultatis. 

Eodem  die,  domini  super  supplicacione  domini  Nicolai  de  Grucliy,  «pii  requi- 

<''  Louis  de  Gaucourt. 

rti.  a 

lUMilUiniC     ^JtTI01ALC. 


10  LA  FACULTÉ  DE  DÉCHET  [U81-U8-2] 

sivit  sibi  satisfieri  de  certis  jiiribus  racioiio  sue  regencie,  ut  dieebaf ,  dcbitis  pro 
anno  Domini  uu'=  lxxix,  fuit  conchisuiu,  docendo  pcr  onm  fjiiod  aliquid  sibi 
debeatur.  fiet  satisfactio,  sed  non  dodenariis  provoniontibiis  post  ad\cntumti'iuin 
novissimorum  doctorum,  quia  debitum  per  ipsiini  de  Grucliy  pivicnsum  esset 
ortniii  auto  ipsorum  adventum. 

[a  Mars.]  Die  sccuuda  mensis  Marrii  ante  meridicm,  examen  licencie  conclusuni  extitit, 

et  per  me  secundum  moretn  antiquum  coHac[i]one  habita,  in  qua  septem  bacha- 
larii  examinât!  ex  ordinacione  Facultatis  munere  licencie  digni  declarati  fuere, 
ipsi  bacbalarii  juramenta  prestari  solita  in  fine  examinis  prestiterunt. 

Ipso  die,  post  complectorium  Nostre  Domine,  ego  decanus,  doniinis  de  Cour- 
cellis,  Cambray  et  Picard  assistentibus,  cnm  prefatis  baclialariis  accessi  locuni 
habitacionis  domini  cancellarii  insignis  ecclesie  Parisiensis,  ubi,  brevi  oracione 
habita,  bachalarios  prefatos  eidem  cancellario  presentavi  et  pro  expedicione 
com[m]endatos  haberi  postulavi,  requirendo  eumdem  cancellarium  quatinus 
privilégia,  libertates  et  prerogativas  Facultatis  inviolabiliter  observare  dignaretur. 
Quibus  auditis.  idem  cancellarius  humanissimum  dédit  responsum;  et  in  ipsa 
presentacione  facienda,  dominas  Renatus  d'Illiers,  tune  rector  Universitatis,  cum 
cap[p]a  rectorali,  precedentibus  bidellis  arcium  Facultatis  cum  virgis  seu  massis 
argenteis  deanralis,  sec[uentibus  quoque  pluribus  uolabilibus  viris.  cum  ceteris 
baclialariis  examinatis  extitit  presentatus. 

[3  Mars.]  Die  tercia  mensis  Marcii.  fuit  sigillata  littera  gradus  pro  magistro  Guillermo 

Piedefer,  qui  solvit  pro  sigillo  scutum,  positum  in  manibus  majoris  bidelli. 

[6  Mars.]  (F"  8o  r".)   Die  sexta  Marcii,  post  missam  Facultatis,  in  collcgio,  dominas 

Nicolaus  de  Mijon,  examine  premisso,  ad  gradum  bachalariatus  extitit  admissus, 
et  ])ro  bursis  et  dispensacione  de  non  eundo  invitatum  per  villam  solvit  tria  scuta. 

[7  Mars.]  Die  jovis  septima  mensis  Marcii,  fuit  sigillata  littera  gradus  pro  fratre  Lu- 

dovico  de  Sezancourt,  nomine  cujus  dominus  Stephanus  de  Veteri  Villa  die  pre- 
cedenti  supplicaverat,  et  solvit  unum  scutum. 

[10  Mars.]  Die  décima  mensis  Marcii,  de  mane,  in  caméra  examinis  per  Facultatem  ad  id 

specialiter  convocatam  rotulus  licenciandorum  compositus,  couclusus  et  dupli- 
catas extitit  obsigiiatusque  tribus sigillis  more  solito,  ut  quamcicius  presentaretnr 
domino  cancellario  Parisiensi.  Et  in  eodem  rotulo  bacbalarii  sic  erant  ordinali  : 
lienatus  d'Illiers,  Millo  d'Illiers,  Florentinus  Forget,  Germanus  des  Bordes, 
Pelrus  Falaise,  Robertus  de  Butione,  Johannes  Ilardews. 

Ipso  die,  concluditur  quod  bidelli  major  et  minor  pro  suo  jure  de  denariis 


[U81-1/I82)  I)K   i;iJMVi:i{SITK   DE    I'\U1S    AI     \V    SIKCLE.  11 

licencie  liabcreut  duodeciiii  iiiiii  .sciila,  (|iif)(l([iii;  iiiajdi'  hidclliis  de  di'iiariis  pcr 
cum  receplis  pro  scolis  liabeal  salislacerc  de  pensioiie  scolanirn  Saiicti  .foliaiiiiis 
.Ilierosoliiiiitani  pro  aniio  prctcrito. 

Eodciii  die,  fada  exlilit  opcio  por  dorninos,  proul  inforiiis  aiinolaliir  : 
Doiiiinus  Joliannes  de  Courcellis  adojtla\it  lieiiatiiiii  d  lllieis;  dominiis  Aiii- 
brusius  de  Caïubray,  Mil(l)oiieiii  d'Illiers;  domiiiiis  llobeiiiis  Tiilleu,  Floreiilimim 
Forgel;  doniinus  Siephaiius  de  Vcleri  Villa,  Gcrniaiiuin  des  Bordes;  doiniiius 
Jacobiis  .liiiiii,  l'clniiii  Falaise:  domiinis  Joliannes  Picard,  Robcrtum  de  Bulhione; 
doniinus  Andréas  Wassclin,  Jolianneni  Hardevvs. 

Eodeni  die,  [)osl  vesperas  Béate  Marie,  in  exitii  clinri  Parisiensis  ecclesie,  per 
me  decauuni,  présente  inagistro  Nicolao  Militis,  nolario  ])ublico,  et  duobus  tcs- 
tibus,  presenlatus  extitit  rotnlns  licenciandoruin  per  Facultateni  conipositus, 
dausus  et  tribus  sigillis  sigillatns,  domino  caiicellario  Parisiensi;  qiiem  in  pre- 
sentia  dicti  notarii  et  duoruni  testiuin  re(|uisivi,  ut  ipsum  lotulum  clausum 
teneret  iisque  ad  tempus licencie  imparciende  baclialariisin  ipso  rotnlo  descriptis, 
ciijus  cop(p)iam  sigillo  Facultatis  obsignatani  conservavi,  fecique  protestaciones 
in  consimilibus  aclibus  fieri  consuetas,  quas  idem  cancellariusadinisit,  etrotuluni 
ipsum  clausum  servare  promisit  usque  ad  actum  licencie.  De  quibus  nomine 
Facultatis  a  dicto  notario  pecii  instrumentuni. 

Die  xiii  mensis  Marcii,  Antlionius  de  Sancto  Géorgie,  Lemovicensis  dyocesis,       [iSMars.] 
examine  premisso,  admissus  extitit  ad  gradum  bacbalariatus  et  lecturam,  solvit- 
que  pro  bursis  et  non  eundo  per  villaiii  ad  invitandiim  dominos  pro  inteiessendo 
liarenge  quatuor  scuta. 

Die  jovis  xuii  mensis  Marcii,  postmissam  Facultatis,  in  collegio  comparuerunt  [,',  Aiars.] 
magistri  Robertus  de  Masengarbe  (''  et  Johannes  Triquier,  injure  canonico  licen- 
ciati  Parisius,  qui  pro  admissione  ad  gradum  doctoratus  supplicarunt,  offerentes 
conformiter  ad  statuta  satisfacere  de  juribus  Facultatis,  et  alias  parère  ordina- 
cioni  dominorum,  qui  de  adventu  dictorum  supplicanciuni  se  j)lurimuiii  gaudere 
dixerunt,  decernentes  ut  conformiter  ad  consuetudines  laudabiles  Facultatis  ipsi 
supplicantes  ter  liaberent  s(q)plicare  in  sequenlibus  missis,  et  in  tercia  suppli- 
cacione  daret  Facultas  ipsis  supplicantibus  congruum  responsum.  Qiiibus  ad  col- 

'"'  Jean   Du  Drac,  l'vêque  ile  Meaux,   nomiiKÎ  de  la  Faciilli'  de  Décret;  car,  en  1/171.  après  la 

conservateur  des  privilèges  apostoliques  de  l'Uni-  destilulion  d'Antoine  Du  I5osc,  sujet  du  <luc  de 

versité  en  1/162,  après  la  mort  de  Guillaume  de  Bourgogne,  ce  fut  Itobert  de  Masengarbe  qui  l'ut 

Hollande,  évèque  do Beauvais,  avait  choisi  Robert  nommé  à  sa  place.  Voir  Du  Boiday,  Hisl.  Univ. 

de  Masengarbe,  alors  recteur,  pour  grellier  de  sa  Paris.,  t.  V,  p.  054,  Gtjâ  et  yiC-giy;  cl",  ihid., 

juridiction.  Il  s'ensuivit  un  procès  enti-e  Masen-  [>■  ^^'^-  —  Cf.  aussi  Henr.  Denifle  el  .Em.  Chate- 

garbe  et  Jean  Cbainbetin,  son  prédécesseur,  (lui  hnu,  .luclnrliim  Chartiilnrii  Unitersilulis  Parisiensis, 

parait  avoir  gagné  sa  cause  malgré  l'interveutiou  t-  1'-  '^"^-  'j'<^  et  "•  3. 


12  LA  FACULTÉ  DE  DÉCRET  [l/i81-U82] 

legium  rcvocatis  premissa  intimavi,  el  de  responsione  contenti  tlicli  supplicantes 
egerunt  graciariim  actiones. 

[tSMars.l  (F"  80  v".)  Anno  Domini  m  cccc  ocluagesimo  primo.  \\u  mensis  Mardi,  post 

juramenta  por  licencianclos  prestita  in  facie  Facultatis,  ipsa  Facullas,  hora  fere 
flecima  de  iiiane,  cum  prescriptis  licenciandis  processit  ex  cap(p)ella  Sancti  Joliannis 
Jherosoliinilani  usque  ad  ecclesiam  Béate  Marie  Parisiensis,  ubi  salutacione  Nostre 
Domine  facta,  domini  Robcrtus  Tulleu,  generalis,  et  ego  decanus  declinavimus 
pênes  dominum  cancellarium  Parisiensem,  in  loco  sue  habitacionis  existentem, 
ceteris  dominiscum  licenciandis  tendentibus  ad aulam domini  episcopi  Parisiensis, 
dumque  advenimus  domum  prefati  cancellarii,  concito  (.s»r)  e  caméra  sua  descendit 
deorsum;  nobis  quoque  tribus,  in  presencia  magistri  Arnulpbi  de  Marcbel.  notarii 
pubbci,  ac  testium  fidedignorum,  ex[h]ibuit  rotulum  superioribus  diebus  si])i  tra- 
ditum,  tribus  sigillis  obsignatum  et  intactum,  ac  deinceps  cum  eodem  rotulo  pre- 
fatus  cancellarius,  dominus  generalis  et  ego  ad  aulam  prefati  domini  episcopi 
Parisiensis  reclo  tramite  perreximus,  ubi  prelatus  cancellarius,  sedens  in  loco 
solito,  rotulum  ipsum  aperuit,  et  magistro  Claudio,  sub[b]idello  Facultatis,  ma- 
gistro  Roberto  de  Vado,  majore  bidello.  absente  et  egrotante,  ad  licenciandos 
vocandos  tradidit;  fueruntque  ipsi  licenciati  eo  ordine  vocati  quo  fuerant  per 
Facultatem  ordinati,  et  prout  in  cop(p)ia  rotuli  pênes  me  dimissa  crant  descripti. 
De  quibus  omnibus  et  singulis  instrumentum  publicum  nomine  Facultatis  a  dicto 
de  Marcbel  requisivi.  Horum  autem  vocatorum  numerus,  ordo  et  adopcio  cujus- 
libet  inferius  fideliter  annotanturt''. 

Ipso  die,  facta  seu  celebrata  licencia,  postque  graciarum  actiones  eis  qui  actum 
decoraverant  redditas,  in  cap(p)ella  superiori  domini  episcopi  Parisiensis  omnes 
et  singuli  dicti  licenciati  comparuerunt,  et  per  organum  dicti  magistri  Renali 
ingentes  graciarum  actiones  de  susceptis  honoribus  Facultati  reddiderunt,  ac  pro 
doctoratu  supplicarunt;  sed  deliberacione  habita,  fuit  conclusum  quod  respon- 
sum  dilTerretur  usque  ad  proximam  missam,  in  qua,  si  vellent,  ipsi  supplicantes 
haberent  comparere. 

[is  Mais.j  Die  xvHiMarcii,  fuit  sigillata  littera  testimonialis  pro  magistro  Petro  Chari'on, 

iu  jure  canonico  licenciato,  qui  pro  sigillo  solvit  scutum,  Iraditum  bidello  majori. 

[19  Mars.]  Die  XIX  mensis  Marcii,  post  missam  Facultatis,  in  coliegio,  Hugo  Guioneti  et 

Nicolaus  Guillaudi,  premisso  examine,  fuerunt  ad  gradum  baclialariatus  et  lec- 
turam  recepti,  et  pro  bursis  ac  dispensacione  super  non  eundo  per  villara  ad 
invilandum  dominos  solverunt  quinque  scuta  cum  dimidio  unius,  videlicet  dictus 
Nicolaus  tria  scuta,  et  Hugo  duo  scufa  cum  dimidio  unius. 

'''  \oir  plus  bas,  p.  27. 


[l/«81-l/i82]  DE  L'UNIVERSITÉ  DE  PAIUS    Ai:  XV'  SIÈCLE.  13 

(F"  81  r".)  Ipso  (lie,  doniimis  lîciiiiliis  (rilli(;rs,  reclor  Univcrsitalis,  et  Mil(l)o 
d'Illieis  siipplicariiiit  pio  docloraUi  et  ad  juramenla  prestari  solita  recipi.  Super 
quorum  suj)plicacione  responsum  extitit,  inatui-a  dcliberacione  prrliahita,  (|iiod, 
priusquam  Facultas  illos  adniitterc  possil,  liahenl  satislaccM-e  dominis  doctorihus, 
([ui  eos  adoptavcrunt,  do  suis  juribus;  ijuo  facto,  Facultas  ipsa  cuni  eis  inlcndil 
proccdcpo  coiiloiiuilfir  ad  statuta,  sic  (jiiod  nieiito  debcbunt  coiitenlari. 

Fodeui  die,  dominus  de  Gruchy  supplicacioneui  alias per  euiu  laclaiu  ieiVica\il, 
et  confonniter  ad  alias  deliberata  luit  ordinatum  quod,  si  aliquid  sibi  debeatur 
de  tempore  per  euiii,  preteuso,  sibi  fiet  satisfactio,  absque  boc  quod  très  domiiii 
novissinii  doctores  ad  id  contribuere  teneantur. 

Die  XXII  mensis  Marcii,  iu  congregacione  Universilatis  apud  Saiicluin  Matlm-       (uaMar*. 
rinum  celcbrata,  doinini  Audirosius  de  Gainbray  et  Steplianus  de  Veteri  Vilh 
siipplicarunt  et  eoruui  (juilibet  supplicavit  pro  inense  gracioso,  ruilipie  ipsorui 
supplicacio  exaudila. 


la 
lin 


Die  xxviii  mensis  Marcii,  fuit  missa  et  collegiuin;  sed  quia  pauci  domiiii  coin-       [28  Mars.] 
pariierunt,  distuli  ponere  in  médium  qua  die  post  Ressurrex[i]onem  Doinini  esset 
legendnin,  disponens  super  hoc  et  quibusdain  negociis  tangenlibus  Facultatem 
dominos  per  cedulani  convocare. 

Die  sabbati  in  Rainis  Palmarum,  dominus  Nicolaus  de  Gruchy  in  inajoiibus       [3i.  Mais.] 
scolis  Facultatis  legit  Decretatem  Omnis  ntriusquc  se.vtts  ordine  suo. 

Ipso  die,  fuit  sigillata  littera  testimoniahs  pro  fratre  Jacobo  de  Ganteleu,  qui 
propter  hoc  solvit  scutum  bidello. 

Die  prima  mensis  Aprilis,   Ludovicus  du   Pioys,  examine  premisso,  fuit  ad       \i"  AmII.  1 
graduin  hachalariatus  et  lecturam  publicam  admissus,  et  pro  bursis  ac  dispeii- 
sacione  de  non   invitando  dominos  in  suis  domibus  ad  harengam,  solvit  tria 
scuta. 

Die  XI  mensis  Aprilis,  Facultas  in  domo  domini  Joliannis  de  Gourcellis  per  |ii  Avril.] 
cedulam  super  tribus  articulis  congregata  deliberavit  et  conclusit  quod  in  proxima 
missa  post  Quasimodo  domini  doctores  légère  habebunt,  et  quoad  alium  arti- 
culum,  quod  ad  providendum  diffîcultatibus  et  impedimentis  que  fîeri  consue- 
verunt  nominatis  per  Facultatem  ipsam  littere  régie  impetrabuntur  a  cancellaria 
nomine  Facultatis,  quibus  mandabit  regia  Majestas,  cessante  omni  dillicultate, 
judicandum  esse  pro  talibus  nominatis  conformiter  ad  regias  ordinaciones  et 
Pragmaticam  sanctionein,  et  intérim  quod  ex  parte  Facultatis  dominus  locuni- 
tenens  Parisiensis  adeatui-,  sibique  renionstretur  materia,  ne  de  cctero  in  judiciis 


1/,  LA  FACULTÉ  DE  DÉCRET  [l/i81-U8-2] 

curie  Castelleli  fiant  diiTicullales  et  impedimenta  luijusniodi  talihiis  nonùnatis, 
qiiodque  presens  conclusio  iiitimctur  magistris  Petro  Falaise  et  Roberto  de  Ru- 
tione,  qui  pro  tollondis  difficultatibus  et  impedimentis  supradictis  alias  in  Facultate 
supplicarant. 

[18  Avril.]  Die  jovis  xviii  mensis  Aprilis,  post  lecturam  dominurum  et  missaiu  Facultalis 

celebratam,  Joliannes  de  Rupibus,  Ritm'icensis  dyocesis,  examine  premisso,  ad 
oradum  bachalariatus  et  lecturam  extitit  admissus,  et  pro  bursis  solvit  duo  scuta 
cum  dimidio  unius,  que  posita  fuere  in  manibus  thesaurarii. 

Ipso  die,  super  positis  in  médium  an  expediret  Facultati  scolas  Sancti  Johannis 
Jberosolimitani  (F°  8  1  v")  dimittere  vel  resumere  ad  precium  per  dominum  pre- 
ceptorem  ipsius  domus  micbidecano  prius  declaratum,  post  multa  bine  inde  alle- 
lala  et  proposita,  visum  est  Facultati  quod  pro  nunc  commode  non  poterat  ipsas 
scolas  deserere,  attento  quod  scole  superiores  ipsius  Facultatis  nunduni  erant 
catliedris,  pulpitris  et  scamnis  munite;  sed  placuit  quod  ex  parte  Facultatis  do- 
minus  generalis  cum  decano  adiret  prefatum  preceptorem  et  sibi  remonstraret 
quod  ex  demolicione  scolarum,  quam  fecerat  fieri  ap[p]ropinquante  tempore 
lecture  sine  aliqua  denunciacione  precedenti,  Facultas  se  injuriatam  arbitrabatur, 
et  si  de  precio  viginti  librarum  turonensium  pro  locagio  seu  mercede  dictarum 
scolarum  nicbil  posset  diminui  pro  anno  currenti,  quod  ipse  scole  illo  precio 
conducerentur  ab  ipso  preceptore. 

Eodem  die,  dominus  Henricus  Tbiboult  de  domino  rectore  conquestus  est,  pro 
eo  quod  conformiter  ad  alias  per  Universitatem  ordinata  in  sui  assunipcione 
minime  juravit  non  sigillare  pro  scolaribus  in  Decretis  litteras  testimoniales, 
nisi  prius  visa  cedula  certificatoria  doctoris  eorumdem.  Super  quo  concluditur 
quod  in  prima  congregacione  Universitatis  dominus  generalis  nomine  Facultatis 
ageret  querimoniam  et  requireret  quod  ipse  domiims  rector  cogeretur  dictum 
juramentum  prestare  et  suo  successori  facere  prestari. 

Illo  die ,  in  egressu  collegii ,  dominus  generalis  et  ego  preceptorem  Sancti  Jobannis 
Jberosolimitani  apud  aulam  inferiorem  sue  babitacionis  adivimus,  et  sccundum 
condusionem  Facultatis,  dictus  dominus  generalis  eidem  preceptori  premissa 
reiuonstravit.  Ex  quibus  ipse  preceptor  aliqualiter  motus,  cum  moveri  non  de- 
beret,  tandem  se  excusavit  et  scolas  pro  anno  presenti  dimisit  Facultati  pro  sex^ 
decim  libris  turon.,  promitlens  in  brevi  reparari  facere  ascensum  ad  superiores 
scolas  conscendentem  requisitum  necnon  loco  scolarum  quas  suis  usibus  ap[p]li- 
carat  alias  meliores  et  preslanciores  liberare  et  tradere  Facultati. 

[25  AmII.]  Die  XXV  mensis  A])rilis,  post  missam  Facultatis,  luit  collegium  more  solito  con- 

{rregatum,  et  coram  eodem  dominus  generalis  fecit  l'elacionem  eorum  que  per 
ipsum  et  me  novissime  fuerant  acta  cum  domino  ])receptore  Sancti  Jobannis 


|l'i8M'i82]  1)I«:  L'UMVI-nSITI'l   DK  l'AUIS  AU  XV"  SIÈCLE.  15 

Jherosoliinitaiii.  Qua  audila,  placiicriinl  Facullali  oriiiiia  dicta  et  lac;!;!  cinii  oodciii 
|)i'ecej)torc. 

Ipso  (lie,  (|iii(laiii  lelijjiosus  onliiiis  S.  BonoJicti  supplicavil  ut,  quia  littera  gradus 
que  sibi  alias  luerat  cxpcdita  et  sijfillata  ])i'y  Kacul[la]t('ni,  casu  loituito,  ut  as.se- 
rehat,  luerat  depoidita,  alia  liKcia  coiisirnilis  tetioris,  loro  perdit»',  sigillit  uiajori 
Facullatis  sibi  si^jillaretur.  Cujus  supplicacioni  aiuuiit  Kacultas,  et  gratis  eadem 
littera  fuit  sigillala  et  expedita  religioso  supradiclo. 


Die  jovis  secunda  luensis  Maii,  luit  uiissa  et  collegium,  in  quo  nicliil  digiiuin 
scripiura  fuit  acluin. 


Mai.  I 


Die  quinta  mensis  Maii,  post  niissam,  Facultatis  collegium  fuit  congregatum 
more  cousueto. 


[5  Mai. 


Die  nona  mensis  Maii,  post  missaniBeati  Nicolay,  Nicolaus  de  Pitat'',  Parisieasis, 
examine  prémisse,  fuit  ad  gradum  bachalariatus  admissus,  et  (|iiia  reverendus 
pater  dominus  episcopusLexoviensist^',  cujus  dicebatur  familiaris,  erat  in  crastino 
recessurus,  idem  de  Pita  supplicavit  secum  dispensari  super  harenga,  et  quod  in 
crastino  posset  agere  suum  propositum,  non  obstante  quod  dies  ipsa  non  esset 
legibilis.  Gui  supplicacioni annuit  Facultas  contemplacioneprefati  reverendi  patris, 
et  pro  bursis  ac  de  dispcusacione  solvit  quatuor  auri  scuta,qui  posita  fuerunt  iu 
manibus  receptoris. 


[9  Mai.] 


(F°  82  r".)  Die  décima  sexta  mensis  Maii,  post  missam  Facullatis,  collegium 
in  loco  solito  extitit  congregatum,  a  quo  super  lectura  dominorum  posita  in 
médium   concluditur  quod  post  lestum  sanctissime  ^Trinitatis  |instantis  difrilo- 


16  Mai. 


'■'  A  cette  époque,  la  famille  parisienne  des  La  Pile 
avait  parmi  ses  membres  un  clerc  des  Comptes,  Jean 
de  La  Pile,  qui  était  probablement  le  frère  de  Nico- 
las, le  bachelier  de  1/183.  Car  nous  lisons  dans  les 
registres  du  Châtelet,  à  la  date  du  7  août  thSà  : 
irJehan  Maciot  et  sa  femme,  icelle  femme  héritière 
pour  un  sixiesnie  de  feu  honorable  homme  Guil- 
laume La  Pile  et  Hélène  Bureau ,  sa  femme ,  [  plai- 
dent] contre  Jehan  La  Pile,  Nicole  f-a  Pile.  (!uil- 
laume  La  Pile,  Jehan  le  Doyen  et  sa  femme,  icelles 
femmes  et  lesdits  La  Pile  frères  et  sœurs  et  héritiers 
desdits  deffunts;  dit  est  que  la  l'hoslel  (xic)  du  Ker 
de  Moulin,  assise  près  l'église  Saint  Goi'vais,  (jui 
fut  ausdits  deffunts,  sera  party  en  deux,  pour  ce 
que  à  iceluy  Maeiol  en  appartient  la  moitié  de  son 
conquesl  et  le  sixiesme  en  l'autre  moitié.  »  (hll.  Clai- 
inmbault,  vol.  76/1,  p.  .'5oo.  —  Jean  La  Pile  fut 


nommé  échevin  le  96  octobre  1/1 9;),  au  lendemain 
de  la  chute  du  pont  Notre-Dame,  après  l'arrestation 
du  prévôt  et  des  échcvins  en  charge,  accusés  d'im- 
prévoyance et  d'incmic.  Cf.  F.  Bonnardot,  Registres 
du  bureau  de  la  ville  de  Paris,  I.  1,  p.  1.  —  Le 
7ianvier  1/191  [liga],  frhonorablc  homme  et  sage 
m.  Jehan  La  Pile,  clerc  du  Boy  en  sa  Chambre  des 
comptes  et  l'un  des  quatre  marguilliers  de  l'église 
Saint  Pol  à  Paris,  pour  les  vexations,  travaux  et 
noises  que  le  curé  de  ladite  église  luy  a  fais  et 
donnez  et  s'efforce  faire  et  donner  pour  ce  (pi'il 
diîffend  les  drois  de  la  fabi-ique,  a  renoncé  à  la- 
(litte  administration  et  charge  de  marguillier  qu'il 
dit  avoir  jà  exercée  par  Ireize  à  ipiatoize  ans  conli- 
nuels.B  Coll.  Clairambaull ,  vol.  760,  p.  110. 

'-'  Antoine!   Hagiiier,    abbi'   commendataire    de 
Préaux,  avait  (-té  élu  évèque  de  Lisieux  eu  no- 


10  LA   FACULTÉ  DE  DÉCRET  [U81-U82| 

retur,  propter  lecturam  Decretalis  doctoralis  in  vigilia  Penlliecostes  facicii- 
dam. 

•j.t  Mai]  Dio  \xiii  mensis  Maii,  niissa  et  collegium  de  more  celebratur. 

[jô  Mai.j  Die  \xv  mensis  Maii,  dominus  Jacobus  Junii  hora  raatutiiialiiu  majoribus  scolis 

Facultatis  ordine  siio  legit  Decrelalem  soiemnem,  que  in  vigilia  Penthecostes 
consucvit  legi  per  doctores. 

|;i..  Mai.]  Die  penultima  mensis  Maii,  post  missam  Facul[ta]tis,  fuit  colleginm  in  quo 

comparuerunt  domini  Robertus  Tuiieu,  Stephanus  de  Veteri  Villa,  Robertus 
Gaguin  et  ego  decauus. 

[â  Juin.]  Die  quinta  mensis  Junii,  niissa  ordinaiia  Facultalis  apud  Sanclum  Johannem 

Jherosolimitanum  extitit  celebrata  et  collegium  loco  solito  congregatum,  in  quo 
nichil  fuit  actum  quod  egeret  registracione. 

[i.iJLiiii.]  Die  xui  mensis  Junii,  post  missam  Facultatis,  collegium  extitit  in  cap(p)ella 

Sancti  Johannis  congregatum,  ibique  conclusum  fuit  quod  die  jovis  prima  post 
festum  Beati  Joliannis  Baptiste  domini  doctores  legent.  Quam  conclusionem 
bedellis  notificavi,  ut  singulis  dominis  absentibus  illam  haberent  intimare. 

[i7.iiiiii.j  Die  xvu  mensis  Junii,   examine  premisso,   fuerunt  ad  gradum  bacbalariatus 

admissi  frater  GuillermusTabourelli''^,  ordinis  S.  Benedicti,  Lingonensis  dpcesis, 
Durandus  Maritonis  et  Ademarus  Calvelli,  Angolismensis  [sic)  dyocesis,  qui  pro 
bursis  et  dispensacione  de  non  invilando  dominos  in  suis  domibus  solverunt,  vide- 
licet  dicti  Tabourelli  et  Maritonis  quilibet  tria  scuta,  et  prefatus  Ademarus  duo 
scuta  cum  dimidio,  et  prestilorunt  jiiramenta  cousueta. 

[ao  Juiii.j  Die  jovis  XX  mensis  Junii,  post  missam  Facultatis,  dominus  Johannes  de  Cor- 

cellisFarultatipresentavit  honestum  virum  Johannem  Pasquier,  requirendo  ut  loco 
def(f)uncli  sui  bidclli  reciporetur  et  admitleretur  ad  juramenta  per  bidellos  mi- 
nores prestari  consueta;  et  fuit  ejus  requisicio  exaudita,  dictus  quoque  Johannes 
in  bidellum  minorem  admissus,  postquam  prestitit  juramenta  consueta. 

vtmbre  liyi,  après  la  mort  de  Louis  Raffuier,  celle  de  l'abbé  de  Saint-Germain-rAuxerrois.  ylrcA. 

qui  avait  remplacé  Thomas  Basiii  réfiifyié  à  Ulrecht.  de  l'Univ.  de  Paris,  vol.  ig ,  fol.  8  v°.  —  A  la  même 

Antoine  mourut  le  10  juin  liSa.  Cf.  G«//laQ^■«^,  date  (ibid.),  frère  frJeani  Tabourel,  licencié  en 

t.  XI,  col.  798.  Décret,  se  présente  à  la  collation  de  l'abbé  de  Mon- 

'"'  En  mai's  liga,  frère  Guillaume  Tabourel,  ticr-la-Celle  près  Trojes  et  à  la  collation  de  fabbé 

licencié  en  Décret  et  bachelier  en  théologie,  se  pré-  de  Chiny.  —  Sur  ce  second  j)ersonnage,  voir  plus 

sente  à  la  collation  de  l'abbé  de  Saint-Maur  et  h  bas,  p.  160. 


[l/i8l-I'i82|  DE  L'UNIVEHSITK   DK   l' AIUS  AU   XV'  SIÈCLE.  17 

Ipso  (lie,  Ademarus  Calvelli  siipiiliciuil  pio  liltciii  j;i;i(liis  Imcluilariatus,  as- 
serens  quod  ca  iii(li[jcl)al  ad  ])roduccii(liiiii  in  citIo  [)ro(X'ssii  (|iiriii  liahdial  in 
niateria  beiieliciali;  ruiUjiio  ]Uîr  Facnltalcni  dicla  liltcra  sil)i  ((iiiccssa,  salvis 
juribus  Facultatis. 

Die  wiiii  iiicnsis  Juiiii,  de  iiiane,  in  caméra  exaniinis,  \  inccncius  Neclire  (sic),  [a'i  Juin.] 
dyocesis  Tornaccnsis,  examine  premisso,  Cuil  ad  gradum  Laclialariatus  admissus 
et  dispensains  super  liareii{;a  non  facienda,  pro  eo  (juod  (ide  média  dixil  et  assue- 
luit  velle  in  ciaslino  recedere  ad  partes  cum  certis  mercaloribn.s  qui  vénérant 
ad  IndictuniC  nec  dincins  [loleraiil,  nt  dicebanl,  e\|)ectare;  solvit([ue  pro  bursis 
et  ipsa  dispcasacione  summam  Iriiim  scntornm  anri,  (pic  [)o.sila  fuerunt  in  ma- 
nibus  thesaurarii. 

Die  jovis  wvn  mensis  Junii,  post  lecliiram  et  missani  Facullali.s,  fuit  (•olle;;iuni  [27  Juin.] 
in  cap(p)eHa  Sanc-ti  Joliannis  JberosoHmitani  de  more  congregatum,  et  ibidem 
discretusvir  Ba[r]lboiomeus  All)crli,  prcsbiter,  dyocesis  Lugdunensis,  supplicavit 
admitti  ad  examen  gradus  bacbalariatus,  asserens  contenta  in  suis  cedulis  pênes 
Facullatem  dimissis  fore  vera.  Cujussupplicaciofuit  cxaudila,  et  ])er  me  decanum 
assignata  Decrelalis  Perpmdimns,  de  smtenda  excotimmnicacioms  [Décret.  Greg.  IX, 
lib.  V,  tit.  89,  c.  28],  ut  super  ca  veniret  in  missa  proxima  rcsponsurus. 

(F"  82  v".)  Die  secunda  mensis  .Tul(i)ii,  Guid(^  Ledcvins,  dyocesis  Turonensis,       [2  Juillet.] 
in  domo  domini  generalis,  examine  premisso,  fuit  admissus  ad  gradum  bacba- 
lariatus et  prestitil  juramenta  consueta,  necnon  pro  juribus  Facultatis  solvit  tria 
scuta. 

Eodem  die,  fuit  sigillala  litlera  gradus  pro  eodem,  et  solvit  scutnm  bidello 
majori. 

Die  tercia  mensis  .lul(l)ii,  fuit  post  missam  Facultatis  collegium  loco  solilo  con-      [3  Juillet.] 
gregatum,  ubi  Barlb(.)lomeus  Alberti,  dyocesis  Lugdunensis,  examine  premisso, 
ad  gradum  bacbalariatus  cxtitit  admissus,  et  prestitis  juramentis  consuetis,  solvit 
pro  bursis  duo  scuta  auri. 

Die  décima  mensis  Jul{l)ii,  celebrata  extitit  missa  Facultatis  et  collegium  con-      [10  Juillci.] 
gregatum,  in  quo  Jacobus Cuau,  dyocesis  Turonensis,  examine  premisso,  receptus 
extitit  ad  gradum  bacbalariatus,  et  quia  recessurus  erat  die  sequenti,  prout  ju- 
ramento  medianle  asseruit,  fuit  cum  eodem  supplicanle  dispensalum  super  ha- 
renga  non  facienda,  solvitque  pro  bursis  et  dispensacione  tria  scuta  cum  dimidio. 

'■'  La  foire  du  Lendit  (//irfîe(MHi),iïlabliu  ù  Saint-Denis  par  Charles  ie  (lliauve,  coninien(;ait  le  mercredi 
de  la  seconde  semaine  de  juin. 

i.i.  3 


lurniurKic    ^Jl^tox*LK. 


Iti  LA  FACULTÉ  DE  DÉCRET  |  i 'iSI-l/i8->] 

Eofleni  (lie,  fiiil  si[;iilata  littera  jjradiis  pro  codoiii,  et  solvit  .scnliiiii  [ii'o  sigiHo, 
quod  tradidit  iiiajori  bidello. 

[i7-Juillc!.]  Die  XVII  mensis  .]ul(l)ii.  Iiora  ineridiana.  magisler  Karolus  de  Altobosco,  legens 

sccunduiii  ordinariiim,  iiiiclii  decano  inliiiiavil  quod  lilteras  missivas  a  patrc  siio 
in  curia  Hejns  existcntc  recepcrat,  quibus  luandabat  quod  ad  euiii,  ouuiibus  cos- 
santil)us,  declinaret;  quapropter  peciit  licenciam  ad  tenipus  legeiidi  per  substi- 
lutuiu.  Gui  dedi  resposum  ([uod  id  ad  me  non  spertal)at,  sed  Facultati;  idco,  si 
posset  et  vellet,  die  sequenli.  in  quo  debebat  colleginni  congregari,  vcnii-c  posset 
bujusinodi  requestam  facturus. 

18  Jnilld.]  Die  xviii  mensis  Jul(l)ii,  post  missam  ordinariam,  extitit  Facuitas  congregala  in 

fap(p)e]la  Sancli  Jobannis  Jberosolimilani,  ubi  domini  mei  domini  Andrée  Was- 
selin  bidelhis  compai'uit  et  conquestus  est  ex  et  pro  eo  quod  ex  parte  ville  Pa- 
risiensis  fuerat  impositus  ad  talliam  seu  collectani  factam  super  mercatores  ad 
subveniendum  mercatoribus  degentibus  apud  Francbisiam,  et  in  suis  bonis  ob 
defectum  solucionis  executatus,  petens  super  lioc  adjunelionem  Facultatis,  quain 
sibi  dédit,  et  ordinavit  quod  cum  dicto  supplicante  adirem  dominum  episcopum 
Marciliensein  (sic)  <'),  supremi  domini  nostri  régis  Parisius  vicesgerentèm ,  ipsumque 
ex  parte  Facultatis  baberem  rcquirere  ((uodeuindem  snpplicaniem  rouira  tenoreni 
privilegiorum  Farultatis  non  pcrmitteret  molestari. 

Ipso  (He,  post  egressuin  doniinoruni,  ego  decanus,  conclusioncm  Facultatis 
exequendo,  cum  dicto  bidello  pênes  prefatum  reverendum  patrem  dominum  epi- 
scopum Marciliensein  cledinavi.  et  eidem  onus  micbi  ex  parte  Facultatis  injunc- 
tum  exposui;  sed  conclnsione  non  c\|)ectata,  sermonem  intercepit,  dicens  quod 
tante  Facultati  vellet  pro  posse  coniplacere,  sed  in  bac  re  nullam  habebat  potes- 
tatem,  et  quod  ad  rectores  ville  Parisiensis  recursum  haberemus  consuluit. 

Eodem  die,  prel'atus  bidellus  micbi  retulit  quod  fuerat  locutus  cum  ali({uibus 
dominis  ville,  quorum  medio  remanserat  libéra  dicta  collecta  et  recupcrare 
debebat  bona  sua  per  execucionem  accepta  per  ordinacionem  ipsorum  domi- 
noruin. 

a4  Juillet.]  Di*"  ^"^'11'  mensis  .lul(l)ii,  liiil  missa  et  collegiiim,  in  quo  diligencie  predicte  fue- 

rnnt  per  me  recitate;  de  ([iiibiis  Facuitas  egit  graciarum  actiones. 

'■'  Jean  Aliardel  ou  Ailardeau,  d'Angers,  d"a-  maître  (jue   Louis  XI  le  nomma   g-ouverneur  de 

bord  conseiller  et  secrélatre  de  René,  roi  de  Sicile  Paris  le  16  janvier  liSi.  11  re'signa  son  évècM  le 

et  comte  de  Provence,  puis  chanoine  d'Aix  et  pn^vôt  a6  décembi'e  iir)().  Giiltia  Christ.,  t.  I,  col.  66/i- 

dc  Marseille,  fut  élu  évèque  de  cette  dernière  ville  665.  —  Ailardeau  avait  fait  son  entrée  à  Paris  peu 

le  3o  avril  ii66.  C'est  sous  son  dpiscopat  que  le  avant  le  18  juillet  1/I81,  el  c'est  Robert  Gaguin  qui 

comté  de  Provence  fut  réuni  à  la  couronne.  Allar-  lui  avait  souhaité  la  bienvenue  au  nom  de  l'Univer- 

deau  sut  si  bien  se  faire  venir   de  son  nouveau  siUi.])nVii>uh^-,  Ilisl.  Univ.  Pans., L\  ,[^.  •jttx-'jlio. 


[U81-U82]  DR  L'UNIVERSITl':   l)K   PMilS   MI   XV'  SIÈCLE.  19 

Die  iilliiuii  iin'iisis.liiiïllii,  ixisl  (•cli-ld'iicioiiciii  iiiissc  l';i(iill;ili>,  ((illcjjiimi  cxtllil  |:ii  Juilli'i.) 
in  ca|)(|))('llii  Siiiicli  .Idliiniiiis  conjji'cjjiitiiiii,  cl  il)i(lriii  (loiiiiiiiis  jm'ihimIis  iccihiMl 
se  lial)crc  omis  lc[;('ii(li  cxliiionliiiiiiiiiiii .  (F"  S.'!  i")  (|u()(l(|iii'  illiid  inleridohal 
pro  possc,  siciiL  incopcral,  porliccrc  ad  lioiiorcrn  Facidlalis  cl  iilililalcin  aiidicn- 
fiiim,  nisi  morlalitas  cl  toniporis  iiialicia  i|)siiin  ad  reccdcndiim  coinpcllerent; 
(iiio  casii  liiiinililci'  siippli('a\il  iil  Faciillas  ciiin  lialx're  vcllet  excusaliim.  Ciijiis 
supplicacioni,  laii(|iiam  jiislc.  anniiil  Facilitas,  criaiu  ahsqiio  hoc  qiiod  eo  casu 
leiicaliir  Iccliiniiii  pcrliccrc  pcr  siihsliliiliiiii. 

Die  oclava  uiensis  Augiisli,  iu  collcgio  post  niissam  Faciillatis  cclcbralo  cuin-        [8  Août.] 
paruei'unl  domiiii  Steplianus  de  Vetei'i  Villa,  .lacohiis  .liiiiii,  Nicolaiis  [de]  Griichy, 
generalis,  et  ego  decaniis;  a  qiii])ns  extitil  concliisiim  qnod  ,  (piia  niagislei-  Karoliis    • 
de  x\ltobosPO  pcr  meiisem  et  idlra  Icgcrat  per  suhslitiiluiii  contra  staliita  Facul- 
talis,  licret  inliibicio  ex  paile  Facidlalis  ipso  siibstitulo  ne  aiiipliiis  baberet  iectii- 
ram  pro  dicto  niagislro  Kaiolo  contiiiiiarc. 

Ipso  die,  concliidiliir  quod  ex  parle  decaiii  et  collegii  componentur  littere 
missive  domino  Ambrosio  de  Cambray  in  cnria  Régis  exislenti  dirigende,  ut  ipse 
dignetur  laborare  quod  indultiim  alias  [)er  eiim  nomiue  Facullalis  impelralum 
melioribus  modo  et  forma  quibus  fieri  polerit  reformetur  et  emendetur,  qiiodqiie 
littere  ipse  per  deputatos  visitenlnr  et  corriganlur. 

Eodem  die,  niagisler  Karolus  de  Loy  supplicavit  pro  littera  gradiis  ad  produ- 
cendum  in  certa  beneficiali  causa  quam  babebat  in  Gaslellelo  l'arisiensi.  Que  luit 
eidem  concessa  et  inconlinenli  sigillata,  et  solvit  pro  sigillo  luium  scutuni  auri, 
positum  in  nianibus  majoris  bidelli. 

Die  X  mensis  Augusti,  hora  circiter  sexta  de  mane,  bone  memorie  quondam       [loAoùi.i 
dominus  Henricus  Tbiboult,  Decretorum  doctor,  Parisiiis  regens,  in  douio  sua 
claustrali  ecclesie  Parisiensis,  cujus  erat  canonicus,  vir  utique  ingénie,  solercia, 
probitate  et  docliina  counnendatiis,  de  bac  morlali  vila  uiigravit  ad  Clirislum. 

Die  \uii  mensis  [Augusti],   iu  vigilia  Assnnipcionis  Béate  Marie,  luit   iiiissa       [l'iAoùi.J 
Facultatis  et  collogium  celebratum. 

Die  xvn  mensis  Augusti,  fuit  sigillata  nominacio  pro  fralre  Giiiliermo  Tabourel,       ['7  ^""'1 
in  Decretis  baccalario,  qui  pro  sigillo  solvit  luumi  scutuui  auri  [)osiliiin  in  nianibus 
majoris  bidelli. 

Die  xxn  mensis  Augusti,  post  misse  Facultatis  celebracionem,  collegium  in  loco       i-'^  Xoùu] 
consuelo  extitit  congregatum,  a  quo  super  positis  in  médium  extitil  conclusnm 
quod  subslilutus  per  secundum  legenlem  cessabit  a  lectura  usque  ad  regrcssum 

3. 


20  LA  FACULTÉ  DE  DÉCRET  [H81-U821 

ipsius  secundi  legentis  de  ciiria  Régis;  et  (]uoad  materiatn  litterarum  coiisiei'va- 
torie  nomine  Facidtatis  inipctrate,  Facilitas  egit  gracias  domino  Johanni  de  Gor- 
cellis,  qui  laboravit  ad  emendacionem  luijnsinodi  litterarum,  et  planiit  qiiod  fiât 
diligencia  pro  cxpedicioiie  litterarum  predictarum  in  forma  per  eumdem  dominum 
de  Corcellis  ad  visa  la. 

Ipso  die,  Jacobus  de  Foresta.  examine  premisso,  fuit  admissus  ad  gradum 
baccalariatus  et  prestitit  juramonla,  solvitrpie,  pro  bursis  et  dispensacione  super 
non  euiido  per  singulas  domos  dominoruni  ad  invitandum  pro  barenga,  tria 
scuta. 

[jSAoùi.]  Die  xxvui  mensis  Augnsti,  in  collegio  post  missam  Facultatis  loco  consueto 

congregato,  fuit  in  médium  positum  quod  bursarii  collegiorum  Parisius  funda- 
torum  obtinentes  bursas  pro  Decretistis  ordinatas  passim,  relicta  Facultate  post 
tempus  per  eos  Parisius  acquisitum  ad  l  niversitates  peregrinas  se  transfere- 
bant  (F"  83  v°)  et  gradus  suos  bacbalariatus  ac  licencie  recipiebaut  contra 
slatuta  bujusmodi  collegiorum  et  intencionem  fundatorum.  Super  quibus  con- 
dusum  extitit  quod  de  boc  fieret  nomine  Facultatis  querimonia  reforniatoribus 
ipsorum  collegiorum,  ut  circa  id  reraedium  adbiberent;  alioquin  talis  abusus 
in  plena  Universitate  remonstraretur,  ut  ad  id  op[p]ortunum  reniedium  adlii- 
beret. 

[it  Sopiombro.]  Die  mercurii  iv  mensis  Septembris,  dominus  Ambrosius  de  Gambray  ex  curia 
régis  Parisius  ap[p]licuit  et  reversus  est  '''.  —  In  marg.  .-  Hic  dominus  Ambrosius 
rediit. 

[5  Septembre.]  Die  jovis  V  mensis  Septembris,  post  missam  Facultatis  fuit  collegium  in  loco 
consueto  congrcgatum,  ibique  dominus  Ambrosius  de  Gambray  narravit  quod  per 
regiam  Majeslatem,  eo  procurante,  conservatoria  dudum  nomine  Facultatis  im- 
petrata  in  melius  fuerat  et  erat  reformata,  illani  quoqiie  legendam  exhibuit,  et 
placiiit  dominis  ejus  lectura  audita;  qui  pariter  concluserunt  quod  de  summa 
tredecim  librarum  et  quatuor  solidorum  parisiensium  per  dictum  dominum  Am- 
brosium  exbursata  pro  reformacione  dicte  conservatorie  per  Facultatem  et  alios  in 
ipsa  conservatoria  nominatos  fieret  plenaria  satisfactio  eidem  domino  Ambrosio, 
cui  Facultas  graciarum  actiones  de  pénis  et  laboribus  assumptis  reddidit,  et  quod 
per  consilium  domini  Johannis  de  Gorcellis  dicta  conservatoria,  ubi  opus  esset, 
publicaretur  ac  registraretur  ordinavit. 

*''  Anibroisn  de  Gambray  rentrait  bien  exacte-  doveri,  Jean  Hue,  pdnitencier  de  Notre-Dame ,  cl  il 

nient  poiii-  briffuer  la  succession  de  Denys  le  Har-  s'ensuivit  de  cette  rivalité  un  long  procès  que  finit 

peur,   cliancelier  de   Notre-Dame,   qui  venait   de  par  gagner  Andiroiso  de  Gambray.  Cf.  Du  Boulay, 

mourir.  La  Faculté  de  tbéologic  lui  ojiposa  son  lliat.  Unir.  Pniis.,  t.  V,  p.  7^;)  et  suiv. 


[U81-1/18-2]  l)K   I/1;NIVEI{S[TK   I)K   I'AHFS  au   XV"  SIKCLK.  21 

Die  jovis  (liio(l(;ciina  niensis  Se[)l('ml)ris,  in  colleuio  |)osl  iiiissinii  Kacullatis  [i!Sr.|.icml.rr,'. 
ceK'hralo  conipaniil  iiiajjisici'  Kai'uliis  At'.  Altobosco,  ([iii  su|)|»liravit  adiiiilli  ad 
resiiiii('ii(liiin  seciiiidain  Iccliiiam,  ([uam  diiuiscrat  incotisiilla  Kacullatc,  en,  ut 
dicchal,  (piod  liicial  a  icjpa  Majcstali'  iiiandaliis.  Super  qiio  iiialui'a  delil)pfarinne 
<.()iicliisiim  exlilil  (piod  eidciii  su[)j)licaiiLi  lomonslrarelur  [)ci'  decanuin  (jiiod 
iiialcrccerat  et  conlra  teiioreni  slaluloiiiiii  venerat,  dictaia  lecturam  diiniltendo 
inconsulta  Facultate,  necnon  quod  caveret  de  cetero  hujusiiiodi  lecturam  taiitiu* 
descrere.  Qiio  l'aclo,  dicte  siipplicationi  graciose  anmiebat  Kacultas.  Qiiain  con- 
clusioneni  ipsi  niagistro  Karolo  ad  partcni  retracto  et  ad  collejjiuui  vocato  iiitiniavi 
et  denunciavi. 

Ipso  die,  dominus  {jeueralis  relulit  in  Facultate  quod  nulli  vel  pauci  scolarcs 
iii  lectura  niatutinali  coniparel)aut,  co,  ut  credehat,  in  parte  quia  primus  lej^ens 
uiateriam  débite  non  ex[)ediel)at  et  ([iiod  per  collegia  et  loca  privala  tain  de  jure 
civili  quam  canonico  legebatur.  Super  quibus  conclusil  Kacnltas  (piod  decantis  se 
informaret,  necnon  in  proxima  niissa  coliegio  referret,  iit  circa  premissa  reuu;- 
(biiui  adbiberetur. 

Eodem  die,  prémisse  examine,  Johannes  Aubry,  presbiter,  Andjianensis  dyo- 
cesis,  et  MatbeusleNeckre,  Tornacensis,  fuerunt  ad  gradum  bacbalariatusrecepti, 
et  prestiterunt  solita  juramenta,  et  pro  bursis  ac  dispensacione  de  non  eundo  per 
singulas  douios  doniiiiorum  solverunt,  videlicet  Aubry  quatuor  scuta  et  Matheus 
tria,  que  posita  fuerunt  in  manibus  tliesaurarii. 

Ipso  die,  uiagister  Francisciis  Ferrebouc  supplicavit  (pialinus  Facultas  euni 
creare  digneretur(sîc)  in  cap(p)eHanuin  pro  divino  servicio  Facultatis  cuni  ceteris 
celebrando.  Super  quo  conclusum  extitit  quod,  quia  dictus  Ferrebouc  est  thesaura- 
rius  Sancti  Jacobi  ad  Peregrinos  Parisius,  promotoris  officiuni  melius  eideui  con- 
veniret  quam  ofTicium  cap(p)ellani,  etidcirco  quod  magister  Arnulpbus  Allouf,  qui 
dicti  officii  promotoris  oflicium  exercere  consuevit,  ad  ilbuu  dimittenduni  [dicto] 
Ferbouc  et  officium  cap(p)ellani  sibi  magis  couveniens  recipiendiiui ,  si  possibile 
sit,  inducetur. 

Eadem  die,  magister  Nicolaus  Militis  ad  supplicacioncm  domini  Robcili  Tidieu 
crcatus  extitit  procurator  Facultatis  in  curia  Gonservacionis  privilegiorum  aime 
matris  Universitatis  Parisiensis  W. 

Die  XVI  mensis  Septembris.  liora  soptiuui  de  niane,   Facultas  apud  camcrani    [ii; Septembre, 
examinis  extitit  congregata  super  resignaciouc  officii  inajoris  bidelli  Facultatis, 
quam  magister  Robertus  de   Vado,   detentus   infiniiitate,  facore  intemlcbat  ad 
utilitatem  magistri  (F"  8^1  r")  Joliauuis  de  Vado,  sui  filii,  ut  Kacnltas  illml  oliiciiim 
dignaretiir  conferre  ambobus  et  supcrviventi(-).  Super  quo  luit  conclusum  «pioil  ista 


(I) 


Eu  marge  :  Crcutio  prucimiloris  FaculUilis  in  furo  ecclesiaslico.  —  '"'  Cf.  |)liis  liaul ,  I.  Il ,  u.  IJ 1 2  ,  n.  à. 


2-2  LV  FACULTE  DE  DECRET  [U81-U8i'| 

materia  Iraclareliir  jh'i"  depiilalos.  (jui  ciim  dictis  paire  el  filio  liahcrent  conlerre 
c[  convenirc,  fiieruutque  noniiiiali  depulali  doiiiiims  Robertiis  Tullcu,  de  Velcri 
Villa,  «jeneralis,  et  ego  decaims  cuiii  ipsis. 

[i()S(>|)tem)iro.]  Dic  jovis  \i\  iiieiisis  Sepleniliiis,  posL  iiiissaiii  Facullalis,  collegiiiiii  ajMid  cap- 
(p)ellani  Sancii  Johannis  Jlierosolimilani  exlilit  coiiffregatumadaudiendiim  iclacio- 
nem  doininonim  depiilatoi'uni  super  materia  iiiajjistrormu  Roberti  el  Jolianiiis  de 
Vado  cdiicenieute  ofriciiiiii  majoris  ])id('lli  Facidialis,  cl  l'acla  ])er  eos  relacione, 
siipplicanti])us  vocatis,  coinpanienint  magister  Hugo  Anglici ''),  procurator  dirti 
inagistri  Kobcrli.  qui  eo  nomiiie  in  maiiibus  Facultatis  hujusiuodi  officium  ad 
opus  et  utililaleui  dirti  uiagislri  Johannis  presentis  resignavit,  snpplicans  ut  de 
ipso  officio  Facullas  providere  vellel  eisdeni  patri  el  filio  ac  eorum  cuiiibet  super- 
viventi;  et  dictus  magister  Joliannes  supplicavit  qualinus  Facullas  luijusmodi 
resignacionem  admittere  vellel,  necnon  provisionem  modo  prediclo  facere,  pro- 
millens  bene  el  fideliter  servire  Facultali  in  dicto  officio,  et  eu  ni  hoc  recognoscere 
graciam  que  sihi  et  patri  facerel  Facultas.  Super  qnibus  Facullas  deliberavit  et 
coiH'hisit,  conforniitcr  ad  advisata  per  dictos  dcpulalos,  hujnsmodi  resignacionem 
adniitlere,  et  officium  predicliim,  proutfieri  pelahatur  (su-),  conlerre,  necnon  litte- 
l'as  collacionis  suh  sigillo  Facidialis  expedire,  prout  expcdite  fuerunl  dicto  magistro 
Johanni  de  Vado,  qui  juramenta  in  nianibus  meis  prestitit,  et  ad  opus  Facultatis 
liberaliter  obtulit  centuni  octuaginta  auri  scuta. 

Eodem  die,  magister  Arnidphus  Allout'(')  in  officio  promotoris,  quod  long(u)o 
lempore  exercuerat,  ut  diccl)al,  conlinuari  supplicavit,  promittens  illud  ubi  et 
quando  ad  honorem  Facidialis  exercere.  Super  qua  supplicacione  deliberatum 
exlitil  et  conclusum  quod,  quia  istud  officium  alias  fuit  concessum  magistro  Fran- 
cisco Ferrebouc,  donn'nus  liobertus  Tulleu  laborabit  ad  concordandum  eosdem 
Ferrobnuc  et  Allouf;  alias  Facullas  providohit  prout  viderit  expedire. 


[aiiSepteiiibiv.]         Die  jovis  XXVI  meusis  Seplembris,  doniinus  Roberlus  Tullcu  in  Facullate  con- 
gregata  post  missam  et  obilum  bone  memoric  quondam  magislri  Roberti  de  Vado, 


'"'  Cfi  Hugues  Lauglois  est  cvirlenimeul  le  même 
|)ersonnage  que  le  pniticieu  eu  cour  d'église  meu- 
tionnd  dans  les  registres  du  Cliàlelel  de  Paris ,  ii  la 
date  du  18  mai  i4<)0  :  f^Autesumignage  de  Marie, 
veufve  de  l'eu  Hugues  Langiois,  praticien  eu  cour 
d'église,  mère,  Jehan  Hubert,  frère  à  cause  de  sa 
femme,. lehan  et  Michaut  Geiievdys,  frères  mater- 
nels, m.  Simon  lleliii,  m.  Charles  le  Houidrv  et 
Guibcit  le  Fourbeur,  affins  de  Nicolas,  François  et 
Loys,  enl'aus  mineurs  diiilit  delfuut,  ont  esté  esleus 
tuteurs  la  mère  et  Jehan  Hubert.  1  (mU.  Cliiimiii- 
Ijuull,  vol.  7G5,  p.  3.  —  Avait-il  quelque  lien  de 


parenté  avec  Guillaume  Lauglois.  licencié  en  Dé- 
cret, qui  fut  reçu  avocat  au  CliAtelel  le  ai  juillet 
i!i']h'!  Ibid. ,  vol.  yli/i ,  p.  Oo.  —  C'est  peut-être  un 
des  fils  de  Hugues,  ce  Nicolas  Langiois,  maître  es 
arts  et  bachelier  en  Décret,  qui,  en  i5oo,  se  pré- 
sente à  la  collation  du  chapitre  de  Thérouanne  et  à 
celle  de  l'abbé  de  La  Couture,  au  diocèse  du  Mans. 
Arch.  de  l'Uitiv.  de  Paris,  vol.  5o,  fol.  177. 

<"'  Arnoul  Allouf,  prêtre,  maître  es  arts,  licencié 
en  Décret,  se  présente,  en  l'u);),  à  la  collation  du 
chapitre  de  Notre-Dame  de  Paris  et  il  celle  de 
i'abbé  de  Saint-Denis.  Ibid.,  fol.  108. 


l'i,Sl-I/i.S2| 


DK   LIMVEHSITE   DE   l'AlilS  AU   XV'  SIECLE. 


23 


(liiiii  vivci'cl  iic  dccessil,  in;i<jiii  Mdclli  cjusdcin  l'nciilhilis,  ichicioiiciii  mi;iiii  lecit 
(le  hiis  que  feceral  (•uni  discrclis  vitis  Miajjisliis  hViincisco  l'YMTeboiic  l'I  \i  iiiil|)lio 
Alloiil  siiiier  discordia  dllicll  |)r()iii(i|iii'is.  ([iiod  (■(iniiii  (|iiilil)f'l  li;d)ore  desiderabat. 
Gujiis  aiidila  relacione,  conclusit  Facidlas  (juod  dicLiis  Konrljoac  de  cetero  pm- 
motor  FacuUali,s  liabcrctiir,  et  prcfaliis  All(jid"  uiiiis  de  tribus  (•ap([))el]anis  Facul- 
tatis  tenerelur  et  ie|uUarotui',  si  vellel,  uecuoii  olliciuui  predicluui  pioniotoris  sub 
eodein  Fenebouc  exercercl;  ([uani  condusioueiu  ipsi  Allouf  in  egressuni  collegii 
infimavi. 

Ipso  die,  couiparuci'unt  in  lacie  Facultalis  inajjislri  Dyonisius  AUiffret  ac  Kam- 
lus  (b'  Altoboseo,  priuiuui  et  secunduni  oi'dinariuni  de  niane  lejfenles,  qui  per 
organum  ipsius  Alligret  suppbcar'unt  ni  Faciillas  m  minus  licne  aelis  teniporis 
preteriti  excusâtes  et  sup[p|(»i'tatos  baberc  vellet,  ac  in  ollicid  lecture  ipsos  con- 
linuare,  materiani  quoque  ad  legendum  pro  anno  futuro  assijjnare.  Quorum  sup- 
pbcacionihns  anniiit  Facultas,  et  primum  Decrelabum  bbcum  eis  assignavit  pro 
anno  futuro,  et  juranienta  reno[va]verunt. 

(F°  8h  v".)  Ipso  die,  premisso  examine,  liiil  receplus  et  admissus  ad  «jradum 
baccalariatus  etiectnram  discretus  vir  Joliannesdc  Petraponle''\  Nivernensis  dyo- 
cesis,  qui  pro  bursis  soKil  Iria  scuta,  et  prestitit  juramenta  consueta,  supplicans 
ut  Facultas  cum  eo  dispensare  vellet  ac  dignaretur  super  invitacione  dominorum 
per  singulas  domos  pro  barenga;  cujus  supplicacioni  annuit  Facultas,  proviso 
quod  detscutum  pro  incremento  servicii  di\ini  cap(p)ellc  Facultalis. 

Eodeni  die,  concluditur  quod  relicte  et  beredibus  del(r)uncti  ma{{islri  Roberli 
de  Vado  intimetur  per  decanum  quod  préparent  se  ad  reddendum  compola  de 
misiis  et  receptis  per  ipsUm  def(f)unctum  nomine  Facultatis,  et  hoc  quamcicius  id 
facere  poterunt,  prout  et  ego  decanus  inlimavi. 

Die  xxviii  mensis  Septembris,  discretus  juvenis  Guillermus  Quentin,   Glaro-    [aSSeptemiirc. 
mo[n]tensis  dyocesis,  examine  premisso,  fuit  admissus  ad  gradnni  bacbalariatus 
et  lecturam;  et  quia  fide  média  asseruit  quod  erat  inira  bidinim  recessurus  ad 


'"'  Le  18  jaavier  i6<)i  [i4f)->],  .li'jiii  i\v  Plorre- 
pont  fut  reçu  maître  des  lequêtes  ordinaire  de  thù- 
tel,  au  lieu  de  feu  Elieiine  Paschal.  Franc,  a  1  -278 , 
fol.  i38.  —  Le  ao  mars  suivant,  il  trest  renvoyé 
es  requestes  coutre  frère  Gueria  de  Courccllesu.  Coll. 
Clairambault ,  voL  765,  p.  128.  — Le  7  janvier 
i^(()((  [i5oo],  il.  plaide  contre  Manot  <le  Hardi, 
niai'chand ,  bourgeois  de  Paris  :  filit  est  que  samedy 
prochain  ledit  de  Bardi  mettra  devers  le  grelTe  les 
obligations  qu  il  dit  avoir  dudit  Pierreponli.  Ibid., 
]).  319.  —  Le  i^féviier  suivant,  il  <rest  renvoyé  es 
recpiêles  coutre  MaitinDuiaut,  |)rèlre-J/<iV/..  p.  3  a  7. 
—  Euliu ,  le  1 3  mai  1  ôoo ,  -m.  .lehan de  Pierrepont , 


airhidiacre  de  Josas  en  l'église  île  Paris  et  maistre 
des  requestes  de  lliostel,  [est  J  renvoyé  es  recjuestes 
contre  m.  Loys  et  Thibaut  Marestn.  Ibid.,  p.  35(5. 
—  A  la  date  du  10  janvier  1^179  [i48oJ  :  truoble 
homme  Jean  de  Pierrepont,  escuyer,  sieur  de  Va- 
lennes  et  de  Lutenay.  et  m.  Lain'ensde  Pierrepont, 
soji  frère,  escolier  à  Pai-is,  [s'étaient  présentés] 
contre  Jehan  et  Pierre  l!escliai'(ls:  dit  est  (pie  les 
examens  h  futur  faits  par  le  bailiv  de  Saint  Pierre 
Mousliei-  I  auj.  Sainl-Pierre-le-Moutier,  di'|).  de  la 
Nièvre,  arr.  de  devers]  seront  apportez^».  Ibid., 
vol.  7()'i .  p.  197.  —  Pour  la  suite  de  sa  carrière, 
voir  ci-dessous,  p.  11a,  n.  3. 


24  LA  FACULTÉ  DE  DÉCRET  [U81-l/i82] 

partes  iibi  a  suis  parcnliljiis  luamlabatiir,  fuit  cum  oo  disponsatuni  super  pro- 
posito  faciendo,  et  pro  hursis  ac  dispcnsacionc  sol  vit  tria  scuta,  in  manibus  mois 
posita,  que  distributa  fuerunt  dominis  per  manus  l)ideHorum. 

[3  Octobre.]  Die  tercia  mensis  Octobris,  post  missam  Facultatis  collcgium  in  loco  consuclo 

extilit  congregatum,  et  super  positis  in  médium  dédit  députâtes  dominos  Ro- 
berlum  TuHeu,  de  Yeteri  Viila  et  alios  qui  volent  interesse  adaudiendum  compota 
i-elicte  et  beredum  def(f)imcti  magistri  Roberti  de  Vado.  Egit  eciam  graciarum 
actiones  domino  generali  de  pénis  et  laboribus  per  eum  assumptis  in  conficiendis 
et  dictandis  litleris  missivis  nomine  Facultatis,  dirigendis  domino  abbati  Majoris 
Monasterii,  et  placuerunt  bnjnsmodi  littere,  salvo  quod  in  eis  mencio  haberetur 
de  collegio  Plesseii  sicut  de  collegio  Majoris  Monasterii. 

Eadem  [die],  magister  Petrus  Falaise,  in  jure  canonico  licenciatus  Parisius, 
supplicavit  Facultati  ut  in  certa  causa  possessoria  et  beneficiali,  quam  coram 
preposilo  Parisiensi  virtute  nominacionis  a  Facultate  impetrate  dediicebat,  se  ad- 
jungere  dignaretur;  cujus  supplicacioni  annuit  Facultas  et  dédit  adjunctionem 
expensis  ipsius  supplicantis. 

Die  ipsa,  in  egressu  collegii,  domini  visitaverunt  scolas,  et  qui  présentes  erant 
optaverunt,  videlicet  domini  de  Corcellis,  Tulleu,  de  Veteri  Villa,  Junii  et  Wasse- 
lin,  illas  in  quibus  légère  suntsoliti;  dominus  generalis  illas  in  quibus  quondam 
dominus  Thiboult  legebat  dum  viveret;  ego  vero  vicinas  scolas  illis  in  quibus 
légère  consuevi. 

jio  ocioiircj  Die  décima  mensis  Octobris,  post  missam  collegium  Ibco  solito  extitit  congre- 

gatum, et  in  eo,  examine  premisso,  admissi  fuerunt  ad  gradum  baccalariatus  et 
lecturam  Petrus  Famé,  dyocesis  Turonensis,  qui  pro  bursis  et  dispensacione 
non  invitandi  dominos  in  suis  domibus  ad  harengam  solvit  tria  scuta,  et  Micbael 
le  Mousnier,  Cenomanensis  dyocesis,  qui  pro  bursis  solvit  scuta  duo  duntaxat, 
propter  ejiis  paupertatem. 

[17  Octobre]  Die  jo\is  wii  mensis  Octobris,  post  missam  Facultatis  fuit  collegitim  in  cap(p)ella 

Sancti  .Jobannis  .Iberosolimitani  congregatum,  et  vocatis  supplicantibus,  comparuit 
magister  Petrus  Falaise,  qui  liumiliter  requisivit  adjunctionem  sibi  nuper  conces- 
sam  gratis  sigillari,  attento  quod  liujusmodi  iidjundio  pro  juribus  Facultatis  de- 
fendendis  petcbatur  et  requirebaliir.  Gui  supplicacioni  concorditer  annuerunt 
omnes  domini,  et  sine  prejudicio  statutorum  caventium  quod  nemini  gratis  sigil- 
letur,  nisi  pro  doctoratu. 

(F"  85  r".)  Ipso  die,  concluditur  quod  jovis  post  Sanctos  lecturam  suam  résu- 
ment domini;  qua  die  missa  et  collegium  celebrabuntur. 

Eodem  die,  concluditur  quod  per  decanum  littere  et  documenta  Facultatis 


[1/181-1 /i8-21  DE   I/l'lMVERSITi:    l)i:    l'VItlS   AU   XV'   SIÈCLE.  25 

quainciciiis  licii  poloril  visilentiir  cl  cxpensis  Faciillalis  in  <;ilciiiii  (.s/c)  |)a|)ir*'(» 
cop(|))ienliii'.  Insuper,  dies  martis  proxinia  post  iiicridieiii  ad  aiidiendmn  ((niiiiola 
de("(r)iincli  maj|istri  Hohcrli  de  Vado  liercdiim  cl  rcliclr  dijjiliir,  et  poteninl  in- 
teresse <pii  volent  ex  doniinis  reyonlihiis'''. 

Die  martis  x\u  inensis  Octohns  jxtst  iiieridicni,  inajjister  Joliannes  du  Gué  rt  [2a  i)iiol>re.] 
ojus  sororius  corani  doniinis  Huberto  Tidieu,  Stepliano  de  Veteri  Villa,  .lacohu 
.lunii  et  nie  decano  ad  id  depntatis,  coiniioluni  def(r)unc(i  nia{[istri  Rohorli  dn  Gné 
reddidcrunt;  sed  quia  non  liabebant  in  pi'oMi|)lM  reslaui  |)er  finoni  conipoti  Fa- 
cultati  debilaiii,  arrestuni  compoti  pones  se  retinuerunl,  et  super  resta  cuilibet 
dominoruni  pro  audicione  conipoti  distriliuerunt  sex  solidos  par. 

Die  jovis  wnu  inensis  Octobris,  niissa  et  colle^jium  celebrantur.  Vocalis  anteni  |;.'i  Octni.r.'.] 
supj)licantibus,  majjister  .lobanncs  du  Gué  et  ejus  sororius  coniparuerunt,  oITe- 
rentes  restam  per  eos  debitani  ex  conipoto  ab  eis  die  maitis  precedenti  reddito, 
proviso  tamen  quod  Facultas  det  eis  generalem  quittanciam  de  omnibus  que 
def(f)unclus  inagister  Robertus  du  Gué  agere  babiiit  cum  Facultate.  Siqier  ipio 
concluditur,  quod,  respcctu  denariorum  quos  idem  der(r)un(tus  recepit  noniine 
Facultatis,  eisdeni  supp]iranti])us  daretur  generalis  quitlancia,  satisfactione  pri- 
niitus  Tacta  de  dicta  resta,  (juam  fecerunt  in  facie  Facultalis,  et  inler  dominos 
extitit  distributa. 

Ipso  die,  super  positis  in  médium  ulrum  magistci'  .loliannes  du  Gué  leneatiii- 
in  iacie  Universilatis  prestare  juramenta  juxta  requisicionem  domini  rectoris, 
concluditur  quod  decanus  se  habeat  informare  si  statuta  Universitatis  cav[c]ant 
quod  bidelli  superiores  Facultatis  ad  bujusmodi  juramenta  teneanlur  vel  ne,  et 
de  usu  in  aliis  Facultatibus  snperioribus,  ut  illis  Facultas  se  conformet. 

Eodem  die,  concluditur  quod  littere  per  magistrum  .lobannem  du  Gué  in  Fa- 
cultate exbibite  expensis  Facultatis  visitentur  et  cop(p)ientur,  et  ad  id  agenduni 
tradite  fuere  niagistro  Claudio  Poculot,  qui  promisit  diligenciam  facere  de  pre- 
missis. 

Eodeui  die,  magister  Ger\asius  Danes  supplicavit  pro  litlera  gradus  baccala- 
riatus,  que  sibi  fuere  concesse  (sic),  proviso  quod  medio  juramento  assereret  illas 
non  petere  in  rraudem;  fueruntque  littere  ipse  post  juramentum  predictum  pei- 
eum  prestitum  sigillate,  et  pro  sigillo  solvit  scutum. 

Die  jovis  ultima  mensis  Octobris,  missa  et  collegium  apud  Sanctum  .Tobannem     (a,  octobre.] 
Jherosolimitanum  more  solito  celebrantur,  ibique  concludilur  super  positis  in 

'"'  Nous  avions  donc  plus  liaiil  (l.  II,  p.  3iî>,  n.  h)  beaiiconp  trop  iccnli'  la  date  de  la  mort  de  Robert 
du  Gué.  Il  est  certain  qu'elle  doit  se  placer  entre  le  iG  et  le  36  septembre  liSa.  Cf.  ci-dessus,  p.  ûù. 


lurniurnii:    >atiu:i«li:. 


•20  LA   FACULTÉ  DE   DÉCRET  |l'i81-U82| 

ineflium.  qiiofl  Joliannes  Sancto  C  pio  arrerajriis  per  ipsiiui  dehitis,  racione  ot  ad 
causam  domus  qiiam  tenel  et  possidet  in  vico  Niiciim'-',  prosequatur  coram  do- 
minis  reqiieslaruni  Palacii  Parisius;  et  injunxi  magistro  Claudio  Pocidoti  quod 
laciat  euindom  doliilorein  qiiamcicius  adjornari. 

Eodem  die,  concluditur  quod  decanus  faciat  diligenciam  inveniendi  et  recii- 
perandi  l)inas  lilteras,  quarum  una  concernit  facultatem  concessam  dominis 
ai'chidiacono  de  Josayo  et  deeano  Sancti  Marcelli  in  recusacionem  aut  diia- 
cionem  cancellarii  Parisiensis  licenciandi  haccalarios  Decretorum;  altéra  vero  dis- 
pensât super  rensiiris  latis  per  reforniacionem  dominorum  Alani  et  eardinalis 
Destotevilla. 

Tpso  die,  concliidiliir  quod  pariter  liât  diligencia  sciendi  in  cujus  manibus  siml 
diio  disci  argentei  pertinentes  Facultati,  qui  alias  pro  edificio  scolariini  fiierant 
pignori  dati  quondam  bone  memorie  domino  Johanni  le  Fonrnier,  diim  viveret 
ac  decessit  Decretorum  doctori  et  Sancti  Marcelli  prope  Parisius  deeano;  et  se 
oneravit  dominus  Tulleu  de  sciendo  a  magistro  Nicolao  Medici,  olim  clerico  dicti 
def(i')iincti,  (F"  85  v°)  utrum  sciât  qiiis  ad  presens  liabeat  illos  discos. 

Ipso  die,  fuit  conclusum  quod  certi  tituli  per  magistrum  Johannem  de  Vado 
Iraditi,  mencionem  facienles  de  redditu  quem  Facultas  habet  super  domo  prius 
designaia,  reponentur  in  custodia(m)  in  archa  Facultatis  apud  cameram  examinis 
deferenda. 

Insuper  fuit  injunrtum  eideni  de  Vado  quod  reddat  et  restituât  Facultati  niis- 
sale  et  oninia  que  quondam  magister  Piobertus  de  Vado  habebat  de  rel)us  Facul- 
tati spectantibus.  (Juod  facere  pi'omisit  infra  missam  proxime  celebrandam. 

'''  LesSancleou  Santé  étaient  apparentés  aux  Du  Gué.  Cf.  doll.  (]laivamb(mlt,\(À.  766,  p.  344,  896,  etc. 
'"'  La  rue  des  Noyers,  de  la  place  Maubert  à  la  rue  Sainl-Jacques. 


[U«l-l/48-2J  DE  L'UNIVEHSITÉ   DK   l'AIllS    VU   XV"  SlÈCLli:.  27 

II 

COLLATION    DES   GIIADES   ET   HARA.NGL'ES. 


I.   DOCTOKATS 


(1) 


•->.  LICENCES 


m 


(F°  80  \°.)  Renatiis  dlllieis Hune  adoplavit  d.  .lobannes  de  Gorcellis. 

Millo  d'IUiors (L  Aiubrosiiis  de  (lambray. 

Florenlinus  Forgel d.  Robertus  Tulleu. 

Germanus  des  Bonb's d.  Stcpbanus  de  Veterivilla. 

Petrus  Falaise d.  Jacobus  Junii. 

Robertiis  de  lîutioiie d.  Joliannes  Picard. 

Johannes  Hardews d.  Andréas  Wasselin. 

3.  BACCALAURÉATS. 

XXIX  Novembris . .  .      Jacobus  Coulait.  (V.  p.  3.) 

V  Decembris Oliverius  Bouessel  et  Guiliernuis  de  Monleacuto.  (V.  p.  .3.) 

VI  Decembris  ....      Jacobus  Johannis.  (V.  p.  3.) 
XIV  Decembris..  .  .      (niido  de  Mancuria.  (V.  p.  U.) 

XX  Decembris.  .  .  .      Frator  Ludovicus  de  Pausa.  (V.  p.  i.) 

XXX  Januarii Joliannes  Aurault.  (V.  p.  G.) 

XXIII  Februarii .  .  .      karolus  de  Altobosco  [incorporatus].  (V.  p.  8.) 
VI  Martii Nicolaus  de  Mijon.  (V.  p.  10.) 

XIII  Martii Antlionius  de  Sancto  Georgio.  (V.  p.  1 1.) 

XIX  Martii Hugo  Guioneti  et  Nicolaus  Guillaudi.  (V.  p.  12.) 

I  Aprilis Ludovicus  du  Ploys.  (V.  p.  i3.) 

xviii  Aprilis lobannes  de  Rupibus.  (V.  p.  i4.) 

IX  Maii Nicolaus  de  Pita.  (V.  p.  i5.) 

XVIII  Junii., Frater  Guillermus  Tabourelli,  Durandus  Maritonis  et  .Vdemarus  Cal- 

velli.  (V.  p.  16.) 

XXIV  Junii Vincencius  Neckre.  (V.  p.  17.) 

II  Julii Guido  Ledevins.  (V.  p.  17.) 

m  Julii Bartholomcus  Aiberti.  (V.  p.  17.) 

X  Julii Jacobus  Cuau.  (V.  p.  17.) 

XXII  Augusti Jacobus  de  Foresta.  (V.  p.  20.) 

XII  Septembris.  .  .  Joliannes  Aubry  et  Matheus  le  Neckre.  (V.  p.  21.) 

XXVI  Septembris  . .  Johannes  de  Polraponte.  (V.  p.  23.) 

XXVIII  Septembris  .  Guillermus  Quentin.  (V.  p.  23.) 

X  Octobris Petrus  Famé  et  Michael  le  Mousnier.  (V.  p.  ai.) 

r,.  HARANGUES'''. 
'''  Aucune  mention.  —  '"'  Voir  ci-dessus,  p.  la.  —  '^'  Aucune  mention. 


28  LA  FACULTK  DE  DECRET  [1/j81-U82] 

III 

LECTURES   DES  BACHELIERS. 


(F°8Gi".)  Secuxtir  cedule    baccalariorlm   in   .iuiie   canomco  Parisils   peu  uidellum 

FaCULTATIS  PROOLAMATE  in  MAJORIRUS  SCOLIS  ET  Sl.B  SKilLLO  DECANATLS  EXPED1TE  A  DIE 
NONA  MENSIS  NoVEMBRIS  ANM  DoMIM  M  CCCC  OCTUAGESIMI  PRIMI,  QUA  EGO  ReGINALDUS 
DE  VaCCARIA  in  DECAMiM  ASSUMPTUS  EXTITI,  USQUE  AD  DIEM  NONAM  MENSIS  NoVEMBRlS 
ANNI  DoMINl  M  CCCC  OCTUAGESIMI  SECUNDI. 

Robertiis  de  Biitliione,  Claroinonlensis  dyocesis,  l)accalarius  in  Decretis  Parisius,  hodie  in 
nonis  Beali  Jacobi  incipiet  quintiim  librum  Decretalium,  in  scolis  inferioribus ,  ad  intersignium 
Scuti  Sabaudie,  pro  qiiinto  anno  et  quinto  volumine.  Datuni  Parisius,  anno  Doniini  m  ccgc 
octuagesinio  primo,  die  \iiii  mensis  Noverabris. 

Ric.'irdus  Boni,  clericus,  Lemovit-ensis  dyocesis,  hodie  in  nonis  Beati  Jacobi  incipiet  ter- 
ciuin  iibrum  Decretalium  in  scolis  anterioribus,  ad  intersignium  Beati  Euslacii,  pro  tercio  anno 
et  tercio  volumine.  Datum  anno,  loco  et  die  predictis. 

Germanus  des  Bordes,  clericus,  dyocesis  Aullssiodorensis,  hodie  in  nonis  Beale  Marie  in- 
cipiet quintum  librum  Decretalium  in  scolis  inferioribus,  ad  intersignium  Gastri,  pro  quinte 
anno  et  quinto  volumine.  Datum  die  décima  quinla  anni  et  mensis  prescriptorum. 

Renatus  dTUiers,  nobilis,  in  artibus  magister  et  in  legibus  licenciatus  ac  in  Decretis  bacca- 
larius,  Carnotensis  dyocesis,  hodie  in  nonis  Béate  Marie  incipiet  secundum  librum  Decreta- 
lium in  scolis  inferioribus,  ad  intersignium  Beati  .lohannis  Baptiste,  pro  secundo  anno  et 
secundo  volumine.  Datum  die  xvi  anni  et  mensis  prescriptorum. 

Johannes  Hardews,  Morinensis  dyocesis,  in  artibus  magister  et  in  Decretis  baccalarius, 
hodie  in  nonis  Bonté  Marie  incipiet  secundum  librum  Decretalium  in  scolis  superioribus,  ad 
intersignium  Beati  .lohannis  Baptiste,  pro  secundo  anno  et  secundo  volumine.  Datuni  die  xvii 
anni  et  mensis  predictorum. 

Jacobus  Doulart,  dyocesis  Morinensis,  baccalarius  in  Decretis,  hodie  in  nonis  Beati  Ja- 
cobi incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  infciioiiluis,  ad  intersignium  Senti  Jero- 
solimitani,  pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  Parisius,  die  penultima  mensis  et  anni 
predictorum. 

Karolus  Kardig  {sic),  in  arlilnis  magister  et  in  Decretis  baccalarius,  Gonstanciensis  dyocesis, 
in  nonis  Beati  Jacobi  incipiet  tercium  librum  Decretalium  in  scolis  inferioribus,  ad  intersignium 
Beali  Eustacii,  pro  tercio  anno  et  leicio  volumine.  Datuni  Parisius,  anno  immédiate  predicto, 
die  XII  mensis  Decembris. 

Millo  d'Illiers,  nobilis,  licenciatus  in  legibus  et  in  Decretis  baccalarius,  dyocesis  Carno- 
tensis, hodie  in  scolis  inferioribus,  ad  intersignium  Beati  Jacobi,  incipiet  secundum  librum 
Decretalium,  pro  secundo  anno  et  secundo  volumine.  Datum  Parisius,  die  xiii  mensis  et  anni 
prescriptorum  immédiate. 

Anlhonius  Montanieu,  dyocesis  Lugdunensis,  baccalarius  in  Decretis,  hodie  in  nonis 
Béate  Marie  incipiet  piimuni   librum  Decretalium,  in  scolis  postcrioribus,  ad  intersignium 


[1481-l/iS-2|  DK  L'UNIVERSITK  DP.  PAULS  AU   XV  SIECLE.  29 

iSenti  Eu.stacii,  jtro  |iriiiio  iiiiiio  <■!   piiiiid  vnliiiiiiiic.  Daliiiii  l'iirisius,  (ii(;  \iiii  .niiii  cl  iiicusis 
iiiiiiicclinti'  (lii'Ioi'iim. 

(luido  (le  Manruiia,  (lyocesis  (iarnotensis,  baccalariiis  in  T)<!ci'(>lis,  liodifi  in  nonis 
\U'i\li'  Marie  iiiripiol  pritiiiiiii  lihnitii  Di'crctaiiuiu,  in  srolis  iiil'iM'ioriiius,  ad  intor.si|;niuin 
Hcati  .loliannis  IJapli.sIc,  jno  piimo  atiiio  cl  |iriiii(i  voluinine.  Datuin  die  xvn  mensis  et  arini 
|iredicl(iruin. 

Olivoi'iiis  IJoissolli,  clericus,  dyocosi.s  (lonoiiiancnsis,  liaccaiarius  in  Decrelis,  in  nonis 
Kcali  .lacobi  incipiot  prinuiin  iibriini  l)(!rn^laliuni ,  in  S((dis  snperioriljus,  ad  intcr.si{jniuiii 
Srnti  Sabandie,  pro  primo  anno  el  primo  volumine.  Datnni  die  xnii  diclorum  anni  et  mensis 
Derenibris. 

.larolins  .lohannis,  Trajoclensis  dyocnsis,  baccalarius  in  Decrolis,  bodio  in  nonis  Heate 
Mario  incipicl  [irimum  iihrnni  Dccrelaliurn,  in  scolis  superioribus,  ad  intersiguiuni  Sculi 
Jerosolimilani,  pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Dalum  anno,  die  et  mense  prius 
dictis. 

(F°  8()  v".)  Frater  F^udovicus  de  Pansa,  ordinis  S.  Hencdicti,  (Iyoc(!sis  Carnolcnsis,  jjac- 
calarius  in  Decrelis,  bodie  in  nonis  lieate  Marie  incijiiel  prinuini  lii)iiiin  Decrclaliuin  in 
scolis  inferioribus,  ad  intersignium  licali  Eustachii,  pro  primo  anno  pl  primo  volumine. 
Datum  Parisins,  anno  et  mense  predictis,  die  xx. 

Johannes  Anrault,  dyocesis  Aurelianensi.s,  baccalaiius  in  Decrelis,  bodie  in  nonis  Béate 
Marie  incipiel  primum  libruni  Decretalium,  in  scolis  inferioribus,  ad  intersignium  Castri, 
pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  Parisins,  die  nilima  mensis  Januarii  anni  Do- 
mini  M  cccc  octnagesiuii  prinii. 

Firminus  Pingre,  in  artibns  niagister  et  in  Decrelis  baccalarius,  dyocesis  Ambianensis, 
iiodie  in  nonis  Beati  Jacobi  incipiel  quarlum  iibrum  Decretalium,  in  scolis  inferioribus,  ad 
intersignium  Castri,  pro  quinto  anno  el  (juinto  volumine.  Datum  Parisins,  anno  prescripto, 
die  XXVI  mensis  Februarii. 

Karolus  de  Altobosco,  Piclavensis  dyocesis,  in  Decrelis  baccalarius,  bodie  in  nonis  Beati 
Jacobi  incipiet  primum  Iibrum  Decrelalium,  in  scolis  inferioribus,  ad  intersignium  Caslri,  pro 
primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  Parisins,  die  xii  mensis  Marcii. 

Nicolaus  Mijon,  dyocesis  Lugdunensis,  in  Decretis  baccalarius,  in  nonis  Beale  Marie  incipiet 
|irimum  Iibrum  Decrelalium,  in  scolis  inferioribus,  ad  intersignium  Beali  .lobannis  Ba[)liste, 
pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Dalum  anno  et  mense  predictis,  die  xii  ejusdem  mensis 
Marcii. 

Hugo  Guioneti,  dyocesis  Claromo[n]tensis,  baccalarius  in  Decrelis,  bodie  in  nonis  Béate 
Marie  incipiet  primum  Iibrum  Decretalium,  in  scolis  secundis  superioribus,  pro  primo  luino  et 
primo  volumine.  Datum  Parisins,  die  xxii  mensis  Marcii  anni  prcdicli. 

Nicolaus  Guillaudi,  dyocesis  Matisconensis,  baccalarius  in  Decretis,  iiodie  in  nonis  IJeali 
.lacobi  incipiet  primum  Iibrum  Decretalium,  in  scolis  secundis  anterioribus  Facultatis,  pro 
primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  die,  mense  et  anno  predictis. 

Anthonius  de  Sancto  Georgio,  dyocesis  Lemovicensis,  baccalarius  in  Decretis,  iu  nonis 
Beati  Jacobi  incipiet  primum  Iibrum  Decrelalium,  in  scolis  superioribus,  ad  intersignium 
Castri,  pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  die  xvii  mensis  prescripli  Marcii  anni  predicli. 
Xicolaus  Mijon,  dyocesis  Lingonensis,  baccalarius  in  Decrelis,  in  nonis  Béate  Marie  incipiet 
primum  Iibrum  Decretalium,  in  scolis  inferioribus,  ad  intersignium  Castri,  pro  primo  anno  et 
primo  volumine.  Datum  anno  predicto,  die  nona  mensis  Marcii. 

Jobannes  de  Bupibus,  dyocesis  Bituricensis.  baccalarius  in  Decretis,  bodie  in  nonis 
Béate    Marie   incipiet   tercium    Iibrum  Decrelalium,   in    scolis   inferioribus,    ad   intersijniium 


30  LA  FACULTE  DE  DECRET  [1/181-1482] 

Bcali  Johaniiis  lîaptisle,  pro  primo  anno  et  primo  vohimine.  Daliim  Parisius,  anno  predicto, 
die  xxvii  mensis  Aprilis. 

Ludovicus  du  Plovs,  de  Parisius,  baccalarius  in  Decretis,  in  nonis  iJoate  Marie  incipiet  pri- 
nium  libruni  Decrelalium,  in  scolis  inferioiibus,  ad  inlersi{;nium  Castri,  pro  primo  anno  et 
iirimo  voiumino.  Dalum  Parisius,  xi  mensis  Aprilis  anni  predicli. 

Nicolaus  de  Pila,  de  Parisius,  in  artibus  majjisler  et  in  Decretis  baccalarius,  in  nonis 
Bealc  Alarie  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  suporioribus,  ad  intersignium 
Beali  Jobannis  Baptiste,  pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Dalum  Parisius,  die  décima 
mensis  Maii  anni  predieti  octuagesimi  secundi. 

Michacl  de  Beaiimont,  Turonensis  dyocesis,  in  artibus  magistcr  et  in  Decretis  baccalarius, 
bodie  in  nonis  Bealc  Marie  incipiet  terciuni  librum  Decretalium,  in  scolis  inforioribus,  ad 
intersignium  Beati  Jobannis  Baptiste,  pro  tercio  anno  et  tercio  volumine.  Datum  anno  pre- 
dicto, die  XVIII  mensis  Maii. 

Ademarus  Calvelli,  dyocesis  Angolismensis,  baccalarius  in  Decretis,  bodie  in  nonis  Beale 
Marie  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  superioribus,  ad  intersignium  Castri,  pro 
primo  anno  et  primo  volumine.  Dalum  die  xxi  mensis  .lunii  anni  predieti  lxxxii. 

Frater  Guillermus  Tabourelli,  ordinis  S.  Benedicii,  Lingonensls  dyocesis,  baccalarius  in 
Decretis,  bodie  in  nonis  Beati  Jarobi  incipiet  primum  librum  Decretalium  in  scolis  inferio- 
ribus,  ad  intersignium  Beati  Jobannis  Baptiste,  pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Datum 
die  xxii  mensis  Junii  anni  predieti. 

(F°  87  r°.)  Vernerus  Verneshuest,  Constanciensis  dyocesis,  baccalarius  in  Decretis,  bodie  in 
nonis  Béate  Marie  incipiet  secundum  librum  Decretalium,  in  scolis  inferioribus,  ad  intersignium 
Castri,  pro  secundo  anno  et  secundo  volumine.  Dalum  anno  predirlo,  die  xiii  dicti  mensis  Junii. 

Durandus  Maritonis,  dyocesis  Lugdunensis,  in  Decretis  baccalarius,  bodie  in  nonis  Béate 
Marie  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  inferioribus,  ad  intersignium  Beati 
Jobannis  Baptiste,  pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  prescripto  lxxxii,  die 
xxii  mensis  Junii. 

Vincencius  le  Nectre  (sic),  in  artibus  niagister,  dyocesis  Tornacensis,  in  Decretis  baccalarius, 
bodie  in  nonis  Béate  Marie  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  inferioribus,  ad 
intersignium  Castri,  pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  Parisius,  die  xxix  mensis 
Junii  anni  predieti  lxxxii. 

Dominus  Cuido  Ledevims,  Tornacensis  (s/c)  dyocesis,  in  Decretis  baccalarius,  bodie  in  nonis 
Béate  Marie  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  superioribus,  ad  intersignium 
Beati  Eustacii  pro  primo  anno  et  piimo  volumine.  Datum  Parisius,  die  quarta  mensis  Jul(l)ii 
anni  predieti. 

Dominus  Guillermus  Cuau,  presbiter,  Tornacensis  dyocesis,  in  Decretis  baccalarius,  in  nonis 
Beale  Marie  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  niagnis  anterioribus,  pro  primo 
anno  et  primo  volumine.  Datum  Parisius,  die  xii  mensis  Jul(l)ii  anni  predieti  lxxxii. 

Bartholomeus  Albcrli,  dericus  Lugdunensis,  in  Decretis  baccalarius,  bodie  in  noms  Beali 
Jncobi  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  pro  primo  anno  el 
primo  volumine.  Datum  anno  predicto,  die  septima  mensis  Jul(l)ii. 

Guillermus  de  Foresta ,  dyocesis  Claromo[n]tensis,  in  Decretis  baccalarius,  bodie  in  nonis 
Béate  Marie  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  inferioribus,  ad  intersignium  Castri, 
pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  die  xxii  mensis  Augusti  anni  predieti  lxxxii. 

Malheus  Necire,  in  artibus  magister,  Tornacensis  dyocesis,  in  Decretis  baccalarius,  in  nonis 
Beati  Jacobi  incipiet  primum  librum  Decrelaliuin,  in  scolis  anterioribus,  ad  intersignium  Castri, 
pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  die  xvii  mensis  Seplenibris  anni  predieti  lxxxii. 


|ri.S|-l'iNi)|  |)K   L'(MVi:iîSITK   DK   l'AlUS   AU   W  SIKCI.r..  31 

Doiiiitiiis  .I(ili;iiiiios  Aiiliii,  |)i('sl)il('r,  (lyoccsis  Aiiiliiiiiiciisis,  in  Dccrclis  h.icriiiariiis,  in  iiotiis 
IJeali  Jacobi  in(i|)i('t  piimiiiii  lihiiitii  Dccrctaliuiii ,  in  scolis  iiiliTioribus,  ad  intorsijjiiiiini 
Senti  Sabaudie,  pro  [iriiiio  anno  cl  piiind  voluminc.  Datuin  die  wii  inonsis  Septenihris  anni 
predicti. 

Joliaiirios  de;  IVîtialoiilc  (sic),  Niv('r| ncnjsis  dyocesis,  in  Dccrctis  liaccalarius,  in  noiiis  IJcal*; 
Marie  incipicl  piiinmu  libruni  [Decrelaliuni],  in  scolis  inferioribus,  ad  intersiyniuui  Caslii,  pro 
primo  anno  et  primo  voluniine.  Daluni  die  prima  niensis  Octobris  anni  predifti. 

(îuiliermus  Qnenliii,  dyocesis  Claromo[n]tensis,  in  Decretis  bacralarius,  in  nonis  Beali  Ja- 
cobi in('i|)iel  priiimtii  iibniiii  Decrelaliiiin,  in  scolis  siiperioi'ii)a.s,  ad  intersigniiim  Castri,  j)ro 
})riino  anno  et  primo  voluniine.  Daliim  l'arisius,  anno,  die  et  mense  predictis. 

Jobannes  Simonis,  in  arlibus  maffisler  et  in  Decretis  baccalarius,  in  nonis  Béate  Marie 
incipiet  |)riniuni  libriim  Decretalium ,  in  scolis  inferioribus,  ad  intersijjnium  Beati  Eustncii, 
(ii'o  lercio  anno  et  tcrcio  volumine.  Datum  die  xnii  niensis  Octobris  anni  predicti  i.xxxii. 

Nicolaus  Militis,  in  artibus  niagister  et  in  Decnïlis  baccalarius,  in  nonis  Béate  Marie  in- 
cipiet tercium  librum  Decretalium,  in  scolis  inferioribus,  ad  intersijjniiim  Beati  Johannis  .lero- 
solimilani,  pro  tercio  anno  et  tercio  volumine.  Daluiii  l'arisius,  die  décima   mcnsis  Octobris. 

Veriilierus  Vernesliiiser,  dvocesis  Conslanciensis,  in  Decretis  baccalarius,  in  nonis  Beati 
Jacobi  incipiet  quarluui  librum  Decretalium,  in  scolis  superioribus,  ad  intersignium  Castri, 
pro  quarto  anno  et  quarto  volumine.  Datum  loco,  anno,  mense  et  die  immédiate  dictis. 

Jobannes  Morelli,  in  artibus  magister  et  in  Decretis  baccalarius,  in  nonis  Béate  Marie  in- 
cipiet quartiim  librum  Decretalium.  in  scolis  inferioribus,  ad  intersigniiim  lieati  Eustncii,  pro 
quarto  anno  et  rpiarto  volumine.  Datum  loco,  anno  et  mense  immédiate  diclis,  die  \i. 

(F°  Sy  v°).  Mic|bjael  le  Mousnier,  dyocesis  Cenomanensis,  in  Decretis  baccalarius,  in  nonis 
Béate  Marie  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  inferioribus,  ad  intersignium 
Beati  Eustachii,  pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  loco,  anno  et  mense  immédiate 
dictis,  die  xiui. 

Magister  Petrus  Famé,  Turonensis  dyocesis,  in  artibus  magister  et  in  Decretis  baccalarius, 
in  nonis  Béate  Marie  incipiet  primum  librum  Decretalium,  pro  primo  anno  et  primo  volu- 
mine. Datum  die  xv  dicti  mensis  Octobris  anni  lxxxii. 

Frater  Franciscus  Burgundi,  clericus,  dyocesis  Mvernensis,  ordinis  S.  lionodicli,  in  De- 
cretis baccalarius,  in  nonis  Beati  Jacobi  incipiet  tercium  librum  Decretalium,  in  scolis  inferio- 
ribus, ad  intersignium  Beati  Johannis  Baptiste,  pro  tercio  anno  et  tercio  volumine  sue  lecture. 
Datum  Parisius,  die  xi  mensis  Octobris  anni  predicti  lxxxii. 

Petrus  Laudig,  dyocesis  Constanciensis,  in  Decretis  baccalarius,  in  nonis  Beale  Marie  in- 
cipiet tercium  librum  Decretalium,  in  scolis  magnis,  pro  tercio  anno  et  lercio  volumine.  Datum 
Parisius,  die  xiiii  mensis  predicti  anno  lxxxii.  —  Dk  Vaccariv. 


32  LA  FACULTÉ  DE  DECRET  [l'i8-2- 1^8:5] 

DÉCANAT  DE  REGNAULT  DE  LA  VACQUERÎE. 

NOVEMBRE  I /)82-NOVEMBRE  U83. 


I 

DÉLIBÉRATIONS  DE   LA   FACULTÉ. 

(F°  88  1".)  NovEMBEK.  —  Anno  Domini  mcccc  octuagesinio  secundo,  die  septiina 
[i/i8a.  mensis  Noveinbris,  prima  lectura  dominorum  el  niissa  Facultalis  more  solito  ce- 
|7  Novembre.]  Je^j-atis,  omnes  et  singuli  domiiii  régentes,  per  cediilam  specialiter  convocati  ad 
eligendum  vel  conlinuandiuu  oiïiciarios  Facultatis  et  de  ipsis  otïiciis  disponenduni, 
in  cap(p)ella  Sancti  Joliannis  coniparuerunt  omnes,  demptis  dominis  Roberto  TuHeii 
et  Jolianne  Picard;  (jui  quidem  domiiii  unanimiter  officiarios  continuaverunt,  vide- 
licet  dominum  de  Veteiivilla  in  oflicio  tliesaurarii  et  me  in  ollicio  decanatus;  et 
deinceps  dominas  de  Courcellis,  tanquam  decanus  naturalis,  munimenta  in  suis 
manibus  dimissa  restituit,  renovatis  per  nos  juramentis  consuelis. 

Eodem  die,  dominus  Ambrosius  de  Cambray  retulit  quod  a  longe  tempore 
habuerat  et  habebat  unum  saccum  litteris  et  munimentis  instructum,  que  alias 
sibi  tanquam  decano  noniine  Facultatis  traditus  in  custodiam  extiterat,  quodque 
paratus  erat  restituere  Faeultati  per  inventarium,  ne  quis  contra  eum  suspicionem 
baberet  quod  aliquam  de  litteris  ipsis  prétexta  cancellarie  dignitatis  vellet  con- 
tractare'''.  Super  quo  concluditur  quod  idem  dominus  de  Cambray  quamcicius 
omnes  titulos  quos  babct  a  Facullate  per  inventarium  tradet,  el  ipsis  recuperatis 
et  cop(p)iatis,  originalia  ponenlur  in  coflro  seu  archa  Facultatis  tribus  clavibus  et 
seris  claudenda,  cujus  arche  decaims  habeat  unam  clavem ,  anticjuior  doctor  unam , 
et  junior  i-eliquam,  sicut  in  archa  sigilli  Facultatis  observatur. 

Ipso  die,  concluditur  quod  archa  valida  et  tribus  seris  coiiclusa  ex  denariis 
Facultatis  babeat  coniparari  et  in  caméra  examinis  poni  ad  custodiam  cartarum 
et  titulornm  ipsius  Facultatis. 

|i4  iNovcmbre.]  Die  jovis  \uu  meusis  Novembris  anni  predicti  Lxxxn,  post  missam  Facultatis 
collegium  in  cap(p)ella  Sancti  Joliannis  Jherosolimitani  extitit  congregatum,  in 
quo  magistri  .loliannes  de  Vado  et  Claudius  Poculoti  supplicarunt  ut,  si  quos 

'''  En  marge,  de  la  main  —  seniljjp-t-il  —  do  Roheit  Gai|iiiii  :  -Nota  de  liljris  et  inuuimentis  Facul- 
tatis resliluendis  per  doininnm  de  Caiidiray.i 


[U82-U83]  DE  I/UNIVERSITÉ   DK   l'AlUS  AU   XV"  SIÈCLE.  33 

(^'("(l^ccliis  in  cxercicio  siioiiiin  oliiciotiini  liiddli  ri  suhbiflolli  in  iinno  iiovissinic 
lapso  conimisissent,  Facilitas  eos  dijjnarelur  lial)erc  su[i[p]oitalos  et  pn»  anrio 
l'uturo  in  ipsis  oiïiciis  recommissos ,  cnm  lainiililatc  massas,  ([uas  deforre  consucve- 
runt,  in  nianibns  dominorum  rclinquentes.  Et  dfeinccps,  ipsis  ad  partfîni  relrartis, 
conini  snpplicacio  fuit  oxandita.  Quo  facto,  eis  vocatis  fuerunt  masse  reddite, 
poslquani  juramonla  prestari  solita  per  eos  renovavernnt  in  facie  Facnllatis. 

Ipso  die,  diclus  ma{;islei"  Joiiannes  de  Vado,  major  bidellns,  exliihuit  minutam 
certe  (piitlancie,  secunduni  qnam  petcbat  grossam  sigillo  Facullatis  sigillari.  Qua 
lecta,  biil  ('jns  supplicacioni  obtcmperalum  et  eodem  die  sijfillfita. 

Eodcm  die,  concluditnr  ([uod  archa  per  dominum  generalem  vendicioni  expo- 
sita,  pro  custodia  cartarnm  Facullatis,  de  denariis  (juos  magisterCiaudiusPoculoli 
recipit,  comparetur  et  seris  cum  clavibus  reparcliir.  Oiiani  conclusionem  ipsi 
Claudio  nolificavi,  ut  execucioni  demandct  eamdem. 

Eodcni  die,  pi-eniisso  examine,  ad  jjradum  baccalariatiis  et  Iccturain  Incrnnt 
admissi  Simon  Strabonis'"',  Atrebatensis  dyocesis,  et  Jacobus  de  Cruce,  dyocesis 
Morinensis,  qui  pro  bursis  solverunt,  videlicet  dictus  Strabonis  tria  scuta,  et  pre- 
fatus  de  Cruce  duo  cum  dimidio  unius. 

Die  jovis  xxi  niensis  Novembris,  fuit  collegium  posi   niissam  Facultatis  more    [21  Novembre] 
solito  congregatum,  et  super  facto  fiende  licencie  vel  non  fiende  boc  anno  cur- 
renli  concludilur  quod  super  boc  articule  Facultas  specialiter  convocetur,  et  in- 
térim se  ini'oruienl  bidelli  si  qui  sint  volentes  intrare  examen  licencie. 

Ipso  die,  retulit  magister  Claudius  Poculot  (juod  fuerat  loculus  cum  venerabili 
viro  magistro  .Tobanne  Piedefer  super  facto  discorum  argenti  alias  per  Facultatem 
quondam  domino  Jobanni  le  Fournier''^)  (F"  88  v")  pignori  traditorum,  et  quod 
dicti  duo  disci  tenebant  pro  summa  viginti  scntorum  auri,  prout  diccbat  constare 
per  litteras  obligatorias  quas  habebat  pencsse,  quodqiie  paratus  erat  restituera, 
sibi  satisfaciendo  de  hujusmodi  summa.  Super  quibus  relatis  concludilur  quod 
dicta  pignora  recuperentur  cum  litleris  obligatoriis,  et  quittancia  de  debito  ha- 
beatur. 

Die  lune  xxv  mensis  Novembris,  post  missam  Béate  Katberine,  discretus  vir    [2Ô  Novcml.rc.] 

'■'  Nous  ne  trouvons,  vers  cette  époque,  qu'un  Paris  (cf.  plus  linul ,  p.  a6)  et  cnrd  (l'.-Vi-eueil.  On 

personnage  de  ce  nom  ,  Giiillauiiio  Strabon,  qui,  h  lit  en  oflet  dans  les  registres  du  Châtelet,  à  la  date 

la  date  du  20  août  ligâ,  était  abbé  de  Domp-  du  aG  avril  i4()3  :  ftM.  Jelian  le  Fournier,  docteur 

marliii,  au  diocèse  d'Amiens,  et  qui  mourut  le  régent  de  l'Université  de  Paris  en  la  Faculté  de 

23  décembre  ligy-  Cf.  GalHa  Christ.,  tomeX,  Décret,   curé   d'Arciieil,  [plaide]  contre  Jacques 

col.  i359.  Grandiu,  maisire  de  la  maladerie  de  la  Banlieue  de 

'^'  D'après  le  ms.  de  l'Arsenal  iia3  (fol.  -îB),  Paris  prèsArcueil,  pour  raison  des  obiations  de  la- 
Jean  Fournier  ou  le  Fournier  était  mort  le  5  oc-  dite  maladerie.  Tesmoins  à  futui'.-  Coll.  Clairmn- 
tobre  1/175.  Il  avait  été  doyen  de  Saint-Marcel-lez-  buull,  vol.  763,  p.  37;). 


IMI-MMIRIR    MTIOXALC. 


34  LA   FACULTÉ   DE  DÉCRET  [l/i82-U83] 

Johaniies  Olivier^'',  exaiiiiiic  piemisso,  extitit  [admissus]  ad  <ji-adiim  bachala- 
riatus  et  lectiirani,  prostititque  jnramenla.  et  pro  biirsis  solvit  duo  scuta  cuiii 
diiiiidio  uniiis. 

Eodcm  die,  post  nieridiem,  iii  egressu  vesperoniin  Nostro  Domine  Parisiensis. 
doiiiiniis  Johannes  de  CourceHis  michi  retulit  qnod  aliqui  de  dominis,  per  cedn- 
lani  convocati  super  facto  licencie  fiende  vel  non  liende  pro  anno  cnrrenti.  ciim  eo 
fnerant  prolocnti,  et  inter  se  concluserant  qnod,  priiisquani  fieret  ali([iia  ])uhli- 
cacio  inscolis,  inquireretur  si  essent  baccalarii  in  numéro  competenti  qui  vellent 
intrare  examen  li(îencie.  Qno  facto,  nlterius  quid  agi  debeat  Facultas  providebit. 

[aSNovomiire.i  Die  jovis  xxvHi  mensis  Novembris,  in  collegio  post  missam  Facnltatis  de  more 
congregato  conchiditur  qnod  die  jovis  proxima  post  Concepcionem  domini  legent. 

[5  Décembre.]         Dic  jovis  quiuta  meusis  Decembris,  in  collegio  post  missam  Facnltatis  celebrato, 

'  Joliannes  Amelot,   dvocesis  Senonensis,  supplicavit  admilti  ad  examen  gradus 

baccalariatus,  et  exliibnit  cednlas  suas,  quas  asseruit  esse  veras  et  veritatem  con- 

tinere,  et  luit  ejus  cxaudita  supplicacio  et  per  me  assignata  Decretalis  Proposiiisti 

(Je  piolm.  [Décrétai.  Greg.IX,  lib.  ii.  til.   19,  c.  /i.] 

\\\  néroiiilire.j  December.  —  Die  \eneris  sexta  mensis  Decembris,  discretus  [vir]  Johannes  Ame- 
lot post  missam  Beati  Nicolay  fuit  examinatus  et  ad  gradum  baccalariatus  admis- 
sus;  prcstitit  quoque  juramenta  et  pro  bursis  solvit  duo  scuta  cum  dimidio  unius. 

12  Décenibrc.j  Dio  jovis  xu  meusis  Decembris,  post  misse  Facnltatis  celebracionem,  collegium 
in  (■ap(p)ella  Sancti  Johannis  Jberosolimitani  congregatum  extitit,  ibique  discretus 
vir  Pliilebertus  de  Ponte,  clericus,  Nivernensis  dyocesis,  examine  premisso,  ad 
cradum  baclialariatus  et  loctnram  fuit  admissus,  et  pro  bursis  solvit  duo  scuta 
cum  dimidio  nnius;  prestitit  quoque  juramenta  consueta. 

Eodem  die,  ponitnr  in  médium  ntrum  placeat  Facnltati  qnod  in  scolis  publi- 
cetnr  apertura  examinis.  attento'-'  qnod  alicpii  baclialarii  ita  lieri  desiderabant(^), 
<;t  ])ropter  boc  pênes  bidellum  majorem  Facnltatis  se  traxerant.  Super  que  con- 
cbidilur  qnod,  nisi  tôt  ap[p]areant  baclialarii  volentes  ingredi  examen  pro  licencia 
obtinenda,  iit  pio  ipsis  possit  celebrari  licencia,  non  fiet  talis  publicacio,  attento 
qnod  annns  jul)ileus  non  existit. 

'''  La  l'if)-'!,  sous  le  redorât  de  Jeau  Lederc,  (jualifio  ffiii  ;ir.  ma.  ol  in  Decretis  hacalar'm.i-n,  el 

Jean  Oliviei-,  mailre  es  arts  et  licencié  en  Décret ,  se  présente  à  la  collation  des  abbés  d'Andi-es  et  de 

se  [iri'sente  à  la  collation  des  évêques  et  cba|)ilres  La  Capelle  (diocèse  de  Thérouanue).  Ibid.,  vol.  5o. 

de  Charires   et   de  Beauvais.   Arch.  de.  l'Uiiin.  de  fol.  168. 
Paris,  vol.  h<),  fol.  fif)  v".  —  En  i5()!,  sous  le  '■'  Ms.  itlIenUi. 

recloiat  de  Jacques  de  Govéa,  il  est  par  erreur  '''  Ms.  desidcrebaiit. 


[l/i82-l/i8;{|  DK  I/UNIVERSITl':   l)K    l'AUIS  AU   \V'   SIKCLi:.  35 

DiL'  jiiMs  \i\  nieiisis  Dccenilii'is,  jiiilc  (■(•leln'jicKniciii  misse  Faciilhilis.  jiroplri'  1 1 ij  DéccMnlui'. 
congrejfacionem  Univcrsitalis  super  discordia  coiiteiidencinni  Imliere  jus  in  rcc- 
loiio.  collojjimii  apiid  locimi  soliliim  con{jro{jatiiin  cxtitil,  et  ilmleni  Giiillcriiiiis 
(jaillci'ii,  clericiis,  dyocosis  -Mal[l]eac('nsis,  oxaniineproinisso,  fuit  adniisstis  ad[{;ra- 
diiiii  baclialaiialiis  cl]  locliiraiii,  el  pro  ])iirsis  ac  dispcnsacioiK;  de  non  cnndo  pcr 
villani  pi'o  invitacione  doniiuoiiini  ad  liarengani  solvit  duo  scula  ciun  diinidio 
unius,  et  prestitit  jununenla  consueta. 

Die  niartis  wiiii  nicnsis  Decenibris,  (pic  liiil  \ijjiliii  Nalivilatis  Doniini,  niissa  I-j'i  DiVomiiic. 
et  collejjiuui  celebrantur,  et  in  ipso  collejjio  cpiincpie  baclialarii  coniparentes,  per 
organuni  (F"  89  r")  niajjistri  Jobannis  Morelet,  allcrius  eorumdeni,  cuni  instaacia 
supplicai  iint  cpiod  Facultas  eis  aperire  vellet  examen  pro  gradn  Hcencie  conse- 
(piendo.  Super  qua  suppbcacione  deb'beratum  extitit  rpiod,  qm'a  annus  non  est 
jiibileus,  pro  tam  exiguo  numéro  non  aperietur  examen;  sed,  ne  dicli  su|)pb- 
cantes  ad  alias  Universitates  pro  gradu  consequendo  dedinent,  dal)ilur  eis  bona 
spes  et  dicetur  quod  compareant  in  prima  missa,  et  intérim  préparent  suas  mi- 
nores cedulas. 

Die  xxvni  mensis  Decembris,  discretus  vir  Nicolaus  Daulpbin,  de  Maliscone-'',    [iiSDéiombre. 
premisso  examine,  fuit  admissus  ad  gradum  bacbalariatus  et  lecturam,  et  fuit  cnm 
eo  dispensatum  super  non  invitacione  dominornm  per  singulas  domos  eorum  fa- 
cieuda,  solvitque  pro  bursis  et  dispensacione  tria  aiiri  scuta. 

Die  predicta  xxnn  Decembris,  dominus  Stepbamis  de  VeterixiUa  in  majoribus    [a4  Dccembn'. 
scolis  Facultatis  de  niane  legit  Decretalem  FirmUer,  de  summa  Trinilak-;  ad  cujus 
lecturam  multitude  auditorum  interfuit,  prout  bidelli  retulerunt. 

Januarius.  — •  Die  jovis  secunda  mensis  Januarii,  missa  el  collegium  cclebran-         ft/iHH. 
tur,  et  super  supplicacione  baccal[ar]ioruni  ])eten(ium  admilli  ad  examen  future       '  "'""''■•1 
licencie  concluditur,   propler  varietatein  opinionum,  quod  Facultas  super  hoc 
vocabitur  per  cedulam. 

Die  quinta  mensis  Januarii,  Facultas  per  cedulam  pênes  dominum  de  Corcellis      [5  Janvier.  | 
congre[ga]ta  super  facto  baccalariorum  instanciuni  quod  examen  eis  a|i('iiiilur. 
conclusit  quod  ex  parte  decani  et  collegii  per  cedulam  in  scolis  pnJjlicacio  liet 
prima  die  legibili  quod  volentes  intrare  examen  [)ro  futura  licencia  consequenda 
compareant  in  proxima  missa,  audituri  quid  super  hoc  Facultas  ordinabit. 

'''  A  l;i  date  du  ai  ni;us  i4()()  [iHoo],  les  re-  procureur  du  Roy  à  Mascon,  m.  AnthoiueDaunhin, 
gisli'es  du  ChâleliH  conliennent  la  mention  sui-  esculier  à  Paris,  adjoint ,  conlre  }hij|onin  Beiiard; 
vaute  :  tfllouorable  bomaie  m.  .Nicoile  Dauphin,        compulsoire.»  CoW.  C7((iVawi««/<,  vol.  jliô,  p.  3Vj. 


36  LA   FACULTE  DE  DECRET  [l/i82-U83] 

|()  Jall^ier.J  Die  jovis  iioiia  iiicnsis  Januarii,  iii  collegio  loco  solito  posl  missam  Facultatis 

coiifjregato  comparuoruiit  septem  baccalarii  ad  examen  future  licencie  prescntati, 
(luibus  injunctum  fuit  quod  componanl  suas  majores  cedulas  et  infra  proximam 
nuindenani  pênes  dominos  defei'ant;  pro  cpiibus  ccdulis  conficiendis  jircsIileiMint 
juramenla  consuela. 

Eodem  die,  dominus  Anibrosius  de  Gambray  suppbcavil  ])ro  mensil)iis  {jracioso 
et  rigoroso,  quia,  ut  dicebat,  instantibus  dominis  tbeologis,  ejus  causa,  quam 
liabet  contra  ipsos  racionc  cancellarie  dignitatis,  ad  magnum  régis  ConciHum  (sic) 
erat  evocata;  et  sibi  Hheraliter  iiierunt  concessi. 

[il)  lanvicr.]  Die  jovis  xvi(n)  mensis,  in  collegio  post  missam  Facidtatis  de  more  celebrata[m] 

conchiditur  quod  in  festo  Purificacionis  Béate  Marie  instante  ex  parte  Facultatis 
cerei  more  solito  distribuentur  interesscntibus  ])rocessionibus  et  misse  Facultatis. 

Eodem  die,  fuit  sigillata  littera  gradus  pro  fratre  Petro  Bartonis,  in  Decretis 
licenciato,  et  solvit  pro  sigillo  scutum  auri,  traditum  receptori. 

Ipso  die,  discretus  vir  Ludovicus  Roberti,  Matisconensis  dyocesis,  examine 
premisso,  ad  gradum  baccalariatus  et  lecturam  extitit  admissus,  prestitis  per  eum 
juramentis  solitis  in  facie  Facultatis,  et  pro  bursis  solvit  tria  scuta  auri. 

Eodem  die,  posito  in  médium  quando  domini  Iiabeant  légère,  concluditur  quod 
durante  examine  licencie  bujus  anni  currentis,  quod  jam  apertum  est  respectu 
majorum  cedularuni,  non  legetur,  proiit  nec  legi  consuevit  superioi'ihus  annis, 
simili  examine  durante. 

[;i.3  Janvier.]  Die  jovis  xxui(i)  meusis  Februarii  [1.  .Tanuarii],  missa  Facultatis  celebratur  et 

{•ollegium  ad  dispensandum  (F"  8g  v")  cum  baccalariis  ad  examen  presentatis,  si 
et  in  quantum  indigerent  et  videretur  expediens  cum  eisdispensare pro  prima  vice, 
convocatur;  et  proposito  ac  in  médium  ad[d]ucto  quod  omnes  baccalarii  presen- 
tati  erant  defectuosi  in  minoribus  cedulis,  tempore,  lectura  et  responsione  in  pu- 
blica  disputacione,  domini,  post  plures  allegaciones  adductas  quod  non  erat  cum 
eis  presertim  quoad  tempus  dispensandum,  tandem  sine  ulteriori  convocacione 
facienda  placuit  omnibus,  attentis  malicia  temporis,  modo  faciendi  doctorum  Au- 
reliaoensium,  qui  sine  cedulis,  lectura,  tempore  et  quacumque  solemnitate  con- 
sueverunt  licenciare  baccalarios  Parisienses  apud  eos  déclinantes,  parvo  numéro 
baccalariorum  ])resentatorum,  bonore  et  commode  Facultatis,  rigorem  slatutorum 
esse  pro  bac  vice  rclaxandum,  graciose  recipiendo  ad  examen  publicum  eosdem 
baccalarios,  et  diem  lune  proximam  post  festum  Purificacionis  eisdem  prefigendo 
pro  apertura  cxaminis.  Ouihus,  presentibus  dominis,  assignavi  x™  et  xi"""  distinc- 
tiones. 

Ipso  die,  concluditur  et  ordinatur  quod  ponantur  stillicidia  deficiencia  in  scolis 
Beati  Eustacii,  et  visitentur  ac  reparentur  fracture  existentes  in  plondjo  stillici- 


[U82-1483]  ])K  L'UMVKUSITÉ  DE  PARIS  AU   XV    SIKCIJ:.  37 

dioriiiii  inajoniiii  scolai'um.  Qiiaiii  coiiclusionciii  iiitiiiiavi  iiiaijistm  (llaiiiliu  l*ocii- 
loti,  iil  illam  exccucioiii  deinandot. 

Die  jovis  penulliina  mensis  Januaiii,  rollojfiiim  et  missa  Faciiltalis  celehrantiir,  fSi.  imivier.i 
ihiqiio  rcli{;iosus  vir  IValec  Liidovicus  ilc  l'ausa  et  mafjislor  Pelriis  Alardi,  col- 
legii  de  Dainvilla  Parisius  fundati  pi-eccîptor,  comparciiles  sii|)[)Iicai-uut  ad  examen 
future  licencie  cuni  adniissis  recipi;  et  ipsis  ad  paiteni  letractis,  super  eoruni 
supplicacioniljus  concluditur  quod,  quia  prefatus  rclijjiosus  alias  et  in  novissimis 
licenciis  ad  examen  receptus  extitit  quamvis  proplcr  impedimentum  superve- 
niens  non  perseveraverit,  admiltetur,  et  pariter  prefatus  Alardi,  quia  per  iuspec- 
tionem  suarum  minorum  cedularum  constitit  liahere  tempus  sudîciens  pro 
])erveniendo  ad  examen  licencie.  Quam  conclusioiicni  ipsis  i-evocatis  inliniavi; 
juramenta  eciam  solita  pro  majoribus  cedulis  conficicndis  [)resliterunt,  et  in  man- 
datis  habuerunt  ut  déferrent  inlVa  dieni  apertnre  examinis.  ([iic.  propter  cras- 
tinum  Purificacionis  Béate  Marie  prorogata  extitit  ad  mercurii  sequentem. 

Ipso  die,  injungitur  magistro  Claudio  Poculoti,  quod  ab  lieredibus  def(f)uncti 
domini  Henrici  Thiboult  liabeat  recuperare  sac[c]um  et  processum  Facultatis 
contra  dlos  de  Aurelianis,  pênes  eumdem  def(f)unctnm,  dum  viveret,  existens.  In- 
jnngitur  eciam  micbi  quod  ab  heredibus  def(f)uncti  magistri  Guillermi  de  Melun 
recuperentur  munimenta  Facultatis  seu  processus,  si  qnos  liabeant  contra  non- 
nullos  qui  gradum  licencie  receperunt  Aurelianis,  et  de  pensioue  scolarum  ac 
aliis  juribus  Facultatis  minime  satisfecerunt. 

Eodem  die,  concluditur  quod  littere  Facultatis,  per  doniiaum  Ambrosiuni  iu 
l'acie  collegii  tradite,  in  cartulario  transcribentur  ex])ensis  Facultatis;  quo  facto, 
originalia  reponentur  in  archa,  et  cartularius  pênes  decanum  remanebit  ad  ejus 
instructionem  de  juribus  Facultatis  C. 

Februarius.  — •  Die  quinta  mensis  Februarii,  post  missam  Facultatis,  domini      [5  Fémer.] 
procedere  ceperunt  ad  examen,  et  facta  per  me  collacione,  solito  more  fuit  facta 
cuilibet  baccalario  distribucio  textus  et  glose  ad  suas  lectiones  componendas.  et 
eis  assignat»  dies  jovis  post  Cineres  ad  veniendum  pro  premissis  lectioniinis  reci- 
tandis. 

Die  IX  mensis  Februarii,  discretus  vir  Joacbinus  de  Gavenieres,  examine  pre-      [9  Février.] 
misso,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus  et  lecturam,  fuitque  cum  eo  dis- 
pcnsatum  super  barenga  facienda,  propter  ejus  instantem  recessum  ad  curiam 
Romanie  [sic),  prout  asseruit,  et  pro  bursis  solvit  tria  scuta.  ni'cnon  prestitit  jura- 
menta consueta. 


(>) 


En  marge,  de  la  main  de  Gaguin  :  Nota  de  lillcris  rcddilis  pvr  dumimnn  Ambrosiuni. 


38  LA  FACULTE  DE  DECRET  [l/i82-U83] 

[i3Févrior.]  Dic  jovis  \iii  iiiciisis   Fcbruarii,  fuit  collejjiuiii  posl  uiissam   Facullatis  in  ca- 

méra (F"  01)  r")  examinis  congregatum ,  et  in  eo  coiiipariieruut  discrcti  viri  Tlu»- 
iiias  Da<nor.  .  .''s  supplicaiites  admitti  ad  examen  lïiture  licencie  cum  ceteris  jam 
receptis.  Super  (pioruiii  sujtplicacionibus  concludilur,  visis  eorum  cedulis  minori- 
biis  et  alterius  littera  gradus  baccalariatus,  ipiod  adniittentur,  et  ipsis  injunctiini 
extitit  quod  componant  suas  majores  cedulas  et  infra  octavam  pênes  singulos 
dominos  déférant. 

[iii  Féxrior.]  Die  veneris  xiui  inensis  Februarii,  Albertus  Loelbin,  dyocesis  Spiren(en)sis, 
examine  premisso,  extitit  admissus  ad  gradum  baccalariatus  et  lecturam,  necnon 
prestitit  juramenta  apud  cameram  examinis  in  facie  Facultatis,  soivitque  pro 
bursis  tria  scuta  auri. 


1 1-  Fé\ricr.  1 


Die  lune  xvii  mensis  Februarii,  Facultas  super  duobus  arliculis  apud  Sanctum 
Matliurinum  congregata  deliberavit  quod  litière  in  novissima  congregacione  Uni- 
versitatis  ad  instanciam  domini  Ambrosii  de  Gambray,  cancellarii  Parisiensis, 
concasse  expedientur  et  sigillabuntur  sigillé  Universitatis,  quodque  in  recusacione 
aut  dilacione  domini  rectoris  aut  aliorum  babencium  claves  arche  sigilli  levabuntur 
sere,  et  nicliilominus,  casu  quo  dominus  rector  dictam  conclusionem  Universitatis 
execucioni  mandare  differret  aut  recusaret,  Facultas  ab  ejus  obediencia  se  sub- 
straxit  et  ex  nunc  se  substrabit. 

Ipso  die,  frater  Philippus  Basière  [m  marg.  :  Baisière],  religiosus  Sancti  La- 
numari  de  Blesis,  ordinis  S.  Benedicti,  Carnotensis  dyocesis,  examine  premisso, 
extitit  ad  gradum  baccalariatus  et  lecturam  admissus,  et  pro  bursis  solvit  duo 
scuta  cum  dimidio  unius,  et  prestitit  juramenta. 


i;)  Février.]  Die  mercurii  \ix  mensis  Februarii,  fuit  sigillata  nominacio  pro  fratre  Guillermo 

Tabourelli,  et  pro  sigillé  solvit  scutum  receptori. 


[jû  Févripr.]  Die  jovis  \x  mensis  Februarii,  post  missani  Facultatis,  in  collegio,  Joliannes'- 


(■■!) 


'''  Le  nom  du  second  candidat  est  l'esté  eu  blanc. 

'■'  Le  prètie  Jean  Mcolas  (ou  Nicoiaï?),  Pari- 
sien, maître  es  arts  et  licencié  en  Décret,  ligure 
à  six  reprises  dans  les  lihri  nomiiiatiomiin  de  l'Uni- 
versité de  Paris.  En  ii<j5,  il  se  présente  à  la  col- 
lation des  évéque ,  chapitre  et  archidiaconé  du  Mans 
{Arch:  deVlIniv.  de  Paris,  vol.  iij,  loi.  f|i);  —  en 
i/ii)0,  sous  le  rectorat  de  Michel  .Miffault,  il  se 
présente  à  la  collation  des  évèque  et  chapitre  de 
Paris  et  à  celle  des  évèque  et  chapitre  de  Charties 
[ibid.,  fol.  3ii2);  —  en  i'i<J7,  sous  le  rectoral  de 


Jean  Maignen,  il  se  présente  de  nouveau  à  la  col- 
lation des  évèque  et  chapitre  de  Paris  et  à  celh? 
de  l'abhé  de  Saint-Victor-lez-Paris  [ihid.,  vol.  5o, 
fol.  17);  —  eu  1^98,  il  se  présente  pour  la  troi- 
sième fois  à  la  collation  des  évèque  et  chapitre  de 
Paris  et  à  celle  du  prieuré  de  La  Gharité-sur-Loii-e 
{ibid.,  fol.  i'i  v"):  —  en  1^99.  sous  le  rectorat  de 
D.  I^ehèguo.  il  se  présente  à  la  collation  de  rahln' 
du  liec-Helluin  et  à  celle  des  évèque  et  chapitre 
d'Amiens  [ibid.,  foi.  78):  —  en  i5io,  sous  le 
rectorat   de  Louis   Kogier,  il  est  cui-é   de  Saint- 


i)K  i/(Mvi:i;siTi':  dk  i'ahis  ai   xV'  sikclk. 


39 


l_l/i8-2-U83J 

INicolay  ftl  .[olumiics  de  rmel''',  de  l\u'lsius,  preinisso  l'Xiiiiiiin'.  l'iirnuil  admissi 
ad  «fraduni  haccalarialiis  cl  Iccliiraiii ,  et  pro  biirsis  solveriint  (juilibeL  Iria  scuta, 
cl  dimidium  scuti  pro  gracia  lacla  de  non  iiivilando  por  sinfjulas  doinos  domiiio- 


iiiii  ni  corniii  liafciijjc  \cllciil  inlcrcs.sc. 


Martin-au-Marcli(î  de  Meaux ,  chapelain  île  la  cliapel- 
lenie  l'ondée  dans  réjflise  paroissiale  de  rDonsruot-^ 
au  diocèse  d" Amiens.  Tpriniariiisi  du  collèjje  de 
l''ort(!l ,  et  se  pi'ésenle  à  la  collation  du  prieure  de 
Sainl-liemy  de  Braisne,  de  l'Ordre  de  Saint-Benoît, 
au  diocèse  de  Soissons  [ihiil.,  vol.  5i,  fol.  k)). 

A  la  même  époque ,  on  rencontre  dans  les  regis- 
tres du  Chàlelcl  un  autre  maître  .lean  Nicolas,  lii'ri- 
tier  du  feu  maître  Anthoine  \icolas,  procureur  en 
Parlement,  qui,  le  19  août  1^99,  est  condamné 
avec  sa  femme,  Claude  de  Gaudeville,  (rcomme 
détenteurs  et  proprielaii'es  d'une  maison  au  care- 
fourt  S.  Severin,  où  jiend  le  CruisHimt,  à  payer  et 
continuer  h  honorable  homme  Jehan  l-'inot.  notaire 
au  Chastellet ,  deux  escus  d'or  de  rente  que  dès  le 
jeudy  3  octobre  i/i8a  ledit  delTunt  m.  Anihoiuo 
Nicolas  avoit  assignée  à  prendre  sur  iadilte  mai- 
son». Coll.  Clairambaiilt ,  vol.  ■^65  .  p.  288.  —  Dans 
les  mêmes  registres ,  on  lit ,  à  la  date  du  8  février 
1699  [1 5oo]:tf  Honorable  honmie  et  sage  m.  Jehan 
Nicolas,  licencié  es  loix,  a  esté  receu  advocat  et  a 
choisy  son  lieu  du  costé  de  la  Tournelle.')  Ibid., 
p.  329. 

H  n'est  guère  douteux  que  le  bachelier  de  1  /i83 
ne  soit  celui  de  ces  deux  personnages  qui  ligure 
dans  les  registres  de  l'Université. 

'''  On  l'appelait  Jean  de  Rueil  le  jeune ,  pour  le 
distinguer  de  son  père,  qui  portait  le  même  pré- 
nom (jue  lui.  Le  27  février  i48a  [ii83],  c'est-à- 
dii-e  exactement  sept  jours  après  sa  réception  au 
baccalauréat  en  Décret,  r honorable  homme  et  sage 
m.  Jehan  de  Piueil  le  jeune,  bachelier  en  loix,  a 
esté  receu  advocat  [au  Chastelet  |  ».  Coll.  Clairam- 
haiilt,  vol.  76/1,  p.  287.  — Le  16  juillet  i488. 
ff  .  .  .Jehan  de  Rueil  le  jeune,  licencié  en  Décret, 
[est]  receu  et  institué  en  possession  et  saisine  de 
l'office  d'auditeur  au  Chastellet  au  lieu  de  m.  Jehan 
de  Rueil  i'aisné,  son  père,  en  vertu  de  lettres  don- 
nées à  Angers  le  6  juillet  derniers,  et  le  21  août 
suivant,  il  est  »  institué  conseiller  du  Roy  au  Chas- 
tellet au  lieu  de  m.  Jehan  «le  Rueil,  son  père.  .  .  -i. 
Ibid.,  p.  3lJ3  et  36G.  —  La  succession  de  ce  dernier 
donna  lieu  à  un  procès  dont  la  première  mention 
se  trouve  dans  les  registres  du  Ciiàtelet ,  à  la  date 
du  27  avril  ligi   :  rr Honorable  honune  et  sage 


m.  Pierre  Parent,   notaire  et  secrétaire  du  Roy, 
changeur  du  Trésor.  Claude  [Herbelot],  .sa  femme, 
lîaouline  la  Coinue,  Christo])hle  Herbelot,  Hugues 
de  Neufville,  la  veul've  feu  Jiihan  Hue  et  la  veufve 
feu  Jehan  Lombart,  qui  oui  fail  procrili-r  par  vove 
de  scellé  et  de  garnison  l'u  l'iiosld  de  feu  m.  Jehan 
de  Rueil,  conseiller  r't  audiliMU'  .111  Chastellet,  assis 
en  la  rue  des  ])ni\  Kscus,  d'une  part,  et  damoiselle 
Jehanne  Piedefer,  veufve  dudit  feu   m.  Jehan  de 
Rueil ,  en   son   nom    et   comme  executeresse  du 
testament  dudit  dell'unt.  requérant  la  levée  dudit 
scellé  et  garnison ,  dit  [est]  (pie  ledit  scellé  fait  par 
m.  Pierre  Turquant,  examinateur,  tiendra,  et  les 
autres  coffi-es  seront  aussy  scellez,  et  vuidera  la 
garnison."!  Coït.  CAairambauli ,   vol.  76,1.   p.  5o: 
cf.  p.  5i ,  53 ,  etc.  —  Jean  de  Rueil  l'ainé  laissait, 
outre  son  lils  et  deux  (illes  déjà  mariées,  deux  mi- 
neures, dont  le  nouveau  chef  de  famille  fut  nommé 
tuteur  le  7  mai  1691  :  tAu  tesmoignage  de  damoi- 
selle Jehanne  Piedefer,  veufve  feu  m.  Jehan  de 
Rueil,  auditeur  au  Cliaslellet,  mère,  m.  Jelian  de 
Rueil,  son  tils,  conseiller  et  auditeur  au  Chastellet, 
frère,  m.  Jacques  Disome  et  m.  Robert  Hector, 
[advocats  en  Parlement  |.  frères  à  cause  de  leurs 
lenunes,  sire  Simon  de  .Neufville,  receveur  de  Pa- 
ris, cousin,  m.  Jacques  Piedefer,  oncle  maternel, 
m.  Jehan  Raudry,  cousin  germain  à  cause  de  sa 
femme  du  costé  maternel,   m.    Robert  Piedefer, 
cousin  maternel,  m.  Jean  de  Montmirail.  cousin 
maternel,  et  Jehan  Sanxon,  orfèvre,  cousin  pater- 
nel .  à  cause  de  sa  femme .  de  Catherine  et  Gene- 
\iel've  de  Rueil,  enfans  mineurs  dudit  dcil'unl  ei 
\eui've,  ont  esté  nommez  tuteurs  laditte  veufve  et 
Jelian  de  Rueil.'!  Ibid.,  p.  53.  —  Le  28  mai  ligi, 
fr Jehan  de  La  Croix,  notaire  et  secretaii-e  du  Roy, 
[est]  renvoyé   es  requestes   eu   la  cause  tpiil  a 
contre  Jehan  de  Rueil,  auditeur  et  conseiller,  et 
damoiselle  Jehanne  de  Neufville,  sa  fenmier.  Jb'ul., 
p.  235.  —  Le  ao  octobre  suivant,  rhonorable 
homme  et  sage  Jelian  de  Rueil,  conseiller  du  Roy 
et  auditeur  au  Chastellet,  émancipe  Jehanne,  sa 
lille,  aagée  de  5  ans;  curateur,  le  pèrei.  Ibid., 
p.  2/i3. —  Le  6  février  ligA  [1^95],  ^  honorable 
homme  m.  Jehan  Catin,  advocat  en  Parlement,  et 
sire  Hugues  de  Neufville.  vendeur  de  poisson  de 


40  LA  FACULTÉ  DE  DECllKT  [U82-148;?| 

[ai  Février.]         Dic  vencris  XXI  niensis  Februarii,  dominus  Anibiosius  de  Canibray  pro  jiiril)tis 
caiicellarie  tuendis  adversus  theologos  ad  curiam  Rogis  declinavil. 

[a6  Kéxricr.]  Die  XXVI  nieiisis  Februarii,  luit  sigillata  littera  noniinaciouis  pro  fratre  Nicolao 

Britonis,  Carnotensis  dyocesis,  ordinis  S.  Benedicli,  qui  pro  sigillo  solvil  sculuin 
receptori. 

Ipso  die,  premisso  examine,  fuerunt  ad  gradum  baccalariatus  et  lecluram  re- 
cepti  et  aduiissi  Guicliardus  Aiguetani,  Lugdunensis  dyocesis,  et  Johannes  Gui- 
berti''-,  ejusdem  dyocesis,  qui  pro  bursis  solverunt  quilibet  tria  scuta  auri. 


Février.]  Die  penultima  mensis  Februarii,  fuit 

mer  es  halles  de  Paris ,  ont  cerlifié ,  tesmoigné  et 
allirmé  qu'ils  ont  bonne  cognoissance  de  lionorable 
liomme  et  sage  ni.  JeLan  de  Rueil,  conseiller  du 
Roy  et  auditeur  des  causes  du  Chastellet,  et  qu'il 
est  souffîsanient  possesseur  de  biens  immeubles  jus- 
ques  à  la  valeur  de  mille  I.  par.  ;  dont  honorable 
homme  sire  Simon  de  Neufville,  receveur  de  Paris, 
a  requis  lettres «.  Ibid.,  p.  25 1.  Simon  de  Neuf- 
ville,  qui  était  peut-être  le  propre  beau-père  de 
Jean  de  Rueil.  demandait  ce  témoignage  solennel 
poiu-  lui  céder  sa  charge;  en  effet,  nous  voyons 
(jue,  le  3i  août  iSoo,  ^honorable  homme  et  sage 
m.  Jean  de  Rueil,  licencié  es  loys,  receveur  ordi- 
naire de  Paris,  a  pouvoir  de  reparer  une  maison 
qu'il  a  au  village  de  Montmagnie  [auj.  Montmagny, 
Seine-et-Oise ,  arr.  de  Pontoise,  canton  de  Mont- 
morency]". Ihid.,  p.  .383.  Et  le  37  janvier  i5oo 
[1001],  rrnoble  lionune  et  sage  ni.  Pierre  Parent, 
trésorier  de  France ,  qui  a  fait  procéder  par  voye 
d'arrest  sur  les  loyers  deus  aux  héritiers  de  feu 
m.  Jehan  de  Rueil  [l'aisné],  auditeur  aux  causes  et 
conseiller  au  Chastellet,  par  Mous,  niaistre  Jehan  le 
Cocq,  conseiller  au  Pailement,  h  cause  de  la  maison 
en  laquelle  ledit  le  Cocq  est  demoiiraut ,  appartenant 
à  la  succession  duditde  Rueil,  contre  noble  homme 
m.  Jehan  de  Rueil ,  receveur  de  Paris ,  tuteur  de  Ge- 
neviefve  de  Rueil ,  sa  seur,  héritière  dudit  feu  Jehan 
de  Rueil,  son  père,  opposant;  dit  est,  après  que 
honorable  homme  et  sage  m.  Nicolle  Godin ,  licencié 
es  lois  et  aiuUtem-  des  causes  audit  Chastellet,  s'est 
constitué  plége  et  caution  pour  ledit  de  Rueil  de  la 
somme  de  onze  vingts  livres,  que  lesdits  loyers  se- 
ront rendus  audit  de  Rueil  1.  Ibid.,  ji.  4 3 a.  Nicole 
Godin  avait  sûrement  succédé  à  Jean  de  Rueil 
lorsque  celui-ci  avait  lui-même  pris  possession  de 
la  succession  de  Simon  de  Neufville  comme  rece- 


missa  et  collcgiuni 


ainiu  cameram  exa- 


qn: 


veur  de  la  ville  de  Paris.  —  Lors  de  son  décès, 
Jean  de  Rueil  était  lieutenant  civil  de  la  prévôté  de 
Paris,  charge  dans  laquelle  il  remplaça  Jean  Alli- 
gret.  Le  a8  novembre  i5i3,  rr Pierre  Talon,  mar- 
chant bourgeois  de  Paris,  [plaide]  contre  m.  Char- 
les Michon,  conseiller  et  trésorier  de  France,  tuteur 
des  enfans  mineurs  de  feu  noble  homme  et  sage 
m.  Jehan  île  Rueil ,  lieutenant  civil  de  la  prevosté 
de  Paris,  et  de  Jehaniie  de  Neufville,  sa  femme; 
qui  est  condamné,  audit  nom  de  tuteur,  de  laisser 
par  rachapt  xl  livi-es  de  rente  restans  de  xlv  livres 
que  lesdits  mineurs  ont  droit  de  prendre  sur  une 
maison  rue  de  la  Grant  Truanderie,  appartenant 
audit  Talon n.  Ibid.,  p.  2-29.  —  Nous  avons  vu 
Jean  île  Rueil  projniélaire  à  Paris  et  à  Montmagny: 
il  possédait  encore,  semble-t-il,  un  autre  immeuble 
dans  les  environs  de  Paris  :  le  19  septembre  1^99, 
se  présente  au  CliAtelet  '-honorable  homme  et  sage 
m.  Jehan  de  Rueil ,  seigneur  de  Chasteau  de  Mail 
près  Argenteuil,  qui  a  fait  procéder  par  voye  d'ar- 
rest sur  les  fruits  d'une  vigne  assise  près  ledit 
Chasteau ,  appartenant  à  honorable  homme  Pierre 
Perret,  bourgeois  de  Paris;  après  que  Jacques  Jul- 
lien,  maiTlianl  bourgeois  de  Paris,  s'est  constitué 
caution  jusques  à  la  somme  de  xx  1.  par.,  dit  est 
que  ledit  Ferret  despouillera».  Ibid.,  p.  296.  — 
Notons  enfin  que  Chevillard  signale  un  ftJean  de 
Ruel,  auditeur  des  Comptes,  échevia  en  i485, 
conseiller  de  ville  en  i.^oon.  Franc.  1 17/16,  fol.  35 
et  94. 

'''  Maître  Jean  Guibert,  licencié  en  Décret,  se 
présente,  en  i'i97,  sous  le  rectorat  de  Jean  Mai- 
gnen,  à  la  collation  de  l'abbé  de  Saint -Martin 
d'Ainay  et  à  celle  de  l'abbesse  de  Saint-Pierre-aux- 
Nonnains,  à  Lyon.  Archives  de  l'Univ.  de  Pari.^, 
vol.  5o,  fol.  1 1 . 


[1482-l/i83]  l)H   L'UNIVKnSITl';    DK    l'AHIS   AU  XV'   SIKCLK.  41 

miiiis  coiijji'Ojjaliiiii,  in  ([iio  coiicludiliir,  pioplcr  (•(nilrovorsiaiii  sii|)cr  (•anrcllaria 
iiili'i' (liiiiiimiiii  Aiiibrosiuni  cl  llicolojjos  exorlain,  (juod  licuînciaiidi  i|ii;iiii(n('iiis 
erant  cxainiiiamli.  iil  iiit-sciilari  possciil  ad  licenciaiii,  priusquam  canccllaiic 
di{jnilas  .seqiicslicliii-. 

Maucuîs.  —  Die    lercia  moiisis  Marcii  posl  nioi'idiem.   omiios  doinini,    apiid        [:5Miirs.l 
caiiKTaiii  cxaiiiinis  congreyali,   siipor  adiiiissione    vcl  repidsione  baccalarioriiiii 
examiiialorii  ni   in  médium  posita,  deliberavernnl  rpiod  eis  placebal  cuni  ipsis 
examinatis  miscricordiler  procedere  el  omnes  ad  nmmis  licencie  recipe[re]  seu 
admiltere,  salvis  jm-ibns  Facnllalis, 

Dit-  (|iiaita  inensis  Marcii,  discretus  vir  Franciscus  Tenaiidi,  Mal[lJoacensis  dyo-       ['i  Mars.] 
cesis,  examine  premisso,  cxlilit  admissus  adjjradinii  baccalaiialiis  el  Iccliiiam.  et 
j)ro  bnrsis  sol\it,  dno  scnla  ciim  diinidio. 

(F"  ()o  \".)  Die  merciirii  ijuinta  Marcii,  bora  (juarla  posl  meridieni,  ia  donio  [5  Mars.] 
quondam  domini  Dyonisii  le  Herpeur,  dominus  Stephanus  de  Veterivilla  et  ejjo 
decanns  domino  et  magistro  Berengario  Mercatoris,  vicecancellario,  dcccin  bac- 
calarios  in  rotulo  aperto,  prout  sedebant  in  aula  examinis,  descriptos,  laii(|iiaiii 
dignos  niunere  licencie  juris  canonici,  brevi  collacione  per  me  hal)ila,  presonta- 
vimiis  cum  instancia  snpplicando  quatinus  illos  quaniciciiis  facilitas  se  olTerret, 
expedire  vellet  ac  dignaretnr.  Qui  quidem  vicecaiicellarius  bénigne  rccepit  et 
adnnsit  presentacionem  antedictam,  et  dedaravit  (piod  dominus  And)rosius  de 
Cambray  cancellarius  in  suo  recessu  sibi  dederat  in  niandatis  quod  in  omnibus 
etperomnia  complaceret  Facultati,  prout  facere  intendebat,  et  ipsos  présentâtes 
quamcicius  expedire. 

Die  jovis  sexta  mensis  Marcii,  in  collegio  post  missam  Facultatis  celebrato,       [g  Mars.] 
domini  legentcs  supplicarunt  quod  possent  more  solito  impetrai'c  litleras  monito- 
rias  pro  collecta  eorum  conscquenda;  (juoruni  su|»plicacioni  luit  obtemperatnm. 

Eodem  die,  discreti  viri  .lohanncs  de  Canibus,  Trecensis  dyocosis,  et  Matbens 
Mercade[m  marg.  .-Marcade],  Rolbomagensisdyocesis,  premisso  examine,  fuerunt 
admissi  ad  gradum  baccalariatus  et  lecturam,  ac  pro  juribns  Facnllalis  solverunt 
quatuor  scula  cum  dimidio.  videlicct  de  Canibus  duo  cum  dimidio,  et  Mercade 
duotantum,  propter  ])auperlatem;  prestiterunt  quoque  jnramenta  consueta. 

Anno  Domini  m  r.ccc  octuagesinio  secundo,  die  décima  lucnsis   Marcii.  bora       [lo  Mars.] 
septima  de  mane,  omnibus   dominis    docloribus  per  codulam  apud  cameram 
examinis  convocati[s]  ad   conqjonendum   rolulum   licenciandorum,  cum  matura 
deliberacione,  insecjuendo  tenorem    suorum  slalntorum,  licenciandos  decem  in 


tUfMUr.r.lC     ?IATtl>XALK. 


42  LA  FACULTÉ  DE  DÉCHET  [I482-U83] 

numoro,  prout  inferius  flescrihuntur,  collocaveruiit,  et  lotulum  diiplicatum  more 
consueto  fieri  receriint,  quorum  aller  domino  ciincellario  Parisiens!  sen  ejus  oom- 
misso  presentandus,  tribus  sigillis  seu  signetis  dominorum,  videlicet  dominoriim 
de  VeteriviHa,  Roherti  Gaguin  et  mei  decani.  cxlitit  obsignatus;  reliqiius  vero, 
in  nianibiis  meismanens,  tantnm  sigiHo  decanatus  luil  obsignatus,  ad  compara- 
cionem  faciendam  in  evocacione  licencia ndorum  et  scienduni  si  aliquid  de  ordine 
per  dominos  assignato  esset  per  cancoliarium  aut  alium  immutatum. 

Ipso  die,  hora  nona  demane,  post  juramenta  consueta  per  dictes  licenciandos 
prcstita,  ex  ecclesia  Sancti  Johannis  Jherosolimitani  egressa  est  Facultas  cum  ipsis 
licenciandis,  precedentibus  majoribus  ac  minoribus  bidellis.  baccalariis  et  sequente 
lurba  plurima,  et  cum  gravitate  magna  processil  usque  ad  ecclesiam  Nostre  Do- 
mine Parisiensis,  ubi  Béate  Marie  salutacione  facta,  dominusgeneralis  et  ego  cum 
eo.  pi'ocedente  majori  bidelio,  ad  locum  habitacionis  def(l)uncti  magistri  Dyonisii 
le  Herpeur,  (piondam  Parisiensis  cancellarii,  ubi  ei'at  dominus  et  magister  Beren- 
garius  Mercatoris,  declinavimus,  sibique  rotulum  per  Facultatem  compositum, 
dictis  tribus  sigillis  obsignatum,  presentavimus,  requirendo  ut  claiisura  tenere 
vellet  quousque  in  aula  revcrendi  in  Ghristo  patris  domini  episcopi  Parisiensis 
ad  vocacionem  licenciandorum  faciendam  aperiretur.  Qui  quidem  Mercatoris,  pro 
vicecancellario  se  gerens  in  absencia  domini  cancellarii,  eo  pacto  rotulum  ipsiim 
recepit,  dicens  quod  in  omnibus  erat  paratus  complacere  Facultati,  sed  quod  unns 
licenciandorum,  vocatns  Vernerus,  erat  excommunicatus  majori  excommnnica- 
cione,  prout  sibi  constiterat  per  litteras  domini  oITicialis  Parisiensis  :  (|uare  non 
intendebat  eum  licenciare  nisi  primitus  foret  absolutus;  (et)  quem  ad  cautelam 
absolvit  quoad  presentem  actum  licencie,  prius  data  caucione  per  eumdem  Ver- 
nerum  de  stando  jnri  et  satisfaciendo  parti.  Deinde  vero  ad  aulam  predictam,  ubi 
erat  Facultas  cum  suis  licenciatis,  accessimus,  et,  paulo  facto  intervalle,  super- 
venitdictus  vicecancellarius,  (F°  91  r")  qui  dictum  rotulum  conclusum  et  obsigna- 
tum Iradidit  majori  bidelio  Facultatis,  ut  eidem  Facultati  presentaret  ad  viden- 
dum  si  rotulus  fuisset  reseratus  aut  non,  prout  fuit  presentatus;  et,  visitacione 
facta,  repertus  extitit  inviolatus  et  intactus,  iiloque  reserato  et  aperlo,  dictus 
bidellus  licenciandos  vocavit  ordine  sequcnti'''. 

Et  sic  fuit  adopcio  dominorum  novissimorum  licenciatorum  facta,  quia  domini 
de  Corcellis,  Tulleu  et  Junii  prima  opcione  per  eos  facta  incontinenti  recesserunt, 
nullo  pro  eis  onerato  qui  dictos  dominos  adoptaret.  Facta  autem  vocacione  licen- 
ciandorum, omnes  ordine  quo  vocati  fuerunt  ex  banca  posteriori  ad  bancam 
positam  ad  oppositum  dicti  subcancellarii  accesserunt,  et  postquam  in  locis  suis 
sedentes  steterunt,  idem  subcancellarius.  j)aulo  intervalle  facto,  oracionem  disei- 
tissimam   et  facnndissimam  habuit.  Ona  ilnifa,  dictis  licenciandis  discopertis  et 

'''  \  oir  plus  Idiii,  j).  5'i. 


[U8-2-l'iS;i|  DH   L'UNIVKnSITl':   \)E    l'VUlS   AU   XV"  SIKCLF..  /i3 

<fenil)iis  llcxis  iiHuuis  licencie  in  jure  canonico  cuni  lii'ucdlclionc  dédit,  prescnli- 
Iju.sdoniino  recloro  ['nivtu'sifalis  l'arisiensis,  alibatiltus,  prelaLis,  doclorihus,  licen- 
cialisct  baclialariissijjnanler  Facullalis  Dccrclornni,  ac  aliis  ([uani|)luriniis  personis 
assistenlilin.s  et  aciiini  ipsuni  decorunlihus.  Di;  (|nil)iis  ejjo  decanns  a  iiiajjislro 
Joliannc  de  Vado,  notario  puldico,  |)ccii  inslrumenluni.  Deinceps  verodoniini  cuui 
suis  licpucialis  ex  aula  ulii  l'uil  actus  cclchrnlus  deorsuni  ordinale  desccndcrunt, 
et  ad  iMlciidiciM  ca|)([))('llaMi  doniini  o|)isc(i|)i  Parisiensis  dedinarunl,  ulii  jiiclali 
liccnciati  pcr  oi'ganuui  niagisti-i  Ricardi  le  Gros  donn'nis  prescntibuset  toti  colleyio 
de  pénis.  vac(c)aci()nil)us  et  laboribus  assumj)tis  graciaruni  acliones  reddiderunt. 

Die  niartis  xi  mensis  Mardi,  luit  si[;illata  lillera  noniinacionispro  magislro  Léo-       fn  Afar^i.] 
iiardo  de  Lastur[l.  Lastic],  dyocesis  Sancli  Kloi-i.  ipii  |)ro  sijjillosolvil  sciitum  aiiri. 

Die  niercurii  \n  nu-nsis  Marcii,  luit  sigillata  lillera  nominacionis  pro  l'ratre       [m  Mars.] 
Stéphane  de  Nyceyo,  iiiDecretis  licenciato,  (pii  pro  sigillo  solvit  scutum  auri. 

Die  jovis  xni  mensis  Marcii,  missa  et  coileffiuin  celebrantur,  et  supplicat  doini-       [i.3  Mars.] 
nus  preceptor  Sancti  Johannis  Jberosoliniitani,  per  (u-ganum  alterius  suorumreli- 
giosoruni,  quod  de  suuuua  viginti  libraruni,  ut  dicebat,  débita  pro  locagio  scola- 
rum,  quas  Facultas  titulo  locati  tenet,  sibi  liât  satisfaclio.  Gui  responsuni  extitit 
quod,  quamcicius  fieri  poterit,  liet  sibi  satisl'actio. 

Die  sa])bati  xv  mensis  Marcii,  de  mane,  fuit  sigillata  iittcra  gradiis  pro  magistro       [i5  Mars.] 
Vernero  Vernuscher,  injure  canonico  licenciato,  qui  pro  sigillo  solvit  scudnri  auri 
majori  bidello. 

(F"  91  \'°.)  Ipso  die.  luit  sigillata  littera  gradus  pro  magistro  Ricbardo  le  Gros, 
(|ui  solvit  pro  sigillo  sciitiuii  auri,  posituni  iu  uianibus  majoris  bidelli. 

Die  jovis  XX  mensis  Marcii,  missa  et  collegium  celebrantur,  et  concludilur  ([iiod       [ao  Mars.] 
bidelli  pro  suis  juribus  licencie  preterite  babebunt  coUectam  scolarum  Facultatis 
pro  anno  currenti  et  quatuor  auri  scuta,  que  sunt  in  manibus  nuigistri  .îohannis 
de  Vado,  provenientia  ex  sigillis  quatuor  litterarum  novissime  sigillatanim. 

Die  ipso,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus  et  lecturani  .lobannes  Geii- 
nart''\  dyocesis  Meldensis,  (jui  pro  bursis  solvit  duo  scuta  auri  cum  di[uii]dio  luiius, 

'''  Le  ayoclobro  ii88,  trJclian  Gennarl,  licen-  [aiij.  Rozoy-eri-lJi'ie,  Seine-el-Mai-uo  1 ,  llls  et  hoii- 

cié  es  loix,  institué  ail\<iiat  an  (lliasteliet,   a  fait  lier  de  fou  Jehan  Gcniiart.  niardiant  Imurgcois  de 

serments.    Coll.   Clairamhaidl,  vol.  yO'i,  p.  Syi.  Paris,   [|)lai(lp]  foiilre  Pierre  Buisson,   roiistnrier 

—  Un  de  ses  pai'ents  et   iionidiiynies,  rrjionoralile  ;i  Armez  [Hernie],  pom'  raison  de  xvi  s.  par.  de 

hoinme  Jehan  Gennart,  marchant  de  Rosay  en  Biie  renie  1.  îbid.,  vol.  7C0,  p.  260. 

0. 


fifi  LA   FACILTÉ   DE   DÉCRET  [I'i8i>-|/i83] 

[•vj  Mars.]  Sabhati.  viyilia  Dominire  in  Ramis  Paliuanim,  cloiiiinii,s  Roljcrliis  Tiillcu  Icjjil 

Decretaleni'O/H/m-  ulrumquc  sexiis  in  majoribns  scolis  FaculUitis,  et  intravit  scolas 
liora  (luinla,  necnon  eijiossus  est  lioi'a  seplinia  de  mane,  et  ad  cjus  lectiirani 
soleuincui  audiendain  convenit  intiltitiido  audiencium  copiosa. 

[a8  Mars.]  Die  xwiii  Hiensis  Marcii,  luit  sijjillata  littera  nominacionis  pro  niafjistro  Matheo 

Marcade,  qui  pro  sigiHo  tradidil  sciitiini  niagistro  .lohanni  de  Vado. 

Die ''',  dominas  Amhrosins  de  Gambray  ex  ciiria  Régis  reversas  Parisias 

ap[p]licait. 

[liAviil.j  Aprilis. — Die  doniinica  sexta  niensis  April(l)is,  Facaltas  post  nieridiem  apnd 

dominam  Johannem  de  Corcellis  extitit,  saper  dnobas  articalis  congregata  :  pri- 
mas, ad  providendnni  le<'tiire  instantis  extraordinarii;secandas  erat  saper  sappli- 
cacionibas  et  injariis.  Qnoad  primam  articahini,  niciid  pro  tanc  luit  concinsum, 
sed  totum  extitit  remissum  ad  aliam  coiigregacionem  saper  hoc  articalo  celebran- 
dam,  propter  absenciam  dominoram  Roberti  Talleu,  Andrée  Wasselin  et  Roberti 
Gagnin.  Qnoad  secandiim  articnlam,  saper  sapplicacione  ])ide]loriini,  qai  remon- 
strari  feceriint  qaod  ex  licencia  novissime  celebrata  non  faerant  salficienter  assi- 
gnati,  ordinavit  Facaltas  (piod  ex  denariis  Facaltatis  baberent  qaindecim  scnta, 
videlicet  major  bidellas  deceni,  et  aller  (piin(pie. 

Eodem  die,  dominas  Ambrosias  de  Cambray  ex  Parisias  recessit  et  ivit  ad 
cariam  Régis. 

[lo  Avril.]  Die  jovis  x(i)  meiisis  z\prilis,  missa  et  collegiam  apnd  Sanctani  Johannem  Jhe- 

rosolimitanam  celebrantnr,  et  in  collegio  vocatis  sapplicantibas,personaliter  com- 
parait magister  Karobis  de  Altobosco,  secnndns  legens  de  mane,  qai  inter  cetera 
narravit  qaod  sine  detrimento  sae  sahitis  corporalis  et  gravi  prejadicio  sui  statas 
peramplins  onns  seciinde  lectnre  raatutinalis  l'erré  non  valebat,  sapplicans  cum 
hamilitate  at  Facaltas  pro  tempore  preterito  vellet  enm  liabere  sap[p]ortatam 
et  ])ro  tempore  fataro  ipsam  ab  onere  dicte  lecture  exonerare,  sibique  hcen- 
ciam  concedere  liiijasmodi  lectaram  dimittendi.  Gnjus  supplicacioni  annuit 
Facaltas. 

Eodem  die.  preniisso  examine,  faerant  admissi  ad  gradnm  baccalariatns  et 
lectaram  Nicolaus  de  Hersteyn,  Maguntinensis,  et  .Tohannes  de  Trarbacli,  Treve- 
rensis  dyocesam,  qai  pro  barsis  et  dispensacione  non  faciendi  harengam  j)rop- 
ter  eorum  repentinam  recessum,  solvernnt  quinque  auri  scuta,  videlicet  quilibet 
eorum  duo  scnta  cani  dimidio,  et  prestiternnt  juramenta  consneta. 

'''   I.a  claie  esl  re.sliie  en  lilaiic. 


[U82-l/i83|  l)K   LlMVKRSITl':   DE   l'AlUS   AU   XV-  SIÈCLK.  /ifj 

Ipso  (lie,  cl  iiicoiilineiili  |)(isl,  in;ij;lslcr  Stepliiiiiiis  Hiidc"' ,  de  P;irisiiis,  in  legi-        |ii  Avril.) 
hiis  liccncmliis  ai  (|iil  de  <>r;idii  licencie  lilleratoi-ie  dociiil,  absqiie  exiiiiiine  admis- 
sus  exlitil  ad  {^{nidiiiii   haccnhiiialiis  el   lecliiraiii  juris  canonici;  prcsiilil  (jiioque 
jiiraiiiciita,  el  [)i(i  Imi'sis  sohil  liia  sciila. 

(F°    ()■>.  r".)    Die    jnvis    \vii(i)    mciisis   Ajti'ilis,    [)()sl    lectiiram    dominorum ,       [17  Avril.] 
luissa  et  collegium  in  loco  solito  celel)ranlui',  ni(iill([ue  scriptura  dignum  expe- 
dilur. 

Die  xxMU  niensis  Aprilis,  posl  missani  Facultalis  de  more  celehratam,  lïiit  col-       [a4  Avril.) 
legiiim   in    loco   solilo    coiigregaliun ,    el   vocatis  supplicanlibus,    comparuerunt 
niagistri  Guychardus  Ayguetani  el  Jolianncs  de  Canibus,  supplicantes  pro  litteris 
noniinacionum  liabendis  ;  que  fuerunl  ipsis  concesse. 

Die  XXVI  mensis  Aprilis.  fuerunl  sigillate  bine  litière  noininacionum  pro  diclis       [36  A^^il.l 
magislris  Guicliardo  Aiguetani  el  Jolianne  de  Canibus,  ([ui  pro   illis  solverunt 
quilibel  unum  sculum. 

Die  XXIX  mensis  Aprilis,  fuit  sigillata  littera  gradus  pro  Nicolao  de  Ilersteyn,       [ag  Avril.] 
Maguntinensis  dyocesis,  qui  pro  sigillo  Iradidit  sculum  majori  bedello. 

Die  ultiina   mensis  Aprilis.  missa   et  collegium   de  more   celebranlur,  et  a       [.3o  Avril.] 
dominis  presentibus  concluditur  quod  obitus  quondam  boue   inemorie  domini 
.lobannis  Cliulïart  differelur  usque  ad  secundam  missam.  propter  feslum  xVscen- 
sionis  Domini,  quod  erit  eo  die  quo  idem  obilus  celebrari  consuevit  et  in  kaieu- 
dario  Facultatis  describitur  (''. 

Maius.  —  Die  septima    mensis  Mali,  post  missam  Facultatis,   collegiuni    in        [7  Mai.] 
cap(p)ella  Sancti  .lobannis  Jberosolimitani  extitit  congregatuni,  et  in  eo  conclu- 
ditur quod  convocetur  Facultas  per  cedulam  ad  providendum  lecture  solemnis 
Decretalis  in  vigilia  Penlhecostes  instantis  faciende,  cujus  onus  dominus  x\mbrosius 
de  Cambray,  nunc  a  civitate  Parisiensi  notorie  absens.  (omis)  liabebal. 

Die  Ascensionis  Domini,  que  fuit  octava    mensis  Maii,   Facultas,  in  egressu        |s  Mai.j 
vesperorum  Noslre  Domine  Parisius,  pênes  dominum  .lolianuis  deCorcellis  extitit 
super  duobus  articulis   congregata   :   primus  ei-at  ad    providendum  instantibus 
lecturis  extraordinarii  et  Decretalis  doctoralis  in   vigilia  proxima  Penlhecostes; 
secundus  communis,  super  sup[[)]licacionil)Us  et  injuriis.  Ouniid  [)rimum   arti- 

'"'  Cf.  ci-(lessous.  p.  57.  —  '"'  C'esl-à-dire  le  8  mai. 


à6  LA   FACLLTK   DK   DÉCRET  |U82-148:}] 

culum,  conclutlitui-  (juoad  lecturam  dicte  Decretalis,  ciijus  doiniiius  Ainbrosius 
de  Cambray  liabobat  onus  legendi,  quod,  attenta  cjus  absencia,  priinus  post 
eiini  veniens,  videlicet  ego  decanus,  babercm  légère,  et  pariter  exlraordinarium 
proximum,  eo  quod  novi  doctores  consueverunt  et  tenentur  bina  vice  ipsuni 
extraordinarium  légère, semel  pro  jocundo  adventu,et  itcrum  ordinesuo;  cjuod- 
quo  post  me  Icget  domiiius  generalis,  et  sic  consequenter,  ordine  rétrograde  pro- 
cedondo,  usque  ad  doiniiium  de  Gorcellis,  qui  propter  gratuita  servicia  Facullati 
iiupensa  et  senium  alias  a  lecturis  doctoralibiis  oxtilit  excusalus. 

|i5Mai.]  Die  XV  mensis  Mail,  niissa  et  coHegium  celebraiitur,  sed  nicbil  aiinotacione 

dignum  in  coUcgio  agitur. 

[17  Mai.]  Diesabbati,  in  vigilia  Pcntbecostes,  ex  ordinacione  Facultalis  ego  R.  de  Vac- 

caria  legi  Decretaiem  Cum  Mar![li]e,  de  celebranda  missa,m  niajoribus  scol(ar)is,  in 
qiiibus  légère  cepi  hora  quinta  de  mane  usque  ad  seplimam  inclusive. 

[32  Mai.]  Die  xxn  mensis  Maii ,  post  niissam  Facultatis,  coUegiuni  in  loco  solito  congre- 

gatur,  ibique  concluditur  quod  in  lectura  extraordinarii  instantis  ego,  qui  suui 
in  turno  legendi,  possum  eligere  quos  et  quot  dies  michi  placuerit  ad  legenduni 
qualibet  septimana;  et  quia  diebus  quibus  in  curia  conservacionis  plebi[s]citari 
consuevit,  vix  dicte  lecture  possem  intendere.  ad  legendum  delegi  dies  feriarum 
secunde  et  sexte. 

[3o  Mai.]  Die  penuhiaia  mensis  Maii,  inissa  et  collegium  celebranlur. 

|5  Juin.]  Ju.Mus.  —  Die  quiuta  mensis  Junii,  in  collegio  post  missam  Facultatis  de  more 

celebrato,  Guillermus  Beguyn,  Lingonensis  dyocesis,  examine  premisso,  fuit 
admissusadgraduni  baccalariatus  et  lecturam,  et  pro  juribus  Facultatis  solvittria 
scuta,  in  manibus  tbesaurarii  posita,  fuitque  dispensatum  cum  eo,  propter  calores 
existentes,  quod  non  iret  per  singulas  domos  dominorum  ad  imitandum  eos  ut 
sue  barenge  velint  interesse. 

[la  Juin.]  Die  jovis  xn  mensis  Junii,  missa  celebratur,  et  collegium  in  loco  consueto  con- 

gregatur,  ibique  concluditur  quod  domini  doctores  legent  in  prima  missa  cele- 
branda post  instans  festum  Beati  Joliannis  Baptiste. 

[18  Juin.]  (F"  99  v".)  Die  xvm  mensis  Junii,  in  collegio  post  missam  Facultatis  congregato, 

rcccnsui  qualiter  ex  ordinacione  Facultatis  feceram  cop(p)iari  et  transcribi  litteras, 
quartas  [/.  cbartasjet  titulos  eidem  pertinentes,  et  quod  paratus  eram  intendere 
ad  recondendum   in  arcba  communi  bujiisniodi  dociiiiieiita,  si  placeret  Facullati 


|l'i8!>-ri,S3|  l)K   L'IIMVKIiSITK   l)K    l'AlilS   AL    \V'    SIKCIJ:.  fil 

ad  i(l  iiilciiden'.  Sm|)(U'  ([iki  (■Diicliiililiir  hoc  îhIIhic  esso  dillcrcinliiiii  (|iHmst|iif' 
domiiii  ad  id  lieri  vidcnduiii  dcpulaiidi  poloniiil  intcudere. 

Dio  wvi  iiiciiî^is  .luiiii.  post  lecturam  dominoi'um  missa  etcollegiuin  celebraiilur.       [«6  Juin.j 

Jul(l)iiis.  —  Die  tcrcia  inensis  Jul(I)ii,  missa  Facullatis  cclebrata,  collofTium  in       [lUuillci.] 
cap(|))('lla  Sancti  Joliannis  .Ihorosoliiuilani  exiitit  congregatiiiii.  iiicliilfpn'  inciiio- 
ria  digrium  liiil  acliiiu. 

Di(>  décima  mcnsis  .lul(l)ii,  in  C()lio{;io  post  inissaiii  Facuilalis  cclebrato,  per  |io  Juillet.] 
iiiagistriun  Johanneni  do  Vado  e\litit  exposiLum  «[uod  mafjister  Johannes  Olivier, 
baccalarius  in  Decretis  Parisius,  desiderabat  litteras  nominacionis,  alias  tempore 
quadragesimali  levalas,  haberc  sigillatas  de  illa  dala,  scd  quod  decanus  de  lioc 
feceral  dillicuitaleni;  ideo  placeret  FacuUati  eas  expediri  lacère  sub  illa  ilala. 
Super  quo  liiil  conclusum  quod  diclus  Olivier  veniret  in  persona  supplicaturus, 
et  hoc  facto.  Facultas  ordinarot  id  quod  juris  et  racionis  essel. 

Die  jovis  xvn  niensis  .Iul(l)ii,  in  c(»lle<>io  posi  inissani  Facultalis  loco  consneto  [17  Juillet.] 
celcbrato,  coniparuit  majjister  .lohaïuies  Olivier,  qui  iilteras  nominacionis,  de 
qnibus  in  nltimo  regestro  fit  mencio,  peciit  sibi  expediri  sub  data  mensis  Marcii, 
novissime  dicens  et  asserens  quod  illotunc  in  registro  majoris  bedelli  l'ecerat 
registrari  hujusmodi  litteras  in  mense  supradicto,  et  quod  illotunc  per  bedellnm 
l'uerunt  ei  expedite,  licet  non  extilerint  sigillate.  Super  quo  Kacultas  interrogavit 
eunidem  bedellum  qui  premissa  medio  juramento  asseruit  fore  vera.  Qua])ropter. 
ejus  assercione  andita,  conclusit  quod  dicte  nominacionis  littere  sub  data  |)re- 
missa  expedirentur  supplicanti  ;  fuitquc  sigillata  xvni  mcnsis  predicta  littera,  el 
pro  sigillo  scutum  auri  solutum  majori  bedello. 

Die  xxim  mensis  Jul(l)ii.  missa  et  coUegium  celebrantur,  sed  nichil  memoria      [24  Juillet. i 
dignum  actum  est. 

Die  ultima  mensis  Jul(l)ii,  in  collegio  post  missam  Facultatis  celebrato,  dis-      [3i  Juillet.] 
cretus  vir  magister  Johanncs  Fassier  supplicavit  pro  littera  gradus.  Que  sibi  fuit 
concessa,  et  eodem  die  expcdita  ac  sigillata;  pro  cujus  sigilla[cione]  solvil   scu- 
tum auri  majori  bidello. 

AuGUSTUs.  —  Die  jovis  in  vigdia  Assumpcionis  Béate  Marie ,  post  missam  Facultatis       [1  '1  Aoùi. 
in  collegio  apud  Sanctum  .lohanncm  Jherosolimitanum  congregato,  recitavi  quod, 
conformiter  [ad]  alias  per  Facultatem  conclusa,  in  uno  codice  feceram transcribi  do- 
cumenta Facultatis  alias  tradita  perdominum  Ambrosiuinde  Cambray,  requireiido 


48  LA   FACULTE   DK  DECRET  [1 'i,S2-I48:{| 

dominos  u!  vt'lloiitdaro(lo[tulatos  ad  origiiialia  inarclia  Faciiltalis  rocoiidciida-Supor 
(juodoininidcliberavcrunt  <juod,priiis(jiiam  ipsa  originalia  iccludorciitur,  bonuni 
crat  illa  visitarc  et  in  tergo  cujiislibet  littere  dcscribere  substanciam  ipsius  litière, 
ut,  cum  esset  opus  ex  colTro  extrabere,  posseiit  cicius  inveniri  absquc  labore. 
et  hoc  facto,  ad  recondendum  bujusmodi  documenta  dederunt  députâtes,  dominos 
scilicet  Robertum  Tulleu,  Stephanum  de  Veterivilla,  {jeneralem,  unacum  decano. 

[il  Août.]  Die  \\[i]  mensis  Aujfusti.  post  missam  Facultalis,  domini  non  ingressi  fuerunt 

cap(p)ellam  Saiicti  Joliannis.  eo  (jiiod  erant  ex  parle  Lniversitatis  deputati  con- 
gre<;ati  aput  Sanctum  Malburinum,  quibus  opus  eral  interesse. 

[•j8  Adi'it.]  Die  wvni  mensis  Augusli.  in  collegio  post  missam  Facultatis  congregato,  com- 

paruit  dominus  Nicolaus  de  Gonty,  qui  suppHcavit  recipi  ad  resumendam  regen- 
ciam,  (]uam  propter  absenciam  diutinam  amiserat.  Super  qua  supplicacione,  ipso 
ad  partem  retracto,  domini  présentes  concluserunt  quod  ad  deliberandum  super 
biijiismodi  supplicacione  vocaretur  Facultas  per  decanum. 

[3  Septt'inbre.]  Septembeiî,  —  Die  lercia  mensis  septembris.  venerabdis  et  discrelus  vir  Joliannes 

Guy('',  dyocesisBisuntinensis  etdecanusAurelianensis,  examine  premisso,  rece])tus 
extitit  ad  gradum  baccalariatus  et  lecturam  (F"  g^?  r").  et  pro  bursis  solvit  sex  auri 
scuta;  fuitque  cum  eo  dispensatum  super  non  invitacione  dominorum  pei'  sin- 
gulos  domos  eorum  pro  barenga,  et  prestitit  juramenta  consueta. 

['i  Septembre]  Die  jovis quarta  mensis  Septembris,  Dyonisius  leGay,  creatus in  bedellum domini 
Andrée  Wasselin,  prestitit  juramenta  que  soient  prestari  per  minores  bedellos. 
Eadem  die,  post  missam  Facultatis,  doniinus  Nicolaus  de  Gonty,  in  collegio  per 
cedulam  evocato  ad  deliberandum  super  siq)plicacione  alias  per  eum  facta,  com- 
paruit  et  suam  supplicacionem  refricavit,  petens  instanter  admitti  ad  regenciam 
resumendam.  Super  qua  supplicacione  ego  decanus,  qui  solus  in  congregacione 
conq)arui,  sibi  dedi  responsuni  quod  ego  solus  eum  admittere  non  auderem  incon- 
sidta  Facultate,  sed  quod  de  iteracione  sue  supplicacionis  regestrum  conficerem, 
et,  si  vellet,  itcrum  Facultatem  per  cedulam  super  sua  supplicacione  convocarem. 
Oui  niicbi  respondit  quod  in  prima  missa  compareret  et  intérim  apud  dominos 
inslaret  quodadipsani  missam  comparèrent  super  sua  supplicacione  deliberaturi. 

'''  Jean  (niy,  né  aux  environs  d'Orléans,  (levinl  lieentié   ou  Décret,  aicLidiacre   de  Pitliiviers   en 

doyen  du  cbapitre  de  cette  ville  en  liSa  et  n'exerça  l'oglise  d'Orléans,   curé  de  la  Selle,  diocèse  de 

ses  fondions  que  pendant  un  an.  Cf.  Gallia  Christ.,  Tours,  escolier  à  Paris,  contre  niessire  Aymar  de 

t.  VllI,  col.  i.")0(). —  On  lit  dans  les  registres  du  Prie;  dit  est  que  la  cause  d'entre  les  parties  ren- 

Cliàlelet.à  la  date  du  i"  février   i'i99[i5oo]:  voyée  pardevers  nous  y  demeurera,  n  Co//.  C/«/r«)H- 

fr Vénérable  et  discrète  personne  m.  Jehan  Guy,  bnull,  vol.  76.'),  p.  Bay. 


fl/i8'_>-l/i8:{|  DE   L'UNIVKUSITK   l)K    IMIilS    \l     \V    SI  KCI.K.  49 

Die  Naliviliilis  Beale  Marie,    posl  iiiissarn   Kacullatis ,  JulianiK's  (Jarlioiincl"),    [m  Sciitcuibro. 
(lyocesis  Atrebalensis,  examine  promisso,  fuit  admissus  ad  {jraduiu  Laccaiaiiatiis 
et  lectiirain,  prcstititque  juramenla  consuota,  et  pro  bursis  solvit  duo  scuta  cum 
dimidio. 


Die  jovis  xi  nicnsis  Septembris,  post  inissam  Facullatis,  collogium  exlitit  con- 
{frejfadim,  el  in  co  comparuerunt  doniini  Joliannes  de  Corccliis,  Anil)rosius  de 
Cand)iiiy,  Nicolaus  de  Conty,  Robertus  Tulleu,  Andréas  Wassolin,  Rol)eilus  Ga- 
{juin,  et  e{>o  cum  ipsis,  ponens  in  médium  ([uod  major  bideibis  Facullatis  retu- 
lerat  miclii  quod  quidam  religiosus,  pro  maf^istro  collejjii  Majoris  iMonasterii 
Parisius  se  gerens,  in  ipso  collegio,  singubs  diebus,  iiora  soxta  de  mane,  lepebat 
Decretalos,  sic  quod  scolares  a  lectura  matutinali  distrabebat  et  oïdinarium  im- 
pcdiebal,  contra  inbibiciones  abas  sibi  factas  ex  parte  doniini  rectoris  Universi- 
tatisParisiensis  ad  instanciam  decani  et  collegii  Facultatis  Decretorum.  Super  [quoi 
concluditur  quod  decanus  cum  abquibus  de  dominis  adibit  dominum  rectorera 
modernuni  et  ex  parte  Facullatis  requiret  eumdein  ni  inbibiciones  ab!as  factas 
dicto  rebgioso  veHt  renovare,  cum  adjectione  magnarum  penarum  casu  quo  con- 
trarium  facere  presumeret,  et  si  propter  ipsas  inbibiciones  noluerit  cessare,quod 
adversus  eumdem  religiosnm  capialur  casus  novitatis  et  possessiones  ebciantur 
cum  consibo  doniini  de  Corcellis. 

Ipso  die,  dominus  generalis  in  coHegio  retiilit  (piod  magister  Ludovicus  Pou- 
lain*-), collegii  de  Plesseyo  magister,  ei  conquerendo  cxposuerat  quod  bnrsarii 
dicti  collegii,  contra  statuta  ejusdem  collegii  relicta  Facultate,  se  transferebant 
Aurelianis  ad  gradus  suos  in  jure  canonico  recipiendos,  petens  circa  hoc  provi- 
deri.  Super  quibus  concluditur  quod  decanus  se  informabit  de  lenore  statu- 
torum  dicti  collegii  et  nominibus  bursariorum  qui,  nt  prefertur,  suos  gradus 
alibi  receperunt,  ut  referai  Facultati,  que  tune  providebil  proul  videbitur 
expedire. 

Eodem  die,  Johannes  de  PinlavillaW,  fratres  Nicolaus  Loucbart,  de  Parisius, 


1  Seplcmlire.' 


'''  C'est  saus  doute  de  lui  qu'il  s'agit  dans  la 
mention  suivante  des  registres  du  Châlelet,  à  la 
date  du  5  juillet  i/i85  :  ttM.  Jehan  Carbonnel, 
licencié  es  lois,  a  esté  receu  advocat. n  Coll.  Clai- 
ramhault,  vol.  764,  p.  828. "« 

'^'  Il  est  prénouuné  Jean,  et  non  Louis,  dans  les 
registres  du  Cliàtelet,  à  la  date  du  10  mai  1 A91  : 
tfJehan  Poulain.  luarcliant  de  (]lunon,  frère  et 
héritier  seul  de  feu  ni.  Jehan  Poulain,  maislre  du 
collège  du  Plessis  à  Paris,  contre  honorable  homme 
m.  Jehan  Constant,  |)rocureur  en  Parlement,  Ni- 
colle  Charpentier,  prestre,  procureur  dudit  collège, 
et  François  Poulain,  exécuteur  du  testament  dudit 
ni. 


delî'unt,  h  ce  fjue  li'sdits  rxeeuteurs  soient  con- 
damnez à  dcHvrrr  audit  Poulain  le  reUqua  des 
biens  meubles  denieui-ez  du  decez  dudit  Poulain. 
Dit  est  que  lesdits  exécuteurs  bailleront  et  déli- 
vreront audit  Poulain,  marchant,  le  reste  desdits 
biens.  )i  Coll.  Clairmnbdult ,  vol.  766,  p.  53. 

'"'  Jean  de  Pinteville,  sieur  de  Moncetz  et  de 
Villers-aux-Corneilles ,  licencie  es  lois ,  e'tait  devenu 
chanoine,  archidiacre  et  olFicial  de  l'église  Saint- 
Ktionne  de  Chàlons  on  i5o(),-  il  fut  iiihumé  wà 
l'entrée  du  clurur  de  ladite  église,  du  côté  de  la 
grande  rues.  Il  élail  l'un  des  fds  de  Nicolas  dit 
rr  Collet n  de  Pinteville,  écuyer,  seigneiu- de  Revigny- 

7 


lupniiirmic    MnoxiLc. 


50  LA   FACULTÉ   DE  DECP.ET  |U82-U83] 

et  Cornélius  Witen,  examine  premisso,  iuerunt  ad  gradiim  baccalariatus  et  lec- 
turam  recepti,  et:  solverunt  pro  bursis  dicti  .loliannes  et  Cornélius,  quilibet  tria 
scula  aiiri,  diclus  vero  Loucbart.  duo  scufa  ciini  dimidio.  De  (piilms  deiiariis 
Facultas  ordinavil  sex  scuta  pro  satislactione  pensionis  scolarum  Sanrti  Johaunis 
Jherosolimitani  ;  que  ego  tradidi  magistro  Claudio  subbedello,  et  residuuni,  asceii- 
dens  ad  quinque  scuta.  fuit  partitnm  inter  dominos. 

[iriScptembio.]  Die  lune  xv  mensis  Septeinbris,  discretus  vir  Joliannes  de  Piuella,  in  ai'libus 
niagister,  Belvacensis  dyocesis,  examine  premisso,  fuit  admissus  ad  graduin  bac- 
calariatus et  lecturam;  prestitit  quoque  juramenta  consueta,  et  pro  bursis  solvit 
duo  scuta  auri  curii  dimidio. 

Eodem  die,  liora  secunda  post  meridiem,  domini  Nicolaus  de  Conty.  Rober- 

V  tus  Gaguin  et  ego  (F"  f)3  v")  dominum  rectorem  Universitatis  in  collegio  Sancte 

Barbare  [convenimus],  et  eidem  intimavimus  ex  parte  Facultatis  quod  quidam 
religiosus,  pro  magistro  collegii  Majoris  Monasterii  se  gerens,  contra  statuta 
Universitatis  et  Facultatis  Decretorum,  hora  sexta  de  mane  et  dum  ordinarium 
legebatur,  in  caméra  una  collegii  privatim  Decretales  inceperat  légère  et  sco- 
lares  a  lectura  matutinali  distrahere  in  grave  prejudicium  ipsius  Facultatis;  que 
instanter  requirebat  ut  religiosus  ipse  mandaretur,  sibique  fièrent  inhibiciones  ne 
amplius  faliter  légère  presumeret,  prout  alias  eidem  religioso  et  pluribus  aliis 
extra  Clausum  Brunelli  Decretales  légère  volentibus  fuerat  prohibitum.  Quod  libe- 
raliter  fecit  prefatus  dominus  rector;  et  postquam  premissa  per  dictnm  religiosum 
presumpta  fieri  non  debere  remonstravit,  dictas  inhibiciones  fecit  eidem  religioso. 
qui,  quamvis  prima  facie  dixerit  quod  non  cessaret  et  quod  ab  inhibicionibus  sibi 
factis  appeilabat,  tamen  post  plures  remonstraciones  quas  singuli  dominorum 
fecerunt  ipsi  religioso,  cessare  promisit  et  nichil  amplius  in  prejudicium  nostre 
Facultatis  velle  attemptare.  De  qua  responsione  ego  nomine  Facultatis  litteras 
sub  sigillo  Universitatis  domino  l'ectori  requisivi. 

[iSSoptrriiiiro.]  Die  jovls  xvu[i]  mensis  Septembris,  post  missam  Facultatis,  in  collegio  loco 
solito  congregato  concluditur  quod  super  abusu  scolarium  collegii  de  Plesseyo,qui 


en-Barrois ,  et  de  Jacquette  Erard ,  dame  de  Mon- 
cetz-lez-Surry.  (Bihiiotlièque  nation.,  Pièces  orig., 
vol.  2287,  dossier  PiuteviHe, pièce  05.)  —  Dans  la 
Généalogie  de  Pinteville,  seigneurs  de  MonceK,  de 
Vmigency   et  de  Cernon-en-Champagne  ;  originaires 

de  Loiraine ,  produite  par  devant Mgr  de  Cau- 

marlin,  intendant  eu  Champagne ,  au  mois  de  février 
i6yo,  on  trouve  la  mention  suivante  :  rrPartage 
du  18  janvier  1609,  signé  de  Pars  et  Marin,  ta- 
bellior.s  ;i  Cliaainns ,  donné  par  damoiselle  Jaccjuetet 


Errard,  veuve  de  noble  Collet  de  Pinteville,  h 
Mre  Jean  de  Pinteville,  chanoine  de  l'église  de 
Chaalons,  et  à  Claude  de  Pinteville,  escuyer,  ses 
eufans,  de  la  vicomte  de  Germinon  et  des  terres 
et  seigneuries  de  Moncetz,  des  Ist[r]es  et  de  Burj , 
lesquelles  hiv  apparicnoient  pour  moitié,  et  dont 
l'autre  luy  estoil  échue  par  la  mort  de  damoi- 
selle Jacijuette  [/îVe  Marguerite]  Errard,  sa  sœur, 
veuve  d'Estiennc  de  Paris,  escuyer,  seigneur  de 
Flavigny.i  Ihid.,  piiVe  (if). 


(lVS-.'-l/iS3]  l)K   i;(]\l\i:i!SITK    Dh;   PARIS   AU   XV"  SIÈCLE.  51 

contra  slaLiila  ruudalonim  iiL'fjlijjcbaiit  iiifra  Icmpoia  fis  piefixa  lecipero  {jrailiis 
suos  in  jni'c  canonico,  cl,  qui,  Universitatc  Parisiens!  relicta,  ad  Lnivorsilates 
poregnnas  declinabanl,  liel  qnerinionia  in  Universitatc  ut  Iiiis  abusibus  pro- 
videal. 

Die  xxn  niensis  Seplendiris,  Joliannes  Ei'icii''',  dyocesis  Sancii  Flori.  examini'    [aa ScpU'mliii-.J 
preniisso,  luit  ad   {;iii(hini  ])ac(:alaiialus  et  lecturani  receptus,  et  prestitit  jura- 
menla«consucla;  s()lvit(jue  j)ro  bnisis  duo  auri  scuta,  que  l'uerunt  Iradita  uiajori 
bedcllo  in  absencia  receptoiis. 

Die  \\v  niensis  Septembris,  in  collejjio  ])()st  missam  Facultatis  congrcfjato  [25 Septembre.] 
supplicantibus  vocatis,  coniparuit  doniinus  legens  priniuni  ordinaiium,  viddicet 
niagister  Dyonisius  AHigiet,  ((ui  Facultali  retulit  quod  peregerat  prinium  iibruiu 
Decretaliuni  sibi  anno  preterilo  assignatum,  supplicans  sibi  de  matoi-ia  provideri 
pro  lectura  anni  instantis.  Super  qua  supplicacione  deliberaverunt  domini  quod 
legeret  secunduni  libruni  Decretabum. 

Eodeui  die,  premisso  examine,  Petrus  Grandin,  in  arlibus  miagistcr,  dyocesis 
Noviomensis,  luit  admissus  ad  gradum  baccalariatus  et  lecturam  ;  preslilil  quiiquc 
juramenta  sobta,  et  solvit  pro  bursis  et  dispensacione  cum  eo  l'acta  super  non 
invitacione  doniinorum  per  domos  eorum  tria  scuta,  que  tradita  l'uerunt  magistro 
Claudio  Pocnloti. 

DiexwH  meusisSeplenibris,  post  meridieni,  l'etriis  Bonnut,  Tn'ceiisis  dyocesis,    [27Scpteml.ic.] 
examine  premisso,  ad  gradum  baccalariatus  et  lecturam  receptus  extitit,  et  pro 
'bursis  solvit  duo  scuta  cum  dimidio,  que  posita  fueruut  in  manibus  magistri 
C4laiidii  Poculot  ad  tradendum  domino  receptori. 

OcTOBEis.  —  Die  jovis  secunda  mensis  Octobris,  in  collegio  ])ost  relebracioneni      [2  Ociolirc] 
misse  Facultatis  celebrato,  concluditur  quod  scole  Facultatis  et  alie  visitabuntur 
die  mercnrii  proxima  post  missam  Facultatis. 

Die  oclava[/.  nona]  mensis  Octobris,  post  missam  Facultatis,  domini,  quia  crat      l'g  Octobre.] 
congregacio  Universitatis  apud  Sanctum  Mathurinum,  visitacionem  scolarum  pro- 
rogarunt  ad  diem  veneris  instantem,  post  visitacionem  domini  primi  legeidis. 

'''  Jeaa  trlù'icN,  maître  es  arts  et  bachelier  en  [i^99l>  '1  se  présente   à  la   collation  du  prieur 

Décret,  (lu  diocèse  de  Saiut-Flour,  se   ])réspiite,  de  I^aiiglieac  (sic),    diocèse  de   N'evors;  à  celle 

en  mars  1/1 9  3  [1/1 9/1],  à  la  collation  de  i'abbé  de  des  prieurs  tr  de  Lurciaco  super  Abronem''[Lurcy], 

Saint-Germain-des-Prés  et  à  celle  du  prieur  de  de  Sardy,  membres  du  prieuré  itde  Langbiacc!, 

Saint -Martin -des -Champs.    Arch.   de   l'Uiiiv.  de  et    rcdc   Gapella    GathoruuTn     [la    Chapelle-aux- 

Paiis,  vol.  .'19,   fol.  37  v°.    —    En  mars    1^98  Chats],  même  diocèse.  Ibid.,  vol.  5o,  loi.  72  v'. 


52  LA   FACCLTÉ   D  !•    DKCI'.ET  [1482-U83] 

(in  ()(i(.iirr.|  Dio  voiiciMs  X  iiieiisis  Octobi'is ,  clomini  Robei'Uis  Tulleu,  Nicolaus  de  Conti, 
Stc])Iianus  de  \elerivilla.  Jacobus  Junii,  Robertus  Gaguin  et  ego  cmii  ipsis,  visi- 
taveruut  scolas  in  qiiibus  legi  coiisuevit;  qiiibus  visitatis,  iinusqiiisque  i)vo  ordine 
suo  scolas  quas  voluil  opiavit,  céleris  remanentibus  pro  doniinis  absentil)iis. 

[ 1 5  OcIoImv. I  Die   inercurii  xv  iiiensis  Octol^ris,  post  missain  Faciiltatis,  iiiit  coiicliisiim  in 

coHegio  quod,  quia  baccaiarii  conloriniter  ad  staluta  volentes  acquirere  tenqius 
pro  perveniendo  ad  licenciam,  secunda  die  legibili  novissime  preterita  post  festum 
Beati  (F°  96  r")  Dyoïiisii,  in  lectione  niatutinali  pcr  niajorem  bedellum  suas  ce- 
dulas  non  feceranl  prociamari  nec  lecturas  inceperant,  publicaretur  in  scolis  per 
cedulam  (niod  preinissa  infra  quindenam  pro  omni  dilaciouc  habeant  adimplere , 
sub  pénis  contentis  in  statutis;  alias  tempus  non  acquiretur. 

[-31  Octoliic.l  Die  nierciuii  xxn  mensis  Octobris,  post  missani  Facultatis  in  collegio,  dominiis 

Robertus  Caronis,  presbiter,  dyocesis  Noviomensis,  examine  premisso,  fuit  ad- 
niissus  ad  graduni  baccalariatus  et  lecturam;  et  pro  niaturitate  etatis  cum  eo 
dispensatum  extitit  quod  non  iret  per  villam  ad  dominos  sue  liarenge  invitandos: 
solvitque  pro  bursis  tria  scula  auri. 

[30  Oi-iol.ic]  Die  jovis  xxx  mensis  Octobris,  post  missam  Facultatis,  in  coHegio  comparue- 
runt  domini  Johannes  de  Corcellis,  Nicolaus  de  Conty,  Steplianus  de  Veterivilla, 
Andréas  Wasselin.  Robertus  Gaguin  et  ego  Reginaldus  de  Vaccaria,  decanus. 
Goram  quibus  duo  in  médium  posui  :  primuni,  super  resumpcione  lecturarum 
per  dominos  facienda;  secuudum,  super  lectura  Decretalium  solemnium  que 
soient  legi  per  dominos,  et  lioc  pro  anno  currenti.  Super  quibus  domini  delibera- 
verunt  quod  in  proxima  missa  Facultatis,  que  celebrabitur  die  jovis  proxima  post 
festum  Omnium  Sanctorum,  domini  suas  lecturas  résument;  et  quoad  lecturas 
Decretalium  solemnium,  quod  dominus  de  Conty  in  vigilia  Nativitatis  Domini 
leget  Decretalem  que  illo  die  solet  legi,  tanquam  de  novo  ad  regenciam  resu- 
mendam  receptus,  et  dominus  Ambrosius  de  Gambray,  pro  quo,  ex  ordinacione 
Facultatis,  quia  tune  erat  absens,  legi,  in  vigilia  Pentliecostes  novissime  lapse, 
Decretalem  Cmm  Marthe,  de  cekhranda  missa,  in  Ramis  Palmarum  leget  Decretalem 
Omnis  utrinsque  sexus,  et  dominus  Robertus  Gaguin  Decretalem  in  vigilia  Pente- 
costes  legendam. 

Ipso  die,  domini  deliberaverunt  quod  in  proximo  collegio,  si  omnes  fuerint 
présentes,  vel  statim  postquam  fuerint  in  unnm  congregati.  decanus  babebit 
ponere  in  médium  materiam  librorum  Facultatis,  nt  advisetur  modus  recupe- 
randi  et  illos  in  loco  socuro  reponendi. 

Eodem  die,  Guillermus  Gouste,  arciuni  magisler,  Carnotensis  dyocesis, 
examine  premisso,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus  et  lecturam,  et  prestitit 


[148-2-1/183]  DR   l/UM VF IlSITi';   DK   l'MîlS   AU    XV'    SIKCM;.  53 

jurameiita  consueta;  solvil([iic  |)r<)  Imi'sis  duo  sciila  auri  cuiii  ilimuliu,  posUjuain 
asseruit  fidc  média  quod  ainpliiis  s(il\ciidi  lacultatfMii  non  liahelaL 

Die  mercurii  (jiiiiila  mcnsis  Novemhns,  l'iiil  sijrillala  liLIcra  |;ra(liis  \nn  (ioiiiiiin     [d  Nov......l,rc'.] 

Hobeitu  Gaïunis,  qui  pro  si|{illo  solvit  sculuni  auri,  [)(>sitam  in  mauibus  magistn 

.loliaunis  de  Vado. 

De  Vaccauia. 


54  LA  FACULTÉ  DE  DÉCRET  [l/iS-2-l/is;!| 

II 
COLLATION  DES  GRADES  ET  HARANGUES. 


L  DOCTORATS  ". 


2.  LICENCES'". 

|i''83.  (F"  91  1".)  Iticardus  le  Gros Oiifiii  d.  Joliaiiiics  de  Corcellis  adoptavil. 

10  Mars.)  Frater  Ludovicus  de  Pausa D.  Hobcrtus  TuUeu. 

Petrus  Alard D.  Stepharius  de  Veteri  Villa. 

Frater  Steplianiis  de  Niceyo H.  de  Varcaiia,  decanus. 

Guilleruius  deLadehors D.  Joliannes  Picard. 

.lohannes  Artault D.  Jacobiis  .luiiii. 

Petrus  Kindig D.  Robertus  Gaguiu. 

Dyonisius  Bureili D.  Andréas  Wasseliii. 

Vernerus  Vernusclier D.  Jobannes  Picard. 

Thomas  Daguier D.  Slepbanus  de  Veteri  Villa. 

3.  UACCALAUlîÉATS. 

[liHa.]  XM  Noveuibris Simon  Strabonis  et  Jacobus  de  Criice.  (V.  p.  33.) 

XXV  Novembris Jobannes  Olivier.  (V.  p.  34.) 

VI  Decembris Jobannes  Amelot.  (V.  p.  34.) 

xii  Decembris Pbilibcrtus  de  Ponle.  (V.  p.  34.) 

XIX  Decembris (Juillernius  (]ailierii.  (V.  p.  35.) 

xxMii  Decembris.  .  .  .      Nicolaus  Daulpbin.  (V.  p.  35.) 

|i'iS3.]  XVIII   Januarii Ludovicus  Roberti.  (V.  p.  36.) 

IX  Februarii Joacbinus  de  Cavenieres.  (V.  p.  3-.) 

XIV  Februarii Alberlus  Loelbin.  (V.  p.  38.) 

xvii  Februarii Frater  Phiii])pus  Hasiere.  (V.  p.  38.) 

XX  Februaiii Jobannes  Nicolay.  (V.  p.  38.) 

XX  Februarii Jobannes  de  Ruel.  (V.  p.  3().) 

XXVI  Fejjruarii GuicJiardus  Aiguetani.  (V.  p.  '10.) 

XXVI  Februarii lubauues  Guiberli.  (V.  p.  /lo.) 

IV  Martii Franciseus  Tenaudi.  (V.  p.  4i.) 

VI  Marlii Jobannes  de   Canibus.  (V.  p.  4i.) 

VI  Marlii Matbeus  Mercade.  (V.  p.  4 1.) 

XX  Marlii Jobannes  Gennart.  (V.  j).  /i3.) 

XI  Aprilis Nicolaus  dé  Hersteyn.  (V.  p.  !>/i.) 

xï  Aprilis Jobannes  de  TrarbarJi.  (V.  p.  44.) 

XI  Aprilis Steplianus  Bude  [in<-orporalus].  (V.  p.  45.) 

''*  Aucune  ineulioii. —  '■' Cf.  plus  liaiil,  p.  'la. 


[l/i82-l/i83|  DK   l/IMMMiSITK   I)K   l'AI'.IS   A("   W'    SIKCLE.  55 

V  Jiinii Giiillermus  Bejjuyn.  (V.  p.  66.) 

m  Sopteiubris Johannes  Guy.  (V.  p.  68.) 

VIII  Scplernhris loliniincs  (Imlionncl.  (V.  p.  /19.) 

\i  SeptiMiihris Johannes  il<!  l'intavilla.  (V.  p.  69.) 

\i  Sepleinliris Fraler  Mcolaus  Louiliurt.  (V.  p.  69.) 

XI  Septembris Fraler  Cornélius  Wileii.  (V.  p.  .'Jo.) 

XV  Septeml)ris Johannes  de  lluella.  (V.  p.  00.) 

XXII  Septcinliris lolianncs  Ericii.  (V.  p.  5i.) 

XXV  Septenihris l'etius  (JrîMidin.  ( V.  p.  5i.) 

\xvii  Septembris..  .  .      l'etrus  Bonnot.  (V.  p.  5i.) 

XXII  Oclobris IloberUis  Caronis.  (V.  p,  62.) 

XXX  Octol)ris (iuilli'rnuis  (joiiste.  (V.  p.  53.) 


l.A    FACULTE  DE  DECRET  [U82-l/i83] 

III 
LECTURES  DES  BACHELIERS. 


(F"  ilT)  r".)  SeQUINTIU  i\0J11NA  et  COGKOMINA  BACCALAIUOIILM  IN  JlUE  CANONICO  PaUISIUS 
SUAS  LECTIONES  1^C1PIE^C1LM  A  MENSE  NoVEMBRIS  ANM  DoMINI  MCCCCLXXXII  ISQUE  Al) 
MENSEM  NOVEMBBIS  ANNI  DoMINI  MCCCC  OCTUAGESIMl  TERCII. 

Simon  Slral)(uiis,  dvocesis  Atrebatensis,  in  artibiis  magister  et  in  Decretis  baccalarius, 
hodie  in  nonis  Béate  Marie  incipiet  primuiii  libruiu  Decretalium,  in  scolis  magnis  superio- 
libus  Facultatis,  pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  die  xx  mensis  Novembris,  anno 
Domini  m  cccc  octuagesimo  secundo. 

.lacobus  de  Cruce,  presbiler,  dyocesis  Morinensis,  in  Decretis  baccalarius,  in  nonis  Béate 
Marie  iucipiet  primuui  librum  Dccretaiium,  in  scolis  inlerioribus,  ad  intersignium  Beati  Eus- 
tachii,  pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  die  xxi  mensis  Novembris. 

Guillermus  de  Ladebors,  de  Parisius,  baccalarius  in  Decretis,  hodie,  in  nonis  Reali  Jacobi, 
incipiet  tercium  librum  Decretalium,  in  magnis  scolis  inferioribus,  pro  tercio  anno  et  terrio 
volumine.  Datum  die  xiii  Uctobris,  anno  predicto. 

Jobannes  Artault,  de  Parisius,  in  Decretis  baccalarius,  in  nonis  Béate  Marie  incipiet  tercium 
librum  Decretalium,  in  scolis  magnis  superioribus,  pro  tercio  anno  et  tercio  volumine.  Datum 
anno  et  die  predictis. 

Fraler  Stepbanus  deNiceyo,  ordinis  S.  Beiiedicti,  Liugonensis  dyocesis,  in  Decretis  bacca- 
larius, in  nonis  Beali  Jacobi  incipiet  tercium  librum  Decretalium,  in  scolis  magnis  anterio- 
ribus,  pro  tercio  anno  el  tercio  volumine.  Datum  anno  et  die  predictis. 

Bicardus  le  Gros,  Lingonensis  dyocesis,  baccalarius  in  Decretis,  liodie  in  nonis  Beale 
Marie  incipiet  tercium  librum  Decretalium  in  scolis  magnis,  pro  tercio  anno  el  tertio  volumine. 
Datum  anno  et  die  predictis. 

Jobannes  Nicolas,  de  Parisius,  in    artibus   iiiagisicr   et    in    Decretis  baccalarius,  Iiodie   in 
nonis   Beali  Jacobi  incipiet    prinuim    librum    Decietalium,   in   scolis  superioribus,  ad  inter- 
signium Beali  Johaunis  liaplisle,  pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  die  xxn  mensis 
Februarii,  anno  predicto. 

Pbilebertus  de  Ponte,  dyocesis  Nivernensis,  in  Decretis  baccalarius,  bodie  in  nonis  Beati 
Jacobi  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  magnis  posterioribus,  pro  primo  anno  et 
primo  volumine.  Datum  die  xvi  mensis  Decembris. 

Guillermus  Caillery,  Mal[l]eacensis  dyocesis,  baccalarius  in  Decretis,  hodie  in  nonis  Beati 
Jacobi  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  inferioribus,  ad  intersignium  Beati  Eus- 
lachii ,  pro  jtrimo  anno  et  primo  volumine.  Datum  die  ultima  mensis  Decembris,  anno  predicto. 

Frater  Pliilippus  Bazere,  ordinis  S.  lienedicti,  Carnotensis  dyocesis,  in  Decretis  bacca- 
larius, bodie  in  nonis  lieate  Marie  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  superio- 
ribus, ad  intersignium  Beati  Johannis  Baptiste,  pro  piinio  anno  et  pi-imo  volumine.  Datum 
die  secunda  mensis  Marcii. 


|I/i8-2-l'i,S.1|  ])]■]  I/MMVKRSITK   l)K   PARIS   M',    \\-  SIKCLK.  r,7 

IJoriKirdus  Itulicrli,  Matiscononsis  dyooesis,  in  Decretis  l)acralarliis,  liodii;  in  noiiis  lieali 
Jacol)i,  iiiri|)icl  |iiiiiniiii  liliniiii  necretaliiini,  in  scolis  anteiioril)Us,  ad  intc'i-.si||iiiiiiii  (iaslri, 
pro  primo  anno  el  primo  \oluminc'.  Datuiii  \xi  niensis  Januarii,  anno  prediflo. 

Johannes  Oliverii,  de  Parisius,  in  Decietis  l)acialarius,  liodie  in  nonis  Béate  Marie  incipiet 
primuin  lilnimi  Drcrrlaliiim ,  in  scolis  inferioribus,  ad  inter.si|fniuni  Beati  Euslacliii .  |ir(}  (irimo 
anno  el  primo  \oliiminc.  Daluni  die  pcnullima  niensis  Novenihris,  anno  prediclo. 

Aiborliis  kcswin.  dyoccsis  Spiren(en)sis,  in  Deerelis  kicralarius,  liodie  in  nonis  Beale  Marie 
incipiet  primiim  lilirnni  Decretalium,  in  scolis  superioribus,  ad  inlersignium  Castri,  pro  primo 
anno  et  primo  volnminc.  Dalum  die  décima  (piinta  mensis  Fehruarii,  anno  jirediclo. 

Stcplianiis  15udét'',  de  l'arisius,  in  le|;il)us  licencialus  et  in  Derrelis  liarcalarins,  liodie  in 
nonis  Béate  [Marie  |,  (F"  96  v")  incipiet  primuni  libruin  Decretalium,  in  scolis  inferiorihus, 
ad  intersignium  Beati  Jilustachii,  pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Uatum  anno  Domini 
M  ccGCLXXXiii,  die  Mil  mensis  Aprilis. 

.loachini  des  (lavenieres,  clericiis,  Ambianensis  dyocesis,  in  Decretis  Laccalarius,  in  nonis 
Béate  Marie  incipiet  primuiu  libruiii  Decretalium,  in  scolis  superioribus,  ad  inlersijjniuni 
Castri,  pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  Domini  mcccc  [lxxxii],  xiiii  mensis 
Februarii. 

.ioliannes  de  Trabacb,  dyocesis  Treverensis,  in  arlibus  majfisfer  et  in  Decretis  baccalarius, 
in  nonis  Béate  Marie  incipiet  primum  libruin  Decretalium,  in  scolis  magnis  superioribus,  pro 
primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  Domini  m  cccc[LXXxm],  xii  mensis  Aprilis. 

Jobaunes  deRuel,  de  Parisius,  in  Decretis  baccalarius,  in  nonis  Béate  Marie  incipiet  primum 
librum  Decrelaliuni,  in  scolis  superioribus,  ad  intersignium  (laslri,  pro  primo  anno  et  |iiimo 
volumine.  Datum  auuo  Domini  m  cccc  [lxxxii]  ,  die  xxii  mensis  Februarii. 

Johannes  Guyberty,  Lugdunensis  dyocesis,  in  Decretis  baccalarius,  in  nonis  Beati  .lacobi 
incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  superioribus,  ad  intersignium  Castri,  pro  |irimo 
anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  et  die  predictis. 

Guicbardus  Aiguetain,  Lugdunensis  dyocesis,  in  Decretis  baccalarius,  in  nonis  Beati  .lacobi 
incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  inferioribus,  ad  intersignium  Beati  Eustacbii.  pro 
primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  Domini  mcccclwxii,  die  prima  mensis  Marcii. 

Matbeus  Marcbade,  Botbomagcnsis  dyocesis,  in  Decretis  baccalarius,  in  nonis  Beati  .lacobi 
incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  anterioribus,  ad  intersignium  Beati  Eustacliii 
pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  predicto,  die  ix  niensis  Marcii. 

Nicolaus  de  Hersteyn,  Maguntinensis  dyocesis,  in  Decretis  baccalarius,  in  nonis  Beati  Jacobi 
incipiet  primum  librum  [Decretalium],  in  scolis  superioribus,  ad  intersignium  Beati  lùistacliii, 
pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  Domini  m  cccc  lxxxiii,  xii  mensis  Aprilis. 

Jobaunes  de  Canibus,  Trecensis  dyocesis,  in  Decretis  baccalarius,  in  nonis  Béate  Marie  incipiet 
primum  librum  Decretalium,  in  scolis  superioribus,  ad  intersignium  Beati  Eustacbii,  pro  primo 
anno  et  primo  volumine.  Dalum  die  x  mensis  Marcii,  anno  ]>iedicto. 

Dominus  Johannes  Guy,  presbiter,  dyocesis  Bisuntinensis,  decanus  Aurcliaucnsis,  in  nonis 

'''  Etienne  Bude,  troisième  fils  de  Jean  Biulé,  cousin,  evesque  de  Troyes  [i/i83-i5i8],  où  il 

grand  audieucier  de  France,  et  de  Catherine  le  gist.  11  nacpiit  le   o.li  juillet  1/169.  ^•'^  parrains 

Picart  (fille  elle-mâme  de  Jean  le  Picart,  seigneur  [furent]    M*  Estienne   Cbevalier,    son  oncle,    et 

de  Platcville,  secrétaire  du  Roi  et  maître  de  la  M°  Pierre   Bezart  ;    sa    marraine,    Girardelte  de 

Chambre  des  comptes,  et  de  (]alherinc  Poncher),  Longueil,  femme  de  M' Guillaume  le  Duc.»  Biblio- 

frère  puîné  de  l'helléniste  Guillaume  Budé,  devint  lhè([ue  nationale.  Pièces  originales,   volume  ôh- . 

rrarchidiacre  de  Pont-Audemer  en  l'église  de  Li-  ]>.  -xm)  et  tii8:  cf.  Français  2007a,  fol.  128. 
sieux,  puis  grand  vicaire  de  Jaques  Raguicr,  son 


lUrKIMiniC    ^inillALE. 


58  LA   FACll/n':   DE   DÉCRET  |  1/i82-1/j83] 

l$eate  Marie  inripici  |)riiiiiiin  libruni  Decretaliuiii,  in  scolis  inagnis  anlciioriljus,  pro  primo 
anno  et  primo  voluuiine.  Daluin  die  x  mensis  Seplembris,  anno  predicto. 

Guilleriiiiis  licguyn,  dyocesis  Lin{;ouensis,  in  nonis  IJeati  Jacobi  incipiet  primum  libruni 
Decrctaiiuni,  iii  scolis  magnis  anterioribus,  pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Dalum  iiiino 
predicto,  die  xv  mensis  Junii. 

Johannes  Carbonuel,  Atrebateasis  dyocesis,  in  artibus  magister  et  in  Decretis  baccalarius, 
in  nonis  \U\a[i  Jacobi  incipiot  primum  librum  Decretalium  ,  in  scolis  magnis  anterioribus,  pro 
primo  anno  et  [primo]  volumine.  Datum  xv  mensis  Septembris,  anno  predicto. 

Frater  Cornélius  Witen,  ordinis  Premonslratensis,  Carnotensis  dyocesis,  in  Decretis  bacca- 
larius, in  nonis  Béate  Marie  incipiet  primum  iibrum  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferioribus . 
pro  ])rimo  anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  et  die  predictis. 

Frater  Nicolaus  Loucbart,  de  Parisius,  ordinis  S.  Johannis  Jlierosolimitani,iu  Decretis  bac- 
calarius, in  nonis  Beali  Jacobi  incipiet  primum  Iibrum  Decretalium,  in  scolis  magnis  in- 
l'erioribus,  pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  die  xviii  mensis  Septembris,  anno 
predicto. 

Joliannes  de  Pinleviile,  dyocesis  Sancti  Flori,  in  artibus  magister  et  in  Decretis  baccalarius, 
in  nonis  Beati  Jacobi  incipiet  primum  Iibrum  Decretalium,  in  scolis  inferioribus,  ad  inter- 
signium  Beati  Johannis  Baptiste,  pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  die  xxii  mensis 
Seplembris  anni  predicti. 

Johannes  de  Ruella,  Belvacensis  dyocesis,  in  aitibus  magister  et  in  Decretis  baccalarius,  in 
nonis  Béate  Marie  incipiet  primum  Iibrum  Decretalium,  in  scolis  superioribus,  ad  intersigniuiu 
Beati  Johannis  Baptiste,  pro  primo  (F"  9 G  r")  anno  et  primo  volumine.  Datum  die  xxiiii  mensis 
Septembiis,  anno  predictii. 

Johannes  Ercv,  dyocesis  Sancti  Flori,  in  artibus  magister  et  in  Decretis  baccalarius,  hodie 
in  nonis  Béate  Marie  incipiet  primum  iibrum  Decretalium,  in  scolis  inferioribus,  ad  inter- 
signium  Beati  Johannis  Baptiste,  pro  primo  anno  et  volumine.  Datum  die  et  anno  predictis. 

Petrus  Grandin,  dyocesis  Noviomensis,  in  artibus  magister  et  in  Decretis  baccalarius, 
in  nonis  Béate  Marie  incipiet  primum  Iibrum  Decretalium,  in  scolis  inferioribus,  ad  inter- 
signium  Castri,  pro  quarto  anno  et  quarto  volumine.  Datum  die  xii  mensis  Octobris,  anno 
predicto. 

Petrus  Bonnot,  Trecensis  dyocesis,  in  artibus  magister  et  in  Decretis  baccalarius,  in  nonis 
Beati  Jacobi  incipiet  quartum  Iibrum  Decretalium,  in  scolis  inferioribus,  ad  intersignium  Castri, 
pro  quarto  anno  et  quarto  volumine.  Datum  auno  et  die  predictis. 

Nicolaus  Militis,  presbiter,  in  artibus  magister  et  in  Decretis  baccalarius,  Ambianensis  dyo- 
cesis, in  nonis  Béate  Marie  incipiet  quartum  Iibrum  Decretalium,  in  scolis  superioribus,  ad 
intersignium  Castri,  pro  quarto  anno  et  quarto  volumine.  Datum  die  xuii  mensis  Octobris 
anni  predicti. 

Stephanus  Bude.  de  Parisius,  in  legibus  licenciatus  et  in  Decretis  baccalarius,  in  nonis 
Béate  Marie  incipiet  secundum  Iibrum  Decretalium,  in  scolis  superioribus,  ad  intersignium 
Beati  Eustacii,  pro  secundo  anno  et  secundo  volumine.  Datum  anno  et  die  immédiate  dictis. 

Michael  de  Beaumont,  in  artibus  magister  et  in  Decretis  baccalarius,  dyocesis  Turonensis, 
in  nonis  Beati  Jacobi  incipiet  quartum  Iibrum  Decretalium,  in  scolis  superioribus,  ad  inter- 
signium Beati  Eustachii,  pro  quarto  anno  et  quarto  volumine.  Datum  anno  et  die  predictis. 

Johannes  de  Ruella,  dyocesis  Belvacensis,  in  artibus  magister  et  in  Decretis  baccalarius,  in 
nonis  Beati  Jacobi  incipiet  secundum  iibrum  Decretalium,  in  scolis  superioribus,  ad  inter- 
signium Castri,  pro  secundo  anno  et  secundo  volumine.  Datum  anno  et  die  predictis. 

Petrus  Rousse,  in  aitiljus  magister  et  in  Decretis  baccalarius,  in  nonis  Béate  Marie  incipiet 


|ri,S-J-l'i8:î]  l)K    l/lIMVKIiSITK    DK    l'AISIS   AU    \V     SIKCU;.  59 

(liKirliiiii  liliniiii  Dcciclaliiiiii ,  in  sriilis  inlLMionliiis,  ;ul  iiilcrsijjiiiuiii  lîcali  EUsIacLii ,  [no  ijuarto 
anno  et  quailo  Miiuiiiinc.  Daluiii  aiino  et  die  prcdictis. 

'  Robeiliis  (laroni.s,  in  arlihus  iiiajfister  pI  in  Decretis  bacralarius,  Noviomensis  dyocesis,  in 
iionis  Hcali  .lacolti  incipicl  prininni  lilinini  Dccrctaliiitn,  iii  .scolis  anierioribus,  ad  inlei'sij[niuni 
licali  Kuslaciiii,  jiro  |)iinH)  auno  et  [(riiiio  voluniiiie.  Dulum  die  xim  inensis  Novenaljris,  aniio 
|)r('(licl(i. 

Fraler  (loiiielius  \\il('n,  oiilinis  l'reuionsiralensis,  (^ameracensis  dyocesis,  in  Decretis  l)ac- 
caiariiis,  in  nonis  Hcali  .lacohi  incipict  sccnndnni  iiiniini  ni'ciclalinni ,  in  scolis  inferioribns,  ad 
intersigniuni  Beati  Eustacbii,  pro  secundo  auno  et  secundo  voiumino.  Datuni  die  xxvi  mensis 
Octobris. 

Guillcrnius  Coste,  Carnotensis  dyocesis,  in  ai'tibus  majjister  et  in  Decretis  baccalarius,  in 
nonis  Béate  'Wur'w  incipiet  piininm  libruni  Decrelalinni  in  scolis  anlciiorijjus,  ad  inleisi|{niuni 
Beati  Eustacbii,  pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Datuni  anno  predicto,  die  xmi  mensis 
Novembris. 

Peirus  Bonno[t],  dericus,  Trecensis  dyocesis,  in  Decretis  baccalarius,  in  nonis  Béate  Marie; 
incipiet  secunduiu  librum  Decrclaliuni ,  in  scolis  magnis,  pro  secundo  anno  et  volumine.  Datum 
die  XXVI  mensis  Octobris,  auno  predicto  lxxxiii. 


60 


LA   FACULTE  DE   DECIîET 


l/j83-l/i8ij 


DECANAT  DE   ROBERT  GAGUIN'" 

NOVEMBRE  U83-NOVE.MRRE   l'i84. 


DELIBERATIOINS   DE   LA   FACULTE. 


i483. 
[()  Novenibro.] 


(F°  97  v").  Anno  Domini  mccco  octuagesimo  tercio,  die  jovis  que  luit  sexla 
mensis  Novenibris,  congregatis  doininis  doctoribus  in  ecclesia  Sancti  Johannis  de 
Laterano,  missaque  de  more  post  lecturam  in  scholis  Facultatis  Decretorum  ex- 
peditam  celebrata,  cum  singuli  domini  doctores  fuissent  per  cedulam  convocali 
ad  ebgendum  novos  oHiciarios,  convenerunt  in  cap(p)ella  Béate  Marie  apud  me- 
moratam  ecclesiam  ii  quorum  nomina  secundum  eorum  sessiones  subscquuntur: 
dominus  JoliannesdeCorcellis,  AmbrosiusdeCambray,[Joliannes,co/T.m]INicolaus 
de  Gonty,  Stephanus  de  Vetoi-i  Villa,  Jacobus  Junii,  Andréas  Wasselin,  Robertus 
Gaguinus,Reginaldus  de  Vaccaria.  Quibus  considenlibus,  dominus  Reginaldus,  qui 
superiore  biennio  gesserat  decanatum,  supplicatione  facta  ut  de  actis  per  eum  in 
decanatu  domini  doctores  eum  exonerare  vellent  et  minus  bene  gesta  excusata 
recipere,  se  offîcio  abdicavit,  codicemque,  sigillura  et  claves  in  potestatem  domini 
Jobannisde  Gorcellis,  decani  vacante  ofTicio  naturalis,  reposuit.  Preterea  dominus 
Stephanus  de  Veteri  Villa,  superiorum   annorum  thesaurarius,  officium  in  arbi- 


'■'  Sur  Robfrt  Gaguin,  voir  l.  II,  p.  38G,  689  et 
siiiv.Il  L'Iail  né  ù  Galonné  sur  la  Lys,  à  deux  lieues 
de  Be'thune,  eu  i/i33.  Celte  date,  qui  nous  est 
fournie  par  lui-même  dans  les  présents  Mémoriaux, 
se  trouve  confirmée  par  une  inscription  place'e  au 
bas  d'une  tapisserie  représentant  Gaguin  et  repro- 
duite par  André  Thévet  dans  ses  Vies  des  hommes 
illimires  (Paris,  i58A,  ia-fol.),  fol.  53o  v°  : 

De  mon  temps  l'un  soixante  six, 

Gautier  me  fit  tel  que  je  suis. 

iMil  quatre  cens  iionanle  neuf, 

Quant  à  Paris  ciieut  le  Pont  neuf. 

Cette  tapisserie  avait  été  donnée  à  Thévet  par 
Thibault  Meusaicr,  alors  général  des  Mathurins.  Il 
est  vrai  (jue  Jean  de  Figueras  Carpi  {Chronicou 
Ord.SS.  7i7H(teto, Vérone,  1 645, m-4°, p.  i88)fait 
naître  Gaguin  en  i435;  mais  il  ne  donne  aucune 
jireuve  de  son  affirmation,  à  la([uclle  il  faut  pn'- 


férer,  sans  aucun  doute,  le  témoignage  de  Gaguin 
lui-même.  —  De  novembre  1  483  à  novembre  1000, 
Gaguin,  qui  mourut  le  aa  mai  i5oi,  a  relaté  les 
principaux  événements  de  sa  vie  dans  les  Mémo- 
riaux. Pour  les  années  précédentes,  il  fallait  le- 
courii',  jusqu'à  l'apparition  du  trav;iil  de  M.  Louis 
Thuasne  [Roberti  Gaguini  Epistnlc  et  Orationes, 
texte  publié  sur  les  éditions  originales  de  ligH, 
précédé  d'une  notice  biographique...,  Paris, 
190Û,  2  vol.  petit  in-8°),  à  la  biographie  succincte 
du  général  des  Matlinrins  rédigée  par  un  de  ses 
successeurs ,  Jacques  Bourgeois ,  et  insérée  dans  le 
tome  Mil  de  la  Gallia  Christiana ,  col.  1 7  4 1  et  suiv. , 
ainsi  qu'aux  notes  biographiques  publiées  pai' 
L.  Dorez  et  L.  Thuasne'  Pic  de  La  Mirandolc  en 
France(i/i85-i488),p.  igS-tgS.  —  Gaguin  avait 
été  élu  général  de  l'Ordre  de  la  Trinité  en  ilt-j'i. 
après  la  mort  de  Raoul  du  Vivier. 


|l/j83-l/i8Al        DE  L'UNIVERSITÉ  DE  PAIUS  AL   \\    SIKCLi:.  61 

trium  doiuinoriiiii  remisit.  Deindo,  cum  ipsi;  doiuiinis  de  (loiccllis  sinjjulos  doc- 
tores  interrogassct  quem  sue  Facultati  velloiil  dccanuiii  preficere  omncsfjue  piui 
voto  decanaluin  doiiiini  Uejfinaldi  probareiiL  alque  orarent  iil  bene  gestiitii  a  se 
oITiciuin  resumcrct,  et  tantam  ipse  sollicitudinein  pro  sua  liimiilitalo  récusa  ici , 
omnium  sentericia  fuit  ut  ego  Roberlus  Gaguinus,  de  ordine  S.  Tririilatis  et  Caj)- 
tivorum  major  uiinister,  inlcr  eos  doctor  peuullimus  >'',  curam  decanatus  susri- 
pcrem.  l*ost  quorum  omnium  sidlVagia  vcnerandus  doctor  île  Corcellis,  decauiis 
uaturalis,  me  decauum  appellavil,  traditis  ollicii  insignibus,  rodice  scilicet  statii- 
torum,  sigillo  et  clavibus  scriniorum.  Giijus  ollicii  negociiim  ciim  ego  recusare 
cuperem,  injuuclum  tamen  eL  mihi  demandatum  suscepi. 

Eodem  die,  Joliannes  de  Vado,  bidellus  major,  et  Glaudius  Poculo[t],  minor, 
comparentes  ante  conspectum  dominorum  doctorum,  suas  massas  argeuteas  sub- 
miserunt,  sua  officia  in  potestate  Facultatis  rclintjuentes,  rogantes  tameii  ut  in 
oisdem  officiis  perseverare  liccret.  Quos,  pi-ehabita  super  boc  deliberalionc,  do - 
mini  doctores  conLinuaverunt,  juramentoque  de  servandis  statutis  ad  eorum  olli- 
cium  pertinentibus  solemuiter  preslito,  suas  massas  jussi  sunt  recipere. 

In  ipsa  quoque  congregatione,  quesitum  fuit  quid  de  bbris  qui  ad  Facultatem 
pertinent  nec  sunt  adluic  in  loco  publico  repositi  placeret  ordinare.  Sed  cum  eos 
dominus  Ambrosius  de  Cambray  pro  magna  parte  haberet,  in  cujus  custodia  libri 
videbantur  salvi  esse,  nicbil  aliud  extitit  ordinatum. 

Die  Novembris  décima  quinta,  missa  Facultatis  apiid  Sanclum  Johannem  ceie-    [i5  N..vei.il)r.;. 
brata,  cum  dominus  Nicolaus'"-'  de  Gouty  tantum  adesset,  congregatio  nulla  fuit, 
nec  quicquam  eciam  occurrebat  tractandum. 

(F°  97  v°.)  Die  mercurii  que  fuit  xix  Novembris,  fuit  missa  Facultatis  apud     [19  Novembre. 
Sanctum  Jobannem  Jherosolimitanum  celebrata,  in  qua  astitit  dominus  de  Gonty 
et  ego;  nec  aliquid  ultra  factum  fuit. 


Die  martis  que  fuit  xxv  Novembris,  célébrât;»  fuit  missa  Béate  Catberino  apud 
Sanctum  Johannem;  in  qua  astiterunt  domini  Johannes  de  Gourcellis,  Nicolausdf 
Gonty,  Jacobus  Junii,  Reginaldus  de  Vaccaria  et  ego  Hobertus  Gaguinus,  decanus. 
Qua  fun[c]ta,  convenerunt  domini  doctores  in  capella,  juxta  consuetudinem  Fa- 
cultatis. 

Eodem  die,  Johannes  Labati,  presl)iter,  et  Michael  Orlier,  clericus,  Nivernensis 
diocesis,  supplicaverunt  pro  gradu  baccalarialus;  cpii,  |)remisso  examine,  fuerunt 
ad  gradum  baccalariatus  admissi  et  ad  lecturam  recepli  prcstiteruulqur  juramenta 
more  solito,  et  quisque  pro  bursis  solvil  duo  scula  anri. 

'"  CI.  t.  ll.i>.  't.ï4.  —  '''  Ms.  Miniiies. 


■2.)  ;>oviMiH)ri>. 


()•>  LA    FACULTE  DE  DECRET  [Ii83-l/i8/i] 

[27Novcml>r.>.]  Dic  jovis  xxvii  Novembi'is,  fuit  missa  Facultalis  apud  Saiictum  Joliannem  etc. 
AlTucruut  iii  ea  domini  doctores  Nicolaus  de  Gority,  Steplianus  de  Veteri  Villa. 
Andréas  Wasselin  et  ego;  sed  statim  recessi  propter  congregationeiii  Universitatis, 
cpie  cadein  liora  super  mittendis  ad  regem  oratoi'ibus  celebraLaiur. 


/i  Décomhi 


Die  jovis  que  luit  quarta  Decembris,  celebrata  luit  missa  Facullatis  in  ecclesia 
Sancti  Jobannis  Jlierosolimitani.  In  ea  domini  doctores  astiterunt  Nicolaus  de  Conty, 
Stepbanus  de  Veteri  Villa  et  ego.  Ordinatum  fuit  quod  die  jovis  proxime  sequenli 
domini  doctores  legerent,  et  illo  die  fieret  proclamatio  in  magnis  scbolis  pro 
liitura  licencia  anni  jubilei,  ut  baccalarii  licenciandi  se  disponerent  ad  se  presen- 
tandum  ad  examen  licencie. 


[8  Dôceniliir. I  Die  luno  quc  luit  oclava  Decembris,  fuit  missa  de  Conceptione  Béate  Virginis 
Marie  celebrata.  In  ea  astiterunt  domini  doctores  Jobannes  de  Gorcelbs,  jXicolaus 
de  Gonti,  de  Veteri  Villa,  Reginaldus  de  Vaccaria  et  ego. 

11  ivreinliie.]  Die  jovis  proxime  sequenti,  xi  ejusdem  mensis,  domini  doctores  legerunt,  et 
luit  missa,  die  eadem,  apud  Sanctum  Jobannem  celebrata.  Affuerunt  ibi  domini 
Nicolaus  de  Gonty,  Stepbanus  de  Veteri  Villa,  Andréas  Wasselin,  Reginaldus  de 
\ac[c]aria  et  ego. 


1 1 5  Décembre. 


I  iH  Dcccnilire. 


Die  lune,  que  fuit  \v  Decembris,  fuit  missa  celebrata  de  Rorate  apud  Sanctum 
Jobannem,  ibique  affuerunt  domini  Ambrosius  de  Gambray,  Nycolaus  de  Gonty, 
Stepbanus  de  Veteri  Villa  et  ego. 

(F"  98  r°.)  Eadem  die,  supplicaverunt  très  baccalarii  pro  admissione  ad  exa- 
men licencie;  quibus  responsum  est,  cum  expectarentur  abi  superventuri,  ul 
i-edirent  ad  proximam  missam  et  significarent  aliis  consociis  suis,  si  qui  essent, 
ut  comparèrent,  et  quod  interea  domini  visitarent  cedulas  eorum. 

Die  jovis  que  fuitxvn[i]  Decembris,  missa  apud  Sanctum  Jobannem  celebrata  fuit 
et  dominis  doctoribus  JNycolao  de  Gonty,  Stepbano  de  Veteri  Villa ,  Regiualdo  de 
Vaccaria  et  me  in  cap(p)ella  congregatis,  supplicaverunt  iterum  presentati  ad  exa- 
men licencie.  Quibus  responsum  est  ut  ad  proximam  missam  redirent. 

Eodem  die,  Reginaldus  Turpin,  Morinensis  diocesis,  pi-esbiter,  premisso  exa- 
Miine,  fuît  ad  gradum  baccalariatus  et  lecturam  admissus,  et  prestitit  juramenta 
solita,  et  solvit  pro  bursis  très  florenos  trajcctenses. 


1  ai  Ucccinbre.]  Die  mercurii  que  fuit  vigilia  Natalis  Cbristiani,  fuit  missa  Facultatis_  apud 
Sanctum  Jobannem,  et  post  eam  congregatio,  in  qua  fuerunt  domini  doctores 
Nycolaus  de  Gonty,  Stepbanus  de  Veteri  Villa,  Andréas  Wasselin,  Reginaldus  de 


|l/i83-U84|        DK  L'UNIVRUSm':   DK   l'MllS   AI     X \"    SIECLF!.  63 

Vaccaria  et  cfjo.  Et  oodcMii  die,  prosonlali  ad  cxaiiieii  licencie  siipplicaveninl 
ilcriiiii  [iro  sua  adiiiissione,  cl  obliiiiieniiit  responsiiiii,  ii(  iiiajjiias  (s^ccdidas  suas 
conficerenl,  easque  singtdis  doininis  docloriljus  infra  (|iiindecimain  venturani  difin 
circumfen'enl.  Kodcin  die,  doininus  Nicolaiis  de  Conty  legit  Decrelalciii  doclo- 
l'alem  Firmilev,  de.  siimma  Trinitate  etfide  catholira. 

Die  jovis  que  fuit  ortava  Janiiaiii  anni  Doinini  m  cccc  octuagesimi  tercii,  inissa         [i'iSfi. 
Facultatis  luit  a])ud  Sanctuni  .lolianneni  celebiata;  in  qua  astiterunt  douiini  doc-       ^  Janvi.r. | 
tores Nicola us  de  (lonti,  Slepiianusde  Veteri  Villa,  Andréas  Wassel(l)in,  Heginaldus 
de  Vaccaria  et  ego. 

Eodeni  die,  presentati  ad  examen  licencie  supplicaverunt  iterum  pro  apertione 
examinis;  et  quia  non  omnes  portaverant  suas  magnas  (s)cedulas  secundum  pre- 
ceptum  Facultatis,  responsum  est  eis  quod  de  die  crastina  veneris  nsque  ad  diem 
quindecimam  proxime  subsecjuenteni  festinarent  cxliibere  singulis  doininis  docto- 
ribus  (s)cedulas  suas,  et  quod  interea  alloquerentur  bidellos  ad  cognoscendum 
quid  agere  deberent  super  lignis  et  speciebus  prcparandis;  quodque  studeront 
pro  l'uturo  examine  causam  undecimam,  et  quod  illo  die  veneris  Facultas  suura 
examen  inc[b]oaret. 

Die  jovis  que  fuit  xun[i]  Januarii,  fuit  missa  Facultatis  apud  Sanctuin  Jobannem      ['^  Janvier.] 
celebrata;  in  qua  alTuerunt  domini  Nicolaus  de  Conty,  Robertus  Tulleu,  Sloplianus 
de  Veteri  Villa,  Andréas  Wasselin,  Reginaldus  de  Vaccaria  et  ego. 

(F"  g8  v°.)  Die  mercurii  que  fuit  \\[i]  Januarii.  missa  Facullalis  fuit  apud      [ai  Janvier.] 
Sanctuni  Jobannem  celebrata,  atfueruntque  ibi  domini  Nicolaus  de  Conty.  Ste- 
pbanus  de  Veteri  Villa,  Andréas  Wasselin  et  ego;  fuitque  per  collegium  ordinatum 
de  cereis  pro  festo  Purificationis,  ut  fièrent  solito  more. 

Die  veneris  xxi[n]  mensis  Januarii,  convenerunt  domini  «loctores  in  caméra  [aS  Janvier.] 
examinis  Ambrosius  de  Cambray,  Nicolaus  de  Conty,  Stepbanus  de  Veteri  Villa, 
Jobannes  Picard,  Andréas  Wasselin,  Reginaldus  de  Vaccaria;  ibique  habita  per 
me  oratione,  receptisque  juramentis  pro  forma  statutorum  Facultatis,  textus  por- 
tionem  singulis  examinandis  taxavimns  et  distribuimus.  (Juibus  bac[c]alariis  exa- 
minandis  fuit  injunctum  reverti  ad  locum  examinis  die  jovis  post  Purificationem, 
hocestHn[i]  die  mensis  Februarii. 

Die  lune  xxvi  Januarii,  fuit  anniversarium  celebratum  apud  Sanctuni  Joiiaiiiiiin      |  j6  Jiuui.r.  | 
pro  bone  memorie  Martino  de  Fraxinis,  hujus  Facultatis  doctore;  in  qua  [missa J 
alTuerunt  domini  Nicolaus  de  Conty,  Stepbanus  de  Veteri  Villa  et  ego. 

Eodeni  die,  magister  Guillornius  Piquot,  Cenomanensis  dyocesis,  et  Robertus 


r.'i  LA   FACULTÉ   DL   DKCIîKT  [U83-U84] 

Hicher,  prosbiter,  Lexovicnsis  diocesis,  examine  facto,  fiicniiit  atlmissi  ad  graduin 
baccalariatns  et  ad  lectiirani;  et  prestiteinnt  juramenta  inore  solito.  Pro  bursis 
solverunt  sex  scuta. 

[agJanvi.-r.]  Die  jovis  fjue  fuit  \xix  .laiHiarii,  fuit  missa  Facultatis  apiid  Saiicliim  Johannen) 

ceiebrata  :  in  qua  alfuerunt  dominus  Nycolaus  de  Gonti,  Steplianiis  de  \  eteri  Villa , 
Andréas  A\asselin,  Reginaldus  de  Vaccaria  et  ego. 

Eodem  die,  cum  rediremus  de  harenga  doniinonun  baccalariorum,  invenimiis 
(s)cednlam  parvo  ostio  scbolarum  affixam,  per  quani  quidam  licenciatus  signifi- 
cabat  se  lecturum  sextum  librum  Decretalium  in  vice  Sancli  Jacobi,  ante  collegium 
du  Plessys;  quam  (s)cedulam  jussimus  aiif(f)erre,  et  de  ea  in  collegio  Facultatis 
rettulimus;  fuitque  per  dominos  doctores  conclusum  quod  major  bedellus  inqui- 
reret  nomenlicentiati  qui  (s)cedulam  affixerat,  et  eo  comperto,  inhiberet  illi  ex 
parte  Facultatis  ne  lecturam  suam  extra  Clausum  Brunelli  inciperet,  et  nicbilo- 
minus  cilaret  eum  coram  docforibus  per  juramentum  apud  Sanclum  Jobannem 
.llierosolimitanum  responsurum  obiciendis  ei  per  collegium;  et  adhuc  modum 
facere  bedello  precepimus. 

[2  Févritr.]  Febiiuaiuis.  —  Dic  Piirificationis,  fuit  missa  apud  Sanclum  Jobannem  ceiebrata , 

in  qua  fuerunt  domini  Milo  d'Iiliers,  Carnotensis  episcopus,  non  tanquam  regens, 
Ambrosius  de  Cambray,  Nicolaus  de  Gonti,  Stepbanus  de  Veteri  Villa,  Andréas 
Wasselin,  Reginaldus  de  Vaccaria  et  ego,  fueruntque  licenciatis  et  baccalariis 
cerei  pro  more  Facultatis  distributi. 

[")  Févritr. I  (F°  QC)  r°.)  Die  quinta  mensis  Februarii,  fuit  missa  Facultatis  in  Sancto  Jobanne 

.Iherosolimitano.  Afluerunt  Ambrosius  de  Cambray,  Micolaus  de  Gonti,  Stepbanus 
de  Veteri  Villa,  Andréas  Wasselin,  Reginaldus  de  Vaccaria  et  ego;  et  his  colle- 
gialiter  in  cap(p)ella  congregatis,  supplicavit  Ludovicus  de  Mareiolio,  presbiter, 
Lemovicensis  diocesis,  nt  admitteretur  ad  lecturam  et  ad  examen  licencie,  cum 
esset  baccalarius  in  Studio  Pictavensi  et  post  susceptionem  gradus  baccalariatns 
in  jure  canonico  studuisset  multis  annis  ibidem,  et  deinde  per  quinquenniuni 
Parisius.  Super  cujus  supplicatione,  deliberatione  babita  per  collegium,  respon- 
sum  est  ei  quod  si  vellet  per  proprium  juramentum  et  per  testes  probare  quod 
esset  baccalarius  et  quod  studuisset,  ut  dixerat,  veniret  ipse  cum  suis  testibus, 
hora  secunda  post  meridiem,  ad  domum  meam,  et  ipse  et  sui  testes  per  me  et 
dominum  de  Vac[c]aria  audirentur  et  probatis  probandis  admitterentur,  salvis 
juribus  Facultatis. 

Eodem  tempore,  supplicavit  Jobannes  Amelot,  baccalarius  in  jure  canonico,  dio- 
cesis Senonensis,  admilii  ad  examen  licencie.  Gui  responsum  est  ut  conficeret  ma- 
jores {s)cedulas  suas  et  eas  deferret  singulis  doctoi'ibus;  et  prestitit  juramenta  solita. 


(l/iS3-l'iS'i|        Dl']   i;U\IVI':i\SITÉ   DK   l'\i;iS   AU   XV"   SII>CLI«:.  65 

Eodoni  teinporo,  ordiiialmii  c.sl  (jikmI    procuratori  Faciillalis   in   l'arlaiiierilo      [5  l'Vvricr.] 

renovarctiir littcni  prociiralionis  ad  se  presenlandiiiii   (•oiili;i  (lominiiin 

Miloiiein  d'Illiers,  episcopum  Carnotenseiii. 

Eodcin  die,  post  méridien!  hora  secunda,  comparMit  apiid  Sanctum  Mafiiri- 
iiiiin  Parisioiisem,  in  domo  mea,  prefatus  Ludovicns  de  Mareiolio,  cuin  Jolianne 
Esclian{ifiie,  diocesis  Lemovicensis,  et  Gabi'iele  de  Clialiis,  ejiisdem  dyocesis.  Qui 
(jiiidem  Ijiidoviciis  per  ddiiiiiiiiin  Regirialdum  de  Vaccaria  et  me  adjuratus  de 
diceiida  verilatc,  aHiiiiiavit  luedio  jiirauiento  suscepisse  gradum  baccalariatus 
in  dyocesi  Pictavensi,  et  ibidem  poslea  diu  studuisse  et  similiter  in  Universi- 
tate  Parisicnsi.  Quani  allirmationem  predicti  Johanncs  et  Gabriel  interrogati 
juraverunt  esse  veram,  presenlibiis  Johanne  du  Gbe  et  Claudio  Poculo[t], 
bidellis  Facultatis.  Fuit  igitur  ad  Iccturam  admissus,  et  solvit  pro  bursi.s  duo 
scuta,  prestititque  solita  jurameiila.  Deindc  ordinatuni  est  ei  déferre  magnas 
(s)cedMlas  siiignlis  domiiiis  doctoribus,  prestifis  priniitus  solitis  super  lioc  jiira- 
mentis. 

Eodem  die,  post  missam  congregatis  in  cap(p)eHa  dominis  prescriplis,  Carolus 
de  Loy,  dyoecesis  Bajocensis,  licenciatus  in  Decretis,  qui  publicaverat  per  (s)cedu- 
las  se  lecturuui  in  caméra  privata  sextum  librum  Decretalium,  cum  super  boc 
fuisset  citatus,  comparuit,  fuit(pie  interrogatus  quare  bujusmodi  lecturam  auderet 
publicare,  contra  propria  juramenta  per  eum  prestita  et  contra  slatuta  et  ordina- 
tiones  Facultatis.  Respondit  quod  nesciebat  hoc  esse  probibitum,  nec  se  talia  jura- 
menta prestitisse,  et  quod  non  legeret  prêter  voluntatem  Facultatis.  Nicbilominus 
tamen  fuit  ei  per  me,  nomine  Facultatis,  sub  pena  perjurii  et  privationis  inbibi- 
tum  ne  extra  Clausurn  Brunelli  lecturam  alic[uam  juris  inciperet  aut  faceret 
contra  ordinationes  et  statuta  predicta. 


(F°  99  v°.)  Die  décima  mensis  Februarii  Mcr.ccnu"  tercio,  l.ucas  du  Pleys'^^ 
clericus,  Parisiensis  diociesis,  post  consuetum  examen  de  eo  factum  fuit  admissus 
ad  lecturam  et  gradum  baccalariatus  in  jure  canonico,  fuitque  cum  eo  dispensa- 
tum  de  non  eundo  per  villam  invitatum  dominos  doctores;  et  quia  erat  uepos 
defuncti  domini  .lohannis  du  Pleys,  nuper  liujus  Facultatis  doctoris,  actum  est 
cum  eo  liberaliter,  et  pro  bursis  solvit  duo  scuta  cum  dimidio. 


[lO  Février.] 


'"'  I>e  25  septembre  l'iSi,  se  présentent  ;ui 
Chntelet  ir honorable  homme  et  saj|e  m.  Jehan  Mas- 
trecolle,  notaire  et  secrétaire  du  Iloy,  et  Margue- 
ritte  du  Pleys,  sa  femme,  et  Denise  du  Pleys, 
veuve  de  feu  Guillaume  Bouletait,  contre  I<uc  du 
Pleys ,  pour  raison  de  la  succession  de  fou  m.  Jehan 
du  Plevs,  chanoine  et  soux  chantre  de  l'église  de 
Pai-is  ;  est  ordonné  que  les  biens  contentieux  seront 
gouvernez  sous  la  main  du  Roy  ])ar  m.  Jehan  lie- 
ni. 


gnier,  examiiialciir. -  ('oit.  Clairambaull ,  vol.  ytii, 
p. a/i3. —  Le  ir)jiiin  i48t!,  se  présentent  de  nou- 
veau trhonorable  homme  et  sage  m.  Jehau  Colle 
(.sic),  notaire  et  secrétaire  du  Roy,  et  Mai-gueritlc 
du  Pleys,  sa  femme,  contre  [,uc  du  Pleys,  pour 
raison  des  re|iarations  qui  sont  à  faii-e  en  un  pres- 
soir, place  et  grandie  assis  h  Challiau,  à  eux  ap- 
partenant pal-  indivis,  qui  sont  ordonnées  estre 
faites.'!  Ibtd.,  p.  at).^. 


IVIiniULItlL     SAIIO\.ILL. 


00  LA   FACULTÉ  DE  DÉCRET  [\^S^-làS^] 

|i<)  iVvtier.]  Die  jovis  qiio  fuit  \i\  Fohniarii,  missa  fuit  apud  Saiictum  Joliauncin  colebrata. 

Astiterunt  ilomlni  Nicolaus  «le  Conty,  Stephaniis  de  Veleii  \  illa,  Andréas  Wasselin 


et  ego. 


■il}  l'Vvri.T.]  Die  jovis,  in  crastino  Beati  Matliic,  celebraia  est  missa  Farultalis  apud  Sanclum 

.(oliaiineni.  In  ea  fuerunt  domini  Nicolaus  de  Conty,  Steplianus  de  Veteri  Villa, 
Andréas  A\  asselin  et  ep^o. 


o^ 


f  «8  Février.]  Die  sabbati  penullima  Febiiiaiii ,  post  vesperas  Béate  Marie  congregati  sunt  per 

(s)cednlam  omnes  domini  doctores  régentes  in  domo  domini  Joliannis  de  Cour- 
cellis  super  tribus  articulis  :  primus  fuit  de  admittendis  vel  non  admittendis  bac- 
calariis  examinatis  ad  gradum  licencie;  secundus  fuit  super  baccalariis  qui  ex 
coUegio  d' Autun  et  aliis  collegiis  Studii  Parisiensis  dicebantur  ivisse  Aurelianum 
ut  ibidem  licenciarentur;  tertius  fuit  super  supplicationibus  et  iujuriis.  - — •  Super 
primo,  placuit  omnibus  dominis  doctoribus  omnes  qui  fuerant  examinati  ad  licen- 
ciam  admittere  tanquam  ydoneos.  —  Super  secundo,  dictum  fuit  quod  dominus 
Ambrosius  de  Gamliray,  cancellarius  Béate  Marie,  et  ego  inquireremus  qui  essent 
illi  baccalarii  qui  contra  statutum  Facultatis  et  arrestum  curie  Parlamenti  iverant 
receptum  licentiam  Aurelianis;  quo  constito,  Facultas  adhiberet  remedium. — 
Super  tei'cio,  dominus  Ambrosius  de  Cambray,  qui  litteras  de  committimus  toli 
Facultali  et  omnibus  ofllciariis  ejusdem  perpetuo  duraturas  impetraverat.  et  bujus 
gratia  impensas  graves  fecerat,  que  sibi  soluté  non  fuerant  ad  plénum,  supplicavit 
ut  provideretur  eidem  de  satisfactione.  Ad  quod  dictum  fuit  quod  bidelli  et  alii 
(illiciarii,  qui  scutum  ad  quod  singuli  ipsorum  fuerant  taxati  non  sol  vissent,  solvere 
cogerentur;  et  si  pecunia  inde  proveniens  non  sufficeret,  quod  rationabile  erat 
quod  Facultas  suppleret  residuiim.  Et  ita  super  omnibus  articulis  conrlusi. 

[Il  Mars.]  Die  jovis  que  fuit  qnarta  Marcii,  fuit  missa  Facultatis  apud  Sanctum  Jobannem 

celebrata;  in  qua  alfuerunt  domini  Ambrosius  de  Cambray,  de  Conti,  Stepbanus 
de  Veteri  Villa,  Andréas  AV asselin,  de  Vac[c]aria  et  ego.  Qua  (F°  loo  r")  celebrata, 
itum  est  ad  cameram  examinis,  ubi,  majore  parte  dominorum  congregata.  Phi- 
lippus  de  Altaribus,  Eduensis  diocesis('),post  examen  de  ipso  factiim,  admissus  est 
ad  gradum  baccalariatus  et  ad  lecturam.  Pro  l)ursis  solvit  duo  scuta. 

Eodem  die,  magister  Nicolaus  Lapite,  bac[c]alarius  in  Decretis,  supplicavit  ad- 
mitti  ad  examen  licentie;  qui,  fide  facta  de  tempore  requisito  ad  gradum  licencie, 
fuit  ad  examen  admissus,  prestititque  juramenta  solita  de  conficiendis  magnis 
(s)cedulis;  quas  famen  propler  brevitatem  temporis  dispensatus  est  non  portare 
per  singulas  domos  dominorum  doctorum,  sed  trium  dumtaxat,  domini  videlicet 

'''  Celait  pcul-<Hro  iin  oncle  du  poùlc  Guillaume  des  Autels,  né  à  Charolles  vers  i5-3y. 


I'i.s:5-I'i8'i 


DK    i;i  M\  KIÎSITI']   l)K   l'\lilS    M     \\"   SIKCIJ'. 


(■>! 


(lu  \elci'i  \illii,  (loiiiini  (K;  Vac[(;]iii'ia  cl  iiiei;  r('li(|iiis  voru  «loiniiiis  (|(»(loiiliiis  in 
cauKM'a  coinpai'cnlibus  alias  (s)cedulas  ollerret.  Jaiii  eiiiiii  reli(jiii  licciiciamli  l'xa- 
iiiiiiali  ei'ant,  cl,  ne  proplcr  linjus  n()\issinii  aihcnliini  Lardarcnliir,  placinL  ciini 
islo  cclci'ius  [>roc.c(lcro. 


Die  xMi  Marcii,  asscncicntibiis  omnibns  flominis  (loclorihiis,  omncs  (|iii  fiiciaiil 
in  examine  prohali  riieiMinl  adiiiissi,  cl  |)ci-  nie  |»rcvi  oracidne  lialiita,  pronunciala 
est  eoiMini  adniissio. 


:',   \lnr 


Die  haie  sequenti,  liora  prima  posl  meridiem,  dominus  de  Coati,  Stepliamis 
de  Veteri  Villa,  He^jinaldns  de  Vaccaria  et  ego,  snbsequentibus  licenciandis,  ad- 
ivimus  dominum  Ambrosium  de  Gambiay,  cancellariiim  ccclesie  Parisiensis,  et  ci 
post  brevem  orationem  omnes  licenciandos  niimei'o  noveni  in  cailnla  conscriptos 
co  ordine  quo  in  caméra  examinis  sedebant,  pro  suscipienda  licencia  presentavi- 
mus,  cum  protestatione  quod  Facilitas  eos  pro  qualitale  suoiiim  meritorum  in 
rotulo  claiiso  nominandos  ocdinarct,  secundum  obscrvatam  diu  consnetndincm; 
de  cujus  Facultatis  consuetudinibus,  usibus  et  privilcjjiis  ipse  dominns  cancclla- 
rius  nicbil  immutaret.  Oravimus  insuper  ut  (juam  brevissime  posset  licenciam 
expediret.  Qui  respoudit  se  omnino  velle  complacere  Facultati  et  de  ejus  privi- 
legiis  et  libertatibus  nicbil  innovare,  sed  ea  protegere  et  conservare,  seqne  datu- 
rum  operam  ut  secundum  formam  apostolice  commissionis  sibi  ab  anliipio  injunctc 
ipsi  licenciandi  expedirentur. 


[l5  Mars.] 


Die  mei'curii  xvn  mensis  Marcii,  Germanus  Cbartbelicrt'',  dericus,  dyooesis 
Parisiensis,  cxaminatus  fuit  et  ad  Iccturam  et  gradum  baccalariatus  admissns,  et 
pro  bursis  solvit  un  scuta  auri. 


[17  Mars.] 


'''  D'a|)rès  Blanchard  (Calai,  de  tous  les  conseil- 
lers du  ParlemcHl  de  Paris,  p.  43  a),  Germain 
Chartelier  n'aurait  éXé  reçu  au  Parlement  (juen 
1607;  en  réalité,  il  avait  été  nommé  conseiller  lai 
le  ai  mars  lifji  [liy^]  (Frmiç.  4i3i ,  fol.  A  v"). 
Le  7  juin  1  ^92 ,  tfuiessire  Alain  de  Halainville,  che- 
valier, seigneui-  de  La  Ferté ,  [  est  ]  demandeur  en  cas 
de  retrait  lignager  pour  raison  de  x  1.  par.  de  rente 
uaguères  délaissez  par  Jacques  d'Estoulcville, che- 
valier, h  honorable  homme  et  sage  m.  (ïerniaiii 
Chartelier,  conseiller  au  ParlemeTit,  à  prendre  sur 
un  liel'  assis  à  Lugnes  [Lugny]  en  lîrie,  qui  jadis 
fut  à  m.  Jehan  I^archer.  •^  Coll.  Clairambuidt,  vol.  765, 
p.  lia.  —  Le  19  août  i'i93,  r honorable  homme 
et  sage  m.  Germain  Chartelier,  conseiller  au  Parle- 
ment, a  renoncé  à  i'executiou  testamentaire  de  feu 
NicolleTournem-,  chanoine  de  Saint  Honoré.'»  Ibid., 


p.  igi.  —  Le  22  mars  1  '193  [ligi],  rm.  Denis  et 
Guillaume  Fromons,  frères,  [sont]  demandeui-s  en 
matière  de  relraiti  contre  lui,  et  1  affaire  est  remise 
aprèsQuasimodo. /ii(/.,  p. 229.  —  Le  25juin  lôoo, 
(jhartelier  est  rrreceu  à  avoir  son  recours  de  gai-an- 
tie  pour  raison  de  nu'  livres  par  luy  baillez  et  payez 
à  m.  Claude  Beaulils  et  Jehan  Beaufils ,  frères ,  pour 
la  vente  d'une  maison  rue  de  la  Huchette,  où  pend 
la  Fleur  de  Lis,  et  pour  les  despcns  de  ne  luy  avoir 
garenty  laditte  maison.  1  /iiW.,  p. 364.  —  Et  le  i5 
juillet  suivani,  on  le  retrouve  rsoustenant  la  renon- 
ciation par  luy  faille  de  sa  maison  de  la  Fleur  de 
Lis ,  rue  de  la  Huchette ,  qui  fut  à  Claude  Beaufils 
etm.  Jehan  Beaufils.  frères,  contre  Pierre  de  Chas- 
teaupers,  Ambroisc  de  Chastcaupers  et  autres;  dit 
est  que  la  renonciation  sera  receue.!)  Ibid.,  p.  870. 
—  Enfin,    le  17    février   i5oo   [tôoi],   il   re- 

9' 


68  LA  FACULTE   DK   DECIU:!  [l/i8;î-l/i84] 

[iS  Mars.]  (F°  1 00  v".) Die jovis(x)xviii Mardi,  fuit  missa  apndSanctum  Joliannemcelebrata, 

et  post  missam  fuit  colle<{iuiii  Facullatis  in  oapclla  congregatuin;  uhi  affuerunt 
doniini  Ambrosius  de  Cambray,  Nycolaus  de  Gonty,  Rol)eitus  Tulleii,  Slephaiius 
de  Veteri  Villa,  Jobannes  Gressier,  qui  non  erat  regens,  sod  (juia  recenter  véné- 
rai, ipse  lionoris  gratia  permissus  est  interesse,  Andréas  Wasselin,  Reginaldus  de 
Vaccaria.  ibidem  fuit  condusuni  quod  Jobannes  Amelot,  de  Stanipis,  qui  erat 
presentatus  ad  licenciam  et  propter  paupertatem  non  poterat  satisfaccre  de  jiiri- 
bus  bedelloruni  dominorum  doctoruni,  nec  de  prandio  ipsorum,  in  die  future 
licende  maneret  immunis  a  dictis  juribus,  et  quod  nicbil  solveret. 

Eodem  die,  post  examen  de  ipsis  factum,  Jacobus  de  Poligniaco''^,  Aniciensis 
diocesis,  Bertrandus  de  Poligniaco'-',  ejusdera  diocesis,  Egidius  de  Turre,  Lemo- 
vicensis  diocesis,  et  Jobannes  du  Cay,  presbiter,  Ambianensis  dyocesis,  fuerunt 
admissi  ad  lecturam  et  gradum  baccalariatus,  et  solverunt  pro  bursis  post  pres- 
tita  juramenta  wiu  scuta  auri. 


Mars.l 


Die  Doniiuica  que  fuit  x\i  Marcii ,  anno  Domini  mcccc  un"  tercio,  domini  doctores 
Cambray,  Gonty,  Tulleu,  [de]  Veteri  Villa,  Picard,  Junii,  AVasselin,  [de]  Vac[c]aria 
et  ego  decanus,  cum  essemus  congregati  in  camei-a  examinis  super  confectione 


qiiicrt  travoir  par  rachapt  lxxiii  1.  un  s.  p.  do 
ii'iite  faisant  partie  de  vi"  \.  de  renie  à  qiioy  a 
esté  adjugée  audit  Chartelier  une  jfi'ande  maison 
nie  de  ia  Ilnchello,  contenant  pinsieui'.s  corps 
d'iioslel,  court  et  jai'din,  aboutissant  à  ia  rivière, 
contre  tous  les  opposans:  dit  est  que  ledit  Ciiartel- 
lier  pourra  raclieptei-  et  consigner  le  piincipal  de 
laditte rente.  1  IbkL,  p.  lia-].  —  Germain GhcU-teiier 
mourut  le  5  mars  i520  [iSai  ].  —  Il  ne  faut  pas 
le  confondre  avec  un  autre  Germain  Chartelier, 
qui  était  conseiller  au  Parlement  de  Pai'is  en  ii3t') 
(Blancbai-d,  ouvr.  cité,  p.  19  b). 

Les  registres  du  Cliâtelet  signalent,  dès  iif)3  , 
un  personnage  de  ce  nom  qui  certainement  ne 
fait  qu'un  avec  le  futur  conseille!'  au  Parlement. 
Le  23  décembre  1^73,  on  voit  Tl'abbé,  doyen, 
prevost  et  confi'ères  de  la  grande  Confrairio  des 
bourgeois  de  Paris  requerans  avoir  par  rachapt 
XL  s.  par.  de  rente  que  m*  Germain  Chartelier. 
notaire  et  secrétaire  du  Piov,  chapelain  de  la  cha- 
pelle Saint  Jehan  en  l'église  Saint  Gervais,  avoit 
droit  de  prendre  .sur  deux  maisons ,  rue  des  Nonains 
d'\erie,  appai'lenans  à  ladite  (lonfrairie.»  Coll. 
(Àuimmbuull,  vol.  ^tii,  p.  i5.  Et,  le  20  décembre 
1679,  comparaît  an  Cbàlelet  fr honorable  homme 
et  sage  m.  Germain  Chartellier,  notiiire  et  secré- 
taire du  Pioy,  qui  a  fait  adjourner  en  cas  d'héritage 


et  de  péril  Jehan  Toutehan ,  serrm'icr,  pour  raison 
de  certains  murs  corompus  qui  font  séparation  de 
la  maison  dudit  Germain,  près  les  Bons  lînfans 
de  la  porte  Saint  Honoré,  de  la  maison  dudit  Tou- 
tehan. r /i/rf.,  p.  i(j(j. 

'"'  Selon  deux  généalogies  conservées  à  la  Biblio- 
thèque nationale  (Franc.  90220,  fol.  80,  et  20229, 
fol.  281),  Jacques  de  Polignac  était  (ils  de  Guil- 
laume, dit  Armand  de  Polignac,  et  dWmédée  de 
Saluées  ;  il  fut  chanoine  de  l'église  du  Puy. 

'"'  Bertrand  de  Polignac,  suivant  les  autem-s  de 
la  Gallia  Christiana,  était  fils  de  Louis,  dit  Armand , 
vicomte  de  Polignac,  baron  de  Chalançon,  et  dTsa- 
lielle  de  La  Tour  de  Boulogne;  au  conlraiie,  d'a- 
près les  généalogies  citées  dans  la  note  précédente . 
il  amait  été  le  petit- fils  de  Louis,  dit  Armand 
de  Polignac,  et  de  sa  fenmie  Amédée  de  Saluées. 
Il  était  doyen  de  l'église  du  Puy  en  th'^'j  {Gallia 
Christ. .  t.  II,  col.  7/1.')).  En  iliÇfk,  son  oncle  ou  sou 
grand-oncle,  Bertrand  de  Chalançon,  résignait  en 
sa  faveur  févêché  de  Rodez ,  dont  il  était  titulaire 
depuis  11^57,  mais  il  se  réservait  l'administration 
du  diocèse  ;  il  mourut  le  2  h  octobre  1 5o  1 .  Le  nouvel 
évèque  ne  lui  survécut  que  peu  de  jours;  il  expira 
le  9  novembre  1 5o  1 ,  au  château  de  Polignac ,  et  fut 
enseveli  dans  la  cathédrale  de  Rodez.  Cf.  Gallia 
Christ.,  t.  I,  col.  227-228. 


Ll'i8:!-l'i8/i]        1)K   L'IMVKUSITK    DK    l'VIilS    \l     XV"  SIKCLK.  69 

rotiili  liccncianfloniin,  Cuit  vai-ichis  opinioimiii  de  i|)s;i  cniilfclioin'  luliili,  dicen- 
libus  miiltis  (jiiod  illo  die  iioii  drlicl);il  licii  rotuliis,  [n-optcrea  qiiod  visuiii  est 
superioril)us  aimis  (jMod  idi(|iii  icvidahaiil  sécréta  ipsiiis  rotuli;  (juaro  opportiinius 
orat  ipsimi  conficerc  die  licenciaruiii;  dicente  in  roiitrariuin  domino  Amltrosio  de 
(lanibray,  cancellario  Béate  Marie  Parisiensis,  quod  non  niitteret  sifjneliiin  suinn 
licenciandis,  nisi  priun  presentaretur  sil)i  rolidiis  conlectus  secundiim  ronsiietu- 
dim'iii  ohservatani  prioribns  annis,  eocpiod  si  oriretur  alitpia  discordia  super  ordi- 
nacione  licenciandonim  et  non  possel  inveniri  conrordia  ante  horani  lirencie, 
ipse  doniinus  canceilariiis  pateretur  scandaliini.  Qiiocirca  pro  concordin  cl  pace 
servanda  et  eciam  pro  conservatione  jurium  tani  Facultatis  (juam  ipsius  domini 
cancellarii,  fuit  conrordatuni  inter  partes  quod  pro  anno  presenti  conf'eclio  rotuli 
differretur  usqne  in  rrastinum  diem  que  licencie  fièrent,  el  lioc  sine  prejudicii) 
ipsius  domini  cancellarii  et  jui-ium  ejus,  et  eciam  sine  prejudicio  seu  derogacione 
lihertatis  et  privilegiorum  dicte  Facultatis.  Cujus  concordie  tenorem  manu  mea 
scriptum  et  signatum  de  conscnsii  doniinoruin  doctoruni,  prout  est  hic  annota- 
tum,  dominus  cancellarius  habuit.  •        ' 

(F"  101  r°.)  Die  lune  \\u  mensis  Marcii  mccccuii"  Icrcio,  convocatis  omnibus  [32  Mais. 
dominis  doctoribus  Facultatis,  ipsisque  in  caméra  examinis  ])io  conficiendo  intiili) 
licenciandorum  congregatis,  domino  videlicet  Johanne  de  Gourcellis,  Ambrosio 
de  Gambray,  Nycolao  de  Gonty,  Robcrto  Tidleu,  Stepliano  de  Veteri  Villa.  .To- 
hanne  Picard,  Jacobo  Junii,  Andréa  Wasseliii,  Reginaldo  de  Vaccaria  et  me,  post 
longam  disceptacionem  de  rotulo  ut  moris  erat  ordinando,  cum  placeret  multis 
relinquere  ordinem  vocationis,  ita  quod  deinceps  ordo  tanlum  antiquitatis  sus- 
cepli  baccalariatus  et  in  examine  et  in  sessione  suscipiende  licencie  observaretur  ; 
quia  tamen  concordia  de  hoc  haberi  non  potuit,  processum  est  mature  et  graviter 
ad  ordinandos  et  collocandos  in  rotulo  baccalarios  licenciandos,  (pii  numéro  no- 
vem  modo  infra  descripto  pro  debito  suorum  meritorum  fuerunt  inscripti,  dau- 
susque  fuit  rotulus  et  tribus  sigillis  signatus,  uno  scilicet  domini  de  Veteri  Villa, 
altero  domini  de  Vac[c]aria  et  tercio  meo,  cujus  dup([))licatum  sigillo  docanatus 
obslgnatum  pênes  me  mansit.  Rotulus  vero  per  me  domino  cancellario,  qui  pre- 
sens  erat  tanquam  doctor  regens  in  Facultatc  Decrelorum,  fuit  cum  solitis  protes- 
tationibus  presentatus,  videlicet  quod  rotulum  intactum  servaret,  nec  eum  ap(p)e- 
riret  nisi  hora  tantum  licencie  in  aula  domini  episcopi  Parisiensis,  dictumque 
rotulum  ipse  dominus  cancellarius  ita  facere  proinisit,  assisteiitibus  dominis 
Gonty,  [de]  Veteri  Villa,  Andréa  Wasselin  et  de  Vac[c]aria. 

Eodem  die,  hora  noua  ante  meridiem,  prestitis  [)er  licenciandos  solitis  jura- 
mentis,  de  ecclesia  Sancti  Johannis  .Iherosolimitani  pi'ocessil  Facidtas,  et  ad  eccle- 
siam  Béate  Marie  Parisiensis  veniens  stetit,  finitaque  brcvi  oralione,  in  aulam 
domini  episcopi  conscendimus;  deindc.  referente  parvo  bidello  dominumcancel- 


70  LA    FVCl  LTÉ   DE   DÉCRET  [l/i83-U8/i] 

larium  in  ecclesia  esse,  dominus  de  Vac[c]aria  et  ego,  preeunlibiis  Iiidellis.  ])i(i- 
cessimus  obviam  ei,  quem,  salutatione  hinc  inde  facta,  comitali  in  aiilam  suinus; 
ubi  oratione  longiuscula  habita,  benedictionem  licencie  presentatis  et  per  ordineni 
vocatis  licenciandis,  ut  erant  iii  rotiilo  coiiscripti.  inipaitivit. 

Licencia  per  dominum  cancellariinn  celebrafa,  cinn  Facultas  se  ad  pretorium 
(|uod  est  anle  inferiorem  capellam  doniini  episcopi  contulisset,  accesseiunt  liceii- 
ciati  ordine  quo  receperant  niunus  licencie  : 

Frater  Franciscus  Burgoin,  dominus  Courcelles  adoptavit  eum;  Nicolaus 
Lapite,  d.  de  Canibray;  Frater  Cornélius  Wyten,  d.  Nicolaus  [de]  Conti  ;  Ludovicus 
de  Mareyolio,  d.  Robcrtus  TuUeu;  Petrus  Garoli,  d.  Johannes  Picard  ;  Theobaldus 
Bastier,  d.  Stephanus  de  Veteri  Villa  ;  Yulgongus  Ziielart,  d.  Wasselin;  Johannes 
Guyberti,  ego  Robertus  Gaguiniis;  Johannes  Amelot,  d.  Reginaldus  de  Vac[c]aria. 

Quorum  omnium  nomine  venerabiiis  frater  Franciscus  Bnrgoin  de  beneficiis  a 
Facultate  Decretorum  susceptis  gracias  egit,  et  ita  discessimus. 

li/i  Mars.]  (F°  10  1  \°.)  Die  xxnu  Marcii,  in  vigilia  AnnunciationisDominiMCCCun"  tercio, 

iuit  missa  et  collegium  ;  congregatisque  dominis  doctoribus  per  (s)cedulam  pro 
adoptandis  (baccalariis)  licenciatis,  dominus  de  Courcellis  nec  dominus  Jacobus 
Junii  comparuit,  sed  dominus  de  Courcellis  misit  mihi  (s)cedulam  suam  per  quam 
significabat  adoptare  se  fratrem  Franciscum  Burgoin  ;  ceteri  vero  adoptaverunt 
eo  modo  quo  proxime  supra  annotavimus. 

Eodem  die,  dictum  fuit  (juod  dominus  Ambrosius  de  Canibray,  cancellarius, 
tradet  inichi  copiam  expensarum  quas  fecit  pro  impetratione  privilegii  requesla- 
rum  etrecepiam  ab  eo  super  satisfactione  predictarum  expensarum  factam  ;  quo 
facto,  bidelliis  faciet  solvere  parvos  bidellos  et  capellanos  qui  non  solverunt;  et 
quod  quinta  décima  die  post  proximum  festum  Resurrectionis  Doniini,  cum  do- 
minus thesaurarius  reddet  sunm  compotum,  dahitur  ultimus  modus  satisfaciendi 
domino  cancellario. 

Eodem  die,  placuit  dominis  doctoribus  quod  bidelli  baberent  pro  suis  bursis 
scuta  XV. 

Eodem  die,  frater  Guillermus  Pal  ris,  Bitnricensis  dyocesis,  examine  primitus 
facto,  admissus  est  ad  lecturam  et  gradum  baccalariatus,  et  prestitit  jui-amenta, 
et  pro  bursis  solvit  n  scuta. 

ysi  Mars.]  Die  ultima  Marcii ,  frater  Johannes  du  Gue  C^,  ordinis  S.  Benedicti ,  et  frater  Guido 

Monnyer(-),  ordinis  S.  Trinitatis,  diocesis  Meldensis,  post  examen  de  ipsis  factuni 

'■'  Eu    i4()4,  .lean    Dug-u^,    iiiaitre  es  ai-ts  cl  de  Paris.  Arrlt.  de  l'Uiticrruitc  de  Paris,  vol,  lii), 

bachelier  en  chacun  droit,  du  diocèse  de  Paris,  se  fol.  48  v".  Cf.  cependant  plus  bas,  p.  365. 
présente  à  la  collation  de  l'abbé  de  Saint-Mctor,  '*'  Sur  (!uy  Monnier,    Mnunier,   Meusnier 

0.  S.  A.,  diocèse  de  Paris,  et  à  celle  du   chapitre  Musnier,  cf.  plus  bas,  p.  8'i. 


ou 


|l'iS:{-l',,S'i|        l)K   L'UNIVEUSITK  Dl']   PAIUS   Al     \\    SIKCLK.  1\ 

fiieninl.  adiiiissi  ad  lertiiram  el  giaduin  baccalaiialiis,  et  prestileruiil  juranienla. 

Solvcninl  jtro  luir.sis  oclo  scula. 

AiMULis.  —  Die  jovis  (|ue  fuit  prima  Apr'ili,s,  l'uil  iiiissa  etcollcjjiiim.  nlii  all'miniil       [r' Avril.] 
doiiiini  doctorcs  Nicolaiis  de  Gonty  el  Stcplianus  de  Veteri  Villa,  Andréas  VVas- 
selin,  Rofjinaldiis  de  Vaccaria  el  ejjo. 

Eodem  die,  premisso  solito  examine,  receptns  est  ad  lecturani  et  gradum 
baccalariatus  Martinus  Gompoie,  Turoiiensis  diocesis,  pieslilil<jue  jnranrenta,  et 
suivit  tria  scuta. 

Eodeni  die.  Vnljjonjjus  Zuelehaert,  licenciatiis  in  Decretis,  supplicavit  pro  littera 
{jradus,  ([ne  fnit  sijjillata,  et  solvit  pro  si<i[illo  niajori  bidello  ununi  scutuni. 

(F"  102  r".)  Die  jovis  que  fuit  octava  Aprilis  Mccccrui"  tercio  ante  Pasclia,  [«Avril.] 
fuit  niissa  et  collegiuni  in  ecclesia  Sancti  Johannis,  assistentibusdoniinis  Nicolaode 
Conty,  Ambrosio  de  Cand)ray,  Iloberto  TuUou,  Stepliano  de  Veteri  Villa,  Andréa 
Wasselin,  Reginaldo  de  Vaccaria  et  me  decano.  Ibi  de  assensu  omnium  posui  in 
consultatione  quid  placeret  in  posterum  ordinare  de  scholis  quas  Facultas  ab  iiis 
de  Sancto  .Tobanne  predicto  ex  locato  tenebat,  et  pro  ipsis  scbolis  annuatim  sol- 
vebat  summam  xx  l'rancorum.  Super  qua  consultatione,  cum  pensio  ipsa  xx  fran- 
corum  esset  Facultati  onerosa  et  rari  essent  scbolares  et  baccalarii  qui  pro  ipsis 
scholis  juxta  statuta  Facultati.s  jura  pensionis  persolverent,  placuit  omnibus  re- 
ponere  ipsas  scholas  in  manibusdomini  commendatoris  Sancti  Johannis,  ut  si  ei  pla- 
ceret faceret  de  eis  more  antiquo  ;  ita  videlicet  quod  baccalarii  qui  ])roclamarenlur 
de  cetero  occuparcnt  primo  scholas  (|nas  ex  proprio  Facultas  possidet  et  in  eis 
proclamarentur  et  legerent;  deinde  reliqui  baccalarii  insua  proclaniatione  adirent 
ipsnm  dominum  commendatorem,  qui  eis  scholas  ad  eum  pertinentes  locaret  et 
ab  eis  pensionem  de  qua  convenissenl  exigeret;  et  si  ita  dicto  domino  commenda- 
tori  facere  placeret,  domini  doctores  in  scholis  quas  a  principio  hujus  annalis 
lecture  optaverant,  suas  lecturas  continuarent;  alioquin  ipsi  aptarent  ad  legen- 
duin  scholas  quas  ipsa  Facultas  habet  supra  magnas  scholas,  easqne  ornarent  el 
de  banchis  munirent.  Prius  tamen  quam  hoc  fieret,  placuit  ut  ego  Facultatom 
congregarem  ad  deliberandura  quid  esset  agendum  super  responsione  domini 
commendatoris;  igilur  ex  votis  omnium,  ut  premiltilur,  condusi. 

Eodem  die,  examine  facto,  admissus  est  ad  lecturara  et  gradum  baccalariatus 
Henricus  des  Ghesnes''',  in  arlibus  magister,  Lexoviensis  dyocesis,  et  prestitis  jura- 
mentis,  solvit  pro  bursis  duo  scuta  cum  dimidio. 

Eodem  die,  posl  collegium  conveni  dominum  commendatorem  Sancti  Johannis, 
et  ei  conclusionem  prescriplam  super  scholis  nunciavi;  qui,  presentibus  bidellis 

'■'  Sur  Henri  des  Cliesnes,  cf.  plus  bas,  p.  85. 


72  I.  \    FVCll/n':   l)K   DÉClil'T  [  1483-1 '18 'i  | 

Facultatis,  respondit  se  deliberaturum  quitl  de  liac  re  facturus  esset  et  renuncia- 
turum  milii. 

[10  Avril.]  Décima  die  niensis  Aprilis,  in  vijjilia  Dominice  in   Raaiis  Palmanim,  donii- 

nus  Anibrosius  de  Cambray,  cancellarius  ecclesie  Béate  Marie  Parisieiisis,  intravit 
nia.tmas  scbolas  Decretorum,  bora  sexia  de  niane,  et  legit  Decretaleiii  Omma 
utriiisque  sexus. 

fia  Avril.]  Die  XII  ejusdcm  mensis,  frater  Guillermiis  de  Ghardonnet,  de  ordine  S.  Bene- 

dicti,  Lingonensis  dyocesis,  post  examen  admissus  est  ad  lecturam  et  gradum 
baccalariatus,  prestititque  juramenta.  Solvit  11  scuta  cum  dimidio. 

[M  Avril.]  (F°  102  v".)  Die  venei'is  ultima  Aprilis  m cccciiii'"' quarto,  fuit  missa  in  Sancto 

Jobanne  Lateranensi,  et  ])Ost  missam  coHegium,  in  quo  afTneriint  vocati  per  (s)ce- 
dulam  domini  doctores  Ambrosius  de  Cambray,  Nicolaus  de  Goiiti,  Robertus 
TuUeu,  Stepbanus  de  Veteri  \illa,  Jacobus  Junii,  Andréas  Wasselin,  Reginaldus 
de  Vaccaria  et  ego  Robertus,  decanus;  et  super  scbolis  optandis  placuit  omnino 
relinquere  scbolas  quas  Facultas  a  Sancto  Jobanne  conduxerat  et  inposterum 
optare  proprias  scbolas  in  quibus  fièrent  lecture  doctorales.  .luxta  quam  conclu- 
sioneni  itum  est  ad  scbolas  Facultatis,  ubi  scbolis  singulariter  oplatis,  assign;ita 
fuit  dies  lecturis  doctoralibus  ad  diem  mercurii  proxime  sequentem. 

Eodem  die,  super  debito  quod  dominus  Aml)rosius  de  Gambray  a  Facultate 
petebat,  dirtum  fuit  quod  fieret  ei  (sjcedula  recognitionisdebili  pro  securitatesua. 

[5  Mai.]  D'e  mercurii  que  fuit  v  Maii,  fuit  iectio  doctoruni.  et  postea  missa  Facultatis 

apud  Sanctum  Jobannem,  in  qua  nlliierunt  domini  Nycolaus  de  Gonti,  Robertus 
Tulleu,  [de]  Veteri  \  illa.  Reginaldus  de  Vaccaria  et  ego  decanus. 

■8  Mai.]  Die  sajjbati  octava  ejusdem  mensis,  fuit  celebratum  anniversarium  defuncti 

domini  Jobannis  Gbull'art,  olim  dum  viveret  docloris  Decretorum  et  cancellarii 
Parisieiisis,  et  distributa  est  singulis  dominis  docloribiis  summa  sex  iindenorum, 
qui  faciunt  solidos  quattuor  et  turonos  (^sic^  sex. 

[i;t  Mai.]  Die  jovis  que  fuit  xiii  Maii,  missa  celebrata  luit  ;quid  Sanctum  Jobannem;  in 

qua  affuerunt  domini  Nicolaus  de  Conti,  Stepbanus  de  Veteri  Villa  et  ego  decanus, 
Eodem  die,  bora  tercia  post  meridiem,  in  caméra  examinis  comparuerunt 
domini  doctores  de  Gonti,  [de]  Veteri  Villa,  Tulleu,  Junii,  de  Vaccaria  et  ego 
decanus,  ad  audiendum  compotum  domini  tbesaurarii  ;  sed  quia  in  calculando 
non  fuit  summarum  concordia,  nicbil  terminatuin  est,  ut  dominus  ibesaurarius 
componeret  ordinatius  suum  compotum.  Singuli  domini  babuerunt  octo  undenos. 


[1/i83-Kj84J        1)1-;   L'IJMVEUSITK    DK   l'AlUS   M    \\    SIKCLK.  73 

Die  jovis  x\   Mail,  luissa  apiid   Saiiclinii  .lolianiiciii  (  rli'|)i;it;i  luil;  ciii  astite-        [20  Mai.] 
nuit  doniini  doctorcs  Robortus  Tulleu,  de  Veteri   Villa,  Wasselin,  de  Vaccaria 
et  ego. 

Post  niissani  in  rap(p)olIa,  ipsis  doiniiiis  congregatis,  clausus  est  et  signatus 
compoliis  doiiiini  tlicsaurarii,  et  singuli  doiiiini  hahin'innl  solidos  tur.  très. 

Die  nioiTurii  xxvi  Maii,  pro  litlora  gradiis  iiiagisfri  Pctii  Kaindig (s/r),  iu  Dccre-       [aii  Mai.] 
tis  liceiuiati,  bidellus  major  rcddidit  sculuin  Facultati,  cpiod  luit  inter  dominos 
disti'ibutum. 

(F"  io3  1°.)  Eodcm  die,  fuit  missa  apud  Sanctum  Jobannem;  cui  intcrfuerunt 
domini  Anil)rosius  de  Gambray,  Stepbanus  de  Veteri  Villa ,  Andréas  Wasselin ,  Regi- 
naidus  de  Vaccaria  et  ego  decanus. 

Postmissam,  dominas  Ambrosius  supplicavit  ut  (s)cedula  dobiti  de  quo  supra 
facta  est  montio  signaretur  per  bidellum  et  sigillaretur  sigillo  decanalus.  Cujus 
supplicationi  annuit  Facultas. 

Eodem  die,  i'raler  Antbonius  Boberit'),  Claromontensis  dyoccsis,  post  examen 
de  ejus  ydoneitate  factum,  fuit  admissus  ad  gradum  et  lecturam  baccalariatus,  et 
prestilit  solita  juramenta.  Solvit  pro  bursis  scuta  tria. 

JuNius.  —  Tercia   die  mensis  Tnnii,  fuit  missa   apud   Sanctum  Jobannem;        [:i  Juin.] 
affuit  dominus  Stepbanus  de  Veteri  Villa  et  ego  decanus. 

Eodem  die,  post  missam,  examine  facto,  admissus  est  ad  gradum  baccalaria- 
tus magister  Ludovicus  de  Harlay'-',  Parisiensis  dyocesis,  prestititque  juramenta 

'■'  Second  fils  d'Austremoine  lîoliier  et  de  Bé-  Cf.  Gallia  Christ.,  t.  II,  col.   cji-gS,  et  iMoreri, 

raude  Du  Prat,  tante  (ou  sœur)  du   chancelier.  Grand  Dict.  his!.,  t.  II,  partie  11,  p.  18,  col.  b. 
Antoine  était  le  frère  cadet  du  célèbre  Thomas  '-'  Louis  de  Ilarlay,  l'un  des  deux  (ils  de  Jean  de 

Bohier,  qui  joua  un  rôle  si  considérable  sous  les  Harlay,  chevalier  du  guet  de  nuit  de  Paris  (liofi- 

rèjynes  de  Louis  XI,  Charles  VIII,  Louis  XII  et  liSy,  liôi-iiga,  l 'igS-i/iyg).  échevin  de  Paris 

François  I"  {Franc.    aoaSi,  fol.  78).   Moine  à  en  i/iôi,   liôget  1 /i8o,  et  de  Louise  L'Huiliier, 

Fécamp,  puis  abbé  de  Saint-Ouen  de  Bouen  do  fille  de  Jean  L'Huillir>r,  seigneur  de  Maiiicamp,  et 

liiga  à  i5i5,  de  Saint-Georges  de  Boscherville  de  Jeanne  de  Vilry,  avait  un  frère  nommé  Adam, 

deiigiàiSoS,  et  de  Fécamp  depuis  iFio.t  (G«/-  qui  fut   émancipé  le  a6  avril  i/icS.'i,  à  l'i'ige  de 

lia  Christ.,  t.  XI,  col.  i53-i54,  2i3-ai4  et  aya),  19  ans.  Coll.  Clairomhaull ,  vol.  yG/i ,  p.  ;^->.  1.  — 

,  il  tint  aussi  en    commendc  l'abbaye    béu('dictine  A  piopos  d'Adam,  on  trouve  encore  la  mention 

d'Issoire  jusqu'à  sa  mort  {ibid.,  t.  II,  coi.  liSg).  suivante  dans  les  registres  du  Chùlelet,  à  la  date  du 

Devenu  archevêque  de  Boiu-ges  en  i5i3,  il  fut  29  décembre  1^191  :  cNoble  homme  sire  Jehan  de 

nommé  par  Louis  XII ,  en  1 5 1 5 ,  lors  de  la  transfor-  Harlay.  chevalier  du  guet  de  nuit  de  Paris .  s'o|)pose 

matioii  de  l'Echiquier  de  Normandie  en  Parlement,  à  ce  qu'aucun  ne  soit  receu  ny  institué  oudit  odîce 

président  et,   dit -on,  chancelier  de  la    nouvelle  de  chevalier  du  guet  sous  couleur  de  ti-espas  de 

cour.  Le  1"  avril  1617,  à  la  prière  de  François  I",  Adam  de  Harlay.  son  fils,  sans  l'appellor.^  Ibid., 

Léon  X  le  nomma  cardinal-prêtre  du  titre  de  Sainte-  vol.  760  ,  p.  1 09.  —  Jean  parait  avoir  beaucoup  de 

Anastasie,   qu'il  échangea  ensuite  pour  celui  de  peine  à  assurer  sa  succession  à  son  gendre  Jean 

Sainte-Sabine.  11  mourut  k  Blois  le  27  novend>rc  le  Bouteiller,  sienr  de  Mouey,  qui  fut  chevalier  du 

1 5 1 9  et  fut  enseveli  dans  la  cathédrale  lie  Boiu-gcs.  guet  jusqu'en    iSoa  (Franc.  a33-.>8,  fol.  2 3  v"). 


1  o 

lurniurntc    MrioNiic. 


74  LA   FACULTE   DE  DECRET  [  1 '483-1 'iS'i] 

soliia.  Solvit  pro  hursis  m  sciita  et  pro  si<fiHo  cujtisdani  nominationis  solvit  iinuni 
scutuni. 

Juin]  Die  sabbati  que  fuit  qiiinta  .Tunii,  ogo  Robertus  Gagniiuis,  decanus,  legi  De- 

cretaloiii  Curii  Marthe,  de  celehratioufi  misse  in  niagnis  scliulis,  et  ascendi  catbedram 
hora  quinla  de  mane,  et  legi  usqiie  ad  sextam  taiilum,  quia  tune  intraverunt 
doniini  doctores  ad  harengam  cujusdam  baccalarii. 


\iti  Juin.] 


Die  jovis  décima  junii,  fuit  missa  et  collegiuiu  ;  astilerunt  domini  de  Conti, 
[de]  Veleri  Villa,  Wassel(l)in,  de  Vaccaria  et  ego  decanus. 

Die  lune  sequenti,  Maximus  Wcrgbilier  [m  marff.  :  Werguillier],  Tullensis 
diocesis,  examine  facto,  admissus  est  ad  gradum  baccalariatus,  et  prcstitit  jura- 
menta  solita.  Solvit  pro  bursis  u  scuta  cum  dimidio. 


[i8  Juin.]  Die  voneris  xvui  .lunii,  fuit  niissa  apud  Sanctum  Johannem  ;  ibi  astiternnt  do- 

mini Nicolaus  de  Conli,  Stephanus  de  Veteri  Villa  et  Reginaldus  de  Vaccaria.  Illa 
die  fuit  congregatio  Universitatis. 


[ft3Juin.]  Die  niercurii  in  vigilia  Beati  Johannis  Baptiste,  fuit  missa  Facultatis  celebrata; 

constitue  aclieptcur  de.  biens  pour  Jehan  Maillait  et 
Arnoulel  Certon  pour  la  somme  de  xuiii  s.  par.  en 
quoy  ils  estoient  tenus  envers  Pierre  Mouton,  sei- 
{jneur  usnCruictier  de  la  terre  de  Lusarches  qui  fut 
m.  Simon  Bureau. n  Coll.  Clairambault ,  vol.  766, 
p.  358.  —  Le  -i  d('ceml)re  i5oo,  ffaoble  homme 
Loys  de  Harlay,  seigneur  de  Beaumont ,  et  Germaine 
Cœui',  sa  femme  et  ayant  droit  de  m.  Eustache 
Luillier  et  sa  femme,  et  de  Jacques  Cœur,  frère 
et  seurs ,  enfans  et  héritiers  de  feu  Geoffroy  Cœur, 
chevalier,  cl  sa  femme,  [plaident]  contre  Simon 
Sanguin,  pour  raison  de  xl  1.  restaiis  de  iiii^'v  1. 
que  ledit  Sanguin  est  condamné  [à]  payer  dans  trois 
jours. n  Ibid.,  p.  4o8.  —  Le  ai  janvier  i5a8 
[1099],  un  de  ses  fils,  Louis,  est  en  procès  avec 
cf  noble  seigneur  messire  Loys  de  Clermont,  cheva- 
lier, seigneur  duditlien.i  Ibid.,  p.  il5a. 

De  son  mai'iagrt  avec  Gei'maine  Cœur  il  eut 
cinq  enfants,  quatre  (ils  et  une  fille  :  Christophe, 
sieur  de  Beauraont,  qui  fut  président  au  Parle- 
ment de  Paris;  Louis,  sieur  de  Césy  et  Champval- 
lon;  Robert,  sieur  de  Sancy  et  de  Saint-Aubin; 
Jacques,  baron  de  Monglat,  et  Louise,  qui  épousa 
Claude  de  La  Croix,  baron  de  Plancy.  {Franc. 
aoa56,  foi.  7.) 


—  Louis  eut  aussi  deux  sœurs,  Ambroise,  qui  fut 
])ourvue  d'un  curateur  le  i^  juillet  1/178  {Coll. 
Clairambault,  vol.  766,  p.  i/i5)  et  d'un  subrogé 
tuteur  le  1  9  mars  1/182  [i/i83]  {ibid.,  p.  990);  et 
Esliennetle,  dont  le  nom  figure  dans  les  registres 
du  Chàlelet  le  3  décembre  1678  et  le  7  avril 
làSo  {ibid.,  p.  iG/i  etao.ï).  [C'est  sansdoute  celle 
Ambroise  qui,  dans  une  généalogie  conservée  à  la 
liibiiothèque  nationale,  est  nommée  Oudetle;  elle 
était  la  femme  de  Jean  le  Bouteiller.  Quant  à  Eslien- 
netle, elle  épousa  Guillaume  Ayineret,  conseiller  au 
Parlement  de  Paris  {Franc.  aoa5(),  fol.  7).]  — 
Louis  avait  été  émancipé  quatre  ans  avant  son  frère, 
à  l'âge  de  17  ans,  le  1"  mars  1680  [i48i]  {ibid., 
p.  99/1).  Le  3o  octobre  1/190,  ^nobles  personnes 
m.  Loys  de  Harlay,  licencié  en  Décret,  et  Adam  de 
Harlay,  son  frère,  chevalier  du  guet  de  nuit,  se 
portent  héritiers  simples  de  feu  Jehan  Luillier,  leur 
oncle,  receveur  et  clerc  de  la  ville  de  Paris. ii  Coll. 
Clairambault,  vol.  765,  p.  19.  —  Louis  de  Harlay 
épousa  en  1609  Germaine  Cœur,  dame  de  Beau- 
mont,  Le  Bois,  Césy  el  Mongial,  fille  de  Geoffroy 
Cœur,  sieur  de  La  Chaussée,  et  d'Isabelle  Bureau 
{Franc.  909.Tr).  fol.  7").  Le  90  mai  i.5oo,  ffuoble 
homme  Loys  de  Harlay,  seigneur  de  Beaumont,  se 


|i/i8:{-i/i«'i|      i)K  i;i;nivI':i{sitI';  dk  paiiis  al  \\'  sikclk.  75 

in  ea  rucriiiit  (loniiiii  JNicoIaiis  de  Coiily,  Andréas  Wassoliii  cl  doiimiiis  Itcffinaldiis 
de  Vaccai'ia  ;  e{|o  iiilercssc  non  polui. 

Die  vcncris  in  craslino  .lohannis  Raplisle,  luit  siyillala  lillera  gradus  hacca-         '.rjJiiiii.j 
larialus  pro    magistro  Alljerlo   Lesldin  [sicj^  Spirensis  dyocesis;    solvit  scutum 
iinuni. 

(F"  lo.'t  V".)  Die  lune  in  vigilia  apostolorum  Pétri  et  Pauii,  magister.  .  A'\       [aSJuin.] 
examine  de  cjiis  siillicioncia  facto,  fuit  adniissus  ad  gradum  et  lecturam  haccala- 
riatiis  in  Kacullate  Decrelorum,  et  prestitil  juranienta.  Solvit  pro  Ijursis  tria  scuta 
Cuin  diniidio. 

Jijl(i.)ius.  —  Die  jovis  prima  Jul(l)ii  anni  Dominî  mccccuu"  quarto,  fuit  niissa      [i  '  Juiliii.j 
apud  Sanctum  Johannem  ;  intcrfucrunt  domini  Nicolaus  de  Gonti,  Steplianus  de 
Veteri  Villa,  Reginaldus  de  Vaccaria  et  ego  decanus.  Et  quia  doniinus  Nicolaus 
de  Gonti  propter  resumptani  regenciani  debebat  légère  extraordinariuni ,  dixit 
quod  inciperet  sequenti  proximo  die  martis. 

Die  jovis  octava  Jul(l)ii,  fuit  niissa  apud  Sanctum  Jobamieui;  cui  intéresse  non      [*>  Juillet.] 
potui. 

Die  jovis  XV  Jul(l)ii ,  fuit  missa  apud  Sanctum  Jobannem  ;  in  ea  alTuerunt  domini      b->  Juillet] 
Nicolaus  de  Gonti,  Stephanus  de  Veteri  Villa,  Andréas  Wasselin,  Reginaldus  de 
Vaccaria  et  ego  decanus. 

Eodem  die,  domimis  Maturinus  Boydin,  presbyter,  dyocesis  Pictavensis,  fuit 
admissus  ad  gradum  baccalariatus  et  ad  lecturam,  premisso  solito  examine,  pre- 
stititque  juranienta,  et  solvit  pro  bursis  ni  scuta  cum  dimidio. 

Die  jovis  xxu  Jul(l]ii,  fuit  missa  apud  Sanctum  Johannem,  in  qua  fiieruiil      [aa  Juillet.] 
domiui  Nicolaus  de  Gonti,  Stephanus  de  Veteri  Villa,  Andréas  Wasselin  et  ego 
decanus. 

Die  mercurii  xxvui.lul(l)ii,  magister  GuillermusLoucluird^'',  Parisiensis  dyocesis,      [^s  Juillet.] 
ftiit  adniissus,  premisso  examine,  ad  gradum  et  lecturam  baccalariatus.  Solvil  [jro 
bursis  111  scuta,  et  preslitit  juranienta  juxta  morem  Facullalis. 


'■'  Le  nom  est  resté  en  blanc.  veufve  fie  fou  m.  Jehan  Bonnette,  et  Marie  Ron- 

'''  Le  i5  janvier  ii88  [i48ç)],  se  présente  au  net[t]e,  veufve  de  feu  m.  Jelian  Chevalier,  contre 

Châlelet  trni.  Guillaume  Louchart,  hachelier  en  ni.  Jehan  le  Cirier,  advocat  en  Parlement.-!  (mII. 

Décret,  procureur  de  damoiselie  Jehanne  Baloe,  Clairambaull,  \o]. -^G'i,  [). 'i-jS. 


76  LA  FACULTE  DE  DECRET  [lZi83-U8/i] 

[agJuillei.]  Dio  jovis  \vi\  .1  iil(l)ii .  fiiit  missa  apud  Sanctum  Jolianncm;  cui  alVuci-unt  doinini 

Nieolaiis  de  Gonfy,  Steplianus  de  Veteri  Villa  et  Rejjinaldus  de  Vaccaria;  ego  vero 
aliis  (sic)  impcditiis  non  interfui. 


[5  Août.]  Die  jovis  (jiiinta  Augusti ,  circa  vesperam  venit  ad  me  dominus  Aiturus  d'Aunayf'', 

canonicus  sacre  Cap(p)elle  Palacii  Parisiensis,  reddiditque  litleras  Piegis,  quas  Rex 
decano  et  Facultati  Decretoriim  scribebat.  Ciijus  rei  giatia  mandavi  accersiri  et 
convocari  in  alteram  diem  ad  domum  domiui  arcbydyaconi  de  Josayo  omnes 
et  singulos  régentes  dominos  doctores  Facultatis  predicte,  ad  audieudiim  lectu- 
ram  litterarum  et  ad  deliberandum  de  contentis  in  eis. 

