This is a digital copy of a book that was preserved for generations on library shelves before it was carefully scanned by Google as part of a project
to make the world's books discoverable online.
It has survived long enough for the copyright to expire and the book to enter the public domain. A public domain book is one that was never subject
to copyright or whose legal copyright term has expired. Whether a book is in the public domain may vary country to country. Public domain books
are our gateways to the past, representing a wealth of history, culture and knowledge that's often difficult to discover.
Marks, notations and other marginalia present in the original volume will appear in this file - a reminder of this book's long journey from the
publisher to a library and finally to you.
Usage guidelines
Google is proud to partner with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to the
public and we are merely their custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing this resource, we have taken steps to
prevent abuse by commercial parties, including placing technical restrictions on automated querying.
We also ask that you:
+ Make non-commercial use ofthefiles We designed Google Book Search for use by individuals, and we request that you use these files for
personal, non-commercial purposes.
+ Refrainfrom automated querying Do not send automated queries of any sort to Google's system: If you are conducting research on machine
translation, optical character recognition or other areas where access to a large amount of text is helpful, please contact us. We encourage the
use of public domain materials for these purposes and may be able to help.
+ Maintain attribution The Google "watermark" you see on each file is essential for informing people about this project and helping them find
additional materials through Google Book Search. Please do not remove it.
+ Keep it legal Whatever your use, remember that you are responsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just
because we believe a book is in the public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other
countries. Whether a book is still in copyright varies from country to country, and we can't offer guidance on whether any specific use of
any specific book is allowed. Please do not assume that a book's appearance in Google Book Search means it can be used in any manner
anywhere in the world. Copyright infringement liability can be quite severe.
About Google Book Search
Google's mission is to organize the world's information and to make it universally accessible and useful. Google Book Search helps readers
discover the world's books while helping authors and publishers reach new audiences. You can search through the full text of this book on the web
atjhttp : //books . qooqle . com/
Uber dieses Buch
Dies ist ein digitales Exemplar eines Buches, das seit Generationen in den Regalen der Bibliotheken aufbewahrt wurde, bevor es von Google im
Rahmen eines Projekts, mit dem die Biicher dieser Welt online verfiigbar gemacht werden sollen, sorgfaltig gescannt wurde.
Das Buch hat das Urheberrecht uberdauert und kann nun offentlich zuganglich gemacht werden. Ein offentlich zugangliches Buch ist ein Buch,
das niemals Urheberrechten unterlag oder bei dem die Schutzfrist des Urheberrechts abgelaufen ist. Ob ein Buch offentlich zuganglich ist, kann
von Land zu Land unterschiedlich sein. Offentlich zugangliche Bucher sind unser Tor zur Vergangenheit und stellen ein geschichtliches, kulturelles
und wissenschaftliches Vermogen dar, das haufig nur schwierig zu entdecken ist.
Gebrauchsspuren, Anmerkungen und andere Randbemerkungen, die im Originalband enthalten sind, finden sich auch in dieser Datei - eine Erin-
nerung an die lange Reise, die das Buch vom Verleger zu einer Bibliothek und weiter zu Ihnen hinter sich gebracht hat.
Nutzungsrichtlinien
Google ist stolz, mit Bibliotheken in partnerschaftlicher Zusammenarbeit offentlich zugangliches Material zu digitalisieren und einer breiten Masse
zuganglich zu machen. Offentlich zugangliche Biicher gehoren der Offentlichkeit, und wir sind nur ihre Huter. Nichtsdestotrotz ist diese
Arbeit kostspielig. Um diese Ressource weiterhin zur Verfiigung stellen zu konnen, haben wir Schritte unternommen, um den Missbrauch durch
kommerzielle Parteien zu verhindern. Dazu gehoren technische Einschrankungen fiir automatisierte Abfragen.
Wir bitten Sie um Einhaltung folgender Richtlinien:
+ Nutzung der Dateien zu nichtkommerziellen Zwecken Wir haben Google Buchsuche fiir Endanwender konzipiert und mochten, dass Sie diese
Dateien nur fiir personliche, nichtkommerzielle Zwecke verwenden.
+ Keine automatisierten Abfragen Senden Sie keine automatisierten Abfragen irgendwelcher Art an das Google-System. Wenn Sie Recherchen
iiber maschinelle Ubersetzung, optische Zeichenerkennung oder andere Bereiche durchfiihren, in denen der Zugang zu Text in groBen Mengen
niitzlich ist, wenden Sie sich bitte an uns. Wir fordern die Nutzung des offentlich zuganglichen Materials fiir diese Zwecke und konnen Ihnen
unter Umstanden helfen.
+ Beibehaltung von Google-Markenelementen Das "Wasserzeichen" von Google, das Sie in jeder Datei finden, ist wichtig zur Information iiber
dieses Projekt und hilft den Anwendern weiteres Material iiber Google Buchsuche zu finden. Bitte entfernen Sie das Wasserzeichen nicht.
+ Bewegen Sie sich innerhalb der Legalitat Unabhangig von Ihrem Verwendungszweck miissen Sie sich Ihrer Verantwortung bewusst sein,
sicherzustellen, dass Ihre Nutzung legal ist. Gehen Sie nicht davon aus, dass ein Buch, das nach unserem Dafiirhalten fiir Nutzer in den USA
offentlich zuganglich ist, auch fiir Nutzer in anderen Landern offentlich zuganglich ist. Ob ein Buch noch dem Urheberrecht unterliegt, ist
von Land zu Land verschieden. Wir konnen keine Beratung leisten, ob eine bestimmte Nutzung eines bestimmten Buches gesetzlich zulassig
ist. Gehen Sie nicht davon aus, dass das Erscheinen eines Buchs in Google Buchsuche bedeutet, dass es in jeder Form und uberall auf der
Welt verwendet werden kann. Eine Urheberrechtsverletzung kann schwerwiegende Folgen haben.
Uber Google Buchsuche
Das Ziel von Google besteht darin, die weltweiten Informationen zu organisieren und allgemein nutzbar und zuganglich zu machen. Google
Buchsuche hilft Lesern dabei, die Bucher dieser Welt zu entdecken, und unterstiitzt Autoren und Verleger dabei, neue Zielgruppen zu erreichen.
Den gesamten Buchtext konnen Sie im Internet unter http : //books . google . com durchsuchen.
c
<V-\ST
ali
¥ 14
* 4
£ Harvard College %
& Library 4
* - v,L. 4
* ^^ 4
T* FROM THE BEQUEST OF *J
^ JOHN HARVEY TREAT 4
T OF LAWRENCE, MASS. T
&* CLASS OF 1862 »
+ 4
* I4
Lateinische
SEQUENZEN
des Mittelalters
aas
Handschriften und Drucken
herausgegeben
ton
Joseph Kehr&iiu.
Direktor dei K. Prenss. kathol. Lehrerseminars sn Nontabanr, Bltter des K. Prenss. Rothen Adler-
Ordens IV. Kl., Ritter des PftpstUchen St Gregorins-Ordens , Inhaber dei Ordenskrenses IV. KL dee
Militir- nnd CitiWerdJenst-Ordens Adolphs ton Nassan, dee Vereini snr Erforsehnng der rheiniichen
Geschichte nnd Alterthnmer tn Maini korrespondierendem, der Gesellschaft fnr denteehe Spraehe tn
Berlin answftrtigem, der kOnlglichen denteehen Gesellachaft sn Kdnigsberg in Prenesen ordentlichem
nnd des historisehen Vereins for den Niederrhein, inshesondere die alte Ersdi6sese K6ln Ehren-
Mltgliede.
-sx&sm-
JAaihz.
Druck und Yerlag von Florian Kupferberg.
1873.
C ^'^^ft^
x/
HABVARD COfLEGE LIBRARY
TREAT FUND
CHARTRAND COLLECTIOM
JUNE 8, 1928
W
Sr. Bischoflichen Gnaden
HochwOrdigslra Herrn Herrn
Bischof von Limburg,
Seiner Pftpstlichen Heiligkeit Hauspr&laten nnd Thronassistenten,
Comes S. Palatii et Aulae Lateranensis etc.
ln
tiefster Ehrfurcht
gewidmet
lll.-l
I)ie lateinischen Sequenzen sind wegen ibres Kinflusses auf
die Entwickelang der drutsehen Leiche und ronianisehen ly-
risehen Lais ?ot bo grnsser Wiehtigkeit, dass eine eingefeeBdere
Darstellung ikrer musikalischen und rhythmischen Verhaltm
als ihnen bisher zu Theil gewnrden, nothwendig erschien.
Mit diesem Satze begjnnt l)v. Bartsch das Vorwort zu
siinem Werke. Ausser dieser furmellen (musikalischen uml
rhythmisrhrn) Wirhtigkeit der Srqucrizen konimt ihr Inlnilt
in Betracht, und man darf, fasst inan Inhalt und Fonn zu-
sammen, ktlhn behaupteu, dass virle Srqurnzrn zu dem Bcsten
ehoreiK was die kirchliehe Lyrik hrrvorgebraeht hat, man
ag die mehr psaltnartigcn , oder die mehr hynmrnartigen,
oder aueh jenc ius Auge fassen, welchc mehr der lyrisrh-
epischen Legende sieh nfthera.
Als ich meine „Lateinisehe Anthologie aus den rhristhchen
Dkhteni des Mittelalters. Frankfurt 1840" zusainmenstellte,
habe ich die erste Bekaiintschaft mit den Sequenzen tn alten
Missalen geniacht, freilich eine noch nicht weit reichende. Seit
Cjener Zeit hlieb nicin Interesse lebendig fiir jene Werkc, welche
aus diesem reiehen Borne der ehristlichen Diehtung gesehopft.
Aber ist es gerechtfertigt, nach den Werken von Daniel,
IClMMi Neale, Morel noch eine besondere SiiTninlung der
Sequenzen hrrauszugeben? Ich hoffc 6f, fnst srhon allein
••n der hohen Preise, welche die Anschaftung der erwiihnteii
Werke manchem Freunde dieses Zweiges der kiniilirhrn T-
sehr schwer machen. Wer den Gesamm t reic h t h u m der
lateinisehen Hymuen mid Sequenzen besitzen will,
der kann die genannten Werke, welche einander ergO»Z8n, nicht
entbehren.
.
- vni -
Ks kam mir vor allem auf eiue Saramlung des reichen
Stoffes an, und zu diesem Behufe beratate ich die gedruckteu
Texte in Missalen uud Sammlungen, hatte aber auch das (rluck,
von biedern Freunden unterstutzt , inaneheii handschriftlichen
Sehatz zu heben. Das Nahere hierOber ist bei Angabe der
Qucllen und Hilfsmittel niit dankender Anerkennung gesagt.
- Eine Kritik des Textes habe ich uicht versucht, ich
glaubte niich einer Bolehea nicht gewachsen, und ich m&chte
fest behaupten , es sei hierzu noch zu frtthe. Mit einer bloss
p h 1 1 ol Ogi B C h e n W o r t k r i t i k , wie sie in ueuerer Zeit den
alten Klassikern (ob zum Nutzen oder Schaden?) vielfach zu
Tbcil geworden ist, reicht man bei diesen Sequenzen nicht aus,
Sie sind nach Inhalt und Form Kinder ihrer Zeit , und das
Yiixtiindniss der Zeit, in welcher diese Dichtungen cntstamlen,
ist nicht jedein erschlossen , man mag den kirchlieh - religiosen
Luhalt der Sequenzen, oder die Sprftchc derselben, das s. g.
Kirchcnlatein , betrachten. Hat doch in Kezug auf die Si
der sonst s*» keimtnissreiehe uud gewissenhafte Daniel nicht
inimer das Kichtige getrotfen, wio M<>ne nachweist. llier/u
kommt noch etwas, was bei den heidnischen Lyrikern RoDU
zur Scite liegen bleibt, niimlich das Musikalisehe in seinem
Zusammenhuug mit dem Rhy thmischen und Metrischcn,
namentlich in den ftlteren Sequenzen. Hier bedarf es vnrerst
noch weitcrer Forschungen, die Handsc hriften sind in dicser
Hinsicht noch lange nicht gcniigend ausgebeutet, so dankbar
das von S c h u b i g e r , M o n e , B a r t s c h u, A. Greleistete an-
erkannt werdcn muss. Das Metrische ist vielfach bedingt tlurch
fltt Musikalische, und wie uneben hier zur Zeit die Bahn noch
ist, zeigt die ganz verschiedene Yersabtheilung derselben 3o-
quenzen in den verschiedenen Sanimlungen. (S. Einleitung S, 5 f.)
Auch die Versabtheilung derseiben Sequenzen in den verschie-
denen Handschriften ist nicht immer eine und dicselbe, wie ich
aus Vergleichung einiger ersehen habe, und wie auch Bartsch
S. 21. andeutet. Mone und Neale geben oft dieser oder
jener Lesart oder auch einer blossen Konjektur aus metri-
s c h e n oder musikalisc h]e n Grilnden den Vorzug , stimmen
aber nicht immer aberein. Dies Alles gilt jedoch mehr von
den alteren Sequenzen als von den jUngeren, in denen statt der
freien Khythmen regelmftssigere eintreten , die sich in gereimte
Strophen gliedern.
Als Material zur kritischen Feststellung des Textes mSge
die Aiigabe der Lesarten dienen, die ich aus den mir vor-
Uegenden Texten mit mOglichster Genauigkeit und Vollstandig-
— IX —
keit zusammenzustellen bemUht war. Einen unschMzbaren Bri-
trag hierzu Hefert der hier bis ins Kleinste gewissenhafte
Mone.
Eine Erkliirung der Sequenzen lag nieht in mefaesi
Plane, nur hier und da habc ich eine Bemerkung beigefugt,
Einiges bieten Daniel, Neale und Morel, recht vielMum
besonders durch Mittheiluug von Parallelstellen aus den Kirchen-
schriftstellem und den griechischen Men&en, „d£e dem Nameu
nach MonatsbUch e r , dem Inhalt nach C h o r a 1 b U c h e t
ftlr den taglichen Gottesdienst jedes Monats, daher auch mouat-
weise als besondere Bttcher gedruckt sind." (Mone, D. Vor-
rede S, X.)
In den Bemerkungen sind die Stellen angegeben, wo
Bartsch von den betreffenden Sequenzen spricht, da der Vcr-
fasser seinem Buche ein gewiss recht sehr zu wQuschendes Re-
ister nicht beigeftigt hat
Zugaben , und ich hoffe , nicht ganz werthlose sind : die
kurzen biographisch - literarischen Nachweisuugen ilber einige
Sequenzcndichter und ihre Sequenzen; das Verzeichniss d«r
Ubrigen Sequenzen nach . Jahrhunderten; das WOrterverzeichniss.
Wenn das Verzeiclmiss der Sequenzen auch hier und da Zweifel
zulilsst, oder weitere Forschungen in Handschriften diese oder
jeneSequenz einem frtlheren Jahrhundert zuweisen ; so hoflte icli
doch durch dasselbe der Literaturgeschich te und durch
das Wtfrterverzeichniss der Philologie einen kleineu Dienst
erwiesen zu haben. In Bezug auf.den letzten Punkt, das s. g,
Kirchenlatein , darf ich auf das „Handbuch zur Vulgata" von
Dr. Kaulen (Mainz 1870) verweisen, liber welches kein Phi-
lologe sich vornehm wegsetzen mOge.
Montabaur, dea 25. Sept. 1872.
J. Kehrein.
I n h a 1 t
I. Hiieder an Gott.
Advent&lieder
WeihnachtsJieder . . . .
Epiphanie
Beschneidung
Christi Leben
Name Jesu
Verklarung Christi . . .
Septuagesima
Passionslieder
Leidenswerkzenge . . . .
SchwetBStuch ,
Jesu Anllitz
Wimden Cliristi . . . .
Kreuz Christi
Osterlieder
Am weissen Sonntage . .
Himmelfahrt
Sonntag nach Himmelfahrt .
Pfingsttteder
Dreifaltigkeit . . , . . .
Fronleichnamslieder . . .
An Sonntagen
Nr.
1— 6
6— 28
24— 30
81— 32a
82b
33— 85
36— 42
48— 44
45— 46
47- 64
55
56
57— 58
69— 78
79—110
111—113
114—119
120—121
122—187
188—149
150—162
163—165
3X Von den Engeln.
Von den hl. Engeln . . . 166—174
XXX. Marienlieder.
Maria Empfangniss . . . 175—190
Maria Gehurt 191—196
Maria Verkflndigung . . . 197—203
Marift Opferung .... 204—205
Maria Heimsuchung , , . 206—214
Maria Rcinigung (Lichtmess) 216—222
Maria Schmerzen .... 223—236
Maria Freuden 237—245
Maria Himmelfahrt . . . 246—261
Verschiedene Marienlieder . 262—884
IV. Heiligenlieder.
Auf alle Heiligen .... 835—340
Aof die unschuldigen Kinder. 341—849
Johannes der Taufer
Joseph
Simeon
Auf die Apostel und
gelisten ....
Petrus und Paulus
Andreas . . . . ,
Johannes Ev. . . ,
Jakobus
Bartholom&us . . .
Lukas
Markus
Matthaus
Thomaa
Martyrer
Bekenner
Jungfrauen . . . .
Wittfrauen . . . .
Kirchenlehrer . . .
Achatiu8
Adaibert
Aegidius
Africanus
Eyan-
Ajtapetus . . .
Albanus . . .
Albuinus . . .
Alexius ....
Ansgar ....
Antonin . . .
Anton Abt . .
Anton von Padua
Arbogast . . .
Augustinus . .
Benedictus . .
Bernhardinus
Bernhardus . .
Blasius ....
Bonaventura . .
Botuidus . . .
Burchard . . .
Gassian ....
Castor ....
Kr.
350—364
856—866
367
368-377
. 878—397
, 898-401
402—413
414-419
420—424
425
426
427—428
429—431
482—456
457—471
472—480
481
482-483
484
485-486
487—488
489
490
491#
492
493
494
495
496—497
498—500
501
502-512
613—516
617—618
619-620
621—525
526
527
628
529
580-531
XI
Nr.
Celsus 532
Christophorus 533
Clemens 534—536
Colomann 537—538
Columban 539
Constantius 540
Corbinian 541
Cosmas und Damian . . . 542
Cyriacus 548
Desiderius 544
Dionys 545 — 547
Disibodus 548
Dominicus 649
Emmeram 550 — 551
Epimachius und Gordian . 552
Erasmus 553—554
Erhard 555—566
Erich 557
Eskill % . . 668
Eustachius 559
Felician 560
Felix und Regula .... 561—562
Findan 563
Florin 664
Franz von Assisi .... 565—577
Friedrich 678
Fridolin 679
Gallus und Othmar . . . 680—583
Gebhard 684-685
Georg 586—589
Gereon ......... 690
Goar 691
Gorgonius 592
Gregor 593—594
Gumbert 596
Heinrich 597—598
Hermann Joseph .... 699
Hieronymus 600—607
HUarius 608
Ignatius 609
Januarius $10—611
Jodocus 612
Johannes 613
Justus 614
Juyenal 615
Kanut 616
Karl d. Gr 617
Eilian 618
Eonrad 619—620
Ladislav 621
Landelin 622
Laurentius 623—627
Lebuin . ' 628
Leodegar 629—632
Leonhard 638—636
Leopold 637
Liborius 638
Ludger 639
Ludwig 640—644
tfr.
Mammes . , 645
Martin 646—651
Maternus 652
Maurilius 658
Mauritius 654—660
Maurus 661
Narcissus 662
Nicolaus von Mira . . . 663—674
Nicolaus von Tolentino * . 675—676
Notker 677—678
Olav 679—680
Oswald 681—684
Othmar 685
Otto 686
Pancratius 687
Panthaleon 688—689
Pelagius 690
Pirmin 691
Quintin 692
Quirin 693—694
Remaclus 695
Rochus 696—697
Rudbert (Rupert) .... 698—699
Sebald 700
Sebastian 701—703
Servatius 704
Severus 706—706
Sigismund 707
Simpert 708
Stanislaus 709
Stephanus, Martyrer . . . 710—719
Stephanus, Konig .... 720
Theobald 721
Theodorich 722
Theodorus 723
Theodulus 724
Thomas von Aquin . . . 725—727
Thomas von Canterburi . . 728—782
Udalrich (Ulrich) .... 738—734
Vincenz 786—740
Vitus ........ 741—743
Wenceslaus 744—746
Wilhelm 746—747
Willibald 74&
Willibrord 749
Wolfgang 750
Adelheid 751
Afra 752—757
Agatha 758
AgneB 769—763
Anna 764—775
Attala 776
Barbara 777—786
Brigitta 787—789
Cacilia 790-791
Clara 792—793
- xn -
Vt.
Blandina 794
Dorothea 795—798
Elisabeth von Schonau . . 799
Elisabeth von Thuringen . 800—802
Elisabeth, Wittwe .... 808
Fides 804
Genovefa 805
Hedwig 806
Helena, Kaiserin .... 807—809
Helena, Wittwe 810
Katharina 811—829
Katharina von Siena . . . 880
Katharina von Schweden 881
Kunigunde 882-<-888
Lndmilla 884
Margaretha 885—844
Maria aus Aegypten . . . 845
Maria Magdalena .... 846—849
Martha 850—854
Monica 855—857
Noburga 858
Radegunde 859
Ursula 860—862
Verena 868—864
Wiborada '865
Einweihung einer Kirche . 866—878
Messe fttr Verstorbene . . 879-880
Messe fur Wohlthater . . 881
Oegen dio Tnrken .... 882
V. Anhang.
Fetrus 879
Jakobus ....... 414
Anton Abt 497
Katharina 826
Kreuzerh&hung 888
Martyrer 884.892
Bekenner 885
Cyriak 886
Bonifacius 887
Victorin n. Florian ... 888
Cftcilia 889
Lndger 890
Dreifaltigkeit 891
Lambert 898
Hieronymus 894
Bemigins 895
VI. JSTactitragr.
Zu Nr 13. 867
Verseichniss der Sequensen S. 600
Worterverseichniss ... S. 608
E i n I e i t u n g.
a, Name, AYesen und Entwickelnng der Seqnenzen.
mJDi « Sequens (sequentia, [irosa, troparia) hat foU
n Ursprung. Das AUeluja} bee&n/iers dos 8cmu$s-q fn £em*
elben wird durch eine longe Hetike Noten wmh Mueikd
itus allehijutitus) durehgefUhrt. Btott des ohne 2
ngenen a, a, a, welehes bei allem Scmxtunge drs Gesanges doch
ihaltsleer war< fiihrte man ganee QeeSnge^ namlich die Scquen^m,
, Dieser dem Afleluja a/ngeh&ngtc Q-esang heisst Sequen*, u
dem Worte gleiehsam als AnM lgt% und die darattf
i dichte heissen aueh 8egm vetl sie in dem n&mUcJu
AXleluja aufh&rte, an n.u A. A* Hnogehi
ChristUch-Kath Wurgik. Prag 183?. 2. Thv.il 8. 210.
,Jn dem Character der jubelnaen Freudigkeit des Alleluja-
/ der Grund) dass das Alleluja ntcht nur mehreremcd
7, sondern dassauch d nflben ehemais beim Ge-
sange sehr gedehnt wurdcn. Es sdlUe wie jeder Jubelruf ntit <
fachhdU gesproehen werden, Besonders geschnh dieees in
Messe bei dem AUelujagesange eteischen' dcr Epistel und dem
ium. An die Stelle dieser textlosen, bloss dir Endsutben des
AHrluja melismatisch iviederholenden Jnhitatioti. die man rfeui
Pneumat jubilns, jubil&tio nantife, setete d pferische
Mittelalter bald besondere geistvoUe Lobges&nge mit B&riehung auf
B leuturtg des I Diese Lobgesange nannte man Sequeih
/v \ngs bloss rhythmiech, nicht me-
h abgefasst waren, Da einmai die Sequeneen auf dieai R
als 2 ngesang etoischen Epistet und Evange&tom aufgenommen
warcv, sic sjuitcr amh iu dic Messen eingefuhr% in denen
fter AUeHujagesang nicht stattfand, wo sic sich dann an d ctuS
anechtossen. Auch diese Heqnensen sind Bymnen im eig
ten Sinnc Im neunten oder eehnten Jahrhundert entstehend}
'cn sich dieselhen bald SO , dass man an manchen 0
jede Messe eine eigene 8eq >id fUr manche Feste sogar
rere hatte. In dieser Weise finden sich dieselben bis mtr 11 >
ehnten Jahrhwndert (1570)}
man nur dit Sequensen vm f)?tem (Nr.83), Pfingsten /jNV. /
m Fronleichnamfeste (Nr< 150)% Jm dei (Nr. ^
der Messe, die m der Fassionszcit dcr Erinnerung an
heil. Jungfrau unter dem Kreuee des sterbenden Er-
(Nr. 223) , beibchieit, Die Absicht} die
bei dicser Bedurtion / w offenbar^ die genanwten Fcste dadurch
— 2 —
besonders auszuzeiehhen ; dann auch, weil die Sequenzen uberhaupt
nicht dem urspriinglichen liitus gemiiss icaren" 2)r. J. B. Liift:
Liturgik. 2. Band. Mainz 1847. S. 110/.
„Den Namen Sequenzcn fiihrcn einige Hymnen, welche man
nach dem Alleluja, das man bei der Messfeier an das Graduale
anschloss, folgen liess. Den Namen leitet man daher , weil dieser
Hymnus an die Stelle der letztcn Sylbe des AUeluja, die man
durch verschicdene Modulationen im (xesange sehr lange hinzudeh-
nen pflegte, trat, und unmittelbar an das AUeluja sich anschloss;
dahcr auch die weiteren Namen der Sequenz jubilatio, jubilus. Die
alten romischn Messbiicher enthalten keine sotche Scquenzen. Die
erste Einfiihrung derselben in die Messliturgie tvird gewolmlich detn Abt
Notkcr (Balbulus) in St. Gallen zugeschrieben, der &ie zugleich dichtete.
Nach dcm Biographen Notkers, Ekkehard, wurden diese Sequenzcn
an Papst Nicolaus I. (858—878) geschkkt, der sie gut hiess und
empfahl. Nach dem Beispiele Notkers verfertigten auch Andere der-
gleichen Sequenzen, und sie fanden in dcn Messliturgien Teutschlands
eine reichliehe Aufnahme. vor der Fertigung des romischen Missale
nach dcr Anordnung dcs Tridentinums (1570) gab es in Teutschland
MessbiicJier, die 30 — 100 Sequenzen aufgenommen hatten.il Bendel
im „Kirchen\cx\kon" von Wetzer und Welte. Bd. 10, S. 86.
Zur Begrundung einiger der vorstehenden Sdtze verweise ich auf
die von mir benutzten Quellen und bemcrke noch, dass ich in foU
genden (in der Mainzer Stadtbibliothek befindlichen) Missalen Jceine
Sequmzen gefunden habe: Missale Moguntinum collegii Gangolphi
saec. XIV. manuscr. — Missale Cistertiense. 1487. fol. — Missale
Carthusiense. Paris. 1520 8. — Auch das Missale Moguntinum 1517. fol.
sott keine Scquenzen enthulten.
„Es gehort auch zur richtigen Ausgabe der Hymnen die RegeU
mdssigkeit ihrer ausseren Gestalt oder metrischcn Form. Die Regeln
dirser Form stimmen theils mit der klassischcn Mctrik iiberein, theils
weichen sie davon ab, und zivar schon seit dem Ursprung der Hym-
nologie. Es sind daher fiir die Versmasse dcr Hymnen Zeiten und
Volker wohl zu beachten, weder die Durchfuhrung noch die Vernach-
lassigung der MassiscJien Metrik darf als allgemeinc Begel gelten und
ebensoivenig ist die Rhythmik der netonung zu iiberselien. Dies ge-
schah bisher bei den JSfotkerischen Sequenzen, die in allen Ausgaben
als pmsaische Stiicke gedruckt sind, weil man weder ihren Ursprung
aus den Troparien noch die betonte Rhythmik dieser griechischen
Vorbilder erkannt hat. Ich habe sie nach ihren Strophenmassen ab-
getheilt und mit troparium (d. h. canon tropariorum) bczeichnet, um
sie als eine besondere Art von Licdcrn kenntlich zu machrn. (S. nachr
her Christ.) . . . Da man kcinen aUgcmeinen Namen fiir die kirch-
liclien und geistlichen Lieder hat, so ivdhlte ich auf dem Titel die
Benennung Hymnen, weil sie am deutlicJisten dicse Lieder bezeich-
net. Es sott damit der Unterschied zwischen den Hymnen und andern
christlichen Liedern nicht verwischt werden.il Mone I. Vorrede
S. IX. XII.
„ Wir fassen tippbq in dem Sinne von „Fugnngu oder „Aneinander-
reihung" und gtauben, dass das Wort von Hause aus nur der Jfe-
lodie zukam und von da erst auf die nach einer bestimmten Mdodie
— 3 —
E
Strophe iib wurde* Leo AUatius
Werke De libnfl iticis Graecorosi undGd m Eudto-
logiou aive Bitnale GraecontQ] geben > chen
; cfa£ i(ittui)><<h< tractus, j'Vm/-
9. Jtthrfiiault , t gebr&uchlich war (st F. Wolf^
eti\ S. 9 'ftng
men aus Aneinanden tehenaen \
s AUeluja. Bei dem innigen Zusammenhang des a&endldndi&chen
und morycnlSndischen l ws und bei dem eni nden
'ntj' f: tnul d
ken Knrhc iibten, mochte man desshatib annehmeUi
he tractus von vornherein • ■■( war^ das gri
tugeben. Aueh wSl
Uent dock honnten die Lab >h ohne gru
Wort gehBdet habent um damU das lange ffinjneheii der Byllben%
protracta protmutiatio beim G Qegem tenAus-
yprathe beim Bpreehen und Lesen auseuariicken . . . Noch ein ofl
Wbri der lateinischen Pot Mittthtii Wort sequentio,
( wahrSi mit dem griechischen ilpub; mu t. Man
rtttcr Seqtien» die la$umaeknte} dk teMe Sylhe
aHon naeh dem Grad
m der M nd daem Text jener Jubei :ten
r (et Wolfi i S. 30). Dass nun jenes ktteini&che se-
uentia ei ■ » «xoXouSfa sei, hat man
I und aMgemein > geufohniUche Bedeutung von
darunter die Folge i Feste '■■
Andachi gehi ^jfabete unddt ch haum
ieher geeogen werdent da das latemische sequentia
ne JubeUnelodie bedeutet, Noch weniger p\
dif neuerdings wieder r<>n Bart \ene An-
nakme^ * Hfamen lafett, dass
ar auf d \tung
hiechen Wortes *, das nicn
braueht amL FPtfl man oieo nicht eine starhe V
prung&ichen Bedeu&ung des Wortes mn Munie ier Lateiner
mehmen, w muss man sioh nach ei/ner tmdern Bedeuiung pon daw»
ovSia ur und nsm
en Abhandlung das Wori cfau&$ nid imiXmjdht tff xai rxiiz uO.onq
xai dpuLMi*; 0i m Sinne twj
J%ix = ngeordnete Folge von T8* wten
r httnntsiht ft Kurchenp n Jiamon gelen ...
"U d' m rippic hd\\o< -ocxdpw eng ousammen* Das Wqri -
dpto^ nlich ein Diminutivum, und eum Ver&t&nd*
hst au/das Primitiifum^ aufyrittet euriki
m neunten Jahrhund
I troj>i dis c.uirica, wetche den davidischen
tngen wurden {s. Wotft Lcns ete, B n,tt
in diesen tn^pj d ' die Tpsrrapwt. Dir Bedeutung
odus, m ist,
*s Auye fassen; mgm gebrauchb mo<li und moduli schon in
1*
— 4 —
der Jclassischen Zeit von Melodien und Gesangweisen, und verstand
danach auch im Mittelalter unter modus ottinc cine zu Ehren der
Ottoncn gedichtete Liedweise (s. Bartsch^ Seq. S. 145). Im christ-
lichen Mittelalter bildete man von Tpsr.oq das VerkJeinerungswortchen
rpoudpiov in der Bedeutung eines auf eine bcstimmtc Gesangsweise
gedichteten kleineren Liedes und einer cinzelnen wiederkchrenden Strophe
eines solchen Liedes.u W. Christ: Beitrdge zur kirchlichcn Literatur
der Byzantiner. Munchen 1870. S. 15/.
Ausfiihrlich spricht Bartsch (s. Verzeichniss der von mvr be-
nutzten Hilfsmittcl) tiber Wesen und Entwickelung der lateinischen
Sequenzen. Einige der Hauptstellen (S. 1. 2. 3. 5. 6. 18. 69. 73. 86.
142. 170) mbgen hier mitgetheilt werdcn.
„Die mittelalterlichen Sequenzen haben ihren Ursprung in dem
Allcluja, wclches den ScMuss des zwischen Epistel und Evangelium
fallenden Graduale bildete. Das Alleluja tcurde dabei nicht einfach,
sondern mit mannichfachen Mclismen, in langer Folge von Tonen
gesungen, die namentlich auf die letzte Silbe ja sich erstreckten. Diese
melismatische Art das Alleluja vorzutragen war schon in den ersten
Jahrhunderten der Kirche iiblich geworden: nicht bestimmen lasst sich
die Zeit, in dcr es Sitte tvurde, das so ausgedehnte AUeluja an den
Schluss des Graduale zu setzen . . . Man nannte diese musikalische
Verlcingerung der Endsitbe das Alleluja neuma oder pneuma, ein
Wort, welches vcrschiedentlich gedeutet^ wahrscheinlich nichts anderes
als das Ausstromen , den Erguss einer lebhaften feierlichen Freude
bezeichnet; und wcil der Gesang mehr ein Jauchzen war, werden
dafur auch die AusdrUcke jubilus, jubilatio, cantus jubilus, cantus
jubilationis gebraucht. Die gewohnliche Bezcichnung sequentia erkldrt
sich daraus, dass diese Reihen von Tonen auf das AUeluja des Gra-
duale folgten , sich unmittelbar an dasselbe anschlossen (s. vorstehend
Christ). Der Ausdruck war schon gebrciuchlich , ehc man daran
dachte, Sequenzentextc zu dichten, und hat daher ebcnso wie die vor-
Iiergenannten urspriinglich bloss eine musikalische Bedeutung, wdhrend
andere nachher zu crivdhnende Bezeichnungen schon auf die Texte
Bezug nehmen, mithin jiingercn Ursprwigs sind. Den grossten TheU
des Jahres hindurch wurde an den grossen kirchlichen Festen wie an
den Festtagen der Hciligen das AUeluja geswngen: nur in der Fasten-
zeit, gcnaucr vom Sonntage Septuagesimd bis Ostern, trat an die Stelle
des Alleluja der tractus, d. h. der Gesang von mehreren Psalmenver-
sen, odcr auch wohl eines ganzen Psalmes. Melodisch unterschied sich
dcr Tractus von dem freudigen Gcsangc dcs AUcluja durch einen
lanqsamen, traurigeren Charakter , und das war der Zeit , fiir welche
er bestimmt war, durchaus angcmessen. Erst mit dem Feste des er-
standenen Hcilandcs brach das Jauchzen und Jubeln der Seele uneder
in Dank- und Lobliedern hervor. Die wachscnde Zahl von Melodien
zum Allelnja crhohte die Schivierigkeit , sie dem Gcdachtniss cinzu-
prdgen. Es war daher natiirlich, dass man nach einem Mittel suchte,
diese Schwierigkeit zu uberwhidcn, und man fand es darin, dass man
den Melodien Texte unterlegte. Franhreich gebuhrt das Verdienst,
den Gcdanken zuerst ausgefuhrt zu haben, und zwischen 830 und 840
sind die ersten derartigen Versuche gemacht worden. Als den eigent~
licfien Schopfer der Sequenzentexte hat man jedoch mit Becht von
_ 5 —
rr den St, Cralhr Monch Notker Satbuius angoiehen, Durck
tritt He Sequen; a\ der
mgebitdete, Hehende
Torm dor ehristKchen Dichtung des MUtetdUers . ♦ . D
Xnuneu bealeitendm T<
Mri >duir mbst sequentu
jubili, dem Schluss - AH< rf< n . .
sequentia der gelaufigste Au ;»rosa, dt
man
auch ftir di wuten in G
xnungen cantilons cantiea . . \
1 auf die Form TnhaM bejfieht eieh de§ Au&*
1;mi>; imd namen&ich im Plurat wird der Aue&ruek lai
>u Lob(jf i auch hvmnus
n gesafft, ohne dass cfarau
Dichtun tu folgern wSre , . .
Die Anlage der notherieehen S H in der Recjel nutl
hend dfc, daes nach einem m
An:«h! n (versus, versiouli, clausulae. n) folgt,
i rt und nder folgi ■ tben
mgen w dem leteten Paare noeih eki
musikalisrht r Sr/duss Skih 'turnhf, & der Ein
Wiederkokmg der 3hh 4 ♦ • . Wte der ent-
henden Stollen m den meieten Bequenten die gteiehe kt\ se
>><u1t dem schon von Notker befolgten Gesetse aueh cHe
hegleUendm Text< f&i karmonieren. Vnd mar
lifben, sondem auch die rhuthmische Bewegung
t*\ Bttonten dem em >n dm-
des onderen ebenfaUs beto hen} dabei
das in der EUsion nicht
riieksicktigt . . , Die ofi bed kaUschen Stucke,
aus denen i t, nmeht Am
nden M01 luhepunkte nothwendig^ ofa d den BcUuOS
fflem beeeichnet sind Vaher tetfcXU n
Versihel rMhmiseh m Heinere TheUe: wewn man einen Vei
>htr(t so ist der S<hh<ss dts T
en&e, da Buhepunkte im Innern ai <n ansusrlmi. Man hat
Darsteli
nulhr llnr. Daniel echreibt jeden Ve\
nu Jnurrn als rtn Ganzes (rm .?. ht hn 5, Band<
aus Monc mtnomtnenen)^ Mnd 3nm gjbi 8chubige\
llecht. And Qantier m erinew AMegabeAdoms von 8
trennen I m hUinere / fetste
n m ifhrigen jedoch den 7 sa:
Tu lene cofijugis — pcctus respuisti — messiain seeutus,
lt ejus pectoris — sacra meruisses — fluenta potare.
Mone und Wackerna f/e l dagegm // \k& ni <>
Verse, indem <)*. danach wtirde der
ngej Doppetversikil sich so gestaOen:
— 6 —
•
Tu lene conjugjs
pectus respuisti
messiam secutus,
Ut ejus pectoris
sacra meruisses
fluenta potare.
Morel endlich folgt bald dem einen, bald dem andern Systeme.
Ich habe mich dem von Gautier und von Schubiaer bekampften
Systeme Mone's angeschlossen , welches iibrigens schon von Lach-
mann 1829 vertreten wurde1) . . . Wesentlich ist, wenn man einen
Versikel in kleinere Theik zerlegt> dass es richtig geschehe. Und
darin hat Mone selir haufig gefe/dt. Als Grundsatz ist aufzustel-
len: 1) Man muss in beiden Stollen gleichmassig abtheilen. 2) Die
Abtheilung muss der Art sein, dass Worter, die durch den Sinn
zusammengelwren , nicht auseinander gerissen werden, also die Prd-
position ist nicht von ihrem Casus zu trennen u. s. w. Die Ab-
theilung eines Versikels in kleinere Abschnitte ist indess keine fest-
stehende; eine DreitheiUgkeit} wie Wolf S. 31 sie in Anspruch nimmt,
gilt keineswegs durchgdngig. Die Musik bezeichnct keine festen JEin-
schnitte, nichts in den Handschriften weist darauf hin . . .
Wenn gleich in den Uhythmen der alteren Sequenzen eine grosse
Mannichfaltigkeit herrscht, so ist doch in vielen die Neigung wahreu-
nehmen, einen bestimmten Rhythmus vorherrschen zu lassen, rhythr
mische Systeme zu bilden, die jedoch niclU mit voTler Strenge durch-
gefiihrt werden. Der bdiebteste Bhythmus ist der trocluiische , den
wir auch in den spdteren Sequenzen von strengerer rhythmischer Form
uberunegend finden werden. Schon darin bilden die Sequenzen einen
Gegensatz zu den Hymnen^ die von Alters l*er aen jambischen
JRhythmus bevorzugten. Dagegen sind Sequenzen mit vorzugsweise
jambischem Rhythmus sdten. Der Art ist dic Sequenz A solis occasu
(Nr. 539). Die Mischung von jumbischen und trochdischen Rhyth-
men ist teufig, jedoch sdten sind beide Rhythmen in gleichem Masse
in einer Sequenz . . . Eine grossere Mannichfaltigkeit veranlasst die
Anwendung zweisilbiger Senkungen, wodurch dactytische wnd glyco-
neische Rhythmen entstehen, z. B. Festa Christi omuis (Nr. 24).
lm zehnten und elften Jahrhundert kannte man keine atidere
Form der Sequenzen als die notkerisclie. Aber auch nachdem tieuere
Formen iiblich geworden, fuhr man fort, daneben im alten Stile zu
dichtm. Im zwolften Jahrhundcrt aber scheint die Tradition sich
gdriibt zu haben, ja schon im vorhergehenden, aus wdcfiem wir Se-
1) Im Einzelnen stimtnt Bartsch sehr oft nicht mit Mone iiberein, s.
Nr. 10. 44. 61. 79. 81. 82 etc. Auch Bartsch und Wackernagel stimmen
nicht immer ilberein, s. Nr. 6. 24 etc. Vgl. noch Nr. 20. 25. 32 etc. Bei die-
8em Widerstreit unter sonst Einigen habe ich cs vorgezogen, Daniels und
Schubigers Weise zufolgen, die so ziemlich den latcinischen und deutschen
Psalmen in unsern Gesangbuchern gleicht, bei denen im Gesang in den einzel-
nen Versen auch Absatze vorkommen. Bei den aus Mone aufgenommenen
Sequenzen Nr. 141. 230. 238. 263. 358. 422. 478. 503. 504. 522. 593. 630. 631.
632. 715 habe ich dessen Weise beibehalten. Die Abweichungen zwischen
Bartsch, Mone und Wackernagel habe ich nur einigemal angegeben, bloss
um deren Vorhandensein eu zeigen.
— 7 —
n besitirn , •;>,> nt durch das ]',
rdrangt ru - Seit der Milte
Jahrhunderts begegnen urir
m
en
i
Ischen nicht itlich uni(
Ehjftkmen} in wdchen die tSequen&en No&ers und
treten
timtr Strophm gUedern. Qerade nach der IPormverwitderung. rftr
n Jahrhundert uns SUhen mehr
weni tfe dic M tu grSsserer Fot
streng ?an, mu
tiirliche Wotge, Der musikaKsche Gharakter Hieb gUnchwoKL i
fbei auch jetsi I oppetter
tien; joA rfid in fwei rhgthmMch gleiehe Ha$b$trophen}
m wurden% wu die Seiden
DoppekeraikeJe, Dcr alte Braiah, di lurch
erdffnen und mU ei lchen
rschwand mckt- wurde aher doeh sehr besehrankL
Franhn n aafyti der
fruchtbttr beruhmteste 8eq ichter n er Richtung}
sm Beispid von nachhaitigm Euifiuss wurdef war Actam n
Victor.u
TrcU d nen sehtitzenswerthen Bemerhungeni Athand-
hmgen und Biicl und JSntun
<ltr lai< ler, me-
sprachKcher Hinsickt in Besug auf EinjtM&nes noch
nicht epruehn nn auch im Orossen m
nen Jtesuttate der Forschung ob genSgend betrachtel d&rfen,
Zu ' ,f sindt ren Duriiidiis, Gerbertu^ tl
tovaeus, Pe/ u, A. unrf den in Vorstehendem Oenannten so
ngtn in den Vorreden von Daniel, Mone, Morel- be-
sondtrs nocht I\ Wolf: XJeber die Lais{ Sequensen und Leiche,
Heidelbcrp 1841. Neale: De sequentiis dissertati» brevis p. XIV —
WXJl m Werhe: Sequentiae (s. Qudten). W. Christ:
Aiitbologia graeca carioinuni christianoruui. Lipsiae MDCCCLXXI. 8.
Prolegomena p, IX— CXLIV.
r
lu
hl
/>•,
b. Dichter von Seqnenzen.
Notkt-r Halbuhis,
Er wurdi geboren um das Jahr 830 eu Elk (Elg, A
im Kanton Ziirich ,
hlechte KarJs d. Or.% von miitterUchi mit dem sdchsi&
, n brachkn ihn um das Jakr
842 ins Ktoster BL n damals AM Orimoald
;: hier wurde er den Lehi Aent
der
ht~ und Ttrtiktinst unterrichtetm, War er aucht
seines Lcbem^ mit einem Fefder in der Aus behaftet-
_ 8 —
und daher Balhilus der Stammlcr genannt; so hinderte dieser
Vmstand seine ausgezeichneten Fortschritte doch keineswegs, viel-
mehr hntte sein Talent und Eifer zur Folge, dass er aucli spdter
zum Lvhramte be/ordert tvttrd. B<sondsrs aber war es Poesie und
Musik, worin er auf gldnzcnde Wrise Iwrvorragte. Gldnzend durch
das Bnspiel eines goitseligen Wandcls, stnrb er am 8. April 912
im Rufe der Hdligkeit. — Seine Hriligsprcchung er/olgte 1513 durch
Papst Julius IL, seine Gebeine, durch alle Jahrhunderte sorgsam
bewahrt, ruhen in der Domkirche von St. Gallen. — S. Schubiger
S. 39 f. und Greith im „Kirchenlexikon" von Wetzer und
Welte. Bd. 7. S. 651 f — Eine kritische Ausgabe seiner Sequen-
zen nach Text und Musik ist noch ein frommer Wunsch. Naeh-
genannte Nr. tragen seinen Namen, doch ist seine Autorschaft bei
einigen zweifelha/t. — Nr. 10. 11. 20. 24. 25. 26. 43. 44. 69?
79.' 81. 84? 85? 86? 87? 92. 94? 96? 97? 99? 101? 102. 104.
105? 108. 109. 110. 111. 112. 114. 119. 120. 121. 122? 123.
124? 135? 139. 140. 166. 167. 168? 191? 217. 218. 247. 335.
336? 341. 342. 343. 344. 345. 346. 351. 369. 374? 390? 394.
398. 402. 403? 410. 432. 433. 434. 443. 444. 459. 472. 473.
514? 521. 535. 544? 545. 551. 552. 580. 581. 610. 623. 629?
646. 654. 655. 656. 657. 658. 663. 681. 685. 710. 711. 712. 713.
733. 752. 767. 768. 769? 790. 866. 867. 868?
Ekkehard I.
stammte aus einem edlen Geschlechte von Jonschivyl in Toggenburg
(Schweiz), besuchte schon in friiher Jugend die Klosterschule in
St. Gallen, wurde spciter zum Vorstand der innern Schule ge~
wdhlt und lehrte mehrere Jahre darin mit grosser Auszeichnung die
Wissenschaften des Trimums und Quadriviums. Nach dem Tode
Walters wurde Ekkehard einstimmig zum Dekan gewd/M; Abi
Krako schenkte ihm volles Zutrauen und uberliess ihm zur Freude
aller Monche die ganze Leitung des Klosters, wenn cr, was zuwei-
len geschah, seiner Kranklichkeit wegen nach Herisau sich begab,
um dort von den Geschaften auszuruhen. Auf einer Wattfahrt nach
Eom gewann Ekkehard das volle Vertrauen des Papstes Johann XILf
der ihn seiner GeUhrsamkeit wegen langere Zeit zuriickhielt. Er
wurde 958 zum Abte gewdhlt, konnte aber, weil er durch einen
Sturz vom Pferde ein Bein gebrochen hatte und hinkend geblieben
war, die Wahl nicht annehmen. Er starb in semem Kloster, all-
gemein betrauert, am 14. Januar 973 (nach Andern * 978). —
S. Schubiger S. 74/. „Kirclienlexikon" von Wetzer und Welte.
3. Bd. S. 507/. „Walther von Aquitanienu von San-Marte.
Magdeburg 1853. S. 3/
Von Ekkehard L sind die Sequenzen Nr. 138. 350. 513. 539,
vielleicht attch Nr. 540.
Ekkehard II., Palatinns.
Ein Schwestersohn des Vorgenannten. Durch seine Beredsam-
keit, Sprachkenntniss und Kunstbildung sich au/ gldnzende Weise
auszeichnend , stand er der dussern und innern Klqsterschule in
St Gallen zugleich als Lehrer vor, und zwar mit solcher Energie,
dttss Bchutcm, mit Ausnahmc dcr gans hleinen^
indere I Umg erlaubte, ats nur in h he. Dcr
r Konttmssc dnru<f bu ihn
nc<t/dt< fffirt Haihrnf :ti ijt hm
nd g hen Spra d er vom Kaiset <>tto I. nach
nu den wickti Berathungen des Reiehes
■ m mitt ah Lchrcr <b i n haiserlichen Sohne wirktc
bn II' / spSter der meh geuriihnlich aufh
, dass man ihm aujgemein die
wraussagte; doch < rfohti d fSrderung nicht.
mir 0H| /fr// gew*9 & Ucticntcmi dbr
Kaiserfanrilie nolhwendig Er storb «ts
tichen Ktrcht don Main* am 23. AprU 890 (naeh Andern 996).
S. 8chubiger 8, 75 f. „Kirck Wetser nnd W
l J; 09/,
Van Uicht auch Nr, 544.
Berno
var cin J > wn Oi burt mul Btnrdi/:fi)ttr))iiinch :n Priim hci Tricr,
«thr in St. QvMcn* lm J. lot> u ihm Kaieer Heinrich II, (8/er
Abte von Eeichenau lAn-ia &ves) auf einer Insrt im
veitoerbreHeten Buhm aer Gletehrsa/mkeH
rb und den Glanz des Klosters umd seiner Schtde, dt<
<)>t A(>tc Immo $ehr jsuruckgegangen wanrms wieder
j- Waeh n< r:iujititrit}cr Acntsjiihrnmj starh CT GMft 7, J
(nicht 1046 da und dort angegeben Wie m den
\r er auch in der Geschichtshwi
\d Tonkunst wohierfahren. — S. Schubiger S. 83/. ffe-
im „Kirchenfacikonil wn Wei n ■•>• und Welte i. Bd. md
in thr „Ttibinger theol. Quartafschrift" 1838. fif. *», $24* 349 f
Von Berno sind du uten Nr, ; '49. 863.
llrrinuiinus < «nil rad ns ,
rti Sulf/au iu Sc/iicahcn 1013 } citt 8ohn SeS Orafcn WoU
fara<t von Veri dc schon ais Kndbe von
en Mbnehen SK. &allm tur Eriiehung ubergeben. Den Bci-
Contraettis erMeU er von der Litimnmi s&ner 6Uedett womit
W| Kittdhctt an his :u se&Wfm Tode h</t<tftct WOT. ln xptdotr
'tnut rr ats Qrdcnsmann von Btffetaioli, WO er an der
Klosterschuh ais Lehrer icirLtc. Scittc Zeit verehrte ihn ats
m/stm (}tsc/tir/tts- uud Sprachfn<m/i<n m. Wk <u dcr PJti-
«d Bhetorik, so gewandt war er in der Poesie und Mathfr
cr sic/t als musikaUscher Schriftsteller
tt«/ ais TonseUer erwarb, wurden :u scincr wie in ZeU
Higlich a >-t, Monch sturb, von Viden
betrauert) im J. 10& na irdischen Uek Alsch-
r VSter, ihre B/uhe. -
Schrbdl im JfKit m Wetxcr md \Y
Bd 5. SL U7f.
ihm \si d« Sequem Nr. 5i^ vklleicht auch Nr. 113. 116f
— 10 —
Heinrich,
Ordensmann in einem nicht genannten siiddetdschen Kloster , in
welchem er (um 1030) als Lehrer der Wissenscha/t und Tonkunst
wvrkte. „Unter seinen Gesdngen gebufirt seiner lieblichen Seauenz:
Ave praeclara maris stella (Nr. 254) weitaus der erste Bang. Tritt-
heim und nach ihm Andere eignen diese Sequenz dem Merrmann
Contraktus zu, allein das Alter der einsiedlischen Handsclmft,
Fragm. 1. bestimmte den Verfasser, der Angabe dieser letztern eu
folgen, wo die genannte Sequenz von gleicJier Hand mit dem Na-
men ihres Autors uberschrieben ist: Heinrici Monachi." Schu-
biger S. 88.
Godeschalk (Godescalkns),
Schiiler des Vorgenannten , und vietteicht demselben Kloster ange-
horend, gestorben 1050, Verfasser mehrerer Sequenzen. In Bezug
auf den Text JtiUt er mehr auf die einfache evangelische Erztihlung,
als auf die mit BUdem reich geschmiickte Sprache seines Lehrers.
— S. Schubiger S. 89 f
Von ihm sind nach seinem eigenen Zeugnisse die Sequenzen
Nr. 235. 368. 846. Daniel eignet ihm noch Nr. 352. 384. 474
und Neale Nr. 475 zu.
Wipo
war von Nation ein Burgunder, seinem Leben und Wirken nach
jedoch mehr DeutschXand angehorend, lebte als Priester und Hof-
kaplan unter den deutschen Kaisern Konrad II. und Heinrich III.
Seine Bliitezeit fdltt somit m die Jahre 1024—1050. Als ein Mann
von ungewohnlicher BUdung, hatte er ohne Zweifel die Aufmerksam-
Jceit seiner hohen Gonnerin, der Kaiserin Gisela, auf sich gelenkt
und war durch ihre Vermittelung zur kaiserlichen Kapelle berufen
worden. „MU wdcher Begeisterung Wipo's Ostersequenz (Nr. 83)
bald nach ihrem Erscheinen und noch Jarhunderte hindurch vom
Klerus wie vom Volke begrusst tourde, zeigt ihre ausgedehnte Ver-
breitung und verschiedenartige Anwendung beim Kirchengesange."
Schubiger S. 99 f.
Robert,
Sohn des Konigs Hugo von Frankreich, von diesem am 1. Januar
988 zum Mitregenten ernannt, bestieg nach dessen Tod (24. Okt.)
996 den Thron, hatte viele Drangsale zu leiden, die meist durch
seine eigene Schuld veranlasst waren, und starb am 2. Juli 1031.
— Die Pfingstsequenz Nr. 125 ist von ifim, schwerlich Nr. 124.
Hildebert von Tours,
geboren um 1055 zu Lavardin in Vermandois (daher auch H. de La-
vardino), studierte unter Gregor von Tours und in Clugny, wurde
Scholaster und Archidiakon an der Kathedralkkche in Mans, 1097
— 11 —
cho/dai reite Pa $ H.f
hi rr fJJB ntich B <rdc 1131 ErMsclmf c<»t Tours
hst am
1134), U <//< Srqttcnjs Nr. 12 ,-•
Petor AMlard
ictiitb gebarm 1070 su Paiais in der lhrt<< addkfen EU
studierie qm mehrertn Orten^ griindsU fw Corheil bei Paris <■<
wr&e hranky ioa sieh m srins li
■ ■/.-, jfcaiM, Sfl Jahr* aB, \oieder mch Paris , r//
iAerra ftaj P Schule, studierte dann in La*
Ausrlm Ti> stt spdtvr, ohjlcirh n*» h Ltvc. in Paris
m dcr FoUjc Lthrtr dvr Thvolotjiv und starb im
Jahn 1142, Seine theohgische Ansickl fan \Y«hr-
JhcoIo<fvu drr crrscJ ttuhtu-
Vtriiat Weloise kann von drr Moral nicht
fertttjt werdcn. — Fbn ihm 8ind dh beiden Sequenzvn Nr. 199, 385.
Bemliard von Clairvaux,
, dvr acht Kircin tnlrhnr d<r abendt&i . <cur<Ic ge*
n 1091 avf dcm StMoSH Fontaincs hvi Dijtai in Bnr<jitn<l,
s(,irh cis Aht /v>/ (Inncoux am 20. August 1153, wurdv vom
Papst Atexander III. im Jahre 1165 feierlkh der Zahl dtr lln-
ligen beigtM&hU. — Von ihm ist di< sckSne rVeihnachtssequenM Nr. 13.
Adaiu von St. Yiktor
in V torben als regulierter Chorherr des AugustinerordeHs in der
Abtvi St. Vildor zu Parts 1177, ein frwhthorrr Dkhtrr con Ilym-
luenzen. Div Ausjohv semer THchtungi liautier:
Oeuvrcs pocti^acs d'Adaui de S. Victor. PflJ 2 Bihah
Ividvr W / qekonnnvn. — )Ton ihm siud d<e Se-
Xr. 14. 21. 31. 60, 75. 88, 89. 90. 91. 115. /
112. 169. 215. 260. 338. h 386.
502, 546 $40. 64?. 71L 795, 759.
812. 870, 873, 672, vicUeicht auch Nr. 128. 653.
Hlldegard
wurd m bu Bockelheim am tinhen Ufer der Nahe zwischen
der Ebernburg und detn Kloster Di&ibodenberg in der fruhcrn Graf-
SChaft £fj >'dr Xonne im Klositr I>
n der I' neues Klos dem
Rupertsberye bei Hingm^ wo sie am 17. SepUmber 1179 sturb.
XJeoei M es eu Uch reidke LitercUur» — JHone ist yc-
fteigt, ihr Xr. 127. 265. 548 eustmhreiben.
Albortus Magniis
u Lauincfen (im bayrischen Schwaben) zu Ende des
119 Idrts, stndirrtc in Padua, U
iii den Domimkanerorden} wirkte dann als Lthrcr dcr P/n-
— 12 —
losophie und Theologie in Kblii, Regensburg, Strassburg, Freiburg
und Hildesheim, wurde 1254 in Worms zum Ordensprovinzial fiir
DetdscMand gewaldt, 1260 Bischof von Rege)isburg, legte 1262 vnit
Bewilligung des Papstes diese Wiirde nieder, starb am 15. No-
vember 1280 in Koln. Als Schriftsteller ist er wol der fruckt-
barste des ganzen Mittelalters. Eine Gesammtausgabe seiner Werhe
(Lyon 1651) umfasst 21 Folianten. — Wackcrnagel hiilt ihn
fiir den Verfasser der Sequenz Nr. 254 und sagt: „Als Verfasser
der Sequenz wird sonst Hermannus Contractus genannt; ich bin
oben einer Mittheilung von Dr. Bernhard Holscher (Niederdeutsche
Lieder und Spruche S. 4) gefolgt, nach welcher ein um 1450 ge-
schriebenes Collatienbuch der venerabilium fratrum kalendarum eccle-
siae beatae Mariae Osnabrugensis Albert den Grossen als den Ver-
fasser angibt und zugleich erzdhlt, was ihn dazu veranlasst habe:
De Alberto magno asseritur .... quique una dierum dormiens vidit
virginem gloriosam cui multum familiaris erat in apparatu regio
coram eo incedere, penitus nullum ad eum habere respectum. Dole-
bat vehementer nesciens causam, quare. Unde accepto responso,
hanc esse causam, quia virgini Mariae altissimae matri Christi pro-
missum et pro beneficio accepto gratias non persolvisset. Et post-
quam vigilavit, in quibus eidem placere posset cogitavit, fecit hanc
sequentiam Ave praeclara.
Thomas von Celano,
einem Stddtchen in den Abruzzen, war um 1220 Kustos der Fran-
ziskanerhonvente in Mainz, Worms und Koln und schrieb nach
semer 1230 erfolgten Riickkehr nach Italien 1249 die Leboxsgeschichte
des ihm innigst befreundet gewesenen lieil. Franz von Assisi unter
dem Titel Legenda antiqua. — Thomas ist nach der jetzt so ziem-
lich dllgemeinen Ansicht der Verfasser der Sequenz Dies irae Nr. 879,
ferner der zwei Sequenzen Nr. 565. 566.
Bonaventura ,
eigentlich Johann von Fidenza, der Ruhm und die Zierde des
Franziskanerordens , wurde geboren 1221 zu Bagnarea im Tosca-
nisclxen, Lehrer der Theologie in Paris, 1236 General seines Ordens,
spater Kardinal und Bischof von AHbano, starb am 15. Juli 1274,
wurde vom Papst Sixtus IV. im Jahre 1482 heilig gesprochen
und vom Papst Sixtus V. in die Zahl der Kirchenlehrer aufge-
nommen. Seine zahlreichen Werke erschienen in mehreren Ausgaben.
S. „Beredsamkeit der Kirchenvdteru von Nickel und Kehrein.
4. Bd. Regensburg 1846. S. 790 f, wo weitere literarische Nach-
weisungen gegeben sind. — Von ihm ist die Sequenz Nr. 62.
Thomas von Aquin.
Dieser grosse Kirchenlehrer wurde geboren 1224 (1225?) im
Schhss Rocca-Sicca in Unteritalien , stammte aus dem alten Geschlechte
der Grafen von Aquino, genoss eine sorgfaltige Erziehung, trat 1243
Wa
rrapcl i» drv f)f tothr Albertus Magnus
cin Theohpiti l kreren Ortm^ schlug
m Tap$i ihni angebotenen Wiirden aus vnd starb tnc ;. M
Bcine Ueiligs} 1323 durch <
mn XXII. — $ Itom 1570 f
m 18 Fdiob /; /.7/, -/< |
<tie herrliche Seqjuem Lauda Sion salvatoreni Nr. 150,
Thoiuns ?oii Capna,
Fajpet Iiniocenz III. mm Kardinatpriester ernanni, %3t nach
addiifj Vcrfasser der Sequenz Nr. 570,
Jacoponus de Todi
urde geboren zu Todi in Itah<> AdwLat und Weltmann,
veriheSti naeh dem Todc seiner QvMm wm Gttiterf wurdt 2
und I» :< fasl tiberlriebene WeUtserachtnmg^ trat spatei
Franeiskanerordm und sehonte m ftttfwq Klagen &er die SHmlhaf-
HgheH der ZeH aueh des Papstes Bonifacius VI II. wicht,
ihn deswegen exhonmuviimerte und vcrhaften lies$< Naeh dem Tode
des Papstes (1903) befreit, sturb er 1306 in hohem AUer eu Todi.
- Er jilt afs Verfasser d<r Sequenz Stabat raater dolorosa Xr. J2J23.
Johannes (iallims,
tster iii Wiirsburgt der um Z840 Wfe, ist naeh Mon* \
der Sequent Nr. 618.
Henrfcns Pistor.
Ueber fkn sagi Clichtovaeus wu Nr, 360; ^Auctur huius prosae
fuissc traditur eximius pater Henricus Pistor, doctor thcologus Pa-
risiensis et in rcligiosa domo B. Victoris iuxta Parisios inonastieam
itam profcssus, qui etiam concilio Cnnstanticnsi (1414—1418) iuter-
fuit, eaque tempestate doetrina ct virtutc niirifice floruit"
V v a it r i s c u s 0 alsberg 9
9t, GraUen (1804—15J29), wird afs Vrrfasser der Sequ
'fcnannt.
Laurentiug
r inonastcrii S. Galli wird afa Vofasscr der Sequenz
, 67 mt.
Johannes von Geissel
rur<h gcborm am 5. Februar 1796 :u Oimmcldingrn in Rhein-
>tr m MainMi wurdr 1818 Priester, 1830 Professor am
untasium M Domkupitular dtisrlh.st, t83S jhtmdrkuu,
1836 SischoJ kninistrator und 1846 wirklicher ErMbiechof
Kcin Kard/u h wm 8, S&tember 1864, — fm
n\ ist pen* Nr. 190.
— 14 —
c. Verzeichniss der ttbrigen Sequenzen
nach Jahrhunderten , soweit sich dies nach den Hatidschriften und
Drucken bestimmen lasst.
X. Jahrhundert.
Nr. 58. 192. 661. 668. 867.
XI. Jahrhundert.
Nr. 9. 61. 64. 82. 131. 163. 172. 246. 249. 278? 417. 420. 503.
514. 532. 550. 630. 664. 665. 688. 693. 698. 869.
XII. Jahrhundert.
Nr. 7. 32" 93. 141. 184. 202. 206. 230. 231. 236. 255. 261. 263.
264. 289. 334. 371. 408. 418. 419. 425. 426. 428. 435. 455.
490. 504. 505. 506. 522. 556. 585. 593. 597. 625. 631. 666.
667. 684. 701. 736. 748. 753. 754. 777. 813. 814. 850. 865.
XIII. Jahrhundert.
Nr. 70. 154. 155. 175. 197. 198. 228. 251. 266. 267. 268. 269.
270. 271. 281. 294. 295. 299. 303. 358. 388. 487. 507. 619.
686. 699. 715. 737. 764. 800. 815. 816.
XIV. Jahrhundert.
Nr. 1. 4. 5. 17. 22. 49. 54. 56. 63. 71. 76. 80. 95. 132. 137.
144. 157. 170. 176. 182. 222. 233. 252. 256. 272. 273. 274.
275. 276. 277. 291. 310. 312. 313. 322. 336. 356. 359. 375.
396. 401. 407. 414. 416. 422. 445. 446. 449. 453. 456. 496.
549. 563. 567. 590. 591. 611. 612. 617. 620. 626. 632. 645.
652. 660. 690. 705. 706. 729. 744. 755. 760. 765. 767. 805.
808. 817. 818. 819. 821. 835. 836. 837. 838. 845. 873.
XV. Jahrhundert.
Nr. 6. 15. 32» 33. 36. 37. 38. 39. 42. 45. 46. 48. 50. 57. 65.
66. 67. 74. 78. 118. 143. 146. 149. 152. 153. 159. 177. 185.
186. 187. 193. 194. 200. 204. 205. 208. 210. 211. 213. 216.
224. 237. 239. 240. 241. 244. 245. 250. 253. 262. 279. 280.
283. 284. 287. 295. 300. 302. 305. 308. 314. 315. 317. 318.
319. 320. 321. 324. 325. 329. 330. 332. 339. 347. 355. 357.
365. 367. 370. 373. 380. 383. 391. 392. 405. 411. 415. 423.
424. 429. 430. 436. 448. 452. 460. 461. 463. 464. 465. 466.
467. 480. 484. 486. 488. 492. 493. 497. 498. 501. 508. 515.
519. 523. 524. 525. 527. 529. 537. 538. 541. 543. 547. 553.
554. 558. 559. 561. 562. 564. 568. 569. 578. 579. 582. 583.
584. 586. 587. 595. 596 600. 601. 602. 603. 628. 633. 634.
635. 642. 648. 649. 659. 662. 669. <W» «TL 676. 876. 6*3
683. 687. 691. 695. 696. 703. J
725. 726. 728. 734. 738. 740.
768. 769. 770. 775. 776. 778.
— 15 —
*r-z.
& 796. 797. 803. 80d. 807.
811.
823. 824,
\ 830. 832. 834, 839. 840. 841.
842.
843. 847.
851. 852. 853. 854. 855. 858. 860. 861.
862.
864. 8,
882.
XVI. Jahrhumhrt.
16. 18. 19. 23. 27. 28. 29. 30. 34,
40. 41. 47.
j2. 53, 55. 68. 72. 73. 77. 98. 100. 103.
106.
107. 126.
145. 147. 148. 156. 158. 160. 162.
164.
165. 171.
174, 178. 179. 180. 181. 183. 189, 196.
201.
207. 209.
212.
220. 231. 929.
232.
?. 242.
286. 288. 2i W& 301.
806. 307. 309. 311.
333.
337. 340.
66. 372, 377. 379. 382.
387.
389. 397.
■1<><>.
406. 409. 412. 413. 438. 439.
440.
441, 44.
447.
168. 469,
470.
471. 476.
477.
478. 1. 482. 483. 485, 191. 486,
500. 509,
»10.
511. 512. 517. V }, 526. 528. 533.
536
500.
571. 572. 573, 674. 575, r>76. 577. 588.
589.
592. 594.
598,
604. 605. 606. 607. 609. 814. 621.
641. 643.
644.
873. 674. 679. 680.
702. 704.
717.
718. 719, 720. 722, 730, 731. 732. 739,
743.
745. 751.
8. 771, 772. 773. 774.
786.
791, 792.
793.
794. 798. «M, 802. 806. 809. S
822.
828. 833.
844.
849. 856. 857. 859. 877. 878. 880.
Unbestimmt, weil A f*hlcn.
Nr. 117.
134, 151. 161. 188. 195. 203. 259, 293.
316.
323. 361.
302.
393. 489, 4UL 516. 530, 531. 555, 557,
608. 613.
816. 622. 636. 637. 639, 692. 694. 700.
709.
727, 747.
757.
761. 799. 829. 831. 875. 876. 881.
d. Quellen uiid Hilfsmittel.
Dfttiiil, Berm- Adalbert ($t& -u Leipftg tm 13. Stpt 1871):
ThftBttna
i aymnologicus sive hymnorum canticorum ^'«[urutiaruin
circa amiui MD usitatarum collectio aiuplissima. Carmina collegit,
upparatu
critico ornavit, veterum intcrurctum notas selectas suasque
W&tit Hulis MDOOCXLI— MDCCCLVL 5 Bande
8, -
- Die Se-
5. Band.
DonUl hai
ner Handsehriften aus dem 9. bis 15.
Jnhrhun-
dert (Moi
1. 1— 17);
Uw 10, bis
15. Jahrhundert
(Vi
-■-. Varianten daraus stehen S. 38o
ner JI<i>< 11. Jahrkundtrt (R, 1. 2.4
~~irwUen doruu> im 3. Band S. 286 /.);
d) /olgende geSrwJkk Missnlia: 1) MUaale iuxta niorem Romanae
ccelesiae explctum . . imprcssum iu florcuti»nii;i civitatc Veuetiarum . .
Anno M.CCCCXCVII. (Aug. I.) — 3) Miss. Romanum noviter im-
pressum . , in alma Venetiarum mbe impreasum . , Anno M.CCCC.IX.XI.
(Aug. 2.) — 3) Miss, Ecclesiae Brandenburgensis . . initio saec, XVI.
tmpressum. (Br.) — 4) Miss. ad usum Cisterciensis ordinis , . Aiuio
1504, Ciftteaui. Clcrevaulx. (Cs.) — 5) Miss. Ecclesiae Coloniensia
saec. XVI. (Col.) — 6) Miss. uioei chstaedtensis, circa an, MD.
<Ks.i — 7) Liber Missalis per integrum Joh. Senseuschmidt de
Babenberga . , Anno MCCCCLXXXVII. Est liber dio< Fri-
aingensis. (Fr.) — 8) Mias. eccles. Mindensis . . Anno M.D.XHLXUII.
(Md.) — 9) Miss. Moguntinum . . Anno MCCCCLXXXIL (Mg.) —
10) Miss. secundum stilum sive Rubricam Nuiuburgensis dioec
solerti studio emendatam atque Baailee tmpressum . , Anno 1517.
(Nb.) — 11) Miss. ord. Praemonstrateusis , . Parisiis MDXXX.
(¥m.) — 12) Miss. eeclesie Pragensis . . Anuo 1507. (Pr.) —
13) Miss. Pataviensis eectesiae - , Auuo MCCCCXCL (Pt.) — 14)
MiaB. . . impr. Romae . . Anno 1482. (Rm.) — 15) Miss. . . impr.
Venetiis , . Anno CCCCiXXIX. d. i 1469. (Vn.);
e) fdgende Werke: 1) Sequentiaruui luculenta. interpretatio nedum
scholasticis sed et ccclesiasticis cognitu necessaria per Ioannem
Adelphum physicuin Argentinensein colleeta. Anno Domini MDXIX.
(Ad.) — 2) Hymni et Seqnentiae cum diligenti diflBcillhiiorum \
bulorum iiiterpretatioiie omnibus et scholasticis et ecclesiastids i
nitu necessaria llermanni Torrentini de omuibus puritutis lingue
latine stodiosia quam optime uieriti. lmprcssum Colonie MCCCCCXIII.
(Torr.) Eine #. Ausgabe erxhien 1536 , worin nach Daniel der
Verf. besonders dem Tezt th-s Clichtovaeus gefutgt tst. — 3) Elu-
cidarium ecelesiasticum ad oflicium ecclesiae pertinentia planius expo-
nens et quatuor libms compieetetis. Primus hymnos dc tempore et
sanctis per totnm animm. — Seeuudus non nulla cantica ecclesiastica
antiphonas et responsoria. — Tertius ea quae ad Missae pertinent
ofiicium, praesertim praefationes. — Quartus prosas quae in saucti
altaris sacrificio dicuntur continet. Ed Iod. Clichtovneus. Pari
1515. 1556. Basileae 1517. 1519. Coloniae 1732. (Clicht.). JN
Warkernagcl sult dic Ausg. von 1515 „correeter sein denn die
Bascler Brycke von 1517 uml 1619. — 4) Vesperale ct Matuti-
nale etc. Eil Ludecus. MDLXXXIX. (Lud.)
f) Von gar vielcn Sequemen hat Daniel nur den Anfang aus
Handsvltriftiu und Drueken, Zu den ivivhtigen Uandsrhriftcn geh
svm Coi Mo». 6. und der Cod. S. GalL No. 546, den Daniel
V, 41. m fok/endtn SSteen beschreibt: Index sequentiarum confectua
aP.LBrander anno 1507. Franciscus a Gaisper^. cum. S. (ialli
sedem teneret (1604—1529), ne deesset monasterio in rebus hymnicis
antiquitus cclebratissimo locuples omnium vetustorum carminum col-
lectio, mandavit Patri Ioachim Brander, San-Galleusis couventus
fratri perquam erudito, ut in unum volumen congereret Hymnorum,
Sequentiarum atque Antiphonarum multitudinem. Quo munere Brau-
der omni cura prospenime perfunctus est. Etenim amplissimum sa-
crarum cantionum numeruin, illo aevo apud Helvetos ac Gcrmanos
potissimum usitatarum collegit, fere omnes notis musicis adornaYlt,
— 17 —
.
quae ex antiqun. San-Galiensi traditione de carmioum auctoribus ere-
lebantur, ailimtavit, adieeit alia, quae inemoratu inaximc cligna sunt.
Neale, Ioannes M. , collegii Saekvillensis custos: Sequentige ex
Missalibu nicis, anglicis, galliris, aiiisque mcdii aevi eollectae.
Londini. MDCCCLII. s. — ausfolgendenWs&uL:
Ambianense I Amiens) o. J. A°fcvense (Angers) 1523 und Ifist. Ms.
sacc. XIV. ArgentincijH (Btrassburg) 1520. Atrebatenae (Arras) O.J.
Augusto-Vindelicense (Augsburg) Ms. saec, XV. Colonienae (Kotn)
aec. XIV. Herbipolense ( Wureburg) 1596. Leodiense (Liittich)
1513. Maguntiiuiin (Maine) 1513. Narbonense (Narbonuei I
Nidrosiense ilh'>»th<nn) 1519. Noviomense (Noyon) o. J. Parisii
(Paria) o. J. Pkstaviense (Poictiers) 1524. Pragenae (Frag) U
liatisbuncnst» (Segensburg) o. J. Redonense (Renncs) 1523. "Salzbur-
gense (Beietmrg) 1515. Sarisburiense (Salisbury) 1555. Sfiirense
(Speyer) 1498. Tornaeense (Touniay) 1540. Traiectense (Utrecld)
;. Wigozoiense (Woreester) Ms. o. J. Verdensd f fMpiJ «irca
1500. Xaotonense (Xattten) 1491. — Beigegebm iet: De sequentiis
dissertatio bivvis (p. XIV— XXXI I) dfa auch Daniei im J. Bands
hat abdrucken laseen.
Moue, Franz Joseph, Direktor des Aicbivs zu Karlsruhe (gest.
12. Marz 1871); Lnteimsche Hymnen des Mittclalters, aus Haudschrif-
ten herausgegeben und erkl&rt Erster Band. Lieder an Gkrtt und
die Engel. Freiburg ini Breiflgau. 1853. <Nr. 1—320.) Zweiter Band.
Marienfieder. Da& 1854. (Nr. 321— 620.) Dritter Band. HeUigenlieder.
Des. 1855. (Nr. 621 — 1215.) — Der Herausgeber hai
Handschriften wm mekr om fUrtf*ig Biblioiheken benui
Quellen \ melrf ■ ft.u (IIL V, Aus-
gabesogtder Verfaeser (I, XV.): vNach jedem Liedefmgt eueret die
Anseige der Hond$chriflm und itiree Altere^ dam £ie 'hung
und der m i Hilfsmittet (Lesartm)^ und hicrauf dir
ErMSrung durch faraRi andere
Ausyidnu eind gcwdhnlich nur die ctiten ihn fOichcn Wer-
wegen angef&urty md dk Mwfafc o/uf Ihndeekriflen
beruh
Wackernagel, Philipp; Daa deubche Rircher&ed von der Iftestm
Zeit bis su Anfong des sieben*chnten Jahrhumlerts. Erster B
1864.) — tfDer crste vortiegende Baud meines W* • thtV.t
mmlung (656 Nrj, und
ung der Btbtiagraphie des deutschm KirchenKedes. Bei
der Attstnthl (jtcr /"/■ Oedichk u>a\ Aufgabe^
nigen eusanumdn^ wdehi mittelbaire Beeiehung rudeutschm
m haben^ auf welche ich alse im
t$nnen,li — & sind
flnfitnt, und mmen aus: 1) J\J
, ohne 7V//V, in L
h 1 480 I M a f/ de b u r f buch vtm 1J93 ;
£) Maineer Messbuch von 1497} 6) Naumburger Messbuch von
— 18 —
1501 und 1517; S. Textus sequentiarum cum optimo commento. Ohne
Anzeige des Druckers. Druckort ist Kbln, und das Jahr 1492 oder
1494. Quartformat. Rbmische BJattzahlen (134 BL); 6) Elucidarium
von Clichtovaeus. 1515. (S. bei Dauiel e, 3.)
Morcl, P. Gall, Rector und Bibliothekar des Stifts Einsiedeln:
Lateinische Hymnen des Mittelalters, grosstentheils aus Handschriften
Schweizerischer Kloster als Nachtrag zu den Hymnensammlungen von
Mone, Daniel und Andem herausgegeben. Einsiedeln, New-York und
Cincinnati 1868. 8. (568 Nr.) — In der Anordnung des Stoffes folgte
der Herausgeber dem Werke Montfs. Bci Behandlung aes Textes
crlaubte er sich nur Aenderungen, wo er offcnbare SchreibfeMer oder
andcrn Irrthum tvahrnahm, und auch solche Aenderungen sind meistens
dttrch Cursivschrift oder Parenthcse kenntlich gcmacht. Eine dankens-
tverthe Zugabe ist cs, dass dcr Ilerausgcber bei viclen nicht von Uim
(aber von Daniel und Mone) aufgenommenen Licdern angibt, in
welchen schweizerischen Handschriften sich dieselben findcn. Ich habe
diese Angaben, so tvcit sic dic Sequenzen betreffen, in meinem Bttche
beigefugt, und zivar besonders deshalb, tveil dadurch das Alter der be-
treffenden Scqucnzen mit bestimmt tvird.
Schubiger. P. Anselm: Die Sangcrschule St. Gallens vom achten
bis ztvblften Jalirhundert. Ein Bcitrag zur Gesanggcschichte des Mit-
telalters. Mit vielen FacsimUe und (60) Bcispielen. Einsiedeln und
Neiv-York 1858. 4. — Ein vortrefliches Buch nach Inluxlt und Aus-
stattung. Die 60 Texte (meist Sequcnzcn) geben die alte Musik im
neuen Notensi/stem.
Dr. Bartsch, Karl, ordentl. Professor der deutschen und roma-
nischen Philologie, d. Z. Rector der Universitat Rostock: Die latei-
nischen Sequenzen des Mittelalters in musikalischer und rhythmischer
Beziehung dargestellt. Rostock 1868. 8. — Das Buch ist sehr bdeh-
rend und geeignet, die fragliche Sache zu fbrdern, abcr noch nicht JHtm
Abschluss zu bringen.
Quellen, welche von mlr benutzt worden sind.
1) Cod. Monacensis 6. (s. oben Daniel a). Die Abschrift von 34
Sequenzen aus dicsem Codex, von dencn Daniel nur den Anfang hat,
verdanke ich dem oben (S. 4) genannten Herrn Professor W. Lhrist in
Munchen, was ich bctreffenden Ortes beigcfiigt habe. In dcr sehr schiin
geschrieboien Handschrift stchcn thcils iiber den Zeilen, theils am Bande
dic Melodien.
2) Codd. Einsidl. et S. Gall. Dcr oben genannte Hcrr P. Morel
hat mir cine ziemlich starke Sammlung von Sequenzen und Hymnen,
die er zum Behufe seines Buchcs aus schiveizeriscfteti Handschriften
abgeschrieben, dann aber nicht alle in sein Buch aufgenommen hatt «nt
Verfugung gestellt. Was ich daraus genommen^ ist betreffenden Qri*
angegeben.
— 19 —
3) Codex Wirzenborneusis. — In ^Yirxenbom . nin& F^HaU
Kmtoftatff| litgt sin altes geschi frr nkht volh
Messhitr/, , ti hntru Jtlhr-
mi Mfid meh\ enl&Jft, jkren meisfa auf
m Blfittern tusa m Buc/te an
llen sich find
4) Missale Romanuin. Incipit orclo missalis secundnm eonsuctu-
dinein romaue eurie. Venetiis 1481. 8, Dm Etonpiur iet Yfieht
ntSmHg. B stehen darin rmr Nr. $8* 134. 125. 467.
dissale Ronianum. Ioeipit ordo missalis seciindum consuetu-
dinem romane curie, Am E*nh ? Impressum est boc missale Xnrm-
berge per Georgiuni stuchs <le sultzlmeh. Anno M.CCCC.LXXXIHJ. 4.
mm mri Nfe 8& 1M. J
6) Missale ordinis saneti Renedicti, Am Ende: Consunimatum
est hoc opufl missalis secundum raorein et consuetudinem ordinis scti
Benedicti per honestuin virum Petruin draeh civem et senatorem in-
signis civitat nsis. Anno dumiui M.CLVC.XCVIII. III. kal.
augusti, exemplari iterum emewlato et in comphiribus h>cis dili.
me castigato per solemnem yirum ejuadem ordinis. Dae ExempUar
u> der Paulinischen Bibliothek zu Miinstcr cnthalt auf der Rucl
flfa 1. Bh (jesrhrieben di< <" fnul auf rfem hi-ten Biatte
hc„lr hai llfew, andere hnbe
ieh QUS d 'iirhl tjt
7) Missale Colouiense. 1504. foL >':>74 fjemhlte Bliitter* Das letzic
Btatt in (tem in der tAmburger SeminarbibUatheh bvjiudlkhcn Exem-
ist aerrissen, und nur f> '/ whm
Explicit Mis
ritum raaioris E
lonien. cum offi
Atque vtilibus
surijs notab
omuia ofiic
tuhim oeeurm
tissime m
tum Irup
iu Ciuita
stria Her
uis eius
ni MCCC
Mes
Es siehen 70 Sequenzen darin, einige aweimal.
8) Missale Maguntinensc clenuo exactissima cura recognitum et a
prioribus quibusdam mendis operose ac solerter emaculatum. Am
Finit missale Moguntinense per venerabilcs viros du. Iohaunem
Spulman: et do. Joharmrni Unttich inajnris ecclesie Maguntinensis
ione: felicis recordationis: olim Reverendissinii
domini domioi Bertholdi archiepiscopj Maguntinensi. Revisum: easli-
ffatum: diligcntissimeque emendatum: sub presulatu Reverendissimi
ctomini domini Jacobi Arcbiepiscopi Maguntinensifl per Johanaem
in urbe Maguntina hujus artis impressorie inventrice: elima-
Kiue prima: feliciter cousummatum et impressum kaleudis seytaii-
— 20 —
bris. Anno domini Millesumo quingentesimo septimo. fol. 307 gesahlte
Bltitter. Es stehcn 94 Sequenzen darin, einige ziveimal.
9) Spccialc Missarum secundum chorum Herbipolensem. Am Ende:
Finit opus missarum specialium ad vsum dioecesis Herbipolensis ductu
et impensis prouidi viri Johannis Ityninan de Oringavc. caractere ma-
gistri Jacobi de pfortzcn Basilee claboratum. Anno ab incarnatione
domini MDIX. 156. Bi. fol. — Ich habe nur einige Scqucnzcn in dem
in dcr Paulinischen Bibliothck zu Miinstcr befindlichcn Exemplar ver-
gleichen lasscn.
10) Das Titclblatt fehlt Auf der rechten Spaitc dcr zwciten Seite
des Blattes CCXXXIV steht: Liber missalis sec. ritum ecclesie Augu-
stenis. per magistrum Jacobum Pfordenssem inclite urbis Basiliensis
conciuem sagaci iinprimendi industria terminans in eo qui omnia ex
nihilo creauit. Anno partus virginei. M.CCCCC.X. decimo tertio kalen.
februarias. Am Schlusse BI. CCXXXVIII: Libcr missalis sec. ritum
ecclesie Augustensis jussu ct impensis prouidi viri CristoflFeri Thum
vendelice ciuitatis conciuis finit feliciter. — Darauf folgcn 6 Blatter
Manuskript mit folgenden Sequenzen: Nr. 783. 701. 589. 233. 856.
857. 704. 453. 843. 417. 511. 603. 510. Diesc habc ieh aus dent in
dcr Paidinischcn Bibliothe/c su Munstcr befindlichen Excmplar in Ab-
schrift erhaltcn.
11) Missale celeberrimi Halberstattensis episcopatus contemplatione
venerabilis cleri: neccssionata diligcntia opcrose castigatum: atque
etiam jucundioribus litteris excussum: hoc codice relucet. Auf dem
3. Blatte : Ad clerum Halberstattcnscm. Vos fratres et domini sacerdo-
tali ct quidem summa dignitate insigniti hoc opus divinum multos dies
revolutione ob honorcm celestis curie: nec non ad laudem Reveren-
dissimi patris et domini : domini Ernesti Magdcburgensis archipresulis Ger-
manieque primatis : ac ducis Saxonie etc. Sub sanctissimo patre et do-
mino nostro doinino Julio papa scdo. Et victoriosissimo domino nostro
Maximiliano Rhomanorum Jmperatore semp. augusto mundi principibus.
Anno salutis nostrc post Millesimum quingcntcsimum undecimo accuratis-
sime emendatum et in hanc clcctissimam litterarum formam Jmpressoria
arte elaboratum qua decct gratificatione suscipite : eoque taliter uti prope-
ratc , ut digne in vobis saccrdotis noracn possit constare et si hec fia-
terna monitio locum in vobis non captabit. sit deinde adhortatrix syn-
deresis ct tandem valete felices. Gloria in excelsis deo. — 130 gesdntte
Bl. gross fol. , enthtilt 02 Scqucnzen , manchc stehcn ziceimal darin.
12) Missalc Mindense. Titelblatt fehtt. Am Endc: Missale secun-
dum veram rubricam et ordinarium ccclesie Mindensis solerti cura
impressum: in officina prouidi viri Georgii Stuchs cx Sultzbach. ciuis
Nurnbcrgcnsis. Anno salutis M.D.XHI.XIIII. kal. Julii. — Das bei
Daniel d. 8 genannie, bci Wackernagel 5. als Naumburgcr a«/-
gefuhrte Messbuch. Ich habc nur cinzclne Sequenzcn darin nachseJten
lasscn, da Daniel dasselbe eingehcnd benutzt hat.
13) Missale denuo diligcutissimc castigatum et revisum ordinia
sancti Bencdicti rcformatorum nigrorum monachorum Bursfeldensium*
Am Endc der ziveiten Seite des zwciten Blattes (der Vorrede des Be-
cognitor hujus libri Missalis rcligiosis et deuotis Benedictine reli^on
per Gcrmaniam professoribus S. P. D.) sieht: Anno Christi m
Millesimum quingentcsimum decimo octauo: presidente sac
— 21
lanc «
nte Maximoemiliano inuictissimo.
Elaboratum i opus Hageuoier secundum ritu
uiinem ordinia <liui Benedk obseruani maniam:
IUQ vinmi rhomam Aiislirlinmn n. Anno II)
nationis. M DXVUI M nplari denuo emen&
et in pluribua locis accuratissirae i per reiigiosum virum
ejusdem orilinis. — n Bl<di<
tcht
die > , und nur dic$e habe idk wir ah-
schreiben las
14) Missale Colonienste. Venale habetur apud templum
trium Regura in pingui u.-illina
ad ostun dioceaifi Colonienaia, ;i variia d td timam redactum:
Atque unpensk Frantisti byrckman, in alma Parisiorom Acadei
a Wolffgango hopylio impressum 1520- — Ich habe nur m
quensen darii
15) Miss&le ad sacrc saocte Romane eeclesie vsum, nupen
(iiiii pleris^ne deuotts prosis vd sequentiis antc hac nunquam
efformatum, peruenusti&que historiis vbilibet eoaptatis exuolitum et
adornatum. Venundatur parisiis in rico iliui lacobi apud Tliul-
mannum Keruer, a<i signum vnicomis, vbi et bnpressum. Am Emfe:
Missale ad consuetudinem Roraaue i peruigili cura
qne mendis purgatum, a<: parisiis industriis et impeasis periti-
bibliograpbi Thielmanni Keruer vniversitatis parisiane librarii iurati
eftbrniatum, iu offidna aua rms io rico iacobeo sita.
Aimo salutis nostrc HLCCl ( C.XX <Ue XXIII. mensh [unii
Buch habe W fl H$ch6fUeh$n fifc-
minr Hiinster alten w«
fur dk fratres minores s. Francisci b\ tiimmi \c Miss. fratr.
Paris, (520 angefuhri< In 6 Sequet
BL 51—80: scquuutur pentie
prose multum dcuote ct uil deuotionciu animum exeitantes pro
celebrantium dicende vel omittende, prout etiam landabilis et an-
tiqua consuetudo multonmi taxn in ordiue miuorum quam alibi
babet. Deinde sequuntur (132) Beqaentie siue prose de sanctis.
1G) Textus sequentiurum, & oi> - Druch
und Ausstattung Expositio hymnorum
perutilis omnibusque Balubris auch ohna Atufabe des Drm
und l)y \ch Daniel I, XVIII. in officina Quiutelliaua
circa annum MCCCCXC
I7i Sequentie et hymni per totum annum. Am Ende: Finiunt
Bequentie ec bymni per totum armum tai ore quam cke
sauctis. Impressi Dauentrie per me Kichardum paflfraet Auno do-
lini V. Decima nona Maij. i, // ung&ahttt BUUter,
52 Sajunr.
Sequentiarum luculenta interpretatio nedum scholasti
lastieis coguitu necessaria per loatu Adelphum physicum
Anno domini M.D.XIII. (Per loan. Knoblauch,
loruiu impressorem impn — Ist die
ns Adelphus bm Daniel (s. e, 1) richthj^ so wcicht u
- von <(•■ «/. MUXIX hi da ub,
— 22 —
19) Elucidarium ecclesiasticum, ad officium ecclesiae pertinentia
planius exponens et quatuor libros complectens. Primus, Hymnos
de tenipore et sanctis, per totum anni spacium, adiecta explanatione
declarat. Secundus, Nonnulla cantica ecclesiastica , antiphonas et
responsoria, una cum benedictionibus candelarum, caerei paschalis et
fontium, familiariter explanat. Tertius, Ea quae ad Missae pertinent offi-
cium, praesertim praefationes et sacrum canonem breviter explicat
Quartus, Prosas quae in sancti altaris sacrificio ante evangelium
dicuntur, tam de tempore, quam sanctis facili annotatione dilucidat
Iudoco Clichtoveo explanatore. Apud inclytam Germaniae basileam.
Io. Frobe. typis excudebat. An. M.D.XVII. fol. — S. Daniel e, 3.
Wackernagel 6.
20) Missale de tempore et sanctis secundum ordinarium Archi-
episcopatus alme ecclesie Pragensis opus certe insigne atque lau-
dabile fideliterque eliminatum et cum quottis foliorum et cum re-
missionibus tam epistolarum quam evangeliorum nec non cum integris
introitibus in communi sanctorum additis finem accepit Venetiis.
Anno 1507. die 8. Novembris. In edibus Petri Liechtenstein Expensis
vero honesti et providi viri Wenceslai Kaplitzer Bohemi. fol. —
Daniel (s. oben c, 12) lvat dieses Missale benutzt, aber von den
7 Sequenzen Nr. 412. 451. 462. 536. 588. 743. 773. nur die An-
fcinge mitgetheilt. Dicse 7 Scquenzen hat Herr Pfarrer Hasak zu
Weiskirchlitz bei Teplitz in Jiohmen mir aus dem Miss. abger
schrieben.
Dcutsche TJebersetzungcn cinzehier Sequenzen stehen u. A.
in folgenden BUchern: „Dic Kirche in ihren Liedem durcli alle Jahr-
hundetie." Von Joh. Friedr. Heinr. Schlosser. Maviz 1851. 2 Bde.
2. Aufl. Freiburg 1863. — „Cantate! Katholischcs Gesangbuch.il
Von Heinr. Jione. Mainz 1847. 6. Aufl. Paderborn 1872. —
„Das neue Sion" Von Dcutschmann. Aachen und Leipzig 1839.
— „Gdobt sei Jesus Christus." Von J. P. Silbert. Wien o. J. —
„Chrtsttfch-KatholiscJie Liturgik." Von A. A. Hnogek. Prag 1837.
2 Tlde. — „Kirclien- und religiose Lieder aus dem zwolften bis
fiinfzehnten Jahrhundert" Von Jos. Kehrein. Paderborn 1853.
— „Katholischc Kirchenlieder , Hymncn , Psalmcn , aus den dltesten
deutschen gedruckten Gesang- und Gebetbikliern" Von Jos. Kehr-
ein. Wiirzburg 1859 — 1863. 3 Bde. — „Das Mcssbuch der romisch-
katJwlischen Kirchc. Aus dem LateiniscJien ubersetzt." Von
M. A. Nickeh Frankfurt 1845. — „KatMischcr Kirclieidieder-
Schatz. Uebcrsctzung latcin. Kirchenhymnen und OriginaJdieder"
Von Tlieodor Tilikc. Heiligenstadt 1862. — „Hymni breviarii
romani. Zum Gebrauclhe fiir Kleriker iibcrsetzt und erklart." Vm
Jos. Pauly. Aachcn 1869. 2 ThJe. — Pscdmen und Hymnen des
Christenthums , mctrisch bcarbeitet." Von Fr. Hohmann. Diilmen
1872. — Ucber anderc Ucbcrsetzungen lateinischer Kirclienhymnen
(unter denen auch einige Sequenzen sind) s. dic Vorrede und HHn-
Uitung zu memen oben genamvten beidcn Sammlwigcn.
1. In dominica prima adventus.
1. Salus aeterna, indeficiens, mundi vita,
2. Lux sempiterna et redemptis vere nostra,
3. Condolens humana perire saecla per teutantis numina.
4. Non linquens excelsa, adisti ima propria clementia.
5. Mox tua spontanea gratia assumens humana quae perdita fuerant
omnia salvasti terrea, ferens mundo gaudia.
6. Tu animas et corpora nostra, Christe, expia, ut possideas lucida
nosmet habitacula.
7. Adventu primo iustifica, in secundo nos libera,
8. Ut, cum facta luce magna iudicabis omnia, compti stola incorrupta
nosmet tua subsequamur mox vestigia quocunque visa.
a. Text. Clichtov. IV, 152 (A). Miss. fratr. 1520 (B). Neale p. 3. aus
Miss. Andegav. saec. XIV (C), Miss. Sarisburiens. 1555 (D), Miss. Andegav.
1523 (E), Miss. Redonens. 1523 (F). — Daniel 2, 185 aus Clicht. und Y, 172
aus Neale.
b. Lesarten. 5. q. perd. fuerant. A. q. f. p. B. q. fuerunt p. Neale, „ut
melius metro consuleretur." — 7. p. vivifica C. secundoque Neale, secundo nos-
que EF. — 8. Daniel liisst nosmet und mox, A bloss mox aus.
c. Bemerk. 3. „In scriptura diabolus Deus huius saecli dicitur, ita et
numinis nuncupatio illi translatitie convenit." Clicht. „Accipitur hic numina
pro motibus-sive suggestionibus : ut tentantis numina sint instigationes diaboli
tentatoris." Ascensius, dem Neale beistimmt. — 5. 6. Bartsch S. 30 zerlegt diese
beiden Verse in folgende Doppelversikel :
Mox tua spontanea gratia
assumens humana
Quae perdita fuerant omnia
salvasti terrea,
ferens mundo gaudia,
«70 das Eingeruckte einen Ueberschuss des zweiten StoUen bezeichnet.