[()  aoûi.]  (F"  lok  r".)  Altéra  die,  que  fuit  veneris  vi  Augusti,  congregatis  circiter  horam 


'''  Sur  Arthur  il'Aunay  ou  d'Aunoy,  cf.  t.  II, 
|).  4i3. —  Cette  même  année  i48'i,  nous  le 
voyons  acheter  un  livre  d'heures  pour  le  duc  d'An- 
gouléme:  trJe  Arthus  d'Aunay,  licencié  en  lois, 
chanoine  de  la  Sainte  Chapelle  de  Paris,  confesse 
avoir  eu  et  recen  de  Jarqdi's  llnraull,  conseiller 
trésorier,  argentier  et  receveur  gênerai  des  linances 
de  niundit  seigneur,  la  somme  de  treize  livres  douze 
solz  tournois  pour  me  rembourser  de  pareille 
que  j'é  paiée  pour  unes  heures  pour  mondit  sei- 
gneur, ensemble  pour  la  fermeture  d'icelles.  De 
laquelle  somme  de  xiii  1.  xii  s.  je  me  tiens  pour 
content  et  bien  paie  et  en  ay  quitté  et  quitte  mon- 
dit seigneurie  duc,  sondit  trésorier  et  Ions  autres. 
Tesmoing  mon  seing  manuel  cy  mis,  le  xii"°  jour 
de  décembre  l'an  mil  cccc  ini'*  et  quatre.  A.  d'Au- 
noy. i  —  Dans  la  généalogie  des  Hurault  donnée 
par  le  P.  Anselme  (t.  VI,  p.  5oa),  nous  voyons 
ligurer  ff.leau  Hurault  11,  seigneur  de  Saint-Denis, 
maître  d'hôlel  du  duc  Charles  d'Orléans,  [qui] 
mourut  le  8  juillet  ihHS.-n  11  doit  y  avoir  erreur 
sur  le  prénom  de  ce  lluraull  et  sur  le  nom  de  son 
niaîlre.  Sans  doute,  il  se  nommait  Jacques  et  était 
au  service  non  pas  de  Charles,  duc  d'Oi'léans,  mort 
en  1^65,  mais  de  Charles  d'Orléans,  duc  d'An- 
goulême,  père  de  Louis  XII.  —  La  quittance  que 
nous  venons  de  reproduù-e  est  conservée  à  la  Bi- 
bliothèque nationale,  Pièces  orig.,  vol.  ii3,  dossier 
9833,  pièce  .57.  Suivent  (pièces  58  et  Sg)  deux 
quittances,  des  3  octobre  i5oo  et  i5  novembre 
1  .'io  1 ,  délivrées  par  rr  Arthus  d'Aunoy,  prothonotaire 
de  nostre  saint  père  le  Pap[)e,  abbé  commendataire 
de  l'église  et  abbaye  de  Nostre  Dame  de  Nougent 
soubz  Coucy  ou  diocèse  de  Laonr,  au  nom  de  son 
couvent.  —  En  1/18C,  il  avait  un  procès  relatif  à 
la  maisiin  d'hal)itation  qui  lui  avait  été  concédée, 


comme  chanoine  de  la  Sainte-Chapelle,  dans  l'en- 
ceinte du  Palais,  comme  on  le  voit  par  l'arrêt  sui- 
vant du  Parlement  :  "Du  manhj  dixiesme  jour  de 
janvier  làSi)  \ià86\  —  Entre  maislre  Artus  d'Au- 
noy, chanoine  de  la  Saincte  Chaprlle  du  Palais  à 
Paris,  demandeur  et  requérant  l'entherinement  de 
certaine  requesfe,  et  cjue,  en  ce  faisant,  certaines 
desmolitions  faites  la  vigille  de  la  feste  de  Tous- 
saincts  dernière  passée  en  certaine  partie  de  l'hos- 
tel  d'iceluy  d'Aunoy,  à  luy  appartenant  à  cause  de 
sadicte  chanoinie  et  prébende,  assise  en  la  closture 
dudict  Palais,  par  Nicolas  le  Mercier,  huissier  en  la 
Cour  de  céans ,  fussent  restablies  et  les  choses  re- 
mises en  Testât  qu'elles  estoient  paravant  lesrlictes 
desmolitions,  d'une  part;  et  ledict  Nicolas  le  Mer- 
cier, deffendeur,  d'autre  part; 

trVeue  par  la  Cour  ladite  requeste,  advertisse- 
ment  dudict  demandeur  et  tout  ce  qu'il  a  mis  et 
baillé  à  ladicte  lin  devers  certains  commissaires 
ordonnez  j)ar  icelle  Cour  à  ouïr  lesdictes  parties 
allencontre  dudict  deffendeur  <]u"il  n'y  a  aucune 
chose  mis  ne  produit  et  en  a  esté  forclos;  ouy 
le  rapport  desdicts  commissaires,  et  tout  consi- 
déré ; 

fSera  dict  que  en  entherinant  ladicte  requeste, 
lesdictes  desmolitions  seront  reparées  et  les  choses 
remises  en  l'estat  qu'elles  estoient  paravant  icelies , 
aux  despens  d'iceluy  deffendeur,  et  ce  par  manière 
de  provision  et  jusques  à  ce  que  par  ladicte  Cour 
autrement  en  soit  ordonné  et  sans  préjudice  des 
droicts  desdictes  parties  et  aussy  du  procez  en 
matière  d'excez  encommencé  par  ledict  d'Aunoy 
allencontre  dudict  le  Mercier  pour  raison  desdictes 
desmohtions,  et  sy  condamne  ladicte  Cour  ledict 
le  Mercier  ez  despens  de  cette  instance.  1  Nouv.  acq. 
franc.  8o3l,  fol.  2 '16  v°. 


[1/18:5-1 'i8'i|        \)K   i;iM\i;i{SlTK   l)K   l'A  lus   AI     W     SlKCLi:.  77 

quarlaiu  doininis  docloribiis,  soliilc  siiiil  liUere  et  In  coiiiiiiuiii  Icc  e;  (|iiarmii 
ténor  sequitur  : 

Superscnplio  :  a  A  110/  clii(!is  et  bien  amez  les  doyen  et  docteurs  de  la  Kaculté 
de  Décret  à  Paris,  n  —  In  mitite  lilteranim:  «De  parle  Royn.  —  wCliiers  et  ]>icn 
amés,  nous  envoions  présentement  par  devers  nostre  saint  père  le  Pape  certains 
noz  ambassadeurs  et  avecques  eulx  nostre  amé  et  féal  conseillier  maislre  Artur 
d'Aulnoy.  Et  pour  ce  que  desirons  que  avant  son  parlement  il  soit  plus  (pialifii' 
qu'il  n'est,  et  que  de  présent  il  a  aquiz  son  tenipz  en  vostre  Faculté  pcjur  estrc 
licencié  en  Décret,  nous  vous  prions  bien  acertes  que,  sans  attendre  le  temps 
ordinairement  acoustumé  à  faire  les  licences  en  Décret,  vous  le  recepvcz  à  l'examen 
et  autrez  actes  pour  recepvoir  ledit  degré  de  licence  le  plus  tost  que  possible  vous 
sera.  Et  vous  nous  ferez  singulier  plaisir,  dont  arons  vous  et  voz  alfaires  en  plus 
singulière  recommendation. 

ffDonné  à  Vinceunes,  le  xxvin''  jour  de  Juillet. n  Sic  signal um  :  tr Cliarles-i,  et 
in  exlremo  margine  liltcrarum  :  ffDamontn. 

Quibus  lectis,  cum  constaiet  tam  in  Facultate  Decrctorum  quam  in  Facultate 
tlieologie  factas  aliquando  licencias  extra  lempus  ordinarium,  placuil  singulis 
dominis  doctoribus  ad  preces  regias  dicere  dicto  domino  Arturo  quod  disponeret 
(s)cedulas  suas,  ut  constare  posset  de  sufficiencia  temporis  sui  ad  licenciam  re- 
quisiti;  quo  constito,  et  habito  consensu  domini  cancellarii,  assignaretur  eidem 
Arturo  per  decanum  porcio  textus  Decretorum  pro  priiicipio  sui  examinis,  uti  in 
Facultate  moris  est. 

Eadem  fere  bora,  egredientibus  nobis  de  domo  prefati  domini  archidiaconi, 
venit  dominus  cancellarius,  qui,  audita  deliberatione  Facultatis,  dixitse  facturum 
in  ea  re  quicquid  placeret  Facultati. 

(F°  1  oh  v°.)  Die  jovis  xu  Augusti,  fuit  missa  apud  Sanctum  Jolianuem  ;  deinde  [12  Août.] 
fuit  collegium  in  cap(p)ella,  ubi  aiïuerunt  domini  de  Gonti,  de  Veleri  Villa,  Wasse- 
lin,  de  Vaccaria  et  ego  decanus.  Et  littere  voluminum  magistri  Arturi  d'Aunoy 
fuerunt  visitate,  quaruni  testimonio  compertum  est  ipsum  satis  habere  temporis 
ad  se  presentandum  ad  examen  licencie.  Unde  placuit  collegio  ut  conficeret  majores 
(s)cedulas  suas,  et  quod  ego  assignarem  ei  partem  aliquam  textus.  Quod  et  ego 
feci  de  cap.  Erit  autem  lex,  cum  capitulo  sequenti  et  glosa  [9  et  3  dist.  U];  designa- 
vique  illi  diem  martis  proxime  futuram  ad  ingrediendum  locum  examinis. 

Eodem  die,  Florimondus  Pignionis,  Matisconensis  dyocesis,  post  examen  de  eo 
factum,  admissus  est  ad  gradum  et  Iccturam  baccalariatus,  prestititque  juramenta 
solito  more,  et  solvit  pro  bursis  u  scuta  cum  dimidio. 

Die  mercurii  xvni  Augusti,  [fuit]  missa  apud  Sanctum  .loliannem,  et  post  mis-       [,,s  Août.] 
sam  ventum  est  ad  cameram  examinis,  ubi  premisso  examine,  Antlionius  Mathei, 


78  L\   FACULTÉ  DE  DÉCRET  [U83-U8/i] 

clericus,  Lu^dunorisis  dyocesis,  et  [Ludovicus  BargierJC',  Xaiitoncnsis  dyocesis, 
admissi  sunt  ad  [jradiim  baccalariatus  et  lecturaiii,  prestitoque  juiejuiando 
de  more  solito,  uterque  solvit  pro  bursis  duo  scuta  cum  dimidio. 

Eodem  die,  clausuni  est  examen  super  probalione  magistri  Arturi  [d'Aunoy], 
fuitqiie  uno  oninium  consensu  admissus  et  digiius  licencia  reputatiis,  luitqiie 
dictum  quod  presentaretur  domino  cancellario  quam  cito  fieri  posset,  et  boc  in 
rotulo  clauso,  de  more  Facultatis. 

[19  Août.]  Die  jovis  sequenti,  domini  Robertus  Tulleu,  Nicolaus  de  Conty,  Stepbanus 

de  Veteri  Villa  et  ego  decanus  cum  dicto  Arturo  et  bideliis  Facultatis  ivimus  ad 
domum  domini  cancellarii,  et  ibi  expositis  breviter  per  me  iis  que  gesla  fueranl 
super  examine  dicti  Arturi,  eum  tanquam  idoneum  et  suflîcientem  et  per  Facul- 
tatem  probatum  domino  cancellario  presentavimus  ad  gradum  licencie  in  Facul- 
late  Decretorum,  juxta  consuetudines  laudabiies  in  hujiismodi  actibus  fieri  solitas 
et  inviolabiliter  observatas.  Oui  dominus  cancellarius  respondit  se  scire  qualiter 
dominus  noster  Rex  commendaverat  Facultati  dictum  ArLurum  et  suas  litteras 
scripseral  ut  eumdem  ad  examen  admitteret  et,  si  inveniretur  ydoneus,  eum  ad 
licenciam  promoveret;  super  quo  eciam  se  litteras  similiter  habuisse  dixil.  Et 
idcirco,  quoniam  suflîcientem  eum  Facultas  presentabat,  respondit  se  facturum 
secundum  morem  in  Facultate  observatum. 

l'îoAoùt.]  (F"  io5  r".)   Sequenti  die  veneris,  compositus  fuit  rotulus  et  clausus  signa- 

tusqiie  signetis  domini  Reginaldi  de  Vaccaria  et  mei,  portatusque  et  presentatns 
domino  cancellario  per  ipsiun  de  Vaccaria  et  me  decanum  cum  solitis  protestatio- 
nibus.  Qui  respondit  se  in  nullo  pretermissurum  consuetudines  Facultatis. 

[21  Août.]  Licencia  in  Facullate  Decrelorum.  —  Die  sabbati  xxi  Augusti  Mccccnn'"  quarto, 

domini  doctores  Stepbanus  de  Veteri  Villa,  Reginaldus  de  Vaccaria  et  ego  una 
cum  Arturo  d'Aunoy  licenciando  processimus  ad  ecclesiam  Béate  Marie;  ubi,  facta 
brevi  oratione,ascendimus  in  aulam  domini  episcopi  Parisiensis;  deinde,  dominus 
Reginaldus  et  ego  veninnis  obviam  domino  cancellario  usque  ad  ipsam  ecclesiam 
etdeduximus  eum  usque  ad  aulam,  ubi,  iacta  apcrtione  rotuli  et  proclamatione 
solemni  de  more  solito,  accessit  dictus  Arlurus;  cui,  post  brevem  oratiunciilam  a 
domino  cancellario  liabitam,  ipse  dominus  cancellarius  benedictionem  licencie 
impartivit. 

|2(iAoùt.]  Die  jovis  XXVI  Augusti,  fuit  missa  apud  Sanctum  Johannem;  in  qua  affuerunt 

domini  doctores  Nicolaus  de  Conty,  Robertus  Tulieu,  de  Veteri  \illa,  Andréas 


(1) 


Le  nom  est  restt?  en  blauc  dans  le  texte,  mais  Gaguin  l'a  insciil  dans  la  marfjc. 


1 1/483-1 'iS'i|        l)K  L'UNlVEHSITl':  Dli:  PAIUS  Al    W'  SIKGLI'].  79 

Wassolin  cl  cnjo  decamis.  Kuit  conclusuiii,  quia  doininiis  Si\liis  |iiij);i  nu  mortnii 
obierat  xii  Aiijjusti''',  ([uod  pio  sainte  anime  ejns  fiel  inissa  die  inartis  inde  seqiienli 
apiid  Saïu'linii  Jolianiiein. 


Die  martis  ultinia  Augusti,  fiiil  niissa  ajmd  Sanchiin  Joliaiinem  pro  domino 
Sixto  l)one  niemorie  papa  (piaito.  AH'iieiiml  doiiiiiii  Nicolaus  de  Contv,  lîepi- 
naldus  de  Vaccaria  et  ego  decanus.  l'ost  niissam,  in  capdjjella  fuit  dictuni  (jund 
bidelli  liahereiit  duo  scuta  auri  pro  parle  sua  de  licencia  domini  Arturi  d'Aiinov, 
qiiod(pie  magister  Cdaudiiis  l*oculo[t]  acciperet  diclain  sumniam  super  recepta 
scolarum. 

Eodcm  die,  prémisse  examine,  Joliannes  de  Chasleauneuf^-',  arcliydiaconus 
Belvacensis,  Johannes  de  Sancto  Egidio,  Tornacensis  dyocesis,  et  Roberlus  Kegis, 
(uirnotcnsis  dyocesis,  fuerunt  admissi  ad  gradiini  et  lecturam  baccalariatus,  et 
prestilernnt  juramenta,  et  pro  bursis  solvcrunt  dcceiu  scuta  auri. 


f3i  Août.] 


Die  jovis  que  fuit  ii  Septembris,  fuit  missa ,  in  <jua  astileruul  domini  [de]  Conti,    [a  Stptembre.j 
de  Vaccaria  et  ego. 


(F"   io5    V".)   Die  veneris  [décima]   septima   Septend)ris,   fuit   missa    apud    [17 Septembre. 
Sanctum  .ïoliannem;  astiterunt  domini  Nicolaus  de  Gonty,  Stepbanus  de  Veteri 
Villa,  Andréas  Wasselin,  Reginaldus  de  Vaccaria  et  ego  decanus. 

Eodem  die,  Robertus  Laubigoys*^^  Lugdunonsis  dyocesis,  in  artibus  magister. 


'"'  Ou  plus  exactement  le  i3  août. 

'*'  Jean  de  Ghâteauneuf,  aiThidiacio  do  Beau- 
vaisis,  était  le  neveu  de  Jean  de  15ar,  iiiaitre  des 
requêtes,  puis  évêque  de  Beauvais  en  1662,  au- 
quel il  administra  les  derniers  sacrements  en  1^186. 
Cf.  l'abbé  Delettre,  Hist.  du  diocèse  de  Beauvais 
(Beanvais,  i843,  in-S"),  t.  III,  p.  101.  —  Le 
96  mai  i48i,  «Jehan  Olivier,  notaire  et  praticien 
en  cour  d'Eglise,  [est]  donné  curateur  aux  causes 
de  Jehan  de  Chasteauneuf,  aagé  de  18  ans,  esco* 
lier  h  Paris,  lils  de  feu  Anthoine  de  (Chasteau- 
neuf, escuyer,  seifjneur  de  Lussay,  et  de  Catherine 
de  Bar,  sa  femmes.  Coll.  Clairnmhault ,  vol.  766, 
p.  282.  —  En  ih()h.  ff magister  Johannes  Chas- 
teauneuf- ,  maître  es  arts  et  licencié  en  Décret,  se 
présente  il  la  collation  de  l'archevêque  et  du  cha- 
pitre de  Bourges  et  ;i  celle  de  l'abbé  de  Villeloin. 
Arch.  de  rUniver.sitê  de  Paris,  vol.  ^i(),  fol.  (13.  — 
Selon  une  généalo{>ie  conservée  à  la  Bibliothèque 
nationale  {Pièces  orig.,  vol.  700,  dossier  Ghâ- 
teauneuf, seigneurs  de  Luçay  et  de  Gai'gilesse, 
p.  6),  ff.4ntoine  de  Ghâteauneuf,  seigneiu' de  Lu- 


çay, de  Gée,  de  Gargilesse  et  de  Moulins,  capitaine 
et  gouverneur  de  la  grosse  Tour  de  Bourges  sons 
Charles,  duc  de  Berry,  frère  du  roi,  épousa  : 
1°  Catherine  de  Bar,  fille  de  Jean  de  Bar,  chevalier, 
seigneur  de  Beaug[e|y;  3°  vers  l'an  1/196,  Anne 
de  Menou,  fille  aînée  de  Philipe  de  Menou,  sei- 
gneur de  Boussay,  et  d'Antoinette  de  La  Touche  ^i. 
D'après  la  même  pièce,  il  obtint  en  \h-jf>,  en 
même  temps  que  son  frère  aîné  Jean,  «des  lettres 
d'abolition  du  roy  Louis  \1,  |iour  avoir  porté  les 
armes  contre  son  service  pour  Ciiarles,  duc  de 
Berry».  —  11  ne  faut  pas  confondre  farchidiacre 
Jean  de  Ghâteauneuf  avec  m\  de  ses  conlenqioiains. 
Jean  de  Ghâteauneuf,  lils  d'un  autre  Antoine  de 
Ghâteauneuf,  seigneur  du  Lan .  conseiller  et  cham- 
bellan du  roi.  sénéchal  de  Beaucaire  et  de  iXimes, 
et  de  Jeanne  de  Fleurigny.  Coll.  Clairambaull, 
V0I.7G4,  p.  978  et  339;  Pièces  orig.,  vol.  700 
(dossier  Giiàteauneuf,  seigneurs  du  Lan). 

'•^'  Le  ai  juillet  1491  se  présente  au  Ghàlelet 
(rm.  Bobert  Laubigeois,  escolier  à  Paris,  avant 
droit  ])ar  lrans|H)rt  de  m.  Pierre  Carré ,  evesque 


80  LA  FACULTÉ  DE  DÉCRET  [U83-l/i84] 

premisso  examine,  fuit  ad  graduni  baccalariatus  et  lecturam  admissus,  prcslitil- 
que  juranienta,  et  solvit  pro  biirsis  ii  sciita  cum  dimidio. 

[aoSepteiiii.re.]  Die  luiie  x\  Septeiiibiis,  Egidius  de  Milliers  et  Petnis  Berrc,  premisso  examine, 
fucrunt  ad  gradum  baccalariatus  et  lecturam  admissi,  prestiteruntque  juramenta, 
et  solverunt  pro  bursis  quatuor  scuta  cum  dimidio  et  octo  solidos  par. 

[23  Septembre]  Die  jovis  sequeutis,  fuit  missa,  sed  ego  non  interfui;  secesseram  enim  Casti- 
lionem''),  fugiens  pestem  que  urbem  Parisiorum  invaserat 


Octobre.  1 


1 1 1  (Jotobre.  1 


OcTOBER.  —  Die  jovis  que  fuit  vu  Octobris,  fuit  missa  apud  Sanctum  Johaii- 
nem.  In  ea  afl'uit  dominus  Stepbanus  de  Veteri  Villa  et  ego  decanus. 

Eodem  die,  cum  secundum  morem  Facultatis  scbole  siugule  deberent  per 
dominos  doctores  visitari  et  eas  optari,  res  ipsa  dilata  est  in  diem  prime  lectionis 
ordinarie,  propter  paucitatem  assistencium  hoc  die  dominorum  doctorum. 

Die  lune  que  fuit  undecima  Octobris,  domini  doctores  de  Veteri  Villa,  deVacca- 
ria  et  ego  affuimus  in  magnis  scbolis  Decretorum,  cum  de  mane  primus  legens 
suam  lecturam  ordinariam  inciperet.  Qua  de  more  expleta,  magnus  bidellus 
Facultatis  statuta  publicavit.  Mox  domini  doctores  ex  scholis  exeuntes,  consyde- 
rantes  paucitatem  doctorum,  scbolas  non  visitaverunt,  sed  quas  quisque  voluit, 
verbo  optavit. 


[29  Octobre  )  Dio  vencris  que  fuit  xxix  Octobris,  fuit  missa,  in  qua  non  affuerunt  nisi  domi- 

nus Reginaldus  et  ego. 


d'Orange,  contre  honorable  Iiomino  Jelian  do 
Jaiig-ny,  Iresoiier  de  Foi'est  [Forez],  procureur 
de  noble  et  puissant  seigneur  nions.  Anthoine  de 
Levis,  comte  de  Villars,  sieur  de  Snrieu  le  Conte 
[Sury-ie-Comtal]  ;  dit  est  que  les  parties  pourront 
faire  leurs  enquestes  par  le  juge  des  lieuxi.  Coll. 
Chihmnhauh ,  vol.  ■jGo ,  p.  77.  —  Le  1 4  mai  1  iga, 
tfau  tcsmoignage  de  noble  personne  sire  Nicolas 
Laubigeois ,  gênerai  de  Bourbonnois  [receveur  des 
tailles  de  lîourbonnois ,  ibid. ,  p.  h?i  ] ,  père ,  M.  Pierre 
de  Bard ,  chanoine  de  Saint  Pol  de  Lyon ,  oncle  ma- 
ternel, m.  Anthoine  Breton,  cousin,  Claude  Tho- 
massin,  frère  de  sa  femme,  m.  Bobert  Laubigeois, 
m.  Jacques  de  La  Croix  et  Jehan  Garnier,  amis  et 
atlins  de  Jehan ,  Pierre ,  Michel  et  Jehan ,  enl'ans  mi- 
neurs dudit  Nicolas  et  de  feu  Blanche  de  Bard,  ja- 
dis sa  femme n,  un  tuteur  non  nomnK'  est  désignt^ 
Ibid.,  p.  1 39.  —  Mais,  comme  on  le  voit  le  1  h  jan- 


vier ligi,  c'est  Bobert  lui-même  :  rrBobert 
Laubigeois,  tuteur  de  Michel  Laubigeois,  fils  de 
Nicolas  Laubigeois,  requérant  avoir  par  retrait 
une  maison  size  rue  du  Fossd  Saint  Germain, 
aquise  puis  an  et  jour  par  honorable  liomme  sire 
Pierre  de  La  Poterne ,  marchant  changeur,  boui"- 
geois  de  Paris;  dit  est  que  ledit  retrait  est  adjugé.  1 
Ibid.,  p.  219.  —  I.,e  17  juillet  ligg,  frm.  Robert 
Lohigeois,  ayant  droit  de  m.  Nicolle  Lobigeois, 
[plaide]  contre  sire  Jehan  Girard,  marchant  bour- 
geois de  Bourges  ;  dit  est  que  ledit  Girard  aura  delay 
de  faire  et  parfaire  son  enqueste.i  Ihid.,  p.  a8i. 

En  1A97,  Robert  tl^ehigeoysi  se  présente  à  la 
collation  des  abbés  de  Saint-Michel  de  Tonnerre 
et  "(le  Maleonoro"  [Molismo.  Molesmc?],  diocèse 
de  Langres,  0.  S.  B.  Arch.  de  l'Univers,  de  Paris, 
vol.  5o,  fol.  17  v". 

"'  Chàtillon-sous-Bagneux  (Seine). 


I  i'i8;{-i'is'i|      i)K  i;i  \i\  KUsiTi^:  dk  i'viiis  \(    \\'  sikcm;.  8i 

(K"  loG  r".j  Dit'  vciicris  x\i\  Ocloltris  mccoiiii"  nu ,  luit  c(iiij;i'(!<j;i(iij  dduniio- 
riiin  doclorum,  in  flomo  doinini  .loliannis  de  (lourcellis,  super  duohus  artic-idis. 
Primus  fuit  ad  delilx-ianduni  (juo  die  placerel  dominis  lefjere  et  elijjere  dccaniiui. 
Super  quo  fuit  conclusum  quod  in  vijjilia  Sancti  Martini  |iroxime  sequenlis  domini 
doctores  résumèrent  suas  lecturas,  et  eo  die,  post  missam  Facullatis,  ipsi  iiruce- 
derenl  ad  continuanduni  vel  elijjendnnï  decanuni.  Secundus  articulas  fiiil  ad  au- 
diendum  supplicationcm  meam.  Nani,  ciini  ego  esseni  desijjnatus  orator  in  lega- 
tione  quani  douiiuus  noster  rex  Carolus  nctavns  destinaveral  niillere  lîoniam  ad 
prestanduni  obedienciam  fdialeni  domino  pape  Innocencio  octavo,  qui  paucis 
supra  diebus  fucrat  in  pontiliccm  assumptus  O,  supplicavi  ut  gcsta  per  me  in  deca- 
natu  jTi'ata  haberent  et  accepta,  ordinarenlque  cui  ego  libros,  registra  et  ciaves 
Facullatis  committerem,  micliique  mcnsem  gratiosum  concédèrent.  Cui  supplica- 
tioni  omnes  annuerunt,  placuitque  eis  niunimenta  Facullatis  committi  domino 
Reginaldo  de  Vaccaria.  Quod  et  ego  feci  xxx  die  mensis  Octobris.  —  G.ujiin. 


I  ■.!9  Ui;li)l)rc.| 


Die  ultima  mensis  Octobris  anni  predicti,  dominus  decanus,  ad  mandatum     [:ii  Oi-ioim..] 
régie  Majestatis,  ex  bac  civitate  recessit  et  iter  arripuit  ad  curiam.  ul  inde  cum 
aliis  oratoribus  regiis  profi[ci]sceretur  ad   lU'bem'-'  pro  fdiali  obedicncia  summo 
Pontifici  exbibenda  nomine  régie  Majestatis'^'. 

fF°  io5  v".)  Die  sexta  mensis  Novembris,  Guillermus   Ivempe,  Londouensis    [6  No>cmbrc.] 
dyocesis,  examine  premisso,  fuit  admissus  ad  graduui  baccalarialus  et  lectiiiam, 
et  quia  recessuros  erat  ad  partes  infra  diein  martis  nec  poterat  ullerius  expeclare, 
(cum)  eo  instante,  super  invitacione  domiiiorum  et  barcnga  cum  eodem  fuit  dis- 
pensatum;  et  pro  juribus  Facullatis  solvit  ([uattior  anri   scuta  domino  roceptori'^^  '' 


'■'  Innocent  VIII  avait  clt^  élu  pape  le  ai  août. 

'*'  Gagiiin  quitta  ilniic  Paris  le  3i  octobre  1 484  , 
pour  se  rendre  à  Rome,  comme  membre  de  l'am- 
bassade d'obédience  envoyée  auprès  du  nouveau 
pape.  Innocent  VIII.  Avant  son  départ,  on  lui 
avait  versé  600  livres  rrpour  aider  à  supporter 
les  grands  frais,  mises  et  despenses  »  du  voyage 
(cf.  compte  de  Deays  de  Bidaut,  receveur  général 
des  finances,  dans  ie  tome  IV  de  l'cdilion  de  Com- 
mynes  de  Lenglet-Duiresnoy  p.  129).  L'ambassade 
avait  pour  chef  le  comte  dauphin,  Gilbert  de  Mont- 
pensier.  Quant  aux  instructions  des  ambassadeurs, 
elles  ont  été   publiées    par   Baluze,    Miscellanea , 


t.  I,  p.  .■i(J2-3t)7.  —  L'ambassade  entra  à  Rome 
le  9  février  i/iS").  Cf.  ,/.  liurclmrdi  Diarium,  éd. 
Thuasne,  t.  I,  p.  109  et  suiv.  —  La  harangue 
d'obédience  fut  prononcée  par  févèque  d'Orange, 
Pierre  Carré;  elle  a  été  imprimée  (  Bibl.  nal.  Lg'  '1 , 
ln-8°,  goth.,  a  IT.\  —  Comme  on  le  verra  plus 
bas,  (iaguin  était  de  retour  à  Paris  le  .'5o  avril  1  /i85. 
—  Gf  Louis  Thuasne,  Roberti  Gaguini  Epiitole  et 
orntioiies  (Paris,  ujo'i),  t.  I,  p.  ."JB-fio. 

'''  Cette  mention  est  de  la  main  de  Regnault  de 
La  Vacquerie. 

>*'  Cette  mention,  ajoutée  au  bas  du  folio  io5  v", 
est  également  de  la  main  de  Regnault  de  La  \  acquerie. 


lUrKIUlBlC    ^ATIOMLC. 


82  LA   FACULTÉ   DE  DÉCRET  [Ii83-U84] 

"II 
COLLATION   DES   GRADES  ET  HARANGUES. 


I.  DOCTORATS'". 


2.  LICENCES'". 

■  a  Mars  i?i84.]  ,  Frater  Fraiiciscus  Rurgoiu. 

'        .  Nicolaus  Lapite. 

Cornélius  Wyten. 
Ludovicus  (le  Mareyolio. 
Pet  rus  Caroli. 
Theobaldus  Bastier. 
Vuljfoiijfus  Zuelart. 
Johaunes  Guybcrii. 
Johannes  Ameiot. 
Arturus  d'Aunoy '^'. 

3.  BACCALAURÉATS. 

|t'i83.J  xxv  Novembris.  .  .  .    Johannes  Labati.  (V.  p.  6i.) 

—  Michael  Orlicr.  (V.  p.  6i.) 
XVII  Decembris.  .  .  .    Reginaldus  Turpin.  (V.  p.  (J2.) 

[l'iHA.]  XXVI  Januarii (iuiHermus  Piquot.  (V.  p.  li.S.) 

—  Roberlns  Richer.  (V.  p.  06.) 

V  Februarii Ludovicus  de  Mareiolio  [incorporatus  |.  (V.  p.  66-(i5.) 

X  Februarii Lucas  du  Plcys.  (V.  p.  65.) 

IV  Martii Philippus  de  Altaribus.  (V.  p.  66.) 

XVII  Martii Germanus  Cbarthelier.  (V.  p.  67.) 

XVIII  Martii .lacobus  de  Poligniaco.  (V.  p.  68.) 

—  Bertrandus  de  Poligniaco.  (V.  p.  68.) 

—  ■  EgidiusdeTurre.  (V.  p.  68.) 
- —                 .lobannes  du  Cay.  (V.  p.  68.) 

xxiï  Martii Frater  Guillermus  Patris.  (V.  p.  70.  ) 

xx.xi  Martii Frater  Johannes  du  Gue.  (V.  p.  70.) 

— :  Frater  Guydo  Monnyer.  (V.  p.  70.) 

1  Aprilis Marlinus  Compère.  (V.  p.  71.) 

VIII  Aprilis Henricus  des  Chesnes.  (V.  p.  71.) 

xii  Aprilis Frater  Guillerimis  de  (^hardonnel.  (\.  p.  7!».) 

'"'  Aucune  mention.  —  ''''  Voir  |>Ius  haut,  p.  70.  —  ''*  Voir  plus  hanl.  |).  y'i-yS. 


[l/i83-l/i8A|        DE   L'UN[VF>I!SITK    l)K    l'Ali  IS    AI     \  V  SIECLE.  83 

XXVI  Miili I''rulci'  Aiilliiiiiiiis  liolicii.  (\.  p.  ■yif.) 

III  .liiiiii Liidoviciis  (le  ll.irlay.  (V.  |i.  ■^i}.) 

XIV  .liinii Mjixiiiiiis  VVcrifliilicr.  (\.  |).  -^U.) 

wviii  .liiiiii (  \  .    |).  ■jF).) 

w  .liilii Miiliii'liiiis  lioyiiiii.  (\.  |).  yô.) 

xxviii  Julii (Iiiillciiiiiis  Ijouchard.  (V.  p.  -jh.) 

xii  Augiisti Kloriiiioiidiis  l'ignionis.  (V.  [>.  -j-j.) 

xvm  Augusli Aiillioiiiiis  Mallici.  (V.  p.  ■j'j.) 

—  Ludovicus  Harjfier.  (V.   p.  78.) 

XXXI  Augiisli Johanncs  de  Chasteauneuf.  (V.  p.  7().) 

—  Joliannes  de  Saiiclo  Egidin.  (V.  p.  71).) 

—  Robcrliis  Ri'ijis.  (V.  p.  79.) 
XVII  Septembris.  .  .  .  Robcitus  Laiibiffoys.  (V.  p.  7y.) 
XX  Septembris Egidius  de  Milliers.  (V.  p.  80.) 

—  Petrus  Berre.  (V.  p.  80.) 

VI  Novcniliris Giiilloriiuis  Kcnipc.  (\.  p.  81.) 


LA   r\(;i  LTK   DE   DHCI'.I'T 


[1483-l'i8iJ 


ni 


LECTURES    DES   BACHELIEHS. 


(F"  107  r".)  SeQUUNTUII  MOMINA  BACCALARIORLM  in  JIIIE  CAiNOMCO  PaRISII,  Qtl  Al!  A^^O 
DOMINI  M  CCCC  OCTUAGESIMO  TERCIO  ET  DIE  SEXTA  MENSIS  NoVEMBRIS  DSQUE  AD  DIEM 
PENULTIMAM   OcTOBRlS    A>N1   M    CCCC  OCTLAGESIMI   QUARTl  SUAS   LECTURAS  INCEPERUNT. 

GuiHermiis  Coste,  clt'ncii.s,  dyocesis  Carnotensis,  in  arlihus  inagistcr  l't  in  Decretis  bacea- 
larius.  Iiodie,  in  nonis  Boate  Marie,  incipiot  primum  liliriim  Dccrotaiium,  iu  scolis  antcrio- 
ribus  Beali  Eustacii,  elhoc  pro  primo  anno  et  primo  voiuniine  sue  lecture.  Datum  anno  Domini 
Mcccciiii"  tercio,  die  un  Novembris. 

Robertus  Caronis,  presbiter,  in  artibus  magister  et  in  Decretis  baccalarius,  dyocesis  Novio- 
niensis,  in  nonis  Beati  Jacobi  incipiet  primiiiii  libriim  Decretaliuin,  in  scolis  anterioribus  Beali 
Eustacii,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volnmine  sue  lecture.  Datum  anno  Domini  m  cccc 
ocluagesimo  tercio,  quarto  die  mensis  Novembris. 

Ludovicus  de  Harlay,  dericiis  Parisiensis.  in  Decretis  baccaiarius,  Iiodie,  in  uonis  Béate 
Marie,  incipiet  primum  iibruni  Decretalium,  in  scbolis  magnis  supcrioribus,  et  hoc  pro  primo 
anno  et  primo  voluminc.  Datum  anno  Domini  m  cccciiiP'  tercio,  quarto  die  mensis  Junii. 

Frater  Anthonius  Boherii,  ordinis  S.  Benedicli.  Claromontensis  dyocesis,  in  Decretis  bacca- 
iai'ius,  liodi('.  in  nonis  Beati  Jacobi,  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scholis  supcrio- 
ribus Beali  Eusiacii,  et  boc  pro  primo  anno  et  primo  voiuniine  sue  lecture.  Datum  anno 
Domini  m  cccc  un"  irn,  v  die  Maii. 

Frater  Guillermus  de  Chardonnet,  presbiter,  ordinis  S.  Benedicli,  dyocesis  Cathalaunensis,in 
Decretis  baccaiarius,  Iiodie,  in  uonis  Béate  Marie,  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scholis 
superioribus  Beali  Enslacii,  pro  primo  anno  el  primo  volumiiie.  Daluui  anno  Domini  m  cccc  un" 
quarto,  die  décima  quiiila  mensis  Aprilis. 

Frater  Guido  Mulloris  (•',  ordinis  S.  Trinitatis  de  Redemptione  captivoruni ,  dyocesis  Meldensis, 
in  Decretis  baccaiarius,  hodie.  in  nonis  Beati  .lacobi,  inci|)iel  prinuun  librum  Decretalium,  in 
scholis  iul'ei'ioribus  Beati  Eustacii,  pro  primo  anno  el  primo  voiumine.  Datum  anno  Domini 
M  cccc  uu^^  ui ,  secunda  mensis  Aprilis. 


'"'  Guy  Moniiyçr,  Mouiiycr,  Musnier  ou  \Ieus- 
nier  (cf.  supra,  p.  70),  siicci'da  à  Robert  Gaguiu 
comme  minisire  général  de  l'Ordre  de  la  Tiiniti', 
après  une  vacance  d'une  année  ;  il  mourut  eiivii'on 
huit  ans  après  son  entrée  en  charge  (  en  novembre 
i.5o8?).  —  Son  neveu,  Nicole  Musnier,  docteur 
en  Décret ,  doyen  de  la  Faculté  en  1 5 1 7- 1 5 1 8  et 
lôiS-i.'Sit),  l'ut  son  successeur.  —  Tliiliaut  Mus- 
nier, lui  aussi  docteur  en  Décret,  remplaça  son 
frère  Mcole  et  mourut  en  1 .568.  Avec  lui  finit 
celle  dynastie  des  Musnier  qui,  pendant  plus  de 
soixante  ans,  avait  administré  l'Ordre  de  la  Tri- 
nité. (;f.  Gfillia  Christ.,  t.  \III.  col.   1743-17^5. 


Le  ao  iiovendjre  i  h<)i) .  Robert  Gaguin  faisait, 
par  devant  les  notaires  Rigaudeau  elCrozou,  une 
donation  de  .36  sols  6  deniers  de  rente  ra  lui  ap- 
partenante de  son  conquesl  sur  une  maison  si/.e 
à  Bagneuxfl,  à  frère  Guy  Musnier,  ministre  de  la 
maison  de  Paris,  et  aux  huit  religieux,  à  charge 
(le  faire  dire  et  célébrer  en  l'église  des  Mathurins 
"par  chacun  jour  férié  à  tousjoursi  le  répons 
Domine  Itcx,  le  verset  el  le  répons  après  l'Eléva- 
tion, à  la  grandniesse.  Arcli.  nat.,  LL.  i54.5, 
p.  93 1-93-2.  Cf.,  sur  celle  rmasure  avec  jardin»! 
et  sur  celle  fondation,  Thuasne,  R.  Gagvini  Epis- 
lole  et  oraliones,  t.  1.  |i.  99-  [>•  116  et  n.  9. 


[l/i83-l/i8/ij        DK   i;i  \l\  KliSITI'    DK    l'AlUS    \l     \\     SIKCI.i:.  85 

Marlinus  Compère,  prcsbilcr,  dyocosis  Tiironensis,  in  Dccrclis  bacciilariiis,  liodic,  in  iionis 
Bcale  Marie,  incipici  iiriiiiutii  lil)ruiii  Decrctaliuiii ,  in  scliolis  anlcrioribus  Heati  Kuslacii,  jjro 
primo  aniio  o(  primo  volnmiiic.  Daliim  anno  Doiiiini  m  cccc  ocliiaj;csimo  Icrcio,  die  ii  Aprilis. 

Jacobiis  de  l'olygnaro,  cicririis,  dyoce.sis  Holboiiiajjoiisis  (.sîc),  in  Dccrclis  baccalarin.s,  liodic, 
in  nonis  Béate  Marie,  incipiet  primiim  libriiin  Decretaliiiin,  in  .sdiolis  inferioribus  Beati 
Johannis  Baptisie,  pro  primo  anno  cl  primo  vohimine.  Datiim  anno  Doniini  m  cccc  un"  tercio, 
Il  Aprilis. 

Berirandus  de  l'olignaco,  Itiilbcncnsis  dyocesis,  in  Dccrelis  baccalariiis,  bodic  in  nonis 
Sancti  Jacobi  incipici  prinniTii  libnim  Decreliiliuni ,  in  scholis  inferioribus  Sancti  Johannis 
Baptisle,pro  primo  anno  cl  primo  volumine  sue  lecture.  Dalum  anno  Domini  m  i.ccc.  im"  tercio, 
die  secunda  Aprilis''). 

llcnricus.  des  Cbcsnes'-'.  presbitcr,  l.cxovicnsis  dyocesis,  in  artibus  ma[;islcr  cl  in  Dccrclis 
bac[c]alarius,  hodie,  in  nonis  Beati  Jacobi,  incipiet  primum  librum  Dccrelalium,  in  scholis 
superioribus  Sancti  Eustacii,  pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Dalnni  anno  Domini  m  cccc 
ooliiagesimo  quarto,  quinla  \prilis. 

(  P°  107  V".)  Fralcr  Guillciinus  Palris.  dyocesis  Biluricensis,  in  Dccretis  baccalarius,  hodie, 
in  nonis  Beati  Jacobi,  incipiet  primum  librum  Decrefalium,  in  scholis  superioribus  Sancti 
Johannis  Baptiste,  pro  primo  anno  l'I  primo  volumine  sue  lecture.  Dahim  anno  Domini  m  cccc  iiii'" 
Icrcio,  die  seconda  Aprilis. 

Jobanucs  (le  \ ado,  presbitcr,  ordiuis  S.  Bcnedicii,  dyocesis  .M(ddcnsis,  in  Dccrclis  bacca- 
larius, hodie,  in  nonis  Béate  Marie,  incipiet  primum  librum  Dccrelalium,  in  scholis  inferio- 
ribus Sancti  Eustacii,  pro  primo  anno  cl  primo  volumine.  Dalum  anno  Domini  m  cccc  oclua- 
j;esimo  tercio,  vicesima  oclava  Marcii. 

Egidius  de  La  Tour,  dcricus,  llutbencnsis  dyocesis,  in  Decretis  baccalarius,  bodic,  in  noiiis 
Bcale  Marie,  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  sdiolis  superioribus  Beati  Johannis 
Baptisie,  pro  primo  anno  cl  pr'imo  volumine  sue  Icclurc.  Daliini  anno  Domini  «  cccc  1111" 
tercio,  11  Aprilis. 

Guillermus  Carton,  presbitcr,  l'arisiensis  dyocesis,  in  artibus  magisler  et  in  Decretis  bac- 
calarius, hodie,  in  nonis  Beale  Marie,  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scholis  magnis 
anterioribus,  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  Domini  m  cccc  octua- 
gesimo  un",  die  \ii  Jul(l)ii. 

Ludovicus  Bragier  (.sîc) ,  clericns.  Xanlonensis  dyocesis,  in  Decretis  baccalarius,  bodic.  in 
nonis  Beati  Jacobi,  incipiet  primum  librum  Decretalium,  iu  scholis  inferioribus  Scuti  Sabaudie. 
pro  primo  anno  et  primo  volumine  suc  lecture.  Dalum  anno  Domini  m  cccc  ocluagesimo  quarto, 
die  XVI  Augusti. 

Anthonius  Malhei.  clericns.  dyocesis  Lugduncnsis,  in  Decretis  baccalarius,  bodic,  in  nonis 
Heate  Marie,  incipiet  pi'imum  libnim  Dccrelalium,  in  scholis  inferioribus  Scuti  Sabaudie,  pro 
primo  anno  et  primo  volumine  suc  lecture.  Datum  anno  Domini  m  cccc  octuagesimo  1111. 
die  VI  Augusti. 

Maturiniis  Boydin,  presbitcr,  dyocesis  l'ictavcnsis,  in  Decretis  baccalarius,  hodie.  in  nonis 
Beati  Jacobi,  incipiet  primum  librum  Decretalium.  in  scholis  magnis  inferioribus,  pro  primo 
anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Dalum  anno  Domini  m  cccc  un"  quarto,  vicesima  Jul(l)ii. 

''   Ces  deux  membres  de  la  laniille  (le  l'oligiiac  ;i   la    collation  du   |)rieur   de   Saint-\Iarlin-des- 

sonl  dits,  plus  haut  (p.  G8),  Anicicnnis  dioccsia.  Champs  de   Paris  et  à   celle  de  l'abbé  de  Sainl- 

<■>  En     liç)^,     Henri     des     Chesnes,    prêtre.  [,«umer  de   Blois.   Arcli.  de  l'Universilé  de  Paris. 

maître  es  ai'ls  cl   licencie'  l'ii   Décret,  se  présente  vol.  'ki.IoI.  8."!  v°. 


86  I-V   FACULTE  DE  DECRET  [l/)83-l/i8/i  | 

Maximus  Werguibier  {sic),  ciericus,  Tullensis  dyocesis,  in  artibus  niafjisler  et  in  Decrctis 
baccalarius,  bodie,  in  nonis  Beati  Jacobi,  incipiel  prinmni  iibruni  Dcrrutaliiun,  in  scbolis  ma- 
gnis  superioribus,  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datuin  aiino  Doniini  mccco 
octuagesimo  quarto,  die  xx  Junii. 

Johannes  de  Castronovo,  dyocesis  Bituricensis,  in  artibus  magister  et  in  Decrelis  baccalarius, 
liodie,  in  nonis  Béate  Marie,  incipiet  priuuiin  libniiii  Decrelaliiiin,  in  scbolis  superioribiis 
Scuti  Sabaudie,  pro  primo  anuo  et  primo  voiiiiiiine.  Datum  anno  Doniini  mcccciui"  quarto, 
sexta  die  Septembris. 

Roberlus  le  Digoys  {sic),  ciericus,  Lugdunensis  dyocesis,  in  artibus  magister  et  in  Decretis 
baccalarius,  bodie,  in  nonis  Béate  Marie,  inci|)iet  primum  librum  Decretalium,  in  scbolis 
inferioribus  Castri,  pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  Domini  mcccciui"  quarto, 
V  septembris. 

Petrus  Barre,  ciericus,  Turonensis  dyocesis,  in  artibus  magister  et  in  Decretis  baccalarius, 
iuxlic  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scbolis  superioribus  Castri,  pro  primo  anno 
cl  primo  volumine.  Datum  anno  Domini  mcccciiii"  quarto,  die  xv  Septembris. 

(F"  108  r°.)  Guillermus  Louchard,  Parisiensis,  in  artibus  magister  et  in  Decretis  bacca- 
larius, bodie,  in  nonis  Beale  Marie,  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scbolis  magnis 
inferioribus,  pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  Domini  mcccciui"  quarto,  die 
octavo  Augusli. 

Florimondus  Pignyonis,  ciericus,  Matisconensis  dyocesis,  baccalarius  in  Decretis,  bodie,  in 
nonis  Beati  Jacobi,  incipiet  primum  libruiii  Decretalium,  in  scbolis  magnis  inferioribus,  pro 
primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  Domini  mcccc  octuagesimo  1111°,  die  xx  Augusti. 

Egidius  de  Milliers,  Cenomanensis  dyocesis,  in  Decretis  baccalarius,  bodie,  in  nonis  Béate 
Marie,  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scbolis  superioribus  Castri,  pro  primo  anno  et 
primo  volumine.  Datum  anno  Domini  mcccciui"  quarto,  vicesima  Julii. 

Robertus  Régis,  ciericus,  (îarnotensis  dyocesis,  in  Decretis  baccalarius,  bodie,  in  nonis 
Reati  Jacobi,  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scbolis  superioribus  Scuti  Sabaudie,  pro 
primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  Domini  mcccciui"  quarto,  die  vi  Septembris. 

Jobannes  de  Saurlo  Egidio,  ciericus,  Tornaccnsis  dyocesis,  in  Decretis  baccalarius,  bodie, 
in  nonis  Béate  Marie,  incipiet  [U'imum  librum  Decretalium,  in  scbolis  inferioribus  Castri,  pro 
|)rimo  anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  Domini  11  cccc  iiii"  quarto,  die  vi  Septembris. 

Jobannes  du  Cay''',  presbiter,  Ambianensis  diocesis,  in  Decretis  baccalarius,  bodie,  in  nonis 
Beati  Jacobi,  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scbolis  superioribus  Castri,  pro  priuio 
anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  Domini  mccgc  iiii"  <|uarto,  penultiina  Marcii. 

Reginaldus  Turpin,  Morinensis  diocesis,  in  Decretis  baccalarius,  bodie,  in  nonis  Reate 
Marie,  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scbolis  anterioribus  Reati  Euslacii,  pro  primo 
anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  Domini  mcccciui"  iiii",  die  vicesima  Decembris. 

Jobannes  Labati,  presbiter,  Nivernensis  diocesis,  in  Decretis  baccalarius,  bodie,  in  nonis 
Béate  Marie,  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scbolis  superioribus  Sancti  Eustacii, 
pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  Domini  mcccciui"  iiii°,  xxix  Novembris. 

Lucas  du  Pleys,  Parisiensis,  in  Decretis  baccalarius,  bodie,  in  nonis  Béate  Marie,  incipiet 
primum  librum  Decretalium,  in  scbolis  inferioribus  Castri,  pro  primo  anno  et  primo  volu- 
mine. Datuin  anno  Domini  M  cccc  un"  tercio,  décima  (juinta  Februarii. 

'"'  Très  probablement  le  même  que  Ji'iin  île  Liicien-lez-Beauvais  et  à  celle  de  IVv(îque  et  du 
Cms,  maître  es  arts  et  licencié  en  Décret,  qui,  en  cliupilre  de  Béziers.  Arcli.  de  l'Université  de  Paris, 
lôoo,  se  piésente  à  la  collation  cfe  l"abl)(5  de  Saint-        \ol.  ."lo,  fol.  i  28  v°. 


1 1/18:5-1 'i s 'i|        1)1-;   L'UNIVEliSITK   l)K   PAlilS   AU    XV-  SIKCLIv  87 

Giiillernius  Pic(|iu>l,  (iyocesis  Parisiensis,  in  Dccii^lis  h.'ircaliirius,  liddic.  in  nonis  Beali 
Jacobi,  iiicipiot  priinnni  lilirum  Decrelaliuiii ,  in  sclinlis  anl<;rioril)U8  licati  llluslacii.  pro  |ji'iin<> 
anno  et  primo  voluininc.  Datuni  iinno  Doniini  h  cccc  iiii"  tcrcio,  xxi\  .lanu.irii. 

(ici'inaniis  de  ArlIicliiT  |  (iliarlclicr  |,  clcriciis,  l'arisicnsis  dioccsis,  in  l)(!cri'lis  baccaiarius, 
iiodic,  in  nonis  liralc  Mario,  incipiet  priiniiiii  iihiiini  Dcci'chdiiirii .  in  sclidiis  snpi'rionhn.s 
Casiri,  pro  primo  anno  cl  primo  volumine.  Daluni  anno  Doniini  Mccccmi"  lercio,  xxiiii  Vlarcii. 

Mirhaol  Orlior,  cicricus,  dyocosis  Nivci'iicnsis,  in  Decrclis  barcalarius.  hodic,  in  nonis 
Beali  .iaco!)i,  inripici  priinum  libnim  Dccrclalium ,  in  scliolis  superioribus  Sancli  Eiistacii,  pro 
primo  anno  et  primo  volumine.  Datuni  anno  Domini  mcccciiii"  lercio,  xxix  mensis  Novembris. 

(F"  io8  v°.)  Pbilip])us  de  Altaribns,  clericus,  Kduensis  dyocesis,  in  Decretis  baccalarius, 
liodie,  in  nonis  Bcatc  Marie,  incipiet  primum  iibruin  Deeretaliuni,  in  scbolis  inferioribus 
Castri,  pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Dalum  anno  Domini  .Mccccriii"  tercio,  sexta  Marcii. 

Robertus  Bicbier.  in  arlibus  majjister  et  in  Decretis  baccalarius,  hodie,  in  nonis  Béate  Marie, 
incipiet  primum  librum  Decretaliuni,  in  sibolis  inferioribus  Sancti  Eustacii,  pro  piimo  anno 
et  primo  volumine.  Dalum  anno  Domini  m  cecc  iiii'^  tercio,  xxix  .lanuaril. 


88  LA   FACLLTE  DK   DECHET  |l/i84  l'i8: 

DÉCANAT  DE  ROBEHT  GAGUIN. 

NOVEMliRE   148'i-NOVE\llîIiE   |/iS5. 


I 

DÉLIBKHATIONS   DE   LA    FACULTÉ. 


ReGINALDUS   de  VaCCARIA,   SllBSTlTUTUS  DOMINI  GaGUIIM  ABSEINTIS. 

l'iS'i  [Fol.  109  r°.]  Anno  Doiiiini  m  cccc  octuagesimo  qiiaito,  \  Novembris,  post  lec- 

[ici  N«ncmlir('.l  '.  11         1        •      rv  •  /    \    11       o  •    i    1  -il  i- 

tiirain  et  iiiissain  racuitatis  Uocretoruni.  in  ca|)(p)eila  bancti  Johannis  .Iherosoli- 
mitani.  doinini  Jolianiies  de  Courcellis,  Ambrosius  de  Canibray,  Nicolaiis  de  Conti, 
RobortusTulleu,  Stephaiius  de  Veteri  Vilbi  et  ego  Reginaldiis  de  Vaccaiia,  céleris 
domitiis  absentibus,  bcet  par  cedulaiii  ad  eligeuduiii  vel  continuaiiduin  decanum 
et  receptorem  vocati  fuissent,  convenerunt;  et  dominum  de  Veteri  Villa  in  recep- 
loreui,  ac  dominum  Robertum  Gaguiii,  licet  absenteni  et  ;h]  cniiain  Romanam 
pro  regia  Majestate  tendentem,  in  decanum  continuaveiunt,  ordinantes  quod, 
durante  absencia  dicti  doniini  decani,  munimenta  decanatus  pênes  me  rcuna- 
nerent. 

Eodem  die,  dominus  receptor  de  pec(c)uniis  Kacultatis  domino  Ambrosio  de 
Cambray  super  liiis  que  sibi  debebantur  solvit  quatuor  auri  scuta. 

[iij  N..v.i„iirc.]  Die  XVI  mensis  Novembris,  in  missa  et  collegio  apud  Sanctum  Johanneni  Jhe- 
rosolimitanum  celebratis  comparuerunt  domini  Nicoiaus  de  Gonty,  Steplianus 
de  Veteri  Villa  et  ego  Reginaldus  de  Vaccaria,  commissus  per  coHegium  ad  exer- 
cicium  decanatus  jjropter  absenciam  decani;  a  quibus  conclusum  extitit  quod 
bidelli  in  proxima  missa  virgas  suas  atterrent  in  Kacultale  et  venirent  renovare 
juiamenta  illos  concernencia. 

[22  Novembre.]        Die  xxu  meusis  Novembris,  Joliannes  Fere,  dyocesis  Constanciensis,  examme 
premisso,  luit  admissus  ad  gradum  baccalariatus  et  lecturam  ;  et  deinceps  pro 
juribus  Facultatis  solvit  tria  scuta  posita  in  manu  receptoris,  et  preslitit  jura- 
,  menta  consueta  in  talibus  prestari. 

[21  NoMinl.re.]  Die  mercuHi  xxnii  mensis ])rescripli, post  missam  facultatis,  in  collegio  conipii- 
ruorunt  domini  Nicoiaus  de  Conli,  Steplianus  de  Veteri  Villa,  Andréas  Wassel(l)in 


|l/i8/i-l'i8r)|        DE   L'UNIVERSITE  DE   PARIS   AU   W'   SIKCI.E.  89 

et  ego  Reginaldns  de  Vaccaria  pro  decano  Kaciillalis;  el  corarii  ipsis  bidfdliis  cl 
siilihidolliis  siipplicavcniiit  ad  renovaiidiim  sna  jiiramenla  recipi.  pio  tempore 
pretcrilo  siip[p]orlari  et  pio  luliiio  pro  l'ecoiiimissis  liaberi,  déponentes  virgas 
in  manibus  doininoiuin  ;  a  (|iid)iis  (bdibcratiiin  extitit  ({uod  per  me  decanum 
moiieroiiliii'  ipsi  bidelliis  ol  snl)bidoliiis  dilijfeiiciiis  soblo  siium  officium  oxercei-e, 
pidiil  Icci,  et  viigas  eisdcMii  rcsiitiii  posl((iiam  prostitenint  iiiramcnta  consiieta. 

E()(b'ni  die,  (b)iniiius  Jobaniies  Picarl  |)er  bedolliini  Kacuitatis  lecit  expoiii 
quod  ad  niandaliun  suprême  ciiiie  Pariamenti  debebat  Tholose  proficisci,  siip- 
plicans  |)r(>  inensibiis  gracioso  et  rijjoroso  ;  qui  sibi  fuerunt  concessi,  et  parifer 
domino  Stepbano  de  Veteri  Villa  similitei-  supplicanti,  proviso  tamcn  quod  ce- 
teri  domiiii  siinililei'  eosdeni  menses  haberent,  quando  illis  indigerent. 

Ipso  die,  prelatus  sidibideiliis  relulit  Facultati  quod  sex  baccalarii  volenles 
intraro  examen  liceurie  uiajori  bedello  declaraverant  (|Uod,  si  boc  anno  lieiot 
rotulus  lict'Mfiandoi'um  uioi-c  coiisneto,  ad  Uriivcrsitateni  Aurelianenseiii  dcicii- 
nai'ont,  ad  ibidem  liccnciam  recipiendam.  Super  ([uo  concluditur  quod  de  hoc 
adver[tc]tur  dominus  ("aiicellarius  ad  sciendum  mentem  suam,  ut  inde  Facultas 
convocetur  et  de  modo  agendi  per  eam  concludatur. 

December. — Diesecunda  mensisDecembris,post  missam  Facultalis,in  cap(p)ella  [a  Décembre.] 
Sancti  JohannisJberosolimitanicomparueruntdominiNicolausde  Conty,  Stephanus 
de  Veterivilla,  Andréas  Wasselin  et  ego  Reginaldus  de  Vaccaria  pro  decano;  a  qui- 
bus  super  positis  in  médium,  an  placeret  hoc  anno  currenti,  qui  jubiieus  non  est, 
licencias  celebrare,  [deliberatum  extitit]  quod  super  iioc  et  aliis  supervenientibus, 
si  que  essent,  haberem  per  ceduiam  vocare  Facultatem,  prout  feci. 

Die  sexta  Decembris,  post  missam  Beati  Nicolay,  in  cap(p)ella  Sancti  Johannis  [6  Décembre.] 
interfuerunt  domini  Nicolaus  de  Conty,  Stephanus  de  Veteri  Villa,  Johannes  Pi- 
card et  ego  Reginaldus  de  Vaccaria.  Ouibus  inter  cetera  exposui  quod,  insequendo 
conclusionem  Facultatis  alias  captam,  Facultatem  ipsam  convocari  mandaveram 
ad  deliberandum  et  condudendum  si  placeret  in  anno  currenti  licencias  celebrare 
ac  eciam  ad  providendum  seu  rcmedium  dandum  contra  nonnulios  baccalarios 
(F°  109  v°)  qui,  prout  bidelli  retulerant,  se  jactaverant  et  jactabant,  timoré  ro- 
tuli  lieri  consueti,  pergere  Aurelianis  ad  licenciam  in  jure  canonico  consequen- 
dam.  Super  quibus  audita  relacione  domini  .Tohannis  de  Corcellis,  qui,  die  prece- 
denti,  iii  vesperis  Sancti  Nicolay  apud  Sanctum  .Iulianum  celebratis,  ubi  divinum 
olficium  laciebat,  domino  de  Conty  et  michi  patei'ecerat  quod,  nisi  essent  bacca- 
larii in  numéro  competenti  qui  instarent  pro  apertura  examinis,  non  publicare- 
tur  cedula  in  scolis  super  apertura  examinis  nec  celebrarenlur  licencie  usque  ad 
annum  jubileum;  insuper,  quod  ex  parte  Facultatis  dictus  dominus  de  Corcellis 
reqniretur  ut  vellet  conferre  cum  domino  Ambrosio  de  Cambray,  cancellario 


1 9 

lUrriUEUiE    XATlOUllE. 


90  LA   FVCILTÉ   l)K   DÉCHET  [l'i<Si-U85] 

Parisiensi.  super  ad  lemj)iis  rotulo  tolleiulo.  quoniam  pluriniiuii  videbatur  Kacul- 
tati  prejudicare,  prout  dicti  doniini  de  Conti,  AVasselin  et  ego  post  prandium 
dictum  dominum  de  Corcellis  requisivimus:  qui  poUicitus  est  quamtocius  id  facere 
et  pio  virihus  laborare  ad  utilitatem  Facultatis. 

[lo  Détemliip.j  Die  veneris  deciuia  inensis  Decembris,  post  inissam  Facultatis,  iu  congrega- 
cione  a|)ud  Sanctum  Mathurinuui  celobrata  ad  providcnduni  oHicio  scribe  Uni- 
versitatis  per  obiluni  quondani  niagistri  Jobaunis  Syuionis  vac(c)anti,  inteifuerunt 
dominiMilod'Ilbers,  ])resnl  Carnotensis,  Ambrosius de  Cambiay,  Nicolausde  Conti, 
Robei'tus  Tulleu,  Stepbanus  de  Veteri  \  ilia.  Jacobus  Junii,  Johannes  Picard,  An- 
dréas Wasselin  et  ego  pro  decano;  a  quibus  concluditui-  quod  lectura  difleretur 
post  Epiphaniam  propter  ruinam  scolarum  Beati  Eustacii,  (|ue  nudius  sextus  ac- 
cidil");  insuper,  ({uod  visitabuntur  scole  predicte,  ut  ruina  emendetur  et  repa- 
retur. 

Eodem  die,  fuit  sigillata  littera  gradus  pro  fralre  Antbonio  Boilain,  et  pro 
sigillo  niagister  Jobannes  de  Vado  l'ccepit  scutum  auri. 

[lO  Déroini>n.]        Die  jovis  décima  septinia  [1.  sexta]  Decembris,  in  collegio  post  missani  Facul- 
i  tatis  apud  cap(p)elbim  Sancti  Jobannis  congregato  fuit  conclusum  quod,  si  appa- 

rerent  baccalarii  in  numéro  competenti  examen  pro  licencia  consequenda  subire 
volentes,  publicaretur  cedula  in  scolis,  pi'out  fieri  consuevil  in  aniio  jubileo. 

[aS  Dcmniiiv.]  Die  x\ui  uiensis  Decembris,  celebrantur  missa  et  coHegium,  in  quo  dominus 
Stepbanus  de  Veteri  Villa  retulit  ad  ejus  noticiam  ex  relacione  domini  primi  legentis 
et  alias  pervenisse  quod  erant  duodecim  baccalarii  in  numéro  volentes  ingredi 
examen  future  licencie.  Qua  relacione  audita  et  per  dominum  de  Conty  confir- 
mata,  fuit  conclusum  quod  die  crastina  de  mane,  in  lectura  Decrelalis,  ex  parte 
decani  et  collegii  publicaretur  cedula  continens  quod  omnes  et  singuli  baccalarii 
volentes  examen  licencie  subire  comparèrent  in  proxima  congregacione  Facultatis, 
super  hoc  audituri  conclusionem  Facultatis  prescriptam. 

[aA  Doromiire.]  Die  veneris  xxni[i]  Decembris  anni  Domiiii  m  cccc  octuagesinii  quarti,  que  fuit 
\igilia  iNativitatis  Domini.  dominus  Andréas  \\asselin  solemniter  legit  Decretalem 
Finniler,  de  summa  Trinitalc;  in  cujus  lectura  multitude  copiosa  dominorum  et  sco- 
larium  interfuit,  ut  retulerunt  bidelb. 

Eodem  die,  conformiter  ad  conclusionem  Facultatis,  fuit  publicata  in  scolis 
cedula.  de  qua  fit  mentio  in  conclusione  novissima  babita  in  collegio,  et  deinde 
dimissa,  in  vualvis  scolarum  affîxa,  quia  per  dominos  de  Veteri  Villa,  de  Conty 

'''  C'est-à-dire  le  5  décemlji'e. 


|l/i8/i-I'iS:)J        l)K   I/INIVKHSITK   DK   l'AlilS   Al     W   SIKCU:.  'Jl 

et  primum  legeiilfiu  miclii  icliiliim  (.'xlilit  quod  cniiit  duodeciin  bacciihiiii  exa- 
men licencie  ingn'di  xolenles. 

Diejovis  penultinia  inensis  Decenibi-is,  missa  et  coHeginni  celel)ran(iir,  in  qui-  | .to  Déwml.re.J 
bus  inlorfiierunt  doinini  Nicolaus  de  Gonty,  Sle|)lianus  de  Veteri  Villa,  Andieas 
Wasstdin  et  ego;  corani  ((uibiis  relacionem  feci  de  querinionia  doinini  preceptoris 
Sancti  .loliannis  .ilieiosoliniitaiii,  quani  iniclii  venienti  ad  niissani  lecerat  super 
suaruui  scolaruni  diniissione  tacla  per  Facullateni,  que  per  niultos  annos  litulo 
locati  tenueral  eas,  declai-ando  quod .  nisi  Facultas  (F"  1 1  o  r°)  eo  titulo  resumeret, 
essent  sibi  penitus  inutiles,  cnm  nuHi  essent  baccalarii  legentes  in  eisdeni.  Super 
que  coucluditur  unaniniiter  quod  ad  super  hoc  deliberauduni  vocarelur  Facultas 
per  cedulam. 

Eodeui  die,  niagister  Johanues  Carbonnel,  baccalarius,  suas  concdusiones  pro 
lespoudendo  in  scolis  presenlavit  et  de  dorlore  sii)i  provideri  requisivit.  SiqKT  qiio 
doinini  non  potuerunt  roncordari ,  quibusdani  dicentibus  (piod  non  erat  admit- 
lendus,  cpiia  tarde  veniebat  post  pnblicacionem  cedule  pro  apertura  exauiinis,  et 
quia  tali  medio  possent  alii  baccalarii,  qui  non  vellent  subire  onus  respondendi, 
retralii  ab  ingressu  examinis;  aliis  dicentibus  quod,  salvo  honore  Facultatis.  non 
poterat  non  admitti  talis  supplicacio,  cum  responsiones  cédant  ad  luinoiciii  Fa- 
cultatis et  ntilitatem  scole,  quam  quilibet  doniinorum  ex  debito  juramenti  lene- 
tur  procnrare;  quodque  oportune  veniebat,  cuni  alias  plures  visi  sini .  durante 
examine,  similiter  respondere,  nec  propter  hoc  alii  retraherentur  ab  ingressu 
examinis,  quia  statuta  non  habent  quod  respoudentes  aliis  prel'erantnr.  nisi  litte- 
ratiores  inveniantur  per  examen.  Super  que  conclusi  in  hac  discordia  F'acullatem 
convocare. 

Die  ultima  niensis  Decembris,  rogavi  Facultatem  per  cednlam  in  domo  domini  [:''  Démnljre. 
•lohannisdeCorcellis,  in  egressn  vesperorum  Nostre  Domine  Parisiensis,  convenire 
addeliberandum  super  querimonia  domini  preceptoris  Sancti  Johannis,  de  qua  in 
precedenti  regestro,  necnon  supplicacione  pretati  magistri  Johannis  Carbonnel, 
et  ad  pro  legendo  per  dominos  diem  eligendum.  Super  quibus  concluditiu'.  [quod 
liet]  lectura  die  mercurii  post  Epiphaniam,  et  post  plura  iiinc  inde  ad[d]ucta  super 
resumpcione  vel  diniissione  scolarunî  dicti  preceptoris  a  dominis  Johaune  de  Cor- 
cellis,  Nicolao  de  Gonti,  Stéphane  de  Veteri  Villa,  Jacobo  Junii,  Johanne  Picard  et 
me,  comparentibus  loco  et  hora  predictis,  quod,  quia  idem  preceptor  (djhiierat 
easdem  scolas  pro  duodecim  libris  turon.  annuatim  Facultati  dimittere,  ubi  con- 
sueverat  habere  sexdecim,  et  non  erant  nisi  quatuor  scole  Facultati  pertinentes, 
in  quibus  posset  legi,  cum  très  scole  Beali  Eiistacii  vetustate  nuper  corruissent,  ita 
ut  in  brevi  non  possent  rep[ar]ari ,  resumerentur  dicte  scole  Sancti  Joiiannis  ad  unum 
vel  duos  annos  pro  dictis  duodecim  libris  annuatim  solvendis,  vel  minori  precio. 


l 'iBo. 


92  LA  FACl  LTK  1)K   DECllKT  [US^-USo] 

si  posset  cum  ipso  preceptore  conveniri  de  iilo;  insuper,  cjiioii,  \isis  condusioiiibus 
prefati  magistri  Jolianuis  Carbonnel  et  correctis,  adniittatur  ad  respondendum 
publiée  de  illis.  Et  ordinavit  Facultas  quod  haberem  sibi  presidere  et  providere 
quod  in  repeticione  intéressent  arguentes  pro  bonore  Facnitatis  conservando. 

Die  quinta  mensis  Januarii,  in  collegio  apud  Sanctuni  Jobannem  Jberosolimita- 
[r.  Janvior.]  nuni  de  more  post  missani  Facultatis  celebralo  coniparuerunt  duo  baccalarii,  qui 
supplicaverunt  ad  exanuMi  pro  licencia  consequenda  recipi  et  admitti.  Quibus  post 
deliberacionemFacul[ta]tisdiclumfuit  quod  in  prima  missasequenti  suas  aiïerrent 
minores  cedulas  in  Facultate,  ad  videndum  si  baberent  tempus  sutficiens  pro 
examine  subeundo. 

[ij  Janvier.]  Die  Ml  mensis  Januarii,  lectura,  missa  et  coHegium  celebrantur,  ibique  duo 

baccalarii,  de  quibus  supra,  suam  supplicacionem  cum  une  tercio  continua verunt, 
et  suas  minores  cedulas  pênes  majorera  bidellum  existentes  in  Facultate  dimise- 
runt.  Ipsis  autem  ad  parfera  retractis,  concludilur  (|uod  bujusmodi  cedule  infi'a  \ 
proxiraara  missam  visitarentur,  et  in  eadera  raissa  daretur  eis  conveniens  respon- 
sum;  et  si  aliqui  essent  alii  volentes  examen  licencie  subire,  quod  supplicantes 
baberent  eis  dicere  ut  se  pararent  et  cura  ipsis  in  prima  missa  comparèrent,  ut 
Facultas  posset  ad  eorum  expedicionem  procedere.  Que  conclusio,  dictis  bacca- 
lariis  vocatis,  per  me  ipsis  extitit  intimata  et  declarata. 

[18  Janvier.]  (F"  1 10  v".)  Die  xvHi  iiieusis  Jauuarii,  in  collegio  post  missam  Facultatis  loco 

solito  congregato,  coniparuerunt  baccalarii.  pro  admissione  ad  examen  suas  sup- 
plicaciones  itérantes;  quibus,  dempto  Petro  Bonnot,  qui  nundum  suas  minores 
cedulas  exbibuerat  ad  visitandura,  dictuni  fuit  quod  conficerent  suas  majores 
cedulas  et  deferi-ent  infra  qui[n]denam;  et  pro  illis  conficiendis  prestiterunt  jura- 
menta  consueta. 

[i()  Janvier.]  Die  mercurii  sequenti,  post  obitum  bone  memorie  quondam  domini  Martini 

de  Fraxinis,  iterum  in  Facultate  dicti  baccalarii  suas  supplicaciones  continuave- 
runt,  petentes  ut  eis  examen  aperiretur  quamcicius.  Super  quorum  supplicacione 
concludilur  quod,  (juia  nomiulli  de  ipsis  paciuntur  defectum  in  cedulis,  tcmpore 
et  lectura,  vocaretur  Facultas  ad  primam  missam  Facultatis,  ad  concludendum 
si  cum  illis  placeret  dispensare  vel  non.  Quam  conclusionem  dictis  supplicanlibus 
notificavi,  et  eis  injunxi  quod  in  dicta  missa  comparèrent,  audituri  conclusionem 
Facultatis. 

[ 28 Janvier. I  Die  vencris  xxviii  mensis  Decembris  [1.  Januarii],  in  collegio  apud  Sanctum 

Jobannem  Jherosolimitaimm  super  duobus  articulis  per  ccdnlam  congregato  com- 


|l'i8'i-l/i8r)|        l)K   i;iJMVEUSITE   DE   PAULS   Al     \\"  SlKiJLE.  93 

parueruiit  doinini  Ambrosius  de  Cainbray,  Nicolaus  de  Gonti,  Jacobiis  .Imiii,  Jo- 
hannes  Picard  et  ejjo  Kejjiiuddiis  de  Vaccaria,  ([ui  posai  in  iiii'diiiiii  aw  placeret 
cum  baccalariis  sii|)|ilicaiilibus  adniilli  ad  examen  pro  licencia  consequenda  dis- 
pensare  vel  ne  super  defeclibns  l,eni[)oi'is  ac  lecture  cpios  paciebanlur  plures  ex 
ipsis.  Super  (pio  cuni  niatura  deliberacione  conciusuni  extilit  (juod  j)r()  bac  vice, 
pensatis  el  considérai is  (eniporis  nialicia,  pancilalc  presentaLorum  et  ancloritate 
Facultatis,  minus  iuconveniens  videbatui'  cnm  ipsis  delectuosis  dispeusare  quam 
illos  cum  rubore  repellere,  proutet  luit  dispensatuni,  cum  prefixione  diei  lune  post 
Purilicacionem'''  ad  ajicriendum  examen,  et  fuit  injunclum  (piod  ipsi  presentati 
qui  nondum  erant  admissi  ad  couliciendas  majores  cedulas,  illas  conficerent  et 
déferrent  pênes  dominos  inlVa  diem  aperture  examinis;  pro  (juibus  coidiciendis 
prestiterunt  juramenta  consueta.  l'uilque  ipsis  ordinatum  ([uod  haberent  dispo- 
nere  de  nec(c)essariis  (il  aliis  reijuisitis  ad  expedicionem  examinis,  et  propter  boc 
conferre  cum  bidellis. 

Fkbuuarius.  —  Die  veueris  quarla  mensis  Februarii,  post  missam  Facultatis,  in      l 'i  iVvrKr.J 
congregacione  Universitatis  apud  Sanctum  Matburinum  adaudiendum  relacionem 
suorum  oratorumad  regiam  Majestatem  destiiiatorum  et  super  articulo  communi 
congregata,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus  et  lecturam  post  examen  Xn- 
thonius  LapostoUe '-',  Leodiensis  dyocesis,  qui  pro  bursis  solvit  tria  auri  scuta. 

Die  lune  septima  mensis  Februarii,  presentibus  dominis  Ambrosio  de  Gambray,  [7  Février.] 
Nicolao  de  Gonti,  Stepbano  de  Veteri  Villa,  Andréa  \Vassei(ljin  et  me,  examen 
licenciandorum  fuit  aperluni  et,  oratione  de  more  per  me  habita  ac  juramentis 
consuetis  prestitis,  quinque  baccalariis,  quorum  duo  sedebant  in  banca  nobilium 
et  très  in  secunda  banca,  fuit  facta  assignacio  textus  per  partes  d.  xn.  Decreti,  et 
ex  parte  dominorum  eis  dictum  (juod  die  jovis  in  crastino  Ginerum'^)  venireni 
per  ordinem  lectiones  quas  intérim  componerent  recitaturi. 

Ipso  die,  in  caméra  examinis,  examine  premisso,  fuit  admissus  ad  gra- 
dum baccalariatus  et  lecturam  servitor  seu  clericus  et  procuralor  domini  ge- 
neralis  ■'')   Guillermus    Millet'-'^    Pictavensis    dyocesis,   qui,   contemplacione   dicti 

'■''  C'est-à-dire  le  7  février.  '^'  Le  17  février. 

'*'  Le  2 -j  décembre  1^89,  "lioiiorable  liomiue  '*'  Il  faul  sans  nui  doute  entendre  ici  par  irgeiie- 

m.  Anthoine  Lapostolie,  advocat  en  Parlement,  et  ralisi  non  pas  le  trésorier  delà  Faculté  de  Décret, 

nol)le  homme  Guillaume  de  Rouvrov,  dit  de  Saint  mais  le  général  de  l'Ordre  de  la  Trinité,  c'est-à- 

Simon,  sieur  de  liasse,  se  constituent  achepteurs  dire  Hobert  (iajjuin  lui-même.  Voir  plus  bas,  aux 

de  biens  poui-  noble  homme  Philipes  d'Aunoy,  es-  dates  du  3o  avril ,  p.  1 00, et  <lu  5  mai  1 485 ,  p.  101. 

cuyer,  seig'neur  de  Goussainville,  pour  la  somme  <''  En  i4()3,  (niillaume  Millet,  prêtre,  maître 

de  m"  livres,  en  ijuoy  il  estoit  tenu  envers  noble  es  arts  et  licencié  en  Décret,  du  diocèse  de  Poitiers, 

homme  Loys  d'IUiers,  escuier,  pour    laquelle   il  se  présente  à  la  collation  du  chapitre  de  Paris  et  à 

avoit  fait  saisir  laditte    terre    de    Goussainville. n  celle  du  prieur  de  Saint-Eloi  de  Paris,  0.  S.  B. 

(',i>ll.  Clainiiiihiiiill .  vol.  -d'i.   |i.  !t<>.ti.  Arrli.  ilc  riliiio.  de  Paris,   vol.  'u).  fol.  a 'i   v°.  — 


94  LA   KACLLTE   DE   DÉCRET  1 1 'iS'.-l /i85  J 

doniini,  suivit  pio  biirsis  duo  aiiri  scuta  tltinlaxat,  et  prestitit  jiuameiita  con- 
sueta. 

[lo  l<VMi.M-. ]  (K"  1  1  1  r".)  Dio  jovis  décima  meiisis  Februarii.  iiiissa  vl  collegiiini  ceK'biaii- 

tur;  quibus  iiiterlueriiiil  doiiiini  Stephaïuis  de  \  eleri  Vilhi  et  ego  Heginaldus  de 
Vaccaria. 

[17  iVvni<i-.]  Die  wii   inensis   l'Y'l)ruarii,  post  niissaui  Facultatis  de  more  celebralam.   in 

collegio,  loco  coiisueto,  comparuerunt  domiiii  Ambrosius  de  (îambray,  Nicolaus 
de  Gonti,  Stepbanus  de  Veteri  Villa  et  ego  cum  ipsis,  voc^atisque  supplicanlibus, 
magister  Jobaiines  de  Vado,  bidellus  major,  ad  visitandiim  iiiiiiores  cedulas  ma- 
gistri  .loliannis  de  Huella  presentavit,  dicens  quod  ab  eodem  de  Ruella  fuerat 
requisitus  ut  cas  alferret  Facultati  eo  die  qiio,  ut  dicebat,  intendebat  suppli- 
care  ut  cum  ceteris  admitteretur  ad  exauieu  pro  munere  licencie  coiisequeiido; 
scd  (piia  non  couiparuit  idem  de  Ruella,  prémisse  cedule  fueruul  ipsi  bidello 
reddite. 


[3',  Février.]  Die  veueris  [/.jovis]  wuu  Februarii.  pust  missam  Facultatis  de  more  celebra- 

lam, iu  collegio  apud  Sanctum  .Joiiauuem  .Iberosolimitanum  coiigregato,  examine 
babito,  fuerunt  admissi  ad  gradum  baccalariatus  et  b»cturaui  .lobannes  Morin'"', 


En  1  à^!i,  il  se  présento  à  la  collation  des  doyens  et 
chapitres  des  églises  coili'giales  de  Sain(-(!erniain 
rAuxeiTois  de  Paris  et  de  Sainte-Croi\  de  I^ouduii , 
diocèse  de  Poitiers.  Ihid.,  fol.  '.i?>.  —  En  1696,  il 
se  pre'sente  à  la  collation  de  l'évèqiie  du  cliapitre 
de  Meaux  et  à  celle  de  l'abbé  de  Saint- Faron, 
m^me  diocèse.  Ibid.,  foi.  i;)7. 

'''  Probablement  le  iiièiiie  que  ce  Jean  Morin, 
licencié  en  lois,  qui  plaide  au  Chàtelet,  le  07  juin 
ligi,  avec  Hance  de  Conflans.  et  rr auquel  est  l'ait 
deffence  de  poursuivre  ledit  de  Conllans  en  autre 
cour  que  ceaus».  Coll.  l'Àairambdult ,  vol.  7O5, 
p.  66.  —  Mais  c'est  sûrement  de  lui  qu'il  s'agit 
dans  le  même  registre  du  (lliàtelet,  à  la  date 
du  6  mars  ih(\h  |i4;(5|  :  nk  la  requeste  d'ho- 
norable femme  .laccpielle  Brachet,  veufve  m. 
Pierre  Symart ,  notaire  et  secrétaire  du  Roy  et  com- 
mis par  le  Roy  au  payement  des  menues  affaires  et 
plaisirs  du  iioy  et  aussy  au  payement  des  ollices  or- 
dinaires de  rhostel  du  Roy  et  des  archers  du  pre- 
vost  de  l'hostel,  stipulant  en  cette  partie  pour 
François  Symart ,  fils  naturel  dudit  delfuut  et  légi- 
timé par  le  Roy,  et  Perrelte  Symart,  aussy  (ille 
naturelle  de  feu  Jehan  Symart,  qui  estoit  fils  na- 
turel et  légitime  dudit  feu  Piei're  Symart,  et  veufve 


icelle  Perrette  aussy  légitimée  par  le  Koy,  disant 
que  ledil  deffurit  OU  ses  héritiers  avoient  encore  à 
rendre  les  couqites  de  l'administration  des  charges 
dessusdittes ,  ce  que  ne  pouvoient  faire  lesdits  mi- 
nem's  qui  sont  héritiers,  obstant  leiu'  minorité  et 
aussy  obslant  l'absance  de  honorable  homme  Jehan 
Brachet  et  m.  Jacques  le  Fuselier,  tuteiu-s  desdits 
mineurs,  demeurans  en  la  ville  d'Orléans,  par  quoy 
leur  est  besoin  d'avoir  un  curateur;  au  tesmoi- 
gnage  de  laditte  veufve  et  honorable  homme  m. 
NicoUe  Brachet,  conseiller  au  Parlement,  m.  Jehan 
Moi  in,  bachelier  en  Décret,  Claude  le  Seurre  et 
Jehan  Froinoiit,  serviteurs  dudit  delfunt,  a  esté 
donné  curaleiu-  auxdits  mineurs  m.  Germain  de 
Loynes,  advocat  en  Parlement.  1  Coll.  Cluiriiinbault . 
vol.  76.1 ,  ]i.  2.5a. 

En  l'igi,  Jean  Morin,  licencié  en  Décret,  du 
diocèse  de  Tours,  se  présente  à  la  collation  des 
abbé  et  prieur  de  la  Trinité  de  Beaulieu,  diocèse  de 
Tours,  trnon  obstante  quod  obtineat  duas  capella- 
nias,  quarum  valor  non  ascendil  in  portatisxxl. 
p.,  e(  à  celle  de  l'abbé  de  Saint-Sauveur,  «ahas 
de  Villalongo  [Villeloin,  Indre-et-Loire,  arr"  de 
Loches]  s  ,  même  diocèse.  Arch.  de  l'Unie,  de  Paris, 
vol.  '19,  fol.  35. 


[riS'i-l'i85J        l)K    i;i  \l\  KliSITK   1)K    I>\I;IS    \l     .W"  SIKCLK.  95 

TiiroiiiMisis  dyocesis.  (|iii  |)i()  Itiirsis  solvil  duo  s('iit;i  ciiiii  iiicdio,  ol  fraler  Guil- 
lermiis  Sauvage ,  piior  de  Tauri[fncvo.  i|iii  |iin  liursis  solvit  tria  snita:  et  presti- 
terunt  juramonla  coiisueta. 

i\T\RCus.  —  Dio  inartis  [I.  nieiriirii]  scrunda  inensis  Marrii,  dominus  legens 
|triinuiu  oïdiiiaiiiiiii  apud  Sancluiii  VlaUiuriiiiini.  uhi  eral  roiigrejjacio  Lniversi- 
tatis,  sup|)lica\il  KacnUati  quod  aiinuoret  sihi  lithMas  monilorias  pro  collecta  sua 
more  coiisiielo  jiciTipienda;  cujus  supplicacioni  annuit  Facuitas. 


[n  Mars.] 


])ic  vcMU'i'is,  luil  sijfillata  litlcia  iioininacioiiis  jiro  Ludovico  Bragier,  Sancto- 
nensis  dyocesis,  (|ui  |)ro  sigillo  solvil  dimidiuiu  scutum  duntaxat,  quia  ilii-  [>re- 
cedenti  doniini  eidem  supplicanti  piopfer  pauperlatem  fecerant  graciam  scutum 
per  statnla  (l('l)iluin  ad  dlniididiii  nuiderandi. 


[4  Mars. 


Die  jovis  \  ineusis  Marcii,  post  luissaui  Facullatis,  examine  premisso,  admissi 
fuerunt  ad  gradum  baccalariatus  et  lecturam  Joliannes  de  Vitri  '',  qui  pro  Inirsis 
solvit  tria  scuta ,  Guillermus  Scabini,  duo  cum  dimidio  uuius,  et  dominus  Petrus 
Bove,  tantuni  duo,  pretextu  paupertatis,  et  prestiterunt  juramenta. 

Ipso  die,  Facuitas  congregata  super  admissioue  vel  repulsione  licenciandorum 
omnes  admisit,  et  couclusit  quod  pei-  cedulam  haberem  convocare  Facullafem  ad 
examen  concludendum  et  deliberandum  super  declaracione  facta  per  dominuiii 


[i  o  Mars. 


'''  Jean  de  Vilry  (5tait  peut-être  le  iils  de  Guil- 
liuime  de  Miry,  eonsciller  an  Parlement  de  Paris, 
qui,  d'après  Blanchard  [(Àdal.,  p.  30),  fut  reçu 
en  i43C  et  monrnt  en  ih'jçf.  Le  3o  juillet  1/189. 
an  Châtelet  de  Paris,  r noble  homme  Nirolle  Balue. 
sieur  de  Villepreux,  ipii  a  fait  procedei-  par  voye 
d'arrest  sur  plusieiu-s  pièces  de  teri'e  au  terroir 
de  Villepreux.  apparicnans  à  damoiselle  Jehanne  le 
Picart,  veufve  de  feu  Guillaume  de  \  itry.  conseUler 
au  Parlement ,  a  donné  main  levée  après  que  Jehan 
de  Vitry,  (ils  de  iaditte  damoiselle,  s'est  donné  pour 
caution."  Coll.  Clalramhanh,  vol.  76^,  p.  io3.  — 
I^e  19  avril  lig/i,  rrhonorable  homme  m.  Jehan 
de  Vitry,  licencié  es  loix ,  a  esté  receu  advocat  au 
Chastellet.i  Ibid.,  vol.  yGo .  p.  sioS.  —  Le  sS  février 
1698  [1029],  rrhonorable  homme  Hermant  (Juil- 
lart  et  sa  femme  [plaident!  contre  dame  Mai-ie 
(Juairelivres.  veufve  feu  m.  Jehan  de  Vilry,  en  son 
nom  et  conmii>  tuli'icc,  avec  François  Marelle,  de 
son  fils  Gervais  de  Vitry.  son  Iils  mineur;  dit  est 
ipi'nne  maison  counnime  entre  les  parties  sera 
partagée  ou  licitée. •■  Ihiil.,  vol.  76.Î,  p.  'iGi. 


Sur  Guillaume  de  \  ilry.  nous  lisons  encore, 
il  la  (laie  du  00  septembre  l'iyS  :  rNoble  homme 
Pieri'e  de  Boutheon .  escuier.  et  m.  Olivier  de 
\ienne,  prolhonolaiie  du  Saint  Siège,  fi'ère  ger- 
main de  noble  el  puissant  seigneur  messire  Jehan 
de  \ieuue,  chevalier. seigneur  de  Listenois,  et  cou- 
sin remué  de  germain  de  noble  et  puissante  dame 
dame  Anne  de  Vienne,  femme  dndit  chevalier,  qui 
avoient  fait  convenir  honorable  homme  et  sage 
m.  Guillaume  de  Vitry.  conseiller  au  Parlement, 
aflln  d'avoir  par  retrait  la  terre  et  seigneurie  de 
Persene  [Persan],  en  la  comté  de  Beaumoiit  sur 
Oise,  acquise  par  ledit  de  Vitrv  desdils  chevalier  et 
dame;  el  après  qu'il  est  apparu  à  m.  Jehan  le  Pi- 
cart. notaire  el  secielaire  du  Roy.  et  à  noble  femme 
damoiselle  Jehanne  le  Picart,  femme  dudit  Guil- 
laume de  Vitry,  iceux  le  Picart  et  femme  fondez  de 
procuration  dudit  de  Vilry.  ledit  Olivier  de  Vienne 
eslre  frère  dudit  chevalier,  et  qu'il  leur  a  esté  déli- 
vré par  ledit  Bo[t]lieon  audit  nom  la  somme  de 
mil  escus  d'or:  dit  est  que  le  retrait  sera  adJLigé. •> 
Ihid.,  vol.  76^1 .  p.  i.tO. 


96  I^A   FACULTÉ  DE  DÉCRET  [l^S'i-USS] 

canceUariiim  quod  tle  cetero  non  intendil  mittere  signela  licenciandonini,  iiisi 
priiis  rotulus  conclusus  sibi  fiierit  porrectus  et  tradilus. 

[il  .Mars.]  ])je  vencris  xi  mensis  marcii,  apud  cameram  ex;iniinis,  ex  dominis  doctoribus 

convocatis  super  clausura  examinis  et  declaracione  hesterna  die  facla  per  domi- 
niun  cancoHariiun  t'cclesie  Parisiensis,  conij)ai'ueiunt  domini  de  Corcellis.  Nicolaiis 
de  Coiity,  R()l)ertus  Tullou,  Steplianiis  de  Veteri  Villa.  Jacobiis  .lunii,  Aiidi'eas 
Wasselin  et  ego  Heginaldus  de  Vaccaria;  a  quibus  fuit  delibeiatum  et  per  me 
conclusuni  quod  ipso  die  concluderetur  examen,  quodque  super  declaracione 
facla  per  dominum  cancellarium  dominus  de  Corcellis  haberet  cum  eo  conferre, 
et,  si  non  posset  flecti  ut  differ[r]elur  composicio  rotuli  licenciandorum  usque  ad 
diem  licenciarum  celebrandarum,  fieret  in  die  precedenti,  de  niane,  ante  mis- 
sionem  signetoiiim. 

Eodem  die,  instantibus  et  requireutibus  dominis  Nicolao  de  Conty  et  Stéphane 
de  Veleri  Villa,  jiosui  in  médium  an  placeret  Facultati  quod  dominus  generalis  in 
legacioiie  supremi  domiui  nostri  Régis  existeiis,  non  obslante  lapsu  mensium  gra- 
riosi  et  rigorosi  sibi  alias  indultorum,  partîciparet  in  emolunientis  baccal[ar]io- 
rum  et  licenciandorum.  vel  ne.  Super  (|uo  concordiam  habere  non  valui  propter 
opinionum  varietatem ,  pluribus  dicentibus  quod  super  hoc  non  erant  ad  delibe- 
randum  couvocali;  aliis  dicentibus  quod  ipse  dominus  generalis  solum  l'equisi- 
verat  gratiam  dictorum  duorum  mensium,  et  non  ultra;  ceteris  deliberantibus 
quod  ejus  adventus  erat  prestol(l)andus  et  ((uod  forsitan  graciam  premissam  sibi 
(îeri  non  vellet,  ne  alii  domini.  quando  abessent,  pariter  ultra  mensem  graciosum 
et  rigorosum  in  emolumentis  regencie  contra  tenorem  statuloruni  participare 
vellent;  quare  nichil  conclusi,  nisi  adventum  dicli  domini  generalis  expectare 
debere  [sicy 

(F"  1  1  1  v°.)  Ipso  die,  habita  collacione,  juxta  morem  Facullatis  examen  con- 
clusi, et  licenciandis  eorum  admissionem  factam  pridie  per  Facultatem  inlimavi. 
Quo  facto,  omnes  prestiterunt  juramenta  per  baccalarios  licenciandos  bis  ante 
gradum  licencie  prestanda. 

[i:{Mars.]  Die  xui  mensis  Marcii,  fuit  sigillata  littera  nominacionis  pro  Ludovico  Bragicr, 

qui  pro  sigillo  solvit  dimidium  scutum  duntaxat,  quia  placuit  Facultati  sibi  gra- 
ciam fieri  pretextu  paupertatis. 

Eodem  die,  hora  quarta  post  meridiem,  presentibus  dominis  Nicolao  de  Conty 
et  Stephano  de  Veteri  Villa,  quinque  baccalarii  probati  in  aula  domini  cancellarii 
Parisiensis,  per  me  brevi  oracione  habita,  presenlati  fuerunt  ipsi  domino  cancel- 
lario  in  ordine  quo  erant  sedentes  in  aula  examinis,  eidem  supplicantes  quod 
ipsos  presentatos  expedire  et  matrem  Facultatem  in  suis  libertatibus,  consuetudi- 
nibus  elstatutis  conservare  dignaretur  et  vellet.  Qui  quidem  dominus  cancellarius 


[1A8/|-I'i85|        l)K   i;iMM:iiSITK   l)K   PAlilS   AL    \\-  SIKCLH.  97 

hiiinaiiissime  respoiidil  ([iiod  i[)sos  baccalarios,  eo  iiutncro  fjiio  sibi  prcsoritabaii- 
tur,  recipiebat  et  iuhmllvhai ,  (|uo(l(|iie  illos  in  brcvi  ex|)edirel;  (Jictani  quo((ue 
FaculUilt'iii  iii  suis  libeitatibus  inviolabililer  conservaret.  De  qua  responsioiie  dicti 
doniiiii  ol  ejfo  iioiniiie  Facullalis  ejjiiiuis  injjenles  gracias. 

Die  jovis  XVII  mensis  Marcii,  in  ccdlegio  post  niissani  Facullatis  congreijalo,  in-  I17  Mars.] 
lerlucrunt  domiiii  Nicolaiis  de  Conty,  Slophaniis  de  Vcteri  Villa,  Joliannes  (îressicr 
et  ojjo  vice  (bicaiii.  Qui  quidein  Grcssiei'  dedaravit  (|uod  non  vencral  illuc  ad 
supplicaiiduni  ut  ad  regenciani  reciperetur,  sed  dunilaxat  ut  semper  in  graciam 
Facultalis  haberetui".  Quo  facto,  licencia  recedendi  petita,  divertit  ad  négocia  sua, 
utdicebat,  peragenda.  Diclus  vcro  de  Conty  pro  niensibus  gracioso  et  rigoroso 
supplicavit;  qui  sibi  fuerunt  concessi,  et  ceteris  qui  baberc  voilent. 

Ipso  die,  magister  Johannes  Gui])erti,  in  jure  canonico  licenciatus,  persona- 
liter  comparens,  supplicavit  pro  duabus  nominacionibus  babendis  et  nioderacione 
sigilloruiu.  Cujus  supplicacioni  fuit  obteniperatum,  poslquain  asseruit  se  paupe- 
roni,  (;t  conclusuiii  cpiod  exj)cdirculur  sibi  due  noniinaciones  sigillalc  pro  duobus 
fraucis. 

Die  veneris  xvin  Marcii,  de  mane,  sigillate  fuerunt  due  littere  noniinacionuni  :       [18 Mars. | 
una  pro  magistro  Ludovico  de  Mareleio,  et  altéra  pro  magistro  Pliili])po  de  Alta- 
ribus;  pro  quibus  duo  auri  scuta  fuerunt  tradita  magistro  Johaani  de  Vado, 
majori  bidello  Facultatis. 

Anno  Domini  m  cccc  octuagesimo  quarto,  die  xx  mensis  Marcii,  bora  septima  fjoMais. ) 
de  mane,  Facultas  extitit  convocata  super  confectione  rotuli  licenciandoruin. 
Gomparuerunt  autem  domini  Jobannes  de  Courcellis,  Ambrosius  de  Canibray, 
Nicolaus  de  Conty,  Robertus  Tulleu,  Stepbanus  de  Veteri  Villa,  Jacobus  Junii, 
Joliannes  Picard,  Andréas  Wasselin,  et  ego  Reginaldus  de  Vaccaria  loco  decani; 
a  quibus  liceuciandi,  prout  inferius  annotatur,  fuerunt  ordinati  et  inrotulati 
duobus  rotulis  pergameni,  quorum  uims  tribus  sigillis,  videlicet  Facultatis,  do- 
mini Johannis  de  Corcellis  et  mei,  obsignatus  et  conclusus  extitit,  necnon  domino 
Ambrosio,  cancellario  insignis  ecdesioParisiensis,  presentibusdominis,  recipienti, 
et  non  aperire  ante  boiam  future  licencie  proniittenti  porrectus  et  Iraditus;  alius 
autem  rotulus  sigillo  Facultatis  sigillatus  pênes  me  remansit,  ad  comparacionem 
in  aula  domini  episcopi  Parisiensis  tempore  evocacionis  facieadam. 

Eo  die,  dicti  domini  taxaverunt  pro  bursa  bedellorum  super  emolumento  licen- 
cie duodecim  scuta  percipicnda  sujxt  liiis  (jue  minor  bedellus  de  receptis  débet 
Facullafi. 

Deinde  fuerunt  examinali  et  ad  gradum  baccalariatus  admissi  Johannes  Wryn- 
guier,  dyocesis  Belvacensis,  qui  pro  bursis  solvit  tria  scnta  auri  cuiu  dimidio,  et 


IMi'niHLniC     >ATIOMLI.. 


98  I.A   FACl  l/ri':   l)K    DÉCItl'T  [  l/i8'i-l 'i85] 

Karoliis  Til)[a]iivilliei's  folidcin,  et  riioriint  dispcnsati  .su|i('r  iiivilacionc  doniino- 
ruin  ner  singiilas  doinos,  et  prestileiiiul  jiiiainoiita  consulta. 

Ipso  die,  domini  remiserunt  mediain  jtartem  luijiis  quod  conductor  cavee 
doniiis  Sancii  Eiistacii  Facultali  debebat  pro  pensionc  seii  salario  ipsius  cavee  pro 
aiino  novissinie  lapso,  prelextu  daiiini  per  eiiiii  paSsi  in  amissioiie  unius  iiiodii 
er[i]iisi,  ruina  dicte  cavee  nuper  lacta,  causante  vetustate. 

[aiMars.]  ^F"  11*2  1'".)  Auuo  Uoiuini  M cccc  octuafjesïmo  quarto,  die  lune  xxi  inensis 

Mai'cii,  bora  décima  de  niane,  abna  mater  Facultas  ex  cap(p)ella  Sancti  Johanm's 
JberosoJimitani,  cum  bcenciandis,  precedentibus  baccalariis  cuni  cappis,  usfjue  ad 
aulam  reverendi  in  Gliristo  patris  et  domini  domini  episcopi  Parisiensis,  ad  aclum 
licencie  ibidem  celebrandum,  cum  gravitate  processit;  ubi  dominus  Ambrosius, 
cancellarius  Parisiensis,  rotulum  sibi  prlus  per  Facuitatem  tribus  sigillis  obsig- 
natum  et  receptum  inviolatum,  et  prius  ad  videndum  domino  Stepliano  de  Veteri 
Villa  et  nobis  ad  uulani  veniendo  patefactum  et  ostensum,  reseravit;  et  palam, 
cunctis  videnlibus,  magistro  Jobanni  de  Vado,  majori  bidello  Facultatis,  ad  licen- 
ciandos  evocandos  tradidit;  fueriinlque  ordine  scquenti  vocati  dicti  licenciandi, 
qui  perpi'ius  die  precedeiili  fueraut  acbiptati,  proutinlra  iideliter  annotatur  : 

Germanus  Gbartelier qucm  adoptavit  d.  Ambrosius  de  Gamln-ay. 

Johannes  Dorisoles.  alias  de  Pe- 

traponte d.  .loliannes  de  (jorcellis. 

Jobannes  Morelli''' d.  Hoberlus  Tulleu. 

Jobannes  de  Ruel d.  Nicolaus  de  Gonty. 

■  Roberlus  Hicbier d.  Stepbanus  de  Veteri  Villa. 

Quibus  vocatis  et  in  b(r)anca  ordinata  collocatis.  oracione  diserta  et  oratore 
niagno  digna  per  dominum  cancellariuni  graviter  et  luculenter  recitata,  pluribus 
prelatis.  consulilius,  magistris,  doctoribus,  civibus,  baccalariis  et  aliis  personis 
assistentibus,  fuit  licencie  munus  cum  benedictione  solemniter  impartitum.  Dein- 
ceps  vero  ipsi  licenciali  in  cap(p)ella  inferiori  dicti  domini  episcopi  Parisiensis 
convenerunt,  ibique  per  organum  primi  de  bonore  impenso  ingentes  graciarum 
actiones  babuerunt  FacuUati,  que  illas  benigno  suscepit  all'ectu. 

|24  Mars.]  Dio  wiiii  inensis  Vlarcii,  propler  superveniens  impediinentuni  in  missa  Facul- 

tatis comparere  non  valui;  verumtamen  dominus  de  Veteri  Villa  se  oblulit  vice 
mea  comparere,  pront  tecit. 

'''  En   1^97,    finagistei-  Jolmniies  Morelli,  in  En  litjcj,  «Joliannes  Morelli ,  in  arlihus  niagisleri, 

Decrelis  litenciatiis" ,  se  jirésenk'  à  collation  des  se  prt'sfinlc  à   la  collation  de  i'évêque  et  dn  clia- 

abbés  de  Savigny    et  d'Ainay,   diocèse  de   Lyon.  |)ilie  d'Antun  et  à  celle  de  l'abbé  de  CInny.  Ibitl. , 

ArcL  (le  l'Unie,  de  Paris,  vol.  5o,  fol.  i.")  v".  —  loi.  (Ki-dd  v". 


Il/i8'i-l'i85|        l)K   i;i MVKHSITK   l)K   l'\l!IS    \l     W    SIKCI.i;.  99 

Die  \n|iJ^  iiK'iisis  |ti('(licti,  Alamis  Dvenriis'''.  cxiiiiiiiic  premisso,  fini  ;ii|iiiissns 
ad  graduin  baccalarialiis  el  lecliiiani.  r\  pio  jiirihiis  Facullalis  solvit  Iria  sciila 
cum  diiiiidio  imiiis.  riii((|iio  cimi  co  ilispensaliini  sujtcr  invilacione  facicnda  por 
sinjTulas  doiiios  doininorum. 

Dicta  (li(^  wiiii  iiiciisis  prcdicli,  (jiiia  in  vi'piia  doiiiinicc  in  llaniis  l'alniarnni 
non  Ic'fctui-,  proplor  crasiiniini  Ainuinciacionis  Beale  Marie,  douiinus  Joliannes 
Picard  leijit  Decretaleni  Omnis  utriusquc  xexus. 

Dio  XXVI  nifinsis  predicli,  rncinnl  sijjillalc  dui;  liltere  noniinacioiinin  pio  ma-       [ofi  Mars.] 
{jistro  Joliannc  (iuiheil,  qui  pro  sigillo  solvit  duos  francos  duntaxat,  quia  gracia 
sibi  l'uerat  facta  per  Facultatem. 

Die  xxviM  inonsis  Marcii,  Anilionius  Prisquc,  Matiscononsis  dvocesis,  cxaniinc       [aSMars.] 
premisso,  fuil  admissus  ad  graduin  baccaiarialus  el  lecUiiam,  solvitque  j)ro  biirsis 
tria  scula,  et  preslitit  jiiranienla  consuota. 

Eodem  die,  luil  sijjillala  niia  noniinacio  pro  traire  (iiiillermo  Sauvage,  ordinis  ■  ; 

S.  Benedicli.  qui  solvil  pro  sigillo  sciiliini  auri. 

Ipso  die,  doniinus  Nicolaus  de  (lonty  ex  Parisius  recessit  et  iter  eundi  Anibianis 
arripuit. 

Eodoni  die,  post  prandiiim,  i'rater  Stepliaiius  Gontesse,  cnratus  Sancti  Slepbani 
in  Monte  l'arisiensis'-',  examine  premisso,  fuil  admissus  ad  gradum  baccaiarialus 
et  iecluram,  et  cum  eo  cbspensatum  exlilil  super  non  invilacione  dominorum  cl 
liarenga,  solvitque  pro  bursis  seu  jure  Facnllatis  quatuor  auri  scuta. 

Die   XXIX  mensis  Marcii,  luit  sigiilala  litlera  gradiis  pro   magisiro   (irermano       [29  Mars.] 
Chartelicr,  qui  pro  emolumento  sigilli  solvit  unum  auri  sculum.  :    ; 

Aprims.  —  Die  septima  mensis  Aprilis,  fuit  sigiilala  lillera  nominacionis  pro        [7  \\ril.] 
Sainclivo  Evillardi,  qui  pro  sigillo  solvit  sculiim  aiiri. 

(F"  119,  v°.)   Die  marlis  xn  mensis  Aprilis,  Joliaïuifs  Marche,  Turononsis  dyo-       [i2.\M-il.] 
cesis,  examine  premisso,  fuil  ad  iecluram  et  gradum  baccaiarialus  admissus,  -i 

'''  Prnbalilornent  delà  mi'mo  famillo  ([Uft  tIio-  (I<>  l'iilil)iivi'  Sainlc  noiipvipfve,  [  plaidonl  J  contre 
norable  bomnic  et  sago  m.  Jeliaii  Dyeiiis,  aiidion-  l'ivie  Simon  de  (ianitiiay,  soy  disant  conimisà  lever 
cier  du  Roy  au  Chasiellet  [qui ,  le  90  mai  1  '19 1 .  ]  la  décime  mise  sus  |)ai-  N'.  S.  1'.  le  Papei.  Coll.  Clni- 
a  emancipt'  Jelian  Dyenis  te  jenne,  son  liis.  aiige  mmbiiull .\iti.  -jù^)  ,p.  ()5. —  f.e  17  décemlire  sui- 
de six  ans;  curateui',  le  père.  (.oti.  Clairiiinliault ,  vaut,  trirère  Ksliennt;  Conlesse,  curé  de  Saint  Es- 
vol.  7G.5  ,  p.  57.  tienne  du  Mont  de  Paris,  [plaide]  contre  Pierre  de 

'''  Le  1 5  octobre  i4()i,  rrfrères  Esfienne  (4)n-  Villeneufve,  qui  est  condanim^  aux  despens  que 

tcsse,  Anceau  Langlois  et  Jehan  C.liopin,  religieux  pourra  prouver  ledit  Contesse'i.  Ibid.,  i).  106. 


10. 


100  LA   FACLiLTI-:   1)K   nÉCHKT  [l/j8/i-U85] 

solvilque  pro  bursis  et  gracia  sibi  facta  de  non  eundo  per  villam  ad  invltacioneni  do- 
niinoruni,  iil  intéressent  barenge  sue,  tria  scuta,  ac  prestitit  juramenta  consueta. 

[l'i  Avril.]  Die  jovis   xiiu    niensis  Aprilis,   in    collegi(t   posi    niissani  Facultatis  celel)rato 

concluditur  quod  die  jovis  proxima  doinini  doctoies  logent,  et  lïiit  bedellis  injunc- 
tnni  (|nod  alisentibus  dominis  liaberont  tpiamcicius  inliniare. 

[iC  \Mil.]  Die  sahbali  xvi  niensis  Aprilis,  doniini  doctores  lueruiit  per  cedulani  apud  ca- 

meram  examinis  convocati ,  ad  au(nendurn  snppHcacionem  domini  primi  legentis. 
qni  supplicare  intendebat  ut  posset  ad  tempus  légère  per  substitutnin .  propter 
impedinientuni  superveniens,  quia  prosecuturus  erat  nnam  parrochialeni  eccle- 
siani  per  dominumepiscopum  Meldensem  sibi  dimissam  in  partibus  Norman[n]ie, 
sitam  apud  Scacarium'');  et  quia  nulluscomparuit  débite  expectatus,  eidem  domino 
legenti,  ut  prefertur,  suppbcanti  licenciam  dedi  requisitani,  proviso  quod  ydo- 
neum  lesrentem  ioco  sui  substitueret. 


i) 


[•31  AmU.j  Die  jovis  xxi  mensis  Aprilis,  Tint  missa.  lectura  et  collegium,  in  que  nicliil  aliud 

fuit  actuin  quam  ut  domini  die  sabbati  proxime  venturi,  bora  prima  post  meri- 
diem,  compar[er]ent  in  caméra  examinis  ad  «ompota  domini  tbesaurarii  audienda. 

[f!."!  Avril.]  Die  sabbati  xxni  mensis  Aprilis,  dominus  tbesaurarius   in  caméra  examinis, 

presentibus  dominis  Ambrosio  de  Cambray,  Hoberto  Tullen,  Jacobo  Junii,  Jo- 
banne  Picard  et  me,  reddi[di]t  compota  sua,  etlnerunt  arrestata;  sed  quia  recepta 
misiam  excedebat,  conclusum  exlitit  quod  quilibet  dominorum  Parisius  presen- 
cium  parlem  haberet  in  eadem  et  inter  ipsos  divideretur. 

[28  Avril.]  Die  jovis  xxvni  mensis  Aprilis,  missa  el  collegium  celebrantur;  in  ([uo  collegio 

fuerunt,  examine  premisso,  ad  gradum  baccalariatus  recepti  et  admissi  Germanus 

'  Ferrant,  qui  pro  bursis  solvit  duo  scuta  cuni  dimidio,  et  Arnoldus  Criel,  qui 

solvit  duo  scuta  dumtaxat  propter  paupertatem,  et  prestiterunt  juramenta  cou- 
su eta(-). 

[3o  Avril.]  Maius.  ^  (F"  110  r".)   Ego  Robertus  Gaguinus,  generalis  miuister    etc.,   de- 

canus  etc. ,  redii  de  legatione  Romana  pro  domino  nostro  Rege  ultima  die  mensis 
Aprilis  M  occc  un"  ([uinto'^). 

'■'  Peut-être    IVglise    paroissiale    dVEscoie"  ,  '"'  Ici  Regiiault  de  La  Vacquerie  remet  à  Gaguiri 

en  français  E.icoics  (cf.  Recueil  des  liistorims  de  ie  registre  qu'il  tenait  depuis  le  10  novembre  t  684. 
France,  t.  XXII,  col.  i/i3  b,  n.  8),  auj.  Kcouis,  '''  Gaguin  avait  quitté  Paris  le  3i  octobre  pr(!- 

dëparlement  de  l'Eure,  arrondissement  des  An-  cèdent.  Cf.  supra,  p.    81  :   Tliuasne,  ouvr.  cité, 

delys.  canton  de  Fieury-sur-Andelle.  t.  I,  p.  60. 


[U84-U85J       Dl<:   L'UNIVEIISITK   DK   PAItlS   AU   XV  SIICGLE.  101 

Die  quiiila  iiieiisis  Maii,  liiil  inissa  in  Saiiclo  Johaiiiie  JlicrosoliiiiilaiiM,  iihi  lue-        [â  Mai.] 
iiiiit  domiiii  Sloplianus  (le  Vcli'ii  Villa,    \ii(lreas  Wasselin,  dorniniis  Uejjinaidus 
de  Vaccaria  et  ego  decanus. 

Post  inissain,  in  ca|)(p)ella  prefalis  duininis  congregalis  egi  {jratias  de  eo  quod, 
me  absenlc  et  in  legatione  agente,  placnissol  doininis  doctorihns  me  in  siiuiii 
decanimi  continnare.  EL  pecii  a  domino  iliesaiiiario,  domino  Slcpliano  de  Vct(!ii 
Villa,  ni  [xirliuneni  Inirsaiiim  tani  l)ac[c]alarioinm  ([nam  licenciatorum,  (jui 
fuerant  adniissi  tempore  ahsencie  mee,  milii  disiribuorel.  Oni  i'es|)ondit  quod 
portio  linjnsmodi,  (pie  milii  pertinere  poterat,  luerat  soluta  procnralori  nieo  Guil- 
Iciiiio  Millet  ns(|ue  ad  dicni  piininni  niensis  Marcii  ultime  preteriti,  a  (juo  tem- 
pore perdideram,  ut  dicebat,  juia  regencie  tam  buisarum  bac[c]alariorum  quam 
licenciatorum,  prêter  jura  barengarum;  verum,  si  placcret  dominis  doctoribns 
collegialitor  congregatis  aliter  (U'dinare,  quod  ipse  non  contradicebat,  et(]uo(l  ego 
super  lioc  convocarem  dominos  doctores  apnd  Sanctum  Joliannem  die  xi  mensis 
Maii,  in  qua  celebrari  debebat  missa  Facultatis  et  anniversarium  pro  domino 
CbulFart.  ()uam  congregationem  dixi  me  facturum. 

Die  lune  nona  Maii.  fuit  missa  de  sanclo  Nicolao  apnd  Sanctum  Joliannem;         [.(Mai.] 
in  qua  fuerunt  domini  Stepbanus  de  Veteri  Villa,  Reginaldus  de  Vaccaria  et  ego 
decanus. 

Eodein  (lie,  Maturinns  le  Gbevrier,  clericus,  Genomanensis  diocesis,  fuit  admis- 
sus  ad  lecturam  et  gradum  baccalariatus,  et  solvit  pro  l)nrsis  ii  scuta  cnm  dimidio. 

Die  luercurii  xi  Maii,  fuit  missa  Facultatis  et  anniversarium  domini  Gbnifart  j^n  Mai] 
apnd  Sanctum  Johannem;  et  quamvis  fuissent  vocati  per  cedulam  domini  doctores, 
tamen  comparuerunt  tantum  domini  Stepbanus  de  Veteri  Villa,  Jobannes  Picara, 
Andréas  V^asselin,  Reginaldus  de  Vaccaria  et  ego  decanus;  quibus  considentibus 
de  more  in  cap(p)ella  dominus  Picard  dixit  eos  paucos  esse,  et  ideo  dif[f]erendum 
esse  de  supplicacione  mea  supra  memorata  usquedum  plures  convenissent.  Qu() 
dicto,  discessit.  Et  statim  advenif  dominus  Ambrosius  de  Gambray,  (pii  dixit  me 
nec  regenciam  perdidisse  nec  debere  me  ])rivari  jure  bursariim;  sed  aliis  dicen- 
tibus  stare  se  in  sentencia  domini  Jobannis  Picard,  nicbil  de  supplicacione  mea 
determinatum  fuit. 

(F°    ii3  v°.)   Die    xnn    Maii,    Guillermus  Gambart  [^in  margina  :  Gombart].       (iiMal.  | 
Ebroicensis  diocesis,  fuit  admissns  ad  gradum  baccalariatus  et  lecturam;  prestitif 
juramenta  et  solvit  pro  bursis  m  scuta. 

Die  dominica  xv  Maii.  convocati  domini  doctores  per  cedid(l)am  post  vespei-as        |i5Mai.| 
Beale  Marie  apud  domum  domini  Jobannis  de  Gorcellis  comparuerunt  et  fuerunt 


10-2  LA   FACULTE  DE   DECHET 

présentes  douiiiii  Johannes  de  Corcellis,  Ambrosins  de  C;ind)ray,  Slcplianiis  de 
Veteri  Villa,  Andréas  Wasselin,  Rejjinaldus  de  Vaccaria  et  ego  decanns.  ()nil)us 
ila  con'M'cgatis,  ego  pecii  ab  cis  si  placerel  andire  supplicacioneni  iiieinn.  ()iiud 
cum  placere  sibi  dixissent,  exposui  (pialiler  superioribns  niensibiis  l'ucrani  occii- 
patus  pro  domino  nostro  Rege  cum  aliis  oiatoribus  in  legalione  ad  P()n[li]liceni 
ronianiun  j)ro  prcstanda  obedienria  liliali.  Que  res,  cum  perlinei'et  ad  reui])nl)li- 
cani  regni,  debebat  mibi  sulliccre  ut  non  perderem  regenciam  nec  jura  regeucic. 
Pieterea,  cum  ipsi  domini  doctores,  me  absente,  die  electionis  decani,  me  con- 
tinuassent in  officio  decani,  videl)atui-  absonum  me  decanum  et  non  regentem 
esse.  Quod  si  secundum  .slatiita  Facnltatis  eis  videretur  quod  ego  regenciam  per- 
didisscm  propter  longiorem  absenciam  ultra  duosmenses,  nichilominus  debebatur 
micbi  porcio  de  bursis  licenciatorum,  pro  eo  quod  licencia  fuerat  incboata  per 
longum  tempus  intra  tempus  regencie  mee.  Nani,  cum  examen  licenciandorum 
i'iiissel  ajiertum  in  principio  Fel)ruarii  et  tempus  regencie  mee  durasset,  ut  ij)si 
domini  doctores  confitebantur,  usque  ad  inicium  Marcii,  et  ego  per  substitutum 
ex(c)ercuisscm  oflicium  decani  in  ipso  examine,  justum  erat  me  participem  fore 
emoiumentorum  el  commodoium;  vidèrent  propterea  domini  doctores  ut  neque 
in  regencia  neque  in  fructibus  regencie  percipiendis  acciperem  injuriam  et  dam- 
num;  quamquam  ego  ita  alïectus  illis  eram,  ut  vellem  omnino  in  hac  causa  stare 
eprum  judicio,  et  si  eis  videretur  me,  dum  sentencias  et  opiniones  suas  dicerent, 
non  debere  presentem  esse,  dixi  placere  mibi  discedere  donec  de  tota  re  conclu- 
sissent. 

Sed  placuit  illis  me  assistere  eorum  conciliis  (s/c).  Unde  singuli  a  me  interro- 
gati  quid  de  mea  causa  et  supplicatione  sentirent,  aliis  dicentibus  me  debere  per- 
ci  père  partem  commodorum  preterite  licencie,  aliis  vero  contrariumasserentibus, 
tandem  in  banc  sentenciam  convenerunt  ut  ego  viderer  regenciam  perdidisse  et 
me  oportere  per  supplicationem  regenciam  denuo  assumere,  juramenta  ad  boc 
consueta  prestare,  Decretalem  unam  doctoralem  et  extraordinarium  légère. 

Verum  favore  legationis  per  me  geste  et  quia  examen  licenciandoiMim  intra 
tempus  regencie  mee  inceperat.  placuit  eis  ex  gracia,  et  non  ex  rigore  debiti,  quod 
tbesaurarius,  dominus  Steplianus  de  Veteri  Villa,  super  bursis  baccalarioritm  fu- 
turoruni  daret  mibi  deceni  scuta  auri.  (F°  i  ih  v°.)  Et  ila  esse  faciendum  dominus 
.Tobamies  de  Corcellis  unanimi  omnium  presencium  assensu  conclusit. 

Ego  vero  concessum  accipiens  et  eorum  ordination!  non  repugnans,  supplicavi 
ut  me  ad  regenciam  assumendam  admitterent.  Cui  supplication!  annuerunt,  sic- 
que  preslitis  per  me  solitis  juramentis,  singuli  discesserunt. 

[i(,  Mai.]  Décima  nona  mensis  Maii,  fuit  missa  apud  Sanctum  .loliannem;  in  qua  tamen, 

occupatus  aliimde,  non  fui;  sed  referentibus  bidellis,  accepi  dominum  Andream 
Wasselin  tanlum  alTuisse. 


[1/j8/i-1'iH.^|       \)K    i;i]NIVEUSITK   DK   l'AHIS   Al    XV"  SIKCLK.  103 

Pro   sijjilld  litière  <>i;i(lus  magistri  Nicolay    Dalpliin    recepi   (sciiluin)    iinuiu 

SCIllillll. 

Pro  sigillo  liKer-e  gradiis  liai  ris  fiassardi  Rcaiigiuii'e.  in  Drciclis  licenciali, 
imiiin  sculiiin. 

Pro  sijfillo  liltei'e  jji'adiis  iiiaj>islri  (liiiHciiiii  Coslc,  in  Decrelis  baccalarii, 
iiniiiii  sciiliiiii. 

l*ro  sijjdld  lillere  jfradiis  iiiajjisiri  Jolianiiis  Marjot,  in  Ijecrelis  baccalarii, 
ununi  seul  nui. 

Pro  sijfillo  littere  gradus  Fîeginaldi  Maubruny,  in  Decretis  baccalarii,  unniu 
scutuni. 

Die  xwi  Mail,  fuit  missa  apud  Saiiclum  Joliannem  Lateranenseni  :  ilti  aH'iiit       [ai;  Mai.] 
domintis  Andréas  Wasselin  et  ego  decaiiiis. 

JuNius.  —  Prima  die  niensis  .Innii,  tnil  missa  apnd  Sanclum  Joliannem  l^ate-       fi"Jnin.] 
ranensem;  in  tjua  fuerunt  domini  doctores  Tulleu,  Junii,  Wasselin,  [de]  Vaccaria 
et  ego  decanus. 

Post  missam  in  cap(p)ella,  examine  de  Guiliermo  JNotborp,  Monasteriensis  dio- 
cesis,  et  Jolianne  Berwer,  Guyedonensis  (^stc)  diocesis,  facto,  fuerunt  admissi  ad 
gradum  baccalariatus  et  lectnram  in  Decretorum  Facultate,  et  prestiterunt  jura- 
menta.  Solverunt  pro  bursis  septem  scuta. 

Noua  Junii,  fuit  missa  apud  Sanctnm  Jobannem;  cni  alVnerunt  domini  [de]        [9  Juin.] 
Conty.  Wasselin,  [de]  Vaccaria  et  ego  decanus. 

Post  missam,  in  capella,  examine  facto,  adinissns  fuit  ad  baccalariatus  gradum 
et  lecturam  (înillermus  Symoneau,  Andegavensis  dyocesis,  et  prestitis  juramentis, 
solvit  pro  bursa  duo  scuta  cum  dimidio. 

(F"  ii/i  v".)  Eadem  die,  cum  ego  de  pecuniis  mibi  debilis  recepissem  octo 
scuta  et  restarent  adhuc  duo,  recepi  integram  solutionem  deeem  scutorum  miclii 
assignatorum  de  portione  michi  assignata  de  bursis  licenciatoriim  [iroxime  prete- 
ritorum;  et  ita  Facilitas  inanet  quitta  erga  me. 

Et  cum  superesset  dimidiuin  scutuni  distribuenduin  dominis  doctoribus  et 
dominus  tliesaurariiis  esset  absens,  pl'acuit  dominis  presentibus  ut  ego  solverem, 
nomine  Facultatis,  domino  receptori  burse  dimidie  cjue  levabatur  pro  negociis 
Universitatis  deeem  solidos  paris,  (hiod  et  ego  feci,  sicut  patet  per  quittan- 
ciam. 

Eodem  die,  cum  scirem  nie  recessurum  lempore  extraordinarii ,  post  instans 
festum  Sancti  Johanuis  Baptiste ,  quo  tempore  pro  reassumpta  regencia  légère  debe- 
bain,  rogavi  dominum  Andream  Wasselin  ut  ipse  vice  mea  vellet  lioc  onus  assn- 
mere  et  exe([ui.  Onod  et  ipse  l'ecit.  et  [tromisit  loco  niei  légère  extraordinarium: 


104  l-V   FACULTÉ   DE   DÉCliKT  [1 'i8'i-l 'i8S] 

et,  ego  pro  iissuincndis   laboribus  proiiiisi   solvere  illi  sex  sciita,   de  (]iiil)iis   in 
proniptu  iinum  accepit,  presentibus  dominis  de  Gonty  et  de  Vaccaria. 

[loJiiin.]  Décima  die  mensis  .liinii,  sigillata  fiiil  littera  nominationis  pro  domino  Fran- 

cisco Thenaudi,  in  Decretis  baccalarii,  ci  recepi  (scutum)  unum  scutum. 

[i(;  Juin.]  Décima  sexla  die  Jimii,  promisso  examine,  Tbomas  de  Biisto(?).  Rolbomagensis 

dyocesis,  admissus  init  ad  jjradum  et  lecturam  baccalariatus;  qni,  prestitis  de 
more  juramentis,  solvit  pro  bnrsis  m  scuta. 

Eadem  die,  fnit  missa  apud  Sanctum  Johannem;  in  ea  allnerunt  domini  doc- 
tores  Nycolaus  de  Conli,  Stepbanus  de  Veteri  Villa  ,  Andréas  Wasselin,  Reginaldus 
de  Vaccaria  et  ego  decanus. 

[i7,iiiin.]  Décima  septima  Junii,   post  examen  rite  factum,  Jobannes  Doujat'').  Claro- 

montensis  dyocesis,  fuit  ad  gradum  et  lecturam  baccalariatus  admissus,  et  pres- 
titis juramentis,  solvit  m  scuta. 

[■-s  Juin. j  Die  jovis  in  vigilia  Sancti  Jobannis  Baptiste,  fuit  missa  apud  Sanctum  .Toban- 

nem  Jberosolimitanum;  in  qua  affuerunt  domini  Nycolaus  de  Gonty,  Stepbanus 
de  Veteri  Villa  et  ego  decanus.     - 

[2?i  filin.]  Die  veneris  xxiv  Junii,  Petrus  Audart,  presbiter,  Catbalaunensis  dyocesis,  pre- 

misso  examine,  fuit  admissus  ad  gradum  et  lecturam  baccalariatus,  prestititque 
juramenta  de  more  solito,  et  solvit  pro  bursis  n  scuta. 

[i  Jiiiii.i.]  (F"  1  i5  r''.)JuL(L)ius.  —  Die  lune  tercia [1.  quarta]Jul(l)ii,LudovicusThibauldi, 

Bituricensis  diocesis,  post  examen  de  ipso  factum,  fuit  admissus  ad  gradum  et 
lecturam  baccalariatus,  prestitit  que  juramenta,  et  pro  bursis  solvit  duo  scuta  et 
duos  florenos  Irajecten. 

[i3  Juillet.]  Die  mercurii  xiii  .Iul(l)ii,   Alvarus  Jobannis,  presbiter,  Portuensis  dyocesis'^), 

Jobannes  le  Chappellier,  Rothomagensis  dyocesis,  Jobannes  de  Brolio'^',  Lemo- 
vicensis  dyocesis,  examine  de  ipsis  fado,  fuerunt  admissi  ad  gradum  et  lecturam 
baccalariatus,  et  prestitis  juramentis  solitis,  solverunt  pro  bursis  quisque  eorum 
II  scuta  :  sex  scuta. 

'''  Voir  ci-dessous ,  [>.  ii3.  conseiljpr    en   la    Chambre  des  aydes  à    Paris", 

'^'  LesPorliijfais  sont  aussi  rares  que  les  Italiens  qui,  le  !i  juin  1691,  est  rrreuvoyt^  es  requeslos  en 

et  les  Anglais  parmi  les  élèves  de  la  Faculté  de  ver(u  de  comrnillimus  contre  les  ahhé,  inaislres. 

Décret  de  Paris,  du  moins  au  xv*  siècle.  hourciers  et -escoUiers  du  Collège  de  Sorbonne»? 

'''  Doit-on  ridenlifier  avec  ^M.  Jehan  du  Breuil,  ('oll.  Clnirainhaiill,  vol.  768,  |i.  (Jo.  C'est  douteux. 


[I/j8'i-l'i8r)|       l)K   i;i'NIVKI!SITK   \)\i   l'\lilS    \l     W    SIKCI.i:.  lo:. 

Die  jovis  \iiii.liil(l]ii ,  l'iiil  iiiissa  apiid  Saiicliiiii  .loliiMiiifiii;  iii  ca  liifiiiiil  ddiiiini       ji'i  Jnilld.  J 
Nycolaii.s  (le  (lonly,  Sloplianns  do  Vctori  Villa,  Andréas  Wasselin.  lieginaldiis  de 
Vaccaria;  ego  autein  non  |)()liii  iiih^'esse. 

Die  jovis  (|ii('  l'tiil    \ijrilia  Matjdalenes,  luit   iiiissa   apiid    SaïKliiiii  .lulianiicin;      ["'  '"'H'''-] 
in  (|iia  alVnernnl  doniini  doclores    Nicolaus  do  Conlv,   de  Veleii  Villa,  Andréas 
Wasselin,  Ueginaldns  de  Vaccaiia  el  ego  decanus. 

Die  marlis  xxnn  [/.  wvi  |  .liil(l)ii,  IValer  l'ctrns  Tyerri,  Carnolensis  dyocesis,      | a 0  Juillet.] 
ordinis  S.   Benedicii,  Petins  Clari,  Claronionlensis  dyocesis,  el  Synion  Vlarlin, 
Leiuovicensis  dyocesis,  examine  premisso,  liierunl  admissi  ad  gradnm  et  lectniani 
baccalarialus,  et  presiitis  juramenlis,  solveruni  pro  bursis  vi  scuta  cnin  diiiinlio. 

Die  veneris  qne  luit  x\i\  .Iiil(l)ii,  fuit   niissa  apiid  Sanctuni  Johannem;  in  ea      |  .9  .lulilci.J 
conipai iii'iiint  dominns  Andréas  Wasselin  et  ego. 

AuGusTus.  —  Die  jovis  (jne  l'iiit  qnarla  Augusli,  fnit  missa  id)i  snpra  ;  affnernni        [4  Août.] 
domini  Nycolaus  de  Gonly,  Stephaniis  de  Veteri  Villa,  Andréas  Wasselin,  llegi- 
naldus  de  Vaccaria  et  ego. 

Die  jovis  sequenti,  fuit  missa  ut  supra,  in  qua  lueruiil  domini  prescripti  et  ego.       |ii  Août.] 

Die  lune  xv  Augusti,  fuit  missa  de  Beata  Maria  Virgine  apud  Sanctum  Johan-       |i.'>  Août.] 
nem,  iii  qua  ego  non  fui(t);  sed  ex  bedellis  accepi  interfuisse  dominos  doctores. 

Die  jovis  que  fnit  \vui  Augusti,  fuit  missa  Facultatis,  et  ea  die  fuerant  evocati       [18  Août.] 
per  cedulain  omnes  domini  doctores  super  duobus  articnlis  :  unus  fuit  ad  delibe- 
randum  super  distribiitionihus  dandis  dominis  doctoribus  qui  comparent  missis  et 
congregationibus;  secundus  articulus  fuit  stiper  snpplicationibus  et  injuriis. 

Missa  igitur  celebrata,  comparuerunt  in  cap(p)ella  Sancti  Jobannis  Latera- 
nensis  domini  doctores  (F"  1 15  v°)  Ambrosius  de  Cambray,  cancellarius,  Nicoiaus 
de  Conty,  Stephanus  de  Veteri  Villa,  Andréas  Wasselin,  Reginaldus  de  Vaccaria  et 
ego  decanus;  (juibus  ego  exposui  causas  quamobrem  ego  feceram  eos  convocare. 

Et  primo  dixi  quod,  cum  ego  sepe  fuisseiTi  in  conventibus  et  congregationibus 
Universitatis,  eteciam  in  deputatis,  necnon  in  missis  et  coUegiisFacultatis,  videram 
raros  dominos  doctores  comparere  et  me  fréquenter  vidisse  solnm,  et  idcirco  me 
oportuisse  dicere  opinionem  meam  cum  dominis  theologis.  Dixi  preterea  audivisse 
me  sepenumero  quosdam  graves  ex  Universitate  magistros  accusare  nos  et  Facul- 
tatem  nostram  quod,  spretis  laudabilibus  majoiiim  nostroVum  consuetiidinibus, 
presumebamus  sine  cappis  doctoralibus  ingredi  congregationes  Universitatis.  Que 
omnia,  sicut  ego  exposui,  videbantiir  accidisse  propterea  quod  intermisse  fuerant 


10()  LA    FACM.TÉ    DK   DÉCIiET  |  I 'iS/i-1485] 

disii'ibiitioiiQS  que  solite  eraiil  temporc  uiiiionim  nosti-oriim  (lisli'ihui  doctoribus 
in  niedictis  congregalionibus  coniparenlibiis;  vidorent  igitur  doinini  doctoros  alquo 
deliborarent  quid  pro  honore  et  commodo  Facultalis  censerent  faciendum;  simul- 
que  ordinareiit  de  barengis  baccalarioruni .  ad  quas,  cum  por  baccalarios  doiiiini 
doclores  sigillalim  iiilervenire  rogentur,  neiuo  tamen  feie  ilHs  assistit,  cum  distri- 
bulionem  consuetam  accipiant  ipsi  doctores.  Siqiei-  qno  aiticulo  omnibus  visum 
est  decere  ut,  reducta  antiqua  consuetndino,  distributiones  preberentur,  ut  boc 
premio  inducti  domini  doctores  congregatioiiibus  et  niissis  intéressent,  eciam  cum 
suis  cappis  doctorabbus.  Et  cum  forte  accidere  intei'dum  possit  ut  ajmd  dominum 
tbesaurarium  non  sint  sufficientes  ad  lioc  faciendum  pecunie,  placuit  ut  mereili 
plumbei  cuderentur,  qui  loco  pecunie  distribuerentur,  et  qui  plus  ex  illis  acce- 
pisset,plus  pecunie  in  fine  mensis,  vel  cum  conqjotus  ])er  dominum  tbesaurarium 
redderetur,  reciperet,  more  videlicet  ecclesiarum  collegiatarum.  Verumtamen, 
quia  in  arduis  negociis  Facultatis,  quale  est  presens  negocium,  soient  domini 
doctores  tribus  edictis  evocari,  placuit  eis  ut  rursus  due  alie  evocationes  fiant 
successive,  et  si  evocati  secundo  non  coin])areant,  ultimum  et  tercium  edictum  fiât' 
sub  debito  juramenti.  Et  ego  decanus  secundum  lias  sentencias  et  deliberationes 
dominorum  ita  conclusi. 

Super  secundo  articulo,  qui  est  de  supplicationibus,  supplicavit  dominus  Am- 
brosius  cancellarius  pro  mense  rigoroso,  qui  propter  tempus  extraordinarium  boc 
tempore  currens  non  computaretur  usque  post  diem  legibilem  proxime  venturam 
post  festum  Omnium  Sanctorum.  Gujus  supplicationi  mos  gestus  est.  Ipseque 
dominus  Ambrosius,  cum  sciret  se  per  absenciam  suam  non  interfuturum  congre- 
gationibus  que  super  premissis  postliac  fient,  declaravit  se  omnino  permansu- 
rum  in  opinione  de  distributionibus  prebendis  ut  predictum  est,  et  de  cappis  per 
dominos  doctores  (F°  i  i  6  r")  ferendis.  et  ipiod,  ni  biiiiismodi  consuetudines,  longo 
tempore  olim  observate,  diutissime  servarentur,  ila  fieri  rogabat  et  instantissime 
su])plicabat,  voluitque  hujusmodi  suam  supplicationem  in  scriptis  redigi. 

Eodeni  die,  admissus  est  de  more  ad  gradum  et  lecturam  baccalariatus  Johan- 
nes  de  Hallynes,  Meldensis  dyocesis,  prestititque  juramenta,  et  sol  vit  de  bursis 
m  scuta. 

[ao.Wit.i  d\q  sabbati  xx  Augitsti,  David  le  Pilloys''),  Lexoviensis  dyocesis,  premisso  exa- 

*''  Il    appartenait   probablement   à    la    famille        du  Ghàtelet ,  on  devrait  croire  qu'il   mourul  [n-o- 
Pillois,  qui  avait  des  atlaches  avec  le  Châtelet.  Le         curenr  des  Comptes.  Co/fcc(.  Clairamhault  .yoi.'jijli , 


11)  avril   i488,  Jean  Pillois  est  reçu  avocat  au  p.  350;  vol.  765,  p.    i55,  16^4  et  328.  —  Le 

Châtelet:  puis,  le  1 1  octobre  1  ^ga ,  il  y  est  institué  7  mai  1  igs ,  Nicolas  Pilloys  est  institué  notaire  au 

conseiller,    -non    obslant  •l'opposition   de    Jehan  Châtelet  par  résignation  de  François  Babelon./iiV/. , 

PoncetTi  ;  mais  il  ne  paraît  l'avoir  été  définitivement  vol.  765 ,  p.  1 38.  —  De  David  lui-même  nous  ne 

que  le  3o  janvier  suivant,  rau  lieu  de  feu  Catherin  savons  rien  d'autre  que  ce  que  contiennent  les  Mé- 

Saillaii-;  d'après  une  aulre  nionlion  des  registres  moriaux.  —  Lu  marge  :  Daiid  PUIo>js. 


fl/i8/i-l/i8r)|        l)K   i;i  MVKItSITÉ   DE   PARIS   M    \\-  SIKCLK.  107 

iiiinc.  Iiiil  adiiiissiis  iul  jrr;i(liim  cl  Iccliiiiiiii  liiiccalar'ialiis,  |ii-('slilil(|iH'  |iir;iiii(;n1a, 
el  pro  Liirsis  solvil  lila  sciila,cl  de  (lis()ensali()ii(^  non  ciindi  |iit  villaiii  nivihiliini 
dominos  docloi'c^s  solvil  diinidiiini  sciilinii  :  m  sciila  ciini  diniidio. 


Dio  veneris  xxvi  Aiijfusli,  l'iiil  missa  apiid  Sanctnm  Jolianncm  Laferancnsem, 
all'nci'nnlqiic  doniini  docloros  iNycolaus  de  Conly,  Slcplianiis  de  Velcri  Viila, 
Andréas  Wasseliii,  He{i[inaldns  de  Vaccaria  et  ego  decanns. 

Post  niissam,  en  m  ego  fecissem  eos  secnndo  evocari  ad  delil)eiandniii  Mi|iri- 
diioliiis  arliciilis,  primo  videlic.el  super  disti'ibntionihns  dandis,  ni  sii|)fa  proxime 
posiliim  l'iiei'al  |ter  nie  in  médium,  placiiit  i|)sis  dominis  doctorilnis  manere  in 
primo  dcliberalis;  sed,  «piia  causa  eial  de  ardnis,  voluernnt  iil  lierel,  lercinm 
edictnm,  et  rjnod  tercio  evocarentiir  domini  doctores,  et  quod  pro  ultima  et  linali 
congre{>atione  vocarentur  ad  domnm  domini  archydiaconi  de  Corcellis,  ad  dicm 
([uam  ego  eligercm,  et  hoc  sul)  dei)ito  juramenfi. 

Super  secnndo  articido,  (|ui  erat  de  siipplicaiionihus,  supplicavit  Claudins  Man- 
parlier''',  Parisiensis  dyocesis,  nt  admilleretur  ad  examen  baccalarialns.  Cnjns 
snpplicationi  optemperatnm(s!;c)  est,  l'uilipie  examinaUis  ei  admissns  ad  graduni  et 
lectnram,  prestititqne  jnramenta  solita,et  [)ro  l)ursis  solvil,  li'ia  scula  ciim  dmiidio. 


f  a6  Aoùl.l 


Die  niartis  penultima  Angnsti,  Franciscus  de  Partenayt"-',  premisso  exanunc.  fuit 
admissns  ad  gradnm  et  lectnram  baccalariatns,  prestititqne  jniamenta  consueta, 
et  solvit  pro  bnrsis  qninqne  scula. 


:îo  Août.] 


September.  —  Die  mercnrii  septima  Septembris,  Cuil  missa  apiid  Sanctnm 
.loliannem;  aflnernnt  domini  Steplianns  de  \eteri  \illa.  Andréas  Wasselin,  Hegi- 
naldns  de  Vaccaria  et  ego  decanns.  Post  missam,  cum  dixissem  illis  cansas 
qnamobrem  ego  non  convocaverani  tercio  edicto  dominos  doctores  snper  distri- 
butionibus  (F"  1 1  6  v")  tempore  fntnro  prebendis,  nt  supra  proxime  scriptnm  est; 
que  qnidem  cause  erant  nt,  habito  in  proximo  festo  Nativilatis  Béate  Marie  Virginis 
line  Parlamenli,  illi  domini  doctores  qui  snnt  consiliarii  possent  liberins  congre- 


7  Soptembre.  J 


'■'  Sans  doute  un  proche  parent  de  Jean  Maii- 
jiarlier,  curé  de  Sarcelles,  que  nous  avons  rencontré 
plushaiit(t.  Il,  p.3o3).  —  Une  mention  des  regis- 
tres du  Cliâteiet  fournit  encore  quelques  détails  sur 
cette  famille.  1-e  0  févriei'  i  '191  [lif)?!],  irau  tosnioi- 
gnage  de  honorable  homme  M.  Estienne  Mingois, 
cousin  et  tuteur,  M.  Jehan  Pierre,  Anthoine  Pierre, 
Guillaume  Pierre,  procureur  au  Cliastellet.  frères, 
Jacques  Desur,  nia^'on  à  Saint  Brice,  oncle  mater- 
nel, Loys  du  Clos,  maire  de  Sarcelles,  cousin, 
Martin  Vinot,  cousin  maternel,  Jacques  Martin, 
cousin  paternel,  M.  Jehan  Maupareil  [/.  Maupar- 


lierj,  curé  de  Sarcelles,  cousin,  Jehanne,  veufve 
de  Denis  de  Dreux ,  cousine  paternelle  de  m.  Piei're 
Pierre,  fils  de  Jehan  Pierie,  procureur  au  Chastel- 
let ,  et  de  Jehanne  Sur  (sic),  veufve ,  aagé  de  9  ^  ans , 
ledit  Pierre  Pierre  a  esté  mis  hors  de  tuition."  ('oll. 
CAnirambuiill ,  vol.  yG.-),  p.  117. 

'"'  Eni'i()4,  rt\eneral)ilis  vir  Franciscus  de  Par- 
tenay,  in  artibus  inagisler  el  in  iilroque  Jiu-e  licen- 
ciatusii ,  se  prcsenle  à  la  collation  de  i'évêcpie  et  du 
chapitre  de  Tournai  et  à  celle  de  l'ahbé  de  Saint- 
()uentin-en-rile,  diocèse  de  Noyon.  ,lrc/i.  de  l'Univ. 
de  Paris,  vol.  'kj,  fol.  SA  v°. 


108 


LA    KACILTÉ   DR   DÉCHET 


'i8'i-l/i85| 


{jatioiii  intéresse,  si  post  linitiiin  ParUiincnliim  ipsi  siipcr  ipsa  inalfi'ia  dislri- 
butioiiura  vocarentiir,  et  preterea .  (pioil  iiilerim  tlomimis  Jacobiis  Jiiiiii.  (pii 
infirniabafur,  convalescerel  ;  placuit  assistentibus  remittere  arbilrio  mco  diem 
eligeiidam,  (piam  ad  lior  opportiinani  videreiii. 

[ 8  Septembre. ]  Die  jovis  VIII  Septeiiibiis,  luit  missa  de  Beata  Vii'<;iiie  apiid  Sanc-tuiii  Johanneni 
Lateranensem;  in  qna  interesse  non  potiii,  sed,  reierentibus  niilii  hideliis,  sobis 
ibi  atTnit  doininus  Steplianiis  de  Veteri  \  illa. 


[laSeptemhio.]  Die  decima  quiiita  niensis  Septeml)ris,  luit  missa  apiid  Sanctum  Johanneni;  ibi 
affuerunt  domini  Tidleu,  de  \eteri  Villa,  Wasselin,  de  Vaccaria  et  ego  decanus. 
Post  missain,  fuit  colleginni  in  capella.  Et  quia  eodeni  tempore  rex  Carolns 
octavus  scripserat  curie  Parlamenti  ut  domini  consiliarii  darent  certum  moduin  in 
provisione  scholarium,  secundum  forniam  Pragmatice  sanctionis.  intérim  scilicet 
donec  plenior  provisio  promulgaretur;  et  quia  loto  tempore  preterilo  Universitas 
iioluerat  nominare  baccalarios  Facullatis  Decretoriim,  velut  non  capares  elFectus 
Pragmatice,  cum  dicerel  bac[c]alaiiatiim  non  esse  gradum,  placuit  dominis  quod 
ego  conficerem  unam  supplicationem  et  eam  traderem  curie,  petendo  ut,  inspecta 
forma  decreti  Pragmatice  sanctionis,  declararent  clausulam  que  dicit  quod  gra- 
duati  in  altero  jurium  essent  capaces  nominationis,  et  eis  deberetur,  secundum 
suum  ordinem,  tercia  pai's  beneficioruml'). 

Eodem  die,  fuit  adniissus  ad  gradum  et  lecturam  baccalariatus  frater  Remundus 
de  Lespinasse,  ordinis  S.  Augustini,  Eduensis  dyocesis,  et  prestitis  de  more  jura- 
mentis,  solvit  pro  hursis  u  scuta  cum  dimidio. 

[as Septeinbre.j        Die  jovis  scqueuli,  fuit  missa  apud  Sanctum  Johanneni;  alfuerunt  TuUeu ,  de 
Veteri  Villa,  Junii,  Wasselin  et  de  Vaccaria. 

Ibidem,  post  missam,  examine  facto,  fuerunt  admissi  ad  gradum  et  lecturam 
baccalariatus  JacobusTbibaudeau,  Glaromontensis,  et  Jobannes  d'Asnieres'"^',  Pari- 
siensis  dyocesis,  et  preslito  juramento,  soiverunt  pro  bursis  v  scuta. 


'"'  Les  premières  attaques  avaient  fait  cliarger 
Gagiiin,  au  mois  de  mars  ]ir('iéilent,  d'iVrire  au 
chancelier  Guillaume  de  liocLefort  une  lettre  rela- 
tive à  la  conservation  des  privilèfjes  de  l'Université, 
qui  fait  partie  du  recueil  îles  Epistok  de  (iaguin 
(éd.  Thuasne,  p.  296).  (If.  Du  Boulay,  t.  V,  p.  yOy. 

'^'  A  la  date  du  i4  novembre  1^89,  ou  lit  dans 
les  registres  du  Cliâtejcl  :  tf  Honorable  homme  et 
sage  m.  Jehan  d'ylsnières,  bnchelin-  en  Décret,  a  esté 
receu  advocat  au  Cliastelletn.  VmUccI.  Claimmhault , 
vol.  764,  p.  Ai().  Il  est  probable  que  c'est  encore 
lui  (]ui  est  nicntionnr  dans  les  mêmes  registres,  le 


20  février  1/18A  [ii85]  :  crAu  tesmoign[ag|e  de 
m.  Estienne  Duban  et  m.  Andry  d'Asuières,  tu- 
teurs; m.  Robert  Stevai't,  procureur  eu  Parlement, 
oncle;  Pierre  d'Ar^-as,  frère  à  cause  de  sa  femme; 
Jehan  de  La  Varenne,  cousin  h  cause  de  sa  femme, 
et  Raoul  Duhamel,  procureur  au  Ghaslellet,  affin 
de  m.  Jelmii  d'Asnières,  maislre  es  ars,  chanoine  de 
Dreux,  fils  de  feu  m.  Guillaume  d'Asnières  [notîùre 
et  secrétaire  du  Roy],  et  de  damoiselle  Perrette  le 
Roy,  sa  femme,  ledit  .lehan  a  esté  mis  hors  de 
luitiouji.  IbuL,  vol.  764,  |).  3i5.  Etlegmars  ligi 
[1492]  :  rrAu  tesmoignage  de  honorables  hoinmes 


iSri 


DK   L'UNIVICUSITI::   DR  PAlîlS   AU  XV"  SIKCLI 


109 


[1484-1/(85  I 

(F"  1 1  7  I'".)   Die   sal)hali   kxiii|i]   iiieiisis   Scplciiilji'is  aniil    Doniiiii   mcccc.iiii"    [a'i  Si'|iirMiilirc. 
([uiiiti.  l{()l)erUis  Helloyc,  oxariiiiio  proiiiisso,  adinissus  est  ad  yiaduiii  i^l  Icclurain 
baccalai'ialiis  In  DccrcLis,  cl,  prcsiilis  de  more  jiiianientis  solvil  |)i()  Imisis  vi  sciila. 


Die  iiiarlis  ^\\i[ij  Scpiciiiltris  cjusdciu  aiiiii,  .lacoltiis   li(iiii|;ijiii,    \i\(!rii(Misis    [■!7  Si|)iriiil.i 
dyocesis.  examine  de  ipso  fado,  liiil  adinissus  ad  jjraduiii  et  locttiram  l)ac[c]ala- 
riatus,  et  preslito  de  more  jurameiilo,  solvil  pro  hiirsis  ii  scuta  ciim  diiiiidio. 

OoTOBER.  — Die  jovis  sexta  Oclobris  anni  mccccmii"  (|iiiiil(),  luit  missa,  assis-      looctoim). 
tentilius  dominis  de  Gorccllis,  Tiilieu,  [de]  VeLeri  Villa,  .Iniiii,  VVasselin.  de  Vac- 
caria  et  me  decano. 


Conclusio  de  ilistiihiiltonibus  iniinstrandis  ex  [xrunia  FaciduUia  iis  qui  comparcliunt 
in  uclihus  Universilatin  et  Facultatis.  —  Eodeia  die  jovis,  tercio  edicto  luerunl  con- 
vocati  douiini  dociores,  convenerunlque,  missa  celebrata,  in  cap(p)ella  Sanfti 
Jolianuis,  more  solito,  et  super  tribus  quorum  gracia  lucraul  per  me  accersiti, 
deliberaverunt  hoc  modo. 

Caput  primum  consultationis  cral,an  eis  placeret  repctore  distribuliones  more 


et  sages  m.  Jehan  Aliyret,  nolairo  et  secretaiie  du 
Roy.  ccmsiii  germain  maternel;  Robert  Estcvart, 
|)rocnreur  en  Parlement,  oncle  maternel;  André 
(lAsiiiôres,  notaire  et  secrétaire  du  Roy,  lïère  et 
tuteur;  Jehan  d'Asnièrex,  chanoine  de  Dreux,  frère, 
et  Denis  Aligret,  cousin  de  Jacques  d'Asnières, 
clerc  de  sire  Jacques  le  Roy,  receveur  gênerai, 
aagé  de  aS  ans,  ledit  Jacques  a  esté  mis  hors  de 
tuition».  Ibid. ,  vol.  76.') ,  ().  laG.  —  Outre  Jacques, 
ce  Jean  d'Asnières  avait  d'autres  frères ,  dont  un ,  du 
nom  d'Etienne,  qui,  comme  lui,  fut  hadielier  en 
Décret  et  avocat  au  Ghâtelet.  Le  3o  décembre  1  i()ç) , 
rr  au  tesmoignage  de  honorables  jiersonnes  m.  Andry 
d'Asnières,  notaire  et  secrétaire  du  Roy,  frère  et 
tuteur;  Jacques  d'Asnières,  aussy  notaire  et  secré- 
taire du  Roy;  frère  Ythier  d'Asnières,  prieur  d'Os- 
sonville,  relligieux  de  Saint  Denis,  aussy  frère; 
m.  Estienne  Duban,  procureur  en  Parlement,  -cou- 
sin et  tuteur;  m.  Pierre  d'Arras ,  prociu'eur  an  Ghas- 
tellet,  frère,  à  cause  de  sa  femme,  de  m.  Estienne 
d'Asnières,  maistre  es  ars,  bachelier  en  Décret, 
aagé  de  95  ans ,  et  de  Guillaume  d'Asnières  le  jeune , 
marchant  drapier,  aagé  de  22  ans,  lesdils  Estienne 
et  Guillaume  ont  esté  mis  iiors  de  tuition  et  lesdits 
Dubaa  et  Andry  d'Asnières,  conune  tuteurs,  con- 
damnez à  rendre  compte  par  <levant  m.  Nicolte 
Tueleu,  exaniinali'ur^.  Ibid.,  vol.^G.î,  p.  817.  — 


Le  2.'}  mars  i5o()  [i.'ioij,  ff Estienne  d'Asnières 
licencié  es  loix ,  receu  ad\  ocat  au  Ghastellel ,  a  clioisy 
son  lieu  du  costé  des  fenestresn.  Ihid.,  vol.  76.1, 
p.  436.  —  Le  .5  avril  suivant,  ttau  tesmoignage de 
honorable  homme  m.  Andry  d'Asnières,  notaire  et 
secrétaire  du  Roy,  frèi'C  et  tuteur,  Jacques,  Estienne 
et  (îuiilaanie  d'Asnières,  frères,  Pierre  Frerou, 
frère  à  cause  de  sa  femme,  et  m.  Robert  Seveslrc, 
cousin  germain,  à  cause  de  sa  femme,  de  Gilbert 
d'Asnières,  aagé  de  a'i  ans,  lils  de  feu  m.  (iuil- 
laume  d'Asnières  et  de  Perrotte  sa  femme,  audit 
Gillebert  a  esté  donné  le  gouvernement  de  sa  per- 
sonne et  biensi.  Ibid.,  vol.  '](ui .  p.  k?>(). 

En  1^95,  Jean  d'Asnières,  maître  es  arts  et  ba- 
chelier en  Décret,  du  diocèse  de  Paris,  se  présente 
à  la  collation  du  prieur  et  du  couvent  frdergolio 
{sic),  0.  S.  R. ,  dioccsis  Parisiensis»  ,  dépendant  de 
l'abbaye  de  Saint-Florent  de  Sauraur.  et  à  celle  du 
chapitre  de  l'église  collégiale  de  Saint-Etienne  de 
]}ren\.  Arch.  de  l'Univem.  de  Pniis ,  vol.  4 y, fol.  io3. 

Quant  à  frère  Ythier  d'Asnières,  on  le  voit,  le 
i()  novembre  i,Si6  et  le  21  novembre  i53f),  d('- 
livrer  des  ipiittances  où  il  est  qualifié  de  tr com- 
mandeur de  l'église  et  abbaye  monseigneur  Saint 
Denis  en  France  et  garde  du  scel  aux  contractz  de 
la  prevosti'dece  niesme  lieui.  Bibl.  nat.  ,Pièf.  orifr. , 
vol.  iio,  dos.  d'Asnières  (-iSâo),  jiièc.  71  0172. 


fl 


110  LA   FACULTÉ   DE  DÉCRET  [U8/i-l/i85] 

antiquo,  prophn-  cnjus  omissionem  contingeljat  scjx'  iim'  soIiiiii  aiil  alleniin  laii- 
Itiiii  (loctorem  Facultalis  interesse  vel  inissis  Facultatis  vel  congrejTationibus  Uni- 
versitatis;  (|uare  visnni  est.  illis  decere  ad  Facultatis  Jionorein  ut  distribueretui; 
sti|)endiuni  iis  tanluiu  doctoribus  qui  in  niissis  ipsis  iam  llniversitatis  quani  Fa- 
cultalis, in  con<;i'o<;ationibus  quoque  et  piocessioiiibiis  jjeneralibus,  in  exauiiuil)us 
baccalarioruui  et  redditionibus  compotoi'uni  Facidlatis  in  posterum  com])arei'enl; 
qiiodque  propter  nununorum  supplemenluni  qui  seniper  in  piouqjtu  baberi  ex 
pioventibus  Facultatis  non  possunt,  cuderentur  ex  phnnbo  nierelli  qui  vice  pecu- 
nie  ad  tenipus  unius  vel  duorum  mensium  preberentur  presentibus  per  doniinum 
tliesauiaiiuui,  nullius  doctoris  babita  per  favorem  aut  {jraciam  ralione;  preterea, 
(juod  ]in)  uiei-eliis  ij)sis,  cuni  ad  tenipus  statutuni  ad  Facullatem  reportarentur, 
tôt  majfuos  albos  sinjjuli  domini  doctores  a  tbcsaurario  acciperent  quot  merellos 
phimltcos  reportareut.  Placuit  autem  dislributiones  lieri  in  missis  duorum  unde- 
nonini,  et  in  processionibus  similiter;  in  congi-egalionibus  vero  et  exaininibus 
baccalariatus,  unius  undeni. 

Caput  secunduni  erat  de  reparanda  domo  et  scliolis  Sancti  Eustacii.  Que 
oninia  placuit  reediiicari,  et  secunduni  ruine  moduin  singula  instaurari  ex  pecunia 
pie  erat  pênes  (F"  1 17  \")  Glaudiura  PocuIo[t],  sub[l)]edelluin  Facultalis.  Nam  de 
tradenda  donio  in  empbyteosim  visum  est  non  congruere  estiniationi  Facultatis, 
que  ex  legato  bone  memorie  Jobannis  Cbud'art,  doctore  [sic)  olini  Decretornni  et 
Parisiensi  canccllario,  i])si  Facultali  obvenerat  ob  curani  celebrandi  quotannis 
unius  anniversarii. 

Ad  caput  lercium,  quod  erat  super  irrogata  niicbi  per  quemdam  qui  cognomi- 
natur  Nyvart  injuria,  ut  supplicaturo  niicbi  apud  Universitatem  de  satisfactione  et 
conipensatione  lesi  honoris  mei,  dictuni  pari  concordia  est  decere  Facultatem  ferre 
mee  defensioni  et  petitioni  auxdiumW. 

De  supplicatione  vero  domini  de  Gorcellis,  qui.  ut  [iroposuit,  quinquaginta 
annos  doctoratum  in  Facultate  gesserat  et  jam  longa  etate  fessus  supplicabat  se 
halieri  in  observacione  sfatutorum  Facultatis  absolutum,  voluerunt  pariter  onines 
domini  doctores  absolutum  eiim  per  omnia  et  oiiini  loco  teneri  in  posterum. 

Quorum  omnium  dominorum  sentenciis  auditis  et  collectis,  singula  conclus! 
ut  supra  per  me  annotata  sunt;  exque  siiigulorum  beneplacito  additum  est  ut  in 
congregationibus  Universitatis  et  in  missis  solemnibus  Facultatis  nemo  sine  cappa 
doctorali  vel  mantello  seu  epythogio  compareret,  secunduni  antiquum  morem. 

De  suppiicantibus  quoque  pro  examine  baccalariatus  placuit  servare  inviolabi- 
liter  vetereni  l'ormam,  ut  nullus  a  modo  pro  examine  nisi  in  conspectu  Facultalis 
supplicaret,  nec  admissus  exaniiiiaretur  nisi  diebus  missarum  Facultatis  et  in 
cap(p)ella,  dominis  doctoribus  assistentibus. 

'''  Cf.  Thiiasne,  /?.  Gaguini  Epistole  et  orationes,  t.  I,  ]>.  -jSy. 


[1 '18/1-1/185]  DK   L'UNIVKIISITK    DK   l'\i;lS    \l     W   SIKCLK.  111 

Eodein  (lie.  doiiiiiii  dorloivs  visit,a\i'niiil  cl  opLavciMiiil,  sclioliis  in  (|iiil)iis  Iccluii      [ti  Oriol>ie.  | 
esseiit  tompoie  proxinii  liiluri  oïdiiiarii. 

Die   jovis  Mil    ()(l(il)iis,  l'iiil   iiiissa  in   Sancio  .l(diannc.   assislenlilxis   dmiiinis     fi.'{  Ocioi.re.) 
docloi'ilius  Stcpliano  de  Veteri  Villa,  Jacolni  .liinii,    \iHli('a  Wasselin,  Kcfjinaido 
de  Vaccaria  cl  nie  decano. 

Eodcin  die,  adniissus  liiil  ad  {jradinn  et  IceUiram  baccalariatus  (luillerniiis 
Eveni('\  Trecoreiisis  dvoccsis,  prestilisque  solilis  jur'anieniis,  solvil  pro  l)iirsis 
h\  sol.  par. 

Die  veneris  sef[ueuti,  (iuillcnniis   Bocarl  [iii  margine  :  Boncard],   Altiiiicensis     f l 'i  OcioLre. ) 
dyocesis,  ()uiiitinus  Thionst,  Parisierisis,  Johaiines  Martini,  Morincnsis  dyocesis, 
fuerunt  admissi   ad  gradiini  cl  lectiirani  baccalariatus,  premisso  de  eoriiin  sidli- 
ciencia  examine,  prestiterunlque  juranienta  et  solverunl  pro  biirsis  i\  scula  ciiiu 
dimidio. 

Die  Jovis  [in  I  vijjiiia  aposloloruni  Synionis  et  .Inde,  luit  niissa,  assistentibus     [27  (Jciobn>.) 
dominis  doctoribus  Tulleii,  [de]  Veteri  \illa,  Juuii,  Wasselin,  de  \accaria  et  me 
decano. 

NovEMBER.  —  Die  veneris  nu  Novembris,  luit  inissa  apud  Sanclum  Jobannem,    [s  Novembre, 
presentibus  dominis  de  Cambray.  Tulleu ,  [de]  Veteri  Villa,  .luiiii,  Wasselin,  de 
Vaccaria  el  nie  decano. 

Dominus  Ambrosius  de  (îambray  supplicavit  quod  domini  doctores  vtdlent  cas- 
tigare  magislruni  Dyonisium  Allegrct.  primum  legenlem,  pro  eo  quod  ipse  Alle- 
gret  in  quadam  congregatione  depntatorum  irreverenter  loculus  luerat  dicto 
domino  Ambrosio  et  dixerat  quedam  verba  contra  bonorem  Facullatis.  Quocirca 
placuit  quod  dictus  Allegret  vocaretur  personaliter  adprimam  missani  responsurns 
obiciendis;  et  ego  dedi  in  mandatis  majori  bidello  ut  citaret  eumdem  Allegret  ad 
diem  jovis  proxime  sequentem,  in  qua  donnni  doctores  debebant  resumere  lectu- 
ram  et  interesse  misse  Facultatis  apud  Sanclum  .Tohannem  Lateranensem. 

(F"  119  V".)  Die  lune,  vu  die  Novembris,  luit  sigillala  littera  tcstimoiiialis  di-    [7  Novembre.] 
gradu  licencie  magistri  Pétri  Garnier,  arcbidiaconi  Aiidogavensis  :  sculiim. 

'■'  En   1^98,    ffGuillermus  EveniT',   maître  es  et  du  cha|)itre  do  Reims  et  à  celle  de  i'abbé  irSancti 

arts  et  licencié  en  Décret,  se  pr(5seiile  à  la  collation  Marci'"   [Saint-Médard],  diocèse   de  Soissons:   el 

de  l'évêque  et  du  chapitre  de  la  cathédrale  de  Meuux .  en  1 5ofl  ,  à  celle  de  l'évèque  de  Noyon  et  de  l'ahlié 

et  à  cellede  i'abbesse  de  Jouarrc,  diocèse  deMeaux.  de  Saint-Denis,  0.  S.  A.  Ibid.,  vol.  iSo.fol.  1 1 '1 

Arch.  de  l'Uiiiv.  de  Paris,  \ol.  'i().  fol.  -y.o.  —  En  et  i8()  v°. 
i5oo,  il  se  présente  à  la  collation  de  Tarclunêque 


112  LA   FACULTÉ  DE   DÉCRET  [l/i8/4-l/j85] 

II 

COLLATION  DES  GRADES  ET  HARANGUES. 


1.  DOCTORATS' 


■2.  LICENCES'^'. 

21  inarsi 'iSri.l  Gemianus  Chaiielier. 

Jnlianiies  Dorisolos,  alias  de  Peti'a|)onte'''. 
Joliaïuies  Morelli. 
Joliannes  de  Ruel. 
Roberlus  Richier. 

3.   BACCALAURÉATS. 

[ii84.]  XXII  Novembris.  .  .  Johannes  Fere.  (  V.  p.  88.) 

[iù85.]  IV  Februarii Anthonius  Lapostolle.  (V.  p.  98.) 

VII  Feliruarii (juiHeniius  Millet.  (V.  p.  g.S.) 

XXIV  Februarii..  .  .  .lobannes  Morin.  (V.  p.  9/1.) 

4XIV  Februarii. .  .  .  Frater  Guillermus  Sauvage.  (V.  p.  96.) 

X  Martii Johannes  de  Vitri.  (V.  p.  96.) 

ï  Martii Frater  Guillermus  Scabini.  (V.  p.  gB.) 

\  Martii Peirus  Rove.  (V.  p.  gS.) 

XX  Martii Joliannes  Wrynguier.  (V.'  p.  97.) 

XX  Martii karolus  Tib[ea]uvilliers.  (V.  p.  98.) 

XXIV  Martii Alanus  Dyennis.  (V.  p.  99.) 

XXVIII  Martii Antbonius  Prisque.  (V.  p.  99.) 

XXVIII  Martii Frater  Slepbanus  Contesse.  (V.  p.  99.) 

XII  Aprilis .lohannes  Marche.  (V.  p.  99.) 

XXVIII  Aprilis  ....  (îermanus  Ferrant.  (V.  p.  100.) 

XXVIII  Aprilis  ....  Arnoklus  Criel.  (V.  p.  100.) 

IX  Maii Maturinus  le  Chevrier.  (\.  p.  101.) 

'''  .\ucune  mention.  Meaux  ajirès  la  mort  de  Jean  Luillier,  le  3o  no- 

'''  Voii' plus  haut,  p.  98.  vembre  i5oo.  11  mourut  le  2  septembre  i5io 

<''  Cf.  cinlessus,  p.  aS.  —  rrJehan  de  Pime-  {Gallia  Clirisl.,  t.  VIII,  col.  i643).  Son  office  de 

pont  dit  Dorisollesn   ou   ffDarizellesi   ne  fut  pas  maître   des   requêtes  passa,  le  17  juin  i5oi,   à 

seulement  chanoine  de   Paris  et   archidiacre   de  Charles  du  Hautbois,  fpii  était  alors  pre'sident  des 

.losas;  il  fut  aussi  prieur  de  Saint-Fiacre  et  ahhe  cntpiêtes  au  Parlement  de  Paris  (Bihboth.  nat. , 

de   N-D.    de   Colombs,   et   il  fut  élu   évêque  de  Franc,  'il  lio,  fol.  227;  cf.  fol.  ■.>20  et  222  v"). 


[l/i8^-U8r)J        l)K  L'UNIVEUSlTIi  DK   l'AlUS  AU  XV°  SIECLE. 

Mil  Mail Guillermus  (Jambarl.  (V.  |).  loi.) 

I  .luiiii Guillermus  Notliorp.  (V.  p.  io3.) 

I  Junii lohanncs  ISorwer.  (V.  p.  loiî.) 

IX  Junii Guillermus  Symoneau.  (V.  p.  io.3.) 

XVI  Junii Thomas  di-  Biisto(?).  (V.  p.  loà.) 

XVII  Junii lohannes  Doujalf.  (V.  p.  lo^i.) 

XXVI  Junii l'elrus  Audart.  (V.  p.  loi.) 

III  Julii Ludovicus  Tliibauldi.  (V.  p.  loi.) 

XIII  Julii Alvarus  Johannis.  (V.  p.  loi.) 

XIII  Julii lohannes  le  Chappellier.  (V.  p.  io4.) 

XIII  Julii Johannes  de  Brolio.  (V.  p.  loi.) 

XXVI  Julii Krater  l'elrus  Tyerri.  (V.  p.  io5.) 

XXVI  Julii Petrus  Clari.  (V.  p.  io5.) 

XXVI  Julii Symon  Martin.  (V.  p.  lob.) 

XVIII  Aujjusli Johannes  de  llallynes.  (V.  p.  106.) 

XX  Aujfusti David  le  Pilloys.  (V.  p.  106.) 

XXVI  Augusti (Maudiiis  Mauparlier.  (V.  p.  107.) 

XXX  Aujfusti Franciscus  de  Parlenay.  (V.  p.  107.) 

XV  Septeinhris  .  .  .  Frafer  Remnndus  de  Lespinassé.  (V.  p.  108.) 

XXII  Septembris. .  .  Jacobus  Thibaudeau.  (V.  p.  108.) 

XXII  Septembris..  .  Johannes  d'Asnieres.  (V.  p.  108.) 

xxui  Septembris.  .  Robertus  Belfoye.  (V.  p.  109.) 

XXVII  Septembris.  .  Jacobus  Bourgoin  (V.  p.  109.) 
xiii  Octobris Guillermus  Eveni.  (V.  p.  111.) 

XIV  Octobris Guillermus  Bocart.  (V.  p.  1 1 1.)  '  , 

XIV  Octobris Qiiintinus  Thioust.  (V.  p.  1 1 1.) 

XIV  Octobris Johannes  Martini.  (V.  p.  11 1.) 


113 


'''  ffMessire  Jean  Doujat,  conseiller  du  Roy, 
avocat  au  Parlement  de  Paris  et,  selon  quelques 
mémoires,  son  avocat  général  par  commission  au 
même  Parlement (?),  décédé  le  ...  iSay.  11  avoit 
épousé  Jacquette  le  Voyer.i  Bibl.  nat..  Dossiers 


bleus,  dossier  Doujat,  pièce  i4;  cf.  pièces  18  et 
■2^.  —  C'est  peut-être  l'un  des  ancêtres  du 
célèbre  jurisconsulte  Jean  Doujat,  né  h  Toulouse 
en  1609,  mort  à  Paris  le  2  octobre  1688. 


i5 


iHPmwEiiie   !iiTto:(ALt. 


114  LA  FACULTÉ  DE  DÉCRET  [U84-U85] 

m 

LECTURES  DES  BACHELIERS. 


(F°ii8i°.)  Sequuntur  nomin\  baccalariorum  in  Decretis  Parisils  qui  AB  ANNO  DOMIM 

MCCCc[lXXx]  quarto,   die  XXIIII  SIENSIS  NOVEMBRIS,  USQUE  AD  DIEM ANNI  DoMlNI 

MCCCC  [lXXx]  QUINTI  suas  LECTURAS  INCEPERUNT. 

Guillermus  Kengo  {sic),  clericus,  Carnotensis  dyocesis,  in  Decretis  baccalarius,  iiicipiet  in 
nonis  Béate  Marie  primum  librum  Decretalium,  in  scholis  inferioribus,  ad  intersignium  Beati 
Euslacbii,  et  iioc  pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  Domini  m  cccc  ocluage- 
simo  lin,  xxiiii  niensis  Novembris. 

Johannes  Sire,  dyocesis  Constanciensis,  baccalarius  in  Decretis,  in  nonis '^'  Beati  Jacobi  in- 
cipiet  primum  iibrum  Decretalium,  in  scbolis  inferioribus,  ad  intersignium  Beati  Eusiachii, 
et  boc  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  Domini  m  cccc  octuagesimo 
quarto,  xxiin  Novembris. 

Antbonius  Lapostole,  clericus,  Leodiensis  dyocesis,  baccalarius  in  Decretis,  in  nonis  Béate 
Marie  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scbolis  anterioribus,  ad  intersignium  Beati 
Eustacbii,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  Domini  m  cccc  octuagesimo 
quarto,  die  ^ecima  niensis  Februarii. 

Guillermus  Millet,  clericus,  Pictavensis  dyocesis,  baccalarius  in  Decretis,  in  nonis  Beati 
Jacobi  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scbolis  anterioribus,  ad  intersignium  Beati 
Eustacbii,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  eodem,  décima  Februarii. 

Johannes  Morin,  clericus,  Turonensis  dyocesis,  baccalarius  in  Decretis,  incipiet  in  nonis 
Béate  Marie  primum  librum  Decretalium,  in  scholis  superioribus,  ad  intersignium  Beati 
Eustacbii,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  quo  supra,  xxvi  Februarii. 

Frater  Petrus  Sauvage,  ordinis  S.  Benedicti,  dyocesis  Turonensis,  baccalarius  in  Decretis, 
in  nonis  Beati  Jacobi  incipiet  primum  lii)rum  Decretalium,  in  scholis  superioribus,  ad  inter- 
signium Beati  Eustacbii,  et  hoç  pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  quo  supra, 
XXVI  mensis  Februarii. 

(iuillermus  Scabini,  clericus,  Belvacensis  dyocesis,  in  Decretis  baccalarius,  in  nonis  Béate 
Marie  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scbolis  magnis  inferioribus,  et  boc  pro  primo 
anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  eodem,  die  xu  Marcii. 

Dominus  Petrus  Bove,  presbiler,  dyocesis  Eduensis,  baccalarius  in  Decretis,  in  nonis  Beati 
Jacobi  incipiet  primum  librum  Decretalium  in  scholis  magnis  inferioribus,  et  hoc  pro  primo 
anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  eodem,  xu  Marcii. 

Johannes  de  Vil(t)ri,  Parisiensis  dyocesis,  in  Decretis  baccalarius,  in  nonis  Béate  Marie  inci- 
piet primum  librum  Decretalium  in  scholis  magnis  anterioribus,  et  boc  pro  primo  anno  et 
primo  volumine.  Datum  anno  eodem,  xii  Marcii. 

Caiolus  de  Tii)e[au]villiers,  clericus,  Carnotensis  dyocesis,  in  Decretis  baccalarius,  in  nonis 

<■'  Ms.  nobis. 


[148-4-U8r)]        l)K   L'UNIVKRSITIÎ   DR  PARIS    \U   XV   SlKCLi:.  115 

Beati  Jacobi  incipici  |ii'iriiiiiii  lilit'iiiii  hccrcliiliimi  iii  scholis  iii;ijiiis  aiitcrioi'ibus,  el  lior  pro 
primo  ;mn()  et  ])rirno  voliimino.  D.ilutn  iil  supra,  xxiii  Marcii. 

Joliannes  Wynguier  (sic),  clcriciis,  Beivacensis  dyocesis,  in  Decretis  baccalarius,  incipiel  iii 
noiiis  licate  Mario  priinuiii  libriini  Decrclallmn  in  scholis  nia[[nis  superioribus,  et  hoc  pro 
primo  aiiiKi  (^t  primo  voliimiiif.  Daliim  eodoin  nuno,  xxiii  Marcii. 

Anthoiiiiis  Prisque,  Matisconensis  dyocesis,  baccalarius  in  Decretis,  in  nonis  Beati  Jacobi 
iucipict  primuni  iibrum  Decretalium  in  i-choiis  magnis  superioribus,  el  hoc  pro  primo  anno  et 
primo  volumiiic.  Datiiin  anno  (pio  supra,  die  \\  Marcii. 

(K"  iiS  V".)  Dominiis  .lobannos  (iontcssc,  Parisiensis  dyocesis,  ordinis  S.  Aiiguslini .  bac- 
calarius in  Decretis,  in  nonis  Bealc  Marie  incipiet  primum  Iibrum  Decretalium  in  scholis 
inlerioribus,  ad  inlersignium  Scuti  Sabaudie,  et  hoc  pro  primo  anno  cl  primo  volumine.  Anno 
quo  supra.  x\iii  Maicii. 

Joliannes  Marche,  Turonensis  dyocesis,  iiaccalarins  in  Decretis,  in  nonis  Beati  Jacoi)i  inci- 
piel primum  Iibrum  Decretalium  in  scholis  inferioribus  Scuti  Sabaudie,  et  hoc  pro  primo  anno 
et  primo  volumine.  Datum  anno  quo  supia,  die  \iiii  Aprilis. 

Geruianns  Fcrnanl  (si<;),  Scnoncusis  dyocesis,  in  Decretis  baccalarius,  in  nonis  Béate  Marie 
incipiel  primum  Iibrum  Decretalium  in  scholis  superioribus  Sculi  Sabaudie,  el  hoc  pro 
primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  quo  supra,  xx  Aprilis. 

Arnoldus  Criel,  Tornacensis  dyocesis,  in  Decretis  baccalarius,  in  nonis  Beati  Jacobi  incipiet 
primum  Iibrum  Decretalium  in  scholis  superioribus  Scuti  Sabaudie,  et  hoi-  pro  primo  anno  el 
primo  volumine.  Datum  anno  Doniini  m  cccc  octuagesimo  quinto,  die  prima  mensis  Maii. 

Malurinus  le  Chevrier,  Cenomanensis  dyocesis,  baccalarius  in  Decretis,  in  nonis  Béate  Marie 
incipiet  primum  Iibrum  Decretalium  in  scholis  inferioribus,  ad  siguum  Caslri,  et  hoc  pro 
primo  anno  et  primo  volumine.  Dalum  anno  m  cccc  un  "  quinto,  xiiii  Maii. 

Guillermus  (lambart,  Ebroycensis  dyocesis,  baccalarius  in  Decretis,  in  uonis  Beati  Jacobi 
incipiel  primum  Iibrum  Decretalium  in  scolis  inferioribus,  ad  siguum  Castri,  et  hoc  pro  primo 
anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  Domini  m.  cccc  nii  "  quinto,  xvi  mensis  Maii. 

Johannes  Verber  (sic).  Guyidoneusis  (sic)  dyocesis,  baccalarius  in  Decretis,  in  uonis  Béate 
Marie  incipiet  primum  Iibrum  Decretalium  in  scholis  superioribus,  ad  signum  Caslri,  et  hoc 
pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  nuper  dicto,  die  tercia  Junii. 

Guillermus  Noicoli  (sic),  Monasteriensis  dyocesis,  baccalarius  in  Decretis,  in  nonis  Beati 
Jacobi  incipiel  primum  Iibrum  Decretalium  in  scholis  superioribus,  ad  signum  Castri,  el  hoc 
pro  prinm  anno  et  primo  volumine.  Dalum  anno  m  cccc  iiii  "  quinto,  iii  Junii. 

Guillermus  Symoneau,  Andegavensis  dyocesis,  baccalarius  in  Decretis,  in  nonis  Béate  Marie 
incipiel  primum  Iibrum  Decretalium,  in  scholis  inferioribus,  ad  signum  Beati  Johannis 
Baptiste;  el  hoc  pro  primo  anno  el  primo  volumine.  Datum  anno  Domini  m  cccc  iiii  "  quinto, 
XVI  Junii. 

Pelrus  Oudarl,  presbiler,  Calhalaunensis  dyocesis,  baccalarius  in  Decretis,  in  nonis  Beati 
Jacobi  incipiet  primuni  Iibrum  Decretalium  in  scholis  inferioribus  Beati  Johannis  Baptiste,  et 
hoc  pro  primo  auno  et  primo  volumine.  Datum  anno  nuuc  dicto,  xxiii  Junii. 

Thomas  du  Basl(.?îc),  Ilolbomagensis  dyocesis,  in  Decretis  baccalarius,  in  nonis  Beale  Marie 
incipiet  primum  Iibrum  Decretalium  in  scholis  superioribus  Sancti  Johannis  Baptiste,  et  hoc 
pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  mcccciiii"  quinto,  xvii  mensis  Junii. 

Johannes  Doujal,  Claromonlensis  dyocesis,  baccalarius  in  Decretis,  in  uonis  Beati  Jacobi 
incipiet  primum  Iibrum  Decrelalium  in  scholis  superioribus,  ad  signum  Beati  Johannis  Bap- 
tiste, et  hoc  pro  primo  anno  el  primo  volumine.  Dalum  anno  Domini  Mccccini"  quinto, 
xviii  mensis  Junii. 


llfi  LA   FACULTÉ  DE   DECRET  [Ii8'i-l/i85] 

(F°  119  r".)  Liidovicus  Thibaudi,  Biluricensis  dyocesis,  baccalaiius  iii  Decretis,  in  iionis 
Béate  Marie  iucipiel  primuiii  iibium  Decretaiium  in  scholis  inferioribus  Beati  Euslachii,  et  hoc 
pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Datuiii  anno  Domini  mcccciiii  "  quinte,  vu  .lul(l)ii. 

Aivarus  Cbantcau  {sic),  Portuensis  dyocesis,  baccalaritis  in  Decretis,  in  nonis  Beali  Jacobi 
incipiet  primum  libruni  in  scholis  inferioribus  Beali  Eustachii,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo 
volumine.  Datum  anno  quo  supra,  xini  Jul(l)ii. 

Johannes  de  Brolyo,  Leniovicensis  dyocesis,  in  Decretis  baccalarius,  in  nonis  Béate  Marie 
incipiet  primum  librum  Decretalium  in  scholis  anterioribus  Beati  Eustachii,  et  hoc  pro  primo 
anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  quo  supra,  xiui  mensis  Jul(l)ii. 

Johannes  Cappellarii,  Rothomagensis  dyocesis,  in  Decretis  baccalarius,  in  nonis  Beati  Ja- 
cobi incipiet  primum  librum  Decretalium  iu  scolis  anterioribus  Beati  Eustachii,  et  hoc  pro 
primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  nunc  proxime  scripto,  die  xiiii  Jul(l)ii. 

Frater  Petrus  Tbierri,  ordinis  S.  Benedicti,  Caruotensis  dyocesis,  in  Decretis  baccalarius, 
in  nonis  Béate  Marie  incipiet  primum  librum  Decretalium  in  scholis  superioribus  Sancti  Eus- 
tachii, et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  m  cocc  nu  "  quinto,  xxvii  Jul(l)ii. 

Synion  Martin,  Leniovicensis  dyocesis,  in  Decretis  baccalarius,  in  nonis  Beati  Jacobi  inci- 
piet primum  librum  Decretalium  in  scholis  superioribus  Beati  Eustachii,  et  hoc  pro  primo 
anno  et  primo  volumine.  Datum  ut  supra  proxime,  xxvii  Jul(l)ii. 

Petrus  Clari,  Claromontensis  dyocesis,  in  Decretis  baccalarius,  in  nonis  Béate  Marie  inci- 
piet primum  librum  Decretalium  in  scholis  magnis  inferioribus,  et  hoc  pro  primo  anno  et 
primo  volumine.  Datum  anno  mcccciiii*"  quinto,  wvii  Jul(l)ii. 

David  le  Pyllois,  Lexoviehsis  dyocesis,  in  Decretis  baccalarius,  in  nonis  Beati  Jacobi  inci- 
piet primum  librum  Decretalium  in  scholis  magnis  inferioribus,  et  hoc  pro  primo  anno  et 
primo  volumine.  Datum  anno  proxime  dicto,  xxu  Augusii. 

Johannes  de  Hallines,  Meldensis  dyocesis,  in  Decretis  baccalarius,  in  nonis  Béate  Marie  in- 
cipiet primum  li!)rum  Decretalium  in  scholis  magnis  anterioribus,  et  hoc  pro  primo  anno  et 
primo  volumine.  Datum  anno  quo  supra,  xxu  Augusti. 

Claudius  Mauparlié,  Parisiensis  dyocesis,  in  Decretis  baccalarius,  in  nonis  Beati  .larobi  inci- 
piet primum  librum  Decretalium  in  scholis  magnis  anterioribus,  et  hoc  pro  piimo  anno  et 
primo  volumine.  Datum  anno  quo  proxime  supra,  xxvn  Augusti. 

Franciscus  de  Partenay,  Morinensis  dyocesis,  baccalarius  in  Decretis,  in  nonis  Béate  Marie 
incipiet  primum  librum  Decretalium  in  scholis  magnis  superioribus,  et  hoc  pro  primo  anno  et 
primo  volumine.  Datum  anno  quo  supra,  ultiuia  Augusti. 

Reiiiondus  de  Lespinasse,  ordinis  S.  Augustini,  Eduensis  dyocesis,  in  Decretis  baccalarius, 
in  nonis  Beati  Jacobi  incipiet  primum  librum  Decretalium  in  scholis  magnis  superioribus,  et 
hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  Domini  m  cccciiii  "  quinto,  xvi  mensis 
Seplembris. 

(F°ii9  V".)  Johannes  d'Asnieres,  Parisiensis  dyocesis,  in  Decretis  baccalarius,  in  nonis 
Béate  Marie  incipiet  primum  librum  Decretalium  in  scholis  inferioribus  Scuti  Sabaudie,  et 
hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  Domini  m  cccciiii  "  quinto,  xxin  Sep- 
tembris. 

Jacobus  Thibaudeau,  Claromontensis  dyocesis,  in  Decretis  baccalarius,  in  nonis  Beati  Ja- 
cobi incipiet  primum  librum  Decretalium  in  scholis  inferioribus  Scuti  Sabaudie,  et  hoc  pm 
primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  m  cocc  iiii  "'  (|uinto,  xxiii  Septembris. 

Robertus  Belfoyc,  Parisiensis  dyocesis,  in  nonis  Beati  Jacobi  incipiet  primum  librum 
Decretalium  in  scholis  superioribus  Scuti  Sabaudie,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volu- 
mine. Datum  anno  Domini  m  cccc  iiii  "  quinto,  xxvi  Seplembris. 


[U84-1485]  DE  L'UNIVERSITÉ  l)K  l>AUIS  AU  XV"  SII^CI-E.  117 

Jacobus  Bouryoin,  Nyvernensis  dyoccsis,  in  Decretis  baccalarius (sic). 

(îuillermus  Scabini,  Belvacensis  dyocesis,  in  Decretis  baccalarius,  in  noriis  Béate  Marie 
incipiet  secundiim  libriim  Decretalium  in  schoiis  siiperioribus,  ad  inler-igniuin  Castri,  et  bor 
pro  secundo  aiino  cl  secundo  voluniine  sue  lecture.  Dafuin  anno  nomini  m  ccc.c  nu"  quinto, 
die  sccunda  lejjibili  posi  l'eslurn  Dyonisii. 

Robertus  Belfoie,  Parisiensis,  in  Dccrelis  baccalarius,  in  nonis  Bc^ate  Marie  incipiet  secun- 
dum  librum  Decretalium  in  schoiis  inl'erioribus,  ad  intersignium  Castri,  et  hoc  pro  secundo 
anno  et  secundo  volumine.  Dalniii  anno  nunc  dicto,  secunda  die  legibili  pnst  festum  Beati 
Dyonisii. 

Johannes  Nicolas,  Parisiensis,  in  Decretis  baccalarius,  in  nonis  Beati  Jacobi  incipiet  secun- 
duni  librum  Decretalium  in  schoiis  interioribus,  ad  intersignium  Castri.  et  hoc  pro  secundo 
anno  et  secundo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  el  die  quibus  supra. 


118  LA  FACULTÉ  DE  DECRET  [U85-U8(î] 

DÉCANAT  DE   ROBERT  GAGIJIN. 

NOVEMBRE   H85-NOVEMBRE   liSO. 


I  o  \ovcnil)r(\  I 


■,  I     , 

'      DÉLIBÉRATIONS  DE   LA   FACULTÉ. 

(F°  1  20  1'°.)  Pi'ima  lectura  ordinaria  post  festum  Omnium  Sanctonim,  anno  Domtni 
M.  cccc  iiii"  qutnto.  —  Décima  die  Novembris  anni  Domiui  m,  cccciiii"  quinti, 
doiiiiiii  doctores  legerunt,  videlicet  domini  Ambrosius  de  Garabray,  Robertus 
Tulleu,  Steplianus  de  Veleri  Villa,  Jacobus  Junii,  Andréas  Wasselin,  Regiiialdus 
de  Vaccaria  et  ego  decamis. 

Eodem  die,  luit  missa  apud  Saiictura  Johannem  Lateranensem;  in  qua  alFue- 
runt  predicti  domini  doctoi'es. 

Post  missam  comparueriint  omnes  in  cap([))ella  more  solito  ;  etibi,  c.um  intel- 
bgereni  quosdam  ex  ipsis  mirari  quare  ego  non  convocassem  eos  per  ceduiam  ad 
novam  electionem  decani,  ostendi  cis  statutum  concernens  ipsam  electionem,  quo 
habetur  ut  ipsa  electio  fiat  in  prima  missa  post  primam  lectionem  qua  post 
festum  Omnium  Sanctoriim  legitur,  et  quod  secundum  boc  ego  convocarem  eos 
ad  hoc  agendum  secundum  statula  Facidtatis.  De  qua  re  ipsi  fuerunt  contenti. 

Eodem  die,  cum  dominus  legens  Dyonisius  Aliegret  fuisset  citatus  per  bidelium 
ad  instanciam  domini  Ambrosii  de  Gambray  et  comparuisset,  dominus  Ambrosius 
peciit  ut  res  ipsa  in  alterum  diem  dilTerretur,  cum  ipse  necesse  haberet  interesse 
iHa  hora  in  cancellaria.  Unde  ])lacuit  dillerre  usque  ad  primam  missam.  Quam 
dilationem  ego  significavi  eidem  legenti. 

Eodem  die,  distributi  sunt  cuique  doctori  assistenti  duo  mereiH  loco  duorum 
magnorum  alborum.  —  In  marg.:  Prima  distributio. 

[i2  Novembre]        Die  sabbati   \n  novembris,    fuit   sigillata  liltera    nominationis   pro  magistro 
Anthonio  Mathei,  Lugdunensis  dyocesis  :  [unum]  scutum. 

Eodem  die,  apud  Sanctum  Maturinum  fuit  missa  Universitatis,  assistentibus 
dominis  doctoribus  de  Gonty,  Tulleu,  de  Veteri  Villa,  de  Vaccaria  et  me  decano, 
fueruntque  singulis  distributi  per  dominum  tliesaurarium  duo  merelli. 

[l'j  Novoinl.ro.]        Die  lunc  xmi  novembris,  fuit  congregatio  triuni  superiorum  Facultatum  facta, 
ex  decreto  curie  Parlamenti,   super  controveisia  orla   de  ollicio   reclorie  inter 


l/i85-lA8(i| 


DE   L'UNIVERSITE   DE   PARIS   AU   XV   SIECLE. 


119 


niagislriim  Joliaiiiieiii  \[jilloris,  Meinannuiii.  d  mafîistrimi  Jolianneiii  Standum '"'. 
Ciiiii  (^iiiiii  luissciit  <l('[)iilati  (lecani  Faciillatum  ad  audicndiim  jura  parcium  et 
ipsi  depulali  Iradidissentprodiirta  liiiic  indc  a  partil)us  inagislro  Jolianni  Generi  f'^' 
qui  omnia  visitaret  et  rcferrel,  ipseque  Generi  esset  paratus  referre,  et  nichilo- 
minus  Staiiduni  per  varias  irivonliones  prolralieret  iiegociuin,  1res  supcriores 
Kacultates  conveiiorunt,  et,  audita  relatione  magistri  Jolianiiis  Generi,  adjudira- 
veruiit  jus  roctorie  |)ertirit're  iiia<;isli(t  Johaniii  Midtoris.  A  qua  sciilotUia  Stau- 
dum  ap|)cilavit.  Fucnint  iii  liaccongregaiioiic  doiuiiii  Gaïubray,  Tulleu,  [dcJVeteri 
Villa,  Junii,  Wasselin,  [de]  Vaccaria  et  ego  decanus,  facleque  sunt  dislribuliones. 

'    (F°  1  -Ji  r".)  Aniio  Domini  Mccccnii"  quiiito,  wii  mensis  Novembris,  fuit  missa    f'?  Novembre. 
Facultatis  apud  Sanctuin  .lohaiinoin   Lateranensem.  Qua  peracta,  cum  domini 
doctores  fuissent  pridie  per  ci'dulaiu  evocali  super  diiobiis  artiouiis,   aflucruiil 


'''  D'après  Du  Boulay  (t.  V,  p.  769),  ce  serait 
seulement  le  16  décembre  i485  qu'aurait  eu  lieu 
l'élection  du  nouveau  recleur  et  que  Jean  Stan- 
donck  aurait  été  proclamé,  à  la  grande  fureui'  des 
rrmartiuetsi.  Du  Boulay  semble  dire  qu'un  décret 
fut  lancé  contre  ces  derniers  dés  le  26  et  que  Slan- 
donck  l'emporta  sur  Jean  Muller.  Le  récit  de  Ga- 
guin,  qui  n'est  pas  très  clair,  parait  en  désaccord 
avec  celui  de  Du  Boulay.  —  Jean  Standonck  est  le 
célèbre  maître  du  collège  de  Montaigu ,  qui  a  été  si 
étroitement  mêlé  au\  tentatives  de  réforme  catho- 
lique de  son  temps,  et  qui  est,  à  ce  titre,  une  des 
ligures,  sinon  les  plus  sympathiques,  du  moins 
les  plus  importantes  de  lafm  du  xv'et  du  commen- 
cement du  xvi°  siècle.  Cf.  Du  Boulay,  t.  V,  p.  900- 
90 1  ;  Félibien,  Hisl.  de  Paris,  t.  V,  p.  710. 

•*'  Le  2/1  avril  liyS,  trPierre  Fournier,  notaire 
au  Chastellet,  et  Catherine,  sa  femme,  fdle  de  feu 
m'  Jehan  Genery,  praticien  en  cour  d'église,  re- 
noncent à  la  succession  dudit  deffunt."  (mU.  Clai- 
ramhaull,  vol.  76/1 ,  p.  29.  Ce  Jean  Genery  était  le 
père  du  rapporteur  dans  l'affaire  de  Jean  Miiller 
et  de  Jean  Standonck ,  comme  le  prouvent  les  men- 
tions suivantes.  —  Le  i3  juin  1^74,  "au  tesmoî- 
gnage  de  Catherine ,  veid"ve  Pierre  Fournier,  notaii-e 
au  Chastellet,  mère,  Jehan,  Estienne  [et]  Poncet 
Fournier,  oncles  paternels,  m.  Jehan  Genery,  m. 
Guibert  Genery,  oncles  maternels,  m.  Guillaume 
llelye,  auditeur,  cousin  do  par  mère,  Henry  le 
\ast,  cousin  de  par  père,  de  Pierre,  fds  mineur 
desdits  deffunt  et  veufve,  sont  donnez  tuteurs  la 
mère  et  Jehan  Fournier.-'  Ibid.,  p.  56.  —  Le 
12  février  i'488  [1489],   "au  tesraoignage  de  ho- 


norable homme  Bertrand  Mamineau,  prociiieur  en 
Parlement,  père,  Lucas  Mamineau,  advocat  en  la 
Court,  et  Jehan  de  Launay,  cousins  germains  pa- 
ternels, m.  Jehan  Genery,  licencié  en  Décret,  Pierre 
Martin,  procureur  eu  la  Court,  oncles  maternels, 
Guillaume  Berault,  aussy  oncle  maternel  à  cause 
de  sa  femme,  et  m.  Jehan  Mathieu,  advocat  en  la 
Court,  cousin  de  Jehan  et  Guillemette,  enfaiis 
mineurs  dudit  m.  Bertrand  et  de  feue  Catherine 
Genery,  jadis  sa  femme,  a  esté  donné  tuteur  seul 
ledit  m.  Bertrand."  Ihid..  p.  38o.  —  Le  2(j  iioùt 
i488,  "au  tesmoignage  de  honorable  hoiniiie 
m.  Guibert  Genery,  praticien  en  cour  d'Eglise, 
m.  Bertran  Mamineau,  procureur  en  P;u-leinent, 
oncles  maternels  et  tuteiu-s,  vénérable  et  discrète 
personne  M.  Jehan  Genery,  licencié  en  Décret ,  curé  de 
Saint  Brice,  aussy  oncle,  honorable  femme  Jehanne 
Genery,  veufve  de  feu  Biaise  Jabin  [essayeur  de  la 
monnoie  de  Paris,  ibid.,  p.  3o  :  déjà  mort  en  mai 
1673],  tante  du  costé  maternel,  Andry  Courtellez, 
cousin  h  cause  de  sa  femme,  Jehan  Guesdon,  or- 
fèvre, aussy  cousin  du  costé  maternel.  Gillette, 
veufve  de  feu  Robert  Hébert,  ayeulle  paternelle. 
Perrette,  femme  de  (Juillaume  Trouillau,  tante  du- 
dit costé  paternel ,  et  Rollin  Père,  pelletier,  cousin 
paternel  de  m.  Clément  Hébert,  praticien  en  court 
d'Eglise,  et  Jehan  Hébert,  espicier  à  Paris,  frères, 
enfans  de  l'eu  Guillaume  Hébert,  e.spicier  et  apothi- 
caire à  Paris ,  et  de  Jehanne  Genery,  jadis  sa  femme , 
ledit  Clément  aagé  de  a6  ans  et  ledit  Jehan  aagé  de 
ai  ans  ont  eu  le  gouvernement  de  leur  personne 
et  biens,  1  Ibid..  p.  3(>6;  cf.  |).  3o2  et  otii. 


120  LA  FACULTÉ  DE  DÉCRET  [U85-U86] 

collegialiter   in    cap(p)ella   more  solito  domini    doctores   [de]    Cambray,  [de] 
Gontv,  Tullcu,  [de]  Veteri  Villa,  Juiiii,  Wasselin,  [de]  Vaccaria  et  ego  decanus. 

Quantum  ad  prinium  arliculum,  qui  erat  de  eiectione  liabenda  decani,  cum 
ego  de  administrato  per  me  decanatu  peciissem  haberi  gratus  in  bene  gestis  et  in 
omissis  excusatus,  egissemque  gracias  collegio  de  impartitis  mihi  lionoribus, 
reddidi  atque  deposui  librum  statutornm  Facultatis  cum  clavibus  et  sigillo  in 
manibiis  domini  Ambrosii  de  Cambray,  senioris  doctoris  et  ideo  pro  tempore 
decani  naturalis,  eos  omnes  admonendo  ut  ad  electionem  seu  continuationem 
decani  et  thesaurarii  procédèrent.  Idem  quocpie  peciit  dominus  Stephaniis  de 
Veteri  Villa,  qui  superiore  biennio  fuerat  thesaurarius.  Deinde,  cum  dominus 
de  Cambray,  tanquam  decanus  naturalis,  vota  singulorum  fuisset  sciscitatus, 
omnes  uno  assensu  per  me  in  decanatu  gesta  laudaverunt  et  approbaverunt,  me- 
que  via  Spiritus  sancti  continuaverunt  in  decanum,  et  dominum  Stephanum  in 
tliesaunnium.  Juramenta  (juoque  consueta  prestitimus. 

Super  secundo  articulo,  qui  erat  super  supplicationibus  et  injuriis,  supplicavit 
dominus  Jacobus  Junii  ut,  cum  ipse  nondum  de  pristina  sua  infirmitate  conva- 
luisset,  dignaretur  Facultas  cum  eo  usque  ad  xv  dies  dispensare  de  distributionibus 
recipiendis  in  absencia.  Quod  ei  concessum  est,  et  non  ei  tantum,  sed  omnibus  et 
singulis  qui  morbo  et  infirmitate  aliqua  reali  et  actuali,  dum  Parisii  essent,  deti- 
nerentur. 

Super  querela  quam  dominus  de  Cambray  adversuslegentem  alias  proposuerat, 
placuit  eidem  domino  de  Cambray  desistere,  ipseque  legens  fuit  remissus. 

Eodem  die,  fuit  congregatio  Universitatis,  in  qua  fuerunt  domini  Ambrosius  de 
Cambray,  [de]  Conty,  Steplianus  de  Veteri  Villa,  Wasselin,  de  Vaccaria  et  ego 
decanus;  facteque  sunt  distributiones. 

[21  Novemlire.]  Die  luue  que  fuit  XXI  Novembris,  fuit  congregatio  Universitatis  super  duobus 
articulis  :  uno  super  provisione  suppositorum ,  altero  super  supplicationibus.  In  ea 
congregatione  fuerunt  domini  Ambrosius  de  Cambray,  de  Conty,  Tulleu,  [de] 
Veteri  Villa,  de  Vaccaria  et  ego  decanus;  quibus  prebite  fuerunt  solite  distribu- 
tiones. 

[2.'iNoveini)re.]  ( F"  12  1  v".)  Dic  jovis  xxuu  Novembris,  fuit  missa  Facultatis  apud  Sanctum  Jo- 
hannem;  in  qua  fuerunt  domini  doctores  [de]  Cambray,  Tulleu,  [de]  Conty, 
[de]  Veteri  Villa,  Andréas  Wasselin  et  ego  decanus. 

Eodem  die,  Petrus  de  Pisis,  Rotliomagensis  dyocesis,  premisso  examine,  fuit 
admissus  ad  gradum  et  lecturam  baccalariatus,  prestititque  solita  juramenta,  et 
pro  bursis  solvit  u  scuta  cum  dimidio. 

Dominus  autem  thesaurarius  distribuit  singulis  dominis  doctoribus  nu"'  me- 
rcUos,  et  pro  bursis  distribuit  cuilibet  doctorum  regenciurn  quinque  solidos  paris. 


[l/i8r)-l48(i|        DE   i;UiM\i:i{SITÉ   1)K    l'AlUS   AU    \  V   SIKCLK.  1-_>1 

Die  vcneris  xxv  Novoiubris,  fiiil  niissa  saiiclc  vit'j'inis  ÇallicriiK;  apiid  Saiicliini    |  «5  Novfinl.ro.] 
.lolianneni;  ihiqiic  airiiciiint  doinini  dorlores  [de]  Cianil)ray,  [de]  Conly,  Tnllcii, 
[do]  Vclori  Villa,  l'icard,  Wasseliii,  de.  Vaccaria  el  ego  dccanus  ;  (juibiis  date  siint, 
distrihiiliones. 

Die  sahhali  \xvi  Novomhris,  fiiil  missa  Univcrsitatis  apud  Jacobitas;  alTiicniiil    i -.o  \o\niiilirp.] 
domiiii  (loc(i)i'(!S  [do]  Conly,  [de]  Vcicri  Villa  et  ego  decanns. 

DKCKMitEn.     -  Die  seciiiida  mciKsis  Decendji'is,  fuit  missa  l'aciillalis  apud  Sanc-     [2  Démulirc] 
timi  Jidiaiineni,  assistcntibus  dominis  doctoribus  de  Conty,  Tulleu,  [de]  Veleri 
Villa,  Wasselin,  de  Vaccaria  et  me  decano. 

Die  iiiailis  vi  Decembris,  fuit  missa  Sancti  Nic(dai  apud  Sanctum  .îohanuem;     |()  iVniphre.J 
alVueruut  ibi  domini  [de]  Gonti,  Tulleu,  [de]  Veleri  Villa,  Picard,  Wasselin,  <\r 
Vaccaria  et  ego  decanus. 

Post  missani  in  cap(p)ella,  uiagister  Glaudiiis  P()culo[t]  nunciavit  quod  (juidam 

Petrus ''\   teiiens  hospicium  in  vico  Cytbare'-'  Parisius,  cum  esset  laycus,  ; 

dicebatse  esse  scbolarem  studentem  in  Facultate  Decretorum  sub  domino  lîoberto 

Tulleu,  et  per  banc  occasionem  traxerat  ex  Borbonio  quandain  causani  ut  in  \im 

scholaritatis  agitaretur  in  Casteleto.   Quare  supplicavit  ut  ipse   Petrus  juberetur 

citari  ante  Facuitatem ,  ad  primam  missam  apud  Sanctum  Jobannem ,  ad  videndum  '  '  '- 

si  talis  esset  qui  privilegiis  Universitatis  gaudere  posset  et  deberet.  Ego  propterea 

precepi  magistro  Johanni  du  Que,  majori  bidello,  nt  illiim  citaret. 

Die  vu  decembris,   fuit   missa  Universitatis  apud  Jacobitas;   in  qua  fuerunt    [7  DéCTinlm,'.] 
domini  [de]  Conty,  Tulleu,  [de]  Veteri  Villa,  [de]  Vaccaria  et  ego  decanus. 

(F".  122  r".)   Die  veneris  [/.  jovis]  octava  die  decembris,  fuit  missa  Facultatis     [g  Dccoml.re.] 
apud  Sanctum  Jobannem,  et  post  missam  collegium  in  cap(p)ella.  AfTuerunt  ibi 
domini  de  Cambray,  [de]  Conty,  Tulleu,  [de]  Veteri  Villa,  Andréas  Wasselin,  [de] 
Vaccaria  et  ego  decanus. 

Eodem  die,  cum  fuissent  citati  magister  Petrus  de  Goys,  licenciai  us  in  Decretis, 
et  Petrus. .  .<'',  qui  se  scbolarem  falso,  ut  dicebatur,  asserebat,  cum  neuter  eoruni 
ad  ipsum  collegium  compareret,  major  bidellus  dixit  quod  de  Goys  ante  inicium 
misse  comparuerat,  et  quod,  cum  esset  hora  octava,  in  qua  citatus  erat.  nec 
adhuc  domini  doctores  essent  in  cap(p)ella  congregati ,  ipse  de  Goys  dixit  quod  erat 
satis  excusandus.  Super  quo   placuil   dominis  doctoribus  ut  iterum  ad  primam 

'"'  Le  nom  est  resté  en  blanc.  —  '^'  La  nie  de  la  Harpe.  —  '''  Ici  encore,  le  nom  est  resté  en  iilnnc. 
ni.  i() 

tUPMVERIL     ?llTIO^ALC. 


122  LA   F.VCl  LTÉ   DE   DÉCRET  [US,')- 1486] 

missam  Facultatis  citaretur  précise  post  ipsam  missam,  qiiando  doiiiini  doc- 
tores  soient  conjjregari.De  altero  Pelro,  placuit  eiim  iteriiin  cilari  et  iiiia  ciiiii  Iioc 
citari  siinul  ex  olïicio  ad  jiidicium  conservationis. 

[i4  Décemlirc]         DJe  inerciuii  xiiii  Decembris,  fuit  missa  de  Rorate  apud  Sanctum  Joiianncm.  In 

ea  fueruiit  doniini  Anibrosius  de  Ganibray,  [de]  Conty,  TuHeu,  de  Veteri  Villa, 

Wasselin,  de  Vaccaria  et  ego.  Posl  missam,  rpiia  magister  Petrus  de  Goys  venerat 

'adnie  et  se  excusaverat  de  verbis  que  protulisse  de  me  dicebatur,  dixi  presen- 

tibus  dominis  doctoribus  quod  ego  remiseram  ei  injuriain. 

Eodem  die,  luit  congregatio  Universitatis. 

[i5  Décembre.]         \)[q  sequenli ,  fuit  missa  Facultatis  apud  Sanctum  Johanncm,  comparentibus  do- 
minis [de]  Conty ,  Tulleu,  de  Veteri  Villa,  Picard,  Wasselin,  de  Vaccaria  et  me  decano. 
Post  missam,  examine  facto,   Robertus  Beloce,  dyocesis  Lexoviensis ,  luit  ad- 
missiis  ad  gradum  et  lecturam  baccalariatus,  et  prestitis  de  more  juramentis, 
solvit  de  bursis  u  scuta. 

[17  Déceiiil.rc]  j)jg  ga^ljati  xvn  Decembris,  Petrus  Tieulier  et  Pbilippus  Texier,  post  examen 
de  ipsis  factum,  fuerunt  admissi  ad  gradum  et  lecturam  baccalariatus,  et  prestitis 
solitis  juramentis,  solverunt  de  bursis  v  scuta. 

[sa  Décembre.]  Die  jovis  xsu  Dccembris,  fuit  missa  apud  Sanctum  .lohannem;  in  qua  aflue- 
runt  domini  doctores. 

fa- Decoiiiiin.]  ^^o  j^a  v°.)  Die  vcnens  [1.  jovis]  que  fuit  in  crastino  Sancti  Thome  Can- 
tuariensis,  fuit  missa.  In  ea  astiterunt  domini  doctores  [de]  Gonti,  Tulleu, 
[de]  Veteri  Villa,  .lunii,  Wasselin,  [de]  Vaccaria  et  ego  decanus.  Post  missam, 
dominns  de  Gambray  misit  se  excusa tum  de  non  coraparendo,  et  date  sunt  ser- 
vitori  suo  dislributiones. 


l'i  Déi'oinbn 


Die  sabbati  que  fuit  xxmi[i]  Decembris,  in  vigilia  Dominici  Natalis,  ego 
Robertus  Gaguinus,  decanus,  legi  Decretalem  Firmiter  credimus  de  summa  Tri- 
nitate  et  fide  catholica,  et  ascendi  catiiedram  post  quintam  horam  de  mane,  et  con- 
tinuavi  usque  fere  ad  octavam'''. 


[i4«6. 
T)  Janvier. 


Jani'arius. — ^  Die  jovis  que  fuit  quarta  [/.  (juinta]  Januarii,  fuit  missa,  in  qua 
all'uerunt  domini  doctores  [de]  Gambray,  [de]  Gonty,  Tulleu,  [de]  Veteri  Villa, 
Wasselin,  [de]  Vaccaria  et  ego  decanus. 


'''  Dans  le  regislre.  la  raciiliou  du  -ii  a  été  iusérée  avant  celle  du  -ih. 


[l/i8r)-1'iS(i|        l)K   l/UNIVIUiSITÉ   l)i;   l'AHIS   AU   XV'   .SIKCLi:.  |-.'3 

l'osl  iiiissiitn.  in  ciiiiclla  doininis  conjjrcgîilis  exposiii  <liios  abusus  (|ui  scpc 
cominiUebaiilur  in  lliiiversilatc  contra  lionorem  Kacultatis  : 

Contra  ah usorcs. —  Unus  fuit  de  biirsaiiis  collcjjioniin  furulatoruin  pro  ipsa 
Facultalo;  (iiii  bursarii,  Hcet  alereiiliir  de  stip(p)ciidiis  bursaruin  et  longo  lemporc 
sliidereiU  l'arisius  in  ipsa  Facultate,  tamen  statim  cuin  volebant  transfercbant  se 
ad  alias  L'nivcrsitates,  et  ibi  lionores  et  gradns  siios  assunicdiant,  etdeinde  ri'vcr- 
teiites  recipiebant  bursas  suas  et  {jaudebani  pi-ivib^giis  llniversitatis. 

Seciindus  al)usiis  luit  de  Hlteris  tcîstnnoniabbus  scliolaritalis  niulloruni  lalso- 
rum  scbolaiiuni  qui,  cum  in  nostra  Facultate  nunquarn  sluduissent,  ipsi  nicliilo- 
minus  se  niscribebant  scliolares  doctoiiiiii  qui  eos  nunquani  cojjnoveranl,  et  ila 
proptei'  buiusinodi  fraudes  nostra  Facultas  appellabalur  refugiuin  et  garenna 
abutenciuni. 

Eapropter  interrogavi  eos  quid  de  bis  abusibus  fieri  et  constitui  placerai.  Quo- 
rum sentenciafuit  ut  de  bis  rébus  exponerenisupplicationem  Universitati,  petendo 
ut  de  bursariis  predictis  (|ui  talia  committercnt,  ut  ipsi  ]»er  edictuni  llniversitatis 
declarentur  privati  biirsis  et  greniio  Universitatis  ;  de  litl(!ris  vero  testiuionialibus, 
ut  notarii  conservationis  et  qui  rector  esset  non  signarenl  neque  sigillareiit  ine- 
inoratas  litteras,  nisi  prius  babito  signo  manuali  doctoris  illius  qui  taies  litteras 
postula  ret. 

Eodem  die.  fuit  admissus  ad  gradiun  baccalariatus,  examine  facto,  magister      [5  Janvier  | 
AnnetusSauzet,dyocesisGlaromontensis,  qui,prestitissolitis  juranientis,  [F°  i  2.3  r"] 
sol  vit  pro  bursis  tria  scuta. 

Die  sabbati  que  fuit  septima  Januarii,  fuit  congregatio  Universitatis,  in  qua  lue-  [7  Jamier.  | 
runt  domini  doctores  [de]  Conty,  Tulleu,  [de]  Veteri  Villa,  Wasselin,  de  Vaccaria 
et  ego  decanus.  In  ipsa  congregatione,  expositis  ad  longum  abusibus  quos  in  pre- 
cedenti  proximo  arliculo  descripsi,  oravi  Universitatem  ut  de  ipsis  statuèrent  ut 
preinittitur.  Super  qua  supplicatione  voluit  Universitas  rem  totam  ad  deputatos 
remittere. 

Die  jovis  que  luit  \n  Januarii,  fuit  missa  post  lecturani  dominorum  doctorum  :      [lo.  Jamier.l 
ibi  alTuerunt  domini  [de]  Gambray,  [de]  Gonly,  Tulleu,  [de]  Veteri  Villa,  Junii, 
Wasselin,  de  Vaccaria  et  ego  decanus. 

Post  missam,  congregatis  in  cap(p)ella  dominis  docloribus  [de]  Gambray,  [de] 
Gonty,  [de]  Veteri  Villa,  Wasselin,  de  Vaccaria  et  me  decano,  exposui  duos  arti- 
culos  (piorum  gratia  ego  fecerani  eos  convocai'i. 

Primus  fuit  de  bis  qui  se  ad  examen  licencie  oiïerebant,  qui,  cum  ordinatio- 
neni  rotuli  (|ui  in  licenciis  fieri  solet  formidabant,  videbantur  velie  relrocedere. 
Et  super  lioc  pecii  a  dominis  doctoribus  ([uid  facere  vellenl. 


[  I  a  janvier.  ] 


124  LA    FACULTE   DE  DECRET  '  [l/i85-I/i80| 

Secundus  luit  super  abusibus  eoruni  qui  se  uomiuuul  sclioluies  Faiultatis  et 
tamen  non  snnt,  et  super  eciam  abusibus  eorum  qui,  spreta  Facultale,  ad  alias 
Universitates  transmigrant  suscepturi  licencie  gradum. 

Super  primo  articulo  placuit  dominis  (juod  ego,  venientibus  ad  me  scholaribus 
et  baccalariis,  promilteiem  eis.  uomine  FacuUatis,  (piod  liuc  auiio  non  lierel 
rotulus. 

Super  secundo,  quia  domini  intelligobant  quod  sepe  alias  nos  et  majores  nostri 
volucrunt  auxilioet  auctoritate  Univeisitalis  providere  hujusmodi  abusiouibus,  sed 
cum  frustra  boc  fecissent  et  Universitas  supplicationem  Fandtalis  sepe  neglexeril, 
placebat  quod  requireremus  auxilium  et  provisionem  a  domino  nostro  Rege  etCon- 
silio  ejus.  Et  ita,cuiictis  dominis  qui  présentes  eranl  consencienlibus,  ego  conclusi. 

Eodem  die,  Jobannes  Olivier''',  Andegavensis  dyocesls,  examine  premisso,  luit 
admissusad  gradum  et  lecturam  baccalariatus,  et  prestitis  solitisjuramentis,  solvit 
pro  bursis  u  scuta  cum  dimidio. 


'"'  Jeau  Olivier  est  probablement  rua  des  trois 
lils  de  Jacques  Olivier,  |)iocureiir  au  Parlement  de 
Paris,  qui  portèrent  le  prénom  de  Jean.  Le  5  mai 
1/488,  frau  tesmoijjnage  de  Jebanne  de  NovianI, 
veut've  de  feu  m.  Jacques  Olivier,  procureur  en  Par- 
lement, mère,  m.  Jacques  Olivier,  [seigneur  de  Leu- 
viiie,  le  futur  ])remier  président  au  Parlement  de 
Paris],  Guillaume  OlivieretEstienne Olivier,  frères, 
m.  Estieiine  et  Jeban  Garnot,  cousins  germains 
maleriieis,  m.  Michel  Da\riliaul,  cousin  germain 
paternel,  m.  Thomas  de  Bailiy  et  Robert  Guyon , 
cousins  de  Jehan  Olivier  l'aisné,  Jehan  Olivier  le 
puisné,  Claude  Olivier,  Jehan  Olivier  le  jeune  et  M- 
colle  Olivier,  enfans  mineurs duditdeffunt  et  veuve, 
ont  [esté]  esleu[s]  tuteurs  la  mère  et  m.  Jacques 
Olivier;  et  ce  fait,  ladite  veul've  a  accepté  la  garde 
bourgeoise  de  sesdits  enfans.»  Coll.  Clairamhmdt , 
vol.  yC/r,  p.  .'iôy.  —  Jean  tri'aisné»,  l'auteur  du 
|)oèm('  delà  Panilora ,  abbé  de  Saint-Médard  (1 5 1  o), 
jiuis  de  Saint-Crépia  de  Soissons  (1017),  élu  abbé 
de  Saint-Denis  en  1828,  mais  non  confirmé,  grand 
aumônier  de  la  reine  de  Navarre,  devint  évêque 
d'Angers  en  i53-2,  par  permutation  avec  François 
de  Rohan,  et  mourut  le  1-2  avril  i54o.  Cf.  Gullhi 
Christ.,  t.  IX,  col.  io3  et  /120,  et  t.  XIV. col.  .^,83: 
Moréri,  Grand  DIcl.  Iiisl. ,  t.  VIII ,  j).  56-.')7  ;  Brunel, 
Manuel,  t.  IV,  col.  181.  —  Jean  rrle  puisné»,le 
septième  lils  de  Jac([ues,  selon  Moréri,  rr.s'habitua 
en  Nivernois  où  il  laissa  posLériU'n. —  Jean  Oliviei' 
le  jeune,  le  cinquième  fils,  fut  secrétaii-e  du  Roi 
et  épousa  Perrette  Loppin ,  dame  de  Manci  et  de 


Moraugis.  Cf.  Moréri,  (.  cit.,  p.  58  i.  —  IVous  ne 
saurions  dire  au(jLiel  des  trois  frères  se  rapporte  la 
mention  du  Mémorial  ;  mais  il  est  a  ci'oire  que  c'est 
au  futur  humaniste ,  à  i'ami  de  Charles  de  Bovelles , 
qui  fat  promu  à  l'évêché  d'Angers  en  ih3-2. 

Jacques  l'aîné,  qui  devint  premier  président 
au  Parlement  de  Paris  en  iBoy,  fut  mandé,  n'étant 
qu'avocat,  en  1^96,  devant  la  Grand'Chambre , 
pour  s'y  expliquer  sur  certaine  allégation  par  lui 
faite  au  cours  dune  plaidoierie.  dans  une  cause 
intéressant  un  gradué  de  la  Faculté  de  Décret,  Jean 
de  Pierrepont.  Voici  ce  qu'on  lit  à  ce  sujet  dans  les 
registres  du  Conseil  : 

kDu  mercredy  x  m'  jour  d'avril  l'xjli.  —  Au- 
jourd'hny  en  la  grand  Chambre  a  esté  manch'  el 
fait  venir  m.  Jacques  Oilivier,  advoeat  en  la  comt 
de  céans,  auquel  m'  le  premier  président  a  re- 
monstré  que  en  plaidant  la  cause  de  l'arcediacre  de 
Jozas  entre  le  neveu  de  l'evesque  de  Paris  [alors 
Jean  Simon]  et  maistre  Jean  de  Pierrepont  [cf.  plus 
haut,  p.  a3,  n.  1 1,  il  avoit  allégué  que,  quant  le 
Roy  est  absent  de  son  royaume,  les  evesques  ne 
sont  tenus  le  suivre  pour  Ijiire  le  serment  de  fidel- 
lilé  et  se  peut  faire  entre  les  mains  du  lieutenant 
gênerai  du  Roy  résident  en  ce  royaume,  et  que  en 
ce  cas  se  devoit  praticquer,  veu  que  l'absence  du  Roy 
estoit  volontaire;  car  oii  elle  avoit  es(é  necessoire, 
autresfois  avoit  esié  praliiqué.  Lesquelles  parolles 
semblent  estre  mal  prolcrées.  Parquoy  la  Court  a 
veu  le  plaidoyé  el  en  la  minutie  a  esté  trouvé  ipie 
ce  mot  y  esloil;  lonleslois  a  esl('  cori'igé  par  liiy. 


DE   t/UMVKUSITI^:   DK   PAIUS   AU    XV'   SII'CLI']. 


125 


[i/i8r)-i'i8()] 

(F"  iiîS  V".)  Die  jovis  xviii[i]  Jaiiuiiiii,  Inil,  iiilssa  apiid  Sainlinii  Joliannem; 
in  (jua  afl'ucrunt  doniinl  docloics  [de]  (loiily,  de  Vaccaria  et  ego  decaiius. 


I  II)  Janvier.] 


Die  \\v|i]  .laiiiiarii,  tiiil  iiiissa  apiid  Saiicliim  .loliaiinein;  in  qua  affueriint 
doniiiii  ductorcs  Amhrosius  de  Canibray,  [dejCiOnli,  Tidieu,  [de]  Veteri  Villa, 
l'icaid.  Junii,  Wasselin,  de  Vaccaria  et  ego  decanus. 

Eodem  die,  Guillermus  Ligoais,  Moriiiensis  dyocesis,  examine  fado,  fuit  ad- 
missns  ad  gradiini  et  lecluram  baccalariatns,  et  prestitis  juranientis,  solvit  de 
biirsis  n  scuta. 

Ëodeni    die, "',    qui   erat  licenciatns   in  jure   civili   et   baccalarius   in 

Decretis  in  studio  Valeucie,  su[)|)licavit  adniilti  ad  graduni  baccalariatus  et  ad 
lecturani,  et  lacta  per  litteras  regias  et  per  proprium  jinanu'nluni  probationc  de 
giadibus  Valencie  susceptis,  fuit  adniissus,  nullotjue  de  sullicientia  ipsius  facto 
alio  examine,  prestitit  juranienta  et  solvit  pro  bursis  n  scuta. 

Eodem  die,  fuit  obitus  domini  Martini  de  Fraxiais,  quondam  doctoris  Decrelo- 
rum;  ubi  alfuerunt  prescripti  domini  doctores. 


I  tCi  Jamior. 


Die  veneris  xxvi[i]  Januarii  M.  cccc  au"  quinto,  Johannes  Racouilleti,  examine 
facto  de  sufficientia  ejus,  fuit  admissus  ad  gradum  et  lecturam  baccalariatus,  et 
prestitis  solitis  juranientis,  solvit  de  bursis  u  scuta. 

Eodem  die,  fuit  congregatio  Universitatisapud  Sanctuni  Maturiniiui;  iii  (jua  fuit 
conclusum  quod  domini  rectores  nullas  sigillabuiit  litteras  testimoniales  scbolaritalis 
alicujus,  nisi  fuerint  prius  certiores  facti  de  scbolaritate  ejus  qui  petit  litteras  per 


[37  Janvier.] 


et  n'est  de  présent  au  legislre.  (jC  néanmoins ,  l'acl- 
vocat  de  partie  y  a  respondu  en  presnposant  ces 
motz  que  l'absence  du  Roy  estoit  volontaire.  — 
A  i|uoy  ledit  Ollivier  a  lespondu  que  en  plaidant 
laditte  cause  vouloil  monstrer  que  les  cvesques  qui 
estoieat  tenus  faire  serment  de  fidélité  au  Roy  n'es- 
loieiit  tenus,  pour  ce  foire,  suivre  le  Rov  estant 
hors  son  l'oyaunie  et  en  donuani  solucion  à  plu- 
sieurs argumens  que  l'on  pouvoit  l'aire  au  contraire , 
mesmement  (jue  partie  se  vantoit  que,  le  roy  Jean 
estant  prisonnier  en  Angietterre,  aucuns  evesques 
estant  allez  vers  luy  pour  lui  faire  le  serment  de 
(idelité  et  ne  les  avoit  peu  recevoir  son  (Hz  aisné, 
nonobslaul  qu'il  fust  son  lieutenant  gênerai,  avoit 
dicl  et  respondu  que  les  cas  estoient  divers:  car 
l'absence  du  roy  Jean  estoit  contrainte  et  nécessaire 
et  celle  du  roy  estant  à  Naples  estoit  volontaire. 
Mais  en  ce  disant,  n'entendit  jamais  dire  que  le 
Roy  y  fust  allë  de  sa  volonté  seule,  sans  conseil, 
et  se  rapporte  à  Messieurs  de  la  Court  qui  estoient 
|)resens  que,  (punit  fadvocat  de  partie  adverse  luy 


objecta  qu'il  avoil  dict  l'absence  du  lîoy  avoir  esté 
et  estre  volontaire ,  l'espondit  qu'il  entondoit  avoir 
dict  l'absence  du  Roy  avoir  esté  et  eslre  volon- 
taire, non  pas  qu'il  y  fust  allé  s;uis  conseil  et  de  sa 
seulle  volonté,  mais  lenleudoil  estre  volontaire 
■  proiit  Bolontariiim  appoiiiliir  iwcessilale  précise ,  pai'ce 
qu'il  y  estoit  allé  poiu'la  recouvranciMleson  royaume 
de  Naples,  et  au  regard  du  loy  Jehan,  il  estoit  par 
force  et  contre  sa  volonté  détenu  prisonnier  en 
Angietterre.  Et  n'eust  jamais  voulu  ne  vouldroit 
penser  dire  chose  qui  fust  et  tournast  au  desplaisir 
du  Roy.  Et  quant  h  la  correction  de  soudit  plaidoyé, 
a  confessé  l'avoir  faicte,  pensant  que  fadvocat  de 
partie  deust  avoii'  corrigé  sondil  plaidoyé  et  en 
avoir  osté  la  response  ([u'il  avoit  faicte  ausdiles 
|)arolles,  car  corrigea  sondici  plaidoyé  le  pi'emier, 
et  (puuit  il  eust  pensé  que  fadvocat  de  partie  y 
eust  laissé  la  responce,  il  y  eust  laissé  la  solucion 
qu'il  y  avoit  baillée.  Fait  ledict  jour.^  /Voue.  tinj. 
franc.  8o34,  fol.  -itiS  \°--i-jo. 
'"'  Le  nom  est  resté  en  blanc. 


12()  LA   FACULTÉ  DE   DÉCRET  [1485-1/180] 

ceduhun  siii  regentis  vel  docloris  proprii,  ([luxlque  ipsi  rfictores  appciul<'iil  iii 
lilo  liujusmodi  cedulas  et  eas  conservcihuiit,  ut,  si  subsequeuler  orirelur  dubiolas 
de  hujusniodi  faclo  lestimonio,  rectoi'  «pii  |)ro  tempoie  erit  facere  fidem  per  talcm 
cedulam  possit  In  ea  congregalione  iuenint  domini  doctores  qui  fueraiit  in  exa- 
mine dicti  baccalarii,  domini  de  Cambray,  [de]  (lonty,  Tullen,  [de]  Vetei'i  Villa, 
de  Vaccaria  et  ego  deçà  nus. 

i"  Ké\ri(>r  |  Februarius.  —  Dic  mei'curii  |)iima  Februarii,  iuil  niissa  apud  Sanclum  Joiian- 

nem.  Aiïuerunt  ibi  domini  doctores  [de]  Conty,  Tulleu,  [de]  \eteri  Villa,  Junii, 
Picard,  Wasselin,  de  Vaccaria  et  ego  decanus. 

[a  Fé<rier. I  Dic  l'iirificationis  Béate  Marie,  fuit  missa  apud  Sanclum  Jobannem  Lateranen- 

sem  ;  in  qna  alVuerunt  dominns  Millo  d'IUiers,  episcopus  Carnotensis,  [de]  Conty, 
[de]  Veteri  Villa,  de  Vaccaria  et  ego  decanus. 

[.3  Fé\riw.|  (F"  ta/i  r".)  Die  veneiis  ni  Februarii,  fuit  missa  Universitalis  apud  Jacobilas; 

sed  ego  non  interfui. 

[,j  Ké\ri(i.  1  Die  dominica  sequenti ''),  domini  doctores  fuerunt  congregati  sub  dcbilo  jura- 

menli  in  domo  domini  archydiaconi  de  Josaio,  post  vesperas  Béate  Marie,  ad 
providendum  lionori  Facultatis  super  eo  quod  nulli  baccalarii  se  presentabant  ad 
examen  licencie,  licet  multi  baberent  tempus  requisitum  ad  licenciam  oblinen- 
dam,  et  qui  se  semel  presenlaverant  resipiscebant  et  relinquebant  inceptum.Quod 
scandalum  propterea  dicebatnr  accidere,  quod  liaccalarii  exborrescebant  formam 
roluli  que  observari  solet  die  licencie  in  vocationibus  licenciandorum  ;  per  quam 
observationem  illi  qui  posteriores  erant  notabantur  quadam  perpétua  ignominia. 
Ob  banc  causam  querebalur  in  bac  congregalione  iiceretne  relinquere  banc  formam 
et  aliam  inducere.  Gum  de  re  ipsa  varii  varia  dixissent,  placuit  demum  duos  mo- 
dos  domino  cancellario  proponere  :  unum  videlicet,  ut  die  licencie  omnes  licen- 
ciandi,  cum  intrarent  aulam  domini  Parisiensis,  statuerentur  in  banca  proxima 
sedi  ubi  sessurus  esset  ipse  cancellarius  dnm  licencias  agit  ;  et  ibidem  sedente 
domino  cancellario,  decanus  Facultatis,  sine  ordine  prioritalis  aut  posterioritatis, 
licenciandos  l'epresentaret,  prchabita  l)revi  oratione  ad  teslimonium  sufïicicncie 
et  ydoncùtalis  licenciandorum;  —  secundus  modns,  ut  baccalarii  secundum  tempus 
sue  promotionis  ad  baccalariatum  sederent  in  caméra  examinis,  et  secundum 
enndem  ordinem  locarentur  tempore  licencie,  cum  proclamatione  bujusmodi  : 
ff  Sequuntur  nomina  licenciandorum  lioc  anno  in  Facultate  etc.,  secundum  an- 
tiquitalem  eorum  in  gradu  baccalariatusn;  et  quem  borum  modorum  dominns 

'*'  En  marge  tle  cet  article,  (Jaguiii  a  l'crit  :  De  iiiiiUukIo  mliilu  Irmjmn'  licencie. 


[U85-148()]  l)K   l/UNIVERSITÉ   DE   PAULS   AU    XV"^   SIKCIj;.  127 

cancellariiis  admiltorol,  illc  iii  |)()sl(;i'uiii  scrvarctiir.  \(J  lioc  aiilcin  propo- 
neiiduni  jussciiiiil  nie  adiic  (lniiiiiiiiiii  caiicellariiiiii .  ad  iiKjmreiiduin  super  hoc 
ejus  voluiilalciii. 

Die  auteiii  lune  seqHcnti,  conveni  ipsiiin,  exposiiique  ei  inentem  Facultalis,      |6  Février.] 
orans  ut,  cum  ipse  iiiler  priinos  ipsius  l''a('idlalis  doctores  liabereliir,  vellet  pcr 
alteruiii  niodorutn  pi-eiiiissorum  considen;  hoiio  Facidtatis.  Qui  post  niulla  liiuc  inde 
dicta  respoudit  seliabiluruMi  supeihac  re  coiisiliuuicuni  aiuici.s,  etdiejovisproxinia 
venturuui  ad  missain  Facultatis  et  illic  dicturum  ([uid  super  hoc  esset  (acturus. 

Die  ipso  jovis,  fuit  missa  apud  Sanctum  Johaiineui;  in   (jua  alluerunl  doiiiini      (((Février.] 
doclores  [de]  Conty,  [de]  Cainbray,  [de]  Veteri  Villa,  Wasselin,  de  Vaccaria  et 
ego  decanus.  Ibi,  post  missain,  doininus  Ambrosius  caiicellaiius  dixit  ipiod  pla- 
cebat  ei  acceptare  moduni   faciendi  rotulum  secunduni  antiquitates  gradus  bac- 
calariatus. 

(F°  126  V".)  Et  secunduni  lioc  [ilacuit  doiiiiiiih;  quod  conlicereiifur  liltere  et 
publicarentnr  in  scholis  majorihus  et  affigerentur  valvis  eaïuin. 

Eodein  die,  facto  de  ipso  examine,  admissus  est  ad  graduin  et  lecturam  bac- 
calariatus  dominus  Bertrandus  Grecimer,  Glaromontensis  dyocesis,  et  prestilis 
juramentis  solitis,  solvit,  pro  bursis  ni,  scuta. 

Eodem  die,  secunduni  determinationem  dominorum  coni'eci  minutain  littera- 
lum  super  futura  observatione  rotuli,  et  eani  (radidi  inagistro  Johaniii  du  (lue 
ad  scribeiidum  in  forma.  Quam  scriptam  sigillavi  sigillo  decanatus,  et  sigillalam 
publicare  feci  per  ipsuni  du  Gue,  majoreni  bidellum  Facultatis,  ([ui  eam.  sequeuli 
die  veneris  v  Februarii,  eam  publicavit  in  hac  forma,  et  valvis  majorum  schola- 
runi  aflixit  : 

CfEx  PARTE  DOMINORUM  DECANI  ET  COLLEGn  CONSULTISSIME  FaCULTATIS  DeCRETORUm'''. 

ffUniversis  présentes  litteras  inspecturis  Decanus  et  colleginm  Facultatis  Decre- 
torum  in  Universitate  Parisiensi  salutein.  Nemo  legislator  legem  um([uani  statuit 
quam  boiia  racione  inductus  eam  non  putaverit  utentibus  profuturam  ;  nam  ad  id 
maxime  aiiimus  ejus  iutendi  débet  ut  oiunes  tum  bonos  tum  secura  (juoad  Heri 
potest  pace  quietos  reddat;  sed  divers!  hominum  mores  plerumque  pro  condi- 
cione  temporum  ita  sunt  instabiles  ut  quod  uno  tempore  incitamenttim  ad  virlu- 
tem  fuit,  id  ipsum  aliquando  revocet  a  gloria.  Quod  cum  sep<!  fuerit  a  plurimis 
et  preterea  a  majoribus  nostris  experlum,  et  ob  eaip  rem  vel  sua  statuta  innova- 
verint  vel  justa  racione  nioti   mulaverint,  nos  quoque,  cum  superioribus  aniiis 

^''   Cel  acle,  sans  doiiti'  rédijjé  par  (îaguiu,  l'sl  iri  copii'  do  la  main  du  grand  liedeaii.  .Ii>an  Duinit-. 


128  LA   KACIJLTK   DK   DÉCIU:'!'  "  [USS-USC] 

.  sepe,  tum  hoc  presertini  teni|Jore,  ex  statu  nostre  Facultïitis  coinpertuin  teiiemus 
illud  liodieriio  die  nostris  scola[s]ticis  esse  nocumeiilo.  Ciim  pluresitaqiie  apiid  nos 
<iuesli  sunl  eos  ideo  a  stndii  «jloria  teiuperare,  (piod  cum  ad  licencie  lionoreni  se 
<;upinnt  pronioveri,  rotuii  tanien  inscripcione  et  oïdine  vocacionis  insigneni  notam 
atque  ignominiam  accipiunt,  et  idcirco  malle  se  illicenciatos  vitam  agere  quam 
estimacioncm  siiani  rotuii  priorilate  vel  posterioritate  ledi;  ([uod  et  nos  quocpie 
cum  ipsis  animadverlentes,  simulipie  ex  prioribus  annis  considérantes  varia  inter 
nos  propter  rotuii  conlectionem  judicia  et  interdum  coutroversias  et  contenciones, 
rancores  necnon  odia  inter  ipsos  iicenciandos  incidisse;  Nos,  hiis  causis  et  aiiis 
justis  racionibus  admoiiili  alque  inducti,  necnon  temporis  malignitatem  et  morum 
mutaciouem  intiientes,  volentesqiie  inter  nos  et  piomovendos  concordiam  ser- 
\are,  matura  super  biis  inter  nos  deliberacione  habita,  communi  onmium  assensu, 
hujus  scripti  lenore  declaramus  nos  pro  scolarium  commoditate  et  Facultatis 
tran(s)quil[l]itate  et  honore  posthac  in  ordinandis  licenciandis  qui  pro  tempore 
eiinit  mndum  et  ordinem  subsciiptum  servaturos,  scilicet  ut  die  licencie  baccala- 
riorum  qui  fuerunt  in  examine  fideliter  probati,  ipsi  secundum  ordiiiem  temporis' 
antiqui(ti)tatis  sui  gradus  baccalariatus  ad  licencie  honorera  per  majorera  bidel- 
lum,  ut  moris  est,  vocabuntur,  salva  super  hoc  quoad  prelatos  et  in  dignitate 
constitutos  necnon  illustres  personas  moderacione  nostra. 

trDatum  Parisius,  in  nostra  congregacione  generali  apud  Sanctum  Johauuera 
Jherosolimitamim  solenniter  celebrata,  aimo  Domini  mil[l]esimo  quadringen- 
tesimo  octuagesimo  quin(c)to,  die  nona  mensis  Februarii.  —  J.  Digue,  r 

[16  iVvii.i  I  (F"  laS  r".)  Diejovis  xvi  niensis  Februarii,  fuit  missa  apud  Sanctura  Jolian- 

neni;  in  ea  fuernut  domini  de  Gonty,  [de]  Veteri  Villa,  Junii,  Wasselin,  de  \'ac- 
caria  et  ego  decanus. 

[17  Kevrior.]  Die  veneHs  sequenti ,  Theobaldus  de  Champeaux,  Pictavensis  dyocesis,  premisso 

examine  et  prestitis  juramentis  consuetis,  fuit  admissus  ad  gradum  et  lecturara 
baccalariatus,  et  sol  vit  de  bnrsis  nu  scuta. 

[io  F>:Mi(i.]  Die  lune  xx  Februarii,  Johaimes  Godin,  Nicolaus  Godin'^',  Parisiensis dyocesis, 

Symou  Assally,  Pictavensis  dyocesis, Petrus  Gordier,Eduensis  dyocesis '^), et  Matheus 
de  Moer,  Tornacensis  dyocesis,  premisso  de  ipsorum  sufficiencia  examine,  adraissi 
suut  ad  gradura  et  lecturara  baccalariatus,  et  prestitis  juramentis  solitis  solverunt 
pro  bursis  xin  scuta.  Et  duo  ex  illis  pro  dispeusacione  de  non  eundo  per  villam 
invitatura  dominos  solverunt  unum  scutura. 


'■'  Sui-  les  frères  Godin,  voir  plus  bas,  p.  235.  —  '"^   Sur  Pierre  Gordier,  conseiller  du  roi  et  docteur 
l'égent  en  la  Faculté  de  Décret,  voir  notre  Introduction. 


[l,'i8o-l'i8(;]       l)i;   L'UNIVIÎUSITK   DK    PARIS   AU    W   S  II- CL  h:.  tiO 

Diejovis  x\ii[i]  Febniarii,  luit  inissa  apud  Sanctum  Johannein;  ihi  aiïueninl      |  e:i  K.-Ml.r.| 
(lomiiii  [de] Gonli ,  Tullcii ,  [de]  Veteri  Villa,  Picard ,  Junii ,  Wasselin ,  [de]  Vac[c]aiia 
et  egodecanus. 

Die  sabhati   |)Ost,  fuit  ('on[frofjatio  Uiiiversitatis,   iii   qua   fuerunt  dotniiii    de      [  '■'>  iv-Mier.] 
Canihray,  [de]  Goiiti,  Tulleu,  [de]  Vc^leii  Villa,  de  Vaccaria  et  ejjo  decauus. 


Die  doininica  sequenli,  fuit  proccssio  ad  Heatam  Geiiovefam  ;  ibi  anncruut 
doinini  [de]  Conty,  Tulleu,  [de]  Veteri  Villa,  Picard,  Junii,  Wasselin,  de  Vac- 
caria et  ego  decanus. 


[aG  Février.] 


Maucmis.  —  Die  jovis  u  Marcii,  fuit  missa  Facultatis  apud  Sanctum  Jolianneni  ; 
ibi  fuerunt  douiini  doctores  [de]  Carabray,  [de]  Conty,  [de]  Veteri  Villii.  Wasse- 
lin, de  Vaccaria  et  ego  decanus. 


■2   \l;i 


Die  ui  Marcii,  fuerunt  admissi  ad  gradum  et  lecturani  baccalariatus,  prémisse 
examine,  Jacobus  Senescalli,  Lexoviensis,  et  Mametus  Synget,  dyocesis  Liugo- 
iiensis,  et  prestiteruiit  soiita  juramenta,  solveruntque  pro  bursis  quinqiie  scuta 
cum  dimidio. 


[3  Ma 


Die  sabbati  nu  Marcii,  fuit  congregatio  Universitatis  apud  Sanctum  Maturi- 
num  ;  in  qua  fuerunt  [de]  Gambray,  [de]  Gonty,  Tulleu,  [de]  Veteri  Villa,  de 
Vaccaria  et  ego  decanus.  ibi  posui  in  médium  quid  ageudum  esset  de  baccalariis, 
qui  contra  juramenta  sua  iverant  ad  Studium  Aurelianense  quesitum  gradum 
licencie.  Super  quo  conciusum  fuit  quod  ego  vocarem  post  meridiem  magistrum 
Petrum  Michon'*',  advocatum  in  curia  Parlamenti,  qui  cum  paucis  in  domo  mea 


Mars. 


'"'  Pierre  Michoii  était  l'un  des  avocats  de  l'Uni- 
versité de  Paris,  pour  laquelle  il  avait  déjà  plaidé 
en  1/Î70  contre  l'Université  de  Bourges.  Cf.  R.  De- 
laehenal,  Hist.  des  avocats  au  Parlement  de  Paris 
(i3oo-i6oo). p.  959-953. 

Nous  groupons  ici  quelques  renseignements, 
tirés  des  registres  du  Châtelet,  sui-  Michon,  sa  fa- 
mille et  sa  fortune  immobdière.  Le  8  juillet  liiiy, 
il  émancipe  son  fils  Jean,  iraagé  de  demy  an^n. 
Coll.  Clairamhault ,  vol.  764,  p.  ç).  —  Le  19  dé- 
cembre iû8(j,  il  émanci|)e  sa  fille  Denise,  âgée  de 
huit  ans.  Ibid.,  p.  iaa.  —  Le  10  octobre  1^67, 
il  ra  pouvoir  de  reparer  une  hostel  qu'il  a  nou- 
vellement acquis,  size  rue  du  Coqi.  Ibid.,  p.  ih. 
—  Le  5  juillet  i485,  fr noble  homme  sire  Jehan 
Chouart,  garde  de  la  monuoye  et  bourgeois  de 
Paris,  [plaide]  contre  honorable  homme  et  sage 


m.  Pierre  Michon,  advocat  en  Parlement,  pour 
raison  de  un  1.  par.  restants  de  xx  1.  par.  que  ledit 
Michon  est  condamné  de  continuer  comme  déten- 
teur d'une  maison  rue  Saint  Martin,  qui  fut  à  Ou- 
il;u-t  Beauroy  1.  Ibid. ,  p.  BsB.  —  Le  8  janvier  1  igo 
[i^gi],  on  voit  Michon  se  présenter  de  nouveau 
au  Châlelet,  r^ requérant  avoir  par  rachapt  lx  s, 
par.  de  rente  (jue  Jelianne  Chenart,  veufve  feu 
Jehan  de  l'ominereu ,  procureur  en  la  Chambre 
des  comptes ,  comme  tuteresse  des  enfatis  mineur.* 
dudit  delhuit  et  d'elle,  avoi(en)t  droit  de  prendre 
comme  estans  aux  drois  de  Jehan  des  Champs,  pro- 
cureur des  Comptes ,  sur  une  maison  rue  aux  Oe3 
appartenant  audit  Michon.  Ce  (jui  a  esté  adjugée». 
Ibid.,  vol.  765,  p.  aç).  —  Le  9  décembre  ligi, 
ffles  maislres  et  gouverneiu's  de  l'église  et  hospilal 
de  Saint  Sépulcre  à  Paris,  ayans  droit  d'honorable 


tMpitiifr.nic    iiAriO!(ALC. 


fo  ■'^'ai- 


130  LA   FACULTE   DE   DECRET  [1/485-U8GJ 

doctoribus  consuleret  de  modo  procedendi  et  exequendi  arrestuiii  contra  doclores 
Aurelianenses,  et  de  conlicieada  cilatione  contra  baccalarios  perjuros. 

(F"  1  9  5  v°.)  Idem  Michon  vocatus  venit  ad  domuni  meam,  iibi  affuit  dominas 
[de]  Vaccaria  lantum;  natn  dominas  Ambrosius  de  Cambray,  licet  vocatus  esset, 
non  compariiit.  Poslquam  omnia  que  pertinere  mihi  videbantur  ad  factum  per 
me  exposita  sunt,  dominus  Michon  consuluit  ut  Facilitas  abstineret  a  citatione  et 
inbibitionibus  predictis,  tuni  propter  multa,  tiim  maxime  quia  tam  doctores  Studii 
Aurelianensis,  quam  scholares  qui  recesserant.  prorumperent  in  vocem  appella- 
tiouis,  qua  pendente  ipsi  scholares  licenciarentur.  Bonum  taraen  et  expediens 
esse  dixit  quod  doclores  i])si  adjornarentur  ad  videndum  declarare  se  incurrisse 
penas  contentas  in  arresto. 

Nona  die  meusis  Marcii,  anno  Domini  m  ccccxx  un"  quinte,  luit  niissa  in 
Sancto  Johanne;  in  ea  fuerunt  domini  doctores  [de]  Conty,  Junii,  [de]  Veteri 
Villa,  Wasselin,  de  Vaccaria  et  ego  decanus. 

Post  missam,  domini  doctores  ascenderunt  in  camcram  examinis,  et  ibi,  facto 
examine,  fuerunt  admissi  ad  gradum  et  lecturam  baccalariatus  Johannes  de  Bour- 
bon''), Guillermus  Bussy,  Renatus  Souleau  et  Johannes  Fruquier,  et  prestitis  solitis 
juramentis,  solverunt  pro  bursis  undecim  scuta  et  xx  duos  solidos  paris. 

Eodem  die,  fuerunt  sigillate  due  littere,  de  quibus  dominus  thesaurarius  re- 
cepit  n  francos  cum  dimidio. 

Eodem  die,  quia  dominus  noster  rex  Carolus  octavus  mittebat  me  Romam  ad 
summum  Pontificem  Innocencium  octavura  pro  certis  negociis  se  et  regnuni  con- 
cernenlibus*-',  supplicavi  dominis  doctoribus  pro  mense  gracioso  et  rigoroso,  et 


homme  et  sage  m.  Pierre  Miclioii,  advocat  en  Par- 
lement, qrii  avoit  droit  de  Jacques  de  Gostes  et 
Calberine  Leleu  sa  femme,  qui avoient  droit  de  Guil- 
lemette,  veufve  de  feu  Guillaume  Leleu,  [plaident] 
contre  Arnoul  de  Vessel  et  sa  femme  et  Benard 
Lepemont  (?)  comme  détenteurs  de  deux  ouvroirs 
assis  sur  le  pont  aux  Changeurs,  sur  lesquels  ies- 
dits  demandeurs  avoient  droit  de  prendre  xv  escus 
d'or  de  rente  faisant  partie  de  xx  escus  d'or,  à 
quoy  ledit  Vessel  et  sa  femme  ont  esté  condamnez 
de  payer  et  continuer  ladite  rente". /ii'rf.  ,p.  io4. 
—  Le  3  juin  i5oo,  f  Jehan  de  Larnes  et  sa  femme 
[plaident]  contre  noble  homme  m.  Pierre  Michon 
pour  raison  des  pai'S  et  portions  que  ledit  de  Lar- 
nes pretendoit  es  terres  de  Baignolet,  Bris  Bai- 
gnolet,  La  Salle,  Bruyères,  et  des  fruits  et  revenus 
d'icelles».  Ibid, ,  p.  862. 

"•  Jean  de  Boui'hon,  prolonotaire  apostolique. 


fils  de  Louis,  bâtard  de  Bourbon,  était,  en  ii86, 
abbë  commandataire  de  Seuilly,  prèsChinon  (dio- 
cèse de  Tours).  En  mai  i488,  des  lettres  de  ré- 
mission lui  furent  accordées  à  la  suite  du  meurtre 
d'un  Languedocien  nommé  Louis  le  Margon,  qu'il 
avait  tué  en  se  dt''feadant  contre  lui.  D'après  ces 
lettres,  Jean  de  Bourbon  avait  28  ans  lors  de 
cette  affaire.  11  était  donc  né  vers  1/166.  Cf.  le 
P.  Anselme,  HisUtire  généalog.  de  la  Maison  de 
France,  t.  1,  p.  ;?09-.3io  ;  Gallia  (Àrisl.,  I.  XIV, 
col.  3 10. 

''  Robert  Gaguin  faisait  partie  de  l'ambassade 
de  M.  de  Faucon,  chargé  de  demander  à  Inno- 
cent VIII  l'investiture  de  Naples  pour  René,  duc  de 
Lorraine.  Cf.  II.-François  Delaborde,  L'erpéditton 
de  Charles  VIII  en  Italie  (Paris,  1888,  gr.  in-S"), 
p.  180  et  suiv.  ;  L.  Thuasne,  R.  Gaguini  Epislole 
et  orationes,  t.  I  (Paris,  igo/i),  p.  64  et  suiv. 


[USS-l'iSe]  DE  L'UNIVERSITÉ   DE   IMItlS    \U    XV'    SIÈCLE.  131 

quod  si  conlinijerot  me  iilliji  lartlarc  rediliim,  (juod  |)ro[)terea  saltoiii  pro  uik» 
mense  ultra  iioii  peidcreiu  jus  rej^eucic,  maxime  cum  pro  republica  essem  desi- 
jjnalus  ci  uiissus  orator.  Qui  rcspouderunt  hoc  sibi  placere,  et  aliis  simililcr  iii 
pari  casu  et  tempore  opportuiio  facore  el  iMduljjcre. 

Die  sabbati  xi  die  Marcii ,  luit  rounrofjatio  Universitatis  :  ibi  comparuerunt  domini       1 1 1  Mars.] 
[de]  Cambiay,  [de]  Conti,  Tullcu,  de  Vclcri  Vilbi,  Wassclin,  de  Vaccaria  et  ego. 

Die  hiiic  \m  Marcii,  fuit  admissus  ad  gradum  et  lecturam  baccalariatus,  pre-       [iH  Mais.j 
misse  examine,  Robertus  Gombert,  Sagiensis  dyocesis,  et  prestitis  solitis  jura- 
mentis,  solvit  u  scuta. 

Kodem  die,  recepit  dominns  thesaurarius  ni  scuta  de  tribus  Htteris  sigillatis. 

(F"  12G  r".)  Die  niercurii  xv  Marcii  mcccc  uu"çliinq(s«c)f'',  frater  Mi[chaelj  de       |i:.  Mars.] 
Soulesmes,  ordinis  Premonstratensis,  prémisse  exauiine,  fuit  admissus  ad  gradum 
et  lecturam  baccalariatus,  et  prestitis  solitis  juramentis,  solvit  pro  bursis  m  scuta. 

Die  veneris  xvn  Marcii  anni  prescripti'-',  prefatus  dominus  generalis  [Gagui-       [17  Mars.] 
nus],  a  regia  Majestate  apud  summum  Pontificem    orator  destinatus,  recessit 
ab   bacurbe,  et  ex  ordinacione  Facultatis  micbi  dimisit  munimenta  decanatus. 

Eodem  die,  in  caméra  examinis,  Johannes  Boucy,  Parisiensis  dyocesis,  et 
Jobannes  Arcelini,  Matisconensis  dyocesis,  examine  premisso,  fuerunt  admissi  ad 
gradum  baccalariatus  et  lecturam,  et  prestitis  juramentis  solitis,  solverunt  pro 
bursis,  videlicet  Bouci  tria  scuta,  et  Arcelini  duo  scuta,  et  quilibet  eorum,  pro 
dispensacione  de  non  invitando  dominos  ad  barengam,  dimidium  scutum. 

Eodem  die,  magister  Robertus  Gonbert  supplicavit  pro  littera  gradus  bacca- 
lariatus, que  fuit  sibi  graciose  concessa,  postquam  juravit  quod  non  petebat  in 
fraudem. 

Die  sabbati  xvm  Marcii,  super  admissione  vel  repulsione  licenciandorum  Fa-       [18  Mars.] 
cultate  per  cedulam  in  caméra  examinis  convocata,  omnibus  dominis  presentibus 
plaçait  de  gracia  omnes  et  singulos  baccalarios  examinâtes  ad  licencie  munus 
admittere.  ' 

Eodem  die,  bidellus  major  tradidit  unum  scutum  auri  cuin  viginti  solidis  paris, 
pro  duabus  litteris,  videlicet  una  littera  gradus  expedita  magistro  Roberto  Gon- 
bert, cui  moderacio  facta  est  de  sigillo  ad  predictam  summam,  et  alia  littera 
gradus  pro  domino  Jobanne  Wongre  [Wringuier].  in  Decretis  baccalario,  qui 
solvit  pro  sigillo  unum  scutum  auri. 

'''  Le  mot  français  qui  échappe  ici  à  Gaguin  '">  Du  17  mars  au  17  août   i/jSfi,  c'est   Ro- 

atteste  son  orijTine  picarde.  gnault  de  La  Vanjurrie  (jui  reprend  ia  plume. 

'7- 


132  LA   FACULTE   DE   DECRET  [l/i8:)-1486] 

[i8Mars.|  Die  sabbati  in  Rainis  Palmanim,  dominiis  Nicolaus  de  Conty  iegit  Decrelalein 

doctoralem  pro  domino  de  Veteri  Villa. 


[20  Mais.i  ])Je  \i\ne  \x  Marcii  anni  predicti,  domini  per  cedulam  convocati  super  clausura 

examinis  ita  fieri  ronckiserunt  C,  et  statini  ipsis  et  licenciandis  presentibus  oratione 
per  me  de  more  facta  et  examine  clauso,  omnes  et  singidi  licenciandi  prestito- 
rnnt  jnramenta  prestari  solita  pro  licencia,  prout  in  libro  Facultatis  describunlur. 

Eodeni  [die],  concluditur  quod  niissa  Annunciacionis  Béate  Marie,  que  exci- 
dit  in  vigilia  Dominice  Resurre\[i]onis  (sic),  transferetur  in  diem  per  Ecclesiain 
ordinatam. 

Ipso  die,  comparait  magistcr  Guillermus  Tardivus^'-',  dieens  (piod  quidam 
advenait'  Parisius  noviter  advenerat,  qui  lotis  viribus  nitebatur  delere  famam 
suam  et  eum  apud  bonos  et  graves  diffamare;  quodque  a  nonnuUis  intellexerat 
eum  post  festura  Dominice  Resurrexionis  in  scolis  majoribus  Facultatis  légère 
velle  et  propter  id  debere  supplicare.  Quibus  de  causis  voiens,  ut  dicebal,  obviare 
ne  medio  talis  lecture  fama  sua  lederelur,  instanter  requisivit  dictas  scolas  sibi  per 
Facultatem  assignari  pi'o  legendo  a  prima  bora  usque  ad  terciam  diebus  domini- 
cis  et  festivis.  Cujus  supplicacioni  domini  tune  présentes,  videlicet  douiini  Am- 
brosius,  [de]  Veteri  \illa  et  Wassel(i)in,  me  présente  et  concludente,  annuerunt. 

Eodem  die,  fuit  congregacio  Universitatis  celebrata  ad  audiendum  relacionem 
dominorura  oratorum  matris  Universitatis  super  biis  que  fecei'ant  et  dixerant  in 
materia  Observantinoinmt*';  in  qua  comparuerunt  domini  Ambrosius,  de  Veteri 
Villa.  Pacard  [/.  Picard],  Wasselin  et  ego  eum  illis. 


'''  Cf.  ci-dessus,  p.  i3i  (18  mars  i486). 

'''  Guillaume  Tardif  agissait  sans  doufe  ici 
comme  membre  de  l'Universitt!  de  Paris,  car  il  n'a- 
vait jamais  fait  partie,  serable-t-il , di'  la  Faculti'  de 
Décret. 

'''  Girolaino  Balbi,  de  Gênes.  11  était  docteur  eu 
l'un  et  l'autre  droit,  comme  on  le  voit  au  titre  de 
son  recueil  d'épigramnies(Hain,  Rep.  Bibl.,  *a95o). 
La  plainte  déposée  par  Tardif  contre  lui  le  20  mars 
1 486  devant  les  docteurs  régents  de  la  Faculté  de 
Décret  marqua  la  secorule  phase  de  la  retentissante 
cjuerelle  de  plume  qui  éclata  entre  eux  et  excita, 
pendant  plusieurs  années,  les  passions  universi- 
taiies.  —  Le  1  4  mars  précédent,  Balbi  avait  su])- 
j)lié  l'Université  de  nommer  une  commission  pour 
examiner  la  Grammaire  de  Tardif,  qui,  selon  lui, 
était  pleine  d'erreurs.  Sa  demande  fut  agréée,  et 
il  fut  convenu  (pie  Balbi  exposerait  l'affaire  de- 
vant les  députés  de  l'Université,  et  que  si  Tai-dif 
ne  pouvait  répliquer  d'une  mai)ii''re  satisfaisante  h 


son  adversaire,  sa  Grammaire  serait  supprimée. 
Du  Boulay,  t.  V,  p.  770;  Thuasne,  ouvr.  cité,  t.  l, 
p.  89  et  suiv.  —  On  sait  que  cette  grammaire 
avait  été  rédigée  par  Tardif  pour  Charles  VTll 
avant  son  avènement  au  trône.  Cf.  Hain,  "15240. 
^''*  Sur  cette  all'aire,  voir  Du  Boulay,  t.  V,  p.  769. 
L'Université  s'était  opposée  à  ce  que  les  frères  de 
l'Observance  eussent  un  couvent  à  Paris  ;  mais 
ceux-ci  firent  si  bien  que  Charles  Vlll  demanda 
h  leurs  adversaires,  par  l'intermédiaire  du  chan- 
celier, de  renoncer  à  leur  opposition.  Le  2 5  fé- 
vrier i48C,  d'après  Du  Boulay,  le  chancelier  de- 
manda que  les  Franciscains  fussent  admis  à  résider 
tranquillement  dans  la  maison  de  l'Ave  Maria.  Le 
4  mars,  toujours  d'après  le  même  auteur,  dans 
une  nouvelle  réunion  aux  Malhurins,  le  nombre 
de  ces  Franciscains  fut  fixé  à  six,  et  il  leur  fut 
enjoint  de  prêter  le  même  serment  que  les  autres 
suppôts  de  l'Université.  Ces  conditions,  avec  quel- 
ques autres  moins  ituportantes,  furent  agréées  par 


[1/485-1/I8G]        DE  L'UNIVEHSITÉ   l)K   l'M'.lS    \II   X V  SIKCI.i:.  133 

Ipso  die  lune,  Ludovicus  Roier,  servitor  Ambrosii.  Inil  ciealiis  per  Faciillatem       f^oM^rs. 

inafjiius  bidclliis  cjusdciii,  pr'opler  decessum    ([uondaiii   siii  hiddli    majoris,  et 

preslilit  jnramenla  consuela. 

Kodcm  die.  licenciaiidi  pccieriinl  et   reqiiisivorunt  locutn  ])er  Facultatciii  eis 

assignat!  pro  susceplione  sifjnelonnii.  Sn|)cr  (|iia  re([uisicione,  ipsis  ad  partem 

retractis,  Facullas.  considerans  collejjiiim  Lexoviense  (F"  116  v°)  esse  lionesliim, 

Ulud  eis  fore  assignanduni  d(dil)eravil;  et  ita  per  me  concluso,  dictis  licenciandis 

hanc  conclusionem  intiitiavi. 

Die  inailis  wviii  mensis  Marcii,  liora  ([iiarla  posi  meridiem,  licenciandi  in  [tS  Mais. 
donio  domini  Ambrosii  de  Cambray,  cancellarii  Parisiensis  ecclesie,  fuernnt  per 
me,  brevi  oratione  piehabita,  cum  qua  deccbat  reverencia  cidem  cancellario 
presentati,  pliiribiis  notabilibus  viris  prescntibus.  corani  (jtiibiis  illos  l)onigne 
suscepit  et  in  brevi  expedire  promisit.  non  obstantc  tempore  sibi  compelenti,  si 
vellet,  ad  eos  super  vita,  moribus  et  doctrina  examinandum  et  probanduni. 

Die  penultima  (bcti  mensis  Marcii.  Facnltas  Inil  per  cedulam  convocata  in  |3oMar>. 
caméra  examinis  super  composicione  i-oiuli  licenciandorum  et  eorum  adopcione 
facienda.  hora  septima  de  niane;  il)i<pie  comparuerunt  domini  RoberUis  Tidleu, 
Stepbanus  de  Veteri  Villa.  Jacobns  Jnnii,  Andréas  Wasselin  et  ego.  Et  poslquam 
fuit  ])ositum  in  médium,  placuit  eisprocedere  ad  composicionem  rotuli  secundum 
antiquitatem  gradus;  et  viso  registre  Facultatis,  fuernnt  ordinati  secundum  ordi- 
nem  ibidem  repertum.  habito  respectu  ad  gradus  baccalariatus  antiquitatem;  sed 
rotulus  non  extitit  conclnsns,  quousque  super  premissis  et  aliis  jura  Facultatis 
tangentibus  esset  communicatum  cum  domino  Johannede  Gorcellis.  lune  absente. 
Placuit  insuper,  propter  absenciam  plurium  dominoruni.  dillerre  adopcionem  in  , 

aiiam  congregacionem. 

Eodem  die,  bidelli  Facultatis  ore  meo  supplicarunt  sibi  per  Facullatem 
assignari  certam  quotam  de  ei  super  emolumento  bursarum  per  licenciandos  so- 
lutarum.  Super  qua  supplicacioue  fuit  deliberatum  et  per  me  condusum  qnod 
baberent  duodecim  scuta.  de  quibus  major  perciperet  septem  scuta.  et  minor 
bidellus  cjuinque,  unum  videlicet  propter  gratuita  servicia  per  eum  lacta  Facul- 
tati,  et  quatuor  alia  pro  suis  juribus. 

Ipso  die,  retuli,  presentibus  dictis  dominis,  quod,  licet  Facultas  licenciandis 
locum  assignasset  pro  suscepcione  signetorum,  nichilominus  domiims  cancellarius 
in  prejudicium  Facultatis  liunc  locum   mntaverat,  et  licenciandos  coegerat  ad 


Charles  VIII.  —  Cette  dernière  n^union,  ihée  par  auteurs  a  couiuiis  ici  une  erreur  de  date?  1!  eut  dif- 
Du  Boulay  au  !t  mars,  doit  se  confondre  avec  celle  (icilo  de  le  dire,  car  ils  sont  tous  deux  contuniiers 
que  Gaguin  lixe  au  20  mars.  Lequel  de  nos  deux         du  l'ait. 


I  3o  Ma 


13'j  '  LA    FACULTÉ   DE   DÉCHET  [l/i85-U86] 

recipieiidtiin  illa  in  collegio  Biii'gundie  et  invitacionem  ibidem  faciendain.  Super 
quo  doliberatum  extitit  qiiod  dominus  Joliannes  de  Gourcellis  erat  considendiis, 
et  pro  consilio  liabendo  omnes  doniini  tune  présentes  adivcrunt  domum  ipsius 
doinini  Johannis  qui  tune  erat  in  Palacio,  et  ego  cuni  ipsis,  et  mandatus  per  bi- 
dellnm  statim  accessit  domnm  et  cameram  conscendit,  ubi,  presentibus  dominis, 
que  premissa  sunt  recitavi.  Quibus  auditis,  consuluit  idem  dominus  de  Gorcelbs 
quod  ex  parte  Facultatis  erat  requirendus  cancellarius  si  dictam  loci  mulaciouem 
fecerat  et  illam  sustinere  intendebat,  ut,  ejiis  responso  babito,  posset  Facultas 
providere  prout  juris  esset.  Quod  consibum  placuit  ceteris  dominis  qui  me  elege- 
runt  ad  id  agendum;  et,  onere  suscepto,  cura  bidelbs  confestim  domum  ipsius 
cancellarii  accessi,  ibique,  presentibus  pluribus  personis  sibi  assistentibus,  in 
presencia  dictorum  bidellorum,  premissa  ex  parte  Facultatis  recitavi,  eum  inter 
cetera  requirendo  si  vellet  liujusmodi  mutacionem  loci  ratam  babere  et  utrum 
illam  iieri  fecisset.  Qui  in  cfTectu  micbi  respondit  quod  erat  fdius  Facultatis  et 
volebat  pro  posse  jura  ipsius  Facultatis  illesa  servare ,  quodque  inter  licencian- 
dos  fuerat  altercacio  de  loco  ubi  baberentsua  signeta  recipere,  quibusdam  volen-  . 
tibus  ut  fièrent  in  dicto  collegio  Lexoviensi,  aliis  quod  in  collêgio  Reniensi,  ubi 
aula  erat  ante  petita,  ornata  et  jam  preparata;  in  qua  (F°  197  r°)  controversia, 
ignorans  quod  dictum  collegium  Lexoviense  fuisset  per  Facultatem  pro  loco 
signetorum  assignatum,  ])er  modom  consilii  dixerat  licenciandis  quod  conve- 
nirent  de  alio  loco.  et  eis  nominaverat  collegium  Burgundie,  in  quo  unus  licen- 
ciandorum  morabatur.  non  pulans  in  hoc  Facultatem  olîendere  nec  ejus  jura 
violare.  Propter  quod  declaravit  se  non  velle  pretendere  quod  ad  ipsum  perti- 
neret  assignare  locum  pro  suscepcione  signetorum  licenciandis  ;  sed,  quia  invitacio 
jam  erat  facta,  non  videbat  qualiter  posset  locus  convenienter  mutari,  et  ideo 
requisivit  quod  placeret  Facultati  ut  ibidem,  auctoritate  ipsius  Facullatis,  et 
tanquam  esset  ille  locus  per  eam  assignatus,  fièrent  signeta  dictorum  licencian- 
dorura.  Quo  audito,  dixi  quod  ejus  responsum  referrem  Facultati,  et  licencia 
petita  et  obtenta,  pecii  instrumentura  ipsius  responsi  magistro  Jobanni  de  Vado, 
notario  publico,  et  sine  intervallo  dominis  adbuc  in  dicto  loco  existentibus  prc- 
missam  responsionera  retuli  de  verbo  ad  verbum,  prout  melius  potui.  Qua  audita, 
eis  visum  est  quod  jus  Facultatis  illesum  remanebat;  sed  ad  futuram  rei  me- 
moriam  concluserunt  instrumentum  fieri  debere  de  et  super  bujusmodi  respon- 
sione  per  dictura  notarium. 

Ipsis  die  et  loco,  domini  ap[p]robaverunt  rotulum  prout  in  caméra  examinis 
factum  extiterat,  et  ipsum  clausum  ordinaverunt  tribus  signetis  dominorum, 
propter  absenciam  seu  carenciam  sigilli  decanatus,  olisignari, prout  fuit  sigillâtum 
et  obsignatum,  et  paulo  post  per  mé,  presentibus  dictis  duobus  bidellis,  prefato 
domino  cancellario  presentatum,  cum  requisicione  quod  clausum  tenere  vellet 
usquead  vocacionem  in  aula  domini  episcopi  Parisiensis  die  sequenti,  hora  décima 


[1485-1^86]  DK  L'UNIVERSITÉ  DE  PARIS  AU  XV'  SIECLE.  135 

de  rnane,  faciendam.  Qui  ita  lacère  promisit.  De  qua  |ii(imissi()ii(!  rcMjuisivi  inslr-ii- 
montum  a  dicto  do  Vado,  et  eciani  quod  ipse  iniclii  loculiis  luit  ad  partem. 

Ipso  die,  fuit  sijjillata  liltera  {jradus  pro  majjistio  Tlioohaido  de  Cliainpeauix, 
qui  pro  sijjillo  solvil  scnluni  auri. 

Die  prima  uicnsis  Aprilis  aiiiii  Douiiiii  uiiliesinii  cccc  octuagesiini  sexii.  imia  [r' A\ 
nona  do  inane,  apud  Sanctnm  Joliaiineni  Jiiorosoiiinitanum  comparueniiihloiiiiiii 
Stoplianus  (le  Veteri  Villa,  ojjo,  (|uin(j;ie  licenciandi,  major  bidellus  et  uiinor, 
cuui  bidcllis  et  subbidellis  dominorum  doctorum  ac  clavigero  et  mullitudine  bac- 
calarioruin  cum  (■a[p][)is,  ubi  prestitenint  dicti  baccalarii  Hcenciandi  juramenta 
solita  prestari  ante  liceiiciani.  Ouo  faclo,  more  solito  et  cum  qua  decebat  gravitate 
processimus  ad  occlesiain  Béate  Marie  Parisionsis;  ubi.  saliilacione  facta  Virgini 
gloriose,  ox  consilio  dicti  domini  Stepbani  pei'  niinoreiii  bidollum  Facultatis  licen- 
ciandos  ad  aulam  douiini  episcopi  l'aiisieusis dostinav i ,  ut ibideui  adventum  doiuini 
cancellarii  expectarent,  et  majorem  bidellum  nobiscum  remanere  jussi,  ut  incpii- 
•reretde  loco  ubi  dictus  cancellarius  existebat,  dumque(sù;)  perquisivisset  et  retu- 
lisset  quod  erat  in  claustro  Nostre  Domiue  et  domo  domini  de  Lailli  <•',  ibidem  recto 
gressu  declinavimus,  illum  quoque  in  aula  parva  repertum  salutavimus,  et  rolu- 
bini  Facultatis  videre  requisivimus,  ad  sciendum  si  sigilla  in  eo  apposita  essent 
intacta;  illum  quoque  nobis  intactuni  et,  ut  prima  facie  ap[p]arebat ,  inviolafuui 
exbibuit  et  oslendit,  et  fingens  aliqua  nobis  familiariter  communicare,  ad  partem 
et  seorsum  ab  biis  qui  sibi  assistebant  pertraxit,  et  inter  loquendum  dicere  cojiit 
quod  erat  filius  Facultatis  et  ea  de  causa  ipsi  Facultati  complacere  desiderabat, 
sed  cum  hoc  erat  ecclesie  Parisionsis  cancellarius,  racione  cujus  jura  ipsius  Fa- 
cultatis servare  tenebatur;  quodque  intellexerat  Facnltatem  rotulum  sibi  tradi- 
tum  contra  formam  et  tenorem  (F°  127  \°)  statutorum,  (juorum  duplum  a|)ii(l 
se  habere  dicebat,  composuisse  ac  in  eodem  ap[p]osuisse  quod  licenciandi  erant 
ibidem  ordinati  secundum  antiquitatem  gradus  baccalariatus;  propter  que  re- 
quirebat  ut  sibi  secretum  ipsius  rotuli  aperiremus,  dicons  quod  aliter  ad  licen- 
ciandum  dictos  baccalarios  minime  procederet;  subjungendo  quod,  licet  babe- 
remus  indultum  Facultati,  quod  in  casu  recusacionis  aut  dilacionis  cancellarii 
Facultas  facere  per  aliuni  posset  impendi  licencie  munus  suis  baccalariis,  tamen 
ad  id  per  revocatoriam  a  quondam  bone  memorie  papa  Sixto'^'  impetratam  pro- 
viderat;  quare,  ut  dicebat,  ad  litibus  obviandum  instanter  rèquirebat  premissa 
per  nos  fieri.  Gui  per  me  responsum  fuit  datum  quod  contenta  in   rotulo   erant 

'''  Le  U  janvier  ligo  [ligi],  mn.  Jehan  de  Seine-et-Oise ,  arr" et  c°°  de  Versailles],  ctianome  de 

Lailly, cliannincdeParis,  [est]reiivoy(^  es  l'Pfjueslps  Paris,   [plaide]  contre  frère  Jehan  Pépin,  prieur 

contre  Andjrois  Giiibert  et  Jehan  Champion."  Coll.  de  \  illepreux;  dit  est  que  la  chose   contenlieuse 

Clairambault ,  vol.  7<J5,p.  a8. —  Le  3  juin  ligS,  entre  eux  sera  régie  sous  la  iiimIii  du  Itoy.-'  Ihid, 

i»venerahle  et  discrète  personne  M.Jehan  de  Lailly,  p.  1  79. 
curé  du  Bois   d'Arcis   [aiij.   Bois-d'Arcy,  dep'  de  '    Sixte  IV. 


136  LA    FACULTÉ   DR   DÉCIILT  ,  [U8:)-1Z(861 

secrcla  Kaciillatis,  (jua  inconsulta  non  poteramns  nec  debebamus  super  rc(|uisitis 
pei'  eum  morem  gercre  nec  sécréta  Facultatis  revelare.  Ex  qua  respoiisione  tur- 
batns,  alta  voce  et  cunctis  audire  valentibus  dixit  quod  aliter'  non  licenciaret  ipsos 
baccalarios  vel  aliter  ageret  quani  crederemns.  Cui  ad  compescendum  dixi  quod 
dominns  de  Courceliis  erat  propinquus,  et  eum  requisivi  quod  vellet  paululuni 
supersedere  quousque  super  requisitis  per  eum  conterenciani  eum  ipso  de  Cour- 
celiis haberemus,  ut  sic  omnia  possent  in  bona  pace  tractari.  Gui  requisicioni 
obtemperare  recusans,  subito  et  precip[it]anter  eum  subranrellario  et  pluribus 
sibi  assistentibus  recessit  et,  ut  intelleximus,  ad  auiam  domini  episcopi  Parisiensis 
declinavit,  nobis  remanentibus  eum  bidellis  Facultatis  et  clavigero,  quos  velociter 
misimus  ad  dominos  absentes  in  domo  dicti  domini  de  Courceliis  hora  presenti 
convocandos  et  conveniendos,  ut  in  bac  re  consulerent  quid  esset  faciendum.  Et 
intérim  prefatus  dominus  Stephanus  et  ego  in  caméra  prefati  domini  de  Courceliis 
remansimus,  dominorum  absencium  presenciam  prestoUentes  (sîc);  sed  pauco 
facto  intervalle  ante  adventum  alicujus  dominorum,  majoi"  bidellus  nobis  retulit 
quod  intellexerat  per  fide  dignos  testes  prel'atnm  dominum  cancellarium,  dominis  • 
et  bidellis  absentibus.  rotulum  Facultatis  apcruisse  et,  cunctis  videntibus,  in  eo 
fecisse  rasuram  notabilem,  et  per  minorein  bidellum  Facultatis  tbeologie  voca- 
cionem  licenciandornm  fieri  fecisse  secundum  ordinem  Facultatis,  qui  talis  est  : 

.lohannes  Pigerii,  quem  adoptavit  dominus  de  Veteri  Villa; 

Nicolaus  Juvenis,  quem  adoptavit  dominus  de  Conty; 

Jobannes  Nicolas''',  quem  adoptavit  dominus  Ambrosius  de  Cambray; 

.lohannes  de  Ruella,  quem  adoptavit  dominus  Jobannes  de  Courceliis; 

Petrus  Bonnot,  quem  adoptavit  dominus  Robertus  Tulleu. 

De  premissis  autem  pei-  prefatum  cancellarium  innovatis  et  attemptatis  in  pre- 
judicium  Facultatis  reparari  faciendis  via  juiis  fuimus  protestati,  et  sic  a  domo 
prefati  domini  de  Courceliis,  capta  licencia,  recessimus. 
ji"  Avril.]  Eodem  die,  post  meridiem ,  aliqui  dictorum  licenciatorum  venerunt  ad  me  et 

de  dicto  domino  cancellario  gravem  querimoniam  fecerunt,  dicentes  quod,  licet 
die  martis  novissima,  in  qua  ipsi  et  alii  licenciati  fuerant  prefato  domino  cancella- 
rio presentati,  idem  cancellarius  promisisset  eos  bénigne  tractare  et  jura  Facultatis 
inviolata  servare;  attamen,  contrarium  faciendo,  eis  locum  pro  suscepcione  signe- 
torum  per  Facultatem  assignatum  immutaverat.  aperte  dicendo  quod  ad  ipsum  et 
non  ad  Facultatem  pertinebat  locum  liujusmodi  assignare,  et  quod  nunquam  eis 
diem  assignaret  pro  suscepcione  signetorura,  donec  locum  per  eum  (F"  128  r°) 

'■'  C'est  peut-être  de  lui  qu'il  s'agit  dans  cette  des-Champs,  diocèse  de  Paris,  et  à  celle  du  doyen 

mention  de  l'anni^e  163/1  où  n-Joliannes  Nicolaus,  «t  du  chapitre  de  Saint-Marcel-lez-Paris.  Àrch.  de 

diocesis  i'arisiensis,  in  artibus  magister  et  in  jure  l'Liiiv.  de  Paris,  vol.  53,  fol.  91  4.   Cf.  ]ilus  haut, 

canonico  iicencialus,  curatus  de  Monsterolioi .  se  p.  38  et  117. 
présente  à  la  collation  du  prieur  de  Saint-Martin- 


Ili8r)-l/i86]  l)K   L'UNIVliRSlTI-:   UE   PAUIS   AU    W    SIKCI.!'].  1:57 

oli{fon(Uim  acceptassent.  Qua  de  re  ipsi  tiincntes  per  cum  retardari,  nisi  ejiis  vo- 
liintati  parèrent,  cnllegiuin  Biirfjundie  ipsis  al)  eo  deputatum  loco  collegii  Lcxo- 
viensis  per  Faciiltati'iii  assi{jnali  volentcs  nolentes  receperant;  quodrpie  di(;l)iis 
sequentibns  eumdein  dominuiii  (•ancellai-iiini  cum  omni  liuinilitate  reqiiisiverant 
quod  eos  vellet  expedire  et  dieiii  [tro  licencia  inipcndcnda  prefigere  et  assignais; 
sed  i<l  non  |)<)tuerant  itrq)etrare  (puiiisqne  iiniini  feirnluni  sen  discnni  jtiscinin 
ei  porrexerunt  et  (juatuor  vini  optinii  qiiartas  Iradiderunt,  sul)jini[{entes  quod  de 
post  eis  sollicitantiI)us  suani  expedicionem  prefatus  cancellariut  pliires  alias  dif- 
ficultates  fecerat,  eisdcm  declarando  cpiod.  nisi  primitus  lacèrent  satisfactionem 
de  juribus  suis,  non  expcdiret  eos;  diinique  in(|uirerent  de  ipsis  juribiis,  dixit 
quod  quilibet  eorum  sibi  tenebatur  in  tribus  lii)ris  zucari,  et  priinus  ad  licenciam 
evocatus  in  uni»  lerculo.  Quibus  auditis,  dixornat  quod  de  biis  inquirerent,  et  si 
tenerentur,  libenter  satisfacerent  eideni,  dumque  inquisivissent,  invenerunt  rem 
aliter  esse;  et  nicliiloniinus  eos  impeditos  t(!nnit,  donec  (piilibel  licenciandus 
eideni  cancellario  tradidit  et  minisiravit  duos  panes  zaïcari  cum  duabus  quartis 
vini,  et  primus  consionavit  sexaginta  solidos  par.,  aut  circiter,  pro  liujusmodi  lei- 
culo  pretenso.  Quibus  non  contentus,  die  suscepcionis  signetorura,  per  familiares 
ipsius  cancellarii  fuerunt  coacti  sibi  ultra  premissa  mittere  duas  libras  specierum 
et  totidem  quartas  vini.  Quibus  de  causis  de  ipso  cancellario  conquerebantui-,  et 
magis  quod  die  illa,  in  actu  vocacionis  ad  licenciam,  per  rasuram  verborum  rotuli, 
quod  ipsi  licenciandi  erant  ordinati  secundum  antiquitatem  gradus  baccalariatus, 
très  ultimi  fuerant  apud  présentes,  id  ignorantes  quia  dictum  non  fuerat  in  actu 
vocacionis,  plurimum  dilVamati  et  scandalisati,  necnon  baccalarii  et  scolares  Facnl- 
tatis  assistentes  adeo  maie  de  Facultate  inl'ormati,  quia  in  scolis  fecerat  publicari 
quod  de  cetero  in  ordinando  licenciandos  ordinem  gradus  baccalariatus  observaret; 
quod  factum  aut  saltem  dictum  non  fuerat  in  evocacione  facta  de  mandato  cancel- 
larii memorati,  quod  dicere  debuerant  nunquam  se  suscepturos  gradum  Parisins, 
nisi  per  Facultatem  interpresiis  et  novitatibus  per  ipsum  cancellarium  factis 
o[p]portunum  remedium  adhiberet[ur];  biis  et  aliis  de  causis  tune  lacius  declaratis 
requirentes  ut  vellem  die  sequenti  Facultatem  de  premissis  informare  et  reme- 
dium adbiberi  procurare,  prout  ex  debito  officii  facere  promisi  et  feci. 

Die  dominico  sequenti,  super  prelîiissis  novitatibus  et  interpresiis  per  dominum  [a  Avril.] 
cancellarium  attemptatis  in  prejudicium  ipsius  Facultatis  dominos  per  cedulam 
pênes  dominum  Jobannem  de  Gourcellis,  hora  tercia  ])ost  meridiem,  convocari 
feci,  ibique  comparuerunt  domini  Jobannes  de  Gourcellis,  Hobertus  Tulleu,  Ste- 
phanus  de  Veteri  Villa,  Jacobus  Junii,  .loliannes  Picard,  Andréas  Wassebn  et  ego, 
coram  quibus  omnia  et  singula  in  querimonia  dictoruni  licenciatorum  contenta 
recitavi,  et  de  remedio  provideri  requisivi.  Super  (juibus  Facultas  ipsa,  unanimi 
consensu  singulorum  intercedencium,  novitates  predictas  et  signanter  rasuram  per 


iui>niui,iMt    >.tii{ 


138 


1.  V    FACl  1/rK  1)K   DECHET 


I'i85-l'i86l 


i])siiiii  (■iuicollarinin  in  roltilo  KacuUalis  prcsiimptam,  nccnoii  evocafionein  per 
aliuiii  a  hidt'llo  principal!  Kaculiatis  siibsecntam,  tenieraiias,  ahusivas  et  in  pre- 
jiulicinm  jurinin  ipsins  Facultatis  atlemplatas  fnisse  et  esse,  illas  qnoqne,  cpiali- 
nns  de  facto  processerant,  reparandas  et  emendandas  fore  decrevit  et  dedaravit, 
volens  (piod  per  jnsticiani  dicta  reparacio  contra  ipsum  doniinuni  Anibrosiuni 
virilité)' prose(|uatur,  et  infra  (]ui[n]denam  Facultas  ipsa  convocetur  ad  deiiberan- 
dnm  et  conclndendnm  de  modo  procedendi  et  illnm  snper  premissis  novitatibns 
et  inferpresiis  prosequendi,  et  intérim  quod  quamtocins  litière  nomine  Facnllatis 
conliciantni-  in  meliori  forma  qna  fieri  polerit  snper  dedaracione  abnsns  snpra- 
dicti,  in  majoribns  scolis  Facultatis  pnblicande,  sic  quod  linjusmodi  de  facto  at- 
temptata  cnnctis  valeant  esse  nota. 

[3  A\iii.|  Die  lune  sequenti,  hora  septima  de  mane,  prefatus  dominus  Ambrosius  ad  me 

venit  et  coram  magistris  Petro  Alard'')  et  Adam  Boucher'-',  notariis  curie  conser- 


'■'  .\oiis  avons  dép  rencontré  ce  baclielier  eu 
Décret  :  rr Pierre  Aiai't,  |)raticien  en  cour  d'Egiise, 
propriétaire  d'un  lioslel  rue  du  Clos  Bruneaii .  |  t[ui . 
le  t?)  mars  i/iyi-iiyS,!  a  |)ouvoir  de  faire  repa- 
rei'.  "  doll.  Cluiriuiihaull ,  vol.  ^Gi  ,  |).  87.  Cf.  plus 
liaul,  t.  II,  p.  a37  et  n.  1. 

'"'  Le  ai  janvier  1  /193  [1  Af)'i  ] ,  r^au  tesmoig-nage 
de  m.  Ijiu-ean  Boucher,  tuteur,  de  Jehan  Bouclier, 
son  (fèvu,Hobk  homme  Adam  Boucher,  sieur  de  Suint 
Aubin,  iioliiire  et  secrétaire  du  lioij,  m.  Bureau 
Boucher  laisné,  oncles,  m.  Beitrand  Bipault,  ad- 
vocat  en  Parlement,  cousin  germain  paternel,  ni. 
Jacques  Louet,  gênerai  sur  le  fait  de  la  justice  des 
Aydes,  cousin  maternel,  Charles  Boucher,  frèi-e, 
m.  Arnoul  Hesselin ,  cousin  de  Jean  Boucher,  Pds 
mineur  de  feu  Arnoul  Boucher,  maistre  des 
Comptes,  le  j)aitage  fait  par  devant  Guy  le  Lièvre 
et  Catherine  Perrault  entre  ledit  tuteur  [et]  dainoi- 
seile  Jehanne  Boucher  est  raliûé,  et  ledit  Adam 
Boucher  a  protesté  que  ledit  tesmoignage  ne  luv 
puisse  nuire  en  tant  que  touche  les  (pialitez  et  quo- 
litez,  c'est  assavoir  de  la  moitié  d'un  (juart  de  la 
terre  et  seigneurie  d'Orcav  délaissez  par  ledit  par- 
tage audit  Jehan  Boucher,  [)Our  raison  desquelles 
portions  il  y  a  procès  es  requestes  du  Palais  enlic! 
lesdits  Bureau,  Jehan  et  Adam  Boucher."  Coll.  Clni- 
ramlmult,  vol.  yOS,  |).  321.  —  Le  16  septembre 
i4()'i.  Adani  Boucher  émancipe  son  fds  Charles, 
écolier  à  Paris,  âgé  de  i4  ans.  Ihid.,  p.  aia.  —  Le 
•:>.8  janvier  i  /194  [t  4<j5  J ,  nau  tesmoignage  de  noble 
honune  et  sage  m.  Jehan  Boucher,  conseiller  en  Par- 
lenienl,  (lère,  Adam  Boucher,  notaire  et  secrétaire 


du  lîoy,  oncle  paternel,  Jehan  de  Maile,  cousin  ger- 
main, Jehan,  Charles  et  Guillaunie  de  Montmirail, 
oncles  maternels  de  Pierre,  Arnoul,  Gilette,  Je- 
hanne, Loys,  Charles  et  Heleinne,  enfans  mineuis 
du(ht  Jehan  Boucher  et  de  feu  damoiselle  Catherine 
de  Montmirail,  sa  femme,  ont  esté  donnez  tuteurs 
le  père  et  Gudiaumc  de  Montmirail.  n  Ibid. ,  p.  aSo. 
Le  2  mai  liyy.  ^Jacques  le  Lièvre,  requérant 
l'onterinement  de  certain  raporl  de  jurez  fait  à  sa 
requeste  contre  m.  Adam  Boucher,  Agnès  Boucher 
et  TU.  Jehan  Bailly,  dit  est  que  le  unir  dont  est 
question  sera  fait  aux  communs  despens. »  Ihid., 
p.  2G4. —  Le  18  septembre  ligg.se  présente  au 
Cliàtelet  "Agnès  Bailly,  femme  séparée  de  m.  Adam 
Bouclier,  qui  a  fait  proceler  par  voye  d'arrest  sur 
les  fruits  d'une  vigne  assise  à  Yvry  appartenant  au- 
dit Boucher;  dit  est  que  lesdits  fruits  seront  ven- 
dangez en  corinnun.  1  Ibid.,  p.  agS.  —  Le  i/i  no- 
vembre ligg,  rrm.  Adam  Boucher,  praticien  en  cour 
d'Efflise ,  bourgeois  de  Paris,  a  émancipé  Catherine, 
aagée  de  1 6  aus ,  et  Marie ,  aagée  de  1 5  ans ,  ses 
filles,  et  de  Agnès  Bailly,  sa  femme.  »  Ibid.,  p.  3o4. — 
Le  29  mai  1000,  rt Agnès  de  Bailly  {sic),  femme 
.séparée  de  m.  Adam  Boucher,  a  révoqué  certaine 
procuration  par  elle  baillée  à  m.  Jehan  de  La  Porte,  ' 
advocat  au  Chastellet.Ti  Ibid.,  p.  36o.  —  Le  2/4  oc- 
tobre i5oo,  (tm.  Adam  Boucher  [est]  condamné  à 
payer  à  François  Lescuyer,  procureur  au  Chastellet, 
la  somme  de  xn  escus  d'or  à  luy  deue  pour  prest.i 
Ibid.,  p.  395. 

Les  mentions  groupées  dans  le  second  alinéa 
de    cette    note  s'appli([uent-elles  au    personnage 


[1/185-1 'iSGI        DE   L'UNIVEIISITK    l»K    l'MilS    \|:    XV"   SIECLE.  13') 

vacionis  privilcgionim  aime  (K"  i-jS  v")  raatiis  Universilatis  Parisiensis,  intcr 
cetera  dixii  etoxposiiil  (jiiod  ail  cjiis  iidliciaiii  devenerat  Faciiltatern  alias  conclii- 
sisse  qiiod  de  cetero  proccderel  ad  ordiiiaiidiim  licenciandos  seciindiim  antiiini- 
tatem  (jradiis  baccalariatus,  in  prejudiciiiiu  juriimi  caiicellaiii  et  cancellaric;  ([iiod- 
que  die  precedonti  pênes  dominnni  de  Coiircellis  Kaciillatem  conirrc'javeraMi ,  et» 
spi-cto  et  conlenipto.  necnon,  ut  inlellexerat,  in  ejus  injiiriam  adopcio  licencian- 
doiiini,  ipso  ahscnlc,  in  dicta  conj^regacione  facta  cxtiterat;  qiiibiis  de  cansis  ad 
illiini  seii  illos  ad  (piem  seu  (pios  poteral  et  dchehat,  provocahat  et  appcllahat. 
Ad  (|iic  suli  hicvihus  respondi  qiiod  per  regestra  Facidlatis  et  alias  ap|^p]arel)at 
ipsnni  dominum  Amhrosimn  conclnsionem  Facultatis  de  qiia  conf|in'reljaliir 
jaiupridoni  ap[|)]rohasse,  et  ideo  post  tenipora  provocandi  delliixa  fiiistra  verho 
nisiis  fuerat  provocare;  quodque  ad  providendiim  novilalihns  et  interpresiis  per 
ipsiini  dominiini  Anibrosinm  pancis  ante  diehiis  in  rasiira  rotnii  liconciandornm 
et  eornni  evocacione  per  ininoreni  hidelliim  Kacidtatis  tlieolojjit;  ipso  mandante 
attemplatis  fuerat  con{jregala.  Qnare  merito  Facilitas  ipsa  potiierat  ordinare,  proiit 
fecerat,  cpiod  ipse  dominiis  Ambrosius,  contra  ([iicm  agcbadir,  non  debebat  ad 
ipsam  congregacionem  evocari;  insiipcr,  qnod  idem  dominiis  Ambrosius  in  congre- 
gacione  Facultatis  die  veneris  [I.  jovis]  peniiltima  mensis  Marcii  novissime  lapsi 
celebrata  super  composicione  rotuli  liceiiciandoriim  et  illoriim  adopcione  facienda 
fuit  débite  vocatus.  Ad  quam  vocacionem  venire  conlempsit,  tacite  Facultati  [  jus]  '' 
adoptandi  reniinciando;  idcirco,  ex  caiisis  per  eum  faiso  pretensis  se  gravatiim 
pretendere  non  poterat,  et  ex  conseqiienti  minime  provocare,  prout  de  facto  . 
fecerat;  elnicliilominus  in  premissis  omnibus  et  singulis  de  quibus  conqiiereliatiii' 
me  snbjeci  judicio  Facultatis,  paratus  lacère  que  super  hiis  duxerit  ordinanduin. 

Die  mercurii  quinta  mensis  Aprilis,  Facultas  pênes  dominum  Johannem  de  [j  Aviii.j 
Gourcellis,  bora  egressus  vesperorumNostre  Domine  Parisiensis,  extititcongregata 
ad  audiendum  appellaciones  et  intimaciones  per  dominum  Ambrosium  die  lune 
micbi  factas  et  super  hiis  deliberandum.  Et  ibi  comparuernnt  domini  Jobannes 
de  Gourcellis,  Robertus  Tulleu,  Stepbanus  de  Veteri  Villa,  Jacobus  Junii,  Jo- 
bannes Picard,  Andréas  Wasselin,  et  ego,  qui  recitavi  omnia  et  singnia  per 
dominum  Ambrosium  michi  die  lune  dicta  et  intimata  necnon  ineaui  respon- 
sionem  tune  factam.  Super  quibus  deliberatum  extitit  et  conclusum  esse  pres- 
tol(l)andum  ad  videndiim  si  et  ubi  dictus  domintis  Ambrosius  appellaciones  per 

dont   il   est  question    flans  lo  premier?  Cela  est  d'Eglise  donnée  à  Adam  lîoiulier  dans  l'une  des 

vraisemblable,  puisque  le  partage  du   a't  janvier  mentions  de  la  seconde  série.  Poiu'quoi  n'y  est-il 

lâgi  a  été  fait  par-devant  Guy  le  Lièvre,  et  que  plus    (pialitié,    comme   dans   tes  mentions   anlé- 

l'on  retrouve,  le   3o  avril  i'i9<j,   un  Jacques  le  rieures  à   ligg.  de  notaire  et  secrétaire  du  Roy? 

Lièvre  mêlé  aux  affaires  d'Ailam  Boucher.  Ce  qui  II  y  a  là  un  petit  problème  que  nous  n'avons  pas 

peut  cependant  soulever  quelque  doute  siu'  cette  su  résoudre, 

identificalion,  c'est  la  qualité  de  praticien  en  cour  '*'  Ce  mol  parait  avoir  été  ajouté  au  xvii'  siècle. 


140  I.A    FACILTE   DE  DÉCRET  [I 'i«5-l 'uSC.j 

euin  inlcrposilas  relevabil,  et  ne  iiiaius  liai  inccmliiiiii  iiiaterie,  placiiil  (jiiod 
Facilitas  adhiic  sileat  contra  (licliiin  dorainiim  Ainbiosiuin,  cuin  nicliil  possil 
deperire  expectando  vei  differendo  proseciicionem  hujiis  vei  usque  ad  annum,  a  die 
novitatum  computando;  et  ultra,  qiiod  dominas  lej;ens  ex  parte  Facultatis  liabeat 
in  scolis  deciarare  qnod  illiid  quod  fecit  hoc  anno,  licenciandos  secnndnin  anticpii- 
tateni  gradus  ordinando,  lecit  ad  tollendiiin  odia  et  rancores  inter  dominos,  qui 
consuevenint  suboriii  in  ordinandis  baccalariis  ad  licenciam  evocandis  et  ad  sei- 
vandiim  lionorem  ipsoriim  licenciandoriim,  pacein  qiioque  et  tran(s)quii[l]itatem 
Facultatis  in  capite  et  in  membris  iovendam,  ac  eciam  pro  serenilate  conscien- 
ciarum  singulorum  dominornm,  et  ad  obviandum  precibus  importunis  que  supe- 
rioribus  annis  vise  sunt  lieri  pro  licenciandis  ordinandis,  et  neqiiaquam  propter 
avariciani  seii  cupiditatem.  pioiit  quidam  malivoli  detractores  seminare  pre- 
sumpseriint  temere  et  de  lacto  in  gra\e  scandalum  Facultatis.  Placuit  eciam 
Facultati  ex  causa  differre  adopcionein  licenciatorum  usque  ad  regressiim  domini 
Nicoiai  de  Conti,  post  cujus  adventum  ad  id  agendum  vocabitni-  Facultas  per 
cedulam. 
[r.  Avril.]  (F"  12C)  r".)   Die  illa,  in  missa  Facultatis  comparuerunt  et  interfiierunt  domini 

Ambrosius,  Stepbanus  de  Veteri  Villa,  Jacobus  .lunii  et  ego,  quibus  facta  fuit 
distribucio. 

|(i  Avril.]  Die  jovis  sexta  mensis  Marcii  [1.  Aprilis]  anni  Domini  mcccclxxxvi,  in  missa  et 

collegio  Facultatis  comparuerunt  domini  Ambrosius,  Robertus  Tulleu,  Stepbanus 
de  Ve[teri]  Villa,  .Tacobus  Junii,  Andréas  Wasselin  et  ego,  et  ibi  fuit  conclusum 
quod  legetur  in  secunda  missa  sequenti. 

Eodeiii  die,  preiiiisso  examine,  fuit  ad  gradum  baccalariatus  et  lecturain  ad- 
uiissus  Jobannes  Beroust,  diocesis  Carnotensis,  <jui  pro  bursis  solvit  duo  scuta 
cum  dimidio. 

[!■•  Avril.]  Die  merciirii  xi[i]  mensis  Aprilis,  fuit  sigillata  liltera  teslimonialis  j)ro  magistro 

.lohanne  Driiget,  qui  pro  sigillo  solvit  scutum  auri. 

[i3  Avril.]  J)ie  jovis  xii[i]  mensis  Aprilis,  missa  et  collegiiim  celebrantur,  in  quibus  coiii- 

])aruerunt  domini  Ambrosius,  Robertus  Tulleu,  Stepbanus  de  Veteri  Villa. 
Jacobus  Junii,  Jobannes  Picard,  Andréas  Wasselin  et  ego,  a  quibus  frater  l'etrus 
Sperveri,   dyocesis   Lemovicensis,    Nicolaus   Laurens '"    et   Gudlermus  Berout, 

'*'  De  I  ûgS  il  1  ^i()8  ,  Nicolas  l^aurenl  ne  laisse  de  Senlis.  Arcli.  <le  l'Unir,  de  Paris  ,yo\.  hg  ,l'o\.  u). 

|)as  passer  une  année  sans  se  faire  inscrire  an  livre  —  En  ligi,  il  se  présente  à  la  collation  ilii  clia- 

des  irnoriiinationsTi.  En  ligS,  N.  Laurent,  maître  pitre  de  Nolre-Uanie  de  Sanlieu.  diocèse  d'Aulnn, 

es  arts  et  bachelier  en  Décret,  du  diocèse  de  Meaux,  et  à  celle  de  l'abbé  de  Charroux,  diocèse  de  Poi- 

sp  présente  à  la  collation  des  chapitres  de  Paris  et  tiers.  Ihid. .  fol.  0 1 .  —  En  i  igS ,  il  se  présente  à 


I)K   L'UNIVliRSI  l'i;    |)K   PAItlS    \  (J   .\V°  SIKCLK. 