Tu animas et corpora
nostra, Christe, expia,
Ut possideas lucida
nosmet habitacula.
2. In dominica secunda adventus.
1. Regiiantem sempiterna per saecla susceptura, concio devota concrepa,
2. Divino sono factori reddendo debita.
3. Cui iubilant agmina coelica eius vultu exhilarata,
4. Quem expectant omnia terrea eius nutu examinanda :
5. Districtum ad iudicia,
6. Clementem in potentia.
7. Tua nos salva, Christe, clementi&, proptcr quos passus es dira;
8. Ad poli astra subleva ritida, qui sorde tegis saecula.
9. Intiuat salus vera effugans pericula;
10. Omnia ut sint munda tribue pacifica;
'— 24 —
11. Ut hic tua salvi misericordia
12. Laeti regna post adeamus supera,
13. Quo regnas saecula per infiuita. Amen.
a. Text. Neale p. 5. aus Miss. Sarisbur. 1555 (A), Miss. Andegay. 1523
(B), Miss. Redonens. 1523 (C). — Daniel V, 172 aus Neale.
b. Lesarten. 8. Quem iub. B. — 10. mundo B, „quo rationi melius,
metro haud ita, consulitur." Neale.
3. In dominica teriia adventus.
1. Prope est claritudinis magnae dies,
2. Quo rex aeternus humanitatis haec infirma
3. Volens ad poli transire regni palatia,
4. Nuncia misit mirifica.
5. Ad aures verba virgineas,
6. Ut procrearetur inde proles propria,
7. Intemeritate vigente corporea.
8. Cuius Confestim benigna virgo, fulgore praeclara, spiritn fuit plena.
9. 0 quanta pietas Dei 1 summa gratia ostensa fuit ista,
10. Per quam redempta humanitas, tota morte fugatA, prima fugit detri-
menta,
11. Quae peccaverat Adam, novum plasma, male servata dum praeteriit
mandata.
12. Quam saeva monita dedit virago primal
13. Sed fugaverunt ea nova medicamina, per quae redempta sunt sae-
cula. Amen.
a. Text. Neale p. 6. aus Miss. Pictaviens. 1524. — Daniel V, 173 aus
Neale.
b. Le8arten. 1. „Forsitan, dies magna, ut in A desinat versus."
Neale. — 2. „addidi haec, et metro et sensu postulantibus." Neale.
4. In dominica tertia adventus.
1. Qui regis sceptra forti dextra, solus cuncta,
2. Tu plebi tuae ostende magnam excitando potentiam.
3. Praesta illi dona salutaria,
4. Quem praedixerunt prophetica vaticinia.
5. A clara poli regia
6. In nostra, Iesu, veni, Domine, arva.
a. Text. Neale p. 7. aus Miss. Sarisbur. 1555 (A), Miss. Andegav. saec
XIV. (B), Miss. Andegav. 1523 (C). — Daniel V, 173 aus Neale.
b. Le8arten. 4. Qui pr. C, „forsitan quae." Neale. — 6. nostra mitte
lesum Dominum B.
c. Bemerk. „Sequentia, quae, nisi quod in A desinant versus, nullis paene
legibus astringitur. In primo versu alludit poeta tum ad Psalmum 80, „qui
regis Israel, intende/' tum ad Collectam de Dominica quarta Adventus : „Excita,
quae8umus, Domine, potentiam tuain, et veni." Neale. — „Die Sequenz hat
sechs Absatze, die keine rhythmische Harmonie haben, daher auch eine Wieder-
holung der Melodie nicht wahrscheinlich.is Bartsch S. 23.
Iti tiom&nica quaiia advcntus.
L Iubilemus 0011166 una
2. Deo nostro^ qui creavit omnia.
3. Per qucm cuncta condita SU it saecula,
4. Coclutn, quod plurimu luce Coruscat, et diversa sidcra;
5. Sol mumli schema, iinctium deeus Luna que splrudentia;
6. Mare, solum, alta, plaua, ae profunda fluuiina;
7. Aeris ainpla spatia, quae ilisc-urrunt aves, venti atque pluvia:
Ilaec siimil euncta tibi Dco soli patri militant
9, Nune et ni aevum sine fine per saecula : laus eorum tua gloria.
LO, Qui prc salute oostrfi prolem unicam
11. Pati ui terrani misisti sine culpa, sed ob nostra delicta,
12. Te, triuitas, precauiur, ut corpora nostra et corda
18, Bagai <t protegas, etdones pcccatorum veuiam.
a. T ile p. 8, aus Miss. Suisbnr. 1555 (A)f Miss. Andcgay. flaec.
XIV. (B), Miss. Andegav. 1523 (C), — Daniel V. 174 aus Neale.
b. Lcsarten. 7. quae B, qao AC. — 8. soli fehlt in C. — 11. terra C. —
12. tr, petimus C.
c. Bcmcrl\ ^Raee quoque sequentia quaiu laxiBsimis regitur vinculi?; uec
tanti est, ut eas, quas certe pocta minime curavit, regulas iuvestigare curetnu-.'1
Neale.
6» De nativitate Bomini,
iu galli cantu vcl media nocte ad primam missam.
tl. Grates uunc ornnes reddamus doraino Deo, qui sua nativitate uos libe-
ravit de diabolica potestate.
2. Huic oportet, ut cauumus cuin angdis seniper: Gloria in excelsis.
a. TcxL Schtibiger Nr 54 uml Daniel V, 41 tm Coi B. Gall. Nr. 546
(Brauder). — Textus sequent. Miss. Mog, 1507, Basil. 1610, Halberstat. 1511,
— Wackcrnagel 1. 69 aus: Miss. Lubeck., bold nach 1480 gedr., Miss. Moguut,
1462. Miss. Magdeburg. 1498.
b. Bemerk. „Rhythmisch sind cinzetnc Theilt gam glcich, ohne dass dic
MeJodie iich deckt. So kann man tnit Wackernagel (1 , 69) den A
schrcibcn
Grates nunc omnes rcddamus
domino deo,
(Jui sua nativitate
nos libcravit,
10O8 wie ein Doppehers attxsicht, ea aber nicht ist. Auch die weitcre Abthei-
■ lunf/ krrnaffl (in vier AbsaUc : de d. p. h. f>. | uf
■ uht richtig , an Gregor den Grossen afa Verfas larf man (mit
Wad;t:r,,tta<lj nicht dtnken." Bartsch *S, 22* — 1
Bone Nr. 44.
.
7. In nativitatr Domini
,.iii missamaiori11 Neale; ^ad missam in medta vel post mediam noctem" Brauder.
II. Coeleste organum bodie sonuit in tena,
I. Ad partum vir^inis superum eecinit caterva.
3. Uuiil facis, humana turba? cur non gaudcs cum superaV
4. Vigilat pastorum cura, vox auditur angelica.
5. Cantant inclyta carmina plena pace et gloria.
6. Christo referunt propria, nobis canunt ex gratia.
7. Nec cunctorum sunt haec dona, sedhnens quorum erit bona.
8. Non sunt absolute data, differeuteriiied prolata.
9. Affectus deserant vitia, et sic nobis pax est illa, quia bonis est pro-
missa.
10. Iunguntur superis terrea, ob hoc quidcm laus est iuncta, sed decenter
est divisa.
11. Gaude, homo, cum perpendis talia;
12. Gaude, caro, facta Verbi socia.
13. Nunciant eius ortus aethera lucis per indicia;
14. Subeunt duces gregum lumina Bethlem usque praevia.
15. Invenitur rex coelorum inter animalia;
16. Arcto iacet in praesepe rex, qui cingit omnia.
17. Stella maris, quem tu paris, colit hunc ecclesia.
18. Ipsi nostra per te pia placeant servitia.
19. Iam dicatur Alleluia. Amen.
a. Text. Neale p. 17 aus Miss Narbonens. 1528 (A) und Miss. Sarisbur.
1555. (B). — Mone No. 388 (2, 84) aus: Hs. zu Gratz 42\6. 8. 12. Jalirh. tnit
Neumen. Von einem franzosischen Dichter (C). — Morel No. 16. 8. 8 aus:
Hs. zu St. Gallen No. 546 (Brander) Bl. 339 mit Melodie und dem Titel: „ad
m. i. m. v. p. m. n. Sequentia patris aUicuius S. Galli conventus." (D)
b. Lesarten. Vorstehender Text ist tcortlich aus Neale, die Lesarien
sind mannigfach. — 1. terris A. — 2. Et p. v. superna Mone. — 3. Q. vacaa
Mone. h. turma? c. n. c. s. v. (ohne gaudes) Morel. c. coelica (statt sup.) Mone.
— 4. v. pastor cura Mone, der beifiigt: vdem Versmasse nach wiire bcsser:
vigilant pastores. — 5. Cantat A. Cantabant Mor. Mon. — 6. Ad Christum A,
„repugnante metro." Neale. Mor. und Mon. haben auch Ad Chr. — 7. Mone
hat Vs. 7 nach Vs. 8. q. exstat b. Mone. — 8. d. sunt pr. Mone, Morel. —
9. deserat A., deserens Morel. quae (st. quia) Morel. — 10. pax (st. laus), fit
div. (st. est) Morel. Mone hat statt Vs. 10 folgenden : Iunguntur in sinus ardua,
fortis sumit haec infirma immortalis mortalia. — 13. sidera (st. aeth.) B. — 13,
14Aa£Mone: N. e. ortum sidera 1. p. i., Sequuntur ducis reges lumina Bethlehem
u. p. Morel: N. e. ortum sidera Bethlehem u. p. Subeuut duc. greg. limina lucis
per iudicia. — 16. praesepi Mone, Morel. regit omnia A. fecit omnia Mone. —
17. col. haec Mone, Morel. — 18. Ip. nostram p. t. piam pl. obsequia Mone. —
19. Resonent cuncta redempta B. Iubilent cuncta redempta Mone. Iam dicantur
alia Morel als Konjektur.
c. Bemerk. „Der Schlusssatz umfasst die letzte Zcile\ der Eingang be-
steht aus zwei rhythmisch gleichen Theilen, wenn sie auch musikalisch sich
decken, die Sequenz hat neun Doppelversikel ohne Eingang." Bartsch S. 26.
Dazu stimmt die Eintheilung bei Mone nicht. — 4. „sup. cat., dieSchaaren der
Engel. Ein haufiger Ausdruck.u Mone. — 6. nd. h. in dem Gesang der Engel
gehbrte das Gloria in excelsis deo, Christus an, und das Pax hominibus uns
Menschen. Augustin de bapt. 4, 10/' Mone.
8. In nocte nativitatis Domini.
1. Ave mater,
De qua natus orbis pater,
0 Maria.
2. Ave nata,
Filio tuo creata,
0 Maria.
Ave mundi domina,
Nostra solvens vincula,
0 Maria.
Ave sidus genitum
Gignens Dei filium,
0 Maria.
— 27 —
5. Ave stirps Bavitica,
Quam plebs laudat coelica,
0 Maria.
6. Ave domina regina
Plena Dei gratia.
0 Maria.
7. Ave Dei tlialamus;
Myrrha, balsamuni et tbus,
0 Maria.
8. Ave sponsa sophiae,
Nos reformaus gratiae,
0 Maria.
Text. Mias, fratr. Paris. 1520.
9. Ave fons iusticiae,
50 muadidae,
( ella pudieitiae,
O Maiia.
10. Avevirgo virginuin,
Cfrca munrii teniiinum
M»k«liatrix bominura
0 Iftria,
11. Virgo puerpera,
Nos de vita misera
Reduc ad aethera,
0 Maria.
12. Candens flos lilii,
Reduc nos ad pii
Dexterani tilii,
0 Maria. Amen.
9. In prhna mlssa nativitatis Dontini.
1. Nato canuut omnia Domitio pie agmina
2. Syllabatini neuuiata perstringendo organica,
3. Ilaee dies sacrata, in qua nova sunt gaudia mundo plene dedita.
4. Hac nocte praecelsa intonuit et gloria voce angelica.
5. Fulserunt immania nocte media pastoribus iumina.
6. Dum fovcnt sua pecora, subito divina praccipiunt monita:
7. Est immensa in coelo gloria, pax et in terra:
8. Natus alml virgine, qui exstat ante saeeula.
9. Sic ergo coeli caterva altissime iubila
10. Ut tanto canore tremat alta poli machina.
11. ContYacta sunt miperia hostis mulelissima.
12. Humana concrepant cuncta Deum natum iu terra.
13. Pax in terra reddita, nunc Iaetentur omnia nati per exordia,
14. Souet et per omnia hoc in die gloria voce clara reddita :
15. Solus qui tuetur omnia,
16. Solus qui gubernat oninia,
17. lpse sua pietate salvet omnia pacata regna.
a. TcxL Clichtow IV, 155 (A). Miss, fratr. 1520 (B). „Kcperitur Proaa
in Cod. Momic. f>. saec. XI. et in Cod. Bibl Palat. Vindob, No. 1845. Fol. 47. a,
ex quo cotiimuoicavit lcctoribus Wollius (Facsim. IV). In Missalibus nasquain
invcsi rmea." Daniel II, 56 (C). — Stcht im Cod. Einsidl. 366. 12. Jahrh.
mit Ncutnen.
b. Lesartcn. 2. Sillabatim B. pneumata AB. — 3. Haec nos. B. B. edita
B. pie actlita A. — 5, Fulsere et im. B. Fulserunt et im, A. — 6. pcrcipiant B.
iliva jh ri ipiunt A. — 7. A hat Vs. 8 vor Vs. 7. — 8. Virgini, extat. B. —
9, Uinc. ergo A. altissimo iubilat. B. — 10. EtUnto AB. — 11. Sunt et imp. B.
— 12. concrepent AB. natum Deum A. — 14, AB habcn die liahcnfolgc 14, / .'.
11. 13. — 15. intuetur A. — 16. S. et qui condidit omnia A R, tjui condidit
omnia B, — 17. salvet omnia regna. Amen A, solvat oninia peccuta nostra.
Amen B.
c. Bemerk, yManchmal haben die beiden ersten Absdtse jeder seine be*
sondere Mclodie. Bei sieben JDoppelversen in dieuer Sequcns: hier sind die
— 28 —
beiden Eingdnge rhythmisch gleich, dber musikalisch verschieden. Der sieben-
silbige trochdische Vers uberwiegt: so in dem ersten Doppelverse am Anfang
(1. 2) im zweiten am Schluss (4), ebenso im dritten (5. 6), funften (9. 10) und
sechsten. (11. 12.) Ber siebente (13. 14) besteht ganz aus dieser Versart:
Pax in terra reddita,
nunc laetentur omnia
nati per exordia.
Sonet et per omnia
hac in die gloria
Toce clara reddita.
Daneben vereinzelt andere trochdische Verse^ der funfsilbige (3. 4), der vier-
silbige (4), sechssilbige (4) und achtsilbige (5), 80 toie der achtsilbige jambische
Vers (1. 3. 6)" Bartsch S. 28. 92.
10. De nativitate Domini ad secundam missam.
(Auctor est Notker Balbulus.)
1. Eia recolamus laudibus piis digna
2. Huius diei carmina, in qua nobis lux oritur gratissima.
3. Noctis inter nebulosa pereunt nostri criminis umbracula.
4. Hodie saeculo maris stella est enixa novae salutis gaudia.
5. Quem tremunt barathra, mors cruenta pavet ipsa, a quo peribit
mortua.
6. Gemit capta pestis antiqua, coluber lividus perdit spolia.
7. Homo lapsus, ovis abducta revocatur ad aeterna gaudia.
8. Gaudent in hac die agmina angelorum coelestia.
9. Quia erat drachma decima perdita, et est inventa.
10. 0 culpa nimium beata, qua redempta est natura.
11. Deus, qui creavit omnia, nascitur ex femina.
12. MirabiUs natura, mirifice induta, assumens quod non erat, manens
quod erat.
13. Induitur natura divinitas huraana : quis audivit talia, dic, rogo, facta?
14. Quaerere venerat pastor pius, quod perierat.
15. Induit galeam, certat ut miles armatura.
16. Prostratus in sua propria ruit hostis spicula, auferuntur tela,
17. In quibus fidebat, divisa sunt illius spolia, capta praeda sua.
18. Christi pugna fortissima salus nostra est vera.
19. Qui nos suam ad patriam duxit post victoriam,
20. In qua sibi laus est aeterna.
a. Text. Schubiger No. 36. e Cod. Engelberg I. 4/25 (A). Morel No. 9.
S. 5. aus: Hs. zu Einsiedeln 121. 10. Jahrh. (B) und 105. 10(1 15. JaJtrh. (C).
Hs. zu Mheinau No. 6. 15. Jahrh. (D). — Daniel II, 3. 383. III, 286. V, 41 c
Codd. Mon. 5. saec. XI. (E). Mon. 6. aaec. XI. (F). Mon. 8. saec. XII. (G). Mon.
11. saec. XII. (H). Mon. 10. saec. XIV. (I). Mon. 12. saec. incerti (K). Codd.
Vind. 2. saec. XI. (L). Vind. 3. saec. XI. (M). Cod. Berol. 1. saec. XI. (m). —
Cod. Wirzenborn. saec. XIV. (N). — Text. seq. (0). Seq. Dav. 1495 (P). — Miss.
Colon. 1504 (Q), Mogunt. 1507 (R), Prag. 1507 (S), Basil. 1510 (T), Halberstat.
1511 (U), Minden. 1513 (V), Praemonstrat. 1513 (W), Numburg. 1517 (X), Sa-
risbur. 1555 (Y). — Wackernagel I, 95 aus: Miss. Mogunt. 1482 (Z), Magdeburg.
1493 (a). — Clichtov. IV, 155 (b). Adelph. 3 (c). Torrent. (d). Ludec. (e). —
Steht auch im Cod. S. Gall. No. 546 (Brander) und Codd. Einsidl. 113. 114. 121.
des 10. und 12 mit Neumen, und 105. 106. des 15. Jdhrh.
— 29 —
b. Lcsarten. 2. diei gaudia FGS. — 3. inter nebula A. inter netmlosa
I t.HKT. iuter nebulas I. interit nebula, per. Wack. — 4. en nostrue 0. — 8.
L&ude&t I. hot Dan. — 9. est et 0* — 10. 0 virgo G. O proles b. et Lud in
jine. 0 plebf Y. — 16. h. specula R h. apolia, spieula afieruutur, tela
Morel. — 19. nos summam Y. — 20. tibi I. Morel.
c. Brmerk. 10. ,,Non ferendi stint illi, qui liunc locum ita legunt. 0 culpa.
Qua enim tVonte, «juo dftniqae vultu ausit quis beatam dicere ctilparu ilJaru, cum
ipsa fuerit mtsera infelix atque infausta , neque solum ipsis auctoribua sed et
toti posteritati damnnsa.14 Clkhtov. „Confer, quae aclnotavimus ad Canticum
1 ■; i u 1 1 o t iam an« a I i C 1 , in quo peccatum Adae „certe necessarium" appella-
tur. Omnino non tulit postentas, a Pclagio haud prorsus aliena, ea quaeAugu-
Btitius iri mtrabiJi senteutiaram contextu non pertimescebat olfVopa." Daniel. —
r das Rhytlmische etc. spricht Bartsch S M. 87. 82. 33. 34. 38,
//;. 118, 121. 122. 121. 1: 10. — Eine I
scteung (4 zeiL > „Das ncuc 6 m Deutsckmann.
Aachcn und Leipzig 1839. 8.
ll. Be n&Mtate Bom
(Auctor cst Notker Balbulus.)
1. Natus aatc saecula Dei lilius, invisibilis, intcrmiuus ;
2. Per queiu tit machina coeli et terrae, maris ct in liiii degeutium;
S. Per queni dies et horae kbatit et se iteruin reeiproeant;
4. Quein angeli in aree puli cousona Bempar eanunt.
5. Hic oorpaa astrasipser&t fragile, sine hbcoriginalis criminis, de carne
Mariae virgiiiis, quo priini parentis culparn Evaeque lasciviam
rret.
\k Hor praesene diecula loquitur praelucida, adaucta longitudine, quod
sol verus ratlio sui himinis vetustas mtmdi depulerit genitus
tenebni
7. Nee iiox vacat novi sideris luct\ quod matforum oculos terruit scios.
8. Nec gregum magistris defuit lumen, quos praestrinxit tkuitas raili-
tum Dei.
9. Gaude, Dei genitrix, quam circumstant obstetricum vice concinentcs
aagelj gioriam Deo,
10. Christe, pfttria notce, qni humanam nostri causa foonam assumpsisti,
rrfove supplices ttu
11. Et qiioruiu parttdpiem te fore dignatus es, b-u, dignanter eorum
suscipe prei
12. I ( ip&os ilivinitatis fuar participes, Deus, facere digneris, unice Dei.
ii. T*&& Srhnbiger No. u. e Cou*. S. Gall No. 540. cum melodta (A) —
Daniel II, 5. S83. ITI, 286. V, 2. c Codd. Mon, 6. saec. XI (Hi. Mon. 11. saec.
XII. {('), M»n. 12. KMe. incerti (D). Codd. Viml. 2. IMC XI. (E), Vind. 3. saec.
\II L 7. sacc. XIV. (G), B. h (H). Cod. Berol. 1. saec. XL (h). —
*ViraenbQni. saec XIV. (I). — Tex. seq. (K). Seq. Bav, 1495 (L). — Miss.
1). Mogunt. 1507 (N), Dasil. 1510 (0), Hatberstat. 1511 (P), Min-
dcn. 1513 (Q). — Wackeraagel I, 05 aus: Miss. Mognnt. 1482 (R). — AdelpL.
6 (S). Torr. (T). Ludec. (II).
L\ cooli ac ABCDEFGhO. ac terra IL coeli, terrae T. —
2. — 5. Mai : - 6. relucida 0. dep. pCDitu» Lud. in
margiue. — 7. sid. lumen KO. ter. pios U, — 8. perstrinxit AU. — 11. parti-
cipes A. Ut ijuor, I
— 30 —
c. Bemerk. „Ex omnium fere Missalium lege recitata est Sequentia Katl-
vitate Domini ad summam Missam. Docte et subtiliter rhythmum carminis expo-
suit F. Wolfius p. 296. - Adiecta est iu appendice scriptura Cod Bibl. Palai.
Vindob. No. 1043, quae prorsus nobiscum facit, porro Cod. saec. XV." Daniel. —
6. „Adaucta i. e. prolongata secundum naturalem cursum supra dies praeceden-
tes vel 8piritualiter intelligendo , tempus gratiae, quod per Christi nativitatem
praelucidum factum est, et longitudine miserationis adauctum.<( Adelph. — 7.
„Quando Christus natus est in Bethleem, suboriebatur stella nunquam prius visa,
quae duxit reges ad locum Christi. Proprie stella non fuit, sed miraculosum
factum, habens stellae dispositionem." Adelph. — Ueber das Rhythmische etc
spricht Bartsch S. 10. 31. 38. 47. 50. 52. 76. 77. 78. 79. 80. 82. 93. 96. 117.
120. 127.
12. De nativUate Domini.
(Auctor est Hildebertus Tnronensis.)
Promissa mundo gaudia
Superna solvit gratia
Dieista:
In virgine fecunditas,
In prole fulsit deitas
Die ista.
* *
Text. Daniel II, 58. „Continet carmen strophas novemdecim, et per totum
recnrrit hypopsalmo illud: Die ista. Rarum est in Missalibus." Daniel.
13. De nativUate Domini.
(Auctor est S. Bernhardus Clar.)
1. Laetabundus exultet fidelis chorus,
Alleluia.
2. Regem regum intactae profundit thorus
Res miranda.
3. Angelus consilii natus est de virgine
Sol de stella.
4. Sol occasum nesciens, stella semper rutilans
Semper clara.
5. Sicut sidus radium profert virgo filium
Pari forma.
6. Neque sidus radio neque mater filio
Fit corrupta.
7. Cedrus alta Libani conformatur hyssopo
Valle nostra.
8. Verbum ens altissimi corporali passum est
Carne sumpta.
9. Isaias cecinit, Synagoga meminit, nunquam tamen desinit
Esse caeca.
10. Si non suis vatibus credat vel gentilibus, Sybi linis versibus
Haec praedicta.
11. Infelix propera, crede vel vetera, cur damnaberis
Gens misera.
12. Natum considera, quem docet littera, ipsum genuit
Puerpera.
— 31 —
Kti.
tt
a. / \ Danfcl II, Bt. 385 e Codd. Vind. 7. saec. XIV. (A). Vind. 8. saec
XV. (B). — i >. r r> iv ir Braifer. Bariafaor, fE). —
. ll-Jl rl i, Ooh». 1504 (G), Mogunt 1607 (g) !i 1611 (H),
Minden. 1513 (I), Nurabarg. 1617 iKi, fratr, Paria. 1620 (Ll, Praemonstrat L630
(M), — v, 5 au*i Mias. Lflbedc 1480 (Sj, Mogunt. U82 (0),
Magdebarg, L493 (P). — Adelpli. 22 (Ql rik-hmv. IV, 166 (R). Torr. (S). Ludec
(T). - . 546 (Bv&Bder). Rheiuau. 0. Einsidl.
B09, l I f. - .Vjueuttam nostram, quae etiam ms)
BUavfi Hit, F. Wolfius in ej^regio *uo Jihro pluribus tocia tangit. Tcxtuin
carmlnii ?ir «lnetus ex codice btbliothecae Vienuensis tMus. v K. 7, c.
sc. XV); GfraduaJi Patarienai iu coraparationem adhibito accurate constituit; itkm
am p. 196 dfl < niniuis rbythmo recte iudicavit ct optime docuit." Daniel.
b. Lcsartcn. 2. intacta C. Wack. profundit U. Dau. Clicht. 1616, aUt
prottnlit. — tocbos fttr thorus U. — 3. est fehlt I. — 4. Fuit claJ
Valde clare K. — C>. Nec . . nec I, Sed nec O. — mater HN. Dun., alte andcrn
— peqna ffrgo olaro A. — 7. ysopo Wack. — 8, eus fchlt P. — corpo*
rari EIKUST. Codd. Wolfii. Wack. , alle andcrn corporuli. amek Clicht. 1615.
— 9. numquid fttr nunq. 0. — desiit gHGP. Wack. — 10. credit Q. gentibus f,
— 12. Quem docet littera, natum consid. LRU. — Quem docet littcra, ipsura
consid. M. — Puerpcra. Amen R, Puerpera Maria CK.
c. Btmerk. 10, Dit Stjbifta rutn Hellespont, von Cumti und Tihur. —
12. ,. rkcnoch, da> H Drucken
mit Amm, mn I Maria und \n rfm aus andern Handschriftcn mitgc-
thciltcn Varianten sogar noch mit Alleluia schHesst." Wolf, — Vgl. noa
!>7(k TU ■ L)ie
lung in No. 7: -f3. 875 ist nach dcn Quellcn ge-
tjebctt. — Eitte l'< mg (scchs viereeil. %) steht in: „Das ncue
Stoni( von Bcutschmann, Aadien und Lcipzig 1639* 6.
14. In sancto Natati.
(Auctor est Adam de S. Victore.)
I
Iubilemus salvaton\
Queni coclestes laiitlaot chori
Co&GCfdi laetilia;
Pax de coelo nunhatur,
Terra, coehun foederatur,
Angeha eodeeia,
viiii cami counitimi,
Sicut erat praefinitum
Siue carais copula :
Virgo parit Dei teiiiplum,
N(r eiemplar nec exemplum
Pcr tot babet saecula.
-t ao?a, res insiguis,
Quod in rubo rubet iguis,
Necrubum attaminat :
Coeli rorant, nubes pluuut,
Stillant moutes, oollea flutint,
BaOx Ymat gernaaat.
Tcxt Morel Nr. 15, & 9, aus.
4. De radice fios ascendit,
Quem propheta praeostendit
Evidena oraculum:
Radix Yesse regem David,
Virga inatreoi praesignavit,
Virginem tios parvulam.
5. Mira floris pulrhritudo,
Quem commendat plenitudo
Septiformis gradae :
Recreemur in hoc tiore,
(Jni nos gustu, nos odore,
Nos invitat
6. Iesu pie, iminortalis,
Tuus Dftbifl hic natalis
Paoem det et gaudia:
Flos et fructua virtfinalis,
Tuus odoi <st vitalis,
Tibi lans et gloria!
Hs. von MuH, Jl. Jahrh,
— 32 —
15. De ChrisH nativitate.
1. Gaude canora curia coeli, decantet gloriam Deo in excelsis.
2. Voce sonora, mente fideli $onet ecclesia filio in terris.
3. Illuxit tandem dies exspectata , dies , in qua de supernis pax est
data, natus est a patre filius mundo.
4. Qui miseriarum lacu de profundo eduxit hominem secum ad ordinem
beatorum, victor ad atrium referens spolium infernorum.
5. Eia, haec sunt communia nobis cum civibus supernis gaudia.
6. Eia, exul ad propria redit et patribus laetatur curia.
7. Lucifer gratiae solem iustitiae agit ad ortum, solem, qui tenebras
noctis illustrat.
8. Edidit filium virgo, fidelium lumen et portum, filium, qui mortem
morte triumphat.
9. Induc tenerum, Iudaea, puerum, gens o perversa.
10. Iamiam non moreris, exemplo veteris, si sis adversa.
11. Cerneper speculum rei miraculum, non mens incredula, sed fides
sedula sentit arcanum.
12. Puer, qui natus est, homo et Deus est, missus redimere et salvum
facere genus humanum.
13. Laetentur eia, dicant et omnia nato: alleluia.
a. Text Morel No. 17. 8. 9. aus: Hs. zu St. GaUen Nr. 546 (Brander)
mit der Ueberschrift : De luce tropus, sequentia vel prosa.
b. Lesarten. 2. menti Hs.
16. In festo nativitatis Domini.
1. Ecce iam votiva festa redierunt annuo,
2. Addat et se nostra vox ad angelorum carmina.
3. Christus hac ut sponsus, maternft, die, processit clausulft,
4. Exultans ut gigas ad huius vitae currendas semitas.
5. Angelica gloriam reboant in excelsis agmina,
6. Pacem in terra homines teneant cum benevolentia.
7. Iam se replicat saeculi series maxima, venit etiam vatis Cumaeae
veridica iam aetas carminis ultima.
8. Virgo remeat, saecula revehens aurea, adsunt tempora quo gens
ferrea iam desinat, et mundo pullulet aurea.
9. Adauctas solis iubar die pluscula menses producere inchoat.
10. Nocturnas stella fugat, magos excitat, Balamitica, tenebras.
11. Impleta quae praedixerat plebs utraque, et Gentilitas et Hebraea,
oracula, Christo nascente, sunt omnia.
12. Sunt cuncta iam nunc scelerum recidiva, et recentia et antiqua ve-
stigia, quaeque remanserant irrita.
13. 0 mira atque nova genitura! fit Virgo gravida, fideliter credula.
14. Et porta, quae fuerat semper clausa, reserata,
15. Naturam dum hominis induit Deitas.
16. Conserva haec, quaesumus, Cbriste, nobis munera tanta, a te prae-
rogata. Amen.
a. Text Neale p. 15. e Miss. Leodiensi 1518. — Daniel 2, 174 hat die
2 ersten Zeilen und Y, 175 den Text von Neale.
— 33 —
17. De nativitate Dominu
Lesartcn, 2. „Ita dedi, ut nietro consuleretur ; liber enim: Addat se
vox nostra. Neale. — 11. „Libei\ Hebracac." Neale.
c. Bemerlc. „Yirgilii Pnllionem in bac sequentia poetatn prae oculis h;i-
buisBe, noucstquodmoneam." I\T. — 4. ,,Et ad Psalra. 19. vi ad versum Arabro-
siauum: Gennnae gigas substantiae , Alacris ut currat viam , respexit poeta."
N. — 10. „AlIuditur ad Balaami vaticiniuin (Numer. 24, 17)." N. — 13. „Ut
versus 13, versui 16. responderet, vcrsus autem 14. versui 15. v letar
poetu, At \ol id efficere nequiit, vel falsus est liber." N. — 14. AJlnditOJ
notissima iila Ezechielis (44, 2) de B. V. vaticinia." N. — Die 2 ersten Zeile n sind
trochaitche Tetrametcr.
1. Soneut regi nato uova cantica,
2. Cuiufl pater fedt omnia, inater est sine firo gravida,
3. Generans Deechrit fcminam; mater ea* virgo sacratissima.
4. Verbum curde prius geueratum ante saecula
5. Alvo matris prodit corporatum inter saecula.
6. 0 mira genitura! 0 Btapenda nativitas!
7. 0 proles gloriosa! Hmnaaafa Divinitaal
8. Sic te Qaadturum, fili Dei, vates tuo docti Spiritu dixerant;
9. Sic* te uriente. laudes tibi cantant, pacem terris angeli nunciant ;
10. Elementa vultus exhilaranf :
H. Omnes sancti lawdantes iubilant,
12. Salve, clamaut.es, nosqwe salva,
13. Dtit&s in personis trina,
14. Simplex usia.
a. Text. Neale p. 9. e Miss. Antlegav. 1523 (A). Misa. Andegav, ms. saec.
XIV. m. — Daniel V, 175 hat den Text aus Neale.
b. Lesarten. 4. jjenerator A. — 5. t.A in saec, , sine sensn idoneo." N.
— 8. „Ex correctione dedi dixeranl pru dixerunt, quod A.u N.
c. Bemerk. 2. „E verbis beatisstmae et iarn morittirae Agnetia versum
inutiiatur poeta: Cuiiis Mater virgo est , cnius Pater foemitmm Bfc&ciL" N. —
Uncmari scrnpulis, qQOS gprtTerat EccJcfcia, Deitatem Tnnam invo-
cat pi betrachtct Vs. J. aJs Eingang unJ V** 14, als
Sthhis* und thcilt das Vrbritje in 5 Doppelstollen (Strophen): 1. C, p. f. o. m.
e. s. v. g. O. n. f. ! m. e. v. b. 2. V. c. p. g. f a. a. A. m. ]>. c, in s |
3. 0 m. g. o. 8. n. 0. p. g. b. d. 4, S. t. n. i f. d. v. t. d. s. d. I S.
o. : 1. t. c. | p. t. a. n. i 5. E. v, e. 0. s. 1. i. \ 6. S. c. n. s. | D. i. p. t.
18. In n
1. Lux est orta gentibus
In umhra setlentibus,
Et moiiis caligine:
er [Mijinlus,
Quia rntindo parvulus
rirgine,
Vt ascesdal horoo reus,
( kmdeacendit Hoino-Deus
Hominis niiscriae;
K*hr*in, 8equ«DMD.
Quis non laurlet et laetetur?
Quis nou gaude&a adfflketur
Opos novae gratiae?
Quidnam iucuudiaa,
Quidnam secretius
Tali mysteri^
0 quam mirabilis.
0 awm laudabilis
Dtt dignatiol
— 84 —
Cuius nodum sacramenti
Non subtilis argumenti
Solvit inquisitio :
Modum nosse non est meum,
Scio tamen posse Deum,
Quod non capit ratio.
Quam subtile Dei consiliuml
Quam sublime rei mysteriuml
Virga florem, vellus rorem,
Virgo profert filium :
Nec pudorem laesit conceptio,
Nec nitorem floris emissio,
Concipiens et pariens
6. 0 Maria, stella maris,
Post Deum spes singularis
Naufragantis saeculi:
Vide, quam nos fraudulenter,
Quam nos vexant violenter
Tot et tales aemuli.
7. Per te nobis virtus detur,
Per te, mater, exturbetur
Daemonis superbia:
Tuae proli nos commenda,
Ne nos brevi sed tremendfi,
Feriat sententifc. Amen.
Comparatur lilio.
z.Tcxt. Mise. fratr. 1520 (A). Neale p. 13. e Miss. Noviomensi ex P*
nasso Mariano (B).
b. Lesarten. Gentilibus B. — 4, 1 nondum A. — 7, 1 vita d. B.
c. Betnerk. 4. „Epigramma Hildebertinum in mente habuit poeta:
Yirgo Deum genuit, forsan quis quomodo quaerit?
Non est nosse meum, sed scio posse Deum." N.
19. In nativitaie Domini.
3.
Laetare, puerjjera,
Laeto puerperio ;
Cuius pura viscera
Foecundantur filio.
Lacte fluunt ubera
Cum pudoris lilio,
Membra fovens tenera,
Virgo, lacte proprio.
Patris unigenitus,
Per quem fecit omnia,
Hic degit humanitus
Sub matre paupercula.
Ibi sanctos angelos
Reficit laetitia,
Hic sitit et esurit
Degens in infantia.
Ibi regit omnia,
Hic amatre regitur;
Ibi dat imperia,
Hic ancillae subditur;
Ibi summi culminis
Besidet in solio,
Hic ligatus fasciis
Vagit in praesepio.
0 homo, considera,
Revocans memoriae,
Quanta sunt haec opera
Divinae clementiae.
Non desperes veniam,
Si multum deliqueris,
Ubi tot insignia
Caritatis videris.
Sub matris refugio
Fuge, causa veniae ;
Nam tenet in gremio
Fontem indulgentiae.
Hanc salutes saepius
Cum spei fiducia,
Dicens flexis genibus,
Ave plena gratia !
Quondam flentis lacrymas
Sedarat uberibus;
Nunc iratum mitigat
Pro nostris excessibus.
Iesu, lapsos respice
Piae matris precibus,
Emendatos effice
Dignos coeli civibus. Amen.
a. Text. Neale p. 10. ex Miss. Noviomensi ex Parnasso Mariano (A).
A. Nicolas: Die Jungfrau Maria. Ihr Leben in der Kirche. Nach der 2. fran*
Ausgabe. Von K. B. Reiching. IIL 1. Begensburg 1860. S. 230. (B).
- 95 —
b. Lesarten. A, 3. C. casta B. — 1, 8. foves B. — 2, 5. Ib+ s. ref, ang,
B. — 2, & Deg. ab B. — 3, 5—8. fehlcn in B. — 4, 3. sint B. — 6, 2. Seda-
bas B. — tf, 3. Nunc natum A. tnitigas B.
c. Bemerk. 2, 6 sq. „Prope ad verbum S. Leonis ad S. FJavium epistolam
expressit scriptor," N.
20. Jw ortavu nuttotutis Dotnini.
(Auctor est Notker Balbulus.)
1. Gaude Maria virgo, Dei genitrix, quae proniissis Gabrielis spe dc-
vota cruilidisti.
2, Numine tti sancti Spiritus repleta gignis claiisa filiuin, qui mundi
regit maehinam.
3, In tuo partu ad turrini gregis canunt angeli,
4. Quippe iucente BUO m praesepio urbis Bethleemiti
ri Te nomen Iesu educuit coelestis nuntius, quod circumciso imponeres
intacta filio.
6. Qui scit solus nostra crimiua cum Patre Sanctoque Spiritu rite cir-
cumcidere.
7. Ad tuas manus niagi tria munera deferuut,
8. Quae vitam nostram ct fidei figurant regulaui.
9. Te primum, Chriete, potentatafl sui instruxit dolentem gloriam.
10. Te primo signo Deitatis suae donaverat vina faeiens.
1 L Ergo precamur, ut nostri reatus apud clenientera patrem fias inter-
vnttrix,
12. Qui te in terris eius hic parentem delegit, quem rex ipse regem ge-
neravit.
13. Et te iam splendentem in praesentia Dei, te corde contrito, te flagi-
tamus, nos tuorum ut mansorem viscerum tueri preceris.
a« Text. Schubiger No. 7. e Cod. Einsidh Fr. 1. (A). — Mone No. 391.
(2,89.) aus: „Hs. zu S. Galtett No. 37S. p. 176. mit der Melodie.u (B). — Daniel
11, 55. hat den 1. Ys. au# Cod. Mon. 6. Baec. XI. und V, 46. den Text a«*Cod.
S, GalL 546, Brander (C). Cod. Mon. C. fol. 9. (D) hat O. Christ mir abge-
schricbcn, — ])h Beo» findrt sich auch m d»dd. Eiij*idl, 121 saec. X. et 866
Baec, XU. mit der MeJos
b, Lesarten, 1. Gabrihelis Mone. — 3. „gregis* Hs. Schrcibfehler ,
torris regis bedeutet castellum rcgis David, d, i. Bethiehcm, nach Joh. 7, 42."
Mone. — 4. rectori D, Bethlehemkicac Mone. — 5. Ihesu Mone. — 9, Cnristns C.
Mone. — 12. rex coeli regetn C.
Bemtrk. Die Vermhthtthwgtn sind in denHs. mdDrucken sehr ver*
schieden. — Ueber das Ehi/thmischc etc. spricht
47. 53. 54. 58.
Bartsch & 2& J& 38. 42. U.
21.
Splendor patris et figura
Se conformans homini
Potestate non natura
Partum dedit virgini.
Dominka tnfra octamm naiivitatis Domini.
(Auctor est Adam de S. Victor*.)
2. Adam vetus tandem laetus
Nnvum promat canticum,
Fugitivus et captivus
Prodeat in publicum.
3*
— 36 —
3. Eva luctum, vitae fructum
Virgo gaudens edidit,
Nec sigillum propter illum
Gastitatis perdidit.
4. Si crystallus sit humecta
Atque soli sit obiecta,
Scintillat igniculum :
Nec crystallus rumpitur,
Nec in partu solvitur
Pudoris signaculum.
5. Super tali genitura
Stupet usus et natura
Deficitque ratio :
Res est ineffabilis,
Tam pia, tam humilis
Christi generatio.
6. Frondem, florem, nucem, sicca,
Virga profert et pudica
Virgo Dei filium.
Fert coelestem vellus rorem
Creatura creatorem
Creaturae pretium. J
7. Frondis, floris, nucis, roris
Pietati salvatoris
Congruunt mysteria :
Frons est Christus protegendo,
Flos dulcore, nux pascendo,
Ros coelesti gratia.
8. Cur, quod virgo peperit,
Estludaeis scandalum?
Cum virgo produxerit
Sicca sic amygdalum.
9. Contemplemur adhuc nucem,
Nam prolata nux in lucem
Lucis est mysterium:
Trinam gerens unionem
Tria confert : unctionem,
Lumen et edulium.
10. Nux est Christus, cortex nucis
Circa carnem poena crucis,
Testa corpus ossium :
Carne tecta deitas
Et Christi suavitas
Signatur per nucleum.
11. Lux est caecis et unguentum,
Christus aegris et fomentum
Piis animalibus :
0 quam dulce sacramentum
Foenum carnis in frumentum
Convertit fidelibus.
12. Quos sub umbra sacr&menti
Iesu pascis in praesenti
Tuo vultusatia:
Splendor patri coaeterne
Nos hinc transfer ad paternae
Claritatis gaudia. Amen.
a. Text. Clichtov. IV, 162. — Baraus bei Daniel n, 66.
b. Lesart. 4, 4. crystallum Dan.
c. Bemerk. „Nux ipsa sensibilis tria in se complectitur in unam quodam-
modo compacta totam substantiam, utpote corticem exteriorem, testam cortice
obtectam, et nucleum testa occlusum . . . Per totam nucem insinuatur Christus in
se uno geminam complectens naturam. Per corticem, quae aspera est etamaru-
lenti succi, signatur acerbitas passionis et mortis; per testam vero duriusculam
et vertice circumseptam significatur humana Ghristi natura acerbis passionis do-
loribus exposita. Denique per nucleum delitescentem in testa repraesentatur
augustissima Christi divinitas occultata in carne et circumdata illius velamine.
Est enim in nucleo sapor admodum suavis et pergratus edentibus." Clichtov.
2.
22. Dominica infra octavas nativitatis Domini.
Ante thronum virginalem
Hymnum dicat spiritalem
Per orbem ecclesia:
In quo iacet, sicut placet,
Verbum patris suae matris
Salva pudicitifi.
Per hoc verbum incarnatum
Genus Adae reparatum
3.
Redit ad coelestia :
Fide duce inquiratur,
Diligenti referatur
Studio per singula.
Quid de matre praedicetur,
Quid de verbo recitetur
Per vatum oracula.
— 37 -
4. Isayas loquitur:
Virga Icsse nascitur,
Surget flos de virgula:
Virga notat virginem
Et ttos Deum-hominein
Reparantcm saecula.
5. Daniel die clara fronte :
Ilic ubscissus est de monte
Lapis, frangens statuam:
Mons est virgo, lapis verbum,
Ustruens regfflun superbuni,
Per legem perpetuam.
6. Manu fortis qui praedicit,
Qui Goliam fortein vicit
In funda ct lapide :
Fide bella superavit,
Pressit hostes, viros stravit
David gentes perfide.
7. Fuiida caro, verbum lapis,
Si quod dico, nondum supis,
Crede tamen omnia :
lam de terra veritas
Qrta BSt, nec castitas
Incurrit contagia.
8. O quam sanctus pater istc,
In quo nihil fuit triste,
Iiimin plenua gaudio:
Praeter morem hic est partus,
Nullus gravat dolor artus
Virginis de filio.
9, Obuuibravit ot sacr
Partum illuiu tam tranquillum
Plenitudo gratiae:
Vt exiiret Bt prodiret
Huiim magnus, verus agnus,
(icminae substantiae.
10. Ad delenda mortis iura
tiis nostrae, quam natura
lutra claustra tegit pura
Gtenitricis Mariac:
Ortus Christi pacem donat,
Ptier iacet et eoronat
Mansuetos, ut deponat
Filios Buperbiae.
11. Gratia iUuminati
Ad praeeepe regis nati,
Qui verlia libri signati
Solus potest legere:
Canticum novum cantemus,
Virginis partum laudemus,
Nnvum ducem adoranua,
Qui uos venit quaerere.
12. Ergo nostri lvfonuator,
Esto nostri miserator,
Chrate pator, quos creasti,
Quorum mentes tu signasti
Vultus tui lumine:
l t ad regnum perdueamur,
Quod futurum praestolamur,
Et laetemur tuae paeis,
Quando bonis benefacis,
De beatitudine.
a. Text Motie No. 890. (2, 87.) mui Hs. zu Pommersfetden bci Bamhcnf,
14. JaJirh.
b. Lezartcn, 5, L die Hs. — 6, 2, rincit Hs, — 8,4. Pi\ morem H*. —
8, 5. dolor p-hlt in — 10, 4, genetricis Hs. — 12, 9, yuani boni
c. B ) 2, S4. — 0, 6. „Si Christus non eBt natiiB in c^rne,
quomodo vouitur iilius David?" Hieron, m Matih. |, ifc — 9, & Am Ambro-
sius: I&teade. quae regis Israel 19: geminae gigas substantiae. — 10, 6. H
durch Chr zwischcn Himmd und Erdi
Gctr* mifft und die Schcidewand zwischcn Gott und dem Menschcn ftftf-
fernt wurdcJ* Mone.
23. Dfmunuu mfira ockwm nalMtatis Dotnini.
Nato nobis salvatore
Celelnenms cnra honorc
Diem imtalitium :
Nobis datus, nobis natus
£t nobiscum couvorsatus
Lux et salus gentium.
Eva prius interemit,
ria nos redemit
Uedi&nte tilin:
Vriuui [»arens uobis luctuni,
Sed Becundt vitae fruetum
Protulit cnm gaudio.
— 38 —
3, Negligentes non Hfiglea
Sed ex alto noe pmspexit
Pater mittena tilium:
Praesens muudo, sed absconsus,
De secreto taiiqiuini spousus
Prodiit in publicum.
4. Gigas velux, gigaa fortis,
;s, nostrae victor mortis,
Ad carreod&m venit viam,
Complens in se prophetiam
Et le^is mysteruL
Iesu, nostra salutaris
Medicioa, singulsxifl
Nostra pax et gloria:
Qttia servis mlimendis
Tam decenter condescendis,
Te collaudant omnia.
Acctnctus poterctia:
a. Text. Miss. fratr. 1520 (A), — Daiiiel II, 222. aus Rarabachs Anlhologie
1, 332.: uDic dritte Sequpn* i*t wi Ermangihtng d \dh aus Selneckers
Kirchcnycsriuijen (Leipz wi arujebrachtcn, vermuthlirh <h>ch
nnr unheticuttntlnt IW '/' (B.)
b. Lesarten. 2, 2. Snl Servator B. 2, 3. Carnis suae raerito B. 2, 5. Sed
Maria B. — S, 2. Sed Stlll A. 3, 3. m. nunciuni A. — 4, 1. Gygas A.
24. In fpiphania Domini.
(Auctor estNotker Balbulus.)
Festa Christi onmis christianitas cclebret,
Quae miris sunt modis ornata cunctisque veneranda populis
Per omnitenentis adventum atque vocationem gentium.
Ot riatus est Uhristus, est stella magts visa lucida.
At illi, non cassam putantcs tanti Bigni gloriam,
Secmn munera deferunt, parvulo oflferunt, ut regi coeli, quem sidus
praedicat.
Atque aureo tumidi principis lectulo transito Christi praesepe
quaeritant.
Hinc ira saevi Herodis fervkla invidi rccrus rectacE geuito, Bethleem
parvulos praecepit euse crudeli pcrdere.
0 Christe, quantum patri exercitum iuvenis, rioctus ad bellaiiiaxjma,
populis praedkans, colligis, sugens cum tanhun miseris.
Anno homiuis tricesimo subtus famuli se jnclyti inclinaverat manus
Deus, consecraus nobis baptisma in absolutionem crinjinum.
Ecce spiritus in specie ipsum alitis innocuae uncturus, aauctffl prae
omnibus visitat semper ipsius contentus mansione pectoris.
Patris etiam insonuit vox pia, veteris oblita sennonis : „poenitet me
fecisse hominem."
„Vere filitis es tu nieus mihimet plaeitus, in quo sum placatus, hodie
te, ini fili, genui.11
14. Huic omnes auscultate populi praeceptori.
a. Text. Schubiger No. 8. aus: Co& S. GalL No. 546. (A). — Daniel IT, 9,
383 aus: Codd. Mon. 6. saec. XL (B). Mon. 10. saec. XII. (C). Mon. 12. saec,
incerti (D}+ Codii. Vind. 2. saec. XI. (E). Vind. 3. saec. XI. (Fl Vind. 5. eaec
XH. (G). Vind. 7. saec. XV. (H). — Co4 Wir^enborn. saec. XIV. (I). — Text
seq. (K), Sequent Dav. (L). - Miss. CoL l«M (M), Mog. 1507 (N), Bas.
(Uu lbilber |Sn (P), Mind. 1513 (Q). — Adelph. 18. (R). Clichtov. IV, 161. (S).
Torrent. (T). — Waekernagel IT 97. aus: Miss. Mogunt. 1482 (U). Clichtov. 1515 (V).
t. Lesarten* 4. Christust stella T. — S. offerunt E. sydus Wack, — 8. saevi
hostis KV. rectoris C. parvnlo D. pan-ulus U. praecepit AB. crudeliter LM(,t
8. Christe B, patris GI. populos ILMQ. populua U. colligens P. — 10. absolu-
8.
10
11
12.
13
riminis D. — 11. unctus G. ductua H. eemper illius T, — 12, intonuit
liti A. — 13. pkicidus IMNP. — 11. JchH m C.
c. 8 1. ,TFesta Christi: nam plurimorum miraculorum recolit haec
•oNeranitas memoriam.u DanieL — 9. PvOrdinem verborum in hac clausula vides
mire im; sensum erue tibi hunc: Quantum exercitnm, Christe, patri
collegisti iuvents, cum populis praedicares, tantum iam collegifeti, cum in matris
nbere h*ei eum miseria Bethleem parvulis." Daniel. — „Einc
grd&scrr Mannichfali tranlasst die Anwendung zweisiUngcr Senkui
fock* Bhythmen ent Hartsch,
den 7 rizehun VttU rhi/thm
abcr t ite hei Wackernagel.— Eine Ueberset*ung
m* i* neut Sion" von Deutsehmann. Aachen und Leipsig
t& a
25. In octava epiphaniae.
(Auctor est Notker Balbulus.)
1. Iste i bris constat
2. Ob trinitatis manifcstain in terris notioucm,
3. Cuius lobannes mediastinus fuit semper felix,
t patris vox ad filiuin baptizatum
i itus in specie corporali.
6- Hunc invisit ut columba
super eum uncturus et praecoiisortibus.
B. Kes tsta natos Dd baptismo dos creari capacesque igwm tefitaotal
itUS.
Jtur genitor, precatnur,
I t in quibus diflpUcet tuae bonitati, eius membris iunctos foveas in
quo tibi bene complacuit unico nato tu«».
11. Ergo persolvamus grjjtias Deo patri,
ohaeredes fecerat Christi sui,
13. Kt prodigo sui sanguinis Christo
114. Spiritui quoque cordis unctori iubilemus.
a, Text. Moue Sl. (1, 81 | flUt; „Jfa *u MUnchtn, Clm. 14083. foL 11.
Daniel II, 55. hat awt derselben Hs. (Mon. 6.)
st hai mir daraus aMc g
Mr»ne und Christ stimmcn nicht ubercin. h Bart&ch
abtheilt. — Dic - teht auch in; Cod. S. I
MO. (lirander) und in CotL Etusidl. saec. XV. und Cod. Rheinau. 182.
b. Bemcrk. 3. ,,med., weil tr zwischtn den beiden Testamenten in der
rhdltniss i Mooe. —
4, 18. Act. ap. 10, 38. Praeconsortibus isi man
h Vs. 14. spiritaj qnoqne eordis unctori,
rinth. 1, 21. 2: Dcr Sinn Ui da
mit ihm gtciches Loos erhaltm gaJ&tM,
abigeti, II 's 17
ru cohaered^s Ys. 12.u Mpne. — 8, td&rgmmi
durch du Toh. 3, o/' Mone. — 10, „Eius (sc, < hristi) m. i,, eben*
fcdls nach JoU, 15, 4. 5. und Rom. 12, 4. 5. Ephes. 4, 15. 16." Mone.
— 40 -
26. In octava epiphaniae.
(Auctor est Notker Balbulus.)
1. Hunc diem celebret omnis mundus ob honorem Domini atque plas-
matoris omnium,
2. Qui hoc festum variis insignibus decorari voluit, quod triplici com-
psit stemmate.
3. Hoc die a magis visitatus est, trina illi qui munuscula ad cunabula
tulerant Deo regi atque mortali.
4. Quos dehinc gentilitatis populus secuturus, eadem dona devotissimae
fidei signabatur Christo laturus.
5. Et vinum hodie ex aqua omnipotens manus in nuptiis effecit, hilarans
convivia musto innato.
6. Sic ante illius adventum littera legalis quasi aqua potatur, nunc in
vinum vertitur Christo conviva.
7. Baptismatis hodie undas intravit non egens purificatione, sed ut no-
bis lavandis aquarum fluenta sacraret.
8. Non dedignans inferioris personae sub manu baptizari, ut nobis hoc
quoque prospiceret ad humilitatem sectandam.
9. Patris vox post lavacrum Christum emissa, clare audiente baptista,
sibi placitum testabatur filium.
10. Spiritus in columbae forma apparcns, illum mansuetum praedicat, et
pium atque carentem omni dolo indicat.
11. Ex hoc quoque novimus, quod per baptismum Deo in adoptivos natos
sumimur atque vocamur.
12. Hinc nos patris et nati supervolitet lotos exemplo Dei necnon renatos
Spiritus sanctus spiritus
13. Quod ipse faciat, qui semet hostiam obtulit Deo patri pro nobis
morte mortem diruens,
14. Et ab inimicis amicos faciens, coetibus supernis nos pacatos et con-
cordes iunxerat,
15. Iesus Christus, redemptor noster et plastes.
a. Text. Morel No. 24. S. 13. aus: „Hs. zu Einsiedeln 121. des 10. Jahrh.
5. 544 mit Melodie (A)." — Misa. Basil. 150 (B). — DieSequene steht auch im
Cod. S. Gall. 546 (Brander).
b. Lesarten. 1. omnis populus . . plasm. hominum B. — 2. scemate B. —
6. non nato B. — 10. et pium fehlt bei Mor. — 11. nov. qui B. — 12. super-
volitat 1. et ex. Christi necnon spir. sanct. B. — 13. Mortem morte diluens B. —
14. c. nos superis B.
c. Bemerk. „F*. 1. 2. 9. 10. 12. 13. 14 haben die troch&ische, 3. 4. 5. &
7. 8. 11. 15 die dactylische Form." Bartsch S. 91.
27. De epiphania Domini.
1. Epiphaniam domini caftamus gloriosam,
2. Qua prolem Dei vere magi adorant,
3. Immensam Chaldaei cuius Persaeque venerantur potentiam.
4. Quem cuncti prophetae venturum praecinere gentes ad salvandas.
5. Cuius maiestas ita est inclinata, ut assumeret servi formam.
6. Ante saecula qui Deus et tempora homo factus est ex Maria.
— 41 —
7. Balaam de quo vaticinans exibit ex lacob rutilans inquit stella,
8. Quae confringet ducum agroina regionis Moab raaxima potentia.
9. Huic magi munera offemnt praecl&ra, aurum simul thus et myrrham.
10. Thure Deum praedicant, auro liegcin regum, Hominem mortalem
myrrha.
11. In Bomnia hoa monet angelu*, ne redeant ad regem commotum
propter regna.
12. Pavcbat eteoim nioiium regem natum, vercns amittere regni iura.
13. Magi stella sibi micantc praevia pergunt alaeivs itinera,
14. Patriam quae B08 ducehat ad propriam, linqiieiiti s Ib tuiles maudata,
15. Qui percussus cordc nimium prac ira
Extemplo mandat, eludia magica non linqui taliter impunita, sed
DQOX privari eos vita,
Onmii nune caterva tinnulum iungat laudibus organi pneuma.
Mystiee offerefifl regi regum Cbristo muuera preciosa,
Poscens, ut per orbem regna omnia protegat in saecula sempiterna.
a. Tcxt. MllS. fratr. 1520 (A). — Clichtov. IV, 165. (B). — Daniel IIt 174.
hat dic crstc Zmlc qsu Cliditov.
b. Lcaartcn. 1. EpyphlBUUn A. Domino B* — 3* caldei cuiuaque perse
A. — 4. pi it. B. — 6. in Mar, A. — 8. Et confr. B. — 9. Cui m. ra. de-
ferunt B. — 10. regem magnnm B. — 13, Magi dicta sibi implcntes inonita perg.
— 14. duceUant B. — 16. E. m. mfautulos per cuncta inquiri Bethleem confinia
ct mox privari eos vita B. — 19. prot. ouuua B.
28. In epiphania Domini.
L Gaudetc vos fideles, gentium pars electa:
2. Aethiopum oigredo in Iudaeam eet translata.
13. Offerunt Arabes aurum, Tharsifi myrrhani, thus Saba.
4. Ostcudunt mystice, quis sit, cui nta pracbent <lona.
5. Rex per auruin, pcr tfaus Btoerdos et per myrrham sepultara.
6. Offieramus re vcra Christo quod reges in tigura.
7. Kxamirienms meiltea : et uurum est in ara.
Uiulirrmur culpis; et sic oifertur mynha,
liiuns odor hulsami, quod Sabaea "protulit, ad virtutuni pertiuet
sacrameiita,
10, Cuius salutifera lustrent nostra vitia ad salutem annua flagrainenta.
11. Ad ultimum laus est dicta; psallat chorus Anieu Alleluia.
a. i> r U-uiiel V, 180. j. I i Pallautino anni 1568. „Una illa Ilispa-
nortim Beqneatifc, quam publicavit Neale in Ecclesialogista Auguat. 1863. u
b. Lesartcn. 2. „An legendum transvecta? Dan. — 5. Neale addit et
(sac. et p.) propter metruni.
29. In cp-iphania Domini.
Quem non valent propria magnitudine
Coeli, terrae fttque maria amphlsepirQ,
De virgineo natus utero ponitur in praeaepio.
lit prophetictti sermo nunciat, stant simul bos et asinus,
— 42 —
5. Sed oritur stella lucida, praebitura Domino obsequia,
6. Quum Balaam ex Iudaica orituram dixerat prosapia.
7. Haec magorum oculos fulguranti lumine praestrinxit providos,
8. Atque ipsos praevia ad Christi cunabula perduxit lucida
9. Offerentes regi aurum, thus et myrrham munera.
10. Ipsa sed tamen mysticis non carent munera figuris:
11. Aurum ut regi, thus ut Deo et magno offerunt sacerdoti,
12. Atque myrrham in sepulturam.
a. Text. Neale p. 262. aus: Clichtov. Daniel V, 180. hatden Textauslteale.
b. Lesarten. 1. „Dedi valent, pro praevalent, ut constaret metrum.
Neale.
c. Bemerk. „Beide8, Eingana und SchlusssaU, findet eich verdoppelt in
der Sequene Quem non praevalent bei der verhditnisemassig kleinen Anzahl von
vier Doppelversikeht." Bartsch S. 29.
30. In translationem trium Regum sanctorum.
Maiestati sacrosanctae
Militans cum triumphante
lubilet ecclesia:
Sic versetur laus in ore,
Ne fraudetur cor sapore,
Quo degustet dulcia.
Novam parit virgo prolem,
Novum monstrat stella solem,
Gurrunt ad praesepia
Reges magi et non vagi,
Sed prosagi gaudent agi
Stellae luce praevia.
Trium regum trinum munus,
Christus horao Deus uaus,
Trinus in substantia.
Deus trinus in personis,
Adoratur tribus donis,
Unus in essentia.
Myrrham ferunt, thus et aurum,
Plus pensantes quam thesaurum
Typum, sub quo veritas:
Tria dona, tres figurae,
Bex in auro, Deus thure,
In myrrha mortalitas.
Thuris odor Deitatem,
Auri splendor dignitatem
Begalis potentiae ;
Myrrha caro verbo nupta,
Per quod manet incorrupta
Caro carens carie.
a. Text. Text seq. (A). Miss. Golon.
h. Lesarten. 8, 8. trinus subsistentia
tam vero c. A.
c. Bemerk. Die drei ersten Zeilen 8. No. 590.
6. Ab Hdena crux inventa,
Haec eadem post intenta
Congregandis regibus:
Reges olim peregrini
Ornant urbem Constantini
AHatis corporibus.
7. Tandem inde sunt translati,
Commendati civitati,
Cui nomen Ambria :
Ter inventos, ter translatos
Dei nutu sibi datos
Colit hos Colonia.
8. Ortus dedit occidenti,
Quod tres reges ter inventi
Excolunt Coloniam:
Nunquam locum mutaturi,
Nec ut olim reversuri
Sunt per viam aliam.
9. Colunt reges propter regem,
Summi regis servent legem
Coloni Coloniae :
Nos in fide sumus rivi,
Hi sunt fontes primitivi,
Gentium primitiae.
10. Tu nos ab hac, Christe, valle
Duc ad vitam recto calle
Per horum suffragia,
Ubi Patris, ubi tui
Et amoris sacri frui
Mereamur gloria.
1504 (B).
A. — 9, 2. servant A. — 10* 2. vi-
— 43
31. In dic
(Auctor eat Adam de S. Yictore.)
L Hac die festa concinat
8
Et tellus rore germinat,
Multimoda camoena,
Nee [jaret niadef:!
Collaudans cocli dumiuum
Dnm virgo Deum parturit,
Cuni dulcj eantilena.
Et eet mater intaeu.
2. Per liaec cniin soleuinia
9.
ln tenebria exortua est
Sunt CUQCta renovata,
Puer, lux sempitcrna,
Hurnauo qnoque generi
Suut praeinia donata,
3. Inveoit draclunamulier,
Octava circumcisus est
Hac die hodierna.
10.
Baec ab antiquis patribus
Diefl ftlit praevisa,
Cum suant prolem domino
Dat carue circune
Hac die circumcisio
Acceuditur luccrna,
In carne dum eomparoit
Ifeas Dee coaetetnA.
11.
4. Duni cadit secus Iericho
Fiebat sub figura
Vir Iherosolimita,
Octava, qua salvaiiitur
Samaritanus affuit.
Humana creatura.
Collapso datur vita.
12.
Ergo nos circunicidamus,
5, Perduxit huue in stabulum
Non caniis praeputia,
Cleinentia tlivina^
Sed a nobi.s abscindamus
Viuo jm ■rmUmis oleum
Sordes atque vitia,
Suavi medieina.
13,
Ut mundati mente, carne
6. Cur, :ri vulnera
Sunt ilulcia fomenta,
Duin cunetis poenitentia
14.
Capiamus praemia,
Quae octava confert aetas
Petenti coelestia.
Eia die ista
Fuit reifl invcnta.
Omnis organista,
7. Dini dafi denarii
Cantor et psalmista
Sunt duo testamenta.
Resonet, intonet
hum Christus, utriusque fons,
Cum cytbarista
Complevit sacramenta.
Amen.
a. TcxL Morel, No, 19. & 11. a*
6 Cod. S. Gall. 646. (Brander) Bl. 319
ohne Melodie mit dkf Ucbcrschrift: In <
lie cireumciBionis Iesu Christi ei inuovo
anno Sequentia boi
b. Lcsartetu | intis Hs,
— G
4. invisa Hs. — 7, 4. Complet Hs.
— 8, 1. En t. Hs. — 10, 3. Cum ae p
roleraq^ue Jtf, 13. 14» „Die&e ewei
Strophen vind wohl sptUercr SBwato."
More
1.
mc Domini.
81* In ctrcum
cisk
J. In BapientiA disponens omnia
5.
Salutat Virginem: Demn etHo-
erna Dcitas,
minem, dicens, concipi
2. Nobis condoluit, quos diu tenuit
6.
Salutem geutium, rerum Prin-
dira ealainif
i'ipium, utcro paries.
3. Mittitur nuncius, secreti con-
7.
Nec diu liistulit sed, Fiat! in-
[j solio,
tulit, et plena ^iaii
4, Qui mundo perferat, quod iam
8.
Protulit Filium, lumen fidelium,
promiserat Pater de I ih<>.
Solem iu^titiae.
_ 44 —
9. Lux refulsit pastoribus,
Non populis sublimibus.
10. Vili iacet praesepio,
Quem nulla claudit regio.
11. Stella fulgens apparuit,
Dum Virga Jesse floruit.
12. Offerunt Reges munera:
Thus, myrrham, auri pondera.
13. Circumcidi passus est,
Qui pro nobis natus est.
14. Ad Iordanis flumina
Nostra lavit crimina.
a. Text. Neale p. 21. e Misa. Narbonensi
im Cod. S. Gall. No. 646. (Brander).
15. Offert Virgo Filium,
Vitae sacrificium.
16. Symeonis brachia
Sua gestant gaudia.
17. Prima virtus salvatoris
Aqufi, vinum edidit;
Caecis visum, claudis gress
Mutis loqui reddidit.
18. Natus est Dei Filius,
Goelorum Rex, non alius.
19. Regni coelestis curia
Laudes dicat in glorisL Ai
1528. — Die Sequenz steht «
32b- De vita CJiristi.
In sapientia
disponens omnia
superna deitas
qobis condoluit,
quos diu tenuit
dira calamitas.
Mittitur nuncius,
secreti conscius,
e coeli solio,
qui mundo proferat,
quae iam promiserat
pater de filio.
Salutat virginem,
„deum et hominem,"
dicens, „concipies,
salutem gentium,
rerum principium
utero paries.44
Nec dm distulit,
sed „fiatu intulit,
et plena gratiae
!>rotulit filium,
umen fidelium,
solem iustitiae.
Natus est Dei filius,
coelorum rex, non alius;
regni coelestis curia
laudem reddit in gloria;
Vili iacet praesepio,
quem nulla claudit regio.
Lux refulsit pastoribus,
non populis sublimibus;
stella fulgens apparuit,
cum virga Iesse floruit,
cum ferunt reges munera
aurum, thus, myrrham, cetei
4. Circumcidi passus est,
qui pro nobis natus est;
ad Iordanis flumina
nostra lavit crimina.
Offert virgo filium,
vitae sacrificium,
Simeonis brachia
sua gestant gaudia.
6. Prima virtus salvatoris
aqua vinum edidit,
caecis visum, claudis gressu
mutis loqui reddidit;
surdus audit, lepra fugit
et resurgunt mortui.
Hostem fugat, febrem curat
imperatque fluctui,
panes quinque, pisces duo
quinque pascunt millia,
sanguis manet, Ghananaeae
reddita est filia.
6. Iuxta vaticinium
magnus pastor ovium
immolandus ducitur;
agnus sine macula
mortis solvens vincula
mortem crucis patitur.
Vitam reddens miseris
rediens ab inferis
45 —
BOIgii rtie tertia,
visus a dlscipulis
in reram niiraculis
operante gratia,
Sicque victis hostibus,
illis iutuentibus,
Ihcsus elevatus est;
nostrae carnis gloria
summa ctun victoria
in coehnn assumptus est.
Angelus cousilii
mittens,'quem promiserat,
dedit dona filiis,
liuguis loqui van
sibi quos elegerat.
Eia mente fideli
vos nova regi cantica
ivdthttis, ut rertituris
Iiost brevitatem temporis
inius criraina
tollat, gaudia
reddat perdita,
primi sortem parentis.
zu Stuttgart Bre?iar- No. 123.
f. 7.
h dispones Hs. — 2. gracia Hs. — 3. et tnirram Hs. —
spiritum solatii
a. Text. Mone 28. (I, 39.) aus: „Hs.
dem 12. Jahrh. mit der Mehdie.11
b. Lesarti n,
manat Hs. — 6. visub est Hs. — 6. eique Hs. — 7. reddat redituros Hs.
c. Benterk. »Der Ab&atz 5 hesteht aus 2Strapht
rr in § getheitt sind." Mone. — „Bet Moue terfdUt der funfte Absatz (Vs.
jeder besteht aus swei trot Tetrametem: ilone
eilt ab a a b b c cT aber die Hs. hat richtig die Eintheilung a a , b b c c/'
rtBcb 8. 181.
33. De gloriosa ivmnne Iesu.
Dulcis lesus nazarenus,
Iudacoruin rex amoenus,
Pius, pulcber, floridos:
-■alutc suae gentis
Subit inortem cuin tormentis
Factus pallens, livirtus.
2. Dulce nmnen et cognomen,
Hoc traascend&Qfl est prae-
uoinen
Omnibus nominibus:
Mulcet reos, sauat eos,
Fovet iustos, munit eos
Servans ab insultibus.
3. Huius regis sub vexillo
Statu rtegis in tranquillo,
Hostes tui fugiunt:
Nomen Iesu meditatuin
Belli fugat apparatuin,
Hostes victi rugiunt
Hoc est iioiuen reeolendum,
Quod sic scinper est tremendum
Malignis spiritibus :
H<>c est nomeu salutare
it Bokmeo singuUre,
Quod succurrit tristibufl,
5. Hoc nos decet honorare
Archa cordis inserare,
Cogitare, peramare
Amore sed heroieo :
Ignatius hoc docuit,
Illud passus insouuit,
Cor eius scissum patuit
Inscriptum lesu coelico.
6* Ut quid maiora cupimus,
Quam quod lesus sit intimus,
Qui est pcramanLissiaius
Et quaerit nos amare:
Amat fervcntissime,
Amat constantissime,
Arnat fidelissime
Et suos vult iuvare.
7. Nomen suum fecit tale,
Ut sit cunctis cordiale,
Capitale, printipalfe
Dilectutn ex intimis:
Ilabent boc naturae iura,
Ut amantem. tota nua
Reanieiiius, placitura
Praestantes ex animis.
8. Iesu nomeu onine bonum
Tenet, duloem facitsonum,
Promeretur regni tkronum,
Auditum lactiticat:
- 46 —
In hoc lucet splendor patris,
In hoc patet decor matris,
In hoc fulget honor fratris,
Hoc fratres magnificat.
9. Caput Iesu, cor, mens, manus,
Vulnus, livor, sanguis planus,
Pedes, corpus, vigor sanus
Parantur hominibus:
Haec torquentem passa dura,
Ilis laesura et natura
Reparantur pia cura
Purgatis criminibus.
10. Ergo si quis velit scire,
Quare Iesu nomen mire
Facit bonos concupire
Suiinhaerentiam:
Iesus pulcher in decore,
Summe bonus in valore,
Mitis, lenis, cum dulcore
Pronus ad clementiam.
11. Iesus est rex gloriosus,
Iesus forma speciosus,
Iesus lingua gratiosus
Et mirandus opere:
Iesus fortis, animosus,
Iesus pugil, vigorosus,
a. Text. Morel No. 110. S. 67. aus
Iesus dominus copiosus
Et gaudet tribuere.
12. Iesus pie viscerosus,
Iesus doctus, liliosus,
Iesus est deliciosus
Et sapit dulcissime:
Iesus fama gloriosus,
Iesus cunctis fructuosus,
Iesus totus virtuosus
Fovet suos optime.
13. Summus, potens in vigore,
Summus, eelsus in honore,
Summus, gratus in amore
Omnem laudem obtinet :
In sciendo omne sapit,
Ambiendo cuncta capit,
Diligendo corda rapit,
Et illata retinet.
14. Eia nobis nomen gratum,
Iesus dulcis appellatum,
Sit in corde sic formatum,
Ut non possit erui.
Hoc reatum peccatorum
Tollat, praestet iubilorum
Odas, sede beatorum
Donet nobis perfrui. Amen.
Miss. Athenatense 1531. fol. 36. Ap-
pendicis (A). — Neale: Hymni p. 166. e Miss. Sarisb. (B), daraus Daniel V, 169.
— Miss. fratr. PariB. 1520 (C), Miss. Spirense 1495 (in def Paulin, Biblioih*
zu Munster), handschrifUich auf dem letzten Blatte (D). — Steht auch im Ood.
5. Gall. No. 546. (Brander).
b. Lesartcn. 1, 1. Ies. dul. Dan. 1, 6. in torm. B. — 2, 5. F. conctoi,
innuit eos Servat A. — 3, 4. N. eius C. — 3, 6. fugiunt D. — 4, 1. Hoc noa.
D. — 4, 2. quod (et) semp. Mor. — 5, 2. Archana A. Arcam cordis reserare
Mor. — 5, 4. Amore her. Mor. — 5, 6. Hoc passus est ins. D. Hocque p. ini.
Mor. — 5, 7. e. spinis pat. B. — 5, 8. In Christum Iesum coel. C. — 6, 2. Q-
ut D. — 6. 3. est et amant. Mor. est praeamant, B. — 6, 4. Et qui q. Mor. —
6, 6. Am. I, Amat const. atque suos Mor. — 6, 7. Amat benigniBsime B. — 7, &
Hoc habent Mor. — 7, 8. examinis A. — 8, 1. n. omnem tonum T. facit dulc.
son. C. — 8, 2. Omnem dulc. f. s. Mor. — 9, 4. Paratus Mor. — 9, 5. Hoc fo-
ventur passi dura, Hoc laesura et nocitura Mor. — 10, 2. Quale nomen Iesu
Mor. Q. nomen Ies. D. — 10, 5. Iesu Mor. — 11, 1. rex generosus C. — 11,8.
1. gloriosu8 C. — 11, 7. Ies. donis Mor. (besser aU dominus). — 12, 2. Ies. ductor
luminosusC, Mor. — 12, 3. Ies. et del. Est, sap. Mor. — 12,8. Fovens Mor.—
13, 5. summe sap. C. — 13, 6. abiendo A. — 13, 8. detinet C. — 14, 2. Dulds
Ies. Mor. — 14, 3. Sic in corde sit Mor. — 14, 4. Ut pos. non D. poi. exui
Mor. — 14, 8. Don. bonis Mor.
34. De dulcissimo nomine Iesu.
1. Dulce nomen Iesu Christi
Felix omen ferens tristi,
Iocundans mentem iubilo:
Tollit luctum, affert fructum,
Et obductum et seductum
Purgat cor a nubilo.
i
— 47 —
2. Nominatum, invocatum,
3. Hostes ferit, motoi gerit,
1-Ionoratum, praedicatum
Plenum est praesidiis :
Semper sonat dulciter:
defendit, bob acee&dlt,
Nam peccatuni qnamque reatiun
Nos iittendit et cxtendit
Condonatum, expurgatum
IInc nnuieu iu gaudiis.
Reddit mulcens leoiter.
Text Jdiss. Herbipol, 1596., m der Paulin, Bibliothek m Mun&ter.
35. De notnine Iesu.
1 . Lauda Sion salvatoris
5. lluius nomiuis virtute
Icsu nomen et aiuoris
Superboruin sunt destructae
Toto cordis iubilo:
Daemonum potentiar:
Nonien sanctum nos amare
Simulachra ldolorum
Deeet semper et laudare
Sunt eversa, supernorum
Absque mentis nubilo.
Fractae violentiae.
6. lesu nomen figuratum
2. lesu nomen potestatis
Vehementer exspectatum
Atque aeternae maiestatis,
Patrum desiderio:
Summi Patris brachium
Revelatum nobis quidem
Coelos fecit, terrae molem
Dedit spew, amorem, iidem
Irsu nomen atque solem
Maximo mysterio.
Et coeleste gaudiuni.
7. Nomen ergo hoc amandura
Toto corde et adoranduin
3. Angelorum ingens coetus
Omni reverentia :
Protoplastesque perfeetus
Iu adversis nomen sanctum
Fuit lesu nomme :
Invocetur, lesu tantum
Ut aquarum magni fontes
Aderit praesentia.
Sunt immissi super montes
8. Praesentia Deitatis
Iusto rerum ordine.
Et totius booitatis
Dukis lesus aderit :
4. In Aegypto ferit signa
Fraat inorbos et livores
Iesu noiiien, et nialigna
Bed et amini languores,
iVrdidit prodigia:
Iesus ufoi veuerit.
Scissn pelago trausvcxit
9. Veui Iesu nomcn dulce,
Israeleni et demerait
Et te cordi nostro pone
Hostium jnsignia.
Nobile signaculuni. AHcluia.
u. Ttxt. Froprium Curiense Emb
B. 1646. p. 213. Daraus hat II. Morel
iwi r die Sequenz abgcschricben.
1». Lcsarten. 6, 2, Es ist wol dii
■utae zu lescn.
36. In Christi
Inmsfiguratime,
L Adest dies celebris,
3. Mentes ut alliciat
Quo pacatofl miseris
Infirmas et provehat
Dcus demonstratur.
In supenmm statum.
2. Eius unigenitum
4. Ubi nexu liWri
Profert nam in niedium,
Mortis, facti luridi,
Luce transformatum.
8ancti gloriantur.
48 —
5. Conformati luminis
Fonti, sacri numinis
Yino inebriantur.
6. Obsequuntur laudibus
Intentisque vultibus
Semper speculantes.
7. Haec panduntur hodie
Montis in cacumine
Christo rutilante.
8. Vocantur patricii
Vatum et apostoli
Ad tantum aspectum.
9. Declarat se dominum
Mortis et viventium
Priscis nuntiatum.
10. Animantur caeteri,
Morte plecti avidi,
Quam sic formidarunt
11. Fiunt testes solidi
Dignitatis Domini,
Quam nempe probarunt.
12. Cohaeredes filios,
Ad grandes et parvulos
Patri aggregarunt.
13. Quibus tabernacula.
Praestanda in gloria
Sunt iam praeparata.
14. Quorum nos emciat
Consortes qui praemiat
In vita beata. Amen.
a. Text. Morel No. 27. S. 15. aus der S. Gall. Handschr. 546. (Br&nder).
Bl. 323. mit Noten. „Einige offenbare Fehler der Handschr. sind verbessert."
Morel (A). — MisB. Col. 1504 (B), Minden. 1513 (C), fratr. Paris. 1520 (D).
b. Lesarten. 1, 2. pagatus C, plactus BD. — 4, 3. Sancti fehlt in D. —
5, 2. Fontis D. — 5, 3. V. debriati BCD. — 6, 3. S. speculantur A. — 8, 1. Voc.
ad patriam, tremunt et ap. A. — 9, 3. P. nominatum B. — 10, 1. Q. sat B. —
12, 2. Grandes atque parv. A. — 12, 3. P. aggregandum CD.
c. Bemerk. Morel theilt 1, 2—3, 4—5, 6—7, 8—9, 10—12, 13—14. „Der
Schluss ist rhythmisch dem Stollen der ersten Strophe gleich, aber durch den
Schlussreim, der aUein steht, getrennt: da jedoch hier auch ungenaue Reime vor-
kommen (18, 21), kann man auch demonstratur: transformatum : statum alsdrei-
fachen Beim auffassen.il Bartsch 175. Vielleicht lasst sich eintheilen: 1 — 3,
4—5, 6-7, 8-9, 10—12, 13-14.
37. De transfiguraiione Domini.
Fulget mundo celebris
Lux hodierna,
Digne mundus celebrat
Diei festa.
5. Quod legis et prophetae
Continuere dicta,
Quis decor sit domus Dei
Et eius gloria.
Quod formae dignitas humanae
10. Sanctis maneat in saecula,
Demonstrat hodie
Christi transfiguratio adoranda.
Assumpsit Petri, Iacobi
Et Iohannis testimonia.
Ascendit montem,
Assistente Moyse et Helya,
Transfiguratur corporis hu-
mana forma.
Videtur transformati splendor
et gloria.
15
Gircumfulsit subito lux im-
mensa,
Facies eius fit ut sol splendida,
20. Fiunt vestimenta sicut nix
candida.
Obstupescunt omnes qui vident
miracula,
Obumbravit eos nubes lucida,
Intonuit vox de coelo paterna:
Hic est meus filius,
In quo mihi dilectio unica.
25. In quo mihi semper complacui
Et placent mihi omnia.
Gaude fidelis, credens in Deum
Concio christiana.
Compatiendo eris et regnans
30. Cura Christo in gloria.
Abstergetur ab oculis sancto-
rum
Omnis lacryma.
— 49 —
Laetabuotur iusti et fulgebunt
Nam curu Deo regnabunt in glo-
Luce seuipiterna.
ria,
35. Non erit luctus, non erit dolor,
Non erit niolestiiu
40. In qua regnare in saecula
Pax erit summa et iueunditas
Nos eius concedat omnipotens
Inerit perpetua. t
gloria. Amen.
Text. Morel No- 30 h$:„H$.No.1Q8.z lln da$ 15, Jahrh.
(Missale) und Missale Athanatense 1531. Bl, 193. „Auffallend ist dte durch*
gehende Cadcnz desselben Vokals." Morel. — ^Die Sequem bcsteht am elf
Doppclversikcln, aber dte Eintheilun/f der Versikel ist mehrfach jsu dndern.
Vs. 39 — 40 bilden einen Doppetvers, dessen erster Stollen um iwei Silben langer
ist: der Eeim (gloria : saecula) macht diese Trennung wahrscheinHch." Bartsch S. 30.
38. In Iransfiguratlone Domini.
1. Haee est dies summe grata
Haec claritas singularis
Dulci Iesu dedicata,
Solum erat exemplaris,
Pluriintsque decorata
IUiusque expera paris
Divinis iiiiraculis:
Fiuis erat nescia.
Hac Moyses excitatur,
5, Clara nube obumbrante,
Et Helyks convocatur,
Patreque testificante,
Ut facto magis credatur,
Filium reeoinnieudante.
Cum tribus diseipulis.
AU ea vox soiniit :
2. His in iiionte eongregatis
Hic est filius dilectus,
Lux immensae claritatis
Snmnie pius, suinine rectus,
Miraeque suavitatis
Prae euiictisque praeelectus,
Pariter apparuit :
HttBC I CflriBtO cmanavit,
Quo niihi coniplacuit.
6. Ipsa, Cbriste. noluisti
Et in vestes abundavit,
Sciri, sed prohibuisti,
Suos fulgore prostravit,
Donec post resurrexisti
Videntes se terniit.
A morte cum gloria:
3. Haec terrendo noo laedebat,
Sed quae lingua tunc tacere
Sed fovendo deinulcebat,
Possit, et uieos non gaudere,
Dcinulcendo suspendebat
Quae credit et vult videre
Oculos videntiuni:
Tot et tanta gautlia V
Sumrne dulris et iocosa,
7. Per haec tides contirmatur,
Suavis et gratiosa,
Spes in altum sublevatur,
lu qua plene gloriosa
Et charitas inflainmatur
Habuit iudieium.
Dcvotis fidelibus:
4, Bonuni erat ibi vere,
Mira luce maiestatis
Bone Petre, permanere,
Auctor ipse pietatis
Sed oportebat implere
Faciat nos cum beatis
Facta Christuni alia :
Perfrui iu coelestibus. Araen.
a. TexL Neale p. 156. e Miss. XantonenBi H04. — Daniel V, 289. hatdm
Tcxt aus Neale.
b. Lesarten. 4, 4, Christi Xant. — 4, 7. pForsitan: llla nutem, expers
paris, Finia erit nescia." Neale.
EthrHn, 8tquun. 4
— 50 —
39. In/esto transfigurationis.
1. Laetetur hodie
Matris ecclesiae
Sancta devotio :
Anniversaria
Reduxit gaudia
Transfiguratio.
2. Superna visio
In supercilio
Montis apparuit :
Deus in homine,
Verum in lumine
Lumen resplenduit.
3. Adest prae oculis
Tribus discipulis
Verbi divinitas:
Illustrat saecula
Remota nebula
Solaris claritas.
4. Duo in gloria,
Quorum praesentia,
Testis adsciscitur:
Unus a dextera,
Alter ab altera
Parte conspicitur.
5. Petrus prae gaudio
Rupto silentio,
Visis miraculis :
Dum pie desipit,
Sermonem incipit
De tabernaculis.
6. Dum Petrus loquitur,
Glara demittitur
Nubes in medium :
De nubis medio
Pater pro filio
Dat testimonium.
7. Ad tam insolitum
De nube sonitum
Cadunt discipuli :
Virtns illabitur,
Sermo subtrahitur,
Galigant oculi.
8. Accessit protinus
Ad servos dominus,
Ut eos tangeret:
Statim restituit,
Silere monuit,
Donec resurgeret.
9. Solem iustitiae
Viderunt hodie
Mortales oculi:
Splendoris gloria
Designat gaudia
Futuri saeculi.
10. Exit visibilis
Ille mirabilis
Sol in splendoribus:
Quem carnis trabea
Caelabat antea
Nostris obtutibus.
11. Guius clementia
Sua nos gratia
Sanctis associet:
Eiusque facies,
Qua fulget haec dies,
Aeternum satiet. Amen.
12. Tunc eius faciem
Non iam per speciem,
Necper aenigmata:
Talem videbfimis,
Qualem audivimus
Eum in Efrata. Amen.
a. Text. Morel No. 26. S. 14. aus: „Hs. zu St.GalJen No. 646. (Brander1
Bl. 364. (A). — Neale p. 147. e Miss. Leodiensi 1518 (B). — Daniel V, 285 hd
den Text am Neale. — Steht auch in: Hs. zu Bheinau No. 9.
b. Lesarten. 2, 5. Verum lumen de Lumine, splenduit Mor. — 3, 1. pr<
oc. Mor. — 4, 1. Quornm in gloria, q. p. t. assistitur Neale. — 4, 4. ad dex
teram Mor. — 5, 4. 6, 1. Cum Neale. — 7, 4. elabitur Mor. — 9, 4. S. grati;
d. gloriam Neale. — 10, 5. Velabat. — 11, 6. „In aetern. liber, in metri causi
omisi." Neale. Die 11. Str. fehlt bei Morel, die 12. bei Neale.
c. Betnerk. Bei Neale besteht jede Strophe aus je zwei Langzeilen. —
>9Der sechssilbige jambische Vers zur Strophenbildung vertoendet, erscheint it
der Form aa b cc b. Mit Unrecht erblickt Neale (epist. crit. p. 80.) in diesei
und tihnlichen Versformen dactylische Bildung.u Bartsch S. 215.
40» In festo transfigurationis.
Laudes Deo dicat per oninia
Vocejubilatnaternostraecclesia,
Pr«» eoeHtus
id aos voce divinitus
laguifica gluria.
Hic est meus filius,
In qu<> niihi sum placidus,
Ipsi semper gloria.
2. Audientes itaque
Percussi sunt vertice
Ab hac luce Coeli
Dum cadit in faeies,
?ertimescit acies
laec plebs Apostolica,
3. Donec eos tetigit
Iesus Christus, et ait
Metu lam deposito
Nulla sit angustia,
Levaverunt ocutoa
Non videntes aliquos
Praeter queni et antea,
Quisquis vidit talia?
4. Petrus tractat quod affectat,
Ilpsi damat, qnem cor amat
ini eiiper omnia.
Text. Ncale p. 151. o Miss
Extat bonum nos hic esse,
Faciainus indefesse
Tria tabemacula:
5. Tibi unum, Iesu Domine,
Faciamus iis simile,
Moysi cuui Helia,
Nos delectat commorari,
Votis semper famulari
In hac luce coelica.
6. Haec ne mundo intimetis
Rogo gesta quae videtis,
Donec Filius Hominis
Surrexerit a mortuis.
7. Morte victa reveleutur,
Et a vobis praedicentur,
Haec quae vidistis gaudia
De voce Patris cognita.
8. Deprecemur ergo Cliristum,
Ut et nos ad montein istum
Cito ducat et ostendat,
Quae sint vera gaudia.
9. Ut cum Pctro commorari,
Et Patribus conregnari,
Triuitatem specuLiri
Possimus per saecula.
Amen dicatit omnia.
Traiect^nsi 1513. — DaiugI V, 288 hat den
Tcxt ans Neale. — 1tSenaentiani sane rudiurem et b^rb.iriaraia scatentem scrip-
sit vir, theotogus potitie , quam poeta, Sed ue haec quidem pio quodam afFectu
caret." >Ieale, — Ich habe eitte Stropkeneinthtilung vcr&ucte, da Neale keine
gtgebtn hat.
41.
In tramfiguratione Domini.
De parente summo natum,
l patre non creatum,
bum in principio;
Ciun parente Deus uuus,
Quod nullius extat luuims,
ed erat ex proprio,
Verbum inquam istud, Deus,
Ne periret hmuo rcus,
Servi formam iuduit:
Faeta uova creatura,
innana servans iura,
Juod Deum noo exuit.
In se duo sic uuivit,
Digniorem quod vestivit,
Nou corrupit, fragilis :
Neqne maior se niinorem
ConBumebat, sed iiouorem
Augebat passibilis.
4. Vera manet sic utraque,
Nou ut viuuin mixtum aquae
Corrupit conimixlio:
Sed ut servet in se vera,
Nou commixta, §ed sincera,
Quae coniuugit unio.
5, Salutare tantae rei
Documeutum, Verbi Dei
Fit transfiguratio:
In qua nobis revelatur
Quod humani tegebatur
Corporia sub pahio.
4*
- 52
Candor vestis, splendor lucis,
Pro peccato carnem crucis
Affixam supplicio :
Gloriosam iam effectam
Designabat et evectam
Verbi privilegio.
Atque Christum vox fidelis,
Non de terris, sed de coelis
Dei vocans Filium:
Form& nostri, parvitatis,
Obumbratae Deitatis
Praebet testimonium.
, In persona una Christi
Ecce Deum cognovisti
Virginis et filium :
Unam tamen sic concedas,
Quod naturas duas credas,
Ius servantes proprium.
9. Hic est lapis, quem reiectum
A Iudaeis, sed electum
Nunc in caput anguli :
<• Deitatis in splendore,
Imo vestis in decore,
Viderunt discipuli.
10. A prophetis praedicatum
Cognoverunt transformatum
Iriter animalia:
Quae propheta praedicavit,
Verbi Dei cum expavit
In carne magnalia.
11. Tua frui visione,
Praeparari nos coronae,
Non indignos annue:
Sed haeredes nos ascribas,
In Iordane qui praeibas
Nosquondamperlosue. Amen.
Daniel V, 287 hat den
a. Text. Neale p. 151. e Miss. Tornacensi 1540.
Text aus Neale.
b. Lesarten. 7, 1. Christi Torn. — 7, 4. pravitatis Torn. — 9, 1. quae
deiectum Torn. — 11, 2. Praeparati Torn.
c. Bemerk. 9. „Respicit poeta carmen Adamianum: Reprobatus et abiectus
Lapis iste, nunc electus, In trophaeum stat erectus, Et in caput auguli." Neale.
— 10. „Poeta illam Yulgatae Scripturae lectionem „in medio duorum animalium
innotesces" ad Moysen et Heliam referre praetulit." Neale.
42. In transfiguratione Domini.
1. Speciosus forma prae natis hominum Iesus,
2. Yultum desiderant cuius Angeli deifluum intueri,
3. Pro nobis exinanitus, in forma servi Rex humiliatus,
4. Hodie formae pandit divinae lucem inaccessam per lucem symbolicam
5. In monte transfiguratus celso, verus ipse mons montium excelsior
coelo.
6. Vultu soli, veste par nivi, qualem soli tres cernebant deividi,
7. Caro, sanguis, non revelavit, sed Pater coelestis, cuius vox edixit:
8. „Hic est Natus mihi dilectus, toti mundo audiendus ;
9. Hunc docentem semper audite, soli omnes obaudite."
10. 0 vere nimium beati, huius secreti conscii,
11. Tu, Petre, Iacobe, Ioannes, ex electis electi tresl
12. Mirabile secretum est vobis revelatum, quos nubes obumbravit, Pater
edocuit.
13. Nubes haec non terrorem, sed gratiae dat rorem ; non fumo subobscura,
sed lucivoma.
14. 0 summum gratiaet vos condignum. Boanerge!
15. Tu, claviger, carne dormis, sed impiger corde.
16. In hunc montem conscendite post tres istos, de tribus quique tomis
terrae,
17. Nunc homo supra hominem exstat Iesus mons mundis corde per-
uus,
18. Haiestatis iu Pati ^nans celsitudi
19. t t prophetae cecinere coztsone.
20. Tu nos post te, Rex lesu, trahe, Amen.
a. Text> Neale p. 149 e Miss. Salzburgensi 1515. Ratisbonensi s. armo,
Daniel II, 187 hat die erste Zeile (S. f. p. n. mulierum) aus dm Mi- . 1
cnsi 1491 und V, 286 a\ us Neale.
I». Lesarten. 6. deifici Salz. — 14. 0 aomnum gratiae , nobis condignum
Boanerie RaL — 15. MForsitan post impiger inserendum est es( ut metram
coDBtet/* Xeale, — t& Thomis Salz. „Eo sensu utitur (vel potius abutitur) poeta
?erbo, ut pro partibus capiatur/1 Ne&le. — 17. exstat Iohanues Rat.
merk. 5. Alluditur ad Dun. B, 35. N. — 7. Allinlitur ad Matth.
XVI, 17. M
Seqnert* r Eingang
Bartsch & 1
1. Nos
35.
15. Cant. 2. Ego dormio, et cor meum vigiiat. N. — TJn der
Speciosus forraa Prae uatis koniinura Iesus.*'
43.
ftbuto tmffl §qptm
(Am tor est Notker Balbulns.)
foetaa tuba regatur fortissiina Dei dextra.
2. Et preces audiat aure placatissima et screua, ita enim nostra
3. Laus erit accepta, voce si quod canimus, canat pariter et pura con-
fitia.
4. Et ut haec possimus, omnes diviua nobis semper flagitemus adesse
auxilia.
5. Iilo namque siue valet menrnulla dignum ipsi cogitare et meditari
humana.
6. Arta DObie cst via proposita, relinquentis lat.am, quae ducit ad loca
tttrtan
gia sequamur clara et non caduca gaudia.
iic quia est vita, illic mors atra et sempiterna tormenta.
9. 0 boue rex, pie, iuste, niisericors, qui es via et iauua.
gni qui nobis reseras dimittasque facinora,
11. Ut luudemus noinen nunc tuum atque per cuncta secula.
U Cod. Einsidk 121. saec. X. mit Melodie. Ahsd Jankc ich
B. Morel. — Schubigcr S, 45. Daniel VT 51 fiihren die t an.
44. In sdbbato septuagesimae.
(Anctor Notker BalbuluB.)
i Cantcmua cuncti melodum nunc Alleluia.
SL In laudibus aeterui regia haec plebs n»sultet Alleluia.
3, I ique coelestis chori cantent in altum Alleluia.
4. Hoe beatorum per prata paradisiaca psalkit eoncentus Allcluia,
5. Quin et astrorum micantia luminaria iuiulent altuiu Allcluia.
6, Nubium corsus, ventorum volatus, iulgurum coruscatio et touitruum
nitus dulce cousonent simul Alleiuia.
— 54 —
7. Fluctus et undae, imber et procetlae, tcmpestas et serenitas, cauma,
gelu, nix, pruinae, saltus, nemura pangant AUeluia.