Ul 


[U85-U8G] 

examine  premisso,  liicrunl  admissi  ad  gradiiiii  baccalariatus  et  icclniimi,  et  pro 
bursis  qiiilihcl  solvit  diid  sciila  iiiiri. 


uni 


Die  XIX  iiiensis  AjM'ilis,  luit  prorofjala  lectiira  tloiuinonim  ad  piiin;uii  iiiiss;i 
quia  bid(dli  in  scolis,  prout  est  moiis,  non  publicavoriint  hn-tiirain. 

Ipso  die,  liora  octava  de  nianc,  niissa  et  colle'fiuni  apiid  Saiicluiii  .loiiaiinein 
Jiierosoliiiiilanimi  (•t'l(d)raMtui',  et  interfueiiint  doinini  Andjrosius  de  Cainhray, 
Steplianus  de  \  elcri  \illa.  Jacohus  Junii,  Johaiines  Picard,  Andréas  VVasselin 
et  e{;o;  et  ibidem,  examine  premisso,  fuit  admissns  ad  {jradum  baccalariatus  et 
b'chiram  Pctrns  (ùielio.  diocesis  Do(u)lensis.  (|ni  pro  i»ursis  solvit  tluo  sciita 
anri  cnin  diniidin  uiiius,  et  prestitit  juramenta  consueta. 


I  if(  Avril. 


Die  xxvn  mensis  Apribs,  post  bîclnram  dominornm,  missa  et  collefjium  cele- 
brantur;  in  cpiibus  inleriuerunt  domini  Hcdintus  TuHeu,  Stepliaïuis  de  Veteri 
Villa.  Jacobus  Junii  et  e{jo,a  cpiibus  luit  deiiberatiini,  audila  relacioue  mea  super 
opinione  domini  .lobaunis  de  Courcellis,  quod  prosecucio  materie  concernentis 
dominum  Andjrosiiim  adbuc  diileretur. 

Eodem  die,  rueriint,  examine  premisso,  ad  gradiim  baccalariatus  cl  Icctnram 
admissi  frater  Vincencius  du  Puy,  qui  pro  bursis  solvil  hia  scnla,  Léo  Barre ^'\ 


Avril. 


la  coHalion  de  l'abbesse  de  FaremoLilier,  diocèse  de 
Meaiix,  el  ii  celle  de  l'abbé  de  Saint-Marlin  de 
l'ontoise,  diocèse  de  Rouen.  IbiiL,  fol.  96  v°.  — 
En  1^96,  il  se  présenle  a  lu  collalioii  du  tbapitrr 
de  l'église  d'Amiens  et  à  celle  de  l'abbé  de  Sainl- 
Faron,  diocèse  de  Meauv.  lliiiL,  fol.  128.  —  En 
1697,  il  se  |)résen(e  ii  la  collalion  de  l'abbé  de 
Saint-Mai'lin  de  Vierzon,  diocèse  de  Bourjjes,  et 
à  celle  du  cbapitie  do  l'église  collégiale  fSiipi'a 
Cuiainn  [Saint-Hilaire-de-Court ,  départemenl  (bi 
Cher,  arrondissemenl  de  Boiu-ges,  canton  de  Viei-- 
zon?|,  du  même  diocèse.  Ih'ul.,  vol.  5o,  loi.  91. 
—  En  1498,11  se  présente  de  nouveau  à  la  col- 
lation de  l'abbé  de  Vierzon  et  à  celle  du  chapitre 
de  Bourges.  Ibid.,  fol.  67  v°. 

'"'  Le  27  février  i/iyli  [1^77],  (thoiiorable 
homme  m.  Jehan  Barre,  advocal  au  Chaslelli't,  a 
émancipé  Léon  Barre ,  son  (ils ,  escolier  à  Paris , 
aagé  de  10  ans;  curaleui',  le  père.Ti  Coll.  Clni- 
minbault ,  vol.  7(54,  p.  179.  —  Le  a4  novembre 
liS/i,  on  voit  trhonoi-able  homme  m.  Jehan  Barre, 
avocat  au  Ciiasteilet,  curateur  de  Beriii  [l.  I^eon  ) 
lîarre,  son  liis  émancipé,  escolier  ;i  Paris,  deman- 
dant avoir  par  retrait  lignagcr  deux  pièces  de 
vignes  assis[es]  à  Noslre  Dame  des  Cham|)s  les 
Paris,  qui  furent  à  feu  Denis  Capel.  |)rocurein'  au 


Chasti'ilct,  ac([uisi's  |)ar  .lelian  de  (iharlrcs  de  la 
veufve  dudjt  (lapel.i  Ibid.,  p.  307. 

Deux  autres  mentions  des  registres  du  Chàtelet 
nous  apprennent  (pie  f^éon  et  son  frère  cadet. 
Jean,  embrassèrent  la  même  profession  (|iie  leur 
père.  Le  90  février  1^91  [ii9-i],  rhoiiorable 
homme  et  sage  m.  J^eon  Barre,  advocat  au  Clias- 
tellet,  ayant  droit  par  transport  de  Gilles  Gorge- 
reau,  [plaide]  contre  Jeliaii  Mesiiager,  dit  Doiiaillv, 
Loys  Glialuiiieau  et  leurs  femmes,  héritières  de 
feu  Jacquette,  jadis  femme  de  feu  André  Aupoinl 
et  héritière  de  feu  Macée,  jadis  femme  de  feu 
Alacé  Brun.ji  Coll.  Ctairambault ,  vol.  7G5.  p.  121. 
—  Le  2  octobre  lig-i,  rrhonorable  homme  et  sage 
m.  Jehan  Barre  le  jeune,  bachelier  en  ioix,  a  esté 
receu  advocat  et  a  choisy  son  lien  du  costé  de  la 
Tournelle. T>  Ibid.,  p.  9.0 II. 

Le  19  octobre  1^99,  ^ Jehan  Amaury,  notaire 
au  Chastellet  et  tuteur  d'Estienue  Bouli<>r,  |  plaide] 
contre  Léon  et  Jehan  lîarre.  advocats,  Hugues  le 
Blanc  et  sa  femme,  .lehan  Popinean,  advocat  au 
(]hastellet,  et  sa  femme,  et  Estiemie  Nandet.  [H'o- 
cureiir  en  Parlement,  et  sa  femme.  Après  ijue 
lesdits  Jehan  et  Léon  Barre  ont  affirraé  par  ser- 
ment qu'ils  ne  sçaveiit  aucuns  biens  appartenans 
audit  Boulier  autres  que  ceu.v  qui  sont  contenus 


1i-2  LA   FACULTE   DE   DECRET  [1 'i8:.-U8(i ] 

de  ParisiiKs,  et  Pliilippiis  MessierO,  qui  solverunt  qiiilihet  duo  auri  sctila,  et  pres- 
litéi'unl  juiaiuenta  cousucla. 

[•.>9  Avril.]  Die  sabbati  \\i\  mensis  Aprilis,  Marcialis  du  Peyrat,  dyocesis  Lemovicensis, 

in  donio  iiiea,  posl  examen  de  more  liabituni,  ad  j;iaduin  et  lecturam  baccala- 
rialus  adniissus  extitit,  et  nrn  Itursis  solvit  tria  scuta. 


[ôMai.l  Die  veneris  quinta  mensis  Maii  anni  Domini  mcccclxxxvi,  in  missa  et  col- 

legia  (sic)  apud  Sanctuin  Jobannem  de  more  celebratis  interfuerunt  domini 
Roberlus  Tulleu,  Jacobus  Junii,  Stephanus  de  Veferi  Vdla,  Andréas  Wasselin 
et  ego,  quibus  distribuciones  quatuor  merellorum  l'acte  tueruut  propter  examen 
baccalariatns. 

Eodem  die,premisso  examine,  Jobannes  de  Armis '^',  Nivernensis  diocesis,  fuit 
adniissus  ad  gradum  baccalariatns  et  lecturam,  et  solvit  pro  bursis  duo  scuta 
ad  solem  cum  xxxvui  duodenis,  et  prestitit  juramenta  consueta. 

Ipso  die,    fuerunt  sigillate  bine  liltere  uominacionis,  nna    pro    fratre  Petro 


en  l'invenlaire  fait  à  la  reqiieste  diidit  Amaiirv,  et 
que  l'inventaire  des  lettres  et  tiltres  demeurez  du 
dccez  de  feu  Jehan  Barre,  advocat  au  Cliastelel, 
n'est  encore  acheva,  dit  est  ([uaprès  la  Saint 
Martin  lesdits  Barre  déclareront  les  tiltres  qu'ils 
auront  trouvez  ajiparlenans  audit  Boulier."  Ihid., 
j).  299.  —  Et  le  la  décembre  suivant,  on  re- 
trouve rr honorable  lionime  Pierre  Boulier,  mar- 
chant h  Blois,  tuteur  d'Estieune  Boulier,  (ils  mineur 
de  feu  ni.  Philipes  lîoulier  et  Jeanne  Hallier,  sa 
femme,  [plaidant]  contre  honorable  hninme  m.  Léon 
Barre,  m.  Jehan  Barre,  ni.  Jelian  Popineau,  Je- 
hanne  Barre,  sa  femme,  m.  Hugues  le  Blanc,  Phi- 
lipps  Barre,  sa  femme,  m.  Estienne  Naudel.  pro- 
cureur en  Parlement,  Colette  Barre,  sa  femme,  et 
encore  lesdits  Léon  Barre  et  Hugues  le  Blanc, 
tuteurs  des  enfans  mineurs  de  feux  m.  Jehan  Barre 
et  Jacqueline  Capel ,  sa  femme,  tous  les  dessusdits 
enfants  desilits  Jehan  Barre  et  Jacqueline  Capeile. 
Dit  est  que  lesdits  Barre  rendront  compte  par  de- 
vant le  premier  examinateur  de  la  Court  tant  des 
exécutions  testamentaires  desdits  delïunts  Phiiipes 
Boulier  et  Jehanne  de  Laillier  (sic)  que  de  l'en- 
ti'emise  que  ledit  feu  Jehan  Bai're  a  eïie  d'aucune 
partie  des  biens  appartenans  audit  Estienne  Bou- 
lier. 1  Ihld. ,  p.  3 12. 

En  lig-î,  "Lyon s  Barre,  de  Paris,  licencié 
en  Décret ,  se  présente  à  la  collation  du  prieur  de 
Souvigny,  de  l'ordre  de  Gluny,  et  à  celle  de  l'ab- 
besse  de  Saint-Menou,  diocèse  de  Bourges.  Arch. 


de  rViiiv.  de  Paris ,  vol.  iç) ,  fol.  fif)  \".  —  L'année 
suivante,  il  se  présente  à  la  collation  du  prieur 
conventuel  de  Rueil,  au  diocèse  deMeaux,  et  à 
celle  du  chapitre  de  l'église  collégiale  de  Saint- 
Sauveur  de  Blois.  Ihid.,  fol.  gi. 

'"'  En  i4()<),  Philippe  Messier,  prêtre,  maître  es 
arts  et  bachelier  en  Décret,  se  présente  à  la  collation 
des  abbés  des  Saints-Crépin-el-Crépinien  et  des 
Saints-Médard-et-Gilhard-les-Soissons,  0.  S.  B. 
Arch.  de  l'Univers,  de  Paris,  vol.  5o,  fui.  70.  — 
En  i5oo,  il  se  présente  à  la  collation  de  l'abbé  de 
Saint-Crépin-en-Chaye ,  0.  S.  B.,  et  à  celle  de  Notre- 
Dame  de  Soissons,  0.  S.  B.  Ibid.,  fol.  i38  v°. 

'"'  Jean  d'Armes  était  le  second  fds  de  .lean 
d',\j'mes,  docteur  es  lois,  président  au  Parlement 
de  Paris,  et  de  Jeanne  de  Lamoignon,  qui  tous 
deux  étaient  originaires  du  Nivernais.  11  fut  cha- 
noine de  Chartres,  de  Nevers,  de  Laon  et  de 
Noyon.  Cf.  Fi-ançois  Blanchard,  Les  Presidens  au 
mortier  du  Parlement  de  /'«>■/«(  Paris,  i647,in-fol.), 
p.  110,  111  et  696.  —  Dans  les  registres  du 
Châlelet,  nous  rencontrons,  à  la  date  du  i5  juil- 
let )  iS/i ,  cette  curieuse  mention,  où  il  s'agit  peut- 
être  de  lui  :  T Jehan  d'.4rmes,  convenu  et  appelle 
de  m.  Jehan  Obhe,  maistre  es  ars,  escolier  à  Paris, 
pour  monsirer  les  letlres  d'abrogation,  ordonnance 
et  concordais  qu'il  dit  avoir  esté  fais  entre  N.  S.  Père 
le  pape  et  le  feu  Roy  [Louis  XI]  touchant  la  Prag- 
matique sanction.  1  Coll.  Clairambault,  vol.  76^, 
p.  298. 


[U8r)-l/i8G|        DE  i;UNIVEHS[TÉ  DE   PARIS   AU  XV"  SIECLE.  I'i3 

Sperverii,  (|ul  pro  si<;lll()  solviL  oboliuu  trajcctensc,  et  altéra  pro  Guidone  lîia- 
chet,  qui  solvit  sciilimi. 

(F"  12()  V".)  Die  liiiH'  nclava  mcnsis  Maii,  fnil  oitiliis  (|iion(l;nii  ildiiiiiii  .In- 
liannis  Cliiillai'd  ;  m  (|iii)  (•()iM|iiii'ii(M'iiiil  doiiiiiii  St('|)liaiiiis  tie  \  eleri  \  illa,  Andréas 
Wassclin  et  ejjo.  cl  riii'iiiiil  ciillilx'l  dislrdxili  sox  iindeni. 

Eodciii  (lie,  riieniiit  si{|illate  bine  nominacioiies,  iiiia  pru  iiiajrislro  l'ctrtj 
CliaiToii,  liccnciato,  et  alleia  pro  magistro  Guicliardo  Bracliet''),  pro  quibiis  sol- 
verunt,  ratione  sigilb,  (piibbet  scutum  auri. 


[8  Mai. 


Die  inailis  i\  iiieiisis  Maii,  que  fuit  die[s]  Beati  Nirolay,  in  niissa  Facultatis 
interfuerunt  doiuini  Tnileu,  de  Veteri  Villa  et  ego,  ([uibiis  fuerunt  disiributi 
(piatuor  iiierelli  sinijulis,  quia  erat  examen. 

Eodeiii  die,  posi  niissani,  examiiu'  preniisso,  .loliaiincs  Haujardon,  Leniovi- 
censis  diocesis,  fuit  admissus  ad  graduui  baccalariatus  et  lecturani,  solvitque  pro 
bursis  duo  scuta  cuui  dimidio  iniius. 


[9  Ma 


Die  nierciirii  x  niensis  Maii,  fuerunt  sijjiilate  due  litlei'e,  iina  gradus  pro  fi'atre       (lo  Mai.] 
Anlhouio  de  Brione '-),  et  altéra  nominacionis,  pro  magistro  Evencio  du  Sauzet; 
pro  quibus  solverunt  quilibet  scutum. 

Die  jovis  XI  Maii,  niissa  et  collegium  de  more  celebrantnr,  in  quibus  compa-        [11  Mai. 
ruerunt  domini  Ambrosius,  Holjcrlus  Tulleu,  de  Veteri  Villa  et  ego;  quibus  siqier 
merellis  dominiis  receptor  distribuit  dimidium  scutum  auri,  prout  et  aliis  quibus 
debentur  facturus  erit. 


Ipso  die.  dominas  legens  primum  ordinarium  (^'  compariiit  in  collegio,  dicens 
quod  fere  tercium  librum  Decretalium  perlegit,  supplicans  sibi  per  Facultatem 
raateriam  assignari  ad  continuandum.  Super  qua  supplicacione  deliberatum  et 


'''  Le  i5  marsi4f)3  [  i/igij.nm.  Guichard  Bra- 
chet,  escolier  [sic)  à  Paris,  [est] demandeur  contre 
GuiHaume  de  Sailly  [sic),  escuyer,  [et  ils  sont]  ap- 
pointez à  oyr  di'oit.n  Coll.  CAmramlxnill ,  vol.  'jGh , 
p.  aaS.  —  Cinq  ans  plus  tani,  le  .3i  août  i5oo, 
on  voit  que  le  procès  n'est  pas  encore  terminé  : 
rrm.  Gnicharl  Brachet,  requérant  que  Odoart  de 
Sully  et  Jehan  de  Sully,  enfans  et  habilles  à  se 
[lorter  héritiers  de  feu  Guillaume  de  Sully,  leur 
père,  délibérassent  s'ils  entendoient  se  porter  pour 
bei'itiers  dudit  deffunt  leur  père  et  reprendre  ou 
délaisser  certain  procez  pendant  entre  ledit  Bra- 
chet et  ledit  defl'iuU  pour  i-aison  de  la  terre  et  sei- 


gneurie de  Saint  Léger  du  Bois ,  Pierre  et  Bertrand 
Pierre  dit  de  Pierrefort  adjoins  avec  ledit  delTunt; 
et  après  que  ledit  Odoart  a  dit  qu'il  esloil  héritier 
par  benelice  d'inventaire  pour  moitié'.  .  .  1  Ibid., 
p.  383. 

'"'  Le  2G  août  liSo,  (fmessire  Anthoine  de 
Brion,  conuuandeur  de  Bailleul,  Gathenay  |  Gate- 
noy]  et  Paris[is?|,  [plaide]  contre  Matbelin  Mar- 
soing  [et]  honorable  homme  et  sage  m.  Jacques 
de  Wignacourt,  notaire  et  secrétaire  du  Boy,  sei- 
gneur de  Carrières  et  d'Avrigny.i  Coll.  Clairam- 
Imiilt ,  vol.  764  ,  |).  ai  5. 

'')  Denis  Alligret. 


làfi  LA    FACULTE    DK   DÉCRET  1 1 'iS:)-L48G] 

conclusum  exlitit  quod  incipiat  quarlum  Decretalium  et,  ipso  pcracto,  more  solilo 
légat  Gleineiitinas. 

Eodem  die,  premisso  examine,  Joliaimes  Petrocilii,  Tiiioiieiisis  diocesis,  et 
Pcti'us  Belin,  Gloromonlensis  (s/c),  admissi  fuerunt  ad  graduin  baccaiariatus 
et  lecturam,  prestilenuitque  juramenia  consueta,  et  |)ro  l)iirsis  solverunt  qiiilil)et 
duo  se  11  la. 

[lo  Mai.j  Die  sabbati  xiii  mensis  Maii,  domiiiiis    llubcrtus   Tulleii  legit  Decretaleni  iii 

Ai<;ilia(m)  Penthecostes  legi  solitam,  et  intravit  scolas  circiter  horam  quintam, 
finivitque  inter  seplimam  et  octavam. 

Ipso  die,  fuerunt  sigillate  due  nominaciones,  una  pro  iVatre  Petro  Sperveiii,  et 
altéra  pro  Johanne  de  Ganibus,  solveruntque  quilibet  uiium  obolum  trajectensem 
sohiui.  de  gracia  eis  facta  per  Facultatem. 

!''<  ^l'ii-  Die  jovis  xvni  mensis  Maii,  in  missa  et  rollegio  apud  Sanctum  Jobanneni  .Ibero- 

solimitanum  ceiebratis  comparuerunt  domini  Piobertus  Tulleu ,  Stephanus  de  Veleri 
Villa,  Andréas  Wasselin  et  ego,  quibus  dominus  Stephanus  super  nierellis  distri- 
buit  octo  solidos  paris. 

Eodem  die,  dictus  dominus  Andréas  supplicavit,  proul  alias  fecerat,  quod 
Facultas  eum  vellet  tenere  excusatum  a  comparicione  personali  in  missis  el  col- 
legiis  de  cetero  celebrandis,  attentis  ejus  senio  et  fradura  ac  dislancia  loci  ubi 
moratur.  Supplicacioni  cujus  fuit  obtemperatum  in  forma. 

[lîô.Mai.j  Die  jovis  xxnu[i]  mensis  Maii,  in  missa  et  collegio  apud  Sancluni  Johannem 

Jherosolimitanum  more  solito  ceiebratis  comparuerunt  domini  Hobertus  Tulleu, 
Stephanus  de  Veteri  Villa,  Jacobus  Junii,  Johannes  Picard,  Andréas  Wasselin 
et  ego,  et  quia  tune  erat  examen,  dominus  receptor  distribuit  singulis  quatuor 
merellos. 

(F°  i3o  r°.)  In  ipso  collegio,  premisso  examine,  Petrus  Synieonis,  clericus, 
Lugdunensis  diocesis,  Franciscus  Menin  et  Judocus  Fabri,  Tornacensis  dyocesis, 
fuerunt  admissi  ad  gradum  barcalariatus  et  lecturam,  et  pro  bursis  solverunt 
sex  scuta,  videlicet  quilibet  duo  scuta  auri,  et  duo  alia  scuta  tradiderunt  pro  dis- 
pensacione  ipsis  instantibus  facta,  quod  non  tenerentur  dominos  ad  harengani 
suam  invitare  per  singulas  domos  :  octo  scuta. 

[80  Mai.]  Die  jovis  [/.  martis]  penultima  mensis  Maii,  in  missa  et  collegio  apud  Sanc- 

tum Johannem  .Iherosoliraitanum  ceiebratis  interfuerunt  domini  Jacobus  Junii, 
Johannes  Picard,  de  Veleri  Villa,  Wasselin  et  ego;  domini  vero  de  Gambray  et 
Tulleu  se  fecerunt  excusatos;  quibus  dominus  thesaurarius  distribuit  merellos 
cuilibet  duos. 


[U85-l/i86]        DK   L'UNIV INUSITÉ  DK  PAIUS   AU   XV"  SIKCLK.  145 

Eodcm  (lie,  dictus  dominus  lliesaurarius  peciit  adniilli  ad  n-ddcii(liiiii  sua  com- 
pota,  fiiil(jiie  sibi  assijjnala  dics  sabl)a(i  proxiina  cl  liora  sociinda  post  iiieridiçm; 
et  injuiixi  bid<>llis  (juod  sinjriilis  doniinis  al)sen(ibiis  habciinl  iiiliinafc  ul  (•(iiii- 
liarcrcnl  in  amlicionc  dictoniiri  coinpoloi'uiii,  si  vfllent. 

Dit'  sabbati  m  mensis  Jiinii  anni  lxxxvi,  in  caméra  examinis,  post  meridiein,  [t  Juin.] 
doiiiiniis  (besaiiniriiis  reddidil  coinpota  sua,  prescnlibus  dominis  Ambrosio  de 
Gambray.  Hoberto  Tulleu,  SLcpbano  de  Veteii  Villa,  Jacobo  .lunii,  Jolianiie  l'icard, 
Andréa  Wassebn  et  me,  quibus  et  domino  de  Conrcellis,  quia  prosens  reputatus, 
dominus  tbesaurarius  distribuit  xxnn  sobdos  [tar.  pro  vac(c)acionibus,  pénis  et 
laboiibns. 

Die  jovis  oclava  mensis  .lunii,  in  nnssa  et  collegio  apud  Sanctum  Jobannem       [8  Juin.] 
Jbei'osolimilaniim  colebratis  interfuerunt  domini  Ambiosiiis  de  Gambray,  Ste- 
pbanus  de  Veleri  Villa,   Jobannes  Picard  et   ego,   et  pariter  in  congrcgacione 
Universitatis   apud  Sanctum   Matliurinum  eo  die  ceiebrata;  el  cudibol  lueriint 
distributi  très  merelli. 

Die  jovis  XV  mensis  .lunii  anni  piescripti,  missa  et  collegium  ceiebranlur,  fir)Juin.] 
in  quibus  interfuernnt  domini  JNicolaus  de  Gonty,  Stcplianus  de  Veteri  Villa, 
Jobannes  Picard,  Andréas  Wasseiin,  Jobannes  Gressier  et  ego,  coram  quibus 
posui  in  médium  de  lectura  per  dominos  facienda.  Super  quo  concluditur  ([uod 
domini  legcnt  die  mercurii  post  festum  Beati  Jobannis  Baptiste  proxime  von- 
turum. 

Eodem  die,  premisso  examine,  t'uil  admissus  ad  gradum  baccalariatus  et  lectu- 
ram  Nicolaus  Bergiere,  presbiter,  Bemensis  dyocesis,  qui  pro  bursis  solvit  tria 
scuta  cum  dimidio,  et  fuit  cuni  eo  dispensatum  de  non  eundo  per  villam. 

Ipso  die,  super  querimonia  per  me  facta  quod  erant  plures  non  graduati  in 
Decretis  Parisius:,  qui  privatas  lecturas  exercebant  et  scolares  Facuitatis  ad  eas 
admittebant  in  prejudicium  ipsius  Facuitatis  et  iegencium  in  Giauso  Brunelli  ac 
impedimentum  lecture  baccal[ar]iorum,  concluditur  quod  dominus  de  Gonty  et 
ego  de  lioc  querimoniam  nomine  Facuitatis  domino  reclori  faciemus,  ut  reme- 
dium  circa  id  adbibere  dignetur  et  Inbibere  velit  taies  et  consimiles  lecturas. 

Eodem  die,  concluditur  quod  fiât  prosecucio  illoruni  qui  gradum  licencie 
Aurelianis  receperunt  hoc  anno,  ut  habeant  satisfacere  de  juribus  Facultati 
debitis. 

Die  veneris  sequenti,  Jacobus  Pulveris,  in  artibus  magister,  dyocesis  Ij'ngo-       [16  juin.] 
nensis,  premisso  examine,  admissus  fuit  ad  gradum  baccalariatus  et  lecturam, 
et  pro  bursis  solvit  duo  scuta  cum  mcdio. 


>9 

[UPMUtRli:     >ATIOXALt. 


14G  LA   FACULTÉ   DE   DKCHLT  |  l/48:)-l/i86] 

[nn  Juin.i  Die  XX  meiisis  Junii,  fuil  sigillala  lillera  {jradus  pro  magistro  Pelio  Generist'', 

qui  pro  sigillo  solvit  unum  sculum  auri. 

[jL.  Juin.J  (Fol.    i3o   v".)   Die  XXII   mensis  Junii,   in    niissa  et   rollegio   apud  Sanctuin 

Johanneni  Jherosoliniitanum  celebratis  interfuerunt  domini  INicolaus  de  Gonlv, 
Stephanus  de  Veteri  Villa,  Jacobus  Junii  et  ego,  et  cuiiibet  distiibuit  receptor 
duos  merellos. 

[38  Jiiin.1  Die  mercurii  xxvni    mensis  Junii   anni   presciipti    lxxxvi,   post  lecturam   do- 

minorum,  missa  et  coUegium  apud  Sanctum  Johannem  de  more  celebiantur, 
et  ibidem  comparuerunt  domini  Ambrosiiis,  de  Gonty,  Tulleu,  de  Veteri  Villa, 
Junii,  Picard  et  ego,  et  cuilibet  nostrum  distribuit  dominus  thesaurarius  duos 
merellos.  .. 

Eodem  die,  per  cedulam  Facultas  in  capella  Sancti  Johannis  extitit  congre- 
gata  ad  deliberandum  super  duobus  articuiis  :  primus,  super  adopcione  licen- 
ciandorum  novissime  licencie  facienda;  secundus,  ad  providendum  lecture  so- 
lemnium  Decretalium  in  anno  proximo  faciende.  Et  quoad  primum  articulum, 
concluditur  quod  fiet  adopcio,  et  adoptavit  dominus  de  Gourcellis  Jobanneni 
de  Ruella;  dominus  Ambrosius,  Johannem  Nicolay;  dominus  de  Gonti,  Nico- 
laum  Juvenis;  dominus  Tulleu,  Petrum  Bonnot,  et  dominus  de  Veteri  Villa, 
Johannem  Pigeri.  Quoad  secundum  articulum,  concluditur  quod  dominus  de 
Gonty  venit  in  ordine  legendi  Decretalem  in  festo  Nativitatis  Domini;  dominus 
Ambrosius,  Decretalem  Omnis  tttriusque  sexus  in  Pascate,  et  ego,  post  eum, 
Decretalem  que  solet  legi  in  vigilia  Penthecostes,  nisi  contingat  aliquem  domi- 
norum  intérim  perdere  regenciam  et  velle  reassumere  cura  onere  legendi  Decre- 
talem. 

|i"  Juillet.]  Die  prima  mensis  Jul(l)ii,  Radulpbus  Olivier,  dyocesis  Rothomagensis,  et  Radul- 

phus  Fere,  diocesis  Bajocensis,  examine  premisso,  fuerunt  admissi  ad  gradum  bac- 
calariatus  et  lecturam,  et  prestiterunt  juramenta  consueta,  ac  pro  bursis  solve- 
rimt,  unus  tria  scuta,  et  alter  tria  cum  dimidio. 

j  (i  Jiilllei.]  Die  jovis  sexta  mensis  Jul(l)ii,   in  missa  et  collegio  apud  Sanctum  Johannem 

celebratis  comparuerunt  domini  INicolaus  de  Gonty,  Steplianus  de  Veteri  Villa, 
Andréas  Wasselin  et  ego;  et  distribuit  dominus  thesaurarius  cuilibet  duos  me- 
rellos. 

'''  De  1 '198  à  i5'j8,  uous  reucontrons  crLouo-  ue  saimous  dii'e  s'il  doit  être  identifié  avec  l'ancieu 
rable  homme  m.  Pierre  le  Gendre,  notaire  et  secre-  élève  de  la  Faculté  de  Décret.  Cf.  Coll.  Clairniiibaiill , 
(aire  du  Roy,  trésorier  de  ses  guerres»;  mais  nous        vol.  ^65.  p.  i()Ç),  -u  1.  ai'i.  3ia  et  46r). 


|l/j8r.-1/i86]        l)K   L'UNIVKnSITl';    l)K    PAinS   AU   \V'  SIKCLK.  \M 

l[)so  (lie,  concliKliliir  (jiiod  majfislor  Ludovicus  do  liarlay''*,  qui  causaiii  (jiiaiii 
Faoultas  movit  contra  ipsum  procuravit  rcmitti  ad  curiaiii  lequeslaniin  Palarii 
Parisiensis,  virililer  prosequalur  et  de  statu  aliarum  causarum  diliyend-r  in- 
quiratur. 


Die  jovis  XIII  mensis  Jul(l)ii,  in  inissa  et  collegio  apud  Sanctum  Johannern  com- 
paruerunt  domini  Nicolaiis  de  Conti,  Stephanus  de  Veteii  Villa,  Jacobus  Jnnii, 
Andréas  Wasselin  et  ejjo.  Fuit(pie  tune,  premisso  examine,  admissus  ad  {jraduin 
baccalaiiatus  et  lecturaiu  Egidius  Boursaudi'-',  Lingonensis  diocesis,  qui  pro  bursis 
solvit  duo  scuta  cum  niedio. 

Eodem  die,  fuit  congregacio  Universitatis  celebrala  apud  Sanctum  Malhiiii- 
num,  iil)i  comparuerunt  domini  Nicolaus  de  Gonty,  Robertus  Tulleu,  Stephanus 
de  Veteri  Villa,  Andréas  Vi^assclin  et  ego;  et  fuerunt  facte  distribuciones  presen- 
tibus  in  premissis. 


i3  Juillet.] 


Die  jovis  XX  mensis  Jul(l)ii '^',   in  missa  et  collegio  Facuitalis  apud   Siiiicdnn      f-o  luillet. 
Johannem  Jherosolimitanum   celebratis  comparuerunt  domini  Uoberlus  Tulleu, 


'''  Siu' les  Harlay,  cf.  plus  haut.  p.  'j'à.  —  Le 
3o  octobre  1^90,  ff nobles  personnes  m.  Loys 
de  Hurlay,  licencié  en  Décret,  et  Adam  de  Harlay, 
son  frère,  chevalier  du  guet  de  nuit,  se  porlent 
héritiers  simples  de  feu  Jeliun  Luillier,  leur  oncle, 
receveur  et  clerc  de  la  ville  de  Paris.  7>  Coll.  Clai- 
rambault,  vol.  766,  p.  uj.  —  Et  le  ao  mai  i5oo, 
tfnoble  homme  Loys  de  Harlay,  seigneur  de  Beau- 
mont,  se  constitue  aciiepfeur  de  biens  pour  Je- 
han Maillart  et  Arnoulet  (Icrion,  pour  la  somme 
de  XLini  s.  par.  en  quoy  ils  estoient  tenus  envers 
Pierre  Mouton,  seigneur  nsufrnictier  de  la  (erre 
de  Lusarches  qui  fnt  m.  Simon  Bureau."  Collect. 
Clairambault,  vol.  ytîâ,  p.  358. 

'^'  En  1  698 ,  Guillaume  Boursaudi  [  Boursauld  J , 
maître  es  arts,  sans  doute  un  des  parents  de  Gilles, 
se  pre'sente  à  la  collation  de  l'abbé  de  Moutier- 
Saint-Jean,  diocèse  de  Langres,  0.  S.  B. ,  et  à  celle 
deTévèque  et  du  chapitre  d'Autun.  Arch.  de  l'Univ. 
de  Paris,  vol.  5o,  fol.  3i  v°. 

'''  A  cette  date  du  ao  juillet  i486,  les  registres 
du  Parlement  contiennent  la  mention  suivante  : 
itCe  jour  est  venu  en  la  Cour  le  Recteur  de  l'Uni- 
versité du  Paris ,  accompagné  de  plusieurs  docteure 
en  théologie  et  en  Décret  et  autres  notables  per- 
sonnes; et  après  que  ])our  l'Université  ont  esté  par 
maisti-e  Pierre  Miclion,  advorat  d'ireile  Université, 
remonstrées  plusieurs  raisons  par  lesquelles  il  a 


donné  à  entendre  les  faidtes  que  font  les  prélats  et 
collateurs  de  ce  royaume  louchant  l'observance  de 
la  Pragmaticque  sanction  el  a  requis  à  la  Cour  que 
lesdictz  prélats  feussent  contrains  h.  faire  registre 
des  collations  qu'ils  font  à  fin  que  on  peust  sça- 
voir  quels  beneffices  sont  ou  doivent  estre  au  tour 
des  nommez  et  que  on  commençast  à  Pasques  ou 
autre  temps  à  entretenir  doresnavant  ledict  tour, 
et  que  la  Cour  advisast  de  présent  aucuns  des  Pre- 
sidens  et  conseillers  de  céans  poru'  communiquer 
avecq  aucuns  de  ladicte  Université,  à  tin  de  le 
référer  à  la  Cour,  icello  Cour  a  respondu  qu'elle 
advisera  sur  ce  et  ordonnera  comme  il  appartien- 
drai. Bibl.  nat. ,  iVoM«.  aeq.  franc.  §o3i.  fol.  34 1. 
Le  18  janvier  suivant,  on  lit  dans  les  mêmes 
registres  : 

ffSur  ce  que  le  Roy  avoit  antresfois  escripl  à  la 
Cour  la  plainte  qui  luy  avoit  esté  faicte  par  les 
Universitez  à  cause  de  ce  qu'elles  disoient  que 
les  prélats  collateurs  et  palrons  ecclésiastiques  ne 
gardoient  ne  entretenoient  la  Pragmatique  sanc- 
tion en  tant  (pie  touche  les  bénéfices  (pii  esloient  et 
seront  denz  et  affectez  aux  graduez  et  nommez  des 
Universitez ,  tellement  que  à  cause  du  desordre  qui 
y  estoit,  les  suppostz  d'icelles  ne  jjouvoient  avoir 
quelque  provision,  tant  par  ce  que  lesdits  colla- 
teurs patrons  n'avoient  fait  et  ne  faisoient  aucuns 
registres  ;  parquoy  estant  impossible  ausditz  graduez 


U«  LA   FACULTÉ   DE   DÉCRET  [U,S5-L'iS(i] 

Stephanus  de  Vclcri  Villa,  Jacobus  Jiinii,  Nicolaus  de  Conli,  Andréas  Wasselin 
el  c[jo;  et  cuilibet  distribuit  l'eceptor  duos  nierellos,  el  pariter  servitori  doiiiini 
Picard,  qui  se  fecit  per  ipsum  servitorem  excusari. 

[a'i  JuUiei.]  Die  June  xxiiii  meiisis  Jul(i)ii,  Francisciis  Besancon,  de  Parisius,  premisso  exa- 

mine, luit  admissus  ad  gradum  baccalariatus  et  lecturam;  preslitit  quoque  jura- 
menta  consueta,  et  solvit  pro  bursis  quatuor  scuta. 

[07  Jmiiii.]  ^p  j3j  j.o  -j  Oie  jovis  XXVII  raensis  Jul(l)ii,  in-missa  et  coHegio  apud  Sanctum 

Jobaunem  Jherosoiimitaiiiim  celebratis  interfuerunt  domini  JNicolaus  de  Conty, 
Robertus  Tulleu,  Stepbanus  de  Veteri  Villa,  Andréas  Wasselin  et  ego;  et  distri- 
buit receptor  cuilibet  duos  merellos,  et  pariter  pro  dominisJacobo  Junii  etJohanne 
Picard,  qui  se  iecerant  excusatos. 

[9  Août. j  Die  mercurii  secunda  mensis  Augusti,  missa  et  coUegium  more  solito  cele- 

brantur,  et  in  eis  interfuerunt  domini  Nicolaus  de  Conty,  Robertus  Tulleu,  Ste- 
phanus de  Veteri  Villa  et  ego;  et  super  materia  processus  pendentis  contra 
magistrum  Ludovicum  de  Harlay  pro  juribus  per  eum  debitis  Facultati,  conclu- 
ditur  quod  processus  prosequatuf  virilitei".  Distribucio  duorum  merellorum  fuit 
facta  presentibus  et  dominis  .lacobo  .lunii  et  Jolianni  Picard,  qui  per  suos  clericos 
se  fecerunl  excusatos. 

[9  Août.]  Die  mercurii  noua  mensis  Augusti,  couq)aruerunt  apud  Sanctum  Johannein 

Jherosolimitanum  in  missa  et  collegio  domini  Nicolaus  de  Conty,  Robertus  Tulleu, 
Stepbanus  de  Veleri  Villa.  Jacobus  Junii  et  ego;  fuitque  facta  distribucio  merel- 
lorum, more  solito,  de  duobus  cuilibet,  et  super  processu  contra  magistrum 
Ludovicum  de  Harlay  intentato  concluditur  quod  dimit[t]atur  in  statu  usque  ad 
primam  inissam;  et  intérim  michi  dictum  est  quod  quererem  si  aliqua  haberem 
munimenta  ad  causam  serviencia. 

|i5Août.]  Die  XV  mensis  Augusti,  in  missa  Béate  Marie  apud  Sanctum  Johannem  Jlie- 

rosolimitanum  celebrata  interfuerunt  domini  Robertus  Tulleu,  Jacobus  Junii  el 
ego;  et  per  manus  magistri  Claudii  subbidelli  cuilibet  fuerunt  distributi  duo 
merelli. 

el  riomiiiez  de  prouver  le  loul,  a  maiiflé  à  icdle  depputez  de  l'Uiiiversild,  ie  tout  rapporti' par  devers 

Cour  (juellê  advisasl  la  forme  comme  l'on  pourroit  iceile  Court,  toutes  Icsdites  Chambres  assemlile'es, 

pom'veoir  ausdiles  Universitez.  Après  qiie  [par]  la-  ont  eslé  advisez  certains  articles  en  forme  d'advis, 

dite  Goui't ,  toutes  les  Chambres  assemblées ,  ont  est<^  lesquelz  seront  envoyez  au  Roy  poui-  estre  par  luy 

esliis  commissaires  (pii  ont  conimnni(pic  avec  les  ordonné.  1  Ibid.,  fol.  /jo4  v°-io5. 


[U85-l/i8()|        DE   L'UMVKKSITi;   1)K   PARIS   AU   W'^   SIKCLK.  UO 

Die  jovis  XVII  luensis  Aiijjiisli,  ad  missam  Faciillalis  coniiiaiiH  runl  (lominiis 
Anibrosius  de  Cainbray,  Nicolaus  de  Conty,  Sl»>|)iianiis  de  Velori  Villa  et  ego,  qui 
non  potiii  In  (■(i|lcj;i()  intéresse,  le<;ilinic  prepcdilus  ()ro  ncjrociis  licvcrcndissiini 
in  Ciliiislo  |)aliis  cl  doniini  doniiiii  arcliiepiscopi  Narbonensis''^. 


[17  Aoùl.] 


'"'  François  Ilalli',  iii!  ;i  l'aris,  cliaiioini'  i-t 
arcliidiaci'o  de  Niiti'c-Daiiic  de  Paris,  avocat  j;én(;- 
rai  au  l'arleiiioiit  de  l'aris  depuis  i6G5,  avait  clé 
noinm(S  archevêque  de  Narbonne  par  Louis  XI  le 
la  juillet  i48a.  Aussitôt  s'enjfa<;ea  entre  lui  et 
Georges  d'Anihoise  un  procès  (jui  ne  lui  permit 
])i'ut-»5tre  pas  de  prendre  possession  de  son  sièjje 
avant  sa  mort,  survenue  le  li  février  ligi  (cf. 
Henri  Forgeot, /«««  Ihilue,  Paris,  i8()5,  iii-8°, 
p.  1 6 1 ,  note  :  (îeorges  Picot ,  Le  Parlement  de  l'iins 
sous  Charles  VIII ,  Paris,  1877,  iti-8°,  p.  a3-'i5). — 
Son  neveu  Jean  le  Maistre  lui  suicéda  dans  l'olTice 
d'avocat  civil  et  ordinaire  du  Koi,  où  il  l'ut  reçu  le 
29  juillet  ii8Q  (cf.  Franc.  ailîG'i,  fol.  363  v°). 
Voici  à  ce  sujet  un  iut('ressant  passajje  d'une  leltre 
de  François  Halh'  à  liiibert  de  liaturiay  : 

(T Monseigneur,  J'ay  escript  au  Uoy  et  le 

niercve  tant  et  si  tiès  hunililenient  comme  je 
|)uis  de  ce  qu'il  lui  a  pieu  donner  à  mon  nepveu 
l'office  que  j'ay  longuement  execrcé  et  seiTV  le 
moins  mal  que  j'ay  peu,  et  m'en  reppule  plus  tenu 
au  Roy  que  d'evesché,  ne  d'arcevesclié ,  et  eusse 
niicidx  aymé  demourer  simple  arcediacre  de  Paris. 

cf  Je  vous  asseure,  Monseigneur,  quemondil  nep- 
veu y  servira  liien  et  loyaument  le  Roy.  Je  l'ay 
insiruict  es  droi/  et  matières  qui  lui  touchent 
contre  le  duc  d'Autriche ,  contre  Monseigneur  de 
Bourljon,  Nevers,  et  autres  matièies,  [)our  bien 
sousteuir  et  delfendre  les  dioiz  du  Roy  contre  les 
seygneurs  et  autres  parties,  oîi  il  fault  personnage 
saichant,  expert  et  actif,  qui  entende  les  faiz  du 
Roy.  11  fera  tout  le  bon  [jlaisii-  du  Roy  et  n'a  voulu 
prandre  charge  de  plaider  [)our  Monseigneui'  de 
Bourbon ,  autres  seigneurs  et  ceux  de  Saint  Mai'- 
tin  es  causes  touchans  le  Roy. 

ttll  a  semblé  estre  pesant  et  triste  pour  la  mort 
de  feu  Mons'  le  confesseur,  son  frère;  mais  il  est 
et  sera  assez  actif  et  appre  à  delfendre  les  droiz  et 
faiz  du  Roy. 

ffCe  eust  esté  charge  d'onneur  à  lui  et  à  moy 
que  j'ay  fait  venir  par  l'ordounance  diidit  seigneur 
pour  ceste  cause,  s'il  s'en  feust  aie  tout  désolé  de 
la  perte  de  son  frère,  et  ainsi  envoyé  et  débouté. 

(tFeu  maisire  Jacques  Juvenel,  (piant  il  fut 
proraeu   à   l'arcevesché  de  Reims    pum'  ce  qu'il 


avoit  longuement  et  bien  servy  en  l'oflficc  d'avocat 
du  Roy,  eust  faculté  du  Roy  Irespassé  d'y  faù'C 
mettre  maistre  Henry  Rovleaue,  qui  servist  aussi 
bien  le  Roy. 

"•Mondit  nepveu  fer'a  tel  serement  qu'il  plaira 
au  Roy,  el  se  je  ne  le  sentoye  seur,  je  n'en  eusse 
parlé  ne  requis  le  Roy.  Se  s'est  voslre  bon  plaisir, 
je  vous  prie,  faictes  connnander  ses  lettres. 

trj'ay  eiitenlion,  en  quehpie  estât  que  je  soye, 
de  demour(!r  lousjotu's  à  ronseillçr  et  delfendre  ses 
droiz  et  toutes  ses  matières,  et  se  s'est  son  bon 
plaisir  coinniander  lettres  pour  iiioy  adreçans  à  la 
court  do  Parlement  pour  y  estre  et  assister  comme 
sont  les  prelatz  el  pers  d('  l'Fgiise  et  autres  conseil- 
liers  de  ladile  cour! ,  pour  le  servir  es  matières  qui 
lui  touciieul  et  obvier  à  plusieurs  choses  qui  se 
l'ont  autrement  que  à  point  tant  contre  les  droiz 
du  Roy  et  matières  (pii  lui  louclient  el  adiii  de  le 
servir  dedans  et  dehors  ladite  court. 

ff  J'ay  bien  besoing  de  mon  estât  el  de  tout  ce 
que  j'ay. 

rc .  .  .  Escript  à  Baugency,  le  xin'jour  de  juillet.  1 
Bibl.  nat..  Franc.  2907,  fol.  18-18  v°  (autogr.). 

Ainsi  qu'il  le  désirait.  Halle  conserva  ses  en- 
trées au  Parlement,  comme  le  pnmve  la  dchbé- 
ration  suivante,  tirée  des  Registres  du  (lonseil: 

irCe  jour  [le  27  juillet  i485],  est  venu  en  la 
Cour  Monsieur  le  chancelier  et  a  dit  (pie  le  feu 
Roy,  que  Dieu  absolve,  pieça  avoit  voulu  et  or- 
donné par  lettres  patentes  et  pour  les  causes  con- 
tenues en  icelles,  que  messire  François  Halle,  ar- 
cheves(jue  de  Narbonne,  feust  receu  par  la  Cour  h 
entrer  en  icelie  à  toutes  hem'es  que  hou  sembleroit 
à  iceluy  HalIé,  et  qu'il  peust  assister  à  tous  con- 
saulz,  délibérations  et  jugemens  de  procès,  aus- 
quelles  lettres  la  Cour  avoit  obtempéré,  et  depuis 
le  Roy  nostre  sû-e  qui  à  présent  est,  pour  certaines 
causes  et  considérations  aussi  à  ce  le  mouvans, 
avoit  donné  et  octroyé  audit  arclievesque  telle  el 
semblable  qualité,  et  iuy  en  avoit  octroyé  ses  lettres, 
lesquelles  ledit  arcevesque  avoit  mises  devers  la- 
dicte  Cour;  toutesfois  le  Roy  nostredit  seigneur 
avoit  entendu  que  on  avoit  fait  aucune  didculté  de 
y  obtempérer,  et  à  ceste  cause  ledit  seigneur  avoit 
envoyé  mondit  seigneur  le   chancelier  devers  la- 


):,0  LA   FACULTE   DE   DECHET  [L'i8r)-l'i8G  | 

f,8Aoiii.  (F"  i3i  v".)  Die  xviii  Aiigusti,  ego  Robertus  Gagiiiiius,  dccanus  t'ic,  reversus 

sum  de  legatione  RomanaO. 

la'iAoùi.)  Die  xxiiii  Augusti  m  cccc  iiii"  sexto,  fuit  missa  ajmd  Saiictum  Johanneni;  ibi 

astiterunt  domiiii  Nicolaus  de  Conty,  Tulieu,  [de]  Veteri  Villa,  Jiinii,  Wasselin, 
et  ego  decanus,  et  facte  sunt  distributiones. 

[3i  Août.]  Die  ullima  Aiigusti,  fuit  uiissa  FacuUatis  apud  Sanctum  Johannern;  ibi  coni- 

paruerunt  domini  Nicolaus  de  Conty,  Jacobus  Junii,  [de]  Veteri  Villa,  Wasselin, 
[de]  Vaccaria  et  ego  decanus;  et  facte  sunt  distributiones. 

'Scpiemim'.i        Die  prima  Septembris,  fuit  sigillata  littera  nominacionis  pro.  .  .  [sic). 

Eodem  die,  fuit  congregatio  Universitatis  ad  audiendum  lecturam  litterarum 
domini  Maximiliani,  archiducis  Austrie,  quas  miltebat  Universilati  super  quibus- 
[dam]  coniroversiis  quas  pretendebat  adversum  regem  Carolum  octavum'-).  In 
ea  congregatione  iuerunl  domini  Ambrosius  de  Cambray,  Nicolaus  de  Conty, 
Robertus  Tulieu,  [de]  Veteri  Villa,  Wasselin,  [de]  Vaccaria  et  ego  decanus. 


dicte  Cour,  pour  dire  que  le  plaisir  diidit  seigneur 
esloit  que  ledit  arcevesque  veint  eu  icelle  cour 
comme  il  faisoit  du  temps  dudit  feu  seigneur  sou 
père,  attendu  que  en  ce  ledit  seigneur  ne  faisoit 
riens  de  nouvel,  mais  seulement  entretenir  ce 
que  ledit  feu  seigneur  son  père  avoit  voulu  et  or- 
donné. Siu"  quoy  toutes  les  chambres  assendjiëes, 
la  matière  mise  en  deliheralion,  attendu  que  ledit 
evesque  a  esté  longtemps  advocat  dudit  seigneur, 
et  (pie  ledit  arcbevesque  a  tousjours  eu  charge  des 
grandes  affaires  et  conduictes  des  droicts  du  Roy 
et  du  royaume ,  et  que  le  Roy  nostredit  seigneur  a 
plusiem-s  fois  escrit  de  ceste  matière  bien  expres- 
sément à  ladicte  Cour,  et  considéré  ce  qui  fait  à 
considei'er,  délibéré  et  conclud  a  esté  que  ledit 
arcevesque  pourra  venir  et  entrer  en  ladicte  Cour 
à  toutes  heures,  quant  bon  semblei'a  audit  arce- 
vescpip,  assister  et  opiner  à  tous  consaulz,  délibéra- 
tions et  jugemens ,  tant  qu'il  plaira  à  ladicte  Cour,  en 
faisant  par  luy  le  serment  de  les  tenir  secrets,  et 
sans  ce  que  dit  est  puisse  estre  tiré  à  conséquence 
pour  le  temps  à  venir.i  Franc.  ai364,  foi.  /190  v°. 
—  Quant  aux  affaires  doiitCaguin  eut  à  s'occuper, 
on  ne  peut  douter  qu'il  ne  s'agisse  du  procès  en- 
gagé |)Our  rarchev(''ché  de  Narbonne  entre  Halle  et 
Georges  d'Amboise.  —  Cf.  encore  Gallia  Chrisl., 
t.  VI,  col.  106-107.  —  ^"''  François  Halle,  cf  en 


outi'e  B.  de  Mandrot.  Ymherl  de  Batarnay,  seigneur 
du  Bouchage  [Vana,  1886,  in-8°),  p.  106  et  n.  -i. 

'''  Parti  de  Paris  le  1 7  mars  précédent  (cf.  plus 
haut,  p.  i3i  ),  Gaguin  était  donc  resté  loin  de  la 
Facidté  de  Décret  pendant  cinq  mois  entiers. 

'''  Maximilien  d'Autiùche  avait  aussi  écrit  au 
Corps  de  ville  de  Paris,  qui  lui  adressa  une  réponse 
datée  de  IVhoslel  commun  de  la  ville  et  cité  de 
Paris,  le  2"°  jour  de  septembre,  l'an  i486i.  On 
trouvera  le  texte  de  cette  réponse  dans  YHistoire 
de  Guillaume  de  Jahgny  (ap.  Godef'roy,  Hist.  de 
Charles  VIII,  Paris,  i68/(,  in-fol.,  p.  3-5).  — 
Le  2  septembre  également,  le  Parlement  préparait 
et  expédiait  sa  réponse  :  «Ce  jour,  en  la  Grand 
chambre,  a  esté  leûe,  presens  messieurs  dessus 
nommés,  la  minutte  des  lettres  que  la  Cour  a  es- 
criles  au  duc  d'LlsIrice  responsives  a  celles  qu'il 
avoit  escrites  h  ladicte  Cour,  et  a  esté  icelle  mi- 
nute accordée,  et  dict  au  grellier  qu'il  les  expé- 
dias! en  ceste  manière."  El  le  môme  jour,  fr après 
disnern  :  rtLedict  samedi  [second  septembre]  de 
rellevée,  en  la  Grand  chambre,  presens  Messieurs 
dessus  nommés,  est  venu  le  poursuivant  du  duc 
d'Autriche,  auquel  par  M.  le  premier  président 
[Jean  de  La  Vacquerie]  a  esté  baillé  les  lettres 
closes  dont  est  faicte  mention  ou  registre  du  jour- 
il'buv  ou  malin.-  Franc.  2i3G'i,fol.  5Gi  v". 


[lZi8r)-l/i8C]  \)K   L'UNIVKHSlTl!:   DK   l'AlilS    \  U   XV"   SIKCU:.  151 

Seplima  die  Sepleinbi'is  aiini  nicccc  iiii"^  soxli,  liiil  iiiiï^isii  apinl  Saiicliim  .loliaii-    (7  Scpiombre. ] 
nem;  comparuerunt  doiriini  doctores  Robeitus  Tiill(!u,  de  Veleri  Villa,  Jiiiiii,  An- 
dréas Wasselin,  [de]  Vac[c]aria  et  ego  dccanus;  l'acte  siint  distrihiitiones  eciain 
pro  congiegatione  ultima  Universilatis. 

Post  niitisain  in  cap(p)ella,  Simon  de  Sarebruche,  in  arlibus  inagister,  examine 
premisso,  fuit  admissus  ad  gradum  et  lecturam  baccalariatus,  preslititcpie  solila 
jui'amenta,  et  pni  bnrsis  solvit  tria  scuta. 

Et  lacté  siint  distiibutiones  prcsentibus  in  examine. 

Die  lune  xi  Septembris,  sigillata  est  littera  nominacionis  pro.  .  .  (^stc).  [n.s.M)tPiiii.rf.] 

Eodem  die,  fuit  congregatio  (Facultatis)  Universitatis,  ubi  alTucrunt  domini 
Ambrosius  de  Gambray,  Reginaldus  de  Vaccaria  et  ego  decanus. 

Die  martis  xii  Septembris,  fuit  missa  apud  Sanctum  .Tobannem,  et  post  missam    [n,sentpinl.re.] 
collegium  in  cap(p)ella;  ibi  astiterunt  domini  Ambrosius  d(;  Gambray,  [de]  Veteii 
Villa,  Picard,  Junii,  de  Vaccaria  et  ego  decanus. 

Ipso  die,  facto  examine,  Yvo  Monacbi,  dyocesis  Leonensis,  et  Ricardus  Gharle- 
maine,  Lexoviensis,  fuerunt  admissi  ad  gradum  et  lecturam  baccalariatus,  et 
prestitis  solitis  juramentis,  (F°  tSa  r°)  solverunt  pro  bursis  quinque  scuta. 

Die  mercurii  \\  Septembris,  fuit  missa  apud  Sanctum  .Tobannem.  l-^oSeptcmlHe.] 

Eodem  die,  fuerunt  convocati  per  cedulam  sub  debilo  juramenti  in  cap(p)ella 
Sancii  .loliannis  domini  Jobannes  de  Gorcellis,  Nicolausde  Conti,  Robertus  Tulleu, 
[de]  Veteri  Villa,  Jacobus  Junii,  Jobannes  Picard,  Andréas  Wasselin,  Reginaldus 
de  Vaccaria  et  ego  una,  super  tribus  articulis  :  unus  ad  providendum  novitati 
quam  domimis  cancellarius  fecit  in  ultima  licencia,  (juando  aperuit  rotulum 
licenciandorum  et  delevit  titulum  ipsius  rotuli  et  iecil  vocare  licenciandos  per 
sub[b]idelluni  Facultatis  théologie  contra  omnem  consuetudinem  et  observa- 
tionem  Facultatis. 

Super  isto  articulo,  post  multa  et  varia  bine  inde  dicta ,  placuit  ut  très  doctores, 
videlicet  dominus  de  Gorcellis,  dominus  de  Vaccaria  et  ego,  adiremus  dominum 
cancellarium  et  tentaremus  animum  ejus,  si  forte  vellet  emendare  per  semet 
errorem  per  euni  conimissum,  et  quoad  futura  inclinare  se  ad  pacem  et  concoi- 
diam  super  coni'ectione  rotuli;  et  constito  de  mente  et  responso  ipsius,  prcdicti 
très  deputati  referrent  Facultati,  ut  ipsa  ultra  procederet  prout  sibi  per  consilium 
peritorum  videretur. 

Secundus  articulus  fuit  super  variis  et  multis  lectoribus  qui  per  multa  collegia 
Universitatis  legebant  jura  civilia ,  contra  DecretaJem  Super  spécula.  Ne  clerici  vel  etc. 
\^Decret.  Greg.  IX  ,  lib.  lu,  tit.  5o],  et  legebant  eciam  Decretales  in  locisprivatis,  con- 
ti-a  statuta  Facultatis  et  juramenta  pn'sfila.  Super  (pio  articulo  nulla  fuit  concordia. 


152  LA   FACULTE   DE   DECHET  1 1/iJ^.i- 1 'iX(J] 

Tertius  arliciiliis  liiil  super  siippliciilioniljiis  el  injiiriis.  SiipplicaviL  Jiidociis 
Fahri,  Tornacensis  dyocesis,  bac[c)alai'ius,  ut  domini  doctores  velloni  facero  sil)i 
ali(Miain  graciamde  jure  sijjilii  pro  litteris  iinius  uomiaationisquam  pelebaL  Placuil 
doniiuis  quod  sigillarciilur  pru  iiuo  floreiio  trajectensi. 

[a ?i Sepieniliro.]  ])[,.  domiuica  x\Mii  Septciiibris,  fuerunt,  processiones  ad  Sanctum  Pauluui.  nl»i 
ego  non  fui,  propter  medicinam  laxalivam  qiiani  illo  die  niane  acceperani;  uuus 
lantum  dominus  Robertus  Tulleii,  uti  a  l)idello  accepi,  interlnit. 

[«8 Sepii^ml)!!?.]  J)jg  jovis  sequeiiLi,  luit  niissa  apud  Sanctum  Jobannem;  ii)i  aflueruai  domini  de 
Gorcellis,  Gambray,  Tulleu,  [de]  Veleri  Villa,  Junii,  Wasselin,  de  Vaccaria  et  ego 
decanus. 

Eodem  die,  in  (•ap(p)ella  fuerunt  examinati  Joannes  de  Wisanquerke  [m  nuirg.  : 
Wisenquerke], Tornacensis,  Matbeus  Beraull''^,  Lugdunensis,  clerici,  et  Antbonius 
Aussendon,  sacerdos  Claromontensis,  alque  admissi  ad  graduni  et  lecturam  bac- 
calariatus,  et  prestitis  solilis  jurameutis,  solverunt  pro  bursis  x  scuta.  .  • 

(F°  i32  v".)  Eodem  die,  magister  Dyonisius  Allegret,  primus  legens,  suppli- 
cavit  ut  domini  doctores  vellent  liabere  eiim  gratum  in  preteritis  suis  laboribus 
ordinarie  lectionis  necnon  excusatum  in  minus  beiie  actis  per  emii,  egitque  gra- 
cias de  honoribus  et  graciis  illi  per  Facultatem  exbibitis,  supplicans  humiliter  ut, 
cum  annus  jam  preterisset  et  dies  novi  ordinarii  post  proximum  Dyonisii  festum'^' 
instaret,  placeret  dominis  doctoribus  eum  de  novo  admittere  ad  olficium  primi 
legentis,  eique  assignare  librum  legendum,  cum  ipse  quartum  Decretalium  absol- 
visset.  Ad  banc  supplicacionem  responsum  est  placere  dominis  ut  rursus  ipse 
legens  in  festo  Dyonisii  ordinarium  assumeret,  continnaretque  nsque  ad  fmem 
dicti  quarti  libri  Decretalium;  quo  expleto,  Clementinas  inciperet  et  eas  usque 
ad  finein  perduceret;  ita  tamen  quod  secundum  morem  antiquum  intrare  catbe- 
dram  de  maiie,  bora  crKjueti  Carmelitarum,  et  duabus  boris  integris  lectionem 
producerot.  Deinde  prestilit  solita  juraraenta,  postea  solvit  m  florenos  trajec- 
tenses. 

[3(1  S(>pi.riii)re.]  D[q  sabbati  ultima  Septembris,  Claudius  de  Hanges[t] '^',  Ambianensis,  pré- 
misse examine,  fuit  admissus  ad  gradum  et  lecturam  baccabiriatus,  prestititque 

'''  Le  4  septembre  1 4 88,  t honorable  homino  et  ff Noble  lionime  et  sage   m.  Claude  de   Hangest, 

sage  m.  Mathieu  Beraiilt,  dit  Ainyot,  licencié  en  licencié  en  Décret,  a   esté  recen  advocat  et  a  fait 

loix  el  en  Décret,  a  esté  receu  advocat  an  Chas-  serment;  a  choisy  son  lieu  du  costé  des  léneslres.n 

teilet.'i  Coll.  Clairambaull ,  vol.  jùà  ,  p.  Zii-].  Coll.  Clairambault ,  vol.  766 ,  p.  55.  Et  à  la  date  du 

'^'  La  fête  de  Saint-Denis  tombait  en  liSd  le  9  avril  lig;)  [i5oo]  :  "Noble  et  discrt-le  personne 

lundi  9  octobre.  m.  Claude  de  Hangest,  docieur  régent  en  la  Fa- 

'''  Cf.  plus  haut,  p.  7,  II.  1.  —  On  lil  dans  les  cuilé  de  Décret  en  l'Université  de  Paris,  conseiller 

registres  du  Châtelet,  h  la  date  du  1 1\  mai  ihçfi  :  an  Parlement,  contre  (liiy  le  Maire.  Après  que  ledit 


[l/i85-l'j8(ij        DE   LL.MVKIlSITl':    l)K   PAIUS   AL    W   SIKCLE.  15:5 

solita  jurameiita,  et  pro  l)ursis  reinisil  nos  ad  dominiiin  di'  (iorcollis,  avunculum 


su  II  m. 


OcroBER.  —  Die  lune  seqneiili,  sigillata  fuit  lillera  nominalionis  pro  Anthonio      [a  Ociol.ic| 
Aussendon  :  scutum. 


Dit'  jovis   xn  Octobris,  fuit  missa  apud   Sancluni  Jolianncui,  comparentibus     [la  Ociohrc] 
doiuiuis  Roberlo  TuUcu,  [de]  Vetcri  Vi[IIa],  Junii,  Wasselin,  de  Vaccaria  et  me 
decaiio. 

Post  missam,  domini  accesserunl  ad  scboias.  nbi  quisque  scholas  sibi  delegit, 
secunduin  iiniusciijus(|ue  antiquitatein. 

Die  uiartis  que  luit  décima  Octobris,  in  craslino  Sancti  Dyonisii,  domini  doctores  [lo  Ociohre.] 
TuHeu,  [de]  Veteri  Villa,  Junii,  [de]  Vaccaria  et  [ejjo]  decanus  comparuimus  in 
scholis  magnis  Decretoruni,  lioia  septima  matulinali,  nobisque  intrantibus,  cum 
primus  legens,  magister  Dyonisius  Allegret,  ordinarium  resumeret,  cessavit  donec, 
sedentibus  in  banca  doctoribus,  ego  decanus  jussi  eum  conlinuare  lectionem; 
quani  cum  aliquantulum  produxisset,  eamdem,  me  jubente,  finivit.  Deinde  ma- 
gister Robertus  du  Gue,  major  bidellus  Facuitatis,  legit  ])ublica  slaluta  Facullalis''). 

Die  jovis  sequenti,  que  luit  xn  Octobris,  fuit  missa  apud  Sanctura  Johannem     [,.,  Octobre] 
Lateranensem,  comparentibus  dominis  de  Veteri  Villa,  Junii,  Picard  et  me  decano. 

(F°  i33  r°.)  Eodem  die  jovis,  fuerunf,  examine  facto,  admissi  ad  gradum  et 
lecturam  baccalariatus  Matheus  Tbierri^'--,  Meldensis  dyocesis,  et  Micbael  Trove, 
Lexoviensis,  et  prestitis  juramentis,  solverunt  pro  bursis  vi  scuta. 

Die  jovis  XIX  Octobris,  fuit  missa  apud  Sanctum  Jobannem,  assistentibus  dominis     f,g  Ooiolm!.] 
doctoribus  [de]  Gambray,  Tulleu,  [de]  Veteri  Villa,  Junii,  Picard,  Andréa  Wasselin, 
de  Vaccaria  et  me  decano.  Post  missam  in  cap(p)ella,  examine  facto,  fuerunt  admissi 


Guy  le  Maire  s'est  porti*  héritier  pour  telle  part  et 
portion  qu'il  peut  estre  de  feiie  Jacqueline  Hen- 
neilles,  sa  mère,  jadis  femme  de  feu  Jelian  Boi- 
ieaiie  l'aisné,  et  qu'il  a  tenu  l'inventaire  fait  des 
biens  de  ladite  deffnnle  pour  clos,  dit  est  que  par- 
tage et  division  seront  fais  desdils  biens  par  m.  Phi- 
lipes  du  Four,  examinateiu*. i  Ibid.,  p.  34(i.  — 
On  sait  qu'il  succéda  à  son  oncle  Jean  de  Cour- 
celles  comme  conseiller  clerc  au  l'arlenieiilde  Paris, 
en  avril  i  AgS.  Il  ëtait  alors  docteur  en  Décret  (de- 
puis novembre  1492).  Il  mourut  le  -jB  aviil  iSolî, 
et  légua  <i  la  bibliothèque  de  la  Faculté  «le  Décret 
un  manuscrit  sur  parchemin  du  CuthoUeon  de  Gio- 
ni. 


vanni  Baibi  de  Gènes  (Mémoriaux  de  la  Faculté  de 
Décret,  t.  III,  fol.  87  V).  Cf.  Biblioth.  nat. ,  Franc. 
21979,  fol.  ai,  53  et  55;  Sai/io,  fol.  218. 

'"'  Ou  a  suivi  ici  le  désordre  du  registre  de 
Gaguin. 

'''  Mathieu  Thierry,  du  diocèse  de  Meaux, 
maître  es  ;u'ts,  licencié  en  di-oit  civil  et  bachelier 
en  Décret,  se  présentait,  en  149.3,  à  la  collation 
de  ral)bé  de  Saint-Denis  et  à  celle  du  chapitre  de 
Sens.  Arch.  de  l'Univ.  de  Paris,  vol.  ig,  fol.  /17  v'. 
—  Eu  ih<yi,  il  se  présente  à  la  collation  du  cha- 
pitre de  la  catlu'draie  de  ïroyes  et  à  celle  do  l'abbé 
de  Montier-ia-Celle  près  Troyes.  Ibid.,  fol.  95. 


lUPniMCItlE     XlTtOSALK. 


15/t  f.A    FACULTI':   DK   DECRET  [l/i85-U86] 

ad  gradum  ol  lecturam  baccalariatus  Philippiis  Peletier,  (landidus  Testoiis,  Jacobus 
de  Pratis  et  Joliannes  Favereau('),  et  prestitis  solitis  juramentis,  solverunt  pro 
bursis  IX  scuta. 

Eodem  die,  fuit  coiigregatio  Universitatis,  ubi  aiïueruiit  predicti  domini  doc- 
tores,  prêter  Joliannem  Picard. 

[aCi  Ociohro.]  Die  jovis  XXVI  Octobris,  fuit'  niissa  apud  Sanctuin  Jobannem,  assisteutibiis 
dominis  [de]  Veteri  Villa,  Junii,  Picard,  [de]  Vaccaria  et  me  decano. 

[.•il  Octoiut'.]  Die  martis  ultima  Octobris,  fuitmissa  apudSanctum  Jobannem,  comparentibus 
dominis  doctoribus  [de]  Veteri  Villa,  Junii,  Picard,  Wasselin,  [de]  Vaccaria  et 
me  decano. 

Eodem  die,  examine  facto,  magister  Robertus  Cornet (->  fuit  admissus  ad  gra- 
dum et  lecturam  baccalariatus,  et  prestitis  juramentis,  solvit  ii  ducatos(^). 


'"'  On  lit  dans  les  registres  du  Ghàtelet,  à  la 
date  du  4  janvier  liSg  [ligo]  :  rrAu  tesmoignage 
de  honorable  homme  sire  Jehan  Clienart,  bour- 
geois de  Paris,  aveu!  maternel,  sire  Jacques 
Nifolas,  Jehan  Louys,  Bleuet  Seguier,  Michel  le 
Riche,  tous  marclians  bourgeois  de  Paris,  oncles  à 
cause  de  leurs  femmes  du  costé  maternel,  Jehan  de 
Boyonval,  Thomas  Brageloingne ,  Henri  le  Bègue, 
m.  Jehan  Lescorché,  cousins  germains  à  cause  de 
leurs  femmes  dudit  costé  maternel,  Jehan  du 
Nesmes,  Hardouin  Moiset,  cousins  remuez  de 
germain,  Jehan  Laurans,  m.  Nicolle  Poart,  amis  et 
affins,  m.  Jehan  Favercau,  advocat  un  Chnslelict. 
frère,  et  Pierre  Mignot,  marchant  hourgeois  de 
Paris,  frère  à  cause  de  sa  femme,  et  Guillaume 
Michel,  notaire  et  greffier  criminel  du  Chastellet, 
amy  et  affin  de  Jacques  et  Henry,  enfans  mineurs 
de  feu  m"  Pierre  Favereau,  advocat  au  Chastellet, 
et  Perretle  Chenart,  sa  femme,  ont  esté  esleus  tu- 
teurs sire  Jacques  Nicolas,  m.  Jeha?i  Favereau  et 
Pierre  Mignot. ^  Coll.  Glairumbanlt ,  vol.  7(1/1, 
p.  426. 

En  ih^k,  rrJohannes  Faurriaun  {sic),  maître 
es  arts,  bachelier  en  chacun  droit,  se  présente  à  la 
collation  de  l'évêque  et  du  chapitre  de  Senlis  et  à 
celle  de  l'abbé  de  Saint- Vietor-lez-Paris ,  0.  S.  A. 
Arch.  de  l'Univ.  de  Paris,  vol.  ^9,  fol.  6î2.  —  En 
1  igô ,  sous  le  nom  de  ffFauriaun  et  avec  les  mêmes 
grades,  il  se  présente  à  la  collation  des  abbés  de 


Saint-Pierre  de  Neaulle-le-Vieux ,  G.  S.  B.,  diocèse 
de  Chartres,  et  de  Saint-Maur-lez-Paris.  Ibid., 
fol.  100  v°.  —  En  1^95,  Jean  Favereau,  du  dio- 
cèse de  Paris,  maître  es  arts,  bachelier  eu  droit  civil 
et  en  Décret,  se  présente  à  la  collation  du  chapitre 
de  l'église  de  Chartres  et  a  celle  du  prieur  de  Saint- 
Martin-des-Champs  de  Paris.  Ibid.,  foi.  i3a.  — 
En  1/196,  il  se  présente  à  la  collation  du  chapitre 
de  Meaux  et  à  celle  de  l'abbé  de  Saint-Magloire  de 
Paris.  Ibid.,  vol.  5o,  fol.  17.  —  En  1697,  il  est 
désigné  comme  étant  prêtre  et  né  à  Paris,  et  se 
présente  à  la  collation  du  chapitre  d'Auxerre  et  à 
celle  du  prieur  de  Saint-Brice,  diocèse  de  Bourges. 
Ibid.,  fol.  58. 

'^'  En  1/194,  Robert  Cornet,  maître  es  arts  et 
bachelier  en  lois,  se  présente  h  la  la  collation  du 
prieur  de  Braine,  diocèse  de  Soissons,  et  à  celle 
du  prieur  de  Saint-Arnoul  en  Valois.  Arcli.  de 
l'Univ.  de  Paris,  vol.  ig,  fol.  102  v".  —  En  1/197, 
il  est  qualifié  de  licencié  en  droit  civil  et  se  pré- 
sente à  la  collation  de  l'abbé  de  Fécamp  et  à  celle 
de  l'abbé  de  Saint-Magloire  de  Paris.  Ibid.,  vol.  5o , 
fol.  52.  —  En  i5i8,  un  de  ses  homonymes, 
Thomas  Cornet ,  maître  es  arts ,  était  procureur  de 
la  nation  de  Normandie.  Ibid.,  vol.  5i,  fol.  /ioa. 

'^'  Suivent  deux  mentions  relatives  au  22  no- 
vembre. Gaguin  les  a  biffées  et  a  mis  dans  la 
marge  la  note  suivante  :  trHoc  in  sequenti  proximo 
decanatu  factum  est,  ut  videre  licet.i 


[U85-U86]        DE  L'UNIVERSITÉ   DE   PAIMS  AU   XV  SIECLE.  155 

II 

COLLATION  DES  GRADES  ET  HARANGUES. 


1.    DOCTOIUTS' 


2.  LICENCES"'. 

.lohannes  Pigerii.  |i"  avril  i486.; 

Nicolaus  .luvenis. 
Johaniies  Nicolas. 
Johannes  de  Uuella. 
l'etnis  Bonnot. 

3.  BACCALAURÉATS. 

XXIV  Novenibri.s..  .  Petrus  de  Pisis.  (V.  p.  120.)  .  [i485.] 

XV  Decembris..  .  .  Robeiiiis  Beloce.  (V.  p.  122.) 

XVII  Decembris.  .  .  Pelrus  Tieulier.  (V.  p.  122.) 

XVII  Decembris. .  .  Pbilippus  Texier.  (V.  p.  122.) 

V  Jaiuiarii Annetus  Sauzet.  (V.  p.  12 3.)  [i486.] 

XII  Januai'ii Johannes  Olivier.  (V.  p.  12/1.) 

XXVI  Januarii.  .  .  .  Guillermus  Ligonis.  (V.  p.  12.1.) 

XXVI  Januarii [incorporatus].  (V.  p.  120.) 

xxvii  Januarii.  .  .  .  Johannes  Racouilleti.  (V.  p.  i25.) 

IX  Februarii Bertrandus  (irecimer.  (V.  p.  127.) 

XVII  Februarii.  .  .  .  Theobaldus  de  Champeaux.  (V.  p.  128.) 

XX  Februarii Johannes  Godin.  (V.  p.  128.) 

XX  Februarii Nicolaus  Godin.  (V.  p.  128.) 

XX  Februarii Synioa  Assally.  (V.  p.  128.) 

XX  Februarii Petrus  Cordier.  (V.  p.  128.) 

XX  Februarii Malheus  de  Moer.  (V.  p,  128.) 

m  Mardi Jacobus  Senescalli.  (V.  p.  129.) 

III  Marlii Mamelus  Synget.  {\.  p.  129.) 

IX  Marlii Johannes  de  Bourbon.  (V.  p.  i3o.) 

IX  Marlii Guillermus  Russy.  (V.  p.  i3o.) 

IX  Marlii RenaUis  Soiiloau.  (V.  p.  i3o.) 

IX  Marlii Johannes  Fruquier.  (V.  p.  i'3o.) 

XIII  Martii Robertus  Gombert.  (V.  p.   i3i.) 

XV  Martii Frater  Michaei  de  Soulesmes.  (V.  p.  i3i.) 

'■'  Aucune  meuliou.  —  '"'  Voir  plus  haut,  p.  i36. 

20. 


15G  LA   FACULTÉ   DE  DÉCRET  [H85-L'i8G: 

xvii  Mîirlii Johannes  Boiicy.  (V.  p.  i3i.) 

XVII  Marlii Johannes  Arceiini.  (V.  p.  i3i.) 

VI  Aprilis Johannes  Beioust.  (V.  p.  itio.) 

XIII  Aprilis Petrus  Sperveii.  (V.  p.  i4o.) 

XIII  Aprilis INicolaiis  Laureiis.  (V.  p.  lio.) 

XIII  Aprilis Guilleiimis  Heroul.  (V.  p.  i/io.) 

XIX  Aprilis Petrus  Cueho.  (V.  |i.  l'ii.) 

XXVII  Aprilis Fréter  Vincencius  du  l'uy.  (V.  p.  lii.) 

vxvii  Aprilis Léo  Barre.  (V.  p.  lii.) 

XXVII  Aprilis Pliilippus  Messier.  (V.  p.  lia.) 

XXIX  Aprilis Maicialis  du  Peyral.  (V.  p.  lia.) 

V  Maii lohannes  de  Arinis.  (V.  p.  lia.) 

IX  Maii Johannes  Baujardon.  (V.  p.  i43.) 

XI  Maii Johannes  Petrocilii.  (V.  p.  i6i.) 

XI  Maii Petrus  Betin.  (V.  p.  lii.) 

XXV  Maii Petrus  Symeonis.  (V.  p.  lii.) 

XXV  Maii Franciscus  Menin.  (V.  p.  lii.) 

XXV  Maii Judocus  Fabri.  (V,  p.  ihh.) 

XV  Junii Aicolaus  Bergiere.  (V.  p.  liô.) 

XVI  Junii Jacobus  Pulveris.  (V.  p.  ii5.) 

I  Julii Radulphus  Olivier.  (V.  p.  ii6.) 

I  Julii Radulphus  Fere.  (Y.  p.  ii6.) 

xiii  Julii Egidius  Boursaudi.  (V.  p.  ii7.) 

XXIV  Julii Franciscus  Besancon.  (V.  p.  ii8.) 

VII  Septenibris.  .  .  Simon  de  Sarebruche.  (V.  p.  i5i.) 

XII  Septenibris.  .  .  \vo  Monachi.  (V.  p.  i5i.) 

XII  Septenibris.  .  .  Ricnrdus  Charleniaine.  (V.  p.  i5i,) 

XXVIII  Septembris.  Johannes  de  Wisanquerke.  (V.  p,  162.) 
XXVIII  Septenibris.  Matheus  Berault.  (V.  p.  iGa.) 

XXVIII  Septembris.  Anthonius  Aussendon.  (V.  p.  iSa.) 

XXX  Septembris.  .  .  Claudius  de  Hanges[t].  (V.  p.  i5a.) 
XII  Octobris Matheus  Thierri.  (V.  p.  i53.) 

XII  Octobris Michael  Trove.  (V.  p.  ib3.) 

XIX  Octobris lMiili|tpus  Peletier.  (V.  p.  i53.) 

XIX  Octobris Candidus  Testoris.  (V.  p.  i53.) 

XIX  Octobris lacobus  de  Pratis.  (V.  p,  i53-i5i.) 

XIX  Octobris Johannes  Favereau.  (V.  p.  i.54.j 

XXXI  Octobris.  .  .  .  Robertus  Cornet.  (V.  p.  i54.) 


[1/i85-l/i86]        DK   L'UNIVERSIÏK  DK   PAItlS   W  XV  SIKCLF-.  157 

III 

LECTURES    DES   lUCKEEIEUS. 


(F"  i33  v°.)  Sequuntlk  nomina  mccALAnionuM  m  juhe  oanomco  Pahisius  per  bidellih 

FaCULTATIS  in  SCHOLIS  PHOCLAMATOUUM,  qui  AB  ANNO  DOMINI  MCCCCIIU"  QUINTO  IN 
MENSE  NoVEMlllU  USQIJE  AD  ANMJM  M  CCCO  llll  "  SEXTUU  ET  MENSEM  PUEDICTUM  SUAS  LEC- 
TUKAS    INCEPEUUNT. 

Petrus  Glieho,  clericus,  dyocesis  Dolcnsis,  baccalarius  in  Dcîcrctis,  in  noiiis  Boati  Jacol)i 
incipiet  primuin  librum  Deeretatiuin  iu  scholis  niagnis  superioribus,  et  hoc  pro  primo  aiino  »'t 
primo  volumine  sue  lecture.  Uatum  anno  Domini  m  cccc  octuagesimo  sexto,  xxii  mensis  A|irilis. 

Guillermus  Hullî  {sir),  clericus,  dyocesis  Cenomanensis,  in  Dccrefis  baccalarius,  hodie  iu 
nonis  Beale  Marie  incipiet  priinum  librum  Dorr'etalium  in  scbolis  inferioribus,  ad  inlersignium 
Beati  Eustachii,  et  boc  pro  primo  auiio  et  primo  voluuiiue  sue  lecture.  Datum  auno  Domini 
M  quadrajfesimo  octuagesimo  quinto,  die  xii  Marcii. 

Renatus  Sauleau  (sic),  dyocesis  Andegavensis,  in  Decrelis  baccalarius,  hodie  in  nonis  Béate 
Marie  incipiet  primum  librum  Decretalium  in  scholis  inferioribus,  ad  inlersignium  Sancti 
Eustachii ,  et  boc  pro  |)rimo  anuo  et  primo  volumine  sue  lecture.  Dalum  auno  Domini  ji  cccc  un  " 
quinto,  die  xii  Marcii. 

Manetus  [sic)  Synget,  clericus,  Lingonensis  dyocesis,  in  Decrctis  baccalarius,  bodie  in  nonis 
Béate  Marie  incipiet  primum  librum  Decrelalium  in  scholis  superioribus,  ad  inlersignium  Beati 
Jobannis  Baptiste,  et  hoc  pro  primo  anuo  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anuo  Domini 
M  cccc  un  ^"  quinlo,  die  V  Marcii. 

Johannes  de  Bourbon,  clericus,  Lexovieusis  dyocesis,  in  Decrelis  baccalarius,  hodie  in  nonis 
Beati  Jacobi  incipiet  primum  librum  Decretalium  in  scholis  superioribus,  ad  inlersignium 
Beau  Jobannis  Baptiste,  et  boc  pro  primo  anno  el  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  auno 
Domini  m  cccc  un"  quinto,  die  xii  Marcii. 

Guillermus  Ligonis,  clericus,  Morinensis  dyocesis,  in  Decrelis  baccalarius.  hodie  in  nonis 
Beati  Jacobi  incipiet  primum  librum  Decrelalium  in  scholis  inferioribus,  ad  inlersignium  Scuti 
Sabaudie,  et  boc  pro  primo  auno  et  primo  volumine  sue  li dure.  Datum  anno  Domini  m  cccc  un  '* 
quinto,  primo  die  Februarii. 

Aimetus  (sic)  du  Sauzet,  clericus,  Claromonlensis  dyocesis,  in  Decrelis  baccalarius,  hodie  in 
nonis  Béate  Marie  incipiet  primum  librum  Decretalium  in  istis  magnis  scholis  inferioribus,  el 
hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Dalum  anno  Domini  m  cccc  un"  quinlo, 
xvn  januarii. 

Philippus  Texier,  Turonensis  dyocesis,  in  Decrelis  baccalarius,  hodie  in  nonis  Beati  Jacobi 
incipiet  primum  librum  Decretalium  in  istis  scholis  magnis  inferioribus.  cl  hoc  pro  primo  anno 
el  primo  volumine  sue  lecture.  Dalum  anno  Domini  m  cccc  nii"  quinto,  xxv  Decembris. 

Johannes  Oliverii,  clericus,  Piclavensis  dyocesis,  in  Decrelis  baccalarius,  hodie  in  nonis 
Beati  Jacobi  incipiet  prinunn  librum  Decrelalium  in  istis  scholis  magnis  superioribus,  et  hoc  pro 
primo  anno  et  primo  volumine  sue  leclurc.  Dalum  anno  Domini  m  r.r.iir.  un  "  quinlo.  \\  Januarii. 


158 


LA   FACULTE  DE  DECRET 


[l/i85-U80] 

Peirus Tuilier  (sic),  clericus,Lingonensis  dyocesis,  in  Decretis  baccalarius,  liodie  in  nonis  Hcalc 
Marie  incipiet  primiini  libruin  Dccrclalimii  in  istis  sclioiis  niagnis  iiircrioribiis,  et  lior  pro  |)iimo 
anno  et  primo  vohiniinc  sue  leclure.  Daliiiu  anno  Doniini  iMcgcciih"  quiiilo,  \,\  Uecembiis. 

(F°  i36  v°.)  llobeitus  Beloce,  clericus,  Lexovicnsis  dyocesis,  in  Decrelis  baccaiarius  et  in 
artibus  magisler,  bodie  in  nonis  BeatiJacobi  incipiet  primuin  librum  Decretaliuni  in  scholis  aii- 
lorioril)iis  ad  intersigniuin  Sancti  Eustachii,  et  hoc  pro  |)rirno  anno  et  primo  voiiiminc  suc  lec- 
lure. Datum  anno  Doniini  Mccccnii"  quinto,  xviii  Decenibris. 

Peirus  de  Pisis,  clericus,  Rothoniagensis  dyocesis,  in  Decretis  baccaiarius,  iiodie  in  nonis 
Bcate  Marie  incipiet  primum  iibrum  Decretaliuni  in  scholis  anterioribus,  ad  intersigniuin  Sancti 
Eustachii,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  Domini  m  cccc  ihi*' 
quinto,  xxviii  Ortobris. 

Nicolaus  Laurens,  clericus,  Meldensis  dyocesis,  in  Decretis  baccaiarius,  bodie  in  nonis 
Béate  Marie  incipiet  primum  librum  Decretaiium  in  istis  scolis  magnis  anterioribus,  et  hoc  pro 
primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  Domini  mcccciiu"  sexto,  xv  mensis 
Aprilis. 

.lohannes  Parpezati  '",  clericus,  dyocesis  Sancli  Flori,  in  Decretis  baccaiarius,  hodie  in  nonis 
Béate  Marie  incipiet  tertium  librum  Decretaiium  in  scholis  superioribus,  ad  intersignium  Sancti 
Eustachii,  et  hoc  pro  secundo  anno  sue  lecture.  Datum  anno  Domini  Mccccini"  sexto,  xxvi 
mensis  Maii. 

Johannes  Beroust,  clericus,  Carnotensis  dyocesis,  in  Decretis  baccaiarius,  hodie  in  nonis 
BeatiJacobi  incipiet  primum  librum  Decretaiium  in  istis  scholis  magnis  inferioribus,  et  hoc  [pro] 
primo  anno  et  piimo  volumine  sue  leclure.  Datum  anno  Domini  mcccciiu"  sexto,  vm  Aprilis. 

Joiiannes  Arceiin,  presbiler,  Malisconensis  dyocesis,  in  Decretis  baccaiarius,  hodie  in  nonis 
Béate  Marie  incipiet  prinuim  librum  Decretaliuni  in  istis  scholis  magnis  inferioribus,  et  hoc  pro 
primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  Domini  mcccciiu"  quinto,  xx mensis 
Marcii. 

Johannes  Bomy  [1.  Bony  sive  de  Bony'"^)],  clericus,  Parisiensis  dyocesis,  in  Decrelis  bacca- 
iarius et  in  artibus  magister,  hodie  in  nonis  Beat!  Jacobi  incipiet  primum  librum  Decretaiium 
in  scholis  superioribus,  ad  inteisigniuni  Beati  Eustachii,  cl  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volu- 
mine sue  lecture.  Datum  anno  Domini  m  cccc  uu"  quinto,  xx  Marcii. 


'''  Le  26  juin  ligS,  rrRevereud  Père  en  Dieu 
niessire  m.  Jehan  Boyer,  prothenotaire  du  Sjiinl 
Siège,  subrogé  au  lieu  de  Raymond  Jacques  et 
Jehan  Parpezac,  [plaide]  contre  Claude  Bénin  pour 
raison  de  la  cure  de  Teglise  parochialle  de  Saint 
Avit  en  l'église  d'Issoire,  diocèse  de  Clermonl;  dit 
est  que  ledit  Bénin  sera  maintenu  en  la  possession 
de  ladite  cure.  1  Coll.  Clairambaiill ,  vol .  7  6  5 ,  p.  1 8  /i . 

•'■'  On  lit  dans  les  registres  du  Ciiàtelet,  à  la 
date  du  1"  décembre  i.5oo  :  rrPierre  Belin  el 
CoUn  Brain,  tuteurs  des  eiif'ans  mineurs  dudit 
Colin  Biain  et  d'Isabelle  de  Bony,  jadis  sa  femme, 
[plaident]  contre  honorable  lionnne  m.  Pierre  de 
Bony  et  Simon  Baudequin,  notaire,  et  sa  femme, 
noble  homme  et  siige  messin  Jehan  de  Bony,  docleur 
'es  loix  et  en  Décret,  eux  disans  execulem-s  du  testa- 


ment de  feue  Jacqueline,  veufve  feu  Pierre  de  Bony, 
exaniiiialciu-.  Dit  est  que  partage  et  division  seront 
faits  entre  les  parties  des  biens  meubles  et  posses- 
sions immeubles  demeurez  du  decez  de  feu  Pierre 
de  Bony  el  Jacqueline  sa  femme,  et  à  chacune  des 
parties  sera  baillé  sa  juste  part  et  portion  par  (le- 
vant Robert  Bonot,  examinateur."  Coll.  Clairam- 
haull,  vol.  70.5 ,  p.  '107. 

En  1^9."',  Jean  de  Bony  se  présente  à  la  colla- 
tion de  l'abbé  de  Marmoulier  et  à  celle  do  l'abbé 
de  Bourgueil.  Arch.  de  l'Univ.  de  Paris,  vol.  ig, 
fol.  i3i.  —  Le  5  juillet  iSii,  il  est  rpialifié  de 
doctem-  en  chacun  tiroit  et  est  reçu  président  des 
Enquêtes  au  Parlement  de  Paris  au  lieu  de  l'é- 
véque  de  Langres  [Michel  Boudet].  Franc.  21280, 
fol.  2oi-2oi  v°. 


[ l.'i 8(1-1 /i87|  DK   i;iJM\EUSITI-:   I)K   l'AlUS   AU   XV"    SIllCLK.  159 


DEC  AN  AT  DE  ROBERT  GAGUIN. 

NOVKMlilil'    I'i8(;-N'0VEMBRK   l'i)S7. 


I 

DKLlBIÎUiTIONS   DE  LA  FACULTÉ. 

(F°  io()\°.)  NovEMiiEii.  —  Anno  Domini  mcccciiii"  sexto,  convocatis  domim's  [i'jSO. 
doctoribus  per  cedulam  apud  Sanctum  Johannem  Jherosolimitanum,  cum  ipsi  ea  ^  o\om.ro.j 
die  suas  iectiones  de  more  resiimpsissent  et  legissent  de  inaiie,  comparueruiit  die 
jovis  nona  Novembris  in  cap(p)ella;  qiiibus  cum  ego  exposuissem  quod  per  su|)erius 
triennium  ego  officium  decanatiis  gesseram  et  in  eo  pro  virili  parle  honorem  el 
commodum  procuraA'oram  omnium  que  ad  Facultatem  fuerant  visa  milii  perli- 
nere,  gracias  de  bonorc  mibi  distributo  reddens,  suppbeavi  iit  bene  per  me  gesta 
grata  baberent,  errata  vero  supportarent;  munimenla  ollicii  in  manus  domini  de 
Gorcelbs,  naturabs  decani,  restitui,  ut,  oilicio  decanatus  vacante,  ad  novam  elec- 
tionem  procédèrent  tam  decani  quam  thesaurarii.  Présentes  aulem  domini  doc- 
tores  bi  erant  :  Jobannes  de  Gorcelbs,  Ambrosius  de  Cambray,  Robertus  Tulieu, 
de  Veteri  Villa,  Joliannes  Picard,  Andréas  Wassebn,  de  Vaccaria.  Qui  omnes  uno 
assensu  approbantes  que  per  me  gesta  erant  in*  superiore  decanatu,  me  in  de- 
canum  conlinuavcrunt,  mibique  munimenta,  prestitis  sobtis  juramentis,  tradi- 
derunt. 

Simibter  dominum  Stepiianurn  de  Veteri  Villa,  snperioris  anm  tbesaiii'arium , 
continuaverunt.  Post  que  omnia  acta  intravit  dominus  Jacobus  Junii,  ([ui  pei- 
abos,  se  absente,  gesta  grata  habuit. 

Eodem  die,  Maturinus  de  Bousseraille,  facto  examine,  luit  ad  gradnm  [bacca- 
larialus]  et  lecturam  admissus,  et  prestitis  solitis  juramentis,  solvit  m  scuta. 

Die  dominica  sequenti,  xn  Novembris,  convocati  domini  doctores  in  domo  [ i a  Novomi>re  ] 
domini  de  Gorcelbs  ad  providendam  [sic)  de  licencia  fulnra,  deliberavcpunt 
qiiod,  habito  instrumento  a  domino  cancellario,  quod  promisit  dare  Facnltati, 
super  eo  quod  ipse  cancellarius  non  intendit  derogare  aut  prejudicium  ail'erre 
statulis  et  consuetudinibus  Facullatis  per  ea  que  ipse  fecit  et  facere  fecit  die 
licencie  preterite  super  apertione  rotuli,  boc  instrumento,  inquam,  habito,  deli- 
beraverunt  quod  eos  iterum  convocarem  ad  providendum  si  fièrent  boc  anno 
licencie. 


KiO  LA    KACLLTÉ   Dl-    DÉCRF/r  [\!iSC>-\fi81] 

[iSNovomim.]  Die  luiifi  proxiiiio  sequenti,  .loliaimes  Guyoclieaii '',  Cenomaiieiisis  dyocesis, 
posiquam  exaniinalus  fuit,  admissus  est  ad  gradum  et  leclurain  baccalariatus 
in  jure  caiionico,  (F"  187  r")  et  prestitis  solitis  juramentis,  solvit  pro  bursis 
III  scuta. 

Eodein  die,  fuit  missa  Universitatis  apiid  Sanctum  Maturinum,  et  ibi  coin|)a- 
rueruiit  domini  de  Vcteri  ViHa  et  de  Vaccaria. 

[aaNovembiv.]  Die  mercui'ii  XXII  Novembris,  fuit  missa  et  collegium  apud  Sanctum  Joban- 
nem  Jberosolimitanum;  comparuenint  domini  doctores  Jobannes  de  CorceHis, 
Tulleii,  [de]  Veteri  Villa,  Jobannes  Picard,  Andréas  Wasselin,  de  Vaccaria  et 
ego  decanus. 

Eodem  die,  premisso  examine,  Jobannes  Laurencii  fuit  admissus  ad  gradum 
et  lecturam  baccalariatus,  et  prestitis  solitis  juramentis  solvit  pro  bursis  11  scuta '^l 

[s'i  No\eniliie.]  Die  veneris,  fuit  missa  Béate  Catberine  apud  Sanctum  Jobannem,  comparen- 
tibus  doininis  Johaiine  de  Corcellis,  Roberto  Tulleu,  [de]  Veteri  Villa,  Jacobo 
Junii,  Reginaldo  [de  Vaccaria]  et  me  decano. 

Eodem  die,  fuerunt  admissi  ad  graduin  et  lecturam  baccalariatus,  prius  de 
ipsis  facto  examine,  Jobannes  Gbenglen  et  Stepbanus  Gouste'^',  et  solveriinl  pro 
bursis,  unus  duo  salucia  et  diinidium  scutum,  alter  duo  scuta  cum  dimidio. 

[•->{) Nc-.enibre.]  Dic  mcrcurii  penultima  Novembris,  fuit  missa  apud  Sanctum  Jobannem;  ibi 
comparuerunt  domini  doctores  Robertus  Tulleu,  [de]  Veteri  ViHa,  de  Vaccaria  et 
ego  decanus. 

Eodem  die,  Giibertus  de  Planvis,  examine  facto,  fuit  admissus  ad  gradum  et 
lecturam  baccalariatus,  et  prestitis  solitis  juramentis,  solvit  pro  bursis  m  scuta. 

[3D.»:miin\]  Djg  martis  quinta  Decembris,  luit  missa,  et  comparuerunt  domini  de  Cor- 
cellis, Junii,  Picard  et  ego  decanus. 

Post  missam,  in  domo  niea,  apud  Sanctum  Maturinum,  fuerunt  examinati  frater 
Jobannes  Tabourelli ''),  ordinis  S.  Benedicti,   et   Jobannes  Matée,   Noviomensis 

''*  On  lit  dans  les  registres  du  Gliâteiet,  à  la  chantre  et  du  chapitre  de  l'église  collégiale  de  Saint- 
date  du  9.1  juillet  liga  :  "Jehan  Guyocheau ,  Martin  de  Glainecy,  diocèse  d'Auxerre.  Arch.de 
licence  en  Décret,  [est]  institué  advocat  au  Ghas-  l'Univ.  de  Paris,  vol.  ig,  fol.  45  v°.  —  En  ilgy, 
telleti.  Coll.  Clairambault ,  vol.  766,  p.  1^7.  il  se  présente  à  la  collation  de  l'abbé  de  Saint- 

'■'  Ges  deux  dernières    UKMitions   avaient   d'à-  Léonard  de  Corbigny.  0.  S.  B. ,  diocèse  d'Autun, 

bord  été  insérées,  puis   bifTées   par  Gaguin,   au  et  à  celle  du  prieur  d'Audries,  0.  S.  B.,  diocèse 

feuillet  112  r°.  Voir  plus  haut,  p.  i54  n.  3.  d'Auxerre.  Ibid.,  fol.  ih\  v°. 

'''  En  ligS,  rr Stepbanus  Gouste.  presbiler.  in  '*'  En  i^igS,  frère  Jean  Tabouroau,  licencié  en 

artibus  magisler  et  in  Decretis  licenciatus,  scolaiis  Décret,   se  présente  à  la  collation  des  abbés  de 

Parisius  sludensu ,  se  présente   à   la  collation  de  Montier-la-Gelle-lcz-Troyes  et  de  Gluny.  Arch.  de 

l'évéque  et  du   chapitre   d'Auxerre  et  à  celle  du  l'Univ.  de  Paria,  vol.  ig,  fol.  8  v°. 


[t/i8(i-l/i.S7J  DE  L'UNIVERSITÉ  DE   PARIS  AU   XV"  SIÈCLE.  101 

dyocesis,  fuerunlquo  adiiiissi  ad  {fraduin  ri  Iccluraiu  Itacculanaliis,  <■(  |)i'c.slilis 
solilis  jiiramenlis,  pi'o  bursis  jiriiniis  solvil  duo  scula  cuia  diiiiidio,  aller  duo  • 
uii  scula  ciiiii  diinidio. 

Alleni  die,  (|ue  fuit  sexta  Decenibris,  fuit  missa  sancti  Nicholai,  ubi  affucrunt     [G  Dtccml>re.  | 
domiiii  Tiillcu,  [de]  Volcii  Villa,  Juiiii,  Picard  et  ego  decanus. 

Die  jovis  se([uenli,  luit  missa  Univei'sitalis  apud  Jacobilas,  cl  deindc  coiifjre-     I7  D.rcmhrn.] 
gatio  apud  Sauclum  Maturinum,  comparcnlibus  domiiiis  TuUeu,  [de]  Veleri  \illa, 
[de]  Vaccaria  et  me. 

(F"  107  \°.  )  Die  veneris  oclava  Decembris,  fiiil  missa  de  Conceptione  Bcale     [ s  Décembre.] 
Marie  Virginis,  et  afluerunt  domlni  Tulleu,  [de]  Veleri  Villa,  .lunii,  [de]  Vaccaria 
et  ego  decanus. 

Die  XH  Decembris,  Johanncs  Merlaye'"',  Morineiisis  dyocesis,  premisso  examine,    [  i-.  Décembre.] 
fuit  admissus  ad  gradum  etc.,  et  prestitis  juramentis,  solvit  duo  scula. 

Die  martis  xn  ejusdem  mensis,  fuit  missa  Facultalis  apud  Sanctum  Joliannem, 
et  comparucrunt  dominus  de  Vaccaria  et  ego  decanus. 

Die  mercurii  que  fuit  xx  Decembris,  fuit  missa  apud  Sanctum  Johannem;  in  ea    [ao  Décembre, 
fuerunt  domini  doctores  Tulleu,  [de]  Veteri  Villa,  .lunii,  Wasselin,  [de]  Vaccaria 
et  ego  decanus;  quibus  plaçait  ut  ego  eos  apud  dominum  de  Josayo  convocarem 
die  dominica  sequenli  super  licenciis  agendis  boc  anno. 

Eodem  die,  fuerunt  examinati  Johannes  Gaucber,  Guillermus  Bouguyer*-' et 
Guillermus  Baudeti,  fueruntque,  prestitis  juramentis,  admissi  ad  gradum  et  lec- 
turam  baccalariatus,  et  pro  bursis  solverunt  ix  scula  cum  dimidio. 

Die  dominica  proxime  sequenli,  post  vesperas  Béate  Marie  Parisicnsis,  in  domô    [a'i  Décembre, 
domini  de  Josayo  comparuerunt  domini  Jobannes  de  Corcellis,  [de]  Veteri  Villa, 
Picard,  Junii,  Wasselin,  [de]  Vaccaria  et  ego  decanus.  Ibi  interrogavi  si  placeret 
eis  hoc  anno  aperire  examen.  In  qua  re  bcet  fuerint  varie  sentencie  prupter  con- 
troversiam  que  eral  cum  domino  canceilaria  (sic),  de  qua  supra  dictum  est,  plaçait 

'"'  Était-il  parent  de    crm.  Guillaume  Morlaye  eu  Décret,  escolicr  à  Paris,  ayant  droit  de  Jacques 

(sic),  licentié  eu  loys  et  en  Décret,  [qui]  a  esté  Guilloreau,  qui  avoit  transport  de  Yvounct  Mau- 

receu  advocat  au  Cliastelletn   le  i6   avril   i48i  gars  [plaide],  contre  Jacques  Morise;  dit  est  que  la 

[liSa]?  Coll.  Clairambaull ,  vol.  764,  p.  aag.  main  du  Rov  sera  suflisanunent  {[arnie".  C.nll.  CJai- 

'''  On  lit  dans  les  registres  du  Châtelel,  à  la  date  rambault ,   vol.  76.'),   p.  67;  cl',  p.   ia/i.  (^t.  ci- 

du  i8  avril  i4()i   :  rr Honorable   lionune  et  sage  dessous,  p.  208. 
m.  Guillaume  Bouguier,  maistre  es  ars,  licencié 


IVI'niUlftli:     5ATIO^«LC. 


162  LA   FACULTÉ  DE  DÉCRET  |riSfi-l'i87J 

tandem  eas  faccro  eo  casii,  videlicet  si  placeret  cidem  domino  cancellario  declarare 
(|Uod  ea  que  facta  per  eum  fuerant  in  superiore  licencia  liaberentur  pro  non  iactis. 
Post  congregationem.  ego  dominum  cancellarium  conveni  significaviquc  men- 
tem  Facultafis.  Qui  paratus  fuit  ea  facere  que  ipsi  domini  petebant  appcsuit- 
que  ad  finem  cujusdam  instrumenti  sive  cedu(l)le  papiree,  signo  notarii  magistri 
Pétri  Alaid  signale,  declarationem  predictam,  apposito  simul  suo  signo  mannali. 

[•35  Décembre.]  Et  ita,  die  luue,  legente  ordinarium  magistro  Dyonisio  Halligret,  scripsi  ad 
eum  ut  significaret  auditoi-il)us  quod  lioc  anno  fièrent  licencie. 

f  .io  Dccoinhiv.]  j)jg  salj|)afi  penultima  Decembris,  fuit  missa  apud  Sanctum  Jobannem,  compa- 
rentibus  tantum  dominis  de  Veteri  Villa,  Reginaldo  de  Vaccaiia  et  me  decano; 
quibus  placuit  ut  litteras  conficerem  ad  publicandum  futuras  licencias,  ut  qui 
parati  essent  comparèrent  ad  primam  missam  apud  Sanctuui  Jobannem. 

[l'iSy.  Die  veneris  xii  Januarii,  fuit  missa  apud  Sanctum  .Jobannem;  comparuerunt ■ 

.^Janvier.]      (]^ni,ni  Robcrtus  Tnllcu,  [de]  Veteri  Villa,  [de]  Vaccaria  et  ego  decanus. 

Eodem  die,  facto  examine,  fuerunt  admissi  ad  gradum  et  lecturam  baccala- 
riatus  fraler  Guillermus  Hébert,  de  Kothomago,  et  .Toliannes  du  Courel,  Claro- 
montensis;  et  prestitis  solilis  juramentis,  solverunt  pro  bursis  vi  scuta. 
Fuerant  sigiilate  due  littere [sic). 

[  1 8 Jamior. ]  ^F"   i38  r°.)  Die  jovis  xvm  Januarii,    fuit  missa  Facultatis  apud  Sanctum 

Jobannem,  comparentibus  dominis  Stepbano  de  Veteri  Villa,  Reginaldo  de  Vac- 
caria et  me  decano. 

[il  Jaiivki. I  Die  dominica  xxi  Januarii,  fuit  congregatio  dominorum  doctorum  apud  domum 

arcbidiaconi  de  Josayo;  sed  quia  dominus  Ambrosius  de  Cambray  non  aderat, 
placuit  differre  in  diem  mercurii  proxime  venturam;  qua  die  ego  convocarem  eos 
per  juramentum  apud  Sanctum  Jobannem,  bora  misse. 

In  eadem  congregatione  fuit  dictum  quod  dominus  Nicolaus  de  Gonty  perdi- 
derat  regenciam,  et  quod  non  baberetur  deinceps  in  numéro  regencium,  nisi 
supplicaret  pro  resumenda  regencia,  secundum  consuetudinem  Facultatis. 

[22  Jan^icI■.]  j)[ç.  jy^g  sequeuti,  fuit  examinatus  et  admissus  ad  gradum  et  lecturam  bacca- 

lariatus  Dyonisius  Huet,  dyocesis  Parisiensis;  et  prestitis  solitis  juramentis,  solvit 
ni  scuta. 

[a'i  Janvior.]  J)[q  mercuril  xxnu  Januarii,  fuit  missa  apud  Sanctum  Jobannem;  comparuerunt 

post  missam  in  cap(|))clla  domini  doctores  Jobannes  do  Corcellis,  Ambrosius  de 


DI-:   L'UlMVElîSITK   DE   l'AltlS   AI)    \\     SIKCLi:. 


1(13 


[l/i80-l/i«7| 

Cnmbray,  llobcrlus  Tiilleu,  Slopliaiius  de  Vcleri  Villa,  Ilcjjinaldus  de  \ac(aiia  (•! 
('{jo  (locamis.  Ibi,  rjuia  ego  feceram  evocari  per  juramenliim  omnes  et  singiilos  <lo- 
iniiios  doclores  régentes  super  supplicatione  qiioriimdam  bact^alaiioriiin  alianim 
Universitatiim,  qui  petebant  incorporari  inliM"  baccalarios  Facultatis  et  deinde 
admitti  cum  aliis  ad  examen  licencie  proxime,  ita  quod  tempus  quo  studuerunt 
vel  Parisius  vel  in  aliis  Universilatibus  post  adeplionem  baccalariatus  computaretur 
eis  et  valeiet  ad  consequenduin  liccnciaiu,  et  quod  pro  incorporatione  non  solve- 
rent  jura  Facultatis  more  baccalarioruni  qui  examinantur  et  faciunt  barengas, 
doniinus  Joliaunes  de  GorceUis,  rogatus  a  me  dicere  sententiam,  dixit  quod  pla- 
cebat  ei  quod  dicii  supplicantes  incorporarentur  inlcr  baccalarios  Facultatis,  et 
quod,  constito  de  eorum  baccalariatu,  tempus  quesitum  vel  Parisius  vel  alibi  com- 
putaretur  eis  ad  proximam  licenciam  cum  aliis  examinandis  recipiendani.  Vo- 
lebat  tamenquod,  secundum  consuctudinera  laudabilem  Facultatis,  pro  iii((ir|)(i- 
ratione  solverent  jura  et  bursas  graciosas,  et  quod  incij)erent  légère  et  i'acere 
actus  scbolasticos  pro  forma.  Deinde  secutus  est  eum  dominus  Ambrosiiis  de 
Cambray,  cancellarius,  cui  placuit  eadem  sententia;queni  ceteri  omnes  concorditer 
secuti  sunt,  dixeruntque  quod  quilibet  incorporatorum  solveret  de  bursis  duo 
scuta  auri.  Et  ego  decanus  ita  conclusi. 

(F^iSSy".)  Soluta  congregatione  dominorum  doctorum,  baccalarii  suppli- 
cantes prestiterunt  solita  juramenta.  Nomina  autem  eorum  sunt  bec'''. 

Eodemdie,  dictum  fuit  per  dominos  doctores  quod  portio  [bjorti  existentis  juxta 
scholas  Facultatis  et  tangentis  quandam  domum,  quam  magister  Henricus,  major 
bidellus  tbeologie,  \olebat  emere  a  magistro  Jobanne  Basin'-),  doctore  luedicine, 


'''  Gaguin  a  omis  de  traiisorii-e  ces  noms. 

'"'  Non  pas  Jean,  mais  Guillaume  Basiii.  Les 
multiples  mentious  que  contieuneiit  les  registres  du 
Chàtfiiet  prouvent  amplement  que  Gaguin  a  fait 
ici  une  erreur  siu-  le  prénom  du  régent  de  la  Fa- 
culté de  médecine. 

L'erreiu-  du  doyen  s'explique  d'ailleurs  facile- 
ment, par  ce  fait  que  Guillaume  était  le  neveu  de 
Jean  Basiii ,  qui  exerça  brillamment  la  médecine 
vers  1  /i  2  0  et  qui ,  selon  Du  Boulay,  prit  une  grande 
paît  à  la  fondation  de  l'Université  de  Poiliers  par 
Charles  VII  en  1 43a.  Hist.  Univ.  Paris.,  t.  V,p.  S-J5. 
Cf.  Marcel  Foiu'oier,  Statuts  et  privilèges  des  Univer- 
sités franc.,  t.  III,  p.  287  et  saiv. 

Le  -26  avril  i48i,  fuu  tesmoignage  et  eslection 
de  honorable  homme  et  sage  m.  Guillaume  Bazin , 
docteur  en  médecine,  et  Jehane,  sa  femme,  par- 
avant  femme  de  feu  m.  Clément  de  Gouda,  mère, 
Catherine, femme  de  Jehan  Moussai't  de  Vendosme, 
pai'ente,  Jacquelte  la  Bugle,  veufve  Josse  de  Lou- 
vain,  ayeuUe  maternelle,  Miracle .  veufve  Jehan  Me- 


rai-d,  bellante  [lanle]  de  Fleurant,  fds  mineur  dudit 
f(!U  Clément  et  de  ladite  Jehane,  a  esté  donné 
pour  tuteur  Martin  de  L(iu\aiu,  grand  bedel  de  la 
Faculté  de  médecine,  oncle  1.  Coll.  Clairambnult , 
vol.  76'!, p.  929.  —  Le3o  mai  1^89:  -Honorable 
homme  et  sage  m.  Guillaume  Basin,  docteur  ré- 
gent en  la  Faculté  de  médecine,  contre  m.  Loys 
Dahuille,  clerc  des  CompteSTi.  Ihid. ,  \t.  3()().  — 
Le  27  janvier  1489  [1  igo]  :  tM.  (iuillaume  Bazin  , 
docteur  régent  en  médecine  et  médecin  du  Boy, 
[est]  renvoyé  es  requestes  contre  Guillaume 
Tliiairei.  Ibid.,  p.  43o.  —  Le  3i  juillet  liga, 
irlionorable  homme  et  sage  m.  Guillaume  Bazin, 
docteur  régent  en  la  Faculté  de  meilecine,  et 
Jehanue,  sa  femme,  auparavant  femme  de  feu 
Clcmant  de  Gouda,  ont  accepté  la  garde  bour- 
geoise de  Bernard,  Christophle.  Catherine  et  Ger- 
(t  );u-cl ,  enfans  mineurs  de  feu  m.  René  Hannegrenne . 
docteur  en  ladille  Faculté,  et  de  Anthoinetle,  jadis 
sa  femme,  lille  de  ladite  Jehane  et  dudit  feu  Clément 
deGûuda  ■".  (.'0//.  Clairambaull,  vol.  7().'i,  |).  1  /i8. — Et 


164  LA   FACULTE   DE   DECRET  [1 'i8(i-l'i87] 

visitarelur  per  dominos  (loctores  et,  ca  visilala,  ilarelur  rosponsum  dicto  niajjislro 
Henrico  an  Facilitas  venderet  eani  vel  non. 


[aG  Janvier.]  Die  vcneris  sequenti,  fuit  obitus  domini  Martini  de  Fraxinis,  quondam  doctoris 

Decretorum,  assistentibus  dominis  [de  Corcellis  cra.s.]  TiiHeu,  [de]  Veteri  Villa, 
Johanne  Picard,  de  Vaccaria  et  me  decano. 

Eodem  die,  fuit  conn^regatio  Universitatis  ad  audiendum  velalionem  oratorum 
quos  Universitas  ad  Regem  miserat  adversus  illos  de  Normannia  qui  obstabant  ne 
privilégia  Universitatis  baberent  liberum  usum  in  ducatii  eoriim''). 


le  li  mai  i  699  :  rr Florent  de  La  Goude,  lils  et  héri- 
tier eu  pallie  de  feue  lioiunable  l'emiiie  Jelianne 
de  Louvain ,  femme  de  honorable  homme  et  sage 
m.  Guillaume  Bazin,  docteur  régent  en  médecine, 
contre  ledit  IJasiu;  dit  est  (jue  dans  huitaine  les- 
dites  parties  feront  la  solemnité  de  bien  monsii'er 
el  enseigner  les  biens  demeurez  du  decez  de  ladite 
ilelTuntc  de  Louvaini.  Ibid. ,  p.  260.  —  Le  3i  mars 
1^99  [i5oo],  "honorable  homme  m.  Jehan  Pa- 
rent, piocureur  du  Roy  sur  le  fait  des  nionnoyes, 
a  renoncé  à  l'exécution  testamentaire  de  feu  m. 
Guillaume  Bazin,  docteur  en  médecine".  Ibid., 
p.  3i5.  Et  le  8  avril  suivant,  "honorable  homme 
m.  Anthoine  Trinet,  docteur  en  la  Faculté  de  mé- 
decine, renonce  à  l'exécution  testamentaire  de  fen 
m.  Guillaume  Bazin,  aussy  docteur  en  médecines. 
Ibid.,  p.  349.  —  Le  1 1  août  i5oo,  "lionorable 
iiomme  Fleurant  de  La  Goude,  fds  et  héritier  de  feu 
m.  Thement  (sic)  de  La  Goude,  [plaide]  contre  m. 
Jehan  Parent  et  Anthoine  Trenet  et  leurs  fenmies  à 
cause  d'elles;  dit  est  que  iesdits  deffendeurs  vien- 
dront dans  quinzaine  faire  la  solemnité  et  tenir  l'in- 
ventaire pour  clos  des  biens  demeurez  du  decez  de 
feu  Jehanne  de  Louvain ,  veid"ve  de  feu  m.  Thement 
de  La  Goude,  puis  de  feu  m.  Guillaume  Dasin, 
docteurs  en  médecine,  mère  dudit  demandeur  el 
des  femmes  desdilsdeffendeuisi.  Ihid.,  p.  078.  — 
lie  26  août  suivant,  "Florent  de  La  Goude  [plaide] 
contre  honorable  homme  cl  sage  m.  Jehan  Parent, 
procureur  du  Roy  en  la  Chambre  des  généraux 
à  Paris,  Geneviefve  Bazin,  sa  femme,  honorable 
homme  et  sage  m.  Anthoine  Trenet,  doctem'  eu 
la  Faculté  de  médecine,  et  Guillemelte  Basin,  sa 
femme,  laquelle  Geneviefve  s'est  portée  poiu'  hé- 
ritière de  feue  Jehane  de  Louvain,  sa  mère,  et  la- 
ditte  Guillemelte  a  renoncé  à  la  succession  de  sa 
ditli'  mèren.  Ibid.,  p.  .382.  —  5  décembre  i5oo  : 
"Fleurant  de  La  Goude,  (ils  de  feu  Themand  de 
La  (ioude  et  fdel  Jehanne  <le  Louvain  sa  femme  et 


depuis  fenune  de  feu  m.  Guillaume  Dasin .  docteur 
en  médecine,  lieritier  dudit  Themant  son  père, 
et  en  partie  de  ladite  feu  Jehanne  de  Louvain ,  sa 
mère,  contre  Michel  Basin,  m.  Jehan  Parenl  et 
Geneviefve  Basin ,  sa  femme ,  Iesdits  Michel  et  Ge- 
neviefve frère  et  seur,  enfans  desdits  Guillaume 
Basin  et  Jehanne  de  Louvain ,  héritiers  en  partie 
de  ladite  de  Louvain,  et  ledit  Michel  Basin  héritier  ^ 
seul  pour  le  tout  dudit  Guillaume  son  père;  dit  est 
(pi'une  maison  eonleiianl  plusieurs  corps  d'hostol , 
jardins  et  appai'tenances,  rue  de  Bièvre,  sera  partie 
le  plus  convenablement  que  faire  se  pourra  entre 
les  parties Ti.  Ibid.,  p.  iog.  —  )3  mars  i5oo: 
"Jehan  Bonhonnne,  l'un  des  quatre  principaux 
libraires  de  l'Université  de  Paris,  [plaide]  contre 
Michel  Basin,  exécuteur  du  testament  de  feu  m. 
Guillaume  Basin,  qui  est  condamné  envers  ledit 
Bonhonnne  en  tels  despens  cju'il  a  fais  pour  avoir 
payement  de  son  deu».  Ibid.,  p.  433. 

'''  Celte  affaire,  qui  remontait  à  i45o,  avait 
été  reprise  lors  de  la  publication  des  lettres  de 
Charles  Vil  confirmant  la  Chai'te  normande  (Orrf. 
des  rois  de  France,  t.  XIV.  p.  U'jh),  lettres  qui 
exaspérèrent  l'Université  de  Paris,  déjà  très  peu 
satisfaite  d'avoir  vu  le  Roi  maintenir  et  relever 
l'Université  de  Caen  (cf.  Denille  et  Châtelain,  Aucl. 
CImrt.  Univ.  Paris. ,  t.  II ,  col.  825-826).  Charles  VII 
dut,  environ  un  mois  après,  donner  d'autres 
lettres  par  lesquelles  il  déclare  qu'en  confirmant  la 
Charte  normande,  il  n'a  pas  entendu  préjudicier 
aux  privilèges  de  l'Université  de  Paris  (Raziily, 
29  mai  1 459;  cf.  Ord.,  t.  XIV,  p.  476;  Du  Boulay, 
t.  V,  p.  C33).  Si  l'on  en  croit  Du  Boulay,  l'Univer- 
sité aurait  élevé  de  vives  réclamations  dès  le  1 9 jan- 
vier i458  (t.  V,  p.  621).  D'après  ie  même  auteur 
(p.  768),  de  nouvelles  négociations  auraient  été 
entamées  entre  l'Université  et  Charles  VIII  au  mois 
d'avTil  i486;  mais  le  tractatus  unionis  inter  ducatum 
Normanim  cl  Unirersilalemfncliis  alias  a  Carolu  VII, 


[l/i8G-l/i87]  DE  L'UNIVIlUSITK  DE   PAIUS   AU   \\     SIÈCLE.  10.', 

Januaiiils  [1.  Ki;nmjumjs|.  I)ir  jovis  |ii'im;i  .l;iiiii;iiii  | /.  Kc|)iii;iiiiJ  m  ccce.  un" 

sexto,  fiiil  missa  apiid  Sanclurn  .lohaniiem,  el  .soins  doniinus de  Velcii  Villa  coin- 
pariiit,  cl  ego. 


i"  l'V'vrii.'P.  I 


Die  seciiiida  ejiisdom  nionsis,  que  tïiit  Purificationis  Boalc  Marie;,  liiil  missa  of 
processio  a|)iid  Sancluin  .loliaiincni,  fiieriintque  distribiiti  cerei,  iil  inoris  crat. 
Coniparueiunt  domini  docloies  Slephanus  de  Veteri  \ilia,  de  Vaccaria  et  ego 
decanus. 


[  a  H'i'i  ricr.  ] 


Die  jovis  VIII  Febriiarii,  tiiit  missa  apud  Sanctum  .loliannem,  compareiilibii:- 
dominis  de  Veteri  Villa,  de  Vaccaria. 


[H  Ki'vrier. 


Die  jovis  xv  Februarii,  fuit  missa,  iil)i  fuerunt  domiui  doctores  Steplianns  df      [i")  Kc'vricr.l 
Veteri  Villa,  Andréas  Wasselin,  de  Vaccaria  et  ego  decanus. 


Die  mercurii  xxi  Februarii,  luit  missa  apud  Sanctum  .loliannem,  a.ssisteiitiljiis 
dominis  doctoribus,  fuitque  per  ipsos  declaratum  quod  dominas  Nicliolaus  de 
Conty  perdiderat  regenciam.  Doctores  assistentes  fiiciuul  doininiis  Tiilleu ,  [de] 
Veteri  Villa,  de  Vaccaria  et  ego  decanus. 


[ai  Février.] 


(F"  189  r".)  Die  dominica  xxv  Februarii,  fuit  congregatio  dominorum 
doctorum  apud  dominum  archidiaconum  Johanneni  de  GorcoHis  super  duohiis 
articulis. 

Prior  fuit  ad  providendum  super  turno  qui  dicebatur  pertinere  Facultati  ([uo- 
ad  curam  Beati  Germani  Veteris  vacantem  per  obitum  magistri  Pétri  Dongantf''. 


fa."»  Février. 


Vciiione,  cité  clans  le  texte  «ju'il  rapporte,  ne  peut 
guère  désigner  que  les  lettres  données  à  Razilly  le 
39  mai  liSg.  L'itinéraire  de  Charles  VU  ne  semble 
pas  admettre  de  séjoui'  à  Vernon ,  et  le  Recueil  des 
Ordonnances  ne  contient  aucune  lettre  qui  soit 
datée  de  cette  ville.  —  D'après  M.  A.  de  Bour- 
mont,  au  mois  d'octobre  ou  de  novembre  suivant, 
trCharles  VIII ,  de  passage  à  Caen ,  reçut  les  hom- 
mages de  l'Université.  Celle-ci  réclama  de  nouvelles 
faveiu's;  le  roi  prétexta  de  l'absence  du  chancelier 
pour  ne  point  faire  droit  à  cette  demande.  Vaine- 
ment les  bourgeois  d'  Caen  se  joignirent-ils  aux 
Universitaires  et  poursuivirent-ils  le  roi  jusqu'à 
Rouen.  Tout  l'ut  inutile.  1  En  note  :  "Concl.,  19  oc- 
tobre et  17  nov.  1687,  ia5-ia6.  Le  roi  se  con- 
tenta des  trois  confirmations  de  l'Université  qu'il 
avait  données  en  i48l5  et  i'485  (Mntrol.,  911  <!( 
suiv.).T  CL  A.  deBourmout,  Ln  jundalion  de  l'Uiii- 


vcrsilé  de  Caen  el  son  organimt'ton  au  xv'  siècle, 
Caen,  i883,  in-S",  p.  n-j  (extr.  du  Hulleiin  de  la 
Société  des  Antiquaires  de  Normandie). 

"'  Pierre  Donjan  ou  Doujan  mourut  en  effet 
en  i486.  On  se  souvient  que  lui  aussi,  en  i48o. 
avait  dû  soutenii-  un  double  procès  contre  Denys 
Alligret  et  Eloi  de  Vaugermes  au  sujet  ilc  la  cure 
de  Saint-Germain-le- Vieil.  Alligret  prétendait  avoir 
été  désigné  par  la  nation  de  France  de  préférence 
à  Donjan,  et  Eloi  de  Vaugermes  revendiquait  la 
place  pour  la  nation  de  Normandie.  La  nation  de 
France  l'emporta,  el  avec  elle  Pieire  Donjan.  Cf. 
Du  Boiday,  t.  V,  p.  787  et  91 3.  Mais  le  procès, 
comme  on  le  voit,  n'en  contiinia  pas  moins.  On  lit 
eu  elVet  dans  les  registres  du  Parlement,  à  la  date 
du  3  1  juillet  1 485  :  irEntre  maistres  Denis  Alligret 
el  Esloy  de  Vaugermes,  appellans  de  l'Université 
de  Paris,  dune  part,  et  imustre  Pierre  Doujau,  in- 


ICG 


LA    FACULTE   DE   DECRET 


1/J86-U87 


Nam  cum  essct  contcntio  inter  Facuitatem  théologie  et  nalioncs  Francie  et 
Picardie,  theologi(|U('  nominassent  magistriiin  Petrum  Follioti,  doctorem  tlieolo- 
gnm,  et  natio  Francie  nominasset  magistrum  Dyonisium  Allegrct,  primum  legen- 
tera,  et  natio  Picardie  magistrum  Eligium  de  Vaugermes,  et  multi  dicerent  nichiio- 
minus  ipsam  ecclesiam  ad  Facuitatem  Decretorum  pertinore,  justis  quibusdani 
ralionibus  mota  Facultas  ad  ipsam  ecclesiam  sic  vacantem  dominum  Rcginalduni 
de  Vaccaria,  doctorem  et  regentem  in  ipsa  Facultale  Decretorum,  nomiuavit, 
factis  primo  et  ante  omnia  in  presencia  notariorum  protestationibus  quo<l,  si  per 
exitum  litis  constaret  quod  ipsa  Facultas  non  esset  in  turno  nominandi,  liaberet 
recursum  ad  primum  beneficium  vacaturum  vel  vacans  in  patronatu  Univer- 
sitatis. 

Super  secundo  articule,  supplicavit  domiuus  Nicolaus  de  Gonty  ut,  non 
obstante  longa  mora  sua,  que  fuerat  propter  infirmitatem  sui  pedis,  domini 
doctores  eum  ad  regenciam  continuare  dignarentur.  Quo  de  congregatione 
dominorum  egresso,  post  varias  opiniones  tandem  placuit  eum  continuare,  ita 
(juod,  secundum  formam  statutorum  Facultatis,  ipse  resumeret  Decretalem  et 
extraordinarium.  Quod  ipse,  in  congregatione  revocatus,  promisit  facere  dili- 
genter. 

Dominus  Jacobus  Junii,  nomine  domini  Johannis  d'Armes,  tercii  presidentis, 
supplicavit  pro  litteris  gradus  fdii  dicti  domini  presidentis.  Que  littere  fueruut 
gratis  concesse. 


Ihinié  d'autre,  et  aussy  entre  leiliet  de  Vaugermes, 
demandeur  et  complaignant  en  cas  de  saisine  et  de 
nouvelleté,  il'ane  |)art,  et  iesdits  [Ailigret  et]  Dou- 
jan,  chacun,  pour  tant  que  à  luy  touchant,  deffen- 
deur  et  opposant  oudict  cas,  et  aussy  demaudeui'  et 
deffeudeur  en  matière  de  fauisoté,  d'aultre;  sur  )e 
plaidoyé  desdictes  parties;  veu  par  la  Court  ledict 
plaidoyé,  les  lettres,  tiltres,  contredits,  salvations 
destlictes  parties,  les  moyens  desdictes  partyes  de 
faulseté  baillées  par  Icsdits  Ailigret  et  Doujau;  il 
sera  dict  que  la  Court  a  mis  et  met  lesdictes  appel- 
lations au  néant  sans  amende  et  pour  cause,  et  au 
sur[)lus ,  en  tant  qu(;  touche  la  nouvelleté  et  faul- 
S(;té  prétendue  par  lesdictes  parties ,  appointe  les- 
dictes partyes  contraii-es;  sy  feront  leurs  faicts,  et 
l'enqiieste  faicte ,  parfaicte ,  rapportée  par  devers  la 
Court  et  receue  pour  juger,  droict  sera  faict  aus- 
dictes  partyes  ainsy  que  de  raison;  et  au  regard 
de  la  recreance  delà  cure  et  esglize  parroehialle  de 
Saint-tJermain  le  \  iel  en  la  cité  de  Paris,  fruits  et 
revenus  d'icelle  contentieux  entre  lesdictes  partyes , 
la  Court  a  adjugi-  et  adjuge  ladicle  recreance  audiet 
maistre  Pierre  Uoiijan,  pour  par  liiy  en  jouir  et 


user  pendant  le  pi'ocez  sans  préjudice  dicelluy  et 
droict  desdictes  partyes,  jusques  à  ce  que  par  la 
(  lourt  autrement  en  soit  ordonné ,  despens  reservez 
en  dilliuitifve.'i  Nouv.acq. franc.  8o3i,fol.  167  v°. 
—  Une  mention  des  registres  du  Ghâtelet  (  6  sep- 
tembre 1 485  )  fournit  d'intéressants  renseignements 
sur  la  famille  de  Donjan  :  j^Au  lesuioignage  d'ho- 
norables hommes  m.  Adam  Donjan,  greffier  de  la 
prevosté  de  Paris,  père,  m.  Pierre  Donjan,  curé 
de  Saint  Germain  le  Vieil,  oncle  paternel,  m.  Mar- 
tin [de]  Beilefaye,  conseiller  en  Parlement,  oncle  à 
cause  de  sa  femme,  m.  Nicolle  Poart,  conseiller  au 
Chastellet,  cousin  germain  paternel,  sire  Simon  de 
Neufville ,  receveur  de  Paris ,  cousin  issu  de  germain 
paternel,  Jehan  le  Lièvre,  Jacques  le  Lièvre,  Es- 
tienne  Huve ,  marchand  boui'geois  de  Paris ,  oncles 
à  cause  de  leui's  femmes,  Jehan  Calais,  notaire  au 
Chastellet,  cousin  germain,  et  Drouet  Danehel, 
cousin  gerniiiin  maternel  de  Catherine  el  Jehanne, 
enfans  mineurs  rludit  Adam  et  de  i'eiie  Gillette  le 
Lièvre,  jadis  sa  femme,  a  esté  esleu  tuteur  ledit 
Adam  seul,  lequel  a  piis  la  garde  bourgeoise." 
Coll.  Clairaïubaull ,  vol.  7()'i,  p.  )i34. 


|l'i8(;-|/i«7|        l)K    i;i  M\  KIÎSITK    \)\]   ]> \n\s   AI     W   SIKCLE.  Hi7 

Die  jovis  priiTiii  Marcii  aniii   Domini  m  cccc.  un"  sexto,   fuit  aperluni  cxami'n       [i''Mars.| 
licencie,   jji'esciilihns   ddiiiiiiis  Nicolao  de   Conly,  lîoboilo  Tulleii.   Stopliaim  Ai- 
Veteri  Villa,  Andréa  Wasselin,  Rejjinaldo  de  \accaria  et  me  decano,  ijiii  nmie 
solito  orationeni  liabni. 

Die  tcicia  Marcii.  luit  exaiiiinatns  et  admissiis  ad  gradimi  et  leclnrain  bacca-         :!  Mars.] 
lariatus  Giiilleiiuiis  Bustier,  preshiler,  Rotlioniagensis  dyocesis,  et  preslitis  solilis 
jiiramentis,  solvit  n  scata  ciun  diniidio. 

Die  jovis  octava  Marcii,   fuit   missa  apud    Sanctuni  Jolianneni,  assistenlihus       [«Mars.j 
doniinis  de  Veteri  Villa  et  [de]  Conty. 

Eodeni  die,  fuit  sigiHata  littera  gradus  pro t'':  xxu  sol.  paris. 

(F"  1^9  v".)  Die  jovis  xv  Marcii,  fuit  missa  Facultatis  a|)ud  Sauctum  .ïoiian-       |i:.  Mais.] 
nem ,  comparentibus  dominis  de  Gonti,  [de]  Veteri  Villa,  Picard  et  me  decano. 

Eodem  die  jovis,  fuerunt  examinati  Joliannes  de  Ruella,  Morinensis  diocesis, 
et  Johannes  du  Marchis,  Ebroycensis  dyocesis,  et  fuerunt  admissi  ad  gradum  et 
lecturam  baccalariatus,  prestitisque  juramentis  solverunt  un  scuta  cuni  dimidio. 

Die  sabbati  sequenti,   in  domo   mea    apud    Sanctum    Maturinum,   fueruni       [17  Mars.] 
examinati  et  admissi  ad  gradum  baccalariatus  et  lecturam   magister  Robertus 
le  Maistre,  Morinensis  dyocesis,  et  Franciscus  Huguet,  Byturicensis  dyocesis;  et 
prestitis  juramentis,  solverunt  quinque  scuta. 

Die  jovis  xxu  Marcii,  fuit  missa,  ubi  astiterunt  domini  [de]  Conty,  Tulleu,       [-..Mars.] 
[de]  Veteri  Villa,  [de]  Vaccaria  et  ego  decanus. 

Die  veneris  xxui  Marcii,  premisso  examine,  fuit  admissus  ad  gradum  et  lec-       [-NîMars.] 
turam  baccalariatus  Nicolaus  Tartuet  [1.  Tartrier],  Trecensis  dyocesis,  et  prestitis 
solitis  juramentis,  solvit  pro  bursis  u  scuta. 

Die  niarlis  \xvi[i]  Marcii  m  cccc  un"  sexto,   fueruni   admissi  ad  gradum  et       [•>7  Mars.] 
lecturam    baccalariatus    magister    Joliannes  Vexel  '-',    Cenomanensis    dyocesis, 
et  Johannes  de  Roussen,  Ambyanensis  dyocesis;  et  prestitis  juramentis,  solverunt 
pro  bursis  vi  scuta. 

'■'  Lp  nom  est  resli' 011  blanc.  lus  super  Lijjerim'^  (sic)  et  à  celle  de  l'ahlié  lie 

'^'  En    i'if)8,    ttJohannes    le   Vexel,    clericus,  Sainl-'Sicolais-\oz-\ajiers.  Arch.  de  l'Univ. de  Paris, 

Cenomanensis  diocesis,  nobills,  in  artibus  magistei-  vol.  5o,  fol.  tg.  —  L'annde  suivante,  il  se  pré- 

et  in  Decretis  baccalai'ius  et   in  legilius  licencia-  sente  à  la  collation  du  chapitre  d'Angei's  et  à  celle 

tusB,  se  présente  à  la  collation  de  l'abbé  rconven-  du  chapitre  d'Amiens.  Ihid.,  fol.  5.3. 


168  LA   FACLLTE  DE  DECRET  [1/j8G-Ui87J 

Eodem  ilic,  convocatis  dominis  doctoribus  per  ccduUim,  ego  Robertiis  Ga- 
(ïiiinns,  decanus,  in  caméra  examinis  habui  collationem  de  more  Facultatis.  Qiia 
finita,  consencientibus  dominis  doctoribus,  omnes  et  sinjjulos  baccal^rios  licen- 
ciandos  et  examinatos  admisi  tanquam  licencia  dignos;  et  jiiramentis  solitis  per 
eos  prestitis,  clausi  examen. 

[39  Mars.]  Die  jovis  xxviii[i]  Marcii,  fuit  missa  apud  Sanctum  Johannem,  comparentibus 

dominis  [de]  Conty,  [de]  Veteri  Villa,  de  Vaccaria  et  me  decano. 

Fuit  sigillata  littera  gradus  pro  magistro  Géorgie  de  Valle,  Xantonensis  dyo- 
cesis;  solvit  scutum. 

[3iMars.]  Die  ultiuia  Marcii,  in  domomea  apud  Sanctum Maturinum,  premisso  examine, 

fuerunt  admissi  ad  gradum  et  lecturam  baccalariatus  in  Decretis  magister  Geor- 
gius  Aussi,  in  artibus  magister,  Lexoviensis  dyocesis,  Guillermus  Maynyal,  Claro- 
montensis  dyocesis, Berlrandus  Boboleine,  Sancti  Flori  dyocesis,  et  Antonius  Ver- 
mandi,  Pictaviensis  dyocesis;  et  prestitis  juramentis  consuetis,  solveruntpro  bursis 
XI  scuta. 

(F"  1/10  r".)  Eadem  die,  m  cccc  un"  sexto,  venerabilis  vir  Sifridus  Schon, 
Mettensis  dyocesis,  cum  esset  bac[c]alarius  in  Decretis  m  Studio  Taurinensi  W, 
congregatis  apud  me  per  cedulam  dominis  doctoribus,  supplicavit  incorporari  et 
admitti  in  numéro  bac[c]alariorum  nostre  Facultatis  et  ad  examen  licencie.  Quo 
ad  partem  discedente,  communi  omnium  doctorum  assistentium  voce  placuit 
eum  incorporari,  facta  fide  de  baccalariatu  per  testes  et  juramentum  vel  alias; 
presentibus  ibidem  dominis  Ambrosio  de  Cambray,  Nicolao  [de]  Conty,  [de] 
Veteri  Villa,  [de]  Vaccaria  et  me  decano. 

Ti"  Avril.]  Altéra   igitur  die,  que  fuit  prima  Aprilis,   reversus  ad  me  dictus  [Sifridus 

Schon]  primo  juravit  se  récépissé  gradum  baccalariatus  in  dicto  Studio,  et  ad  hoc 
accessit  testis  quidam  frater  Garmelita,  presbiter;  prestitis  ergo  solitis  juramentis, 
incripsi  eum  et  incorporavi  inter  baccalarios  Facultatis,  et  pro  juribus  Facultatis 
solvit  H  scuta,  atque  ut  pararet  majores  cedulas  suas  prestitit  solila  juramenta. 
Deinde  assignavi  sibi  capitulum  et  glosas  pro  futuro  examine,  dixique  diem  quo 
in  caméra  examinis  compareret;  quo  die  fuit  examinatus  et  admissus. 

[5  Avril.]  Die  quinta  Aprilis,  fuit  iiiissa  apud  Sanctum.  Johannem,  comparuerunique  ibi 

domini  doctores  [de]  Cambray,  [de]  Conty,  [de]  Veteri  Villa,  Picard,  [de]  Vac- 
caria et  ego  decanus. 

Eadem  die,  magistri  Johannes  Gerleri,  Sancti  Flori  dyocesis,  Martinus  de  Ga- 

'''  L'Université  do  Turin. 


ll'iSC-l'i.STI        l)K    i;i  NIVERSITK    DK   l>\lilS    \l     \\     SIKCLM  lfi9 

praiinillr.  Bajoconsis  (lyocesis,  et  Lanrcnciiis  Ulanclianl,  dvoccsis  Biliii'icfnsis, 
premisso  examine,  fuenint  adniissi  ail  {ji-adiini  et  lectuiam  baccalarialus;  cl  prc- 

slilis  solilis  juraiiicnlis.  pro  liiiisis  sdKcriinl  scx  sciila. 

Die  vcneris  sexla  A])rilis,  egu  decanus  cum  doniinis  docloribiis  [de]  Confi,  [do]  [i;  \viii.] 
Veleri  Villa  et  de  Vaccai'ia.  coniilantihiis  bac[c]alariis  examinatis  ad  liconciam, 
adivi  doiiiinum  cancellaiiiiin,  ol  illi  noiuinc  Kacultatis  exposui  (pioiiiodo  diiodo- 
cim  baccalarii,  qui  présentes  erant  et  quorum  nomina  scripta  erant  in  quodam 
rotiilo  (|uciii  in  manu  f^estabani.  luciaiil  cxaminati  et  probati  per  didiiinos  doc- 
tores  Facultatis  Decretoruni,  et  invenli  digni  licencia;  quocirca  illos  sue  dignilati 
tanquam  dignos  et  sulîicienter  probatos  presentabam,  orando  ni  ilLs  seciindum 
statula  et  laudabiles  consuetudines  Facultatis  reciperet,  eosque  a  Kacultate  sus- 
ceptos  (juam  brevissime  posset  expediret  et  licienciarct.  Qui  respondit  petitioni 
mee  et  Kacullalis  libenler  obteniperaturum  cxpcditurumquc  barcalarios  quam 
primum  posset. 

Die  sabbati  qua  fuit  vigilia  dominice  in  Rarais  Palmaruni,  dominus  Nicbolaus       [7  \,rii.| 
de  Gonty  legit  Decretatem  Omnts  titriusque  sexus ,  causa  reassumende  regencie. 


(F"  lie  \°.)  Die  lune  post  dominicam  in  Rauiis  Palmaruni.  (jue  fuit  nona 
Aprilis  M  cccc  au"  sexto,  congregatis  per  cedulam  dominis  doctoribus  Joliannc 
de  CorceUis,  Nycolao  [de]  Gonty,  Koberto  TuHeu,  [de]Veteri  Villa,  Picard,  [de] 
Vaccaria  et  me  decano,  consilium  fartum  est  de  conficiendo  rotnlo.  Et  quia  alias 
fuerat  deliberatum  quod  licenciandi  ordinarentur  secundum  antiquitalem  adepti 
baccalariatus,  et  inter  licenciandos  liujus  anni  essent  quatuor  baccalarii  in  alia 
Universitate  qui  fuerant  paucis  supia  diebus  incorporât!  in  numéro  baccalariorum 
Facultatis  et  admissi  ad  examen  licencie,  fuit  dubitatum  an  primo  ordinarentur 
baccalarii  nostri  in  hac  Universitate  et  deinde  illi  noviter  recepti.  Tandem,  post 
multam  controversiam,  placuit  servare  circa  omnes  antiquitalem  temporis,  a 
suscepto  baccalarialu  computando,  et  intermiscendo  adventicios  cum  nostris 
baccalariis.  Et  ita  faclum  est.  Compositusque  et  scriplus  est  rotulus,  nominibus 
licenciandorum,  qui  erant  duodecim,  secundum  priorilatem  vel  posteriorilalem 
suscepti  baccalariatus  in  eodem  rotulo  fideliter  ordinatis;  et  clausus  est  rotulus 
tribus  signaculis  et  signetis  trium  doctorum,  more  solito. 

Eodem  die,  cum  post  meridiem  licenciandi  ba])erent  suscipere  signetum  a 
domino  cancellario,  ego  ante  meridiem  cum  magistro  Johanne  du  Gue.  majore 
bidello  Facultatis,  ivi  ad  dominum  cancellarium,  quem  in  domo  suaimeni.  cum 
magistro  Petro  Alard,  notario  apostolico,  et  quibusdam  aliis,  et  ei  dixi  :  cr  Révé- 
rende pater  cancellarie,  cum  domini  doctores  consullissime  Facultatis  Decreto- 
rum  intellexerunt  vos  hodie  assignasse  licenciandis  suis  diem  ad   celebrandum 


I  ij  Avril. 


170  LA   KACILTE  DE    DECRET  [USG-UST] 

solenmilateni  si^nelonim,  congre<jati  siint  more  solito  in  camei-a  exaininis  dicte 
Facultatif;  ul)i,  habita  diii<jenti  ratione  de  suis  licenciandis,  ordinavei'unt  eos  in 
rotulo  Jioc  ciauso  et  si<fnato,  quem  ego  integrum  et  illesum  vestre  dignitati  no- 
mine  ipsius  Facultatis  presento,  petens  et  crans  ut  ipsum  rotulum  integrum  et 
incoiTuptuin  apud  vos  servare  secundum  mores  et  consuetudines  Facultatis  stu- 
deatis  et  curetis. n  Qui  (juideni  dominas  cancellarius,  accepto  a  me  rotulo,  eum 
diligenler  aspexit,  et  respondit  se  per  omnia  de  rotulo  facturum  sicut  soliti  erant 
facere  sui  predecessores;  si  tamen  quicquam  in  rotulo  scriptum  esset  prêter 
antiquum  morem,  neque  consenciebat  neque  assensum  dabat.  Gui  ego  respondi 
nicliil  in  eo  esse  quod  non  deceret  Facultatem. 

Eodem  die,  examine  facto,  fuerunt  admissi  ad  gradum  et  lecturam  baccala- 
riatus  Petrus  Marc''),  Belvacensis  dyocesis,  et  Johannes  Mignai-,  Tullensis  dyo- 
cesis;  et  prestilis  (F"  i  h  i  r")  solitis  juramentis,  solverunt  pro  bursis  un  scuta. 

[i(.  Avril.]  J)ie  niartis  décima  Aprilis  m  cccc  nu"  sexto,  apud  Sanctum  .loliannem  in  capella 

comparuerunt  domini  doctores  de  Veteri  Villa,  [de]  Conty,  de  Vac[c]aria  et  ego 
decanus;  et  ibi  convocatis  licenciandis,  feci  eos  repetere  etprestare  solitum  jura- 
mentum  secundum  formam  contentam  in  libris  statutorum  Facultatis.  Quo  ju- 
ramento  prestito,  eis  declaravi  difficultates  que  superioribus  temporibus  de 
conficiendo  rotulo  licenciandorum  fuerant  inter  doctores,  cum  sepe  contingeret 
ut  quisque  secundum  proprium  affectum.  non  secundum  rectum  judicium,  bac- 
calarium  baccalario  preferre  conaretur;  unde  contingebat  ut,  indignatis  bacca- 
lariis.  ad  examen  licencie  vel  contemnerent  vel  non  auderent  accedere,  ne  in 
ordine  rotuli  et  die  vocationis  licencie  ignominiam  pro  gloria  reportarent.  Quibus 
causis  adducti  domini  doctores  ordinaverant  jamdudum  quod  in  posterum  bac- 
calarii  in  die  licencie  procédèrent  ad  aulam  domini  episcopi  eo  ordine  quo  vo- 
candi  erant,  sederentque  in  ipsa  aula  et  vocarentur  secundum  ordinem  prioritatis 
suscepti  gradus  baccalariatus.  Propterea  subjunxi  quod,  scrutinio  diligei^er  hoc 
anno  per  dominos  doctores  facto,  et  collato  registre  decani  cum  registris  bidel- 
lorum,  secundum  quod  quisque  illorum  erat  antiquus  baccalarius,  ita  fueral 
ordinatus,  servata  circa  nobiles  et  personas  in  dignitate  constitutas  justa  mode- 


'"'  C'est  sans  tloiite  lui  i[no  fou  rencoiilre  par 
deux  fois  dans  tes  registres  (tu  Gliâtetet.  Le  a^i  août 
ligS,  rlionor;d)le  tiomnie  Pierre  Marc,  procureur 
en  la  Chambre  des  comptes,  [se  présente  au  Chas- 
tellet]  contre  Michel  de  Bretevilie,  laboureur  à 
Chenevi(>res  [t"un  des  deux  Chenevières  de  Seine- 
et-Oise]n.  Coll.  Clmrambmitt,  vol.  yGS,  p.  ig5. 

Le  jeudi  18  février  i528  [1529],  rrhonorat)le 
Iioiiuiie  Gilles  Marc,  bourgeois  de  Paris,  tuteur 
de  Jehan    Marc,   son   frère,  tesdils   Marc  enfans 


et  héritiers  de  feu  m.  Pierre  Marc  et  Cathe- 
rine Quignon,  sa  femme,  héritière  de  feue  Denise 
Santé,  veufve  de  feu  Jehan  Quignon,  tadilte  De- 
nise héritière  en  partie  de  feu  Oudart  Santé  et  de 
Jehanne  de  Brolian,  sa  femme,  contre  Jelian 
du  Russel,  Jetian  Charatieltan  et  Martin  Fillon, 
atournez  de  la  ville  de  Compiègne,  pour  raison  de 
XXVI  1.  t.  viu  d.  de  rente  que  lesdits  demandeurs 
ont  droit  de  pi'endre  sur  l'hostel  de  ville  de 
Compiègne.  1  Ihid.,  p.  46a. 


I  l/i8G-1/i87|        DE   I;i;NIVI:RSITH   de   paris   al    \\'   SIECLE.  171 

laliuiic;  cl  ([11(1(1  Liiii  l);iccalai'ii  liiijiis  IJnivf l'silalis,  (|ii;iiii  alii  (jiii  lueranL  in  aliis 
Univers! talibus  cl  (|iii  cranl  incorpoiali  iii  nostra  Facullalci,  tueranl  secunduiii 
legem  prioiiLatis  liujiisniodi,  sin(;  ulla  IVaiuh;.  suis  locis  in  kiIiiIo  sci-i|>li.  (Jnociixii, 
ciini  lalis  oido  Inisset  ad  valvas  scliolaruni  Faciillatis  lilter'al()ri(i  proniuljjatns  vA 
per  Icjjcniciii  piimnni  orilinarinni  in  scliolis  declaralus,  nenio  illoinni  poterat 
inl'aniiain  ex  loco  reportarc;  incedcrent  ergo  eo  ordine  liini,  (.'t  aperla  caila  in 
fjua  scripli  cianl.  cos  binos,  sicnl  vocandi  eiant,  s(jcia\inins  et  conliinxiniiis. 
Deindc  ad  Boalani  Mariani  accessimus;  ubi  Vicfjine  salulala,  asccndonlibns  do- 
minis  docloiibus  in  anlam  cum  licenciandis,  (Ujniinns  de  Vaccaria  et  ego,  pre- 
ficcdenlibns  bidcllis,  ivinuis  ad  doniuni  doniini  Jobannis  de  Laylli,  (•an(jnici 
Parisiensis,  in  cbmstro  Nostre  Domine,  ubi  doniinus  canceliarius  erat;  cui  siffni- 
cavimns  licenciandos  ascendisse  in  aulam  domini  episcopi  et  ilbc.  siiam  liciicdic- 
tionem  expectare.  Quo  audito,  cepit  lolubini  Facnitatis  et  nobis  ostendit  si  ciausus 
et  signatus  esset  et  integer  secnnchun  (piod  illi  pi-esentaveranuis.  Oneni  roUdiiin 
cepi,  palpavi,  aspexi  et  aspiciendnni  domino  de  Vaccaria  obtnli;  et  cnni  incor- 
ruptus  nol)is  visns  esset  et  non  violatus  nec  apertus,  restitni  enmdem  domino 
cancellario,  qni,  vocato  suo  vicecancellario,  precedenlibus  bidelbs  et  nobis  snb- 
sequentibus,  processit  ad  anbim;  nbi,  dum  consedisset  aperuissetque  rotulnm 
nostrum,  tradidit  ilbim  majori  bidello  nostre  Facultatis  ut  licenciandos  vocai'el. 
Ego  autem  contrarotulum  babens  clausum,  illum  aperui,  et  diim  Itidellus 
(F°  \hi  \°)  vocabat  bcenciandos  qui  sedebant  secundum  prescriptum  oïdinem, 
ego  contra  in  rotulo  meo  aspiciebam  si  de  ordine  per  Facuilatem  institulo  (sic). 
Vocavit  ergo  eos  nulla  mutatione  ordinis  facta.  Oui  ordo  tabs  erat  : 

Jobannes  de  Castronovo Hune  adoptavit  dominus  .lobannes  de  Corcellis. 

Jobannes  Perpezali .  Hune  adoptavit  dominus  Picard. 

.lobannes  de  Guyn  ('> Hune  adoptavit  dominus  de  Veteri  ViHa. 

.lacobus  de  Furno Hune  adoplavit  dominus  Andjrosiusde(;aud)rav. 

Petrus  Rousse Hune  adoptavit  dominus  llobertus  Tulleii. 

Jobannes  Gualteri Hune  adoptaxit  dominus  Jobannes  de  Corcellis. 

Sifridus  Chon Hune  adoptavit  dominus  Andréas  Wasselin. 

Micbael  Orlier Hune  adoptavit  dominus  Reginaldus  de  Vaccaria. 

Anionius  Ancelin Hune  adoptavit  dominus  AmbrosinsdeCambrav. 

Frater  Antonius  Boerii Hune  adoplavit  dominus  INicolaus  de  Conty. 

FraterGuillermusDavennes  -\  Hune  adoptavit  dominus  Uoberlus  Gagiiin. 

Germanus  Ferrand Hune  adoplavit  dominus  Jacobus  Junii. 

'■'  En  iôi3,on  rencoutre  unde  seshonionyiiics,  pivsciUe  à   la  collation  d'un  abW  de  l'ordre  de 

«Muturinus  Deguyn-",  maître  es  arts  et  licenciiî  on  Saint-Benoît  dont  la  désignation  est  restée  en  blanc, 

lois,  du  diocèse  de  Maillezais,  dans  les  Arck.  de  et  à  celle  de  l'abbé  de  Sainl-Cillilas,  0.  S.  15..  dio- 

l'Uiiiv.  de  Paris,  vol.  5i,  fol.  17a  v°.  cèse  de  Bourges.  Arcli.  de  l'Unit:  de  Paris,  vol./i(), 

'"'  En  i'i9.5,  il  est  nommé  "Davostjups-  et  se  fol.  alî.  Aufeiiillet  •2.'5  v''sctrouveunpnote(|nii)araît 


172  LA   FACLLTÉ   ])!•:   DÉCHI'T  [I/i8G-U87] 

Ilis  ilu  \ucalis  et  in  banca  coram  domino  cancellario  considentibiis,  doniinus 
Berenfjarius  Mercaloris,  théologie  doctor,  vicecancellarius,  liabuit  satis  longani 
oralioncni.  Qiia  absokita,  dominas  cancellarius  qiiedam  in  laiidem  Facultatis  et 
juris  canonici  adjunxit;  deinde.  prestitis  per  liccnciandos  solitis  juramentis,  et 
ipsisgenii  flexo  ad  dominum  cancellarium  inclinatis.  ipse  pater  cancellarius  bene- 
dictioneiH  licencie  imparfivit.  assistente  magna  scbolaslicorum  et  graviiim  liomi- 
num  frequencia,  ubi  aderant  dominas  archyepiscopas  Viennensis'''  et  abbas  de 
Gormeri  (■-),  necnon  alii,  prêter  dominam  rectorem'^). 


[an  Avril.  1 


Die  veneris  xx  Aprilis,  congregati  per  cednlam  domini  doctoi'es  convejierunt 
in  domo  domini  Joliannis  de  Corcellis  saper  tribus  articulis. 

Primus  fuil  ad  obviandum  quibusdam  malivolis  qui  volebant  impedire  ne  no- 
minationes  baccalai-iorum  Facultatis  Decretorum  sigillarentur  sigillo  Universita- 
tis'*'.  Super  quo  articulo  fuit  dictum  quod,  cuni  decretnm  concilii  Basiliensis  pro- 
\ideat  quod  baccalarii  in  altero  jurium  nominentur  per  Universitates,  et  Ecdesia 
Gallicana  in  civitate  Bituricensi  hoc  acceptaverit  (^^,  et  deinde  suprema  curia  Par- 
lamenti  novissime  idem  ordinaverit,  Universitas  quoque  solemniter  congregata 
ordinationem  curie  receperit,  sicut  patet  ex  conclusione  ipsius  Universitatis  scripta 
et  levata  de  registre  scribe,  et  secundum  banc  conclusionem  fuerunt  sigillate 
multe  littere  nominationis  baccalariorum  in  Decretis,  dictum,  inquam,  fuit  quod. 


bieu  se  i-apporler  à  lui  :  frElsi  piviliclus  noiiiinalns 
fiierit  prn  armo  preeedenli  ad  hpiicllfia  dicti  mo- 
nasterii  Burgodolensis,  se  noniiiial  |ii(i  hoc  aniio 
et  pr-o  socunda  iiatiniif  [1.  vice'.' |  ad  lieiiolicia  spec- 
tantia  ad  coUacioiieni  aljljatis  do  Exniduuo,  dicti 
ordiiiis  cl  diocesis.i  Sous  le  nom  de  '^Davesnes-^  et 
avec  les  tities  et  qualités  de  rrrcligiosus  O.S.  B.  et 
in  Decretis  licoiiciatusTi,  il  se  présente,  en  l'jij'j, 
à  la  collation  desabbe's  trSanctlGeraniTi  [1.  rSancIi 
Sigiranni-,  Saint -Cyran- en -Brenne,  diocèse  de 
Bourges],  et  de  Saint-Denis-lez-Paris,  0.  S.  B. 
IbiiL,  fol.  3i  V». 

'■'  Angelo  Catto  Supino ,  né  à  Bénévent,  était  un 
savant  médecin  qui  l'ut  successivement  au  service 
des  princes  angevins  de  Naples,  de  Charles  le  Té- 
méraire et  de  Louis  XI.  C'est  eu  ikS-2  que  ce  der- 
nier souvi'rain  le  fit  l'iiie  archevêque  de  \  ienne.  Il 
résidait  généndemeut  à  Paris,  où  il  s'occupait  de 
mathérauliipies  et  d'astrologie.  Sa  faveur  persista 
sous  le  règne  de  Charles  VllI,  qu'il  suivit  eu 
Italie;  il  trouva  la  mort  au  coui-s  de  l'expéditiou , 
dans  sou  pays  natal,  à  Bénévent  (ligi).  Pliilipjjc 
de  Commynes  lui  a  dédié  ses  Mémoires.  Leuglet 
du  Fresnoy  a  publié,  dans  sou  édition  de  Gonmiynes 


(t.  II,  p.  3o3-3o7),  avec  quelques  légères  inexac- 
titudes, une  biographie  très  intéressante  d'Angelo, 
vraisemblablement  rédigée  dès  le  commencement 
du  XIV'  siècle  et  ([ui  nous  a  été  conservée  dans  le 
ms.  latin  10700  de  la  Bibliothèque  nationale.  Cf. 
aussi  Gallia  Christ. ,  t.  XM ,  coll.  118-119;  Thuasne , 
B.  Giiguiiii  Epislole  et  ortttioiics,  t.  1,  p.  88  et  ()o 
note;  t.  II,  p.  916  note. 

'"'  L'abbé  de  Cormery  était  alors  Jean  Conseil, 
depuis  le  mois  de  décembre  1  483.  II  mourut  en 
septembre  1  igo.  Cf.  Gallin  Christ,,  t.  XIV,  col.  970, 

'''  D'après  Du  Boulay  (t.  V,  pape  771),  le 
recteur  île  l'Université  était  alors  Jean  Golbe, 
Picard. 

'■'  Sur  celte  contestation,  voir  Du  Boiday,  t.  V, 
p.  775. 

'*'  La  Facidié  de  Décret  avait  été  représenléo  à 
l'assembli'e  de  Bourges  par  Jean  (Jhull'art  et  Eus- 
tache  Marcadé  ou  Mercadé,  officiai  de  Corbie,  l'au- 
teur du  Mistère  de  la  Passion  et  de  la  Vengeance  de 
Jésus-Christ  (voir  L.  Delislc,  Le  CubincI  des  Mn- 
niiscrits,  t.  II,  p.  i3o-i3i).  Cf.  le  présent  ou- 
vrage, t.  II,  |).  hh-hï);  Denifle  et  Châtelain,  Chart. 
Univ.  Paris. ,  t.  IV,  p.  G06-606. 


|l/i8G-l/i871        I)K   L'LMVEUSITÉ  DR  PARIS  AU  XV"  SIÈCLE.  ITS 

si  (loniinus  roctcir  iii  ;ili(|ii;i  liiliii;!  ((pnjpTfjalioiK!  poncrd  in  inrdiinn  Af  vcMt- 
canda  concliisionc  |)ro(li('la,  aiil  ali(|iiis  aliiis  (l(>  Iioc  faciciidd  stipplicai'cl .  |  (jimmI  | 
ego  noniinc  Kacultalis  taïKjiiaiii  decaniis  oxponereiii  (P  i6î>.  r")  in  conjjrejjatioiic 
Universitatis  légitimas  causas  et  ralioiies  (|uo  raciunt  ol  militant  pro  Kaciillalf 
in  matoria  ista  nominationis  et  sigillationis.  Et  casii  ([iio  ndiciiie  Facilitâtes  pin- 
cederent  ad  revocandum  conclusioncm  premissam  aul  impedirent  (juoniiniis 
n(»minationes  baccalariorum  in  Decretis  sigillarentur  magno  sigillo  Iniversitatis, 
v(tluerunt  domini  doctores  quod  ego  nomine  Facnltatis  me  opponerem,  cum  pn»- 
testatione  de  appellando  ad  supremam  curiam  i'arlamenti. 

Secundus  articnlus  iiiil  ad  adopfandum  proxinie  supra  licenciatos;  quorum 
adoptio  sicnt  supra  scriptum  est  facta  fuit. 

Tercius  articnlus  fuit  super  supplicationibus  et  injuriis.  Doininus  aulem  Ani- 
hrosius  de  Gambray,  cancellarius,  quoad  hune  articulum  dixit  quod,  cum  domini 
doctores  liabeant  interdum  pauperes  servitores  qui  desidercnt  prouioveri  ad 
graduni  baccalariatus,  bonum  esset,  si  constaret  hujusmodi  servitores  esse  actu 
servientes,  quod  nichil  solverent  pro  bursis.  Sed.  de  hoc  domini  nichil  delibe- 
raverunt  nec  concluserunt. 

Domini  qui  in  liac  congregatione  astiterunt  sunt  lii  :  domini  Johannes  de  Cor- 
cellis,  Ambrosins  de  Gambray,  Robertus  Tulieu,  Stephanus  de  Veteri  Villa ,  .laco- 
bus  Junii,  Johannes  Picai'd,  Rcginaldns  de  Vaccaria  et  ego  decanus  qui  bec  scri])si. 

Et  quia  fuit  dictum  a  qnibnsdam  quod  nonnulli  studentes  interdum  ad  gradum 
baccalariatus  admittebantur  anfe  legitimum  tempus  contra  statuta  Facnltatis. 
dictum  fuit  quod  ego  componerem  publicas  litleras,  inhibendo  omnibus  et  sin- 
gnlis  in  Facultate  Decretorum  Parisii  studentibus  ne  présumèrent  se  ad  examen 
baccalariatus  presentare,  nisi  requisitnm  ad  hoc  tempus  juxta  formam  statutorum 
Facnltatis  haberent.  Gomposui  igitur  litteras  et  sigillatas  sigillo  decani  tradidi 
majori  bidello  promulgandas,  ([uas,  ut  mihi  se([uenti  die  ret(t)ulit,  pnblicavit  cl 
valvis  scholanim  majoruni  Kacullatis  alTixit. 

Die  jovis  sequenli.  fuit  missa  apud  Sanctum  .loliannem,  ubi  ego  non  fui  jjroptcr       (uii  Avril, 
occupationes. 

Eodem  die,  fuit  congregatio  Universitatis,  ubi  comparuerunt  domini  Ambro- 
sins de  Gambray,  Tulieu,  [de]  Veteri  Villa,  Johannes  Picard,  [de]  Vaccaria  et  ego 
decanus;  sed  in  ipsa  congregatione  nichil  fuit  dictum  contra  Facultatem. 

Die  sabbati  sequenti,  que  fuit  xxix  [/.  xxvui]  Aprilis,  Gerardus  Ondée,  clericus       [  iS  A>rii. 
VIeldensis,  j)remisso  examine,  fuit  admissus  ad  gradum  et  Iccliiiam  baccalariatus, 
et  prestitis  solitis  juramentis.  solvit  pro  bursis  u  scula. 

Die sequenti,  fuit  sigillata  iillera  gradus  pro (•**'<■)•  [ag  Avril. 


174  LA   FACILTE   DE  DECRET  [l/i86-1487| 

[3o  Avril.]  Die  lune  iiltiina  Aprilis,  fuit  sigiliata  littera  gradns  pni  liiilre  Antonio  Bocrii, 

licienciato. 

[2  Mai.]  (F"  i/j2  \°.)  Die  raercurii  secunda  Maii  m  cccc  un"  sej)tinio,  Joliannes  Jani- 

niot.  presbiter,  (^-enomanensis  dyocesis,  et  .lohannes  Majoris''\  in  artibiis  magister, 
Aiiibianensis,  prémisse  examine,  fuerunt  admissi  ad  gradum  et  lecturam  baccu- 
laiiatus,  et  prestitis  solitis  juramentis,  solverunt  pro  bursis  quinque  scuta. 

Eodem  die<-\  fuit  dies'^^  dicta  ad  sigillandum  in  Navarra  de  sigillo  Universi- 
tatis,  comparentil)us  pro  Facultate  nostra  dominis  doctoribus  Ainbrosio  de  Gam- 
bray,  Jacobo  Junii,  Jobanne  Picard,  Reginaldo  de  \accaria  et  me  decano;  ui)i, 
cum  multi  theologi  prêter  consuetudinem  comparaissent  essetque  rumor  quod 
vénérant  ad  impediendum  ne  littere  nominationum  pro  licenciatis  et  baccalariis 
Facultatis  sigillarentur  sigillo  Universitatis,  ego  nomine  Facultatis  rogavi  domi- 
num  rectorem  ut  se  cum  aliis  doctoribus  et  decanis  necnon  procuratoribus  na- 
tionum  in  sacrarium  seu  revestiarium  Navarre  reciperet  ad  audiendum  quedam 
que  nomine  Facultatis  Decretorum  dicturus  illis  eram.  Cum  ergo  seorsum  a, 
turba  divertissent,  ego  cpiesivi  a  domino   rectore  si  intentio  et  mens  sua  erat 


'"'  Deux  personnag-es  de  ce  nom,  l'onde  et  le 
neveu ,  figurent  un  peu  plus  lard  dans  les  registres 
du  Châtelet  en  qualité  de  procureurs.  Le  ai  jan- 
vier liiji  [ii9'2],  rJehan  le  Maire,  procureur  au 
Chastellet,  et  Jclian  le  Maire,  espicier  apothicaire, 
enfans  et  habilles  à  se  dire  héritiers  de  feu  Jehaiiue 
de  Valenciennes,  veidVe  Pierre  le  Maire,  ont  re- 
noncé à  la  succession  de  leur  dite  mère  à  la  requeste 
de  Philipes  du  Four,  examinateur.  1  Coll.  Clai- 
rambaull ,  vol.  7O5,  p.  ii5.  —  Le  ai  décembre 
suivant,  rrnu  tesmnignage  de  honorable  homme 
m.  Philipi's  du  Four,  examinateur,  oncle  à  cause 
de  sa  femme  du  costé  paternel ,  Germain  de  Va- 
lanciennes,  gênerai  ess;iyeur  île  la  monnoye  de 
France,  cousin  germain  du  costé  jtateruel,  Jehan 
le  Maire  l'aisné,  procureur  au  Chastellet,  oncle  pa- 
ternel, m.  Jehan  (jaucher,  paiain  et  affin,  m.  Clé- 
ment du  Moustier,  procureur  en  Parlement,  oncle 
à  cause  de  sa  femme,  Jehan  Pouette,  cousin  ger- 
main, Pierre  Ausoult  et  m.  Robert  Poignant,  |)ro- 
cureur  en  Parlement,  oncle  à  cause  de  sa  femme, 
Urbain  Captaigne,  m.  Hugues  Sevestre,  tous  pa- 
rens  et  amis  de  Jehan  le  Maire  le  jeune,  fils  de  feu 
Jehan  le  Maire,  apothicaire,  et  de  feu  Jehanne  sa 
femme,  et  pour  ce  que  ledit  .lehan  le  Maire  est 
depuis  naguères  allé  de  vie  à  trespas,  ont  esté  su- 
brogez tuteurs  m.  Clément  du  Moustier  et  Jehan 
le  Maire  l'aisné.  1  IbiiL,  p.   iCa.  —  Le  li  no- 


vembre i5oo,  ffdamoiselle  Anne  Savre  (?) ,  veufve 
feu  Andry  le  Brasseur,  héritière  de  feue  Jehanne 
la  Brasseure,  sa  fille,  [plaide]  contre  Clément  du 
Moustier,  procureur  en  Parlement,  Jehan  le  Maire, 
procm-eur  au  Chastellet,  Gilles  Baunier,  apothi- 
caire ,  et  Loyse  Loyseux ,  sa  femme ,  paravant  femme 
de  feu  Jehan  le  Maire,  apothicaire,  comme  execu- 
teui's  du  testament  dudit  feu  Jehan  le  Maire  et 
tuteurs  de  Jehan  le  Maire,  fils  mineur  dudit  feu 
Jehan  le  Maire  et  de  Jehanne  la  Trotte,  sa  première 
femme,  pour  i-aison  de  nu"  livres  restant  de  plus 
grande  sonurie  di'iie  à  laditle  Jelianne.i  Ibid., 
p.  4o2.  —  Le  1"  février  1000  [lôoi],  rrm.  Clé- 
ment du  Moustier  et  m.  Jehan  le  Maire  l'aisné,  pro- 
cureur au  Chastellet ,  naguèn;  tuteurs  de  Jehan  le 
Maire  le  jeune,  [sont]  condamnez  à  rendre  compte 
du  fait  de  la  tuition.  administration  et  gouverne- 
ment qu'ils  ont  eu  des  biens  dudit  mineur.?)  Ibid., 
p.  4-23.  —  En  ligS,  Jean  le  Maire  l'aîné  et  Jean 
le  Maij'e  le  jeune  figui'ent  au  nombre  des  procureurs 
du  Cliâlelet,  dans  la  liste  qui  en  a  été  dressée  par 
Honoré  Caille  du  Fourny.  Ibid.,  p.  aSo. 

'"'  Gaguin  a  écrit  en  marge  :  trNota  dillicultates 
et  labores  pro  defensione  jiiris  nominationum.  n 

''^  Une  partie  de  celte  mention  (de  fuit  dies  à 
rcsponsum  dure)  a  été  reproduite  par  Du  Boiday 
(t.  V,  p.  775)  avec  riue\aclitM(le  dont  il  est  mal- 
heureusement coutiunier. 


|l/i8()-l^i«7|        DK    I;LMVKUSIT|';   1)I:   1'\I!IS   au   XV-  SIECLE.  175 

non  sijjilliirt'  niiiiiin<ilion(;s  suppositornni  nostro  Faciiltatis  seciindnni  ordinalioncni 
ciiiic  l'iiiliiMicnll  cl  conclnsionein  Universitalis.  Oui  rcspondit  se  jx'i'sonani  pnhli- 
cani  esso  ncc  pusse  sine  consilio  dccanoriim  et  procuraloriini  responsum  dare. 
(}iiil)ns  consullis  el  ad  nos  levertentibus,  dominns  Gnillciiims  nuii|»pcl(|)ande  ■'), 
doclor  llicolntriis,  vice  onininni  respondil  dno  obstarc  (pianioliicni  noniina- 
tiones  haccalaridrimi  et  liccncialonnn  Kacidtatis  sijfillari  si<jill()  IJnivci'sitalis  non 
dclx'banl  :  iinuiii.  (juia  in  decrelo  consilii  (sî'c)  Basiliensis  el  Prajjniatice  sanc- 
tionis  certus  nunierus  niao[is(roniin  deliebat  tanluui  noniinari,  el  quod  si  bac- 
calarii  nostri  passini  essenl  noininalionis  participes,  confnsio  (piedain  cl  ab- 
siii'ditas  qnedam  oriretnr;  secnndnm  obslabat  qnia,  ciini  Prajfniatica  sanctio 
inirodncla  et  recepta  l'iiil,  non  luit  per  Universitatem  admissnm  nec  (b'inceps 
observatum  ni  baccalarii  nostri  per  Universitatem  noniinarentiir,  ideoqne  intro- 
dnctnni  ni  Deci'cloriim  Farnltas  per  se  eos  noniinaret  el  eoriini  nominationes 
sij;illaret.  Ilis  ol)slantibns,  ])ropositi  eorum  erat  nominationes  baccalarioriini  Fa- 
cidlatis  Decreloriini  non  adniiltere  nec  eas  sigillare.  Ad  bec,  poslquani  dominos 
doctores  qni  présentes  erant  vocassem  in  partem,  ego  ex  eorum  sentencia  hoc 
respondi,  mirum  scibcet  esse  quod  reliqua  Universitas  [nos]  ila  ])arvi  liabebat  ut, 
contempto  jure  Facultatis,  non  animadverteret  ea  ([ue  sufTragari  poleraul  nostre 
cause.  Nam  cum  lex  Pragmatice  sanctionis  dicei'et  baccalarios  in  altero  juiimii 
debere  per  Universitates  nominari  et  cetera  Sludia  per  regnum  Francie  banc 
legem  observarent,  et  novissime  multis  missis  ad  regem  légal ionibus  et  ad  cu- 
riam  Parlamenti  oratoribus,  fuisset  per  curiam  ipsam  ordinaliim  quod  secundum 
legem  premissam  baccalarii  in  altero  juriima  non  excluderenliir  a  noniinatio- 
nibus,  (F°  ihd  r°)  etordinationem  ipsam,  domino  Giiillermo  Houppel(l)ande  Uni- 
versitati  referente,  supra  paucos  dies  acceptasset  et  conclusisset  baccalarios  nostros 
nominandos  esse,  sicut  in  litteris  super  boc  confectis  patet;  cunique,  secundum 
hanc  Universitalis  conclusionem,  ego  ad  diem  publiée  et  assignate  sigillationis  ad 
collegium  Navarre  convenissem  et  una  cum  aliis  decanis  et  nationum  procurato- 
ribus  clavem  sigilli  contulissem,  fuissent  ibidem  multe  litière  nominationis  bacca- 
lariorum  sigillate,  ipsi  qui  |)rudentes  eranl  vidèrent  injuste  se  facere,  qui  nos  a 


'''  Guillaurae  Houppelande,  de  Boulog^ne-siii- 
Mer,  fut  l'un  des  membres  les  plus  cëlèbres  de  là 
Faculté  de  thëologie  de  Paris  au  xv"  siècle.  Recteur 
de  l'Université  de  juin  à  octobre  i.'i54.  licencié  en 
théologie  le  i3  février  iliSj  [ii58],  docteur  le 
j5  mai  i458,  il  mourut,  étant  chanoine  de  Notre- 
Dame  et  doyen  de  la  Facidlé  de  théologie,  le 
a  août  liga.  Il  avait  été  archiprèlre  de  Saint- 
Séverin.  Cf.  Launoy,  Reg:  Nav.  Gyniii.  Paris.  Itis- 
Inr'm,  pars  altéra,  p.  590-.')()i  ;  Du  Boulay,  l.  V, 
p.  880  ;  Cluut.  L  nie.  Paris. ,  t.  IV,  n°'  2  680  el  aGcjG . 


el  Aiictarium ,  t.  II,  col.  gol.n.  ^.  —  Il  laissa  un 
Iraiti!  sur  l'iinniortalité  de  làtue  cpii  fut  publié 
cliez  Denis  Roce,  en  1^99,  et  dont  Gaguin  parle 
dans  sa  lettre  lxiii,  adressée  à  Jean  Trilhème  (cf. 
Tliuasne,  ouvr.  cité,  t.  1,  p.  io2-4o3).  —  Le 
8  août  1 499  ,  six  jours  après  sa  mort,  se  présentait 
au  Cliàlelet  (rdamoisclle  .lehanue  de  IFouppeiniide. 
si'ur  et  héritière  de  l'eu  m.  (iuillaume  de  lloup[)e- 
lande.  contre  Nicolle  Caillele.  licencié  en  loix,  et 
m.  Reniy  Leprince,  exécuteurs  du  testament  dudit 
di'lfnnl-'.  ('oll.  Clairainbaiilt ,  vol.  yCS,  p.  lig. 


170  LA  FACULTl';   \)E  DÉCRET  [1/48G-U87| 

jure  et  de  possessione  nostra  nos  deicere  iiioliienliir  :  caveront  ergo,  invita  et 
reclamante  Decretmuni  Faciiltate,  violare  seras,  aut  Universitate  congregala, 
consiilere  eam  de  revocanda  pi'eterita  conclusione  ad  iililitatem  Facidtatis  liabita. 
Quod  si  contra  facere  procédèrent,  me  oppositionem  interponere  dixi;  quam  nisi 
admitterent,  me  appeUatnrnm  vice  et  noniine  Facultatis  protestatns  sum.  Et  ila 
nnlla  pro  quoqnani  sigillatione  facta  discessiini  est. 

•^  ^'"'1  Altéra  die,  convocata  apud  Sanctuni  Matiirinnm  Universitate,  dominusrector'') 

Iiancde  sigillatione  diflîcnltatem  exposnit,  consuluitque  quid  supra  omnibus  Univer- 
sitas  difTiniret.  Singulis  ergo  Facultatibus  alque  pro  more  separatis.  tandem  cum 
captis  et  collectis  sentenciis  in  locum  revertissent,  dilTmitum  est  se  neque  bacca- 
larios  aut  licenciatos  ad  nominationes  recipere,  neque  oppositioni  Facultatis  neque 
appellationi  déferre,  licel  a  ])rincipio  congregationis  lui  jus  causas  prenarrassem, 
que  pro  tuenda  causa  Facultatis  prodesse  videbaniur;  sed  insuper  addiderunt,  si 
in  aliqua  futura  sigillalione  quisquam  ex  decanis  vel  procuratoribus  deficeret,  se 
evulsuros  seras.  Propter  que  omnia  satis  temere  et  per  invidiam  conclusa  egg 
decanus  ad  curiam  Parlamenti  nomine  Facultatis  appellavi,  de  bis  omnibus  petens 
a  scriba  instrumentum. 

Et  quia  mox  dominus  rector  occulta  quadam  cavillatione  decanos  et  procui'a- 
tores  ad  sigillandum  convocari  mandavit,  Facultas  mandatum  ex  cancellaria, 
procurante  domino  Ambrosio  de  Cambray,  cancellario  Parisiensi  et  magistro 
requestarum  régis,  confestim  obtinuit  ad  relevamen  appellationis  interjecie.  Qiio 
supra  quam  credi  potest  celeriter  babito,  ego  cum  bostiario  curie  ad  dominum 
rectorem  in  coHegio  Cardinalis  Monacbi  accessi,  ibique,  me  petente  et  requi- 
rente,  liostiarius  régis  mandatum  execufus  est  ad  personas  domini  rectoris  et 
procuratorum  nationum  Francie  et  Picardie;  deinde,  inscriptis  et  datis  bostiario 
nominibus  aliorum  quibus  idem  intimandum  erat,  ego  domum  sum  reversns; 
bostiarius  autem  ad  olTicium  cxplendnm  processit,  sicut  ex  relatione  constare 
potest. 

[5  Mai.]  (Fol.  1^3  v°.)  Die  sabbati  quiuta  Maii,  dominus  Andréas  Wasselin,  Decreto- 

rum  doctor  et  regens,  apud  Sanctuni  Parvum  Antbonium'-Miabitans,  post  longum 
morbum,  morteni  obiit  circa  horam  post  meridiem  terciam.  Cujus  morte  mibi 
renunciata,  statim  convocavi  dominos  doctores  per  cedulam  ut  intei'essent  funeri 
et  exequiis  defuncti;  sed  quia  jam  advesperascebat,  pauci  affuerunt  sépulture. 

''  D'après  Du  Bouliiy  (t.  V,  p.  776),  h  qiialil(i  la  jii'omonadf!  d'usage  au  Pi-f^'-aux-CIercs. 
IfiKJcinain  de  Pâques    [16    avril]    1^87,    jiiaître  "'  Sur  les  élablisseinents  hospitaliers  du  Pclil 

ffBertrandns  Pegus»,   de  la  nation   de  Picardie,  Saint-Antoine,  très  augmenté  par  les  libéralitds  de 

-primariusi    du    collège    du    Cardinal    Leiuoine  Charles  V,  voir  Fèlibien, ///s;,  rfe /n  rîV/e  (/c  Pflm, 

et  vecteur  de  l'Universild,  lit  en   cette  dernière  t.  I,  j).  G63  et  suiv. 


[làSCAfiSl]       DE  L'UNIVERSITÉ   l)i:   l'AlilS   Al    W-   SIKCI.i:.  177 

De  injuria  fada  domino  qnscopo  MeJdensi,  qui  eial  doclor  llieologits,  quando  cauda  (s  Mai.] 
cafpe  ejnsfuil,  in  aula  domini  Parisiensis ,  nim  rsset  Un  ffstivitas  ctijusdam  docloris  in 
llieologia,  conrisa  et  fere  Iota  ahvpla'^l  —  Die  niarlis  octava  Mail,  fuit  Universitas 
apud Saiicliiiu Beniartlum ronjjiegaiasiipci'  iiijuiia  quariireverenciuspaterdominus 
Johanui's  Lulicr,  tlieologns  doctor  et:  Mcldoiii^is  e|)isr(i|)us,  sibi  irrogatani  esse 
dicebat.  Naiii  pridie  bujiis  congregationis.  ciim  iii  aida  domini  cpiscopi  Parisiensis 
ilerot  lestivilas  ciijusdani  doctoris  in  llieob)gia  de  ordine  S.  Bencdicli,  accessit  ad 
dieni  lestuni  prefatus  dominus  Meldensis,  indutus  cappa  caudata  et  ibderata 
more  doctorali,  in  partem  doctorum  théologie  declinavit  et  in  ordine  doctorum 
jnxta  antiquitateni  suscepti  gradus  consedit.  Qncni  dominus  Ambrosius  de 
Camliray,  cancellarius,  qui  celel)ritati  presidebat,  cum  aspexisset  :  «Révérende  in 
Christo  pater,  inquit,  cum  ego  hoc  loco  vice  et  auctoritate  sedis  apostohcc  presi- 
deam,  non  admittere  debeo  quicquam  (juod  in  deprcs.siononi  cjnsdem  sedis  ver- 
gore  possil;  itaque  vos,  prêter  consiictiidinem  hiijus  loci  cl  lestivitalis,  famtdo 
caudani  vestrani  portante,  more  cardinahs,  introivistis.  et  cappa  ipsa,  quain  <;es- 
tatis,  cai'dinalis  est,  non  episcopi.  Qnamobrem  cum  hic  assitis  tanquam  doclor, 
non  quasi  episcopus,  paternitas  vestra  instar  doctoris  cappa  non  caudata  introire 
debuisset;  et  quia  alias,  sicuti  ego  accepi,  de  relinquenda  cappa  hujusmodi  fuistis 
commonitus,  idcirco  vos,  tanquam  sedis  apostoiice  hoc  loco  commissarius,  liorlor 
et  admoneo  non  intrare  posthac  in  banc  aulam  cum  lioc  vel  simili  habitu  car- 
dinal i.  Il 

Ad  bec  dominus  presul  Meldensis,  graviter  commotus.  excanduit,  et  gravem 
atque  atrocem  contumeliam  in  dominum  cancellarium  rejiciens,  alTecit  eum  quarn 
potuit  fedissima  injuria.  Paulo  post,  cum  dominus  Meldensis  discederet  et  servulus 
quidam  caudam  gestaret,  afluerunt  quidam  ex  familia  domini  (ut  dicebat  domi- 
nus Meldensis)  Parisiensis  episcopi,  qui  eum  ad  exitum  contionis  et  corone  inter 
duo  scanna  per  caudam  appréhendantes,  caudam  cappe  ex  ulna  deportantis 
servuli  delrahentes,  eam  pugionibns  et  cultellis  turpiter  conciderunt.  A  qnibiis 
ministris  (ut  dicebat)  domini  Parisiensis  cum  di[f]ficultale  evadens,  domum  se 
recepit  bac  injuria  affectus;  qui  et  doctor  et  antiquus  admodum  regens,  siniul  cl 
vice  decani  Facultatis  théologie  ibidem  sedens,  quin  eciam  dignitate  episcopali 
preditus  erat,  eapropter,  cum  non  levis  injuria  esset  et  in  totam  Universitaleni  rc- 
dundaret,  statutum  petebat  observari  quo  qui[s]que  magister  Universitatis  jubetur 
injuriam  a  régente  acceptam  propulsare  et  ipsius  emendationem  quoad  licii 
poterit  procurare.  Dicebat  enim  banc  contaminationeni  suc  dignitatis  non  iiii- 
noris  estimandam  esse,  quam  eam  (F"  1^6  r")  quam  ab  abbatc  Sancti  Germani  de 

'"'  Sur  l'affaii-e  Je  révoque  de  MeauN  (liSy  et  aussi  Louis  Thuasue,  Jean  L'Hiiillici;  évoque  dv 

non  i486),  cL  Léon  Dorez  et  Louis  Tlmasne ,  Pic  Meaux,   et  la  bibliothèque  du  Collège  de  Sorboime 

de  Lu  Mirandole  en  France,  p.   78  et  suiv. :  Du  (dans   la   Bciuc  des   Bibliothèques,  t.  Vil,    1897, 

Boiday,  t.  \,  [I.  776.  —  Sur  Jean  L'Huillier,  voii'  p.  126  et  suiv.). 

lu.  a3 

»  IHrniUERIC     \.tTtO%Jttt. 


17S  LA   l'ACLLTÉ   DE  DÉCRET  [l/i8G-1487] 

Pratis  vcl '"',  vel  cuiii  illp  sdiolaslicns  de  Mauregard ('-'  fuerat  occisiis,  vel 

ciiiii  prepositus  Parisiensis  duos  scholasticos'-^^  palihulo  siispeiidissoit.  olim  iiccepe- 
ranl;  de  quibus  memorabilis  viridicta  et  iillio  et  salisfaclio  habita  fiierat,  ita  ut 
ecclesias  que  ad  presentationeni  Sancti  Germani  etcap(p)ellas  que  in  pntronatu  Uui- 
versitatis  sunt,  Universitas  perpetuo  jure  in  se  receperit,  et  douius  illa  sublimis, 
quain  extruendam  assuuipserat  prepositus.  imperlecta  ad  hune  usque  dieiii  pcr- 
luaneret  in  monunientum  ultionis  sempiterne;  extare  preterea  dicebat  epythaphia 
lapidea  ab  iis  condita  qui  scholasticum  memoratum  necaverant'''^;  proplerea 
Universitatem  sperare  posse  ex  hac  tam  atroci  injuria  consequi  ut  aula  ipsu,  ubi 
perpetratuni  esset  tam  immaiie  facinus,  perpetuo  damnaretur,  ne  iii  ea  doctora- 
tus  festivitates  gererenlur,  necnon  ut  in  compensationem  injurie  alie  ecclesie  in 
jus  Universitatis  devenirent.  Petebat  igitur  ipse  dominus  Meldensis  ut,  quemad- 
modum  alias  sepe  a  niajoribns  factum  extiterat.  ita  nunc  in  signum  meroris  a 
lectiouibus  predicationihusque  et  ahis  exercilationibns  scholasticis  Universitas  ces- 
sarct,  et  ad  procurandani  injurie  reparationem  uno  secum  assensu  ins(s)urgeret, 
et  presertim  adversus  auctores  sceleris,  inter  quos  dominuni  Anibrosium  cancel-  , 
larium  predictnm  esse  dicebat. 

CuMi  aulein  liaem  dicendi  fecisset,  dominus  Amhrosius,  post  multa  que  in 
suani  pnrgationem  dixissct,  negavit  se  omnino  quicquam  de  prescripta  injuria 
pritisqnam  facta  esset  scivisse.  Peciit  propterea  ne  Universitas  facile  accusatori 
crederet,  et  quod  ipse  de  contunieHis  et  injuriis  sibi  in  conspectu  matris  sue 
Universitatis  per  dominum  Meldensem  illatis  protestabatur,  ita  quod,  sicut  do- 
minus Meldensis  suc  injurie  reparationem  petebat,  ita  de  accepta  ab  eodem 
injuria,  cum  doctor  et  regens  in  Facultate  Decretorum  esset,  vindictam  requi- 
rebat. 

Quibus  omnibus  sic  ullro  citroque  diu  agitatis,  postquam  per  singulas  Facul- 
tates  et  naliones  deliberatum  est  et  relationes  facte  sunt,  tota  res  ad  consiliarios 
et  députâtes  Universitatis  remissa  est,  qui  de  facto  ipso  et  ipsius  auctoribus 
se  informarent  et  referrent  Universitati  qua  via  et  modo  reparatio  petenda  esset, 
et  secnndum  eorum  consiliuni  Universitas  pari  consensu  justiciam  de  injuria 
postularet. 

Eodem  die,  obitus  domini  Johannis  Cliuflart  apud  Sanctum  Johannem  cele- 
bratus  est,  assistentibus  dominis  de  Gambray,  [de]  Vaccaria  et  me. 

"'  Un  tiers  de  ligne  est  rcslé  m  l)l;inc.  ('''07).  Cf.  L.  Dorez  et  L.  'l'hunsne,  ouvr.  citt', 

'"'  Sur  le  meurtre  de  Raimond  de  Maureganl  p.  aoi-aoa, 
(i34.5),  voir  Du  Boulay,  t.  V,  |i.  678  et  suiv.;  d'.  '"'  Ces  (^pitaphes,  qui  se  voyaient  au  cimetière 

L.  Dorez  et  L.  Tliuasne,  ouvr.  cité,  p.  200-aoi.  des   Malliurins,    ont   été    reproduites,  d'après  le 

'■''  liéger  du  Moussel  et  Olivier  Bourgeois ,  pen-  Thmlrc  des  Antiquités   de    Paris  de   Jac(|ues    Du 

dus  ])ar  ordre  de  fiuiHaume  de  Tignonville.  prévôt  lîrcuil.  dans  l'ouvrage  déjà   cité  de  L.  Dorez   et 

d(^  Paris,  à  la  suite  d'un  meurtre  conuuis  par  eux  L.  Tliuasne,  p.  aoa. 


[l/i8(i-l'i.S7  1        DE  L'UNIVERSITÉ   l)i:   PARIS    \l     \\'   SIÈCLE.  17!l 

Die  nu'i'cuiii  sc(jii(iili,  lui!  iiiissa,  apud  Saiictiim  Joliaiinein,  de  Sancto  Nicolao;        [9  Mai.] 
uLi   Ojjo  non  lui,  nt'ino(jue,  siciil  l)i(lf'llus  iiiilii  miiiciavit,   [»rct(,'i'  (lominuiii  de 
Veteri  Villa.  alViiil. 

É    ■ 

(F"  I  AA  v".)   Die  veiicris  scqueiiti.  fiiil  iiiissa  apud  Sanctuni  Joliaiiueiii;  ihi       !iiM.ii.l 
afliUTunl  (loiiiini  Aiubrosius  de  Cainbray,  Stephaims  de  Velcri  Villa,  Iit'jjiiialdus 
de  Vaccaria  et  ego  deraniis. 

Posi  niissaiii,  in  capclla,  picinisso  e.vaiiiiiie,  luerunL  adinissi  ad  exaiiKMi  el 
graduiu  haicalariatiis  Petrus  Vivien,  cicricus,  Piclavensis  dyocesis,  (îlandius 
Segauld,  clericus,  Byturicensis,  Ancelinus  Doublet,  presbiter,  Ambianensis, 
Matheus  Gruyer,  in  arlibus  niagister,  Suessionensis,  et  Jobannes  Culdoe,  Pari- 
siensis  dyocesis;  et  prestitis  solitis  juranientis,  pro  bursis  solverunt  xi  scula  ciini 
diniidio. 

Eodeni  die,  quia  dominus  Nicbolaus  [de]  Conty  recesserat  die  marlis  x  Aprilis 
et  fuerat  absens  per  iiiensem,  cum  eodem  anno  liabuisset  menseni  graciosum  et 
rigorosum  etullra,  declaratus  luit  qiiod  non  erat  regens  et  quod  perdideratregen- 
ciam  et  ultra  non  erat  particeps  eniolumentorum  Facullatis. 

Die  jovis  xvn(i)  Maii,  fuit  missa  apud  Sanctum  Jobannem,  comparentibus  do-       [17  Mai.] 
minis  doctoribus  [de]  Veteri  Vilia,  de  Vaccaria  et  me  decano. 

Die  ultima  Maii,  fuit  niissa  apud  Sanctum  Jobannem,  comparentibus  dominis       |3i  Mai.] 
TuHeu,  de  Veteri  Villa,  de  Vaccaria  et  me  decano. 

Die  mercurii  sexta  Junii,  fuit  missa  apud  Sanctum  Jobannem;  comparuerunt       \r,  luin.] 
domini  Tulleu,  de  Veteri  Villa,  de  Vaccaria  et  ego  decanus. 

Die   mercurii  xui(i)    ejusdem  mensis,  fuit  missa  apud  Sanctum  Jobannem;       iNfiuin.j 
in  qua  fuerunt  domini  de  Veteri  Villa,  de  Vaccaria  et  ego  decanus. 

Die  veneris,  fuit  congregatio  Universitatis,  in  qua  fuerunt  domini  de  Cambray,       [i5  Juin.] 
cancellarius,  [de]  Veteri  Villa,  de  Varccaria  et  ego  decanus. 

Eodem  die,  frater  Jobannes  Quati,  ordinis  Premonstralensis,  examine  facto, 
fuit  admissus  ad  gradum  et  lecturam  baccalariatus,  et  prestitis  solitis  juramentis, 
solvit  pro  bursis  u  scuta  cum  dimidio. 

Die  jovis  XXI  Junii  ejusdem  anni,  fuit  missa  apud  Sanctum  Jolianncm,  assis-       f.>i  Juin. ] 
tentibus  dominis  de  A  cteri  Villa,  de  Vaccaria  et  me  decano. 

Eodem  die,  premisso  examine,  fnerunt  admissi  ad  gradum  et  lecturam  bacca- 


180  LA  FACULTÉ  DE  DECRET  [l/i8G-U87] 

larialus  Joliannes  Monadii''),  Eduensis  dyocesis,  et  Symon  Noyrot,  Lingonensis 
dyocesis;  et  pro  Lursis  unus  sol  vit  très  florenos  trajectenses,  et  pro  (]isj)ensatione 
de  non  eundo  per  villain,  dimidiuni  scutum;  alter  solvit  duo  scuta;  et  prestite- 
nmt  solita  juramenta  :  m  florenos  trajectenses;  iinum  scutum  dunidium  et  duo 
scuta, 

[■?.-  Juin.]  (K°  1  45  r".)  Eodera  anno,  xwn  Junii,  preniisso  examine,  Joliamies  Aliclienin'-', 

Ambianensis  dyocesis,  fuit  admissus  ad  gradum  et  lecturam  baccalariatus,  et  pre- 
stitis  solitis  juranientis,  solvit  de  bursis  duo  scuta  cuin  dimidio. 

[38  Juin.]  Die  jovis  que  fuit  vigilia  apostolorum  Petii  et  Pauli,  fuit  missa  Facultatis  apud 

Sanctum  Johannem,  ubi  fuerunt  domini  de  Veteri  Villa ,  Junii,  de  Vaccaria  et  ego 
decanus;  ssd  dominus  Picard  ante  niissam  recesserat. 

Eodem  die,  fuit  sigillata  littera  gradus  pro  magistro  Jobanne  Perpezati,  licen- 
ciato:  dimidium  scutum. 

[5  Juillet.]  Die  jovis  quinta  Junii  [1.  Julii]  fuit  missa  apud  Sanctum  Jobannem,  corapa- 

rentibus  dominis  Nicolao  de  Gonty,  de  Veteri  Villa,  de  Vaccaria  et  me  decano. 

Post  niissam,  in  cappel(l)a  supplicavit  dictus  dominus  de  Conti  quod,  non 
obstante  [absencia]  sua.  propter  quam  perdiderat  jus  regencie,  admitteretur  ad 
resumendum  regenciam.  Cujus  supplicatio  fuit  admissa,  cum  prestatione  soliti 
juramenti  de  legendo  proximam  Decretalem  doctoralem  etc. 

Eodem  die,  Julianus  du  Puy,  Bituricensis  dyocesis,  premisso  examine,  fuit 
admissus  ad  gradum  et  lecturam  baccalariatus,  et  prestitis  juramcntis,  pro  bursis 
solvit  duos  florenos  trajectenses. 

[13  Juillet.]  Die  jovis  xn  Jul(l)ii,  fuit  missa  apud  Sanctum  Jobannem,  comparentibus  do- 

minis TuUeu,  [de]  Conti,  [de]  Veteri  Villa,  [de]  Vaccaria  et  [me]  decano. 

[19 Juillet.]  Die  jovis   x[i]x  Jul(l)ii,   fuit  missa  apud    Sanctum   Johannem,   assistentibus 

dominis  Nicolao  de  Gonty,  Tulleu,  [de]  Veteri  Villa,  [de]  Vaccaria  et  me 
decano. 

Eodem  die,  in  capella,  examine  premisso,  fuit  admissus  ad  gradum  et  lecturam 
baccalariatus  Jacobus  Verderi,  presbiter,  Lugdunensis  dyocesis,  et  prestitis  solitis 
juramentis  solvit  n  scuta. 

» 

'"'  Faul-it  ridentifier  avec  cthonorable  homme  et  '■'  En  ligS,  Jean  Miclienin,  maître  es  arts  el 

sage  M.  Jelian  le  ]\loyne  [qui.  Je  90  août  ligo,]  a  bachelier  eu  Ddcret ,  se  présente  à  la  collation  du 

esté  recen  advocat  [au  Cbastellet]  et  a  choisy  sou  ])rieur  de  Notre-Dame  de  Moutdidier,  de  l'ordre 

lieu  du  costc  de  la  Tourneilei  ?  Coll.  Clairambmilt ,  de   Cluny.  Arch.  de  l'Univers,  de  Paris,  vol.  /19, 


vol.  y65 ,  p.  l'i.  '  fol. 


I . 


[U86-U87I       DK  L'UNIVKRSITI':   DK  PAIUS    \l     W    SIKCM:.  181 

Die  jovis  x\vi[i]  .Iul(l)ii.  luit  iiiissa  apud  Sanclum  Jolianintii.  iihi  0{j<)  non  lui; 
sed,  referentibus  mihi  l»i(lollis,  ad'inMunl  doniini  doctores  [de]  Conti,  Tullcii, 
[de]  Vcteri  Villa  et  de  Vaccaria. 


['.!('>  .Iiiil!  f 


Die  jovis  seciinda  Au{[iisfi,  fuit  missa  apud  Sanclum  Joliannem,  ubi  compa- 
ruerunt  doniini  doctores  Nicolaus  [de]  Conti,  Tulleu,  [de]  Veteri  Villa  et  ego 
decanus. 


la  Août. 


Die  jovis  nona  Augusti,  luit  missa  apud  Sanctum  Joliannem,  ubi  alTuerunt 
domini  de  Conti,  Tulleu,  [de]  Veteri  Villa,  de  Vaccaria  et  ego  decanus. 

Die  dominica  sequenti,  fuerunt  processioncs  Universitatis  ad  Sanctam  Catlie- 
rinam;  ibi  fuerunt  domini  su[)ra  proxime  scripti  et  ego  decanus. 

Die  mercurii  xv  Augusti,  fuit  missa  de  Béate  Maria  Virgine  apud  Sanclum 
Joliannem,  ubi  ego  non  fui;  sed  bidellus  dixit  milii  quod  [alTuerunt]  domini 
Tulleu,  [de]  Conti. 

(F°  iUb  v".)  Eodem  die,post  missam,  in  cap(p)ella,  Joliannes  Câpre.  Lugdu 
nensis  dyocesis,  premisso  examine,  fuit  admissus  ad  gradum  et  lecturam  bacca- 

lariatus,  et  solvitpro  bursis '''Et  quia  non  eram  iii  dicto  examine,  ipse  die 

sequenti  venit  ad  me,  apud  Sanctum  Maturinum,  et  ibi  prestitit  solita  juramenta. 

Die  veneris  sequentis  [sic),  fuit  missa  in  Sancto  Jobanne,  compareiitibus 
dominis  de  Conti,  [de]  Veteri  Vdla,  [de]  Vaccaria  et  me  decano. 

Die  lune  xx  Augusti,  fuit  examinatus  Amianus  Bonnetier,  Morinensis  dyocesis, 
et  admissus  ad  gradum  et  lecturam  baccalariatus  in  Decretis;  et  premissis  jura- 
mentis  solitis,  solvit  pro  bursis  ii  regales  et  dimidium  scutum. 

Die  jovis  vigilia  Sancti  Bartliolomei'-',  fuit  missa  apud  Sanctum  Joliannem. 
ubi  fuerunt  domini  [de]  Conly,  de  Vaccaria  et  ego  decanus. 


lu  \""t.  ! 


fl-.!  AniU.  I 


|i5  Aont.J 


[17  Août,  j 


Août. 


\■^^^  Aoùt.1 


'''  L'indication  de  la  somme  a  t'ti'  omise.  ' 
'^'  La  veille,  c'est-à-dire  le  22  aoiit,  l'Univer- 
sité, si  l'on  en  croit  Du  Boniay  (t.  V,  p.  776), 
avait  pris  des  mesures  de  rigueur  contre  les  W'- 
crétistes.  pour  les  obliger  à  céder  dans  l'affaire  des 
présentations.  Quelques  jours  après,  le  12  sep- 
tembre, la  Faculté  des  Arts,  craignant  d'être  lésée 
dans  ses  privilèges,  dépêchait  au  nouveau  recteur, 
Geoffroy  Boussard,  pour  maintenir  ses  druils  me- 
nacés ,  le  célèbre  prédicateur  Jean  llaidin ,  de  Toul , 


maître  du  collège  de  Navarre,  sur  leipiel  ou  peut 
consulter:  Jo.  Launoii  Regii Navarrœ  Gymiiasii  Pa- 
risteiisis  Historia,  pars  altéra,  |i.  Gi-j-d-ili. 

Le  3  septembre  suivant,  le  Parlement  rendait 
l'aiTet  suivant  : 

ffSur  deux  recpiesles  baillées  à  la  Court  par  les 
l'ecleur  et  Faculté/,  de  tlieollogie,  médecine  et  ars 
de  l'Université  de  Paris,  parties  intimées,  allen- 
ciintre  des  maistres  docleuis  de  la  Faculté  de 
Décret,  la  première  dattée   du  dixsepiiesme  jour 


182 


LA    KACLLTE  DE  DECRET 


1/J86-U87 


[37  Août.]  Die  lune  x\vi[i]  Augusti,  Syinoii  de  Cambray,  Anibianensis  dyocesis,  premisso 

examine,  fuit  adniissus  ad  graduni  et  lecturani  baccalariatus,  et  prestitis  solilis 
juramentis,  solvit  pro  bursis  et  juribus  Facullatis  nii  florenos  liajectenses. 

|3o  Août.]  Die  jovis  penullinia  Augusti,  fuit  niissa  apud  Sanctum  .loliannem,  ubi  com- 

paruerunt  doniini  [de]  Conti,  Tulleu,  [de]  Veteri  Villa,  [de]  \accaria  et  ego 
decanus. 

|6  Septemi.ie.]  Die  jovis  VI  Septendji'is,  fuit  missa  in  Sancto  Johanne,  assistentibus  doininis 
[de]  Conty,  de  Veteri  Vilia  et  me  decano. 

[s  Septenil.io.]  Die  sabbati  octava  Septembris,  fuit  missa  de  Beata  Virgine  apud  Sanctum 
.Tohannem,  et  alTuerunt  domini  de  Conty,  Tulleu,  [de]  Veteii  Villa,  [de]  Vaccaria 
et  ego  decanus. 

lastpiembie.]  Die  jOvis  xui  Septembris,  fuit  missa  apud  Sanctum  Joliannem,  presentibus 
domini[s]  de  Conti,  Junii  et  me  decano. 

Eodem  die,  fuit  adniissus  ad  gradum  et  lecturam  baccalariatus,  premisso  exa- 
mine, magister  Johannes  Bondieu,  presbiter,  diocesis  Constanciensis,  et  prestilis 
solitis  juramentis,  pro  bursis  solvit  ni  scuta. 


fl'aoust,  le  deuxiesme  du  sixiesme  septembre  der- 
nier passe,  par  lesquelles  et  pour  les  causes  conte- 
nues en  icelles  ils  requeroient  que  dellay  leur  fust 
donné  de  ])roduire  ou  procès  pendant  en  ladite 
Court  entre  elles  d'une  part  et  lesdils  niaistres  doc- 
teurs de  la  Faculté  de  Décret  d'autre ,  jusques  au 
lendemain  de  la  Saint  Martin  il'yver  prochain  ve- 
nant, et  commettre  aucuns  des  conseillers  pour 
contraindre  ceux  de  ladite  Facidté  de  Décret  ;i 
ouvrir  les  coffres  pour  avoir  par  eulx  les  lettres  et 
tiltres  ou  le  double  et  copie  collationnée  aux  origi- 
naulx  et  en  faii-e  faire  les  exti'aictz  et  les  produire 
en  ladite  Court,  tant  sur  leur  dit  appel  que  sur 
les  provisions  par  eulx  requises; 

ffVeu  pai-  la  Court  lesdites  requestes  et  tout  ce 
que  par  lesdites  pai'ties  a  esté  mis  et  produict  par 
devers  certains  commissaires  conunis  par  ladicle 
Court  à  les  oyr;  oy  le  rapport  desdits  commis- 
saii'es  ; 

tH  sera  dit  que  ladicte  Court  donne  encores 
delay  ausdits  recleui-,  Facultez  de  théologie,  méde- 
cine et  ars  de  ladite  Université  de  Paris  de  pro- 
duire en  ladite  cause  jusques  à  quinzaine  prochain 
venant  ]K)ur  toutes  préfixions  et  dellays  et  sans 


plus  y  retourner  sur  peine  de  l'amende,  et  ordonne 
ladicte  Court  que  cependant  en  la  présence  d'un 
ou  deux  conseillers  d'icelle  sera  faicte  ouverture 
du  coffre  de  ladicte  Université  où  sont  lesdictes 
lettres  et  le  seel  d'icelle,  pour  recouvrii-  par  l(>s- 
dits  de  l'Université  lesdites  lettres  ou  tiltres  dont 
ils  se  veulent  ayder  ou  les  copies  et  extraiclz 
d'icelles  collationnez  aux  originaux,  et  pour  seeller 
en  la  présence  de  l'un  ou  deux  desdits  conseillers 
autres  lettres  que  lettres  de  nomination,  le  tout 
jusques  à  ce  que  par  ladicte  Coiu't  autrement  en 
soit  ordonné;  et  au  surplus  ladicte  Cour  a  ordonné 
et  ordonne  que  messire  Jean  de  La  Vacquerie,  con- 
seiller du  Roy  nostre  sire  et  premier  président  en 
icelle  Court,  appelé  avec  luy  aucuns  des  conseil- 
lers de  ladicte  Court,  telz  et  en  tel  nombre  que 
luy  plairra ,  fora  convoquer  et  appeller  pardevant  luy 
aucuns  députez  tant  desdites  Facultez  de  théolo- 
gie, medecinne  et  ars  de  ladite  Université  que  de 
par  ladite  Faculté  de  Décret,  pour  conférer  avec 
eidx  sur  les  dillciens  qui  sont  entre  euL\,  et  iceulx 
appaiser,  si  faire  se  peut,  ainsy  que  verra  eslre  à 
faire  par  raison,  despcns  reservez  en  dilTînitifve. n 
Nouv.  acq. franc.  8o3i,  fol.  /i8i-48:'.  v". 


[I'i86-1487|        1)K   L'IMVI':USITK  DE   PARIS    \l     \V   SIÈCLE.  183     . 

I)i(>  liiiir  xvii(i)  Septeinitris,  luit  adiiiissus  ad  gradiim  et  lecluram  l)accalariatiis,    [17  Septembre, 
premisso  cxaiiiiiic,  .loliaiines  de  Aquamorltia  ■'),   cloricii.s,  Ediiensis  dvocesis,  et 
prestitis  solilis  juiiiiiicntis,  pro  bnrsis  solvit  11  scula. 

Eodem  dio,  riiciiiril  sijfillatc  due  lilterc  gradus:  1,  solid. 

Die  niarlis,  luit  congreifalio  Universitatis  apud  Sanctiiin  Maturinuui'-',  ubi  très  [18  .Sepiembr.-. 
Facultates  théologie,  iiiedicine  et  artiuni  couate  surit  slatuere  quod  nullus  iii 
posterum  auderet  se  iuscribere  magistrum,  nisi  rccepisset  luagisleriiuii  in  ali- 
qua  Facultate  Parisius;  sed,  quia  hoc  statuendo  erat  simul  décidera  (F°  1^6  r") 
questionom  que  propler  nomiuationeui  suppositoruin  Facultatis  Decretoiiiin  in 
curia  Parlamcnti  vertebatnr,  ego  decanus  nomine  Facnltalis  protestatus  suni  de 
atlentatis, 

lu  ca  congregalioue  rnernnt  doniini  de  Gorcellis,  de  Conty,  [de]  ('arn])rav, 
Tulleu,  [de]  Veteri  Villa,  Junii,  [de]  Vaccaria  et  ego  decanus. 

Eodeni  die,  fuit  exauiinatus  niagister  Guillermus  Hébert,  Rothoniagensis  dvo- 
cesis, et  admissus  ad  graduni  et  lecturam  baccalariatus;  et  prestitis  juramentis, 
solvit  pro  bursis  ni  florenos  trajectenses. 

Die  eodem  et  illico  dissoluta  congregatione,  Gaufridus  Boussart,  rector  Uni- 
versitatis'^', fecit  per  universa  compita  urbis  alfigere  cedulas  quibns  inhibebat 
omnibus  qui  magisterium  in  aliqua  quat(t)uor  Facultafnm  non  essent  asseculi,  m- 
se  magistros  nominarent  aut  inscriberent,  neve  notarii  eos  in  suis  litteris  magis- 
tros  appellarent;  qui  contra  fecissent  privandos  esse  consorcio  Universitatis.  Gujus 
Gaufridi  temeritate  cognita,  mox  capto  consilio  cum  domino  Ambrosio  de  Gam- 
bray,  cancellario,  confecte  sunt  littere  de  relevamento  appellationis,  et  ad  cancel- 
lariam  régis  late,  expedite  fuerunt;  nec  niora,  intimatus  est  ipse  rector,  decani 
quoque  et  singnli  nationum  procuratores,  cum  inhibitionibus  ne  quicquam 
deinceps  attentarent,  etc. 

Et  quia  die  jovis  insequenti  lutura  crat  uiissa  Facultatis,  ego  dominos  doctores    [ioSopiomLre. 
apud  Sanctum  Johannem  Jlierosolimitanum  super  bac  novitate  rectoris  feci  con- 
vocare  hora  misse;  conveneruntque  omnes,  prêter  dominum  Johannem  Picard. 

'''  Le  h   novembre  1^90,   fflioiiorable  homme  '^'  Du  Boiilay  (t.  V,  p.  776-777),  dont  le  récit 

m.  Jehan  de  Laiguemorte,  licencie  en  Décret,  a  esté  est  assez  conhis,  ne  parle  pas  de  cette  assemblée 

receii  advocat  [au  Ghastellet]  et  a  choisy  son  lieu  (hi  18  septembre;  mais  les  indications  de  Ciaguin 

du  costé  desfenestres.nCo//.C/rtiVrt)«JaHft,  V0I.765,  paraissent  précises. 

p.  ao.  —    Le  17  avril  1^91  |  1^192],  rrjionorable  '''  Elu  le  a.*?  juin  et  conduit  eu  grainle  jximpe 

homme  et  sage  m.  Jehan  d'Aiguemorte,  advocat  au  au  collège  de  Navarre,  où  il  habitait,  d'après  Du 

(Ihastellet,  [plaide  |  contre  m.  Estienne  Perret,  mar-  Boidav,  t.  V,  p.  776. 

chand  tavernier  à  la  place  Maubert,  pour  raison  Sur  ce  personnage,  voir  :  Joaunis  Lauuoii  Re/fii 

du  fief  de  Laigny  rpie  ledit  Estienne  a  vendu  audit  Navatrœ  Gymimsii  Parislensis  Historia,  pars  altéra, 

Aiguemorlc  et  sur  lequel  ledit  Ayguemorte  a  payé  p.  6a2-64o. 
XXXII  frans.n  IbiiL,  p.  i34. 


.      18'i  LA  FACULTÉ  DE  DÉCRET  [1/j8G-U87] 

Sic  congregatis  in  cap(i))ella  dominis  exposai  que  gesla  fuerant  in  opprobrium 
Facullatis  et  qucstionis  mote.  Quibus  placuit  diligeiicia  mea,  volueruntque  ut 
(lominus  Johaimes  de  Gorcellis,  dominus  Ambrosiiis  et  ego  ireraus  ad  curiam 
Pailamenti  et  dominis  presidentibus  supplicationem  porrigeremus  contra  atteii- 
tatores  et  violatores  edictorum  curie.  Sed  cum  in  palacium  convenissemus,  inveni- 
mus  dominum  prinium  presidentem  '"'  discessisse.  Sed  nos  convenimus  dominos 
secretarios  canceliarios  régis,  quibus  narravimus  que  facta  erant  per  rectorem 
Universitatis  in  prejudicium  dignilatis  eorum,  cum  ipsi  soleant  vocari  magistri, 
licet  non  susceperint  gradum  in  abqua  Facultate.  Eadem  eciam  diximus  dominis 
clericis  Computorum  et  procuratori  coHegii  advocatorum  et  procuratorum  in  curia 
Parlamenti,  ad  quos  omnes  injuria  equaliter  pertinebat.  Qui  omnes  responderunt 
se  libenter  adjuncturos  Facultati  Decretorum. 
[2iS.|ii>ml)n'.]  ])ig  autem  sequenti,  dedi  domino  Petro  Dorigni  f^'  suppbcationem  Facultalis, 
qui  eam  retulit  curie,  que  respondit  ut  illa  communicaretur  advocato  et  procu- 
ratori régis.  Et  fuit  eis  exbibita. 

[aiScptembir]  ^  fo  ,  ^  (j  ^.o  ^^  DJe  auteui  luue  sequenti,  vocatis  ad  curiam  dominis  advocato  et 
procuratore  régis,  expositaque  per  eos  causa,  respondit  curia  ut  parti  adverse 
diceretur  dies  ad  proximam  diem  veneris  ad  dicendum  contra  supplicationem 
quid  vellet.  Fuit  igitur  dicta  dies  per  hostiarinm. 

|2()sepiomiMe.]  j)ig  yg,.Q  mercurii  proxima,  fuit  missa  Facultatis  apud  Sanctum  Johannem 
.Iherosolimitanum;  ibi  romparuerunt  domini  doctores  [de]  Courcellis,  [de]  Cam- 
bray,  [de]  Conti,  Tulleu,  [de]  Veteri  Villa,  Junii,  [de]  Vac[c]aria  et  ego  decanus. 
Post  niissam,  omnia  exposui  dominis  doctoribus  que  supra  scripta  sunt  de  expe- 
ditione  supplicationis,  peciique  quid  eis  placeret  fieri  prô  instruendo  eorum  ad- 
vocato ad  ipsam  diem  veneris  assignatam.  Voluerunt  autem  ut  ego  conficerem 
articulos  instriiclionis  in  bac  sentencia,  videlicet  quod  materia  de  conclusione 
quam  fecerat  pars  adversa  publicare  per  valvas  ecclesiarum  et  compita  urbis  non 
erat  de  articulis  super  quibus  illa  die  fuerat  congregata  Universitas;  item,  quod 
inhibere  secundum  formam  ipsius  conclusionis  quod  nemo  nominaretur  magister 
nisi  adeptus  fuisset  gradum  magisterii  in  aliqua  Facultate,  erat  privare  innumeros 

'"'  Jean  de  La  Vacquorie,  pieniier  presideiil  de-  noble  linniiiie  .Iclian  Mignot,  père  diidil  Fianoois, 

puis  ie  mois  de  mars  1 48 1.  que   noble  bonnne   et   sage  m.    Pierre  Dorigny, 

'''  Originaire  de  Troyes,  il  avait  été  reeu  con-  conseiller  eu  Parlement,  avoit  acquis  par  décret. i 

seiller  au  Parlement  entre  i463  et  ili&Ç).  Nous  Coll.  Clairamhault ,  vol.  764,  p.  887.  —  Le  1 1  mai 

n'avons  pu  établir  son  degré  de  parenté  avec  Ni-  1^9'  1  '^^-  Jacques  Toustain  et  bonorable  homme 

colas  Dorigny,  le  futur  doyen  de  la  Faculté  de  Dé-  Guillaume   Toustain,    son    frère,    se    constituent 

cret.  —  Le   4  avril  i488  [1689],  on  voit  com-  cautions  jusques  à  ia  somme  de  v'  1.  par.  pour 

paraîlre  au  Cbàtelet  ^ François  Mignot,  escuyer,  Gilles  Dubois,  prisonnier,  envers  Pierre  Dorigny, 

requérant  avoir  par  retrait  lignager  le  droit  de  conseiller  en  Parlement."  Ihid.,  vol.  768,  p.  54. 

péage  et  passage  et  la  moitié  du  minage  de  la  ville  —  Son  nom  apparaît  encore  dans  les  registres  du 

de  Tonnerre  et  autres  héritages  qui  furent  à  feu  Parlement  en  i4()5.  Franc.  21279,  fol.  24  v". 


I'i.sr.-l/i87|        l)K   l.'IMVKRSITÉ  DK  PARIS   Al    W'  SIKCLE.  185 

homines  (|iii  se  (1(!  Universitate  iiiscrilxiiil  d  iKimiiiiiiil  soliliqiio  siiiil  siili  ill;i  :i]»- 
pellaliono  {jaiidcrc  j)i'ivilcifiis  scliolarilalis,  ni  siiiit  oiiiiics  secrctarii  Caiiccllarie 
régis,  oiiiiies  deiici  Coiii])uloriiin  et  onines  advocali  et  piocuratores  curie  Parla- 
menti(');  ilem,  (|ii()(l  illa  conclusio  fueiat  ulciiiiujiic  aicepta  tonipore  qiio  Anglici 
occiipahaiit  civilatciii  l*ansiensem,scilicef  anno  Doiiiirii  mcccc  trigesimo,  et  codem 
teuipore  eral  reclDi'  quidam  de  Gouda (-',  lloiliindiniis,  qui  parles  Angloniin  et 
Burgoiidionuni  sequebalur;  item,  quod  conclusio  ipsa  non  invenialnr  scriplit  in 
regisiris  pul)licis  scribe  L  niversilatis,  sed  in  rogistris  rectoris.  ut  soient  scribi 
nomina  tanlum  juraloruni  etincorporatorum  in  celu  Universitatis,  nec  solituni  est 
quod  rectores  scribant  conclusiones  Universitalis,  sed  scriba,  qui  in  congregalio- 
nibus  deiiberationes  Facultatuni  et  concbisiones  pro  suo  ofïicio  inscribit  et  servat; 
preterea,  etsi  conclusio  ipsa  i'uissct  légitime  terminata  et  scripta,  tamen  nunquam 
fuerat  in  usum  deducta,  et  contra  eam  obtinuerat  longa  consududo.  sicut  ex 
nudtis  litleris  conslabat;  item,  quod  rector  ipse,  magister  Gaulliidus  Boussart, 
suo  sensu  ductus,  non  babito  ad  lioc  communi  judicio  Facultatuni,  mox  con- 
gregatione  dissoluta,  lecerat  in  opprobriuni  et  iudibriuni  Facultatis  Decrelorum 
illam  conclusionem  per  compila  alligere.  Quare  volebat  ipsa  Facultas  ut  advo- 
catus,  captis  conclusionibus  ad  causam  pertinentibus,  eciam  concluderet  adversus 
ipsum  GauflFridum  tanquam  privatam  personam.  Igitur,  (F°  ili-j  r'')  confectis  per 
me  ad  eam  sentenciani  articulis,  illisque  cum  domino  de  Cambray,  cancellario, 
et  domino  de  \accaria  communicatis,  eos  domino  Jobanni  de  Gannay  ' ')  tradidi, 
ut  postero  die  paratus  in  curiam  veniret. 


'"'  GeUe  question  fut  rëglée  i'aunée  suivante. 
Cf.  Charles  Jourdain,  Index  cliioiiol. ,\).oo5 ,  col.  a. 

'"'  Du  lîuiilay  (t.\  ,  p.  ()ai  ,  col.  i)  indique  bien, 
en  ii3o,un  recteur  du  nom  do  rtniillelmus  de 
Govea  [Gouda?],  Bataviisi,  élu  le  27  mars.  Mais 
VAuclavmiii  Cliart.  Univ.  Paiis.  ne  donne  pour  ce 
temps-là  qu'un  recteiu' originaire  de  Gouda,  frJa- 
cobus  Mcolai  de  Gouda  1,  qui  fut  élu,  non  pas  en 
ii3o,  mais  pom-  la  première  fois  le  ao  juin  i44() 
et  la  seconde  le  2/1  mars  ii5i  (col.  76831  col.  8/I9 
n.  1  ).  Il  est  donc  difficile  de  fixer  le  nom  du  recteur 
désigné  par  Gaguiu;  mais  il  faut  retenir  que  sa 
mention  parait  concorder  avec  celle  de  Du  BoUlay, 
au  moins  sur  un  point  :  c'est  que  le  recteur  de  1  à3o 
était  Néerlandais. 

'''  Jean  do  Ganay,  sieur  de  Persan,  conseiller  et 
avocat  du  Roi  au  Parlement  en  i'i78,  conseiller 
du  Roi  en  sa  Chambre  des  généraux  sur  le  fait  des 
aides  le  3o  octobre  1  ^85  ,  fut  ri'(;u  quatrième  pré- 
sident au  Parlement  le  97  juin  1  if)o ,  puis  premier 
président  en  i5o5:  il  devint  chancelier  de  Franco 
en  1807,  après  la  mort  de  Guy  de  Rochefort,  et 
lu. 


mourut  lui-même  à  Rlois  an  mois  de  juin  i.')ia. 
Cf.  le  P.  .\nselme,  Ilist.  généal.,  t.  VI.  \^.  hh-x\ 
J.-B.  de  L'Hermito- Souliers  et  Fr.  Blanchard, 
Eloges  de  tous  les  premiers  presideiis,  p.  .ïi.  —  Les 
deux  premières  dates  indiquées  ci-dessus  et  tirées 
du  P.  Anselme  ont  été  évidemment enqiruntées  par 
lui  aux  registres  du  Châlelet;  cf.  Coll.  Clairambault , 
vol.  76/1,  p.  iGo  et  a46.  Cette  dernière  mention, 
datée  du  3o  octobre  i48i ,  mérite  d'ailleiu-s  d'être 
rapportée  en  son  entier  :  rr  Honorable  honune  f.t 
sage  m.  Jehan  de  Gannay,  conseiller  du  Roy  en  sa 
Chambre  des  généraux  sur  le  fait  des  aydes,  et 
Jehanne  Boileau  [ou  Boilesve].  sa  femme,  deman- 
dent à  ravoir  par  retrait  lignager  uni'  riiaisciu  rue 
de  Malleparolle,  que  naguères  avoit  ac(pMs  noble 
homme  Callieliii  Saillart,  advocat  au  Chaslcllet  et 
conseiilerauChastellet(.sic),  de  Jehan  de  Laubespine 
elPerrette  Boileau,  sa  mère,  cousin  et  lanle  d'icelle 
Jehanne,  fennue  dudit  de  Gannay.  1  —  Lue  de  ses 
nièces,  Philippe,  iille  de  Guillaume  de  Ganav  et  de 
Catherine  Rapiousl,  épousa  Nicolas  Tueleu ,  sieur 
de  Cély,  ainsi  que  le  confirme  la  mention  suivante 


iui-iiiMi;nii:    %  tTiit«ji.r. 


180  LA   FACULTÉ   DE  DÉCHET  [1486-1487] 

Eodem  die,  accessit  magister  Dyonisiiis  AUegret,  primus  legens,  et  more  quot- 
annis  solito  suppliciter  gracias  egit  Facullati  de  honoribus  et  emolumentis  pro 
offîcio  legcntis  a  Facultate  hactenus  acceptis.  Et  quia  quintum  librum  Decretalium 
légère  inceperat,  supplicavit  ut  ipsum  otlicium  prime  lecture  sibi  denuo  cont'erre 
domini  doctores  dignarentnr,  et  ei  materiam  quam  vellent  ad  legendum  assignare. 
Qui  domini  doctores,  ejus  supplicatione  audita,  jusserunt  eum  ex  conclavi  dis- 
cedere.  Et  mox  placuit  omnibus  ut  oflicium  ipsum  lecture  primi  ordinarii  eidem 
supplicanti  de  novo  conferretur.  fuitque  ei  commissa  et  concessa,  ita  ut  librum  a 
se  inc[li]oatum  in  finem  usque  deduceret;  quo  absoluto,  rediret  ad  Facultatem , 
a  qua  materiam  legendi  acciperet.  Et  quia  quidam  querebantur  ipsum  legentem 
non  servare  statuta  tempora  legendi,  commonui  eum  ut  de  statutis  et  consuetu- 
dine  legendi  in  Facultate  observata  nichil  immutaret.  Prestitis  autem  solitis  de 
hoc  faciendo  juramentis,  abiit,  et  domini  discesserunt. 

[;) 7 Septembre. I  Altéra  die,  que  fuit  dies  jovis  x\vii(i)  septembris,  fuit  congregatio  Universitatis 
apud  Sancf  um  Matiirinum  super  tribus  arliculis.  Primus  fuit  ad  audiendum  que  facta 
fuerant  per  Facultatem  Decretorum  in  supplicatione  predicta  contra  reliquam 
partem  Universitatis.  Ad  quem  articulum  exponendum  rector  longam  orationem 
excogitaverat,  que  tota  fere  ad  contumeliam  Facultatis  Decretorum  versabatur, 
quam  rector  dicebat  contaminasse  maledictis  arcium  Facultatem,  et  propterea 
dicere  reliquas  Universitatis  Facultates  insurgere,  et  non  permittere  ut  Decre- 
torum doctores  tantum  obtinerent  ut  eorum  baccalarii  et  licenciati  preroga- 
tiva  iiomiiiationis  potirentur;  quod  si  id  contingeret,  fore  ut  preclara  illa  mater 
Facultas  arcium  pessum  iret.  Addidit  preterea  multa  de  Facultatis  laudibus,  ut 
quoad  ipse  valebat  maculam  imprimeret  Facultati  Decretorum.  Ad  que  ego  ex 
consilio  et  sentencia  Facultatis  respondi  neminom  hujus  Facultatis  tam  incon- 
syderatum  esse  qui  artes  libérales  maledictis  contaminasse!,  quemque  doctorem 
intelligere  eam  Facultatem  esse  que  prima  fuissetin  Studio  Parisiensi ,  ex  quavelut 
a  nutrice  cetere  altiores  Facultates  cibum  (F°  1^7  v")  aliquando  lacteum  sump- 
sissent,  neque  ignorare  magnos  ex  ea  viros  natos  atque  orlos  esse;  quamobrem 
pradentissiniam  Decretorum  Facultatem  ârtes  libérales  venerari  et  magnopere 


«tes  registres  du  Cliâtdet,  (talée  (lu  11  mars  1  Sa 8 
1 1829]  :  irNoljie  tiomme  Pliitipes  Bouclier, seigneur 
«te  Fissis  [Fissy],  damoiselle  Ptiilipes  Tuctpii ,  sa 
femme,  iitle  et  tierilièrede  feu  M.  Nicolte  Tueleu  et 
Pliitipes  de  Ganay,  sa  femme,  qui  fut  fille  et  lieri- 
tière  de  feu  m.  (îuittaume  de  (ianay  et  de  Catherine 
Rapiimst,  sa  femme,  [plaident]  contre  Jehan  Lo- 
«juet,  tuteur  des  enfans  mineurs  de  feu  Nicolas 
i^angtois  et  de  Marie  Laurans,  sa  femme,  fitte  de 
feu  ni.  Simon  Laurans  et  de  damoiselle  Jehanne 


Deschamps,  sa  femme,  fittede  feu  Adam Deschamps 
et  de  Jelianne  Rapioust,  sa  femme,  lesdiles  Cathe- 
rine et  Jehanne  Rapioust  fitles  et  héritières  avec 
Colette  Rapioust  de  feu  m.  Jetian  Rapioust,  pour 
raison  du  contant  de  t'ac(juisition  faite  par  ledit 
Rapioust,  fat!  i6a8,  d'une  maison  rue  Simon  le 
Franc,  ap[)artenant  de  présent  à  Gabriel  Cliicot, 
ledit  coiitract  estant  es  mains  dudit  tuteur  qui  fait 
refus  de  le  communiquer.  1  Coll.  Clairambault , 
vol.  76-1,  p.  lf]i. 


|l/i8(;-I'iS7|        l)K   L'UNIVERSITI-:  DK  PARIS    \l    \  V^  SIKCM-:.  187 

colen!;s('(l  non  ideo  sacrosanctam  juiis  pontilicii  parentein  flebere  parvi  duci, 
(jiiaiii  indliis  salis  doclus  comprchcndere  possit  qui  in  arc(h)ana  pliiloso))[li]i(; 
inlerdiun  non  pcnelraverit,  le^jumque  latores  suas  leges  ideo  rectas  condidisso, 
(|uod  [)liil()Z()pliie  (.S7c)  prcccpta  et  legilinias  inslitulioncs  lonuissent,  ciiiii  ex  per- 
sona  Sapiciicic  lectum  sit  :  ctPer  luc  rcijes  rcjjnanl  el  Icjjuni  conditores  jusla 
deceiiiuntn;  et  idcirco  jurisconsullos  ab  omnibus  muUipendi,  eosque  urbes,  pro- 
vincias  et  régna  adniinistrare  et  judiciis  prcesse;  errare  igitur  eos  qui  credcrenf 
queuiquani  ex  doctoribus  Facullatis  Decretoruui  feda  el  flagiciosa  de  iiilejjcniiiia 
arciura  liberaliuni  discipHna  dixisse;  (juinyuio  verisiniile  esse  invenluni  lioc  esse 
el  fictum  a  reclore  ut  innocentes  criniinarelur,  etnisi  hujus  criuiinalionis  dilalores 
noniine  ])roprio  signaret,  pulare  l'iim  ollicium  lecisse  boiuinis  niendacis. 

Die  veneris  xm\  [/.  wvin]  Septenibris,  juxta  ordinationem  curie,  iluiii  est  ad  [a8 Sepiembre.1 
judiciuni.  Quo  die,  cum  proxime  ad  (ores  Tornelic  astarcnlrector,  quibusdani  de 
sua  secta  comitalus,  admissus  est  in  curiam,  ubi  aderant  in  suo  ordine  cuni 
dominis  consiliariis  doniini  de  Corcellis  et  Jacobus  Juiiii,  doctores  Decrelorum. 
Dominus  avitcm  de  Vaccaria  et  ego,  cuui  advocaluni  nostruni  preslolaremur  in 
aula,  audienles  rectoreni  inlrasse,  venimus  in  curiam  festinanter,  cum  maoisler 
Petrus  Folliot  ''',  doctor  theologus,  pro  causa  partis  adverse  jam  perorasset.  ÎVos 
vero  admisses  dominus  primus  presideus  iulerrogavit  quid  dicere  vellemus.  Gui 
ego  :  «Abest,  inquam,  advocatus;  sed,  per  ejus  absenciam,  si  permiseritis  cum 
dominis  condoctoribus  meis,  qui  hic  assunt,  consiiium  capere,  mox  pro  noslra 
causa  dicemus.  ^1  Secessimus  igitur  seorsum,  placuitque  iUis  me  supplere  ollicium 
advocati;  supple\i,  dixique  fere  ad  eam  sentenciam  que  suprascripta  est  ubi  de 
inslruendo  advocato  arliculos  scripsimus,  paucis  addilis  que  pro  lempore  venc- 
runt  in  mentem;  pecii  quoque  ut  advocatus  et  procurator  regius,  quibus  causam 
nostram  communicaveramus,  admiltereulur  dicturi  quod  veilenl.  (F"  i48r°.) 
Admissi  aulem  dixerunt  banc  discordiam  que  iu  Universitate  jamdiu  versabatur 
allaturam  multa  incommoda,  nisi  conqioneretur;  propterea  opus  esse  ut  boni  viri 
de  compescenda  lite  pro  vidèrent;  fuisse  aulem  quedam  per  reclorem  et  partem 
adversam  commissa  que  in  prejudicium  processus  altentala  videbantur  et  se  \idisse 
lifteras  multas  superioribus  annis  per  redores  expeditas,  quas  in  sacco  paratas 
babebat,  in  quibus  et  bcenciati  iu  artibus  el  Decretis  et  Iheologia  et  in  Decretis 
baccalarii  nominabantur  magistri  :  quare  concludel)a[n]t  cpiod,  non  obstaute  pre- 
missa  conchisione,  iiltere  in  posterum  debebaut  usque  ad  decisionem  piincipalis 
queslionis  sigillari.  Peteba[n]t  insuper  fieri  inhibitiones  ulrique  parti  ne  dictis  aiil 
faclis  vel  scriplo  sese  ledere  auderent. 

Curia  dixit  lurpe  esse  Universilali  prouiovere  bujusmodi  coulroversias,  ila  ut 

'"'  G'i^tnil  un  ancien  élève  du  collège  de  Na\ai're.  Cf.  Jouniiis  Launoii  Itcgii  Xavnrrœ  Gymiiasii  Ptirisicii'iis 
Ilistoria,  pars  prima,  p.  aiG  et  217  (aux  années  1 '478  et  i483). 


188  LA  FAClJLTl':  DE  DÉCRET  [1/i86-1/j87] 

ea,  que  inter  Facilitâtes  decidi  modeste  debuissent,  per  alios  examiuaii  oporteret; 
veruiii,  quia  discordia  tain  late  processisset,  curani  lial)ere  ut  tota  lis  a  se  et  per 
siiiiin  judicimii  aiit  viani  aliqiiain  expedientem  tenninaretur,  et  non  per  judiciuni 
Universitatis,  sicut  pars  adversa  pecierat;  cujus  rei  gracia  curiam  ordinare  ut  ad 
(lieni  mercurii  proxime  subsequentem  ex  ntraque  Facultale  duo  viri  doputeiilur 
(jui  eodem  die  compareant  in  curia  communicaturi  suas  rationes,  ut  ex  illis  finis 
poni  possit  discordiis. 

[3o Septembre.]  Die  domiuica  ultima Septeiubris,  congregatis  per  cedniam  dominis  doctoribus 
apud  dominum  de  Gorcellis  ad  providendum  qui  ad  diem  dictam  comparèrent 
quidve  ibi  acturi  essent,  ordinatum  exlitit  quod  dominus  de  Vaccaria  et  ego  do- 
canus  nomine  Facultatis  adessemus  et  audita  rei'erremus  Facnltati. 


Octobre. 


Die  lune  sequenti,  congregata  est  Universitas  apnd  Sanctnni  Matiirinum  super 
duobus  articulis.  Unus  luit  ad  providendum  de  deputatis  qui  irent  ad  Parlamenti 
curiam  secundum  ordinationem  curie.  Alter  fuit  super  supplicationibus  etinjuriis. 
Ad  priorem  articulum,  magister  Gaufridus  Boussart,  rector  Universitatis,  liomo 
apprime  cupidus  glorie,  cum  inulta  de  causa  que  in  curia  Parlamenti,  ut  supra 
scriptuin  est,  agebatur,  dixisset,  ipse  odio  actus  Facultatis  nostre,  ut  viani  sibi 
pararet  ad  maledicenciam,  laudavit  (F°  i  /i8  v°)  primo  singulas  très  alias  Facilitâtes 
et  quosque  actus  qui  a  studentibus  in  eis  fiunt  non  omisit;  deinde,  in  nostram 
velut  accrrimus  hostis  irruens,  vertere  properabat  orationem  in  contumeliam 
Facultatis,  nisi  ego  mox  occurrens  intercepissem  verba  loquentis  et  eum  admo- 
nuissem  ejus  inhibitionis  qua  per  curiam  cautum  erat  nemini  detrectaudum 
esse;  quod  si  secus  facere  pergeret,  de  attentatis  sum  efficaciter  protestatus. 
Quamobrem  ipse  absterritus  virus  continuit. 

Quoad  secundum  articulum,  cum  de  rébus  ab  eo  in  rectoratu  gestis  pauloalcius 
et  superbius  dixisset,  oravit  grata  a  patribus  baberi  queque  gessisset.  Ego  vero, 
ex  ordinatione  Facultatis,  quoniam  ipse  proterve  multa  in  Facultatem  debac- 
c[h]atus  fuisset  et  pro  sua  virili  concitasset  in  odium  nostrum  alias  Facultates, 
cum  magis  ad  pacem  cohortari  eas  debuisset,  dixi  Facultatem  nostram  ea  omnia 
improbare  que  in  suo  rectoratu  temere  et  nequiter  gessisset  atque  procurasset. 


[.3  Octobre.]  Die  iiiercurii,  fuit  missa  apud  Sanctum  Johaimem,  comparentibus  domino 

Jacobo  Junii  et  me  decano;  fuit  enim  missa  paulo  cicius  cclebrata  propterea  quod 
eundum  erat  ad  curiam  Parlamenti,  ad  audienduin  quid  curia  de  questione 
prescripta  ordinaref. 

Eodem  die  mercurii,  dominus  de  Vaccaria  et  ego,  a  Facultate  deputati,  com- 
paruimus  in  Parlamento,  et  iu  majore  caméra  En(piestariun  acta  est  causa,  lior- 
tante  domino  présidente  ut  de  pace  et  concordia  inter  nos  liabendaprovideremus. 


[U86-I/187]       DE  T;[  XrVRRSFTl';   DK  P\rUS   \V  W  SIÈCLE.  189 

Ibi  pro  parte  adversa  cepit  diccfc  iiiajjisLci'  (îiiillciiiiiis  li(Hi|)|ii|(rj;inde  contra 
rationes  Facullatis,  ad  confirrnaiidum  coiiclusioneiii  de  (jua  supra  dictum  est.  In 
qua  re  cuin  loiijjior  paulo  liiisset,  dominiis  ])residcns  :  rrSi,  iiiquit,  a  parte  ad- 
versa tam  prolixe  replicatiiiii  liierit,  non  su[)ererit  teni|)us  ad  ea  facienda  «piorum 
gracia  advenimus.  i  Gui  :  ttEjjo,  inquani,  domine  presidens,  ad  duo  tantuui  respon- 
debo  et  multum  brevissime.  Dixit  niagister  Guillernius  Honppel(l)ande  me  lesisse 
matrem  Universitatem,  eam  accusando  <[uod  sectam  et  partes  gentis  Anglorum 
sequuta  fuisset  illo  tcmpore  ([uo  conclnsio  prcdicla  dicitur  fuisse  cordecta;  sed 
vos,  domini,  testes  estis  me  de  rectore,  non  de  Universitate  dixissq.  Quod  si  di; 
Universitate  dictum  fuisse  pars  adversa  contendat,  et  ego,  inquain,  in  lioc.  me 
lion  errasse  dico,  quoniam,  considerata  (F"  1^9  r")  illius  temporis  nialicia,  iiemo 
sapiens  non  accomodabat  se  tempori,  sed  ut  erant  lempora,  ila  (piis([iie  sue  saUili 
et  dignitati  consulebat,  cuni  maxime  vidcret  et  urbem  ipsam  Parisiensem  et 
magnam  regni  partem  Anglos  occupasse.  Dixit  quoque  idem  Houppel(l)ande  nos 
contra  predictam  conclusionem  innjue  prescripsisse,  necjue  ut  prescribereinus 
bonam  fidem  habere.  Sed  ipse,  qui  de  juris  nominibus  locutus  est,  si  pauloalcius 
fuisset  jura  scrutatus,  invenisset,  iiiquam,  leges  sepe  et  constitutiones  eciam  equis- 
simas  contraria  consuctudine  toUi  et  abrogari;  nos  autein  ad  versus  ipsam  con- 
stitutionem  sive  conchisionem,  et  si  bona  esset,  usum  contrarium  [)retendere  et 
litteras  complures  Universitatis  habere,  (juibus  et  baccaiarios  cujus(pic  Facnltatis 
et  licentiatos  eciam  in  arlibusmagistros  appeiiatoset  inscriptos  facile  videri  possit. 
Quare,  secundum  conckisiones  supra  per  Facultatem  acceptas,  peto,  inquam, 
conclusionem  ipsam  tanquam  frivolam  et  in  prejudicium  ])rocessus  nostri  atten- 
tatam  rescindi  et  cassarin.  Et  ([uamvis  ita  loquerer,  dixi  tamen  nos  a  Facultati' 
missos  ad  jussa  curie  audienda,  nosque  nullam  juste  pacis  viam  recusare, 

Deinde  jussus  est  dicere  dominus  advocatus  régis,  magister  Joliannes  Magistri, 
qui  ad  componendara  pacem  satis  multa  dixit,  suadens  ut  Facultas  Decretoruin  , 
quoad  factum  nominationis  suorum  suppositorum,  contenta  esset  si  suos  licenciâtes 
tantuni,  juxta  formam  Pragnialice  sanctionis,  haberet  per  Universitatem  nomi- 
iiandos.  Hec  cum  suasisset  ipse  advocatus,  visa  est  pars  adversa  in  eam  sentenciam 
inclinari.  Sed,  cum  hinc  inde  fuissent  et  per  dictum  Houpel(l)ande  et  per  dominum 
de  Vaccaria  responsa,  dixi  nos  de  liac  re  ad  Facultatem  relaturos.  Et  dominus 
presidens,  capto  cum  dominis  qui  aderant  consiliariis  brevi  consilio:  fcNos,  inquit, 
de  tota  causa  ad  communitatem  curie  rcferemus  primo  dieordinario,  et  vos  intérim 
producere  vestra  jura  poteritis.  n  Et  ita  discessum  est. 

Altéra  die  sequenti,  congregata  est  Uni versitas  super  ista  causa  et  ad  andiendum     [^  Octobre.] 
recitare  régis  litteras,  qui  de  suscipiendo  oralore  régis  llungaric'    Universitatem 

'"'  Giiillauine  de  Jaligny  parlo  ainsi  de  celle  l^ov]  receul  une  ambassade  de  Hongrie  grande 
ambassade  du  roi  Malhias  Corvin  h  (iliarles  VIU  :  el  nolable.de  laquelle  le  ehaiirelier  de  re  royaume, 
tr Avant   son  départ  d'.4ngers  [jnin  1687).    il  [le         qui  estoit   arclievesque ,  esloil  le  chef.  Ils  llrent 


190  l\  FVCLLTÉ  DE  DÉCRET  [l/jSG-UST] 

lioi'tahatur.  Nain,  cum  orator  ille  iiiagnis  et  preciosis  douis  regein  lionorasset, 
voli'bat  ipse  rex  oratorem  honorari  et  ab  Universitate  visitaii  et  coli.  Decretum  est 
igitur  supplicatioiies  et  processiones  fieri  et  oratorem  depiUari  qui  nomine  Uni- 
versitatis  orationein  apud  eum  haheret.  Intermjfatus  aulcin  a  domino  [V°  i  h^  V) 
rectore  quid  Facultas  de  modo  qiiem  advocatus  regins  ad  concordiam  dixerat 
rcspondisset,  dixi  propter  paucitatem  dominorum  doctornui  qui  in  congregalione 
all'uerant  nichil  fuisse  deliberatum. 


\  0  Oclobr,'. 


Die  sabbati,  doniinus  Johannes  Vaillant,  Andegavensis  dyocesis,  examine  pre- 
misso,  fuit  admissus  ad  gradum  et  lecturam  baccalariatus;  et  prestitis  solitisjura- 
mentis,  solvit  un  florenos  frajectenses. 


1(1  (lctol)ri'. 


Die  mercurii  x  Octobris,  Nycolaus  Moujol,  Lingonensis  dyocesis,  premisso  ex; 
mine,  admissus  est  ad  gradum  et  lecturam  baccalariatus;  prestititque  solitaji 
ramenta,  et  pro  bursis  solvit  n  scuta. 


[il  Octobre.]  Die  jovis  XI  Octobris,  INicolans  Leguysert'',  canonicus  ecclesieTrecensis,  admis- 
sus est  ad  examen,  gradum  et  lecturam  baccalariatus;  et  prestitis  solitis  jura- 
mentis,  solvit  unum  noliile  burgundum. 


plusieurs  beaux  presens  au  Hoy  de  la  [lait  du  roy 
de  Hongrie  lequel  souhaitoit  beaucoup  ralliance  du 
Roy,  dautant  qu'il  estoit  lors  en  guerre  a\ec, l'em- 
pereur [Frédéric  III]  et  le  duc  d'Autriche.  Cette 
ambassade  fut  long  temps  avec  le  Roy,  qui  à  leur 
depai-t  leur  fit  de  fort  beaux  et  riches  dons,  et  de 
plus,  envoya  plusieurs  autres  grands  presens  au 
roy  et  à  la  revue  de  Hongrie.  Aussi  Madame  de 
Beaujeu  envoya  de  sa  part  plusieurs  belles  choses 
ausdits  Roy  et  Reyne  de  Hongrie  qui  lui  en  avoienl 
envoyé  par  leurs  ambassadeurs ,  ausquels  elle  en 
donna  aussi  particulièrement,  elles  fit  à  son  retour 
passer  par  Paris,  jjour  voir  la  ville,  en  laquelle  ils 
furent  très  bien  accueillis  .  festoyez  et  deffrayés  par 
le  prevost  des  marchans  et  les  eschevins.  n  Godefroy , 
Ilist.  (k  Charles  VIII  (Paris,  i68i  ,  in-fol.),  p.  a8. 
<''  C'est  probablement  lui  qui  figure,  dans  les 
registres  du  Châtelet,  à  la  date  du  a  septembre 
i5oo:  ffHonorable  homme  Guillaume  le  Comte, 
mai'chant  bourgeois  de  Paris,  contre  honorables 
hommes  sue  Raoïd  de  Hacqueville  et  Jacques  le 
Lièvre,  marchant  bourgeois  de  Paris,  exécuteurs 
du  testament  do  feue  Gillette  Lesguisée,  femme 
de  feu  sire  Nicolas  Ferret,  marchant  bourgeois  de 
Paris.  Après  que  les  dcll'eiideurs  ont  fait  apparoir 


du  testament  de  laditte  defiunefe,  passé  pardevant 
Henry  de  Larche  et  Claude  de  Troyes,  notaii-es,  le 
vendredi  i6  aoust  ligg,  auquel  est  inséré  la  clause 
suivante  :  tltem  donne  et  laisse  à  Guillaume  le 
Comte,  son  serviteur,  l'hostel  des  Trois  roy  s  assis 
à  Paris  en  la  Cossonnerie»),  et  que  iceux  deifeii- 
deurs  ont  sommé  Nicolas  le  Pelletier  et  Ysabeau 
Lesguisé,  sa  femme,  Nicolas  Lesguisé,  la  veufve 
m.  Guillaume  Brinon ,  la  veufve  Jehan  de  Malle- 
ville,  Jehan  Hennequin,  en  son  nom  et  comme 
tuteur  de  Nicolas ,  Chrisloplde  et  Claude  Hennequin , 
et  Claude  Mole  et  sa  femme,  laditte  poursuitte. . .; 
dit  est  que  ledit  Guillaume  aura  délivrance  de 
laditte  maison. —  Honorable  homme  François  Hen- 
nequin, granetier  d'Arcis  sur  Aube,  ayant  l'admi- 
nistration de  Jehanne  Hennequin,  sa  fille,  [plaide  ) 
contre  lesdils  exécuteurs,  et  après  avoir  veu  la  clause 
dudit  testiunent  contenant  :  <rltem  donne  et  laisse 
à  Jehanne  Hennequin,  sa  nièce,  demeurant  à  pré- 
sent en  son  hostel,  la  somme  de  n'  livres  afiiii 
qu'elle  soit  tenue  de  prier  Dieu  pour  ellei,etc.; 
dit  est  que  délivrance  sera  faitte  audit  François 
[de]  laditte  somme  de  u'  livres  léguée  à  laditte 
Jehanne,  sa  lille.i  (}>ll.  ('Itilmmbaiilt,  vol.  766 , 
p.  38/i.    ■ 


[l'i8(;-l'iS7|        l)K   i;UNIVERSITE   DK   PARIS    \l     \  V   SIECLi:.  191 

l']l   pio  dispensatione  siipoi'  liareiiga,  quoniam   recessurus  erat,  solvit  iiiiiim 
sculum. 

Die  nieiTiirii  wii  Oclol)ns,  fuit  niissa  apucl  Sanctum  .îoli;imiciii.  iihi  (loiniiins     f  1 7  Ociohro. ] 
de  Vaccaria  ol  cjjo  decaims  tanliiiii  aH'iiinins. 


Die  scijiu'iiLi,  (juc  l'iiildies  lestas  SancLi  Liicc,  vocatis  apud  doiiiiiiuiii  Je  Jo- 
safo  ''^  per  cedniam  doniinis  doctoribus,  et  coinparentibus  dominis  de  Corcellis, 
Tiilleu,  [deJVeteri  Villa,  Jiiiiii,  de  Vaccaiia  et  me,  exposui  rjuedam  média  pacis 
fiaclaiide  cum  i'eli([iia  parte  Universitatis  et  Facultate  nostra  ad  luiiu;  iiiodmn  : 
scilicet  an  placeret  Facullati,  ])ro  coiicordia  habeiida,  quod  soli  sui  licenciât]  cum 
aliquocerto  numéro  baccalariorum  nomiuarentur  secundura  formam  Pragmatice 
sanclionis,  et  si  boc  a  parte  adversa  concedi  ne{}arelur,  an  placeret  in  causa  mota 
ultra  procederc.  Placuit  média  pacis  teiitare  secuiidum  modum  ])remissum,  et 
quod  duo  ex  dominis  doctoribus  iiua  uîecum  intéressent  cum  deputatis  ad  hoc  per 
Universitatem,  quando  a  domino  rectore  vocarentur.  Quod  si  Universitas  recu- 
saret,  liât  diligencia  in  prosecutione  processus.  • 

Die  jovis  xxmi[i]  Octobris,  fuit  missa  apud  Sanctum  Jobannem;  comparuerunt 
de  Veteri  Villa,  Juiiii,  de  Vaccaria  et  ego  decanus. 

Eodem  die,  missa  dicta,  fueruut  examinât]  Gauiridus  Renouart,  cleiûcus, 
Rothomagensis  dyocesis,  et  Jacobus  Sutoris,  presbiter,  Ebroicensis  dyocesis,  et 
admissi  ad  gradum  et  lecturam  baccalariatus;  et  prestitis  solitis  juramenlis,  sol- 
verunt,  unus  très  florenos  trajectenses,  et  alter  u  scuta  cum  dimidio. 

Die  mercurii  in  vigilia  Omnium  Sanctorum ,  fuit  missa  apud  Sanctum  Joban- 
nem, ubi  comparuerunt  domini  doctores  omnes,  prêter  dominos  [de]  Cunti  et 
Picard.  Ibi  post  missam  fuit  couclusum  quod  si  pro  concordia  habeuda  illi  de 
Universitate  essent  contenti  quod  certus  numerus  baccalariorum  Facultatis  dein- 
ceps  no[F°  i5o  r°]minaretur  cum  suis  liceuciatis,  placebat  Facultati  desistere  ab 
incepto  processu,  et  quod  ego  banc  mentem  Facultatis  referrem  domino  rectori. 
Alioquin  volebat  Facultas  prosequi  processum  et  sentenciam  judicum  expectare. 


[  I  H  Ortohrc. 


;>.5  Oclobre.  ] 


■U  Octobre.] 


Die  sabbati  vu(i)  supradicti  mensis,  luit  missa  de  G  [sic). 


\  G  Octobre. 


'"'  Jean  de  Gourcelles,  ai-chifliacre  de  Josas. 


192  LA   FACULTÉ  DE  DECIÎl-:!  |  L'i8G-l/i87| 

II 

COLLATION  DES  GRADES  Eï  HARANGUES. 


1.  DOCTOI'.ATS 


2.   LICE.NCES"'. 

[1^87.  Johaniies  de  Castroiiovo. 

10   Avril.]  I   ,  n  ,• 

'  Johannes  Peipezali. 

Johannes  de  Guyn. 

Jacobus  de  Furno. 

Petrus  Rousse. 

•loliaiiiR's  Gualleri. 

SilVidusChon  [SchonJ. 

Michael  Orlier. 

Antonius  Anceliii. 

Frater  Anloiiius  Boerii. 

Frater  Guillerinus  Davennes  [d'Avesne.sJ. 

Genuanus  Ferrand. 

3.  BACCALAURÉATS. 

[ii86.]     IX  Novenibris  ....  Mafiirinus  de  Bousseraille.  (V.  p.  1  09.) 

xiii  Novenibris  .  .  .  Joliaunes  Guyocbeau.  (V.  p.  160.) 

XXII  Novenibris.  .  .  Johannes  Laurencii.  (Y.  p.  160.) 

XXIV  Novembris. .  .  Johannes  Ghenglen.  (V.  p.  160.) 

XXIV  Novembris.  .  .  Siephanus  Gouste.  (V.  p.  160.) 

XXIX  Noveiiiliris.  .  .  Gilbeiiiis  de  Planvis.  (V.  p.  1.60.) 

vDecembris Frater  Johannes  Tabourelii.  (V.  p.  iGo.) 

V  Decenibris Johannes  Matée.  (V.  p.  iGo.) 

XII  Decenibris lohannes  Merlaye.  (V.  |).  iGi.) 

XX  Decenibris.  .  .  .  Johannes  Gaucher.  (V.  p.  iCi.) 

XX  Decenibris  ....  Guillerinus  Bouguyer.  (V.  p.  iGi.j 

XX  Decembris.  .  .  .  Guillerinus  Baudeti.  (V.  p.  iGi.) 

[i48'j.]      XII  Januarii Frater  Guillerinus  Hebeit.  (V.  ]).  169.) 

XII  Januarii Johannes  du  Gourei.  (V.  p.  162.) 

XXII  Januarii Dyoïiisius  Huet.  (V.  p.  162.) 

III  Martii Guillerinus  Boslier.  (V.  p.  1G7.) 

XV  Martii Johannes  de  lUiella.  (V.  p.  iG'j.) 

XV  .Martii Johannes  du  Marcliis.  (\.  p.  167.) 

XVII  Marlii Itoberlus  le  Maistre.  (V.  p.  1G7.) 

<■'  Aucune  menlion.  —  Vnir  plus  haut,  )).  171. 


[1486-1/187 1        l)K  I/IMVERSITÉ  DE  PARIS   \V   \V  SIÈCLi:.  "  193 

XVII  Martii Francisciis  llu|;ii('(.  (V.  p.  i^-j-) 

.xxii  Martii Mcolaiis  Tarliiet  |  Tariricr  |.  (V.  p.  l'J^.) 

xxvii  Maiiii loliannes  Vcîxci.  (V.  p.  107.) 

xxvii  Martii .loliannes  de  Houssen.  (V.  p.  167.) 

XXXI  Martii Cporjjius  Aussi.  (V.  p.  168.) 

XXXI  Martii Guilicrnius  Maynyal.  (V.  p.  1G8.) 

XXXI  Marlii I5c'iliaii(liis  IJoholcine.  (V.  p.  168.) 

XXXI  Marlii Antonius  Vcrmandi.  (V.  p.  168.) 

I  Apriiis Slfridiis  Schoii  |  incorporalns  |.  (V.  p.  168.) 

V  Apriiis Joiianiies  (ierlcri.  (V.  |).  168.) 

V  Apriiis Martiiuis  de  (^ajjraiiivillc.  (V.  ji.  168-169.) 

V  Apriiis Laurencius  Blancliard.  (V.  p.  169.) 

IX  Apriiis Petrus  Marc.  (V.  p.  170.) 

IX  Apriiis Johanncs  Mignar.  (V.  p.  170.) 

xxviii  Apriiis Gerardus  Oudee.  (V.  p.  173.) 

II  Maii Johannes  Jaminel.  (V.  p.  17^1.) 

Il  Maii .loliannes  Majoris.  (V.  p.  17'!.) 

XI  Maii Petrus  Vivien.  (V.  p.  179.) 

XI  Maii Glaudius  Segauld.  (V.  p.  179.) 

XI  Maii Ancelinus  Doublet.  (V.  p.  179.) 

XI  Maii Matheus  Gruyer.  (V.  p.  179.) 

XI  Maii .loliannes  Ciildoe.  (\.  p.  179.) 

XV  Junii Frater  Johannes  Qiiali.  (V.  p.  179.) 

XXI  Juiiii Johannes  Monachi.  (V.  p.  180.) 

XXI  Junii Symon  Noyrol.  (V.  p.  180.) 

xxvii  Junii Johannes  Michenin.  (V.  p.  i8o.) 

V  Julii Iulianus  du  Puy.  (V.  p.  180.) 

XIX  Julii Jacobus  Verderi.  (V.  p.  180.) 

XV  Augusti Johannes  Câpre.  (V.  p.  181.) 

XX  Augusti Amianus  Bonnetier.  (V.  p.  181.) 

XXVII  Augusti Symon  de  Cambray.  (V.  p.  182.) 

XIII  Septembris.  .  .      Johannes  Bondieu.  (V.  p.  189.) 

XVII  Septembris .  .  .      Johannes  de  Aquamortua.  (V.  p.  i83.) 

XVIII  Septembris. .  .      (aiillermus  Hébert.  (V.  p.  i83.) 
VI  Orlobris Johannes  Vaillant.  (V.  p.  190.) 

X  Octobris Nycolaus  Moujot.  (V.  p.  190.) 

XI  Octobris Nicolaus  Leguyser.  (V.  p.  1  90.) 

XXV  Octobris Gaufridus  Renouart.  (V.  p.  191.) 

XXV  Octobris Jacobus  Sutoris.  (V.  p.  191.) 


III 
LECTURES  DES  BACHELIERS'". 


'"'  Aucune  mention. 


25 


194  LA  FACULTÉ  DE  DÉCRET  [U87-l/i88J 


DECANAT  DE  ROBERT  GAGUIN. 

NOVEMBRE  U87-iNOVEMBRE  1488. 


I 

DÉLIBÉRATIONS  DE  LA  FACULTÉ. 


QuiNTUS  DECANATUS  PEU  RoiîERTUM  GaGUINUM 
MINISTRUM  GENERALEM  ORDINIS  SaNCTE  TriMTATIS  ET  CaPTIVORUM   GESTUS, 

[liSy.  (F°  i5i  r".)  Anne  Domini  mcccciiu""  septimo,  octava  die  Novembris,   nost 

s  Noveml.r...  !      ,      \  ,        •  i  •  ■  •         r   •  ,  o 

loctionem  per  dominos  doctores  ut  moris  est  repetitam,  missa  luit  apud  hanctum 
Johannem  celebrata,  ubi  comparuerunt  omnes  doctores,  prêter  dominum  Picard, 
qui  erat  absens. 

Eodem  die,  dominis  per  cedulam  et  sub  debito  juramenti  congregatis  in  capella 
Sancti  Jobannis  super  duobus  articulis,  primo  ad  eligendum  vel  continnandum 
novos  ofliciarios,  scilicet  decanum  et  thesaurarium,  secundo  super  snpplicatio- 
nibns,  ego,  graciis  actis  de  bnnoribus  mibi  per  Facultatem  prestitis  in  gestione 
decanatus.  petitaque  venia  si  qiiid  per  me  fuisset  erratum,  deposni  librum,  claves 
et  sigilluin  Facultatis  apud  dominum  Johannem  de  Corcellis,  antiquiorem  docto- 
rem,  ut  ad  novam  electionem  more  solito  vota  dominorum  doctorum  scrutaretur. 
Et  ([uoad  presentem  articulum,  placuit  omnibus  uno  assensu  me  in  decanum 
constituere  et  continuare. 

Super  secundo  articulo,  supplicavit  dominus  Stepbanus  de  Veteri  Viiïa  ut  facta 
per  euin  in  officio  tbesaurarii  grata  baberentur.  Quare  domini  continuaverunt 
eum  in  eodem  officio.  Ego  vero,  memor  multonim  maledictorum  que  soleJiant 
adversus  Facultatem  per  adversarios  dici  propter  quosdam  abusus  et  facibtatem 
dispensandi,  quos  plerique  fieri  calumniabantur  in  admissione  baccalariorum  et 
circa  aba  bonestiora  statuta  Facultatis,  supplicavi  ut  circa  observationem  statu- 
torum  et  solemniuni  ceremoniarum  Facultatis  de  remedio  providerent,  et  simi- 
liter  circa  régentes  qui  suas  lectiones  non  répétèrent,  declarando  eos  esse  non 
régentes,  sicut  alias  sepe  invenitur  in  registris  decani  fuisse  severe  observatum. 
Super  quo  placuit  omnibus  ita  fieri  oportere,  et  quod  ad  rem  exequendam  aliquo 
die  visitarentur  statuta,  ut  ea  que  maxime  ad  bonestatem  Facultatis  pertinerent 
mandarentur  observari. 


[1487-1/188]        DE  L'UNIVERSITÉ  DE  PAIIIS  AU   W  SIÈCLE.  195 

De  domino  Jolianne  Picard  absente  dictiuu  exiilil  (jiiod  aiidiieiiii'  |)iitis(|Uiiiii 
declaretur  amisisse  reyenciam. 

Post  hec  omnia,  dominus  Jolianncs  de  Gorcellis  reposuit  inilii  officiiim  deca- 
natiis,  sigillo,  clavibus  lil)rofjiie  slatulonim  restiliitis,  exegitque  a  me  solila  jiira- 
menla,  (jiie  e{{o  per  lacluiu  proprii  ])ecl,oris  prestili. 

IMacuil  iasiiper  quod  pro  sollicilanda  causa  Faciiltatis  in  nejfocio  noniinaliu- 
niimC)  domini  de  Cambi'ay,  cancellarius,  Robeiiiis  Tulleii,  vicegerens  conserva- 
loris,  ReginakUis  de  Vaccaria,  oiïicialis  arcliydiaconi  Parisiensis,  et  egjo,  die 
sequenli.  Ikum  prima,  iremus  ad  dominum  pi'imum  presidentem^-^,  ad  comiiien- 
dandum  et  négocia  el  causam  Facidtatis;  et  nos  id  facere  consensimus. 

(Fol.  i5i  v".)  Die  jovis  xv  Novemljris,  anno  Domini  Mccccmi"  seplinio,  fuit    [tôNovombrc] 
missa  Facultatis  apud  Sanclum  Joliannem  Hierosolimitanum,  coinparentibus  do- 
minis  [de]  Conti,  [de]  Veleri  \  ilhi,  .lunii,  [de]  Vaccaria  el  me  decano. 

Eodeni  die,  frater  Joannes  le  Wil,  ordinis  S.  Benedicti,  premisso  examine, 
fuit  admissus  ad  gradum  et  lecturam  baccalariatus,  el  preslilis  solilis  juramenlis, 
pro  bursis  solvil  m  scuta. 

Die  jovis  xxu(i),  fuit  missa  apud  Sanctum  Joannem,  assistentibus  dominis  de    [22 Novembre.] 
Conti,  de  Veteri  Villa,  .lunii,  [de]  Vaccaria  et  me  decano. 

Die  dominica  se(|ucnti.  fuit  in  eodem  loco  missa  Sancte  Catliarine,  alfueriint-    [^5 Novembre.] 
que  domini  [de]  Conty,  Tulleu,  [de]  Veteri  Villa,  Junii,  Picard  et  ego  decanus. 

Die   lune    sequenti,    fuit    missa   Universitalis  apud  Jacobitas,   ubi    ego   non    [ai;  Novembre.] 
affui. 

Die  jovis  in  vigilia  [Sancli]  Andrée,  fuit  missa  apud  Sanctum  Johannem;  in    [29 Novembre] 
qua  fuerunt  domini  doctores  [de]  Conti,  [de]  Veteri  Villa,  de  Vaccaria  el  ego 
decanus. 

Die  mercurii  quinta  Decembris,  fuit  missa  apud  Sanclum  Jobannem;  in  ijua     [5  Décembre.] 
fuerunt  domini  doctores  [de]  Canibray,  [de]  Conti,  Tulleu,  [de]  Veteri  Villa,  de 
Vaccaria  et  ego  decanus. 

<■'  D'après  Du  Boiilay  (t.  V,  p.  777),  dans  l'as-  .licenciés  en  Décret,  à  Texclusion  (les  bacheliers), 

semblée  de  la  nation  d'Allemagne  tenue  aux  Ma-  il  y  avait  lieu  de  nommer  des  députés  qid  eulame- 

tlimius  le  12  novembre,  il  avait  été  décidé  que,  raient  de  nouvelles  négociations  avec  l'avocat  du 

puisque   l'Université   ne   vouhut  pas  accepter   le  Roi ,  Jean  le  Maître. 

moyen  jjmposé  de  faire  la  pai\  avec  la  Facuilc'  de  '-'  Jean  de  La  ^■acque^e,  comme  on  l'a  déjà  vu 

Décret  (c'est-à-dire  d'admettre  aux  présentations  les  plus  haut. 


190  LA  FACULTE  DE  DECRET  [U87-1488] 

Eodem  die,  in  cap(p)ella,  fuerunt  examinati  Petrus  FabriO,  dyocesis  Seno- 
nensis,  et  magister  GuiHermus  Paillard'-',  Lingonensis  dyocesis,  fueruntque  ad- 
missi  ad  gradum  et  lecturam  Laccalariatus;  et  prestitis  solitis  juramentis,  solverunt 
pro  bursis  iiii  scuta  cum  dimidio. 

[fi  Dé(enii)re.]  Die  jovis,  fuit  missa  de  sancto  Nicolao  apud  Sanctum  Joliannem,  comparentibus 
dominis  doctoribus  [de]  Conti,  Tullcii,  [de]  Veteri  Villa,  Junii,  [de]  Vaccaria 
et  [me]  decano. 

[7  Décembre. ]  Dje  veneris  sequenti,  fuit  missa  Universitatis  apud  Jacobitas;  in  qua  ego 
non  fui. 


''*  Le  18  avril  ligS,  rrni.  Pierre  le  Fevre  a  esti^ 
receu  advocal  [au  Ghastellet]  et  a  eslu  son  siège  du 
costé  des  fenestresn.  Coll.  Clairamhauh ,  vol.  766, 
p.  171.  —  Est-ce  lui  dont  il  s'agit  dans  les  men- 
tions suivantes  des  registres  du  Châtelet?  Le  fait  est 
douteux.  Le  21  novembre  de  la  même  année  1 49.3, 
tr  Jehan  leVasseur,  escuier,  seigneur  de  Linfers(?), 
[et]  damoiselie  Jelianne  Malingre  [plaident]  contie 
sire  Pierre  le  Fevre,  prieur  de  Conty,  escolier  à 
Paris;  tesmoin   à   futur   et   compulsoirei.  Ihiil. , 

p.  212. 

Le  i3  juin  1^99,  «vénérable  et  discrette  per- 
sonne m.  Pierre  le  FevTe,  licencié  en  loix,  chanoine 
de  Meaux,  escolier  à  Paris,  fds  et  héritier  seul  pour 
le  tout  de  feue  Ernoulette  Sauvage ,  sa  mère,  femme 
de  Guy  le  Fevre,  son  père,  demeurant  à  Uoye , 
saditte  mère  héritière  de  la  fei'ie  femme  de  Jehan 
Esterlin,  demeurant  à  Lyons,  qui  fut  seur  de  la- 
ditte  Ernoulette  Sauvage».  Ihid.,  p.  279. 

'"'  Le  10 janvier  1690  [1/191],  frlionorahielionune 
et  sage  m.  Guillaume  Paillart,  licencié  es  loix,  a 
esté  receu  advocal  [au  Ghastellet  et]  a  choisy  son 
lieu  du  costé  des  feneslres».  Coll.  ClniiamhnuU , 
vol.  760,  p.  29.  — Le  7  septembre  delà  même 
année,  rr honorable  homme  et  sage  m.  Guillaume 
Paillard,  licencié  es  loix,  advocat  au  Ghastelet, 
[plaide]  contre  Pierre  de  \illeneufve,  demeurant  à 
Genneviiliers ,  pour  raison  de  vi  1.  t.  de  rente  que 
ledit  Padlart,  ayant  droit  de  Guillaume  du  Pré, 
[irocureur  au  Ghastellet,  ledit  du  Pré  ayant  droit 
de  Loys  Roger,  curateur  aux  biens  vacans  de  Ber- 
nard Estevart,  et  sa  femme,  disoit  avoir  droit  de 
prendre  sur  lesdits  biens  et  dont  ledit  de  Ville- 
neufve  estoit  tenu;  dit  est  que  ledit  de  Villeneufve 
est  condamné  à  continuer  laditte  rente".  Ihid.,  p.  85. 
—  19  octobre  de  la  même  année  1^191  :  tfjelian 


Servin,  demeurant  à  Orléans,  (qui)  a  fait  exécuter 
en  ses  biens  m.  Guillaume  Paillart,  advocat  au 
Ghastellet,  pour  la  somme  de  v  frans  dix  sols  pa- 
risis:  dit  est  que  ledit  Paillart  aura  main  levée  après 
qu'il  s'est  constitué  achepteur  de  biens  pour  ladite 
somme».  Ib'ul.,  p.  98.  —  0  août  1^92  :  trNoble 
liomme  et  sage  m.  Pierre  Poignant,  conseiller  au 
Parlement,  seigneur  d'Androsel  [sic],  afait  appeller 
m.  Guillaume  Paillart,  advocat  en  Parlement,  qui 
a  (h'oit  de  Benoist  Gordelier  et  de  damoiselie  Per- 
letle  de  Montigny,  sa  femme,  paravant  femme  de 
feu  Hue  de  MeUni,  pour  savoir  s'il  se  veut  ayder 
(lu  contract  de  constiUition  de  c  i.  t.  de  rente  sur 
la  moitiiî  de  la  terre  d'Andresel;  qui  a  déclaré  que 
oiiy».  Ibkl.,  p.  1/19.  —  27  févi'ier  1^99  [i5oo]  : 
fGlement  Verdart,  sergent  à  verge,  se  constitue 
caution  de  la  somme  de  lxx  livres  pai'isis  pour 
laquelle  noble  homme  Mathieu  de  \alloa,  escuier, 
est  poursuivy  et  exécuté  a  la  requeste  de  honorable 
homme  m.  Guillaume  Paillart,  advocat  en  Parle- 
ment». Ihid.,  p.  3.3i.  —  8  août  i5oo  :  rrHono- 
lable  homme  et  sage  m.  Guillaume  Paillart,  advocat 
en  Parlement ,  [est]  demandeur  en  matière  d'exécution 
contre  damoiselie  Gaterine  Garesme,  femme  de 
Jacques  du  Bu,  autorisée  par  justice  ».76irf.,  p.  .877. 
—  Ge  dernier  procès  revient  au  Ghâtelet  le  5  jan- 
vier i5oo  [1001]  :  rrHonorable  homme  et  sage 
m.  Guillaume  Paillart,  advocat  en  Parlement,  contre 
René  Hardonyn ,  fils  et  héritier  seul  pour  le  tout 
(le  feu  Jehan  Hardonyn  et  de  damoiselie  Catherine 
Garesme ,  depuis  et  dernièrement  femme  de  Jacques 
du  Ru,  et  contre  ledit  Jacques  du  Ru;  dit  est  (jue 
ledit  Bené  aiu-a  la  moitié  des  biens  qui  ont  esté 
prins  en  faisant  l'exécution  en  baillant  achepteur,  et 
ledit  du  Bu  am-a  le  quart  de  l'autre  moitié  en  bail- 
lant aussy  achepteur».  Ihid.,  p.  hxh. 


[U87-l/i88|        DE   L'UNIVERSITK    DK   l'VI'.IS    \l     \\     SIKCLE.  197 

Die  sal)I»;iti  viii  Dccciuhi'is,  l'iiil  miss;»  (l(!  C()iic(|iliiiiii'  Ijcalc  Marie  Vir(;iiiis 
a[)U(l  Sanctuiii  JoIianiuMn,  iilti  airiierani,  doiiiini  doclorcs  |  <le]  Garnbray,  [de] 
(^lonti,  Tiillcii,  [de]  Vctcri  Villa,  [de]  Vaccaria  el  ego  decanus^'l 

PosI  inissam,  eodein  die,  iii  cap(|))ella  fuerunt  examinât!  Joliannes  Dagiiêrre, 
Pampilonensis  dyocesis,  et  Tiiomas  (jiiiilloys  [m  /««/y.  ;  Giiylloys  |,  preshiter, 
Sagiensis  dyocesis,  et  admissi  ad  jjradum  el  lecturam  baccalariatiis;  el  prestitis 
sdlitis  juramentis,  solverunt  v  scula. 


[8  Décembre. 


Die  jovis  sequenti,  fuit  missa  in  Sancto  Jolianno,  comparentibiis  dominis  docto-    [i;<  Décembre, 
ribiis  [de]  Gambray,  [de]  Gonti,  [de]  Veteri  Villa,  [de]  Vaccaria  et  [me]  decano. 

Post  missam,  in  cap(p)ella,  fuerunt  examinati  Ludovicus  le  Tailleur,  clericus, 
Eduensis  dyocesis,  et  Garolus  Boudeaux'-),  Parisiensis  dyocesis. 

Die  jovis  sequenti,  fuit  missa  apud  Sanclum  .lohannem,  comparenlibus  dominis    [20  Dôc.mbic. 
doctoribus  Gonly,  [de]  Veteri  Villa,  Picard,  de  Vaccaria  et  me  decano. 

(Fol.  1  Sa  r".)  Die  sabbati  que  fuit  [décima]  quinta  Decembris,  fuit  missa  apud    [lî  Décembre. 
Sanctum  Jobannem,  ubi  astiterunt  domini  [de]  Conty,  Tulleu  et  ego  decanus. 


Die  mercurii  n  Januarii  mil  (.sîc)  cccc  un"  septimo,  fuit  missa  Facultatis  apud 
Sanctum  .lobannem,  comparenlibus  dominis  doctoribus  [de]  Gonti,  Tidleu,  de 
Veteri  Villa,  [de]  Vaccaria  et  me  decano. 

Post  missam,  in  cap(p)ella,  placuit  dominis  doctoribus assistentibus,  quia  relique 
Facultates  Universitatis  nicliil  videbantur  curare  de  medio  pacis  per  dominum 
advocatum  regium  magistrum  Jobannem  Magistri  proposito  super  questione 
nominationum,  quod  procederetur  prout  juris  esset. 


[1488. 
2  Janvier. 


Die  mercurii  nona  Januarii,  fuit  missa  Facultatis  apud  Sanctum  Jobannem; 
in  qua  comparuerunt  domini  [de]  Gonty,  Tulleu.  [de]  Veteri  Villa,  [de]  Vaccaria 
et  ego  decanus. 


i» 


Janvier. 


'■'  Ce  même  jour,  8  décembre,  on  ;iv;iit,  suivant 
Du  Boulay  (t.  V,  p.  777),  donné  lecture,  à  l'as- 
semblée des  Matbm'ins,  d'articles  re'dig-és  par  Jean 
le  Maistrc,  avocat  du  Roi,  et  concernant  l'arran- 
gement à  intervenir  entre  l'Université  et  la  Faculté 
de  Décret.  C'est  à  cette  occasion,  ajoute  Du  Boulav, 
que  Hobert  Gaguin  écrivit  à  Jean  le  Maistre  une 
lettre  où  il  accuse  Robert  des  A  aux,  procureur  de 
l'Université,  de  prolonger  la  querelle  à  plaisir. 
La  lettre  de  Gaguin  (n°  xl)  est  cependant  quelque 
peu  postérieure  et  porte  la  date  du  3  des  noues 


d'avril;    elle   a   été   reproduite    par   Du    l!oula\ . 
p.  778.  Cf.  Tbuasne,  ouvr.  cité,  t.  1,  p.  3i8. 

'"'  Le  11  avril  i/iyi  [lAga],  on  voit,  dans  les- 
registres  du  Cbàtelet ,  comparoir  n  Pierre  Boiideaiix , 
lils  et  héritier  en  partie  de  feu  Denis  Rondeaux, 
praticien  et  conseiller  a  Corbeil ,  contre  m.  Jacques 
Madiart  et  sa  fenmie,  Pierre  Senteny  et  sa  femme, 
Guillaume  et  Chaiics  lioudeau.r,  tous  héritiers  dudit 
dell'unt:  ilit  est  que  partiige  sera  fiiit  des  biens  dudit 
deU'unt  et  sera  baillé  à  chacune  des  parties  sa  juste 
parti.  (,'()//.  aidiriimbdiill ,  vol.  760  ,  p.  i33. 


198  l>V   FACILTÉ  DE   DÉCRET  [1 'i87-1.48.sl 

|i6Janvier.|  Dic  iiicrcurii  \vi  Janiiarii,  luit  iiiissa  apuJ  Sanctum  Jolianneiii,  in  qua  fue- 

runl  (loiuini  doclores  [de]  Gonti,  Tulleu,  [de]  Veteii  Villa,  [de]  Vaccaria  et  ego 
decanus. 

Post  missaui,  in  cap(p)ella,  fiiil  ordinatiim  quod  dominas  thesaurarius  faceret 
fieri  luniinarium  pro  festo  Purificationis  Béate  Marie  secundum  morem  consuetum. 

|a'j  Janrier.l  Die  jovis  xxui[i]  Januaiii.  fuit  missa  apud  Sauctuui  Joliannem,  comparenfi- 

bus  dorninis  [de]  Gonti,  [de]  Veteri  Villa,  Picard,  [de]  Vaccaria  et  me  decano. 
Post  missaui,  in  cap(p)ella,  dominas  Léo  Gonsiiii,  Bayocensist'',  Johannes  Pas- 
serat'-),  Trecensis,  Johannes  de  Fonte,  Leodiensis  dyocesis,  premisso  examine, 
fuerunt  admissi  ad  gradum  et  lecturam  baccalariatus,  et  prestitis  solitis  jura- 
mentis  solverunt  pro  bursis  duos  leones,  duos  ducatos  et  duo  scuta,  que  valent 
vu  scuta.  ai  solidos  et  deinde  dimidium  scutum. 


[aS  Janvier.]  Die  xxvu[i]  lune  sequonti,  fait  obitus  domini  Martini  de  Fraxinis  in  ecclesia 

Saucti  Johannis,  comparentibus  dominis  doctoribas  [de]  Gonli,  Tulleu,  [|de]  Ve- 
teri Villa,  Junii,  [de]  Vaccaria  et  me  decano. 

Eodem  die.  fuit  congregatio  Universitatis  apud  Sanctum  Maturinam  ad  aa- 
diendum  quoddam  brève  apostolicum  et  ballas  super  quibusdam  propositionibus 
quas  quidam  Johannes  Picus  de  Mirandula  disputaverat  Rome  '^),  et  eas  per  Ponti- 
ficem  tanquam  de  heresi  suspectas  cum  abjurasset,  adjutorio  tamen  cujusdam 
doctoris  Johannis  Cordier'*',  qui  tune  erat  Rome,  eas  resumpsit,  fecitque  eas 
imprimerc  multis  codicibus;  erant  enim  predicte  propositiones  numéro  nongente. 
Sed  cam  ipse  Picas  et  Gordier  timerent  propter  hune  errorem  a  Pontifice  de- 
])rehendi,  aafugerant.  Idcirco  sanctissimus  Pontifex  significabat  per  suum  brève 
(jaaliter  illa  omnia  gesta  essent,  et  si  ad  Universitatem  declinarent  illi  Picas  et 


'''  I-,éon  Conseil  était,  en  décembre  1/188,  chan- 
celier (le  l'église  de  Bayeiiv  (cf.  plus  bas,  p.  aSa, 
n.  1):  en  lig-î,  chanoine  de  Rouen  (Bernier, 
Journal  de  Jean  Masselin ,  p.  v,  n.  1  ).  —  D'autres 
])eisonnes  de  sa  famille  peuvent  être  signalées  ici. 
—  En  lig-B,  Eustache  Conseil,  originaù-e  (bi 
même  diocèse  de  Bayeux,  maître  es  ai-ts,  bachelier 
en  Décret  et  licencié  en  lois ,  se  présente  h  la  colla- 
tion de  l'évêque  et  du  chapitre  de  Paris  et  ii  celle 
de  l'archevêque  et  du  chapitre  de  Rouen.  Archives 
de  l'Univ.  de  Paris,  vol.  iig,  fol.  27  v":  —  en 
ii(j6,  à  la  collation  de  i'abbé  de  Saint-Martin-lez- 
Pontoise  et  à  celle  de  l'archevêque  et  du  chapitre  de 
Rouen.  Ihid,  fol.  1  08-108  v°.  —  En  i5i  /i ,  Roliert 
Conseil  él^iilprocureurdu  Roi  en  l'élection  de  Bayeiix. 
Pièces  orig. ,  vol.  889 ,  dossier  Conseil .  pièce  1  a. 

'"'  En  i^gS  [lig/i],  Jean  Passerai, maîtreèsarts 


et  licencié  en  Décret,  se  présente  à  la  collation  de 
l'évêque  et  du  chapitre  de  Noyon  et  à  celle  de  l'abbé 
de  Mai'moutier.  Arch.  de  l'Univ.  de  Paris,  vol.  ig, 
fol.  92  v°. 

'''  Jean  Pic  de  La  Mnandole  n'avait  pas  soutenu, 
mais  avait  dû  soutenir  à  Rome  ces  fameuses  thèses , 
dont  une  partie  fut  en  effet  condamnée  par  la  com- 
mission pontilicale  nommée  pour  les  examiner.  Cf. 
Léon  Dorez  et  Louis  Thuasne,  Pic  de  La  Miran- 
dole  en  France ,  p.  5i  et  suiv. 

'''  Sur  le  Picard  Jean  Cordier,  le  seul  des  mem- 
bres de  la  commission  (pii  ait  refusé  de  souscriiv  à 
la  sentence  prononcée  contre  Pic  de  La  Mirandole, 
voir  Dorez  et  Thuasne,  ouvr.  cité,  p.  G  a  note. 
67,  69,83,  1 2 '1,  et  surtout  p.  i4i,  lia  et  1/19: 
Thuasne,  IL  Gagiiini  Epistole  et  oraliones,  t.  I, 
p.  9?)  u.  1,  et  2O9  n.  1. 


|riS7-iri881        DE   L'UNIVERSITE   DK   l'MIIS    \l     W   SIECLE.  190 

Cordier,  àc  prehcnderentur  lan([ii;mi  lierctici'''.  Lcctus  est  auteni  processus  et 
])iilla  super  eorum  condempnatione,  et  qiiidaui  ma^jister  Antoniiis  Flores ('■'\ 
u(i'iiisf[iic  juris  doctor,  niincius  apctstoliciis,  juxta  uiandatuin  apostoliciiin  in  con- 
spccdi  rniversitalis  rem  jfostaui  nari'avit,  lulniinavihjiic  pr(»(;essiiiii,  sid)  uiajjnis 
ponis  cl  ccnsuris  taui  contra  ijjsos  lierelicos  (piani  eorum  receptatores.  Respon- 
sum  cxtitit  quod  placebat  parère  niandatis  apostolicis,  et  quod  copia  litterariim 
apud  Universitatem  renianerct,  et  quod  Universitas  cupiebat  haberc  declara- 
tionem  propositionum .  ut  scirct  a  quibus  malis  cavcre  deberet;  nam  poriculum 
satis  vitari  non  potest,  nisi  precognitum. 

Die  jovis  ultima  Januarii.  fuit  missa  a|)ud  Sanctum  Jobannem;  comparuciiiril      [3 1  Janvier.] 
domini  [de]  Gonti,  [de]  Vcteri  Villa  et  e{jo  decanus. 

Die  sabbati  n  Februarii,  fuit  missa  de  Purificatione  Boate  Marie,  assistenlibus     [a  Février.] 
dominis  [de]  Conty,  [de]  Veteri  Villa,  [de]  Vaccaria  et  me  decano,  et  distribuli 
sunt  cerei  more  solito. 

(F"  iBa  v".)  Die  jovis  septima  Februarii,  fuit  missa  apud  Sanctum  Joannem,      [7  Février.] 
presentibus  dominis  [de], Gonti,  de  Vaccaria  et  me  decano. 

Die  jovis  décima  quarla  Februarii,  fuit  missa  apud  Sanclum  .fohannem,  pre-      [li  Février.] 
sentibus  dominis  [de]  Gonti,  [de]  Veteri  Villa,  [de]  Vaccaria  et  me  decano. 

Die  jovis   XXI  Februarii,   fuit  missa  apud   Sanctum  Jobannem,    presentibus     [ai  Février.] 
dominis  [de]  Gonty,  [de]  Veteri  Villa,  [de]  Vaccaria  et  me  decano.  Venit  autem 
post  coUegium  factum  in  cap(p)ella  dominus  Johannes  Picard. 

Die  jovis  xxvu[i]  Februarii,    fuit   missa  in    Saucto   Jobanne,  comparentibus     [28  Février.] 
dominis  doctoribus  [de]  Gonty,  [de]  Veteri  Villa,  [de]  Vaccaria  et  me  decano,  et 
eo  die  dictum  fuit  licenciandis  quod  examen  aperiretur  die  lune  sequenti. 

Die  sabbati  prima  Marcii,  fuit  congregatio  Universitatis ,  ubi  fuerunt  domini       [i"Mar<.] 
Piobertus  Tulleu,  Ambrosius  de  Gamtray,  [de]  Veteri  Villa,  [de]  Vaccaria  et  ego 
decanus.  Et   inter  articulos  congregationis  unus  fuit  super  ap(p)erlione   rotuli 

'''  C'est  ce  qui  arriva  tout  au  moins  pour  Pic,  par  Innocent  VIII,    dans  les  premiers  joui-s   de 

qui  fut  enfermé  au  donjon  de  Viucennes  pondant  di'cembre  1A87,  avec  Leonello  Cliieretfato,  évéque 

un  mois  environ,  apr6s  avoii-  été  arnHé  par  Phi-  de  Trau,  pom-  y  traiter,  entre  autres  affaires,  la 

lip])e  Monsieur  (Philippe  deSavoie,comtede  Bresse).  remise  en  vigueur  de   la    Prajfmatique   sanction. 

Gf  Dorez  et  Thuasne.  ouvr.  cité,  p.  Gc)  et  suiv.  VA',  ihid,  p.  71  et  suiv.;  et  Thuasno,  Djem  Sultttn 

'"'  Antonio  Florez  avait  été  envoyé  en  France  (^ Paris,  1893,  in-8°),  p.  i8i  et  u.  3. 


200  I^A    FACULTÉ   DE   DÉCHET  f l/487-l/i881 

nominationuni.  Super  quo  Facilitas  W  deliberavit  quod  plaeebat  eidem  quod  lo- 
tiiliis  ap(p)erirctur  sine  prejiidicio  ordinationum  curie  Parlamenti  in  facto  pro- 
cessus pendenlis  in  ipsa  curia  inter  très  alias  Facnllates  et  Facultatem  Decrc- 
torum  super  nominatione  suppositorum  ipsius  Facultatis. 

Eodem  die,  fuerunt  sigiliate  due  littere  {jradiis,  una  pro  fratre  Anthonio  do 
Sancto  Albino,  ordinis  S.  Bencdicti,  dyocesis  Bituricensis,  [qui]  solvit  scutum; 
altéra  pro  magistro  Johanne  Augenfroy,  qui  ambo  orant  licenciati  in  Docretis  : 
XX  sol.  par. 

[3  Mars.]  Die  lune  tercia  Marcii,  fuit  apertum  examen  licenciandorum;  et  eodem  die, 

in  caniora  luit  exarainatus  frater  Jobannes  Bardeau'-),  ordinis  S.  Benedicti,  fuit- 
qiie  admissus  ad  graduni  et  lecturam  baccalariatus,  et  prestitis  solitis  juramen- 
tis,  solvit  pro  bursis  u  sctita. 

[6  Mars.]  Die  jovis  VI  Marcii,  fuit  niissa  apud  Sanctum  .lobannem,  compareniibus  do- 

minis  doctoribus  [de]  Gonty,  [de]  Veteri  Villa,  .ïunii,  [de]  Vaccaria  et  me  decano. 

li3Mars.]  Die  jovis  xni  Marcii,  fuit  niissa  apud  Sanctum  Jobannem;  comparuerunt  do- 

mini  [de]  Conti,  [de]  Veteri  Villa,  Junii  et  ego  decanus. 

1 1  f)  Mars.]  Die  niercurii  xix  Marcii  m  cccc  [nu]" septimo,  magister  LudovicusLa  Hure ,  Seno- 

nensis,  et  Gerardus  Cousin,  Parisiensis,  in  artibus  magistri,  fuerunt  [ms.  fuit] 
examinati  et  admissi  ad  gradum  baccalariatus  injure  canonico;  et  prestitis  solitis 
juramontis,  pro  bursis  solveruntvi  scuta. 

[25  Mars.]  Die  martis  sequenti,  fuit  missa  Béate  Marie  apud  Sanctum  Jobannem,  ubi  com- 

paruerunt dumini  doctores  Bobertus  Tulleu,  [de]  Veteri  Villa  et  ego  decanus. 

[27  Mars.]  Die  jovis  sequenti,  fuit  missa  Facultatis  apud  Sanctum  .lobannem,  comparenti- 

bus  dominis  doctoribus  [de]  Conti,  [de]  Veteri  Villa,  [de]  Vaccaria  et  me  decano. 
Eodem  die,  in  caméra  examinis  fuerunt  examinati  et  admissi  ad  gradum  et 
lecturam  baccalariatus  in  Decretis  Hugo  Gauteron,  Eduensis  dyocesis,  et  Guil- 
lermus  Ratier,  canonicus  regularis,  Carnotensis  dyocesis;  et  prestitis  solitis  jura- 
mentis,  solverunt  pro  bursis  un  scuta. 

'*>  Il  faut  sans  doute  lire  :  Universilas.  abbé  est  bien  le  bachelier  de  1688.  ■ —  En  162 1, 

'''  Nous   avions  cru    (t.  II,    p.  288  n.  1,  et  tniagisler  Jobannes  Bardeau,  diocesis  Senonensis, 

p.  Sfia  n.  9)  que  r Jobannes  Baradellii  devait  ^'Ire  in  arlibus  niagisteni ,  se  présente  à  la  collation  di' 

identifié  avec  Jean  Bardeau,  le  fulur  abbé  de  Saint-  l'arcbevêque  de  Sens  et  à  celle  de  Téglisc  abbati 


m- 


Pierre-le-\  if.  La  présente  mention  semble  jirouver        de  Saint-Pierre-le-Vif-lez-Sens.  Arcli.  de  l'Univ.  île 
que  nous  nous  sommes  trompé  et  que  le  futur        Paris,  vol.  53,  fol.  .^a  v°. 


|l'i87-riSS|        DK   i;i  MVKIISITK   1)K   I'\1US   Al     \\     SIKCLR.  201 

Die  \('ii(M  is  x\vii[i]  Marcii,  vocalis  dominis  docloiihiis  ad  claiidciKliini  ix^niicii  [aSMai*.] 
licenciandoniiii,  ipsisqiie  in  caméra  cxaiiiiiiis  corigrofjatis,  ego  decanus,  ni  inoris 
est,  hal)iii  collaiioiicni  ad  eos  cl  ad  cxaiiiiiialos,  el  iii  fine  ('ollatioiiis  ego  ex  sen- 
tenria  Facultatis  dcclaravi  eos  oninos  iiiidecirn  et  singulos  liaccalaiios  (|ui  fiierant 
exaniinati  dignes  licencia.  El  deinde  ipsi  haccalarii  exaniinali  presliterunt  solila 
juranicnta,  et  ad  facienduni  signeta  fuit  eis  dictuni  ([uod  lacèrent  duo  signeta, 
unurn  (F"  i53  r")  in  collegio  Cameraccnsi  et  allcruin  in  collegio  I.ombardoium. 

Eodeni  die,  fuernnt  dislribula  dno  scula  auri  de  residuo  pecunie  rece|)te  a 
licenciandis  per  niagislriini  Cilandiiiin  P()cnlo[l],  et  singuli  doctoros  lial)ui'iiiiit 
scx  undenos. 

Die  XXIX  Marcii,  in  vigilia  Palmaruni,  dominus  Reginaldus  de  Vaccaria,  doctor       fscjMars.] 
regeiis  in  Facultate  Decrelorum  Paiisius,  cui  pro  vice  sua  perlinebat  légère  De- 
cretalom   Omnis  itlrivsquc  sexuH,  inlravit  catliedrani  niagnaruni  scliolaruni  liera 
quinta  de  mane,  et  legit  per  horani  curn  diniidia,  sicut  narraxeruiit  niilii  bidclli 
Facultatis. 

Eodem  die,  cum  doniinis  doctoribus  [de]  Conti,  [de]  Veteri  Villa  et  [de]  Vac- 
caria ego  decanus  presentavi  domino  cancellario  Béate  Marie,  babitanti  in  donio 
sua,  juxta  S.  Andreani  de  Arcubus''',  baccalarios  admisses  ad  licenciam,  quorum 
nomina  erant  scripta  in  quodam  rotulo  non  secundum  ordinem  future  sue  vocavi 
[sîV  in  ms.;  I.  Aocationis],  et  iioniine  Facultatis  eumdem  rolulum  patentem  eidem 
domino  cancellario  exbibui,  orando  ut  cosdem  baccalarios  j)erFacultatem  probatos 
susciperct  quamcitissime  posset  expediendos.  Qui  respondit  se  ex  privilégie  liabere 
tempus  ad  se  informandum  de  moribus  ipsorumbaccalariorum,  sed  nicliilominus 
quod  in  favorem  Facultatis  eos  sic  probatos  quam  primum  posset  expediret  et 
licenciaret.  Hortabatur  tamen  Facultatem  ut  in  collocandis  ad  licenciam  bacca- 
lariis  eorum  mérita  diligenler  consyderarentur,  et  quod  circa  eos  servaretur  con- 
suetudo  Facultatis. 

Die  secjuenti,  circa  vespennn,  misit  ad  me  magistrum  Claudium  Poculo[t],  [3o  Mars. 
sub[b]idellum  dicte  Facubatis,  ut  diceret  mihi  ex  parte  ipsius  domini  cancellarii 
quod  Facultas  in  confectione  rotuli  non  adderet  ad  tifulum  ipsius  rotuli  aliquid 
ultra  consuetum  modum;  item  quod  baccalarii  licenciandi  procédèrent  ail  anlain 
domini  Parisiensis,  die  licencie,  eodem  ordine  quo  sedebant  in  caméra  examinis; 
item  et  quod  in  ipsa  aula  sederent  eodem  modo;  item  quod  ipse  volebat  liabere 
primam  (s)cedulam  primi  voluminis  cujusbbet  licenciandi,  ut  constaret  sibi  de 
antiquitate  gradus  cujusque;  item  quod  Facultas  provideret  de  rotulo,  ita  ut 
rotulus  licenciandorum  confeclus  et  clausus  presentaretur  ei  ante  boram  nonam 

<''  Arabroise  de  Canibray,   comme  on  la  vu  plus  haut  [i.  II,  |).  i-j-j  et  n.  i),  habitait  en  elfet  riii 
vico  Pompeianon ,  c'est-à-dire  rue  Poupt'e. 

lu.  a(i 

lui'iiiMimi;   ^ATlu■«ALe, 


202  LA   FACl  LTÉ   Di:   DKCIIKT  |1/j87-U88] 

diei  martis  sequentis.  alias  non  niittoret  signeta  illo  die  baccalariis.  Gui  feci 
resnondcM-e  qiiod  super  liis  omnibus,  consulta  Facultaie,  die  insequenti  signi- 
ficareni  inentem  Facultalis.  Deinde,  cuni  previderem  ex  liis  inventionibus  posse 
oriri  in  Facultate  scandalum,  paulo  post  ego  personaliter  ad  doniinum  eancel- 
lariura  tarda  nocte  accessi.  A  quo,  cum  presencialiter  intellexissem  quecumque 
sul)[b]idellus  milii  renunciavenit,  post  longam  satis  confabulationem  in  ea  re, 
discessi,  et  jussi  convocari  sub  debito  juramenti  omues  doctores,  liora  octava  diei 
[3i  Mais. I  sequentis  ante  meridiem,  in  caméra  examinis.  Quo  loco  cum  essent  congregati, 
eisque  exposuissein  que  proxime  scripta  sunt,  eis  plaçait  quod  ego  per  (s)cedulani 
facerem  evocare  Facultatem  et  signanter  dominum  cancellariuni,  liora  tercia 
post  meridiem  ejusdeni  diei,  ad  componendum  et  claudendum  rotulum  licen- 
ciandorum,  et  quod  tune  presentibus  doniinis  doctoribus  ipse  dominus  cancel- 
larius,  qui  erat  doctor  et  regens  in  ipsa  Facultate,  posset  inspicere  et  videre 
presencialiter  (s)cedulas  et  tempus  prioritatis  et  posterioritatis  ipsorum  baccala- 
riorum. 

Igitur,  eodem  die,  confecta  ad  hoc  agenduni  (s)cedula,  misi  congregatum 
dominos  doctores  omnes  et  singulos,  et  injunxi  bidello  majori  ut  ipse  nominatim 
dominum  Ambrosium  cancellarium  ad  confectionem  ipsius  rotuli  juxta  formani 
(s)cedule  evocaret  bora  tercia  post  prandium,  sicut  domini  doctores  deliberaverant. 