8. Hinc variae volucres creatorem laudibus concinite cutn AHeiuia.
9. Ast illinc respondeant voces altae diversarum bestiarum Alleluia.
10. Istinc montium ceisi vertices sonent Alleluia.
11. Hiuc vallium profunditates saltent Alleluia.
12. Tu quoque maris iubilaos abysse dic Alleluia.
13. Nec non terraruio molis immensitates Alleluia.
14. Kunc omne genus humanuiu kudans exultet Alleluia.
15. Et creatori grates frequentans consonet AHeluia.
16. Hoc denique noinen audire iugiter delectatur Alleluia.
17. Hoc etiam cartnen coeleste comprobat ipsG Christus Alleluia.
18. Nunc vos socii cantate lactantes Alleluia.
19. Et vos pueruli respondetc semper Alleluia.
20. Nunc omnes canite siroul Alleluia Domino, Alleluia Christo Pneuma-
tique Alleluia.
2L Laus Trinitati aeternae in baptisrao Domini quae clarifieatur , hinc
canamus Alleluia.
a. Texi. Schubiger Nr. 9, e Cod. S. Gall. 438 (A). — Daniel H, 52. 385;
3, 287 e Codd Mon. 6. sai>e. XL st 11. saec Xll. (B). Cod. Vind. 3, saec. XI.
{Q\ Berol. L saec. XI. (D). — Mone 67 (1, 88) aus: Hs. zu Stuttgart Brev,
123 f 194 mit dcr Metodie, 12. Jahrh. (K). Hs. zu Stuttgart Rrev. 101 f. 51.
15. Jahrh. (F), H*. mi Freiburr/ No. 66 f. 7. 15. Jahrh. (G|. H$. von St. Geor-
gen zu Karhrufie, 15. Jahrh, (H). Psaltenum et hymnariuB des 15. Jahrh. s. 1.
e. a. fol. 130 (l). Psalterium vau Passau s. 1. e. a. — Steht aach in Codd.
Einsidl. 12L 113. 114. 615 cum inelodia et 81. 95. 92. 758. 759 saec. XIV. XV.
und in Rlieinau. 55. Cod. S. Gail. 546 (Brander). Brev. Constant.
b. Lesarten. 2. resnltat ACG. — 3. cantant AC* cnelestes cbori cantant
Mone. — 4. paradisiata F. — 5. Nunc et C. iuhilant AC Mone. — 6. Rubium
K. consonant Mone. — 7. procellae fehlt K. pruoae Dan. (Bruckf). — 8. crea-
tori FGIK. laudes G. — 9. illic. Din. resplendeant D. — 10. Istic Scbub.
ilbnc G. sonant C. consonent K. — 11. lJline ADl Mone. Istinc C. — 13. moles
AGH. — 16. frequem C. — cousonent D. — 16. nomini G. — 17. probat G. —
18. vob o socii D Mone, canite G. laetantes semper K. — 19. puerili FL —
20. canito fehlt G. — 21. statt in — all. haben Schub. und Mone sechsmai
Aiieloia.
c. Bemerk. Praeclarissimum carmen, ad norraara psalml 148. confectum,
inMiBBalibus et Sequentiariis sa,tis est rarura. DanieL — Ueber flasRhythmi&che
etc. spricht Bartsch (der in der Verseintheilunr/ nidd gartz mit Mone iiberein*
ttimmt) & 16. 19. 23. 47. 50. 53. 6U 77. 80. b3. 100. 101. 102. 117. 123. 133. 140.
45. Be passione Christi.
1. Ave Iesu Christe, qui pro peccatorum salute de Maria casta virgiae
nasci voluisti.
2. Ave Iesu Cfariste, qui pro redemptione tristis mundi flebili morte
mori in cruce voluisti.
3. Ave Ie^u Cbriate, qui ab impiis Iudaeis reprobari et a Iuda osculo
tradi vuluisti.
4. Ave Iesu Christe, qui viuculis aliigari et ut agnus inuocens ad victi-
mum duci voluisti.
5. Ave lesu Christe, qui in conspectu Piluti praesentari falsisque testi-
bus accusari voluisti.
— 55 —
A?e Iesu Christe, qui flagellis caedi, opprobriis molcstari, conspui,
coronari voluisti.
7. Ave lesu Christe, qui iu ara crucis levari et aculeis clarorum perfo-
rari v.»ln.
8. Ave lesu Christe, qui felle et aceto potari et lancea propter nos vul-
nerari voluisti.
9. Supplicamus ergo te, domine lesu Christe, conditor gentis humanae
et tiiius virgiuis Maiiae:
10. Praesta nobis peccatoribus te perfecte diligere, in te vere credere et
fine bono deeedere,
. Praesta nobis te verum lumen in luniine aeternaliter videre et te in
praemium sempiteruum possidcre.
Praesta nobis tecum conregnare et te in regno tuo sine fine cum
Miiiuilms sanctis digne laudare, bencdicere et gloriticare.
a. Text Daniel II, 171 e Ifisi. Mogunt. 1482 (A). und Minden. 1513 (B).
- Wackernagel I, 239 aut: BOm. Lubcck. 1480 (C), Mogunt, 1462 Bfkflfoguiif,
1497 (D). — Miss. Colon. 1504 (E), Mogunt. 1607 (¥), — Steht anch im CocL
S. Gall. No. 54G (Brander).
b. Lctartcn. 1. pro humana sal. de Mar. virg. ACD. Mar. virg. C. Wack.
— 2. pro mnndi red. tiebile morte raori in cr. vol. C. Wuck. pro m. red, mori
toI. (ohne in cruce) AD. — 3. ab imp. Iud. B. Dan, , aUe attdern a lud. — 5.
fchtt nach Dan. in A, was Wack. nicht bemcrkt. — 6. fiag. et obprobriis tnol.
Wack. fl. et obpr, mol., consp, , spinis coronari vol. BC. fl. caedi et obpr. A.
7* qui in crace lev. et iuter latrones condcinuari (daumari Wack.) clavo-
oque aculeis perforari (perforare D) vo), AD. — 8. propter nos fehlt A. pot.
inera pr. n, E. — €J. tc »ach ergo fthtt B. tibi Jtir te E, Christe fehlt
ADF. bumani generis B. goneris humani DF. — 10. Da nobis miseris pccc,
>JF, et te vere C. discedere AEF. — 11. Da nobis te lura. ACDF. tu lum,
C. videre fchlt B. in vor praem. fehlt E, — 12, Da nob. ACDEF. regn, B. te
fehlt AD. cum om. s* digne fehlt B. ben. et praedicare Dan.
i&. Be passione Oratio.
Culter, qui circumcidisti
Sacrosaoctam earnem Christi,
atia:
lesuni [omdL ut est scriptum,
Tollens ftigit in Aegyptum
Prae Herodis furia.
Iesus persequetoatur
Et ieiunus temptabatur,
Passus multa taedia:
Bis se oceultavit Iesus,
Quod a turbis nou est laesus
luui saevitia.
aculando
Pede vi daudo
Corporif ia:
Quando paf.rcin exoravit,
lesus sauguiuem sudavit
Mortis prae augustia.
4. Iesus tristis est et moestus,
ludas turiiis est infestus
Fraudis quaerens pretia:
IurliLs assumens eohortem
lesum tradidit in mortem
Pro vili peeunia.
5. Iudas turbis dedit signum
Osculi, et sic benignum
Fraudavit pcrfidia:
Gladium, fustes attulerunt
Turbae, Iesum dum ceperuut
H(Hra noctis media.
6. lesus aureoi Malcbi curat,
Ligans Iesum plebs perdurat
Bua in malitia:
0 tu sacra ligatn
Ifembra ligaus, solutura
Cuuctorum supplicia.
56
7. Palma caesa dulcis illa
D Christi tu maxilla
Doce nos liumilia:
m Christe, nos consigna
Tuo vultu, quem maligna
Conspuenint labia.
8. 0 velamen Christi visus,
Sub quo palmis est irrisus,
Nostra terge vitia :
Colaphis et palmis caesus
pro nobis sanctus hsus,
Patri placens hostia.
9. testun Bic afficientes,
Crines eius evellentes,
Reprobant m ysteria :
Ante iudices ducebant
Cmcifigique petebant
Docerjtem utilia.
10. lesus false aceusatus,
Keus mortis proclamatus,
Stat cum patieiitia:
Rex iltusum alba veste
Iisum misit inboneste
Mortisque senteiitia.
11. Rex coelorum iudicatur,
Ab impiis condemnatur
Ad tormenta impia:
0 columna, quae ligatum
Iesum tenes plagis datuni,
Liga nostra \itia.
12. Virga caedena seu flagellum,
Corpus laedens sic teuelluin,
Seda nos laedentia:
Purpura, quae Christum tegis,
Orna nos, ut suae legis
Sequamur vestigia.
13. Percussisti qitae aruudu
Caput Christi, de immundo
Mundo dele vitia:
0 sacra Christi corona,
Cmifer nobis vitae dona,
Confer coeli praemia.
14. Iesus tulit crucis onus,
>\r m iiiorte quisque pronus
Sufferat contraria :
Iesus ter est hterimatus
Et est veste ter uudatus
Nostra pro miseria.
15. Matcr, pamio quae einxisti
Ante crucem lumbos Christi,
Cinge nos ad fortia:
Iesus caesus est per funes,
lt nos angelis communes
Faceret in patria.
16. 0 crux sancta, crux beata,
Membris Christi exornata,
Cuncta fugalevia:
I ( vos terni Christi clavi,
lilutinate uexu suavi
Mentis nostrae devia.
17. Artus per vos perforati,
Praestent velle posse pati
Nos hic quaeque tristia ;
Sic martellum clavos urgens
Sanat onme vulnus turgens
Perfida tlagitia.
18. Crux et lesus elevantur,
Caritatis declarantur
Ghnta beneficia:
Livor crescit, sanguis fluxit,
Tenebrescit sol, qui luxit
Christo dans obsequia,
19. Plebs iusultat cum latrone :
Si es Christus, in agone
Osteude magnalia:
Miserere, dixit unus,
Illi paradisi munus
Dat misericordia.
20. Virgo plorat prac dolore,
Christus orat pro tortore
Matri dans solatia:
lesus „sitioL? dicebat,
Pro veste sortem mittebat
Tortorum militia.
21. Tolle verbi pravi letum
Os, cui fel praebet acetum
Aruotlo in spongia:
Iesus clamans Heli, Heli !
Se commendans Deo coeli
Tradidit vitalia,
22. 0 passio Christi grata,
Sis nobis propitiata
Dans reis remedia:
Corpus Christi sauciatum,
Plagis dolorique datum
Sariguiuigque gratia.
23. A vitiis expurgate,
Virtutibus recreate
Conla nostra anxia :
0 mors Christi, murs auiar
Nos exoslvas de amara
Daemonum potentia.
I
ne:
— 57 —
Corda sanet saucia :
Forceps, ciavi qua trahuntur,
Et merabra Christi solvuntur,
Mentis trahat noxia.
Ne damnemur cum damnandis,
Sed leveraur cum salvandis
Ad regna perennia :
"etrae ruptae , velum scissum,
vfC,™a;?,™^°mn"8S'1",' «■ Scala, CUristom ouae de croce
^ ,SmeoU, Mceepertioaloee,
Moctoorom soot iuveota "llat ?"s ad Baudto :
93S SSSL htus 53.".8£!EEto
Dura reddat suavia. 28. Cuncta Christi armatura
1 1 tu, mucro lancealis, Nos exsolvas, ut futura
Per te fusus fons vitalis Perfruamur gloria. Amen.
a, Text. Morel No. 42. S. 23 e Cod. EinsiJl. No. 87. p. 77. Horae dea
.Ja/irh, und Hortulus animae s. 1. e. a, — Neale p. 29 ex Horis Delphensibus.
b, Lesarten. I, 6. Ab Herodis praesentia N. — 2, 1—3 fehk
is. oc. se L Cum a N. — 3, 2, sacra N. — 3, 3. mysteriam M. — 4, 3. Vili pro pecunia
ulis quaerens pretia N. — 5, 4. Gladios f. a, Turba Ies. cum. N. —
l. Plebs lig. les, N. — 7t 2. 0 max. N. in max. Delpb. — 7, 6. Aspuerunt
— 8, 2. est illusus M. — 8, 3. N. tege vilia N. — 8, 4. C. et alapis N. —
& BOO, Christus tes. N. — 9. fehlt N. — 10, 1—3 fehlt N. - 10, 6. Mortis
b s. N. — 11, 1—3 fehlt N. — 11, 6. Religa 8t vitia N. Religa evitia Delph,
12, 6- — i3, 3. Mundanos, deiens N, — 14, 2. q. honus S. atrocia
— 14, 4—6. hat N. Str. 21. Nostra prae m, — 15, 1. pannis N. — 15, 4.
tractus N. — IG, 1. 0 c. s. et b. M. C. corouata C. f. vitia 0. v. Ch. t. c».
— 17 velle p. Hic nos quoque tr. N. — 17, 14. S. malleus N. —
, & Btaet t>. r. tergens. Per foeda d, N. — 20, 6. Tortoris malitia N. —
v uiali L, Os tuum p. a. Fel, arundo, sp. N. — 22 fehlt N. — 23,
1—3 fehtt N. — 23, 5. Nos resolve de avara Demonis N, Nos rex solve Delph.
— 24, 1—3. fehlt N. — 24, 5. Lugent (Deiph. Lugens) scelua hoc com. In
te om. N. — 25, 6, eius per te dat. Cuncta r. N, — 2G, 1 — 3. fehlt >.
26, 4. quo N. — 26, 5. Christi m. et sol. N. — 27, 1. Scriba Cbr. q. d. c.
Tollit v. I Nos tollat N. — 27, 6. Arimathea N. — 28, 2. Nos hic aohat H.
c, Bcmerk. .,Titulo praeiiguntur haec verba: „Haec est oratio pii Bene-
m XIL, qui dedit omnibus in honorem . . . eam dicentibus XV. millia
dierum iudulgentiam, et XV. quarentenas." Sedit Benedictus XH. ab anno 1334
ad annura ^ale.
17. Be corona spinea.
l . Diadema salutare
Toto corde nos laudare
t et viribus:
iin coneordemus,
nain reportemus
Pro coronae laudibus.
jtiDa pongtt campi dorem,
Late spirat ttos udorera,
Per quem vivunt omnia:
'it laedit punctione,
Membra sanat unetione
larum molestu,
Vide, Sion filia,
C.»nmae ludibria
Yeri Salomonis:
Aurum, gemmus repulit,
Et coronam pertulit
Trihulationis.
Spinae poena Christum pungit,
Poenas nostrus Christus ungit
Miranda dulcedine:
Iam tit duleis praesens pocna,
Crueutata vitae vena
Spinarum acumine.
— 58 —
5. Vae coronae superborum,
Spinani portat, spreta florum
Gloria rex gloriae:
Spinae plecta nostros^plectit
Inimicos, et aos nectit
Deo nexu gratiae.
6. Spinas profert sceleris
Ager Adae veteris,
Terra maledicta:
Redit benedictio,
Dum fit spinae punctio
Carne benedicta.
7. Dum corona pungens cioxit
Christi caput, et coustrinxit
spinarum angustia:
Spinae nostrae coufringuntur,
Nam dolores leniuntur,
Et purgantur vitia.
8, A quam felix haec punctura,
Cuius surgunt ex laesura
Virtutes et praemia!
Beoedicta sit haec spina,
Per quam profluit resina
Mala eurans omnia*
9. Laudes ergo dominico
Serto demus mirifico,
Voce plena:
Per quod salus acquiritur,
Yita redit, mors moritur,
Perit poena,
10, Supplicamus, lesu bone,
Nos perducas vi coronae
Ad coronam gloriae :
Tua spina nos confortet,
Ut mens nostra laeta portet
Spinas poenitentiae.
p, 118.
Text Baniel V, 185 e Misf. Upsaliensi (1513), Eccleaiolog. ApriJ. 1864.
48. De corona spvttca.
1. Synagoga praeparavit
Sertum, de quo coronavit
Caput regis gloriae :
Ut a spinis liberemur,
Spinam serti veneremur,
Nostrae datum patriae.
2. Dum immuudum et egenum
Et iulniundis inundum plenum
Mundavit a crimine:
Christus spinam hanc sacravit,
Et spineti spinas lavit
Suo sacro sanguine.
Text Daniel Y, 185 e Miss,
Octobr. 1853, p. 353.
, Spinas fert pro galea
In corona spinea,
Hostis superatur;
0 qualis victorial
Quae Yictoris gloria
Qui spinis armatur!
. Spinis vincens, carens spina
Spinis victos a ruina
Nos defendat iugiter:
Per quem perit mortis spina
Nostrae spiuae medicina
Nos salvet perenniter. Alleluia.
Strengneosi (Lubecae 1487). Ecclesiolog.
49. De corona Domini.
L Dulcis sonet harmonia,
Dulci dignum melodia
Pangamus praeconium:
Sic eantetur laus in ore,
Ut concordet cum caoore
Affectus psallentium.
2. Crux insigeis palmae signum,
Mortie fuga, vitae lignum
Nostris datur finibus ;
Christi comes est corona,
Prctiosa sunt haec dona
Christum confitentibus.
3. Adest cum liis sanguis Christi,
Per quem mundo venit tristi
Salus et solatium:
Panni simul praesentantur
Et cum sceptro comitantur
Clavi et sudarium*
— 69 —
4. Illa quondam acetosa
5. Ferrum nobis est allatum
Aur pretiosa
Perforato consecratuni
Simul adcst spongia:
Salvatoris latere :
Et calena, qua ligatus
Per haec semper protestamur,
Agnus est immaculatus
Ut postremo perducamur
liii invidia.
Hinc ad partem dexterae.
*. Text. Mone No. 127 (1, 174)
ausi Rs. eu MHnchcn Clm. 6512 f. 34.
14. Joj ('fficiuci des Festes. —
Daniel V, 184 hat den Text aus Mone
und 11, 166 die drei ersten Zalen aus
iers. Mioichcner Rs.
b. Lesarten* 1, 4. praeconia R&
— 5, 5. A post. Rs. — 5,8. t,besser
*dre coDtestamnr" Mone.
50. JDe sancta corona lesu Chtisti.
1« Coeli, terrae, maria
4. Coronam gens misera
Et in ois omnia
Inter plura verbera
Laudeut creatorem :
De spinis plectebat:
Cuius mira gratia
Capiti mortifera
Nobis ad praesidia
Reprimcndo vulnera
Dedit redemptorem.
Christum deridebat.
2. Huius inter alia
5. Sic dolor opprobrium,
Passionis insignia
Plaga et ludibrium
Refulget corona :
In corona sita:
Quae quondam in gloria
Poenae dant remedium
iii niiilta gratia
Et aeternum gaudium
afert vitae dona.
In futura vita.
3. A puncturis liberat
6. 0 decus ecclesiae
Xos, cum Christus tolerat
Sertum regis gloriae
Puncturas spiuarum:
0 beataspina:
rat
Te laudantes hodie
Ianuamque conserat
Praesentis angustiae
Regm tenebr&rum.
Serves a ruina.
•_ Text. Wackernagel I, 183 aus
Miss. Mogunt. 1482 (A). — Miss. Mognnt
1607 \B\, — Daniel V, 162 hat aus Co<
1. S. Gali. 546 (Brander) dic drei erstcn
itoreni statt creat.). Mone lr
er$ten Zeilen an.
131 fuhrt aus Miss. Mog. 1482 dic drci
b. Lesarten. 3, 4. sydus res. ianuaque Wack. — 5, 1. obpr. Waek.
51. In festo coron
aespineae Domini.
1. Iocunda resonent
2. Rorante gratia
Obtenta gratiae,
Rigantur arida,
Redempti concrepent
Curantur vicia,
Provenlu gloriae
Virescunt squalida,
Auctori carmina:
Succrescunt merita :
[uaquam tilio
Concisso vepribus
Proprio peperit,
Flagellis corpore,
Manibus, pedibus
cendens absterit
Coufussis pignore
•re crimina.
Solvuutur debita.
1
— 60 —
3. Corona verticem
5. Abigit daemones,
Penetrat spinea,
Absolvit vinculis,
Aperit felicem
Efficit homines
lauuam lancea
Conformes titulis
Lateris Domiui :
Fidei luminis:
Profluxit ubciv
Balsamo tingitur
Sanguinis preciuin,
Sacrato spiritus,
Quolihet vulnere
Virtutis ungitur
Reserans 06tiu2Q
Effectu coelitus
Coelorum homini.
Liquore sanguinis.
4. Laetatur stei ilis
6. Creator, dilue
Foecunda sanguine
Delicta, veniam
Geuitrix parilis
Facturae tribue
Fidei gcrmine,
Mercedis copiam
Filios geuerat:
Beata gaudia :
Expurgat vetera
Knieniptor confove
Cruoris lavacrum,
Redernptos gratia,
Fermenti scelera
Salvator removu
Fideles ppculum
Saluti noxia,
Sanguinis recreat.
Largire praemia.
Tcxt. Miss. Minden. 1513, — Daniel II, 192 hat daraus dit erste 6
52. In susceptione saf\
\dae coronae dominicae.
] . Florem spina coronavit,
Surge fortis et laetare,
Sed fios spinam proercavit,
Et cornnam vrncran*,
Flos Mariae filtus :
Qua ditatur <iti3:
Flos effecit pretiosam
4. Super auruin haec corona,
SpinaiQ quamvis tortuosam,
Preciosa. digna, bona,
Flos spineti nescius.
Veruans a^m saniruinc:
2. Florein florifl spina pungit,
Forte gerens diadema,
Sed spinetum flos inungit
Hostem fallit per problema
Pietatis oleo:
Deitas in hnmine.
Arbor vitae vitae spinam
5. Vernans super Cethim lign
Qwit viris luedicinam,
Quibus arca fuit digna
I^t incl sub aculoo.
Legis tabernaculo:
3, Fructum vitae spina laedit,
Hanc coronam veneremur,
Eiul fructu vita redit,
Ut cum Christo corouemur
Vivit fructu gratia:
Iu futuro saeculo. Amen.
TexL Neale p. 164 e Miss. Red<
mensi 1523. — Daniel V, 187 hat
Text aus Neale.
53. In festo c
orotiae DominL
1. Si vis vere gloriari,
2. Hanc coelorum rex portavit,
Et a Deo coronari
Honoravit et sacravit
Honore et gloria :
Sacro suo capit .e :
Ilanc coronani venerari
In hac galea puguavit,
Debeas, atque sectari
Cum antiquum hoatem
Portantis vestigia.
Triumphans in stipite.
3. Haec pugnantis galea,
5. De malis colligitur,
Triumphantis «
Et de spinis plectitur
Tiara pontificis ;
Spioet perversifl:
Priiuuin fuit spinea,
Sed in aurum vertitur,
Postmodum fit aurea
Quando culpa tuliitur,
Tactu sancti vtr
Eisdem aversis.
;>marum aculeos
Virtus fecit aureos
*
6. lesu pie, lesu bone,
Nostro nobis in agone
tristi pasooiia:
Largire victoriam :
<vratis spincos
Murcs uostros sic compone,
Mortifl aeteraae i
Ut perpetuae coronae
limplefit bonis.
Moreamur gloriam. Amen.
a. Tcst. Xeale p. IG5 e Miss. SarisburienBi 1555. — Daniel V, 186 hat
dm Text am Neale.
b. Lesarten. 1, 6. Portantes Sarisb.
54. De lancea Domini.
1. Hudiernae festum lucis
Foecundata tu eruore
Et solenne vitae ducis
Felix basta, uos amore
Pro victrici lancea:
Per te tixi saucia.
Decantemus laudes ei,
1 Tlorens cruor, quem fuderunt,
Quera transfixit vice rei
Artus Cbristi, quos foderunt,
Haec salutis framea.
Clavorum fixoria :
2. Omnis utriusque sexus
Fusu per te ac rigata,
Te strijtgebat culpae ttcxus
Et per clavos solidata
Miortis angustia:
vlle illi, qui resolvit
Nnstra sint praecordia.
5. Salve, lesu Nazarene,
Ipam, poenam pro te solvit,
Tn pro nobis mortis poenae
ie dans remedia.
Atfectus iuiuria ;
3. Ave, ferrum triumphalc,
Placa patrem maiestalis.
intnns pectua ta vitale
Ut iu aevura cum ben
■li pandis ostia:
Nos coronet gloria.
a. Text. Miss. Col. 1504 (A), Mog. 1507 (B), Halberst. 1511 (C). — Daniel.
II. 215 e Miss. Namburg. 1517 (D). — Wackernagel I, 183 aus: Mis. Mog. 1482
(E), Mog. 1497 (I ' auch im Cod. Engelb, 4/25 saec. XIV. Cod. Rheinau 9. «.
Cod. S. Gall. 546 (Brander).
Lesarten. 1, 3. victrice F. — lf 4. scmper fur Jaudes A. laudes eius
BF. — 2f 2. Destringebat BF. Wack. — 2, 4, P. ei BE. Wack. PsaJlito F. —
2, 5, peoe [l e. poenae) BEF. — 3, 3. hostia BEF. — 3, 4. F. in cr. A. —
4, 4. tfl irrig. A.
55. De sancto sudario Christi.
i oeli hierarchia, Laudes promat ecclesia
t !i;n m Lintheo doininico.
eautico : 2. Ioseph fratres devcstituin
lic concordans in hac via Vendunt, mittunt in Aegyptum
— 82 —
Pro somnii criraine:
Deum syndon contegit,
Luget lacob devoratum,
Homo sablimatur.
Cornens loseph vestimentuin
7. Auruni latct occultatum,
Tinctum hoedi sanguine.
Sydus iacet obumbratura,
3. In Heliae pallio
Granum tegit palea :
Et Samsonis spolio
Radix Christus dum ruarces
Syudon pracnionstratur :
Itamus homo tunc v
Byssi stola cingitur
Salva Dei idea.
Christus, lino tegitur,
8. Gaude felix Sabaudia,
Sepulchro locatur.
Gaude tota ecclesia
4. Exit cibus de edente,
Novae laudis ^loria:
Favus mellis de iacente
Artus fracti solidautur»
Et dulcedo de forti :
Aegri curruot et curantur
Raab sub lino ahscondit,
Virtutum frequentia.
Quem virgo pannis obvolvit,
9. Rea pete suffra^ i
Christum tradendum morti.
Clama, voca auxilia,
5. Tegunt patrem Sem et laphet,
Quem Cham ridet, duni sic iacet,
Plebs egena:
Deo laudes pro lintheo
Nudat Noe racemus :
Christi demus vestigio
Veste nudum crucitigunt
Voce ptena.
Iudaci, quem sepeliunt
10. Tua morte suscitatos,
loseph et Nicodemus.
Bone Iesu, et redemtos,
6. Sindon, per quam gaudia,
Prece seraper sedul,
Felix iam ecclesia
Apud curiam Dei patris.
Sumens exaltatur :
Cum precibus tuae matris
Moutcm nubes operit,
Commenda per saecula. Ac
a. Text. MoreL No. 63. 8. 3$ aus: Mias. AthaaateD8i 1531. SeqiM
App. fcL 87.
b. Lesarten. 7, 4. m&rceBcit ist
mu lesen.
56. In festo fa<
*,ie% lesu Christi.
1. Salve sancta facies
3. Salve nostra gloria
Nostri redemptoris,
In hac vita dura,
In qua nitet species
Labili et fragili
Divini splendoris,
Cito transitura,
Impressa panniculo
Nivei candoris,
Nos perduc ad patriam,
0 felix figura,
Dataque Veronicae
Ad videndam bctaffl*
Signurn ob amoris.
Quae est Christi pura.
2. Salve decus seculi,
4, Esto nobis, quaesumus,
Speculum sanctorum,
Tutum adiuvauien,
Quod videre cupiunt
Dulce refrigeriuiii
Spiritus coelorum,
Atque consolameii,
Nos ab orani macula
Nobis ut non noceat
Purga vitiorum,
Hostile gravamen,
Atque nos consortio
Sed fruamur requie:
Iunge beatorum.
Omnis dicat. Amen.
t. Text. Mone Ho. 119 (1, 155) aus: Strassburger Hs. E, 135. Bl 45.
14. Jahrh Icr Abdruck hei den Bollandisten (Act. Sanct. Febr. Tom. I.
l\ nach . ^urger Messbuch von 1555 ti mmt, der afjcr noch
Ue in der Strassb. Hsr fefdt (A). Beichenauer Pap>*
Hs. N». .?<*. BL 1 mer Hs. zu Heidelberg (C). Die vier crsten Hulb-
strophen stchcn hei Paar* Nucl. deuot. p. 71. aJs zicei, die 5. und 6. fehlen%
r andere Stroi dner andern Bearbeitung (Mone Ko. 120) eingefiigt
ilden dann ebenfalls den Schluss. Hs. zu Maimf Kartn.
I, JaJirh. mit dem Beisatz: hanc orationem Aegidius majruuB
composuif hlussstrophe (D). Das Lied steht noch einmal in diescr
H*. frans. Tagzeiten , 15. Jahrh. (¥). Bruchst des 15. Jahrh.
(G). Hs. xu Lichtenthal. 14. JaJ>rh. ad S. Verouicam (H). Hs. zu St. Gallcn
No. 482, 15. Jahrh. (I). Reichenauer Hs. No. 36. Bh 37 (K), — Dnniel I» 341
aus: Hort. an. (L) unl Heures a Lusage de Lengres au lang sans rien requerir.
Impriuic a Tmves chez Ican le Coq (M) und (mit anderer Vcrsabthcilung) II,
232 ex Act. Sanct. (N). — Wackernagel I, 184 atis Daniel und Mone.
b. Lesarten. 1, 2. n. salvatoris E. — 14. d. amoris K. — 1, 5. panui-
cola A. — 1, 6. n. coloris AEGH. — 1,8. Ob sig. N. — 2, 1. ave O. d. spe-
eoJi K, — 2, 3. v. appetunt K. quam v. D. — 2, 4. sp. iustorum E. — 2, 6.
p. peccatorum B. — 2, 7. atque coeli gaudiis B, et tandem cons. Paar. consortift
G, — 3, 1. salve nostrum gaudium Paar. s. n. domina D, ave E, gratia F. —
af 3. ac FM. — 3, 4. transitoria H. peritura C. — 3,5. nos provehat Buperis
felix haec %. CFM. — 3,7. videndam EHLM. Dan. Wack. — 3, 8. Christi
quoque pura E. — 4} 1. n. domiae E. — 4, 2. totum E. verum C. — 4, 3, dul.
tr. E. — 4T 5. 6. fehlen C. — 4, 5. ut nob. non FHLN. Dan, Wack. —
4, 7. sic. C. — 4, 8, oranes drcant H. Paar. Dan. Wack. dicamus omnes E. coeli
iecum K. cum beatis N.
c. Betnerk. Eine Uebersetzmg
'
dieser schanen Sequene gibt Schlosser
57. De quinqtte vuinetibus Christu
1.
.
Coenam cum discipulis,
Christe, eelebrasti,
Et mortem apostolis
Palam nunciasti,
Et auctorem sceleris
Iudam deraonstrasti,
Et egressus protinus
Hortulum intrasti.
Tunc procedens Dominus
Se humi prostravit,
Et trausferri calicem
A se postuiavit;
Sed patris arbitrio
il commendavit,
Et ecce mox sanguinis
t emanavit
Iudas post hoc osculum
Ori dedit Christi,
Ad quid, inquit Dominus,
Amice venisti ?
iuid tradis osculo
Quem iam vemlidisti?
Assistentes protinus
Irruunt ininistri,
4. Nox insomnis itaque
Tota ducebatur,
Nulla prorsus requies
lesu parabatur;
Magistrorum impia
Plebs iniuriatur,
Alapis et colaphis
Innocens mactatur.
5. Dura Iesum eripere
Pilatus conatur,
Iudaeorum furia
Magis inflammatur,
Et turaultus populi
[ngena excitafcur,
Et plebis vox iutonat,
Ut crucifigatur.
6. Traditur militibus»
Vinculis artatur,
Undique verberibus
Corpus cruentatur,
Caput regis gloriae
Spinia roronatur,
rtquam flexis genibus
Quisque irritatur"
7. Ecce caro tenera
Pii salvaturis
Ad coluranam nequiter
Coartatur loris,
Sic flagellis caeditur
Impii tortoris,
Quod emanant rivuli
Undique cruoris.
8. Post per urbis medium
lesus procedebat,
Et crucis patibulum
Hurneris ferebat,
Ad fores et ostia
Populus tiuebat,
Eiusque confusio
Omuibus patebat.
9. Ad pudoris cumulum
Iesu denudaris,
Et ventis ac frigori
Nudus spoliaris,
Innocens cum impiis
In cruce damnaris
Et quasi dux seeieris
Medio locaris.
10. Tensis liguo brackiis
Manus coraclavantur,
Orud caro cruribus
Clavis tractabantur,
Nervi venae simili
Modo laniantur,
Pedum plautae etiam
Ferro concavautur.
11. Fudunt rivos sanguinis
Fontes salvatoris»
Properans huc aninia
Currat peccatoris,
Ut hauriat quippiam
Sacrati liquoris,
Qui frequenter liniat
Vulnera doloris.
12. Loquens lesus postea,
Sitio, dicebat,
Fel. acetum protinus
Iudaeus miscebat,
Ac infusam spongiam
Ori porrigebat,
Quod degustans paullulum
Sumere nolebat.
13. 0 lesu mirifice,
Quid est, quod atebaa,
Tu de siti conquerens
De cruce tacebas.
Numquid hanc doloribus
Magis sitiebas,
Aut salutem potius
Nostram sitiebas?
14. Vocem promens ultimam
Patrem invoca li,
Spiritunique manibus
Eius commendasti,
Cum clamore valido
Tandem expirasti,
Sic salutem homimuu
Opus consummasti.
15. Quo ego superbio,
Tu humiliaris;
Ego culpas perpetro,
Tu poena gravaris ;
Ego pomum mordeo,
Tu feile potan- ;
Mollia desidero,
Tu dirc tractaris.
16. Demum cuius valeat
Mens vel lingua fari,
Quantum virgo creditur
Intus cruciari,
Dum cernit iam mortuum
Latus valnerari,
Atque nati visivra
Laucea rimariV
17. Corpus, quidem mortuum,
Iam uil sentiebat,
Sed militis lancea
Matrem tratistigebat,
Quam fixam in tilu
Latere videbat,
Unde aqua sanguine
Mixta effluebat.
18. Ad hunc ergo propera
Fontem salvatoris,
Ut fluentis quippiani
Haurias duicoris.
Atque vitae lavacrum
Pretium cruoris,
Hinc tui curatio
Profluat lauguoris.
— 65 —
Daniel II, 230 e Miss. Eremitarum S. Augustini 1492 (A). Noale:
t V, 159 (B). — Text. seq, (C). Miss. Halborst
Miss. fratr. 1520 (E). — Steht auch im Cod, S. Gall. 546 (Brander)
11. 105. saec. XV.
b. Le&artcn. 1, 5—8 f>. — 2, 1. Et tunc . . Hum. se CD. Humo
liumiliter Dan. — 2, 6. Illum com. CD. Illud com. L\ fetud relaxavit
_. 7 El fddt CDE. "— 3, 2, Ori frhlt CD. — 3, 8. Inquit Dominus:
c ad quid venisti? Miss, Eretn. „Legere inaliin: Amice, inquit Dominua, ad
tii venistiV' Dan. Ltijiud, inquitDoininus, amice venisti? Neale, sed rectius
Letur ad quid. Mattli. 20, 50. — 3r 5* tnules E. — 3, 8. Irruerant Dan, —
4, 4. L praestabatur B. pcrscribatur CD. — 4, 7. A. ac D. — 5. 1. Dominum
eripere CDE. — 5. 7. At vox flebilis int. CD. Et vox pJ. int E. — 6, 2. Et
is ailigatur Dan. — 0,3. Ubique ▼. CDE. — G, l—Bfehlen CDE. Vs. 5— <6
7. — 7, 2. Tost. sal. CDE. — 7, 5. Dire plagis c. CDE. —
• manent B. — res, ad ostia BE. f. et ad hostia Dan, — B, L p.
tuumhim D Dan. — 9, 2. Iesus denudatur CD. — 9, 3. Ac frigoris ndventum
CD. n et frigora E. — 10, 2. conclavatur Dan, — 10 , 3. Christi caro
perforatur Dan. Cruci contincntibus CD. Christi membra trucibus
riavi fitur, Ncrvi vcuae servuli M. 1. , P. pl. et. T. vulnerantur B. —
7 p|. ped. et F. conclavantur CD. Pedea plantae et, f. concavantur E. Ped.
ei F. conclavantur Dan. — 11, 1. Fimduntur rivi s. Fonte s. CD. — 11
2t h, quispiam E. — 11, 7. Quo fr. E. frequentius Dan. — 12, 4. Et ae, prot.
FeUc commiscebat E. — 12, 7. Quam deg. CDE. — 13, 2. agebas Dan. — 1S, 3,
snqueris Dan.f loquens CD. — 13, 1. cr. silebas Dan, — 13, 5. Numquid hunc
ora Magia sentiebat ? Credo, rjuia hominis Saluicm cxprimebas Dan. Num-
quid banc non sitiens Magts sitiebas? Credo in boc salutem Nostram depromebas
\unquid baud dolorihus Magis siticbas, sed salutem potius Nostram seu-
tiebas. Miss. Sarisb., was Neale bessert; Non quod hanc doloribus , . N. sitie-
bas. — 14, 7. saL omnium E. salutis omnium CD. — 15, 1. Nunc ego E. Hinc
OD. — 15, 2. humilttaris K — 15, 3. Ego poeuas CD- — 15, 7. Ego peto
mollia E. — 16, 3. Virgo iutus creditur Quantum cruciari E. — 16, 5. mortui
17, 1. Corpus, quod est mort. Dan. , der corptis quidem statt des von
vorgeschlatjencn Capnt «luidem vorricht. — 17, L ^latrem conscindebat B.
em cruciabat Dan. Pectus infigebat E. — 17t 8. affluehut Dan. — 18, Ad
s . . fontes B. Ad b. geuus C. — 18, 2. Fontia Dan. — 18. 4. Ut fiuentem
iam h. d. CD. Ut fluentis impleas Viscera dulc, E. — 18, 5. A quo CDE. —
Kt pret Dan. — 18, 7. Quo tua cur. profl. 1. B. Hinc tui purgatio Perfl.
CD. Hinc tua curatio Proflua laug. Dan.
58. In festo quinque vulnerum Christi,
lit Regi glorifl
Cuius rore
orbis irrigator:
tutiini laetiU
militiae
Cohors omnis cODCitatur,
i> hoftweiD sulvatoris
Vulnerum atque cruoris
labikt ecck»sia :
iui fervoris
intiaramet laudatoris
tagnificentia.
immolatur,
liber «latur»
rbi purpunttur
In crucis altario :
Paradisus reseratur,
Nato stola prima datur,
Antmlatus calcitratur
In patris convivio.
4. Eia, pauis angelorura,
In Bpkndoribua sanctorum,
Sumina copia bonoruin,
Ora vulnerum tuoryra
Pro comniissis peccatorura
Clameut aute putris forum.
5. Opprobriis saturatus,
F&geUatoa, lanceatus,
Vulneratus, cruciatus
In crucis patibulo;
5
— 66 —
Dicis spinis coronatus,
Inter nequam deputatus,
Potu felleo cibatus,
Locatus in tumulo.
6. Auctor vitae, non invite
Pateris, sed ut sopitae
Sint Adae viae fellitae
Sub queis proles moritur :
Te surgente fit repente
Lux in tenebris iacente,
Sol coruscans te fulgente
Desperatis oritur.
7. In hoc festo te laudantes,
Tuis plagis hymuisantes,
Deum verum adorantes,
Pio vultu respice :
Per hoc mare navigantes
Duc ad portum remigantes
Zelo te desiderantes,
Nec redemptos despice. Amen.
a. Text. Wackernagel I, 183. aus: Miss. Mog. 1482 (A), Mog. 1497 (B). —
Miss. Mog. 1507 (C). Neale p. 70. e Miss. Mog. 1513 (D). — Steht auch im Cod.
S. Gall. 546 (Brander) u. Cod. Einsidl. 121. saec. X.
h. Lesarten. 3, 7. anulatur, calciatur A. Wack. calcitratur BCD. — 5, S.
cruciatus fehlt BCD. — Neale hat: (elevatus) vuln. — 5, 5. divis sp. Wack.
(Druckf.?) — 6, 1. vitae non invitae . . S. Adae viae s. S. quis Wack. aus AB.
invite S. ad te Neale. Sint ade (i. e. Adae) C. — 6, 6. „Vel iacenti scripsit
poeta, vel latet ulcus." Neale. — 7, 2. ymnis. A.
c. Bemerk. 3, 6. S. Luc. XVI, 22.
59. De sancta cruce.
(Auctor est Hermannus Contractus.)
1. Grates, honos, hierarchia et euphonizans tibi interminabiliter hym-
nologia.
2. Sacrosancta tu patris hostia, Iesu Ghriste, rex monarchos, omnium
antistes et eulogumene.
3. Pietate tu propiciator, qui gratuita ipsum te propter nos obtuleris,
stayros in ara.
4. Suavitatis spirans Deo torridulus odorem, cum eumandrita profun-
deres tuum pro erroneo grege cruorem.
5. Yas excoctus igne passionis ut testa ceum, summe plastes physin
restauras pius irae vasorum.
6. Legis qui peccatum crucisque factus es maledictum libidinis victima-
rum, bestiale nostrum coelitus, o Emmanuel, ablue delictum.
7. Reconciliator, asylum spesque sola reorum, inspiras dediticiam tu
confessionem, fer nobis, paraclite, propitiationem.
8. TU magnus respice parvulos, archiater, nos morbidulos.
9. Et contra mortis poterium vitae propinans antidotum.
10. Tu totus desiderium, boni, totius generis generalissimum gaudimo-
nium, tu quam verissime hyperbolicum, solaque soteria clemens,
tui nos intima pasce theoria.
11. Theu panta eleymon aphesis benignicula tuton amartyon sanctimo-
nium dulce, iocundule, tu deliciae, portus quietis unice, archos
patrum et optimas, eleyson ymas.
12. Fac nos calix inebriet, per quem optimus sobrietatis spiritalium dul-
cedinis aeternorum mirae dilectionis sophiaeque salutaris, qub
vitis Sorech palmites fructus plures ferre queamus laetanteB.
13. Et tu solus qui fortiter crucis torcular tristeque praelnm wfr* Ha ami-
tibus nullusque tecum, idem ipse botrus etefn
— 67 —
dulus, calcasti, bibcns nobiscum potum te nobis ipsum, tui fer
patris in regno.
14. Nos ut immolantes tui sanguinis sacri tibi rubcntia musta cottidie
mundicorditer et intime nudam crucem uudula baiulemus carne
et noy.
15. Teque dux sequamur sponte vohmtaria, non abre ut Siraon et in
angaria, mundo revcra moriendo tibique nos, non nobis, vera
vita, post haec vivendo;
16. Te, Christc, noster crucifixe, praestante tua pictate nimia, qui re-
demptio sola totaque nostra tu propicians es misericordia.
a. Tcxt. Schubiger No. -10. e Cod. Einsidl. Fr. 1. Monc No. 114. (1,148.)
aus: Hs.euMiinchcn Clm. 14845. fol. 67. 12. Jahrh.
b. Lesarten. 2. eulogeme Clm. eO/oy^uSv* M. — 8. obtulcras «rrauooG inM.
Btayros Clm. — 5. testaceum s. pl., tu fragilium yl™ restaures M. — 7. inspirans
M. — 10. genus Clm. solaquc tu s. M. — 12. stcht nachlJ. 6^'Mone. — 11—16.
stchcn bci S.
c. Bemerk. tiDie Sequenzen des Hcrmanvus Contractus, dic auch von Seiten
dcs Inhalts und durch Einmischuny yricchUcher Worte und thcoloyischcr Gc-
lehrsamkeit von denen andercr Dichter ahsterhen, sind in formeller Beziehung
durch ihre umfangrcichen rhythmisch schlccht gegliedertcn Versikel tcie Ein-
gange und Schlusse bemerkensivcrth. — Keine fcstcn Bhythmen sind zu unter-
scheidcn in dcn uberlangen Versikcln des Hermannus Contractus. Dic unregel-
mnssig cingcstreutcn Beime, dic allerdings diu Versiket auch hier in kleinere
Abschnitte thcilcn, sind mehr dcnBcimcn zu cergleichen, die man in die gleich-
zcitigc Prosa eingestreut findet, als dass sic Buhepunkte und Schliissc rhythmisch
gcglicdcricr Zeilen bcseichnen. Jn dieser Ilinsicht ist namentlich diese Scquens
als charakteristi8ch fur scine Art und Wcisc hervorzuhcbcn." Bartsch S.61.90.
60. Be sancta cruce.
(Auctor est Adam de S. Victore.)
Laudes crucis attollamus
Xos, qui crucis exultamus
Sjpeciali gloria:
Nam in cruce triumphamus,
Hostem ferum supcramus
Vitali victoria.
Dulce melos tangat coelos,
Dulce lignum dulci dignum
Credimus melodia:
Voci vita non discordct,
Quum vox vitam non remordet,
Dulcis est symphonia.
Servi crucis crucem laudent,
Qui pcr crucem sibi gaudent
Vitae dari munera:
Dicant omnes ct dicant singuli :
Ave salus totius saeculi
Arbor salutifera.
0 quam felix, quam pracclara
Iftiit haec salutis ara,
iens agni sanguine:
,).
Agni sine macula,
Qui mundavit saccula
Ab autiquo crimiue.
Hacc est scala pcccatorum,
Per quam Christus, rex coelorum,
Ad se traxit omnia:
Forma cuius haec ostendit,
Quae terrarum comprehcndit
Quatuor coutinia.
G. Non sunt nova sacramenta,
Nec rccenter cst inventa
Crucis haec religio :
Ista dulccs aquas fecit,
Per hanc silex aquas iecit
Moysi officio.
7. Nulla salus est in domo,
Nisi cruce munit homo
Superliminaria :
Neque sensit gladiuin,
Nec amisit tilium,
Quisquis egit talia.
— 68
8. Ligna legens in Sarepta
Spem salutis est adepta
Pauper muliercula:
Sine lignis fidei
Nec lecythus olei
Valet nec fariuula.
9. Roma naves universas
Iu profundum vidit mersas
Una cum Maxentio :
Fusi Thraces, caesi Persae,
Sed et partis dux adversae
Victus ab Heraclio.
10. In scripturis sub figuris
Ista latent, sed iam patent
Grucis beneficia:
Reges credunt, hostes cedunt,
Sola cruce Christo duce
Unus fugat millia.
11. Ista suos fortiores
Semper facit et victores,
Morbos sanat et languores,
Reprimit daemonia :
a. Text
saec. XV. (B).
Daniel II, 78. 385. e Codd. Vindob.
Miss. Bamb. 1487 (E), Patav. 1491
Dat captivis libertatem,
Vitae confert novitatem,
Ad antiquam dignitatem
Crux reduxit omnia.
12. 0 crux lignum triumphale,
Vera mundi salus, valel
Inter ligna nullum tale
Fronde, flore, germine :
Medicina christiana
Salva sanos, aegros sana.
Quod non valet vis humana,
Fit in tuo nomine.
13. Assistentes crucis laudi
Consecrator crucis audi,
Atque servos tuae crucis
Post hanc vitam verae lucis
Transfer ad palatia:
Quos tormento vis servire,
Fac tormenta nos sentire,
Sed cum dies erit irae,
Confer nobis et largire
Sempiterna gaudia.
7. saec. XIV. (A)
Vind. 8.
(F), Numb. 1517 (L), Praem.
1580 (N). V,89.: „Neale. Med. Hymn. p.95. contulit Miss. Sarisbur. (S), Ratisbon
Mogunt., Aquiliense."— Text. seq.(C). Seq. Dav. (D). Miss. Col. 1504 (G), Mog. 1507
(H), Halb. 1511 (I), Mind. 1513 (K), fratr. 1520 (M). — Adelph. 38. (0), Clicht.
IV, 196. (P). Torr. (Q). Ludec. (R). — Steht auch in: Cod. S. Gall. 546
(Brander), Cod. Fischingen. saec. XI. Cod. Engelb. fy^. Cod. Einsidl. 366 saec.
XII. Cod. Rheinau 9.
b. Lesarten. 1, 4—6. hat nur P. — 2, 1. mel. pulset ES. — 2, 3. Cani-
mus A. Pangimus C. — 2, 4. discordat D. — 2, 5. Dum BCGHIKMO. — 3, 1.
laudant CDL — 3, 2. Per quam B Dan. — 3, 3. dare H. — 3, 5. tot. populi S.
— 5, 4. Cuius f. hoc C. F. c. hoc DHIOP. — 6, 4. Ipsa FN. — 6, 5. P. quam
S Torr. — 7, 2. Si non CI. cr. signat N. — 7, 4. sentit D. — 8, 4. ligenis C.
lichnis P. — 8, 5. lechitus CDIKMO. lichitus H. — 9, 5. Cedit EL. parthis D.
Die ganze Str. fehlt CIKM. — 10, 2. lat. quae E. — 10, 6. Hostes cedunt mil.
A. Cadis cadunt mil. E. Hostis fugat mil. N. Pauci fugant mil. L. — 11, 1.
Ipsa CKO Torr. — 11, 8. Cr. reformat M. — 12, 1. signum tr. S. — 12,2. Mundi
vera CHDL — 12, 3. lignum AF. — 12, 6. S. reos M. — 13, 1. A. tuae M- In-
sistentes S Lud. in marg. — 13, 6. Et quos crucem vis subire B. Quos nunc
cruci vis serv. GHP. Quos tormentis vis sent. CEFIK. Quos tormentis scis sae-
vire Ratisb. Et quos crucem vis subire Aq. — 13, 8. dies venit ir. BC. — 18, 9.
Nobis confer DHIKP. — In S fehlen Str. 1. 4. 5. 6. 9.
c. Bemerk. „Es entsprechen in der 3. Strophe den siebensilbigen Versen
der ersten Hdlfte zehmilbige in der zweiten, wie in No. 617, 3. Beide Sequeneen
gehen nach derselben Melodie wie LaudaSion (No.150.), in deren dritterStrophe
dieselbe Unregelmdssigkeit wiederkehrt." Bartsch S. 180.
— 69 —
61. De sancta cruce.
1. Nunc crucis alma canta gaudia
2. Plebs cruce sanguine Christi redempta,
3. Laudans, proclamans, voce sonans clara.
4. Quoniam benignus cst dominus pcr cuncta saecula,
5. Qui morte sua a morte nos salvat,
6. Ac crucis diaboli servitute liberat.
7. Etenim mala nostra pius pater miserans
8. Filium sibi consimilcm misit in terram,
9. Ut Deus verus homo verus ficret absque sordis macula,
10. Obediensque patri vcnit in mundum summa sapientia.
11. Ecce Deus virginis filius famem, sitim tolerat, pro nobis plorat,
12. Probra suffert, alapas, flagella, coronatur corona caput spinea,
13. Cruce clavis fixus in alta vita nostra moritur atque die resurgit tertia.
14. Ipsi honor, laus et potestas perpetua in saecula sit sempiterna.
Amen.
a. Text. Daniel II, 57. hat die erstc Zcilc aus Cod. Mon. 11. saec.XII. —
Mone 113. (1, 147 ) aus Cod. Mon. Clm. 14845. f. 69. 12. Jahrh. (A) und Clm.
14063. f. 26. 11. Jahrh. (B), aus diesem Cod. hat mir H Christ eine genaue Ab-
Bchrift bcsorgt, d. i. den voranstehenden Tetct. Mone theilt die Vcrse anders ab.
b. Lcsarten. 1. cantet M. — 5. salvans M. — 6. Q. trucis d. M. „ac fur
a AB, dann muss entweder salvat oder liberans stehen.tf Mone. In der Abschrift
dea H. Christ steht ac crucis, was keinen Sinn gibt; es mnss wol ac trucis
heissen, wobei salvat und liberat blciben kann. — 6. serv. dira lib. M. — 12.
alapis B. — 14. perpetue M.
c Bemerk. Ueber das Rhythmische etc. spricht Bartsch (der in derVers-
einiheilung nicht mit Mone iibereinstimmt) S. 44. 94. 135. — 1. „Nunc beeieht
sieh auf den Festtag, an welchem das Lied gesungen wcrden soll." Mone.
62. Be sancta cruce.
(Anctor est Bonaventura. )
1. Recordare sanctae crucis,
Qui perfectam viam ducis,
Delectare iugiter:
Sanctae crucis rccordare
Et in ipsa meditare
' Insatiabiliter.
2. Quum quiescis aut laboras,
Quando rides, quando ploras,
Doles sive gaudeas :
Quando vadis, quando venis,
In solatiis, in poenis
Grucem corde teneas.
3. Crux in omnibus pressuris
Et in gravibus et duris
Est totum remedium :
Crux in poenis et tormentis
Est dulcedo piae mentis
Et verum refugium.
4. Crux est porta Paradisi,
In qua sancti sunt confisi,
Qui vicerunt omuia:
Crux est mundi medicina,
Per quam bonitas divina
Facit mirabilia.
5. Crux est salus animarum,
Verum lumen et praeclarum,
Et dulcedo cordium:
Crux est vita beatorum
Et thesaurus pcrfectorum
Et decor et gaudium.
6. Crux est speculum virtutis,
Gloriosae dux salutis,
Cuncta spes fidelium :
Crux est decus salvandorum
Et solatium eorum
Atque desiderium.
70 —
7. Crux est arbor decorata,
Christi sanguinc sacrata,
Cunctis plena fructibus :
Quibus animae eruuutur, 12.
Cum supernis nutriuntur
Cibis in coelestibus.
8. Specialem fer amorem
Et praecipuum honorem
Cruci salutiferae:
Cum fervore medullarum, 13.
Nixu virium tuarum
Velis hanc diligere.
9. Diligenter pone mentem
Super Christum patientem,
Et ei condoleas :
Christi mortem, Christiane, 14.
Plange sero atque mane,
Et in planctu gaudeas.
10. Quam despectus, quam deiectus
Rex coelorum est effectus,
Ut salvaret saeculum :
Esurivit et sitivit, 15.
Pauper et egenus ivit
Usque ad patibulum.
11. Quum deductus est immensus
Et in cruce tunc suspensus,
Fugerunt discipuli :
Text. Daniel II, 101. aus Bambach's
Manus pedes perfoderunt.
Et aceto potaverunt
Summum regem seculi ;
Cuius oculi beati
Sunt in cruce obscurati,
Et vultus expalluit :
Suo corpori tunc nudo
Non remansit pulchritudo,
Decor omnis aufugit.
Propter hominum peccata
Sua caro cruciata
Fuit inter verbera :
Membra sua sunt distenta
Propter aspera tormenta
Et illata vulnera.
Inter magnos cruciatus
Est in cruce lacrymatus
Et emisit spiritum :
Suspiremus et iieamus,
Toto corde doleamus
Super unigenitum.
Crucifixe, fac me fortem,
Ut libenter tuam mortem
Plangam, donec vixero :
Tecum volo vulnerari,
Te libenter amplexari
In cruce desidcro.
Anthologie I, 315.
63. De sancta cruce.
1. Dulce lignum adoremus,
Dulces clavos veneremur,
Verbum patris praedicemus
Sollemni praeconio :
Christi crucem adoremus,
Crucifixum deprecemur,
Ut ab hoste liberemur
Crucis patrqcinio.
2. Ave lignum pretiosum,
Pondus ferens gloriosum,
Quondam eras onerosum
Mortis improperio :
a. Text. Mone No. 106. (1, 139.]
Daniel V, 92. hat die 2 ersten Zeilen
b. Lesarten. 1, 3. praedicemur
c. Bemerk. 5. „Acherontis atr.
druck fur VorhoUe," Mone.
Ave lignum, quod fuisti
Dignum ferre corpus Christi,
Mundo lapso contulisti
Vitam et imperium.
Christus in te triumphavit,
Morte mortem superavit
Et potenter spoliavit
Acherontis atria :
Hinc praeviam atque ducem
Habeamus Christi crucem,
Ut videre veram lucem
Possimus in patria.
) aus: „Hs. zu Lichtcnthal, 14. Jahrh." —
aus Cod. S. Gall. 546 (Brander).
Hs. — 0, 1. Hic Hs.
= Vorhof der HbUe% ein gewaMter Aus-
— 71 —
64. De inventione sanctae crttcis.
(Auctore incognito saec. XI.)
1. Salve crux sancta, arbor digna,
2. Cuius robur pretiosum mundi ferret talentum,
3. Et hostis per lignum victor ligno revinceretur.
4. Quodque exortus mortis primis erat terrigcnis paradiso propulsis
5. Causa etiam vitae foret cunctis Christi morte vere vivificandis
6. Horrificum tu es semper signum inimicis, crux sancta, saevis.
7. Quam mors pavet, infernusque timet, quae Christo suos reconsignat,
cui laus sit et honor in aevum.
a. Text. Schubiger No. 65. e Cod. Einsidl. Fr. 1. (A). — Mone No. 112.
(1, 147.) aus: Hs. zuMunchen Clm. 14845. f. 6. 12. Jahrh. (B). — Cod. Wirzen-
born. saec. XIV. (C). Text. seq. (D). Miss. Colon. 1504 (E). — Daniel II, 181.
hat die 1. Zeile und versetzt dic Sequenz ins 14 — 15. Jahrh.; V, 182. haterden
Text aus Mone. — Steht auch in 2 Codd. Einsidl. saec. XII. und in 8 Codd.
Einsidl. saec. XV.
b. Leaarten. 2. ferro E. — 3. EtA., dieandern Ut. — 4. exortu Mone. —
5. morte Chr. Mone. vivificandis A., dic andcrn vivificatis. — 6.cr. sacra CE. — 7. Quem
mors Mone. reconsignet Monc. reconsignas C. reconsignans E. laus s. e. h. A.
laus et hon. sit Mone, et honor fehlt CDE.
c. Bemerk. Ueber das Rhythmische etc. spriclit Bartsch S. 24. 27.38.44.
47. 55. 78. 85. 90. 99.
65. De sancta cruce
Ave verum corpus Christi,
Quod in cruce pependisti
Pro salute hominum.
Ave caro Christi cara,
Immolata crucis ara,
Medicina criminum.
Ave panis angelorum,
Salus, vita miserorum,
Qui restauras omnia.
(in elevatione corporis Christi).
4. Ave Christe, vitae panis.
Cibus mentis et inanis,
Sacerdos et hostia.
5. Ave latens sacramento,
Qui remoto velamento
llutilas in gloria.
a. Text. Mone Ko. 217. (1, 283.) aus: ltcichenauer Hs. No. 86. Bl. 209.
(A). Hb. zu Konstam, 15. Jahrh. (B). Beichcnaucr Bapierhandschr. No. 150.
15. Jahrh. (C). — Steht auch im Cod. S. Gall. 54G (Brander).
b. Lesarten. 3, 1. decus ang. C, wol dic richtige Lesart, die andern
folgen der Entlehnung. M. — 4, 1. Christi A. — 5, 3. gloriam B.
c. Bemerk. Der grosste Thcil des Tcxtcs itst entlehnt aus: Ave caro
Christi cara. (Mone 1, 271.)
66. De sancta cntce.
Salve crux sancta,
Salve lignum triumphale,
In qua pependit
Chnstus patris salutare.
Quam praesignavit
Lex testamenti veteris,
Quam pracgustavit
Rex dans templum ceteris.
— 72 —
Audi nos, rex Christe,
Clemens et misericors,
Deduc nos hoc signo
Ad aeterna gaudia.
3. Salve crux sancta,
Vera spes verae salutis,
Per te salvemur
Semper a periculis.
a. Text. Mone No. 103. (1, 137.) aus : „Reichenauer Perg.-Hs.
Bl. 14. mit Musiknoten." — Daniel V, 91. hat den Anfang aus Cod. S
(Brander).
b. Bemerk. 1, 4. „Salutare steht fur salus oder salvator, dieser Gebrau
des neutr. Adj. tourde aus der griechischen Kirchensprache in die lateinisc
iibernommen." Mone.
No. 2<
Gall. 5
67. JDe sancta cruce.
2.
1. Ecce arbor salutaris,
Lignum sanctum, expers paris
Fulgens Christi sanguine :
Hoc vexillum triumphale,
Inter ligna nullum tale
Tanto clarum germine.
Aeneus*hoc fixus anguis,
Pretiosus cuius sanguis
»Plagas nostras abstulit:
Dum percussus a serpente,
Ipso nobis condolente,
Se spectaudum obtulit.
Hic est lectus, quo perfectae
Caritatis dat dilectae
Spousus sponsae pignora :
Dum eius amore motum
Tribuit se ipsum totum
Mortis serens vulnera.
Hic dilectum rubicundum
Sponsa cerne, da cor mundum
Et amplecti cupido:
Da amplexus, liga nexus,
Hic amoris, cordis, oris
Ut fruaris candido.
0 crux, ave, dulce lignum,
Orthodoxa laude dignum
Dignumque memoria :
Te salvator sublimavit
Et te nobis cousecravit,
Tu es nostra gloria.
6. Contra hostes tu tutela,
Contra morbos tu medela,
Salus in periculis :
In virtute gratiosa,
In triumphis gloriosa,
Veneranda saeculis.
7. In te mortem mors necavit,
Dum se ipsum immolavit
Vera Christus hostia:
Per te Cnristus hoste strato,
Inferno despoliato,
Ad se traxit omnia.
8. Crucem tuam qui portasti
Et nos lapsos reparasti
Propriis doloribus:
Fac nos ipsos abnegare,
Crucem nostram baiulare
Sanctis in operibus.
9. Laude crucis qui laetamur,
Christe, da, ut muniamur
Crucis beneficio :
Ut in cruce gloriemur,
Tuo vultu satiemur
In coeli palatio.
a. Text. Mone No. 107. (1, 140.) aus:„Hs. zu Darmstadt No. 1228. 15. Jahrh
— Daniel V, 181. hat den Text aus Mone.
b. Lesarten. 1, 5. lignum Hs. — 3,6. „Etitweder sanans oder curans i
8etgen.u Mone. — 8, 2. lapsos qui rep. Hs.
c. Bemerk. 7. Nach Joh. 3, 14.
68. In cormnemoratione sanctae crucis.
Veneremur crucis lignum,
Quod hac die fuit dignum
Ferre saecli pretium:
Hoc est namque sacrum signui
Per quod vincimus malignum,
Et fugamus vitium.
— 73 —
Primus parens ligni fructum
Carpens, generalem luctum
Posteris promeruit:
Ligno iixus in hoc Deus
Damna, velut homo reus,
Innocens restituit.
Salve lignum triumphale 1
Mundi vera salus vale,
Tu vexillum es regale,
Tu nos hinc per modum scalae
Ducas ad coelestia.
4. Iesu crucis Jconsecrator,
Morte mortis triumphator,
Nos per tuam passionem
Duc praesentem post agonem
Ad aeterna gaudia. Amen.
Nidrosiensi 1519. — Daniel V, 183. hat den
a. Text. Neale p. 263. e Mlss.
Text aus Neale.
b. Lesarten. 1, 2. Q. hoc die fecit Dan. — 2, 2. generatum Dan. —
2, 5. Ligno fixus hoc Deas Damna velut reus Nidr. — 3, 2. Ex seq. Adamiana:
„Crucis laudes extollamus" hunc versum mutuatur poeta. N.
69. De crucis inventione.
1. Regi coelorum nostra pangat
armonia,
rationabile cui thema
vocum relaxet organa.
Triumphum illius super astra
redemta ferant agmina.
2. Haec extant festa
melodiis inclyta,
quae Protoplasti reddunt post
maledicta
amena virentia,
lapsus qui ruit per incitamenta
paradisi de sede larvaria.
3. Tali lascivia
stirps humana,
proh dolor, extincta,
necem nacta per annorum milia,
conditor noxia
destructurus despendia,
homo prosapia
factus ex generosa,
ferens orbi gaudia,
et divinum plasma
cum carne deitas liberaret
summa,
et arte praeclara
callidi superaret dehramenta,
in crucis sponte robora
a. Text. Morel No. 56. S. 35. au
scandit, quadrifida
mundi damnata
purgans optimus climata.
4. Quae tibi (demus) laudis car-
mina,
o lux sanctissima,
salus, gloria,
virtus, clementia,
pax preciosa, celsa,
splendida gemma,
luciflua victoria.
4. Per te Tartarea
pelluntur supplicia,
vincitur mortua
modo mors amara.
6. Per te siderea
panduntur solemnia,
coelestis patria,
vita permansura.
7. Cedrorum tu prima
praestas aromata,
flagraus thymiama.
Empta per te membra
ne tangaut terrena,
crux rogamus alma.
Tibi per saecula perpetua
doxa, o Sophia.
Hs. zu St. Gallen No. 546. (Brander).
Bl. 104. „De inventione sanctae Crucis B. Notkeri patris Sequentia tituli: Cap-
thra." Mit der Melodie. „l)ie durchgehende Assonang in A gibt fast den ein-
tigen Anhaltspunkt zur Theilung der Sequenz in Zeilen." Morel.
b. Bemerk. „Auf a mit paroxytonischer Betonung reimen mehrere Se-
qutnjnen." Bartsch S. 134. 136.
— 74 —
70. In inventione sanctae crucis.
1. Magnificent confessio atque pulchritudo
2. Magni regis novam in cruce victoriam,
3. In qua triumphatus est mortis principatus,
4. Qua evacuatum est pacti veteris cyrographum,
5. Qua paschalis agni immolatur victima pro ovili,
6. Qua torcular calcat de Edom, qui venerat et de Bosra,
7. Cuius antidotum serpentini vulneris sanat morsum.
8. Per crucem Deo reconciliatur mundus,
9. Per lignum nunc redemptus, per lignum in Adam venditus.
10. Per crucem astris sociatur matutinis factura
11. Novissima restaurans coeli dispendia.
12. Crux vitae lignum, vitam mundi portans atque precium,
13. Tu vectis es botri nati in vineis Engaddi.
14. Christus pax nostra inimicicias solvcns
15. Vitac his, qui erant prope, dans pacem et qui a longc.
16. 0 virtus crucis, mundum attrahis
17. Amplexando tuis hinc inde brachiis.
18. 0 excelsa crux, ima perforans vinctos, quos absolvis, ad summa erigis.
19. Christus carnis templum hac dierum siunma constructum,
20. Qua tetragrammaton Adam graece colligit, in te dissolvendum obtulit,
21. Sed, ut mundum salvet quadrifidum, reaedificat post triduum.
22. Agne patris summi, cruce tollens crimina mundi,
23. I)a, ut in augmento charitatis, fidei, spei, stayros sacrosanctae
24. Valeamus cum^anctis omnibus dimensiones conprendere,
25. LTt proximis condolentes, carnem macerantes,
26. Crucis talmac baiolos tua trahas post vestigia.
27. Ut hic tuti et indemnes, ibi ad tribunal, iudex,
28. Tuum simus sanctae crrcis per signaculum,
29. Annunciantes in gentibus, qui regnavit a ligno Deus.
a. Text. Mone No. 137. (1, 181.) aus : Hs. zu Kreuzlingen bei Konstanz.
14. Jahrh. mit Notcn (A). Hs. zu St. Gallen No. 379. p. 39. 13. Jahrh. auf
Krcuzerhbhung (B). Hs. zu St. Gallen No. 546. f. 177. 15. Jalirh. mit Noten
(C). lls. zu Freiburg No. 66. 15. Jahrh. (D). — Miss. Basiliense 1510 (E).
b. Lesarten. 1. Magnificet Mone. Magnificent DE. te conf. B. — 2. in
cruce nova D. — 4. peccati v. chirogr. Mone. — 1. 5. immolata B. — 6. calca-
vit AB. — - 9. per lig. nach red. fchlt D. — 10. mat. fehlt B. — 14. nostra/Wif*
D. — 15. In te BCDE. his fehlt ABC. hiis . . pac. et his Mone. — 18. victos A.
— 19. ac dier. B. — 20. Quam Mone. se dissolvendo D. — 21. salvat D. —
22. summe D. — 23. stayres sacrosancto D. stayros ABCE. oraupou Mone. —
24. comprehendere ABCE. — 25. Et pr. Mone. Ut pr. BCDE. — carne D. —
27. Quo hic Mone. Ut hic BDE. atribanal judeus D. — 29. quia reg. Mone.
deus a ligno D.
c. Bemerk. Uebcr das Bhythmische etc, spricht Bartsch S. 26. 56. 78. —
20. „Der Namen Adam besteht aus denAnlauten der vier Worter ^olxoX^ $u«*,
apxrot, /xivwpplu, wie ein altes Bdthsel sagt: Anatole, disis, artos, mebsimbria,
mundi Quattuor hae partes esse loquuntur Adam. Dies heisst oben tetragram-
maton und ittt ein Bild der vier Weltgegenden (quadrifidus mundus). Durch die
ErJo8img Adamys wird die Erlbsung der ganzen Welt bezeichnct.u Mone.
— 75 —
71. In inventione sanctae crucis.
1. Quadrifornie crucis signum,
Triumphali plausu dignum,
Froseqnamiir laudibus:
Vota Dcm persolvamus,
Dulce lignum opponamus
Inimici fraudibus.
2. In hoc signo singulari
Nos oportet admirari
Eius circumstantias :
Crucis cnini quadratura
Sacri cultus in figura
Gerit observantias.
3. Quo sub ritu forma prima
Caritatis exprcssiva
Latitudo ponitur:
Consequenter longitudo,
a. Te.rt. MisB. Mog. 1507 (A).
— D&niel V, 91. o Cod. S. Gall. 54« (C),
tu S. Peter zit Karlsruhe, o. No. f. 100.
Qua signatur sanctitudo
Persevcrans, colitur.
4. In profundo, quod non vidcs
Ncc praesumat tanta fides
Cessit inquisitio :
Pars sublimis manifestat
Quod in coelo nobis rcstat
Certa repromissio.
5. Ista crucis sacramenta
Comprehendat niens intenta
Vitae propugnacula :
Huius ligni per virtutem
Nos pcrducat ad salutem
Agnus sinc macula.
6. Ad coeli palatium
Crucis pcr solatium
Rclevet, o Christe.
Neale p. 119. e Miss. Pragcnsi 1522 (B).
— Monc No. 110. (1, 144.) aus: Hd.
11. Jahrh. mit der Melodic (D).
b. Lesartcn. 1, 3. Perseq. A. — 1, 4. exsolv. A. — 1, 5. appon. I). —
2, I. Hgno gloriari Neale. — 2, 2. hoc mirari A. et mirari Neale. — 2, 3. cir-
cnmstantiam C. Monc. — 2, -1. Cr. Christi q. Mone. — 2, 5. sub lig. Noale. —
2, 6. obscrvantiam C. Monc. observautia D. — 3, 1. ,,I)em llcimc nach ist dieser
Vers so hcrzmtellen: Qua sub forma primitiva.4' Mone. — 4, 2. Ne pr. Ncale.
Kec pers. A. — 4, 3. Cesset C. — 4, 4. V. s. rcprcsentat Neale, dcr Vs. 1—3
nach 4— M hat. — 5, 2. Comprehendit Neale. — 0. titr. fchlt BC.
72. De inventione sanctac crncis.
1. Sacrosanctae crucis lignum
Est iocunda laude dignum
Et omni tripudio :
Hoc insigne crucis signum
Hostem effugat malignum
Suae lucis radio.
2. In crucc pcr verbum Dei
Kedeunt ad vitam rei
Sacrae mortis precio :
Text. Miss. fratr. 1520.
Crux cst ara nostrac spei,
Si iungainur toto ei
Cordis dcsiderio.
Crux inventa mira fccit,
Allata primitus adiecit
Plura Dci bracliio :
Crux, quae sic hostem deiecit
Et pro nobis satisfecit,
Salvet nos in proelio. Amen.
73. De inventiom sanctae crucis.
Si vis Ycra frui luce,
In praeclara Christi cruce
Gloriari studeas :
Ut de passionis clavis
Fabricetur tibi clavis,
Qua coelum introeas.
Ilacc cst clavis secretorum
Hoc iu frontc signatorum
Signum est victoriae :
Hoc sigillum summi regis,
Haec est scala novae legis,
Hoc vexillum gloriae.
76 —
3. In hoc vecte botrus vectus,
In hoc palo praeerectus
Morbos sanat omnium :
Hic est lectus praeelectus,
Ex electis est confectus
Liliis convallium.
4. In hoc signo triumphali,
In hac virga pastorali
Virga poenitentiae:
Text. Miss. fratr. 1520.
Mare cedit et obedit,
Mundus credit, et recedit
Error ignorantiae.
Ergo mundas et foecundas
Nobis undas crux effimdas
De petra dulcedinis :
Aqua munda nos emunda
Et coelesti nos foecunda
Fonte plenitudinis. Amen.
74. De inventione sanctae cmcis.
Haec sancta sollemnitas sollemnitatum regi coelorum nostro.
Text. Daniel V, 65. hat diesen einen Vers aus Cod. S. GaU. 546 (Brand
75. In exaltatione sanctae crucis.
(Auctor est Adam de S. Victore.)
1. Salve crux, arbor
Vitae praeclara,
Christi vexillum,
Thronus et ara.
2. 0 crux profanis
Terror et ruina,
Tu christiauis
Virtus es divina,
Salus et victoria.
3. Tu properantis
Contra Maxentium,
Tu proeliantis
Iuxta Danubium
Constantini gloria.
4. Favens Heraclio
Perdis cum filio
Cosdroe profanum.
In hoc salutari
Ligno gloriari
Decet christianum.
5. Crucis longum, latum,
Sublime, profundum,
Sanctis propalatum,
Quadrum salvat mundum
Sub quadri figura.
6. Medicina vera
Christus in statera
Crucis est distractus
Pretiumque factus
Solvit mortis iura.
7. Crux est nostrae
Libra iustitiae,
Sceptrum regis,
Virga potentiae.
8. Crux, coelestis
Signum victoriae,
Belli robur
Et palma gloriae.
9. Tu scala, tu ratis,
Tu crux desperatis
Tabula suprema,
Tu de membris Christi
Decorem traxisti
Regum diadema.
10. Per te nobis, crux beata,
Crux cruore consecrata,"
Sempiterna gaudia
Det superna gratia. Amen.
a. Text. Mone No. 108. (1, 142.) und Daniel V, 90. aus Cod. S. Gall.
(Brander) mit der Melodie. und dem Beisatz: pulchra sequentia antiqui alici
Sanctigallensis coenobii. — Daniel II, 84. hat die 1. Str. — Clichtov. IV, 21'
b. Lesarten. 1, 8. Vex. Chr. Clicht. u. Dan. 2, 84. — 2, 1. propht
Clicht. Tortor et r. Mon. Dan. — 4, 3. prophan. Clicht.
c. Bemerk. 5. „Die viertheilige Gestalt des Kreuzes ist hier auf die\
Weltgegenden bezogen, weil die Erlosung die ganee Welt umfasst" Mone.
— 7
7 —
76. In cxaltatlonc sanrtar Crm
ix laudabilis,
Qtiae petra degeneras,
bor admiraln;
Sitim, acstinn temperas,
plena dulcedine:
Dulei iiiaiiat flumine.
ilis,
4. Crux vere lux luminum,
nulla similis
Medela peccamioum
mle, Bore, rarmine.
Mundum reples lumine:
boi mdyta,
Debellatrix dacmouum
Chri-t i membrie praedita
Metitcin purgaus hominum
ta sanguine:
Veteri caliuiue.
i te vita reddita
■r>. Sumroe rcx coclestium,
io dudum perdita
Per tvuim auxilium
tris crimine,
Et in tuo nomine :
i mare reserans
Ab incursu omnium
Isroclem liberans
Nobis adversantiuiu
Moysi regiinine:
Protege nos Domine. Amen.
a. 3 Mone No. 109. (1, 143.) t
NM Cod. 8, Gall. 546 (Brander). £ 176
lorcl 31. am Hs. zu Engrtb. No.
BL 40, rfes U. Jahrh. (B). Miss.
LS20 (C).
b, Lesarten. 1, I, Salve flos L Mor, — 2, 3. sacrato liof, - 2, 5, Du-
— 3, 2. Israhelem Mon. Mor
. — 3, 4. Qua p. d. sitis aest. Mor. 3,
Mon. — 4, 3. replens Mon, replci r - 4, 4. D. agmiuuan nicntes
Mon. Mor. purgas Mor. — 5, 2. Per crucis mix. Mon» Ah tuc. hominum Nobifi
adversantiuni Et in luo nomine Summe
rex coelestium, NobiB des auxilium, Pro-
lege nos domine Mon., der daemoiLum g
tatt Lomiuum lcsen mockte.
77. In festo exaltai
ioms eanetae cru
num sanctae crutis,
4. Lignum Noe reservatur,
ignum summi du<
Noster Noe cnici datur,
Qui fideles iutroducis
Lignum ligno reparatur,
Ad coelestem patriam:
In quo serpens vicerat:
Dulns arbor et suavis,
Manus mites dum oxpandit,
i nautae vera navis,
\U\ rnelorum coelos pandit,
Et cum miiltis illic scandit,
» transfer ad gloriam,
tTnde Wlui venerat.
imroi sacerdotis ara,
5. Leglslator virga ea&dft,
is, nato cara,
Rubrum niarc caesum cedit,
Per qu&m tuis tit amara
Plebs Hebraea laeta mlit,
ili
Submerguntur eaeteii :
ratur homo n
Virgo crux cst in (iguru,
Tam gentilis quam iudaeus,
Qua de servitute dura
Dum offertur homo Deus
Liberata est uatura,
Pm populi.
Fit nova de veterL
ra, pallet coelum,
t>* Regnuiu ergo salutare,
-um velum,
Plebe redempta, venerare,
1 hristus suae prelum
Cuius Chiistus astat arae
Vitis vera protulit:
BaMrdofl et hootia :
bosti rvx ademit,
Adhuc oittans immolari
Mortem cruce mors pereniit,
Se praesentat iu iltalf,
Agn qui redemit,
Qui uos de profundo mari
po prucdam abstulit.
Sua salvet gratia. Amen.
— 78 —
a. Text. Neale p. 181. e Miss. Redonensi 1523.— Daniel V, 304. hat dcn
Tecct aus Neale.
b. Lesarten. 2, G. Tum N. — 3, 6. Libcr vitiose crucem N. — 5, 3.
laetus N. (Druckfehler?) — 5, 7. Liber sine idoneo sensu: Liberaturin
natura. N.
78. In exaltatione sanctae crucis.
Serpens antiquus vicit in ligno.
Text. Daniel II, 187. hat aus Miss. Patav. 1491 und V, C4. aus Cod. S.
Gall. 546 (Brander) diese erste ZeiJe.
79. De resurrectione Christi.
(Auctor est Notker Balbulus.)
1. Agni paschalis csu potuque dignas
2. Moribus sinceris praebeant omnes se christianae animae,
3. Pro quibus se Deo hostiam obtulit ipse summus pontifex.
4. Quarum frons in postis est modum eius illita
5. Sacrosancto cruore, et tuta a clade Canopica.
6. Quarum crudeles hostes in mari rubro sunt obruti.
7. Reues constringant ad pudicitiam, pedes tutentur adversus viperas,
8. Baculosque spiritales contra canes iugitcr manu baiulent.
9. Ut pasclia Iesu mereantur sequi, quo de barathro victor rediit.
10. En redivivus mundus ornatibus Christo consurgens fidelcs admonet,
11. Post mortem melius cum eo victuros.
a. Text. Mone No. 153. (1, 207.) aus: Miinchner Hss. Clm. 14322. Bl. 24.
mit der Melodie (A). Clm. 14845. f. 33. 12. Jalirh. (B). Clm. 14083. 11. Jahrh.
(C). Clm. 11004. f. 109. 11. Jahrh. (D). Hs. zu Kreuzlingen, mit der Melodie,
14. Jahrh, (E). Hs. zu Stuttyart Bibl. No. 20. 11. Jahrh. (F). Hs. zu Freiburg
No.? 66. 15. Jahrh. (G). Hs zu Stuttgart Brev. No. 123. 12. Jahrh. mit Neumen
und der Melodie (H). — Schubiger No. 12. e Cod. Einsidl. Fr. 1. (I). — Daniel
II, 14. 383. ni, 286. e Codd. Mon. 5. sacc. XI. Mon. 6. (Mone C). Mon. 10.
saec. XIV. (K). Codd. Vind. 2. saec. XI. (L). Vind. 3. saec. XI. (M). Vind. 5.
saec. XII. (N). Vind. 7. saec. XIV. (0). Berol. 1. saec. XI. (P). - Text. seq.
(Q). Miss. Col. 1504 (R), Mog. 1507 (S), Bas. 1510 (T), Halb. 1511 (U), Mind.
1513 (V), Numb.l517 0V). — Adelph. 36 (X). — Steht auch im Cod. S. Gall. 546
(Brander). Codd. Einsidl. 113. 114. 121. 366. Rheinau. 6. 9.
b. Lesarten. 1. pascalis A. — 3. Deo omnipotenti 0. hostiam dei S. ipse
deus sum. G. ille sum. R. — 4. illata G. — 5. et fehlt Dan. et crura a claude
G. — 6. fehlt B. — 7. Renesque . . tuentur QX. ad pedes tutemur C. — 8. baiu-
lart OQX. — 9. mereamur DGHMOSW. victor fehlt QX. - 10. Et red. S. Chri-
stus M. resurgens EX. ammonet A. — 11. cum co meliusT. victurus CHKLQW.
victores G.
c. Bemcrk. Ueber das Bhythmische etc. spricht Bartsch (in der Versab-
thcilung nicht mit Mone ubcrcinstimmend) S. 8. 25. 35. 38. 43. 47. 76. 85. 116.
121. — .,2M.s ganze Lied handelt von demEmpfang des h. AbcndmaJs zur Oster-
zeit und bezieht darauf die Vorbildcr des alten testaments. In den fruhercn
Zcitent wo die Katcchumencn aufOstern dicTaufe und das Abendmal empfingcn,
wurdc der Auszug aus Aegypten ebenso auf die Taufe bezogcn, ivic in diesem
Liede auf das Abcndmal. Notker bchielt diese Himceisung bei, dcnn sie war
aus den Schriftcn dcrVdter sehr bekannt.u Mone, der auf Augustin.de chatechiz.
rud. 34. verweist. — 7. Nach Ephes. 6, 14.
— 79 —
80. De resurredime Bomini.
1. Ad coenam uberem invitati surgite! Alleluia.
2. Agui paschalis occisi postes de sanguine pro^ter angelum signautem
3. Israhelitas trausiens percussit Aegyptios.
4. Superato iam surrexit mortis imperio messias, leo fortissimus, piis
humeris reportans, quod perierat, sicut pastor bonus;
5. Qui potestate divina posuit, quamdiu voluit, moriens animam suam,
6. Originali macula morti deditis
7. Et penitus serpentino morsu prostratis,
8. Nisi succurreret ovibus suis
9. Archimandrita, qui pro suo benignitatis piae studio,
10. Patre Deo non parcente sibi filio,
11. Nullo nos praecedcute meritis grege nobili, cxemplum mori digna-
tus est.
a. Text. Mone No. 169. (1, 220.) aus der licichenauer Hs. Xo. 260. fol.
ult. 14. Jahrh. mit Noten. — Daniel V, 193. hat den Tcxt aus Mone.
b. Lesarten. 1. invitate Hs. — deditus Ils. — 7. morte prostratus IIs.
c. Bemerk. 1. bezieht sich auf Matth. 22, 2 f. — 4. S. Matth. 18, 11.
Joh. 10, 11. 14. — 5. 8. Joh. 10, 15 f. — 10. S. Joh. 3, 16. Ilom. 8, 3. Gen.
22, 16. — 11. ,.Ber Erlbsung gicng Tceinc, Kirchc der tlciligen (grex nobilis)
rorauSj durch deren Verdienste man hdtte meincn kbnnen, dass dic Erliisung
kerbeigefuhrt tcdre, sondcrn diesc icar allcin ein Werh der Gnadc Gottes.<{ Mone,
der auf Augustin. in evang. Ioh. tr. 86, 2. und Augustin. div. quaest. 68, 3.
verweist.
81. Sequentia paschcdis.
(Auctor est Notker Balbulus.)
1. Laudes salvatori voce modulemur supplici
2. Et devotis melodiis coelesti domino iubilemus Messi;\e,
3. Qui se ipsum exinanivit, ut uos perditos liberaret houiues.
4. Carne gloriam Deitatis occulens, pannis tcgitur in praesepi,
5. Miserans praccepti transgrcssorein, pulsum patria, paradisi nudulum,
Ioseph, Mariae, Simeoni subditur.
6. Circumciditur et legali hostia mundatur ut peccator, nostra qui solet
relaxare crimina.
7. Servi subiit manus baptizandus et perfert fraudes tcntatoris, fugit
persequentium lapides.
8. Famem patitur, dormit et tristatur ac lavat discipulis pcdcs, Deus
homo, summus humilis.
9. Sed tamen intcr hacc abiecta corporis cius Dcitas ncquaquam quivit
latere, signis variis et doctrinis prodita.
10. Aquam nuptiis dat saporis \inci, caecos oculos claro lumine vestivit,
lepram luridam tactu fugat placido.
11. Putres suscitat mortuos, membraque curat dcbilia, fluxum sanguinis
constrinxit et saturavit quinque dc panibus quina millia.
12. Stagnum peragrat fluctuans ceu siccuin littus, ventos scdat, linguain
reserat constrictam, rcclusit aures privatas vocibus, febres
depulit.
13. Post haec mira miracula taliaquc
— 80 —
14. Sponte sua comprehenditur et damnatur.
15. Et se crucifigi non despexit.
16. Sed sol mortem eius non aspexit.
17. Illuxit dies, quam fecit Dominus, mortem devastans et victor suis
apparens dilectoribus vivus,
18. Primo Mariae, dehinc apostolis, docens scripturas^ cor aperiens, ut
clausa de ipso reserarent.
19. Favent igitur resurgenti Christo cuncta gaudiis: flores, segetes redi-
vivo fructu vernant et volucres, gelu tristi terso, dulce iubilant.
20. Lucent clarius sol et luna, morte Christi turbida, tellus herbida re-
surgenti plaudit Christo, quae tremula eius morte se casuram
minitat.
21. Ergo die ista exultemus, qua nobis viam vitae resurgens patefecit
Iesus.
22. Astra, solum, mare iocundetur
23. Et cuncti gratulenter in coelis
24. Spiritales chori Trinitati.
a. Text. Mone No. 148. (1, 200.) aus: Hs. von S. Peter zu KarUruhe
No. 16. f. 803. 14. Jahrh. mit der Melodie (A). Hs. zu Freiburg No. 66. 15.Jahrh.
(B). Hs. zu Stuttgart Brev. No. 123. f. 194. 12. Jahrh. mit der Melodie (C).
Bruchstitck des 11. Jahrh. mit Neumen zu Karlsruhe (D). Bei Pez thesaur.
anecdot. nov. I, 1. p. 23. (E). Beichenauer Hs. No. 260. f. 9. 14. Jahrh. mit der
Melodie (F). Speciales misse (Constantienses), qedruckt zu Augsburg von Erhart
Badolt um 1484 (G). — Daniel 11,12.383. III, 286. aus: Codd. Mon.5. saecXI.
(H), 6. saec. XI. (I), 10. saec. XIV. (K), 11. saec. XII. (L), 16. saec. XIII. (M);
Codd. Vind. 3. saec. XI. (N), 5. saec. XII. (0), Berol. 1. saec. XI. (P). — Schu-
biger No. 11. e Cod. S. Gall. 546 (Q). — Cod. Wirzenb. saec. XIV. (R). — Text
seq. (S). Seq. Dav. 1495 (T). — Miss. Col. 1504 (U), Mog. 1507 (V), Prag. 1507
(W), Bas. 1510 (X), Halb. 1511 (Y), Mind. 1513 (Z). — Adelph. 31. (a). Ludec.
(b). Torr. (c). — Wackernagel I, 113. aus: Miss. Mog. 1482 (d), Magdeb. 1493
(e), Lubeck bcdd nach 1480 (f). — Steht auch in: Codd. Einsidl. 113. 114. 121.
866. und Rheinau. 6. 9.
b. Lesarten. 1. salvatoris Lud. in marg. — modulemus HB. — 2. devoti
0. — 4. praesepe BSTa. — 5. Symoni B. — 7. ac perf. TWac. profert B. —
persequentum PQSTVY. Mone. Wack. — 8. baptizantis f. baptizando S. actr. et
1. Sa. famam S. — 9. obiecta . . quievit B. doct. praedita A. — 10. venei B. —
caeco Lud. in marg. — 11. P. mort. susc. Ta. — fluxus Q. -— constringit K. —
ac sat. b. saturabat V. — quinque mil. a. — 12. reseratam reclusit B. reserans
M. — auros privatos B. auras a. — depellit Lud. in marg. — 14. comprenditur
Q. Mone. — 15. crucifixi B. — 16. eius mort. Q. Mone. — 17. dies fehU B. quem
DQS. facit B. — ut vict. a Torr. — de lectoribus B. vivis b. -— 18. deinde ap.
llOlac. — clauso B. — reseraret S. — 19. resurgentique K. — gelu chriati B.
— dulci UY. — 20. Lucet B. — plaudet S. — mortem se cassuram D. casura
N. — 21. isto ex. quo S. — 28. Et fehlt B. — chori tonanti DFKQ.
c. Bemerk. Ueber das Bhythmische etc. spricht Bartsch (in der Versab-
theilung nicht mit Mone ubereinstimmend) S. 13. 30. 45. 47. 50. 52. 57. 58. 60.
62. 79. 80. 83. 84. 86. 130. 131.
82. De resurrectione Christi in octava paschae.
1. Haec est sancta sollemnitas sollemnitatum,
2. Insignita triumpho Christi,
3. Qui devicit imperium malepotens diaboli,
4. Suo nos pretioso sanguine eius de potestate eruens.
- 81 —
5. Bedempti ergo gratias agamus nostro rcdemptori.
6. Bcx regum, Christe, cui angelorum chori iuge famulantur.
7. Vultu placido homines in tuis laudibus scdulos pius intucre,
8. Quorum mortibus condolens in tantum humilis factus cs, ut mortcm
subires.
9. Tu devictis inferni legibus resurgens triumphas,
10. Tu post crucem per orbcm gentibus impcras, omnipotcns tilius Dci.
a. Text. Mone No. 163. (1, 219.) aus: IIs. zu Miinchen Clni. No. 14083. f.
16. mit Neumcn, 11. Jahrh. (A, bei Dan. Cod. Mon. 6.) Bruchstiick zu Karls-
ruhe mit Ncumen, 11. Jahrh. (B). — Schubiger No. 15. e Cod. Einsidl. Fr. 1.
(C). — Daniel V, 5«. e Cod. S. Gall. 546 (D). — Neale p. 47. ex Miss. ms. Wolfen-
buttelensi (E). — Miss. Mog. 1507 (F), Prag. 1507 (G), Bas. 1510 (II). — Steht
auch im Cod. EinsidL 108. saec. XV.
b. Lcsarten. 2. Insigni B. — 3. Qui AC, dic andern Quo. — inip. fortc
potens crux D Neale. crucis E. — 4. Suo CFH Monc, die andern Quo. — sang.
de pot. diaboli D Ncalo. diabolus E. — G. Christe lues ang. E. cui fehlt Neale. —
angclicis choris iunge famulautcs E. angelorum ha/t Ncale fiir besser. angclicis
choris insigne famukntcs D. — 8. mort. confereus \itam E. — 0. 10. fehltB. —
„dedi surgens pro resurgens, ut mctro consuleretur." Neale. surgens D. —
10. imp. omnem fili Dei. Alleluia I) Ncalc.
c Bemcrk. Ueber das Bhythmischc etc. spricht Hartsch (in dcr Vcrsab-
theilung nicht mit Mone fibcreinstimmend) S. 16. 31. 43. 48. IV. 50. 97. —
8. noch No. 432.
83. Sequcntia paschalis.
(Auctor cst Wipo.)
1. Victimae paschali laudcs inimolcut christiani,
2. Agnus redemit ovcs, Christus innoccns patri recouciliavit pcccatores.
3. Mors et vita duello conflixere mirando: dux vitac mortuus regnat
vivus.
4. Dic nobis, Maria: Quid vidisti in viaV
5. Sepulchrum Christi viventis et gloriam vidi resurgentis.
6. Dic nobis, Maria: Quid vidisti in via?
7. Angelicos testes, sudarium ct vcstes.
8. Dic nobis, Maria: Quid vidisti in viaV
9. Surrexit Christus, spes mca, praeccdet vos in Uallilacam.
10. Credendum cst magis soli Mariac vcraci, quam ludacorum turbac
follaci.
11. Scimus Christum surrcxissc a niortuis vcrc: tu nobis, victor rex,
misercre.
a. Text. Schubiger No. G0. c Cod. Eiusidl. Fr. 1. (A). — Daniel II, 95.
386. in, 287 c Cod. Mon. 12. safc. inc. (B), Codd. Vind. 7. » sacc. XIV. XV.
(C). — Miss. Rom. 1481. 1482. 1484. 111)7. Miss. Vcnct. 14G1. 14ti9. Miss. Patav.
1191, Tcgerns. 1494, Col. 1504, Mog. 1507, Bas. 1510, Halli. 1511. Mind. 1513,
Nurab. 1517, — Toxt. scr]. Scq. Dav. 1405. Adclpli. H5. Cliclitov. IV, lfiK.Torr. —
Wackernagel I, 190 aus: Miss. Mog. 1482. Cliditov. 1515. — Stcht auch im
Cod. S. Gall. 546 (Brander).
b. Lcsarten. Ichhaheoben denTcjct acfjrhat, v.ir rr hrutr. in dr.r Kirvhv
gcbnlucJdich ist. — Vs. (I und .S fehlrn in dvn mn\*tw Ti.rtru. — *). Dic mci-
tten Texte haben suos statt vos. Kinije haUn Gallihmam, andrrc (drm Bcime
aach bettser) QidWaea. — 10. solac 1). — 11. Dic Tcjcte nhwauUn stcischrn a
hrcI ex mort.
KthrttM, Sequeuen. Q
- 82 —
c. Bem< foa Rhytfmisckt etc. Mftdftt Bartsdi
00. *0& ; - IV. / r F.
lekung mu dm relii (rant
Kar! aber, Professor am Gymi
& — Vtjf. §ie darnach gebildeten fl - LctUsclie Ueber-
bti Schlosser 1 ?, 9 09, Bone -tfo. f7S>, Nickel 8. 2
Dtmini.
(Auctor Notkcr Balbulus habetur.)
1 , Paniiauuis creatori ntque redempturi gloriam*
"2. Qui bene creatos, sed seductos astutiu
3. Cullidi serpcntis sua refecit gratia,
4. Praedicens futurum, ut germen saucta proferret femina,
5. Quod bostis antiqui nocivt exsuperarut capita;
6. Qaod primitus pcrdita serius nostra cernunt saecula,
7. Quam splendida flosculu rirgula novo pollet Maria*
8* Qui editus mire edidit miracitlu
9. Nec iuvcnis tantum, sed statiin iuter suae nativitatis primordia,
10. Per sideris tumen, vel Symeonis verba
1 1. Iudaiea ad se vd eorda, vel munera attrahens nutu gentilia.
ti Quem Pater in ?oee, atque Spiritus sanetus specie gloriticat,
13. visentes doctorem vel archiatrum doceut auctoritate sua.
14. Qui postquam salutis dona dedit multa, doctrinaeque perplura verba
ore iuo promujgavit saluberriiua,
15. Ad probra, sputa, colaphos et flagclla, vestem quoque ludo quaesit
et spineum venit sertum ad crucis brachia:
16. Quae hodie triumphali a mortuis resurgens sprcvit victorift,
17. Duccus secum primitiva ad coelos meinbra, et nuper dispersa revocans
ovilia.
18. Quae et uobis in fine speranda, licet ultima membra sinius, spodet dona.
a. TexL Mone No. 152 (1 , 20f>) aue: Hs. su Miinchen Clm. 14322. | 24.