[3i  Mars.]  ■  (F"  i53  V".)  Eadcm  die,  ultima  Marcii  Mccccnn"  septimo,  comparuerunt  in 
caméra  examinis  domini  de  Gorcellis,  [de]  Cambray,  [de]  Conty,  Tulleu,  [de] 
Veteri  Villa,  Picard,  [de]  Vaccaria  et  ego  decanus.  Ibi  exposito  in  médium  eos 
congregatos  esse  ad  conficiendum  rotulum,  cum  multa  bine  inde  tam  per  domi- 
num cancellarium,  Ambrosium  de  Cambray,  quam  per  alios  dominos  doctores 
super  modo  conficiendi  ipsum  rotulum  secundum  anticjuitates  [dicta  fuerint], 
tandem  placuit  Facultati  quod  secundum  modum  proxime  superiore  anno  obser- 
vatum  fieret  rotulus  licenciandorum  secundum  antiquitates  graduum  baccalariatus 
ipsorum  baccalariorum.  Et  in  bac  forma  fuit  confectus  rotulus,  clausus  et  sigillatus 
tribus  signetis,  scilicet  domini  Stepbani  de  Veteri  Villa,  domini  de  Vaccaria  et  mei 
decani.  Cujus  rotuli  duplum  omnino  eodem  ordine  fuit  per  me  scriptum  et  col- 
lacionatum  rum  originali  per  dominos  doctores  [de]  Conti,  [de]  Veteri  Villa, 
[de]  Vaccaria  et  me  decanum.  Quod  duplum  ego  retinui,  sicut  consuetum  est 
ab  antiquo. 

[i"  Avril.]  Die  prima  Aprilis,  vocatis  duobus  bidellis  Facultatis  et  duobus  testibus,  Guil- 

lermo  Millet,  presbitero  et  in  Decretis  baccalario,  et  Oliverio  Goujon,  notario 
apostolico,  ego  ad  domum  domini  cancellarii  prope  Sanctum  Andream  de  Ar- 
cubus  me  transtuli,  et  eidem  domino  cancellario,  Ambrosio  de  Cambray,  existenti 
in  caméra  sua,  quasi  bora  septima  mane,  présenta vi,  in  presencia  prcdiclorum 


[1487-1/188 1        Dlî  L'UNIVERSlTl':  DE  PAULS  AL   W  SIÈCLE.  i>0:5 

bidcllonmi  eL  tcsliiiin,  rolulum  undcciin  licenciandorum  die  incrcurii  scqiieiili 
clausum  et  signaliim  tribus  sigillis,  more  Facultalis,  et  pecii  qiiod  illiim  recipercl 
et  servarct  inlogriun  et  incoiTupliini,  nec  euni  aperiret  donec  oslendisset  euiii, 
die  licencie,  decaiio  et  dominis  docloiibus  Facidlatis  ad  inspiciendum  si  intaclus 
esset.  Qui  dominus  cancellarius  respoiidit  se  rotubim  reci|)ei"('  intcgrum  et  eum 
taleni  usipie  iu  dieni  licencie  servaturuui,  ciim  eiini  osleudel  more  Facidlatis 
dominis  doctoribiis.  De  quibus  ipse  iiislrumentuni  peciit,  et  ego  simililer  uomine 
Facultalis. 

Die  iiiercurii  secunda  Aprilis  Mcccenu"^  seplinio,  convenienlibiis  in  ciipell;!  IjAmII, 
Sancli  Joliannis  .IherosolimiLini  undecim  baccalariis  licenciandis,  comparuerunt 
doniini  doctores  [de]Conti,  Tulleu,[de]  Veteri  Villa,  [de]  Vaccaria  et? ego  decauus; 
ibique  vocatis  licenciandis,  legi  cis  tcnorem  juramenlorum  per  eum  |)restandoiuni 
in  licencia,  boc  est  anlecpiam  diicanlur  ad  aulam  doinini  Parisiiuisis;  que  jui-;i- 
menta  ipsi  omnes  et  singuli  solenniter  prestiterunL  El  deinde,  liora  décima, 
exeuntes  bini  et  bini  ordine  que  sedebant  in  caméra  examinis,  ducti  sunt  a  do- 
minis doctoribus  ad  ecclcsiam  Béate  Marie;  et  ibi  facta  brevi  oratione,  ipsi  lince- 
ciandi  ascenderunt  in  aulam  domini  episcopi,  subsequentibus  eos  dominis  [de] 
Conty,  Tulleu  et  [de]  Veteri  Villa.  Ego  vero  decanus  eum  domino  de  Vaccaria  ivi- 
mus  domum  domini  deLailly''),  ubi  expectabat  dominus  cancellarius,  cui  diximus 
omnia  parata  esse.  Ipse  vero  cancellarius  statim  nobis  exhibuit  rotulum  sibi  pridie 
a  me  exhibitum,  qui  rotulus  nobis  integer  et  inviolatus  apparu  il.  Associavimus 
igitur  dominum  cancellariuui  usque  ad  aulam  ])rediclam,  ubi  ipse  rotulxim 
ap(p)eruit  et  exhibuit  magistro  Jobanni  du  Gué,  majori  bidello  Facultalis,  legen- 
dum,  ul  vocaret  suo  ordine  et  nomine  baccalarios  licenciandos.  Ego  vero,  lencns 
aliuui  rotulum,  coHacionatum  ad  originalem  rolulum,  sicut  supra  diximus,  dili- 
genter  attendi  si  ordo  non  esset  commutatus.  Ipse  igilur  major  bidellus  alla  voce 
vocavit  licenciandos  in  Decretis  hoc  ordine,  secundum  antiquitales  gradus  bacca- 
lariatus  ipsorum  : 

LiCENTIATI  AfiiNO  M  CCCC  UU"  SEPTIMO ,  SECLNDA  APRlLIS. 

Joliannes  Guy,  Franciscus  Bezancon,  Johannes  Ghanesii,  Johannes  Guyoclieau, 
Joliannes  de  Halynes,  Robertus  Beloce,  Johannes  Bonny,  Léo  Barre,  Marcialis 
du  Peyrat,  Candidus  Textoris,  Johannes  Melaye. 

Quibus  in  bancha  coram  domino  cancellario  sedentibus  ipse  cancellarius  licen- 
ciam,  multis  assistentibus,  impartivit. 

Dominus  Nycolaus  de  Conty  recessit  tertia  Aprilis.  [3  Avril 

'''  Comme  on  la  déjà   vu,  Jran  de  Lailly,  chanoine  de  IV'glise  de  Paris,  liabilail  dans   le   Cloître 
Notre-Dame. 

26. 


204  LA  FACULTÉ  DE  DÉCRET  |l'i87l4S8] 

[g  Avril.]  (F"  lôk  1'".)  Die  nona  Aprilis  post  Pasclia  M  cccc iiii"  octavo,  in  die  mercurii 

infra  octavaiu  Pasche,  quia  adoptiones  licenciandorum  nondum  erant  facte,  ego 
decanus  feci  convocare  per  (s)cedulam  dominos  doctores  ad  finein  vesperorum 
Béate  Marie,  in  domo  domini  Johannis  de  Corcellis.  Qui  domini  doctores  con- 
gregati  adoptiones  suas  fecerunt  in  luinc  moduni  : 

Dominus  Johannes  de  Corcellis  adoptavil  Jolianneni  Guy. 

Doniinus  Ambrosius  de  Ganibray  adoptavit  Joliannein  Ghanesii. 

Dominus  Nycolaiis  de  Gonty  adoptavit  Gandidum  Textoris. 

Doininus  Hobertus  TuUeu  adoptavit  Leonem  Barre. 

Dominus  Steplianus  de  Veteri  Villa  adoptavit  Franciscum  Bezançon. 

Dominus  Jacobus  Junii  adoptavit  Marcialem  du  Peyrart  (sic). 

Dominus  Jobannes  Picard  adoptavit  Jobannem  Guyocheau. 

Ego  Bobertus  Gaguinus,  decanus,  adopta vi  Jobannem  Bonny. 

Dominus  Beginaldus  de  Vaccaria  adoptavit  Bobertum  Beloce. 

Dominus  Johannes  de  Gorcellis  adoptavit  Jobannem  Melaye. 

Dominus  Ambrosius  de  Gambray  adoptavit  Jobannem  de  Halynes. 

[17  Avril.]  Die  jovis  décima  septima  Aprylis,  fuit  missa  apud  Sanctum  Jobannem,  com- 

parueruntque  domini  de  Veteri  Villa,  de  Vaccaria  et  ego  decanus. 

Eodem  die,  Jacobus  le  Senescbal,  Botbomagensis  dyocesis,  qui  erat  licenciatus 
Borne,  supplicavit  nt  incorporaretur  in  Facultate  pro  lectura.  Gujus  supplication! 
domini  annuerunt,  fuitqne  admissus  ad  lecturam,  et  prestitis  solitis  juramentis, 
solvit  pro  bursis  n  scuta. 

[ai  Avril.]  Die  xx[i]v  Aprilis,  fuit  missa  apud  Sanctum  Jobannem,  et  ibi  alTuerunt  domini 

de  Veteri  Villa  et  de  Vaccaria  et  decanus. 

Eodem  die,  examinati  fuerunt  Petrus  Lorot,  dyocesis  Meldensis,  Jobannes 
Armeri,  dyocesis  Eduensis,  et  Stepbanus  Tabourel,  Lingonensis,  fueruntque  ad- 
raissi  ad  gradum  et  lecturam  baccaliariatus;  et  prestitis  solitis  juramentis,  pro 
bursis  solverunt  vi  scuta. 

[3o  Avril.]  Die  mercurii  ultima  Aprilis,  fuit  missa  apud  Sanctum  Jobannem,  comparen- 

tibus  dominis  And)rosio  de  Gambray,  de  Vaccaria  et  me  decano. 

Eodem  die,  in  cap(p)ella  fuerunt  examinati  frater  Garolus  Gourtin''',  ordinis 
Gluniacensis,  et  Jacobus  Foacier,  Senonensis  dyocesis,  et  admissi  ad  gradum  et 
lecturam  baccalariatus ;  prestitis  solitis  juramentis,  solverunt  pro  bursis  v  scuta 
cum  dimidio. 

'■'  A  la  date  du  8  novemljre  i^gi,  les  registres  escolier  à  l*aris,  contre  Andry  Hardier,  touchant 
du  Cliâtelet  mentionnent  un  procès  intente'  par  une  pirce  de  (erre  à  Aubcrviliiei'.  1  Coll.  Clniram- 
ffdamp  Ciiarles  Courtiii,  prieur  de  Maresnioustier,         Imiilr,  vol.  765,  p.  <j8. 


[1487-1/188]       DE  L'UNIVERSITÉ  DE  PARIS   AU   XV»  SIÈCEE.  205 

Die  jovis  octava  Mail,  liiil  iiiissa  ordinaria  FaciiUalis  cl   ;iiiiii\t!rsariiiiii  ilMinini        [«  Mai.| 
ChiiHail  apiid  Sancliim  Joliannem,  intei'fiiefuiitf[iie  doinini  de   \i'leii  Villa    et 
[  d»;]  Vaccaria  et  ego  dccanus. 

Sequonti  die  vciieris,  luit  iiiissa  ihidoiii  de  Boato  Nicdlao,  idii  >'i'n  non  lui.  [9  Mai.] 

Die  jovis  x\i[i]Maii ,  fuit  iiiissa  apiid  Sanctuiu  Jolianncin,  jn'c.sentibiis  dominis        [a- Mai.j 
de  Veteri  Villa,  de  Vaccaria  el  nie  docano. 

Eodem  die,  post  missaiu,  in  cap(p)ella  fuerunt  oxaminati  Joliannes  Caronis, 
Belvacensis,  et  Jacobus  l'radalis''',  Sancti  Flori  dyocesis ,  et  luerunt  admissi  ad 
gradum  et  lecturaiii  baccalariatiis;  et  prestitis  .solitis  jurarnentis,  solvcriint  pro 
biirsis  V  sciita  cum  diiiiido. 

(F"  i56  v".)  Die  sabbati  xviiii  Maii  mcccciim"  octavo,  in  vigilia  PcnlliL'co.sft's,        [34  .Mai.] 
ego  Robertus  Gaguinus,  decanus,  secundum  vicem  regencie  inee  iiigressus  sum 
magnas  scholas  inferiores  bora  quinta  matutina,  et  legi  Decretalem  Cum  Marthe, 
de  celehratione  rnissarum. 

Die  jovis  XII  Junii,  fuit  missa  apud  Sanctum  Jobannom,  me  absente;  sed  demi-       [12  Juin.] 
nus  de  Vaccaria,  qui  gerebat  vices  meas,  ret(t)ulit  milii  quod  présentes  fuerunt 
domini  de  Conty,  Tulleu,  [de]  Veteri  Villa,  Picard  et  ipsc  de  Vaccaria. 

Post  missam,in  capella  fuerunt  exarainati  et  admissi  ad  graduai  et  lecturam 
baccalariatus  Ludovicus  Merasse,  TuUensis,  Bartbolomeus  de  Spinassia,  Lugdii- 
nensis,  Antbonius  Maignen ,  Eduensis,  Jobannes  Lerbette,  Morinensis  dyocesum; 
et  prestitis  juramentis,  solverunt  vui  scuta. 

Die  mercuriixvn[i]  Junii,  fuit  missa,  et  post  missam  fuit  examinatus  et  ad-       [18 Juin.] 
missus  ad  gradum  et  lecturam  baccalariatus  Desiderius  Brielli,  Tullensis  dyocesis; 
qui,  prestitis  solitis  juramentis,  solvit  pro  bursis,  presentibus  dominis  [de]  Conty, 
Tulleu,  [de]  Veteri  \illa,  [de]  Vaccaria  et  me  decano,  u  scuta. 

Die  sabbati  xxi  Junii,  fuit  congregatio  Universitatis,  comparentibus  dominis  de       [-.n  Juin.] 
Gambray,  [de]  Conty,  Tulleu,  [de]- Veteri  Villa,  [de]  Vaccaria  et  me  decano. 
Eodem  die,  examinatus  fuit  apud  me  Petrus  Guillardi'"-',  Lugdunensis dyocesis, 

t'' Un  de  ses  parents,  JeauPradal,  était  en  i5io  des  registres  du  Chàlelet,  ii  la  date  du  (>  fé- 
tradvocat  au  baillage  de  Montferrand  et  bas[se]  vrier  tSaS  [1629]  :  -rHuniirahio  lidinme  et  sage 
Auvergnei. /"lèfM  On^.,  vol.  9368, dossier  Pradal.  M.  McoHe  Gottou,  conseUlor  au  l'arlcnicnt,  pour- 
pièce  3.  —  Cf.  t.  II,  p.  393  n.  1.  suivant  les  criées  des  héritages  et  maison  qui  fut 

'"'  En  marge  :  r  Petrus  Gaillardi.Ti  —  C'est  peut-  à  feu   Pierre  Gaillard,   procureur  au  Parlement, 

être  de  lui  qu'il  s'agit  dans  la  mention  snivank-  et  sa  femme,  ladite  maison  assise  à  Paris  rue  des 


■206  LA  FACULTÉ  DE  DÉCRET  [U87-l/i88| 

et  admissus  ad  gradum  et  lecluram  baccalariatus;  2)rcstitisque  solilis  juramentis. 
pro  bursis  solvit  ii  sciita. 

1 26  Juin.]  Die  jovis  xxvi  Junii  mcccc  iiii"viii,  fuit  missa  Faciiltatis  apud  Sanclum  Jolian- 

nem,  assistentibns  domiiiis  [de]  Conti,  [de]  \etei'i  Viila,  [de]  Vaccaria  et  nie 
decano. 

Eodem  die,  Desiderius  Brielii,  baccalarius,  supplicavit  ut  liceiel  sibi  de  bene- 
placito  Facultatis  légère  privatim  in  caméra  sua  quibusdam  amicis  suis  scbola- 
ribus,  ut  se  exerceret  et  probaret  priusquam  inciperet  légère  in  pubiico.  Quam 
postulation eui  domini  doctores  usque  ad  trimestre  admiserunt. 

Eodem  die,  dominus  Stephanus  de  Veteri  Villa  dixit  quod  secundum  vicem 
suam  legeret  extraordinarium. 

]3.iiiilipi.]  Die  tercia  Jul(l)ii,  fuit  missa  apud  Sanctum  Joliannem,  ubi  comparuerunt  do- 

mini [de]  Conti,  [de]  Veteri  Villa,  Picard,  [de]  Vaccaria  et  ego  decanus. 

Post  missam,  in  cap(p)ella,  premisso  examine,  fuerunt  admissi  ad  gradum  et 
lecturam  baccalariatus  Nicolaus  Douesneau''^,  Genomanensis,  et  Claudius  Chau- 
veau,  Pictavensis  dyocesis;  et  prestitis  solitis  juramentis,  solverunt  pro  bursis 
nn  scuta. 

Eodem  die,  fuit  sigillata  littera  gradus  pro  Peiro  Guillardi,  baccalario  : 
XV' 1  sol. 

[17  .luilli't.]  Die  jovis  xvn  Jul(l)ii,  fuit  missa,  comparentibus  dominis  doctoribus  Ambrosio 

de  Cambray,  Nicolao  de  Conty,  Stepbano  de  Veteri  Villa  et  Reginaldo  de  Vaccaria. 

Eodem   die,    Antonius  de    Proilhact-',  examine   premisso,  fuit    admissus   ad 

gradum  baccalariatus  et  ad  lecturam;  prestitisque  solitis  juramentis,  solvit  pro 

bursis  ni  scuta. 

[]{,  iniiioi.]  £(_  Jig  xi\  ejusdem  mensis,  pro   littera    testimoniali  sui  baccalariatus  solvit 

unum  scutum. 

pji  .inilici.]  ^P'  ,55  yo-j  ])j^,  ultinia  Jul(l)ii,  luit  missa  apud  Sanctum  .lohannem,  compa- 

rentibus dominis  Tulleu,  [de]  Veteri  Villa,  [de]  Vaccaria  et  me  decano. 

Menestriers ,  contre  les  gouverneuis  de  i;i  chapelle  présente  à  la  collation  des  évéques  et  chapitres  du 
Saint  Nicolas  en  l'église  de  Saint  Jehan;  dit  est  (jue        Mans  et  de  Chartres.  Arch.  de  l' Univ.  de  Par 


ann , 


ladite  maison  sera  adjugée.  1   doll.   Clairambault ,  vol.  ig,  fol.  2  v° 

vol.  7^5 ,  j).  4.17.  —  La  rue  des  Ménétriers  se  trou-  '''  Le  volume  ^389  des  Pièces  originales  (doss. 

vait  dans  le  quartier  Sain te-Avoye  (m"  arrondisse-  Proillac,  pièces  2  et  3)  contient  deux  quiUances 

ment  actuel).  en  latiu,  données  par  Antoine  de  Proillac,  con- 

'"'  En  iig4,  Nicolas  Douesneau,  maître  es  arts  s'eiller  lai  au  Parlement  de  Bordeaux,  irpro  vadiis 

et  bachelier  en  Décret,  du  diocèse  du  Mans,  se  et  proslprandiis  meis  per  me  in  dicta  curia  deser- 


[l/i87-l/i8X|        \)E  L'UNIVEUSITÉ  DE  PARIS  AL   W"  SIÈCLE.  207 

Die  jovis  VII  Aujfiisli,  liiil  iiiiss;i  iibi  supra,  c()mparcnlilKi.s  .siipi;i  jiroxiiiie  diclis        [7  Aoiii.l 
doininis  doctoi-ibiis. 

Die  mercnrii  precoflente,  quo  fnorat  vi  Au{jtisti,  frater  Guillcnniis  Destrel,        [6Aoiii.| 
prior  Saiicti  Siil|»icii''),  Ainbianeiisis  dyocesis,  promisso  examine,  fuit  adinissus 
ad  {{l'adiiiii  et  Icetnrain  baccalarialus;  et  prcslitis  solitis  juraiiienlis,  pro  btirsis 
solvit  nu  scuta. 

Eodem  die,  fuit  sigillata  littera  tcslinionialis  pro  eo  :  solvit  nnuui  scutum. 

Die  veneris  xv  Augusti,  fuit  missa  de  Beata  Virgine  apud  Sanctum  Jobannera,       [i5  Aoùij 
me  absente. 

Die  jovis  sequenti,  fuit  missa  eodem  loco,  presentibns  doniinis  de  Vcleri  Villa       [91  Aoùi.| 
et  [de]  Vaccaria  et  me  decano. 

Eodem  die,  in  cap(p)ella,  Jobannes  Matroti'-),  Lingonensis  dyocesis,  premisso 
examine,  fuit  admissus  ad  gradum  et  examen  baccalariatus;  et  prestitis  solitis 
juramentis ,  solvit  de  bursis  n  scuta. 

Die  mercurii  sequenti,  fuit  missa  apud  Sanctum  Jobannem,  me  solo  assistente.       [27  Août.) 

Die  jovis  un  septembris,  fuit  missa  ubi  supra,  presentibns  dorainis  Stephano    ['1  Septembre.] 
de    Veteri  Villa,  Johanne  Picard,  Jacobo  Junii,  Reginaldo   de   Vaccaria  et  me 
decano. 

Eodem  die,  dominus  Picard  supplicavit  pro  mense  gratioso. 

Eodem  eciam  die,  Claudius  Poculo[t]  venerat  a  me  petitum  licenciam  ad  eun- 
dum  in  commissionem  cuui  domino  de  Fontaines'-^^  consiliario  in  Parlamento. 
Quam  licenciam  ego  concessi  usque  ad  dies  xnn. 

Die  martis  [/.  lune]  octava  Septembris,  fuit  missa  de  Beata  Virgine  apud  Sanc-    [8  Septembre.] 
tum  Jobannem,  ubi  ego  non  affui. 

Die  jovis  sequenti,  fuit  missa  ordinaria  Facullalis,  ubi  ali'uerunl  dumini  de    [u  Septembre.] 
Veteri  Villa,  Junii,  de  Vaccaria  et  ego  decanus. 

vitis  71 ,  au  mois  de  décembre  1 5  9  0  et  de  novembre  L.nngres ,  et  à  celle  de  l'abbi?  de  Molesmes ,  même 

iSaô.  —   En  marge:   (cLemovicensis  diocesis»!.  àioecsc.  Arch.  de  l'Univ.  de  Paris, va\.liq, (al.  6-2. 

'"'  Auj.  département  de  la  Somme,  arrondisse-  '''  D'après  Blanchard  (Catalogue  cité,  p.  33), 

ment  de  Péronne,  canton  de  Ilam.  Ti'islaii  des  Fontaines  avait  été  i-eru  conseiller  au 

'"'En    1/195,   (tmagister   Johannes    Maroû-n,  Parlement  en  i'i83.  Sa  fille  Anne  épousa  Michel  de 

prêtre,  maître  es  arts,  du  diocèse  de  Langres,  Charapront,  notaire  et  secrétaire  du  Roy,  seigneur 

se  présente  à  la  collation  de  l'abiié  (rRerviensisi  de   Mée-lez-Melun,  homonyme  du  bachelier  en 

[Reomensis,     Moutier- Saint -Jean],    diocèse   de  Décret  de  1/197.  (Cf.  ci-dessous,  p.  i45.) 


208  LA   FACriTE   DE  DECRET  [Ii87-l/i88] 

Eodem  (lie,  fuit  exaniinatiis  et  admissus  ad  gradmn  et  lecturam  baccalariatiis 
.    magister  [Gei'vasius]  du  Frenoj ''',  Parisiensis  diocesis;  et  piestilis  solilis  juia- 
mentis,  solvit  pro  buisis  n  scuta. 

[iSSpptemhrc]  Die  jovis  MX  [/.  xvui]  Septeuibris,  fuit  missa  apud  Sanctum  Johannein,  ])re- 
sentibus  doiiiinis  de  Veteri  Villa,  Junii,  de  Vaccaria  et  me  decano. 

Eodem  die,  fueruut  admissi  ad  gradum  et  lecturam  baccalarialus  Nicolaus 
Comitis,  Cenomanensis  dyocesis,  et  Michael  le  Saintdieu,  Garnotensis;  et  prestitis 
solitis  juramentis,  solverunt  pro  buisis  un  scuta.  Que  quidera  nu'"'  scuta  cum  illis 
duobus  proxime  superioribus  fuerunt  distributa  dominis  doctoribus,  ita  quod 
quisque  babuit  tanlum  sexdecim  solides  parisienses,  residuo  rémanente  in  nia- 
nibus  domini  tliesaurarii. 

Eodem  die,  fuerunt  admissi,  premisso  examine,  ad  gradum  baccalariatus  frater 

.lobannes  de  Sandras,  prior  de  Argentolio,  frater  Matbeus  le  Wuen(sî'c),  tliesaura- 

rius  Sancti  Dyonisii  in  Francia,  et  Guillermus  (F"  i55  v")  Bouguyer'-),  magister 

in  artibus,  Parisiensis  dyocesis;  qui,  prestitis  solitis  juramentis,  solverunt  pro 

bursis  x  scuta. 

[25  Septembre.]  J)\q  jovis  xxv(i)  septembris,  fuit  missa  Facultatis  apud  Sanctum  Johannem; 
in  qua  fuerunt  domini  de  Corcellis,  [de]  Cambray,  Tulleu,  [de]  Veteri  Villa, 
Junii,  [de]  Vaccaria  et  ego  decanus. 

In  capella,  eodem  die,  premisso  examine,  fuerunt  admissi  ad  gradum  et  lec- 
turam baccalariatus  dominus  Johannes  de  Poney,  Altissiodorensis  dyocesis,  et 
.lobannes  de  Feuguyères^^',  Belvacensis  dyocesis;  et  prestitis  solitis  juramentis, 
solverunt  pro  bursis  v  scuta  cum  dimidio. 

[26 Septembre.]  Dj,.  veneris  sequenti,  fuit  sigillata  littera  pro  dicto  domino  Jobanne  de  Poney  : 
unum  sciitnni. 


'''  En  marge  :  rrGmasius  du  Fresiioy.i  —  En 
liqi,  rrGervasius  de  l''resnoyi ,  maître  es  arts, 
bachelier  en  Décret  et  licencié  en  lois ,  se  présente 
à  la  collation  des  évè(|ues  et  chapitres  de  Soissons 
et  de  Noyon.  Arch.  de  l'Lniv.  de  Paris,  vol.  ig, 
fol.  5.').  —  Cf.  ci-dessous,  p.  216  n. 

'"'  Le  9 9  févi'ier  l 'i 9 1  [1  '1 9 a] .  comparait  au  Châ- 
telet  " m.  Guillaume  Boujfuier,  escolier  à  Paris ,  ayant 
droit  par  transport  de  Jacques  Guilloreau,  contre 
lîenet  Fleury  et  Jacques  Mouresse  :  dit  est  que  les- 
difes  parties  jiourront  parfaire  leurs  enquestes.  1 
Coll.  Clair.  ,vol.  7G5,  p.  1  s4.  Cf.  ci-dessus,  p.  1 1.6 

'''  Voici  une  mention  des  registres  du  Chàtelet 
qui  concerne  très  prohahlement  un  de  ses  jiarenis 


(1  4  janvier  ligS  [l'nji])  :  tt Pierre  de  Feuquières 
et  I\icolas  Duhus,  tuteurs  des  enfans  de  feu  Pierre 
de  Feuquières  l'aisné  et  héritiers  dudit  deffunt, 
condamnez,  comme  détenteurs  et  propriétaires 
du  fief  de  Gleyre  et  d'une  maison  assise  sur  ledit 
fief  en  la  ville  de  Beauvais ,  à  payer  et  continuer  à 
honorable  homme  Jehan  du  Val ,  marchant  chan- 
geur, bourgeois  de  Paris ,  et  à  Laurance ,  sa  femme , 
fille  et  héritière  de  feu  Pierre  Maillet,  dix  escus 
d'or  du  coing  du  Roy  de  rente  que  dès  le  2 1  oc- 
tobre 1^72  ledit  Pierre  [de]  Feuquières  l'aisnc 
vendit  et  constitua  audit  feu  Pierre  Maillet  à 
j)rendre  sur  tous  ses  biens,  s  Coll.  Clairnmbault , 
vol.  76.5,  p.  219. 


[l/i87-l'iS8|        l)K    i;i  M\ERSITl';   DK   l'\i;iS    \l     \\     SIKTIJ:.  209 

Die  \onei"is  décima  Ocl()l)iis  m  cccc  un"  oclavo,  in  criislini)  Siuicli  I)\(iriiMi.  ijo-  [ i o  Ortoliro. ] 
mini  doclores  Sloplianus  de  Veleri  Villa,  .lacohus  .lunii.  i{c{{inaldus  de  Vaccaria  et 
ego  decanus  visilavimus  dominum  logoiilem'')  in  inaj;nis  scliolis.  el  ihi  riiciunl 
lecla  slatnia  Facnilatis  pcr  magi.slinm  Jolianncrn  dn  (îlic,  majoieni  hidellnrn  l'a- 
cultalis.  l)('ind(^.  in  cxilu  S(di(i!ai'nm,  doiiiini  elojjornril  f[uis(|iic  scholas  id)i  lialje- 
ren(  légère. 

Eodem  die,  Init  missa  apnd  Saiictuu)  Joliannem,  comparentiJjus  |)res(iip(is 
proxime  domiiiis  doctoribus. 

Die  mercurii  xv    Octobris,   fuit   missa,  assistenlibus  dominis  Tnlleu,  Jnnii.     1 1 :.  OdniMc. | 
Vaccaria  et  ine  decano. 

Die  veneris  xvii  Octobris,  Caroliis  de  Rancbiconrt'-),  clericus,  Al(tjrebalensis     1 17  uriohrc.] 
dyocesis,  premisso  examine,  fuit  admissus  ad  gradum  et  lecturam  baccalariatns, 
et  prestitis  solitis  juramentis,  solvit  pro  bursis  iiii  scuta. 

Eodem  die,  pro  iittera  gradus  jnagister solvit  unum  scutum  (su-). 

Die  mercurii  xxii(i)  Octobris,  fuit  missa  apud  Sanctum  Joliannem,  comparen-     [-^2  Octobre.] 
tibns  dominis  Roberto  Tullen,  Reginaldo  de  Vaccaria  et  me  decano. 

Altéra  die,  que  fuit  jovis,  post  examen  de  ipso  factum,  admissus  fuit  ad  gra-     [-'3  Ociol.rc.] 
dum  et  lecturam  baccalariatns  Petrus  d'Esculi  ('^,  Eduensis  dyocesis,  et  prestitis 
solitis  juramentis,  solvit  u  seuta. 


Die  jovis  antepenultima  Octobris,  fuit  missa,  in  qna  fucrnnl  domini  Tulleu,     [3o  Octobre. 
Junii,  Vaccaria  et  ego. 

Eodem  die  '*>,  fuit  congregatio  Universitatis  apud  Sanctum  Maturinum  super  eo 


'''  Denis  Alligret. 

'^'  Sans  doute  un  neveu  de  Pierre  de  tinnchi-^ 
court,  év/'-que  d'Arras  de  i663  à  i.'i99. 

'''  Probaijlement  Ecuelies,  départ,  de  Saône- 
et-Loire,  arroud.  de  Ciialoii- sur-Saône,  canton  de 
Verdun-sui'-Saône, 

'*'  En  marge  :  rDeputati  in  ruria  Parlanienti 
propter  cessationes  a  sermonibus  ftictas  occasione 
dominorum  generalium  qui  veetigalia  a  scholasticis 
exigebaut.  -n  Cf.  Du  Boulay,  t.  V,  p.  78 1 .  —  On  iit 
dans  les  registres  du  Parlement,  ai  septembre 
i488  :  trLes  généraux  de  la  justice  sont  venus 
en  la  chambre  de  Parlement,  iceluy  vaccant,  et 
ont  dict  par  la  l)ouche  de  m.  Jacques  de  Gorieul , 
Fun  desdicts  geneiaux,  que  Messieurs  sont  ad- 
vertis  de  ce  qui  a  esté  laict  par  l'Uuiveisilé, 
III. 


<jui  ont  faict  cesser  toutes  prédications  et  ont  faict 
allicher  contre  iesdictz  généraux  et  faict  publier 
paroUes  en  grand  scaudalle  dcsditz  généraux  et  de 
lem-  juridition  ;  dit  plus  que  aux  escoiliers  et  regens 
n'a  jamais  esté  rien  demandé.  Mais  rUniversité, 
non  contente  qu'on  l'entretienne  en  ses  privilèges, 
ont  fait  bien  cent  messagers,  vingt  (juatre  libraires, 
tous  les  parcbeminiers,  papetiers,  escrivains,  en- 
lumineurs, relieurs  de  livres,  non  seulement  ceux 
de  Pai'is,  mais  ceux  qui  sont  residcns  et  demoii- 
rans  à  Corbeil,  à  Troyes  et  ailleurs;  les  fermiers 
en  ont  approucbé  aucuns  pour  le  deub  de  leurs 
fermes,  qui  ont  esté  condeinnez,  et  mwissimr  a 
esté  cpiestion  d'un  papetier  volant  (jui  avoil  esté 
condamné,  dont  ceux  de  l'Université  lirent  plainte 
ausdictz  généraux,  disant  (jue  depuis  aucune  com- 

3  7 


■210 


LA  FACl  LTK   DE   DKCliF.T 


l'iST-l'iSSl 


(luod  domiiii  présidentes  cui'ic  Pai'lamenti  iiiiserant,  die  niercuiii  iimindiate  prt'- 
cedeiite,  iiiuim  hostiariuin  de  curia  ad  dominum  rectorem,  ut  ipse  reclor,  convo- 
catis  deputatis,  se  ad  curiam  conferret.  Super  quo  mandate,  cuni  a  dt'j)ulalis 
dictum  esset  dominum  rortorem,  inconsiilta  Facultate,  ire  non  d('l)ei'e,  i[)sc  do 
nn'aus  rector  hora  vespertina  lecit  convocare  Univcrsitatem  ad  hanc  diem;  iibi, 
cum  exposiiisset  ea  que  dicta  fuerant  ei  per  hostiariiim,  discedeutiixis  ad  sua  loca 
Facultatibus  et  nationihus,  liabita  brevi  consultatione,  condusum  est  dominum 
rectorem  j)ro  sui  status  conditione  et  Universitatis  gravitate  non  iturum,  sed  mit- 
tendos  esse  députâtes  qui  audirent  tantum  et  referrent  que  accepissent  a  dominis 
presidentibus.  Ergo  deputati  sunt  ex  Facultate  tbeologie  magister  Jobannes  Su- 
doris.  pro  Facultate  nostra  ego  decanus,  ex  medicine  Facultate  magister  Michael 
de  Colonia,  ex  natione  Gallicana  magister  GauflVidus  Boussart,  ex  natione  Picar- 
die  [sic),  ex  natione  Normanio {sic),  ex  natione  Alamanie  seu  Ger- 
manie magister  Cornélius  Audendic('). 


[3i  Ocioiiie.]  (F"  iSf)  r".)  Die  autem  veneris  insequenti,  que  erat  vigilia  Omnium  Sancto- 
riim.  deputati  convenerunt  apiid  dominum  rectorem,  in  collegio  domini  Gervasii 
Christiani,  et  ex  eo  loco  profecti  snnt  ad  curiam.  Et  in  caméra  Enquestarum,  ubi 
erant  domini  présidentes  de  Vaccaria  et  Jobannes  Baillet ''^^  cum  paucis  consiliariis 


niuniqualion  eue  entre  ladicle  tniversité  et  genc- 
ymi\.  ledit  pajietii'r  avoit  esli- coiideniné  ;  sur  «liiny 
lesdictz  généraux  montrèrent  par  leurs  registres 
que  ladicte  condenination  avoit  esté  faicte  du  pré- 
cèdent de  ladicte  communication,  et  appoinctèrent 
ensemble  que  ils  cnvoyeroieut  devers  le  Roy ,  ce  que 
ils  ont  fait,  et  a  le  Roy  escrit  ausdictz  généraux 
qu'ils  ne  touchent  en  ceste  matière  jusques  à  la 
venue  de  messire  Michel  Gallart,  chevalier,  ti-eso- 
rier  de  France,  lescpielles  lettres  ils  ont  monsirées 
h  un  escoUier  nommé  m.  Robert  du  Val,  et  incoii- 
liiienl  s'est  l'Université  assemblée,  et  ont  faict  ces- 
sations et  l'aict  faire  afiches.  Ce  fait.  m.  Jac(pies 
de  Tliou  a  requis  pour  le  Roy  que  il  plaise  à  Mes- 
sieurs donner  provision  en  la  matière,  aussi  à 
Messieurs  les  gens  du  Roy  qu'ils  re(puèrent  el  y 
facent  donner  les  provisions  pertinentes ,  en  manièi-es 
([ue  tels  abus  cessent  et  qu'on  y  donne  provision 
telle  qu'elle  fut  donnée  l'an  mil  quatre  cent  dix  sept 
en  semblable  cas.n  Frmiç.  21  304,  fol.  619. 

<■'  Du  Roulay  (I.  V,  p.  781-782)  a  publié  celle 
dernière  phrase  sans  trop  de  modilicalions. 

'*'  Sur  Thibaut  (et  non  Jean)  Baillet,  sii'ur  de 
Sceaux,  maître  des  requêtes  eu  1^73,  nommé  pré- 
sident au  Parlement  le  ii)  jauNier  i/i83,  au  lieu 
el  par-  la  résignation  de  (luiilaume  de  Corbie,  mort 


le  H)  novembre  lâaS  et  enterré  à  Saint-Merry, 
voy.  Fiaiiçois  Blanchard,  Les  presideiis  au  mortier 
du  ParlciiiCHt  de  Paris,  p.  119  et  lai.  Son  frère 
aîné ,  qui ,  après  avoir  été  conseiller  au  Parlement 
et  aux  requêtes,  devint  évêque  d'Auxerre  en  1^77 
et  mourut  en  iôi3,  |)ortait  le  prénom  de  Jean;  de 
là  sans  doute  l'erreur  de  Gaguin.  —  Ou  trouve  dans 
les  l'egistres  du  Châtelet  une  intéressante  mention 
lelative  à  la  succession  du  président,  sous  la  date 
du  18  février  1628  [i5a((];  on  y  voit  comparaître 
rf  noble  damoisellc  Jehanne  d'Auaoy,  veufve  de  feu 
noble  homme  et  sage  m.  Thibaut  Raillet.  seigneur 
de  Seaux,  président  en  Parlement,  messiie  Au- 
llioiiii»  le  Viste,  seigneur  de  Fresnes,  président  en 
Parlement ,  noble  homme  et  sage  m.  Mathieu  de 
Longuejoe,  sieur  d'ïverny,  maislie  des  requestes , 
tuteui-  des  enfiuis  mineurs  dudit  BalUet,  messLi-e 
Aymar  ^^icolai,  chevalier,  premiei'  président  en  la 
Chambre  des  Comptes,  dame  Anne  BalUet,  sa 
femme,  à  cause  d'elle,  lesdits  Anne  Baillet  et  mi- 
nem's  héritiers  dudit  deffunt  Baillet ,  f|ui  avoient 
fait  adjoui'ner  noble  homme  Euslache  Luillier,  sieur 
de  Cirou\ille,  damoisellc  Marie  de  Poneher,  sa 
femme,  comme  détenteurs  de  la  tierce  partie  de  la 
lerre  et  seigneurie  du  Gué  à  Ti'esmes,  qui  fut  mes- 
siiv  Denis  Brusiail,  chevalier,  seigniMir  du  Fay  el 


[i/i87-l/i88| 


\)E  i;iiMVi:i{siTi':  de  paius  ai;  \v-  sikci.k. 


•.>n 


cuii};i'i'<j;ili,  posl(|iiiuii  jiissi  siiiiL  soiIcim;  (lejmtali,  (luiuinu.s  Siidoiis  llicolojjii.s  dixil, 
nos  idirco  advciiissi!  ul  audiromus  qiiainubrem  nos  ciiria  evocassel.  ïiiiic  doniimis 
pi'inuis  présidons  de;  Vaccaria  cepil  dicon;  non  ignoiarc  nos  qnid  ipsa  cuiia 
vcHet,  maxime  ciini  sciremns  conlonlionem  illani  exoitain  esse  Universitatis 
adversus  dominos  générales,  qui  privilégia  Universitatis  dicebantur  offendisse,  et 
propterea  pul)licatas  fuisse  cessationes  a  sermonibns  ot  predicationc  verbi  Dci. 
Que  res,  ut  ipsc  dominus  presidens  proponebat,  nimia  levitate  décréta  ab  Uni- 
versitatc  extilerat,  j)n'S(M'tini  cuni  do^cuisset  Univcrsilalcm  in  [jravaminibiis  suis 
adiisse  Regem  et  a  niajcstate  ejus  opem  et  presidium  t^xpctere,  ])rius(|iiam  ad- 
versus officiarios  ejus  quicquam  severe  decernerctur;  nam  boc  inteidicliim  a  ser- 
monibus  videri  posse[t]  esse  factun»  in  contemplum  régie  celsitudinis,  quam  ledi 
certum  est  cum  officiarii  ejus  otlenduntur,  neque  licere  eciani  smiiiiik}  Pniitifici 
interdictum  in  regno  Francio  publicare;  propterea  Universitatem  peccasse  in 
Regem,  que  et  Hegem  et  officiarios  ipsumque  popidiim  et  nota  quadam  et  pena 
multasset.  in  liis  videlicet  religiosis  diebiis  qiiibiis  relebranda  cral  Oinniiiiii  Saiic- 
tornm  festivitas  et  commemoratio  delunctorum. 

Ad  bec  dominus  Jobannes  Magistri,  advocatiis  regius.  dixit  ex  senlencia  Jo- 
hannis  Andrée  multas  causas  concurrere  oportere  priiis(piam  boc  inlerdictiiiii 
interponi  debuisset,  quaniin  nulla  cessationibus  Universitatis  poterat  sufiiagari, 
cum  ipsi  domini  générales  post  conventionem  cum  deputatis  supra  babitam  nicbil 
contra  privilégia  Universitatis  commisissent;  quod,  si  aliquando  fecissent,  curiam 
tamen  Parlamenti  juxta  esse,  a  qua  judicium  erat  requirendum;  de  cujus  assensu 
oportebat  bujusmodi  interdictum  appendi  per  compita  et  promulgari;  sed  (juam- 
vis  aliter  ab  Lniversitate  factum  esset,  se  tamen  nolle  graviores  adversus  eam 
conclusioues  inducere;  suflTicere  si  Universitas  decretum  suum  relaxaret  suspen- 
deretque  ad  paucos  dies  cessationes,  donec  discordia  componi  posset. 

Post  bec  dominus  presidens  rogavit  si  quicquam  ad  bec  objecta  responsuri 
essemus.  Dixit  tbeologus  nicbil  nos  accepisse  in  mandatis  preterquam  auditionem 
et  relationem.  Quare  subindignatus  dominus  presidens  :  rrQuomodo,  inquit,  tam 
insipienter  accessistis,  ut  muti  essetis  et  de  iis  que  ad  négocia  Universitatis  vestre 
attinent  nicbil  responderetis?T)  —  «  Nicbil  n,  inquit  tbeologus.  Sed  cum  intelli- 
gerem  taciturnitatem  nostram  obprobrio  esse  nobis,  paucis  in   liaiic  scnleaciam 


Torcy  et  du  Gué  à  Tresmps,  poui-  raison  tle  xl  s. 
(le  cens  livres  [sic)  ;  et  après  que  lesdils  Liiillier  et  sa 
femme  ont  fait  appeller  Charlotte  Potu'lier,  dame 
de  Lesigny,  noble  homme  Anthoiiie  ISohier,  damoi- 
selle  Anne  de  Pencher,  sa  femme,  noble  homme 
Jehan  Ilui-auit,  maistre  des  leqnesles,  luleur  de 
ses  enfans  minem-s  et  de  feu  Jehanno  de  Poiichei', 
sa  femme,  héritiers  chacun  pour  un  tpiart  de  feu 
Loys  de  Poneher,  lesdiles  parties  sont  condamnez 


payer  lesdi([e]s  cens  livi-es  et  lx  (.s(V)  solz  de  renie 
foncière,  auxquelles  ciiarges  nobles  pereonncs  Phi- 
lipes  d'Aunoy.  che\a!ier,  sieur  dOrNiile  et  de  Gous- 
sainvilie,  [et]  dame  Galhei-iue  de  Monlmoranc\, 
son  espouse,  b;iilleront  et  transporteront  audit  nies- 
sire  Denis  Brusiai't  ladite  lierre  partie  de  la  terre 
et  seigneui-ie  du  Gué  à  Tresmes  [Seine-et-Marne, 
c"°de  Pommeuse,arr' et  canton  de  Goulommiersjn. 
Coll.  Cltiirambault ,  vol.  /Gô,  p.  i6'i-i63. 

^7- 


■21-2  LA   FACIJLTK   DK   DKCMl'T  |  1 'i87-l/i88] 

respondi  :  et  Si  liceret,  viri  speclabiles,  legationis  nostre  fines  excedore,  neino 
nostiuin  tam  [hjobete  sensu  tamque  stupido  ingenio  est,  cui  aiit  ai  irau  s  tor- 
peat  aut  oralio  desit,  cum  lioc  cdebri  loco  et  assistentihiis  (F°  i^G  \")  con- 
sultissimis  compluribus  viris  non  levé  sit  necpie  ullo  pacto  preteronndnni  nos 
argui  inconsiderationis,  quod  videlicet  munus  legationis  gerentcs,  nnilam  nos  di- 
cendi  facultatem  babeanius.  Nam  si  liberuni  noliis  fnisset  jubenti  Universitati 
repugnare,  phis  auctoritatis  ad  respondendnni  accepissenms;  sed  parenti  obe- 
diendum  fuit.  Nec  iniprudencie  danduni  n<)])is  est  quod  et  vocati  a  vobis  et  ab 
Universitate  jussi  adveninius.  Et  ilhid  quideni,  quod  ad  levitateni  refertis,  ad- 
nîittere  non  possuinus.  Accepta  a  dominis  generabbus  injuria  qua  libertas  nostra 
fluctuabat,  eaque  iterum  et  sepius  refricata,  mœrens  et  gemebunda  mater  Univer- 
sitas  signuin  meroris  sui,  quod  in  tali  re  fieri  solet,  indicare  voluit,  et  consilio 
capto,  interdicere  statuit  sermonibus,  ut,  que  mater  est  spiritualis  alimenti ,  ver- 
buni  quoque  vite  et  spiritus  a  suis  inipugnatoribus  sustraberet  (sic).  Nec  tamen 
suum  mox  decretum  promulgavit;  distuiit  sentenciam  donec  penitencia  agerentur, 
si  forte  penitoncie  locus  esset,  ii  qui  culpam  contraxissent.  Lbi  vero  verbis  et  vana 
expectatione  se  dilferri  novit,  decretum  divulgavit  post  dies  triginta  quam  conchi- 
sionem  confecerat.  Hec  dilatio  non  levitatis  indicium  est  nec  furoris.  Nec  iliud 
criminari  débet,  quod  a  Rege  sibi  opitulari  non  poposcit;  nam  cum  ipsi  générales 
supremum  se  magistratum  in  vectigalibus  exigendis  gerere  jactitant,  ad  eos  crebro 
itum  est,  atque  illic  questa  Universitas  est  sua  privilégia  jactari,  officiales  suos 
gravari,  libertatem  toUi,  seque  in  servitutem  pêne  redigi.  Quam  querelani  parvi 
babentes,  non  modo  non  cessaverunt  jugum  jugo  imponere;  sed  datis  ad  regeni 
litteris,  detulerunt  piam  et  innocentem  parentem  nostram  venditare  opulentis 
inercatoribus  sua  oiïîcia,  qui,  cocmptis  permultis  mercibus,  eas  privilegii  libertate 
freti  vendunt,  fraudato  fisco.  Qua  scriptione  indignatus,  Rex  rescripsit  suspensam 
haberi  libertatem  nostram,  donec  Micbael  Gaillard,  eques  auratus,  fisco  prefectus''), 
advenlaret.  Neque  bas  litteras  domini  générales  communes  Universitati  esse  vo- 
luei-iint,  donec  magistro  Robcrlo  de  Vallibus,  curatori  negociorum  Universitatis , 


'''  Il  exerçait  encore  ses  fonctions  à  la  date  du 
iG  février  liga  [1^9^]  :  "Au  tesinoig'nage  de 
noble  homme  et  sage  Henry  Perdrier,  seigneur 
de  Medan,  père,  messirc  Michel  Gailliinl.  cliccdlicr. 
gênerai  des  Jinaiiccs ,  grand  oncle,  m.  Michel  Gail- 
lard conseiller  au  Parlement,  oncle,  .Malhurin 
Gaillard,  esleu  de  Blois,  oncle,  sire  Jacques  Huraull, 
trésorier  de  M.  le  duc  d'Orléans,  cousin  à  cause  de 
sa  femme,  Remon  Phelipeau,  grenelier  de  Sully, 
cousin  à  cause  de  sa  femme,  m.  Jelian  Burdelot, 
gênerai,  conseiller  du  Uoy  sur  le  fait  de  la  justice 
des  aydes,  cousin ,  tous  du  costé  maternel ,  m.  Jelian 
Bachelier,  huissier  en  Parlement,  oncle  jiaternel  à 


cause  de  sa  femme,  m.  Jehan  Mathieu ,  cousin  dudit 
costé,  m.  Jehan  Barre,  advocat  au  Ghastellet,  et 
m.  Baoïd  Regnard,  procureur  au  Ghastellet,  amis 
et  allins  de  Phelipe  et  Perrette  Perdrier,  enfans 
mineurs  dudit  Henry  et  de  feïie  noble  femme 
Estienette  Gaillart,  ont  esté  esleus  tuteurs  ledit  père 
et  Michel  Gaillart.  Ce  fait,  ledit  Henry  a  accepté  la 
garde  bourgeoise  de  Philipes,aagé  de  3  ans  3  mois, 
et  de  Perrette,  aagée  d'un  mois  ou  environ.  1 
Coll.  CÂalramhault ,  vol.  766,  p.  i65.  —  Cf.  plus 
haut,  p.  -2  10  n. ,  et  Spont,  Semblauridj,  (Paris, 
1895,  in-8°).  p.  k  n.  a,  p.  -ih  n. ,  p.  fio  n. 


|i/i87-i'is.s|       i)K  i;(Mvi:i!siTK  DK  i'\i;is  \i    \\    sii;(.u:.  i>!:{ 

(loaiiil)iilaiUi  loilc  pcraiilam  l'alacii,  (li\criiiit  sd  lillcrasa  l'tcjjr  ilc  disci^i'dia  iiostra 
accepisso ,  sed  cariim  Icnoreni  se  nullo  paclo  prehitiiios.  (Jiia  iiuva  injuria  aspr;- 
rior  facta,  Universitas  tum  dcinuni  jiissit  cessationes  fieri.  Erjjo,  cuin  Uiiiversilas, 
neque  primo  liiroïc,  sed  lon(j()  intcrvallo  post  décrétas  cessationes,  posfipie  adino- 
nitos  générales,  predicationcs  verbi  Dei  fieri  ad  popiilmn  piohihiierit,  non  salis 
consideratc  polerit  a  qtioqiiani  levitatis  et  temerilatis  crirninari.  Neqni;  hoc  con- 
venit  diijnitali  (!t  benivolencie  ejiis,  que  nec  se  tota  regiis  repngnavit  niiqnaiu 
preceptis,  nec  qiiisqiiani  scholaslicoriim  inventiis  sit  ciini  lioslibiis  rejjni  Franco- 
runi  sensisse.  Orare  i<(iliir  cos  nieliiis  ostimare  do  parente  litlerariiin.-^ 

(F"  iByr".)  Domini  aiitein  générales,  qui  ex  adverse  considebaiit,  cuni  respoii- 
dere  velle  vidercntur,  dominas  présidons,  veritus  forte  rem  totam  in  pejorem 
partem  duci,  manu  visus  est  indicere  silencium.  Sed  Johannesdu  Gauroy,  Ambia- 
nensis''',  primus  inter  générales,  silencium  riipit,  cepitque  pro  sua  causa  dicere. 
Nam  cum  ipse,  ut  fama  erat,  auctor  esset  accepte  injurie,  purgare  se  culpa  nile- 
batur  :  rrEt  nulla,  inquit,  mérita  causa  et  sine  nostra  ofTensione  Universitas  com- 
mota  gémit;  niciiil  enim  a  conditionibus  cum  ea  positis  per  nos  commissum  est; 
sed  hoc  illud  expectat,  ut  plebs,  que  fere  omnis  magistratibus  vectigalium  infensa 
est,  in  nos  conversa  deseviat,  que  se  videritper  lias  soleinnitates  (^'  vonerandoruni 
Sanctorum  Omnium  nostra,  ut  inquit  Universitas,  iniquitate  sermonibus  destitui. 
Quare  vestrum  est,  magnilici  consiliarii,  occurrere  ne  plebs,  ut  solet,  moveatur.  n 
Dominus  presidens  post  bec  :  rr  Vos,  inquit,  domini  deputati,  memoria  tenetis  que 
hactenus  dicta  sunt,  iieque  ignoratis  quorsum  hee  vestre  cessationes  evadere 
possunt.  Jubemus  ut  ad  vestrum  rectorem  reversi  suadeatis  contionem  Universi- 
tatis  fieri,  in  eaque  laxari  quod  sine  justa  causa  a  vobis  factum  exislimatur. n  Ad 
quam  sentenciam  multa  addidit  dominus  advocatus.  Digressi  igitur  renunciavimus 
omnia  domino  rectori,  et  licet  dios  religiosus  esset  et  res  divina  vesperorum  in 
ecclesiis  agenda,  suasimus  tamen  convocare  Universitatem.  Que  adhoram  quartam 
post  meridiem  ejus  diei  apud  Sanctum  Maturinum  facta  est,  frequentibus  docto- 
ribus  et  magistris  onmium  Facultatum  et  nationum.  In  ea  dominus  Sudoris 
theologus  omnia  que  a  curia  audiveramus  ret(t)ulit.  Deinde,  habitis  per  Facultates 
et  nationessentenciis,  tanta  concordia  reditum  ad  contionem  est,  ut  omnium  idem 
votum  et  sentencia  fuerit  cessationes  non  laxare,  ne  Universitas,  que  in  eis  decer- 
nendis  et  promulgandis  levis  habebatur,  in  eisdem  dif[f]orendis  levior  censeretur. 

Die  jovis  sexta,  fuit  missa  apud  Sanctum  Johanucm,  cumpaicntibus  dominus     |0  Novembre] 

'''  C'est  peut-être  l'un  des  deux  personnages  Cauroy,  escolier  à  l'aris;  dit  est  (jiio  ledit  Jehan 

nommés  dans  les  registres  du  Cliâtelel.  sous  la  du  Cauroy  sera  interrogé  par  le  Iwillv  d'Amiens." 

date  du  8  juin  ligS  :  rr  Jehan  du  Cauroy  le  jeune  (mII.  Qniraïubiuilt .  vol.  yOo.  p.  180. 
[se  présente]  contre  Isaheau  de   Cappcs,   vcufve  '^'  .1/s.  solcninilalihus. 

[de]  Jehau  du  Cauroy  dit  le  Noir,  et  m.  ("lilles  du 


21/1  l-V   FACrLTK   DK   DÉCRKT  [l/i87-HSS| 

de  Courcellis.  de  Coiiti,  Veleri  Villa,  .Iiiuii,  de  Vaccaria  et  me.  Ibi  deliheniliiin 
post  niissam  luit  qiiod  die  lune  sequcuti,  que  erit  vigilia  Sancti  Martini,  doinini 
doctores  reiietent  suas  lectiones,  et  die  jovis  insequenti  fiet  electio  decani. 

1  <i Kovpmbro.]        d\q  J^je  in  vigilia  Sancti  Maitini ,  doniiiii  doctores  resumpserunt  suas  lectiones. 
Et  eodem  die,  in  magnis  scholis  fuit  examinatus  dominus  Johannes  Bouel, 
presbiter,  Rothomagensis  dyocesis,  et  admissTis  ad  lecturam  et  gradum  baccala- 
riatus,  et  prestitis  solilis  juramentis,  solvit  pio  buisis  n  scula. 

i3  Ni.v.inbic.j         Die  jovis  xui  Novembiis,  luit  electio  decani,  de  qua  per  electum  liet  registrum. 

.     .  ROBERTIS   GaGLINIS. 


l'i87-l'i8S 


DK    L'IMVKliSITi;    l)i:    l'\i;iS    \l     W'   SIKCLE. 


21.") 


II 


COLLATION    DES   GRADES. 


1.  UOCTOI'.ATS 


(0 


2.  LICENCES'*'. 

Johaiines  Guy. 
Franciscus  Bezancon. 
Joliaiines  Chanesii. 
Joliaiines  Guyodieau. 
Johannes  de  Halynes. 
Robertus  Beloce. 
Joliannes  Bonny. 
Léo  Barre. 
Marcialis  du  Peyrat. 
Candidus  Textoris. 
Johannes  Melaye. 


7  .ivril.  I 


xv  Novenibris. 

V  Decembris.  . 

V  Decembris.  . 
VIII  Decembris 
viii  Decembris 
xiii  Decembris 
XIII  Decembris 
x\iv  Januarii  . 
XXIV  .Tanuarii  . 

XXIV  Januarii  . 

m  Martii 

XIX  Martii. .  .  . 
XIX  Martii. .  .  . 
XXVII  Martii. .  . 
XXVII  Martii. .  . 
XXVII  Aprili.s.  . 

XXV  Aprilis.  .  . 
XXV  Aprilis.  .  . 


'■'  Aucune  mention.  —  '''  Cf.  |)[iis  haut,  [>.  ao.'i  et  aoi 


3.  lUCCALALREATS. 

Frater  Johannes  le  Wit.  (V.  p.  196.) 

Pctrus  Fabri.  (\.  p.  igO.j 

Guillermus  Paillard.  (V.  p.  196.) 

Johannes  Daguerre.  (V.  p.  197.)  ;.. 

Thomas  Guilloys.  (V.  p.  197.) 

Ludovicus  le  Tailleur.  (V.  p.  197.) 

Garolus  Boudeaux.  (V.  p.  197.) 

Léo  Consilii.  (V.  p.  198.) 

Johannes  Passerat.  (V.  p.  198.) 

Johannes  de  Fonte.  (V.  p.  198.) 

.Frater  Johannes  Bardeau.  (V.  p.  200.) 

Ludovicus  La  Hure.  (V.  p.  900.) 

Gerai'dus  Cousin.  (V.  p.  aoo.) 

Hugo  (iauteroii.  (V.  |).  200.) 

Guillermus  Ralier.  (V.  p.  aoo.) 

Jacobus  le  Seneschal  [incorporatus  |.  (V.  p.  2o4.). 

Petriis  Lorot.  (V.  p.  9.0U.) 

Johannes  Armeri.  (V.  p.  20/1.) 


[.487.1 


[t. '.88.] 


i>|()  LA   FACLLTE  DE   DECRET  1 1 'iS7-l 'iSS] 

XXV  Aprilis Sleplianus  Tjibourel.  (V.  ]>.  20/1.) 

XXX  Aprilis Caroliis  Courtin.  (V.  p.  aoi.) 

XXX  Aprilis Jarobns  Foncier.  (V.  p.  ao4.) 

XXII  Maii .loliannes  C.aronis.  (\.  p.  2o5.) 

XXII  Maii Jacobus  Pradalis.  (V.  p.  2o5.) 

xii  Junii Ludovicus  Merasse.  (V.  p.  9o5.) 

XII  Junii Barlliolonicus  do  Spinassia.  (V.  p.  2o5.) 

XII  Junii Anlhonius  Maigncn.  (\.  p.  2o5.)  • 

XII  Junii Johannes  Lerbetle.  (V.  p.  2o5.) 

XVIII  Junii Desiderius  Brielli.  (V.  p.  2o5.) 

XXI  Junii Pctrus  (îuillardi.  (V.  p.  20B.) 

III  Julii Aicoiaus  Douesneau.  (V.  p.  206.) 

m  Julii Claudius  Cbauveau.  (V.  p.  206.) 

XVII  Julii Antonius  de  Proilbac.  (V.  p.  206.) 

VI  Auyusli Fraler  (îuilleiinus  Destrei.  (V.  p.  207. 

XXI  Augusti Joliannes  Malroti.  (V.  p.  207.) 

XI  SeptPiubris.  .  .  .  Gervasius  du  Frenoy'''.  (V.  p.  208.) 

xviii  Sepfembris.  .  Mcolaus  Comitis.  (V.  p.  208.) 

xviii  Septiuiibris.  .  Micbacl  le  Sainldieu.  (V.  p.  908.) 

xviii  Septembris.  .  Jobanues  de  Sandras.  (V.  p.  208.) 

xviii  Septembris.  .  Matbeus  le  Wuen  [le  Wrien].  (V.  p.  208.) 

xviii  Septembris.  .  (iuillermus  Bouguyer.  (V.  p.  208.) 

XXV  Scptonibris. .  .  Jobanues  de  Poney.  (V.  p.  208.) 

XXV  Septembris..  .  Jobannes  de  Feuguyeres.  (V.  p.  208.) 

XIX  Octobris Carolus  de  Ranchicourt.  (V.  p.  209.) 

XXV  Octobris Petrus  d'Esculi.  (V.  p.  209.) 

X  \oveuibris Jobannes  Bouel.  {\.  p.  21 3.) 

'■'  II  devint  conseiller  (lu  roi.  On  lit  dans  le  vo-  son   père,  Jean  dn  Fresnoy,  pendant  vinîjt-buit 

lunie  III  des  Mémoriaux  (fol.  lit  v")  :  r^Et  liac  die  ans,  sont  datées  d'Amboise,  27  décembre  i'i97;  il 

fsabbali   xvii  ejusdeni   mensis  Decembris  i5o5]  prêta  le  serment  d'usage  le  8  janvier  ligS.  Voir 

obiit  amicus  meus  [î.  e.  Roberti  du  Gast,  lune  de-  Bibl.  nat.,  Franc.    82  iio,   fol.  222.  —  C'était 

cani]  dominus  et  magister  Gervasius  du  Fresnoy,  peut-être  le  fils  du  Jean  de  Fresnoy,  licencié  &à  lois 

régis  consibarius  et  bacalarius  ipsius  Facullatis.  et  en  Décret,  (pii  avait  été  reçu  conseiller  lai  an 

Cujus  anime  Deuspai'cat!»!  Ses  lettres  de  provision  Parlement  le  11  mai  1^70  {ibid.,  fol.  i83).  — 

de  rofiice  de  conseiller  lai,  auparavant  occupi'  par  CI.  plus  haut,  p.  aoB  n.  1. 


[l'iS7-l/i8,S|        I)K   L'LiNIVERSITIÎ  DK  l'\i;iS    \  i;    \V«  SIÈCLE.  217 

m 

LECTIUES   DES   BACHELIERS. 


(F"  iï)-j\".)   Seqlntiiî  (s)cei)ui,k  iîacoai.uuoiiim  in  Jini;  CA^oMco  Pauisius  ri:R  Biuiai-ni 

FaCULTATIS   in   Sr.llOLIS   PnOCI.AMATOniM,   QUI  AB  ANNO  DoMIM  M  CCCC  IIll"  SEXTO   LSQLE 
AD  ANNUM  M. CCCC  Mil"  SEI'TIML'M  StAS  LECTIOXES  INCEPEIUNT. 

.lolianncs  IJoroust ,  rlericus,  Carnotensis  dyocesis,  baccalariiis  in  Decretis,  hodie  in  nonis 
Beati  Jacobi  incipirt  iirimuni  iibriim  Dccrctaliuiu  in  islis  scholis  niagnis  inl'erioribus,  et  hoc 
pro  primo  anno  et  primo  \oiumine  sue  lecture,  et  conlinuabil  ad  voluulatem  audienciuni. 
Datum  anno  Domini  m  cccc  un"  sexto,  die  octava  mensis  Aprilis. 

Nicolaus  Laurens  ,  presbitcr,  Moldensis  dyocesis,  baccalarius  in  Decretis,  hodie  in  nonis  Béate 
Marie  incipiel  prinium  iii)rum  Decrelalium  in  istis  scholis  magnis  anierioribus,  et  hoc  pro 
primo  anno  et  primo  vobimine  suc  lecture,  et  coutinuabit  ad  \oluntatem  audiencium.  Datuni 
anno  Domini  m  cccc  ini^''  sexto,  die  \v  mensis  A|)rilis. 

Guillernius  Bertaut,  clericus,  Lexoviensis  dyocesis,  baccalarius  in  Decretis,  hodie  in  nonis 
Beati  Jacobi  incipiet  primum  librum  Decretaiium  in  istis  scholis  majjuis  anterioribus,  et  hoc  pro 
primo  auno  et  primo  volumine  sue  lecture,  et  continuabit  ad  voluntalem  audiencium.  Dalum 
anno  Domini  m  cccc  iui"  sexto,  xv  mensis  Aprilis. 

Fi-ater  Petrus  Sprelon,  ordinis  S.  Beuedicii,  dyocesis  Lemovicensis,  baccalarius  in  Decretis, 
hodie  in  nonis  Béate  Marie  incipiet  primum  librum  Decretaiium  in  istis  scholis  majfnis  anterio- 
ribus, et  hoc  pro  primo  auno  et  primo  volumine  sue  lecture,  et  continuabit  ad  voiuntatem 
audiencium.  Dalum  anno  Domini  m  cccc  ini"  sexto,  xv  mensis  Aprilis. 

Magister  Philippus  Messier,  clericus  Parisiensis,  in  Decretis  baccalarius,  hodie  in  nonis  Béate 
Marie  incipiet  primum  librum  Decretaiium  in  scholis  superioribus,  ad  intersi|j;nium  Scuti  Sa- 
baudie,  et  hoc  pio  primo  anno  et  primo  volumine  sue  leclure.  Dalum  auno  Domini  m  cccc  iiu^' 
sexto,  die  vi  mensis  Aprilis. 

Johannes  de  Armis,  clericus,  Nivernensis  dyocesis,  baccalarius  in  Decretis,  hodie  in  nonis 
Beati  Jacobi  incipiet  primum  librnm  Deci-elalium  in  scholis  superioribus  Scuti  Sabaudie,  et 
hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  auno  Domini  m  cccc  nu"  sexto, 
XII  Maii. 

Johannes  Baujardon,  Lemovicensis  dyocesis,  in  Decretis  baccalarius,  hodie  in  nonis  Bcale 
Marie  incipiet  primum  librum  Decretaiium  in  scholis  superioribus.  ad  inlersijjnium  Casiri,  cl 
hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Dalum  anno  Domini  m  cccc  nu"  sexto, 
xu  mensis  Maii. 

Johannes  Petrocilii,  clericus,  Turonensis  dyocesis,  baccalarius  in  Decretis,  hodie  in  nonis 
Beati  Jacolii  incipiet  primum  librum  Decretaiium  in  scholis  inferioribus,  ad  intersignium  Castri, 
et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Dalum  anno  Domini  ii  cccc  nu"  sexto, 
décima  quarla  Maii. 

Petrus  Belin  ,  clericus,  Claromoutensis  dyocesis,  in  Decretis  baccalarius,  hodie  in  nonis  Beale 


218  LA   FACULTK   DE   DKCHET  [1 /i87-l/i88] 

Mario  incipict  priiniiin  librum  Decrclaliuni,  et  lioc  pio  [)iimo  aniio  cl  primo  vdluminc  Datum 
aniio  Doniini  Mccrciiii"  sexto,  xnii  Maii. 

Petrus  Cyiiionis,  Liifjduuensis  dyocesis,  iti  Decretis  haccalarius,  hodie  in  nonis  Beati  Jacobi 
incipiet  piiiiiuni  iibriiin  Decretaiium  in  schoiis  superioriitus,  ad  intersijjniuni  Castii,  et  lioc  pro 
primo  anno  et  pi'imo  voliimine  sue  Icîclure.  Datum  anno  Domiai  m  cccc  nu"  sexto,  wviii  Alaii. 

Judocus  Fabri,  rlerirus,  Tornacensis  dyocesis,  haccalarius  in  Decretis,  liodie  in  nonis  Béate 
Marie  incipiet  primum  librum  Decretaiium  in  scbolis  inferioribus,  ad  intei'sijjnium  Beati  Johannis 
Baptiste,  et  liocpro  |)rimo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datuin  anno  Doiiiiui  ii  cccr  nii^' 
sexto,  xxviii  Maii. 

Franciscus  Mauny,  clericus,  Tornacensis  dyocesis,  in  Decretis  haccalarius.  hodie  in  nonis 
Beati  Jacobi  incipiet  primum  lii)rum  Decretaiium  in  scholis  inferioribus,  ad  inlersijjnium 
Sancti  Joliannis  Baptiste,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  (F"  iô8  r") 
Domini  m  cccc  iiii"  sexto,  xxviii  Maii. 

ISicolaus  Bergère,  in  artibus  magisler,  haccalarius  in  Decretis,  Bemcnsis  dyocesis,  hodie  in 
nonis  Beali  Marie  incipiet  primum  librum  Decretaiium  in  scholis  superioribus,  ad  intersignium 
Beati  Johannis  Baptiste,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  Domini 
M  cccc  iiii^^  sexto,  \x  niensis  Maii. 

Jacobus  Pulveris,  clericus,  Lingonensis  dyocesis,  iii  artihus  magister,  in  Decretis  haccalarius, 
hodie  in  nonis  Beali  Jacobi  in  scholis  superioribus,  ad  intersignium  Sancii  Johannis  Baptiste, 
incipiet  pi'imum  librum  Decretaiium  ])ro  primo  aniio  e(  j)rimo  volumine  sue  lecture.  Datum 
anno  Domini  m  cccc  iiii^^  sexto,  xx  mensis  Junii. 

Bo(liil|ilius  Olyvier,  presbitei-,  Rothomagensis  dyocesis,  in  Decretis  haccalarius,  hodie  in 
nonis  Beale  Marie  inci|)iet  primum  librum  Decretaiium  in  scholis  inferioribus,  ad  intersignium 
Beali  Eustachii,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  Domini 
M  cccc  luT'  sexto,  octava  die  Jul(l)ii. 

Radulphus  Sere,  presbiler,  Lingonensis  dyocesis,  haccalarius  in  Decretis,  hodie  in  nonis 
Beati  Jacobi  incipiet  primum  librum  Decretaiium  in  scholis  inferioribus,  ad  intersignium  Sancti 
Eustachii,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  Domini  mcccciiii^^ 
sexto,  oclava  mensis  Jul(l)ii. 

Egidius  Boursaudi,  clericus,  Lingonensis  dyocesis,  haccalarius  in  Decretis,  hodie  in  nonis 
Béate  Marie  incipiet  primum  librum  Decretaiium  in  scholis  anlerioiibus,  ad  intersignium  Beati 
Eustachii ,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Dalum  anno  Domini  n  cccc  iin^^ 
sexto,  XX  Jul(l)ii. 

Symon  de  Sarrebruce,  clericus,  Tullensis  dyocesis,  haccalarius  in  Decretis,  hodie  in  nonis 
Béate  Marie  incipiet  primum  librum  Decretaiium  in  scholis  inferioribus,  ad  intersignium  Beati 
Eustachii,  el  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  Domini  Atcccciiii^' 
sexto,  XII  mensis  Septeinbris. 

Yvo  Monachi,  clericus,  Leonensis  dyocesis,  haccalarius  in  Decretis,  hodie  iu  nonis  Beati  Ja- 
cobi incipiet  primum  librum  Decretaiium  in  scholis  superiorihus,  ad  intersignium  Beati  Johannis 
Baptiste,  et  hoc  pro  primo  ann^)  et  piimo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  Domini  m  cccc  nu" 
sexto,  XX  mensis  Jul(l)ii. 

Bichardus  Chabitinarge(?),  presbiter,  Lexovieiisis  dyocesis,  haccalarius  in  Decretis,  hodie  in 
nonis  Beale  Marie  incipiet  primum  librum  Decretaiium  in  istis  scholis  magnis  inferioribus,  et 
hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  Domini  m  cccc  iiii"  sexto, 
XXVI  Jul(l)ii. 

MatheusBerault,  alias  Amyot,  clericus,  Lugdunensis  dyocesis,  haccalarius  in  Decretis,  hodie 
in  nonis  lîeali  Jacobi  incipiet  primum  librum  Decretaiium  in  istis  scholis  magnis  inferioribus, 


[l/iH7-I'i?^X|         \)i:   i;i  M\i:itSITK   de   I'AIUS   ai,    W"  SIKCLK.  219 

et  lioc  pi'o  |iriiiio  iiiiim  cl  [xiiiio  vuluiuiiie  suc  leclure.  iJalmii  (iiiin)  l)iiiiiirii   «ceci;  nu"  sexlo, 
iilliiii^i  dii'  Seplembi'is. 

Aallidiiius  Ossaiuliin,  clericus,  Claniiiioiitensis  dyocesis,  baccalarius  in  Decrclis,  hodie  in 
nonis  Healo  !\rari('  inripiel  primiim  lihnim  Decretaliiiin  in  islis  sdiolis  niajfnis  anicriorilms, 
cl  iioc  pio  primo  anno  e(  primo  Yoliiniiac  lecture  su((.  Ualiini  anno  Doniini  m  cixi;  mi"  sexto, 
iilliiiKi  mensis Septembris. 

(liaiiilius  de  Hangesl,  clericus,  Ambianensis  dyocesis,  magister  in  artibus  et  in  Decrelis  bac- 
calai'iiis,  bodle  iii  nonis  IJcali  .lacobi  incipiet  primum  iibrnm  Docretalium  in  istis  scbolismagnis 
anlcrioribus,  elbocpro  |)rimo  anno  el  pi'inio  Nolumim-  bTliiie.  Daluni  anno  Uouiini  m  ceci;  nu" 
sexto,  \ii  Octobris. 

Jacobusde  Pralis,  clericus,  Meldensis dyocesis,  baccalarius  in  Decretis,  bodie  in  nonis  Béate 
Mario  incipiet  primum  Iibrnm  Dccrelalium  in  istis  scbolis  maj^nis  infcrioribus,  et  boc  pro 
primo  anno  et  prinm  volumiue  lecture  sue.  Dalum  anno  Domini  m  cçcc  uu"  sexto,  xxu  Oc- 
tobris. 

Joaniies  Favereau ,  clericus,  de  Parisius,  in  artibus  magister  et  in  Deci-elis  baccalarius, 
bodio  In  nonis  Beale  Marie  incipiet  prininin  librum  Dccrelalium  in  scbolis  inferioribus,  ad 
intersignium  Scuti  Sabnudic,  et  boc  pro  piimo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Dalum 
anno  Domini  si  cccc  un"  sexto ,  xxui  Octobris. 

(F°  i58  v".)  Pbilippus  le  Pelletier,  clericus,  Bernensis  (sic.  pro  Trecensis?)  dyocesis,  bac- 
calarius in  Decrelis,  bodie  in  nonis  Beali  Jacobi  inri|iiel  primum  Iibrnm  Dccrelalium  in  scliolis 
inferioribus,  ad  intersigniiun  Scuti  Sabaudie,  et  hoc  pro  priau)  anno  et  primo  volumine  sue 
lecture.  Datum  anno  Domini  m  cccc  un'"''  sexlo,  xxuu  Octobris. 

Joannes  Wisenquerque,  Trajcctensis  dyocesis,  baccalarius  in  Decretis,  bodie  in  nonis  Béate 
Marie  incipiet  primum  librum  Decrelalium  in  scbolis  superioribus,  ad  inlcrsignium  Scuti  Sa- 
baudie, et  boc  pro  primo  anno  et  primo  volumine  lecture  sue.  Datum  anno  Domini  m  cccc  un" 
sexlo,  penultima  Octobris. 

Micbaei  Tienet,  Lexoviensis  dyocesis,  baccalarius  in  Decretis,  bodie  in  nonis  Béate  Jacobi 
incipiet  priuuim  librum  Decrelalium  in  scbolis  superioribus,  ad  intersijjnium  Scuti  Sabaudie, 
et  hoc  pro  primo  anno  et  piimo  volumine  sue  lecture.  Dalum  anno  Domini  m  cccc  uu"  sexto, 
xnu  Octobris. 

Matheus  Thieri-i,  clericus,  Meldensis  dyocesis,  baccalarius  in  Decretis,  hodie  in  nonis  Beale 
Marie  incipiet  priauun  librum  Decrelalium  in  scbolis  inferioribus.  ad  inlersigninm  Caslri,  et 
hoc  pro  primo  libro  (sic)  et  primo  volumine  lecture  sue.  Datum  anno  Domini  m  cccc  un"  sexto, 
die  xini  mensis  Octobris. 


B.   Ga(icim's,   MiNiSTER  Generams  OnniMs  S.   Tiumtatis. 


28. 


■2-20  LA  FACILTÉ  DE  DÉCKlîT  [1488-1489] 


DECANAT  DE  ROBERT  TULLEU 

NOVEMBRE  U88-NOVEMBIiK  USU. 


I 
DÉLIBÉRAÏIOAS  DE   LA  FACULTÉ. 

[ii88.  .  (F"  iGo  r".)  Anno  Domini  mcccc  octuagesimo  oclavo,  die  jovis  que  fuit  de- 

13  Novemliie.]  ^^\mil  tercia  meiisis  Novemhris,  post  missam  ordiiiariain  consultissime  Facultatis 
Decrctorum  apud  Sanctum  Johaiinem  Jherosoliinitaniim  de  more  celebratam, 
dominis  doctoribus  ejusdeiu  Facultatis  per  cedulani  convocatis  ad  eligeuduni 
scilicet  vel  continuanduin  ipsius  Facultatis  olficiarios,  decanum  videlicet  et 
receptorem,  ego  Robertus  Tulleu,  inter  eosdem  minimus,  tanielsi  absens  tune 
et  in  conservationis  privilegioruni  apostolicorum  curia  existons,  lui  in  decanum 
ejusdem  Facultatis  per  dominos  subscriptos  electus,  dominos  scilicet  Joliannem 
de  Courcellis,  Ambrosium  de  Gambray,  Nicolaum  de  Conty,  Stephanum  de  Ve- 
teri  Villa,  Joliannem  Picart,  Robertum  Gaguyn  et  Reginaldum  de  Vaccaria,  et 
dictus  dominas  Stephanus  de  Veteri  Villa  in  receptorem  continuatus. 

[19  Novemlire.]  Die  mercurii  \ix  mensis  ejusdem,  luit  missa  ordinaria  Facultatis  apud  Sanctum 
Johannem;  in  qua  fuerunt  présentes  domini  Nicolaus  Conty,  Stephanus  de 
Veteri  Villa,  Reginaldus  de  Vac[c]aria  et  ego  Robertus  Tulleu,  et  post  missam, 
dictis  dominis  in  capella  congregatis,  de  ipsorum  consilio  dictuni  decanatus  offî- 
cium  acceptavi,  simulque  juraraenta  prestari  consueta  feci,  librum  quoque  sta- 
tutorum  Facultatis  et  claves  a  dicto  domino  de  Conty  recepi. 

[25  Novemijre.]  \)\q  marlis  que  fuit  \xv  ejusdem  mensis  Novendjris,  celebrata  fuit  missa  Béate 
Catherine  apud  Sanctum  Johannem,  in  qua  astiterunt  domini [sic). 

[ 27 Novembre. I  Jovis  xxvu  ejusdem  mensis,  fuit  missa  oïdinaria  Facultatis  apud  Sanclum  Jo- 
hannem; in  qua  fuerunt  présentes  domini {sic). 

[6  Déccml.ro.]  Sabbati  VI  Decembris,  fuit  celebrata  missa  Beatissimi  INicolai  apud  Sanctum 
Johannem,  et  fuerunt  présentes  domini  Nicolaus  de  Conty,  Stephanus  de  Veteri 
\  illa  et  ego  decanus. 


Il/i88-i/i89]        DK    I/IM  V  KIISITI-:   l)K   l'MllS    \l     W    .Sli:(,Li;.  221 

Die  doiniiiica  vu  ejiisdciu  iiKMisis,  cclobial;i  luil  iiiissa  IJiiiversitalis  apiid  Pre-     [7i».'. ilire.j 

(licatores  pi'o  ipsius  Universilalis  statu   prospcro,  cl  l'uimus  présentes  domiuus 
Stcjtlianus  de  Veteri  Villa  et  ejjo  decanus. 

Ijune  (jue  fuit  vui  ejusdoiii  mensis  Decembris,  fuit  cclehrata  a|iii(l  Saiicluin     |s  Déconilne.] 
.loliaiinom  missa  de  Gouccptiouc  Hoale  Marie  \irgiiiis,  in  qna  présentes  fuerunt 
douiiiii  Nicolaus  de  Gonty,  Ste|ilianus  de  Veteri  Villa  et  eijo  decanus. 

Eadeni  die,  fuit  sifjiilata  uua  littera  <;radus  baccalariatus  pn»  Iraire.  . 


(1) 


Die  doniini(;a   xuu    ejusdeni  mensis,  fuit  celebrata  apud  Sanctuiii   .loluininiii    [l 'i  i).r«i„i.rf,] 
missa  de  Rorate,  in  qua  astiterunt  domini  de  Veteri  Villa,  Regiiialdiis  de  Vac[c]a- 
ria  et  ego  decanus;    et  [)()st  missani  supplicaverunt  in  capella  admitti    ad   exa- 
men pro  gradu  baccalariatus  magister  Guillermus  de  Melun  et  dominus   Ste- 
plianus  Paris,  presbiter,  quibus  fuit  assignata  Decretalis  |)ro  examine. 

Die  mercurii  xvu  ejusdem  mensis,  fuit  sigillata  littera  gradus  baccalariatus  pro    [17  Décemhn,-.  | 
Maturino  Bousseraille  -'. 

Die  jovis  xvui  ejusdem  mensis,  fuit  missa  ordinaria  Kacullatis  apud  Sanctum  |  ■«  Décembre. ] 
.lohannem;  in  qua  fuerunt  présentes  domini  Ambrosius  de  Gambray,  Nicolaus 
Gonty,  Stephanus  de  Veleri  Villa,  Robertus  Gaguin,  Reginaldiis  de  Vaccaria,  et 
post  missam  fuerunt  examiuati  in  capella  et  ad  gradum  baccalariatus  admissi  pre- 
noniinati  Guillermus  de  Melun'-^',  in  artibus  magister,  et  dominus  Stephanus  Paris, 
presbiter,  et  solvit  eorum  quilibet  pro  bursis  duo  scuta.  et  sic  quatuor  scuta. 

Lune  xxH  mensis  ejusdem,  suam  fecerunt  harângam  dicli  [de]  Melun  et  Paris,  [a-!  Décembre.] 
et  interfiierunt  domini  Gonty,  Gaguin,  de  Vaccaria  et  ego  decanus;  fuerunt- 
que  (F°  160  v°)  in  eisdem  scolis,  post  harângam,  examinati  et  ad  gradum  bac- 
calariatus admissi  Jacobns  Bailleul,  Lexoviensis  diocesis,  in  artibus  magister 
curatus({ue  parrocliialis  ecclesie  de  Pirist'*),  Ebroicensis  diocesis,  qui  pio  bursis 
[solvit]  duo  scuta  cum  dimidio,  et  Franciscus  le  Garnetier,  de  Parisius,  ailiuin 
magister,  qui  ])ro  bursis  solvit  duo  scuta  :  sic  nu  scuta  cum  dimidio. 


'''  Le  nom  manque.  —  En  marj'c  :  Rcccpit 
Duffiie. 

'"'   Eu  marge  :  Rccepil  Dtqiue. 

'''  En  1^98,  ffGiiillehnus  de  Meienlii,  maître 
es  arts  et  bachelier  eu  Décret,  se  présente  à  la  col- 
lation de  l'évi^que  et  du  chapitn'  du  Mans  et  à  celle 
de  l'abbé  du  Bec-Hellouin,  diocèse  de  liouen.  Arcli. 
de  l'Univers,  de  Paris,  vol.  ig,  fol.  18  v".  —  En 
i/i()'i,   ffGuillermus  de  Meleun.  presbiter,  in  ar- 


tibus magister  et  in  Deci-etis  baccalarius'),  se  pré- 
sente à  la  collation  des  évêques  et  chapitres  d'Amiens 
et  de  Langres.  Ibid. ,  vol.  !îo ,  fol.  36  v°. 

'*'  Ce  doit  ("Ire  ci4tc  cure  (l'erriers?)  qui  figure 
dans  la  liste  des  lieux  sur  lesquels  l'évèque  de 
Coutances  avait  droit  cle  visite  :  r\n  parrocbia 
de  Piris  visitât  et  [irocuratioiiem  percipit  super 
abbatiani  Saneti  Taurini  Ebroicensis."  l'eciieil  des 
Hisloriciis  de  Fraiicf,  t.  WIII.  p.  ."l'io. 


-VIO 


LA    1  ACLI/n-:   DE   DECHET 


[a4  Décembre.] 


'.U  Déccmliii'.] 


[lZi88-l/i8yj 

Die  merciirii  «lue  fuit  \\uu  ejusdem  nieusis  Dcceuibris  el  vigilia  Nativitalis 
Doinini,  celebrala  fuit  missa  ordinaria  Facultatis  apud  Sanctum  .lolianneui;  iii 
qua  inherfuerunt  domini  Nicolaus  Couty,  Jacobus  Junii,  Hobertus  Gaguin,  l>egi- 
naldus  de  Vaccaria  et  ego  TuUeu,  decanus;  et  posl  missam  in  capella,  predictis 
dominis  presentibus,  supplicaruut  Johaniies  Dugue,  magnus  bidellus  Facultatis.  el 
Claudius  Poculot,  subbidellus,  admitti  ad  reuovanduin  juramenta  sua,  sicut  facero 
consueverunt  aiiiio  quolibet;  qui  per  eorumdem  domiuonun  dcliberacionem 
certis  de  causis  ad  proxiiuam  missam  fuerunt  remissi''^. 

Die  mercurii  ejusdem  mensisDecenibris  ultima,  fuit  missa  ordinaria  Facultatis 
celebrata  apud  Sanctum  .lohannem;  in  qua  fuerunt  dominas  Nicolaus  Conty, 
Re<jinaldus  de  Vaccaria  et  ego  decanus;  et  post  missam  fuit  examinatus  in  capella 
Yidfardus  Rouere,  clericus,  Tornacensis  diocesis,  et  ad  gradum  baccalariatus  ad- 
missus,  et  pro  bursis  solvit  duos  ducatos  lx  sol.  par. 

Fuerunt  insuper  per  eosdem  dominos  admissi  ad  sua  renovandum  jurainenta 
supradicti  bidelli,  magn>is  scilicet  et  parvus,  postquam,  per  organum  dicti  ni;i- 
gni  bidelli  Dugue,  buniililer  supplicaverunt  ut  mater  Facultas  eos  dignarelur 
supportâtes  liabere  quoad  (lef(f)ectus  per  eos  in  anno  preterilo  commisses,  el 
recommissos  quoad  exercicium  officiorum  pro  anno  sequenti.  Qua  supplicacione 
sic  per  eos  facta,  remonstratis  per  prius  def(f)ectibus  per  eos  retroactis  tempo- 
ribus  commissis  et  factis,  eisdem  de  diclorum  dominoruni  jussu  et  ordinacione 
legi  de  verbo  ad  verbum  et  ad  longum  statuta  que  jurare  habent  dicti  bidelli;  que 
omnia,  tactis  sacrosanclis  Evvangeliis,  observarejuraverunt  pro  tempore  future. 


[1689.  Venerissecunda  mensis  Januarii,  fuit  congregatio  Universitatis  apud  Sanctum 

■i  Janvier.]      ^latm'inum  super  duobus  articulis  :  primus,  super  discordia  meta  in  veneranda  na- 

cione  Francie  super  procuracione  nacionis  ejusdem  ;  secundus  erat  communis,  super 

supplicacionibus  et  injuriis.   In  qua   présentes  fuerunt  domini  Nicolaus  Conty, 

Robertus  Gaguyn  et  Reginaldus  de  Vaccaria,  me  tune  propter  inlirmitatem  absente. 

.-)  Janvier.]  Die  luDe  quinta  ejusdem  mensis,  fuit  congregacio  Universitatis  apud  Sanctum 

Maturinum ,  super  duobus  articulis  :  primus,  ad  audiendum  lecturam  litterarum  per 
supremum  nostrum  Regem  admatrem  Universitalem  Parisienseni  Iransmissarum  ; 
secundus  communis,  super  supplicacionibus  et  injuriis.  Et  in  ea  fuerunt  présentes 
domini  Nicolaus  Conty  et  Robertus  Gaguynus,  me  absente  propter  infirmitalem. 

[«Janvier.]  Die  jovis  octava  mensis  ejusdem,  fuit  lectura  dominerum  doctorum,  el  lege- 

ruiit  domini  Nicolaus  Conty,  de  Veteri  Villa,  .lacobus  .Iniiii,  .lohannes  Picart, 


'''  En  marge  :  frlsla  die  leg'd  dominus  Johannes  Picart  Decretalem  Firwilcr.n 


|riS,S-ri.S9|         l)K   i;i  MVKItSFTK   \)K   l'AHIS   Al     XV  SII'CLK.  223 

Itohertus  (îtijjiiyn,  llejjinaldus  (\c.  Vaccaria  ol  rjjo  Tiillin,  (Iticaniis.  I''iiiiuiil  aii- 
tem  absentes  doiuiiii  .loliaiines  do  Coiirccllis  et  x\mbmsiiis  de  Carnhrav. 

Et  posl  lecdiraiii  luit  oïdinaria  iiiissa  apiid  Sancliiiii  Joliannein;  in  (jua 
présentes  fuerunt  doniini  INicolaiis  Conty,  Stephanus  de  Veleii  \illa,  Joliiinnes 
Picart,  Robertus  Ga{juyn.  Rejrinaldus  de  Vaccaria  et  ejjo  decanns.  Kl  po^i  mis- 
sani,  cum  essciil  dicii  doniini.  in  capella,  iiti  consuotnni  est,  coni|)atiiciiml  (jiii- 
dani  baccalarii,  numéro  se\,  cpii  snpplicaverniit  adniilli  ad  examen  pto  iici'ncia; 
(pii  rcniissi  fuerunt  ad  missam  sequentem. 


Die  mercurii  \uii  ejusdein  mensis,  fuit  missa  ordinaria  ajuid  Sancliuii  .lnlian- 
neui;  in  (jua  présentes  fuerunt  domini  Nicolaus  Conty,  Stephanus  de  Veteri 
Villa,  Reginaldus  de  Vaccaria  et  ego  Tulleu,  decanns.  Et  post  missam  examinati 
fuerunt  in  capella,  et  post  examen  ad  graduni  baccalariatus  adniissi  magister 
.loliannes  Seguyer''),  clericus,  Montisalbanensis  diocesis,  qui  pro  bursis  sol  vit 
tria  scutaauri.  quorum  ununi  erat  ad  solem,  et  magister  .lohauncs  Frolo'-',  de 


1  'I  Janvier. 


'''  C'était  peut-être  l'uu  des  tils  de  Gérard 
Ségiiier,  couseiller  au  Parleiueiit  de  l'aris  depuis 
1/169  euviron,  fils  lui-même  d'Artaud  Séguier, 
seigneur  de  Saint-Geniez.  Cependant  il  ne  figure 
pas  dans  la  généalogie  dressée  par  J.-B.  de  l'Er- 
niite-Souliers  et  François  Blanchard ,  Les  Eloges  de 
tous  les  premiers  présidais  du  Parlemeid  de  Paris 
(i645,  in-fol.),  p.  a-îi. 

'"'  La  famille  Frolo  ou  Frollo,  immortalisée 
par  Victor  Fingo  dans  Noire-Dnme  de  Paris,  était 
l'une  des  familles  parisiennes  qui  avaient  le  plus 
d'attaches  avec  le  Châtelet.  Le  ai  nuii  1^79,  nous 
trouvons  Simon  Frolo  [Coll.  Clairamhmtlt ,  vol.  766  , 
p.  187),  qui ,  étant  procureur  an  Châtelet ,  le  5  mars 
1/I88  [1^89],  rtemancipe  Claude,  .son  fils,  aagé 
de  16  ans,  escolier  à  Paris:  curateur,  le  pèieTi 
(ibid.,  p.  383);  et  le  ai  novembre  suivant,  ^^a 
pouvoir  de  faire  les  réparations  d'une  maison 
assis  à  Saint  Leu  Taverny  à  Iny  appartenant'» 
(ibid.,  p.  616).  —  Le  7  février  i488  [1^89], 
c'est-à-dire  un  an  environ  après  son  admission 
an  baccalauréat,  fr honorable  homme  et  sage  m. 
Jehan  Frolo,  bachelier  en  Décret,  a  esté  receu 
advocat  et  a  fait  serment.»  Ibid.,  p.  38o.  — 
Son  père,  Simon,  mourut  le  4  juillet  i'i93.  Ibid., 
vol.  765,  p.  186.  —  Et  le  3  juin  lig'i,  les  re- 
gisti-es  du  Chàtelel  mentionnent  frm.  Jehan  et 
Claude  Frolo,  enf;\ns  et  héritiers  de  feu  Simon 
Frolo,  procureur  au  Chastellet".  Coll.  Clairaiii- 
baull,  vol.  765,  p.  93G.  —  I^e  a5  du  même  mois, 
ir honorable  homme  m.  Jehan   Frolo.   advocat  au 


Chastellel,  et  m.  Claude  Fiolo,  [)rocurein-  auClias- 
tellet,  [plaident]  contre  Jehan  Boucharl,  prieur  de 
Tournautn.  Ibid.,  p.  «38.  —  Le  i /i  mai  1/199, 
ff honorable  homme  et  sage  m.  Jehan  Frolo,  ad- 
vocat an  Cliastellet,  fconiparoist  au  (.liastellet],  re- 
quérant à  rencontre  de  Jacques  Grandin  qu'il  vuide 
d'un  hostel  appartenant  audit  Frolo,  rue  Neufve 
Saint  Merry,  pour  ce  que  l'intention  dndit  Frolo 
est  d'y  aller  demoiu-er:  dit  est  (pie  leilit  Grandin 
vuidera.i  Coll.  Clairambault ,  vol.  76,"),  p.  967. 

Jean  fut  peut-être  le  parrain  d'un  ses  neveux ,  qui 
portait  le  même  prénom  que  lui:  le  10  mars  1,598 
[1099],  se  présentent  au  Châtelet  -Claude  Frolo, 
procureur  au  Chastellel,  on  nom  et  comme  exécu- 
teur de  feue  noble  femme  Jacqueline  Nicolas,  sa 
femme,  et  tuteur  de  Jehan  Frolo,  mineui-,  noble 
homme  et  sage  m.  Jehan  Aligret,  archidiacre  de 
Laval  en  l'église  du  Mans,  advocat  en  Parlement, 
subrogé  tuteur  dudit  Jeiiau  Frolo  au  lieu  dudit 
Claude  Frolo ,  son  père ,  (piant  à  la  confection  d'in- 
\entaii'e  et  partage  des  biens  demeurez  du  decez 
de  ladite  Jacqueline,  Claude  Frolo,  advocat  en 
Parlement ,  Pharon  Charpentier,  advocat  en  Parle- 
ment, Marie  Frolo,  sa  femme,  m.  Loys  Ysambert, 
procureur  en  Parlement,  et  Jelianne  Frolo.  sa 
femme,  lesdits  Frolo  enfans  dudit  Claude  Frolo  et 
de  ladite  feue  Jacqueline  Mcolas  et  héritiers  de 
ladite  Jacqueline  :  dit  est  (jue  partage  et  division 
sei-ont  fais  des  biens  demeurez  au  jour  du  decez  de 
ladite  deffuncle.i  Coll.  Clairambault,  vol.  7O5 , 
p.  4()9.  —  Le  même  ji>ur,  "honorable  homme  et 


0  0/1 


LA   FAClil/ri'    l)K   Dl'CliKT 


[1^88-l/i8î)| 

Parisius,  in  ailibus  niagister,  qui  pio  biirsis  sois  il  duo  scula  cuin  diinidio  :  ^ic 
pro  ipsis  duobus  quiiique  scuta  cuni  diinidio. 

Supplicaverunt  eciaiii  pro  examine  licencie  (|ui  ante  supplicaverant;  qui 
eciani  (F"  161  r")  ad  proximam  [niissam]  reniissi  fueiunt. 

Fuit  et  eadem  die  sigillata  littera  gradus  pro  domino  Stepliano  Paris,  presbi- 
tero,  qui  propter  paupertatem,  de  speciali  dominorum  gracia,  solvit  tantum 
\vi  sol.  par.  :  sic  \vi  sol.  par. 


[ai  Jamier.]  Die  mercurii  \\i  ejusdcm  mensis  Januarii ,  fuit  missa  ordinaria  apud  Sanctuni 

.lohannem;  in  qua  présentes  fuerunt  domini  Ambrosius  de  Cambray,  Nicolaus 
Conty,  Stepliaiius  de  Veteri  Ailla,  de  Vaccaria  et  ego  Robertus  Tulleu.  Et  post 
missam,  in  capella,  eisdem  dominis  supplicarunt  iteruni  duo  baccalarii  ex  illis 
qui  prius  supplicaverant  pro  examine  licencie;  et  tune  per  eosdem  dominos 
ordinalum  Init  quod  ego  decanus  super  eadem  materia  et  supplicacione  Facul- 
tatem  convocarem  cicius  quam  fieri  posset. 

[22  Janvier.]  Die  jovis  que  luit  \\n  ejusdem  mensis,  fuerunt  domini  doctores  convocati  ])er 

cedulam  ad  locuni  camere  magnarum  scolarum  Facultatis,  super  duobus  arti- 
culis.  quorum  primus  ad  deliberandum  et  advisandum  super  facto  presentato- 
rum  ad  examen  licencie;  secundus  communis,  super  supplicationibus  etinjuriis. 
Quantum  ad  primum  articulum,  exposui  dominis  presentibus  quod  erant  octo 
baccalarii  qui  se  pro  examine  licencie  présenta verant,  et  quoniam  illi  sponte  et 
non  vocati  vénérant  ad  Facultatem,  videbatur  aliquibus,  attenta  maxime  teni- 
poris  malicia,  quod  propterea  admittendi  essent,  quoniam,  si  non  admitteren- 
tur  ad  diclum  licencie  examen,  possent  de  facili  ad  alias  transire  Universitates, 
quod  in  magnum  ipsius  Facultatis  detrimentum  cedere  videbatur.  In  contrariam 
partem  aliis  videbatur,  nt  dixi,  quod  cum  illi  baccalarii,  qui  sic  ad  examen  licencie 
se  présenta  verant,  non  essent  qualilicati  secundum  leges  et  statuta  Facultatis,  sine 
qnibns  Facnltas  ipsa  subsistere  non  poterat  nec  consistere,  in  quibus  siquidem 
cavetur  expresse  quod  baccalarii,  antequam  ad  examen  licencie  possint  accedere, 


sage  m.  Jehan  Fmlo,  advocat  au  Cliaslellpt,  a 
emancijii!  Nirolas  Frolo ,  son  fils,  escolier  à  Paris, 
aagé  de  11  ans;  curateur,  Gbarles  Tesfarl  (?), 
procureur  au  Cliasteliel.  t)  ]bid.,  j).  iyo.  —  Dans 
un  acte  passé  à  Tournan,  le  7  août  1007,  rJelian 
FroHoî)  est  qualifié  de  rrHcencié  en  ioix,  advocat 
ou  Chaslellct  de  l'ar'is,  garde  pour  le  Rnv  nosire 
sii-e  delà  prevostc  de  Tournan  eu  Brycji.  Bild.  nat. , 
Pièces  orlg-.,  vol.  i253,  dossier  Frolo  et  Frollo, 
pièce  2.  —  En  i5f)fi,  les  Frollo  possc'daient  aussi 
la  seigneurie  de  Chaniprosay,  et ,  celte  année-là , 


un  Jean  Frollo  qui  mourut  en  1577,  après  avoir 
été  avocat  au  Parlement  de  Paris,  est  qualifié  de 
rtsieur  de  Ghamprozé,  prevost  de  Tournant  en  Brye 
[Tournan,  Seine-et-Marne,  arrond.  de  Melun]". 
Ihid.,  jiièces  5  et  6. 

Les  armes  de  ce  dernier  Frollo  étaient  :  D'azvr 
au  chevron  d'urgent  accompiigné  de  trois  étoiles  d'or 
à  huit  rais  [Ibid.,  pièce  7).  —  Sur  lui,  voirencoi'e 
Campardon  et  Tueley,  Inventaire  des  registres.  .  . 
du  Châtelet,  n"  9791 . 


[l'(88-ri.S'.»|         DK   i;i  MVKRSITK   l)K   PAIUS    \l     W  Slkcu:.  225 

(Icljciii  |iiiiii(i  (locei'e  (le  Iciiipure  ad  iji.siiui  cxaiiuMi  itMjiii.siLuiu  ;  •>."  quod  sua 
levavei'iiil  volimiina  ad  faciciiduin  scilicel  fidein  de  lecUiiis  libronini;  sed  sic 
clciiiiii  cial  (|iiii(l  laiiliiiii  Ires  de  illis  oclo  preseiilatis  eoniiii  (|iiililicl  iiiiuiii 
lantiim  voluiucii  levaveiat,  alii  aiilem  (jiiinqiK!  nidliiiii,  nec  eciaiii  alif|iiis  illo- 
nmi  oclo  in  scolis  lefjorat,  noc  alibi,  salU'iii  coiislahal  iiiiiiiinc;  quodque  cciaiii, 
traiisactis  tciiiporibus,  super  liiiiusujodi  stalutonim  observacione  fueraiil  n'Ioi- 
inaciones  |)biiies  lacté,  quas  lune  ad  nieuioiiam  reduxi,  et  de  quibus  eciain  salis 
pei'  iibros  Facultalis  coiistare  poterat;  que  onines,  sub  majjnis  eciarn  pénis, 
proliiJ»(MiL  lie  baccalarii  aliqui  ad  licencie  examen  adniittanlur,  nisi  qualificali 
luerint,  cpianlum  ad  tenipus  et  lectuias,  secundum  ejusdem  Facuitatis  statnta. 
Verum  sic  erat  quod  illi  présentât!  non  erant  sic  qualilicati.  Quapropter  non- 
niillis  videbalur  quod  non  debebant  adniilti.  Super  quibus  tune  présentes  doniini 
deliberaverunt  quod  non  placebat  eis  quod  examen  pio  licencia  publicaretur 
iu  magnis  scolis.  Quantum  vero  ad  presentatos,  piacuit  majori  parti  doniinornni 
presencium  illos  in  examine  probare  quantum  ad  doctrinam  scilicet  et  scientiam, 
et  secundum  boc,  postmodum  peramplius  super  illoriim  admissione.  vel  non, 
deliberare.  Et  sic  conclusi. 

In  qua  siquidem  cougregacione  fuerunt  présentes  domini  .loliannes  de  Coiir- 
cellis,  Nicolaus  Conty,  Stepbanus  de  Veteri  Villa,  Jacobus  .lunii,  .loliannes  Picart, 
de  Vaccaria  et  ego  Tulleu ,  decanus. 

Die  lune  xxvi  mensis  ejusdem,  apud  Sanctum  Jobannem  celebratus  fuit  obitus     | i-o Janvier.] 
defuncti  domini  Martini  de  Fraxinis,  presentibus  dominis  Nicolao  Conty,  Ste- 
pbano  [de]  Veteri  Villa  et  me  decan(n)o,  ac  eciam  deliberatuni  quod  placebat 
luniinare  pro  festo  Purillcacionis  modo  consueto  fieri. 

Die  mercurii  ejusdem  mensis  xxviii,  fuerunt  domini  convocati  per  cedulam  ad  [aSJamier.] 
cameram  scolarum,  bora  scilicet  prima  post  pi'andium,  super  duobus  articulis; 
quorum  primus  ad  audienduiii  supplicacionem  quamdam  quam  facere  intendebat 
magister  Dyonisius  AUigret,  legens  ordinarium  Facuitatis  de  mane,  et  ad  ulterius 
procedendum  super  bujusmodi  lectura,  si  opus  esset  et  bonum  eisdem  dominis 
videretur;  secundus  communis  erat,  super  supplicationilius  et  injuriis.  Et  quan- 
tum ad  primum  articulum,  eisdem  dominis  narravi  quod  dictus  magister  Dyoni- 
sius AUigret,  legens  de  mane  ordinarium,  ad  me  accesserat,  rogaveratque  (pia- 
tenus  vellem  (F°  161  v")  [convocare]  Facultatem  ad  audiendum  supplicationein 
quamdam  quam  facere  intendebat  eisdem  dominis  doctoribus,  quodque  presens 
erat,  si  eisdem  eum  audire  placeret;  qui  unanimiter  dixerunt  quod  sic.  Vocatus 
itaque  ac  comparens,  supplicando  eisdem  dominis  exposuit,  et  ornate  qiiideni, 
quod  a  multis  jain  ef[f]luxis  annis  studuerat  in  consultissima  Decretoruni  Facul- 
tate,  et  adeo  quod  cum  dominorum  benivolencia  ad  baccalariatus  graduin  liierat 


2',) 


•2-2(\  l-\   KACILTÉ   DR   DKCI'.i:!  |  1 'i,S,S-I 'i80  | 

adinissiis,  ac  dciiulo,  runi  diu  ut  haccalaiins  iii  fadeiii  lo};isst'l,  laiidein  ad  licen- 
cie f[i'adiiiu  promolu8,  ac  postreino,  de  speciali  cjusdem  Facidtaiis  {jracia,  ad 
lecturam  mayiii  priniique  ordiiiarii  assiiinptus.  Quam  qiiideni  Icctiiraiii  per 
aniios  xiii  ac  supra  coiitinuaverat,  (piodcpie  eciam  lecture  illius  occasione,  tameisi 
hoiia  iiiiilla  siiscepisset,  mnltos  eciani  labores  diiirnos  pariter  et  noclnrnos  ac 
iiijjora  passas  fuerat.  De  bonis  itaqiie  susceptis  graciarum  actiones  ref'crebal  ini- 
niorlales,  siipplicando  linmililer  iit  eimi  domini  in  beiie  actis  fjratuni  ac  recom- 
niissiini.  in  céleris  sirjuideni  sup[)oi-tatiini  liabere  dignarentur.  Et  qnoniani,  ut 
subjunxit,  difllcil[l]inunn  sibi  videbatur  tantos  in  i'uturuni  labores  supportare  posse, 
corporali  quadam  indisposicione  causante,  propterea  lecturam  ipsani  in  ejusdeni 
Kacultatis  manibns  reponebat  ac  diniittebat,  addendo  (juoquc  quod  magister  Jo- 
hannes  Seguyer,  in  legibus  licenciatus  et  in  Decretis  etiani  baccalarius,  qui  pro  eo 
diebus  multis  lecturam  ipsam  legerat,  vir  erat  admoduni  doctus  ac  laboriosus, 
taliscpie  qui  dicte  lecture  labores  sufl'erre  posset  eidemqiie  satisfacere  ad  ipsius 
Facultatis  honorem  atque  audiencium  utilitatem  et  comniodum.  Requirebat  prop- 
terea ut  domini  pro  sua  liumauitate  ac  benivolencia  ennidem  Seguyer  ad  ipsius  • 
lecture  proniocionem  recommissuui  liabere  dignarentur. 

Addidit  et  3"  quod  aflectabat  plurimum,  cum  eorunidem  doniinorum  bene- 
placito  ac  ex  amicorum  suorum  consilio,  ad  doctoratus  dignitatem  promoveri,  in 
cujus  signum  jam  cum  domino  Johanne  de  Courcellis.  suo  doctore,  composuisse 
deque  suis  juribus  satisfecisse  asseruit.  Ea  de  re  supplicabat  humiliter  ad  hujus- 
niodi  doctoratus  dignitatem  admitti.  De  die  vero  ceterisque  agendis  dictorum  do- 
minorum  discretioni  se  submittebat.  Instanter  tamdeni(.ste)  requisivit  ut  per  donii- 
norum ordinacionem  bec  sua  suj)plicatio  in  Facultatis  registro  per  decanum 
inscriberetur.  Quibus  sic  dictis,  dictus  dominus  Jobannes  de  Courcellis,  tune 
presens,  dixit  ac  declaravit  quod  dictus  dominus  legens  Alligret  sibi  de  suis  juribus 
jam  satisfecerat,  deque  eo  coatentabatur,  ac  propterea  cum  Facultati  presentabat. 

Pbstmodum  vero,  per  Facultateni  vocatus.  dictus  magister  Jobannes  Seguyer 
comparens  supplicando  eisdem  dominis  exposuit  se  intellexisse  quod  dominus 
legens  lecturam  matutinalem  dimittere  volebat  in  manibus  ac  disposicione  Facul- 
tatis, quodque  ipse  jam  pluries  pro  dicto  domino  legente  lectionem  ipsam  ma- 
tutinalem legerat,  illamque  in  posteruin  cum  dictorum  doniinorum  beneplacito 
contiuuare  all'ectabat  plurimum.  Supplicabat  jiropterca  quatenus  domini  de  sua 
speciali  gracia  eum  quantum  ad  dictam  lecturam  liabere  recommissum  dignaren- 
tur in  dicti  domini  legentis  locuni. 

Super  quibus  supplicationibus  domini  tune  présentes,  videlicet  domini  de 
Courcellis,  Conty,  de  Veteri  Villa,  .lunii,  Picart,  Gaguyn,  de  Vaccaria  et  ego 
Tnlleu,  decanus,  in  modum  sequeutem  deliberaverunt. 

Et  primo,  quantum  ad  siipplicationem  priniam,  dixerunt  domini  quod  lecture 
matulinalis   dimissionem    per  ipsiim   Alligret   i'actam  in  disposicione    Facultatis 


|I'i88-IW.)|         DE   L'IJMVI'IJSITK    DK    l'UilS    \l     \\    SIKCLi;.  i>-_)7 

rt'ci|)icl»;inl,  n).siiiii(|iic  (loiiiiiiiiin  Icjjciilciii  m  dcli^l jccliluis  (;l  Miiii.sMuiiiltus  sii|)- 
portatiim,  in  céleris  vert)  licne  aclis  scilicct  gratiiin  el  reconimissiiiii  liabebaiil 
|)liii'iiiuiiii. 

Quaiiluin  vei'o  ad  snpplicalioïKMii  niaj;islii  .loliannis  Sefjiiyer,  ])ostcai|ii;iiii 
niulti  ex  doininis  eum  tain  de  scienlia  dcque  doclrina  (|iiani  eciani  d(;  spe  pro- 
fectus  coinniendassent,  plurinium  inlendebant  voIel)anl([iie  silii  in  |Mlilis  ycy 
eum  coni|)Iacci'('  et  in  dicii  \Ili}jret  lodim  ponere  etinstitui'ie;  vetumlaiiien,  (|uia 
matei'ia  {ji'andis  ei'al,  pio  i[)siiis  Farullalis  oravifate  volucrunl  doniiiii  (|tiiid  ipsc 
Scguyer  per  octo  adlnicdies  legoret;  <|uibus  transaclis,  itei-iim  compareret  coraiii 
Facullate,  et  lune  domini  suam  eideni  inlenciuneni  et  conclusionem  intiniarenl 
ac  significarent,  in  prima  scilicel  missa  lutura. 

Deinde  vero,  (juantum  ad  lerciam  snjjpiicacionem,  qua  prediclus  legons  Alligrel 
(F°  1  62  1")  adinilli  pelebat  ad  gradum  doctoratus,  placuit  oniniI)iis  (b)ininis  quod 
sua  suppbcalio  in  Facultatis  registre  poneretur  cl  scriberetur  per  decanum,  ut 
sibi  siipplicalio  illa  temporc  et  loco  oppori unis  valeat  quod  juris  l'uerit  et  racionis. 

Et  quantum  ad  supplicacionem  in  se,  dixerunt  materiam  grandem  esse,  quod- 
que  magna  deliberacione  indigebat  ex  utraque  parte;  propterea  illam  ad  alias 
congregaciones  remittobant,  ut  ipsi  super  illa  sua  [)ro  pai'te,  ipse  quo(pie  eciam 
pro  sua  amplius  deliberare  possint. 

Die  jovis  xxix  ejusdem  mensis  Januarii,  fuit  Jiiissa  ordinaria  apud  Sanctum      [îgjamicr.] 
Jobannem  celebrata,  in  (|ua  présentes  fuerunt  domini  Conty,  [de]  Veteri  Villa, 
Gaguyn,  de  \accaria,  me  tune  existente  in  conservacione. 

Die  lune  que  fuit  secunda  mensis  Febrnarii,  fuit  apud  Sanctum  Jobannem  ce-      [9  Février.] 
lebrata  missa  de  Puriiicacione  Beatissime  \  irginis  Marie,  el  fuit  luminare  distri- 
butum  prout  bactenus  fuit  consuetum,  fueruntque  tune  présentes  domini  Conty, 
[de]  Veteri  Villa,  [de]  Vaccaria,  Picart  et  ego  TuUeu,  decanus. 

Die  jovis  quinta  mensis  ejusdem,  fuit  missa  ordinaria  apud  Sanctum  Jobannem ,  1 5  Février.] 
el,  post  missam,  congregacio  dominoriim  in  capelia;  in  qua  présentes  fuerunt  do- 
mini Ambrosius  [de]  Cambray,  Nicolaus  [de]  Conty,  [de]  Veteri  Villa,  Johannes 
Picart,  Robertiis  Gaguyn,  [de]  Vaccaria  et  ego  Tulleu;  et  ibidem,  post  vocacionem 
supplicancium,  comparuit  magisler  Jobannes  Seguyer,  ([ui  supplicando  exposuil 
quod  ipse,  juxta  dominorum  ordinacionem,  lectionem  ordinariam  de  maiie  per  octo 
dies  legendo  continuaverat ;  supplicabat  proplerea  ut  ipsi  domini  de  sua  giacia 
sibi  dictam  ordinariam  lecluram  concedere  et  ad  illam  eum  admiltere  ac  recipere 
dignarenlur. 

Qua  siquidcm  supplicacione  audita,  omnes  domini  présentes  unanimi  sentenria 
et  conclusione  eum  admiserunt  et  legentem  ordinarium  de  mane  constiluerunl, 

29. 


228  l-V   FACI  LTK   DE    DKCItKT  |  I'i88-l/i80  | 

fcccruiil  el  i-eccporuiit.  Quo  faclo,  jui-aiiionta  per  leyeiites  do  iiume  pi'cslari  coii- 
sueta  lecit  ips'e  et  prestititO. 

Coinparuit  cciani  magister  Dyoïiisius  Aligret,  qui,  suani  conlinuando  supplica- 
cioncni,  admitli  peciit  ad  jurainenta  preytaii  solita  per  illos  qui  ad  gradum  doclo- 
ratus  petunt  admitti.  Cui  responsum  datuiii  fuit  (piod,  per  statuta  coiisuetudines- 
que  laudabiles  Facidtatis  Decretorum,  in  tali  matena,  que  arduissima.erat,  debe- 
bant  doiniiii  per  très  missas  et  per  cedulam  convocari,  qiiodque  missa  ista  prima 
erat;  (b'bebat  itaqiie  ultimani  expectare,  in  qua  a  Facultate  respoiismu  reciperet. 

Supplicando  eciam  exposuit  Facnltati  magister  .lacobiis  Luillier  quod  jam- 
prideni  in  Universitate  AureHanensi  gradum  baccalariatus  in  jure  canonico  rece- 
perat,  âc  quinque  volumina  secundum  illius  Universitatisconsuetudiiiemhabebat; 
admitli  propterea  cum  ceteris  ad  licencie  examen  humiiitcr  siipplicabat.  Cui  res- 
ponsum datuni  fuit  quod,  secundum  statuta  et  laudabiles  Facultalis  consuetu- 
dines,  nullus  ad  dictum  licencie  examen  admitti  debebatnisi  primitus  esset  in  ipsa 
Facultate  incorporatus  et  receptus  :  quod  boc  faceret,  et  postmodum  Tacultas  sibi 
daret  responsum. 

Siqiplicavit   eciam  quidam  magister  Jacobus [sic)  pro  litlera   gradus 

baccalariatus,  que  sibi  concessa  fuit;  pro  qua,  de  dominorum  gracia,  sua  cau- 
sante paupertate,  solum  solvit  xvi  sol.  par.;  que  fuit  posl  sigillata,  et  recepit 
Du  Gué  XVI  sol.  jtai-. 

Supplicavit  eciam  quidam  magister [sic)  pro  littera  nominacionis,  que 

sibi  concessa  fuit. 

Fuerunt  eciam  in  dicta  congregacione  examinati  et  consequenter  ad  gradum 
baccalariatus  et  ad  lecturam  admissi  videlicct  magister  Glemens  Londa,  in  artibus 
magister,  clericus,  Constanciensis  diocesis,  qui  pro  bursis  duo  scuta  solvit,  et  ma- 
gister Joliannes  Concialis  (sic),  alias  Leuton'-',  clericus,  diocesis  Sancti  Flori,  qui 
pro  bursis  solvit  eciam  duo  scuta;  et  sic  pro  ipsis  duobus  quatuor  scuta. 

Fuit  insuper  in  dicta  congregacione  per  majorem  partem  dominorum  dictum 
quod  solum  illi  presentati  ad  examen  pro  licencia,  qui  suuni  tempus  per  statuta 
determinatum  et  specificatum  baberent,  ad  dictum  examen  admitterentur. 

Ordinatum  fuit  fuialiter  quod  in  materia  dicli  magistri  Dyonisii  Aligret  nicbil 
fieret  nisi  omnibus  dominis  per  cedulam  ad  lioc  couvocatis.  Etita  fuit  conclusum. 

'"'  En  marge  :  (rMag-islor  .Iohanni>s  Scgiiypi'  in  Paris  ,y<i\.  h<) .  l'n].  !t8.  —  En  i /igS  ,  il  se  présente  à 

li'jjciiliMii  ordiMaiiiiiii  de  711,1111'  per  Faciillnli-iii  in-  la  collation  de  iabbé  do  Saint-Allyre,  O.S.  15.,  dio- 

stiluiUim.  cèse  de  Clermont,  et  à  polie  des  doyen  et  cha- 

''''  En  i4f)'i,    rr  Joliannes  CortialisTi    ou   "(mï-  pitre  de  l'église  N.-D.  tChanalorie  (sic),  dioc.  .  . 

dialis,  alias  I/eulhon»,  du  diocèse  de  Saint-Flour,  [Chamalières,  diocèse  de  Clermont]  n;  —  en  1^96, 

mailrn  es  arts  et  bachelier  en  Décret,  se  présente  à  la  collation  de  l'évêcjue  et  du  chapitre  de  Gahors 

à  la  collation  du  prieur  de  Soncilanges,  diocèse  ((lii/ilnrscnsis')  et  à  celle  de  réviV|no  et  du   clia- 

de  Clermont,  et  h  celle  de  l'abbesse  "et  conventus  pitre  de  Sarlat  [Carlalemis).  IhuL.  fol.  t)/i  v° 
Blasilie  [  Blesle] ,  diocesis ....  71.  Arch.  de  l'Un'w.  de       .  et  1 3a. 


[l/i88-lA89|        Dh:   i;iM\  KliSITK   Dl-    PAFUS  Al    XV'^  SI  Kl  il.  H.  229 

(F°  162  v°.)  Die  jovis  \ii  luciisis  ejusdem,  in  iiiissii  (inliiiai  1.1  jijiud  Saiicluni 
Joliannem  conipiirueriint  (loiniiii  Ainhrosiiis  de  Gambray,  INicolaus  [de]  Gonli,dc 
Veleri  Villa,  (lajfiiin,  de  Vaccarià.  inc  absente;  et  post  niissaiii  in  caixdla  coin- 
|)aniil  niagister  Dyonisius  Ali<;n'l,  (|ni.  siiani  conliniiatido  .sin)[)li(aci()neni,  itMjiii- 
sivit  adniitti  ad  piestanduin  jnrainenla  pro  docloratn.  Super  qua  stipplic.acioiie 
deliberaverunt  doniini  (piod,  die  jovis  sequcnli,  baberet  dccanus  convctcaie 
Kacultatem  posi  [)iandinni,  in  caméra  scoUuuin,  per  cecbdani ,  ad  dcbb(;ian(bini 
snper  sua  snppHcacione  aHis(|ne  Facnllaleni  ipsani  concernenlibus. 

In  eadeiii  quoqne  conjfiTjjacionc,  fuit  exaniinalus  et  ad  «fiaduni  baccalariatus 
acbnissns  frater  Nicohius  de  La  Place,  presbiter,  ordinis  S.  An{[usliiii,  diocesis 
Rotliomagensis,  qui  pio  bursis  solvit  duo  scuta  cum  diniidio;  ol  sic  duo  scuta 
eu  m  dimidio. 

Et  ista  michi  retulit  dominus  Stepbanus  de  Veteri  Villa,  tbesaurarius  Facultatis. 


[  1  ••.  Fc'vrier. 


Jovis  XIX  ejusdem  mcnsis  Kebruaiii,  luit  missa  ordinaiia  apud  Sanctum  Jolian-  [iyF«vriir. 
nem,  et  post  missam  convenerunt  domini  in  capella,  uti  cousuelum  est,  et  pré- 
sentes fuerunt  domini  [de]  Conty,  [de]  Veteri  Villa,  [de]  Vaccaria  et  ego  Tulleu, 
et  vocatis  per  bidellum  supplicantibns,  comparueruni  presentati  ad  examen  pro 
licencia,  numéro  novem,  exponentes  quod  juxta  Facultatis  ordinacionem  suas  ma- 
gnas deportaverant  cedulas;  quapropter  supplicabanl  ut  domini  dignarentur  ad 
ulteriorem  ipsorum  expedicionemprocedere,  ad  ap(p)ercionem  videlicet  examinis. 
Quibus  per  eorumdem  dominorum  deliberacionem  responsum  fuit  (piod  domini 
ordinaverant  Facultatem  fore  congregandam,  ad  diem  sabbati  proximo  futuram, 
super  ipsorum  materia  et  supplicacione;  qua  congregaciono  celebrala,  darctur 
eisdem  responsum. 

In  eadem  congregacionc,  fuit  examinatus  et  ad  baccalariatum  admissus  magister 
Adam  Cerarii'"',  arciuin  magister,  qui  pro  bursis  solvit  duo  scuta  ad  solem;  sic 
u  scuta  ad  solem. 


'"'  Les  le  Cirier  étaient  encore  une  de  ces 
familles  parisiennes  dont  les  membres  étaient  en 
relations  avec  l'Université,  le  Parlement  et  le 
Chastellet.  I^e  16  novembre  1^79,  thonoralilc 
homme  et  sage  m.  Jeban  le  Cii'ier,  licencié  es  lok , 
bachelier  en  Décret ,  a  esté  receu  advocat  au  Ghâ- 
telets.  Coll.  Clamiinhinilt,  vol.  yCA,  p.  igi. 

Le  10  septembre  ii85,  se  présente  au  GliAleiet 
un  de  ses  homonymes,  t Jehan  le  Cirier,  marchant 
huillier  et  chandelier  de  suif,  requérant  avoir  par 
rachapt  csolz  parisis  de  rente  restant  de  vu  livres 
parL-iis (jue  Eslienne  Collet ,  menuisier,  (iiiles  Collet . 
aussy  menuisier,  Jehanne,  veufve  de  l'eu  m°  Juniu 
[Jehan?]  de  Nantron,  et  la  femme  Jeli.Tu  Baille! 


avoient  droit  de  prendre  sui-  la  maison  dudit  Cirier, 
rue  Saint  Anthoine-».  Ibid. .  p.  33'j.  —  Le  16  avril 
1  Agi  [  ligis],  irhonorable  homme  Jehan  le  Cirier, 
advocat  en  Parlement .  a  appelle  de  la  taxe  et  des 
dépens  contre  luy  dojuié|s|  au  profit  de  Guyot 
Gourdinîi.  Ibid.,  vol.  ']()^,  p.  i34.  —  Le  17  mai 
ii(j(j,  tau  tesmoignajje  de  honorables  hommes 
m.  Thierry  le  Cii'ier,  docteur  rejfcnt  en  la  Faculté 
de  médecine  à  Paris,  père,  m.  Jehan  Avis,  aussy 
docteur  en  médecine,  ayeul  maternel,  m.  Jehan  le 
Cirier,  m.  Oudart  le  Cirier,  advocats  en  Parlement, 
m.  Adam  le  Cirier,  ndvocnt  au  CJiastellel ,  et  m.  Do- 
minique le  Ciriei-,  bachelier  en  théologie,  oncles 
paternels,  m.  Jehan  Avis  le  jeune,  oncle  maternel, 


230  l>A    K\(;il>TI':   DE    DECIIKT  [U88-ri8'.t  | 

[ai  Février.]  Siibljali  XXI  (lie  ejiisdem  mensis,  fuit  convocata  Facilitas   ad  locuiii  canicic 

scolaruin,  super  duobus  articulis  :  primus,  a<l  deliberanduni  super  su|tpli(a- 
cionc  supradicti  uiajjistri  Dyonisii  Aligrel  sepins  jx-r  emii  facta,  ac  eciain  super 
luateria  presentatoruni  ad  examen  pro  licencia;  secundiis  comniunis,  super  sup- 
])licacionibus  et  injuriis. 

Quantum  ad  primum  articulum,  comparuil  dictiis  Aligret,  (pii  suam  alias  siip- 
])]icacionem  sepius  factam  paucis  sub  verbis  reiteravit,  ac  supjdicavit  admilti  ad 
juiamenta  pro  docloratu  prestari  solita.  Cui  posi  dominorum  preseucium  deli- 
beracionem,  videlicel  dominorum  de  Courccllis,  Am[brosii  de]  Cambray,  Ni- 
colai[de]  Gonty,  [de]  Veteri  Villa,  Juaii,  Picart,  Gaguin,  [de]  Vaccaria  et  Tnllcn. 
luit  eideni  responsum  quod  placebat  eisdem  dominis  eum  admittere  et  ad  jura- 
menta  recipere,  solvendo  scilicet  solvi  consueta;  et  ad  connnunicandum  cum 
eo  super  liujusmodi  solvendis  Facultas  quatuor  ex  suo  numéro  dominos  depii- 
taverat. 

Quantum  vero  ad  sccundam  partem  primi  illius  articuli,  videlicet  de  supplica- 


Marcelot  des  Cordes,  oncle  maloniel  à  cause  de 
sa  famé,  Giiiclinrd  des  Cordes,  ni.  Jelian  de  Corcy, 
advocatau  Cliaslcllel,  m.  rmillaume  Lamballe,  m. 
François  Cousinot,  amis  el  aflins  de  Robert,  Jehan , 
Marie,  Tliierry,  Antlioinetle  et  Nicolas  les  Ciriers, 
enfans  mineurs  dudil  m.  Thierry  et  de  feue  Marie 
Avis,  sa  famé,   sont  donnez  tuteurs  le  père  et 
m.  .lelian  Avis,  ayeul,  et  ledit  Thierry  a  accepté 
la  garde    bourgeoise   de   sesdils   enfansii.  Ibid., 
vol.  7(55,  p.  2G8.  —  Le  i()  juiliel  i^gg,  c'est  le 
frère  d'Adam  qui  jdaide  au  Chàtelel  :  trMaistre  Do- 
minique le  Cirier,  bachelier  en  théologie ,  escolier  à 
Pai'is,  [se  présente]  contre  Révérend  Père  en  Dieu 
m.  Helie  d'.Arnon ,  pour  raison  de  l'archidiaconé  de 
Thierasche ,  chanoinie  et  pi'cbande  de  Laon  ;  dit  est 
que  la  chose  conlenlieuse  sera  régie  sous  la  main 
du  Roy.n  Ihid.,  p.  280.  —  Le  1"  février  1000 
[i5oi],  rrau  tesmoignagededaraoiselle  Jehanne  le 
Rastier,  veufve  feu  m.  Jehan  le  Cirier,  advocat  en 
Parlement,  mère,  m.  Thierry  ie  Cirier,  docteur  en 
médecine,  Adam  le  Cirier,  advocat  au  Chastellet, 
Dominique  le  Cirier  et  Léon  le  Cirier,  frères,  on- 
cles, m.  Remy  Cauchon,  chanoine  de  lUieins,  cou- 
sin, tous  du  coslé  paternel  de  Jehanne,  llile  de  feu 
m.  Jehan  le  Cirier,  advocat,  et  de  ladite  Jehanne 
le  Rastier,  ont  esté  esleus  tuteurs  la  mère  et  ledit 
Adam  le  Cirier''.  Ibid.,  p.  /ta/i. —  Le  8  mars  1038 
[1629],  frNicolle   le   Cirier,  naguères  régent  eu 
l'Université  de  Paris,  fils  de  feu  m.  Adam  le  Cirier, 
[plaide]  contre  honorable   homme   m.    Pierre  le 
Cii'ier,  jtrocureur  gênerai  ilu  roy  au  bailliage  de 


Vermandois,  louchant  l  livres  parisis  de  rente  en 
douaire  que  ledit  deffunt  m.  .Vdam  le  Cirier  par 
son  contrat  de  mariage  fait  le  vendredy  2  aoust 
1 698  avec  Jehanne  de  Versoris,  sa  première  femme 
et  mère  dudit  Pierre,  donna  à  ladite  Jehanne ^i. 
Ibid.,  |).  469.  —  En  1494,  quelques  mois  après 
son  premier  mariage,  Adam  le  Cirier,  maître  es 
arts  et  licencié  en  Décret,  se  présentait  à  la  col- 
lation de  l'évéïpie  et  du  chapitre  de  Chartres,  et  à 
celle  de  l'abbé  de  Saint-Loup  de  Troyes.  Arch,  de 
l'Uiiiv.  de  Paris,  vol.  ^9,  fol.  ai  v". 

En  i5i5,  Thierry  h'  Cirier,  maître  es  arts,  du 
diocèse  de  Paris,  se  présente  à  la  collation  des 
évèques  et  chapitres  du  Mans  et  de  Chartres.  Arch. 
de  rUnirersité  de  Paris,  vol.  5i,  fol.  a 58  v°. 
—  En  1018,  il  se  présente  à  la  collation  des 
évêques  et  chapitres  de  Laon  et  de  Soissons.  Ibid. , 
fol.  899.  — En  i.')20,  il  est  crcuratus  de  Alnetu, 
diocesis  Senonensis,  et  in  Decretis  licenciatus"  ,  et 
se  présente  à  la  collation  des  évêques  et  chapitres 
d'Orléans  et  de  Meaux.  Ibid. ,  vol.  53 ,  fol.  1 4  v°.  — 
En  i5a3,  il  est  fcanonicus  insiguis  ecciesie  Mel- 
densis»)  et  se  présente  à  la  collation  de  l'évêque 
de  Meaux  et  ;i  celle  du  prieur  rfS.  Céline  prope  el 
extra  nmros  Meldenses,  ().  S.  R.i.  Ibid.,  fol.  178- 
178  v".  —  En  loo.li,  il  se  présente  à  la  collation 
de  l'ahlii'  de  Saiul-Cermain  d'Aiixerre  et  h  celle  de 
l'évêque  et  du  chaiiitre  dOrléans.  Ibid.,  fol.  ao8. 

Sur  Nicole  le  Cirier.  cf.  G.  Péries,  La  Façtillc 
de  Droit,  ]i.  190  n.;  sur  Jean,  cf  plus  haut, 
p.  75  n.  u. 


l'hS.S-l'iS'.) 


I)K   i;i  M\i:iiSITK   l)K   l'\l!IS   AI     \  \'  SI  KCLK. 


231 


•  ionc  prcsciilalortiiii  <ul  cxaiiirn  [iio  licencia,  iiiiillis  ])cr  peins  dictis  ac  iiaiialis 
liinc  Inde,  slatiilis(ju()i]iicFaciillatis  auctorilalc  apostolica  confirmalis  in  ini'dinni 
proposilis  cl  cxiiiliilis  pcr  dccaiinni,  tandem  doniinoruni  prcscnciuin  pars  in  nu- 
nicfo  major  in  liane  dovenit  sentenciam,  qnod  ccrtis  de  causis  fis  placehat  omnes 
presentatos  ad  examen  pro  licencia  admiltere  ac  recipere,  et  quod  sic  concln- 
derem.  Quod  lacère  conslanter  recusavi,  Kacnltalis  ejnsdem  statulis  auctoiitate 
a|)oslolica  conliinialis  ol)stantil)ns,  nt  qnihnsdam  piesentihns  ac  michi  videbatur. 
Id  i|)siini  tanien  postniodnnt  per  anli(|niorem  cnnclMsnni  exiilil  et  execncioni 
demandatuni. 


Die  mei'curii  xxvmensis  Febrnarii,  fuit  mater  Facnltas  convocata  post  prandinm 
ad  locum  camere  scolarum,  sn])er  duobus  articulis  :  primns,  ad  providendnm  de 
ecclesia  parrochiali  Sancti  Andrée  de  Arcubns  Parisins,  vacante  Innc  in  lurno 
Facnltatis  Decretorum  ])er  ohilnm  defuncii  mafjistri  Joliannis  Une.  théologie 
doctoris(');  secundus,  super  supplicacionibus  et  injuriis.  In  qua  (piidem  congrega- 
cione  présentes  fnerunt  omnes  domini  doclores,  qui  nnanimiler  et  concorditer 
délibéra verunt  omnes  et  singuli  quod  placebat  eis  ad  diclani  Sancti  Andri'e  par- 
rocliialeni  ecclesiam  nominare  revereudum  patreni  et  dominnm  dominum  Andiro- 
siuni  de  Gambray,  Decretorum  doctorem  actu  regentem  ac  Pariensis  ecclesie 
éanceliarium,  pro  ipsius  Facultatis  turno,  sicqne  conchisi  ego  decanus. 


[sa  Février. 


Jovis  XXVI  ejusdem  mensis  die,  fuit  missa  ordinaria  Facultatis  apud  Sanctum      [îfiFévTïcr. 
Jobannem,  et  post  missam,  ut  moris  est,  dominornm  congregacio  in  capeîla;  in 
qua  fuerunt  présentes  domini  N[icolaus  de]  Conty,  de  Veteri  Villa.  Gaguin  et  de 
Vaccaria,  me  in  conservacione  existente. 


(F"  i63  r".)  Veneris  die  xxvn  mensis  ejusdem,  fuit  congregacio  Universitatis 
apud  Sanctum  Maturinum,  super  tribus  articulis  :  primus  articulus,  siqier  ap(p)er- 
tione  rotuli  nominandorum  pro  hoc  anno;  secundus,  ad  providendum  de  ecclesia 
parrochiali  Sancti  Andrée  de  Arcubns  Parisius,  cujus  presentacio  ad  Universitatem 
spectat;  tercius  communis,  super  supplicacionibus  et  injuriis. 

Quantum  autem  ad  articulum  secundnm,  dixi  ego  decanus,  ex  parte  Facul- 
tatis, quod  ad  Facultateni  Decretorum,  matrem  meam.  spectabat  ac  pertinebal 
pro  turno  suo  bac  vice  nominare  Universitati  presentandum  per  eam  colbiloii, 
quodque  mater  ipsa  Facnltas  bene  debiteque  convocata,  omnibus  doctoribus 
tune  presentibus  ad  super  bac  re  deliberandum  convocatis,  nnanimitei- ac  ncniine 
reclamante,  deliberaverat  ac  concbiserat  eidem  Universitati  presentare  prestan- 


>.-j  Février.  | 


'"'  Jean  Hue,  d'Élainpes,  doyen  de  la  Faculté  de  théologie,  qui  engagea  en  l'iSa  un  procès  avec  Am- 
broise  de  Canibi'ay  au  sujot  i\o  la  oliancolleiie  de  Notre-Dame.  Ce  procès  durait  encore  en  iû88. 


23-2  LA   FACULTE   DE  DECHET  [U88-1/j8'.»  | 

tissimuni  palreiii  ol  dominiim  doiniiiiiin  Anibrosium  de  Canibray,  Decreloniiii 
doctorem,  et  propterea  ego  Robertus  Tulleii,  ejusdeai  consultissime  Facultatis 
Decretorum  decanus,  pro  oa  ipsinsqiie  noniine  eumdem  dominuiii  Ambrosimii 
eidein  Universilati  noininavi,  supplicando  ut  ipsum  reverendo  in  Christo  patri 
domino  Parisiensi  episcopo,  ejusdem  ccclesie  collatoriC),  presentare  dignaretur.  In 
qua  congregacione  fuernnt  présentes  doniini  Ambrosius  de  Cambray,  [de]  Conty, 
[de]  Veteri  Villa.  Gagnin.  [de]  Vaccaria  et  ego. 

Et  quantum  ad  priniuui  articuluni,  conclnsiim  fuit  quod  placebat  Univeisitali 
aperire  rotulum,  quodque  illius  data  de  die  secunda  niensis  Marcii  curreret.  Quo 
sic  dicto,  ego  decanus,  de  eorumdem  dominorum  précepte,  protestacionem  feci, 
ipsius  Facultatis  nomine,  quod  quidquid  Facultates  alie  iu  hujuscemodi  niateria 
dicerent  aut  conchiderent,  esset  hoc  sine  prejiidicio  processus  pendentis  in  vene- 
rabili  cui'ia  Parlamenti  inter  Facultatem  ipsam  Decretorum  et  alias  très  Facul- 
tates, requirendo  ut  scriba  Universitatis  bujusmodi  protestacionem  in  suo  registro 
scribei-et  et  regisfraret. 

Quantum  vero  ad  secundum  arliculum,  placuit  omnibus  Facultatibus  presen- 
tare dictum  dominum  Ambrosium  de  Cambray  diclo  reverendo  patri  et  domino 
domino  Parisiensi  episcopo,  dicte  parrochialis  ecclesie  collalori,  et  hoc  pro  ipsius 
Facultatis  turno;  fuitque  eciam  per  omnes  Facultates  declaratuui  quod  ulti- 
nms  lurnus  spectaverat  ad  Facultatem  théologie,  que  nominaverat  per  antea  ad 
parrochialem  ecclesiam  Sancti  Germani  Veteris  venerabilem  virum  magistriim 
Petrum  Foliot,  théologie  doctorem;  presens  quoque  nominacio  ad  dictam  Sancti 
And(e)ree  ecclesiam  ad  Decretorum  Facultatem  pro  suo  turno  pertinebat,  et 
sequens  ad  medirine  Facultatem,  et  sic  consequenter  ad  naciones  Facultatis 
arcium. 

Quantum  aiitem  ad  tercium  articulum,  concesse  fuerunt  littere  gradus,  pro- 
batis  probandis. 

[5  Mars.]  Die  jovis  quiuta  mensis  Marcii,  anno  eodem  Domini  mcccclxxxviu,  fuit  missa 

ordinaria  Facultatis  apud  Sanctum  Johannem,  in  qua  présentes  fuerunt  domini 
[de]  Conty,  [de]  Veteri  Villa,  Gaguin  et  [de]  Vaccaria,  me  tune  existente  in 
conservacione  ;  et  post  missam  examinatus  fuit  et  ad  gradum  baccalariatus 
admissus  Johannes  Egidii,  clericus,  Parisiensis  diocesis,  qui  pro  bursis  solvit  duo 
scuta;  ideo  u  scuta. 

[il  Mars.]  Die  mercurii  \i  ejusdem  Marcii,  fuit  missa  ordinaria  Facultatis  apud  Sanctum 

.Tohannem  ;  in  qua  interfuerunt  domini  Nicolaus  [de]  Conty,  [de]  Veteri  Villa, 
Gaguin,  me  tune  propter  infirmitatem  absente. 

'''Jean  de  Bfiaimiont  île  I^a  Foresl  (i  478-1 /iç)a). 


|l'i.S8-l'i,S'.l|         ItK    M  \l\Ki;SITI-:    l)K    l'A  lus    \l     \\'    SIKCLK.  233 

Jnvis  \i\  iiicnsis  cjnsdciii  die,  Jiiil  iiiissii  (ii'(llii;iii;i  Fiiciiltalis;  in  (jiiii  liifiunt 
présentes  douiini  [<le]  Conly,  de  Yeleri  ^illa,  Ga[;iiin  et  de  Vaccai'ia,  nie  Innc  in 
conservacione  existente;  et  post  niissani  in  capella,  fiienint  examinati  inaffisfer 
Johannes  Hiiyarf,  in  artibiis  majjister,  Trecensis  ecclesie  canonicus,  cl  diiiniiiMs 
Johannc^s  Mallici,  presbiter,  Rollionia{jensis  diocesis,  qui  post  examen  fuerimt  ad 
baccalariatus  jjradum  adiiiissi,  et  solvit  eorum  quiblx't  |ito  biirsis  duo  sciita  cimi 
diniidio;  sic  pro  ipsis  duobiis  quinque  scuta. 

lia  iiiiclii  ictulit  dominus  receptor  Facultatis  de  Veteri  Villa. 


]  ij  Mars.) 


Die  lune  wiii  niensis  ejusdeiu,  luit  exaniinatus  et  ad  <;raduui  baccalariatus  ad- 
missus  per  dominos,  in  caméra  scolarum,  reiigiosus  vir  frater  Franciscus  du  Mar, 
ordinis  S.  Augustini  el  Cenomanensis  diocesis,  qui  pro  bursis  solvit  duo  scula  (  imi 
dimidio;  ideo  ii  scula  cum  dimidio. 

Sic  miclii  retulerunt  duo  bidelli,  magnus  et  parvus. 


[n'A  Mars.] 


Die  mercurii  xxv  ejusdem  mensis,  fuit  celebrata  missa  de  Annunciacione 
(F°  i63  v°)  gloriosissime  Virginis  Marie  apud  Sanctum  Johannem;  in  qua  pré- 
sentes fuinius  dominus  Nicolaus  [de]  Conty  et  ego  Tulleu,  decanus.  Postmodura 
vero  supervenit  dominus  Milo  [d'Illiers],  Carnotensis  episcopus. 


[■ih  Alat-s.] 


Die  veneris  xwii  ejusdem  mensis,  fuit  celebrata  missa  ordinaria  Facultatis  apud 
Sanctum  Johannem;  in  qua  présentes  fuerunt  domini[ de]  Conty,  de  Veteri  Villa, 
de  Vaccaria  et  ego  Tulleu,  et  post  missam  se  presentavit  ad  examen  pro  gradu 

in  artibus  magister,  de  Parisius, 


baccalariatus  magister  Johannes  ChanterelC 
cui  fuit  Decretalis  assignata. 


;.7.Mars.J 


'"'  Jean  Chanterel,  né  vers  1/167,  ^^'^  a^ocal  an 
Châteiet.  11  était  le  tils  aîné  de  Guillaume  Chanterel , 
également  avocat  au  Châteiet,  et  de  sa  première 
femme,  Catherine  Yinandon.  —  Le  28  juimùyi, 
les  registres  du  Châteiet  mentionnent  Taffaire  de 
trRaoulin  Gallet,  fds  de  feu  Loys  Gallet,  coutre 
Jehanne  Bodion,  damoiselle,  veufve  feu  m.  Jehan 
Bezon,  conseiller  au  Parlement,  et  m.  Guillaume 
Chanterel,  advocal  au  Chastellet,  pour  raison  des 
fiefs  de  la  Haline  et  du  Fay  et  autres  assis  à  Triel 
que  ladite  damoiselle  et  Chanterel  ont  maintenu 
leur  appartenu';  dit  est  qu'ils  jouyront  pendant 
et  durant  le  procez.i'.  Colleclion  VÂairambault, 
vol.  764,  p.  57.  —  Le  i4  novembre  i48o,  ffho- 
norable  homme  et  sage  m.  Guillaume  (de)  Chan- 
terel, advocat  au  Chastellet,  émancipe  Jehan  son 
tils ,  escolier  à  Paris ,  aagé  de  1 3  ans  ;  curateur,  le 
pèrei.  Ihkl.,  p.  918. 


Jean  avait  au  moins  neuf  frères  et  sœurs  ;  car, 
le  10  novembre  i488,  ffhonorable  homme  et  sage 
111.  Guillaume  Chanterel,  advocat  au  Chastellet, 
bourgeois  de  Paris,  accepte  la  garde  bourgeoise  de 
Catherine,  Loy se.  Bobine,  Philipes,  Nicolas,  Pas- 
quette,  Philipes,  Marie  et  Denis,  ses  enfans  et  de 
l'eue  Catherine  sa  femmei.  Ibid.,  p.  872.  —  Et 
le  i5  décembre  suivant,  rrau  tesraoignage  de  m. 
Guillaume  Chanterel,  père,  m.  Jehan  (chanterel, 
frère, m.  Robert  Bayer,  frère  à  cause  de  sa  femme, 
Pierre  Vinendon ,  escuier,  oncle  maternel,  m.  Ri- 
chai'd  Heslin,  docteur  en  médecine,  cousin  dudit 
costé,  m.  Léon  Conseil,  chancelier  de  l'église  de 
Bayeux,  cousin  dudit  costé,  m.  Nicolle  Coulomb , 
bacheher  formé  en  théologie,  cousin  paternel,  et 
m.  Chrestien  Fohot,  licencié  en  théologie,  allin 
et  amy  de  Catherine,  Loyse,  Robine,  PIieli|)es, 
Pasquette,  Nicolas,  Jehane,  Marie  et  Denis,  enfans 


3o 

lUrKivrnic    \.irin\jiLr. 


■_>3/i  LA   FACLLTK   l)K  ])K(;i{ET  [1 'i<S,S-l 'iSDJ 

[3i  .Mars.]  Die  iiiurtis  ulliiii;i  ojiisdoui  inonsis  Marcii,  l'iiit  dicliis  magister  Joliannes  Clian- 

terd  per  dominos  exauiiiiatus  in  caméra  ma<jnanim  scolanim,  et  post  examen  ad 
gradum  baccalariatus  adniissiis,  qui  pro  Inirsis  solvit  duo  scuta;  sic  n  scuta. 
Sic  michi  retulei mit  domini  [de]  Conty,  receptor,  et  de  Vaccaria. 


[3  Avril.  Die  jovis  secunda  mensis  Aprilis  MCCCCLxxxvm,  fuit  congregacio  Universitalis 

apad  Sanctum  Bernardum,  super  tribus  articulis  :  primus,  ad  audiendum  lec- 
turani  litterarum  suprcmi  domini  Régis;  secundus,  ad  audiendum  relacionem 
dominorum  ambassiatorum  ad  regiam  Majestatem;  tertius  commuuis,  super  sup- 
plicacionibus  et  injuriis.  Et  luerunt  présentes  in  dicta  congregacinne  domini  de 
Cambray,  [de]  Conty,  de  Veteri  Viila,  Gaguin,  de  Vaccaria  et  ego  Tulleu. 

Et  quantum  ad  primum,  agit  Universitas  graciarum  actiones  domino  nostro 
Régi  de  litterarum  suarum  communicacione  ac  eciam  de  privilegiorum  contirma- 
cione;  domino  confessori('),  de  litterarum  suarum  transmissione ,  ac  eciam  do- 
minis  ambassiatoribus,  deputatis  et  aliis;  voluitque  quod  tempore  debito  fièrent 
processiones  et  intérim  preces  et  oraciones  in  coUegiis,  ac  insuper  placuit  quod 
privilegiuin  super  residuo  detur  execucioni  per  ipsos  ainbassiatores  et  deputatos 
alias  datos. 

Quantum  veru  ad  secundum  articulum,  placet  quod  eisdem  ambassiatoribus 
plenaria  fiât  satisfac[t]io. 

De  supplicacione  douîini  rectoris,  annuit  eidem,  et  parata  est  dare  auxilium 
et  assistenciam.  Alias  supplicaciones  concedit,  probatis  probandis. 

[G  Avril.]  Die  lune  vi  Aprilis,  fuerunt  examinât!  in  caméra  scolarum ,  et  post  examen 

per  dominos  tune  présentes  ad  graduni  baccalariatus  admissi  duo,  scilicet  frater 
Meminius  Lyon,  presbiler.  ordinis  S.  Benedicti,  diocesis  Parisiensis,  et  dominus 


niiiipurs  iJiidil  Guillaume  Cliauterel  et  (te  feue  Calhe- 
l'ine  Vinandon ,  sa  femme,  ont  esté  esleus  tuteurs  le- 
dit (luillaume  (Hianterel  et  Jeliau  (Jhantereli.  Ihid. , 
p.  875.  —  Le  i3  août  1A89,  ffhonoratjle  lioinme 
et  sage  m.  fiuillaume  (  llianterel  et  Jelian  Clianterel , 
son  fils,  ailvocal  au  Cliastellet,  en  leurs  noms  et 
comme  tuteurs  des  enfans  mineurs  dudit  m.  Guil- 
laume Clianterel  et  de  feue  Gatlierine  Vinandon , 
jadis  sa  femme,  ont  tenu  et  tiennent  l'inventaire  qui 
fait  a  esté  après  le  decez  de  laditte  deffunte  des  biens 
par  elle  délaissez  pour  clos,  réservé  toutefois  les 
livres  dudit  m.  Guillaume  Ghanterel'i.  lb'ul.,\t.  hoo. 
Guillaume  se  remaria  sans  doute  en  celte  même 
année  i'i89.  Le  20  octobre,  nous  voyons  se  pré- 
senter au  Cliàtelet  rbonorable  liomme  et  sage  m. 
(  iuillaumc  (Jlianterel .  advocal  au  Cliastellet ,  en  son 
nom  et  de  Martlie  Grandin,  sa  femme,  contre  m. 


Micbel  Soly,  commis  à  reparer  un  bostel  rue  Saint 
Honoré  ;  dit  est  que  ledit  Clianterel  pourra  faire 
visiter  laditte  maison  qui  jadis  fut  feu  Jacques 
Grandini.  Ibid.,  p.  ii3.  —  Le  27  octobre  i5oo, 
Guillaume ,  toujours  avocat  au  Cliâtelet,  rrrenonce 
à  l'exécution  testamentaire  de  feu  m.  Nicole  Coulon, 
docteur  en  tbeologie ,  chanoine  de  Bayeux ,  à  la- 
([uelle  il  avoit  esté  cboisy  et  eslu  avec  Estienne 
(irandis,  docteur  en  théologie,  Richard  Helain, 
docteur  en  médecine,  et  Guillaume  (de)  Coulon, 
frère  et  habile  à  se  dire  héritier  dudit  deffunt». 
Ibid.,  vol.  70,0,  p.  896. 

'■'  Jean  de  Rély.  Sur  ce  personnage,  voir  plus 
haut,  1. 11, p.  3o5,  n.  1;  Célestiii  Port,  Diclioiinaire 
hkloriqitc,  géographique  el  biogrnplwjue  de  Maine- 
ci-Loifc  (Paris  et  Angers,  1878,  in-8°),  t.  111, 
p.  233. 


|i/i88-l'iSf)|        DH    i;i  NIVEUSITE   DE  l'AIllS   AI     \\'   SIKCLi:.  235 

l>aiiicnciiis  lîoiillon,  presbilor,  riittliomajrensis  diocesis,  (|iii  [no  ljur>is  solvei'iint 
eoniiii  (|iiilil)cl.  .  .  ,  el.  sic  pro  ipsis.  .  .  (ste). 

Die  iiiarlis  décima  quarla  mensis  Apiilis,  anno  Doniini  m  cccc  Lwxviii,  post 
juramenla  par  presenlalos  ad  licenciaiii  prestari  solita,  iiialer  Decretoruiii  Fa- 
cultas  ad  aulam  rcverendi  in  Glirislo  palris  doiiiiiii  Parisiensis  accessit  cum 
baccalariis  proscntalis  iiuiiicro  \iiii;  (|ii()  in  loco  exislens  doniiiiiis  ccrlesie  Pari- 
siensis cancellarius  eosdciii  j)res('ntalos  per  niajorcni  Facullalis  ejiisde  bidcl- 
luni  evocari  fecit,  secunduni  ordineni  in  rotulo  seipienti  scripliun  et  per  domi- 
nos doctores  actu  Parisius  in  eadeni  Facultate  Decrctorum  régentes  dispositum 
et  ordinatnni. 

Sequuntiir  itaque  dictorum  presentatorum  noniina  et  cognomina  tiim  eoiuiii- 
dem  ordine  : 

Robertns  de  Bellefaye Hune  adoptavit  dominas  Jobannes  de  Corcellis. 

I.eo  Gonsibi Hune  dominus  Ambrosius  de  Cambray. 

Johannes  Maii])ar]ier ''^ Hune  dominus  Nicolaus  de  Conty. 

FratiM-Guillei-nuisTaboinelli  - '.     Hune  dominus  Stepbanus  de  Veleii  Villa. 

Jobannes  Doujac Hune  dominus  Uoljcrtus  Gaguin. 

Jacobiis  Luillier Huuc  Hoberlus  Tulleu,  pio  secunda  vice. 

Jacobus  le  Senecbal Hune  dominus  Jacobus  Junii. 

Petrus  de  Pisis Hune  Robertns  Tulleu,  pro  prima  vice. 

Jobannes  Godin Hune  dominus  Jobannes    de    Curcellis,  pro 

secunda  vice.  ^ 

Nicolaus  Godin  <^) Hune   dominus  Ambrosius  de  Cambray,  pro 

secunda  vice. 

'"'  Jean  Mauparlier  était   sans   cloute   im   très  marchand  di-apier,  bourgeois  de  Paris,  émancipe 

proche  parent,  peut-être  un  neveu,  de  cet  autre  Henry,  son  tils,  nagé  de  8  ans,  escolier  à  Paris; 

Jean  Mauparlier  qui  fut  curd  de  Sarcelles  et  licencié  curateur,  le  père.  Ibid. ,  vol.  764  ,  p.  882.  —  Le 

en  Décret.  Cf.  plus  haut,  p.  107  et  a.  1.  Il  paraît  ao  novembre  ligS,  mention  de  sa  soeur  Jeanne, 

probable  qn'il  faut  l'idenlilier  avec  Claude  Mau-  rrvoufve  Nicolas  Chevalier,  héritière  en  jiaitio  de 

parlier,  reçu  bachelier  en  Décret  le  a6  août  i/185  feu  Jehan  Mauparlier,  marchant  dra[)ier,  bourgeois 

(cf  ihid.).  Jean  devait  être  son  véritable  prénom,  de  Paris.»  Ibid.,  vol.  7C5,  p.  212;  cf.  p.  227. 

à  moins  qu"ou  ne  l'ail  confondu  avec  son  parent,  <^'  En  )  i()3,  frère  Guillaume  Tabourel,  licencié 

le  curé   de   Sarcelles.  ■ —  La   famille   parisienne  en  Décret  et  bachelier  en  théologie ,  se  pi'ésente  à 

des  Mauparlier  était  une  famille  <le  marchands  la  collation  des  abbés  de  Saint-Maur  et  do  Saint- 

plutôt  aisés.  Le  16  mai  1667,  tr Adam  Mauparlier,  (îermain-rAaxerrois  de  Paris.  Arch.  de  l'Uitiv.  dp 

poissonnier  d'eau  douce,  Henriette  sa  l'enune.  An-  Paris,  vol.  ^9,  fol.  8  v°. 

thoine  Mauseras,  poissonnier,  Jehanno  sa  femme,  '''  Jean  et  Nicole  Godin,  lils  de  Gilles  Godin, 

icelles  femmes  seurs,  renoncent  à  la  succession  de  le  notaire  au  Châtelet,  que  Victor  Hugo  a  aussi 

feue  Thcvcnclte,  leur  seur,  jadis  femme  de  Jehan  nommé   dans  \olre-Dame  de  Paris  (éd.  Het/.el, 

Richer,  peschcurn.  Coll.  Chnvumhauk ,  vol.  76^,  1880,  t.  I,  p.  110),  furent  tous  deux  avocats  au 

p.  i;  cf.  vol.  7()5,  p.  216.  —  Le  4  mars  i't88  jnéme  Châtelet.  —  Un  autre  Jean  Godin,  qui  était 

[i48()],   tthonorable  homme  Nicolas  Mauparlier,  aussi  notaire  au  Chàtolct,  ('lait  peut-être  leur  iincle 

3o. 


I  l'i  AmN.] 


23G 


LA   FACULTE  DE  DECHET 


U88-l/i891 


Frater  Joliannes  Taboui-elli.  .      Hune  dominus  Regiiialdus  de  Vaccaria. 

Guillcriuiis  Boudeli Hune  dominus  Stephanus  de  Veteri  Villa,  pio 

secunda  vice. 
Frater  Guillermus  Hebei  l. .  .      Hune  dominus  Joliannes  Picarl. 

Guillermus  Goteronis Hune  dominus  Nicolaus  de  Gonty,  pro  secunda 

vice. 


ou  leur  grand-père:  on  lit  en  effet  dans  les  registres, 
à  la  date  du  9 3  juin  i'i't7  :  trMaistre  Jehan  Godin, 
notaire  au  Chaslellet ,  qui  puis  naguères  a  acquis 
une  maison  à  liltre  de  rente  des  religieuses  de 
Saint  Marcel  le/  Paris,  rue  Saint  Severia,  faisant 
le  coing  de  la  ruelle  aux  Prcstres,  a  pouvoir  de 
reparer.Ti  Coll.  Cluirninbnult ,  vol.  768,  p.  a.TS.  — 
Le  22  décembre  1^76,  rfnoble  homme  Fiacre  de 
Harville,  escuier,  seigneur  de  Paloisel,  [est]  cou- 
damné  comme  détenteur  de  certains  héritages  qui 
furent  naguères  h  Jehanne,  femme  séparée  de  Jehan 
Moisy,  boucher,  assis  à  Paloiseau,  envers  Gilles  Go- 
din. notaire,  au  nom  et  comme  ayant  le  gouver- 
nement de  ses  enfans  el  de  feue  Alips,  sa  i'enuue  , 
à  luy  payer  la  somme  de  xliv  livres,  en  quoy  par 
lettres  du  3  février  i'i()2  ladilte  Jehanne  s'obli- 
gea, elle  et  tous  ses  biens,  envers  ledit  Godin  1. 
Ihid.,  vol.  764,  p.  76;  cf.  vol.  765,  p.  70.  —  Le 


22  juin   ligo 


.GiiiUai 


unie  Marc,  bourgeois 


de 


Paris,  a  appelle  d'une  sentence  donnée  au  profit 
de  Gilles  Godin,  notairei.  Ibid. ,  vol.  768 ,  p.  (i.  — 
Le  28  féviier  1  igo  [i4f)i],  ffGUIes  Godin,  notaire 
au  Chastellet,  a  émancipé  Ambrois  Godin,  son  fils, 
escolier  à  Paris,  aagé  de  16  ans  :  cui'ateur,  m. 
Jehan  Guyn.  Ihid. ,  p. 36.  — Le  7Juin  ligi,  com- 
paraissent -Jehan  Godin,  ÎNicolle  Godin,  licenciés 
en  loix,  Jehan  Daniel  et  Florent  Luillier  et  leurs 
femmes,  icelles  femmes  et  lesdits  Jehan  et  Nicolle 
Godin  frères  et  seurs,  héritiers  en  partie  de  feue 
Catherine  la  Petite,  femme  de  feu  Jac([ues  de  La 
Croix,  vendeur  de  beslail  au  mai'ché  de  Paris, 
leur  ayeulle  matei'uelle,  qui  ont  fait  procéder  par 
voye  de  saisie  sur  un'  livres  parisis  deu[e]s  par 
Jehan  Haroust  et  Jehan  Ponchon ,  vendeurs  de  bes- 
lail, à  la  succession  de  ladilte  Calherine,  contre 
vénérable  et  discrète  personne  m.  Jacques  de 
I^a  Croix,  chanoine  de  Saint  Germain  l'Auxerois, 
el  m.  Denis  Marchandeau ,  notaire  au  Chaslellet , 
exécuteurs  du  testament  de  ladilte;  dell'uncte;  dit 
est  que  ladilte  somme  sera  baillée  ausdils  execu- 
teursi.  Ihid.,  p. 61.  —  Le7Janviei-  i/iyt  [1Z192], 
le   procès   continue  :    r  Honorables    hommes    et 


sages  maistres  Jehan  el  Nicolle  Godins,  advocats 
au  Chaslellet,  Fleurant  Luillier  et  Charlotte  sa 
femme,  et  Jehan  Donneil  (sic),  et  Catherine  sa  femme, 
iceux  Nicolle,  Je^han,  Charlotte  et  Catherine  frères 
el  seurs,  oïdans  de  Gilles  Godin  et  de  feue  Alix 
de  La  Croix,  jadis  sa  femme,  fille  de  feu  Jacques 
de  La  Ci'oix  et  de  Catherine  Petit,  [se  présentent 
comme]  demandeurs  contre  vénérable  et  discrète 
personne  m.  Jacques  de  La  Croix  el  Denis  Mar- 
chandeau el  sa  femme  à  cause  d'elle,  héritiers  aussy 
en  partie  desdits  deffunts  Jacques  de  La  Croix  el 
(de  ladite)  Catherine  Petit;  dit  est  cpie  lesdits  de  La 
Croix  el  Marchandeau  mettront  es  mains  de  ni.  Pierre 
Paulmier,  exairiinaleur,  toutes  lis  lettres,  tUtres 
el  papiers  eslans  de  la  succession  desdits  deffunts 
pour  en  faire  paitagei.  Ihid. ,  p.  1  10:  cf  p.  1  il). 

—  Le  çi  avril  liyi  [liga],  "m.  Jehan  Godin, 
licencié  es  lois,  advocat  en  Parlement,  [compa- 
roist]  contre  Pierre  de  Breban:  dit  est  que  ledit 
Godin  sera  subrogé  au  lieu  el  di'oil  de  Malhurin 
(ioutheron  pour  raison  île  la  chapelle  de  Nostre 
Dame  fondée  à  Saint  Innocent  {sic)r,.Ihid.,  p.  182. 

—  Le  i4  avril  suivant,  rrGudlaume  Guillier,  pro- 
cureur au  Chastellet,  en  son  nom  et  de  sa  femme, 
Gilles  Godin  et  Jehanne  (.s/e)  de  Longued ,  sa  femme , 
[se  présentent]  contre  m.  Jehan  Loucharl,  advociil 
en  Parlement:  dit  est  que  les  demandeurs  pour- 
ront faire  informer,  sçavoir  si  ledit  Loucharl  a 
outrepassé  les  delfenses  ii  luy  faites  de  poursuivre 
son  edificei.  Ihid.,  p.  i34.  —  Le  16  juin  liga, 
(f Nicolle  et  Jehan  Godins,  frères,  advocats  au 
Chastellet,  Florent  Luillier,  notaire,  Charlotte  sa 
femme,  et  Jehan  Daniel  et  sa  femme,  iccux  Godins 
et  femmes  frères  et  seurs  et  héritiers  de  feue  Cathe- 
rine la  Petite,  leur  ayeulle  maternelle,  femme  de 
Jacques  de  La  Croix,  [plaident]  contre  m.  Jacques 
de  La  Croix ,  fils  et  héritier  en  partie  de  ladilte  def- 
funcle ,  pour  raison  des  loyers  de  la  maison  de  la 
Groix  de  fer  deus  par  messire  Jehan  de  La  Tran- 
chée 1.  Ihid.,  p.  i/jo. 

Le   27   septembre  i^iga,    -Jehan  Godin  Jest] 
inslilué  notaire  Tau  Chastellet  i  an  lieu  de  feu  Gilles 


[1/|88-I'i89|        l)K   i;i  \l\i:i!SITK   \)K    PAIUS   Al     W   SIKCLK.  237 

(F°  iG/i  !■".)  Die  jovis  ulliiiia  Aprilis,  aimo  Uomiiii  >i"  axe.  i.\\\i\,  liiil  iiiissa 
ordinaria  apiid  Sancliim  .Idliaiiiiciii;  iti  (jiia  inlerfiionint  doiniiii  dr  N'i-leri  \illa. 
Gagiiin  et  de  Vaccaria;  et,  post  inissam,  fuit  examinatus  et  ad  {{laduin  baccala- 
riatus  adinissus  dominus  Franciscus  Régis,  presbiter,  diocesis  Piclavensis,  qui  pro 
bursis  solvit  tria  scuta;  ideo  tiia  scuta. 


'■Ui  Avril. 


Jovis  VU  inensis  Maii,  luit  inissa  ordinaria  apnd  Sanctuni  Joliaiineni;  in  qiia 
lueruiil  présentes  domini  de  Vetcri  Villa,  Robcitiis  Gajjuin,  de  Vaccaria  et  ego 
decanus,  et  fuit  post  missam  ordinaluni  de  lectura  dumiiioruni  et  de  die. 


7  Mai.l 


(îodin,  son  père,  en  vertu  de  lellies  ilu  aa  de  ce 
mois».  Ibld.,  p.  i5i. 

Le  12  décembre  i4()2,  r^l'liilipcs  de  l.dnjfneil, 
veufve  de  feu  Gilles  (Iodin,  notaire,  |  plaid(!j  contre 
Clément  Hebei't,  pour  raison  d'une  maison  rue 
des  Noyers».  Ibid.,  p.  i6o. —  F>e  i°'juillet  1^9.'), 
irm.  Jehan  et  Philipes  Godin,  advocats  au  Chas- 
tellet,  [se  présentent]  contre  Phili|)es  de  Lon- 
gued,  veufve  Gilles  Godin;  dit  est  qu'avant  faire 
partage  des  biens  dudit  Godin  sera  pris  la  sounne 
de  ni'  nu"  un  livres  v  solz  faisant  moitié  de  vn° 
LXVHi  livres  x  solz  ([ue  iesdits  Godins  maintiennent 
leur  appai'teiiir  par  l'inventaire  fait  a[)rùs  le  decez 
de  feue  Alix  de  La  Croix ,  leur  mère ,  conmie  aussy 
de  certains  deniers  receus  par  ledit  feu  Godin  comme 
représentant  leur  mère  héritière  de  feu  .lacipies  de 
La  Croix,  leur  père  grant,  et  de  certains  lais  à  eux 
fais  par  Marguerite  la  Ronzarde».  Ibid.,  p.  18.S. 
—  Le  a  1  août  1  igS  surgit  un  autre  procès  : 
«Fleurant  Lnillier  et  Jehan  Daniel  et  leurs  femmes 
[sont]  complaignans  en  cas  de  saisine  pour  raison 
de  la  succession  de  feux  Gilles  Godin  et  Alix  de 
I^a  Croix,  sa  première  femme,  contre  m.  Jeliau 
Godin;  couipulsoire. »  Ibid.,  p.  i().5. 

[^e  7  octobre  ligS,  trhonorable  homme  niaisiri' 
Nicole  Godin  [est]  receu  en  l'otrice  d'auditeur  a;i 
Chastellet,  en  vertu  de  lettres  données  à  Tours  le 
10  septembre  dernier».  Ibid.,  p.  20A.  —  Le 
37  janvier  i5oo  [i,5oi],  «m.  Nicolle  Godin, 
licencié  es  loix  et  auditeur  des  causes  au  Chas- 
tellet, s'est  constitué  plége  et  caution  pour  Jehan 
de  Rueil,  receveur  de  Paris,  de  la  somme  de 
xi"  livres».  Ibid.,  p.  iaa.  —  I^e  aa  février  1638 
[i5a(j],  (rnoble  et  discrète  personne  Jehan  de  La 
Balue,  proteiiotaire  du  Saint  Siège,  et  honorable 
homme  Jehan  Thouart ,  grenetier  de  Chastel  en  Por- 
tien,  exécuteur  testamentaire  de  feu  noble  homme 
m.  Nicoile  Godin,  conseiller  au  Parleinenl,  [se  pré- 


sentent] contre  Jehan  it  Jacques  Godin,  enfans 
et  habilles  à  estre  héritiers  dudit  delfnnt».  Ibid., 
p.  lii)o.  —  Lt  le  1'!  mars  suivant,  «noble  et  dis- 
crète personne  Jehan  de  La  Balue,  cui'é  de  Saint 
Euslache,  et  Jehan  Thouart,  executeui-s  du  testa- 
ment de  feu  noble  liiitiinie  et  sage  m.  Nicolle 
Godin,  conseiller  au  Pailenienl,  et  m.  Jeiian  Go- 
din, heritiei-  seid  et  pour  le  tout  (hidit  delfunt.  et 
m.  Jacques  Godin.  heiilier  de  feu  Peiete  Avnierv, 
jadis  femme  dudit  drlluiit,  .Nicolle  Godin  et  Ca- 
therine Godin,  feiiiiiie  dudit  Jehan  Thouart ,  ont 
fait  la  solemniti'  et  tenu  l'inventaire  l'ait  après  le 
decez  dudil  dellnut  pour  clos».  Ibid.,  p.  /471. 

Une  autre  mention  contenue  dans  les  mômes 
registres  du  Châtelet  parait  en  contradiction  avec 
les  précédentes.  Le  17  avril  thq'S,  «au  tesmoi- 
gnage  de  honorables  hommes  m.  Jehan  (!odin, 
Nicolas  Godin,  m.  Fleurant  Lnillier,  Jehan  Daniel, 
frères  paternels  à  cause  de  lem-s  fenmies,  Jehan 
Eschart.  oncle  à  cause  de  sa  femme,  Guillaume 
Marc,  oncle,  m.  Richard  Ferrant,  m.  Régnant  Gar- 
nier  à  cause  de  sa  fennne,  cousins  remuez  de  ger- 
main, m.  Jehan  Ery,  cousin  gei'main,  Guillaume 
Guillier.  cousins  d'Ambrois,  Anne  et  Jehanne, 
enfans  mineurs  de  l'eu  Gilles  Godin,  notaire,  et  de 
Margueritte  Marc,  sa  seconde  femme,  sont  donnez 
tuteurs  Jehan  Godin  et  m.  Régnant  Garnier». 
Ibid.,  vol,  7().").  p.  170.  On  a  vu  que  la  première 
femme  de  Gilles  (!odin,  Alix  de  La  GroLx,  mère  des 
deux'  bacheliers  en  Décret,  Jean  et  Nicole,  était 
moi-te  avant- le  aa  décembre  ili-jli.  Le  li  avril 
l'ûga,  nous  le  trouvons  remarié  avec  Jeanne  ou 
plult'it  Philippe  de  Longueil;  le  «7  seplendire  sui- 
vant, il  est  déjà  passé  de  \ie  à  trépas,  et  Philippe 
de  Longueil  est  dite  s;i  veuve.  Comment  expli(iuer 
son  mariage  avec  Margnei'ite  Marc,  qui  d'ailleurs 
est  dite  sa  «seconde  femme- '.'  Nous  n'avons  pu 
résoudre  ce  petit  prnblèriie. 


•238  LA   FACULTE  DE   DECRET  [U88-U8yj 

|.s  Mai]  Die   veueris  viii   inensis  ejiisdeni.  luit  apiid   Saiictiiiu  Johannetii   celcbralus 

obitus  defuncti  boue  memorie  douiini  Joliannis  ClnilVarl,  Decietorum  doctoris  et 
ecclesie  Parisiensis  cancollani. 

|r)Mai.l  Sabbati  i\  ojusdem  mensis,  fuit  celebrata   apnd  Sancluiii  Jobannem  missa  do 

saiicto  Nicolao,  in  qua  présentes  fuerunt  domini  de  \  eteri  ^  illa  et  (iagiiin. 

(l'i  Mai.]  Die  jovis  xini  ejusdeni  inensis,  fuit  missa  oïdinaria  apud  Sanctum  Jobannem, 

et  post  missam  se  presentaverunt  pro  examine  baccalariatus  magister  Jobannes 
Postis  et  Robeitus  Goupil,  quibus  fuit  Decretaiis  assignata;  et  eadem  die  legerunt 
domini,  sciUcet  de  Veteri  Villa,  Junii,  de  Vaccaria  et  ego  decanus. 

[i()  Mai.]  Martis  XIX  die  ejusdem  mensis  Maii,  fuerunt  examinali  illi  duo,  videlicet  magis- 

ter  Jobannes  Postis,  in  artibus  magistcr,  diocesis  Ebioicensis,  et  Piobertus  Goupil, 
clericus,  Rotbomagensis  diocesis,  quoniam  aftiimabaut  <piod  necessario  recessuri 
erant  in  crastino;  id  ipsum  eciam  affîrmavit  eorum  doctor  dominus  Ambrosius 
de  Gambray;  qui  post  examen  fuerunt  admissi  ad  gradum  baccalariatus,  et  jno 
bursis  solverunt  ipsi  duo  quatuor  scuta  cuni  dimidio;  sic  un  scuta  cuui  dimidio. 

hiMai. I  Jovis  XXI   ejusdem  mensis  fuit  missa  ordinaria  apud  Sanctum  Jobannem;  in 

qua  présentes  fuerunt  domini  de  Veteri  Villa  et  de  Vaccaria,  me  tune  in  coii- 
servacione  existente. 

1^7  Mai.  I  Die  mercnrii  xwii  ejusdem  mensis,  que  fuit  vigilia  Ascensionis  Domini,  fuit 

missa  ordinaria  apud  Sanctum  Jobannem;  in  qua  fuerunt  présentes  domini  de 
Veteri  Villa,  Gaguin  et  de  Vaccaria,  qui  post  missam  ordinaverunt  quod  ego 
traderem  magistro  Jacobo  Luillier,  in  Decretis  licenciato,  cedulas  baccalai^iatus 
quas  apud  Facultatem  produxerat  ad  faciendum  fideui  quod  erat  baccalarius  in 
Decretis  in  Universitate  Aurelianensi;  quas  eidem,  postquam  inicbi  id  relatum 
fuit  por  dominum  de  Veteri  Villa  et  duos  bidellos,  tradidi  et  deliberavi. 

['4  Juin.]  Jovis  quarta  mensis  Junii,  fuit  missa  ordinaria  apud  Sanctum  Jobannem;  in 

qua  interfuerunt  domini  de  Veteri  Villa,  Gaguin  et  de  Vaccaria;  et  post  missam 
fuit  examinatus  et  ad  gradum  baccalariatus  admissus  Crespinus  Prepositi,  cle- 
ricus, Ebroicensis  diocesis,  qui  pro  bursis  solvit,  ut  michi  retulerunt  domini  de 
Veteri  Villa  et  de  Vaccaria ,  duo  scuta;  .sic  11  scuta. 

|ia.Inin.]  Veneris  xii  ejusdem  mensis,  fuit  missa  ordinaria  apud  Sanctum  Jobannem;  iu 

qua  présentes  fuinins  doininus  de  Corcellis  et  ego  decanus;  et  quoniam  niliil  novi 
tune  occurrcbat,  propterea  recessimus. 


[l/i88-l/i89|        l)K   i;i  MVKHSITl':   DK   PARFS   AI     \V   SIKCLi:.  239 

Die    incrcurii   wii   iiifiisis    ejusdeiu,   liiil  iiiissii   oïdiiianu  apiJ<J   Siuictiuii  ,lo-       [17  Juin.' 
liannem.  Fiiimus  présentes  domiiii  de  Veleri  Villa,  de  Vaccaria  et  ego  decanus; 
et  post  inissam,    in   ca|)ella    se  presentavit  pro  examine   gradus   baccalariatus 
.lohannes  Loison,  cui  luit  Decretalis  assignala. 

Die  dominica  \\i  cjusdein  niensis,  fuit  congregacio  Universitatis  apud  Sanctum  [31  Juin.] 
Matnrinum,  super  diiobus  articidis  :  |)rinms,  ad  eunduni  processionaliter  et  de- 
voie  ad  cc[(']losiam  Sancti  (îerniaiii  Mtisiodorensis;  secundus  communis,  super 
su|»pli('acionibus  et  injiiriis.  Et  supplicavit  doniinus  rector  niagister  Robcrlus 
lîellet'aye  ut  mater  Universitas  dignaretur  eum  habere  gratum  et  advoatum,  acta 
per  eum  rata,  etc.'''.  Sup[)licarunt  etiam  niulti  alii  pro  lilteris  gradus. 

Et  quantum  ad  primum  articuhim,  placuit  omnibus  Facultatil)us  ire  processio- 
naliter et  dévote  ad  dictam  ecclesiam  Sancti  Germani  Altisiodorensis.  Et  quantum 
ad  secundum  articulum,  fuit  supplicacio  domini  rectoris  admissa  et  concessa  in 
forma.  Alie  eciam  supplicaciones  fuerunt  concesse,  probatis  probandis. 

Die  veneris  xxvi  ejusdem  mensis  .lunii,  fuit  missa  ordinariu  Facullatis  apud  [sGJuin. ; 
(F°  i6k  v°)  Sanctum  Johannem;  in  qua  fuerunt  présentes  domini  de  Veleri 
Villa,  Gaguin,  de  Vaccaria  et  ego  decanus;  et  post  missam,  examinati  fuerunt  et 
ad  gradum  baccalariûtus  admissi  dominus  Petrus  Gaucherii,  presbifer,  diocesis 
Noviomensis,  qui  pro  bursis  solvit  duo  scuta  auri,  et  Johannes  Loison,  cle- 
ricus,  Carnotensis  diocesis,  (pii  pro  bursis  solvit  eciam  duo  scuta;  sic  un  scuta 
auri. 

.lovis  secunda  mensis  Jul(l)ii,  fuit  missa  ordinaria  aj»ud  Sanctum  .loiiaiinem,  et       [j  Juillet. | 
présentes  fuerunt  domiiù  de  Veteri  \dla,  Gaguin  et  de  Vaccaria,  me  existenle  in 
conservacione. 

Die  mercurii  vm  ejusdem  mensis .Tul(l)ii,  ego  RobertusTulleu,  decanus,  incepi       [8Juiilei.| 
légère  extraordinarium  iu  magnis  scolis,  et  lioc  pro  turno  meo. 

Die  jovis  is  ejusdem,  fuit  missa  ordinaria  apud  Sanctum  Johannem;  in  qua  f 9  Juillet.  1 
présentes  fuerunt  domini  Johannes  de  Gorcellis,  Anibrosius  de  Gambray,  de 
Veteri  Villa,  Gaguin  et  de  Vaccaria;  et  post  missam,  in  capella  comparuit  do- 
minus legens  ordinarium  de  mane,  magister  Johannes  Seguyer,  vocatus  ad 
requestam  magistri  Johannis  du  Gue,  magni  bidelli  Facultatis,  inter  ([ii(i> 
fuerunt  coram  dominis  supradictis  midta   hinc  inde   prolocuta.   Quihus    aiulitis, 

'''  Sans  doiitf  pmir  lu  ceililicat  puljlié  par  lui  el  parents.  Cf.  Du  Boulay,  HUl.  Uiiii.  Puris.,  I.  V, 
le  .3  juin  précèdent  et  relatif  aux  privilèges  univer-  p.  79a.  -^—  Deux  jours  après,  le  a3  juin  [ibid.). 
silaires  des  généraux  des  Aid(>s  et  de  leurs  enfants        .lean  Lantinan  suco'dait  à  Robert  Bellefaye. 


2')0  \A   FACILTÉ  DE   DÉCRET  [1 A88-I/18'.)  j 

fuit  per  dominos  injuiictiiin  dicto  legenti  quod  intraret  hora  consneta  de  inane, 
îegeretque,  expediret  et  continuaret  suas  lectiones  bene  et  débite,  ad  hoiioreiii 
Facultatis  et  audieucium  ulilitatem.  Et  quantum  ad  injurias  propter  quas  bi- 
de llus  ipse  conquerebatur  contra  dictum  legentem,  ordinatum  fuit  quod  bona 
fieret  informacio  per  Facultatem.  Et  ita  michi  per  dominos  relatum  fuit,  quoniam 
tune  eram  in  conservacione. 

[lO  Juillet. j  Jovis  XVI  meusis  ejusdem,  fuitmissa  ordinaria,  in  qua  présentes  fuerunt  domini 

(le  Veteri  Villa  et  Robertus  Gaguin;  nichilque  actum  fuit  tune,  quia  novi  ni! 
supervenerat. 

laS  Juillet.]  Jovis  xxui  die  ejusdem  mensis,  fuit  missa  ordinaria  apud  Sanctum  Johannem, 

in  qua  interfuerunt  duo  bidelli  tantummodo,  quoniam  nuUus  dominorum  inter- 
fuit; eram  etenim  tune  ego  decanus  in  Conservacione. 

|i!7  Juillet.]  Lune  \xvii  ejusdem  mensis  Jul(l)ii,  [fuit]  congregacio  Universitatis  per  jura- 

mentum  apud  Sanctum  Maturinum  super  tribus  articulis  :  priiuus,  ad  audiendum 
ea  fiue  facta  fueraiit  in  materia  privilegiorum  et  in  execucione  carte  noviter 
adepte;  secundus,  ad  audiendum  lecturam  quarundam  litterarum  ab  Universitate 
Andegavensi  transmissarum  matri  Universitati  Parisiensi  et  ad  recipiendum  re- 
signacionem  alterius  capellaniarum  de  Savoysi*'';  tercius  communis,  super  sup- 
plicacionibus  et  injuriis. 

Universitas  primo  regraciatur  dominis  de  Parlamento,  generalibus  dominis 
Gamere  compotorum,  dominis  deputatis  ac  omnibus  aliis. 

Ad  primum  articuium,  approbat  rotulum  officiariornm  per  depu[ta]tos  con- 
fectum ,  et  vult  quod  dicti  officiarii  habeant  lifteras  sigillo  magno  Universitatis 
sigillatas  et  posfmodum  presententur.  Quantum  ad  alios  librarios  non-scriptos 
adhuc  in  rotulo,  non  est  concordia. 

Quantum  ad  secundum  articuium,  de  lifteris  Universitatis  Andegavensis, 
remittit  materiam  ad  consiliarios  et  députâtes;  et  quantum  ad  resignacionem 
capelle,  admittit  eam,  sine  prejudicio  turni,  et  dummodo  ille  fuerit  capax  et 
graduatus.  Ad  materiam  décime,  dat  deputatos. 

Ad  supplicacioiiem  receptoris,  scilicet  Generi,  capit  omis  pro  eodem.  Ad  sup- 
plicacionem  domini  rectoris,  concedit  eam,  et  ceteras,  probatis  probandis. 

[3o  Juillet.]  Die  jovis  XXX  ejusdem  mensis,  fuit  missa  ordinaria  Facultatis  apud  Sanctum 

Johannem;  in  qua  interfuimus  dominus  de  Veteri  Villa  et  ego,  decanus,  et  post 
missam  nihil  actum ,  quia  non  fuerunt  siipplicanles. 

'■'  L'une  (les  cliaj)e]lenies  de  TUniversité. 


|l'iS8-l'(S'.)|        DK   i;iM\i:i{SITK   DE   PAIUS   AU   XV"   SIKCLK.  i/il 

Jovis  nue  scxia  liiil  iiiciisis  Aii{;iisli,  luit  iiiissa  oi'iliiiaiia ,  m  (jua  luciiiiil  [6Aoùl.] 
présentes  iloinini  Hohcrliis  (iaffiiiii,  do  Vaccaria  et  ego  decanus;  et  post  inissani 
in  capclla  siipidicacioiicni  lecit  dictns  doniimis  Robertiis  Gagiiiii,  {jciieralis 
ininister  etr.,  |)io  inensibiis  rijforoso  et  gracioso,  quoiiiain,  iit  dicel)at,  ilunis 
eial  neccessario  ad  parles  leinotas.  Cui  dicta  sua  siipfilicacio  luit  concessa  in 
foinia. 

Item  eciani  luit  ordinatum  et  conclusum  quod  dominus  lejj.'ns  oïdiiiariuni 
sollicitaret  proccssum  pendcnli'iii  in  curia  Parlanienli  intcr  Facidlali'in  Decre- 
toiMim  et  alias  Facullates.  (Juod  oiius  ipsc  acceptavit  iibenter. 

Sabbati   vni    ejusdeni    uiensis,   fuit  congregacio   Univecsitatis    a|)ud  Sanctiiiu        [8Aoùt.| 
Maturinuni   super  tribus  articulis  :   primus,  ad  audiendum  que  lacla  sunt    j)(;i' 
dominos  deput[at]os  et  consiliarios  (F"  itif)  r")  in  compleeioiui  rotub  olliciariorum 
Universitatis;  secuudus,ad  corrigendum  aliqua  que  videntur  directe  esse  contra 
bonum  Universitatis;  tercius  communis,  [super]  supplicacionibus  et  injuriis. 

Universitas  agit  gracias  dominis  deputatis,  et  ad  primum  articubim,  placet 
eidem  quod  \nn  librarii  ponautur  in  rotulo  cum  abis  decem,  sub  c()n(licionil)us 
et  obligacionibus  premissis  et  per  eos  l'actis.  Ad  secundum  articulum,  acbuiltit  arti- 
culos  lectos  et  vult  quod  demendentur  (sîc)  execucioni.  Ad  supplicacionem  domini 
generabs,  concedit  in  forma.  Ad  nuncium,  non  est  concordia.  Abas  suppbcaciones 
concedit,  probalis  probandis. 

Martis  XI  mensis  ejusdem,  fuit  congregacio  Universitatis  apud  Sanctum  Ma-       [aiAoùi. 
turirium,  super  duobus  articuHs  :  prinuis,  super  totali  perfectione  rotuli  olbciario- 
rum  Universitatis  doannis  generabbus  presentandi;  secundus  communis,  siqier 
suppbcacionibus  et  injuriis. 

Universitas  dat  deputatos  de  singnlis  Facultatibus,  qui  cum  aliis  liabeant 
deponere  deponendos.  Ulterius  approbat  rotubim  per  deputatos  factum;  lamen, 
si  fuerint  diflicultales,  corrigentur  per  ipsos  deputatos,  et  ad  taxam.  liât  ij)sa 
taxa  secundum  discrecionem  deputatorum  et  qualitatem  personarum ,  et  boc  fiât 
sine  ulteriori  regressu  ad  Universilatem.  Litteras  gradus  concedit,  probatis  pro- 
bandis. 

Jovis  \ni  ejudem  mensis,  fuit  niissa  ordiuaria,  in  qua  fuerunt  présentes  (b)miiii       [iSAoùi. 
de  Veteri  Villa,  de  Vaccaria  et  ego  decanus;  et  post  missam    in  capella  se  pre- 
sentavit  ad  examen  pro  gradu  baccalariatus  Girardus  de  Brion,  cui  fuit  assignata 
Decretalis  pro  examine.  s 

Sabbati  xv  mensis  ejusdem,   fuit  celebrata  apud   Sanctum  Jobannein   missa       [iSAoùi. 
de  Goncepcione  Beatissiine  Virginis  Marie;  in  qua  fuerunt  présentes  domini  de 

111.  3i 


«lUIKIL     XATCO 


•2',2  I>A   FACILTK   l)K   DKCUKT  1 1 'iSX-l'i.HO  | 

Voleri  Villa,  de  \  accaiia  et  ego  decaniis;  et  post  iii  (•a|)ella  fuit  examiiialus  et 
ad  {Ti-adum  haccalariatiis  adinissus  Girardus  de  Brion  i'',  clericus,  dioeesis  Lingo- 
nensis,  qui  pro  bursis  suivit  duo  sciita;  sic  u  scuta. 


\<mL  I 


Veneris  \\i  ejusdem  mensis  Aufjiisti,  fuit  iiiissa  ordinaria,  et  in  ea  fueruiit 
présentes  doniiiii  de  Veteri  Villa,  de  Vaccaria  et  ego  Tulleii;  et  post  niissam 
fueriint  examinati  in  capella  et  ad  baccalariatuin  admissi  videlicet  Jacobus  Nan- 
tnardi,  clericus,  Cabilonensis  diocesis,  et  Andréas  Verjuti*'-',  clericus,  Cabilonen- 
sis  eciam  diocesis,  qui  solveruut  simul  pro  bursis  quatuor  scuta  cum  diinidio;  et 
sic  pro  ipsis  duobus  un  scuta  cuni  diuiidio. 

Advertendum  est  bic  quod  doniinus  Robertus  Gaguin,  generalis,  recessit  ab 
bac  Parisiensi  civitate,  iturus  in  Angliani  ut  ambasiator  supremi  doniini  Regis'^), 
die  lune  xvu  ejusdem  mensis  Augusti  m  cccc  lxxxix.  Dominus  eum  conducat  et 
reducat  féliciter! 


[ayAoni.]  Jovis  xxvu  cjusdem  mensis  Augusti,  fuit  niissa  ordinaria  apud  Sanctum  Joban- 

nem:  in  qua  présentes  fuerunt  domini  Ambrosius  de  Canibray,  de  Veteri  Villa, 
de  Vaccaria  et  ego  Tulleu;  et  post  missam  in  capella  fuerunt  examinati  et  ad 
gradum  baccalariatus  admissi  Guillernius  de  La  MareC"',  clericus,  Constanciensis 
diocesis,  et  Jobannes  Flandroys,  presbiter,  Ebroycensis  diocesis.  (jui  j)ro  bursis 
solveruut  quilibet  duo  scuta;  et  sic  nu  scuta. 


^''  Le  3o  juillet  ligg,  flionorable  lionimo  et 
sage  m.  Gérard  île  Brioii,  exécuteur  du  testament 
de  feiie  damoiselle  Jehanne  Constant,  [se  pré- 
sente au  Cliastellet]  contre  ni.  Bardiii  le  \annier. 
prisonnier  de  la  Conciergerie;  dit  est  que  ledit 
le  Vannier  sera  eslargy.  Coltect.  Clairambault , 
vnl.  7(j5,  p.  2K3.  —  Cette  "danioiselle  Jelianne 
(jonstants  avait  (5té,  le  i5  mai  l'^gi.  ^condamnée 
envers  les  religieux  deCUaalis.n  Ibid.,  p.  aSS. 

'■'  Le  6  avril  1^99,  tr honorable  homme ,  discrète 
et  sage  personne  m.  Andry  Verjus,  docteur  en  cha- 
cun droit,  a  este'  receu  advocat  céans  [au  Clias- 
tellet] et  a  choisy  son  siège  du  costé  des  feuestress. 
Coll.  ('Inlriiinhaiilt,  vol.  768,  fol.  207.  —  11  devint 
consedler-clerc  au  Parlement  de  Paris,  le  97  jan- 
vier i5o5  [i5o6].  Cl.  Blanchard,  (Jatal.  de  tous  tr.s 
Conseillers,  p.  /12  b;  Franc.  28;  828,  fol.  i65.  — 
Le  3i  mai  i525,  il  devenait  président  des  En- 
quêtes. Franc.  aSSaS,  fol.  172  et  178  v°;  3ai4o, 
fol.  lûk  v°.  —  Il  fut,  avec  Jacques  Mesnager,  l'un 
des  conseillers  devant  qui  comparut  Guillaume  Bri- 
çonnet,  en  i525.  Cf.  Moreri,  Grand  Dict.  hislor., 
t.  II,  p.  287,  col.  1. 


'^'  Sur  cette  ambassade,  dont  faisait  partie  Fran- 
çois de  Luxembourg,  cf  llinrici  Ilistoriii  régis  sep- 
linii  a  Bermirdo  Andréa  Tholosnle  conscripta ,  éd. 
James  Gairdner  (Londres.  i8.58,  in-8°),  )>.  51>. — 
Voir  aussi  Poli/dori  Vergilii  Anglica  historia  (Bâle. 
15,17,  in-fol.),  p.  58 1;  F.  Bacon,  The  hislory  of 
tlie  reign  of  Henry  Vlltli  (Londres,  1676,  in-fol.). 
p.  ig;  Thuasne,  ouvr.  cité,  t.  I,  p.  76  et  suiv. 

'*'  C'est  le  célèbre  humaniste  de  Contances,  qui 
l'ut  chanoine  et  trésorier  de  la  cathédrale  de  celte 
ville,  docteur  en  l'un  et  l'autre  droit,  recteur  de 
l'Université  de  Cacn.  Ses  pi-incipau\  ouvrages 
sont  : 

/)('  sacrosiinclii  Eiiclinristia  regisque  nosiri  Ludn- 
vici  liiudibus  ne  e-rpedilione  in  Venetos  opusciilum 
egregium  Guiliclmi  de  Mara  (Paris,  Josse  Bade, 
1.Î09,  in-A°),  avec  une  dédicace,  datée  de  Caen,  à 
Chai'les  de  Mai-tigny,  évéqiie  de  Castres  et  abbé  de 
Saint-Etienne  de  Caen;  —  Tripertitus  in  Chimeram 
conjlictn.s  (s.  1.  n.  d.,  in-4°),  avec  dédicace  de  l'au- 
teur à  Jean  de  Ganay,  chancelier  de  France ,  datée 
T  ex  Cadomensi  gymnasio  sub  natalem  Dominicum 
M.  D.  X 1  ;  autres  éd. ,  Josse  Bade ,  1 5 1 1  et  1 5 1 3  ; 


|/i88-l'i«!) 


I)K   L'IiMVKnSITK   l)K   l'VUlS   Al     XV  SIKCLK. 


.'( .') 


Die  jovis  III  mensis  So|)t»'mbris.  iimio  (|(io  supra,  luit  uiissa  oïdiiiaiia  Faciil- 
lalis  a|iu(l  SaiicUim  .loliannem;  iii  <|ua  lucruiit  jtresentes  domiiii  t]<;  Velcri  \illii 
et  (le  Vaccaria,  iiic  exisleiili;  in  conservacione  ;  et  post  niissani  se  presenlavil  ad 
examen  pro  baccaiarialu  l'etrus  Facier,  Nivej-nensis  dioccsis,  in  artibus  jnajjisler, 
riii  luit  Decretalis  per  eosdem  dominos  assi{^iiata. 


I  '.i  Sejilembri'.  | 


Sabbati,  (jiie  iuil  (juinla  Seplembris,  luit  con<{re<}acio  l  niveisilalis,  aj)iid 
Sanctum  Maturinum,  super  tribus  articulis  :  primus,  ad  audieiiduia  lecturam  lil- 
terarum  a  regia  Majestale  transniissarum;  secundus,  super  resignacione  uiiiiis 
ollicii  librariatus;  tcrcins  coramunis,  super  supplicacionibus  et  iiijuriis. 

Universitasregracialur  supremo  domino  nostro  Régi  de  communicacionesuarum 
litterarum,  et  ad  contenta  in  eisdem,  placet  quod  illi  supplicantes  de  cetero  leganl 
liora  dcterminanda  pordeputatos  et  conformiter  ad  modificaciones  factas  desnper. 
Ad  secundum,  admittit  resiguacionem.  Ad  supplicacionem  doniini  rectoris,  dat  do- 
putalos,  qui  Jiabeant  determinare  de  materia.  De  aliis  annuil,  probatis  probandis. 


Seplcmbrp.  | 


Martis  vin  ejusdem  mensis,  fuit  celebrata  missa  de  Nativitate  Beatissime  \  ir-  [h  Sepiemhro.; 
ginis  Marie;  in  qua  l'uerunt  présentes  doniini  Nicolaus  de  Conty,  de  Veteri  Villa 
et  ego  Tulleu,  decanus;  sed  nulli  comparuerunt  baccalarii  in  liabitu  deceiili.  et 
post  missam  in  capella  fuit  cxaminatus  (F"  i65  v")  magister  Petrus  Facier 0, 
in  artibus  magister,  Nivernensis  diocesis,  et  ad  gradum  baccalariatus  admissus,  et 
pro  bursis  solvit  duo  scuta  auri;  ideo  u  scuta. 


Jovis  die  décima  mensis  ejusdem,  fuit  missa  ordinaria  Facultatis  a[)inl  Sanc-    ^'o  Sep'*'"''"^"- 
tum  Joliannem;  in  qua  présentes  fuerunt  doniini  [de]  Conty,  de  Veteri  \  illa,  Junii 


De  Irlbus  fugioidis,  ventre,  pluma  et  vciiere , 
lUiclli  m  (Pm-is,  H.  Eslienne,  i5i2,  ol  Simon  de 
Colines,  iSai,  in-4°):  —  Sylvarum  libri ly  (Paris, 
Josse  Bade,  i5i3,  in-4°):  —  Miismi  jioetœ  gneci 
...  de.  .  .  Leiindii  (ic  Ilerus  aiiiore  piiemtitioii ,  cum 
Joanui  Vatelli  conimenlariis,  Giiliplmo  de  Mara, 
utriusque  juris  doctore  et  catliedralis  (apud)  Gon- 
stantiensis  ecciesise  thesaurario ,  jjaraphrasta  iucn- 
lenlissinio  (Paris,  Josse  Bade,  lôi'i,  iii-^i"):  — 
Epistolœ  et  orationes  (Paris,  ir)i/i,  in-'i"). 

Cf.  Bninet,  Manuel,  [.  111,  col.  i.'ÎSy;  llMntliè- 
quesjraiiçnises  de  Lu  Croi.r  du  Mniiie  et  de  Du  1  enlier. 
éd.  Itigolet  de  Juvigny,  t.  1,  ji.  ."SSS;  Faliriciiis, 
Bibl.  mcd.  et  iuf.  lut.  (Padoue,  ly.'i^.  in-'i"),  t.  IV. 
p.  i54  b  (très  errout'):  A.  de  Boiiniuïnt,  Ln fou- 
dation  de  l'Université  de  Caen  (Caeii,  i883,  in-8'), 
p.  1 3  et  1  i  ;  Mai'cel  Foiiniier,  Statuts  et  prii'llège.i 
(les  Universités  françaises ,  t.  III,  p.  t)(i5  b;  Cii.  1  ier- 


ville.  Élude  sur  G.  de  la  Mare  (Paris,  189.^,  iii-8°): 
ïhuasne.  ouvr.  cité,  t.  II,  p.  i4  n.,  et  p.aia  11.: 
Pii.  Benouard,  Biblio/rr .  .  .  de  .lusse  Bade  Ascensius . 
t.  III,  p.  73-76  et  8.x 

Eja  ligS,  Giiiilaiinie  de  La  Maie,  maiire  es  arts 
et  bachelier  en  Décret,  du  diocèse  de  Contaiices. 
.se  présente  à  la  colialion  de  révèque  et  du  cha|ii(n' 
de  Paris  et  à  celle  de  Tévècpie  et  du  cbapilie  de 
Senlis.  Arch.  de  l'Unie,  de  Paris,  vol.  /19,  fol.  1  ti. 
—  En  lûgg,  il  se  jjl-ésente  à  la  collation  de  l'ai- 
clievêque  et  du  diajiitre  de  Bourj^es,  et  à  celle  de 
révèque  et  du  chapitre  de  Cliarlres.  Ibid.,  vol.  ôo, 
fol.  56. 

'"'  Pierre  Facier,  maître  es  arts  et  haclieliei-  en 
Décret,  se  présente,  eu  iA()4,  ii  la  collation  de 
l'ai'chevècjue  et  du  chapitre  de  Bourges,  et  à  celle 
de  l'abbé  de  Saint -Pierr(>-le-Moutier,  diocèse  de 
Nevers.  Arch.  de  l'Lnif.  de  Paris,  \ol.  '19 ,  fol.  8. 


-2  'l 'i 


LA   KACULTl-:   DK   DKCIIKT 


|l/i  88-1/189] 

et  l'icai'f;  cl  posi  missani,  in  capella  supplicavil  dicUis  dominiis  Johannes  l'icart 
pro  mense  {jracioso,  queni  sibi  concesserunt  domini  présentes.  Supplicavit  eciam 
inagister  Nicolaus  ProsartC',  de  Parisiiis.  adniilli  ad  examen  pi-o  jjradu  baccala- 
i-iatns;  cui  domini  Decretaleni  assijjnaverunt. 


[i 2  Septembre.]  Sabl)ali  XH  ejusdem  mensis.  fuit  congregacio  Univorsitalis  a])ud  Sanctnni  i\la- 
tiirinuni,  supei'  duobus  articulis  :  primus,  super  lotali  expeditione  l'otuli;  seciindns 
comnuinis,  super  supplicacionibus  et  injuriis. 


'"'  1-08  rofjislros  du  (HiûIoIpI  nirnlionnenl ,  à  la 
ilale  (lu  12  juillet  liai.  Gilles  Prosart,  ortèvrc  et 
boui'jjeois  de  Paris,  (loll.  Cliiirambault ,  vol.  768, 
p.  f)9..  —  Le  l(i  septeiubre  i/ia6,  rr.leliau  Nicolas 
[plaide]  contre  Gillel  Piosait,  pour  raison  de  deux 
queues  de  vin  que  ledit  Mcolas  dit  provenir  de 
vignes  de  Andry  Bailly,  de  Charonnei.  Ibid. , 
[>.  1 17.  —  Le  25  juin  ii3(),  rfDonlinitpie  Ferre- 
houri;  [Ferrehouc],  .larqueline,  sa  l'eniine,  para- 
vant  femme  de  Gilles  Prosart,  [plaident]  contre 
(iuillanme  Raudiii  et  Jacques  Cirasse,  tuteurs  de 
liejjnaull  Prosart,  lils  dudit  feu  Gilles  et  de  laclile 
Jacqueline,  héritier  seul  duilit  delfunt.  ponr  raison 
de  xx  mais  ilargent  donne/  ])ar  ledit  Gilles  à  la- 
dilte  femme  par  son  conlracl  de  mariage  qui  iut 
traitté  en  la  Chapelle  Saint  Bon  pour  son  doiiairc 
Ibid.,  p.  171.  —  Gilles,  foiièvre  parisien,  était  le 
grand-père,  et  Regnaull,  le  pèie  du  bachelier  en 
Décret  de  1  ^89 ,  qui  était  né  en  1  i65 ,  comme  l'at- 
teste Tune  des  mentions  suivantes.  Le  1 2  janvier  1^78 
[1^79],  r  m.  Robert  Coulas ,  procureur  en  la  Chandire 
des  comptes,  [plaide]  contre  Guillaume  du  Soucliay 
et  sa  femme,  paravant  femme  de  feu  Regnauit  Pro- 
sart, Jehan  Raudin,  marchant,  bourgeois  de  Paris, 
tuteur  des  enCans  dudit  Prosart  et  de  ladite  femme, 
pour  raison  de  xLvni  solz  ])arisis  de  l'ente  que  ledit 
(ioulas  requeroit  avoir  ]iar  radial  et  ipie  lesdites 
leniiiie  et  mineurs  avoient  droit  de  prendre  sur  une 
iiiaison  il  Charronne,  appartenant  audit  Coulas;  dit 
est  que  ledit  rachapt  sera  fait-.  Ibid.,  vol.  7(5'! . 
p.  171.  —  Le  3  juillet  1/188,  rtJharlot  Loison  et 
.sa  femme,  fille  de  feu  Regnauit  Prosai't ,  marchant , 
bourgeois  de  Paris,  et  de  Maiie  du  Ru,  jadis  sa 
lemnie.  à  présent  femme  de  Guillaume  du  Soucliay, 
a  fait  a|ipeller  honorable  homme  et  sage  m.  Philipes 
Ja\er,  advocat  au  Chastellet,  et  .sa  femme,  et  ni. 
Nicole  Prosart,  icelles  femmes  et  Nicole  hère  et 
sœurs,  enfans  et  héritiers  chacun  pour  un  tiers  du- 
ilit (leiïunl  Jiegnaiill-.  Jbid.,  p.  3t)o.  —  Le  17  fé- 
vne-  I  488  [1^189] ,  rail  tesnioigiiage  de  (iuillaiinie 


du  Soucliav,  marchant,  bourgeois  de  Paris,  père, 
m.  Nicolle  du  lîu,  oncle  maternel,  Al.  Simon  Ra- 
din, conseiller  au  Parlement,  oncle  à  cause  de  sa 
feue  femme,  m.  Philipes  Jayer.  Charles  Loison, 
frères  h  cause  de  leurs  femmes,  m.  Nicolle  Prosart, 
hère  de  par  mère,  m.  Jehan  Hurault,  cousin  à 
cause  de  sa  femme,  m.  Jehan  Brulai-t,  cou.sin 
germain,  [m.]  Jehan  Bazin,  cousin  germain  à 
cause  de  sa  femme,  ni.  Guillaume  Laniy,  m. 
Martin  Cornay,  cousins  gemiains  paternels,  sh-e 
Jacques  Mcolas.  Jehan  Randrv.  Jehan  Lovs,  RIenet 
Seguier.  Jehan  Rolaiit  et  Jehan  de  Harliis,  voisins, 
amis  et  allins  de  Geod'roy,  Loys,Mai'gueritte,  Anne 
et  Marie  du  Soucliay,  enfans  mineurs  dudit  (iuil- 
launie  et  de  feue  Marie  du  Ru,  sa  femme,  ont  esté 
esleus  tuteurs  ledit  Guillaume  du  Souchay  et  Ni- 
i-olle  du  Ru,  et  a  ledit  Guillaume,  jière,  accepli!  la 
garde  lionrgeoise.  —  A  la  requeste  de  m.  Nicole 
du  Ru,  m.  Simon  Radin,  conseiller  au  Parlement, 
et  m.  Jehan  Hurault  stipulant  pour  ni.  Nicole  Pro- 
sart, curateur  luy  a  esté  donné  honorable  homme 
(îuillaunie  Nicolas,  procureur  au  Chastellet.  r  Ihid. , 
p.  38i.  —  Le  7  avril  ii88  [1^89],  rpour  ce  que 
Marie  du  Ru.  l'emme  de  feu  Regnauit  Prosait  et 
depuis  femme  de  Guillaume  du  Soucliay  qui  estoil 
intéressé  avec  Jehan  Baudin  et  m.  Nicole  Prosart, 
hls  (hidit  feu  Regnaull ,  est  allé[e]  de  vie  à  Irespas, 
au  lieu  d'elle,  ù  la  reipieste  dudit  Raudin  et  au  les- 
moignage  de  m.  Philipes  Jayer,  advocat  au  Chas- 
tellet,  Charles  Loison ,  l'rèrcs  à  cause  de  leurs  leninies , 
Nicolas  Mauparlier,  Guillaume  Lestournel  cl  .lelian 
Ijyot,  tous  cousins  paternels  à  cause  de  leurs 
femmes,  m.  Jehan  Rrulart  et  Jehan  Razin,  cousins 
maternels,  Guillaume  Baudin  et  Henry  de  Larclie, 
notaire,  cousins  dudit  Nicollf  Prosart,  a  esté  su- 
brogé tuteur  m.  Philipes  Jayem.  Ibid.,  p.  887.  — 
Le  2  septembre  1^89,  fan  tesmoignage  de  Jehan 
Baudin,  cousin  et  tuteur,  Guillaunie  du  Soucliay, 
(pii  a  eu  espouse  la  mère,  m.  Philipes  Jayer  et 
Charles  I-oisoii.  frères  à  cause  de  leurs  femmes,  et 


|/i88-l/i80 


l)K    Ll  \l\  r.r.SlTK    DK   I'\I;|S    \l     W-  SIKCM':. 


2/i' 


Qiiaiiluiii  ad  pi'iiiiiiiii  ai'Uciiliiiu,  non  placet  Univcrsitali  si;;illiici(i  loliili,  donec 
tlecani  liicilnl  conicnti. 

Ad  secundinii  arlicnliini  cl  ad  injiiriani  illalam  magistro  Eligio  de  VaujTernies''', 
vult  |)roso<nialur,  et  qiiod  doniinus  roc.lor,  ciini  projjonentc  et  bona  comitiva, 
adeat  dominos  pi-csidentes  ad  pioponcndiini  corani  eis  et  pclendnrn  ri'pai'acionem , 
et  qno[d]  ad  hoc  dat  adjnnclionein.  Ad  siip|)licacioneni  niagistii  .loliannis  Generi, 
receptoris ,  pro  et  noniino  Tlieinencii  lldx'ii,  notarii,  annuit  snj)pli(acioni  ejiis  et 
prebet  consensuin.  De  aliis  sn[)plicacionibus,  illas  concedit,  prolialis  probandis, 
Vnlt  eciam  quod  dictas  reccplor  reddat  suum  coinpotum. 

In  ista  autem  congregacione  fuenint  présentes  domini  Nicolaiis  de  (lontv, 
.lacobus  Junii  et  de  Vaccaria,  et  ego  poslmodnni  siiperveni.  (Jui  doniini.  posi 
delibcracionem  Faciiltatis.  examinaverunt  niagistriiin  Nicolaum  Prosait,  de  l'ari- 
sius,  niagistrum  in  artil)us,  et  post  examen  ad  giadiim  I)nrcalaiiatiis  admis(s)erunt. 
Qni  pro  bnrsis  S(tlvit  tria  scuta;  sic  tria  scuta. 

Jovis  xvn  ejusdem  mensis  Septeml)ris,  fuit  missa  ordinaria  Faciiltatis  apiid  Sanc;-    1 1 7  Sepiembre.l 
tum  Joliauiiem;  in  que  fuerunt  présentes  domini  [de]  Conty,  de  Veleri  Villa,  Junii 
et  de  Vaccaria,  et  post  missam  supplicavit  magister  Johannes  Seguyer,  legens  or- 


Henry  (le  Ijarolie,  cousin  de  m.  iNicolle  Pros;ul, 
maistre  es  ars,  aagë  de  9  4  ans,  lils  de  leu  Regnaull 
Prosart  et  de  feue  Marie  du  Ru,  sa  femme,  ledit 
^'icoiie  Prosart  a  esté  mis  hors  de  tuitioni.  Ihid., 
|).  /107.  —  Le  19  juillet  i4ç)i,fr  m.  Philipes  Jayer, 
advocal  au  Gliastellet,  et  sa  fennne.  Chariot  Loisou 
et  sa  femme,  et  Nicolle  Prosart,  icelles  femmes  et 
ledit  Prosart  frère  et  sœurs,  enfans  et  héritiers 
en  pallie  de  Marie  du  Piu,  di-rnièrenient  femme 
de  Guillaume  du  Souchay,  [plaident]  contre  ledit 
Guillaume  du  Souchay  ;  dit  est  que  lesditles  parties 
feront  la  solemnité  et  seront  les  biens  inventoriez  et , 
cefaict,  pmLage  et  cUvision  seront  faisn.  Coll.  Clai- 
rambuult,  vol.  yôS ,  p.  76;  cf  p.  77.  — Le  a3  no- 
vembre 1^93,  ff Charles  Loison,  marchant,  bour- 
geois de  Paris, et  sa  femme  [se  présentent  au  Ghas- 
tellet]  reqiierans  avoir  par  reirait  lignager  une 
maison  rue  de  la  Cossonnerie  acquise  par  m.  Milles 
Lonihart,  marchant,  bourgeois  de  Paris,  de  m.  ISi- 
coile  Prosart,  frère  de  la  femme  dudit  I-.oisel( sic)". 
Ibid.,  ]).  9  19. 

'''  S'agil-il  encore  des  thèses  injurieuses  |)i-op()- 
sées  contre  Eloi  de  Vaugermes .  élu  recteur  le  1  o  oc- 
tobre 1 48i ,  dans  les  écoles  de  la  rue  du  Fouarre, 
et  dont  il  se  plaignait,  le  g  novembre  suivant,  dans 
l'assemblée  de  la  Faculté  des  arts?  Gela  est  bien 


pr(ilial)lr.  puisque  Du  l!oii!a\  ne  lait  mriiliii]i, 
de  1/181  à  1498,  d'aucun  autre  incident  relatif  à 
l'^loi  de  Vaugermes.  Cf  IHst.  Univ.  Paris. ,  t.  V, 
|).  7/13,  897  et  879  .  et  ci -dessus,  p.  3  et  p.  ifio 
n.  1.  Outre  ces  difiicultés  universitaires,  il  .sou- 
tint, en  1499-1500.  un  iirocès  contre  Germain  ilc 
(ianay.  Le  4  février  1499  [i5ooJ,  '-nolile  iidnune 
et  sage  m.  Germain  de  (!anay,  conseiller  aux  r(>- 
(piestes  du  Parlement,  s'oppose  à  ce  que  aucune 
main  levée  ne  soit  faite  à  m.  Esloy  de  Vaugermes 
de  l'archidiaconnédeTournay.  Coll.  Claimmbault , 
vol.  7(15.  p.  397.  Elle  90  mai  1000,  se  présente 
au  Ghàtelet  rrnoble  et  discrète  personne  m.  (îermain 
de  Gannay,  conseiller  es  requesics  ilu  Parlement, 
soy  disant  chanoine  et  archidiacre  en  l'église  de 
Tournay.  demandeur  en  siiljrogation  de  procez  au 
lieu  et  droit  prétendu  de  noble  el  ilisciète  personne 
.li'lian  (le  Bourgogne  en  rarcliidiacuiié  di' Tdurn.u , 
contre  m.  Elov  de  Vaugeinies,  bachelier  en  llieolo- 
gie,  soy  disant  chanoine  et  arcludiacre  de  Tour- 
nay: dit  est  que  ledit  de  Ganay  sera  subrogé,  el 
nonobstant  ladite  siibrugation.  ledit  de  Gaiiav  a 
déclaré  ne  prétendre  aucun  droit  à  ladite  chanoinie 
et  archidiaconé,  attendu  qu'il  en  est  pourveu  d'un 
autre  par  le  decez  de  feu  m.  Martin  Ruzé.  président 
es  enquestesn.  Ihid.,  p.  3.")8;  cf  aussi  p.  371. 


•2/i6  l-\    l-'ACLLTE  DE  DECHET  [I/48S-I 'iS'.)  | 

dinarium  demaiie,  posita  prias per  eiim  dicta  lectura  ordiiiaiii  in  inanibiis  Faciil- 
tatis,  sicul  est  fieri  consuetum  quolibet  anno  per  legentes,  supplicavit,  inquaiii, 
quod  ipsi  domini  de  sui  gracia  eidem  digiiarentur  lecturam  ipsam  cominitlere,  et 
libruin  pro  aiino  futuro  sibi  assignare.  Post  deliberacionein  vero,  placuit  omnibus 
dominis  lecturam  ipsam  ordinariam  eidem  legenti  pro  anno  futuro  commillere, 
commonendo  ut  bene  et  débite  ac  liora  débita  ordinataet  consucta  a  modo  légat, 
et  qnod  perliciat  compleatque  librum  (piem  niindum,  ut  dicebat,  compleverat; 
quo  completo,  recurrat  tune  ad  Facultatem  pro  libro  sibi  per  ipsam  assignando. 

Peciit  eciam  supplicando  Claudius  Poculot,  subbidellus  Facnltatis,  ul  digna- 
rentur  domini  sibi  licenciam  concedere  eundi  extra  ad  négocia  sua.  Que  sibi  fuit 
concessa. 

Fuit  finaliter  per  eosdem  dominos  lune  examinatus  et  ad  gradum  baccalariatus 
admissus  Johanncs  de  La  Houssoye,  clericus,  diocesis  Ambianensis,  quiprobursis 
sol  vit  duo  scuta. 

Ista  niiclii  retulei-unt  domini  [de]  Gonty  et  de  Veteri  Villa. 

[ai Septembre.]  Jovis  xxuu  ejusdeui  monsis,  fuit  missa  ordinaria  Facnltatis  apud  Sanctum 
Johannem;  in  qua  fuerunt  présentes  domini  de  Veteri  Villa,  Junii,  Gaguin,  de 
Vaccaria  et  ego  Tulleu,  decanus;  et  post  missam  in  capella  supplicavit  admitli  ad 
examen  pro  gradu  baccalariatus  frater  Adrianus  Trudelle,  ordinis  S.  Augustini. 
cui  fuit  Decretalis  assignata. 

[aô  Sopiemhre.]  Die  veueris  XXV  ejusdem  mensis,  supplicavit  examinari  dictus  frater  Adrianus 
Trudelle,  ordinis  S.  Augustini  et  Belvacensis  diocesis,  qui,  ut  affirmabat,  erat 
iiecessario  recessurus.  Propterea  fuit  examinatus  et  ad  gradum  baccalariatus  ad- 
missus, prestititque  juramenta  consueta,  et  pro  bursis  solvit  duo  scuta  cum  dimi- 
dis;  sic  u  scuta  cum  dimidio. 

[29 ,Septenii)re.l  Die  uiartis  que  fuit  dies  Sancti  Michaelis  et  xxix  mensis  ejusdem,  fuerunt  pro- 
cessiones  matris  Universitatis  Parisiensis  ad  ecclesiam  Fratrum  Minorum. 

[2  Octobre.]  Die  veueris  secunda  mensis  Octolnùs,  anno  (|no  supra,  fuit  missa  ordinaria 

Facnltatis,  in  qua  fuerunt  présentes  domini  Junii,  de  Vaccaria  et  ego  Tulleu, 
decanus. 

[8  Octobre.]  .Tovis  vui  ejusdem  mensis,  fuil  missa  ordinaria  Facnltatis,  in  qua  présentes  fue- 

runt domini  de  Veteri  Villa,  Jtuiii,  de  Vaccaria  et  ego  Tulleu;  et  ibi  nibil  actum. 
Eadem  die,  fuit  congregacio  Universitatis   apud  Sanctum  Maturinum,  super 
duobus  articidis  :  primus,  super  aliquibus  honorem  Universitatis  concernentibus; 
secundus  communis,  super  supplicacionibus  et  injiiriis. 


[IlSS-l'tSOI        l)K   L'IMVKRSITK   Dl']   PAIUS   Al     W"  SIKCLK.  247 

(huiiiliiiu  ad  piiiiiiiiii  arliculuiii,  e\()osuit  doiiiinus  iTctor  (jtiod  in  Uiiivorsilalc, 
cl  sijfiiaiitei"  quando  (F"  lôôr")  fiidjaul  processionesUniversilalis,  lune  <|iiiiiii  plu- 
rime  et  intol(l)prabiles  insolencic  nel)ant  per  juvones  conimorantcs  tain  in  (ollr- 
yiis  (piaiii  |)cda{j()<jiis,  proptcr  (pias  verisiniililcr  inconveniencia  ninlla  accidere 
potei'iinl,  nisi  cclerilcf  de  remedio  j)rovidealur  opportuno.  Que  quidcni  inconve- 
niencia cinn  niajori  pro  |)arte  ipse  ap(p)eruisset,  dicit  tandem  quod  ea  de  causa 
depulalos  super  liac  re  convocaveral,  quiljus  \)vo  remedio  opjxjrluno  pro  nunc 
visum  fuerat  expedire  ut  jnvenes  nundum  «fraduali  et  (|ui  sub  virfja  in  domil)us 
contineri  ac  rejji  debenl  non  plus  a  modo  ducantiir  ad  processiones,  quoudusque 
scilicet  j)er  Universitaleni  aliter  provisum  fuerit. 

Quantum  vero  ad  secundum  articulum,  supplicavit  ipse  dominus  rector  ut 
mater  ipsa  Universitas  acla  per  eum  sua  in  rectoria  grata  liabere  dignaretur,  et 
eciam  pro  litteris  commendaticiis  ad  nonnullos  sue  patrie,  Almanie  scilicet ('', 
dominos;  ac  finaliter  supplicatum  fuit  pro  litteris  gradus. 

Quantum  ad  primum  articulum,  deliberavit  Decretorum  Facultas  mater  mea 
quod  sibi  placebant  advisata  per  depulalos,  quodque  inlerim  bone  lièrent  infor- 
maciones  contra  illos  qui  taies  insolencias  facere  suspicantur;  quibus  visis,  si  cul- 
pabdes  aliqui  reperiantur,  contra  eos,  secundum  leges  ac  statula  Universitatis,  ad 
penam  procedatur. 

Quantum  vero  ad  secundum  aiticulum,  concessit  Facultas  parlem  piimam 
supplicacionis  domini  rectoris,  quoniam  eum  gratum  habebat;  litteras  etiam  per 
eum  petitas  concessit  dummodo  videantur  et  legantur  in  Llniversitate.  Alias  vero 
supplicaciones  pro  litteris  gradus,  probatis  probandis,  similiter  concessit. 

Jovis  \v  mensis  ejusdem,  Octobris  scilicet.  fuit  missa  ordinaria  Facultatis  apnd     [i5  Ucioluv.] 
Sanctum  Joliannem;  in  qua  présentes  fuerunt  domini  de  Veteri  \illa,  Jacobus 
Junii;  et  tune  nil  actum  in  capella,  quia  niehil  novi. 

Jovis  xxu  mensis  ejusdem,  fuit  eciam  missa  ordinaria,  in  (pia  présentes  fuerunt     [aa  Octobre.] 
domini  de  Veteri  Villa,  Junii  et  de  Vaccaria,  el  nicbil  actum  in  capella  post  mis- 
sam.  Advertandum  [sic)  quod  dominus  Robertus  Gaguin,  generalis,  recessit  a  Pari- 
siensi  civilate  sabbati,   xxnu  die    scilicet   ejusdem   mensis    Octobris.    iturus  pro 
secunda  vice  ad  Angliampro  supremo  domino  nostro  Rege. 

Jovis  xxn  ejusdem  mensis  Octobris,  fuit  missa  ordinaria  Facullatis.  in  qua  lue-     [22  Or'ohrr.] 
runt  présentes  domini  de  Corcellis,  [de]  Gont\ ,  de  Veteri  Villa ,  Junii ,  de  Vaccaria  et 

'"'  Jean  Lanlman,  élu  recteur  le  a.'i  juin  1  ^^\^,  dAniljoise,  le  futur  «ntMjue  (l"AII)i.  Il  paraît  s'être 

diait  en  ellel  du  diocèse  de  Constance  et  appartenait  enlin  retire'  dans  sa  \ille  natale,  nii  il  l'ut  chanoine 

ainsi  ii  la  nation  allemande.  11  devint  ensuite  doc-  de  la  cathédrale.   Du  lîouiav.  Ilisl.  inir.  Paris., 

leur  en  théologie  el  cnni[ita  parmi  ses  élèves  Louis  t.  V,  [).  8S(). 


2'j8  I^A   FACILTE  DE   DECRET  1 1 '188-I 'i.S'JJ 

ego  (lecanus;  et  in  oapolla  post  missam  eisdeiu  doniinis  dixi  d  intiniavi  qiiod  bac- 
ealarii  Facultatis  nejjligentes  erant  in  levando  sua  voliiniina,  ({uoniain  ipsoniiii 
niilliis  levavcrat  in  secuuda  die  post  Heati  Dyonisii  festuni,  qiiod  tainen  liactenus 
l'uerat  lieri  consuetum  secunduui  Facultatis  statuta.  Qui  doraini  dixerunt  ([uod 
opus  erat  providere.  Et  nichil  aliud  fuit  dictum,  nisi  quod  raissa  ce[le]biarelui' 
die  martis,  vigii(l)ia  Sancti  Martini,  et  lectura  pro  inicio  ordinarii. 

[agOciobre.i  Jovis  XXIX  meusis  ejusdcin,  fuit  missa  Facultatis  apud  Sanctum  Joliannem;  in 
qua  interfueruni  doniini  de  Gorcellis,  [de]  Conty,  de  Vetcri  Villa,  Junii;  et  post 
niissani  nirliil  novi  dictum  nec  conclusiini. 


l/i88-l'i,S'.)l 


\)E   i;i MVKUSITK   \)K   l'\i;l.S    \lj    XV'  SI K CL K. 


2/j9 


II 


COLLATION    DKS   GHADES. 


1.  DOCTORATS  '". 


2.  LICE>r,KS'". 

[liSj).]     XIV  Aprilis Roberlus  de  Bellefaye. 

XIV  Api'ilis I^eo  Coiisilii. 

XIV  Aprilis Joluinnes  Mauparlier. 

XIV  Aprilis Friiler  Guillermus  TaboureUi. 

XIV  Aprilis Johannes  Doujat. 

XIV  Aprilis Jacobus  Liiiilier. 

XIV  Aprilis Jacobus  le  Seneclial. 

XIV  Aprilis Peirus  de  Pisis. 

XIV  Aprilis Joliannes  Godin. 

XIV  Aprilis INicolaiis  Godin. 

XIV  Aprilis Frater  Johannes  TaboureUi. 

XIV  Aprilis Guillermus  Boudeli. 

XIV  Aprilis Frater  Guillermus  Hébert. 

XIV  Aprilis Guillermus  Goteionis. 

XVIII  Dccembiis. .  .  (iaillermus  de  Meluii. 


3.  BACCALAUREATS. 


i488. 


[iZiSç,. 


xviii  Decembris 
xviii  Decembris 
XXII  Decembris 
XXII  Decembris 
XXXI  Decembris 
XIV  Januarii  .  . 
XIV  Januarii  .  . 

V  Februarii. .  . 

V  Februarii. .  . 
XII  Februarii. . 
XIX  Februarii  . 

V  Marti i 

XIX  Mardi. .  .  . 


Guillermus  de  Meliin.  (V.  p.  221.) 

Stephaïuis  Paris.  (V.  p.  221.) 

Jacobus  Bailleul.  (V.  p.  221.) 

Franciscus  le  Garnetier.  (V.  p.  221.) 

Vullardus  Rouere.  (V.  p.  222.) 

Johannes  Sejjuyer.  (\.  p.  22.3.) 

Johannes  Frolo.  (V.  p.  2  2.3.) 

Glemens  Londa.  (V.  p.  928.) 

Johannes  Coi'cialis.  alias  Leulon.  (V.  p.  228.) 

Nicolaus  de  Laplace.  (V.  p.  229.) 

Adam  Cerarii.  (V.  p.  229.) 

Johannes  Egidii.  (V.  p.  282.) 

Johannes  Huyart.  (V.  p.  23.3.) 


'''  Aucune  mention.  —  '"'  CI',  plus  haut,  |).  235. 
III. 


3a 


250  LA   FACLLTE   DE   DECHET  [1 'kSy-1 'i8t)  ] 

MX  Martii Johannes  Malhei.  (V.  p.  9.33.) 

.\.\iii  Martii Frater  Franciscus  du  ^lar.  (V.  p.  233.) 

XXXI  Martii Johannes  Ghanterel.  (V.  p.  93i.) 

M  Aprilis Meuiinius  Lyon.  (V.  p.  234.) 

VI  Aprilis Laiirenlius  Boullon.  (V.  p.  235.) 

x\x  Aprilis Franciscus  Régis.  (V.  p.  aSy.) 

XIX  Maii Johannes  Postis'''.  (V.  p.  238.) 

XIX  Maii Hohertus  Coupil.  (V.  p.  938.) 

IV  Junii Crospinus  Prepositi.  (V.  p.  938.) 

XXVI  Junii Petrus  Gaucherii.  (V.  p.  989.) 

xxM  .liiiiii Johannes  Loison.  (V.  p.  93f).) 

XV  Augusli Girardus  de  lîrion.  (V.  p.  2/19.) 

XXI  Augusti Jacobus  rs'antiiardi.  (V.  p.  962.) 

XXI  Augusli Andréas  Verjuti.  (V.  p.  9/19.) 

XXVII  Augusli  ....      Guillermus  de  Laniare.  {\.  p.  9/19.) 

xwii  Augusli Johannes  Fiandroys.  (V.  p.  9/19.) 

VIII  Septcmbris .  .  .      Petrus  Facier.  (V.  p.  9^3.) 

XII  Septembris.  .  .  .      Nicoiaus  Prosart.  (V.  p.  9/i5.) 

XVII  Septembris..  .      Joliannes  de  La  Houssoye.  (\.  p.  2/10.) 

XXV  Septembris..  .      Adrianus  Trudelle.  (\.  }>.  9i6.) 

i.  HARANGUES'". 

'■'  Le  97  janvier  i5i 6.  Léon X  conférait  à  Jean  cèdent  bénëficiaire ,  Pierre  Sannegrain.  entre  les 

Postis.  licencié  en  Décret,  l'église  paroissiale  Notre-  mains  des  présidents  du  Conciliabule  (sic)  de  Fisc. 

Dame  de  Grisolles  au  diocèse  d'Evreux  [dép'  de  Voir   Hergeniœtber.  Itcge-ila  Leoiiis    V,   p.  àoi), 

l'Aisne,  on'  de  Château-Thierry,  canton  de Neuilly-  n"  GiatJ. 
Saint-Front],  après  la  résignation  ûiile  par  le  pré-  <''  Cf.  p.  221  (29  décembre  1/488). 


|l/i88-l'i89J        DK    i;i  \l\  KIISITK   l)K    l'\l!IS    \l     \\     SIKCI.i:.  i>r)l 

m 

LECTlUi:S  i)i:s  baciiklikks. 


(F"l6Gv".)  SkQUUNTL'U  NOMINA  lUCCALAlUOlltJM  1\  JUIIK  CANOMCO  PAIIISIUS  l'KR  BIDELI.l  M 
F.ACULTATIS  IN  SCOLIS  l'UOCI-AMATORLM  ET  QUI  Alt  ANNO  DOMINI  M  CCCC  OCTIJAfiKSIMO 
OCTAVO,  IN  MKNSE  NOVEMlilU,  USQUE  AD  ANNIÎM  M  CCCC  Mil"  NOMIM  ET  MENSKM  l'IiEDlCTLM 
SUAS   LECTUKAS  INCEPERUNT. 

Dominas  Johannos  lloiiol.  preshiler,  I{ollioina|joiisi.s  diocesis,  iii  Decrelis  Ijaccalariiis,  liodie 
in  uonis  Béate  [Marie]  iuci|)i(;t  priniuui  libium  Decrelaliuin,  in  scolis  superioribus,  ad  iuler- 
signiuin  Gastri,  et  hoc  pro  primo  anno  et  volumine  sue  lecture.  Uatuni  Parisius.  anno  Domiiii 
M  quadringentesimo  octuagesinio  octavo,  die  xvii  mensis  Fel)ruarii. 

Dominas  Sleplianas  Paris,  presi)iler,  Malisconensis  diocesis,  in  Decrelis  liaccalarius,  Iiodie 
in  nonis  Beati  Jacobi  incipiet  primuni  iibrum  Dccrctalium,  in  scolis  inl'erioriijiis,  ad  inter- 
signiuni  Gastri,  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datuni  Parisius,  anno  Doniini 
M  quadringentesimo  octuagesinio  octavo,  die  xvii  nicnsis  Februarii. 

Gailiermus  de  Melum  (sic),  dericus,  de  Parisius,  in  arlibus  majjislor  et  in  Decrelis  bacoalarius, 
hodie  in  nonis  Beale  Marie  incipiet  piimum  Iibrum  Decrelalium,  in  scolis  inl'erioribus,  ad 
intersignium  Beati  Jobannis  Baptiste,  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum 
Parisius,  anno  Domini  m  cccc  octuagesimo  octavo,  die  xvii  mensis  Februarii. 

Franciscus  le  Garnetier,  dericus,  de  Parisius,  in  aitibus  niagister  et  in  Decretis  baccalarias. 
liodie  in  nonis  Beati  Jacolii  incipiet  primuin  Iibrum  Decrelalium,  in  scolis  inl'erioribus,  ad 
intersignium  Beati  Jobannis  Baptiste,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture. 
Datum  Parisius,  anno  Domini  m  cccc  octuagesimo  octavo,  xvu  Februarii. 

Dominus  Jobannes  le  Bailleul,  presbiter,  Botboniagensis  diocesis,  in  Decretis  baccalarius, 
hodie  in  nonis  Béate  Marie  incipiet  primuni  Iibrum  Decrelalium,  in  scolis  superioribus,  ad 
intersignium  Beati  Jobannis  Baptiste,  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum 
Parisius,  anno  Domini  m  cccc  octuagesimo  octavo,  xvii  mensis  Februarii. 

Vulfradus  Bouere,  dericus,  diocesis  Tornacensis,  in  Decretis  baccalarius,  hodie  in  nonis 
Beati  Jacobi  incipiet  primuni  Iibrum  Decrelalium,  in  scolis  superioribus,  ad  intersignium 
Beati  Jobannis  Baptiste,  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  leclure.  Datum  Parisius,  anno 
Domini  m  cccc  octuagesimo  octavo,  die  xyii  mensis  Februarii. 

Jobannes  Seguyer,  dericus,  diocesis  Montisalbani,  in  Decretis  baccalarius,  hodie  in  nonis 
Béate  Marie  incipiet  prinium  iibruin  Decrelalium,  in  scolis  inferioribus,  ad  intersignium  Beati 
Eustacii,  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  leclure.  Datum  Parisius,  anno  Domini  m  cccc 
octuagesimo  octavo,  die  xxi  mensis  Februarii. 

Johannes  Frolo,  dericus,  de  Parisius,  in  Decrelis  baccalarius,  hodie  in  nonis  Bcali  Jacobi 
incipiet  primum  Iibrum  Decrelalium,  in  scolis  inferioribus,  ad  intersignium  Beati  Kuslacii, 
pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  Parisius,  anno  m  cccc  octuagesimo  oc- 
tavo, XXI  mensis  Februarii. 

Clemens  de  Londa,  dericus,  diocesis   Goustanciensis,  in  artibus  niagister  el  in   Decretis 


■_>32  LA   FACl  LTK   DE   DKCUKÏ  |  I '188-I/18'.)] 

baccalariiis,  hodic  in  iionis  Béate  Marie  incipiel  primuin  iibruin  Decrelaliuni,  in  scolis  anlerio- 
ribus,  ad  intcrsignium  Beati  Eustacii,  luo  primo  anno  et  primo  voiuniine  lecture  sue.  Datum 
anno  m  cccg  lxxxviii,  xxi  mcnsis  Fel)ruarii. 

Joliaunes  Concialis  (sic),  alias  Leuton,  clericus,  diocosis  Sancti  Flori,  in  arlibus  majjislor 
et  in  Deeretis  baccalarius,  hodie  in  nonis  Bcati  Jacobi  inripiet  primum  iibrum  Dccretalium, 
in  scolis  anterioribus,  ad  intcrsignium  Boali  Eustacii,  pro  priiiio  anno  et  primo  volumine 
sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  lxxxviii,  xxi  mcnsis  Februarii. 

Frater  ?\icolaus   de  La  Place,  prcsbiler,  ordinis  S.  Auj;ustini,  diocesis  Itotliomagensis,  in 
Deeretis  baccalarius,  jiodie  in  nonis  Béate  Marie  incipiet  primum  lilirum  Decretalium,  in  scolis 
■  superioribus  Beati  Eustacii,   pro    primo   anno    et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno 
M  cccc  lxxxviii,  die  xxi  mensis  Februarii. 

Adam  Cerarii,  clericus,  diocesis  Suessionensis,  in  arlibus  magisler  et  iu  Deeretis  baccalarius, 
liodie  in  nonis  Beati  Jacobi  incipiet  primum  Iibrum  Decretalium,  in  scolis  superioribus  Beati 
Eustacii,  pro  primo  anno  et  primo  volumine  lecture  sue.  Datum  anno  m  cccc  lxxxviii,  die  xxi 
mensis  Februarii. 

Jobannes  Egidii.  clericus,  l'arisiensis  diocesis,  in  Deeretis  baccalarius,  liodie  iu  nonis 
Béate  Marie  incipiel  primum  Iibrum  Decretalium,  in  magnis  scolis  inferioribus,  pro  primo 
anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  Parisius,  anno  m  cccc  lxxxviii,  die  xi  mensis  Marcii. 

.lobannes  Huvart,  clericus,  Trccensis  diocesis,  iu  arlibus  magisler  et  in  Deeretis  baccalarius, 
liodie  in  nonis  Beati  Jacobi  incipiet  primum  Iibrum  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferio- 
ribus, pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  mcccc  lxxxviii,  die  vu  mensis 
Aprilis. 

Dominus  Jobannes  Malliei,  presbitcr,  Rolbomajfensis  diocesis,  in  Deeretis  baccalarius, 
bodie  in  nonis  Beati  Jacobi  incipiel  ])rimuiii  lijjrum  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferio- 
ribus, pro  primo  anno  et  primo  volumine  lecture  sue.  Datum  anno  m  cccc  lxxxviii,  die  vu  mensis 
Aprilis. 

Frater  Franciscus  du  Mar,  ordinis  S.  Augusiini,  Cenomaiiensis  diocesis,  in  Deeretis  bacca- 
larius, bodie  in  nonis  Béate  Marie  incipiet  primum  Iibrum  Decretalium,  in  scolis  magnis, 
pro  primo  anno  et  primo  volumine.  (F°  167  r".)  Datum  Parisius,  anno  Doinini  m  cccc  lxxxviii, 
die  VI  mensis  Aprilis. 

Jobannes  Cbanlerel,  clericus,  de  Parisius,  in  arlibus  magisler  et  in  Deeretis  baccalarius, 
bodie  in  nonis  Beati  Jacobi  incipiel  primum  Iibrum  Decretalium,  in  scolis  magnis  superioribus, 
pro  primo  anno  et  primo  volumine  lecture  sue.  Datum  anno  m  cccc  lxxxviii,  vi  mensis  Aprilis, 

Frater  Meminius  Lvon,  presbiter,  ordinis  S.  Benedicti,  diocesis  Parisiensis,  baccalarius  in 
Deeretis,  bodie  in  nonis  Beati  Jacobi  incipiet  primum  Iibrum  Decretalium,  in  scolis  magnis 
superibus,  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  lxxx  nono, 
die  ultima  Aprilis. 

Dominus  Laurcncins  IJoullon,  presbiler,  Rolhomagensis  diocesis,  in  Deeretis  baccalarius, 
bodie  in  nonis  Béate  Marie  incipiel  primum  Iibrum  Decretalium,  in  scolis  inferioribus  Scuti 
Sabaudie,  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  h  cu(;c  lxxx  nono,  ultima 
Aprilis. 

Franciscus  Roy,  clericus,  Pictavensis  diocesis,  in  Deeretis  baccalarius,  bodie  in  nonis 
Beati  Jacobi  incipiet  primum  Iibrum  Decretalium,  in  scolis  superioribus  Scuti  Sabaudie,  pro 
primo  anno  el  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  lxxx  nono,  die  prima  mensis 
Junii. 

Robertus  Goupil,  clericus,  Rolbomagensis  diocesis,  in  Deeretis  baccalarius,  hodie  in  nonis 
Beati  Jacobi  inci|)iet    primum   Iibrum   Decretalium,  in  scolis   inferioribus   Castii,  pro  ])riino 


|I/i88-I'iS!)|         DK    L'UNIVKHSITK    DK   IMIilS   AI     W'   SIKCU:.  !>:,:{ 

iinno  l'I  |iiiiiio  Ndliiiiiinc  Icclurc  suc.  Dalum  l'arisius,  aiino  m  i;i:cr,  i,\x\  ihuki,  (iiliria  iiicnsis 
.liiiiii. 

.lolianiics  l'iislis,  clcricus,  l'^hrowcusis  diocchis,  in  arliliiis  iiiajiislor  ut  iii  Dcrrulis  liacca- 
lariiis,  liodic  in  iioiiis  Bt^ale  Mario  iiiripicl  primuni  iihriiiu  De<T('laliinn ,  iii  scolis  infpriorihus 
(!as(ri,  piip  |inMi(i  ajiiio  cl  |iriMiii  \(iluiniiie  suc  Icclun;.  Dahuii  atiiin  m  (XCc  i.xxx  ninio.  die 
prima  niciisis  .luiiii. 

(iiis|)iiHis  l'rc[)<)siti,  clcniiis,  l'ibroiconsis  dioccsis,  in  iJccrctis  harcalaiin.s,  lindic  in  nuiiis 
Beale  Maiie  iiici|)iet  prinuini  liln'um  Dccrelalium,  in  scolis  superiorihus  Caslri,  pro  primo  aniio 
cl  |)rinii)  \(dnniin(^  siu!  lecture.  Dalnin  anno  m  cccc  i-xxx  nono,  die  vi  incnsis  .!nl(l)ii. 

Ddininus  l'ctrns  (iauclicri,  preshitcr,  Xovionicnsis  dioccsis,  in  Decrclis  haccalaiius,  liodic 
in  nonis  licali  Jacohi  inci|)iet  |)riiiiuin  libruni  Decretalium,  in  scolis  stiperioribns  (iaslri, 
pro  piinu)  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  i.xxx  nono,  \i  niensis 
.lul(l)ii. 

.hdianncs  Loisoii,  dcricns,  (larnolcnsis  dioccsis,  in  Dccrctis  hai'calaiius.  Iiotlic  in  nonis 
IJeate  Marie  incipiet  primuni  lihrnm  Decretalium,  in  scolis  iufcriorihus  licali  .loliaiiiiis  Uap- 
lisle,  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  lxxx  nono,  die  vi 
mensis  Jul(l)ii. 

Jacobus  Xaiituardi,  clcricus,  (^al)iloncnsis  dioccsis,  in  Decretis  haccalarius,  liodic  in  nonis 
Béate  Marie  incipiet  primuni  liltruni  Decretalium,  in  scolis  superioiiljus  Beali  .loliannis  Bap- 
tiste, pro  primo  anno  et  primo  volumine  lecture  sue.  Datum  anno  m  cccc  lxxx  nono,  die  se- 
cunda  mensis  Seplembris. 

Andréas  Vcrjuli,  clericus,  tlabiloncnsis  dioccsis,  in  Decretis  liaccalaiiiis,  liodie  in  nonis 
Beali  Jacobi  incipiet  primuni  libriiiii  Dccrelalium,  in  scolis  iiiferiorilius  Beat!  Euslacii.  pro 
primo  anno  et  primo  \olumine  lecture  sue.  Datum  anno  m  cccc  lxxx  nono,  die  secunda 
mensis  Seplembris. 

fîirardus  de  Brion,  clericus,  Linjjonensis  diocesis,  in  Decretis  baccalarius,  liodic  in  nonis 
Beali  Jacobi  incipiet  primuni  libruni  Decretalium,  in  scolis  inl'erioribus,  ad  intersijfiiiiun  Beali 
.lobannis  Baptiste,  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  lxxx 
nono,  die  secunda  niensis  Seplembris. 

(iuillermus  de  La  Mare,  clericus,  Constanciensis  diocesis,  in  artibus  inajjisler  et  in  Decretis 
baccalarius,  liodie  in  nonis  Beale  Marie  incipiet  primuni  librum  Decretalium,  in  scolis  inferio- 
ribus  Beali  Euslacii ,  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  lxxx  nono, 
die  XI  mensis  Seplembris. 

Dominus  Jobannes  Flandro\s,  presbiter,  Ebroicensls  diocesis,  in  Decretis  baccalarius,  liodie 
in  nonis  Beali  .lacobi  incipiet  ])rimum  librum  Dccrelalium,  in  scolis  inferioribus  Beali  Euslacii, 
pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  lxxx  nono,  die  xi  mensis 
Seplembris. 

l'etrus  Facier,  clericus,  Nivernensis  diocesis,  in  artibus  maffisler  et  in  Decretis  baccalarius, 
liodie  in  nonis  Beale  Marie  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  anlerioribus  Beali 
Euslacii,  pro  primo  anno  et  pro  primo  volumine  lecture  sue.  Dalum  anno  m  cccc  lxxx  nono. 
die  xu  mensis  Seplembris. 

Nicolaus  Prosart,  clericus,  de  Parisius,  in  artibus  magister  et  in  Decretis  baccalarius,  liodie 
in  nonis  Beali  Jacobi  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  anlerioribus  Beali  Eus- 
lacii, pro  primo  anno  et  primo  \oluuiine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  lxxx  nono,  die  ultima 
Icgibili  ante  festum  Beali  Dyonisii. 

(F°  167  %".)  Jobannes  de  La  Houssoye,  clericus,  Ambianensis  diocesis,  in  Decretis  bacca- 
larius, liodie  in  nonis  Béate  Marie  incipiet  primum  librum  Decretalium.  in  scolis  anlerioribus 


254 


LV    FACl  LTI']   DE   DECRET 


l'iS.S-l'iN',» 


Bcali  Eusiacii,  j)ro  priimi  aiino  et  primo  voUiiiiino'  sue  leclure.  Dalum  aiiiio  ii  ccr.c  lxxx  ikiiio, 
die  ultiina  legil)ili  aiite  l'esliini  lîeali  Dyoïiisii. 

Frater  Ailrianus  Trudelle,  ordinis  S.  Auguslini,  IJelvaccusis  diocesis,  in  Deerelis  baccalariiis, 
liodie  in  nonis  Beale  Marie  incipiet  primuui  libruni  Decretalinni,  in  scolis  superiorihus  Beati 
Eustacii .  pro  primo  anno  cl  primo  volumine  su('  l(!cliire.  Datum  Parisius,  aiino  m  crxc  i.xxx  nono, 
die  wii  mensis  Oclohris. 

Isti  Ires  tpii  sequunlur  sua  levaverunl  \iilumina  secunda  die  legihili  post  A^slum  Beali  Dmi- 
nisii,  more  antiquo  et  solito  : 

Domiiius  Joliannes  Passerai,  presl)iter,  in  artibus  magisler  et  in  Decrelis  baccalarius,  liodie 
in  nonis  Beati  Jacobi  incipiet  secuudum  librum  Decretalium,  in  scolis  niagnis  inferioribus, 
pro  secundo  anuo  et  secundo  volumine  sue  lecture.  Dalum  anuo  m  cccc  lxxx  nono,  die  secunda 
legibili  post  fesluni  [BealiJ  Dionisii. 

Jacobus  VolandiO,  Aulissiodorensis  diocesis,  in  Decretis  baccalarius,  hodie  in  nonis  Béate 
Marie  incipiet  secundum  librum  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  pro  secundo  anno  et 
secundo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  lxxx  nono,  die  secunda  legibili  post  l'estum 
Beati  Dyonisii. 

Claudius  le  Hangest  (sic),  clericus,  Ambianensis  diocesis,  in  arlibus  magisler  et  in  Decretis 
baccalarius,  hodie  in  nonis  Beati  .lacobi  incipiet  tercium  librum  Decretalium  in  scolis  superio- 
ribus  Beati  Eustacii,  pro  tercio  anno  et  tercio  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  lxxx 
nono,  die  secunda  legilibili  post  festum  Beati  Dyonisii. 

ROBERTLS    TlLLEU. 


'''  Le  18  juillet  i5oo.  -m.  Loys  Marests,  Jehan 
Sainsarl.  chevecier,  Jacques  Voilant,  chanoine, 
Roger  (le  La  Barre,  messire  Jehan  Maïu'oy  et 
Nicolle  Mosnier,  vicaires,  eux  disans  faire  la  ])lus 
grant  et  saine  partie  de  l'église  iN.  D.  de  Poissy, 
[plaident  au  Chastellet]  contre  messire  Nicolle 
Viou,  m.  Jehan  le  Moyne,  messire  Gilles  Jounyn, 
messire  Pierre  Becliel  (?)  [et]  .Nicolle  Mesnart,  eux 


disans  vicaires  de  ladilte  église^.  Coll.  CJairain- 
hanll,  vol.  765,  p.  .871.  —  Le  21  janvier  i5o(i 
|i.ïoi],  trvenerables  et  discrètes  personnes  Jehan 
Sainsart,  chanoine  et  chevecier,  Jacques  Voilant, 
chanoine,  Roger  de  La  Barre,  Loys  Marez,  mess. 
Jehan  Mauroy  et  iNicoUe  Mauroy  {sic),  vicaires  de 
l'église  N.  D.  de  Poissy,  [plaident]  contre  frère 
Jacques  (hi  Moulin,  ahhi: (li> ioyen-vuh .  Ihid. .  p.  /iao. 


i'is<.)-i'i!)()|     Di'  l;u^'l\ERs^rl•:  dk  i'akis  au  xV'' sikcle.  255 


DEÇA N AT  UE  UEGNAULT  DE  LA  VACQUKRIE. 

NOVKMBliE  l'iSy  À   NOVF.MliRE   I  V.ll). 


T 

DÉLIBÉRATIONS  DE   LA   FACULTÉ. 

(F°  168  !■".)  Anilo  Doiniiii  m  cccc  octuagesimo  nono,  die  décima  mensis  No-  f  1/189. 
vemljiis,  post  missam  ordinariam  prudentissime  Facultatis  Decretoiuni  et  lecturam  '"  '""""  "^ 
domiiiorum  apud  Saiicliim  .lohaiineni  .Ilierosoiimitanuni  de  more  celcliiatas, 
eisdem  dominis  per  cediilam  convocatis  ad  eligeiidum  vel  contiriuaiidiim  i[)sius  Fa- 
cultatis decanum  et  receplorem,  ego  Reginaldus  de  Vaccaria,  iiiler  eosdeiii  iiovis- 
simus  et  minimus,  fui  in  decanum  ipsius  Facultatis  per  dominos  inIVascriptos  con- 
corditer  electus,  etdominus  de  Veteri  Villa  in  receptoris  ollicio  continuatus,  scilicet 
per  dominos  Ambrosium  de  Gambray,  Nicolaum  de  Conty,  Robertnm  Tulleu, 
Stepbanum  de  Veteri  Villa  et  .Tacobum  Junii,  me  présente  et  ad  eorum  instanciara 
acceptante  ac  juramenta  consueta  prestante,  gracias  quoque  precessori  meo  et 
receptori  de  pénis  etiaboribus  assamptis  habuerunt  seu  egerunt,  illos(jue  et  eorum 
gesta  grata  et  rata  liabuerunt. 

Deinde  concluditur  per  colleginni  quod  tiat  diligens  prosecucio  processus  pen- 
dentis  in  curia  Parlamenti  inter  Facultatem  et  matrem  l  niversitatem  super  no- 
nnnacione  suppositorum  ipsius  Facultatis  per  Universitatem. 

Die  jovis  \i\  mensis  predicti,  post  missam  ordinariam  Facultatis,  domini  tune    [i y  Novembre.] 
présentes  concluserunt,  seu  ego  decanus  eorum  volis^  quod  magister  .loliannes 
du  Gue,  major  bedellus  Facultatis,  liabeat  de  cetero  nomine  Facultatis  porrigere 
requestas  dominis  de  Parlemento  ])ro  expedicione  processus  pendentis  coram  eis 
inter  matrem  Universitatem  et  Facultatem. 

Die  veneris  \x(ii)  mensis  predicli,  in  collegio,  post  missam  ordinariam  eodeni  [20 Novembre.] 
die  de  more  celebratam,  comparuit  dominus  legens  primnm  ordinarium,  qui 
recitavit  a  domino  .Tolianne  Picard  accepisse  opus  esse  sollicitacione  pro  expedi- 
cione processus  pendentis  in  curia  Parlementi  inter  Universitatem  et  Facultatem. 
quodque  erant  domini  doctores  consiliarii  curie  nomine  Facultatis  (eranl)  requi- 
rendi  pro  recommendacione  ipsius  processus  in  curia.  Super  quo  concluditur  (|uod 
decanus  nomine  P'acultatis  habebit  prefalos  dominos  sollicitare  ut  pro  \iribus 
instent  circa  expedicionem  dicti  processus. 


:)5G  LA  FACl'LTK  DE  DECRET  [l/i80-1'i90 1 

Eodeni  (lie,  condurlitur  quoi]  ciica  iiiediiuii  ineiisis  Deceinbiis  j)iihlic;il»ilni' 
iii  scolis  cediila,  sub  sigillo  decaiiatus  confecta,  pro  apertura  examiiiis  iiitui'p 
licencie. 

[3  Décenilire.]  Dic  jovis  tei'cia  iiieiisis  Decembris,  post  missam  ordiiiaiiam,  collefjimn  Faciil- 
tatis  Decretoruni ,  apud  Sanctiiin  Jobanneni  JberosoHinitaiumi  conjfrcgatum, 
conclusit  qiiod  leclura  ipsius  diei  din'ciretiii'  iisque  ad  proximam  missam  inde 
sequcntem,  propter  ciasliiium  festi  Refjum. 

[8  Décembre.]  Die  Goucepcionis  Béate  Marie,  post  missam  Facultatis  solemniter  celebratam, 
tïiit  admissiis  ad  gradum  baccalaiiatus  et  lecturam  Franciscus  Picardie,  Rotboma- 
gensis  diocesis,  qui  pro  bursis  solvit  quinque  auri  scnta. 

[lo  Décembre.]        Diejovis  iioiia  [1.  decima]  ejusdem  mensis,post  missam  Facultatis, in  collegio, 
examine  preniisso,  fuerunt  admissi  ad  gradum  baccalariatus  et  lecluraui  \  incen- 
cius  Picardie),  dyocesis  (F"  168  v°)  Rotliomngcnsis,  et  .lobannes  du  Val,  (lonstau-  ' 
ciensis  dyocesis,  qui  pro  bursis  solvorunt  quilibct  duo  scuta  cum  dimidio,  et 
presliterunt  juramenta  consueta. 

[17  Décembre.]  Die  \vu  mciisis  Docembris  ('■'),  post  missam  Facultatis,  in  collegio  fuit,  exa- 
mine preniisso,  admissus  ad  gradum  baccalariatus  et  lecturam  .lobannes  de 
Mota,  diocesis  Tornacensis,  qui  pro  bursis  solvit  duo  auri  scuta,  et  prestitit  jura- 
menta consueta. 

Eodem  die,  iu  collegio  comparuerunt  quatuor  baccalarii  supplicantes  admitti 
ad  examen  luture  licencie;  quibus  dictum  fuit  ex  parle  dominorum  prcsencium 
quod  Iiaberent  sollicitare  majorem  bedellum  pro  perquirendo  et  in  proxima 
missa  allerendo  suas  minores  cedulas  ad  eas  in  collogio  visitandas. 

[91  Décembre.]  Die  XVI  [/.  xxi?]ejusdem  mensis,  duo  ex  supplicantibus  in  novissima  missa 
iterum  supplicarunt  admitti  ad  examen  licencie.  Quorum  alter  erat  baccalarius 
Aurelianis,  et  peciit  admitti  ad  lecturam  et  incorporari  cum  baccalariis  ipsius 
Facultatis,  salvis  juribus  Facultatis;  cui  fuit  responsuni  quod,  visis  litteris  sui 
gradus,  incorporarctur,  satisfaciendo  de  juribus  consuetis;  alteri  vero  supplicanti 
fuit  dictum  quod  instaretapud  majorem  bedeliura  ut  suas  minores  cedulas  afferret 
in  proxima  missa  ad  illas  visitandas  cum  niinoribus  cedulis  aliorum  qui  alias  sup- 
plicaverant  similiter. 


'"'  François  et  Vincent  élaienl  peiit-êlre  les  fils 
(le  Guillaume  le  Picai'l,  bailli  de  Rouen,  et  de 
Jeanne  de  Lagarde,  mentionnes  dans  les  registres 
du  Chàtelet  à  la  date  du  .S  mai   i/i8'i.  CoJI.  Cla'i- 


rmiihmill,  vol.  76'!,  ]).  298.  —  (ùiillaume,  sei- 
gneur d'Eslelau,  était  déjà  mort  le  1 6  juin  suivant. 
Ihid.,  |).  •î<)7;  cf.  vol,  76.Ï,  p.  171. 

''■    Ms.  Oclohiis. 


[l'i,S<.)-IV.)(l|        l)K   LUMNKHSITK   DK   IV\HIS   AU   XV"  SIKCLE.  257 

Eotlciii  <lu',  (luiiiiiius  Hul)C!iliis  TiillcîU  n-liilil  (jiiod  ma;;istci-  coll»!{]ii  Miijoris 
Monaslcrii  (kibal  lillcras  tostiinoniales  scolaritatis  illis  qui  suh  ipso  aiidirhaiil 
Decrelales,  in  <fravc  prejudiciiiiii  Kacultalis.  Super  (jiio  liiil  coiiclusuni  (|iiimI  iIc 
hoc  fiai  (liligeiis  in<|uisicio  per  dccanuin  ni,  lacla  relacione.  Facullas  |iiiiviil(ai 
(le  reniedio  op[p]or(,uiio. 

Die  jovis,  in  vi}{ilia  Nativilalis  Domiiii,  doininus  Roheiius  Tulleu  in  srolis  ma-    [a'i  Déo-mbr.-.! 
joiibus  Facultatis,  de  niane,  liora  consneta,  lejjit  soleniniter  Decretalcni  que  lejji 
solet  eo  die  per  doctores,  et  in  ingre.ssu  ac  egrcssu  scolaruni  anliquuni  morcni 
observavit. 


Die  jovis  ullinia  ejusdem  nicnsis  Decemhris,fuit  niissa  ordinaria  apud  Sancluni 
.lolianneni;  in  qua  interl'ucruut  domini  Nicolaus  de  Gonty  et  ejjo,  cl,  <oin])aiiiil 
ille  baccalarius  Aurelianensis,  Petrus  Poulain  ('',  qui  fuit  admissus  ad  lecturani  et 
incorporalus  pro  pei'veniendo  ad  examen  licencie  instantis,  et  pro  hujusmodi 
admissione  el  incorporacione  sclvit  duo  scula  ])osila  in  niami  leceploris,  et  pre- 
stitit  solita  juiamenla. 


■i  1   iJécembre.l 


(F"  i6y  r".)  Die  seplima  mensis  Januarii,  lectura  eo  dieconclusa  fuit  ad  alium         \tho- 
diem  pruiojjata,  quia  nulli  vel  pauci  erant  scolares,  propter  crastinum  fesli  Ile-       ^  an^'e""-) 
guni,  et  ordinavei'unt  domini  quod  de  cetero  iHo  die  non  legeretur  et  quod  in 
iibro  Facultatis  scriberetur. 

Ipso  die,  fuit  niissa  ordinaria  Facultatis,  in  qua  comparuerunt  domini  Nicolaus 


'''  Dans  les  registres  du  Chàtelet,  on  rencontre 
fréquemment,  depuis  liyS  jusquen  iSooJenom 
de  Nicolle  I^oulain,  avocat  au  Chàtelet,  puis  au 
Parlement,  ('oll.  Clairumbuult ,  vol.  76/1,  p.  29; 
vol.  760 ,  p.  i3o ,  etc.  —  Dans  les  mêmes  registres 
(10  mai  1A91),  on  voit  se  présenter  aJeban  Pou- 
lain, marchand  de  Chiiion,  frère  et  héritier  seul 
de  feu  m.  Jehan  Poulain,  maistre  du  collège  du 
Plessis  à  Paris,  contre  honorable  homme  m.  Jehan 
Constant,  procureuren Parlement, Nicolle  Charpen- 
tier, prestre,  procureur  dudit  collège,  el  François 
Poulain ,  exécuteur  du  testament  dudit  delfunt ,  à  ce 
que  lesdits  exécuteurs  soient  condamne/,  à  delivrerau- 
dit  Poulain  le  reliquat  des  biens  meubles  demeurez 
du  deeez  dudit  Poulain.  Dit  est  que  lesdits  exécuteurs 
bailleront  et  délivreront  audit  Poulain,  marchant, 
le  reste  desdils  biensi.  V,id.,  vol.  765,  p.  .^o.  — 
Tous  ces  personnages  du  nom  de  Poulain,  dont 
l'un  habite  Cbinon,  étaient  probablement  des  pa- 
rents du  bachelier  de  ii8<). 


En  1/195,  Pierre  Poulain,  maître  es  arts  et 
licencié  en  Décret,  se  présente  à  la  collation  de 
l'évêque  et  du  chapitre  de  Senlis  et  à  celle  de  l'abbé 
du  Mont-Saint-Quenlin ,  0.  S.  R. ,  diocèse  de  .\ovou. 
Arch.  de  rUmversitc  de  Piiris,  vol.  4<),  fol.  79.  — 
En  1/196,  il  est  dit  ffBaiocensis  diocesisi,  et  se 
présente  à  la  collation  de  l'abbé  do  Saint-tjuentin- 
en-l'lle  et  à  celle  de  l'abbesse  de  Fervaques,  dio- 
cèse de  Noyon.  Ibid.,  fol.  i33.  —  Ea  1/197,  •'  ^^ 
pr-ésente  à  la  collation  des  abbés  de  Saint-Magloire 
lie  Paris  et  de  Saint-.Maur-des-Fossés.  Ibid., 
vol.  5o,  fol.  12.  —  En  1/199,  ''  s^  présente  à  la 
collation  de  l'abbé  de  Saint-Père-en-A'allée,  diocèse 
de  Chartres,  el  à  celle  du  prieur  de  Saint-Martin- 
des-Charaps.  Ibid.,  fol.  90.  —  En  i.Soo,  il  si' 
j)r('sente  h  la  collation  des  abbés  de  Coulombs  et 
de  lîouneval,  diocèse  de  (^-hartres.  Ibid..  fil.  187. 
—  En  lôoi,  il  se  présente  à  la  collation  des  abbés 
de  Josaphat  et  de  irThuneo  |Tironio]fl,  0.  S.  H., 
diocèse  de  CJiartres.  Ibid.,  fol.  i.'ji. 


33 


lUl'MMLIVlE     NATIO^IALC. 


258  \^\    l'VCll.TK    1)1-    OHCHET  |  1  ASλ-1 'lOO] 

de  Coiitv.  RoljtM'Uis  Tullcu,  Stej)liaims  de  Ncleri  \  illa  el  ego;  cL  j)osl  inissain 
fuerunt  eNaniinati  et  ad  gradum  baccalariatus  admissi  Joliannes  Lenrant''',  dio- 
cesis  Trecensis,  et  Guillormiis  Collasoii,  Cabiionensis  diocesis,  qui  pro  bursis  sol- 
verunt  quilibet  duo  scuta  auri  et  prestiterunt  solita  juramenta. 

Eodeni  die,  comparuit  in  collegio  dominus  legens  primum  ordiiiarium,  (jui 
exposuit  quod  erat  prope  finem  Sexti,  et  inteliexerat  régulas  juris  non  fuisse  lectas 
per  suos  antecessores;  quare  peciit  sibi  pro  lertura  per  Facultatem  assignari  ma- 
teriam  ad  legenduni.  Super  quo  concluditur  quod  dominus  Junii  et  aiii  qui  abas 
legerant  Sextuiu  erant  compellendi,  et  servaretur  mos  antiquus;  et  pro  nia- 
teria,  linito  Sexto  Hbro,  fuit  eidem  legenti  assignatus  primus  liber  Decretaliuni. 

[9  Janvier.]  Die  uona  ejusdcui  mensis,  feci  vocare  per  cedulam  dominos  régentes  ipsius  ¥;\- 

cultatis  pênes  dominum  de  Courcellis  super  duobus  articuiis  ;  quorum  primus  erat 
super  facto  baccalariorum  qui  pluries  se  presentaverant  in  collegio  et  instanter 
^upplicaverant  admitti  ad  examen  licencie;  secundus  erat  communis. 

Qiioad  ])rimuni  articulum,  postquam  exposui  quod  cedule  primi  voluminis 
dictornm  baccalariorum  non  fuerant  vise  nec  exbibite,  quia  major  bodcllus  retu- 
lerat  illas  tradidisse  domino  generali  -',  dum  erat  decanus,  ad  illas  sigillandas  el 
registrandas  in  libro  Facultatis,  a  quo  tempore  non  potuerat  recuperare,  quia 
eratabsensetdeclinaveratin  Angliamproregia  Majestate(^);  alie  vero  cedule  hujus- 
modi  baccalariorum  de  secundo  et  tercio  voluminibus,  quamvis  essent  publicate , 
non  tamen  era[n]t  sigillate  sigillo  decanatus,  prout  consueverant  sigillari,  bedello 
asserente  quod  ipsi  baccalarii  sibi  recusaverant  porrigere  pec(c)unias  pro  faciendo 
illas  cedulas  sigillare.  Super  quibus  concluditur,  ex  deliberacionibus  dominorum. 
quod  dictusbedellus  more  solito  prius  sigillare  faciet  sigillo  decanatus,  priusquani 
illas  babeatin  scolis  proclamare,  et  deinde  illas  in  manibus  decani  reponet  et  di- 
mitlct  quousque  fueritipsi  decano  satisfactum  de  emolumento  sigilli  eisdem  cedulis 
appositi. 

(F"  i6()  \".)  Insuper  fuit  concorditer  conclusum  quod,  quia  annus  currens  est 
jubileus  et  ipsi  supplicantes  pro  examine  sunt  honeste  pei'sone,  ad  delacionem 
magnarum  ccdularum  admittentur,  ut  in  examine  privato  probentur  si  digni  sint 
ad  publicum  admitti. 

[li  Janvier.]  Die  jovis  xiMi  cjusdeui  meusis,  in  missa  ordinaria  interfuorunt  doinini  Nico- 

iaus  de  Gontj,  Stepliauus  de  Veteri  Villa  et  ego  decanus;  et  posl  luissam,  in 

'■'  S<ins  doute  l'un  des  parents  de  son  homonyme  <*'  Robert  Gaguin. 

Jean  l.enfani,  conseiller  au  Parlement  en  1^87  et  '■''  Sur  les  missions  de  Gaguin  en  Angleterre, 

chanoine  de  Notre-Dame  de  Paris,  mort  le  5  no-  voir  ïhuasne,  Ëpistole  et  orationes  Gngmiii ,  t.  1, 

vemhre   iâo8.   Cf.   Blanchard,  Calai,  p.  35  a;  p.  77  el  suiv. 


Friiiii;.  m  280.  fol.  ^^-j  v° 


[l'»89-l/»i)0]        l)K   Ll  NIVKUSITÉ   DE   FVIUS   AL    \\-  .SIKCLK.  25'J 

collejfio  coinparuciiiiil  iiovcin  baccalarii  pelentes  adiiiilli  ad  di-lacioiioiii  iiiajo- 
luiii  codulaiiiiii,  |ii()iil  fucrant  admissi  in  ulliiiia  (((iiclusioiie  Kacultatis,  cl  pro 
illis  conficiciulis  picslilerunt  jiirameiita  solila,  |)ioul  in  slaliilis  Fanillalis  coiiti- 
ii(!ntur. 

Eodem  dk'.  sn|)|tlicav('iuii(.  adinilti  ad  examen  gradus  Ijaccalaiialus  duo  qui 
suas  cedulas  non  liaiji'banl,  et  ideo  fuil  eisdcin  injuncluin  (|ii(»d  illas  alleirenl 
in  prima  missa,el  pro  eoruni  probacione  luit  eisdem  Decrelalis  Quanlo  dejndiciis  (') 


assij^fiiata. 


lin 


Ipso  die,  e\])osui  (jualiter,  die  mai'tis  uliima,  dominas  rector  piT  licdrlli 
nacionis  Picardie  mandaverat  ut  in  crastino,  hora  octava  de  mane,  coniparerem 
in  Navana  ad  aperiendum  arcliam  sigilli  Universitatis  pro  sigillando  rotiilo  olli- 
ciariorum  Universitatis  per  députâtes  confecto,  quodque,  advenientibus  die  et 
liora  prescriptis,  majorem  bedellum  Facultatis  destinaveram  adsciendum  si  tem[)us 
esset  coniparendi;  (|ui  miclii  retulerat  quod  decanus  Facullalis  medicine  aut 
ab  eo  deputalus  et  nonnulli  régentes  diocesis  Meldensis  cuni  magistris  ejusdem 
diocesis  erant  et  fuerant  oppouentes  ne  aperiretur  arcba  vel  fieret  sigiilacio  ipsius 
rotuli,  et  ubi  contra  oppositioncm  dominus  rector  et  abi  decani  cum  procuratoribus 
vellent  procedere  ad  aperlurara  arche  et  sigillacionem  faciendam,  appollavc- 
rant  et  appellabant.  (Juare  distuli  comparere  et  claveni  Facultatis  ad  aperiendum 
arcbam  pro  sigillo  extraliendo  déferre,  et  propter  dictas  opposiciones  et  appel- 
laciones,  erga  dominum  rectorem  me  feci  excusatum  quousque  quid  acturus 
essem  in  bac  re  Facuilatem  consuluissem.  (Juibus  et  aliis  excusacionibus  non  ob- 
stantibus,prefatus  dominus  rector  seras  Facultatum  Decretorum  et  Medicine  fecit 
levare  et  arcliam  sigilli  aperire,  necnon  dictum  rotulum  sigillo  Universitatis 
(F°  170  r°)  post  et  contra  opposiciones  et  appellaciones  predictas  sigillare.  Super 
quibus  conclusum  extitit  quod  ex  parte  Facultatis  de  hoc  fieret  querimonia  in 
facie  Universitatis,  proviso  quod  Facultas  medicine  de  sua  parte  veliet  pariter 
querimoniam  lacère. 

Jovis  XXI  ejusdem  mensis.  fuit  missa  ordinaria,  in  qua  interfuerunt  dominus  Ni-  1 21  Janvier.] 
rolaus  de  Conty,  Stephanus  de  Veteri  Villa  et  ego;  et  ibidem,  examine  ])remisso. 
i'uerunt  ad  graduni  baccalariatus  admissi  très,  videiicet  iNicolaus  Bouquin,  diocesis 
TuHensis,  qui  pro  bursis  solvit  tria  scuta,  quorum  unum  erat  ad  solem;  Johannes 
de  Cays,  Ambianensis  diocesis,  qui  solvit  duo  scuta,  et  Eustachius  Consilii '-', 
Baiocensis,  qui  solvit  totidem. 

Eodem  die,  prinius  legens  conquestus  est  de  privatis  lecturis  que  funit  extra 
Clausum  [ms.  Glauso]  Bruuelli,  ex   quibus  impeditur  loclura  ordinaria.   Super 

'''  (^rpiis  jiiris  ain.,  éd.  IMdioii  (Paris.  1O87,  in-fol.),  t.  Il,  p.  71,  on!.  1   i^lhxi-ct.  Grcg.  1\.  lili.  11. 
lil.  I,  m).  —  '■'   Voir  plus  liant,  p.  91),  11.  -i.  et  p.  198,  n.  1. 


OGO  LA   FACLLTK  DK   DKCRKT  [1/189-1490] 

quo  condusum  extilit  quod  ipsi  taliter  le{j[eutes  cilentur  et  ])or  bedclluiu  voceulur 
in  facie  Facultalis,  ut  eis  vocalis  competens  remeiliiim  adliiheatur. 

[a8  Janvier.]  Die  jovis  xxviii  ejiisilom  mensis,  fuit  missa  ordinaria,  in  qna  présentes  fuerunt 

doniini  Ambrosius  de  Cambray,  Nicolaus  de  Gonty,  Robertus  Tulleu,  Stephanus 
de  Vetei'i  Villa,  Jacobus  Junii  et  ego  decanus;  et  ibidem  comparuit  venerabilis 
pater  donq)nus  [Benedictus  de  Chaniery],  abbas  de  J-,ira  ('',  ordinis  S.  Benedicti, 
dicens  et  asserens  quod  erat  lieencialus  ia  Universitate  Gadomensi,  et  taui  propter 
famani  aime  Universitatis  Parisiensis  quam  Facultalis  Decretorum  ejusdem  Uni- 
versitatis,  desiderabat  Parisius  resumere  gradum  licencie  et  ad  lecturam  admitti, 
oiïerens  de  juribus  Facultatis  satisfacere.  Super  quibus  concluditur  quod,  facta 
(ide  de  gradu.  admitteretur  ad  lecturam.  Et  fidem  fecit  de  ipso  gradu  per  pro- 
priuin  juramentum,  et  ad  plenius  fidem  faciendum  promisit  ministrare  duos  testes 
brevi  manu,  et  pro  admissione  solvit  sex  auri  scuta  tradita  domino  thesaurario. 

Eodem  die,  comparuerunt  baccalai'ii  ad  licenciam  ]n-esentati,  supplicantes  pro 
apertura  examinis  ;  et  ipsis  ad  partem  retractis,  concluditur  quod  in  proxima  missa 
aperiretur  examen,  et  ipsis  supplicantibus  injungeretur  quod  de  preparatoriis 
providerent,  prout  eis  intimavi  et  injunxi  illis  revocatis  et  admissis,  luitque  per 
me  assignala  ])ro  examine  1.  d.  (sir). 

Eodem  die,  dominus  Steplianus  de  Veteri  Villa,  tiicsaurarius  Facultatis,  expo- 
suit  quod  ser\  ilor  domini  generalis  ^-\  qui  pro  regia  Majestate  in  Angliam  [declina- 
verat],  (F°  170  v")  in  obilu  domini  de  Fraxinis  comjjaruerat,  et  pro  suo  magistro 
distribuciones  instantor  ]iecierat,  quas  eidem  denega\erat.  quia,  ut  verisimiliter 
credebat,  pro])ter  diutinam  altsenciam,  suam  regenciam  perdiderat.  Super  quo 
fuit  conclusum  quod  ipsius  domini  prestol(i)aretur  adventus  et  infra  missani  proxi- 
mam  liaberem  visitare  regestrum  Facultatis  ad  sciendum  si  ante  recessum  pro 
meiise  gracioso  supplicasset  et  tanto  tempore  fuisset  absensquod  suam  regenciam 
amisisset. 

[2  Février.]  Dic  Hiartis  secunda  Februarii  anni  predicti,  in  missa  Facultatis  inlerfueruiit 

domini  Nicolaus  de  Conty,  Stephanus  de  Veteri  Villa  et  ego  decanus;  et  aiitequam 
lieret  distribucio  cereorum, propter  pressuram  et  multitudinem  licenciandorum  et 
baccalariorum  confluencium  ad  habendum  cereos,  extitit  per  dominos  conclusum 
tpiod  in  cap(p)ella  Facultatis  recluderentur  et  eis  exeuntibus  cerei  distribue- 
rentur,  prout  factum  extitit  ad  confusionem  obviandaïu. 

'"'  Le  nonide  rabbétic  Lireosl  ici  resté  PU  blanc,  l.e  ik'sir  d'oblonir  la  même  dignité  à  Saint-Jnlien 

mais  on  le  trouvera  un  peu  plus  loin.  Veueur  de  lui  causa  de  graves  embarras,  ([ui  ue  cessèreul  que 

Louis  XI,  Benoît  de  Cliamery  devint  ensuite  moine  peu  avant  sa  mort,  survenue  à  Tours  le  18  mai 

à  Saint-Julien  de  Tours.  Sorti  de  celle  abbaye,  il  l^oo.  (If.  Giillia  Cliiisi.,  t.  \l,  col.  (ikç^-ij^^o. 
rentra,  en  (jualit'  (tabbé.  à  Notre-Dame  de  Lire.  (''  Robert  (jaguin. 


I  ri,S'.)-I'i<)ni        l)K   I/UNIVKIISITK  l)i:    IMIilS    \l     W     SIKCI.K.  .  201 

Dif  iiicrciini  |  Icrlia  |  rjusdcMii  iiiciisis,  liiil  (clcliriilii  iiiissa  (•oniniiiiiis  l  ni\('i-      [3  KévriiT.) 
silafis  in  .lacohilis;  in  (|na  présentes  fucrunl  domini  de  (îoiity,  Stej)lianus  de  Veteri 
Villa,  nie  Innc  absente  ctlojjilinie  impedito. 

Die  jovis  qnarta  ejusdem  niensis,  fuit  cclebrata  nn'ssa  ordinaria,  et  in  ea  inler-      fi  Févricr.| 
fueiMint  dominns  Nicolaus  de  (îonly,  Steplianus  de  Veteri  Villa  et  ejjo;  et  j)Osl 
niissani,  in  caniei-a  examinis,  .loliannes  Sonieti,  dioccsis  (lahilonensis,  examine 
])n;niisso,  fuit  admissns  ad  {jiadnni  Itaccalariatus  et  lecturani  et  pro  Imisis  s<dvil. 
ti'ia  scuta  et  prestitit  juranieiita  consueta. 

Ipso  die,  dominus  thesaurariusmonasterii  Sancti  Dionisii  in  Krancia  snpplicavil 
admitli  ad  examen  licencie,  dicens  quod  erat  in  forma  examinis.  Su|)er(|iia  siij)- 
plicacione  fuit  concinsum  (juod  in  proxima  missa  fidein  faciet  de  suis  cedulis  et 
voiuminibns,  et  intérim  coniiciet  et  deferet  majores  cednlas,  pro  quil)us  conli- 
ciendis  prestitit  juramenla  consueta. 

I*]odem  die,  fuit  sijfillala  litlera  j^radus  pro  Nicolao  Bouquin,  (jiii  pro  sigillo 
tradidit  bedeilo  niajori  unum  scutum  auri''^ 

Ipso  die,  fuit  apertum  examen,  et  de  more  collacione  per  me  (K"  171  r") 
liabita,  presentibus  baccalariis  feci  distribucionem  textus  eis  assignati. 

Eodem  die,  dominis  ad  cameram  examinis  reversis  exposui  tpiod  magister 
Arnulpbus  AHouf  de  novo  in  prejudicium  Facultatis  removeri  fecerat  sliliicidiiim 
deferens  aquas  sui  edificii  vicini  fundo  nostro  in  [hjorto  suo,  et  sic  cooperturam 
reparari,  quod  a([ue  sue  in  fundo  nostro  cadebant  et  recipiel)antur.  Siq)er  (pio 
concluditur  quod  huic  novitali  provideatur  per  concilium  [sic)  Castelleti,  et  da- 
tum  fuit  onus  majnstro  Claudio  Pocidoti. 


b" 


Die  lune  xv  ejusdem  mensis,  examine  premisso,  Petrus  Breulet,  Garnotensis     [1»  Février.] 
diocesis,  fuit  admissns  ad  gradum  baccalariatus  et  lecturani,  et  pro  bursis  solvit 
duo  auri  scuta,  que  dominus  thesaurarius  recepit.   et  prestitit   idem  admissns 
juramenta  consueta.  ■  . 

Die  jovis  xvm  ejusdem  mensis,  fuit  missa  ordinaria  celebrata,  et  in  ea  présentes     [18  Février. | 
fuerunt  domini  Nicolaus  de  Conty,  Steplianus  de  Veteri  Villa  et  ego  decanus.  et 
postmissam,  in  caméra  examinis,  .loliannes  Baudouyn'-',  diocesis  Andegavensis, 
examine  premisso,  fuit  admissns  ad  gradum  baccalariatus  et  lecturani,  et  pro 
bursis  solvit  tria  auri  scuta. 

'■'  En  marg-p  :  Rccepta.  Boncourt,  d'une  créance  de  i3o  I.  t.  sur  Joan  Bor- 
•''  Pent-èlie  Jean  Baudonyn,  pivtro,  licencié  en  rem,  ciianoino  de  Tours.  \nir  Campardon  et  Tue- 
lois,  demeurant  place  Mauiiert,  à  l'Image  Sainte-  tey.  Imnilain'  des  rrgi.slrcs.  .  .  du  (Jiiitclct,  p.  43, 
Catherine,  qui,  le  28  août  ia4i,  l'ait  don  à  son  n" '128. 
neveu  Robert  Godemer,   étudiant   an   Collège  de 


262  .  LA   FACULTÉ  DE   DÉCRET  [l/i80-l'i'.»(l  | 

[18  Fp\rier.j  Ipso  flic,  coinpiU'iiit   luagister  Arnulplius  Allouf,  vocalus  per  bedelliim  pni 

novitatc  per  eiiin  atfemplata  in  prejudicium  Facultatis,  et  ex  parte  Facultalis 
sibi  remoustraliim  cvtilil  qiiod  maie  fecerat  et  contra  proprinm  juranientuni, 
quo  juraverat  ipsiiis  Facultatis  jura  servare,  dictam  novitatem  attemptando.  Qun 
audito,  idem  Allouf  se  fecit  excusatum,  et  quod  eo  inconsulto  id  fecerant  ope- 
rarii,  et  erat  paratus,  ut  dicebat,  si  quid  maie  fecerat,  facere  reparari  et  iii 
priorem  statum  reduci  ad  dictaraen  juratoriim.  Qnibus  auditis,  luit  remissus, 
et  injunctum  ma<;istro  Claudio  quod  liaberet  juratos  advocare  expensis  illius 
qui  causam  foveret  injustam,  et  taliter  providere  quod  Facultas  remanerel 
illesaO. 

[)8Fé\Tier.]  Die  jovis  xviii  ejusdem  mensis,  fuit  missa  ordinaria,  et  post  illam  celebratam, 

me  absente  et  légitime  impedito,  premisso  examine,  fuerunt  ad  gradum  bacca- 
lariatus  et  lecturam  admissi  Jobannes  Turquan  '-',  de  Parisius,  qui  pro  bursis 
solvit  duo  scuta,  et  Jobannes  Lopin''',  diocesis  Trecensis,  qui  pro  eisdem  bur- 
sis solvit  tria  scuta,  et  ])restiteruut  jnramenta  consuela  in  manibus  domini  de 
Conty. 


[a  A  Février. 


(F°  171  v°.)  Die  x\nii  ejusdem  meusis,  fuit  sigillata  littera  gradus  pro  ma- 
gistro  Jojianne  de  Petrafonte  (sîc)  ,  qui  pro  sigillo  solvit  unumscutum  auri  inajori 
])edello. 


'*'  Ces  doux  (Jeriiii^rs  alinéas  sont  iiileivei-lis 
dans  le  registre  original. 

'''  Les  iiomouymes  de  Jean  Turquan  sont  très 
nombreux  dans  le  cours  du  xv'  siècle ,  et  sauf  peut- 
être  un  seul,  qui  fut  chanoine  de  Saint-Merry  et  qui 
était  mort  à  la  date  du  .3 1  mai  1  /i9  1  (  Coll.  Clairam- 
hiiidl ,\o\.-]&S,p.S()) ,  tous,  [)ar  leur  profession  ou 
leurs  fonctions,  se  rallacliaient  au  Chùlelet.  Nous 
trouvons  d'abord,  eu  cette  même  anne'e  1/121, 
Jean  Turquan,  procureur  au  Cliâtelet  {ihicL, 
p.  109),  dont  l'un  des  fils,  également  nommé 
Jean,  est  pourvu,  le  a  octobre  i^Scj,  de  deux  tu- 
teurs [ibid.,  p.  178)  ;  l'un  d'eux  est  son  frère  aîné 
Pierre,  <[ui  fut  audiencier  ou  auditem"  aux  causes 
(lu  Cliâtelet  (i454-iiG4),  puis  conseiller  au  Par- 
lement. Le  âi  octobre  i448,  irJehan  Turquan, 
aagé  de  a 3  ans,  fils  de  feu  Jehan  Turquan,  pro- 
cureur au  Chastelet,  est  rais  hors  de  la  tutelle  de 
Pierre  Turquan  et  Bernard  Pioyer,  ses  tuteurs.  .  .  t 
{Ibid.,  p.  991).  En  i47<),  ce  Jean,  fils  du  procii- 
reui',  et  seigmmr  du  fief  de  Gli<;naiiciiarl,  est  exa- 
minateur au  Chàtelet  {ibid.,  vol.  jCiU,  p.  fjli).  Le 
7  octobre   l'iSo,    -Pierri'  Tnnpian  |  est  |   institué 


examinateur  au  Chastelet  à  la  survivance  de  Jehan 
Turquan,  son  père,  en  vertu  tle  lettres  du  9  de 
ce  mois?)  (ibid.,  p.  917),  et  Jean  meurt  avant  le 
17  janvier  i48i  (p.  aai).  Il  avait  d'autres  en- 
fanls  que  Pierre,  qui  lui  succéda  au  Chàtelet  dans 
son  office  d'examinateur,  et  parmi  ces  enfants,  un 
fils  qui  s'appelait  aussi  Jean  et  doit  être  le  bachelier  de 
1  'i()o.Le3niars  1  48-1  [1  483],f  P(aouline[Gaudete]. 
veufve  de  feu  m.  Jehan  Turquan ,  examinateur, 
accepte  la  gardi»  bourgeoise  de  Jehaiine,  Jehan. 
Jacques,  Catherine  et  Thomas,  ses  enfans  mineurs 
et  dudit  defl'uat.i  Coll.  CAairambmilt ,  vol.  76^1 . 
p.  987  :cf  vol.  7G5,  p.  1Ô3. 

'  ■'  (j'cst  ])eut-ètre  de  deux  de  ses  proches  parents 
qu'il  s'agit  dans  la  mention  suivante  des  registres 
du  Chàtelet,  sous  la  date  du  99  octobre  1689: 
rr Jehan Loppin,  clerc,  demeurant  à  Paris,  émancipe 
Jehan,  son  fils,  aagé  de  11  ans,  escolier  à  Paris: 
ciu'Bteur,  le  père. Ti  Coll.  Clairambnull ,  vol.  766. 
p.  4i4.  —  En  janvier  1/496,  on  trouve  aussi  dans 
les  registres  du  Parlement  de  Paris  le  nom  d'Etienne 
Lojiin,  chantre  et  chanoine  de  l'éghse  de  Tours. 
-VoMC.  nci/.  friiitç.  8o3'i ,  fol.  91  9  et  919. 


ll'iSO-l'iOni        \)K   i;i  NIVKRSITÎ;   de   PAIUS   au   \V  SIECLE.  263 

Dit'  josis  \xv  cjnsdciii  moiisis,  luissa  oïdinaria  cxlilil  de  iiioïc  crdebiala  ;  iii  (|ua  [aO  Févrior.] 
(•oiiipaniciuiil  domini  Nicolaus  do  Coiity,  Robertus  Tiilleii  il  lîolx'iiiis  (iaijuiiii , 
me  absente  et  Ic.'filimc  iiiipedito;  ibiqiie,  prout  inicbi  cxlilil  iidaliiin''),  exposiiil 
idem  (ia[{iiiiii  ([uod  die  j)i'ecedeiili  de  legacioiie  quam  habuerat  iti  An{flia(m)  l*a- 
risiiis  ap|p]liciierat,  supplicans  admitli  ad  resumcndam  regenciam  per  eiim  amis- 
sam  pi'opter  diutinam  al)senciam.  Super  qna  supplicacione  luit  conclusum  fpiod 
pi'opter  paucitalem  domiiionim  preseiicium  Facullas  voearetur  jtcr  cedulani  ad 
super  bujusmodi  supplicacione  deliberandum. 

Die  veneris  xxvi  ejusdem  mensis,  domini  doctores  fuerunt  per  cednlani  convo-  [jC  Février. 
cati  apud  cameram  examinis,  hora  octava  de  mane,  super  duobus  articulis,  cpio- 
rum  primus  erat  ad  audieiidiim  supplicacionem  quam  tune  facere  intendebat 
dominus  Robertus  Gaguini,  generalis  ordinisSancte  Trinitatis;  secundus  erat  coni- 
munis.  Et  in  congregacione  comparuerunt  domini  Nicolaus  de  Conty,  Robertus 
TuHeu,  Stephanus  de  Veteri  Villa,  diclus  Gaguini  et  ego  decainis;  coram  quibus 
prefatus  dominus  generalis  suam  supplicacionem  relricavit  et  peciit  ad  regenciam 
resumendam  admitli,  offerens  subire  onera  in  talibus  assueta  et  juramenta  solila 
prestare.  Cujus  supplicacioni  domini  concorditer  anmierunt,  et  deinceps  idem 
dominus  generalis,  gracias  agens,  prestitit  juramenta  in  talibus  consueta,  et  per  me 
sibi  dictum  extititquod  haberet  providere  de  proxima  lectura  solemnisDecrelalis, 
ad  quam  per  statuta  tenebatur  et  erat  astrictus. 

Die  lune  prima  mensis  Marcii,  prefatus  dominus  generalis  recessit  et  ad  re-       [i"Mars.] 
giam  Majestatem  dedinavit,  ad  référendum,  ut  dicebat,  ea  ([ue  pro  re  publica 
fecerat  in  Anglia(m). 

Die  jovis  quarta  ejusdem  mensis  Marcii,  fuit  missa  ordinaria,  in  <|ua  compa-         '■  Mars.] 
ruerunt  domini  Nicolaus  de  Conty,  Stepbanus  de  Veteri  Villa  et  ego  decanus,  et 
postillam  celebratam,  examine  prémisse,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus 
et  lecturam  Johannes  Ouitardin,  Claromontensis  diocesis.  qui   pro  bursis  solvit 
duo  scuta  cum  dimidio,  et  prestitit  juramenta  consueta. 

(F"  172  r".)  Die  veneris  cpiinta  ejusdem  mensis,  fuit  celebrata  congregacio  [ôMars.] 
Universitatis  super  tribus  articulis  :  primus,  super  apercione  rotuli  nominando- 
rum;  secundus,  ad  audiendum  relacionem eorum  que  fuerant  in curiis Parlamenti 
et  dominorum  generabum  acta;  tercius  erat  connnunis,  super  supplicacionibus  et 
injuriis.  In  qua  présentes  fuerunt  domini  Nicolaus  de  Conty,  Slepbanus  de  Veteri 
Villa  et  ego  decanus. 

'"'   En  marg;e  :  Siipplicccin  iloininl  (iunguiiii  pro  restimpcione  rcgcncic. 


264  LA   FACL'LTÉ  DE  DÉCRKT  [1 '18O-I  V.tO  | 

[11  Mars.]  Die  jovis  XI  ejiisdeni  meiisis,  fuit  celebrala  missa  ordinaiia,  in  cjua  iiileilïicitiiil 

(loniini  Nicolaiis  deCoiily,  Steplianus  de  Veleri  Villa  et  ego;  et  post  inissam,  pro- 
vidus  vir  iiiagister  Raymundus  de  Gosuaco('),  Lemovicensis  diocesis,  in  Decretis 
baccalariiis  Tliolose,  fuit  admissus  ad  lecturam,  et  pro  bursis  solvit  tria  scuta,  el 
prestitit  jurainenta  consueta. 

Eodem  die,  doniinus  Johannes  Seguier,  legens  primum  ordinarium  de  mane, 
comparuit  in  collegio  et  exposuit  quod  dominas  cancellarius  Francie  sil)i  ])er  lit- 
(eras  missivas  rescripserat  quod  eiat  uniis  de  numéro  electorum  novoiMim  conci- 
liariorum  [sic)  Parlamenli  Tliolose  '-)  et  quod  pro  eo  mandaveral  ut  incontinenti 
declinaret  ad  regiam  Majestatem,  que  erat  Lugdiini,  petens  hiis  de  causis  a  lec- 
tura  exonerari,  et  dictum  magistrum  Raymundum  in  ejus  locum  admitti,  etcollec- 
'  tam  instantem  sibi  reservari.  Super  quo  concluditur  quod  quameicius  domini  por 
cedulam  super  premissis  deliberaturi  erant  convocandi. 

[i3  Mars.]  Die  sabbali  xui  ejusdem  mensis*,  fuit  congregacio  Universitatis  apud  Sanctum 

Matliurinum  celebrata,  super  tribus  articulis  :  primus,  ad  audiendum  alitpia  que 
fiierant  per  curiam  Parlanienti  ordinata  in  fado  proces.sus  moti  et  pendentis  inter 
Facultalem  Decretorum  et  ceteras  Facultates;  secundus,  super  processionibus  ce- 
lebrandis;  tercius  erat  communis,  super  supplicacionibus  et  injuriis. 

Quoad  primum  articulum,  dominus  rector  exposuit  quod  ex  parte  trium  Fa- 
cuitatum  Universitatem  representancium  fuerat  porrecta  certa  requesta  curie 
Parlamenti  pro  sigillandis  nominacionibus  magistrorum  ipsius  Universitatis,  pen- 
dente  processu;  super  qua  curia  per  suum  arrestum  ita  fieri  ordinaverat  pro  hoc 
anno  currenti  sine  prejudicio  dicti  processus,  et  requisivit  per  organum  magistri 
Roberli  de  Val[l]ibus  domino  Jolianni  Bouchard'^',  coinmissario  curie  Parlamenti 
ad  id  deputato,  ut  execucioni  mandaret  ipsam  requestam  seu  ordinacionem  curie 
super  ea  datam.  Qua  requisicione  audita,  dictus  Bouchard  presciiptam  ordina- 


'"'  Raymond  appartenait  à  la  granile  famille  du 
Bas-I>iiiionsiii  qui  avait  Piiipiiinté  son  nom  à  une 
terre  située  non  loin  de  Brive.  Il  parait  avoir  été  le 
second  fds  d'Hélie  de  Cosnac  et  de  Catherine  Fay- 
flil,  lille  et  héritière  d'Etienne  Faydit,  scijjnenr  de 
Bordes,  dont  le  mariage  remontait  à  l'année  iltoh. 
Cf.  Nouveau  d'Hozicr,  \ol.  io5 ,  dossier  de  Cosnac, 
fol.  liç).  —  En  i5i6  et  i5qo,  on  le  trouve  désigné, 
dans  deux  quittances,  sous  les  nom  et  titres  sui- 
vants :  rr Raymond  de  Cosnac,  licencié  ez  droiclz, 
seigneur  de  Segiu-als  et  de  lioffilhac,  lieutenant 
gênerai  de  monseigneur  le  senesclial  de  Limosin  ez 
sieigps  l'oyalx  du  bas  pays  dndit  I^iniosins.  Biblio- 
thèque nationale.  Pièces  orig.,  vol.  865,  dossier 
de  Cosnac,  p.  !5  et  '1. 


'"'  rrJean  Séguier,  sieur  de  Bonloc,  (ils  de  Not 
Séguier,  reçu  le  i.3  mai  1  '176  (sic),  président  reçu 
le  37  juillet  i5if),  mort  le  6  mai  iSam,  selon 
Fleury  Vindry.  Les  Parlementaires  français  au 
Avi' siècle,  t.  11,  fasc.  a  (Paris,  1912),  p.  i5i. 

*^'  Jean  Bouchard,  ([ui  manque  au  Cnlaloguc 
de  Blanchard,  ligure  dans  les  registres  du  Châ- 
telet,  aux  dates  du  16  avril  i')85  et  du  i3  mai 
i^i8(),  comme  conseiller  au  Parlement.  Coll.  Ctai- 
riimbault,  vol.  764,  p.  3-20  et  p.  Sgi.  —  Dès  le 
aS  avril  iû63,  inn.  .lehan  Bouchard,  licencié 
es  loix,  receu  advocat  au  Chastellet,  a[voit]  choisy 
son  lieu  du  costé  des  fenestresT^.  Ibid.,  vol.  7(iii, 
p.  37<j. 


[iri89-l/i90]        DE  L'UNI VKUSITl':   DK   l'\l!IS    \l     W'SIKCLK.  2G5 

ciuiieiii,  iil  (licohal,  ikisIit;  Kacnllali  iiiliiiia\il,  cl  (|iiesi\il  (|iilil  l'"aciilla,s  de 
pari»!  sua  diccrc,  volcbal  ad  (V"  lyj  v°)  im|)(MlicndiMii  ipsam  (ndinacioni'iii. 
Ciii,  ex  ordiiiaciuiK^  doiiiiiHtrmn  presenciiiiii.  cjjo  dccaiiiis  iioiiiino  l'acidlali-^ 
respondi  (pidd  me  (tp|»on('l)aiii  dicle  ordinacioni  et  ejiis  cxeciirioiii,  et  |)i<t  caiisi^ 
diclt^  opposicioiiis  recihni  qiiod,  ciiiii  partes  conteiidentes  iu  cnila  liiiManl  an- 
dite.  Facilitas  Decretonini  per  modiiin  provisionis  reqiiisivit  qiiud  iioiiiiiiacmiies 
siioriiiii  licenciatoi'iini  et  l)accalaiioriiiii,  peiidenti'  |)iocessii,  cum  nominacionihiis 
iiiajfisti'oi'iiiii  dicte  Uiiiversitatis  sijfillarentiir,  et  alic  Facilitâtes,  per  inodiiiii  pro- 
visionis, re(piisiveraMt  qiiod,  [)redicto  processu  pcndente,  noiiiinacioiics  iiiajjislro- 
nim  dicte  Universitatis  sijfillarentnr  sine  aliis  super  qiiibiis  parles  per  ciiriain 
fiiorant  ap[p]iinctiiate  ad  conciliurn  [sic),  et  qiiod  prodiicerent  infra  Iridiiiiiii 
quicquid  vellent;  ciii  arreslo  parendo  Facilitas  de  parte  sua  piodiixcral  d  clair 
docuerat  de  jure  suo  per  tenoreui  Prao;inalice  sanctionis,  advisata  deputatorum, 
Universitatis  conclusionem  continentem  quod  licenciât!  et  baccalarii  uostri  ciiiii 
ceteris  noininarentur  sub  sigillo  Universitatis,  et  per  plures  nominaciones  post- 
niodum  expeditas;  quibus  attentis  et  preserlim  dicto  arresto,  iioii  potcrat  nec 
debebat  ipse  comniissarius  ad  execucionein  dicte  supplicaciouis  procèdent,  ciuii 
fuisset  expedita  non  vocata  parte  nec  audita;  et  ubi,  non  obstaiitc^  op])osicione. 
procédera  vellet  ad  execucionem ,  protestatus  sum  de  attemptalis  contra  Icnoreiii 
arresti.  Quibus  dictis,prefatus  comniissarius  cepit  ordiri  et  dicere  plura  iu  laii- 
dem  Universitatis  et  singularum  Facultaturn,  et  quod  nominaciones  magistiuniiii 
Universitatis  non  erant  in  questione,  sed  solum  nominaciones  licenciatorum  et 
baccalarioruni  Facultatis  Decretorum,  quarum  pendente  processu  predictd  non 
debebant  in  sigillacione  inipediri,  et  bac  consideracione  curia  ordinaveral.  pin 
boc  anno  duntaxat  et  sine  prejiidicio  processus,  debere  sigillai'i;  et  deinde  micbi 
ianquaui  decano  precepit  quod  bora  tercia  post  meridiem  compare[re]in  iu  Xa- 
varra  pro  aperiendo  arcbam  sigiili  ad  predictas  nominaciones  sigillandas.  (lui 
precepto  iterum  me  opposui  et  protestatus  sum  de  attemptatis  et  appellando,  et 
pariter  feci  dum  Universitas  concbisit  quod,  conformiter  ad  ipsiiis  commissarii 
ordinacioncm,  sigillaretiir  post  prandium. 

Eodem  die,  bora  secunda  post  meridiem,  per  me  luit  congregata  Facilitas 
pênes  dominum  Jobauiiem  de  Coiircellis  super  tribus  articulis  :  piiniiis.  ad  aii- 
dienduni  qiialiter  magister  Jobannes  Seguier,  prinius  legens  ordinariiim  de  iiiaiie. 
in  ultima  missa  ordinaria  Facultatis  se  exoneraverat  a  lectura,  et  ipsi  lecture  pro- 
videndum;  seciindus,  ad  dandum  remedium  biis  que  de  mane  facla  fueraul  in 
congregacioiie  Universitatis;  tercius  erat  communis. 

Quoad  primum  articulum,  exposui  quod  prefatus  legens  (F"  lyS  r")  iu  colle- 
gio  novissime  celebrato  se  exoneraverat  a  lectura  eo,  ut  dixerat,  quod  Incrat 
eleclus  consiliarius  Parlamenti  Tbolose,  et  propler  boc  ad  curiaiii  Régis  extiteral 
mandatus,  et  iustauter  supplicavit  ([uod  magister  Hemiiiidns  de  ('osnaco,  bacca- 


34 

mrBIHtllIE     XAIIOTIAtE. 


•JIW;  LA   FACULTE  DE  DECRET  [l/i89-l/i90 1 

lîu-ius  l'niversitalis  Tholosane,  eo  die  receptus  pcr  Facultatem  ad  lecturam, 
adiuittevetur  loco  siii,  et  collectam  pro  ipso  levaiidam.  Super  (piihus  fuit  con- 
clnsiim  quod  haberem  Facultatem  convocare.  prout  leci;  et  ulleriiis  lecitavi 
(juod  plures  baccalarii  apud  nie  instilei-ant  pro  lectura  et  iiiteudehaiit  in  collegio 
siipplicare. 

Quoad  secundum  arliculum,  recilavi  ea  que  de  mane  per  me  acta  fueraut 
iii  Lniversitate  ad  impediendiim  execucionem  dicte  oïdinacionis.  Et  super  hiis  iii 
médium  positis  fuit  couclusum  quod  aspirantes  ad  lecturam  probarentur  et  le}T;e- 
rent  per  ordinem  quilibet  uua  septimana,  et  dédit  Facullas  deputatos  ad  illos 
audiendum  et  référendum  dominos  de  Gonty,  de  Veteri  Villa  et  me;  quorum  au- 
dita  relacione  Facultas  providebit  de  ydoneiore  ad  legendum;  et  (juia  per  statuta 
Facuitatis  collecta  recipi  debent  in  capite  anni,  fuit  dictum  quod  baberem  pro- 
videre  conformiter  ad  statuta. 

Super  secundo  articule,  fuit  conclusum  quod  Facultas,  obtemperando  ordina- 
cioni  curie,  mitteret  clavem  ad  reserandum  arcbam  pro  sigillandis  nominacio- 
nibus  bujus  anni,  conformiter  ad  ordinacionem  curie,  et  ubi  alie  Facultates' 
vellent  sigillari  facere  noniinaciones  annorum  precedentium  contra  tenorem  ordi- 
nacionis  curie ,  volnit  Facultas  quod  ego  decanus  nomine  Facuitatis  baberem  me 
opponere  et  appeliare  ad  curiam  Parlamenti. 

Eodeni  die.  Iiora  tercia  post  meridiem,  comparui  personaliter  in  Navarre  et, 
presentibus  dominis  rectore,  decanis  Facultatuni  et  procuratoribus  nacionum, 
domino  Jobanni  Bouchard,  commissario  deputato  ad  exequendum  predictam 
prele[n]sam  ordinacionem  curie,  exposui  conclusionem  predictam  Facuitatis,  et 
conformiter  ad  ordinacionem  curie,  obtuli  aperire  arcbam  ubi  erat  sigillum.  pro 
sigillandis  nominacionibus  bujus  anni  duntaxat.  Quo  audito,  decani,  procura- 
tores  et  magistri  dixeruntquod  nulle  noniinaciones  bujus  anni  erant  facte,  et  re- 
quisiverunt  quod  omnes  nominaciones  annorum  precedentium,  que  non  fuerant 
sigillale,  sigillarentur,  in  vim  dicte  ordinacionis.  Cui  requisicioni  me  opposui. 
dicens  quod  erat  contra  tenorem  eoruni  requeste,  quain  ad  boc  exhibui  legen- 
dam.  Prefatus  vero  commissarius,  nioreni  gerendo  partibus  adversis,  sub  pena 
centum  marcbarum  argent!  niiclii  precepit  quod  aperirem  seram  Facuitatis  pro 
nominacionibus  passini  sigillandis.  Cujus  mandato  me  fornialiler  opposui,  et  ab 
ipso  commissario  et  ejus  mandato  ad  curiam  Parlamenti  (F"  170  v")  provocavi 
et  appellavi  et  de  attemptatis  protestatus  suin.  Sed,  biis  non  obstanlibus,  ipse 
comniis[s]arius  in  mei  recnsacionem  niisit  quesitum  serarium,  et  dum  advenif, 
eideni  precepit  quod  seram  nostre  l^^'acultatis  appositam  arche  ubi  erat  sigillum 
aperiret.  Cui  precepto  iterato  me  opposui  et  appellavi,  mee  priori  appellacioni 
adberendo.  Quibus  non  obstantibus,  fuit  sera  levata  et  sigillum  extractuni,  ex 
quo  passini  nominaciones  tune  fuerunt  sigillate;  quare  de  attemptatis  proies- 
talus  fui. 


[l/48y-l/i9(l|        1)1-:  I.  l  NIVEUSITÉ   1)K   l'MilS   AU   XV"  SIKCLK.  267 

Die  IiiiK!  w  cjusdeiii  iiiensis,  in  ciiiiieia  cxaiiiiiiis,  |{(j1jciIiis  de  (Iincc,  liollii»- 
iiiageiisis,  llt'iiricus  de  Monte,  Hemeiisis,  et  Chrislolorus  de  Rocjue,  examim;  prc- 
niisso,  fuerunl  adniissi  ad  yraduni  baccalarialus  etlecturani,  et  pro  bursis  quilibet 
sohit  duo  scuta  cuiii  diniidio,  et  prestiterunt  jurarnenta  consuela. 


Mars. 


Die  jovis  xvni  ejusdem  niensis,  fuit  cebibrata  niissa  ordinaiia,  et  post  illani, 
in  ramera  cxaininis  coniparueinnl  (b)niini  Joliannes  de  (îouireUis,  Ainbrosius  de 
Canibray,  Nicolaus  de  Conty,  Uobertiis  TuUeii,  Slepbanus  de  Veteri  \  ilhi  et  e{jo 
decanus;  et  positis  in  niedinni  tiibus  articubs  snper  ({uil)us  fuerant  per  cedubnn 
vocati,  nnaniiniter  debberaverunl,  qnoad  primiini,  super  admissione  vel  repul- 
sion»; Hcenciandoriini,  quod,  (juia  annus  est  jubil(Mis  et  examinât!  sunt  bonesti, 
et  si  repellerentur,  fieret  eis  injuria,  placebat  eos  admitterc  et  cum  biis  (|ui  gra- 
cia indigerent  dispensare,  et,  examine  clause,  domino  cancellariu  pro  munerc 
licencie  conseqnendo  presenlare. 

Quoad  secundum  aiticuluni,  concementeml'actum  processus  pendentis  in  curia 
Parlamenti  conlia  alias  Facultates,  plaçait  dominis  quod,  attcntis  expletis  com- 
missarii  et  ordinacione  curie  predicte,  non  estopus  ut  bat  ullcrior  prosecucio  ap- 
pellacionum  inteipositarum  ad  curiam  Parlamenti,  racione  gravaminum  per  dic- 
tum  commissarium  illatorum,  et  quod  pro  viribus  est  insistendum  ut  processus 
expediatur. 

(Juoad  tercium  articulum,  concernentem  collectam  debitam  primo  legenti, 
fuit  conclusum  quod  levabitur  per  magistrum  Cdaudiuni  l'ocnlol  pro  de  illa  ordi- 
nando,  j)rout  juris  foret,  ad  opus  illius  (jui  lecturam  dimisit  vel  qui  per  Kaculla- 
tem  ordinabitur  legens,  et  super  recepta  satisfaciet  ipse  receptor  Nicolao  clavigero 
de  pensione  sibi  débita  per  ultimum  legentem. 

Eodem  die,  dominus  Ambrosius  supplicavit  pro  domino  Nicolao  Lumbus''', 
baccalario  in  urbe  Roma  anno  [m  uu']  lxxvui,  ut  placeret  Facultati  eiim  aduiil- 
teie  ad  lecturam  et  deinde  ad  examen  licencie.  Super  qua  supplicacione  domiiii, 
visa  littera  suigradus,  deliberaverunt  quod  placebat  eum  admittere  et  quod  per 


liK  Mars. 


'"'  En  1A94,  irNicolaus  Lombusi ,  prêtre, 
maître  es  arts,  licencié  en  Décret,  se  présente  ù 
la  collation  du  elia])itre  de  Chàlons  et  à  celle  de 
l'abbé  de  N.-D.  «de  Mosomnioi  [M<iuzou],  O.S. 
1!.,  diocèse  de  Reims.  Arch.  de  l'Unir,  de  Paris, 
vol.  4(),  fol.  Sa  v".  —  En  i4()5,  il  se  présente 
à  la  collation  de  l'évèque  et  du  chapitre  de  Aleaux 
et  à  celle  de  l'évèque  et  du  chapitre  de  Laon. 
Ibid.,  fol.  85  v".  —  En  i/i()6,  il  se  présente 
de  nouveau  à  la  collation  de  l'évèque  et  du  cha- 
pitre de  Meaux  ,  en  mi'tne  temps  qu'à  celle  de  l'ar- 
cbevêque  et  du  chapitre  de  Sens.  Jhid. ,  fui.  1  !î()  v". 


—  En  mars  l'i()7,  il  se  présetUe  à  la  collation  de 
l'évèque  et  du  chapitre  de  lieauvais,  et  de  nou- 
veau à  celle  de  l'évèque  et  du  chapitre  de  Lacu. 
Ibid.,  vol.  5o,  fol.  1-2.  —  En  mars  i4()8,  il  est 
dit  rRcniensis  diocesis'"  et  se  présente  à  la  collaliim 
du  chapitre  de  l'église  colléoiale  Saint-Germain- 
l'Auxerrois,  ainsi  qu'à  celle  de  l'abbé  de  Saint- 
Magloire  de  Paris.  Ibid.,  fol.  49.  —  Sa  famille 
parait  être  originaire  du  pavs  de  Liège.  Un  certain 
Pierre  Lotnbus  (5tail  seciélaire  de  la  Chaini)re  du 
Roi  en  1628.  Pièces  ori/j.,  vol.  lyiîy,  dossier 
Lonibus,  p.  3,  ."î  et  '1. 


268  LA   FACULTE  DE   DECRET  [  l/iSO-l/iOO] 

(leputatos  iii  caméra  exaininis  sibi  Hat  distribiicio  texlus   (F"   17/1  r")  et  \^\o- 


sanini. 


|i9  Mars.]  Dic  veiieris  xi\  ejusdem  mensis,  in  caméra  examiiiis,  dictus  Nicolaus  Lombus, 

baccalarius  in  Urbe,  fuit  admissus  ad  jjradum  baccalarialiiï-  et  lectiuam  Parisins, 
et  pro  incorporacioiie  suivit  tria  auri  sciita,  fjiie  fiierunt  tradita  et  dimissa  in 
maiiibus  thesanrarii,  qui  post  ea  distribuit  inter  dominos. 

l])so  die  et  post  bujnsniodi  admissionem,  dictus  Lumbiis  renovavit  et  refricavit 
suam  suppiicacionem  et  peciit  admitti  ad  examen  gradus  licencie  cum  aliis  bac- 
calariis.  Cui  s\i[)[)licacioni  extitit  obtemperatum;  et  deinde  in  caméra  examinis, 
prius  per  cum  prestitis  juramentis  solitis  pro  majoribus  cedulis  conficieudis  et  de 
tenendo  secretum  id  quod  fieret  in  examine,  fuit  eidem  assignata  porcio  textus 
et  glosarum,  et  eidem  dictum  quod  venirel  die  lune  sequenti  et  eo  die  aiïerret 
unani  majorem  cedulam  in  P\icultate,  ne  propter  dedaracionem  plurium  apud 
singulos  dominos  examen  retardarelur. 

[03  Mars.]  Die  lune   xxn    ejusdem   mensis,   Henricus  Macliy,  Ambianensis,  et   Poncius 

Grandjonist'',  Lugdunensis  diocesis,  examine  premisso,  fuerunt  admissi  ad  gra- 
dum  baccalariatus  et  iecturam,  et  quilibct  ])ro  bursis  solvit  duo  scuta  posita  in 
manibus  domini  thesanrarii,  et  prestiterunt  juramenla  consueta. 

[5/1  Mais.  1  Die  mercurii  xxun  ejusdem  mensis,  fuit  missa  ordinaria  cele])rata,  et  in  ea  in- 

terfuerunt  dominus  de  Confyetego;  et  post  missam,  in  collegio  bedclli  retulerunt 
quod  consiliarius  qui  liabot  processum  Facultatis  ad  référendum  advenit,  et  fuit 
conclusum  quod  babeam  inslare  pro  expedicione  ipsius  processus  erga  dominos 
Facultalis  qui  sunt  de  curia,  ut  pétant  expedicionem  domino  primo  président!. 

[■}')  Mars.]  Die  jovis ,  in  festo  Annunciacionis  Béate  Marie,  fuerunt  présentes  in  missa  domini 

And)i'(»sius  de  Cambray,  Nicolaus  de  Conty,  Roberlus  Tu11(mi  et  ego.  Qua  tiiiita. 


<"'  Ponce  Graiidjoii  ou  (iianclioii .  niaîlre  es 
arts  et  bachelier  en  IWcret,  seprt'senle,  en  1^1)3, 
à  la  collation  des  ahljés  de  Saviijny  et  d'Aisnay, 
diocèse  de  Lyon.  Archives  de  l'Unie,  de  l'arix , 
vcil.  'i(),  fol.  2  v".  —  En  i/if|'i,  il  se  présente  à  la 
collation  de  l'arclieviVjne  et  du  clia|)itre  de  L,yon 
et  à  celle  du  cliapilre  -S.  Mreii-  [Saint-Nizier] 
de  Lyon.  Jbtd.,  fol.  57  v°.  —  En  tli(jb,  il  se 
présente  à  la  collation  des  chapitres  de  l'église 
collégiale  de  Sainl-Just  et  de  l'église  Saint-Paul 
de  Lyon.  ILid.,  fol.  io3  v°.  —  En  1/196,  il  est 
<[ualilié  "in  Uccretis  licentiatus,  Lugilnncnsis  dio- 
ccsisï  ,  et  se  [)résenle  à  la  collation  des  prieurs  de 


IWontverdun  et  de  Saint-Roniain-le-Puy .  0.  S.  B., 
diocèse  de  Lyon.  Ihid.,  fol.  i33  v°.  —  En  1^99, 
qualifie'  en  outre  de  rcapellanus  capellanie  fun- 
date  in  ecclesia  Lngdunensi  ad  lionoi-em  bealo- 
luni  Dionisii  et  Austrelegii  ac  Johannis  Baptiste, 
il  se  présente  à  la  collation  du  chapitre  de  Saint- 
Paul  de  Lyon  et  h  celle  du  prieur  de  MornanI , 
diocèse  de  Iivon.  Ihid.,  vol.  5o,  fol.  g'i.  —  Le 
ao  février  i5oo,  il  se  présente  de  nouveau  à 
la  collation  des  chapitres  de  Saiiit-Just  et  de  Saint- 
Paul  de  Lyon.  Ihid.,  fol.  i38.  —  Et  le  1 5  février 
suivant ,  il  se  représente  à  la  collation  des  abbés 
d'Ainay  et  de  Savigny.  Ibid.,  fol.  logv". 


I  l/iSO-l  V.»()|        l)i;   I,  I  M\  KItSiTK   l)K   IMUIS    \l     \V'   SIKtlJi.  t-'OÎ) 

('isdfiii  cxitosiii  (|ii()<l  .loliiiiiiics  (If  Bonuloco,  diocosis  Moritisalhaiii,  ad  iin'  vé- 
nérai, dicL'Ms  (|U()(l  ciat  l)ac(alaiins  in  liiiiversitate  Tliolosaiia,  suiil  (juatiioi- 
aiiiii  fluxi,  cl,  ppoptor  rainani  Imjus  Univorsitatis,  desidcrahal  rocipore  {[ladiiiu 
licencie  l'arisins,  el  ([iiod  linc«s(|n('  disliileiiif,  s(!  |iics('nlaic  ad  exann'ii.  i|nia 
|>i(>  pec(c)uniis  miserat  ad  parles  nec  adlinc  habuerat  responsuni,  se(l  ludulcil 
lihios,  ([tios  in  pijjnus  eiat  paialns  Iradeie  |)ro  jniibiis  Facnltatis,  Sii]ii'i  (|iiil)us 
luil  (K"  176  v")  concinsnin  (piod  die  seqnenli  coniparerel  apiid  canuMoni  «-xa- 
miiiis  et  ibidem  lacerel  lidein  (k;  jjradu;  quo  fado,  Kacnllas  uileiiiis  sibi  ilai(!l 
responsuni. 

Die  venei-i.s  xxvi  ejusdeni  niensis,  comparuerunt  in  caméra  examinis  domini  [aOMars. 
Nicolaus  de  Conty,  Hobcrtus  Tnlleu,  Slepbanus  de  Veteri  Villa  et  ego  decaniis; 
corani  qnibus  dictns  Jobamies  de  Bonoloco,  qui  suam  die  precedenti  fecerat 
supplicacionem,  peciit  cum  instancia  recipi  ad  examen  licencie  gradns.  (lui  pro 
parte  Facnltatis  extitit  per  me  rcsponsum  quod  prius  fidem  faceret  de  jjradn 
baccalariatus  per  eum  pretenso,  et  boc  dicto,  prodnxit  duos  lestes,  videlicel 
fratrem  Ainloenum  de  Pralo,  diocesis  Tholosane,  et  dominuni  Gnillardum  de 
Coppiaco,  ntriusque  jnris  doctorem,  (piorum  primus  in  presencia  donn'nornni 
asseruit  medio  juramento  quod,  sunt  quatuor  anni,  vidil  prélat imi  d«^  Bonoloco 
palam  et  publiée  légère  Decretales  in  UniversitateTholosana,  more  baccalarioium 
in  Decretis  ipsius  Universitatis.  Prefatns  vero  de  Coppiaco,  présente  prefato  do- 
mino de  Conty,  ad  eum  propter  gravitatem  destinalo,  ut  retulit,  déposai!  idrm 
in  effectu  ut  precedens  testis,  et  quod,  sunt  quatuor  aimi,  \iderat  eumdein  di; 
Boncdoco  palam  légère  Decretales  in  Universitale,  sicut  baccalarii  ejusdcm  Uni- 
versitatis légère  consueverunt,  et  idem  de  Novoloco  (sîc)  cum  juramento  asseruit 
(juod,  sunt  quatuor  anni  e[f]lluxi,  dictuin  gradum  baccalariatus  in  ipsa  Lniver- 
sitate  Tliolosana  cum  rigore  examinis  adeptus  est. 

Eodem  die,  prefatus  Jobannos  de  Bonoloco  ad  lecturani  gradus  baccalariatus 
extitit  admissus  et  deinde  ad  examen  gradus  licencie;  et  post  prestita  juramcnta 
in  talibus  assueta,  eidem  fuit  assignata  porcio  textus  et  glosarnm;  et,  ne  refarda- 
retur  clausura  examinis,  luit  dispensatus  super  delacione  majorum  cedulaiiim, 
et  sibi  injunctum  extitit  quod  haberet  unani  presentare  in  facie  Facnltatis  die 
lune,  et  quia  pro  juribns  Facnltatis  in  ]trom|)tu  pec(c)unias  Tion  babebat.  Ii-a- 
didit  magistro  Claudio  Poculoti  plures  libros  in  pignus  viginti  scutoruni  au  ri. 
super  qnibus  capientur  jura  per  ipsum  de  Bonoloco  Facultati  debila.  et  pro 
inco[r]poracione  diclus  Poculot  Iradidit  tria  scuta  que  fuerunl  inter  dominos 
«listributa. 

Die  lune  XXIX  mensis  ejusdem,  in  caméra  examinis,  presentibus  dominis  Ni-       [a;(iMars.i 
colao  de  Conty,  Boberto  Tnlleu  et  me  decauo,  Henricus  Lesongar,  diocesis  Cori- 


•270  LA   FACULTE  DE  DECRET  f  ] 'i,S'.>-1/j90  | 

sonitciisis,  exaiiiiiio  premisso,  luit  adinissus  ad  graduni  baccalanaliis  et  Iccturarii. 
et  solvil  pro  Jjursis  tria  auri  scuta,  et  prestitit  junmieiita  consiieta. 

|3o  Mars.]  (F"  17.")  i".)  Die  uiartis  xxx  ejusdeiu  meiisis,  preseiitibus  dominis  Nicolao   de 

Conty,  Roberto  TuHeu,  Stepbanode  Veteri  Villa,  aliis  dominis  absentibus,  quani- 
vis  per  cedulaiu  vocalis  super  clausura  examinis,  de  more  examen  clausum  extitit, 
et  pe[r]  me  habita  coUacione  per  quam  xvi  baccalarios  présentes,  secundum  ordi- 
nacionem  Facultatis,  licencie  munere  difjnos  declaravi  et  ut  taies  venerando  patri 
domino  cancellario  insignis  ecclesie  Parisiensis  fore  presentandos,  ipsisque  ad 
meiiora  per  collacioncm  invilatis  feci  prestari  jiiramenta  bis  per  licenciandos 
prestari  consueta  ante  suscepcionem  licencie  gradus. 

[3i  Mais.]  Dio  merciuii  ullima  dicti  mensis,  ego  decanus  cum  domino  iNicolao  de  Gonty, 

Stepbano  de  Veteri  Villa,  hora  quarta  post  meridiem,  in  aula  domini  Ambrosii  de 
Cambray,  xvi  baccalarios  per  Facultatem  pro  munere  licencie  examinatos  et  pro- 
batos  taiiquam  suflicientes  et  ydoneos  cum  reverencia  eidem  domino  preseiitavi, 
humiliter  requirendo  et  rogando  eumdem  dominum  ut  quamcicius  illos  vellel 
licenciare  et  apostolica  benedictione  munire,  uostram  quoque  Facultatem  in  suis 
juribus,  privilegiis,  libertatibus  et  statutis  ac  laudabilibus  consuetudinibus  con- 
servare.  A  quo  fuit  responsum  quod  ipsos  presentatos  lecipiebat  quamcicius posset 
licenciandos,  sine  prejudicio  juiium,  libertatum  et  privilegiorum  suc  dignitalis, 
ex  quibus  dicebat  sibi  trimestre  conqietere  ad  probandum  presentatos  sinjfularum 
Facultatum. 

[1"  Avril.]  Die  jovis  prima  mensis  Mardi  [1.  Aprilis],  post  missam  ordinariam  Facultatis, 

Simon  Adriane,  dyocesis  Turonensis,  examine  premisso,  fuit  admissus  ad  gradum 
baccalariatus  et  lecturam,  et  pro  bursis  solvit  duo  auri  scuta,  et  jui'amenta  con- 
sueta prestitit. 

Eodem  die,  providus  et  discretus  vir  Stepliaims  Boucbart,  Garnotensis  dyocesis, 
fuit  creatus  bedellus''^  domini  Johannis  de  Courcellis,  per  obitum  Johannis  Paquier 
(lum  viveret  ac  decessit  bedelli  domini  memorati,  et  prestitit  juramenta  solita. 
|)rout  in  libro  Facultatis  continentur. 

[2  Avril.]  Die  veneris  secunda  eju.sdoni  mensis,  domini  doctores  luerunt  vocati  per  ccdu- 

lam  ad  conficiendum  rotulum  licenciandoium,  et  in  caméra  examinis  comparue- 
runl  domini  Joliannes  de  Courcellis,  Nicolaus  de  Gonty,  Robertus  Tulleu,  Jacobus 
Junii  et  ego  decanus;  ex  quorum  votis  et  deliberacionibus  lotulus  preseutandus 
domino  cancellario  Pajisionsi  in  bunc  moduni  fuit  factus  et  coinpositus  :  frater 

'"  Ms.  hcduUus. 


I  l/i89-l/i90|        Dli  L'UNIVERSITK   l)K    l'ARIS   AU   XV"  SIKCLK.  271 

Beiietlic.liis  de  (Ihamery,  Cliiudius  do  IIaii<;rst,  liiilcr  Mallifiis  le  \\ri(;i),  (îiiillcr- 
iiuis  Boii<{iiier,  Nicolaus  Lumbiis,  .loliaiiiies  du  BuatO,  (F"  17"»  \"j  Sinidii  l'oic- 
vreaii,  Joliaimes  do  Boiioloco,  Simon  (Jainhi'in,  Joliaimes  do  A<[iiaiiioiliia,  li'ater 
.lohaiiiios  Vacui,  .loliaiiiies  Passerai,  Erardus  Cousin,  Anihonius  Mai{;niii.  l'rliiis 
Poulain,  Joliannes  de  Keuquiôfes. 

Et  hoc  online  dosciipti  luerunl  in  duolms  rotulis  perjjanioni,  quorum  unus 
domino  cancollario  prosentandus  clausus  oxtilit  et  ohsijjnatus  seu  sijjillalus  siîjillo 
decanalus  in  medio.  et  in  duabus  cxtromilatihus,  sifjnelis  duoruni  doniinoruni 
presencium,  et  alius  siniiliter,  ut  remaneret  pro  cop([))ia  in  manibus  dccani,  ad 
videnduni  si  die  licencie  esset  aiiquid  inimutalum  in  rotuio  prinripali. 

Eodeni  dio,  post  moridiem,  hora  quinla,  cum  bedellis  Faculbilis  conqjanii  ;q)ud 
dominum  cancellarium  Parisiensem,  in  domo  quam  inliabitare  consuevit,  et  eidem 
rotuium  per  Facultalem  confeclum  et,  ut  prefertui',  sijjillatum  prescntavi,  cum 
protestaciouibus  assuetis  <[uod  nullomodo  rcseraret  ante  diem  et  lioram  instaulis 
licencie  in  aula  domini  episcopi  Parisiensis  celobrande.  Qui  quidcm  dominus  can- 
cellarius  dictuni  rotnium  recepit  et  clausum  tenere  proniisit,  sicut  fieri  pecieram. 
Ex  qua  responsione  pecii  instrumentum  niagistro  Jobaimi  du  Gue,  nolariopublico 
et  majori  bedello  Facultatis. 

Die  sabbati,  vigilia  diei  dominice  in  Ramis  Palmarum,  dominus  Nicolaus  de       ['a  Avni.| 
Conty  iegit  solemnem  Decretalem  que  legi  solet  ilio  die  per  doctores,  et  intravit 
ac  exiit  hora  consueta,  et  débet  pro  00  proxiraam  légère  dominus  generalis. 

Die  dominica  quarta  ejusdem  monsis,  liora  seplima  de  mane,  domini,  apud  |'i  Avnl.; 
cameram  examinis  vocati  pro  adopcionibus  licenciandorum  facicndis,  illos  modo 
et  forma  sequentibus  adoptaverunt,  vidclicct  :  dominus  Johannes  de  Courcellis 
optavit  fratrem  Benedictum  de  Ghamery;  dominus  Ambrosius  de  Cambray,  Glau- 
dium  de  Hangest;  dominus  Nicolaus  de  Gonty,  fratrem  Matheum  le  Wiien;  do- 
minus Robertus  Tulleu,  Guillermum  Bouguier;  dominus  Steplianus  de  Veteri 
Villa,  Nicolaum  Lombus;  dominus  Jacobus  Junii,  fratrem  Johannem  Vacui; 
dominus  Johannes  Picard,  Simon  Cambrin ,  et  ego  decanus,  Johannem  de  Bono- 
loco;  dominus  Johannes  de  Courcellis,  pro  secundo,  Johannem  de  Fouquières; 
dominus  Ambrosius  de  Cambray,  "Petrum  Poulain;  domiims  Nicolaus  de  Gonty, 
Johannem  du  Buat;  dominus  Robertus  Tulleu,  Erardum  Cousin;  dominus  Ste- 
phanus  de  Veteri  Villa,  Johannem  de  Aquamortua;  dominus  Jacobus  Junii,  Antho- 
nium  Maignen;  dominus  Johannes  Picard,  Johannem  Passerai,  et  ego.  Simonem 
Poievreau;  fuitque  conclusum  quod  eo  ordine  adopcioiies  inferius  annotentur. 

'''  Sur  celte  ancienne  maison  de  Normandie  et  du  Perclie,.voir  La  Clienaye-Desbois,  Dictionnaire  de 
la  noblesse,  t.  -\.\',  p.  i5'i  et  suiv. 


■21-1  LA   FACULTÉ  DE   DÉCRET  [U89-1A90J 

[5  Avril.]  Die  lune  quiiila  ineusis  Aprilis,  apud  Sancluni  Joliaiiiiem  Jlit'rosoliiiiitanum 

coinparuerunt  (loiiiiiii  Nicolaus  de  Coiily  et  Stepliaïuis  de  \  eteii  Villa,  me  absente 
propt(!r  iiilirinilateiii;  corain  qiiibus  dorainis  comparens  Guido  Vijjerii,  diocesis 
Lemoviceiisis,  dixit  (F"  176  r")  et  medio  juramento  asseruit  quod  }>radum  bac- 
calariatiis  iii  jure  caiiotiico  in  Universitate  Tliolosaiia  fiieiat  asseciitus,  et  quo- 
iiiam  in  anno  sequenti  graduni  licencie  Parisins  inlendcbat  et  desiderabat  adipisci, 
snpplicuit  adniilli  ad  giadnni  baccalariatns  et  lectiirani,  ollerens  satisracere  i\o 
juribns  consuetis,  et,  ad  docenduni  plenins  de  suo  gradu,  produxit  niagistrurn 
Kaymuiidum  de  Gosnaco,  baccalaiiiuii  in  Decretis  Parisins,  qui  medio  juramento 
asseruit  se  credere  prefatum  (juidononi  verum  jurasse  et  aliud  certiludinaliter 
nescire;  quare  ex  ])arle  Facultatis  iiiit  eidem  supplicanti  injunctum  quod  ante 
examen  future  licencie  baberet  plenius  docere  de  gradu  per  eum  pretenso.  Et 
lioc  medio  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus  et  lecturam,  et  pro  bursis  sol  vit 
duo  scuta  cum  uno  Icone,  ac  prestitit  juramenta  consuela. 

Eodem  die,  dictis  dominis  comparentibus  in  loco  prediclo,  liora  nona  de  mane, 
cum  sedecim  licenciandis  et  duobus  bedellis  generalibus  Facultatis  et  singulis 
dominoruni  doctoruni,  ])ostquam  dicti  licenciandi  prestiterunt  juramenta  consueta 
prestari  ante  suscepcionem  licencie,  bini  et  bini  nsque  ad  aulam  domini  episco])i 
Parisiensis  processerunt.  et  ibidem  collocatis,  dicti  domini  Nicolaus  de  Gonty  et 
Stepbanus  de  Veteri  \illa,  pront  micbi  relulit  dictus  de  Goaty,  adierunt  pi-esen- 
ciam  domini  cancellarii  ecciesie  Parisiensis,  qui  eis  obviam  venit  et  ex[b]ibuit 
lululum  de  quo  supra  lit  mencio,  et  inventus  fuit  integer  ac  intactus,  et  deinde 
processit  idem  dominus  cancellarius,  cum  snlicancellario  et  prefalis  dominis  eum 
associantibusC),  usque  ad  dictain  aulam  domini  episcopi  Parisiensis,  et  ibidem 
omnibus  in  suis  sedibus  collocatis  atque  sedentibus,  dominus  Milo,  Decretorum 
doctor  et  episcopus  Garnotensis,  sedens  cum  prelatis,  surrexit  et  ad  sedendum 
cum  dominis  doctoribus  accessit;  deinceps  vero  prefatus  dominus  cancellarius  tra- 
didit  rotulum  magistro  Johanni  du  Gue,  majori  bedello  Facultatis,  qui,  legendo 
rotulum  alta  et  intelligibili  voce,  dictos  licenciandos  vocavit  eo  ordine  quo  in  ipso 
rotulo  erant  descripti,  similiter  et  in  rotulo  qui  apud  dominum  de  Gonty  exis- 
tebat  Quo  facto,  dictus  subcancellarius  longani  et  disertani  oracionem  habuit 
in  laudeni  dictorum  licenciandorum  et  sciencie  jui'is  canonicy;  qua  habita  et  per- 
fecta,  dominus  cancellarius  dictis  sexdecim  baccalariis  licencie  munus  et  aposto- 
licam  benedictionem  impendit,  ibidem  assistente  copiosa  multitudine  pontificum, 
abbatum,  consubini,  nobiliuni,  doctorum,  licenciatorum  ex  omni  Facultate  ac 
populi  multitudine.  (Juibus  peractis,  domini  doclores  et  licenciati  novi  descende- 
runt  (F°  176  v")  de  aula,  et  in  pede  graduum  more  solito  per  ordinem  stetcrunt, 
ibique  gracias  egerunt  omnibus  et  singulis  qui  aciui  interluerant:  et  deinde  ipsi 

'')  Ms.  assoaiautihds. 


[l/«89-l/i90|       l)K  L'UNlVKilSITK   l)K  PAHfS  AU  XV'  SI K CLE.  273 

domini  docloies  el  novi  licenciati  se  relraxeiniit  in  ca[)([j)ella  iiitctiori  dicli  doiniiii 
Parisiensis  episcopi,  et  ibidem  liciTiciali  novi  diclis  doiiiiriis  doctoribus  e^jerunl 
gracias  de  laLoribus  assumptis  et  bonoribiis  cis  impensis;  e(,  posliiiodiim  fiatres 
Benediclus  de  Cibameri  et  Matbeus  le  Wrien  aduiitti  ad  graduni  docloratus  siip- 
plicarimt;  (juibus  fuit  responsum  <|uod  in  proxima  inissa  Facultatis  comparèrent, 
et  super  eoruin  supplicacione  Facultas  tune  eis  daret  congruum  responsum. 

0I\1)0  AUTKM   QUO   IPSI   1,1CE?«C1\NDI   FUERUNT   AD  l.ICENCIAM    VOCATI  [lâgO- 

SEQUITUH  ET  EST  TALIS  :  5  avril. J 

Frater  Benedictus  de  Chamery.  .  .  ()ucm  adoptavit  dominus  Jolianiies  de 

Courcellis. 

Glaudius  de  Hangest d.  Ambrosius  de  Gambray. 

Frater  Matbeus  le  Wrien d.  Nicolaus  de  Gonly. 

Guillermus  Boujjuier d.  Robertus  Tuileu. 

Nicolaus  Lumbus d.  Stepbanus  de  Veteri  Villa. 

.ïohannes  du  Buat d.  Nicolaus  de  Gonty. 

Simon  Poievreau d.  Rejjinaldus  de  Vacraria. 

Jobannes  de  Bonoloco d.  Regiualdiis  de  Vaccaria. 

Simon  Gambrin d.  Jobannes  Picard. 

Jobannes  de  Aquamortua d.  Stepbanus  de  Veteri  Villa. 

Frater  Jobannes  Vacui d.  Jacobus  Junii. 

Jobannes  Passerat d.  Jobannes  Picard. 

Erardus  Gousin d.  Bobertus  Tidleu. 

Antlionius  Maignen d.  Jacobus  Junii. 

Petrus  Poulain d.  Ambrosius  de  Gambray. 

Jobannes  de  Feuquières d.  Jobannes  de  Gourcellis. 

Die  mercurii  vu  ejusdem  mensis,  fuit  sigillata  littera  gradus  pro  magistro  Petro       [7  Avril.] 
Simeonis,  Lugdunensisdiocesis,  quiprosigillo  solvit  scutum  auri  magisti"o  Jobanni 
de  Vado. 

(F°  177  r°.)  Die  \ni  ejusdem  mensis  post  Pascba,  domini  doctores  régentes       [i3  Avril.] 
fuerunt  vocati  j>enes  dominum  Jobannem  de  Gourcellis,  bora  tercia  post  méri- 
dien!, ad  deliberandum  super  tribus  articulis  :  primus,  ad  providendum  de  primo 
legente;  secundus,  ad  disponendum  de  collecta  per  bedellum  Facultatis  recepta 
nomine  primi  legentis;  tercius  est  communis,  super  supplicaciouibus  et  injuriis. 

Quantum  ad  primuin  arliculum,   exposui  quod  magister  Jobaimes  Seguier, 

primus  legens,  circa  médium  quadragesime,  in  quadam  missa  Facultatis,  in  qua 

présentes  erant  domini  Nicolaus  de  Gonty,  Steplianus  de  Veteri  Villa  et  ego, 

comparuerat  et  inter  cetera  exposuerat  se  récépissé  litteras  missivas  a  domino 

m.  35 


Ti'\  LA   FACULTE  DE  DÉCRET  [l/i89-l VJO] 

cancoilario  Kraiicie,  per  ((uas  sil)i  rescripserat  ([iiotl  erat  assiiiuptus  seu  eloctus 
in  coiisHiariuiii  Pailainenti  Tlioiosani,  et  mandaverat  eidem  quod  incoiitintMili 
arriperet  iter  ad  eum  veniendi,  propter  quod  coactus  erat  diniit[t]ere  lectiiram  ol 
ab  eadeni  se  exonerare,  prout  se  exoneravit,  et  ad  legendiiin  loco  sui  preseiitavit 
magistruni  Raymundiim  de  Cosnaco,  alias  des  Bordes,  baccalariiim  Universitatis 
Tliolosane,  prius  per  Facultatern  adinissum  ad  lecturam.  Super  qiiibus  per  dictos 
dominos  fuerat  conclusuni  quod  Faculla(ti)s  per  cedulani  specialiter  convocarelur 
et  quanicicius,  prout  luerat  evocata  pênes  dictum  dominuni  ad  dioni  sabbati  tune 
immédiate  sequentis,  in  qua  coniparuerant  quatuor  suppiicantes  pro  hujusmodi 
prima  lectura,  videlicet  prelatus  niagister  Raymundus,  magistri  Carolus  de  Ran- 
cbicourt,  Jobannes  Godin  et  Jobannes  Nicolay;  super  quorum  supplicacionibus 
fuerat  conchisum  (juod  probarentur  in  lectura  et  audirentur  per  deputatos  tune 
nominatos,  videlicet  dominos  Nicolaum  de  Conty,  Stepbanum  de  Veteri  Villa  et 
jne,  quilibet  per  unam  septimanain,  (juodque  simul  audiveramus  legentes  dictos 
des  Bordes  et  Ramcbicourt,  sed  alios  duos,  propter  infirnntatem  supervenientem, 
non  potueram  audire.  Qua  de  re  rogavi  prefatos  condeputatos  quod  vellent  Facul- 
tati  relerre  quis  supplicancium  esset  utilior  et  ydoneior  pro  scola.  Quorum  reia- 
cione  audita,  domini  tune  présentes,  videlicet  domini  Jobannes  de  (jourcellis, 
Ambrosius  de  Garabray,  Nicolaus  de  Conty,  Robertus  Tulleu,  Stepbanus  de  Veteri 
Villa,  Jacobus  Junii,  .loiiannes  Picard  et  ego,  fuerunt  varii,  nec  tune  potuerunt  in 
unnm  legentem  concordare,  et  plaçait  majori  et  saniori  parti  materiam  ipsius 
congregacionis  ad  aliam  congregacionem  dilïerre,  et  quod  intérim  magistri  Joban- 
nes Nicolay  et  Garolus  de  Rancbicourt  legerent  quilibet  per  tresdies  et  per  depu- 
tatos alias  datos  audirentur,  et  eorum  relacione  audita,  Facultas  provideret  de 
primo  legente  et  preficeret  ydoneiorem  et  utiliorem  pro  scola. 

[ai  Avril. j  Die    mercurii    x\i    ejusdem    mensis,  Facultas    per    cedulam    extitit   evocala 

(F"  177  v°)  apud  cameram  examinis,  bora  secunda  post  meridiem,  super  duo- 
bus  articulis  :  primus  erat  ad  providendum  lecture  ordinarie  de  legente;  secundus 
erat  communis,  super  supplicacionibus  et  injuriis. 

Quoad  primum  articulum,  refricavi  ea  que  in  precedenti  congregacione  dicta 
lucrant,  et  posito  articulo  primo  in  médium,  audita  relacione  depulatorum  alias 
datorum,  domini  Jobannes  de  (lourcellis,  Ambrosius  de  Gambray,  Nicolaus  de 
(îonty,  Stepbanus  de  Veteri  Villa,  Jacobus  Junii  et  ego  vota  direximus  in  prefa- 
tum  magistrum  Raymundum  des  Bordes,  et  eum  pro  legente  ordinario  elegimus; 
domini  Robertus  Tulleu  et  Jobannes  Picard  vota  sua  dederunt  magistro  Johann i 
Nicolay;  et  quia  pro  des  Bordes  erant  major  et  sanior  pars,  conclusi  ])ro  eodeni. 

Ipso  die,  comparait  dictus  magister  Jobannes  Seguier,  olim  primas  legens,  qui 
supplicuit  at  Facultas  sibi  vellet  expedire  facere  collectam  per  bedellum  Facultatis 
receptam.  Gujus  supplicacioni  annuit  Facultas. 


|/i89-l/i90| 


\)K  I/IINIVERSITK   l)K   l'AHIS    \i;    W"  SIECLE. 


■i?.') 


Kodem  (lie;,  (Idiiiiiius  liobcrliis  'riillcii  jh'd  (iiiiiiiin)  alihalc  il<;  Lira,  liiiii' 
jihseiite.  su|t|)li(iiil  adiiiilli  ad  {fiadiiiii  docloratiis.  (lui  fuit  rfîsponsum  f[iiod  sua 
siipplicacio  rojjislrarctur  et  eidoiii  ahbali  pronceret  ac  si  esset  l'acta  in  propria. 

lllo  die,  compai'uit  in  l'acie  Facullatis  ma{;i.sler  IVlrus  Symcoii,  haccalai  iiis  in 
Dccrelis,  qni  pid  adjunctione  sup|)liruil  in  certo  processu  quom  lial)ebal  ni  \\\\\ 
unins  nomiiiacionis  alias  sibi  tanquam  baccalario  expedite  sub  sigillo  Facullatis. 
(jujus  supplicacioni  luit  oblomperalum  et  concessa  adjunctio  requisita. 


Dio  jovis  \xn  ejusdcni  mensis  Aprilis,  liioiunt  lectura  et  niissa  ordinaiia,  in 
qua  iiitorl'uerunt  domini  Micolans  de  Conty,  Slepliaiius  de  Veteri  \illa  et  ejjo;  et 
post  missam,  in  collcfi^io,  examine  premisso,  Henricus Nicolay,  diocesis  Abrenr[ens]is, 
luit  admissus  ad  {ji-adnni  bacralaiiatus  et  lecturani,  et  j)i()  bursis  solvit  duo  auri 
scuta,  et  prestitit  juramenta  ronsueta. 

Ipso  die,  concluditur  quod  duo  bedelli  principales  Facullatis  super  emolunien- 
tis  provenientibus  ex  licencia  novissima  habebunl  pro  suis  juribus  xxnii  auri  scuta 
more  solito  capienda. 


22  Avril. 


Die  vcneris  ullinia  ejusdem  mensis  aprilis,  iuil  niissa,  et  colK'jjiuni  |)ostca  in 
cap(p)ella  Sancti.lohannis.Ilierosolimitani  congrefjatur;  in  quo  interluei-iint  domini 
Jobannes  de  Gourcellis,  Nicolaus  de  Conty,  Steplianus  de  Veteri  Villa  et  cjjo;  et 
vocatis  supplicantibus,  comparuit  magister  Karolus  de  Ramcbicourt,  in  Decretis 
baccalaiius  Parisius'^),  qui  (F"  178  r°)  supplicuit  pro  secunda  lectura  matulinali, 
que  per  dominos  concorditer  fuit  sibi  concessa,  et  deinde  prestitit  juranirnla  ron- 
sueta. 

Eodem  die,  examine  premisso,  luerunt  admissi  ad  gradnm  baccalarialus  et 
lectiiram  Victor  de  Nivernis,  Nivernensis  dyocesis,  et  Petrns  lîataille,  Tornacen- 
sis,  quorum  quilibet  solvit  pro  bursis  duo  auri  scuta,  et  Reginaldus  de  Gyvriaco 
[in  miirg.  :  Cyvrico],  Lugduncnsis  diocesis,  qui  solvit  tria  scuta;  et  prestilerunt 
juramenta  consueta. 


[3(1  Avril. 


Die  sexta  mensis  maii  sequentis,  fuerunt  sigillate  bine  littere  gradns.  nna  pio 
Reginaldo  de  Gevriaco,  Lugdunensi,  e(  alia  pro  \ictore  de  Nivernis.  in  Decretis 


[6  Mai.] 


'''  Lr  aS  septembre  1^9^,  "à  la  requeste  de 
nobles  personnes  M.  Charles  de  Ranchecourt,  licen- 
cie'en  Décret,  et  M.  .lelian  Aig-ref,  procureur  du 
Roy  en  la  Chambre  des  comptes  à  Paris,  .sti[)u- 
lans  pour  Jehan  de  Habarcq,  aagé  de  cinqans,  fils 
mineur  de  feu  mrssire  Hutin  de  Habarcq,  cheva- 
lier, et  de  dame  Margueritte  de  Lapersonne ,  aj  ans 
actions  à  intenter  envers  m.  Claude,  messire 
Gilles  et  Nicolas  de  Lou\aiii  et  Aiilhoinc  de  Lou- 


vaiu,  dame  Blanche  d'Auverbruch ,  mère  desdits 
Louvains  et  autres  ses  enfans,  et  messire  Philipes 
de  Commines,  chevalier,  comte  de  Dreux,  pour 
raison  de  certaines  terres  et  héritages  que  losdits 
de  Louvain  disent  avoir  acquis  de  ladite  dame 
Maigueritle  de  I^apersoune,  a  esté  donné  curateur 
nol)ie  homme  et  sage  m.  Tristan  de  Fontaines, 
conseiller  au  Parlement  n.  Collcct.  Qaimmbauh , 
vol.  760,  p.  aoa. 


■2Hi  LA   FACULTE  DE   DECRET  [l/i89-U90 

baccalariis,  qui  solverunt  pro  sigiUo  quilibet  iinuiii  scutuin  auii  majjistro  Johanui 
(le  Vado. 

|7  Mai.]  Die  veneris  septima  mensis  pi'eiîicti,  fuit  missa  ordinaria,  in  qua  comparuerunt 

domini  Robertus  Tulleu,  de  Veteri  Villa  et  ego;  et  post  niissani,  examine  pré- 
misse, fuerunt  admissi  ad  gradum  baccalariatus  et  lecturam  Robertus  Vastel, 
Rotbomagensis,  qui  pro  bursis  sol  vit  duo  auri  scuta  et  unum  obolum  trajectense, 
Oudardus  Pétri,  Cabilonensis  diocesum,  qui  pro  bursis  solvit  duo  auri  scuta,  et 
Jobannes  BasinC),  de  Parisius,  qui  pariter  solvit  duo  scuta  pro  bursis;  et  presti- 
terunt  juramenta  consueta. 

[8  Mai.]  Die  sabbali  sequenti,  obilus  bone  memorie  domini  Johannis  Cbuiî'art,  quon- 

dam  Decretorum  doctoris  et  ecclesie  Parisiensis  cancellariif'',  extitit  apud  Sanctum 
Joliannem  Jherosolimitanum  cclebratus,  et  more  solito  fuerunt  facte  distribuciones 
a  domino  receptore. 

[9  Mai.]  Die  dominica  noua  ejusdcni  mensis  Maii,  fuit  celebrata  missa  de  Sancto  Nico- 

ko  apud  Sanctum  Joliannem  Jberosolimilanum;  in  qua  interfuerunt  dominus  de 
Veteri  Villa  et  ego. 

|i3  Mai.]  Die  jovis  xni  ejusdem  mensis,  post  missam  ordinariam  Facultatis,  in  qua  inter- 

fuerunt dominus  Stepbanus  de  Veteri  Villa  et  ego,  frater  Jobannes  Cambier,  reli- 
giosus  ordinis  Premonstratensis ''',  Ambianensis  dyocesis,  examine  premisso,  fuit 
admissus  iid  gradum  baccalariatus  et  lecturam,  et  pro  bursis  solvit  duo  auri  scuta, 
et  prestitit  juramenta  consueta. 

Eodem  die,  luit  sigillata  littera  adjunctionis  pro  Henrico  Nicolay,  diocesis 
Abr[iuc]e[n]sis,  et  pro  sigillo  solvit  octo  solidos  par.  duntaxat,  ex  gracia  sibi  facta 
propter  paupertatem. 

[si  Mal.]  Die  veneris  xxi  mensis  predicti,  fuit  missa  ordinaria  Facultatis  de  more  cele- 

brata, in  qua  interfuerunt  domini  Stepbanus  de  Veteri  Villa,  Jobannes  Picard  et 


'''  Le  lyavi'il  i'i9i  [liga],  "honorable  homme 
et  sage  m.  Jehan  Basiii,  licencié  en  Décret,  a  esté 
receu  advocat  au  Chasteiet  et  a  choisy  son  lieu  du 
coslé  des  fenestres.  1  Coll.  Clairambaull ,  vol.  76.5, 
]).  i3^. 

'*'  Ms.  canccllarius. 

'■''  Voici  la  notice  que  lui  consacre  la  GfiUia 
Christ,  (t.  X,  col.  i366),  parmi  les  abbés  de  Séry- 
aux-Prës ,  au  diocèse  d'Amiens ,  de  l'ordre  de  Pré- 
montré :  irJohannes  VI  Gambier,  canonicus  pro- 


fessus  anno  i43t  [sic,  pro  i'4i)i],  juris  utrins- 
quo  doctor,  ordinis  syndicus,  Pioinam  a  capitulo 
generali  missus  est,  qui  dispensationem  super 
esu  carnium  procuraret.  Redux  parochiam  de 
Friville  locutn  aux  originis  iidniinistrandam  sus- 
cepit.  Abbaliam  quani  obtinuerat  anno  i5ao, 
a  duobus  ipmuiis  exagitatus,  cessit  in  curia  Ro- 
raana  anno  i533  Ar)lonio  de  Hallwin.  Residumn 
vero  vitaî  exegit  in  villa  de  Friville,  ubi  obiit 
98  Martii  i55o.» 


[U89-1/190]       DK  LDNIVEUSITl':   i)K   PAUIS   AU  XV"  SIÈCLE.  277 

ejjo;  et,  |)ost  inissam,  iii  (•(tllcifio  luit,  oxamiîic  |)reiiiisso,  admissiis  ;i(l  [p'adimi 
baccalariatus  et  lecturaiu  IMasiiisGraiitjolian,  dyocesis  Nivernensis,  <|ui  jno  [  Imi- 
sis  j  (F"  178  v°)  solvit  tria  scuta.  et  prcstitit  jiiramenla  consueta. 

Eodein  die,  frater  Petrus  Sperverii,  ordinis  S.  Benedicti,  in  C(dl<'}ji()  compa- 
rens,  ex])Osuit  quod,  aniio  Doiiiini  mcccclxxx,  aFacultate  obtinuerat  iiomiriacio- 
iiein  siib  sijjillo  Facultatis,  ([uain  amiseral  casii  toituilo;  (|iiare  peciit  et  reqnisivit 
illain  l'cscril)!  et  sijjillaii  de  Imjiisiiiodi  data,  et  gratis.  (Miod  sibi  fuit  coiiecssiiiii . 
["aciendo  lideiu  de  assertis. 

])ie  jov's  XXVII  ejusdeiii  iiiensis,  luit  missa  ordiuaria,  in  <jua  comparuit  doinimis  I-'t  Mai. j 
Sieplianus  de  Veteri  Villa  et  ego  ;  et  post  inissam  comparait  secundiis  le{jens,  qui 
supplicuit  quod  coiicliisio  Facultatis  alias  data  de  calce  seii  cemento  existente  in 
scolis  Sancti  Eustacii  exccucioni  mandaretur.  Quod  sibi  fuit  concessiim  et  niajori 
bedello  iiijunctum  ut  id  fieri  faceret  et  vendicioni  exponeret,  si  locus  aptus  ad 
reponendum  non  posset  reperiri. 

Die  sabbati  XXIX  mensis  predicti,  que  fuit  vigilia  Penthecostes,  ejjo  lejji  Deere-       [jçi  Mai.j 
talem  Cum  Marl^h^c,  de  cekl>ra[nda^  missa,  per  doctores  legi  solitam,  pro  domino 
generali  tune  absente  et  in  curia  régis  existente. 

Die  jovis  tercia  mensis  Junii,  missa  Facultatis  extitit  de  more  celebrafa,  et  in        |:Uuin.i 
ea  présentes  fuerunt  dominus  Stephanus  de  Veteiù  Villa  et  ego. 

Die  mercurii  nona  ejusdem  mensis  Junii.  in  missa  Facultatis  apud  Saiictuni  [nJui".] 
Jobannem  Jlierosolimilanum  interfuerunt  domini  Roberlus  Tulieu,  Sieplianus  de 
Veteri  Villa  [et  ego];  et  post  niissam,  in  collegio  exposui  quod  in  processu  quem 
Facultas  babet  contra  magistrum  Arnulphum  Allouf  fuerat  ordinatum  quod  jurati 
60  die,  post  prandium  bora  secunda,  vidèrent  et  visitarent  locum  de  quo  est 
questio,  ut  inde  suam  relacionem  facerent  justicie.  Propler  quod  dominis  presen- 
tibus  requisivi  quod  vellent  interesse. 

Ipso  die,  bora  secunda,  fuit  facta  visitacio  de  qua  supra,  et  retulerunt  jurati 
quod  temere  et  de  facto  magister  Arnulplius  Allouf  lieri  fecerat  opus  de  quo  est 
questio,  et  quod  erat  demoliendunl  et  in  pristinara  faciem  reformanduni. 

Eodem  die,  dominus  generalis  ordinis  Sancte  Trinitatis  ex  curia  régis  Parisius 
ap[p]licuit  cum  oratoribus  régis  Anglie. 

Die  jovis  xxvii  [1.  xxiv]  ejusdem  mensis,  fuit  missa  ordinaria  celebrata,  in  qua       [^'i  Juin.  | 
interfuerunt  domini  Stepbanus  de  Veteri  Villa,  Robertus  Gaguinus  et  ego,  aliis  do- 
minis minime  comparcntibus,licet  vocatis  per  cedulam  siqiersupplicacione  qua[m] 
tune  in  collegio  facere  (E'  1  yf)  r")   inlendebat  prefatus  dominus  generalis,  qui 


278  LA   FACULTK  DE   DECRET  [1^89-U90| 

supplicuit  pro  parlicipacioiie  emolunienloruin  ullinie  licencie  cl  resumpcione  re- 
gencie,si  et.  qualinus  eam  perdiderat.  Super  (juibus  fuitdeliberalum  etconclusum 
quod,  respeetu  participacionis  emolumentorum  preterite  licencie,  nicliii  poterat 
fieri  in  prejudiciiim  absentis  ;  sed  quoad  resumpcionem  regencie,  quod  placebal 
eunidem  doaiinum  generaleni  recipere  et  admitlere,  prout  fuit  receptus  et  ad- 
missus,  et  prestitit  juramenta  in  talibus  prestari  solita. 

laSJiiin.]  Die  veneris  xxv(ni)  ejusdem  niensis,  fuit  sigillata  littera  gradus  pro  magistro 

Karolo  Borbonensi,  Avinionensis  diocesis,qui  solvitpro  sigiilo  unum  scutum  auri 
magistro  Johanni  de  Vado. 

I  8  Juillet.]  Die  jovis  octava  niensis  Jul(l)ii,  niissa  et  collegiuni  de  more  celebrantur,  et 

présentes  luerunt  domini  Nicolaus  de  Gonty,  Stepbanus  de  Veteri  Villa,  Robertus 
Gaguin  et  ego  decanus. 

|iô  Juilli'i.]  Die  jovis  XV  ojusdem  ineiisis,  missa  Facultalis  apud  Sanclum  Johannem  Jliero- 

solimitanum  celebratur,  et  présentes  fuerunt  domini  Nicolaus  de  Gonty,  Stepba- 
nus de  Veteri  Villa  et  ego  decaims;  et  post  inissam,  magister  Karolus  de  Ram- 
cliicourt  supplicuit,  prout  alias  fecerat,  quod  ex  scolis  Beati  Eustachii,  ubi  legebat, 
removeretur  cementum,  quod  i  npediebat  scolarium  ingressum  infra  scolas.  Gui 
per  collegium  luit  obtemperatuni  et  injunclum  bedello  quod  id  fieri  faceret  sine 
defectu. 

[as  Jiiilloi.]  Die  jovis  xxi[i]  ejusdem  mensis,  missa  Facultatis  extilit  celebrata  ;  et  in  coUegio 

post  missam  celebrato,  karolus  de  l'arisius,  dyocesis  Aletensis,  examine  premisso, 
fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus  et  lecturam  ,  et  solvit  pro  bursis  tria  scuta, 
unum  Britannie,  aliud  A(c)quitanie  et  reliquum  de  cugno  régis,  et  prestitit  jura- 
menta consueta. 

faô  Juillet.]  Die  XXV  meusis  prescripti,  dominus  generalis  ordinis  Sancte  Trinitatis  ex  lega- 

cione  regia  ajiud  Boloniam  supra  mare  Parisius  ap[()]licuit,  et  die  .se(|uenti  [ad] 
ciiriam  régis  declinavit,  prout  niiclii  relatum  exiitit. 

[•J9  Juillet.]  Die  jovis  XXIX  ejusdem   mensis,  missa  et  collegium  de  more  celebrantur,  et 

in  eis  comparuerunt  domini  Nicolaus  de  Gonty,  Robertus  Tulleu,  Stepbanus  de 
Veteri  Villa  et  ego. 

['i  .\oiit.]  Die  quarta  mensis  Augusti,  in  niissa  et  collegio  apud  Sanctum  Johannem 

celebralis  comparuit  dominus  iNicolaiis  de  Gonty,  ni  relatum  extilit  michi  tune 
absenli  propler  inlirmitatem. 


fl/i89-l/i90|       l)K   L'INIVERSITÉ  DE  l'ARIS  AU  XV"  SIl'XLK.  27!» 

Die  oc.lava  cjusdoiii   iiicnsis,  iniclii   l'olatiini    extifit   <[iin(l   dominiis  {jeneialis        [8  Août.] 
ordinis  Sancte  Trinitatis  ex  curia  régis  Parisius  a])[[)Jliciieral,  die  .se(|ueiili  ajMnl 
Boloniain  supra  mare  pro  le  pnl)lica  rccessurus. 

[V°  i7()  V".)  Die  xii  mei\sis  predicti,  luit  missa  iii  Sancto  Jolianne  celehrata,  et  [12  Aoùi.| 
il)i  coiiipaiiierunt  doniini  Nicolaus  de  Conty  et  de  Veleri  Villa;  et  iu  colle(>io,  me 
ahseule  ])r(»pler  iiitirmitateiu,  (•oiii])aruit  ille  qui  titulo  jocali  touuerat  caveam 
Saiicti  Euslacii  ad  preciuiii  xxnii  sol.  par.  pro  auno,  et  obtnlit  restituere  claves 
et  salislacere  de  six  [sic)  solidis  par.;  (|UOs  Facultas  non  recepit,  ({uia  preleii- 
<lel)at  XII  deberi  cltermiuuin  eonductionis  adhuc  durare  ;  quare  concludilur  (juod 
super  premissis  haberem  l<'acultateni  inforniare.    • 

Die  mercurii  [1.  jovisj  xu  [1.  xvni]  niensis  predicti,  missa  Facultatis  fuit  apud       [iH  Aoùi?] 
Sanctum  Johannem  celebrata,  et  in  ea  comparuerunt  dominus  Nicolaus  de  Gonty 
et  ego;  et  retulit  quod  in  missa  festivitatis  Assumprionis  Béate  Marie  interfuerant 
cum  eo  domini  RoberlusTulleuet  de  Veleri  Villa,  me  absente  propter  iiilirmilalein. 

Veneris  xxvi[i]  Augusti^"',  viam  universe  carnis  est  ingressus  boue  memorie       [27X0111.] 
dominus  Reginaîdus  de  \ac[c]aria,  Decretorum  doctor,  cujus  anima  et  omnium 
requiescant  in  pace. 

In  ejus  obitu  interfuerunt  domini  reverendus  in  Christo  paler  dominus  Garno- 
tensis''^',  Jobannes  de  Courcellis,  Ambrosius  de  Gambray,  Nicholaus  [de]  Confi, 
Uobertus  Tul[l]eu,  .lohannes  Picard  et  ego  Stephanus  de  Veteri  Villa;  duo  junio- 
res,  scilicet  dominus  Picard  et  ego,  duo  de  antiquis,  scilicet  domini  [de]  Gonti, 
Tulieu,  duo  juniores  in  portando  pallium  precedebant,  et  duo  aniiquiores  seque- 
bantur. 

Eadem  die  veneris  xxvi[i]  Augusti,  fuit  congregacio  Facultatis  in  caméra  e\a- 
minis,  hora  secunda  post  meridiem;  in  qua  interfuerunt  domini  de  (iOurcellis, 
Gambray,  Gonti,  Tulieu,  Pic(c)ard  et  ego;  dominus  Junii  inlirmabatur,  et  dominus 
generalis  erat  absens.  Dictus  dominus  de  Vac[c]aria  presentibus  in  suo  obitu  fecit 
distribui  cuilibet  scutum  auri. 

(F°  180  r".)  In  eadem  congregacione,  domini  ordinavenuit  quod  ego  Steplianus 
de  Veteri  Villa  facerem  ollicium  décani  usque  ad  novam  electionem,  me  tanien 
excusante,  quia  non  reddideram  compota  mea. 

Die  jovis  secunda  mensis  Septembris,  fuit  missa  Facullatis,  in  qua  interfuerunt    [a  Septembre. 
dominus  Gonliet  ego. 

'''  En  marge  :  f  Obiil  diclus  de  Vaccaria  ,  tunr        —  A  partir  de  cet  alioea ,  c'est  Etienne  de  La  \  ief- 
decanus.r  Le  nis.  1 198  de  la  Bibliothèque  de  i'Ar-        ville  qui  rejtreml  lu  plume, 
senal  indique  (fol.  28  v°)  la  (laie  (lu  a8  août  ligo.  '*'  Miles  d'IUiers. 


■2H0  LA   FACULTÉ   DE  DÉCRET  [  H8l)-l/i!)0] 

[7  So|)ioiiibro.]         Die  inartis  vu  fjusdoin  mensis,  fuit  missa  Facultatis,  in  (jua  iiiteiliieiuiit  do- 
miui  Coati,  Picard  et  ego. 

Eadem  die,  dominus  Picard  siipplicavit  pro  mense  suo. 

[8  ScptcmLro.]        Die  mercurii  viii  ejusdem  mensis,  fuit  missa  Nativitatis  Béate  Marie,  in  qua 
interfuerunt  dominus  Conti  et  ego. 

[ifiSeptombic]         Die  jovis  xvi(i)  Septembris,  fuit  missa,  in  qiia  ego  fui  soins. 

Dominus  secnndns  legens  O,  liabita  licentia  a  doniinis  in  particulari.  quia  non 
erat  missa  ordiaaria,  récessif  ad  partes  mandatus  [sic),  ut  referebat. 

[a3  Sfpienihii .]  Jovis  xxn[i]  septembris,  fuit  missa ,  in  qua  fuerunt  domini  Cambray,  Tuleu  et  ego. 
Eadem  die,  fuerunt  admissi  ad  graduai  baclialariatus,  examine  premisso,  ma- 
gistri  Bernardus  Roullet  [ùi  marg.  :  Roillet]'-*,  diocesis  Lugdunensis,  GuiHermus 
BouqniHon '^',  diocesis  Morinensis,  Tliomas  Eust,  diocesis  Radisponensis  [sic), 
.b)bannes  Gbitaredi**',  diocesis.  .  .  [sic),  et  frater  .Tacobus  de  Verulio,  ordinis 
S.  Benedicti,  diocesis  Carnotensis;  solverunt  isti  quinque  xi  scuta. 


'■'  Charles  de  Ranchicourl. 

'"'  En  ligS,  Bernaid  Roillet  (sic),  rrin  arlibus 
niîigisler  et  in  jure  canonico  licenciatus- ,  se  pré- 
sente à  la  collation  des  cliaj)itres  de  N.-D.  de 
Beaugy,  diocèse  de  iMAcon ,  et  de  Sainte-Marie-Ma- 
deleine d'Aigueperse,  diocèse  d'Autun.  Archives  de 
l'Université  de  Paris,  vol.  lnj,  fol.  <)6.  —  En  liijfj, 
il  se  présente  à  la  collation  de  l'abbé  de  Saint-Ger- 
raain-d'Auxerre,  0.  S.  B. ,  et  h  celle  del'évêque  et 
du  chapitre  d'Amiens.  Ibid.,  fol.  i3o  v°.  • —  En 
1/197,  "presbiler,  diocesis  Lingonensis  (s!c)»,  il 
se  présente  à  la  collation  des  chapitres  d'Autun 
et  de  l'église  collégiale  de  N.-D.  fde  Beinai,  dio- 
cèse de  Mâcon.  Ibid.,  vol.  5o,  fol.  aS  v°.  —  En 
ligS,  il  se  présente  à  la  collation  de  l'évêque 
et  du  chapitre  de  Langres  et  à  celle  du  prieur 
de  Nogent-le-Rotrou ,  ordre  de  Cluny,  diocèse  de 
Chartres.  Ibid.,  fol.  36.  —  En  ligg,  il  se  pré- 
sente à  la  collation  de  l'abbé  de  Saint-Germain- 
des-Prés  et  à  celle  de  l'archidiacre  "de  Pithueris 
[Pithiviersjinecclesia  Aurehanensi".  Ibid.,{o\.  7C. 
—  En  i5oi ,  rrpresbiler,  in  artibus  niagisler  et  in 
eisdem  actu  regens  ac  in  jure  canonico  iicencia- 
tus,  canonicus  ecclesie  Cathala[u]nensis  etecclesie 
collégiale  Sancti  Thome  deCuysello,  Lugdunensis 
diocesis,  necnon  capellanus  capellanie  Beale  Anne 
in  ecclesia  Matisconensii,  il  se  présente  à  la  col- 
lation des  chapitres  de  Saint- Germain-l'Auxerrois 


et  de  N.-D.  de  Paris.  Ibid. ,  fol.  176.  —  En  février 
i5oi,  ttprincipaUs  regalis  collegii  Burgondie  Pa- 
risius  fundalin,  il  se  présente  à  la  collation  de 
l'évêque  et  du  chapitre  de  Paris  cl  à  celle  de  l'abbé 
de  Saint-Magloire.  Ibid.,  fol.  aoG  v°. 

Procureur  (i488),  puis  receveur  de  la  nation 
de  France  (  1/195  ),  recteurde  l'Université  en  1492, 
il  fut  doyen  de  la  Faculté  de  Décret  de  i5io  à 
i5i4.  Il  mourut  le  26  avril  l'IIS  et  fut  inhumé 
le  lendemain  dans  ia  chapelle  du  collège  de  Bour- 
gogne [Mémoriaux ,  vol.  III,  fol.  208  v°).  —  Guil- 
laume Castel,  archidiacre  de  Tours,  lui  dédia  une 
de  ses  Élégies  publiées  j)ar  Josse  Bade  en  i5o6 
(Renouard,  Bibliographie  de  Josse  Badius  Ascensius, 
t.  II,  p.  a63). 

'''  Guillaume  le  Bosquillon,  licencié  en  Décret, 
se  présente,  en  1/19/4,  à  la  collection  de  l'évêque 
et  du  chapitre  de  Thérouanne  et  à  celle  du  prieur 
ffde  Ovis  in  Ternesto^,  du  même  diocèse.  Arch. 
de  rUiiiv.  de  Paris,  vol.  ^9,  fol.  39,  v°.  —  En 
i5oi,  il  se  présente  à  la  collation  des  évéques  el 
chapitres  de  Meaux  et  d'Amiens.  Ibid.,  vol.  5(), 
fol.  1.5.5  v°.  —  Son  véritable  nom  était  Guillaume 
de  La  Vacquerie ,  comme  on  le  verra  plus  bas ,  à  la 
date  du  2  3  février  1/192  (p.  822). 

'*'  En  1/195,  ffJoannes  Citharedi-i,  Jean  le  Her- 
peur  ou  le  Harpeur,  se  présente  à  la  collation  de 
l'abbé  de  Manlieu,  0. S. B.,  diocèse  de  Clermont,  et 


I  l'uS'J-lV.IO]        l)K   L.IMVEHSITK   DK   l'AlUS    \U   XV°  SIKCLIv  281 

(F"  1^0  V".)  .lovis  pi'cdicla  \\ii|  i|  (liclhiu'iisis  Sc|tlt'iiil)ris,  |>iiiiiiis  Icjjciis  fccil 
su[)plicacion('iii  iii  Kaciillalc,  (iiiotl  liabcicliir  |)io  siippoilalo  in  minus  beno,  actis 
et  pro  rccomniisso  in  Ixmic  aciis,  se  siibiniltendo  Kacnllali  (|uoad  ollicinni  lec- 
ture, et  sn|)|»licavit  |)i'(»  ikivo  bbio  vol  |)f(t  coMliMiiacione  libri  ince|)li.  Doniini 
ordinavcruMl  «iikmI  iiciliccicl  liliiiim  inceptuni,  et,  postquam  linierit,  veniifl  ;id 
Facullalcni  et  Facultas  ordinairl  (|iiid  ajfendiini  esset  ulterius. 

Vendis  \\ni[i]  ejusdein  niensis,  fuit  admissus  ad  {{cadiim  baccalaiiatns  inajifis-    [•! 4  Septembre, 
tel' Joliannes  Mililis*'',  (bocesis  liaiocensis.   in   doimi  doinini  conscrvatui-is.  Solvit 
duo  scnla  cnni  diniidio. 

Sabl)ati  xxiui  [I.  xxv]  predicti  nicnsis,  liierunt  aduiissi  ad  jjrafhini  baccaiariatiis,    [25 Sepicmbre. 
examine  preniisso ,  ma{{istei'  Simon  du  Gast'-',  diocesis  Ebroicensis,  |)rincipans  de 
Coijuerel,  et  ma<>ister  Peliiis  Barbe '^'.  Constanciensis,  in  (binm  doniini   caucel- 
larii.  Solverunt  ipsi  (bio  ([uinque  scuta  ad  solcni  ciini  dinii(bo  de  \nii  soi.  pio 
dispensacione. 


à  celle  du  prieur  de  fSammar(?),  ejusdein  diocesis 
et  ordiiiis -.  Ihid. ,  vol.  '1 9 ,  fol.  1  o  1  v°.  —  En  1 5 1 9. , 
il  est  qualifié  fia  arlibus  magister,  regens  in  eis- 
deiii  et  in  llieologia  baccalarius  formatusii ,  et  se 
présente  à  la  collation  de  l'abbé  du  Jard,  diocèse 
de  Sens,  et  à  celle  du  prieur  de  Coincy,  ordre  de 
Clunj ,  rrdiocesis  Suessionensisaut  Meldensisi.  Ibid., 
\ol.  5i,  loi.  loâ  v".  —  En  i'i80,  il  apparaît  dans 
les  registres  du  Parlement  comme  ^maistre  des 
artiens  du  collège  de  Cbanipagne  autrement  appelé 
de  Navarrei.  Bibl.  nat. ,  Coll. du  Parlement ,  vol.  ô3  . 
fol.  260  et  9(53  v°.  —  Eu  octobre  1021,  il  était 
curé  de  Conûans-Sainte-Honorine  [Seine-ot-Oise, 
canton  de  Poissy]  (Coyecque,  Recueil  d'actes  uotn- 
riés  .  .  .,  t.  I,  p.  A5,  n°  222). 

'''  Jean  Chevalier,  rrJohannes  Militis,  in  ar- 
libus magister,  regens  Parisius,  baccalarius  in 
tbeologia  et  Decretis-,  se  présente,  en  i')()8,  à 
la  collation  des  évêques  et  chapitres  de  Poitiers 
et  de  Chartres.  Arch.  de  l'Unir,  de  Pari.ç,  vol.  5o, 
fol.  52. 

'^'  En  ii((4,  Simon  du  (iast,  docteur  en  Dé- 
cret, se  présente  à  la  collatiiMi  des  abbés  de  Saint- 
Florent  et  de  Saint-Aubin  d'Angers.  Arcli.  de  l'iniv. 
de  Paris,  vol.  69,  fol.  5i. —  En  ligfj,  "Decre- 
toruin  doctor  regensi,  il  se  présente  à  la  collation 
de.l'évêque  et  du  chapitre  de  Beauvais  et  à  celle 
de  l'abbé  de  Saint-Pèl■e-en-^  allée ,  0.  S.  B. ,  dio- 
cèse de  Chartres.  Ihid. ,  fol.  102.  —  En  1  '197,  il  se 


présente  à  la  collation  de  l'abbé  de  Saint-Germer- 
de-Flaix,  O.S. B.,  diocèse  de  Beauvais,  et  à  celle  du 
chapitre  de  Saint-Rieule  de  Senlis.  Ihid.,  vol.  .jo, 
fol.  •l^  \°.  —  En  1^98,  "in  artibns  magister, 
Decretorum  doctor  ac  in  eadeiii  Facullate  aciu 
regens  Parisius- .  il  se  présente  ;i  la  collation  de 
l'évêque  el  du  chapitre  de  Limoges  et  à  celle  de 
l'abbé  de  Solignac,  0.  S.  B. ,  même  diocèse.  Ibid., 
fol.  48.  —  En  i5oo,  il  se  présente  h  la  collation 
du  chapitre  de  Saint-Etienne  de  Dreux,  diocèse  de 
Chartres,  et  à  celle  du  prieur  de  Deuil,  diocèse 
de  Paris.  Ihid.,  fol.  1^12. 

Sa  carrière  à  la  Faculté  de  Décret  fut  rapide  et 
courte.  Bachelier  en  1690,  licencié  en  l'uji,  dnc- 
tem-  en  1492,  doyen  de  \h^)h  .i  i'i96,  il  mourut 
le  20  mars  i,to.5  [Minioriaxuv ,  vol.  III,  fol.  35v°). 
Le  27  mai  lôoô.  avec  quel([ue  argent  lui  appar- 
tenant, la  Faculté  lit  l'aire  dans  ses  rrécoles  supij- 
rieuresTi  un  vitrail  orné  de  ses  armes,  avec  le  con- 
sentement de  son  neveu  Robert,  auquel  il  laissa 
par  testament  le  collège  de  Coqueret  dont  il  était 
propriétaire.  Sur  ce  vitrail,  voir  ih'id.,  fol.  '17. 

'*'  En  mars  iV)-^-  Pierre  llarbe,  -in  artibns 
magister  et  in  Decretis  licenciatus,  regens  in  eis- 
dem-,  se  présente  à  la  collation  du  prieur  de 
Sainl-Martin-des-Champs-lez-Paris  el  à  celle  de 
l'abbé  de  Saint-Père-en- Vallée,  diocèse  de  Char- 
tres. Archives  de  t'Umcersité  de  Paris,  vol.  69, 
fol.  .•)8  v°. 

36 


I  kl  PU  m  unie    BATIO'flLC. 


•282  LA   FACULTÉ  DE  DÉCRET  |  1 'i89-l 'i90] 

11"  Ociobri'.]  Veueris  j)rima  Uclobris,  luit  luissa  Facultatis,  in  qua  riioniiit  présentes  douii- 

niis  Tulleu  et  ego. 

[a  Octobre.)  Dic  sabbati  sccjiientis,  secunda  ejiistleiii  iiiensis  Octobris,  fuerunt  adinissi  ad 

jjradum  baccalarialus,  examine  premisso,  in  donio  domini  conservatoris,  Panliis 
Sopher,  diocesis  Beiandebergensis  ''),  etLudovicus  de  Ambla,  diocesis  Virdunensis. 
Solvei'unt  (jiiiiibet  duo  scnta.  Isli  duo  Inerunt  adniissi  boc  tempore  extraordinario 
propter  causas  necessarias  et  iiqfentes:  Paiihis,  quia  nuncius  de  partilius  venerat 
ad  eum  ducenduni  ad  parentes  propter  infirmilaleni  patris  ejus;  et  Ludovicus, 
quia  magister  ejus  erat  mortuus  in  collegio  Navarre  de  inlirmitate  currenti,  pro- 
pter quam  causani  parentes  ejus  eum  mittebant  quesitum.  Adniissi  tamen  fuerunt 
siib  condicioHf.  scilicet  quam  citius  redirent  Parisius,  facerent  suuni  (F"  iHi  r") 
propositnui  more  aliorum.  quod  promiserunt  per  suum  juramentum. 

[SOriobro.]  Die  dominica  tercia  mensis  Octobris,  fuerunt  processiones  Llniversitatis  apud 

Sanriam  Genovefam;  in  quibus  interfueruut  dominus  (lambray,  Tulleu  et  ego. 

|7  ditoiiio.]  Jovis  vu  ejusdem  mensis,  luit  missa  Facultatis.  in  qua  fuerunt  domini  de  Gour- 

cellis,  Tulleu  et  ego. 

Eadem  die,  conformiter  adstatuta,  domini  optaverunt  scolas  ad  iegendum  pro 
anno  futuro;  dominus  Tulleu  retiuuit  scolas  qnas  prius  liabebat,  et  ego  meas. 
Alii  domini  non  erant  présentes. 

[S  octoln.'.  I  Die  venoris  octava  ejusdem  mensis,  luit  congregalio  Ijniversitatis  apud  Sanctuni 

Matliurinum;  in  qua  présentes  fuerunt  dominus  Tulleu  et  ego. 

[il  ()rîol)iv.|  Die  lune  \i  ejusdem  mensis  Octobris,  (Imnini  more  solito  visitaverunt  legen- 

tes,  et  primo  secundum,  deinde  primum.  In  dicta  visitacione  interfuerunt  domini 
Roberlus  Tulleu,  .lacobus  .lunii  et  ego.*  Et  in  magnis  scolis  lecta  fuerunt  statuta 
Facultatis.  (|ue  soient  legi  singulis  annis  per  magnum  bedellum. 

[l'i  iviobre.]  Jovis  xiui  Octobi'is,  fuit  missa   Facultatis,   in   qua   fuerunt  présentes  domini 


le  Courcellis,  lîobertus  Tulleu  et  ego. 


|9i  ocioLic. I  JoYJs   x\i   ejusdem   mensis,   fuit    missa  ordinaria  Facultatis,    in  (jua   fuerunt 

domini  Junii,  Guaguini  et  ego. 

«7  Ociobie.]  Mercurii  wvii  ejusdem  mensis,  fuit  missa  Facultatis.  in  qua  fuerunt  domini 

'"'  Le  doyen  a  ("ertaineinent  voulu  éci'ire  Pirimdebiivffpnsls  rrile  Brandebourg i. 


I  l/i«9-I/i90  1        1)K   i;i  MVKHSITÉ   l)K   PUIIS    \U   XV'  SIKCLIv  283 

.liiiiii,  (îajfuiiii  et  (!<;().  El  liiil  coiiclusimi  in  ciKlcin  iiiiss;i  (|iiu(l  (lomiiii  Icjjrrciil  m 
viyilia  Saiicli  Vlaiiiiii.  ijua  die  liorcl  confji'ejjacid  siijior  olliciis  Faciillatis. 

Die  jovis  nu  inensis  Novomhris.  Iiiil  ini.ssa  Kacultatis,  in  qua  fnernnt  duniini     ['j  Novombp'. 
(le  .losaioC),  Tnllen,  .Iniiii  et  e<;(). 

Eadem  die,  Init  adniissus  ad  {jiaduni  baccalarialus,  examine  premisso,  Egidins 
Malin,  diocesis  At(t)i'el)atensis;  solvitdiio  scuta  cnni  obolo  de  w  sol.  par. 

(K"  181  v".)  Eadem  die,  l'iiernnt  sigillate  due  litière  giadns,  pro  (juiljn.s  .solu- 
tuin  fuit  duo  scuta. 

Die  veneris  quinta  mensis  Novembris,  doniini  deputati  IJniveisilatis  ad  lei-  [5  NoHmhre. 
minandum  discordiam  rectorie  ortam  inler  dominum  (îodet  et  l'robiliominis'-^ 
scilicet,  pro  Facultate  tlieologic,  dominus  Houpelaiide  et  dominns  lloulin;  pro 
Decretornm  Facultate,  dominus  de  Gambray  et  ego;  pro  Facullale  medicinc, 
dominus  Helin  et  dominus  Micliael  de  Colonia,  in  domo  domini  generabs,  post 
prandium,  dedeiunt  sentenciam  snam  super  dicta  discordia,  el  retuiil  dominus  de 
Gambray  solemniter  et  profunde  processum  coram  dictis  depulalis.  Qua  relacione 
andila  ac  omnibus  visis  et  exaniinatis  productis  per  partes,  et  maliiic  coiisideratis 
que  veniebant  consideranda  in  liac  parte,  dicti  domini  depiitali  declaraverunt  et 
dixeriint  utramqne  electionem  nullam  et  leuiiserunt  Facultali  arliiini  ad  novam 
electionem  faciendam. 

Sabbati  vi  Novembris,  fuit  congregacio  Universitatis  in  Sancto  Matliurino.  ad  [GNovembro. 
andiendian  ea  que  facta  erant  per  deputatos  in  materia  discordie  orte  inter  domi- 
nos Godet  et  Probibominis  racione  rectorie.  In  dicta  congregacione  domini  depu- 
tati supranominati  primo  coram  tribus  F^icultatibus  snperioribus  retulernnt  que 
facta  erant  in  dicta  materia;  quibus  auditis,  dicte  Facultates  ad  j)artem  retracte 
fuerunt;  et  postmodum,  deliberacione  Super  hiis  babita,  concorditei-  gracias  ege- 
rimt  dominis  depntatis  de  laboribus  assumptis  et  gratificavernnt  et  approba\erinil 
omnia  et  singula  facta  in  bac  parte  per  dominos  deputatos. 

Post  deliberacionem  dictam  trinm  Facultatum  superiorum,  dicte  très  Facul- 
tates coram  Facidtale  artium  narraverunt  per  ordinem  facta  tam  per  deputatos 
quam  per  très  Facultates  superiores  in  dicta  discordia.  et  ibidem  lecta  fuit  sen- 
tencia  iata  per  dictos  deputatos,  et  per  très  superiores  jam  approbata  ;  que  qnidem 
senlencià  fuit  ratificata  et  approbata  per  Facultatém  artium,  scilicet  concorditer 
per  nationes  Francie,  Picardie,  Norman[n]ie  et  Allemanie.  et  liée  omnia  lu  |)re- 
sentia  scribe  Universitatis.  A  qua  sentencia  dominus  Godet  appellavil  ad  ciiriani 
Parlamenti. 

'''  Jean  de  Courcelles,  arcliidiacre  de  Josas. —  '"'  Sur  celle  conleslalion  entre  Jean  Godel  et  Guillaume 
Prudhomme,  cf.  Du  Boula  y,  llittoria  Universitutis  Paris.,  l.  V,  p.  yji'i.  .     ..  • 

3(>. 


•284  LA  FACULTE  DE  DECRET  |  l/i8'.)-l 'i', 

II 

COLLATION  DES  GRADES. 


1.  DOCTORATS  '". 


2.  LICENCES'". 

[,4ç)o.  Frater  Bencdiclus  de  Cliamery. 

•'^^^"•1  .         Claudius  d.-Hang.-sl. 

Frater  Matheus  le  Wrien. 

Guillernnis  Bougiiior. 

\icolaus  Lumbus. 

Johanncs  du  Buat. 

Simon  l'oiovrcau. 

.loliannes  de  iîonoloco. 

Siniim  (^iinl)rin. 

Joliannes  de  Aquainortua. 
/  Fratrr  .lohannes  Vaciii. 

.loliannes  Passerai. 

Erardus  Cousin. 

Antlionius  Maignen. 

Peirus  Poulain. 

.loliannes  de  Feu(|uières. 


3.  BACCALALHKATS. 

W189.)  VIII  Decembris.  .  Franciscus  Picardi.  (V.  p.  956.) 

\  Decembris....  Vincencius  Picardi.  (V.  p.  9.5C.) 

\  Decembris loliannes  du  Val.  (V.  p.   aBÔ.) 

xvii  Decembris..  Jobannes  de  Mola.  (V.  p.  a.jG.) 

XXXI  Decembris  .  Peirus  Poullain  [incorporatus].  (V.  p.  5.^7.) 

1  •''O'»-!  vil  Januarii ....  .loliannes  Lenfanl.  (V.  p.    958.) 

VII  .lanuarii  ....  Cuillerniiis  Collason.  (V.  p.  958.) 

x\i  Januarii..  .  .  Nicolaus  Bouquin.  (V.  p.  95f).) 

XXI  Januarii..  .  .  Jobannes  de  Cays.  (V.  p.  269.) 

\xi  Januarii..  .  .  Eustachius  Consilii.  (V.  p.  9.^)*).) 

XXVIII  Januarii.  .  Pater  Benediclus  de  Chainery  [incorporatus].  (V.p.  9^0.) 

IV  Februarii..  .  .  Jobannes  Sordeli.  (V.  p.  961.) 

'*'   Cf.  [).  278  et  p.  275.  —  '''   CI".  |)liis  liant,  p.  271-973. 


t 


l/i8'J-l'i90J        DK   LUNIVKHSfTK   DK   l'\i{IS    AI'   XV"  SIKCLK.  285 

\v  Fcbruaiii  .  .  .  l'cliiis  IJrciilcl.  (V.  |).  'fOi.) 

xviii  Febriiaiii..  Jolianncs  IJaudoyn.  (V.  p.  -iCn.) 

xviM  F<'l)riiarii..  .loliannes  Tin(|iiari.  (V.  p.  t«6'?.) 

XMii  Fcliniaiii . .  .I(ilia[in<-s  |j()|)iii.  (V.  p.  •}.69..) 

IV  Marlii Jnliaiiiuîs  (  hiilardiii.  (V.  p.  9.&'.i.) 

XI  Martii [{ayinundus  de  Cosnaco  |  incorporalus|.  (V.  p.  964.) 

XV  Marlii Hohcrtus  de  (^nirc  (V.  p.  •'■i)~.) 

\v  Marlii Ilcnrinis  de  Moule.  (V.  p.  "«67.) 

\\   Marlii Clirisloplioriis  de  lioque.  (V.  p.  •ift-j.) 

XIX  Marlii Nicolaus  Lombus  |  incor[)oratiis  ].  (V.  p.  -iGS.) 

XXII  Martii Henricus  Machy.  (V.  p.  -iQH.) 

x\ii  Martii l'oiiciius  (irandjoiiis.  (V.  p.  '(GcS.) 

XXVI  Martii Joliannes  de  lionoloco  [incorporatusj .  (V.  p.  ■îOi).) 

XXIX  Martii Heiiiiciis  Lesongar.  (V.  p.  969.) 

I  A|)rilis Simon  Adriant;.  (V.  p.   ^.jo.) 

V  Aprilis (iiiido  Vigerii  |  incorporatiis] .  (V.  p.  f-j-}..) 

XXII  Aprilis  ....    Henricus  Nicolav.  (V.  p.  ■J75.) 

XXX  Aprilis Victor  de  Nivernis.  (V.  p.  •!75.) 

XXX  Aprilis l'elriis  Bataille.  (V.  p.  •'■■]^.) 

\\\  Aprilis Reoinaldiis  de  Cyvriaco.  (V.  p.  •:>.•/').) 

vil  Maii Roberliis  Vasiel.  (V.  p.  •176.) 

vil  Maii Oiidardus  Pétri.  (V.  p.  ■?7G.) 

vu  Maii Joliannes  Basin.  (V.  p.  •i-ji'i.) 

XIII  Maii Frater  .loliaiines  (lambier.  (\.  p.  -î-fi.) 

XXI  Maii Blasius  Grantjeliaii.  (V.  p.  ■!77.) 

XXII  Jiilii Karolus  de  Parisius.  (V.  p.  'ijH.) 

XXIII  .Seplenibris.  Bernardus  RouUet  [Roillet].  (V.  p.  9.H0.) 
XXIII  Septeiiibris.   Guillermus  Bouquillon.  (V.  p.  'îSo.) 
XXIII  Septenibris.   Thomas  Eust.  (\.  p.  ^îSo.) 

XXIII  Seplembris.  Johannes  Cliitaredi.  (V.  p.  -^So.) 

xxiii  Seplembris.  Frater  Jacobus  de  Venilio.  (\'.  p.  9.S0.) 

XXIV  Seplembris.   Joliannes  Mililis.  (V.  p.  'iHi.) 

XXV  Seplembris  .    Simon  du  Gast.  (V.  p.  aJSi.) 
XXV  Seplembris.    Petrus  Barbe.  (V.  p.  981.) 

II  Oclobris Paulus  Segher.  (V.  p.  982.) 

Il  Oclobris Ludovicus  de  Aiiibla.  (V.  p.  -îS-i.) 

IV  Noveiubris.  .  .    Egidius  Malin.  (\.  p.  98.'5.) 


4.  LECTURE  DES  BACHELIERS 


(1) 


'"'  Aucune  mention. 


r286  L\    FACULTl-:  DE  DÉCRET  [  1/190-1 /il) I  ] 

DÉCANAT  DÉTIENNE   DE  LA   VIEFVILLE. 

NOVEMBRE  UQO-NOVEMBRE  U91. 


1  '11)1). 


I 

DÉLIBÉRATIONS   DE   LA   FACULTÉ. 

(F'iSsr".)   Anno  Domini  millesiuio  quadringentesimo  nonagesimo,  die  iiiei- 

10  Novcii.iin.]    ^.^i^.jj  ,]pçj,^^,^  niensis  Novembris,  post  lectionem  per  dominos  doctores,  ut  moris 

est,  repetitam,  luit  missa  Facullatis  ordinaria  apud  Sanctum  Joliannem  Jheroso- 

limilanum  celebrata.  in  qua  fiierunt  ])resentes  domini  de  GoiiiTellis,  Cambra\\ 

Conty,  Tulleii.  Junii  et  ego. 

Eadem  die.  domini  convocati  per  cedulam,  post  dictain  missam,  ad  dispo- 
nendum  de  (tlTiciis  Facidlatis,  ego  de  Veteri  Villa  reposni  Hbrum,  sigillum  et  claves 
in  manibus  domini  de  Courcellis,  tanquam  in  manu  decani  natuialis,  et  babui 
PTacias  dominis  de  bonoribus  per  eos  micbi  impensis  in  dicta  Facultate,  supplicando 
quod  me  baberent  supportatum  in  minus  bene  actis  et  recommissum  in  bene  aclis. 
Qua  supplicatione  facta,  domini  concorditer  elegerunt  me  de  Veteri  Villa  in  deca- 
num,  et  dominum  Nicolaum  de  Conty  in  tbesaurarium  dicte  Facnltatis.  Et  ita 
conrlusit  dictus  dominus  de  (lourcellis. 

Eadem  die,  luit  congregatio  Universitatis  apud  Sanctum  Matliurinum,  in  (pia 
interfuerunt  domini  de  Cambray,  Conti  et  ego  decanus,  ad  audiendum  videlicet 
ea  que  facta  erant  in  materia  nove  eleclionis  novi  rectoris,  scilicet  magistri 
Antlionii  Worse''),  (pii  in  eadem  congregatione  recitavit  electionem  de  se  factam. 
quam  approbavit  concorditer  liniversitas. 

In  dicta  congregatione,  dictus  dominus  rector  supplicavit  quod  Universitas 
sibi  dignaretur  dai-e  auxilium,  consilium  et  lavorem.  Gui  supplicatioui  annuit 
1  iiiversitas. 

[iH  Novcnii.r.-.j        Diejovis  xvui  ejusdeui  mensisMovembris,  fuit  missa  Facnltatis  in  Sancto  Jobanne; 
in  qua  fuerunt  domini  Couli,  Junii  et  ego. 

Eadem  die,  fuit  admissns  ad  gradum  baccalariatus,  examine  premisso,  Pbili- 
bertus  Gnischart,  diocesis  Eduensis,  qui  solvit  pro  bursis  duo  scuta. 

'■'  D'après  Du  Boulay  {Hixi.  Unir.  Purh.,  t.  V.  p.  794),  Antoine  Worse  avait  été  élu  h-  8  novembip, 
en  remplacement  (le  Jean  (ioilet,  dont  réicctiiin  élail  contestée.  Cf.  ci-flessus,  p.  a83  et  n.  a. 


1  V.»0-l'ii»l 


l)K   Ll  MVKMSITK   DK   FMUS    M     XV-  SIKCLK 


287 


Die  siil)l)ati  \\  cjusdcia  iiiciisis,  liiil  coii{;rf{;uli(t  l  iii\iTsil;ilis  a|iii(l  Saiicliini  [ 
Malliui'iiiuiii,  ad  e\e([ia'ii(liiiii  ccrtuni  arresliiiii  ciiiic  l'ailaiiifiili  in  iiiatcria  iJis- 
cordie  et  debati  rectonim  Univorsitatis;  quod  ariestuiii  In  il  cxecutiorii  dciiiaii- 
daluiii  [)ci'  majjislrnni  .loliannoiii  l'cllieu''),  coiisiliarimii  dicti;  curie;  per  i|ii<hI 
arrestiiiii  luit  dictuin  Ix'iie  juditatuiii  [)cv  dominos  deputalos  Universitatis,  hene 
confirmalutn  pci-  ipsam  Universitateni  et  inale  appellatinn  per  doniinnni  Godet. 


20  NoNfiiibrc. 


Mercniii  x\nn  cjiisdem  mcnsis,  Init  missa  Facnllalis.  in  <|nâ  fnornnt  donniii    [  2 '1  Novembre.] 
Conli.  Tulleu,  .lunii  et  Cjfo. 

(F"  i8i>,  V".)  Kadem  die,  l'ueinnt  udi 
prémisse,  Jolianiies  Belin'-',  de  l'arisius, 


Imissi  ad  {fiadum  baccalarialus,  examine 
),  in  artil)ns  majjisler,  qui  solvit  duo  scuta 


"'  Dans  le  Ctitalo/fuc  de  Blanchard  ne  fifjure 
(p.  'i3rt)  que  Pierre  l'cilieu ,  conseillev  clerc  en 
i4()8  et  lai  en  ir)Oi,  mort  le  ao  août  tSao  el 
cnterrt^  à  Sainl-Merry  (cf.  Franr.  lia  1  '10  ,  loi.  •>.  2t> , 
23o,  aSo  v°,  25a  v°).  —  Jean  lut  reçu  conseiller 
lai  le  13  novembre  1/171  el  remplacé  le  18  avril 
i4()8  par  liouis  Picot  (cf.  îi»/.,  fol.  i85v"et  a 9.3). 

'^'  Le  19  janvier  1^90  |ii9i],  rrhonorabie 
homme  et  sage  m.  Jehan  Belin,  bachelier  en  Dé- 
cret, a  estf!  receu  advocat  au  Chastellet,  el  a  choisy 
son  heu  du  cost(î  des  l'enestresTi.  Coll.  Ctairamimull , 
vol.  765,  p.  3o.  —  H  appartenait  à  nue  famille 
eu  relations  étroites  avec  le  Chàtelet.  Dans  les  re- 
gistres, en  1^67  et  en  i'i77.  nous  trouvons  Jean 
Belin,  notaire  au  (Ihàtelet  [ibid.,  vol.  76A,  p.  19 
et  90);  en  1608,  un  autre  Jean  Belin ,  irnaguèresi 
procureur  au  Chàtelet  ( l'AiW. ,  p.  •).7);  en  1478, 
Simon  Belin ,  examinateur  au  (lliàtelet  :  le  ;i  novem- 
bre, il  est  fait  mention  d'une  rr  commission  du  Roy 
|)our  faire  fiiire  le  procez  à  Simon  Belin,  examina- 
teur, accusé  de  plusieurs  fausctez  et  abus,  donnée 
le  a  4  octobre  1673,  en  vertu  de  laquelle  commis- 
sion ledit  Belin  a  esté  suspendu  de  son  offices.  Ihid. , 
p.  '10. —  On  pourrait  croire,  à  certains  indices ,  que 
le  bachelier  de  1Û90  était  le  lils  de  tr Jehan  Belin 
l'aisué,  marchant  buffetier,  bourgeois  de  Paris, 
Iqui,  le  37  mars  i48o  (ii8i)J,  émancipe  Jehan 
son  fils,  escalier  à  Paris,  aagéde  tSans:  rurateni', 
le  père ,  qui  se  déclare  audit  nom  héritier  simple  de 
liegnaull  Belin.  ayeul  dudit  escolier-^.  Ihid.,  p.  aa.î. 
—  De  même,  le  a 8  novembre  i48a,  trau  tesmoi- 
gnage  de  Jehan  Belin,  marchant  buffetier,  père, 
Laurans  le  Lorrain,  oncle  maternel .  Thomas  Belin, 
cousin  germain,  Pieri-e  le  Fort,  Pierre  du  Bois, 
voisins,  amis  et  alfins  de  Jehanne,  Jehan,  Robin. 
Jehannette  et  .Magloire ,  enfans  mineurs  dudit  Jehnn 


et  de  feue  Jehanne  jadis  sa  femme,  ont  esié  don- 
nez luleurs  ledit  père  et  Laurans  le  Lorrain.';  Ihid. , 
p.  a8o.  —  Et  le  3o  janvier  1  '18a  [1  'i83].  on  voit 
tJelian  Belin,  marchant  viuaigriei-,  el  Laurans  le 
Lorain,  procureur  aux  esleus,  luleiu's  des  enfans 
mineurs  dudit  .lelian  Belin.  requerans  avoir  par  re- 
trait deux  aipens  do  vigne  assis  à  Montniaiire.  au 
Clos  (lit  la  Bonnionne,  que  honorable  honune  m. 
(  lirard  de  La  Folie ,  gretller  des  monnoyes .  a  depuis 
peu  acquis  dudit  Jehan  Belini.  Ihid.,  p.  a8'i.  — 
Mais  il  est  bien  plus  probable  qu'il  fut  l'un  des 
lils  de  Jehan  lîeiin,  le  notaire  au  Chàtelet  déjà  si- 
gnalé plus  haut  et  sur  lequel  nous  groujwrons  ici  . 
quelques  renseignements  curieux.  Le  1  3  juillet  1  '191.  , 
rfm.  Jehan  lielin.  estant  de  présent  au  \ovage  de 
Jérusalem,  tuteur  de  (ieneviefvc  de  Bologne,  lille 
de  feu  Jehan  de  ISoulougne  et  de  Marie  lîeiin  sa 
femme ,  m.  Jehan  llcliii  le  Jeune,  notaire ,  Jils  de  Jehan 
Belin,  Jehan  Lai-cher,  procureur  au  Chastellet.  sti- 
pulant pour  Colombe  de  Boulongne.  sa  mère,  tante 
de  ladilte  (ieneviefvc,  Pierre  Belin  et  Pierre  de 
Bonny,  cousins  et  autres  parens  de  laditte  (iene- 
viefvc, requerartsque  ladilte  Ceneviefve,  qui  est  en 
la  jiossession  de  Simon  Belle .  fut  séquestrée  et  mise 
en  lieu  seur,  deffenses  fussent  faittes  audit  Belle  de 
ne  procéder  au  mariage  de  ladite  (ieneviefve;  dit 
est  que  laditte  lille  demeurci'a  es  mains  dudit  Belle, 
auquel  est  fait  dell'ense  de  ne  faire  procéder  audit 
mariage  jusques  à  ce  qu'autrement  en  ait  esté  or- 
donné, sur  [leine  de  m  livres-.  Ihid.,  vol.  7(15, 
|).  7a.  —  Le  G  et  le  11  octobre  l'ayi,  r Jehan  Jo- 
bcrl,  marchant  drapier,  bourgeois  de  Paris,  [el] 
(ieneviefve.  sa  femme,  (qui^  ont  l'ait  jiroceder  par 
voye  d'arrestsur  les  fruits  de  certains  héritages  ap- 
parlenans  il  Jehan  Belin  le  jeune,  notaire  au  Chas- 
tellel,  assis  :i  Genliliv  1.   Ihid.,  |).  <)'i.  —  Le  7  fé- 


288  LA   FACILTÉ  DI']  DÉCRKT  f  lA9n-l'i91  | 

cuin  diinidio  pro  biii's;is  et  dispeiisalioiK- de  non  eundo  pei'  \illiun,  et  (juillennus 
Maijjnen,  diocesis  Nivernensis,  solvit  duo  scuta,  et  sic  duo  (1.  quatuor)  scuta  cuni 
dimidio. 

Eadom  die,  pro  littera  «jradus  Plilliberti  Guischard,  \vi  sol.  par. 

[a 5 Novembre.]        Die  jovis  XXV  Novcmbris,  luit  missa  Beale  Katherine  virginis  apud  Sanctuni 
.lohannem;  in  (|ua  lueriint  doniini  de  (iourcellis,  Conti,  Junii  et  ego. 

[aO Novembre.]         Die  veucris  XXVI    ejusdem  mensis,  luit  niissa  Universitalis  in  Jacobitis;  in  qua 
interfuerunt  domiuus  Conti  et  ego. 

[■2  Décembre.]         Die  jovis  n  mensis  Decembris,  luit  missa  ordinaria  Kacultatis,  in  qua  inter- 
fuerunt domini  Nicolaus  Conti,  Junii  et  ego. 

[6 Décembre.]         Die  luiie  VI  «^'usdeni  mensis,  fuit  missa  Beati  Nicolai  apud  Saactum  Jolianneni;, 
in  qua  fncrunt  présentes  domini  de  Gourcellis,  Conti,  Jimii  et  ego. 

[7  Décembre.]        Dié  marlis  VU  ejusdem  mensis  Decembris,  fuit  missa  Universitatis  in  Jacobitis; 
in  (jua  interfuerunt  dominus  Conti  et  ego. 

|8  Décembre.]        Die  mcrcurii  vni  ejusdem  mensis,  fuit  missa  Conceplionis  Béate  Marie  Virginis 
in  Sancto  Johanne;  in  qua  interfuerunt  domini  Conti,  Junii  et  «igo. 

1 1  Cl  Décembre.  1         Dic  veneHs  \  ejusdem  mensis,  fuit  missa  ordinai'ia  Kacultatis,  in  qua  fueruni 
présentes  domini  Conti,  Tulleu  et  ego. 


viier  l 'ig  1  1 1  'ii)a  | ,  rrau  tesmoiguage  tie  honorables 
hommes  ni.  .b'han  Behn.  noiaire  an  (IhasIeHet, 
pèrp,  m.  Jehan  Ijoucliarl,  oncle  maternel,  m.  Pierre 
de  Ginays,  m.  Michel  .\my,  à  cause  de  leius  l'eni- 
mes  oncles  maternels,  Pierre  Belin,  m.  [Pierre] 
de  Bonay  (/.  Bonny),  cousins  germains  paternels, 
m.  Jehan  Belin,  frère,  m.  Jehan  Notin,  affiu  de 
m.  Geuffroy,  INicolas,  Philipes,  Annette  et  Cathe- 
rine, enfans  mineurs  dudit  Jelian  Belin  et  de  feue 
Margueritte  Louchart,  jadis  .sa  femme,  ont  esté 
donnez  tuteurs  le  père  et  Jehan  Louchart'-.  Ibid., 
]).  ii8.  —  A  la  date  du  3o  juillet  i't<)<)  se  pré- 
sentent au  Chàtelet  wni.  Miciiel  Ainv  et  sa  femme, 
héritière  pour  un  quart  de  m.  Jehan  Louchart  et  de 
Margueritte  Melot,  sa  femme,  m.  Jehan  Belin  l'aisnc', 
notaire  au  Chastellet,  ayant  la  garde  de  ses  enlans 
et  de  feue  Mai'gueritte  Louchai-t  sa  fen)me,  Jehm 
Belin  le  jeune,  (ils  dudit  Belin  et  deffunte  Margue- 


ride  :  dit  est  que  ledit  Belin  i'aisnë  et  Belin  le  jeune , 
en  son  nom  lieritier  pour  un  cinquiesme  de  ladite 
Margueiitte  sa  mère,  seront  tenus  à  garnir  la  main 
de  justice,  sçavoir  ledit  Belin  l'aisné  de  la  qua- 
Iriesme  partie  de  la  moitié  des  sommes  de  \v  escus 
d'une  part,  et  de  xxxix  livres,  et  le<lit  Belin  le 
jeune  la  cinquiesme  partie  du  quart  de  l'autre 
partiel.  Ibid.,  ]).  -284.  —  Jean  Belin  fut  ensuite 
avocat  au  Parlement  :  le  27  février  1000  [i5oi|, 
fUi.  Michel  Amy,  jjrocureur  en  Parlement,  Jehanne 
Louchart,  sa  femme,  [plaident]  contre  M.  Jehan 
Belin  l'aisné,  notaire  au  Chastellet,  ayant  ie  gou- 
vernemenl  de  ses  enfans  mineurs  et  de  feue  Mar- 
guei'itte  Loucliai'd,  sa  femme,  et  m.  Jehan  Belin  le 
Jeune,  ndvocat  en  Parlement;  dit  est  que  lesdilles 
parties  se  pouront  ayder  au  procez  pendant  entre 
elles  des  enquestes  faites  par  chacune  desdiUes 
parties».  Ibid.,  p.  ^i-i<j. 


[I'i90-l'i91  I        DK    L'UNIVKHSITK   DK   l'\HI.S    \U   XV  SIKCLK.  289 

Die  (loiiiinica   \ii  ('iusdciii  iiuMisis,  rucniiit  procossioiics  l  nivcrsiliitis  in  .laco-    [ i -i  Dccemlirc. | 
bilis;  iii  (jiiil)ii,s  iiiUM'Iucriiiil,  (loiiiiiii  Caiiihray,  Coiili,  Tullcii,  Picanl  cl  ejjo. 

I)i(.'  iiiarlis  \iiii  (licli  iiiciisis.  Iiiil  missa  de  Horate  apiid  Saucluiii  .lolianiieiii;  in    |i'i  UécMiibre.  | 
(jiia  riici'iiiil  (loiiiiiii  (lonti  l'I  .liiiiii. 

Die  mcrciirii  xv  ejiisdoiii  iiiciisis,  fuil  con{jre{Tatio  Universitatis  in  Sancto  Malliu-    [in  D.'cpmbre.l 
rino:  in  (|iia  inln'lnei'iiiil,  doinini  Coiili  et  o<j;o. 

(F"  180  r".)   Die  jovis  \vi   nuMisis  Dcccniljris,  l'uil   missa   uidinaria   Kacullalis,    |  iti  Di-cembrc] 
in  qua  fuerunt  présentes  doniini  Conli,  Jnnii.  (luaijuini  et  ego.  In  eadcni  missa 
fuit  conclusnm  (juod  lieret  prociamatio  in  scolis  pro  volentibus  inlcare  examen 
Hcentie. 

Jovis  xxin  ejiisdem  mensis  Decembris,   fuit  missa   ordinaiia   Facultatis   apnd    1 3 3 Décembre.] 
Sanctum  .lobannem;   in  qua  fntMiint  présentes  domini  Conti,  .lunii,   Guafjuiiii 
et  ego. 

In  eadem  missa  conqjaruit  uiius  ])accalariiis.  qui  supplicavit  atbuilli  ad  examen 
iicenlie.  Gui  dictuni  est  quod.  compareret  in  prima  missa  post  festum  ÏNativilatis 
Domini,  et  quod  diceret  sociis  suis  volentibus  intrare  examen  licentie  quod  com- 
parèrent ,  et  (piod  Facultas  intendebat  procedere ,  si  materia  esset  disposita.  Dictum 
est  etiam  magno  bidello  quod  atferret  vokimina  dicti  baccalarii  in  prima  missa. 

Veneris  xxmi  Decembris,  dominas  Robertus  Guaguini.  generalis  minister  01-    [ a '1  Décembre.] 
dinis  Sancte  Trinitatis,  legit  Decretalem  Firmiter  in  magnis  scolis,  el  inlravil  liora 
consueta. 

.lovis  XXX  ejusdem  mensis,  fuit  missa  ordinaiia  Facultatis  apud  Sanctum  Jolian-    [. s  n  Décembre.] 
nem  more  solito  ceiebrala,  in  qua  fuerunt  (lomini  Conty,  Junii,  Guaguini  et  ego. 

In  eadem  missa  fuit  oïdinatum  quod  domini  legerent  die  mercurii  \n  mensis 
Januarii. 

Item,  ordinatum  extitit  quod  eadem  die  fieret  congregatio  Facultatis  post  mis- 
sam  et  lecturam,  super  tribus  articulis  : 

Primus,  ad  deliberandum  super  su|)|)li<'atione  quam  fecil  iteratis  vicibus  rcve- 
rendus  doctor  et  dominus  dominus  Robertus  Gaguin,  qui  ])etit  fructus  licentie 
preterite  ; 

Secundus  est  ad  deliberandum  super  facto  scolarum  Sancti  .lobannis  ;  (F"  1 8.3  v°) 
quia  dominus  commendatarius  vult  eas  applicare  ad  utililateni  sue  domus  et  ad 
alios  usus  quam  lecture,  sicut  exposuit  domino  generali  et  miciii; 

Tertius  est  communis,  super  supplicationibus  et  injuriis. 


•290  '  LA  FACULTÉ   l)K   DÉCRET  [  l/4!)0-I  V.)l  ] 

|iVii  Morniiii  v  meiisis  Jaiiiuirii,  fuit  rnissa  Faciiltatis  apiid  SancUiiii  .loliaiiiiuiu;  in 

'"*'  '         (jiia  liiorunl  domini  Conti,  Junii,  Guagiiini  et  ego. 

Kailein  die,  post  missain,  luit  admissus  ad  gradiim  baccalariatus,  examine  prc- 
niisso.  Martinus  Gaguinus*''.  clericus,  diocesis  Ambianensis,  qui,  prestitis  solitis 
juramentis,  solvit  duo  scuta. 

[i!  Janvier.]  Merciirii  \ii  .lanuarii,  ])ost  lecturam  dominornni.  fuit  missa  Facidtatis  apud 

Sanctuni  Joliannem;  in  rjua  fuenint  présentes  domini  Conti,  Guaguini  et  ego. 

Eadem  die,  post  missam,  eiat  congregatio  Facnltatis  super  supplicatione  do- 
mini Guaguini  et  super  facto  scolarum  Sancti  Johannis  ;  que  fuit  remissa  ad  diem 
sabbati  sequentis  in  domo  domini  de  Josaio,  propter  absentiam  dominorum. 

I  iT.  liiiiviL-r]  Die  sabbati  \v  Januarii,  fuit  congregatio  Facultatis  in  domo  domini  de  Josaio, 
liora  secunda  post  meridiem:  in  qua  fuerunt  présentes  domini  de  Courcellis,  de 
Cambray,  Gonti,  Tnlleu,  Picard  et  ego. 

In  eadem  congregatione  fuit  roncbisum  super  supplicatione  reverendi  doctoris 
domini  Roberti  Guaguini,  qui  petebat  fructus  licentie  preterite,  quia  fuerat  absens 
causa  rei  publiée,  scilicet  pro  negociis  Régis,  et  fmt  dictum  quod,  propter  statuta 
Faculiatis.  (jue  in  bac  parte  frangerentur  si  haberet  fructus,  ac  etiam  propter  con- 
sequentiam.  neduin  in  futuriim.  ymo  etiam  jireteritorum,  nicbil  de  frnctibus  per- 
ceptis  baberet,  sed  de  i'ructibus  qui  adhnc  debebantur  de  dicta  licentia  partem 
baberet  tanquam  et  alii  doctores  qui  fuerant  présentes  in  dicta  licentia;  et  babuil 
Facultas  dictum  dominuin  in  magna  reverentia  et  commendatione  speciali,  sed 
projiter  causas  jam  dictas  aliler  tieri  non  poterat'-'. 

[nj  JaiiviLT.)  (K"  iHh  r".)  Mercurii  xin.  dicti  mensis  Januarii,  fuit  missa  ordinaria  Facultatis. 

in  qua  fuerunt  présentes  domini  Gonti,  Junii,  Guaguini  et  ego. 

Eadem  die,  fuit  facta  responsio  reverendo  doctori  domino  lloberto  Guaguini 
per  me  decanum  super  sua  supplicatione  supra  mentionata,  secundum  tenorem 
conclusionis  Facnltatis  suprascripte. 

l-j'i  Jamicr.]  Lunc   xxuu   cjusdcm  mensis,   fuit  missa  ordinaria  Facultatis  apud   Sanclum 

Joliamiem;  in  qua  interfuerunt  domini  Gonti,  Junii  et  ego. 

[a()  Jaiiviir.j  Dlc  mercurii  x\vi  ejusdem  mensis,  fuit  obitns  bone  memorie  et  felicis  recorda- 

'''  En   i^i^^i.  Marlin  Caj^iiin,  maître  es  arts.  Cf.  Thuasne.  ouvr.  cilê,  t.  I,  p.  5  n.  i,  p.  loG, 

îicenciii  en  Décfet,  se  p'éseiilp  à  la  collalion  des  p.  116,  etc. 

al)l)és  (If  (jluny  et  fie  Sainl-Eloi  de  Nojon.  y\r-  '°*  En  maige,  de  la  main,  scmble-t-il ,  de  Ni- 

clilvesde  l'Université  de  Paris ,  vol.  'u),  loi.  '10.  —  colas  Dorigny  :  l^ola  qnaliter  Facilitas  iioliiit  dure 

("était  l'nn  des  nevenx  du  célèbre  Robcit  Gaguin.  domino  Giia<jiiiii  fructus  licentie. 


vrirr. 


fl/i90-l/i9l|        DK   LUNIVIÎHSFTK   \)V.   l'AIIFS   AU    \\'  SIÈCLK.  1>91 

lioiiis  (loiiiiiii  Martini  de  Fraxiiiis;  in  ([uo  liiciuiil  [trcsiMitLis  (ioiuiiii  (ionli,  Juiiii, 
(uia[>uini  cl  ojjo,  et  luci'unt  facto  dislributioiies  luore  sulito. 

Die  nicrcuiii  n  nicnsis  Fcbiuaiii.  iiiil  (■(■lci)iata  niissa  Piirificacionis  l^f-atc  Marie        s  Fi 
Vlipais  in  Sancio  Joliaiiiic,  et  rueriiiit  lactc  dislributiones  cerooruiii  more  solito. 
In  dicta  missa  iuerunl  présentes  doniini  Conti,  Jnnii  t-l  ego. 

.lovis  torlia  l'insdeni  niensis  Kt'l)inarii,  luit  niissa  Universilatis  apud  ecclesiam       [:{  lVvrKr.| 
Fralruni  Predicaloruiu;  in  qua  fuerunl  doniinus  Conli  et  ejjo. 

Die  veneiis  nii  ejusdeni  nicnsis,  iiiil  niissa  ordinaria  Facullalis,  in  qua  luerunt      ['i  Kiivrior.] 
doinini  .Innii,  Conli  et  ego. 

Die  niercurii  nona  cjusdeni  niensis,  fuit  congregatio  Facullalis,  hora  secunda  |ç)  K.;vn.r.] 
post  nieridiein,  in  donio  doinini  de  Josaio.  In  dicta  congregatione  erant  [)rcsentes 
douiini  de  Josaio,  Caml)ray,  (]onli  et  ego  dccanns.  Doniinns  Tnllcu  inipeditus 
erat,  qni  dixil  niiclii  <[uod  liabercl  raluin  <[nidi|uid  ordinaretiir;  idem  dominus 
Picard.  Dominus  (luaguini  infirmabatur,  ut  retulit  dominas  cancellarius;  dominus 
.lunii  erat  impeditus. 

Dicta  congregatio  fuit  facla  super  tribus  arliculis  :  primas,  super  alicjuibus 
concernentibas  bonoreni  Facaltatis,  et  quaatani  (F"  i8/i  v")  ad  istaai  articalaai, 
fuit  exposilum  per  dominum  de  Josaio  et  dominuni  cancellarium  qaod  habuerunt 
verbum  cuni  domino  primo  présidente,  die  lune  precedenti,  saper  processa  nomi- 
nalionum.  et  sperabanl  ex  resjionsione  domini  prcsidcntis  expeditioncm  in  brevi. 
Fait  lamcii  dictam  qaod  domini  facerenl  diligenlias  jaxta  passe  apad  dominos 
de  caria. 

Secuadas  articulus,  super  preseatatis  ad  licenliam  admitteadis  ad  delationcm 
niagnarum  cedularum,  et  qaantaai  ad  istaai  articaluai,  doaiini  visitaveiaat 
parvas  cedalas;  quil)as  visilatis,  fait  conciusum  quod  in  prima  missa  admitlereniur 
ad  jaramenta.  Johaaaes  Vatel  fait  admissas  illa  die  in  dicta  congregatione,  et 
erant  aovem  presentati,  compatando  dictam  Vatel. 

Die  jovis  X  ejasdem  niensis  Febraarii,  fait   aiissa  ordiaaria   Facaltatis  ajtad      [lo  Févnor.i 
Sauctum  Jobannein  more  solito   celebrata,  in  qua  interfaerant  domini  Coati. 
Junii,  Guaguini  et  ego. 

la  dicta  missa  fait  recitatam  qaod  factam  fuerat  in  precedenti  congregatione; 
qaod  iiabaerani  dicti  domini  ralam.  Presentati  vero  ad  licenliam  fuerant  re- 
cepti  ad  deferendam  magnas  cedalas  et  ad  jaramenta. 

Lane   \iiii  dicti  aieasis  Fchiaaiii,  fait  reccptas  ad   Icclaram  et   incorporalus     fi'i  l".->iier.] 

37. 


■2\)-2  LA   FACULTK   J)E   DECHET  [  1 'i9()-l 'i91  J 

inter  haccalarios  Joliamies  do  (jeiiilivis  de  Borbonio,  baccalarius  Riluricciisis. 
Solvil  duo  sciita. 

[17  Février.]  Jovis  XVII  ('jusdeiii  uicnsis,  fuit  missa  ordiiiaria  Facultatis,  iii  «|ua  iutcrruiMiiiit, 

doniinl  Conty.  .liinii  et  et;o. 

Eadem  die,  luit  admissus  ad  giadum  baccalariatus,  exaniiue  premisso,  l'drus 
Toussart  \u)  ynarjj.  :  Tronssarl],  diocesis  Ganiotensis,  (|ui  prcstitil  solita  jura- 
menta.  Solvil  duo  scuta. 

[aO  Février.]  Sabbati  xwi  (licti  uieiisis  Februaiii,  liiit  congrejjatio  Lfniversitatis  apud  Sanc- 

lum  Matbuiiuum,  super  tribus  aiticulis  :  primus  est  ad  apeiiendum  lotubiiii; 
secundus,  ad  admittendum  lesijjnationein  olFicii  papiriatus  Giaudii  le  Vavasseiir; 
tertius  est  comiuunis.  lu  dicta  congregatione  l'ueiunt  présentes  domini  Coidy, 
Juiiii,  Guaguiiii  et  ego  decanus. 

[;i  Mars.]  Die  jovis  m  niensis  Marlii,*iiiit  uiissa  ordinaria  Facultatis,  iu  qua  luerunt  do- 

mini Conti,  .lunii,  Guaguini  et  ego  decanus. 

1 10  Mars.]  (F°  18.")  1".)   Die  jovis  \  niensis  Marlii,  luit  niissa  ordinaria  Facultatis  de  more 

celebrata,  in  ([iia  tncriinl  donn'ni  Gonti,  .Inuii,  Guaguini  et  ego  decanus. 

Eadem  die,  fuerunt  admissi  ad  graduni  baccalariatus,  examine  premisso,  Ro- 
gerius  de  Grosmare('\  clericus,  diocesis  Hotliomagensis,  Steplianns  Fourpierandi, 
diocesis  Eduensis,  et  dominus  Jobannes  Marescalli,  presbiter,  diocesis  Kemensis, 
(piorum  ({uilibet  solvit  pro  bursis  duo  scuta,  et  sic  sex  scuta. 

Eadem  die,  pro  littera  gradus  Stepbani  Fouquerandi,  xvi  sol.  par. 

[17  Mars,  j  Jovis  xvu  ejusdcm  niensis  Martii.  liiit  missa  ordinaria  Facultatis  apud  Sanctum 

Jobannem;  in  qua  fuerunt  domini  Gonti,  Guaguini  et  ego. 

Eadem  die,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  examine  premisso.  magister 
Georgius  Fabe,  diocesis  Lugdunensis,  qui.  prestitis  juramentis,  solvit.  .  .   f.s?V). 

[20  Mars.]  Die  domiiiica  x\  niensis  Marlii.  luerunt  processiones  Lnivcrsilalis  apud  Sanc- 

tam  Genovefam;  in  quibus  interfuerunt  doujini  Gambray,  Gonti,  Tulleu,  .lunii, 
Guaguini  et  ego. 

|ai  m.irs.]  Luuc  XXI  eju.sdem  niensis,  expletis  argiimciitis  in  caméra  examinis,  fuerunt 

admissi  ad   gradum  baccalariatus,  examine  premisso,   magistri   Iioberliis  Gam- 

'''  Il  appaïk'uait  sûrement  à  la  grande  famille  de  Ooismai-e,  qui  compta  aux  x\°  et  ,\vi'  siècles,  un 
archevè([ne  de  Rouen,  Roljert  (i68o-i6ç)3),  plusieurs  conseillers  au  Parlement  (Pierre,  Hobeil),  etc. 


|IV.)0-IVJI|       l)K   LliMVKIiSITK    l)K   l>\ltlS    \[     \V   SIKCI.i:.  293 

bicf''',  (liî  l'arisiiis.  |  (|ii!  |  solvil  diid  scmIji:  \iiicsIiis  llnloiii  [(«  )iifirj>\  :  llrrlf;ii], 
(lioccsis  Tiiiicclcnsis.  |(|iii|  soKil  diiu  sciita.  et  (iiiillci'iniis  des  EsclialliiTs'-), 
Geiiornancnsis  iliocosis,  clericiis  (loiiiini  l)i)n;[ii]^,  (jiii  iin'lnl  soKil,  iy\\,t  (lniiiiin 
remiseiMiiil  ei  ornnia  jura  coiilcii)])lali(»n(!  luafjislii  siii. 


Maiiis  xxii  Mai'lii.  fiicnmt  adinissi  ad  gradiiiii  hac.calai'ialiis,  exariiiiH'  |iiciiiisso, 
Kjjidiiis  lîarbai'aiidi,  diocesis  l^nj^diiucnsis,  (|iii  solvil  pro  hiirsis  duo  sciila.  (|iie 
(llaiidiiis  Pocidot  rcccpit  |)ro  Icvatiuiic  aiTcsli.  ciiin  sp(;ci(djii.s  priiiii  lejfenlis,  et 
IJonedictiis  Fniiiieiili.  diocesis  Liijfdiinen.sis.  qui  uicliil  solvit,  (juia  Facultas  dédit 
domino  Conti,  receptori,  pro  siio  salario,  (juia  servitor  ejus  erat. 


[  3  3  Mars. 


Die  niercurii  .\\m  ejiisdeiu  iiicnsis  ^),  (neruni    doiniiii  vo("ali    pci'  (•(■dnlani  ad       [2:5  Mars. 
approbaiidum    V(d    re|)r()l»an(hini   liceiiciandos,  (pil    hioinnl   pcr  doiiiiMus  iiiiaiii- 
luiler  approbali;  et  luit  lacta  collalio  per  me  decaiiinii  iiioi'e  solito. 


<■'  Le  8  jiiillol  i/i(jo,  "M.  KoImmI  Ganihi.T,  li- 
cencié en  Decict,  a  este!  receu  advocat  cl  a  pris  snii 
lien  du  coslû  des  fenestres.  «  Coll.  Clniramhitnlt , 
vol.  765,  |i.  187. 

'"'  De  1^11)3  à  i5oi.  (luiiliiiinii'  îles  Ksoliailins, 
prtHre,  iiiailre  es  arts  et  bachelier  eu  Décret,  se 
présente  infatigabienieiit  aux  bénéfices  vacants  on 
h  vaquer.  En  1^98,  il  se  présente  à  la  collation 
de  l'évé(jne  et  du  chapitre  de  Luçon  et  à  celle  de 
l'abbé  ffSancti  Florii,  O.S.B.,(lioc.  AndeffavensisTi 
puis  à  la  collation  de  l'évéque  et  du  chapitre  de 
Beauvais.  Archives  de  l'Université  de  Paris,  vol.  A9. 
fol.  17  v°,  fol.  -lit.  —  En  l'içi'i,  il  est  ([ualilii'  de 
pvesbiter  et  se  présente  à  la  collation  des  ciiapilres 
de  Saint-Germain  d'Auxerre  et  <le  l'éjjlise  d'Anxerre. 
Ibid.,  fol.  o'i  v".  —  En  1^96  .  il  se  j)résenle  de 
nouveau  à  la  collation  de  l'abbé  de  (liiuiy,  en 
même  temps  ([u'à  celle  du  chapitre  de  l'église  de 
Troyes. //(/(/.,  fol.  l'io. —  En  i'J97,  il  se  |>résenle 
à  la  coUalinn  des  chapitres  de  Tours  et  d'Amiens. 
Ibid.,  vol.  5o,  fol.  ai  v°.  —  En  1^98,  il  se  pré- 
sente à  la  collation  des  évê((nes  et  chapitres  de 
Saint-Flour  et  de  Nevers.  Ibid. ,  fol.  35.  —  En 
l'igg,  il  se  présente  à  la  collation  des  chapitres 
de  l'église  de  Thérouanne  et  de  Sainl-Hilaire-ie- 
(jrand  de  Poitiers;  en  i5oo,  à  celle  des  chapitres 
de  l'église  du  Mans  et  de  Sainle-Iîadegonde  de 
Poitiers;  en  1001 ,  à  celle  de  l'évéque  et  du  cha- 
pitre de  Laon  et  à  celle  de  la  confrérie  des  cha- 
pelains de  l'église  du  Mans;  en  i5o2,  à  celle  des 
évéques  et  chapitres  de  Meaux  et  de  (Ihàlons. 
lliid.,   lui.  89  \".   1  1 '1 .    ili'i   et  907  v". —   C'est 


très  prohaliloniiMil  lui  qui  fol  adminislraleiu' delà 
maladror'icdi'  la  liaidicnc.  près  Accueil  (Govecque, 
Itcriwil  d'odes  nolnriés ,  1.  1.  p.  \i'u).  n"'  838  et 
839). 

'■"  Après  avoir,  à  cetti'  date  dn  -l'i  mars  i '191, 
nient ionni"  l'élection  du  nouveau  recteur,  (Jharles 
di^  (iouda,  Dn  lioulavajonle:  -Pridie  vcro  eius  diei 
lalum  est  senatusconsullnni  de  liic  qua-  inlei- 
cedebat  cum  Decrelistis,  eaque  cjuodammodo  lum 
so|)ita  se([uenti  seculo  resurrexit.  1  Jiist.  Unie. 
Pinis. ,  I.  V  ,  p.  798.  —  Gelle  indication  est  exacte. 

Los  registres  dn  ParlenienI  contieinienl,  en 
ell'el .  sousladalcdii  s3  mars  1  ^90  1 1 '191],  l'ari-èl 
suivant,  relatif  aux  présentations: 

frEntre  les  doven  et  docteurs  de  la  Facidlé  de 
Décret  en  l'Universitc-  de  Paris,  appi'llans  et  de- 
mandeurs en  matière  de  |)rovision  d'une  part,  et 
les  recteur  et  Faculté  de  théologie,  de  médecine  et 
des  arts  eu  ladite  Université,  appelle/,  et  intimez 
d'autre  [)art; 

■^Veu  par  la  Cour  le  |)laid(>yé  desdites  parties 
faict  en  icelle  Cour  le  vingt  deuxiesme  jour  de  mav 
1  '187,  et  tout  ce  que  par  lesdites  parties  a  esté  mis 
et  produict  sur  ladicte  provision,  avec  les  informa- 
lions  faites  à  la  reijueste  desdils  appellans  ])ar  l'or- 
donnance de  ladite  Cour: 

rrll  sera  dit  que  ladite  Cour  a  ordonni'  et  01- 
donne  que  les  noinminations  des  nommez  d'icelle 
Faculté  de  Décret  en  (Misiiivaul  certaine  couclnsion 
de  ladite  Université  du  vingt  septiesme  jour  de  fé- 
vrier 1  'i8()  prétendiies  par  lesdits  appelions  seront 
baillées,  scellées  et  expédiées  ausdils  nnnuuez  en  la 


•29/1  L\   FACULTE  DE   DECRET  [1 'i!)0-l/i9r| 

[26  Mars.]  Jovis  wiiii   «jiisdciii   iiit'iisis,  luit   iiiissa    ordinaria  Facullalis   apiid    Saiicliiiu 

Johaimem;  iii  tjua  l'uerunt  doinini  Conli,  .liiiiii,  (juaj^iiiiii  et  ego. 

[35  Mali.]  (F"  18.^)  v". )  Die  vencris  x\v  mensis  Marlii.  luit  inissa  Anniincialionis  Ht-atc 

Marie  Virgiiiis  in  Saiicto  Jolianiic;  in  (|na  liierunt  présentes  doniini  Conli.  .Iiniii 
et  ego. 

Eadem  die,  fuit  adniissus  ad  graduni  baccalariatus,  examine  preniisso.  Gaul- 
IVidus  de  Navaiu  '''  [m  marg.:  Navan],  diocesis  Petiagoi'iceiisis;  qui,  preslilis  solilis 
juranienlis,  sol  vit  pro  bursis  duo  scuta. 


|a6  Miirs.]  Sabltati  \xvi  Mai'tii,  luit  congregatio  Facultatis  apnd  cameram  examinis,  super 

confectione  rotuli  licenciandorum  et  eorunidem  adoptione  lacienda;  in  qua  coni- 
paruerunt  doinini  Joliaanos  de  Courcellis,  Oanibray,  Conly,  Tulleu,  Picard, 
.lunii.  Gnaguini  et  ego;  et  luit  confectus  rotulus  et  licenciandi  adoplati  modo  et 
l'ornia  inIVascriptis.  Quo  rotulo  coni'ecto,  luit  clausus  et  sigillatus  tribus  sigillis 
more  solito  <''. 


manière  accousluiiK^e;  et  au  siir|iliis,  ijiic  doiesiia- 
vant,  a|)rès  (jue  le  rolle  des  iioiiiiiiaudes  de  ladili' 
UiiiveTsilé  .sera  ouvert,  lesdils  doveii  et  docteurs  de 
ladite  Eacullé  de  Derret  nmiinieroiil  el  jji'eseuteroul 
à  ladite  Université  les  licencie/,  eu  icelle  Faculté  de 
Decrel ,  et-cliacuu  desdils  docteurs  trois  îles  j)ius 
anciens  basclieliers  dicelle  Faculté  qui  auront  es- 
tudié  par  trois  ou  cinq  ans  el  résidents  actuellement 
en  icelle  Université,  pour  estre  intercallés  audit 
roolle,  avoir  et  lever  leurs  nominations  en  la  ma- 
nièi'e  accoustumée ,  comme  les  niaistres  des  autres 
Facnltez ,  le  tout  selon  la  Pragmatique  sanction ,  par 
manière  de  provision  pendant  et  durant  le  procès 
principal  d'entre  lesdites  parties  el  jusques  à  ce  que 
par  ladite  Cour  autrement  en  soit  ordonné ,  et  produi- 
ront lesdites  parties  audit  procès  ])rinci|>al  plus  am- 
plement, se  bon  leursembie,bailleii>nt  contredits  el 
.salvations  dedans  le  lemps  des  ordonnances ,  et  avec 
ce  lesdils  appellans  bailleront,  s(^  bon  leur  semble, 
leurs  moyens  de  fauceté  touclianl  la  faucelé  el  tal- 
cification  par  eux  pretendiie  en  certains  molles  tles 
Mommoz  es  i-ectories  de  maisire  Gilles  Dell  et  liei- 
Iraud  l'igoucbe  et  par  eux  baillez  au  scribe  de  la- 
dite Université;  et  sera  ledit  procès  principal  sur 
ladite  l'auceté  monstre  au  Procui'eur  gênerai  (hi 
Roy  pour  dire  et  bailler  telles  conclusions  que  bon 
luy  semblera,  et  ce  faict,  sera  faict  droict  ausdicles 
parties  ainsy  que  de  raison ,  desj)ens  reserve/,  en 
diffinitive.  Ti  Franc.  -21278,  Fol.  88  v'. 


-''  En  liy^i,  fdaullridus  de  Nauvai,  licencié 
en  Décret,  se  présente  à  la  collation  de  Tévêqne 
et  du  chapitre  de  Saintes  et  à  celle  de  l'abbé  de 
.N.-D.  de  Nanteuil- en -Vallée,  diocèse  de  Poitiers. 
Àrc/iives  de  l' Université  de  Paris ,  vol.  ^4(),  fol.  20  v°. 
—  En  th<yi,  il  est  dit  :  ffPetragoricensis  dioce- 
sis, arlium  raagister,  in  jure  canonico  licenciatusi, 
et  il  se  présente  à  la  collation  de  i'évèque  et  des 
églises  collégiales  de  Saint-Elienne  el  de  Sainl- 
Front  de  Périgueu.x.  Ihid.,  fol. Sa. 

'"'  Sous  la  date  du  alj  mars  l'igo  [l'igi],  on 
lit  dans  les  regisires  du  Parlement  ;  "Sur  les  l'e- 
quesles  baillées  à  la  Cour,  l'une  par  les  doyen  cl 
Faculté  de  D('cret  en  l'Université  de  Paris,  par 
laquelle  ils  requeroient  connnandement  estre  faict 
au  chancelier  de  l'église  de  Paris  faire  les  licenses 
des  bacheliers  licenciandes  en  ladite  Faculté  el 
procéder  à  icelles  comme  il  est  accoustumé  de 
faire,  el  défense  estre  faite  à  i'evesque  de  Chartres 
[Miles  d'illiers]  et  aulres  (pi'il  appartiendroit. 
sur  peine  de  perdition  de  cause,  de  n'attenter  ni' 
procéder  par  enireprinses  et  insolences  en  la  salle 
de  I'evesque  de  Paris  ne  adieurs;  l'autre  requeste. 
baillée  par  les  bacheliers  licenciandes  en  ladite 
Facidté  poiu' celle  année ,  [)ar  la(|uelle  ils  reque- 
roient .semblablement  (ju'il  l'usl  faict  connnande- 
ment audit  chancellier  de  procéder  audit  lieu  de 
cette  année  et  à  lem-  baiUer  le  degré  de  licence 
au  jour  par  luy  assigné,  nonobstant  certain  appel 


I  lA90-1VtI  I       \)E   L'I'MVKRSITÎ:   l)K   1>\IUS   AI'   XV»  SJKCLE.  295 

Kiultîni  (lie,  ejfo  deciiiiiis,  prcsciitilxis  diioljus  hrdclli^  jjt'iicialiljiis  l'iicullytis  et 
aliis  ad  hoc  vocalis.  adivi  domiirii  doiiiini  caiiccllaiii  Paiisieiisis,  et  eideni  presoii- 
lavi  dicliiiii  rolidimi  claiistiiii  il  ol)si<jiiatiim,  ciiiii  jti'olcslalionibiis  assiielis,  vid<;- 
licot  qiiod  niillomodo  a|)([))erirel  dictiim  roluliiin.  sod  illcsiim  <•!  intacliiiii  scivan-t 
iis(|ii(!  ditMii  et  lioiaiii  iiistantis  licenlio  in  aida  doiiiini  Parisieiisis  episcopi  ceie- 
brande.  <Jiii  «jnidem  dominus  caiicellariiis  recepil  dictniii  rolidiiiii  et  daiisiiin 
tenere  proiuisit  et  facere  de  dicio  rolulo  sicul  aiitea  coiisneluiu  eral,.  J)e  (jua  res- 
poiisioiie  ego  decaiius  pelii  instriiiiieiiluiii  iiiafjistro  Joliaiini  du  Giie,  nolaiio 
pidjlico  el  inajori  bedello  diclcî  Facidtatis. 

Item,  dicta  die,  liora  circiter  tcrlia  post  iiieiidieiii,  c^o  decanns,  presentibns 
([iiibusdam  dominis  doctoribus  dicte  Facultatis  et  aliis  convocatis  ex  parte  dicti 
doniini  cancellaiii  in  aida  cjusdeni  canceilarii,  hrevi  oratione  per  me  habita 
presentavi  eideni  dictos  liccnliandos,  numéro  octodecim,  per  dictani  Facultatem 
a|)]U'obatos  et  munere  licenliedignos,  eumdem  dominum  cancellarium  iiM|uirendo 
débita  cum  instaiicia  quatenus  eos,  quamcitius  commode  fieri  posset,  expediret  et 
eisdeui  munus  liceiilie  apostolica  benediciione  impertiri  veliet  et  dignaretur.  Oui 
quidem  dominus  cancellarius  id  lacère  bénigne  pollicitus  est. 


Die  mercurii  xxx  mensis  Martii,  dominis  ])resentibus  in  Sancto  Joiianne,  liora 
nona  de  niane,  cum  octodecim  licentiandis  et  duobns  bedellis  generalibus  Facul- 
tatis, cum  aliis  bedellis  et  subbedellis  singulorum  domiuorum,  prestitis  ])rius  per 
dictos  licenliandos  juramentis  solitis,  bini  et  bini  cum  cap[p]is  processerunt 
usque  ad  aulam  (F"  186  r°)  domini  Parisiensis  episcopi,  et  ibidem  collocatis,  do- 
minus Robertus  Giiaguini  et  ego  decanns  adivimus  presentiani  domini  canceilarii 
ecclesie  Parisiensis,  qui  nobis  obviam  venit  et  exliibuit  nobis  rotnluni  clausuni  et 
intactum;  et  deinde  processit  diclus  dominus  cancellarius,  cum  subcancellario 
et  aliis  dominis  enm  associantibus,  usque  ad  dictam  aulam  domini  Parisiensis  epi- 
scopi,.  et  ibidem  omnibus  in  suis  sedibus  collocatis,  dictus  dominus  cancellarius 
tradidit  dictum  rotulnni  magistro  Johanni  du  Gue  legendum,  cjui  alta  et  intelli- 
gibili  voce  vocavit  licentiandos  eo  ordine  quo  erant  inscripti  in  dicto  rolulo.  Quo 
lacto,  dominus  subcancellai-ius  orationem  solemnem  babuil   in  landem  el  liono- 


foo  Mar- 


interjelô  jiar  ledit  cvesqni'  île  (Iliartres  et  autres 
a|)j)eUatinns  et  (ipposilioiis  ijuelcoïKjiies,  et  ileCeiise 
esti-e  laite  île  n'atteuter  ou  innover  [sur]  ladite 
peine  lie  perdition  de  cause  el  autres  peines:  veiies 
pai-  la  (lour  lesdites  reqnestes,  et  tout  considéré: 
la  Cour  a  permis  et  permet  audit  chancellier  de 
procéder  à  laire  lesdites  licences  de  celle  présente 
année  et  de  bailler  le  degré  de  licence  ansdils  licen- 
ciandes  au  jour  par  luy  assigné,  nonobstant  ledit 
appel   interjette  par  ledit  eves([ne  de  (lliartres  et 


autres  appellations  et  oppositions  quelcontpies  et 
sans  préjudice  d'icelles  el  des  droits  et  procès 
d'entre  lesdites  [)arlies;  el  a  deirendn  et  deflend 
ladite  Conr  andil  evesipie  de  Cdiailres  et  à  tous 
autres  ipi'ils  n'allentent  ne  innovent  au  préjudice 
dndit  a|)|)el,  et  ne  procéder  jiar  enireprinscs  ne 
insolences  en  ladite  salle  dudil  evesipie  de  Paris  ne 
ailleurs,  sur  peiiie  de  pei'dilion  de  canse  ei  de 
cent  marcs  d'ai^ent."  Franc.  ait>78,  loi.  91. 


296  LA   FACULTÉ   DE   DÉCHET  [  l 'lOO-l  V.l  I  | 

rein  liconliaiHloniiii  et  Kaciiltalis;  i[iia  liiiita,  doiniinis  cancellarius  didls  oclo- 
(lecim  liceiiliandis  rminiis  licentie  et  apostolicam  l)eriefliclionein  impendil,  iltidciii 
assisteiite  copiosa  midliliidine  episcoporiim,  abbatiim,  coiisidmn,  noljiliimi,  doclo- 
runi  et  sliidcnliiim  ex  omiii  Faeultate.  Quibiis  peractis.  doiiiiiii  ddcldics  cl  dicli 
novi  licentiati  descendoi-iiiil  de  aida  et  iii  ]>e<le  {jfadiiinii  more  solilo  stelcniiil. 
et  ihidein  jJi'atias  eijenml  omnibus  et  singidis  ijid  aciiii  inlerfiieraiit;  deiiub" 
dicti  domini  licentiati  se  retraxerunt  in  capella  inferioii  dicti  domini  Parisiensis 
epi.sco|)i,  et  ibidem  ejjerunt  <|i"atias  domiiiis  doctoribus  <b>  lalxiribiis  assumptis  et 
bonoribiis  eisdem  impensis. 

OliDO   AUTKM    QUO    II'Sl    LICENCIATI  FUERUNT   EVOCATI   Al)  LICENTIAM. 
ET  SUli   QUinUS  SUNT   ADOPTATI.    SEQUITUR   ET  EST   TALIS  : 

Raymundus  de  Conaco Quem  adoptavit  dominas  Johannes 

de  GourceUis. 

Guido  Vigeri ego  Stepbanus  de  Veteri  \  illa. 

Robertus  Vastel d.  Robertns  Gagnini. 

Simon  de  Sarebuicbc  [sic) d.  Jacobus  .Iiinii. 

Nicolaus  Prosart d.  Joliannes  Picard. 

Simon  Dugast d.  Ambrosiiis  de  Cambray. 

Jobannes  Postis d.  Nicolaus  de  Gonty. 

Guillermus  Piquet d.  Piobertus  Tulleu. 

Jobannes  Guldoe idem  dominus  Tulleu. 

Frater  Jacobus  de  Vendio d.  Joliannes  de  GourceUis. 

Jobannes  de  Genetivis ego  Stepbanus  de  \  eteri  Villa. 

Egidius  Boui'saudi d.  Aml»rosius  de  Cambray. 

Stepbanus  Gousté <l.  Jobannes  de  GourceUis. 

Adam  Gerarii d.  Nicolaus  de  Gonty. 

Jacobus  Bailleur d.  Ambrosius  de  Gambray. 

Vincentius  Picard d.  Johannes  Picard. 

Petrus  Barbe d.  Jacobus  Junii. 

Egidius  Malin d.  Robertus  Gaguin. 

[SoMars.j  (F"  186  v".)  JJicla  (lie  .\\\  mensis  Martii,  luit  incorporatus  inicr  baccaiarios 

Frauciscus  de  Nova,  diocesis  Petragoriceusis,  qui  erat  licenciatus  in  legibus  et 
baccalariiis  in  Decretis  Pictavis,  erant  xuu  anni,  sicut  docuit  per  lilteras  gradus; 
qui  solvil  pro  incorporatione  tria  scuta. 

[2  Avril.]  Die  sabbali  sccunda  mensis  Aprilis,  in  vigilia  Pascbe,  fuit  congregatio  Uni- 

versitatis  in  Sancto  Malburino,  ad  audiendum  lecturam  litterarum  regiarum. 
In  dicla  congregatione  lueruul  domini  Goiiti,  Tulleu  et  ego  decanns. 


[IVJO-IV.n  I       DK   L'IIMVF.HSIÏE   DK   l'AIUS   AU   XV"  SIKCLK.  297 

Eadem  die,  l'Viiiiciscus  ilc  Nova  sii|)[jlicavi(,  admilti  ad  (;xaiiii;ii  licencie,  (jiiia 
luerat  presentatus  ciim  licentiatis;  sed  non  potuit  expcdiri  niin  eis,  quia  suc 
pecunie  non  ven«M'ant;  et  fuit  assifjnata  portio  textus  et  glosarnin  eiiicm  l-'ran- 
cisco,  in  canieia  (ixaniinis. 

,  ,      ,  ^  .    ,, 

Die  jovis  vu  ejusdeni  mensis  Aprilis,  fuit  exaniinatus  idem  Francisctis  de  Nova        [7  Avril,  | 
de  texlu,  glosis,  arjjunientis  et  questionibus,  in  caméra  exaniinis. 

Die  veuei'is  vin  cjusdcMi  mensis,  luit  lacta  cuntjregatio  Facnllalis  sii|i(îi'  admis-        |8  Anil.  | 
sione  vel  repulsione  dicti  Francisci.  In   dicta  congregatione   fuernnt  présentes 
domini  de  Gourceilis,  Conti,  Tulleu,  Junii,  Goaguini  et  ego,  et  fuit  approhatus 
(licdis  Franciscus  concorditer  per  supradictos  dominos. 

Sabbati  nona   cjusdcm  mensis,  post  prandinm.  luit  presentatus  dictus  Fran-        [<i  Avril. | 
ciscus  domino  cancellario  in  donio  sua  per  me  dccannm,  nomine  Facultatis,  pro 
gradu   licentie  obtinendo;   quem    adoptavit  dictus    dominns  (iinccllarius.    Idem 
tamen  Franciscus  non  lecit  signeta,  quia  soins. 

Die  lune  xi  ejusdcm  mensis  ApriHs,  dictus  Franciscus  in  aula  domini  Pari-  [n  Avni.j 
siensis  episcopi  i'uit  vocatus  per  majorera  bedelium  Facultatis,  et  per  domiimm 
cancellariura  licentiatus  in  jure  canonico,  assistentibus  pluribus  dominis  licen- 
tiatis et  baccalariis.  Quibus  omnibus  peractis,  dictus  licentiatus  gratias  babuit 
Facultati  de  laboribns  assumptis  et  bonoribus  impensis,  et  etiara  domino  can- 
cellario. 

Die  mercurii  xni  ejusdtnn   mensis  Aprilis,  fuerunt  processiones  Lnivorsitatis       [i3  Avril.] 
apud  Sanctam  Genovefam,  ad  exorandnm  Altissimum  pro  salute  domini  nostri 
Régis,  et  ad  reddendum  gratias  de  victoria  sibi  concessa  contra  Britones  in  villa 
de  Nantes  O. 

lii  dictis  processionibus  fuerunt  présentes  domini  Gambray,  Gonti,  Tulleu, 
Junii,  Picard,  Gnaguin  et  ego  decanns. 

(F"  187  r".)   Die  jovis  xiiu  ejusdem  mensis  Aprilis,  luit  niissa  ordinaria  Fa-       [li  Avril.] 
cultatis  apud  Sanctum  JobanntMn  more  solito  celebrata,  in  qua  fuerunt  présentes 
domini  Gonti,  .lunii,  Guaguini  et  ego. 

Eadem  die,  fuerunt  admissi  ad  gradum  baccalariatus,  examine  premisso,  Nico- 
laus  de  Longueil '-' ,  de  Parisius,  [qui]  sol  vit  pro  bursis  duo  scuta,  et  .lobannes 

'■'  C'est  le   19  février   i^i   qu'Alain  d'Albret        ecclésiastique  et  civile  de  Bretagne,    t.  II  (lySô), 
livra  Nantes  à  Charles  VIII,  qui  y  resta  jus(ju"au        p.  aoô— 206. 
)i   avi-il.    (jf.   Dorii  Charles  Taillandier,    Histoire  '"'  Le  iti  avril  1 '191,  c'est-à-dire  le  surlendemain 


38 

tMPniMEniC     ^ATIO!(AtC. 


298  LA   FACULTE  DE  DECRET  [1A90-I'i9r| 

Morgiiinale,  dioccsis  Siiessionensis,  qui  siniilitei'  solvit  Lliiosciila;  et  prestitcninl 
solita  jurarnenta. 

rii.]  Sabhati  xvi  ejusdem  mensis,  fuernnt  admissi  ad  gradum  baccalarialns,  examine 

premisi-o,  in  caméra  examinis,  Martiiius  du  Val,  presbiter,  diocesis  Atnbiaiiensis. 
(pii  solvit  pro  bursis  et  dispensalione  tria  scuta,  et  Simon  [de]  Monlenat,  pres- 
biter, diocesis  Eduensis,  [qui]  solvit  pro  bursis  duo  scuta  et  dimidium  pro  dis- 
pensatione  de  non  eundo  per  villam;  et  prestiterunt  jurarnenta. 
Eadem  die,  pro  iittera  gradus  Jobannis  Morguinale,  xx  s.  par. 


17  Avril 


Die  dominica  \vu  Apriiis,  dominus  Conti  recessit  ab  bac  civitate  et  ivit  Am- 
bianis. 


iS  Avril.]  Jovis   wvui    ojusdem   mensis,  fuit  missa   ordinaria   Facultatis  apud    Sanctum 

.JobauMcui;  in  qua  interfuerunt  domini  Cambray,  .lunii  et  ego. 

Eadem  die,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  examine  premisso.  Joban- 
nes  Cliarron,  clericus,  diocesis  Matisconensis.  cui  domini  remiserunt  bursas.  ba- 
rengas  et  omnia  alia  jura,  etiam  bedellorum,  contemplations  magistri  Stephani 
de  Bosco  ('',  régis  coiisiliarii  in  curia  Parlamenti,  ojus  avuncuH. 

:>  Mai  I  Jovis  V  mensis  Maii,  fuit  missa  ordinaria  Facultatis  apud  Sanctum  Jobannem; 

in  qua  fuerunt  présentes  domini  Junii.  Guaguini  et  ego  decanus;  et  fuit  conclu- 


do  son  examen,  rlionorajjle  lioninie  et  sage  m.  Ni- 
colle  de  Longueil,  niaistre  es  ars  et  Ijaehelier  en 
Décret,  a  este'  receu  aiivocat  an  Cliaslellet,  a  fait 
serment  et  a  ciioisy  son  lien  du  costé  des  fenestresi. 
Colleciiim  Clairambaull ,  vol.  yOô,  |).  '17. —  l>e 
1 '1  JLiillet  1/181,  fflionoraljle  lioinme  in.  [Nicolas  de 
Jjongueil,  procureui'  au  Cliasteilet,  [avoit]  éman- 
cipé Nicolas  son  fils ,  escolier  à  Paris ,  aagé  de  7  ans , 
auquel  a[voit]  esté  donné  Raoul  \ide  pour  cura- 
teur». Ibid.,  vol.  764,  p.  9.30.  —  Les  grands-pa- 
rents de  notre  bachelier  étaient  Nicolas  de  Longueil 
et  -Marguerite  .\guenin.  Ibid.,  vol.  7(1/1,  p.  70.  — 
Quant  à  sa  mère,  elle  appartenait  à  la  famille  de 
Blaru.  Le  18  août  tlxHIx,  se  présente  au  Châtelet 
"Nicolas  de  Longueil,  en  son  nom  et  de  sa  femme 
[JehanneJ,  fille  et  héritière  de  feu  m.  Jehan  de 
lilaru.  qui  a  fait  mettre  prisonnier  Jehan  le  Tichet, 
couretier  de  vins,  pour  la  somme  de  xluii  s.  et  c  s. 
par.  d'aulre  part,  à  «pioy  ledit  Tichet  estoit  tenu 
audit  de  lilaru  n.  Ibid. ,  p.  3o  1 .  —  Il  avait  au  moins 
un  frère;  car  le  ta  décembre  1/191,  trhonorable 
homme  m.  Nicolle  de  Longueil,  procureur  au  Chas- 


lellel .  a  émancipé  Robert  de  Longueil,  son  lils, 
aagé  de  1  k  ans;  curateur  le  pèrcf.  Ibid.,  vol.  7(i.'i , 
p.  loli.  —  Voici  enfin  deux  mentions  relatives 
à  Nicolas  de  Longueil  le  père.  I.ie  a  2  août  1/1  ()7, 
ff Nicolas  de  Longueil,  procureur  au  Chastellet,  a 
pouvoir  de  réparer  une  maison  au  cloistre  Saint 
Benoist,  du  costé  des  Matliurins,  qu'il  a  nou- 
vellement acquis''.  Ibid.,  vol.  7(1/1,  p.  13.  —  I^e 
a(j  janvier  1/190  [1/191],  rrGilles  Godin,  notaire,  et 
Philipes  de  Longueil,  sa  femme,  [plaident]  contre 
Nicolas  de  Longueil  [le  père],  procureur  au  Chas- 
tellet; dit  est  que  ledit  Nicolas  baillera  son  compte 
des  frais  et  levées  par  luy  prins,  de|)uis  le  trespas 
de  feue  Margueritte  Aguenin,  .sa  mère,  de  la  mai- 
son de  Clamart  dont  question  est  entre  les  parties". 
Ibid.,  vol.  765,  p.  3o.  —  Cf.  Fi'.  Blanchard,  Les 
Présidens  nu  mortier  du  Parlement  de  Paris,  p.  48i- 
/i85. 

'''  D'après  le  (jitalu/fue  déjà  cité  de  Blanchard, 
p.  -K),  col.  1,  Etienne  du  Bois  serait  entré  au  Par- 
lement entre  i46â  et  1/169.  "  Y  '^"''*  encore  en 
1492.  Cf.  Franc.  91978,  fol.  98. 


|U9(t-lV.ll|        DK   L'UNIVEUSITÉ  DE   PARIS   AL    \\'   SIKCLK.  l»99 

sum  q  110(1  Claudius'')  advocai'ct  consiliuui  pro  execiitione  arresli  contra  Universi- 
lateiii  sii|i('r  materia  iioiniiialioniiiii,  scilicct  niajfistriim  Oliveriuiii.  .  .  (^',  niagis- 
Iriim  Jolianneni  Dudrac'-''  et  iiiagislniiii  .lacoljiiiii  l'itïdeler  cl  prociiralon'iii  seii 
nia{>islruin  Petrum  Aiibry. 

Die  sal)l)ali  vu  iiieiisis  ^faii.  liiil  conifrfijalio  Universitalis  per  juranientinii  su-  -  Mai.] 

pcr  tribus  articidis  :  priiniis.  siipor  cxcciitioiie  ariosli  dati  ad  utilitatein  Facidlalis 
(îoiitra  Univeisitaleiii  in  nialeria  iioiniiiatiDUiiin;  secinidus.  super  controversui 
luajjistri  Joliannis  Standon^''  coutra  aliquos  proniotos  ad  {;radnni  niajfisttjiii  iu 
artihus,  <pii  non  solverunt  sil)i  salariuni  pro  auditioiie  Elliicoruui;  tcrlius  est 
coniniuuis.  super  supplicationiltus  et  iujuriis. 

Eadem  die,  l'ueruut  consiliarii  Facullatis,  scilicet  ma,q[ister  01i\erius.  .  ..  nia- 
{{ister  Johauncs  Dudrac,  et  procurator,  scilicet  niagister  Petrus  Aubry,  |iic>iiit(.'s 
in  executione  dicti  airesti. 

(F°  187  V".)  Eadem  die,  magister  Claudius  vecepit  pro  una  litfera  gradus 
unum  scutuni,  quod  Iradidit  niagistro  .lobanni  du  Gue,  et  luit  ordinatuui  «piod 
illud  esset  ad  satislacieuduni  pro  consiliariis. 

Die  lune  nona  mensis  Maii,  fuit  niissa  Beati  Nicolai  apud  Sanctuiu  Jobauneiu  de        \<j  M«i- 1 
more  celebrata,  in  qua  fuerunt  présentes  dominus  Junii  et  ego. 

Die  jovis  xu  Maii,  fuit  missa  Facultatis  apud  Sanctum  Johannem;  in  qua  fue-       ['•'  Mai] 
runl  domini  Jniiii,  Guaguin  et  ego. 

Eadem  die,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  examine  premisso,  Ste[)ha- 
nus  Gourtois,  diocesis  Gonstantieusis,  qui  solvit  pro  bursis  duo  scuta  et  preslitit 
solita  juramenta. 

Mercurii   wm   Maii,  fuit  missa  Facultatis,  in   qua  fuerunt  présentes  domini       [i8Mai.| 
.lunii.  Tidleu  et  ego. 

Jovis  XXVI  Maii,  fuit  missa  Facultatis,  in  (|ua  fuerunt  domini  .luuii,  Guaguini       faO  Mai.] 
et  ego. 

Sabbati  \xvni  ejusdem  mensis,  fuit  congregalio  Universitatis   apud  Sanclum       [28  Mai.] 
Matburinum;  in  qua  fuerunt  présentes  domini  Tulleu,  Guaguin  et  ego. 

'''  Claude  Poculot,  le  sous-bedeau  de  la  Faculté  dation  de  trois  tuteurs  aux  enfants  mineurs  de  feu 

de  Décret.  Jacques  du  Drac,  conseiller  au  Parlement.  Coll. 

'*'  Le  nom  de  famille  manque.  CAairamhiwll,  vol.  ^IJi  ,  )».  3'i  i  ;  cf.  p.  3(j'i. 

'"'  Le    28  novembre  i485,  Jean  du   Drac  et  '*'  Jean  Slandonck. 
Jacques  Piedefer  (igurent,   comme   cousins,  à  la 

38. 


300  .  '     LA   FACULTÉ  DE  DÉCRET  [U90-Uyi] 

[2  Juin.]  Jovis  II  nieiisis  Juiiii,  fuit  niissa  Facultalis,  in  qna  liieriint  présentes  domiiii 

Cambray,  Junii,  Gua{)[uini  et  ego. 


I  ()  Juin. 


Jo\is  nona  ejiisdem  niensis,  fuit  niissa.  in  qua  fnerunt  domini  Junii,  Gnaguin 


et  ego. 


I  in  Juin.]  Doniinus  de  Conti  venii  ex  Ambianis  lune  \ni  Junii. 

[lOJuin.]  Jovis  \vi  ejiisdem  niensis,  luit  missa  oïdinaiia  Facultatis  apud  Sanctum  Jolian- 

neinçin  qua  luerunt  présentes  domini  de  Cambray,  Conty,  Junii  et  ego. 

Eademdie,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  examine  premisso,  Mich;iel 
Gaudaire''',  Senonensis  diocesis;  qui,  prestitis  juramentis  consuetis,  sol  vit  pro 
bursis  duo  scuta,  et  pro  dispensatione  barenge,  in  monela  xiu  sol.  vin  d. 

|a>jiiiii.]  Jovis  xxni  Junii,  fuit  missa  Facultatis  apud  Sanctum  Jobannem  de  more  celç- 

brata,  in  qua  fuenint  présentes  domini  Gonti,  Junii,  Guaguini  et  ego. 

Eadem  die.  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  examine  premisso,  Nico- 
laus  de  Villiers,  Eduensis  diocesis,  qui  solvitpro  bursis  et  dispensatione  duo  scuta 
cum  dimidio.        ,-.-.. 

Veneris  ullinia  Junii,  fuit  missa  ordinaria  Facultatis,  in  qua  fuerunt  présentes 
domini  Conty,  Tulleu,  Guaguin  et  ego. 


15  Juillel.l 


(F°  188  r°.)  Marfis  uii[i]  Julii.  in  domo  domini  do  Conty.  fuit  examinatus  et  ad 
gradum  baccalariatus  admissus  fraler  Guido  de  Mon tmi rail'-',  religiosus  ordiiiis 
S.  Benedicti,  prior  Sancti  Clari,  qui  solvit  pro  bursis  et  dispensatione  quatuor 
scuta. 


'''  En  1  /iga  ,  Michel  (rOoudairei ,  maître  i^s  arts 
et  licencié  en  Décret,  se  présente  h  la  collation  des 
évoques  et  chapitres  de  Meaux  et  de  Chartres. 
Archiven  de  l'Université  de  Paris,  vol.  hç) ,  fol.  25  v". 

—  En  liiji,  Michel  trOaudaiiei  se  présentée  la 
collation  de  l'abbesse  de  Notre-Dame  d'Yerres .  dio- 
cèse de  Paris,  et  à  celle  de  l'abbé  de  Saint-Maur- 
des-Fossés. /iîV/. ,  fol.  Go  v°.  —  En  i4g(J,  il  se 
présente  à  la  collation  du  chapitre  de  l'église  col- 
légiale de  Notre-Dame  de  Melnn  et  à  celle  de 
l'évèqueeldu  chapitre  de  Meaux. iAîrf.,  fol.  128  v°. 

—  En  lAgy,  il  se  présente  à  la  collation  des 
abbés  de  Sainl-Victor-lez-Paris  et  de  Notre-Dame 
de  Tliorigny,  diocèse  de  Sens;  et  en  i5oi,  à  la 
collation  de  l'évêque  et  du  chapitre  de  Paris ,  et  de 
nouveau  à  celle  de  l'abbé  de  Saint-Victor.  Ibid., 
vol.  5o,  fol.  ao  v°  et  16a. 


'■"'  (iui  de  Monlmirall,  fils  de  Robert  de  Mont- 
niirail .  sieur  de  Fourqueiiv ,  secrétaire  des  Comptes , 
et  de  Denise  de  Harlay  ;  d'abord  moine  et  trésorier 
de  l'abbaye  de  Saint-Denis  (1^7.5),  puis  prieur  de 
Saint-Clair  (ii88),  enfin  abbé  de  Notre-Dame 
(le  Monteboui'g  au  diocèse  de  Coutances  (i488) 
et  de  Saint-Magloire  de  Paris  (1  4f)."i).  Eu  i,5io  et 
i5i  1,  il  portait  en  outre  les  titres  de  premier  cha- 
pelain du  Roi  et  de  conservateur  des  privilèges  du 
monastère  de  Ferrières.  Pctrus  de  Monte  Marttjriim 
[Pierre  de  Montmartre  (?)],  moine  de  Saint-Jean  de 
(Juediiubourg,  lui  dédia  en  loaS  ses  Sennones 
de  sanctis.  En  iSaC,  il  fut  nommé  évêque  de  Mé- 
gare  par  Clément  \I1.  Il  vivait  encore  en  i.5.3l>, 
mais  il  (Hait  certainement  mort  en  15/12.  Cf.  Gallia 
C/ira/.,  l.VII.col.  325. 


[l/i90-IV,>l  I        DM   i;i  NIVKUSITl':   l)K   PARIS   AU   XV"  SIKCLI-;.  .".(Il 

Jovis  vi[i]  mcrisis  .hilii,  luit  mis.sa  Facultatis,  iii  ([iia  fiuTUiit  piescnles  doiuini       I7  Juiiici.] 
Confy,  Jiinii,  (lua<fiiiiii  et  ('}>(). 


Martis  xi[i]  Julii,  in  doiiio  domiiii  de  Conty,  fuit  examiiiatus  fit  admissus  ad 
Ijradum  baccalaiialus  Jolianiics  llciiriciC,  El)roicensis  diorosis,  (|ui  sohit  pm 
hursis  tria  scuta  et  pro  dis|)fiisalioii(;  dimidium  sciituiii.  o\  |»r('slitit  solita  jura- 
inenta. 


I'.!   Jllilll'l. 


.lovi.s  wi  [/.  xi\  I  .lidii,  in  uiis!!;a  ordinaiia  Facultatis  fuerunt  présentes  doinini      |  l'i  luilhi. 
Gonti,  .lunii,  Guajfuini  ot  ego. 

Jovis  xxi(i)   ejusdem   monsis,  fuit  missa  Facultatifs,  in  i|iia  ftiriniit  prcsciitrs      |  ■>  1  Jniii.t. 
domini  Gonli,  .Innii,  (iua<;nini  et  ego. 

Jovis  xwni  Julii,  fuit  niissa  Facultatis,  in  qua  fuerunt  présentes  domini  Gonlv,      [aS  Juillet. 
Tulleu,  Junii,  Guaguini  et  ego. 

Ipsa  die,  fuerunt  adniissi  ad  gradum  baccalariatus,  examine  prcniis.so,  Flo- 
rentins Gaubert'-',  diocesis  Carnotensis,  qui  solvit  pro  bursis  l't  dispensatione 
quatuor  scuta,  Petrus  de  Mollincourt  [in  î?m;g-.  .Molincourt],  Ebroicensis  diocesis, 
duo  scuta  cum  dimidio,  et  Theodoricus  de  Abranbrouc,  Trajectensis  diocesis,  [([ui  | 
solvit  tria  scuta;  et  prcstiteinnt  solita  juramenta. 

Jovis  un  Augusti,  fuit  niissa  Facultatis  apud  Sanctum  .loliamieni  cekbrata,  in        | '1  Aoùt.j 
qua  fuerunt  domini  Conty,  Tulleu,  Junii,  Guaguini  et  ego. 

Jovis  XI  Augusti,  fuit  niissa  Facultatis,  in  qua  fuerunt  présentes  domini  snpra-       [n  Août.] 
dicti. 

Eadem  die,  fuerunt  adniissi  ad  gradum  baccalariatus,  examine  premisso,  Dio- 
nisius  le  Bègue''),  de  Parisius,  [qui]  solvit  duo  scuta,  Jolianncs  de  La  Corbière, 


'"'  Le  1"  mars  iliç)i'>[i[i ()•]],  magisler  rrJoannes 
Henricy,  in  utroquejiire  liconciatiisr ,  se  préserile  à  la 
collation  des  prieurs  de  Saint-l'iorie  de  Monlenibert 
et  de  Fontaine,  diocèse  d'Autun.  Arch.  de  l'Univ. 
de  Paris,  vol.  5o,  fol.  i5  v°. 

C'est  peut-êti'e  lui  (Jean  le  Héricy)  (jui,  en 
avril  1^99,  fut  nommé  conseiller  clerc  au  Par- 
lement de  Rouen  et,  le  1"  octobre  i'i99,  reçu  en 
cette  qualité'.  \  oir  Fleury  Vindry,  Les  Parlemen- 
taires français  au  jvi'  siècle,  t.  I",  fasc.  a  (Paris, 
1910),  p.  935. 

<''  Le    28    mars    1690    [l'niij,    «•  honorable 


homme  M.  Florens  (îoberl,  esleu  à  Vendosme», 
s'dtait  rfconstitud  caution  pour  frère  Loys  de 
I5oisguyon  envers  Jehan  Ciaudin.-  Coll.  l'.lairam- 
haiilt,  vol.  7<').^,  p  h'i.  —  lin  i'i()'i,  -Flurentius 
(iaubart(,s/c),  in  Decretislirenciatns-  ,  se  présente  à 
la  collation  des  abbés  de  Morijfuy  |)rès  lùanipes, 
diocèse  de  Sens ,  et  de  la  Trinité  de  Thiron ,  dio- 
cèse de  Chartres.  Arch.  de  l'Unir,  de  Paris,  vol.  '19, 
foL.-Ji. 

'''  En  1^99,  ffDyonisius  le  Befjue,  presbiler, 
in  artibus  majjister  et  in  Decretis  bacialarius.  cano- 
uicus  ecciesie  coUegiate  Sancti  Jacobi   ad   l'ère- 


302  LV   FACULTE   1)1-:   DÉCRET  [l/i90-U91  ] 

presbilor,  Cenomanensis  diocesis.  duo  sciila,  cl  IVater  Aymardus  [inmarg.  :  A\- 
manis]  .lollVcdi,  duo  scuta  et  diinidiuni;  ])ro  dispensa tionc  alii  duo  cuiii  dilli- 
cultatc  siuiul  dederunt  diniidium  scutuni. 

Insa  die,  pi'o  littera  giadus  Caioii  de  Parisius,  Cullialaiiufiisis  diocesis,  uuniii 
sculum. 

[lô  Aoùi.]  Lune  XV  mensis  Augusli,  fuit  missa  Assumptionis  Béate  Marie  Virginis,  presen- 

lihus  dominis  de  Gonty,  Guaguini  et  me  decano. 

I  iS  Aoùi.]  Jovis  xviu  cjusdem  mensis.   fuit  missa  ordinaria  Facultatis,  in    (jua  fuerunl 

présentes  domini  Gonty,  Tullru.  Guaguini  et  ej;o. 

[aSAoïii.]  (F"  188  v°.)  Jovis  x\v  Augusti,  in  domo  domini  conservatoris  fuerunt  exanii- 

nati  et  ad  gradum  baccalariatus  admissi  Joliannes  Tintoris,  presbiter,  Ebroicensis 
diocesis,  qui  solvit  pro  bursis  et  dispensatione  quatuor  scuta,  Joliannes  Vulpis, 
[qui]  solvit  pro  bui'sis  et  dispensatione  tria  scuta,  et  Nicolaus  GoUet,  Gatlialau- 
nensis  diocesis,  [qui  solvit]  pro  bursis  et  dispensatione  duo  scuta  cumdimidio, 
statim  distributa. 

lj(i  Aoùi.]  Veneris  xxvi  Augusti,  fuit  missa  Facultatis  in  Sancto  Jolianne  celebrata,  pre- 

sentibus  dominis  Gonty,  Guaguini  et  me. 

Eadem  die,  pro  littei-a  gradus  Benedicti  Frumenti,  in  Decretis  baccalarii, 
xu  sol.  par. 

Item,  pro  littera  gradus  Nicolai  GoUet,  G(li)atlialaunensis  diocesis,  in  Decretis 
baccalarii,  xn  sol.  par. 

[9  Sepicmlirc]  Veuens  n  mensis  Septembris,  fuit  missa  ordinaria  Facultatis,  in  qua  fuerunt 
présentes  domini  Gonty,  Tulleu,  Guaguini  et  ego. 

[i  SHpt.mi.re. I  Die sabbati  ni  ejusdem  mensis,  in  domo  domini  conservatoris C,  fuit  examinatus 
et  ad  gradum  baccalariatus  admissus  Joachin  Blotin,  diocesis  Senonensis;  solvit 
pro  bursis  et  dispensatione  duo  scuta  cum  dimidio. 

14 Septembre.]  Douiinica  lui  niensis  Septembris,  fuerunt  processiones  Universitatis,  et,  anie 
processiones,  in  domo  domini  de  Gonty  fuerunt  exaniinati  et  ad  gradum  bacca- 
larialns  adinissi  nepotes  et  servitores  domini  Jiinii,  eo  présente,  videlicet  Simon 


{jrinos  Parisius,   rector  aime  Universitatis   Pari-        cl  à  celle  de  l'abbé  de  Saint-Viclor-lez-Pai'is. /irc/i. 
siensis^  ,  se  présente  à  la  collation  de  l'évêque  et  du        de  l'Univ.  de  Paris ,  vol.  5o ,  fol.  6 1 . 
chapitre  de  Paris,  à  celle  de  Tévéque  de  Chartres  '''  Jean  l'Huillier,  évèque  de  Meaux. 


[i/iyo-1/i'.ii  I      DK  t;['nivkhs[ti':  dk  paiiis  au  xv'  sikcij:.  ho3 

de  NoviaiitC,  de  Parisitis,  qui  solvil  duo  scuta,  Joliaiiiies  Nollanl-,  Aiilissiodo- 
loiisis  diocesis.  qui  sol  vit  duo  scula,  Blasiiis  Adcnot,  Suessionciisis  diocesis,  tics 
IVaiicos.  et  .loliarincs  Diicis.  Ilolhoiiiajfeiisi.s  diocesis,  très  Iraiicos;  et  preslileruiit 
solita  jurameiila. 

Die  inerciirii  vu  inensis  Septenibris,  liiil  missa  Facultatis,  iii  (|ua  fuerunt  pco-    [7  s.iiienibrc.] 
seules  domiiii  (loiity,  Jiiiiii,  (îuaijniiii  et  ego. 

Eodem  die,  fuit  admissusadgradumbaccalariatns,  examine  premisso,  Nicolaus 
de  Carra,  diocesis  Arnbianeiisis,  qui  solvit  pro  liursis  et  dispciisatione  duo  scuta 
cuni  dimidio,  et  prestitit  solita  juramenta. 

Martis  xii[i]  mensis  Septendn-is,  luit  coni^regatio  Universitatis  apud  Sanctuui    [iSSepiembre.] 
Bernardum,  super  provisione  remedii  opportun!  occasione  impositionis  décime; 
et  conclusit  Universitas  scribere  domino  nostroRegi,  j)Ost  lecturam  appellationis 
in  forma  au(c)tentica  redactc  [ws.  redacta]'-^'. 

Jovis  XV  mensis  septenibris,  fuit  missa  Facultatis  apud  Sanctum  Johannem    fi5 Septembre.] 
de    more    celebrata,    iii    qua    inlerfuerunt   doiniui    Couti.    .luiiii,    Ciuaifuiiii    et 
e.;o. 

Eadem  die.  ego  Stephanus  de  Veteri  Villa,  decanus,  legi  pro  dominis,  pro 
primo  ordinario. 

(F°  189  r".)   Die  dominica  wni  mensis  Septenibris,  dominus  Conty   recessit    [18 Septembre.; 
ab  hac  civitate  et  ivit  Ambianis. 

Die  martis  xx  ejusdem  mensis,  fuit  congregatio  Universitatis  apud   Sanctum    [30 Soptembrp.l 
Matliurinum,  ad  audiendum  responsionem  factam  perreverondissimum  in  Clirislo 
patrem  dominum  archiepiscopum  Senonensem'''  et  suos  collegasiii  materia  décime. 
Qua  relatione  facta  per  dominum  rectorem,  Facultas  [/.  Universitas]  conclusit  in 
hune  modum  :  a  Attenta.  .  .  n^^). 

Eadem  die,  fuerunt  admissi  ad  giadum  baccalariatus,  examine  premisso, 
frater  Laurentius  du  Pelle,  religiosus  Sancti  Dionisii,  Franciscus  Dailly,  presbiter, 

<''  Simon  de  Noviant  était  lils  de  l'ierre  de  No-  '"'  Cf.  Du  lîonhiv .  Illst.  Iiiir.  Paris.,  t.  \  ,  p.  79'! 

viant,  procureur  en  Parlement,  et  de  Marier  Janvier.  et  suiv. 
Cf.  plus  haut,  t.  II.  p.  38/i,  note  •!.  '*'  Etienne  Tristan  de  Salazar.  arclievèque  de 

'"'  Le  -1,8  septembre  1/19!!,  rrhonimo  lionorajjle  Sens  de  1/17;)  à  1.^19.  Cl".  DuBoulav,  t.  \  ,  p.So5 

et  sage  m.  Jehan  Volant  a  esté  receu  advocat  et  a  lait  et  suiv. 

le  serment  et  a  choisy  son  lieu  du  coslé  des  fenes-  '*'  Ici  HItienne  de  La  Viel'ville  a  laisse'  un  espace 

tres".  Coll.  (jliiiraiiibaiilt.  vol.  76.5,  p.  ■!()3.  {ji'tait  blanc  où  il  a  d'ailleurs  oublié  de  transcrire  les  con- 

peut-ètre  un  lils  de  (jei'main  \oIaut.  avocat  au  Par'-  clusious  de  l'Université, 
lementde  Paris.  Cf.  plus  haut ,  t.  Il ,  p.  3M'i .  noie  -j. 


30A  LA   FACULTE  DE  DECRET  [  l/i90-l/i91  | 

Novionionsis  tliocesis,  et  (îoiloiius  Pluinart,  Meldensis  tliocesis;  qui,  [)i'cstilis  jui;i- 
inentis,  solvcrnnt  pro  hursis  cl  dispoiisatione  octo  scula  cuin  diinidio,  de  (juil)us 
cuilibet  oclo  doiuiiioium  iinum  scutum. 

[22 Septembre.]  Jovis  xxii  cjusdcm  iiiensis,  fuit  missa  Facultatis  apud  Sauctuui  .loljaniieni;  in 
({ua  fuit  dominus  Junii  et  ego. 

[aCSeptr-mliri".]  Luiie  XXVI  ejusdcm  mensis  Septembris,  fuit  admissus  ad  jjradumbaccalariatus, 
examine  premisso,  Marcus  Manyc,  clericus,  diocesis  (lorisopitensis,  qui  solvit  pro 
buisis  duo  scuta. 

laSSepicmipif.i  Mcrcurii  xxvui  ejusdem  mensis,  fuit  missa  Facultatis  apud  Sanctum  Jobannem 
celebrata ,  in  qua  interfuerunt  dominus  Junii  et  ego. 

Eadem  die.  duo  legentes^')  supplicaverunt  pro  iiovo  libro  et  reposuerunt  olïicia 
sua  in  luanibus  dominoruni,  supplicando  quod  liaberentur  pro  supportatis  in 
minus  bene  actis  et  pro  recommissis  in  bene  actis,  et  quod  placeret  dominis 
ipsos  in  suis  ofbciis  continuare.  Quibus  ad  parteni  retractis,  domini  habuerunt 
eos  pro  supportatis  in  minus  bene  actis  et  ])ro  reconnnissis  in  bene  actis,  et 
ipsos  continuaverunt  in  suis  officiis,  et  ordinaverunt  quod  perficerent  bbrum 
(|uem  inceperant;  quo  facto,  redirent  ad  Facultatem  pro  assignatione  novi 
bbri. 

[3o Sepi.miin.]        Die  veueris  ultima  ejusdem  mensis  Septembris,  fuit  congregatio  Universitatis 
apud  Sanctum  Matliurinum,  ad  audiendum  lecturam   litterarum  domini  Mel- 
densis, conservatoris  Universitatis. 
In  dicta  congrcgatione  ego  fui  soins. 

[6  Oiiobn.]  (Y°  189  V".)  Die  jovis  VI  mensis  Oclobris,  fuit  missa  Facultatis  apud  Sanctum 

Jobannem;  in  qua  fuerunt présentes  domini  de  Gourcellis,  TuUeu,  Junii,  Guaguini 
et  ego. 

Diclus  dominus  de  Gourcellis  voluit  et  consentiit  quod  scole  sue,  in  quibus 
consueverat  légère,  essent  optabiles. 

I7  Octobre.]  Die  veiieris  vu  mensis  Octobris,  fuit  congregatio  Universitatis  apud  Sanctum 

Matliurinum,  super  tribus  articulis  :  primus  est  ad  audiendum  diligentias  iactas 
in  materia  décime;  secundus,  super  coUatione  cujusdam  olficii  librariatus;  tercius, 
communis. 

In  dicta  congrcgatione  comparuit  dominus  Guaguini  et  ego. 

''1  Raymond  de  Gosnac  et  Charles  de  Rancbicourt. 


I  IV.)()-IV.)I  I        DE   LIIMVEUSITI';   DK   l'\lilS    \l,    XV   SIKCU:.  SO.") 

Die  jovis  Mil  cjiisdoiu  inciisis,  l'iiil  iiiissa  lùiciiUalis  apml  Siiiicliiiii  .loliaiiiicm: 
in  (|iia  lueiiiiil  iloiaiiii  de  (îouiTollis,  Juiiii.  (îuajfiiiiii  cl  ego. 

Eadem  die.  luit  congrejjatio  Universitalis  apiid  Saiicliiiii  Malliiiriiiiim,  super 
li'iijiis  arlicidis  :  priinus  est  ad  audiemliiiii  Irchnaiii  lillcianiiii  I  îiiiversitatis 
Pictavensis  traiismissaniiu  Uiiiversitali;  secuiidus  est  ad  audieiiilMui  ca  ([ne  lacta 
sunt  in  niateiia  décime;  tertins  est  communis. 

(jnantuin  ail  piininni,  {^ratias  liabet  lîniversitati  Pictavensi  Kaniltas  de  hona 
coninuinicalione  snoruni  ajjendornni.  et  ejus  oralori;  et  jilacet  eideni  (|iio(]  coni- 
niunicentnr  diclo  oialoii  oninia  remédia  possihilia. 

Quantum  ad  secundum,  stat  Facultas  in  deliberatis,  atleula  oblaciune  duuiiuo- 
rum  collectorum,  et  de  articulis  videtur  Kacullati  non  expedire,  quod  luit  arti- 
culus  condenmalus  qui  connumcretur  inter  arliculos  Parisius  condeniuatos. 

(Juantiim  ad  sup|)licationes,  annuit  supplicationi  domini  rectoris.  et  quantum 
ad  alias,  annuit,  probatis  probandis. 


[i3  Oclobro. 


Jovis  XX  ejusdem  mensis,  fuit  missa  ordinaria  Kacnltatis  a|)ud  Sanctum  Jolian-     [20  Ociol)ro.| 
nem;  in  qua  fuerunt  présentes  domini  de  Josaio,  Junii  et  ego. 

Eadem  die,  luit  admissus  ad  gradum  baccalaiiatus,  examine  premisso,  Her- 
trandus  le  Gros,  clericus,  diocesis  Tuionensis,  qui  solvit  pro  bui'sis  et  dispensa- 
tione  duo  scuta  cum  dimidio,  de  qnibus  cuilibet  oclo  dominorum  vmi  sol.  par. 

Eadem  die,  pro  litlera  gradus  Marci  Manyc,  in  Decretis  baccalarii,  \iin  sol. 
par.,  de  qua  (.sî'c)  cuilibet  dominorum  très  duodenos. 

Die  jovis  ni  mensis  Novembris,  luit  missa  Universitatis  apud  Sanctum  Matbn-    [.3  Novembro.] 
rinum;  in  qua  ego  fui  solus. 

Die  veneris  nu  ejusdem  mensi,  fuit  missa  ordinaria  Facultatis,  in  qua  inler-     [i  Novembre.] 
fuerunt  domini  de  Josaio,  Tullen,  Junii,  Guaguini  et  ego. 
Eadem  die,  dominus  Gonty  revertitur  ex  Ambianis. 


39 


r-tiiuiRic    xjTioiAtt. 


306 


LA   1 ACLLTE   DE   DECRET 


[U90-i/iyi 


II 


COLLATION  DES  GRADES  ET  HARANGUES. 


1.  DOCTORATS'". 


2.  LICENCES  '". 


(i/i.ji. 
.3i)  mars. 


1 1  avril.] 


Ravimindus  de  C.onaro. 
Guido  \igpri. 
Robei'tus  Vastel. 
Simon  de  Sarcltiirclic  (^sic). 
Nicolaus  Prosart. 
Simon  Dugast. 
Johannes  Postis. 
Guiliermus  Piquet. 
Johannes  Culdoe. 
Frater  Jacobus  de  Verulio. 
.lohannes  de  Genetivis. 
Ejjidius  Boursaudi. 
Stephanus  Gouste. 
Adam  Gerarii. 
Jacolnis  Bailleui'. 
Vincentius  Picard. 
Petrus  Barbe. 
Egidius  Malin. 
Franciscus  de  Nova  '•*). 


I  'l<)0.] 


.4.,,.] 


xvui  Novenil)iis. 
XXIV  Novembris. 
XXIV  Novembris . 

V  Januarii 

XIV  Februarii .  . 
XVII  Februarii. . 

X  Marlii 

X  Marlii 


3.  BACCALAUREATS. 

Philiberlus  Guischart.  (V.  p.  -iHit.) 

Johannes  Belin.  (V.  p.  287.) 

(iuillermus  Maignen.  (V.  p.  aMcS.) 

Marlinus  Gaguinus.  (V.  p.  '!<)o.) 

Johannes  de  Genitivis  de  Borlwnio  [incorporatus].  (V.  p.  9(j2.) 

Peiriis  Toussart.  (V.  p.  292.) 

Ilogerius  de  Grosmare.  (V.  p.  292.) 

Stephanus  Fouqiierandi.  (V.  p.  292.) 


'"'  Aucune  mention.  —  '■'  t'A.  [Aus  liant,  p.  af)l).  —  '^'  Cf.  pbis  limit.  p.  agy. 


l/i90-I/i91|       DE  L'UNIVKRSITl';  \)K   l'UUS  AU    \\'  SIÈCLK. 

^  Marlii Idluiiiiics  Maicsr.illi.  (V.  ji.  -îg-!.) 

^Mi  Marlii Georjfius  Fahc.  (V.  p.  tig*?.) 

''M  Mjiilii Holicrlus  (lainbicr.  (V.  p.  aga.) 

^M  Mailii Ariie.slus  Hpileni.  (V.  p.  293.) 

^^1  M:iilii Giiilleriiius  des  Kschalliers.  (V.  p.  -mj."}.) 

wi  iMaflii Ejridiiis  IJarbarandi.  (V.  p.  agS.) 

'''^ii  M;nlii Hencdictiis  Fiuiuenli.  (V.  p.  293.) 

'^^^v  \larlii (iaiiUVidu.s  de  iNavain  [\avan,  de  NauvaJ.    (V.  p.  29'».) 

xxx  Martii Franciscus  de  Nova  [incorporalus].  (V.  p.  296.) 

XIV  Aprilis Nicoiaus  de  Longueil.  (V.  p.  •'■^•].) 

XIV  Aprilis Joliannes  Moi-ffiiinale.  (V.  p.  298.) 

XVI  Aprilis Mailiuiis  du  Val.  (V.  p.  298.) 

\vi  Aprilis Simon  Aloiilenat.  (V.  p.  298.) 

xxviii  Aprilis Joliannes  Charron.  (V.  p.  298.) 

''Il  ^'iiii Sleplianus  Courlois.  (V.  p.  299.) 

\vi  .hiiiii Michael  Gaiidaire.  (V.  p.  3oo.) 

>:>^iii  Jiinii Nicolaiis  de  Villiers.  (V.  p.  3oo.) 

>v  Julii Fralor  (Juido  de  Montmirail.  (V.  p.  3oo.) 

Ml  Julii Joliannes  Honrici.  (V.  p.  3oi.) 

xxviu  Julii Florentius  Gauberf.  (V.  p.  3oi.) 

XXVIII  Julii Petrus  de  Alollincourl.  (V.  p.  3oi.) 

wviii  Julii Tlieodoricus  de  Abranbrouc.  (V.  p.  3oi.) 

XI  Aujjusti Dionisius  le  Bègue.  (V.  p.  3oi.) 

XI  Augusli Joliannes  de  La  Corbière.  (V.  p.  3oi.) 

XI  Augusti Frater  Aymarus  Joffiedi.  (V.  p.  3o2.) 

XXV  Augusli Johannes  Tintons.  (V.  p.  3o2.) 

XXV  Augusli Johannes  Viilpis.  (V.  p.  3o9.) 

XXV  Augusti Nicolaus  Collet.  (V.  p.  3 02.) 

III  Septembris. .  .  .  Joachin  Blotin.  (V.  p.  3o2.) 

IV  Septembris.  .  .  .  Simon  de  Noviant.  (V.  p.  3o3.) 
IV  Septembris.  .  .  .  Johannes  Voilant.  (V.  p.  3o3.) 
IV  Septembriis  .  .  .  Blasius  Adenet.  (V.-p.  3o3.) 

IV  Septembris lobannes  Ducis.  (V.  p.  3o3.) 

VII  Septembris  .  .  .  Nicolaus  de  Carra.  (V.  p.  3o3.) 

xï  Septembris..  .  .  Frater  Laurentius  du  Pelle.  (V.  p.  3o3.) 

XX  Septembris..  .  .  Franciscus  Dailly.  (V.  p.  3o3.) 

XX  Septembris..  .  .  Godimus  Plumart.  (V.  p.  3o6.) 

xxvi  Septembris  .  .  Marcus  Manyc.  (V.  p.  3oi.) 

\\  Octobris Berirandus  le  Gros.  (V.  p.  3o5.) 


307 


39. 


308  LA  FACULTE  DE  DECRET  [  l/jDO-l 'i91  ] 

III 
LECTURES  DES  BACHELIERS. 


(F"t(|or".)  SeQUUNTIR  NOMIISA  BACCALAHIOnUM  IN  JCIIE  CANOMCO  PaRISR'S  PER  BEDELLUM 
FaCUI.TATIS  in  SCOLIS  IMiOCLAMATORlM,  ET  QUI  AB  ANNO  DoMlM  MILLESIMO  QUADBIN(;EN- 
TESIMO  NONAGESIMO,  IN  JltNSE  NoVEMBRI,  USQUE  AD  ANMM  M  l.CCC  NONAGESIMLM  l'RlMLM 
ET  MENSEM  PREDICTUM   SUAS   LECTURAS  INCEPERUNT. 

Pliiliberlus  Guiscliart,  dericus,  Eduensis  diocesis,  in  Decretis  baccalariiis.  hodie,  in  nonis 
Béate  Marie,  incipiet  primum  librum  Decrelaiiuni,  in  isl.is  scolis  niagnis  anteiioribus,  et  hoc 
pro  primo  anno  et  primo  voliimine  sue  lecture.  Datum  annomiilcsinio  quach'ingentesimo  nona- 
gesimo,  die  vicesima  mensis  Aovembris. 

Joliannes  Belin,  clericus,  de  Parisiiis,  in  artilnis  magister  et  in  Decretis  baccalarius,  hodie, 
in  nonis  Beati  Jacobi,  incipiet  primum  iibnim  Decretalium.  in  islis  scolis  magnis  anierioribus, 
et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  voiumine  sue  lecture.  Dalam  Parisius,  anno  Doniini  miilesiuio 
(juadringentesimo  nonagesimo,  die  xxvii  inensis  Novembris. 

Guillermus  Maignen.  clericus,  Nivernensis  diocesis,  in  Decretis  baccalarius,  hodie,  in  nonis 
Béate  Marie,  incipiet  primum  lijjrum  Decretalium,  in  istis  scolis  magnis  inferioribus,  et  hoc 
pro  primo  anno  et  primo  voiumine  sue  lectui'e.  Dalum  Parisius,  anno  Domini  m  (juadringen- 
tesimo nonagesimo,  die  xxvii  mensis  Aovembris. 

Martinus  Guaguin,  clericus,  diocesis  Ambianensis,  in  Decretis  baccalarius,  hodie,  in  nonis 
Beati  Jacobi,  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  istis  scolis  magnis  anierioribus,  et 
hoc  pro  primo  anno  et  primo  voiumine  sue  lecture.  Dalum  anno  Domini  m  cjuadringentesimo 
nonagesimo,  die  viii  mensis  Januarii. 

Petrus  Troussart,  clericus,  diocesis  Carnotensis,  in  Decretis  baccalarius,  hodie,  in  nonis 
Beati  Jacobi,  incipiet  primum  librum  Decretalium  in  istis  scolis  magnis  inferioribus,  et  hoc 
pro  primo  anno  et  primo  voiumine  sue  lecture.  Dalum  Parisius,  anno  m  quadringentesimo 
nonagesimo,  die  xxvi  mensis  Februarii. 

Dominus  Rogerius  de  Croismoire  (iîc) ,  presbiler,  diocesis  Rotbomagensis,  in  Decretis  bacca- 
larius, bodie,  in  nonis  Beati  Jacobi.  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  inferio- 
i-ilnis,  ad  iiilersignium  Beali  Eusiacii.  et  boc  ])ro  primo  anno  el  primo  voiumine  sue  lecture. 
Datum  anno  m  cccc  nonagesimo,  die  xu  Marcii. 

Stepbanus  Fouquerandi,  diocesis  Eduensis,  in  Decretis  baccalarius,  hodie,  in  nonis  Beale 
Marie,  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  inferioribus.  ad  intersignium  Beati  Eus- 
fac'ii,  et  hoc  pro  |)rimo  anno  et  primo  voiumine  sue  lecture.  Dalum  anno  m  cccc  nonagesimo, 
die  XII  Marcii. 

Johannes  Marescbal,  clericus,  Remensis  diocesis,  in  Decretis  baccalarius,  hodie,  in  nonis 
Beati  Jacobi,  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  anleiioiil)us,  ad  intersignium 
Beati  Eusiacii,  et  hoc  pro  piinio  anno  el  primo  voiumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc 
nonagesimo,  die  xu  Marcii. 

Rogerius  Fabe,   clericus.   diocesis  Lugdunensis,  in    Decrelis  baccalarius,  bodie.    in   nonis 


[I/i90-l'i9l  I        DK   L'IINIVKKSITK   DK   l'AHIS   Al    XV'   SIKCLI'.  309 

Heatc  Mai'ic,  lii<'i|ii('l  |ii'iiiiiiiii  lilu'iiiii  Drcii'liiliiiiii ,  iri  srolis  .'inlrnonliiiN.  .kI  iiili'i'>ij|iiiiiiii 
ISuati  Eustncii ,  l'I  hoc  pro  iiiltint  iuhki  cl  |ii'iiii<i  Miliiiniiii'  sur  Icihiri'.  hiilmii  iiiiiiii  m  cccr:  noii.'i- 
j[('simo,  (lie  \i\  Marcii. 

Uoberlus  (ianibior,  cicriciis,  (l(^  l'arisiiis,  iti  aililms  iiiaj'isicr  l't  in  Dcnclis  baccalariiis, 
hodie,  in  noiiis  Hcali  Jarobi,  inripiot  ])riiniiiii  lihniin  Dccrclaliiiin,  in  srolis  ad  intoisijjniuni 
Bcali  Eusiacliii,  et  hoc  pio  piinio  aniio  cl  |ii'liiio  \oliiiiiinc  suc  h'i'liiic.  Diihiin  ^iniid  m  r:ccc 
nonajjesimo,  die  xxv  Marcii. 

Arneslus  (hi  Il[a]rleni,  clciicus,  dioccsisTrajcclcnsis,  in  Dccrclis  haccalarins,  iiodic.  in  nonis 
JJeate  Marie,  incipiot  |)rinintn  iil)rnm  Dcrrclaliuni,  in  istis  scolis  magnis  snjK'rioril)ns,  et 
hoc  pro  primo  anno  et  pnino  Nohiniine  suc  Iccliirc.  Daluni  anno  m  cc.c.c  nonagesinio.  ilic  xxv 
Marcii. 

(itiiHernius  des  Kschalli(^rs,  ciericns,  diocesis  (Icnoniancnsis,  in  Uccrelis  liaccaiarius.  liodie, 
in  nonis  Béate  Marie,  incipiet  primuin  lilii'uin  Decretaliuui,  in  scolis  iidcri(irii)us,  ad  inter- 
signium  Beali  Eustacii.  cl  hoc  pro  prinio  iiiino  l't  |u'iino  \(iliiMiinc  suc  iccliirc.  Daliiui  anno 
M  cccc  nonagesinio,  die  xxv  Marcii. 

Egidius  Harrahandi,  ciericns,  diocesis  Lugduneusis,  in  Dccretis  baccalarius.  hodie,  in 
nonis  Bcali  Jacohi,  incipiet  prinuim  lii)runi  Derretaliuni,  in  scolis  inicriorihus,  ad  inler- 
signium  Beati  Eustacii,  et  hoc  pro  [jcinio  anno  cl  primo  voluiuiiic  suc  Icdiiic.  DhImiii  niimi 
M  cccc  nonagesimo,  die  xxv  Maicii. 

(F"  190  v".)  Benedictus  l'^'unienli,  ciericns,  diocesis  Lugdiincnsis,  in  Decrctis  liaccaiarius, 
hodie,  in  nonis  Beati  Jacohi,  incipiet  priniuin  lihrum  Dccrclaliiiiii.  in  islis  scolis  inaj'nis 
superioribus,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  voluniine  sue  lecliuc  DmIuiii  .'iimki  \r  hccc  nona- 
gesimo, die  XXVI  Marcii. 

(iauffridus  de  Navan  (sic) .  diocesis  Petragoricensis,  in  Decrelis  baccalarius.  hodie.  in  nonis 
Beale  Marie,  incipiet  prinuim  librum  Decretalium,  in  islis  scolis  magnis  inferiorilius.  el 
hoc  pro  primo  anno  et  primo  voluniine  sue  lecture.  Dalnm  anno  m  ceci,  nonagesimo.  ilie  \\\i 
niensis  Marcii. 

Nicolaus  de  Longueil,  clcricus,  de  Parisius.  in  Decrelis  baccalarius,  hodie,  in  nonis  Béate 
Marie,  incipiet  primuni  libruui  Decretalium,  in  istis  scolis  magnis  anlcriorihiis,  et  hoc  pro 
primo  anno  et  primo  voluniine  sue  lecture.  Daluni  anno  m  ceci:  nonagesimo  primo,  die  \m 
Aprilis. 

Johannes  Morguinal,  clericus,  diocesis  Siiessionensis,  in  Decrelis  baccalarius,  hodie,  in 
nonis  Beati  Jacobi,  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  istis  scolis  anierioribus,  et  hoc 
pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datuni  anno  m  cccc  nonagesimo  primo, 
die  XVI  Aprilis. 

Dominus  Maitinns  du  Val,  presbiter,  diocesis  Ambianensis,  in  Decretis  baccalarius,  hodie, 
in  nonis  Beati  Jacohi,  incipiet  prinuim  librum  Decretalium,  in  istis  scolis  maguis  inl'erioribus, 
et  hoc  pro  primo  anno  et  jirimo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  Domini  m  cccc.  nonagesimo 
primo,  die  xix  Aprilis. 

Simon  de  Montenat,  presbiter,  diocesis  Eduensis,  in  Decretis  baccalarius.  hodie.  in  nonis 
Béate  Marie,  incipiet  primuni  librum  Decretalium,  in  istis  scolis  magnis  iiirerioribiis,  et  hoc 
pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  primo, 
die  XIX  Aprilis. 

Johannes  (Ibarton,  clericus,  diocesis  Malisconensis,  in  Decrelis  baccalarius.  hodie,  in  nonis 
Béate  Marie,  incipiet  primum  liliruin  Decretalium,  in  scolis  superioribus.  ad  intcrsignium 
Beali  Eustacii,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  vi  cccc 
nonagesimo  primo,  die  prima  Maii. 


310  l.\    FACULTI-:   DE   DECHET  [  l 'liMI-l 'ill  1  | 

Slepliaïuis  Courldis,  oiericus,  dioccsis  (^onslancicnsis,  in  arlihus  m.i{[istor  cl  in  Dccrclis 
baccalarius,  liodie,  in  noiiis  lîeati  Jacol)i,  incipiet  juiiiiinii  lilniiin  Dccn'laliiini,  in  scoiis  siipc- 
riorilms.  ad  inli'isigniuni  lii'ati  Eiis(acii,  cl  lioc  ])ro  priiiid  annocl  |ii'iiiio  \(iluiiiiiic  suc  lecliirc. 
Dalnni  anno  Ji  cccc  luinagcsinio  primo,  die  \v  Maii. 

Micliael  (îaudaire,  clericus,  Senouensis  diocesis.  in  Dccrclis  Jiaccaiariiis,  liodic.  in  nonis 
Beale  Marie,  inci[ncl  piiiiiiini  iiliiiiin  Dcrrcluliuiii .  m  scoiis  anlcriorihus,  ail  inlcrsiirtiiiim 
Beali  Eiislacii.  cl  lioc  pro  piiuio  anno  cl  primo  \oliiiiiinc  suc  lecture.  Daluui  anuo  m  ceci;  iio- 
nagesinio  primo,  di(^  x\  Junii. 

Nicolaus  de  Viliiers,  diocesis  Eduensis,  in  Decretis  baccalarius,  liodic.  in  nonis  BeatiJacobi, 
iucipiet  priinuni  libruni  Decrelalium ,  in  scoiis  anterioribus,  ad  inlersignium  Beati  Euslacii, 
el  boc  pro  pi'imo  anno  cl  pi'inio  voliMninc  sue  leclurc.  Dalum  anno  m  cccc  nonagesimo  jirinio. 
die  XXVII  Maii. 

Frater  Guido  de  Montniirail,  oïdinis  S.  Benedicii,  religiosus  Sancti  Dionisii  in  Francia, 
in  Decretis  baccalarius,  bodie,  in  nonis  Beale  Marie,  incipiet  priiimni  librum  Decrelalium  ,  in 
scoiis  inferioribus,  ad  inlersignium  Beati  Euslacii,  el  boc  pro  |)rimo  anno  et  primo  vobiiuinc 
sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  primo,  die  xv  Julii. 

Jobannes  Henrici,  clericus,  diocesis  Ebroicensis,  in  Decretis  baccalarius,  bodie,  in  nonis 
Beati  Jacobi,  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scoiis  inferioribus,  ad  intersignium 
Beati  Euslacii ,  et  boc  pro  primo  anno  et  primo  volumine  suc  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nona- 
gesimo primo,  die  xvi  Julii. 

Florencius  Gaubert,  clericus,  diocesis  [Garnoleusis]  CJ.  in  Decretis  baccalarius,  liodie,  in 
nonis  Béate  Marie,  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  islis  niagnis  scoiis  superioribus, 
et  hoc  ])ro  primo  anno  et  jirimo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  vi  cccc  nonagesimo  primo, 
die  XXIX  mensis  Julii. 

Petrus  de  Mollincourt,  clericus,  diocesis  Ebroicensis,  in  Decretis  baccalarius,  bodie,  in  nonis 
Béate  Marie,  incipiet  primum  lihrum  Decretalium,  in  istis  scoiis  niagnis  sujierioribus,  cl 
boc  pro  primo  anuo  et  primo  volumine  sue  leclure.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  primo, 
die  prima  mensis  Augusti. 

(F°  191  1".)  Tbeodoricus  de  Abranbiouc.  dioccsis  Trajectensis ,  in  Decretis  baccalarius, 
bodie,  in  nonis  Beati  Jacobi,  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scoiis  superioribus,  ad 
intersignium  Bcali  Euslacii,  et  boc  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  leclure.  Datum 
Parisius,  anno  m  cccc  nonagesimo  primo,  die  prima  mensis  Augusti. 

Diouisius  le  Bègue,  clericus,  de  Parisius,  in  Decretis  baccalarius,  bodie,  in  nonis  Beali 
Jacobi,  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  istis  scoiis  magnis  superioribus,  et  boc  pro 
primo  anno  el  primo  volumine  sue  leclure.  Dalum  anno  Doniini  ai  cccc  nonagesimo  primo, 
die  xiiii  mensis  Augusti. 

Dominus  Jobannes  de  La  Corbière,  presbilcr.  dioccsis  (icnomanensis,  iii  Decretis  baccala- 
rius, bodie,  in  nonis  Beati  Jacobi,  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scoiis  anterioribus 
magnis,  el  boc  pro  primo  anno  cl  primo  volumine  sue  lecture.  Dalum  anno  m  cccc  nonagesimo 
primo,  die  xv  mensis  Augusti. 

Frater  Aymarus  Joll'redi,  ordinis  S.  Benedicti,  in  Decretis  baccalarius,  bodie,  in  nonis  Béate 
Marie,  incipiet  primum  librum  Di^cretalium,  in  islis  scoiis  magnis  anterioribus,  et  boc  pro 
primo  anno  el  primo  volumine  sue  lecture.  Dalum  anno  m  cccc  nonagesimo  primo,  die  xmi 
Augusti. 

Jobannes  Tintoris,  presbiler,  in  artibus  niagister  e't  in  Decretis  baccalarius,  Ebroicensis  dio- 

'"'  Voir  plus  iiaul.  p.  3oi. 


I  1V.)0-1V.H  I        l)K    M  \l\  KI'.SITK    DK    l'\l',IS    \(     \  V"  SI  IJ.I.K.  :ill 

ci'sis,  iiddic ,  lu  iKiiiis  ISimIi'  Marie.  Iiii'ijiirl  |ii'iiiiiiiii  liliiiiiii  OciicLiliiiiii .  m  l^ll^  x'olis  iiiiij^iiis 
iiir('rioiil)iis,  cl  hoc  pro  jx'iiiio  aniKi  cl  |iiliii(i  Miliimmc  mic  Icchnc  Daliiiii  aiiiio  m  v.r.c.c  iiona- 
jrfisimo  primo,  die  xvvii  Aiiyusti. 

.loliaiincs  Viilpis,  (a'iioiiiaiiciisis  (lini'csis,  iii  Occrclis  haccalariiis.  Iiodic,  in  iioiiis  IJrali 
.lacdlii,  iiicipicl  |n-iiuiim  iibiuiii  Dcciclaliiiiii ,  in  istis  scoiis  majjiii.s  iiil'crioriljus,  cl  hoc  pro 
primo  aiiiio  cl  |ii'iiiio  voliimiiic  siu!  Iccliirc.  Daliim  anno  Mccnn  nonagcsimo  primo,  die  xwii 
Angusii. 

Nicolaus  Coiii't,  cicricus,  (lathalaimciisis  dioccsis,  in  Dcnclis  liaccahiriiis,  iiodic.  in  nonis 
Hcalc  Marie,  inci[)icl  primnni  iihrum  Dccrclaiinm,  in  scolis  suporiorilius,  ad  intcrsijjriium 
l$cali  lùistacii,  cl  hoc  pio  [trimo  anno  et  primo  voinmiiic  sue  leclnre.  Daliini  anno  m  cccc 
nonajfesiino  primo,  die  xxvii  Angnsli. 

Joachin  lilolin,  ch'ricns,  dioccsis  Scnonensis,  in  Decrctis  haccalai'ins,  Imdie,  in  nonis  IJeali 
Jacohi.  incipici  primum  Iihrum  Decr(!laliiim,  in  scolis  inleriorihus,  ad  inlc^rsignium  IJeati  Kus- 
lacii,  et  hoc  pio  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datnin  anno  Uomini  ii  cccc 
nonagesimo  primo,  di<'  v  mensis  Septemhris. 

Simon  de  \ovianl,  (dericus,  (h'  Parisins,  in  Dccrclis  haccalaiins,  hodie,  in  nonis  Bcato 
Marie,  incipiid.  primum  Iihrum  Derrclalium,  in  istis  scolis  magiiis  inl'crioiihus,  et  hoc  |)ro 
j)rinio  anno  et  primo  vohimine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  primo,  die  vu 
mensis  Decembris. 

Johanncs  Voilant,  clericus,  dioccsis  Antissiodorensis,  in  Decretis  haccalarius,  hodie,  in  nonis 
Heali  Jacohi,  incipict  primum  Iihrum  Decretalium,  in  scolis  ad  iiitersignium  IJeati  Kustacii,ot 
hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Dalum  anno  si  cccc  ncmagesimo  primo, 
die  VII  mensis  Septemhris. 

Blasius  Adenct,  clericus,  diocesis  Siicssionensis,  in  Decrelis  haccalarius.  hodie.  in  nonis 
lîcate  Marie,  incipiet  primum  Iihrum  Decretalium,  in  scolis  inagnis  inlcriorihiis,  et  hoc  pro 
primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Dalum  anno  m  cccc  nonagesimo  ])rinio,  die  vu 
mensis  Septemhris. 

Johanncs  Ducis,  clericus,  dioccsis  Rothomagensis,  in  Decrelis  haccalarius,  hodii;,  in  nonis 
Beati  Jacohi,  incipiet  primum  Iihrum  Decretalium,  in  scolis  superiorihus  Bcati  Eustacii.  et 
hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Dalum  anno  m  cccc  nonagesimo  primo, 
die  VII  mensis  Septemhris. 

Nicolaus  de  Carra,  clericus,  Amhiancnsis  diocesis,  in  Decretis  haccalarius,  hodie,  in  nonis 
Bi^ate  Marie,  incipiet  primum  Iihrum  Dei'retalium,  in  istis  scolis  magnis  inlcriorihus,  et  hoc 
pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  Domini  m  cccc  nonagesimo  primo, 
die  X  mensis  Septemhris. 

Frater  Jjaurencius  le  Pelle,  prcshiter,  rcligiosus  Sancti  Dionisii  in  Francia,  ordinis  S.  Bene- 
dicti,  in  Decretis  haccalarius,  hodie,  in  nonis  Béate  Marie,  incipiet  primum  Iihrum  Decreta- 
lium, in  scolis  inlcriorihus,  ad  inlersigMiiim  Bcati  Fusiacii,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo 
volumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagt^simo  primo,  die  xxiii  Septemhris. 

(F°  191  v°.)  Dominus  Franciscus  Dailly,  preshiter,  Noviomensis  diocesis,  in  Decretis  hacca- 
larius, hodie,  in  nonis  Beati  Jacohi,  iiici|)ict  primum  Iihrum  Decretalium.  in  scolis  superio- 
rihus, ad  intersignium  liculi  Eustacii,  cl  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine  suc  lecture. 
Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  primo,  die  xxiii  Septemhris. 

(jodonus  Pliimart,  Mcideiisis  diocesis,  in  Decretis  haccalarius,  hodie,  in  iionis  IJcati  Jacohi , 
incipiet  primum  Iihrum  Decretalium,  in  scolis  anteriorihiis,  ad  intersignium  Bcati  Eustacii,  cl 
hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  priuio, 
die  xxiii  Septemhris. 


31-2  LV   FACULTE   DE   DECRET  [  l/iOO-l  VJl  J 

Marriis  Mauve,  dericus,  diocesis  Corisopitensis,  in  Dcciclis  baccalarius,  hodic,  in  noriis 
Beale  Mario,  incipiet  primum  librum  Decretalium,in  scolis  inferioiiljus,ad  inlersignium  Beati 
Eastacii,et  hoc  pro  primo  aniio  et  primo  voiumine  sue  lerturp.  Daluni  anno  ii  cr.c.c  nonaifesinio 
primo,  dit'  jU'ima  Octobris. 

Borirandus  \o  Gros,  clcricus,  diocesis  Turonoasis,  iu  Decrelis  baccalarius,  iiodie,  in  nonis 
Beati  Jacobi,  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  maynis  inferioribus,  et  hoc  i)io 
primo  anno  el  [ninio  voiumine  sue  lecture.  Datum  anno  ii  ceci;  nonagesimo  |)rinio,  die  wii 
mensis  Octobris. 


[l'j'.)l-IV.lL'|        l)K   LUMNKUSITl':   UK   l'A  Kl. S   AL    \\     SIKCLi:.  31:5 


DECAiSAT  i)'i:tii:nni-:  di:  la  viefville. 

NOVKMBMK   l'i'tl -NOVEMRIiK   I 'i92. 


1 0  Noveml)re.  1 


I 

i)i;liiu';iutio>s  dk  la  faculté. 

(K"  i()2  r".)  Aiiiio  Doniiiii  niilli^siino  (jiiadniijfentcsinio  nonagesimo  primo, 
die  jovis  in  vigilia  Heali  Martini,  (lecima  mensis  Novenibris,  posl  missaiii  ordi- 
nariam  Facultatif  et  lecturam  doniinoruui,  fuit  congrcjralio  Facullatis  apnd 
Sanctuni  Joliannem  Jlierosoliniitanuni,  super  duidnis  artic.ulis  :  prinius,  ad  dis- 
ponenduni  de  olllciis  Facullatis;  secundus  couirnunis,  super  su|)plicalionibus  et 
iujuriis. 

lu  dicta  congregatione  fiierunt  présentes  domini  de  ("ourcellis,  CaudM'ay, 
Conty,  Tulleu,  Juuii,  Guaguin  et  ego. 

Quantum  ad  primum  articulnm,  domini  concorditer  conlinuaveruut  sucs  olii- 
ciarios  in  suis  olHciis,  scilicet  me  de  Veteri  Villa  in  decanum,  v.l  dominum  (lonli 
in  thesaurarium  ejusdem  Facullatis;  et  post  graliarum  actiones  |)er  eosdem  nlli- 
ciarios  eidem  Facultati  factas,  dicti  domini  liabuerunt  dictes  ofiiciarios  gratos  et 
advoatos  et  per  eos  in  suis  officiis  gesta  rata,  grata  et  advoala. 

.lovis  \vn  ejusdem  mensis  Novembris,  luit  missa  ordinaria  Facullatis  apiid  Sauc-    [17  Novembre.] 
tum  .lohannem  de  more  celebrata,  in  qua  fuerunt  doniinus  (lonli  et  ego. 

Eadeni  die,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  examine  premisso,  Micliael 
Le  Marchallech,  diocesis  Corisopitensis;  qui,  prestitis  solitis  juramentis,  solvit  pio 
bursis  duo  scuta. 

Die  lune  \\i  mensis  Novembris,  fuit  congregatio  Universitatis  apud  Sanctum    [21  Novembre.] 
Mathurinum,   super  duobns  arliculis;  in  qua  fuerunt  domini   (lonty,  Guaguini 
et  ego. 

Quantum  ad  primum  articulnm,  natio  Picardie  narravitinjuriam  factani  cuidani 
nuncio  per  armigcros,  qui  dictum  nuncium  depredati  sunt  et  pecunias  sluden- 
tium,  quas  allerebat,  violenter  abslulerunt.  (Jue  quidem  natio  supplicabat  (juod 
Universitas  daret  adjunctionem  dicte  nationi.  eliam  expensis  dicte  Universilalis. 
Gui  Universitas  dédit  adjunctionem  quantum  ad  prosequendum  dictas  injurias,  et 

m.  ^o 

lurniiicittE   :,ATIO!IALr. 


31'j  LA  FACULTÉ  DE  DÉCRET  [liOl-l /i0-2] 

concessil  litlt'raslraiisiuitlondasaddoiiiinuiii  nostruiu  Ueijein,doiiiinuin  des  Cordes 
et  alios  cap(|))itaneos  quosciiniquo''l 

Quantum  ad  supplicationem  venerahilis  patris  Oliverii  Madlard  '"^',  provincialis 
Fratrum  Miiioruni  de  Observantia,  qui  supjilicabat  pro  dicto  ordine  quod  Uiiiver- 
sitas  revocaret  adjunctionem  datam  Fratribus  Minoribus  conveiitus  Parisiensis, 
conclusit  Facultas  quod  niateria  dictorum  Fratrum  tractaretur  coram  depulalis 
neutrabbus. 

Eadem  die.  luit  admissus  ad  gradum  baccalariatus.  examine  premisso.  Iratcr 
Petrus  de  MelHgin,  ordinis  S.  Beiiedicti,  Bisuntiuensis  diocesis;  qui,  prestilis 
solitis  juramentis,  solvit  pro  bursis  duo  scuta. 

[a'i  \ov(Miilir.\]        Die  jovis,  in  vigilia  Béate  Katherine,  fuit  niissa  ordinaria  Facultatisapnd  Sanc- 
tum  Joliànneni;  in  qua  inlertuerunl  domini  Gonti,  Guaguini  et  ego. 
Eadem  die.  pro  littera  gradus  Micbaeiis  l^e  Marchallec,  xmi  sol.  par. 

(■..i  Nm.miiiv.]         Die  veneris  sequenti.  fuit  missa  Beale  Katherine  virginis  apud  Sanctam  .lohan- 
nem:  in  qua  fuerunt  domini  de  Gourceliis,  Gonti,  Guaguini  et  e<fo. 

•i(;  \oi(miire.]        (F"  i()2  v".)  Die  sahltati  sequenti,  fuit  missa  Universitatis  apud  ecclesiam  Fra- 
trum Predicatorum;  in  qua  fuimus  présentes  dominus  Gonti  et  ego. 

I  ■.  r)mnii)iv.]         Die  veneris  n  mensis  Decembris,  fuit  missa  ordinaria  Facultatis  apud  Sanctum 
.lohannem  celebrata,  in  qua  fuerunt  domini  Gonti,  Tulleu  et  ego. 

Eadem  die,  fuerunt  admissi  ad  gradum  baccalariatus,  examine  premisso.  do- 
mini l'etrus  Foubert,  ])resbiter,  diocesis  Garnotensis,  et.Toliannes  Bruns,  clericus, 
diocesis  Garnotensis.  Solvernnt  pro  bursis  (juilibet  duo  scuta. 

t 

[(.  Dir.Miiiir.'.]         Die  martis  vi  mensis  Decembris.  fuit  missa  Beati  Nicolai  apud  Sanctum  Jolian- 
nem;  in  qua  fuerunt  domini  Gonti,  Jnnii,  Picard  et  ego. 


'''  Sur  celte  affaire  du  messager  de  la  nation  de 
l'icardie,  cl".  Du  Boulay,  t.  V,  p.  807.  —  Il  s'agit 
ici  de  Philippe  de  Crèveeœur,  sieur  des  Cordes, 
lieutenant  général  en  Picardie. 

'^'  C'est  le  célèbre  prédicateur,  né  vers  ihZo, 
probablement  près  de  Nantes.  Docteur  en  théologie 
de  l'Université  de  i'aris.  il  prêcha  sans  interruption 
de  i/i()o  environ  jusqu'à  sa  mort  (i3  juin  iSoa), 
en  France,  en  Flandre,  en  Allemagne  et  en  Es- 
pagne, et  l'ut  ein(j  fois  provincial,  trois  l'ois  vicaire 
général  de  son  ordre.  Cf.  A.  de  La  Borderie,  Oli- 
vier Maillard,  dans  la  Revue  de  Brptafpie  et  de  Ven- 


dée,  t.  XLII  (1877),  p.  (ig  et  suiv. ,  et  en  tête  des 
OEuvres  françaises  d'Olivier  Maillard  (  Nantes  ,1877, 
in-i°  et  in-8").  —  Le  aO  avril  1^191,  se  présenta 
au  Châtelet  irréligieuse  et  honorable  personne  frèi'e 
Olivier  Maillart,  religieux  provincial  de  l'ordre  des 
Cordeliers  de  l'Obsei'vance,  qui  a  advoi'ié  ce  qui  a 
est('  l'ait  par  frère  Philipes  de  Bourgogne,  i-eligieu.v 
dudit  ordre,  conire  les  religieux,  abbé  et  couvent 
de  Livry  et  le  prieur  de  \  illemonible;  deffenses 
sont  faittes  aux  parties  de  faire  aucune  chose  au 
préjudice  du  procezi.  Coll.  (llairamhaiilt ,  vol.  765, 
p.  5o. 


I  l'i91-lV.IJ|        l)K   L'UMVKHSITK   DH   IMHIS    \li    \  \"  SI  KCLi:.  :i\:> 

Die  iiu'i'cuiii  sc(|U(Mili,  liiil,  iiiissa  LniNoi'S'iUilis  in  .lacoMlis;  m  qua  liiiiuiis  jtre-     I7  Déconibn-. | 
sentes  dominas  Conty  et  ego. 

Die  jovis  scqueiiti,  luit  iiiissa  (lonceptionis  Béate  Marie  vii'jfinis  apiid  iSari<  liiiii    [  s  DiVciniir.. ] 
Johanneiii;  in  (|iia  riiciiiiil  domini  (lonti.  .Iiinii  el  ego. 

Eadeni  die,  (llaiidiiis  l'ocuiol  soivil  pro  llllera gradus domini  rlccli  Relvaccnsis''' 
iinuiii  s(  tiluiM  auri. 

Die  sabhaii  décima  ejnsdcMn  mensis  Decend)ris,  luit  missa  ordinaiia  l'acidlalis    |  k,  Dw^mbr.-. | 
apnd  Sanctuni  .loliannem  celebiata;  in  qua  i'uerunt  domini  Conti,  Junii  et  ego. 

Die  dominica  sequenti,  luerunt  processiones  Universitalis  apud  ecclesiam  Fia-    [ .  1  Dw.Mnhn. | 
Irum  Minorum;  in  (piihus  interfnerunt  domini  Cambrav,  Gonli  et  ego. 

Die  mercnrii  xiin  ejusdem  mensis,  fuit  missa  de  Tîoialc  apnd  Sanctnm  Jolian-    f  1 '1  iVrcmlir.-. | 
nem;  in  qua  luerunt  domini  (lonti,  Junii  et  eg;). 

Eadem  die,  fuit  congregatio  Universitalis  apud  Saurlum  Malliurinum,  super 
tribus  articulis  :  primus  est  ad  audiendum  lecturam  litterarum  regiaiMim  Univer- 
sitali  Iransmissarum ;  secundus,  ad  audiendum  arliculos  advisatos  per  (le[)ulatos 
in  materia  abusuum  Facultalis  artiura;  terlius,  connnunis. 

In  dicta  congregatione  fuerunt  présentes  doniini  (landjray,  Conti,  Tulleu. 
Guaguini  et  ego. 

Quantum  ad  primum  articulum,  dominus  major  scutifer  Régis (-'  exposuit  IJni- 
versitati  qualiter  supremus  dominus  uosler  Rex  duxeral  in  uxorem  ducissam  Hri- 
lan[n]ie,  et  exposuit  eideni  Universitati  litteras  credencie,  et  petebat  preces  lie  ri 
pro  manutenencia  régie  Majestatis,  regine  ejus  consortis  et  regni.  Et  conclusum 
est  preces  et  orationes  fîeri,  et  gracias  habuit  ingentes  régie  Majestati  de  bona 
communicatione  suorum  agendorum,  et  etiam  dicte  oralori. 

Quantum  ad  secundum,  conclusit  articulos  advisatos  per  deputatos  in  maleiia 
Facultatis  artium  publicari  et  executioni  demandari. 

Quantum  ad  terlium.  annuil  su|)plicalioni  domini  rectoris,  el  lial)uil  eiim 
ratum,  gratum.  etc.  i'^'. 

■''  t^ouisdeViliiersderisle-Aflam  (cf.  plushaul,  '■'  Pierre  II  d'Urfé,  d'abord  au  service  do  (iliarles 

l.  II.  |).   '116  n.   2),  qui  ne  fut  confirmé  qu'en  le  Téme'rairo.  puis  bailli  de  Forez  (i48()),  séné- 

1/497,  ai"**^  avoir  plaidé  rontre  Antoine  Dubois  chai  de  Bcaiicaire,  conseiller  et  cbanibellan  du  Roi. 

depuis  1687.  ^^-  ('""'"  (''li'àlinnii ,  l.  I\,  col.  7()o  l'ut  pourvu,  le  h  novendire  1/18;'),  de  la  rliarj;ede 

et  suiv.  —  François  du  Bois  (Sylvius),  d'Amiens,  grand-écuyer  de  France,  (ju'il  ivniplit  jusqu'en  sep- 

lui  dédia  son  édition  du  Do  re.siirrectioiie  Doiiiiuica  lembre   i5oiî.  Il  mourut  le  10  oclobri>  i.')o8.  Cf. 

d'Ausone,  publiée  par  Josse   Bade   en    i5i8.  (If.  le  1'.  Anselme,  llislolrc  ficnéaloffifiiie  de  la  maison 

Ph.  Renouard,  Bililiographie  de  Josse  Badins  Ascen-  de  France,  t.  Mil,  p.  igti. 
sitis,  t.  II,  p.  G5.  '•'  Cf.  Du  Boulay,  t.  \  ,  p.  808. 


316 


LA   FACl LTK   DE   DECHET 


l'i91-lV,»-J 


[t5 Décembre]  (K"  i()3  i".)  Die  jovis  sequeiiti ,  fuit  iiiissa  ordinaria  Kacullatis  apud  Sancluiii 
Jolianneni,  in  (jua  riieiuiit  doniiiii  (lonli,  .lunii,  (îuajfiiini  et  e<jo. 

Eadein  die,  fuit  adniissus  ad  graduin  baccaiariatus,  examine  premisso,  nia- 
{fister  Paulus  \altoii''',  de  Parisius;  qui,  piestitis  solitis  juranieutis,  solvil  yvo 
bursis  duo  scuta. 

1 17  Uérenibre. I  Die  sabbati  \vu  mt-nsis  l)ecein])i'is,  luit  adniissus  ad  graduni  baccaiariatus,  in 
donio  doniini  generalis,  magister  Nicoiaus  J)orignyt-),  diocesis  Trecensis;  qui, 
prestitis  juiamentis,  solvit  pro  bursis  tria  scuta  auri. 


'''  En  iliç^li-,  P;iiil  Vallon  oti  \aleton.  niailre  es 
arts  et  licencié  en  Décret,  se  |jrésenle  à  la  collation 
du  prieur  de  Sainl-liévérien,  0.  S.  i!.,  diocèse  de 
Nevers,  et  h  celle  du  chapitre  des  Saiuts-Gosme- 
et-Damien  de  Luzarches,  diocèse  de  Paris.  Arch.de 
l'Uni V.  de  Piiris,  vol.  /k),  fol.  60.  —  En  i5oi, 
il  se  présente  h  l:i  cnlialion  de  i'abbesse  d'Yerres, 
0.  S.  I!.,  diocèse  de  Paris,  et  à  celle  de  l'évéque  et 
dn  chapitre  de  Meaux.  ]hid.,  vol.  Jîo,  fol.  i(Ja. 

'■'  Deux  ans  plus  tard,  Nicolas  Doiigny  était 
docteur  en  Décret  (cf.  plus  bas,  à  la  date  du  1  o  no- 
vembre 1  i92,p.  .352).  Ktnit-il  le  fils  de  Nicolas  Dori- 
u;ii\  et  de  Calheriiie  Péricart.  connue  le  donneraient 
à  penser  les  deux  mentions  suivantes  des  registres 
du  Cliàtelet?Le  10  mars  1^80  [i48i].  -fiatlierine 
[  Péricart] ,  veufve  Nicolas  Doriguv ,  Nicolas  Mauioy, 
Jehanne  sa  femme,  Jacques  Dezenoc  (?),  Gillette 
sa  femme,  Jehan  Maret,  Babelet  sa  femme,  et  en- 
core laditte  Catherine  comme  Intéresse  de  ses 
enfans  mineurs  et  dudit  dell'unt  Doi'igny,  Nicolaa 
J'orignij,  escalier  à  Paris,  ayant  droit  de  laditte 
veufve,  [plaident]  contre  honorables  hommes  Colin 
Péricart  et  Jehan  Péricart,  frères,  demeurans  à 
Troves-'.  Coll.  Clairambniilt ,  vol.  yd/i,  p.  2a4.  — 
De  9  mars  iA()i  [liya],  chonorahle  homme  Henry 
Perdrier,  changeur,  Luurgeois  de  Paris ,  a  apporté 
main  plene  de  la  somme  de  inf  I.,  en  (pioy  Jehan 
(ialle,  escuier,  gouverneur  de  Cavou  pour  le  duc 
de  Nevers,  avoit  esté  exécuté  en  ses  biens  à  la 
recpieste  de  veufve  Nicolas  Dorigny  et  de  Pierre  de 
lîournant,  dit  de  Fi'an(]ueterrc  (?);  et  le  91  octobre 
l'ujS,  noble  homme  et  sage  m.  Nicole  Dorigny, 
docteur  ragent  en  la  Faculté  de  Décret ,  fondé  de 
procuriition  desdites  veaf\es,  a  deschargé  ledit  Per- 
drier au  moyen  du  payement  qui  luy  a  esté  faiti. 
Co//.  Clnirambimli ,  vol.  765,  p.  126.  — Le  7  oc- 
tobre i.Soo,  frm.  Eslienne  Bourgeois,  receveur 
des    tailles   de  Cyeu .   |  plaide]   contre  Catherine 


Péricart,  veufve  de  l'eu  Nicolas  Dorigny,  et  Nicolas 
Dorigny,  son  lils,  ausquels  delfenses  sont  faites  de 
procéder  par  voye  (rexecution  sur  la  personne  et 
biens  dudit  Bourgeoise.  Ihid.,  p.  3f)i. 

Il  avait  pour  oncle  Pierre  Dorigny,  /eçu  con- 
seiller au  Parlement  de  Paris  entre  les  années  1^63 
et  iiO<)  (Blanchard,  Catai,  p.  290);  cf.  aussi  plus 
bas,  p.  /iGu. 

Le  28  avril  1^9."),  déjà  docteur  en  Décret  et 
avocat  au  Parlement,  il  fut  élu  conseiller  clerc  au 
lieu  de  feu  Jean  de  Coureelles,  son  collègue  à  la 
Faculté;  mais  il  ne  fut  nommé  que  le  20  mai 
i.5oi,  au  lieu  de  feu  Jean  de  Corbie,  et  prêta 
serment  le  h  juin.  Franc.  23!Î28,  fol.  161  v°; 
O2i4o,fol.  927  v°,  228  v°.  —  En  1/198,11  devint 
curé  de  Saint- Germain- le- \ieil.  Lai.  16072, 
p.  1 '1 1  (cf.  ci-dessous,  p.  i8(j).  —  Le  5  mars 
i.Tii  [i.5i5J,  il  était  élu  à  la  commission  des 
requêtes  vacante  par  la  mort  de  Michel  Bignet. 
Franc.  21980,  fol.  936  v°.  — Le  a5  juin  i5i8, 
il  succédait  à  Geoffroy  Boussart  comme  chance- 
lier de  Notre-Dame.  Lat.  16072,  p.  lio  (dans 
la  marge).  —  Le  28  septembre  iSig,  il  était 
leçii  chanoine  de  Notre-Dame  de  Paris  à  la  pré- 
bende d'Oiidart  Hennequin.  Ibid.,  p.  1  !n  (dans  la 
marge).  —  Le  1/1  novembre  1.526,  il  était  en  dif- 
férend avec  Jean  de  La  Barde  au  sujet  de  la  pré- 
lat ion  à  l'ollice  de  président  aux  Enquêtes,  oîi  il 
avait  été  nommé  le  11  août  i.'>9  5.  Fiïoiç.  21982. 
fol.  320,  et  91328,  fol.  171  v".  —  Si  Ton  en  croit 
Claude  Hémeré  (De  Academia  Parisiensi .  .  .  liber, 
Paris,  1687,  in-4°,  p.  1/10),  il  fut  principal  du 
collège  du  Cardinal  Lemoine,  mngmis  mngister  ctil- 
legii  Cardinalilii.  11  mourut  le  .t  août  i53^.  Franc 
a3328,  foL  187  v°. 

Voici  les  renseignements  que  fournissent  sur  ses 
ambitions  les  registres  de  l'Université.  En  149/1, 
rDerretorum  Doctoret  in  eadem  Facultate  regens'  , 


[1V.M-I'i't->|        1)1".    LLIMVKUSITK   l)K   l'M'.IS    \l     \V"  SIKCLE.  317 

Die  iiiailis  \x  ejusdciii    iiiciisis,  luit   (■(nijfi'c<;iitin    Ijiiivcrsilalis  aj)ii<l   Saticliiiii    [ao  Dcwmbrc] 
iVlalliiiiiiiiiiii  :  (|ii('  l'iiil  fada  pcr  (loiniiniiu  «Iccantini  ihcnlojTie,  scilirel  iiiajjistiiiiii 
(iiiillci'iiiuiii  lloiippelaïuk',  .sii|m'I'  duolxis  arliciilis  :  |ii'iiiiiis  est  ad  Iciiiiiiiaiidiiiii 
discoi'diaiii  iiKilaiii,  l'atioiic  roctorie  lliiiv(!r.sitatis  |)r(!(lirt<',  iiilci-  iiiajjisiros  .loliaii- 
iiciii  liivolle  et  Cilaiidiuiii  do  llaiifjest;  secundus  est  comniunis. 

In  dicla  conjjreyationi'  riiciiiiil  prcseiilos  doiniiii  de  (Iniiicrllis.  (lonli.  Tidli-u, 
.liinii,  (îiiaj'iiin  et  ejjo. 

(Juantmii  ad  |)riinuiii  arlicidiiin ,  l'acidtas  deliberavil  (|U(id  vid(d)aliir  poliii-^ 
jus  spectare  diclo  inajjistro  Claudio  de  llaiigest;  Kacuilales  vei'o  liieolojjie  el 
inedicine  dederunt  deputatos  ad  teriuinaiidiim  dictain  discordiaui. 

Die  venei'is  [/.  jovis  I  wii  cjusdcin  mensis,  liiil  iiiissa  ordiiiaiia   Kacidtalis,  in    [22  Décembre.  | 
(jua  interfuerunt  domini  [  de]  (lonli,  Tulleu  et  e{i[o. 
Eadem  die.  pro  una  littera  «(radus  :  \x  sol.  par. 

Die  sabbali,  in  vi<;iiia  Nativitalis  Domini,  doniiniis  .loliannes  l'icard  lc<|il  Deere-    [3/1  Dnemlm".] 
taJem  Firmilci\  de  summa  Trinitate  ctjiclc  ratliolica;  el  iniravit  liora  consuela. 

Die  jovis  xxix  Decembris,  tint  iiiissa  Kacullalis  apiid  Saiictiini  .lolianneni:  in     [39  Décemliie.] 
qua  fuerunt  domini  de  Josaio,  (]onli,  Tulleu,  .luiiii  d  l'jjo. 

Eadem  die,  post  missam ,  fuit  congrejffatio  Kaeultatis  supei'  duubus  ai-ticulis  : 
primus  est  super  aliquibus  concernentibus  bonoreni  Facullatis;  secundus  est 
communis. 


il  se  |ire'seiile  h  In  collalion  de  l'i'vêque  ot  du  clia- 
pitrc  d'Aiig-ers  et  à  celle  du  prieiii'  de  Saint-Eloi, 
diocèse  de  Paris.  Arch.  del'Univ.  de  Paris,  vol.  li(), 
fol.  .^)'i  bis.  —  JMi  iif).ï,  il  se  présente  à  la  colla- 
lion  des  <!v('ques  et  chapities  île  Paris  el  de  (iliar- 
tres.  //*/(/. .  loi.  i)h.  —  En  1  U<)ij  ,  il  se  présente  à  la 
collation  de  lévètpie  el  du  chapitre  de  I^angrcs  el 
a  celle  de  labbé  de  Saint-Martin  de  Ncvers.  Ihid., 
fol.  111.  —  En  1  697,  il  se  présente  à  la  collalion 
des  dvéques  et  chapitres  de  Paris  et  de  Sainles. 
et  en  1Û98,  fpresbiter,  dioresis  Trecensis",  à  la 
collalion  de  l'abbe'  de  Notre-Dame  de  Bourgueil, 
0.  S.  B. ,  diocèse  de  Hourges ,  et  à  celle  de  l'abbé 
et  du  chapitre  de  l'église  séculière  et  collégiale  du 
Daural,  diocèse  de  Limoges.  Ibid.,  vol.  .'ia,  fol.  1 '1 
et  37.  —  En  i5oo,  il  se  présente  à  la  collalion  de 
l'évèque  et  du  chapitre  de  Châlons  et  à  celle  de  l'ar- 
chevêque et  du  chapitre  de  Reims,  et  en  i.5ot ,  à 
la  collation  des  jirévôt,  doyen  et  chapitre  de  l'église 
collégiale  de  Sainl-Omei-,  à  Saint-Omer,  diocèse  de 


Tliérouanne,  et  à  celle  île  l'évèque  et  du  chapitre 
de  Meaux.  Jliid.,  vol.  ôo,  fol.  1  lif)  et  177  v°.  — 
Doyen  de  la  Faculté  de  décret  do  i.')o.t  (après  la 
mort  de  .Simon  du  Gnsi)  ii  1  .'107,  il  (il  fondions  de 
cliaiicelier',  i)ar  ordie  du  Parlement,  à  la  cérémonie 
de  la  licence,  le  i.t  avril  i5i  1. —  En  iSai,  il  est 
qualilic  de  chancelier  [de  Notre-Dame  |  (Covecque, 
l'iccueil  d'aclcs  notariés.  .  .,  t.  I,  p.  101,  n°  5o4); 
—  en  1527,  de  chanoine  et  trésorier  de  Laon  et 
de  curé  de  Sainl-Jean-l5aplistc-au-Marché  de  Trpves 
(ihid.,  p.  171,  n"  85 1).  Ses  deux  ilécanats  et  son 
enseignement  furent  interronqnis  par  de  nom- 
breuses missions  politiques.  Il  possédail  une  mai- 
son rue  Saint- Jacques  (Coyecque.  uin-r.  cité, 
p.  110,  n"  .■>()(;,  et  p.  i()o,  n"  787).  .losse  Bade 
lui  dédia  l'édition  des  Provcrina  Gallicatia  de  .leau 
Gilles  de  Noyers  qu'il  publia  en  i.^if)  1  Benouard. 
lidilioirrnpliie    de   Jusse   lîiidiiis    Asceiisiiis,    t.    11, 


P 


-9). 


3()  Déceiiilwe.  1 


:î18  L\   FACULTE  de   DKCRET  |  l'iDl-l  V.»J  | 

(^uanlimi  ;h1  primum,  ego  decanus  posui  ia  deliberatione  dominorum  ulruni 
doinini  dicte  FaculUitis  deberent  interesse  cuni  deputatis  Universitatis  ad  termi- 
naiulum  discordiaiii  oriaiii  intei-  prodicios  Hivolle  et  de  Hanjjest  ratione  ollicii 
reclorie  Universitatis  predicte,  aitento  quod  Facnltas  nullos  dederat  depulatos, 
sed  jam  deliberaverat  snpcr  dicta  discordia  in  con,f|i'Oj;alione Universitatis;  attento 
etiam  quod  decanns  Facultatis  tlioologie  significavcrat  niicbi  decano  qnod  inter- 
esseni  una  cuni  nno  de  doctoribus  Facultatis  Decretoruni  cum  ipsis  depulatis. 
si  vellem.El  snperliocdeliberavit  Facultas  quod  debel)am  esse  in  diclis  deputatis. 
et  dédit  (F"  19?)  v°)  députâtes  dominos  Gonty,  Tnlleu  et  me;  et  quia  dominus 
Tiilleu  non  potnit  interesse  propter  infirmitatejn,  dominus  Gonty  et  ego  t'uimus 
présentes  in  dictis  deputatis. 

Dicta  die  xxix  Decembris,  supradicti  domini  deputali  fueriuit  congregati  in 
Sancto  Matburino,  in  domo  domini  generalis,  videlicet  dominus  GuiHermus  Houp- 
pelande, decanus  tbeologie,  dominus  archidiaconus  Rothomagensis'''.  magister 
Falco,  magister  collegii  Ednensis,  et  dominus  Hoyer,  cancellarius  ecclesie  Ani- 
bianensis,  pro  Facultate  tbeologie;  pro  Facullate  vero  medicine,  magister  Micbael 
de  Golonia'-',  decanus,  magister  .lobannes  Lucas '^',  magister  Pdcardus  Hellin''^  el 


'''  Pierre  Secourable.  de  Rouen,  qui  fut  pro- 
viseur du  collège  de  Harcourt  de  ihSk  à  i5o8, 
archidiacre  de  Rouen,  puis  doyen  de  ia  Faculté  de 
Théologie  de  Paris.  Cf.  Du  Houlay,  t.  V,  p.  f)i('). 

—  Comme  on  le  verra  plus  bas,  il  plaidait,  en 
]  4  9/1 ,  pour  la  cui-e  de  Saint-Antoine  de  Gompiègne , 
contre  Céranl  Cobaille.  el  perdait  son  procès.'  — 
Sur  ce  personnage,  ami  de  Robert  Gaguin,  cf. 
Thuasne,  R.  Gaguini  Epistvlc  et  oralio)ies,  t.  1, 
p.  86,  209,  n.    ) ,  et  surtout  t.  H.  p.  210  et  11. 

—  Le  tome  111  des  œuvres  de  Bède,  publié  p;ir 
Josse  Bade  en  i5a9  ,  contient  une  lettre  dédicaloire 
adressée  à  Secourable  par  GeollVoy  Boussart  (Pli. 
Renouard,  Bibllogrnpliir  ilc  Josse  Hadiits  Ascensiiis. 
t.  11,  p.  i5i);  —  une  épigraumie  assez  curieuse, 
oii  il  est  question  de  lui,  se  trouve  à  la  fin  des 
l'Ipitres  de  saint  Paul  imprimées  en  i5o3  |)ar 
lîade  pour  les  frères  de  Marnef  (ihuL,  p.  875). 

—  Sur  le  legs  de  100  livres  qu'il  fit  à  l'Univer- 
silé  de  Paris,  voir  Mèimmdux  de  la  Faculté  de 
Décret,  vol.  III,  fol.  8(1,  loi  et  109  v",  et  sur 
ses  bonnes  relations  avec  la  Faculté  de  Décret, 
ibid.,  fol.  69. 

'''  Les  registres  du  Chàtelet  donnent,  à  la  date 
du  i(i  novembre  i.^)oo,les  noms  de  plusieurs  pro- 
lésseurs  de  la  Faculté  de  médecine  de  Paris,  à 
l'occasion  d'un  procès  intenté  par  -rPierre  Rosée, 


Pierre  Perrot,  Nicole  Michaelis  et  Robert  Mazu- 
riei-,  docteurs  regens  en  la  Faculté  de  médecine, 
pour  raison  du  droit  d'eslire  le  doyen  de  la  Faculté 
(le  médecine,  contre  Jehan  .4mis  [/.  Avis]  l'aisni'. 
Itkhard  Heslin ,  Michel  de  Cohiiihi ,  Thierry  le  (Ji- 
rier,  Guillaume  Cop,  .lehan  Bertoul,  Richaiil 
Gassion  et  Jehan  Amis  \l.  Avis]  le  jeune,  aussv 
docteurs  regens  en  la  Faculté  de  médecine''.  Coll. 
Clairambaiilt ,  vol.  "jitb  ,  p.  4o9.  —  Gf  Du  Iioula\ . 
Ilisl.  UiiiiK  Paris.,  t.  V,  ]>.  907. 

'^'  Le  2-2  octobre  1^9-'!,  "m.  Jehan  Lucas,  doc- 
teur régent  en  l'Université  de  Paris,  [plaide  |  ])our 
la  cure  de  Saint  Léger,  diocèse  de  Beauvais'".  Coll. 
Clairambaiitt ,  vol.  76.'),  p.  307. 

<"'  Le  ili  avril  1/188  [1/189],  au  Chàtelet,  ou 
voit  fhonorable  homme  et  sage  m.  Richaid  de 
Ilejaiii,  docteur  régent  en  la  Faculté  de  médecine, 
reipieraiil  avoir  par  rachapt  lmiii  s.  par.  de  rente 
que  les  maistres  et  gouverneurs  de  la  chapelle 
Saint  \  ves  ;i  Paris,  rue  .Saint  Jacques,  ont  droit 
(le  prendre  sur  une  maison  rue  de  la  Calandre,  où 
ledit  Richart  est  demeurant,  qui  fut  à  feu  m.  Yves 
Caivy;  ce  qui  a  esté  ordonné-.  Coll.  Clairiimlmull . 
vol.  "/dh ,  p.  389.  —  On  retrouve  encore,  le  a5  dé- 
cembre i5oo,  f  noble  homme  et  sage  m.  Richard 
Ilelain ,  docteur  régent  en  la  Facult('  de  meilecine 
à  Paris .  |  |ilaidanl  j  contre  honorable  homme  et  sage 


|1V,)I-1V.)_»|        l)K    M  MVEUSITK   DK   l'\HIS   AU    W-  SIKCU:.  319 

iua[jisl(M'  Slt![)li;iiius  IJoimcl;  pro  Kaniltalr  vent  Dccn.'luriiiu,  di)miiuis  Coiilv 
et  ego.  Et  visilaveiiiiit  dicli  floiuini  (le[tiilali.  ipso  die,  prodiicla  per  dictas  partes 
coiitendentos  ad  dictuiii  otTiciuiii  rectorit!,  et  retidit  processuiii  iiiajjister  l't.-tiiis 
Sii((iiiiil)ilis,  aicliidiacoiuis  |{ollioiiia<jeiisis,  et  liiil  remissa  deliheialio  opinioiiuiii 
iis(pii'  dii'iii  lune  sefjuenleiii. 

Die  lune  secunda  monsis  Januarii,  supradicli  doiniiii  deputati  dclil)eraveriint  [> ''!»='• 

cl  (tpinati  siinl  super  dicla  discordia  ollicii  icclorie,  et  collejjit  vola  sinjjuloruiu 
luaj'islei'  (îiiilli!niius  Houppelande,  decanus  tlieolojfie;  doniinus  vero  (louli  et 
ef[o  iuiinus  recusali  propicr  (|uanidani  requestain  (|uani  ina<jisler  .loliannes  Hi- 
volle  presentavit  doniinis  deputalis,  eadem  hora  qua  deliherare  habebamus, 
[)ropter  causas  in  dicta  requesta  allegatas,  et  propterea  non  potuinius  deliberarc. 

Die  niercurii  sequenti.  luit  congregatio  Universitatis  apud  Sanctuni  Malliu-      fi  Janvier. 
rinum,  super  duobus  articulis  :  piimus  est  ad  audiendum  ea  que  lacta  fuerant  in 
deputatis  in  materia  discordie  rcctoris  Universitatis;  secundus  est  coniniiinis. 

In  dicta  congi'cgatione  fuerunt  présentes  doniini  Conti.  Tullcu  cl  ego. 

Quantum  ad  prinium  articuluni,  magister  Guillernius  Houppelande,  decanus 
théologie,  recitavit  que  facta  fuerant  in  deputalis  super  dicta  materia  rectoris; 
quibus  relatis,  Facultas  medicine  adjudicavit  plénum  jus  rectorie  magistro  Clau- 
dio de  Hangest;  Facultas  Decretorum,  auditis,  visis  et  relatis  factis  in  deputatis  et 
per  deputatos,  stetit  in  prius  deliberatis  in  alia  congregatione;  Facultas  vero  ar- 
tium  non  habuit  concordiam;  et  sic  dictus  Houppelande  nicliil  voluit  condudere. 
()uare  delatum  est  totum  neffotium  ad  curiam  Parlamenti. 


o^ 


Die  jovis  (juinta  mcnsis  .lanuarii,  luit  missa  Facultatis  apud  Sanctuni  Joliau-      [.">  Janvior.j 
nem;  in  qua  fuerunt  doniini  Conli,  Junii  et  ego. 

Eadem  die,  fuerunt  recepti  présentât!  ad  liceuciam,  pro  evamine  magnarum 
cedularum,  et  prestiterunt  solita  jurainenta. 

Dicta  die,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  examine  preraisso,  Guiller- 
nius Roland,  diocesis  Claromontensis;  qui,  prestitis  solitis  juramentis,  solxit  pid 
bursis  duo  scuta  cum  dimidio. 

(F°   196  r".)  Die  jovis  \ii  mensis  Januarii.   fuil   missa   Facultatis    in  Sancto      [la Jaimcr.] 
Jolianne;  in  qua  fuerunt  présentes  doniini  Conti.  .lunii  et  ego. 

Eadem  die,  pro  littera  gradus  fratris  Jacobi  de  Verulio  :  \\  sol.  par. 


m.  Regnault  Gonne,  licencié  rs  ioix,  advncat  au  achepteiir  de  la  soiiiiue  dtM  1.,  dit  est  iiue  l'execii- 
CliastcHet;  et  après  que  Geol'roy  Coctiu,  m.  espi-  lion  commencée  sur  ledit  Heslain  cesserai.  Ibid., 
cier  apothicaire,  boui-geois  de  Paris,  s'est  constitué        vol.  76Ô ,  p.  61  o. 


320  LA  FACULTE   DK   DECRET  [H91-U9-2| 

[igjanvior.]  Die  jovis  \i\  (>jiis(leni  mensis,  luit  inissa  Facultatis,  in  «jiia  luoiunl  presenlcs 

doniini  Conli.  Juiiii  et  ogo. 

Eadern  die,  iïierunt  incorporati  inter  baccalarios  otadmissi  ad  lecturam  Floren- 
ciiis  Lonibardi.  diocesis  A{;en[ii]ensi,s,  et  Stephanus  Guodini,  diocesis  Sarlatensis, 
qui  solverunt  pro  incorporatione  duo  scula  quilibet. 

Eadem  die,  dicti  incorporati  supplicaverunt  admitti  ad  examen  licencie  proxiino 
l'iilure,  et  l'ecenint  fidein  de  fjradu  baccalariatiis  alibi  susce])to  ])er  lifteras  gradus. 

[96  Janvier.]  Die  jovis  wvi  ejusdeiu  mensis,  fuit  missa  Facultalis  apud  Sanctum  Joliaiinem; 

in  qua  fuerunt  présentes  domini  Gonti,  Tulleu,  Junii  et  ego. 

Eadem  die.  ruerunt  admissi  ad  gradum  baccalariatus,  examine  premisso,  l'ra- 
ter  Petrus  Boquet,  ordinis  S.  .4ugustini,  Trecensis  diocesis,  dominus  Joliannes 
Durandi.  jtresbiter.  diocesis  Melensis,  et  frater  Jacobus  Pousset,  ordinis  S.  Angus- 
tini,  qui  solverunt  ])r()  bursis  <|uilibet  duo  scuta,  et  pi-estiterunt  juraiiie\ita. 

Item,  eadem  ilie.  i'iiit  obitus  jtone  memorie  domiui  Martini  de  Fraxinis.  Decre- 
torum  doctoris;  in  (juu  iutert'uerunt  douiiui  (loiiti,  Junii  et  ego,  et  fuerunt  l'acte 
distributiones  more  solito. 

aSJanvifi.]  Die  sabbali  sequcnti,  fuit  cougregatio  Lniversitatis  apud  Sanctum  Matburiuum; 

in  qua  fuciiint  domini  Gambray,  Contl,  Tulleu,  Picard,  Junii  et  ego. 

Eadem  die,  cnria  Parlamenti  remisit  causam  discordie  rectorum  ad  Universita- 
tem,  et  ordinavit  pei-  arrestuni  quod  eligerentur  novi  deputati  singularum  Facul- 
tatum,  non  suspecti,  alii  a  primis  deputatis,  quibaberent  terminai'e  dictam  discor- 
diam"',  et  dédit  (pielibet  Kacultas  suos  novos  deputatos,  juxta  tenorein  arresti. 


'■'  Le  al)  janvior  l'igi  [i'kj-)],  l'arrêt  siiivaiil 
(îtait  rendu  rrau  Conseil,  eu  la  grand  Chambre  1  : 

rcEntre  m.  Jehan  Piivoile  et  les  jirocureurs  des 
nations  de  France,  Normandie  et  Allcina;;ne  ad- 
joincls  avec  luy,  apjielans  des  doyens  des  Facultez 
de  Décret  et  médecins  de  l'Université  de  Paris, 
d'une  part,  et  ni.  Claude  de  Hangest,  intimé, 
d'autre  part: 

fVeu  par  la  Cour  le  plaidoyé  faict  en  icelle  le 
douziesme  jour  de  ce  mois  et  tout  ce  ijue  |)ar  les- 
dites  parties  a  esté  mis  et  ])roduict  par  devers  la- 
dite Cour,  et  oiiy  sur  ce  le  I*rocurenr  du  Roy; 

rli  sera  dit  que  la  Cour  a  mis  et  met  ladite 
aj)pellatioa  et  ce  dont  a  esté  appelé  au  néant,  sans 
amende  et  despens  de  ladite  cause  d'appel  et  pour 
cause,  et  renvoyé  la  Cour  le  débat  et  procès  des- 
diles  parties  louchant  le  droit  de  la  reclorie  preten- 
diie  par  lesdits  RivoHe  et  de  Hangest  en  ladite 
Université  de  Paris,  pour  par  les  (piaire  Facultez 


estre  commis  notables  députez,  non  suspects  ne 
l'avorables  à  l'une  ne  h  l'autre  desdites  parties,  an- 
tres fpie  ceux  qui  jà  ont  esté  députez  pour  con- 
noistie  et  décider  dudit  droict  pi-elendu  ])ar  cha- 
cune desdites  parties  en  ladite  l'ectorie,  et  sur  ce 
])ar  ladite  Université  estre  faict  droict  ausdites  par- 
ties dedans  huiclaine  pour  tous  délais,  ainsy  que 
de  raison;  et  ordonne  la  Cour  que  cependant  et 
jusques  à  ce  tpie  dudit  droict  soit  discuté,  iesdils 
Rivolle  et  de  Hangest  seront  contraints  par  toutes 
voyes  et  manières  deiies  et  raisonnables,  et  non- 
obstant opposilions  et  appellations  quelconques, 
de  mettre  les  livres,  sceaux  et  autres  enseignemens 
es  mains  de  l'ancien  Recteur  qui  cependant  exer- 
cera ladite  recloi-ie.  Et  deffend  la  Cour  à  tous  sup- 
posts  de  ladite  Université,  soient  ceux  nommez  les 
Frères  ou  autres,  sur  peine  de  jtrison  ou  de  ban- 
nissement de  ce  royaume,  que  es  assemblées  de 
ladile  Université  ne  fassent  aucune  insolence,  en 


[i.vji-iv.)-j|      i)i<;  i;LiMVERsrn':  dk  paius  au  x\-  sikc.lk.  321 

l)i(!  rucrcui'ii  |)i'ima  iiicnsis  Fchnuirii.  fnil   miss;i  ordiiiaiiii  Fiicull;ilis,  in  (|u;i      [i"Fr;\riir. 
fuoruni  domiiii  Coiili.  .Iiinii  ci  ejjo. 


Die  jovis  soquenli.  luit  missa  Purificarionis  Boate  Mario  Virgiiiis,  in  (|iiii  lue-      [aFéMir.] 
Il  I 
soiilo. 


niiil  iloiiiiiii  ("oiili.  Jiiiiii  cl  cjjo,  o\  liiciiml  l'aclc  dislrihiitiones  ccrooiiini   more 


Die  veneris  sequenli,  fuit  missa  Universitatis  in  Jacobitis;  in  qua  ego  fui  solus.      [3  Ferler.] 


Die  sii])l)ali  (|iiinta  [/.  quarla]  uieusis  Fcl)ruarii,  fuit  conjjregalio  Universitatis 
in  Sancto  Matliurino  super  rcceplione  UegineC. 

Dicta  congregatio  fuit  facta  de  consensu  Irium  decanorum  superioruin  l'^acuila- 
tuni,  scilicet  Tlieologie,  Decretoruni  et  Medicine,  quia  tune  non  erat  rcctor  in 
Universitate  pacificus,  propter  discordiani  niotam  inter  magislruni  Ciaudium  Ar 
Hangest  et  Johanneni  Rivolie. 

(F°  iCjk  V".)  Die  sabbati  predicta,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  exa- 
mine preniisso.  Reginaldus  Cauclion '-',  diocesis  Remensis,  qui  sol\it  pro  bursis 
duo  scuta. 


l 'i  FévriiT.  ] 


Die  jovis  nona  ejusdem  mensis  Februarii,  fuit  missa  Kacultatis  apud  Sanctuni      [9  Kôvrler.] 
Johanneni;  in  qua  fuerunt  présentes  domini  Conti,  Junii  et  ego. 

Eadem  die,  pro  littera  gradus  Jacobi  de  Guyn,  Maieacensis  diocesis  :  xx  sol. 
par. 

Die  jovis  xvi(i)  ejusdem  mensis,  fuit  missa  Facultalis,  in  qua  interfuerunt  domini     [  ir>  Février.] 
Conti,  Junii  et  ego. 

Eadem  die,  presentati  ad  examen  licencie  intraverunt  auiam  exaniiiiis  pro 
examine  generali  numéro  octo;  in  qua  ego  decanus  feci  ex[h]ortacionem  dictis 
baccalariis  more  solito. 


Die  jovis  xxin  ejusdem  mensis,  fuit  missa  Facultatis  apud  Sanctum  Johanneni;      fa3  Février. 
in  qua  interfuerunt  domini  Conti,  Tulleu.  Picard.  Junii  et  ego. 


(teclaiant  ceux  qui  seront  trouvez  avoii'  faict  ou 
faict  faire  lesdites  insolences  et  voyes  de  l'aict  pri- 
vez du  droict  par  eux  prétendu  et  de  ladite  l'niver- 
sité.ji  Franc,  a  1278,  fol.  i38  v°.  —  Cf.  Du  Boiday, 
t.  V,  p.  808  et  810.  —  Sur  Claude  de  Hangest, 
cf.  ibid.,  p.  870,  et  sur  .lean  Rivole,  p.  8(jf). 

'''  Anne  de  Bretagne. 

'"'  Lesregistres  du  Châteiet  mentionnent  h  plu- 
sieiu-s  reprises  un  certain  Remy  Cauclion ,  compa- 


triote et  très  piobablenient  |)arent  de  Hegnaidl 
Cauchon .  qui  fut  chanoine  de  N.-D.  de  Laon(i49i) 
et  plaidait  contre  Jean  Chapelain,  le  17  mars  l'içti 
[liga],  tten  raison  de  la  chapelle  eu  l'église  de 
N.-D.  de  Jonval,  diocèse  de  Rheimsi;  irescolier  à 
Parisîi ,  il  plaidait  encore,  en  l 'icja  et  i  '198  ,  con- 
jointement avec  Jacques  Cauclion ,  e'cuyer,  contre 
Jeaniiot  le  Lièvre.  Coll.  Clnirambault ,  vol.  76.1 , 
p.  83,  1--17,  1(17  et  Kjy. 


ht 

lurniutnic    xitiothle. 


3-22  LA    FACILTK   DE   DECRET  [1/(91-1  V.I2 1 

Eadem  die,  riu'iunt  admissi  ad  graduiii  baccalariatus,  in  caméra  exaiiiiiiis, 
Johaniies  Eiaudi,  clericus,  diocesis  Turoiiensis,  Eimindus  de  Ponteto,  clerious, 
diocesis  Nivernensis,  et  dominus  Theobaldus  de  Loingiie>'),  presbiter,  diocesis  Tu- 
ronensis;  qui,  preslilis  solitis  juramenlis,  solverunt  pro  bursis  quibl)et  duo  scula. 

Eadem  die,  luerurit  admissi  ad  examen  bcencie  .lacobus  Pardabs,  clericus, 
diocesis  Sancti  Floii,  Crispinns  Prepositi,  clericus,  diocesis  Ebroicensis,  el  Guil- 
lermns  de  Vaccaria,  alias  Boquillon.  diocesis  Morinensis,  qui  pi'estiterunt  jura- 
menta. 

[i"  Mars.]  Die  jovis  prima  mensis  Marcii,  fuit  missa  Facultatis  apud  Sanctum  Jobannem; 

in  qua  interfuerunt  domini  Conli,  Junii  et  ego. 

Eadem  die,  in  caméra  examinis,  fuerunt  admissi  ad  gradum  baccalariatus,  exa- 
mine premisso,  Desiderius  (ioffridi,  clericus,  Rcmensis  diocesis,  Jobannes  Cuille- 
rot.  ejusdem  diocesis,  et  Jobannes  Nahe,  predicte  Remensis  diocesis;  qui,  presti- 
tis  solitis  juramentis,  solverunt  pro  bursis  quilibet  duo  scuta. 

|a  Mais.]  Veneris  secunda  mensis  Marcii,  fuit  incorporatus  inter  baccalarios  et  admissus 

ad  lecturam  Nicolaus  Comardi,  diocesis  Sancti  Flori. 

|KMars. I  Jovis  VIII  ejusdem  mensis,  fuit  missa  Facultatis  apud  Sanctum  Jobannem;  in 

tpia  fuerunt  domini  Conti,  Junii,  Guaguini  et  ego. 

Eadem  die,  fuit  admissus  ad  lecturam  et  incorporatus  inter  baccalarios  Ray- 
mundus  Jacobi'-',  diocesis  Sancti  Flori,  qui  solvit  pro  incorporacione  duo  scuta. 


'■'  En  i'hi5,  Tliiljauit  de  Loingne.  rr presbiter, 
iu  arliljiis  iiiagister  et  in  Decietis  baccalariusTi, 
se  présente  à  la  collation  liu  cliapilie  île  N.-D.  et 
Saint-Florenlin  (VAmhoise  et  h  celle  de  Tahbe'  de 
Saint-Julien  de  Tours.  Archives  de  l'Université  de 
Paris,  vol.  '19,  fol.  77.  —  En  l'iyfj,  il  est  (jua- 
lifié  f^in  arlibiis  ma;;ister  et  reyens ^  el  se  j)ré- 
seute  à  la  collation  des  chapitres  de  la  cathédrale  et 
de  Saint-Maitin  de  Tours.  Ibid.,  fol.  i-!7  v".  — 
En  1497.  il  se  présente  à  la  collation  îles  aidiés 
de  Cormery,  diocèse  de  Tours,  et  de  l'outlevoy, 
0.  S.  B.  Ibid.,  vol.  .5o,  fol.  6.  —  En  1/198, 
rractu  Parisius  regens  1,  il  se  présente  à  la  collation 
du  chapitre  de  l'église  collégiale  rr  Sancti  Pétri 
Pnellamra»,  diocèse  de  Tours,  et  à  celle  de  l'abbé 
de  Marmoutier.  Ibid.,  fol.  ?>■]  v°. 


advocat  [au  Chastellet]  et  a  choisy  son  lieu  du 
costé  de  la  Touineller.  Coll.  Chiinunbuidt ,  vol.  7(J5  . 
p.  -iS.  —  En  l'iyS,  Réninnd  Jacques,  du  dio- 
cèse de  Saint-Flour,  licencié  en  Uéciet,  se  pré- 
sente l\  la  collation  des  évêipies  et  chapiires  des 
cathédrales  de  Glermont  et  de  Saiut-Flour.  .\rchives 
de  r Université  de  Paris,  vol.  '19,  fol.  1 '1  v°.  —  En 
169/1,  il  se  présente  à  la  collation  de  l'abbé  d'Is- 
soireet  à  celle  du  prieur  de  Saint-Pourçain ,  0.  S.  B. , 
diocèse  de  Giennout.  Ibid. ,  fol.  6 1  v".  —  En  l 'igS  , 
il  se  présente  à  la  collation  des  abbés  de  Manlieu 
etd'Issoire,  0.  S.  B. ,  diocèse  de  Glermont.  Ibid., 
fol.  95.  —  En  1/196,  il  se  présente  h  la  collation 
de  l'évêquc  et  du  chapitre  de  Mende  et  à  celle 
du  prieur  conventuel  "de  Leugruhian  [Langogne], 
0.  S.  B. ,  même  diocèse.  Ibiil..  fol.   i'.)'].  —  En 


'■'''   r.e  8    janvier    i '490   [l'igi],   plus   d'un  an  ''197.  il  se  présente  de  nouveau  à  la  collalion  de 

avant  son  incorporation  à  la  Faculté  de  Décret  de  rr'vè(pie  el    du   chapitre  di'  Alende  et  a  celle  de 

Paris,  ff honorable  honune  et  sage  m.  Reinond  Jac-  i'aldié  de  Saint-Géraud  d'Aïuillac.  Ibid..  \i>\.  îîo, 

(pies,  licencié  [bachelier?]  en  Décret,  a  esté  l'eceii  fol.  (>.  —  Gf.  plus  Jiaut.  |).  i58  n.  1. 


[l'i9I-IV.»J|        \)K   LlIMVKIlSITl':   DK   PAlilS    \l     W     SIKCM-. 


323 


Uic  j()\Js  XV  Milieu,  luil  iiiissa  KiicultiilLs,  in  (jtia  riiciiiiil  duiiiiiii  (lniili,  Junii       1 1  :>  Mars.  | 


cl    ('{JO. 


Die  doniiiiica  seqiienti,  fiuMuiil  processioues  Uriiversitatis  a|)ii(]  Sanctuiu  Alalliu- 
i-iimiii.  proploi-  indisposilionem  tcinporis. 


1 H  Mars. 


(F"  igf)  r".)  Die  liiuc  xi\  cjusdc!!»  incnsis  Marcii,  iii   canici-a  examiiiis,  fiiil       [19 Mars. | 
adiiiissus  ad  graduiii  l)a(calaiiatiis,  examine  prcinisso,  domimis  Micliael  lious- 
selet,  presbiter,   dioc.esis  Meldensis;  qui,  prestilis  solilis  jnranientis,  solvil,  pi'o 
bursis  duo  scuta. 

Eadeni  die,  pro  liltera  <;radus  Bertrandi  le  Gros,  in  Decrelis  baccalaiii,  dio- 
cesis  Tiii'onensis  :  xx  sol.  par. 

Diejovis  \xii  ejiisdem  niensis,  fuit  missa  Facultatis  apud  Sanctum  Jolianiieni;        ■>' Mais.| 
in  qua  fuerunt  présentes  domini  Gonti,  Guaguini  et  ego. 

Eadem  die,  fuerunt  adniissi  ad  graduin  baccalarialus,  examine  premis.so,  do- 
mini Nicolaus  Guenard,  presbiter,  diocesis  IJngonensis.  [qui]  solvit  duo  sciila 
cum  dimidio.  et  Franciscus  de  Plumangat''),  diocesis  Macloviousis.  qui  siniililcr 
solvit  pro  bursis  duo  scuta  cum  dimidio  :  sic  quinque  scula. 

Eadem  die,  fuit  incorporatus  et  adniissus  ad  lecturam  magisler  Pelrus  du  Mas  -', 
baccalarius  Bituricensis,  qui  solvit  pro  incorporatione  duo  scuta. 


Die  sabbati  wuu  ejusdem  mensis,  fuit  adniissus  ad  gradiim  bacoalariatus,  exa- 
mine premisso,  Fiacrius  de  Insula,  Leouensis  diocesis;  qui,  prestilis  pi'ius  solilis 
juramentis,  solvit  pro  bursis  duo  scuta. 


a  '1  Mars.] 


Die  doniillica  xxv  ejusdem  mensis,  luil  missa  de  BeaUi  Maria  Virgine  apud 
Sanctum  Johannem;  in  qua  fuerunt  présentes  domini  Gonti,  Tulleu,  .lunii  et 
ego. 


I  L!5  Mars.] 


'''  En  ili()lt.  François  de  PInmangat,  du  dio- 
cèse de  Saint-Malo,  maître  es  arts  et  bachelier 
en  Décret,  se  présente  à  la  collation  de  l'évSjue 
et  du  chapitre  de  Poitiers  et  à  celle  du  prieui-  de 
Gunaidt,  diocèse  d'Angers.  Arcli.  de  l'Uiiivcrsilé 
de  Paris,  vol.  /jg,  fol.  .54  his. 

'■*  Le  fait  que  Pierre  du  Mas  avait  commencé 
ses  études  à  l'Université  de  Bourges  donne  à  croiie 
qu'il  était  très  proche  par?nt  de  Pierre  du  Mas. 
abbé  de  Chezal-Beiioil  en  1^79  (mort  en  iii,)i), 
celui-là  même  dont  l'iulluence  religieuse  fut  si 
grande  sur  les  humanistes  (!uv  Jouvenneaux  et  les 
deux  frères  Charles  et  Jean  Fernand  (Thuasne, 
/(.  Gdffuini  Epistole  et  orationes,  t.  I,  p.  '.\o.l^  n.; 


Gallia  Christ.,  I.  II,  col.  i65).  Quant  au  bachelier 
incorporé  en  i'kj-j,  il  deunt  prévôt  du  chapitre 
catiiédral  d'Amiens.  Exécuteur  testamentaire  de 
son  collègue  le  poète  latin  Pierre  Burry,  il  se  vit 
dédier,  en  i5o(),  les  Catitica  do  OMnilms  festls  Do- 
iiitui  et.  en  l^o^,  les  Hipnni  et  Cuntica  de  festin 
sanctortiiii  du  dé'funl  chanoine  par  Jossc  IJade 
(|ui,  dans  la  susiription  de  la  première  lettre  hini- 
naire,  le  qualilie  de  jitri.s  jmiilijicii  consultissimiis 
rirtultsque  ac  probitatis  et  cultioris  litleraturœ  studio- 
sissimus  (Ph.  Renouard,  Biblingraphie  des  impres- 
sions et  des  œuvres  de  .losse  Badins  Asceiisiiis,  t.  II, 
p.  a48  et  9.5 1).  —  On  voit  que  les  deux  Pierre  du 
Mas  faisaient  partie  du  cercle  de  Robert  Gaguio. 


324  LA  FACULTÉ  DE  DÉCRET  [U91-l/i<.»-2  ] 

[29  Mars.]  Die  jovis  sequenti,  fuit  niissa  Facultatis,  iii  qua  domiiius  Juiiii  i'uil  solus,  iil 

michi  relulorunt  bedeili. 

Eadein  dio,  iii  caméra  examinis,  fuit  adiuissus  ad  gradum  baccalariatus,  exa- 
luine  premisso,  Johannes  du  Try,  diocesis  Cameraceiisis;  qui,  prestitis  jiiramen- 
tis,  solvit  pro  bursis  duo  scuta  auri. 

[3i  Mars.]  Die  sabbati  sequenti  ulliiiia  Marcii,  fuerunt  admissi  ad  [jraduiii  baccalariatus, 

examine  premisso,  magistet-  Petrus  llegis''',  Gariiotensis  diocesis,  et  Petrus  Tatot, 
Gabiloneusis  diocesis;  qui,  prestitis  juramenlis,  solverunt  quilibel  duo  scuta. 

['1  Avril.]  Die  mercurii  quarta  mensis  Aprilis,  domini  Gonti,  Guaguini  et  ego  eidem(sîc) 

domino  cancellario  baccalarios  receptos  per  Facultatem  ad  licenciam,  tanquam 
munere  licencie  dignos,  numéro  decem  novem,  brevi  oratione  per  me  habita, 
presenlavimus,  supplicantes  instanter  quatinus  illos,  quamcicius  faculta^  se  olfei- 
ret,  expedire  vellet  et  dignaretur.  Qui  quidem  dominus  cancellarius  bénigne  eosdem 
baccalarios  présentâtes  recepit  et  ipsos  expedire  pollicitus  est. 

[5  Avril.]  (F"  it)5  \".j  Die   jovis  sequenti   quinta  Aprilis,   fuit   missa   Facultatis    apud 

Sanctum  Jobannem;  in  ([ua  fuerunt  domini  Gonti,  Junii,  Guaguini  et  ego. 

Eadem  die,  fuit  adraissus  ad  gradum  baccalariatus,  examine  premisso,  fratcr 
Anthonius  de  Berlettes,  ordinis  S.  Benedicti,  Bituricensis  diocesis;  qui,  prestitis 
juramentis,  solvit  pro  bursis  duo  scuta,  et  unum  pro  dispensatione. 

7  V  vril.]  Die  sabbati  sequenti,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,   examine  pre- 

misso, Nicolaus  Lévrier,  clericus,  diocesis  Gabiloneusis,  qui  solvit  pro  bursis  duo 
scuta. 

[s  Avril.]  Die  dominica  vui  ejusdem  mensis  Aprdis,  liora  sexta  de  mane,  Facultas  fuit 

congregata  super  confectione  rotuli  licenciandorum  in  caméra  examinis,  ubi  com- 
paruerunt  domini  de  Gourcellis.  Gambray,  Gonti,  Tulleu,  .lunii,  Guaguini  et 
ego  de  Veteri  Villa,  decanus;  et  fuit  factus  et  ordinatus  rotulus  dictorum  licen- 
ciandorum, communi  consensu  omnium  dominorum,  numéro  et  forma  iufra- 
scriptis;  et  fuerunt  inde  confecti  duo  rotuli  in  pargameno  (sic),  quorum  uuus  pre- 
sentandus  domino  cancellario  clausus  extitit  et  obsignatus  seu  sigillatus  tribus 
sigillis,  videlicet  sigillo  decanatus  in  medio,  et  sigillis  duorum  dominorum  assis- 
tentium  in  extremitatibus  ipsius  rotuli,  videlicet  sigillo  domini  de  Gonti  et  sigillo 


'''  Pierre  le  Roy,  du  diocèse  de  Chartres,  inaîlre  de  Rlois  et  de  Saint-Père-eii-Vallée ,  diocèse  de 
es  arts  et  licencié  ea  Décret,  se  présente,  en  mars  Ciiartres.  Arcli.  de  l'IJuiversitc  de  Paris,  vol.  iy, 
1/19.3,  k  la  collation  des  abbés  de  Saint-Lannier        Td!.  ï^(). 


[1V.)1-IV.IJ|        DE   IVUNIVERSITÉ  DR   PAIIIS    \l     \V'   SIKCLi:.  325 

domini  (îiia(i[iuni,  cl,  alius  roliilus,  iil  rrniaiificl  iii  iiiaiilbiis  (Irraiii,  ail  miIiimIhiii 
si  (lie  licciicio  aliijuid  iminulatiim  esset  in  rotulo  principali. 

Eodem  die  cl  inconlinenli,  domini  picsenlcs  adoptaverunl  dictos  licenciandos 
oi'dino  infrascriplo. 

Die  lune  sequenti,  luit  congregatio  Universitatis  apud  Sanctum  Malliniituim,        fg  Avril.] 
super  tribus  articulis  :  priinus  est  ad  danduin  depntatos  ad  visitauduui  loliiliini 
nouiiuatorum  Iioc  anno  Domini  miilcsimo  (juadriiigenlesimo  nonajjesimo  primo; 
secundus  est  ad  conl'erendum  quoddam  ollicium  papiriatus;   lertius   est  com- 
munis. 

In  dicta  congregatione  fuerunt  présentes  domini  Gonti.  Tullcu  et  Guaguini. 

Eadem  die,  liora  décima  de  mane  vel  circa,  comparui  a|)ii(l  liomitiiim  raiiccl- 
larium  in  domo  sua,  et  eidem  rotulum  per  Facullatem  conrecliiin  d  ul  prclrihir 
sigillatum  presentavi  coram  notario  et  testibus,  cum  protestacionibus  assuetis 
(juod  non  aperiret  dictum  rotulum  ante  diem  et  lioram  instantis  licencie  in  aula 
domini  l*arisiensisepiscopi.  Qui  ([uideni  dominus  cancellarius  miclii  respondit  (juod 
sicut  consuetum  erat  se  haberet  et  statuta  Facultatis  illesa  quantum  posset  ser- 
varet.  De  quibus  omnibus  et  singulis  ego  decanus  pecii  instrumentum  magislro 
Jolianni  du  Gue,  majori  bedello  Facultatis  et  notario  publico. 

(F"  196  r".)  Die  martis  \(i)  ejusdem  mensis  Aprilis,  apud  Sanctum  Jobaum'iu  [10  Avril.  ] 
Jherosolimitanum,  coniparuerunt  domini  Nicolaus  de  Gonti,  Robertus  Guaguini 
et  ego  decanus,  cum  decemnovem  licenciandis  et  duobus  bedelli.s  gênerai ibus 
Facultatis;  qui,  postquam  dicti  licenciandi  prestiterunt  juramenta  preslari  solita 
ante  susceptiouem  licencie,  bini  et  bini  usque  ad  aulam  domini  Parisiensis  epi- 
scopiprocesserunt,  et  ibidem  collocatis,  dominus  Guaguin  et  ego  adivimus  presen- 
tiam  domini  cancellarii  Parisiensis  ecclesie,  qui  nobis  obviam  venit  et  exhibuit 
rotulum  de  quo  supra"fit  mentio,  qui  inventus  fuit  integer  et  intactus;  et  deinde 
processit  idem  dominus  cancellarius  cum  subcancellario,  prefatis  dominis  eum 
associantibus,  usque  ad  dictam  aulam  domini  Parisiensis  episcopi,  et  ibidem,  om- 
nibus in  suis  locis  sedentibus,  prelatus  dominus  cancellarius  tradidit  rotulum 
magistro  Jobanni  Dugue,  majori  bedello  Facultatis,  qui  legendo  rotulum  alta  et 
intelligibili  voce  dictos  licenciandos  vocavit  eo  ordino  quo  in  eodem  rotulo  erant 
descripti,  similiter  et  in  rotulo  existente  in  manibus  mei  decani.  Quo  facto,  dictus 
subcancellarius  long(u)am  et  disertam  orationem  habuit  in  laudem  dictorum  licen- 
ciandorum  et  sciencie  juris  cajionici;  qua  Iiabita  et  perfecta,  dictus  dominus  can- 
cellarius dictis  decemnovem  baccalariis  licencie  munus  et  apostoUcam  benedic- 
tionem  impendit,  ibidem  assistente  copiosa  multitudine  ponlificum,  abbatum. 
consulum,  nobilium,  doctorum  et  licenciatorum  ex  omni  Facultate,  ac  po|)uli 
midlitudine.  Quibus  peractis,  domini  doctores  et  licenciali  novi  descenderunt  de 


326  LA  FACULTÉ  DE  DÉCRET  [1491-U92] 

aula,  et  iii  pede  {fradiium  moro  solito  per  ordinein  stelerunt,  ibiqiie  gracias 
egerunt  omnibus  et  singnlis  qui  actui  interfuerant;  et  deiiide  ipsi  domini  doclores 
et  novi  licenciati  se  retraxerunt  in  capella  inferiori  (]icli  doiniiii  l'arisiensis  epi- 
scopi,  et  ibidem  dicli  b'cenciati  gralias  egerunt  dictis  dominis  doctoribus  de  ]abo- 
ribus  assumptis  et  honoribus  impeiisis. 

SEQUITUR  ORDO  QUO  DECEMNOVEM  BACCALARU  IN  DECRETIS  AD  LICENCIAM  IN  JURE  CANONICO 
CONSEQUENDAM  VOCATI  EXTITERUNT,  DIE  MVRTIS  XI  AI'RILIS,  ANNO  DOMIM  MILLESIMO 
QllADRINCENTESIMO  NOIVAGESIMO  PRIMO,  Cl  M  ADOPTIONE  II'SORIM  PER  DOMINOS  DOCTORES 
KACTA. 

(F°    196   v°.)    Garolus   de 

Ranchicourl Hune  adoptavit  dominus  Jobannes  de  Courcellis. 

Nicolaiis  Dorigny doniiniis  Ainbrosius  de  Cambray. 

Ravmondus  Jacohi ego  Slephanus  de  Veteri  Villa. 

Hetveus  de  Lesungait ....  dominus  Robertus  Tulleu. 

Joliannes  Huyart dominus  Nicolaus  de  Conty. 

Petrus  du  Mas dominus  Johannes  de  Courcellis. 

Jobannes  Laurencii  ......  dominus  Ambrosius  de  Cambray. 

Guillermus  Carton ego  Stephanus  de  Veteri  Villa. 

Florenciiis  Lombaidi dominus  Nicolaus  de  Conty. 

Guillermus  Eveni dominus  Robertus  Tulleu. 

Johannes  Basin dominus  Jacobus  Junii. 

Stepbanus  Guodini dominus  Jacobus  Junii. 

Guillermus  Millet dominus  Johannes  de  Courcellis. 

Johannes  Cbanterel dominus  Jobannes  Picard. 

Guillermus  Scabini dominus  Ambrosius  de  Cambray. 

Nicolaus  Comardi dominus  Nicolaus  de  Conty. 

Jacobus  Pardalis dominus  Johannes  Picard. 

Crispinus  Prepositi dominus  Robertus  Guaguinus. 

Guillermus  de  Vaccaria'').  .  idem  dominus  Guaguinus. 

Eadem  die,  antequam  irent  ad  aulam  domini  Parisiensis  episcopi,  fuit  admissus 
ad  gradum  baccalariatus,  examine  prémisse,  Hector  de  Saint  Prest,  diocesis  Car- 
notensis;  qui,  prestitis  juramentis,  solvit  pro  bursis  duo  scuta. 

(i!  Avril.]  Mercurii  xi(i)  mensis  Aprilis,  pro  littera  gradus  Florencii  Lombardi  solutum 

est  XX  sol.  par. 

'''  Pour  ces  trois  derniers,  cf.  ci-dessus,  p.  322. 


[IV.)  1-1/11)2 J        l)K  L'UNIVKUSITK   1)K    l'AUlS   AU    XV"  SIKCLIi.  327 

Eadem  die,  liiil  admissiis  ad  jfraduin  haccalaiiaLus  rcvcri'iidiis  iii  (îliristo  paler 
domiiuis  [(jinllermiis]  BrironncI  "\  cpiscoiiiis  Ijodcvensis,  ([iii  dcdit  dominis  deccm 
salutia,  cl  prestilil  jiii-ainnihi. 


Die  jovis  sequfinti,  fuit  missa  ordinaria  Facnlialis  apud  Sanctum  .lohaniicm;  in 
tpia  inhMfiienint  doinini  Conli,  Jiiriii  et  ego. 

Eadem  die,  fuit  adinissiis  ad  {>i-adinn  baccalariatiis,  examine  [tremisso,  magister 
.loliannes  Lambert,  diocesis  (îainoiensis,  clericus  domini  cancellarii;  ([irl  nicliil 
solvil,  ([uia  domini  remiseruiit  ei  omnia  jura  conlcmplacione  dicti  dumini  can- 
cellarii. 


Avril. 


(F"  197  r°.)  Die  martis  wn  ejusdem  mensis  Aprilis,  fuit  admissiLs  ad  gradum 
baccalariatus,  examine  premisso ,  Jobannes  Marcbe,  clericus,  diocesis  Lemovicensis; 
qui,  prestitis  solitis  juramentis,  solvit  pro  bursis  duo  scufa  ciiin  dimidin. 


17  Avril. I 


Die  mercui'ii  x\uii[i]  Apiilis.  iuil  admissus  ad  giadiim  baccalariatus,  examine 
premisso,  Glaudius  Uaudon,  clericus,  diocesis  Senonensis;  ([ui  pro  bursis  et  dis- 
pensatione  solvit  tria  scuta  auri. 


■>A)  Avril.] 


Die  jovis  n[i]  mensis  Maii,  luit  missa  Facullatis  apud  Sauclum  .lolianneui:  in 
qua  fuimus  présentes  dominus  Junii  et  ego. 

Eadem  die,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  examine  premisso,  Micbael 
Olivier,  diocesis  Nivernensis,  qui  solvit  pro  bursis  duo  scuta  auri,  et  preslitil  solita 
juramenta. 


i;i  Mil 


Die  martis  vni  mensis  Maii,  fuit  obitus  quondam  bout;  memoric  ddinini  .lolian- 
nis  Ghuffart  apud  Sanctnm  Johannem  celebratus,  in  quo  luerunl  faclc  ili.><tribu- 
tiones  more  solito. 


|H  .Mai 


Die  mercurii  sequenti,  fuit  missa  Beati  Nicolai  apud  Sanctnm  .lobannem  celc- 
brata;  in  qua  fuit  presens  dominus  .Tnnii  et  ego. 


Mai. 


'''  Guillaume  II  Briçoiiiict,  lils  du  cardinal  do 
Saint-Malo ,  né  en  1 479 ,  évêque  de  Lodève  (1  '489  ), 
puis  de  Meaux  (i5i6),  après  avoir  été  abbé  de 
Saint-Germain-dos-Prés  (i5i3),  est  resté  célèbre 
])ar  la  correspondance,  d'un  mysticisme  si  pré- 
cieux, qu'il  entretint  avec  Marguerite  de  Navarre 
et  par  la  faveur  qu'il  témoigna,  pendant  un  cei- 
tain  nombie  d'années,  à  quelques  savants  qui, 
cotnme  Jacques  Lefèvred'Etaples,  peuvent  compter 
parmi    les  précurseurs  directs  de  la  Réforme  en 


France.  Il  mourut  le  1"  jauvier  u>'Mi  à  Esmans. 
non  loin  de  Montereau.  Cf.  surtout  Sanniel  Ber- 
ger, Le  procès  de  Guillaume  Briçonnet  au  Parlement 
de  Paris  en  /  JsJ,  dans  le  Bulletin  de  la  Société  de 
l'histoire  du  protestantisme  français ,  1 8t)5 ,  p.  7-22  ; 
et  Ph.-V.  Becker,  Marguei-ite,  duchesse  d'Alençon, 
et  Guillaume  Briçonnet,  éci'quc  de  Meaux,  d'aprl's 
leur  correspondance  manuscrite  [tô-:! i-iô:>/i),  dans 
le  même  Bulletin,  1900,  p.  ',\çf',\  et  p.  Gtii. 


328  ■      LA  FACULTÉ  DE  DÉCRET  [U91-Vi9-2] 

[il  Mai.]  Die  vi'iioris  s('(|uciili  \i  cjiisdom  nieusis,  fuit  missa  ordinaria  Facultalis  apiid 

Sanctum  Joiiannem;  in  (jiia  l'iierunt  domini  Junii,  Guagiiini  el  egu. 

|i3  Mai.]  Die  sabbati  sequenti,  fiiil  congrogatio  Facultatis,  lioia  exitus  vesperoriini  Reate 

Marie,  in  domo  domini  de  Josayo,  super  duobus  articulis  : 

Prinius  est  ad  audiendum  quasdam  oblationes  et  honestatem  et  utilitatem  Fa- 
cultatis tangentes,  (juas  tune  intendebat  facere  veverendus  doctor  dominus  Am- 
biosius  de  Gaïubray;  secundus  est  communis,  super  supplicatiouibus  et  injuriis. 

In  eadem  congregatione  fuerunt  domini  de  Courcellis,  Ganibray,  Tulleu, 
Picard,  Guaguin  et  ego. 

Quantum  ad  primum  artiruhim,  dictus  dominus  de  Cambray  obtulit  Facultati 
nonaginta  tria  volumina  librorum,  ad  reponendum  in  certa  libraria  per  Faculta- 
tem  fienda,  sub  conditionibus  et  modificationibiis  appositis  in  certa  clausa  testa- 
menti  sui,  quam  tradidit  Facultati  extractam  a  dicto  testamento  (sîV;).  Quibus 
auditis,  Facultas  deliberavit  quod  fieret  alia  congrogatio.  in  qua  domini  delibera- 
l'ent  siqier  dicta  oblatione'^'. 

[17  Mai.]  Die  jovis  xvn  mensis  Maii,  fuit  missa  Facultatis  apud  Sanctum  Jobannem  de 

more  celebrata,  in  qua  fuerunt  présentes  domini  Junii,  Guaguini  et  ego. 

(F"  197  v".)  Eadem  die,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  examine 
premisso,  frater  Simon  Passart.  ordinis  S.  Henedicti,Ebroicensis  diocesis;  qui  pro 
bursis  et  dispensatione  solvit  tria  scula  auri. 

[u)  Mai.]  Die  sabbati  \i\  Maii,  fuit  congrogatio  Facultatis  in  domo  domini  de  Josaio  super 

duobus  aiiiculis  :  prinuis  est  ad  doliberandum  per  dominos  super  prius  oblaiis 
per  reverendum  dominum  doctorem  dominum  Ambrosium  de  Gambray;  secundus 
est  communis,  super  supplicationibus  et  injuriis. 

Quantum  ad  primum  articulum,  domini  gratias  egerunt  ingentes  domino  de 
Gambray  de  bona  voluntate  et  sincero  affectu  quos  babebat  ad  Facultatem,  et  ac- 
ceptaverunt  oblationem  factam  per  dictum  dominum  de  Gambray,  sub  modifica- 
tionibus  et  conditionibus  appositis  in  clausa  per  eum  data  Facultati,  et  ex  nunc 
proposuerunt  visitaro  locum  liljrario,  ad  videndum  que  ibidem  essent  facienda  ad 
reponendum  libros  Facultatis. 

In  dicta  congregatione  fuerunt  présentes  domini  de  Gourcellis,  Tulleu,  Picard, 
Guaguini  et  ego. 

[s4  Mai.]  Die  jovis  xxnn  ojusdem  mensis  Maii,  fuit  missa  Facultatis  apud  Sanctum  Joban- 

nem; in  (]ua  fuerunt  domini  Junii,  Picard  et  ego. 

'■'  En  iiiaige  :  Fundalio  ohitiis  de  Cambray.  —  C'ëUiit  la  dernière  el  la  plus  séi-ieuso  inai-que  d'intérêt 
(jiie  pouvail  donner  Ambroise  de  Gambray  h  la  bibliotbèque  qu'd  avait  tant  coiitiibué  à  organiser. 


[U91-l/i'.)J|        DK   LDMVKHSITK   DK    l'MilS   AI     XV»  SFKCl.R.  329 

Die  inci'ciii'ii  pciiiilfitiiii  rjiisdciii  iiicnsis,  iuil  iiiissa  l'aciilliili^,  m  iiiki  iluininus        [3o  Mai.] 
.Iiiiiii  et  cjji)  liiiimis  prosentes. 

Die  jdxis  vil   mciisis  Jiiiiii.  Iiiil   iiiissa  Facultatis  apiid  vSaiicliiin  Jolianiieiii  <le        [7  Juin.] 
iiioïc  (olchrata;  iii  qua  rncriml  doinini  sii])ra(licti. 

Die  sal)l)ati  ix  monsis  Junii.  in  viffilia  Poiitliocostcs.  luit  lecla  Decretalis  solcm-        fo  Juin.] 
nis  Majorrx,  de  haiilisino,  por  nie  Slcplianiirn  de  Veteii  Villa,  decanum,  et  inliavi 
hora  consueta. 

Eadeni  die.  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  examine  preniisso,  magister 
Ejjidius  de  Lezenne,  presbiter,  diocesis  Canieracensis;  qui,  prestitis  solitis  jura- 
nientis,  solvit  pro  bursis  et  dispensatione  tria  scula  rnni  diniidio. 

Die  jovis  xini  ejusdem  mensis,  fuit  niissa  Facultatis,  in  qua  fuerunt  domini       [l'r  initil 
Conty,  Tulleu,  Picard,  .lunii  et  ejjo. 

Die  sabbati  xvi  ejusdem  mensis,  luil  admissus  ad  jfiadum  baccalariatus,  exa-       [lOJuin.] 
minepremisso,  Haymardus[mm«r/;'.  :  Haymarus]  Spesis  de  Haliestlieym,  Coloniensis 
diocesis,  qui  solvit  pro  bursis  duo  scuta  cuni  diniidio,  et  prestitit  solita  juramenta. 

Die  dominica  sequenti,  fuerunt  processiones  Universitatis  apud  Sanctnm  Ber-       [17  Juin.] 
narduni;  in  quibus  fuerunt  domini  Conty,  Tulleu  et  ego. 

(F"  198  r".)    Die  niartis  \i\  .lunii.  fuit  admissus  ad  gradnni  baccalariatus,  exa-       f  u,  Juin.] 
mine  premisso,  Pelrus  Jaquot,  cleiicus,  diocesis  Seiionensis;  qui,  prestitis  solitis 
juramentis,  solvit  pro  bursis  et  dispensatione  duo  scuta  cum  diniidio. 

Die  mercurii  sequenti,  fuit  missa  ordinaria  Facultatis  apud  Sanctum  Joliannem ;       [20  Juin.] 
in  qua  interfuerunt  domini  Conti,  .lunii  et  ego. 

Eadeni  die,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  examine  preniisso,  Alar- 
cialis  Mercier,  clericus,  diocesis  Lemovicensis,  qui  solvit  pro  bursis  duo  scuta,  et 
prestitit  juramenta. 

Die  dominica    xxnn  Junii,    fuit  congregacio    Kacultatis    in    domo  domini   de       [''iJuin.] 
.losayo,  hora  quarta  post  prandium,  super  tribus  arliculis  :  piinius  est  super  non- 
nullis  et  arduis  tangentibus  honorera  Facultatis;  secundus  est  ad  statuendiuii  ali- 
ijua  visa  per  dominos  in  ultima  missa;  terlius  estcommunis,  super  suppiicalinnilius 
et  injuriis. 

In  dicta  congregatione  fuerunt  présentes  domini  de  Courcellis,  Cambray, 
(jonty,  Tulleu.  Picard  et  ego. 

III.  lia 


IKPRIlICIlli:    .MnO^ALC. 


33(»  I-V   FACULTÉ  DE  DECRET  [l'i91-1/i'.)2J 

(]iiaiiluiii  ;i(l  piinimn  articiiluni  ('',  domini  Dionisius  Allijjrct,  CUuidiiis  de 
Harijjest  et  Nicolaus  Dorigny  companierunt,  qui  siipplicaverunt  admitli  ad  docto- 
ratmn.  Quibiis  domini  responderunt  qiiod  ista  erant  de  inajorihiis  agendis  Facul- 
tatis  et  quod  domini  convocarentur,  quia  in  talibus  domini  consueverunt  con- 
vocari  pei'  1res  niissas. 

Quantum  ad  secundum,  domini  advisaverunt  quod  domini  doctores,  qui  conti- 
nuaverunt  regenciani  seu  miliciam  siiam  ])ei'  vijjinti  annos  continue,  essent  de 
cetero  exempti  al)  omui  onere  iecturai'um,  tam  oïdinaiiarum  quam  extraordiua- 
riaruni  sive  soleuinium  Decretalium,  aut  presidentia  harengarum  sive  examinis 
tam  baccalariorum  quam  licenciandorum,  vel  aliis  oneribus  quibuscumque,  et 
uicbiiominus  perciperent  omnia  et  singuhi  emolumenta  dicte  Facultatis  unde- 
cumque  provenientia,  videlicet  tam  baccalariorum  qnam  licenciatorum,  ac  etiam 
barengarum,  ac  omnibus  luinoribus  et  preeminenciis  eisdem  ratione  antiqiiitatis 
gradus  debitis  in  omnibus  observatis;  et  ordinaveruut  quod  fièrent  convocationes 
ad  premissa  peragenda  1'-'. 

[;.s.)uin.|  Die  jovis  wvui  ejusdem  mensis,  post  missam  et  lecturam,  luit  congregatio  Fa- 

cultatis apud  Sanctum  Johannem,  super  tribus  articulis  :  primus  est  super  non- 
nullis  et  arduis  tangentibus  lionorem  Facultatis;  secundus  est  ad  statuendum; 
tercius  est  coramunis.  In  dicta  congregatione  fiierunt  (F"  198  v°)  présentes  do- 
mini Cambray,  Gonti,  Tulleu,  Picard,  Junii  et  ego. 

Quantum  ad  primum  articulum,  domini  injunxerunt  dictis  dominis  supplican- 
tibus  pro  gradu  doctoratus,  quod  comparèrent  in  prima  missa,  quia  in  talibus 
domini  consueverunt  convocari  per  très  missas. 

Quantum  ad  secundum,  placuit  dominis  staluere  concorditer  et  secundum 
advisata  in  precedenti  congregatione. 

Eadem  die,  luit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  examine  premisso,  frater 
Joliannes  Bailly,  religiosus  Sancti  Vedasti  At(t)rebatensis,  ordinis  S.  Benedicti  ; 
({ui.  prestitis  solitis  juramentis,  solvit  pro  bursis  et  dispensatione  duo  scuta  cum 
dimidio. 

[r>  Jiiilki.  I  Die  jovis  qiiinta  mensis  .lulii,  luit  missa  Facidtatis  in  Sancto  Jobann»-;  in  qua 

fuerunt  présentes  domini  Cambray,  Conti,  Tulleu,  Junii,  Picard  et  ego. 

Eadem  die,  fuit  congregatio  Facultatis  super  tribus  articulis  :  primus  est  super 
nonnullis  et  arduis  tangentibus  bonorem  Facultatis;  secundus  est  ad  statuendum, 
et  lioc  pro  tercia  convocatione;  tercius  est  commiinis. 


"'  En  marge  :  Siii>[p\licalio  (kicUivizainlm-iim.  siiiu)  un'  un'",  mil  niiiiiriiiilur  i  r  r  (iiiiii;  seil  liadin 

'^'  En  marge  :  De  privilegio  docioruiii  )jiii  ir.iv-        limiiiues  pin-iiiii  rlniiit.  Cette  note  ciineuse  parait 
nnit  jier  il  iiiiiins.  Alind  liiih:i  siiprii  iii  luniii  inillc-         être  de  la  main  de  Dorigny. 


[i/i9i-iv.)-j|      1)1';  i;iMVi:i!siTK  uv.  i'\r.is  \i    XV'  sikcle.  :{:m 

(Jiianliiin  jkI  priiiiiiiu,  doiniiii  ordiiiaviMiiiil  (juod  jjrucedcn.Tit  cuiii  dduiinis 
sii|)|)licimtil)iis  ad  docloialiiiii  scciiiidimi  staliila  Kacidialis,  cl  injnnNoriinl  cisdi'iii 
(|ii()d  iaccrcul  lidciii  de  i'(Ml(lilil)ii.s  suis,  cl  dcmiirii  dc|»Mlali  Kaciillalis  comiiui- 
uicaicnl  cuin  cis  sujkm'  aliis  ajjciidis. 

Qiianluiii  ad  sccundum,  placiiil  omiiihus  doiiiiiiis  concordiUM'  slaUicic  cl  coii- 
dere  slatiilum  jiixta  advisata  pcr  cos  in  |)i-crcdciitil)us  congiogalioiiihiis,  et  fcce- 
runl  statiiluiii  (|ii(id  (irdinaveruiil  itiscribi  in  liliio  Slatutornm  ipsiiis  Facultatis. 