1L Jahrh. (A). CJm. 14845. £ II. 12. Jahrh. (B). Clm. 11004, f. 106. 11. Jahrh,
(©. Hs. zuStnllffart Bibl. No. 20. f. 6a. 11. Jalirh. (D). Hs. su Freiburg No. 60,
/■» Jnhrh. (E), Ifs. zu Stuttgart BreY. No> 123. f. 194. 12. Jahrh. mit Neumen
tttrd $er Metcm* (F). Pez thesaur. auecdot. nov. I, I. p. 24 (G), — Neale p. 45 ex
Miss. ni8. Wolfeobuttclensi |H). — Miss. Bas, 1610 (I). — Danie! II, 14. hat
eine Zeile und V, 62 den Text aus Neale und Varianten au$ Mone.
b. Lesarten. I. creatoris m. redemptoris Mone. ,,creatori a. redemptori
EF,, in CD stand der Dativ, ist aber CCfrigirt." Monc. — 2. seductiiB E. —
3. serpentes B. — 4. quod germ. E» — 5. noc, amputaret H. — 17. Cmn sp.
Mone, dic atidrrn Quam. flasculo E, pellit, corrig, pollit E. — 9, post suae Neale,
die andern inter S. — 1L rite gent. Ncale, die andern nutu g, — 12, feldt C,
et spir. Neale, die andern atque. — gloriiica BF, — 13. vel fehlt Neale. — docens
E. — 14. perpIuruiKi Neale, — snao E. — 15. sputo E. — spineani II. — ac cr.
Mone aus D, u%$ amdem ftd. — 15, Qni AG, tr. morte res. Neale. — refotans
CBR refotaw I». — 18. Qum Neale.
c. Bcmerk. Ueber das Rhi/thmiscJie etc. sprtcht Bartsch S. 14. 8
135. 136. — G, „serius teigi cUi 'hwgcDauer des alten Testamentes m tmd den
ersehntru Eintntt da neuen," Mooe. — 13. „Yisentes ■ geht auf th mheii
des Vaters und des heiL Geiitce hei der Taufc Christi." Mone. — Auctoritate
nach Matth. 7, 29. — 18. ..ultiraa membra, eine HindetUungauf die zuletst be-
rufenen Arbeiter in den Weinbcrg des Ilerrn. Matth. 20, 6. 16." Mone.
— 83 —
• 85. De redemptione.
(Auctor Notker Balbulus habotur.)
1. Et sicut liliorum candor
In gloria splendebit
Coram Christo beato,
2. Et ceu rosarum pulcritudo ru-
tilat
In maguo decore,
Et sicut arbor odorem
Quae vocitatur nomiue cedrus:
Allel.
3. Omnes gentes, quas creasti do-
mine,
Laudis tibi ferant vota sedulae,
Et medullata persolvant
Caritatis sanctae muuera, incen-
sum
Arietum cum bubus et hircis,
Scilicet ductor, doctor et pre-
cator,
Hostia tibi rcddatur,
Qui non solum suscipis castos,
Sed et vocas prolapsos,
Fruetus dignos facientes . . .
4. Laetemur gaudiis,
Quos redemit verbum patris
A reatus laqueo priini parentis,
Dei iussa sperueutis artcm per
hostis.
5. Heuquandoparadysumdeserens
Kxul vcnit in exitiales
Mundi istius laborcs!
6. Posthuma hinc proles omuis
rueret,
Nisi hanc in carnc
Christus natus levaret
Et prima corona vcstiret
Et rursus in coelo collocaret.
a. Text. Morel No. 49. S. 30. aus: Hs. zu Eimiedeln 10. Jahrh. 8. 560. —
Morel No. 107. S. 64. hat aiis „Hs. zu St. Gallen 540 (Brander) Bl. 318, ohne
die Melodie" die Str. 4—6 als eine besondere Sequenz, mit dem Beisatz in der
Handschr. : „Sequentia B. Notkeri balbuli tituli : In longitudine dierum canenda/*
b. Lesarten. 2, 3. adorem M. (Druchf.)
86. Sequentia in paschate.
1. Deus locutus est in sancto suo:
Expoliavi me tunica mea ;
quomodo induar ca?
Et altissimus dedit vocem suam :
2. Pater. Exurge gloria mea,
postula a me et dabo tibi regna!
Exurge gloriamea!
Intende, prospere procede et regna, .
exurge gloria mea!
3. FiKms. Pater, in hoc cognovi quia voluisti me,
et ecce exurgam diluculo,
susceptor meus, non movcbor amplius,
8uscipe me in gloria tua.
Pater, cxaltabo te, quoniam susccpisti me,
et ecce astabo tibi mane,
tu autem Domine susceptor iueus
et adhuc tecum sum in gloria tua.
4. Pater. Fili, tu semper mecum fuisti,
et omnia mca tua sunt.
Exaltare super coclos Deus
et super omnem terram gloria tua.
6*
— 84 —
Fili, iam sede a dextris, iam in altuift regredere.
Oportebat te, fili, sic pati,
et ita intrare in gloriam tuam.
5. Filhts. Pater, verbum tuum veritas est.
Respice in terram et reple eam bonis tuis.
Tunc confitebor tibi in nationibus
ct psallam tibi in gloria mea.
6. Patcr. Fili, rivos eius inebriavi,
multiplicavi genimina eius
et campi tui replentur ubertate
et valles habundabunt frumento
ct hymnum dicent in gloria.
7. Poimlus. Iesu, testis in coelo fidelis,
partem in prima resurrectione da nobis,
ut ubi es tu et nos simus
exultantes in gloria tua.
a. Text. Morel No. 69. S. 41 aus: Hs. zu St. Gallen (Brander) 546. Bl
99. mit dcr Aufschrift: Alia pulchra b. Notkcri puto, de resurrectione Domi-
nica Sequeutia." Sie ist aber gewiss nicht von Notker, die Melodie fehlt.
Morel.
b. Bemerk. „Die Gemeinde wird als mittoirkend genannt, und zweifeUos
wurde der Eingang (1, 1—4), bei dem keine Bezeichnung steht, ebenso (im
Wechselgesang) gesungen." Bartsch S. 20.
87. Dotninica s. paschae.
1. 0 qui perenne residens potestatis solio, omnia ordinas, sator, ab aevo !
2. Te verum et unum confitetur omnis terra dominum,
3. Qui nos homines tuis deliciis ciectos condolens
4. Homo veneras, per tuum sanguinem deceptos revocans.
5. Inde virtutes coeli et omnes angeli, aeque gratulantes redempto
homini,
6. Tibi cum fulgurosis tuique consciis incessabiliter proclamant mi-
nistris :
7. „Sanctus, sanctus, ayio^, domine virtutum ac potentissime rex exer-
cituum,
8. Coelum, terras, maria replesti gloria tuae maiestatis cuncta per
saecula.a
9. Fili, domine, persyltat hymnos consone plebs, tui adventus avida ac
futurorum praescia.
10. In his laudibus condelectantur optime principes firmati pneumate,
trophaea tua canere.
11. Interim dulcia proclamant cantica testium agmina, agni cruore albata.
12. Solum praecipue te dignum carmine supplici fatcntur sacerdotes
libamine.
13. Ad tuam semper laudem monachi conscrvant vitam coelibem.
14. Ut tuus honor vivat, virgines prudenter lampades ornant
15. His tam iocundis placatus, Christe, canticis
16. Et iios exaudi psallentcs vocc supplici;
17. Et qui hominum causa volcns subieras mortis acerba,
18. Fac nos horum consortes, quos patrem repetens patriae refers,
19. In qua laus est tibi perpes.
— 85 —
a. Text. Mone No. 147 (1, 199) aus: Hs. zu St. Gallen No. 380. p. 208.
11. Jahrh. mit Neumen. In Notkers Sammlung. — Daniel V, 01 hat den Text
au8 Mone.
b. Semerk. „Die vorherrsehende Form in diescr Sequenz ist der sechs*
ttilbige jambische Vere" Bartsch S. 93 nach der Eintheilung von Mone (7>1 Zei-
len). 8. 11. 26. 80. 82. 132. — „Dies Lied ist nach Anleitung der Apocal. 6,
13. 8, 18 — 16. gemacht, die Osterlieder auf dieser Welt sind daher nur ein
Vorbild der Lobgesdnge vor dem himmlischen Gastmal. Die Sequenz erwiihnt
3 Chore, Priester (12), Monche (13) und Jungfrauen (14), sie toar also fiir
Stifts- und Klosterkirchen bestimmt und in ihrem Gebrauclve von jenen Liedern
ver$ehiedenf wozu Knaben- und Volkschdre mitwirkten (S. No. 44, 2)." Mone.
88. Scqueniia paschcdis.
(Auctor est Adam de S. Victore.)
3.
Ecce dies celebris,
Lox succedit tenebris,
Morti resorrectio,
Laetis cedant tristia,
Cum sit maior gloria,
Quam prima confusio.
Umbram fugat veritas,
Vetustatem novitas,
Luctum consolatio.
Pascha novum colite,
Quod praeit in capite,
Membra sperent singula:
Pascha novum Christus cst,
Qui pro nobis passus est,
Agnus sine macula.
Hostis, qui nos circuit,
Praedam Christus eruit,
Quod Samson praccinuit,
Dum leonem lacerat :
David fortis viribus
A leonis unguibus
Et ab ursi faucibus
Gregem patris libcrat.
Qui in mortc plures stravit
Samson, Christum figuravit,
Cuius mors victoria :
Samson dictus sol corum,
Christus lux est electorum,
Quos illustrat gratia.
5. Iam de crucis sacro vectc
Botrus fluit in dilectae
Pcnetral ecclesiac :
Iam calcato torculari
Musto gaudent ebriari
Gentium primitiae.
6. Saccus scissus et pertusus
In rcgales transit usus,
Saccus fit soccus gratiae,
Caro victrix miscriac.
7. Quia rcgcrn peremerunt,
Rci rcgnum perdiderunt,
Scd non delctiir pcnitus
Cain, in signuni positus.
8. Rcprobatus et abicctus
Lapis istc nunc electus
In trophaeum stat crcctus
Et in caput anguli :
Culpam dclcns non naturam
Novam creat creaturani,
Teucns iu se ligaturam
Utriusque populi.
Capiti sit gloria
Mcnibrisquc concordia. Amcn.
a. Text. Clichtov. IV, 271. — Daniel II, 71 hat die 3 ersten Zeilen uud
V9 194. den Text: „SpIendet scqucntia doctissimiB Trenchii p. 144 sq. ct Ncalii
Med. aev. IL p. 80 sq. adnotationibus, qnas transcribimus."
b. Letarten. 2, 4. Pascha nostrum C).
c. Bemerk. 3. 1. Petr. 5, 8. — 5. 4. Mos. 13, 23. 2i. — G. Ps. 20, 12. —
7. 1. Mos. 4, 15.
— 86 -
89. Sequmtia paschalis.
(Auctor est Adam de S. Victore.)
6.
7.
1. Lux illuxit domiuica,
Lux insignis, lux miica,
Lux lucis et laetitiae,
Lux iminortalis gloriac.
2. Diem mundi conditio
Commendat ab initio,
Quam Christi resurrectio
Ditavit privilegio.
3. In spe perennis gaudii
Lucis exultent filii,
Vendicent membra meritis
Confirmitatem capitis.
4. Solennis est celebritas,
Et vota sunt solennia,
Primae diei dignitas
Prima requirit gaudia.
5. Solennitatum gloria
Paschalis est victoria,
Sub multis aenigmatibus
Prius promissa patribus.
Text Clichtov. IV, 171. Daniel II, 71
10,
Iam scisso velo patuit,
Quod vetus lex praecinuit,
Figuram res exterminat,
Et nmbram lux illuminat.
Quid agnus sine macula,
Quid hoedus typi gesserit,
Nostra purgans piacula
Messias nobis aperit.
Per mortem nos indebitam
Solvit a morte debita,
Praedam captans illicitam
Praeda privatur licita.
Carmis delet opprobria
Caro peccati nescia,
Die reflorens tertia
Corda confirmat dubia.
0 mors Christi mirifica,
Tu Christo nos vivifica,
Mors morti non obnoxia
Da nobis vitae praemia. Amei
hat die 3 ersten Zeilen.
90. Scquentia paschalis.
(Auctor est Adam de S. Victore.)
1. Mundi renovatio
Nova parit gaudia,
Resurgenti Domino
Conresurgunt omnia.
Elementa serviunt
Et auctoris sentiunt
Quanta sint sollennia.
2. Ignis Yolat mobilis,
Et aer volubilis,
Fluit aqua labilis,
Terra manet stabilis,
Alta petunt levia,
Centrum tenent gravia,
Renovantur omnia.
3. Coelum fit serenius,
Et mare tranquillius,
Spirat aura levius,
Vallis nostra floruit:
Revirescuut arida,
Recalescunt frigida,
Post quae ver intepuit.
4. Gelu mortis solvitur,
Princeps mundi tollitur
Et eius destruitur
In nobis imperium :
Dum tenere voluit,
In quo nihil habuit
Ius amisit proprium.
5. Vita mortem superat,
Homo iam recuperat,
Quod prius amiserat,
Paradisigaudium:
Viam praebet facilem
Cherubin versatilem,
Ut Deus promiserat
Amovendo gladium.
6. Christus coelos reserat
Et captivos liberat,
Quos culpa ligaverat
Sub mortis interitu:
Pro tanta victoria
Patri, proli, gloria
Nunquam transitoria
Sit cum sancto spiritu. Amen.
- 87
a. Tcxt Daniel II, 68. ^m. c Cod. Btfon, 10 saec XII. mtV Noteti (X).
fld. ' ind. 8, saec. XV, (C). — Morcl 5,45 3fr.70oii«: /i
(D). — Cod, Viml, aaec, JQY. **» im
Jahrh. Paderborn
\rb9nen Joh . ron SaUh u rtj (K) .
— Clirhtov. IV, 1GK. — liisa. PaUT. 1 l'M
k Ltsartcu. 1,7. Q. sit jiotentia Mor. —
nius B. — 3, 7. PoBtouam Mor. Quia ver Pat. —
Mor. — 4, 6. Cuni ten. BC. — 5T 5. Vitam C. —
— 5, 8. Amovendi Pat, — 6. kcti Dnniel mcht.
c. Bemerk. Eine deutsche UeberseUmg hat Schlosser i, S. 15L Ram-
bacb: Anthologie christlicher Oesange I, S. 2&9,
2,6.
4, 2.
5, 7.
teuct Mor. — 8, 3, le-
Mundi wrinceps falljttir
Deua praeeeperat Mor.
Sequentia paschulr^ & roMffl Domini
(Auctor egt Adam de S. Victore.)
.
5.
Zyma vetus expurgetur,
acere oelebretur
Nova resiirrectio :
est dies nostrae spci,
lluius mira vis diei
Legis testimonio.
Haec Aegyptuin spoliavit
Et Hebraeos liberavit
De fornace ferrea :
His in arcto constituti -
Opus erat servitutis
Lutum, latcr, palea.
Iam divinae laus virtutis,
lam triumphi, iam salutis
Vox erum|iat libera:
Haec est dies, quain fccit Domi-
nus,
Dies nostri doloris tcrinimis,
Dies salutifera
Lex est umbra futurorum,
Christus finis proinissoruin,
Qui consummat omni;t:
Christi sauguis igneam
Hebetavit rumphaearn
Arauta custodia.
Puer nostri forma risus,
Pro quo vervex est occisus,
Vitae signat gaudium :
Ioseph exit de cistcrna,
Christus redit ad superua
Post mortis supplicium.
Hic dracones Pharaonis
raco vorat* a draconis
munis malitia ;
10.
ii
Quos ignitus vulnerat,
Hoa serpentis liberat
Aenei praesentia.
Anguem forat in maxilla
Christus hamus et armilla,
In cavernam reguli :
Manum mittit ablactatus
Et sic fugit exturbatus
Vetus hoBpea B&eculi
Irrisores Helisaei,
Dum conscendit domuiu Dri,
Zelum caivi sentiunt :
Davitl arreptitius,
Hircus emissarius
Et passer effugiunt
lu maxilla millc sternit
Et de tribu sua spernit
Satusou matrimonium:
Sanison Gasae lerifl puuttf
Et asportans portas scandit
Montis supereiliuin.
Sic de Itida leo fortis
fcactfa portia diraemortis
Die surgit tertia:
Kugiente vocc patris
Ad supernae sinura nmlns
Tol revexit spolia.
Cetus Ionam fugitivum,
Veri lonae signativuin,
Post tres dies redilit vivum
De ventris angustia:
Botrus Cypri reflorescir,
Dilatatur et excrescit,
88 —
Synagogae flos marescit,
Et floret ecclesia.
12. Mors et vita conflixcre,
Resurrexit Cbristus vere
Et cum Christo suiTexere
Multi testes gloriae:
Mane novum, manc laetum
Vespertinum tergat fletum,
Quia vita vicit letum :
Tempus est lactitiae.
13. Iesu victor, Iesu vita,
Iesu vitae via trita, •
Cuius morte mors sopita,
Ad paschalem nos invita
Mensam cum fiducia:
Vive panis, vivax unda,
Vera vitis et foecunda,
Tu nos pasce, tu nos munda,
Ut a morte nos secunda
Tua salvet gratia.
a. Text. Clichtov. IV, 169. Daraus Daniel II, 69.
b. Lesarten. 4, 5. rhomphacum Dan. — 5, 1. visusDan. — 7, 2. Christi
Dan. — 8, 4. aneptitius Dan.
c. Bemerk. 2. „Clicht. intelligit de vasibus argenteis et aureis, qnae secnm
portabant Iudaei: equidem cladem primogcnitorum significatam puto." Daniel.—
8, 4. „Dav. anep. i. c. Sauli regis, incolumis effugit. 1. Reg. 21, ita Christus
vcrus Dei filius salvus evasit.*4 Dan. — Eine deutschc Uebcrsetzung und Angabe
ron riclen (an 30) Bibelstellcn , auf die der Dichtcr hingedcutet , hat Schlosser
I, S. 153.
92. De resurredione Christi feria IV. post octav. pasdi.
(Auctor cst Notker Balbulus.)
1. Laudes Christo redempti voce modulemur supplici.
2. Omnis in bac die rerum natura iubilans
:*. Personet immensas tilio Dei gratias. •
4. Iani nostri concivcs coelcstis sanctuarii milites,
5. Ordines novcni in vestra nos adunate gaudia.
G. Hymnite nunc supcri, pariter resonate inferi,
7. Et oinnis in Domini spiritus gratuletur aenesi,
8. Qui bominis causa Deus homo nascitur
9. Et fragili carne se Deitas occulens probra sustinuit patiens,
10. Virtutibus, signis ut Deus emicuit,
11. Et corporis nostri ncccssitate fruens verus terrigena claruit.
12. Ab boste tentatus non est agnitus ncque divinitas patuit:
13. Ars artera delusit, donec veteris nodum piaculi secuit.
14. In ara crucis hostiam se pro nobis Christus obtulit Deo patri, morte
sua nostra mortificans crimina.
15. Iam victor Christus baratro populato, mortis principe vinculato ab
inferis pompa regreditur nobili.
16. Ilaec est dies, quac illuxit post turbida regni Aethiopuin tempora,
17. Christus in qua resurrexit ultra victurus cum caroe, quam sumpsit
de Maria virgine.
18. Qui ovem cum gaudio patri, quam perdiderat, hnmero revexit suo.
a. Text. Danicl II, 17$. 291. aus Borol. 1. saec. XI. (A) und einigen
Miss. — Seq. Dav. 1495 (B). Miss. Col. 1504 (C), Mog. 1507 (D), Prag. 1607 (E),
Mind. 1513 (F), Numb. 1517 (G). — Adelpb. 33 (H), Lud., Torr. — Steht auch
fiii Cod. Einsidl. 121. saec. X. Cod. S. Gall. 54G (Brauder), tcoraus Daniel V, 5G
die erste Zeilc hat: Laudes redempti Christo corde.
b. Lesarten. rcdemptori ADH. — 2. iubilat A Lud. Torr. iubQet D. —
3. Personat. B. — 5. nostra A. — adiuvate BD. — 6. paritergue £. — 7. Ut
- 89 —
— Pomino DH Tor. — gcnesi A. — 9. Deitatis C. — U. Qui corpari
— 14, korttm pm C. — ir>. Christus virtor CDH, — 16. 411:1 III. A — 17
DptH 0 fchlt c,
c. Bemerh I Rhytfo C. spricht Bartsrh
istua omni rorpori* humani imbecillit&td Laborans
\ estft tl«-"muiistru\it.** Daniel. — 16. „Aethio]>es boc loco denotant fl.Lcmonmii
iterras et corpore et auima nigras, qiULrutt ptiBcepfl saepiufl lliirao uuncupa-
I alludit poeta ad captivitatem Iudacorum Aegyptiacam." I> micl.
93. Sequrntia pascJuilis
(in dominica ante ascensionom Domini).
Mane prima sabbati
Surgens Dei filius
t gloria:
iceleris
Rediit ab iofe
1 suinma victoria.
mrrectio
Omni plena gaudio
ofatur omnia.
Bemrgetttis itaque
llarta Jiagdalena
I praenuntia.
Cfaristi fratribus
iijort»* tristibus
gaudia.
n hrati nculi,
Qoibus regem saeculi
rte iam deposita
LQtuita.
llaec est illa femina,
cuncta crimina
Ad Cbristi vestigia
lavil gra
> «luni plorat et mens orat
to rbunnt. quod cor amat
omnia.
.. 166 il. 224)
._ Te*t. 11 l licbt. IV, 167 (C).—
. XIV. (D). — Seq. 1m
9. Nou ignorat, queiu adorat,
Quid preeetur, iam deletur,
Quod nieus tiuiet conscia.
Ki. o Maria, mater pia,
Stella maris appellaris
opLTum per merita.
11. Matri Christi coaequuLt,
Dum fuisti sic voc
Sed hooore sulnlita.
12. IUamuadi imperatrix,
l>ta beata peccatrix
Laetitiae primonliu
Fuderunt in ecclesia,
13. Illa ciiiiii fuit porta,
IVi quam niuiido lu.\ est orta;
Haec resurgentis nuntia
Mundum replet laetitia.
14. 0 Maria Magdalena,
Audi vota laude plena,
Apud Uhristum cunruuj iatuin
Clementer concilj
15. Ut fons summae pietalis,
Qui BC lavit a pei
Ser - atque ti
Mundet data venia :
Atiieu (licattt omnia,
gu Freiburg ». JaJtrh.
D;iniel II, 255 *c < Ji.M el
j Adelpb. 12 iii -
Lisa. fratr. Paris. 1520 (II), Mias. Praetnoortrat. 1530 il). —
igel I, lHt au rext., Clfchk, Panfol. —
tn) I . XII. mit Netmett, Cod. Lucern. succ XIU.
I
tarUm. 1, 2*61.fdei Mon, — 2, 2. Rcdigcns ab A
fs. 3, 2. Omniiiin B, — 4, 1. llcsurgcns B. —
,4. Primo Mon. Priiuum K W 1'rimx. -
ii" tkr Namen Chriatna
/ ihm Magdatena im Leb< ■
ihn auch wollte." Mone, der Chriatum xtatt i
1 Qnod AB Wtck ^nod prccatur. Dan. nam del, Monc , libri iam.
C 1615 nam. — 10. 0 M. st. mar. Pia mat. ap. C. 0 M. st. mar, m:it. ph ap.
Wack. — 11 Ma. Chr. <1. f„ Cotq. s roc I J l ~< Moae — II, 9. Tn I A- -
12. steM ^c/t 13 C. — 13, 2. P. q. aalus est exorta B. W*dr. — 18, 3-4
/<?W< B, — 15. 1. U, f. ipse piet. D. — 15, 4. tuund&t B. — 16, 5. pet 0« B
venia. Aroen C.
94. Scqitrutia pasckahs ad Vesptram feria V.
(Auctor Notker Balbulus liabetur.)
1. Laudaotes triumph.intem Christura pangamus hymnum,
2. Qui muudi principe devicto servili nos solvit a vinelo.
3. Quapropter cum pridem mutis rcsonarc nuuc decet organis«
4. Et laudum eoncentu digno occurrere surgenti doinino,
5. Qui niorte victa diem hunc ornavit gloriosi pompa triiunphi,
6. Quo et eduxit populwm signatum de Aegypto sanguiue suo,
7. Principis et regno inaligni popuiato, et ipao strato
8. Electos coelestem concessit ascendere in Ierusalem.
9. Hiuc, fratres cari, simul laeteinur sacratissimo dici huius festo,
10. Qua fortis leo, daeinone victo, surgens tumulo illuxit omni modo,
11. Et sanctarum excroplo inouiti mulierum quacramus Christum,
TJ. Invenimus quein cito, virtutum aromata si praeparamus,
13. Quod ipse praestet pius.
a. femtt Mone No. 145 (1, 19C) <*««: Hs. zu St. GaUen No, 380. p. 253.
11. Jahrh. mit Neutnen. untCT Xotkers Sequensen, — Daniel V, 54 aus Cod. S.
GalL 546 (Brander), stimmt tjeuau mit Mone.
b. Bemerk* Mone thciU die Sequenz tit 7 Str, mit einem eitizeilige»
Schhm. S. daruber Bartsch S. 6\ 7. 117. 139.
95. Tcmporc paschnli.
&.
Generans regem spoliantem tar-
tara,
Pullentem nunc in aethera.
Rex in aeternum suscipe
15. Benignus praeconia uostra
Sedulo tibi canentia.
Patrifl sedens ad dexterara, vic-
tor ubique,
Morte iam superata
Atque triunipbata
20. Polorum possidens gaudia,
0 magna, o pulchra, o celsa
Clementia Christi,
Lucifiua, o alma etc.
Text. Morel No. 68. S. 40. am: zuSt. Urhan (jctzt in Lueern). 14,JaJtth,f
Lehen der Heiligen ettthaUend. „Ein bestimmtes Metrum herzustdlen hat grosst
Schwiertgkeit." Morel. — Danicl II, 175 md V, 61 hat die erate Zeile. —
Stcht auch m Cod, S. Gall. 546 (Brander).
Fulgens praeclara rutilat
Per orbem hodie dies,
In qua Christi lucida
Narrantur ovanter proclia.
De hoste superbo , quem Clm-
stus triumphavit
Pulchra castra illius perimens
deterrima.
Infelix culpa Evae,
Qua caruimus omnes vita.
Felix proles Mariae,
10. Qua epulamur modo una.
Benedicta sit celsa regina illa,
— 91 —
9G, Sequi /fl in pa$ekati trtnporr.
(Auctor Notker R&lbutus habetur.)
Ecce voeibus carniiua coniparibus ecclesiu dilecto pang.it suo, illius
gaudens reditus triumpho.
■ polcro t ena lacriinulam, taeta uunc excipiat regressum,
quem nuper flebat ademptum.
3. Qui <le sursum veuiens huius et affeetu ardens tersit suo vulnnv ab
illu uaevuui pareutis primulae.
4. Cuius sponsi radio proeul de nuptae gaudio synagoga pellatur, colore
obfuscata nigerrimo.
Namque illius amore alto coniixus crucis arbore sacravit lateris illam
tiuniiiie.
6. Hanc praetiguravit Eva, viri cum fabricatur a eosta, et Noe arcula
aqui
7 Hknc Babvlonis nuper tyranno misere afflietam atque suis a sedibus
translatam,
8, Tu, Christe, favens poranti atque sternens Babylouem revocasti Sion
niiin ftd montcin.
Quam hic iocumlis ovantcm gaudiis gratia BgtmS mundi tiorentis.
10. Huius LTutiae eo &U! llnsu mlemptus tuo < ruore,
11. Et qui nostri causa canopicos afflixisti morte prineipes, ut uos iude
Iveres,
■ ju eremo huius vitae, Qt muuiti pedes viperas conteramus
■
Te duce promissam veuiamus ut ad terrain.
a. T*xt ftfau Ho. 164 (1, 209) 011*; Ht. *U St. GaVcn No. 378. p. M&
(A). No, 380. p. 259. 11. Jahrh. (B).
1> Lrtarten, 1. exultans sui B. — 2. lacrimula A, — 4. Huius B. — 5.
i* aflixus panso stipite B. — 6. Haee B. Hac A. „Ich utte dcn Acc
(T).H Mflfkft — Aova A, — 11. iani punisti B. — 12, hercmo AB.
r. Bemcrk. Ucbcr das lihythmische etc. nprtcfe Bartscb & 17. 8L 90. 101.
Kirche seirie Bran
\affunq der Eva a\ ite Adams als das Vorbild fur die 6
*$ der Kirchc bet\ d*J dcr Oeffmtnj dcr &
B
lche Beziehuug auch in den griechimchen Kirchen »*t/'
1)7. Feria III. post pascJnt.
(Auctor est Notker Balbulus.)
lomine, laetifica sponsam tuam ecclesiam,
\\\ hi quibufi eam, Christe, tibi sponsaw
Allatis illi dotalibus valde miris.
Tunc morte tua tristes sanctas feminas atquc viros rnulsisti resur-
ido.
Nunc residens ad patris clextram omni mortis ab incursu nos, ChJ
tuere.
a. Text. MoneNo. 155 (1, 210) aus: Rs.vonMurbachtuColmar, IS.Jahrh.
11$. tu St. Galhn JNa. 378. p. 20C mit dar Melodit, 10. Jahrh. von Notker
— 92 —
(B), No. 3S0 p. 171. 11. Jahrh. mit Neumcn (C). Beide Handschr. mit der Be-
jttimmunq: feria IIT. post dominicam II. paschae ad vesperam. — DanielV, 192
hat denTcxt aus Mone. — Steht auch in: Codd. Einsidl. 113. 114. 121. 866L
Khcinau. 6. 9.
b. Lesarten. 4. Christi A. — 4. Nunc. A.
c. BemerJ:. .,Sequenzen ohne Schlusssatz, also mit einem Doppelversikd
schliessend. llierher gchort wol diese Sequenz, die (nach Mone's Eintheilung)
nach cinem Eingang (Vs. 1. zwei Doppelversikel enthnlt (2. 3), wobei jedoch dte
Stollen des crsten (2) sich nicht genau dechen." Bartsch S. 29.
98. In feria secunda post pascha.
1. Altissimc Icsu Christe, qui dignatus es munda
2. Ex virguncula Maria carnem nostram assumere immaculatam,
3. Tu pcr feminara renovas carnem nostram, quae perierat per Evam.
4. Tu nostra visitasti infirma, ut infirmas sanans curares animas.
5. Nam, quamquam in humana natura apparebas, tu carebas macula.
0. Tu nostri miserans de superna cxisti patria, visitans nostra,
7. Charitate tua nimis cara qua nos dilexeras super omnia.
8. Ergo tua iugiter regnat altissima divinitas.
9. Servi formam tu non dedignans iungis tibi ecclesiam.
10. 0 quis iam tanta digna et pia pietatis viscera!
11. Has pic cantet odas ccclesia nunc dulciter tuas,
12. Iubilans propter magna dilectionis dona, qiia tu nos dilexeras, nos
tuum plasma.
13. In tantum ut pro nostra tu morereris vita, et reduceret vitam mors,
Christc, tua.
14. Gaudot ccclesia pia promerc carmina,
15. Seque mundissimam parare studet hostiam,
16. Dum mortificat mala vitia, gloriam dum desiderat mori propter tuam.
17. Illam tu serva, tu laetifica; haectuadicitur sponsa, sanguine quaesita.
18. Haec sacrata festa tribuas paschalia
19. Tuis semper servis colere continua,
20. Ut eis aetcrnam dones vitam. Amen.
a. Text. Neale p. 51. e Miss. Leodiensi !1513. — Daniel V, 196 hat den
Text aus Nealc.
b. Lesartcn. 7. Addidi qua, tum sensu, tura metro postulantc. N. — 11.
Transposui, metri causa, odas et nunc. N. — 3. Additur Rubrica: In dedi-
catione ccclesiae dicuntur sic sequentcs vcrsus: llaec sacrata aula
dicitur ccclcsia: Tu in illa bona prccantes exaudias, Ut eis aeternam dones
vitam. Amcn. N.
99. Svqitentia feria IV. post pascfia.
(Auctor Notker Balbulus habetur.)
1. Eia harmoniis, socii, laudum rcsonis
2. Huius splendidc vernantis celebrcinus gaudia^simul temporis,
3. In quo patriae coelestis per Christum patet reserata spes nobis.
4. Nunc gemit Pliarao sibi raptos plaga mortis, quos afflixit vernaculos,
5. Nos autem referamus supremo grates regi, qui nos redemit barathro.
— 93 —
6. Et qui per Christum canopicft morc Iudaeorum Solvimur poenft,
7. Mentes pariter praeparemus, typicam ut immolemus victimam,
8. Cuius cruore sacrosancto insigniti mentis domo
9. Non pavemus angeli cnscm plectentis reos vindiccm.
0. Et digne mysticis ut eius epulemur carnibus,
1. Fermenta criminum purgemus, sinceritcr vivamus.
2. Sic eripi in huius eremo vitae quimus pcr coeleste lumen de tetris
hostibus,
3. Per lavacrumque Christi inimicis elapsi digue ipsum landare hymno
Moysi,
14. Qui suos maligno pressos Pharaone alumnos
15. Liberat, obsttucto atris abyssis inimico.
16. Quapropter certante nunc voto iubilemus tantac potestatis domino,
17. Et suae ianuam praecelsae pietatis pulsemus precibus devotis,
18. Moriendo ut qui mortis legem mpit atrocis,
19. Hic redemptos custodiat, ne post tergum decidant,
20. Sed ut regnum scandant promissum.
a. Text. Mone No. 156 (1, 211) aus: Hs. zu St. Gallcn No. 376. p. 348.
tB. Jahrh. mit Neumen (A). No. 880. p. 2G2. 11. Jahrh. imtcr Notkcrs Sequen-
ten (B) mit der Ueberschrift : Eia turba. Unde supra. — Dan. V, 55 e Cod.
3. GaU. 546 (Brander).
b. Lesarten. 6. can. vice B. — 9. ens. caedentis B. — 10. dign. carni-
bns ut eius ep. mysticis B. — 11. cr. muudemus B. — 12. heremo AB.
c. Bemerk. 8. „mentis domus = das Haupt des Menschen. JDa der
Memeeh ein Tempel Gottes ist, so wird sein Angesicht als die Thure betraditet
md seine Stirnc als der Sturz (superliminare) der Thiire gesalbt, wie vor dcm
Auuug aue Ajcgyptcn die beidcn Pfosten und dcr Sturz der Hausthure von den
Israditen mit dem Blute dcs Osterlammes besprengt wurdcn. Exod. 12, 22."
Mone.
100« In feria tertia post pascha.
1. Aulae lucidae repertor, lux et ianna, die hodicrna
2. Surrexit morte devicta hostia viva patri immolata,
3. Sua sancta gratia.
4. O quam pia clemcntia!
5. Quos atrox scrpens morsu detruscrat in tartarum,
6. Hos Christus clcmens revexit luminis ad gaudia.
7. Su& sanctA gratia.
8. O quam pia clementia!
9. Leo fortis de tribu Iuda morte solvit mortis vincula
10. Su4 sanctft gratift.
11. Nobis vita reddidit vitam, ct ad patris ducit vitam sua.
12. Cuius cruore rcdempti, summA sub gratia,
13. Cum ipso resuscitati sumus in gloria.
14. Nunc pia corda iubilent pcr fcsta huius dici paschalia.
15. Ut mereamur intercssc sanctae resurrectioiiis gloriae.
16. O felix turba, cui patcnt rcgna acterna, Christi iiuiiktc rcddita!
17. Verc bcata, cui angclica catcrva miuistrabit sinc mcta!
18. Iam Christc, venia rcdemptis indulta,
19. Cum tu iudicare vcncris saccula,
20. Desiderata da nobis gaudia in sanctorum gloria. Amcn.
— 94 —
a. Ttjt. Xcali: p. 53 e Miss. Tornacenti 1540. — Daniel V, 197 hat den
Tri.t aufi »aJ*.
h. Lcnarttin. ..AnUi surrexit omisi Christus, quod mera est glossi
wi^tro'in«j n-jiu^nat." >". — 2, Liber sumus resuscitati. N. — 3, Inserit liber
pii ■, qwn\ ornisi. N\
101. Sequentia feria IV. post pascha.
(Auctor Notker Balbulus habetur.)
1. J,auduin quis carmiiic unquam praevalet, regum summe, typica
inaicstatis tuue promere?
2. Qui paronti supremo deitate coaequalis omnia potestate pari disponis;
:i Nam ante huius mundi exordia in patre callebas sophia, per quam
f icta sunt omnia, quaeque profert triplex machina.
4. Qui ccrncns immersos esse barathro, tua quos adornatimago, propter
nos factus es homo, ut nos solveres sanguine tuo.
5. Ilacc pridein signavit sub typo Isaac parentis nostri immolatio, mae-
tabatur aries pro quo domino.
<>. Te, Christe, passurum pro mundo Ioseph praenotavit venditus in
Aegypto, nunc daturum typicos victus populo.
7. Nuni fucras praeiiguratus infernum facturus, cum Samson vir invictus
leoncm suffocavit ct portas hostiles disrupit.
8. Tu, doiuinc, cs suave rubens illius flos virgae, quam fudit radix Iesse
gcncrosa germine, quo sunt praeconati prophetae.
0. Ilacc nostris praenotantur patribus, o redemptor, ceu sub umbra
primitus, quae nos verius te monstrante cernimus.
10. Tu cuncta procul fugas nubila, terrae reddens tui vultus lumina,
quao morte tua fuscabatur tremula.
11. Kcce nunc pcrsnicuo cuncta ornantur elementa sereno, quiaredisti
victor barathro.
12. Ilinc et nos, o socii, mente dominum sincera et humili simul laude-
mus carminc tali :
13. Sit patri laus suraino, qui levans nos coeno haud pepercit proprio
propter nosmct filio.
II. Laus quoquo sit nato, pro nobis qui factus est homo, ut solvens nos
tartaro redderct paradiso.
15. (iloria conpar sit pneumati aevo omni.
a. Text. Mono No. 14« (1, 108) aus: Hs. *u St. OalJen No. 380. p. 264.
//. Jahrh, mit iYrwmm. l'nter Notkors Scquenzen. — Daniel V, 52 hat aus
roil. S. Ivall. S4ti (Bramlcr) der Text, der mit Mone genau ubereinstimmt.
Srhubigor N. 40: ^Donnerstag nach Osternj' hat aber den Tezt nicht.
b. liemcrk. Itei Mone hat die Scquens 7 Str. und als 8. einen MweiseMgen
KhlHss iKM. — %J)iese Sequenz , naeh der Melodie von concentu paxili, ist
wedtr in sivh harmoniach gebaut* novh entnprieht sie in den Ehuthmen dem
Originaier Hartsch N. l/«\ — X ,.sophia ist hier die Vorsehung. Denn ehe die
HV/f crwhaffen icurde* hat Gott drren gtmzen Verlauf vorausgesehen , was in
obigen Verten ausgedruckt iVf.*' Mone.
— 95 —
102. L IV, g&8i
(Auctor est Notker BalbuJus)
Laudes Dea concinat <<rbis ubique totus, qui gratis est UberaJ
ummi patris indulgentiaui, qui iniserans, qutid gemtfi huuianum
iccubuit veterano,
it natum suum in terras,
;i dextra iacentes coeno levaret polo restitueretque palnae.
Hic ergo genitua illibatae inatris ntero^
6. Hic vixir solus hoino absque naevo et sine dulo.
Soluber Adae malesuaaor
m sua non iufecit fraude,
9. Quin ipse carnis eius esca petita avide,
>us bamo Deitatis victus est in aevum.
11. Igitur omnes, quibus princepe buius sueculi,
12. ibi placita sunt, inflixit, quosque perdidit:
[fm> liaerete, in quo suum nihil invenit,
14. Nam ipsi adhaerentes nequaquam potest pcrderc.
15. Gratias nunc atque in saecula
1G. Omnipotenti redemptori iubilenaus.
a* Text Mone No. 158 (1, 214) aus: Hs. van Murbaeh *u Colmar, 12*
Jakrh. mit thr Bestimmung: fcria VI. (A). Ite. su Munchen Clra. No. 14063 f.
/, Jahrh. mit Ncutncn (B.., hci Danicl OocL Mon. fi). Schubigcr No. 11. e
Cod. EinsidL Fr. 1. (C). Danicl V, 62 aus Cod. S. Gall. 646 (D). — Miss. Bas.
1510 Uht atich in: Codd. Einsidl. 113. 114 121. M& Rheiuuu. 6. 9.
V. Leearten. 2. subcubuit A. — 3. Misit huc nat, & terris A. — 4.
sceuo E. — 8. fecit B. — 10, horao D, — 11. omnia A. — 14, N. sibi AB. —
15. nunc et C, — 16. red, canaraus C.
c. Bemcrl: Ueber tlas Rhythmische etc. spricht Bartecfa S. 4, 5. 13. 39*
Ift. 47. 49. 52. 60. 65. 70. 82. 94. 129.
103. Inferia F. pod pascha.
•ic nobis, quibus e terris nova
Cuncto mundo nuncians gaudia
ram rursus visitas patriam?
Respondens placido vnltu, clara dixit voce Alleluia.
Angelus mihi de Chriflto indicavit pia miracula,
Dominum siderum cecinit voce laudanda.
Mox ergo pennas volucris vacuas dirigens laeta per auraa
8. BedSit umulis et dixit vacuatani legem veterem, et novani regnare
gratiam.
Itaquc plaudite famuli voce clara: Christus hudic redemit nos a
morte dira.
l*ater Filium tradidit saevis, ut interimereut pro salute nastm.
Sponte subiit Filius mortem, ut redimeret nos ruorte ab aeterna.
ic requiem capere licet oninibus et vita frui perpetua,
wite pariter mecum, famuli, celebri laude Sauctum Pascha.
. Christus est pax nostra.
— 96 —
a. Tcxt. Nealo p. 51. c Mies. Sarisburiensi 1555. — Daniel V, 197 hat
de.n Tcvt ans Neale.
b. Lcsarten. 1. „Libri plcriquc, sine sensu; aetheris nov. C. m. risiUns."
Neale. — 10. ..Forsitan scrvis, ct ita sc habct in ed. Paris. 1555." Neale.
10 4. In fvria V. (IV.) sanctac paschac.
(Auctor et Notkcr Balbulus.)
1. Grate.s salvatnri ac regi Christo Dco solvant
2. Onmes insularum incolae,
X. Quem speetatmn diu iam teneut.
1. Et lc^cs eius nientibus captent proinptulis,
r>. Quos dcrelicto populo delegit Iudaeo de Abrahac carne genito.
0. Et per tiilem quos Abrahac natos fecit et cognatos propter Deum per
sanguincin.
7. O Christe. consanguinec naturae nostrae, nos fove.
s. Atque per divinnm potcntiam tuere ab oraui incnrsu inimici et in-
sidiis.
D. Queni per cjirnis edulium delusisti hamo tuae maiestatis fili Dei.
10. Tu resurgcns imperitas non moriturus amplius.
11. Tu mortalem nostram ac terream naturam resurgens incorruptivam
fecisti atque in coelis invexisti.
a. Tcxt. Mone No. 157 (1, 212) aus: Hs zu Miinchen Clm. 14322. f. 25.
Vou Notkcr. Mit der Mclodic (A). Clm. 14845. f. 33. 12. Jahrh. (B). Clm. 14083.
11. Jahrh. (C, Daniel Cod. Mon. 6). Clm 11004. f. 109. 11. Jahrh. (D). H$. zu
Slnttgart Brcv. No. 123. f. 184 mit Neumcn, 12. Jahrh. (£). Pez thes. anecd.
nov. I, 1. )). 20 ohnc Abxccichung. Murbachcr Hs. zu Cohnar 12. Jahrh. (F). —
Schubigcr No. 13 c Cod. Einsidl. Fr. 1. (GJ. Danicl II, 15. hat dU erste ZciU.
— Miss. Bass. 1510 (II) — Cod. S. Gall. 546 (1). — Steht auch in: Codd.
Einsidl. 113. 114. 121. 366. Rhcinau 6. 9.
b. Lesarten. 2. incolarum A. — insulae B. — 3. tenet B. — 5. Iudeae
B. — Abrac H. — 6. f. quod F. — cogn. suum sauctum pcr sang. IMone. buos
DF. sanctam F. — 11. ct terr. I Mone. — atquc coel. I Mone.
e. liemerk. Ueber das Mhythmische ctc. spricht Bartsch S. 13. 30. 37.
38. 41. 43. 45. 47. 50. 53. 54. 55. 60. 81. 97.
105. Sequcntm fcria VI. post pascha.
(Auctor Notker Balbulus habetur.)
Deus qui perenni etc.
Ttdt. Dicsvr Anfang wird con Schubigcr S. 46 angefithrt.
100. Domiitica in octava paschav.
1. Salve dies dieruni gloria,
Dies felix, Christi victoria*
Dies prima:
Lux divina caecis irradiat,
ln qua Christus infernum spoliat,
Mortein vincit, et reconciliat
Suinmis ima.
- 97 —
L Sempiterni regis sententia
Sub peccato conclusit oninia,
Ut infirmis snperna gratia
Subveniret:
Dei virtus et sapientia,
Temperavit iram clementia,
Cum iam mundus in praecipiti
Totus iret.
3. Insultabat nostrae miseriae
Vctus hostis, auctor malitiae,
Quia nulla spes erat veniae
De peccatis : *
Desperante mundo remediuin,
Dum tenerent cuncta silentium,
Deus pater emisit filium
Desperatis.
I. Praedo vorax, monstrum tarta-
reum,
Carnem videns, non cavens la-
queum,
In latentem ruens aculeum
Aduncatur:
&. Text. Morel No. 73. 8. 43. aus:
Pir». 1586. 12. 8. 100. ,JScheint altern
b. Lesarten. 1. Es fehit ein Vs.
Dignitatis primae conditio
Reformatur nobis in filio,
Cuius nova nos rcsurrectio
Consolatur.
5. Resurrexit liber ab inferis
Restaurator humani generis,
Ovem suam reportans humeris
Ad superna:
Angelorum pax iit et hominum,
Plenitudo succrescat ordinum,
Triumphantem laus decet domi-
num,
Laus aeterna.
6. Harmoniae coelestis patriae
Vox concordet matris ecclesiae :
Allcluia frequentet hodie
Plcbs fidclis :
Triumphato mortis imperio,
Triumphali fruamur gaudio;
In terra pax et iubilatio
Sit in coelis.
Hymni et collectac, antiphonae etc.
Ursprunge8 zu sein." Morcl.
- 2, 7. Vielleicht praecipitia.
107.
1. Sezta passus feria
Die Ghristus tertia
Besnrrezit:
Surgens cum victoria
Collocat in gloria
Quos dilexit.
2. Pro fideli populo
Crucis in patibulo
Immolatur:
Clauditur in tumulo,
Tandem in diliculo
Suscitatur.
3. Ghristi crux et passio
Nobis est praesidio,
Sicredamus:
Christi resurrectio
Facit, ut a vitio
Resurgamus.
4. Hostia sufSciens
Christus fuit moriens
Propeccato:
Sanguinis effusio
Abluit nos impio
Triumphato.
In/ra octavam paschae.
5. Morte sua simplici
Nostrae morti duplici
Fert medelam:
Vitac pandit aditum,
Nostrum sanat gemitum
Et qucrelam.
6. Leo fortis hodie
Dat signum potentiac
Resurgendo:
Principem uequitiac
Per arma iustitiae
Deviucendo.
7. Diem istum Dominus
Fecit, in quo facinus
Mundi luit:
In qua mors occiditur,
In qua vita redditur,
Hostis ruit.
8. Geminatum igitur
Alleluia canitur
Corde puro:
Quia culpa tollitur
Et vita promittitur
In futuro.
— 98 —
9. In hoc mundi vespcre
Fac nos resurgere
Iesu pic:
Tcxt. Miss. fratr. Taris. 1520.
Salutaris omnibus
Sit tuis fidclibus
Dies iste. Amen.
108. Dominka post octavam paschae.
(Auctor est Notker Balbulus.)
1. Iudicem nos inspicientem, crypta cordis limantem in commune pre-
cemur,
2. Proprias illi puras conscientias possimus ut exhibere.
3. Deus patiens, iustc, clemens atque tremende,
4. Tu vis parcere magis poenitenti quam plecti;
5. Tu nos pasccris morte morientum, sed cos suscitas ;
G. Nec gaudes, Deus, iu perditione qui stygem properant.
7. Tuis civibus angelis est gaudium, pravo crimina sua puniente.
8. Crcdo, percat ut unus pusillulus, non est placitum tuo in conspectu.
9. Tu nos sorva iugiter omni a malo, Deus, iuste iudex,
10. Ut non, quando veneris, omnibus digna factis redditurus,
1 1 . Nosmct habcas punire, sed muncrari.
a. Tcxt. Monc No. 164 (1, 220) aus: lls. zu Miinchen Clm. 14083. f. 1&
//. Jahrh. mit Neumen (Daniels Cod. Mon. 6, den attch II. Christ mtr verglicht*).
fcklmbigcr No. 16. c Cod. Einsidl. Fr. 1. Danicl II, 55 hat die erste Zeile und
V, 63 den nicht abtoeichenden Text aits Cod. S. Gall. 546 (Brander). — titcht
auch in: Codd. Einsidl. 118. 114. 121. 366. Rheinau. 6. 9.
b. Bcmerk. Ucber das Bhythmische etc. spricht Bartsch 8. 9. 25. 47. 49.
59. 98. 99.
109. Dominica II. post octavam paschae.
(Auctor est Notker Balbulus.)
1. Laus tibi sit, o hdelis Deus,
2. Qui nunquam confuudis in tc coniidentes, sed eos magis glorificas.
:i. Tu propugnaculum advcrsus hostiles incursatus et insidias,
1. Pastor noster dirruptor laquei,
5. Tu conservas, qui timent tc valdc, magnam dulcedinem, Deus, indulgens.
a. Tcxt. Mono No. 165 (1, 221) aus: Hs. zu Munchen Clm. 14068. f. 16.
//. Jahrh. mit Neumcn (Danicls Cod. Mon. 6., den auch H. Christ fM> veralichen).
Sriuibigor No. 17 c Cod. Einsidl. Fr. 1 Oanicl II, 56 hat die erste ZeUe und
V, ttf dcn nicht abwcichcnden Text aus Cod. S. Gall. 546 (Brander). — Steht
uuch in: Codd. Einsidl. 113. 111. 121. 866. Rheinau 6. 9.
b. Lcsartcn. 4. disruptor Monnc. Monc. dirriptor Schuh.
i\ licmerk. „fidclis (1) und conlidcntcs (2) beziehen sich auf einander,
Oott durch dic Wahrheit und der Mensch durch den Glauben an die Wahrheit.1'
Monc. — Ucber das lihythmische etc. spriclti Bartsch S. 9. 22.
j
— 99 —
110. Dominica post octavam paschae.
(Auctor est Notker Balbulus.)
1. Laeta mente canamus Deo nostro,
2. Qui defectam peccatis semper novat ccclesiam,
3. Et eam pallidulam de radio vcri solis illuminat,
4. Et terrae de Mesraim eduxit fornacibus ignitis,
5. Quique in omni tribulatione eam exaudit,
6. Insuper coelesti nutrit panc,
7. Et cultum docet suum,
8. Quin de pctra melle dulci eam adimplet.
a. Text. Mone No. 166 (1, 222) aus: Hs. zu Munchcn Clm. 14083 f. 16.
Jahrh. mit Neumen (Daniels Cod. Mon. 6, den auch H. Christ mir ver-
Jun). Schubiger No. 19. e Cod. Einsidl. Fr. 1. D.miel II, 56 hat die erste
ile und V, 64 den nicht abweichenden Text aus Cod. S. Gall. 546 (Brauder).
— Stcht auch in: Codd. Einsidl. 113. 114. 121. 366. Rheinau 6. 9.
b. Bemerk. Ueber das Rhythmische etc. spricht Bartsch S. 9. 23. 23. 60.
97. 103.
111. Sabbato in albis.
(Auctor est Notker Balhulus.)
1. Carmen suo dilecto
2. Ecclcsia Gbristi canat, ob quam patrem matremquc descrens
3. Deus nostra se vcstiit liatura ct synagogam respuit.
4. Christe, tuo sacro laterc sacramenta manarunt illius,
5. Tui ligni adminiculo conscrvatur in salo sacculi.
6. Ilanc adamans coniugem claudcris Gazae, sed portas effracturus illius,
7. Hanc etiam hostibus cruiturus cs congressus tyranno Goliath,
8. Qucm lapillo prosternis unico.
9. Ecce sub vite amocna, Ghristc, ludit in pace omnis ccclcsia.
10. Tutc in horto, resurgens, Ghristc, hortum iiorentis paradisi tuis
11. Obstructum diu reseras, domine, rex rcgum.
a. Tcxt. Mone No. 160 (1, 21C) aus: Hs. zu Munchcn Clm. 14083. f. f. 15.
mit Neumen 11. Jahrh. (A, Danicls Cod. Mon. f>., den auch U. Christ mir ver-
glichen). Murbacher Messbuch dts 12. Jahrh. zn Colmar (B). — Schuhiger No. 3.
e Cod. EinsidL Fr. 1. (C). Daniel II, 53 hat die crste Zcile und V, 193 denText
awt Mone. — Miss. Bas. 1510 (D). — Steht auch in: Codd. EiiisidL 113. 114.
121. 866. Bheinau 6. 9.
b. Lesartcu. 2. accclesia A. — 3. Dominus n. A (nach Christ Abschrift).
— 6. amminiculo A. — 7. Goliad A. — 8. j)rosternens BD. — 9. vitae AB. —
aecclesia A. — 9. omnis — Christe fehlt B. — 10. orto . . ortum AD nach
alter Schreibweise. — 11. reserans D.
c. Bemerk. Vebcr das Rhythmische etc. spricht Bartsch S. 8. 30. 43. 40.
51. 53. 82. 83. 94. — 9. „Ein schoncs wid gauz biblischcs Bild dcr Kirche,
die unter dem Weinstock Christus sicher in seincm Garten spiclt, wcil sie in
seincm Frieden lebt. Nach Cantic. 4. 5." Mone. — 10. ,.Die Anferstehung
Ckristi wird als einc neue Schopfung mit jencr des Paradieses verglichcn."
Mone.
— 100 —
112. Feria sexta in albis (feria II. post pascha).
(Auctor est Notker Balbulus.)
1. Is qui prius habitum mortalem induit pugnaturus immortale iam nunc
2. Resurgens et inpassibile corpus sumpsit imperaturus coelis et terris
et mari.
3. Qui ad consessum Patris eius exaltatus manu dextera
4. Inde cursum fluminibus dat et vocem,
5. Et christianum orbem firmat semper et marinos fluctus compescit sic,
6. Ut stabile fundamen ecclesiae suae potenter componat,
7. Et domus eius splendescat in fincm usque dierum.
a. Text. Mone No. 151 (1, 205) aus: Hs. der ehemaligen Abtei Murbaeh
im Oberehass, jetzt zu Coltnar. 12. Jahrh. (A). Hs. zu St. GaUen No. 378.
p. 204 mit Neumen (B) und der Bestimmung : dominica II. post pascha, 10. Jahrh.
Hs. zu St. GaUen No. 380 p. 170. 11. Jahrh. mit Neumen (G) und dem Beiemtz
im Titel: decorcm induit. Die Sequenz steht in der Sammlung Noikerz. —
Daniel II, 55 hat die erste Zeile aus Cod. Mon. 6. f. 15. den H. Christ mir ver*
glichen (D) und Y, 191 den Text aus Mone.
b. Lezarten. 2. coeli A. — 4. voces A. — 6. aecclesiae D.
c. Bemerk. Bartsch S. 31 theilt die Verse anders ab aU Mone.
113. In dotninica II. post pascha.
(Auctor Hermannus Contractus habetur.)
1. Rex regum, Dei agne, leo Iuda magne, cruce virtutum mors peccati,
vita iustitiae, dans fructum iam ligni vitae pro gustu scientiac,
pro rapina gloriae.
2. Gum tuus sanguis ius romphaeae restrinxitflammeae, paradisi pandit
hortum, stirps obedientiac, medicina gloriae.
3. Hic dies Domini celebris, pax est in terris, fulgor inferis et lux supe-
ris, dics duplicis baptismi legis et evangelii.
1. Ghristus pascha est Domini: dum vetus transit, novus surgit; haec
dies Domini, gaude mens expers fermenti, plena panis azimi.
5. Submersis hostibus, signatis postibus assum pascha nocte domo una
cum lactucis ede agrestibus.
6. Accinctis renibus, pellitis pedibus cum baculo propera, et caput cum
intestinis et pedibus vora.
7. Hac die nos lava, Ghriste, mundans ysopo, fac et dignos hoc mysterio,
mare siccans, Leviathan perforans maxillam hamo armilla.
8. Galice nos inebria, sopi, suscita, de torrente bibens in via damna no-
stra, tu pontifex hostia, torcular calcans tu uva.
9. 0 flos virgineae virgae, fragrans plena septemplici rore, lampas vino,
lacte pulchrior, spccie rosae rubor, lilii candor, quo te tantae
clementiae consilio, microcosmi inclinaveras auxilio, ut miseris
particeps redemptor esses absque peccati naevo, gestans formu-
lam peccati?
10. 0 consanguinee servi domine, spes anastaseos primae, ultimae, per
iusiurandum scmini Abrahae firma et nos, dux Athanatos, nos
tuo convivificans corpori commortuos; Adae parenti veteri tu
membris fortioribus iungens infirma vitae aeternae des pascua,
tu pascha.
— 101 —
a. Text. Monc Ko. 142 (1, 191) aus: Reiehenauer Pergamcnthandschrif
90& Bh 1L 14. Jahrh. mit Noten (A). Dn ht hier untcr dcn Not-
kcrf*chcn Sequengen. Us. zu Stuttgart Breviar. No. 123. f. 7, mit dcr Mel
ihrh. (B). DieSequettz wird hter dem Herniaonns Contractus lugeschriehcn.
Schubiger No. 47 e Cod. Etnsidl. Fr. 1. (C). Danicl V, 50 e Co4 S, GilL (Bran-
(DJ. Neale p. 55 e Miss. Ratisbonenai 1522 (E). — Stcht auch in den Oodd.
11 121. saec. X. tmd 306. saec. XII. «»</ ifl den Codd. Itheinau. 9. uiid 28.
b. Lesartctt. L Rex Dena Dei E. — crucis virtutc D Mon. — ila fr. E.
— iussu scient. E. — gcient. niedidnagratiae, pro rap. D Mon. — 2 Durn t. C.
— 2. rompheae C. rhompkieae D. — patulis Mon* pamlens D. p, ostiumE. — 8.
Domini fehlt E. — fulgur Ifon. — ut Ini B. — 4. Paseha est hodie Neale.
tns paacha est hodie E, „quod alintms addifamontum est, sensuni detor-
Suentis." Neale, Christus pascha est homini D. Mon. — novum A Mon. — hic
ies C. — pauge mens B. — auymi Nealc. — 5, iam cum A Nealc. — (k peili-
propera, cap. A. — 7. hyssopo Noale. — fac dign. hoc ministerio Nealo.
illara C. T,Leviathan gcnitivi essc casus crcdiderim, efc hamo, arniillft
apposite Jocata esse." Neale. — tu una Ncale. — 0. lam^as nive B. — spccie ro-
biir Biiss. Rat vitiose. Neale. — cleni. tant. B. — miseri B. — miseris Princeps
Neale. — 10. Consanginneae Schub. — aemmi fehlt Ncnlo, — nunc tuo Neale.
— conviticans Schuh. — iu te eterna dea X
c. Bem* rk. Uchcr das Hhtfthmischc etc. spricht Hartsch S. 32. 33. 34. 36.
— I. rap. <rl. „Afluditur ad 8. Matth. 11, 12: Regnum
tm patitur, et Yiolentea rapiunt illud." Neale. .,rap. glor. der Gcrtuss
m PatadUu. Mone. — 2. ,/lcr neucn Menschhcit, dem
rieue Paradies aufyethan, iiachdem der BauM fo$ Todee
durch deit Ittum d , das Kreuz , crsctzi worden." Mone. — 5. ede
/cul 1J, B. — 0. pelL Exod. 12, 11. — 7. mnnd. ys. Alluditur ad Exoil.
|9, 22. Pf. 51, 7. Hcbr. 9? 19. — Lev. alludit poeta ad Iob 45, 21 ibhpio
Gregorii interpreutionem. Ncale.
114. In a$oensione Dom
(Auctor est Notker Balbulus.)
1, Suimni iriumphum rcgis proscqaamur laude,
2. Qui coeli, qui tenae regit Bceptra, inferni iurc rlomito;
B. Qui sea€ pro nobis rertimendis permagnum dedit preUum.
4. Iluic nonicu exstat convcniens Idithum.
5. Nam traihsiiivit onmcs strcnue montes collicutosque Dcthel.
6. Saltum de coelo deditin virginalem ventrem, indc in pclagus sacculi.
7. Postquam illud suo mitigavit potentatu, tetras Phlegetontis asHiliit
tenebra
8. Principis illius disturbato imperio.
9. Maniplis plurimis inde erutis inundum illustrat slio iubare,
10* Captiritatemque deteutam inibi victor duxit secum,
11. Et redivivum iam suis se praebuit servis et amicis.
! >euique saltum dedcrat hodie inaximuuif nubes polosque cursu per-
pcti transvolans.
13. Celebret ergo populus hunc diem credalus, cuius morbida Idithuin
corpora in semet ipso altis sedibus coeli invexit Dei filius.
14. Et tremens iudicetn expectet affuturum, ut duo augeli fratres do-
cuerunt.
I&. Qui Iesus a vobis assumptus est iu coelum, iterum venict^ ut vidi-
stis euin.
— 102 —
16. Iam Idithum nostris vocibus sedulis omnes iraploremus,
17. Ut a dextris Patris qui sedet Spiritum mittat nobis sanctum.
18. In fine saeculi ipse quoque semper sit nobiscum.
a. Text. Schubiger No. 20 e Cod. Einsidl. Fr. 1 (A). Daniel II, 15. 383.
III, 286 e Codd. Mon. 5. sacc. XI (a). Mon. 8. saec. XII. (B). Mon. 10. aaec.
XII. (C). Mon. 11. saec. XII. (D), Mon. 12, saec. inc. (E), Codd. Vind. 2. saec
XI. (F). Vind. 3. saec. XI. (G) Vind. 5. saec. XII. (H). Vind. 7. saec. XIV. (I).
Berol. 1. saec. XI. (K). — Cod Wirzcnborn. saec. XIV. (L). — Text. seq.. (M).
Seq. Dav. 1495 (N). — Misa» Col. 1504 (0), Mog. 1507 (P), Prag. 1507 (Q), Bas.
1510 (R), Halb. 1511 (S), Mind. 1513 (T)f Numb. 1517 (U). — Adelph 44 (V).
Clicht. IV, 174 (W). Ludec. — Steht auch im Cod. Rheinau. 6. und im Cod.
S. Gall. 546 (Brander).
b. Lesarten. 2. iurc domino A. — 4. idythum, ydithum, yditum, idithum
iditum 8chwanken. — 7. assiliis L — 10. detenta G. — 12. praepeti FBL prae-
cipiti W. — transiens DFMNOPRSTV. transvolans die andern. — 14. expeetat
aKLMNOPRTU. — 16. Nam Id. ACDFGH. — 18. finem DFGKLOJ
c. Semerk. Ueber das Rhythmische etc. spricht Bartsch S. 15. 26. 33.
35. 38. 40. 47. 49. 51. 52. 53. 91. 93. — Eine freie Uebcrsettung in Dittichc*
hat „das neue Sion" von Deutschmann. Aachen und Leipeig 1839. 8.
115. Dominica infra octavam ascensionis Domini.
(Auctor est Adam de S. Victore.)
1. Postquam hostem et inferna
Spoliavit, ad superna
Gbristus redit gaudia :
Angelorum ascendenti
Sicut olim descendenti
Parantur obsequia.
2. Super astra sublimatur,
Non apparet, absentatur
Corporis praesentia :
Cuncta tamen moderantur
Cuius Patri coaequantur
Honor et potcntia.
3. Modo victor, modo tutus
Est in coelis constitutus
Rector super omnia :
Non est rursum moriturus,
Nec per mortem mundaturus
Hominum contagia.
4. Semel enim incarnatus,
Semel passus, semel datus
Pro peccatis hostia :
Nullam feret ultra poenam,
Nam quietem habet plenam
Cum summa laetitia.
5. Dum rccessit, ita dixit,
Intimavit ct affixit
Talia discipulis:
Omnes vos in mundum ite,
Universos erudite
Verbis et miraculis.
6. Nam ad patrem meum ibo,
Sed sciatis, quod rcdibo,
Veniet paraclitus:
Qui discretos et loquaces
Et securos et audaces
Faciet vos penitus.
7. Supcr aegros et languentes
Manus vestras imponentes
Sanitatem dabitis :
Universas res nocentes
Inimicos et serpentes
Et morbos fugabitis.
8. Qui fidelis est futurus
Et cum fide susceptums
Baptismi remedium :
A peccatis erit purus
Et cum iustis habiturus
Sempitemum gaudium.
a. Text. Miss. fratr. Paris. 1620 (A).— Morel No. 77. S. 47 aus: Hymni,
collecta, antiph. etc. Paris. 1585. p. 228 (B).
b. Lesarten. 2, 6. moderatur . . coaequatur B. — 5, 1. Cum. B. — 5, 2.
infizit B. — 5, 4. Ite, mundum circuite B. — 6, 4. disertos B. — 6, 6. faeiat B.
— 7. 8. feUen A.
— 103 -
UG, In ascr)is<<,nt Domim.
(Auctor Hennaiinu* (untractua haben
Rex omnipotens die hodierna,
riumphali redempto potentia,
Victor ascendit coelos, uude deecenderat.
«liiadraginta postquam Burrexerat
Diebus sacris, connrmans pecto
tolorum, pacis cara relinquens oscula
Quibus et dedit potestatem laxandi crimimi,
Et misit eos in raundum baptizare cunctafi auiin
In Patria et Filii et Spiritns sancti clementia,
" convescens praeccpit eis, ab Hierosolyma
abirent, sed expectarent promissa inuner.
*on post xnultos enim dies mittam vobis Spiritura Paraclytum
in terra.
Et eritis mihi testes in Hierusalera, ludaea, sive Samaria.
Et cum hoc dixisset, videntibus illis elevatus est, et nubes el
iuacepit enm ab eorum oculis, intuentibus illis aera.
Ecoe stetere amicti duo viri in vestc alba
17. Itixta dicentes: Quid admiramiui coelorum alta?
18. ] >.ni UicT qui assumptus est a vobis ad Patria dexterana,
t aseemlit, ita venirt, quaerens talenti commissi lucra.
I. o Deus maria, poli, arvi, bominem, quem creasti, quem fraude
subdola
. Hostis expulit paradisu, et captivitatura secum traxit ad tartara,
ttgpine proprio quem redimisti, Deus,
. Iiluc et provenis, unde prius cornut,
, Paradisi ad gaudia.
Iudex cum veneris iudieare saccula,
Da nobis, quaesumus, sempiterna gaudiu,
In sanctorum patria,
In qua tibi cantemus omnes Allcluia.
a~ Text Neale p. 58. e Miss, Leod. 1513 (A), Pietav,
— Miss. fratr, Paris. 1520 (D). — Clichtov. IV,
hat die cr und V, 6U d™ T*xt aus Cod. S.
b. Lrsartcn. 6. commeudans osc. A. — 8. oimicm
— 10. Ilierosolyrna F, ,J)edi Hierosolvma, contra omnium libronim
t in A desinor <lo. — 16 lum ex eor. V Nealo
i F Neale, — 16, rteterunt F Neale. — veste clara A. — 17. polo-
altn B. — lt». ooflUBiati I Neale. — 20. 1). coelt, maris, ani F Neale.
arva, hominem qui creasti A. ercasti fraude B. — ig. tuo
1109 Deo A. — 23. Jllum F Neale, — provehcns B, revehis EF Neale.
94. Par. jiloria BE. Par, in §audia A. Par. gaudla Neale. — 25. seculum D,
26. nob. petimua F Neale 'jtiaes. sempiternam requiem A. — 28. tibi cani-
* AUeluia F Ncale.
1524 (B), Sartsbur.
173 (K). — D*niel
G il)
mundum h aail
Salv*
117. In asccusionc I)onum.
lo veoerabilis aevo,
I coelos scandit et astra tenet.
>4 —
— 1<
2.
Qui paucis postquam surrcxerat ipse diebus
Pectora cotifinnans, diseipulos
Bolidas.
Sohre, etc.
3.
Atque potestatem laxaudi crimina
pnustaus,
Discipulos pariter posse 1 i
dnlit.
Salvc, etc.
4.
Ite nieuiu noraea per totuin gentibus orbem,
l >icite credentibus notiticare Deum.
Salve, etc.
5.
Et qui eredirlerit, et qucin baptismatis utnl i
Tiuxerit in Christi noinine, salv
us erit.
Salve, etc.
6.
Queni mittam vobis, vos spiritus ille doccliit
Iu linguis variia oinuia posse loqui.
Salve, etc.
7,
Post modicum veniet qui suggerit
omnia vobis,
Et visurus eum vado parare tocuni.
Salvef etc.
8.
Hoc cuni dixLsset cunctis cernentibus illnm
Nubes suscepit, dum super astt
a uicat.
Salve, etc.
a. Text. Daniel IL 181 ex Proceasiouali Elwracensi (Hyroni Ecclesiae
Tom.
1». Legarten. 4, 2 ittt credenti zu
tese».
c. Bemerk. S. No, 134. 161. 87$.
118. In asccmionr Dmnim.
I.
Oinnes gentes plaudite,
4, Dum Elias sublevatur,
FeStOS ClnTOS ([iiritr
Elisaeo duplcx datur
ChristO triumphantc:
Spiritus et pallium :
Redit cuni vietoria,
Alta Christus dum conscend
Capta ducens spolia
Servis suis mnas appendit
Tuba iubilante.
Gratiarum omnium.
2
Papac! quam magniticuni
5. Transit lacob hunc lordanei
Hodie doniinicum
Luctum gcrens iion inan
Germen gloriatur!
Crucis usus baculo:
Terrae fructus hodie
Redit turmis cum duabus
Super thronos curiae
Angelis et animabus,
Coeli sublimatur.
Et thesauri sacculo.
3
. Intrat tabernaculum
6. Hic est fortis,
Moyses, et populum
Qui de mortis
Trahit ad spectaculum
Victor portis
Tantae virtus rei:
Introit cum gloria :
Stant suspensis vultibus,
Bex virtutum,
Intendentee nubibus
Cuius nutum
Iesum subducentibus
Et ohtutum
Viri Galilaei.
Trina tremit regia.
— 105 —
Vocat Pater Filium
Ad consessus solium,
Donec suppedaneos,
(Victus vel spontaneos,
Ponat iuimicos :
Sedet iu altissimis,
Fruitur potissimis,
Redit ex novissiiuis
Iudicaus cx iritimis
lustos ct iuiquos.
Tr,Tt Danie! V, 07 e Cod.
siologist. C, Febr. 1854. p. 28.
8. Veni Deus ultionura,
Veni cum clcineutia:
Duru sistemur ante throuum
Tua in praesentia.
Maue uobifl tunc auditam
Fac misericordiam.
In perenitcm transfer vit nn
Ad futurain gloriam.
S. Gall. 6-UJ (Bnrader) ct Mias. Afioensi. Ecele
119. In ortava ascensionis.
(Auctor est Nolker Balhnlus.)
Christtis hunc diem iucunrfum cunctis concedat esse christiauis ;una-
toribus stiis.
Christe Eeau, tili Del, mediator naturae uostrae ac divraae,
Terras, Deus, visitasti aeternus, aettiera novus bomo tran&rolans.
Offiriis te angeli atque nubes stipant ad patrem reYersurum.
5. Sed quid mirum, cuni lactanti adhuc strila Bbi Benrfrel ^t angeli?
6* Tu hodie terrcstribus reni novam ct dulcem dedisti, Domifte, spcrandi
coelcstia.
Tu homineiu nonfictum levando super sidereas metas regum, Dcunine.
8. Quauta gaudia tuos replent apostolos,
9. Quis dedisti cernere, te coelos pergere.
10. Quam hilares in coelis tibi occurrunt noveni ordines
11. In humeris portanti diu dispersum a inpis gregem uuum,
12. Quera, Christe, bone pastor, tu dignare custodire,
a. Ttxt. Mone No. 176 (1, 233) am: Es. su Munchen. Clm. H063 f. 17.
Neumen^ 11. Jahrh. (A, Daniels Cod. Mon. 6, den auch JL ChrisL wUf vet"
)Hchen). — Schubiger No, 21. e Cod. S. GalL (Brander) 546 (B). — DanieJ 11, 53
die erste Zeile und V, 66 denText aus Cod. S. GftlL 546. — Steht amh im
OmL Einsidl. 121. 10. Jahrh.
b. Lcsarten. 2. noatrae soll nach Mone in A fehten, in Christs Ahschrift
nostrae nat. Daniel. — 6. Mone lasst des Vernwsses tcctjen Domine
— 10. no?i Schub. novem Dan,
c. Bemerk. Ueber das Rhythmische etc. spricht Bartsch, & It. 25. 41.
45. 4B, 50. 52. Cl. 83. $4. 85. 94.
120, Dominica post asce7i$ionm.
(Auctor est Notker Balbulus.)
Quam mira sunt, Deus, tua portenta !
Qui spretum suis et extraneis odiosum utrisquu ct amauduin et valde
lerribilem fecisti
Ex praecognita fame et erogatione fruiuenti,
Qui fratris minimi causa
U ar^euteum cognitus es e fratribus,
rram j>romissae mansiouis Pharao perducat extincto.
- 106 —
a. Text. Mone No. 177 (1, 283) aus: Hs. zu Mwichen, Clm. 14083. f. 18.
mit Neumen, 11. Jahrh. (A, Daniels Cod. Mon. 6, den auch H. Christ mir ver-
glichcn). Schubiger No. 22 e Cod. Einsidl. Fr. 1 (B). — Daniel II, 57 und V, 66
hat die erste Zeile aus Cod. S. Gall. 546 (Brander). — Steht auch im Cod.
Einsidl. 121. 10. Jahrh. und 366. 12. Jahrh. mit der Melodie.
b. Lesarten. 1. 0 quam B Mone. Quam A. — 5. es e fr. A. est fr.
Mone. Schub.
c. Bcmerh. 6. „Pharao und Nabtochodonosor sind Abbilder des Teufels
und Gegensdtze des guten Hirten Christus. JDie Vergleichung Christi mit Joseph
in Aegypten kommt auch in den Fronleichnamsliedern vor.u Moue. — Ueber das
Rhythmische etc. spricht Bartsch S. 9. 22. 38.
121. Dominica post ascensionem.
(Auctor est Notker Balbulus.)
1. En regnator coelestium et terrenoruni,
2. Victor fortis infernaliunf regnorum,
3. In scde sibimet digna sedens rector angelorum.
4. Humanos labores indulgens miserator eorum, qui timent potestatis
ipsius nutum.
5. Idcirco mundus omnis plaudat, iubilet, canat exultans
6. Cunctorum saeculorum rectori.
a. Text. Mone No. 178 (1, 234) aus: Hs. zu Miinchen. Clm. 14083. f. 18.
mit Neumen, 11. Jahrh. (A, Daniels Cod. Mon. 6, den auch H. Christ mir ver-
glichen). Schubigcr No. 18 e Cod. EinsidL Fr. 1 (B). — Daniel II, 54 und V, 66
hat die erste Zeile aus Cod. 8. GalL 546 (Brander). — Steht auch in Codd.
Einsidl. 113. 114. 121. 366. Rheinau 6—9.
b. Lesarten. 1. et hat nur Schub. — 3. Mone Adftsedet fur besser, hat
aber nach der Hs. sedens. — 4. miseratus A, miserans Mone ohne weitere An-
gabe, miserator B.
c. Bemerk. Ueber das Bhythmische etc spricht Bartch & 9. 92. 23. 60.
122. In die pentecostes.
4. Garismatum et munera
Pectoribus nostris pius infundat,
Vita nostra ei ut complaceat.
5. Per saeculorum saecula
Conclamemus: Alleluia!
6. Sit Deo laus, potestas,
Honor, virtus et gloria . . .
Text. Morel No. 81. S. 49. aus: Hs, zu St. Gallen No. 546. Bl 114, mit
der Uebcrschrift : In die sco. Pentecostes ad primam missam vulgariter Mun-
stermess, B. Notkeri, puto, sequentia bona et pulchra antiqua.
1. Laudes Deo devotas
Dulci voce ac sonora
Plebs resultet catholica.
2. Spiritus sancti gratia
Apostolis die hodierna
In igneis linguis est infusa.
3. Paracliti praesentia
Emundet nos a peccati macula,
Munda sibi aptans habitacula.
— 107 -
10
11
123* In octava p&\
(Auctor eat Notker Balbulus.)
Benedictu gratias Deo
Noa referamus benedicti illius sancta maou
Atque signati digitorum ipsins karismate.
Qui perditos terrigenas recreasti
Per unicum natum tuuni sancte pater venuu vitam dans ad morl
Natura qui te nostra vestire, Christe, dignatos cs
sun pro peccatis humauis patri tuo obtulisti acccptuiu iu
rificium.
Sanctissimc Spiritus patris tiliique
Remissio omnium vcra peccatoram rcstitutmque onmis Itttiocentt&e
atque sanctitatis donator eximiae.
Tibi ereatofi ait patri principatus,
Tibi redemptori sit regnum Iesu (Jhristo
Spirituiquc sanctificatori
Et cordinm illuminatori perpes potestas.
a, Text. Mone No. 198 tt, 256) aus: Hs. fU Miinchcn, Clw. 1408», l 10.
Jafirh. tnit Nemun (A, Daniels Cod. Mon. 6, tcoraus auoh B, I
Scqucm ahgcschrichen.) Danicl II, 52 hat dle erste Zeile. — Stckt au
L Einsidl. 121. sacc, X. mit *l<r Mctodie und jj/i Cou*. St. Gall. 54G (Bramler).
b. Lesarten. 2. churism. Mone. — o\ Christus Moae.
C Bemcrk. Ueber das Ehuthmische etc. spricht LUrtsch & /6\ 36* 90.
124. De sancto 8pirUu*
(Auctor aliis Itobertus, rex Franciae, aliis Notker Balbulus cst.)
Sancti Spiritus adsit nobis gratia,
Quae conla nostra sibi faciat halritaculum,
Expulsis inde cunctis vitiis spiritalibus.
Spiritus alme, illustrator hominum,
Horridae uostrae mentia purga tenebras,
Amator sancte sensatorum setnper cogitatuam.
lnfundc unctionem tuam clemens nostris srusiiuis.
Tu puriticator omnium flagitiorum, Spirif US,
Puritica nostri oculum interioris liominis,
supremus genitor possit a nobis,
Mnndi cordis qucm soli cemere possunt oculi.
Prophetas tu inspirasti, ut praeconia Ghristi praeciauissent inclyta.
Apostolos confortasti, uti trophaeum Christi per totuiu mnndum
veherent.
Quando machinam per verbum suuni fecitDeus coeli, terrafy mai ium,
Tn super aquas, foturus easT numen tuum cxpandisti, Spiritus.
Tu animabus vivificandis aquas foecundas,
Tu aspirando das spiritalcs esse honrines,
Tu divisum per lingnas roundum et ritus adunasti, ihmimc,
Idolatras ad cultuni Dei revocas, magistrorum optime.
Ergo nos supplicantes tibi exaudi propitius, sancte Spiritus,
— 108 —
21. Sine quo prcces omnea cassae crcduntur et iudignae Dei auribus.
22. Tu qui omoiuni sacculorum sauctos tui mimiuis docuisti instinctu am-
plectendo, Spiritus.
23* Ipse hodie apostulos Christi donans muncre insolito et cunctis inau-
dito saeculis
24. Hunc diem gloriosum fecisti.
a. Text. Mone No. 197 (1, 264) aus: Hs. zu Stuttgart Brev. 123. f. 196.
mit Neumen, 12. Jahrh. (A). Hs. von S. Peter zu KartsruJte No. Ifi. p. S09
mit Hoten, 14. Jahrh. (B). Jteichenaiier Hs. su KarhruJie No. 20». I 15. nut
Noten, 1L Jahrh. (C). Hs. zu Stuttgart Bil»l. No. 20. f. 04. 12. JahrK (D). B§*
zu Frethurg No. 06. 15. Jahrh. (E). — Scliubiger No. 23. e Cod. EinsulJ. Fr. 1.
(F). — Daniel II, 16. S83. III, 286 e Codd. Mon. 5, saec. XI (G)T Mon. C. saee.
XI (H), Mon. 8. saec. XII (I), Mon. 12. saec. inc. (I\)T Mon. 17. aaec. XV (L),
Vind. 3. Bacc. XI (M), Vind. 7. saec. XIV (N), Bcrol. I. saee. XI. (0) .— Cod. Wirzen-
born. saec, XIV (P). Text. seq. (Q). Seq. Dav. 1495 (R). — Miss. Venei. 1400 (S), Rom.
1481. 1482. 1484 (T), Venct. 1497 (U), Col. 1504 (V), Mog. 1507 (W), Bas. 1510 (X.
Ilalh 1511 (Y), Mirnl. 1513 (Z), fratr. Paris. 1520. (a). — Adelph. 47 (l>),
Clicht. IV, 175 (c). — Nealo p. GO e Miss. Sarisbur. 1555 (d). Luilec. (e). — Wracker-
nagel I, 97 aus: Miss. Mog. 1482 (f), Mog. 14S>7 (g), Magdeb. 1493 (h). Clicht.
1515 (i). — Steht auchi mCotl Eheinau. No. G. und Cod. S. Gall. 54C (Brander).
b. Lesarten. 2. habitacula LSTUacdhi. — 3. spiritualibus eL — 4. om-
niinn AUd. cordium LTa. oranium cordiuin S. — 5. purgat M. — 0» u. 7. frh
Itm P» — 10. a nobis fchlt N. — 12. u. 13. fehtt Q. — 13. confirraasti M. tu
coofirraasti N. tu conforL Xb. — 14. machina A. machinas h. — 15. foturoa W
(Druckf.K nomen E. — 17. da G. spmtualis i. — 19. adun. spiritns G. — 19,
idolatra M. revocnns HKMOT. — 20. «upplices N. — 21. Dei fehlt Q. — 83.
tu(|ue fg. — saecula saeculorum tu uuminis M. Dominis EW. — amplexamlo b.
UBplectendQ X Lud. in inarg. araplceteuda Lud. — 2-1. Nuncdiem N. — KLSUX
mederhoktt nnch tccisti die erste Zetfc.
c. Bemerk: Ueber das Rhythmische etc spricht Bartsch 8, 8. 27. >'
50. 57. 58. 59. 64. 78. 81. 82. 98. 99. 100. 103. 11$. 12L 122.
125. De sancto Spiritu.
(Auctor cst Kobertua rex Frauciae.)
1. Veni, sancte spiritus,
Et emitte coclitus
Lticis tuae radium:
Veni, pater pauperum,
Veni, dator munerum,
Veni, lumcn cordium.
2. Cnnsolator optime,
Dukis hospes animae,
Dulce refrigeriuin :
In labore requies,
In aestu temperies,
Iu fietu solatium.
3. 0 iux bealissima,
Reple cordis intima
Tuorum fidelium:
a. Texl Yorslehender Text
Sequenz istsehr oft gedruckt und
Sine tuo numiiu'
Nihil est in homine,
Nihil est innoxiiiui.
4. Lava quod est sordiduiu,
Riga quod est aridum,
Sana quod est saucium,
Flecte quod est rigidum,
Fove quod est frigidiim,
Rege quod est «ieviuui.
5. Da tuis fidelibus,
In te confidentibus,
Sacrum septenarium.
Da virtutis merittun,
Da salutis exitum,
Da perenne gaudium.
wird heute in der Kirche nebraucht.
ubersetzt. Mone No. 186. (1, 244.)
Die
ausr
Ss. xu 8. Qalten No. 878. p. 231. 13.Jahrh. (A). Hs.su Kreuslingent U.Jahrh.
— 109 —
mit der Mclodie (B). Hs. ?u Freiburg No. 06, 15. Jahrh. (f m S. Peter
:u KarUruhc No. ltf, p. 312. mit der Melodier 14—15. Jaiirh. (D). Mainzcr
Mts&buch ron 14&2. f. 132, (E). Sacrificale itinerarium (Oppcnheim 1521) t 7.
— Daniel II, 35. 384. III, 287 e Cosl. Mon. 12. inc. saec. (G). Codd. Vind.
*aec. XI Y (H), 6. saec. XV |1). — Text. seq. (K). Seq. Dav. H95 (L). —
isj, Rotn. 1481. 1484 (M), Bamb. 1487 (N), Tegerns. 1494 (0), Veuet 1497 (V),
um 1600 (Q), Colon. 1504 (R), Mog. 1507 (S), Prag. 1507 (T), Bas. 1510
J), Miod. 1513 (V), fratr. min. 1520 (W), Praero. 1530 (X). — Adelph. 49 (Y),
licht. IV, 176 (Z). Torr. (a). — Wackernagel I, 105, aus: Mies. Mog. U82 (b)t
og. 1497 (c), Lubeck hurz nach 1480 (d), Naumburg. 1601. 1517 (e), Clicht.
515 (f). — Stehi uuch im Cod. Einsidl. 108, Cod. Rheinau 6, Cod. S, GalL 646
>ander).
b. Lesarten. 2, 2, fehlt 0. — 2, 6. Et fietu P. — 3, 5. lumine DLSWX
it — 4, 2. Sana G, — Cura quod est languidum U. — 4, 3. Riga G. — 4, 3
M echseln in rersMcd. Tcxten. — 4t 6. Reduc. T. — 9, 3. confitentibuB C.
5, 3* sacro septenario CHINQ.
c, BcmerJ:. Gerbert: De Mus. S. II, 27. halt dcn Herm. Contr. fur den
— Jjeutsche Ucbersetzungen Imben: Rainbach: Anthoiogie vhristl. Gesdnge
Schlosser I, & 125. Bone Nr. 235. Nickel & 269. Diepenbrock: Ge-
nclte Predigten. Regcnsburg 1&41. s. S. 109. Kehreiu: Kathol. Kirchen-
3. Bd. Wiirzb. 1863. S.55. aus: Teutsche Euangelische Messen. Von B.
, Coln 1583.
126. Be Spiritu sancto in pcntccoste.
3.
Samaritana,
£n fons vitae, vives sana
Tali sumpto fomite :
Bonitatis foos et mellis,
Fnus totius expers feilis,
ntes bibite.
Fonteni dixi, cst et igtiis,
Radiaus virtutum signis,
Rerum sator, spiritus:
Odor bonus, ros, pingaedo,
Lingna, sonus, vox, duleedo,
Lumen et pariclytes,
!is nostri inanna,
Hoc ob aestum se Susanna
Vult inungi stipmate:
naecrat baptisma
Hic, eodeete dietuH cbrisroa,
paradigmate.
4. Adae prolem fccit Pei,
Per hunc salvi fiunt rei
Sunipto dono vcniae:
Spes et amor confidcntum,
ffic solamen, hic fomcntum,
Oleom laetitiae.,
5. Patris, spiritus natique
Semper maneus et ubiqnc
Lux et pax aetherea:
Cum apteris creaturis,
Non est, sancte, tui iuris,
t t sis ivs oorporea,
6. Per te nempe vivunt cuticta,
Per te penitus defuncta
Sint in nobis vitia:
Nobis fidei folgoreio
Spemque confer et amorem
Et aeterna gaildift. Amen.
Text. Morel No. 78. S. 48. aus Miss- Atbanalense 1531. Bl. 97.
121. Dc sancto Spiritu.
iritus paracliti, vita vitae omnis creaturae, sanctus es vivi-
ticando fnrn
ido penculose fractos, sauctus cs tergendo foetida
vuJn
— 110 —
3. 0 spiraculum sanctitatis, o ignis caritatis, o dulcis gustus in pecto-
ribus et infusio cordium in bono odore virtutum !
4. 0 fons purissimus, in quo consideratur, quod Deus alienos colligit et
perditos requirit.
5. 0 lorica vitae et spes compaginis membrorum omnium, et o angulum
honestatis, salva beatosl
6. Custodi eos, qui carcerati sunt ab inimico et solve ligatos, quos
divina vis salvare vult!
7. 0 iter fortissimum, quod penetravit omnia in altissimis et in terrenis
ot iu omnibus abyssis, cum omnes componis et colligis.
8. De te nubes fluunt, aether volat, lapides humorem habent, aquae
rivulos educuut et terra viriditatem sudat.
9. Tu etiam semper educis doctos, per inspirationem sapientiae laeti-
ficatos.
10. l-nde laus tibi sit, qui es sonus laudis et gaudium vitae, spes et honor
fortissimus, dans praemia lucis.
a. Text. Mone No. 179 (1, 234.) au<: „Hs. euWiesbaden, 13. Jatirh. mit
der Mclodie. In der Handschr. stehen dieBriefe der W. Hildegart, vomKloster
Rupertsbe*g bei Bingen. Daniel V, 201. hat den Text aus Mone. — Vgl.
untcu No. 265.
b. Lesarten. 5. statt et o angul. will Dan. et cingulum lesen. — 8. die
Hs. hat habet.
r. Bemerh. irAuf eine vollst&ndige Verdunkelung der alten Nother'schen
Kunst deuten mehrere Sequenzen, die in einer Wiesbadener Handschrift des
12. Jahrh. sich finden (No. 127. 265. 548). Dies sind wirkliche Prosae, indem
sie fast gane des rhythmischen Elementes entbehren, und die Absatze sich paar-
weise aitch in der ZahX der Silben nicht cntsprechen.a Bartsch S. 142. 143.
128. De festivUate pentecostes.
1. Lux iucunda, lux insiguis,
Qua de throno missus ignis
In Christi discipulos
Corda replet, linguas ditat,
Ad concordes nos invitat
Linguae, cordis modulos.
2. Christus misit quod promisit
Pignus sponsae, quam rcvisit
Die quinquagesima:
Post dulcorem mellcum
Pctra fuclit oleum,
Petra iam firmissima.
3. ln tabellis saxeis,
Non in linguis igneis
Lex de niontc populo :
Paucis cordis novitas
Et linguarum unitas
Datur in coenaculo.
4. 0 quam felix, quam festiva
Dies, iu qua primitiva
Fundatur ecclesia:
Yivae sunt primitiac
Nascentis ecclesiae,
Tria primum millia.
5. Pancs legis primitivi
Sub una sunt adoptivi
Fide duo populi :
Se duobus interiecit
Sicque duos unum fecit
Lapis, caput anguli.
6. Utres novi, non vetusti
Sunt capaces novi musti,
Vasaparat vidua:
Liquorem dat Helisacus,
Nobis sacrum rorem Deus,
Si corda sint congrua.
7. Non hoc musto vcl liquore,
Non hoc sumus digni rore,
Si discordcs moribus :
In obscuris vel divisis
Non potest haec paraclisis
Habitare cordibus.
-=- 111 —
8. Consolator alme, veni,
Linguas rege, corda leni,
Nihil fellis aut veneni
Sub tua pracscntia.
Nil iucundum, nil amoenum,
Nil salubre, nil serenum,
Nihil dulcc, nihil plenum
Nisi tua gratia.
Nova facti creatura
Te laudamus mente pura
Gratiae nunc, sed natura
Prius irae filii.
10. Tu qui dator es ct donum,
Tu qui cordis omne bonum,
Cor ad laudem reddc pronum,
Nostrae linguae formans sonum,
Iu tua praeconia.
Tu nos purga a peccatis
Auctor ipse puritatis,
Et in Christo. renovatis
Da perfectac novitatis
Plena nobis gaudia.
9. Tu es lumen et unguentum,
Tu coeleste condimentum,
Aquae ditans elementum
Virtutc mysterii.
a. Tcxt. Daniel II, 71. ohne Angabe der Quelle. — Clichtov. IV, 177.
b. Lesarten. 8, 5—8. fehlen bei Daniel. — 10, 9. pcrfecta Dan.
c. Bemerk. 1. „rracclari6sima Prosa, quam nulla inferiorem, permultis
Buperiorem duxerim, nihil epirat nisi sacrae scripturae Horos atque odorce. Do-
lemus, quod in Germania nota fuisse non videtur." Dan. — 2, 6. „retrus apo-
stolu*, cuius nomcn die Pentecostes et omen habebat, confertur cum petra melli-
flua in deserto.(i Dan. — 8, 6. Ex Iudaeis et gentibus ecclesia nata est. Cf.
Ephet. 2, 16 sq.
129. Dc fcstivitatc pcntccostcs.
(Auctor cst Adam de S. Victore.)
1. Simplcx in essentia
Septiforrois gratia
Nos reformet spiritus :
Cordis lustret tenebras
Et carnis illccebras
Lux cmissa coelitus.
2. Iiex praecessit in iigura,
Lex poenalis, lex obscura
Lumen evangelicum:
Spiritalis intellectus
Litcrali fronde tcctus
Prodeat in publicum.
3. Lex de montc populo
Paucis in cocnaculo
Nova datur gratia :
Situs docct nos locorum,1
Pracceptoruin vel donorum
Quac sint emincntia.
4. Ignis, clangor, buccinac,
Fragor cum caliginc,
Lampadum discursio
Terrorem ineutiunt,
Nec amorcm nutriunt,
Quem effudit unctio.
5. Sic in Sina kx divina
Iteis est imposita,
Lex timoris, non umoris
Puniens illicita.
G. Ecce patres praeelocti
Dii recentes sunt cftecti,
Culpae solvunt vincula :
Pliumt verbo, tonant minis,
Novis linguis et doctrinis
Consonant miracula.
7. Exbibentes aegris curain,
Morbum daniuaiit, non naturam,
Persequentes scelera:
Ilcos preinunt et castigunt.
Modo solvunt, modo ligant
Potestatc libera.
8. Typum gerit iubilei
Dies iste, si dici
Kequiris mysteria:
lu ({iio tribus millibus
Ad tidem currentibus
Pullulat ecclesia.
— 112 —
Iubileus est vocatus,
Vel dimittens, vcl mutatus
Ad priores vocans status
Res distractas libere :
Nos distractos sub peccatis
Liberet lex charitatis
Et perfectae libertatis
Dignos reddat munere. Amen.
Text. Clichtov. IV, 178. Daniei 11,73. hat die 3 eretenZeilen und V, 198.
den Text dee Clicht. md die Adnot. Trenchii p. 157.
1
3.
7.
130. Dc festivitate pentecostes.
(Auctor est Adam de S. Victore.)
8.
Effugit obscuritas :
Sacer ignis, pectus ignis,
Non comburis, sed a curis
Purgas, quando visitas.
Mentes prius imperitas
Et sopitas et oblitas
Erudisetexcitas:
Foves linguas, formas sonum,
Cor ad bonum facit pronum
A te data caritas.
9. 0 iuvamen oppressorum,
0 solamen miserorum.
Qui procedis ab utroque,
Genitore genitoque
Pariter, Paraclite:
Redde linguas eloquentes,
Fac ferventes in te mentes
.Flamma tua divite.
Amor patris filiique
Par amborum et utrique
Compar et consimilis:
Cuncta reples, cuncta foves,
Astra regis, coelum moves,
Permanens immobilis.
Sl^^ite^^ Paupenun refugium:
^S^^iSS?^ Da contemptum terrenorum,
Effugas cabgmem : Ad £ 8Upernorum
Per te mundi sunt mundati, ^ SesideS :
VXSSiSS^1 PeUe mala^ ter«e 8ordes
^^^STSrf. Et ««wdSs fec concordes
Ventatem notam facis, Et ff praesidium.
Et ostendis viam pacis ^ £ . v . . .. A.
Et iter iustitiae: 10- £u, qui quondam visitasti,
Perversorum corda vitas Docuisti, wnfortasti
Et honorum corda ditas Timentes discipulos :
Munere scientiae Visitare nos dignens,
Te docente nil obscurum, N°s, si placet, consoleris
Te praesente nil impurum, Et credentes populos.
Sub tua praesentia: 11. Par maiestas personarum,
Gloriatur mens iucunda, P&r potestas est earum
Per tc laeta, per te munda Et communis deitas:
Gaudet conscientia. Tu procedcns a duobus,
Tu commutas elementa, Coaeaualis es ambobus,
Per te suam sacramenta In nullo disparitas.
Habent efficaciain : 12. Quia tantus es et talis,
Tu nocivam vim repellis, Quantus pater est et qualis,
Tu confutas et refellis Servorum humilitas
Hostium nequitiam. Deo patri filioque
Quando venis, corda lenis, Redemptori, tibi quoque
Quando subis, atrae nubis Laudes reddat debitas. Amen.
Text. Glichtoy. IV, 179. Daniel II, 73. hat den Text des Clicht. ohne
QueUenangabe und Y, 198. die Adnot. Trenchii p. 170. 399.
— 113 —
131. De sancto spiritu.
(Auetore incognito saec, XL)
1 Veni spiritus aeternorum alme.
2. Meotes tuorum visita iacentes aegris moribus.
Imple superna gratia terrigcnarum pectora.
Qui altissimi donum Dei diceris,
Fons perpetuus spiritalis unctiu.
Tu promissum onmipotentis munus esse erederis,
Apostolos tu liotfuis fuudavisti sanctos igneis.
Lumen de cordibus virtutc perenni firmans niiseris.
im affer amorem muneraque charitatis plurima.
Hostem depelle invidum, da frui pace supera.
11. Sic duce te praevio valeainus scandere aetheria convexa.
a. Ttmt Schubiger No. 48 e Cod. Einsidl. Fr. L (A).— Miss.Mog. 1B07 (B).
b. Lcsarten. 7. fundasd B. — 9- Yerum B. — 10. repelle B. dona frui
p. superna B. — II. sc. aethcra B.
c. Bemerk. Ys. 2. 3. 4, 5. sind aus dem Htfmnus Veni creator spiritiia
tntlehnt. — Ueber das Bhythmischc etc. spricht Bartsch £ 30. 32. 33. 36. 41.
47. 60. 53. 54. 58. 60. 105.
132. De spiritu sancto.
Amor patris et filii,
Totius spes solatii,
Fons indeficiens bonorum,
Lux et praemium iustorum,
Sublevator perditoruui.
2. Fons ingenii,
Fluraen eloquii,
Medicina vitii,
Spiritus consilii,
Obumbrans matrem luminis
Formasti partuui virginis.
3. Stabilis, inmobilis
Ac invariabilis,
Magnus et kudabilis,
Postulans gemitibus
Inenarrabilibus,
SolvLs a reatibus,
Imples charisrnatibus.
Donum electum,
Donum perfectum,
Dirigens rectum
Dans et affectum.
a. Text. Mono No. 181. (1, 237,
14. Jalirh. mit Musiknoten. — Daniel
b. Lesarten.
Kthrtin, BtqmniMi!.
Omnipotens, propitius,
Sanctius, suavius et altius
Quo nihil est iocundius,
Quo nibil est et mundius.
& Uluminator cordium
Et expurgator sontium,
Parens salutis omnium,
0 lumen, o spes fidelium t
Humilitas et pietas,
Benignitas et dignitas
Et largitas et castitas I
6. Qui prout vult et ubi vult,
Et unde vult et quantum vult,
Quoscunique vult et quotquot
vult,
Inspirat, purificat,
Munerat ct magnitieat.
7. Spiritus scientke
Sermoque sapientiae
Lectoribus donetur,
Vobis auditoribus
Benevolisque omnibug
(iratia inspiretur.
) mus: Iis. zu Milnchen, Clm, 663&. f. 150.
V, 203. hat den Text von Mone.
5, 2. expugnator Hs,
8
— 114 —
c. Bemerk. 3. Nach Sap. 7, 22. 23. Rom. 8, 26. — 5, 3. nsalns omnium
i strhen, nicht ah Banamcn Chrwti, denn der h. Geiat kann
innt werden," Mone.
133, In festtvitate pmtecostes.
Laude celeberrinia recolamus fcsta sacratissima
Sancti Spiritus, qui nientes hodie apostolorum illustrat flanimicomatu.
Eerena illis omnigtnaniffl beatissima munera liuguarum.
Ot possent omnes undique nationes his magistris uti donis eius
magnificis.
Cuius gratia nulluiu racritum veL pcrsonam respieere novit millam.
Nam piscatoreni. egentem victum, arte quaerit autem summum fecit
praedicatuivm super quem constructa caput levat niater ccclesia.
Nec non persecutorcm qui sauctam devastabat ecclesiam magistrum
posuisti ^cntinin, vas perditionia transformasti in vas electionis,
Implevit sphitus idem puerum citharoedum et psalmistam faciebat:
armenti custos hoc afflaiite prophetavit Amos.
Idem vel latronem suspensuin persuasor, sacratum convertit in con-
fessorem.
Telonea quondam scdentem artifex peritus transformat in evan-
gelistam..
Hic de lapidibus facere poterit filiolos Abrahae.
Nam ut praecinuit Deus spirat ubicunque vult spiritus.
Spiritus alme, qui nescis quemque spernere, veni nobis propitius
famulis.
Vitiis variis sordibusque nostra referta tua flamma adurat pectora.
Hostibus animae repulsis inde ipse veniens hospitari digueris
apud nos.
Ut per te mausorcm praeveniamus ad coelestis mansionis haere-
ditatem.
Et depulsa peregrinatione gaudeamus paradisiaca possessione.
Text. Daniel II, 177 e Mibs. FragenBi 1507.
134. In die pmtcOQgtes,
1. Salve festa dies, toto vcnerabilis aevo,
Qua Deus de coelo gratia fulsit humo.
Salve, etc.
2. Spiritus ecce Deus privatoque quo eius
Ignis adest specie discipulis hodie.
Salve, ete.
3. Mentibus huuianis infudit opes deitatis,
A Patrc procedens mystica dona ferens.
Salvc, etc.
4. Non cessat variis Christi magnalia linguis
Plebs benedicta loquens gentibus omnigenis.
Salve, etc.
- 115 -
5. Laus tibi, vitae pneuina sacrum, fons, lux animarum,
Qmnia vivifieans seinper et irradians.
Salve, etc.
6. Pax, Deus, omnc bonum, dulcis concordia moruin,
Reple corda tuo munere mcllifluo.
Salve, etc
7. Posciinus, oinnipotens, raarc, terras, sidera replens,
Nos tibi purifica, protege, viviiica.
Ive, etc.
B. Intiina Doniine ad praegustatae sophiae
Qua redolet Cherubin praedictua ordo Dei,
Salve, etc.
9, Nostra pie tangat seraphin carbunculus ora,
I I tnenfl perpetuo flagret amore tuo.
Salve, etc.
a. Text Daniel II, 182 ex Processionali Eboracensi (Hynmi Ecclesiae etc.
Tom. L Proll. p. XV).
b. Bemcrk. & No. 117. 161. 876.
12.
13.
135. In ociava peniecostes.
Pater da per verbum nobis scptiformem spirituin.
Qui septena signacula designans doceat nos omnem iusticiam.
Et devotas cor cxritans in prcees provehat pcr beatitudines.
Timor Domini imlicii clavi;
Summo iudici nos prosternat hactenus inttatos et rebelles reddat
Bupplices ac spiritu pauperes,
Legis apicem vel iotham non solvere.
i i temerc non irasci ; vel laeso mox reconciliari ; sanctum ticri
orans uomen Domini.
Clavis pietas Christi scansionis peccatis nostris; adversanti legi donet
consentaneoo.
Adaperiens novuni testamentum heredes patris formet mites; pctat
Dei regnum veniat.
Det scieutia resurgendi conscia.
llis paracletum qui lugcnt ut liberentur mortis corpore quod re-
pugnat aniinae.
Pellat etiam a corde luxuriam.
Nos erudiens flagitare nt voluntas fiat Domini tam carne quam
spiritu.
Qui esuriunt iusticiam hos fortitudo reficiat.
Christi tumulum recludens quae seandalizant membra proiiciat
panem rogitet.
Dono parili consiliura misericordes remuueret.
cxoret pro inimicifl diinitti debita pacto postulet.
IntHlectus haptismatis designator.
Mundet corda ut nesciat dcxterani laeva.
[nde Deum rogent mundi cordes.
atatlonem ne inducat.
SimiUtudo patris pacificis.
23. Detur spiritu; qui dat sapere; qui Domini aperit natale.
24. Ducat ad vitam viara per arduam,
25. Per ieiuniuni elemosynam oramen a malo liberatos.
26. His muneribus cumulavit patres Dei digitus.
27. Adam nomina primitiva rebus cunctis imposuit inspiratus dono
sapientiae.
28. Noe habuit intellectum; Abraam consilium.
29. Fortis [bmc permanebat; scitus Iacob et Moyses legislator pius;
Ihivid humilis.
30. Ergo pari voto imploremus spiritum septiformem septuplum expurget
taadem.
31. Et per eeptem gradua Bpiritalea perducat expurgatos ad ipsam con-
templationem veritatis.
32. Sancti spiritus assit nobis gratia.
a. Text, Miss, Bas, 1510 (A), daram genau vorstehender Text mit allen
Interpunktionxzeichen . — Morel No. 82. S. 50. aus: Hs. su S. Gallen No. 546.
(Brander) Bl. 114. (B) mit derUeberschrift: .Jn die bco. Pentecostes ad primam
rafflnftm vulgariter Mtinstermess, B, Notkeri, puto, sequentia bona et pulchra an-
tiqua." — Mone 1> 257 theiU aus: Hs. No. 66. zu Freiburg am dem 15.Jahrh.
aus cint r f/russcn Sequenz auf den hl Geist in 22 Ah&atzen die 5 ersten Zeihn
mit <C),
b. Lesarten. 2. consignans deceat C — S. devotoB C. vehat B. — 4. iud.
clamem C. — 5. Summo iudicii C. — et sp. C. — 6. jota n. fiolvens B, — 9. hae-
redes pariter f, B. — 10. Bcientiam r. consciam H. paraclituB B. — 11, mort.
torpore B. — 12, P. et a B. — IG. mis. teneant B. — 17* dim. fehlt B. —
18. dcsignetur B. — 20. corde B, — 22. pacificus B. — 23. spiritus . . domum
ap. B. — 27. insp. dei sapientia B. — 28. Abraham B. — 29. Von scitua bis
zu Ende fehlt B.
e. Bemerk. „Vs. 35. 36. bei Morel (oben 18. 19.) miissen einen Boppcl-
veTB bilden} daher mundet mit einem grossen Anfangsbuchstaben bezeichnet sein ;
cbenso Vs. 38. (oben 21.) ln.u Bartsch S. 21.
136. In feria IL post pentecosten.
1. Placatus quaesumus preces nostras aline Spiritus, audias,
2. Corda faciens nostra digna tibi domata.
3. A sedibus nostrae mentis cunctas pellens noxas, tetras fuga tenebras,
4. Nostris seusibus tuam unctionera ministrans,
5. Nostra tu cuncta purifica animarura autra.
6. Tu discipulos faodie visitaiis cunctarum eis gentium dederas effari
linguas, atque promde tua narrare magnalia*
7* Tu nostrae rubiginem auferas linguae cunctam. Alleluia.
a. Text. Neale p* 62. e Miss, Leodiensi 1513. — Daniel V, 205 hat den
Text am tteale.
b. Lesarten. 2. „Liber sine sensu dogmata. Corda nostra habitacula
Bua facit Sanctus Spiritus, Habitacula autem poeta noster» ut doctrinam suam
oetenderet, domata vocat, quo in verbo cum baesiBset aliquisf graecae linguae
imperitus, dogmata emendavit." K.
c. Bemerh „Die Sequenz hat sieben AbsdtM€} jeder Versikel schliesst mit
einer a-Assonam, am Schlusse ist noch Alteluia hintugefugt." Bartsch 5. 23.
- 117 —
1 S7. Inferia quarta quaiuor temporum pentecostes.
1. Amor patris et filii, veri splendor auxilii, totius spe 3 solatii,
2. 0 indeficiens piorum lux et praeniium iustorum, sublevator perdi-
torum.
3. Omnis fortitudinis ac omiiis sanctitudinis,
4. Ac beatitudinis donator, omuis rectitudinis amator,
5. Onmipotens, propitius, omnitenens, innoxius.
6- Iustius, carius, honestius,
7. Sanctius, fortius, subtilius,
8- Quo niliil est potentius, quo nihil est vel melius,
9. Illuminator cordium, per quem ad patrem omnium venitur et ad
filiuni.
10. Fons ingenii, dator gaudii, meditina vitii, spiritus consilii,
11. Humilis, docilis et invariabilis,
12. Habilis, nobilis et insuperabilis,
13. Promptus et amabilis.
14. Donum electum, dans intellectuni, dans et affectum, dirigens rectum ;
15. Patris ac Nati Spiritus, vivificans Paraclitus, divinae dextrar
16. Sublimitas, iucunditas et pietas et bonitas, beuiguitas et largitas,
17. Qui prout vult, et ubi vult, quousque vult, et quantum vult,
18. Spirat et erudit, ditat et instruit, replet et erigit.
19i Spiritus scientiae ad consolandum hodie apostolis donatur,
20. Et eis pleoarie fons verae sapientiae per hunc adtmoistratur.
21. Corde devotissimo benedicamus domino.
a. Tcxt. Mone No. 160. (1, 236.) aus : Hsschrift zu Lichtmthal, aus detn
11, Jahrh. mit der Melodie (A). — Neale p. 68. e Miss. Leodieusi 1513 (B). —
Daniel V, 202. hat den Text ans Neale,
b. Lcsartetu 3. 0. f., o. rect, ac b. d. 0. sanct. ara. A. — 7, fort. po-
tentius B. — 11, doc. oc A. — 12. nob. ac A. — 14, diligene B. — 10. bon.
humilitas B. — 17. prout vtilt, quando vult et ubi B. — 13. erud. repl. et erig.
dit et inBtr. B. — 20. fehlt B.
138. Be sancta Trinitate.
(Auctor est Ekkebardus I.)
1. Prompta mente trinitati canamus individuae,
Patri summo, qui cuncta condidit verbo,
Eiusque saucto et unico fiiio Deo,
4. Universalem per quem pater fecit mackinam
Spirituique, qui procedit ab utroque
Et omne boouin fovet, auget et iniplet.
7. His tribus est par et simplex unaque deitas,
8- Nescia crescendi nunquatn, quae valet minui,
9. Absquc tempore regnans, tcmporibus metas statuens,
10. Et mortalibus pie quaerentibus vitam tribuens, quam nobis dare
dignettir.
a, Text. San-Marte: Walther von Aquitanien. Maadeburg 1853. S. 167
au* Cod. S. GaU. No. 380. saec. X. p, 250. (A). — Daniel IIt 57. V, 206. hat
1 Zeilt am: Cod- Mon. 6. saec. XI. fol, 36. womm H.Ctari%\. tuvt c\tve AV>-
Stcht auch im Cod. Einsidl. No. 121. saec. X.
— 9. metas imponena
139. De sancla Trimffjtt
(Auctor est Notker Balbulus.)
1. Benedicta senrper sancta sit trinitas, deitas scilicet unica, coaequalis
gloria.
3, Pater, Filius, Sanctus Spiritus tria suut nomina, ouinia eadem sub-
stautia.
3. Deus genitor, Deus geuitus, in utroque sacer spiritus deitate socius,
4. Non tres tamen Dii sunt, Deus verus unus est: sic pater doininus,
filius spiritusque domiuus.
5. Trinus in personis, umis in essentia, immensus domiuus Sabaoth
secla regnat per eaaota,
6. Proprietas in personis, unitas est in esseotia.
7. Maiestas par et potestas, decus, faonor aeque per omnia.
-idera, niarla continens, arva simul et universu comiita.
9. Quem tremunt impia tartara, colit quoque quem et abyssus infima.
10. Nunc omnis vox atquc lingua fateatur hunc laude debita,
11. Quem laudat sol atque luna, dignitas adorat angelica.
12. Et nos voce praecelsa omues inodulemur organica cantica dulci
melodia.
13. Eia, eia nunc simul omnes iubilemus altithrono domino laudes m
excelsis.
14. 0 adoranda trinitas,
15. O veueranda unitas,
16. Per te sumus creati, vera aeternitas,
17. Per te suinus redeinpti, summa tu caritas.
18. Populum cunctum tu protege, salva, liliera, eripe et euiunda.
19. Te adoramus, omuipotens, tibi canimus, tibi laus et gloria
20. Per infinita saecula saeculorum.
a. Text. Mone No. 4 (1, 7.) am: Hs. de$12.Jahrh. im Ktirhnther Arthir
(A). H$. su Mitnchen Clm. 14322, 1,41. rha 11. Jahrh^ utttrr Notkers 8*q*
(B). H$. de$ 14. Jahrh. JM Kloster Lichtenthal (C). £&. dt$ 15. Jdhrh im
Klostcr Luktenthal (D). — Daniel II, 49. 384. e Codd. Mon. 5. saec. XL (E),
Mon, 6. saec. XI. (F), Mon. 10, saec. XII. (G), Mon. 12. saec. inc. (H), Mon. 13.
aaec. Xin. (I)t Mon. 16. saec. XIII. (K), Codd. Vind. 2. saec. XI. (L), Vind. 3.
saec, XI, (M), Vind, 5. saec. XIL (N), Vind. 7. aaec. XIV. (0), — Schublger
No. 24. e Cod. S. Gall. 546 (P). ~ Cod. Wkzenborn. saec. XIV. (Q). — Text,
seq. (R). Seq. Dav. 1495 (S). — Miss. Patav. 1491 jT), Col. 1504 (U)T Mog.
1507 (V)r Bas. 1510 (W), Halb. 1511 (X), Mind. 1513 (Y)t Numb. 1517 (Z), fratr.
min. 1520 (a), Praein. 1530 (b). — Adelph. 51 (c). Clicbt, IV, 180 (d). — Wacker-
nagel I, 111 aus: Misa. Mog. 1482 (e), Mog. 1497 (f), Magdeb. 1493 (g). Clicht.
1515 (b). Cod. Moti. 5023. sacc, XV. (i). — Strht aurh im Cod. Einsidl. 121.
saec. X. 366. saec. XII. cum melodia, Miss, Rbeinau. saec. XV.
b. Lesarten. 1. Die Texte nchwanlcen zwischen sancta sit, stt Bancta, lu-
troitus Missae de Trinitate eBt: Benedicta sit sancta trioitas et indivisa unitas.
— unica ABDEFLMNPUd, die andern unitaa. — 2. spir. Bacc.AB. — omnia nom. i
nom., sed una ead. ab. — 3. ab utroque a. — aocia QUVXYab. sociat M. —
119 —
4. sed deus R* verus fchlt Mone. vere BE. — est fchlt E Dan. — ep. doui.
PXYa. Lud. sic. pat, fil. dom. Q. fil. spir. sanctus AJL filiusque gpir. a
lr. quoque sancL B. Waek, — Nddk 4 chtJjcmo
Buchtm folgcnde Ztilt: Ipse tamen filtus deus verus a patre, praeclaruB iiaque
spiritus ab utroque emauat, was als eine Olosse erscheint besitgUch dcr ¥\
ob der hl, Gcist vom Vater und Sohn ausgchc urtcr ndcht — 5. hat t>;
6. ett et KLNOQRSTUVXYd. Wack, Prop. ttt in pers., uij. est et a. Ti
eat in pers,. un. est ot b. — 7. honor quoque K, — 8. coutinet CQb. — aura
R. ar. similiter et G. — 9. colitque queni R. — quoque fchlt i, — 10, Hnnc
omnis M. — fat, eum a, — 11. laudant EKORSTVZcd Ton\ Lud. Itudat/sftil
M, — adorant angeli fl. — 11 stcht vor 10 in Ra, 10 vor B in Torr. — 12 u,
18. schwanken sehr. Obiyen Text hat P. Nunc omnes iubilemns altitbrono uV
minu laudes in excelsis: Eia et Eia ontnes stmul modulemur urganica cantiiM
dulci uielndia Itat Daniel aus EF, weichen Text Mone rvncirft , trcil tta* I
mass verdorbtn tet. Et nos voce praecelsa nunc omnes mod. . . Eia et eiu nos
simul inbil. hat Mone. Et nos voce praocclsa simul iubiJ, altitono doni. laud. in
exc. Eya et eya nunc omnes iubilemus org. cant. duleique nielod. a. Et nos v.
p. o. simul et iubilemus org. cant. d. m. Eia et Eia nunc omnes simul et mo-
dulemur altith. d. L i- e. LMNG. — H. 15. wechseln in den eimelrtett T<
0 admiranda trin. b. 0 amauda unit ii. — 1G. vera tu aet. W. vera tu trinitas
1A — 19, tibi psallimus Q. — 20. fthlt iUiCHLMNab.
t\ Bemerk. Ueber das Rhythmische etc. spricht Bartsch & 27, 38 I
55. 56. 59. 00. 82. 90. 92. 94. 98. 99. 101.
140. De sanrta Trinitafr.
(Auctor est Notker Balbulus.)
1, Alma chorus domiiii compangat nomina summi ;
2. Messias, soter, cromanuhel, sabaoth, adonai,
8. Est, unigenitus, via, vita, manus, homoousion,
4 Priiicipium, primogenitus, sapientia, virtus,
5. Alfa, caput finisquc simul vocitatus aclest o>,
6. Fons et origo boni, paraclitus ac mediator,
7. Agnus, ovis, vitulus, serpens, aries, leo, vermis,
8. Os, verbum, splendor, sol, gloria, lux et imago,
Panis, flos, vitis, mons, i&nua, petra, lapisque,
10. Angelus et sponsus pastorque propheta, sacerdos,
11. Athanatos, kyrios, tneos, pantocrator, icsus,
1 J S;»l\ iticet nos, sit cui secla per omnia doxa.
a. Tcxt. Mone No. 3 (1, 5,) aus: Hs. za Munchen, Clm. 14322. f. 42.
1L Jahrh. ah die lcUte der Notkerischen Sefumtm, NM trnen.— Daniel
I, 273. titeht auch in der Einsiedl. Hs. 366 tZ Jahrh. mit Noten.
b. Lt8arten, 1. oune pang. Dan. — 2. Emanuel Dan» — 5. vocitatur, est
Dan — 6t et med, Dau. — 11. «t^<it»aT^, k^pd^ o &io«. Mone. . — 12. sit tui Dan.
L Irinitas, unitas, deitas
aeterna.
Maiestas, potestas, claritas
141. Jh sancta Trmitate.
2. Lapis, mons, petra, fons, flamen,
pons,
semita.
Sol, lumen et numen, cacunien,
gloria.
— 120 —
Tu sator, amator,
creator, salvator,
redemptor
et vitae ianua.
Tu nitor et decor,
tu splendor, tu candor
et odor,
quo vivunt mortua.
Tu vertex et apex,
regum rex, legum lex,
et iudex,
tu laus angelica.
Quem laudant, adorant,
quem amant, quem cantant,
quem clamant
agmina coelica.
a. Text. Mone No. 6 (1, 9.)
Tu theos, tu enos,
nitens tlos, virens ros,
rege nos, salva nos,
perduc nos ad thronos
superos,
ad vitae gaudia.
Tu deus, tu iustus,
tu verus, tu bonus,
tu sanctus, tu summus
dominus,
tibi sed gloria
in excelsis.
aus: Hs. su Munchen, Clm. 17212. f. 1.
12. Jahrh. — Daniel V, 206. hat den Text aus Mone.
b. Lesarten. 5. Dan. schiagt vor: tuere nos. Mone hat: Tu »ed$ tu <vo;.
„Dieser Oenitiv (hds) hat kein Objekt und scheint lediglich des Reimes wegen
gesettt." Mone. — 3. sator nach Marc. 4, 3. I. Cor. 3, 9.
c. Bemerk. Ueber das Bhythmische etc. spricht Bartsch S. 31.45. 131. 134.
142. In die sanctissimae et individuae Trinitatis.
(Auctor est Adam de S. Victore.)
1. Frofitentes unitatem
Veneremur trinitatem
Pari reverentia :
Tres personas asserentes,
Fersonali differentes
A se differentia.
2. Haec dicuntur relative,
Gum sint unum substantive,
Non tria principia :
Sive dicas tres vel tria,
Simplex tamen est usia,
Non triplex essentia.
3. Simplex esse, simplex posse,
Simplex velle, simplex nosse,
Guncta sunt simpbcia :
Non unius quam duarum,
Sive trium personarum
Minor efficacia.
4. Pater, Proles, sacrum Flamen,
Deus unus, sed hi tamen
Habent quaedam propria:
Una virtus, unum numen,
Unus splendor, unum lumen,
Haec una quod alia.
Patri Proles est aequalis,
Nec hoc tollit personalis
Amborum distinctio :
Patri compar Filioque
Spiritalis ab utroque
Procedit connexio.
Non humana ratione
Gapi possunt hae personae,
Nec harum discretio:
Non hic ordo temporalis,
Non hic situs, aut localis
Rerum circumspectio.
Nil in Deo praeter Deum,
Nulla causa praeter eum,
Qui creat causalia:
Effectiva vel formalis
Gausa Deus et finalis
Sed nunquam materia.
Digne loqui de personis,
Vim transcendit rationis,
Excedit ingenia :
Quid sit gigni, quid processus,
Me nescire sum professus,
Sed fide non dubia.
— 121 —
Qui sic credit, ne fostinet
Et a via qod declinet
Insolenter regja:
Servet Jidem, formet mores,
ulnt ad errores,
Quos d&mnat ecclesia.
10. Nos in fide gloriemur,
in una moduleniur
Pidei consUntia:
Trina sit laus Unitati,
Sit et rimplae Trinitati
Coaeterna gloria. Atnen.
t. Neftle p. (i4. e Breviario Pictavcnsi (A). — Daniel II, 74. hat
trsUn aus Cod. S. GaU. 546 (B). — Miss.
tr. Pari* — Clichtov. IV, 181. (D).
cn. 1^ 1. 2. Prof. trin., ven. unit. C. — 2, 5. usya C. — 8,3. sint
L 5. lutn. nutn. Haec unutn AB. — 6, 2. possent C. — 6, 6. Rer. cir*
■eriptio AB. — 7, 2. Nnlla virtus C. — 7, 3. Qui causat BD. — 7, 5. Deus
proc. C. — 9, I. non fest. C. — 9, 3. Jnsolerter D. — 9, 1.
et AB. — 9T 5. declinet D. — 10, 4. Trina laue unit. A. — Trinae laus sit
un. B> — 1«. t AB. simplex C.
c, Bemerk. 9,1« Altudit poeta ad Isai. 28,16: Qui crediderit, nonfestinet.
— 9, 8, AUuditur ad Num. 21, 22.
143. De scuicia Trinrfate.
nedietio trinae unitati, simplici deitati semper omnifaria.
Parenti cui eoaeternalis stat identitas, seinpiternitas latriae mira.
S. Par verbo quod coessentiva sapientia vera veritas exsplendet viva.
Tibi et amborum voluntas, pneuiua et suavitas: tu beatitudo sancta
sanctifc entfm
5. Tu es omuium getms bonorutn generalissimum: o ens, ex quo nobis
vita stillat, ainor et Sopbia.
0 prima veraque acternitas, acterna et uptima veritas, vera aeterna-
que booitas,
7. Odium, faisitas morsque cedat, figuram tuam expleat usia, ratio,
eharitas.
8. Fons, in quo sunt, vivunt quorum umbras mortales expetunt vitae
deliciae, decus, soteria, regnum, virtus, victoria.
9. Fac 009 supplices tuae dilectionis compotes, effuga daemones, orbem
cbristianuin rege, o qui alpha maguifica.
10. Pater, KLEIoy, Eloe, Elion^Tasadai, lux samain, tu agie rexSabaoth,
txbilis Adonai, tuum noa plasma conserva.
11. Proies F.mmanuel, rnire mirabilis, summe consul, Ueus fortis, domi-
mis iustus, pater futuri saeculi, prineeps pacis, lesu Messia,
i va nos,
12. Spiritus timoris, pietatis, scicntiae, fortitudiois, consilii, intellectus
ac sapientiae nos iilustra, unge, sanctifica.
trinitatis tu unitas, uuitatis triua deitas, purga culpas,
saiia, hostes paeitica, solve vincula, pelie pericula.
14. Ad te sitientes tuo vultu saties paceque aeterna in Ilierusalein
8Upl
a. Text. Miss. Mog, 1507 (A). — Daniel II, 172. e Miss. Numburg. 1517
et Prag, i on Variantetu — Steht aach im Cod. Rbeinau. 18
ttf. Cod. 8. G.ill. 646 (Brauder).
b. Lcnarten, 2. cui serapiternalis . . iatriel mira A. — 4. es exstaut
A. — 5. Tres omn. . ens, nobis ex quo vita A. — 6. Oplxma N«w\^ft k. —
— 122 —
7. tuam nobis expleant visa, ratio A. — 8. exp. in te deL A. — 9. Fac tnos
sup. . effuge daemonas . . christ. 0 et Alpha sanctifica A. — 10, Eloy, eloe,
elyon, eya, saddai, lnx amayn, rex Sabaoth, ioef. adonay A. — U. Eman. . con-
sul . . futuri pater saec. A. — 14. sit. pio vultu . . lerusalem A.
c. Bemerk. Bartsch S. 135 uHl 11. des Bhytkmus wegcn lesen nos salva
(: conserva 10).
144. De sanvta Trmitate.
1. Patreni, Natuin, Paracletum,
Prorsus ideui, simplex, uuum,
Una iii essentia,
Non tria simplicia :
Deuin unum vere tarnen
Unum vcrum principium,
Triasingularia:
Non multa priruipiii:
Per ea quae singuloruin
Unus auctor, idem esse
Singula sunt propria:
Quo solo sunt omnia.
Sic diversa, ut nec plura
3. Quae creata, multis locis
Sint eonvenientia
Sunt variabilia,
Uni Trium atque Tribus
Nec sunt ipsum, quod sunt vere
Aliqua communia:
Multis subsistentia:
Sed diversa de diversis
Soli nanique sunt id quod sunt,
Sunt praedicabilia.
Et unus substantia,
2. Non est enim Natus, Pater,
Deus Pater, et ex eo
Et ab eis alia
Nata Sapientia,
Est qui spirat ab utroque
Atque Spiritus amborum
Omninm concordia :
Qui datur In gratia :
Sunt tamcn existens unum
Quibus uni vero Deo
Absque diffcrentia,
Honor sit et gloria. Ainen.
Text. Daniel V, 210. aus: Eccksiologist XCVII. Aug. 1853. p.2SL e Mis-
sali Pktaviensi manu scripto saec. XIV., quod asaervatur Libboae in Bibliotheca
Narional.
145. De sancta Trinitatc.
1. Iubilemus cordis voce
5. Qui ornavit aerem
Nostro salutari,
Volucrum catervis;
lubilemus et psallaraus
Qui vestivit aridam
Nunc omnipotenti.
Frondibus et herbis.
2. Resonet factura sua
6. Qui ditavit Thetidem
Quanta valet laude,
Piscibus marinis;
Resonet iocunda suo
Locupletein fecit terram
(Laudem) creatori.
Quadrupedum formis.
3. Qui creavit omnia
7. Qui deducit super terram
Coeterna Prole;
Rivulos aquarum;
Qui fecit et omnia
Qui suspendet subter astra
Spiritu dictante.
Niinbos pluviarum.
4. Qui niunivit paradisum
8. Qui vernali facit flatu
Lucidis ministris;
Flores redimiri ;
Qui depinxit firmamentum
Autumnali sole coctos
Sole, luna, stellis.
Fructus colorari.
— 123 —
9. Albicarc late campos
Hiemali nocte,
Cum flavescunt latc messes
Aestivali luce.
10. Qui statuit bominem
Regem creaturae ;
Qui si vellet, immortalis
Potuisset esse.
11. Sed de regno exulavit
Sua vanitate,
Quem reduxit Dei Verbum
Sua pietate.
12. Lauda plasma redemptorem
Visccrum medullis,
Ut reiungi merearis
Civibus supernis. Amen.
a. Text. Neale p. 267. e Miss. Nidrosiensi 1519. — - Daniel V,209. hatden
Text aus Neale.
b. Lesarten. 1, 4. Addidi nunc et 2, 4. laudem, ut constaret versus.
N. — 4, 4. Sua luna stellis. Mis. — 8, 2. Liber reddere. Cum tetrasyllabo
pasiiyo opns sit, ex coniectura dedi r e d i m i r i. N. Ego legere nialim r e d o 1 e r e. Dan.
c. Bemerk. 1. Rhytbmum hujus prosae permirum esse vel inspicienti patet.
Homoeotelenton enim quo clanduntur versus, quamvis in trochaeo terminentur,
timplex est, non duplex; ideoque cum accentu pugnat. N.
146. De sancta Trinitate.
1. Laus Deo Patri, Filioque compari in unitate Spiritus Paracliti.
2. Laus Deo omnipotenti, qui in sapientia per Spiritum Sanctum creavit
et gubernat omnia.
3. Laus tibi antique dierum, qui cum dilectissimo Iesu filio tuo et Sancto
regnas Paraclito,
4. Guius imperium sine fine permanet in saecula saeculorum. Amen.
a. Text. Morel No. 3. S. 3. aus: Hs. zu St. Gallen 546 (Brander) Bl 117
nit der Aufschrift: Feria sexta vel feriata brevis, bona sequentia de inenarrabili
trinitate (A). — Miss. Col. 1504 (B), Mog. 1507 (C).
b. Lesarten. 2. sap. et spiritu sancto A. — gubernavit C. — 3. antiquum
C. — cum unigenito A. Ihesu AB. — - sancto spiritu rcgnas paracl. A.
147. De sancta Trinitate.
1. Quicungue vult salvus esse,
Ipsum fidem est necesse
Servare Catholicam :
Haec est fides, quae servatur
Et per vocem praedicatur
Cunctis Apostolicam.
2. Unus est m Trinitate,
Trinus est in Unitate
Deus creans omnia :
Trinus in personis Deus,
Erubescat hinc Iudaeus,
Unus in essentia.
3. Est sine principio Pater in esscntia,
Verbum de principio par Patri potentia,
Utriusque Spiritus est convenientia.
4. Pater est ingenitus de se Verbum generans,
Filius unigenitus, Patri non degenerans,
Spiritus non genitus ab utroque radians.
— 124 —
5. Nulla multiplicitas in Divinitate,
Personarum paritas est in Trinitate,
Indivisa Trinitas est in Unitate.
6. Patri natus similis Patris est imago,
Sed non rei facilis huius est indago,
Sit in fide stabilis humana propago.
7. Non est necessarium nostrae parvitatis
Velum alto tollere summae Trinitatis,
Ubi nostra saepius est concussa ratio,
In errorum fluctibus vix enavigatio.
8. Absolvamus anchoram a profunditate,
Et laxemus carbasa cum securitate,
Ubi navigatio levi patet rate,
Ubi portus trahitur in tranquillitate.
a. Text. Neale p. 264. e Miss. Nidrosiensi 1519. — Daniel V,2Q8.hatden
Text au8 Neale.
b. Lesarten. 5, 2. Liber in unitate.
148. De sancta TrinUate.
1. Voce iubilantes magna,
2. Regi summo devote per saecula,
3. Personemus maxima laudum vota.
4. Coelum, sidera, luna, sol et omnia aetherea,
5. Tellus, aer, et mare, fontes et flumina.
6. Omnis creatura concelebrare non desinit,
7. Laude continua, cuncta creantis magnalia.
8. Maiestas cuius est unica decenter in Patris gloria.
9. Quem laudant superna iugiter agmina voce dulcisona,
10. Qui proclamant: Sanctus, Sanctus, Sanctus, Deus, Hosanna,
11. Quem decet omnis laus, honor, virtus, salus et gloria.
12. Aurem tuam nobis inclina,
13. Supplicibus veniam tu dona,
14. Ut te collaudemus in saecula. Amen.
a. Text. Neale p. 266. e Miss. Nidrosiensi 1519. Daniel V, 209. hat den
Text au8 Neale.
b. Lesarten. 5. Excidit profunda, vel aliquid simile. N. „at vero cum
in strophis 5—6. nulla vox epitheto ornata sit, alia vox sapplenda est trisyllaba,
fortasse terra et maria, ut tellus respondeat aeri, terra autem mari."
Daniel.
149. In missa votiva de sancta Trinitate.
Vox clarescat, mens purgetur,
Homo totus aemuletur,
Duci vocaconformetur
Pura conscientia :
Patri, Proli iubilemus,
Pneuma Sanctum praedicemus,
Unam laudem tribus demus,
Quos unit essentia.
2. Pater, creans, increatus,
Nascens, ab aeterno natus,
Amor, ab his derivatus,
Sunt una substantia:
Tres personae Trinitatis,
Unum esse Deitatis,
Sunt eiusdem maiestatis,
Et idem per omnia.
— 125 —
iguuntur tres Personae
Quaevis sua notione,
Non humaria ratione
)iscerauntur taUa ;
Pater, Proles et Spiramen
Qpem ferant et iuvamen
Nobis reis et levamen
0 peccati sarcina. Amen.
Tcxt. Neale p. 67. e Miss. XaDtoneasi 1491, — Daniel V, 207. hat den
' aus Keale.
150. De venerabili sacramento in festo Corporis Christi
(Auctor est S. Thomas Aquinae.)
2. L;
6.
Lauda Sion salvatorem,
Lauda ducem et pastorem
In hymnis et canticis.
Quantum potes, tantum aude,
Quia maior omni laude,
laudare suflScis.
Laudis thema specialis,
Panis vivus et vitalis
Hodie proponitur,
Quem in sacrae mensa coenae
Turbae fratrum duodenae
Datum non ambigitur.
Sit laus pleua, sit sonora,
Sit iocumla, sit decora
Mentis iabilatio.
Dies enim solemnis agitur,
In qua mensae prima recolitur
Huius institutio.
In hac mensa novi Regis,
Novum Pascha novae legis,
Phase vetus terminat.
Vetustatem novitas,
Umbram fugat veritas,
Noctem lux elimioat.
Quod in coena Christus gessit,
Facieudum hoc expressit
ln sui memoriam.
Docti sacris institutis,
Panem, vinum in salutis
Consecramus hostiam.
Dogma datur Christianis,
Quod in earnem transit panis,
Et vinum in sanguinem.
Quod non capis, quod non vides,
Animosa firmat fides
Praeter rerum ordinem.
Sub diversis speciebus,
ignis tantum, et non rebus,
Latent res eximiae.
Caro cibus, sanguis potus,
Manet tamen Christus totus
Sub utraque specie.
8. A sumente non concisus,
Non confractus, non divisus,
Integer accipitur*
Sumit unus, sumunt raille,
Quantum isti, tantum ille,
Nec sumptus consumitur.
9. Sumunt boni, sumunt mali,
Sorte tamen inaequali,
Vitae, vel interitus.
Mors est malis, vita bonis,
Vide, paris sumptionis
Quam sit dispar exitus.
10. Fracto demum sacramento,
Ne vacilles, sed memento,
Tantum esse sub fragmento,
Quantum toto tegitur.
Nulla rei tit scissura,
Signi tantum fit fractura,
Qua nec status, nec statura
Signati minuitur.
11. Ecce panis Angelorum,
Factus cibus viatorum,
Vere panis filiorum,
Non mittendus canibus.
In figuris praesignatur,
Cum Isaac immolatur,
Agnus Paschae deputatur,
Datur manna patribus,
12. Bone pastor, panis vere,
Iesu nostri miserere,
Tu nos pasce, nos tuere,
Tu nos bona fac videre
In terra viventium.
— 126 —
Tu, qui cuncta scis et vales,
Qui nos pascis hic mortales,
Tuos ibi commensales,
Cohaeredes et sodales
Fac sanctorum civium.
Alleluia.
Amen.
a. Text. Vorstehender Text ist der heute in der Kirche gebr&uchliche.
Diese Sequenz ist oft gedruckt und ubersetzt. — Mone No. 210 (1, 276.) aus:
Hs. zu St. Gallen No. 472. 13. Jahrh. mit derMelodie (A). IIs. zu Kreuzlingen,
14. Jahrh. mit der Melodie (B). Beichenauer Hs. No. 209. f. 17. U.Jahrh. mi%
Noten (C). Hs. von S. Peter zu Karlsruhe No. 16. p. 316. 14. Jahrh. mit der
Melodie (D). Hs. zu Freiburg No. 66. 15. Jahrh. (E). Speciales missae (Constant.)
t. 1484. f. 18. (Fj. — Daniel H, 97. e Cod. Mon. 10. saec XII. (G). Codd. Vind.
7. saec. XIV. (H), Vind. 8. saec. XV. (I). — Text. seq. (K). Seq. Dav. 1495 (L).
— Miss. Venet. 1469 (M), Rom. 1481. 1482. 1484 (N), Nuremb. 1484 (0), Bamb.
1487 (P), Pat. 1491 (Q), Venet. 1499 (R), Eychst 1600 (S), Col. 1504 (T), Mog.
1507 (U), Prag 1507 (V), Bas. 1510 (W), Halb. 1511 (X), Mind. 1513 (Y), Numb.
1517 (Z), fratr. Paris. 1620 (a), Praem. 1530 (b). — Adelph. 53 (c). Clichtov.
IV, 182. (d). Torr. (e). Lud. (f). — Wackernagel I, 143. aus: Miss. Mog. 1482
(g), Mog. 1497 (h), Lubeck. bald nach 1480 (i), Magdeb. 1493 (k). — Stehi auch
im Cod. S. GaJl. 546 (Brander).
b. Lesarten. 1,1. Sion, Syon schwdnken. — 1, 4. Q. vales Lc. Torr.
potes tamen M. — gaude ABCEGHIKNPRUVXa. — 1, 6. sufficit AC. — 2, 1.
thema spiritalis ABCEFPSW. — 2, 3. pracponitur ACE. conficitur B. — 2, 4.
sacra ACEHI. — 2, 6. datur A. — 3, 6. colitur AE. — 4, 1. summi regis W.
Lud. — 4, 3. vetus pascha B. paschae vet. A. pasca vet. EF. — 4, 6. illnminat
BDEFWb. Noct. nox illuminat K. — 5, 1. quot A. — 6, 2. faciendo C. —
5, 4. doctis ACFGQW. — 5, 6. consecravit ABFGHIW. — 6, 2. quot A. — q.
non sapis BCEFGHIKPQSW. — 6, 5. an. sanat a. firmet E. — 7, 2. sig. tantum
BG, auch D, ist hier aber korrigiert. — 7, 3. latet rex eximie A. — 8, 1. assu-
mente CE. — 8, 2. nec div. KNTZcek. — 8, 5. iste E. — 8, 6. absumitur
KTYae. assumitur D. — 9, 6. disp. sit K. — 10, 2. nec vac. D. sic mem. N. —
10, 4. totum A. — 10, 6. sit sc. AE. — 10, 6. signis A. — 10, 7. quae A. —
11, 6. quum B. ysaac, isaac schwanken. — 11, 7. pasche, pasce schtoanken. —
reputatur Rom. 1481. deput. Rom. 1484. — 12, 2. Iesu Christe mis. A. — - 12,8.
Tu nos ibi BCFIKTWY. — 12, 10. Fac sanct. omnium FL — Amen. All. fehlen
in einigen Texten.
c. Bemerk. Ueber das Bhythmische etc. spricht Bartsch S. 180. 182. S.oben
No. 60. — Diese scharf dogmattsche Sequenz ist ubersetzt in meinen „Kirchen-
und relig. Liedern aus dem 12—15. Jahrh." Paderbom 1853. S. 179. von Joh.
von Salzburg (f 1396); bei Schlosser I, S. 171. Bone No. 261. Nickel S. 285.
151. De sancto Spiritu.
Recolamus sacram coenam,
Tam suavem quam amoenam,
In qua fratrum duodenam
Turbam Cbristus habuit.
Coenam nostri redemptoris
Celebremus, cum auctoris
Institutum tum amoris
Signum et memoriam.
Ex hoc mundo transiturus
Dulcis Iesus et passurus
Et ad patrem regressurus
Fecit hoc convivium.
4. In hoc agnum manducavit
Plene legem et servavit,
Quo comesto terminavit
Legem, ipsam finiens.
5. Panem sumpsit quo peracto,
Sacris manibus quo tacto,
Benedicto quoquc fracto
Dixit suis fratribus :
6. „Meum corpus, quod tradetur
Et pro vobis morietur,
Novae legis quod dicetur,
Hoc omnes assumite;
— 127 —
„Manducetis assumentes
Et de calice bibentes
Scite, illud facientes
In niei memoriam.41
. Postquam haec mandata dcdit,
C <l<* se ipso edit, -
Nec ob hoc se ipsum lacdit,
Scd stat esus integer»
Omnes fratres hoc egerunt,
Omnes lesum comederunt,
ipsum ob hoc laeserunt,
Sed exstat incolumis.
10. Mira lesus operatur,
Cum a multis manducatur,
Totus tamen conservatur,
Nec fracturam patitur.
a. Tcxt. Mone No. 211 (1,278.) aus
V, 213. hat dcn Text aus Mone. —
Sion, und BCkHeaH sich deutiich an
11. Hic est panis, sumptus digne,
A Gehennae servans igne,
Qui» si sumptus sit indigne,
Mortem dat perpetuam.
12. Istum ergo qui manducat,
Se expurget, ne inducat
Hunc ad mortem, sed perducat
Ad aeternam gloriam,
13. Panis vivus Christus Ihesus,
Qui dat vitara digne esus,
Qui cum dentibus sit caesus,
Est illaesus penitus.
14 Nos qui pascat in hoc mundo,
Quos hic stantes corde mund<»
Locet post hoc in iocundo
Regno suae gloriae,
Eeichenauer Hs. No. 36. f. 42, Daniel
Dieses Lted ist ein Seitm.^tuck rf^Lauda
iasselbe in Atisdrucken und Gedanken an;
im der Behandluna weicht es aber durch den Strophenbau und die kursere Fas-
Auttg davon ab. Es ist also jiinger ah Thomas von Aquino, der 1274 ntarb*"
Moae.
b. Lesarten. Aue der Hs, 1, 3. de qua. — 2} 2. actoris. — 2, 3. in ara.
- 2, 4. Sig. con. — 7, 3. scitis. — 8, 3. at> hoc . . laesit — 9, 8. ab hoc. —
4. et ill — 14, 2. quot hic.
152. De eucharistia.
Collaudent devote patris filium christiani»
^uia sanguine suo agnus innocens,
Tollens a morte geheimac peccatores,
ttorte sua destruxit tartara, liberatos
Reducens nos, uhi regnat vivus.
Vitalis non malis tu cibus es in via.
Tu vera spes peccatoris
A criminum faecibus surgentis.
0 digna tu caro, da angelorum vestes.
10. Per sacramentum corporis
Duc nos veram ad Galileani.
0 sacra Chrifiti caro,
Adiuva, ut non damnemur
Cum Iudaeorum turha fallaci,
15. Sed tecum nos facias perhenniter vivere.
Tu nobis Christe rex miserere.
Text Morel No. 84. S. 52. aus: Hs, su St. Galhn No. 546. {Brander}.
t$L tnit Melodie und dem Titel: De salvifico Sacramento eucharistiae cor-
poria et sanguiuia dominici — Sequentia feria tertia, aut alio tempure cum pla-
cuerit. Dan Lied enthalt Ankldnge an die Sequenz Yictimae paschali No. 83.
— 128 —
153. De s. eucharistia.
0 sacrata caro Christi,
Poenas mortis destruxisti
Solenni victoria.
Text. Daniel V, 74. hat diese 3 Zeilen aus dem God. S. Gall. 546 (Brander).
154. In festo corporis Giristi.
1. 0 panis dulcissime,
0 ndelis animae
Vitalis refectio 1
0 Paschalis victimae
Agnus mansuetissime
Legalis oblatio 1
2. Caro carens carie,
Quae sub panis specie
Velarisdivinitus:
Victu multifarie
Recrea nos gratiae
Septiformis Spiritus!
3. Sumentem, cum sumeris,
Quia non consumeris,
Aeterne vivificas :
Nam reatum sceleris
Dono tanti muneris
Clementer purificas.
4. In te nos ut unias,
Et virtute munias,
Da te digne sumere :
Ac carnales furias
Propellens nos facias
Tecum pie vivere.
5. Sic refecti poculis
Sanguinis et epulis
Tuae carnis optimis,
Seculorum seculis
Epulemur sedulis
Veritatis azymis. Amen.
a. Text. Mone No. 205 (1, 269.) aus: Beichenauer Antiphonar zu Karte-
ruhe No. 209. Bl. 19. aus detn 14. Jahrh. mit der Melodie (A). Hs. zu S. Gallen
No. 472. p. 117. 13. Jahrh. (B). Hs. zu Kreuzlingen bei Konstanz, 14. Jahrh.
mit der Melodie (C). — Daniel II, 160. hat die 3 ersten Zeilen aus: Cod. Mon.
forta8se saec. XIT. und V, 74. die ganze Sequenz aus: Cod. S. Gall. 546
(D).
9.
— Neale p. 68. e Miss. Argentinensi 1520 (£). — Miss. Bas. 1510 (F).
b. Itesarten. 1, 2. fideles C. — 1, 5. agne Mon. Neal. agnus ABCF. —
2, 4. multipharie F. — 2, 5. recreat C — 3, 1. sumente C. — 3, 3. vivificans C.
— 3, 4. reatu B. — 3, 5. dati A. — 4, 1. inde A. — 4, 4. at C. ut Neale. —
4, 5. facies C. — 5, 4. saecula C. — 5, 5. sedula C. — 5, 6. invitati azvmis
Neale. azimis F.
c. Bemerk. 5, 6. „bezieht sich auf das himmlische Gastmal; wer daran
nicht Theil nehmen darf, der leidet einen seelenverderbenden Hunger." Mone.
155. De corpore Christi.
Morsus anguis
Nos omnes in lumbis Adae
Sauciavit :
Ghristi sanguis
Devicta priori clade
Nos sanavit.
Eva suasu colubri
Tumens culpa lugubri
Nos involvit:
Matris lapsum filia
Pulchra super lilia
Fructu solvit.
3. Hic est fructus feminae
Nascens sine semine,
Sine viro :
Rore sancti spiritus
Flos processit inclitus
More miro.
4. Foenum flore caruit,
Dum Deus apparuit
Carne tectus:
Foeni viror aruit,
Dum decore caruit
Flos despectus.
— 129
5. Hic pro nostris pestibus, 6. Ihesu flos virginis,
Elementis testibus, Memor originis,
Non despexit aestibus Nostri sis immemor criminis ;
Mortis uri : Sed praebe miseris
Latus sacrum panditur, Lavacrum Yulneris,
Mite corpus tunditur, Ne condemnemur, cum veneris.
Sanguinis offunditur
Imber puri.
a. Text. Mone Ko. 208 (1, 273.) aus: Hs. zu Kreuzlingen, 14. Jahrh. mit
der Melodie (A). Beichenauer Antiphonar zu Karhrulte No. 209. Bl. 18. mit der
Melodic, 14. Jahrh. (B). — Daniel V, 73. hat den Anfang aus: Cod. S. Gall.
546 (Brander). — Steht auch im Cod. Rheiuau. 14. und Engelb. ^V ^- Jriirh.
und 4/23. 13. Jahrh.
b. Lesarten. 3, 4. patris A. lapsu AB. — 2, 6. fractu A. — 3, 6. ortuA.
— 4, 8. vigor B. — 5, 3. contempsit A. — 6, 3. inmemor A.
156. In /csto corporis Christi.
1. Ave Caro Christi Regis veneranda,
2. Esca gregis novae lcgis admiranda.
3. Tu fidelibus, horis omnibus, cs adoranda,
4. Casto corde, sine sordc, digne manducanda.
5. Te colit rite Panem Vitae Ecclesia,
6. Dux viatorum, et reorum es venia.
7. Tu, cibus salutis, nos in tc satia.
8. Tu lapsorum sublevamen orna pracsidia.
9. Tu moestorum es ievamen, cordis laetitia.
10. Nos de mundi miseria duc ad aeterna gaudia,
11. Ut firmemur praesentia tua, et suavi gloria. Amen.
a. Text. Neale p. 25. e Miss. Pragensi 1522. — Daniel II, 200. hat die 3
ertten Zeilen aus dem Miss. Prag. 1507 und V, 211. den Text aus Neale.
b. Lesarten. 2. leg. adoranda Dan. e Prag.
c. Bemerk. Medium locum inter Xotkerianas etVictorinas sequentias tenet
carminis ratio. N. „Diese Scqucnz bezeichnet den Uebcrgang aus der iilteren in
dte jungere Form: wie bei vielcn dlteren Sequenzen gchen hier aUe Halbverse
in a aus." Bartsch S. 171.
157. De sacramvnto Eucliaristiae.
Ave verum corpus natuin
Ez Maria virgine,
Vere passum, imniolatum
In cruce pro homine,
5. Cuius latus perforatum
Vero fluxit sanguine:
Esto nobis praegustatum
Mortis in examine.
0 dulcis, o pie,
10. 0 iili Mariae
In excelsis.
a. Text. Mone No. 213 (1, 280.) aus: Anecdot. sacr. von E. de Levis
(Turin 1780) S. 107 (A). Hs. dea J5.Jahrh. zu Donaueachingen, in cincmGebet-
buch aus Languedoc (B). Hs. zu Coblenz No. 1G2. S. 4tj5. mit der Mclodie (C).
Liber Lingonensis : Hcures a 1'usage dc Langrcs. Proll. Tom. I. Thesaur. (D,
von Daniel II, 327. benutzt). Eeichenauer Pap.-Hs. No. 36. 14. Jahrh. enthalt
Mtknin, 8«q«MiM]t. 9
— 130 —
das Lied zweimal f. 14. u. 22. (£). Salmamweiler Hs. uu Heidelberg (F), Hb.
zu Karlsruhe o. N. vom J. 1440. Bh 127. 128. (G). Hortulus animae (Lyon 1516)
Bl. 168. (H). Hs. zu Mainz, Carth. No. 380. Bl. 7. 14. Jahrh. (I). He. *u
MUnchen Clm. 8012. f. 14. 15. Jahrh. (K). Hs. eu Freiburg No. 91. f. 44.
15. Jahrh. (L). Reichenauer Pap.-Hs. No. 156. 15. Jahrh. (M). — Misa. firatr.
Paris. 1520 (N). — Daniel V, 73. hat die 1. Zeile aus Cod. 8. Gall. 646 (Brander).
Denis : Codd. Vindobon. 3, 3052. fUhrt davon eine Wiener Hs. an.
b. Lesarten. 1. A. corp. Christi verum E. A. corp. Christi nat K. —
2. De Mar. BDMN. — 3. et im. K. — 6. Unda fluxit et 6D. Effluxit unda cum
s. M. Unda fl. C. Mero fl. G. Miro fl. N. — 7. Esto michi EKH. E. n. prae-
stantior A. — 8. Virtus in A. In mort. ex. DN. — 9. O clemens o pie o dul-
cis FL. — O clemens o pie o Iesu N. — O dulcis o pie o Iesu DG. — Ihesu
fili virginis Mariae F. fili dei et Mar. E. o fehlt M. — 11. Misereremei DELN.
Mis. nobis M.
b. Bemerk. JDen Titel hat C so: In festis sub elevatione. KL nennen das
Lied Oratio, E fiigt bei : Salutationem sequentem composuit Innocentius papa,
und: Haec oratio habet tres annos indulgeutiarum a dom. papa Leone. — Eine
deutsche Uebersetzung (und einen etwas abweichenden lat. Text) hat Bone No. 265.
158. De sanctissimo sacramento.
1. Laetabundus decantet homo devotus
Alleluia.
Christi corpus, in quo panis transit totus
Res miranda.
2. Sic clementer allicit et natus nos respicit
Sol de stella.
Corda summe perficit, confortat et reficit
Semper clara.
3. Per hunc culpae pereunt et daemones exeunt
Pari forma.
Hanc virtutem nequeunt ferre, sed mox abeunt
Hac corrupta.
4. Sub hac forma visitat iustos et inhabitat
Valle nostra.
In hac fide cespitat, qui mundana cogitat
Carne sumpta.
5. Sed fides ingreditur, charitas amplectitur, ratio convincitur
Esse caeca.
Nec naturae studio, nec artis ingenio, sed Deo stant medio
Haec praedicta.
6. Christi mysteria uni et magnalia, cur non metuit
Gens misera.
Panis substantia non est in hostia, sed quem genuit
Puerpera. Alleluia.
a. Text. Miss. fratr. minor. Paris. 1520.
b. Bemerk. Vgl. No. 13. 126. 570. 718. 778. 779. 780. 808. 822. 823.
824. 875.
3.
- 131 —
159. De corpore Christi.
1. Panem coeli fac habere
Cum coetu angelico,
Cibo et potu replere
Quos dignaris mystico.
2. Belevato laborantes
Nos in hoc exilio,
Ut laetemur te laudantes
In superno solio.
0 quam dulcis sacramenti
Tui est communio,
Veneremur quod praesenti
Alacres officio.
Ergo laudes tibi, Iesu,
Concinat haec concio,
Et nos in tc dignos esu
Faciat in praemio.
Quem participamus.
a. Text. Misb. Mogunt. 1507. — Wackernagel 1,188. aus: Miss. Mog. 1497.
b. Leearten. 2, 3. hat Wack. laet. ot laud.
160. De corpore Christi.
Hodiernae lux diei
Sacramenti vere rei
Renovat memoriam:
Huius virtus sacramenti
Mentem sanat et sumenti
Digne confert gratiam.
Hoc promissum ab aeterno
Die patet hodierno
Nobile viaticum:
Hoc in manna figuratum
Nobis est e coelo datum
Munus honorificum.
Hic est panis, quem ostendit
Moyses, ut lex praetendit,
In deserto populis :
Iste panis angelorum,
Quem in coena rex coelorum
Praebuit discipulis.
Panem hunc, quo vivit mundus,
Quem si sumas culpa mundus,
Mentera intus reficit:
Ad credendum, quod non vides,
Te confirmet vera fides,
Nam haec sola sufficit.
Salve panis immortalis,
Cibus dulcis his, quos aiis,
Salutaris hostia:
Qui das escam te timenti,
Potum verum sitienti,
Nos hoc cibo socia. Amen.
Text. Neale p. 269. e Miss. Nidrosiensi 1519. — Daniel V, 213. hat den
Text aus Neale.
161. In festo corporis Christi.
1. Salve festa dies, toto venerabilis aevo,
Qua Deus Ecclesiam dicat honore suam.
Salve, etc.
2. Ecce dies laeta, post tristia tartara spreta,
Gratia succedit, perdita vita redit.
Salve, etc.
3. Hoc corpus Ghristi, salvans de funere tristi,
Manna figuravit, litera prisca canit.
Salve, etc.
4. Hoc verbum Patris coeli formator et orbis
Cum Patre cuncta creat et deitate beat.
Salve, etc.
— 132 —
.* Anpriis cst panis suimna refectio sacris,
£od scnsu \auis uil valet iste panis.
SaI\i\ oto.
!• Htv oorpus vorum tirmaus primordia rerum,
Infora oonfivirit atquc rodempta regit
S*l\»\ oto,
l andoin ooinplacuit, oarnem sine semine sumpsit,
\ iriiinis ot matris viscera sacra replet.
Sal\o. oto.
s lu ooona rcsidcns, oorpus cum sanguine sumens,
iMsoipulos pavit, mvstica dona dcdit.
Salu\ oto.
■* lutactao niatris natus, sapientia Patris,
iVnstat iu altari victima vcra Dei.
Sal\o, oto.
v lu oruoo rognavit, moriens lnortem superavit
Kt niundi uuiculas sauguis ot unda lavit.
Salvt\ oto.
1 1 l\ihuas extendit, vitam pro mortc rependit,
Post triduuni surgens, corpus ad alta vehens.
Saho, oto.
\ .' lYii»ctuain roquiom tn fons ct origo bonorum,
tiuuc sorvando choruni da sinc nocte diem.
Nal\o» oto.
\ t\ xt l>*mol 11, 183. ex Processionali Eboracensi (HjmniEcclesiae etc.
ix»w i rioii. i» xv.).
l fii-Mi-r*. .v. No. 117. 134. 87G.
ltW. /w fcsto cort>oris Christi.
l»o Miporua tlicrarchia,
\ oia dosocudit Sophia
In ntciuiu Virginis:
Optatua t>u\ iu liao Via,
\ouit uatiis do Maria,
l-W poitans hoiniuis.
Mai;unc Mutris inugnus Natus,
Modo uuro uiundo nutus,
Mundi (ollit orimina:
Vutoit uioihos, dat salutcin,
Vulo mio* tort virtutoni,
ItoMti ItmuuK aKiiiina.
• oUtoi luiiululis»
I' 'lloctu* pu^Mlulis»
In uurc duiuuutur:
l cf.i-d.ilcr \oloris.
I wa^ platii* asporis
l'to uol»b pla^atur.
W.uu^ lu ciuoo lovatus,
\ \ pio uolus uuiuolutus,
\ \[ iiilutt* liostia:
Yitae nostrae reparator,
Et virtutum restaurator,
Cocli pandit ostia.
5. Sacramcnta dictat prius
Coena magua, bene scius
Quae iam erant obvia:
Praebens pancm benedicit,
Hoc est Corpus meum, dicit,
Sit mei memoria.
6 Data benedictio
Fit a Dei Filio
Vinipropinati:
Et cum benedicitur,
Tunc Sanguis efficitur
Verbi Incarnati.
7. Deo nota sunt haec soli,
Credi debent atque coli,
Amoto scrutinio:
Iustus tantum expers doli
Sumat illa, sed tu noli
Involute vitio.
— 133 —
Cave, Iuda, ne damneris,
Petre, sume, ut Salveris,
Cibus estfidelium:
Ad cuius mensam armatur
Iustus, reus et nudatur,
Praeda factus hostium.
9.
p. 2G.
Tua, Christe, sunt haec mira,
Serva sumentes ab ira
Iudicii :
Orna nos veste gratiae,
Defende nos a facie
Supplicii.
Reparator salvitice,
Dignos cibo nos eflfice,
Medicine coelice.
e Miss. Pragensi 1522. — Daniel V, 211. hat den
a. Text. Neale
Text au8 Neale.
b. Bemerk. 1, 6. Esse pro essentiam vel naturam utitur poeta. Neale. —
9, 9. Yel legi debet medicina coelica, vel medicine pro medice vitiose
ponitur. Neale.
163. Diebus dominicis.
Stans a longe, qui plurima perpetrarat facinora
Atque sua revolvens secum crimina,
Nolebat alta contemplare coeli sydera,
Sed tundens pectus haec promebat ore lacrimans :
Deus propitius esto mihi peccatori
Et mea omnia pius dele facinora.
Hac voce benignam promeruit clementiam,
Nec non et iustificatus venit domum suam.
Cuius nos sacra certantes exempla dicamus Dco :
Deus benigne nostri misererc laxans debita
Mitis et nos iustifica.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8-
9.
10.
11.
Text. Daniel II, 58. hat die 1. Zeile aus Cod. Mon. 6. saec. XI. f. 37.,
worausH. Cbrist mir die ganze Sequenz abgeschrieben.
164. De die dominica.
1. Omnes una celebremus,
Celebrando veneremus
Christi nunc solemnia:
Ecce dies magnus Dei,
Die? summae requiei,
Dies est dominica.
2. In qua mundus sumpsit
ordium,
In qua vita cepit initium,
Haec est dies :
In qua Christus contrivit
feros,
Plasma suum vexit ad superos,
Haec est dies.
ex-
m-
In qua pax Apostolis
Datur clausis ianuis
A divino munere:
In qua sancti Spiritus
Sunt repleti gratia
Doctores ecclesiae.
4. In eadem sumitur
Tuba Evangelii
Praedkandi populo :
Est in hac prohibitum,
Ne fiat pontificum
Nisi consecratio.
— 134 —
Ut die novissima
In aeterna requie
Nostrae Vivant animae
Redemptoris gratia. Amen.
5. Ergo debet venerari,
Et devote celebrari
Dies haec sanctissima.
Celebrantes veneremus
Et devote postulemus,
a. Text. Neale p. 251. ex Clichtov. IV, 183. — Daniel V, 216. hat den
Text auch aus Clicht.
h. Lesarten. 1, 2. veneremur Clicht. und so auch 5, 4. „Sed quum 6, 1.
verho venero utatur poeta, veneremus et hic restitui." Neale. — 5, 6. no-
vissimo Clicht.
c. Bemerk. 4, 5. „Tam celebris et sancta (inquit) est dies Domini, ut epi-
scoporum consecratio non nisi in die dominica fieri debeat, secundum canonicam
sanctionem." Clichtov.
165. Dominicis diebus extra adventum et qmdragesimam.
1. Adesto dies recolenda
Mirandis prodigiis,
Data nobis veneranda
Devotis obsequiis.
2. Haec dierum prima dies,
In qua orbis cuditur,
Postquam pater prothoplaustus
Ex culpa deiicitur.
3. Quem reparans Deus lapsum
Hac die progreditur,
De virgine factus homo
Redemptor producitur.
4. Tu resurgis in hac die
Leo de tribu Iuda;
Ut surgamus a peccatis,
Ipse nobis condona.
Text. Miss. fratr. Paris. 1520.
5. In hanc diem commutatur
Iudaismi sabbatum,
In qua misit Deus Pater
Aeternum Paraclytum.
6. Est septena dies ista,
Quae iubet a vitiis
Cessare et exultare
Divinis tripudiis.
7. Laxa culpas septennales,
Quibus te offendimus,
Qui septenum festinamus
Tibi obsequentibus.
8. Emitte de tua sede
Septem dona Spiritus,
Post septenum vitae nostrae
Iunge nos coelestibus. Amen.
166. De sanctis Angelis.
(Auctor est Notker Balbulus.)
Angelorum ordo sacer.
Text. Schubiger S. 46. fuhrt diese Zeile an.
167. De sancto Michaele archangeh.
(Auctor est Notker Balhulus.)
1. Magnum te Michaelem habentem pignus civium nostrorum, si tamen
servi studeamus esse Dei,
2. Poscimus, ut tuis precibus consortes mereamur fieri.
3. Eorum beatitudinis ineffabilis, quam in Dei conspectu eos habere con-
fidimus.
I
4. Qui est beatitudo vera sanctorum perpetaa,
5. Quod quia seimus non posse fieri, tiisi honis studeatur merifr;
6. Posciraus, ut Deum sanctos oiores nos instruere Bemper postules,
7. Ut introire Yaleamus aulam, quae non recipit ullam maculain.
8. Tu qui Dei earitatem retines, immortalis perdurasti Michael,
mortera requiem nobis deprecare.
a. Tcxt. Mone No, 318 (1, 454,) QUi Lichtenthal, 14. Jdhrh. (A).
H#. zu Stuttgart Bibl. No, 20, f. 69. 11. Jahrh. (B). H*. tu AJ Clm.
Ne. 14322. f. 34. //, Jahrh. mit Neumm (C). Bs. #n Munchen No. 11004. til6.
II. JaArfc. (D). i/s, ra Stuttaart Brev, No. 123, f. 202. i/, Jahrh. m
(E). H#, *« Frcihurq No. 66, / 5. Jahrh. (¥). J?>. oati & Peter iu Earl
No. 16, U. Jahrh.mit der Mdodu (G). — Danicl U,2\ /<<^ 04« 5 crstew IW
aus Codd. Mon, 5 M. 6. saee, XI. uml V, 94. f/a* Cfaft*
(H). — Cod. Wirzenborn. saec. XIY. (1). Miss. Mog. 1507 (K).
b. Lesarten. 1. habentem ABCDGIK, alii et Moue habentcs. — civ.
noat. fehlt F. — 3. confidemns C. — 4. es AIK. — perpetua ACFGHIK, alii et
Mone perpetuo. — 5. studeamua AFGI, atii et Mone studeatur. — bonifl
fchU F. — G. deum fehlt A. — 7. ,.introire haheu alh} der Vm vcrlatigt iu-
trare." Mone, — intrare hat Daniel Mtl IL — uon fehlt B. — 8. retines
ACFGHIK, retinens Mone et alii. — inimortales K. — requiem fehlt Ff 1 ha'
fur veniam.
c Bcmerk. ^Zuweikn Jindct wum, daxtt eine NachaJmuug im Rhythmvt*
eom Original abweicht, aher in sich ihre
gehaut ztnd. 8o Mone 318, 23. (oben 8.) vcrgHchcn init Agoi paschalis esu
(No. 79.), bci Mone ist dteser Doppeivere nuf <!er Schluss ganz falsch abge-
theilt; man hse : Tu q. d. c. r. Ini. p, M. Post m, r. n. d." Bartsch S. 116. —
iuniurtali? uji als Gegeni uiortem f/» (enM dcr Abf&R Lucifers
scin Seelentodi weil ekr Ahfall der SceJe von Gott dem Tade gjcich^
wird." Mone.
168. De sancto Michaele archangelo,
(Auctor habetur Notker Balbulus.)
1. Ad eelebres, rex coelice, laudes cuncta
2. Pangat cauora caterva symphonia
3. Odas atque solvat concio tibi nostra,
4. Cum iam renovatitur Michaelis inclyta valde festa,
5. Per quae laetabuuda pemomator uiachina niundi tota.
6* Novies distincta spirituuui sunt agmina, per te facta.
-ed cuni vis, facis haec flammea per angelicas officinas.
8. Inter primaeva sunt haec nam creata tua, cum simus nos ultima
factura, sed imago tua.
9. Theologiat categiuizant symbola uobis haec ter tripartita per pri-
vata ofida.
10. Plebs angelica, phalanx et archangelica, principans turma, virtus ura-
ca ac potestas almiphona.
11. Dominantia numina, divinaque subsellia, Cherubim aetherea acSera-
phim ignicoma.
( os, o Michael, coeli satrapa, Gabrielque vera dans verbi nuntia,
Uque lUphael, vitae vernula, transferte nos inter paradisicolas.
14. Per vos patris cuncta compleutur mandataT quae ilat riusdem Bt>phi«
compar quoque piieuma una permanens in usia, Gtti BBtifl admi-
nistrantia duo millia millium sacra.
— 136 —
15. Vices per quinas bis atque quingentas vestra centena millena as-
sistunt in aula, ad quam rex ovem centesimam verbigena drach-
mamque decimam vestra duxit ad agalmata.
16. Vos per aethra, nos per rura terrea, pars electa, harmoniae vota de-
mus hic per lyricas cytharas,
17. Quo post bella Michaelis inclyta nostra Deo sint accepta auream
super aram thymiamata.
18. Quo in coaeva iam gloria condecantemus alleluia.
a. Text. Mone No. 319 (1, 454.) aus: Hs. zu Lichtenthal 14. Jahrh. (A).
Hs. zu Stuttgart Bibl. 20. f. 68. 11. Jahrh. (B). Hs. zu Freiburg No. 66.
15. Jahrh. (C). Hs. zu Munchen, Clm. 14322. f. 34. 11. Jahrh. mit Neumen (D).
Missac spec. Constant. (1484) f. 28. (E). — Schubiger No. 29. e Cod. S. Gall.
546 (F). — Daniel II, 24. hat die 1. Zeile aus Codd. Mon. 5. 6. saec. XII. und
V, 93. aus Cod. S. Gall. 546 (G), weicht abtr von F ab. — Miss. Mog. 1507 (H).
b. Lesarten. 2. pangant B. pang. nunc F. pang. iam G. — 3. solvant B.
— tibi tota, spdter korrigiert nostra B. — 5. que, spdtere Korrektur in B. quae
DEFG. quem ACH. Mone. — laetabundo Dan. — 6. nonies EH. — dist. pneu-
matum CFH. spirituum DG. — 8. iam E. — sumus vos F. simus nos GH. Mone.
— 9. cathegorisans H. — 10. phal. et arch. fehlt E. — virtusque H. — pot.
almifica F. almiphona G. almivoma H. — 11. numina ABDEFGH. nomina Mone.
— cherubin . . seraphin ACEGH. — 12. satrape H. — 13. trAnsferre EH. —
intra F. — 14. contemplentur C. deo statt duo GH. Mone. — 15. qaingenta
DEFGH. — dena fiir vestra BFH. verbigenam AH. agalmatha H. — 16. ethera
CE. — harmonia G. — damus CDEF. — hinc p. lyr. G. Mone. hic F. — lydri-
cas A. — demus hyperlyrica cythara H. — 17. per bella H. — vestraA. nostro
E. — aurea sup. E. auram thym. C. circa aram thymiamatha H. — 18. in coena
A. — tum cantemus F. condecantemus G et alii.
b. Bemerk. Morel 70. hat 12—18 als eine besondere Sequenz aus dem
Miss. Constantiense 1504. fol. Bl. 145. mit folgenden Varianten: 14. adm. deo.
— 15. quingenta . . dragmamque. — 16. aethera . . armoniae . . hinc. — 18. gloria
corde cant. All. — Ueber das Bhythmische etc. spricht Bartsch S. 31. 32. 34.
37. 40. 48. 50. 52. 60. 64. 66. 78. 81. 82. 87. 135. 136.
169. In festo sancti Michaelis.
(Auctor est Adam de S. Victore.)
1. Laus erumpat ex affectu,
Psallat chorus in conspectu
Supernorum civium :
Laus iocunda, laus decora,
Quando laudi concanora
Puritas est cordium.
2. Michaelem cuncti laudent,
Nec ab huius se defraudent
Diei laetitia :
Felix dies, qua sanctorum
Recensetur angelorum
Solennis victoria.
3. Draco vetus exturbatur,
Et draconis effugatur
Inimica legio :
o.
Exturbatus est turbator,
Et proiectus accusator
A coeli fastigio.
Sub tutela Michaelis
Pax in terra, pax in coelis,
Laus et iubilatio:
Quum sit potens hic virtute,
Pro communi stans salute
Triumphat in proelio.
Suggestor sceleris,
Pulsus a superis,
Per huius aeris
Oberrat spatia:
Dolis invigilat,
Yirus insibilat,
Sed hunc adnihilat
Praesens custodia.
— 137 —
6. Tres distinctae hierarchiae
Iugi vacant theoriae
Iugique psalterio:
Nec obsistit theoria
Sive iugis harmonia
Iugi ministcrio.
7. 0 quam mirae caritatis
Est supernae civitatis
Per trina distinctio:
Quae nos ainat et tuetur,
Ut ex nobis restauretur
Eius diminutio.
8. Sicut sunt hominum
Diversae gratiae,
Sic erunt ordinum
Distinctae gloriae
Iustis iu praemio:
Solis est alia
Quam lunae dignitas,
Stellarum varia
Relucet claritas :
Sic resurrectio.
9. Vetus homo novitati,
Se terrenus puritati
Conformet coelestium : .
Coaequalis his futurus,
Licet nondum plene purus,
Spe praesumat praemium.
10. Ut ab ipsis adiuvemur
Hos dcvote veneremur
Instantes obsequio:
Deo nos conciliat
Angelisque sociat
Sincera devotio.
11. De secretis reticentes
Interim coelestibus,
Erigamus puras mentes
In coelum cum manibus.
12. Ut superna nos dignetur
Cohaeredes curia,
Et divina collaudetur
Ab utrisque gratia.
[Capiti sit gloria
Membrisque concordia.]
— Clichtov. IV, 219. (B). — Daniel
a. Text. Miss. fratr. Paris. 1520 (A).
II, 86. ohne Angabe der Quelle (C).
b. Lesarten. 1, 2. Chor. psal. A. — 1, 5. laud. cum canora A. — 2, C.
sollemnis C. — 3, 1. Dracho v. extirpatur A. — 3, 2. drachoniB A. — 4, 4. Cum
AB. — 5, 7. annichilat A. — 6, 3. iugique solennio A. — 6, 6. armonia A. —
7, 1. char. A. — 7, 3. ter terna dist. A. — 10. steht nur in A. — 12, 5—0.
„Verba ct quod sensum et ad metricam carminis rationem apocrypha esse vi-
dentur." Dan.
c. Bemerk. 1, 3. Vgl. Ps. 137, 1. — 2, G. Vgh ApoJc. 12,7. — 5,7. Vgl.
Eph. 2, 2. — 7, 0. VgL Matth. 22, 30. — 8, 10. Vgl. 1. Kor. 15, 41.
170. De sancto Mkhaele.
1. In triplici hierarchia
Nova sonct armonia
Supernorum ordinum :
Sub divina monarchia
Disponuutur, et in via
Sunt custodes hominum.
2. Scraphim stant in ardore,
Cherubim stant in splendorc,
Throni dant iudicia:
Dei fervent in amore,
Itegcm vidcnt in decore,
Fortcm in iustitia.
3. Ordo Dominationum
Habent dominandi donum
Honoribus debitis:
Principatus revereri
Deum docent, et timeri
Omnibus a subditis.
4. Hostem pellunt Potestates,
Dant virtutes Dignitates,
Miracula varia:
Archangeli ad maiora
Et angeli ad minora
Mittuntur officia.
5. Sic decenter ordinantur
Novem drachmae quae signantur
E regis imagine :
Cum reperta drachma vadunt
Quam signandam Regi tradunt
Vultus eius lumine.
— 138
Super turmas sui primas
Ordinis est dux et primas
Archangelus Michael:
Gabriel stat dux virtutis,
Nostrae baiulus salutis,
Medicina, Raphael.
Angelica creatura
Immutata tenet iura
Sub divino munere :
Et cum summo Rege cura
Cuncta tenens in mensura,
Numero et pondere.
Licet ad nos huc mittantur,
Semper Deum contemplantur
Spiritali oculo:
Yident Deum, quid acturi
Et quid nobis sint dicturi
Aeternali speculo.
Hi sunt nonaginta novem,
Qui centenam ducunt ovem
Adprata virentia:
Ubi flores vernant grati,
Ubi summae Trinitati
Datur laus et gloria.
Text. Daniel V, 311. ex Miss. Pictaviensi circa saec. XIV. exarato, quod
sservatur in Bibliotheca Nat. Lisbonae. Ecclesiologist XGYII. 1853. p. 251.
171. In appariiione s. Michaelis ad honorem ss. angelorum.
Angelorum hierarchiae
Tres assistunt monarchiae
Summo cum tripudio:
Sacrae laudem melodiae
Concinunt cum armoniae
Perenni solatio.
Seraphin Cherubin Throni
Summi perfruuntur boni
Influxu primario:
Iunctae dominationi
Virtus et potestas poni
Gaudent secundario.
Text. Miss. fratr. Paris. 1520.
Principatus Archangeli
Nostri custodes Angeli
Sunt in gradu tertio:
Laus digna sit Michaeli,
Quem honorant cives coeli
Victorem in proelio.
Paranymphum Matris Dei
Medicumque bonae spei
Collaudet haec concio :
Quorum obtentu nos rei
Felicis luce diei
Fruamur in gaudio. Amen.
172*- De saneto Michaele archangelo.
1. Summi regis archangele Michael
2. Intende, quaesumus, nostris precibus.
3. Te namque profitemur esse supernorum civium principem.
4. Te Deum generi humano orante diriguntur angeli,
5. Ne laedere inimici, quantum cupiunt, versuti fessos unquam mortales
praevaleant.
6. Idem tenes perpetui potentiam paradisi, semper te sancti honorant
angeli.
7. In templo tu Dei thuribulum aureum visus es habuisse manibus,
8. Inde scandens vapor aromate plurimo pervenit ante conspectum Dei.
9. Tu crudelem quum draconem forti manu straveras, faucibus illius
animas eruisti plurimas.
0. Hinc maximum agebatur in coelo silentium, millia millium et dicunt:
salus regi domino.
1. Audi nos Michael, angele summe, huc parum descende de poli sede,
nobis ferendo opem domini levamen atque indulgentiae.
— 139 —
12. Tu nostros, Gabriel, hostes prostcrnc, tu, Raphael. affer
medelam, morboe absterge, noxaa minue nosque fac intercsse
heatonim.
13. Has tibi symphonias plectrat sophus, iuduperator.
a. Text Mcmt No. 317 (l, 452.) aw*: i7«, : StafflM
>. 12^5. 7/, JaArft, mit ier Mefod
b. Lcsartcn. 6. Die 2fc /<■«/■ praevalent.
c. JffetncrJt. „Unter Alcuins Uedichtei [usgabeFrobem stehtdirsea
icht. TIV hdttc NMM ft flfc&ffl Liftfe tfoJ alteste
iel einer tateiniachen Sequenx, dOi daruber aus eincr cinz
ichl urtheilen, /><r- hShete AUet rtirses Tropariuma ergibt sich a
rarbeitvng , wovon icA tvueh ciue 2h, dc> 21. Jahrh. fand. dir
</<? vorhaudcn her-
re Tesctc , cferew Abwciehnngen untcr sich stittkrr ftttadj
fOfli N Scqucftsen vorkommt, was ehenfnlh auf einen ultrrett I
Mone. — Daniel
95. Aal &<?*<& rearte «i^ Mune, /iri/f n^rr fot-iVe /wr Neuerungen eines dfc
— Bartscb *«£* 5. #:>: ,,2>i«M Atifehnung an antik> Ver$maM$€ zeigt
noch beeUmmter m den troct i$mt die in eincr dcm Alcuin
chriebcnen Setfuetu anf dcn h. Mtchael sich jinde,* .
Tu LTadefom quum draconem forti nianu straveras,
Faiuibus illius animas eruiati plurimas.
llinc maximum agchatur iu coelo silentiuin
Millia millitun et dicunt: salus regi tlomino.
/ Afntins iat sehr zu beztveifeln: ware sie sicher, so
diese Seq. Nothefschen* Daniels Mcinung, dass in den l»
Lesa, aus reinen Tetrametern ursprunglich bestchcndcr
daes dcr Vcrj
Scqu< in Tetramctcrn gedichtetcs Liedf das den Alcuin leicht
Verfa&scr haben kann, ftenutzte."
172b De sancto Mirhttrh nrrhanyeJo.
Sammi regia archangele Michael,
2. Iutende, quaesumus, nostris precibus.
3. Tu Dcuin ohsecra \kn nol»is, irt mittat auxilium miseris.
4. Te uanique protitemur esse supernorura civium principem.
5. Pritn ijialis est putestas a domino tibi data peccantes salvificare
Aaimas.
G. Icleui tenes perpetui potcntiara paradisi, omnes cives te adorant
.suijcri.
7. Tu in templo Dei thuribulom aurenm visus es habuisse manil
8. Inde BCBOaeM vapor aroraate plurirao pervenit ante conspectum Dci.
9. Quanth» cuiu «Iracone raagnum perfecisti praelium, faucibus illius
auimas eruisti plurimas.
10. Hiuc maxiiuuni agebatur jn coelo silentium, millia miUiutn diccliaut :
tos regi domino*
. Au<ii aos Mi»]i.i<-ir angele Bumme, tu parum deseeade de poli :
Dobia fereido opem domini atque levameo indulgentiae.
Tu notitros, Qabiiel, hostee pro&teme, fca, liaphael, aegris affer1
uMdclam, morboe ahrterge, noxas dilue, nosque fac interesse
gaudiis beatoruni.
— 140 —
a. Text. Mone No. 817 (1, 453.) aus: Hs. zu Freiburg, No.66. U.Jahrh.
(A). Hs. zu SMtgart Bibl. No. 20. f. 69. 11. Jahrh. (B). — Clichtov. IV, 219.
(C). — Text. seq. (D). Seq. Dav. 1495 (E). — Miss. Col. 1504 (F), Mog. 1507
(G), Halb. 1511 (H), Mind. 1513 (I). — Adelph. 92 (K).
b. Lesarten. 2. n. vocibua CEGI. — 3. steht nach 4 in AF. — 4. confite-
mur AD. — princ. civ. CI. — 5. Principatus et pot. I, worin Vs. 6 vor 5 steht.
— 6. tenens ADH. — 6. perp. principatum C. — ador. domine B. concives te
honorant C. civ. te hon. I. honarant H (Druckf.). — 7. B hat Michael, und
dariXber von gleich alter Hand: vel manibus. — 8. aromatum BC. plurimo stand
auch in B, ist aber in plurimus verdndert. plurimorum C, gegen das Versmass.
— 9. magno BH. commisisti CDH. — an. abstraxisti BC. animabus D (Druckf.).
— 10. Inde max. D. — agetabatur A. — multa millia mill. C, gegen das Vers-
mass. — 11. archangele CH. — uber tu steht in B vel huc — huc par. CDBL —
tu palam AI. tu patrum F (Druckf.). — ferende A. — op. miseris H. — indulg.
fehlt D. — 12. host. proflue A. — ■ aufer A. — legis affer D. — noxias dil. A.
hostes minue B. culpas dil. DH.
173. In festo sancti Michaelis archangeli.
1. In hac valle lacrymarum
Susceptorem animarum
Nostra laudet concio :
Laudem demus corde laeto
Animarum huic praefecto
In coeli palatio.
2. Hic superbum superavit
Hostem nostrum, et privavit
Coeli claro lumine :
Qui se parem Deo fecit
Cogitatu, sed defecit
Omni carens numine.
3. Quam felices, quam praeclari
Angeli sunt, Deo cari,
Ad nos ferunt nuncia:
Vultu Dei multa notant,
Et de pleno fonte potant,
Quo iuvant mortalia.
Civitatis Sanctae cives,
In qua regnat Rex praedives,
Nos consortes gloriae
Simus omnes, ne damnemur,
Sed cum Christo gloriemur,
Qui dat regna gratiae.
Ordo novem Angelorum
Nos perducat ad decorum
Coelorum palatium :
Per Baptismum nos renati
Habeamus emundati
Sempitemum gaudium. Amen.
Text. Neale p.
Text aus Neale.
192. e Miss. Redonensi 1523. — Daniel V, 311. hat den
174. De sancto Gabriele archangelo.
1. Nunc laetetur plebs fidelis
Recolendo Gabrielis
Laudcs et praeconia :
Omnis homo omni die
Gabrielis et Mariae
Poscat beneficia.
» 2. Ex his manat fons virtutis,
Dulcor vitae, spes salutis
Et diffusagratia:
Hic praedixit praecursoris
Ortum nostri redemptoris
Et multorum gaudia.
Zachariae non credentis
Velle Dei mirae mentis
Clausit oris ostia :
Dum te virgo salutavit,
In te venit, qui purgavit
Cuncta mundi crimina.
— 141
i
t El iios reconciliavit
Pestes et dacmonia :
Angelus, cum sic mutavit
Gabriel qui descendisti
Tenebraa in hunina:
Cuin salute servos Christi
Ab adversis nos evelle,
Ducas ad cnelestia. Amen.
Sana morbos et expelk
Text. Miss. fratr. PariB. 1520.
175. Dc l/eatm Mariae cou<
l. Gratulare plebs modesta
Nam ubi Dei gratia,
Kt conceptus cole festa,
Lon est culpae miseria,
Nam Mariae couceptio
6.
Nec parcntum culpa laesit
Cui Deus sic adhaesit,
Sanctis est gratulatio.
Hauc elegit Dcus patcr,
Ut ex ipsa naseeretur
Ut fieret verbi mater,
Et sic reua salvaretur.
Ex quo, pcr quod omniu
7.
lustc gaudet ecclesia
Coelestia, terrestria.
1 ilens salutis gaudia;
- icut ortum urdinavit,
Qui noti gaudet erubescat.
Sic conceptum praeparavit,
Poenitenclo hilarescat.
Creana Dei potentia
8.
Et nobiscnm colat pie
Mariaiu plenam gratia.
Coneeptiotiem Mariae,
4. Si fuerunt genitores
Per quam venit natus Deus,
In conceptu peccatorcs,
Per quam vivit homo reus.
Qui fbetantur patrc primo
9.
Alma virgo, per fiiium
De oofruptioms Limo,
Nus deduc per exilium
5. Itleo Dei gratia
Ad stellarutn pulatium,
Non gravatur, nec Maria,
Ubi pax et gaudium. Ainen.
a, Fftdti, Morel No. 120. & 75. au
Hs. :tt St. frallen No. 546. (Brander),
Bl 369. (A). Bfc iu Bngdfort, 13* Ja
hrh
. (B). — Daniel V, 170,
h. Lesarten. \< pl bonesta B. -
fehlen in B, — 8, 1, 1 t nob. 15. — 8, S
\, 3. te fecit B. — 4, 3—4 ; 7, 3—4.
l
tatifr» M B* Dfl (Oft natiiH fuit fau
Per quam venit homo reus Ad steU&Liiiii
pa
latium, Ubi pax est et gaudium» Ad
quod virgo per filium Noa ducat post exilium. - - Nach S. 381 schldgt ein Rt~
censent vor: 2, 3. Sunt cx quo. 5, 2. N<
m (
spr. haec Mar. 0,4. Ubi pax est etgl.
176. In conceptimie Mariac,
1. Conceptio Mariae virginis,
Ut aurora surgens progreditur,
Quae nos lavit a labe crimiuis,
Velut luna pukhi a describttur,
lebratur hodie,
Supcr cuneta ut Boi erigitur
Dies est laetitiae,
Virgo pia.
Dc radice Iesse propagiuis
3.
Virgo clemens et virgo unica,
Ilanc eduxit sol veri luminis
Virga fumi, Bed artjmati-
Manu sapietitiue
In te coeli mundique fal*rica
iae templum gloriae.
Gloriatur.
SteHa nova nonter oritor,
Te signarunt ora prophetica,
Cuius ortu mors uostra moritor,
Tibi canit BalomoB cantioa
Evae lapsus iain restituitur
Canticoruin, te V0X angeliea
In Maria.
Protcstatnr
— 143 —
Verfaoin patris proeessa tem-
poris
Intrat tni aeeretum corporis.
In te totum et totnm deforis
Simol fuit.
Fructus virens arentis arfcori*
Chrbtus giga-a immenii robori.*
Xos a nexu funesti pianoris
OMari*duke<
Intratvm
Quo salntxs res i
Indulgetnr.
0 veri «pes et venua gaadium,
Fac post Titae praeseatis sta-
dium.
Ct optatum in coelis brarinm
Xobis detur.
Eripuit.
a. Text. Mone >'o. 336 »2. 22.» iw. ito>A*n<Bi«r ^j*^>Ao»ar ru KarU-
ruhe No. 209. Bl. 43. mit der Meiodte. 14. Jihrh. (Al Hs. m Semimmr *u Trier
14. Jahrh. mit der Melodie iB . uit der Cebertchrift : S*;aeaiu, tn nauriute
M. v. und dem Arfang >"«mtai M. Hs. ie* Kloster* >. P^ml •■ .fiTdrmfoi
No. 4S. 15. /aArA. «Q. Hm. des Klofter* S. Peter m Sateburg. T. 16. J5. Jahrh
(D). Ifj. ** ITiiMcAtfii. Cgm. \o. 101. /4. /aAr*. mit der Mtlo*iie (E)- — Danki
II, 206. hat Str. 1. 2. ams dem Miss. PattT. 1491 (F> mmd V. 222. den Texi aus
Mone. — Steht auch im Cod. S. Gall. 546 iBrander) mit der Uebenchrift: De
natiTitate s. Mariae.
b. Lesarten. 1, 1. FestiTiua Mar. E. — 1. 2. larat A. laTet E. — 2, 3.
destruitur A. — 2. 5. Ta aar. B. egreditar A. — 2.. 7. eligunr ACDE. — 5, 2
Intra ta A.. caeleste C, eaelesti ABE.
c. Bemerk. 5. „commerciam, das Losegeld fmr den SundenfaJI, die Mensch-
vcerdung, tceil Christus der himmlische Kaufmann mit seinem Tode dieMensch-
heit zon der Herrschaft des Teufeis loigekauft hat." Mone.
177. De immaeulata amceptirme beatae Mariae.
1. Surgit radix Iesse florum,
Florem gestans populorum,
Signum de victoria:
Mortem vita morsu stravit,
Puer fortem superavit,
Patris redit gratia.
2. Hic est parvus nobis datus,
Ex intacta matre natus,
Agnus, pastor ovium:
Qui (tum) carnis parat vestem
Nullam culpae tenens restem,
Amoris incendium.
3. Dic, Maria, quando scisti
Te electam matrem Christi?
Tres scholares bene vociferaii.
Vidi virum vultu blando,
Sic intrantem, non laxando
Seras suis manibus.
Chor. Dic, Maria, quid audisti,
Paranymphum dum vidisti?
Schol. Spinis Adae non inflicta,
Ave, inquit, benedicta,
Cunctis a livoribus.
Chor. 4. Dic, Maria, quid sensisti,
Cum es facta mater Christi?
Schol. Clavos sensi coniungentes
Verbum cami et pandentes
Ciausae portae exitum.
Chor. Dic, Maria, concepisti,
Quando credens consensisti?
Schol. Quando consensi misso cre-
dens,
Ecce venit princeps sedens,
Vitae ferens spiritum.
Chor. 5. Dic, Maria, quid fecisti,
Quando Christum genuisti?
Schol. Matrem Dei me expavi
Et infantem adoravi
Et mirandum reputavi,
Quod dolorem non ploravi.
Clior. 6. Dic, Maria, dilexisti
Iesum, quem tu genuisti?
Schol. Post nec ante sic amavi
Velut Iesum, quera lactavi,
En amplexus replicavi
Et os ori duplicavi.
— 143
or. 7, 0 Maria, fac gaudeiv
Nos cum Iesu seuiper vere.
spem dat ius nascentis
Moreque salvat resurgentis.
Chor, Dic nobis, o pia,
tiixa in viaV
Sdkcl 8. Nec domus mihi patebat;
In stabulo Iosoph me fovebat.
Exilii testes
Fraesepium et vestes,
Text. Morel No. 124. 8. 77. aus
Quas nato regi sternebam,
Cum bestiis ipsum recumbe-
bam,
. 9. Credendum est magis
Mariae soli veraci,
Quam Iudaeorum turbae lal-
iaci.
Scimus (eam) Christum pe-
perisse.
: Bs. zu St Gallen No. 546. (Brander),
358. „Der Inhalt dtutet eher auf das Fest der Verkundigung. Der Dichier
SfeftNNtJ VJetfroae paschalis (No. 83.) im Auge, was besonders aus dem
luss erhellt." Morel. — S. No. 228,
178» De conceptione beatae Mariae virgmis.
Mariae conceptio
Ex semine regio
Mundum replet gaudiu
Propter Cbristuin:
Erubescat concio
Garriens ex devio
Non dignnm solennio
Diem istum.
Hunc diem excolere
Et solennem agere
Et divino raunere
Iudicavi :
Dum multi summopere
Nisi sunt deprimerc,
Ilunc tamen excrescere
Comprobavi
Triforme prodigium
Edocens officium
Probant hoc solennium
lustum esse:
Text. Miss. firatr, Paris. 1520.
8.
Dum abhas naufragium,
Sacerdos suppliciuin,
Levita refugium
Vult ades&e.
Virgo matre sterili
Et ex patre nobili
Carens labe flebili
Oriunda :
Modo admirabili
Sine viro labili
Verbo ineffabili
Fit foecunda.
Ave stirps egregia,
Ave boni nuncia,
Ave solis praevia
Lux aurorae :
0 virgo cbristifera
Nos in vitae vespera
Duc tecum ad aethera
Cum honore. Amen.
179. De conceptime beatae Mariae virginis.
Coelorum dulcis armonia, terrigenarum concors simphonia dicant ;DeQ
rioriam.
\Iariac banc gloriam canant et memoriam.
3. Conceptionis venerandae eiusque pangendae
4. Nostri chori sanctitatera coaltet eulogium non credentum tarditatem
regulet privilegium sordis expiatzvum.
5. Omnis credat sequens homo, doctorum vestigia oblatrantum ora
chamo constringant prodigia hanc sanctam monstrativa.
— 144 —
6. Magnus Dominus et mirabilis Deus incredulum cor sedulis afficit
miraculis.
7. In mundi pelago fluctuans ut propago eximatur credentium a procel-
lis hostium.
8. Appropinquat ad littera et beatitudinis derelicta cum anchora navi
sollicitudinis atque turpitudinis.
0. Unde Dei genitricis Mariae conceptio remigantum adiutricis colatur
vel creatio eius velut natio.
10. Exhortatio quod sancta demonstrat et narratio terrae Anglicae iam
divulgata a pontifice pia et recta ratio credat hoc catholicae quod
sancta sit conceptio a Deo mirifice.
11. Abbas Helisinus Anglorum regis sagax nuncius a Dacis rcdiens nau-
fragio se subiiciens undosis ab impetibus, rcuiis fractis, fessis
nautis, patiens desperavit penitus de vita ceu moriens.
12. Ad Dcum triste clamavit sonus nautarum:
13. Nostrarum Christe redemptor sis animarum!
14. Virginum virgo casta miseris nobis asta, ne pereamus, salva nos!
15. Mox quidam infulatus per virginem translegatus consolabatur tri-
bulatos.