Die  niai'tis  x  niensis  Jnlii.  pro  iillera  gradus  magislri  Raymari  Spcsis  de  Ville-      (  u.  Juillet. ] 
tlicyn,  dioccsis  ('oloniensis  :  \ni  soi.  pai'.  xni  d.  t. 

Die  jt)vis  xii  cjnsdcni  niensis,  pusl  niissani  l'iiil  cunj;rcj;ati()  Kacidialis  ajuid  [ij  Juillei.] 
Sancfiim  Johannein,  super  tribus  articulis  :  primus  est  ad  aiidiendum  ca  que  l'acta 
i'uciant  pcr  dominos  doclorisandos  cuni  dominis  depulalis  pcr  Facullalcm  ad  coni- 
municandum  ciiiii  eisdem  doctorisandis  ;  secundus  est  ad  i'(;cipicM(luiii  rcsigiiacio- 
nem  officii  bedellatus  ipsius  Facultatis,  qiiani  tiinc  iniendcbal  raccic  magister 
Claudius  Poculot;  tercius  est  commnnis. 

In  eadem  congregatione  fuerunt  présentes  domini  ('anibray,  (joiiti,  Tnilcn. 
Picard,  Junii  et  ego. 

Quantum  ad  priiiium  arliculuin,  domini  docloiisaiuli  (eccrimt  iidcm  de  red- 
dilibus  suis  et  coiitribuerunt  pro  facto  scolariim  qiiilibet  eorum  vi"  scula  auri  C. 

Quantum  ad  secundum  articulum,  domini  admisenint  resignationcin  dicti 
ollicii  bedellatus  faclam  per  dictum  Poculot,  (Fol.  199  r")  et  contulcriinl  illiid 
oflicium  Ludovico  Rouer (■^',  servitori  domini  de  Cambray,  cancellarii  Parisicnsis. 

Eadem  die,  pro  littera  gradus  magistri  Egidii  de  Lezenne  :  xii  sol.  jiar. 

Die  sabbati  xini  ejnsdem  niensis  Jiilii,  iiiil  congrei;alio  Facultatis.  in  caméra      |i'iJuillei.] 
examinis,  hora  secunda  post  prandium,  super  duobiis  articulis  :  primus  est  ad 
audicndum  ea  que  facta  tïierunt  cuin  dominis  doctorisandis  et  admit tcndum  eos 
ad  juramenla  per  doctorisandos  prestari  solita;  secundus  est  comniunis. 

Domini  admiseruni  concorditer  dominos  presentatos  ad  doctoralum  ad  juia- 
menta,  et  prestiterunt  illa,  scilicct  domini  x^lligret,  Vigicr.  de  Hangcsl,  du  Gast  et 
Dorigny. 


'''  Eii  marge  :   Jus  sco'iinun  per  doctortumdos.  -ji  juin  i.5-.'.  i,  Louis  Royer  résigna  ses  fonctions 

'^'  En  marge  :  Crculh  seciiiitli  hcdtili.  —  Les  de  jielil  bedeau  en  faveur  de  son  gendie  Robert 

registres  du  Ciiàtelot  inentinunent.  à   la  date  du  Caillii?,  tjui  mourut  le  i"  mai  lôa-j  {Mcmoiiuux, 

29  août  i5oo,   ffhonorable  homme  Loys  Loi'ier  voL  IlI,fol.  aûa  v°  et  aSa).  Son  ûls  Adam  Rouer 

(sic),   iuiissirr  (le  la   Chancellerie   et  bedeau  de  (sic)  avait  été  ret'U  bachelier  en  Décret  le  aG  mai 

rUnivcrsité   de   Paris  en  la  Facult('  de  Décrets.  i.Sii  [ihid.,  fol.  i5i  v°)  et  licencié  le  11  avril 

Coll.  Clairainbdult ,  vol.  760,  p.  38i.  —  Les  20-  iSiy  (ibid.,  fol.  222  v°). 

4.7 


3;5-2  LA   FACLLTÉ  DE   DKCRKT  [1 'i91-l/i<.)-.' | 

[19  Juillet.]  Die  jovis  xi\  Jiilii,  fuit  iiiissa  Facullatis  aputl  Sanctum  Joliiiiinom:  in  qua  l'iic- 

ruiit  présentes  cloniini  Conty,  Tulleu,  Jiinii,  Giiajjaini  et  ego. 

Eadem  die,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  examine  premisso,  Johannes 
Ma({uillot,  diaconus,  diocesis  TuHensis;  qui,  prestitis  solilis  juranieutis,  solvit  pro 
bursis  tria  scula  auri. 

Eadeni  die,  Ludovicus  Rouer  preslitit  juramenta  per  l)edellos  Facultatis  pre- 
stari  solita,  et  fuit  sibi  tradila  virga  argeutea. 

Item,  dicta  die,  Glaudius  Poculot  tradidit  Facultati  quatuor  sacculos,  in  quibus 
continentur  muninienta  Facultatis  et  papirus  compotorum  suorum. 

[a.')  Juillet.]  Die  mei'Ciirii  xxv  Jubi,  fait  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  examine  pre- 

misso, Nicolaus  Gapperon  f'\  presbiter,  diocesis  Morinensis ;  qui,  prestitis  jura- 
meiitis,  solvit  pro  bursis  duo  scuta  cum  dimidio. 

[afi  Juillet.]  Die  jovis  sequenti,  fuit  missa  Facultatis  apud  Sanctum  .lobaimem  celebrata.  in 

(jua  fuerunt  présentes  domiiii  Gambray,  Gonty.  Tulleu,  Junii  et  ego. 

Eadem  die,  post  prandiuni,  in  domo  domini  cancellarii,  fuit  admissus  ad  gra- 
dum baccalariatus,  examine  premisso,  nobilis  vir  Johannes  de  Bresze,  sancte  Sedis 
apostolice  prothoiiotarius;  qui,  prestitis  solitis  juramentis,  solvit  pro  bursis  sex 
scuta  cum  octu  solidis. 

[8oJuiiiei.]  (Fol.  199  v".)  Die  lune  penultima  ejusdem  mensis  Julii,  fuit  admissus  ad  gra- 

dum baccalariatus,  examine  premisso,  Guillermus  Greher,  clericus,  Xanctonensis 
diocesis;  qui,  prestitis  solitis  juramentis,  solvit  pro  bursis  duo  scuta. 

|:ii  Juillet.]  Die  martis  ultima  .liilii,  fuit  congregatio  Universitatis  apud  Sanctum  Malliuri- 

luim;  in  qua  iiiterfuerunt  domini  Gonti,  Tulleu  et  ego. 

[9  Aiiùi.]  Die  jovis  u  mensis  Augusti,  fuit  missa  Facultatis  apud  Sanctum  Johannem:  in 

qua  fuerunt  présentes  domini  Gambray,  Gonti,  Tulleu,  Picard,  .lunii  et  ego. 

Eadem  die,  fuerunt  admissi  ad  gradum  baccalariatus,  examine  premisso, 
Nicolaus  Abbatis,  clericus,  Lingonensis  diocesis,  Nicolaus  Basoille,  ejusdem  dio- 
cesis, et  Jobamies  Lagoul,  diocesis  Noviomensis  ;  qui,  prestitis  solilis  juramentis, 
solverunt  pro  bursis  quilibet  duo  scuta. 

[7  Août.]  Die  martis  vu  ejusdem  mensis  Augusti,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus. 


''1  En  i.'ii)4.  Nicolas  Capeion,  licencié  en  Dé-        Sainl-l{i(|uier,  0.  S.lî. ,  iliocùse  dWiniens.  Arch.de 
cret,  se  présente  à  la  collation  de  l'évèfjue  et  du         l'Uiiiv.  de  Pmis,  vol.  'iç),  fol.  G()  v". 
chapitre  d  Aniiciis  et   a  la  collation  de  l'abljé  de 


[l/i01-l'i0-2]        l)K   LUNIVERSITI'    DE   PAIIIS    VU   XV    SIKCEI'.  :}33 

t'xaiiiinc   |)i('iiiiss(i,  l'liili|)|tiis  IJcriianl,  dioccsis  l5ajo(;ciisis,  (|iii  solvil  pto  hursis 
(liKi  sciila  l'I  jdcslilil  solila  iiiraïuciiLa. 

J)i(;  jovis  IX  inciisis  Aujjusli,  luit  laissa  Facullalis  aputl  Saiicluiii  .luliuiiiiciii;  iii        [g  Août.] 
qua  interluerunt  doinini  Coiili,  Jiiuii  et  ego. 

Die  mercurii  xv  cjusdciii  iiietisis,  fuit  missa  Assumptionis  Béate  Marie  Virgiiiis       [i5  Août.] 
apud    Saiicluui  Joliauneiu    celebrata;  iii   (|ua  fuerunt  domini  Cunti,  (luajjuini 
et  ego.  .  ^ 

Die  jovis  xxiu  ejusdein  mensis  Augusti,  luit  missa  ordiuaria  Facullatis  apud        [aSAoïit.] 
Sauclum  Joliauueni  celebrata;  in  qua  iiilci-rueiiiiil  doiiiiui  Gouti,  Junii  et  e<j(). 

Eadem  die,  fuit  admissus  ad  graduui  baccalariatus,  examine  premisso,  ICafolus 
(îourillou,  diocesis  Catbalaunensis,  qui  solvit  pro  bursis  et  dispeiisatione  tria  scuta. 

Die  jovis  penultima  ejusdem   mensis,   fuit   missa    Kacultatis   apud   Sanctuni        [3o  Aoùi.] 
Johannem;  in  qua  inlerfuerunt  domini  Ganibray,  Juiiii,  (lonli.  Picard  et  ego. 

Eadem  die,  fuerunt  admissi  ad  gradum  baccalariatus,  examine  premisso, 
Andréas  Longoeul,  clericus,  diocesis  Ambiancnsis,  qui  solvit  pro  bursis  duo 
scuta,  et  Johaunes  Mercatoris,  presbiter,  diocesis  Baioceusis,  qui  similiter  solvit 
pro  bursis  et  dispeiisatione  duo  scuta  cum  dimidio,  et  presliternnt  solila  jiira- 
menta. 

(Fol.  2  00  r".)  Eadem  die,  pro  littera  gradus  magislri  Giiillermi  Milleli,  pres- 
bileri,  Pictavensis  diocesis,  in  Decretis  baccalarii,  \vi  sol.  par. 

Die  jovis  sexta  mensis  Septembris,  fuit  missa  Facultatis  apud  Sanctum  .loliau-    [G  Septembre, 
iiem,  in  qua  interfuerunt  domini  Conti,  .lunii  et  ego. 

Eadem  die,  fuerunt  admissi  ad  gradum  baccalariatus,  examine  premisso, 
Petrus  Cornet,  clericus,  diocesis  Noviomensis,  qui  solvit  pro  bursis  duo  scuta,  et 
Eranciscus  Maillart''),  clericus,  de  Parisius,  qui  pro  bursis  et  dispensatione  solvit 
duo  scuta  cum  dimidio. 


'■'  François  Maillart  était  liis  d'un  conseiJIer  au 
Chàtelet:  le  21  janvier  i488  [1/189],  "honorable 
homme  et  sage  m.  Jacques  [1.  Hugues]  Maillart, 
conseiller  au  Chastellet,  émancipe  Fmiirnis,  non 
Jils,  escolier  à  Paris,  aagé  (le  i5  ans;  curateur,  le 
pèrei.  (Joli.  Clairamhaull ,  vol.  yij'i,  p.  Syi). 

Le  29  octobre  ih'jh,  les  registres  du  Ghâtelot 
mentionnent  frlionornble  homme  et  sage  ra.  Hugues 
Maillart,  conseiller.au  Chastellet  et  procureur  du 
15oy  au  Trésori.  Ibkl.,  p.  70.  Et  le  i4  janvier 
l'iSi  [liBa],  il  plaide  rr contre  honorable  homme 


Uei'trand  Régnier,  clerc  des  Comptes,  pour  avoir 
par  reirait  lignager  une  maison  assise  à  Voisins  qui 
fut  feu  m.  Charles  Maillart  et  depuis  à  m.  Nicolle 
Meuessier  et  sa  femme  .à  cause  d'elle,  vendue  au 
dit  m.  Bertrand  par  ledit  Meuessier  et  sa  femme, 
cousine  germaine  diidit  Hugues-.  IlmL,  p.  2,").3. 
—  Le  1 '1  avril  i'i88  [i'i89],  Hugues,  tadvocat 
et  conseiller  au  Ghastelleti ,  plaide  encore  ircontre 
•leliau  Jubei't.  poiu-  certaine  vigne  assise  à  (!en- 
tillji.  /61V/.,  p.  389.  —  Le  21  août  1492.  il 
émancipe  son  fds  Jacques,  écolier  à  Paris,  âgé  de 


334  LA   FACILTÉ   DK   DKC.UKï  [  1 'j91-I 'l'.rij 

[8  Sepiembre.l  Die  sabl)ati  octav;i  ejusdem  mensis,  luil  niissa  Nativilalis  Hi-ale  Marie  a|>ii(l 
Saiictiiin  JolianiK'iii.  ni  moris  est,  celebrata;  in  qua  inlerliieriiiil,  tluniini  Coiili, 
Junii  et  ego. 

[i:< Septembre]  Die  jovis  XIII  ejusdem  mensis  Septenibris,  fuit  missa  Facultalis  apiul  Sanctum 
Johannem  celebrata;  iii  qua  interfuerunt  domini  Conti,  .Iiiiiii  et  ejM). 


i3  ans  et  en  est  noniiiK^  curateur.  Iliid.,  vol.  yllS. 
p.  i5i.  —  Le  io  octobre  i'"))).  onllii.  il  coiii- 
mence  coiilre  .li'anmi  .laliyiT.  veuve  de  Hugues 
Bureau,  le  procès  qui  lui  coulinué  jusqu'en  i5oi, 
comme  on  va  le  voir,  par  sa  veuve  (lalberine  Ber- 
nardin. Ibid. ,  p.  aoS. 

A  la  date  du  ao  août  i  htyi .  ou  lit  dans  les  re- 
gistres du  Châlelet  :  i-llonoiaMes  lionunes  et  sages 
ni.  François  et  Gilles  Mailiars.  bacheliers  en  loix. 
[ont  est(^]  instituez  advncats  au  CliastelleLn  Uml., 
vol.  765,  p.  i59.  —  François  et  Gilles,  institués 
le  même  jour  avocats  au  Ghâtelet,  étaient  les  deux 
frères  ;  en  effet ,  sous  le  1 1  novembre  1  i 99 ,  les  re- 
gistres renferment  celte  mention  :  "Au  tcsmoi- 
gnage  de  damoiselle  Calbei'ine  Bernardin,  veufve 
de  honoiable  homme  et  sage  m.  Hugues  Mail- 
larl,  conseiller  au  Chaslellet,  mère,  honorable 
homme  et  sage  m.  l'hiiipcs  Maillart,  notaire  et 
secrétaire  du  Roy,  Gilles  Maillart,  conseiller  du 
Bov.  Franrois  Maillart.  advocal  au  Chaslellet. 
frères,  m.  Phdipes  Jayer.  advocal  au  Chaslellel, 
François  Lescuyer,  Jehan  de  Lorry,  m.  Audry 
des  Asses,  ni.  Jehan  Groquesel,  cousins  de  Jac- 
(jues  et  Christophle,  enfans  mineurs  dudit  def- 
funt  et  veufve ,  sont  donnez  tuteurs  la  veufve  et 
Philipes  Maillart. T'  Uml.,  p.  3o4.  —  Le  19  dé- 
cembre i5oo,  'damoiselle  Callierine  Bernardin, 
veufve  feu  m.  Hugues  Maillart.  conseiller  au  Chas- 
tellel .  m.  Philipes  Maillart ,  notaiie  et  secrétaire  du 
Bov.  Uiteur  de  Ghrislophie  Maillarl .  fds  mineur  du- 
dil  .Maillarl  et  veufve,  [plaident  |  contre  Mery  et 
Gaspart  Bureau,  frères,  jiour  raison  de  la  cin- 
quiesme  ou  de  telle  ]iart  et  portion  qu'il  peut  com- 
peter  audit  mineur  en  la  succession  de  leiie  Jehanne 
Jayel",  son  ayeulle  paternelle ,  eu  esganl  au  nombre 
des  autres  qui  se  sont  déclarez  et  de  tout  le  droit 
d'aisnesse  sur  les  biens  immeubles  de  ladite  def- 
funle;  dit  est  que  laditte  veufve  Maillart,  m.  Phi- 
lippes',  m.  Gilles  et  François  Mailiars  feront  la  so- 
lemnité'.  Uml.,  p.  iia  :  cf.  ]).  h\h. —  Le  a  mars 
i5oo[i5oi],  frdamoiselle  Catherine  Bernardin. .  . 
et  m.  Philipes  Maillart.  .  .,  tuteurs  de  Christophle 


Maillart...,  héritier  en  ])artie  cl  par  représen- 
tation de  feue  honorable  femme  Jehanne  Jayer, 
veufve  de  lèu  sire  Hugues  Bureau,  receveur  de 
Paris,  son  ayeulle  paternelle.  François  de  Ville- 
chastre,  fils  de  feu  m.  Michel  de  Villechastre,  no- 
taire et  secrétaire  du  Boy,  et  île  Marie  Bureau,  sa 
l'enune,  au.ssy  héritier  par  re|)iepentalion  de  laditte 
délimite  Jayer.  son  ayeulle  maternelle,  [plaident] 
contre  noble  homme  Jehan  Bureau,  esleuà  Melun, 
héritier  en  partie  de  laditte  delTunte  Jayer,  sa 
mère,  m.  Pierre  de  Gantiers,  procureur  en  Parle- 
ment, tuteur  de  Marie  Lori-y,  fille  de  [Jehan] 
Lorry,  procureur  au  Chaslellet,  et  de  feue  Jacque- 
line Gollelier,  sa  femme,  héritière  par  représen- 
tation de  feue  Catherine  Maillart,  son  ayeul[le] 
maternelle,  femme  de  feu  honorable  homme  et  sage 
m.  Jehan  Colletier.  examinateur  au  Chaslellet,  la- 
quelle Catherine  estoil  héritière  de  ladite  feue 
Jayer,  sa  mère  ;  dit  est  du  consentement  des  par- 
ties que  partage  et  division  seront  fais  de  tous  les 
biens  meubles  de  ladille  drilunle  Jehanne  .rayern. 
//(((/.,  p.  436-437. —  Le  4  mars  i5a8  [1699],  les 
mêmes  registres  du  Chàtelet  font  mention  de 
ff noble  homme  et  sage  m.  Gilles  Maillart,  lieu- 
tenant criminel  de  la  prevostë  de  Paris-,  Und. , 
p.  467.  D'abord  conseiller  au  Chàtelet  (1498), 
comme  son  père,  Gilles  avait  été  institué  lieutenant 
ciiminel  par  ielties  données  à  Blois  le  1 4  décembre 
i5oi  et  avait  prêté  serment  le  20  du  même  mois: 
c'est  le  "juge  d'enferi  immortalisé  par  Clément 
Marol  (cf.  A.  Spont,  Semhlanemj,  p.  269  n.  3). 
Jean  Morin  lui  succéda  le  28  décembre  1539. 
Frrmç.  933-38.  fol.  37  et  19  v°.  —  A  la  même 
famille  appailenaient  sans  doute  rrllelie  Maillart, 
institué  notaire  au  Chaslellet  au  lieu  de  Bertrand 
Boitard'ï,le  91  mars  i48o[i48j]  (Coll.  Clair.,  vo\. 
764,  p.  925),  ainsi  ([iie  rrm.  Euslache  Maillai't. 
licencié  en  Décret,  escollier  à  Paris,  [qui,  le  99  oc- 
tobre 1499,  plaide]  contre  m.  Pierre  (iouflier. 
pour  raison  de  la  cure  de  Theuville,  diocèse  du 
Mans  :  dit  est  que  la  recr-eance  sera  adjugée  audit 
Maillarl-.  Und.,  vol.  7<15,  p.  3oo. 


[  1/(9 1-1 /i'.)-2J        l)K   LlKMVKItSITl':   l)K   PAIUS   AU   \V°  SIKCU:.  335 

Eiidem  du\  f'iicM'iml  adiiiissi  ad  jjtadiitn  l)accalatia(iis,  cxaiiiiin'  pnîiiiisso,  (latci- 

\ii(lieas  de   Harztno,  ordiiiis  S.  Hcncdicli.   dicicijsis  Tidlciisis,    (jiii   solvil    dii(» 

sciita,  et  Joliaiines  Flaincnli.  |)n!sl)iler,  diocesis  Lujjduiieiisis,  (j[iii  suivit  pro  hursis 

et  dispensatioiie  duo  sciila  ciiiii  diinidio. 

Eadem  die,  pro  littera  gi-adtis  Fraiicisci  Maillard,  de  Parisins  :  \\\iii  sol.  |)ai-. 

Die  doniiiiica  \vi  ejtisdeni  inensis,  domimis  Conti  recessit  ah  liac  rivilat(;  et  ivit    [ifiScpiembro.] 
Ainbiaiiis. 

Die  jo\is  w  prcdicti  iiieiisis,  l'iiil  niissa  Kacidtatis,  iii  (|ua  iiiterriieruiit  doiniiii    [aoSepicmlm;., 
Tulleu,  .liiiiii  et  ego. 

Eadem  die,  fuerunt  adiiiissi  ad  gradmii  hàccalariatiis,  exaiiiiiie  prémisse, 
Marinus  de  Jaiiailliac''',  de  Parisins,  \n  aililtiis  majjister,  et  Andréas  Ciddoet^', 
dericus,  de  Parisins;  qui,  prestilis  juramentis,  solvcniril  jiid  linrsis  quilibet  duo 
sciita. 

Die  mercurii  \xvi  ejtisdem  meusis,  luit  missa  Facultalis  apnd  Sanctuni  .lolian-    [^c Septembre] 
nem;  in  qua  interfnerunt  domini  Tullen,  .Junii  et  ego. 

Eadem  die,  fuerunt  admissi  ad  graduni  baccalariatns,  examine  premis.so, 
(Fol.  200  v°)  Nicolans  Tanaglia,  dericus  Florentinus''',  qui  solvil  pro  bursis  tria 
scnta  anri  ;  Gerardus  Gard,  diocesis  Sancti  Flori,  qui  solvit  duo  scuta  ;  et  Xicolaus 
Bertrandi''',  dericus,  diocesis  Genomnaensis,  qui  similiter  sohil  duo  scuta;  et  sic 
sunt  septem  scuta;  (st  prestiterunt  solita  jnramenta. 


''  La  famille  de  Janailliac  (Janilliac,  Genilliac, 
(ienillac)  paraît  s'être  établie  à  Paris  flans  la  pie- 
iiiière  moitié  du  xv"  siècle.  Pierre  de  Janailliac, 
évêque  élu  de  Béziers  (ligo),  que  la  Galtia  Cltris- 
tiann  (t.  VI ,  col.  363-3t)'i  )  appelle  h  tort  Javailhac , 
était  un  de  ses  memliies.  —  En  i4(ji.  Marin 
de  Janailhac,  maître  es  arts  et  licencié  eu  Déci'et, 
se  présente  à  la  collation  des  évè(jues  et  cliapitres 
•l'Angers  et  de  Paris.  Airli.  de  l'Unir,  de  Paris, 
vol.  kl],  fol.  6y  v°.  —  Dans  les  registres  du 
(îlWitelel.  le  98  novembre  i5oo,  tm.  Jehan  lîer- 
gerat,  advocat  en  Parlement,  se  constitue  acliep- 
leur  de  biens  pour  Marin  de  Janilhac,  gênerai 
sur  le  fait  de  la  justice  des  aydes,  jusques  à 
la  somme  de  xxv  escus  en  quoy  ledit  de  Janilhac 
estoit  tenu  envers  Nicolle  Poullain,  advocat  en  Par- 
lement" ,  et,  le  1"  mars  i5oo  [i5oi],  on  voit 
-fra.  Nicolle  Poullain,  advoca(  en  Parlement,  [plai- 
der] contre  m.  Maiin  de  Janailliaci.  doit.  CJai- 
rainhdiilt ,  vol.  yli.î,  p.    'loli  cl    'i.'îo.   Il    est  pos- 


sible qu'il  s'agisse,  dans  ces  deux  mentions,  du 
bachelier  de  l 'uyi. 

'''  Le  ai  janvier  l'igS  |i-'i(|'i|.  "lioMorabli' 
homme  et  sage  m.  Andry  (iuldoe,  bachilier  on 
Décret,  a  esté  ]-ecen  advocat  [au  Chaslellet]  et  a 
rhoisy  son  lien  du  costé  des  l'enestjes.i  doll.  Clal- 
rambault,  vol.  71)0  ,  |).  -jai. 

'^'  Peut-être  un  pelil-lils  de  (iuglieimo  Tanagli . 
jurisconsulte  llorentin  ,  ([uivi\ail  111  l'iSy^Mehus. 
Amhr.  Trdrersiiril  Episl.,  1759,  p.  C3  et  ()4). 

'*'  Le  a  octobre  l'itja,  c'est-à-dii'C  six  jours 
après  son  admission  au  baccalauréat,  rriionorablr 
honune  et  sage  ra.  Nicolle  Bortran,  bachelier  eu 
Décret,  |  estoit  |  institué  advocat  an  (lliaslcllet-. 
Coll.  Clairambaiilt ,  vol.  7 (15,  p.  lôû.  —  K(  le 
a3  mars  i5oo  [i5oi],  fm.  Mcolle  Bertr^imi.  li- 
cencié es  loix,  advocat  au  (Uiastellet,  |[)laidej 
contre  Jacques  le  (îendre,  .sergent  au  C.liastellet; 
dit  esl  (pie  lesdilles  parties  se  ])oniiont  faire  inter- 
roger l'une  l'anlie'.  Ihid. ,  p.  'i.'i(i. 


ne  LA   FACULTÉ  DE  DÉCRET  f  1 'i91-l 'i!)2J 

[3o Soptimlire.]  Die  douiiiiica  iillinia  inensis  Scplembris.  fuit  adniissus  ad  «[ladiim  baccala- 
riatus,  examine  preniisso,  in  domo  domini  Tulleii.  niagister  Jolianiies  de  Clia- 
vaignach''',  diocesis  Sancti  Flori,  qui,  prestitis  soiitis  jurainentis,  solvit  pro  bursis 
et  dispensatione  tria  scuta  auri. 

• 

[3  Octobre.]  Die  merciirii  m  niensis  Octobris.  fuit  missa  Facultalis  apud  Saiictum  Johan- 

nem,  ut  moris  est,  celebrata;  in  qua  interfueruut  domini  Cambray,  Tulleu,  Junii 
et  ego. 

Eadem  die,  post  missam,  domini  doctores  présentes  secundum  formam  statu- 
tornni  Facultatis  adoptaverunt  scolas  proprias  ad  legendum. 

[il  ociobic]  Die  jovis  xi  mensis  Octobris,  fuit  missa  ordinaria  Facultatis  apud  Sanctum 

Johannem  celebrata;  in  qua  fuerunt  présentes  domini  Cambray,  Conti,  TuHeu, 
Junii  et  ego. 

Eadem  die,  post  missam,  fuit  congregatio  Facultatis  per  cedulam  super  duo- 
bus  arliculis  :  primus  est  ad  statuendum;  secundus  est  conmiunis,  et  hoc  pro 
prima  convocatione. 

(Juantum  ad  primum  articulum,  placuit  dominis  presentibus  statuere,  pro 
bono  pacis  et  concordie,  ad  evitandum  discordias  qui  poterant  oriri  et  quotidie 
oriebantur  inter  eos,  quod  baccalarii  de  cetero  essent  communes  inter  eos  et 
emolumentum  proveniens  pro  presidencia  dictorum  baccalarorium  communi- 
caretur  inter  eos  ;  et  ordinaverunt  quod  Facultas  iterum  convocaretur  super 
premissis. 

Ipsa  die'-',  domini  doctorisandi,  scilicet  magister  Dionisius  Alligret,  Guido 
Vigier,  Claudius  de  Hangest.  Simon  du  Gast  et  Nicolaus  Dorigny,  celebraverunt 
primum  solemne  prandium  dominis,  apud  domum  domini  Ambrosii  de  Cambray, 
cancellarii  ecclesie  Parisiensis,  cum  ingenti  apparatu  diversorum  ciborum;  in 
([uo  interfuerunl  omnes  et  singuli  domini  doctores  Facultatis  ac  bedelli  Facul- 
tatis magni  et  parvi  cum  clericis  dominorum.  Quo  peracto,  dicti  domini  doctori- 
sandi supplicaverunt  Facultatiquodillud  prandium  gratumet  acceptum  haberent; 
et  placuit  dominis  celebritas  illius  prandii,  et  (F"  tioi  r°)  tradiderunt  doctori- 
sandi cuilibet  doctori  species  confectas  zuchari.  prout  consuetum  est,  et  alia  jura 
débita  indictoprandio;  et  deputavit  Facultas  dominum  INicolaum  de  Conty,  Hober- 
tum   Guaguin   et   me  decanum   ad  communicandum   cum   dictis  doctorisandis 

'■'  En  i/i()3,  Jean  de  Cliavaigriiic,  iiceucié  en  gnac  ou  Chavanhnc,  qui,  le  18  novembre  i5o8, 

Décret,  du  (lioeèse  de  Saint-Fiour,   se  présente  à  lut  nommé  conseiller  clerc  au  Parlement,  au  lieu 

la  collation  de  l'évêque  et  du  chapitre  de  Clermont  de  feu  Jean  Lenfant.  Franc.  aSSaS,  fol.   1G7  v"; 

et  crad   collationem  etc.  ecclesie  et  abbatis  cause  ^îaiio,  fol.  aSg  v°,   262  et  -i^k.   Il  était  mort 

dicti  (xicjpi-o  (jascDei)i.  Archives  de  rUnirersitc  avant  le  i"  octobre  iSi". 

de  Parts,  vol.   /k ) ,  fol.  28.  —    Il  faut   certaine-  '"''   En  marge  :    De  j)riiiii>   jirandw   docUirizan- 

ment  l'identifier  avec  Jean  île   (Ihariinuic ,  (Ihaca-  doruin. 


[l/i'.)I-1/i9'2]        DK  I/IJNIVKRSITK  DE  PARIS  AU  XV»  SIKCLE.  :}37 

super  commutaciono  alloiiiiii   iliioniiii    priiiiiliotiitn   (|iio  soient  (iei'i    atite  dieiii 
vespei'iai'iiiii  cl  alioriiiii  (■oncernenliMiii  ri-stmii  |iiiiici[)ale. 

Die  lune  \v   OcLohris,  liiil  coiijfrejjacio  Universitalis  apiid  Saiicliiiii  Malliiiri-     [iS  Odobro.] 
niim  super  duobus  arliculis  :  ])riaius  est  ad   audienduni  lecturaru  litteiaruiii 
rej;iai  11111 C;  secundus  est  conimunis.  In  eadom  congrejjatione  inleriuerunt  doinini 
Canibray,  Conty,  Tullcu,  (ïuaguiri'  et  ego. 

Eadciu  die,  riifiiiiit  adniis.si  ad  {jiaduni  baccalariatus,  examine  premisso,  Laii- 
renciusGobilloii*'-*,  in  artibus  magisler,  diocesis  Sagiensis,  Michael  l'iobot,  clericus, 
diocesis  Autissiodorensis,  et  Eniericus  Aicbimbault,  diocesis  Piclavensis  ;  qui, 
prestitis  solitis  jiiiainentis,  solverunl  pro  bui'sis  sex  scula,  recepta  per  dominuni 
geneialeni  et  sibi  data  ex  ordinatione  Facultalis. 

Die  niercurii  wii  ejusdem  mensis,  [fuit]  missa  Facnltatis  apud  Sanctinn  Johau-     [17  Ociobro.] 
nem;  in  qua  fueiunt  doinini  Cambiay,  Conty,  Tulleu,  Junii,  Guaguini  et  ego. 

Eadem  die,  luit  congregatio  Facultatis  super  duobus  arliculis  :  primus  est  ad 
staluendum;  secundus  est  conimunis. 

Quantum  ad  ])rimum  articulum,  placuit  concorditer  dominis  statuere  juxia 
advisata  in  precedenti  missa,  et  hoc  pro  secunda  convocalione  seu  missa. 

Item,  eadem  die,  fuerunt  processiones  Universilatisapud  ecclesiam  Béate  Marie 
Parisiensis  celebrale,  in  quibus  fuerunt  présentes  domini  Cambray,  Conty,  Tulleu, 
Guaguini  et  ego. 

Die  martis  xxui  ejusdem  mensis  Octobris,  fuerunt  admissi  ad  gradum  l)acca-     [9.3  Octobre.] 
lariatus,  examine  premisso,  niagister  Richardus  Boucher!'',  presbiler,  in  artibus 
magister,  diocesis  Carnotensis,  Oliverius  Goujon,  diocesis  Turonensis,  et  Jobannes 
Huait'*',   clericus,  in  artibus  niagister,   diocesis    Cenomanensis;  quibus  domini 


'"'  Selon  Du  Boiilay  (t.  V,  p.  808),  cette  assem- 
blée aurait  eu  lieu  le  1 7  et  non  le  1 5  octobre.  Le 
Roi  demandait  dans  sa  lettre  des  prières  pour  le 
Dauphin  ne  le  10,  an  malin,  au  cbâteaii  de  Mon- 
tiis-lez-T(iurs.  On  sait  que  ce  preniii'f-Mé,-Cliailes- 
Orland,  mourut  à  Amboise  le  6  décembre  i4ç)5. 

'"'  En  i5oa,  Laurent  Gobillon,  maître  es  arts 
et  licencié  en  Décret,  se  présente  à  la  collation  de 
l'évêque  et  du  chapitre  de  Meaux.  Arch.  de  l'Uni- 
versité de  Paris,  vol.  5o,  fol.  aia  v°. 

'''  Richard  Roucher,  prêtre,  maître  es  arts, 
bachelier  en  Décret,  du  diocèse  de  Chartres,  se 
présente,  en  i'i9>5,  à  la  collation  de  l'évêque  de 
Meaux  et  à  celle  de  l'abbé  de  Saint-Pierre-le-Mou- 
ticr,  diocèse  de  ISevers;  en  i^yi,  à  la  collalion  des 


abbés  de  Neaullele-Vieux,  0.  S.  B.,  et  de  Saint- 
Thomas  d'Epernon ,  diocèse  de  ("ihartres;  en  1  A()o  . 
à  la  collalion  du  prieur  r-de  Thunaro  in  Thi- 
merioT!  [Thimertj,  diocèse  de  Chartres,  et  h  celle 
de  l'abbé  de  la  Tiiiiilé  de  Vendôme.  Arclt.  de  l'Uni- 
versité de  Paris,  vol.  i<),  fol.  18,  ô8  v°  et  83. 

''*  .lean  Huart,  maître  es  arLs  et  bachelier  en 
Décret,  se  présente,  en  i'i;)3,  à  la  collation  de 
l'évêque  et  du  chapitre  du  Mans  et  à  celle  de 
l'abbé  de  lîourjjueil,  0.  S.  B. ,  diocèse  de  Bourges. 
Arch.  de  l'Université  de  Paris,  vol.  lu),  fol.  38  v°. 
—  En  1497,  il  se  présente  à  la  collalion  de 
l'abbé  de  Saint-Vincent,  O.S.  B.,  diocèse  du  Mans, 
et  à  celle  de  l'évêque  et  du  rliapiire  de  Toul. 
Ibid.,  vol.  5o,  fol.  ai. 

43 


VPVI1IEI>IE     XJITIOMLC. 


338  LA   FVCI'LTE   DK   DECRIAT  [  1  V.) l-1/i9L'] 

fledenini  oiiinia  jura  Facultalis  et  eti;ini  bedelloiiiiii,  quia  eraul  laiiiiliares  et 
.ser\  itoros  dominorum . 

[a5  Octohr.;.]  (F"  'MJ  \  v".)  Dic  jovis  XXV  Octobris,  fuit  missa  Facultatis  apud  Sanctuui  Jo- 

hanneni;  in  qua  luerunt  présentes  domini  Cambray,  Coiiti,  Junii,  Guaguini 
et  ego. 

Eadem  die ,  fuit  coiigregatio  Facultatis  super  duobus  arliculis  :  primiis  est 
ad  statuenduni,  et  boc  pro  tercia  convocatione  seu  missa;  secuiidus  est  coui- 
iiuinis. 

Quantum  ad  primum  articnbim,  domini  orrJinaverunt  etstatuerunt  quod  cnio- 
bimentum  proveniens  ex  presideiicia  baccalariorum  communicarelur  etdivideretur 
equaliter  inter  eos  ad  evitandum  discordias  que  poterant  oriri  et  cothidie  [sic) 
oiiebantur  inter  eos  occasione  hujusmodi  baccalariorum,  et  volueriuit  quod  hoc 
transiret  in  vim  statuti  ('). 

Eadem  die,  fuitadmissusadgradum  baccalarialus,  examine  premisso,  Johannes 
Gredatus,  clericus,  Cameracensis  diocesis;  qui,  prestitis  solitis  juramentis,  solvit 
pro  bursis  duo  scuta. 

|:io  Octobre.]  Die  martis  penultima  mensis  Octobris,  luit  admissus  ad  gradnm  baccalariatus, 

examine  premisso,  magister  Aldebertus  Gatin'-),  in  artibus  magister,  nepos  domini 
Roberti  Tulleu,  conservatoris,  qui  nichil  solvit. 

f3i  Ociobrp.]         Die  mercurii,    in   vigilia  Omnium    Sanctorum,   fuit   missa    Facultatis    apud 


'')  En  marge,  probablement  de  la  main  de 
N.  Dorigny  :  Nota  de  communicatione  presideiilie. 

**'  Le  ay  janvier  i^gg  [i5oo],  les  registres  du 
Cliâtelet  mentionnent  «m.  Audebert  Catin,  cha- 
noine do  Sens,  curé  de  Meudon^^.  CoUcclion  Clai- 
rambauk,  vol.  76I),  p.  .395.  —  Le  i5  juin  i5oo, 
se  présentent  au  Châteiet  rrJohan  et  Audebert  Ca- 
tin, frères,  héritiers  de  feu  Beatrix  Tueleu ,  leur 
mère,  au  jour  de  son  decez  femme  de  Jacques 
Vaucjuier,  contre  ledit  Jacques  Vauquier,  à  ce  que 
inventaire  soit  fait  des  biens  délaissez  par  ladilte 
Tueleu  et  que  les  parties  feront  la  solempnité 
et,  ce  fait,  que  partage  sera  fait  desdits  biens 
entre  ledit  Vauquier,  d'une  part ,  et  lesdits  Catin , 
d'autre».  Ibid.,  p.  363.  —  Le  7  septembre  sui- 
vant, trm.  Jacques  Vauquier,  en  la  présence  du 
procureur  de  m.  Jehan  et  Audebert  Catin,  frères, 
a  fait  solempnité  d'avoir  monstre  et  enseigné 
tous  et  chacuns  les  biens  meubles,  tiltres  et  en- 
seignemens   demeurez  du  decez  de  feue  Beatrix 


Tueleu,  sa  femme,  qui  estoient  communs  entre 
luy  et  laditte  delfuntei.  Ibid.,  p.  386.  —  Le  a  1  oc- 
tobre, est  encore  mentionné  tmi.  Audebert  Catin, 
preslre,  curé  de  Meudonn.  Ibid.,  p.  89^.  —  Le 
9  3  décembre,  se  présente  nnoble  homme  m.  Jacques 
Vaulquier  contre  Jehan  Catin;  dit  est  que  ledit 
Vauquier  vuldera  dans  le  jour  de  l'an  hors  de 
Vltostd  des  Trois  jias  de  degré,  où  il  est  demou- 
rant^i.  Ibid.,  p.  /ii3. —  Le  7  avril  )5oi  [1602], 
rr  honorable  homme  m.  Jacques  Vauquier,  qui  avoit 
fail  procéder  par  voye  d'arrest  sur  les  biens  demeu- 
rez du  decez  de  feu  m.  Audebert  Catin  et  avoit  fait 
mettre  garnison  en  l'Lostel  où  ledit  delfunt  est  allé 
de  vie  h  trespas,  [se  présente]  contre  honorable 
homme  et  sage  m.  Jehan  Catin ,  advocat  au  Parle- 
ment, frère  dudil  delfunt;  après  que  ledit  Jehan 
Catin  s'est  aujourd'huy  déclaré  héritier  simple  de 
sondit  frère,  dit  est  que  lesdits  arrests  et  empes- 
chemens  luy  seront  ostezi.  Ibid.,  p.  'l'io. 


lVJl-l/i'.)-2 


DE   L'UNI VKHSITE   DE   PAlilS   AU   XV"  SIECLE. 


339 


Saïu'tiini  Joliaiiiieni;  iii  (|iia  riicniiil  floiiiini  r,ainl»ray,  (loiili,  Tiilleii,  Jiiiiii, 
(iiia'jiiiiii  et  l'<;<). 

Hadciii  (lie,  l'iiil  conjii'Cjjalio  Facultalis  yiijici-  (liiohns  ailiciilis  :  priiiiiis  e.sl 
.sii[)er  iioiiiiiillis  conceriieiitil)US  honorem  Kacullalis  et  agenda  (Joininuriiiii  doclori- 
saiidoriiiii;  secundus  est  conuminis. 

Quantum  ad  |>iinuiin  articulumO,  domini  coinmunicaveruni  cniii  diclis  docto- 
risaudis  et  iujiMixcrnul  (judd  providerenL  laudabililer  ad  lionorcni  Facultalis  de 
oMinibus  concerne nlibusi'estum,  tani  in  vino  quani  aliis  cil)ariis,  et  presentaverunl 
dicli  dorlorisandi  suos  provisorcs  Facultali;  quos  Facullas  habuit  jjralos  et  roni- 
uiunicavit  cuui  eis  de  suis  agendis  et  de  numéro  discorum,  et  oidina\il  i\\\<h\ 
lestum  fieret  in  convenlu  Augustinensium  Parisius. 

Ipso  die,  fuei'unt  admissi  ad  gradun»  baccalaiiatus,  examine  prémisse,  magister 
(îuillcinius  de  Beuseville,  presbiter,  diocesis  Baiocensis,  qui  solvit  (F°  20 a  r°) 
pro  bursis  et  dispensatione  duo  scuta  cum  dimidio;  et  Hugo  de  Valle,  diocesis 
INivernensis,  qui  nichil  solvit,  quia  scolaris  et  (aniiliaiis  domini  Junii. 

Item,  dicta  die.  fuit  congregatio  Universitalis  apud  Sanclum  Matliurinum 
super  duobus  articulis  :  primus  est  ad  audiendum  lecturam  litterarum  regiaruni; 
secundus  est  communis. 

In  dicta  cougregatione  l'uerunt  présentes  domini  Cambia\,  Conti,  Tulleu, 
(îiiaguin  et  ego. 

In  eadem  congregatione,  magisler  Johannes  Quentin'"-',  penitentiarius  Pari- 
siensis,  exposuitea  que  facta  fuerantapud  Regem  pro  magistro  Gerardo  Gobaille*'', 


'"'  En  marge  :  Super  facto  doctonzandoritm. 

'^'  Le  39  janvier  i-'igç)  [i5oo],  tvenerable  el 
discrète  personne  m.  Jehan  Quentin,  tlocteur  en 
théologie,  chanoine  et  preeenteur  de  Paris,  archi- 
diacre et  esleu  en  evesque  de  Senlis,  [plaide]  contre 
Jehan  Eude ,  bachelier  en  Décret ,  curé  de  Bourgon , 
diocèse  de  Senlis,  pour  raison  de  la  Visitation  arclii- 
iliaconale  dont  est  question".  Collection  Clairam- 
baiilt,  vol.  765,  p.  SaS.  —  Jean  Quentin  (et  non 
pas  Cantin)  était,  au  mois  de  novembre  l'ig'i, 
•il  procès  avec  Jean  Neveu,  qui  avait  prêté  ser- 
ment, en  quahté  d'évéque  de  Senlis,  le  26 septem- 
bre. Le  1 1  avril  ligg,  Nicolas  de  Sains  est  élu 
évèque,  après  la  mort  de  Jean  Neveu,  et  Jean 
(Juentin ,  qui  avait  obtenu  le  tiers  des  suffrages  du 
chapitre,  entame  un  nouveau  procès  contre  lui. 
Tons  deux  durent  s'effacer  devant  Charles  de  Blan- 
chefort.  Cf.  Gallia  Christiana,  t.  X,  col.  1687. 

'''  Gérard  GobaiUe,  le  futur  évèque  élu  de  Pa- 
ris, appartenait  à  une  famille  originaire  du  Sois- 
sonnais.  Le  2  octobre  i'i73,  se  présente  an  Glià- 


telet  rni.  Giraiil  Gobaille,  escoiier  h  Paris,  ayant 
droit  de  Colart  Gobaille  dit  de  Crccy,  son  père, 
contre  Raymond  de  Gournay  et  Pierre  de  Susenne, 
pour  raison  de  vin*^  xii  frans  qui  estoient  dcus  audit 
Colart  par  lesdits  de  Gournay  et  Suzenne,  mar- 
chans  demenrans  à  Soissonsii.  Collection  Clairam- 
haiill ,  vol.  7G4,  p.  38.  —  Le  9.'i  mai  i'17'i,  il 
l^laide  contre  Pierre  Secourable,  tpour  niLson  de  la 
cure  do  Saint  Anlhoino  de    Compiègne-^.    Ibid., 


p.5i.- 
escolier 


Le  11  août  1^78,  ffui.  Gérard  Gobaille, 


à  Paris,  et  Colart  Gobaille,  son  père, 
[plaident]  contre  Barin  le  Blond-.  Ibid.,  p.  169. 
—  Le  17  novembre  1^178,  ^'Girard  Gobaille,  curé 
de  Saint  Anthoine  de  Gompiègue,  [plaide]  contre 
Jacques  Charmolue,  pour  raison  d'une  maison  à 
Gompiègne ,  en  la  possession  de  la([uelh'  ledit  curé 
est  maintenu".  Ibid.,  p.  162.  —  Décid('nient  très 
processif,  le  6  juin  i48o,   ^m.  Girard  Gobaille, 


coli 


escoiicr  a 


piègiie 


Paris .  curé  de  Saint  Anthoine  de  Com- 
•" ,  plaide  encore  r-contre  les  Frères  mineurs 


le  Ijompiègne-'.  Ibid.,  \).  209.  — Le  1 '1  décembre 


l>3. 


340  LA  FACULTE  DE  DECRET  [1V.)1-H1)21 

electo    Parisieiisi ,    in    favoreni    cujus    Universitas    rescripserat    doiiiino    iioslro 
Régi. 

13  Novembre.]  Die  sabbali  tercia  inensis  Novembris,  fuit  congregalio  Facultatisapud  cameram 
exaniiuis,  super  duobus  articulis  :  primus  est  super  noiiiuillis  (piauiplurimuin 
tangentibushonorem  Facultatis  et  agenda  dominorumdoclorisandoriim;  secundus 
est  communis. 


i48o,  fin.  Gerai'd  Gobaille  dit  de  Crecy,  escolier 
à  Paris,  Nicolas  Gobaille  dit  de  Crecy,  son  frère, 
François  de  Parlenay  et  sa  femme  [plaident] 
contre  Pierre  de  Margennes,  demeurant  à  Sois- 
sons;  lesdits  Gobaille  enfans  de  Colart  Gobaille». 
Ibid.,  p.  220.  —  Le  11  mai  liSa,  on  retrouve 
rrm.  Girard  Gobaille,  escolier  à  Paris,  |  plaidant] 
contre  Jehan  le  Jay  et  sa  femmei.  Ibid.,  p.  962. 

—  Le  10  mars  i482  [ii83],  -damoiselleJehanne 
de  Miiylle,  femme  de  Guillaume  le  Fauconnier, 
[est]  condamnée  envers  m.  Gérard  Gobaille,  cha- 
noine et  trésorier  de  l'église  de  Soissons,  escolier  à 
Paris,  à  luy  payer  la  somme  de  un"  lui"  i  1.  deue 
audit  Gobnille  pour  cause  de  vray  etioyal  prest  faità 
laditte  damoiselle  Jehanne  par  François  de  Partbe- 
nay,  duijuel  ledit  Gobadle  a  droit  par  transport». 
Ibid.,  |).  288.  —  Le  16  août  1  'i8i,  rrles  doyen  et 
chapitre  de  Soissons  et  m.  Girard  Gobaille,  tréso- 
rier de  lailite  église,  ayant  le  gouvernement  de 
rilostel  Dieu  dudit  lieu,  [plaident]  contre  Margue- 
ritte,  venl've  de  feu  Robert  Camus,  Vermonnet 
Camus,  Peirenot  et  Jehan  Camus,  Chariot  Jaton 
et  Thibault  Nyvart,  héritiers  à  cause  de  leurs 
femmes  dudit  feu  Robert  Camus ,  lesdits  Jehan  Ca- 
mus et  Chaton  {sic),  tuteurs  de  Marion,  Jehan  et 
Anthoine,  enfans  mineurs  dudit  feu  Robert  Camus» . 
Ibid.,  p.  3oi.  —  Le  i()  juillet  i488,  rrvenerable 
et  discrète  personne  m.  Girard  Gobaille,  licencié 
es  loix  et  en  Décret,  archidiacre  de  Rouen,  [plaide] 
contre  Jehan  de  La  Place,  escuver».  Ihid. ,  p.  364. 

—  Le  2  4  janvier  1691  [1^92],  les  doyen  et  cha- 
pitre de  Soissons,  m.  Gérard  Gobaille,  trésorier  de 
ladite  église,  [plaident]  contre  Benart  le  Fèvre  et 
Raoul  le  Fèvre, prevost de  Marisy»./i«/.,  vol.  766, 
p.  1 15.  —  Le  27  février  suivant,  tGerard  Gobaille 
s'est  opposé  à  ce  qu'aucun  ne  soit  pourveu  de  la 
prébende  de  Paris  que  souioit  tenir  m.  Jehan  de 
Belloy,  qui  en  avoit  esté  ])ourveu  par  le  decez  de 
m.  Jehan  Avril,  sans  l'entendre».  Ibid.,  vol.  760, 
p.  128.  —  lit  le  22  mars,  nous  retrouvons  auCbâ- 
telet  wm.  Gérard  Gobaille,  subrogé  au  procez  et  au 


droit  de  m.  Loys  de  Belloy  («!<;),  contre  m.  Philipes 
Fournier,  pour  raison  d'une  chanoinie  et  prébende 
de  Paris».  Ibid.,  p.  128.  —  Sous  la  date  duSaoùt 
1692,  on  lit  dans  les  mêmes  registres  du  Chàte- 
let  :  rrCe  jour,  vénérable  et  discrète  personne  m. 
Girard  Gobaille,  advorat  céans,  fut  esleu  evesque  de 
Paris.  »  Ibid. ,  p.  1/19.  —  Charles-VlII  avait  demandé 
au  chapitre  de  Paris  d'élire,  eu  remplacement 
de  Louis  de  Beaumont  de  La  Forest,  qui  venait 
de  mourir,  son  confesseur  Jean  de  Rély;  en  déjiit 
de  la  volonté  royale,  les  chanoines  élurent,  au 
sixième  tour  de  scrutin,  Gérard  Gobaille,  qui  mou- 
rut à  Mclun,  le  12  septembre  149/1,  *^''*  avoir  pu 
se  faire  sacrer  ni  couGrmer.  Les  obstinés  chanoines 
le  firent  ensevelir  parmi  les  évèques,  à  gauche  du 
grand-autel.  Cf.  Gallia  Christinna,  t.  Vil,  col.  i5j- 
i56. 

C'est  sans  doute  une  de  ses  nièces  qui  se  maria 
avec  un  membre  de  la  famille  troyenne  des  Henne- 
quin.  Le  26  septembre  1499,  on  voit  au  Châtelet 
f  Michel  Hennequin,  marchant,  bourgeois  de  Troyes, 
Catherine  Gobaille  dite  de  Cre.ssy,  sa  femme,  re- 
<juerant  avoir  par  retrait  vi"  livres  tournois  de 
rente  constituées  par  Nicolas  Gobaille  dit  de  Gressy, 
père  de  ladite  Catherine,  à  feu  m.  Simon  Henne- 
quin et  Oudart  Hennequin,  son  frère,  dont  sont 
héritiers  et  légataires  nobles  Dreux  Raguier,  sei- 
gneur de  Thionvdle,  damoiselle  Mai'tine  Henne- 
quin, sa  femme,  m.  NicoUe  Hennequin,  mineui', 
Jacques  de  Petremol ,  greffier  de  la  sénéchaussée 
de  Rouen ,  damoiselle  Anne  Hennequiu ,  sa  femme , 
François  Damours,  escuier,  seigneur  de  Snrrin,  da- 
moiselle Gdlette  Hennequin,  sa  femme,  et  m.  Pierre 
Hennequin,  advocat  en  Parlement.  Après  que  les 
dessusdils  ont  tendu  le  giron,  dit  est  que  lesdile-; 
VI"  I.  de  rente  seront  racheptées  et  le  prix  d'ici-lle 
rente  demeurera  es  mains  de  Dreux  Raguier  et  sa 
femme,  jnsques  à  ce  que  les  lettres  soient  baillées 
audit  Michel  Hennequin;  et  a  esté  payé  xv°  1.  pour 
le  principal  et  ii"  1.  pour  les  arrérages  escheus». 
Cnll.  ('.IfiiriDiibdiill .  vol.  ji'ib,  p.  29(5. 


[U91-l/i«J2]       DE  L'UNIVERSITÉ  DE  PAUIS  AU   \V  SIKCU:.  3/,i 

Ibidem  fuerunt  présentes  doiniui  Cainbiay,  Conti,  Tiill.'ii,  Jiinii,  (juaguini  el 
ego. 

Domini  prolongaverunt  diem  vesperiariiin  iisque  quindecim  dies  sequentes, 
quia  dicti  doctorisandi  non  fecerant  diligenciam  neque  providerant  sulficienter 
de  vino  neque  de  birretis  et  aliis  necessariis  ad  (esturn('). 

'■'  Kn  marge  :  Quomodo  pwiiiiiilin-  doctorizamli. 


342  LA  FACULTÉ  DE  DÉCRET  [U91-U92] 

II 
COLLATION   DES   GRADES   ET   HARAISGUES. 


1.   DOCTOBATS 


(i) 


2.  LICENCES. 

|,^  3  Carolus  de  Ranchicourt 

1  '  Avril  Nicolaus  Dorigny. 

Rnyinondus  Jacobi. 
Hervcus  de  Lesiingart. 
Johannes  Huyart. 
Pelrus  Dumas. 
Johannes  Laurencii. 
Guillermus  Carton. 
Florencius  Lombardi. 
Guillermus  Eveni. 
Johannes  Basin. 
Stephanus  Guodini. 
Guillermus  Millet. 
Johannes  ChantereL 
Guillermus  Scabini. 
Nicolaus  Comardi. 
Jacobus  Pardalis. 
Crispinus  Prepositi. 
Cuillermus  de  Vaccaria. 

3.  BACCALAURÉATS. 

I  ,?,,,,. j  XVII  INovembris Michael  Le  Marchallech.  (V.  p.  3i3.) 

xxi  Novembris Frater  Petrus  de  Melligny.  (V.  p.  3i4.) 

Il  Decembris Petrus  Foubert.  (V.  p.  3i4.) 

Il  Decembris Johannes  Bruns.  (V.  p.  3i6.) 

XV  Decembris Paulus  Valtbn.  (V.  p.  3i(j.) 

xvii  Decembris Nicolaus  Dorigny.  (V.  p.  3i6.) 

I  i/i,,2.]  V  Januarii Guillermus  Roland.  (V.  p.  3i().) 

t'i  Les  formalités  de  la  réception   au  doctoral  336,  339 ,  •^''o  et  3ii,  à  la  date  des  ai  juin, 

de  Denys  AUigret,  Claude  de  Hangesl,  iNicoias  Do-  5,  laet  i/ijuiilet,  ii  octobre,  i"  et  3  novembre), 

rigny.  Gui  Vigier  et  Simon  Dugast,  dont  il  est  ne  furent  terminées  que  sous  le  décanat  suivant, 

plusieurs  fois  question  ci-dessus  (p.  33o,  33i,  Cf.  ci-dessous,  p.  359. 


[149t-U9-J|        l)K   L'UNIVERSITK   DK    l'\l'.IS   AU   XV"  SIKCLE.  S/iM 

xix  Juniiarii Florentins  l^oml)i)r(li  [incorporatus).  (V.  [).  320.) 

xi\  Junuarii Ste|)hanu.s  (Jiindini  [incor-poratus].  (V.  p.  Sao.) 

wvi  Junuarii Frater  Petrus  no([ut'l.  (V.  p.  .'5'.!o.) 

xwi  Januarii .lolianncs  Durandi.  (V.  p.  39o.) 

XXVI  Januarii Frater  Jacobus  Pousset.  (V.  p.  820.) 

V  Februarii Rt'jjiualdus  Cnuchon.  (V.  p.  32 1.) 

xxiii  Februarii loliannes  Fraudi.  (V.  p.  323.) 

XXIII  Februarii Emundus  de  Ponteto.  (V.  p.  822.) 

XXIII  Februarii Theobaldus  de  Loinjjne.  (V.  p.  822.) 

1  Martii Desidcriiis  GolTridi.  (V.  p.  822.) 

I  Martii loliannes  (^uillerot.  (V.  p.  822.) 

I  Martii lobannes  Nahe.  (V.  p.  8--!2.) 

n  Martii Nicolaus  Comardi  [incorporatus].  (V.  p.  822.) 

VIII  Martii Haymundus  Jacobi  [incorporatus].  (V.  p.  822.) 

XIX  Martii \lichael  Rousselel.  (V.  p.  828.) 

XXII  Martii Nicolaus  Guenard.  (V.  p.  828.) 

XXII  Martii Franciscus  de  Plumangat.  (V.  [i.  323.) 

XXII  Martii Petrus  du  Mas  [incorporatus].  (V.  p.  828.) 

xxiiii  Martii Fiacrius  de  Insula.  (V.  p.  828.) 

XXIX  Martii Johannes  du  Try.  (V.  p.  824.) 

XXXI  Martii Petrus  Régis.  (V.  p.  32  4.) 

XXXI  Martii Petrus  Tatot.  (V.  p.  82/1.) 

V  Aprilis Frater  Anthonius  de  Rerlettes.  (V.  p.  32i.) 

VII  Apriiis Nicolaus  Lévrier.  (V.  p.  826.) 

XII  Aprilis Hector  de  Saint  Prest.  (V.  p.  39(5.) 

XII  Aprilis Dominus  Guillerinus  Briconnet.  (V.  p.  827.) 

XIII  Aprilis Jobannes  Lambert.  (V.  p.  827.) 

XVII  Aprilis Johannes  Marche.  (V.  p.  827.) 

xxiiii  Aprilis .  Claudius  Randon  (V.  p.  827.) 

II  Maii Micbael  Olivier.  (V.  p.  827.) 

XVII  Maii Frater  Simon  Passart.  (V.  p.  828.) 

IX  Junii Egidius  de  Lezenne.  (V.  p.  829.) 

XVI  Junii Raymarus  Spesis.  (V.  p.  829.) 

XI \  Junii Petrus  Jaquot.  (V.  p.  829.) 

x\  Junii Martialis  Mercier.  (V.  p.  829.) 

xxviii  Junii Frater  Johannes  Bailly.  (V.  p.  83o.) 

XIX  Julii Johannes  Maquillot.  (V.  p.  889.) 

XXV  Julii Nicolaus  Capperon.  (V.  p.  882.) 

XXVI  Julii Johannes  de  Bresze.  (V.  p.  882.) 

XXX  Julii Guillermus  Greher.  (V.  p.  882.) 

Il  Augusti Nicolaus  Abbatis.  (V.  p.  882.) 

Il  Augusti Nicolaus  Basoille.  (V.  p.  882.) 

Il  Augusti Johannes  Lagoul.  {\  .  p.  832.) 

VII  Augusti Pliilippus  Bernard.  (V.  p.  838.) 

xxiu  Augusti karolus  Gourillon.  (V.  p.  838.) 

XXX  Augusti Andréas  Longoeul.  (V.  p.  338.) 

XXX  Augusti Johannes  Mercatoris.  (V.  p.  838.) 


U&  LA  FACULTÉ  DE  DÉCRET  [U91-Ul»-2 

VI  Septcmbris Petrus  Cornel.  (V.  p.  333.) 

VI  Septembris Franciscus  Maillart.  (V.  p.  333.) 

xui  Septembris Fiater  Andréas  de  Barzeyo.  (V.  p.  335.) 

XIII  Septembris Johannes  Flamenti.  (V.  p.  335.) 

XX  Septembris Marinus  de  Janaiihac.  (V.  p.  335.) 

XX  Septembris Andréas  Culdoe.  (V.  p.  335.) 

XXVI  Septembris Nicolaus  Tanaglia.  (V.  p.  335.) 

XXVI  Septembris Gerardus  Gard.  (V.  p.  335.) 

XXVI  Septembris Nicolaus  Bertrand!.  (V.  p.  335.) 

XXX  Septembris Jobannes  de  Chavaignach.  (V.  p.  336.) 

XV  Octobris Laurencius  GobiHon.  (V.  p.  337.) 

XV  Octobris Michael  Robot.  (V.  p.  337.) 

XV  Octobris Emericus  Archimbault.  (V.  p.  337.) 

xxui  Octobris Richardus  Boucher.  (V.  p.  337.) 

XXIII  Octobris Oliverius  Goujon.  (V.  p.  337.) 

xxiii  Octobris Johannes  Huart.  (V.  p.  337.) 

XXV  Octobris Johannes  Gredatus.  (V.  p.  338.) 

XXX  Octobris Aldebertus  Catin.  (V.  p.  338.) 

I  Novembris Guiilermus  de  Beuseville.  (V.  p.  339.) 

I  Novembris Hugo  de  Valle.  (V.  p.  SSg.) 


l/iDl-l/ii)!']        DK   I/lINIVKHSITI'    l)K    l>\lilS    AU   XV^  SIKCLK.  S'iS 

III 
LECTURES  DES  BACHELIERS. 


(Fol.  9.o'.>.  v".)  Secuntlih  ^OMl^\  illouim  qi;i  pi:ii  consultissimui   Facui.tatkm  Decrk- 

TORUM  PaUISIUS  FUEIUIIVT  ADHISSI  AD  CliADl  M  lîACC  U.UilATUS  IN  .HUE  CANDMCO  A  DIE 
JOVIS  X  MENSIS  NoVKMltniS  ANM  DoMINI  M  CCCC  NONAGESIMI  l'IllMI  l  SOI  i:  AD  DIEM  MAHTIS 
VI  EJUSDE.M  MENSIS  NoVEMBIlIS  ANM  SEQUENTIS. 

Venerabilis  et  discretus  vir  Micliael  Mar[c]hallech,  diocesis  Corisopilensis,  in  Deeretis  bacca- 
larius,  hodie,  in  nonis  Bcate  Marie,  incipiet  primum  iibruni  Decretaiiuna ,  in  istis  scolis  ma- 
gnis  superioribus,  et  boc  pro  primo  anno  ot  primo  voiiiniiiie  sue  lochire.  Datiim  ;iiiiio  m  cccc 
nonagesinio  pi'imo,  die  xxiii  mensis  Novembris. 

Frater  Peirus  de  Melligny,  ordinis  S.  Benedicii,  diocesis  Bisuiiliiicnsis,  in  Dccrelis  bacca- 
larius,  hodie,  in  nonis  Bcafi  .lacobi,  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  ad  inter- 
signium  Bcnti  Eustacii,  et  hoc  |)ro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Dalum  anno 
M  cccc  nonagesimo  primo,  die  xxiu  Novembris. 

Peirus  Fouberl,  presbiter,  diocesis  Carnolensis,  in  Deeretis  baccalarius,  hodie,  in  nonis 
Béate  Marie,  incipiet  primum  iibrum  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  hoc  pro 
primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Paluni  anno  m  cccc  nonagesimo  primo,  die  m 
mensis  Decembris. 

Johaunes  Bruns,  clericus,  diocesis  Cenomanensis,  in  Decrelis  baccalarius,  liodic,  in  nonis 
Beati  Jacobi,  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  ad  intersignium  Beati  Eustacii, 
et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccr,  nonagesimo  primo, 
die  III  mensis  Decembris. 

Paulus  Vallon,  de  Parisius,  in  artibus  magister  et  in  Deeretis  baccalarius,  hodie,  in  nonis 
Béate  Marie,  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  hoc  pro 
primo  anno  et  jirimo  volumine  Nue  lecture.  Datum  anno  ii  cccc  nonagesimo  primo,  die  xvi 
mensis  Decembris. 

Nicolaus  Dorigny,  diocesis  Trecensis,  in  Decrelis  baccalarius,  hodie,  in  nonis  Beati  Jacobi, 
incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  boc  pro  primo  anno  et 
primo  volumine  sue  leclure.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  primo,  die  xix  mensis  Decembris. 

Guillermus  Roland,  clericus,  diocesis  Claromontensis,  in  Deeretis  baccalarius,  hodie,  in 
nonis  Béate  Marie,  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  ad  intersignium  Beali 
Eustacii,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nona- 
gesimo primo,  die  vu  mensis  Januarii. 

Frater  Petrus  Bocquet,  ordinis  S.  Auguslini,  diocesis  Trecensis,  in  Deeretis  baccalarius, 
hodie,  in  nonis  Béate  Marie,  incipiet  primum  librum  Deerelalium,  in  scolis  magnis  inferio- 
ribus, et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo 
primo,  xxviii  mensis  Januarii. 

Joiiannes  Durandi,  presbiter,  Mettensis  diocesis,  in  Deeretis  baccalarius,  liodie,  in  nonis 
Beali  Jacobi,  incipiet  primum  librum  Deerelalium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  hoc  pro 

m.  44 


NATIOMLF.. 


346  LA   FACLLTE  DE  DECRET  [1491-li92J 

primo  anno  el  primo  volumine  sue  lecture.  Daluni  anno  m  cccc  nonagesimo  primo,  die  wviii 
mensis  Januarii. 

Kraler  Jacobus  Poussel ,  ordinis  S.  Aujjuslini,  Cenomanensis  diocesis,  hodie,  in  noiiis 
Beafe  ^[arie,  iiiripiet  primum  iibrum  Decretaiium,  in  scolis  Sancli  Euslarii,  el  lioc  pro  primo 
anno  et  |)iimo  volumine  sue  lecture.  Datun»  anno  m  cccc  nonagesimo  primo,  die  xwiii  mensis 
Januarii. 

Reginaldus  Cauchon,  clericus,  Remensis  diocesis,  liodie,  in  nonis  Beati  Jacobi,  incipiet 
primum  Iibrum  Decretaiium,  in  scolis  ad  intersignium  Beati  Eustacii,  et  boc  pro  primo  anno 
et  primo  volumine  sue  lecture.  Dalum  anno  m  cccc  nonagesimo  primo,  die  vu  Februarii. 

Hemondus  de  Ponteto,  clericus,  Nivernensis  diocesis,  in  Decretis  baccalarius,  hodie,  in 
nonis  Béate  Marie,  incipiet  primum  iibrum  Decretaiium,  in  scolis  Beati  Eustacii,  et  boc  pro 
primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  primo,  die  \\v 
Februarii. 

(F"  2o3  r°.)  Johannes  Heraudi,  clericus,  diocesis  Turonensis,  in  Decretis  baccalarius, 
hodie,  in  nonis  Beati  Jacobi,  incipiet  primum  Iibrum  Decri'talium,  in  scolis  Beati  Eustacii,  et 
hoc  pio  primo  anno  et  piimo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  primo, 
die  xxv  Februarii. 

Theobaldus  deLoingne,  presbiter,  diocesis  Turonensis,  in  Decretis  baccalarius,  bodie,  in 
nonis  Béate  Marie,  incipiet  primum  Iibrum  Decretaiium,  in  scolis  Beati  Eustacii,  et  boc  pro 
primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  primo,  die  xxv 
mensis  Februarii. 

Desiderius  Gofl'ridi,  clericus,  Remensis  diocesis,  in  Decretis  baccalarius,  hodie,  in  nonis 
Beati  Jacobi,  incipiet  primum  Iibrum  Decretaiium,  in  scolis  ad  intersignium  Beati  Eustacii, 
et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  primo, 
die  tercia  mensis  Marcii. 

Johannes  Cuillerot,  clericus,  Remensis  diocesis,  in  Decretis  baccalarius,  hodie,  in  nonis 
Beati  Jacobi,  incipiet  primum  Iibrum  Decretaiium,  in  scolis  magnis  superioribus,  et  hoc  pro 
primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  primo,  die  tercia 
Marcii. 

Johannes  Nahe,  clericus,  Remensis  diocesis,  in  Decretis  baccalarius,  hodie,  in  nonis 
Béate  Marie,  incipiet  primum  libruui  Decretaiium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  hoc 
pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  piimo, 
die  m  Marcii. 

Micliael  Rousselct,  presbiter,  Meldensis  diocesis,  in  Decretis  baccalarius,  bodie,  in  nonis 
Beati  Jacobi,  incipiet  primum  iibrum  Decretaiium,  in  scolis  magnis  superioribus,  et  hoc  pro 
primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Dalum  anno  m  cccc  nonagesimo  primo,  die  xxi 
mensis  Marcii. 

Nicoiaus  Guenard,  presbiter,  Lingonensis  diocesis,  in  Decretis  baccalarius,  hodie,  in  nonis 
Beafe  Marie,  incipiet  primum  Iibrum  Decretaiium,  in  scolis  ad  intersignium  Beati  Eustacii,  et 
hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  primo, 
die  xxiiii  Marcii. 

Franciscus  de  Plumangat,  diocesis  Maciovicnsis,  in  Decretis  baccalarius,  hodie,  in  nonis 
Beati  Jacobi,  incipiet  primum  Iibrum  Decretaiium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  hoc  pro 
primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  primo,  die  xxiiii 
Marcii. 

F(r)iacrius  de  fnsula,  Leonensis  diocesis,  in  Decretis  baccalaiius,  bodie,  in  nonis  Béate  Marie, 
incipiet  primum  Iibrum  Decretaiium,  in  scolis  ad   intersignium  Beati  lùistacii,   et   boc  pro 


I  )  V.)1-1V,I_>|        l)K    L'UNIVKHSITK   DK   l'AlilS   Ai:    XV'   SIKCLE.  3'i7 

pnmn  .'iniio  l'I  [)i'iiiio  \(iluiiiiiic   siu;   lecture.   Diiluiii   aiiiHi    m  i.ccc  ni)ii:ij|Ohiiiio  jiriino,  du;  wvi 
mensis  Marcii. 

Jolianiies  du  Try,  («imeracensis  dioccsis,  in  Derrelis  bacoalariiis,  hodie,  iii  noiiLs  Beale 
Maiic,  inci[)i('l  |iriinuin  lihniin  i)(!crclaliiirii,  in  .srolis  ad  irilei'si[|iiiu[ii  Beali  Kuslacii,  fil  hoc 
pro  primo  aiiiio  et  iirimo  volumine  sue  lecture.  Datuiii  anno  sicccc  nonatjesinio  primo,  die 
penultiina  mensis  Marcii. 

Petrus  Rejjis,  Carnotensis  dioccsis,  in  artibus  inagister  et  in  Decrelis  baccaiarius,  liodie,  in 
nonis  Beati  Jacoiji ,  incipiot  ])rimuni  libruni  Dccrelalium,  in  scoiis  magnis  ini'erioribus,  el  hoc 
pro  primo  anno  el  iiriino  \uiumine  sue  leclure.  Datum  auno  mcccc  nonagesinio  primo,  die  ii 
mensis  Aprilis. 

Petrus  Ta  toi,  Cabilononsis  dioccsis,  in  Decrelis  baccaiarius,  hodie,  in  nonis  Béate  Marie, 
inc.ipiet  prinium  iihrum  Derrctalium.  in  srolis  ad  intersignium  Beati  Rustacii,  el  hoc  |)ro  primo 
anno  el  pi'imo  volumiue  suc  lecture.  Datum  anno  m  cncc  nonagcsimo  primo,  die  ii  Aprilis. 

Frater  Anlhonius  de  Berlettes,  ordinis  S.  Benedicti,  Biluricensis  diocesis,  iii  Decrelis 
baccaiarius,  hodie,  in  nonis  Béate  Marie,  incipiel  priniuni  libruni  Decretalium,  in  scolis  niagnis 
inferioribus,  et  hoc  pro  primo  anno  el  primo  volumine  sue  leclure.  Datum  anno  Mccee  nona- 
gcsimo primo,  die  noua  Aj)rilis. 

Nicolaus  Lévrier,  clericus,  diocesis  Cabiloneusis,  in  Decrelis  baccaiarius,  hodie,  in  nonis 
Beati  Jarobi,  incipiel  primum  libruni  Decietalium,  in  scolis  ad  intersignium  Beati  Kuslachii, 
et  hoc  pro  primo  anno  et  piimo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  mcccc  nonagcsimo  primo, 
die  noua  mensis  Aprilis. 

(F°  2o3  v".)  Hector  de  Saint  Prcst,  diocesis  Carnotensis,  in  Decretis  baccaiarius,  bodic,  in 
nonis  Béate  Marie,  incipiel  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  maguis  inferioribus,  cl 
hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Dalum  anno  Jicccc  nonagesimo  primo, 
die  XII  Aprilis. 

Johannes  Lambert,  presbiter,  diocesis  Carnotensis,  in  arlibus  magister,  in  Decrelis  bacca- 
iarius, hodie,  in  nonis  Beali  Jacobi,  incipiel  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  Sancti 
Eustachii,  el  hoc  pro  primo  anno  et  pi'imo  volumine  suc  lecture.  Dalum  anno  mcccc  nonagesimo 
primo,  die  xiiii  Aprilis. 

Johannes  Marche,  clericus,  diocesis  Lemo\icensis,  in  Decretis  baccaiarius,  hodie,  in  nonis 
Beati  Jacobi,  incipiel  prinuim  librum  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  hoc  pro 
primo  anno  el  primo  volumine  sue  leclure.  Dalum  anno  mcccc  nonaj[esimo  secundo,  die  xxvi 
Aprilis. 

Claudius  Randon,  Senonensis  dioc«sis,  in  Decretis  baccaiarius,  hodie,  in  nonis  Béate 
Marie,  incipiel  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  ad  intersignium  Beali  Eustachii,  et  hoc 
pro  primo  anno  el  primo  volumine  sue  leclure.  Datum  anno  mcccc  nonagesimo  2°,  die  xxvi 
Aprilis. 

Micliael  Olivier,  diocesis  Nivcrnensis.  in  Decrelis  baccaiarius,  hodie,  in  nonis  Béate  Marie, 
incipiel  primum  librum  Decretalium.  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  hoc  pro  primo  anno 
el  primo  \olumine  sue  lecture.  Datum  anno  mcccc  nonagesimo  5°,  die  nu  mensis  Maii. 

Fraler  Simon  Passarl,  ordinis  S.  Benedicti,  Ebroirensis  diocesis,  hodie,  in  nonis  Beati  Ja- 
cobi, incipict  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  el  hoc  pro  primo 
anno  el  primo  volumine  sue  leclure.  Datum  anno  mcccc  nonagesimo  9°,  die  xix  Maii. 

Egidius  de  Lezenne,  presbiler,  diocesis  Cameracensis,  in  Decretis  baccaiarius.  liodie,  iii 
nonis  Beati  Jacobi,  incipiel  primum  librum  Decietalium,  in  scolis  ad  inlei'siguium  Beali 
Eustacii,  el  hoc  pro  primo  anno  el  primo  >olumine.  Dalum  anno  m  cccc  nonagesimo  9", 
die  xmi  Junii. 

Il  II. 


<) 


348  LA   FACLLTK  DE  DECRET  [1/i91-U92] 

llaymarus  Spesis  de  Ballostlieym ,  Colonicnsis  diocesis,  in  Decretis  baccalaiius,  hodio,  iii 
nonis  Béate  Marie,  incipiet  primum  iibiuin  Decretaliuiu,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  boc 
pro  primo  anno  et  primo  voiumin(!  sue  lecture.  Datiim  anno  Doiniiii  niiilesimo  cr.cc  nona- 
ujesimo  a",  die  xviii  .Iiinii. 

Petrus  Jaquot,  clericus,  Senonensis  diocesis,  in  Decretis  i)accalarius,  bodie,  in  nonis  Beale 
Marie,  incipiet  primum  [librum]  Decretaliuni,  in  scolis  magnis  superioribus,  et  boc  pro  primo 
anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  mcccc  nonagesimo  a",  die  xx  Junii. 

Marcialis  Mercier,  diocesis  Lemoviceiisis,  in  Deci'etis  baccalarius,  bodie,  in  nonis  Beati 
Juiobi,  incipiet  primum  librum  Decretaliuni,  in  scolis  Beati  Eusiacii,  et  boc  pro  primo  anno 
et  primo  volumine.  Datum  anno  mccgc  nonagesimo  2°,  die  xxi  Junii. 

Fraler  Johannes  Bailly,  ordinis  S.  Benedicli,  At(t)rebatensis  [diocesis],  in  Decretis  bac- 
calai'ius,  bodie,  in  nonis  Béate  Marie,  incipiet  primum  librum  Decretaliuni,  in  scolis  magnis 
inferioribus,  et  boc  pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  mcccc  nonagesimo  2°, 
die  ultima  Junii. 

Jobannes  Ma(juillot,  diocesis  Tullensis,  bodie,  in  nonis  Beati  Jacobi,  incipiet  primum 
librum  Derretalium,  in  scolis  magnis  superioribus,  et  boc  pro  primo  anno  et  primo  volumine 
sue  lecture  Datum  anno  mcccc  nonagesimo  2°,  die  xx  Juiii. 

Nicolaus  Capperon,  presbiter,  Morinensis  diocesis,  in  Decretis  baccalarius,  bodie,  in  nonis 
Béate  Marie,  incipiet  primum  lilnum  Decretalium,  in  scolis  ad  intersignium  Beati  Eustacii , 
el  boc  pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  mcccc  nonagesimo  2°,  die  xxvi  Julii. 

.\obilis  vir  Jobannes  de  Bresze,  sancte  Sedis  apostolice  protbonotarius,  in  Decretis  bacca- 
larius, bodie,  in  nonis  Beati  Jacobi,  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  magnis 
inferioribus,  et  boc  pro  primo  aniio  el  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nona- 
gesimo 2°,  diexxviii  inensis  Julii. 

(F°  2o4  r°.)  Guillermus  Grelier,  clericus,  diocesis  Xanctonensis,  in  Decretis  baccalarius, 
bodie,  in  nonis  Beati  Jacobi,  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  Sancti  Eustacii, 
et  boc  pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  2°,  die  11  Au- 
gusti. 

Nicolaus  Abbatis,  Lingonensis  diocesis,  in  Decretis  baccalarius,  bodie,  in  nonis  Beale 
Marie,  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  hoc  pro  primo 
anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  mcccc  nonagesimo  2",  die  iiii  Augusli. 

Nicolaus  Basoilb',  diocesis  Lingonensis,  in  Decretis  iiaccaiarius,  bodie,  in  nonis  Beati  Jacobi, 
incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  Beati  Eustacii,  et  boc  pro  primo  anno  et  primo 
volumine.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  2°,  die  iiii  Augusli. 

Jobannes  Lagoul,  diocesis  Noviomensis,  in  Decretis  baccalarius,  bodie,  in  nonis  Béate 
Marie,  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  magnis  superioribus,  et  hoc  pro  primo 
anno.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  2",  die  1111  Augusli. 

Pbilippus  Bernard,  diocesis  Baiocensis,  in  Decretis  baccalarius,  bodie,  in  nonis  Beati  Jacobi, 
incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  Beati  Eustacii,  et  hoc  pro  primo  anno  et 
|iiinio  volumine.  Datum  anno  si  cccc  nonagesimo  2°,  die  ix  Augusli. 

Karolus  Goiiilon,  diocesis  Calbalaunensis,  bodie,  ia  nonis  Beale  Marie,  incipiet  primum 
librum  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine. 
Datum  anno  mcccc  nonagesimo  2°,  die  xxv  Augusti. 

Andréas  Longoeul ,  diocesis  Ambianensis,  bodie,  in  nonis  Beale  Marie,  incipiet  primum 
librum  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  boc  pro  pi'imo  anno  et  primo  volumine. 
Datum  anno  mcccc  nonagesimo  2°,  die  ultima  Augusti. 

Jobannes  Mercatoris,  presbiter,  diocesis  Baiocensis,  bodie,  ia  nonis  Beati  Jacobi,   incipiet 


[1/i91-lV.»J|        Dl']   L'UNIVERSITK   DK   l'AllIS   AU   XV^  SlKCLIi.  3/j9 

priiiiiiiii  liliiiiin  Dccrelaiiiiiu,  in  scolis  H(!ati  Eustacii,  ut  lioc  \ni<  iniiiio  liiiiio  cl  iiriino  volu- 
iiiiiii'.  Daliim  jimio  m  i.r.cr;  nori.ijjcsinio  y",  die  iillirna  Augusli. 

l'cliiis  Cdi'iicl,  cli'iicus,  (lidcesis  Xovioiiiciisis,  in  Dccriilis  haccalai'iiis,  liodic,  in  nonis 
lîralc  Maiic,  incipict  piiiiiiiin  lihruiii  Dccrrialiiini ,  in  .scolis  rna|;iii.s  infcrioribus,  i;t  lioc  pro 
|iiiiii()  anno.  Daliini  aiiiio  m  cccc  nonajfesimo  9°,  die  vu  niensis  Septembris. 

l'ianriscus  Maillai'l,  dcricus,  de  Parisius,  liodie,  in  nonis  Bcati  Jacol)i,  inci|)iet  priniuin 
lii)tum  Dt'Cictaliuiii,  in  scolis  IJeali  Euslacii,  cl  hoc  pro  primo  anno.  Datuin  anno  mccgc  nona- 
gesiino  •?.",  die  vu  Aujjusti. 

Fraler  Andréas  de  Barzelo,  ordinis  S.  Bcnedicti,  Tnllensis  diocesis,  liodic,  in  nonis 
Béate  Marie,  incipict  priinum  librum  Decretalium ,  in  scolis  magnis  inl'erioribus,  et  boc  pro 
primo  anno.  Datuni  anno  m  cccc  nonagesinio  2",  die  xv  Seplenibi-is. 

.lolianiics  l'Ianiciili ,  presbiter,  diocesis  Lujfdnnensis,  liodie  incipicl  prinimii  lihriiiu  Decre- 
talium, in  scolis  ad  intersignium  Beali  Eustacii,  et  hoc  pro  primo  aano  et  primo  volumine. 
Datum  anno  jicccc  nonagesimo  2°,  die  xv  Septembris. 

Maiiniis  de  .lanilhac,  c'ericus,  de  Parisius,  in  Dccnilis  baccalarius,  liodic,  in  nonis  Reate 
Maiie,  incipiel  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  magnis  inlenoribus,  et  boc  pro  primo 
anno.  Datum  anno  mcccc  nonagesimo  9",  die  xxii  Septembris. 

Andréas  Culdoe,  de  Parisius,  hodie,  in  nonis  Beati  Jacobi,  incipiel  primum  librum  Decre- 
talium, in  scolis  Beati  Eusiacii,  cl  lioc  pro  primo  anno  el  primo  volumine.  Datum  anno  mcccc 
nonagesimo  2°,  die  xxii  septembris. 

Nicolaus  Tanaglia,  clericus  Fiorenlinus,  liodic,  in  nonis  Béate  Marie,  incipiel  primum 
librum  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  boc  pro  primo  anno  et  primo  volumine. 
Datum  anno  mcccc  nonagesimo  2",  die  xxviii  Seplemijris. 

Gerardus  Gard,  diocesis  Sancli  Flori,  in  Decrells  baccalarius,  hodie,  in  nonis  Beali  Jacobi, 
incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  magnis  superioribus,  el  boc  pro  priuio  anno. 
Datum  anno  mcccc  nonagesimo  2°,  die  xxviii  Septembris. 

Nicolaus  Bertraudi,  diocesis  Cenomanensis,  bodie,  in  nonis  Béate  Marie,  incipiet  primum 
librum  Decretalium,  in  scolis  Beali  Eustacii,  el  boc  pro  primo  auiio.  Datum  anno  mcccc  nona- 
gesimo 2°,  die  XXVIII  Septembris. 

Johannes  de  Chavaignacb,  presbiter,  diocesis  Sancli  Flori,  hodie,  in  nonis  Béate  Marie, 
incipicl  primum  librum  Decretalium.  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  hoc  pro  primo  anno. 
Datum  anno  mcccc  nonagesimo  9",  die  xi  Oclobris. 

Laurencius  Gobillon,  in  artibus  magister  el  in  Decretis  baccdarius,  diocesis  Sagieasis, 
liodie,  in  nonis  Béate  Marie,  iiici[iiel  primum  libium  Decretalium,  inscolis Beali  Euslachii,  el 
boc  pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  mcccc  nonagesimo  9",  die  wii  Oclobris. 

(F°  90.'i  v".)  Micbael  Bobot,  clericus,  diocesis  Anlissiodorensis,  in  Decretis  baccalarius, 
bodie,  in  nonis  Beati  Jacobi,  incipiel  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferio- 
ribus, et  hoc  |)ro  primo  anno  el  primo  volumine.  Dalum  anno  mcccc  nonagesimo  9",  die  xvii 
Octobris. 

Emericus  Archimbault,  diocesis  Piclavensis,  in  Decretis  baccalarius,  hodie,  in  nonis  Béate 
Marie,  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  Beali  Eusiacii,  et  hoc  pro  primo  anno 
et  primo  volumine.  Datum  anno  mcccc  nonagesimo  2",  die  xvii  Oclobris. 

Bicai-dus  Boucher,  presbiter,  in  arlibus  magisler,  in  Decretis  baccalaiius,  diocesis  Carno- 
tensis,  hodie,  in  nonis  Béate  Marie,  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  magnis 
inferioribus,  et  hoc  pro  primo  anno  el  primo  volumine.  Dalum  anno  mcccc  nonagesimo  9", 
die  xxiiii  Oclobris. 

Oliverlus   Goujon,  clericus,    diocesis    ïuroiicnsis.    bodie,    in   nonis   lîeali  Jacobi,    incipicl 


.•?r)0  LA   FACULTE  DE   DECRET  [  I '.91-1 'i!)i>  | 

jiriniiiiii  liiinim  Decretaiiiim.  in  scolis  Beati  Eustacii,  el  hoc  pio  |iriiiio  aiino  el  primo  voiu- 
niine.  Datum  anno  mcccc  nonagesimo  9°,  die  xxiiii  Oclobris. 

Joliannes  Huaii.  clericus.  diocesis  Cenonianensis.  in  arlibus  niajjistiT  el  in  Docrclis  itacca- 
larius,  Lodie,  in  nonis  Beati  Jacobi,  incipiet  piiniuni  librum  Docielaiium,  in  scolis  niagnis 
inlVrioiibus,  el  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  mcccc  nonagesimo  2°, 
die  xxiui  Octobris. 

Johannes  (îredalus,  dioccsis  Cameracensis.  in  Decretis  baccalarius,  hodie,  in  nonis  Béate 
Marie,  incipiet  primiim  librum  Decrelalium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  hoc  pro  primo 
anno  et  primo  Aoluniine.  Datum  anno  mcccc  nonagesimo  2",  die  xxvii  Octobris. 

Aldebertus  Catin,  presbiter,  in  arlibus  magistcr,  in  Decretis  baccalarius,  hodie,  in  nonis 
Beati  Jacobi,  incipiet  prinuim  librum  Decrelalium.  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  hoc  pro 
primo  anno  et  primo  volumine.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  2",  die  ultima  mensis 
Octobris. 

GuiUermus  de  Beuseville.  presbitei',  diocesis  Baiocensis,  in  artibus  magisler,  in  Decretis 
baccalarius,  hodie,  in  nonis  Beale  Marie,  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  ma- 
gnis inferioribus,  et  hoc  pro  |)rimo  anno  et  primo  volumine. Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  2°, 
die  un  Novembris. 

Hugo  de  Valle,  diocesis  Nivernensis,  in  Decretis  baccalarius,  hodie,  in  nonis  Beati  Jacobi, 
incipiet  primum  librum  Decietalium,  in  scolis  Beati  Eustacii,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo 
volumine.  Datum  anno  mcccc  nonagesimo  2°,  die  nii  Novembris. 


[1492-1493]       OK  i;i  NIVEUSITÉ  DE  PARIS  Al   XV°  SIÈCLE. 


351 


DECANAT  D'ETIENNE   DE   LA  VIEFVILLE. 

NOVKMBRE  1/i92-NOVEMlilîK   149:!. 


DELIBERATIONS   DE   LA  FACULTE. 


(F°  2o5  r".)  Anno  Domini  m  cccc  nonajTesimo  secundo,  die  inartis  vi  mriisis 
Novembris,  post  lecturam  et  inissam  Facullatis,  fiicruiit  domini  couvocali  |)cr 
cedulam  apud  Sanclum  Johannem  .Iherosolinutanuni,  siiper  tribus  arliculis  : 
primas  est  ad  disponenduni  de  officiis  Facullatis;  secundus  est  super  aliquibus 
concernentibus  agenda  dominorum  doctorisandorum  ;  terfius  est  conimunis, 
super  supplicationibus  et  injuriis. 

Quantum  ad  primum  articulum,  ego  Stephanus  de  Veteri  Villa  deposui  librum  , 
claves  et  sigilluni  in  manibus  domini  Johannis  de  Courcellis,  decani  naturalis, 
cum  gratiarum  actionibus,  supplicaiido  quod  me  liaberent  excusatuin  in  iiiiiiiis 
bene  actis  in  dicto  officio  decanatus,  et  in  bene  actis  recommissum  ;  et  similitcr 
l'ecit  dominus  Nicolaus  de  Gonly,  thesaurarius.  Quo  facto  domini  concorditer, 
nemine  dissentiente,  continuaverunl  oUiciarios  dicte  Facultatis,  videlicet  dictum 
dominum  de  Gonty  in  tliesaurarium,  et  me  de  Veteri  Villa  in  decauum. 

Quantum  ad  secundum  articulum,  Facultas  revocavit  dilationeni  vesperiarum 
dictorum  dominorum  doctorisandorum,  et  jussit  dictis  doctorisandis  (juod  lioneste 
et  ma[g]nifice,  cum  mantellis  et  capuciis  foderatis,  cum  duobus  bedellis  gene- 
ralibus  Facultatis  et  honestarum  personarum  comitiva,  invilarent  curias  Parla- 
menti,  Requestarum,  Generalium,  Compotorum,  Thesauri,  Electorum,  Cancel- 
larie,  Castelleti,  et  omnium  jurisdictionum  Parisius,  tam  Gonservatorie  quam 
Ollicialatus,  omnes  etiam  principes,  prelatos,  collegia  ecclesiarum,  burgenses 
ville  Parisieusis  et  alios  bonestos  viros  totius  civitatis,  proul  hactenus  est  fieri 
consuetum. 


[l'iij-.. 

6  Novembre. 


Die  veneris  sequenti,  birretarii  apportaverunl  partem  birretorum  apud  scolas,     [9  Novembre.] 
et  tradiderunt    dicti   domini    doctorisandi    in   manibus  mei  decani  centum  et 
viginti  scuta,  in  securitatem  dictorum  birretorum  et  aliorum  agendorum. 

Die  sabbati  \  mensis  Novembris,   fuerunt  celebrate  vcsperie  supradictorum    [10  Novembre, 
dominorum  doctorisandorum,  videlicet  domini  Dionisii  Alligret,  (îuydonis  Vigier, 


352    •  LA   FACULTÉ  DE   DÉCRET  [1/i9-2-1 'i93] 

Claudii  (le  Haiigest,  Synionis  du  Gast  et  Nicolai  Dorijjiiy,  in  inajoribiis  scolis  Fa- 
cultatis,  in  niaxima  nobilium,  prelatoruin,  Régis  consiliaiioiuni,  presidenlinni  et 
aliorum  pluriniorimi  nobili  assistencia,  et  in  eisdem  presedit  magnifiée  reverendus 
doctor  dominus  Ambrosius  de  Cambray,  ad  iaudcin  et  bonorem  ipsius  Facultatis, 
sub  quo  de  questione  expectatoria  respondit  magister  Andréas  Boquel,  in  Decretis 
baccalarius,  et  argumentis  baccalariorum  sibi  tune  factis(').  Qua  terminata,  dic- 
tas dominus  presideus  pioposuit  cuilibet  dictorum  dominorum  vesperiandorum 
unam  questionem,  quant  (piilibct  {¥"  2o5  v°)  eorum  jjeroptime  lerminavit. 
Quibus  finitis,  remotis  cappis,  domini  doctores  et  quinque  vespeiiati  a  loco  sco- 
laruni  usque  ad  conventum  Augustinensium  [processerunt],  precedenlibus  om- 
nibus bedellis,  et  ibi  sumpserunt  prandium;  et  post  prandium.  habito  tractatu 
inter  eos  de  biis  que  acta  fuerant  signanter  in  scolis,  domino  président!  concor- 
diter  pro  tam  laudabili  actu  gratias  agentes,  et  ipsis  ad  partem  relractis,  domini 
vesperiati  gratias  egerunt  dominis  doctoribus  de  bonore  iuipenso  et  laboribus 
assumptis;  et  ibidem  deputantur  domini  Nicolaus  de  Gonty,  Robertus  Tulleu  et 
ego  ad  visilandum  cibaria  et  alla  quecumque  necessaria  pro  die  fesli,  siiniliter 
scolas  et  aulam  cum  ceteris  cameris  in  dicto  convenlu  Augustinensium,  ut  pro- 
Aideant  (juod  omi]ia  sint  recle  disposita  et  ordinata,  et  quod  visitent  dicta  loca, 
tam  die  lune  de  sero  quam  etiam  die  martis  de  mane;  quod  et  factum  est. 

[il  Novembre.]  Die  dominica  sequenti  xi  mensis  Novembris,  domini  visitaverunt  birreta  ajjud 
cameram  examinis,  et  iuerunt  estimata  birreta  débita  dominis  pro  juribus  suis 
ad  XVI  sol.  par.  quodlibet  birretum;  et  similiter  species  Iuerunt  estimate;  de 
quibus  tam  de  birretis  quam  speciebus  ego  decanus  accepi  dupluin,  thcsaurarius 
et  presidens  et  similiter  respondeiis.  Item  dicti  domini  acceperunt  pro  clericis 
suis  a  quolibet  doctorisaudo  duo  birreta'-). 

Eadem  die,  fuit  admissus  ad  graduin  baccalariatus,  examine  premisso,  dominus 
Dionisius  le  Camus,  presbiter,  Parisiensis  diocesis,  qui  prestitit  juramenta,  et 
iiicliil  solvit,  quia  i'aïuiliaris  donn'ni  Picard. 

|ij  Novembre.]  Die  lune  scqueuti,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  examine  premisso, 
Guillermus  Saiget,  clericus,  diocesis.. .  (^',  clericus  domini  Jobaimis  de  Courcellis; 
qui  nicliil  solvit,  propter  causam  predictam. 

[1.3  Novembre.]  Die  martis  xm  mensis  Novembris,  comparenlibus  apud  Sanctum  Jobannem 
Jherosolimitanum  dominis  Jobanne  de  Courcellis,  Ambrosio  de  Cambray,  Nicolao 
de  Conly,  Roberto  Tulleu,  Jolianne  Picard,  Jacobo  Junii,  Roberto   Guaguin  et 

'■'  En  marge  :  Vesperie.  —  Dies  vesperiarum.  —  '^'  Eu  marge,  sans  doule  de  la  main  de  Nicolas 
Dorigny  :  Distribiilio  hirrdorum.  —  '''  Le  nom  du  diocèse  est  resté  en  blanc. 


[l/i9-2-l/i9;{|       l)K   I/IINIVEUSITK  l)K   I'\I1IS    \l     \\    SI  KCI.i:.  :\y.\ 

inc  Slepliiimi  de  \  olcri  Villa,  i('{jciilil)ii.s,  el  rinciL-iido  iii  Clirihlo  piiln;  iluiniiio 
Miloiic  (l'illiors,  episco[)o  Carnotensi,  non  régente,  hora  septinia  do  mane,  hini 
v\  i)iMi  pi-ocesserunt  cum  doniinis  Dioiiisio  Alligrel,  (JuidoiK!  Vigiei-.  (ilaiidio  de 
Hangosl,  Synione  du  GasI  et  Nicolao  Doi-igny  vesperiatis  el  lune  docIdiisandisC), 
iiidnli  caiijpjis  doctorali])iis,  |)i(;cedentibns  omnibus  hidellis,  taiii  |iai  liciil.u  iims 
quani  generalibus,  ad  locuin  majoruui  scholarum  Facultatis,  in  (juibus  prelalus 
doniiuus  Aiubrosius  do  Gandjray,  in  dicto  actu  piesidens,  proposuit  (pieslioiiciu 
inter  doclores  tonninandam,  de  cpia  respondit  niulltini  soloinniler  douiinus  lid-, 
bertus  Guaguiui,  niiuisler  geucralis  lotius  ordinis  SanctissinH;  Triuilalis  - . 

(F"  9o6  r".)  Quo  perado,  idem  dominus  de  Cambray  conlulil  prel'atis  doniinis 
vesperiatis  insignia  doctoralia,  que  sunt  birreti  rotundi  traditio,  osculi  exhibitio 
et  catliedre  assignatio,  in  |uvsenlia  reverendoruni  in  Glirisio  patriini  ddiniiiorMin 
archiepiscopi  BituricensisW,  episcoporum  Ambianensis("\  IVleldensis^,  Belva- 
censisf"),  TrecensisW,  dominorum  |)residentium  tam  Parlamenti'*)  quam  Compo- 
torum,  etgeneraliuni,  etmultoruni  nobilium,  Régis  consiliariorum,  virorum  eccle- 
siasticorum,  cum  redore  Universitatis  et  infinitis  doniiuis  dortoribus  el  gradualis 
ex  omni  Facultate.  Quibus  finitis,  processimus  una  cum  domiuis  novis  dodoi'ibus 
cum  cappis  bini  et  bini,  juxta  ordineni  antiquitatis  gradus,  preccdentibus  om- 
nibus bedellis  dominorum  cum  duobus  generaiibus  bedeilis  Facultatis,  usffue 
ad  conventum  Augustinensium,  ubi  paratum  erat  prandium  in  mulla  copia  el 
varictate  ciborum  et  in  (ine  prandii  optaverunt  interlercula  qiiinque  novorum 
doctorum  quinqne  anliquiores  doctores  régentes,  videlicet  domini  Joliannes  de 
Gourcellis,  primo  ioco;  dominus  Ambrosius  de  Cambray  secundo  loco;  dominus 
Nicolaus  de  Gonly  tertio  loco;  dominus  Robertus  Tulleu,  quarto,  et  ego  Stepba- 
nus  de  Veteri  Villa,  decanus,  ratione  antiquitatis  mec.  (piinto  et  ultimo  loco. 

Finito  veroprandio,  coram  doniinis  doctoribus,  in  (juadani  cauiera  sécréta,  in 
(jna  convenerant  tractaturi  de  biis  que  acta  fueranjt  tam  in  scbolis  quam  in 
prandio,  comparuerunt  domini  novi  doctores,  qui  gratiariim  actiones  egeruni 
doniinis  de  honore  impenso  et  laboribus  assumplis. 

Die  mercurii   sequenti  xiiii   Novembris,    fuit    celebratum    prandium    ciastini    [,',  Novcmln 
festi  apud  dictum  conventum  Augustinensium  multuni  liabunde  lain  iii  cibariis 

'''  En  mai-j^e.  toujours  de  la  même  main  :  l)i('.i  cQuinqnepreesgnarisdoçloribusapla  noM'jlis.i 

fesliis  doctorum  iinronim  ;  et  plus  bas  :  Doctorrs  siiiil  '''  Guillaume  de  Cambray  (i^ga-iôoiiV 

f/ulnrjuc.  '*'  Piene  Vers(' (i/i 8 -3-1.^00). 

'='  Au  bas  (lu  folio  ao5  v',  de  la  main  de  Nicolas  '='  Jean  rHiiilliei-  (ii8.-;-i5oo). 

Dorigny:  '"'  Louis  de  Villiers  derisle-Adam(i488-i5ai). 

rrPrinins  annns  docloratus  noslri,  qui  luit  hoc  '''  Jacques  liagnier  (i -'i 83- 1 .')  i S  i. 

die,  incepit  anno,  nieuse  et  die  in  bis  \ersibus  "'  Jean  de  La  Vacipieiie;  Tbibaull  liaillet.  lio- 

sig-natis  [id.  nov.  mccccxcii]  :  bert  Thiboust  el  Jean  de  Ganav. 

ir  jdibus  ambrosja  çasleu  falalanfa  refi.i!{fes. 

m.  .'i5 

ivi'Hiuikic    XATio<iALr. 


35/1  LA   FACULTÉ   DE   DÉCHET  [U92-U93] 

carniimi  (iiiain  [)iscium;  in  <[U0  interfiieruiit  oinnes  domiiii  doctorcs  Facullatis 
regeules  neciioa  dominus  Carnotensis  ac  oinnes  bedelli  et  clerici  doniinorumC. 

Finito  vero  prandio,  domini  quinque  novi  doctores  {^ratias  egernnL  de  laboribus 
per  dominos  assumptis  et  honoribus  impensis,  supplicando  quod  Facultas  haberet 
defectus  qui  interveaerant,  tam  die  vesperiarum  (juani  die  martis  et  hodic  in 
conviviis,  pro  supportatis,  olTerendo  oninia  emendare  ad  oïdinationem  Facultalis, 
et  qnod  dicta  Facultas  dignaretur  eos  adniittere  ad  regentiam.  Quibus  decanus 
.noniine  Facultatis  respoudit  quod,  licet  defectus  plures  intervenissent  in  prandio 
hcslerno,  attento  tamen  et  considerato  quod  non  culpa  eoruni  doctorura  inter- 
venerant,  sed  potius  magistrorum  domus,  volens  mitius  cum  eis  agere,  Facultas 
omnes  ilios  defectus  supportabat  et  reniittebat  ;  volebat  tamen  Facultas  quod  pro- 
videreiit  circa  ununi,  videlicet  quod  die  martis  in  scolis,  propter  confusionem 
(jue  intervenerat  in  distribntione  birretorum,  erant  plures  domini  consiiiarii, 
doctores  et  alii  qui  non  babuerant  birreta,  et  propteren  ipsis  expresse  injungebat 
quod  providerent  circa  boc. 

(F"  206 v°.)  Quantum  ad,  supplicationem  regencie,  Facultas  respondit  quod 
compareaiit  in  prima  missa  ordinaria  Facultatis,  et  dabitur  eis  responsum. 

Et  ipso  die,  post  prandium,  dederunt  species  confectas  zuccari  débitas  dominis, 

[  1  ô  Novcmbie.  I  Die  jovis  scqueuti.  fuil  missa  Facultatis  apud  Sanctum  Johaimem;  in  qua 
interfuerunt  domini  Cambray,  Conty,  Tulleu,  Junii,  Picard,  Guaguin  et  ego. 

In  dicta  missa  interfuerunt  etiam  domini  novi  doctores,  videlicet  domini  Dio- 
nisins  Alligret,  (îuido  Vigier,  Claudins  de  Hangest,  Simon  du  Gast  et  Nicolas 
Dorigny,  et  in  olfertorio  quilibet  eorum  obtulit  unum  cereum  cere  albe  nove 
ponderis  quatuor  librarum;  et  post  missam,  supplicaverunt  in  Facultate  admitti 
ad  regentiam.  Qui  fuerunt  admissi  commnni  consensu  omnium  dominorum,  sub 
certis  modificationibus,  videlicet  quod  fuerant  plures  tam  consiiiarii  in  Parla- 
mento  quam  doctores  et  alii  qui  in  die  festi  non  iiabuerant  birreta  in  scolis, 
propter  confusionem  que  intervenerat,  et  qupd  inscriberentur  et  deportarentur 
eis;  ad  onus  etiam  lecturarum  tam  solemnium  Decretalium  quam  extraordina- 
riarum  more  solito  fiendarnm  ;  ita  tamen,  quod  nichil  reciperont  de  regentia 
usqne  in  crastinum  Nativitafis  Domini,  nisi  aliter  intérim  esset  ordinatiim, 
omnibus  convocatisf'-*. 

|u)  Novembre.]  Die  lune  sequenti,  fuit  congregatio  Facultatis  apud  cameram  examinis,  liora 
secunda  post  meridiem;  in  qua  fuerunt  domini  Cambray,  Conty,  Junii,  Guaguin. 
Alligret,  Vigier,  de  Hangest,  du  Gast,  Dorigny  et  ego. 

'■'  En  marg-e  :  Craslinum  feslum.  —  ''  Ce  dernier  ineinbre  de  |)hr'ase,  de|)uis  les  mots  ila  tamen, 
paraît  être  une  addition  de  Nicolas  Dorifjnv. 


[U9'i-I/i9:V|        DE   L'UNIVERSITÉ  DK   l'\lilS   AI     XV-  SIKCLi:.  355 

lu  dicta  ((injpcjjaliono  liiciiinl  iiiscri[»li  doiiiiiii  (|iii  non  lial)n<'i'anl  hijiela  in 
flic  l'osli  (loniinoiuni  (locloiiini.  l'I  Ineriinl  cis  disliihula  juxta  onlinalionem  do- 
ininorunt. 

Die  iiiarlis  w  inensis  Novembris,  fnil  con{{re{jalio  Universilatis  a|Mi(l  Saiichmi    [aoNovcrahrc] 
Matlmiininn,  super  duobns  articulis:  primus  est  ad  audiendnni  lecturani   iitli'- 
rarum  ro'fianini  ;  secnndus  est  comrnunis. 

In  dictis  litteris  dominus  noster  Rox  rcscnbebat  Universitati  in  favorfm  do- 
inini  Joliannis  Simon  conlra  majfisti'uni  (îciarihini  (îobaillc,  elecluin  Pai-isicn- 
scm,  et  volebat  rex  quod  Universitas  in  omnibus  taveret  dicto  magislro  JoJianni 
Simon*''. 

In  dicta  congiegatione  luerunt  présentes  donuni  Guajjuin,  Ailigrel,  \igier, 
de  Hangest,  Dorigny  et  ego. 

Die  jovis  sequenti  xxn  mensis  Novembris,  fuit  missa  Facultatis  apud  Sanctum    i'^''  ^»*emi>r<;.  | 
.loliaimom;  in    qua  fuerunt  présentes  domini  Cunti,   Junii.   Guaguin,    Alligret, 
Vigicr,  de  Hangesl,  du  Gast,  Dorigny  ci  ego. 

Die  dominica  xw  ejusdem  mensis,  fuit  missa  Béate  Katberine,  in  qua  fiieruni    ['â Novembre.] 
présentes  domini  Conti,  Picard,   Junii,  Guaguin,  Alligret.  Vigier,  de  Hangest, 
du  Gast,  Dorigny  et  ego. 

Die  lune  sequenti,  fuit  missa  Universilatis  apud  Jacobitas,  in  qua  inlerfuerunt    I26 Novembre.] 
domini  Alligret,  Vigier,  de  Hangest,  du  (îast,  Dorigny  et  ego., 

(F"  207  r".)  Die  jovis  penultima  mensis  JNovembris,  fuit  missa  Facultatis  apud    ['^9 '^'«'^^'"'"■«■J 
Sanctum  Jobannem;  in  qua  fuerunt  présentes  domini  Gambray,  Conty,  Junii, 
Guaguin,  Alligret,  Vigier,  du  Gast,  Dorigny  et  ego. 

Die  mercurii  quinta  mensis  Decembris,  fuit  missa  Facultatis  apud  Sanctum     [^  Décembre.] 
Johanncm,  in  qua  fuerunt  domini  Gambray,  Conty.  Tulleu,  Junii,  Guaguin.  Alli- 
gret. Vigier,  du  Gast,  Dorigny  et  ego. 

Die  jovis  VI  mensis  Decembris.  lui!  missa  Beati  Nicolai.  in  qua  fuerunt  domini     [6  Décembre.] 
Conti,  Junii,   Guaguini,  Alligret,  Vigier,  de  Hangest,  du  Gast,  Dorigny  et  ego. 

'''  Du  Boiilay  (t.  V,  p.  809)  place  cette  réunion  Garoli  \lll,  quiljus  niandabat  Universilati  ul  Ce- 
tte lUniversité  au  21  novembre,  et  s'cxpiime  en  i-anlo  eleclo  Parisiensi  patrocinaretnr  :  qua' lîegis 
termes  absolument  contraires  au  sujet  du  mande-  voluiilas  tanto  gratius  accepta  est.  cpio  iam  stu- 
ment  de  Charles  VIII  :  «Die  21  Novemb.  in  Co-  diosius  ipsa  propendebat  in  causam  dicti  epi- 
niiliis    Mathurinensibus  lecta;  snnt   filter;K  Régis  scopi."  > 


350  LA   FACULTÉ   DE   DÉCRET  [l/i9t>-l/i93] 

Eadeiu  dio,  e()m])ai'uit  in  Facullale  pi'imus  le{>ens,  (jui  supplicavil  pro  licencia 
recedendi  pei'  dnos  menses. 

Dicta  die,  liiil  incoi'j)()raliis  inler  haccalarios  niagisler  Antlionins  Paulin, 
diocesis  Sarlatensis,  baccalarius  Tliolose.  qui  solvit  pro  incni'poralione  duo 
scula  auri. 

[7  Décomlirc]  Die  veneris  sequonti,  fuit  niissa  Univcrsitatis  apud  ecclesiam  Fratruni  Pi-edica- 
torum:  in  (|na  inlerliierunt  domini  Allifjret,  Viijier,  du  Gast,  Dorigny  et  ego. 

[SDécumbie.J  Die  sabbali  vni  mensis  Decembris,  fuit  missa  Conceptionis  Béate  Marie  vir- 
ginis  apud  Sanctuni  Jobanneni  celebrata,  in  ipia  l'uerunt  présentes  domini 
Ganibray,  Gonty,  Junii,  Guaguin,  Aliigret,  Vigicr,  de  Hangest,  du  Gast,  Dorigny 
et  ego. 

Eadeni  die,  post  missani,  liiit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  examine 
pi'emisso,  Joliannes  Povnelli,  diocesis  Nivernensis,  qui  solvit  jn-o  bnrsis  et  dispen- 
satione  duo  scnta  cum  dimidio,  et  prestitit  jnramenta. 

[<)  Urcc'inijie.j  Die  dominica  sequenti,  i'uernnt  ])rocessiones  Universitatis  apud  ecclesiam 
Béate  Genovefe;  in  quibus  fuerunt  présentes  domini  Cambray,  Gonti,  Aliigret, 
Vigier,  de  Hangest,  du  Gast,  Dorigny  et  ego. 

Eadem  die,  in  Sancto  Mathurino,  ante  processiones,  fuerunt  presentate  Uni- 
versitati  littere  domini  nostri  summi  pontificis  Alexandri  sexti,  et  ibidem  lecte, 
et  deliberatum  extitit  quod  Te  Deum  laudamm  decantaretur  in  predicta  ecclesia 
Béate  Genovefe;  q^md  et  l'actum  est*''. 

[m  Dérembi.'.]  Die  luiie  scqueuti,  \  meiisis  Decembris.  luit  congregatio  Universitatis  a])uil 
Sanctum  Matburinnm,  super  tribus  articulis  :  ])rimus  est  ad  audiendum  quamdam 
supplicationem  Facultatis  fJecretorum  conti-a  (F"  207  v°)  quemdam  Ludovicum 
pro  doctore  utriusque  juris  se  gerentem;  secundus,  super  salario  nnntii  domini 
Pape;  ti'rtius  est  communis. 

In  dicta  congregatione  fuerunt  présentes  domini  Garabray,  Gonti,  Tulleu, 
Guaguin,  Aliigret.  \'igier,  du  Gast.  de  Hangest,  Dorigny  et  ego. 

Quantum  ad  primum  articulum,  Facultas  déclara  vil  Universitati  quod  qui- 
dam Ludovicus  Siculus,  (|ui  non  erat  gradnatus  in  Universitate,  publiée  legebat, 
faciebat  disputaciones  solemnes.  et  alios  actus  scolasticos  exercebat,  supplicando 
Universitati  quod  vellet  se  adjungere  Facultali  contra  dictum  Siculum,  et  quod 
inhiberetur  dicto  Sicnlo  ne  de  cetero  presumeret  talia  facere  ;  et  post  delibera- 

'"'  Cf.  Du  Bouiay.  t.  V,  p.  Hoç)  :  "Uio  9  De-  |>r()iii(iliime,  ad  Universitatom  ])cr  sj)epialem  Niin- 
cciiil).  in  Comitiis  iMathui'inensibns  lecla;  sinit  ciiini,  (jueiu  liiiiversitas  suiiima  |ieciini;v  «loiialuiii 
liUera;   Alexaiulri    VI    siiinnii    l^onlificis    de   sua         \()liiit.i 


[l/i92-l/i9:{  I        l)K   L'UNIVKUSITÉ   Dl'    PAHIS    \l     W     MKCLi:.  3r)7 

tioiietii  siiijjiilanim  Facultatuni,  Univ(!rsitas  dedil  adiiiii.liniii'iii  et  dedil  dopiitalos 
(|iii  se  iioiiiiiic  lliiiversilalis  (laiisfcii-iMil  ciiiii  Kac(dlalo  Decrcloniiii,  cl  lacèrent 
iidiil)itiones  laiu  dicto  Siculn  (|iiaiii  majjisln)  collcjjiii  di;  Garnhi'ay  ac  eliaiii  aliis 
inajjistris  collep,ioruiii.  iic  d<'  (-eloro  perinilterent,  non  {jradualos  in  Universitato 
|nddic('  Icjjcrc  aiil  alios  aclus  scdiasticos  in  snis  collcfTiis  o\('rc('i-e''l 

Die  jovis  Mil  cinsdi'iii  niciisis,  liiil  inissa  Facnltalis  in  Sancto  .hjhaiini';  m  i|iia     [i3  Décemlirc] 
fuerunl   doniini   (lanibray,  Conti,  Tidicu,  Junii,  Gnaguin,  Alliyiet,  Vigier,  de 
Hangest,  du  (iast,  Dorigny  el  ego. 

Eadeni  di(ï,  l'uil  congregalin  Facidtatis,  posi  niissain,  super  diiolius  ai-licnlis: 
priinus  est  ad  audiendnni  ea  que  advisata  siinl  per  consiliuin  super  rnaleria 
nominaloruin  per  Kacultateui  Universitati  ;  secundus  est  coninuinis.  In  dicta 
congregatione  iuernnt  (l(tiuini  supradicti. 

Die  veneris  sequenli,  Inil  niissa  de  Rorate  apiid  Sanctuni  .lolianneni;  in  qua    [  l'i  Dwembre.J 
fnerunt  domini  Junii,  Ailigret,  Vigier,  du  Gast,  Dorigny  et  ego. 

Die  dominica  sequenti  \v[i]  Deceinbris,  fuit  admissus  ad  gradum  liaccalaiiatus,    [ i B Dweinhre.j 
examine  premisso,  dominus  Petrus  Guibert,  presbiter,  Abrincensis  diocesis;  qui, 
prestitis  juramentis,  soivit  pro  bursis  et  dispensa tione  tria  scuta. 

Die  jovis  \ix[/.  xx]  Decenibris,  fuit  niissa  Facullatis.  inqua  interfueruni  doniini    [ao  Décpinhre.] 
Conty,  Junii,  AHigret,  Vigier,  de  Hangest,  du  Gast,  Dorigny  et  ego. 

Eadom  die,  fnerunt  admissi  ad  gradum  baccalariatus.  exaniini;  premisso, 
Simon  Rougolle,  Ebroicensis  diocesis,  qui  soivit  pro  bursis  et  (bspensatione  duo 
scuta  curn  dimidio,  et  dominus  Jobannes  le  Gros,  presbiter,  Gonstanciensis  dio- 
cesis, qui  similiter  soivit  pro  bursis  et  dispensatione  duo  scuta  cum  dimidio,  et 
sic  quinque  scuta;  et  prestiterunt  juramenta. 

(F"  208  r".)  Die  lune,  in  vigilia  Natlvitatis  Doniini.  dominus  Ailigret  legit  De-    [5^  Dpmnbre.] 
cretaleni  Firmiter,  de  summa  Trinitatc,  et  intravit  liora  consueta  (-). 

Eadeni  die,  fuit  missa  Facultatis,  in  qua  fuerunt  présentes  doniini  Conty, 
Junii,  Guaguin,  Ailigret,  Vigier,'  de  Hangest,  du  Gast,  Dorigny  et  ego. 

Die  mercurii  9"  niensis  Januarii,  fuit  niissa  Facultatis.  in  (pia  fneinnt  doniini  ['''g^'- 

r^         ■     fj-    •  i\      ■  2  Janvier.] 

Gonti,  Vigier,  Dorigny  et  ego. 

Die  mercurii  nona  niensis  Januarii.  fuit  missa  Facullatis  aptid  Sanctuni  Joban-      [i»  Janvier.] 

'''  Cf.  Du  Boiilay,  I.  V,  I».  H(if)-Sio.  —  Eu  marge  :  .\otii  iiiuinUiiii  ad  li'gcnli's  in  collcgiis  siiif  aihiplimie. 
—  '^'  En  iiiaige  :  Lfctura  Dccrclalis. 


308  LA   FACULTÉ  DE   DKCIîET  [U92-U93] 

nt'iii  celebrata,  iii  ([lia  lueruiil  présentes  doniini  Conty,  Vigier,  du  Gast,  Dori- 
gny  et  ego. 

I  iG  Janvier.  1  Die  mercurii  xvi  ejusdem  mensis,  fuit  niissa,  in  qua  fuerunt  présentes  doniini 

Conty.  Jnnii.  Alligrct,  Vigier,  de  Flangest.  du  Gast,  Dorigny  et  ego. 

[ai  Jiiiivier.]  Lunc  XXI  Januarii,  in  domo  doniini  receptoris,  presentibus  doniinis  Dorigny, 

du  Gast  et  me  decaiio,  luit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  examine  pre- 
niisso,  dominas  .lohannes  Morain,  Brivalensis,  diocesis  Sancti  Fiori,  qui  solvit 
pro  bursis  duo  scuta. 

|a4  Janvier]  Die  jovis  xxiui  ejusdem  mensis,  fuit  missa  ordinaria  FacuUatis,  presentibus 

dominis  Conti,  Guaguin,  Vigier,  Hangest,  du  Gast,  Dorigny  et  me  decano. 

:î(i  Janvier.]         Die  sabbati  XXVI  Januarii,  fuit  obitus  quondam  bone  memorie  domini  Martini 
de  Fraxinis;  in  quo  fuerunt  facte  distributiones  more  solito. 

|:ii  Janvier.]  Die  jovis  ultima  ejusdem  mensis  Januarii,  fuit  missa  ordinaria  Facultalis,  in 

qua  fuerunt  présentes  domini  Conti,  Guaguin,  AHigret,  Vigier  et  du  Gast. 

[2  Février.]  Die  sabbati  II  mensis  Februarii,  fuit  missa  PuriHcationis  Béate  Marie  Virginis, 

in  qua  interfuerunl  domini  Conti,  Guaguin,  Aliigret,  Vigier,  du  Gast,  Dorigny 
et  ego;  et  fuit  facta  distributio  cereorum  more  soiito. 

I '1  i-.vrier.j  Die  lune  quarta  mensis  Februarii,  fuit  mis.sa  Llniversitatis  apud  ecciesiam  Fra- 

trum  Predicatorum;  in  qua  fuerunt  présentes  domini  Conty,  AHigret,  Vigier, 
du  Gast,  Dorigny  et  ego. 

[7  Février.]  (F"  'J08  v".)  Dicjovis  VII  uieusis  Februai'ii ,  fuit  missa  Facultatis,  in  qua  fuerunt 

présentes  domini  Conti,  AHigret,  du  Gast,  Dorigny  et  ego. 

[16  Février.]  Die  jovis  xiiii  ejusdeui  mensis,  fuit  missa  ordinaria  Facultatis,  presentibus  do- 

minis suprascriptis. 

[i5  Février.]  Die  veueris  XV  ejusdem  mensis,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  exa- 

mine premisso,  Michael  Piedecerf,  diocesis  Rothomagensis,  qui,  prestitis  solitis 
juramentis,  solvit  pro  bursis  et  dispensatioiie  duo  scuta  cum  dimidio. 

iai  Février.]  Die  jovis  XM  ejusdeui  mensis,  fuit  missa  ordinaria  Facultatis,  in  qua  fueruni 

présentes  domini  Conti,  Tulleu,  Vigier,  de  Hangest,  du  Gast  et  ego. 


[l'i«.»-J-l/i'.t:{|        DE   L'UNI VliUSITÉ   \)K   l'AUIS   AL   XV"  SIÈCLE.  359 

Dio  jovis  iilliina  nuMisis  lA^hruarii,  luit,  connfrfîfratio  Kaciillalis,  apiul  caiiKMaiii      [«8  FiWrici. 
tî\aiuinis,  sii|)cr  tribus  ailiculis  :  priiuiis  (!sl  ad  recipiciiduiii  cl  adinillonduiii 
resigiiaciouoiu   ollicii   clavijfcii    dicte  FacuUalis;  secuudus  est  ad  dispeiisaiiduiu 
cum  prcseritatis  ad  licenciain,  si  (it  in  quantum  opus  erat;  tertius  est  communis. 

Quantum  ad  |)i'inmm  articuluiu,  domiui  admiseruut  resignacionem  clavigeri 

lactani  perniagistruniHugonem  Angot,  procuratorem  Nicoiai ,  clavigeri  dicte 

Facultatis,  et  contulerunt  dictum  olliciuni  Alano i'^  qui  prestitit  juramcuta. 

Eadem  die,  fuit  iacorporatiis  inter  baccalarios  Nicolaus  Nobis,  diocesis  Lingo- 
nensis,  qui  solvit  pio  incorporacione  duo  scuta. 

Die  veneris  prima  mensis  Marcii ,  luit  laissa  Facultatis,  iu  qua  fiierunl  dumiui       [r'.\lars.| 
Conti,  Junii,  Guagnin,  Alligret,  Vigier.  de  Ilangest,  du  Gast,  Dorigny  et  ego. 

Eadem  die,fuerunt  admissi  ad  graduni  baccalariatus,  examine  premisso,  ma- 
gister  Piatus  Parvi,  presbiter,  diocesis  Carnotensis,  ([ui  solvit  pro  bursiset  dispcn- 
sacione  tria  scuta  auri,  Thomas  Boynet,  clericus,  diocesis  Ambianensis,  qui  solvit 
pro  bursis  duo  scuta,  et  Johannes  du  Rosel,  clericus,  diocesis  Morincnsis,  qui 
similiter  solvit  pro  bursis  duo  scuta;  et  prestiterunt  juramenta. 

Die  jovis  vu  nicnsis  Marcii,  luit  missa  Facultatis   ajiud  Sanctum  Jolianneni;        [7  Mars.] 
in  qua  fucrunt  présentes  domini  Gonti,  Guaguin,  Alligret,  Vigier,  de  Ilangest, 
du  Gast,  Dorigny  et  ego. 

Eadem  die,  post  missam,  baccalarii  presentati  ad  licenciam  iatraverunt  came- 
rani  examinis  pro  examine  generali  numéro  octo ,  (juibus  ego  decanus  habui  ora- 
tionem  exhortativam  more  solito. 

Die  dominica  sequenti,  fuerunt  processioncs  Universitatis  apud  ecclesiam  Beati       1  m  Mars.] 
Victoris  prope  Parisius;  in  quibus  inlerfuei'unt  domini  TuUfu,  Alligret,  \  igier, 
de  Hangest,  du  Gast,  Dorigny  et  ego. 

(F"  20g  r°.)  Eadem  die,  pro  una  littera  gradus  :  \x  sol.  par. 

Die  jovis  xuM  ejusdem  mensis,  fuit  missa  Facultatis,  in  ipia  fueiunt  domini      [l'iMars. ] 
Gonty,  Guaguin,  Alligret,  Vigier,  Dorigny  et  ego. 

Eadem  die,  fuit  congregatio  Universitatis  apud  Sanctum  Mathurinum  supoi- 
controversia  procuratorie  nationis  Francie. 

Veneris  xxu  ejusdem  mensis,  fuit  missa  Facultatis,  in  qua  fuerunt  duiuiui  Junii,       [32  Mars.] 
Alligret,  de  Hangest,  Dorigny  et  ego. 

Eadem  die,  in  caméra  examinis,  fuerunt  admissi  ad  gradum  baccalariatus, 

'"'  Les  noms  de  famille  de  ces  deux  personnages  sont  restés  en  blanc. 


360 


LA   FACULTE  DE   DECRET 


I  l'i9-.>-l  v,):î| 

examine  preniisso,  Joliiiniies  Ferron,  diocesis  Aulissiorlorensis,  [qui  |  sol\il  duo 
scuta  cum  diniidio,el  Joliannes  Durand,  clericus  doinini  priini  le(;ontis,  ([iii  suivit 
pro  omnibus  juribus  duo  scula.  • 


III 


[jy  Mars.j  Die  hine  xxv  ejusdem  mensis.  i'uit  missa  Béate  Marie,  in  qiia  fuerunt  donii 

Conti,  Junii,  Guaguin,  Alligret,  de  Hangest,  du  Gast  et  ego. 

Eadeni  die.  fuit  admissus  ad  graduni.  baccalariatus,  examine  prémisse,  frater 
Anthonius  de  Busco ''',  ordinis  S.  Benedicti,  qui,  prestitis  solitis  juramentis. 
solvit  diu)  scula  cum  diniidio. 


1^7  Mais.]  Die  mercurii  xxvii  ejusdem  mensis,  in  caméra  examinis,  fuit  admissus  ad  gra- 

dum  baccalariatus,  examine  premisso,  Egidius  Fralon,  diocesis  Garnotensis ;  qui 
prestitis  juramentis,  solvit  duo  scuta. 

[-8  Mais.]  Die  jovis  xxvni  ejusdem  mensis,  fuit  missa  Facultatis,  in  qua  fuerunt  domini 

Gonti,  Junii,  Guaguin,  AHigret,  Dorigny  et  ego. 

Eadem  die,  in  caméra  examinis,  fuit  admissus  ad  grailum  baccalariatus,  exa- 
mine premisso,  jNicolaus  Gamelin '-),  diocesis  Laudunensis;  qui,  prestitis  jura- 
mentis, solvit  pro  bursis  duo  scuta. 

[il)  Mais.]  Die  veneris  xxix  ejusdem  mensis,  in  caméra  examinis,  fuit  admissus  ad  gra- 

dum  baccalariatus,  examine  premisso,  Jobannes  de  Montesson,  diocesis  Cenoma- 
nensis;  qili,  prestitis  juramentis,  solvit  pro  bursis  duo  scuta. 

[i:i  Auil.]  Die  sabbati  xiii  mensis  Aprilis,  fuit  incorporatus  inter  baccalarios  Irater  Ludo- 

vicus  Sullleau,  ordinis  S.  Augustini,  Cenoinauensis  diocesis;   qui  solvit  pro  iu- 
corporatione  duo  scuta. 


C  S'agit-il  ici  ilAiiloine  ilu  Bois,  ditdoF'iennes, 
comte  de  Ghauniont  en  Bassigny,  qui  serait  do- 
venu  abbé  de  Saint-Luricn  de  Beauvais,  0.  S.  B. , 
quatre  mois  environ  avant  sa  réception  au  bacca- 
lauréat (juillet  i^ga)?  Protonotaire  apostolique, 
chanoine  de  la  Sainte-Chapelle  de  Paris,  il  obtint 
d'Innocent  Vlll,  à  i8  ans,  un  bref  qui  lui  donnait 
le  siège  éj)iseopyi  de  Beauvais,  mais  «pii  resta 
lettre  morte.  Deux  ans  a])rès,  il  était  nommé  ad- 
ministratem-  de  l'église  de  Béziers,  où  il  eut  de 
grandes  diflicultés  avec  l'évêque  Pierre  Javailhac 
[de  Janaiihac?].  Enfin,  le  a  février  i5o3  (ou 
loo'i),  il  put  pi'endre  possession  de  cet  évôché. 
il  mourut  le  17  avril  iSSy.  La  haute  situation  de 
sa  l'amille  expliquerait  ses  ambitions  |)récoces  :  lils 


de  Jean,  seigneur  du  Bois  de  Querdes,  il  étail  le 
neveu  de  Piiilippe  de  Crèvecœur,  sieur  de  Cordes, 
lieutenant  .'jénéral  en  Picardie,  et  sa  sœur  Barbe 
a\ait  ('pousé  Fran(;ois  1"  de  La  Rochefoucauld, 
prince  de  Marsillac.  Voir  GaUia  Christ.,  t.  VI, 
|i.  2()3  et  36i.  — Ou  bien  faudrait-il  lire  de  Ihnstu 
i^du  Bus)? 

'^'  En  1/197,  I^'coias  Gamélin,  "in  jure  caiio- 
nico  licenciatns  et  in  arlibus  magisteri,  se  présente 
à  la  collation  des  abbés  de  Saint-Vincent  et  de 
Saint-Nicolas-au-Bois.  0.  S.  B. ,  diocèse  de  Laon. 
Arrh.  del'Uiiiv.  de  Paris,  vol.  5o,  fol.  17.  —  En 
i5oo,  il  se  présente  ii  la  collation  des  chapitres 
de  l'église  collégiale  de  Sainte-Geneviève  el  de 
celle  de  Saint-Pierre  de  Laon.  Ibid.,  fol.  i.3/i. 


i/i'.)2-l/i'.»:} 


DE  i;iM\Ki{siTi';  i)i;  i'auis  ai   \\'  sikclk. 


3f)l 


Die  jovis  \vii|i|  Aprilis,  fuit  uiissa  Fiicullalis.  in  <|iiii  rurninl  (liuniiii  r.oiili, 
(îuajjuiii,  Alli<;i<'l,  Vi<jR'r,  Dorijjiiy  et  0{fO. 

(K"  tîog  v".)  KadiMii  die,  fuit  claiisum  examen  licencie,  et  habui  ego  decanus 
oratiouem  dictis  baccalariis  more  solito. 


[iSAiril. 


Die  veneris  scquenti.  domini  Conty,  Guafjiiin,  Allijfret,  Vigier,  de  Haiigest,  [19  Avril.] 
du  Gast,  Dorigny  et  ego,  cuni  baccalariis  preseutatis  ad  licenciam  et  bedellis 
Facultatis,  adivimus  prcsentiam  domini  cancellarii  in  domo  sua,  et  eideni  pre- 
senfavimns  dictos  baccalarios  receptos  per  Facultatem  tanquam  niun(;re  licencie 
digiios.  numéro  tridecim  (sî'c),  brevi  collatione  per  me  liabita,  eidem  supplicando 
iustanter  quatinus  illos,  quanicicius  facullas  se  ofTenet,  expedire  vellel  et  digna- 
retur.  Qui  quidem  doiiiinus  cancellarius  bénigne  eosdem  baccalarios  recepit  et 
ipsos  quamcicius  poterit  expedire  promisit. 

Die  mercurii  xxuu  Aprilis,  fuit  missa  Facullatis  apud  Sanctum  Jobannem;in       [a'i  Avril.] 
qua  ego  non  fui  propter  infirmilatem. 


Die  sabbali  wvu  ejusdem  mensis,  fuit  congregatio  IJniversilatis,  apud  Sanctum 
Mathurinnm,  super  tribus  aiticulis:  primus,  ad  conferendum  quoddam  ofiicium 
librariatus  ;  secundus,  super  clausione  rotuli  et  executione  arresti  Facultatis  De- 
cretorum  ;  tertius  est  communis. 

Quantum  ad  primum  articulum,  Universitas  contulit  dictum  officium  librariatus 
Philippo  Pigoucbet''',  librario. 

Quantum  ad  secundum,  fuit  presentatus  rotulus  Facultatis  Univgrsitati.  et  fuit 
arrestuni  demandatum  exccutioni  per  magistrum  Jobannem  Boucliart,  consilia- 
rium  régis  in  curia  Parlamenti'"-'. 


[27  Avril.] 


'■'  Philippe  Pigouchet  exerça  de  i488  à  iSaG: 
il  demeurait  ffcn  la  rue  de  la  Harpe,  devant  Saint 
Gosme,  enl'ostel  du  colleigedeDinvillen  ;  en  i  5o8, 
il  occupa  momentanément  l'atelier  de  l'hôtel  de 
Beauregard,  rue  Clopin.  Cf.  Philippe  Rcnnuard, 
Imprimeurs  parisiens ,  libraires,  etc.  (Paris, '1898, 
in-ia),  p.  3oo.  —  Pigouchet  a  imprime  de  nom- 
breux livres  d'heures,  surtout  pour  Simon  Vostre. 
Cf.  Brunet,  Manuel  du  libraire,  éd.  de  186/î,  t.  V, 
col.  1869  et  suiv. 

'"'  Le  vendredi  1"  mars  liga  [ligS],  le  Pai'- 
lement  de  Paris  avait  rendu  l'arrêt  suivant  : 

ffSur  la  requesto  baillée  à  la  Cour  par  les  doyen, 
docteurs  et  Faculté  de  Décret  de  l'Université  de 
Pai'is,  par  laquelle  ils  requeroient  que  les  recteur  1 
procureur  et  doyens  des  Facultés  des  aris,  théolo- 


gie et  médecine  en  ladite  Université  fussent  tenus 
de  recevoir  [et]  conlroller  les  nominations  des 
licentiez  et  bascheliers  présentez  parlesdits  doyen 
et  docteurs  d'icelle  Faculté  de  Décret  en  ensuivant 
la  forme  et  teneur  de  la  Pragmatique  sanction,  et 
que  à  ce  faire  soient  contraints  par  la  prinse  de 
leurs  biens  temporels  et  sceaux  mis  en  la  main 
du  Roy  ; 

irVeu  parla  Cour  ledit  arrest,  ensemble  les  ad- 
vertissemens  et  pi-oduclionsdicelles  parties, et ouy 
sur  ce  le  rapport  de  certains  commis  par  icelleCour 
h  ouïr  lesdites  parties,  et  tout  considéré; 

ffll  sera  dit  en  entérinant  icelle  requeste  que 
Icsdits  recteur,  ])i'ocureur  et  doyens  desdites  Fa- 
cultez  des  ars,  théologie  et  médecine  d'icelle  Uni- 
versité seront  tenus  recevoir,  inrotuller  et  sceller- 

46 


362  LA   FACLLTÉ  DE   IJÉCUET  [l/i92-l 'j'.)3J 

[38  Avril.]  Die  (loininica  sequoiiti,  luit  coiigrcgatio  Facullatis,  apiid  canuTaiii  exaiiiinis. 

super  tribus  articulis :  prinius,  ad  conficienduni  rotuluin  liceiiciandoiiim;  sccun- 
dus.  ad  deliberandum  super  suppHcatione  secundi  legentis,  ([iii  snpplicaveral,  pro 
novo  libro;  lertius  est  communis. 

In  eadem  congregatione  fuerunt  présentes  doniini  Cambray,  Conti,  TuUeii, 
Picart,  Guaguin.  Alligi-et,  Vigier,  de  Hangest,  du  Gast,  Dorigny  et  ego;  et  fuit 
confectus  rotulus  dictoruui  licenciandorum  de  cotnmuni  consensu  dominoruai 
predictorum  modo  infrascripto. 

Eadem  die,  domiiuis  Gonty  presentavit  dictum  lutuium  dicto  domino  can- 
ceilario  in  domo  sua  clausum  et  sigillatum  tribus  sigillis,  scilicet  sigillo  deca- 
natus.  in  medio.  et  sigillis  duorum  dominoruni  assistentium,  in  extremita- 
tibus  ipsius  rotuli,  videlicet  sigiilo  domini  de  Gonty  et  sigillo  domini  Guaguin; 
et  l'ecit  dictas  dominus  de  Gonty  protestationes  assuetas  coram  notario  et 
testibus. 

(r'Mni.]  Die  mercurii  prima  mensis  Maii,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  exa- 

mine premisso,  Petrus  Lourde],  diocesis  Ambianeiisis,  qui  soivit  pro  bursis  duo 
scuta  auri  ad  soleni,  et  dimidium  scutum  pro  dispensatione. 

[2  Mai.]  (F"  2  1  0  r".)  Die  jovis  secunda  mensis  Maii.  fuit  missa  Facultatis  apud  Sanctum 

Johannem;  in  qua  fuerunt  domini  Gonti,  Tulleu,  Guaguin,  Alligret,  Vigier,  de 
Hangest.  du  Gast,  Dorigny  et  ego,  cum  tridecim  (s»-)  iicenciandis  infrascriptis  et 
bedellis  Facultatis;  qui  licenciandi,  post  prestatioiiem  juramentorum  solitorum 
prestari  ante  licenciam,  processerunt  bini  et  bini  usque  ad  aulani  domini  Pari- 
siensis  episcopi  ;  deinde,  domini  Gonti,  Guaguin,  Alligret  et  ego  accessimus 
ad  personam  domini  cancellarii  in  domo  sua,  in  claustro  Béate  Marie,  qui  nobis 
exhibait  rotulum  per  Facultatem  sibi  traditum,  clausum  et  sigillatum;  et  deinde 
processit  idem  dominus  cancellarius  cum  sabcancellario,  prefatis  dominis  eam 
associantibus,  asque  ad  dictam  aulam  domus  episcopalis  Parisiensis,  et  ibidem 
omnibus  in  suis  locis  sedentibus,  prefatus  dominus  cancellarius  tradidit  rotulum 
magislro  JohanniDugue,  majori  bedello  Facultatis,  qui,  legendo  dictum  rotulum 
alta  et  intelligibili  voce,  dictos  licenciandos  vocavit  eo  ordine  qui  [/.  qao]  in  eodem 
rotulo  erantdescripli.  (juo  facto,  dictas  sabcancellarias  long(u)am  el  disertam  ora- 
tionem  habuit  adlaudem  dictoram  licenciandorum  et  Facultatis;  qua  linita,  dictas 

les  nominations  des  nommez  licentiez  en  Décret  à  d'icelle  Université;  et  à  ce  faire  seront  contraints 

eux  nommez  par  iesdits  doyen  el  docteurs  d'icelle  par  toutes  voyes  deiies  et  raisonnables,  nonobstant 

Faeulti'  de  Décret  selon  la  forme  et  teneur  diidit  oppositions  el  appellations  quelconques  faites  ou  à 

arrest,  Pi'agmatique  sanction,  et  nonobstant  chose  faire  et  sans  prejuilice  d'icelles.  desjiens  reservez 

proposée  par  Iesdits  recteur,  procureurs  et  doyens  en  définitive. t  Fraur.  21  278  ,  fol.  3-3  i. 
d'icelles  Eacultez  des  ars ,  théologie  et  médecine 


l'i9'J-l/i'.)31 


l)K   l/lNIVEnsiTK   DK   l>AltlS    \l     \  V  SIKCLK. 


3G3 


(loiiiiiuis  canccllariusdiclis  tiitlcciin  (^mj  baccalaiiis  licciilic  iiiuiiiis  ol  apostolicain 
boiiediclioneiii  iiii|)(MKlil,  il)i  assislciili' copiosa  imilliliKliiic  prclaloiiiin,  coiisiiluiii, 
U()l)ilitiiii,  iloctonini.  licoiicialoruni  et  slii(lciiliiiiii  <'\  oiiiiii  Faciiitate.  Quibiis 
peractis,  domini  doclorcs  et  iiovi  licenciali  descenderunt  de  dicta  aula  et  in  pede 
jjradiiuiii  iiioïc  solilo  steteruiil,  ilji([iie  gratias  egerunl  oiniiiljiis  qui  actui  inter- 
fueranl;  ol  ilcindc  ipsi  novi  licenciati  se  retraxoruiit  aiite  capellaiii  iiireriorein 
dicte  domus  episco])alis,  et  ibi  gralias  egerunt  doniinis  doctorilxis  de  laboiibus 
assiirn])tis  et  bonoribns  iiiipeiisis. 

ORDO   AUTEM  QUI  [1.  QLo]  IPSI   LICENCIVXDI   Kl  KIUiNT  AI)   I.ICENCIAM   VOCATI 
KT  suit  QUIBUS  SUNT  ADOl'TATI  SEQUITUU  IN  HUNC  MODUM  : 

Johaiines  de  Cliavaignacb  .  Hune  adoptavit  doniinus  Johaimes  de  Courceiiis. 

Florentins  Gaiibert —    d.  Steplianus  de  Veleri  Villa. 

Nicolaus  Nobis —    d.  Robertus  Tidieii. 

Ludovicus  Sutlleau —    d.  Nicolaus  de  ("outy. 

Nicolaus  Bertrandi —    d.  Jacobus  Junii. 

Martinus  Guaguin —   d.  Ambrosius  de  Cambiay. 

Johannes  Morini —    d.  Johannes  Picard. 

Michael  Gaudaire —    d.  Dionisius  Alligrct. 

Nicolaus  de  Carra —    d.  Robertus  Guaguin. 

Paulus  Valton —    d.  Guido  Vigier. 

Joacliin  Blotin —    d.  Claudius  de  Hangest. 

Robertus  Gambier —    d.  Simon  du  Gast. 

Nicolaus  Cappiicii —    d.  Nicolaus  Dorigny. 

(F°  210  V".)  Die  mercurii  nona  [1.  octava]  ejusdeiu  nieiisis  Maii,  liiit  inissa 
oïdinaria  Facultatis  apud  Sanctum  Johannem;  in  tjua  lucrunt  présentes  domini 
Conti,  Tulleu.  Junii,  Guaguin,  Alligret,  Vigier,  de  Hangest,  du  Gast,  Dorigny 
et  ego. 

Eadeni  die,  fuit  celebratus  obitiis  domini  Johannis  CliutTart.  in  quo  iuerunt 
domini  supradicti. 


[8Mai.| 


Die  jovis  sequcnti.   luil  inissa  Reali  Nicolai  apud  Sanctum  Johannem  ;  in  qua 
iuerunt  domini  Conti,  Junii,  Guaguin,  Alligret,  Vigier,  Dorigny  et  ego. 


[ç,  .Mai.| 


Die  dominica  sequenti.  fuit  congregatio  Facultati  iu  domo  domini  de  Josaio, 
hora  exitus  vesperorum  Béate  Marie,  super  duobus  ariiculis:  primus  est  super 
facto  legentium  de  mane;  secundus,  communis. 

In  dicta   congregacinne    ruoiiiiil   présentes  domini   Johannes   de    Courceiiis, 

46. 


[i3  Mai. 


364  LA  FACULTÉ  DE  DÉCRET  [U92-l/i93] 

Cainbray.  Conli,  Picard,  Guaguin,  Aliigiet,  Vigier,  de  Haiigest,  du  Gast,  Dori- 
gny  et  ego. 

Quanlum  ad  primum  articulum,  magister  Karolus  de  Ranchicourt,  secundus 
legens,  obtulit  Facultati  quod  legeret  bis  in  die.  scilicet  de  mane  horaconsueta, 
et  post  prandium  hora  secunda.  Quod  placuit  Facultati,  et  similiter  injunxit  primo 
legenti. 

[i5  Mai.J  Die  mercuni  .\v  inensis  Maii,  fuit  missa  Facultatis,   in    qua  iuerunl  doniini 

Gonti,  Junii,  Guaguin,  Ailigiet,  Vigier,  Dorigny  et  ego. 

[i8Mai.]  Die  sabbati   xvui  ejusdem  mensis,   iiierunt  admissi  ad  gradum  baccalariatus 

in  caméra  examinis  Joliannes  Loucby,  diocesis  Lymcricensis''),  et  Nicolaus  Lou- 
chy,  diocesis  Medensis*^',  de  Hybernia;  solverunt  ipsi  duo  pro  omnibus  juribus 
xiscuta;et  GiiillermusPully.  diocesis  Ebroicensis,  qui  soivit  pro  bursis  duo  scuta; 
et  prestiterunt  juramenta. 

[93  Mai.]  Die  jovis  xxMi  ejusdem  mensis,  fuit  missa  Facultatis,  in  qua  fuerunt  présentes 

domini  Conti,  Guaguin,  Aliigret,  du  Gast,  Dorigny  et  ego. 

[3o  Mai.]  Die  jovis  penultima   mensis   Maii.   fuit  missa   Facultatis   apud  Sanctum  Jo- 

bannem;  in  qua  fuerunt  domini  Gonti,  Junii,  Guaguin,  Aliigret,  de  Hangest 
et  ego. 

[3  Juin.]  Die  iune  m  mensis  Junii,  fuit  congregatio  Universitalis  apud  Sanctum  Matliii- 

rinum,  super  duobus  articulis  :  primus  est  ad  aiidiendum  lecturam  litterarum 
regiarum  per  quas  dominus  noster  Piex  rescribebat  Universitati  quod  reciperen- 
tur  ambatiatores  {^stc^  Imperatoris  honorabilius  quam  fieri  posset;  secundus  est 
communis. 

In  eadem  congregaciono  fuerunt  domini  Gonty,  Guaguin,  Aliigret,  Vigier.  de 
Hangest,  du  Gast  et  ego. 

Item,  eadem  die,  Universitas  recepit  rotulum  baccalariorum  nominatorum  per 
Facultatem,  secundum  tenorem  arresti  prius  dati  (^'. 

[5  Juin.]  (F»  2  1 1  r".)  Die  mercurii  quinta  mensis  Junii,  domini  legerunt,  et  post  lectu- 

ram fuit  missa  Facultatis,  in  qua  fuerunt  domini  Conti,  Picard,  Junii,  Guaguin, 
Aliigret,  Vigier,  de  Hangest,  du  Gast,  Dorigny  et  ego. 

Eadem  die,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  examine  premisso,  frater 

'''  Limimicensix ,  de  f.inierick.  —  '''  Mtdeiisis,  <h  Meiilli.  —    "'  L'arrêt  du  i"iMai's  i4;)3.  Cf.  |)liis 
Iiaul,  p.  3(1 1  l'I  n.  2. 


[l/i'.)-2-lV.»:?|        DE   L'UNIVERSITÉ   DE   PARIS   AU   XV  SIÈCLE.  365 

Anlhoiiius  (le  Fonloy,  onliiiis  S.  IJcncdicIi,  ([iii,  |)r('stiLi.s  sulilis  jiuaiiK-ntis,  sulvil 
pro  omnibus  juribus  Kacullalis  el  cciain  bedell(Mum  sex  sciita,  data  Ludovico  f'' 
pi'o  complemcnto  processiiuni. 

Die  jovis   Mil   Junii,   luit  inissa    Karullalis,  in  qua  fuerunt  présentes  domini       fiUJuin.] 
Conti,  .Imiii  et  ('<[((. 

Die  sabbati  xv  .Iiiiiii,  doniinus  (lonli  rccessit  ab  hac  civilatc  el  ivit  And)iaiiis.       [lôJuin.] 

Die  dominica  sequenti,  fuerunt  processiones  Universitatisapud  ecclesiam  Beati       [it;  Juin.] 
Germani  Antissiodorensis;  in  quibus  fuerunt  domini  Guaguin,  Alligret,  Vigier, 
de  Hangest,  du  Gast,  Dorigny  et  ego. 

Die  lune  sequenti,  fuit  congregatio  Universitatis    apud  Sanctum  Mathurinum,       [17  Juin.] 
super  duobus  articulis  :  primus  est  super  biis  que  dicta  fuerunt  dominis  deputatis 
Universitatis  per  dominum  de  Borbonio '-' ;  secundus  est  communis. 

In  dicta  congregatione  fuerunt  présentes  domini  Guaguin,  Alligret,  du  Gast  el 
Dorigny. 

Eadem  die,  in  domo  domini  generalis,  fuit  adraissus  ad  gradum  baccalariatns, 
examine  premisso,  Johannes  Beauvisaige,  cii-ricus,  diocesis  Ambianensis  ;  qui 
pro  omnibus  juribus  solvit  sex  scuta,  que  fuerunt  reservata  pro  expedilione 
processuum. 

Die  jovis  XX  ejusdem  mensis,  fuit  missa  Facultatis,  in  qua  fuerunt  domini  .liinii ,        [90  Juin.] 
Guaguin,  Alligret,  Vigier.  de  Hangest,  Dorigny,  du  Gast  el  ego. 

Eadem  die,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalarialus,  examine  premisso,  do- 
minus  Petrus  Godierus,  presbiter,  diocesis  Nivernensis;  qui,  prestitis  juramentis, 
solvit  pro  bursis  et  dispensatione  duo  scuta  cum  dimidio. 

Die  jovis  xxvii  Junii,  fuit  missa  Facultalis,  in  qua  fuerunt  domini  .fiinii.  Gua-       [  ?;  Juin  ] 
guin  et  ego. 

Die  mercurii  m  mensis  Julii,  fuit  missa  Facultatis,  in    qua  fucrunl  domini        [.3  Juilloi.] 
Junii,  Guaguin,  Alligret,  du  Gast,  Dorigny  el  ego. 

Eodem  die,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalarialus,  examine  premisso,  ma- 
gister  Johannes  du  Gue(^),  de  Parisius;  qui,  prestitis  juramentis,  solvit  pro  omni- 
bus juribus  sex  scuta. 

'''  Le  second  bedeau.  Cf.  plus  liaut,  p.  33 1  et  n.  2.         nous  n'iicontrons.  Pcul-èlrc  est-ce  lui  ([ui  parait 
'''  Le  sire  de  lieaujeu.  dans  la  mention  suivante  des  registres  du  Ciiùtelet , 

'^'  C'est  le  trofsième  personnage  de  ce  nom  (jue         à  la  ilale  du  .">  mars  1.528  [iS-ag]  :    irllonoraliie 


3(i()  LA   FACULTE  DE  DECRET  [U9-2-l/i!»3] 

[il  iiiiil.i.j  (F"  -Ml   \°).    Die  jovis  XI  mensis  Julii,  fuit  inissa    Facultatis  apud   Sanctiim 

.lolianueiii;  in  (|iia  fiiciiint  présentes  doinini  Jiinii,  (juajjuin,  Alligret,  Vigier.  du 
(îast,  Dorigiiy  et  ego. 


[i3  iiiilii'i.]  Die  xiii  ejiisdem  mensis,  fuit  congregatio  Facultatis,  apud  cameram  examinis. 

super  duoljus  articulis  :  prinins  est  ad   admiftondum  rcsignationem  oflirii  primi 
legoiitis  ad  utilitatem  socundi  legentis;  secundus  est  conimunis. 

In  dicta  congregatione  fueiunt  domini  Canibray,  Tulleu,  Picard,  Junii,  Gua- 
guiu,  Alligret,  Vigier,  de  Hangest,  Dorigny  et  ego. 

|i7  .luiiiot.]  Die  mercurii  xvii  ejusdem  mensis,  fuit  admissus   ad    gradum  baccalariatus, 

examine  premisso,  Petrus  Jacotin,  diocesis  Trecensis;  qui,  prestitis  solitis  jura- 
mentis,  solvit  pro  bursis  duo  scuta. 


1<S  .liiilk'l. 


Die  jovis    sequenti,  fuit  niissa  Facultatis  apud  Sanctum  Joliannem;  in  (|ua 
fuerunt  domini  Junii,  Guaguin,  Dorigny,  de  Hangest  et  ego. 


[2(i  .hiiiici. I  Die  veneris  xxvi  ejusdem  mensis  Julii,  fuit  missa  Facultatis,  in  qua  fuerunt 

domini  Junii,  Guaguin,  de  Hangest,  Dorigny  et  ego. 

Eadeni  die,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  examine  premisso,  Roge- 
rius  Barme''),  de  Parisius,  qui,  prestitis  juramentis,  solvit  pro  bursis  duo  scuta. 


lioramu  Jehun  du  Gui'.  ])rocureur  en  coui'  irE[;lise  , 
a  émancipé  François,  aagé  de  i3  ans,  Eslienne, 
aag(^  de  i  a  ans,  et  Nicolas  du  Gué .  aagé  de  g  ans, 
ses  enfans.  Curateur  noble  et  discrète  personne 
M.  Jelian  Toutin,  archidiacre  de  Brie  en  i'eglise 
de  Paris."  Coll.  Clairambaull .  vol.  766,  p.  ZiO^. 

'''  Le  5  janvier  i5oo  [i5oi],  au  Cliàtelet. 
"TH.  Roger  Barme.  advocatenPai'lement.  a  appelle 
d'une  sentence  donnée  au  profit  de  honoralde  femme 
Gillette  Pillau,  veufve  feu  m.  Odo  de  Bernay,  et 
Ion  voit  se  présenter,  le  même  jour,  rrhonorable 
femme  Gillette  Pellarl  (sic),  veulve  de  lén  Odo  de 
Beniay,  qui  avoil  fait  procéder  par  voye  d'exécution 
sur  les  biens  de  liogei'  Banne  et  sa  femme;  dit  est 
i[uc  ladite  veufve  aura  provision  et  luy  seroni 
baillez  les  biens  et  délivrez,  n  Coll.  Clah-nmbauh, 
vol.  760,  pp.  /il 5  et  4 16.  —  Le  2  mars  suivant, 
(tau  tesmoignage  de  honorable  femme  Gillette  Pel- 
lart,  veufve  m.  Odo  de  Bernay  advocat,  mère,  ho- 
norable homme  et  sage  m.  Roger  Barme,  advocat 
en  Parlement,  frère  à  cause  de  sa  l'emme,  m.  Geof- 
froy de  Bernay,  advocat  au  Chastellet,  frère,  Guil- 
laume de  Bnrnav.    oncle  paternel,    Pierre  Piilet, 


Richard  Lespicicr,  cousins  germains  à  cause  de 
leurs  femmes,  et  Mathieu  CasteL  cousin  de  Chris- 
tophle  ,de  Bernay,  fils  mineur  dndit  defTuut  et 
veufve,  ont  esté  esleus  tuteurs  laditte  veufve  et  m. 
Rogïr  Barme.  1  Ihid.,  p.  i3o-43i. 

Né  à  Paris ,  Roger  Barme ,  d'abord  simple  avo- 
cat, puis  premier  rrlisantu  de  la  Faculté  de  Décret 
et  avocat  de  l'Université,  remplaça  Jacques  Olivier 
comme  avocat  général  au  Parlement  en  1  .'ioS 
[Franc.  iSSaS,  fol.  166  v°:  Mémoriaux  de  la 
Faciillc  de  Décret ,  vol.  III,  fol.  78  v°).  Il  devint 
[irévôt  des  marchands  de  la  ville  de  Paiis  en  1 .5 1 2  . 
au  lien  de  Robert  Tunpiant,  et  exerça  cette  charge 
jusqu'en  i5ii  (Fr^HC.  1 17/16,  fol.  6;  Registres 
du  bureau  de  la  ville  de  Paris,  t.  1,  p.  189,900, 
202,  2o5,  208,  3i3).  Le  29  mai  i5i7,  il 
fut  nommé  président  au  Parlement,  au  lieu  de 
.lacques  Olivier,  promu  premier  président  [Franc. 
93328.  fol.  174).  Il  mourut  en  lôao,  laissant 
de  sa  femme,  Perrelte  de  Bernay,  une  fiUe unique, 
Marie,  qui  épouwi  (Juillaume  de  Vaudetar,  conseil- 
ler au  Parlement.  Cf.  Blanchard .  Les  Prcsidcns  au 
mortier  du  Parlement  de  Paris,  p;  i3(j  l'I  sniv. 


|1/i'.)2-l/i9;!|        DK  L'LINIVEUSITl':   DE   I'\I{IS   AU   XV  SIÈCLE.  :<r,7 

Die  merciifii  ulliina  meiisis  .lulii,  l'uil  iiiissa  Facullalis,  iii  ijua  hicruiil  duiiiiui      ['■'■t  Juillei.] 
.Iiiiiii,  Ciuajfuiii,  de  Hanjjest,  du  Gast  et  ejro. 

Eademdio,  in  domo  domini  generalis,  liiil  adinissus  ad  |jr:Hluiii  liaccalaiiatiis, 
examine  premisso,  Joliannos  IJioulesauge,  diocesis  Garnolensis,  qui  snUil  (ho 
bursis  duo  scula. 

Die  jovis  vin  mensis  Augusti,  fuit  missa  FacuUatis,  in  qua  l'uerunl  <luiiiiiii  Jiiiiii,       [8A<.m(.| 
Guaguin,  de  Hangest,  du  Gast,  Dorigny  et  ego. 

Die  mercuiii,  in  vigilia  Assumplionis  Béate  Marie,  luit  aiissa,  in  qua  liieriml        [i'iAoùi.  j 
domini  Guaguin,  Vigier,  de  Hangest,  Dorigny  et  ego. 

Die  jovis  XV  Augusti,  luit  missa  Assuraptionis  Béate  Marie  Virgiuis,  et    post        fir>Anùi.i 
missam,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  examine  premisso,  Ghristianus 
Suyckly,  diocesis  GuriensisW,  qui  solvit [sic). 

Die  lune  xix  ejusdeni  mensis,  luit  congregatio  L  iiiversitatis  aj)ud  Sanclum  Ma-       |i;)  Aoùi.] 
thurinuni,  ad  audicndum  reparationem  quarumdam  injuriarum  apud  Sanctum 
Severinum  per  quemdam  fratrem  Minorem  in  quodam  sermone  per  eum  facto 
dicte  tJniversitati  iHatarum. 

In  dicta  congregatione  fuerunt  domini  Guaguin,  AUigret  et  du  Gast. 

(F°  219  r".j)  Die  jovis  xxu  Augusti,  fuit  missa  Facultatis ,  in  qua  fuerunt  pre-       [aa  Août.] 
sentes  domini  Junii,  Alligret,  de  Hangest,  du  Gast  et  ego. 

Die  mercurii  xxvni  Augusti,  fuit  missa  ordiuaria,  in  qua  fuerunt  domini  Juuii,        [a8Aoùi.] 
de  Hangest,  du  Gast,  Dorigny  et  ego. 

Die   mercurii  uu   mensis  septembris,  dominus   Gonti   reversus   est    ex    A  m-    [4  Spptcmbre.] 
bianis. 

Die  jovis  quinta  ejusdem  mensis,  fuit  missa  Facultatis,  in   qua  fueruni  doniini     |'>  Scpiembre.l 
Gonti,  Junii.  Guaguin,  AUigret  et  ego. 

Die  dominica  vui  ejusdem  mensis,  fuit  missa  Béate   Marie,  in  (pia  fiicruiil    | s  Sepieinlirc. | 
domini  Gonti,  Junii,  AUigret,  du  Gast  et  ego. 

Die  lune  sequenti.  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  examine  premisso,    [9  Septembre] 

■''  (ioire  (Suisse). 


368  LA   FACULTE  DE  DECRET  |  1 'i92-l 'i93] 

magisler  Johaiines  Pulcri''',  diocesis  Senonensis;  qui,  prestitis  juramentis,  solvil 
pro  bursis  et  dispensatione  duo  scuta  cum  dimidio. 

[i3  Septembre.]  Die  jovis  XII  Septeiubiis,  fiiil  raissa  Facultatis.  in  qua  fuerunt présentes  domini 
Gonti,  Jiinii,  Guaguin  et  ego. 

[19 Septembre.]  Die  jovis  XIX  cjusdem  mensis,  fuit  missa,  in  qua  fuerunt  présentes  domiui 
Gonti,  Junii,  Alligret,  du  Gast,  Dorigny  et  ego. 

[ai  Septembre.]  De  saLbati  sequenti,  in  domo  domini  de  Gonti,  fuit  adniissus  ad  gradum  bac- 
calariatus,  examine  preniisso,  dominus  RenatusPrepositi,  presbiter,  diocesis  Geno- 
manensis,  qui  solvit  pro  bursis  duo  scuta. 

[36 Septembre.]  Die  jovis  XXVI  ojusdem  mensis,  fuit  missa  Facultatis,  in  qua  fuerunt  domini 
.Tunii,  AHigret,  de  Hangest,  du  Gast  et  Dorigny. 

Eadem  die,  fuerunt  admissi  ad  gradum  baccalarialus,  examine  premisso,  Nico- 
laus  Gastel'-).  diocesis  Ambianensis,  et  Jofiannes  Walpois,  ejusdem  diocesis;  qui, 
prestitis  soiitis  juramentis.  solverunt  pro  bursis (.sm). 

Eadem  die,  dominus  legens  supplicavit  pro  novo  libro. 

[39  Septembre.]  Die  domiuica  penultima  mensis  Septembris,  fuerunt  processiones  Universitatis 
apud  ecclesiam  Fratrum  Heremitarum  Beati  Augustini;  in  quibus  fuerunt  domini 
Guaguin,  Alligret,  du  Gast,  de  Hangest,  Dorigny  et  ego. 

[3  Octobre.]  Die  jovis  III   iiiensis   Odobris,   fuit  missa    Facultatis  apud    Sanctum  Joban- 

nem;  in  qua   fuerunt  présentes  domini  Junii,   Alligret,   du  Gast,  Dorigny  et 
ego. 


1  o  Octobre. 


(F"  y  1  y  v°.)  Die  jovis  X  mensis  Octobris,  in  crastino  festi  Beati  Dionisii,  domini 
Tulleu,  Junii,  Guaguin,  Alligret,  du  Gast,  Dorigny  et  ego  visitavimus  dominum 
legentem,  more  solito. 


'■'  C'est  piobabk'inent  le  même  Jean  le  Beau, 
ffiu  artibusmagister  et  in  utroque  jure  baccalariusi, 
qui ,  en  1  igi  ,  se  présente  à  la  collation  île  Tévêque 
et  (lu  chapitre  de  INevcrs  et  à  celle  de  Saint- Etienne 
des  Vaux,  diocèse  de  Saintes.  Archives  de  l'Univer- 
sité de  Paris,  vol.  Ag.fol.  48  v°. —  En  ià<)f), 
il  se  présente  à  la  collation  du  chapitre  d'Au.xerre 
et  à  celle  de  l'abbé  de  La  Couture,  au  .Mans.  Ihid. , 
fol.  83.  —  En  i^tj'i,  il  est  dit  trdiocesis  Seno- 
nensisi,  el  se  présente  à  la  collation  des  abbés 


dlssoire,    diocèse  de  Clermont,   et  de  Saint_-Ma- 
gloire  de  Paris.  Ihid.,  fol.  lîîy. 

'■"^  C'est  évidernnienl  le  même  qui  se  trouve 
dans  les  tibri  nominatiomim  de  l'Université,  en 
169/1,  sous  le  nom  de  tfNicolaus  Caslel,  Gamera- 
censis  diocesis,  in  artibus  magister  et  in  Decrelis 
baccalariusn.  Il  se  présente  il  la  collation  des 
évoques  el  chapitres  d'Angers  et  de  Tournai.  Ai-- 
chircs  de  l'Université  de  Paris ,  vol.  69,  fol.  55. 


[U9'i-l'i9;5J        l)K   i;i  NIVKHSlTl';   DK   l'AlîIS   AU   XV"  SIKCLK.  3G9 

Eadem  die.  iii  exitii  scolariini,  fiiil  cclchrala  inissa  Kaciiltalis  apiul  Sanclnm 
JoliaiiiK'm.  |)res»inlil)iis  (hirniiiis  profliclis  ol  iiia'fisiro  Claiidin  de  llanjjrst. 

I)i(>   i<»\is    \Mi  l'itisdcMi  nicnsis,  l'uil  miîssa  Faciiltatis,  in  qua  fueruiil,  domiiii     f 1 7  Uciolire.] 
TulIcMi,  Jiiiiii,  (jiiagiiin,  de  Ihuigest  et  ego. 

Eadem  die,  riioninl  adinissi  ad  gradum  baccalariatus,  examine  premisso,  Ro- 
bertiis  de  Longueil.  de  Paiisius,  et  Joliannçs  Hegron''^,  de  Parisius;  qni,  preslitis 
jiitaïuentis,  solveninl  pro  bursis  (|uilibet  duo  scuta. 

Die  marlis  xxii  ()ct()])ris,  i'iiit  congrcgalio  Univorsilatis  apnd  Sancliim  \latiiu-     ft>a  Octobre. 
liiium,  ad  audiendum  lecturam  liltcrarum  domini  cardinalis  de  Sanclo  Dionisio, 
qui  rescripsit  Universitati'^^. 

In  dicta  congregatione  fuerunt  domini  Guaguin,  Alligrel,  de  Hangest,  du  Gast 
et  Dorigny. 

Die  jovis  xxuu   Octobris,  fuit  missa  Facultatis,  in  (|ua   fiicninf   domini  Junii,     [ a '1  Oriohre. 
Guaguin,  Alligret,  Vigier,  Dorigny  et  ego. 

'''  Cf.  plus  bas,  p.  874,  n.  1.  évêque  île  Lombeii  {iftj'.i),  abbé  Ho  Saint-Denis 

'''  Cf.  Du  Boiilay,  t.  V,  p.  810.  —  Le  cai-dinal        (ilijli),  {H'oniu  an  cardinalat  on  septembre  i'hj?. 
de  Saint-Denis  t-taitJean  de  Villiers  de  LaGrolaye,         11  mourut  à  Home  le  G  août  iAy9. 


47 


lUPPIHIiXIC    XAXtOXALB. 


370  LA  FAGILTE  DE  DECRET  [U92-l/i93] 

II 
COLLATION  DES   GRADES  ET   HARANGUES. 


G-i'i 
Novembre. 


1.   DOCTORATS"'. 

,4g5.  Dionisius  AHigiet. 

Guido  Vigier. 
Claudius  de  Hangest. 
Simon  du  Gast. 
Nicolaiis  Dorigny. 

2.   LICENCES™. 

.lolianiies  de  Chavaigiiach. 
Fiorenlius  Gauberl. 
Nicolaus  Nobis. 
Liulovicus  Siifflcau. 
Nicolaus  Beriraudi. 
Martinus  Guaguin. 
Joliannes  Moriiii. 
Michael  Gaudaire. 
Nicolaus  de  Caiia. 
Paulus  Valtoii. 
.loacliin  l>lolin. 
Robci'tus  (iambier. 
Nicolaus  Cappucii. 

.3.  BACCALAURÉATS. 

[,/,,,.,.]  XI  Novenibris Dionisius  le  Camus.  (V.  p.  'M^)-i.) 

XII  Novembris (iuillermus  Saiget.  (V.  p.  35-J.) 

VI  Decembris Autlionius  Paulin  [incorporatus].  (V.  p.  356.) 

viii  Decembris  ....  Jobannes  Poynelli.  (V.  [>.  3.56.) 

XVI  Decembris Peirus  Guibert.  (V.  p.  367.) 

XX  Decembris Simon  RougoUe.  (V.  p.  337.) 

[,/ig3.]  XX  Decembris lohannes  le  Gros.  (V.  p.  3.^7.) 

XXI  .lanuarii Jobannes  Aloraiu.  (V.  p.  3.58.) 

\v  Februarii .Michael  Piedecerf.  (V.  p.  3.58.) 

xxviii  FebrLiaiii Nicolaus  Nobis  [ incorporatus J.  (\.  p.  369.) 

I  Alartii Piafus  Parvi.  (V.  p.  35f).) 

<■)  Cf.  plus  haut.  p.  3.51-355.  —  ''''  Cf.  plus  haut,  p.  363. 


|l/i92-l/»93]        DE   L'INIVKHSITK   DE   PARIS   Al     ,W   SIECLE.  371 

I  Martii Tliomas  Boynol.  (V.  p.  '■iï)(j.) 

i  Miirlii Joliannes  du  Rosel.(V.  p.  359.) 

wii  Miii'lii loliiiniics  Ferroii.  (V.  p.  3(Jo.) 

\xii  Marlii Joliannes  Durand.  (V.  p.  3Go.) 

XXV  Marlii l'^i-atcr  Anlhoiiius  de.  Busco.  (V.  p.  3Go.) 

\xvii  Martii Egidius  Fralon.  (V.  p.  36o.) 

xxTiii  Marlii Nicolaus  Ganielin.  (V.  p.  36o.) 

XXIX  Martii lolianucs  de  Montesson.  (V.  p.  3Go.) 

xiii  Aprilis Krater  Ludovicus  Sudleau  [  incorporatus].  (V.  p.  36o.) 

I  Mail Pelrus  Lourdel.  (V.  p.  36-.?.) 

xvm  Maii Joliannes  Loucliv.  (V.  p.  3(i6.) 

wiii  Maii Nicolaus  Louchy.  (\.  p.  3()i.) 

wiii  Maii (îuillernuis  Pully.  (V.  p.  304.) 

V  Junii Frater  Anthonius  de  Fontoy.  (V.  p.  365.) 

xvu  Junii Joliannes  Bcauvisaige.  (V.  p.  365.) 

XX  Junii Pelrus  Godierus.  (V.  p.  365.) 

m  Julii Johannes  du  Gue.  (V.  p.  365.) 

xvu  Julii .  Pelrus  Jacotin.  (V.  p.  306.) 

XXVI  Julii Bogerius  Barme.  (V.  p.  366.) 

XXXI  Julii Johannes  Broutcsauge.  (V.  p.  367.) 

XV  Augusti Chrislianus  Suyrkly.  (V.  p.  367.) 

i\  Septembris Johannes  Pulcri.  (V.  p.  368.) 

XXI  Septembris Renatus  Prepositi.  (V.  p.  368.) 

XXVI  Septembris  ....  Nicolaus  Castel.  (V.  p.  368.) 

XXVI  Septembris  ....  Johannes  Waipois.  (V.  p.  368.) 

XVII  Octobris Robertus  de  Longueil.  (V.  p.  369.) 

XVII  Octobris Johannes  Hegron.  (V.  p.  369.) 


47 


372  LA  FACULTE  DE  DECRET  [U92-U93] 

III 
LECTURES  DES  BACHELIERS. 


(F"  9l3  1".)  SeCUNTUR  N0M1>A  et  COGNOMINA  BACOALARIORUM  IN  JURE  CANONICO  PaRISIUS 
SUAS  LECTIONES  INCIPIENTIUM  A  MENSE  NoVEMBRlS  A^M  DoMIM  MILLESIMl  CCCC  i\0\A(iESlllll 
SECUNDI  USQUE  AD   MENSEM  NoVEMBRIS  ANM  DOiMlNl  M  CCCC   NONAGESIMI  TERCII. 

Dominus  Dionisius  le  Camus,  presbiter,  diocesis  Parisiensis,  in  Decretis  baccalarius,  lioilie, 
in  nonis  Béate  Marie,  iacipiet  prinium  iibrum  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et 
hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  Domini  m  gccc  nonagesimo 
serundo,  die  xii  mensis  Novembris. 

Guillermus  Saget,  dericus,  diocesis («''),  in  Decretis  baccalarius,  liodie,  in  noiiis  Beali 

Jacobi,  incipiet  primum  iibrum  Decretalium,  in  scolis  ad  intersignium  Beati  Eustacii,  et  hoc 
pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  secundo, 
die  xiiii  Novembris. 

Johannes  Poynelle,  diocesis  Nivernensis,  in  Decretis  baccalarius,  liodie,  in  nonis  Béate 
Marie,  incipiet  primum  Iibrum  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  hoc  pro  primo 
anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  mcccc  nonagesimo  secundo,  die  x  mensis 
Deccmbris. 

Dominus  Petrus  Guibcrl,  presbiter,  Ebroicensis  diocesis,  bodie,  in  nonis  Beati  Jacobi, 
incipiet  primum  Iibrum  Decretalium,  in  scolis  magnis  superioribus,  et  hoc  pro  primo  anno  et 
primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  secundo,  die  xvi  Decenibris. 

.Simon  Rougolle,  Ebroicensis  diocesis,  bodie,  in  nonis  Beale  Marie,  incipiet  primum  Iibrum 
Decretalium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Datum 
anno  m  cccc  nonagesimo  secundo,  die  xx  mensis  Decembris. 

Dominus  Johannes  Legros,  presbiter,  diocesis  Ebroicensis,  liodie,  in  nonis  Beati  Jacobi, 
incipiet  primum  iibrum  Decretalium,  in  scolis  Beati  Eustacii,  et  lioc  pro  primo  anno  et  primo 
volumine  sue  lecture.  Datum  anno  x  cccc  nonagesimo  secundo,  die  xx  mensis  Decenibris. 

Dominus  Johannes  Morain,  presbiter,  diocesis  Sancti  Fiori,  in  Decretis  baccalarius,  hodie. 
in  nonis  Béate  Marie,  incipiet  primum  Iibrum  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et 
hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  mcccc  nonagesimo  secundo, 
die  xxiii  Januarii. 

iVlichael  Piedecerf,  l^othomagensis  diocesis,  hodie,  in  nonis  Beati  Jacobi,  incipiet  primum 
iibrum  Decretalium,  in  scolis  ad  intersignium  Beati  Eustacii,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo 
volumine  sue  lecture.  Datum  anno  mcccc  nonagesimo  secundo,  die  xvii  Februarii. 

Piatus  Parvi,  presbiter,  diocesis  Carnotensis,  in  Decretis  baccalarius,  hodie,  in  nonis  Béate 
Marie,  incipiet  primum  Iibrum  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  hoc  pro  primo 
anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  secuiidn.  die  secunda 
Marcii 

Thomas  Boynet,  clericus,  diocesis  Ambianensis,  bodii;,  in  nonis  Beati  Jacobi,  incipiet  pri- 
mum Iibrum  Decretalium,  in  scolis  Beati  iiuslacii,et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine 
sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  secundo,  die  secunda  Marcii. 


[U92-1/I93]        \)E  L'IINIVKHSITK   DR   PARIS   AL   XV"  SIKCLE.  :{7:5 

.l(ili:iiiiii's  (lu  Itoscl ,  clciiciis,  dlocpsis  Morinonsis,  liodic.  In  iKinis  iJcih'  M.iric.  imipii'l 
priniuiii  lihnim  Dccrelalium,  in  scolis  niujfnis  siipprioribus,  et  lioc  pro  prinni  aiino  it  [iriind 
voIum'uK!  sue  li'cliirc.   Dahini  anno  m  r,(;i:(;  ndniijfcsirno  sociindo,  die  secunfi;i  Marcii. 

Jolianncs  Fcrrou,  clcricus,  dioccsis  Aiilissiodorcnsis,  hodie,  in  nonis  Bcale  Marie,  incipiet 
pritmini  iil)ruiii  Decrelalinni ,  in  scolis  Beali  lùislacii,  et,  hoc  pro  primo  anno  et  primo  voiu- 
iiiine  sue  lechire.  Daluni  anno  il  cccc  iiona^fcsiiud  secundo,  die  xxiii  Marcii. 

(F"  oi^Jv".  )  l''ra(er  Anlhonius  de  liusco,  ordinis  S.  lienedicli,  hodie,  in  nonis  Bi'ate  Marie, 
incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  majjnis  inl'eriorihus,  el  hoc  pro  primo  anno  et 
primo  voiumiiie.  Datuin  anno  mcccc  nonagesimo  secundo,  die  xxvi  Marcii. 

Egidius  Fralon,  clcricus,  diocesis  Carnolensis,  in  Decretis  baccalarius,  hodie,  in  nonis  Beali 
Jacohi,  incipiet  primum  librum  Decretalium,  in  scolis  ad  intersignium  Benli  Fustacii,  el  hoc 
pro  primo  anno  el  primo  volumine.  Dalum  anno  m  c.r.c.c.  nonagesimo  secundo,  die  wviii 
Marcii. 

Nicolaus  Gamelin,  clericus,  diocesis  Laudunensis,  liodic,  in  nonis  Béate  Marie,  incipiel  |)ii- 
miim  librum  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  vcdii- 
mine  sue  lecture.  Dalum  anno  m  cccc  nonagesimo  secundo,  die  jx-nullima  Marcii. 

Johannesde  Montesson,  clericus,  diocesis  Cenomanensis,  hodie,  in  nonis  Beali  Jacobi,  inci- 
|)iet  prinnmi  librum  Decretalium,  in  scolis  Beali  Fnstacii,  el  hoc  pro  primo  anno  et  primo 
volumine.  Dalum  anno  m  cccc  nonagesimo  secundo,  diepenullima  mensis  Marcii. 

Petrus  Lourdel,  clericus,  diocesis  Ambianensis,  hodie,  in  nonis  Béate  Marie,  incipiel  pri- 
mum librum  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  el  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volu- 
mine sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  tercio,  die  secunda  mensis  Maii. 

Johannes  Loucliy,  diocesis  Lymericensis  in  Hibernia  ,  hodie,  in  nonis  Beale  Marie,  incipiet 
primum  librum  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo 
volumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  tertio,  die  xxi  Maii. 

Nicolaus  Louchy,  diocesis  Medensis  in  Hibernia,  hodie,  in  nonis  Beati  Jacobi,  incipiet  pri- 
mum librum  Decretalium,  in  scolis  magnis  superioribus,  el  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volu- 
mine sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  tertio,  die  xxi  Maii. 

Guillermus  PuUy,  clericus,  diocesis  Ebroicensis,  hodie,  in  nonis  Béate  Marie,  incipiet 
primum  librum  Decretalium,  in  scolis  Beati  Eustacii,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volu- 
mine sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  tertio,  die  \\i  Maii. 

Frater  Anlhonius  de  Fontoy,  ordinis  S.  Benedicli,  hodie,  in  nonis  Beali  .lacobi,  incipiet 
primum  librum  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo 
volumine.  Datum  anno  ii  cccc  nonagesimo  tertio,  die  vi  mensis  Junii. 

Johannes  Beauvisaige,  clericus,  diocesis  Ambianensis,  hodie,  in  nonis  Beato  Marie,  incipiet 
primum  librum  Decretalium,  in  scolis  Beati  Eustacii,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine 
sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  tertio,  die  xviii  Junii. 

Dominus  Petrus  Godierus,  presbi'ter,  diocesis  Nivernensis,  hodie,  in  nonis  Beati  Jacobi, 
incipiet  priumm  librum  Decretalium,  in  scolis  Beati  Eustacii,  et  hoc  pro  primo  anno  el  |)rimo 
volumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  tertio,  die  xxn  Junii. 

Johannes  Dugue,  in  arlibus  magister,  de  Parisius,  hodie,  in  nonis  Béate  Marie,  incipiet 
primum  librum  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo 
volumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  tertio,  die  quinta  mensis  Julii. 

Dominus  Petrus  Jacotin,  presbiter,  diocesis  Trecensis,  hodie,  in  nonis  Beati  Jacobi .  incipiel 
primum  librum  Decretalium,  in  scolis  Beati  Eustacii,  et  hoc  [)ro  primo  anno  et  primo  volu- 
mine sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  tertio,  die  wiii  mensis  Julii. 

(F°  2i4  r".)  Bogerius  Barme,  clericus,  diocesis  Parisiensis,  hodie.  in   nonis  Béate  Marie, 


:57'J  LA    F\(;iLTI-:   de   DÉCHKT  [U92-1A93J 

incipii'l  ])ritiniiii  lihruin  Decietnliuin,  in  scolis  iiiagnis  ini'crioribus,  t'I  lior  pro  primo  aniio  cl 
primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  h  cccc  nonagesimo  tertio,  die  xxvii  mensis  Julii. 

Joliiiniics  Broutesauge,  cltuicns,  diocesis  Carnotensis,  hodio,  in  nonis  lîcali  Jacohi,  iiici|)iet 
primum  librum  Dccrctalium ,  in  scolis  Bcati  Eusiacii,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volu- 
mine sue  lecture.  Datum  anno  m  ('.{;<:c  nonagesimo  terlio,  die  secunda  mensis  Augusti. 

Christianus  Suycckly  {sic),  diocesis  Curiensis,  liodie,  in  nonis  Béate  Marie,  incipiet  pri- 
mum librum 'Decretaiinm,  in  scolis  magnis  int'erioribus,  et  hor  pro  primo  anno  e1  |irinio 
\()lumim^  sue  lecture.  Datum  anno  ii  cccc  nonagesimo  tertio,  die  wii  Augusii. 

.lohannes  Pulchri,  presbiter,  diocesis  Senonensis,  bodie,  in  nonis  Béate  Marie,  incipiet 
primum  librum  Decretalium,  in  scolis  Beati  Eustacii,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine 
sue  lecture.  Datum  anno  m  cccr.  nonagesimo  terlio,  die  x  mensis  Seplembris. 

Jobannes  Rogerii,  presijiter,  diocesis  Lugdunensis,  hodie,  in  nonis  Beati  Jacobi,  incipiet 
primum  librum  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  hoc  ])ro  primo  anno  et  primo 
volumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  tertio,  die  xxii  Seplembris. 

Renatus  Preposili,  presbiler,  diocesis  Cenoraanensis,  hodie,  in  nonis  Béate  Marie,  incipiet 
primum  librum  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo 
volumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  tertio,  die  xxvi  mensis  .Septembris. 

Nicolaus  Castel,  clericus,  diocesis  Ambianensis,  hodie,  in  nonis  Béate  Marie,  incipiet  primum 
librum  Decretalium,  in  scolis  Beati  Eustacii,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue 
lecture.  Datuju  anno  m  cccc  nonagesimo  tertio,  die  wviic  Se])tembris. 

Jobannes  Walpois,  clericus,  diocesis  Ambianensis,  hodie,  in  nonis  Beati  .lacobi,  incipiet 
])rimum  librum  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo 
volumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  tertio,  die  xxviii  Septemliris. 

Robertus  de  Longueil,  clericus,  de  Parisius,  bodie,  in  nonis  Béate  Marie,  incipiet  prinuun 
librum  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine 
sue  lecture.  Datum  anno  ii  cccc  nonagesimo  tertio,  die  xix  mensis  Octobris. 

.Tobannes  Hegron,  de  Parisius''',  bodie,  in  nonis  Beati  Jacobi,  incijiiet  primum  librum 
Decretalium,  in  scolis  Beati  Eustacii,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue  lecture. 
Dalum  anno  m  cccc  nonagesimo  tertio,  die  xix  mensis  Octobris. 

'''  H  doit  être  quc-liou   d'un  de    ses  pioches  tiers  en  la  moitié  pai'  indivis  des  licl's,  terres  et 

parents  dans  cet  extrait  des  registres  (lu  (lliâtelet,  seigneuries  de  la  Court  de  Carrelier  et  Caiilart 

sous  la  date  du  8  juillet  1^93  :  "Deffenses  faites  à  assis  h  Bourroy  sur  la  rivière  de  Juyne  [  Boiiiay. 

Philipes  Dufour,  examinateur  curateur,  de  damoi-  dé[)arlement    de    Seine -et -Oise,    arrondissement 

selles  Jebanne  et  Marguerilte  Margaille,  filles  et  d'Étampes,  canton  de  la  Ferté-Alais],    pendant 

héritières  en  partie  de  fou  Pierre  Margaille,  de  le  procez  des   parties. n     Collection    Cliiiniiiilinii'l , 

troubler  inaistre  Macé  Hegron  en  la  jouissance  du  vol.  765,  p.  187. 


[l'i9:{-l/i!)AJ        l)K   L  l  MNEllSITh;   l)K    l'AlSlS   AL    \\'   SIKCIj;. 


375 


DKCANAT   D'ETIKNNK   DE    LA    VIEFVILLK. 

NOVEMBRH;  1493-NHVi:MlJliK   IVJ'i. 


DELIBERATIONS   DE   LA   FACILTE. 


(Iir 


[i?.93. 
7  Novpmhre.] 


(F"  2i5  r°.)  Aiino  Domini  inillesimo  quadringentesimo  nonagesiiuo  lorcio 
jovis  vu  mensis  Novembris,  post  missiim  onliiiariani  Kacullatis,  fuit  coiigrej-falio 
per  cedulam  apud  Sanctuiu  Johaïuieui  ■llieiosolimilaiiuin,  super  duobus  arliculis: 
primus  est  ad  eligendum  vel  continuandum  ofiiciaiios  dicte  Facultatis;  secundus 
est  communis,  super  supplicationibns  et  injuriis. 

In  dicta  congregatioae  fueniat  ])reseiiles  doiuini  (laiid)ray.  Coiitj,  .luiiii,  Alli- 
gret,  Vigier,  de  Hangest,  du  Gast  et  ego. 

Quantum  ad  priinum  articuium,  ego  Stepbanus  de  Veteri  \illa,  decanus,  de- 
posui  librum,  sigiHiiui  et  claves  in  manibus  dicti  domini  Anibrosii  de  Cambray, 
tune  decani  naturalis,  supplicando  Facultati  quod  dignaretur  me  babere  suppor- 
tatum  in  minus  bene  actis  per  me  durante  dicte  decanatu,  et  per  me  acta  et  gesta 
rata,  grata  et  advoata  habere,  exponendo  eisdem  quod  jam  multis  annis  ego 
fueram  electus  et  continuatus  in  decanum  dicte  Facultatis;  qua  de  re  vellent  el 
dignarentur  eiigere  novuni  decanimi.  Et  simiiiler  idem  suppiicavit  dominas  Nico- 
laus  de  Gonty,  thesaurarius  ejusdem  Facultatis.  Quibus  sic  actis,  domini  concor- 
diter  continuaverunt  suos  officiarios  in  suis  ofïiciis,  scilicet  me  de  Yeteri  Villa  in 
decanum,  et  diclum  dominum  Nicolaumde  Gonty  in  tbesaurarium  dicte  Facultatis. 


Die  martis,  in  crastino  festi  Sancti  Martini  byemalis,  fuit  missa  Universitatis    [la  Novembre] 
apud  Sanctum  Matliurinum;  in  qua  interfuerunl  domini  Gonty,  \  igier,  de  Han- 
gest et  ego. 

Die  jovis  \un  ejusdem  mensis  Novembris,  fuit  missa  Facultatis  apud  Sanctum    [l'i  Novcmlirp.] 
.lobannem;  in  qua  fuerunt  domini  Gonty,  Junii,   Alligret,  Vigier,   de  Hangesl , 
ilu  Gast,  Dorigny  et  ego. 


Jovis  XXI  ejusdem   mensis,  fuit  missa   Facultatis  in   Sancto  Jobanne;    in  qna 
fuerunt  présentes  domini  Gonty,  .lunii,  Vigier,  de  Hangest,  du  (îast  et  ego. 
Eadem  die,  pro  littera  gradus  Jobannis  Lngoiil  :  \imi  sol.  |iai\ 


>  I  Novembre.] 


;}7G  LA   FACULTE   DE  DECRET  [  l 'lO.i-l 'i9/i  | 

[a5  Novembre]  Die  luiie  x\v  Noveiiibris.  fuit  inissa  Béate  Kallieiiiie  apud  Sanclum  .loliannotii; 
in  (jua  lïierunt  domiiii  Gonty,  Picard,  Juiiii,  \igier,  de  Hangest,  du  Gast,  Doiiguy 
et  ego. 

Eadem  die,  post  inissain,  in  capella,  doniinns  legens  exposait  Facultati  quod 
unus,  qui  non  eral  giaduatus  Parisius,  legehat  in  coilegio  Lond^ardoruni,  hora 
qua  iegilur  pro  ordinario,  supplicando  Facultati  quod  provideret  de  reniedio 
opportuno.  Domini  coiicluserunt  ([uod  dictus  legens  faceret  diligentiani  apud 
scribam  Universitatis  de  recuperando  conclusionem  Universitatis  in  simili  niateria 
factani;  (|ua  recuperata.  Facultas  ordinavit  quod  ego  decanus  cum  ([uibusdani 
aliis  de  Facultate  accederemns  ad  dictum  collegium  Lombardorum,  ad  exponen- 
dum  magistro  dicti  collegii  didam  conclusionem,  et  quodulterius  non  permitteret 
dicto  legenti  (ulterius)  légère  in  suo  coilegio,  conformiter  ad  contenta  in  dicta 
conclusione. 

[ a6  Novembre.]  (F"  9i5  v".)  Die  martis  sequenli  xxvi  ejusdem  mensis,  fuit  raissa  Universalis 
apud  ecclesiam  Fratrum  Predicatorum;  in  qua  interfuerunt  domini  Gonty,  Vigier, 
du  Gast  et  ego. 

Eadem  die,  fuit  congregatio  Universitatis,  post  missam,  in  dicto  loco,  super 
duobus  articulis  :  primus  est  ad  advisandum  si  opus  esset  miltere  ad  regiam  Ma- 
jestatem,  ad  prosequenduni  cotlicilluni  presentatum  régie  Majestati,  tangens  pro- 
visionem  et  utililatem  Universitatis  et  suppositorum  ejus. 

In  dicta  congregalione,  Facultas  conclusit  quod  placebat  mittere  ad  regiam 
Majestatem  sim])iicem  nuncium  cum  lilteris  Universitatis  ad  prosequenduni 
dictum  codicillum  et  contenta  in  eo. 

In  dicta  congregatione  fuerunt  domini  Gambray,  Gonty,  Alligret,  Vigier,  de 
Hangest,  du  Gast,  Dorigny  et  ego. 

[a8  Novemijre.]  Jovis  xxvui  INoveuibris,  fuit  niissa  Facultatis  apud  Sanctum  Jobannem;  in 
qua  fuerunt  domini  Gonty,  Junii,  Guaguin,  Vigier,  de  Hangest,  du  Ga[s]t 
et  ego. 

Eadem  die,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  examine  prémisse,  ma- 
gister  Guillermus  Voisin,  in  artibus  magister,  diocesis  Rothomagensis,  qui 
sol  vit  pro  bursis  duo  scuta,  et  pro  dispensatione  de  non  eundo  per  villam 
xn  sol.  par. 

Eadem  die,  domini  ordinaverunt  quod  die  lune  sequenti  fiet  proclamatio  in 
scolis  pro  apertione  examinis  future  licencie,  et  quod  volentes  promoveri  com- 
parèrent in  secunda  missa  Facultatis. 

[5  Décembre.]         Die  jovis  quiuta  mensis   Decembris,  fuit  missa  "Facultatis,  m  qua   fuerunt 
domini  Gonty,  .lunii,  Alligret,  Vigier,  du  Gast,  de  Hangest  et  ego. 


[l/i9;?-l'i!)'i|       l)K  L'UNIVliRSITK  DE  PARIS  AU  XV'  SIÈCLE.  'Ml 

Veneris  seqiienti,  fuit  iiiissa  Bo;iti  Nicoliii  itpiid  Saiirliiiii  .li)liaiiii<;iii  ;  in  ijua     [o  Décembre. J 
riicninl   tloiiiiiii  (loiili,  (jiiagiiin,  Vigier,  de  Ilaiigpst,  du  (îast,  Doriguy  et  ego. 

Die    salibali    vu    ejiisdciii    iiicnsis    I)ccciiil)ris,    l'iiil    missa   Universitalis   apiid    [7  Dôcembrc.) 
ecclesiam    l'oral  i-iiiii     l'icdicaloruiii  :     in    <\\\;\     Inciiint    domini    VijfiiT.    dn    Cast 
et  ego. 

Die   doniinira   seqnenli,  Inil    missa  (lonct-plionis   liijalc    Marie   \  irginis   a|)nd     |  H  Dccembre.] 
SanctuiH  .lohaniiciii;  in  qiia  fueruut  domini  Goiiti,  Guagnin,  Alligrct,  Vigior, 
de  Hangcst,  du  Gast  et  ego. 

Die  jovis  XII  ejusdom   mensis  Dccembris,  fuit  missa  Facullatis  aj)nd  Sancliim    (i  ■  D'ccmbre.] 
.loliannem;  in  (|na  ruciiinl  domini  Gontv,  (iuaguin,  Alligret,  Vigier,  de  llangest, 
du  Gast,  Dorigny  et  ego. 

Eadem  die,  luernnt  incorporali  intor  baccalaiios  .loacliin  Hesle,  l^emovicensis 
diocesis,  Ijaccalaiius  Pictavis,  et  frater  (îuido  de  Vilielume,  Bituricensis  diocesis, 
similitei'  baccalarius  PicUnis,  qui  solveiuut  pro  incorporatione  quilibet  duo 
scuta. 

(F°  216  1°.)  Eadem  die,  supradicli  liater  Guido  et  Joachin  cum  duobus  aliis 
baccalariis  supplicaverunt  pro  examine  licencie;  cui  [l.  quibus]  domini  dixenuit 
quod  comparèrent  in  prima  missa. 

Die  sabbati  xnn  Decembris,  fuit  missa  de  Borate  apud  Sanctum  Jobannem;  in    [16  Décembre.] 
qua  fuernnt  domini  Conti,  Guagnin.  Alh'gret,  Vigier,  de  Hangest.  du  Gast,  Dori- 
gny et  ego. 

Eadem  die,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalarialus,  examine  premisso,  do- 
minus  Nicolaus  Clementis,  presbiter.  diocesis  Laudunensis;  qui,  prcsiitis  solitis 
juramentis,  soivit  pro  bursis  et  dispensatione  duo  scuta  et  xn  sol.  par. 

Die  jovis  XIX  ejusdem  mensis,  fuit  missa  ordinaria  Kacultatis  apud  Sanctum    [19  Dcrombrc.] 
.Tobannem;  in  qua  fuerunt  domini  Gonty.  Guagnin,  Vigier,  de  Hangest,  du  Gast, 
Dorigny  et  ego. 

Die  martis  xxnu  ejusdem  mensis,  in  vigilia  Nativilatis  Domini,  dominus  Simon    [■! '1  Décembre.] 
du  Gast  legit  Décrétaient  Firmiler,  de  sutnma  Trinilale  etfide  catholka;  qui  inlraxit 
horaconsueta  et  observavit  solemnitates  assuetas. 

Eadem  die,  fuit  missa  Facultatis  apud  Sanctum  .loliannem;  in  quii  luernnt 
présentes  domini  Conty,  .lunii,  Vigier,  de  Hangest,  du  Gast,  Dorigny  el  ego. 

Eadem  die,  pro  littera  gradus  .loliannis  Ancelin  :  xvi  sol.  par. 

Item,  pi'o  lilfera  gradus  douiinus  Nicolai  (llemenlis  :  \\i  soi.  par. 

m.  &8 


lUi-ntucniE    <tATioT4i.r., 


^!  Janvier. 


378  LA    FACLLTÉ  DE   DÉCRET  |  1  V.).".-!  V.)4] 

Die  jovis  11  iiieiii^is  .laiiiuuii .  fuit  iiiissn  Kaciiltatis  a[>ii(l  Sanctuiii  .loliannein; 
iii  <|iia  fiicrunt  floiniiii  Gonty.  .Iiiiiii.  \  i|jicr,  de  Hangesl,  Dorigiiy  et  Cfjo. 

Eadcm  tlio.  luit  adinissus  ad  {jiadum  baccalarialiis,  examine  preniisso,  Guil- 
lermus  de  l'roisy,  clericus,  diocesis  Laudiinensis;  (|iii,  prestitis  solitis  juramentis, 
solvit  |)ro  bursis  et  dispensatione  duo  sciita  ciiiii  dliiiidio. 

['i  Janvier.]  Die  sabbati  un  meusis  Jannarii.    fuit  conjTregatin  Kacultalis,  apud  canieram 

examinis,  bora  seconda  posl  meridieui,  .super  duobiis  articuH.s  :  prinius  est  super 
dispensatione  baccalariorum  preseiitalorum  ad  licentiam,  si  et  in  quantum  dis- 
pensatione indigerent;  secundus  est  comninnis. 

In  dicta  congregatione  l'ueriinl  présentes  doniini  Conty,  Vigier,  (bi  Gast,  Doi'i- 
gny  et  ego. 

[;i  lanvinr.]  Die  Jovis  IX  mensis  Januarii ,  luit  niissa  Facultatis  apnd  Sanctnni  .Tohanuem; 

in  qua  fnerunt  présentes  domini  Gonti,  .ïunii,  du  (iast,  Vigier.  de  Hangest, 
Dorigny  el  ego. 

[iii  .lanviei.]  (F"2i6v".)    Die    jovis   XVI   meusis  .Tanuarii,    biit   missa    Kacultatis ,   in  qua 

fuerunt  domini  Gonti,  .luiiii,  Gaguin,  de  Hangest,  du  (iast,  Dorigny  et  ego. 

Eadem  die,  fuit  incorporatus  inter  baccabirios  .lohannes  de  Saint  Aulbin'*', 
diocesis  Garnotensis,  baccalarius  Aurebanis,  qui  solvit  pro  incorpora tione  duo 
scuta  cum  sex  solidis  par. 

(•j:^  Janvier.]  Die  jovis  \xiii  ejusdem  mensis,  luit  missa  Facultatis  apud  Sanctum  .bjbamiem; 

»  in  ([ua  interluerunt  domini  Gonti.  .lunii,  Gaguin,  Vigier,  de  Hangest,  du  Gast, 

Dorigny  et  ego. 

Eadem  die,  domini  presentati  ad  licentiam  intraverunt  aulam  examinis  pro 
examine  genei'ali  numéro  septem;  in  ({iia  ego  decanus  feci  exbortationem  dictis 
baccalariis  more  solito. 

[a^  Janvier.]  Die  luiic  \xvi[i]  .buiuarii,  luit  celebratus  obitus  bone  memorie  domini  Martini 

de  Fraxinis;  in  quo  fuerunt  domini  Gonti.  .lunii,  Vigier.  de  Hangest.  du  (iast. 
Dorigny  et  ego;  et  fuerunt  lacté  distribuliones  more  solito. 

[:<o  Janvier.]  .lovis  penultima  mensis  .lanuarii.  fuit  missa  Facultatis,  in  qua  fuerunt  présentes 

domini  Gonti.  (iuaguin.  Alligret,  Vigier,  de  Hangest,  Dorigny  et  ego. 

'"'  En  1 'h)'i  ,  Jean  (le  Saint-Aulbin,  iriii  Docretis  dincèse  de  (jliartres:   en   lAg."),  à  la  collalion  ili' 

iicencialus,  (lenomanensis  diocesis"  («ic),  se  pré-  rarcliidiacre  de  Dreux    et    à    celle  de  l'ablié  de 

sente  à  la  collation  de  l'évêfjue  el  du  cliapitre  de  Saint-Père-en-Vallée,  diocèse  de  (Ihartres.  Archives 

Chartres  cl  à  celle  de  l'abbé  de  N.-D.  de  Colonibs,  de  l'Université  de  Paris,  \o\.  hi) ,  fol.  (ii)  v"  el78. 


I  I'i9:{-l'iî)/i]        DE   LIJNIVKHSITE   DE   PAHIS    \l     W   SIECLE.  :579 

Die  (loiuiiiica  ii    iiiciisis  Ft'l)riiarii,   luit  iiiissa    l'iiiilicafionis   IJcalr   Maiii-  \  h-      |  ^i  Février.] 
ginis;  iii  (jua  lucrunL  cloiiiiiii  Conli,  .luiiii,  (iiiaguiii,  Alligiot,  Vigici'.  de  llaiijjest, 
(lu  (lasl,  Dorijjny  et  ego;  et  lucruiit  lactc  distribiiliones  cereoruiii  more  solito. 

Die  lune,  scqiKMili .  luit  iiiissa  Universitatis  apiul  .lacoltilas;  in  (jua  ego  non  fui      [3  FOvrier.J 
|)ro])tcr  occup(p)ationes. 

.lovis  VI  ejusdem    niensis  Febrnarii.  fuit  niissa  Facullatis  apud  Sanctuni  Jo-      [6 Février.] 
hanneiii;  in  ([lia  fiierunt  doiiiini  Conti,  Alligret.  de  Ilangest,  Dorigny  et  ego. 

Jovis    Mil    ejusdem    mensis.  Iiiil    missa  Kacultalis.   in   (jua   fuerunt  présentes     [i3  Févrk-r.J 
domini  Conti.  Guagiiiii.  Alligrel.  de  Ilangest,  du  (ïast  et  ego. 

Die  sal)bati  w  Kriiruarii,  fuit  congregatio  Universitatis  apud  Sanctnm  Matiui-     [  i D  Févrif r. | 
linum,  super  apertione  rotuli  nominandorum. 

Eadem  die,  post  congregationem,  in  domo  domini  de  Conti.  presentibus  do- 
minis  de  Conti,  Alligret.  de  Hangest,  du  (iast.  Dorigny  et  me,  fuei-unt  aduiissi 
ad  gradum  baccalariatus.  examine  premisso,  frater  Theodoricus  15iilail.  oïdinis 
S.  Benedicti,  diocesis  Rotliomagensis,  qui  solvit  duo  scuta  cum  dimidio.  et  Cuil- 
lermus  GuiHemini,  diocesis  Nivernensis,  clericus  domini  Alligret,  qui  solvit  pro 
omnibus  juribus  quatuor  francos. 

(F"  217  v°.)   Jovis   w  mensis  Februarii.   fuit    missa  Farultatis  apud  Sanc-      [90  Février.] 
tum  .lohannem;   in  qua   fuerunt  domini  C.ùuti.  de  Hangest.  du  GasI.  Dorigny 
et  ego. 

Die  marlis  \\v  ejusdem  mensis,  m  caméra  examinis.  luit  admissus  ad  gradum     [25 Février.] 
baccalariatus.  examine  premisso,  frater  Alardus  du  Castel,  prior  Davenencourt''', 
ordinis  S.  Benedicti.  qui  solvit  tria  scuta  ad  soleni,  et  uimm  aliud  [m-o  dispensa- 
tione  harenge. 

.lovis  xxvu   ejusdem  mensis,  fuit,' niissa  Facultatis  apud  Sanctum  .lohannem;     [37  Février.] 
in  qua  interfuerunt  domini  Conti.  Guaguin.  Mligret.  Dorigny  et  ego. 

.lovis  VI  mensis  Marcii,  fuil  missa  Facultatis;  in  (jua  interfuerunt  domini  Conti,        [tJ  Mars.] 
Alligret,  \  igier  et  ego. 

Eadem  die,  fuil  congregatio  Universitatis  apud  Sanctuni  Mathurinum,  super 
resignalione  ollicii  cujusdam  papiriatus. 

'''  Pfol)ablenit>nt  Davesnescourl  (dL^parleinenl  île  lu   Soniiue,  aiTondissemoiit  et  canton  de   Mont- 

<li<lii'r). 

i8. 


880  LA   FACLLTK   \)K   DKCHET  [  1  V.I3-l'i9/i] 

Item,  i[)sa  die.  post  coiifjre^jatioueiu,  in  doiiio  domini  generalis  ("iiil  adinissiis 
ad  ffiaduiii  baccalariatus,  examine  premisso,  l'etrus  Flan,  clericus,  diocesis  Am- 
bianensis,  qui  solvit  pro  bursis  xl  sol.  par. 

[i3Mars.]  Die  jovis  XIII   mensis  Marcii,  fuit  missa  Facultatis  apud  Sanctum  Johaimeiu; 

in  qua  fuerunt  domini  Conti.  (iuaguin,  Alligret  et  ego. 

Eadem  die.  fuit  congregatio  Facultatis.  apud  cameram  examiuis,  super  duobus 
articulis  :  primus  est  ad  deliberandum  super  hiis  que  acta  fuerunt  cum  iicen- 
ciandis;  secundus  est  commuiiis. 

In  dicta  congregatione  fuerunt  domini  Conti,  Guaguin,  Picard,  Alligret,  Vigier, 
de  Hangest,  Dorigny  et  ego. 

[  18  Mars.]  Die  martis  wiii  ejusdem  mensis,  fuit  clausum  examen,  et  habui  orationem  ad 

baccalarios  more  solito. 

Eadem  die,  in  caméra  exaniinis,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  exa- 
mine premisso,  Johannes  Merlin ('),  clericus,  diocesis  Lemovicensis;  qui,  prestitis 
solitis  juramentis,  solvit  pro  bursis  et  dispensatione  duo  scuta  cum  dimidio. 

[30  Mars.]  Die  jovis  XX  ejusdem  mensis.  fuit  inissa  Facultatis  apud  Sanctum  Johannem; 

in  qua  fuerunt  domini  Conti,  TuUcu,  Junii,  Vigier,  du  Gast  et  ego. 

Eadem  die,  post  missam,  fuit  congregatio  Facultatis  in  caméra  examinis,  super 
duobus  articulis  :  primus  est  ad  conficiendum  rotulum  licenciandorum;  secundus 
est  communis. 

Ibi  comparuerunt  domini  Gambray,  Conti,  Tulleu,  Picard,  Junii,  Guaguin, 
Alligret,  Vigier,  de  Hangest,  du  Gast,  Dorigny  et  ego.  Et  fuit  confectus  rotidus 
dictoriim  licenciandorum,  de  communi  consensu  dominorum,  (F°  917  v")  modo 
et  forma  inferius  descriptis,  et  fuerunt  inde  confecti  duo  rotuli,  unus  videlicet 
clausus  et  signatus  tribus  sigillis  more  solito,  et  alius  non  clausus,  qui  remansit 
in  manibus  mei  decani,  et  incontinent!  facto  rotulo,  domini  adoptaverunt  dictos 
licenciandos  ordino  infrascripto. 

Eadem  die,  post prandium,  in  domo  domini  cancellarii,  in  presentia  dominorum 
Conti,  Alligi'et,  Vigier,  du  Gast  et  de  Hangest,  ego  decanus,  brevi  oratione  per 
me  babita,  presentavi  dictos  licenciandos  numéro  xnir  dicto  domino  cancellario, 
eidem  supplicando  quatinus  eos  expedire  dignaretur  et  eisdem  inunus  licencie 
nnpartiri  quamcicius  comode  posset.  Qui  quidem  dominus  cancellarius  eos  bénigne 
recepit,  et  pollicitus  est  eos  expedire  quam  brevissime  posset. 

Et  statira  post,  in  presentia  notarii  et  testium,  presentavi  dicto  domino  cancel- 

'"'  En  i^f)4,  Jean  Merlin,  rrin  artibus  magisler  celle  du  cliapitre  de  l'église  collég-iale  de  Saint- 
et  in  Decretis  baccalarius » ,  se  présente  à  la  col-  Junien,  même  diocèse.  Archives  de  l'Université  de 
lalion  de  l'évêque  et  du  chapitre  de  Limoges,  et  à         Paris,  vol.  69,  fol.  38. 


[IV,i:î-1V.I'i|        I)K   LI'MVKRSITK   \)E   PAUIS   au   X\-  SIKCLE.  381 

lario    prcdicLuiii  roluliiiii  cliuisuiii  (!t  sifjillaliiiii,   ciiiii   plulchUilioliiljiis   assiictis, 
petendo  inde  instriiincnlmn  notario  piiblico,  videlicet  magislro  Jolianni  du  (iiir. 

Die  sal)l)ali  wii  die  prcdicii  inensis  Marcii.  lui!   congrejfalid  l"";ii-ullalis  a|)iid       (as  Mars.] 
camcraiii  cxaiiiinis,  super  duobiis  articidis  :  pi'imiis  est  sii|)ei'  adiiiissione   cujus- 
daiii  liaccalarii  (|iii  sii|)plical)al  adiiiiUi  ad  licenciaiii;  seciindiis  est  coiiiiiiiiiiis. 

lu  dicta  coiijji'cjfatione  companicniiit  doinini  Caiiibray,  Conli.  Tidlcn.  \lli- 
{jret,  \  in;ioi-,  de  Ilaiijjesl,  du  (lasl.  Dorijjiiy  et  e<]0. 

Qiiantuiii  ad  priiiiiiin  articnliiiii,  iMdeiii  coiiiparuit  ddiiiiiiiis  .loliannes  de 
Bresze,  protlionotaiiiis  Sancte  Sedis  apostolice,  siipplicans  admit ti  ad  examen 
licencie;  quem  domini,  consideratis  consideraiidis,  admisenint,  et  tiiil  incorpo- 
ratus  inter  licenciandos. 

Eadem  die,  dominus  Dorigny  legit  Decretalcni  Omnis  ulriusque  sexus ,  de penhen- 
tia  et.  remisstone,  et  servavit  solemnitates  assuetas. 

Die  liinc;  xxnii  Marcii,  in  domo  domini  de  Gonty,  fuit  admissus  ad  {jradum  bar-       [a'i  Mars.] 
calariatus,  examine  prcmisso,  Antlioniiis  Bioni  [m  marg.:  Byoni],  diocesis  Clai'o- 
monlensis.  qui  solvit  pro  omnibus  juribus  Facultatis   sex  libras  xii  sol.  par., 
bedellis  solutis  ad  partcm. 

Eadem  die,  pro  littera  gradus  Johannis  Lagoul  :  \\\  sol.  par. 

Die  martis  x\v  ejusdem  mensis,  fuit  missa  Annunciatonis  Heatc  Marie  apiid       [a.'i  Mars.] 
Sanctum  .lohannem;   in  qua  fuerunt   domini    Gonti,    Tullcu.  .luuii.    Guaguin, 
Vigier,  de  Hangest,  du  Gast,  Dorigny  et  ego. 

Eadem  die,  postmissam,  presentibus  dominis  supradictis,  coniparuerunt  in 
Sancto  (F"  9  18  r")  .lolianne  quindecim  licenciandi  cum  duobus  bedellis  genera- 
libus  et  aliis  subbedellis  dominorum;  qui  licenciandi,  prestitis  prius  solitis  jura- 
mentis,  processerunt bini  etbini,cum  cap[p]is,  usque  ad  aulam  domini  Parisiensis 
episcopi.  Quo facto,  domini  Gonty,  Vigier  et  ego  venimus  ad  domum  domini  can- 
cellarii  in  clauslro  Béate  Marie;  qui  dominus  cancellarius.post  modicum  temporis, 
venit  et  exliibuit  nobis  rotulum  dicte  Facultatis  clausum,  sanum  et  integrum;  et 
deinde  processit  ipse  dominus  caiicellarius  cum  subcancellario,  aliis  dominis  eum 
associantibus ,  ad  aulam  predictani;  et  ibidem  omnibus  in  suis  sedibiis  collocatis, 
dictus  dominus  canceliarius  tradidit  dictum  rotulum  magistro  Jobanni  Dugue  , 
bedello  generali  dicte  Facultatis ,  legendum,  ([ui  alla  et  inielligibili  voce  vocavit 
dictos  licenciandos  eo  ordine  quo  erant  inscripti  in  dicto  rotulo.  Quo  facto,  domi- 
nus subcancellarius  habuit  disertam  orationem  in  laudeni  Facultatis  et  licencian- 
dorum;  qua  finila,  dominus  canceliarius  dictis  xv  licenciandis  munus  licencie  et 
apostolicam  benedictionem  impendit,  ibidem  assistenle  copiosa  multitudine  pre- 
latorum,  consulum,  nobilium,  licenciatorum  et  doctorum  ex  onmi  Facultate  ac 


3S-2  L\   FACULTÉ  DE   DÉCRET  [  1493-1 /il) /i] 

scoliii'iiiin  cl  |)()|juli  iiiiilllliulinc.  (Jiiibus  peraclis,  domiui  doctorcs  et  dicti  no\i 
liceiiciali  descenderuiil  de  aida  cl  stclciiinl  in  pede  jjradimm,  et  dti,  iiiorc  solilo. 
gratias  cgorimt  omnibus  et  singulis  (|iii  aclui  interfucianl.  Deindc  dicti  doniini 
licenciati  se  retraxenint  anic  (Ii)osliiini  capelle  int'erioris  donnni  Parisiensis 
episfopi,  et  il)i  gratias  egerunt  doininis  doctoribus  de  laljoribns  assnmptis  et 
honoribiis  inipensis. 

OliDO    ALTEM    QUO     n'Sl    LICENCIATI   FUEIU  NT   EVOCATI,   ET  QUI  EOS  ADOPTAVERUNT , 

SEQUITUU  ET  EST  TALIS  : 

.lohannes  de  Bresze Hune  adoptavit  dominas  Ambro[sius]  de  Cambray. 

Frater  Simon  Passart idem  de  Cambray. 

Guillelmas  de  Beuseville.  .  d.  Robertus  Tulleu. 

Frater  Guido  de  Villelume.  d.  Dyonisius  AUigret. 

Reginaldus  Gauchon d.  Jobannes  de  Courcellis. 

Joacbin  Besle d.  Gnido  \  igier. 

■   .         Frater  z\ymanis  Joib'cdi. .  .  d.  Nicolans  de  Gonti. 

Jobannes  du  Val d.  Uobertus  Guaguin. 

Marinus  de  Genolhac ego  Stepbanus  de  Veteri  Villa. 

Jobannes  de  Sancto  Albino.  d.  Jacobus  Junii. 

Lanrencius  Gobilloii d.  Glaudius  de  Hangest. 

Jobannes  Loison d.  Jobannes  de  Gourcellis. 

Petrus  Régis d.  Simon  du  Gast. 

Jobannes  Lagoul d.  Nicolaus  Dorigny. 

Joliaunes  le  Gros d.  Jobannes  Picard. 

Ikj  Avril. j  (1^"  218  v".)  Die  jovis  décima  mensis  Aprilis,  luit  missa  ordinaria  t^acullatis 

apud  Sanctuni  Jobanncui;  in  (|iia  lueriint  domini  Gonti,  Junii,  Guaguin,  Vigicr, 
du  Gast  et  ego. 

Eadem  dii',  fuit  admissus  ad  graduni  baccalariatus,  examine  premisso,  magis- 
ter  Robertus  Bertboui,  diocesis  Ambianensis,  cjui  solvit  pro  omnibus  juribus  t^acul- 
tatis  et  bedellornm  sex  scuta,  ex  quibus  bedelli  babuerunt  xxwn  sol.  par. 
Eadcm  die,  pro  littera  gradus  rlcrici  de  Hai'el  [sic)  :  ununi  scutum. 

[i7Avril.j  i)ie  jovis  xvu  cjiisdcm  mensis,  fuit  missa  Facultatis,  in  qua  fuerunt  domini 

Gonti,  Junii,  Guaguin,  Alligret,  de  Hangest,  Dorigny  et  ego. 

Eadem  die,  domini  deputati  Facultatis  comparuerunl  in  donio  domini  gene- 
ralis  ad  advisandum  snjx-i'  fado  admittendorum  ad  baccalariatum. 

Itein,    eadem    die.    |iro    litlera    gradus    magistri   Guillernii   de    Beuseville    : 
XVI  sol.  par. 

Item,  pro  littera  gradus  magistri  Pétri  Bataille  :  iinuni  scutum. 


[l/i93-l/ii)'i|        l)i;   L(MVi:USITK   Ui;   PAllIS   Al     W-^  SIKCLE.  383 

Die  siihliiili    \i\    \piilis,    l'uiL  <()ii;;ic;;;itin   l^'iiciilhilis   ii|iiiil    caincraiii  oxaminis       [i<)  Avril. | 
sii|M'r  (luol)iis  articulis  :  primiis  es!  ad  aiMlioii(ltiiii  a(l\isala  jici-  domiiKis  (lc|)iilalos 
sii|)('r  lacln  <Hliiiill('ii(l(ii'iitii  ad  j[iadiiiii  l)accalanaliis;  secundus  est  (•(iiiiniiiins. 

Qiuuitiiiii  ad  priinuiii  ai'liciiliiiii,  domiiii  jiixla  ailvisata  per  (lc|inlal()s  oïdliia- 
vet'iinl,  (|iiod  paiipores  scolai'cs  iii  riiliiriiiii  solvcrcnt  pi'o  biirsis  \i,  sol.  par.  Item, 
qiiod  pi'o  liarciijfis  ooniiii  doniiiii  soliim  pcrcipciHmt  qiiilihet  nu  sol.  par.,  qui 
priiis  porcipiebanl  sex  diiodciio.s.  Ileiu,  pro  pi-esidciilia  soUim  solvcn-nt  \\  sol. 
par.,  ([ui  pi'iiis  solveijant  sculuni.  Ileiii,  ([uod  clavi<;ei'  pro  salaiio  siio  perciperet 
duutaxal  v  sol.  par.  Item  bcdeili  pro  sue  prandio,  quilibet  eorum  ii  sol.  par.,  et 
pro  voluniinc  siuiiliter  soiverent  iin  sol.  pai'.  duiitaxat,  iil  prcdicii  scolares 
possent  lacilius  acHpiirere  dictiiin  jjradiim  O. 

Die  jovis  xxiui  ejusdeiii  nicnsis  Aprilis,  fuit  missa    Facidtatis  ajxid    Sanctuin       ['''  '^'■"i 
Jobaiinem;  in  qua   interriieriint  doiiiiiii  Conli.  .Iiiiiii,   Alli{>rot,  de  llaiijjest,  du 
Gast,  Dorigny  et  ejjo. 

Eadem  die.  luit  admissus  ad  graduni  baccalarialiis.  examine  [)reniiss(),  iiiajfisler 
Inguerrandus  le  Sergent'-',  diocesis  Ambianensis;  ipii,  prestitis  solilis  juramentis. 
solvit  pro  bursis  xl  sol.  par. 

Die  sabbati  xxvi  ejiisdem  mensis.  fiiii  congregatio  Universitalis  a|)iid  Sandiiui       [ 2(5  Avril. 
Mathurinum  super  duobus  articulis  :  primus  est  super  claiisiouc  lotuli  noiiiiiiato- 
rum  ;  secundus  est  communis. 

In  dicta  congregatione  inlerfiierunt  domini  Coiili.  (îiiagiiin,  Alligrel.  Vigier. 
de  Hangesl  et  ego. 

In  dicta  congregatione  L'niversitas  conclusil  quod  rotuliis  iioiniiiatoiiiiii  per 
Facultatem  Decretorum  non  recip(p)eretur  eo  modo  (pid  presentatus  eral  Uni- 
versitati,  et  quod  fieret  secundum  formam  arrestorum  in  dicta  materia  datoruin 
prolatorum,  et  reciperetur. 

(F'  -îK)  r".)  Eadem  die,  in  dnmo  domini  generalis,  fuit  admissus  ad  gradum 
baccalariatus,  examine  premisso,  Natalis  Pill'ault,  clericus,  diocesis  Sagieiisis,  (pii 
solvit  pro  omnibus  juribus  Facullatis  et  bedellorum  oclo  sciita,  ex  qiiibiis  bedclli 
habueriint  xlii  sol.  par. 

Die  dominica  sequenti,  fuit  congregatio  Facultatis  in  domi>  doiiiiiii  de  .fo-saio,       [a;  Avril. 

'''  Enmavge  :  Nota  bote.  Pro  salaria  clavigeri.  cèse  d'Amiens.    irc/dVe.s  de  VUiiiversilè  de  l'niix. 

>''  Enguerrand  ie  Sergent,  prêtre,  du  diocèse  vol.  '19,  foi.  ()-2  v°.  —  En  iû<)<),  il  se  |)résenli'  à 

d'Amiens,  maître  es  arts  et  hadielii-r  en  D(«crot,  la  collalion  de  fabljé  du  Mont-Sainl-Eloi,  0.  .S.  A., 

se  présente,  en  i^igâ,  à  la  rollalion  de  l'évêque  diocèse    d'Arras,    et    à    celle    de    l'ahbcsse    crde 

et  du   chapitre   de  The'rouanne  ,  et    à    celle   de  Strumisu  [Estrun  |,  ().  S.  M. ,  nn'ine  diocèse. /iiW., 

l'alibé  de   Saint-Pierre  de  (îorhie,  O.S.  15.,    dio-  fol.  118. 


384  LA  FACULTÉ  DE  DÉCRET  [  l/i93-l/ii)/ij 

hora  cxitus  vesperorum  Béate  Marie,  super  duobus  articiilis  :  priiiius  est  super 
nonuullis  quamplurimuui  couciM-ueniibus  factum  Facultalis;  secundus  est  com- 
muuis. 

ibidem  comparuerunt  domini  de  Courcellis,  (ïonti,  Picard,  TuHeu,  Guaguiu. 
Aliigret,  Vigier,  de  Hangest,  du  Gast,  Dorigny  et  ego. 

In  dicta  coiigrcgatione  domini  conclusorunt  quod  rotuins  nominatoruni  poi- 
Facultalem  ileruni  |)resontaretur  Universilati  et,  si  noilent  recipere,  quod  K;i- 
cultas  consuleret  doniinum  Boucliart. 

[2  Mai.]  Die  veneris  n  niensis  Maii,  fuit  missa  Facultatis  apud  Sanctum  Joliannem;  in 

qua  interfuerunt  domini  Conti,  Junii,  Aliigret,  Vigier,  de  Hangest,  Dorigny  et  ego. 

[7  Mai.]  Die  mercurii  vu  Maii,  fuit  missa  Facultatis,  in  qua  interfuerunt  domini  Conti, 

Vigier,  de  Hangest  et  ego. 

Eadeni  die,  fuit  adniissus  ad  graduni  baccalariatus,  examine  premisso,  magis- 
ler  Johannes  Floridi,  diocesis  Gonstanciensis,  qui  solvit  pro  bursis  et  dispensa- 
tione  LU  sol.  par.,  et  prestitit  solita  juramenta. 

Eadem  die,  pro  iittera  gradus  magistri  Egidii  Barrabandi  :  xvi  sol.  par. 

[9  Mai.]  Die  veneris  i\  mensis  Maii,  fuit  missa  Beati  Nicolai  apud  Sanctum  Joliannem 

celebrata,  in  qua  interfuerunt  domini  Conti,  Aliigret,  Vigier.  de  Hangest,  et  ego. 

[10  Mai.]  Die  sabbati  x  ejusdem  mensis.  fuit  celebratus  obitus  bone  memorio  domini 

Johannis  Chullart;in  quo  fuerunt  facle  distributiones  more  solito. 
Item,  pro  Iittera  gradus  magistri  Guillermi  Scabini  :  xxvi  sol.  par. 

1 1.)  Mai.  I  Jovis  XV  ejusdem  mensis,  fuit  missa  Facultatis  apud  Sanctum  .Tohannem;  in  qua 

fuerunt  domini  Conti,  Aliigret,  de  Hangest,  Dorigny  et  ego. 

Eadem  die,  pro  Iittera  gradus  magistri  Johannis  Floridi  :  xvi  sol.  par. 

[17  Mai.]  Die  sabbati,  in  vigilia  Penthecostes,  xvu  Maii,  domintis  Robertus  Guagiiin  legit 

solemnit(ïr  Decretalem  Cuiii  Marllir,  de  celehralionc  misse,  et  servavit  solemnitates 
assuetas. 

|22Mai.]  Die  jovis  xxu(i)  ejusdem  mensis,  fuit  missa  Facultatis,  in  qua  interfuerunt 

domini  Conti.  Aliigret,  Vigier,  de  Hangest,  Dorigny  et  ego. 

[3o  Mai.]  (F"  219  v°.)  Die  veneris  penultima  mensis  Maii,  domini  legerunt,  et  posl  lec- 

turam  fuit  missa  Facultatis  apud  Sanctum  Johannem  ;  in  qua  interfuerunt  domini 
Conti,  Guaguin,  Aliigret,  de  Hangest,  du  Gast  et  ego. 


|1'i!I:M'i9'i]       I)K   I;1'NIVI:RS1TK   DK   paris  \V   W"  SIKCLE.  385 

Kiulciii  (lie,  fiiil  admissus  ad  jjradmii  haccalarialiis,  exaniiin'  preiiiisso, 
doniiniis  Polrtis  Vauris  C,  prcsbiler,  diocesis  Glaronioiitonsis;  qui,  prostilis 
solitis  juramentis,  solvit  pro  bursis  xl  sol.  par.  et  pro  dispensalioiie  viii  sol. 
par. 

Dio  jovis  quiiita  mensis  Junii,  fuit  missa  Facullatis,  in  qiia  fueninl  doinini        [5  Juin.] 
Conti,  .lunii.  Guagiiin,  de  Ilangost    du  Gast,  Dorifjiiy  et  e{![0. 

Eadciii  dio,  l'ucrunt  adinissi  ad  gradum  baccalariatus,  examine  premisso.  ma- 
gislei-  .loliannes  Missart,  clericus,  Garnotensis  diocesis.  qui  solvil  pro  ])ursis  xi,  sol. 
par.;  Simon  Abselons,  clericus,  diocesis  Gameraceusis,  (jui  sohit  \i.  sol.  par.;  et 
Micliael  le  Fillastre,  presbiter,  diocesis  Constanciensis,  qui  solvit  pro  liursis  duo 
scuta;  et  prestiterunt  solita  juramenta. 

Die  dominica  vin  Jiinii,  obiit  Lone  memorie  dominus  .lacobus  Junii'-',  circa        [8  Juin.  ] 
horam  duodecimam,  in  collegio  (^ameracensi,  ut  retulit  miclii  bedellus. 


Die  lune  sequenti,  luit  conj;re[)[atio  Facultatis  a])ud  Sanclnni  .lobannom.  bora 
seplima  de  marie,  ad  conducendum  seu  associanduni  cadaver  dicli  dcl(l)nncli  do- 
mini  .lacobi  Junii  ad  ecclesiam  Sancti  Johannis  in  (Iravia,  et  ibidem  iuterfuerunt 
domini  Gonti,  Guaguin,  Alligret,  Vigier,  de  Hangest,  du  Gast,  Doriguy  et  ego, 
cum  cap[p]is  doctoralibus,  cum  duohus  bedellis  generalibus,  cum  niassis  el  ba- 
culis  argenteis,  videlicet  magistro  Johanne  Dugue,  majori  bedello,  induto  cappa 
doctorali  dicti  domini  Junii,  el  Ludovico  Rouer,  parvo  bedello,  induto  epitogio. 
Portaverunt  autem  pallium  in  parte  anteriori  domini  Nicolaus  Dorigny  et  Simon 
du  Gast,  tamquam  jnniores  doctores  Facultatis.  et  dominus  Nicolaus  de  Gonty  et 
ego  a  parte  posteriori,  tamquam  antiquiores  doctores  présentes.  Dictus  dominus 


[i)  Juin.] 


'''  Pierre  Vauris  (quelquefois  eerit  I  oun'.s-  et 
même  Vaiens),  (rpresbiler,  bursarius  in  collegio 
Eduensi  Parisius  fundalo  in  Facnitate  Decretorum  i , 
se  présente,  en  i4f)3,  à  la  collation  de  l'abbé  de 
Manlieu,  0.  S.  B. ,  diocèse  de  Clermont.  Arcliives 
de  l'Université  de  Paris,  vol.  ig,  fol.  21.  ' —  En 
1 4f)6  ,  il  est  qualifié  irpresbiter,  in  artibus  niagister 
et  baccalarius  in  Decrelis,  diocesis  (liaroraon- 
tensisn,  et  se  présente  à  la  collation  des  abbés  de 
Saint -André  et  de  Cbantoen  (?),  0.  S.  A.,  dio- 
cèse do  Clermont.  Ihid.,  fol.  lai  v°.  —  En  1^97, 
il  se  présente  à  la  collation  des  cliapitres  de  la 
cathédrale  et  de  Sainl-Martin  de  Tours.  Ibid. , 
vol.  5o,  fol.  i4.  — En  i5oo,  il  se  présente  à  la 
collation  de  l'évêtpie  et  du  chapitre  de  la  cathédrale 
de  Clermont  et  à  celle  dn  chapitre  de  l'éjjlise  col- 


légiale frSancli  Cirenei  Vilhonii  [BillomJ,  diocesis 
Ciaromontensisi.  Ihid.,  fol.  137  v°. 

'^'  Sur  Jacques  Juing,  bachelier  en  théologie  el 
es  lois,  conseiller  clerc  au  Parlement  de  Paris  le 
28  avril  i/i()8  au  lieu  de  Jean  Bertlielot  qui  entrait 
en  relijjion,  premier  lecteur  pendant  quatorze  ans, 
puis  docteur  régent  en  la  Facult('  de  Décret,  pré- 
sident des  Enquèles,  chanoine  et  archidiacre  de 
Coutances,  trésorier  de  l'église  d'Auxerrc  depuis 
le  t>i  mars  i/iOi,  concurrent  de  Jean  Bniliet  ;i 
l'évêchéd'Auxerre  vers  i'i78,  cf.  Lebeuf,  Mémoires 
sur  Auœerre,  t.  II  (i85i),  p.  91  et  455,  et  Franc. 
32i4o,  fol.  178,  179,  180  v°,  etc.  —  La  date 
de  son  décès  est  la  même  qu'ici  dans  le  manuscrit 
de  l'Aiiîcnal  n°  iifl3,  fol.  a3  v°. —  En  maige  : 
DoiiiDius  Junii  ohiil. 

''•I 


386  LA   FACULTE  DE   DECHET  [l\n-['i'Mi] 

Junii  ordinavif  distnl)iii  ciiilil)et  domino   doctori   ])rPS(Mili  in  suo  oLilii  iiiodiuni 
sciituin.  Quod  et.  lactiini  est. 

|i!  Juin.]  Die  jovis  XII  Junii,  tnit  niissa  Facultatis  apnd  Saiictuin  Joliannem;  in  ([iia  fue- 

rnnt  domini  Conly,  Guaguini,  AHigret,  de  Hangest,  Dorigny  et  ego. 

Eadeni  die,  obiit  bone  memorie  dominas  Robectus  Tulleu''\  Decretorum 
(F°  2  9  0  r°)  doctor,  actii  Parisius  regens  et  vices  gerens  in  Guria  conservationis 
])rivilegiorum  aposlolicorum  Universitatis  Parisiensis,  et  obiit  in  domo  sua,  circa 
boram  terciam  de  mane  ilbns  diei,  et  sepultns  apnd  ecclesiam  HeremiLarum 
Beati  Augustini;  in  cujus  l'nneralibus  coraparuerunt  domini  Gonti,  Picard,  Gua- 
guin,  AHigret,  Vigier,  de  Hangest,  du  Gast,  Dorigny  et  ego;  et  associaverunt 
corpus  seu  cadaver  dicti  dei'(f)uncti  nsque  ad  sepulcrum  ejus  in  predicta  ecclesia 
Beati  Augustini  cum  duobus  bedellisgeneralibus  Facultatis,  cum  massis  argenteis. 
Domini  Dorigny  et  du  Gast,  tamquam  juniores  doctores,  portabant  pallium  per 
deante;  dominus  vero  de  Gonti  et  ego  portabamus  pallium  per  deretro,  tamquam 
antiquiores. 

(iiiiuiii.]  Die  veneris  sequenti,  comparuerunt  domini  supradicti,  cum  cap[p]is  doctora- 

libus  in  predicta  ecclesia,  et  eciam  duo  bedelli,  et  interfuerunt  servicio  et  missa- 
rum  solemniis,  et  distributum  est  cuilibet  dominoruni  presentium  médium  scutum. 

lisJiiin.]  Die  mercurii  xvui  .lunii,   fuit  missa  Facultatis,   in  qua   interfuerunt  domini 

Gonti,  Guaguin,  Alligret,  de  Hangest,  Dorigny  et  ego. 

Eadem  die,  fuerunt  admissi  ad  graduni  baccalariatus,  examine  premisso, 
.lohannes  de  Mores,  Senonensis  diocesis,  qui  sol  vit  pro  bursis  duo  scuta,  et 
Leodegarius  Gollot,  diocesis  Trecensis,  qui  solvit  pro  bursis  xl  sol.  par.;  et  pre- 
stiterunt  solita  juramenta. 

I  uj  Juin.]  Die  jovis  XIX  Junii,  dominus  Gonti  recessit  Ambianis  pro  agendis  suis. 

[;!i3Juin.]  Die  jovis  XXVI  Junii,  fuit  missa  Facultatis,  in  qua  interfuerunt  dominus  du  Gast 

et  ego. 

[;<  Juillet.]  Die  jovis  m  mensis  Julii ,  fuit  missa  Facultatis,  in  qua  fuerunt  présentes  domini 

du  Gast,  Dorigny  et  ego. 

Eadem  die,  fuerunt  admissi  ad  gradum  baccalariatus,  examine  premisso, 
.Tobannes  Gappel,  in  artibus  magister,  diocesis  Rotbomagensis,  qui  solvit  pro  bursis 
duo  scuta;  frater  Martinus  l'opulus,  ordinis  S.  Augustini,  qui  siiniliter  solvit  pio 

^^  Cf.  ms.  1 1  aS  de  la  Bil)liolhèque  de  l'Arsen;d  ,  loi.  i  i  v"  p|  -jS. 


I  IV,):?-l'i".»'iJ        l)l<:   L'IINIVKHSITl';   DK    I>\HIS   au   XV  SIKCLI-:.  :587 

biirsis  duo  scula;  cl  .loliiiniics  îles  IJniiidcs,  dinccsis  (liiiiiolrnsis,  (|iii  solvil  pi'o 
bursisxL  sol.  par.;  ol  [irestileriinl  solila  jurametila. 


Dii'  liiuc  vu  Jiilii.  riicrtiiil  adniissi  ad  gradum  baccalariatiis,  exinuiiir  prcmisso. 
Jacobus  (Iharlior''',  diocesis.  .  .  .  (s/c),  et  frater  Steplianus  Marron,  ordiiiis  S.  Be- 
ncdicli.  (|iii  solverunt  pro  biirsis (sic);  et  presliterunt  jiir.iiiionla  assueta. 


[7  Jiiillfi.] 


(F"  290  v°.)  Die  jovis  x  mensis  .lidii,  fuit  inissa  Kacuitatis,  in  rpia  fiioninl  pre 
sentes  doinini  [de]  Ilanjjest,  Vi'jior,  du  (îast  et  ego. 


Jiiilk-i.  I 


Die  jovis  xvu  ejusdeni  mensis,  fuit  niissa  Facultalis,  iu  (|ua  l'uciunl  doiuiuiis 
Dorigny  et  ego. 

Eadem  die,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  examine  preniisso,  inagister 
Ludovicus  de  Boufllest''^'.  Morinensis  diocesis.  (|ui  solvil  pic  hursis.  .  .  (.s/c). 


17  Juillet.] 


Die  jovis  xxun  ejusdem  mensis,  fuit  niissa  Facultalis,  in  (ju;i  fuei'u ni  présentes      |t>'i  Juillet. 
doinini  Alligret,  Vigier,  de  Hangesl,  Dorigny  et  ejfo. 


Die  jovis  nllima  ejusdem  mensis,  iuil  inissa  oïdinaria  Facultalis,  in  (jua  inter- 
fuerunt  domini  Vigier.  Dorigny  et  ego. 

Eadem  die,  |)io  litlera  gradtis  domini  Ilugonis  Gaulerons  :  scutum. 


|3i  Juillet.  I 


Diejovis  VII  Augusti,  fuit  missa  Facultalis,  in  qua  iuiorfueruntdomini  Guagiiin,        [7  .Wit. 
Vigier,  de  Hangesl,  du  Gasl,  Dorigny  et  ego. 


'''  Ea  1^95,  Jac(iiies  Churticr  (ou  Cliairetier), 
maître  es  arts  et  bachelier  en  Décret ,  se  présente  à 
la  collation  de  l'évèque  et  du  chapitre  de  Châloiis, 
et  à  celle  de  l'abbé  de  Saint-Laurent  (ou  iMotrc- 
Dame)  d'Eu,  0.  S.  A.,  diocèse  de  Rouen.  Archives 
de  l'Université  de  Paris,  vol.  49,  fol.  88  v°.  —  En 
1 496 ,  trin  artibus  magister  et  thesaurarius  nationis 
Norrnanie  et  in  Dfcretis  baccalariusu,  il  se  présente 
à  la  collation  du  prieur  de  Notre-Dame  de'Milly, 
0.  S.  B. ,  diocèse  de  Beauvais.  et  à  celle  de  rai)bé 
de  Saint-Germcr  de  Flaix,  0.  S.  B.,  niêiue  diocèse. 
Ibid..  fol.  1.37  v".  — En  l'Hjy,  il  se  présente  à  la 
collation  du  prieur  rrSancti  Kugonnii  deuiN  (?),  près 
Montmartre,  diocèse  de  Paris,  et  à  celle  de  l'èvwiue 
et  du  chapitre  de  Saintes.  Ibid.,  vol.  5o ,  fol.  -n.  — 
En  1  ^98,  il  se  présente  à  la  collation  de  révè(jue  et 
du  chapitre  de  Chartres  et  à  celle  de  l'abbé  de  Cou- 
lombs, O.S.B. ,  diocèse  de  Chartres.  Ibid.,  fol.  67  v°. 

'■'   fLudovicus  Savel ,  alias  de  Boflles  [son  Rof- 


llezj,  Morinensis  diocesis,  in  artibus  magister  et  in 
Decretis  baccalariusi,  se  présente,  en  lig.ï,  à  la 
collation  de  l'abljesso  de  irFotrucq  (?)ii,  0.  S.  B. , 
diocèse  d'Arras,  et  à  celle  de  l'abbé  de  Saint-Eloi, 
diocèse  de  Noyon.  Arcliives  de  l' Université  de  Paris, 
vol.  ig,  fol.  lot.  —  Qualifié  de  (Trejiens".  en 
1696,  il  se  présente  à  la  collation  des  abbés  de 
Notre-Dame  de  Boulogne,  0.  S.  A.,  et  de  Sainl- 
.losse-sur-Mer,  diocèse  d'Amiens.  Ibid.,  fol.  lao. 
—  En  l'ig",  il  se  pi'ésente  à  la  collation  de 
révèqne  de  Paris  et  à  celle  de  l'abbi'  de  Molesines. 
Ibid.,  vol.  5o,  fol.  2  v°.  —  En  i-'»99,  Taclu 
Parisius  regensi.  d   se  présente  à  la  collatiim  de 

l'abbi'  de 0.  S.  A.,   diocèse    de   Noyon, 

et  à  celle  du  chapitre  de  Saint -Anié  de  Douai, 
diocèse  d'.Ari'as.  Ibid.,  fol.  97.  —  En  i.5o2,  il 
est  rrprocurator  venerande  nationis  Picardie",  et  se 
lirésente  à  la  collation  des  cv*!ques  et  chapitres 
d'Amiens  et  d'Arras.  Ibid..  fol.  igf). 


'Ml- 


388  LA   FACLLTÉ   DE   DECRET  [U93-U9/i| 

[  l 'i  Aoùi.]  Jovis  xiui  Aiigtisli.  luit  niissa  Facultatis,  in  ([iia  rucruiit  présentes  ilomini  Vi<ifier, 

Dorigny  el  ego. 

[iSAoùi.j  [)i(>  veneris  seqiienti,  luit  missa   Assumptionis  Béate  Marie  Virginis,  in  cpia 

l'iicrunt  domini  AHigret,  Vigier,  de  Hangest,  Dorigny  et  ego. 

[18  Août.]  Lnnexviii  ejusdem  mensis,  prolittera  gradus  magistri  Joaiinis  Lenfant,  diocesis 

Trecensis,  in  Decretis  baccalarii  :  nnuui  scutiini. 

[3'  Aoùi.]  Die  jovis  xxi  ejusdem  mensis,  fuit  missa  Facultatis,  in  qua  i'uerunt  présentes 

domini  Canibray,  Guaguin,  du  Gast  et  Dorigny;  ego  eram  absens. 

Eadem  die,  fuit  adniissus  ad  gradum  baccalariatus,  examine  premisso,  Poncius 
Falon,  clericus,  diocesis  Remensis;  qui,  prestitis  juramentis,  solvit  pro  bursis 
XL  sol.  par. 

[29  Août]  Die  veneris  sequenti,    fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  e  xamine  pre- 

misso, in  caméra  examinis,  Petrus  Barbier,  clericus,  diocesis  Turonensis;  qui. 
prestitis  juramentis,  solvit  ])ro  bursis  xl  sol.  par. 

[9.3  Aoùi.]  Die  sabbati  sequenti,  fuit  congregatio  Universitatis  apud  Sanctum  Matburinum 

super  duobus  articulis  :  primus  est  ad  disponendum  de  ollicio  cujusdam  libra- 
riatus;  secundus  est  communis. 

In  dicta  congregatione  fuerunt  domini  (îuaguin,  AUigret,  du  Gast  et  Dorigny; 
ego  non  fui,  propter  occupationes. 

Eadem  die.  pro  littera  gradus  magistri  Stepbani  Guodini  :  xuu  sol.  par. 

[97  Août.]  Die  mercurii  xxvii  Augusli,  fuit  niissa  Facultatis  apud  Sanctuin  Johannem  ; 

in  (|ua  luerunt  domini  AUigret,  Vigier,  Dorigny  et  ego. 

(F"  ya  1  r°.)  Eadem  die,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  examine  pre- 
misso, Pbiiippus  de  Foresta,  Niveriiensis  diocesis,  qui,  jirestitis  solitis  juramentis  , 
solvit.  .  .  (s/r). 

[3  Sepiembrc]         Die  iiiercurii  III  mensis  Septembris,  fuit  missa  Facultatis,  in  qua  fuerunt  pré- 
sentes domini  AUigret,  Dorigny,  du  Gast  et  ego. 

Eadem  die,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  examine  premisso,  frater 
Martinus  Timel*'',  ordinis  S.  Augustin!,  diocesis  Rotbomagensis,  qui,  prestitis 
juramentis,  solvit  pro  bursis  xl  sol.  par. 

'''  Mai'lin  Timel ,  de  l'ordre  de  Sainl-Augusliu ,         Paris  el  de  Sainte-Geneviève.  Archives  de  l'Univer- 
itacheiier  en  Décret,  se  présente,   eu  mars  ligô,         site  de  Paris,  vol.  69,  fol.  i38  v°. 
à    la   collation   des   abbés   de  Saint  -  Victor  -  lez  - 


[U93-l/i'.)/iJ        l)K   l;lJ^'IVE|{SITÉ  DE   PAHIS   AU   XV"  SIÈCLE.  389 

Die  luno  octava  ejiisdcm  mensis,  l'iiil  inissa  Nativilalis  Béate  Marie  Viqjiuis  ,    [8  Scpieml.re. ; 
iii  i|iia  riieriiiit  domini  Alli{ji-e(.  de  HanjO[esl,  du  Gast,  Dorigny  et  ego. 

Eadern  die,  liieriiiit  adinissi  ad  jjiailinii  liaccalariatus,  examine  preinisso, 
Gerardus  Daussaîs,  diocesis  Gonslanciensis,  et  llenricus  Goqiiault,  diocesis  Re- 
mensis;  qui,  prestitis  juramentis,  solveruut  pro  bursis  et  dispensatione  quilibet 
duo  scula. 

Die  jovis  XI  ejusdcui  mensis,  fuit  missa,  in   qua  luerunt  duniini  Dorigny,  de    [n  Sepiembre. 
llangest  et  du  Gast;  ego  non  fui. 

Die  jovis  xvui  ejusdem  mensis  Septembris,  fuit  missa,  iii  qua  fuerunt  domini    [18  Septembre. 
Alligret,  Vigier,  Dorigny  et  ego. 


Die  jovis  xxv  ejusdem  mensis,  fuit  missa  Facultatis,  in  qua  ego  non  fui. 


[95  Sopterabre. 


Die  veneris  sequenti,  fuit  admissus  ad  gradiim  baccalariatus,  examine  pre-    [-ifi  Septembre. 
raisso,  in  domo  domini  generalis,  venerabilis  paler  dominus  Matheus  de  La 
Garenne''),  abbas  monasterii  Sancti  Judoci  supra  Mare,  ordinis   S.   Benedicti, 
diocesis  Ambianensis;  qui,  prestitis  solitis  juramentis,  soivit  pro  bursis  et  dispen- 
satione. .  .   (sic). 

Die  sabbati  sequenti,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  examine  pre-    [27 Septembre.] 
misso,  Martinus  Boisnet,  diocesis  Sagiensis;  qui,  prestitis  juramentis,  soivit  j)ro 
bursis  XL  sol.  par. 


Die  jovis  secunda  mensis  Octobris,  fuit  missa  ordinaria  Facultatis,  in  qua  ego       [a  Octobre.  J 
non  fui. 

Eadem  die,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  examine  premisso,  Ghoren- 
tinus  Quere,  diocesis  Gorisopitensis,  qui  soivit  pro  bursis  xl  sol.  par. 

Die  dominica  quinta  mensis  Octobris,  fuerunt  processiones  Universitatis  apud      [5  Octobre.] 
ecclesiam  Sancti  Germani  de  Pratis;  in  quibus  interfuerunt  domini  Alligret,  Vigier, 
de  Hangest,  du  Gast,  Dorigny  et  ego. 

(F"   '29.i    v".)  Die  veneris,  in  crastino  Beati    Dionisii,    domini   visitaverunt     [10  Octobre.] 
legentem  more  soiito,et  fuerunt  présentes  domini  Guaguin,  Alligret,  de  Hangest, 
du  Gast,  Dorigny  et  ego. 

'"'  Mathieu  de  La  Garenne  ou  de  La  Vai-enue  cousin  du  mardclial  Oudarl  du  Biex.  Il  mourut 
fut  le  dernier  abbé  régulier  de  Saint-Josse-sur-  vers  iSag.  Cf.  Gallia  Ghristiami,  t.  X,  col.  lagA- 
Mer,  où  il  remplaça,  en  i4(j(),   Adrieu  du  Biez,         i299- 


390  LA  FACULTÉ  DE  DÉCRET  [U93-U9/i] 

Eadcnidie,  in  exitu  scolarum,  riiit  niissa  Facullatis  apud  Sanctum  Johannein; 
iii  (|iiii  iiicriiiit  doiniui  supradicti. 

|i5  Oriobre.]         Die  mei'ciiiii   \v  Oclobris,  fuit  missa   Faciillalis.  in  (|ua  interfnerunt  doniini 
A]lio[ret,  de  Hangest ,  du  Gast ,  Dorigny  et  ego. 


1  ()  OcloLri 


[■•2  Oclol)i(>.l 


;î(.  Oflobre. 


[li  Novembi'(>. 


Die  jovis  XVI  ejusdem  niensis.  dominns  Conti  l'eversus  est  ex  Anil)ianis. 

Die  meiTiirii  wii  ejusdem  mensis,  fuit  niissa  Facuitalis  apud  SanclumJolian- 
nein;  in  (jua  fuernnt  présentes  domini  Alligirt,  de  Hangest.  du  Gast,  Dorigny 
et  ego. 

Eadem  die.  iuerunt  admissi  ad  gradum  baccalariatus,  examine  premisso, 
.lacobus  Penruz,  ciericus,  diocesis  Corisopitensis;  Joliannes  Fellis,  ejusdem  dio- 
cesis,  [qui]  solverunt  quilibet  xl  sol.  par.  pro  bursis;  Petrus  Marrbant,  diocesis 
Ambianensis,  et  HugoBoitel,  dicte  diocesis  Anibianensis,  quorum  unus  solvit  pro 
bursis  xLvni  sol.  |)ai'..  et  alter  duo  scuta;  et  pi'estiternnt  juranienta. 

Die  jovis  penultima  Octobris,  fuit  missa  Facultatis,  in  qua  fuerunt  présentes 
domini  Conti,  Guaguin,  de  Hangest,  du  Gast,  Dorigny  et  ego. 

Eadem  die,  fuerunt  admissi  ad  gradum  baccalariatus,  examine  premisso,  do- 
mini Guido  Micbelonis,  presbiter,  diocesis  Bisuntinensis,  Yvo  Salomonis.  presbiter, 
diocesis  Trecorensis,  et  Herveus  Moyse,  diocesis  Corisopitensis;  qui,  prestitis  so- 
litis  juramentis,  solverunt  pro  bursis  quilibet  xt  sol.  par. 

Die  lune  m  mensis  Novenibris,  fuit  missa  Universilatis  apud  Sanctum  Ma- 
thurinum;  in  qaa  fuerunt  domini  Conti,  de  Hangest,  du  Gast,  Dorigny 
et  ego. 

Eadem  die,  post  missani,  fuit  congregatio  Universitatis  in  eodeni  loco  super 
duobus  articulis  :  primus  est  ad  audiendnm  lecturam  litterarum  regiarum; 
secundns  est  communis. 

In  dicta  congrégation  e  fuerunt  présentes  domini  Conti,  Guaguin,  de  Hangest, 
du  Gast,  Dorignv  et  ego. 

Quantum  ad  primum  articulum,  dominus  noster  Rex  rescribebat  Universitati 
pro  eleclione  episcopi  Parisiensis  in  favorem  magistri  .lohannis  Simonis^'l 


6 Novembre]  (F°  299  r".)  Diejovisvi  iiiensis  Novembi'is,  fuit  missa Facultatis  apud  Sauctum 
Johannem;  in  qua  fuerunt  présentes  domini  Conti,  de  Hangest,  du  Gast,  Dori- 
gny et  ego. 


'■'  Cf.  plus  haut.  ]).  355. 


[l/i93-l/i9/i|        DE   L'UNIVERSITÉ  DE   PARIS   Al     W"  SIÈCLE.  391 

Die  vcneris  vi[i|  cjusdiMii  mciisis,  liiil  cuiiifi'cjjaliu  Liiivci'silalis  upuJ  Saucluiii    [7  Novembre. 
Mathuniinm  ad  audiendiiin  locliirain  lifteraruin  rejjiariiin. 

In  dicta  coiijjrcgalioiie  l'iieniiit  présentes  doniini  Gonti.  Guaguiii,  du  Gast, 
de  Hangest,  Oorigny  et  ego.  Et  luit  coiicliisiiin  (jiiod  doniiniis  rcctor,  ctna  ili'|tii- 
talis  d(^  (nialil)cl  Kacidtate  in  hono  et  sullicienli  luiniei-o,  iiel  ad  Sanctiiiii  Dioni- 
siiim  pro  aperlione  capsarum  beali  Dioni.sii  et  socioium  l'jiis. 


392  LA   FACULTl!;  DE  DECRET  [  1 'i93-l/49/i 

II 
COLLATION   DES   GRADES   ET  HARANGUES. 


I.  DOCTORATS'". 


2.  LICENCES'-'. 

Johannos  de  Bresze. 
Frater  Simon  Passa  rt. 
(îiiiliclmus  de  Bciisevilie. 
Fialer  Guido  de  \illelume. 
Reginaldus  Cauclion. 
Joachin  Besle. 
Fratei-  Aynianis  JoflVedi. 
Jobannes  du  Val'''. 
Marinus  de  Genolhac  (sic). 
Jobannes  de  Sancto  Albino. 
Laurencius  Gobilloii. 
Jobannes  Loison. 
Petrus  Régis. 
Joahnnes  Lagoul. 
Jobannes  le  Gros. 

3.  I5ACCALALRÉATS. 

[i/igS.]  wviii  Noveinl)ris.  .  .  .  Guillermus  Voisin.  (V.  p.  376.) 

MI  Decembris.  ...  4.  Joacbin  Besle  [incorporatus].  (V.  p.  377.) 

MI  Decembris Fraler  Guido  de  Villehime  [incorporatus].  (V.  p.  377.) 

xiiii  Decembris Nicolaus  Clementis.  (V.  p.  377.) 

[i/19'i.]  M  Januarii Guillermus  de  Proisy.  (V.  p.  371S.) 

XVI  Januarii Jobannes  de  Saint  Aulbin  [incorporatus].  (V.  p.  377.) 

XV  Februarii Frater  Theodoricus  Billart.  (V.  p.  371).) 

XV  Februarii Guillermus  Guillemini.  (V.  p.  379.) 

\\v  Februarii Fraler  Alardus  du  Gastel.  (V.  p.  379.) 

'■'  Aucune  mention.  vol.  III,  fol.  30  v°  et  38.  —  Mais  on  trouve  aussi  un 

'^'  Voir  plus  liaul,  ]>.  882.  .leaii  du  Val,  le  jeune,  notaire  et  secrëtaire  du  roi, 

'''   Sans  doule  le  même  Jean  du  ^al  (jui  élait  qui.  le  16  novembre  iSaQ,  est  pourvu  de  l'ofEce 

piincipal  du  collège  de  Navarre  en  i,^)o5  el  tpii  de  rr receveur  et  payeur  des  gages  de  Messieurs  de 

exerçait  alors  les  l'onctions  de  vice-diancelier  de  l'arieinenl ,  que  souloit  tenii- feu  Jehan  du  Val  son 

Notre-Dame.  Cf.  Mémoriiin.r  de  la  Faculté  de  Décret,  père".  Franc.  I^ai'io,  fol.  270;  cf.  fol.  279. 


[U93-l'i9/iJ       DE  LlMYEllSITE  DE  PARIS  Al     W"  SIECLE.  393 

VI  Martii Pelriis  Flan.  (V.  p.  3Ho.) 

xviii  Martii Johannes  Merlin.  (V.  p.  38o.) 

xxiii  Marlii \ntlionius  Bioiii.  (V.  |).  38 1.) 

\  Aprilis l'iatcr  l$(>l)i'ilus  IJerlIidiil.  (V.  p.  31^5.) 

NMV  Aprilis InjjUL'rraiidiis  le  Servent.  (V.  p.  383.) 

x.wi  Aprilis .\alalis  Piiïauil.  (V.  p.  383.) 

vil  Mail Joliannes  Floridi.  (V.  p.  38/i.) 

\\x  Maii I'('lriis  Vauris.  (V.  p.  38.'^.) 

V  .lunii loliannes  Missarl.  (V.  p.  385.) 

V  Juiiii Simon  Abselons.  (V.  p.  385.) 

V  Junii Michael  le  Filiaslre.  (V.  p.  385.) 

xviii  Junii loliannes  de  Mores.  (V.  p.  38(î.) 

xviii  Junii I.codejfarius  Collol.  (\.  p.  386.) 

m  Julii Joliannes  Cappel.  (V.  p.  386.) 

,  m  Julii Frater  Marlinus  Populus.  (V.  p.  386.) 

m  Julii Joliannes  des  Bourdes.  (V.  p.  387.) 

vil  Julii Jacoljus  Cliarlier.  (V.  p.  38y.) 

VII  Julii Frater  Stephanus  Marron.  (\.  p.  387.) 

XVII  Julii Ludovicus  de  Bouilles.  (V.  p.  387.) 

XXI  Augusti l'oncius  Falon.  (V.  p.  388.) 

XXII  Augusti l'etrus  Barbier.  (V.  p.  388.) 

XXVII  Augusti Pliilippus  de  Foresta.  (V.  p.  388.) 

III  Septembris Frater  Martinus  Timel.  (V.  p.  388.) 

VIII  Septembris (Icrurdus  Daussais.  (V.  p.  38r).) 

VIII  Septembris llcuricus  Coquaull.  (Y.  p.  389.) 

XXVI  Septembris  ....  Pater  MalLeus  de  La  Garenne,  (V.  p.  38().) 

XXVII  Septembris..  .  .  Marlinus  Boisnet.  (\.  p.  389.) 

H  Octobris Clioreiiliiiiis  Ouere.  (V.  p.  389.) 

XXII  Octobris Jacobus  Penriiz.  (V.  p.  Sgo.) 

XXII  Octobris Joliannes  Fellis.  (V.  p.  3oo.) 

XXII  Octobris Petrus  Marcliaut.  (V.  p.  3()o.) 

XXII  Octobris Hujto  Boitel.  (V.  p.  Sgo.) 

XXX  Octobris (iuido  Michelouis.  (V.  p.  390.) 

XXX  Octobris Yvo  Salomonis.  (Y.  p.  390,) 

XXX  Octobris Herveus  Moyse.  (Y.  p.  3l)o.) 


00 


394  LA  FACULTE  DE  DECRET  [U93-1/i9'iJ 


III 

LECTIUES   DES  BACHELIERS. 


(F"  222  V".)  SeQUUNTLII  NOMINA  B\CCALARI0I1UM  IN  JURE  CANOMCO  PaRISILS  QUI  SCAS 
LECTIONES  INCEPERINT  A  MENSE  NoVEMBRIS  ANÎNl  DoMINI  M  CCCC  NOAGESIMl  TERCII  USQUE 
EUMDEM    MENSEM    A^M    NONAGESIMI    QUARTI. 

Magister  GuiHermus  Voisin,  in  artibus  magister,  diocesis  Rothoniagensis,  liodie,  in  nonis 
Beale  Marie,  incipiet  prinium  librum  Decretaliimi,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  hoc  pro 
primo  anno  et  primo  voUunine  sue  lecture.  Dalum  anno  mcccc  nonagesimo  tercio,  die  penui- 
tima  mensis  Novenabris. 

Nicolaus  démentis,  presbiter,  diocesis  Lauduneusis,  bodie,  in  nonis  Beati  Jacobi,  incipiet 
primum  librum  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo 
volumine  sue  lecture.  Dafum  anno  11  coco  nonagesimo  tercio,  die  xvi  mensis  Decembris. 

Guilleimus  de  Proisy,  clericus,  diocesis  Laudunensis,  hodie,  in  nonis  Béate  Mario,  incipiet 
primum  librum  Decretalium,  in  scolis  Beati  Eustacbii,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volu- 
mine sue  lecture.  Datum  anno  11  cccc  nonagesimo  tercio,  die  1111  mensis  Januarii. 

Frater  Tbeodoricus  Billarl,  ordinis  S.  Benedicii,  diocesis  Rothouiagensis,  hodie,  in  nonis 
Beati  Jacobi,  incipiet  priuium  librum  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  hoc  pro 
primo  anuo  et  primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  tercio,  die  xvii 
Februarii. 

Guillermus  Guillelmini,  clericus,  diocesis  Nivernensis,  hodie,  in  nonis  Béate  Marie,  inci- 
piet primum  librum  Decretalium,  in  scolis  Beati  Eustacii,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo 
volumine  sue  lecture.  Datum  anno  mcccc  nonagesimo  tercio,  die  xvii  Februarii. 

Frater  Alardus  du  Caste!,  ordinis  S.  Benedicti,  hodie,  in  nonis  Béate  Marie,  incipiet  primum 
iil)ruiu  Decretalium,  in  scolis  magnis  int'eiioribus,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine 
sue  lecture.  Datum  anno  .mcccc  nonagesimo  tercio,  die  wvi  Februarii. 

PetrusFlan,  clericus,  diocesis  Ambianensis,  hodie,  in  nonis  Beati  Jacobi,  incipiet  primum 
librum  Decretalium,  in  scolis  Beati  Eustacii,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue 
lecture.  Datum  anno  m  ccc  nonagesimo  tercio,  die  vu  mensis  Marcii. 

Joannes  Merlin,  clericus,  diocesis  Lemovicensis,  hodie,  in  nonis  Béate  Ahirie,  incipiet  pri- 
mum librum  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volu- 
mine sue  lecture.  Dalum  anno  m  cccc  nonagesimo  tercio,  die  \ix  mensis  Marcii. 

Anthouius  Bvoni,  clericus,  diocesis  Claromontensis,  hodie,  in  nonis  Beati  Jacobi,  incipiet 
primum  librum  Decretalium,  in  scolis  Beati  Eustaciiii,  et  hoc  pro  |)rimo  anno  et  primo  volu- 
mine sue  lecture.  Datum  anno  mcccc  nonagesimo  tercio,  die  xxvi  Marcii. 

Robertus  Berllioul,  clericus,  diocesis  Ambianensis,  hodie,  in  nonis  Béate  Marie,  incipiet 
primum  liljrum  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo 
volumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  quarto,  die  xi  mensis  Aprilis. 

Inguerrandds  le  Sergent,  presbiter,   diocesis  Ambianensis,  hodie,  in    nonis  Beati  Jacobi, 


|lV.):5-IV.)'i|        l)H   L'CMVEKSITK   DK   l'AlilS   AI     \\'   SIKCI.I':.  305 

iiici|iii>l  priiimiii  lihniiii  Dccrclalimu ,  in  scolis  Bcali  Eiislacliii,  ol  lioc  jno  pi'iino  aiirioct  |iriiiiii 
voliiiiiiiifi  sue  loitiiro.  Dntuni  anno  m  cccc  nona{josiiiio  quarto,  din  xxi  Apiilis. 

Nalalis  l'ill'aiill,  cleiicus,  diocesis  Sagionsis,  lioilii',  iii  iioais  Beat«  Marie,  incipiet  |iriiiiiiiii 
libniiii  Dccrctaliiiiii ,  iii  scolis  Bcati  Eustacliii,  et  iioc  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue 
lecture.  Dalum  anno  m  er.cc  nonagesimo  (juarto,  die  xxviii  mensis  Aprilis. 

Joliann(!s  Fioridi,  diocesis  Conslanciensis,  hodie,  in  noiiis  Hcati  .lacobi,  incipiet  prinium 
lihruni  Decretalium,  in  scolis  niagnis  inl'eriorihus,  et  iioc  pro  primo  anno  cl  primo  volumine 
sue  lecture.  Daluni  anno  m  cccc  nonajresimo  quarto,  die  viii  mensis  Maii. 

(F°  9'i'^  r".)  l'ctrus  Vauris,  presbiter,  diocesis  Claromonlensis,  liodie,  in  noiiis  Bcale  Marie, 
incipiet  primum  libruni  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  boc  pro  primo  anno  et 
|)riiii()  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  quarto,  die  ultima  mensis  Maii. 

JobaniK's  Mussart,  clericus,  diocesis  (larnotensis,  hodie,  in  nonis  Béate  Marie,  incij)iet  pri- 
mum librum  Decretalium,  in  scolis  Beati  Eustacii,  et  boc  pro  primo  anno  et  primo  volumine 
sue  lecture.  Dalum  anno  m  cccc  nonagesimo  quarto,  die  vi  mensis  .lunii. 

Simon  Abselons,  clericus,  diocesis  Cameracensis,  hodie,  in  nonis  Beati  Jacobi,  incipiet  pri- 
mum librum  Decretalium,  in  scolis  magnis  superioribus,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volu- 
mine sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  quarto,  die  vi  mensis  Junii. 

Michael  le  Fillastre,  presbitei',  tiiocesis  Conslanciensis,  liodie,  in  nonis  Béate  Marie,  inci- 
])iet  piimum  librum  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  boc  pro  primo  auiio  et 
primo  volumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  quarto,  die  vi  mensis  Junii. 

.lobannes  de  Mores,  diocesis  Senonensis,  hodie,  in  nonis  Béate  Marie,  incipiet  primum- 
librum  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine 
sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  quarto,  die  xix  Junii. 

Leodegarius  CoUot,  clericus,  diocesis  Trecensis,  hodie,  in  nonis  Beati  Jacobi,  incipiet  pri- 
mum librum  Decretalium,  in  scolis  Beati  Eustacii,  et  boc  pro  primo  anno  et  primo  \oluniine 
sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  quarto,  die  xix  mensis  Junii. 

Johannes  (Jappel,  diocesis  Rotbomagensis,  hodie,  in  nonis  Béate  Marie,  incipiet  primum 
librum  Decretalium, -in  scolis  magnis  inferioribus,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine 
sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  cpiarto,  die  v  mensis  Julii. 

Frater  Martiuus  Populus,  ordiuis  S.  Augustiiii,  hodie,  in  nonis  Beati  Jacobi,  incipiet  pri- 
mum librum  Decretalium,  in  scolis  Beati  Eustacii,  et  hoc  pro  jirinio  anno  el  [irinio  volumine 
sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  quarto,  die  v  mensis  Julii. 

Johiinnes  des  Bourdes,  clericus,  diocesis  Carnotensis,  hodie,  in  nonis  Béate  Marie,  incipiet 
prinium  librum  Decretalium,  in  scolis  magnis  superioribus,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo 
volumine  sue  lecture.  Daluiu  anno  si  cccc  nonagesimo  (juarlo,  die  v  mensis  Julii. 

Jacobus  Chartier,  clericus,  diocesis...  (sic),  hodie,  in  nonis  Béate  Marie,  incipiet  primum 
librum  Decretalium,  in  scolis  niagnis  inferioribus,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine 
sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  noiuigesimo  quarto,  die  viii  mensis  Julii. 

Frater  Stephanus  Marron,  ordinis  S.  Benedicti,  liodie,  in  nonis  Beati  Jacobi.  incipiet  pri- 
mum librum  Decretalium,  in  scolis  Beati  Eustachii,  et  hoc  pro  primo  anno  el  primo  volu- 
mine sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  quarto,  die  Tiii  mensis  Julii. 

Ludovicus  de  Bouilles,  diocesis  Morinensis,  hodie,  in  nonis  Béate  Marie,  incipiet  jtriiiiiiiii 
librum  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine 
sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  quarto,  die  xviii  Julii. 

Poiitius  Faloii,  clericus,  diocesis  Remensis.  hodie,  in  nonis  Beati  Jacobi.  incipiet  primum 
libriiiii  Decrelalium,  in  scolis  Beati  Eustacii,  et  hoc  |)io  primo  anno  et  primo  volumine  sin' 
lecture.  Dalum  anno  m  cccc  nonagesimo  quarto,  die  \xii  Augusti. 

5o. 


3 1) G  I .  A   1'  A  (  ;  l  L T  i;   I )  !•;   I )  K C  H  l-  T  (  l 'i 9 3-1  à 9 à  ] 

Petrus  Barbier,  clericiis,  iliocosis  Tiiroiifiisis,  lioclie,  in  nonis  Béate  .Marie,  incipiet  primum 
libriim  Decretaliuiii,  in  scolis  niagnis  inferioiibus,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  voluminc 
sue  lecture.  Datuni  anno  ii  cccc  nonagesimo  quarto,  die  \xiii  Augusii. 

Philippus  de  Foresta,  Nivernensis  diocesis,  hodie,  in  nonis  Beat;  Marie,  incipiet  primiini 
libruni  Docretaliuni,  in  scolis  lîeati  Eusiacii,  et  lioc  pro  prinao  anno  et  primo  volumine  suc 
lecture.  Datuni  anno  mcccc  nonagesimo  quarto,  die  penultima  mensis  Augusti. 

Frater  Martinus  Timel,  ordinis  S.  Augustiui,  diocesis  Rolhomagensis,  iioilie,  in  nonis  Beati 
Jarobi,  incipiet  primum  librum  Decrelaiium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  e(  lioc  pro  primo 
anno  et  primo  volumine  sue  lecture.  Dalum  anno  mcccc  nonagesimo  quarto,  die  quarta  mensis 
Septembris. 

(F°  223  v".)  Gerardus  Daussais,  diocesis  Gonstanciensis,  hodie,  in  nonis  Béate  Marie,  inci- 
piet primum  librum  Decretalium,  in  scolis  Beati  Eustacii,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo 
volumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  quarto,  die  x  mensis  Septembris. 

Henricus  Coquault,  diocesis  Remensis,  hodie,  in  nonis  Beati  Jacobi,  incipiet  primum  librum 
Decrelaiium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue 
lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  quarto,  die  x  mensis  Septembris. 

Venerabilis  pater  dominus  Matheus  de  La  Garanue  (sic),  abbas  monastcrii  Sancti  Judoci 
supra  Mare,  ordinis  S.  Benedicli,  diocesis  Ambianensis,  hodie,  in  nonis  Béate  Marie,  incipiet 
primum  librum  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo 
volumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  quarto,  die  xi  mensis  Octobris. 

Martinus  Boisnet,  clericus,  diocesis  Sagiensis,  hodie,  in  nonis  Béate  Marie,  incipiet  primum 
librum  Decretalium,  in  scolis  Beati  Eustacii,  et  hoc  pro  primo  anno  seu  primo  volumine  sue 
lecture.  Datuni  anno  m  cccc  nonagesimo  quarto,  die  xii  mensis  Octobris. 

Choreutinus  ()uere,  clericus,  diocesis  Goriso|)itensis,  hodie,  in  nonis  Beati  Jacobi,  incipiet 
primum  liJjrum  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo 
volumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  quarto,  die  xi  mensis  Octobris. 

Jacobus  Penruz,  clericus,  diocesis  Corisopitensls,  hodie,  in  nonis  Béate  Marie,  incipiet  pri- 
mum librum  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volu- 
mine sue  lecture.  Dalum  anno  m  cccc  nonagesimo  (juarlo,  die  xxiii  Octobris. 

Johannes  Fellis,  clericus,  diocesis  Gorisopifensis,  hodie,  in  nonis  Beati  Jacobi,  incipiet 
primum  librum  Decretalium,  in  scolis  Beali  Eustacii,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volu- 
mine sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  quarto,  die  xxiii  Octobris. 

Petrus  Marchant,  clericus,  diocesis  Ambianensis,  hodie,  in  nonis  Béate  Marie,  incipiet  pri- 
mum libruni  Decretalium,  in  scolis  magnis  supL'iiorihus.  et  iioc  pro  primo  anno  et  primo  vo- 
lumine sue  lecture.  Datuni  anno  m  cccc  nonagesimo  quarto,  die  xxiii  Octobris. 

Hugo  Boitel,  clericus,  diocesis  Ambianensis,  hodie,  in  nonis  Beati  Jacobi,  incipiet  primum 
librum  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  hoc  pi'o  primo  anno  et  primo  volumine 
sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  quarto,  die  xxiii  mensis  Octobris. 

(iuido  Michelonis,  presbiter,  diocesis  Bisuntinensis,  hodie,  in  nonis  Béate  Marie,  incipiet 
primum  librum  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo 
volumine  sue  lecture.  Datum  anno  m  cccc  nonagesimo  quarto,  die  ultima  mensis  Octobris. 

Yvo  Saiomonis,  presbiter,  diocesis  Trecorensis,  hodie,  in  nonis  Beali  Jacobi,  incipiet  pri- 
mum librum  Decretalium,  in  scolis  Beati  Eustacii,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine 
sue  lecture.  Datum  annoMCCCC  nonagesimo  quarto,  die  ultima  mensis  Octobris. 

Herveus  Moyse,  diocesis  Gorisopilensis,  hodie,  in  nonis  Béate  Marie,  incipiet  primum  librum 
Decretalium,  in  scolis  magnis  superioribus,  et  hoc  pro  primo  anno  et  primo  volumine  sue 
lecture.  Datum  anno  Si  cccc  nonagesimo  quarto,  die  ultima  mensis  Octobris. 


[l/i'J'i-IVJJJ        J)E   L'UNIVERSITÉ   l)K   l'AUlS   AL    \\'   SlIXLli.  397 

DÉCANAT  DK   SIMON   DU  GAST 

NOVKMBRK  I.'i04-NOV1'MBIIK  l/i05. 


I 
DÉLIBÉRATIONS  DE   LA  FACULTÉ. 


(F°2  95r°.)  Anno  Domini  m  quadringentesimo  nonagesinio  quarto,  die  jovis  (jiie         [Uigti 


fuit  tridecima  mensis  Novembris,  congiegatis  dominis  doctoribus  in  ecclesia  Sancti 
JobannisHierosolimitani  percedulametjuramentum  super eb'gendisaut  continuan- 
dis decano  et  thesaurario  Facultatis  Decretorum,bis  scilicet  quorum  noininationes 
secundum  eoruni  sessiones  et  antiquitatein  in  Facultate  sequuntur,  Ainbmsio  de 
Cambray,  tune  Parisiensi  cancellario,  Nicolao  de  Gonty,  Jobaime  Picart,  Stephaiio 
de  Vetei'i  Villa,  Roberto  Guaguin,  ordinis  Sancle  Trinitatis  ministro  generali, 
Dionisio  Alligret,  vicesgerente  conservatorisprivilegioruin  Universilatis  Parisieasis, 
domino  de  Hangetz  (sic),  Simone  du  Gast,  et  Nicolao  Dorigny  ;  quibus  sic  convocatis, 
dominus  Stephanus  de  Veteri  Villa,  qui  annis  siiperioribus  decani  odlcium  ges- 
serat,  supplicatione  facta  ut  acta  per  eum  pendente  officie  a  Facultate  accepta- 
rentnr,  d;itis  munimentis,  a  prefato  olficio  exonerari  supplicuit,  et  pariformiter 
dominas  Nicolausde  Gonty  de  tbesaurarii  olficio  egit  Deinde  dominus  de  Gambray 
singulos  doctores  interrogavit  quem  sue  Facultali  decanum  vellent  preficere,  et 
ipse,  quia  antiquior,  domini  de  Gonty,  de  Veteii  Villa,  de  Hangest,  posteaquam 
probaverunt  ratumque  habuerunt  qnicquid  per  suos  olliciarios  in  eorum  olliciis 
gestum  fuerat,  me  Simonem  du  Gast  in  decanum  elegerunt  et  tbesaurarium  con- 
tinuaverunt.  Dominus  generalis  et  dominus  Dorigny  votorum  sulTragia  domino 
Alligret  contulerunt;  dominus  Picart  non  deliberavit;  dominus  Alligret  elegit 
Dorigny;  et  ego  du  Gast  dedi  votum  domino  de  Hangest. 

Gonclusil  tandem  prefatus  dominus  de  Gambray,  naturalis  decanus,  pro  me 
du  Gast,  etmuniraenta  dicti  olficii  ceteraque  alia  thesaurarii  officium  concernentia  , 
receptis  a  nobis  juramentis,  tradidit,  et  concordi  onniium  dominoriim  sentent ia 
dictus  de  Gonty  in  tbesaurarium  continuatus  est. 

Eadem  die,  receptus  fuit  et  examinatus  in  baccalarium  Facultatis  fraler  Nico- 
laus  Mulctoris*'',  ordinis  Sancte  Trinitatis,  diocesis  Meldensis,  prestilitque  jura- 

'■'  Nicolas  Meusnier(ou  Miisuier)  ëtait  le  neveu  .Mcol;is,  qui  fut  doiteiir  en  Décret  eu  i.'jot,  suc- 
de  Gui  Meusnier,  qui  succéda  à  Gaguiii  comme  cdda  lui-même  à  son  oncle  dans  le  ji-énéralat. 
général  de  l'ordre  de  la  Trinité  en  i5oi.  Kn  1 509,         (If.  Gnllia  Chriit..   (.    \III,    col.   17/13-1-45;   pt 


1 3  Novembre.! 


;5'.).s 


LA   FACULTÉ   DL   DKCULT 


ii!)'i-iv.)r) 


inentii  more  solilo;  et  qiioiiiam  ejiisdem  burse  ceterorumque  ouiuium  lempore 
quo  jirefaluin  decanalus  gessi  oliiciiiin  receptorum  illico  iiiter  dominos  parlitesunt. 
et  distribule,  idée  de  ipsarum  summa  nullam  feci  annotatiouem. 

1 9 Novembre. ]  Die  merciii'ii  xviii[i]  ejusdem  mensis,  post  missam  Facultatis,  bidolli  ambo, 
ante  conspectum  dominorum  comparentes,  suas  massas  argenteas  suaque  olHcia 
Facultati  submiserunt,  rogantes  ut  in  eisdein  officiis  continuarentur.  Quos,  pre- 
liabita  super  hoc  deliberatione,  domini  doctores  in  suis  olliciis  conlinuaverunt, 
juramentoquc  prius  prestito  de  servandis  statutis  suum  oflicium  concernentibus, 
suas  massas  receperunt. 

[•jâiNoveiiiiirc]        Die  martis  xxv  Novembris,  celebrata  luit  missa  Béate  Katherine  apud  Sanctum 
Johannem;  et  quia  nulla  fiebat  distributio  presentibus,  iiec  eciam  aliis  missis  Fa- 
►  cultatis  aul  Universitatis  aut  congregationibus,  judicavi  non  esse   necessarium 

membranas  assistentibns  maculare,  quoniam  rari  admodum  sepius  intererant. 

Eadeni  die,  examinafus  fuit  et  in  baccalarium  Facultatis  receptus  frater  Bene- 
dictus  Duboys,  Aniciensis  diocesis,  et  juramenta  solito  more  prestitit. 

Tune  supplicavit  Facultati  pro  présidente  magister  Robertus  Banne;  assigiiatus 
fuit  dominus  de  Hangest. 

\sH  Nov.iiii.iL-.|  (F"  '2-2Ï)  \°.)  Die  veneris  xxvni,  examinatus  fuit  et  admissus  ad  gradum  bacca- 
lariatus  Guillermus  Suaggart,  diocesis  Morinensis,  solitisper  eum,  eadem  die  xxvui 
mensis  Novembris,  prestitisjuramentis. 

f'i  Décombre.]  Jovis  quarta  die  Decembris,  admissi  fuerunt  et,  premisso  examine,  recepti  ad 
gradum  baccalariatus  magister  Guillermus  de  Parco"',  diocesis  Dolensis,  et  do- 
minus Johannes  Perrine,  presbiter,  diocesis  Bituricensis. 

|5  Décemiire.i  Quinta  die  ejusdem  mensis  Decembris,  congregata  fuit  apud  Maturinos  aima 
Parisiensis  Universitas  super  permutatione  alterius  capelle  de  Savoysi,  que  fuit 
admissa;  et  tune  supplicuit  rector  qui  tune  erat  pro  litteris  commendaticiis  ad 
principes  AUemanie;  cujus  supplicationi  annuit  Universitas,  hoc  pacto  quod  in 
deputatis  videreutur  hujus  littere. 


plus  haut,  p.  70  et  84.  Il  fut  doyen  de  \a  Faculté 
de  Décret  en  1 517-1 5i8  et  i5i8-i5i9.  —  H  faut 
se  gai'der  de  le  confondre  avec  son  neveu  Mcoias, 
chanoine  de  Meaux,  qui  fut  reçu  bachelier  en 
Décret  le  2  décembre  i5i9  [Mémorimi.r,\t)\.  IIl, 
foL  i34  v"). 

'''  Guillaume  du  Parc  ou  du  Part,  du  diocèse 
deDol,  maître  es  arts  et  baclielior  en   Décret,  se 


présente,  en  i4yô,  à  la  collation  de  l'évéque  et  du 
chapitre  de  Troycs  et  à  celle  de  l'archevêque  et  du 
chapitre  de  Sens.  Atrliives  de  rUnlvcrsité  de  Pnris , 
vol.  69,  fol.  101  v°.  —  En  1^97.  il  se  présente 
h  la  collation  des  évêques  et  des  chapitres  de  Paiis 
et  de  Laugres;  —  en  l'igS,  à  celle  des  évêques  et 
des  cha|)itres  d'Arràs  et  de  Langres.  Ibid.,  fol.  2/1 
et  36. 


[l/iy/i-l/i'-lf)]        l)H   L'INIVKRSITÉ   DE   PARIS   AL    W"  SllvCLI':.  39!) 

Die  décima  quarta  Decembiis,  celcbrala  (iiit  processio  rectoraiis  apud  Sanclmn    [l'i  D«cemLr<!. 
Genovefain. 

Décima  octava  ejusdem  mensis,  cxaminatus  fuit  et  iii   baccalarium  receptus    [ i s Dércmiire. 
.lohannes  de  La  Plaiiciie''',  de  l'arisius,  et  prestitil  iiinniiciila  solito  more. 


Die  décima  noua  Decembiis,  siippiiciiil  pro  jjiadu  baccalariatus  Ha(hii|)hiis 
Dagier,  diocesis  Constaiiliensis,  qui,  i)remisso  examine,  admissus  fuit  ad  lt;clii- 
ram,  et  jurameiita  soHta  prestitit. 

Eadem  [x]ix  Decembris,  coujjregata  fuit  Universitas  Paiisiensis  iii  Sanclo  Ma- 
turino,  ad  audiendum  ea  que  proposita  et  exposita  fuerant  rcctori  et  deputatis  per 
présidentes  et  consiliarios  curie  Parlameuti  in  prefata  curia  ratione  insolenciarum 
vocatis,  et  tune  dati  fuerunt  solennes  deputali  ad  providendum  hiijusmodi  inso- 
lenciis  scobirium  (-). 


1 1|  Drrenilire.  | 


Die  xxm  ejusdem  mensis,  examinatus  fuit  et  in  baccalarium  Facullatis  receptus    [23  Dcicembre.] 
Petrus  Rostain,  Lugdunensis  diocesis,  prestititque  solita  juramenta. 

Eadem  die,  supplicaverunt  quidam  baccalarii  pro  admissione  ad  examen 
licencie.  Quibus  responsum  est  ut  expectando  alios  redirent  ;iil  pioximam 
missam. 

Vigilia  îNavitatis,  legit  dominus  AlligretDecretalem  primam/)e  mmma  Triiuiate,    [a'i  Décembre, 
et  servavit  sol(l)emnitates  consuetas. 

Die  XXVI  mensis  Januarii,  probatus  fuit  et  in  baccalarium  admissus  Malheus         [l'igâ- 
Cbartier  (^),  diocesis  Parisiensis,  et  prestitit  solita  juramenta. 

Vicesima  nona  ejusdem  mensis,  examine  facto,  fuit  admissus  ad  lecturam  et  ad      [^oJanvier.] 


•''  Jean  de  La  Planctie,  maître  es  arts,  licencie' 
en  Décret,  se  présente,  en  ligS,  à  la  collation 
des  chapitres  des  églises  collégiales  de  Saint-(!er- 
niain-i'Auxerrois ,  de  Paris,  et  de  Saint-.Iii.lien  de 
Brionde.  Archives  de  l'Université  de  Paris,  vol.  ^i(j, 
lot.  Çfh.  —  En  1^96,  il  se  présente  à  la  col- 
lation de  l'abbé  de  Saint-Menon,  0.  S.  B. ,  et  J> 
celle  de  l'abbesse  de  Nolre-Datne  de  Gliarenton-du- 
Clier,  diocèse  de  Bourges.  Ibid.,  fol.  i36.  —  En 
1697,  il  se  présente  h  la  collation  des  abbés  d'Ani- 
bierle,  ordre  de  Cluny,  diocèse  de  Lyon,  et  de 
Notre-Dame  d'Artonne,  diocèse  de  Clerniont.  Ihid., 
vol.  5o,  fol.  28. 

'')  Cf.  Du  Bonlay,  t.  V.  p.  81  i-S|.>  :  rHat)eiMUs 


quorpie  in  Bcg.  Med.  adnionitam  Univeisitatem 
|)er  Curiani  Partanienli ,  ni  vagos  et  discliotos  Sclio- 
iares  reprimeret,  19  Decemb.  ob  eain  rem  romilia 
habnisse  apud  Malti.-' 

■''  Heçn  il  la  licence  le  11  avril  i'i98,  .Malliieu 
Charlier  remplaça  Vidal  de  Thèbe  comme  r  pre- 
mier lisanl-i  le  't  mai  looa.  Le  ai  décembre 
i5o5,  désirant  se  marier,  il  résigna  h  son  tour  la 
première  lecture  et  désigna  pour  lui  suçoter 
Jean  Péricard,  «pii  fut  agréé  (Mémoriaii.v,  vol.  111, 
fol.  Iti  v°).  Il  devint  avocat  au  Parlement  et,  de 
iSaa  à  i5a4,  disputa  à  François  de  .Moulholoii 
nu  (les  oflices  d'avocat  de  l'Université  {ibid., 
loi.  aô3  Vel  a68). 


âOO  LA   FACULTE   DE  DECRET  [U9/i-l 'lOf)] 

gradum  baccalariatus  Giiillermus  de  Courcellis,  (ionstantiensis  diocesis,  et  pre- 
stitit  juramenta  more  solito. 

Eadeni  die,  présenta ti  ad  licenciam  supplicaverutit  iterum  pro  sua  admissioiie, 
et  respoiisiim  obtinueiunt  nt  suas  magnas  conficerent  sedulas  (/.  cedulas)  et  infra 
qnindecimam  dominis  doctoribus  circumferrent. 

[3]  Jaiivii-r.]  Die  ultlma  ojusdem  mensis  Janiiarii,  examinât!  fuerunt  et  recepti  in  bacca- 

Jaii(jsdomiiius  Ludovicus  Sacrista,  presbiter,  diocesis  Bituricensis,  et  Johannes 
de  Luce,  clericus,  ejusdem  diocesis;  et  piestiterunt  juramenta  more  solito. 

16  Février.]  (F°  9'j6  r".)  Dic  deciuia  sexta  Februarii,  examine  premisso,  admissi  fuerunt 

et  in  baccalarios  Facuitatis  recepti  magister  Stephanus  Ligier''^,  diocesis  Ceno- 
manensis,  et  frater  Johannes- Richardi,  ordinis  S.  Augustin!,  diocesis  Carnotensis. 


[2/1  Février.]  Vicesima  quarta  ejusdem  mensis,  incorporati  fuerunt  et  pro  baccalariis  recepti 

magister  Jacobus  Textoris,  Linciioniensis  (sic,  pro  Lingonensis?)  diocesis,  et  ma- 


gister  Bernardus  de  Laborie,  diocesis. 


[26  Février.]  Die  vicesima  sexta  ejusdem  mensis,  fuerunt  admissi  ad  gradum  baccalariatus  et 

recepti  Jacobus  Fabri*-'',  presbiter,  Ambianensis  diocesis,  et  Jacobus  de  Ronnello, 
•      clericus,  Tullensis  diocesis,  prestitis  solitis  juramentis. 

Eadem  die,  fuit  incorporalus  Johannes  Pignauti,  diocesis  Lugdunensis. 

[5  Mars.]  J)ie  quint(t)a  Marcii,  Johannes  Episcopi,  diocesis  Abrincensis,  admissus  fuit 

baccalarius,  premisso  examine,  et  presti lit  juramenta  more  solito. 

[7  Mars.]  Die  septima  ejusdem  mensis,  examinatus  fuit  et  receptus  frater  Guillermus  de 

Sancto  Benediclo,  ejusdem  ordinis,  Carnotensis  diocesis. 


1 6  Mars. 


Décima  sexta  mensis  ejusdem,  recepti  fuerunt  baccalarii  Facuitatis,  premisso 


'■'  Etienne  Léger,  Legier  ou  IJgier,  prêtre, 
maître  es  arts  et  bacbeiier  en  Décret,  se  prëseiite, 
en  1/197,  ^  '''  collation  du  prieur  nde  Castro- 
lydyi  [(]liâteau-du-Loir]  et  à  relie  du  chapitre 
de  Saint-Martin  de  Tours.  Archives  de  rUiiiversiié 
de  Paris,  vol.  5o,  fol.  92  v°.  —  En  i5oo,  il 
est  licencié  en  Décret,  ])rincipal  du  collège  de 
Baveux,  à  Paris,  et  se  présente  à  la  collation  du 
prieur  de  Saint-Martin- des -Champs,  de  Paris, 
ordre  de  Cluny,  et  à  celle  de  l'évêque  et  du  cha- 
pitre de  l'église  do  Valence.  Ibid.,  fol.  i/ii2  v°.  — 


Eu  i5o2,  il  se  présente  à  la  collation  du  doyen 
de  Saint- Denis  de  iNogent- le- Rotrou,  ordre  de 
Cluny,  diocèse  de  Chartres,  et  à  celle  de  l'ab- 
hessc  de  Saint-Paul,  0.  S.  lî. ,  diocèse  de  Beauvais. 
Ibid.,  foi.  1  90. 

'"'  Malgré  l'iclentilé  du  prénom  et  du  nom  et 
la  proximifé  du  diocèse  (Etaples  se  trouve  exacte- 
ment sur  la  frontière  des  diocèses  d'Amiens  et  de 
Boulogne,  mais  faisait  et  fait  encore  partie  de  ce 
dernier),  il  soiiible  bien  diUicile  qu'il  puis.se  ê(re 
qui'stion  ici  du  célèbre  Jacques  Lefèvre  d'Etaples. 


I  i'if)'i-iv.»:)|      i)K  i/iMVFiisiTK  i)i;  l'viils  \r  w  sikcij;.  /lOi 

oxamiiio,  Desiderius  le  (iueiilx,  Vertiuiiensis  {sii-j  iliocesis,  et  Jolianiios  de  Cervo, 
(liocesis  Sucssionensis,  et  prestiteriint  jiirainciita. 

Madcin  [die],  luil  iiicoi'poi'aliis  .Inliaiiiics  des  Mares,  Nivenieiisis  diocesis. 

Die   (Icciiua   septinia   ejiisdeni   meiisis,    incorpora  tus  luit  niayisler   Henricus      [17  ^'a^s. 
liCtort,  diocesis  INivernensis. 

Eadem  die,  examinatus  luit  [et]  receptus  baccalarius  niagister  Adam  de  Lade- 
horsC^,  Parisieusis  diocesis,  et  prestitit  solita  juramenta. 

Eadem  die,  a])ertuiii  fuit  examen  pro  futura  licencia,  et  ego  decanus  oratio- 
nem  habui  et  distiibui  licenciaiidis  2 3  causam,  assignando  cuilibet  texius  por- 
cionem  pro  lectionibus  componendis;  postea  prestiterunt  juramenta  solita. 


vni. 


Die  septima  Aprilis  ante  Pasclia,  recepti  et  examinati  fuerunl  Petrus  Rernad       [?  A 
[m  marg.  :  Bernard]'-),  Tornacensis  diocesis,  et  Ludovicus  Marescali  [m  inarg.  : 
Marescliali],presbiter,  Lugdunensis  diocesis;  et  prestiterunt  juramenta. 

Nona  Aprilis  ejiisdem  anni ,  fuit  examinatus  et  admissus  frater  Jacobus  de  Mores,       [9  Avrii.j 
ordinis  S.  Benedicti  religiosus,  Trecensis  diocesis;  et  eadem  die,  receptus  fuit 
Tbeobaldus  Drouin,  Meldensis  diocesis,  magister  artium. 

Die  décima  tertia  Aprilis,  hora  secunda  post  meridiem,  dominus  de  Veteri  [i3A>ni.] 
Villa,  dominus  generalis  et  ego,  cum  subsequentibus  licenciandis,  adivimus  domi- 
num  Ambrosium  de  Cambray,  cancellarium  ecciesie  Parisiensis,  et  ei,  post  bre- 
vem  orationem,  omnes  licenciandos,  numéro  decem,  in  cartula  conscriptos,  eo 
ordine  quo  in  caméra  examinis  sedebant  pro  suscipienda  licencia,  cum  protesta- 
lionibus  consuetis  presentavimus.  Qui  respondit  se  omnino  Facultati  velle  com- 
placere  et  in  brevi  licenciandos  expedire. 

(F''996v".)  Die  décima  quarta,  fuit  Facullas  congregata  in  caméra  examinis  [l'i  Avril.] 
super  confectione  rotuli  licenciandoruui  ;  que  ordinavit  eos  secundum  formam 
infra  descriptam,  et  in  rotulo  tiibus  sigillis  obsignato  scripsit,  cujus  duplum 
pênes  me  remansit.  Rotulus  vero  sigillatus  [sic)  tune  presentavi  domino  cancellario 
presenti,  tanquam  doctor  regens' in  Facultate  Decretorum,  cum  solitis  protesta- 
lionibus;  quem  acceptavit,  et  ordinationes  Facultatis  servare  promisit. 


'"'  Cf.  plus  haut,  t.  H,  p.  iiS.  versilé  de   Paris,  vol.  i(),  fol.   i36);  en   1^97, 

<"'  Sans  doute  le  maitro  ('S  ai'ls  et  bachelier  en  à   la   collation   du  chapitre  de  l'éjjlise  colle<riale 

Décret  qui,  sous  les  noms  de  irl'etrus  Benardi  et  rSaucti  l'iati  Scluuensis"  [sic),  diocèse  de  Tournai, 

ffPetrus  Bernard»,  se  présente,  en    i/igC,  à  la  et  à  celle  de  Tévéque  et  du  chapitre  de  Cambrai 

collation  des  chapitres  rSaacti  Pétri  Siclunensisi,  (iliid. ,  vol.  5o,  fol.  aS).  Dans  cette  dernière  nien- 

diocèse  de  Tournai,  et  de  l'église  collégiale  mNostre  lion,  il  est  indiqué  connue  étant   ffCameraceusis 

Domine  Boi-gensis?) ,  même  diocèse  {Arch.  de  l'Uni-  diocesis». 

III.  ni 


'iOS  LA   FACULTÉ   DE   DÉCKET  |  l 'lO'i-l/iOr)] 

fi:>  Avril.  I  J)ie  vero  scqueiiti,  que  fuit  décima  quinta  eju.sdem  nieusis  Aprilis,  liora  nona 

ante  nieridiem,  prestitis  per  licenciaiidos  solitis  jurainenlis,  de  ecclesia  Sancti 
Johannis  Jhcrosoliinilani  processit  Facultas  ad  ecclesiaiu  Ueate  Marie  Parisieiisis. 
Jiahitaque  ibidem  brevi  oratioiie,  domini  de  Veteri  Villa,  de  Coiiti  etego,deca- 
iius  Facultatis,  divertinius  ad  domum  domini  cancellarii  in  rlaiistro  ejusdem 
ecclesie;  quem  paratum  ad  imparciendum  nostris  licenciandis  J)eiiedictionem 
accepimus,  eumque  comitati  sumus  in  aulam  domini  Parisiensis,  ubi  habita  lon- 
giuscula  oratione,  benedictionem  presentatis  et  per  ordinem  Facultatis  evocatis 
imparti  vit. 

Licencia  per  dominum  cancellarium  celebrata,  cum  Facultas  in  atrium  ante 
capellam  inferiorem  se  contulisset,  accesserunt  licenciati  eo  ordine  que  licencie 
munus  receperant;  et  ibidem  magister  Bernardus  Roullet,  vice  omnium,  de  bene- 
llciis  a  Facultate  susceptis  gratias  egit. 

SEQlITUIi   ORDO   LICENCIATORUM   ANNI  \ONAGESIMI    QUARTI   ANTE   PASCH\, 
ET    QUI   EOS    ADOPTAVERUNT  : 

Magister  Bernardus  Rouillet Hune  adoptavit  d.  de  Cambrav. 

Magister  Piogerius  Barnie d.  de  Veteri  Villa. 

Magister  Bernardus  de  Laborie d.  du  Gast. 

Magister  Jacobus  Tessier d.  de  Gonty. 

Magister  Johannes  Lambert d.  Guaguin. 

Frater  Maximinus  Lion Dorigny. 

Magister  Johannes  Flament d.  Dorigny. 

Magister  Johannes  E|)iscopi d.  de  Hangest. 

Magister  Johannes  Pigneuti  (.s/r) Dorigny. 

[7  Mai.  I  Die  septima  Maii  [m]  cccc  iionagesimo  quint(t)o,  lecepti  l'uerunt  et  examinati 

pro  baccalariatu  Jacobus  Ribier,  diocesis  Glaromontensis,  et  Yvo  Martin,  diocesis 
Gornubiensis. 

[l'i  Mai. I  Décima  quarta  ejusdem  mensis,  receptus  fuit  Franciscus  de  Villechartre,  de 

Parisius. 

[jg  Mai.]  Die  XXIX  ejusdem  mensis,  admissus  fuit  baccalarius  Egidius  de  Secotoiz,  artium 

magister,  diocesis  Genomanensis. 

[i!.iiiiii.|  Duodecima  Junii,  frater  Ludovicus  Cuite!  supplicuit  et  probatus  fuit,  ordinis 

S.  Augustini,  diocesis  LingonensisW. 

*''  Du  Boulay  (t.  V, p.  81a)  dit  (juo,le  iSjuia  iif)5,  il  y  eut  assemblée  de  l'Université  rfad  delibe- 
randuin  super  quadaui  contro\ersia  iuler  D.  Rectorem  et  Lectoreni  Decretorum » . 


17  Jinii. 


I  IV.l'i-l'iUf)!       I)K   MMVKnSITÉ  DE  PARIS  Al    W  SIKCLl'.  /i03 

Die  xvu  ejusdeiii  raeiisis,  Arncdeus  Bourelic,  diocosis  IJisonlincusis,  admissuslnit.  1 17  J 
(¥°':iii']r".)  Eadcm  die,  fuit  receptus  in  baccalaritim  Facullatis  inagisler  Vilalis 
de  Tesbes  [m  viarg.  :  de  Tesi)e]^'',  (jiii  slatim  supplicuit  pro  secunda  leclura  or- 
diiiai'ia,  et.  via  spirilus  sancti,  nemirie  reclamante,  rece|)liis  fiiil,  ad  Iiujiismodi 
lectiirani,  preseiitibus  et  astanlibus  dominis  de  Conty,  de  Veteri  Villa,  Guaguin, 
de  .Tosay[o],  de  Hangest  et  du  Gast  tune  decano. 

Die  XXI  ejusdem  uiensis,  luit  convocata  Facullas  super  disixisilione  lecturaiiiui  l^i  Juin.J 
ordinariarum;  in  qua  couclusum  fuit  quod  esset  concursus  lecturaruni  modo  con- 
sueto  de  maue;  magister  Hogerius  Barme,  si  vellet,  legeret  solus  hora  secunda 
postmeridiana.  Dictum  insu[)er  fuit  et  conciusum  quod  de  cetero  non  provide- 
retur  bujusmodi  lecluris,  nisi  congregatione  speciali  et  per  juramentum  facta 
prius  super  illo  articulo. 