16. Cuius desideranter monitis abbas favens mitis tranquillum carpit
littus incolumis.
17. Conceptionem et peregit fantasma ceu exegit in suo coenobio ut
pepigit.
18. Hoc levita solcnnisavit festum, ita cultor devotus Mariae cum fit
patriarchia Aquileiae.
19. Ob responsum virginis matris se sponsam carnalis lasciviae negans
adhaesit continentiae.
20. Patris vultum solis fulgore per cultuin meruit orans videre huius diei
festum et pandere.
21. Et presbyter quidam maris pariter incastus volens redire ad suamox
coepit interire.
22. A malis afflictum hunc pium per conflictum imperatrix revocavit
unioque imperavit, ut hoc festum celebraret et celebrandum
praedicaret.
23. Hic factus heremita fecerat ita. Eya salva nos Maria, ne submergant
maria tibi tua militantes et suifragia implorantes.
24. Tuum filium fac nobis propicium ex te natum. Amen.
Text. Miss. Mog. 1507.
180. De conceptione beatae Mariae virginis.
Ut fructus exit a florc
1. Cor devotum elevetur
Et devote celebretur
Virginis conceptio :
Mens amore inflammetur
Et amori copuletur
Laus et iubilatio.
2. Haec concepta miro more
Est ut rosa cum nitore
Et ut candens lilium:
Et producta cum pudore
Praeventa per filiuin.
Sicut ros non corrunipitur,
Quando in terra gignitur
Elementi rubigine:
Sic virgo non inficitur,
Cum in matre concipitur,
Originali crimine.
145
4. Nos ergo dulci carmine
Laudemus in hac virgine
Conceptum sine nubilo:
Hanc conceptam ex scmine
Et mundam ab origine
Laudet chorus cum iubilo.
Tezt. Miss. fratr. Paris. 1520.
5. Ut mota dulci modulo
Nos servet in hoc saeculo
Mundos ab omni criiniue :
Et in mortis articulo
Liberet a periculo
Et inferni voragine. Amen.
181. In conceptione beatae Mariae virginis.
1. Ex virgulto de Iesse
Deus ad esse
Te vocavit:
Esaias ut prius
Occulta scius
Prophetavit.
2. Ait sic de radice
Iesse virga felice
Orietur :
Stella maris solaris,
Lux tu dum circumdaris.
Hoc impletur.
3. Surgis et virguncula
Es ut saliuncula
Inchoata:
Sponsus in meridie
Te vocat quotidie,
Yeni grata.
Text. Miss. Golon. 1504.
4. Semen hoc beneficum,
Numen hoc Deificum
Spondit arae:
Gentis hoc magnificum
Rogum ct pontificum
Florens chare.
5. Soror sponsa tilia
Nostra in cubilia
Flores nam ut lilia
Inter spinas:
Quac et flebilia
Revellet auxilia
Labi in exilia
Ut non sinas.
6. In conceptione
Matris Ihesu bone
Cunctis gentibus sis solamen :
In finis agnne
Coeli nos coronae
Virgo sedibus iungas. Amcn.
182. De conceptione beatae Hfariae virginis.
1. Salvatoris mater pia,
Mundi huius spes, Maria,
Ave plcna gratia :
Porta coeli, templum Dei,
Maris portus, ad quem rei
Currunt cum fiducia.
2. Summi regis sponsa digna,
Cunctis clemens et benigna
Operum suffragio :
Caecis lumen, claudis via,
Nudis Martha et Maria
Mentis desiderio.
3. Inter spinas flos fuisti,
Sic flo8 flori placuisti,
Pietatis gratia:
Ktkrtim, 8«quenm.
Verbum verbo concepisti,
Rogem regum peperisti
Virgo viri nescia.
4. Regi nato adhaesisti,
Quem lactasti et pavisti
More matris debito:
Quae coniuncta nunc eidem,
Es regina facta pridein
Operum pro nierito.
5. Reis ergo fac, regina,
Apud regom, ut ruini
Relaxentur clobita:
Et regnare fac renatos,
A reatu expurgatos
Pietate solita.
— 146 —
a. Text. Monc No. 530 (2,317.) aus: Jh. des Seminars zuTrient, U.Jahrh.
mit drr MrJodic (A). — Miss. Halbcrstat. 1511 (B). — Stehl awh im Cod. S.
Gall. 546 (Brander).
lj, Lesartm. 3. 2. patuisti B. — 3, 5. genuiBti B. — 4, 4. timc A. —
4, 5. Et B. — 5, 3. Relaxetur B.
c. Bemerh. S. ttnten No. 329. — 2. .,caecis lumcn, durrh ihren Glauben ;
wrr nrc nie an dic Gottheit Christi glaubt, dem wird sie einc Fiihrerin zum
Lichte der Wahrhcit." Mone.
183. De concepiione bcatac Mariae virginis.
1. Salve sponsa Deitatis
Maria fons pietatis,
Anirclorum domina:
Ave dulcis o Maria
Christi mater et filia
Ulla sinc macula.
2. Tu sol refulgrns gloria,
Coelorum lustrans atria,
Luce reple.is saecula:
Tu puteus honestatis,
Favus dulcis charitatis,
Tu nostra laeticia.
3. Rosa rubens castitatis
Lilium virgitiitatis
Cum omui fragrantia:
Text. Miss. fratr. Paris.
Tu magistra clemcntiae,
Mater misericordiae
Nostra delens crimina.
4. Tu norma innocentiae
Maria plena gratiae,
Tu stella matutina:
Tu a Deo fabricata
In conceptu praeservata
Nulla trahis scelera/
5. Tu in coelis coronata,
Ab angelis venerata,
Micans super sidera:
Nos famulos rege tuos
Atque tibi fac devotos
Pro tua clementia :
Ab inferno liberatos
Nos postremo fac beatos
In coeli militia. Amen.
1520.
184. In conceptione beatae Mariac virginis.
1. Potestate, non natura,
Fit creator crcatura,
Reportetur ut factura
Factoris in gloria:
Praedicatus per prophetas,
Quem non capit locus, aetas,
Nostrae sortis intrat metas,
Non relinquens propria.
2. Castitatis in tenorem
Plftsma giguit plasmatorem,
Virgo parit amatorem,
Lactat patrem filia:
Argumentum geniturac
Huius nescit ius naturae,
Suac lcgis facto iure
Stupet de potentia.
3. Coelum terris inclinatur,
Homo-Deus adunatur,
Adunato famulatur
Coelestis familia:
Rex sacerdos consecratur,
Generalis qui monstratur,
Cum pax terris ministratur
Et in altis gloria.
4. Causam quaeris, modum rei ?
Causa prior omnes rei,
Modus iustum velle Dei,
Sed conditum gratia:
0 quam dulce condiinentum,
Nobis mutans in pigmcntum
Cum aceto fel cruentum
Degustante Messia.
- 147 —
5. 0 salubre sacramentum,
Hoc nos ponit in iumentuin,
Plagis nostris das unguentum,
Ille de Samaria :
Rex Salomon erigitur,
Dei templum construitur
Quoniam concipitur
Per quem datur gratia.
6. 0 quam felix conceptio,
Per quam venit redemptio,
Gum virgo Dei filio
Praeparavit uterum.
Ille alter Helisaeus,
Reputatus homo reus,
Suscitavit homo-Deus
Sunamitis puerum.
7. Hic est gigas currens fortis,
Qui destructa lege mortis
Ad amoena primae sortis
Ovem fert in huinerum :
Vicit, regnat Deus-homo,
Trahens orco lapsum pomo,
Coelo tractus gaudet homo
Denum complens numerum.
8. Nos igitur iubilemus,
(Et) conceptum celebremus,
Voce, votis, exclamemus,
Ave sancta Marial
Patris mater, meta vatum,
Ora patrem, i.ibe natum,
Nos ut ducat ud hunc statum
Plcnum pace, gloria :
Quo refecti visu Dei
Cantemus alleluia,
(Amen dicant omnia,
I Deogratias!)
a. Text. Mone No. 389 (2, 85.) aus: Hs. derBiblioth^kBreTH in Mailand,
15. Jahrh. (A). Hs. zu Admont in Steiermark No. 2:7. 1:2. Jalirh. mitNeumen
(B). Hs. daselbst No. 502. 12. Jahrh. auch mit dcr Melodie (C). — Nealo i>. 80.
e Miss. ros. Wolfenbuttclcnsi (D). — Daniel V, 223. (U).
b. Lesarten. 1, 3. reparetnr D. — 1, 7. nostcr A. intra AB. — 2, 1—4
siehen nach 2, 8 in BC. — 2, 1. tiraorem D. — 2, 2. plama A. salvatorem AB,
nmeht gut, denn es muss ein Gegensatz seyn." Monc. — 2, 4. lacto C. — 2, 6. vis
nat. D. — 2, 7. fracto B. — 3, 3. adiuvato A. — 3, (3. generalisque A. gen.
quod D. — 3, 6. nuntfatus ABD, „ist zultissig." Mone. — 4, 2. causam A. prius
ABC. omnem A. Clausam q. m. r. Causam prius omuis rci Modo iustum velle
dei Seu cond. gr. D, tooram Neale aus Konjektur hergrxtellt: Clausae q. m. r.
Causa prior omnes rei Deinde iustum v. d. Sed c. g. — Cl;msam . . prius . . modo
E. — 4, 3. mundus A. — 4, 5. dulcis A. — 4,6. imitans v.\ D, woraus N. Nobis
imitans pig. — 5, 2. ponet AB. Hic nos ponas D. — 5, 5—8 und 6, 1—4 hat
nwr D. — 6, 6. reputatur D. — 6, 7. snscitatus D. suscitans A. — 7, 4. hu-
meris BC, erlaubt der Reim nicht. Hier hort C auf. — 7, 5. vivit A. — 7, 6.
orto D. horreo A, entstanden aus der Schreibung horco. — 7, 7. gaudet coelo
tr. h. B. — 8, 1—-4 nur in D. — 8, 5. meta natum A. sola matrum D. — 8,7.
dicat ad hoc stat. A. inducat ad optatum B. Nos inducat adopt. E. Ut ind. adopt.
Neale. Nos ut du^at ad opt. E. — 8, 8. plenae paci gloria D. — 8, 9. iussu D.
— 8, 10 — 11 fehlen in B und sind Zusatz. Mone.
c. Bemerk. 1. „meta n. 8. die Beschrdnktheit dcs menschhchcn Lcibcs und
Lebens," Mone. — 5. »Gehen auf Christum als den barmhcrzigen Samariter.
Luc. 10, 34." Mone. — 7, 7. S. Luc. 15,7. Matth. 18, 12. — 8.
mit Christi Geburt die Propheten des A. T. aufhorten." Mone.
,meta v., weil
185. De conceptione beatac Mariae virghiis.
2. Adae vetns exilium
Dies iste celebretur,
In quo pie recensetur
Conceptio Mariae :
Virgo mater generatur,
Goncipitur et creatur
Dulcis vena veniae.
Et Ioachim opprobrium
Hinc habent remedia :
Hoc prophetae praeviderunt,
Patriarchae praesenserunt
Inspirante gr&tia.
- 148 —
3. Virga florem conceptura,
Stella solem paritura
Hodie concipitur :
Flos de virga processurus,
Sol de stella nasciturus 8.
Ghristus intelligitur.
4. 0 quam felix et praeclara,
Nobis grata, Deo chara
Fuit haec conceptio :
Terminatur niiseria,
Datur misericordia,
Luctus cedit gaudio.
5. Nova mater novam prolem, 9.
Nova stella novum solem
Nova profert gratia:
Genitorem genitura,
Creatorem creatura
Patrem parit filia.
6. 0 mirandam novitatem,
Novam quoque dignitatem
Ditat matris castitatem 10. Tu spes certa miserorum,
Filii conceptio : Vere mater orphanorum,
Gaude virgo gratiosa, Tu levamen oppressorum,
Virga flore speciosa, Medicamen infirmoruiri,
Mater prole generosa Omnibus es omnia.
Vere plena gaudio. Te rogamus voto pari
7. Quod praecessit in figura, Laude digna singulari,
Nube latet sub obscura. Ut errantes in hoc mari
Hoc declarat genitura Nos in portu salutari
Piae matris, virgo pura Tua sistat gratia. Amen.
a. Text. Morel No. 123. S. 76. aus: Hymni, collectae, antiphonae. Paris.
1585 (A). — Clichtov. IV, 190. (B).— Steht auch im Cod. S. Gall.646 (Brander).
b. Lesarten. 1,0. Recta A. — 2, 4. providerunt. — 3, 1. V. prolem B.
— 4, 4. seminatur A. — 6, 1. 0 admir B. — 6, 8. Plena pleno g. A. — 7, 4.
semel matr. A. — 8, 1. ve B. — 8, 2. formans A. — 8, 4. Int. ceians A. —
9, 2. solvaB A. — 9, 6. Sup. sic A. — 10, 3. iuvamen A.
Pariendi vertit iura,
Fusa, mirante natura
Deitatis pluvia.
Triste fuit in Eva vae,
Sed ex Eva format ave
Versa vice, sed non prave,
Intus ferens in conclave
Verbum bonum et suave,
Nobis mater virgo fave,
Tua frui gratia.
Omnis homo sine mora
Laude plenus solvens ora
Istam colas, ipsam ora
Omni die, omni hora,
Sit mens simplex, vox sonora,
Sic supplica, sic implora
Huius patrocinia.
186. Be conceptione
1. Dies laeta celebretur,
In qua pia recensetur
Mariae conceptio :
Cuius laudes prosequamur
Nos qui tanto gratulamur
Dei beneficio.
2. Felix quidem est conceptus,
Per quem mundus est adeptus
Salutis remedia :
Hanc prophetae praeviderunt,
Patriarchae praesenserunt
Inspirante gratia.
beatae Mariae virginis.
3. Virga florem conceptura,
Stella solem paritura
Hodie concipitur :
Flos de virga processurus,
Sol de stella nasciturus
Christus intelligitur.
4. Flore virga fructifera,
Sole stella lucifera,
Solis lucens lumine :
Semen regis decoratur,
Ritus legis innovatur
Hoc felici germine.
— 149 -
5. 0 quam felix quam praeclara,
Mnndo grata, Deo chara
Fuit haec conceptio :
Qua salute destitutis
Redit vere spes salutis,
Luctus cedit gaudio.
6. Aegrum dedit sanitati,
Falsum parit veritati,
Dum virgo concipitur :
Fides nostra approbatur,
Infidelis obcaecatur,
Propheta percipitur.
7. Virga Iesse floruit,
Christum virgo genuit,
Virgo mundi domina :
Novo quidem ordine
Absque viri semine
Patrem parit filia.
8. Novus ortus sic orditur,
Novo partu qui fulcitur
Oratiae spiramine :
Nova salus dat salutem,
Virtus nova fert virtutem
Officio flamine.
9,
Nova prorsus genitura
Creatorem creatura
Patreni parit filia.
10. 0 mirandam novitatem,
Novam quoque dignitatem
Ditat matris castitatem
Filii conceptio:
Gaude virgo gratiosa,
Virga flore speciosa,
Mater prole gloriosa,
Plena pleno gaudio.
11. Plaude domus sanctitatis,
Plaude forma castitatis,
Medicina sanitatis
Infirmis peccamine :
Ave lumen tenebrosis,
Salve virtus criminosis,
Vale quies laboriosis
Tuo suffragamine.
12. Tu spes certa miserorum,
Vera mater orphanorum,
Tu levamen oppressorum,
Medicamen infirmorum,
Omnibus es domina.
Te laudamus voce pari,
Laude digna singulari,
Ut errantes in hoc mari
Nos in portu salutari
Sistat tua gratia.
eccleBiae Brandcnburgensis, Coloniensis
Bas. 1510 (C). Adelph. 112 (D). — Steht
Nova mater novam prolem,
Nova stella novum solem,
Nova profert gaudia :
a. Text. Daniel II, 213. e Miss.
aliisque (A). — Text. seq. (B). Miss.
auch im Cod. S. Gall. 546 (Brander).
b. Lesarten. 1, 1. D. festa C u. Brand. — 1,5. Cui tanto gr. B. — 2,4.
praedixerunt BD. — 2, 5. recenserunt B. — 4. hat nnr Daniel. — 6, 5. veraB.
— 6. hat nur Daniel. — 7, 4. Nemo q. B. — 7, 6. Virum p. f. Dan. Virum p.
femina C. patrem p. BD. — 8. fehlt in C. — 8, 3. Gratia spiraminis C. gratiae
spiraminis BD. — 8, 6. faminis BD. — 9, 3. pr. gratia C. — 9, 5. Novam prolem
creat C. — 10, 1. Admirandam BD. — 10, 3. Dicat BCD. — 10, 5. gloriosa C.
— 10, 6. Virgo ABD. — 10, 7. gratiosa C. — 10, 8. Pleno plena C. — 11. hat
nur Daniel. — 12, 5. Om. et omnia C. Neale hat in einigen Miss. gefunden:
Omnibu8 es omnia, und hdlt diese Lesart fiir dierichtige imUinbUck aufl.Kor.
9, 22. — 12, 6—10. Te rogamus voto pari Digna laude s., Ut er. \\\ hoc mundo
Nos in pace salut. Tua sistat gr. C.
c. Bemerk. Diese und die vorhergehende Sequene gehoren eusammen, aber
welche ist das Original?
187. In conceptionc beatae Mariae virginis.
Hanc diem sacram celebremus
Odas laudis personemus
Festinando laetius,
Qua beata mater Christi
Est concepta, desit isti
Murmur indiscretius etc.
— 150 —
Tcxt. Mone 2, 24. aus: Hs. No. 2888 zu Pommersfelden bei Bamberg,
15. Jahrh. Das Lied hat dort 7 Strophen. — Daniel V, 165. hat den Text aus
Mouc. — Steht auch tm Cod. S. Gall. 546 (Brander).
188. In die sanctificationis Mariae.
1. Adest dies quo firmatur
Spes promissa, et niiratur
Coelis admirabilis :
Olim visa in prophetis
Et contenta iu decretis
Patrum et praenuutiis.
2. Quae a cunctis collaudatur,
Nam Mariae dedicatur
Dies haec amabilis :
Quam profunde admirantur
Terra, pontus, et novantur
Ex virtute Virginis.
3. Hanc lux vera et sophia
Pie lirmaus in hac via
Lucens ante saecula:
De qua fatur prophetia,
Praedicatur ab Elia
Parva sub nubecula.
4. Et quae ista sit praelata
Rebus cunctis, et ornata
Virgo ineffabilis :
Vere haec est mater grata,
Cui nulla comparata
Exstat iu iuvenculis.
5. Sion et haec colliguntur
Plene et reperiuntur
Luce et historia :
Per quam cuncti imbuuutur,
Credentes et fulciuntur
Matris per miracula.
6. Ecce cuius muniatur
Partus, et sanctificatur
Matris clausus utero:
Nata sancta conversatur
Circa templum, et sacratur
Domus Dei Filio.
7. Sic per Ave salutatur,
Dispensatur, foecundatur
Desuper a Spiritu :
Montes scandens agitatur,
Nondum natus gratulatur
In Mariae aditu.
8. Deum parit homo nata,
Patrem verum haec beata
Ullo absque vitio :
Auro, myrrha et probatur,
Thure claro veneratur
Fidei initio.
9. Regem servans templum vadit
Et Aegyptum, ubi cadit
Idolorum scoria:
Rcdit, nato mox orbatur,
Nuptialis consolatur
Sua clementia.
10. Iesu adstat crucifixo,
Esse scissa in confixo
Amoris visceribus :
Et congaudens resurgenti
Filio et ascendenti
Angelis psallentibus.
11. Sic exspectans repromissum
Spiritum a Patre missum
Davidis coenaculo :
Demum mater astra scandit,
Nostri memor preces pandit
Iesu suo filio.
12. Nam se matrem scit amborum:
Sic salutem angelorum,
Permanet et miserorum,
Pauperum et orphanorum
Inmundo uberius:
Ut et ipsis det laborum
Loculo regnum coelorum,
Et ad sedes electorum
Ducantur et beatorum
Piis suis precibus.
Text. Daniel V,-331. aus: Ecclesiologist C. Febr. 1854. p. 80.
— 151 —
189. In fesio conceptionis.
1. Quam figurat lux primacva,
Caput vermis culcans Eva,
Mundum intrat hodie :
Hacc est quao neseivit torum
Paternorum delietorum,
Dono fulta gratiae.
2. Innoccnter umbulantes
Legem Dei meditantes
•Pareutcs promeruit:
Tam devotos contorales
Castitatc sociales
Mundus nunquam habuit.
3. lustam quippc ducunt vitam,
Pietate redimitam,
Miserando misoris :
Duo stabant infecundi
Supportantes gemebundi
Legis probra veteris.
4. Venit tempus quo prodiret
Ovem laps.im qui requiret
Natus in splendoribus :
Solem parat ad amictum,
Corpus Matris benedictum,
Kesplendeus virtutibus.
5. Labem si quam vides solis
Famam nigrat huius prolis,
Text. Daniel V, 225. e Miss.
1853. p. 354.
Sed non fas est dicere :
Solis rotam maculari,
Nec hanc prolem denigrari
Culpae quovis genere.
6. Absit a te, mens humana,
Suspicari quaeque vana,
Dum divinum agitur:
Opus istud siugulare
Perscrutantem quaerit quare
Sic in altum rapitur.
7. Cessent ergo detractores,
Ignes tlantes vastatores,
Deutes fraenent duriores,
Contendeutes maculam :
Carnis Adae prottuxisse,
Nec conceptum hunc trausisse,
Quin traductuyi polluisse
Propter carnis regulam.
8. Quod excedit notiouem
Non requirit rationem
Sed divinam unctionem;
Ergo mente sedula
Coeli Regem adoremus,
Matrem Regis collaudemus,
Ut cum illis conreguemus
Per aetema secula. Amen.
Upsalens. 1513. Ecclesiologist XCVIII. Oct.
190. Sequentia
De Beata Maria Virgine Sine Labe Concepta
„Virgo Virginum Praeclarau
Auctore Eminentissimo Ac Reverendissimo Principe Ac Domino.
Joanne
S. Romanae Ecclesiae PresbyteroCardinali
De. Geissel
Archiepiscopo Coloniensi S. Sedis Apostolicac Legato Nato etc. etc.
Modcm Musicos Ab Antiquo Ad Sequentiam Salve Matcr Salvatoris
Applicatos £ Vetusto Missali MSS. Ecclesiae Gladbacensis Saeculi XIV.
Descripsit Novoque Textui Adaptavit
— 152 —
Albertus Gereon Stein
Pastor ad S. Joannem Baptistam Coloniae Ibidemque in Seminario
Archiepiscopali Gantus Magister.
Coloniae Sumptibus Et Typis Joanis Petri Bachemii
Anno: MDCCCLV.
1. Virgo Virginuni praeclara,
Praeter omnes Deo cara,
Dominatrix coelitum,
Fac nos pie te cantare,
Praedicare et amare
Audi vota supplicum.
3. 0 quam magna Tibi fecit
Qui potcns est, et adiecit
Gratiam ad gratiam !
Qui coelum terramque regit
Matrem sibi Te elegit,
Sponsam atque filiam.
5. Contendebat certatura
Tunc cum gratia natura,
Gratia praevaluit:
A peccato praeservatam,
Immunem et illibatam
Mire te constituit.
7. Semper fulgens munda stola,
Inter mundas munda sola,
Adscendisti sidera:
Super agmina sauctorum,
Super choros angelorum
Sceptra geris Domina.
9. Esto nobis maris stella,
Ne nos fluctuum procella
Navigautes obruat;
Ex qua salus est exorta,
Esti nobis coeli porta
Quae salvandis pateat.
11. Fac, te duce, nos orare,
Vigilare et certare,
Certos tuae gratiae :
Funde nobis pia dona,
Custos, mater et patrona
Sanctae sis Coloniae (eccle-
siae).
2. Quis est dignus, laude digna,
Collaudare Te, benigna
Virgo, fons charismatum?
Gratiis et tota plena,
Tota pulcra, lux serena,
Dei tabernaculum.
4. Virgo vere benedicta,
Culpa nunquam es obstricta
Carnis in exilio,
Sine labe tu concepta,
Magno lapsui praerepta
Summo privilegio.
6. Eva nova novae legis,
Praeelecta, summi regis.
Consors eius gloriae
Tu draconem domuisti,
Forti pede contrivisti
Victrix caput Satanae.
8. Oras nunc ad dextras Nati,
Iugo solvat a peccati
Quos redemit sanguine:
Manus Tuae stillant dona,
Vitae fac coelestis bona
Et in nos defluere.
10. Virgo clemens, virgo pia,
Duc salutis nos in via
Vitae per exilium;
Nos, o mater, hic tuere,
Olim istic fac videre
Te Tuumque filium.
12. Fac, nos stare fide vera
Caritate, spe sincera
Absque culpae niacula :
Gregem Tibi sic dicatum,
Iam a patribus sacratum
Protegas in saecula.
Amen.
191. De
beatae Mariae virginis.
1. Ecee solemni bac die caoamus festa,
J. Qua saeculo processit gemma poteus et nobilis Maria,
3. Regalibus exorta parentelis theotochos iuclita.
4. Haec egressura de germine lesse tempore prisco praedicta est virgula.
BSt tlos ex eius radice proeedens turbida mundi absolveret criinina.
6. Istam venturaui veteruin pareutum lingtiae prophetiis plenae testa-
bantur coelitus ac praeciuueraut alma oracula.
7, Quae virgo manens paritura foret uuko niore tilinin spiritualiter con-
ceptum, qui contraderet muado reraedia.
8, Quae Uavidis genita stirpe clara generosi noininis fert insignia.
9. Salemouis credittu' lmee prouinqaa sed niaiore praedita sapieutia.
ln. Liaec de regibus generis clari sunipsit primordia.
11. Et haec eadeni regis aeterui mater castissima
12. Eius qui ante teiupora fuerat atque saecula.
13. Qui aogelos et hoinines iunxerat pace placida.
lllius nobis adesse cumcti precemm auxilia,
Per quem tam gravis destructa paci coneessit diseordia.
Illius haec nobis acquirat genitrix sanctain quaui souaut gaudia.
Atque suurn nobis placatuni faciat nutuui per cuncta saecula,
18. Ille nobis cuncta ut deuiittat pleniter delieta,
19. Et aeterne clemens tribuat omarier coroua.
0 nunc coelorum domina, famulorum vocibus votaque deposcuut aure
BUSCtpe benigna,
Et nos tuo munimine tuearis sedule, donec nosniet regna dones scan-
dere superua,
«. Text Moue No. 341 (2, 28.) aus; Hs. su Mtinclwn, Clm. 14083. I 26,
11. Jahrh. mit Neumeu (A, Daniels Cod. Mon. 6, aua dem er II, 54. dtel.Zeile
hat, und aus dem H. Christ mir ane Abschri/t besorgt hat). Hs. zu St. Gallen
Ho. 378. ] amen^ unter Notkers tiequeneen (B). — Steht auch im
Linsidl. No. 121. saec. X. und Cod. S. Gall. 646 (Brander) mit demAn/ang:
Ecce soliemuis diei can.
b. Lesarten. 1. E. solennia diei B. — 2. gemina B. — 6. propheticis A,
— y. Saleinonis .. inaiora A. — 15. gravi A. — 16. hoc B. — sancta, q. Mone.
— 17. auam Mune, natumque B. — 1». demittet A. Mone Juttrt diimttet ah
Lenart am X an. — 19. aetenia hat Mune, eterne A. — 20. raota, quae dep.
Mone. Totaque A.
c. Bemerk. Ueber das Rhtfthmische etc> sprieht BirtihS. 16. 102. 123. 135.
14
15
16
17
20
21
192. De nativitote heatae Mariae virgins.
1. Stirpe Maria regia procreata regem generans Iesuin, laude ilignaange-
l(»ruiu sanetoruin,
2. Et nos peccatores tilu devotos intuere benigua.
3. Tu pioa patruin nmres ostentas iti te, ^i\ exoellifl eosdeni.
4. Patris tui Salomo&t8 in te lucet sophia, et Ezecliiae apud Deuni cor
rectum. s*<i nsoqaaiD En te eorrttmp€odui&«
5. Patris iosiae adimplevit te religiositas, suinnii etiam patriarchae to
tides totam possedit» patris tui,
— 154 —
6. Sed quid nos istos recensemus heroas, cum tuus natus omnes prae-
cellat illos atque cunctos per orbeni.
7. Nos hac die tibi gregatos serva virgo, in lucem mundi qua prodisti,
paritura coelorum lumen.
a. Text. Daniel II, 22. 384. e Cod. Mon. 5. saec. XI. (A) et Codd. Vind.
2. saec. XI. (B). Vind. 3. saec. XI. (C). Vind. 5. saec. XII. (D). — Schubiger
No. 28. e Cod. Einsidl. 36 (E). — Cod. Mon. C. (F, hat 1L Christ mir verglichen).
— Cod. Wirzcnborn. saec. XIV. (G). Text. seq. (II). Seq. Dav. 1495 (I). —
Miss. Col. 1504 (K), Mog. 1507 (L), Halb. 1511 (M), Mind. 1513 (N). — Adelph.
89 (0). - Stcht auch im Cod. S. Gall. 546 (Brander) und 3 Codd. Einsidl.
saec. X. XI.
b. Lesarten. 1. dignum A. — - 3. excelsis G. — 4. Salemonis F. — cor-
rectum F. correptum G. — 5. te ad. Danicl. — Matris Osie . . regiositas G. —
6. praccellit C. — 7. gr. salva H. quae Dan. quam LM.
c. Bemerk. Ueber das Rhythmische etc. spricht Bartsch S. 9. 30. 36. 38.
42. 43. 48 59. 60. 99. 101.
1
2.
193. Saucta Mariae nativitas.
Dic Paranhoisista
Cum mera Symphonia,
Tuba et canora
Palinodias canta.
Nam omnis usia
Hanc Christi genitricem die ista
Congaudet exortam,
Per quam sibi sublatam
Capit vitam.
3. Davidica stirpe sata,
Davidis ad sceptra
Es gerenda prole foecundata.
Nec gravidata viscera
Sunt tamen per ulla
Patris membra,
Sed ex fide sola.
4. Ab arce summa
Angelus astat: Maria,
Inquit, alma, ave plena gratia,
Sacra et benedicta
Feminas inter omnes, paritura
Regem, qui dira mortis vincula
Damnabit, mira cum potentia
Suum plasma solvens sponte sua,
Atque beata donans vita.
5. Fit mox puella verbis credula,
Se puerperam
Stupet et castam,
Natum gestans, speciosum for-
ma,
Begentem cuncta orbis regna.
Text. Morel No. 126. S. 79. aus
BL 171, mit dcr Aufschrift: Sequentia
G. Haec est sola cunctorum hera,
Matema obscurans piacula,
Haec est virgo non inigata,
Sed Dei gratia florigera.
Velut rosa decorans spineta,
Sic quod laedat nil habet Maria.
7. 0 virgo sola, mater casta,
Nostra crimina solve dans regna,
Quo beata regnant agmina.
Potes enim cuncta ut coeli regina,
Et iura cum nato oinnia
Decernis, in saecla et ultra
Subnixa es in gloria.
8. Cherubin electa Seraphinque
. agraina,
Nam iuxta filium posita sedes
in dextera,
Rutilans virtus, lampas et socia,
Nativitas unde gaudia
Nobis hodie confert annua
Et resonat Camoenis aula
In laude tua, virgo Maria.
9. Gaudet per climata orbis ec-
clesia
Dicens alleluia t
Quod et palatia coeli clamant
dindima
Usque dantia praeconia.
; Hs. iu St. GaUen No. 546 (Brander)
antiqua.
— 155 —
194. In nativitate b. virginis Mariae.
1. Nativitas Mariae virginis
Quae nos lavit a labe criminis
Celebratur hodie
Dies est laeticiae :
De radice Iesse propaginis
Hanc eduxit sol veri luminis
Manu sapientiae
Templum suae gratiae.
2. SteUa nova noviter oritur
Cuius ortu mors nostra moritur,
Evae lapsus iam restituitur
In Maria:
Ut aurora surgens progreditur
Sicut luna pulchra describitur
buper cunctas ut sol eligitur
Virgo pia.
3. Virgo mater et virgo unica,
Virga fumi sed aromatica,
In te coeli mundique fabrica
Gloriatur:
Te signarunt ora prophetica
Tibi canit Salomon cantica
Canticorum, te vox angeiica
Protestatur.
Verbum patris processu temporis
Intra tui secretum corporis
In te totum et totum deforis
Simul fuit:
Fructus vircns arentis arboris
Christus gygas immensi roboris
Nos a nexu funesti pignoris
Eripuit.
Condoluit humano generi
Virginalis iilius uteri,
Accingantur senes et pueri
Ad laudem virgiuis :
Qui poterat de nobis conqueri
Pro peccato parentum veteri
Mediator voluit tieri
Dei et hominis :
0 Maria dulce commercium
Iiitra tuum celasti gremium
Quo salutis reis reuiedium
Indulgetur :
0 vera spes et verum gaudium
Facpost vitae praesentisstadiuin,
Ut optatum in coelis bravium
Nobis detur. Amen.
a. Text. Miss. fratr. Paris. 1520 (A). Clichtov. IV, 246. (B). Cod. S.Gall.
646 (C, Abschrift verdanke ich H. Morel).
b. Lesarten. 1, 2. lavat C. — 1, 8. Celebretur B. — 1, 7. sap. suae T.
«r. C. — 2, S. destruitur C. — 2, 5. egreditur C. — 2, 6. Velut C. — 2, 7. cuncta
C. — 3, 1. V. clemens C. — 5. fehlt C. — 5, 5. potuit B. — 5, 6. parentis ve-
terii B. — 6, 2. Intrat te coeleste B. — 6, 5. 0 spes vera B. verum fehlt C.
195. Per octavam nativitatis B. M. F.
Lignum vitae quaerimus,
Qui vitam amisimus
Fructu ligni vetiti:
Nec inventum noverit
Qui fructum non viderit
Adhaerentem stipiti.
Fructus, per quem vivitur,
Pendet, sicut creditur,
Virginis ad ubera:
Et ad crucein iterum
Inter viros scelerum
Passus quinque vulnera.
Haec Virgo puerpera,
Haec crux salutifera,
Ambo ligna mystica:
Haec yssopus humilis,
Illa cedrus nobilis,
Utraque vivifica.
Positus in medio,
Quo me vertam nescio :
In hoc dulci dubio
Dulcis est collatio.
Hic, complexus brachiis,
Modis vagit variis :
Hic extendit brachia,
Amplexurus omnia.
Carum mater tenere
Novit hic tenere :
Garitas sub latere
Nescit hic latere.
— 156 —
Hic adhaerens pectori
Pascitur ab ubere :
Hic aflixus arbori
Pascit nos ex vulnere.
6. Crux ministrat pabula,
Fructu nos reficiens :
Mater est praeambula,
Fructuin nobis nutriens.
, Grux in loco pascuae
Pascit nos praecipue :
Sed Virgo praecipua
Pascit ipsa pascua.
Tegt. Daniel V, 303. ex Miss. Moriensi. Ecdefliologiat XCVIL Aug. 1853.
283.
Tandem ad hoc trahitur
Finalis sententia,
Quod nemo consequitur
Unam sine alia.
Qui crucem elegerit,
Nec sic Matrem deserit:
Cum ad Crucem venerit,
Matrem ibi poterit
Stanteminvenire:
Nec qui Matrem eligit,
Crucem prorsus abigit,
Si modum intelligit
Per quem Matrem contigit
Gladium transire.
196. In nativitate beatae Mariae virginis.
1.
Salve, salve, sancta parens,
Sed miratur et adorat,
Gabrielis verbo parens,
Nomen audit, rem ignorat
Verbum verbo coucipis :
Virgiuis puerperae.
Coeli porta, portus maris,
4. Sic perflavit Auster hortum,
Sancta mater expers maris,
In quo sacri floris portum
Quae naturam decipis.
Rigavit Paraclitus:
2.
Ros in vellus ut descendit,
In se clausit stella solem,
Sicut vitum sol accendit,
Dum concepit Virgo prolem
Ettransitinnoxius:
Nutu Sancti Spiritus.
Sic obumbrat Virtus Patris,
5. Oabrielis Ave sanctum
Sic foecundat sinum Matris,
Evae nomen, Evae planctum
Imo gloriosius.
Convertit in gaudia :
3.
Intrat Ille porta clausft,
Illo verbo salutari
Cui natura nec est ausa,
Per nos velis salutari,
Nec potens resistere :
Ave plena gratia. Amen.
a. Text. Neale p. 179. e Miss. To
rnacensi 1540. — Daniel V, 303. hat den
Text aus Neale.
b. Bemerk. 2, 1. Carmen illud r
eapexit poeta: „Ut vitnim non laeditnr
Sole penetrante, Sic Ulaesa creditur Pob
t partnm et ante." N.
197. In annuntiatione
beatae Mariaevirginis.
1.
Virgo parit filium,
2. Virgo vena veniae,
Deum et non alium,
Mater regis gloriae,
Sicut rosa lilium.
Visita nos hodie.
Per gratiam
Per etc.
Traditus
3. Virgo viri nescia,
Est reditus
Tu de stirpe regia
Ad patriam.
Tuos duc ad atria.
Peretc.
- 157 —
4. Lux illustrans saeculum,
Trinitatis speculum,
Tuum salva populum.
Per etc
5. Ave candens lilium,
Subsidium debilium,
Nobis placa filium.
Per etc.
6. Angelorum gloria,
Hominum victoria,
Nos duc de miseria.
Per etc.
7. Ave carens simili,
Salus cordis queruli
Esto salus populi.
Per etc.
8. Ave stirps Davitica,
Piscina probatica,
Pectora purifica.
Per etc.
9. Ortus solis sidere
Oritur in vespere,
Nesciens occidere.
Per etc.
Per te salus nascitur,
Per te pauper pascitur
Et pax per te oritur.
Per etc.
Ave salus hominum,
Peperisti dominura,
Aufer mores criminum.
Per etc.
12. Laus Deo ingenito,
Laus sit unigenito
Lausque sit paraclito.
Per etc.
(Ergo, lector optime,
Hoc de rege gloriae
10
11
13
Evangelium incipe.
Per etc.)
a. Text. Mone No. 377 (2, 71.) aus: Hs. su Gratz *J/5|. 13. Jahrh. mit
Ncumen. — Daniel V, 253. hat den Tert aus Mone.
b. Bemerk. 8. piscina „die Griechen vcrgleichen sie auch mit demrothen
Mcer." Mone. — 9. „sidus ist Maria, sol Christus, der GegensatM oritur Yes-
pere bcMdchnet das Ende des A. T." Mone.
198. In annunfiatione b. M. V.
Iesse virgam humidavit
Et in fructum fecundavit
Ros misericordiae :
Fructus mundo medicinam
Dedit et mundi ruinam
Relevavit dominus.
Virgo parit, nec est laesa
Virginis integritas,
Sed in domo castitatis
Perseverat castitas,
Nec mutatur, dum assumit
Hominem, divinitas,
Sed assumpta gloriatur
In Deum humanitas.
Sic hamum divinitatis
Occultat uiortalitas,
Sic voracis Leviathan
Luditur voracitas,
Qui dum capit glutiendum
Nostri vermem generis,
Ipse captus inescatur,
Pax est data posteris.
4. Variatur lex naturae,
Stupet ordo geniturae,
Mutatur proprietas:
Mamma lactat virginalis
Creatorem, spiritalis
Esurit satietas.
5. Hoc opus consideravit
Abbacuc et hoc expavit
Inter animalia:
Quod fit continens contentum,
Quod nutritur nutrimentum,
Quod fit mater filia.
Vagit infans, sed vagitus
Nunquam talis est auditus,
Dum plorat laetitia:
Noster fletus hilaratur,
Coelum gaudet et cantatur
In excelsis gloria.
— 158 —
a. Text. Mone No. 383 (2, 77.) aus: Hs. zu Stuttgart, Bibl. 20. f. 3. mit
der MeJodie, 13. Jahrh. — Daniel V, 254. hat den Text aus Mone.
c. Bemerk. 3. „Der Gegensatz des Leviathan istChristus. niehtahWurm
an der Angel^ sondern als grosscr Fisch, welche Deutung tcahrscheiniich aus
dem symbolischen Namcn Ix^ (das sind die Anfangsbuchstaben der Namen
IritoOs Xpiiroi &c oG ucd{ vtortip) entstanden ist. August. div. quaest. 61, 4. In evang.
Ioh. 5, 17. §. 11.
5.
7.
199.
In annuntiatione beatae Mariae virginis.
(Auctor est Petrus Abaelardus.)
Mittit ad virginem
Non qunmis angelum,
Sed fortitudinem
Suam, arohangelum,
Amator hominis.
Fortem expcdiat
Pro nobis nuntium,
Naturae faciat
Ut praeiudicium
In partu virginis.
Naturam superat
Natus rex gloriae,
Regnat et imperat
Et zyina scoriae
Tollit de medio.
Superbientium
Terat fastigia,
Colla sublimium
Calcet vi propria
Potens in proelio.
Foras eiiciat
Mundannm principem,
Matremque faciat
Secum participem
Patris imperii.
Exi, qui mitteris,
Haec dona dissere,
Revela veteris
Velamen literae
Virtute nuntii.
Accede, nuncia,
Dic ave cominus,
Dicplena gratia,
Dic tecum dominus
Et dic ne timeas.
8. Virgo suscipiens
Dei depositum,
In quo perficiens
Castum propositum
Et votum teneat.
9. Audit et suscipit
Puella nuntium,
Credit et concipit
Et parit filium,
Sed admirabilem.
10. Consiliarium
Humani generis
Et Deum fortium
Et patrem posterist
In fide stabilem.
11. Cuius stabilitas
Nos reddat stabiles,
Ne nos labilitas
Mundana labiles
Secum praecipitet.
12. Sed dator veniae
Concessa venia
Per matrem gratiae
Obtenta gratia
In nobis habitet.
13. Qui nobis tribuat
Peccati veniam,
Reatus diluat
Et donet patriam
In arce siderum.
a. Text. Mone No. 343 (2, 31.) aus: Hs. euMunchen, Clm. 17645. 14. Jahrh.
(A). Hs. zu Admont No. 717. 14. Jahrh. mit Noten (B). Hs. eu S. Paul in
Kdrnten No. 48. 13. Jahrh. mit Neumen (C) — Daniel II, 69. 386 aus: Codd.
Mon. 10. saec. XII. (D). Mon. 16. s. XHI. (E). Vind. 7. saec. XIV. (F). —
Cod. Vind. saec.XIV. in meinem Buche: „Kirchen- und reUgiose Lieder ausdem
— 159 —
12. bis 15. Jahrh. Paderborn 1853. p. 1C>9. (G) mit der deutschen Uebersetzung
des Joh. von Salzburg (f 1390). — Tcxt. scq. (H). — Miss. Bamb. 1487 (I),
Patav. 1491 (K), Tegerns. 1494 (L\ Numb. 1517 (M), fr.itr. Paris. 1520 (N),
Sarisb. (0). — Adelpb. 127 (JM. Clichtoy. IV, 153. (Q). Ludcc. (R). — Wacker-
nagel I, 110. aus: Cod. Mou. gcrm. 710. f. 97. sacc. XV. (S). Miss. Liibcck. bald
nach 1580 (T). Miss. Magdeb. 1493 (U). Clichtov. 1515 (V). Stcht auch im
Cod. Einsidl. 106. 107. saec. XV. u. /m Cod. S. Gall. 540 (Brander).
b. Lesartcn. 1, 4. suura arch. DHLNQTV. — nuntium E. -— 2, 3. natura
A. — 2, 4. In pr. A. — 3, 1. supcret . . rejrnet et imperet QV. — 3,4. Ut zyma
tallat storiac de m. H. Ut zima scoriae tollat N. Ut zima tollit sc. P. Et zyma
sc. tollat CFQV. - tulit D. — 4, 2. Terit EF. fastidia EFHIKPT. vestigia C.
— 4, 4. calcat C. calcans EFN. — 5, 3. secumque faciat Matrem V. Sponsam-
que faciat O. Nobis qui faciat s. p. virtute nuntii D. secum fchlt HP. — 6, 2.
dicere ARTV. discere E. — 0, 3. Pandensque vct. C. — 0, 5. Patris imperii D.
— 7, 2. D. a. donrna C. — 7, 5. Dic et N. — 8, 1. concipiens N. suscipias . .
perficias . . teneas FOQ. Mone. — 8, 2. dispositum C. — 8, 3. plcne concipias C.
— 8, 4. casta CENOQ. — 9. 3. conccpit A. — 9, 4. Deum et hominem I. —
10, 2. Ac Deum A. — 10, 3. Deum et hominem V.— 10,5. In pace COV. Mone.
Cum pace N. in finc DM. — 11. 12. 13. fehlen N. Mone. — 11,4. Humana lab.
EQ. — 12, 3. matr. domini E. — 151, 4. donat EHLM. Donet et Q.
c. Bemcrk. »So uahr cs ist, dass dieser mir fretClicht. sich Jindende Satz
(11. 12) sich durch seine ge.ynvhte Wortspielerei als uicht ursprungtich zu dem
Gedicht gehdrig zeigt. so nothwendig g*hort der sechste (13.) dazu, geradt um
deswillen, weil keine Parallelzeilcn vorausgehen : es ist dcr Abgesang, mit wetchem
jeder Leich schliessen muss." Wackernagel.
200. Tempore adventus de nosira Domina.
1. Missus Gabriel de coelis,
Verbi baiulus fidelis,
Sacris disserit loqiulis
Cum beata virgine :
Verbuni bonum et suave
Pandit iutus in conclave,
Et ex Eva forma Ave,
Evae verso nomine.
2. Metum pellit, dat solanien,
Nam, per sacrum, inquit, flameii
Et virtutis obumbrauien
Deo gravidaberis:
Mater fiam, inquit illa,
Cuius vere sum ancilla,
Salva tamen sint sigilla
Pudoris, ut loqueris.
3. Signum audi novitatis,
Crede solum, et est satis.
Non est tuae facultatis
Solvere corrigiam :
Grande signum et insigne
Est in rubo et in igue,
Ne appropiet indigne
Calceatus quispiara.
6.
Consequenter iuxta pactum
Adest verbum caro factum,
Seniper tamen est intactum
Puellare gremium:
Patrem pariens ignorat
Et, quani fiomo non deflorat,
Non torquetur, nec laborat,
Quando parit filium.
Virga sicca sine rore
Novo ritu, novo more
Fructum protulit cum flore,
Sic et virgo peperit:
Renedictus talis fructus,
Fructus gaudii, non luctfis,
Non erit Adam seductus,
Si de hoc gustaverit.
Iesus noster, Iesus bonus,
Piae matris pium onus,
Cuius est in coelo thronus,
Ponitur in stabulo :
Qui sic est pro uobis natus,
Nostros deleat reatus,
Quia noster incolatus
Hic est in periculo.
— 160 —
a. Text Moae No. 363 (2, 55.) aus: Hs. su Munchen, Cgm. 716. t 85.
IX Jahrk. w*t der Melodie (A). — Daniel V, 129. e Cod. S. Gall. 546 (B). —
Neale n. 256 e Miss. Andegar. 1523 (C) et Sarisbnr. 1555 (D). — Miss. frttr.
Piris. 1520 (E).
K Lesartem. 1. 7. fbrmans ABD. — 2. fehlt CDE, 4 sUht vor 8.— 8, 1.
awfts CDE - 5. i Cr. tantnm CDE. — 3, 8. calciatus AE. — 4, 4. virginale
C — 4» 4. Parai Moae fDrwckf.). — 4, 7. Nec torq. Neale. Non terretur E. —
\ 4. Sictjtt* E — 5. 7. Non erit homo sed. C. Non erat Neale. — 5, 8. Ex
bw si N*&Ie. — 6. 4. X&sriuir in E.
c. Btmirk & Jncol&tns. mack psalm. 119, 5. so viel als colonatus, weU
frr M*ttccA w ats Colomist der Erde betraehtet wird, den derTod vomemem
£***** **rtntibt** Moae.
201. I* noete nativUatis Domini.
\ ft»u*dkta es coelorum regina
Kt miuuti totius domina
Et ae^rb nmticina.
4. TupratMtaramarissteUavocari^
Quae soleni iusticiae paris,
A quo iUuminaris.
3. Te Deus Pater ut Pei mater
Fiores et ipse frater,
Ouius eras filia.
Text Miss. fratr. Paris. 1520.
6.
Sanctificavit, sanctam servavit
Et mittens sic salutavit:
Ave plena gratia.
Per illud ave prolatum
Et tuum responsum gratum
Est ex te verbum incaraatum,
Quo salvantur omnia.
Nunc mater exora natum,
•Ut nostrum tollat reatum
Et regnum det nobis paratum,
Quo salvantur omnia. Amen.
202. De beata Maria virgine.
1. Hodiernae lux diei
Olebris in matris Dei
Agitur memoria:
Decantemus in hac die
Semner virginis Mariae
Laudes et praeconia.
2. Omnis homo omni hora
Ipsam ora et implora
hius patrocinia:
Psalle, psalle nisu toto
Cordis, oris, voce, voto:
Ave plena gratia.
3. Ave domina coelorum,
Inexperta viri thorum,
Parens maris nescia:
Foecundata sine viro
Genuisti modo miro
Genitorem filia.
4. Florens hortus austro flante,
Porta clausa post et ante,
Via viris invia:
Fusa coeli rore tellus,
Fusum Gedeonis vellus
Deitatis pluvia.
5. Salve, decus firmamenti,
Tu caliginosae menti
Desuper irradia:
Placa mare, maris stella,
Ne involvat nos proceUa
Et tempestas valida.
6. Sed ad coeU palatium
Nostrum tu solatium
Subleves, o pia
Coeli regina.
7. Nobis et inclyta
Mitis et unica
Virgo mater Maria
Mater misericordiae
Nos adiuva.
— 161 —
a. Text. Mone No. 360 (2,53.) aus: Hs. zuStuttgart Bibl.20.f. lS.Jahrh.
(A). Hs. des 14. Jahrh. im Seminar zu Trient mit Noten (8). Hs. zu Gratz
41/19. 14. Jahrh. mit Neumeti (C). Hs. zu Munchen, Clm. 17645. 14. Jahrh. (D).
Hs. mu Munchen, Clm. 10075. 14. Jahrh. mit der Melodie (E). Hs. zu S. Peter
in SalMburg IX, 11. 12. Jahrh. (F). — Daniel II, 216. hat die 1. Str. — Text.
seq. (G). — Miss. Halb. 1511 (H), Mind. 1513 (I), fratr. 1520 (E). — Adelpb.
131 (L). — Wackernagel I, 133. aus: Miss. Lubeck. bald nach\480 (M). — Steht
auch im Cod. S. Gall. 546 (Brander).
b. Lesarten. 1, 1. Hodiema H. — 2, 2. Hanc adora ACDEFG. ora ac
impl. M. — 2, 4. Psalle, plaude K. — 2, 5. ore H. — 3, 1. regina S. — 8, 3.
Parem paris E. Parens paris CDEFHE. Parens patris G. — 3, 5. more miro
AF. — 4, 1. ortus GH fur hortus. — 4, 4. rorem F. — 5, 1. S. splendor CDK.
— 5, 6. temp. obvia BCEKM. — 6. hat nur Mone aus CS. — 6, 1. palatia. C.
— 6, 2. Tuum nos C. — 6, 3. Sublevet C. — 7. haben nur GL.
203. De natmtate beatae Mariae virginis.
1. Gaudii primordium
Et salutis nuntium
Diem nostrae canimus :
Quae dat hora virginem,
Spondet Deum-hominem:
En venit, quem quaerimus.
2. Quam in matrem eligit,
Huius ortum dirigit
Deus omnis gratiae:
Domum, quam inhabitet,
Mox e qua nos visitet,
Ornat sol iustitiae.
3. Quot micat luminibus,
Suis Deus usibus
Quod vas fingit gloriae I
Text. Breviar. Parisiense in
Leben in der Kirche. Deutsche
1860. m, 1. S. 298.
Quot latent miraculat
Fiet haec nubecula
In vim magnam pluviae.
4. Benedicta filia,
Tota plena gratia,
Tota sine macula.
Coeli quod iam habitas
Pande nobis semitas
Prece, virgo, sedula.
5. Iram promeruimus,
Christe, pacem petimus,
Hanc da matris precibus.
: Aug. Nicolas: Die Jungfrau Maria. Ihr
Ausgabe. Von K. B. Reicbing. Begensburg
204. De praesentatione b. M. v.
1. Altissima providente
Cuucta recte disponente
Deisapientia:
Tno nexu coniugatis
Ioachim et Anna, gratis
Iuga sunt sterilia.
2. Ex cordis affectu toto
Domino fideli voto
Se strinxerunt pariter:
Hox si prolem illis dare
Dignetur, hanc dedicare
In templo perenniter.
XMrtf», SifMUiB.
3. Angelus apparuit
Lucidus, qui docuit
Exaudita vota:
Begis summi gratia
Ut his detur filia
Gratiosa tota.
4. In utero consecrata,
Miro modo generata,
Gignet mirabilius :
Altissimi patris natum
Virgo manens, qui reatum
Mundi tollet gratius.
\\
- 162
5. Bencdicta virgo nata
Teinplo trina praesentata
It ter qninis gradibus :
Erecta velox ascendit
Et uterque parens tendit
Se ornando vestibus.
0. Nova fulsit gloria
Tcinpluiu, duui eximia
Virgo pracsentatur :
Edocta divinitus,
Visitata coelitus,
Angelis laetatur.
7. Duin ut nubant iubet niultis,
Princeps puellis adultis,
Prinio virgo renuit:
Ipsani namque devovere
Parentes ipsa manere
Virgo voto statuit.
8. Consultus Deus responsuni
Dat, ut virgo sumat sponsHm,
Ostensns Ioseph puellam
Ad parentum duxit cellam,
Nuptiis sollicitus.
9. Tunc Gabriel ad virginem
Fcrens conceptus ordinem
Delegatur:
Erudita stat tacita,
Verba quae sint insolita
Meditatur.
10. At cum ille tradidit
Modum, virgo credidit,
Sicquc sacro flamine
Mox verbum concipitur,
Et quod nusquam clauditur
Conditur in virginc.
1 1. Ecce virgo singularis,
Quanta laudc subliinaris,
Quanta fulges gloria:
Nos ergo sic tuearis,
Ut fructu, quo gloriaris,
Fruamur iu patria.
1. Venet. 1497 (A), Miss. Patav. 1491
250. 302. (D). — Wackernagel 1, 189.
214. 250. (F), Nauraburg. 1501. 1617
Qucm pandct flos editus:
a. Text. Daniel II, 209. e Cod. Aug.
(B). — MisB. Col. 1604 (C), Mog. 1507 BL
aus: Miss. Mog. 1482 (E), Mog. 1497 BL
(G), Ltibeck. kure nach 1480 (H). — Stcht auch im Cod. S. Gail. 546 (Brander).
b. Lesarten. 1, 1. Altissimo H. providentia A. — 1, 4. Quo n. coniugati
H. — 1, 5. grati H. — 2, 1. Et cord. A. — 2, 2. fid. noto ABH. Dan. — 3, 6.
Ut det illis filia B. Ut detur eis CDEF. Ut dctur his f. Wack. — 4, 1. Tu
utero C. — 4, 8. Gignc A. gignit C. In D. steht das Lied fol. 250. 302, dort
gignit, hier gignet. — 4, 6. tollit C. — 5, 2. T. trima DEF. Wack. trino H. —
5, 8. Inter q. A. Et ter q. D 250, it ter q. 302. — it fehlt H. - 5, 4. Er. mox
asc. BEF. — 5, 5. Et fehlt C. Uterque p. t. D 250. Dum neuter parens atten-
dit Orando se v. D 302. — 5, 6. Orn. ee C. Ornanda se A. — 6, 1. Nova ful-
gens fit gloria A. - 6, 2. Templo B. — 6, 5. Visitare coel. Angelus D 250. EF.
— 7, 3. Sacra vir. D 302. — 7, 5. ipsi A. — 8, 3. Q. prodit CD. — 8, 4. Ostenso
DEF. - 9, 1. Nunc CD 250. EF. Hunc D 802. — 9, 5. V. quam CD. Verba
quae 8. insolita ut c. A. — 10, 1. Et C. — 10,4. Fitqne B. — 11,1. virgo cori-
sularis D. — 10, 5. fructum CD. — 11, 6. fr. in propria D.
205. In praesentatione beatae Mariae virginis.
Sinceris nostris mentibus
Amoreque ferventibus,
Quam iuste collaudatur !
Gaude, Sion, et laetare,
Templum venit adorare
Nova tibi filia :
Quam rex regum concupivit,
Cuius templum introivit
Coornata monilia.
Quae iustis a parcntibus
In annis tam recentibus
In templo praesentatur:
Tam castis in visceribus,
Tam puris ex sanguiuibus
Hanc carnem ministravit:
Quos Deo Sauctus Spiritus
Ex utero divinitus
In unum copulavit.
— 163 —
Ideirco eivcs coelici Qui pascis inter lilia,
Ad BpiritUfl anfcclici Da bona super niillia
Prae gaudio mlrantur: Et auri et argentL
Mysterium inirabile, 7. Quae iiLinquam ridit oculus,
Excclleus, ineffabilc, Haec praeparavit bominus
Extreina copulavit , Suis se diligentiluis
Haec iter planat invium, Haec in coclorum acie
IHaee] agnuni quondam deviuin Vidcutur elara facic
Reduxit ad pastarem: Sanctis ct puris mentibus.
[Haec] nulli claudit ^remium, 8. Ibi, Virgo, noe aguosn ,
Bed mmra&dd praemiutu Libro vitaeque depoe
Dat lassis post Uborem. Unn electis inveni:
lerusalem tu filia, Ut cuusortes buius sortis
In templo fer auxilia Et a poenif et a niortis
'IV vcniam petenti: Eruamur inferi. Aiuen.
a, Tezt. Neale p. 201. c Mias. Verdensi circa 1880,
b. Leearten. 2, B. praes. d<vli pro praetenta vit N. — 4, 0. Oorrupte
dubio tegttur* Lcgi potest: ExulUnt, gratulantur N. — 7, 2, Haoc corrupte
It^uutur Sic praeparavit dominuB suis diligentibua,
206.
■
2.
.
1. Veni praeceku doiuina
Maria, tu tms visitu,
■ras mentes illumtiia
P& sacrae vitae mnnina.
Veni salvatrix saeculi,
Serdea aufer piaculi,
In visitando populuui
Poe&ae tollaa pcriculum.
3. Veni, regina gentium,
le flainmas reatuum,
Rege quodcunque devium,
Da vitam innoccntium.
4. Veni, ut anum visites,
Maria, vires robores
Virtute sacri nnpctus,
Ne ttuctuetur atiimus.
i
iffci
^tatkme b<
5
M.v.
Veni lux stella luarium,
Infumlc pacis nuliuni,
Exult.et eor itt ^audiiun
Inannis ante doniinuui.
6. Veni, virga re^alium,
Redtic flurt-us errantiuiu
Ad unitatem lidei,
In qtia salvautur coelici.
7. Veni, deposee Spiritus
Sancti dona propcnsius,
Ut dirigantur rectius
In huius vitae actibus.
8. Veni, laudemus filium,
Laudemus sanctuin .spiritum,
Laudemus patrent unicum,
Qui nobis det auxilium.
10. saec. XIL (A). — Monc No, 117
Tt, Daniel D, 1G5. e Cod. Mon,
125.) am: Jteichcnaurr lh. No. 36. JU. 94. (B). Ih. :« Lirhtmthnl t&Johfh
— Seq, Dav. 1495 fli). - Mte. Mog. 1482 (E)7 Patav. 1491 (F), Mof. 1507
U Basil. 1510 (II), Numb. 1517 (I). — Adelph. b"3 (K). Torr. (L). — Wacker-
agel lt 246 vtwt: Miss. Mog. 1407 (M). — Shht anch in CodJ. Eiu;<i<]|. 10r*
106. gaec. XV. Rheinau. 6. 21. 8, GaiL 54« (Hrauder).
b, Lesartcn, ltL numiaa ABEM, die nntkm munera, ,M*dig irriy
Mone, dcr muaia hat, — 2, 3. vivificando C. — 2, 4. P. t. piaculum BC. Mone. — 3, 2.
Klam. dele BE. - 3T 3. U>-\r q DK. Rege quemcunque B. — 4, 1. V. ut an-
nam I l<i$ Licd wie hci Daniel direct auf Maria Hcim&ttchung bexttmmi
ixt." Mone. V. et aegroe v. Motie, V. ut aegros v. Wack. — 6, 1. V* gt. hiz
Ifoae. Wack. — 5, 4. [oatmei E* — 6, L V. radix virgalium Mone. vtiga
ura AK, virgo C. — 6, 2, fructua B, — 7t 2. sancta K. — 7, 3. du-igamur
CG. Moue. WacL — 8, 2, fehlt DK. — 8, 4. dedit B. dat EO,
U*
— 164 —
r Bemerk. „Da$ JAed fasst die Heimsuchung $o auf. da$$ Maria cke
bedurftige Menschheit besuchen und ihr Hiilfe bringen moge." Mone. — 9YDcr
Verfasscr tcusste uberall nicht, was er that. Nachdem er die Maria an die
Stcilc Christi und des heiligen Geistes gesetzt (Veni croator spiritus und Iesu
salvator saoculi), bittct cr sie, alle Irrenden ad uuitatem fidei zuriUkzufuhren,
also nUe Welt zu diesem Glauben an die regina gentium su versammeln. Gleich-
vcol crlaubt es ihm sein Gewisscn nicht, das Lied ohne Doxologie zu lassen, die
freilich schwach genug ist und an deren Endc weder det noch dat reeM pazsen
will" Wackernagel, dem nicht jeder unbcdingt beistimmen wird.
207. In visitatione bcatae M. v.
1 . Laeta coeli hierarcbia
Dulci canat melodia
Matrem Cliristi venerans:
Fructu floret virgo pia,
Porta lucis. vitae via,
lesum carne generans.
2. Prima parens depravavit,
Mundum ista reparavit
Fructus sui munere:
Illa coeli clausit portam,
Ista clavem David ortam
Promeretur reddere.
3. Scala Iacob quam conspexit
Figuratam intellexit
Virginale meritum :
Qua Salvator huc descendit,
Hoino lapsus reascendit
Ad honorem perditum.
4. A sopore revocatus,
Non est, inquit, inspiratus,
Nisi domus Domini :
Atque porta coeli latens,
Quae cuicumquc moesto patens
Apparebit homini.
5. Constat ergo, quod Maria
Nobis exstat illa via,
Per quam salus venerat:
Text. Daniel V, 270. ex Miss.
April 1854.
Hinc exsurgit salutata,
Montes scandens inflammata
Ad cognatam properat.
6. Pijjnus secum ferens datum
In salutem destinatum
De supernis sedibus :
His quos £va propagarat
Et in mortem destinarat
Vanitatis actibus.
7. Iam se matres amplectuntur,
Kt salutes proloquuntur
Dato pacis osculo:
Praeco Regis maiestatem
Noscens plaudit, libertatem
Petit dan populo.
8. Stupeut matres intendeutes
Visitatas esse gentes
Salvatoris gratia :
Totus orbis collaetetur
Et devote contempletur
Gestorum insignia.
0. Laus sit regum regi Deo,
Bedonanti pacem reo
Sit honor perenniter:
Sit et dignae genitrici
Tanti doni gestatrici
Decus aeternaliter.
Upsaliensi (1518). Ecclesiologist CI.
] . Illibata mente sana
Abit virgo in montana
Salutando gravidam :
Onus fereus persuave,
Roborata sumpto ave,
Senem mulcet pavidam
208. Visitatio beatae Mariae virgims.
. Hanc ut vidit haec matrona
Elizabeth, inquit, „dona
Quis mihi tot tribuit?
Ad me mater quod veniret
Dei, talem non sitiret,
Quis hoc nephas induit?
— 165 —
X Nate clausus unde ovas,
. tn << i nena prolea novas,
Quis te scirc dneuit?u
Novu novus gratulatur,
Uater ntatrem amplexatur,
Tntmn Deilfl vnhiit.
4, Eya, Bmbit illa illani
Mat.rem Dei tt am iJlani,
Hacc Bttm Bimilitftr:
«e.|
a. Tcxt, YY;tckeriiagel
(B). Mia». Halberstat.
(Brandt»r) /w//rf /// ersten f
I. 346. <w*
1614 (C).
Zcilen aiu
Sacra virgo pacti rata
Maguificat voce grata,
Decautat humiliter.
5, Ave flore rcdimitu,
Morc iliva iusiguita,
Nos, precamur, respice:
Itos iiiuudat, lalio mimdat,
Sol virtute te foecundat,
Decorat magnifiee.
dem Miss. Mngdeh. 1493 (A). — Tcxt.
- Damel ?, 76. e Cod. S. Ofltt. 546
andert Sequene auf tticxe* Fest
bmch
raam
rtihniichem Veremaee in tO dreizeiligeu Strophe» steht m tlem Xainser H
,_h pon 1462 uid daraus in der hanmchrifiHdken Hmnnemeammhmg mm Oa-
ans ru Wurzhurg.'1 Mnne. der datm oncn die Ifitflfl B Zeiten mittheiU.
b. Leearttn. L, !, Te libata BC. — 1, 2. Ahiit ABC. abit Waik. — 2,2.
Elifl. BC. — 2, 5. nefas BC. — 3, 1. Voce i-l. BC. — 3,4. Novob novis BC. No-
vus novis A. Novo novns Wack, — 4, L Eia BC. — 5, 1. Quae es fl. B. Quao
J. G — 5, 2, divo BC. — 5, 4. Nos in. BC.
i
209. De bmin M*trm virgims.
1. Sancti Spiritus assit nobifi gratia,
2. Quo foecundata Deutn poperit virgo Marla,
3. Per quem sacrabi floret virgiuitas in Maria.
4. Spiritu.s alme, quo repletur Maria,
5. Tu rorem sacruni stillasti in Maria.
6. Amator aancte, quo intacta impraegnatur Maria.
7. Suh Aiius urabra non torretur, dum fovetur Maria.
8. Tu praeservasti, ue prima culpa transfusa sit ni Maria.
9. Tu cellam saerasti Bic henedicti ventris in Maria.
10. U t ttnneret et inater fierct virgo Maria.
JiC pareret, ne foetu perderet floreni Maria.
12. Prophetas tu iiispirasti , ut praecinerpiit, quod Depm etmdperet
Maria.
13. Apostolos coiifortiisti, ut astruerent hunc Deum, quem edidit Maria,
14. Quando machinani Deufl fedt inumlaiiani c>t praertgurata iu Maria.
15. Tellus hominem, virgo virginem fmlit primutn, sic secumliim M.iria.,
16. Tu aniiuarum spes afflictarLun dulcis M aria.
17. Tu scrvulorum nexus tuorom solvc Mana.
18. Tu colliaum peceatifl niumlum ad vitain reparasti Maria.
I'», Molutras ct leges atras euervasti Maria.
30, Ergo aofl pctimus stipplicefl, ut ope benigna sublevea ICaria.
1. Et nato pto nobis supplices, qui tibi psallinms ave Maria.
Tu folicior felicibus Maria,
Im sublimibus angelorum coetibus es praelata Maria.
Ipsuin hominem imluisti Maria.
25. Qui sine semine et rigante nemine te foecundavit Maria.
26. Ilunc Deum nobis- placa Maria.
a. TexL Miss. fratr. Paris. 1620 (A). — Dame\ V\, \^. aw ^
lVr 205. (B).
— 166 —
b. Lesarten. 1. foecanda A. — 6. quo amatur impr. A. — 11. fieretvirg
Mar. A. — 11. p. nec florem perd. Mar. B. — 14. mundanam fecit B. — 17. sein
tuor. n. B. — 19. atras hereses en. A. — 21. tibi nunc ps. A. — 22. felkibu
felicior B. — 28. es praeclara A. — 25. semine, rigante B.
c. Bemerk. Bartsch 8. 76: In der gereimten Sequenz lautei 16. 17:
Tu animarum
spes afflictarum
dulcis Maria,
Tu servulorum
nexus tuorum
solve Maria.
210. In vmtaUone beatae Mariae virgmis.
1. Lauda sponsa genitricem
Te amantem et altricem
Dulcibus cum canticis:
Piae vocis laudes canta,
Quia maior omni sancta
Chorisque angelicis. m
2. Laudis thema specialis,
Alvus tumens virginalis
Hodie proponitur:
Quem impletum verbo patris
Clamat intra claustra matris
Infans dum inungitur.
3. Sit laus pura, sit amoena,
Sit exultans sitque plena
Virginis devotio :
Dies namque festivus agitur
In quo prius ostenditur
Mariae praeconio.
4. In hoc festo novae laudis
Virginalem concham audis,
Quae sitim exterminat:
Foeditatem puritas
Crimen lavit charitas,
Humilitas germinat.
5. Quod in vate Christus gessit
Par Mariam hoc expressit
Fiendum fidelibus :
Primum donum per hanc prae-
stat,
Sic et cunctis danda restat
Quod det eius manibus.
6. Dogma datur de immenso
Fonte Christi et extenso
Gratiarum omnium :
Concha fontis est Maria,
Per quam fluunt in hac via
Gratiae fidetium.
10
11
. Hinc mox pergit post con-
ceptum
Ad montana, ut effectum
Pandat tantae gratiae :
Qua se Christi genitricem
Nostrique mediatricem
Manifestat hodie.
. Si supremus prophetarum
Non recipit lumen clarum,
Nisi dante domina:
Quis tunc erit reliquorum,
Qui sit particeps donorum
Absque tanta femina.
, Sexus iste in peccand»
Fuit primus, et errando
Mortem dedit socio :
Quod convertens pius pater
Fecit quod haec virgo mater
Vitam dat cum filio.
Quisquis ergo sis, memento,
Quod pro tuo munimento
Nil tam bonum, Christo dempto,
Quam brachium virginis:
Nam per hanc nostra natura
Fit divina genitura,
Fit et nostri morbi cura
Salusque fit hominis.
Ecce virgo gravidata
Et per partum foecundata
Iterum est demonstrata
Sancta et sanctificans :
Cole primo imitandam
Et adora venerandam,
Sed in medio laudandam
Esto nunc glorificans.
167 —
Tu nos visita cum pia
Christi luce iu hac via
Ut edocti cum sophia
Reguemus in hierarehia
Tecum conviventiiun.
J/jf. su St. Gallcn No. 540 (Brander)
Daniel II, 219. hat die i/ crsten
12. Salve saneta visitatrix
Verhi Dei geucratrix,
Prdphetarum illustratrix
Ac cuiictoiurii reparatrii
Ad te recurrentiuni:
Tcxt. jMorrl No. 138. 5. 34, am:
mit Mclodic (AK — Mis: ». Mind. 1518 (B).
Zeilen aus dcmsclhcn Mi&i.
b. Lesarten. IT 4. Pio vocis laude tota B. — 2, 5. iufra B. — 3, 4. I*
itll ninic ag. B. — 3, 5. In ijua Ckristus p. B. — 3, 6. M. praeconium A.
— 4, 5. hiv.it B. — 5, 5. Btarae B. — C, 2. Christo B. — 8, 8. domiuo B. —
8, 5. Qaftd sit A. — 9, !. & L impetraucio B. — !>, & dot B. — lu, 7. morbi
nostri B, — II, & Inderim B, — 11, 5. Sole primo zidmiruudam B. — 11,7. S,
in intimo B. — 12, 2. V. D. seirainatrtx B. — 12, 4. A. c. tlcfen&atrix B. —
12, 6. vis. o pia B.
c Bemerh. Ueber das Hhythmische etC spricht Bartsch S. 179. 181.
211. In festo visitaiionis A. Jf, v.
1, Ave, verbi Dei pareiis, virginutn humilitns,
Ave oiiini naevo carens huinilis virginitas.
Uaude, quae sic gravidaris, nec gravaris filio,
Gaude, quae sic oncraris onere gratissimo.
3. Salve Iesse stirpe orta virgula fructilera,
Salve clausa temnli porta, soli Deo pervia.
4. Plaude vellus Gecleonis, rore inadens pneumatis,
Plaude pellis Salomonis,. puJchrior prae ceteris.
5. Vale Iacoh micans stella et illustraos maria,
Vale cousignatu cella rubus in vi ttammea,
6. Euge sole quae amicta solein giguis stellula,
Euge quae sis praeeleeta seala coeli fulgida.
Pauge aurora consurgeus luce novi sideris,
Pange arca trina ferens eharismata miseris.
8. Eia niagnificat tua Iesum Christum ariima,
Eia, tecuni ut laudemus, ora dtilcis Maria.
a. Text, Mutie No. 414 (2, 123.) aus: Hs. des historischen Vereins eu
Klagcnfurt, 15. Jahrh. (A). Hs. su St. Paul in Ktnntni No. 48. 15. Jahrh, \U\
Ih, zu Karlsruhe von 1493. 0. N. {(}. Sammlung dcs Oamans & 520 (D). —
Daniel 11, 203. hat die t Str. aua dem Miss. Prag* 607 und V, 77, dk ganee
Sequeuz au I od - QtlL 546 (E). — Neale p. 126 e Misa. Argentinctisi 1520 (F).
— Miss. Colon. 1504 (G), llalb. 1511 (H), fratr. Paris. 1520 (I). — Clichlov.
17, 204. (K).
I). Lenarten. 1, 1. virginis K, — lt 2. ouiui nodo K. — 3, I. frugifera ^.
— 4t 2. pulch. praeteritis H. — 5r 1. circiitnlnstraus K. — 5, 1, 2. Valle A, —
rabem nivi A. — 6, 1. 5. quod ABH, — celltthl II. — ii( 2. E. uuurl ABH.
— sic tttatt sis H. — E. quae es E, und so Ncale statt sis de» F. — 7, l, au*
roram. H. — 7, 2. crismata A. — 8, 1. magniticet Neale.
— 168
212. In festo visitationis b. M. v.
1.
2.
3.
Gelebremus in hac die
Festum domus Zachariae
Laudibus laetitiae :
Contemplemur ibi gestum,
Ut de gesto fiat festum,
Iam domus ecclesiae.
Thema iam solennitatis,
Gopiosae charitatis,
Oratia recolitur:
Quam Elizabeth beata
Senectute foecundata
Suscepisse scribitur.
Orbis totus gratuletur,
Toto corde veneretur
Dulcis visitatio :
Compassivi cordis benignitas
Excessivi status humilitas,
Sacra consolatio.
4.
7.
Gonfortata, genitum
Roborata, debitum
Felix parens terminat.
Ergo festi hanc auctricem
Lauda Dei genitricem
Syon ex praecordiis :
Quicquid dicas de benigna,
Minus est a laude digna,
Debitis praeconiis.
Visitatrix in montanis,
Visitatrix in his planis,
Sis matris ecclesiae:
Medicina Christiana,
Quod non valet vis humana,
Fiat dono gratiae.
Benedicta mulierura,
Sidus maris, lumen verum,
Moestum consolare clerum,
Populum irradia:
Benedicto ventris tui
Fructu dona nobis frui,
Sicque semper simus sui
ln perenni gloria. Amen.
121 e MiBS. Sarisburiensi
In introitu Mariae
Plenam matrem prophetiae
Spiritus illuminat:
a. Text. Miss. fratr. Paris. 1520 (A). — Neale p.
1555 (B). — Daniel V, 268. hat den Text aus Neale.
b. Lesarten. 1, 5. Et de festo A. — 2, 4. Qua B.
— 3, 5. Excessiva A.
c. Bemerk. 6, 2. Ecclesiae situm Sarisburiensis manifeste innuit poeta.
Neale. — 6, 4—6. Adamum de s. Gruce imitatur: Medicina ohristiana Serva sa-
nos, aegros sana; Quod non valet vis humana Tuo fiat numine.
2, 6. S. sentitur B.
213. In/ra odavam visitationis.
1. Decet huius cunctis horis
Festi voce dulcioris
Facere memoriam :
Nec indignum, sed benignum
Voce, corde dare signum
In Mariae gloriam.
2. Innovemus mente sana,
, Quod mater petit montana
Salutare gravidam:
Paranympho comitata,
Fuerat quo salutata
Senem mulcet pavidam.
3. Rem miratnr, sed matrona,
Unde, inquit, tanta dona
Mihi danturhodie?
Ad me quod veniret illa
Mater Dei et ancilla
Sceptrum tenens gloriae?
Gaudet clausus sua matre,
Sentit Natum sine Patre,
Agnum Dei praedicat:
Erit maguus infans rite,
Regem coeli, Agnum vitae
Glausus plausu indicat.
Nequit senex immorari,
Rapit manus manu pari
Et nimis celeriter:
Exultabat modo miro,
Circumplexat hanc in gyro
Salutando dulciter.
— 169 —
6. Clamat senex voee clara,
7. Hla sed repudiavit,
Amplexata tot praeclara
Laudem, Deo assignavit,
Insignita Deo cara
Quando supplex exoravit
Voce pandit uberi:
Detexens Maguificat :
Salve iuter mulieres.
Clemens Virgo atque pia,
Te respexit coeli haeres,
Tu nos fove, o Maria,
Meruisti qtiod videres
Partus namque tuus nos quia
Casti fructum uteri.
Solas spes viviticat. Amen.
a. Text. Mone Ho. 41& (2, 124.) aus: Hs. o. N. su Admont, 15. Jahrh.
(A). Daniel V, 267. (B), Neale p. 128 e Miss. Prag. 1522 (C),
b. LesartefK 1, 1. D. hymnus AB. — 1, 2. dulci oris A. — 1,6. Marlae
io A. — 8, 2. Mater <iuod AB. — 3, 4. Ven. quod A. — 3, 6, Sc. omnis gl. A.
— 4, 2. S. prolem A. — 6, 3. Et vivus A. — 5, 6. Circumplexa A, — 6,3. In-
lignia AB, — 6, 4. v, pandens veteri A. — 6, 8. CaBta AB. — 7, 8. 8. decau-
tavit AB. — 7, 4. Contexens. — 7f 7. n. 8ctet nos q. Sola A, n. tui quia SoJa
Bt et tiic, coniecit Neale.
c. Bemerk. 2, „paran., hicr der Engel Gabriel tjleichsam ate ihr Schuts-
tngeV* Mone.
214. In festo vmtatimis.
i. Deum Iesu Christi Patreni,
Lumen adhuc occultatum,
Et Mariam eius matrem
Revercnter incarnatuni,
Laeta nunc ecclesia
Verbum Patris omnium.
Festii laude veneratur,
6. 0 quam pium fert amorein,
Dum loanuis raatri datur
Omnem superaus decorem,
Mariae praesenlia.
Virginis praesentia!
2. Ab excelso Trinitatis
Sesc matres ampiexantur,
\rerba ilefert novitatis
Per salutes revelantur
Par&nymphas Gabriel :
Salutis mysteria.
Verbo paret veritatis
7. Ex medullis animae
Virgo, iubar claritatis,
Canticum laetitiae
Coocipit Enimanuel.
Cecinit Marin \
3, Grandis rem miraculi,
Exultavit spiritus,
Nobilis spectaculi,
Exaltatur Dominus
Videt declarari:
Dulci melodia.
Coelis qui sublimior,
8. Laudes ergo mirificae
Inde tit humiliur,
Mariae permagnificae
Vadit famulari.
Vox amoena:
4. Praegnans lege non humana
Psallat eius praeconia,
Virgo surgens in montana
Laudans petat suffragia
Festinanter abiit :
Plebs egena.
Et in domum Zachariae
9. Et tu coeli regione,
PYaecursoris matrem pie
Virgo prolis Mater bonae,
Salutans introiit.
Clementer expostula:
5. Dum Maria saiutare
In conspectu summi Regis
Verbuiu dedit, exultare
Professorcs suae legis
Coepit infans niinium:
Regnare per saecula. Ameu.
a. Tcjct, Neale p. 123. e Miss. Noviomensi ex parnasso Mariano s. a. —
Daniel VP 269, hat dcn Text aus Neale.
b. Le^arten. 3, L Liber: Nobiltsque. — 3, 3. Liber; Video. — %y 1.
1
— 170 —
215. De beata Maria virgine.
1. Virgiui Mariae laudcs intouant christiani.
2. Natum corde paterno, Verbum matris utero suscepit hominem, se-
men caro.
3. Glaustra fregit inferni, qui materni pectoris claustrum consecravit
vas pudoris.
4. Dicite pastores, quid audistis vigiles.
5. Quem in praesepe vidistis, quos infantis testes aspexistis.
6. Angelorum choros, praesepium et pannos.
7. Natus est Christus spes nostra, paxque nobis est nunciata.
8. Gredendum est magis voci pastorum veraci quam iudeorum genti
fallaci.
9. Scimus Christum procesisse de virgine matre, tu nobis regum Rex
miserere. Alleluia.
a. Text. Miss. fratr. Paris. 1520.
b. Lesarten. 1. Liber: Virginis. — 6. UndeutUch: praesepinm oder prae-
septum.
b. Bemerk. Vgl. Nr. 83. 233. 234.
216. In/esto Circumcisionis et Novi Anni.
Hoc die festo concinit multimoda carmina
Collaudans coeli dominum cum dulci cantilena.
Text. Diesen Anfang hat Daniel V, 165. e Cod. S. Gall. 646 (Brander).
217. De purificatione b. M. v.
(Auctor est Notker Balbulus.)
1. Concentu parili hic te, Maria, veneratur populus teque piis colit
cordibus.
2. Generosi Abrahae tu filia veneranda, regia de Davidis stirpe genita.
3. Sanctissima corpore, castissima moribus, omnium pulcherrima virgo
virginum.
4. Laetare mater et virgo nobilis, Gabrielis archangelico quae credula
oraculo genuisti ciausa filium.
5. In cuius sacratissimo sanguine emundatur universitas perditissimi
generis, ut promisit Deus Abrahae.
6. Te virga arida Aaron, flore speciosa, praefigurat, Maria, sine viri
semine nato floridam.
7. Tu porta iugiter serata, quam Ezechielis vox testatur ; Maria soli Deo
pervia esse crederis.
8. Sed tu tamen matris virtutum dum nobis exemplum cupisti commen-
dare, subisti remedium pollutis statutum matribus.
9. Ad templum detulisti tecum mundandum, qui tibi integritatis decus
Deus homo genitus adauxit, intacta genitrix.
10. Laetare, quam scrutator cordis et renum probat proprio habitatu
singulariter dignam, sancta Maria.
11. Exulta, cui parvus arrisit tunc, Maria, qui laetari omnibus et con-
sistere suo nutu tribuit.
— 171 —
12. Ergo quique colimus festa parvuli Cliristi propter nos fadi. nusque
piae matris Mariae.
13. Si nou Dei possumus tantam exequi tardi humilitatein, forma sit
iM >bis eius genitrix.
14. Laus Patri gloriae, qui suum tilium geutibus et popolo revelans
Israel nos sociat.
15. Laus eius Filio, qui suo sauguiue nos patri cuncilians superuis snda-
vit civibus.
16. Laus quoque sancto Spiritui per aevum.
a. Tcxt. Scbubiger No. 10. I I ..,i. Kinaidl. 30 (A). — Daniel II, 10. 383.
111, 280. e Codd. Moti. 6. saec. XI. (B), Rlon. 6. saec. XI. (C), Mon. 8. saec. XII.
(D), Moii 10, l*e& XII. (E), Mou. 11. saec. XII. (F), Vind. 2. saec. XI. (iil Viml.
3. saec. XI. (H), Vind. 5. saec. XII. (1), Vind. 7. saec. XIV. (K). Beroi. 1. hm»
XL (L). — Cod. Wirzenborn. saec, XIV. (M). Text, seq. (N). Seq. Dav. U96
(0). — M*m> Brandenb. saec. XVI. (P), Colon. 1504 (Q), Mog, 1507 (It), Basil
1610 (S), Ilaiberst. 1511 (T), Minden. 15IH (U), Nurob. 1517 (V). ChVht.'i\\ 198.
(\V). Aiieiph. 27. (X). Torr. (Y). — Wackernagel I, 96. am: Miss. Mog. 1462
(Z). Mog. 1497 (a). Magdeb. 1497 (b). Clicht. 1515 (c). Cod. Mon, germ. 716.
saec. XV. (d). — StcJtf auch m mehreren Codd. Einsidl. und im Cod. S. GalL
646 (Brander).
b. Lesarten. 2. Abrabara BCHIL. Abrae RTXY (tt.so Vs.5). — 3. fehlt
CFGHlKSd, — casta mente E. castissiroa Wark. tiioribuaque AMNOQUWX.
omniiimi|ue c. — 4. oraculo cred, ALNRT. — 5. emnndeturN. — 6. Tu v. d. —
▼irgo F. — te figarat ACFGIIMQ. — tlorida EKRSTUV. Wack. Horitlo Pa. -
7. perviam CL — 8. mntvr Q. — dum vobis R (Druclf). — 10. ac ren. XYZa.
— hab. propr. ANRT. — sanctara Mariam EQRTU. — IL parvulua AVW. —
19, p. tanquam R. — 14. populis LQKVZa. — revelat D. — 16. Laus eius filio
fehlt D. reconcilians NORWXYZa. — civ. sociavit N. sociat civ. U. civilms sociat
Q8. — 10. sit per aev. AGIQRSTUWX. Spir. sancto C.
c. Bemerk, Ueber das Rhythmuche etc. spricht Bartscb S. 12. 1
33. 47. 49. 58. 59, 0& 78, 79. 82. U5. 9L 93. 94. 117. — Ei»r dcut*vhc Ueber-
scUung in Distichen hat: nDas neue Sionu wn Deutschroann Aq
Leipxig 1839. 6. & 344,
218,
In pur[fimikme beatae M> yimo*
(Auctor est Notker Balbuhts.)
1
1Q.
, Exultet oranis aetas, sexus uterque, virgines, sorores, plaiulite, viduae,
iugatue, psallite.
Kti splendeut gaudia offeruutque sunmium ratuin seni iusto.
, Quo viso securus coeli penetriwt culmina Symeon.
, 0 feminarum Maria piarum fijnna, splendor purior cunctis.
, Legali more procedis niuiidanda, angelorum chorn colenda.
, Miramur te, Cbriste, auctoran oonsuiZBaiindac le^is in Syna
, Temporis peracto decur^u Mosaicis suhdi inandatis.
, Nostrae nam eausa vitae naflCeris, templo fereris, passusque crucis
Uguo.
Digna quae tibi munia vocis, lesu, reiMannis pro tali largitateV
Tu maxiina victima patris BECerdos idcm vocajifl,
Plebem tuam precibus fulgidae genitricis tacre clemens puram el
redde patn.
t Morel No. 146. & 9h aus: fh. m Binaiedeh No. 11'L .v
Jahrh. Seu^nentia Notkeri mit dtr Aufochrtft : llomana.
— 172 —
219. In festo purificationis b. M. v.
(Auctor est Adam de S. Victore.)
1. Lux advenit veneranda,
Lux in choris iubilanda
Luminosis cordibus :
Huius laeta lux diei
Festuni refert Matris Dei
Dedicandum laudibus.
2. Vox exultet modulata,
Mens resultet uiedullata,
Ne sit laus inutilis:
Sic laus Deo decantetur,
Ut in eo collaudetur
Mater eius nobilis.
3. Gloriosa diguitate,
Viscerosa pietate,
Compunctiva nomine:
Gum honore matronali,
Cum pudore virginali
Nitet coeli cardme.
4. Rubus quondam exardebat,
Et hunc ardor non urebat,
Nec virorem nocuit:
Sic ardore spiritali,
Non a tactu coniugali
Virgo Deum genuit.
5. Haec est ille fons signatus,
Hortus clausus, foecundatus
Virtutum seminibus :
Haec est illa porta clausa,
Quam latente Deus causa
Clauserat hominibus.
6. Haec est vellus tractans rorem,
Plenum ager dans odorem
Cunctis terrae finibus :
9.
Haec est virga ferens fiorem,
Terra suum salvatorem
Germinans fidelibus.
Haec est dicta per exemplum,
Mons, castellum, aula, templum,
Thalamus et civitas :
Sic eidem aliorum
Assignetur electorum
Nominis sublimitas.
Cuius preces, vitia,
Cuius nomen, tristia,
Cuiu8 odor, lilia,
Cuius vincunt labia
Favum in dulcedine :
Super vinum sapida,
Super nivem candida,
Super rosam roscida,
Super lunam lucida
Veri solis lumine.
Imperatrix supernorum,
Superatrix infernorum,
Eligenda via coeli,
Retinenda spe fideli,
Separatos a te longe,
Revocatos ad te iunge
Tuorum allegio:
Mater bona, quam rogamus,
Nobis dona quod optamus :
Nec sic spernas peccatores,
Ut non cernas precatores,
Reos sibi diffidentes,
Tuos tibi confidentes,
Tuo siste Filio. Amen.
a. Text. Mias. fratr. Paris. 1520 (A). — Neale p. 107. e Breviario Redo-
nengi (B). — Clichtov. IV, 194. (C). — Daniel II, 77. hat die 3 ersten Zeilen
und V, 239. den Text aus Neale.
b. Lesarten. 1, 4. laeti A. — 2, 3. Non laudis A. — 4, 2. Et hic A. —
4, 6. attactu A. — 5, 5. latenter D. clausa A. — 6, 1. traheng r. Plenus AC. —
7, 5. assignatur el. Nominum AC. — 8, 8. roBida AC. — 9, 1. superorum . . in-
ferorum A. — 9, 7. collegio AC. — 9, 11. prec. AC. peccat. B. „Foroan peti-
tores dedit poeta." Neale. — 9, 18. Sed hoe tibi A.
c. Bemerk. 1, 8. „Plane ad lumina in ecclesiis circumvehi eolita et can-
delarum benedictionem alluditur." Neale.
220. In purificaUone beatae Mariae virginis.
1. Ave, mater Iesu Christi,
Quae de coelo concepisti,
Non carnis commerao :
A contactu viri pura
Concepisti, paritura
Gaudium cum gaudio.
— 173 —
3. Peperisti medicinam,
8. Caput anguis haec contrivit,
Non carnaleiu, sed divinam
Cuius carui coeunivit
Pereunti saecuto :
Se maiestas Filii:
Totus erat iu IftDgnore,
Sexus antc fra^ilis,
Totus mundus in dolutv,
Sexus eeductibilia
Totus in periculo.
Vires frangit impii.
3. Mundi languor, error eius,
Quo dolore nihil peius,
Nihil tam pesiiferum :
7. Ave, virgo gloriosa,
PIus obryzo pretiosa,
Fragrans super lilia:
Tibi cedit laus herbarum,
Hostis totuin possidehat,
Quia totum diffluebat
Florum decor et gemmaruni,
Libanique gloria.
8. 0 Maria, roaris stella,
Per abrupta scelerum.
4. Nondum semen venerat,
Pro conservis interpella
Quod nobis promiserat
Iugi prece Filium:
Deus ab initio :
Quia iugis est assultus,
Semen ex niuliere,
lugis nostcr est singultus»
Sine carnis opere,
Et iuge suspirium.
Sine matris vitio.
9. Te preces, te suspiria,
Te nostri tangant gemituB.
5. Mulier eligitur,
Tu virtutis potentia
Cuius serpens nititur
\equam refrena spiritos.
Pungere cakaneum:
Ne carnis nos liibricitas
Sed fortis et sapieus,
Resolvat hic iu vitia;
Hosti uou consentiens,
Nec mnndi fallat vanitas,
Praecavit aculeum. *
Christi iuvante gratia. Amen.
a. Text. Neale p. 104, e Miss, ParisienBi. - Danie! V, 238. hat &m Text
am Neale.
b. Bemerk. 8, 2. Vix, credo, in
sequentiis eiusdem aevi hac titulo (con-
•tnra) B. Y. alias appeUatatn fnveneris.
1.
221. In festo pnr
ficidionia b. M. v.
1. Aliua Tirgu Christum Regeiu
Par turturum sive Hni
Enixa secundun» legein,
Pulli pro quo cohimbini
Purgari non ratait:
Dati mitit, ut legitur.
Non astricta paret legi,
3- Senrx viTiim viiJens ltimen,
Circumciso Christo Regi
Susceptum in ulnis Numcn,
Conformari voluit.
Benediceus iubilat:
2. Verus hodie Rex Salem,
Dcvote psallentes ei,
In tcmplo Efieruaalem
Salvet salutare Dei,
A parente sistitur:
Quod ubique rutilat Amen.
a. TexL Mibb. fratr. Paris 1520 (
A). — Neate p. 110. e Mibs. Teteri ro-
maoo ex parnaeso Mariano (H), - Dan
el V, 240. hat den Text aus Neale.
b. Leearten* 1, 3. rennnit A.
222. Maria
e Purificatio.
Hac clara die turum festiva dat prae
conia etc.
— 174 -
Text. Mone II, 131. „Eine andere Hs. zu PommersfeiSen bei Bamberg
enthdU ein Lied auf IAchtmess aus dem 14. Jahrh. mU diesem Anfa*g: Hac
clara die turma festiva. — Daniel V
(Brander).
130. hat diese ZeUe am: Cod. S.OaIL 546
3.
223. De compassione b. M. v.
(Auctor est Iacoponus de Todi.)
1. Stabat matcr dolorosa
luxta crucem lacrymosa,
Duin pendebat filius,
Cuius animam gementem,
Contristatam et dolcntem
Pertransivit gladius.
2. 0 quam tristis et afficta
Fuit illa benedicta
Mater unigcuiti!
Quae moerebat et dolebat,
Pia mater dum videbat
Nati |H)enas inclyti.
Quis est homo, qui non fleret,
Matrem Christi si videret
In tanto supplicio?
Quis non possct contristari,
Ohristi matrem contemplari
Dolentem cum filio?
Pro poccatis suae gentis
Vidit Icsum in tormentis,
Et flagellis subditum.
Vidit suum dulcem natum
Moriendo desolatum,
Dum emisit spiritum.
Eia mater, fons amoris,
Me sentire viin doloris
Fac, ut tecum lugeam.
Fac, ut ardeat cor meum
In amando Christum Deum,
Ut sibi complaceam.
a. Text. Mone No. 446 (2,
6. Sancta mater, istud agas,
Crucifixi fige plagas
Cordi meo vaude.
Tui nati vulnerati
Tam dignati pro me pati
Poenas mecum divide.
7. Fac me tccum pie flere,
Crucifixo condolere,
Donec ego vixero.
Iuxta crucem tecum stare,
Et me tibi sociare
In planctu desidero.
8. Virgo virginum praeclara,
Mihi iam non sis amara,
Fac me tecum plangere.
Fac, ut portem Christi mortem,
Passionis fac consortem,
£t pagas recolere.
9. Fac me plagis vulnerari,
Fac me cruce inebriari
Et cruore filii.
Flammis ne nrar succensus,
Per tc, virgo, sim defensus
In die iudicii.
10. Christe, cum sit hinc exire,
Da per matrem me venire
Ad palmam victoriae.
Quando corpus morietur,
Fac, ut animae donetur
Paradisi gloria.
147.) aus: Hs. zu Lichtenthal 15. Jahrh. (A).
Hs. zu Lichtenthal. 14. Jahrh. (B). ' Cursus collecti Bl. 112. (G). H». etnes
franzos. Breviers in seinem Privatbesitz. 15. Jahrh. (D). Beichenauer Hs.
No. 30. Bl. 145. (E). Hs. der Dombibliothek zu Trier No. 45. F. 15.Jahrh. (F).
Hs. zu Coblenz No. 162. 8. 160. 17. Jahrh. (G). Hs. zu Mainz Karth. No. 699.
Bl. 1H. 14. Jahrh. (H) und bei Daniel 2, 131. (I). Hs. zu Fretburg No. 91.
15. Jahrh. (K). Hs. zu St. Paul in Karnten No. 48. 15. Jahrh. (L). Hs. zu
Munchen, Cod. Gall. No. 38. (M). Hs. zu St. Paul No. 76. 15. Jahrh, (N). Hs.
zu St. Peter in Salzburg IV, 38. 14. Jahrh. (0). Eine zvoeite Abschrift daselbst.
15. Jahrh. (P). Hs. zu Venedig Codd. Ital. class. IX. cod. 77. f. 76, 15. Jahrh^
sehr fehlerhaft (Q). — Daniel II, 181. 886. aus Cod. Mon. 10. saec. XII. vel
potius XIV. (R). Graduale Hussit. in Bibl. Vindob. Ambrassiana. saec. XV. (S).
(•od. in bibliotheca Academiae Ultraiectensis saec. XV. (F). Annal. G. Stellae
f 1420 (U).— Miss. Prag. 1507 (V), Mog. 1607 (W), Halberstat. 1511 (X), Minden.
1518 (Y), Numburg. 1617 (Z), fratr. Paris. 1620 (a), Cannelit Venet 1780 (b). —
— 176 —
ckernagel L, 161, futft <tir. bmerkeitsttnthtit L^nrh» MM ffaM Cod. Mon
Int. 5023 BL 141. [c)iwd drm Misa. afo*. 1497 (d| Int. — Dcr oh hnltr
Tcxt i$t <l>r i ittiaen Missalen gsmwtsl
b. Lesarten. 1, 2. Ista n\ Q . — 1,8. Cmnp. ABOPd. iliun p. CFGILMNV.
«jTia Mone. — l, 5. Coutrifltam Q. contmtanteaa RSTDVWXY. .«contristaUm,
nieht gttf, denn contristantem steht f&r mnpatienteim mtd etttepr* ht den b
andern Partir. pracs/* Mouc, ffrr VM Danfel coiilristaiitom hat. — 2, 4. Ilune
in. R. O quani moerens tuuc duL Y. QuA m. O. Quam m. Mone. Quae m.
i u. — 2t 6. Et treraebut duni. Dun. Mone. Et tremebat cum
DEGMP. Pia mater cum ABCHKLNRWXZd. Wa nurter dum Yab. —
nn nati ABHKOPK^WXd. N.iri j uuii Y. - 8, 1. quis nou O. — 3, 2.
Christi matr, Mone. Pia mater si Q. euffl vid. BX2b. dom vid. RUVWd. —
3, 4. potert BHM. poasit W, — B, 5. Kairetn (lir. ABCIIKLosWXd. — 3, 6.
Dolente Q. pro fil. d. — 3t 4—6 lauten ut V: Quis secum non tristnretur, Ma-
trem dum contemplarctur Condole&tem frlio. Zn \' Qtiis Uun lortis de^ustaret
Poenas inatris, cum clamarcl lu tauto iudicio? — Jn I stehen swsden 8tf.
J Str.: Quis n^n potest contristari, Ofetrem CorigtS co&tamplari
Dofontem cum filio. In me cistal dolor tui, Crnd&co Ekc nie frui Dum eum iu
rvilio . . Hunc dolorem fac ine moesttrm, NVc me faciits aliennm Al> ttoc *!■**-■-
derio. lllum corde, illtnn ore. Semper feram cum dolore Et mentis nitutyrio. In
a fthlt dir 4, Str. Qm U: lluur dofc — mstjtfa poflfj ft, 1—3: Quis est. —
inppl. und 8, 1—3: Qnie uon poeeel [§t. poteet) oontr. Pjan matrem co»t. Dol.
t t b&den mt 3. 8mr. ttet obigen Textes. — 1, S. Naimn viil. E. lesum vid. M.
Vidit Cbrktum U. Vtiiit Iesum' a. — 4t 4. Videna ( Kl IIKN PBTV Y/b. Videne
Christum C. — 4, 5. Monenilo Ita&evi mff Ifn. - 4,6. Cnm ABCFHKLNOPSyXYZ.
— 5, 1. lu nonnullis Miss. ail hodfernum diera ns^ue: Pia mater. Dau. — 5, 2.
Me sentire tui doloriB BHOPSd. Poenan me tui doloria FK. Fac nos seutire
doloris R. Me e. tui dol. VXZ Ifoe s. toi dol, L. Me e. tu dol. A. — 6, 3.
Sentire fac ut lugeam FK Poenam fac ut Ingeam AHPZd. Poenie fac ut fugeam
RV. Fac nt poenam lugeam B, Fn€ ul te€um lofeannifl L. Poenas fac ut lugea-
mus V. — 5, 4. C. noBtriim L. Ut cor nostrum exajtoeal Bl la I hristo re-
qnie&cat, Dt ei placeamua V. — 6, 5. Ad amatidiim O. deum Christ. L. — 5t 6.
Sihi ut Wd. Et sibi XI — 5, L i)tud agc ABHOPSb, iitud nge FNRXYZd. —
Or, Lneint pla^ae ABKKOPS. insimt II Z. (r. ut sint plagae Y. Cr. ut suae
plagae d* Cordibus nostris inennt plejae Cruciflxi lividae R. — 6, 3. C. m. livi-
dac Z. Conle m. lividae d. livide CNS. Corde meo livide BHO. Meuti meae
livide FK. Cordi nostro vivide Y. — tJ, 5. Iam RCDEHMOPXd. di^nante C.
diguantis Dd. dignaris E. Dignantem pro oobis pati 1? BpOBte mori sic iliirnati
Y Tam dlgQiQtia E^oenAI pro me div. a. — fL n\ Vim amoris imprime
T. Poenas pro me div, DT. Poentt nobifl div. RY. — Narh Btifm 6. hat
V folgende str : Alma salus, advocata Morte Christi desolata, Kiserere populi:
Virgo dulcisf virgo pta, Virgo clemeue, o Maria, Audi preces servuli. — Str. 7.
in Z. — 7, 1. vere t. "flere IORTV. Fac noe verc t. fl. Y. Fac me nia t
pia c. — 7y 2. Cr. cum dolore M. — 7, 3. Donec nos vixerimus R. Quam
ixerirans Y. — 7t 5. Me tihi consociare AREHN0P8. Te Khenter sociare
DUL Dan. Me tibi soriare C. Meque tilu cottsonare K. Tihi nos consociare
Y. Et me tihi soctare. b. Tibi me cousociare T. Fac nos tihi sociare R, Et
me sibi conformare d. — 7, t>. Cum pl U\]. Plnnctu nucm des. E. rianctus
desiderio R. Planctu nati querimus Y. Planctu tjuem appctimtts R. — Str. 8.
fehlt in SVZ. — 8, 1. 0 virg. v. pr. R. — 8, 2. Mihi tuur non E, Non sis mihi
rosa rara DK, lam raihi MPa. Mihi tam L Mihi nnnc 0. Nutiquam nobis b.
a. Y. — 8, 8. Fac nos RY. — 8^ 4. Fac uos portare Obf, m. K. Ct portemue
corde fortem Passionis Christi mortem Fac iiok plapjas coloro Y. Fuc ut pOMJH
mortem a. — 8, 5. Passtonis f. I. pAssionis eitts sortem CGMTD. Pas. me
ons. N. Pas. f. me cons. d. Pa^sionem fac me fortem AH. riissiont f. me cons.
Passtonis f. mc sortem P. Passionis f. nos sortem R. Passione f. c. Mone.
8, 6. Nos plagis rec. R. Et poenas Ka. — 8, 4— o\ fehkn in X. — Str. 0.
fehlt in S. — 9, L Fac nos L. Spinii clavis vulneniri (ruie lancea heari Y. —
9f 2. Cruee bac inehriari DGL Dan. ( in. M Ouceque in. LN. Cruci-
ijue me t beari CFK. Moue. Cruce fac inebr U. Cruce quaesumus nos fac
— 176 -
beari R. Et cnice in. a. Cruce meque fac beari VZ. Facque cruce mebeari X.
Cruce fac me hac beari T. Croce rae fac inebriari d. — 9, 9. Ut amore filii £.
Cum cruore f. C. Et cr. f. ABHKLOPRUVZb. Ob amorem f. a Mone. Dan. e
Miss. Rom. — 9, 4. Da ne nos succendat ignis Qui paratus est malignia T.
Flammis ne urar succensis VZb. Fl. ne urar succensi Per te virgo flimus de-
fensi R. Flamma ne urat succensus Wd. Flammis ne urar accensus AK. In-
flammati et accensi L. Inflammatus et accensus U. Mone. Dan. e Miss. Rom. —
9, 5. P. t. pia Z. Mone. pic 6H. Per te matrem A. simus defensi L. — 10, 1—3.
Cnriste cum sit hinc exire Da per matrem me venire Ad palmam victoriae SVZb.
Iesu Christe cum sit tiic exire Da per matrem nos venire R. Christe da nos
hinc exire Feliciter et transire T. sim H. exire A6. 0 Christe cum sit hinc
exire LOP. Chr. rum hinc sit ex. X. Chr. cum contingit hinc ex. Wd. hic ex.
K. — 10, 2. Da p. mortem MOP. nos ven. L. — 10, 5. Anima KLOPSVTZ. —
10, 6. gloriae SVWTZ. Mone. — CDEG. Dan. aus U und Misfl. Rom. schKessen
mit folgender Str. : Fac me cruce custodiri, Morte Christi praemuniri (prom. C),
Confoveri gratia, Quando corpus morietur, Fac, ut animae donetur Paradisi gloria.
— sempiternae fur par. d.
c. Bemerk. Ueber diese beruhmte Sequenz gibt es eine reiche Literatur.
8. Mone und Daniel. — Deutsche Uebersetzungen stehen : Daniel II, 185. Hnogen
2, 202. (von Effenberger). Schlosser I. S. 178. Bone Nr. 164.
224. Sanciae Mariae compassio.
1. Gaude tnrba fidelium
Mentis colens martyrium
Eius, quae dedit fihum
In mortem pro miseris.
2. Sed gaudendo compatere
Matri desolatissimae
Cum digna gratitudine
Effectu pietatis.
3. Nati sic condolet poenis,
Ut congaudeat redemtis
Ex fervore charitatis,
Cui non est similis.
4. Datur mater discipulo
Cum maximo mysterio,
Iohannis sub vocabulo
Quivis venit fidelis.
5. Gratias tibi domina,
Quae mater es facta nostra,
Sub cruce salutifera
Filio cooperans.
6. Age sic grates filio
Pro tam grandi sacramento,
Ut tuorum devotio
Semper hic sit iubilans. Alleluia.
a. Text. Morel No. 152. S. 94. aus: Hs. zu St. GaUen No. 546. (Brander)
Bl. 91. mit der Ueberschrift : „Sabbato post octayam Paschae festive celebratur
de compassione b. Mariae virginis sequentia ad primam missam ut: Verbum
bonum."
b. Bemerh. „poenis (8, 1.) und nostra (5, 2.) werden als stumpfe Beime
gebraucht ; das Gedicht ist offenbar von einem fransdsischen Dichter zu einer
Zeit verfasst, als man das Lateinische schon nach heutiger franz&sischer Weise
betonte.u Bart&ch S. 184.
225. De compassione beatae Mariae vwginis.
1. Omnipassa filio mater Maria vencratur hodie, quamvis semper sit
digna laudibus.
2. Nec virgo sine macula, nec in radice infecta crimine actuali, neque
foedata.
3. Genuisti sine viro, quod nuncians paranymphus Gabriel: tecum Do-
minus, plena gratia.
— 177 —
4. Fungebaris obsequlo placide, cum peperisti angelico, quem genuisti,
filius tibi applausit vultu hilaris.
5. Simeonis praesagio hodie orbata mater solatio, cum dulcissimam
gladius tuam pertransivit animam.
C. Quam mater anxia stetisti, quando passionem innocentis filii con-
spexisti inclyti cruci affixi.
7. Cor matris lancea filio mortuo transfixit, passionem lilius dum gusta-
vit corpore, mater anima.
8. Nunquam sensit aliquis martyr ut mater Domini, propter quod plus-
quam martyr anxie sustinuit mater id, quod suus filius.
9. 0 quam tristis et afflicta fuit illa beuedicta mater unigeniti. Quod
moerebat et dolebat, perpcndat hoc quaevis genitrix.
10. Audi nos, tuum nobis placa filium. 0 Maria, nostri causa passus est,
ne quis percat frustratus mortc sua.
11. Salva nos, namque aegris confer medelam, Iesu bone, tu novisti
omnia, tuo sanguine cura mentis vulnera.
12. Eia mater nobilis, quam vehementcm dolorem gustaveras, tamen
hunc tua fide temperans.
13. Filii martyrium passionis tibi nunquam latuit, nam iu te sola fides
patuit.
14. Laus Patri gloriae, qui suo filio non pepercit, sed tradidit pro
omnium nostrum criminibus.
15. Laus eius Filio, qui suo sanguine nos patri concilians supernis civi-
bus sociat.
16. Laus sit quoque Sancto Spiritui.
17. Laus quoque matri, quac condolet crucifixo.
a. Text. Miss. Halberstat. 1511 (A), Mogunt. 1602 (B).
b. Lesarten. 9. benedicta merebat et dolebat mater unigeniti, pcrpendat
A. — 15. sup. civ. soc. fchlt A.
226. Plunctus beatac Marhic mrginis
in passione iilii sui domini nostri.
. Planctus ante nescia,
Planctu lassor, anxia
Crucior dolore :
Orbat orbem radio
Me iudaea filio
Gaudio dulcore.
. Fili dulcor unice,
Singularc gaudium,
Matrem flentem respice
Gonferens solatium.
. Pectus meutem lumina
Tua torquent vulnera,
Quae mater, quae femina
Tam felix tam misera!
K*hr$tn, Stquenzen.
4. Flos florum, dux morum
Veniae veua,
Quani gravis in clavis
Est tibi poena 1
5. Proh dolor, hinc color
Effugit oris,
Hinc ruit, hinc fluit
Unda cruoris.
G. 0 quam sero deditus
Quam cito me deseris,
0 quam digne genitus
Quani abiectc moreris !
7. 0 quis amor corporis
Sibi fecit spolia,
0 quam dulcis pignoris
Quam amara praemia !
12
- 178 —
8. 0 pia gratia sic morientis,
0 zelus, o scelus invidae gentis,
0 fera dextera crucifigentis,
0 lenis in poenis mens patientis !
9. 0 verum eloquium
Iusti Symeonis,
Quem promisit gladium
Sentio doloris,
Gemitus, suspiria
Lachrymaeque foris,
Yulueris indicia
Sunt interioris.
10. Parcito proli,
Mors mihi noli
Tunc mihi soli
Sola mederis :
Morte beate
Separer a te
Dum modo nate
Non crucieris.
11. Quod crimen quae scelera
Gens commisit effera:
Vincla virgas vulnera
Sputa spinas cetera
Sine culpa patitur :
Nato quaeso parcite,
Matrem crucifigite,
Aut in crucis stipite
Nos simul affigite,
Male solus moritur.
12. Reddite moestissimae
Corpus vel exanime,
Ut sic minoratus
Crescat cruciatus
Osculis amplexibus:
Utinam sic doleam,
Vt dolore peream,
Nam plus est dolori
Sine morte mori,
Quam perire citius.
TeAt. Miss. fratr. Paris. 1520.
13« Quid stupes gens misera
Terram se movere,
Obscurari sidera,
Languidoslugere?
14. Solem privas lumine,
Quomodo luceret?
Aegrum medicamine,
Unde convaleret?
15. Homicidam liberas,
Iesum das supplicio,
Male pacem toleras,
Veniet seditio.
16. Famis caedis pestium
Scies docta pondere,
Iesum tibi mortuum
Barrabamque vivere.
17. Gens caeca, gens flebilis,
Age pocnitentiam,
Dum tibi flexibilis
Iesus est ad veniam.
18. Quos fecisti fontium
Tibi prosunt flumina,
Sitim sedant omnium,
Cuncta lavant crimina.
19. Flete Syon filiae
Tantae gratae gratiae
Iuvenis angustiae
Sunt tibi deliciae
Pro vestris offensis :
In amplexus ruite,
Dum pendet in stipite
Mutuis amplexibus,
Sc parat amantibus
Brachiis protensis.
20. In hoc solo gaudeo,
Qui pro vobis doleo,
Vicem quaeso reddite
Matris damnum plangite.
227. De tribulatione beatae Mariae virginis.
\ Siugit Christus cum trophaeo,
laiti ex agno factus leo
SoKiini victoria:
Movtiiii vicit sua mnrte
Uvwi^vit seras portae
^u^ iiunlis» gloria.
2. Hic est agnus, qui pendebat,
Et in cruce redimebat
Totum gregem ovium :
Cui cum nullus condolebat,
Magdalenam consumebat
Doloris incendium.
179 —
5.
7. Dic Maria, quid fec. etc.
Post unguenta praeparavi,
Et sepulchrum visitavi,
Non inveni quem amavi,
Planctus meos duplicavi.
8. 0 Maria, noli flere,
Iam surrexit Christus vere.
Ceite multis arguraentis
Vidi signa resurgentis.
0. Dic uobis, Maria,
Quid vidisti iu via?
Sepulchrum Christi viventis
Et gloriam vidi resurgentis.
10. Angelicos testes,
Sudariuin et vestes.
Dic nobis etc.
Surrcxit Christus spes nostra
Praecedet vos in Galilcam.
1 1 . Credendum est magis soli Ma-
riae veraci,
Quam Iudaeorum turbae fallaci.
Scinius, Christum surrexisse e
mortuis vere.
Tu nobis victor rex miserere.
1520 (A). Neale48 e Miss. Tomacensi 1540 (B).
b. Lesartcti. 1, 6. gratia B. — 2, 4. Cui nul. B. — 2, 5. Magdalena in-
ccndebat B. — 3, 3. V. Christum B. — 4, 2. Caput spinis coronari, Vultum
sputis maculari, Et pl. B. — 5, 2. perforare, llastam latus vulnerare. B. — 6,2.
P. Christum am. B. — (5, 4. Et ad domum deportavi, Tunc ad terram me. B. —
7, 5. Flctus m. B. — 9, 3—4. fehlen B. — 10, 4. spes mea . . Galilaea B. —
11, 1—2. fehlcn B. — 11, 4. mis. Amcn, Allcluia B.
c. Bemerk. ,J)ie in der Fortn eities Zwiegesprdchs abgefasste und ab-
wcchsclnd von einigen Knaben und dcm Gesummtchore vorgetragenc Sequenz,
spdtestens dem 13. Jahrh. angehorend, schlicsst in Melodic und Tcxt mit dem
Ostergcsangc Wipo's (Vict. pasch.). In der Handschrift /i4(l von St. Gallen
steht sic unter der llezcichnung dcvota antiquorum und tnit dem Titel: De re-
surrectionis argumenti Sanctarum Virginis Mariae ac Magdalenae de compassione
mortis Cbristi pcr modum Dialogi Srquentia. Nach der vicrten (2.) Straphe steht
dasclbst die Rubrik: Tres benc vociferati scolares respondcnt versum (s. No. 177)-,
darauf folgt vom Gesammtchor die Frage: DicMaria quid vidisti, contemplando
Crucem Cbristi? auf welche dic drei Schidcr antworten: Vidi Iesum spoliari et
in cruce sublimari peccatorum manibus. Nachdem der Clior diese Frage vier-
mal gestellty folgt nach immcr verdnderter Antwort dcr SchiUer vom Chore
wieder zweimal die Fra;e: Dic Maria quid fecisti, postquam Iesum amisisti;
darauf: 0 Maria, nobi flere, iam surrexit Christus vere. Schiilcr: Certe multis
argumentis vidi signa rcsurgentis; dann folgt unmittelbar der Chor in der Me-
Jodie des Victimae paschali: Dic nobis Maria ctc; Schiiler : Sepulchrum etc;
Chor: Dic nobis Maria etc; Schiiler: Angclicos testes ctc. ; Chor: Dic nobis
Maria etc. ; Schidcr: Surrexit Christus spes mca etc, worauf der Chor mit den
Sdtzen schUesst: Crcdendum und Scinius.4' Schubiger S. 94.
Dic Maria, quid vidisti,
Contemplando crucem ChristiV
Vidi Iesum spoliari
Et in cruce sublevari
Peccatorum manibus.
Dic Maria etc.
Spinis caput coronatum,
Vultum sputis maculatum
Et plenum livoribus.
Dic Maria etc.
Clavos manus perforari,
Hasta latus vulnerari
Vivi fontis exitura.
Quod se patri commendavit
Et quod caput inclinavit
Et emisit spiritum.
Dic Maria, quid fecisti,
Postquam Iesum amisisti?
Matrem flentem sociavi,
Quam ad domum reportavi,
Et in terra me prostravi
Et utramque deploravi.
a. Text. Miss. fratr. Taris.
Vk*
- 180 -
228. De tribuksUoiti l>. M, v.
Surgit Christus cuin trophaeo,
lam ei agno faetus leo
Bolenni victoria:
i tem vicit sua morte,
ravit seras po
Suac inortis gloria.
Ilic est agnuss qui pendebat,
Et iu cruce redimcbat
Totum gregem ovium:
Cui cuni millus coudolebat,
Matrem tius oonsnmebftl
Doloris incendium.
Uftter Cbrislh qaid vidisti
Coutcinplaiido crucem Christi?
Vidi lesum spoliari
Et in cruce sublevari
Peccatorum nianibus.
iter Dei, quid vidisti
Cuuteniplando crncem ChristiV
Vidi valde crccntutuin,
Ilasta latus perforatmn
Vivi fontis exituiu,
Mater Dei, quid vidisti
Cnnteniplando crucem Christiv
Quod se matri (/. patri) com-
mendavit
Et quod caput iuclinavit
Et emiait spiritum,
Text. Miss. Mognnt. 1507. 1513.
6. Virgo mater, quid feeisti,
Postquam uatum amu
Multum uhimans eiulavi,
Quod ab ipso separata
Vix habebam spiritum.
7. Virgo mater, quid vidif
Postquum natum amisisti l
Post naec dumuin deportata
El ax toto crueutata
Sic iacebam desolata
liepleta dolnribus.
8. Virgo mater noli flere,
I;iiu surrexit Christr
Per te minis desolata,
Per ipsum sum visitata.
9. I>a nobifl Maria
Per huc clemeus et pia
Adspectum Christi viventis
Et gloria frui resurgeDtia.
10, Tu prece nog pia
Christo reconcilia,
Quae sola mater iutacta
Es genitrix verbi Dei sancta.
11. Credendum esi ex te Deuin et
hominem natum
Ilesurrexisse gloriticatuin.
Scimus Christum sun
mortnia vere,
Conserva rnater nos et tuere.
19. In missa COmpaSSionis bcuiar Marnu KftfjWtl
tae parentfs Christi Mariae lammas eia uunc recita plebs Agni
mitis cruore redempta.
: Qni generie humani colhipsi maculas purpurea lavit in Cruce, valnera
passus cruenl
Sputa, clavos, atque ludihria, ffpinaa tnlit et saeva verbera,
Mater cernens tanta supplicia flet discerpens pectua et ubcra.
>. Ileu me! clamat, heu nie! eongeininat, plorans, tristis, quod saepi
plicat: Fili dulcisshnc, cur ista pateris?
6, Cttl cniitixus in Cruce inoreris, ac si reus fuisses scelerisV cum nil un-
quam mali commiseris,
7 Ueu mel clanmns, dat alta suspiria, dicens: Cur vita durat sic uiuua*
cur uon monar? tnora autem cur mihi parcit?
uic mater nnquam, quaeve puerpera nati dilecti tanta
videre shuul et ultra vivere possitv
t istaae gratia. quam mihi rctulisti, Gabriel, diceus: Ave Maria,
utiaplenoV
— 181 —
10. Sunt mihi contraria, quae prius promisisti, cum mihi nunc pro gratia
sint dolor atque poena.
11. Inter omnes mulieres me dixisti benedictam.
Omnes nunc videre possunt me gementem et afflictam.
12. De hoc senex Symeon prophetat
Dicens, ut Evangelista navrat,
Ecce positus est in ruinam tuus iste Filius,
Et tuam animam ipsius pertransibit gladius.
13. Mater laeta concepisti,
Et dolorem non sensisti,
Quando virgo peperisti
Tuum Unigenitum.
14. Cum usura nunc solvisti
Poenas, quas tunc evasisti,
Videns modo morte tristi
Mori tuum Filium.
15. Sic stat Mater desolata
Iam hon mater, sed orbata
Dulci suo Filio.
16. Plangit, plorat, praestolatur,
Quoadusque deponatur
Corpus de patibulo.
17. 0 lacrymosus intuitus ! sedet spmimortua parens, et cxtincti funeris
in gremio tenet exuvias.
18. Omnia pererrat stigmata, locaquc cruenta clavorum, et plagas cruen-
tas, videt spinoso praecincta tempora
19. Serto, et in latere patentes cordis
20. Ianuas, o gravis dolor et gemitus!
21. Nati quondam speciosi membra modo livida tractat mater inter manus
teneras.
22. Amplexatur, osculatur, ora facta pallida, propter poenas atque plagas
asperas.
23. Manus extorquens exclamavit, fletuque corpus irrigavit, stillans ut
ros effundensque lacrymas.
24. Venit tandem Ioseph pius corpusque involvit sindone.
25. Venit atque Nicodemus, perfundens illud unguine.
26. Past in monumento novo pracparabant recondere.
27. Quis potest lacrymas tenere, licet sit corde saxeo,
28. Et non simul condolere in hoc planctu virgineo?
29. Qui cum ipsa nescit flere, non est ei compassio.
30. Qui scrutator scripturarum
Est, videbit foeminarum
Planctus amarissimos.
Anna Samuelis orat,
Temulentaque dum plorat,
Putatur apud acmulos.
31. Vox Rachelis eiulantis
In Rama personuit,
Suos filios plorantis
Consolari noluit.
32. Tri8ti Noemi dolebat,
Raptus mortis dum trahebat
Maritum cum filiis,
Annaque Tobiae flebat,
Quando pater hunc mittebat
InRagesprojjW
— 182 -
33. Anna mater Samuelis,
Annaque Tobiae,
Et Noemi et Rachelis,
Si credamus Hiereiniae,
Planctant cum lacrymis,
35. Ergo Mater Iesu Christi,
Propter poenas, quas tulisti
Pro tuo dulci Filio,
36. Des, ut tecum hic ploremus,
Et cor nostrum perforemus
Compassionis gladio.
37. Sic, o Virgo dolorosa,
Fac nos tecum lacrymosa
Sentire suspiria,
38. Ut post vitam infelicem
Habeamus te ductricem
Ad aetcrna gaudia. Amen.
Leodicnsi 1513. — Daniel V, 187. hat den
34. Sed ad lacrymas amaras
Virginis Mariae,
Matris Christi crucifixi
Verique Messiae,
Non erat planctus similis.
a. Text. Neale p. 37. e Miss.
Text aus Neale, aber genau nach dcm Miss.
b. Lesarten. 5. Vel ista debet abesse, vel in proximo versu post un-
quam addendum est in te. Neale. Daniel will tristis auslassen, Bartsch dulcis
ftir dulcissime lesen. — 7. Liber contra metrum a u t. — 12, 3. debet metri causa
est abesse. Neale. — 17. Qui sequuntur quatuor versus corruptissime, quoad
distinctionem, leguntur. Neale. — 18. omisi nec non metri causa. Neale. — 22.
et plagas will Daniel lesen. — 23. Liber stillans ut nos lacrymas. £ con-
iectura correxi, ut et metro ct sensui satisfacerem. Nealc.
c. Bemerk. „Dic Sequenz ist zicar in mannichfach wcchselnden, aber
doch meist regelmdssigen Bhythmen verfasst, wiewohl die Prosaschreibung Neale's
und Daniel's dies nicht zeigt. Dcr erste Doppelabsatz (1. 2.) in der Mitte und
am Ende gereimt (lacrymas : redempta = maculas : cruenta) ist infreien Bhyth-
men; dnnn aber kommen zehnsilbige Verse, mit der regelmdssigen Cdsur nach
der vierten Silbe. 3. 4. sind zu schreiben:
Sputa clavos atque ludibria
spinas tulit et saeva verbera.
Mater cernens tanta supplicia
flet discerpens pectus et ubera.
Der Absatz 5. G. hat in jeder HdJfte drei solcher Verse : in 5 ist zu lesen
fili dulcis fiir fili dulcissime. Verwandter Bhythmus herrscht in 7. 8, aber dieser
wie die folgenden sind mehr im alten Stile. Trochdische Bhythmen von regeh
m&ssiger Form beginnen mifrll. 12. 13. 14. Aus gereimten acht- und siebcn-
silbigen derartigen Versen bestehen die Abschnitte 17. 18. 32. 33. 34. 37. 38,
wahrend 26—31. 35. 36. aus jambischen und trochdischen Bhythmen gemischt
sind." Bartsch S. 171.
230.
1. Ave candens lilium,
virgo parens enixa filium.
Ave mater luminis,
templum numinis,
nutrix summi domini.
Ex qua salus oritur,
per quam culpa moritur,
spes refloret homini.
De sancta Maria,
3.
Maris stella,
verbi cella,
porta poli,
vero soli
per quam via patuit.
Tu fideli
scala coeli,
tu secretum,
quo quietum
semen illud latuit.
— 183 —
Quo inundat,
quod fecundat
pias mcntes,
quo redundat
omnis boni copia.
Cuius foetus
dulcis, laetus,
quo fugatur
dolor meus,
pellitur iuopia.
Heu primaeva
mater Eva
lethum portis intulit,
Sed Maria
mater pia
metum mortis expulit.
Stella solem,
virga florem,
virgo prolem
germinans,
Haustum faecis,
gustum necis
sanctae precis
vi exterminans.
Ex te vite
botrus vitae,
pacis auctor prodiit.
8. Ad te rei,
matcr Dei,
scutum spei,
suspirant sub iudice.
Ad te gemunt,
culpae premunt
quos, qui tremunt
irato sub iudice.
9. 0 quae dulces
mammas stillas
labris agni
infantuli !
0 quae mulces
malas illas
dei raagni
et parvuli !
10. Ille vult a te rogari,
vult et nobis bona dari,
roga, mater, filium,
Ut nos sanet a peccatis,
donct vitam liberatis,
solvat hoc exilium.
1 1 . Det in se patrem videre
■et sic in patre vigere
sanctoque in spiritu
sine fine gaudere.
Hs. von S.Peter zu Salzburg IX, 11.
a. Text. Mone No. 538 (2, 328.) aus:
12. Jahrh.
b. Lesarten. 5, G. mort. met. Hs. — 6, 4. dem Verse fehlen 2 Sylben,
wahrscheinlich patrcm, als Gegcnsatz zu prolem, tcie auch solche Gegensatze
vorausgehen. — 7. Hier fehlt dic ParallelstropJie. — 8, 3. suspiravit Hs. sub
iudice lcann nicht richtig scin, da as aueh 8, S. stcht. — 9, 5. dulces Hs. —
9, 6. dei steht in der Hs. vor illas. Mone.
c Bemerk. J}Beides, Kingang und ScJiluss, findet sich am seltensten.
Diest Seqnenz, welclic aus ncun LoppcJstropJien (7. uncollnt.) in gereimten tro-
ch&tschen Versen bcsteht, Jiat einen Eingang von zwei und einen Schluss von
vier Beimzeilen, die auch im RJiytJimus von den ubrigen abweiclien" Bartsch
8. 174.
231. De sanda Maria.
1. Salvc proles Davidis,
Salve virgo nobilis,
Cuius partus admirabilis.
2. Salve mundi spes ct domina,
Salve virtutum cellula,
Salve paradisi ianua.
3. Salve gemma pudicitiac,
Salve norma iustitiac,
Salvc mater misericordiae.
G.
Tu castitatis lilium,
Progenuisti filium
Miseris in auxilium.
Tu filia Ierusalem,
Protulisti in Bethlehem
Gloriosam progeniem.
Tu firmata in Sion,
Virga florens Aaron,
Madidum vellus QedfiQYX.
— 184 —
7. Tu satis expressc
Stirps es illa Iesse,
Digna Dei mater esse.
8. Tua sunt ubera
Vino redolentia,
Candor superat lac et lilia,
Odor flores vincit et balsama.
9. Tu porta, quac soli doinino pa-
tuit,
Hortus, in quo Deitas latuit,
Stella, quae solem saeclis at-
tulit.
10. Ille tuus unicus,
Tibi dilectissimus
Ille Cypri botrus,
Mirrhae fasciculus.
a. Text. Mone No. 515 (2, 297.) aus: IIs. der Stadtbibliothek zu Mains,
Karth. No. 640. 12. Jahrh. (A). Ils. zu Gratz 4'2ft. 12. Jahrh. mit Neumen (B).
Hs. zu Admont o. No. 12. Jahrh. mit Neumcn (C). — Daniel V, 130. hat die
1. Zeilc aus Cod. S. Oall. 546 (Brander).
b. Lesarten. Str. 3 steht in A vor Str. 2. — 4, 2. genuisti BC. — 4,3.
fehlt B. — 5, 3. propaginem BC. — Gf 3. Gede6n A. — 7, 2. Iesse A. — 7, 3.
os A. — 8, 1—3. stehen in B nach 0, 3. — 9, 1. soli Ironnte des Vcrses wegen
wegbleiben. M. — 9, 3. stella fehlt A. saeculis B. et tua b. wftre fur das Vcrs-
mass besser. M. Odorque A. — 10, 2. Ule tibi ABC, gcgen den Vers. M. —
10, 3. Ille fehlt ABC. — Str. U steht in A vor Str. 10. — 11, 2. 3. Te konnte
des Verses wegen wegbleiben. M. — 14, 1. dei et hom.BC, gegenSinn undVers.
M. — 14, 6. A fiigt am Schlusse bei: amcn. kyrie eleison.
11. Te expectant deliciae,
Te laudant adolescentulae,
Te sponsus vocat in meridie.
12. Veni, veni, filia,
Intra nostra cubilia !
Surge, surge, propera,
Fugit hiems, floret vinea.
13. Vox tua vox turturis,
Forma desiderabilis,
Virtus ineffabilis,
Suavitas inaestimabilis.
14. Nunc, o mater Dei-hominis,
Confer opem miseris,
Consolare flebiles
Sublevando debiles,
Nostraque tibi praeconia
Sint laus et perennis gloria.
232. De beata Maria virgine.
1. Virgini Mariae laudes concinnant iam fideles.
2. Revocantes ad mentem Christi sub cruce flentem, dum eam dilecto
discipulo
3. Commendaret in matrem ipse vadeus ad patrem nobis in exemplum
relinquens mundum.
4. Dic nobis Maria, quid sensisti in tua tunc mente, quando vidisti sic
morientem, quem tu genuisti.
5. Pene defecissem, nisi fide stetissem, quae firma me confortavit, nec
unquam nec tunc in me vacillavit.
6. Ex vi magni amoris fuit vis doloris, quod corde perpendat quisquis
Christum amat.
7. Iohanni commendata nobis sis advocata ad tuum filium iudicem
nostrum.
a. Text. Miss. Colon. 1504 (A), Minden. 1513 (B).
b. Lesarten. 2. cum eam B. — 4. quum vid. B. tu fchlt B. — 6. quod
fehlt B.
c. Bcmerk. In B geht 1 als Eingang voraus, dann folgt Str. 2 in 3
Versen, 3 in 4 Versen, 4 in 3 Versen, 5—7 in je 3 Versen, nach Anlcitung der
Bcimc.
— 185 —
233. De beata Maria virgine.
1. Virgini Mariae laudes concinant christiani.
2. 0 beata domina tua per precainina reconcilientur peccatorcs.
3. Fiant per te liberi a fermento veteri victimae paschalis perceptores.
4. Da nobis Maria, virgo clemens et pia tua per suffragia
5. Aspectu Christi viventis et gloria frui resurgentis.
6. Tu prece nos pia Christo reconcilia,
7. Quae sola lnater intacta es genitrix Verbi Dei facta.
8. Credendum est ex te Deum et hominem natum resurrexisse glori-
ficatum.
9. Hunc credendum surrexisse ex mortuis verc, conserva mater nos et
tuere.
a. Text. Mone No. 503 (2,232.) aus: Geschriebenen Zusdtzen des IS.Jahrh.
in einem alteh Messbuch zu Neuhausen bei Pforzheim (A). Sammlung des Ga-
mans S. 503 (B). Hs. zu Lichtenthal, 15. Jahrh. mit der Melodie (C). IIs. dcr
Seminarbibliothek zu Tricnt, 14. Jahrh. mit dcr Mclodie (D). — Miss. Basil.
1510 im Anhang gcschricben (E), Minden. 1513 (F), fratr. Paris. 1520 (G). —
Steht auch im Cod. S. Gall. 546 (Brander).
b. Lesarten. 1. Virginis G. concinnant F. concinunt C. — 2. per prac-
conia B. reconciliantor ABE. — 3. victimi F. paschali C. praeceptores B. —
4. Maria tua per pracconia B. Maria tua per suffragia E. Maria v. c. et p.
FG. Mone, alle ohne tua per suffragia. — 5. frui vel ascendentis D. — 6. pia
virgo rec. F. — 7. Q. s. intacta cs g. v. d. f. nascentis G. — 8. hom. verum C.
hom. sic nat. G. res. iam ascendissc glor. D. nat. nunc res. gloriose G. — 9. So
E. Scimus Christum surrex. et mort. vcrc G. Scimns Christum procossissc cx
Maria verc cons. F. surr. cx mort. v. vel ascendissc super coelosvcrc D. dc vjr-
gine matre A. cx Maria vere B. tu nohis nate rcx miscrcre A.
c. Bemerk. Vgl. Nr. 83. 210. 234.
234. Dc b. M. v. tempore paschali.
(Auctor est Adam de S. Yictore.)
1. Virgini Mariae laudes intonent christiani.
2. Eva tristis abstulit, sed Maria protulit natum, qui redemit peccatores.
3. Mors et vita duello conflixere mirando: Mariae filius regnat vivus.
4. Dic nobis Maria, virgo clemens et pia, quomodo facta es genitrix, cum
tu sis plasma de te nascentis.
5. Angelus est testis ad me missus coelestis.
6. Natus est de me spes mea, sed incredula manet Iudaea.
7. Credendum est magis soli Gabrieli forti quam Iudaeormn piavae
cohorti.
8. Scimus Christum processisse de Maria vere, tu nobis victor rex
miserere.
a. Text. Mone No. 502 (2, 231.) aus: Hs. zu Stuttgart Bihl. 20. f. 3.
13. Jahrh. mit der Melodie (A). IIs. zu Trier, Dombibl. o. N. 14. Jahrh. mit
der Melodie (B). Westhcimers liber eccles. carm. Basil. 1538 (C). Daniel II, 198.
(D). — Text. seq. (E). Sen. Dav. 1498 (F). Miss. Colon. 1504 (G), Mogunt. 1507
(H), fratr. Paris. 1530 (I). - Adelph. 37 (K). Clichtov. IV, 166. (L). - Stcht
auch im Cod. S. Gall. 546 (Brandcr).
b. Ltsarten. 1. Virginis . . intonant EI. — 2. Eva vitam perdidit A. Eya
vitam abst. I. quod Mar. prot. Mone. scd Mar. retulit A. — 8. M. et vita in
— 186 —
Christo convenere mir. Mone. Ius et virtus AEFH. Ius natura I. modulo fur
duello ACEGI. convenere fiir confl. FI. regnat dcus H. — 4. q. mater sis facta
adhuc manens intacta E. q. sis mater facta et tamen virgo permanens intacta G.
q. tu gen. . . ex tc nasc. F. q. gen. . . ex te nasc. K. cnm sis pl. I. ex te nasc.
Mone. — 5. mis. ad me E. — 6. N. e. cx me A. N. me (phne cx) B. Processit
de me CEH. Processit ex mc L. Processit Christus spes mca cx virgine im-
maculata G. permanet (korrigiert) A. — 7. Cred. mag. (ohne est) G. soli Mariae
veraci q. I. turbae fallaci Mone aus B. — 8. de virg. vere CL. cx Mar. BCEG.
Fur victor (Dan.) haben die andern Texte natc.
c. Bemcrk. Vgl. Nr. 83. 216. 233.
2.
235. De beata Maria virgine.
(Auctor est Godeschalcus, ut ipse scribit.)
Fecunda verbo
tu virginum virgo,
Maria, Uoi
mater inclyta, omni
laude tu sola digna,
Dignare nos iudignas
famulos te laudare
regina coeli.
Mediatrix
mediatoris
tu genitrix,
In qua deo
iunctus est honio,
dcus homini.
Angelus ne cadat, homo
lapsus hinc ut redeat,
temptator ne resurgat.
4. Se simulans altissimo,
iam nec par est infimo,
redemptus quia vivit homo.
Immortaliter mortuus
sed est mendax spiritus,
quem strangulat ventris
fructus.
5. Et nos vitae reparat,
angelum firmat,
in se quos unus sociat.
Ergo omnium domina
filium placa,
supplices tuos adiuva.
G. Pcr quam solam
solus omnibus vitam
dat salvandis.
tui
3. Unius tria suut facta
trinitatis opora
in carne de te sumpta.
a. Text. Mone No. 35G (2, 43.) aus: Hs. zu Munchcn, Clm. 14845. f. 71.
mit Neumen, 12. Jahrh. (A). Hs. zu Stuttgart BiM. 20. f. 71. 12.Jahrh. (B).—
Steht auch im Coil. Rhcinau. No. 14. f. 64. und Cod. S. Gall. 546 (Brander).
b. Lesarten. 2, 4. 5. deus homo B. — 3, 2. 3. opera in una carne tua
B. — 4, 1. similans B. — 5, 1. At B.
b. Bemerk. Ueber das Bhythmischc etc. spricht Bartsch S. 25. 39.
23G. De beata virgine tempore paschali.
1. Resurgenti tuo nato
Mater plaude, qui prostrato
Regnat mortis principe :
Tuum virgo ponc luctuni,
Iesum veutris tui fructum
Redivivum suscipe.
2. Morte prolis cruciata,
Corde diro sauciata
Passionis gladio:
Voce iubilationis
Iam de resurrectionis
Iocuudare gaudio.
3. Crucifixum, qui surrexit
Te sepulcro teque vexit
Sua in palatia,
Nobis placa, supplicamus,
A peccatis ut surgamus
Ad aeterna gaudia.
— 187 —
a. Text. Daniel II. 160. e Cod. Mon. 9. saec. XII. (A). — Mone No. 480
(2, 202.) au*: Hs. zu Stuttgart Bl. 20. f. 4. mit der Mclodie, 13. Jahrh. (H).
b. Lesarten. 2, 2. dure B. Mone.
237. Prosa de septem yaudiis bcatae Mariac v.
1. Gaude virgo, quae de coelis
Iuxta vocem Gabrielis
Concepisti filium :
Gaudc mater Iesu Christi,
Quia virgo peperisti
Creatorein omnium.
2. Gaude, per quem cornu David
Stella Iacob revelavit
In acccssu gentium :
Gaude, quia resurrcxit
Et revixit et revexit
Cursor tuus bravium.
3. Gaude, per quam supra ch-rum
Sublimatur angclorum
Natura luortalium :
Gaude, quia te replcvit
Et supra te requievit
Illustrator cordium.
4. Gaude super omnes solo,
Cuius in utraque stola
Completum est gaudium :
Tibi, mater, supplicamu:?,
Fac, ut tecum gaudcamus
In terra viventium. Amen.
Hit. dea vhcmaligai Kloatcrs
Auch in dvm Cursus collocti
a. Tcxt. Mono No. 45C (2, 164.) aus ciner
Braunbach hei Wertheim, aus dem 15. Jahrh.
Bl. 126. mit demselben Titcl, ohne anderc Lesart.
b. Bemerk. 2. „Cursor ist Christus. Dahcr die haufigc Vcrglcichung des
christUchen Lebens mit dem Wettlauf im Stadium, nach I. Cor. 9, 21." Mone.
238. Dc bcatae Mariac virginis gaudiis.
1. Virginis matris gaudia,
Quae recolit ecclesia,
Personemus voce pia
Yeneranda memoria.
2. Primum Mariae gaudium
Gaudiorum initium,
Cum Gabriclem nuncium
Misit creator omuium.
3. Qul dixit : 0 Maria
Ave tu gratia plcna,
Tu Dei providentia
Mater eris et filia.
4. 0 quanta exaltatio
Fit pro secundo gaudio,
Cum angelorum concio
Canebat nato filio.
6. Tertium fuit gaudium,
Cum magi tanti unicum
Adorant eius filium
Cum devotis muneribus.
Text. Miss. fratr. Paris. 1520.
Quarta fuit laetitia,
Cum Christus die tertia
Oves volens redimere
Victor surgit de funeiv.
Quintumque fuit gaudium,
Cum virgo suum filium
Asceudehtem in iubilo
Vidit sub nubis nubilo.
Sextumquc sancti Spiritua,
Qui illuxit divinitus
In his, quos dereliquerat,
Cum ad coelos ascenderat.
Mirantur nec deficiunt
Angeli, qui perspiciunt
Hoc pro sejrtimo gaudio
Matrem enixam filio.
10. Quain deportat in humeris,
Ut hanc cum sanctis caeteris
Coronet in coelestibus
Coronis multiplicibu^. Amen.
8.
9.
— 188 —
239. Gaudia Mariae.
1. Gaude virgo, mater Christi,
Quae per aurein concepisti
Gabrieli nuntio :
Gaude, quia Deo plena
Peperisti sine poena
Cum pudoris lilio.
2. Gaude, quia magi dona
Tuo nato ferunt bona,
Quem tenes in gremio:
Gaude, quia tui nati,
Quem gemebas mortem pati,
Fulget resurrcctio.
a. Tcxt. Morel No. 181. S. 115. aus: Hs. in Einsiedeln No. 643.
15. Jahrh. (A). — Mone No. 454 (2, 162.) aus: Reichenauer Hs. No. 36. -B
Pergament-Jls. des 15. Jahrh. zu Lotcen, die Mone nur am Anfang vergl
Mone fiihrt noch einige andere Handschriften an, in welchen das lAt
grosseren oder kleincren Abweichungen steht.
b. Lcsarten aus Mone. 2, 5. dolebas. — 3. Gaude Chr. ascendei
coclum, qui te videntc M. f. p. Gaude flamma descendente Spiritus san<
pentc I)c coclcsti solio. — 4, 1. p. Christum sc.
c. Bemcrk. Das Original zu dicser und den 5 folgenden Sequenn
die Corona Mariae von Bonaventura (Op. ed. Venct. XIIF. p. 347.). —
freic Uebersetzmg des latein. Gedichtcs in Nakateni Psalmctum cc*
Colon. 1700. #. 260 f. gibt Schlosser I, S. 303.
3. Gande Christo resurgente
Et ad coelos ascendente,
Motu fertur proprio:
Gaude virgo quam commiai
Serris suis, quibus misit
Paraclitum, quem promisit
Sanctorum collegio.
4. Gaude, quae post ipsumsca
Et est honor tibi grandis
In coeli palatio :
Ubi fructus ventris tui
Per te detur nobis frui
In perhenni gaudio.
240. Gaudia terreslria b. v. Mariae.
1. Gaude virgo, mater Christi,
Quae per aurem concepisti
Gabriele nuntio:
Gaude, prole quae fecunda
Ascendisti in montana
Cordis cum tripudio. 4.
2. Gaude, quia Deo plena
Peperisti sine poena
Cum pudoris lilio :
Gaude, quia rcgibus
Cum suis muneribus
Visa es cum filio.
3. Gaude, quia tui nati,
Qucm dolebas mortem pati
Fulget resurrectio:
Text. Mone No. 460 (2, 172.) aus:
15. Juhrh.
Gaude Christo ascendente,
Qui ad coelos te vidente
Motu fertur proprio.
Gaude, quia paraclitus
Missus fuit divinitus
In tuo collegio:
Gaude, quae post Chri
scandis,
Et est honor tibi grandis
In cocli palatio:
Ibi fructus ventris tui
Per te nobis detur frui
In perenni gaudio.
Us. zu Munchen, Clm. 44S2.
— 189 —
241. Gaudia Mariae.
Garde virgo, mater Christi,
Quae per aurem concepisti.
Gabriele nuntio :
Gaude, quia Deo plena
Concepisti sine poena
Cum pudoris lilio.
Gaude, Christum genuisti,
Quem adorare conspexisti
Tres reges cum tripudio:
Gaude, quod est praesentatus
Per te felix tuus natus
Legis testimonio.
Text. Mone No. 455 (2, 168.) aus
Karlsruhe, 15. Jahrh.
3. Gaude, quia tui nati,
Quem videbas mortem pati,
Fulget resurrectio :
Gaude Christo resurgenti
Et ad coelos ascendenti,
Motu fcrtur proprio.
4. Gaude, quae post ipsum scandis,
Et est honor tibi grandis
Incoelipalatio:
Ubi fructus ventris tui
Per te nobis detur frui
In perenni gaudio. Amen.
Eeichenauer Papier-Hs. No. 36. Bl. 20.
242. De septcni gaudiis beatae Mariae vkginis.
J.
Gaude virgo, mater Christi,
Quae per aurem concepisti
Gabriele nuncio:
Gaude, quae a Deo plena
Peperisti sine poena
Cum pudoris lilio.
Gaude, reges dona ferunt
Nato, quem adoraverunt
In materno gremio :
Gaude, quod est praenotatus
Felix tuus natus
Legis testimonio.
Gaude, quem inquishisti,
Post tres dies invenisti
Doctorum in medio:
Gaude, quia tui nati,
Quem videbas mortem pati,
Fulget resurrectio.
Text. Text. seq.
4. Gaude Christo adscendente
Et in coelum te vidente
Motu fertur proprio :
Gaude, tuus natus misit
Sanctum pneuma, ut proinisit,
Cunctis in pallatio.
5. Gaude, quae post ipsum scandis,
Et est tibi honor grandis
In coeli solatio:
Gaude flore virginali
Et honore speciali
Transcendisti omnia:
Ubi fructus ventris tui
Per te nobis detur frui
In perenni gaudio.
6. Gaude, quae es lux solaris,
Coeli, terrae imperatrix,
Mediatrix hominum.
Gaude, quia es adiutrix,
Semper pia sis et nutrix
Placans Christum Dominum.
243. De septem gaudiis beatae Mariae virginis.
Gaude virgo, mater Christi,
Quae per aurem concepisti
Gabriele nuncio :
Gaude, quia dum cantasti
Magnificat exultasti
Miro cordis gaudio.
— 190 —
2. Gaudc, quia Deo plena
Pepcristi sine poena
Cuni pudoris lilio.
3. Gaude, plaude, nani pastores
Genuttcctuut adorantes
Quem tenes iu gremio:
Gaiule, quia magi duna
Tuo nato ferunt bona
Cum maguo mvsterio.
Gaudc, quia iuxta legem
Obtulisti mumli rcgem
In templi saoario:
Gaude, quia quem quacbisti,
I.acta niniis iuvenisti
In doctorum medio.
Tcxt. Miss. fratr. Paris. 1520.
5. Gaude, nam ex aqua vinum
Te optante fecit bonum
Pro primo prodigio :
Gaude, quia tui nati,
Quem dolebas mortem pati,
Fulget resurrectio.
6. Gaude Christo asccndente,
Qui in coelis te vidente
Motu fertur proprio:
Gaude virgo, quia misit
Paraclytum, quem promisit
Sacrorum collegio.
7. Gaude, quae post ipsum scai
Et est houor tibi grandis
In coeli palatio :
Ubi fructus ventris tui
Per tc nobis detur frui
In pereuni gaudio.
244. De bcata M. V.
1. Audi virgo, mater Christi
Quae per tlamen concepisti
Gabrielis nuncio :
Audi quia Deo plena
Peperisti sine poena
Cum pudoris lilio.
2. Audi Magos advenisse,
Aurum, thus, myrrham dedisse
Tuo Unigeuito:
Tcxt. Dauiel V, 333. e Miss. St
XCVH. Aug. 1853. p. 230.
Audi, Christo moriente,
Quia ipso triumphante
Nostra fit redemptio.
3. Audi, quia tui nati,
Quem dolebas mortem pati,
Fulget resurrectio:
Audi, Christo ascendente,
Qui in coelos, te vidente,
Motu fertur proprio.
reugen&i (Lubecae 1487) in Ecclesiol
245. l)e svptcm yaudiis b. v. Mnriae.
Gaude virgo de coelis etc.
Te.ct. Dicscn Anfang hat Daniel V, 130. aim Cod. 8. Gall. 546 (Bran
246. De assumptkme beatae Mariae viryinis.
1. Ave Dei genitrix summi, virgo semperMaria, stclla maris praeluc
2. Christianorum decus, mundi salus et domina.
3. Ks nam beata nieruistique parere regem ditissiniuni,
4. Cuius nunc regnum dominando tu possides ut mater tilii.
5. Quaprupter te rugitamus, ut pro nostris sceleribus
0. Tuum iuterpellas natum, qui negare nil tibi vult.
7. Fac, ut per ipsius benigmtatem et tua merita
— 191 —
8. Omnium det nobis in ista vita scelerum veniam,
9. Ut te intercedente Christoque donante
10. Actus malos et pravos vitare possimus
11. Et praesentem vitam in laude Dei
12. Valeamus ultra semper ducere.
13. Postquam huius finem vitam beatam
14. Gaudentes mereamur tunc possidere.
15. Tu nos sancta theotocos gloriosae trinitati commenda,
16. Cui est in una deitate honor, potestas et maiestas,
17. Gloria et laus omnia pcr saecula.
a. Tcxt. Daniel II, 49. hat dic 1. Zcilc aus Cod. Mon. G. saoc. XI. f. 23.,
woraus H. Christ mir dic ganzc Sequenz abgeschrieben hat (A). — Monc No. 551
(2, 352.) aus: Hs. zu Stuttgart Bibl. 20. f. 71. 12. JaJirh. (B). Hs. daselbst
Brcv. 123. f. 201. 12. Jahrh. mit dem Titcl: dc s. crncc (C).
b. Lesarten. 1. summi . . serapcr fchlcn C. — 2. Christ. fchlt C. —
3. meraisti quac Monc — 7. Fac quod B. — 9. Et C. — 11. Ut C. — 13. Post-
que Monc. — 16. Qui C. — 17. et omn. C.
c. Bemerk. Ucbcr das JRhythmischc ctc. spricht Bartsch & 26. 61. 130.
247. De fissumptione b. M. v.
(Auctor cst Notker Balbulus.)
1. Cougaudent angclorum chori gloriosae virgini,
2. Quae sine virili commixtione genuit
3. Filium, qui suo mnndum cruore medicat.
4. Nam ipsa laetatur, quod coeli iam conspicatur principem,
5. In terris cui quondam sugendas virgo mamillas praebuit.
6. Quam celebris angelis Maria Iesu mater creditur,
7. Qui filii illius debitos se cognoscunt famulos.
8. Qua gloria in coelis ista virgo colitur, quac domino coeli praebuit
hospitium sui sanctissimi corporis.
9. Quam splendida polo stella maris rutilat, quac omnium lumen astro-
rum et hominum atque spirituum genuit.
10. Te cocli regina haec plebecula piis concelebrat mentibus.
11. Tc cantu melodo super aethera una cuin angelis elcvat.
12. Te libri virgo cencinuut prophetarum, chorus iubilat sacerdotum,
apostoli Christiquc martyres praedicant.
13. Te plebes sexus sequitur utriusque vitam diligens virginalem coeli-
colas in castimonia aemulans.
14. Ecclesia ergo cuncta te cordibus teque carminibus celebrans
15. Tibi suam manifestat devotionem prccatu te snpplici implorans,
Maria,
16. Ut sibi auxilio circa Chrislum dominum esse digncris per acvum.
a. Text. Daniel II, 21. 384. 111, 287. e Codd. Mon. 11. saec. XII. (A),
Vind. 3. sacc. XI. (B), Vind. 5. saec. XII. (C). Berolin. 1. saec. XI. (D). —
Schnbiger No. 27. c Cod. Einsidl. Fr. 1. (K). — Cod. Wirzonborn. sacc. XIV.
(F). Text. seq. (G). Seq. Dav. 1495 (II). — Miss. Colon. 1504 (I), Moguiit. 1507
(K), Ualberstat. 1511 (L), Minden. 1513 (M), Kumb. 1517 (N), Brandenb. initio
saec. 16. (0). — Adelph. 77. (P). Clichtov. IV, 209. (Q). Torrent. (R). -- Steht
auch im Cod. S. Gall. 546 (Brander).
— 192 —
b. Lesarten. 1. Cong. te Mariae virginis angel. L. — 5. sugendam B.
sugendo C. sugendas mam. pr. F. — 6. Nam cel. B. — mater Iesu GHKP. —
10. plebicula FGLM. — concelebrant BG. — 12. concinnunt M. — coetus mar-
tyrum D. — 13. Tu pl. B. — „Libri plebis. Hic legatur plebes et non ple-
bis, sic construendo: o Maria plebes utriusque sexus sequitur te.a Torr. —
14. atque carm. GPR. — celebrat LP. venerans BCGHI. — 16. auxilium
AFGHKLMNPQK.
c. Bemerk. Ueber das Bhythmische etc. spricht Bartsch S. 15. 22. 26. 36.
38. 40. 42. 17. 48. 51. 53. 54. 58. 65. 72. 78. 80. 82. 98. 100. 101. 102. 127.
248. De dssumptione bedtae Mariae virginis.
(Auctor est Adam de S. Victore.)
1. Salve mater salvatoris,
Vas electum, vas honoris,
Vas coelestis gratiae:
Ab aeterno vas provisuni,
Vas insigne, vas excisum
Manu sapientiae.
2. Salve verbi sacra parens,
Flos de spinis spina carens,
Flos, spineti gloria :
Nos spinetum, nos peccati
Spina sumus cruentati,
Sed tu spinae ncscia.
3. Porta clausa, fons hortorum,
Cella custos unguentorum,
Cclla pigmentaria:
Cinnamomi calamum,
Myrrham, thus et balsainum
Superas fragrantia.
4. Salve, decus virginum,
Mediatrix hominum,
Salutis puerpera:
Myrtus temperantiae,
Rosa patientiae,
Nardus odorifera.
5. Tu convallis humilis,
Terra non arabilis,
Quae fructum parturiit:
Flos campi convallium,
Singulare lilium,
Christus ex te prodiit.
6. Tu coelestis paradisus,
Libanusque non incisus,
Vaporans dulcedinem :
Tu candoris et decoris,
Tu dulcoris et odoris
Habes plenitudinem.
7. Tu thronus es Salomonis,
Cui nullus par in thronis
Arte velmateria:
Ebur candens castitatis,
Aurum fulvum caritatis
Praesignant mysteria.
8. Palmam praefers singularem,
Nec in terris habes parem,
Nec in coeli curia:
Laus humani generis
Virtutum prae caeteris
Habens privilegia.
9. Sol luna lucidior,
Et luna sidcribus,
Sic Maria dignior
Creaturis omnibus.
10. Lux eclypsim nescicns,
Virginis est castitas,
Ardor indeficiens,
Immortalis caritas.
11. Salve, mater pietatis
Et totius Trinitatis
Nobile triclinium :
Verbi tamen incamati
Speciale maiestati
Praeparans hospitium.
12. Q Maria stella niaris,
jJignitate singularis,
Super omnes ordinaris
Ordines coelestium :
In supremo sita poli
Nos assigna tuae proli,
Ne terrores sive doli
Nos supplantent hostium.
- 193 —
13. In procinctu consf ituti
Te tuentc sinms tuti,
Pervicacta et versuti
Tuae cedat \is virtuti,
Dolus providentiae :
a, Trxt. Mone No. 624
13. Jahrh. mit dt l M
Iesu, verbum suinmi patris.
Serva servofl tuae matris,
Salva reos, salva gratifl
Et iios tuac elaritatis
Configura gloriae. Ameu.
, 309.) mmi //*. tnrl BitiL 20. f, 4.
>■>,(•>» Zmdtgsn des 15. Jahrh. **t
e*nem alten Messlruch lusen hei Vturzheim (B). Sd B*, Ivarth.
(<:), //>. :/* Gro^ «/■«, *& /afoft. mti AY/<m™ (D). H», n
FWirf jta Sal:bunj V, 16. p. 11H. //. Jahrh, (E), JB&. »« Ltd 15, Ja/*/7«.
(F). — Daalel H, 82. ;?85. e Cod. Tina. h. aaec. XV. (OY, — Miti. Patav. 1491
rlli, Mogunt 1607 (1). — Clichtw. IV, 110. (K). - Cod Vin.lob. saec. XI'
/ TAedef am dem Vkbti i'*.Jahrh. Pader-
borti 1853, mit dtr deui bersetsung d* n ■<. Johasm dom SatMbwg
L). — Wackeruagel I, 125. rtwx; Corl. Mon. geriu. 71*i iaec. XV. (Mj. Miss.
. 1482 <N), Ifofc. 1497 (0). — &C&J oucft in Cod<L Rheinau. !> 18. tmd
B. Qati. ider).
I>. Lenarten. I, 5. inrisuni G. — 2, 2. BpiOJ (t!1, Mone. Wack, — 2, 3.
8, 1. ortorum MNO. — 3, 2. eellae N. Stella H. — 3, 4. cina-
momum NO. I vtKirnomum 1 riuuamorautn ABBG. i?t cal. E — 3, 5. myrrha B.
— 3, 6. superans ABKCH. MeoA. 1. 5. K pmliritine INO. — 5, 1—3. stehcn
m AK </>/'/ Daniel naeh 5, 3—6* — 5, 8. Q. denm p. Kon§ <'»> H. — 6, ti. pro-
•lucit F. — 6, l Siiv r | , — 6, 2. exmus 10. — «I, 6. abeus D. habena
AEFH W m k — 7, I 61 trfJt I». — 7T5. aur. Pu)g6tll l>an., rfir anJrrn fulvum. —
claritatis K. — 7, n. praedfnanB I. Dan. Moue. Waek. — h, I, famti I<». prae-
fer Dan. — 8. 9 babem AEIO. — 8, «:. habee N. t«?ne« pr. H. Mon<\ Wack.
teuenR 10. — 8. 3. und 8t 6. weehseln in D. — H», 1 So] eclipsim MoOf
BDEF. — 10. S<e^< vor !* in D. — 11, 5. gpecialt F. — 11. & praeparaa A. —
u, i o / lii, 3 tloDHnaris F. — 12,5. suwnaADfi. Mone. — 12, fi.N,
commeodfl BDEFI. Mone. Wack. — 12, 7. terrore D. - 13, 3. pravitatia INO.
— 19, 5. dono h. —13 7 Salva M. — 13, 8. solve reos Gk l>^n. Mon,
NO. — 19, 10. LTjifiae BDEF. Mone. in fiirura B. — „Stropha 13. legitur tautuin
i ii Miss. I';ir»v.: sine iliibio ««st gpurxa et fortasse ab Monacho ordiiii* Mrvomin
Mariue a<liecta.u DaoieK }fDi€*§ Verm (8tr< tS) dem Btt,
und xind nath drr Aatage dcs IJedes Ave virgo gratiosa tuntcn Nr, $79) nuth-
vendig." Vjqi
249. De assumptione beatae Mariae virgiiv*
1. Salve porta perpetuac lucis fnlgida,
2. Maris stella inclita iloinina, virgo raatrrque Dei Maria.
a. pnit rhrt.t tpeiua L.i.itia ante saeeularia tempora,
i Oui niissiH, Gabriel archangeluB mira detulit a Deo famina mundo
nuuquam audita.
5. Aveto Maria quae totius plena muneris effulges gratia, est uain tecum
dominans,
6. Ne paveas, divina quia prole lactaberis te fore gravidam
7. Quapropter et tu sula iuter cunctas mulieres virgo rienedicta.
8. Magnus bie erit lesus tilius aummi et throni Davidia gloria, et regui
eta i]>sius uon erit aliqua.
B. Mox ad haec dictfl paranfl eredula eorda concipis Doininura Sabaoth,
sic verbuin caro factum eet ex te virgo sacra.
o Ta ergo petimua, ipsiUD pfo oobis rogita,
1. Salvrt ut m^ per oinnia saecula,
M*kr*t*t 8equoniea.
— 194 —
a. Tcxt. Mone No. 375 (2, 68.) a»s: Munchcner Hs. Clm. 14845. f. 78.
'.), Dax. Clm. 14083. f Ul
. 11. Jahrh. mit Ncumcn (Bf mir auch
von B. ( hrist bcsorgt). — Danicl hat 11
, 57. die 1. Zcih und V, 252. den T<
«na Mone.
b. Lesarten. 3. prae excel&a B. -
— 4. Gabrihel . . uummiam B. — 5. re-
fulges B. — 6. gravtda B. — 8. Magna hic eris B, nhic crit majrniiB.*1 Lnc. 1,32-
— 1L eaec, peecatores A. pecc. fchlt B.
Salvet ut pecc. nos. Mone,
c. Bemerk. Ueber dm Mhythminchc etc. spticht Bartsch S. 29. 95.
250, De assnwptiom hvaiae Mariae virginis.
1. Ave virgo shigtilaris,
Nec pressuram nec dolorem,
Matrr rmstri salutaris,
Contra priniae inutris morcm.
Quae vocaris stella maris,
Parieutio salvatorcm
Sirlla rwn erratica:
Sensisti pmTpera.
Nos in huius vitae niari
6. 0 Maria, pro tuorum
Non permittr naufragari,
Dignitatc incritoruin
Sed pro nobis salutari
Siipra cboros angclonini
Tuo semper supplica.
Subliniaris unice:
% Saevit mare, fremnnt venti,
Felix dies hodierna,
Fluctus surgunt turbulciiti.
Qua conscendis ad snporna,
Navis currit, scd curnnfi
Pietate tu materna
Tot occurrunt obvia:
Nos in imo respice.
Hic sirenae voluptatis,
7. Radix sancta, radix viva,
Draco, canis cum piratis,
Flos et vitis et oliva,
Mortem pene despcratis
Quain nulla vis usitiva
Haec intentant oinnia.
luvit, ut fructificet:
Post abyssos uunc ad cnelum
Lauifias srdis, splendor poli
Furens unda fert phasdum,
(Quo splendore preces poli)
Nutat nialus, fluit velum,
Nos ifietgna tuae proli,
Nautae cessat opcra:
Ne districte iudicft.
Coutabcscit in bis malis
8. In cniispertu sunjini t^gis
Homo noster animalis.
Sis jiusilli luemor gregis,
Tu nos, mater spiritalis,
Qui teaiMgrowot datae legis
Pereuntes libera.
Praesumit de venia :
4. Tu, perfusa coeli mr<\
ludex mitis et benignus,
Castitatis salvo flore,
ludex iugi laude liignus,
Novum florem, novo more
Rcis spei dedit pignus,
Protulisti saeculo :
Cunctis factus hnstia.
Verbum patri coaequalc,
Q. Iesu, sacri vrntris fructus.
Oorpafl jntrans vir^inal(\
Nobis inter mundi fluctus
Fit pre nobis corporalc
Sis via, dux et conductus
Snb ventris unibraculo.
Liber ad coclcstia :
5. Te provirlit vt rlegit
Tene clavum, rege navem,
Qtti potenter cuncta regit,
Tu procellam scdans gravem
Nec pudoris claustra fregit,
Portum nobis da suavem
Sacra replcns viscera:
Prn tua clementia.
a. Text. Morel No. 100. S. 97. an
w; H$. su St. GoRen No, -r>40 (Brauder)
BL157. mit dcr Aufschrift : Sequentia al
icuius antiquorum patrumSt. Gallensium,
b. Lcsartcn. 7, 6. ist Konjtktur
von Morel; w ofilr nach S. 331. ein Re~
ccnsent eine heuserc gemacht: Quo iplen
dore praeeB Boli.
— 195 —
251. In asswnptione beatae Mariae virginis.
1. Mater summi doiniai
Siue tactu termini
Salutem donat homini ;
Regina generosa
Natum peperit,
Hostem conterit
Maria gloriosa,
Suavis et formosa.
Pulchra facie,
Plena gratiae,
Congaudet virgo pia,
Szot6y.oz Maria.
2. Matris summae filium
Populus gentilium
Adoret et uon alium,
Qui lapsa reparavit,
Ovem perditam,
Lupo traditam,
Quam pastor liberavit,
Ad gregem reportavit.
Pulchra etc.
3. Matri summae gloria
Detur cum laetitia,
Nam matcr est et filia,
Habens florem pudoris,
Hostes vulnerat,
Agnos congregat
In aulam redemptoris,
Nostri gubernatoris.
Pulchra etc.
4. Matrem Christi credimus,
Hanc esse cognovimus,
Quam in divinis legimus,
Iudaeis non videtur,
Nam pertidia
Et invidia
In cordibus habetur,
Ab his non removetur.
Pulchra etc.
Matre Cliristi teritur
Hostis et destruitur,
Decipitur et vincitur,
Nos autem liberamur :
Ergo lectio
Cum tripudio
Legatur, deprecamur,
Omnes congratulamur.
Pulchra etc.
//*. zu Gratz ^/;,i. ^3. Jahrh. mi
a. Text. Mone No. 448 (2, 155.) aws:
Neumen. Danicl V, 295. hat den Text aus Mone.
b. Lesarten. 3, 3. Nunc mat. hat die Hs.
c. Bemerk. „Man bemerke in diesem Liede die Afdtifje, dass jedeStroph
mit roater anfangt, die drei crsten ihr den Beinamcn Biiinma in versch\edene\
Beziehung geben, und diese in dcn beiden letzten durch Christi erkldrt wird.'
Mone.
252. De assumptione bcatae Mariac v.
1. Vergcnte mundi vespere
Sereno fusus sidere
Coeli procedit radius ;
Induto carnis onere,
Sacro dependet ubcrc
Patris aeterni filius.
2. In Gedeonis vellere
Et in rubi charactere
Praefiguratus cernitur :
Cuiu8 aperto latere
Gedit velamen littcrae
Et lex vetus exponitur.
3. Sacramcnta novac legis
In prcssura Christi regis
Et in crucis ludibrio :
Planctum docent Ieremiae
Et languores Isayac
Regis alti suspeudio.
4. Virgo, sidus singulare,
Virgo, mundi luminare,
Christi profusa genibus.
Illi refer latus, lora,
Spinas, clavos et perora
Hjs interces8ionibus.
— 196 —
a. Text. Mone No. 451 (2,158.) aus: Hs. zu Pommersfelden bei Bamberg,
14. Jahrh.t von einem Franzosen geschrieben.
b. Lesarten. 3, 4. docet Hs. — 4, 6. Istis int. Hs.
253. In assntnptionc beatar Mariae virginis.
Salve salutis ianua
Sollemnitas anna tibi celebratur etc.
Text. Diescn Anfaug hat Danicl V, 85. e Cod. S. Gall. 646 (Brander).
254. De beata Maria virgine.
(In octava assuraptionis. N. In festo purificatioiiis. M.)
(Auctor aliis est Hermannus Contractus, aliis Heinricus Monachus.)
1. Ave praeclara maris stella, in luccm gentium, Maria, divinitus orta.
2. Euge Dei porta, quae non aperta, veritatis lumcn, ipsum solem iusti-
tiae, indutum earne, ducis in orbem.
3. Virgo decus mundi, regina coeli, praeelecta ut sol, pulchra lunaris ut
fulgor, agnosce omnes te diligentes.
4. Te plenam fide, virgam almac stirpis Iesse nascituram priores desi-
deraverant patres et prophetae.
5. Te lignum vitae, sancto rorante pncumate parituram divini floris
amygdalum, signavit Gabriel.
6. Tu agnum, regem terrae dominatorem, Moabitici de petra deserti ad
montem filiae Sion traduxisti.
7. Tuque furentem Leviathan, serpentem tortuosumque et vectem colli-
dens, damnoso crimine mundum exemisti.
8. Hinc gentium nos reliquiae, tuae sub cultu memoriae, mirum in mo-
dum, quem es enixa, propitiationis agnum, regnantem coelo
aeternaliter, devocamus ad aram, mactandum mysterialiter.
9. Hinc iiianna verum Israelitis veris, veri Abrahae filiis admirantibus
quondam Moysi quod typus figurabat: iam nunc abducto velo
datur perspici. Ora virgo, nos illo pane coeli dignos effici.
10 Fac fontem dulcem, quem in deserto petra praemonstravit, degustare
cum sincera fide, renesque constringi lotos in mari, anguem ae-
neum in cruce speculari.
11. Fac igni sancto patrisque verbo, quod, rubus ut flamma, tu portasti,
virgo mater facta, pecuali pelle discinctos pede, mundis labiis
cordeque propinquare.
12. Audi nos, nam te filius nihil negans honorat.
13. Salva nos, Iesu, pro quibus virgo mater tc orat.
14. Da fontem boni visere, da purae mentis oculos in te defigere.
15. Quo haustae sapientiae saporem vitae valeat mens intelligere,
16. Chri8tianismi fidem operibus redimire, beatoque fine ex huius inco-
latu, saeculi auctor, ad te transire.
a. Text. Mone No. 555 (2, 355.) aus: Hs. zu Stuttgart Bibl. 20. f. 72.
12. Jahrh. (A). Hs. das. Breviar. 123. f. 203. 12. Jahrh. mit Neumen (B).
Beichenauer Hs. No. 151. auf dem letzten Blatte mit den Neumen oder Noten,
13. Jahrh. Ist ein Bruchstuck, das mit Vs. 47. (Schhus &) emfimft (C). Hs.
— 197 —
thcol. f. 11G. //, Jahrh. tnit Ncumrn (D : Scrip
Wireelmrg. 2, 885. aua dem W&r*burger Messbueh tton '— Dfttii*
11, 32. $64. aus: Codd. Mon. 10. saic XM. ,F), Mon. 11. saec. XII. (G), Mon
14. irnec. XIII. (H). Vlfld, 7. saec. XIV. (I) V, 130. e Migs, RnenovJenti N
saec. XUL (K). Miss. Samlmr* (L). — Schubiger No. 66. e Cmlil. EtnsidJ
id. Viud. Mk6C XIV. in tneinem Buehe: „Kirchen- m
iler 4f| 19, bu /V Jahrh Paderbom ' mit <la *h cher-
tng dtt (139$ f/estortK) Joh. ron Safzbun/ (N), — Text. aeq. (0). Beqneai
Dav. 1400 (P). — Miai. ColfiO- 1504 (Q), Mogimt. 1507 (R), Halberstat. 1511 (8),
Mindeu. 1513 (T). Numburg, 1517 (11), fratr. Paris. 1520 (V). — Adelpb. 30 (W)
Torrent. (X). — Wackernagd I, 140. nus: Wm. Mog, 1482.1497. Magdeb.
Lubeck. bald nach 1580. titeht auch im Cod. 5. Gall. 546 (Brandoi '■) tfftd ifa
Codd. Einsidl. — Kine deutschc Ucbcrsctzung von S. Brant (f 1521),
b. Lesarten, 2. E. coeli p. GL. — sole E. — iu orbia D. — 3, electa E,
- fulgor HIORS. — 4. T. p. f. ateht in B. an der Stelle von T, L v. (5, teas
Mone /«r beeser h&H). — pL fidem I. — almam CD. Mone, — desideraverunt
AEHKMOPSVWX. — In K sleht 5 vor 4, — 5. sacro ror, L. — 6. Teagn. W
Agn. reg. B. — transdux. AE. — 7. vocten M. — 8. quae es F. quomodo '•■■
— regentem coelo V. — coelis E. — veris/ur aet. C. — revocamng EHOPQRSN
devotamus ARDF. — 0. Hic L. — veri wirft Mone ohrte Auktoritnt am: „/>
veri duldct das Versmass nicht, es ist emt Wtefcrhohmg der Abichreiber."
Modo. — Abrae W. — MuyBi quem. prospict M. — 10, deAOBitrttfft K. —
reoesq. constriiige P. suceiuge L. — crucc ohue in E. — 11 ttteht vor 10
— flaumiam ABD. Dan. — distinctoa BEMHV. discincto C. Mone. — niund<>sii
Dan. mundo B. — apuropiuq. C. — 12. A. n. Marij, u. V. — 13. Salva n. M
V. — 14. Fac/ur da RW. Mone. — puroa ABEKMPQRSTUVW. — 15. fvhlt in
ABD. — vitae aapiat Mone aus ABCD. — 1H. rcdimerc EOPR. — a te traus. C.
c. Bemerk. Ueber da& Rhythitusehe etc. spricht Rartsch S. 2G. 32. 33, 36,
47. 4<K 57, 58. 60. 61. 8t). 81. 84. 9$. JIT. iitt. 126. 132, 138. — Nachahmunoc
ttnd Nr. 778, 819. 820. 821. 830. 832. — Wackeruagel hntt Alhert von Bege
bury (Albertua Magnus) fikr den Verfaeser.
255. Dc assumptione b. Mariae virfim&
1. Aurea virga priraac nuitris Evae lonem rosa processit Maria.
2, I >ritur ut lucifer inter astra aetherca iicrpulchra ut luna.
Fra^rescit ultra timnia balsama, pigmeuU et iliyiniamata.
4. Furpurea ut viola, roweida ut rusa, nuulens ut lilia.
5 Patria smnmj qitani elegit prolea deka, ut ammeiet Caroem sacro-
sanctam ex virginis carne innirni[it i.
G. Celsus nunciat Gabriel uova gaudiu, actrrni regifl cxortuin in trrra
matremque eius ita sahiUt :
7. Ave ftfaria, iltmtini tnei mater alma, coclica plcini gratia,
8. Tu hencdida regem in saecula paricsT effBCta orbis regiiia.
9. Fnrmndata ergo inquit: quniihuln esse qtieat, cum viruiu 9gQ08«
cam, ex quo suni nata, et BCOfiper permaiicns Tirgo innh
io. Ne tisieaa, respondit aogelua, aauctum neuma descendet in te, cast
quo foecundata ]>unrs dcnni et iiotniucin una.
11.0 verc sancU atquc amainla, cx qiui eel PTta icdeinptio nostra, salus
quoc]ur nniudi vrraquc vitii.
12. O Dei nostri ^enitrix pia, suscipo DOBtra liac dic prccata, in qmi efl
assnmpla ad cmdi rlaustra.
13. Tu es enim patri cara, tu es lcsu mutcr bona, tu sancti Spiritua efl
teuiplum facta.
— 198 —
14. Tu es pulchra Dci sponsa, tu rcgem Christum enixa domina es in
coelo et in terra.
15. Hodie namque curiae coelcstis tibi obviam agmina te assumpserunt
ad palatia stellata.
16. Icsus ct ipse festivus tibi matri cum angelis occurrens sede paterna
te collocavit in saecula.
17. Iam cum Deo regnas, nostra excusa clemens mala, posccns cuncta
bona, o bcnigna.
18. Mediatrix nostra, quae es post Deum spcs sola, tuo filio nos re-
praescnta.
19. Ut in poli aula lacti iubilcmus alleluja.
a. Text. Schubigcr No. 49. e Cod. Einsidl. Fr. 1. et S. Gall. 383 (A).
Morel No. 162. p. 99. aus : Hs. zu Einsiedeln No. 366 12. Jahrh. mit Neumen
und Hs. zu St. Gallcn 646 (Brander) Bl. 343, mit Melodie (B). — Danielll, 171.
hat die 1. Zeile aus dem Miss. Prag. 1607 (C). — Miss. fratr. Paris. 1620 (D).
— Wackernagel I, 244. aus: Spicilegium hymnologicum. Coll. A. F. C. Vilmar.
Marburgi Cattorum. 1857. 4. p. 10. Nach einer Pcrgamenthandschrift aus der
Mitte dcs 14. Jalirh. (E).
b. Lesarten. 1. A rea CDE. — 3. Flagrcscit BE. Fraglascit A. — 4. ro-
sida D. — 5. plebs deica D. — sacr. car. D. — virgine matre Br. — incor-
ruptam Mor. — 6. Celsum Br. — exortum; interea matrem eius Mor. — 7. Dei
mci D. — 9. Foccunda . . queam . . sed semp. D. foecunda . . queam . .
cognosco . . pcrmansi E. — 10. respondet Mor. . . pncuma D. responsit a. s.
pneuma . . castam E. — 11. red. nova Mor. — 12. O fchlt Mor. — genitrix, pia
Mor. — peccata Schub. — 13. Christi mat. Schub. — 14. dom. et in E. — 15.
obvia E. — 16. tibi, mater, cum E. — oc. sccum paterna sede locavit in sae-
cula Mor. oc. sede paterna sccum locavit in aula D. oc. sede paterna secum lo-
cavit in sccla E. — 17. regnans Mor. — 19. laeti dccantemur D.
c. Bcmerk. Ucbcr das Rhythmische etc. spricht Bartsch 8. 30. 32. 33.34.
35. 36. 37. 48. 49. 52. 57. 60. 79. 84. 85. 133. 135. 136.
25G. In assumptione beatae Mariae virginis.
1. Aflluens deliciis,
David regis filia,
Sponsi fcrtur brachiis
Ad coeli sedilia:
Et amica properat
Sponsum, quo abierat,
Quaerens intcr lilia.
2. Hodic cubiculum
Regis Hestcr suscipit,
Scdare periculum,
Quod hostilis efficit
Amau instans fraudibus,
Peccati rudentibus
Mundo morteni conticit.
3. Per coeli palatia
Cuncta transit hostia
Intra regis atria,
Ubi sceptrum aureum,
Christum, os virgineum
Osculatur hodie,
Ut sit pax ecclesiae.
Vox Rachelis in Rama
Hic auditur, sed dragma
Tibi dulce canitur,
Ubi te amplectitur
Sponsus et alloquitur,
Quod beata fucris
Plus quam cunctis superis.
Te transmittit hodie
Tellus coeli curiae,
David rcgis Thecuitem,
Helisaei Sunamitem
Ut fugati revocemur,
Et prostrati suscitemur
Ad aeterna gaudia,
Ubi es in gloria. Amen.
— 199 —
a. Text. Mone No. 460 (2, 156.) aus: Ss, su S. Patd in KOtnten No. 48.
14. Jahrh. mit dem BeifiUjen : quae cantatur ui Muudi renovuth» (A). —
Neale p. K>9. e Miss. Ratisbonensi (B). — Daniel V, 234. hat denText aus Mone,
h, Lesarten. \t 6. Sp. qui B. — 2, 4. quo A, quod Mone. — 2, 5. A.
restans fr. Pro peceati vtdentihua Mort inimdo conf Mone. — 3, 2. kostia AB.
ostia Mone. — 4, 2. dratnn Mone, draginu AB. — 4T 3, Dulce tib. Mone, —
6, 8. leauttem A. Thoc. Mone. — 5, 4. Helyas Mone.
257
De asmmpUme beatac Mariae virginis.
(Si>.jiUMiham s. Ansebnu3 Bcnbitur dictasae)
Qttdti flore virginnli
Quae honure speeiali
Transccndis splendifcmnt :
Angeloruni prineipatuni
Et sanctorum decuratum
Dignitatc muneruuL
Gaude sponsa cara Dei,
Nam ut lux clara diei
Solis datur Iumine:
Sic tu facis orbcm vere
Tuae pacis rcspleudere
Lucis plenitudine.
Gaude splendens vas vjrtutuni,
Cui parens est ad nutum
Tota coeli curia:
Te benignam Bt filicein
Iesu diguani genitiicem
Venerans in gloria.
Gaude nexu veritatis
Et araplexu caritatis
luncta sic altissimo :
a. Text. Miss, fratr. Paris. 1520 (A).
(B). — Steht auch im Cod. Einaidt. 708.
b. Lesarten. lr 6. numerum B. —
roluntatiB B, — 4, 3. L sis B. — 6. steht
C, 6. Quod Bia B. — 7, 3. Quia tua g. B.
Ut ad votum consequaris,
Quicquicl virgo postularis
A lesu dulcissimo.
Gaude mater miserortnu,
Quia pater saeeuloruiu
Dabit te colentibus
Congrueutem hic mercedem
Et felicem poli sedera
Rcgnis iu coelestibus.
Gaude virgo matcr Christi,
Quia sola meruisti
0 virgo piissima;
Esse tantae diguitatis,
Ut 8is saitctae Trinitatis
Sessione proxima.
Gaude virgo, mater pura
Ccrta manens et secura,
Quod haec tua gauclia
Non cessabunt nec decrcscent,
Sed durabunt et florescent
Per aeterna saecula. Amen.
Danicl I, S46\ ex Hortulo animae
3, «, Cuius pendens B. — 4, L n.
nach 6 in B. — 5, 5. fcticis B. —
258. De assumptttjm beatae Mariae virffinis.
Veoeremur virgiuem
Per cuius dulcediiiem
Kespirat ecclesia :
Cuius pulehritudinem
Et mansuetudiucm
Mirantur coclestia.
2. Haec est virgo sapicns
Credendo coucipiens
BiM viriii copula:
Stella solein parieQB,
Lumeu indelicieEis^
Luna sinr unlulu,
3. Cuiua splendor sideris
Amovit a miseris
Peccati caliginem :
Salus uostri gewffe
Culpae nohis veteris
Abstersit rubigiuem.
200 —
4. Ave coeli domina,
Quae transcendis agmina
Coelestis militiae :
Ave felix femina,
Stola gaudens gemina
Super thronum gloriae.
Text. Miss. fratr. Paris. 1520.
5. Surge, surge, propera
Oliva fructifera
Tuum fundens oleum :
Tua semper ubera
Nostra sanent vulnera,
Coeli iubar aureum. Amen.
259. De assumptione b. M. v.
1. Induant iustitiam,
Praedicent laetitiam,
Qui ministrant numini:
It in suam requiem,
Infert coelo faciem
Arca viva domini.
2. Christus cum huc venerat,
Quo mater susceperat,
Non est venter purior :
In quo, dum hinc revocat,
Matrem Christus collocat,
Thronus non est celsior.
3. Quae te, Christe, genuit,
Quae lactantem aluit,
Nunc beatam dicimus :
Text. E breyiario Parisiensi in: A.
Leben in der Kirche. Deutsche Ausgabe.
1860. III, 1. 8. 285.
Immo, quod crediderit,
Quod sibi viluerit,
Hinc beatam novimus.
4. 0 prae mulieribus,
Quin et prae coelitibus
Benedicta filia:
Hauris unde plenior,
Hoc e fonte crebrior
Stillet in nos gratia.
5. Ad Deum ut adeant,
Per te vota transeant,
Non fas matrem reiici:
Amet tuam Galliam,
Begi det iustitiam,
Plebi pacem supplici.
Nicolas: Die Juvgfrau Maria. Ihr
Von K. B. Beiching. Begensburg
1. 0 Maria, stella maris
Pietate singularis,
Pietatis oculo
Nos digneris intueri,
Nec cuncteris misereri
Naufraganti saeculo.
2. In hac vallc lachrymarum
Nihil tutum, nihil clarum,
Suspecta sunt omnia:
Quid hic nobis erit tutum,
Cum nec ipsa vel virtutum
Tuta sit victoria?
3. Caro nobis adversatur,
Mundus carni sufiragatur,
In nostram perniciem:
Hostis instat nos infestans,
Nunc se palam manifestans,
Nunc occultans rabiem.
260. De beata virgim Maria.
(Auctor est Adam de S. Victore.)
4. Et peccamus et punimur,
Et diversis irretimur
Laqueis venantium:
0 Maria, mater Dei,
Tu post Deum summae spei,
Tu dulce refugium.
5. Tot et tantis irretiti,
Non valemus his reniti
Nec vi nec industria:
Consolatrix miserorum,
Suscitatrix mortuorum,
Mortis rumpe retia.
6. Intendentes tuae laudi,
Nos attende, nos exaudi,
Nos a morte libera:
Quae post Christum prima sedes
Inter Christi cohaeredes,
Christo nos annumera.
— 201 —
Iesu miti8 et benigne,
Cuius nomen est insigne,
Dulce, salutiferum,
Munus nobis da salutis
In defectu constitutis,
Plenitudo munerum.
Text. Morel No. 175. 8. 112.
au8,
8. Pater, fili, consolator,
Unus Deus, unus dator
Multiformis gratiae:
Solo nutu pietatis
Fac nos simplae trinitatis
Post spem firui specie.
Miss. Athanatensi 1531.
261. De sancta Maria.
Psalle ludens Thalia
Et melos corda nobili concrepa
In tanta Dei matris gratia,
Qua plena manebat per saecula. Allel.
Post paterni verbi partum
Virgo inviolata, Maria,
Et intacta permansisti.
Post partum virgo inviolata permansisti.
Dei genitrix quia sic meruisti fieri,
Ideoque fragilis memor esto saeculi
Et totius sceleris oratrix
Dei genitrix.
Intercede pro nostris pia delictis
Et multimodis simul nequitiis,
Qui nostris non valemus meritis,
Tuis adiuvemur suffiragiis.
Fr.
Text.
1. d. i.
Schubiger No. 58. und Morel No. 164. S. 100. beide e Cod. EinaidJ.
Hs. gu Einaiedeln No. 366. 12. Johrh. mit Melodie.
262. De beota M. V.
Ave plena singulari gratia,
Ave digna hymnis et melodia,
Digna laude singulari,
Cui nulla comparari
Matrum valent gaudia.
Alto fructu foecundaris,
Germen Dei terra paris
Inmagnificentia:
Recens orbis vix orditur,
Et iam tua aperitur
Serpenti potentia.
Cuius tumens caput teris,
Et calcaneum tueris
Ab eius insidia :
Praedux stella rubri maris,
Pharaone merso, canis
Tympauo et cithara.
Spina ardens nec combusta,
Virga florens et onusta
Nuce succi nescia:
Te perfudit ros novellus,
Maduit ut quondam vellus,
Sicca tamen area.
Terrae rigant universa
Siccitate iam detersa
Tua stillicidia:
Novum decus atque mirum,
Terra creans sola viruni,
Quem circunidas foemina.
Homo Deum, virgo prolem,
Virga florem, atella solem
Fers ferentem omnia:
— 202 —
Favus stillans, fons signatus,
Hortus clausus, austri flatus,
Porta Christi pervia.
Radix Iesse, Iacob sidus,
Agni sponsa, et ipsius
Mater es etfilia:
Torus sponsi, templum Dei,
Effectum da nostrae spei,
0 salutis ianua.
8. Stella maris redde portmn,
Ab occasu duc ad ortum
Per tot mundi maria:
Nato iube, regem ora,
Ut nos tecum potiora
Ducatin cellaria:
Rex intende, et regina,
Vide et aurem inclina
Ad epithalamia
In Hierusalem superna.
a. Text. Daniel V, 333. e Miss. Upsaliensi (1613) in Ecclesiologist dLJun.
1854. p. 1G3. (A). Morel No. 187. 8. 119. aus: Hs. su St. GoUen No. 546
(Brander) Bl. 250. mit dem Beisotee: Alia pulchra devota sequentia. Melodiam
ehi8 Longus Pater Iohannes edidit (B).
b. Lesarten. 1, 1. A. pl. dignitatis gr. B. — 1, 4. fehlt B. — 3, 6. cy-
thara B. — - 6, 5. Terrae creas B. — 6, 6. Dum circ. B. — 6, 6. P. regi p. B.
— 7, 1. Yesse rad. B. — 7, 4. Thorus B. — 8, 7. (0) rex mundi et B.
263. De s. Maria.
1. Ave plena gratiae,
mater misericordiae,
sincta Maria.
Per quam omnis gratiae
fons ortus est ecclesiae,
sancta Maria.
2. Laude digna angelorum,
sume laudes peccatorum,
sancta Maria.
. Spes reorum, spes lapsorum,
laetitia beatorum,
sancta Maria.
3. Te Oabriel laetificavit,
te paraclitus obumbravit,
sancta Maria.
Pater summus magnificavit,
dum filio matrem creavit,
sancta Maria.
4. 0 gloria, o gaudium I
dum genuisti
altissimi unigenitum,
sancta Maria t
0 domina, o dominum
propitium fac
nobis tuum primogenitum,
sanctaMarial
5. Tuam pertransiit
gladius animam,
cum in crucifixi
7.
latere defixam
cerneres lanceam,
sancta Maria.
Vincula, colaphi,
blasphemiae, spinea
corona, flagella
clavique te matrem
corde cruentarant,
sancta Maria.
0 laetitia!
o resurrexit
dominus,
eu, virgo, vivit
tuus fihus,
sanctaMaria!
Oregina,
o regnat, vincit,
imperat,
non moriturus
tuus unicus,
sanctaMarial
Nunc super choros angelorum
exaltata
a dextris filii
mater regaas,
coelesti gloria
circumdata,
sancta Maria.
203 —
I
0 virgo, o domina,
o mater regina,
sancta Maria!
Nostri memor esto in miseri-
cordia
in hac miseria,
nos exules
reduc ad aeterna
tabernacla,
sancta Maria.
a. Text. Mone No. 527 (2, 314.) aus: Hs. eu Admont o. N. 12. Jahrh.
mit Neumen.
b. Lesarten. 3, 4. s. te magn. Suo filio Hs. — 5, 11. cruentaverant Hs.
— 7, 9. Tuos ex. Hs. — 7, 11. tabernacula Hs.
264. De beata Maria virgine.
1. Ave Maria, gratia plena,
Dominus tecum, virgo serena.
2. Benedicta tu in mulieribus,
Quae peperisti pacem hominibus
Et angeus gloriam.
3. Et benedictus fructus ventris tui,
Qui, cohaeredes ut essemus sui
No8, fecit per gratiam.
4. Per hoc autem Ave
Mundo tam suave,
Contra carnis iura
Genuisti prolera,
Novum stella solem 8.
Nova genitura.
5. Tu parvi et magni
Leonis et agni
Salvatoris Christi
Templum extitisti,
Sed virgo intacta.
Tu floris et roris,
Panis et pastoris 9.
Virginum regina,
Bosa sine spina
Genitrix es facta.
a. Text. Mone No. 402 (2, 112.) aus
14. Jahrh. (A). Hs. tu Stuttgart Bibl. 20. f.
123. f. 190, mit der Melodie, 13. Jahrh. (C).
Hs. das. aus gleicher Zeit (E). — Daniel II, 92. e Cod,
Cod. Wftrzenborn. saec. XIV. (G). Text. seq. (H).
Tu civitas regis iustitiae,
Tu mater es misericordiae,
I )e lacu fecis et miseriae
Theophilum reformans gratiae.
Te collaudat coelestis curia,
Quae mater es regis et filia
Per te reis donatur venia,
Per te iustis confertur gratia.
Ergo maris stella,
Verbi Dei cella
Et solis aurora,
Paradisi porta,
Per quam lux est orta,
Natum tuum ora:
Ut nos solvat a peccatis
Et in regno clantatis,
Quo lux lucet sedula,
Collocet per saecula.
Hs. jbu Strassburg E. 60. £. 75.
5. 13. Jahrh. (B). Hs. das. Breviar.
Hs. zu Lichtenthal, 14. Jahrh. (D).
Mon. 16. saec. XIII. (F).
Seq. Dav. 1495 (I). —
(K),
(0). TorrenU (P). — Wackernagel I, 152. aus: Miss. Mog. 1482
Miss. Mog. 1507 (K), Halberstajt. 1511 (L), Minden. 1518 (M), fratr. Paris. 1520
— Adelph. (
(Qj, Mog. 1497 (R).
(N). - Adelph.
~ "" Steht auch im Cod. Einsidl. 866. saec. XII. mit der Me-
und im Cod. S. Gall. 546 (Brander).
b. Lesarten. 1, 2. virgo ser. fehlt K. — 2, 2. Ave pep. A. — 2, 3. gloria
E. — 3, 2. Qui feUt H. — 4, 1. h. enim AF. — 4, 4. G. notam prol. H. —
4, 5. Nova E. — 4, 6. Mira g. B. — 5, 8. salva thoris A. — 6, 5. Sed aater
int. HOP. Sed viro int K. Et virgo int. G. — 5, 6. Tu ea floria H. Floris
— 204 —
tu I. Tu roris et florig 0. fl. et toris A. — 6, 2. Quod mat. A. — 6, 8. De luto
BC. — 6, 4. reformas F. Mone. reforttis A. die andern reformans. — 7. fehit BC
— 7, 2. Quod m. Mone. qui m. Dan. (Druckf.) — 7, 1—8. tn E: Tibi ao*
favent obsequia, Qua es dei mater et filia, Per te reis donatur venia. — 7, 8.
regis don. M. veniam A. — 7, 4. steht in G vor 3. — 8, 2. Verba Dan. (Drudtf.).
— 8, 3. Et fehlt A. Tu sol. B. — 9, 1. salvet FKN. Wack. salvat H. mmdet
C. — 9, 2. Et fehlt H.
c. Bemerk. „Am hdufigsten kommt der 8. g. adonische Vers var: 80 hier
im Eingange, wahrend die iibrige Scquen* aus sechs-y sieben- und achttilbigcu
trochdischen und eehn- und elfsubigen jambischen Versen besteht." Bartsch S. 195.
2G5. De sancta Maria.
1. 0 virga ac diadema purpurae regis, quae es in clausura tuasicut
lorica ;
2. Tu frondens tioruisti in alta vicissitudine, quam Adam omiie genua
humanam produceret
3. Ave, ave, de tuo ventre alia vita processit, qua Adam filias soos
deuudaverat.