Die  vicesima  quinta  ejusdem  mensis,  admissus  fuit  in  baccalarium  magister       [aaJuin.] 
Jacobus  de  Bennieux  [m  marg.  :  Bieuneux],  diocesis  Hotliomagensis. 

Eadem  die,  incorporatus   fuit   inter  baccalarios  et  receptus  Petrus   Guillon, 
Turonensis  diocesis. 

Vicesima  sex ta  ejusdem  mensis,  admissi  et  probati  fuerunt  magistri  Micliael       [20  Juin.] 
Moriol,  diocesis  Remensis,  et  Joliannes  Breteut,  diocesis  Belvacensis;  et  presli- 
terunt  solita  juramenta. 

Die  prima  .lulii,  receptus  [fuit]  baccalarius  Eustacius  Bigrel,  arlium  magister,      [r' Juillet.] 
Belvacensis  diocesis. 

Sexta  die  Augusti,  admissus  fuit  Petrus  de  Maie,  diocesis  Silvanectensis.  [•>  Août.] 

Die  Iridecima   Augusti,  effectus   est  baccalarius  Facultalis   .Tohannes   Bailly,       |i:5.Wii.] 
C(b)atala[u]nensis  diocesis. 

Vicesima  [die]  ejusdem  mensis,  frater  Stepbanus  Rivoyre,  ordinis  S.  Augustini,       [^f  Aoiii.] 
Lugdunensis  diocesis,  admissus  fuit  baccalarius. 

Eadem  [die],  Herbertus  de  Weda,  Trajectensis  diocesis,  et  magister  Gerardus 
Treboucop,  ejusdem  diocesis. 

Die  XXI  ejusdem  mensis,  admissi  fuerunt  Diouisius  de  Moicy,  Parisiensis  dio-       [-'  *•"'''•] 
cesis,  et  Antbonius  Bernard,  diocesis  Silvanectensis. 

'"'  Cf.  ci-dessus,  p.  899  n.  .'5. 


'lO'i  LA  FACULTE  DE   DECRET  [U9Zi-U9r)] 

Août.]  Ultiina  [die]  ojusdem  meiisis,  probati  fuerunt  Fredericiis   Remy,  Trecensis 

diocesis,  et  Johaiines  le  Gentilhomme,  de  Parisius. 


[fi  Septembre.]         Dio  quarta  mensis  Septembris,  admissus  fuit  Johannes  Legault,  diocesis  Geno- 
mauensis. 

Eadem  die,  Claiidius  Giiauvreiix('\  Parisiensis,  et  trater  Aiitlionius  Gavant, 
ordinis  S.  Benedicti,  Belvacensis  diocesis. 

[s.j.Novcmlire.]        Die  XXV  Novembi'is,  probatus  fuit  et  per  Facullatem  admissus  Johannes  Cham- 
pion, diocesis  Remensis,  et  prestitit  juramenta  (-'. 


'"'  Celait  très  jirobnlileinenl  le  fils  ou  le  neveu 
de  Claude  Chauvrenx,  reçu  conseiller  nu  Parle- 
ment le  a3  août  1/175  (Blanchard,  Calai.,  p.  3o; 
cf.  Coll.  Claimmhault,  vol.  766,  p,  i3/i),  et  qui 
fut  marguiUier  de  Saint-Andrt'-des-Arcs  :  le  6  mars 
i48a  [i/i83],  rr nobles  personnes  m.  Claude  de 
Chauvereux,  conseiller  au  Parlement,  Jacques  de 
Thou,  conseiller  et  advocat  du  Roy  sur  le  fait 
des  aydes,  et  Jehan  Nantyon,  procureur  au  Parle- 
ment, [sont]  condamnez  comme  marguilliers  de 
l'église  Saint  Andry  des  Ars  à  payer  à  Phihpes  do 
Francièies ,  tailleur  de  j)lene ,  \xxvn  frans  et  demy 
pour  le  tiers  de  ex  frans  en  quoy  lesdits  marguil- 
liers luy  sont  tenus  par  ceduUei.  Cuil.  ClairamhauU  , 


vol.  764,  p.  288.  —  U  fut  exclu  du  Parlement, 
poui'  crime  de  faux,  le  -ik  novembre  i/igtj.  Cf. 
plus  bas.  à  la  date  du  a4décembre  i496(p.  h^h). 
—  La  mention  suivante,  datée  du  7  janvier  i5a8 
[1029],  doit  s'appliquer  au  bachelier  de  l'ago  : 
trm.  Claude  Chauvreux,  chanoine  de  Chartres, 
prieur  commendataire  de  N.-D.  de  la  Victoire  des 
Chaiiqis  d'Essonne,  près  Corbeil,  [plaide]  contre 
messiie  Pierre  de  Launoy  chevalier,  pour  raison 
de  XL  s.  de  censives».  Ibid.,  vol.  766,  p.  Uh'j.  — 
En  i53(),  il  était  sous-chantre  de  Chartres  (Cam- 
jiardon  et  Tuetey,  Iiircnlairc  des  registres  du  Chà- 
lelet  de  Paris,  p.  2,  n"  i). 
'"'  Cf.  plus  bas,  p.  607. 


[I/i9/i-l/i9r)J        DE    LIMVERSITK   DK    l'AlUS   Al     W    SIKCLK. 


/lOf) 


II 


COLLATION    DES   GRADES. 


1.  DOCTOR.VTS"'. 


2.  LICENCES  '". 

Magisler  Bernardus  Rouillct. 
Maffislcr  Rogerius  Raime. 
Magister  Bernardus  de  Laborie. 
Magistcr  Jacobus  Tessier. 
Magister  Jobaniies  Lambert. 
Frater  Maximiiiiis  Lion. 
Magister  .lobannes  Flamcnl. 
Magister  .lohannes  Episcopi. 
Magister  .(ohannes  Pigueuti. 


Aiii  Novembris 
.XXV  Novembris 
xxviii  Novenibr 
IV  Decembris  . 

IV  Decembris.. 
xviii  Decembris 
XIX  Decembris 
xxiu  Decembris 
XXVI  Januarii  .  . 
XXIX  Januarii  . 
XXXI  Januarii  . 
XXXI  Januarii. . 
XVI  Februarii  . 
XVI  Februarii  . 
XXIV  Februarii. 
XXIV  Februarii 
XXVI  Februarii. 
XXVI  Februari . 
XXVI  Februarii 

V  Martii 


3.  lUCCALAUREATS. 

Nicoiaus  Mulctoris  [Meusnier].  (V.  p.  3()-.) 

Frater  Benedictus  Duboys.  (V.  p.  898.) 

Guillermus  Suaggart.  (\.  p.  3()8.) 

Guillermusde  Parco.  (V.  p.  3()8.) 

Johannes  Perrine.  (V.  p.  898.) 

Jobannes  de  La  Planche.  (V.  p.  399.) 

Radulpbus  Dagier.  (V.  p.  399.) 

Pelrus  Rostain.  (V.  p.  399.) 

Matbeus  Chartier.  (V.  p.  399.) 

Guillermusde  Courceilis.  (V.  p.  tioo.) 

Ludovicus  Sacrista.  (V.  p.  4oo.) 

Jobannes  de  Luce.  (V.  p.  ioo.) 

Stephauus  Ligier.  (V.  p.  4oo.) 

Frater  Jobannes  Richardi.  (V.  p.  4oo.) 

Jacobus  Textoris  [incorporatus].  (V.  p.  ioo.) 

Bernardus  de  Laborie  [ incorporatus J.  (\.  |).  /loo  .) 

Jacobus  Fabri.  (V.  p.  ioo  ). 

Jacobus  de  Ronnello.  (V.  p.  (100.) 

Johannes  Pignauti  [incorporatus].  (V.  p.-4oi).  ) 

.Jobannes  Episcopi.  (V.  p.  hoo.) 


[.494.1 


[th-' 


'''  Aucune  niontion.  — ''-  Cf.  piu^;  liant,  p.  /10a. 


',()()  LA  KACILTK   DK    DHCIIET  |  I  V.l'i-I  V.l." 

VII  MîU'lii l'enter  Giiiili'i  mus  île.  Siiiiilo  Henediclo.  (V.  [i.  /loo.) 

XVI  Martii Desideriiis  le  Gueulx.  (V.  p.  ioi.) 

XVI  Martii Johannesde  Cervo.  (V.  p.  hoi.) 

XVI  Marlii Jobannèsdes  Mares  [incoiiioralus].  (V.  p.  ioi.) 

XVI  Martii Henricus  Lelort  [incorporatiisj.  (V.  p.  'loi.) 

XVI  Marlii Adam  de  Ladeliors.  (V.  p.  'loi.) 

VII  Aprilis Peirus  Beniad  (seu  Bernard).  (V.  p.  'loi.) 

vil  Aprilis Ludovicus  Marescali.  (V.  p.  ioi.) 

IX  Aprilis Frater  Jacobus  de  Mores.  (V.  p.  ioi.) 

IX  Aprilis Theobaldus  Drouin.  (V.  p.  ioi.) 

VII  Maii Jacobus  Ribier.  (V.  p.  lioi.) 

VII  Maii Yvo  Maitin.  (V.  p.  /102.) 

XIV  Maii Franciscus  deViliechartre.  (V.  /lo-J.) 

XXIX  Maii Egidius  de  Secotoiz.  (V.  p.  4o3.) 

XII  Junii Fraler  Ludovicus  Cuitel.  (V.  p.  4o5.) 

XVII  Junii Ainedeus  Hourelle.  (V.  p.  ho'i.) 

XVII  Junii Vitalis  de  ïesbes.  (V.  p.  ûo3.) 

XXV  Junii Jacobus  de  Bennieux.  (V.  p.  /io3.) 

XXV  Junii Peirus  Guillon  |  incorporalus].  (V.  p.  /io3.) 

XXVI  Junii Micbael  Moriol.  (\.  p.  i()3.) 

XXVI  Junii Jobannes  Breteul.  (V.  p.  /io3.) 

I  Julii Eusiacius  Bigrel.  (V.  p.  io3.) 

VI  Augiisti Peirus  de  Maie.  (V.  p.  io3.) 

XIII  Augusli Jobannes  Bailly.  (V.  p.  ho'S.) 

XX  Augusti Fraler  Siepbanus  Rivoyre.  (V.  p.  io3.) 

XX  Augusli Heiberlus  de  Weda.  (V.  p.  io3.) 

XX  Augusli (ierardus  Treboucop.  (V.  p.  4o3.) 

XXI  Augusti Dionisius  de  Moicy.  (V.  p.  6o3.) 

XXI  Augusli Anlhonius  Bernard.  (V.  p.  Zio3.) 

XXXI  Augusli Fredericus  Remy.  (V.  p.  io4.) 

XXXI  Augusti lobannes  le  Genlilbomnie.  (V.  p.  io4.) 

IV  Seplenibris.  .  .  .  Jobannes  Legaull.  (V.  p.  '10/1. ) 

IV  Septembris.  .  .  .  Claudius  Cbauvreux.  (V.  p.  ItoU.) 

IV  Septembris.  .  .  .  Fraler  Anlbonius  Gayant.  (\.  p.  /io4.) 

XXV  -\ovembris  .  .  .  Jobannes  Champion.  (V.  p.  '10/1.) 


[lV.ir)-IV.)(iJ        DK   l/l  iMVKIlSITÉ   DK    l'MU.S   AU   XV"  SI  KG  LK.  407 


DEGANVT  DE  SIMON  DU  GAST. 

NOVKMBRK  l'iOr.-NOVKUBlîE   1 'i<J(i. 


DELIBERATIONS   DE   LA  FACULTE. 


(F°  999  r".)  Prima  die  legibili  post  festum  Martini  aiini  Doiniiii  m  ([luuliiii-  [iiigô. 
gentesimi  nonagesimiquinti,  que  fuit  décima  tercia  Novembris,  legeruut  doniiiii  ' -^  i^"vcinbr.'.  | 
doctores;  conveneruiit  postinodnm  apud  Sanctum  Johaunem  Latoraneiiseiii  ad 
missam  audiendam.  ()ua  peracta  et  tiriita,  cum  pridie  per  cedulam  evocati  esseut 
super  duobus  articulis  deliberaturi,  quantum  ad  primum  articuliim,  qui  erat 
super  electione  aut  continuatione  ofBciariorum,  ego  pecii  in  adniinistratione  deca- 
natus  in  bene  actis  gratus  haberi  et  in  omissis  excnsari.  Gratias  pariter  de  ini- 
partitis  honoribus  egi,  et  in  nianibus  antiquioris  doniini,  de  Cambray  videlicet, 
librum  cum  clavibus  et  sigillo  Facultatis  deposui,  eos  monens  ut  ad  electionem 
dictorum  officiorum  procédèrent.  Et  idem  fecit  dominus  de  (lonty,  tune  thesau- 
rarius. 

Omnes  présentes  uno  assensu  per  nos  gesta  probaverunt  et  in  olFiciis  continua- 
verunt,  dempto  domino  Dorigny  qui  bec  ant  similia  verba  protniit:  ftNec  eos 
eiegi,  nec  continuoi^.  Tune  decanus  naturalis,  dominus  Ambrosius  de  Cambray, 
conclndendo  et  nos  olficiarios  continuando,  miinimenta.  prcstitis  solitis  jura- 
mentis,  tradidit. 

Die  XXV  ejusdem  mensis  Novembris,  [fuit]  receptus  per  Facultatem,  premisso    [35  Novembre.] 
examine,  Jobannes  Gbampion,  diocesis  Remensis,  et  prestitit  solita  juramenta. 

Die  vero  prefate  electionis,  ma^ister  Carolus  de  Hanchicourt,  primns  legens 
ordinarius.  supplicationem  babuit  coram  Facnltate,  ut  placeret  Facuitati  congre- 
gationem  facere  ad  recipiendum  resignatiouem  ofîicii  primi  legentis.  Qui  respon- 
sum  babuit  quod  in  crastino,  qui  fuit  xxvi  Novembris,  hora  prima,  in  scolis  et 
caméra  examiuis  evocarentur  omnes  doctores  Facultatis  ad  iuijusniodi  resigna- 
cionem  recipiendam  per  sedulam  [1.  cedulam]. 

Die  sequente,  insequendo  deliberata  per  dominos,  convocavi  in  loco  predicto    [a6  Novembre.] 
per  cedulam  snper  adraissione  et  receptione  Imjusmodi  resignationis  per  pre- 


i08  LA   FAGl  LTK  DK   DÉCRET  [  li'Ji-U'JGJ 

fatum  de  Ilaiichicourt  faciende  singidos  dominos  doctores.  Quibus  cono^regalis 
ponexil  prefatus  legens,  magister  Carolus  de  Hancliicourt,  elegantem  supplica- 
tionem  tria  membra  contiuentem  :  primo,  agebat  Facultati  gratias;  secundo,  pure 
et  sinipliciter  in  manibus  Facultatis  prefatum  legentis  primi  resiguavit  ofTicium; 
tertio,  supplicuit  in  minus  bene  per  eum  actis  supportari,  et  magistrum  Roge- 
rium  Barme  Facultati  conimendavit. 

Quantum  ad  primum,  receperunt  domini  doctores  resignationem  dicti  olTicii, 
et  ad  electionem  alterius  legentis  processerunt,  quamvis  nulla  fuerit  lacta  con- 
vocatio  super  illo  arliculo,  contra  conclusionem  per  eos  captam  et  babitam 
x\i  mensis  ,lunii  ullimo  lapsi,  qua  cavetur  qiiod  de  cetero  non  provideatur 
bujusmodi  olllciis  legentis,  nisi  prius  facta  congregatione  speciali  et  per  jura- 
raentum  super  illo  articulo.  Propterea  ego  Simon  du  Gast,  tune  decanus, 
solum  concludere  volui  recej)tionem  resignationis  facte  per  prefatum  Ran- 
cliicourt,  nec  aliquid  dicere  decrevi  super  electione,  eum  nec  articulus  spe- 
cialis  nec  supplicans  pro  bujusmodi  lectura  se  ofîerret.  Pro  pace  tainen  in 
Facultate  conservanda,  quamvis  notoria  micbi  facta  fuisset  injuria,  permisi 
(F°  229  v°)  ut  dominus  de  Gambray,  aliis  dominis  instantibus,  concluderet  ofli- 
cium  primi  legentis  ex  tune  dari  magistro  Rogerio  Barme  non  supplicanti  aut 
petenti. 

Postbac  vocatus  fuit  prefatus  Barme  organo  dicti  domini  de  Gambray,  nomine 
quo  supra,  et  per  eum  adjuratus  quod  nicbd  promitteret  aut  daret,  dederat  aut 
promiserat,  et  si  aliquid  promiserat,  revocaret,  magistro  Garolo  de  Ranchicourt, 
pretextu  aut  ratione  dicti  ofïicii  fructuum  aut  emolumentorum  ejusdem,  per  se 
vel  per  alium,  directe  vel  indirecte;  quod,  medio  juramento,  facere  et  servare 
promisit;  et  idem  juravit  de  debitis  ratione  lecture  diclo  de  Ranchicourt  per  eum 
non  recipiendis. 

Promisit  insuper  dictus  (de)  Barme  conlinuare  lecturam  postmeridianam 
quamdiu  Facultati  placeret  et  ad  hoc  astrictus  remaneret. 

Secundus  vero  legens  in  eadem  lectione,  si  voluerit,  poterit  concurrere;  non 
tamen  vult  eum  Facultas  ad  hoc  astrinei. 


'D" 


[3i  Décembre.]        Die  ultima  Decembris,  incorporatus  et  in  baccalarium  Facultatis  receptus  Init 
Johannes  Jacobi ,  Gameracensis  diocesis. 

[1/196.  Die  jovis  XXI  .lanuarii,  admissa  fuit  per  Universitatem,  apud  Sanctum  Matu- 

rinum  congregatam,  resignatio  alterius  capellanie  de  Savoisi,  ad  utilitatem  ma- 
gistri  Egidii  Burgault. 

[a8  Janvier.]  Die  jovis  xxviii  ejusdem  mensis,  incorporatus  fuit  Robertus  Guerrier,  diocesis 

Andegavensis. 


I  iv.).viv.m;|      |)H  i;i  m\  I'IîsitI';  dk  pahis  ai   \\'  sikcij:.  wj 

Aiidiciis  (loliii,  Soiioiionsis  diocesis,  el  Joliannos  Ricliiul,  Trecensis  diocesis, 
exaiiiiiiali  luerunl  cl  recepli  in  Maluiinis,  (juinla  Februaiii 'l 


['j  l'Vi ricr. ] 


Die  jovis  xviii  Febriiiuii,  cxaminali  fueruiil  el  ;i(l  jfradum  baccalailiiliis  recepti      [ih  l'ûvricr.] 
majrister  .loliaiiiies  le  Mencsierel  (*^  diocesis  Ebroicensis,  et  frater  Petriis  GiMes, 
ordinis  S.  lîeiiedicli,  I^inijonensis  diocesis. 

Die  vcneris  xxvi  ejiisdein  nioiisis.  adiiiissiis  fiiil  Paubis  l'erier,  diocesis  Claro-      [26  Février.] 
iiiontensis. 

Die  ultima  ejusdem  mensis,  admissi  fueruiit  .ïolianncs  Marc,  Ebroicensis  dio-     [29 Février.] 
cesis,  et  frater  Ambrosius  de  Wastine,  Tornacensis  diocesis. 

Eadem  die,  Nicolaus  Gifore  [m  marg.:  Ghifore],  Trecensis  diocesis,  admissus 
lui  t. 


Die  martis  octava  Marcii,  iveiunt  processionaliter  domini  doctores  Faciillatis 
cum  aliis  de  Universitate  apud  Sanctum  Dionisium  in  Francia,  ad  exorandiim 
Altissimiim  pro  rege  nostro  Garolo,  et  habueriint  présentes  sumptus  et  distri- 
butiones  cum  legentibus  et  bidellis.  Et  tune  eram  absens. 


[8  Mars. 


Die  X  mensis  ejusdem,  Garolus  Germain  t^'  et  Johannes  Germain'"',  fratres  et 
Parisienses,  admissi  fuerunt  baccalarii  Facultatis. 


[10  Mars. 


Die  décima  sexta  Marcii,  Johannes  Thourin (■''•',  diocesis  Belvacensis,  frater  Petrus      [16  Mars. 


'''  Mention  insérée  après  les  deux  suivantes. 

'''  En  lAgS,  Jean  le  Ménestrel,  maître  es  arts 
et  bachelier  en  Décret,  se  présente  à  la  collation 
(lu  prieur  de  Saint-Bernard  n-de  Nobiliacon,  0.  S.  B. , 
diocèse  de  Limoges,  et  à  celle  du  prieur  trin  Arti- 
gian  [l'Artige- aux -Moines],  même  ordre  et  même 
diocèse.  Arch.  de  l'Univ.  de  Paris,  vol.  5o,  foi.  48. 

'''  Chades  Germain,  rrin  artibus  magister  et  in 
utroque  jure  baccalariu.s»i,  se  présente,  en  ligy, 
à  la  collation  de  l'archidiacre  de  Chartres  et  à 
celle  de  l'évèrjuc  et  du  chapiire  de  Meaux.  Arcli. 
do  l'Univ. de  Paris,  vol.  5o,  fol.  110. —  En  i5o2, 
il  se  présente  à  la  collation  de  l'abbé  de  Rebais. 
O.S.  B. ,  diocèse  de  Meaux,  et  à  celle  du  prieur 
de  La  Celle  en  Brie,  même  ordre  et  même  diocèse. 
Ibid.,  fol.  ii)i  v". 

'*'  Jean  Germain ,  niailre  es  arts ,  bachelier  en 
Décret  et  licencié  en  lois,  se  présente,  en  i5oi, 
à   la  collation  de  l'abbé  de  Mont-Saiut-Pierre  de 


Bourgueil,  0.  S.  B. ,  diocèse  d'Angers,  el  à  telle  de 
l'archidiacre  de  Chai-lres.  Archives  de  l'Université 
de  Paris,  vol.  5o,  fol.  171  v°.  —  En  i.5o2, 
il  se  présente  à  la  collation  des  prieurs  de  Sainl- 
Martin-des-Champs  de  Paris,  ordre  de  Cluny,  et 
de  Saint-Thomas  d'Épernon,  0.  S.  B. ,  diocèse  de 
Chartres.  Ibid.,  fol.  19/1  v°.  —  C'est  sans  doute  le 
mémo  qui,  en  lifjg,  sous  le  nom  de  tr Johannes 
Gci-mani  junior  «  et  avec  la  qualification  de  rrdia- 
coniis  diocesis  Parisieusiss,  se  présente  à  la  colla- 
tion de  l'abbé  de  Saiiit-tîcrmaiu-des-Prés  lez  Paris 
et  à  celle  de  l'évéque  et  du  chapitre  de  Chartres. 
Ibid.,  fol.  73. 

'*'  Eu  1 498,  Jean  Thourin,  du  diocèse  de  Beau- 
vais,  maître  es  arts  et  bachelier  en  Décret,  se  pré- 
sente à  la  collation  des  abbés  de  Saint-Corneille 
de  Gouipiègne,  O.S.  B.,  diocèse  de  Soissons,  et  à 
celle  de  l'abbé  de  Breteuil,  diocèse  de  Bcauvais. 
Arch.de  l'Univ.  de  Paris,  vol.  5o,  fol.  46. 


02 

IHPaillEME    !tlTIO!IAI.E. 


à\0  LA   FACILTÉ   DE   DÉCHET  [FiOr.-l 'lOC.  | 

Martini,  ordinis  S.  Benedicti,  Meldensis  diocesis,  et  He,o[inaldus  Chalopin,  dio- 
cesis  Niveniensis,  admissi  fueriint  baccalarii  Facultatis. 

[aC)  Mars.  |  Dic  XXVI  cjusdem  mensis,  admissus  fuit  Johaunes  Sezac,  diocesis  Lemoviceiisis. 

[17  Mars.]  (F"  200  r".)  Die  décima  septima  ejusdem  mensis  Marcii,  Facultas  ciim  do- 

mino rectore  et  aliis  quainplurimis  de  Universitate,  ad  maiidatum  supremi 
doniini  nostri  Caroli,  Francorum  régis,  ad  Sanctiim  Dionisiimi  inFrancia,  ubi 
processio  devotissima  et  admodmn  triiimphans  celebrata  luit,  intei'fuerunt,  et 
predicationem  salutarem  organo  domini  Succurribilis,  archidiaconi  Rothoma- 
gensis,  prolatam  cum  innumeris  principibus,  dominis  de  regio  sanguine  et 
prelatis  dévote  audiverunt,  et  tanc  corpora  et  reliquie  beatorum  Dionisii  et  ejus 
sociorimi  in  locis  suis  fuere  reposite,  rege  Francorum  ubique  assistentet^'. 

[2  Avril.]  Die  2  Aprilis,  receptus  et  probatus  fuit  Michael  Godeffray,  diocesis  Cenoma- 

nensis. 

[lâ  Avril.]  Décima  quinta  ejusdem  mensis,  Facultate  in  scolis  et  cameris  examinis  super 

rotulo  licenciandorum  conficiendo  convocata,  decrevit  quod  de  cetero  rotulus 
conficeretur  secundum  antiquitates  graduum  baccalariatus  ipsorum  baccalariorum, 
conformiter  ad  alias  conclusa  per  Facultatem  eamdem,  anno  scilicet  mcccc  octua- 
gesimo  septimo,  et  antea  octuagesimo  octavo  '-'. 

Eadem  die,  more  solito  presentati  fuerunt  licenciati  vicecancellario  magistro 
nostro  Harel,  et  orationem  brevem  babui  coram  eo,  quoniam  tune  dominus  can- 
cellarius  in  extremis  laborabat^';  et  in  crastinum,  décima  sexta  ejusdem  mensis, 
quia  de  vita  prefati  domini  canceliarii  desperabatur,  hora  nona,  convenerunt 
domini  doctores  in  capella  Sancti  Johannis  JherosoHmitani,  ibique  vocatis  licen- 
ciatis  et  juramentis  per  eos  prestitis,  eo  ordine  quo  in  scolis  sedebant,  ducti  sunt 
a  dominis  doctoribus  ad  ecclesiam  Béate  Marie;  ibique  habita  et  facta  brevi  ora- 
tione,  ascenderunt  aulam  domini  Parisiensis  ipsi  licenciati.  Nos  vero  prefatum 
dominum  subcancellarium  convenimus,  qui  nobis  ex[h]ibuit  rotulum  eo  in  statu 
quo  sibi  die  prece(n)dente  fuerat  exliibitiis;  deinde,  cum  associaviinus  usque  ad 
aulam  predictam,  ubi  rotulum  ap(p)eruil  et  dédit  magistro  Johanni  du  Guo, 
majori  bidello  Facultatis,  legendum.  Ego  vero,  tenens  rotulum  alium  collacio- 
natum  ad  originalem  rotulum,  attendi  diligenter  si  non  esset  ordo  ininutatus. 

Tune  prefatus  dominus  subcancellarius,  ipsis  licenciatis  per  Facultatem  sic  sibi 
presentatis,  vice  domini  canceliarii  benedictionem  et  munus  licencie,  habita 
prius  ornata  et  prolixa  satis  oratione,  dictis  presentatis  impartivit. 

'■'  CeUc  mention  a,  comme  le  voit,  élé  ajoutée  après  coup.  —  '"'  Voir  plus  haut,  p.  201  et  suiv. 
—  '''  Ambroise  de  Cambray.  Cf.  ci-flessous,  p.  438. 


[Ïlid:y-IVM\\        l)K   i;i  NIVERSITÉ  l)i;   l'UllS    \l     \V«  SlI'XLi:. 


SeoIIITI  11     OKDO     Vf)CATI()MS. 

Magislcr  Piatus  Parvi Hiiiic  adoptavit  d.  de  Cambrai. 

Fiater  Robcrtus  (îuerrier d.  de  Gonty. 

Ma{)isler  Joliaiines  de  l^ays d.  Allijpfl. 

Ma'fistcr  Poiicius  Graiijan  (sfr) d.  S.  Duj'asl. 

Magisler  Joliaiiiies  Jacobi d.  J)ori{jny. 

Fratcr  Martiiius  Populus d.  de  Vclcri  \  illa. 

Eodeindie.conclusuni  fuitper  Facultateni  qiiod  reccpliadlicenciamdeexlranea 
Universitafe  levarent  iinnni  voliimen  et  salislacerent  lejjentibus  pro  uno  anno; 
a  nostris  et  Facidtatis  baccalariis  duos  aniios  exigere  possenl  et  ultra,  et  ab  bis 
soluni  qui  extraordinarie  non  legerunt. 

(F"  280  v".)  Die  décima  septima  ejusdem  mensis  Aprilis,  admisit  Facultas  in      [17  Avril.] 
suum  baccalarium  Jobannem  de  Verdun  '',  Parisiensis  diocesis. 

Décima  quarta  Maii,  adniissus  fuit  et  probatus  fraler  Stepbanus  Ducbemin,       [i4  Mai.] 
ordinis  S.  Benedicti,  Lingonensis  diocesis. 

Die  ultima  ejusdem  mensis,  admisit  Facultas  ad  gradum  baccalariatus  magis-       [3i  Mai.] 
trum  Henricum  Lumbart  [m  marg.  :  Lombart],  diocesis  Attrabatensis  [sic). 

Prima  die  mensis  Junii,  admissus  fuit  Petrus  Gliantepinot,  diocesis  Eduensis.       [i-'^Juin.] 

Die  octava  ejusdem  mensis,  receptus  fuit  a  Facultate  Bert(e)randus  Chembrier,        [8  Juin.] 
diocesis  Senonensis. 

Décima  die  ejusdem  mensis,  admissi  fuerunt  et  recepti  magister  Matbeus  le       [10  Juin.] 
Flamenc,  Parisiensis  diocesis,  et  magister  Petrus  Normani,  Rothomageusis  dio- 
cesis. 


'''  En  i5oi,  rrJohaunes  de  Verdun,  dericus,de  profès  de  l'ordre  de  Cliiny,  maîlre  es  ai-ls  et  ba- 
Parisius,  in  artibus  magister  et  in  Decrelis  bac-  rliplirr  en  De'crel,  se  présente  îi  la  collation  des 
calarinsî),  se  présente  à  la  roUation  de  l'abbé  do  abbés  de  Saint-Denis  et  de  Saint-Lanmer  de  l)lois; 
la  Trinité  de  Morigny  près  Etanipes,  0. S.  R. ,  —  en  i5i3,  à  la  follalion  de  l'abbé  de  Saint- 
diocèse  de  Sens,  et  à  celle  de  l'éNéqne  et  du  clia-  Père -en -Vallée,  0.  S.  B. ,  et  du  doyen  de  Saint- 
pitre  de  Paris.  Archives  de  rVuiversitê  de  Paris,  Denis  de  Nogcul-le-Rotrou,  ordre  de  (ilun\. /ii'/., 
vol.  00,  fol.  170  v".  —  En  lôia.  frère  Jean  de  vol.  5i.  fol.  '17  et  77. 
Verdun,   ilii   diocèse   de  Paris,   prêtre,  religieux 

5a. 


'il-2  LA   FACULTE   DK  DECRET  [U95-1496] 

[18  Juin.]  Die  xviii  ejusdem  meusis,  admissus  luit  inagister  Joliannes  Aiizeiine,  diocesis 

Ebi'oicensis. 

[19  Juin.]  Dominica  xi\  ejusdem  mensis,  fnerunt  probali  et  adinissi  in  Facultate  baccalarii 

dominus  Guillernuis   Malicourt  [m  marg.  :  Malicorne],  Turonensis  diocesis,   et 
frater  Stephanus  Beraidi,  ordinis  S.  Au,o;ustini,  diocesis  Sancti  Flori. 

{■'.I  Juin.]  Marlis  x\i  meusis  ejusdem,  admissus  luit  Irater  Slephauus  Goene,  ordinis 

S.  Benedicti,  diocesis  At(t)rebatensis. 

[a8  Juin.]  Die  xxvui  prefati  mensis,  receptus  fuit  Johannes  Hot,  diocesis  Sancti  Flori. 

[1"  Juillet.]  Die  veneris  prima  Jul(l)ii,  examinatus  et  admissus  fuit  Johannes  Chevalier, 

Parisiensis. 

[i.j  Jaillit.]  Die   XV   ejusdem   mensis,   fuit  admissus  Jacobus  de  Pont,  diocesis  Ambia- 

nensis . 

[21  Juillet.]  Jovis  XXI  mensis  ejusdem,  examine  premisso,  recepti  fuerunt  baccalarii  Facul- 

tatis  Dionisius  et  G[li]ristophorus  lez  Grimontz  W,  diocesis  Garnotensis. 

[27  Juillet.]  Die  xxvu    ejusdem   mensis,    admissi   fuerunt  Eustacius  de   Levis(-',  diocesis 

Lugdunensis,  et  frater  Baudouynus  Terremonde  [m  marg.  :  Termonde],  ordinis 
S.  Benedicti,  Tornacensis  diocesis. 


'"'  Deux  membres  de  celle  famille,  Ghristoplie 
et  Jean  Grimont,  commis  aux  comptes  des  greniers 
à  sel  de  Manies,  sont  nommés,  le  28  fe'vrier  l'iyo 
[1/171],  dans  une  quittance  relative  aux  comptes 
dudit  grenier  à  sel  (Bibliothèque  nationale,  Pièces 
orig.,  1 6 n, dossier  3 1867, pièce  a). —  Le  i3mai 
i5o2,  Christophe  Grimont,  licencie^  en  lois,  avocat 
du  roi  au  bailliage  de  Mantes  et  Meulan,  donne 
quittance  à  Oudet  Gomperel,  ëcuier,  voyer  et  re- 
ceveur ordinaire  pour  le  roi  audit  bailliage ,  de  la 
somme  de  10  livres  parisis  pour  une  anni^e  des 
gages  de  son  office  échue  le  jour  de  la  Chandeleur 
[ibiiL,  pièce  3).  El  le  aS  octobre  1609,  les  géné- 
raux des  tinances  donnent  ordi-e  aux  grenetier  et 
contrôleur  du  grenier  à  sel  de  Mantes  de  bailler  à 
mailri'  Christophe  Grimont,  avocat  du  roi,  à  Guy 
le  Geutilhonime,  son  procureur,  à  Denis  Grimont, 
son  contrôleur,  etc.,  la  quantité  de  deux  minots 
de  sel  (i'iiW.,  pièce   h).  Ce  second  Christophe  et 


son  contrôleur  Denys  sont  très  probablement  les 
bacheliers  en  Décret  de  1  /igô  ;  mais  rien  ne  permet 
de  l'affirmer  d'une  manière  décisive. 

'''  Le  prénom  d'Eustache  était  très  usité  dans 
la  grande  famille  de  Lévis.  En  voici  quatre ,  dont 
lo  dernier  est  le  bachelier  en  Décret  de  1/196  : 
1°  Eustache  de  Lévis,  sieur  de  Sessac,  mort 
en  1827  (Bibliothèque  nationale,  Dossiers  bleus, 
vol.  393,  fol.  2/1;  cf.  fol.  oh);  —  2°  Eustache  de 
Lévis,  sieur  de  Quélus  ou  Caylus,  dont  le  frère 
Philippe,  sieur  de  Marly,  fut  évêque  d'Agde  de 
i4ii  à  i/ia5  et  archevêque  d'Auch  de  i/i25;i  itiôh; 
—  3°  Eustache  de  Lévis,  fils  puîné  du  précédent, 
abbé  de  Montmajour,  archevêque  d'Arles  en  1 475 , 
mort  le  21  avril  1/189,  '"''  ^orae,  où  il  fut  enseveli 
dans  le  monument  en  marbre  construit  h  Sainte- 
Marie-Miijcur.'  pour  son  frère  Philippe, archevêque 
d'Auch  on  1/125,  puis  d'Arles  en  i/i63,  cardinal 
en    1/173,  mort  à   P>ome  le    4   novembre    1^75 


[U95-l'i96|       l)l>:  L'UNIVKUSITl':   DK    l'AlUS   Al     \V-  SIKCLE.  413 

Secuntla  dio  Aiijfiisti,  rocc[tlus  l'iiil  haccularius  in  Faciillalc  .lacobiis  Aiik;,  dio-        [a  Août, 
cesis  Belvaceasis. 

Qnarla  die  incnsis  prcdicti,  adinissus  fuit  Nicolaus  Griinont,  dioccsis  Carno-        ['iAoùi. 
tensis. 


Magister  Nicolaus  Brouvershave,  diocesis  Trajectensis,  admissus  fuil ,  vu  ejiis- 
dem  mensis. 


f7  Aoùi.l 


Die  jovis  xi(i)  ejusdem  mensis,  recepUis  fuit  in  Facultate  baccalarius  Rogerius 
deCoHerie,  Parisiensis  ('), 

Eadcui  die,  incorporalus  fuit  et  inter  baccalarios  annumeratus  Huetus  Dclphi- 
nensis,  diocesis  Vienne nsis. 


[i  1  AoiiCI 


Décima  quinta  ejusdem  mensis  admissus  fuit  Adrianus  Macs,  diocesis  Mori- 
nensis. 

Eadem  die,  fuit  receptiis  frater  Vincentiiis  Huillicr,  onliiiis  Gislerciensis,  dio- 
cesis Genomanensis;  Joliannes  Guillemier,  diocesis  Eduensis;  magister  Simon 
Bonne,  Nivernensis  diocesis. 


I  5    Vont. 


Die  XXVI  ejusdem  mensis,  admissus  fuit  frater  Joliannes  Laloue,  ordinis  Sancte 
Trinitatis,  diocesis  At(t)rebalensis. 


[a6  Aoùl.] 


(F"  2  0 1  r°.)  Die  xxu  Septembris,  admissi  fuerunt  in  Facultate  baccalarii  magister    [» a  Septembre 
Michael  Quartier''^',  diocesis  Genomanensis;  magister  Nicolaus  Gharpentier,  dio- 
cesis Metensis;  magister  Léo  Dauflay,  Attrabatensis  [sic)  diocesis. 


(ibid.,  fol.  32  v"  et  lay;  Gallia  (Ihi-is/iaiia ,  t.  I, 
col.  586-687;  cf.  Eubel); —  4°  Eustaclie  de  Lévis, 
sixième  enfant  de  Jean  (frère  de  Eustaclie  9°) ,  sieur 
de  Cousan  et  de  Lugny,  et  de  Marie  de  La  Vicu  ou  de 
Louise  de  Bressolles,  comte  (c'est-à-dire  chanoine) 
de  Lyon  en  i5i5  ou  iSaS,  chanoine  et  chantre  de 
Montbrison,prieurdi>Firminy,  seigneur  de  Curèze(?) 
(Dossiers  bleus  cit.,  fol.  18,  Sa  y"  et  129).  Le  ba- 
chelier de  1  /196  jjarait  donc  être  le  cousin  germain 
des  archevêques  d'Arles  Philippe  et  Eustache. 

'■'  En  i5oi,  jrniagister  Rogerius  de  CoUarie, 
presbiter,  in  jure  canonico  bacalariusu,  se  présente 
h  la  coUatiou  de  l'évêque  et  du  chapitre  de  Paris 
et  à  celle  de  l'abbé  de  Sain  t-Maur- les -Fossés, 
0.  S.  B.,  (Uocèse  de  Paris.  Archiees  de  l'Univer- 
sité de  Paris,  vol.  5o,  fol.  iSa  v°.  —  Secrétah'e  de 
Jean  Bailiet,  puis  de  François  de  Dinteville  l'aîné. 


évèques  d'Au\erre,  Roger  ne  paraît  pas  avoir  eu 
beaucoup  de  succès  dans  la  poursuite  des  bénélices. 
Il  s'en  consola  en  présidant  la  société  des  Fous 
d'Auxerre  et  en  composant  de  légères  et  gaies  poé- 
sies qui,  publiées  pour  la  première  fois  à  Paris  en 
i536,  ont  été  rééditées  par  Chai'les  dtléricault 
en  i855  (Paris,  P.  Jannet,  in-16).  —  Il  est  à  re- 
marquer qui!  la  mention  de  notre  registre  paraît 
conlirmer  définitivement  Tliypoliièse  de  l'origine 
parisienne  de  Roger. 

'"'  En  1697,  Michel  rrCartiern,  maître  es  arts  et 
bachelier  eu  Décret,  se  présente  à  la  collation  de 
l'archevêque  et  du  chapitre  de  Tours  et  à  celle  du 
chapiti'e  de  Saint- Martin  de  Tours.  Arclikes  de  l'Uni- 
versité de  Paris,  vol.  5o,  fol.  11  v°.  —  En  1000, 
trMichael  Charticm  est  licencié  en  Décret,  principal 
du  collège  do  Boissy  à  Pai'is ,  et  il  se  présente  à  la 


àlà  LA  FACULTE  DE  DECRET  [I'i9r)-U".)(i  | 

[aGSe|.ieiiihie.]        VicesiiiKi  scxUi  ejii.sdeiii  niensis,  admissus  fuit  Martialis  Gallocliier,  dioccsis 

Lemovicensis  '"'. 
[aeoriobre.]         Eadeiîi  die,  in  niense  Octobri,  receptus  fuit  Robertus  Durant  (-',  diocesis  No- 

viomcnsis. 

1 38  Octobre.]  -       Die  xxviu  ejusdem  mensis  Octobris,  admissus  fuit  magister  GuiHermus  Bélier, 
Trecensis  diocesis. 

[  inNovoiiiliro-i         Décima  mensis  Novembris,  admissi  fuerunt  baccalaiii  Michael  Jaquel,  diocesis 
Eduensis,  et  magister  Joliannes  Gottart '■''),  Silvanectensis  diocesis. 

S.    DUGAST. 


collation  lie  l'abhesse  de  N.-D.  Je  Jouarre,  0.  S.  B. , 
diocèse  de  Meaux,  et  à  celle  de  l'archidiacre  de 
l'église  de  Chartres.  Ibid.,  fol.  iHa  v°. 

Lorsqu'il  demande  le  doctorat,  le  6  décembre 
i5o6,  il  est  dit  du  diocèse  d'Orléans;  c'est  parce 
qu'il  avait  {hmromlum  dictii !)  quitté  l'Université 
de  Paris  pom'  aller  piendre  la  licence  à  Orléans; 
malgré  cette  infidélité  généralement  peu  pardon- 
née,  on  procéda  à  son  incorporation  le  10  dé- 
cembre, il  fut  reçu  docteur  le  9  février  lôoy  et 
admis  le  11  à  la  régence  (Mémoriamr,  vol.  III, 
fol.  5o  v°  et  suiv.).  Le  li  mai  iSaZi,  il  est  dit 
docteur  régent  en  la  Faculté  de  Décret  et  chapelain 
de  la  chapelle  Notre-Dame-de-Montreuil  en  l'église 
collégiale  Notre-Dame  de  Sillé-le-Guillaume,  dio- 
cèse du  Mans  (Coyecque,  Recueil  d'actes  nota- 
riés. .  .,  t.  I,  p.  ;)9,  n°  ^93).  Le  -i'.}  août  suivant, 
il  était  en  outre,  selon  les  Mèmorimix  (vol.  III, 
fol.  968),  vice-gérant  du  conservateur  des  privi- 
lèges apostoliques  de  l'Université. 

'1'  En  1^98,  Martial  irGalichierj»,  prêtre,  du 
diocèse  de  Limoges,  maître  es  arts  et  bachelier  en 
Décret,  se  présente  à  la  collation  des  chapitres  île 
Bayeux  et  d'Aix  (Acquensis).  Archives  de  l'Uni- 
versité de  Paris,  vol.  5o,  fol.  35  v°.  —  En  i5o2. 
rin  arlibus  magister  et  in  eisdem  Parisius  actu 
regens,  necnon  in  jure  canonico  licenciatus»,  il  se 
présente  à  la  collation  des  abbés  de  la  Trinité  de 
Vendôme  et  de  la  Trinité  de  Thiron,  O.S.  B.,  dio- 
cèse de  Chartres.  Ihid.,  fol.  211  \"-2i2. 

Sa  carrière  universitaire  co'incide  presque  exac- 
tement avec  celle  de  Michel  Chartier  :  il  fut  reçu 
docteur  le  9  féviier  1  .Ï07 ,  admis  à  la  régence  le  1 1 , 
nommé  doyen  de  1 5 1 9  à  1  a  2 1 .  Il  était  archidiacre 
de  Brie  en  l'église  de  Meaux  en  mai  )5i8,  curé 


des  Saints-Innocents  de  Paris  en  avril  i5a4,  vice- 
gérant  du  conservateur  des  [>rivilèges  apostoliques 
de  l'Université  en  1627  (Coyecque,  liecticil  d'actes 
iwtiiriés.  .  .,  t.  I,  p.  29,  n°  127;  p.  97,  n"  i83, 
et  p.  162,  n°  796).  En  celte  dernière  qualité,  il 
s'était  lié  avec  le  conservateur,  qui  n'était  autre 
que  le  célèbre  Guillaume  Briçonuet,  et  il  l'assista 
en  1.527,  comme  sou  procureur,  dans  les  pour- 
suites dirigées  contre  lui  (ibid.,  p.  162,  n°  796). 
Délégué  de  l'Université  au  concile  d'Orléans  le 
lO  août  i.jio,  vers  le  moment  même  où,  comme 
Jean  Péricart,  il  était  atteint  de  la  peste,  puis  au 
concile  de  Lyon  (4  mars  i5ii),  et  enfin  au  con- 
cile de  Pise,  il  fit  son  rapport  sur  le  fameux  rr  conci- 
liabule ti  dans  l'assemblée  du  29  juillet  i5i9 
[Mémoriaux,  vol.  III,  fol,  110,  110  v",  ii5 
et  i3i).  —  Un  de  ses  neveux,  Pierre  Galicliier, 
fut  reçu  bachelier  en  Décret  pendant  son  second 
décanat,  le  2()  novembre  iSai  [ibid.,  fol.  2/17). 

'-'  ffGoberlus»  (et  non  crBobertusi)  Durand, 
ffin  artibus  magister  necnon  inDecretis  baccalarius, 
No\ioiiiensis  diocesis»,  se  présente,  en  1498,  à  la 
collation  de  l'archevêque  et  du  chapitre  de  Reims, 
0. S. B.  Archives  de  l'Université  de  Paris,  vol,  5o, 
fol.  '47  v°.  —  En  i5o2,  fin  artibus  magister  et  in 
utroque  jure  bacalariusu  ,  il  se  présente  à  la  colla- 
tion du  chiq)itre  de  l'église  collégiale  de  Saint-Fursy 
de  Péronne,  diocèse  de  Noyon,  et  à  celle  du  prieur 
de  N.-D.  "de  Novio  [Novy-et-ChevrièresJn ,  diocèse 
de  Reims.  Ibid.,  M.  196. 

'''  Jean  ffCotarli,  bachelier  en  Décret,  se  pré- 
sente, en  1^97,  à  la  collation  de  l'abbé  de  Saint- 
Gerraer  de  Flaix,  0.  S.  B. ,  diocèse  de  Beauvais. 
Archives  de  l'Université  de  Paris,  vol.  5o,  fol.  18  v°. 


[l/i!)5-14!)(i]       DE  L'UNIVERSm':   UK   l'AUlS  Al     W  SIKCLE. 


/il  5 


II 

COLLAÏIOX   DES   GRADES. 


1.  DOCTOUATS  "). 


2.  LICENCES'". 

Magistor  Piatus  Parvi. 
Frater  Rol)ertus  Guerrier. 
Magister  Joliamics  de  Lays. 
Magister  Poncius  (Jranjan  (sic). 
Magister  Jobannes  Jacobi. 
Frater  Martiiius  Popuius. 

3.  HACCALAURÉATS. 

XXV  Novembris  .  .  .  .[ohanues  Cbampion.  (V.  p.  4 07.)  r  ,4^5 

x.xxi  Decembris. .  .  Jobannes  Jacobi  [incorporatus].  (V.  p.  4o8.)  '  ^^' 

XXVII.  Januarii  .  .  .  Roberlus  Guerrier  [incorporatus].  (V.  p.  /.08  )  [,/,„6 

V  Februarii Andréas  Colin.  (V.  p.  ^o^.) 

V  Februarii Jobannes  Richarf.  (V.  p.  /.o(,.) 

XVIII  Februarii  .  .  .  Jobannes  le  Menesterel.  (V.  p.  iog.) 

XVIII  Februarii..  .  .  FratiM-  Petrus  Gilles.  (V.  p.  609.) 

XXVI  Februarii..  .  .  Paulus  Perier.  (V.  p.  iog.) 

XXIX  Februarii Jobannes  Marc.  (V.  p.  iog.) 

XXIX  Februarii. .  .  .      Frater  Anibrosius  de  Waslvne.  (V.  p.  'lo.,.  ) 
XXIX  Februarii..  .  .      iMicolaus  Cifore.  (V.  p.  iotj.) 

"  l^artii Carobis  Germain.  (V.  p.  /l'og.) 

*  ^^art'i Jobannes  Germain.  (V.  p.  /109.) 

^"  '^'■"•t'" Jobannes  Tbourin.  (V.  p.  4o().) 

"""  ^'«''''' l'rater  Pelrus  Martini.  (V.  p-'iog-iio.) 

•^''  ^'''"■''' Reginaldus  Cbaiopin.  (V.  p.  hiô.) 

''"'  ^'<"''i Jobannes  Sezac.  (V.  p.  Ziio.) 

"  '^P'''l's Micbael  GodolTray.  (V.  p.  4  1  o.) 

^"'  -^Pi'ilis lobannes  de  Verdun.  (V.  p.  Utt.) 

''"'  ^^" Frater  Siepbanus  Ducbemin.  (V.  p.  ii ,.) 

^^^  '^^'i Henricus  Lumbart.  (V.  p.  'h  1.) 

'  •'"•"' Pelrus  Cbantepinot.  (V.  p.  Un.) 

*'"  J""" Hortraudus  Cbembrier.  (V.  p.i  1 1.) 

'''  Aucune  menlion.  —  <-  Voir  plus  haut,  p.  /in. 


416  L\  FACILTE  DE  DECRET  [liDÔ-U'IG] 

X  .liiiiii \Ialliciis  le  Fianienc.  (V.  p.  'i  i  i.) 

\  Jiinii Petrus  Normani.  (V.  p.  ht  i.) 

xviii  Juiiii Johannes  Auzenne.  (V.  p.  iia.) 

XIX  Jtiiiii Guillcrmus  Malicourt  (seu  Malicorne).  (V.  p.  h  i  a.) 

XIX  Jiinii Frater  Steplianus  Beraldi.  (V.  p.  iia.) 

XXI  .liiiiii Frater  Steplianus  Coeae.  (V.  p.  4 12.) 

xxviii  Junii Jobannes  Hot.  (V.  p.  612.) 

I  Julii Fohannes  Chevalier.  (V.  p.  4 12.) 

\v  .liilii .lacobus  <le  Pont.  (V.  p.  6  i  2.) 

XXI  Julii Dionisius  Grimont.  (V.  p.  ùi9.) 

XXI  Julii Christophorus  Grimont.  (V.  p.  4 12.) 

xxvu  Julii Eusiacius  de  Levis.  (V.  p.  4 12.) 

xxvii  Julii Frater  Baudouynus  Terrenionde.  (V.  p.  4 19.) 

il  Augusli Jacobus  Ame.  (V.  p.  4i.3.) 

IV  Aujjusti Nicolaus  Grimont.  (V.  j).  4i.3.) 

vu  Augusti Nicolaus  Brouvershave.  (V.  p.  4i3.) 

XI  '\ugusfi Rojjerius  de  Collerie.  (V.  p.  4i3.) 

XI  Augusti Huetus  Dciphinensis  [incorporatus].  (V.  p.  4i3.) 

XV  Augusti Adrianus  Maes.  (V.  p.  4i3.) 

XV  Augusti Frater  Vincentius  Huillier.  (V.  p.  4i3.) 

XV  Augusti Jobannes  Guilleinier.  (V.  p.  4i3.) 

XV  Augusti Simon  Bonne.  (V.  p.  4i3.) 

XXVI  Augusti Frater  Jobannes  Laloue.  (V.  p.  4 1 3.) 

xxii  Septembris  .  .  Michael  Quartier.  (V.  p.  4i3.) 

XXII  Septembris  .  .  Nicolaus  Charpenlier.  (V.  p.  4i3.) 
XXII  Septembris  .  .  Léo  DaulTay.  (V.  p.  4i3.) 

XXVI  Septembris.  .  Martialis  Gallecbier.  (V.  p.  4i4.) 

XXVI  Oclobris  ....  Bobertus  Durant.  (V.  p.  4i4.) 

xxvin  Octobris .  .  .  (juillermus  Bélier.  (V.  p.  4i4.) 

X  \ovembris Alicbael  Jaquet.  (V.  p.  4i4.) 

X  Novembris Jobannes  Cottart.  (V.  p.  4i4.) 


[U9G-1/J97]       UK  L'IiNIVEHSITK  l)\i   l'AItlS    \l    \\    SIKCLi:.  /il7 


DECANAT  DE  iMCOLAS  DOUIG^Y. 

ÎSnVRMItllK   l'iOC.-N'dVKMniiK   l/i<,»7. 


I 

DÉLIBÉRATIONS   DP]   LA  FACULTÉ. 

(Fol.  îi3i  v".)  NovEMBER.  —  Aiino  Doniiiii  inillesimo  ceci:  iioiui'josimo  sexlo,  ri^!»'">- 
(lie  veneris  [unjaeciina  mensis  iNovenibris,  convocata  consultissima  Decrctoruiii 
Facultate  per  cedulam  et  jiii-aiiienluni  apud  templum  Saiicli  Joliaiinis  .lerosoliiDi- 
taiii,  in  capella  Facultatis,  super  eligendis  aiit  contimiaiiilis  decano  et  lliesaiiraiio 
ejusdem  Facultatis,  et  ibidem,  post  primas  illius  anni  lecturas  doctorales  et 
misse  ordiuarie  celebrationem,  comparentibus  suc  ordine  reverendis  patribiis 
et  dominis  Nicolao  de  Conty,  de  Ambianis,  precentore  Ambianensi,  Slepliaiio  do 
Veteri  Vdîa,  de  Parisius,  canonico  Saiicte  Op[p]ortune  Parisius,  Roberto  Gua- 
guin,  ministro  generali  ordinis  Sancte  Trinitatis  de  Redemptione  captivorum, 
Dionisio  Alligret,  vices  gerente  conservatoris  Universitatis,  Claudio  de  Haiigest, 
regio  consiliario  in  sua  curia  Parlamenti,  Symone  du  Gast,  principali  faïuosi  et 
nobilis  collegii  de  Coquerei  [sic) ,  et  Nicolao  Dorigriy,  de  Trecis  in  Francia ,  canonico 
ïrecensi,  doctoribus  actu  regentibus  Parisius  in  ])redicta  Decretorum  Facultate 
et  coHegium  ipsius  Facultatis  representantibus,  cum  solus  abesset  unus,  \idelicet 
dominus  .lohannes  Picard,  de  Turonis,  regius  consiliarius  in  prefata  Parlamenti 
curia,  sup[p]licarunt  reverendi  et  graves  patres  et  domiui  Symon  du  Gast,  de- 
canus,  et  Nicolaus  de  Conty,  thesaurarius,  haberi  apud  Facultatem  pro  lt'git(t)ime 
excusatis  et  supportatis  in  administratis  per  eosdem  prcfatis  ofllciis,  consignando 
primo,  per  prefatum  dominum  du  Gast,  in  manu  domini  de  Conty,  tantjuam 
antiquioris  doctoris  regentis  et  ob  hoc  decani  naturalis  Facultatis,  et  secundo,  per 
dominum  de  Conty,  in  manu  domini  de  Veteri  Villa,  tanquani  antiquioris  doctoris 
regentis  post  dictum  dominum  de  Conty,  libros,  claves  et  rcgestra,  ceteraque 
alla,  que  ratione  et  occasione  ofliciorum  a  Facultate  liabebanf.  Quibus  quidem 
ab  eadem  Facultate  ingénies  sunt  habite  gratis  pro  bene  et  recte  gestis  adminis- 
tratisque  suis  odiciis. 

Predictis  vero  cum  magna  gravitate  et  matura  deliberatione  peractis,  placuil 
prefatis  dominis  juxta  sua  statuta  providere  de  predictis  oiriciis,  eisque  provi- 
dendo,  concordi  et  unaninn  consensu  continuatus  est  dominus  Nicolaus  de  Conlv 

m.  53 

IHI-BI»LIIie     !(JITiO:iâLC. 


/il8  LA   FACULTE   DE   DECRET  [U9G-U97] 

in  tresaurariiiin  {sic),  et  ego  Nicolaus  Dorigny,  de  Trecis  oriuiidiis,  licet  iuter  pre- 
dictos  dominos  etate,  loco,  scientia  et  moribus  junior,  electus  fui,  etiam  invitus, 
in  decanuin  ipsius  Facultatis;  denium,  prestitis  juramentis  pcr  me  decanuni  in 
manibus  domini  de  Conty,  tanquam  antiquioris  presidentis  [sic),  ipse  dominus  de 
Conty,  ratione  ofïicii  tliesau[ra]riatus,  prestitit  juramenta  iu  manibus  meis  tanquam 
in  manibus  decani  de  novo  electi,  et  cuibbet  nostrum  restituta  sunt  et  data  re- 
gistra,  claves,  libri  et  cetera  cujusbbel  ofiicium  concernentia  et  tangentia. 

Unnm  tamen  est  liic  posterilati  rebnquendum,  quod,  vacante  olïicio  decanatus 
vel  absente  decano,  antiquior  doctor,  non  etate,  sed  promotione,  ponit  et  pro- 
ponit  in  médium,  et  si  eidem  placet,  primo  suum  votum  dat,  et  ideo  si  contin- 
geret  antiquiorem  ebgi  in  decanum.  posset  semper  enucleare  votum  suum  ante 
alios.  et  ita  est  antiqua  observantia  ipsius  Facultatis,  nisi  loco  decani  alius  sit 
positus  per  Facultatem. 

Et  eodem  die  et  anno,  eisdem  die  et  bora,  fuerunt,  examine  et  juramentis  pre- 
missis.  in  ba[c]cbalarios  ipsius  Facultatis  recepti  dominus  Micbael  Jaqueti,  pres- 
biter,  Eduensis  diocesis,  (F"  282  r°)  et  Jobannes  Cotart''',  clericus,  Silvanectensis 
diocesis,  in  artibus  magistcr;  quorum  primus,  intuitu  pietatis  (sic),  sol  vit  solum 
pro  suis  bursis  xl  sol.  par.,  et  secundus,  eo  quod  erat  servitor  reverendi  patris  do- 
mini du  Gast,  predecessoris  et  immediati  decani,  pro  omnibus  juribus  concernen- 
tibus  dominos  solum,  ex  speciali  gratia,  solvit  duos  scutos  [sic)  aureos,  valentes 
Lvi  sol.  par. 

[1 4  Novembre.]  Lune  xni[i]  ejusdem  mensis  Novembris,  eo  quod  crastinum  Sancti  Martini 
erat  dies  dominicus '-',  celebrata  fuit  missa  Universitatis  apud  Sanctum  Matliu- 
rinum  Parisius  pro  anima  domini  Roberti  de  Sorbona,  presentibus  domino  du 
Gast  et  me  decano. 

[iT)  Novemim?.]  Martis  xuu[i]  ejusdem  mensis,  fuit,  examine  et  juramentis  prehabitis,  in 
ba[c]chalarium  admissus,  in  scolis,  presentibus  dominis  de  Conty,  du  Gast  et  me 
decano,  magister  Joliannes  de  Busco,  clericus,  Morinensis  diocesis,  et  solvit  pro 
suis  bursis  xlvhi  sol. 

[17  Novembre.]  Jovis  xvu  cjusdem,  fuit  sigiUata  littera  gradus  ba[c]cbalariatus  magistri  Jobannis 
Henrici'^),  Ebroicensis  diocesis,  qui  solvit  scutum,  ideo  xxvin  sol. 

[95  Novembre]        Vcncris  XXV  ejusdcm  mensis,  fuit  celebrata  missa  de  Beata  Katherina  apud 


'■'  Pour  ces  deux   badieliers,  cf.    plus   liaul , 
j).  'ni  ,  sous  ]a  date  du  10  noveinl)re. 

'''  Ceci  n'est  pas  exact.  Eu  1  '196 ,  la  Saint-Martin 


tomba  le  vendrodi  (11   novembre);  le  lendemain 
(•tait  donc  un  samedi,  et  non  un  dimanche. 
'''  Cf.  ])lus  liant,  p.  3oi. 


[l/i;)G-l/j«)7|       \)E  LlMVIiHSIÏK   IJK   PAIUS   AL    W'   SIKCLK.  /il'.) 

Sanctuiii  Jolianncin  .Ici-osoliniilaniuii  mon'  solito;  posi  cnjus  cclchrationein  niu{fi.s- 
Ici  ■'  Joanncs  tlu  Gucy  (s/t),  iiiajfmis  liidcllus  FiiciiUalis,  Liulovicus  liuucr,  sul)- 
bulollus,  resiguaverunl  sua  officia  in  iiiaiiibus  doiniiioruiii  ibiiloiii  existcntiiiiii, 
scilicet  Conty,  de  Veteri  Villa,  de  Ilangest  et  mei,  et  posuerunt  massas  suas 
supra  arcliam  ibidem  positam,  sicut  solitum  est  fieri.  Qui  quideni  bidelli  fuerunt 
reprehensi  et  i-edarguti  de  eorum  iicgHgentiis,  et  preserlim  quod  singulis  (bebus 
baberent  visitare  dominum  decanum. 

Die  venei'is  secunda  Decembiis,  fuit  celebrata  missa  FacuUatis,  et,  post  eam-  [a  Décembre.] 
dem,  dominis  de  Conty,  de  Veteri  Villa,  (îuaguin,  Alligret.  du  Gast  et  me  decano 
presentibus,  luerunt  examinali  et  adniissi  in  bacclialarios  FacuUatis  nobilis  vir 
Joannes  d'Amboyse ''-',  clericus,  dyocesis  Turonensis,  decanus  Lingoneusis,  et 
Henricus  Bonnot,  diocesis  Lingonensis;  quorum  primus  solvit  pro  bur.sis  suis  sex 
scuta  valentia  x  lib.  x  sol.  tur. ,  et  alter  solvit  l  sol.  lur. 

Et  eadeni  die  fuit  conclusum  in  Facultate,  presentibus  supradictis  dominis, 
quod,  die  lune,  post  prandium,  audirentur  compota  et  rationes  subbidelli  recep- 
toris  jurium  communium  Facultatis. 

Die  quinta  ejusdem  mensis  Decembris,  convocati  fuerunt  domini  doctores  sub  [:>  Décembre.] 
cedula  ad  comparendum  eodem  die,  bora  prima  postmeridiana,  in  caméra  scbo- 
larurn  Facultatis  solita,  super  duobus  articulis  :  primus  erat  super  auditione  com- 
potorum  seu  rationum  Ludovici  Rouer,  subbidelli,  tune  receptoris  jurium  commu- 
nium Facultatis,  et  ad  providendum  super  aliquibus  concernentibus  bonorem  et 
utilitatem  ipsius  Facultatis;  secundus  erat  communis,  super  supplicationibus  et 
injuriis.  In  qua  congregatione  fuerunt  présentes  domini  de  Conty,  de  Veteri  Villa, 
Guaguin,  Alligret,  de  Hangest,  du  Gast  et  ego  Nicolaus  Doriguy. 

Quantum  ad  primum  articulum,  quia  diclus  articulus  babet  duo  membra 
(F°  232  v°)  seu  duo  continet,  imprimis  ipsa  duo  membra  conjungendo,  placuit 
Facultati  quod  audirentur  computa  seu  rationes  dicti  recej)toris,  que  quidem 
fuerunt  reddita  et  audita  eo  die.  Ipse  autem  receptor,  omnibus  compensatis  et 
calculatis,  comprebendendo  tam  quod  supererat  ex  ultimo  conqioto  quam  ex 
proximo  nunc  audito,  remansit  débiter  dicte  Facultati  in  somma  (^sic)  decem  et 
IX  librarum  et  sex  solidorum  paris.;  que  quidem  somma  fuit  derelicta  in  manibus 


'''  A  partir  de  ce  mot,  l'e'criture  change  pour  se 
modifier  encore  en  haut  du  feuillet  a3i. 

'■'  Fils  de  Jean  d'Aniboise ,  seigneur  de  Bussy, 
et  de  Catherine  de  Saint-Belin,  Jean  d'Aml)oise 
était  le  frère  du  cardinal  Georges  d'Amhoise.  Doyen 
de  Langres  en  i  i(|5  et  liyC  ,  après  avoir  été  cha- 
noine de  la  Sainte-Ghapeile  de  Dijon,  il  succéda,  le 


.1  décembre  i  ^97,  comme  évêque  de  Langres  à  son 
oncle  Jean  d'Anilmise,  ([ui  se  démit  en  sa  faveur. 
D'une  très  mauvaise  santé,  il  mourut  le  a6  sep- 
tembre 1.112.  Cf.  Gallia  Cliiisl.,  t.  IV,  col.  63 1- 
C3."5  et  601;  le  P.  Anselme,  Hist.  gcncal.  de  la 
muisoii  de  France,  tome  II,  p.  2 a 2,  et  tome  Vil, 
p.  126. 

53. 


VJO  LA   FAClLTl':  DE  DÉCHET  [1VJG-14'.»7] 

ipsiiis  receptoris  pro  necessitalil)ns  ipsiiis  Facultatis;  de  qiia  qiiidem  somma  taii- 
(juam  de  lecepla  haberet  reddei-e  lationem  in  prima  auditione  sui  compoti. 

Ordinavit  insuper  et  pro  slatutis  haberi  voluit  dicta  Facultas  ea  que  sequuntur, 
propter  causas  ad  hoc  eam  moventes,  et  speciali  zelo  et  amore  conservando  hono- 
rem  suuni  et  suorum  scholasticorum.  Quoniam  iiegbgentia  et  long(ii)a  dilatio 
auditionis  conipotoruni  seu  rationiun  ipsius  Facultatis,  tam  occasione  receptorum 
quani  expansoriim  (su),  multa  et  gravia  Facultafi  afTerebat  incommoda,  voluit 
Facultas  ut  die  prima  legibili  post  diem  festum  Beati  Andrée  aut  altéra  proxi- 
miore  per  decanum  et  dominos  doctores  Facultatis  acceptanda  et  advisanda, 
siiigulis  annis  convocentur  omnes  et  singuli  domini  doctores  per  cedul(l)ara 
ad  audienda  et,  si  opus  fuerit,  claudenda  computa  seu  rationes  parvi  receptoris 
jurium  communium;  in  quorum  auditione  distribuetur  solis  singulis  dominis 
assistentibus  ali(jua  somma,  prout  compotorum  et  temporis  qualitas  exiget  et 
expostulabit. 

Conquerentibus  nonnullis  ba[c]chalariis  ipsius  Facultatis  in  annis  proxime 
elapsis  super  retardationc  aperture  examinis  licentie,  statuit  et  ordinavit  ipsa 
Facidtas  quod  de  cetero  publicabuntur  tria  edicta  pro  singulis  licentiis  proxime 
luturis,  utputa  primum  immédiate  post  diem  festum  Beati  Martini;  secundum, 
paulo  post  diem  festum  Beati  Nicolai;  tertium,  post  festum  Regum;  et  voluit 
Facultas  quod  de  cetero  adaperiatur  examen  licentie  ipsius  Facultatis  prima  die 
legibili  post  diem  festum  Purificationis  Virginis  Marie,  et  non  tardius,  dummodo 
tamen  adsit  materia  adaperiendi,  utputa  quod  sint  très  licentiandi,  aut  duo,  aut 
etiam  un  us. 

Insuper  ipsa  Facultas,  volens  sibi  ipsi  mederi,  necnon  decori  honorique  Uni- 
versitatis  et  Facultatis  subvenire  et  succurrere,  considerans  et  perpendens  quod 
singulis  doctoribus  regentibus  et  non  regenlibus  aliariim  Facultatum  in  actibus  et 
congregationibus  Uni\ersitatis  comparentibus  certi  nummi  ex  erario  publico  ipsa- 
rum  Facultatum  distribuuntur,  voluit  et  ordinavit,  vult  et  ordinat  ipsa  Facultas  ut 
de  cetero  omnibus  et  singulis  dominis  doctoribus  regentibus  in  processionibus,  tam 
ordinariis  quam  extraordinariis,  aut  Univeisitatis  convocationibus  et  congrega- 
tionibus generalibus,  necnon  missis  Universitatis,  ante  corporis  elevationem  cum 
cappis  assistentibus  et  comparentibus  distribuantur  duo  solidi  turon.,  nec  ad- 
mittatur  seu  recipiatur  quevis  causa  aut  excusatio,  etiam  infîrmitatis  aut  absentie 
de  licentia  Facultatis  accepte  et  obtente,  seu  quecnmque  alia,  derogando  omnino 
aiitiquis  statutis  quibus  officiarii  Facidtatis,  utputa  decanus  et  receptor  generalis, 
licet  absentes  ac  etiam  infirmi,  pro  presentibus  habebantur,  quoniam  adeo  afflictus 
sacri  juris  pontificii  Parisius  doctorum  senatus  et  cetus,  adeo  misera  et  prostrata 
consultissime  Décréter um  Facultatis  respublica  elapsis  seculis  fuit,  ut  plerum- 
quc  in  prefatis  actibus,  etiam  occurrentibus  ardiiis,  non  doctorum,  verum  unius 
solius  doctoris  consilio,  fide  el  volunlate,  in  dedecus  et  subsannationem  ipsius 


|l/i<Hi-IV.I7j       DE   LIMVEUSITK   IJK   PAUIS   AU   XV"  SIKCLI-.  421 

K;iciiltatis,  tola  Facilitas  rofjerotJir  et  inodoraretur;  iiiido  orichaiiliii"  in  siii({iilos 
(loctort's  verba  siiiistra  et  inuriiuirationes  et  inter  l'osdcia  ({iiandoqui'  odia  et  rixe. 

(F"  a33  r".)  Oh  lofjala  rovercndoriuii  doininoruin  doctoriirn  dicte  Facidtatis, 
scilicet  .lacobi  .Iiinii,  |)rcsidentis  in  altéra  camerarum  Requestarnrn,  et  Ambrosii 
de  Gambray,  canonici  et  cancellarii  ecclesie  Parisiensis,  sub  conditione  jtnlpitro- 
runi  fieiidornni  accepta  per  dictam  Facultatem,  ordinavit  dicta  Facultas  quod 
fièrent  pnlpitra  et  cathene  ferrée  ad  reponenduin  et  incatbenandum  libros  dicte 
Facnltatis,  expensis  ipsius  erarii  pnblici  qnod  habet  receptor  juriuni  conimnnium, 
et  celerins  qnam  fieri  posset'').  Si  antem  creari  conlinfjal  aliqnos  novos  doctores, 
antequam  adniittantur  ad  refjentiani,  tenebuntur  aliqnid  sulvere  pro  dictis  pnl- 
pitris,  secundnm  quod  conchidetur  per  dominos  doctores  tune  existentes. 

Et  ultra  pnlpitra  facta  ex  erario  publico,  dominus  de  Gonty  dédit  gratis  ipsi 
Facultati  duo  pnlpitra  cum  duobus  scamnis,  suis  expensis  facla,  absque  tamen 
ferratura. 

Decnniia  et  collegiiuii  doctonim  ronsiihixswic  Facnllatix  Dcnrtonim  Parisius 
otninbus  et  smgulis  ejiisdeiii,  Factillalis  scliolnsttns  cl  sludioms  salnlem. 

trVeritatis  et  bonarum  disciplinarnm  magister  dominus  Jésus  (Ibristns  nos 
sapienter  admonet  non  in  abscondito  neque  sub  modio,  sed  super  candelabruin 
lumen  ponere,  ut  qui  ingrediuntnr  lumen  videant.  Cum  igitur  multa  librorum 
luminaria  in  nostre  Facnltatis  bibliotbeca  reposita  et  collocata  sint  atque  posthac 
reponenda  esse  speremus,  libérale  et  justissimum  esse  arbitramur  ut  tantuni 
do[c]trine  lumen  nulla  obscuritatis  nube  contemplari  volentibus  abscondatur,  sed 
pateat  omnibus  qui  in  ipsius  Facnltatis  perilia  atque  eruditione  proficere  deside- 
rant'-l  Nos  propterea,  commnni  et  deliberato  ipsius  collegii  liabito  assensu,  sta- 
tuimus  et  ordinamus  ut  futuris  temporibus  nostre  Facnltatis  clavigcr  davos  ipsius 
bibliothece  pênes  se  habeat  et  servet,  tanquam  loci  et  librorum,  qui  in  biblio- 
tbeca sunt  et  postea  erunt,  custos,  teneaturque  et  sit  obnoxius  singulis  diebus, 
hora  videlicet  octava  antemeridiana  et  tertia  post  meridiem,  (li)ostiuin  bibliothece 
aperire,  apertumque  per  unius  hore  spatium  complere,  et  libère  permittere  qua- 
tenus  introire  volentibus  liber  pateat  ingressus,  nullo  ah  ingredientibus  petite  aut 
exacto  tributo  vel  mercede,  nisi  quantum  forte  sponte  et  sine  coactione  aliquis 
dare  ipsi  clavigero  voluerit.  Quibus  horis  ad  plénum  post  apertionem  expietis, 
ipse  claviger  (h)ostium  sollicite  claudat.  Qui  si  in  prediclis  aut  aliero  eorum  ne- 
gligens  aut  prevaricator  extiterit,  pêne  arbitrarie  per  Facultatem  et  collegium 
subjaceat. 

(f  Ceterum  (^) ,  quia  laboranti  salarium  et  merces  negari  non  débet,  statulmus  ut 


'''  En  marge  :  ftDe  libris  Facultatisx.  —  '-'  En  marge  :  rClaves  librarie.  —  Nota  benei.  —  ''■  En 
marge  :  trDe  teslimonialibus  baccbalariorum-. 


422  LA   FACULTÉ   DE   DÉCRET  [  1  V.)0-l'i!)7 j 

testimoniales  (s)cedule  scholasticonim,  qui  ad  bacciialarialus  examen  Facullali  se 
postea  lepresentabunt,  a  nullo  preterquani  ab  ipso  clavigero  conliciantur  autscri- 
bantur;  pro  quibus  conficiendis  aut  scribendis  liceat  ipsi  clavigero  duos  solidos 
parisien,  tantum  a  quolibet  sc[h]olastico  se  ad  bacchalariatum  présentante  reci- 
pere  aut  exigera,  nisi  si  quid  ultro  et  gratiose  fuerit  a  volente  donatum;  inlii- 
bentes  majoribus  bidellis  ipsius  Facultatis  ne  (s)cedulas  liujusmodi  scribero  au! 
scriptas  (F"  a33  v")  scholasticis  prebere  présumant. 

ctHec  autem,  ut  scripta  sunt,  ab  omnibus  et  singulis,  prout  quemlibet  tan- 
gunt,  precipimus  inviolabiliter  in  posterum  observari. 

ctDatum  Parisins,  in  congregatione  nostra,  apud  Sanctum  Joliannem  Latera- 
iiensem,  post  missam  ordinariam  Facultatis,  habita  diejovis.  •» 

Quoniam  antiqua  munimenta  et  littere  ipsius  Facidtatis  multum  utilitatis  et 
honoris  et  conimodi  afferunt  ipsi  Facultati  ad  conservanda  ejusdem  privilégia, 
prerogativas  et  libertates,  placuit  ipsi  Facultati  ut  per  decanuni  recuperentur 
registra,  litière  et  munimenta  ipsius  Facultatis,  et  si  opus  sit  aliquid  exponere 
pro  recuperatione  eorumdem,  habeal  declarare  decanus  in  aliqua  missarum 
Facultatis  in  qua  adsint  duo  doctores  et  decanus,  et  fiât  dicta  expensa  seu  misia, 
si  qua  erit  fienda,  secundum  ordinalionem  Facultatis. 

Item ,  ut  cessent  odia  et  clamores  in  distribuendis  cereis  die  Purificationis  Vir- 
ginis  Marie  prepedientes  divinum  servitium,  vult  Facultas,  juxta  antiqua  statuta, 
quod  de  cetero  nuUis  bacchalariis,  nisi  cappatis  et  presentibus,  distribuantur 
cerei(');  licenciatis  vero  non  cappatis  in  oll'ertorio  candelas  deierentibus  presen- 
tibus tamen  distribuantur;  absentibus  autem  licenciatis,  qui  vel  consiliarii  vel  ad- 
vocati  vel  procuratores  erunt  in  curia  Parlamenti,  Gastelleti,  OfTicialatus  et  Gon- 
servationum  Universitatis  et  Sancte  Genovefe,  intelligendo  semper  hoc  presens 
statutum  de  bacchalariis  et  licenciatis  ipsius  Facultatis'-).  Circa  autem  consiliarios 
ipsius  Facultatis,  qui  hodie  sunt  très,  scilicet  domini  du  Drac,  Joannes  Brinon, 
advocati  in  curia  Parlamenti,  et  Aubri,  procurator  in  dicta  curia,  servetur  mes 
assuetus  et  antiquus  in  distributione  suorum  cereorum,  licet  non  fuerint  graduati 
in  dicta  Facultate. 

Sed  quoniam  nuUa  l'acta  fuit  mentio  in  rationibus  seu  computis  redditis  per 
prefatum  receptorem  jurium  communium  de  pecunia  débita  parvis  bidellis  singu- 
lorum  doctorum,  voluit  et  ordinavit  Facultas  quod  de  cetero  illa  pecunia,  scilicet 
unus  solidusparisiensis,  qui  solvitur  per  quemlibet  novumbacchalarium,  in  nulles 
abcs  usus  convertatur  quam  in  utilitatem  parvorum  bidelloruni,  et  quod  habeat 
de  cetero  dictus  receptor  facere  niisiam  et  receptam  de  dicta  pecunia  sicut  de 


'''  En  marge  :  frAbrogatum  est,  (|uoniani  plus  solveiunl  pio  cap[|)]a  quam  cereus  valercl".  —  '*'  Eu 
marge  :  trHoc  practicalur^!. 


1/196-1 'i'.)7 


DE   L'IMVF.RSITK   I)K   PARIS   AU   W"  SIKCLE. 


/i23 


aliis  |)cciiniis  solet  f;tcere,  quousque  aliter  fiierit  deliberatum  et  ordinatum  per 
Kaciiltatom  C. 

(F"  !',.Vi  r".)  Eodein  die,  ruerunt  aiidila  coinpota  ipsius  receptoris  juiiiiiii  nmi-     [ n  décembre.  | 
niiiniuni,  et  ipse  receplor  remansit  debilor  ipsi  Facidtati  in  sumiiia  \iiii  liljiaium 
\iiii  solidoriim  pai-isiensiuiii  ;  qiiain  (piidcia  summam  liabebit  pro  r('(i|ilM  in  [irin- 
cipio  priini  coiii|)oti,  et  roddcl  coiupota  de  ea. 

Martis  vi  ejusdem,  fuit  celebrala  missa  pat[r]oni  mei  sancti  Nicolai,  prcscntibus    fo  Décembre. j 
dominis  de  Conty,  de  Veteri  [Villa],  Aligrel,  de  Hangest,  du  Gast  et  me. 

Mercurii  vu,  in  crastino  sancti  Nicolai,  fuit  celebrata  missa  Universilatis  apud     [•;  Décembre.] 
Fratres  Predicatores,  presentibus  dominis  de  Conty,  do  Veleri  Villa,  Aligrel,  du 
Gast  et  me. 

Die  octava,  scilicet  die  Gonceptionis  Virginis  Marie,  fuit  celebrala  missa  Facul-  [s  D.Vembre.l 
tatis,  in  qua  receptor  jurium  coinnuinium  reddidil  pecuniam  parvorum  bidel- 
lorum,  exceptis  octo  solidis  parisiensibus  qui  luerunt  eidem  derelicli  pro  dando 
ipsis  bidellis  parvis  in  prima  processione  Universilatis,  uiputa  cuilibet  parvo  bi- 
dello  doctorum  regenlium  presenti  daretur  unus  solidus  parisiensis,  et  ita  bodie 
practicatur,  et  conclusum  fuit  ita  practicari  per  ordinationem  dominoruni.  ut  ia- 
cilius  cum  suis  ligneisbaculis  ibidem  compareant  processionaliter  ante  baccalarios 
et  legentes  nosiros. 

Die  sabbati,  scilicet  décima  mensis.  fuit  celebrata  missa  Facultatis,  scilicet  de    [.o  Décembre.] 
Requiem,  presentibus  dominis  de  Conty,  de  Veteri  [Villa]  et  me. 

Die  dominica,  scilicet  xi  mensis,  fuit  celebrata  processio  apud  ecclesiam  castis-   [n  Décembre.] 
sime  Genovefe,  et  ibidem  assistentes  fuerunt  de  Conty,  de  Veteri  Villa,  Picard, 
AHigret,  du  Gast,  de  Hangest  et  ego. 


Die   lune   duodecima  mensis,   fuit   congrogatio    Universitatis   in   Matliuiinis    [ i •.•  D.Monibre.; 
super  tribus  articulis  : 

Primus  erat  super  resignacione  cujusdem  (stc)  oITicii  et  super  controversia 
cujusdam  nuncii. 

Secundus  est  super  nonnuHis  concernentibus  honorem  Universitatis. 

Tertius  erat  communis,  super  supplicacionibus  et  injuriis. 

Et  ibidem  fuerunt  présentes  de  Conty,  de  Veleri  Villa,  Guaguin  et  Aligret. 

Quoad  primum  articulum,  fuit  adraissa  resignacio  dicii  ollicii. 


'"'  En  nijiige  :  "De  pecimia  paivnriim  bidcllorum.i 


liU  LA  FACULTÉ  DE  DÉCRET  [l/i96-l/il)7] 

Quoad  secundum,  fuit  coiiclusum  quod  rectores  autiqui  solverent  realiter  id 
qiiod  debebant,  alias  possent  citari  aiit  convenir!  corarii  jiidice,  prout  solitum  est 
fieri,  et  quod  de  cetero  facerent  sua  regestra,  et  quod  nullus  scol(l)aris  juraret,  nisi 
(F°  234  v°)  etiain  receptor  erarii  publici  recepisset  a  jurante  duos  solidos  parisien- 
ses,  et  quod  talis  pecunia  de  cetero  reciperetur  per  receptoreni  et  non  per  rectorem. 

1  i  Décemlirp. ]  Mcrcurii  XHii  nicusis,  fuit  celebrata  missa  de  Rorale  in  Facultate,  prcsentibus 
de  Conty,  de  \  eteri  Villa,  du  Gast,  Aligret  et  me,  et  fuit  admissus  in  bac[c]alariuni 
magister  Giraldus  Blaudel,  diocesis  Gatliala[u]nensis,  qui  solvit  pro  bursis,  intuitu 
paupertatis,  l  sol.  tur. 

Et  eodem  die,  ipsemet  magister  Geraldus  C  et  magister  Adriaiius  Damars'-', 
diocesis  Morinensis,  supplicaverunt  pro  littera  gradus  baccalariatus,  et  fuerunt 
eis  concesse  pro  \l  solidis  turon.,  scilicet  cuilibet  x\  solid.  tur.;  que  quidem 
pecunia  fuit  derelicta  thesaurario  Facultatis  pro  persolutione  cere.   . 

[i.j  Décemijre.]        Jovis  \v  ejusdom,  fuit  niissa  ordinaria  celebrata,  presentibus  dominis  de  Gonty, 
de  \eteri  [Villa],  du  Gast  et  me. 

Et  quoniam  hodie,  in  missa  ipsius  Facultatis,  fuit  controversia  super  lecturis 
dominorum  doctorum,  tam  quoad  Decretalium  quam  quoad  extraordinariam 
lecturam,  dictum  fuit,  neniine  discrepante,  quod  juxta  antiqua  statuta  extra- 
ordinaria  lectura,  que  fit  post  fcstum  Sanctorum  Pétri  et  Pauli  in  Junio,  inci- 
piebat  a  juniore  doclore,  et  sic  consequenter  ascendendo,  et  Decretalis  ab  anti- 
quiore,  non  veterano,  declarando  veteranum  doctorem  qui  fuerit  contiuuus  doctor 
regens  per  x\  annos,  prout  est  conclusum  supra,  fulio  c  uii"xvni'^'. 

[23  Décembre]  Die  xxu  ejusdem  mensis,  fuit  missa  Facultatis  et,  presentibus  dominis  de  Conty, 
de  Veteri  Villa,  Guaguin  et  me,  fueruntexaminati  et  admissi in bac[c]alarios Facul- 
tatis magistri  Johannes  Simon,  diocesis  Gathalaunensis,  et  Pbilippus  Nobilis  Viri, 
presbiter,  diocesis  Eduensis;  quorum  primus  solvit  pro  bursis  suis  quinquaginta 
solid.  turon.  :  pour  ce,  i-  sol.  tur.;  et  secundus  solvit  sexaginta  :  ideo  lx  sol.  tur. 
Eodem  die,  fuerunt  duo  licenciandi,  scilicet  Hugo  lîoytel,  Ambianensis  diocesis, 
et  Petrus  Marcliaiid,  ejusdem  diocesis,  supplicantes  ad  licenciam;  qnibus  fuit 
injunctum  ut  facerent  fidem  de  suis  volumiaibus  etc. 

24  Décembre. ]  Sabbati  xxHu  ejusdem,  que  fuit  vigilia  Nativitatis  Domini,  dominus  Aligret  legit 
Decretalem  Firmitcr,  de  summa  Trinitate,  cum  tnagno  lionore. 

Et  eisdem  die  et  anno  accidit  scelus  publiée  punitum  nec  oblivioni  traden- 

'■'  Cf.  la  mention  précédente.  —  '''  Adrien  Maës  (cf.  ei-dessus,  p.  !i\^).  —  ''^'>  En  marge  :  rrPro  lec- 
tiirisT. —  Cf.  plus  haut,  à  la  date  du  ai  juin  lilya  (p.  33o). 


I  V.)(i-I  V.I7 


l)i:   L'U.MVKRSITK   \)K   l'VlilS    \l     \\     SIKCLIv 


',■>: 


diirn^'';  iiiuii  <[iii(l(Mn  (.s/r)  consiliai-ius  in  ciiria  Parlanieiili  iii  liac  cuilalo,  sciliccl 
iiiajjistci'  Glaudiiis  Chauviriix,  l'iiil,  depositus  ahoUicic»  coiisiliariahis  cl  iiidnliis  vili 
limica  |)()sitiis(jue  iiiter  inaims  cxcndoris  juslilie,  et  diictus  ad  ]til(lj()riiini ,  cl  ilii 
llciilratiis  scu  sigiialiis  caraclcrc  Idii  iii  riiiiile,  cl.  l)aiinilus  extra  regiimn  (di  cii- 
iiieu  ialsilalis  cnjnsdain  procuraloiii  rcsijjjiiaUoiiis  episcopatiis  Xam'lDiieii^is  p(M' 
ciiiii  coiiiniissuni,  el,  de  hoc  (■onvictiiiii  et  non  confessiim  - . 


''1  En  marge  :  (rlNinilid  iliniiiiii  (ihiiidii  do 
Chauvroiilx.i 

'■'  On  lit,  en  eirct,  <lans  les  rejfisties  dn  l'aile- 
iiient  :  rUu  vendredi  \xni  dudicl  mois  de.  Deceiiihre. 
—  Aiijourd'luij  la  Ccinil  a  vaajtid  au  jugement  du 
[inicez  fait  contre  m"  Claude  de  Cliauvreux,  eon- 
sciller  du  lley  en  la  Cour  de  céans,  détenu  prison- 
nier par  ordonnance  d'icelle  depuis  le  lendemain 
delà  Sainct  Ajidry  [c'est-à-dire  depuis  le  i"  dtS- 
cemhre  i'4(j6],  pour  raison  d'une  l'aulse  procura- 
lion  et  note  d'icelle,  au  moyen  de  laquelle  î'eveschd 
de  Xaintes  avoit  esté  resigniî  en  Cour  <le  Rome  ou 
jiroullict  de  raaistre  Pierre  de  Rochechouart.  Lequel 
Cliauvreux  fust  hier  par  arrest,  toutes  les  Chambres 
assemblées,  débouté  de  sa  clericature,  combien  que 
l'evesque  de  Paris  [alors  Jean  Simon,  liya-iSoa] 
i'eust  requis  comme  clerc,  et  a  esté  ledict  proeez 
vuidé  et  l'arrest  concludyjro«;  in  registra  criminali , 
et  ne  sont  Messeigneurs  [lartis  de  la  Cliandire  jus- 
ques  à  une  heure  après  midy  pour  concline  lar- 
rest.  Et  par  ce  n'ont  ccdiet  jour  esté  pi'ononcez  les 
arresis,  aiusy  que  l'on  avoit  accouslumé,  pour  le 
lendemain  vacquer  aux  prisonniers,  et  ont  depuis 
ledict  lendemain  vacqué  les  plaidoyeries  du  matin 
et  autres  expéditions,  pour  ce  que  les  Chambres 
ont  esté  empescbées  et  assemblées  pour  vacquer 
oudit  proeez.  n 

tDu  samedij  wnii.  —  Ce  jour,  a  esté  pro- 
noncé l'arresL  hier  conclud  contre  inaislre  Claude 
do  Chauvreux,  conseiller  en  la  Cour  de  céans,  le- 
quel a  esté  faict  venir  ou  parquet  de  ladicle  Cour 
pour  assister  à  ladicle  pronoutiation  d'arresl  en 
habit  de  conseiller,  \estu  de  une  l'obe  d'escar- 
lalte  et  chapperon  fourré,  où  il  fut  à  genoulz. 
nue  teste,  durant  ladite  pronoutiation  qui  fust 
i'aicte  par  Monsieur  niessire  Jean  de  La  V.tcquerie, 
chevallier-,  premier  président,  presens  les  autres 
presidens  en  leurs  manteaux  et  b.abits  et  toutes 
les  Chambres  assemblées,  les  sièges  hauts  et  bas 
remplis. 

"Et  par  ledict  arrest  entre  autres  choses  ledict 
de  Chauvreux  pour  plusieurs  faulcelez  parluy  com- 


Miiscs,  subornation  de  notaires  et  île  lesnioings. 
touchant' l'evesché  de  Xaintes,  desquelles  il  a  eslf! 
convaincu  ,  fust  privé  de  sondictofllce  de  conseiller, 
do  tous  offices  royaux  et  autres  offices  de  jnilicji- 
ture. 

(^Et  apiès  ledict  arrest  prononcé,  fus!  mené  par 
aucuns  huissiers  sur  la  pierre  île  marbi'o,  en  la  cour 
du  Pidlais.  et  lii,  des|)onillédc  sa  robbed'escarlatte. 
luy  fut  aussy  oslé  son  chap|ieron  et  sainture,  et 
vestu  d'une  autre  robhe,  lut  mis  mis  pieds  et  niie 
teste,  fust  ramené  ou  parquet,  tenant  une  torche 
<le  ipiatre  livres  et  à  genoulz  list  amende  honno- 
rabl(^  proiil  in  criminali  et  cria  mercy  ii  l)ieu,  au 
Iioy  et  à  Justice  et  aux  parties  intéressées,  et  fust 
l;i  note  do  la  faulse  procuration,  dont  est  faicte 
mention  au  proeez,  lacérée. 

f  Ce  faict,  fust  ramené  en  la  court  du  Pallais  et 
livré  au  maistre  des  haultes  œuvres,  qui  le  misten 
une  charette.  De  là  fust  mené  par  Chastellet  et  là 
fait  son  cry,  et  dudicl  Chastellet  au  pillorv  el  tourné 
trois  tours.  Ajuès  luy  fust  appozé  une  llcur  île  lis 
ardent  au  front.  Ce  faict,  fut  descendu  et  coiiduict 
par  les  huissiers  jusques  à  la  |)orte  .Sainct  llonnoré, 
parce  quil  estoit  banny  du  royaume. i  }iouv.  acq. 
franc.  8o3'i,  fol.  hh^  \°-kkï)  v". 

L'affaire  avait  été  déférée  au  Parlement  dés  le 
mois  de  novembi'e  :  «Du  mardi  penultiesme  jour  de 
novembre  ligG,  au  Conseil.  —  Aujourd'huy  sont 
venus  en  la  Court  les  advocatsct  procureur  du  Roy, 
lesquels  ont  faict  leur  rapport  du  contenu  eu  cer- 
taines informations  faictes  sur  la  faulceté  prétendue 
avoir  esté  faicte  en  la  procuration  que  l'on  dict 
avoir  esté  passée  touchant  levesclié  de  Xaintes, 
dont  à  présent  est  proeez  en  la  Court  de  céans,  et 
des  confessions  d'aucuns  qui  ont  esté  examinez,  et 
après  plusieurs  requestes  pareulx  faictes,  en  a  esté 
ordonné  par  la  Cour  ainsy  qu'il  appert  par  l'arrest 
sur  ce  cejourdluiy  donné.  Toutesfois.  pour  ce  que 
en  ladicte  procuration  maistre  Claude  de  Chau- 
vreux, conseiller  en  la  Cour  de  céans,  estoit  tes- 
moiiig,  lequel  esloit  aucunement  cliargé  par  lesdites 
informations,  ont  esté  assemblées  les  Chambres, 


lUl-ItlUMlli:     ^ITIOntLE. 


/r26  LA  FACULTE  DE  DECHET  [l/i9f)-1A07 1 

[3o Décembre]  (F"  9.35  1'°.)  Dio  veiieris  XXX  Decenil)ris,  fuit  inissa  Facullatis,  ciii  allïiei'uiil 
domini(s)  de  Conty,  de  Veteri  [Villa]  et  ego. 

Eodem  (lie,  fuit  facta  congregacio  Universilalis,  preseutibus  doininis  de 
Gonty.  de  Veteri  Villa,  Guaguin,  du  Gast  et  uie  decano,  super  tribus  aiti- 
culis  : 

Primus  erat  ad  conrlusioneui  Uuiversitatis  novissime  captam  exequendum,  et 
[super]  coactione  precedcnrium  rectoruui  ad  rotulns  suoruni  actorum  tradeiidos 
ad  registra  au(c)t[b]eiitica  conficienda; 

Secundus  erat  super  resignaciouc  officii  papietariatus  Johannis  Pietrequiii, 
Trecis  commorantis,  siio  filio  facienda; 

Tertius  communis.  super  supplicacionibus  et  iiijuriis. 

Quoad  primum  articulum,  [fuit]  conclusum  ut  omni  via  prooedere  haberetrec- 
tor  et  sui  sequeutes  contra  predecessores  suos  debitores  Uuiversitatis,  ut  liaberent 
face re  sua  registra,  et  quod  monerentur  secundo,  et  quod  infra  quindecim  dies 
ponercntur  nomina  et  cognoinina  antiquoruni  rectorum  debenlium  ctobnoxiorum 
ipsi  Universitati  in  qiiadriviis,  ut  de  cetero  alii  terrerentur''^. 

Quoad  secunduni  articulum,  vult  Facultas,  ne  de  cetero  ligentur  nianus 
Uuiversitatis,  quod  procuratoria  fiant  simpliciter  et  sine  addito  quocunque,  et 
annuit  supplicacioni  Johanni[s]  Pietrequin,  admittendo  ejusdem  resignacionem, 
dummodo  habeat  procuratoriuni  simplex  et  sine  addito,  hoc  est  quod  fiât  resi- 
gnatio  simplex  in  manibus  ipsius  Uuiversitatis. 

Quoad  tertium  articulum,  supplicavit  rector  magister  Guillernius  Bachelerot 
ut  daretur  ci  omne  aiixilium,  favor  et  consilium,  et  balieretur  ejus  electio  grata. 


l't  après  que  sa  déposition  luy  a  esté  leûe,  en  ia- 
«pielle  il  a  persisté,  a  esté  ordonné  que  ledict 
Cliauvreux  se  abstiendra  de  venir  en  la  Cour  de 
céans  et  demourra  en  sa  maison  jusques  à  ce  qu'au- 
trement par  ladicto  Cour  en  ait  esté  ordonné,  la- 
(juelle  luy  a  deffendu  sur  le  deu  de  son  oflice  df 
non  parler  ne  communicquer  ne  faire  jiarlcr  de 
ceste  nialière  avecq  aucuns  des  tesnioins  et  nol- 
taires  contenus  et  nommez  en  ladicle  jiroeuration.n 
Ibid.,  fol.  fi'io. 

Lévêque  de  Saintes  était  alors  Pierre  de  Rochc- 
cliouart,  seigneur  de  Vouillé,  quatrième  fds  de 
.lean  11  de  Rochoehouart,  seigneur  de  Morteraart , 
Montpipeau,  Vivonue,  etc.,  et  de  Marguerite 
d'Andioise,  sœur  du  cardinal  Georges.  Il  était 
le  neveu  de  l'un  des  correspondants  de  Gaguin, 
Louis  de  Rocliechouart ,  qui,  devenu  évêque  de 
Saintes  en  ii(')o.  résigna  son  office  en  faveur  de 
Pierre  on  ilxyi.  -Mais  les  chanoines,  au  lieu  du 
protégé  lie  leur  évèque.  élurent  leur  doyen,  Gui 


de  Tourettes,  contre  lequel  Pierre  engagea  un  long 
procès.  Cf.  Noiw.  acq.  franc.  8o.']4,  fol.  296.  298, 
3oo.  ;')oG.  :')iG  v°,  323,  365,  /loi  v",  i3o,489. 
/190  v°,  A95,  .^00,  58o,  6oi,  61G  et  623.  — 
Voir  aussi  GaUia  (îlirist.,  t.  11,  col.  1080,  et  le 
Père  Anselme,  Histoire  (jénènl.  de  la  maison  de 
France,  t.  IV,  ]).  ()78. 

(dauilede  Cliauvreii\.  licencié  on  h<\  ot  on  Décret, 
avait  été,  le  aS  août  ih']a.  pniii-vn  de  l'ollice  do 
cotiseillei- lai  rqu(î  naguères  tonoit  M.  Raillielomy 
Claustre,  vacant  par  sa  iesignation,  réservé  toute- 
fois les  gages  et  droits  audit  Claustre  sa  vie  durants 
{Inytnç.  32iio,  fol.  191).  L'ollice  du  conseiller 
coupable,  rr lequel  pour  aucuns  cas  par  luy  com- 
mis en  a  esté  privée,  alla  à  Jean  le  Cocq,  licencié 
on  lois,  général  des  aides  à  Paris,  tren  conside- 
lation  de  ses  services  et  de  ceux  de  feu  Gerai'd 
lo  Cocq,  aussi  geneial  sur  le  fait  des  aydes,  son 
poroT  {illid.,  fol.  2  2.5;  cf.  fol.  21 3). 

'■'  En  marge  :  r^Nota  contra  roctoresn. 


I  IV.Mi-IV.l7|       l)l<:   L'IJNIVKHSITI":   DR   l'VIilS    \l     \\     SIKCU:.  'i-'7 

l']|  [lariler  suppjicuit  (|iii(liiiii  pro  IiIIcmm  jjrjuliis  iiiajjisterii.  (juihus  supplicacioiiibiis 
<iuiiiiil  l  nivf-rsitas  in  l'oriiui. 

Januaiuus.  —  Die  ([iiinla  Januaiii,  riicriinl  sigillah'   ilin'  lillcii'   liaccalariatiis  :         ['''97- 
prima  iuit  nia<;islri  l^l(•olal  Hroiuverlliavore  [sic),  diocesis  ii'a|ccteiisis,  et  secuiuJa 
ina<;istri    IMiil(l)i|)[p|i  Nobilis   Viri,    Ediiciisis  diocesis;  et  solvit  quilibet  eoruiii 
vij;iii(i  solidos  ])aris.;  <jiu;  (|ui(leiii  [)<>ciiiiia  luit  data  reccptori  {{cnerali  ])ro  pcr- 
solucioiic  cero;  et  [si|c-  xi,  sol. 

Eodem  die,  fuit  celebrata  missa  Facultatis,  ut  accepi,  preseritibus  domiuis  de 
Gonty,  do  Veteri  Villa  et  Alligret. 

Magister  Pelrus  Marcband,  dcricus,  Auibianensis  diocesis,  in  Dccretis  bac[c]a- 
larius,  incipiel  prinium  lilniim  Decretaliuin,  in  scolis  raagnis  inferioribus,  et 
lioc  pro  primo  volumiuc  et  piimo  aiino.  Acluiii  iri  aiino  mcccc  nonagesimu 
quarto. 

(F"  235  v°.)  Idem  incipiet  secuiidum,  ut  supra,  aimo  nonagesimo  quinto. 

Idem  incipiet  tertium,  ut  supra,  anno  nonagesimo  sexto. 

Magisler  HugoBoytel,  clericus,  Ambianensis  diocesis,  in  Decretis  baccalarius, 
bodie,  in  nonis  Heate  Marie,  incipiet  primutn  Decretalium,  in  scolis  inferioribus, 
ad  intersignium  Beati  Eustacii,  et  boc  pro  primo  anno  et  primo  volumine.  Anno 
millesimo  cccc  nonagesimo  quinto. 

Idem  incipiet  secundum  librum  Decretalium,  in  scolis  superioribus,  el  boc 
pro  primo  volumine  et  primo  anno.  [Anno]  mcccc  nonagesimo  quinto. 

Idem  incipiet  tercium  Decretalium,  in  scolis  magnis  inferioribus,  et  lioc  pro 
tercio  anno  et  tei'cio  volumine.  Anno  millesimo  cccc  nonagesimo  sexto  ' . 

Die  xu  ejusdem  .lanuarii,  fuit  cessatum  a  lecturis  ordinariis  et  extraordinariis,  [la  Janvier.] 
ob  reverentiam  béate  Genovefe,  cujus  corpus  simiil  cum  aliis  reliquiis  fuit  proces- 
sionaliter  delatum  ad  templum  Beatissime  Marie  Virginis,  ob  immensitatem  et 
(b)abundanciain  pluviarum,  el  eo  die  prolongata  est  et  relardata  dicta  pluvia 
usc^ue  ad  diem  sabbati  sequentis,  meritis  virginis  conservatricis  civitalis  Pai'i- 
siensis'-). 

Die  décima  quarta  .lanuarii,  fuit  celebrata  missa  Facultatis,  presentibus  domiuis  [l'i  Janvier.] 
de  Gonty,  de  Veteri  Villa  et  me. 

Die  décima  noua,  fuit  celebrata  missa  Facultatis,  presentibus  dominis  de  Gontv,  [19  Jamicr.) 
de  Veteri  Villa,  du  Gast  et  me;  et  examinati  atqne  admissi  fuerunt  in  baccalaiios 

'"'  Ces  rrinscn|)lionsn  île  Pierre  Marcliiuiil  el  do  iintiu'iit'rs  (jiii,  jiisfuia  son  ilécanal.  avaient  été. 

Hugues  Boylel  ont  été,  comme  on  le  voit,  réjjula-  romme  on  l'a  vu,  presque  toujours  réguliiixMuent 

rise'es  après  cou[).  —  11  est  à  remarquer  que  Nico-  inscrites, 
las  Doiijjiiy  a  lareinent  enregistri'  les  Icilures  des  '"'  Eu  marge  :  -N'ola  miraculum-. 

ôû. 


.'r2i^  LA   FACULTÉ  DE   DKCRLT  [  1  V,)(j-l/j97] 

Facultiilis  magi.ster  Liulovicns  Courtier''',  clericus,  in  arlibiis  magistcr,  diocesis 
Laudiincnsis,  et  magister  Giiillermus  Ridet,  cicriciis,  diocesis  Turoneiisis;  et 
solvit  quilibct  eorum  pro  corum  bursis  duo  scnta;  et  sic  sunt  pio  l)ursis  v  lib. 
\ii  sol.  par. 

Eodem  die,  fuit  injunctum  magno  bidello  ut  haberet  cilare  vel  citari  facere 
executores  reverendi  patris  domini  Roberti  Tulleu,  doctoris,  ad  recnperaiidum 
duos  libres  quos  dicliis  Tidlou  babebat,  tempère  vite  sue,  ex  Facultate. 

[36  Janvier.]  .lovis  XXVI  Jaiiuarii,  luit  raissa  Facultatis  et  obitiis  sol(l)eiiiiis  bone  memorie  do- 

mini Martini  de  Fraxinis,  presentibus  dominis  de  Centy,  de  Veleri  Villa,  Guaguin, 
Aligret,  du  Gast  et  me. 

[•iK  jaii\i.T.|  Die  sabbati  xxvni  Januarii,  fuit  facta  congregatie  Universitatis  apud  Sanctum 

Matburinum  super  tribus  articulis,  quorum  erat  (F°  a.'^G  r")  primus  super  visi- 
lacione  originalium  privilegiorum  nostrorum,  tam  papalium  quam  regalium,  ut 
exinde  registrum  conficiatur  au(c)t[li]enticum  ad  jura  Universitatis  tutanda;  secun- 
dus,  super  coactione  precedencium  rectorum  ad  registra  suorum  gestorum  au(c)- 
t[li]entica  tradenda,  juxta  conclusiones  Universitatis  super  hoc  captas;  tertius, 
super  supplicacienibus  et  injuriis  etc. 

Et  fuerunt  présentes  domini  de  Facultate  de  Conty,  de  Veteri  Villa,  Gaguyn, 
Aligret,  du  Gast  et  decanus  ego. 

Quantum  ad  primum  articulum,  fuit  cenclusum  quod  pro  nunc  non  visitarentur 
originalia,  nec  ex  eis  fiet  registrum,  et  qued  recuperentur  omnibus  viis  privilégia 
nostra,  scilicet  et  per  censuras  et  per  adjornamenta  et  monicienes. 

Quantum  ad  secundum,  placuit  Universitati  ut,  nisi  infra  xv  dies  predecessoi'es 
recteres  dederint  registra  sua  et  solverint  débita  sua,  pro  nunc  et  preut  ex  tune 
privât  eos  omni  honore  et  a  gremie  Universitatis  [sic);  et  si  sint  aliqui  recteres 
qui  velint  aliquid  allegare  pro  suis  defensionibus,  audiantur  coram  deputatis; 
et  Facultas  nost)i-a  dédit  députâtes  dominos  de  Conty,  du  Gast  et  me. 

Quantum  ad  tertium,  quia  supplicuit  unus  pro  adjunctione  liabenda  per  Uni- 
versitatem  in  quodam  processu,  conclusum  est  qued  eidem  ,adjunctie  detiu' 
expensis  supplicantis,  habite  tamen  prius  consilie  cum  consiliariis  Universitatis. 

[  1"  Février.]  Februaiuls.  —  Die  prima  Februarii ,  luit  missa  Facultatis,  solo  domino  de  Conty 

présente;  et  eodem  die,  fuit  examinatus  et  admissus  in  bac[c]alarium  Facultatis  ma- 
gister Jehannes  de  Wataignes,  Suessionensis diocesis,  canenicusNovionensis  [sic), 
et  solvit  pro  bursis  duo  scuta;  et  idée  ni  lib.  x  sel.  tur. 

'"'  Le  i"juillpt  1  4()(),  mil.  fjoys'lmirlier, licencié  es  loix,  a  esti!  recoii  advoral  au  Cliasteilel  l't  a  [)iis  son 
lion  du  cosli'  des  feneslresn.  Collccl.  Clairambault ,  vol.  yGS,  ]).  370. 


I  IV.Ki-lV.lTJ       \)E  [/LMVERSITK  DE  PARIS  AU   W    SFKCLE.  /r2î) 

Die  jovis  secuiula,  more  solito  fuit  c('l(l)ol)i-ata  missa  Faciiltatis  de  l'urificacioiie      [a  iVvri.T.| 
Marie,  et  distributi  ccrei  seciindmn  consuetiidiiiem,  ut  in  lil)i<t  receptoris,  preseii- 
tibus  douiiuis  de.  Couty,  de  llaii<jest  et  nie  dccaiio. 

Die  veueris  tertia   Fchi'uarii,  luit  celcbi'ala  missa   Universilalis  a[»ud  Fiatres      [ :i  KévriiM. I 
Predicatoros.  presentibus  domiiiis  de  Couty,  de  Veteri  Villa,  Picard,  AUigret,  de 
Haujjcst,  du  Gast  et  me  decauo. 

(K°  9.36  v".)  Die  IX  ejusdem  mensis,  fuit  missa  Facullatis,  et  post  fuit  apertum      |<i  iv.vriir.) 
examen  licenlie,  presentibus  soium  tribus  baccalariis,  et  in  apeitionc  liabui  coila- 
t^ionem  more  solito,  presentibus  dominis  de  Conty,  de  Veteri  [Villa],  Guaguin  et 
du  (last. 

Die  \,  luit  examinatus  et  admissus  in  bac[c]alarium  Facultatis  majfisler  .lobannes     lu.  Février.] 
Certeau,  clericus,  Senonensis  diocesis,  et  solvit  probursis  xlsoI.  par. 

Die  XVI  ejusdem  mensis,  fuit  missa  Facultatis,  et  examinati  fuerunt  et  admissi      i  lO  iv.»rier.] 
in  bac[c]alarios  magister  Reginaldus  Contan,  clericus,  Laudunensis  diocesis,  ot 
frater  Jobannes  Namer,  ordinis  S.  Benedicti,  Meldensis  diocesis;  quorum  priiuus 
solvit  pro  bursis  suis  duo  scuta,  et  sic  lvi  sol.  par.,  et  secundus  duo  scula  cum 
dimidio,  et  sic  un  lib.  vu  sol.  vi  den.  tur. 

Die  x\.  luit  l'acta  congregatio  Universitatis  apud  Sanctum  Matliiuinum  super     [soF-wrier.] 
tribus  articulis,  presentibus  dominis  de  Conty,  de  Veteri  Villa,  Alligret  et  nie. 

Primus  articulus  erat  super  apertione  rotuli  nominandorum;  secundus.  super 
provisione  servitii  bidellorum;  tertius,  super  supplicacionibus  et  iiijuriis. 

Quoad  primum  articulum,  luit  conclusum  ut  aperiretur  rotulus  et  dataretur 
(le  prima  Martii,  more  solito;  —  quoad  secundum,  quod  bidelli  parvi  artiiim 
Facultatis  de  cetero  débita  hora  denuuciarent  mandata  rectoris  bidellis  sup([))re- 
marum  I^acultatum,  et  quod  punirentur  liii  qui  esseut  desides  et  pigri  iu  suis 
oliiciis;  —  quoad  tertium,  quia  dominus  rector  supplicuit  liabcre  litleias  com- 
mendatitias  ad  inclitum  principem  domiuum  Arcbiducem'')  et  ad  reverendos 
patres  dominos  episcopos  Cameracensem'-)  et  Tornacensem'^',  conclusum  l'iiil  iil 
littere  ad  Arcbiducem  legerentur  certis  de  causis  in  Universitate,  et  liltere  ad 
illos  episcopos  et  deputatos  legerentur  cl  corrigerentur  more  sojilo. 


'■'  Philippe  le  Beau,  fils  de  rempereur  Maxitni-  évt-que  île  Cambrai  de  1/180  à  iL>09. ,  protonotaii-e 

lien  I",  alors  sous  la  tutelle  d'Mbeil .  duc  do  Saxe,  apostolique,  chancelier  de  l'ordre  de  ia  Toison  d"or 

gouverneur  des  Pays-Bas.  (Galliu  Clirist.,  l.  III,  col.  5o). 

'■■'   Henri  de  Berjjhes.  le  |)rolocteur  d'Krasme,  ^"'  Pierre  kuick  ou  Quicke  (^  1 'i()7-i5oC.). 


/i30  LA   FACULTE   DE   DECRET  [  I  V.Hi-1 'i97  J 

•1°  Super  eodem  ailiculo,  supplicuit  niiigistcr  Ejfidius  (s/f)  ut  provideretur 
abvisibus  Facultatis,  et  dati  sunt  dep(p)ulati  alias  dati. 

3"  Ouoad  eumdem  articuluin,  supplicuit  quidam  Normaii[n|us  contra  inagis- 
truMi  Laurencium  Chrisliaui,  ad  recuperaiiduni  expensas  in  (piiLus  erat  condaii- 
natus  (sîc)  dictus  Gliristiaiii  ratione  cujusdam  procuratorie  Norman[n]ie.  Et  con- 
clusum  fuit  ut  daret  per  declaracionem  suas  expensas  coram  judicibus,  qui  alias 
super  jure  illo  sentenciaverant  et  pronunciaveranl.  Et  erant  j)r()  Facultate  nostra 
doniiiii  de  Veteri  Villa  et  Alligret'''. 

a3 Février.]  (F"  •2lj-j  i'".)  Die  wui   ejusdeui  uiensis,  luit  celebrata  missa  Facultatis.  Post 

cujus(dam)  misse  celebrationem,  fuerunt  examinati  et  in  baccalarios  Facultatis 
adniissi  venerabiles  magistri  Iraler  Desiderius  Maillard,  clericus,  ordinis  S.  Be- 
iiedicti,  diocesis  Altissiodorensis;  Matbeus  Clerici,  clericus,  diocesis  At(t)reba- 
tensis;  Petrus  Piibassin'-',  clericus,  diocesis  Turonensis;  Jobannes  de  Louera '■'), 
clericus,  diocesis  Bituricensis  ;  et  solvit  quilibet  eorum  pro  suis  bursis  ni  lib.  tur. 


[  li  Ma 


Mabtius. 


Die  sexta  Martii,   luerunt  examinati   et  in  baccalarios  admissi 


magister  Jobaimes  Potier''',  clericus,    diocesis  Abrincensis,   et  Franciscus  Dis- 


'"'  Le  Pailtiiut'iit  av;iit  en  eiïel  leiidii  lariêl  sui- 
vant, le  16  août  ])récé<lent  |i4(j()J: 

f Entre  maislre  .lean  de  Séreuses,  soy  ilisanl 
procureur  île  la  nation  de  Normandie  en  l'Uni- 
versité de  Paris,  demandeur  et  requérant  l'entéri- 
nement d'une  requeste  et  en  ce  faisant  certain 
apjiel  interjette  par  maistre  Laurens  Chrestien 
touchant  ladicte  procuration  du  Recteur  de  ladite 
Université,  fust  renvoyé  en  icelle  Université  pour 
y  estre  décidé  ainsy  qu'il  appaitiendra  par  raison, 
et  en  outre  qu'il  fust  contraint  à  bailler  et  mettre 
par  devers  la  Court  les  lettres  royaux,  seanix  et 
muuimens  apparleuans  audit  office,  pour  en  eslre 
(irilonné  ainsi  que  de  raison,  d'une  |)arl ,  et  ledit 
maistre  Laurens  Chrestien,  aussi  soy  disant  pro- 
cureur de  ladite  nation,  dell'endeur  à  l'enterine- 
iiient  de  ledite  requeste,  d'antre  part: 

tYcu  |)ar  la  Couil  ladite  requeste.  les  scedulles 
ou  advertissemens  desdites  parties  et  tout  ce  qu'elles 
ont  produict  devers  les  conseillers  dicelle  Court  à 
ce  commis;  ouy  leur  rapport,  et  tout  considéré; 

<tR  sera  dict  que  ladicte  Conrl  a  renvoyé  et 
renvoyé  ladicte  cause  d'appel  et  tout  le  contenu 
en  ladite  requeste  à  demain  par  devant  les  trois 
haultes  Kacullez  de  ladicte  Université,  pour  parles 
deputtés  dicelles  en  estre  décidé  ainsy  qu'il  appar- 
tiendra par  raison .  les  despens  de  ceste  instance 


reservez  en  dillinitifve.  n  Nouv.  acq.  franc.  8o3i. 
fol.  3/17  v". 

'"'  En  i4(|7,  Pierre  trRihasin',  maître  es  arts 
et  bachelier  eu  Décret,  se  présente  à  la  collation 
de  lévêque  et  du  chapitre  de  Chartres  et  à  celle  de 
l'ahhé  de  Bourgueii-en-Vallée ,  0.  S.  B. ,  diocèse 
(l'Angers.  Arch.  de  rUiiircmité  de  Paris,  vol.  5o, 
loi.  1 1  v". 

'^>  C'est  le  lils  de  Jean  de  La  Loère,  notaire  et 
secrétaire  du  roi,  qui,  le  12  mai  1467,  donnait 
quittance  à  Nicolas  Erlant,  trésorier  général  de 
Languedoc,  de  la  somme  de  60  livres  tournois 
rr laquelle  m'a  esté  ordonnée  et  deppartie  ea  faisant 
la  distrihucion  des  deniers  mis  sus  oudit  pais  de 
Laugueiloc,  pour  et  ou  lieu  des  espices,  de  faide 
octroyé  au  Roy  nostredit  seigneur  par  les  gens  des 
trois  esta/,  dudit  pais  à  l'assemblée  [)ar  eulx  l'aide 
en  la  ville  du  Puy  au  moys  de  mars-^.  Riiiliothèque 
nationale.  Pièces  Oriff.  1625,  dossier  37799, 
pièce  a.  oiig.  —  H  fut  reçu  conseiller  cleic  au 
Parlement  de  Paris  le  5  mai  i5i8  ^ Blanchard. 
Catalogue  de  Ions  les  conseillers,  déjà  cité,  p.  hj. 
col.  2;  Franc.  32i4o,  fol.  aSi). 

"''  En  1^97,  Jean  Potier,  du  diocèse  d'Avran- 
ches,  maître  es  arts  et  bachelier  en  Décret,  se  pré- 
sente à  la  collation  des  abbés  de  Saint-Michcl- 
au-Péiil-clc-la-Mei-,  0.  S.  15..  diocèse  il'Avranclies, 


I  IV.)(i-l/i*)7|        ItK    i;i  MNKHSITK   DK   l'\lilS    \l=   \  V"  SI  KCI.K.  /j31 

([110  C,  clciiciis,  (iioccsis  ri(i(li(iiiiu;;(Misi^;  el  suivit  quilibel  L'unmi  \iv(>  suis  bursis 
III  lit).  Iiir. 


Die  oclina.  Iiiil  cxiMiiinaliis  el  in  Ijaccalai'ium  aJmissns  iiiagishT  \iilliiMiiiis 
^  iiil)aiill*-'.  j)rosl)itor,  diocesis  Glaroiiiontensis.  i|iii  solvil  pi'o  suis  hiirsis  diias 
lihras  par.  :  poiii'  ce,  ii  lil>.  \  soi.  Iiir. 

Et  eodeiii  (lie,  liiil  coiicliismii  in  Kacnltale,  ])reseutibns  omnibus  flominis, 
excepto  domino  Picard,  (piod  secundus  bagous  non  possot  pctere,  sub  pena  pri- 
vacionis,  a  bacjcjaiariis,  iiisi  pro  tcmpore  pro  f|uo  stnduissent  sub  eo,  el  residiiuni 
osset  primi  Icgentis;  ita  taimrn,  sub  eadom  ])ena,  ([uod  prinius  legcns  liaberet 
benignissime  et  gratiosissime  tractare  dictos  bac[c]alaiius,  et  ipiod  de  cetero  do- 
minus  decanus  Iiabebit  accipere  juramentum  al)  ('isdciii  ba('[c]abiriis,  ni  asscrani 
quanto  tempore  audiveninl  iiimm  vel  alium'-''. 


f  8  Mars.  I 


Die  i\  Mai'tii,  i'uenml  cxamiuati  et  ad  gradum  l)ac[c|alai'iatus  admissi  magistri 
Joliannes  Tcxloris,  ciericus,  Hituricensis  diocesis,  et  Nicobius  Denyau  [m //(f/r,^-.  .- 
Deniau]('),  ciericus,  Carnotensis  diocesis;  quorum  (piilibet,  eorum  intuitu  pie- 
tatis  et  paupertatis,  solvit  h  sol.  tur. 


[f,  Mars 


et  flo  Savijyny,  oriire  de  Cîteaux,  même  diocèse. 
Arcli.  de  l'Unie,  de  Park,  vol.  .5o,  loi.  a5.  — 
On  voit  par  cet  exemple  que  la  date  qui  figure  en 
tète  des  livres  annuels  de  pri'sentations  est  bien 
celle  de  leur  ouverture;  le  i"  mars  i''iç)7,  Jean 
Potier  ne  pouvait  être  (jualilii!  de  barhelifr  en 
Décret,  puisque,  comme  l'atteste  le  registre  de  la 
Faculté,  il  ne  fut  admis  h  ce  jjiade  que  six  jours 
plus  tard.  —  Eu  )'j()'S,  .lean  l'olier,  irin  artibus 
magisler  et  iu  eisdem  actu  ri  gens  Pai'isius  et  in 
jure  caiionicii  baccalarius' .  se  présente  à  la  colla- 
tion de  i'évèque  et  du  chajjitre  de  C.outaiices  et 
à  celle  du  cba[)ilre  de  Saint-Martin  de  Tours;  en 
1.^00,  ffse  nominat  ad  collationem  etc.  abbalis  el 
conventus  sauctissime  Trinitatis  de  Lncerna,  dicte 
diocesis  [Rolhomagensls],  0.  .  .  —  Idem  ad  col- 
lationem etc.  prions  et  conventus  Béate  Marie  de 
Bocherio  Moretonii  [Mortain],  0.  S.  lî. ,  diocesis 
predicte».   Ibid.,  fol.  87  et  129. 

•''  Le  18  novembre  i5o8,  fr François  Disques, 
licencié  en  chacun  droite,  fut  reçu  en  l'office  de 
conseiller  clerc  au  Parlement  de  Paris  vacant  par 
la  résignation  d'Antoine  de  Feurs,  doyen  de  f^yon, 
nommé  président  aux  Enquêtes  au  lieu  d'Etienne 
PoDclierpromu  à  l'évèclié  de  Paris.  (  Fraiic  3-ji4o. 
fol.  a3i  v°.) 

'■'  Antoine  Ymb[aud] ,  maître  os  aris  el  licencié 


en  Déci'et  (sic),  se  présente,  en  i'i().i,  à  la  colla- 
tion des  évêques  et  des  chapitres  de  N.-D.  de 
(lierniont  et  de  Saint-Flour.  Archives  de  l'Université 
de  Paris,  vol.  li{) .  foi.  ->i<.  —  En  l'igi.  Antoine 
Ynibaud,  de  (llermont.  maître  es  arIs  et  bachelier 
en  Décret,  se  présente  à  la  c(dlalinn  du  ciiapilre 
<le  l'c'gliâe  collégiale  de  Saiul-(ieuès.  diocèse  de 
(ilermout.  et  à  celle  de  l'abbé  deSoljgnac.  diocèse 
de  Saintes.  7/)!^. ,  fol.  5()  v".  —  Ei^  i'if)8.  An- 
toine Y  mbaud  .  pn'tie,  maîli'e  es  arIs  et  bachelier 
en  Décret,  du  diocèse  de  Clermont.  se  pri'sente  à 
la  coilalion  du  cha])ilre  de  Saint-llilaire-le-Giaud 
de  Poitiers,  et  à  celle  de  l'évêque  et  du  chapitre  de 
Paris.  //)/(/.,  vol.  5o,  fol.  .tC. 

Comme  on  le  voit,  les  deux  premières  de  ces 
mentions  sont  eu  |iarfaite  contradiction  avec  le 
registre  de  la  Faculté,  s'il  s'agit  d'un  seul  et  im'iue 
personnage. 

'''  En  marge  :  irContra  secundum  legenlem-. 

'''  Nicolas  Denyau  appartenait  probablement  à 
la  famille  blésoise  de  ce  nom.  Je  ne  saurais  dire  si 
Maihurin  Denyau,  médecin  ordinaH-edeLoiusXh', 
professeur  royal  en  médecine  ((Jollège  de  France) 
et  docteur  régent  en  la  Faculté  de  médecine,  se 
rattachait  à  la  même  famille,  ou  à  celle  dont  il  est 
question  dans  la  mention  suivante  des  registres 
du  Chalelet  :  le  ^7  juillet  lii)!.  rni.  Guillaume 


i32  LA    F  A  CL  LIÉ  DIC  DÉCRET  [  L'i*)G-l.V.»7  | 

[iH  Mars.]  Die  Mil  Marlii,  (|iiia  oral  tlios  t'ei'ialiis,  fuit  l'acla  pi'ocessio  apud  lonipluiu  \  ir- 

ginis  Marie,  et  iltideni  celebravit  reverendus  pater  dominus  episcopus  Parisieii- 
sis'')  niissam,  in  qua  fiieriint  omnes  doctores  reo^entes  ;  et  antc  proccssiones  luit 
examinatus  et  in  bac[c]alarium  admissus  Jolianues  Merlin,  Antissiodorensis  dio- 
cesis,  qui  suivit  pro  suisbursis,  c  sol.  tur. 

Et  post  praiidiuin,  fuit  sigillatum  per  Universitatem  in  collegio  Navarre. 

[i.'iMars.]  Die  xv,  fuit  facta  congregatio  apud  Sanctum  Matliuiinum,  presentibus  doniinis 

de  Gonty,  Guaguiu,  du  Gast  et  me,  super  duobus  ai-ticulis  : 

(F°  2^7  v°.)  Primus  erat  ad  terminanduni  discordiam  existeiiteui  inter  religiosos 
ordinis  S.  Benedicti  et  ordinem  Gkmiacensem,  ex  una  parte,  et  inter  eosdcm 
'  Benedictinos  et  Gluniacenses  contra  religiosos   ordinis  S.  Auguslini,  ex  altéra 

parte,  in  progressu  suo  ad  processiones  Universitatis'-',  et  super  aliquibus  tan- 
gentibus  bonorem  et  utilitatem  Univeisitatis;  secundus  erat  communis,  super 
supplicacioiiibus  et  injuriis. 

Quoad  priuiuiu  articulum,  conclusum  fuit  ut  partes  bine  inde  baberent  pro- 
ducere  jura  sua  infra  menseni  corani  deputatis;  et  fuerunt  ex  parte  Facultatis 
deputati  doniini  Giiaguin,  du  Gast  et  decanus,  scilicet  ego;  et  ctiam  quod  de 
cetero  provideretur  circa  elfrenatam  niultiludineui  librarioruni,  propter  bereses 
et  libros  incorrectes  et  furtim  sublatos. 

Quoad  secundiun  articulum,  dominus  rectoi'  supplicavit  ut  gesta  per  eum 
baberentur  grata  et  accepta,  et  ita  fuit  conclusum. 

iCMar-, ]  Die  décima  sexta  ejusdem  mensis,  fuit  celebrata  missa  Facultatis,  et  demum 

fuit  examinatus  et  in  l)ac[c]alariuui  admissus  .lobannes  Willocque,  diocesis  Game- 
racensis,  clericus,  et  solvit  ])ro  suis  bursis  l  sol.  tur. 

[17  Mars.]  Die  xvn  ejusdem  mensis,  fuit  examinatus  et  in  baccalarium  admissus  magister 

Nicolaus  Artur,  in  artibus  magister,  clericus,  diocesis  Ba.iocensis,  et  solvit  pro  suis 
bursis  L  sol.  tur. 

|iH  Mar>.]  Die  wMi  cjusdcm  mensis,  fuit  examinatus  et  in  baccalarium  admissus  magister 

Matburinus  Gilles^,  clericus,  Meldensis  diocesis,  in  artibus  magister,  et  solvit  pro 
suis  biirsis  l  sol.  tur. 


Claiislre  (qui)  a  fait  i)rocecler  par  voye  d'airest  Gri'liaiit;  dit  est  que  lesdits  delïendcurs  despouillc- 

sur  les  fruits  de  certains  héritages  eu  la  chastellc-  ront  par  provision»,  doit.  CAairamhauh,  vol.  766, 

nie  de  Montlhery  contre  Mathelin  Denyau  et  Abel  p.  78. 

Denyau,  tuteurs  des  enfans  mineurs  de  feu  Pierre  '''  Jean  Simon. 

Denyau  et  de  Perrine  jadis  sa  femme,  et  contre  '*'  Cf. ,  sur  celte  affaire, Du  Boulay,  t.  V,  p.  81/1. 

Hébert  Petitpas,  Guillaume  Petitpas  et  Guillaume  '^'  Mathurin  Gilles  {Egidius).  clerc,  du  iliocèse 


DK   L'UNI VKHSITK  DK   PARIS   AL!    W     SiKCU:. 


V.V.\ 


[i.v.)(;-i'i',)7 

Apiulis.  —  Die  Ic'iciii  \])rilis  post  l'asca,  aiiiio  J)omini  inillcsiiiio  ccr.c  nona- 
{jesimo  vu,  luit  exaniinalus  el  in  baccalariuiii  admissus  magisler  Pliiliberlus 
l'iC'fis,  Autissiodorensis  dioccsis,  et  solvit  pro  suis  bursis  l  sol.  tur. 

Eodcni  die,  luil  fada  conjjrogacio  Utiiversitatis  in  Sanclo  Mallniriiio  super 
duobus  articulis,  presentibus  dominis  de  Conty,  de  Veteri  Villa,  Alli'jrel  cl  me. 

Primas  articulus  erat  super  alif[iiibus  tangentibus  visceraliler  bonorem  ae  uti- 
lilateni  Uuiversitatis  et  ])recipue  Facultatis  artiuni. 

(F"  2."}8  r".)  Secundus  erat  coninninis,  super  suppliealionibus  et  iiijuriis. 

Quantum  ad  primiim,  exposuil  dominus  reclor  qualiler  abbas  Sanele  Geno- 
vefe'')  et  ejus  cancellarius,  quoad  deterrainacionem  dominorum  examinaiilium, 
de  superius  volebat  collocare  baccalarios  artium  licenciatos  in  dicta  Facuitate 
juxta  voluntatem  ejusdem,  et  non  intuilu  meritorum  etc.  Et  fuit  conclusum  quod 
examinatores  deberent  facere  rotulum,  et  secundum  eorum  determinacionem  et 
deliberationem  sont  vocandi  baccaiarii,  nec  est  querendus  assensus  domini  ab- 
batis  aut  sui  cancellarii  ;  tamim  pro  bac  vice  ])r()cessum  per  examinatores  contra 
dictum  abbatem  iiic[li]oatum  prosequerenlur  illi  de  Facuitate  arlium  suis  expen- 
sis  et  non  expensis  erarii  publici. 

Quantum  ad  secundum  articulum,  supplicuit  rector  ut  ejus  electio  haberetur 
grata,  ita  quod  et  factum  est. 


[.s  Avril.] 


Die  sexta  ejusdem  nieusis,  presentavi  nomine  Facultatis  dicto  cancellario  Pari- 
siensi,  domino  Stephano  Poncbert'-J,  sexdecim  baccalarios  per  Facultatem  exami- 
natos  pro  liccntia  in  dicta  Facuitate  obtinenda  secundum  antiquas  observantias, 
presentibus  dominis  de  Conty,  de  Veteri  Villa,  de  Hangest  et  me. 

Post  clausurani  examinis  oratione  habita  per  me  decanum  et  juramentis 
solitis  recipi  receptis  et  prestitis  per  licenciatos  numéro  sedecim,  domini  presen- 
taverunt  eosdem  die  sexta  ejusdem  mensis  reverendo  domino  domino  Stephano 
de  Poncher,  cancellario  insignis  ecclesie  Parisiensis,  prius  tamen  habita  oracione 
per  me  eumdem  decanum,  et  deinde  idem  decanus  nomine  Facultatis  presen- 


[6  Avril. 


de  Meaux,  maître  es  arts  et  iiceucié  en  Décret, 
se  présente,  en  ligS,  à  la  collation  des  évéque  et 
chapiU-e  de  Soissoiis.  Archives  de  l'Universilé  de 
Paris,  vol.  5o,  fol.  5o.  —  En  idgcj,  il  se  pre'- 
sente  à  la  collation  du  prieur  de  Sainle-.Margue- 
rite-d'Elincourt ,  ordre  de  Cliiiiy,  diocèse  de  Beau- 
vais,  et  à  celle  de  l'abbé  de  Breteuil,  0.  S.  B. , 
même  diocèse.  Ibid.,  fol.  lo.'J.  —  En  i5oo.  ;i  la 
collation  de  l'abbesse  de  Jouarre  et  du  prieur  rde 
Ba<r[oloii  I  Beuil],  0.  S.  B. ,  diocèse  de  Meaux. 
JLid.,  loi.  i',i'2. —  En  looa,  rrinulrotpie  jurelicen- 
ciatus»,  il  se  présente  à  la  collalion  de  l'évi^que  el 
du  chapitre  de  Beauvais  et  à  celle  du  cliapitro  de 


l'ég-lise  collégiale  de  Gerberox .  diocèse  de  Beauvais. 
]bid.,  fol.  21 6. 

'"'  En  marge  :  r Contra  abbatem  Sancte  Geno- 
vefe,  eo  non  audito.  ^  C'était  alors  Philippe  Cousin 
(i 'i88-i5i7),  à  qui  trPetnis  de  Poulen,  le  poète 
aveuijle  de  Brujjes,  dédia  son  poème  sur  sainte 
Geneviève,  intitulé  Geiiovefeum.  Cf.  (lallia  CJtrist., 
t.  VII,  col.  765-767. 

'''  Etienne  Poncher,  plus  tard  évécpie  de  Paris 
(1  iïo3- 1  ,T  K)  )  et  arclievé(]ue  de  Sens  (  1 ,5 1 9- 1 .5 -i .5  ) , 
avait  succédé  à  Anibroise  de  Canibray  comme  chan- 
celier de  Notre-Dame  en  1  ^96.  Cf.  Hémeré,  De  Aca- 
Jetiiia  Pdiin. ,  p.  )  3(). 

55 


IHPHIMCntC     SATIOXILE. 


/,3/i  LA   FACULTE  DE   DECRET  [  LV.Xi-1  V,)7] 

tavit  eidem  roluliim  ap(p)erluni  continentem  nomina  lic(>ncian(lorum,  seciindiini 
ordiiiera  silus  canicre  examiui.s. 

[8  Avril.]  Die  octava  ejusdem  mensis,  fuit  facta  congregatio  Facultatis,  in  maguis  scolis 

siiperius,  super  duobus  articulis,  presentibus  dominis  de  Gouty,  de  Veteri  Villa, 
Gaguin,  Aligret,  de  Haiigesl,  du  Gast  et  me. 

Primus  articulus  erat  ad  claudendum  et  conficiendum  rotulum  licenciandorum 
et  ad  adoptandum;  secundus  erat  communis. 

(F"  208  Y°.)  Quantum  ad  primum  articuluni,  fuerunt  inrotulati  baccalarii 
examinât!  pro  licentia  sccundimi  antiquitatcm  suorum  voluminum  et  siii  gradus, 
ad  tollendum  omncs  favores  et  odia,  prout  inferius  sunt  scripti.  Et  ibidem  fuit 
conclusum  qiiod  de  cetero  quilibet  doctor  regeiis  liaberet  a  quolibet  signeto 
licentie  unam  quartam  vini  et  unam  libram  zucari  fini'''  aut  libram  specierum, 
juxta  voluntatem  dantium,  et  quod  de  cetero  indlus  doctor  absens  adoptaret  in 
Facultate  aut  licenciâtes  aut  scolas  absque  consensu  omnium  assistentium'-',  juxta 
aiiti([ua  statuta. 

Quantum  ad  secundum  articulum,  supplicuit  dominus  legens  secundus,  ma- 
gister  Vitalis  de  Tbebes,  ut  domini  digiiarentur  eidem  dare  pecunias  unius  bac- 
calarii, attento  quod  benc  exposuerat  in  refectione  suarum  scolarum  sexdecim 
libras  turoii.  Quod  domini  annuerunt  ex  gralia. . 

Et  eodem  die,  siq)plicui  ego  decanus,  pro  honore  Facultatis,  nam  per  doc- 
tores  recipiuntur  pecunie  scolarum,  quod  faceremus  reficere  et  reparare  scamna 
seu  bancqua  magn[ar]um  scolarum.  Quod  etiam  fuit  concessum,  quod  dicte 
scole  per  me,  presentibus  nonnuUis  ex  dominis,  visitarentur  et  quod  nec(c)essaria 
reficerentur  '^). 

Eodem  die,  fuit  examinatus  et  in  baccalarium  admissus  magister  Johannes 
Michael''),  presbiter,  diocesis  Bituricensis,  qui  nichil  omnino  solvit  dominis;  nam 
ejus  pecunia  fuit  tradita  legenti  secundo  pro  refectione  suarum  scolarum,  de 
quo  supra.  Nichilominus  tamen  nuncjuam  remittitur  jus  decanatus,  scilicet  pi'o- 
clamacionis  primi  \  oluminis. 

Premissa  tamen  luit  protestatio  coram  dicto  cancellario,  in  presentacione  nos- 
trorum  licenciandorum,  per  me  decanum,  quod  domini  suum  rotulum  contice- 
rent  ut  moris  est,  et  illum  traderent  clausum  et  sigillatum  die  signetorum  vel 
licenciandorum,  prout  consueverant  facere^^'J.  Qui  quidem  cancellarius  respondit 

'■'  Eu  marge  :  rtPro  zucliara  (s(V)  licenlien.  ri  crSancti  LcodegariiTi  [Ebreuii],  0.  S.  B.,  «lio- 

'■'  En  marge  :  Pro  adoptionibusn.  cèse  de  Clermont.  Archives  de  l'Université  de  Paris , 

'^'  En  marge  :  fPro  refectione  scolarum  1.  vol.  5o,  fol.  175. 

'*'  Jean  Michel,  prêtre,  maître  es  arts  et  bacbe-  '^'   En  marge:  rNota   pro  rotule  licenciando- 

lier  on  Décret,  se  présente,  en  i5oo-i5oi,  à  la  rumn. 
collation  des  ahhés  nSancti  Martini  de  Mop-nac 


[l/i!»G-l/i'.)7|       l)K   L'IMVKRSITl':   l)K   l'AIUS   AU   XV°  SIKCLE.  435 

quod,  licet  essel  de  iiovu  iii  diclaiii  dijjnilatoin  cinicollariatus  vocatus  et  assump- 
tus,  lameii  volebal  vivere  cuni  "Facullate  iii  omni  tran(s)(juil[l]ilate  et  pace,  et 
pos[l]quaiii  ita  observalial,  Facultas,  ila  rLiam  observaret  ipse  jura  Facultatis.  Gui 
habui  gratias  nomine  Facultatis,  coiigaudendo  eidem  super  sua  nova  promotione. 

Die  décima  ejusdem  ineiisis,  ego  Nicolaus  Dorigtiy,  decanus  Facultatis  et  no-  fio  Avril.] 
mine  Facultatis,  prcsentavi  prcfato  cancellano  in  temple  Virgin is  Marie  rotuluni 
licenciandoi'um  clausum,  sijjillatum  tribus  sigillis  et  concordalum  prout  moris 
est,  requirendo  et  supplicando  eidem  cancellario  ut  die  licencie  dignaretur  ad 
me  in  aula  domini  Parisiensis  remittere  sic  clausum,  concordatum  (F°  aBg  v°) 
et  sigillatuni,  prout  predccessores  sui  fecerunl;  alias  protestatus  sum  etc.,  pré- 
sente Dugue,  magno  bidello  Facultatis,  notarié  publico.  Qui  quidem  cancellarius 
michi  respondit  ([uod  ita  faceret.  Quod  et  fecit,  die  licencie,  presentibus  Jo- 
banne  Symonis,  episcopo  Parisiensi  pro  tune,  Jobanne  Manya  [sic)  C^,  tune  rectore, 
Universitatis,  Jobanne  Luillier,  tune  dccano  Parisiensi'-*,  et  pluribus  aliis  testibus. 

Die  xi  ejusdem  mensis,  anno  Domini  niillesinio  cccc  nonagesimo  seplimo  post  |ii  Avril.] 
Pasca,  post  juramenta  prestita  per  baccalarios  ad  licenciam  ])resentatos,  incessit 
Facultas,  post  boram  nonam  de  mane,  cum  prefatis  présentâtes,  bidellis  parvis 
precedenlibus  eosdem  présentâtes,  et  clavigero  précédente  legentes  ordinarios,  et 
aliis  duobus  bidellis  ordinariis  precedentibus  dominos,  ut  moris  est,  ab  ecclesia 
Beati  Jobannis  H[i]erosolimitani  usque  ad  aulam  reverendi  in  Cbristopati'is  domini 
Parisiensis  episcopi,  pre  licencia  obtinenda  a  domine  cancellario;  et  cum  acces- 
sissemus  ad  teniplum  Béate  Marie,  domini  de  Conty,  de  Veteri  Villa  et  ego  fuimus 
missi  ad  querendum  et  denunciandum  adventum  licencianderum  ipsi  cancellario, 
quem  reperimus  in  dôme  babitacionis  sue,  et  ibidem,  poslquam  denuneiavimus 
eidem  qued  adduxeramus  nostros  licenciatos  ad  dictam  aulam  pro  suscipiendo 
munere  licencie  in  consultissima  Deere torum  Facultate  per  eum,  ipse  dixit  nobis 
qualiter  consuetum  erat  et  solitum  per  primum  evecandum  solvi  sol(l)enne  pran- 
dium,  die  sue  licencie,  ipsi  cancellario,  subcancellario,  ofliciariis  Facultatis,  sci- 
licet  decano  et  tbesaurario,  et  aliis  duobus  aut  tribus  ex  deminis  quos  dictus  can- 
cellarius vellet  secum  appeliare,  et  islud  rcnucrat  facere  primus  licenciandus, 
scilicet  magister  Ludevicus  du  Bellay,  arcbidiaconus  Parisiensis  et  curatus  Sancti 
Severini  Parisius'^);  quare  petebat  super  bec  per  nos  previderi  eidem  et  nobis, 

'"'  D'après  Du  Boulay  (t.  V,  \).  ga/i,  col.  a),  pnbl.-eii  Europe,  p.  SSy).  Sur  le  Muneral,  voir 

Jean  le  Muneral,  de  Bourges,  appartenant  au  col-  Thuasne,  /?.  Gaguini  Epislole  et  orationcs,  t.  II, 

lège  (le  Navarre,  qui  parait  désijjné  par  ce  nom  p.  72. 

de  U<(H(/(i,  n'aurait  été  ('lu  recteur  que  le  ai  juin  '"'Depuis    i484.    Cf.    Gallia   Chrisl.,    t.  \  11 , 

1/197.  ^i'Ili'l  de  Viriville  le  place,  au  contraire,  col.  ai 5. 
au   premier  trimestre  de   1697  (Uist.  do  i'inslr.  '''  C'est  de  lui  (pi'il  s'aj^il  dans  la  mention  sui 


i3C)  ■  LA   FACULTÉ   DE   DÉCRET  [  L'iyG-1  V.)7] 

cum  in  aliis  Facultiitibus  istud  observetur  per  eos  qui  siint  priiui  in  licencia.  Gnjiis 
cancellaiii  querimonia  et  querela  audita,  convocavi  Facultalem,  et  fuit  per  con- 
clusionem  Facultatis  condannalus  (s«c)  ipse  du  Bellay  in  summa  octo  libraruui 
parisiensium  ;  que  quidem  summa  fuit  die  jovis  sequenti  exposita  in  solenne  pran- 
dium,  in  domo  prefati  cancellarii,  presentibus  dominis  onmibus,  excepto  Gaguyn. 

SeQUITUR  TENOR  ET  ORDO  ROTULI. 
SeQUUNTUR  ^OMIN\  LICENCIAXDORUM  IN  CONSULTISSIMA   DeCRETORMI  FaCCLTATE  PaRISIENSI, 

de  annodomini  millesimo  uu'^  noxagesimo  septimo,  die  martis  (f"  289  v")  undecima 
Aprilis  post  Pasca. 

Magister  Ludovicus  du  Bellay  et  bunc  adoptavit  Conty. 

Frater  Ludovicus  Cuytet Gaguin. 

Magister  Johannes  de  Bertlieul Conty. 

Magister  Jobannes  de  Roqua du  Gast. 

•    Magister  Nicolaus  Comifis de  Veteri  Villa. 

Magister  Robertus  Goupil Picard. 

Magister  Jobannes  Volant Dorigny,  decanus. 

Magister  Symon  de  Novyant ,  .  .  .  .  de  Hangest. 

Magister  Johannes  Morin de  Veteri  Villa. 

Magister  Nicolaus  Gamelin Gaguin. 

Magister  Jobannes  Dugue Alligret. 

Magister  Jobannes  Mussart du  Gast. 

Magister  Micbael  de  Chefdeville Dorigny. 

Magister  Hugo  Boytel Alligret. 

Magister  Petrus  Mercatoris de  Hangest. 

Magister  Radulpbus  Dagier Picard. 


vaille  lies  registres  ilii  Cliûlelet,  sous  la  date  du 
19  janvier  l'igo  [1^491]  :  a [ Jehan ]  Daues,  pro- 
cureur au  Cbastellel,  [esl]  donne'  curaleur  à  Loys 
(lu  Bellay,  escolier  à  Paris,  fils  émancipé  de 
m.  Eustaclie  du  Bellay,  sieur  du  Bois  Thibault.  1 
(hll.  Clairamhauh ,  vol.  765,  p.  .3o.  —  Eustache, 
marié  eu  liGi  avec  Catherine  de  ReaunionI, 
chambellan  du  roi  de  Sicile,  eu  1670,  se  fit  prêtre 
après  la  mort  de  sa  femme,  et  mourut  en  odeur 
de  sainteté.  Mais,  malgré  son  entrée  en  religion, 
il  était  resté  curateur  de  ses  six  enfants  (Bibl. 
nat..  Pièces  oriff.,  vol.  272,  fol.  298).  —  Louis, 
son  troisième  fils,  seigneur  de  Thorigny,  ne  fut 
pas  seulement  archidiacre  de  l'église  de  Paris  et 
curé  de  Saint-Séverin,  mais  aussi  conseiller  au 


Parlement  de  Paris,  où  il  fut  reçu  en  i5oo,  et 
proviseur  de  la  maison  de  Sorbonne  (Dossiers 
bleus,  vol.  81,  dossier  Bellay,  fol.  3).  Il  mourut 
le  h  janvier  iSia  et  fut  inhumé  le  5,  comme 
l'atteste  son  épitaphe  que  Blanchard  avait  relevée  à 
Notre-Dame  de  Paris  [Catal.  (h  tous  les  conseillers  du 
Parlement  de  Paris,  p.  4  1,  col.  1  )  :  rrCy  gist  noble 
et  vénérable  personne  Messire  Louis  du  Bellay,  en 
son  vivant  Conseiller  du  Roy  nostre  Sire  en  sa 
Cour  de  Parlement,  et  grand  archidiacre,  et  cha- 
noine de  l'Eglise  de  céans,  Seigneur  du  Brueil- 
Thihaud  [sic],  Celle  et  Villequer,  lequel  a  esté  in- 
]iumé_  par  Monseigneur  le  Reverendissime  Cardinal 
du  Bellay,  Evesque  de  Paris,  le  cincpiiesme  iour  de 
lanvicr  laii  loii  |  i5/i2].i 


[i/i96-i/i'.)7j     i)i;  i;iiNiVERSiTi':  i)i:  i-aris  au  w^  sikclk.  fâi 

Priniiis  eral  l>ac[c]alarius  du  Aadegavis,  ilemiiio  JJoniiiii  iiiillcsiiiio  iiii'  iiuua- 

gesinio  quarto. 
Sccundus,  hic  baccalarius,  de  anno  i  i()5,  ix  die  .liiiiii. 
Terliiis,  hic,  de  aiino  i/igS,  98  .IiiHi. 

Quaiius,  Aurelianis  bac[c|alarius,  de  anno  1/187,  ^  Deccinbris. 
Qiiintus,  hic,  de  aiino  i/j88,  20  Septembris. 
Sexlus,  hic,  de  aniio  1^189,  'i  i  Maii. 
Septiinus,  liic,  de  aiiiio  i/»<)i,  soxfa  Septembris. 
Octaviis,  hic,  de  eodem  aniio  et  die,  ut  proxiiinis  precedeiitiuiii. 
Noiius,  hic,  de  anno  1/192,  a/i  Januarii. 
Decirnus,  hic,  de  anno  1/192,  ultima  Martii  post  Pasca. 
Undecinnis,  liic,  de  anno  i/igS,  sexta  Julii.     .  .        '.    . 

(F"  2/10  r°.)  Duodecimus,  hic,  de  anno  1/19/1,  septiina  Jiinii. 
Decirnus  tertius,  de  Aurelianis,  de  anno  1/19/t,  26  .Iulii. 
Decirnus  quartus,  de  liic,  de  anno  lAg/t,  20  Octobris. 
Decirnus  quiutus,  de  hic,  de  anno  et  die  eisdem  ut  proxinwis  precedentiuni. 
Decirnus  sextus,  de  hic,  de  anno  1/19/1,  25  Deceinbris. 


Die  xui  Aprilis,  fuit  celebrata  missa,  et  deinde  fuerunt,  examine  preinisso,  ad- 
missi  ad  graduin.bac[c]alanatus  magistri  Andréas  Coignart,  clericus,  Andegavensis 
diocesis,  servitor  domini  Nicolai  de  Gonty,  doctoris  regcnlis,  qui  pro  omnibus 
juribus  dominorum  non  sol  vit  nisi  quinque  libras  turonenses;  et  Hugo  Blaiet 
[inmarg.:  Blayet],  clericus,  diocesis  Cathala[u]nensis,  servitor  domini  Slephani 
de  Veteri  Villa,  qui  solum  solvit  v  lib.  tur.,  ut  précédons;  et  Hugo  Piegis,  cle- 
ricus, Eduensis  diocesis,  qui  solvit  xl  sol.  pro  suis  bursis. 

Eodem  die,  fuit  statutum  quod  clericus  doctoris  non  solvercl  de  cetero  nisi 
quinque  libras  tur.  pro  juribus  dominorum,  quando  promoveretur  ad  gradum 
baccalariatus.  ;  ■ 


3  Av 


Die  XV  ejusdem  meiisis,  fuit  adniissus  in  baccalarium,  examine  premisso,  ma- 
gister  Petrus  de  BuysseriaW,  clericus,  Eduensis  diocesis,  qui  solvit  pro  bursis 
suis  LV  sol.  tur.  (-). 


1 1 5  Avril. 


''■''  '■'  A  ce  personnage  se  rapportent  probable- 
ment les  notes  suivantes  empruntées  aux  Dossiers 
bleus  de  la  Bibliothèque  nationale ,  vol.  1 46 ,  dossier 
de  La  Bussière,  fol.  6  :  trEa  i553 ,  le  17  juin,  est 
deffunct  inessire  Pierre  de  la  Buxihre,  et  appert 
qu'il  estoit  prieur  de  Sainct  Aubin  [Saint-Aubin- 
sur-Loire,  dép.  de  Saône-et-Loire,  arr.  de  Cha- 
rolles,  canton  de  Bourbon-Lancy?]  en  une  quit- 
tance où  il  jiaroist  [avec] que  damoiselle  Marie  de 


la  Buxière  vef'vc  do  feu  François  Decbery,  etc., 
Gabrielle  de  La  Buxière  procédant  de  l'autorité  de 
noble  Denis  Hurault,  seigneur  et  baron  de  Ilui-sier 
[Huriel,  dép.  de  l'Allier,  arr.  de  Montbrisoa],  son 
mari,  au  nom  et  comme  tuteur  datif  par  justice 
de  Pbik'berle  de  La  Buxière,  mineure,  tous  liabi- 
tans  de  la  chastcilenie  d'Huricr,  tous  lesquels  ou 
nom  et  comme  héritiers  de  feu  messire  Pierre  de 
La  Buxière,  prêtre,  licencié  en  loix,  escuier.  sel- 


^38 


LA  FACULTE  DE  DECRET 


li9G-U97| 


Eacleiii  die,  liiit  facta  sijjillatio  Universitatis  in  collegio  Navanc  pcr  rectorein, 
et  eadcm  die,  de  mane,  doininus  de  Conty  et  ego  visitavimus  scolas  magnas  pru 
relicicndis  pulpitris  et  scainnis. 

|-2o  Avril.]  Die  \x  ejusdein  mensis,  luit  celebrata  missa  Facultatis  apiid  Sanctum  Johannein 

Jerohobitanum  (sic),  in  qua  fuit  facta  supplicacio  revcrendi  patris  domini  Roberli 
Gaguin  quatinus  eidem  concederentur  duo  menses  absencie,  scilicet  mensis  ngo- 
rosns  et  alius  de  gracia;  eu  jus  supplicacioni  annuimus. 

Et  eodem  die,  fuit  sigiHala  littera  gradus  Pétri  Ribassin,  Turunensis  diocesis, 
qui  solvit  pro  dicta  sigillatione  xx\  sol.  tur. 

[■12  Avrii.]  Die  XXII  ejusdem  mensis,  recessit  dominus  Gaguyu;  et  eodem  die  fuit  conclusum 

per  Facuitatem  quod  singulis  annis,  die  vicesima  tercia  mensis  Junii,  celebraie- 
tur  anniversarium  pro  anima  domini  de  Cambray  cancellarii  etc.,ob  donum  et 
legatum  per  eum  factum  Facultali;  qui  obiit  anno  domini  millesimo  cccc  nona- 
gesimo  sexto,  undecima  Aprilis  post  Pasca  ''). 

(F"  'iho  \°.)  Preterea  fuit  conclusum  quod  claviger  baberet  custodiam  libio- 
rum  ipsius  Facultatis,  cum  sal(l)ario  advisando  per  dominos,  de  quo  tamen  alias 
fieret  verbum  et  congregatio  specialis  super  boc. 

Eodem  die,  babuerunt  suas  litteras  gradus  magister  Hugo  Boitel,  Ambiacensis 
(sic)  diocesis,  et  Petrus  Mercatoris,  ejusdem  diocesis,  et  solverunt  ambo  insimul 
solum  XL  sol.  tur. 

1 27  Avril.]  Jovis  xxvn  ejusdem  Aprilis,  fuit  oi^dinaria  missa  Facultatis,  presentibus  dominis 

de  Conty,  du  Gast  et  me. 

[:>  Mai.]  Maius.  —  Veneris  quinla  Maii,  fuit  missa  ordinaria  Facultatis,  et  fuerunt  pré- 

sentes [de]  (îonty,  du  Gast  et  ego. 


gneuv  de  Precy  quand  il  vivoit,  oncle  patenii'i. 
Passé  sous  le  seel  de  la  chancellerie  et  baronnie 
d'Huxiern.  (Cf.- le  P.  Anselme,  Hist.  généal.  de  la 
maison  de  France,  t.  VI,  p.  5o6.)  —  "En  une 
(juiUance  de  messire  Philibert  de  Beaujeu,evesque 
de  Bethléem,  abbé  et  seigneur  de  Nostre  Dame 
Flerye,  messire  Pierre  de  la  Buxière,  prestre,  licen- 
cié en  ioix,  seigneur  de  Precy  en  Berry  [dép.  du 
Cher,  arr.  de  Sancerre,  canton  de  Sancergues], 
conmiendataire  de Sainct  Aubin.  1  —  Ihid. ,  fol.  6  v°  : 
[Dans  un  acte  passé  pardevant]  Barrault,  notaire: 
t Noble  et  discrète  personne  messire  Pierre  [de] 
Buxière,  sieur  de  Precy. j;  —  '■'''    Celte   mention 


était  suivie  de  celle-ci,  qui  a  été  ensuite  billée  et 
annulée  par  ces  deux  mots  écrits  dans  la  marge  : 
Nihil  hic  :  rDie  xxi  Augusti,  Johannes  Begis, 
ciericus,  Ambianensis  diocesis,  fuit  admissus  in 
baccalarium  Facultatis  et  solvit  xl  sol.  par.ji  — 
L'erreur  primitivement  commise  dans  l'insertion  de 
cette  mention  jjrouve  que,  pour  ce  décanat,  le 
registre  a  ét(;  mis  à  jour  après  coup  et  que  Dorigny 
a  rédigé  son  journal  d'après  des  notes  prises  dans 
le  cours  de  l'année  scolaii'e. 

''>  En  marge  :  trObitus  domini  Ambrosii  deCam- 
biav  -. 


[I  V.l(i-1  V.I7|       \)\-:   i;i  M\  KUSIIK   DK   l'Ains   AI     \\'   SIKCLK.  h'M) 

Lune  oclava  Mtiii,  fuil  (il)ilus  hoiic  memoric  (l«r(rjiin(ti  .lohannis  (>hiiirait, 
cancL'llarii  Parisiensis;  et  lacta  est  dislributio  more  solito,  scilicet  cuililjet  doclDii 
se\  solides  liir.,  ciiilihet  l('<[(Miti  Ires,  bidellis  et  clavifjcro  sex,  et  cappellanis 
XII  sol.  Iiir. 

Eodeiu  die,  fueriint  adinissi  ad  gradum  baccalariatus  Nicolaus  Anglici-'',  cle- 
riciis.  in  arliliiis  inajfister,  Parisiensis  diocesis,  qui  solvit  pro  bursis  l  sol.  tur.  ; 
et  l'rater  Matliurinns  d'Arjfonjjes  [sir.  pro  :  Argoujjes]'-',  ordinis  S.  Benedicti,  et 
solvit  pi"o  bursis  lx  sol.  tur. 


I  H  Ma 


'''  Kn  i.")oi,  .Nicolas  Lanjflois,  iiiaUri'  ùs  arts 
l'I  liacLolicr  en  Dérret,  se  présente  à  la  collation 
(le  l'éviVjue  et  du  chapitre  do  Théronanne  et  à 
celle  de  l'abbé  de  La  Coulure,  0.  S.  B. ,  diocèse 
du  Mans.  Archives  de  l'Univ.  de  Paris,  vol.  .'io, 
loi.  177. 

'''  Les  d'ArjTouges ,  dont  plusieurs  appartinrent 
au  monde  juriditjue,  entraient  aussi  très  volontiers 
dans  les  ordres  et  poursuivaient  les  bénéfices.  Le 
171'évrier  1  ^173  [i /17/1],  frm.  Jehan  d'Argougcs,  ad- 
vocal  au  Chastellet,  révoque  la  procuration  ipi'il  a 
passée  à  Pierre  BejouT-.  Coll.  Clmriimlmidt .  \ol.  7(1 '1. 
p.  69.  —  Le  a.3  août  i-'i77,  tm.  .Iac(|ues  irArjO-ou- 
}fes,  escoiier  à  Paris,  [se  présente  au  Ciiastellet] 
requérant  l'enterrinement  de  certaines  lettres  par 
luy  obtenues  pour  estro  subrogé  au  procez  el  au 
lieu  de  m.  Michel  Gaudeau,  pour  raison  de  la  cha- 
iioiuie  de  l'église  de  Tours ,  contre  m.  Lucas  Fu- 
mée, deffeudeur  et  opposant;  dit  est  que  ledit  d'Ar- 
gouges  sera  subi'ogé  au  lieu  dudit  Gaudeau ".  Ibid., 
p.  101.  —  Le  27  août  suivant,  rrvenerable  et  dis- 
crète personne  m.  Jacques  d'Argouges.  conseiller 
au  Parlement,  chanoine  et  archidiacre  de  Sablé  en 
l'église  du  Mans,  chanoine  et  aumosnier  de  l'église 
Saint  Martin  de  Tours,  [se  présente]  contre  m.  Ga- 
briel de  Coetivy,  chapelain  d'Alhenay:  lesnioins  à 
l'ulur-.  Ibid.,  même  toi.  —  Le  17  novembre  sui- 
vant, T Jehan  d'Argouges,  conseiller  [es]  requestes, 
[est]  renvoyées  requestes  avec  les  doyen  et  cba])itre 
de  Noyon  contre  les  religieux,  abbé  el  couvent  de 
Saint  Nicolas  sous  Ribemouts.  Ibid.,  p.  109.  — 
Le  h  février  1/I78  [1^79],  f Jehan  d'Argouges. 
advocat  en  Parlement,  [est]  renvoyé  es  requestes 
contre  Martin  le  Maistrei.  Ibid.,  p.  176.  —  Le 
7  juin  1681,  Jean  est  qualifié  de  rrlicentié  es  lois. 
advocat  en  Parlement ,  curé  de  Gbarné  [Charnay], 
chanoine  de  Ma\  enno,  escojierà  Parisi .  //(((/. ,  p.  ■>.'i3. 
—  Le  3o  juillet  i488,  ^vénérable  et  discrète  per- 
sonne m.  Jehan  d'Argouges.  licencié  es  lois,  cha- 


noine et  archipreslre  en  l'i^glisedc  Tours,  [plaide] 
contre  ni.  Estienne  des  Arpentils,  curé  de  Saint 
Clément  à  Tonrsi.  Ibid.,  p.  3G'i.  —  De  l'igQ  à 
1  .To  t  se  poursuit  nu  procès  entre  Jacques  et  Pierre 
d'Argouges,  d'unes  part,  et  frère  Pierre  de  lictz , 
(II-  laiilrc.  //*/(/.,  vol.  7(5.^),  p.  338,  kiU  et  417. 
—  Le  19  janvier  iSoi  [i.')09|.  rrm.  Pierre  d'Ar- 
gouges et  m.  Guillaume  le  Mesnager  [plaident] 
contre  frère  Guillaume  de  Dinteville,  abbé  de 
Moustierramey;  dit  est  que  ledit  d'Argouges  pi-o- 
(hiira  dans  huitaine  les  moyens  de  fauceté  pai'  luv 
alléguez  contre  les  bulles  de  Guillaume  Bouguier 
estant  an  grelTe".  Ibid.,  p.  'lao.  —  Dans  une  gé- 
néalogie conservée  à  la  Bibliolhèipie  nationale 
{Dossiers  bleus,  vol.  3o  ,  dossier  d'Argouges, 
fol.  108),  on  trouve  la  mention  suivante,  qui 
concerne  sûrement  notre  bachelier  :  rMatburin 
d'Argouges,  chanoine  prébende  rie  Saint-Martin  de 
Tours,  donna  une  maison  à  cette  église  et  y  fonda 
un  service  le  10  juin  i.ïii.n  11  serait  le  troisième 
fils  de  Charles  d'Argouges,  conseiller  en  cour  laie 
et  procureur  général  du  Vendômois,  et  d'Anne 
Cueillette.  De  ses  deux  frères,  l'un.  Jeîui,  sieur  du 
Morillon,  aurait  été  avocat  général  et  fiscal  du  duc 
de  Vendôme  et  contrôleur  du  greniel  à  sel  de  Ven- 
dôme, et  le  secon<l,  Aiinery,  aurait  également 
joui  d'une  chanoinie  prébendée  en  l'église  Saint- 
Martin  de  Tours.  — En  1^74  et  1478,  Nicolas 
d'Argouges,  licencié  en  lois,  était  chanoine  de 
Tours  {Pièces  orig.,  vol.  91,  dossier  d'Argouges, 
pièces  21  et  a  2).  —  En  i486,  Robert  d'Argouges 
occupait  la  dignité  de  chantre  de  l'église  de 
Bayeux  [ibid.,  pièce  a 4).  —  En  i5i4,  l'IIS 
et  i5i8,  André  d'Argouges,  licencié  en  lois,  j)or- 
tail  le  titre  de  trconseilii-r  du  roi"  et  exerçait  les 
fonctions  de  lieutenant  particulier  du  bailli  de 
Touraine  au  siège  de  Loches  [ibid.,  pièces  27,  28 
et  29). 


àhO  LA   FACULTÉ   DE   DÉCHET  [U9G-l/i97] 

[9  Mai.]  Martis  nona  Mail,  liiil  aiissa  Bealissimi  Nicolai,  pi-esentibus  de  Gonfy,  àc  Vcteri 

Villa,  Aligrcl,  du  Gast  et  me  decano,  et  tamcn  nulla  fuit  facta  distribucio. 

Eodem  die,  fuit  conclusum  quod,  non  obstante  quacunque  excusacione,  ex- 
cepta infirmitate,  lejjentes  et  bidelli  deberent  compaiere  in  obitibus  et  uiissis 
sol(l)ennibus.  alias  debent  privari  suis  distribucionibus  et  redargui  C. 

fji  Mai.]  i^"  ^^*  i"**-)  Jovis  XI  Maii,  fuit  missa  ordiriaria  Facultatis,  presentibus  de  Gonty 

et  de  Veteri  Villa. 

Eodem  die,  fuerunt  expedite  littere  et  sigillate  pro  niagistiu  Radulpbo  Daguyer, 
licenciato,  et  fratre  Roberto  Guerry,  licenciato,  et  solvit  quilibet  xxsol.  tur.  : 
et  ideo  xl  sol.  tur. 

[isMiii.]  .lovis  décima  octava  ejusdem  mensis,  fuit  missa  ordinaria  Facultalis,  presen- 

tibus du  Gast  et  de  Gonty. 

Eodem  die,  fuit  congregacio  Universitatis  in  Sancto  Malhurino,  pro  clausura 
rotuli  nominacionum,  presentibus  de  Gonty,  de  Veteri  Villa,  du  Gast  et  me. 

Et  ego,  tanquam  decanus  Facultatis,  presentavi  rotulum  nostrum  nomine 
Facuitatis  confectum  secundum  Pragniaticam  Sanctioneni  et  arresta  Parlamenti, 
protestando  de  emendando  et  corrigendo,  si  quid  emendandum  et  corrigendum 
fuerit.  •  ■ 

Et  in  dicta  congregatione  fuit  conclusum  quod  nullus  admitteretur  ad  aliquem 
gradum  in  aliqua  Facultate,  nisi  prius  esset  incorporatus  et  juratus  iij  dicta  Uni- 
vei'sitate  per  rectorem  '-'. 

Eodem  die  et  loco,  fuit  examinatus  et  admissus  ad  gradum  baccalariatus 
Jobannes  Ybault,  clericus,  Eduensis  diocesis,  et  solvit  pro  bursis  l  sol.  tur. 

[a4Mai.]  Mercurii  xxnn  Maii,  vigilia  Gorporis  G[b]risti,  fuit  celebrata  missa  ordinaria 

Facultatis,  presentibus  dominis  de  Gonty  et  de  Veteri  Villa. 

[39  Mal.]  Die  lune  xxi\  Maii,  fuit  examinatus  et  in  baccalarium  admissus  magister  Glau- 

dius  de  Sancto  Rartholomeo,  presbiter,  Lugdunensis  diocesis,  et  solvit  pro  suis 
bursis  \L  sol.  par. 

[7  Juin.]  Mercurii  septima  Junii,  fuit  facta  congregacio  Universitatis  super  duobus  arti- 

culis  :  pro  audicione  compotorum  Universitatis,  et  dati  sunt  in  Facultate  ma- 
gistri  de  Veteri  Villa,  du  Gast  et  ego;  secundus  articulus,  super  controversia 
cujusdam  procurationis  Almauie,  et  confirmata  est  sentencia  nacionum  Pi- 
cardie et  Norman[n]ie,  licet  conclusisset  aliter,  rector;  de  quo  turpiter  et  vehe- 

'*'  En  raarfje  :  «Nola  conlra  absentes  legenles  et  biileliosi.  —  '^'  En  marge  :  irNota  contra  proraovenles 
non  juralos.i 


I  I  V,)(i-1  VJ7|       l)K   i;i  MXKKSITK   DK   1>\|;IS    \l     \\'   SIKCU:.  'l'il 

inenter  rL'|)rcliciisiis  osl  i])se  rectui',  (|uia  dchcbal  cuncluck'ic  a  iiiajnri  et  saniori 
parte  etc.  <''. 

(F"  idix   V".)  Venciis  i\  .liiiiii,  exaniinatus  et  adniissiis  l'iiil  in  baccalariiim  Fa-        (gJuiii.l 
ciiltatis  majjister  Jacobus  Cahuct,  diocesis  IJelvacensis,  clericiis,  in  artibus  mafjister, 
et  s()l\it  pro  suis  biirsis  xliiii  .sol.  par. 


•lovis  décima  ([iiinla  ejiisdeni  niensis,  fuit  uiissa  ordinaria  Facultatis.  |i5  Juin. 

Sal)bati  wii  ejusdeiii  uiensis,  fuit  congregacio  Universitatis  in  Sancto  Mallm-       [17  Juin. 
rino,  super  collacionc!  ciijusdaui  cap(p)eile  de  Savoisi  in  turno  nationis  Almanie, 
presentibus  de  Gonty,  du  Gast  et  me. 

Dominica  wui  ejusdem  mensis,  fuerunt  proccssiones  Universitatis  apud  Sanc-       fis  juin. 
tum  Germanuni  Altissiodorensem,  et  celebravit  missam  dominus  Parisiensis^'-', 
presentibus  dominis  de  Gonty,  de  Vetcri  Villa,  Gajfuin.  Alligret,  de  llangest.  du 
Gast  et  me. 

Eodem  die,  iu  Sancto  Matburino,  ante  recessuiu,  fuit  examinatus  et  admissus 
in  baccalarium  Stephanus  Gornuel''',  ciericus,  diocesis  Lingonensis,  et  solvit  pio 
suis  bnrsis  xl  sol.  par. 

Lune  XIX  ejusdem  mensis,  in  domo  mea  fuit  examinatus  et  ad  gradum  bacca-       [19  Juin. 
lariatus  admissus  magister  Nicolaus  Nourry,  ciericus,    diocesis  Carnotensis,   et 
solvit  pro  suis  bursis  xl  sol. 

Mercuiii  xxi,  luit  celebratus  obilus  reverendi  patris  domini  Ambrosii  de  Gara-       [21  Jnin. 
bray,  presentibus  dominis  octo  regentibus  et  domino  Gressier,  non  régente,  cui 
distributi  sunt  sex  solidi  turou.  ex  gracia  et  sine  prejiidicio  ju'rium  nostrorum. 

Eodem  die,  fuit  in  bac[c]alarium  admissus  Johanues  Gouste,  ciericus,  Autissio- 
dorensis  diocesis,  et  solvit  pro  suis  bursis  xlvui  sol.  par. 

Eodem  die,  fuit  facta  congregacio  Universitatis  apud  Sanctum  Mathurinum, 
super  receptioue  cujusdam  uotarii  Gonservacionis  per  resignacionem  magislri 
Adam  Bouclier,  et  fuit  admissa.  salvis  oppositionibus  rpioriimdam  alionim  se 
opponentium. 

Jovis  xxii  Junii,   fuit  celebrata  inissa  ordinaria  Facultatis,  in  (pia  Stepbanus       [2a  Juin. 
Gornuel,  Lingonensis  diocesis,  et  Symon  Bonnot  supjdicuerunt  pro  litleia  gia- 
diis  qui'  fuit  eisdem  concessa,  scilicet  cuilibet  pro  franco  etc.  xxxii  sol.  :  par. 

'''  En  marge:   JiîS'ota  coiilra  l'ecloiem. n  '''  Etienne  Gornuel   appartenait    à    la    jfraudc 

'''  Jean  Simon.  faniille   champenoise    qui,  enlre    autres    olliciers 


àà2  I.A    KACl  LÏK   DE   DKCUET  [  1  ADG-l/iO?  | 

I-..C  Juin.)  (K"  a/ia  r°.)   Lune  xxvi  Jiinii,  fuit  corifirejjalio  Universitalis  supoi-  controversii! 

rectorie  dignitatis.  et  Iiienint  (lep(p)til;iti  Gajfuin,  du  Gast  et  ego. 

Eofleui  (lie,  Inerunt  admissi  in  baccalarios  Facultatis  Antlioniiis  de  Neutville, 
elericus,  diocesis  Belvacensis,  et  Petrus  de  Troussurez,  ejusdem  diocesis,  et  solvit 
qiiilibet  eoriim  xl  sol.  par. 

f.fo  Juin.]  Ultiina  die  Jnnii,  fuit  adniissus  in  baccalarium  niagister  Nicolaus  Bensenrode, 

elericus,  diocesis  Trev[er]ensis,  rpii  solvit  pro  suis])ursis  ni  f[lorenos]. 

[Cl  Juillet.]  Jul(l)ius.  —  Jovis  sexta  Jnl(l)i,  fuit  missa  ordinaria  Facultatis,  presentibus  de 

Conty  et  me. 

Hac  die,  fuit  sigillata  littera  gradus  baccalariatus  magistri  Pliilip[p]i  Courtier, 
qui  solvit  xxuu  sol.  par. 

Et  hoc  die,  incepi  légère  extraordinariam  matutinam,  et  accepi  très  dies. 

[is  Jiiiiiit.]  xui  ejusdem  mensis,  fuit  missa  celebrata  ipsius  Facultatis,  presentibus  dominis 

de  Veteri  Villa,  Gaguin,  du  Gast  et  me,  et  tune  petiit  licentiam  dominus  de  Conty 
pro  eundo  Ambianis  pro  suis  negociis,  et  ei  datus  est  mensis  rigorosus. 

[20  Juillet.]  x^  die  ejusdem.  fuit  missa  ordinaria  Facultatis. 

Et  eodem  die,  fuit  examinalus  et  in  baccalarium  adniissus  Guydo  Flamignon, 
in  artibus  magister,  diocesis  Remensis,  qui  solvit  pro  suis  bursis  xl  sol.  par. 

Eodem  die,  fuit  l'acta  congregacio  Facultatis  in  magnis  scolis,  eo  (piod  primus 
legens  acceperat  certas  pecunias  a  predicto  Guydone  Flamignon,  componendo 
cum  eo  de  baccalariatu.  Cui  quidem  legenti  fuit  injimctum,  sub  pena  privacionis, 
quod  de  cetero  a  talibus  cessaret  et  quod  gereret  se  honeslius  et  in  habitu  et  in 
moribus  '•). 

I  -'i  Jiiiiiei.i  xxuu  ejusdem  mensis,  di(^  lune,  fuit  examinatus  et  bac[c]alarius  creatus  Rober- 

tus  Floriet,  elericus.  diocesis  Lingonensis,  qui  solvit  pro  suis  bursis  xl  sol.  par. 

l-.:  Août.]  Secunda  Augusti,  fuit  missa  ordinaria   Facultatis,  in  qua  fuerunl  domini  de 

Veteri  \  illa  et  ego. 

['1  A.mi.j  (F°  9./i2  v".)   Quarla  ejusdem  mensis,  fuit  iu  baccalarium  Facidtatis  admissus 

royaux,  compta  parmi  ses  membres,  au  ciimmcn-  d'Anne  Bigot,  une  des  femmes  les  pins  célèbres 

cernent  du  xvii"  siècle,  Glande  Conniel,  président  en  de  la  sociétë  précieuse.  D'intéressants  documents 

la  (Chambre  des  Comptes,  coutrcMeur  et  intendant  sur  les  Cornuel  se  trouvent  dans  le  volume  861 

{jéndral  des  Tmances,  et  son  frère  Nicolas  Cornuel,  des  Pièces  originales ,  h  la  Bibliotiièque  nationale, 
trésorier  de  l'extraordinaire  des  {fiierres,  le  mari  '"'  En  marge  :  tt  Nota  contra  lesrenlemi. 


I  IV,l(i-IV.t7|       DE   i;i  NIVEnsiTK   DK   IMUIS    \l     W   SlKCij:.  l\!ù\ 

Dcsidciiiis  (laslcl;iiii,   dictccsis  Ediicnsis,  (|iii   solvil    pro  suis  Ijiirsis,  ])rfs(;nliltiis 
(Ininiiio  (lu  (j;isl  et  me,  xl  sol.  \y.n\ 

Va  eodein  die,  posl  pnindiiiin,  luit  paritcr  in  baccalaiiimi  admissus  magisler 
Petriis  Alhit'),  in  ailibns  iiia<fistcr,  clericus,  diocesis  Parisiensis,  qui  solvitpro  suis 
biusis  siiiiimam  i,vi  sol.  par. 

\eiiei'is  XI  Aii<|iisti,  in  l)accalarium  admissus  fuit  Clcmcns  Aubert,  Educnsis       fu  Aomi.| 
diitcesis,  clericus,  qui  solvitpro  suis  hursis  xl  sol.  j)ar. 

Die  XXI  Aujfusti.  .loliannes  i»e<;is,  clericus,  Anihianensis  diocesis,  luit  admissus       [aiAoùi.] 
in  baccaiarium  Facnltatis,  et  solvit  xl  sol.  par. 

Die  sab[l)]ati  xwi  ejusdeni  mensis,  luit  admissus  in  baccalariuiii  Oilo  Milliii,       |2(iAorii.| 
presbiter,  Niverncnsis  diocesis,  (pii  solvit  xl  sol.  par. 

Die  lime  xxvm  ejusdeni,  fuit  examinatns  et  in  baccaiarium  admissus  Johannes       [aSAorit.] 
.lollriotiis,  clericus,  diocesis  Eduensis,  ([ui  solvit  pro  suis  bursis  xl  sol.  par. 

.lovis  iiltima  die  ejusdem  mensis,  lui!  celeljiata  missa  Kaciiltatis,  iii  (jua  lueriinl       [-U  Août.] 
admissi  in  baccalarios  Facultatis  frater  Robertus  Gosson,  ordinis  S.  JJenedicti,  dio- 
cesis At(l)rebatensis ,  et  .bibannes   Augstin,    clericus,    diocesis   Macloviensis;    et 
primus  solvit  pro  suis  bursis  xlviii  sol.  par.,  et  secundus,  xl  sol.  par. 

September.  —  Die  xin  septembris.  fuerunt  examiiiati  et  in  baccalarios  admissi    [iSSepicmhre.] 
Diirandus  Migot,  Lemovicensis  diocesis,  jn'csbiter,  et  Jobanncs  Beaulilx'-',  de  Pa- 
risius,  in   artibus  magistcr;   quorum  (piilibet  solvit  duo  scuta,  preseiitibus  de 
Veteri  \illa,  du  (last  et  me. 

Et  eodem  die,  fuit  celebrata  missa  ordinaria  Facultatis. 

Die  xviii  ejusdem  mensis,  fuit  congregata  Universitas,  quoad  membra  princi-    [iSSopiembre.] 
paliora,  scilicet  rectorem,  decanos  Facultatuiu  el  procuratores  nationum,  apud 
Sanctnm  Matburinum,  ad  audièndum  revocacioneu)  magistri  Jobannis  Veri,  de 
ordine  Predicatorum,  super  tribus  pi'oposicionibiis  predicatis  in  op[)ido  Dvepe. 


''1  rrPoti-us  AIbi  j  II' nianc?],  in  ui'lihus  iiiiijjislcr  [i.")()o|  :   '^Flonoi'nWe  liomine  ot   snge    m.  Jehan 

ac  in  Dccrclis  haccaJariusB  ,  se  prcsenlo ,  en  ti()8,  Bcaiilils,  advocal  au  Cliaslellet,  se  désiste  de  l'op- 

à  la  collation  de  l'évêque  et  du  chapilr-e  d'Auxerre  position  par  liiy   faite  aux   criées  d'une   maison 

et  à  celle  de  l'arcliev^'que  el  du  chapitre  de  Sens.  rue  de  la  lluchetle,  (pii  fut  à  feu  ni.  Jehan  Beau- 

Arch.  de  l'Uiiiv.  de  Parts,  vol.  5o,  fol.  '.]•'..  lils,  notaire,  et  Jehanne,  sa  femme,  saisie  à  la  re- 

'^'  Sans  doute  le  personnage  qui  lijjnre  dans  les  queste  d'Estienne  Ealleniant.^  Coll.  Clninimlmull , 

registres  du  (iliàtelel  sous  la  date  du  8  avril  i  'i()()  vol.  7(5."),  p.  8'i(). 

i)6. 


alla 


LA   FAGl LTK   DE   DKCUET 


I  V.KUl'iîtT 


in  Noniian[n]ia,  in  dcdccus  et  opprobrium  immaciilato  coiiceptionis  Marie  \'n- 


ginisC). 


[93 Septembre]  [Fol.  •î63  r".]  Sab[b]ali  (lie  wiii  ejusdeui  iiieiisis.  [luit]  examinatus  et  in  bac- 
[cjalai'iuni  admissus  niagisler  Jacobus  de  Hacqueville'-^  de  Parisiensi  diocesi,  et 
solvit  lA  soi.  tiiron. 

ê 

[j7 Septembre.]  Mercufii  xxvn  ejusdcm  mensis.  fuit  similitcr.  examine  premisso.  in  bac[c]a- 
lariuni  admissus  magister  Petrus  Moquoti.  dincesis  Nivernensis  :  l  sol.  tuion. 


■''  Eli  maigc  :  frNola  ri'vocalidncrii  Iralris  Jo- 
liaiiiiis  \m,  Jacobilc,  quia  onines  isli  Jacobite 
«lobprent  fomburi,  cuni  sem|)er  invchant  in  Ma- 
riain.i  —  On  \oit  que  ia  Faculté  de  Décret 
avait  pris  fait  et  cause  pour  Robert  Gaguin.  Cf.  Du 
lîoulay,  t.  V,  p.  81  5.  —  Le  dominicain  Jean  /le 
Vcrn  [Du  ^  air?],  bachelici' en  tbénlogie,  mit  une 
épître  déilicatoire  à  Pierie  Martin,  provincial  de 
France,  en  tête  de  l'édition  des  Sermons  d'Armand 
de  Beauvoir  publiée  par  Jacques  Mercier  et  Josse 
Bade  en  i5tç).  Voir  l'ii.  Benouard,  DilAiograplile 
th'  Joxse  Badins  Ascensitis,  t.  Il ,  j).  69. 

'*'  Jacipies  de  Hacqueville  était  l'un  des  fds  de 
(îuillannie  de  Hacqueville,  niarciiand,  bourgeois 
de  l'aris,  et  de  Jeanne  de  Laillier,  sa  femme.  Son 
père  était  mort  avant  le  2  septendire  1^90.  ('oll. 
(Jamirnlmult ,  vol.  765.  p.  i3.  —  Le  8  avril 
1699,  n-bonorable  homme  et  sage  m.  Jacques  do 
Hacqueville,  licencié  en  Décret,  a  esté  receu  ad- 
vocat  [au  Chastellet]  et  a  clioisy  son  lieu  du  costé 
des  i'enestres.îi  Ibid.,  p.  a58.  —  Le  .5  avril  i5oi  . 
trm.  Guillaume  Rondeau ,  Pierre  des  Mons ,  Hillaire 
Duguet,  Jelian  Chanterel.  Pierre  Potin,  Begnaul 
Sevestre,  Jehan  Dupré,  cousins  germains  de  Jac- 
ques de  Hacqueville,  advocat  au  Chastellet,  ont  tous 
lesmoigné  ledit  Jacques  estre  habille  pour  gouver- 
ner et  user  de  ses  droits:  partant  ledit  Jacques  a 
esté  mis  hors  de  tuition.''   Ih'ul.,  p.   /1.39. 

Jactpies  se  distingua  dans  la  iioiu-suite  des  bé- 
nélices.  En  1^198,  "in  artibus  magister  et  in  De- 
cretis  baccalariusT  ,  il  se  présente  à  la  collation  de 
l'abbé  de  Colombs,  diocèse  de  Chartres,  et  à  celle 
de  révè(]ue  et  du  cha]>itre  de  Saint-Flour.  Arcli.  de 
l'ilniv.  de  Paris,  vol.  ho,  fol.  5i  v°.  —  En  1^99, 
vm  Decretis  iicentiatusi,  il  se  présente  à  la  colla- 
tion des  évêques  et  chapitres  de  Senlis  et  d'Angers. 
Ibid.,  fol.  100  v°.  —  En  1.^)00,  il  se  présente  ii  la 
collation  de  rai-chevé(]ue  et  du  cliapitre  de  Tours 


el  à  celle  de  l'évèque  et  du  chapitre  de  Saint-Pons- 
de-Thomières.  Ibid.,  fol.  197  v°.  —  En  i5oi, 
il  se  présente  à  la  collation  du  chapitre  de  l'église 
collégiale  de  Saint-Omer,  diocèse  de  Thérouanne, 
et  à  celle  de  l'église  de  Saint-Martin  de  Tours. 
//)/(/..  fdl.  17^.  —  En  i.ïi3,  f in  ai'tibus  magister. 
diocesis  Parisiensis,  et  in  Decretis  licenciatus,  cu- 
ralus  di'  \  iriaco  [Viry],  diocesis  Parisiensisi ,  il  se 
présente  à  la  collation  de  l'archevêque  et  du  ciia- 
pitic  de  Nailionne  et  à  celle  de  l'évèque  el  du 
chapitre  de  Mmes. /iiV/.,  vol.  5i,  fol.  itja. 

Il  avait  un  homonyme  qui  mom'ut  avant  le 
18  novembre  i.îoo.  A  cette  date  se  présentent  au 
Gliâlelet  rJehau  Bouchard  et  sa  femme,  m.  Pierre 
Poignant  et  sa  femme,  la  veufve  feu  m.  Jacques  de 
Vignacourt.  Gaucher  Vivien  et  sa  femme,  lesdites 
femmes  et  veufve  sœurs  et  héritières  chacune  pour 
un  huitiesme  de  feu  sire  Jacques  de  Hacqueville 
et  de  Gillette  Hennequin,  sa  femme,  leurs  père  et 
mère,  contre  Olivier  le  Faucheur;  dit  est  cpie  ledit 
Faucheur  rendra  compte  dans  un  mois  par  devant 
Jehan  Laloyau  des  fruits  de  la  terre  et  seigneurie 
d'Ons  en  Bray  appm'tenans  aux  héritiers  desdils 
deli'unls  pour  les  années  iu'19?),  9/1  et  9.'^.''  (loll. 
CJairambaiih ,  vol.  76.1,  p.  io3.  —  Et  à  la  date  du 
1 '1  janvier  1.300  [i.'ioi]  :  fNoble  homme  Jelian 
Laisié,  seigneur  de  Baugy,  et  Catherine  de  Ilac- 
ipievdle,  sa  femme,  à  cause  d'elle  héritière  «n  par- 
lie  do  feue  Gillette  Hennequin,  veufve  de  feu  sii'e 
Jac(pies  de  Hacqueville,  père  et  mère  de  laditte  Ca- 
llierine,  [se  pre.sentent]  contre  Michel  Queremenl 
et  sa  lemme,  pour  raison  [qu'ils  sont]  détenteurs 
d'une  maison  rue  de  la  Harpe,  à  l'opposite  du  ]{<euj 
couronné,  sur  la([uelle  lesdils  demandeurs  avoient 
(Irciil  de  prendre  ni  escus  d'or  de  rente  par  partage 
lait  entre  les  cohéritiers  de  ladite  Catherine  en  la 
succession  de  laditte  Gillette  llennequin:  à  «piov 
Icdil  (jiieri'iiicnt  a  esté  condamné. -^  Ibid.,  p.  '118. 


[IV,)(i-IV,)7|       l)K   L'LMVEHSITK   DK   IVVKIS   A[;   XV'   SlIlCLi:.  /i45 

SaMtali  iillinia  cjusdeiii,  luit  cxaininus  et  reccpliis  in   haccalariiiin  inagister    [:io .Sppi.-inlin-. 
Micliael  de  Chaiiipmn  \^{nmarg.:  GhamprondJC',  deParisius,  quisohil  un  liliia^  lur. 


OcTOiiiiii.  —  .lovis  (juiiita  Oclobris,  (iiciiml  m  haccalafins  admissi  majfistri 
Robortus  BtM'uardi,  Liuijoncnsis  diocesis,  et  Stepliaiiiis  d "Asnieres'-),  de  l'aiisins; 
quorum  (([uiiihcl  imm  uni)  solvlt  |)i'o  suis  Itursis  i.\  sol.  lui'. 


.">  (  Inloliri 


Sabl)ati  \mii  ojusdcui  niensis,  l'iiil  l'acla  congrcfjacio  Iniversitalis  super  duohus 
ai'ticidis  : 

Priniusesl  ad  terniinanduni  ([iianidain  appellacionem  l'actani  per  reverendum 
niagistruin  uosliiiin  iiiaj;isti  inii  Johannem  lleretnite,  ([uia  decauo  et  sacratissima 
theologorum  Facultate  ad  iiiati-em  Universitateni  Parisiensem  appellavit.  rafione 
(liscordie  orte  in  eadem  Facullate  ralione  lecture  Hililic  in  conventu  Beati  Do- 
ininici  Parisius'^'.  Secundus  erat  comniunis,  super  supplicacionibus  et  injnriis. 
\it  quoad  priraiini  articnlum.  fuenint  dati  dcputati  doniini  (înaifuin  et  Alligret.  Et 
(pioad  suppbcationes,  supplicuit  dictus  (înagnin  pro  adjunctione  liabenda  contra 
nnum  ex  suis  religiosis.  SuppHcuit  parit(;i'  rector  ut  darelur  eideni  auxibuni.  con- 
silium  et  favor  in  suis  agendis.  Supplicnil  jirocurator  nationis  Francie  ut  solve- 
retui"  eidem  nalioni  id  qnod  est  debituni  per  Universitateni  ipsi  nationi  Fi'ancie. 
Et  bis  omnibus  annuit  Universitas. 

Eodem  die,  fuit,  examine  preliabito,  receptus  in  baccalariuin  magister  Fede- 
ricus  le  Viconte''',  diocesis  Senonensis,  ([ni  solvit  |)ro  bursis  ia  sol.  tur. 


l 'i  Oitolire. 


'''  Le  39  janvier  i^i<)()  [ifjooj,  rfvenerable  el 
discrète  personne  m.  Michel  de  Cliamprond,  ba- 
chelier en  loix,  [plaide]  contre  Guillaume  Girault: 
dit  est  que  ledit  Champrond  sera  sulirogé  au  pro- 
cez  touchant  la  cure  de  N.  D.  de  Marg-on,  diocèse 
de  Chartres^.  Coll.  Clairamhault ,  vol.  7()5  ,  ]).  3aô. 
Cf.  plus  haut.  j).  207  n.  3. 

'"'  Le  00  décembre  1^99,  "au  tesmoignage  de 
honorables  personnes  m.  Andry  dAsuièies,  notaire 
el  secrétaire  du  Roy,  frère  et  .tuteur;  Jacques  d"As- 
nières,  aussy  notaire  et  secrétaire  du  Roy,  l'rèi'e; 
Ythier  dAsnières,  prieur  d"Osson\ille,  relligieux 
de  Saint-Denis,  aussy  l'rère,  m.  Estienne  du  Ban. 
procureur  en  Parlement,  cousin  et  tuteur -.m.  Pierre 
d'Arras,  prociu-eur  au  Gliastellel,  frère  à  cause  de 
sa  femme  de  m.  Esticniic  d'Asiiiérex,  maistrc  es 
arts,  bachelier  en  Décret,  aagd  de  20  ans,  et  de 
GuiHaume  d'Asnières  le  jeune,  ni;u-chant  drapier, 
aagé  de  -?.•:>.  ans.  lesdits  Eslieiuie  et  Guillannie  ont 
esté  mis  hors  de  tuition,  et  lesdils  du  Ran  et  Andry 
d'Asnières,  comme  luleurs,  condamnez  à  rendre 
romple  pardevaut  m.  Nicole Tueleii .  exaniinaleur'^. 


(mII.  Clairamhaidl ,  vol.  7(1"),  fol.  317.  —  Le 
•!;iniars  iaoo[i5oi],  rrEstienne  d'Asnières,  licen- 
cié es  loix.  receu  advocat  au  Ghasteliet,  a  choisy 
son  lieu  du  costé  des  fenesli-cs'^.  Ihid.,   fol.   'i.'ili. 

'•'^  Sur  l'alTaire  du  -Lira-  des  .lacobins.  cf.  Du 
Roulay,  t.  V,  p.  Siiï  et  suiv. 

'''  Le  10  décembre  i'i(57,  rr Pierre  Mardaille  et 
danioiselle  .lelianne  la  Vicomtesse,  appeliez  à  ia 
re(pieste  de  Pierre  Fromont  et  GuillenieUe  des 
Portes,  sa  femme,  lille  et  héritière  de  feu  damoi- 
seile  Ysabelle  de  Bray,  sa  mère,  jadis  femme  de  feu 
m.  Estienne  des  Portes,  renoncent  à  la  succession 
de  feu  Robert  le  Vicomte,  son  père,  qui  dès  le 
2  mars  1^29  vendit  et  constitua  x  livres  de  rente 
à  ladite  de  Bray  sur  tons  ses  herilagesi.  Cnll.  Clai- 
rambaull,  vol.  70^1,  p.  18.  —  Le  7  avril  1467 
[iA68],  (fGuillaume  le  Vicomte,  appelle  à  la  re- 
(jueste  de  Pierre  Fromont  et  sa  femme,  se  porte 
héritier  simple  de  feu  Robert  le  Vicomte,  son  père-i. 
Ihid.,  p.  27.  —  Le  aS  avril  i48i,  moble  homme 
Guillaume  le  Viconte  [se  présente]  contre  Estienne 
el  .[ehan  Huiini.  Ihid..  p.  a-.M).  —  Le  '1  décembre 


V'k;  I.A   FACULTE   DE  DECRET  [  l/iUC.-l  V,»7  J 

[il)  Oct()l)r,\]  Jovis  (Iccinia  nona  cjusilein  ineiisis,  luit  missa  ordiiiaria.  proseutibiis  doininis 

de  \  cteri  Villa  et  du  Gast. 

[il. oriol.ro.]  Sabhali  \.\i  ejusdeni  niensis,  luit  congregatio  Uuiversitatis  super  admissione 
resignationis  procuratorii  Universitatis  de  Gastelloto  facte  pcr  Sevestre'')  in  suum 
generuni.  Que  quidein  resignatio  fuit  admissa. 


i!i8->.,  "m.  Guilliiume  Ip  Vicnnilc,  licencié  ùs  loix, 
a  esté  receu  advncat  au  C.liastellet».  Ibid.,  p.  980. 
—  Le  10  décembre  i488,  tr honorable  homme  m. 
(Juillaume  le  Vicomte,  advocaten  Parlement,  éman- 
cipe luTrji  son  fils,  cscolier  à  Paris,  aagé  de  7  ans: 
curateur:  le  père-.  Coll.  Cluiramhault,  vol.  766. 
p.  875.  —  Ferry  avait  donc  pour  grand-père  Ro- 
l)crt  le  Vicomte,  pour  tante  Jeanne  le  Vicomte  et 
pour  père  Guillaume  le  Vicomte,  licencie'  en  lois 
et  avocat  au  C.hàtelet.  —  Il  est  assez  curieux  de 
constater  que  Guillaume,  (jui  avait  émancipé  son 
liis  le  I  5  décembre  ii88,  renouvela  cette  éinanci- 
palidii  le  3o  octobre  i4{)4  :  rrhonorable  homme 
Ml.  Guillaume  le  \icomte,  advoeat  en  Parlement, 
émancipe  Fcilerk ,  son  fils,  escolier  à  Paris,  aagé 
de  1Î5  ans:  curateur,  le  père. ti  Coll.  Clairamhault , 
vol.  765,  p.  -ikh.  —  Le  i5  mai  lôoa,  Ma(hieu 
Charlier,  second  lisant,  ayant  demandé  et  obtenu 
ta  j)i-emière  lecture  vacante  par  suite  de  la  résigna- 
fion  de  Vidal  de  Thèbe,  Ferry  le  Vicomte  se  pré- 
senta pour  la  seconde  lecture  en  m<''me  temps  que 
Nicolas  Langlois  (cf.  ci-dessus ,  p.  2  2 ,  n.  1  et  p.  i  3  9) , 
François  Ledisque,  Jean  Périeard  et  Adam  Denise. 
Le  13  juin  suivant,  ffuit  congregata  Facullas  su- 
per provisione  officii  secunde  lectiu's;  quod,  consi- 
deratis  considerandis,  Facuitas  contulit  magistro 
I"'cderico  le  Mcomte,  qui  prestitit  juramenta  pre- 
stari  solita  ad  munus  legendi  semper  de  inane  ut 
primus  legens,  post  prandiuni  vero  si  volueril  : 
que  secunda  postmeri<liana  lectura  non  est  secundo 
legenli  de  précepte  r.  Archives  de  la  Faculté  de 
Droit,  Mémoriaux,  vol.  III,  fol.  28  v°-24.  —  Le 
Vicomte  resta  peu  de  temps  en  fonctions,  puisque 
dès  le  1  2  novembre  i5o4  il  était  reçu  conseiller  lai 
au  Parlement  de  Rouen.  Il  mourut  avant  le  y  jan- 
vier 1.5 12.  Voir  ¥\euvv  ^'màv^ ,  Les  ParkmenUiires 
frimçiiis  au  ivi'  .tiède,  t.  I,  fasc.  2  (Paris,  1912), 
p.  282. 

'''  Les  Sevestre  avaient.  Ji  la  fin  du  w'  siècle, 
d'étroits  rapports  avec  le  (jiiâlelet.  —  Le  18  février 
ou  le  ;!  avril  1/181  [i/i8-.>.|,  -rhonorablc  lioiiiine 
Jelian  Sevestre,  procureur  au  Ghastellet,  a  éman- 


cipé Joacliiui,  son  lils,  aagé  de  id  ans.  auquel 
sondil  père  est  donné  pour  curateuri'.  Coll.  Clai- 
rambuult.  vol.  7()'4,p.  2a5  et  260.  —  Le  1 1  avril 
l'iyii.  ^honorables  hommes  et  sages  Regnaut  et 
Thibaut  Sevestre ,  licenciés  es  loix ,  ont  esté  reçeus 
advocats  au  Ghastellet  et  ont  choisy  leur  lieu  du 
cosié  d(s  fi'ueslres. "  Ibid.,  vol.  76.^,  p.  1G9.  — 
Le  .'!o  juillet  1A99,  "après  que  Anthoine  Perce\al, 
procureiu'  au  Ghastellet,  s'est  constitué  achepteur 
de  biens  pour  honorable  homme  et  sage  m.  Re- 
griaidl  Seveslic.  licencié  es  loix,  advoeat  au  Ghas- 
tellet ,  héritier  par  bénéfice  d'inventaii'e  de  feu 
Jaques  Sevestre.  son  oncle,  envers  dame  Marie  Glie- 
valier,  veul've  feu  m.  Jehan  le  Boulanger,  chevalier 
et  premier  président  du  Pai-lement,  qui  avoit  fait 
procéder  par  voye  d'arrest  sur  les  fruis  de  plu- 
sieurs jiièces  de  terres  assises  à  Grigny  apparte- 
nant audit  Sevestre:  dit  est  que  ledit  Regnaull 
despouillera.i  Ibid.,  p.  aSi.  —  Le  3o  décembre 
1/499,  "au  lesmoignage  de  honorables  personnes 
Geneviefve,  veuve  feu  m.  Jehan  Sevestre,  procu- 
reur au  Ghastellet,  mère,  m.  Jehan  de  Gorcy,  ad- 
voeat au  Ghastellet,  Anthoine  Perceval.  Pierre  Ho- 
chet, frères  à  cause  de  leurs  femmes,  Regnaull  el 
Robert  Sevesire,  l'rères.  m.  Hugues  le  Fourbeur. 
neveu  à  cause  de  sa  femme,  m.  Jelian  el  Pierre  Pô- 
lins,  m.  Jehan  Versoiis,  advoeat  ceaus,  cousins  de 
Thibaut  et  Jehan  Sevestre,  lesdits  Thibaut,  aagé 
(le  3o  ans,  cl  Jehan,  de  18  ans:  et  après  que  les 
iles.susdils  ont  affirmé  ledit  Thibaut  u'estre  bien 
sensé  ny  capable  de  gouverner  ses  biens,  ausdits 
Thibaut  et  Jelian  a  esté  donné  curateur  la  veufve'!. 
Ibid.,  p.  317.  —  Le  1 1  juillet  i5oo,  on  voit  se 
présenter  au  Ghàtelet  "la  veufve  et  héritiers  de  feu 
m.  Jehan  Sevesire,  procureur  au  Ghastellet,  et  la 
veufve  el  herilieis  de  l'eu  ni.  Jelian  Potin,  exami- 
nateur au  Ghastellel,  contre  M.  Pierre  de  Ladehors 
l't  sa  ièmiiK"-.  Ibid.,  p.  869. 

D  après  deux  des  textes  qui  viemieiil  d'élre  cités, 
il  semlile  liien  (]iie  le  succes.seiir  de  Jean  Sevesire 
h  Tune  des  places  de  procureur  de  rUniversilé'  au 
Ghàlelcl    aillait  été  son  gendre  Aiiloine   Pereeval. 


I  lV.)(i-l'i!l7|       l)K  L'I  NIVEllSrrK   l)K   PAHIS    \l     \\'   SIKCLK.  hUl 

(K"  -ifù)  \".)    Lune  wiii  l'jiisdoin  monsis.  Iiiil   iii  l)ar[c|;il;iiiiiin  rcccj)lus,  v\n-     ['-' "''"It'-! 
mine  previo,  iiuiifistor  Joliaiincs  l'i-lii,  chricus,  in  arlihiis  ma|;isli.'r,  Lexoviensis 
(liocesis,  qui  solvit  |if(i  suis  Imrsis  i,\  sol.  Iiir. 

Jovis  wvi  cjusdciii.  fiiil  iiiissa  onlinaria  Faciillatis.  postquaiii  fiiil  cxaminatus     [-îC.  Ofinhr... | 
et  in  bac[c]alaiiiiin  n'ccptiis  inajjister  Micliael  Lal)li('  '',  clfriciis,  Lexovicnsis  (lio- 
cesis, (|Mi  solvil  |)i'o  suis  hursis  i,\  sol.  tiifon. 


Martis  iiltiiiia  ejusdiMii  iiicnsis,  luit  facta  confjroijatio  Univcrsitatis  ad  advi- 
sanduuj  super  provisione  nominacionuui  cl  ul  haborciit  ciirsuui  in  Nonnan[n]ia 
(Nt  l}ritan[n]ia  (piemadnioduin  habent  in  aliis  partibus  rejjni;  rt  dali  fuerunt 
dep(p)ntali  in  utraque  Facidtate,  et  in  nostra  doniinus  de  Haujjcst  et  ego. 

Eodem  die,  luit  receptus  et  incorporatus  inter  nostros  baccalarios  niagister 
.lohannes  Gasqui,  de  civitate  Rhutene,  diocesis  Hbutenensis  (n/'),  qui  suivit  pro 
sua  incorporacione  duos  aureos;  et  six  sunt  i,x\  sol.  tur. 

Veneris  die  tercia  mcnsis  Novenibris,  luit  célébra  ta  missa  Universitalis  apud 
Sanctum  Matburinuni,  piesentibus  doininis  de  Gonty,  de  Veteri  Villa,  Guaguin, 
Aligret,  de  Hangest,  du  Gast  et  me;  sed  Facultas  tune  ordinavit  quod  domiui  de 
Facultate  non  expectarent  niissam  ipsam,  quia  douiini  de  tbeologia,  ea  lioia  (|iia 
debebat  dici  missa  Universitatis,  fecerunt  dicere  suam  missani,  quam  lacinnl 
dicere  in  primis  diebus  cujuslibet  mensis,  et  non  oportet  quod  ipsa  Iota  l  niver- 
sitas  expectet  post  unam  Facultateni.  \In  inarg.  :  Nota.] 


;!i  Orlohrc. 


:i  Novembre.' 


Lune  sexta  ejusdem  mensis  Novenibris,  f'ucriinl  deputati  convocati  ad  Sanc- 
tum Matburinum ,  ad  terminandum  contioversiam  inter  theologos  et  dominuni 
fratrem  Jobannem  Heremite,  de  ordine  Predicatorum,  et  tandem  liierunl  con- 
dannati  (.s/r)  ipsi  ad  recipiendum  religiosum  de  nacione  pro  leclura  luiius  auui 
débita  illis  de  dicta  natione  Francie  etc.,  ul  clarius  liabelur  in  rcgisli'is  Lniver- 
sitatis. 

Et  eodem  die,  fuit  examinatus  et  in  baccalarium  receptus  magisler  Tho- 
mas DaHlieres,  clericus,  diocesis  Lugdunensis,  et  solvit  pro  suis  bursis  l\  sul. 
tur. 


I  ()  \ovi'ii)l)r<>.  ' 


Mercurii  octavo  ejusdem  mensis,  magisler  Pelriis  Sale  '-•,  clericus.   in  aiiibus     [ 8 Novombio 


''  Michol  Labbe,  maître  ôs  arls  et  bachelier 
en  Décret,  se  présente,  en  i^i()8,h  la  collation  îles 
abbés  fie  Saint-Martin  de  Séez  et  de  Saint-Kvrouit, 
diocèse  de  Lisieux.  Arcklrcx  de  l'ilnlversiti  de 
Paris,  vol.  ,")0  .  loi.  So  \". 


'"'  Pierre  Sale,  clerc,  du  diocèse  de  Paris, 
maître  es  arts  et  bachelier  en  Décret,  se  |)résen(e, 
en  i4()(),  à  la  collation  du  prieur  r-Sancti  Martini 
de  Passu  in  Arthesio' ,  ordre  de  Cliuiv,  diocèse 
d"Airas.  et  à  celle  du  prii>ur  rdeCaxiaco-  fChézy]. 


Uii                                         LA   FACILTÉ   DE   DÉCHET  |  1 'iU(i-l  V.»7] 

mao-istt'i-,  (liocesis    l'in'isionsis,   liiil   in  biiccalariuni  receptiis.  et  suivit   pro  suis 
l)ursis  1.  sol.  tiir. 

ordre  de  Cluny,   diocèse  de  Noyon.  Archives  de  ris,   et   ;i  celle   du    doyen    n-de   Lehuno   in    san- 

l'Unwersilc  de   Paris,    vol.   Bo,    fol.   70.  —  En  guine  lersoi   [Lilions-en-Santerre],  même  ordre, 

1009,  il  se  pre'sente  à  la  collation  du  prieur  de  diocèse  de  Noyon   [ou  plutôt   d'Amiens].   Ibid., 

N.-D.  de  Long'pont,  ordre  de  Cluny,  diocèse  de  Pa-  fol.  -j  1  -2  v°. 


[\m>-ïh% 


DK  L'UNIVEllSITK   DE   l'AlllS    VL    \V  SIECLE. 


'4  il» 


II 


COLLVTION    DES   GIIADES. 


1.  1)  UCT  or.  AT  s 


'D 


2.  IMCENOES"'. 


Magislor  I^ii(l(i\ieus  du  Bellay. 
Fralcr  Ludovicus  Cuylft. 
Ma|;isl('r  Jolianncs  de  lîoilliciil. 
Majjislci'  Joliaiines  de  l{o(|ua. 
Maijister  \icolaiis  (loriiilis. 
Alajfister  Roherlus  (îoiipil. 
Magister  Jcdiaiines  Volant. 
Mafjister  Syiium  de  iNdVvaiit. 
Magister  Johannes  Morin. 
Majfister  Nicolaus  Ganieliii. 
Magtster  JoKannes  Diigiie. 
Magister  Johannes  Mussail. 
Magister  Michael  de  Glierdeville('^'. 
Alagister  Hugo  Boylel. 
MagisliM-  Petriis  Merca  loris. 
Magislcc  Radnlpliiis  Dagicr. 


'''  Aucune  mention. 

''^  Cf.  oi-dessus,  p.  430. 

.'^'  ]^es  Chef'deville  étaient  une  l'amille  parisienne 
de  marchands.  Eustache  C.liefdevillp  est  rr marchand 
hnsteltieri  en  i68fl.  Coll.  Cliiiriimbinill ,  vol.  yti'i, 
p.  a()(j.  —  Jean  Cheldeviile.  qui  est  prohableineut 
le  premier  magistrat  en  date  de  cette  l'amille, 
était  frprevosl  de  r,ormeille»,et,  le  9.!i  août  l 'iS-! , 
il  émancipait  Louis,  son  fils,  âgé  de  sept  ans, 
dont  il  était  nommé  curatetu-,  Ibid. ,  p.  27a.  —  Le 
28  avril  1  'i8.'> ,  Pierre  et  Jean  de  Chefdeville  sont  en 
,  procès  avec  François  Halle,  archevêipie  de  Narbonne . 
grand -archidiacre  de  Paris.  Ibid.,  p.  3i!i.  —  Le 
11  août  i'i8(),  Pierre  du  Chefdelaville  («i>)  est 
reçu  maiti'e  clianssetier.  Ibid.,  p.  4o.").  — El  le 
1"  décembre  suivant,  Pierre  (Jheldeville,  sans 
doute  le  chaussetier,  fils  et  héritier  de  Tassin  de 
(ihefdeville,  plaide  contre  Philippe  de  (ioll'ril.  Ihid., 
p.  4ao. 


Le  18  avril  i'j()i.  tan  tesmoignage  de  (juilh;- 
mette,  veufve  Jehan  Veau,  sergent  à  çlieval .  mère 
et  Intéresse,  Pierre  Gherdeviile.  oncle  maternel, 
llcru-y  Villerau,  cousin,  Jacques  Grosseur,  oncle  à 
cause  de  sa  leunne,  Eustache  Gheldeville,  oncle, 
m.  Guillaume  Chefdeville,  aussy  oncle  maternel  de 
(luillemette,  Catherine,  Clauile  et  Marguerilte,  en-  ■ 
fans  mineurs  dudit  delfinil  et  \eul\e.  a  esté  su- 
brogé tuteur  au  lieu  de  feu  Regnaud  de  Creil  m. 
(iuillaumede  (Ihefdevilie ,  oucle'>.  Ihid.,  vol.  yO.î  , 
p.  48.  —  Le  13  févriei'  i'h)1  [i/i{)-',j.  -Jehan 
Bernard  et  Colette  Gourlay,  sa  fennne.  fille  et  héri- 
tière de  feu  Martin  (iourlay,  et  Jehan  Ghiefdeville 
qui  a  repris  au  lieu  de  feu  Loys  do  Gliiefdeville. 
.son  lils,  duquel  il  est  héritier,  [plaident]  contre 
Nicolas  Lucas  et  Estienne  Lucas  qui  sont  condamnez 
il  lendre  conqite  des  hei'itages  qu'ils  ont  gouvernez 
apparteuaus  à  ladite  Colette  jiar  le  decez  de  son 
père,  sauf  leur  recoiu's  contre  Jehan  (]hefdevillc 

57 


IVfniUEIttC     XATIO^lLE. 


'lôO 


LA   FACLLTK   DE   DECRET 


[i/i!)(;-i/i'j7| 


■i.  I5ACCALAI  HKAïS. 

|i'if)().|  XI  Novpinbris Micliaol  Jaiiiieti.  (V.  p.  ^iiH.) 

XI  Novfiinbris lohaiiiies  Cnlarl.  (V.  p.  'i  iS.) 

XV  Noveiiibris Foliannes  de  Busco.  (V.  p.  'it8.) 

XVII  Novpiiiln'is lohannes  Heiirici.  (V.  p.  'iiS.j 

II  Dorembris Jobannes  trAmboyse.  (V.  p.  '119.) 

II  Dccembris Henricus  Bonnot.  (V.  p.  419.) 

XIV  Deccnibris (liraUlus  Blauclt'l.  (V.  p.  fi-ili.) 

XXII  Deceinbris lohannes  Simon.  (V.  p.  ftih.) 

xxii  Deceinbris Philippns  Nobilis  Viri.  {\.  p.  hi^t.) 

[i.'ii);.]  XIX  Januaiii Ludovicus  Courlier.  (V.  p.  i-îN.) 

XIX  Januaiii Guillernius  Bidet.  (V.  p.  'i'i(S.) 

I  Februarii Jobannes  de  Walaignes.  (V.  p.  ^28.) 

X  Februarii iobannes  Cerleau.  (V.  p.  ^29.) 

XVI  Februarii Beginaldus  Conlan.  (V.  p.  h-2().) 

XVI  Februarii Fraler  Jobannes  Nanier.  (V.  p.  ^29.) 

XXIII  Februarii Frater  Desiderius  Maillard.  (V.  p.  h'io.) 

xxiii  Februarii Matbeus  Clerici.  (V.  p.  A3o.) 

XXIII  Februarii Pelriis  Ribassin.  (V.  p.  /i3o.) 

XXIII  l'^ebiuarii Jobannes  de  Louera.  (V.  p.  /i3o.) 

VI  Martii Iobannes  Polier.  (V.  p.  /i3o.) 

VI  Martii Franciscus  Disque.  (V.  p.  63o-'i3i.) 

VIII  Martii Anliionius  Ymbault.  (V.  p.  A3i.) 

IX  Martii Jobannes  Textoris.  (V.  p.  'i3i.) 

IX  Marlij Nicoiaus  Denyau.  (V.  p.  43 1 .) 

XIII  Martii Jobannes  Merlin.  (V.  p.  439.)    ' 

XVI  Martii Jobannes  Willocque.  (V.  p.  'i32.) 

XVII  Martii  . Nicoiaus  Arlur.  (V.  p.  432.) 

XVIII  Martii Matliurinus  Gilles.  (V.  p.  432.) 

III  Aprilis Philibertus  Bejjis.  (V.  p.  43!!.) 

VIII  A])rilis Jobannes  Michaei.  (V.  p.  434.) 

XIII  Aprilis Andréas  Coijinart.  (V.  p.  437.) 

XIII  Aprilis Hugo  Blaiet.  (V.  p.  'i3y.) 

xiii  Aprilis  ........      Hugo  Régis.  (V.  p.  '137.) 

i!l  Kegnaude.  sa  fcinme,  auparavanl  Ibiiinie  de  feu  miiarcliaul  liourgeois  de  Parisi,  lègli'  une  ail'aire 

Martin  Gouilayi.  Ibid.,  \>.  1  iç).  —  Le  ay  novem-  d'argent  avec  deux  laboureurs  l'I  un  menuisier  de 

lire  1  /19/4 .  rrPierre  Corisay,  barbier,  Magdelaine  de  rrCliasteaiiforti.  Ibid. ,  p.  3 1 5.  —  Le  -u)  mars  1  .'îoo 

Lagranche,  sa  femme,  [sont]  denian<lenrs  en  le-  [i.îoi],     rrJelian    de    lîreteauville,    apothicaire, 

Irait  de  un  s.  par.  de  rente  qu'ils  dévoient  il  Tlio-  [plaide]    conlre    l'ierrc    Ghefdeville,    Charles    de 

mas  du  Cheldelaville  et  à  Valentine  de  Lagranciie,  Ciioillv,  Hicliard  le  Normanl  et  Jacques  le  Bret.ju- 

sa    femme,    sein-    d  icelle    Magdelaine,    qui    leur  rcz  cspicicrs  à  l'arisn. /iù/. ,  p.  'i38.  —  En  iSaG. 

osloient  venus  de  la  succession  de  feu  Martin  Qui-  on  rencontre  dans  les  registres  de  l'Université,  irGi- 

;;n(m  et  que  Mii'hid  de  Chefdelaville  avoit  acquis  rardus  Chiefdeville,  clericus,  Parisiensis,  in  artibus 

depuis  an  et  jour  dudil  Thomasîî.  Ibid.,  p.  •>Jiô.  magister,  actu  Parisius  in  Decretis  studcnsn. /Irc/i. 

—  Le  2  1  décembre  1  igg ,  Eustache  de  Chefdeville,  de  l'ilniv.  de  Paris,  vol.  [t'i ,  fol.  a84  v°. 


i/t9(;-i/ii)7j     i)K  i;i  NiVKUsiïi':  dk  imius  \ii  \V'  siKCLit;.  '.r.i 

\v  Aprilis l'elius  de  Huysseri.i.  (V.  |).  'i-Jy.) 

VIII  Miiii. Nirolaus  Anjflici.  (V.  p.  fi'-iff.) 

VIII  Mail Fraler  Malliiirinus  (i'Arjfou|jcs.  (V.  p.  'i^çj.) 

XVIII  Maii lolianncs  Yhaull.  (V.  |i.  'i/io.) 

XXIX  Maii Clauilius  di;  Sauclo  lîarllioloincd.  (\.  p.   'l'io.j 

i\  .liiiiii Jacobus  Galiuet.  (V.  p.  /i'ii.) 

xviii  .liiiiii Sicpliaiius  Cornuel.  (V.  p.  Ulti.) 

xi\  .luiiii Nicolaiis  Nourry.  (V.  p.  /i4i.) 

XXI  .luiiii Joliannes  (lousie.  (V.  p.  'l'u.)  ' 

XXVI  Junii Antlionius  de  Neufvillo.  (V.  p.  Via.) 

XXVI  .Iiinii Petius  de  Tioussurc/,.  (V.  p.  /l'i-.!.) 

XXX  .luiiii Nicolaus  Hensenrode.  (V.  p.  hh-Jt.) 

XIII  Julii (iuydo  Flainijjnon.  (V.  p.  Mn.) 

XXIV  Julii Hobertus  Kloiiet.  (V.  p.  'l'ia.) 

IV  Augusti Dcsiderius  (lasleiani.  (V.  p.  'l'i.'L) 

IV  Augusli Pelriis  Aihi.  (V.  p.  li'i'.i.) 

XI  Augusti Clemens  Aubert.  (V.  p.  lik'à.) 

XXI  Augusti lohannes  Hegis.  (V.  p.  'l'i'.].) 

XXVI  Augusti Odo  Millin.  (V.  p.  /l'iiS.) 

xxviii  Augusli Jobaaiics  .loffriolus.  (V.  p.  /t'i3.) 

xx\i  Augusti Fraler  Robei  tus  Gosson.  (V.  p.  /i/i3.) 

XXXI  Augusti Johannes  Augstin.  (V.  p.  't'i3.) 

XIII  Septembris Durandus  Migot.  (V.  p.  /i/i3.) 

XIII  Septembris lobannos  lieaiifilx.  (V.  p.  Ixh'i.) 

xxiii  Septembris.  .  .  .  Jacobus  de  Hac(jue\ilie.  (V.  p.  Ulik.) 

xxvii  Septembris..  .  .  Pelrus  Moquoti.  (V.  |).  Vi'i.) 

XXX  Septembris Michael  de  C.bampron.  (V.  p.  ù45.) 

V  Ortobris Robertus  Bernardi.  (V.  p.  hhîi.) 

V  Octobris Steplianus  d'Asaiercs.  (V.  p.  /i45.) 

XIV  Octobris Federicus  le  Viconle.  (V.  p.  /i'i5.) 

xxiii  Octobris Jobanncs  Pétri.  (V.  p.  A '17.) 

XXVI  Oclobris Micbacl  Labbe.  (V.  p.  ^'47.) 

XXXI  Oclobris Jobanues  (iasqui  [iiicorporalus].  (V.  |).  'l'iy.) 

vi  Noverabris Thomas  DaiHieres.  (V.  p.  A '17.) 

VIII  Novembris Pelius  Sale.  (V.  p.  'i'i7.) 


III 

LECTURES   DES  BACHELIERS  î''. 

Voir  ci-tlpssus,  p.  /127,  à  la  suite  des  mentions  iusci'ites  sous  la  date  du  5  janvier  1^97. 


ir.^  LA   lACLLTE   DE   DECRET  •  |  1  V.I7-I  V,)8] 


DECANAT   DE   NICOLAS    DOUIGNY. 

KOVEMliliK   li'.)7-N0VEMIiliK  U'.)S. 


I 

DÉEIBÉRATIOAS   DE   LA   FACULTÉ. 

[  1/197.  (Fol.  -ihtx  r".)   \eiieris  deriiiia  fjusdein  [Novenibn's],  luit  lectura  jx'inia  do- 

10  Novembre]  ininoi'uni .  videlicel  Giiaguiii,  Alligret,  de  Hangesl,  du  Gast  et  mea,  et  domini 
legentes  visitaveruiit  singulos  dominos  doctores  in  lecturis  suis,  proul  sol(l)itum 
esl  fîeri. 

Eodeni  die,  l'nitcelebrata  missa  Facullatis  et  congregacio  ipsius  Facultatis  apud 
Sanctum  .loliannem  .ferozolimitanum,  super  deponendo  aut  continuando  thesau- 
rario  et  me  decano.  Et  missa  celebrata,  domini  de  Conty,  de  \eteri  Villa,  Gua- 
guin,  Aligret,  de  Ilangest.  Dugast  et  ego  comparuiinus  in  ipsa  missa  et  congre- 
galione;  qui  omnes  una  voce  continuavimus  dominuni  de  Gonty  thesaurarium 
Facultatis,  et  ipsi  me  decanum.  licet  invilum. 

Eodem  die,  fuit  ronchisum  quodde  cetero  claviger  Facultatis  liaberet  conlicere 
omnes  et  singulas  cedulas  baccalariandorum,  et  pro  (|ualibet  haberet  duos  solidos 
par.,  ratione  cujus  somme  baberet  aperire  et  ciaudere  librariam  seu  bibliotbecam 
])is  in  die,  scilicet  liora  octava  usque  ad  lioram  nonam,  et  post  meridiem  ab  bora 
tei'cia  usque  ad  quartam  ''). 

[iii  Noï.mlirc]  Lune  \in  ejusdem  mensis,  luit  celebrata  missa  Universitatis  apud  Sanctum 
Matburinum,  presentibus  dnminis  de  Gonty,  de  Veleri  Villa,  Guaguin  et  Ali- 
gi-et. 

Eodem  die,  fuit  convocata  Universitas  super  provisioiie  cujusdam  oHîcii  libra- 
riatus  vac(c)antis  per  niortem  cujusdam,  et  fuit  dicluni  oMicium  collatimi  Claudio 
.Fa  u  m  art  (-*. 

Eodem  die,  pariter  fuit  execucioni  demandata  sententia  lata  per  députâtes  pro 

'"'  En  marge  :  rNota  de  juribiis  ciavigerii.  —  Goronam  aiireanin  011  "in  vico  Sancli  Jacol)i ,  ad 

"De  scolis-.  inlersigniuiu  Sancli  Clandii  piope   Matliurinns"  , 

'^''  Claude  Jauniarl  ou  Jauiuar  fui  iibiaire-jui'i-  ce  qui  est  ta  même  adresse,  comme  t'a  justement 

lie  1  ii)û  à  1 5oo ,  et  probai)tement  |)tus  tard  encore.  observé  M.  Philippe  Renouard,  dans  ses  Imprimeurs 

Il  se  dit  (tcommorans  in  vico  Saiicti  Jacobi,  anle  parisiens.  .  .  (Paris,  1898,  in-8°),  p.  19-2. 


I  IV.I7-IV.IS|       |)i:   LliNlVEHSITK   DE   P\1US    \l     \V    SIKCLK.  /i.'):'. 

présentât^  de  iiatioiie  Fraiicic,  cl,  lioc  aj)ii(l  l'i'cdicaloros  solenniter  |ici-  ircldicia. 
decaiios.  ptoctiiatores  et  bidcllos,  presoiilibus  inagislris.  docloriljus  et  rojjenlihus 
dicli  coiivtMiliis. 

Jovis  \vi  ojiisdeni,  l'iiil  celehiala  missa  Kaciillalis,  presentihusdomiiiis  de  (loiitv,    [lO  Novimlin-.! 
do  Veten  Villa  et  me. 

Dominica  \i\  cjiisdeni,  rueruntsifjiilale  quatuor  littere  «ji'aduum,  scilicd,  hacca-    [ly  Novemlin'.] 
lariatus  et  licentie,  pro  reverendo  domino  Claudio  de  Ilanjjcst,  condoctorc  nostro, 
et  nicliil  soKit,  ([uia  doctor  rejjeiis;  et  iittera  haccalariatus  pro  niajfistro  Petro 
Jatjuoli,   Tri'censis  diocesis,    (pii   suivit  ])r()  sua   sigillalioue  scutuiii.  cl    e\  Iioc 
\xvui  sol.  par. 

(Fol.  'î/iA  v°.)  Ilem,  Iittera  haccalariatus  maj^islri   .loliaunis  Miclicui,  \\   sol. 
par. 

Veneris  wuii  ejusdeni  mensis,  luit  missa  Facultalis.  [a'i  .\o\oniljrc.) 

Sahbati  \\v,  in  missa  Béate  Catherine,  in  ca|)ella  Facultatis,  luerunl  présentes    [sô  NoNomhro.] 
domini  de  Conty,  Guaguin,  Alligret  et  Dugasl. 

Lune  xxvn,  in  missa  Lniversitatis  apud  Fratres  Predicatorcs,  fiierunt présentes    [27  Novembre.] 
domini  de  Conty,  de  Veteri  Villa,  Guan;uin.  Aligret  el  Dugast. 

Eodeni  die  et  loco,  luit  [e\a]minatus  et  in  baccalarium  reccptus  Petrus  Hoularl, 
Parisiensis  diocesis,  qui  solvit  pro  suis  bursis  \l  sol.  par. 

Mercurii  \\i\  ejusdem  mensis,  fuit  missa  ordinaria  et  liarengua,  presentihus    [^9  Ntmmbre.] 
dominis  de  Conty,  de  Veteri  Villa,  Alligret  et  Dugast. 

December.  —  Veneris  prima  die  Decembris,  fuit  admissus  ad  baccalaiiatum    fi" Décembre.] 
frater  .loliannes  Tiiibault,  ordinis  S.  Augustini,   Lingonensis  diocesis,  in  domo 
domini   de  Conty,   presentihus   dominis   Dugast   et    eodem   de   Contv.  el  solvit 
XL  sol.  par. 

Sabbati  secunda  Decembris,  in    domo  domini  Stepiiani  de  Veleii  \illa.  [ire-     [a  Dccembre.j 
sentibus  de  Conty  et  eodem  de  Veteri  Villa,  luit  examinalus  et  ad  gradum  hacca- 
lariatus admissus  .lohannes  Larmier,  clericus,  Eduensis  diocesis,  et  solvit  pro  suis 
bursis  XL  sol.  par. 

Martis  quinta  Decembris,  fuit  niissa  Facultatis  ordinaria,  proscnlibus  de  Contv     [ 0  Um mbrc. ! 
et  d(;  Veteri  \  illa. 


454  LA   FACULTÉ  DE  DÉCRET  [  1  V.)7-l/i'.)«] 

[6  Décembr.'.  I  MeiTiii-ii  scxla  Dcceuibris,  iii  inissa  Stincti  Micolai,  fuerunt  présentes  (loiniiii  de 
Goiity,  Giiaguin,  Aligret,  de  Ilaugest,  Dugast  et  ego. 

[7  [Vicml....]  .lovis  VII  Decembris.  fuit  cclebrata  inissa  Universilatis  aj)uil  Fratres  Pre- 
ilicatores,  presentibus  doniinis  de  Gonty,  de  Veteri  Villa,  Aligrel.  Diigasl 
l'I  me. 

|8  Dmnil.n.j  ( F°  tihï)  i°.)  Vcneris  octava  Decembris,  inissa  Facnltatis  de  Conceplione  Beale 

Marie  fuit  cclebrata  loco  consiieto,  presentibus  doniinis  de  Gonty,  de  Veteri  Villa. 
Aligret,  Dugast.  de  Hangest  et  me. 

Eodem  die,  fuit  sigillata  littera  baccalariatus  Guidonis  Blare(,  Cathelaunensis 
[sic)  diocesis,  et  quia  servitor  unius  ex  dominis,  solvit  solnm  \  sol.  par. 

fio  Deicml.n.l  Domiiiica  décima  ejusdem  mensis,  fuerunt  processiones  Universitatis  cele- 
brate  per  niagistruni  Martialem  Galicier.  rectorem  Universitatis,  apiid  Fratres 
iMinores,  presentibus  oiniiibus  octo  doniinis,  quod  raro  accidit;  qui  ([uideni 
rector  invitavit  oinnes  doininos  Facultatis  in  praudio  suo. 

|i3  ivceml)rf.l  Mercurii  \iii  ejusdem  mensis,  fuit  celcbrata  missa  ordinaria  Facultatis,  pre- 
sentibus dominis  de  Gonty  et  Veteri  Villa. 

1 1 '1  Dwnil.ro. ]  Jovis  xiiii  ojusdom .  fuit  celoljrata  missa  de  Rorate ,  presentibus  doniinis  de  ConI y 
et  de  Veteri  Villa  solis  cum  bidellis. 

[i«  Déwmbrc]         Lmic  wiii  ejusdeii».  fuit  iii  donio  mea  exaiiiinatus  et  in  baccalariuin  admissiis 
frater  Matheus  Grettler,  ordinis  Premonstratensis,  diocesis  Gonstantiensis  in  Al- 
niauia,  presentibus  dominis  de  Gonty,  Dugast  et  me;  et  solvit  pro  suis  bursis 
■  XL  sol.  par. 

[on  Drnnii.n'.]  Mcrcurii  XX  ejusdem,  fuit  celebrata  missa  Facultatis  ordinaria ;post  cujus  cele- 
braciouem  fuerunt  très  su])plicantes,  scilicet  niagislii  .loliaiines  du  Buys,  diocesis 
Morinensis,  pro  littera  gradus,  et  Guillerinus  Bureau,  clericus,  diocesis  Genoina- 
■  nensis,  et  Petrus  Reginaidi^'>,  clericus,  diocesis  iMeldensis;  quorum  priinus  sup- 
plicuit  pro  littera  gradus  baccalariatus,  et  solvit  xx  sol.  par.,  ideo  \x  sol.  par.; 
et  alii  duo  supplicuciiiut  pio  examine  baccalariatus,  et  fuerunt  ambo  recepti, 

'''  La    Gallia   CJirkûana    (t.   VIII,  col.   i(J(J8)  la  ilain  du  7  avril  i5oo  [1  001],  le  nom  de  frvene- 

nienlionne  un  personnage  de  ce  nom  parmi   les  rable  el  discrele  personne  M.   Pierre    Hep,nault, 

doyens  de  l'église  de  Meaux,  en  liyO,  et  ajoute  doyen  de  Meaux".  Coll.    CJairamhault ,  vol.  7()5, 

qu'il  conserva  ses  fonctions  au  moins  jusqn'eni  5 17.  p.  kho.  Est-ce  le  bachelier  de  i'i()7  on  l'un  de  ses 

—  On  relève  aussi  dans  les  registres  du  Châtelet,  à  parents? 


1 1/497- iv.Ksj     i)i<:  L'i  .MVERSiTi':  i)i;  i'\i!is  \i    \v  siKCLK.  /.:.:. 

exaiiiiiie  prcmisso,  |)rc.seiiti|jiis  doiniiiis  de  (loiiU.  Miifirl,  Dugasl  (d  me;  cl 
solvit  jti'o  suis  l)ursis  duo  scul;i  :  sic  i,vi  sol.  pai'.;  cl  idliiiius  solvil  \r,  sid.  [iin.  : 
idoo  \L  sol.  |)ar. 

(F°  2^5  V".)   Sabbati    wiii  cjusdein,  ego  decaniis  jiixla    lurinim    iiieum  legi    [■'.'■^  l)r<-pmbrc. 
Decretalein  Firmiler,  cl  prima  vice  débet  Icgecc  dominiis  {jeiicralis  (iuafjiiin  .  (|iiia 
noiidum  est  coines  seii  veterariiis  et  est  antiquior. 

Eodein  die,  luit  sijjillata  lillera  {jradus  magistii  Joliaiiiiis  JollVioli,  diocesis 
Edueiisis,  qui  solvit  pro  sua  littera  xx  sol.  par.  :  pour  ce,  xx  sol.  par. 

Sabi)ati  penultiina  die  cjusdi-tii   niensis.  Iiiil  missa  ordinaria,   presciitibus  de    [3o  Dr-tombrc 
(îoiity.  Alligret  et  me. 

Januarius.  — Martis  secunda  Januarii,  i'uil  celcbrata  coiigrogacio  Universitatis         [1498. 
apud  Sanclum  Mathuriuuni .  pi-escutiltus  doiiiiiiis  de  Couly,  Aligret,  DugasI  cl  iiic,       "  ■'''"*"'''-l 
super  Iribus  articulis  : 

Priiiuis  erat  super  aiiquibus  tangcntibus  lionoiein  el  utililalcm  Uuivcrsi- 
latis. 

Secundus.  ad  procedenduni  jm'ouI  juris  eril  in  causa  appellacioiiis  iiiterjecte  a 
Facultate  llieologie  ad  Universitalem  per  procuratorem  conventus  Fratrum  i'i-edi- 
catoruni,  ad  causam.certaruin  cedularuai  iu  valvis  el  (juadriviis  el  contenlorum 
iii  eisdem;  cujus  ténor,  ut  dicit  appellans,  est  talis  : 

«Ex  matura  deliberacione  sanctissime  Facullalis  Tbeologie,  prinius  sentencia- 
rius  conventus  Predicatorum  leget  in  scolis  tlieologorum,  quoniam  scole  Prcdica- 
loruin  sunt  interdicte  et  per  prelatani  Facultaleni  dannate  (.s/y?);  secundus  senten- 
ciarius  ejusdem  conventus  leget  in  scolis  Sorbone;  biblicus  vero  ordinarius,  per 
prefatam  Facultatein  receptus  et  admissus,  suas  continuabit  lettiones  in  prefatis 
scolis  Sorbone,  liora  ineridianan. 

Tertius  est  comniunis,  super  supplicacionibus  et  injuriis. 

Super  primo  articulo.  declaravit  dictus  rector  (|uod  noiinulli  impressores  ven- 
debant  multa  almanacli  absque  eo  quodessent  sigillataaut  signala  signeto  alicujus 
docloris  in  medicina  seu  astrologia.  Et  id  negociuni  remissuni  est  ad  Facultaleni 
medicine,  ut  babeal  providere  cuni  adiniic[t]inne  IJniversitatis  sibi  data  per  omnes 
Facultates. 

(F"  -ih^  r".)  Quoad  secundum  arliculuni,  voluerunt  très  Facultates,  scilicel 
Artiuni.  Medicine  el  Decretoruni,  ut  sentenlia  lala  per  deputatos  suos  exccu- 
lioni  demandaretur  ultra  primam  execucionem  jani  factam,  et  quod  niagistri  .lo- 
hannesC)  Foliot,  jMcrlin  el  Godet,  doctores  in  llieologia.  imi:i  cuni  suis  adliercn- 

'''  Au-dessus  de  ce  prénom,  en  encre  plus  noire  :  rPetrus^. 


456  l-A    FACILTE   DE   DKCUET  [  l/i<.)7-l/j",»NJ 

tibus,  eraiit  suspcnsi  al»  lioiioribus.  prcvillogiis  (siV)  el  sigillacioiiibus  lîniversitalis 
et  taies  in  (juadriviis  allixi'''. 

Qiioad  tt'i'ciuni  articiiluni,  suppHcuenint  rector,  ut  liaberetur  cjus  eleclio 
grata  et  daretur  ei  favor  etc.,  et  quidam  pio  introuiissione  etadmissione  resigna- 
cionis  cujusdani  olTicii  notariatiis  in  conservatoria.  Quibus  aunuit  Universitas, 
excepta  Facultate  tlieologie,  que  non  reprobavit  neque  approbavit  rectorem. 

l'i  Janvior.]  Jovis  quai'ta  ejusdeni  mensis,  fuit  niissa  Facultatis  apud  Sanctum  Johannem,  et, 

ut  accepi.  dominas  de  Gonly  sohis  inlerfuit. 

[12  Janvier.  I  \  cuens  xu  ejusdcm,  fuit  pariter  missa  Facultatis  et,  ut  prius,  solus  dominus  de 

Conty  comparuit. 

1 13  Jan\liT.|  Sabbati  xm  ejusdem,  fuit  in  domo  doniini  de  Conty,  examine  premisso,  post 

juramenta  prestita,  in  ])acca]arium  recepfus  magister  Jobannes  Boudin,  clericus, 
Andegavensis  diocesis,  et  solvit  pro  suis  bursis  xlvui  sol.  par. 

[ il)  Janvier. I  Alartis  xvi  ejusdem,  sigiilate  sunt    littcre  gfadiis  l)accaiai'iatus  magistroruin 

(îuillermi  de  Proysi,  Lauduuensis  diocesis,  et  Claudii  de  Cbauvreux;   quorum 
quilibet  solvit  unum  scutum;  et  sic  sunt  lvi  sol.  par. 

|is  Janvi,T.|  .lovis  xvm  ejusdem,  domini  Dugast  et  ego,  loco  omnium  doctorum,  legimus  in 
scolis;  et  post  nostram  lecturam  et  missani  Facultatis  celebiatam,  fuit  post  examen 
el  juramenta  receptus  in  baccalarium  Pctrus  Garite,  presbiter,  diocesis  Lingo- 
nensis,  qui,  intuitu  paupertatis,  solvit  xl  sol.  par. 

(Fol.  96G  V".)  Eodem  (Ne,  fuit  facta  tolalis  solutio  noslre  cere  de  anno  prê- 
te ri  lo  débite. 


30  JariMcr. 


Sabbati  \x  ejusdem,  fuerunt  sigiilate  littere  gradus  baccalariatiis  magislrorum 
.lobannis  Boudin,  Andegavensis  diocesis,  et  Pétri  Garite,  presbiteri,  Lingonensis 
diocesis:  (pioinm  prinms  solvit  viginti  solidos  par.,  et  secundus,  quia  pauper, 
XVI  sol.  pai'. ,  injungeiido  eidem  ut  liaberet  dicere  duas  missas  pro  sainte  domi- 
norum  et  omnium  studencium  in  Facultate;  et  sic  sunt  triginta  sex  solidi  par., 
qui  dali  fuerunt  tbesaurario  unacum  uno  sente,  pro  solvendo  anniversario  doniiui 
de  Fraxinis  die  \eneris  proxime  celebrando;  cui  (juidem  tbesaurario  debebantur 
duo  solidi  tur.,  et  sic  habet  receptor  lxx  sol.  par.  un  den.  par.  i  d.  tur. 

[22  Janvier.]  Luuc  xxu,  fueruul  ])er  me  convocati  omnes  domini  doctores  per  juramentum 

"'  En  marge  :  rNota  (jualiter  ambulavit  Universilas  contra  theologosii. 


[IV.I7-IV.>S|       \)\-]   i;i MVKHSITK   \)K    l'\lilS    AI!   \V  SIKCIj:.  'iô7 

a|)ii(l  (luiiiuiii  rcvcrciidi  piilris  coiidocloiis  (loimiii  Itolicrli  (inajiniii.  Iiiiic  iiifiniii. 
super  lril)us  arliculis  : 

Primus  est  ad  visciidas,  audiciidas  et,  si  opiis  lueiil,  in  iiiolius  relonnaiidas 
iKiiiiiidlas  Kacullalis  ordiiiacioiics  de  iiovo  éditas,  non  lameii  per  omiies  appro- 
batas;  secundus  est  ad  aiidiendas  raciones  seu  compota  [^iidovici  Houer,  suli- 
bidelli,  receptoris  juiiuni  comniuniuni;  lerlius,  super  supplicatioiiil)US  et  in- 
juriis. 

Quantum  ad  primnni  artiruluni,  efjo  legi  ipsas  ordinacionos  novas  que  f'nei'unt 
roncinse  et  per  Kac.ullaieni  pro  statulis  in  perpeluuin  valituris  a|)[p]iol)ate  cl  re- 
ceple,  proul  inlia  sunt  scii|)le.  (juantuin  ad  secunduni  arlicuiuni,  reniissa  est  au- 
dicio  dictoruni  compotoruni  ad  dieni  veneris  proxiinam,  qua  die  debent  doniini 
convenire.  Quoad  tertium,  supplicui  ut  (piis(pie  nostruni  de  ccleio  inleiidci  fl 
circa  rem  publicam  nostre  Facultatis  :  cnm  simus  pauci  mumicio,  oport(;l  ut  <pjis- 
que  pro  sua  parte  laboret;  et  etiam  supplicui  nt  de  cetero  doctor  non  teneretur 
pro  lectura  Decretalis,  seu  die  qua  legeret  Decretalera,  dare  bidellis  dimidiuni 
scutum.  cum  hoc  sit  ex  gratia  et  non  ex  statuto.  Qua  de  re  vocatis  et  auditis 
bidellis,  luit  conclusum  quod  iterum  convocarentur  omnes  domini,  quia  bidelli 
magnas  exactiones  facicbant,  sed  nulle  erant  inl'ormaciones  super  hoc  adhuc 
conl'ecte. 

(Fol.  a/iy  r".)   Veneris  xxvi  ejusdem,ruit  missa  ordinaria,  et  quia  nichil  distri-     [26  Janvier.] 
buitur  in  missa  Facultatis,  ideo  non  ponam  présentes,  sed  solum  in  actibus  in 
quibus  fi  mit  distribuciones. 

Eodemdie,  fuit  auditus  et  clausus  compotus  receptoris  parvorum  juriuni,  et 
remansit  debitor  Facultati  in  tribus  libris  [)ar.  solum,  et  quoad  parvos  bidellos, 
ad  sex  solides  par. 

Febrlabics. —  .b)vis  prima  Februarii.  fuit  missa  ordinaria  Facultatis  et,  [)Os.l      [i"Féïricr.i 
ejusdem  misse  celebrationem,  fuit  examinatus  et  in  baccaiarium  receptus  Stepha- 
nus  de  Moravia,  preshiter,  diocesis  Clomocensis''',  et  solvit  solum  xl  sol.  par.  et 
pro  presidentia  \x  sol.  :  pour  ce  lx  sol.  paris. 

Eodem  die.  fuit  convocata  "Universitas  super  duobus  articulis  apud  Sanc- 
tum  Mathnrinum.  Primus  fuit  super  terminandis  controversiis  nonnullornm 
oificiorum  nacionis  Francie;  et  ad  illas  termiuandas  dati  simt  deputali  dominus 
Dugast  et  ego  decanus.  Secundus  articulus  erat  communis,  super  supplicacio- 
nibus. 

Veneris  secunda  ejusdem.  fuit  missa  de  Virgine  consueta,  et  distribuli  fuerunt      [2  Février.] 

î''  Dorig-ny  a  mal  livinsciit  cet  filmique;  c'est  évidemmeat  (rOiomucensisi  cnfll  liuil  lire. 

II.  58 

lUPRlMEIllE    XATIOSALE. 


/i.")8 


LA    FACILTH   DE   DKCRI'rr 


'i97-lV.tSl 


ceroi.  jiixta  tciioioni  slalnli  prcdioti;  vidolicct  ciiililxH  doiiiinoriiiii  doctoi-iim 
ceroiis  uiius  de  ccra  alba  et  niiius  libre;  plus  (|uaiaoi'  cerei  cere  albe  diiiiidic 
libre  pro  procuratoribus  Facidlatis,  tam  in  Castelleto,  scilicet  magistris  Ludovico 
du  davet^'',  et  in  Parlamento,  Guillernio  Raince'-'. 

Item  cuilibet  legenti  un(i)us  dimidie  libre  cere  jalnee  seu  crocee;  unus  talis 
pondeiis  et  speciei  parvo  bidello,  Lud(u)ovico  Rouyer,  et  unus  ejusdem  ponderis 
et  qualitatis  presbitero  celel)ranti  missam;  item  unus  unius  libre  et  cere  crocee 
magno  bidello,  niagistro  Jolianni  Dugue;  item,  pro  capella  quatuor  cerei  nnius 
libre  cere  jalnee  pro  missis  dicendis;  item,  due  tede  pro  ipsis  missis,  quelibet 
ponderis  trium  librarum.  Et  istorum  quatuor  cereorum  et  dictarum  tedarum 
residuum  datur,  anno  revoluto,  dominis  decano  et  thesaurario. 

Preterca  solitum  est  fieri  ununi  cereum  unius  libre  cere  albe  ]»ro  preceptore 
dicte  domus  Lateranensis,  et  lioc  ex  gratia;  quare  secundum  qualitatempersone 
lit  ccreus,  quia  iile  cereus  qui  datur  presbitero  celebranti  est  ille  (pii  solebat  dari 
commendatario  domus. 

Preterea  distribuuntur  omnibus  licenciatis  et  baccalariis  cerei,  et  debent  esse 
quinque  in  libra. 

[:n-Vvri.>r.]  (P'"  2/17  v°.)   Sabbati    m   ejusdem,   fuit   celebrata    missa   Universitatis    apud 

Kratres  Predicatores,  presenlibus  dominis  de  Gonty,  de  Veteri  Villa,  Alligret, 
Dugast  et  me. 

[7  Fi'vri.i.]  Mercurii  vu  ejusdem,  fuit  apertum  examen  licentiandorum,  presentibus  tribus 

baccalariis,  et  ante  aperturam  dicti  exaniinis  fuerunt  examinati  et  in  baccalai'ios 
recepti  magistri  Gnillermus  de  Ponte,  clericns,  diocesis  Nivernensis,  et  Nycolaus 
Desrey,  clericns,  diocesis  Trecensis,  presentibus  dominis  de  Gonty,  Alligi'et, 
Dugast  et  me  decano. 

[8  Février.]  .lo\is  vniejusdom,  fuil  ((Uigregatio  Universitatis  apud  Sanctum  IMatliurinum, 


•'•  l.e  m  jaiivii'i-  l'iij'i  [l'nj.')],  rlioiioraljle 
liiiiDiiii'  m.  fjoys  (lu  Cayet,  procureur  au  Gtiastellet, 
(iiiiancipc  Nicolas  son  fils,  âgé  de  19  ans;  curateur, 
le  [)èrei.  (joll.  (Jamiiiibdult ,  vol.  yOS ,  p.  uig.  —  Le 
I5()  octobre  l'jyç),  «Loys  du  Gayel,  [irocureur  au 
(lliaslellet,  curateur  de  Nicolas  du  Cayet,  son  lits 
émancipé,  cscolier  à  Paris,  ayant  droit  de  messire 
Loys  de  Brunetel,  chevalier,  [plaide]  contre  Jehan 
Fleurv,  receveur  de  Mondidier,  Roye  cl  Peronne: 
(lil  est  que  lesdictes  ])arties  pourront  parfane  leurs 
cufjuestes  par  le  |)lus  prochain  juge  royal  des 
lieux.'  Iliid.,  loi.  !)()a.  Procureur  de  la  Faculté,  il 


obtint  (jue  son  (ils  Nicolas  lut  reçu  licencié  en  Dé- 
cret, en  dehors  des  termes  lixés,  le  3  juin  i5i5; 
la  cérémonie  eut  lieu  dans  la  chapelle  du  Collège 
de  Navarre  {Mémorimix ,  vol.  III.  loi.  38).  (loyget 
le  remplaça  comme  procureur  le  1 8  mai  1  5 1 8 
{ibi(l..io\.  19.5,  iglJv",  197). 

(-*  Guillaume  llaince,  procureur  au  Parleinenl , 
est  mentionné  dans  les  registres  du  Ghâtelet,  le 
i()  juin  l'i'K),  où  il  est  rrrenvoyé  es  recpiesles 
contre  Gilles  Fuzée.ji  Coll.  Cliiimwlmult ,  vol.  765, 
p. -173. 


[l'i'JT-l  V.)8|       DK   i;i  NIVFJISITK    hH    l'MilS    \l     \  \"  SI  KCI.K.  à'i9 

])i'eseiilibiis  iloiiiiiiis  de  (loiilj,  de  \cli'ri  \illa,  \li};iel.  I)u{;;i.st  d  nu;,  siijtcr 
coiili'ovcM'sia  subcaricellaiMaliis  exaiiiiiiis  Saucle  Geiiovefe  inl(!i'  iiia{jislrosTliniii;iiii 
Bricot  (!l  l'ctruiii  (1(!  Fontaiiayo  "',  in  thcologia  doclores  dcpulalos;  et  oiiinia  I  ni- 
versitas  reiuisil  ad  dt-piilalns  in  liac,  iiialeiia. 


'''  \j('  3()  jiuivitM-  i/i<|()  |ir)o()|,  ail  (IliAlcIcI, 
on  voil  se  prc'si'iilci-  triiiilile  cl  discrfilc  [jersoiiiic 
m.  Pierre  (U'  l'dnti'iiaj,  tresoiier  de  Nevers,  duc- 
teur  rejfeiil  en  la  Karidtiî  de  théologie  a  Paris, 
ciinire  frère  Jehan  de  Lanjac.  ponr  raison  de  la 
possession  el  jouyssaure  du  prieuré  de  Ltircy  le 
Bourg,  diocèse  de  Nevers;  appointées  lesdites 
parties  à  oyr  droit  en  trois  sepinainesi.  C'o//.  CJui- 
ramhaull ,  vol.  766,  p.  SaJj.  —  fjC  h  mars  suivant, 
"au  tesnioignage  de  nobles  personnes  dame  Mar- 
gueritte  La  Personne,  alias  Marsot,  veufve  feu 
niessire  Hutin  de Habarcq, chevalier, mère, ni. Tris- 
tan de  Fontaines,  conseiller  au  Parlement,  cousin 
maternel,  m.  Pierre  de  Fontenay,  docteur  régent 
en  la  Faculté  de  théologie  en  l'Université  de  Paris, 
trésorier  de  TegUse  de  Nevers  et  maistre  jirincipal 
du  collège  Sainte  Barbe ,  m.  Jehan  le  Moyne ,  cha- 
noine de  Paris,  m.  Gilles  Violle,  procureur  en 
Parlement,  el  messire  Pasquier  de  Saint  Bonnet, 
prestre,  voisins  et  affins  de  Maxiniilien  et  Jehan, 
enl'ans  mineurs  dudit  deflunt  et  veufve,  ont  esté 
doiuiez  tuteurs  la  veufve  et  Gilles  Violle  1. /èiV/., 
p.  336. —  Le  19  mai  i5oo,  le  procès  continue 
pour  Lurcy-ie-Bourg  :  "Noble  et  discrète  personne 
m.  Pierre  de  Fontenay,  trésorier  de  i'eglise  de 
Nevers,  docteur  régent  en  la  Faculté  de  théologie 
h  Paris,  [se  présente  au  Ghastellet]  contre  m.  Guil- 
laume de  Langlade,  curé  de  Thirondet,  au  diocèse 
de  llodez,  procureur  de  frère  Jehan  de  Langheac, 
prieur  de  Montverdun,  diocèse  de  Lyon,  pour 
raison  du  prieuré  de  Lurcy  le  Bourg,  diocèse  de 
Nevers,  dépendant  de  Cluny,  auquel  prieuré  ledit 
de  Fontenay  est  maintenu. n  Ihid.,  p.  358.  —  Le 
3  juin  i5oo,  "Estienne  Boucart  et  autres  servi- 
teurs de  feu  Pierre  de  Fontenay,  evesque  de  Nevers, 
[se  présentent]  conti-e  Pierre  de  Fontenay,  Jehan 
Alexandre  et  Jehan  (iodarl,  exécuteurs  testamen- 
taires dudit  delîunt,  et  encore  contre  Marie  de 
Fontenay,  fenuue  de  Mous,  de  La  Platière,  Jehan 
de  Fontenay,  escuier,  et  Guillaume  de  Fontenay, 
ftscuier,  seigneur  de  Latour,  lesdits  Marie,  Jehan 
et  Guillaume  se  disans  héritiers  dudit  delVunt, 
poui"  avoir  l'extrait  des  clauses  des  legs  J»  eux 
faits;  dit  est  (pie  la  reipiesle  desdits  serviteurs  sera 


exécutée".  Ihid.,  p.  3(ji.  —  Le  iT)  fi'vrier  tâoo 
[  1.^)01  ],  "Vénérable  et  discrète  personne  Dreuv 
(iiidart,  licencié  es  loys,  clianoine  di-  lîeauvais, 
au  nom  el  connue  exécuteur,  avec  disi  relcs  per- 
sonnes m.  Pierrr'  de  Fontenay,  docleur  régent  en 
Facidté  de  théologie  à  Paris,  trésorier  et  chanoine, 
et  Jeiiaii  Alexandre,  aussy  chanoine  de  ladilte 
église,  du  testament  de  feu  m.  Pierre  di;  Fonlenav, 
evesque  de  Nevers,  [se  présente  au  Ghastellet] 
l'ecpierant  h  rencontre  desdits  Pierre  de  Fontenay, 
Jehan  Alexandre,  dame  Marie  de  Fontenay,  femme 
de  messire  Imherl  de  La  Platière,  chevalier,  Guil- 
laume de  Fonleiuiy,  escuier,  seigneur  de  Latour, 
et  Jehan  de  Fontenay,  escuier,  seigneur  de  Mov- 
son  (s/f),  euk  disans  lieritiers  dodil  dcU'uiil.  estre 
descliarge(/.)  de  ladite  exécution,  atleiidii  l'an  levolu 
de  laditte  exécution,  et  oll'raut  de  rendre  compte; 
ilit  est  que  ledit  Godart  sera  receii  à  rendre 
compte'.  Ibkl.,  p.  ^127.  —  Le  ao  février  suivant, 
"les  exécuteurs  et  héritière  de  leu  m.  Pierre  de 
Fontenay,  evesque  de  Nevers,  [sont]  condamnez 
à  bailler  et  payer  à  m.  Pierre  Perrot,  docteur  en 
médecine,  tels  frais,  salaires  et  vacations  que  de 
raison  qui  seront  taxez  par  devant  gens  à  ce  con- 
noissans  avoir  esté  gagnez  et  deservis  par  ledit 
Perrot  pour  avoir  gouverné,  pensé  et  médecine 
ledit  deffunt  evesque,  deux  de  ses  sœurs  et  autres 
gens  et  serviteure,  sçavoir  ledit  evesque  au  lieu  de 
Nevers  depuis  le  26  avril  1^99  jusipies  au  7  juin, 
les  dames  des  Bordes  et  d'Uxelle,  seurs  dudit 
evesipie,  depuis  le  aT)  aoust  jusque*  au  1 '1  sep- 
tembre l'i^S,  de  plusieurs  maladies,  et  dont  ledit 
delfunt  eves(pie  avoit  promis  payer  ledit  Perrot". 
/é/V/.,  fol.  /.aS. 

L'évêquc  de  Nevers,  homonyme  du  régent  de 
la  Faculté  de  théologie,  était  peut-être  sou  oncle; 
il  siégea  de  litii  à  1I99,  année  où  il  mourut, 
le  3  juin,  à  66  ans.  Dans  son  testament,  rédigé 
en  ligo,  il  instituait  (luillaunie  di^  Fontenay  son 
ln'rilier  et  chargeait  Pierre  de  Fontenay  de  veiller 
à  ce  que,  selon  sa  volonté,  sa  maison  de  Paris. 
sise  au  vieux  cloilre  de  Sainte-Geneviève,  devint  la 
propriété  des  évêques  de  Nevers  ses  successeurs. 
Cf.  CidUia  ChrUtimia,  I.  \11.  col.  (>.^>/|. 


58. 


/,C,0  LA   FACLLTK   DE   DKCHET  [  I  V.)7-l  V.)8] 

|iiFé»ripi.]  Doiniiiira  XI  ojusdem,  Universilas  adivit  illustrein    diicem  Aurelianeiisem '", 

comnicndaiido  eidem  sua  previlegia  [sic),  et  idem  piiiice|)»  cuin  bona  gralia 
recepit  Universitatem  et  promisit  erga  regiam  Majestatem  Universitatem  com- 
niendare. 

I  13  Février.]  Luiie  XII  cjusdeni.  in  caméra  examinis  fuit,  juramentis  et  interrogatione  pre- 
niissis,  in  baccalarium  receptus  Petrus  Parvi,  clericus,  diocesis  Hotliomagensis, 
et  solvit  pio  suis  bursis  solum  xi,  sol.  par.;  ])onr  ce,  xi.  sol.  par. 

[  i5  Février.]  Jovis  XV  ejusdeui ,  luit  sigillata  littera  gradus  magistri  .lohannis  le  Gentilbomme, 

de  Parisius,  qui  solvit  xxvni  sol,  par.  ;  pour  ce,  xxvni  sol.  par. 

[19  Février.]  Lune  XIX  ejusdem,  luit  facta  congregatio  Universitatis  super  visitacione  hono- 
randi  domini  cancellarii  regii*"-'  et  super  provisione  processus  contra  abbatem 
Sancte  Genovefe '''.  Et  quoad  primum,  fuit  conclusum  ut  visitaretur  a  rectore  et 
decanis  cum  bona  comitiva,  et  Iiaberet  proponere  coram  eo  magister  Thomas 
Bricot,  doctor  in  theologia.  Et  quoad  secundum,  quod  prosequeretur  viriliter 
dicta  materia. 

Eadem  die,  fuit,  examine  premisso,  in  baccalarium  leceptus  magister  Antho- 
nius  d'Agincourt '"^  in  artibus  magister.  clericus,  diocesis  Silvanectensis,  qui 
solvit  pro  omnibus  juribns  solum  quatuor  aureos,  intuitu  domini  Duboys, 
régis  consiliarii;  de  qua  pecunia  bidelli  babuerunt  pro  suis  bursis  xvi  sol.  par., 
pro  scolis  X  solidos,  pro  proclamacione  et  aliis  juribus  ipsorum  viu  sol.  par.,  et 
claviger  v  sol.  par. 

[ao  Février.]  .Marlis  XX  Februarii,  in  domo  domini  de  (îonty,  présente  codem  et  domino  de 

\eteri  Villa,  fuit  examinatus  et  in  baccalarium  receptus  Nicolaus  Habarch'^', 
clericus,  in  artibus  magister,  diocesis  At(t)rebatensis;  et  solvit  pro  suis  bursis,  ut 
accepi,  xlvui  sol.  par. 

I  -31  Février.]  Mcrcurii  XXI  ejusdem,  in  caméra  examinis,  fuit  examinatus  et  ad  baccalariatum 
receptus  .Tobannes  de  Vadis,  Carnotensis  diocesis,  ])resentibus  de  Conty,  Alligret, 
du  Gast  et  me,  et  solvit  pro  bursis  xi,  sol.  ])ar. 

(F"  268  r".)  Eodeni  die,  fuit  inissa  Facultalis  ordinaria. 


'''  Le  l'utiir  Louis  XII.  —  En  marge  ;  ffVisitatio 
dncis  AurelianensisT. 

'"'  (Jiiy  lie  Rocbefort.  —  En  marge  :  rrVisilalio 
domini  cancellarii  regiiji. 

'''  Philippe  Cousin. 

'*'  Voir  ci-dessous ,  p.  .'ii.'î  n.  «. 


'''  Nicolas  Habarcq,  clerc,  ilii  diocèse  d'Arras, 
maître  es  ai-ts  et  bachelier  en  Dexrcl,  se  présente, 
en  février  1 5oi  [1  5oa  ] ,  à  la  collation  du  chapitre 
de  Saint-Pierre  de  Douai  et  à  celle  de  l'ubbesse 
(rde  Strumi  [Estrun],  diocèse  d'Arras.  Arch.  de 
rUniv.  de  Paris,  vol.  5o,  fol.  9o3  v". 


I  IV.I7-I  V.KSJ       l)i;   LliMVKUSITi;   ni:   l'AHIS   AI     \\'   SlKCLi:.  /iGl 

NciU'i'is  wiii   cjusdt'iii,  prcM'iite  (luiiiiiin  dr    (imily  cl  un'.  Iiiil,  (Aiiiiiiiic  [trc-      [33  Février.] 
luisso,  ad  {jnidiim  l)afcalarialiis  recephis  .loliaiiiies  Maliioiiirx.  prcsbiler.  diocesis 
Ccnoinaiieiisis,  (|ui  solvit  pro  hursis  xi,  sol.  par. 

Lune  XXVI  ejiisdem,  luit  in  doriio  inea,  |)reseiitil)iis  doiiiiriis  de  (loiity,  Dugast     [26  Février, 
cl  111c.  in  Itaccidariiiiii  rcccpliis  iVaIctJacobiis  de  Pralo  O,  Claioinonlcnsi.s  diocesis, 
piiur  (le  IJcaiiniont;  ol  soivil  pro  suis  hnrsis  duo  .sciila  ad  sojciii .  cl  sic  r.vm  sol. 
jiar. 

Hoc  aiiiio,  die  pciiultinia  liujus  iiicusis,  iuil  dies  Carniprivii. 

Martius.  —  Jovis  prima  Marlii.  fuit  missa  ordinaria  Facullalis.  [i"Mar^.| 

Veneris  secniida  cjusdcni,  Iuil  cougregalio  Universilalis,  |)i('scuiiliiis  dominis 
de  Conty,  de  VeleriYilla,  Alligrel,  Dugast  et  me,  super  duobus  arliculis,  ([uuiiiiii 
prinius  erat  super  apertione  rotuli  uominandorum  prcscnlis  ariui;  secundus, 
super  su])plicacionibus  et  injuriis.  Quoad  piimuni,  fuit  conclusuni  id  servarelur 
niodus  auliquus.  Quoad  secuudnni.  supplicuil  doininus  Bcreiigarii  '-'.  dccaiius 
sacre  Facultatis  tbeologie,  ut  alie  Ires  Facullales  liabercnl  delegare  depulalos 
ad  invenienda  média  pacis  inter  ipsas  très  Facullates  représentantes  ipsam  Uni- 
versitateni,  ex  una,  et  dictani  théologie  Facultateni.  Ouod  esl  eideni  concessum, 
et  |)ro  Facultate  nostra  electus  est  dominus  Aligrel  et  ego,  cl,  in  abscncia  unius 
nostrum,  dominus  DugasI.  Sed  cuin  deputatis  ipsius  Universilalis  noiuerant 
concordiam  capere  deputati  théologie,  quia  nolebant  quod  appcllaciones  a  grava- 
minibus  per  dictam  Facultatem  uni  ex  suis  supposilis  illalis  dcvolvcrenlur  ad 
l  niversitalem;  et  sic  conclusum  fuit  ut  ])rosequcrclur  nialci'ia  \irililci- ])cndcus 
in  curia  Parlamentea. 

Sabbati  terlia  ejusdem ,  fuil  congregatio  Facultalis  apud  camcram  examinis,  [.3  Mars. ] 
post  prandium,  super  duobus  articulis  :  primus  super  admissione  seu  inadniis- 
sione  resignationis  per  magistruni  Rogerium  Barme  prime  lecture  ordinarie 
ipsius  Facultatis;  secundus,  communis.  Quoad  primum,  post  gratias  per  ciiin 
coram  dominis  habitas,  fuit  admissa  et  recepta  dicta  resignatio  tamquam  libéra 
et  simplex.  Antequam  tamen  domini  deliberarent  super  hujusmodi  arliculo, 
<louiinus  Gaguyn,  jacens  in  grabato  infirmus.  scripsit  ad  Facullalcui,  suadens 
duo,  scilicet  quam  [sic,  pro  quod)  libéra  et  simplex,  absque  pacto  et  precio.  reci- 
peretur  dicta  resignatio;  secundum ,  quod  haberemus  commendatum  dominum 
Vitalem  de  Teybes(sic),  concurrentem  dicii  de  Barme'''. 


'''  Il  appartenait  très  proijablement  à  la  fainillc  ''    Bt-riMijfor  Mardianl. 

(lu  célèbre  cardinal  Antoine  Du  Prat,  légat  aposto-  '''  Ku  niaise:  rNola    supcM-  resignatione  Icc- 

lique  et  chancelier  de  France.  turc. 


M-y  L\    l'ACl  LTK   l)i-:   DKCRET  |  I  V.)7-l  V.iS  | 

[5  Mars.]  ( K"  -4/18   v".)  ]jUii<'   ([iiiiila   l'jiiisdciii ,  l'iiil   ('ongi'Cfjalio  eliani    Kaciillalis  apnd 

(liclam  cameram  oxaminis  per  jurameiituni,  super  duohiis  articulis  :  piinuis  ad 
providciidum  <lo  prima  Icctuia  oïdinaria  in  manibus  Facullatis  per  luaijisIriiMi 
Rogeiiuni  Barme,  tune  legentem,  jam  pure  et  simpliciter  i-esignata  ;  secuudns, 
coniinunis. 

Quoad  primuni,  domini  providerunt  concurrenti  ipsius  Barme,  videllcel  ma- 
gislro  Vitali  de  TesJ)es.  docto  juveni;  qui,  post  gratias  dominis  habitas,  invitavil 
eosdem  ad  sumendum  prandium  in  domo  ejusdem,  certo  die  advisando  per  me 
[10  Mais.]  decanum;  et  die  Sabbati  sequenti,  fecit  regale,  amplum  et  lauluui  convivium, 
presenlibus  domino  patruo  uieo,  P[etro]  Dorigny,  régis  consiliario,  et  omnil>iis 
dominis  doctoribus,  exceptis  dominis  Picard  et  Gaguin  impeditis. 

Qnoad  secundum  articulum,  snppHcnit  pro  loco  vac(c)ante  ipsius  concurrenlie 
magisler  MatheusCdiartier ''),  baccalarius  FacuUatis;  cni  injnnctumfuit  ut  haberel 
per  Iriduum  légère  in  scolis  vacanlibus  et  demum  reverli  ad  dominos  ad  conli- 
uuaudum  sua  m  sup|)licacionem. 

[8  Mars.]  Jovis  vui  Martii,  iiora  secnnda  post  meridiem,  luit  convocata  Universitas  a[)ud 

Sanclum  Matburinum,  presentibus  dominis  de  Conty,  de  Veteri  Villa,  Aligrel, 
Dugast  et  me,  super  duobus  articulis  :  primus,  super  noimullis  concernentibus 
honorem  Universitatis  ;  secundus,  communis. 

(Juoad  primum,  exposuit  dominus  rector  quod  ad  anres  suas  pervenerat 
primum  licenciatum  in  tlieologia,  magistrum  Jobannem  Maignem,  fore  doc- 
torizandum  die  crastina  proxima,  et  ex  omni  consuetudine  et  observancia  de- 
bere  interesse  suo  actui  et  habere  bir[r]etum  et  pranihiim  ab  eodem,  tamquam 
capud  (sî'c) Universitatis;  verum  per  ipsam  Facultatem  tbeologie,  in  odinm  processus 
pendentis  in  dicta  curia  Parlamenti  inter  ipsam  Facultatem,  ex  una,  et  alias 
très  Facultates,  partibus  ex  altéra,  fuisse  injunctum  dicto  licenciato  ne  babei-et 
invitare  ipsum  dominum  rectorem,  contra  (de)decus  et  honorem  Universitatis, 
nec  procuratorem  Universitatis,  magistrum  llobertum  de  Val[l]ibus.  Qua  queri- 
monia  audita,  conclusum  fuit  ut  fièrent  inhibiciones  doctorisando  presenti  et 
comparenti  in  dicta  congregacione,  ne  haberet,  sub  pénis  privacionis  a  greniio 
Universitatis,  lacère  actum  suum.  Et  parifer  conclusum  fuit  ut  dominus  rector. 
una  cum  dominis  decanis  et  procnratoribus,  adiret  reverendum  in  (Ihrislo  patreni 
episcopum   Parisiensem   et  cancellarium,  coram  quibus  haberet    rector   tactnm 

'■'  I.p  3  mars  i5-i8  [  i5-29].  "Estioitiio  Parent,  payer   et    contiuuer   x   escus  d'or  de  rente  (|iie 

lirocineiu- en  ia  Chambre  des  Comptes,  tulenr  lies  m.  Micliel  Bazin,  seigneur  duditiien,  veniiil   el 

enfans  inineiirs  de  feu  m.  Jelian  le  tirant,  pi'ocu-  constitua  le  ai  mai  iîîi3  à  m.  Mathieu  (Jhailirr. 

reur  au  Chasteliet,  et  Jehanue,  sa  femme,  [est]  advocat  en  la  court  de  Parlement.  1  (joU.  Clmiviii- 

condamné  audit  nom  et  comme  détenteur  du  fief,  baull ,  vol.  76."!.  |>.  idy. 
terre  et  seigneurie  de  Tronx,  piès  Chevreuse,  à 


[1V.)7-1V.IS|       DE   i;i  NIVKllSlTl';   l)i:   !'\i;iS    \1     W"  SIKCIJv  /i03 

proponero.  cl  ro{;ai-e  eosdcm,  scilin-l  (iichuii  rpisfopuiii,  ik;  li;ilirirl  ;i|)riiii' 
siiain  aiilain,  cl  cancollaiiiini,  no  lial)epel  cinii  lnijrjtîlare;  alias  se  opponchat 
noiiiiiic  Universilatis.  Kl  nie  picseiile  taniquani  decano,  diclus  canccllaiiiis 
rcspondit  se  oninino  vellc  olx-ditc  Universilali  cl  iii  omnibus  l'avere,  sed  dolere 
de  ista  controversia  et  coiijuralione  llicologica  O. 

Eodeiii   die,   fnil    iiiissa    Kacnllalis    ofdiiiaria.    scd    cjjo   ridii    iiilcihii    jiroplci- 
iiiipediniciilinii. 

(F°  q/k)  r".)  Veiieris  iionacjusdeiu,  doiuinus  reclor,  decaiii  cl  iioniiulli  pioctiia-  lu  M-irs.] 
tores  nalionuni,  adivit  (sic)  curiam  Parlamenli  de  mane  hora  sexta,  et  ihidem  pcr 
moduni  i-cqueste  petebat  Universitas,  ad  evitandnin  scandalmii.  qnod  doinimis 
rector  cl  bii  qui  e\  consuetudine  invitabantur  in  ipso  actu  niagistctii.  iiivila- 
reiitur  per  doctorizandum.  Quod  et  factum  est.  Narn  iiijuncluui  est  cnidaiii 
bostiario  nomine  Pagevin^-',  ut  baberet  boc  denunciare  doclorizando;  el  ila 
dnminus  doctorizandus  invilavit  doniiuum  rcctoreni;  qui  quideni  çonq)aruil  in 
dicto  actu;  sed  |)roli  dobir!  I)idellus  magnus  ipsius  Facnllalis  tlieob)<{ie  iiuliiil 
preseiitare  domino  rectori  birrclum  more  solito,  licet  csset  dirlum  per  arreslum 
quod  boc  fieret.  Quamobrem  curia,  die  sequenti,  per  suuni  arrestum  injuiixil 
dicto  bidello  ut,  présente  dicto  bostiario,  hal)erct  in  primo  acin  doctoi-(iz)atus  in 
tbeologia,  presentare  dictum  birretum  domino  reolori.  sub  pénis  jnagiiis,  etc. '^'. 

Mercurii  xuu  ejusdem,  in  caméra  examinis,  presentibus  dominis  de  Conty,  h''  Mais, 
de  \ eteri  Villa,  Alb'gret,  Dugast  et  me,  fuerunt.  examine  premisso,  ad  gradum 
baccalariatus  recepti  frater  Matburinus  Bertoul,  clericus,  diocesis  \l(l)reba- 
Icnsis,  ordinis  S.  Benedicti,  de  conventu  At(t)rebatensi;  Adam  de  Sancto  Pre- 
jecto,  clericus,  Meldensis  diocesis;  Leonardus  Morelli,  clericus.  in  artibus  magis- 
ter,  Lugdunensis  diocesis;  et  quilibet  eorum  pro  suis  bursis  solvit  \i.\iii  sol.  par. 

Jovis  XV ejusdem,  fuit  missa  ordinariaFacuItatis,  présente  domino  deConlv  xdo.      [10  M^rs. 

Dominica  xvm  ejusdem,  fuit  relebrala  proccssio  Universilatis  apud  castissimam 
Virginem  Genovefam,  assistentibus  dominis  de  (lonly,    i\i'  \eteri  Villa.  Picard. 

'''  l*In  marge  :  frJNota  beue  pro  rectoribusn.  laiiiltc  Marie,   en   baillant  caiilinn  île    la   valeur 

'"'  On  lit  dans  les  legistres  du  Châtelct,  à  la  d'icenx;  veu  l'inventaire  fait  par  Henry  de  Larclie 

date    du   8    lévrier   1^99    [i5oo]  :   trHonorable  et  (ilaude  de  Troyc,  notaires,  le  17  janvier  der- 

honime  Jehan  Pageviu,  huissier  au  Parlement,  el  nier.  mont^uU  n'  .\n  i.  xvi  s.,  après  que  Guillaume 

Marie  Bounet,    sa   femme,  requérant    délivrance  Pageviu,  bourgeois  de  Paris,  s'est  constitué  caution 

leur  estre  faitte,  en  vertu  des  lettres  de  benelice  pour  losdits  mariez,  délivrance  a  esté  faitte  auxdits 

d'inventaire  par  eux  obtenu  le  -21  aoust  dernier,  mariez  desdits  biens  meubles  et  immeubles.-!  Coll. 

des  biens  de  la  succession  de  feu  f^eonnet  Bonnet.  Clairiimlmnll.,  vol.  ytiô,  p.  .'$29. 
vendeur  de  poisson  de  mer  es  Halles,   père  de  t'    En  marge:  rlNola  bene  conlia  Theologos»:. 


[i9  Mars. 


liG'i  LA  FACULTE   DE  DECRET  '  [  |/i97-LV.I8 1 

A]i{;i"el.  do   Haii<]es( .    DugasI   et   me,  et  cuilihel   l'acla   fuit  (listrilnicio  (liimiiiii 
solidorum  tiii'. 

Et  in  eadem  congregacioiifi  siipplicuit  dominus  rector  liaberi  gratiis  et  gesta 
pei-  euin  accepta.  Qiiodet  conclusum  est. 

Lune  xi\  fjusdem,  présente  domino  de  Conty  et  me,  promisse  examine,  lïill 
ad  gradum  baccalariatns  receptus  magister  Panlus  Loyau,  clericiis,  Lnceo- 
ncnsis  (.s/r)  diocesis,  qui  solvit  pro  suis  hursis  xlvim  sol.  par. 


[20  Mars.]  Martis  \x  ejusdem,  post  prandium,  iuil  convocata   Facilitas  apud    caniei'am 

examinis,  ad  providendum  de  secundo  legente,  concurrente  ciim  alio.  (Jne 
quidem  lectura  fuit  pure  et  simplicitor  collocata  magistro  Matlieo  Ghartier.  suo 
alumno,  et  licenciando  hoc  anno, 

[22  Mars.]  .lovis  xxu  ojusdem,  post  prandium.  in  caméra  examinis,  fuit,  prehabitis  jura- 

mentis  et  examine,  receptus  in  baccalarium  magister  Franciscus  de  Parenti('\ 
clericus.  diocesis  Ambianensis.  qui  solvit  pro  suis  bursis  xlvui  sol. 

(F"  969  v".)  Eodom  die,  fuit  incoi-poratus  inter  baccalai-ios  Facultalis  magister 
.lacobus  Lartilleur!- ,  dioce.sis  Galliala[ujnensis,  qui  solvit  pro  ipsa  incorporacione 
duo  scuta,  et  sic  lvi  sol.  par. 

[23  Mars.]  Veneris  xxui  ejusdem,  de  mane,  in  caméra  examinis,  presentibiis  dominis  de 

Conty,  du  Gast  et  me.,  fuit,  examine  et  juramentis  prehabitis,  receptus  in  bacca- 
larium magister  Jobannes  Amielii,  clericus,  canonicus  Gastri  Novi  Dario'^).  dio- 
cesis Sancti  Papuli.  qui  solvit  pro  suis  bursis  duos  aureos  in  sole  :  sic  lvui  sol.  par. 

[25  Mars.]  Domiuica    x\v    ejusdem.  fuit  celebrata   missa  de   Auuunciacione  Béate  Marie 

Virginis,  licet  per  alias  ecclesias  non  celebraretur  nisi  usque  in  diem  crastinum. 


>''  François  de  l'arenly  était  i)eiit-('tre  le  frèro 
(le  Oueiitin  i]o  I\Trftnly,  sccri'laire  du  Roi.  Le 
iÇf  septcmljii'  l'iiji.  a»  Cliàtolot,  "bionorabir 
homme  Jehan  Charpentier,  notaire  du  tloy  [se 
présente!  contre  l'ierre  I^e  I)en\,  inipritneur  de 
livres,  ponr  raison  de  xi.  sols  |)ar.  de  renie  que 
Quentin  de  Parenly,  secrétaire  du  Roy,  constitua 
le  1"  avril  1/187  fn'l'l  Charpentier  à  jn'endre  sui' 
Ions  ses  biens,  desquels  héritages  ledit  Le  Deux 
est  h  présent  détenteur;  pour  quoy  ledit  Le  Deux 
a  esté  condamné  à  payer  et  continuer  laditlerentei. 
Coll.  Cldirtimbaiilt. ,  vol.  766,  p.  88. 

'*'  En  i4ç)5,  Jacques  Lartilleur,  maître  es 
arts  et  haclieliir    eu    Décret,    se   présente    à   la 


collation  de  l'abbé  de  Saint-Germain-des-Prés  et 
à  celle  du  |)rieur  de  Saint-Martin-des-Chanips. 
O.S. B.  Arcti.  de  l'Uni)},  de  Paris,  vol.  it),  fol.  ()i. 
— -  Est-ce  le  même  que  le  bachelier  de  1498?  Le  l'ail 
])araît  certain.  Ce  serait  <lonc  comme  maître  es  arts 
de  l'Université  de  Paris,  mais  aussi  comme  bache- 
lier en  Décret  d'une  autre  Université  que  Lartilleur 
se  serait  fait  inscrire,  en  1  liç^fi .  au  livre  des  présen- 
tations. —  En  i^gç),  maître  es  arts  et  licencié  en 
Décret,  il  se  présente  à  la  collation  des  abbës  de 
Moriinr)nd  et  de  Montier-en-Der,  diocèse  de  Cha- 
ions,  O.S. lî.  .Iît/kVc.s  de  rUiiiv.  de  Pniis ,  vol.  .'Jo. 
loi.  77. 

<''  Casleliiaiidarv. 


[IV.t7-lV.lS|       l)K   LTNIVKRSITK   DR   l'\RIS    \U   XV»  SIKCLK.  A65 

Jovis  x\i\  cjusdcrii .  Iiiil  iiiiss;i  ordiiiiuiii  I'";iiiiU;ilis,  cl  post  |)iiiii(liiiiii .  rO(ifiii 
(lie,  examinali  el  cum  liacciilaiiis  r((([)li  Iralor  Georgiiis  de  Homhorjj,  dioccsis 
Trevererisis,  ordinis  S.  Bonedicii,  cl  lieitraiidiis  Goiijaiilt,  diocesis  Senonensis; 
cl  (jiiilil)cl  ooniin  solvil  pro  suis  i)tirsis  xi,vm  sol.  par. 

Eodoin  die.  riiciiiiil  pci'  dominos  convocatos  ap[)iol)ati  liccnciandi  cl  eormii 
bursc  taxa  te. 


[29  Marg.] 


Apiulis.  —  Secunda  die.  luit,  examine  premisso,  iii  hanaiaiium  icçcptus 
frater  Simon  Nanqiiicr ''',  diocesis  Meldensis,  clericus,  ordinis  Sancti  Benedicli, 
qui  solvit  pro  suis  bursis  xlvui  sol.  par. 

Eodem  die,    fuerunl  dalc  lies   libre  liironenses  domino   de   Conty   pro  inci- 
piendo  solucionem  cere  nostre.  Item,  die  sequenti,  très  soliili  |iai-.  pro  persolvendo    • 
eamdem  ceram. 


I  a  Avril.  J 


Terlia  Aprilis,  apud  cameram  examinis,  presenlibus  dominis  de  Conty,  de 
Veteri  Villa,  Du{jast  et  me,  premisso  examine,  in  baccalarium  receptus  est  ma- 
gister  Johannes  Brosset  (-',  clericus,  Sagiensis  diocesis,  qui  solvit  pro  suis  bursis 
Lvi  sol.  par. 

Veneris  vi  ejusdem,  fuerunt  examinali  pro  baccalariahi  cl  rcccpli  magistri 
Guillermus  le  Boindre^'',  clericus,  diocesis  Garnotensis,  et  Stephanus  de  Hotot'"', 
clericus,  Belvacensis  diocesis;  quorum  prius  solvil  xlvui  sol.  par.,  et  alius  xi.  : 
et  sic  uu''"'vni  sol.  par. 


[3  Avril. 


[6  Avril. 


Sabbati  vu  ejusdem,  luit  congregatio  apud  cameram  examinis  super  duobus 
articulis,  scilicet  ad  conficiendum  rotulum,  adoptandum,  et  ad  bidellorum  bur- 
sas  taxandas. 


[7  Avril. 


<"'  Sur  ce  personnage,  médiocre  poète  latin, 
voir  Thuasne,  B.  Gnaguiid  Epislolc  el  orationcs, 
t.  I.,  p.  1 14  n.  9 ,  i35,  i36  et  n.  1. 

'"'  Jean  Brosset  était  le  nom  du  beau-frère  de 
Charles  du  Hautbois,  évêque  de  Tournai.  Il  était 
bailli  de  Montfort-rAmaury  et,  le  as  mai  i545,  sa 
veuve,  Catherine  du  Hautbois,  faisait  donation  au 
llls  issu  de  leur  mariage,  également  nommé  Jean 
Brosset,  avocat  en  Pailement  et  clerc  du  roi  en  la 
Chambre  du  Trésor,  d'une  maison  sise  à  Paris, 
rue  du  Chaume,  attenante  à  riiùlol  de  Balue,  et 
de  diverses  terres  près  Montlort-l'Amaury  (Cam- 
pardon  et  Tuetey,  Inventaire  des  registres.  .  .  du 
Chàlelet  de  Paris,  n°  lySy). .  .  Mais  il  n'y  a  |)eut- 
être  là  ([u'une  homonymie  trompeuse. 


'''  Le  ai  juillet  i^cj.S  ''Philipes  le  Boindre, 
marchand  à  Melleray,  diocèse  de  (Jiartres,  a 
émancipé  Giiillaitine  le  Boindre ,  snn  fils,  escollier 
à  Paru,  aoffé  de  quatorze  ans;  curateur,  le  pèrei. 
('oll.  Cldiramhaiilt ,  vol.  yôô.  p.  igo.  Vers  le 
milieu  du  siècle,  un  autre  Phili[)pe  le  Boindre  fat 
régent  de  la  Faculté  de  Décret  (puis  conseiller  au 
Parlement  de  Paris?).  Son  mariage. en  i5'i4,  scan- 
dalisa ses  collègues  qui  le  mirent  en  demeure  de 
se  démettre  de  sa  pliairc.  Cf.  Péries,  La  Faculté  de 
Droit.  .  . ,  p.  170  et  a--(a-9a.3. 

'*'  Sans  nul  doute, un  parent  de  (juillaume  de 
Hotot,  qui  fut  abbé  de  Cormery,  puis  évètpuî 
de  Seuils  de  i433  à  i/i34  (Gullia'chrisi..  t.  XIV, 
col.  268-2G9,  et  t.X.  col.  i43V>. 


•»9 

IMPKIVtnit     ^ATIO:(«lK. 


/jGG  la   FACILTE  DK   DECUKT  [1/197-1 AOS] 

Et  quoad  conlVctioiiom  roluli,  facttis  est  et  coinposilus  oninino  seciiii- 
diim  aiiti(iuitates,  excepte  quod  duo  legeiites  habuerunt  de  scamnis  suis  prima 
loca. 

(F"  25o  r".)  Quoad  adoplionem.  conclusum  fuit  ut  domini  absentes  non 
possent  adoptare,  nisi  mittant  alicui  ex  dominis  rejjentibus  ut  adoptet  loco  ipsius; 
UNO  casii  adliuf  erit  ullimus  talis  mittens  cedulam  in  adoptione  fienda,  ita  quod 
ille  qui  babebit  pro  eo  adoptare  adoptabit  [ms.  adoptavit]  nitimo  loco  O. 

()uoad  taxacionem  bursarum  bidellorum,  concbisum  fuit  ut  baberent  decem 
el  ([uinque  scuta  pro  bac  Hcentia,  quia  solum  tridecim  numéro  et  pauperes 
tueruiil  licenciandi  pro  boc  anno. 

Eodem  die,  dominus  Aligret  legit  Decretalem  Omnis  pro  et  nomine  domini 
Guaguin. 

Eodena  die,  fuit,  examine  premisso.  in  baccalarium  receptus  magister  Guil- 
lermus  de  Monasterio (-),  Gonstanciensis  diocesis,  qui  solvit  pro  suis  bursis 
\Lvui  sol.  par. 

[8  Avril.]  Hac  die,  dominica  octava  ejusdem.  arripui  iter  ad  eunduni  Trecas. 

Sequentia,  usque  ad  taie  siguum:!:.  propter  absenciam  meam  scripsi  juxta 
relacionem  domini  de  Conty. 

|i)Auii.  I  Lune  IX   ejusdem,  fuerunt  sigillate  due    littere   gradus    :    una  pro  magistro 

Ilogerio  Barme,  nuper  primo  legente,  qui  gratis  babuit,  quiafueratnosterlegens; 
secunda,  pro  magistro  Jobaime  Brosset.  Sagiensis  diocesis,  qui  solvit  seize  solz 
parisis  :  pour  ce,  xvi  sol.  par. 

Eodem  die,  fuit  facta  cnngregacio  Universitatis  apud  Sanctum  Matburinum  ad 
videndas  et  audiendas  litteras  de  morte  domini  nostri  régis  Garoli  octavi,  qui 
anuorum  xxvu  et  novem  mensium  obierat  à  Amboise  [sic),  die  sabbati  proxime 
precedeuti,  bora  septima,  cujus  anima  requiescat  in  pace;  et  regnavit  rex 
Erancie  annis  \m  vel  circa'^'.  Post  cujus  mortem  incepit  regnare  Ludovicus 
(lux  Aurelianensis,  et  dictus  est  Ludovicus  XII. 

|ii  Vvtll.i  Mercurii  xi,  domini  de  Gonty,  de  Veteri  Villa  et  Dugast  conduxerunt  licen- 

ciandos  xui  numéro  a  Sancto  Johanne  Jherosolomitano  usque  ad  aulam  domini 
l'arisiensis. 

'■' En  marge  :  fNiila  [110  ail()|ilioiiil(iis  liceiician-  ecclesia  Aiirelianensi™,  se  présente  à  la  collation 

donim  y.  (les  évêques  et  des  chapitres  de  Langres  et  d'Autun. 

'-'  En  i5i3.  Guillaumo  du  Moulier.  du  diocèse  Arch.  ck  l'Unir,  de  Paris,  vol.  5i.  fol    96. 
deCoutances,  maître  es  arts  et  licencié  en  Décret.  '''  En  marge  :  crMors  régis  Caroli  octavin.   Il 

curé  des  églises  «rde  Lnperis  et  Crona  (sic)  Paris.  avait  succédé  à  son  père,  Louis  XI ,  le  3o  août  t  i83 

et  capellanus  capellanie  seu  capellc  Bcnle  Marie  in  et  mourut  eu  effet  à  Amboise  le  7  avril  1698. 


[l/i97-lA9«|       l)K   L'IiNIVIÎHSITÉ   DK   l'AllIS   AI     \  V'   SIKCLK.  /i07 

Eodcm  (lie,  ordiiijiliiiii  cxlilil  (jinxl  sinjjiili  domini  conducoiulo  d(;  ccicn)  licrii- 
ciandos  haberenl  octo  solidos  parisiensesW. 

Eodcin  (lie.  Iiiil  sijfillala  lillcia  giadiis  licencie  fralris  7\ml)rosii  di'  Wastiiif, 
rolijiiosi  Sancii  Martini  in  Tornaco,  ordinis  S.  15cnedicli.  et  suivit  jno  dicia  lil- 
tci'a  \\  sol.  |)ar. 

(F"  960    V".)  OllDO   LICfiNClANDOHliM  SECL'MX  M  OltDlNEM  ANTIQIIT\TIS  SI  I    (ill\l)IS.   KXCKITO  ,11  Awil. 

QrOI)   1)1  (t    I.KCENTES   IN  SUIS  SCANiNlS  ET    BANCIS  FUEIll  NT  KVOCATI   l'IilMl   KT  l'IilMO    l'lil)l'Ti;i; 
IlONOllKM  LECTURE.  ET    HOC.    DE   A\NO    1^197-    l>li:  MEUCIRII    ANTE    PxSCA. 

MajjTstt'c  \ilalis  de  Tcsbcs.  .  .  Uiuic  adoptavil  doiniiiiis  de  llaiijjol. 

Majjisliîr  loliannes  Militis..  .  .  Hune  ado])tavil  Nvcoians  de  (loiity. 

Magister Marlialis  Galicher.  .  .  Hune  ado])lavit  de  \clcri  \  ilhi. 

Magister  Matlieus  (lliaitici-.  .  .  Ilunc  adoptavil  Dn{{asl. 

Magister  Jacobus  J.,ai'til!eiir. .  .  Ilunc  adoptavil  Picai'd. 

Magislec  Peti'iis  Barbier Hune  ad(»|)tavit  de  Veleri  \  lll;i. 

Frater  Nicoiaus  iMulloris Hune  ado])tavil  Picard. 

Magister  Jacobus  Riijicr Hune  adoptavil  (iua;juiu. 

Magister  .Tobannes  Marc Hune  adoplavit  de  llangi'st. 

Frater  Ambrosius  Woeslinc. .  .  Ilunc  adoptavit  de  (lonty. 

Magister  Petrus  Normani.  .  .  .  Hune  adoptavit  Dorignv. 

Magister  Matiuirinus  Gilles..  .  Hune  adoptavit  Aligi'ct. 

Magister  Nicolaus  Artur Hnnc  adoptavit  AJligicl. 

Prinius  erat  baccalarius  liujus  Universilalis  cl  iegcus  priniani  ordinai-iam,  et 
erat  de  anno  i4()5,  18  die  Junii. 

Secundus,  bic  pariter  de  anno  i/ujo,  26  Septembris. 
Tertius.  bic  de  anno  1^96,  3o  Sepleuibris. 
Quartus,  bic  de  anno  1^9^,  i?9  Januarii. 
Quintus,  de  Aureleanis,  de  anno  1^93,  1  (J  Novenibris. 
Sextus,  bic  de  anno  1^9^  1^  Augusii. 
Septimus,  bic  de  anno  1/19/1,  *^  ÏNovend»ris. 
Octavus,  bic  de  anno  iàc)^,  1  a  Maii, 
Nonus,  bic  de  anno  lAgB,  9  Martii. 

Decimus,  hic, 

Undecinius,  bic  de  anno  i/igfi.  1/1  .lunii. 

Duodecimus,  bic  de  anno 

Decimus  tertius,  bic ^3  Alarcii. 

'"'  l'^n  iiiiiijjc  :  "Soi»  lieiie,  swl  lioilie  non  obsoivatiu--.  qiii;i  ;ili<jiin  miiinr  siinuii,!-. 

3<j. 


Zi08  LA   FACILTI-:   1)K   DKCRET  |  1  V.)7-l  V.»,H] 

Eodom  (lie,  abscnlo  domino  de  l*oiiclicr,  canct-llario.  ub  luoi'leni  rtM;iam, 
ina}}isler  Potriis  Deonvillo,  subrancellariiis,  atliibt  rotuhim  dausum  el  tradidil 
inagislro  Jobanni  Dugue,  niaguo  bidello  ipsius  Facullalis,  ad  recognoscendiini 
sigilia  dominortiiii.  Posica  fiactiini  fuit,  el  legit  ipse  bidelliis,  more  consueto, 
secundum  urdinem  posiliim  et  factum  per  ipsam  Facultatem,  et  ])ciiediclioii(' 
impai'tita  in  eos,  recessimus  ad  partem  siib  gradibus.  nlti  primus  babuit  giatias 
ipsi  Facidtati. 

(F"  95 1  r°.)  Eodeni  die,  luit  factum  sol(l)enne  ])iandium  doniiuis  (bictori])us 
omnibus  existenlibus  in  bac  civitate  in  domo  domini  cancellaiii. 

|iç)Airil.]  Jovis  XIX  ejusdem.  in  domo  domini  Diigast,  vicedecani,  présente  domino  de 

Conty,  fuit,  examine  premisso,  in  l)accalarium  receptus  Antbonius  Ghaneli, 
presbiter,  Lugdunensis  diocesis,  qui  sol  vit  pro  bursis  xl  sol.  par. 

Nota  quod  sunt  duo  licenciali  de  lioc  anno,  scilicet  magistri  Jacobus  [vis.  Jacobi] 
Lartilleur,  de  Cabilone.  et  Nycolaus  Artur,  de  Rotbomago.  obligati  in  manu  ma- 
gistri .lobannis  Dugue  in  duobus  sentis,  scilicet  rjuilibet  in  uno.  etc. 

Eodem  die,  fuit  sigillata  littera  baccalariatus  Guillermi  Leboy[n]dre,  Carno- 
tensis  diocesis,  qui  solvit  solum  xvi  sol.  par. 

lai.  Avril. ]  Veneris  XX  ejusdem,  in  domo  domini  Dugast,  fuit,  examine  premisso,  in  bac- 

calarium  rece])tus  Jobannes  de  Courcelles,  Trecensis  diocesis  et  canonicus  Tre- 
censis,  et  solvit  pro  suis  bursis  un  libras  un  sol.  par. 

[ai  Avril]  Sabbati  xxi  ejusdem,  fuit  convocala  IJniversitas   super   litteris  missis   a   rege 

Ludovico  moderno,  presentibus  dominis  de  Conty,  de  Veteri  Villa,  Gaguin, 
Aligret  et  Dugast. 

124  Avril.]  Martis  xxnn  ejusdem,   fuit  ilerum  convocata  Universités  super  ternis  litteris 

Régis  continenfibus  ut  se  disponeret  Universitas  ad  recipiendum  funus  régis 
Karoli  octavi  ultime  defuncti,  et  fuerunt  commissi  ab  Universitate  sex  ad  com- 
municandnm  cum  dominis  de  Parlamento  super  modo  progrediendi  et  reci- 
piendi. 

[26  Avril.]  Jovis  xwi  ejusdem,  fuit  missa  ordinaria  Facultatis;  post  cujus  celebracionem 

fuerunt,  examine  premisso,  ad  baccalarialum  recepti  Petrus  de  Balleul,  reli- 
giosus  de  Becco,  ordinis  S.  Benedicti,  Rotbomagensis  diocesis,  et  solvit  pro 
bursis  XLvni  sol.  par.;  item,  Alanus  Micbel,  clericus,  Senonensis  diocesis,  et 
solvit  pro  bursis  xl  sol.  par.;  item,  Petrus  Melin,  presbiter,  Claromontensis 
diocesis,  et  solvit  xl  sol.  par. 

^  Isto  die.  bora  |)randii,  redii  a  Trecis  ad  banc  civitateni. 


[  1/197-1 'i!)8|       DE  L'UMVKHSITi';   DK    l'\UIS    \l     XV-  SIÈCLE.  /iG9 

Veneris  wvii  cinsdciii.  l'iiil  di'hiluni  liiiiiis  doniiiii  icjjis  Kiiroli,  |)Ost  praiidiiiii),       [^7  Avril. 
ad  lempliiin  Nosdc  Doinliic  de  (lampis. 

Sabbati  seqiieiili,  luit  missa  per  Univcrsilatom  ceb'brala  apiid  Carmelitas  pro       [28  Avril. 
anima  doniini  Hogis.  faci(>nt('  nfliciiim  abbalo   karoliloci  '',  doclon-  in  ihoolof^ia, 
el  luit  dislribiiliis  ciiiiilx't  doclori  i-i-jjcnii  solidiis  Inrnii.  per  Inivci-silalcm .  et  pfi' 
racultalem  nostram  cuilibct  diî^tnbuli  sunt  duo  solidi  tuion. 

(F°25i  v".)  Dominica  sc([iicnii  ('-),  bora  prima  poslmoridiaiia ,  fiiil  convorata  [jg  Avril. 
Universitas  apiid  Sanctum  Matburinum,  ad  cmiidiini  (d)vlam  rmicii  der(l)unrti 
Caroli  régis,  et  sic  processimus  :  nam,  cxciindo  a  diclu  loco  Saiicli  Matbnrini 
per  vicnm  Saiicli  .Iacol)i,  primo  crux  precessil.  cl  dfniiini  doniiniis  rcrtor  ciim 
decano  et  aliis  docloribus  tbcolojjie,  secundum  ordiuem  anlirpiitalis;  demum 
anliqnioros  Facultatis  nosire;  poslea  medici,  niajjistri  rcijcntos  in  arti])us  cap- 
[])]ati;  deinde  procuratores  Nationum;  liinc  baccalarii  théologie,  noslre  Facnl- 
tatis,  medicine  et  arlium,  cap[p]ati  omnes,  cum  l)idellis  omnium  Facullatum, 
etiani  cap[p]alis.  quia  nullus  non  cap[p]alus  conipiirchat;  et  cum  ci-ucem  ferens 
a]>propinquasset  porte  seu  janue  Beati  Jacol)i,  stetit  il)idem  rector  cum  certis 
dominis  doctoribus,  in  ordine  descendendo.  et  remissa  est  crux  inferius.  ut  in 
eundo  ad  tempbim  Boatc  Marie  baberet  procedere  et  incedere  anle  baccalarios 
artium  cap[p]alos. 

Deinde,  in  dicto  vico  Sancti  .Tacobi,  in  iatere  sinistro,  scibcetde  latere  ecclesie 
et  domus  Fratrum  Predicatorum,  dispersa  secundum  suum  ordinem.  Universités 
expectabat  dictum  funus,  et  erat  rector  prope  dictam  porlam  Sancti  Jacobi,  et 
secundum  quod  incedebant  illi  de  ecdesia  Beale  Marie,  suarnm  sorornm  et  ca- 
pelle  régie,  ita  incedebat  Universitas.  et  sic  orat  totus  ordo,  ut  poliii  meo 
ingenio  comprebendere  ;  nam  primo  ex  utroque  latere  incedebant  omnes  sacer- 
dotes  aut  saltem  maxima  pars  sacerdotum  in  parrocbiis  bujus  civilalis  hal)itua- 
torum  cum  superciliis,  quorum  numerus  erat  infinitus. 

Deinde  Fratros  ordinis  Sancli  Francisci  in  numéro  centum  lxx'^;  post  eos, 
Fratres  Predicatores,  numéro  centum  lx;  bine  Fratres  Montis  Carmeli,  numéro 
centum  et  sex;  hinc  Fratres  Beati  Augustini,  numéro  centum  et  duo;  post  lios, 
quatuor  ordines  Mendicantes  incedebant,  rebgiosi  numéro  xi.nu.  liabentes  cruces 
rubeas,  postea  rebgiosi  albi  ordinis  Sancte  Trinitatis,  ultra  pontes,  Sanctorura 
Maglorii,  Martini  de  Campis,  Genovefe,  Crucis  Billettarum,  Sancti  Vicloris, 
Bernardini  et  Matburini,  in  numéro  inconiprehensibili.  quia  credo  i'ere  ommes 
Fratres  illarum  religionuni  adesse;  item  domini  de  villa,  de  Castelleto  et  du 
Guect  (sic),  etc. 

'''  Jr-aii  i(>  Fel.  es.  Giillin  Cliilst. .  I.  X  .  col.  i  5  1 3  ,  et  plus  liaiil ,  p.  3f)o.  —  ''  Kn  niargo  :  rXola  reccp- 
tionem  cadnvei'is  régis  Kai'oli  oclavi-. 


^70  LA   FACLLTÉ   DE   DÉCHET  [  1  V,I7-1 /i'.),S  | 

PosI  uiiini's  islos  inccdebant  fere  centiun  rx  parvis  ofliciaiiis  duniiis  dicli  lUijjis. 
indiili  iiijfris  tunicis  brevibus  (ciirtis),  et  capuciis,  et  l)acidis  nigris  in  inaiilhiis. 
Deinde  wiiii  clamatores  hiijiis  civitatis  cum  suis  cainpaiiis,  gal[l]ice  les  rrieurs, 
Iiabenfes  arma  regia  anle  et  rétro;  et  post  eos  quadriiiiieiiti  bomines  l'erenles 
cccc  tedas  in  (juibus  erant  affixa  arma  regia;  et  deinde  olliciaiii  et  rectores  eqno- 
riim.  gallice  les  esaiyers  de  l'escuijrie;  et  postea  centnm  arciiitenentes  de  custodia, 
jj[ai[l]ice  de  la  garde  du  Irexpassé;  bine  magistri  donuis  urdinarii,  et  multi  de  nu- 
méro des  nobles;  demum  se\  buc[c]inatores,  sex  nunlii  seu  oratores,  galHce  les 
livmpcles  etheraulx,  ante  curruni  ifiio  funus  deferebatui';  rpii  quidem  currus,  co- 
o])ertuspanno  vel[l]nlo  nigro  et  panno  deaurato  pleno  liHis,  trabebatur  sexmagnis 
equis  coopertis  vel[l]uto  nigro,  cni  erat  infixa  criix  alba  de  serica  alba;  cl  euiu- 
dem  currum  sequebanlur  sex  mangones  nobiles  existentes  super  sex  magnos  ci 
puleros  equos  rooperlos  ut  equi  currus. 

(F"  25-î  r°.)  El  post  ista  incedebant  a  latere  dextro  capellani,  vicarii  et  babituali 
in  ecclesiis  coliejiiatis  et  catiiedrali  hujus  civitatis,  et  a  bitere  sinistro,  uno  con- 
texlu,  baccalarii  in  artibus,  medicina,  Decretis  et  theologia,  et  post  eos,  absqiie 
aliquo  intervaljlji)  ah  eodem  latere  dextro.  incedebant  canonici  dictarnm  eccle- 
siarum  et  Sancte  Capelb^  l'egalis  et  ecclesie  Sancte  Marie  mixtini  et  dignitales 
dictarnm  duarum  ecdesiarum;  et  a  latere  sinisiro.  uno  conlextn,  antiqui  régentes 
in  artibus,  procuratores  nationum.  doctores  in  medicina.  Decretis  et  in  tlieobi- 
gia;  deinde  abbates  Sancti  Victoris''),  Maglorii'-'  et  Sancte  Genovefef^';  episcopi 
Angolismensis*"',  Coriso])itensis '^),  de  Betbleen'").  Valentinensis'''),  Belvacensis''*), 
Autissiodorensisf"),  AndegavensisC"',  Ebroicensis'"',  Pictavensis''^'  et  Parisiensis  ('■''^ 
ultimus  épisco])orum;  et  finaliter  rector  Universitatis''*)  juxta  dominum  episco- 
pum  Parisiensem,  a  latere  sinistro;  et  postea  duo  cardinales,  scilicet  nobilis  car- 
dinalis  dominus  de  Luxend)urgo,  episcopus  Genomanensis  et  Morinensis''^),  et 
cardinalis  de  Ourse,  alias  dictus  Perouldi  ^primo  penme  tracln  :  Deroldi]  '"'),  qui 
celebrabat  otTicium. 

Deinde  per  nianuni  ducebantur  duo  superillustres  et  perexcellentes  equi  co- 
operti  vel[l]nto  nigro  j)i'olixo  usque  ad  terram,  et  su])er  utrumque  erat  crux  de 

'"'  Nicaise  de  Lornic  :   fAilfuil  iii  poiililiralibus  ''"'  Jean  tic  R(!ly   (  ii()i-i  ^lyo). 

exsequiis  (Jaroli  VIII  régis  i/kjSi,  lit-on  dans  la  '"'  Raoul  du  Fou  (  i/l7()-i5i  i  ). 

Gtdlia  Christ.,  t.  VII,  col.  C87.  t")  Pierre  d'Aniboise  (  )  48i-i5o5). 

'"'  Guy  de  Montniirail.  <"'  Jean  Simon  (  1  Zi()-2-i5o9  ). 

<"'  Philippe  (Cousin.  '"'  Jean  lîoivin. 

'*'  Oclovien  do  Saiiil-(ii'lais  (  1 'i()3-i5oa).  '■''"''   l'Iiilippe  de  LuMMoboui-j) ,  ('vècjue  du  Mans. 

'^'  Haonl  le  Chauve  de  Moël  (  i/iqS-iSoi  ).  do   l'iyO  ii  1  .'joG  ,  et  de  Thérouanne.   do  i/i()H  à 

'''  Jean  Lapôtre  (1 'i()8-i5oi  ).  i5i2. 

'''  Jean  d'Espinay  (  1 'i()i-i  ."So.'i).  ''"'  Raymond  Peroud,  nonce  en  Allomagno  on 

'*'  Louis   de    Villiers    do    Tlsie- \daiii   (ii88-  1  487,  ëvi^que  de  Gurck  en  1/191, cardinal  on  1 /4i)."i, 

i5-:!i).  cvéquo  de  Saintes   l'n    i,")o5,   mort   a   \ilcrhe    le 

'''  Jean  I5aillet(i '178-151 3).  5  septembre  i5o5. 


I  |/i',»7-IV.IS|       l)K   LINIVEIISITK   DK    l'\ltIS    \l     \\     SIKCl.i:.  'ill 

sci'ica  allm  cxtcMisa  jiixia  <|iiiinliliil('iii  vcl|  I  ]iil(t)i,  et  [xistca  (l('f(r)('r('l)atiirsc(il[  |t  jfiira 
sciicilijjics  dor(r)iiiicU  llL'{jis,posita  elsita  super  (|U(Mulain  iiia{]iniiii  paniiutu  aiireiiiii 
cum  coronaet  s[c]eptro  circunidatis  lapidihiis  ot.  {jemmis  preciosis,  siih  qiia  t'lli{jie 
ciat  iiiajjnilicus  (piidaiii  ])aiiiiiis  v(d[l]ulous  persiciis  et  liliis  aureis  ornaliis,  ciijus 
paiiiii  anjfulos  sou  fiml)iias  leiicl)ant  prosidotites  in  Parlaineuto  et  diio  noliilis- 
simi,  quorum  nomina  ijjnoro,  et  circuinquaquc  erant  dorniiii  de  l'arlainenlo 
induli  lunicis  scarlateis.  el  ox  iitroque  latere  erat  unutu  vexiiluni  rejjiuni,  |]al[l]ice 
rsldiiddit,  in  quo  picitis  eiat  unus  ensis  circunidalus  ijjne;  et,  [)Ost  diclain  cflifjieni 
eral  luatjnus  scnti((F)ef  indiitus  iiijjro,  ferons  enseni  va<jina(uin  m  csrltrrpf,  et  post 
oiim  der(r)ercbalur  vexillnnj  Francoruni,  in  quo  erat  picta  yinago  Beati  .Micliaelis, 
ut  reor;  deinde  erant  sex  de  sanguine  régie  déférentes  le  diicil  sive  vestes  funè- 
bres''', scilicet  d'Alençon'-),  de  Guyse(^),  Dunoys'*',  Vendosme'^' ;  deinde 

veniebant  nobiles  domus  régie  induti  nigro,  cum  bastis  suis  super  latus  dextrum; 
et  linaliter  domini  Requestarum,  domus  (lompotorum  seu  racionum,  générales, 
electi,  et  alii  officiarii  curiarum  Parisiensium. 

Et  sic  eo  ordine  deductuni  et  delatuni  est  magnifiée  dictnm  funus,  et  qninqua- 
[finta  mil[l]ia  bominum  bec  aspiciebaiit.  Et  eodem  ordine  delatum  est  (bctum 
corpus  seu  fuiuis  ad  tenqîlum  Beati  Dionisii  extra  civitaten»;  sed  Universitas  non 
est  progressa  ultra  ecclesiam  Sancti  Laurentii  seu  Sancti  i^azari.  Unum  tamen  est 
mcmorie  commendandum,  quod  solum  rector,  decani  Facultaluni  superiorum  et 
procuratores  nationum.  et  sic  octo  de  Universitate,  intraverunt  cborum  Nostre 
Domine  Béate  Marie,  et  sederunt  ipsi  quatuor  de  latere  sinistro,  in  buto  quo 
solet  sedere  cancellarius  ecclesie  Parisiensis  diebiis  sol(l)ennibus. 

Et  pro  laboribus  illorum  dierum  distributi  sunt  singulis  dominis  doctoribus 
oclo  solidi  par. 

(F°  ah'2  v".)  Madius  (sic). —  Martis  prima  die  hujiis  mensis,  inbvimatuin  fuit  apud       [  i  ■  \iai.] 
Sanctum  Dionisium  dictiim  funus  per  reverendissimum  et  nobilissinium  domi- 
inim  Pbilippnin,  cardinalem  de  Luxembourg,  qui  ibidem  celebravit  ollicium;  et 
de  Harly^'*',  episcopus  Andegavensis,  habuit  sermonem  de  gestis  def(f)uncti  régis. 

Et  nuUi  olTiciavernnt  an!  quilquam  (s«V)  decantaverunt,  tam  in  vigii(l)iis  (piam 
niissis,  nisi  soli  episcopi,  saltem  quoad  lectiones,  epistolas  et  evangelia. 

'''  Ces  trois  derniers  mots  ont  été  ajoutés  en  de  Guise,  de  Vaudemont,  d'Auniale  et  d'IIarcoiirl. 
marge.  Les  six  personnages  (jui  suivent  et  dout  ''    Franrois  II  d'Orléans,  duc  de  Longui'vilie, 

Dorigny  u'a  nommé  ([lie  les  quatre  premiei-s,  re-  comte  de  Dunois,  do  Tancflr\ille  et  de  Monlgo- 

présentaient  peut-être  les  si\  pairs  séculiers,  c'est-  mery,  vicomte  de  Melun,  né  vers   i  '180,  mort  en 

à-dire  le  duc  de  Bourgogne,  le  duc  de  Normandie,  iSia. 

le  duc  de  (niyenne,  le  comte  de  Flandre,  le  comte  ''  Charles  de  lîourtion ,  comte,  puis  duc  (i,")i'i) 

de  Champagne  et  le  comte  de  Toulouse.  de  \  endôme,  né  en  1  iig  .  mort  en  1  .")o('). 

'''  Charles,  duc  d'Alençon  (i'j92-i,5a5).  '''  Jean  de  Rély. 

''  René  H,  duc  de  Lorraine  et  de  Bar,  comte 


47-2  LA   FAClLTl';   DK   DÉCUliT  [  1  V,)7-l 'i',)<S  | 

fa  Mai.]  Mercuiii  sectinda  ejiisJem,  fuit  niissa  Faciiltatis  ordinaria. 

Eoilem  (lie,  post  meridicm,  iii  doino  doiuini  de  Conly,  i'iiit  exaininatiis  et  [iiij 
baccalarium  receptiis  Egidius  Merciei",  clericus,  Edueiisis  diocesis,  et  sol  vit  pro 
bursis  XI.V1I1  sol.  par. 

[8  Mai.]  Marlis  viii  ejusdoin,  fuit  inissa  ordinaria  Facultalis  ot  obitus  boue  memorie 

domini  Johannis  Cunart(s/c),  quondam  doctoris  Facultatis. 

Et  eodem  die,  fuit  congregalio  Univcrsitatis  super  clausura  rotuli  nominan- 
doruni  pro  boc  anno,  et  super  collatinne  cujusdam  cappel(l)anie  deSavoysi. 

Quoad  primiim,  preseiitavi  rotuluni  nostrum  iiomine  Facullatis,  cum  pro- 
testationibus  solitis. 

Quoad  secundum,  Facultas  tbeologie,  existens  in  turno,  presentavit  doniinuni 
Grandis''),  in  tbeologia  doctorem,  et  Universilas  eidem  contulit  diclam  cap(p)el- 
laniam  vacantem  per  mortem  magislri  Egidii  Burgault. 

Eodem  die,  fuit  in  capella  Facultalis  examinatus  pro  baccalariatu  Jobannes 
Lesmerel,  clericus,  diocesis  Belvacensis,  et  solvit  pro  bursis  xl  sol.  par. 

Eodem  die,  fuit  sigillata  litlera  gradus  baccalariatus  magistri  Jobannis  Militis, 
de  Parisius,  et  solvit  xx  sol.  par. 

(9  Mai.]  Mercurii  IX  ejusdem,  fuit  celebrata  missa  Beati  Nicolai  sol(l)enniter,  présente 

domino  de  Conty  solo  cum  bidellis  et  legentibus. 

[17  Mai.]  Jovis  xvn,  fuit  missa  ordinaria  Facultatis;  post  cujus  celebracionem  fuerunt  ad 

gradum  baccalariatus  admissi.  presentibus  dominis  de  Conty,  de  Veteri  Villa, 
Gaguin,  Dugast  et  me,  frater  Stcpbanus  de  Magnavilla,  ordinis  S.  Benedicti, 
diocesis  Rotbomagensis,  et  solvit  pro  bursis  xlvui  sol,  par.;  et  magister  Gerardus 
Camay,  presbiter,  diocesis  Mettensis,  et  solvit  pro  bursis  xl  sol.  par.;  et  sic 
un  lib.  vni  sol.  par. 

[aSMai.]  Mercurii    xxui   ejusdem   mensis,   fuit  missa  Facultalis  ordinaria,    et  sigillata 

fuif  littera  licentie  magistri  Jobannis  Morin,  diocesis  Sancti  Flori,  et  solvit 
XVI  sol  par. 

[3i  Mai.]  .lovis  ultima  ejusdem  mensis,    fuit  missa  Facultalis  ordinaria,  et  examinai i 

'"'   Le  2  juillet   i4()i,  au  Châlclet,   rr M.  Jehan  Estinme  Gnimlis^.    Coll.    Clairumbault ,   vol.  766, 

d'Auljoust,  procureur  en  l'arlenient,  comme  pro-  p.  68.  —  En   mars    l'igg   [i5oo],    rrSlephanus 

cureur  de  Philipes  Fournier,  conseiller  au  Parle-  firandis,  in  arlibus  et  Iheoiogia  magisler  regens», 

montas  Re(|uesles,  [est]  renvoyé  esdilles  Rcquesles  se  présente  à  la  collation  des  évoques  et  chapitres 

en  vertu  de  conimit[t]imus  contre  Jehan  Hardy,  de    Paris   et   de   Limoges.   Archives  de    l'Univer- 

demandeur,  louchant  la  cure    de    Saint  Severin  .viié  (ie  Pam,  vol.  .5û,  fol.  i/ia  v°.  —  Cf.  plus  haut, 

de  Paris,  Guillaume  Houppelande,  Jehan  Fiat  et  p.  aSi  n. 


l'i97-IV.)Sl 


\)\-:  L'IÎMVKRSFTK   \)K   l'AlUS  AU   XV"  SI  KG  LE. 


.473 


fuerunl,  presenlilms  doininis  do  Gonly  o(  Diiffasl,  pro  {jradu  baccalariatus  frater 
Pcliiis  Racli(?li('r.  ordiiiis  S.  B(Mi('(licli,  Moriiiciisis  diocesis,  (-l  solvit  pro  bursis 
xi.Mii  sol.  par;  cl.  Guillcriiuis  Mililis,  Moiint'iisis  diocesis  :  sdivil  \l  sol.  |)ar.; 
(F"  253  r")  et.  Jacobus  Fiori,  cI»M'icus,  Senoiionsis  diocesis  :  ([iiia  paiiperrimus 
eral,  solviL  sobim  pro  oiniiibiis  jiiribiis  ipsiiis  Facultalis  et  bidelluriim  sepleni 
fraiicos  cum  diniidio;  cl  sic  rcinanseninl  sohun  dislribuende  m  libre  lui'. 
XLviii  sol.  par. 

JiiiMus.  —  Lmic  iiii  .liinii,  pro  littera  gradiis  magistri  GuiUcrmi  Mibtis,  Seno-       ['i  Juin.] 
ncnsis  diocesis,  \vi  soi.  par. 


Jovis  vil  junii,  fuit  luissa  ordinaria  Facultalis. 

Eodem  die,  fuerunt  examinati  et  in  baccaiarios  recepti  Pelriis  Groullant,  pres- 
biter,  Petragoricensis  diocesis,  et  .lohannes  Gacliefer,  Eduensis  diocesis,  et  solve- 
runt  ainbo  pro  bursis  suis  un  libras  un  sol.  par. 


[  7  Juin.] 


Merciiiii  \iu  ejusdem,  luit  missa  ordinaria  Facultatis.  [iSJuin.] 

Veneris  xv  ejusdem.  luit  visitata  regina  blancha'''.  iixor  der(r)uncli  régis,  per       |i5  Juin.] 
Universitatem,  et  proposuit  Pinelle. 


Dominica  xvu  ejusdem,  fuerunt  |)roccssiones  apud  Gelestinenses.  [17  Juin.] 

.lovis  XXI  junii.  fuit  missa  ordinaria  et  obitus  domini  de  Gambray.  f-ii  Juin] 

Eodem  die,  fuit  in  baccalarium  receptus  Stepbanus  Milonis,  Lingonensis  dio- 
cesis, et  solvit  pro  suis  bursis  xlvui  sol.  par. 

.lovis  xxvui  ejusdem,  fuit  missa  Facultatis  ordinaria.  [28  Juin.] 

Eodem  die,  supplicuit  magister  Landericus  Lepelé  î-\  de  Parisias.  pro  lillcra 
baccalariatus.  et  solvit  xx  sol.  par. 


'"'  C'est-à-dire  la  reine  veuve ,  Anne  de  Bre- 
tagne. —  En  marge  :  rrVisitatio  regine  vidiven. 

'''  Il  est  peu  probable  que  ce  soit  le  personnage 
dont  il  question  dans  la  mention  suivante  des  re- 
gislres  du  Cliàtelet  :  le  a3  décembre  ii88,  frau 
tcsmoignage  de  Jeliati  Destas,  Bernard  le  Duc, 
Bicbard  Chevalier,  frères  à  cause  de  leurs  femmes, 
Jeban  de  Minery,  Guillaume  de  Sailly  ,  Guillaume 
Boucher,  Eslienne  le  Tainturior,  Jeiiaii  Chopin, 
Jelian  le  Sage,  Anihoine  de  Hebempré,  Pierre 
Manger,  Pierre  Pasté,  tous  voisins,  amis  et  allins 
d'Aiidrij  le  Pelé,  fils  miueur  de  feu  (iuillaumo    le 


Pelé,  tavernier,  et  de  Gillette  sa  femme ,  a  esté  eslou 
tuteur  ledit  Jehan  Destas. -^  Cnllect.  Clalrnmbaull, 
vol.  764,  p.  876.  —  rrAndry  Peléi,  conseiller  au 
Parlement  et  aux  requêtes  du  Palais  à  Paris,  cha- 
noine et  archidiacre  de  Vertus  en  l'église  de 
Chàlons.  a[)parait  dans  un  acte  du  la  janvier 
i'iG3  [1  'i6'i]. Bibliothèque aalionaIeFi-aHç.3i2i4o, 
fol.  1G9;  cf.  fol.  i54,  i63,  167  ,  178  et  180.  — 
Il  était  mort  avant  le  ati  février  i!i-j-î  [1^73]. 
Cf.  ibiiL,  fol.  186.  C'était  sans  doute  un  ascendant 
du  bachelier  de  1698. 


(îo 


lurkiHir.iE    sirii>:«iLC, 


'iT'i  LA   FACULTE  DK   DECRET  [  1 497-1  A'.)8J 

|a  Juillet. I  .liLiLS.  —  Luiie  secuilda  Julii.  intravit  rex  Ludovicus  xii  civitatem  Parisioiisem 

funi  magno  trinmpiiof^',  Universitate  eumdem  expectante  juxta  templiini  Virginis 
Marie;  et  disiribiili  sunt  cuilibet  doctori  cap[p]alo  ibi  presenti  quatuor  sobdi  pari- 
sienses.  ob  labores  ibidem  assiimptos. 

:,  iniiM.i  Jovis  V  ejusdem,  fuit  missa  ordinaria  Facidtatis.  in  ipia  suppliciiit  dominus  de 

Conty  pro  recessu  suoad  civitatem  Ambianeiisem,  quia  islud  tempus  est  extraordi- 
uarium. 

Et  eodem  die,  fuit  examinatus  et  in  baccalarium  admissus  magister  Laurencitis 
Cbrislianit-^  Ebroicensis  diocesis,  et  solvit  pro  omnibus  juribus  dominorum  et 
Itidellorum  sex  scuta,  super  quibus  dati  sunt  quinque  franci  bidellis,  et  sic 
remanserunt  distribuendi  quinque  franci  cum  dimidio,  qui  fuerunt  immédiate 
distiibuti,  quia  cuilibet  dati  sunt  xi  sol.  par. 

(F"  25.3  v°.)  Et  eodem  die,  liiiversitas  visitavit  regem  Ludovicum  duodeci- 
muiu,  et  habuit  per  organum  magistri  Pétri  Scourable  [sic)  elegantem  et  prolixam 
orationem.  Qui  quidem  princeps  noster  multa  promisit  Universitali '^). 

ly  Jiiiii.t.J  .Tovis  \u  ejusdem.  fuit  missa  ordinaria,  presentibus  dominis  de  Veteri  Villa, 

(îaguiu,  Dugasl  et  me;  post  cujus  celebracionem  fuit,  examine  premisso,  receptiis 
iii  baccalarium  magister  .lohannes  Boucher''),  Remensis  diocesis,  clericus.  in 
artibus  magister;  et  solvit  ])ro  omni])us  juribus  sex  scuta,  de  quibus  fuerunt  date 
quinque  libre  turon.  bidellis,  et  due  libre  turon.  cap(p)ellanis  Sancti  Joiiannis  pi'o 
nostris  missis.  et  très  libre  distribute  :  sic  cuilibet  sex  solidi  par.,  et  sic  reman- 
serunt XLViii  sol.  par. 


''  Cf.  Godefroy.  Le  (îerciiioiiial fraiiçois  (iG'k). 
iu-foi.),  t.  I,  j).  a^.'î  et  suiv.  —  En  marge  :  f^Iii- 
gressus  régis  Ijudovici  XII i^. 

'"'  C'est  le  second  personnage  de  ce  nom  que 
nous  l'encontrons  dans  les  Mémoriaux.  Mais  cesl 
bien  au  premier  que  doivent  se  rapporter  toutes 
les  jirésentations  extraites  des  lihri  iwmlnalioniim 
et  publiées  plus  haut  (t.  II.  p.  aSa  .  n.  3).  —  Il  y 
faut  ajouter  que.  dès  ligS,  il  se  pré.sentait  îi  la 
collation  de  révècpie  et  du  chapitre  d'Evreux  et  à 
celle  des  abbés  de  Saint-Taurin  et  de  Saint-Sauveur. 
Arck.  de  t'Uiiiv.  de  Paris,  vol.  !iÇ).  fol.  i6  v°  et  17. 
—  Mais  nous  ne  saurions  dire  duquel  des  <leu\ 
liomonymes  il  s'agit  dans  la  ineulion  suivante  des 
registres  du  Châtelet,  à  la  datedu  17  octobre  i.5oo  : 
-Jehan  Boudet  contre  M.  Pliili[)es  de  Bart  et 
M.  Laurens  Chrestien,  touchant  la  cure  de  Barbery, 
[Barberie],  diocèse  de  SenlisB.  Coll.  Clairambuult , 
vol.  -tiS.  p.  ;>f)'i.  Cf.  aussi  plus  haut,  p.  i3o. 


'  '  En  jnarge  :  rrVisitatio  régis  n. 

'"  En  ti9().  maître  Jean  rtBouchierTi  se  pré- 
sente à  la  collation  des  abbés  de  N.-D.  de  (le 
nom  mmque)  et  de  Saint-Denis  de  Beims.  Arch.  de 
l'Uniu.  de  Paris,  vol.  69,  fol.  129.  —  En  i.")oi , 
trJohannes  Bouchieri  (Boucher),  senior,  Bemen- 
sis  diocesis,  in  artibus  magister  et  in  jure  ca- 
nonico  baccalarius",  se  présente  ii  la  collation  des 
é\  laques  et  chapitres  de  Chàlons  et  de  Laon:  — 
en  i.îoa,à  celle  de  l'abbé  de  Saint-Hubert  en 
Ardenne,  diocèse  de  Liège,  et  à  celle  de  l'abbesse 
(le  Saint-Pierre  frad  Moniales",  de  Beims.  Arcli. 
de  l'Univ.  de  Paris,  vol.  .5o,  fol.  179  et  210  \". 
—  Serait-ce  lui  ([ui,  en  i542,  était  notaire  en  la 
conservation  des  privilèges  apostoliques  de  l'Uni- 
versité de  Paris  '/  Voir  Campardon  et  Tuetey, 
Iiweiitaire  des  registres...  du  CÀdlelet  de  Puri^, 
n"  (j  1 1 . 


I  IV.)7-1V.)«|       1)K   L'LNIVEKSITK   DK   PAHIS    \l     W'   SIKCLi:.  'i7:. 

.luvis  \i\  .lul(l)ii,  liiil  laissa  Fucullalis,  prosoiilibus  (iumiiiis  Dugast  et  «le  \  eleii      L"J  J"''i'''-I 
Villa. 

Sabltali  \\i  ejusdein,   liiil   examinalus  cl    in    liaccalariiim    receptus    ni»l)eilus      I-m  Jiiiii<t.| 
.lalianneli,  dericus,  diocesis  Tullensis;  el  solvit  pro  omnibus  juribus  sexaureos. 
ita  quod  quilibct  doctor  b;ibiiil  |i('i'  inaiius  I.iidovici   subbidelli  xiii  sol.  i\  d.  I. 
absque   baieiigis;   quarc    remanseruiit  dominis  pro  suis   juribus  (|iiiiii|iii'    libn- 
x  s.  (. ,  et  sic  nu  1.  vmi  s.  par. 

Dominica  \\n,  luerunl,  processiones  Univei'sitatis  pro  roge,  sed  non  intoiTiii.      |  as  Juillot.] 
quia  eram  Remis  pro  domino  cardinali  de  Luxembourg  0. 

Jovis  XXVI  ejusdem,  fuit,  examine  premisso.  in  baccalarium  receplus  fralti       [ai.  Juin.  i. 
Petrus  de  Sachi,  ordinis  S.  Henedicti,  diocesis  Turonensis,  et  soKil  pro  oninibu- 
juribus  octo  aureos,  sed  <[uilibel  doctor  non  babuil  nisi  xix  s.  l.  absqiie  liaren|;i>. 
quia  oportuit  solvere  niissas  Facultatis,  et  pecunia  luit  data  Duguc  ut  daretiii 
doctoribus  absenlibus. 

AuGUSTUs.  —  Jovis  secunda  Augusli,  tiiil  missa  ordinaria;  post  cujus  célébra-       ja  \i>"i.| 
cionem  fuit  congregacio  Universitatis  super  tribus  articulis.  —  Primus  erat  super 
prosecucione  confirmacionis   privilegiorum  ipsius   Universitatis;    secundus    erat 
super  quodani  officio  librariatns.  quod  fuit  collatuni  unanimifer  Jobanni  Petit'-); 
tertius,  communis. 

Quoad  privilégia,  conclusum  est  ut  omnia  prosequerentur  virililer. 

Et  fuerunt  présentes  doniini  de  Veteri  Villa,  Guaguin,  Dugast  et  ego.  Etcuilibet 
ego  distribui  duos  duodenos. 

INoto  quod  hoc  tempore  fuit  fama  publica  quandani  mulierem  honestam  bone 
vite  peperisse  filium  habentem  unum  ventrem,  duo  capita  <M  ([uatuor  pedes  i^). 

Jovis  nona  ejusdem,  fuit  missa  Facultatis  ordinaria;  post  cujus  celebracionem       [g  Août] 
examinatus  et  in  baccalarium  receptus  fuit  Johanncs  Robert,  dyaconus.  diocesis 
Garnotensis,  qui  solvit  pro  suis  bursis  xlvui  sol.  par.,  et  pro  presidentia  xx  sol. 

Et  eodem  die,  distributi  fuerunt  cuilibet  doctori  novem  duodeni,  et  sic  reman- 
serunt  octo  solidi  tur. ,  quos  dederam  in  ultima  congregacione. 

'"'  En  marge  :  tt Processiones  Universitatis ti.  p.  at^i  cl  suiv.  —  Nous  rniyons  que  l;i  ilati'  do  la 

'-'  Jciin  Petit  fut  l'un  des  quatre  grands  libraires  coUiilion  de  iollice  de  iiiiraire  jur('  ih'  il  nivei'sitt' 

(le  rUniversité  et  exerça  de  liga  à  lâSo  environ.  h  Jean  Petit  n"a  eliî  conservée  que  dans  le  pre'sent 

Sur  ses  diverses  adresses ,  ses  succursales  à  Ijjonet  "  passage  des  Mimoriau.r  de  la  Faculti-  de  Décret. 

à  Clermont  et  sur  ses  cinq  marques  typographiques,  '''  l"]n  marge,  deux  tôles  accolées,  très  grossière- 

cf. Pli.  Henonard.  Imprimeurs paiisiens,  librnitex .  .  .,  ment  dessinées. 

Cio. 


'170  lA    FACILTE   DK   DECRET  |  I  VJT-I/iDS] 

[il  Août.]  (I'""  r>.5/i  i".)   Sabhati  \i  Aii«;iisli,  fuit  coii{jro,o;acio  Uiiiversilatis  super  j)rovisioiio 

iiostroriini  privilegiorum  Jjabenda,  preseiitibus  doniiiiis  de  Veleri  Villa,  Guatniiii, 
Aligret,  Diigast  et  me;  et  deiride  fuit  iii  doiiio  doiiiini  Guaguin,  examine  pre- 
misso,  in  baccalariiim  receptus  dominus  Clandiiis  Vauberet,  presbiler.  Lugdu- 
nensis  diocesis.  f|iii  solvitpro  suis  bursis  xl  s.  par.,  pro  presideiicia  et  dispensa- 
cione  de  non  eumdo  (sic)  sculum.  Et  liabuit  quilibet  doctor  iiovem  dnodenos  et 
liardnm.  quia  octo  solidi  par.  fueiuiit  dati  |)roptei'  congregacionem  Universilatis. 

[i5  Août.]  Mercurii  w,  die  Assumj)tionis  Marie,  luit  missa  Facullatis  cel(l)ebrata  de  Maria; 

post  cujus  celebracionem  luit  examinatus  magister  Petrus  Foubert,  diocesis  Ebioi- 
censis,  presentibus  doiiiinis  de  Veteri  Villa,  Aligret,  de  Hangest,  Dugast  et  me; 
et  solvit  pro  suis  bursis  xl  sol.  ])ar.,  \x  pro  presidentia,  et  xii  pro  dispensatioue 
de  non  eiimdo  (sic)  :  et  sic  quilibet  doctor  novem  solides  paris. 

fi<)  Aoùi.i  Hac  die  Doniiiiica  xix  Augusti,  habui  integrani  solucionem  omnium  que  miclii 

(b'bebat  iiiagisfer  Joannes  Dugue  pro  omnibus  juribus  nieis,  ila  quod  nicbil  niibi 
débet. 

|2i  Août.]  Martis  XXI  ejusdem,  fuit  in  donio  domini  Gaguin  examinatus  et  in  baccalarium 

recej)tiis  Hil(l)arius  Jourdan.  clericus,  diocesis  Sagiensis,  presentibus  dominis 
(iaguin,  Aligret  et  me,  et  solvit  pro  omnibus  juribus  deceni  libras  liir. 

[2.5 Août.]  Sabbati  xxv  ejusdem,  fuit  facta  congregatio  Universitatis  super  advisamenio 

articidorum  presentandornm  régi  et  suo  magiio  Consilio,  et  omiiia  fuerunt  remissa 
ad  députâtes,  presentibus  dominis  de  Veteri  Villa.  Guaguin,  Alligret,  Dugast  et 
me,  et  cuilibet  distribui  duos  dnodenos  accipiendos  super  primo  baccalario. 

[HoAoùt.]  Jovis  XXX  ejusdem,  fuit  missa  ordinaria  Facultatis;  j)ost  cujus  celebracionem 

fuit  ell'oclus  baccalarius  Martinus  Cordier,  clericus,  diocesis  Turonensis,  qui  solvit 
nu  francos  pro  bursis.  Et  quilibet  doctor  babuit  xvii  sol.  par.,  quoniam  accepli 
sunt  super  toto  vin  sol.  par.  pro  ultima  congregacione,  quia  fuerunt  distribute 
due  sigillaciones  gradus  baccalariatus  :  una  pro  magistro  Johanne  Majoris,  alia 
pro  domino  Claudio  \  auberet. 

[6  Septembre]  September.  —  Jovis  VI  septembns,  fuit  missa  ordinaria  Facultatis;  post  cujus 
celebracionem  convenerunt  omnes  domini  présentes  et  existentes  in  hac  civitate, 
videlicet  dominis  de  Veteri  Villa,  Gaguin,  Alligret,  de  Hangest,  Dugast  et  ego, 
excepto  domino  .lolianne  Picard,  in  caméra  examinis  licencie,  deliberaluri  super 
duobus  articulis  : 

Primus  erat  ad  providendum  seu  disponendum  de  ecciesia  parrochiali  Saiicti 


|1VJ7-IV.ISJ       l)K   i;i  MVKllSITK   DE   l'AIMS   Al     \\     SIKCJ.K.  h" 

(icrmani  Vctcris  Parisicnsis,  vacante  liiiic  in  lui  no  i'aciillalis  j)or  ol)itiim  rloniiiii 
l'elri  Koliol,  llioolo<;i,  doctoris;  socundiis  cial  coinnuniis,  super  suj)()licacionihus 
cl  injiiriis. 

(lunajiK!  ('[<(),  tlocauiis,  doclaïasseni  causani  dicte  convocacionis,  doniinus  de 
Hangest  (F°  26/1  v")  demonstra\il  ([nanidaiii  codulani,  de  domino  l^icard  ad  Fa- 
cullatem  transmissam ,  coritinentein  qualiter  rojjahat  diclain  Facultateni  et  sin- 
{julos  doclores  ne  ita  repente  vellent  ])i'ocedere  ad  j)i'ovisionein  dicte  ecclesie, 
quoniam  erat  materia  de  re  ardua  (').  Ciijus  supplicacioni  et  requeste  domiin 
aniuientes  delilteraveruiit  et  decrevenint  nichil  super  ea  re  aciuros  ca  hora,  sed 
se  expectaturos  doniiniim  Picard  usque  ad  liorani  secundain  postnieridiniiani  i-o 
in  loco,  si  placeret  eideni  Picard  adesse,  et  id  denunciaii  dicto  Picard  por  bidd- 
luni  a  me  jussum  est,  juxta  deliberacionem  et  conclusionem  Facultatis.  Advenien- 
tibus  igitur  eadem  liora  secunda  postnieridiana  prel'alis  doininis  existenlibus, 
exceplo  domino  Picard,  se  excusante  ob  négocia  cui'ic  l'ailainenli ,  rcverendus 
pater  dominus  Alligret  pulcra,  ornala  cl  valde  snasi\a  (iiacidiic  exposuit  f[ualiter 
xni  annis  legerat  in  Facnltate,  etpaucaaut  nulla  emolumenla  reportaverat.  qaod- 
que  de  eodem  l)enericio  Sancti  Germani  vacante  iiabebat  processum  contra  domi- 
num  Foliot  der(t")iinctum  et  magistruni  Eliginm  de  Vangermes '-'.  potiusqne  jus 
in  eadem  se  habere  ostendere  nisus  est;  cpia  de  rc  suppiicabat  ut  ipse  por  Facul- 
tateni nominaretur. 

Ego  vero  decanus,  in  contrarium  asserens  multa,  innno  i'ei'o  omneni  honoreni 
et  ntilitatem,  quam  nunc  pre  se  lert,  ex  lecturis  dicte  Facultatis  percepisse  et 
obtinuisse,  eumdemque  satis  satisqnc  remuneralum  fuisse,  processusque  intcr 
dominum  Foliot  et  eumdem  agitalos  debere  currere  marte  et  bma  suis,  nec  ad 
eosdem  respectum  aut  consideracionem  aliquam  habere  debere  Facultatem,  aut 
ob  id  dominos  astringi  posse,  snpplica])am  lriiniil[l]ime  me  decanum  noininari 
Universitati  ad  eamdcni  parrocliialem  ecclesiam,  et  deinde  per  L'nivei'sitateni 
arcliidiacono  Parisiensi  presentari  et  reverendo  patri  episcopo  Parisiensi  repre- 
sentari  more  soiito. 

Quibus  supplicacionibus  auditis,  deinde  nobis  ami)ohus  supplicantil)ns  ad  par- 
tem  et  extra  cameram  retractis,  domini  deliberaverunt  et,  deliberacione  habita, 
nnanimi  consensu  me,  licet  indignnm  et  erga  Facultatem  immeritum,  nominave- 
runt  ad  dictain  ecclesiam  parrochialeni;  quibus  habui  gratias  immensissimas. 

Veneris  vu  ejusdeni,  luit  l'acta  congregacio  Cniversitalis  super  presentatione  inea    [7  So|,toiiibre. 
ad  dictam  ecclesiam,  presentibns  doniinis  de  Veteri  [Villa],  Gaguin  et  me;  quibus 
et  mihi  distribui  sex  duodenos,  de  quibus  nulla  facta  fuit  niihi  solucio. 

'■'  En  marge  :  n  Presentalio  ad  ecclesiam  ])arrorl)ialem  Sancli  (ioiniani  \eleri,s-.  —  >•    (^f.  plus  liaul. 
t.  Il,  p.  097  n.  a.  p.  .'lis  11.  ■!■.  t.  111,  p.  iG'i  11.  1. 


/,78  LA   FACULTE   DE   DECRET  [H97-l/i'.)S  | 

[8  Septimliiv.  I  S;il)bati  octava  ejiisdein  luit  inissa  \ir<',iins  Marie,  prosenlibiis  dominis  de  Velcri 
Villa,  Alligret,  de  llangest,  Dujjast  etnie;post  qiiain  missam  luit,  examine  pre- 
niisso,  in  baccalarium  receptus  Joharines  de  Somnijèvre''),  presbiter,  diocesis 
Cathala[u]nensis,  qui  suivit  pro  buisis  xlvui  s.,  \x  s.  par.  pro  presidentia. 
xxii  s.  pro  dispensatione  de  non  eundo;  et  omnis  pecunia  fuit  distributa  dominis, 
scilicet  cuilibet  solid.  par.  [sic). 


[8  SopliMiiLif- 
9  Novpiiilirc.  I 


Et  qnoniam  ab  hac  die  usque  nonam  mcnsis  Novembris  fui  absens,  de  licentia 
Facultatis,  cum  patruo  meo  Petro  Dorigny,  régis  consiliario,  adimitns  in  inquestis 
fiendis  processus  peiidentis  in  curia  Parlamenti  inter  doniinuni  Johannem  de 
Aemuraco'-),  ex  una,  et  Ludovicum  d'Annignac,  comitem  de  Guyse.  et  domicellas 
Margaretam  et  Garolam  (F°  -255  r°),  fratrem  et  sorores,  partil)us  ex  altéra''', 
commisimus  vices  nostras  domino  Dugast,  qui  nobis  in  advenlu  nostro  retulit 
nicbii  in  Universitate  fuisse  actum,  nisi  duas  congregationes  et  unam  proces- 
sionem,  que  non  debent  occupare  membranas.  Fuerunt  tamen  examinât!  in 
Facultate  baccalarii  sequentes  : 


[9  6Si'ptpml)io.]  XXVI  ejusdem  mensis.  [fuerunt  admissi  ad  baccalariatum,  examine  premisso,] 
magistri  Matbeus  I^elieux,  diocesis  Parisiensis;  Jobannes  Anglici,  diocesis  Ebrtù- 
censis;  Jobannes  Galet,  diocesis  Garnolensis. 

[37 Septembre.]  xxvu  ejusdcm  mensis,  fuit  admissus  ad  baccalariatum,  examine  premisso,  ina- 
gister  Gaufridus  Boucberon,  diocesis  Suessionensis. 

|8  Octobre.]  Octava  Octobris,  fuit  similiter  receptus  in   baccalarium,  examine   premisso, 

magister  Emondus  [in  vuirg.  :  Edmon[dus])  Rolini,  diocesis  Autissiodorensis. 

[  1  o  Novembre.  1  X  Noveuibris,  fuit  reccptus  in  baccalarium  magister  Stephanus  Besson  ■■),  dio- 
cesis Bisontinensis. 


[i5  Novembre.]  ^v,  feci  coHvocari  FacuUatem  super  electione  novornm  oiri[ci]ariorum,  quia 
ego  nolebam  ampli  us  fungi  ollicio  decanatus.  Per  biduum  tamen  ante  miserat  ad 
me  dominus  generalis  ordinis  Sancte  Trinitatis,  dominus  Gaguin,  zelator  honoris 
et  ntilitatis  ipsius  Facultatis;  qui  (juideni  michi  declaravit  Facultatein  in  absentia 


'''  Somme- Yèvre,  lieu  d'origine  déco  bachelier, 
est  aujourd'hui  dans  le  dép"  de  la  Marne,  arrond' 
de  Sainle-Menehould,  canlou  de  Damniartin-sur- 
Yèvre.  —  En  marge  :  ^  Jo.  de  Sommievreji. 

'"'  En  marge:  rr gailicc  Nemoui-s  1 . 

'''  Sur  ce  procès,  dont  l'histoire  reste  à  faire, 
on  trouvera  d'importants  renseignements  dans  les 


registres  ilu  Parlement  de  Paris  (  Plaidoieries  ). 
'''  En  1^99,  Etienne  Bessou,  maître  es  arts  et 
liacheher  en  Décret,  du  diocèse  de  Besançon,  se 
présente  à  la  collation  de  l'évêque  et  du  chapiti-o 
d'Amiens  et  à  celle  de  l'abbé  de  Saint-Sauve  de 
Montreuil,  0.  S.  B.,  diocèse  d'.Vniieus.  Archives  de 
t'Uuiv.  de  Paris,  vol.  5o,  fol.  03  v°. 


[I/i97-l'i!)S|       m-:    L'UNIVERSITK   I)K    l'MtlS   AU    XV  SIKCLi:.  M'.i 

mo;i,  matnro  (iiiiniiiiii  coiisensu,  (lelil)er;iss{'  nu;  in  cx(c)ercllin  drcjuiatus,  si  non 
(lenegaivin,  renuinsiiriim ,  liim  quia  numéro  pauci  eramus,  scilicet  doniini  ilr 
(lonty,  Stcpliauiis  Parvi'"',  i])se  {jiMieralis  ejusdem  Sancte  Tiiiiilalis,  Dyoïiisiiis 
Alijjret,  (Maudius  do  Ilanfjpst,  Synioii  I)un;ast  et  e<jo,  Nicolaus  Dorijjny,  tune  de- 
canus;  tuni  eliam  quia  Kacultali  non  placi'iot  dominuiu  Ali{jrel,  et  non  injuria, 
decanuni  ellici;  quippc  qui  odium  janiduduni  in  Facullatem  conceperat,  jurfpacpit; 
et  lites  innumcras  disseniinare  in  dies  non  desistebat,  proplerea  quod  Facullas 
ipsa  euni  ad  curam  Sancti  Gcnnani  Veteris,  vacantem  per  mortem  magistri  Petii 
Foliot,  in  theologia  doctoris,  non  nouùnaverat. 

Ego  tamen  decanus,  non  annuens  deliberacioni  dominnrum,  decanatui  cessi, 
et  in  decanum  assumpLus  est  dominus  Robertus  Gaguin,  ordinis  Sancte  Trinitatis; 
qui  senio  fraclus,  podagra  affliclus  innumorisquo  ipsiiis  ordinis  Sancte  Trinilatis 
uegociis  prepeditus,  noiuit  senectuii  et  morbo  parcore,  preferens  ipsius  Facidtatis 
bonoreni  proprie  utilitati,  quoniam,  utaicbat,  non  licet  liomineni  asporuni,  viu- 
dicta  plénum,  nemini  obaudientem,  elalum  et  superbum,  cujus  moribus  cogno- 
men  Alligret  assurgit  et  astipulatur,  consultissime  Decretorum  Facultati,  (jue 
omnia  maturo  consilio  peragit,  dominari  sive  decanari. 

Hec  sunt  que  visa  fuere  micbi  redigenda  et  in  arcliivis  recludenda  pro  annis 
1Û96  et  1^97,  annis  doctoratus  mei  quinto  et  sexto,  et  aium  elatis  mee  triginta 
et  unius  annorum  ciim  decem  niensibus  vel  circa. 

N.  DoniGW,  l'IiKSlîlTKIl,  CANOMCLS  TuECENSlS.  L.VLDLNENSIS , 
(jATUALa[u]nENSIS,  SenONENSIS  et  (jENOMANENSIS,  ac  regius 
CONSILIARIUS    IX    SUA     CURIA     PaRLAMEXTI. 


'''  Cuiii  dp  Sainl-Innoccnl  pt  dirpctpur  du  col- 
lège de  l'Ave-Maria,  Ktieniie  Petit  mourut  le  1 3  dt'- 
cerabre  1^98  (cf.  plus  bas,  p.  i85).  Ce  n'est  donc 
pas  de  lui ,  mais  de  l'un  de  ses  homonymes  qu'il 
s'agit  dans  cette  intéressante  mention  des  l'pgislres 
(lu  Chàlelet,  à  la  date  du  7  septembre  looo  : 
-rNoble  homme  et  sage  m.  Estienne  Petit,  notaire 
ctsecretairedu  Roy,  demandeur  contre  noble  homnip 
mess.  Jehan  Bourré,  chevalier,  sieur  du  Plpssis 
Bourré,  sur  ce  ([ue  ledit  Petit  disoit  que,  le  i"  oc- 
tobre ligf).  ledit  liouriv  luv  avoit  vendu  \me  mai- 
Ion,  hoslel,  court  et  jardin  Pt  appartenances,  assise 
à  Paris  près  le  pont  Saint  Michel,  ayant  deux 
grandes  portes,  entrées  et  issues,  l'une  principalle 


et  d'ancienneté  en  la  rue  de  l'Arondelle  et  l'autre 
en  la  rue  Guy  le  Comte,  à  l'opposile  de  In  maison 
et  jardin  de  feu  m.  Jehan  Boulangpr,  président  du 
Parlement,  au  coing  de  laquelle  a  une  tournelle 
vers  la  rivière  de  Seine,  avec  promesse  de  garantie 
et  fi'auche  et  (piitte  dp  toutes  cliarges;  et  néanmoins 
Jehan  le  Jay,  marchant  bourgeois  de  Paris,  luy 
laisoit  demande  de  l  livres  de  rente  qu'il  avoit 
droit  de  prendre  sur  laditte  maison,  et  Dpnis  (îodp- 
froy  laisoit  |)areillement  demande  de  cv  livres  dp 
iputp  sur  laditte  maison;  ledit  Jehan  lioui'ip  est 
condamné  à  garentir  laditte  maison  dcsdittes 
rentes.  1  Coll.  CAairambaull,  vol.  76a,  p.  386. 


àSÙ  LA  FACULTE  DE  DÉCRET  |IA97-li981 


II 

COLLATION   DES    GRADES. 


i.  DOCTORATS 


(1) 


2.  LICENCES  ' 


[ligS.  Vitalis  de  Tosbos. 

"  ^""1  Johannes  Militis. 


Mai'lialis  Galiclier. 

Matlieus  Chartier. 

Jacobus  Larlilleur. 

Peirus  Barbier. 

Frater  Nicolaus  Mniloi'is. 

Jacobus  Ribier. 

Johannes  Marc. 

Fraler  Aiiibrosius  Wœsline  [de  Waslina] 

Peirus  Normani. 

Mathurinus  (Jilies. 

Nicolaus  Arlur. 


3.   BACCALAUREATS. 


[1^7.]  XXVII  Novendjris Peirus  Boularl.  (V.  p.  453.) 

I  Decembris Frater  Johannes  Tliibauit.  (V.  p.  lib'd.) 

n  Decembris Johannes  Lerniier.  (V.  p.  /i53.) 

xviii  Decendiris Fraler  Mallieus  Greltier.  (V.  p.  454.) 

XX  Decembris Guiliermus  Bureau.  (V.  )>.  454.) 

XX  Decembris Peirus  Reginaldi.  (V.  p.  454.) 

^ilgS.]  XIII  Janiiarii Johannes  Boudin.  (V.  p.  450.) 

XVIII  Janiiarii Peirus  Garilc.  (V.  p.  4d(j.) 

I  Febniarii Stephanus  de  Moravia.  (V.  p.  457.) 

VII  Fehriiarii Guiliermus  de  Ponle  (V.  p.  458.) 

vil  Februarii Nicolaus  Desrey.  (V.  p.  458.) 

XII  Fchiiiari Peirus  Parvi.  (V.  p.  40().) 

"'  Aucune  mention.  —  1^'  Voir  {)lus  liant,  p.  467. 


[l/i97-l  V.)8|        DK   i;lINlVIi;USITI-:   DK   l'\l!IS    \l     W    SIKCM;.  'iSl 

\i\  l'rl)ni:irii ViillKHiiii-^  d'  \{;iiiciiiiil.  (  \  .  (i.  'ido.  ) 

\\  Fcbniarii Nicolaiis  Hal)ai<-li.  (  \.  |i.  'ifio.j 

\\i  l^'hniaili loliaiiiii's  (II-  \a(lis.  (V.  |i.   'ilio.) 

wiii  l'"('biuaiil Idliamics  Maliiourry.  (\.  \i.  'lOi.) 

XXV  Februarii l'^-iilor  Jacobius  de  Pralii.  (V.  p.  '161.) 

\iv  Martii Fraler  Malhiiiiinis  Hcrlmil.  (\.  |i.  'i(j."5.) 

\i\  Mailii Adam  de  Saiiilo  i'icjeclo.  (\.  p.  'iC)!].) 

\iv  Mailii Leoiiai'dus  Morclli.  (V.  p.  'tG3.) 

XIX  Martii Paiiliis  Ijovaii.  (V.  j).  M\li.) 

wii  Mai'lii Fiaiicisciis  di'  Par<'iili.  (V.  |).  i66.) 

wii  Mai'lii Jacohiis  Laililli'Ui'  [iiicorporaliis].  (V.  p.  'lO'i.) 

wiii  Martii loliaiiaos  Auiiclli.  (V.  p.  'lO'i.) 

XXIV  Martii Frater  Georgiiis  de  Hoiiilxjrjf.  (\.  p.  'ifi.').) 

XXIX  Martii lîcilraiulus  (îoujaiill.  (\.  p.   '16.').) 

II  Aprilis I''i'at('r  Siiiidii  Naïupiicr.  (\.  |).   'iC.').) 

III  Aprilis Jolianiies  Bros.scl.  (V.  |i.  4G5.) 

VI  A|)rili.s Guiiliînmis  le  Boiiidic.  (V.  ji.  'iCâ.) 

VI  Aju-ilis Sleplianus  de  llolol.  (V.  p.  'iG5.) 

Ml  Aprilis (!iiill«'riiius  di'  Miniaslcrio  {\.  |).  'iGG.) 

MX  Aprilis Aiilhouiiis  Cliaiicli.  {\ .  p.  'iG(S.j 

XX  Aprilis lobaiinos  de  Courcellcs.  (V.  p.  '1G8.) 

XXVI  Aprilis Frater  Pelriis  de  Balknil.  (V.  p.  468.) 

XXVI  A|)rilis \laiiiis  Mirliid.  fV.  |i. '1G8.) 

XXVI  Aprilis l'cliiis  Aleliii.  (\.  p.  iG8.) 

H  Maii !'];;idiiis  Mercier.   (V.  p.  A72.) 

VIII  Maii bdiaiiiics  Lcsnicnd.  (V.  p.  i/-!.) 

XVII  Maii Fialer  Sicpliaiiiis  de  Mai[iia\illa.  (\.  p.  'lyo.) 

XVII  Maii (jerardiis  Caiiia\.  (\.  p.  ^7;!.) 

XXXI  Maii Frater  Peirus  I5aclielier.  (V.  p.  'ly-S.) 

XXXI  Maii (Miillerimis  Mililis.  (V.  ji.  iy.'^.) 

XXXI  Maii .lacdiiiis  F^lori.  (  \.  p.  'i7-'5.) 

VII  .liinii l'clrus  Groiillaiil.  (  \.  p.  '173.) 

vil  .liiiiii Jolianiies  Cacliefer.  (\.  |).  '173.) 

XXI  .liiiiii Sicpliaïuis  Miioiiis.  (V.  [i.  ^73.) 

v  Jiilii Laiireiiciiis  (ilirisliaiii.  (V.  p.  k-jk.) 

XII  Julii loliaiiiies  Bouclier.  (V.  p.  '17^.) 

XXI  .liilii Roberliis  .Iahanii(!li.  (V.  p.  ^75.) 

xxvi  Julii F^'a  1er  Peirus  de  Saclii.  (\.  p.  '17.J.) 

IX  Au<;iisli loliaiiiies  Iioberl.  (V.  p.  ^7^.) 

XI  Augusli (llaudiiis  Naiilierel.  (\.  ]).  '176.) 

XV  Augusli Peirus  Fouberl.  (V.  ]).  '17G.) 

\\i  Augusli Hillariiis  .lourdaii.  (\.  p.  '17G.) 

XXX  Augusli Marliiius  Cordicr.  (\.  p.  '17G.) 

Mil  Se|)leiiibris Joliaiiiies  de  Soiiiinyèvre.  (\.  p.  A78.) 

XXVI  Septenibris Matlieus  Leiieux.  (V.  p.  '178.) 

XXVI  Septenibris Iciiiamies  Anglici.  (\.  p.  'J78.) 

xwi  Sepleiiibris loliaiiiies  Galet.  (V.  p.  ■^78.) 

iH.  lu 


'i82  LA  FACULTE  DE  DECRET  [  I  V.)7-l  V.l.SJ 

XXVII  Si'|ilciiil)iis.  .  .  .      Gaufridiis  Bouclicion.  (\.  p.  ^78.) 

VIII  Octobris Eiuondus  Roliiii.  (V.  p.  ^78.) 

X  Novciiihiis Stephanus  Bps.soii  (V.  p.  A 7 S.) 


III 
LECTURES  DES  BACHELIERS  <''. 

'''  Aueuni^  meutioii. 


[  1/198-1 /i!»yj       DE  L'UNIVERSITÉ  DE   l'AUlS  AL'   \\'  SIÈCLE.  -Wi 

DÉCVNAT    l)K   KOJiKRT   GA(illIIV. 

NOVEMBRE  l/i98-N()VEMBnE  1499. 


I 

DÉLIBÉRATIONS  DE  LA  FACULTÉ. 


(T.  III,  fol.  1  r".)  Hegistrum  actohum  consultissime  Faclltatis  Dkciiktoiii  m  i\  Um\kii- 

SITATE  SCHOLASTIOORUM    PaIUSIENSI,     INOIPIEKS   AWO    DdMIM    (IhRISTI    M.  CCCC    NONAGKSIMO 
OCTAVO,    DIE   QUINDECIMA   MKNSIS   NoVKMBRIS. 

Die  quindecinia  mensis  NovemI)ris  ji.cccc  iiunajjesiino  octavo,  cuiivocalis  apud  [i'i9S. 
Sanctum  Joliaiinein  Latcranenseni  Parisins  dominis  doctorilnis  consultissime  !'•■*  ^"^ <""'"'''■ 
Facultalis  Decretoi-uiii  ad  eligendimi  vel  contiiiuaiuluin  decanum  et  thesaura- 
l'iiini  ipsius  Facultatis,  coniparuerunt  domini  Nicolaus  de  Conti,  Stephanus  Parvi, 
Dyonisius  Allegret,  dominus  Glaiulius  de  Hangest,  Syuion  Du  Gast,  Nicolaus  Do- 
rigni  et  ego  Robertus  Gaguinus.  In  ea  congregatione  dominus  Dorigni,  qui  pei- 
superius  biennium  gesserat  officium  dccanatus,  supplicavit  grata  haberi  a  Facidlate 
que  bene  gessisset,  et  si  que  aliter  ministrasset,  excusari;  atque.  hisdictis,  libnim 
et  daves  pênes  dominum  de  ConI).  seniorem  Facultatis  doctorem,  reposuit.  Idem 
supplicavit  ipse  dominus  de  Conty,  qui  multis  annis  luerat  thesauiarius.  igitur 
acte  sunt  gratie  dominis  officiariis  ([uod  laudabiliter  administrassent  sua  officia  ;  et 
statim  collatis  et  auditis  singulorum  doctorum  sulVragiis  et  votis,  elegerunt  me  in 
decanum,  dominum  vero  de  Conty  in  thesaurarium,  qui  nomine  Facultatis  librum 
et  claves  mibi  tradidit,  prestitis  juramentis  ([ue  decanus  solet  prestare. 

w  dio  ejusdem  mensis  et  anni,  Bernardus  Claussi.  Ednensis  dyocesis,  et  Jo-   [  jo  .\o»rmbrp. 
bannes  Philippe,  Nivernensis  dyocesis,  et  Arturus  de  Troia  ' ,  Parisiensis  dyocesis, 

'*  Le  3  octobre  1693  se  présentent  au  Cluitelet  — Lp.  18  mars  1^99  [t.ïoo],  frlief^nault  (îousset, 
ff  noble  homme  Guillaume  de  Troye,  escuier,  sei-  procureur  au  Cliastoliet,  Catlieriuo  de  Troye.  sa 
gneur  de  Maucourt  en  IJi-ie,  H  m.  Arlux  de  Trmje,  l'enmie,  m.  Geolfroy  du  Saulsoy,  docteur  rogent  en 
nmi.slre  es  iirs,  escolier  à  Paris,  adjuiiil ,  contre  la  Facidtt?  de  médecine,  Hélène  de  Troye,  sa  lennne, 
Jehan  le  Maire,  dit  d'Amboise,  sieur  d'Arcis,  pour  mi.  .■lr/«,v  de  Troye,  prcsire,  Claude  de  Troye,  no- 
raison  de  certains  héritages  qui  seront  régis  sous  la  lairc,  Jehan  et  Guillaume  de  Troye,  tous  frères  et 
maindnïioyv. Coll. Clairambaiilt, \oi. 'j&'t ,  l>.iîoli.  sœurs,  contre  Guillaume  Marcel  et  noble  homme 

61. 


/icS'i  LA   FACLLTK   l)i:   DKCRET  |  1  V.I8-l/i99] 

exiiniine  i\c  ipsis  l'aclo,   fiiei'unl  ad  graduiii   baccalarialus  admit;si  et  juramenta 
presliterunt. 

[aaNovembre.]         ^^1'  die  Noveml)ris  ejusdem  aniii.  lïiil  iiiissa  Facultatis  apud  Sanctum  Johan- 
neni;  iibi  astitcriint  doiiiini  de  Gouty,  l*arvi  et  ejjo  decanus. 

[29 Novembre.]         wix  ejiidem  mensis  etaiini,  lïiit  niissa  Facidiatis  in  Sanrto  Joliaiine,  assisten- 
lil)ii.s  dominis  Conty,  Parvi,  de  Hangest. 

(F"  1  V".)  Eodeiii  die  et  anno,  post  iiieridieni,  luit  a])ud  me  auditus  computus 
J^udovici  Roiier,  siib[l)]ede]]i  Facidtalis,  assistentibus  dominis  doctoribus  Conty, 
Parvi,  Picard,  Allegret,  de  Hanges[l],  du  Gast  et  me  decano.  Recepta  ascendit  ad 
siimmam  quinquaginla  librarum  xvi  solidoruni  par.;  misia,  ad  viginti  septem 
libi'.  XII  sol.  par.  et  trium  denariorum  tur.  Et  sic  misia  comptitata,  remanse- 
runt  de  recepta  viginti  très  libre  xnn  solidi  par.  et  \n  denarii  tur.,  que  fuit 
dislributa  dominis  doctoribus  presenfibus,  de  qua  quilibet  babuit  xx  solides  par., 
et  bedellus  pro  suis  laboribus  xx  solidos  par.;  que  omnia  faciunt  octo  libras 
par.  Igitur  remanebant  xv  libre  et  \nu  solidi  par.;  qui  quidem  \iui  solidi  par. 
computati  sunt  pro  summa  \x  solidorum  par.,  ([ui,  adjuncti  ad  xv  libras  que 
residue  erant  de  recepta,  constituunt  \vi  libras  par.;  de  quibus  quilibet  doctor, 
tam  presens  quam  absens,  percepit  quadraginta  solidos  par.  Fuit  autem  dictum 
quod  sub[b]idellus,  ultra  prediclam  summam  xx  solidorum  par. ,  baberet  x  solidos 
par.,  recipiendos  super  bursis  proximorum  baccalai-iorum.  quia  scilicet  fecerat 
valere  dictos  xnii  solidos  par.  summam  xx  solidorum  par.,  sed  quod  solveret 
duas  quartas  vini.  que  fucrant  apposite  [)ro  collatione  dominorum  doctorum. 
Ad  bunc  modum  dictus  Ludovicus  fuit  quiltus  erga  Facultatem,  et  Facultas 
erga  eum. 

[5  Décembre.]         Die  quinta  mensis  Decembris  ejusdem  anni,  luit  missa  apud  Sanctum  [Joban- 
nem].  AfTuerunt  domini  Conti,  du  Gast  et  ego  decanus. 

Eodem  die,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus  Johannes  Pâte,  clericus, 
dyocesis  Remensis,  et  prestitit  solita  juramenta. 

[6  Décemlire.]         Die  sexta  Decendjris,  luit  missa  de  Sancto  Nicolao  apud  Sanctum  Jobannem, 
assistentibus  dominis  de  Conti,  Parvi,  de  Hanges[t],  du  Gast  et  me  decano. 

Guillaume  i\o  Troyc,  adjoint  avec  ledit  Marcelin.  (lerniain- des -Prés    près   Paris:    en    i5oo,  à  la 

Ibid.,  p.  ?>lio.  collation  de  l'évèque  et  du  cbapiire  irAiniens  et 

En  l'iflÇ),  '-Arlurus  de  Troia,  presbiter,  in  arti-  à  celle  de  l'abbé  de  Morijjiiy,  0.  S.   B.,  diocèse 

bus  majjister  et  in  Decrclis  baccalarius,  de  Parisius  d.;  Sens.  Archiies  de  l'Univ.  de   Paris,   vol.    00, 

oriundusu,  se  présente  à  la  collation  des  abljés  fol.  -1  \"  et  108  \°. 
(le  Marmoutier,  diocèse  de  Tours,   et  de  Saint- 


l.V.»8-l'i9'.»|       DK   i;iMVEHSITK   DK   l'AUlS   AI     W     SI  KCI.i;. 
So(jiUMili  pi'oxiiiio  (In-,  liiil  iinVs;i  pin  Uiiiversitate  ajtud  Jacohilas 


48.J 


l)i(;  IV'sto  Hiîalc  (l(iiic('|ili(iiiis  Marie,  fuit  iiiissa  apiid  SaiicUini  .IiiIiiiiiikiii  .  iilii 
ego  adosse  non  polui. 

(F"  -i  I".)  Die  j()\is  \ii[ij  Deceiubi'is,  (loiniiius  Stepliaiins  l'iir\i.  doilor  in  l)c- 
crclis,  ciiralusSanrli  Innocentis  et  collegii  de  Ave  Maria  rector,  ol)iil.  i-l  coilciii  die 
a|)iid  Saiicdiiii  .loliaiiiirm  Lai  etaiieiiseiii  in  cap(p)clla  lîeate  Maiic  lui!  sepultiis. 
Heliquil  in  testamenlo  siiigulis  docloribus  Facullatis  qui  présentes  luiieri  adessent 
uniini  scnlum  auri,  cuilibet  l)idelloruiii  \ii  solidos  ])ar. ,  clavigero  octo,  et  sin- 
gulis  baccalariis  qui  assistèrent  cum  cappis  ([uattuor  all)os,  et  cui(jue  legenciuui 
diinidinni  sculiiiii.  Oi'dinavil  insuper  fieri  per  Facullateni  serviciuiii  deriinctuiiiin. 
(juod  lui!  celehi'aluni  die  sahltali  se(|uenli  in  eadeiu  ecdesia  Sancii  .loliannis, 
ul)i  sinjfidi  doctores  assistentes  liabuerunl  diniidium  scutuni,  legentes  oclo  scdidos 
par.,  bidelli  sex,  et  claviger  quinqne. 

Die  veneris  xnn  Uecenibris  ejusdem  anni,  lueruul  aduiissi  ad  j[i;i(liiiii  liacca- 
lariatus  Antonius  Veneti,  Seduiiensis  dyocesis,  presbiter.  el  .bp|i;niiM>  Aiiiull .  pics- 
biter,  dvocesis  INivernensis. 


7  Dioemlirc. ] 


I  8  Décembre.  | 


I .'{ Décombre. 


l 'i  Di'ccmbrc. 


Die   sabbati   scquenli,    l'iiil    aihnissus  ad   jjraduni   baccalariatus  Joliannes  de    [lôDccembrc] 
Baudot,  Sagiensis  dyocesis. 

Die  jovis  xix  [1.  x\]  ejusdem  mensis  et  anni ,  fnil  nn'ssa  apud  Sauctuin  Jobannem.     [ao Décembre.] 
Goniparuit  Conti  et  ego  decanus. 

Eodem  die,  post  missam,  facto  examine,  fuerunt  admissi  ad  gradnm  bacea- 
biriatus  in  Decretis  Galotus  de  INIontereau,  Carnotensis  dyocesis,  et  Pelrus  Cba- 
brion,  Turonensis  dyocesis. 

Die  xxni[i]  Decenibris,  dominus  de  Hangest  legit  Decretalem  doctoralem.  [34 Décembre] 

Eodem  die,  que  fuit  vigiba  Natalis  Domini,  iVater  Paulus  de  La  Platrière,  abbas 
Sancti  LeonardiW,  ordinis  S.  Benedicti,  post  factam  lidem  littei'alorie  (juod  erat 
baccalarius  in  Studio  Aurelianensi,  fuit  incorporatus  inter  baccabirios  Facullatis. 

Die  XXIX  Decembris,  fuit  missa  apud  Sanctum  Jobannem,  comparcnlibus  do-    [ay Décembre.] 
minis  Conli,  Allegret,  du  Gast,  Dorigny  et  me  decano. 


'■'  H  n'y  avait,  semble-t-ii,  en  France  que  trois 
abbayes  placiies  sous  le  vocable  de  ce  saint  : 
Saint -Léonard -des -Chaumes,  diocèse  de  la  Ro- 
chelle; Saint  -  Léonard  le  Nobiat,  diocèse  de  Li- 
moges, et  Saint-Léonard  de  Ferrières,  diocèse  de 


Poiliers;  or,  dans  les  listes  des  abbés  de  ces  deux 
monastères,  on  ne  trouve  aucun  prélat  nommé 
Paul  de  La  Platrière  ou  de  La  Plalière.  Est-ce  le 
Mémorial  ou  la  Gallia  Clirisiiami  qui  est  ici  en 
défaut? 


'i8(;  LA   FACULTÉ   DK   DLCRET  |  |/i98-LV.I>.)  | 

(F"  •?  V".)  Eodeui  die,  fuit  responsum  baccalariis  ([iii  suppiicai)anl  adniilli  ad 
examen  licencie,  (juod  exhibèrent  decano,  minores  (s)cedulas  suas  et  (jiiod  die 
lune  post  octabani  [sic)  Re{juin  apciiietur  examen,  et  intérim  conficerent  majoi-es 
(s)cedulas,  easque  déferrent  sinfjulis  doctoribus;  et  ipsi  baccalarii  prestiterunl 
solita  juramenta  super  confectione  (s)cedularum. 

Eodem  die,  fuerunt  admissi  ad  gradum  baccabirialus  frater  Hugo,  oi'dinis  dbi- 
niacensis,  et  Jobannes  Nicohii^'',  in  artil)us  inagisler.  Parisiensis  dyocesis,  prestitis 
soblis  juramentis. 

Eodem  die  et  anno,  dominus  Nicolaus  Dorigni,  doctor  regens  in  Facullate  l)e- 
creloium,  curatus  Saiicti  Germani  Veteris,  supplicavit  sibi  dari  adjunctionem 
Facultatis  contra  suos  competitores'^'. 

Similem  su|)pHcalionem  fecit  dominus  Aliegret,  doctor,  pietendens  jus  in 
eadem  cfira  Sancli  Germani  contra  adversarios  suos. 

Ad  bas  suppbcationes  fuit  responsum  quod  Facultas  non  erat  suUicienter  con- 
gregala,  et  quod  die  niercurii  proxime  sequenti.  quando  erit  missa  Facultatis. 
domini  doctores  congregabuntur,  et  tune  dabitur  responsum. 

Eodem  die,  dominus  du  Gast  proposuit  quod  ipse  a  magistro  Nicolao  Burgensi. 
magistro  collegii  Remensis,  acceperat  multas  injurias;  contra  (|uem  in  materia 
iiijuriarum  peciit  adjunctionem  Facultatis,  (pie  fuit  ei  liberaliter  concessa. 

fiiyg.  Dio  mercurii  secunda  Januarii.  fuit  missa  apud  Sanctum  Jobannem.  AffuerunI 

3. aimer.]       domiuus  (sù')  Couli,  Aliegret,  Dorigny  et  ego  decanus. 

Eodem  die,  non  fuit  responsum  supplicationibus  dominorum  \llegret  et 
Dorigny  propter  paucitatem  assistencium.  (piamvis  dominus  Aliegret  dedisset  in 
scriptis  causas  quibus  volebat  impedire  adjunctionem  petitam  a  domino  Dorigny. 
Dictum  tamen  fuit,  de  consensn  partium,  quod  infra  diem  sabbati  proximum 
quisque  traderet  in  scriptis  que  vellet,  et  tu  ne  lieret  alia  congregatio  Facultatis. 

[G  Janvier.]  Sexta  die  Januai-ii  anni  predicti,  fuit  congregatio  Facultatis  in  domo  domini 

.loliannis  Picart,  canonici  Parisiensis,  ad  advisandum  quid  respondendum  essel 
(F°  .■)  r")  petitioni  dominorum  supplicancium  Aliegret  et  Dorigni;  in  <[ua  congrc- 
galione  dominus  Aliegret,  quam\is  exbibuisset  Facultati  instrumenlum  publicum 
coiilinens  causas  propter  quas  Facultas  non  debebat  dare  adjunctionem  domino 
Dorigni,  peciit  tamen  a  Facidtate  ut  easdem  causas  verbo  explicaret;  quod  et  fecit. 

*''  Le  K  Icvrier  1^99  1 1  Tïoo],  r-hoiuiraltlc  liuiiiino  n'est  pas  sùi-  (jn'il  faillo  l'identilier  avec  le  baclie- 

et  sag-e  m.  Jehan  Nicolas,  liceacid  es  loix,  a  esté  lier  en  Décret  du  29  décembre  1^98. 
receu  advocal  [au  Cliastcllet]  et  a  clioisy  son  lieu  '^'  Les  procès  relatifs  à  la  cure  de  Saint-Ger- 

du  coslé  de  la  TouriieUc.  (lollcct.  Clairumbaidl,  inain-le-Viel,   comme  nous  l'avons  vu  plus  haut, 

vol.  760,  p.  829.  Ce  Jean  Nicolas   était  proba-  lenaissaient  à  chaque  nouvelle  désignation  d'un 

blement  l'un  des  enfants  d'.\ntoine  .Nicolas,  j)ro-  titulaire, 
cureur  au  Parlement  (cf  ihid.,  p.  a3i),  mais  il 


I  J498-l/i<)9J       l)K   i;i  NIVEIISITK  DE   l'ARlS    AI     W"  SIECLE.  487 

(lixil((uo  11(111  imilluin  cuniro  de  adjunclioiic  pcr  ciiiii  julilii.  Doiiiiiiii'-  ;m|iiii 
Dorijfiii,  iiiteiTogatus  si  quid  aul  triulere  scriplo  vel  verLo  diccre  vellot.  dixil  (pioil 
11(111,  s(i(l  (|ii()(l  laiiliini  pcrsislebal  m  sua  prima  siipplicaliorM/.  [iro  adjiiiiclione 
liabcnda,  (juaiii  doiiiimis  Allejjrcl  iii)|)cdire  frustra  laborabat. 

Ilis  ita  \H'\-  parles  piopositis,  abeuntibus  extra  corijjregationftm  dominis  su|)pli- 
canlii)iis,  Kac^iiltas  niiilfa  consyderans  ot  iiiaximo  incommoda  que  ex  bac  causa 
|)()l(M-aiii  Facnltali  accidcre,  conclus'l  quod,  ex  qiio  IJniversilas  ad  iiomiiialioiieiu 
Facultatis  presentavorat  diclum  domiiium  Dorigny  ad  curain  Saiicti  GcMiiiani 
Veteris,  que  vacare  dicebatur  in  lurno  ipsius  Facultatis  Decrelorum  .  i|)sa  Facilitas 
remittebat  supplicantcsad  Universitatem,  iii({uaFacultas  ipsa,  lan(|ii;uii  nniiibruni 
Universitatis,  compreiiendilur  et  includilur,  ubi  ipsi  supplicantes  suas  sujiplica- 
tiones  continuarent  si  vellent.  Gui  ordinationi  et  condusioiii  partes  adquieverunt, 
protestatusquc  est  dominus  Alle,'jret  quod  ipse  persistebat  in  causis  et  rationibus 
per  eum  scripto  et  verbo  propositis.  Doininiis  aiitem  Dorij;ni  dixil  quod  similifci- 
|)(>rsisl('bat  in  sup|)licatioiie  per  eum  supra  lial)ita. 

Die  veneris  xvii[i]  Jannarii  ejusdem  aniii.  luit  iiiissa  apud  Sanclum  .lobannem,      [ih  Jamicr.] 
comparentibus  dominis  Conty,  du  Gast,  et  me  decano. 

Die  sabl)ati   wvi  Januarii  ejusdem  anni,  fuit  inissa   Facultatis   ol  (jbitus  do-      f ai;  Janvier.] 
mini  Martini  de   Fraxinis,  assistentibus  dominis  Conti,   Simone  du   GasI   et  me 
d(^cano. 

Eodem  die.  fueriiiil  ad  gradiim  baccalariatus  admissi  Joliannos  Helin,  [U'esbiter, 
Ande<i;avensis  dyocesis,  et  Steplianus  de  Voire,  Cariiotensis  dyocesis,  et  prestile- 
runt  ju rameuta. 

Die  mercurii  penultima  Januarii  ejusdem  anni,  (iuillermus  Go,  Matisconensis,     [SoJamier.] 
fuit  admissus  ad  jjradiim  baccalariatus  et  prestilit  juranienta. 

(F"  3  v".)  Die  jovis  ultima  Januarii  m.cccc  uouajjesinio  octavo.  fiiil  missa  apud      [3i  Janvier.] 
.Sanctum  Johannem.  Comjiaruerunt  domiiii  Gonti  el  ejjo  decanus. 

Eodem  die,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus  Dyonisius  Martin  ('),  Nyver- 
iiensis  dyocesis,  et  juravit  more  solito. 

''  Rioii  ([lie  la  mention  suivante  (les  re;|islros  ilii  niaicliaiit  llorentin,"  dont  il  est  qneslion  dans  le 

•  Ibàlelel  puisse  lui  convenir  par  la  date,  nons  ne  ini'ine  registre,  p.  ii'i. 

croyons  pas  qu'il  s'y  agisse  de  lui  :  le  atj  avril  lin   i.5oi.    tfDionisius  Martin,  in  aitihiis  ina- 

1691,  cHuguelin  Martin,  niarcliant  bom-geois  de  gisler  el  in  Decretis  bacealai'idS' ,   se  présente  ;i 

Paris,  a  émancipé  Denis  Martin,  son  liis,  aagi'  de  la  coHalioii  de  rév('qne  et  du  chapitre  de  Paris  el 

douze  ans;  curateur,  le  père".  Coll.  Clairamlmidi ,  à  celle  du  prieur  de  N.-D.  de  Longpont,  ordi-e  de 

vol.  705,  p.  .5o.  Cet  frHuguelin  Martin"  devait  être  Cluny.  diocèse  de  Paris:  —  en    lôoa.  à  la  col- 

d'nrigine  toscane,  comme  le  -rsire  Angelo  Martin,  lalion  de  rarcliev('(|ue  et  du  chapitre  de  Sens  et 


/i88  I^A   FACULTE  DE   DECHET  [  l/i9«-l  V.)'.l  | 

[5  FévrkM-.]  Die  inartis  v(i)  Februarii,  luerunt  admissi  ad  jjraduni  baccalarialus  Jacobiis 

Arvoldc,  Turonensis  dyocesis,  et  Micliael  Basin,  Parisiensis  dyocesis,  et  more 
solito  prestileriint  jm-amenta. 

[8F.5vrior.]  Die  vciieris  viii   Fel)i-uani,   fuit  admissns  ad  gradum  baccalariatus  Jolianiies 

SuccurribilisC,  iii  ailibus  luagister,  et  preslitit  juramenta. 

[  1 4  Févri.T. I  Die  jovis  \iiii  Fel)i'uarii,  l'iiitmissa  apiid  Sanetiiiii  Juhaiineiu,  assistente  domino 

Nicolao  Goiity. 

[iGFiviicr.]  Die  sabbati  \vi  Februarii  ejusdem  aiiiii,  frater  Egidins  Fabri,  canonicus  regii- 

laris,  dyocesis  Suessionensis,   fuil  admissns  twl  gradnin  baccalariatus,  prestitis 
solilis  juramentis. 


[  ai  Février.]  Die  jovis  \\[  i]  Febniarii ,  fuit  missa  apud  Sniirtiim  Jolianneni .  assistente  domino 

de  Conti. 

Eodem  die,  fuit  admissns  ad  gradum  baccalarii  (sîV)  frater  Georgius  de  Bosco 
Boluiido,  Lingonensis  dyocesis,  ordinis  S.  Benedicti. 

[aSFévriiT.]  Die  bine  \\Hn[i]  Februarii   ejusdem  anni,   Hieronymus  Grossaine'-',  clericus, 

Remensis   dyocesis,    fuit  admissns   ad  gradum  baccalariatus,  et  prestitit  solita 
juramenta. 

[28  Févrior.]  Diejovis  ultiuia  Februarii,  fuit  admissns  ad  gradum  baccalarii  .b)liannes  Foresii, 

Malisconensis  dyocesis,  et  prestitit  juramenta. 


à  celle  du  prieur  de  Biches,  ordre  de  Cluny,  dio- 
cèse de  Nevers.  Arcliirea  de  l'Université  de  Paris, 
vol.  .ïo,  fol.  i56  et  200  v°. 

'■'  En  marge  :  "Jo.  Secoiu-ablei.  C'était  sans 
doute  un  parent  du  ci^lèbre  Pierre.  Cf.  plus  haut, 
p.  3  1  8  n.  1. 

'''  Les  Dossiers  bleus  (vol.  335,  dossier  Gros- 
saine,  p.  7)  mentionnent  un  JérAnie  (Irossaine, 
trlicentié,  lieutenant  de  Chatillon ,  bailliage  de  Vitr\ , 
i5o5n,  qui  doit  être  le  bachelier  de  1^99.  C'est 
probablement  son  (ils  ou  son  neveu  qui,  qualifié 
d'fresciiier,  sieur  de  Barbonval,  lieutenant  du  baUIy 
de  Vitry  à  Fisnie  et  licencié  es  loisi,  eut  lui-même 
un  fds,  Jérôme,  ^lieutenant  général  au  bailliage 
de  Vitry  s.  Toujours  d'après  les  Dossiers  bleus,  le 
dernier  des  Grossaine,  Nicolas,  écuyor,  sieui'  de 
Barbonval,  parait  être  mort  vers  le  commencement 
du  xvii'  siècle.  Le  beau-fils  du  dernier  Jérôme , 


cousin  germain  de  Nicolas,  Charles  de  Castres,  fut 
alors  substitué  aux  noms  et  armes  de  Grossaine  et 
Barbonval.  —  Dans  les  Pièces  originales  (  vol.  1/117, 
dossier  33027),  on  trouvera  des  pièces  concer- 
nant frHiesrosnie  Grossaine,  escuyer,  licenci('  en 
loix,  conseillier  du  Roy,  bailly  de  Reims  11  (p.  2; 
i3  juillet  i545);  n-Hierome  Grossaine,  juge  et 
magistrat  criminel  au  siège  présidial  de  Reims" 
(p.  3;  G  mars  i554  [i555];  crJherosme  Gros- 
sayne,  seigneur  d'Vrval  et  lieutenant  à  Reims  du 
bailly  de  Vermandois"  (p.  U\  96  nov.  i56o).  Ces 
pièces,  au  moins  les  deux  premières,  ])araissent 
concerner  le  fils  du  gradué  de  la  Faculté  de  Décret. 
Mais  il  faut  bien  avouer  que  la  généalogie  de  celU» 
famille  n'est  pas  clairement  établie,  malgi-é  les 
ell'orts  de  l'auteur  du  tableau  contenu  dans  le  (mIh- 
iiet  de  d'Hozier,  vol.  176,  p.  70-71;  cf.  (jurrés, 
vol.  3 16,  fol.  9(1. 


[1/198-1 'i'.);»|       DK   L'UNIVERSCrK   l)K   PARIS    \l     \  V'   SIKCLK.  WJ 

(K"  /(  1".)  Eodnin  die,  Aiiloiiiiis  J)(;lj)liiiii  O,  clciiciis,  iMatiscoiimisis  (l\ocesis, 
fuil  admissus  ad  graduin  baccalariatus,  prestitis  solitis  jurainenlis. 


Die  limi'  (|iiarla  Mailii,  fuciiiiil  adinissi  ad  «p'adiini  baccalarialus  iiiiij;isler 
Johaniics  Floridus  ("-',  Trecensis  dyoccsis,  ma};ister  .loliannes  Toule,  Ebroicerisis, 
el  Cdaiidius  l'crilotC',  Trecensis,  prestitis  solitis  juramentis. 

Eodein  die  lune  et  anno,  nobiiis  vir  Oaspaidiis  de  niipelorli,  alias  de  Pavfjniaco, 
Cloroniontensis  [sic)  dyocesis,  baccalarius  in  Decretis  in  Sludio  Andcfjavcnsi,  ut 
lilteialorie  coiistitit  Kacullali.  fuit  incorpoi'alus  in  Kacullale  Decreloruni  Pari- 
yiensi,  et  prestitit  solita  juramenta. 


1  4  Mars. 


Die  mercurii  sexla  Marcii  ejusdeni  anni,  frater  .lohanncs  Danual,  ordinis  Pre- 
monsti'alensis,  Tullensis  dyocesis,  fuit  admissus  ad  graduni  baccalaiialiis.  d  [U'c- 
stitit  solila  [urameuta. 


[0  Ma 


Die  sabbati  nona  Marcii  ejusdeni  anni,  fuerunt  adniissi  ad  {rradum  baccala- 
riafns  Bartliolomeus  Odille,  clericus,  Nivernensis  dyocesis,  et  Efjidius  Cliaries, 
Trecensis  dyocesis,  prestitis  juramentis. 


[9  Mars. 


'"'  Il  était  fils  de  INicoie  Dauphin,  procureur  du 
roi  à  MAcon.  Cf.  plus  haut,  p.  35,  n.  1. 

'^'  En  février  1^99  |i5oo],  rJohannes  Fioury, 
diocesis  Trecensis,  in  arlihus  magister  et  in  jure 
canonico  haccalarius  regens-n,  se  présente  à  la  col- 
lation des  abbés  de  Molesme,  diocèse  de  Langres, 
et  de  La  Celle-lez-Troyes ,  0.  S.  B.  Arch.  de  /'Univ. 
de  Paris,  vol.  5  o,  fol.  1 26. — En  marge:  Jo.  Floiij. 

'''  Gaguin  a  bien  écrit  (rPeriiotï.inais  d'après  les 
registres  de  l'Université,  ce  Champenois  s'appelait 
(tPerilléi.  En  1^99,  il  est  qualifié  de  rpresbiler. 
in  artibus  magister  et  in  utroque  jure  baccalarius. 
diocesis  Trecensisi,  et  se  pi'ésente  à  la  collation  de 
l'évt'que  et  du  chapitre  de  Paris,  ainsi  qu'à  celle 
de  l'abbé  de  Saint-Urbaiii-en-Perthois,  diocèse  de 
Châlons.  Arch.  de  l'Univ.  de  Paris ,  vol.  5o ,  fol.  (>  1 . 
—  En  i5oo,  qualifié  de  maître  es  arts  et  de  ba- 
cbelier  en  Décret,  il  se  présente  à  la  collation  de 
l'archevêque  et  du  chapitre  de  Troyes  et  h  celle 
(le  l'abbesse  trconveutus  Sancti  Johannis  dict  les 
Nonainxr:  [N.-D.  aux  Nonnains],  même  diocèse. 
Ibid.,i'o\.  110.  —  En  i5i6,  son  nom  prend  la 
forme  de  ^Perillyé",  et  il  ajoute  à  ses  titres  et  qua- 
lités ceux  de  rrcuratus  ecclesie  parrochialis  de  Sa- 
cro  Portu  [Saint-Port,  Seine-Port] ,  diocesis  Seuo- 
nensis-  et  de  trcanonicus  ecclesie  collegiatc  Béate 


Marie  de  Villaniauri  [VillemaurJ,  diocesis  Trecen- 
sis". Il  se  présente  à  la  collation  de  i'évéquo  et  du 
cha|)ilre  de  Ciermont  et  h  celle  du  cbapitre  de 
l'église  collégiale  de  N.-D.  rrdc  Canaleiia^  [Cliama- 
lières|,  près  (/leriiiont.  Ihid..  vol.  ."il,  fol.  Siti.  — 
En  ih-M ,  à  ses  titres  il  ajoute  ceux  de  -cappella- 
iius  in  ecclesia  Parisiensi-,  de  -cappellanus  i  beats) 
cappellaiiie  béate  Catherine  fundatc  in  ecclesia  par- 
rochiali  de  Mitry,  Meldensis  diocesis»,  el  leur  valeur 
totale  rrascendit  a<l  centum  francos  aiit  eocirca-: 
cela  ne  suliil  sans  doute  ])as  à  ses  besoins,  puisqu'il 
se  présente  à  la  collation  de  l'évêque  et  du  chapitre 
rDauthunensisi  (Aic)et  à  celle  de  l'abbé  rDeserti-. 
diocèse  de  Langres,  0.  S.  B.  Ibid.,  vol.  53  ,  fol.  77. 
— -  En  i529,  sa  nouvelle  tentative  nous  apprend 
que  sa  prébende  parisieime  était  trcapella  Sancti 
Augustini  in  ecclesia  Parisiensi  fundata-:  il  se  pré- 
sente h  la  collation  des  évêqnes  et  cbapitres  de 
Langres  et  de  Meaux.  Ibid.,  fol.  122  v°.  —  Peut- 
être  est-ce  encore  lui  qui  occupe,  en  i5a8,  la  cure 
de  Guyancourt,  au  diocèse  de  Paris,  cure  que 
Jacques  Touzart  [le  célèbre  professeur  Jacques 
Toussain]  eût  voulu  obtenir  eu  écliange-do  celle  de 
Pâlis,  diocèse  de  Troyes:  seulement  il  est  ici  ap- 
pelé irPerilleu".  Coyecque,  fleci/ei'/ (/'actes  iiolarics, 
t.  1,  p.  170,  n"  872. 

63 

ivrniHCKit:    mTiotiLr. 


490  LA   FACILTK  Dli   DKCUI':T  [U98-1/i1)'.)J 

Eodem  (lie,  liiil  iiiC()i[)oi-aluy  inajjisler  Joliaiiiies  do  Brosclie  ">,  Belvaceiisis 
(lyocesis,  iiiler  baccalaiios  Facullalis.  lacta  fidc  per  litteras  quod  eral  baccalarius 
injure  canoaico  Aureliauis,  et  prestitil  jurainenta. 

1 1;<  .Mars.  I  Die  niercurii  xm  Marcii  ejiisdein  anni,  fuerunl  admissi  ad  gradum  baccalariatus 

inagister  Jolianiies  Roiinault  ('-),  Nyvernensis  dyocesis,  et  Gilbertus  Heca,  Bituri- 
censis,  et  prestiterunl  jmamenta. 

l'i  M,iis.|  Diejovis  xuii  Marcii  ejusdeni  anni,  fuerunt  ad  ipsum  gradum  admissi  Micbael 

Rufll,  Ambianensis  dyocesis,  et  Carolus  de  Voiiges,  Parisieusis,  prestitis  de  more 
jnramenlis. 

|3o  .Mars.]  Die  niercurii  \x  Marcii  ejusdem  anni,  fnerunt  admissi  ad  gradum  baccalariatus 


'■'  En  i5oi,  trJoliannes  (le  Brfisclie,  in  artibus 
magistei'  et  in  Dccretis  licenciatusi,  se  présento 
à  la  collation  de  l'abbé  de  Saint-Lucien  de  Beau- 
vais  et  à  celle  du  chapitre  fSancti  Vedasli  Bel- 
vacensisi.  Arcliitrs  de  l'Uiiiv.  de  Piivin ,  vol.  5o, 
fol.  172  v°.  —  En  lâiy,  il  était  chanoine  et  péni- 
tencier de  l'église  de  Beauvais  (Coyecque,  Recueil 
d'actes  iiotiiriés ,  t.  I,  p,  10,  n°  5(5).  —  Il  ne  faut 
pas  le  confondre  avec  Jean  Brèche,  le  fameux  jiii'is- 
consulte  tourangeau,  né  vers  lôii!  el  qui  ne 
mourut  que  vers  i58o. 

'•-'  En  i5oi,  maître  es  arts  el  bachelier  en 
Décret,  Jean  Bonaiilt  se  présente  à  la  collation 
des  évêques  et  chapitres  de  Paris  el  d'Auxerre. 
Arch.  de  l'Univ.  de  Paris,  vol.  5o,  fol.  167  v°.  — 
En  1002 ,  qualifié  en  outre  ffpresbiter,  diocesis  Ni- 
vernensisi,  il  se  présente  à  la  collation  de  l'évéque 
el  du  chapitre  de  Chartres  et  à  celle  du  prieur  de 
Sainl-Martin-des-Chanipsde  Paris,  ordre  de  Gluny. 
Ibid.,  fol.  191  v°.  —  En  i5 12,  il  est  licencié  en 
Décret,  Tcuralus  parrochialis  ecclesie  de  Vende- 
nessa  [Vandenesse],  Nivernensis  diocesis^,  "cano- 
nicus  Antissiodorensis  et  cappellanus  perpetuus  col- 
legii  Cameracensis  Parisius  fundatii  ;  il  se  présente 
à  la  collation  de  l'évêqui^  et  du  chapitre  du  Mans 
el  à  celle  de  l'abbé  de  La  Couture,  diocèse  du  Mans, 
0.  S.  B.  Ibid.,  vol.  5i ,  fol.  35.  —  Eni5i3,  il  se 
présente  à  la  collation  de  l'abbé  de  Marmoutier  et 
à  celle  de  l'abbesse  de  N.-D.  de  Beaumont.  Ibid., 
fol.  91  v°. —  En  i5i3  ou  i5i4,  il  a  changé  de 
cure;  il  est  (jualifié  de  trcuratus  ecclesie  parrochia- 
lis de  Tronssangiis  [Tronsanges],  Nivernensis  dio- 
cesisïi,  et  se  présente  à  la  collation  de  l'évéque  et 


du  chapitre  de  Nevers,  ainsi  qu'à  celle  du  prieur 
de  N.-D.  de  Coulonges,  ordre  de  Cluny,  diocèse  de 
Nevers.  Ibid.,  fol.  171  v°.  —  En  i5t4,  il  se  pré- 
sente à  la  collation  du  chapitre  de  l'église  deSainl- 
Aignan  d'Orléans  et  à  celle  de  l'abbé  de  Saint-Vin- 
cent-lez-le  Mans,  0.  S.  B.  Ibid.,  fol.  208  v°.  —  En 
1 5 1  5 ,  il  se  présente  à  la  collation  de  l'abbesse  de 
Saint-Julien-lez-Auxerre  et  au  prieur  de  La  Gharilé- 
sur-l.oire,  diocèse  d'Auxerre.  Ibid.,  fol.  258  v°. — 
En  i5i(j,  il  se  présente  à  la  collation  des  abbés  de 
SaintMagloire  de  Paris  et  de  N.-D.  de  Molesmes. 
Ibid..  fol.  317.  —  En  i5i7,  il  se  présente  à  la 
collation  de  l'évéque  et  du  chapitre  de  Màcon  et  à 
celle  de  l'abbé  de  Cluny.  Ibid.,  fol.  366  v°.  —  En 
i5i8,il  est  qualifié  de  rrcuratus  parrochialium 
ecclesiaruni  de  Tronssangiis  et  Sancti  Vicloris  de 
Nivernis-:  et  se  présente  à  la  collation  des  abbés 
de  Monliéramey,  0.  S.  B. ,  diocèse  de  Troyes,  et  de 
Saint-Calais  [du  Désert] ,  0.  S.  B. ,  diocèse  du  Mans. 
Ibid.,  fol.  ^17  v°.  —  En  i59i,  après  avoir  énu- 
méié  ses  ilivers  bénéfices  -rquoruni  fructus  non 
excedunl  siuiiniani  octoviginli  librarum  paris.",  il 
se  présente  à  la  collation  des  évêques  et  chapitres 
d'Angers  et  d'Orléans.  Ibid.,  vol.  53,  fol.  62.  — 
Eu  1 593,  il  est  non  seulement  curé  de  Tronsanges 
et  de  Saint-Victor  de  Nevers,  mais  encore  «de  Ger- 
ciaco  Turonis  in  processu(?)'^  ;  il  déclare  que  de 
tous  ces  bénélices  t  fructus  non  excedunl  sonuiiam 
Iricentanmi  librarum  luron.!»,  et,  infatigable  ijué- 
niandeur,  se  présente  à  la  collation  rie  l'évéque  et 
du  chapitre  rie  Poitiers  et  à  celle  du  chapitre  et  de 
l'église  Saint-Hilaire  de  Poitiers.  Iblil..  fid.  167  v°. 


[l/i98-l/i91)]       I)K   L'IlNIVERSITl'î  DE   l'ARIS    AI     W   SIÈCLE.  /i!)I 

majjistcr  Petrus  (ïlorici  ">,  Aiiihianciisis,  Aiillioniiis  Giiifjnon,  Ainhianetisis,  Joliaii- 
iics  RcKal.  Altrchatonsis,  et  Nicolaus  Chabrery,  f!el)oiiensis  dyocesis,  el  prestite- 
l'iiiit  sulita  ini'Oinoiila. 


(K"  /i  V".)  Die  veneris  x\ii  Marcii  aniii  J)omini  m.  occ.c  nonagosimi  oclavi.  fue- 
niiil  adiiiis^i  ad  <;nuliirii  baccalariatus  Nicolaiis  Vliclion,  Meltleiisis,  Clomoiis  le 
C(»iitc('-',  Meldeiisis,  et  Ucgiiialdu^  IJrule,  Laudiiiieiisis  dyocesis,  et  piestileniiit 
iuraincnta. 


\::-A   Mars.l 


Die  sabbati  sequenti ,  Hobertus  Baniart,  Trecensis  dyocesis,  fuit  adiiiissus  ad 
gradum  baccalariatus,  el  prestilil  jurainenta  solita. 

Eodem  die  sabbati,  que  fuit  xxui  Marcii  m. cccc  iionagesimo  octavo.  cum  essent 
decem  et  septem  baccalarii  exaininati  pro  liceucia  olitinenda.  fuorunt  per  me 
decanum  presentati  domino  Sfe|)baiio  l'oncier  (.sîV),  caucellario  Béate  Marie  Pari- 
siensis,  eo  ordine  que  sedebant  in  scamnis  examinis.  AlVuenint  presentatioui 
domini  doctores  Conti,  Allegret,  Hangest,  du  Gast  et  J)orjgny. 


[a 3  Ma 


'"'  En  lifjg,  l'ion-i'  le  Clerc,  maître  es  ;irls 
p|  bachelier  en  De'crel,  se  présente  à  la  collation 
(le  l't'vêque  et  du  chapitre  d'Amiens  et  à  celle  du 
chapitre  de  l'église  Saiut-Firniin  d'Amiens.  Archives 
de  l'Université  de  Paris,  vol.  5o,  fol.  ()■!  v".  — 
Il  était  probablement  de  la  même  famille  (pie  f  ho- 
norable homme  Anthnine  le  Clerc,  licencié  es  loix. 
advocal  et  conseiller  à  Amiens  n.  Collecl.  Clairam- 
baull,  vol.  7G5 .  fol.  a  1 1  (à  la  date  du  1 8  n(i\embrc 
149.3).  —  C'est  peut-("'tre  le  lils  de  Pierre  Le  Clerc, 
seigneur  du  Tremblay,  près  Montfort-l'Amanry, 
conseiller  au  Parlement.  Il  fut  ensuite  curé  de 
Saint-Audi'é-des-Arts  à  la  suite  de  la  résignation 
faite  en  sa  faveur  pai-  son  oncle  Nicole  avant  1 55o , 
aiehidjacre  de  l'église  d'Amiens  (en  iSSS?'),  doc- 
teur régent  de  la  Faculté  de  Décret  et  conserva- 
teur des  privilèges  apostoliques  de  l'Cnivei-sité  de 
Paris  en  i542.  Cf.  Campardon  et  Tuetey,  Inven- 
taire des  registres  .  .  .  du  Cliiilelet  de  Paris;  n"  iî.'io, 
35 1,  798,  799,  800,  où  l'on  verra  que  ses  frères 
firent,  eux  aussi,  une  belle  carrière  :  Jacques  dit 
de  Coiclier,  seigneur  d'Aidnay  r:en  France»,  l'ut 
correcteur  et  grand  rapporteur  des  letties  de  la 
Grande  Chancellerie  de  France;  Jean  devint  pro- 
cureur général  de  la  Coin-  des  Aides,  puis  du 
Conseil  privé;  Nicole  enlin ,  conseiller  au  Parlement. 
Leur  sœur  Jacqueline  avait  épousé  Claude  Burde- 
lol ,  notaire  et  secrétaire  du  roi.  seigneur  de  Mont- 
fcrmeil;   une  auti'e  de  leurs  sœurs  ou  de  leurs  • 


cousines  germaines.  Philippe,  était  mariée  à  Guil- 
laume Bourgoing,  conseiller  au  Parlement.  De 
leurs  oncles,  l'un,  Jean,  était  chantre  et  chanoine 
de  Châlons:  l'autre,  Nicole,  docteur  rt'gent  en  la 
Faculté  de  théologie  de  Paris  et  curé  de  Saint- 
André-des-.\rcs;  et  leur  tante  Marguerite  avait  été 
la  femme  du  célèbre  Jacques  Coictier  :  d'où  leiu- 
fortune.  Pierre  le  jeune  mourut  dans  sa  maison, 
grande  rue  Saint -André -des -Arcs,  sur  les  onze 
heures  du  soir,  le  19  juillet  i^âj  et  fut  inhumé 
le  ai  dans  son  église,  en  la  chapelle  de  sa  famille. 
Cf  Bibliotii.  nation..  Dossiers  hiens.  \ol.  i()i.  dos- 
sier /lygû  ,  fol.  10-1 1. 

■"'  En  1^99,  Clément  le  Conte,  maître  es  arts 
et  bachelier  en  Décret,  du  diocèse  de  Meaux,  se 
présente  à  la  collation  du  prieur  de  Sainle- 
Marguerite-d'Elincourl,  de  l'ordre  de  Cluny,  dio- 
cèse de  Beauvais ,  et  à  celle  de  l'abbesse  de  Fai'e- 
moutier,  0.  S.  B..  diocèse  de  Meaux;  —  en  i5oo. 
à  la  collation  de  l'abbesse  de  N.-D.  mie  Morgna- 
vah  [Morienval],  0.  S.  B.,  diocèse  de  Soissons, 
et  à  celle  du  prieur  du  Ruel,  de  l'ordre  de  Clun\. 
iliocèse  de  MeaLix.  Archives  de  l'Unir,  de  Paris, 
vol.  5o,  f(d.  loa  v°  et  110  v".  —  En  i.'u.'J,  il  se 
présente  à  la  collation  du  chajtitie  de  i'i'glisc  cnllé- 
giale  de  Saint-Florent  de  Boye,  diocèse  d'Amiens, 
et  à  celle  du  prieur  -^de  Lehuno  in  sanguine  terso 
[  Lihonsen-Santerre],  oi-dre  de  Cluny,  même  dio- 
cèse. Ibid.,  vol.  5i,  fol.  -j'i  v°. 


(.a. 


492  LA   FACLLTÉ  DE  DÉCHET  |  l/i98-l/i!»<,)  | 

[ai  Mars.]  Altéra  die,  fiiil  ordinatuni  r|uo(l  iicenciandi  liaberent  Iria  .sli;iieta  :  umiin  a|)ii(l 

Sanctiim  Matiiriimiu,  altcruiii  m  collegio  de  Daiiiville,  et  terciuiu  iii  collejjio 
Bajocenj^i:  el  «[iiod  de  quolibet  signeto  decamis  IuiIxtcI  duos  panes  zuchari,  et 
thesaurarius  tolidem;  singuli  vero  doctores  iiiiiiiii  |iaiiciii.  seciuidnm  |)iistinuiii 
moreni;  (|iiod  observatuni  est  a  licenciandis. 


ni 


[a5Mars.]  Dic  x\  (juiiita  Marcii,  vocati  domini  doctores  par  (s)cedulain  com[)aruerun 

caméra  examiuis,  ad  componeudum  rotulum  vocaiidoruui  ad  licenciam  et  ad 
adoptandum. 

In  ea  congregatione  domini  de  licenciandorum  ordine  ad  liunc  inoduui  ordina- 
verunt : 

[37  Mars.]  SeQUUNTLR  îVOMIW  l.lCENCl  VNDORUM  IN  DeCRETIS   PaRISIUS  IN   FaCULTATE    DeCRKTORUM   ANNO 

DOMIM  IM  CCCC  NONAGESIMO  NONO ,  DIE  MERCURII  WVII  MENSIS  MaRCII  ,  CUM  ADOPTIONIBLS 
DOMINORIM  DOCTORLM;  IN  QUO  ORDINE  SERVATUS  EST  ORDO  TEMPORIS  SECUNDUM  ANTIQII- 
TATEM  PROMOTIOMS  lUCCALARIATUS. 


Frater  Paulusde  Plateria I) inns  Conti. 

Gaspardus  de  Pagniaco du  Gast. 

Gnido  Flamignon Piquard. 

Petrus  le  Blanc  ''* Robertus  Gaguiiius. 

Jacobus  Hacjueville de  Hangest. 

Michael  Ghampront Picard. 

(F"  5  r".)  Micliael  Labbe lîobertus  Gaguinus. 

Frater  Mattheus  Gretbler Gonti. 

Frater  Georgius  Hemborc Conti. 

Johannes  de  Bresse  (s/r) Gaguinus. 

Johannes  Mareschal Dorigny. 

Guillernius  Veron Picard. 

Stepbanus  Levis AUegret. 

Frater  Jacobus  Coene de  Hangest. 

Frater  Jobannes  Laloe '-' Allegret. 

'''  Le  ai  mars  i/iyt)  [1 5oo] ,  "au  tesraoignage  siii,  iiolili»   hoiumi'   .lolian    Poirier,    capitaine   de 

fie  nobles  personnes  et  sag<!s  ni.  Jehan  Malingre,  Moiel,  cousin  de  Fancetle,   fille  mineure  de  l'eu 

conseiller  eu  Parlement,  Simon  Malingre,  clerc  des  m.  I^ierre  de  Marsillac,  conseiller  et  secrétaire  du 

Comptes,  Loys  le  Blanc,  notaire  et  secrétaire  du  Roy,  greffier  du  Parlement  de  Bordeaux,  et  de  feu 

P«oy,  greffier  en  la  Chambre  des  Comptes,  Claude  Gatlierine  Morin,  jadis  sa  femme:  ont  esld  donnez 

Liger,  licencié  eu  loix,  advocat  en  Parlement;  Pierre  tuteurs  Thomas  Morin  et  Jehan  Poirier.  1   Collecl. 

le  Blanc,  licencié  en  Décret ,  tous  cousins  remué[s]  Clairamhauh ,  vol.  765,  p.  34i-3i2. 
de  germain,  Perrette,  veufvc  feu  m.  Pierre  Morin,  '"'  Guy  Musnier,  le  successeur  de  Gaguin  comme 

trésorier  de  Guyenne,  ayeuUe,  ïliomas  Morin,  cou-  ministre  général  de  iOrdre  de  la  Trinité,  -anno 


[ri'.l<S-l/ilM.)|       l)K   L'UNIVEUSITÉ   DE   PAUIS    \l     W'   SIÈCLE.  'i!».'. 

(llaudiiis  (lo  Sancto  lîarllioloiiico  ....       Dorifiiv. 
Nicolaus  Ronisiiiodc  (ffV) du  Gast, 

Fa  ila  clausus  esl,  roliiliis  el  si<jnalus  duobiis  sifjillis  doiniiKiniin  dorluMiiii  d 
sijjillo  d(>caiii. 

Eodcin  die  iiiiu;   wv   Marcii,  aiiiio  quo  supra  aiilo  l'asclia ,  luit  adiiiissiis  ad        [a.'»  Mars.) 
graduni  baccalariatns  Petrus  Margeril,  dericus,  dyocesis  Sancti  Flori,  cl  solita 
(^ms.  soluta)  jiiranicuta  prestitit. 

Eodoni  die,  ego  decantis,  a.ssumptis  dtiobus  liidellis  Facultatis,  sciliccl  majore 
et  minore,  accessi  addomiimm  cancellarium  Slepliaiiuin  Poncier  (.s/c),  qui  erat  in 
domo  sua,  in  claustro  Béate  Marie  Parisiensis,  et  exhibui  eidem  niliilum  chiusiim 
et  sigiiatum  tribus  sigillis,  iu  (juo  erant  digesti  et  conscripti  pcr  ordincm  sue 
anti([iiitatis  et  proniotiouis  ad  gradum  baccalariatns  licenciandi,  secuudum  quem 
ordinem  erant  evocandi  ad  suscipiendum  licenciam,  ipsunique  dominnm  cancel- 
larium admonui  ne  contra  consnctudinem  o])servatam  a  suis  predecessoribus  vio- 
laret  rotulum  aut  aperiret  usque  in  diem  et  lioram  cuni  dictos  licenciandos  veliet 
evocare  et  licenciare.  Qui  respondit  quod  faccret  ut  petebam,  et  quod  servaret 
morem  hactenus  a  suis  predecessoribus  et  doctoribus  Facultatis  Decretorum  obser- 
vatum. 

Die  martis  XXVI  Marcii,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus  Mattbeus  Ran-       [a6.Mars.l 
doul  W,  in  artibus  magister,  dyocesis  Sucssioncnsis,  et  boc  ante  Pasclia,  prcstitis 
solitis  juramentis. 

• 

(F"  5  v".)  Die  mercurii  wvu  Marcii,  anno  Doniiiii  m  cccc.  nonagesimo  octavo  ante  f^^  Mars.] 
Pascba,  decem  et  septem  licenciandi,  assistentibus  dorainis  doctoribus  Conti . 
du  Gast  et  me  decano,  comparuerunt  in  cap(p)ella  apud  Sanctum  Joliannem 
Lateranensem,  ubi  innovatis  juramentis,  ni  inoris  est,  ])rocesserunt  liini  (;(  bini . 
secundum  ordinem  quo  sedebanl  in  caméra  examinis.  ad  Heatam  Mariam  Pari- 
siensem,  et  inde  ad  aulam  domini  episcopi  Parisiensis,  et  qualtuor  ex  doctoribus 
Facultatis  Decretorum  iverunt  obviam  domino  cancellario.  ([uem  sunt  ad  prefatam 

i5o5  curavit  redemtionem  fiericaptivorum  pei-fra-  Laon;  —  en   i5oo,  à  la  collation  de  l'abbë  de 

très  JobaniicmMoisseti,  minislrimi  de  Cordais,  pro-  Saint-Jean-en- Valide    -juxta  rauros  Carnolenses- , 

fessione  tlieologuin  ;  yo/ja/iK(,'Hi(/eL((/o6'(sic),  wi(H!.s-  0.  S.  B.,  et  à  celle  du  prieur    trSancIi  Pétri  de 

trmn  de  Diiaco,  injure  canomco  liceiitiatum ,  et  Si-  Lehuno  iu  sanguine  terso'i  [Lihons-en-Snnterre], 

nioneiu  Blocquel,  ministrum  de  Lerinisn.    Gallia  diocèse  d'Aïuiens,  de  l'ordre  de  Clun\  ;  —  eui5o-i. 

Christ.,  t.  VIII,  col.  17^3.  "iu  artibus  magister,  priucipalis   collegii   Helva- 

'■'  Matbieu  Randoul,  maître  es  arts  et  bachelier  censisi ,  à  la  collation  des  dvéques  et  des  chapitres 

en  Décret,  se  présente,  en  i4()(),  à  la  collation  de  Chartres  et  de  Troyes. /IrcA.  rfe /'f/Hii>.  rfe  P«rM, 

des  dvéques  et  des  chapitres  de  Théroiiaune  et  de  vol.  5o ,  fol.  tj4 ,  1  3a  et  1 89. 


/j9'i  la   faculté   de   DÉCHET  [U98-l/iy'J] 

auhun  comitali;  ubi  considentibiis  ilictis  licenciandis,  cuni  dominus  cancellarius 
cimi  suo  vicccancellario  in  loco  consuelo  consedigset,  vocato  magistio  Johannc  du 
Glic  (sic),  majore  bedello  Facultalis,  tradidit  rolnbiin  clausiiin ,  queiii  eidoni  prcsen- 
taveram,  ubi  erant  nomina  licenciandorum  consciipta  per  ordinem  faciende  voca- 
tioiiis.  Qui  bedollus,  recepto  lolulo  prediclo,  euui  ad  me  et  singulos  dominos  doc- 
foi'es  apporlavit,  ut  vidèrent  si  non  fuisset  apertus  aut  violatus;  quoin  iiite<;riiiii 
remiscrunt  ad  doniinum  cancellarinm.  Ipse  vero  dominus  cancellarius  rolulum 
aperuit  et  be(bdlo  tradidit  ut  liceuciandos  noniinatim  vocaret.  ut  premissum  est. 
Ouibus  dominus  cancellarius  benedictionem  iraparlivit  et  eos  iicenciavit. 

|s  Avril.)  Die  lune  octava  Aprylis  [sic),  Facultasfuitcongregata  apud  Sanctum  Maturinum 

Parisiensem,  ubi  dominus  Nicolaus  Dorigny,  qui  erat  recessurus,  supplicavit  pro 
mense  gracioso;  cujus  supplicationi  Facultas  annuit. 

11  Avril.)  Die  jovis  undecima  Aprylis  (.sîV),  luit  missa  apud  Sanctnm  .lolianneni,  assislente 

domino  de  Gonty  et  me  decano.  - 

Post  niissam,  dominus  Paulus  de  Plateria,  prior  de  Bonny  O,  qui  die  ultime 
licencie  supjdicaverat  admitti  ad  doctoratum,  supplicavit  secundo  ad  eumdem 
gradum  admitti.  Gui  responsum  est  quod  veniret  ad  diem  jovis  proxime  sequen- 
tem,  quo  die  darelur  eidem  responsum. 

Eodem  die  citatus,  Nicolaus  Hemsurode(s»r),The[u]tonicus,  comparuit;scripserat 
eiiiin  litteras  ad  me,  quibus  dicebat  se  injuriam  accepisse.  quia  inter  liceuciandos 
luerat  ultimus  ;  quam  injuriam  in  me  potissimum  retorquebat.  Igitur  fuit  a  me 
graviter  reprebensus,  quia  sic  temere  audebat  de  Facultale  judicare  (F"  6  r°) 
quasi  non  fuisset  erga  illum  ordo  temporis  secundum  morem  Facultatis  obser- 
vatus.  Postquam  fmem  dicendi  fecissem,  ipse  respondit  se  predictas  litteras  animo 
injuriandi  non  fecisse,  sed  per  quamdam  indignationem  et  inconsiderationem 
errasse;  quapropter  peciit  errorem  sibi  dimitti.  Igitur,  visa  ejus  humilitate.  par- 
citum  est  illi. 

)i6  Avril.)  Die  marlis  wi  Aprdis  post  Pasclia,  anno  Domini  M.ccccnn*'  xi\,  fuit  admissus  ad 

gradum  baccalariatus  magister  Jobannes  des  Maies  <-),  Rotbomagensis  dyocesis, 
et  prestitit  solita  juramenta. 

2 ••  Avril.]  x\ii  Aprilis,  Jobannes  Hanotte,  Morinensis  dyocesis,  fuit  admissus  ad  gradum 

baccalariatus,  prestitis  juramentis. 

'■''  l'i-i)bableiiieiil  IJoiiny-siii-I.oir'e,  tléparlenjent  sente  ;i  la  (•ollation  îles  alibés  'le  Saint-Waiidiillc  el 

«lu  [ioiict,  aiToiulissenienl  de  Gien.  de  Saint-Pierre  de  Jiimièges,  et  à  celte  de  l'arclie- 

'"'  I']n   i5i3,  Jean  des  Mares,   du  diocèse  de  vi'-que  et  du  ctiapitre  de  Rouen.  Areh.  de  l'Uii'n.  de 

Rouen,  maître  es  arts  el  licencie;  en  l)(!cret,se  pré-  Paris .  vol.  5i,  fol.  102  v°. 


I  ri!)8-l/i!H)J       1)H   l/UNIVUHSITi':  DK    l'MtlS    \l     W'   SIKCLE.  V.)'.', 

Ultiniii  (lie  Apiilis,  Jolianiies  (liranl,  Meltlcnsis  dyoccsis,  fl  Hujm»  fiainotmid .       [:ioAvni.  | 
Antissiodorensis  dyocesis,  rueruiil  admissi  ad  gradum  baccalariatus,  et  pnstili  ruiil 
solita  jiiramenta. 

[)io  soxta  Maii  ejiisdem  anni,  Ambrosiiis  Oudart.  Camcracensis  dyocesis,  pre-        [G  Mai.] 
slitis  solilis  jiuamonlis,  lïiil  ad  «fradnin  baccalariatus  admissus. 

Dit!  octava  ejusdciii  inensis,  qiu;  l'uil  vijjilia  Ascensiouis  Doiiiiiii,  l'iiil,  iriissa  pio        [8  Mai.] 
obitii  domini  Cbidrait,  docloiis  oHm  Decretoiuiu. 


Die  xiii  Maii  ejusdeni  aiiiii,  Jacobiis  Cliartoii,  Meldensis,  et  Joaiines  Dainbry, 
Meldeusis  dyocesis,  rneriint  atbnissi  ad  gradum  baccalariatus,  [)restitis  solilis  jura- 
nientis. 


fi3  Mai. 


Die  veneiis  xxuu  Maii,  douiiiii  doctorcs  legei'Utit,  et  eodeni  die  Fuit  missa 
apud  Sanctum  Johannem,  assislentibus  doniinis  Coiiti,  du  Gasl,  Dorifrni  cl  me 
decano. 

Eodera  die  et  anno,  Autonius  Glouan,  Senoucusis  dyocesis,  examine  de  sufli- 
ciencia  ejus  i'acto,  fuit  admissus  ad  graduru  baccalariatus,  et  prestitit  solita  jura- 
menta. 


fo/i  Mai.l 


Die  martis  xxvui  ejusdem  raensis,  Egidius  Rolaut,  SuessioneiKsis  dyocesis.  fuit 
examinatus  et  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  prestitis  solitis  juramentis. 

(F"  G  v°.)  Per  jios  diesC),  cum  rex  Ludovicus  \11,  (jui  ex  duce  AureliaiuMisi, 
mortuo  rege  Carolo  octavo,  ad  reguum  venisset  et  tuulta  reformare  statuissel , 
iuter  aiia  assumpsit  corrigere  quasdam  abusiones  quas  a  Parisiensi  schola  et 
Universitate  committi  plerique  emuli  dicebant;  quibus  delatoribus  aliquot  epi- 
scopi'-)  et  ballivi  assenciebantur,  iuvideutes  scholasticoruui  iibertati;  rex  ipse  Lu- 
dovicus, convocatis  quos  voluit  ex  curia  Parlamenti  cum  domesticis  sui  Gonsilii, 
plurima  in  omni  fere  statu  inuovare  et  mutare  constituit.  et  preserliui  in  iis  que 
privilégia  scbolasticorum  ciiervabanl'^). 


[98  Mai.] 


\i:ii-.liiin.  1 


'''  En  marge,  à  gauche  :  rrlVota  ([iiomodo  incepte 
sunt  ref'ormationes  Universitatis  1  —  En  marge. 
à  droite  :  ^Delatores  asserehantur  primas  presidens 
C.ouardi,  Pctrus  Guillart,  consiliarins  in  Re(pit'slis 
hospitii  régis,  et  Caroius  du  Hauitboys,  imraemor 
heneficiorum  a  Facuitalc  eidem  paiipcrrimo  colla- 
loriira.-' 

'*'  En  marge,  à  droite  :  rrinler  episcopos  piin- 
l'ipalis  Alljieiisis  (jiii  pani"  postoliiit  mortem." 


'''  Dans  tout  ce  passage,  Gaguin  fait  allusion  à 
la  série  de  docuriienls  analysés,  sous  les  n°'  i5ai. 
tSaS  et  loaT),  par  Cli.  Jourdain  [liidcr  clironoL, 
p.  3 11),  et  datés  d'août  1  ^98  à  mai  lûfjg.  —  I-es 
séances  du  Parlement  où  Michon  s'opposa,  au 
nom  de  l'Université,  à  l'enregistrement  des  lettres 
du  3i  août  i'i98,  et  ipii  furent  teiuies  les  aa  et 
■uj  novembre  suivants,  ont  été  imprimées  dans  le 
Recueil  (les  prlril.  de  l'Unir.  (Paris ,  i  (iy  'i  ) .  p.  aG(J. 


m]  LA   FACULTE   DE  DECHET  |  1 'i!),S-|  V.»',)  | 

Slatuit  eriim  ni  iiulliis  inscriherctur  in  lil)ris  |)iil)licis  IJiiiversilatis,  iiisi  |)rius 
seniestri  integro  iii  scliola  perstctisset  [sic)  ('J. 

Iloin  prohibuit  cessioiies,  id  est  traiisportus  lieii  in  aliqueiii  .scliolasticuni, 
iiisi  a  paire  in  liliuin,  a  Iralre  in  f'ralreni,  aul  a  palruele  seu  avuncnlo  in  ne- 
polern. 

Ilem  ne  cause  exlra  IJnivei'sitatem  incepfe  ad  conservatorem  Universitalis 
evocarenUir  aut  reniitterentur  post  ]it(t)eni  contesla(ani. 

Ilem  voluit  diffinire  tempus  ad  gradnni  in  qualibel  Facnltate  snscipiendum. 
videlicet  ut  si  quis  in  Arcium  liberalium  Facullale  per  annos  un  studuissel;  in 
Facultate  Medicine,  per  annos  octo;  in  Facuitate  Decretoruni,  per  annos  seplom; 
in  Facultate  Théologie,  per  annos  xnu,  et  non  esset  gradum  consecutus  doc- 
loialem,  privilegio  scbolaritatis  non  gauderet,  exceptis  iis  qui  annos  xx  contiriuam 
residenciam  atque  regenciam  post  doctoratum  ex(c)ercuissent  in  schola  Parisiensi 
aut  alia  celebri  schola '-). 

Statuit  quoque  alia  minoris  prejudicii,  que  brevitatis  consideralione  omitto'^l 

Ejus  ordinalionis  sive  constitutionis  doininus  Ludovicus  de  Ambasia,  queni 
Albienseni  episcojMiMi  vocabant ,  quanivis  episcoj)atnni  ad  nepoteni  quendam  suuni 
Iranstulisset",  a  Rege  execulor  missus,  legeni  in  curia  Parlamenti  proniulgari 
postulavit.  Cni  ])romulgationi  cnni  se  (F°  7  r")  Universilas  opposuisset,  petens 
ut  aiite  promulgationem  exeniplum  legis  son  ordinalionis  sibi  exhiberetur,  fuit  de- 
cieto  curie  copia  ininislrata.  Post  ])aucos  indc  dies  ad  respondenduni  datos,  curia 
slatuit  ut  Universitatis  privilégia  curie  post  biduum  exhiberentur.  Ergo,  apertis 
aichivis  ])rivilegiorum  quantum  angustia  temporis  exigebat,  cum  pauca  privilégia 
inde  electa  fuissent  atque  excerpla,  itum  est  ad  curiam,  ubi  orationcm  habuit 
Petrns  Bricot("\  Picardns,  theologus.  Cui  primus  preses  respondit  curiam  soler(! 
tutiicem  esse  libertatis  Universitatis,  neque  se  aliquid  commissuram  in  schole  et 
privilegiorum  ejus  jacturam.  Et  hec  qviidem  quamvis  dixisset,  pauci  tamen  iuter- 
cesserunt  dies  cum  publicata  et  lecla  fuit  lex  atque  constitutio  quam  supra  diximns. 
Que  oninia  cum  ad  liniversitatem  schole  relata  essent,  habita  congregatione, 
habitisque  per  singulas  Facnltates  diversis  opinionibus,  cum  de  cessatione,  ut  in 
hujusmodi  gravaminibus  sepe  alias  visum  est,  non  conveniret,  décrète  sunt  sup- 

''*  LeUres  du  3i  août  i^ij^i,  iniprinK-es  dans  le  son  neveu  Louis,  qui  devint  en  i5oi  éviViue  d  Au- 

ftecueil  des  pvivil.  de  l'Unw.,  |j.  t>8,  et  dans  Isam-  liin  et  cardinal  en  1006. 
berl ,  Recueil  des  une.  lois  françaises ,  t.  XI ,  p.  3o  1 .  "''  Gaguin ,  par  une  de  ces  inadvertances  qui  lui 

'''  Lettres  du  3i  août  1 /4()8.  sont  familières,  s'est  ici  encore  trompé  dr  prénom. 

'''  En  iiiurgc,  à  droite  :  (tSunt  etiain  mulla  alia  11  s'agit  du  célèbre  Thomas  Bricot,  docleur  régent 

magni  prejudicii ,  preserlim  circa  nominationes ,  ut  de  la  Faculté  de  théologie ,  commentateur  d'Ai'islole. 

quisque  jierpendeie  potesl  legendo  ipsas  ordina-  Sur  ses  ouvrages,  voir  Hain,  Rcp.  bihlio/ir. ,  t.  1. 

tiones  que  dicle  sunt  nlhiques,  alias  (iblii/nes.-n  p.  Soa-ooS,  n°'  3i)()(i-3((77;  Gopinger,  Siijiplemfiit 

'*'  Louis  d'Amhoise ,  évéque  d'Albi  depuis  1/473  ,  lo  llain's  R.  h.,  part  I ,  n°'  8971  et  397/4  :  pail  11 , 

avait  en  eiïet  transporté  son  évèché,  dès  1^7,  à  1,  1  339-1  3/i/i. 


[l/j98-1A'.t!»|       DK   Ll  NlVEliSlTK   I)i:   l'\l!IS    \l     \  V  SI  KCLE.  /i97 

plicatioiies  cl  [d'ocossioncs  jkI  Divaiii  Ciallifiiiiaiii  de  Nallc  Scliolaiiiim.  ni.  inler- 
veniente  Dfo.  pia  scliola  suam  lil)ei'talem  retinerel.  Domuni  scliola  scniniln  a|iiiil 
DiVum  Beriiardum  cou[jrejjala,  posl  cliuturnani  (liscoplalioiioin ,  •iiiii  nnlla  iiiajo- 
riiiii  Kaciillaliim  plane  alqiK!  alliiniativc  senlenciaiii  diceret,  scd  alia  allerius 
opinionem  exjieclaret,  jussit  reclor  ut  nicliil  ainl)i[juuin  proferrclur  alf|iif'  eniiii- 
ciaretur;  luit  Thenlogoruni  Kacuitas  din  anceps  et  per  quasdam  ambages  locuta 
est,  quani  Medici  secuti  sunt:  dcnique  luit  oniniiiin  iina  sontoncia  scfpii  dccrcliiin 
Arciiim  Faciillalis,  (|ue  cessalionctii  indicebal. 

Hec  duni  die  inerciirii  ante  festum  Cliiisliaiie  Eucaristie  fièrent,  oiavilmagister       [ag  xMai. 
Johannes  Staiiduii  [sic),  tlieologiis,  ni  proimilgatio  cessalioiintu  in  dieni  veneris 
difl'enetur.  Eaproplcr  dilate  sunt.  alque  ordinatum  jier  singulos  predicatores  ut 
in  suis  predicationibus  annuuciarent  pojtulo  hujnsmodi.  cessationuni  rationem. 

Gontigit  autem  ut  eodeni  die  doniinus  Guido  de  Hup(|))ftfoiti  ('>,  natione  Bur- 
gundus,  Francie  cancellarius,  ad  nibeni  Parisinrnm  acccdcrd.  Régie  anlr-ni  con- 
stitutionis  cnlpa  in  euni  rer(l')erobatur. 

Dil(l)uculo  siquidem  sequentis  post  Eucaristie  solemnilatem  diei,  c[h]arte  de       [3i  Mai. 
(F°  7  v")  liujusmodi  cessationibus  ad  valvas  majores  edium  et  compila  civitatis, 
jussu  rectoris  Joannis  Cave,  affixe  sunt(-'. 

Eadem  nocte,  clam  per  incertos  autores  apposili  sunt  libelli  famosi  in  cancel- 
larium  ad  poilas  Palacii. 

Eodem  die  veneris,  cum  ego  hec  annolarem,  venit  ad  me  liostiarius.  qui  [3i  Mai. 
auctoritate  curie  percepit  ut  die  crastina  cum  domino  reclore  et  aliis  decanis  et 
nationum  procuratoribus  comparerem  in  pretorio  Parlamenti.  Moxque  successit 
Lidellus,  qui  mihi  significavit  congregationem  Universilatis  ad  horam  quintam 
ejus  diei.  In  ea  congregatione  afTuit  insperata  multiludo  scholasticorum.  (icpit 
igitur  consilium  dominus  rector  si  debebat  ad  curiam  Parlamenti  accederc.  Facul- 
tates  vero,  considérantes  quam  diflicillimuni  esset  dominum  rectorem  cum  paucis 
incedere.  quin  magna  scholasticorum  turba  eum  comilaretur,  cui  eciam  perdili 
quidam  homines.  quibus  odiosa  est  quies  et  concordia.  se  conjimgere  possent.  et 

'■'  Guy  de  Rocbefort,  frère  puîné  de  Guillaume  {juin.  Cf.  Tliuasue,  /?.  Gaguini  Epistole  et  oraliones, 

qui  avait  e'té  chancelier  de  France  de  i483  à  ii()-.!,  t.  I.  p.  188,  i35  et  n.  a:  t.  II,  63  n..  6h  n.,  65. 
fut  lui-mi^me  pourni  de  cette  charge  le  9  juillet  '''  Ce  sont   les   conclusions  arrêtées  chez    les 

1^97  et  en  exerça  les  fonctions  jusquà  sa  mort.  Bernardins  en  mai  et  juin  1^99  et  reproduites  par 

survenue  au  mois  de  janvier   iSoy.    D'après   le  Du  lioulay,  Wi«/.  fy'/iiV. /'ans.,  t.  V,  p.  83o,  d'après 

P.  Anselme  {Hist.  généal,  I.  VI,  p.  hi^i  et  hli\).  les  ('.ommenUiires  de  la  Faculté  de  médecine  (t. III. 

(luiilaume  était  trdocleur  et  chevalier  es  loix  {sic)  et  p.  39'i  et  suiv.).  Cf.  Cli.  Jourdain .  Index  chroiiol. . 

enDecretï),  et  Guy  était  «docteur  es  droits?'.  Ils  sont  p.  3i  1,  n°  i.ïay.  —  Le  recteur  Jean  Gave  était 

tous  deux  an  nombre  des  correspoudaals  de  Ga-  du  diocèse  de  Honen. 

m.  C3 


IH1>niIICIltC    JIATIOXALC. 


A98  LA   FACILTK   DE   DÉCHKT  [  H 9 8-1  A 9'.» J 

inde  oriri  sediliu,  coiisiliiim  dederunt  ne  dominus  rector  adiiol  ciiiiaiu,  sed  pro- 
ciiraloi'  Universitatis  cum  scriba  et  qualtuor  bidellis  mitteretur  ad  curiam,  qui 
Universitatcm  excusaret  peteretqiie  ut  ex  curia  ali(mot  viii  deputareiitur,  ci;in 
quibus  apud  Sanctum  Bernardum  vel  apud  Sanctum  Maturinum  deputali  per 
Universitatem  communicarent  ad  conciliaiidum  ea  que  pacis  essent.  Qnare  cou- 
clusit  dominus  rector  sic  ut  consulebatur  raciendinn. 

l'Jiiin.]  Altéra  dio,  que  luit  ]»rinia  Junii.  convenerunt  apud  Sanctum  Maturinum  in 

aula  mea  inferiori  dominus  Joannes  Picard  et  dominus  de  Han<fes[t].  Decretorum 
doctores  et  in  curia  Parlamenti  consiliarii.  Afl'uit  eciam  dominus  rector  cum  de- 
canis  Facultatum  et  qiiattuor  procuratoribus  nationum ,  necnon  quibusdam  cujusque 
Facultatis  doctoribus.  Ibi  dictus  dominus  Picard,  dissimulans  se  a  curia  venisse, 
sed  tantum  adductus  benivolencia  pacis  et  concibande  concordie  causa,  midta  in 
eam  partem  locutus  est,  commemorans  Regem  propediem  venturum,  dominum 
cancellarium  Francie  in  civitate  esse,  in  quem  bbelli  famosi  scripti  sint,  quorum 
etsi  ignorentur  au[c]tores,  posse  tamen  aliquando  deprebendi,  cum  nicbil  occul- 
lum  sit  quod  non  reveletur.  et  ideo  timendum  esse  ne  res  Universitatis  in  pejus 
labatur;  occurrendum  igitur  esse  futiuis  incommodis;  patres  autem  Parlamenti 
tam  benivolos  in  Universitatem  existera,  ut  (F°  8  r")  nicbil  vereri  debeat  rector 
ad  eos  proficisci. 

Grata  luit  bec  exhortatio,  michique  mandatum  est  respondere,  agere  gracias 
scilicet  ipsis  doniinis  doctoribus  qui  curam  baberent  amicicie  et  pacis;  sed  visura 
esse  Universitati  ne  rector  compareret,  vitandi  tumultus  et  seditionis  gracia,  a 
qua  minime  probiberi  potuisset  multitudo  que  rectorem  secutura  timebatur; 
mandasse  proj)terea  procuratori  Universatis,  magistro  de  Vallibus,  negocium  com- 
parendi,  excusandique  eos  qui  ad  curiam  vocati  sont;  id  non  ex  contumacia 
neque  ex  contemptu  procedere,  cum  nemo  sit  qui  concordiam  repudiet,  si,  ut 
premissum  est,  curia  ex  suis  consenatoribus  aliquot  desiguet  ad  illos  accessuros 
qui  ab  Universitate  luerint  deputati;  orare  igitur  ut  ipsi  bec  ad  patres  et  curie 
consiliarios  référant.  Illis  autem  discedentibus,  jussus  est  magister  Robertus  de 
Vallibus  procurator  explere  que  in  mandatis  acceperat.  Quid  vero  de  his  fecerit 
aiit  quod  a  curia  responsum  habuerit,  non  est  mihi  relatum,  nisi  quod,  post  me- 
ridiem  ejiis  diei,  primus  liostiarius,  cum  quatuor  aliis  suis  conbostiariis,  venit  ad 
dominum  rectorem  cum  decreto  curie  precepiique  rectori  ut  inlra  dieni  lune  aut 
diem  martis  ad  summum  faceret  par  Universitatem  résumera  predicationes  et 
publicas  lectiones,  quas  probibuerat.  Accepte  decreto,  dominus  rector  protenus 
consuluit  per  intarnuncios  singulos  decauos  et  procuratores  nationum  necnon 
aliquot  ex  singulis  Facultatibus  doctores  et  licenciatos,  quid  l'acturus  essct.  Con- 
sultum  est  ut  convocaret  deputatos.  Qui  convocati,  cum  intellexissent  curiam  gra- 
vissime  tulisse  quod  Universitas  misissetad  eam  tam  ])arve  estimationis  hominem 


[  1/(98-1  V.»',»|       DE  L'I  iMVI'USITK   1)1-:   PAHIS   AI!    XV»  SIÈCLE.  V.»!) 

iil,  erat  ille  Robciiiis  de  VallibusO,  decrcveruiil  iiiitleridos  alios  esse  de  siii{;ulis 
Facilitai ibiiK  dccanos  cl  iiniiiii  docloicm,  (|iii  I'ni\crsilalein  excusarent  postula- 
renlcuu!  iil  ciiiia  cxeciitionciii  siii  arivsli  ad  paiicos  dies  dillcnet.  Missi  suiil  i{jitur 
decaiii  et,  alii  boni  iioniiiiis  doctores;  diceiidi  proviiiciain  accepit  domiiiiis  Joaniics 
Slaii(bm,  tlioolojjus  doctor.  collcoii  Montaj;uli  rector,  docliina  et  vite  coiiimen- 
datiuiie  clams.  Sedcbaiit  in  ciiiia  domiiius  (Jiiydo  de  Hup(p)oroili ,  caiiccllarius, 
cl  doinini  présidentes  cuiii  aliis  coiisiiiaiiis  perniultis;  adciaiit  (ni(M|iie  doiiiini 
episcopi  Albiensis ('-',  ParisiensisP'  et  Lucioiiensis  '  (episcopi); domiuus  de  Claiieu  ■' , 
Pai'isiensis  guberiialor;  doiiiimis  pi'ej)ositus  Parisiensis'"'  et  inercator[iini|t"),  curii 
noiinullis  ballivis  (F"  8  v")  aliarum  civitatiiiii.  Fiieniiit  aiiditi  magiio  orniiiiim 
sjlencio  Universitatis  oratores,  l'uitque  bxpienlis  oratio  tota  de  ainore  cl  pace 
proximi,  de  unitate,  de  humanitate  a  judicibiis  servanda,  de  obediencia  snbditoruni 
(juani  majoribus  debitain  esse  Universitas  fatebaliir,  iietjue  illaiu  ditlorre  per  con- 
tiimaciain  voliiisse,  sed  sperare  pauhdiini  dilalioiiis  se  a  curia  inipctraluram, 
donec  suis  rebiis  que  nimium  illo  teiupore  turbate  eiaut  inebus  cousubiisset; 
difficile  esse  moderari  juventutem  illam  Universitatis,  que  tuniidluabatur  propter 
privilegioruiu  eoruni  lesionem  ,  sed  seniores  datuios  opeiaui  ul  noiidurn  satis  sana 
juniorunj  opinio  acquiesceret  rectis  consiliis;  placeret  igitur  senatoribiis  desiguare 
ïiliquot  ex  suis,  quibuscum  deputati  Universitatis  coiumunicarent,  et  intérim, 
suspenso  arreslo.  Universitas  cessationes  suspenderet.  Dicendi  fine  fado,  cancel- 
larius  respondit  Universitatem  consulte  agere  quod  parère  non  recusabat,  sed 
non  decere  ut,  commercio  et  licitatione  quasi  facta,  curia  suos  delcgaret  ad  com- 
municalionem  babendam  de  bis  que  prejudicio  firinata  erant,  et  ideo  de  arresto 
nicbil  detrabendum  esse;  obedienciam  unaui  esse  prestandani  ;  deinde,  si  quid  Uni- 
versitas de  suis  privilegiis  agilare  statueret,  curiani  audituram  esse  Universitatis 
petitiones  atque  opem  prebituram  ut  Régis  beniguitas  in  bonos  scbolasticos  per- 
severet.  Acte  suul  gracie  judicibus.  pollicituinque  est  bec  que  ab  eis  accepissent 
oratores  ad  Universitatem  referre.  Cognito  responso,  omnium  una  sentencia  fuit  : 
regiam  implorare  clemenciam,  qui  non  longe  a  civitate  esset,  nam  rumor  erat 
ilbun    pi'opediem   Gorboliuiu   venturiim  esse.   Legati   sunt  Ludoviciis   Pinelle '■'', 


'''  Gaguin  n'aimait  pas  Rohert  des  Vaux';  cf.  sa 
lettre,  plusieurs  fois  publiée,  du  3  avril  i '487, 
à  Jean  Le  Maistre,  dans  Thuasne,  R.  Gagitini  Epi- 
slolc  cl  oralionPs.  t.  I.  p.  3  18  et  3i(). 

'"'   Louis  d'Amboise. 

'''  Jean  Simon. 

'*'  Pierre  de  Sacierges  (1  '196-1. îi  '1),  pn'sident 
du  Sénat  de  Milan  en  i.too,  élait  docteur  en  Décret. 
Gallia  Christ. ,  t.  11,  col.  i^iii. 

'^'  Guillaume  de  Poitiers,  marquis  de  dotron 
(Cotrone,en  Gaiabre),  seigneur  de  (^lérieu,  nommé 


par  lettres  du  9  juin  1Û96  (Bibliotli.  nat. ,  Franc. 
1  '1  '1  '1.') .  fol.  03  ;  le  I'.  An.selme .  Ilisl.  ffénéal. ,  t.  11 , 
p.  -.'oi).  C'est  l'arrière-graud-oncle  de  la  célèbre 
Diane. 

'''  Jacques  d'Eslouteville  (i/lyy-iôog). 

'''  Dans  le  ms.  franc.  8619  (fol.  10)  de  la  Bi- 
bliolbèijue  nationale,  Cliex illard  indi([ue  Jacques 
l'iédefer,  avocat  au  Parlement,  comme  prévôt  des 
marchands  de  i'i98  à  l5oo.  Cf.  Rcffistres  du  bu- 
reau de  la  rille  de  Pnri.s,  t.  I,  p.  1  n.  1. 

''  Louis  Pinelie,  île  Bourges,  longtemps  i-égent 

6.3. 


500  LA   FACULTE   DE  DECRET  [U98-1499] 

theolofjus,  Navarre  ma[{ister,  Joannes  AvisW,  doclor  meiliciis,  Belvaceiisis,  ol  ejji) 
decanus;  de  Facullale  arcium,  magistii  Joannes  Rivoie('-),  Joannes  de  Campis, 
Robertus.  .  .  ('',  Joannes  Menard,  scriba.  et  Petrus  Aiard,  Universitatis  recepl<r. 
Mox  confectis  ad  Uegein,  ad  cardinalem  RotlioniagensemW  et  alios  cjuosdam  pre- 
cipiios  aulicos  et  curiales  litteris,  nave  conducta,  cum  jani  prope  advesperasceret, 
ad  Villanmovani  Sancti  Georgii  na\'igio  perveninius;  unde  postera  die  dd(l)uculo 
moventes,  appul(l)imus  (lorboliuni,  quo  jani  dominas  cardinalis  se  contiilerat. 
Protenus  ergo  euntes,  litteris  Universitatis  exliibilis,  oravinius  ut  rébus  Universi- 
tatis cousiliator  [sic)  et  patronus  esse  dignaretur.  Respondit  se  quidem  paratum 
esse  favere  Universitati  et  iis  qui  veri  sunt  in  ea  studentes;  Regem  vero  plurimum 
indignari  (juod  Universitas  (F"  9  r")  putabat  se  ab  eo  privilegiorum  jacturaia 
accepisse,  cum  nemo  anleccdencium  se  Regum  plus  Universitati  contulerit  quam 
ipse  facere  proponat,  maxime  in  bonos;  sed  tolerare  non  potuisse  tôt  (non)  perfe- 
rendos abnsus quot in  Universitate fieri acceperat,  et propterea consuluisse pluiimos 


du  collège  (le  Navarre,  accompagna  Charles  VIII 
en  Italie,  devint  en  i5o3  chancelier  de  Notre- 
Dame,  vicaire  général  d'Etienne  Poncher,  èvêque  de 
Paris,  et  enlin  évèriiie  de  Mi'aux  en  i.ïio.  Il  mou- 
rut en  loi  G.  Cf.  Du  Boulay,  Hist.  Univ.  Paris., 
t.  V.  |).  Ç)o3-9o'i,  et  Launoy,  Regii  Xatnme  Gi/m- 
nasii  Paris,  llisloria,  pars  I,  p.  199,  20O  et  217. 

'''  Jean  Avis  était,  selon  Du  Boulay,  du  diocèse 
de  Bayeux.  1!  fut  élu  doyen  de  la  Faculté  de  mé- 
decine pour  1 /170-1/171  et  1/171-1472,  et  c'est  au 
commencement  du  premier  de  ces  décanats  qu'il 
envoya  à  Louis  XI,  pour  le  faire  copier,  un  ms.  de 
Basis  appartenant  à  la  Faculté.  Sa  lettre  d'envoi 
au  Boi,  auquel  il  demanda  un  gage,  conformément 
aux  statuts,  a  été  publiée  par  Du  Boulay,  Hist. 
Univ.  Paris.,  t.  V,  p.  BSTi.  Elle  avait  tout  d'abord 
été  signalée  par  Gabriel  Naudé,  dans  ses  Additions 
à  l'histoire  de  Louis  XI;  le  facsimilé  en  a  été 
depuis  donné  en  héliogravure  par  M.  Alfred 
Fi'anklin,  Les  Anciennes  Uihiiotheques  de  Paris, 
t.  Il  (Paris,  1870,  gr.  in-4"),  p.  22. 

Le  h  juin  1/199  comparait  au  Chûtelet  tIiouo- 
rable  homme  et  sage  m.  Jehau  .\vis ,  docteur  regeut 
en  la  Faculté  de  médecine  à  Paris,  qui  avait  fait 
procéder  par  voye  d'arrest  sur  GO  bestes  à  layne 
appartenant  à  Guyot  Moreau;  Jehan  .Maciot,  bour- 
geois de  Paris,  opposant».  Collect.  Clairambault , 
vol.  765,  p.  270.  —  Le  iG  novembre  de  la  même 
année.  Avis  et  Catherine  Fournier,  sa  femme, 
plaident  trcontre  Begnault  Grignart.  procureur  de 
la  ville  d'Arras  et  des  majeur  et  eschevins  de  ladite 
villen.  Ibid.,  p.  .'îo,');  cf.  p.  ^22. —  Le  10  octobre 


i.ôoo,  il  plaide  rrcontre  dame  Marie  Chevalier, 
veufve  de  feu  messire  Jehan  le  Boulanger  1.  Ibid., 
p.  392.  —  Le  2/1  octobre  suivant,  il  ^a  émancipé 
m.  Jehau  Avis ,  bachelier  en  médecine ,  Denis  Avis , 
licencié  es  loix,  advocatau  Ghastellet,  Jacques  Avi* 
et  Guillaume  Avis,  ses  enfans.  Curateur,  m.  Gilbert 
Sommier,  docteur  en  théologie".  Ibid.,  p.  395. 

La  Bibliothèque  nationale  possède  une  petite 
Bible  du  \i\\°  siècle  qui  lui  a  appartenu  :  frCesIe 
bible  appartient  à  Marselot  de  Cordes,  marchant, 
demeurant  en  Paris  en  la  rue  Sainct  Denis ,  à  l'en- 
seigne du  Mulet;  laquelle  bible  est  venue  de  la 
maison  de  feu  mous'  m'  Jehan  Avis,  docteur  regeut 
en  médecine,  son  beau  père,  [fuis,  d'une  main  du 
.ri'/'  siècle  ;]  et  depuis  retournée  es  mains  de  An- 
thoine  Loisel ,  filz  de  Jehan  Loisel ,  nepveu  dudict 
maistre  Jehau  Loisel  dicl  Avis,  le  vi"  jour  d'aonst 
SI  DLV.n  Lai.  i79.")G,  iol.  /ioo.  Cf.  L.  Dehsle,  Le 
Cabinet  des  Manuscrits ,  t.  II,  p.  358. 

'-'  .lean  Bivole ,  du  diocèse  de  Nevers ,  fut ,  comme 
Louis  Pinelle,  un  des  plus  célèbres  maîtres  du 
collège  de  Navarre  vers  la  lin  du  xv°  siècle ,  mort 
en  i5i8.  Cf.  Du  Boulay,  Hist.  Unir.  Paris.,  t.  \, 
p.  899 ,  et  Launoy,  o^j.  cil. ,  pais  I .  p.  2 1 6  ;  jiars  II , 
p.  9G9. 

'''  Le  nom  est  resté  en  blanc. 

'">  Georges  d'Amboise,  né  en  i/iGo,  mort  à 
Lyon  eu  1.5 10,  tout  dévoué  au  duc  d'Orléans,  le 
futur  Louis  XII,  fut  élevé  par  lui  au  rang  de  pre- 
mier ministre.  Evêque  de  Montauban  en  i/i8/i, 
archevê(jue  de  Narhonne  en  1  /192  et  de  Bouen  en 
i'i98,  il  avait  été  promu  au  cardinalat  en  1/198. 


[1498-l/i99|       DE   L'UNIVRUSITK   \)K   PARIS   AL    \  V'  SiKCLK.  oOl 

in  sno  rejjno  sapienles,  a  ([iiibns  diffeslissinio  libramiru;  ho,  de  (|Mlltiis  l  iiiversilas 
(juerebalur,  ordiiialioiics  cmariasseiil;  iiiillaiii  luissc;  raiis;iiii  (jimie  I  iiivcrsilas 
ccssaliones  suas  |)romnl{jav<'iil .  mule  luiiuilliis  iii  capilali  urlx!  re[jni  etscditio  oriri 
timebatiii',  polissimuin  piopUM-  iiiipcrilos  (|iiosdam  prodicaloi'csqiii  se  Rejjeiii  iii;ili! 
l(»(|iieiido  nulaveiani;  tiiiiciidiiiiiidciico  esse  ne  iiidi{jualioilliiis  in  periiiciem  iioii- 
miUoi'uiii  vertorelur.  Addidil  ipsc  doiiiiiius  cardiiialis  iidii  levi  nirriDn!  Mejjein  esse 
cominotum,  fuisse  ex  l'arisieiisiljiis  viros  claros,  au[c]l(»iitale  et  doclrina  iiisi{jries  , 
qui  de  seditione  litteras  ad  Regeiii  dédissent  hortalique  essent  ipsuin  propere 
venire  ad  urbem,  si  seditiosis  occurrere  vellet,  orania  in  furore  et  dissidio  versari. 
crQuibus  omnibus  l)ene,  inqnil,  l'acitis,  oratores,  si  anlidotum  et  nîconciliationeni 
parare  poteritis.  Venturus  est  Rex  hodie  ad  vesperani,  et  die  crastina  protenus 
recessurus;  si  audiendi  vos  occasio  se  oiïeret,  indicabimus  vobis.  Ite,  quoniam  de 
legatione  vestra  ero  sollicitus.  v  IgiLur,  pancis  admodum  rcsponsis  et  redditis  graciis, 
discessimus.  Inde  alios  primates  et  dignioies  anlicos  adivimus,  quos  babuimus 
beuivolos.  Adveniente  Uege,  cum  cenare  pergerel  et  intelbgeremns  ilkim  pcr- 
suasum  esse  contra  Universitatem,  mutandum  fnil  dicendi  genus  et  se  ad  commi- 
serationem  convertere.  Paulo  post,  jussi  sumus  ad  Regeni  l'estinare.  Ad  vestibulum 
regii  cubiculi  occurrit  nobis  dominus  cardiiialis,  bortatuscjue  est  dominum  docto- 
rem  Pinelle  brevem  admodum  orationem  habere.  Dum  ingredimur,  jussi  sunt 
bidelli  suas  massas  deponcre,  neque  intrare  sunt  permissi.  Salutato  Rege  et  litte- 
ris  Universitatis  ei  redditis  et  statim,  nullo  audiente,  lectis,  nos  diccre  Rex  jubet. 
Locutus  est  Pinelle  lugubri  et  flebili  prope  oratione,  noc  ulla  acrimonia  ususest, 
omnia  ad  pietatem  et  misericordiam  convertens,  dixit([ue  Universitatem  submit- 
tere  se  Régie  Majestati,  orare  ne,  propter  paucos  parvi  pensi  bomines,  bonos 
offendat,  servet  magis  (F°  9  v°)  ac  magis  scliolasticorum  litteratos  cetus,  neque 
diminuere  studeat  privilegiorum  munimenta,  quibus  protecta  Universitas  salva 
esse  potest;  illis  vero  nudata,  nichil  babet  quo  se  tueatur;  in  ocio  et  libertate  eos 
esse  oportere,  qui  litterarum  studio  se  tradidere;  si  autem  in  paucos  qui  verbo 
iapsi  essent  iram  concepissef,  orare  piam  ejus  fdiam  ut  indignationem  in  cb;men- 
ciam  cnmmiitaret.  ttErgo,  inquit,  potentissime  Rex  et  Francorum  inqierator,  tue 
Majestati  Daviticum  illud  sub  fmem  orationis  alîerimus  :  Non  confunéis  nos  ah 
cxpcckttwne  nostra'^^K  -n  Post  liec,.advocatis  ad  se  episcopis  et  proceribusqui  aderaut, 
postquam  eos  brevissime  consuluit,  jubet  doininum  cardinalem  respondere.  Res- 
ponsio  eadem  ferme  fuit  illi  quam  prius  ad  nos  iudauerat  persimilis.  nisi  quod 
asperior  paulo  fuit,  aliquid  acrimonie  et  minarum  pre  se  ferens.  Ad  extremum 
intulit  dicens  :  tf  Et  vos,  domiui  doctores.  dignitas  regia  minatur,  si  vos  prd  iiidi- 
gnis  et  maie  de  litteris  merentibus  Iiominibus  defensionem  alfertis.  Rex  eiiim  il.i 
de  vobis  existimat,  ut  si  de  suis  ordinationibus  et  statulis.  que  de  schole  vestre 

'''   Psnl.  cxviii,  I  iC). 


50-2  LA    FACULTÉ  DE  DKCHKT  [U98-14'.I9| 

al)iisi()nil)us  pcr  eiiin  late  siint,  judices  ailliibuisset.  vos  longe  pima  et  iliiiidia 
statntos  («»■)  fuisse.  Bonos  non  persetjuitur  Rex,  malos  lantum  odio  liabet.  Imponile 
vesti'is  finem  abusibus,  nec  de  ejus  iiberalitate  niale  existimate.  Phiia  ab  eo  ini- 
petrabilis  correcli  et  Imniiliali,  quam  contumaces  et  discoli.n  His  ad  bunc  moduui 
dictis,  lursus  Regem  adorantes  et  flexis  genibus  eum  sumus  deprecati  ut  siqueni 
in  nonnullos  scbolasticos  furorem  concepisset,  illum  roniiltere  et  niisericoidia  uli 
dignaretur.  Res[)ondit,  percusso  manu  pectore  :  rrOui  de  me  stulte  predicaverunt, 
eos  alio  predicalum  mittam.  Commendate  me,  iuquil,  bonis;  maloruni  enim  nulla 
mihi  cura  est.  t» 

Discessimus  igitnr  ad  nostrum  diversorium.  Mane  facto,  priusquam  sol  ori- 
retur.  ascensa  navi ,  Parisium  [sic)  delati  sumus;  statimque  de  convocanda  Universi- 
tate  rector  admonitus,  cuni  ad  lioram  quartam  post  meridiem  magnus  cetus  coii- 
venisset,  relatione  de  iis  que  a  nobis  gesta  erant  per  dominum  doctorem  Pinelle 
facta,  tandem  convenit  resumere  lectiones  et  predicationes  more  consueto  habere; 
missumque  est  ad  (piodcpie  collegium  hec  nunciare  et  precipereC*. 

[s  Juiii.j  (Fol.  10  r°j.  Sequenti  die  sabbati,  octava  Junii,  cuni  dominus  rector  députâtes 

convocasset  super  eo  quod  pecunia  sibi  de  pergameno  débita  fuerat  per  primuni 
hostiarium  curie  Parlamenti  inqiedita  et  arrestata.  venit  idem  bostiarius  ad  con- 
tionem  deputatorum,  atque  iterum  de  predicto  arresto  significavit,  intenogans 
dominum  rectorem  si  de  cessationibus  secundnm  judicium  curie  paruisset;  de 
qua  re  volebat  curia  certior  fîeii.  Responsum  est  ituros  aliquot  doctores  ad  curiam 
et  relationem  factures.  Quinque  niissi  sunt,  micliique  data  est  provincia  refe- 
rendi.  Dixi  paucis  que  ab  oratoribus  suis  Universitas  andivisset;  et  quia  Rex 
visus  fuerat  animo  liberali  in  bonos,  idcirco  a  cessationibus  destitisse  precepisse- 
(jue  ut  et  predicationes  et  lectiones  pro  sua  quique  conditione  resumeret,  Uni- 
versitatem  parère  arresto,  orare  curiam  ut  erga  Regem  patrona  esset  Universi- 
tatis.  Letari  visa  est  curia.  pollicitaque  est  se  adjutricem  fore  ad  eas  res  que 
Universitas  légitime  postularet,  et  nunc  eciam,  sicut  propter  inobedienciam  rec- 
toris  pecunia  impcdita  fuisset,  ita  propter  prestitam  obedienciam  impedimentum 
lemovebat.  Peciit  aulem  curia  si  lilteras  autenticas  haberem  a  domino  rectore  de 
iis  que  ego  nomine  Universitatis  dixeram.  Hlas  cum  ego  exbibuissem,  deponi 
|)enes  scribam  jussit.  Posite  igitur  illic  sunt  ut  in  registris  actorum  curie  scribe- 
rentur. 

(y  ii'in.  1  Altero   die  post  Régis    adventum,  Jobannes  Standim,   nalione   Brabantinus, 

'''   Il  faut  compann-  tout   ce  récit  à  celui  que  Cf.  Du  Boulay,  Hisl.  Unir.  Paris.,  1.  V,  p.  839  et 

Gaguin  lui-inf-mc  on  a  (lonué  dans  son  Compcw/iHm  suiv.,  et    Cli.  Jourdain,  Imlex  cliroiiol. ,  p.  3ii. 

super  Frniicoriim  gestis,  et  à  la  relation  contenue  n°   1627,   note:  Thuasne.   /?.  Gaguini  Epistole  et 

dans  les  Commentaires  de  la  Facidti'  do  médecine.  orutiones,  t.  1,  p.  1 'i3-i 'i.5. 


1  V.IS-IV.»",) 


DK   i;i  NIVKRSITK   DK   l'VHIS   Ali   \  V"  S I KULK. 


■)03 


llicoldjjus  (loclur,  collojjii  de  Montiijfiito  miiiislralur,  di;  (|ii(i  siipia  iiuîulioiiciii 
li;iljiiiiuiis,  (lelatus  atqiie  accusatiis  quod  de  rcgis  liiijiis  Liidovici  \ll  ot  diicissf 
lîrilannie''),  que  a  Garolo  oclavo  rolicta  erat,  inatrinioiiio  maie  lociiliis  tiii>sel, 
jiissus  est  de  Francie  logno  infra  oclavum  diein  excedere'-'.  Quidam  prcterea  iiia- 
{rislci'  Tlioiuas  Cameracensis,  qui,  predicando  de  l'uluris  cessationihus  quas  Uiii- 
versilas  indixerat,  inquiidentei-  aliqua  in  Rejjem  dixerat,  audicns  Hejjis  adveiituiii, 
dam  ex  urbe  se  proripuil  W.  Deinde,  cum  Universitas  procuraret  dari  sibi  ad 
Ilefjcin  aditiim  et  audiri  super  jfravaminibus  qnibus  se  oiïensam  arbilrahatiir. 
intérim  per  ])recont'iu  [)roniuljjala  sunt  nova  edicla  de  rcjfiis  (it-diiiatiniiilius; 
(juamobrem  Universilas  audienciam  procurare  cessa  vit. 


Et  Rex,  décima  septima  die  Junii,  ab  urbe  discessil,  visu  rus  IJejfinam,  (pie  jjra- 
vida  erat,  et  inde  Lujjdununi.  nt  lama  ferebat,  prolecturus  advorsus  Luddviciiiii 
Sforcia,  qui  se  Mediolani  ducein  appellabal,  re<{e  invito,  qui  se  iiucius  duct'iu 
esse  optimo  jure  predicabat. 


[17  Juin.J 


(Fol.  1  o  v").  Décima  tercia  die  mensis  .luiiii ,  anno  m  cccc  mu"  \i\,  .loannes  Mali, 
Theodericus  Baret,  Jacobus  Pierssou,  Metteusis  dyocesis,  Guillermus  Vautier, 
Constanciensis  dyocesis.   et   Robertus  du  Gast''',  Ebroicensis   diocesis,   fuerunt 


1 13  Juin.  I 


'''  Le  mariage  avait  eu  Heu  au  château  de  Nantes 
le  8  janvier  1^99. 

'■'  On  accusait  Jean  Standonck  d'avoir  prononcé 
ces  paroles  :  ffNon  licet  repudiare  uxoreni  non  ior- 
nicariam.  Non  licet,  ea  vivante,  introducere  aliam. 
Non  licet  habere  uxorem  fratris.n  Cf.  Du  Boulay, 
lUst.  Univ.  Paris.,  t.  V,  p.  900.  —  Les  lettres 
écrites  alors  par  Jean  Raulin  à  Standonck  et  à  ses 
étudiants  du  collège  de  Montaigu  sont  bien  con- 
nues; la  première  a  été  reproduite  par  Du  Boulay 
(t.  V,  p.  835-841  )  d'après  l'édition  de  Paris,  iSao, 
'm-k°,  loi.  cxwi  [Joannis  Raulini. . .  cpistolanim  opiis 
eximium).  La  seconde  se  trouve  au  folio  cwwni 
du  même  ouvrage.  —  Standonck  fut  rappelé  en 
France  par  lettres  datées  de  Lyon,  17  avril  i5oo, 
et  |)ubliées  par  Félibien ,  llisl.  dr  la  ville,  de  Paris . 
I.  IV,  p.  (JiG,  col.  a,  et  Du  Boulay,  t.  VI,  p.  1. 

'^'  Dans  son  Compendium ,  Gaguin  l'appelle  tt Tho- 
mas Varvetus"  et  dit  qu'il  se  retira  à  Cambrai ,  sa 
ville  natale.  Cf.  Tliuasue,  /?.  Gtiguini  Epislole  et 
orationes,  t.  1,  p.  ii5. 

'*'  Robert  du  Gast,  du  diocèse  d'Évrenx,  se  pré- 
sente, dès  1/195,  à  la  collation  de  l'évêque  et  du 
chapitre  de  Senlis  et  à  celle  de  l'archevêque  et 
du  chapitre  de  Toulouse  [ecclesir  Tnllesam).  Arch.  de 


l'Univ.de  l'uris ,  \i)\.  ln),  loi.  97.  —  Lu  i5o8.  rin 
artibus  magister  et  in  eisdem  actu  regens^,  il  se 
présente  à  la  collation  de  l'évêque  el  du  chapilre 
de  Noyon  et  à  celle  île  l'abbé  de  Saint-Kloi  de  la 
même  ville,  O.S. B.  Ihid.,  vol.  5o.  fol.  .î.ï.  —  Kn 
101  â,  n-presbiler,  arliuin  jurisque  ranonici  ma- 
gister", il  se  présente  à  la  collation  des  abbés  de 
Saint-Denis  et  de  Marmoutier.  Ibid.,  vol.  r>i. 
fol  70  v".  —  En  loi. T.  il  joint  à  ses  grades  et 
litres  celui  de  trcctor  parocbialis  ecclesie  Sancli 
Hilarii  in  Monte  Parisius->,  et  se  présente  à  la  col- 
lation de  l'évêque  et  du  chapitre  de  Soissons.  Ibid., 
fol.  979.  —  En  i5i8,  il  se  |)résen(e  à  la  collation 
de  l'évêque  et  du  chapitre  de  Langres  et  à  celle  du 
chapitre  de  l'église  Saint-Aignan  d'Orléans.  Ibid. , 
fol.  419  v°.  —  En  1020,  in  iirtibiis  et  Decrelorum 
Facidiate  doctor,  il  se  présente  h  la  collation  di' 
l'abbé  de  Saint-Pierre  de  La  Couture.  O.S.  I!..  pn-s 
Le  Mans,  et  à  celle  de  l'arcbiiliacre  de  Sologne, 
en  l'église  d'Orléans.  Jbid.,  vol.  ^o,  fol.  sS.  — 
En  1 5a  1 ,  ^artiura  et  juris  canonici  magister.  prima- 
riiis  regens  collegii  de  Coquerct .  cnratus  Sancli 
Hilarii  in  Monte  Parisiensis-,  il  se  [)résente  à  la 
collation  des  abbés  it Sancli  Radulphii  [pour  Cari- 
lejî,  Saiut-Galais?].  diocèse  du  Mans,  et  rSancti 


[  17  Juin. 


504  I^A   FACLLTE   DE   DEGUET  [  1  WS-l  V.l'.l] 

admissi  ad  <jradiini  l)accalariatus  in  Facultate  Decretoniiii,  et  prestiteriint  solila 
jura  m  en  ta. 

Décima  septima  die  ejiisdem  merisis,  Segerius  Danssait,  Tornaccnsis  dyocesis, 
fuit  admissus  ad  giadiim  baccalarialus,  prestitis  solitis  juramentis. 


[ao  Juin.]  Dic  jovis  sequciitis,  fuit  missa  ordinaria  Facultatis  et  anniversaria  pro  defuncto 

domino  Ambrosio  de  Cambray,  qui  dederat  Facultati  multa  iibiorum  volumina, 
que  in  bibliotbeca  Facultatis  rcposita  sunt.  AOuerunt  misse  domini  Nicolaus  de 
Gonly,  du  Gast  et  ego  decanus. 

[a;  Juin.]  Die  jovis  \\vii(i)  Junii ,  fuit  missa  Facultatis  apud  Sanctum  .Toannem,  me  solo 

assistente. 


Pétri  de  Rebesio  [I\ebais],  eliam  Sancti  Ludo- 
viciC?)",  diocèse  de  Meaux.  Ibid.,  fol.  62. 

INé  le  16  juillel  1^7/1  dans  le  diocèse  d'Evreux, 
curé  de  la  Neuviile-d'Aumont  en  Beauvaisis  et  de 
Saint-Mcolas-les-Alieiix  près  Poissy,  il  fut  appelé 
à  Paris  par  son  oncle  Simon  pour  se  pré|)ai'er  à  la 
direction  du  collège  de  Cocpieret.  Jules  Quicheral 
semble  croire  qu'il  navail  aucun  grade  univer- 
sitaire avant  l'année  1012,  où  il  prit  la  maîtrise 
es  arts  [Hisloirc  de  !>(iliilp-B(irbi',  t.  I,  |).  297):  on 
voit  ici  qu'il  était  bachelier  en  Décret  dès  le  1 3  juin 
1699.  «Il  avait  —  dit  le  même  auteur  —  la  pas- 
sion de  la  propriéléi  :  non  content  d'être  principal 
du  collège  de  Coquerel.  qu'il  hérita  de  son  oncle 
en  1 5o5 .  il  jetait  les  yeux  sur  le  collège  de  Toul 
et  sur  l'établissement  de  Sainte-Barbe,  dont  il  sut 
faire  la  fortune,  grâce  d'abord  à  son  âpreté.  puis 
])ar  un  acte  suprême  de  désintéressement  qui  reçut 
son  exécution  solennelle  le  8  juillet  1857.  Le 
1 6  juillet  1 558 ,  il  mourait  à  l'âge  de  80  ans ,  jour 
pour  jour.  —  Ouli-e  la  cure  de  Saint-Hilaire,  il 
avait  su  obtenir  une  îles  chapellenies  du  Chàteiet 
et  une  chanoinie  de  Saint-Marcel.  Voir  Quicherat. 
ouvr.  cité,  t.  1,  |).  71.  i-îO,  289-016  et  t.  Il,  p.  1 
à  17.  —  11  fut  doyen  de  la  Faculté  de  Décret 
de  1607  à  i5io,  ])uis  de  i52o  à  ibili. 

Sur  son  oncle  Simon  du  Gast,  cf.  ci-dessus, 
p.  a8i  n.  a. 

Un  neveu  de  Robert,  Zacharie  du  Gast,  maître 
es  arts,  du  diocèse  de  Senlis,  se  présente  en  i52i 
à  la  collation  des  évéques  et  chapitres  de  N.-D.  de 
Chartres  et  de   N.-D.  de  Paris.   Arcli.  dr  l'Univ. 


de  Paris,  vol.  53,  fol.  02.  —  (l'est  à  lui  que.  par 
acte  du  3o  novembre  i54i,  Robert  donna  à  bail 
pour  neuf  ans  le  collège  <le  Coqueret:  dans  cet  acte, 
il  est  dit  docteur  en  la  Faculté  de  Décret,  comme 
son  oncle.  Voir  Coyecque,  Recueil  d'actes  nota- 
riés. .  .,  t.  I,p.  365,  n°i8i4. 

Un  autie  du  Gast  encore,  Raoul,  qui  figure  fré- 
quemment dans  les  registres  de  l'Université  de 
Paris  au  début  du  xvi°  siècle,  était,  comme  Robert, 
du  diocèse  d'Evreux.  et  probablement  aussi  son 
neveu.  En  lâia,  d  était  (juahlié  de  ^presbiter, 
in  artibus  niagister  et  in  Decretis  baccalarius" ,  et 
se  présentait  à  la  collation  de  l'abbé  de  Sainl- 
Denis  et  à  celle  du  prieur  de  Deuil,  près  Saint-Denis. 
Vol.  5i,  fol.  95.  —  En  i5i3,  il  est  en  outre 
f-bursarius  collegii  de  Plexeio  Parisius  fundati"  et 
se  présente  à  la  collation  des  évéques  et  des  cha- 
pitres de  Meaux  et  de  Senlis.  Ibid.,  fol.  i58  v". 
—  En  i5i7  ou  i5i8,  toujours  avec  les  mêmes 
grades  et  quaiit(>s.  il  se  présente  à  la  collation  du 
chapitre  de  l'église  Saint-Marcel-lez-Paris.  Ibid.. 
fol.  37/4  v°.  —  En  i52i,  il  se  présente  à  des 
bénéfices  dont  la  désignation  est  restée  en  blanc, 
et  en  i52G  à  la  collation  de  l'abbé  de  N.-D.  de 
Lire  et  à  celle  de  l'évêque  d'Auxerre.  Ibid.,  vol.  53 , 
fol.  68  et  3io  v°.  —  Sur  lui.  voir  aussi  les  Mé- 
moriaux ,  vol.  III,  fol.  «35  v". 

Quant  à  Nicolas  du  Gast,  principal  du  collège 
de  Coqueret,  qui  mourut  en  décembre  i556  dans 
les  bras  de  sou  ami  Pierre  Ramus ,  il  était  sûrement 
le  propre  neveu  de  Robert.  Voir  Quitherat,  ouvr. 
cité,  t.  1,  p.  309. 


[U98-l/i9i)|       \)K  l;l  NlVKHSITl':   1)K   l'\lilS   Al'    \V"  SIKCLI-:.  505 

Diejovis  xviii  .lul(ljii,  luit  iiiissa  ;i|)ii(l  Sancluiii  Joliaiiiiciii,  a^sistL■lllilJU^i  doiiiifiis      ['>i  Juill"!.] 
docloribus  Allejjret,  du  Gast  et  me  decaiio. 

Eodeni  die,  Guillenrius  I.aiidi,  Nyveinensis  dyocesis,  examine  de  eo  facto, 
fuit  adniissus  ad  gradum  baccalaiiatus,  et  ])restitis  jiirainenlis,  solvit  xl  sol.  par. 

Die  mercurii  [1.  mailis]  penultima  Jul(l)ii,  fuit  missa  apud  Sanctum  .loannem,      [3«  Juiiifi.] 
assislentibus  domiiiis  AllejTici,  du  (iast  et  me  decaiio. 

Post  missam.  mao[ister  \  ilalis.  prin)iis  lefreus,  peciit  assifjnari  sil)i  liitrnin  cpiein 
pro  malutiiia  lectione  iiiterpretaretur.  Oïdinalum  est  iili  ut  Sextum  Decretaiiuni 
lectitaret. 

Die  tercia  Augusti,  Joannes  Joliet,  Tulleiisis  dyocesis,  post  examen  de  eo  fac-       [SAoïit.] 
luin.  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus;  solvit  xl  sol.  par.  et  prestitit  jura- 
meuta. 

Die  XII  Augusti,  Morvanus  Foest,  dyocesis  Corisopitonsis,  Nicolaus  le  Vasseur,       [t:>  Aoùi.j 
Belvacensis,  et  Chrystophorus  Vignon,  dyocesis  Sagiensis,  fuerunt  admissi  ad 
gradum  baccalariatus,  prestitis  solitis  juramentis. 

(F"  11  r°.)  Die  jovis  xxu  Augusti,  Petrus  LouetC),  Parisiensis,  et  Guillermus       [aaAoùi.] 
Fachet,  Trecensis  dyocesis,  examine  facto,  fuerunt  admissi  ad  gradum  baccala- 
riatus; solverunt  pro  bursis  nii  libras  par.,  et  prestiterunt  juramenta. 

Die  veneris  que  fuit  sancti  Fiacrii,  fuerunt  admissi  ad  gradum  baccalariatus       [3o  Août.] 
Tossanus  Huguier,  Trecensis,  et  Robertus  Sudoris,  Lexoviensis  dyocesis,  et  pre- 
stitis  juramentis,  pro  bursis,  presidencia,  scbolis,  harengis  et  jure  bidellorum, 
solverunt  xix  libras  tur. 

Die  jovis  xn  Septembris,  fuit  missa  apud  Sanctum  Johannem,  assislentibus    [i»  Septembre.] 
dominis  doctoribus  Alligret.  Hanges[t]  et  Dorigny. 

Eodem  die,  examine  facto,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus  Alexander 
Gouryt-',  dyocesis  Turonensis. 

'''  Etait-il  le  fils  de  trPierre  Louvel,  marclianl  quent)  avec  Jean  Simon .  conseiHer  au  Parlement, 

drapier,  bourgeois  de  Paris  [qui,  le  22  septembre  futur  dvôque  de  Paris?  11  aurait  eu  alors  pour  frère 

l'igo]  émancipe  Pierre  Louvet  le  jeune,  son  Jlls,  Jacques  Louet  le  jeune,  chanoine  de  Pai'is.  Ibid., 

escalier  à  Partsnl  Cf.  Coll.  Clairambnult ,  vol.  765.  vol.  764,  p.  'io3  ;  vol.  7(1.'),  p.  --279,  etc. 

p.  16.  — Ou  bien  plutôt  avait-il  pour  pèreJaccjues  '"'  En  irjoo,  Alexandre  Gouri,  maître  es  aris  et 

Louet,  général  sur  le  fait  dos  aides  à  Paris,  puis  bachelier  en  Décret,  se  présente  à  la  collation  des 

itconseiller  et  trésorier  des  ChartresTi  qui,  dès  1 A89,  abbés  de  Saint-Julien  de  Tours  et  de  la  Trinité  de 

était  tuteur  de  ses  enfants  (dont  les  [iréiionis  man-  \  endûme.  Arcli.  de  l' Univ.  de  Paris ,  vol.  5o,  fol.  108. 

ni.  ô'i 

IVI-SIUEKII;     tATIOTIIC. 


506  LA   FACULTÉ  DE  DÉCRET  [U98-l/i99] 

[19 Septembre.]  Die  jovis  xi\  Seplciubris,  fuit  inissa  apud  Sanctuin  Joliannem,  me  laiitum 
présente. 

Eodem  die,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus  Joliaimes  Kevere,  Torna- 
censis  dyocesis,   et  prestitit  jiiramenta  solita;  pro  bursis  solvit  xl  solides  par. 

Fuit  per  hos  dies  in  urbe  Parisiensi  pestilencia"';  quainobrem  permulti  dese- 
ruerunt  scholam,  et  doctores  perp^uci  in  collegiis  mansernnt. 

1 10  Oftobre.]  Die  dccima  Octobris,  fuit  missa  apud  Sanctum  Johanneni,  assistente  domino 
INicbolao  Dorigny. 

Eodem  die  et  anno,  Alanus  MicbeHn,  Lingonensis  dyocesis,  fuit  examinatus  et, 
prestitisjuramentis,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  et  pro  omnibus  juribus 
bursarum  et  bedellorum  solvit  ik  libras  et  vin  solidos  tur. 

(F°  1  1  v°î)  Hoc  tempore,propter  pestilenciam  que  Pansii  [sic)  erat.  omnes  fere 
domini  doctores  civitatem  reliquerunt;  propterea  non  signo  bic  dies  missarum 
Facultatis,  licet  secundum  morem  celebrate  fuerint. 

1 7  Novembre]  Die  jovis  VU  Novembris  mcccc  nonagesimo  nono,  fuit  niissa,  assistentibus  do- 
niinis  Gonti,  du  Gast,  Dorigny  et  me  decano.  Ibi  fuit  conclusum  quod  die  veneris 
XV  Novembris  resumerentur  lecture. 

'■'  Klle  dura  jusquen  i5o3. 


[l/i98-1/i99]       DE  L'UNIVERSITÉ  DE   PAIUS  AU   XV'  SIÈCLE. 


507 


II 


COLLATION   DES  GRADES   ET  HARANGUES. 


1.  DOCTOUATS' 


2.  LICENCES  <". 


Frater  Pauius  de  Plateria. 

Gaspardus  de  Pagniaco. 

Giiido  Flaiiiignon. 

Peirus  le  Blanc. 

Jacobus  Hanquevitle. 

Michael  Chauipronl. 

Michael  Labbe. 

Frater  Malbeus  (irethler  [Greltlei' 

Fraler  Georgius  Heniborc. 

Jobannes  de  Bresse. 

Johannes  MareschaL 

Guillermus  Veron. 

Stepbanus  Levis  [Liger]. 

Frater  Jacobus  Coene. 

Frater  .loliannes  Laloe. 

Claudius  de  Sancto  Barthobjineo. 

Nicolaus  Benisurode. 


[27  Mars. 


3.   BACCALAUREATS. 


\x  Novembris.  .  .  . 
•w  Novembris.  .  .  . 
\x  \ovembris.  .  .  . 

V  Decembris 

xiv  Decembris .... 
XIV  Decembris. .  .  . 
\\  Decembris.  .  .  . 
XX  Decembris.  .  .  . 
XX  Decembris.  .  .  . 
XXIV  Decembris.  .  . 
\xi\  Decembris.  .  . 
XXIX Decembris.  .  . 


Bernardus  Claussi.  (V.  p.  i83.) 

Jobannes  Phibppe.  (V.  p.  i83.) 

Artuius  de  Troia.  (V.  p.  Zi83.) 

Jobannes  Pâte.  (V.  p.  U8!i.) 

Antonius  Veneti.  (V.  p.  hSh.) 

Johannes  Arnoit.  (V.  p.  485.) 

Jobannes  de  Baudot.  (V.  p.  48.").) 

Galeotus  de  Montereau.  (V.  p.  485.) 

Petrus  Cbabrion.  (V.  p.  485.) 

Frater  Pauius  de  La  Platiere  [incorporatus].  (V.  p.  485.) 

Fraler  Hugo,  ordinis  Cluniaconsi.';.  (V.  p.  486.) 

Jobannes  Mcolai.  (V.  p.  480.) 


[iligS. 


'■'  Cf.  p.  4ç)4.  —  '^'  Voir  plus  liaul,  p.  4y2. 


6U. 


508  LA   FACILTE   DE   DKCIIET  [  1 'i'.)«-l/i9i)] 

xwi  Jaiiiiurii loaiiuos  Bclia.  (V.  p.  ^187.) 

xwi  Jaiiuarii Stephanus  de  Voire.  (V.  p.  ^87.) 

x\x  Januarii Guillermus  Go.  (V.  p.  A87.) 

\x\i  .laminrii Dvonisius  Marlin.  (V.  p.  ^87.) 

V  Ft^bruaiii lacobus  Arvoldc.  (V.  p.  /188.) 

V  Februarii Micliael  Basin.  (V.  p.  488.) 

VIII  Februarii  ....  .lohannes  Succurribiiis.  (V.  p.  i88.) 
XI  Februarii Frater  Egidius  Fajjri.  (V.  p.  488.) 

XXI  F^ebruarii  ....  Fraler  Georgius  de  Bosco  Boluodo.  (V.  p.  488.) 
XXV  Februarii.  .  .  .  Hieronymus  Grossaine.  (V.  p.  488.) 

xxviii  Februarii..  .  Johannes  Foresii.  (V.  p.  488.) 

XXVIII  Februaiii..  .  Anlonius  Delphini.  (V.  p.  489.) 

IV  Marlii Johannes  Floridus.  (V.  p.  48ç).) 

IV  Marlii .lohannes  Toule.  (V.  p.  489.) 

IV  Marlii Glaudius  Periiol  [Perille].  (V.  p.  48(j.) 

IV  Marlii Gaspardus  de  Rupel'oili,  alias  de  Paygniaco  [incorporatus]. 

^  (V.  p.  489.) 

VI  Marlii Fraler  Johannes  Dannai.  (V.  p.  489.) 

IX  Marlii Barlholomeus  Odilie.  (V.  p.  489.) 

IX  Marlii Ejjidius  Charles.  (V.  p.  489.) 

IX  Marlii Johannes  de  Bresche  [incorporalus].  (V.  p.  '190.) 

XIII  Marlii Johannes  Bonnaull.  (V.  p.  490.) 

XIII  Marlii Gilberlus  Beca.  (V.  p.  490.) 

XIV  Marlii Michael  RuiTi.  (V.  p.  490.) 

XIV  Marlii Carolus  de  Vouges.  (V.  p.  490.) 

XX  Marlii Pelrus  Cleiici.  (.V.  p.  491.) 

XX  Marlii Anlhonius  Guignon.  (V.  p.  491.) 

XX  Marlii Johannes  Belval.  (V.  p.  491.) 

XX  Marlii .\icolaus  Chabrerv.  (V.  p.  491.) 

XXII  Marlii Nicolaus  Michon  (V.  p.  491.) 

XXII  Marlii Glemens  le  Conle.  (V.  p.  491.) 

XXII  Marlii Reginaldus  Brûle.  (V.  p.  491.) 

XXIII  Marlii Robertus  Baniarl.  (V.  p.  491.) 

XXV  Marlii Pelrus  Margerit.  (V.  p.  498.) 

XXVI  Marlii Mallheus  Randoul.  (V.  p.  498.) 

XVI  Aprilis Johannes  des  Mares.  (V.  p.  494.) 

XXII  Aprilis Johannes  Hanolte.  (V.  p.  494.) 

XXX  Aprilis Johannes  Girard.  (V.  p.  49.^).) 

XXX  Aprilis Hugo  Gamonard.  (V.  p.  495.) 

VI  Maii \mbrosius  Oudarl.  (V.  p.  496.) 

xiit  Maii lacobus  Charlon.  (V.  p.  à()'ô.) 

un  Maii Johannes  Dambry.  (V.  p.  49.5.) 

xxiv  Maii Antonius  Clouan.  (V.  p.  495.) 

xxviii  Maii Egidius  Rolanl.  (V.  p.  496.) 

Mil  Junii Johannes  Mali.  (V.  p.  5o3.) 

xiiiJiinii Theodericus  Barel.  (V.  p.  .^o3.) 

xiii  Jirnii Jacobus  Piersson.  (\.  p.  .jo3.) 


[\m-im>]     m:  L'UNiVKnsiTK  m:  i-ahis  au  xv  sikclk.  noo 

•^'"  •'""'' <iMill,Tiiiii.s  Vaulicr.  (V.  p.  r)o;5.) 

''"'  •'""'■ linlMMiiis  (lu  Gast.  (V.  p.  5o3.) 

^"' •'""'' '"^l'fffrius  Danssart.  (V.  p.  5o/».) 

•'''"■  •'"'•' nuill..niM.,s  Laudi.  (V.  p.  5o5.) 

■"  Aujjusli Jol.anufs  Joliet.  (V.  p.  5o5.) 

^"  Augusli Morvanus  Foest.  (V.  p.  5o5.) 

^"  '^"i{"st' Nicolaus  ie  Vasseur.  (V.  p.  5o5.) 

'^"  '^"g"«lJ Ghiystopliorus  Vi;fnoii.  (V.  p.  r,o5.) 

XMi  Aujjusti IVtnis  Louel.  (V.  p.  tjoô.) 

""  Augusli Guillonnus  Fachet.  (V.  p.  5o5.) 

^^'^  Augusli Tossanus  Huguier.  (V.  p.  5o5.) 

\\\  Augusti RoluTlus  Sudoris.  (V.  p.  5o5.) 

xii  Septemlji-is  .  .  .  Alexaud.-r  Goury.  (V.  p.  5o5.) 

XIX  Septembris.  .  .  Johannes  Kevere.  (V.  p.  5o6.) 

X  Octobris Alanus  Michelin.  (V.  p.  5oC.) 


m 

LECTURES  DES  BACHELIERS  ^'l 

'''  Anciiiie  mention. 


510 


LA  FACULTE  DE  DECRET 


[l/i99-1500] 


DECANAT  DE  ROBERT  GAGUIN. 

NOVEMBRE  U99-?<0VEMBRE  1500. 


DELIBERATIONS  DE  LA  FACULTE. 


[i/igç,.  (Fol.  11   v".)   Conlinuiuio  decani  et  thesaurarii.  —  Die  veneris   quintadecima 

i5  Novenihio.]    ]\ovenibris,  aniio  Doniini  mcccc  nonagesimo  nono,  domini  doctores  iegerunt  et, 

lectura  finita,  venerunl  ad  missam  que  eadem   die  apud  Sanctum  Johannem 

celebiata  est.  Inde  vero  posl  missam  lueriinl  congregati  in  cap(p)ella  domini 

Conti,  Aliegret,  du  Gasl,  Dorigny  et  ego  decanus. 

Et  cum  essent  convocati  per  (s)ceduiam  ad  continuandum  vel  eligendum  ofli- 
ciarios  Facultatis,  continuaveiunt  me  in  officio  dccanatus  et  dominum  Nicolaum 
de  Conty  in  oflicio  tliesaurarii. 

Super  ai'ticuio  qui  erat  de  providendo  qualiter  domini  doctores  possent  in 
tempore  futuro  lestimonium  de  scholaritate  suorum  scliolasticorum  dare  secun- 
dum  formam  regiarum  reformalionum,  dicturn  fuit  quod  fieret  alia  convocatio 
Facultatis  sub  débite  juramenti. 

Super  articuio  supplicationis  domini  Alo[u]f,  qui  petelal  fieri  sibi  reparationem 
danq)ni  quod  acceperal  de  casu  et  ruina  camini  sclioiarum  Farullalis,  dictum  fuit 
quod,  iicet  Facultas  non  teneretur  ad  reparationem,  cum  non  summasset  Facul- 
tatem  de  dampuo  imminente,  tamen,  propter  certas  rationes  dictam  Facultatem 
moventes,  ipsa  Facultas  daret  dicto  Alo[u]f  in  puro  dono  xx  solidos  parisienses 
pro  pio  auxilio  ad  reparandum  dictum  dampnuni. 

Eodem  die,  Jobannes  Livrée,  clericus,  Carnotensis  dyocesis,  examine  facto  et 
prestitis  solitis  juramentis,  fuil  adniissus  ad  graduni  baccalariatus. 

[i()  NdMnilm'.]         (F"  12  r".)  Die  XVI  Noveiubris,  Jobannes  de  Janaillac,  Parisiensis  dyocesis,  fuit 
admissus  ad  gradum  baccalariatus,  et  prestitit  juramenla. 

fii  Décembre.]        Die  mercurii  XI  Decembris,  magister  Michael  Seguier,  Rotbomagensis  dyocesis, 
fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  et  prestitit  juramenta  solita. 

\-M  Décembre]        Die    Saiicti   Tliome    apostoli    m.cccc    nonagesimo    nono,    presentibus    omni- 
bus dominis  doctoribus,   luit    auditus   compotus   Ludovici   Roiier,   secundi  bi- 


||/i99-1500]       I)K  L'UMVKUSITK  DE  PARIS   M    \\"  SIKCLK.  511 

dellil''  Kacultads;  cl  de  i'(îsla  quani  debebat  i|)Si!  I)id('lliis,  (jik;  eral  iiiidcfiin 
Hbr.  nu  sol.  pai-.  cl  vu  Uiroiioruiii  (sj/;),  (|iiilibct  doclor  liabuil  in  |»ioin|)lii 
XXIX  sol.  par.,  cl  bidclliis  \xii,  cl  illos  vu  lur.  (|iii  rcinanseranl;  el  pioptcica 
ipse  fuit  quilltis  crjra  Kacullalcni.  cl  Kacultas  erjja  ciiui. 

Eodcm  die,  Leodefjarius  Daiiois  [»«  )Tuir<r.  :  DarloysJC-',  Ambianeusis  dyocesis, 
preslilis  solilis  juramenlis,  fuil  ad  (jraduni  baccalariatus  aduiissus. 

lu  vigilia  Natalis  Domini,   e(;o  decauus  legi  docloraleni   Decretaleui  Firmiter    [s'iDcrpmbrc 
eredimus,  de  summa  Tvinilate  etjide  calholica.  mcccc  uonagesinio  nono. 


.Ianuaru.  —  Die  jovis  xvi  ejusdeui  anni,  .Tobaiines  Doruiiuif'',  Edueusis  dyo- 
cesis, examine  facto,  fuit  ad  gradum  baccalariatus  adniissus,  et  preslilil  .solila 
iuramenta. 


[  i5oo. 
1 0  Janvier. 


Die  sabbati  proxime  succedenle,  Guillermus Maleliappc ('*,  dyocesis  Caruoteusis,     [ih  Janvier, 
fuit  adniissus  ad  gradum  baccalariatus,  prestilis  juiamentis. 

Die  veneris,  pridie  Gonversionis  Beati  Pauli,  .ïoannes  de  Rayo,    Bclvacensis  .  [a'i  Janvier, 
dyocesis,  examine  facto  et  prestilis  solilis  juramenlis,  fuit  ad  gradum  baccala- 
i-iatus  adraissus. 


Die  jovis  penultima  .lanuarii,  fuit  missa  Facultalis  apnd  Sanctum  .lolianiicm. 
et  eadem  die  fuil  celebralus  obitus  bone  memorie  domini  Martini  de  Kraxiiiis. 


[3o  Janvier.] 


(K"  1  a  v".)  Die  secunda  mensis  Februarii  mcccc  nonagesimo  nono,  Guillermus      [2  Février. 


'''  Ms.  secundits  biddliis. 

'■''  En  1 5 1 9 ,  Léger  d'Arlois  ou  Dartlio;  s ,  maître 
es  arts  et  bachelier  en  Décret,  se  présente  à  la  col- 
lation du  chapitre  de  Saint-Florent  de  Roye  et  à 
celle  de  l'abhé  de  Corbie  ;  en  1 5 1 3  ,  h  la  collation 
des  évêques  et  chapitres  de  Noyon  el  de  Soissons, 
(rtam  conjunctim  quam  divisim,  non  obstante  ec- 
clesia  parrochiali  Béate  Marie  du  Quesnoy.  diocesis 
Ambianeusis,  valorisxviii  l.par.  ,etcapellaaiaSancti 
Nicasii  de  Haplincourt  (. sic ),  diocesis  Noviomensis, 
valoris  via  I.  par.,  et  capeliania  Sancti  Anlhouii  et 
Michaelis  in  ecclesia  Parisiens!,  valoris  octodecim 
1.  par. ,  et  capeliania  Sancti  Michaelis  tle  Chevily, 
diocesis  Parisiensis,  valoris  octo  1.  par.-.  Arcli.  de 
iUiiiv.  de  Paris,  vol.  5i,  fol.  .m  cl  (Ji  v". 

■■''  Dès  1697,  maître  Jean  rr  Dormigny  -n  se  pré- 
sente à  la  coilalion  des  pi'ieurs  de  l'récy,  diocèse 
d'Autun.O.S.B.,  et  deN.-D.dc  Coulombs,  diocèse 


de  Chartres.  Arch.  do  l'Univ.  de  Parii,  vol.  5o, 
fol.  17. —  En  1 698,  Jean  Dormini,  maître  es  aris, 
du  diocèse  d'Autun,  se  j)résente  h  la  collation  de 
l'archevêque  de  Sens,  de  i'évdque  de  Nevers  el 
de  leurs  chapitres.  Ibid.,  fol.  .3(5.  —  En  i5oi. 
maître  es  arts  et  bachelier  eu  Décret,  il  se  pré- 
sente à  la  coilalion  du  chapitre  d'Artonne,  dio- 
cèse de  Clermont,  et  à  celle  du  prieur  -rSilinvi- 
gniaci" ,  ordre  de  Cluny,  même  diocèse.  Ihid. , 
fol.  i5,")  \\  —  En  lôoa.  il  se  présente  à  la  col- 
lation de  raichevè(pie  el  du  chaiiitre  de  Bourges 
et  à  celle  du  prieur  de  Marcigny,  ordre  de  (îluny, 
diocèse  d'Autun.  Ihtd.,  fol.  200. 

'*'  Eu  i.5oo,  Guillaume  Mallehappe,  maître  es 
arts,  se  présente  à  la  collation  de  l'évèque  et  du 
chapitre  de  Chartres  et  à  celle  de  l'abhi'  de  Cou- 
lombs, diocèse  de  Cliartres.  Archice.i  de  l'Univ.  de 
Paris,  vol.  5o,  fol.  lit). 


512  LA   FACULTE  DE   DECRET  [l/i99-l50n] 

Alle^fret,  niaojisler  iii  artibus,  l'arisiensis  dyocesis,  examine  facto,  fuit  admissus  ad 
ffradiiin  baccalariatus  et  prestitit  solita  juramenta. 

Oliverius  AUegret''),  niao[ister  in  artibus,  eodem  die  et  anno,  fuit  siniiliter 
admissus,  prestitis  solitis  juramentis. 

f97Févrior.i  Die  jovis,  fuit  missa  apud  Sanduni  Joannem,  assistentibus  dominis  Nicolao  de 

Coniy,  de  Hanges[t]  et  me  decano. 

Eodem  die,  que  fuit  xxvii  Februarii  aniii  predicti,  Guillehnus  Sacespee'-', 
Al(t)i-ebatensis  dyocesis,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  et  prestitit  solita 
juramenta. 

[i6  Aiars.]  Die  lune  xvi  Marcii,  anno  Domini  mcccc  nonagesimo  nono,  frater  Joannes  de 

Chevigni,  ordinis  S.  Benedicti,  Lingonensis  dyocesis,  Franciscus  de  Hallewin'^', 
Rotliomagensis,  et  Johannes  Wists,  in  artibus  magister,  Morineiisis  dyocesis, 
examine  facto,  fuerunt  admissi  ad  gradum  baccalariatus  in  Faciiltate  Decre- 
torum. 

[19  Mars.]  Die  jovis  XIX  Marcii  ejusdem  aniii,  frater  Jobannes  Estoquart,  ordinis  S.  Au- 

gustini,  Suessionensis  dyocesis,  Stepbanus  Dives,  dyocesis  Trecensis,  et  Leonar- 
dus  le  Tondeur ('' ,  ordinis  S.  Benedicti,  Suessionensis  dyocesis,  fuerunt  admissi 
ad  gradum  jjaccalariatus,  et  presliterunt  solita  juramenta. 


''•  Ou  se  souvient  que  ces  deux  frères,  admis  le 
même  jour  au  baccalauréat  en  Décret,  furent  égR- 
l-ment  reçus  le  même  jour  avocats  au  Cliâtelet. 
Cf.  plus  haut,  f.  II,  p.  3s!7  n.  2. 

Eu  liijf),  Guillaume  AHigret,  de  Paris,  maître 
es  ai'ls,  se  présente  à  la  collation  de  l'archevêque 
et  du  chapitre  de  Bourges  et  à  celle  du  chapitre 
de  l'église  collégiale  de  Saint -Martin  de  Tours;  — 
en  i5oo,  à  la  collation  des  évêques  et  des  cha- 
pitres de  Paris  et  de  Meaux.  Arcli.  de  l'Univ.  de 
Paris,  vol.  5o,  fol.  72  et  117  v". 

En  1^99,  Olivier  Alligret,  maître  es  arts,  se 
présente  à  ta  collation  des  évi'(jurs  et  des  chapitres 
de  Nevers  et  de  Poitiers.  Ibid.,  fol.  GO.  —  11  fut 
ensuite  avocat  au  Parlement. 

'*'  En  i4ç)9,  Guillaume  Sacespée  ou  Sacqnes- 
pée,  du  diocèse  d'Arras,  maître  es  arts  et  bachelier 
en  Décret,  se  présente  à  la  collation  de  l'évêque  et 
du  chapitre  d'Arras  et  à  celle  de  l'abbé  de  Saiut- 
\aast,  0.  S.  B. ,  diocèse  d'Arras.  Arch.  de  l'Univ. 
de  Paris,  vol.  5o,  fol.  1 16. 

'■''  François  de  Halluyn,  fds  de  Louis,  seigneur 
de  Piennes,  et  de  Jeanne  de  Ghistelles,  fut  notaire 


apostolique  et  abbé  du  Gard.  A  l'âge  de  90  ans, 
il  fut  élu  évéque  d'Amiens  par  la  cession  que  lui 
lit  de  ce  siège  Philippe  de  Glèves,  nommé  évêque 
de  Nevers  le  9  aoiit  i5o3.  Il  ne  (it  son  entrée 
solennelle  à  Amiens  que  le  12  septembre  1607. 
En  i5i  1,  il  assista  au  concile  de  Pise.  Blessé  à  la 
chasse,  le  i5  juin  i538,  par  un  sanglier  furieux, 
il  mourut  trois  jours  après  dans  son  abbaye  du 
Gard  {Gallia  Christ.,  t.  \,  col.  i2o5  et  i333).  — 
Le  savant  Charles  de  Bovelles  lui  adressa  une  de 
ses  rrlettres  pbilosopliiquesn  puhliécs  chez  Josse 
Bade  en  i5ii,  et  Bade  lui  dédia  lui-même  son 
édilioa  dans  la  correspondance  d'Ange  Politien 
(  Ph.  Renouard ,  Bibliographie  des  impressions  et  des 
œuvres.  .  .  de  Josse  Badius  Ascensius,  t.  II,  p.  221, 
et  t.  111,  p.  i83  et  190). 

'''  Peut-être  l'un  des  enfants  de  -^  honorable 
homme  Laurans  le  Tondeur,  procureur  à  Com- 
piègne  [(jui,  le  18  juin  1 A91],  a  émancipé  Laurin 
le  Tondeur,  son  fils,  escolier  à  Paris,  aagé  de 
i->  ans:  curateur,  le  père'».  Coll.  Clairambault, 
vol.  76.^),  p.  G6. 


[1499-ir,0()]       DK   i;i  NIVKHSITK   l)F-:   l»AH[S   AI'    XV"  SIKCLK.  513 

Die  lune  pi'oxinie  S('(|iifiili,  Im  ruiil  iidiiiissi  ;i(l  j;i;i(liiiii  l(;i(cal;iriiiliis  Jolianiies       [9.^  Mor».] 
Clabaut  ('),  presbiter,  Ambianeiisis  dyocesis,  Odoardus  Duraiuli,  Liijjdiiiiensis,  et 
Jacobus  de   Chavaigiiy,  Malisconensis  dyocesis,  et  prestiterunt  solila  jiiianienta. 


Die  veneris  sequeiiti,  Johaiines  Daigincourt'^*,  Laudunensis  dyocesis,  fuit  ad- 
missus  ad  gradum  baccalariatiis,  et  prestitit  solita  juramenta. 


17  Marn.  ] 


Die  sabbati  secpionti,  IVatcr  Jacobus  Pelc,  ordinis  S.  Bcucdicli,  luil  adiiiissus       [98  Mnrs.] 
ad  graduai  baccalaiiatus,  et  prestilit  soHta  juramenta. 

Die  jovis  u  Apbrylis  [sic)  aniii  predicti  ante  Pascba,  post  examen  de  ipsis  fac-       [2  Avril.] 
lum,  .lobannes   Dumas,   Byturicensis,   Guido   Myenil,   Pictavensis,    Guillcrmus 
Kagout,  Leouensis,  et  Claudius  Pauetier,  Matisconensis  dyocesis,  fuerunt  admissi 
ad  gradum  baccalarialus,  prestitis  solitis  juramentis. 

(F"!  3  r".)   Die  jovis  ix  Apbrylis  (sî'c),  mcccc  nonagesiino  nono  autc  Pascba,        [o  Avril.] 
Egidius  Vincent,  Cameracensis  dyocesis,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus, 
et  prestitit  solita  juramenta. 

Die   lune  \ui  Aprilis  anni  predicti,  ante  Pascba,  Guido   Siiveslri,   dyocesis      [,3  A>rii.] 
Pictavensis,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  et,  bursis  solutis,  prestitit 
solita  juramenta. 


Die  sabbati  proxime  précédente,  (jue  fuilaule  Doniiiiic;ini  in  liamis  P;iliii;iriui 
dominus  Dyonisius  Allegret  legit  Decretalem  Omnis  utriusquc  scxus. 


Avril.] 


Die  veneris  sequenti,  pridie  Sancti  Marci,  magister  Carolus  de  Mota,  diocesis 
Auxilane,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  et  prestitit  solita  juramenta. 

Eodem  die,  congregatis  dominis  docloribus  Conti,  Picard,  Hanges[t],  du  Gast 
et  me  decano,  très  baccalarii,  scilicet  .loannes    Amyelli,    magister   Stepbanus 


[a'i  Avril.] 


'''  C'est  peut-être  de  son  père  on  de  son  frère 
aillé  qu'il  s'agit  dans  la  nientioii  suivanle  des  re- 
gistres du  Cliâtelet,  à  la  date  du  16  mai  i5oo  : 
irLes  doyen  et  chapitre  d'Amiens  contre  sire  An- 
tlioine  Clabault,  seigneur  de  Hedicourt  (sic),  et  sire 
Nicolas  Fuiivel,  lesquelz  (llabault  et  Fauvel  se  sont 
departiz  du  procez  encoinmcncé ,  attendu  qu'ils  ne 
prétendent  plus  avoir  droit  en  la  maison  et  ap- 
|)artenances  de  la  Coqurluche,  sur  laquelle  lesdits 
doyen  et  chapitre  ont  droit,  et  (jue  ledil  Clahaiit 
n'y  a  voit  droit  qu'à  cause  de  sa  femme  qui  est  allée 
de  vie  à  trespas,  et  ledit  Fanvcl  tant  de  son  chef 


(pie  comme  herilier  de  feu  Auhert  Fauvel,  son 
père ,  et  à  cause  de  la  succession  de  la  feue  femme 
dudit  Clabaut,  sa  seiir;  lequel  droit  il  a  vendu  à 
Jehan  le  Munier."  Coll.  Clairambaiilt ,  vol.  760. 
p.  357. 

'*'  En  1A98,  un  de  ses  homonymes,  ^Anlhonius 
Dagincourt,  in  arlibus  magister,  aciu  Pai'isius  re- 
gens 1,  le  bachelier  de  1^98  (cf.  ci-dessus,  p.  460), 
se  présente  à  la  collation  du  prieur  de  Charlieu. 
ordre  de  Gluny,  diocèse  de  Màcon.  et  à  celle  de 
l'évêque  et  du  chapitre  de  Laon.  Arch.  de  l'Unir, 
de  Paris,  vol.  .5o,  fol.  .3i. 

65 

IWPklMCIItE     SATIOIALI. 


5H  LA   FACULTÉ   DE   DÉCHET  [1'j99-1500] 

Besson  et  magisler  Joliannes  de  Janailhac,  qui  fuerant  examiiiali  piu  yiadii 
licencie,  fuerunt  admissi  ut  presentarentur  domino  cancellario,  et  factus  est 
rotulus  secundum  ordinem  sequentem  : 


NOMnV    LICENCIVNDOniM. 


Joliannes  Amyelii Dominus  Picard  liunc  adoptavif. 

Magister  Stephanus  Besson Dominus  de  Gonti. 

Magister  Joliannes  de  Janailhac .  .  .  Ego  decanus. 

Carolus  Guchart Dominus  de  Hangos[t]. 

1 37  Avril.]  Die  lune  xxvu  Aprilis,  frater  Johannes  Oliverius,  dyocesis  Parisiensis,  ordinis 

S.  Benedicti,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  et  prestitit  solita  juramenta. 

Die  lune  xwn  Aprilis  ejusdem  anni  quingentesimi  predicti,  baccalarii  quattuor 
numéro  fuerunt  per  me  decanum  domino  cancellario  Stephano  Poncier,  sedenti 
in  aula  sua  inferiori,  presentibus  dominis  doctoribus  Gonty  et  Hanges[t],  pré- 
sentait ad  gradum  licencie;  quos  idem  dominus  cancellarius  admisit. 

[Un  Avril.]  Die  jovis  ultima  Aprilis  anni  mv*^,  Andréas  Morinus,  dyocesis  Gabilonensis,  fuit 

admissus  ad  gradum  baccalariatus,  prestitis  juramentis. 

[i"Mai.]  (F°  i3  v".)   Die  prima  Maii,  anno  Domini  mv'",  predicti  un  baccalarii  : 

Johannes  Amyelii Dorigny  adoptavit. 

Stephanus  Besson Gonty. 

Johannes  de  Janailhac Decanus. 

Petrus  [sic)  Guchart Dorigny,  ob  absentiam  aliorum'^', 

fuerunt  vocati  ad  licenciam  per  dominum  cancellarium  Stephanum  de  Pont- 
chier  (sic),  qui  tradidit  rotulum  Facultatis  majori  bidello  Facultatis  Decretorum 
clausum  sicut  fuerat  ei  per  me  exhibitus.  Ipse  vero  bidellus  acceptum  rotulum 
deportavit  dominis  doctoribus  qui  présentes  assistebant,  ut  vidèrent  si  non  fuisset 
apertus;  deiude  domini  remiserunt  ad  dominum  cancellarium;  tune  ipse  aperuit 
et  tradidit  apertum  bidello,  ut  evocaret  licenciandos;  quibus  evocatis  et  coi-am 
considentibus,  habita  per  vicecancellarium  oratione,  eos  licenciavit  in  nomine 
Domini. 

I7  Mai.]  Die  jovis  vn  Maii,  fuit  missa  Facultatis  apud  Sanctum  Johannem. 

'    Les  nom    (les  rdfjciils  paraissent  avoir  élé  inscrits  par  Dorigny. 


[I '190-1500]     1)1-,  i;iMvi<:i;siTi':  dk  pvi'.is  \r  \v  sikcli;.  nir, 

Die  veneris  soquenti,  l'uil  ajiiiivcrsanuin  (lumiiii  .li)liiiiiiii>  (lliMU'iul.  [H  Mai.] 

DiL'  sabijali  sc(|iiciili ,  luit  iiiissa  Sancli  Mclidlai.  pic>L'iilil)ii.s  il()iiiiiii>  de  (Jniilv         [y  Mai.| 
el  Alligret  cuni  bidellis  ci  leffenlibusC. 

Eodem  die,  fuit sigillalalillcra  gradiislicenlienia<jisln  Pétri  Gus.sart(stfj,  Cathe- 
lanensis  [sic,  pro  Catalauiicnsis]  diocosis;  et  eodem  die,  fada  est  conjjregatio  Lni- 
versitalis  post  prandium  apud  Sanctum  Matliuiinum,  ad  aiidicndas  litteras  regias 
super  revocatione  a  banno  magistri  Joliannis  Slandoncb.  absqiio  causa  et  fontra 
oninem  rationem  banniti  et  exuiis'^). 

Die  marlis  \ii  Mail,  lleniiciis  le  Clerc,  Callialaunensis  dyocesis,  examine  facto,        [la  Mai.] 
fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  el  prestitit  solita  juramenta. 

Die  veneris  xv  Maii,  Jacobus  Loiselct,  Belvacensis  dyocesis,  examine  de  ipso       [iâMai.| 
fado,  fuit  ad  gradum  baccalariatus  admissus,  et  prestitit  solita  juramenta. 

Die  mcrcurii  \\  Maii  anni  mv%  frater  Petrus  .loly,  Ik'lvacensis  dyocesis,  oïdinis        [20  Mai.| 
S.  Benedicti,  Julianus  Monllenneau  [m  marg.  :  Maulonneau].  Cenomanensis,  et 
Johannes  Matliei,  Lugdunensis  diocesis,  premisso  de  eis  examine,  fuerunt  admissi 
ad  gradum  baccalariatus,  et  pi-esliterunt  solita  juramenta. 

(F°  ik  r".)  Die  sabbati  xxiii  Maii  mv%  ÎSicolaus  Barbarat,  Trecensis  dyocesis,       [23  Mai.] 
premisso  examine,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  et  prestitit  solita  jura- 
menta. 

Die  veneris  xxviu[i]  Maii  ejusdem  aimi,  fuerunt  admissi  ad  gradum  baccalariatus.       [29  Mai.] 
premisso  examine,  Joliannes  de  Platea,  Martinus  Bregis[m  marg.  :  alias  Dambry], 
Meldensis  dyocesis,  et  Joliannes  de  Brenis,  in  arlibus  magisler,  Senonensis  dyocesis, 
et  prestiterunt  solita  juramenta. 

Die  sabbati  sequcnti,  dominus  INycolaus  Dorigny  legil  dodoralem  Decretalem       [3o  Mai.] 
loco  domini  de  Hanges[t]  absentis,  in  vigilia  Pentbecostes. 

Quinta  die  Junii  ejusdem  anni.  Tbeobaldus  du  Cboiseul'^'.  Eduensis  dyocesis.        [âJuin.] 

'''  Même  observation  pour  ce  dernier  membre  commune  ilo  Montberlhaull,  arrond'  el  canton  de 

de  phrase.  Semur],  m.  Thibaut  de  Choisel,  son  fils,  escalier 

^^'  Même  observation  pour  ce  paragraplie.  «  Paris,   [plaident]  contre  messire   Philibert  de 

'''  Le  a'i  lévrier  ligi)  [lâoo],  ifnoble  homme  Choisel,  seigneur  de  I^anques".  Collection  <!lairam- 

Pierre  de  Choisel ,  dit  Galehault,  escnier,  seijjneur  banli,  vol.  760 ,  p.  334.  —  En  marge  :  Thco.  du 

de  Fremoy  [auj.  Frémois.  départ'  de  la  C(^te-d'Or,  Cloisciil. 

65. 


516  LA  FACULTÉ   DE  DÉCRET  [U99-1500J 

premisso  examine,  fuit  admissus  ad  graduni  baccalariatus  et  prestitit  solita  juia- 
meiita. 

[i3Juin.]  Die  décima  tercia  Junii,  anno  mv'',  Andréas  Van  Heude,  Morinensis  dyocesis, 

examine  facto,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  et  prestitit  solita  juramenta. 

[90  Juin.]  Die  sabbali  \\  Junii,  fuit  missa  Facultatis  et  obitus  boue  memorie  domini 

Ambrosii   de  Gambray,  Decretorum  doctoris.   A  (Fuit   dominus   Allegret   et  ego 
decanus. 

[29  Juin.]  Die  lune  x\n  meiisis  Junii  anni  predicti,  frater  Jobannes  Anglici,  ordinis  S. 

Benedicti,  Aniciensis  dyocesis,  premisso  examine,  fuit  admissus  ad  gradum  bacca- 
lariatus, et  prestitit  juramenta  solita. 

[27  Juin.]  Die  sabbati  xxvii  Junii,  Jobannes  Lescuier,  presbiter,  Tullensis  dyocesis,  pre- 

misso examine,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  et  prestitit  solita  juramenta. 

[gJuilkt.]  Die  jovis  i\  Jul(l)ii,  fuit  missa  Facultatis  apud  Sanctum  Joliannem,  me  decano 

solo  présente. 

[8  Juillet.]  (F"  i/i  v°.)  Die  octava  Jul(l)ii,  anno  Domini  m  v'',  Jobannes  Plumangat,  dyocesis 

Macloviensis,  premisso  examine,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  et  pre- 
stitit .solita  juramenta. 

[i.")  Juill.L]  Die  mercurii  xv  Jul(l)ii  ejusdem  anni,  Jobannes  Monaclii  et  Natalis  Monacbi, 

Leonensis  dyocesis,  premisso  de  eorum  sulTicientia  examine,  fuerunt  admissi  ad 
gradum  baccalarii,  et  prestiterunt  solita  juramenta. 

[0:5  Juillet.]  Die  jovis  x\ni(i)  Jul(l)ii  ejusdem  anni,  fuit  missa  apud  Sanctum  Jobannem, 

assistentibus  dominis  Allegret,  du  Gast  et  me  decano. 

Eodem  die,  post  missam  in  capella,  frater  Jobannes  des  Pas,  ordinis  S.  Au- 
gustini,  dyocesis  Abrincensis,  examine  facto,  fuit  admissus  ad  gradum  baccala- 
riatus, et  prestitit  solita  juramenta. 

[  1"  Août.]  Die  sabbati  prima  Augusli ,  fuit  cxaminatus  et  admissus  ad  gradum  baccalariatus 

in   Facultate  Decretorum  Micbael  Gbristiani,   dyocesis  Ebroicensis,  et  pi^estitit 
solita  juramenta. 

[6  Août.]  Die  jovis,  post  mi.ssam  Facultatis,  que  fuit  vi  Augusti,  frater  Antonius  Anglade, 

ordinis  S. Benedicti,  Claromontensis  diocesis,  et  Petrus  Annet[m  »i«rg-.;  Anier?], 


[U9<)-ir)()oj     DE  i;u\ivi:itsiTi':  dk  i'aius  \r  xv  sikci.I'.  .vit 

Parisiensis  dyocosis,  lucrunl  examinai i  d  mliiiissi  ad  {jradiiiii  haccalariatus,  pre- 
slilis  solilis  juraincnlis. 

Vigesima  die  Augusli  ejusdem  anni,  iVatcr  Meldiior  !(;  Fcvre,  ordinis  S.  Bene-       [aoAoui.] 
dicti,  Noviomensis  diocesis,  fuil  adinissus  ad  graduin  baccalarialus  post  examen 
de  eo  facUim,  et  ])rcsUlit  solila  juramerila. 

Die  septima  Seploinbris  ejusdem  anni,  dominas  Joliannes  Picard,  doctor  regens    [7  Scpu.-mbrc] 
in  Facultate  Decretorum,  supplicavit  pro  mcase  gratioso,  et  fuit  ejus  supplicatio 
admissa  in  congregatione  apud  Sanclinn  Matuiiniim  eodem  ilii-  lialiila. 

Vigesima  quarta  Seplembris''',  anno  Domini  u  v'',  Micliael  Sanlin-,  in  ailibus    [s'iScpiemLre.j 
magister,  dyocesis  Ambianensis,PetrusGrespin,  dyocesis  At(tjrebatensis,  et  Petrus 
Talon,  presbiter,  dyocesis  Suessionensis,  fuerunt  admissi  ad  gradum  baccalariatus , 
et  prestiterunt  juramenta. 

(Fol.  1  5  r".)  Vigesima  octa va  Septembi'is,  Nycolaus  du  Gayet(^),  Parisiensis  dyo-    [28 Septembre] 
cesis,  examine  de  ipso  facto,  fuit  adinissus  ad  gi-adum  baccalariatus,  et  proslilit 
solita  juramenta. 

Prima  Octobris  ejusdem  anni,  Mayolus  Beraudi,  Matisconensis  dyocesis,  fuil      [i" Octobre.] 
examinatus  et  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  prestitis  solitis  juraraenlis. 

XV  Octobris  ejusdem  anni,   Natalis  Adam,  alias  Oudart,  dyocesis  At(t)reba-      [ij  Octobre.] 
tensis,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus,  et  prestitit  juramenta. 

XVI  Octobris,  Joliannes  Masseront'',  dyocesis  Genornaneusis,  fuit  admissus  ad      [16  Octobr.-.] 
gradum  baccalariatus,  |)restitis  solitis  juramentis. 


XIX  Octobris  ejusdem  anni ,  Joliannes  Bamel ,  dyocesis  At(t)rebatensis,  et  Joliannes 
de  Ghagotes  [m  mw/'^.  :  de  Gbasettes],  dyocesis  Glaromontensis,  fuerunt  admissi 
ad  gradum  baccalariatus,  et  prestiterunt  solita  juramenta. 


19  Octobre.] 


'■'  Le  i5  septembre,  selon  Du  Boulay  (t.  VI, 
p.  3) ,  Deuys  Alligret  avait  ét(''  iioinraL^  vice-conser- 
vateur des  privilèges  apostoliques  de  l'Universitt'. 

^'  En  i5oi,  Michel  Sauliu,  maître  es  ai-ts  et 
bacheliei'  eu  Décret,  se  présente  à  la  collation 
rprepositi,  decani  et  capituli  Siclisiensis  ^si'f),  dio- 
cesis Toriiacensisn  ,  et  à  celle  rf  preposili ,  decani  et 
capituli  ccli'sie  coilegiate  Sancli  Ariiali  Duacensis, 


diocesis  Atti'ebatensisTï.  Arch.  de  l'Un'w.  de  Paris, 
vol.  5o,  fol.  168  v". 

'''  Cf.  plus  haut,  p.  458  n.  i. 

'*'  Le  5  décembre  1  'i()3,  un  de  ses  homonymes, 
r  honorable  homme  ni.  (iuillaurae  Masseron.  pro- 
cureur eu  Parlement ,  a  émancipé  Pierre  Masseron . 
son  (ils,  escolier  à  l'aris,  aagé  de  7  ans;  curateur, 
le  père.n  Coll.  Clairamhii>ill ,  vol.  7GÔ,  p.  •ji'i. 


518  LA   FACULTÉ   DE   DÉCRET  [U'JO-ITjOOJ 

1 13  Novembre.]  Die  vcneris  XIII  Novembris,  anno  Doniini  m  v''.  Aiithoiiius  Genevesii,  Lugdunensis 
dyocesis,  et  Franciscus  Briiion,  Parisieiisi!?  dyocosis,  de  ipsis  examine  facto  et  pre- 
stitis  solitis  juramentis,  fueruut  admissi  ad  graduni  baccalarialus. 

Et  eodem  die  reposui  ofllcium  decanatus  in  manibus  doinini  Nicolai  de  Conty, 
decani  naturalis  Facultatis.  Qui  annus  erat  mihi  jiibileus,  qnia  ep,o  fueram  regens 
in  ipsa  Facultateannos  viginli.  et  compleveram  jubileuni  annum  secundnni  slaluta 
Facidtatis.  Que  postea  sequenliir  prospéra  faciat  Deus.  Amen. 

Ro.  Gaguinus  septimo  et  sexagesimo  etatis  mee  ax>o  hec  sciiirsi. 


[U99-15()0]       DE   L'UMVEUSITK   DE   PAIUS   AI     \V  SIÈCLE.  51'J 

II 
COLL.YTION   DES   GRADES. 


1.  DOCTORATS  "'. 


2.  LICENCES  '". 

Johannes  Amyelli.  [i5oo. 

Stcphanus  Bcsson.  i"  Mai-l 

Joliaunes  de  Janailhac. 
(]arolus  [alias  l'ctrus]  Cucliart. 

3.  BACCALAURÉATS. 

XV  Novemhris.  .  .  .      Johannes  Livrée.  (V.  p.  .jio.)  [«'"jg-l 

XVI  Novembris. .  .  .      Johannes  de  Janaiilac.  (V.  p.  ôio.) 
XI  Decembris Micliael  Spjfuier.  (V.  p.  5io.) 

XXI  Decembris..  .  .      Leodcj^ariiis  Dartois.  (V.  p.  5i  i.) 

XVI  Januarii Johannes  Dormini.  (V.  p.  .5ii.)  [  i5oo.] 

XVIII  Januarii ....      Guillermus  Malehappe.  (V.  p.  ,t  1 1.) 
XXIV  Jaimari Joannes  de  Rayo.  (V.  p.  on.) 

II  Februarii Guillermus  Allegret.  (V.  p.  5i  i-5i9.) 

II  Februarii Oliverius  Allejfret.  (V.  p.  5 1  a.) 

XXVII  Februarii.  .  .  Guillelmus  Sacespee.  (V.  p.  5 12.) 

?,vi  Marlii Frator  Johannes  de  Chevigny.  (V.  p.  5 12.) 

XVI  Martii Franciscus  de  Hallewin.  (V.  p.  01  a.) 

XVI  Martii Johannes  Wists.  (V.  p.  012.) 

\i\  Martii Frater  Johannes  Estoquart.  (V.  p.  5 12.) 

xix  ?darlii Stephanus  Dives.  (V.  p.  5 12.) 

XIX  Martii.  ......  Frater  Lconardus  le  Tondeur.  (V.  p.  .^12.) 

XXIII  Martii Johannes  Glabaut.  (V.  p.  5i3.) 

XXIII  Martii Odoardus  Diirandi.  (V.  p.  oi.S.) 

XXIII  Martii Jacobus  de  Ghavaij;ny.  (V.  p.  .iiS.) 

XXVII  Martii lohannes  Daigincourt.  (V.  p.  5i3.) 

XXVIII  Martii Frater  Jacobus  Pelé.  (V.  p.  5i3.) 

II  Aprilis Johannes  Dumas.  (V.  p.  5i3.) 

II  Aprilis..  .  ,    ...      Guido  Myenil.  (V.  p.  5i3.) 

II  Aprilis Guillermus  Kagout.  (V.  p.  ôiS.) 

Aucune  mention.  —  '"'  Cf.  ci-dessus,  |).  5i  '1. 


520  LA  FACULTE  DE  DECRET  [1499-1500] 

II  Aprilis Claudiiis  Panetier.  (V.  p.  5i3.) 

IX  Aprilis Egidius  Vincent.  (V.  p.  5i3.) 

XIII  Aprilis Guido  Siivestri.  (V.  p.  5i3.) 

XXIV  Aprilis Carolus  de  Mola.  (V.  p.  5 13.) 

XXVII  Aprilis Frater  Johannes  Oliverius.  (V.  p.  5i/i.) 

XXX  Aprilis Andréas  Morinus.  (V.  p.  5i4.) 

XII  Maii Henricus  le  Clerc.  (V.  p.  5i5.) 

XV  Maii Jacobus  Loiselet.  (V.  p.  Biô.) 

XX  Maii Frater  Petrus  Joly.  (V.  p.  .5 1 5.) 

XX  Maii Julianus  Montlenneau  [Maulonneau].  (V.  p.  5i5.) 

XX  Maii Johannes  Mathei.  (V.  p.  5i5.) 

XXIII  Maii Nicoiaus  Barbarat.  (V.  p.  5i5.) 

XXIX  Maii Johannes  de  Platea.  (V.  p.  5i.5.) 

XXIX  Maii Martinus  Bregis,  alias  Dambry.  (V.  p.  5i5.) 

xxix  Alaii Johannes  de  Brenis.  (V.  p.  5i5.) 

V  Junii Theobaldus  du  Choiseui.  (V.  p.  5i5.) 

XIII  Junii Andréas  Van  Heude.  (V.  p.  5i6.) 

XXII  Junii Frater  Johannes  Anglici.  (V.  p.  5i6.) 

XXVII  Junii Johannes  Lescuier.  (V.  p.  5i6.) 

VIII  Jiilii Johannes  Piumangat  "'.  (V.  p.  5i6.) 

XV  Julii Johannes  Monachi.  (V.  p.  5i6.) 

XV  Julii Nataiis  Monachi.  (V.  p.  5i6.) 

xxiii  Julii Frater  Johannes  des  Pas.  (V.  p.  5i6.) 

I  Augusti Miehael  Christiani.  (V.  p.  5i6.) 

VI  Augusti Frater  Antonius  Anglade.  (V.  p.  5i6.) 

VI  Augusti Petrus  Annet.  (V.  p.  5i6.) 

XX  Augusti Frater  Melchior  le  Fevre.  (V.  p.  517.) 

XXIV  Septembris. .  .  Miehael  Santin.  (V.  p.  617.) 
XXIV  Septembris. .  .  Petrus  Crespin.  (V.  p.  5 1 7.) 
XXIV  Septembris. .  .  Petrus  Talon.  (V.  p.  517.) 

XXVIII  Septembris..  Nyeolaus  du  (Jaiiet.  (V.  p.  517.) 
I  Octobris Mayolus  Beraudi.  (V.  p.  617.) 

XV  Octobris Nataiis  Adam,  alias  Oudarl.  (V.  p.  517.) 

XVI  Octobris Johannes  Masst-ron.  (V.  p.  617.) 

XIX  Octobris Joliannes  Raniel.  (V.  p.  517.) 

XIX  Octobris.  .  .    .  Johannes  de  Chagotes  [de  Ghasetles].  (V.  p.  51-.) 

XIII  Novembris. .  .  .  Anthonius  Genevesii.  (V.  p.  5 18.) 

XIII  Novembris..  .  .  Franciscus  Brinon.  (V.  p.  5 18.) 


III 

LECTURES  DES  BACHELIERS'''. 

'''  Nous  avons  déjà  rencontré  plus  haut  (p.  SsS)  François  de  Plnmangat,  du  même  diocèse  de  Sainl- 
Maio.  —  '''  Aucune  mention. 


1500-1502]       DE   i;UMl\i;i{SlTK   l)K   l'AHIS   AL    W  SIKCLi;.  r)2I 

DÉCANAT  DE  DENYS    VLLFCnKT. 

NOVEiMliliK  I.j(l0-JA\VIK11   lô02t'*. 


I 

DÉLIBÉRATIONS   DE  LA   FACULTÉ. 

(T.  m,  F"  i()  !•".)  Aiino  Doiiiilii  millcsiiiio  (|iiiii{ffiitf;simo,  cori{jrc{jata  fuit  [ir)oo. 
consultissima  Decrctorum  Facilitas  pei-  cediilain  super  (IihiIhis  articulis,  priiiiiis,  3  Noipmhrp.] 
super  electionc  ofTiciarioriun  dicte  Facultatis;  secundus,  super  siipplicacionibus 
et  injuriis.  Quoad  primuni  arliculum,  reverendi  patres  doctores  régentes  iu  tlicla 
Facultate,  videlicet  niagisler  Nicolaiis  de  Conty.  dominus  Rol)erlus  Guaguyn. 
magister  Claudius  de  Hangost,  uiagister  Syuion  Dugast,  magisler  Nycolaus  Dori- 
gny,  absente  niagistro  Jolianne  Picard,  niagistruni  iJyonisiuui  Alligret,  doctorem 
actu  regcntem  in  eadem  Facultate  ac  vices  gerentem  curie  conservacionis  privi- 
legiorum  apostolicorum  Universitatis  Parisiensis,  in  decanuui  ejusdeni  Facultatis 
elegerunt.  Acla  fuerunt  lier  die  décima  tercia  mensis  Novendjris,  anno  supradicto 
ac  doctoratus  inei  anno  octavo. 

Anno  eodeni,  die  vero  xxui  mensis  Noveuibris,  (in)  suprema  Parlanicnti  curia,  [03 Novembre.] 
instante  et  requirentc  rectore  et  l'nivcrsitate  Parisiensi,  dicendo  ([uod  ad  causam 
oiriciorum  annalium  seu  temporalium  non  cadit  casus  novitalis  et  saisine,  adnul- 
lavit  quemdam  jirocessum  incboatum  coram  pre])osito  Parisiensi  in  casu  novitatis 
et  saisine  ad  causam  decanatus  F'acultatis  Medicine  jter  magistrum  [Hobertum] 
Masurier,  doctorem  regentem  in  Facultate  Medicine,  contra  magistrum.. loannem 
Bertoul,  eliam  doctorem  regentem  in  eadem  Facultate,  et  coguitionem  et  deter- 
ininacionem  questionis  inter  predictos  suborte  et  mote  remisit  ad  Universitatem. 
Unde  die  sequenti  Universilas  liabuit  gratias  prefate  curie  de  conservacione  sue 
iurisdic[t]ionis  et  voluit  quod  expensis  Universitatis  levaret[ur]  a  registiis  Curie 
litigatum  parcium  cum  ai-resto. 

'''  Nous  avons  coiitiniu-  jusqu'à  celle  dalc  la  i5o2,  que  le  ii  janvier  i5o->.  —  Dans  le  haut 

publication  int(5grale  des   Mémor'mu.r ,  paire  que  de  la  marge  du  registre,  à  gauche,  on  lit  celte  noie 

nous  ne  pouvions  guère  laisser  en  deliors  de  nolie  intc'ressante  et  que  nous  avons  déjà  eu  l'occasion 

travail  la  (in  de   l'annëe   i5oo,  el  que,    d'aulre  de  relever  :  TEgo  Mcolaus  Dorigny  l'eci  conscribi 

part,  à  cause  de  la  peste,  les  officiers  de  la  Faculté  regislrum  domini  Alligret,  quia  obiit  lempore  sui 

ne  purent  être  élus,   pour  l'année  scolaiie  i5ot-  decanatuS". 


66 


52-2  LA   FACULTÉ   DE   DÉCRET  |  I  ;)0(l-ir)()-2  | 

[35  Novembre.]  Die  \\v  cjustleui  iiieiisis,  (jue  fuit  (lies  Saiicte  Catherine,  doniirius  Johaiines 
Rome,  |)resl)iter,  Rothomajjensis  diocesis,  luit  admissus  in  baccalariuni  et  solvit 
pro  bursis  duo  scuta. 

[••() Novembre.]  Die  sequentl,  fuit  missa  Universitatis  in  JacobitisC  ])ro  bone  ineniorie  (?) 
Johanne  papa  wii,  et  fuerunt  présentes  domini  de  Conty,  Dugast,  Dorigny  et  ego. 

|-.  Décembre.]  (F"  1  (")  V". )  Die  secunda  meusis  Deceiubris ,  domiuus  Franciscus  Basteon  [/;/ 
marg.  :  RatheonJ,  Lemovicensis  diocesis,  fuit  in  baccalariurn  admissus;  cujus 
bui'sa  valet  ni  1.  t. 


|(i  Décembre.]  Scxta  die  ejusdem  mensis,  in  Sancti  Nicolai,  Jacobus  de  Meleun,  diocesis 
Senonensis,  et .loliannes  Pâlies,  diocesis  Sancti  Plori,  fuerunt  baccalariati;  quo- 
rum bursa  pro  (jnolibet  [valet]  \i  s.  par. 

f7  Décembre.]  Scqueuti  die,  fuit  missa  Universitatis  in  .lacobitis  jn'o  statu[tis?]  ipsius  Univer- 
sitatis. 

[a'i  Décemlire.]  Dominus  Symou  Dugast  in  vipii(l)ia  Nativitatis  Domini,  anno  millesimo  quin- 
gentesimo,  legit  Decretaleni  doctoralem. 

[19  Décembre.]  Die  decima  nona  ejusdem  mensis,  dominus  Johannes  Buffle  [m  inurg.  :  Rufles], 
presbiter,  diocesis  Andegavensis,  fuit  in  baccalariuni  admissus;  cujus  bursa  [valet] 
\L  s.  par. 

[  unn.  Vicesima  prima  mensis  Januarii,  frater  Johannes  Thomas,  de  Parisius,  frater  Pe- 

aiJiinM.r. I  j^.^g  Gaultier,  de  Claromo[n]te,  ordinis  S.  Benedicti,  magister  Symon  Carre*'-), 
Senonensis  diocesis,  fuerunt  admissi  ad  gradum  baccalariatus.  Bursa  primi  reli- 
giosi  [valet]  m  1.  t.;  aliorum  duorum,  pro  quolibet,  xl  s.  par. 

[3o  Janvier.]  Sabbati  penultima    .Tanuarii,   fuit  obitus  bone   memorie   domini   Martini   de 

Fraxinis. 

•''  Selon  Du  Boiilay  (t.  VI,  p.  3),  la  peste  sévis-  ei  bachelier  eu  Décret,  se  présente  à  la  collation 

sait  alors  d'une  manière   particulièrement  cnielli'  du  chapitre  rrSancti  Vedasti  infra  muros  Belvacen- 

dans  le  voisinage  des  Mathurins  :  fcapropter  Uni-  sesi,  et  à  celle  du  trésorier  de  Beauvais.  Archives 

\ersilas  aliqiiandiu  sua  habuit  coiiiitia  apud  Jaco-  de  l'Uiiii:  de  Paris,  vol.  5oi,  fol.  161  v°.  —  En 

bitasTi.  i5o9,  il  est  qualilif-  en  outre  de  rfclericus  Seno- 

'*'  Simon  Carré  était  peut-être  le  (ils  de  Pierre  nensisi ,  et  se  présente  à  la  collation  des  abbés  de 

Carré,  qualifia,  en  octobre  ii<ji,  de  contrôleur  du  Saint  Syraphorien,  0.  S.  B.,  diocèse  de  Beauvais. 

grenier  à  sel  de  Joigny.  Co//.Cfetra(«6«K//,  vol.^fi."),  et  île  Sainte-Colombe  de  Sens.  Ibid..  fol.  19G. 
p.  ()■->.  —  En  i.ïoi,  Simon  Carré,  maître  es  arts 


I  i:)()(i-ir.02]      DK  i;i  Nivi'UsiTK  i)K  i'\i;is   \i    w   sikci.k.  :)2:î 

Fi:iiiii  \nus.  —  Si'ciiiula  die  iiiciisis  l''(;l)ruaiii,  Liidovicus  de  l'illiers.  Ebroicen-      [a  Kwi-r.] 
sis  di(»c(!sis,  et  Glirisloluriis  de  Koiilciiity  '  .   diorosis  (leiioitiaiit'iisis,  adiiiissi  fue- 
iiinl  ad  {{radiiiii  baccalaiiatus.   Dicli  de  l'illiors  bursa  [vaIoL]  \i.  s.  pai-.;  |irefati 
Cbristofori  l)iirsa,  xlviii  s.  par. 

Die  sal)bali,  missa  Universilatis  in  .lacobitis. 

Dio  xii  mensis  Februarii,  maoisler  Hoberlus  Gobin  admissus  fuil  ad  {jradum     [isFcmpr.] 
baccalarialus,  et  est  diocesis  Paricnsis.  Bursa,  \i.  s.  par. 

Eodem  dio,  Antlionius  Romy,  alias  Lamy,  dioresis  Glar[o]nionlcnsis,  l'iiil  ad- 
missus in  jjiadiim  baccalaiiatus.  Bursa,  xl  s.  par. 

(K"  17  r".)  Die  XIII  sequenli,  dominus  Stepbanus  Genlilz,  presbiter,  Aulissio-     [1  3  FViricr.J 
dorensis  diocesis,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalarialus. 

Die  lune  xv(ii)  ejusdem  mensis,  Jobannes  Doul)le,  diocesis  Nyvernensis,  fuit     [i5  Février.] 
baccalai'ius  in  dicta  Facultate.  Bursa,  xi,  s.  par. 

Ciaudlus  Pommier,  Matisconensis  diocesis,  fuil  admissus  ad  «jradum  baccala-     [i8Féïrirr.] 
riatus,  die  jovis  xvui  Februarii. 

Eisdem  anno  et  die,  Petrus  Coiol ,  piesbitcr,  Tiecensis  diocesis,  et  .lobannes 
Oudot,  ejusdem  diocesis,  etiam  prcsbiler,  liici  uni  baccalarii,  examine  privio  [sic, 
pro  previo). 

Eodem  die,  fuit  incorporatus  Petrus  Choquet,  baccalarius  Aureleanis. 

XXV  ejusdem  mensis,  dominus  Guiliermus  de   Dampierre,  presbiter,   diocesis     [q5 Février.] 
Rotliomagensis ,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalarialus  :  cujus  bursa  [  valet]  xl  s.  |)ar. 
Et  eo  die  fuit  apertum  examen  licencie,  <!t  erant  sej)tem  jam  supplicanles. 

Martius.  —  Die  tercia  mensis  Marlii,  magister  Symon  Burgensis,  Baiocensis      [3. Mars.] 
diocesis,  cujus  bursa  [valet]  ni  1.;  Benignus  Morlet,  Lingonensis  diocesis,  cujus 
bursa  xl  s.  par.,  el  Joliannes  Baclio,  Lingonensis  diocesis,   cujus  bursa  n  I.  t., 
fu(Munl  admissi  ad  gradum  baccalarialus. 

Die  XI  ejusdem  mensis,  .lohanncs  Pericard,Trecensis  diocesis'-',  cl  l'raler  Ludo-       [n  Mai-;.  | 
vicus  de  Ghatonru ,  ordinis  S.  Benedicli,  diocesis  ïrecensis,  fueruni  admissi  ad 
gradum  baccalariatus,  et  quilibet  ipsorum  solvit  pro  bursis  xl  s.  par. 

'"  En  i5oi,  Chrislophe  de  Fonleiiey,  maître  fie  Sainl-Serge-lez-Aiigers.  Archnes   tie  l'Uiiiv.  de 

es  arts  et  bachelier  en  Discret,  dn  diocèse  du  Mans,  P)iris,  vol.  5o,  fol.  176. 

se  présente  à  la  collation  de  i'ahbesse  de  N.-D.  de  '''  Le  90  mai  t.'ioo,  ^Leg-er  \ronlsaujon.  ctira- 

l\onceray  d'Angers,  0.  S.  I!.,  et  à  celle  de  l'ahl»;  lenr  de  Jehan  de  Pleure,  fils  émancipé  de  Picn-c  do 

f)6. 


ri5  Mars. 


r)-2'i  LA   FACULTÉ   DE   DÉCHET  |  ir)(KI-150-->  | 

Peti'us  de  CliasteaupersC),  de  Parisius,  lïiit  receplus  ad  gradum  baccalarialiis 
die  XV  ejusdem  mensis,  et  sol  vit  pro  bursis  xl  s.  par. 


[16  Mars.]  Ludovicus  Pommier,  diocesis  Lugduuensis,  luit  admissus  ad  gradum  baccala- 

rialiis  die  xvi  niarlii,  anno  quingeiitesimo;  solvit  pro  bursis  m  1.  t. 

[19 Mars.]  Décima  nona  die  ejusdem  meiisis,  fraler  Malbeus  Mouton,  ordinis  S.  Augustini 

et  monasterii  Sancte  Genovele  Parisius,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus. 
Bursa,  XL  s.  par. 

(F"  17  v°.)  Eodem  die,  Jobannes  Barton'-',  Lcinovicensis  diocesis,   fuit  ad- 
missus ad  baccalariatum;  cujus  bursa  n  escus. 


Mars. 


Die  XXH,  anno  et  mense  predictis,  Karolus  de  Villemourren  [m  marg.  :  Ville- 
morren],  diocesis  Catbala[u]nensis ,  [fuit]  receptus  in  baccalarium. 


[9/1  Mars.]  Die  xxnn  ejusdem  mensis,  Jacobus  de  Huy,  Remensis  diocesis,  receptus  fui!  in 

baccalarium. 

Eisdem  anno,  die  et  mense,  frater  Jouacbin  iMaulclorc  (.s/c),  ordinis  S.  Bene- 
dicti,  Calbala[u]nensis  diocesis,  [fuit]  receptus  in  baccalarium. 


Pleure,  [plaide]  contr.'  Claiulp  (rOrigny,  veul've 
de  fou  Jehan  Peritnrt,  l'iene  le  Ber  et  sa  femme, 
à  cause  d'elles,  lesdils  Claude  et  le  lîei'  tuteurs  de 
Jehnn  Pericnrt .  excnllinr  à  Paris  ,  lils  diidit  defTunt 
et  veul'vei.  ('olL  C/niruinluni/l .  vol.  "0.5,  p.  3.58. 
—  Le  -31  avril  i5o5,  Jean  l'éricaid  demande  à 
être  admis  au  doctorat  et  pressente  sa  seconde  re- 
ipiête  le  3o  [Mémoriaux  de  la  Faculté  de  Décret, 
vol.  III,  fol.  37  v").  Le  17  décembre  de  la  même 
année ,  il  demande  et  obtient  la  première  lecture 
ou  lecture  ordinaire  [ibid.,  fol.  4i).  Le  a 3  jan- 
vier i5o7,  il  requiert  de  nouveau  le  doctorat,  et, 
le  1"  février,  la  Faculté  lui  exprime  tous  ses  regrets 
qu'il  se  soit  présenté  trop  lard  [ibid..  fol.  54  v"  et 
56  v°).  Le  8  juillet  1 5o8 ,  Nicolas  Dorigny  échange 
avec  lui  l'église  paroissiale  de  Saint-Germain-le- 
Vieil  contre  la  chapelle  des  apôtres  Pierre  et  Paul 
en  l'égUse  des  Mathurins  [ibid.,  fol.  80  v°).  En 
août  i5io,  il  est  atteint  de  la  peste  ainsi  que  le 
second  lecteur  Martial  (ialicier;  ils  en  gémissent; 
mais,  le  22,  la  Faculté  prononce  la  clôture  de 
leurs  leçons  [ibid.,  fol.  110  v").  Le  2  septembre 
i5ii,  il  résigne  l'église  de  Saint-Germaiu-le-\  ieil 
en  faveur  de  Pétrarque  de  La  Magdeleine  (îJk/.  , 
fol.  121).  Le  28  février  i5i5,  il  résigne  purement 


et  simpleraenl  la  première  lecture  (/i/W.,  fol.  121): 
c'est  qu'il  venait  d'i'tre  nommé  conseiller  au  Par- 
lement de  Dijon  (17  février),  où  il  fut  reçu  le 
8  mars.  11  mourut  le  a8  juillet  1628.  —  Il  semble 
bien  qu'il  ait  été  nommé  d'abord,  mais  non  in- 
slallé,  an  Pai'iemeut  de  Grenoble.  Il  fut  en  outre 
prieur  de  Saint-Antoine  et  trésorier  de  la  Sainte- 
Chapelle  de  Dijon.  Cf.  Fleury  Vindry,  Les  Parle- 
mentaires français  au  ivi'  siècle,  t.  I,  p.  79  et  129. 
—  La  Faculté  de  Décret  ne  l'avait  pas  oublié  ;  le 
10  mars  i52/i,  elle  recevait  bachelier  en  Décret  Ni- 
colas Lebé,  deTroyes,  rr  in  jure  licentiatus  et  nepos 
domini  Joannis  Perricart  senatoris  apud  Divionem 
et  olim  priini  legentis  nostre  schole,  et  gratis, 
favore  suorum».  [Mémoriaux,  vol.  III,  fol.  205.) 

"'  Le  i^juillel  1^92,  "uohle  homme  An- 
tlioine  de(Jiiasteaupers,  escuier,  sieur  de  Gress[e]y 
en  France,  émancipe  Pierre,  son  fils,  escolicr  à 
Paris,  aagé  de  1 1  ans,  auquel  a  esté  donné  poui' 
curateur  soudit  père-.  Collection  Clairamhaiill, 
vol.  7115,  ]).  i'i().  —  A  cette  même  époque,  un 
Pierre  de  Chàteatq)ers  était  chanoine  de  Paris;  ce 
ne  peut  guère  être  le  bachelier  de  lâoi.  Cf  ibid., 
p.  370,  38o  et  tiao,  et  ci-dessus,  p.  67  n.  1. 

'■'  Voir  ci-dessous,  p.  536. 


[ir.()(l-ir)()-i|       |)K  LU.MVKnsiTK   l)K   l'AItlS   AI     \V  SIKCLI-:.  r,-2r) 

Die  XXVI,  aiiiio  prcdiclo,  Suiioii  l'iiili|i[|i|iis.(l(.'  liciililiiis,  Tn(ii)r'iiacerisis  dio-       [.r,  Mon..] 
cesis,  [  fuit]  rcceplus  in  haccalaritim  cl  solvil  prci  liiirsis  m  1.  I. 

Reverendus  pater  domiiius  Nicolaus  ]Joii{îiiy  legil  Dcr.relaloin  in  vi|jilia  domi-       (SAvril.j 
nici  in  Ramis  Palinaniin. 

xxviii  cjusdem  monsis,  subbidellus,  scilicet  Ludovicus  Rouyor,  rcccptor'  erarii       [aSMars.] 
publici.  i-eddidilsiiiim  coinpolum  et  fuit  quittus  usque  ad  liane,  diiiu  <'i|r;,  Facul- 
talem  in  anno  niillesimo  (juingentesimn  aiiU;  Pasca. 

XXIX  ejusdem  inciisis,  ruoiunl,  examine  preliabilo.  baccalarii,  Aitliurius  l'rail       [..gMar;..! 
[in  marg.  :  Pial],  de  Parisius,  Johaiines  Goiumbi,  Gabilonensis  diocesis,  Pbaroii 
Foulle  C,  Meldensis  diocesis. 

Ultima  martli,  fuit  missa  ordinaria,  presentibus  Dugasl  et  me,  et  fuit  exami-       [3i  Mars.] 
natus  Slepbanus  Fabri,  Garnotensis  diocesis,  pro  baccalariatu. 

Ai'RiLis.   —  Prima  apriUs,    fuit  clausum   examen;  post  cujus  clausnram    fuit       fi"  Avril.] 
injunctum  Gervasio  Dodier  ('-',  clavigeio,  ut  iiaberet  levare  litleras  sue  domus  et 
dare  Facultati. 

Eodem  die,  Petrus  Merille,  Trecensis  diocesis,  Matliurinus  Trotiii.  Sihanec- 
tensis  diocesis,  et  Laurencius  le  Vasseur,  Genomaneiisis  diocesis,  fueruiit  admissi 
et  recepti  in  baccalarios. 

Die  VI  ejusdem  mensis,  anno  quingentesimo  ante  Pasca.  celebrata  fiiil  licencia  |6  A»rii.| 
in  Facultate  Decretorura;  iii  qua  fuerunl  novem  baccalarii  evocati  j)crbideilum  in 
aula  domiiii  Parisiensis,  eo  ordine  quo  fuerunl  ad  gradum  baccalariatns  admissi  et 
recepti.  Inter  quos  erat  magister  Pelrus  GJiouquetW,  baccalarius  Aurelianensis, 
cui  fuit  servatus  dies  sui  gradus.  licel  solum  pr[e]cederet  unum  ex  baccalariis 
nostris  per  novem  dies.  Tamcn  tune  fuit  ordiiiatum  quod  de  cetero  nostri  bacca- 
larii, si  concurrerent  in  promotione  sui  baccalarialus  in  eodem  mense  cum  bac- 

'''  En  i.5oa.   Faron  Foule,  (li.icre  du  diocèse  Eu  i548,  Nicole  Dodier  est  hedeau  de  la  Faculté 

de  Meaux,  maître  es  arts  et  bachelier  eu  Décret,  se  de  De'cret  (Campardon  et  Tuetey,  liiveiilaliv  ties  re- 

présente  à  la  collation  du  prieur  de  Saint-Pierre  (fislrcs.  .  .  du  Chàlelet  de  Paris,  n°  28791. 
de  Goucy,  de  Tordre  de  Cluiiy,  diocèse  de  Soissons.  '''  En  lôoi,   Pierre  Cliou(iuet,  mailre  es  arts 

Arcli.  de  l'Univ.  de  Paris,  vol.  5o,  fol.  190  v".  et  bachelier  eu  chacun  di-oil,  se  présente  à  la  col- 

'*'  C'est  son  fils ,  Simon  Dodier,  qui ,  reçu  ba-  lation  de  l'ëvéque  et  du  chapitre  rlé  Soissons  et 

chelier  en  Décret  le  a8  décembre  i^x"]  et  licencié  à  celle  de  l'abbé  de  Saint-Corneille.  0.  S.  B.,  dio- 

le  28  mars  iSai  {Mémoriau,v,\o\.  III,  fol.  191  v°,  cèse  de  Soissons.  -IrrA.  de  l'Unir,  de  Paris,  vol.  ,ïo, 

24o  v°  et  296  v°),   était   avocat   au    Parlement  fol.  170. 
en  iSay  {Coll.  Clairamhaiitl ,\o\.  yCô,  j).  i(Jt).  — 


52(;  LA   FAClLTl':   DE   DÉCHET  [1300-ir)(l2J 

calariis  aliarnm   Universilatum.  iiiioi]   tiinc  baccalarii    iioslii    precodoreal  alios 
aliaruni  l  nivcrsitaliiiu,  si  eiaiit  ejusdem  mensis,  licel  non  ejusdem  diei. 

(F"  nS  r'\)  Ma<;istei-Egidiiis  Decestois.      [Euin]  adoptavit  Picard. 

Fraler  Steplianus  de  Magiiavilla —  Coiity. 

Magister  Laiirencius  Bouillon —  de  Hangest, 

Magister  Nicolaus  Aiiglici —  Dorigny. 

Frater  Symon  Naucler —  Dorigny. 

Magister  Laurcnciiis  Christiani —  Aligret. 

Magister  Petrns  Ghouquet —  Picard. 

Magister  Alexander  Gourry —  Gaguyn. 

Magister  Micliael  Seguerie  (s?'e) —  Dorigny. 

Projuribns  hidelloriim  fuit  eis  assignata  super  col[l]ecta  scole  summa  novem 
sciitorum  auri  (juoad  liceuciam. 

Eadem  die.  fuit  injunctum  domino  de  Conly,  ut  haberet  facere  ref(f)ici  vitri- 
nes scolarum  et  cameiarum  cxpensis  publicis.  Et  eodem  die,  ex  matura  delibe- 
racione  et  conclusione  Facultatis  fuit  conclusum  cjuod  de  cetero  publicaretur  et 
diceretur  baccalariis  volentibus  ingredi  examen  licencie  quod  propter  multas 
causas  ad  hoc  Facultateni  moventes  evocarentur  in  die  sue  licencie  secundum 
ordinem  et  antiquitatem  sui  gradus  et  non  secundum  mérita  etscienciam  ipsorum 
baccalarioriim.  Gui  quidem  conclusioni  non  assentiit  dominus  Dorigny,  sed  potins 
dissentire  videbalui'.  dicens  quod.  licet  islud  statutum  videatur  esse  rationi  con- 
soruim  ob  evocacionem  que  fit  gregatim  in  aliis  Universitatibus  vicinis,  eo  quod, 
licet  aliquaiido  controversie  orirentur  inter  dominos  doctores  super  prioritate  et 
posterioritate  baccalariorum  suorum,  cum  omnium  non  erat  idem  judicium, 
tamen  istud  statutum  aiïert  maximum  prejudicium  baccalariis  qui  stimulabantur 
ad  vac(c)andum  litteris  pontificiis  ob  prioritatem  et  posterioritatem  sue  evoca- 
cionis  publiée  pro  bonore  consequendo. 

Preterea,  eodem  die,  fuit  statutum  et  ordinatum,  nemine  contradicepte,  quo- 
niam  présidentes  erant  communes  et  communiter  distribuebantur,  quod  anti- 
quior  doctor  presideret  et  consequenter  alii  suo  ordine  et,  uno  récusante, 
subseqiiens  dortoi';  et.  die  (juo  presideret.  haberet  très  solidos  pavis.  de  ère 
publico. 

17  Avril.]  Sabbati  xnu  Aprilis  [1.  xvu]  post  Pasca,  [anno]  quingcntesimo  primo,  Egidius 

du  Mont,  Rothomagensis  diocesis,  luit  baccalarius. 

[20  Avril.]  XX  ejusdem  mensis,  Anthonius  Noblement.  Gabilonensis  diocesis,  fuit,  examine 

premisso,  baccalarius.  Et  eodem  die,  fuit  data  cuilibet  ex  dominis  concomitantibus 


I  1500-15021       DK    l/i;\IVKl;.SITK   l)K    l'VlilS   Al    X  V"  SI  KCLK.  5-27 

licenciundos   n<,i^uf  luï    lcm|iliiiii   IJcalc    Marie   Vir{;inis  SMiniiuifiii)  (|ii;ilii()r  soli- 
(lorum  paiis. 

(I*"  i8  V".)  wiin  cjusdciii  I  iiiciisis  |,   l'niL  r\;iiiiiiir   |in'li:iliilii ,   m  hacciihrium        ['.l'i  Avril.  ; 
receplus  .loaniK's  Pantlion.  liotlioma'fonsis  dioccsis. 

\xix[oiiis(leiii  inonsis],  fuilniissa  ordinaria,  presentilms  domino  de  (lontyet  me.       (39  A»ril.] 
Ilac  dio,  liiernnt  data  duo  sciita  domino  i\o.  Conlv  pro  lal)oiibiis  suis,  prontest 

consueUnii  dare  lliosanrario  Kacidtatis,  vidclicct  siii{;nlis  annis  nrinm  scnUnn  cum 

dimidio  pro  teda  sua. 

M\u.  —  Quinta  Mail,  luit  missa  ordinaria  et  eliani  nhilus  duniini  .luliiuiiiis        [5  Mai.) 
Chuffart,  quondam  doctoris  et  canceUarii   l'arisiensis,  presentihus    domiiiis  de 
Conty,  Dugast  et  me. 

Et   post  missam   fueriint,    post  examen,  ad  baccalariatum   rece|)ti  Robertus 
Butor,  preshiter,  Ehroicensis  diocesis,  et  Alexius  fiavgnean ,  Andegavensis  diocesis. 

Oclava    cjusdem    [meiisis],    luit  congregacio    Lniver.sitalis  super  vac(c)acione        [s  Mai.| 
cujusdam  ofîicii  scriptoris,  et  fuit  ('oI[l]atum  Carolo  du  Quesne,  presentibus  do- 
minis  de  Conty,  Dujrast,  Dorigny  et  nie. 

Nona  ejusdem  [mensis],  fuit  missa  Sancti  Nicolai,  presentibus  dominis  de  Contv        [9  Mai.] 
et  me. 

Jovis  XHi  ejusdem  [mensis J,  luit  missa  oi-diuaria  Facuitalis.  [i3Mai.| 

Mercurii  xix  ejusdem  [mensisj,  in  vigil(l)ia  Assenlionis  (sic)  Doinini.  Incruiil.       [19  Mai.] 
examine  premisso,  recepti  in  baccalarios  magistri  Huberlus  de  Gliriclie  [m  marg.  : 
de  Griche],  Tornacencis  [sic)  diocesis,  Hillarius  le  Boullcnger,  Pictavensis  dio- 
cesis, Jobannes  de  Renty'^),  Morinensis  diocesis,  .ludocus  Tibaull,  Tornacensis 
diocesis. 

Veneris,  in  crastino  Asscntionis(,s(;c),  fuit  missa  ordinaria,  presentiJnis  dnininis       [-m  Mai.] 
de  Conty,  Dorigny  et  me;  post  quam  missam  fuit  examinatus  et  ad  gradum  bacca- 
lariatns  admissus  magister  Petrus  Berge,  Turonensis  diocesis. 

Sabbati  xxu  ejusdem  mensis,  anima  reverendi  patris  domini  Roberti  Cuaguyn. 

'"'  Le  10  mars  i5oo  [ilioi],  TSiinoii  Masselnt  oscuier.  et   dainoiselle  Ailrianc  de  l'ronvaire,  sii 

(lit  de  Bède,  (lemeuraiit  à  Moy,  pirs  lîeaumont,  kmmc.  CHra\em:i  i\e  Jelitiii  de  lieiily,  leur  fils,  esco- 

[est]  condamné  es  despens  des  delTaux  conirc  iiiy  lier  à  Paris-.   C.oUeclion  Clairambnuli ,  xnl.  ■jùh. 

olttenus  |)ar-  nolilcs  ptM'soniii's  Jacipus  du  Ilciity.  p.  433. 


Mai. 


528  LA  FACULTÉ  DE  DÉCRKT  [ir)00-150'i] 

generalis  ordinis  Sancte  Triiiitalis  de  Redemptione  caplivoniiii,  Irausivit  de  Iioc 
mundo  ad  Patrcni  oninipotentem;  quem  Hobeiium  dcbeiit  singuli  Universitatis 
lugere  et  deflere,  quoniaiu  singulis  et  toti  corpori  luit  lioiiori  et  iitilitati,  reliii- 
quendo  iiobis  niiilta  niunimenta  et  scripta.  Cui  Deus  iiidnlgere  digiieturO  ! 

[tiSMai.]  Doininica  xxiu,  delatum  est  ejus  cadaver,  assistentibus  doininis,  in  parte  ante- 

riori  de  Conty  et  me,  et  in  posteriori  Dugast  et  Dorigny.  teiientiljus  extreniitatein 
pal[l]ii;  et  omnibus  et  singulis,  presentibus  et  abscntibus,  dominis  doctoiibus 
Facultatis  datus  est  aureus,  juxta  consuetudineni  Facultatis.  Et  die  craslino, 
dominus  Dorigny  celebravit  ultimam  magnam  missam;  in  cujus  servicio  omnes 
domini  doctores  cappati  cuni  bidellis  interfuerunt. 

• 

[aGMai.]  (F°  1  9  i"°.)   XXVI  ejusdem  mensis,  fuit  missa  ordinaria,  et  dominus  de  Contv 

dédit  clavesthesaurarie  domino  Dugast,  petenslicenciam  recedendi;  cuiconcessa  est. 

['iJuin. I  Jl'mus.  —  Quai'la  ejusdem  mensis  Junii,  luit  receptus- in  consiliarium  curie 

Parlamenti  unus  ex  condoctoribus  nostris,  dominus  Nicolaus  Dorigny  (-'. 

[aô  Juin.]  XXV  ejusdeui   mensis,  fuerunt,   examine   premisso,  ad  gradum  baccalariatus 

recepti  niagister  Guillermus  Radicis,  Eduensis  diocesis,  Roberlus  Jolivet,  Remensis 
diocesis,  Johannes  Coquillart,  ejusdem  Remensis  diocesis'^^.  Et  ego  decanus  legi 
Decretalem  in  vigil(l)ia  Penthecostes. 

[lio  Juin.]  Ultima  ejusdem  mensis,  magister  Ludovicus  Bride,  At(t)rebatensis  diocesis,  fuit 

baccalarius. 


'i  Juillol. 


JuLius.  —  \ini  ejusdem  mensis,  fuerunt  admissi  ad  baccalariatum  magister 
Johannes  Docbes,  diocesis  Belvacencis.  Petrus  Prévost,  Ambianensis  diocesis,  et 
Nicolaus  Repnier.  diocesis  Remensis. 


"b' 


fji  Juillet. I  XXI  ejusdem  mensis,  fuerunt.  examine  premisso,  admissi  ad  gradum  baccala- 

riatus magistri  Roberlus  Dugast,  Ebroicensis  diocesis,  et  Guillermus  Nicolas,  dio- 
cesis Parisiensis. 

[29  Juillet.]  XXIX  ejusdem  mensis,  fuit  admissus  ad  gradum  baccalariatus  magister  Rogerius 

le  Mestayer  [m  ïnarg.  :  le  Mestahier],  diocesis  Ebroicensis. 

'''  En  marge  :  "Ohitusdoniini  lioliertiGa^uini-.  legium    domini    Dori}[nyi.    (If.    Franc.    .3aiio, 

—  "Decessus  Guaguinin.  (jf.  Tliiiasnc  IL  (inuidiii  Toi.  227  v°. 
Epislole  et  orationcs,  t.  I,  p.  1  57-1.58.  <''  Sans  doutn  quolcjuc  neveu  de  (juiilaume. 

'"'  En  marge  :  rDies  receptionis  in  coiisiliarliiiii 


[ir)00-ir)0"2]       DE   I.IMVKKSIÏK   l)K   l'AItlS    \l     \  \"  SIKCLE.  529 

Au(;usTLS.  —  Quiiita  die  Aujjiisli,  luit,  examine  preliubilo,  adinissiis  ad  hacca-        ['>  Koùi.] 
lai'iatiiiii  iiiajjislci' Vilalis  Avoiidoli(')  (.s/c).  Aniriciisis  dioccsis,  et  s(dvit  pro  Imrsis 
M.  solides  par. 

Quinta  ejusdem  [mensis],  luit  similitei'haccalariusfrater  Jolianriesie  Faucheux,        [•'.  Aoùi.] 
ordinis  S.  Beuedicti,  diocesis  Senoiieusis,  et  solvit  pro  bursis  duo  scula. 

xu  ejusdem  [inensis],  (fucrunt)  examine  premisso,  fuerunt  connumerali  inter       [iiAoùt. ] 
baccalarios  niagistri  Pbilippus —  inveni  in  libio  Gervasii'-'  —  de  Lucenay,  Niver- 
nensis  diocesis,  et  E{j;idius  de  Conly,  Laudunonsis  diocesis,  et  Johannes  Rirourt. 
Suessionensis  diocesis. 

xvu   [ejusdem   mensis],  fuerunt  admissi  ad  baccalariatum  magisiri  Henricus       [17  Août.] 
Federici,  At(t)rebatensis  diocesis,  Cornélius  Gueraldi,  Trajectensis  diocesis,  et 
Johannes  de  Sommievre'^^,  Cathala[u]nensis  diocesis. 

Eodeui  die,  fuit  incorporatus  tamquam  baccalarius  magister  Johannes  Pichart, 
licet  esset  Aurelianis  injure  canonico  licenciatus,  et  solvit  duo  scuta  pro  incorpo- 
racione. 

(F°  19  V".)  xwi  ejusdem  mensis,  fuit  in  baccalarium  receptus  magister  Ym-       [26A0ÙL] 
bertus  Régis,  Glaromontensis  diocesis. 

September.  —  xn  septembris,  fuit  etiam  baccalarius  magister  Arbstus  Diclifeu    [1  a  Septembre.] 
[in  marg.  :  Arbissus  Dechfeu],  Argentinensis  diocesis. 

xxvm  [ejusdem  mensis],  fuerunt  etiam  baccalarii,  juxta  consuotudinem  et  sta-    [.28 Septembre.] 
tutum  Facultatis,  niagistri  Germanus  Massiot,  de  Parisius,  et  Claudius  Caigeron, 
etiam  de  Parisius. 

OcTOBER.  - —  xn  mensis  Octobris,  fuit,  examine  preiuisso,  admissus  in  bacca-     [la  Octobre.] 
larium  magister  Johannes  de  Verno.  Bisunlinensis  diocesis. 

xni  ejusdem  [mensis],  fuit  post  examen  receptus  baccalarius  magister  Georgius     [i3  Octobre.] 
Chadbritz  [in  marg.  :  Chardbritz].  presbiter,  Moriiiensis  diocesis. 

''1  En  1^96,  Vital  Avoudeti  [Avoudeti,  Aïo»-  à  la  collation  Je  l'abbé -inonaslorii  MoiilastiisifU, 

doi^t),  prélre,  maître  es  art  set  liarhelier en  Décret,  ordre  de  Cluny,  diocèse  de  Cleriuont,  et  à  celle 

se  présente  à  la  collation  du  prieur  trde  la  Vcuei,  de  l'cvéque  et   du  chapitre  de  Clerraont.    /Air/., 

ordre  de  Chiny,  diocèse  de  Glerniont,  et  à  celle  du  vol.  5o,  fol.  2q. 

chapitre  de  l'égalise  collégiale   rrCastri  Evpziacii,  '*'  l.e  porte-clefs  de  la  Faculté  de  Décret,  Ger- 

diocèse  de  Cierniont.   Arcli.  de  l'Uuiv.  de  Paris,  vais  Dodier. 
vol.   /19,  fol.   i3.5  \".  —  En  i'i(J7,  il  se  présente  '''  Cf.  plus  haut,  p.  678. 

m.  li? 


iurmiMiKit    :i*rioMLi. 


530  LA   FACULTE   DE   DECRET  [1500-1502] 

[ici  Uiiobie.j         XIX  ejusdcin  [inensis], similiter  magister  GuiHermus  Berthiert^', Eduensisdiocesis. 

[lo  Novembre.]        NovEMBEii.  —  Deciiiia  iiieiisis  Novembiis,  fuit  missa  Facultatis  ordinaria. 

[la  Nov.mbic]  XII  cjusdeiii  [mensisj,  in  crastino  Sancti  i\Iartin[i],  fuit  missa  Universitatis  apud 
Sauctum  Matliuriiium.  présente  domino  de  Coiily  cum  bidellis. 

i8  Novrmbro.]  XVIII  ejusdeui  [uiensis],  fuit  missa  Facultatis,  assistentibus  dominis  de  Conty. 
Dorigny  et  me.  Et  post  missam  fuit  examinatus  frater  Jobannes  de  Montsaujon, 
ordinis  S.  Benedicti,  Trecensis  diocesis. 

a  a  Novembre.]  Jovis  XXII  ejasdeoi  [meusis],  fuit  congregatio  Universitatis  apud  Sanctuin 
Mathuriiium  super  receptione  Arcbiducis  et  comitis  Flandrie,  et  etiam  ad  provi- 
dendum  circa  nonnuilas  oppressioues  et  vexationes  que  fiebant  per  scabinos  bujus 
civitatis  Parisiensis  cuidam  librario  Universitatis,  volentes  eumdem  cogère  ad 
solvenduin  vectigalia  et  quasdam  novas  exactiones. 

0.4  Novimbn.]  xxiiii  [ejusdem  mensis],  fuit  missa  Facultatis,  et  fuerunt  post  examen  recepti 
in  baccalarios  frater  Germanus  de  Pilliers,  ordinis  S.  Benedicti,  Carnotensis 
diocesis,  dominus  Petrus  Drouyn,  etiam  Carnotensis  diocesis,  et  Oliverius  de 
Malleterre,  Rotbomagensis  diocesis. 

aô Novembre.]  Jovis  XXV,  fuit  missa  Béate  Catlierine.  Et  eodein  die,  fuit  ingressus  illustrissiini 
principis  domini  Arcbiducis,  postprandium,  cum  magno  triumpbo,  et  erat  Lniver- 
sitas  juxla  templum  Béate  Genovefe  de  Ardentibus  eumdein  expectans,  et  erant 
de  Facultate  domini  de  Conty  et  de  Hangest,  quibus  singulis  distributi  sunt  octo 
solidi  par. 


a(i Novembre.]        (F°  90  1'".)  Veueris  XXVI,  fuit  luissa  Universitatis  in  Jacobitis,  assistante  domino 
de  Conty  solo. 


'■'  Peut-être  s'agit-il  de  iui  dans  les  mentions 
suivantes  des  registres  du  Cbâtclet?  Le  9  août 
1691,  ff noble  homme  Pierre  Bertier,  escuier,  sei- 
gneur de  Busy,  et  Guillaume  Berthicr,  escalier  à  Pa- 
ris, [plaident]  contre  les  habitans  de  Perigny, 
lesraoins  à  futurïi.  Coll.  Clairmnhaull,  \o\.  i&h., 
|).  80.  —  Le  i3  août  île  la  même  année,  Pierre 
et  Guillaume  plaident  trcontro  messire  Pliiiibert 
de  la  Platière,  rbevalier,  seigneur  des  Bordes,  tu- 
teur de  nobles  personnes  Claude,  Lyenard  et  Ca- 
tlierine de  La  Perrière,  frères  et  sœur,  enfans  et 
lieritiers  de  feux  nobles  personnes  Gibaul  de  La 


Perrière  et  damoiselle  Margueritte  Augière;  dit  est 
que  les  parties  pourront  parfaire  leurs  enquestes 
par  le  plus  ])rocbain  juge  royal  des  lieux».  Ibid., 
|i.  81.  • — -Le  i3  août  1^99,  dans  la  même  affaire, 
rfdit  est  que  le  temps  donné  ausdites  parties  pour 
faire  leurs  enquestes  sera  prolongé,  attendu  la  ma- 
ladie de  la  peste  qui  est  au  pays  de  Neversi.  Ibiil., 
p.  286.  —  Ce  dernier  membre  de  plirase  lead 
riiypotbèse  douteuse,  bien  que  les  noms  des  ileux 
localités  désignées  à  la  date  du  y  août  l'iyi  se  re- 
trouvent également  dans  la  région  bourguignonne 
et  dans  le  Nivernais. 


[1500-1502]       DE   LUNIVEUSITÉ  I)K  PAHIS  AT  XV»  SII>CLE.  531 

S;il)l)ati   xxvii,  ;iiilc  |n;iii(liuiii,  luit  visiUicio  illiisliissiriii  |)iin(i|»is  Aifliiflucis    [17  No»..'ii)lir.-.| 
existentis  iii  donio  rcgia  propc  Aii|ju.stincnses  per  liniversifatein,  ol  proposait 
ornatissiino,  inajjislor  Johaniies  Boiissart,  doctor  thcolo{Tus. 

Eodeni  dio,  l'iiil  posl  examen  haccalarius  proclaiiiatus  IValer  Midiiiel  fl;iriver, 
ordiiiis  S.  Beiiedicti,  Geuoniaiionsis  diocesis. 

Dominica  xxviii  ejusdem   [mensis],    rueriint   processioncs  Uiiiversitatis  apud   [a8  Nov-mlin-.] 
Augustinenses  pro   exorando  Altissimum  super  prosperilate   et  salute  supiemi 
uostii  Régis,  Régine  et  ipsius  Arcliiducis,  et  etiam  ut  cognosceret  ipse  Arcliiduî 
niagiiiricenciam  et  excellanciam  [sic]  ipsins  Universitatis,  presentibus  dominis  d( 
Conly,  Picard''),  de  Hangest  et  Dorigny. 


IX 

Je 


Decembeb.  —  Secunda  die,  fuit  missa  ordinaria  Facullalis.  [•.>  D.r..,iii.r..i 

Lune  sexta  ejusdem   [mensis],   fuit  celebrata  missa  Sancti  Picolai  m  capella     [O  Dccembr..] 
nostra  Sancti  Johannis  Jherosolimilani. 

Martis  septima,  fuit  missa  Universitatis  in  Jacohitis,  presentibus  de  Conty  et    [ 7  Dw.mbn'. | 
du  Gast. 

Eodem  die  et  loco,  fuit  congregacio  Universitatis  ad  providenduni  super  lega- 
cione  Georgii  de  Ambasia,  Rotbomagensis  cardinalis,  in  biis  que  lendebant  in 
extirpacionem  priviiegiorum  Universitatis. 

Mercurii  octava,  fuit  missa  Béate  Marie  de  Conceptione  ejusdem,  assistentibus    [8  Déwmltro.i 
dominis  de  Conty,  de  Hangest,  Dorigny  et  me. 

Veneris  \,  fuit  missa  ordinaria.  [10  Dëcemlire.] 

XVI  [ejusdem  mensis],  fuit  missa  de  Rurale,  solemno(sù')  moresolito,  presen-    [ir>  n.r.iniiiv.] 
tibus  domino  de  Gonty  et  Dugast.  Et  eodem  die,  fuit  admissus  in  baccalarium  post 
examen  magister  Guillermus  Finet,  de  Parisius,  in  artibus  magister. 

xxu  [ejusdem  mensis],  fuit  missa  ordinaria  Facultatis,  presentibus  dominis    [aa  Dccembiv.] 
de  Gonty  et  me. 

In   vigilia  Nativitatis   Domiui.    ilomiuus   de  Hangest  legit  docloralom  Deere-    [j'i  Déa-mlin\  ; 
talem. 

'■'  Nous  rencontrons  ici  pour  la  dernicro  fois  lendemain  à  NoU-e-Dame:  son  service  eut  lien  dans 
le  nom  de  Jean  Picart  qui  mourut  le  jeudi  saint  la  même  église,  le  -a  avril  suivant  (Méiiwriaiix , 
36  mars  i5o2  et  fut  inhume  dans  l'après-midi  du         vol.  111,  fol.  aa). 

67. 


532  LA  FACULTÉ   DE   DÉCRET  [1500-1502] 

[3o Décembre.]  (F"  20  v°.)  XNX  [ejustlem  nicnsis],  fuit  inissa  ordinaria,  et  fuit,  examine  pre- 
misso,  in  baccalarium  receptus  trater  Johannes  Ueberii,  ordinis  S.  Benedicti, 
diocesis  Sancti  Flori. 

Et  eodeni  die,  fuit  convocata  Universitas  super  apertione  rotuli  nominandorum. 
et  erant  présentes  domini  de  Conty,  Dugast  et  ego. 

[i5oa.  Januarius.  —  Quinta  Jauuarii,  fuit  missa   ordinaria.  presentibus   de  Conty, 

5  Janvier.]         J)„gf,3t  et  me. 

Et  eodem  die.  post  missam,  fuerunt  examinati  et  ad  gradum  baccalariatus 
adraissi  magistri  Petrus  Lamy,  de  Parisius,  Micliael  Morin,  Cenomanensis  diocesis, 
Oliverius  Charasson,  Bituricensis  diocesis,  et  frater  Johannes  Daillet,  ordinis 
S.  Benedicti,  diocesis.  .  .  .  (.sic). 

[SJ^invùr.]  Sabbati  octava  ejusdem  [mensis],  fuit  congregacio  Universitatis  apud  Sanctum 

Mathurinum  ad  audiendum  lecturam  litterarum  Régis  super  receptione  Régine, 
presentibus  dominis  de  Conty,  Dugast  et  me. 


[ir)02]  DE   L'MNIVERSITK   1)K   i>.\IUS   AU   XV«  SIÈCLK.  533 


I  ao'j. 


DECANAT  DE  DENIS  ALLIGUET. 

(1502-1503.) 

Mercurii  xi[f]  Januarii,  fuit  missa  ipsius  Facultatis  et  leclura  orrlinaria  domi- 
norum.  .  2  Janvi.r.] 

Eodcm  die.  de  mane,  fuit  convocala  ipsa  Facullas  per  cedidara  et  jnramenliirn 
apud  Sanctum  Johaiinem  .Iherosolimilanum  super  diiobus  articulis:  priraiis  [eralj 
ad  eligendum  vel  continuandum  officiarios  dicte  Facultatis'');  secuudus,  super  sup- 
plicacionibus  et  injuriis. 

Quantum  ad  primura,  dominus  de  Conty  in  receptorem  et  e<jo  Alligret  iti 
decanum  fuimus  continuât!  per  vota  dominorum  de  Hangest  et  Dugast.  quia 
domini  Picard  et  Dorigny  non  intererant. 

Et  eodem  die,  bidelii  posuerunt  suas  massas  in  manibus  domini  decani  Facul- 
tatis, requirentes  et  supplicantes  suos  defectus  liaberi  pro  siipportatis,  et  ne 
domini  ob  eorum  negligenciam  haberent  suas  massas  ajjud  se  retinere  aut  aliis 
tradere,  poUicentes  se  de  cetero  sua  olUcia  cum  omni  diligencia  ex(c)ercituros  et 
gesturos. 

Et  est  notandum  quod  ista  congregacio  fuit  prostrata  [1.  prolata]  et  dilatata 
usque  ad  hune  diem  propter  pestem  tune  vigentem  Parisius  et  absenciam  domi- 
norum; quia  talis  congregacio  solet  fieri  prima  die  legibiii  posl  festum  Sancti 
Martini. 

XIX  ejusdem  [mensis],  fuit  missa  ordinaria.  [19  Janvier.] 

xxn  [ejusdem  mensis],  fuit,  examine  prehabito,  baccalarius  Joannes  Mami-      [aajanner.] 
gneau'-),  de  Parisius. 

XXVI  ejusdem  [mensis],  fuit  missa  ordinaria  Facullatis  et  obitus  solennis  domini      [a6  Janvier.] 
Martini  de  Fraxinis,  presentibus  domino  de  Conty  et  me  cum  ])idellis  et  legeii- 
tibus. 

(F°  21  r".)  Eodem  die,  fuit,  examine  premisso,  admissus  ad  baccalarialum 
magister  Johannes  Berthier,  Autissiodorensis  diocesis 

'"'  Lesélections  des  officiers  «le  la  H'aculU' avaieiil  lenips  <iui>  il  autres  raisons  plus  lointaines  et  plus 

toujours  lieu,  comme  nous  lavons  vu,  vers  le  mi-  profondes,  contribué  à  la  désorganisation  de  la 

lieu  du  mois  de  novembre.  D'ailleurs,  nous  ne  pu-  Faculté  de  Déci-et  et  de  l'Université  de  Paris   eu 

blions  ce  début  du  registre  d'AUigret  (pie  poiu'  général, 
montrer  combien  la  peste  avait  alors,  e.i  nK-me  '■'  Cf.  plusliaul,  p.  1  1  r)  n.  -i. 


53i 


LA    FACULTE   DE  DECRET 


[1500-1502] 


II 


COLLATION   DES   GRADES. 


1.  DOCTORATS  ' 


2.  LICENCES 


(!) 


(i  Avril. 1 


Egidius  Deceslois. 
Stephanus  de  Magnavilla. 
Laurencius  Bouillon. 
Nicolaus  Anglici. 
Symoii  Naiicler. 
Laurencius  Christiani. 
Petrus  Chouquet. 
Alexander  Courry. 
Micliael  Seguier. 


I  i5oo. 


i5oi.] 


XXV  Novembris 
H  Decembris. . 
VI  Decembris  . 
VI  Decembris  . 
XI s  Decembris. 

XXI  Januarii .  . 
\xi  Januarii .  . 
XXI  Januarii .  . 
II  Februarii .  . 
II  Februarii .  . 
XII  Februarii  . 
XII  Februarii  . 
xui  Februarii . 

XVII  Februarii. 
wiii  Februarii 
xviii  Februarii 
xviii  Februarii 

XVIII  Februarii 
XXV  Februarii . 


S.   BACCALAUREATS. 

Jobannes  Rome.  (V.  p.  5 a  a.) 

Franciscus  Basteon  [Balbeon].  (V.  p.  53  9.) 

Jacobus  de  Meleun.  (V.  p.  599.) 

Jobannes  PaBes.  (V.  p.  529.) 

Jobannes  Rullle  [Rulles].  (V.  p.  599.) 

Frater  Jobannes  Thomas.  (V.  p.  522.) 

Frater  Petrus  Gaultier.  (V.  p.  592.) 

Symon  Carré.  (V.  p.  599.) 

Ludovicus  de  Piiliers.  (V.  p.  593.) 

Christoforus  de  Fontenay.  (V.  p.  59  3.) 

Robcrius  Gobin.  (V.  p.  59  3.) 

Antbonius  Bomy,  alias  Laniy.  (V.  p.  523.) 

Stephanus  Gentilz.  (V.  p.  593.) 

Jobannes  Double.  (V.  p.  593.) 

Claudius  Pommier.  (V.  p.  593.) 

Petrus  Colot.  (V.  p.  593.) 

Jobannes  Oudot.  (V.  p.  593.) 

Petrus  Ghoquel  [incorporatus].  (V.  p.  593.) 

Guillermus  de  Dampierre.  (V.  p.  59  3.) 


'''  Aucune  mention.  —  '*'  Voir  plus  liaut,  p.  526 


[1500-1502]       DE  L'UiNIVKRSITl';   DK   l'AItlS   Al     W-  Sil'CLE. 

111  Marlii Symon  I5ur|jensis.  (V.  p.  5a3.) 

iM  Marlii Bcnigiuis  Morlet.  (V.  p.  5a3.) 

m  Martii loliaiincs  Baclio.  (V.  p.  5;!3.) 

XI  Marlii Joliannos  Pci-icanl.  (V.  p.  553.) 

XI  Maiiii KraliT  Ludovicus  de  Clialonru'".  (V.  p.  533.) 

XV  Marlii Pclriis  de  Chasteaupers.  (V.  p.  5i>./i.) 

XVI  Marlii Ludovicus  Pommier.  (V.  p.  h'iU.) 

XIX  Marlii FralerMalheus  Moulon.  (V.  p.  Sai.) 

XIX  Marlii loiiaiiiies  Barlon'-'.  (V.  p.  59/i.) 

xxii  Martii Kaiolus  de  Viilemourreii  [Villemorren].  (V.  p.  524.  i 

wiv  Marlii .larobus  de  Huy.  (V.  p.  52/i.) 

XXIV  Marlii Fralt-r  Jouachin  Mniiclcrc  (V.  p.  52'i.) 

XXVI  Martii Syinoii  l'iiiiippus  de  Piculibus.  (V.  p,  52 5.  j 

xxix  Martii Arthurius  Prart  sou  Prat.  (V.  p.  535.) 

XXIX  Martii .loliaiines  Coiunihi.  (V.  p.  525.) 

XXIX  Martii Pliaroii  Foulle.  (\.  p.  525.) 

XXXI  Martii Steplianus  Fabri.  (V.  p.  525.) 

I  Apriiis Petrus  Merille.  (\ .  p.  525.) 

I  Apriiis Maihurinus  Trotin.  (V.  p.  535.) 

I  Apriiis Laurencius  le  Vassenr.  (V.  p.  52  5.) 

XIV  Apriiis Egidius  du  Monl.  (V.  p.  526.) 

X  Apriiis Anthonius  Noblement.  (V.  p.  536.) 

XXIV  Apriiis  .  .  ....  Johaniies  Panlhon.  (V.  p.  537.) 

V  Maii Robeitiis  Butor.  (V.  p.  53^.) 

v  Maii Alexius  Gayjjneau.  (V.  p.  527.) 

XIX  Maii Hubertus  de  Chriche  [de  Criche].  (V.  p.  527.) 

XIX  Maii Ilillarius  le  Boullenger.  (V.  p.  527.) 

XIX  Maii Jolianiies  de  Renly.  (V.  p.  527.) 

XIX  Maii .ludocus  Tibaull.  (V.  p.  527.) 

XXIX  Maii Petrus  Berge.  (V.  p.  627.) 

XXV  Junii Guillermus  Radicis.  (V.  p.  SsS.) 

XXV  Junii Roberhis  Jolivel.  (V.  p.  538.) 

XXV  Junii Johannes  Coquillart.  (V.  p.  628.) 

XXX  Junii Ludovicus  Bride.  (V.  p.  52  8.) 

XIV  Julii Johannes  Docbes.  (V.  p.  528.) 

XIV  Julii Petrus  Prévost.  (V.  p.  528.) 


535 


'''  Il  ne  fut  reçu  à  la  licence  que  le  8  fé- 
vrier 1007,  en  même  temps  que  Claude  Périllc. 
Voyez  Mémoriaux  (le  la  Faculté  de  Décret ,  vdI.  111, 
fol.  60. 

'"'  C'était  sans  doute  le  tiis  de  Bernard ,  vicomte 
de  Montbas,  et  de  Marie  de  Sully,  le  neveu  de 
Guillaume  Barton  de  Montbas,  abbé  du  Dorât  en 
1477,  doyen  de  l'église  de  Limoges  en  l'aSG,  dé- 
puté de  la  sénéchaussée  de  Limousin  aux  Etals 
généraux  de  Tours  en  i48'i,  et  le  neveu  aussi  de 


Jean  Barton,  évéque  de  Limoges.  Il  fut  abbé  du 
Dorai  et  de  Saint-Augustin  de  Limoges,  puis 
évèque  de  Lectoure  du  18  août  i5i4  au  ai  jan- 
vier i53o,  date  où  il  résigna  en  faveur  de  sou 
neveu  Guillaume  et  où  il  parait  avoir  passé  à 
levéché  d'Athènes.  Il  mourut  probablement  le 
ai  septembre  i544.  Voir  Gallia  Christiana,  t.  I. 
col.  io85-io8(),  et  t.  II,  col.  536-537  et  55i; 
Eubel,  Hiernrcliia  cathotica,  t.  111,  p.  i36  et  aSy 
(OÙ  il  est  dil  (pi'il  élnit  licencié  en  Décret). 


53G  LA  FACULTÉ  DE  DÉCRET  DE  L'LINn  EHSITÉ  DE  PARIS.  [1 500-1 50-2J 

XIV  Julii Nicolaus  Régnier.  (\.  |).  5-!8.) 

XXI  Jiilii Robcrtiis  DujjasI.  (V.  p.  5>j8.) 

XXI  Julii Guillernius  Nicolas.  (V.  p.  GaS.) 

XXIX  Julii Rogerius  le  Mestayer.  (V.  p.  628.) 

IV  Augusti Vitalis  Avondeti.  (V.  p.  Sa;).) 

V  Augusli Fraler  Johannes  le  Faucheux.  (V.  p.  Sag.) 

xn  Augusli Philippus  de  Lucenay.  (V.  p.  Sag.) 

XII  Augusli Egidius  de  Conty.  (V.  p.  Sag.) 

MI  Augusti Johannes  Ricourl.  (V.  p.  5ag.) 

XVII  Augusli Heniicus  Federici.  (V.  p.  Bag.) 

XVII  Augusli Cornélius  Gueraldi.  (V.  p.  5a g.) 

XVII  Augusli Johannes  de  Somniievre.  (V.  p.  52g.) 

XVII  Augusli Johannes  Pichart  [ineorporatus].  (V.  p.  Sag.) 

XXVI  Augusli Y'mberlus  Régis.  (V.  p.  5  a  g.) 

XII  Septeinhris  .  .  .  Arbslus  Dichfeu  [Arhissus  Dechfeu].  (V.  p.  52g.) 

xxvm  Sepleinbris.  Germanus  Massiot.  (V.  p.  Sag.) 

xxviii  Septembris.  Claudius  Caigeron.  (V.  p.  5ag.) 

XII  Octohris Johannes  de  Verno.  (V.  p.  5  a  g.) 

XIII  Octohris Georgius  Chadhrilz  [Chardhrilz].  (V.  p.  52g.) 

XIX  Oclohris Guillermus  Berlhier.  (V.  p.  53o.) 

xviii  Novenibris. .  .  Fraler  Johannes  de  Monisaujon.  (V.  p.  53o.) 

XXIV  Novenibris..  .  Frater  Germanus  de  Piliiers.  (V.  p.  53o.) 

XXIV  Novenibris...  Petrus  Drouyn.  (V.  p.  53o.) 

XXIV  Novenibris..  .  Oliverius  de  Malleterre.  (V.  p.  53o.) 

XXVII  Novenibris  .  .  Fraler  Michael  Hanyer.  (V.  p.  53  1.) 
XVI  Decembris. .  .  .  Guillermus  Finet.  (V.  p.  53 1.) 

XXX  Decembris.  .  .  Fraler  Johannes  Reberii.  (V.  |i.  b3a.) 

[i5o2.]  V  Januarii Pelrus  Lamy.  (V.  p.  53a.) 

v  Januarii Michael  Morin.  (V.  p.  53a.) 

V  Januarii Oliverius  Charasson.  (V.  p.  53a.) 

V  Januarii Fraler  Johannes  Daillet.  (V.  p.  53a.) 

XXII  Januarii Johannes  Mamigneau  [Mamineau  |.  (V.  p.  533.) 

XXVI  Januaiii  ....  Johannes  Berlhier.  (V.  p.  53/i.) 


LF 
21 
Al 
t. 


I.F.L.^- 


TORMCUIKE  DE  DDWTOE  DE 


_i. 


Borrowinq  H^'fl'lJÎSS' emprunteuse 

S^^ITE  DE  ^^^± 

^H^!V.,CANAD, 
H3C   3J7 

SIBCLB 


IIISTOIUE  GENERALE   DE    PARIS. 

COLLECTION    DK    DOCUMENTS    ORIGINAUX. 

{Géolofpe,  topographie,  numismatique,  héraldique,  métiers  et  corporations,  bibliothèques,  cpitaphiers, 
études  d'histoire  communale,  registres  municipaux,  etc.) 


III. 

IV. 


Toposra|ihîc  liNtorii|ue  da  viea.v  Paris  : 

I  cl  II.  Uégion  du  Louvre  el  Je.s  'riiilerics,  p;ii  .\.  Bertï;  deux  volumes  avec  6i  planches  sur  acier,  ai  boLs  graviSs, 

•j  liéliographics  el  a  feuilles  d'un  pl.in  général  de  rcslilulion.  (Deuxième  édilion.) loo  fr. 

11é<;ion  du  bourg  Sainl-Germain;  un  volume  ;ivec  It-j  pLinches  hors  lexlc  et  19  bois  graves 5ofi-. 

liégion  du  faubourg  iSainl-ljermain;  un  volume  avec  -Mi  planches  hors  lexlc,  5  bois  gravés  et  3  feuilles  de  [dan.     5o  fr. 
1  Région  occidentale  do  l' Université;  un  volume  avec  26  planches  hors  texte,  .35  bois  gravés  et  une  feuille  de  plan.     5o  fr. 

\  I.         Région  centrale  de  l'Iniversitc;  un  volume  avec  aH  planches  hors  texte,  la  bois  gravés  el  une  feuille  de  plan,     ."jn  fr. 
I.e   I4vre  des   M^^licrM  d'EnenNS   RoitEiu   Cxii!'  siècle),  publié   par   René  dk  Lbspin.»sse  et  François  RoMiAnoOT,   anciens 
élèves  de  l'hcolc  des  Charles,  accompagné  dNine  iniroductinn  historique  el  d'un  glossaire;  un  vohmie  enrichi  de  fac-similés 

en  chromolithographie.  (Ouvrage  couronné  par  rinstiliit.) /lo  fr. 

Le»  M<-tiers  et  Corporations  de  la  ville  de  Pari.s,  recueil  de  stat;;ls,  ri^glemenls  et  autres  dispo.sitions  ayant  régi 
l'industrie  parisienne  depuis  le  xiii*  siècle  jusqu'à  la  fin  du  wn'  siècle,  par  Rçné'oE  LESPuiAsst  tncien  élève  de  l'École  des 
(chartes.  (Suite  du  Livre  des  Métiers.) 

Tome  I.  OiiDOM<*NCEs  gb.\bhales.  —  MiriEBS  de  î,'aliment\tioh;  un  volume  avec  84  bois  gravés .3o  fr. 

Tome  H.  Orfèvderib,  scuu>Tn»E,  hkiicbhie,  odtriers  m  mkïaux,  siiiut  li  et  axeoblembut;  uu  vcluuie  avec  3  planches 

hors  texte  et  93  bois  gravc-s .  -, 3o  fr. 

'l'orne  III.  Tissus,  étoffes,  vêtement.^,  nuiiis  p-  l'EArt,  mkt,;  bs  tives 3o  fr. 

Re^ixireN  du  Rnrenn  de  la  Ville.  iiKOiRiL  bf,s  ■  r:uBÉR.i:ioKS  i.g  l".,.>i;ienke  MuKiciPALui  parisienne  ; 

Touii-  I,  I  /i;)9-i596.  (Texte  édité  el  aiinolé  par  F.  Bo.'snabhot.  r-Mcicii  élève  de  l'École  des  Chartes.) 3o  fr. 

Tome  II,  1  537-1030.  ^Texte  édile  el  annoté  par  Alexandre  Tdetbt,  sous  chef  de  section  aux  Archives  nationales.).      3o  fr. 

Tome  III,  iS.fg-iTiSa.  (Texte  édité  et  annoie  par  l'riiil  Gdérin,  secrétaire  des  Archives  nationales.) 3o  fr. 

Tome  IV,  i552-i558.  (Texte  édité  ot  annolé  par  F.  Bo.xkardot,  ancien  élève  de  l'École  des  Charles.) 3o  fr. 

Tome  V,  1 558- 1567.  (Texie  édité  cl  annoté  par  Alex.nndre  Tcetev,  sous-chef  de  section  aux  Archives  nationales.).      3:  fr. 

Tome  VT,  i5()8-t57a.  (Texte  édité  et  annoté  par  Paul  Gckrin,  secrélaire  des  Archives  nationales.) 3o  fr. 

Tome  Vil,  1573-1576.  (Texte  édité  et  annolé  par  F.  Bosnaudot,  ancien  élève  de  l'École  des  Charles.) 3o  fr. 

Tome  VUl,  157O-1586.  (Texte  édile  et  annolé  par  Paul  Gckiiiti,  secrélaire  des  Archives  nationales.) 3o  fr. 

Tome  IX,  i58(j-i590.  (Texte  édile  et  auijolé  par  F.  Bonnaufiot,  ancien  élève  de  l'École  des  Charles.) 3ofr. 

Tome  .X,  iSgo-iSgi.  (Texte  édité  cl  annolé  par  r.ml  Guébin,  secrélaire  des  Archives  nationales.) 3o  fr. 

Tome  XI,  i59'i-i598.  (Texte  édité  et  annolé  par  Alex^mdre  Tuetev.  sons-chef  de  section  aux  Archives  natifl^les.).     3ofr. 
Tome  XII,  lôgS-ifîoa.  (Te.\le  édité  et  ann  té  par  Pau!  G.  ;îrin,     iief  de  scctinn  aux  Archives  nationales.).  .  .  .      3ofr. 

Tome  .XIII,  !0o3-i6o5.  (Texte  édité  el  annolé  par  Paul  GiÉiii   ,  chef  de  section  aux  Archives  nation.-iles.) 3o  fr. 

Tome  XIV,  i()o5-i6io.  (Texte  édité  cl  annoLc  par  Li-'n  Li  Grand,  arcbivi.sie  aux  Archives  nationales.) 3o  fr. 

I,e  Cardilaire  $;énérai  de  Pari.s.-  Recdeil  i>ii  DocrME.vTS  BEi.iTiFs  À  l'histoiri;  et  ''  la  topographie  de  Paris,  par  Robert 
DE  Lasieybie,  professeur  A  l'École  des  (;hartes.  n..-»iiibre   !._  "institut. 

Tome  I ,  Charles  de  518  à  1  iHo;  un  volume  avec  -un  iioi  ■  .jravé  et  5  planches  en  héliog.-avure  coloriées io  fr. 

È|>lia|»liier  du  vieux  Paris,  recueil  général  des  insrii;ifion>,  funéraires  des  églisis,  cauvenU,  collèges,  hospice.s,  cimetières  et 
charniers  depuis  le  Moyen  Age  jusqu'à  la  fin  du  xviîi'm.iio  ,  iV.nné  el  publié  par  É.niile  KAO^/.i,  ancien  élève  de  l'École  des  Chartes. 
ToMB  I ,  n°'  1  à  5â4  :  Saint-André  dcs-Arcs  —  ,S.:int-t,.  i-oii  ;  nn  volume  avec  7  p'anc.'i".'-  hc.rs  texte  et  (54  bois  graves.      3o  fr. 

Tome  U,  n"'  5nâ  à  980  :  Bernardins  —  Ciicroriiie-  mi  vrlumc  avec  9  planche.s  oors  i.::xte  cl  1  36  bois  gravés 3o  fr. 

Tome  111.  n°'  981  à  1  5i  1  :  ChaHceux— SaiuUÉtienne  .lu  \   .nt;  un  volume  .r.f  !0  pi.  hors  texte  et  io5  bois  gravés.      3o  fr. 
I.a  Bastille  (1370-178;)).  Histoire  et  description  des  b  ilni-.-.its,  administration,  régime  de  la  prison,  événements  historiques, 

par  Fernand  liouR,\o?(,  ancien  élève  de  l'École  des  Char:  \  .  Un  volume  avec  11  planches  en  héliogravure  hors  texte,      .^ofr. 
La  Facnlté  de  Décret  de  rUniversité  de  Pari»  an  XV  siéelc.  par  Marcel  Foornibr,  agrégé  (les  Facultés  de  droit, 
archiviste  paloygraphe,  et  Léon  Donfz,  sous-bibliothéciirc  à  la  Whliothècua  nationale. 


'''      -    - 
Tome  I  (deuxième  section). 

Tome  II 

Tome  111 

Les  Lettres  de  cachet  ù  Paris,  et  les      ■ 
Inventaire  des  registres  des  insiaHatio:;'^ 

Campardo»  et  Alexandre  Tncrti,  chefs  de  sw 'loi 
Recueil  d'actes  notariés  relatifs  A  i  ."tUl  ; 

Tome  !,  i'ui8-i54r>:  articles  i-\xvi,  ii°'  i-?ln> 


30  fr. 

3o(t. 

3o  fr. 

>c  la  Ilustille,  par  Fraiit/.  Funck-Brektako sofr. 

ict  de  i>*nrîs,  r'  ;ues  de  François  I"  et  de  Henri  II,  par  KroiJe 

es  na'  onaies.  Un  Vdiuin^'  in  8° 90  fr. 

V  i'fctrl.i  «:«  rie  ses  enT-rons  un  XW  siècle,  par  Ernest  Coybco:.ik. 

Li>  voi'iine  in" 90  fr. 

."»iit-Is,  n  )   ,;Juclion  en  ftic-similé  publiée  avec  des  notices  extraites  du 


AtlsLs  de  In  censivc  de  l'Archevêché  ;lui> 

terrier  de  rarclievèché,  par  Armand  BRnr;n. 

Tome  I,  49  héliograpblcs  et  un  plan  li' assemblage 4o  fr. 

SODS   PRESSE  : 
ICpItaphier  dn  vieux  Pariv.  loin..'  IV. 

La  Faculté  de  Décret  de  l'I'niversSté  de  Paris  au  XV°  siècle,  tome  I  (première  section). 
;ttlas  de  la  censivt;  de  l'Arclievcché  wl.-iiis  3'  >■•?«.  toir..^  11. 

K<-eue)l  d^actes  notariés  relatifs  i  l'histoire  de  Pa.'is  et  de  ses  environs  au  X\V  siècle,  tome  II. 
Kcsisires  du  Bureau  de  la  Ville,  par  L.  Lk  Grand  r^t  H.  OocnTEAi:i.T,  lomcs  XV,  XVI  ot  WII. 
Les  Artistes  parisiens  du  X\V  et  du  .WII'  siècles,  par  Jules  Guikkreï. 
Les  Comptes  de  la  Ville  de  Paris  de   14*4  à   i.>06,  pal    A.  ViiiIBR,  tome  I. 


DKI'UT  ClOTRAr,   DLS  PUBLICATIONS  HISTORIQUES  DE  LA    VILLE   DE  PARIS: 

H.  CHA.MPION,  libraire,  quai  Malaquais.  5.