4. 0 ilos, tu non germinasti de rore nec de guttis pluviae, nec aer de-
super te volavit, sed divina claritas iu nobilissima virga te pro-
duxit,
5. 0 virga, floriditatem tuam Deus in prima die creaturae suae prae-
viderat,
6. Et de verbo suo auream materiam, o laudabilis virgo, fecit.
7. 0 quam magnum est in viribus suis latus viri, de quo Deus formam
mulieris produxit, quam fecit speculum omnis ornamenti sui et
amplexionem omnis creaturae suae.
8. inde concinunt coelestia organa et miratur omnis terra, o laudabilis
Maria, quia Deus te valde amavit; quam valde plaugendumet
lugeudum est, quod tristitia iu crimine per consilium serpentis
in mulierem fluxit.
9. Nam ipsa mulier, quam Deiis matrem omnium posuit, viscera sua
cum vulneribus ignorantiae decerpsit et plenum dolorem generi
suo protulit.
10. Sed, o aurora, de ventre tuo novus sol processit, qui omnia crimina
Evae abstersit et maiorem benedictionem per te protulit, quam
Eva hominibus nocuisset.
11. IJnde, o salvatrix, quae novum lumen humano generi protulisti, col-
lige membra iilii tui ad coelestem harmoniam.
a. Text. Mone No. 580 (2, 893.) aus: Hs. zu Wiesbaden 8. oben Nr. 127.
— Daniel V, 330. hat den Text aus Mone.
b. Le8arten. humanam Hs. humanum scheint besser. M. „Malim legere
produxerat. In Adam omne genus humanum dedit poeuam.u Dan.
266. De beata Maria.
Salve porta chrystallina,
Vivi panis officiua,
Dirae mortis medicina,
FlosmuudiMaria:
Salve rosa carens spina,
Virga florens vi divina,
De qua nux amygdalina
Crevit vitae via.
— 205 —
f. Salve virgo virtuosa,
Dei mater gloriosa,
Plena sancto flamine :
Te laudamus, ut condigne
Nos acccndat Deus igne
Caritatis geminae.
L Mira rei novitas,
Virgo impraegnatur,
Mira Dei caritas,
Deus incarnatur.
L O novum connubium,
8oli nubit stella,
Novum puerperium,
Parturit puella.
L Moyses aua iacuit
Scirpea fiscella,
Haec, qua Dcus latuit,
Virgo est tenella.
>. Auris et mens pervia
Deo sunt iugressus,
Non patent vestigia,
Quibus est egressus.
a. Text. Mone No. 370 (2,
fo. 87. 13. Jahrh. — Daniel V,
b. Bemerk. 2. caritas gem
Liedern ignis geminus genanvt."
vndcrn Pein, Schmerz, denn es
7. Sicut vitrum radio
Solis penetratur,
Inde tamen laesio
Nulla vitro datnr:
8. Sic, innno subtilius,
Matre non corrupta,
Deus Dei filius
Sua prodit nuptA.
9. Prodit cogitatio
Clausa cordis vena,
Pracgnans absque vitio
Parit sine poena.
10. Non perit lux oculis,
Cum lux evagatur,
Nec in ortu flosculis
Mater defloratur.
11. Candens pluaquam lilium,
Vernans plus quam rosa,
Tuum roga filium,
Virgo speciosa,
12. Ne post mortem puniat .
Nos inferni pocna,
Sed tecum reficiat
Angelorum coena.
63.) aun: Us. zu Mtwchen, von Kaisersheim,
251. hat den Text aus Moue.
, „die Liebe Gottes und des Nachsten, in andem
Mone. — 9. poena „hei$Ht hier nicht Strafe,
bezieht sich auf Gen. 3, 13/* Mone.
267. De sancia Maria.
I. Matri consolationis
Filii salvationis
Fidelis adoptionis
Grates reddent cum precibus :
Lingua menti gerens morem
Cordis exprimat fervorem,
Unum resonent tenorem
Vota cum vocis laudibus.
I. Ab aeterno ordinata,
In figuris praesignata,
In scripturis propbetata
Praeludio sub mystico :
Digna Dei mater esse,
Virga de radice Iesse,
Floe eoeli de terrae messe
Bore proce88it coelico.
3. Plena bonis virgo grata,
Dives donis ac donata,
Votis Dei desponsata
Per Gabrielem nuntium :
Fidem dedit et obedit,
Verbo credit, verbum edit,
Mentem ventrein verbo cedit
Grato gratum hospitium.
4. Mundus stupct, haec puclla,
Tam pusilla quod novella,
Mellis stilla, maris stella,
Se contincntcm contiuet:
Cuncta cum patre causantem,
Matris iu sinu pausantem
Hunc infantem, sed gigantem,
Qui manu coelos sustinet.
206 -
Carnem verbo genitricis
Iure dat et lac nutricis,
Pannos vice obstetricis,
0 quanti qualis gerula !
Conpatitur patienti,
Conmoritur morienti
Et congaudet resurgenti
Salutris nostrae sedula.
Tantis meritis onusta,
Tantis gratiis venusta,
Imperatrix o augusta,
Coeli regnans in regia!
Nobis, mater et matrona,
Sperantibus tua dona
U triusque vitae bona
Da, nam potes, ex gratia.
a. Text. Mone No. 583 (2, 397.) aus: Hs. zu Qratz "/51. 13. Jahrh. mit
Ncumen.
b. Lesarten. 2, 5. Signa Hs. — 4, 2. quam fur quod w&re besser, dem
noveila stilla kann man nicht wol als Ablativ construiren, sondem e$ igt eine
Apposition. M. — 4, 5. Causantem fur creantem, daher ist iuncta fur cuncUt»
der H8. cin Schreibfehlcr. M.
268. De beata Maria virgine.
1.
2.
Verbum bonum et suave
Personemus illud Ave,
Per quod Christi fit conclave
Virgo, mater, filia:
Per quod Ave salutata
Mox concepit foecundata
Virgo, David stirpe nata,
Inter spinas lilia.
Ave, veri Salomonis
Mater, vellus Gedeonis,
Cuius magi tribus donis
Laudant puerperium :
Ave, solem gfcnuisti,
Ave, prolem protulisti,
Mundo lapso contulisti
Vitam et lmperium.
Ave sponsa Verbi summi,
Maris portus, signum dumi,
Aromatum virga fumi,
Angelorum domina:
Supplicamus, nos emenda,
Emendatos nos commenda
Tuo nato ad habenda
Sempiterna gaudia.
a. Text. Mone No. 381 (2, 75.) aus: Hs. zu Stuttgart Bibl. 20. f. 2. mit
der Melodie, 13. Jahrh. (A). Zwei Hss. zu Bern, 14. Jahrh. tnit der Melodie,
No. 47. u. 620. (B). Beichetiauer Hs. zu Karhruhe, No. 209. mit der Mclodic,
14. Jahrh. (C). Beichenaucr Pap.-Hs. No. 36. f. 94. 14. Jahrh. (D). JHc 4 letzten
Zeilen in geschriebenen Zusdtzen zu einem alten Messbuch in Neuhausen bei
Fforzheim (E). Hs. zu Gratz *%. 14. Jahrh. (F). Hs. zu Venedig Glafs. 3.
Cod. 32. 15. Jahrh. (G). Hs. zu Munchen, Clm. 10075. 14. Jahrh. mit der Mc-
lodie (H). Hs. zu S. Peter in Salzburg V, 16. 14. JaJirh. als sequentia (I). Hs.
zu Munchcn, Cgm. 101. mit Noten, 14. Jahrh. (K). Hs. im Seminar zu Trient,
14. Jahrh. mit flotcn (L). Hs. des 13. Jahrh. zu Bheinau, dic ich nicht vcr»
glichcn. — Daniel II, 93. V, 254. aus Cod. Mon. 14. saec. XIU. (M). — Tcxt
acq. (N). Seq. Dav. 1495 (0). — Miss. Colon. 1504 (P), Mogunt 1507 (Q),
Halberstat. 1511 (R), Minden. 1513 (S), fratr. Paris. 1520 (T). — Adelph. 130
(U). Clichtov. IV, 216. (V). — Wackernagel I, 133. aus: Miss.Lubeck. kurz
nach 1480 (W), Mog. 1482 (X), Mog. 1497 (Y), Magdeb. 1493 (Z). Clichtov.
1515 (a).
b. Lesartcn. 1, 2. Personetur H. — 1, 8. lilium ACNU. „Daniel hdlt
lilia fiir einen neu gemachten Singular, denn dieser ist nicht nothig, wol abcr
dcr Beim." Mone. — 2, 2. Die Texte schwankcn zwischen Gideonis und Gedeo-
nis, in dcr Kirchcnsprache herrscht Gedeon vor. — 2, 3. magis B. — 2, 4. lau-
dent N. — 2, 5. prol. gen. . . sol. prot EIN. Mone. — 3, 1. Av. sp. regis M.
Ave mater regis sum. X. Av. mater v. RT. Mone. — 3, 2. Mar. pectus B.
lignum d. C. dumit N. — 3, 5. Bupplicantes B. — 3, 6. emnadatoa A,
— 207 —
c. Btmcrk Eine Uebcrsetiuna aus / loimc iu Teutsch Bnxtl
1530»« ttcht bei " Wackenugel. Dm deuttckc Kirchcnl
und in Hoffmiuws tjQtBCh. des dcut&chen Kirrhcnhrrfrs bis nuf Lnthrrs
2t A. Hunnover 1*54. & 367/*
269* De beata Mnria viraine.
1. Ave cella novae le^is,
Ave parens novi regis
Sine viri scmine :
Ave virgo mater facta,
Mater felix et intacta,
Decus onniis feniinae.
2. Ave porta parailisi,
Tuo coelitus praevisi
Reparantur diicfu :
Ave salus pcccatoriim,
Restauratrix anpelnrum
Ventris tui fructu.
3. Ave mater sumrai vcrbi,
Holofemis mors supcrhi
Et vita humilimu:
Ave mater Deo riigna,
Placa nobis. o benigna.
Tua prece filium,
Text Mnne N<>. 513 (2( 294.) aus. H«. §m Munchcn, Cgm. 71K. f. 48.
5. Jahrh. mit Notcn (A). // *)tgart Ribl. M. I V2. tS. Jahrh. (R),
b. Letarten. 2, 6. fructus B. — 4, 6. In terra v. B* — 5,2. N. prave B.
— 6. 3. saluti AB.
C, Bemerk. 2. cm-1. pracv. *1ir Ausinrtthtttn (iottr* Mitfli Ji>, 18, —
»Wei1 <hu<h ttr Erhisumj cin Theil <trr Mrnschcn eur Sciigh
dic ha*cn Kngel verlorcn haben, so wird Maria aitt die he Vcrniittluna
*>fe rostauralrix ftDgelorixm genamtt. Aurh den auien Knaeln wqa
iotung eum Hciie. EBeim in ep. ad Eph. 3, 10/' M<»ne
Ave sceptrum regiuin,
Vitae privilegiuin,
Gaudiuni mmTculiiini:
Avc munili ikunirw,
Nustra scribe nimiimi
In librn viventium.
Avc lilinni suave,
Nihil p&ve grave.
Ave, salntique fave,
Mundo eave, ave.
Ave templum castitatis,
Fidele dlfiztft&tia
Kt verom conclai
Ave, vfrjgo, tibi promo,
Tibi dicat omnis hoiuo:
Dei miitor avc!
//*. w Munchen, Cgm. 716*
270. De bt-trfa Maria virtfitw.
Imperatrix gloriosa
Fote&a et imperioea,
Un Ciiiistj generoea
Mater atque Blia:
Itadix l6B8e spociosa
Virga Borena et Grondi
Quam rigavit copiosa
Deitatis gratia.
Au.stcr levis te pcrflavit
Et perflando foecnndavit,
Aquiloneni qui fagavit
Suacum potentia:
Florem ergo gemiisti
Ex qim fiructum protulisti,
Gabrieli flum fnisti
Paranvni|iho rrrdula,
loseph iustus vir expavit,
Istam ilum coiisiikravit,
Bdene quod non temeravit
Florescentem virgulatn:
Hene tanien eonservavit
Arcattum, nec divulgavit
Spiuisam, seil magmficavil
Elonorans ut Dominam,
— 208 —
4. Coeli quondam roraverunt
Nubes, ex quo concreverunt
Concreteque stillaverunt
Virginis in utero :
Res miranda, res novella,
Nam procedit sol de stella
Rcgem dum parit puella
Viri thori nescia.
5. Ergo clemens et benigna
Cunctorumque laude digna
Tuo nato nos consigna
Pia per sufiragia:
Ut carnali quo gravamur
Compede, sic absolvamur,
Ut saluti transferamur
Ad coeli palatia.
a. Text. Mone No. 385 (2, 78.) aus: Hs. zu Munchen, Cgm. 716. t 60.
mit den Noten, 15. Jahrh. (A). Hs. eu Stuttgart Bibl. 20. f. 4. mit der Melo-
die, 13. Jahrh. (B). — Daniel II, 235. e Miss. Pataviensi 1491 (C). — Miss. fratr.
Paris. 1520 (D). — Steht aueh in Codd. Engelb. ^. gaec. XIV. Rheinau. 14.
Einsid). 765. gaec. XV. S. Gall. 546 (Brander).
b. Lesarten. 1, 4. Martyr. Dan. (Druckf.). — - 1, 7.
1, 8. D. pluria A. Mone. — 2, 6. Fructum ex quo B. Dan.
(Uruckf.). — 3, 3. irrigavit. Dan. — 4, 2. Ex quo nubes D.
que B. Mone. — 4, 4. uterura Mariae B. utero Mariae D.
Die Hs. A glossirt situlam richtig durch uterum. M. — 4, 6. processit B. —
4, 7. dum par. A. — 4, 8. nescia Maria BD. — 6,5. Ut mortali Dan. Etcameli
D. — qua A.
Q. produxit BD. —
— 3, 2. Ista. Dan.
— 4,3. Concretae-
v. in situlam Mone.
271. De sanda Maria.
1.
Imperatrix angelorum,
Consolatrix orphanorum,
Audi nos, o Maria!
Spes et salus infirmorum,
Sublevatrix oppressorum,
Audi nos, o Maria.
Tibi virgo decantantes,
Tuas laudes concrepantes
Audi nos, o Maria !
Text. Mone No. 585 (2, 399.)
Neumen. — Steht auch im Cod. S.
2.
In sublimi sedes throno,
Propulsata precum sono
Audi nos, o Maria !
3. Quae ut mater veneraris
Obtinendo, quod precaris,
Audi nos, o Maria!
Praeelecta sola soli
Nos commenda tuae proli,
Audinos, oMaria!
aus: Hs. zu Gratz 42f5]. 13. Jahrh. mit
Oall. 546 (Brander).
272. Sequentia de domina nostra.
1. Tibi cordis in altari
Decet preces immolari,
Virgo sacratissima:
Nam cum in sc sit inepta,
Tuo nato fit accepta
Per te precum victima.
2. Per te Deum adit reus,
Ad quem per te venit Deus,
Tu amborum media :
Pro peccatis immolato
Peccatorum praesentato
Precum sacrificia.
3. Nec abhorre peccatores,
Sine quibus nunquam fores
Tantodignafilio:
Si non essent redimendi,
Nunquam tibi pariendi
Redemptorem ratio.
4. Pro his facta singularis
Super cuncta principaris
Sub supremo principe :
Ergo virgo sic promota
Causa nostri nostra vota
Promovenda suscipe.
5. Quod si reos sancta spernis,
Ut quid sis praelata ternis
Hierarchiis, respice:
Tu reorum advocata,
Per te sit ipsorum grata
Causa coram iudice.
— 209 —
a. Text. Mone No. 528 (2, 316.) aus: Hs. zu Lichtenthal, 14. Jahrh. mit
der Melodie (A). Hs. itn Seminar zu Trient, aus gleicher Zeity mit der Melodie
(B). — Steht auch im Cod. S. Gall. 646 (Brander).
b. Lesarten. 1, 1. Ibi B. — 2, 2. ven. p. t. B. — 8, 1. aborre B. —
4, 2. principalis A. — 5, 2. pr. cernis A. — 6, 3. ierarchiis AB.
c. Bemerk. Vgl. Nr. 329.
273. De beata Maria vvrgme.
Orbis totus gratuletur,
Ghristianus praelactetur,
Signum sacrum ammiretur,
Quo creator collaudetur.
Archa Noe fabricatur,
Per quam mundus liberatur,
Thronus regi praeparatur,
Ubi . . . impetratur.
Virga Iesse gignit florem,
Apis mellis dat dulcorem,
Coelum stillat nobis rorem,
Stella Iacob fcrt splendorem.
Text. Mone Ko. 378 (2, 72.) aus
der Melodie. — Steht auch im Cod. S.
2.
3.
4. Haec est Hester imperatrix,
Sara risfts gfMieratrix,
Thecuites advocatrix,
Iudith hostis triumphatrix.
5. Paradisus voluptatis
Est Maria, praestans gratis
Signum immortalitatis
Ad fontem iocuuditatis.
6. Paradisum hunc quaeramus,
Cibum vitac glutiamus,
Aquas dulces hauriamus,
Ut feliciter vivamus.
Hs. zu Dofiaueschingcn, 14. Jahrh. mit
Gail. 546 (Brander).
274. De beata Maria virgine.
1. Mirandum commercium !
Virginis in gremium
Deitatis
Et carnis connubium
Transit ad imperium
Pietatis.
2. Lapso namque gcnere
Humano pro scelere
Matris Evae
Missus ad hanc propere
Gabriel cum foedere
Promit ave.
3. „Ave", inquit, „Maria,
Gratia plena,
Dominus tecum.
Audi, virgo regia,
Nec sis dubia,
Paries Iesum."
4. Respondit haec : „quomodo
Fiet, angele Dei?
Iam virum non pcrtuli."
8.
Fert, „eiau, hic, „a modo
Scies, nam virtus tibi
Obumbrabit altissimi."
At virgo: „ecce ancilla Dei,
Fiat, ut dixisti."
Grande verbum in illa,
Quod factum est caro Ghristi.
Mox ut „fiat" incepit,
Verum Deum concepit
Et hominem,
Quo, qui Evam decepit,
Deceptum se decerpit
Per virginem.
0 verbum nectareum,
Quo gignit virgo!
Sed o virgo, quae Deum
Sic profert mundo!
Quaintum decet venerari,
Humana nec lingua fari
Nec angelus sufncit :
Ipsam tamen collaudantes
Pro modulo et orantes
Dicat quisque sicut scit.
14
210 —
Placa nobis donrinum,
Ipsos hostis hominuui
Scrvans a fraude.
H*. zu Pommersfelden bei Bambe\
9. Ave virgo virginum,
Lumen gestans luminum,
Ave et gaude !
a. Text. Mone No. 357 (2, 49.) aus:
o. N. 14. Jahrh. von franzosischcr Hand.
b. Lesarten. 2, 3. M. tuae Hs. — 2, 6. prosit Hs. — 4, 5. sciens Hs.
6, 1. Vox Hs. — (>, 5. dcccrpit ist feMcrhaft, cognovit ware besser, reimt ab
nur einsylbig. Mone.
c. Bcmerk. Ucbcr dic Keimc in dieser Sequenz spricht Bartsch S. 1H4. K
275. De beata Maria virgine.
1. Ave virgo gloriosa,
Coeli iubar, mundi rosa,
Coelibatus liliuin !
Ave gemma pretiosa,
Super solem speciosa,
Virginale gaudium !
2. Spes reorum es, Maria,
Redemptoris mater pia,
Rcdemptorum gloria :
Finis lethi, vitae via,
Tibi triplex hierarchia
Digua dat pracconia.
3. Virga Iesse florida,
Stella maris fulgida,
Sidus verae lucis:
Fructum vitae profercns
Et ad portum transferens
Salutis, quos ducis.
4. Florens hortus, aegris gratus,
Puritatis fons signatus,
Dans fluenta gratiae:
Thronus veri Salomonis,
Quae praeclaris coeli donis
Ornavit rei gloriae.
a. Text. Mone No. 631 (2, 318.) aus.
mit der Melodie. — Stcht auch im Cod.
b. Lesarten. 2, 5. ierarchia Hs.
5. O regina pietatis
Et totius sauctitatis
Flumen indeficiens :
Iu te salva confidentes,
Salutari sitientes
Potu nos reftciens.
6. Ad te flentes suspiramus,
Te gementes invocamus,
Evae proles inisera :
Statum nostrae paupertatis
Vultu tuac bonitatis
Clementer cousidera.
7. Cella fragrans aroraatum,
Apotheca charismatum
Salutaris :
Tuam nobis fragrautiam
Spirans infunde gratiam,
Qua ditaris.
8. Dulcis Iesu mater bona,
Mundi salus et matrona
Supemorum civium :
Pacem confer sempiternam
Et ad lucem uos supernam
Transfer post exilium. Amen.
Hs. des Seminars zu Trieni, 14. Jahr
S. Gall. 546 (Brander).
Salve mater speciosa,
Iam in coelis gloriosa,
Tc laudamus prctiosa
Per bissena gaudia :
Quorum primum habuisti,
Quando Christum concepisti,
Gabrielem audivisti :
„AveplenagratiaIu
276. De beata Maria virgine.
2. Secundum, quod exclamavit
Elizabeth, te vocavit
Christi matrem, exultavit
Iohanucs in utero:
Tertium de Ihesu nato,
Per pastores publicato,
Ab angelis venerato
Cantantibus puero.
211 —
3. Quartum, magi cum venerunt,
In&ntem adoraverunt,
Procidentes obtulerunt
Sibi tria munera :
Quintum, templo praesent&tur,
Ulnis senis deportatur,
Qui dimitti se testatur
Tunc in pace libera.
4. Sextum fuit, cum monetur
Ioseph, ut reverteretur
Ab Aegypto, tolleretur
Genitrix cum filio :
Septimum, cum postulatum
Invenisti, virgo, natum
Et in templo collocatum
In doctorum medio.
5. Octavum sex hydriarum
Tunc in viniun conversarum,
Ad decorem nuptiarum
Convivas laetificans :
Nonum fuit, cum revixit,
Sicut antea praedixit,
His, in morte quos afflixit,
Se vivum testificans.
a. Text. Mone No. 459 (2, 170.) aus: Hs. zu Lichtenthal vomJ.1400 (A).
Hs. zu Karlsruhe, o. N. vom J. 1440. f. 7. (B) als Gaudia b. M. v. Reichenauer
Hs. das. No. 36. f. 21. 14. Jahrh. (C). — Steht axtch im God. S. Gall. 546
(Brander).
1, 1. gloriosa B. Gaude virgo graliosa, In excelsis gl. C.
— 1, 3. generosa C. — 1, 5. hab. fchlt B. — 1, 6. corrig.
dum C. — 2, 2. E. quae te B. - 2, 3. Chr. fehlt B. —
2, 4. Infans in B. — 2, 7. veneratus A. — 3, 1. In quarto m. v. AC. — 3,4. Ei
tr. B. — 3, 5. Quinto A. — 3, 7. Qui deum deprecabatur Dicens me p. B. —
4, 2. revertetur B. — 5, 2. Et in v. AC. — 5, 3. A. communem nup. B. —
5, 4. laetificas A. — 5, 7. Is in monte quos affixit A. — 6, 1. Decimum fuit te
B. vere C. — 6, 2. coelis A. Christo coel. B. — 6, 4. Dolores et B. — 6, 6.
Undecimum B. — 6, 6. Et fehlt A. Et cunctos conf. B. — 6, 7. Confortans A,
corrig. ipsos donis C. et inflavit B. — 6, 8. Sept. fehlt B, dafur donis sancti
spir. — 7, 1. Duodecimum B. — 7, 2. regnum B. — 7, 3. societates ang. B. —
7, 6. Quem vid. q. A. — 7, 6. illud ire B, also fur Uluc. — • 7, 7. Cui fr. A.
Cuiu8 C. Quem spectares ut volebas B. — 8, 1. Ut nos omnes qui rog. A. —
8, 2. Et qui t. praeoptamus A. fehit B. — 8, 3. Gaudio A. Ut habita resuma-
mus B. — 8, 4. Tua vera gaudia B. saecula C. — B. wiederholt als 8, 5. 6.
Quod tecum permaneamus In aeterna gloria.
6. Denum vero te praesente
Et in coelos ascendente,
Tuos ergo attendente
Clamores et gemitus :
Undenura, cum visitavit
Et amicos confortavit,
Confortatos inflammavit
Septem donis spiritus.
Duodenum, cum coelorum
Intrans regna angelorum
Sociata es sanctorum,
Regina, agminibus:
Vidisti, quem diligebas,
Ad quem ire cupiebas
Et quo frui sitiebas
Angelis cantantibus.
8. Ergo omnes te rogamus,
Ut qui tua frequentamus
Gaudia, te videamus
In aeterna gloria.
b. litsarten.
— 1, 2. speciosa B.
Iesum C. — 2, 1. S
Gratuletur orbis totus,
Sacri fontis unda lotus,
Psallat sonus et aegrotus
Lucis orto sidere:
277. De beata Maria vvrgme.
Iocundetur beatorum
Coetus omnis angelorum,
In domino dominorum
Bonum est confidere.
U*
212 —
Qui cum tantus sit et talis,
Gui nullus coaequalis,
Ros deseendit spiritalis
Virginis iii gremium:
Carne sumpta nobis natus
Et a patre nobis datus,
Dans ingratis non ingratus
Immortale praemium.
Fclix Iesse gigncns prolcm,
Virga florcm, virgo solem,
Flos designat salvatorem,
Virga florens virginem :
Res insignis et novella,
Flos de spinis, sol dc stella,
Sicque sununus cx puclla
Rex habet origiuem.
a. Text. Mone No. 379 (2, 72.) aus:
4. Benedicta glflriosa,
Floris decor, vernans rosa,
Supcr omncs speciosa
Casta parit tilium :
0 miranda genitura,
In qua virgo paritura,
Virgo semper permansura
Castitatis lilium.
5. Mater Dei, matcr pia,
Stella maris, vitac via,
Tu coelestis harmonia
Matris privilcgio :
Reddc matcr pietatis
Nos purgatos a pcccatis
Dc profundo tempcstatis
Sauctorum collcgio.
Us. zu Donaueschingcv, 14. JaJirh.
(A). Reichenauer Pap.-Hs. No. 36. Bl. 110. zu Karlsruhc (B). Reichenauer
Perg.-Hs. No. 161. Bl. 153, mit der Mehdie (C). — Stelit auch im Cod. S.Gall.
646 (Brander).
b. Lesarten. 2, 7. dans fehlt B. — 3, 2. Virga profert A. — 3, 4. V.
florem A. — 3, 6. Rex ABC. — 8, 6. Bpina A. — 3, 7. Fitque B. — 3, 8. ha-
bens B. — 4, 1—4. steht nach 4, 6—8. in BC. — 4, 3. Virgo super spec. B. —
4, 4. parens B. Bieser Vs. steht in D 4, und hier 4, 8. — 6, 1. virgo p. B.
278. De beata Maria virgine.
4.
Salve virgo praeelecta,
Domino mater elccta,
Saeculo salus directa,
Stirpe nobili concepta.
Salve oliva novella,
Novae gratiae puella,
De radice Iessc sata,
Virga florens, virgo nata.
Salve rosa speciosa,
Filia deliciosa,
Templo Deo praesentata
Hostia viva et grata.
SaJve porta sigillata,
Columba immaculata,
Iosep sancto desponsata
Solo domino dicata.
Salve dccus castitatis,
Regina virginitatis,
Verbis docta Gabrielis
Esse matrcm summi regis.
Salve verbo impracguata,
Ab Elizabcth beata
Bcncdicta nuutiata,
A Iohanne salutata.
7. Salve Dei parens facta,
Virgo pcrmanens intacta,
Imperatrix coelcstium,
Mediatrix terrestrium.
8. Salve sidus saeculorum,
Stella maris, dux caecorum,
Per stellam magis panderis,
Dei raater agnosceris.
9. Salve virtutis excmplum,
Filium ferens in templum
Vere munda, non mundanda,
Stor6'/.o<; sacrosancta.
10. Salve ducta in Aegyptum,
Veram lucem ferens Christum,
In tenebris umbrae mortis
Datis lumen lucis . . .
11. Salve mater credentium
Iudaeorum et gentium,
Cum domino Emmanuel
Repatrians iu Israel.
12. Salve venerabilis,
Dulcis et amabilis,
Talis filii gcnitrix,
Tanti iuvcnis alitrix.
— 213 —
13. Salve digna exspectatrix,
Cuius fides operatrix
Credidit evaugelium
In salutem credentium.
Salve nuiter crucifixi,
Quo pendente, astans ipsi,
Crederis mater Inlianni,
Ipse tibi piae niatri.
Salve nati morte plaugens,
Sed destructa morte gaudens,
Ipso resurgente plaudens,
Coelos ascendente paugens.
14
15
16. Salva sponsa, sponso grata,
Voce sponsi evocata
Super choros angelorum,
Primatum tenens coelorum.
17. Salve virgo mater . . .
In praeclara poli aula
Tuo nato regi regum
Conregnans in aevum.
18. Salve tili salvatricis,
Pro amore geuitricis
Tuos serva, rege, salva
Per saeculorum saecula.
a. Text. Mone No. 521 (2,305.) aus: Hs. zu JAchtenthal, M.Jalirh. „Nach
den Reimen auf ix (12. 13.) hat das Lied einen tcutschen Verfasser, und nach
den Reimettj Formen und Verderbnissen gehort es wol noch in das 11. Jahrh."
Mone.
b. Lesarten. 2, 3. sacra Hs. — 2, 4. Virgo fl. Ils. — 4, 4. dedicata Hs.
— 5, 4. mater Hs. — 10, 2. Der lieim Christum entstand aus der alten Schreibung
Xpum. — 11, 4. Repetens Is. Hs. gegen das Versmass. — 12, 1. S. o ven. Hs.
— 13, 1. inspetatrix Hs. ■— 13, 2. C. deitas op. Hs. — 14, 2. In qua pendenti
astas Hs. — 18, 4. saenila saeculorum Hs.
c. Bemerk. „Jede Strophe besteht aus mer achtsilbigenVersen, diezvoblfte
aber hat nur sieben Silben in den beiden ersten Versen, die hier munnlich aus-
gehen.u Bartsch S. 179.
279. De beata
Ave virgo gratiosa,
Virgo mater gloriosa,
Mater regis gloriae !
Ave fulgens margarita,
Per quam venit mundi vita,
Christus sol iustitiae.
0 oliva fructifera,
Tu pietatis viscera
Nulli claudis homiuum.
Nos exules laetificas
Ut vitis, dum fructificas
Salvatorem dominum.
Ergo te thronum gratiae
Cor adeat fiduciae
Et opem impetrabit :
Fons misericordiae,
Fons patens, fons copiae
Petcnti quid negabitV
Tu auri vas solidum,
Vas ornatum fulgidum,
Quod decore praeeminet :
Intulisti filium,
Qui elatus nimium
Saper omnes eminet.
Maria viryine.
5. Aetemae candor lucis,
Orbi quem introducis,
Per te nos irradiat:
Tibi salus omnium
Se dedit in filium,
Qui nos salvos faciat.
G. Tempus imples iubilaei,
Libertatem per tc rei
Recipiunt abunde :
Exulta Syon filia,
Sanctorum tibi millia
Deserviunt iocunde.
7. Tu es archa testamenti,
Quac coelestis sacramenti
Vim et robur contines:
Tu solium es gloriae,
Primatum coeli curiae
Imperatrix obtines.
8. Hoc gaudcs privilegio,
Quod in eodem filio
Communicas cum Deo:
Hic est, qui nos redemit,
Mortem morte peremit,
DetribuiwhA^
— 214
9. 0 vernalis castitas, 13.
Qua gratanter floruit,
0 aestiva caritas,
Qua fructus maturuit.
10. 0 virgo pulcherrima
Et incognita viro,
Per te iunguntur ima
Summis ordine miro.
11. Ave virgo, mater Dei,
Tu supernae sol diei
Et mundi noctis luna:
Clementior prae ceteris
Succurre nobis miseris,
Mortalium spes una.
12. Ave decus virginale,
Templum Dei speciale,
Per te fiat veniale
Omne, quod commisimus:
Tu nobis es singularis,
Tu nos ducas, stella maris,
Tu nos semper tuearis,
En ad te confugimus.
a. Text. Mone No. 525 (2, 312J aus:
Ad te pia suspiramus,
Si non ducis, deviamus ;
Ergo doce, quid agamus,
Post hunc finem ut vivamus
Cum sanctis perenniter:
Iesu Christe, fili Dei,
Tota salus nostrae spei,
Tuae matris interventu
Angelorum nos concentu
Fac gaudere iugiter.
14,
0 Maria, via vitae,
Nos ad hoc perduc: „Venite,
Patris mei benedicti !"
Corregnemus ut invicti
Cum Christo sublimiter:
Eia Iesu, rex benigne,
Fac vivamus tibi digne
Meritisque tuae matris
In gloria Dei patris
Laetemur feliciter.
Hs. des 15. Jahrh. zu Lichtenthal.
— Steht auch im Cod. S. GalL 546 (Brander).
b. Lesarten. 4, 5. milium Hs. — 5, 1. luc. cand. Hs. — 5, 6. faciet Hs.
— 8, 8. communitas Hs. — 9, 2. Quam Hs. — 9, 4. Quo fructu Hs. — 12, 1.
virgineum Hs. — Str. 13. steht auch unten in No. 322.
280. In honorem virginis prosa.
1. Gaude summi creatoris
Sponsa gloriosa,
Ave mundi salvatoris
Mater speciosa,
Salve divini fulgoris
Stella radiosa,
Tibi gaudia honoris
Dicam, Dei rosa.
2. Gaude virgo praeelecta
Divino consilio,
Super omnes praedilecta
In conspectu regio ;
Tibi dixit voce recta
Gabriel cum gaudio :
„Dei mater es effecta
Pneumatis mysterio."
3. Gaude dulcis consolatrix,
Divinum praeconium,
Inimicorum fugatrix,
Deitatis speculum,
Tu, benigna imperatrix,
Dei patris filium
Peperisti, mediatrix
Sis Dei et hominum.
Gaude coelorum regina,
Sol mirae fulgentiae,
Luna splendens, vitae via,
Fons supernae gratiae;
Nam tres reges, mater pia,
Regalis potentiae
Dona obtulerunt tria
Novo regi gloriae.
Gaude, laudibus ditaris
Humilis benignitas
Et cum Deo collaudaris
Sanctorum iocunditas,
Cum tu nati meditaris
Quanta est divinitas,
Resurgentis tunc laetaris,
Gum luxit humanitas.
— 215 —
6. Gaude templum Ihesu Christi,
Plenum sancti spiritus,
Digna tollere fuisti
Miserorum gemitus,
Tu laudare meruisti
Tuum natum coelitus,
Cum ad coelos prospexisti
Scandentem divinitus.
7. Gaude caritatis flumen,
Actus mundans noxios,
Sanctitatis tu cacumen,
Terrens adversarios ;
Flaminis aeternum numen
Yenit in apostolos.
(desunt 2 versus.)
a. Text. Mone No. 479 (2, 193.)
8. (demnt 4 vcrsus.)
Tu stdlarum claritudo
Sursum supra sidera
Assumpta es altitudo,
Dans divina foedera.
9.
Ergo mater Dei clemens,
Per haec nova gaudia
Te exoro, dum sum vivens
Cum Dei familia,
Ut conserver vita fruens
Ad Dei servitia,
Et post finem semper gaudens
Tecum sim in gloria. Amen.
Hs. zu Karlsruhe o. N. von 1440,
Dic Hs. zeigt die Lucken nicht an. Jede
aus:
mit dem fieisatz: Florentiae. Bl. 80.
Strophe hat nur zwei Beime. Mone.
b. Lesarten. 5, 1. dictaris Hs. — 7, 3. tu fehlt in Hs. — 8, 3. A. ettHs.
— 9, 2. Es ist vielleicht nona eu lesen, denn es scheint, dass in dem Lied neun
Freuden aufgeeahlt tvaren. Mone. — 9, 5. conseret Hs.
281. Dc beata Maria virgme.
1. Veni virgo virginum,
Veni lumen luminum,
Veni vena veniae :
Veni salus hominum,
Veni splendor ordinum
Coelestis militiae.
2. Consolatrix inclyta,
Veni, vide, visita
Certantes in acie:
Nos rege, nos excita,
Nos fove, nos suscita
De lacu miseriae.
3. Veni Iesse virgula,
Veni rosa primula,
Rosa carens carie :
Peccatorum vincula
Rumpe prece sedula
Praesentis familiae.
Magna, maior, maxima,
Reple cordis iutima
Coelesti teraperie:
0 lux beatissima
Esto nobis proxima
Rogans regem gloriae.
Ut nos iungat superis,
Dans nobis in dexteris
Post spem frui specie:
Quae regina diceris,
Miserere miseris
Virgo mater gratiae.
a. Text. Mone No. 656 (2, 359.) aus: Geschriebenen Zusatzen zu einem
Messbuch des 15. Jahrh. (A). Hs. des 13. JaJirh. zu Colmar Bl. lb. (B) mit der
Ueberschrift : de b. M. virgine. In der Sammlung des Gamans p. 508. (C). —
Miss. Mog. 1507 (D), fratr. Paris. 1520 (E). — Daniel II, 198. hat die 2 ersten
Zeilen aus dem Miss. Prag. 1507. — Steht auch im Cod. S. Gall. 54C (Brander).
b. Lesarten. 2, 2. Nos vide, nos visita BCI). — 3, 2. r. splendida A. —
3, 2. car uredine A. „dem Sinne nach besser, mimUchfur spina.u Mone. — 4, 1. 0
lnx beatissima BCD. — 4, 4. 0 1. clemcntissima E. Virgo prudentissima BCD. —
6, 6. Sui frui sp. D. — 6, 4. Ave reg. D.
— 216 —
282. De beata Maria virgine.
1. Veni mater gratiae,
Fons misericordiae,
Miseris rcmedium :
Veni lux Ecclesiae,
Tristibus laetitiae
Tu infunde radium.
2. Te reginam colimus,
Tibi laudes canimus
Ex affectu cordium :
Quae es in angustiis
Et in rebus dubiis
Salus et solatium.
3. 0 stella perfulgida,
Tu dira certamina
Maris huius reprime:
Simonis navicula,
Filii tunicula,
Ne scindantur prohibe.
. Portus navigantium,
Preces supplicantium
Filiorum suscipe:
Consolare flebiles,
Iuva pusillanimes
Et errantes corrige.
. Quae Deum hominibus
Et ima coelestibus
Iungis o puerpera:
Haereses interime,
Scismata tu destrue,
Firma pacis foedera.
Chemnitio in Examine Concil. Trident. (A). —
a. Text. Daniel II, 197. e
Miss. fratr. Paris. 1520 (B).
b. Lesarten. 1, 6. Nunc inf. A. — 3, 4. Symeonis B. — 5,5. Schismata-
que reprime A.
283. De beata Maria virgine.
1. Inviolata, integra
Et casta es, Maria,
Quae es effecta
Fulgida coeli porta.
3. Te nunc fiagitant
Devota corda et ora.
Tua per precata
Dulcisona
Nobis concedas
Veniam per saecula.
4. 0 benigna
0 regiua.
0 Maria,
Quae sola
Inviolata
Permansisti.
2. 0 mater alma
Christi, carissima,
Suscipe pia
Laudis praeconia,
Nostra ut pura pectora
Siut et corpora.
a. Text. Mone No. 614 (2, 435.) aus: Hs. von S. Peter No.63. zu Karls-
ruhe, 15. Jahrh. tnit dem Beisatz: In purificatione, post Gloria patri dicatur
immediate prosa sequens. Die Sequenz aber hat kcinen Zusammenhang mit
diesem Feste (A). In den italidnischen Kirchen trifft man dieses Lied hdufig
gedruckt an als Hymnus (B). — Daniel II, 326. e libro: Heures a Pusage de
Langres etc. Proll. Tom. I. Thesauri (C). — Miss. fratr. Paris. 1520 (D).
b. Lesarten. 1, 1. Inv. intacta A. — 2, 4. Laudum CD. — 3, 1. Quae n.
C. — 3, 3. Tu da p. D. — 3, 4. Dulcissima B. — 3, 5. concedat B. Mone. —
4, 2. 3. fehlen A. Mone.
c. Bemerk. „Diese Sequenz besteht aus vier Abs&tzen, die keint rhyth-
mische Harmonie haben, daher auch eine Wiederholung der Melodien nicht
wahrscheinlich.a Bartsch S. 23. — Eine deutsche Uebersetzung in 10 Veraen
hat Schlosser I, S. 242.
— 217 —
284. De beata Maria vvrgine.
1. Ave stella, ortus solis,
Ave mater summae prolte,
Ave Dei filia:
Ave sidus illustratum,
Rore saucto foecuudatum
Et foecuudaus omnia.
2. Tu finis es miseriae,
Principium laetitiae,
Dum lex cedit gratiae :
Patres quondam per figuram
Te noverunt parituram,
Sed iam patet facie.
3. Tu mater es orphanorum,
Spes et venia lapsorum,
Informatrix rudium:
Tu virginale speculum,
Tu lux illustrans seculum,
Electorum studium *
4. Te lingua laudat hominum,
Agmen deservit coelicum,
Coelestis hierarchia :
Te venam pudicitiae,
Matrem solis iustitiae,
Laudat omnis usia.
7.
0 Maria, mater pia,
Duc devios in hac via,
Ne labantur amplius :
0 Maria, mater Dei,
Ad te suspiramus rei,
Subveni velocius.
Te rogamus, exaudito,
Et quos vides corde trito
Deo reconcilia:
Nostras dele pia sordes
Et fac vere mundicordes,
Summi regis filia.
Virgo, decus virginale,
Fac in nobis veniale
Omne quod committimus:
Vulnus sana peccatorum,
Ad coelestis aulae thronum
Nos perduc, te poscimus.
Tuum uatum interpella,
Coeli lingua, maris stella,
Pro tuis supplicibus :
Iesu bone, miserere
Prece matris, et gaudere
Nos da cum felicibus.
Text. Morel No. 185. S. 117. aus: H$. zu St. Gallen No. 546 (Brander)
Bl. 246. mit dem Beisatz: Alia sequentia ad beneplacitum cantanda.
285. De beata Maria virgine.
1. Ave virgo gloriosa,
Manens plena gratia,
Vere tu es nata rosa
Regali prosapia.
Text. Miss. fratr. Paris. 1520.
2. Christus in te descendendo
Mundo dedit gaudia.
Nos adiuves liberando
De mortis ecclesia.
0 clemens o pia
0 dulcis Maria. Amen.
286. De beata Maria viryine.
Ave virgo singularis
Coeli luminaria.
Dei templum, lux solaris,
Cella pigmentaria.
Ave virgo, stella maris,
Mater es et filia.
Beatis circumvallaris
Angelis in gloria.
— 218 —
2. Ave virgo, quam dotavit
Verbi sola veritas.
Super omnes sublimavit
Te beata Trinitas.
Text. Miss. fratr. Paris. 1520.
Ergo laudes det Mariae
Praesens haec festivitas,
Cuius ductu precis piae
Gratiarum largitas
Nobis largiatur. Amen.
287. De beata Maria virgine.
1. Ave virgo virginum, Tu nostrum refugium,
Ave lumen luminum Da reis reraedium,
Ave stella praevia: Procul pelle vitia.
Mediatrix hominum 4. Intirmos tu visita,
Ablutrixque criminum, Mortuos resuscita,
Ave virgo regia. Da moestis solatia :
2. Castitatis lilium, Per te iustis gratia,
Consolatrix omnium, Per te reis venia
Peccatorum venia: Datur et laetitia.
Munda sordes scelerum, 5. Virgo carens simili,
Cicatrices vulnerum Tu quae mundo flebili
Terge plena gratia. Contulisti gaudia :
3. De peccati vinculo, Nos digneris visere,
Hoste, carne, saeculo Ut cum Christo vivere
Libera nos Maria : Possimus in gloria.
a. Text. Mone No. 368 (2, 61.) aus: Handschriftlichen Zusdtzen des
15. Jahrh. in einem alten Messbuch zu Neuhausen bei Pforzheim (A). — Cod.
Einsidl. saec. XV, mir in Abschrift besorgt von U. Morel (B). — Miss. Mogunt.
1607 (C), fratr. Paris. 1620 (D). — Daniel V, 136. hat die 1. Str. aus Cod. S.
Gall. 646 (E) und Y, 139. den Text aus Mone. — Steht auch im Miss. Athana-
tense 1631.
b. Lesarten. 1, 3. Ave virgo regia E. — 1,6. Et ablutr. C. — 2,6. Terge
cuncta crimina B. — 3, 6. Pelle pr. C. — 4, 3. solatium D. — 4, 4. iust. venia
Per te regis gaudia C. — 6, 2. Tuque C.
c. Bemerk. 1. „stella praevia, der Morgenstern, gleichbedeutend mit au-
rora, wie Maria in andern Liedern genannt wird." Mone.
288. De beaia Maria virgine.
1. Ave mundi gloria,
Virgo mater Maria,
Ave benignissima:
Ave plena gratia,
Angelorum domina
Ave praeclarissima.
2. Ave decus virginum,
Ave salus hominum,
Ave potentissima:
Ave mater Domiui
Genitrix altissimi,
Ave prudentissima.
Ave mater gloriae,
Mater indulgentiae,
Ave beatissima:
Ave mater luminis,
Ave honor aetheris,
Ave serenissima.
— 219 —
Ave candetis lilium,
Ave opobalsamuiu,
Ave fumi virgula :
Ave spleudidmima,
Ave dukis ave niitis,
Ave pia, ave laeta,
Ave Inciilissima.
Ave porta, ave virgo,
Ave rubens, ave vellus,
Ave felicissiwa :
Ave clara coeli geninia,
Ave aJma Cbristi cella,
Ave venustissinia.
Ave virga lesse orta,
Ave scala cueli lacta,
Ave nobilissima :
TexL Miss. fratr, Puris. 1520.
2.
Ave stirpe generoM,
Ave prole gloriosn,
Ave foetu gaudiosa,
Ave exeelsissima.
A?e rfrgO siugularis,
\vii dulci salutaris,
\\v digrie admiraris,
Aye mirandissiina :
Ave turtur tu quam uiuiida,
Castitate sed foecunda,
Charitate tu colunba.
Ave pudicissiinn.
Ave inundi iinpcratrix,
Ave nostra liiediatrix,
Ave mundi sublevatrix,
Ave nostruui gaudium
Nunc et iu perpetuuiii. Aineu.
289. I)e beata Muria virgme.
Ave mundi spes, Maria,
Ave mitis, ave pia,
Ave plena gratia:
Ave virgo singuiaris,
Quae per rubum designaris
Non passum incendia.
Ave rosa speciosa,
Ave lesse virgula,
Uuius fructus nostri luctus
Keiaxavit vincula.
Ave carens siniili
Mundo diu tiebili
Keparasti gaudium :
Ave, cuius viscera
Contra carnifi tuedera
Edideruut tilium.
Ave virgo, de qua nasci
£t de cuius lacte pasci
Rex coelorum voluit:
Ave virgiuuni lucerna,
Pa quam fulsit lux superna
His, quos uuibra tenuit.
Ave gemma, coeli lumiiiariuui,
Ave sancti spiritus sacrarium.
ti. O quam mirabilis
Bt quam laudabilis
Haec est virginitas :
In qua per spirituni
1 'ucta paraclitum
Fulsit foecunditas.
7. 0 quam saucta, quain sereua,
tjuaiu beiiigua, quam arnoena
Ksse virgo creditur:
Per quam servitus tiriitur,
Porta coeli aperitur
Kt libertas redditur.
8. U castitatis lilium,
Tuum precare titium,
Qui salus est huiniliuin,
Ne nos pro nostro viti<>
In distncto iudicio
Subiiciat supplicio.
3, Sed nos tua saiicte prece
Muudans a pQQGtttJ faiflfl
OoUoeet in iucis domu:
Ameti, dicat omiiis houio.
a. Text. Mone No. 619 (2,308.) Mtf wflVftwf. U.Jahrh.
Melodie (A). 11$. eu Admout o. A. /,'. JM, wdt MmmMH (B). //*. x*
, Cgni. 101. 14. Jahrh. mit der M :a#. Ciiu. 10076.
la/uh. [E). — Mi»a- Mogunt.
411 .
JaJwh. mU Noten (D). U&. zu GraU
1507 (Yu &Hr. lJiiriB. 1620 (G). — Neale p
- Danid V, 136. hat den Text au% Moiie,
264. e Mtfls. Sariabnriensi 156f>HI)
— 220 —
b. Lesarten. 1, 8. grat. feMt E. — 1, 5. 6. Ave digna stella maris* '.
plcns orhem gloria DF. — 2, 1. A. virgo sp. G. — 2, 2. Flos vernans per f
cula F. — 2, 3. Huius D. Quivis A. — 2, 4. Relaxabat H. R. crimina D.
3, 1—3 stehen nach 3, 4—6 in ABEF. — 3, 1. cares D.— 3,8. Contulistiga
C. — 3, 5. C. moris BE. iuris AC. mortis GH. — 4, 1—3 stehen nach 4, 3
in ABEGH. — 4, 6. iis G. genuit D. — 6, 2. 0 quam F. — C, 3. Est h. G.
6, 5. Fructus p. F. — 6, 6. F. divinitas BE. — 7, 1. 0 q. dulcis DF. — 7,
creditum A. Ex qua Christus nascitur DF. — 7, 6. traditur BE. — 8, 2.
f. t. E. Tnum exora f. DF. — 8, 3. Quae s. es AG. Quae s. est B. — 8, 5
flebili ADFH. — 9, 2. Mundos F. — 9, 4. Quam per te recepit homo DF.
c. Bemerk. 3. diu flebili „weil das A. T. uud die Erwartung auf Cl
stum lange gedauert hat." Mone.
290. De beata Maria virpiiw.
1. Ave nostrae spes salutis
Et humanao servitutis
Removens opprobrium:
Maria spe destitutis
Vitae raunus et virtutis
Confer beneficium.
2. Gratia tu singularis,
Stella maris, lux solaris
Dei paris filium :
Plena fluis, irao pluis,
Unde tuis pie luis
Peccati contagium.
3. Dominus, qui cuncta regit,
Trinitatis te elegit
Aulam et triclinium :
Tecum manens hostes fregit
Infernales et subegit
Per carnis commercium.
4. Benedicta quae praecellis
In matronis et puellis
Tenens privilegium :
Text. Miss. fratr. Paris. 1520.
Tu fons roris, vena mellis,
Tota dulcis nullum fellis
Habens seminarium.
In te nichil indecori,
Gloriantur in te chori
Supernoruni civiuin :
Mulieribus honori
Tuus partus est amori
Nationi gentiwn
Et quis tuae puritatis
Prosequatur digne satis
0 virgo praeconium ?
Benedictus, qui te gratis
Nobis dedit, ut peccatis
Afferret remedium.
Fructus pulcher ex colore,
Fructus dulcis ex sapore
Refectivus cordium :
Ventris tui natus flore,
Sed complutus coeli rore
Contra fructura noxium. Am<
Ave sidus lux dierum,
Ave gemma mulierum,
Quae lactasti regem verum
Genitorem filia :
Ave Verbi summi parens,
Ave rosa spinis carens,
Per te viret mundus arens,
Per te datur venia.
291. De sancta Maria virgine.
2. Ave verbi Dei cella,
Coeli decus, maris stella,
Serva servos a procella
Huius mundi noxia :
Mundum pingis novo flore,
Florem paris miro more,
Virgo manens cum pudore
Novi floris gratia.
— 221 —
Pele culpas, oMaria,
lesum placa prece pia,
Per te nobis detur via
Ari aeterna gaudia. Amen.
a. Text. Mone No. 518 (2, 302.) aus: Hs. zu Strassburg K. 316. f.
15. Jahrh. (A) als Oratio. Hs. der Stadtbibliothck zu Mainz, Karth. No.
f. 89. 14. Jahrh. (B). Hs. zu Miinchen, Clm. 7815. f. 35. 15. JaJirh. (C).
da$. Clm. «053. f. 215. 15. Jahrh. (D), als Oratio. Hs. das. Cgm. 101. f.
Mater regis et regina,
Morum dux et disciplina
De malorum nos sentina
Perduc ad coelestia :
106.
599.
Hs.
187.
(F).
Miss. fratr. Paris.
14. Jahrh. mit der Melodie (E). — Clichtov. IV, 217.
1520 (G).
b. Lesarten. 1, 2. Summi E. sacri D. — 1, 3. regem regum BCF. —
1, 4. Genitoris B. — 1, 5. verbis A. verbo Mone. „I)er Missverstand (verbi
CDEFG) ruhrt daher, wcil dic Hss parens fur Muttcr nahmen, cs ist aber das
Particip von pareo, und vcrbo sacro geht auf die Botschaft Gabriels.u Mone.
— 1, 6. spina CFG. — 1, 7. Per quam BCD. Mone. viget ACD. — 2, 1. dei
▼erbi G. — 2, 2. Muudi d. BEFG. — 2, 3. Scrus servos B. — 2, 4. Maris huiuB
il FG. Maris huius nescia Ew — 2, 5. novas uovo prole E. — 2, 6. Fl. pareus
B. Prolera p. uovo m. E. Pro). p. miro m. F. Fl. p. novo i». G. — 2, 7. ma-
nes A. — c. honore EF. — 2, 8. N. prolis E. Novae prolis F. — 3, 1. Reg.
mat. EFG. — 3, 6. Regem pl. ABDE. Roga regem F. Roga patrcm G. —
3, 7. Quia per te datur v. B. Quia per te patet v. EFG.
292. De baita Maria virgine.
Ave summo sita poli
Maria, quam decet coli
Tanquam spem credentium :
Gratia semper abundas,
Plena fundis undae mundas
Sordes delinquentium.
Domiuus potens ct fortis
Tecum mancus nostrae mortis
Vastavit incendium :
Benedicta gratularis
Tu, quae virum virgo paris
Carnis practer studium.
Text. Miss. fratr. Paris. 1520.
3. h\ te Christus humanatur,
Mulieribus negatur
Cunctis tale gaudium :
Et Adam quod perdidit pomo,
Benedictus novus homo
Solvit per supplicium.
4. Fructus sumine delicatus
Ventris casti flore natus
Cibus est egentium :
Tui tecum ut loceutur,
Amen iam vociferentur
Corda te psalleutium. Amen.
293. In festo s. Mariae ad nives.
1. Ad honorem matris Dei,
Quae est salus nostrae spci
In hac hora nunc diei
Hymnum demus dulciter :
Vere mater veneranda,
Super nivem dealbanda,
Invocanda, collaudanda,
Citanda huiniliter.
2. Ecce sibi virgo clemens
In hac dic niire splendens,
Templum iam ficri volens
Intra urbis moenia:
Miro niodo et stupendo
Contra teinpus peragendo
Solum aedis dealbaudo
Nive candidissima.
Affuit in visu virgo
Sacerdoti, summo viro:
Tu inquit cuni cuncto clero
Unacum patricio:
Ilem mirandam patefeci,
Vade, vide, ego gessi,
Aedifica, quod cxpressi, •
More quadratario.
— 222 —
Ita virgo more miro :
Aedifica nos in giro
Quadro lapide porphyro
Cum candore niveo :
Ad te, alma virgo mater,
Suspiramus incessanter,
Nos commenda condignanter
Christo tuo filio.
Text. Daniel II, 233. „Carmen recitabatar in choro Cftthedralis IV
taviensi." Daniel.
294. De beata Mariu virgine.
2.
Alma redemptoris raater,
Quam de coelis misit pater
Propter salutem gentium :
Tibi dicunt omnes Ave,
Quia mundum solvens a vae
Mutasti vocem flentium.
Iam viueae floruerunt,
Flores odorem dederunt,
Iam enim hiems transiit :
Sonet vox iocunditatis,
Quia tempus est aestatis,
Imber recedens abiit.
Novitate partus casti
Virgo cuncta renovasti,
Cum paris clauso cardine :
Stupet usus et natura,
Quod tu, virgo, paris pura
Sine virili semine.
4. 0 Maria, gignens florem,
Cuius mirantur odorem
Coelum, tellus, maria:
Partus tuus singularis,
Purum pure pura paris
Genitorem filia.
5. Audi, mater pietatis,
Nos gementes pro peccatis
Et a malis nos tuere :
Ne damnemur cum impiis
In aeternis suppliciis,
Peccatorum miserere.
a. Text. Mone No.483 (2,200.) aus: Hs. zu S. GaUen No. 452. (aiiaa546)
p. 141. 13. Jahrh. (A). Antiphonar von Beichenau zu Karhruhe No. 209. f.53.
mit der Melodie, 14. Jahrh. (B). — Neale p. 72. e Miss. Salzburgensi 1616 (G)
Miss. fratr. Paris. 1520 (D).
b. Lesarten. 1, 2. coelo C. — 1, 4. dicent A. dicat mundas a. C. Mundus
tibi dicat a. D. — 1, 5. Q. mundus s. ave AB. nich verbesserte nach der Ana*
logie vae doloris." Monc. Q. m. tollens a vae C. Quia per te nrandus evae
Mutavit v. f. D. — 2, 1—3 folgen in A: S. v. i. Q. t. e. ae. I. e. h. t I. ▼. f.
F. o. d. 2, 3. 6. wechseln in C. — 2, 4. sonat B. Summa v. D. — 2,6. I. re-
cenB ab. C. — 3, 1. Novitatem B. — 3, 8. Tu par. B. Dum par. C. — 8, 4.
Stupent D. — 3, 5. Quae tu D. Quum tu C. — 3, 6. Contra morem feminae C.
— 4, 1. Ave virgo gig. BC. — 4, 2. miratur B. — 4, 4. P. cuius 8. D. — 4, 5.
Pura purum pure D. — 5, 4. dampnentur A. Ne trahamur ad infernum Et tor-
mentum sempitemum D.
295. De beata Maria virgine.
Clemens et beuigna
Iugi laude digna
Maria,
Fer spiritalia
Nobis remedia,
Maria.
Tu plena gratia
Mater eximia,
Maria.
Solve peccamina,
Relaxa crimina,
Maria.
3. Restaura perdita,
Dimitte debita,
Maria.
Nos a miseria
Reduc ad gaudia,
Maria.
— 223 —
4. Parens Dei facta,
Mater sed intacta,
Maria.
Tu mundi domina,
Coelorum regina,
Maria.
Tibi sit gloria
Saecula per omnia
Maria. Amen.
No. 500. S. 126. aus: Hs.
mit versehiedener Melodie
zu St. Gallen No. 546, da-
(A). — Mi88. fratr. Parifl.
a. Text Morel
selbst zweimal, a?>er
1520 (B).
b. Lesarten. 3. Felix et beata, Deo foecundata, Maria. Restaura perdita,
Dimitte debita, Maria. 4. Parens dei facta, Mater sed intacta, Maria. Nos a
miseria Reduc ad gaudia, Maria. 5. Tu mundi domina Coelorum regina, Maria.
Sit tibi gloria Saecla per omnia. Maria. A.
r. Bemerk. Ueber die Reime domina : regina (4) spricht Bartsch S. 185.
296. In commemivratiom bvatac Mariae virrjinis.
1. Coelum Deus inclinavit,
Et descendit et intravit
Vas electum stirpe David,
Quod ante prnmiserat:
Per quod Verbo maritavit
Carncm, cui subiugavit
Coelum, ad quod rcportavit
Ovem, quae perierat.
2. Miro modo nos dilexit,
Qui pro uobis se despexit,
Dum sub nostra came texit
Suam maguitudincm :
Text. Neale p. 259. e Miss.
Tejrt aun Nealc.
Unde mori non neglexit,
Qui pro nobis resurrexit,
Et resurgens nos revexit
Ad vitam pcr Virginem.
. Gaude Virgo, mater Christi,
Quae ]>er aurcm concepisti,
Ncc in partu pertulisti
Pudoris dispcndium :
Quia Dcum genuisti,
Dum sic nostra tu fuisti
Salus, plcbi confer isti
Tunm patrocinium. Amen.
Nidrosiensi 1519. — Daniel V, 331. hat dcn
297. I)e beata Maria virgine.
1. Dulcis ave poenitentis
Consolatrix tc quaerentis
Miseratrix animae :
Parens prolis praeminentis
Carnis fragilis ct mentis
Aestus in nos reprime.
2. Tibi semper o beata
Inest pietas innata
Cum misericordia :
Tu es reis advocata,
Per te fuit reportata
Theophilo venia.
Text. Miss. fratr. Paris 1520.
3. Ad te flebiles clamamus,
Ad te lapsi suspiramus
Servi tui miseri :
Si sit multum, quod peccamus,
Tui sumus et speramus
Per te salvi fieri.
4. 0 clemens nos consolare
0 pia nos confortare
Digneris propicia :
0 dulcis propiciare,
Ne post mortem nos amarae
Morti reddant vitia. Amen.
— 224 —
298. De pietate Mariae virginis.
1 . Festinemus omnes vere
Matri Christi condolerc
In eius martyrio:
Laboremus cum fervore,
Et spereinus cum amore
In eius auxilio.
2. Immolandus bona serit,
Passionis locum quaerit
Natus Matris Virginis:
Quando Christus vinculatur,
Palmis strictis flagellatur,
Caesus flagris plurimis.
3. Virgo suum videt natum
A Iudaeis mane captum
Magnum dans suspirium :
Flagellatum, coronatum,
Foedis sputis attrectatum,
Saevum fert martyrium.
4. Extra castra ductus Iesus,
Unctus sputis, pugnis caesus,
Crucem fert in publicum :
Mater sequens Agnum mitem,
Repraesentans Sunamitem,
Natum deflet unicum.
5- Virgo videns flagellari
Et in cruce conclavari
Suum Unigenitum :
Patienter sufferebat,
Et constanter requirebat
Dextrac Dei digitum.
6- Virgo Mater stat sub Cruce,
Triumphante Christo duce
Per mortem turpissimam :
Luctus, planctus et ploratus,
Dolor, metus, eiulatus
Stringunt eius animam.
7. Christus Crucis in ambone
Constitutus, in agone
Septem verba protulit :
Mater praesens tribulata
Tam patrata quam plorata
Secum silcns contulit.
8. Calvum rident Helisaeum,
Iesum nudum, Verum Deum
Illudebant aemuli:
Et si Natum dehonestant,
Dolorosam commolestant
Matris mentem stimuli.
9. Inter fures deputatur,
Iesus felle tunc potatur,
Moritur innoxius :
Lanceatus, depositus
Est a cruce et sepultus,
Sic torquetur Fihus.
10. Cum haec videt Mater Christi,
Percussa est plaga tristi,
Stillant eius lachrymae:
Palluerunt Matris genae,
Turbant eam mille poenae
Atque plagae plurimae.
11. Cor praedulce, cor amoris,
Globus factus est doloris,
Vas amaritudinis :
Virgo corde lacessita
Quasi fuit sine vita,
Corruit exanimis.
12. In amara Christi morte,
Illa Martyr fuit corde,
Mortis fert supplicium:
Dolor ingens dolor ille,
Dicunt sancti plusquam mille,
Praecellit Martyrium.
13. Cuncta tremunt elcmenta,
Carpunt luna, sol lamenta
Condolente virgine:
Deo compar voluntate,
Pari flagrat charitate
Pro salvando homine.
14. Sola Virgo tenet fidem,
Constans docet et quod idem
Resurgetingloria:
Verac doctrix disciplinae
Nobis donet sine fine
Perfrui laetitia. Amen.
a. Text. Neale p. 41. e Miss. Andegavensi 1523. - Daniel V, 190. hatder,
Text aus Neale.
b. Lesarten. 6, 5. D. m. et singultus Ms. — 8, 4. Et sic Ms. — 9, 4
Latet ulcus, quod emendare nequeo. Neale.
c. Bemerk. 5, 6. Minus opportune imitatus est poeU versum illum h
Hymno Caroliuo: Dextrae Dei tu digitus. N. — 7, 1. Ex re ecclesiastica docu
— 225 —
mentmn petiit pocta. Sicut enim in ambonem ascendit diaconus, ut verbaEvan-
gelii populo nuDtiet, ita Curistus, qui formam diaconi i. e. servi receperau in
ambonem crucis ascendit, ut septem sua verba inde ecclesiaepronuntiaret N. —
I Ecclesia enim semper inter Martyres b. virginem numeravit^ quippe quae
durisEimum iu Filii sui Passione perpessa fuerit martyrium. N.
3.
Flofl pudicitiae,
Aula muudiciae,
Mater misericordiae,
Salve, virgo serena,
Vitae vena,
Lux amoena,
Rore plena,
Septiformis spiritus
Virtutibus
Ornantibus^
Ac moribus
Vernantibus !
Rosa iocunda,
Castitatis liliuni,
Prole fecunda,
Gignis Dei filiuin ;
Virgoque munda
Tu post piierperiuin.
Modo miro
Sine viro
Prole fecundaris,
Sumrai ducis,
\vre lucis
Partu decoraris.
Virgi flore,
Rubo rore
Virgo designaris.
299. De beata Maria virgine.
Vellereque,
Madenteque
Digna domini j»aris :
Virgo prolem,
Stelia solem,
Profers, expers pan
Ob hoc rite
Via vitae
Iurc predicaris,
4. Tu spes et refugium
Lapsorura humiliuni;
Tu medela eriminuni,
Salus poenitentium ;
Tu solamen tristium,
Levamen debilium ;
Tu purgatrix sordium,
Confirmatrix cordiunt.
5. Tu laus, tu remedium
In te confideutiuui,
Tu vitale praemium
Tibi servientiura.
6. 0 pia Maria, lapsis advocata,
Tu cunctis miseris dulcis spes et
grata,
Erige, dirige corda tuorum
Ad pia gaudia regni coelorum,
Quo vere gaudere. per te possi-
Cum natoque tuo regnantes si-
mus.
a, TexL Daniel II, 246.
h. Bemerk. „Non iu Germania natum est cannen: Angliae hafoes foetum,
spernendum opinor. Debeo illi viro, cui me permulta debere grata raeote
fateor, F. Wolfio: audias ipsum haec de prosa Mariana disserentem (p. 128,):
ttJa dftcr waren diese geistlichm Lais nur Paraphrasen lateinischer Originaie,
wovon ich — Dank sei es der freundschaftlichen Bemuhung des Hrn. Th,
Wright — ein merkwurdiges Beispiel mittheilen kann. In einer Hs. deshrit.
Museums aus dem 13. Jahrhundert ( Aruodel No. 248. fol 163* ) fand sich
namlich ein Cantus de Domina (Marta) post cantuin Aaliz mit darnnterge&etztcr
wglo-normandischcr Paraphrasc ; das tatein.Gedicht hatojfenhtu dic Sequensen-
form, daher die Faraphrase schon ganz den Typus der Laisform tr> beide
ind aher auch nach einer gegebenen durchaus componirtcn Mctodir nrmacht.
habe den Text dieser beiden Gedichte im Anhang unter No. XIII.
nach der Abschrift Wrighfs gcgeben, und sie nur nach der bei dcm Lais dc*
Ernoul befolgten Weise strophisch abgeteilt." DanieL
nec
Ktkrtin , Stqtttwa.
Yt*
— 226 —
300. De sanctis Maria et Salome.
1. Gaudeamus hodie,
Immensae laetitiae
Laudes extollantur:
Dum rcginae gloriae
Sorores egregiae,
Annae duae filiae,
Coronantur.
2. Felices Christi materterae
Et sorores Christiferae
Cum virtutum munere
Ad coelos applicantur.
3. Gratulatur civium
Coetus supernorum
In festiva solemnitate
Dei matris sororum ;
4. Eodem nomine vocatae,
Illius sanctitate
Nominis sorores,
Pollent multo gratiores.
5. Maria minoris Iacobi mater,
Cuius homo iustus,
Cleophas, erat pater,
Tezt. Morel No. 498. S. 280.
Bl. 307. mit der Melodie.
Nuptaque Alpheo;
Sed Maria, filia Salome,
Datur Zebedaeo.
6. Maria Magdalena
Haeque Dei matris sorores
Emerunt aromata,
Mysticos habentes odores,
Cupientes Christi vulnerum
Ungere livores
Et dicunt ad invicem :
Quis revolvet nobis lapidem
Adsepulchri fores?
7. Orto solis radio
Ipsarum visio
Clare consolatur.
Angelus terribilis,
Veste delectabilis
Amoto signaculo
Reserato tumulo
Eas sicaffatur:
Non est hic quem queritis,
Sed surrexit, ut dixit,
Vivens gloriatur. Alleluia.
aus: Hs. zu St Gcdlen No. 546 (Brander;
301. De beaia Maria virgine.
1. Gaude Dei genitrix, quam circumstant obstetricum vice concinentes
angeli gloriam Deo.
2. Christe patris unice, qui humanam nostri causa formam assumpsisti
refove supplices tuos.
3. Et quorum participem te fore dignatus es Iesu, dignanter eorum sus-
cipe preces,
4. Ut ipsos divinitatis tuae participes Deus facere digneris unice Dei.
Text. Miss. Halberstat. 1511.
1. Gaude Maria,
Templum summae maiestatis,
Gaude Maria,
Speculum virginitatis.
2. Gaude Maria,
Lex testamenti gratiae,
Gaude Maria,
Lux ornamenti gloriae.
302. De beata Maria virgine.
Gaude Maria,
Vera spes veri gaudii,
Gaudium nobis
Sit dulcis vultus filii.
0 pia mater
Misericordiae,
Salva nos, salva
Vena veniae.
3.
4.
a. Text. Mone No. 482 {2, 200.) aus: Hs. zu Miinchen, Cgm. 716. t 32.
15. Jahrh. mit der Melodie (A), — Text. Beq. (B). Adetph. 133 (C). — Wacker-
nagel I, 247, aus: F;s8, Ltibeek. kurz nach 14SO (D). Steht auch im Cod,
Rheinau, 23. f. 199.
b. Lesarten. 2. Oaude lux et omamenlum gloriae. Gaude Maria lex et
teBtamentuin gratiae BC. — 8t L 6. M. quae es v. b. C. quae sis B. — 3, 3. 6.
m nobia BC> — 4. 5, 1.2. fehlen BC, — 0 pta mater misericordiae, Salva hob
et Berva lu saeculoram Baecula. Amen. D. — 5, 3. 4. Salva dob et conserva per
omnia saecula B. Salva noB et omnes conserva p. o. s. C.
c Bemerk. „Im Anfange jedes Absaties werden die Worie Gaude Maria
wiederholt, im ersten und sweiten auch am Beginn des zweiten Stollen, im
dritten nur am A$ifanq des ersten, waJirend der iweite mit Gaudium nobis be~
ginnt. Das ubrige bildet den Schluss, der an jener Wiederholung nicht Theit
nimmt." Bartsch S. 141. — 2. r,Lex ist das aUe und Gratia das neue Testa-
ment. Chrisius hat das Gesetz des a. T. erfUUt und die Gnade des neuen gc~
C*en, Maria als die menschliche Vermittlerin der beiden Testamente wird da-
hier das Gnadengesetz genannt." Mone,
303.
Gaude mater luminis,
Quam divini numinis
Visitavit gratia
Maria.
Salve virgo regia,
Flore, fnictu caudida
Divina potentia
Maria.
Pleaa Dei munere
Meruisti gigaere
Prolem sauctitatis
Maria.
Tu virtutum speculum,
Perlustrasti saeculum
Luce claritatis
Maria.
De beaia Maria virgine.
5. Te adorant superi
Matrem omnis gratiae
Maria.
6. Ad te clamant miscri
De valle miseriae
Maria.
7. Audi preces, terge fletus
Nos commenda fi'io
0 Maria.
8. Ut nos tua prece suo
Collocet in solio
0 sanetissima
Maria.
a. Text. Mone No. 584 (2, 398.) aus: IIs. zu Stuttgart Bibl 20. f.75, rott
Neumen, 13.Jahrh.[A). Hs. das, Breviar. No. 123. f. 191. mit Neumen, 13.Jahrh.
(B), — Daniel il, 191. aus derselben Wiener Hs. wie aben No. 13. von Wolf
thm mitgetheitt (C). — Mibb. Mogunt. 1507 (D). — Steht auch im Cod. S. Gall.
546 (Brander).
b. Lesarten. 2, 1. virga D. — 3. sleht nach 4 D. — 4, 2. IllmtraBti A.
— 7, 1. A, voces A. — 8, 1. Ut n. suo prece tua AB. Ut uos buo tua precc
Mone.
W
- 228 — .
304. De beata Maria virgine.
1. Gaude virgo salutata
Gabriele nuncio.
Gaude mater iocundata
Iesu puerperio.
3.
!. Gaude resuscitata
Resurgente filio.
Gaude tua sancta prole
Assumpta cum gaudio.
Gaude sumpta et locata
Cum Iesu in solio.
Esto'nobis advocata
In magno iudicio. Amen.
Text. Miss. fratr. Paris. 1520.
305. De sancta Maria virgine.
6.
7.
Deus Deum genuit sine matre,
Virgo natum protulit sine patre.
0 stupenda nutritura,
Nutris Deum virgo pura
Gubernantem omnia!
0 quam mira genitura,
Creatorem creatura
Peperit cum glorial
Ergo mater, o Maria,
Tantus frater, prece pia,
Nos sua clementia
Emundatus a delictis
Simul iungat benedictis
In coelesti curia.
Amen dicat haec nostra turmula,
Laudans Deum percuncta sae-
cula.
aus: Hs. zu St. Gdtten 546 (Brander)
1. Gaude virgo speciosa,
Benedicta, gloriosa,
Christi mater praeelecta,
Spiritalis cella facta.
2. Gabriel emittitur
A superna curia,
Tecum, virgo, loquitur
Deferens haec nuntia:
3. Ave, inquit, innupta,
Dei plena gratia,
Salvatoris unica
Mater es et filia.
4. Hic ignotus apud patrem
Nobis notus fit per matrem,
Noster ergo factus frater
Per te, virgo, facta mater,
a. Text. Morel No. 188. 8. 120.
Bh 254.
b. Bemerk. Ueber das Rhythmische etc. spricht Bartsch S. 135. 136.
185. 186.
1. Gloria sanctorum
Decus angelorum
Ave Maria.
306. De beata Maria virgine.
4. Sordes voluptatis,
Aestus pravitatis
Dilue Maria.
Visita tuorum
Mentes famulorum
Dulcis Maria.
0 fons bonitatis
Nostrae paupertatis
Sis memor Maria.
5. Nobis Evae natis
Sinum pietatis
Aperi Maria.
6. Ne nos pro peccatis
Simus cum damnatis
Succurre Maria.
— 229 —
Sed ut nos beati
Simus coronati
Concede Maria. Amen.
Text. Miss. fratr. Paris.
1520.
307. De beata Maria virgine.
Gratulare plebs fidelis
Summo patri, qui in coelis
Regnat aeternaliter :
Ac in matris Dei laude
Toto nisu cordis plaude
Laudans hanc solenniter.
Haec est enim laude digna
Patrum scriptis et per signa
Figurata coelitus :
Haec est mater orphanorum,
Spes tantorum miserorum
Vitae reddens additus.
Gaude sponsa summi regis,
Gondimentum novae legis
Lactans coeli dominum:
Gaude mater incorrupta,
Gaude dulcis et innupta,
Gaude salus hominum.
Text. Miss. fratr. Paris. 1520.
4. Gaude rosa speciosa
Non attrita, non corrosa
Gelu neque glacie:
Ex qua sol iustitiae
Dono sapientiae
Processit mirifice.
5. Rex immensae pietatis
Ac totius bonitatis
Audi servos dulciter:
Matrem tuam collaudantes
Ac reatum deplorantes
Delictorum iugiter.
6. Tua sancta nos doctrina
Virgo mater et regina
Trahat ad coelestia :
Et mundatos a sentina
Vitiorum ad divina
Ducat coeli gaudia :
Quo te semper adoremus,
Gollaudemus, decantemus
In coelesti gloria. Amen.
308. De beata Maria virgine.
1. Iesu, fili summi patris,
Iesu, fili sanctae matris
Etintactae virginis:
Qui de coelo descendisti
Et descendens induisti
Veri formam hominis ;
2. Genitricis pia prece
Nos a luto, nos a faece
Peccatorum ablue :
Et concede vitam puram,
Et da pacem permansuram
Et salutem tribue.
3. Nobis tuis famulis
Nec non a periculis
Liberari annue:
Gloriosa Dei mater,
Guius natus est et pater,
Patris unigenitus.
4. Cuius alvum praeoptavit,
Praemundavit, praeaptavit
Utriusque spiritus ;
Nostris ora pro peccatis
Apud fontem pietatis
Et misericordiae.
5. Et da vere poenitere
Et delicta nostra flere,
Dum tempus est veniae :
Et cum tuo filio
Simus, et in solio
Perennis laetitiae.
— 230 —
a. Text. Morel No. 190. 8.121. aus: Hs. eu St. OaUen Ho. 546 (Bnadar)
Bl. 255. mit dem Zusats: Nostrorum Gallensium . monachorum ad nutom,
b. Bemerk. „In der sechszeMgen Strophe kommt der Weehsel des Reim-
geschlechtes (mdnnlich statt weiblich) vor Str. 3. 5, sehr h&ufig bei Adam v. S.
V." Bartsch S. 178.
309. De beata Maria virgine.
1. Iocundemur et laetemur
In Mariae matris piae
Gelebri memoria:
Virgo mater Deus pater
Homo Natus sacer Flatus
Laudis sint materia.
2. Gabrielis vox de coelis
Quem affatur protestatur
Parituram virginem :
Virgo credit et concedit
Et intacta mater facta
Novum parit hominem.
3. Crescit puer in virtute
Caeci claudi gentes mutae
Vident currunt et argutae
Vocis dant praeconia:
Text. Miss. fratr. Paris. 1520.
5.
Lepra languor mors curatar
Et adversa pars f ugatur
Svnogoga perturbatur
Haec videns magnalia.
Excaecata gens maligna
Visa detestatur signa
Crucem parat et indigna
Deus fert opprobria:
Sed mors victa superatur
Cum de somno suscitatur,
In quo nobis comparatur
Aeterna victoria.
Hic redemit quos peremit
Primus homo lapsus pomo
Ergo voce publica:
Proniores ad honores
Matris Dei dicant ei '
Ave salus unica. Amen.
310. De beata Maria virgine.
1. Iubilemus in hac die,
Quam reginae coeli piae
Dicavit ecclesia :
Haec est dies, in qua sua
Vota tibi, virgo, tua
Reddit haec familia.
2. Omne saeclum omni die
Servi virgini Mariae,
Sedin hacdevotius:
In hac psallas, in hac ores,
In hac laudes et labores
Et cantes iocundius.
3. Virgo, quae non habet parem,
Diem sibi singularem
Non iniuste vendicat:
0 quam digne sibi dari
Diem hunc et consecrari
Res inspecta praedicat
4. Hodiernae lux diei
Dies fuit requiei
Plasmatoris omnium:
Sic quievit in Maria,
Dum ipsius in hac via
Virgo fit hospitium.
5. Cunctae sunt tunc creaturae
Factae, dum opus naturae
Complet Deus nodie :
Universa tunc refecit,
Dum in matre, qui nos fecit,
Complet opus gratiae.
6. Dies olim oen^icta,
Dies quoque sancta dicta
Fuitistaseptima:
Quam benedicta dicaris,
Scimus, virgo singularis,
Et quam sis sanctissima.
— 231 —
7. Dum transis ad gaudiosum
Diem, relinquens poenosum,
Dies haec est media.
Haec de poenis nos educit
Mediatrix et adducit
Ad superna gaudia.
8. In hac die dum desperat
Grex pusiilus, qui tunc erat,
Fidem tenet firmius:
In hac die suspirantes
Ad seseque deprecantes
Obaudit frequentius.
Veneremur ergo, fratres,
Ut sanxerunt sancti patres
In hac die virginem :
Exorantes, ut conducat
Nos hic et tandem perducat
Ad illam dulcedinem.
a. Text. Mone No.862 (2,54.) aus: Hs. des Seminars eu Trient, U.Jahrh.
mit der Melodxe (A). — Miss. Minden. 1513 (B). — Daniel 7,137. hat denText
am Mone. — Steht auch im God. S. Gall. 546 (Brander).
b. Lesarten. 2, 2. servi AB. servit Mone. — 2,8. sed hac die dev. B. —
3, 3. vendicat 27*., gewbhnliche Form im Mittelalter. Mone. — 3, 5. Diem habet
etc. B. — 4, 4. Hic q. B. — 5, 1. C. tunc sunt Mone. — 6, 1—3. fehlen B. —
6, 4. Dies ben. dic. B. — 7, 3. D. e. haec A. — 8, 3. Finem A. — 9, 1. s.
preces B.
311. De beata Maria virgine.
1. Maria virgo virginum
Ora pro nobis Dominum
Ave Maria.
2. Fundamentum ecclesiae,
Fons, aula sapientiae
Ave Maria.
3. 0 virgo plena gratia,
Mater Dei filia
Ave Maria.
4. Virgo peccati nescia
Sancti Spiritus gratia
Ave Mana.
5. Summi regis hospitium,
Lumen, vita fidelium
Ave Maria.
Text. Miss. fratr. Paris. 1520.
6. Mundi salus, protectio,
Nos tuo pasce gaudio
Ave Mana.
7. Nobis tibi canentibus
Succurre tuis precibus
Ave Maria.
8. Gratia tua faciat,
Ut Deus nos custodiat
Ave Maria.
9. 0 tu es nobis omnia,
Nos tua pascat gratia
Ave Mana.
312. De beaia Maria virpine.
Mariae praeconio
Serviat cum aaudio
Fervens desiderio
Verus amor :
Amoris suffragio
Praesentetur filio
Matris in obsequio
Cordis clamor.
Ave salus hominum,
Virgo decus virginum
Te decet post dominum
Lausethonor:
Tu rosa, tu lilium,
Guius Dei filium
Carnis ad connubium
Traxit odor.
Ave manans sacie
Fons misericordiae
Vera mentis sauciae
Medicina:
Tu pincerna veniae,
Tu lucerna gratiae,
Tu supema gloriae
Esregina.
232
Ave carens carie,
Speculum mundiciae
Venustans ecclesiae
Sacramentum :
Tu finis miseriae,
Tu ver es laeticiae
Pacis et concordiae
Gondimentum.
15,
5. 0 felix puerpera
Nostra pians scelera
Iure matris impera
Redemptori:
Da fidei foedera,
Da salutis opera,
Da in vitae vespera
Bene mori. Amen.
a. Text. Mone No. 689 (2, 404.) aus: Strassburger Hs. E. 60. Bl. 70.
+*,. Jahrh. (A). Hs. zu Stuttgaft Bibl. 20. f. 2. 14. Jahrh. (B). — Mias. fratr.
Paris. 1520 (C). — Daniel V, 68. hat den Anfang aus Cod. S. GaU. 546 (Brander).
b. Lesarten. 2, 1. s. omnium B. — 4, 1. car. macie A. — 4,2. Tu spec
B. — 4, 3. Yenustatis A. — 5, 2. N. planans A.
313. De beaia Maria virgine.
1. Mater patris, nati nata,
Specialis advocata
Peccatricis animae:
Aures tuae pietatis
Ad nos vertens a peccatis
Te laudantes exime.
2. Begi regum te fecisti
Thalamum, dum credidisti
Gabrieli nuncio :
In te nostra est natura
Non secundum sua iura
Dei nupta filio.
3. Ab aeterno generatus
Temporalis est et natus
Ex Maria virgine :
Mundi salus fit puella,
Dum in sua Deus cella
Homo fit pro homine.
Audi prius inauditum:
Verbum patris est vestitum
Nostrae carnis sacculo:
Lactat nata genitorem,
Solem fovet stillans rorera,
Surgit fons de rivulo.
Virgo mater, mater Dei,
Te rogamus servi rei
A peccati carcere
Educ nos potenti prece,
Nobis detur victa nece
Tecum semper vivere. Amen.
Hs. zu Engelb. No. %. Bl. 64.
gibt den An-
a. Text. Morel No. 165. S. 100 aus:
14. Jahrh. (A). — Miss. fratr. Paris. 1520. (B). — Danief V, 137.
fang aus God. S. Gall. 546 (Brander).
b. Ltsarttn. 4, 3. saeculo A. — 4, 5. stilla, rorem Sngit A. — 5, 2. aenri
dei A.
314. De beata Maria virgine.
Nobilis et inclyta,
Mitis et unica
Virgo mater Maria,
Mater misericordiae
Nos adiuva.
a. Text. Morel No. 199. S. 125. aus: Hs. zu St. QaUtn No.546 (Brander)
f. 266. mit dtr Utberschrift : Sequentia brevifiBima de Beata.
b. Bemtrk. „Eint ganz vereinztltt Ausnahme ist diese Sequens, die nur
aus einer wie es scheint gar nicht theilbaren Strophe besteht." Bartsch S. 177.
315. De beata Maria virgine.
1. 0 felicem genitricem,
Guius casta viscera
Meruere continere
Continentem omnia.
2. Felix venter, quo clementer
Deus formam induit,
Felix pectus, in quo tectus
Rex virtutum latuit.
3. Felix alvus, quo fit salvus
Homo fraude perditus,
Felix sinus, quo divinus
Requievit spiritus.
4. Felix thorus et decorus
Illius puerperae,
Quem maritus, ut est ritus,
Non jpraesumit tangere.
5. Hac m domo Deus homo
Fieri disposuit,
Hic absconsus pius sponsus
Novam formam induit.
6. Hic natura, frangens iura
Novo stupet ordine,
Rerum usus est exclusus
In praesenti virgine.
7. 0 mamilla, cuius stilla
Fuit eius pabulum,
Qui dat terrae fructum ferre,
Pascit omne saeculum.
8. 0 Maria, mater pia,
Finis et exordium,
Posce natum, ut optatum
Det nobis remedium.
9. Quo sanati sauciati
Sine sorde vulnerum
Transferamur et ducamur
In sanctorum numerum.
a. Text. Daniel II, 205. e Miss. Prag. 1507 (A), Numburg. 1517 (B). —
Wackernagel I, 192. aus: Miss. Lubeck. lcure nach 1480 (C), Numburg 1501.
1517 (D).
b. Lesarten. 1, 2. pia v. CD. — 2, 1—2 stehen nach 3—4 in C. —
8, 1—2 stehen nach 3—4 in C. — 4 hat nur C. — 6, 8. pulcher sp. C. — 6, 4.
iam praesente v. C. — 7, 2. Eius fuit C.
316. De beata Maria virgine.
1. 0 stella maris, ave,
Oratia summa plena,
Nobis quaesumus fave,
Ne absorbeat nos gehenna.
Tu votum virginale
Deo fovisti prima,
In hac fove nos valle,
Ne tendamus ad ima etc.
a. Text. Daniel II, 200. „Deprehendi carmen minus suave et elegans inltalis
tantum Miss., e. g. Rom. Yenet. aliisque.
b. Lesarten. 2, 2. D. novisti pr. Daniel.
317. De beata Maria virgine.
Mater solis
Carens dolis
Lux in polis siderum etc.
Text. Dicsen Anfang hat Daniel V, 163.
e Cod. S. Gall. 546 (Brander).
318. De beata Maria virgine.
1. Salve lucis almae stella,
Maris sedans saeva bella,
Stella sole darior:
Salve verbi Dei cella,
Salve Salomonis sella
Goeli throno altior.
2. Cordis, oris symphonia
Concinat: Ave Maria,
Spes et vena veniae:
Incalcata viro via,
Vultu Bachel, fructu Lia,
Domus sapientiae.
3. Salve consurgens aurora,
Per quam prima coepit hora
Theatistici splendoris:
Ex te natum solem ora,
Rore lucis nos irrora
(0) d'vini concha roris.
4. In te, virgo, fit armilla,
Qua Leviathan maxilla
Perforatur, et ornatur
Deipatrisdextera:
a. Text. Morel No. 201
Bl 359.
b. Lesarten. 6, 8. talaris Hs.
— 234 —
Eia mare sic tranquilla,
Ne Charybdi sive Scy11&
Demergatur, sed tranatur
Per te cor in aethera.
5. Sole mulier amicta,
De qua sumitur depicta
Ioseph pulcra tunica:
Hostem, pugnatrix invicta,
Vince, simulet delicta,
Pugnantum spes unica.
6. Porta templi speciosa,
Grescens (ut) de spina rosa
De spinarum cumulo
Synagogae populo.
Te laudantes in hac prosa,
Virgo, mator gloriosa,
De sponsali lectulo
Dicta pacis osculo : Amen!
S. 126. am: Hs. eu St. GaUen 546 (Braa
319. De beata Maria virgine.
Salve sancta parens,
Salve virgo labe carens,
Salve decus virginum etc.
Text. Daniel V, 132. hat cUesen Anfang aus Cod. St Gall. 646 (Brand
320. De beata Maria virgine.
1. Salve nobilis virga Iesse,
Mater Christi, Maria,
Quam cum sanctus sum*ri patris
Obumbravit spiritus,
Sacra \lrgo foecundator
Verbo misso coeVtus.
2. Quod dum nobis incarnatum
Mater casta genrU,
Salutari ac vitaU
Fructu virga floruit.
3. Haec est ine flammans rubus,
Quem vidit tanquam delusus
Moyses divinitus:
Haec est enim mater facta,
Sed conservatur intacta
Obumbrata coelitus.
Virgas bis sex posuit,
Quarum una fronduit
Plebs Israhelitica:
Hac inventa, florida
Designatur gravida
Mater haec deifica.
Haec est porta aperta,
Quam vidit EzecLiel,
Per quam princeps coelorum
Rex transivit Emanuel.
Haec est Iiortus obfirmatus,
Haec est ille fons signatus
Aquarum viventium :
Quo profiuxerunt fluenta,
Sacra vitae documenta,
Ipsam imitantium.
— 235 —
r. Haec est illa stella maris,
0 beata mater gaude,
Per quam fulsit lux solaris,
In cuius resultat laude
Iu salutem gentium :
Omuis coeli curia.
Fugans intidelitatem
Ac profundam caecitatem
Se non agnoacentium.
3. 0 quam felix, quam beata
Gabriele salutata,
Summi rcgis uuntio :
Cuius verbis dum credebat,
10. Cuius laudem imitantes
Te laudamus obsecrantes,
Mater Christi incly ta :
A paccatis emundari,
Summo Deo commendari
Nos per tua merita.
Impregnari se gaudebat
11. Ut cum dies erit irae,
Sumnii regis filio.
Nos dignetur coupire
9. Ave coelurum regina,
Summi coeli civibus,
Cui ptenariter divina
Quorum ipse Deus erit
Est infusa gratia:
Omnia in omnibus.
a. TexL Morel No. 186. S. 118. aus : Hs. su St GaUen 546 (Brander)
£1 247, mit der Melodie.
b. Lesarten. 7, 2. f. Christus natus Hs. — 7, 6. factorem suum non Hst
— 10, 8. 0 Maria mat. Bs. — 10, 6* SalTarique tua Hs>
321. De beaia Maria virgine.
1. Stella maris, o Maria»
Tu magistra generalis,
Expers paris, parens pia,
Tu ministra specialis
Plebcm tnam respice:
Dulcoris et gratiae.
Vitam portans, vitae porta,
5. Pietatis fons amoenus,
Nos supportans, nos conforta
Charitatis calix pleuus,
Nosque fortes effice.
Devotos inebrians:
2. Tu matrona sanctae spei,
Indevotos tu virtuti
Hater bona, niater Dei,
Et aegrotos das saluti
Virgo vena veniae :
Reos reconcilians.
Tu suavis, delicata,
1 6. 0 benigna virgo gaude,
Coeli clavis fabricata
Summe digna summa laude
Mauu sapientiae.
Summe venerabilis :
3. Spes salutis, pacis porttis,
1 virtutis, florens hortus,
Gaude rosa pura, decens,
Speciosa, semper recens
Flos, immarcessibilis.
Aroniatum area :
Tu screna sole vero,
7. Stirps beata, fae placatum
Cella plena vino mero,
Patrem nata, parens natum
Granuin sine palea.
Nobis peccatoribus :
4. Tu foecunda, tu foecundans,
Ut te duce servi tui
Mater niunda mundum mundans
Possint luce vera frui
Exemplar muoditiae:
Cum choris coelestibus. Amen.
a. Text Morel No. 184. 8. 117. ans: Bs. eu St. Galkn 546 (Bnmder)
£ 263. (A). — Misb, fratr. PariB. 1520 (B),
b. Lesarten. 5, 4. In devotia tu virtutem Et aegrotia dana «alutem A.
— 236 —
322. De beata Maria virgine.
Stella lnaris, o Maria,
Expers paris parens pia,
Plebem tuam respice :
Vitam portans, vitae porta,
Nos supportans, nos conforta
Nosque fortes effice.
2. 0 Maria, stella maris,
Tu nos semper tuearis,
En ad te confugimus.
Text. Mone No. 629 (2, 317.) aus
mit der Melodie. — Str. 1
3.
4.
St. 14. — Daniel V, 134. hat den Text aus Mone.
Ad te, pia, suspiramus,
Si non ducis, deviamus,
Ergo doce, quid agamus,
Post hunc finem ut vivamua
Gum sanctis perenniter.
Ihesu Christe, fili Dei,
Tota salus nostrae spei,
Tuae matris interventu
Angelorum nos concentu
Fac gaudere iugiter.
Hs. desSeminars BuTrient, 14. M
steht auch No. 321 ; 3—4 stehen auch No. 2
323. De beata Maria virgine.
1. Ave maris stella
Nostrum cor irradia.
2. Dei mater alma,
Ipsum nobis placa.
3. Atque semper virgo
Tuo stringe iugo.
4. Felix coeli porta,
Illic nos adopta.
5. Sumens illud ave,
Iocundum et suave,
6. Gabrielis ore,
Cum summo honore,
7. Funda nos in pace
Tua sancta prece,
8. Mutans nomen Evae,
Ut dicamus ave.
9. Solve vincla reis,
Culpas laxans eis,
10. Profer lumen coecis,
Mater verae lucis,
11. Mala nostra pelle,
Omni carens felle,
12. Bona cuncta posce,
Delictis ignosce.
13. Monstra te esse matre
Placa deum patrem,
14. Sumat per te precem,
Ut auferat necem.
15. Qui pro nobis natus,
Pellendo reatus,
16. Tulit esse tuus,
Semper manens deus.
17. Virgo singularis,
Mater salvatoris,
18. Inter omnes mitis,
Fructuosa vitis,
19. Nos culpis solutos,
Tua prece ductos
20. Mites fac et castos
Tibique devotos.
21. Vitam para puram,
Deo placituram,
22. Iter para tutum,
Bectum, impollutum,
23. Ut videntes Iesum
Placatumque laesum
24. Semper collaetemur,
Ipsum veneremur.
a. Text Mone No. 497 (2, 218.) aus: Reichenauer Hs. No. 36. Bh 110
b. Lesarten. 4, 2. besser adporta. Mone. — 23, 2. laetum Hs.
c. Bemerk. Die gesperrt gedruckten ersten Zeilen jeder Strophe Irih
den Hymnus: Ave maria stella. — Der Hvmnus ist ubcrsetet bei Schlossei
S. 119. Bone Kr. 338. Kehrein: Kirchenlicder, 3. Bd. Wurzburg 1863. S.
aus: Teutsche Euangclische Messen. Yon R. Edingius. Cdlln 1583. 8.
— 237 —
324. De beata Maria virgine.
X Stella solem praeter morem,
Virga Iesse novum florem,
Genitura genitorem
Excellenter egerit:
Parit natum nati nata,
Virgo manens illibata ;
. Mira sunt incorporata,
* Quae sic fides comperit.
S. Ad exempla transeamus,
Et exemplis intendamus ;
Atque fide capiamus
Quae non capit ratio :
Rubum ignis non comburit;
In Mariam frustra furit
Manichaeus, nulla prurit
Castitatis laesio.
3. Gedeonis rorat vellus,
Aret irrorata tellus;
Partus virginis novellus
Huius umbrae veritas :
Gedeonque secus orat,
Vellus aret, tellus rorat;
Et, quam homo non deflorat,
Parturit virginitas.
Text. Daniel V, 332. aus: Miss.
Jun. 1854. p. 162.
4. Danielque massam cibi
Suscipit immissam sibi ;
Intrat massa claustrum ibi
Glausum habens aditum ;
Verbum Patris plus potenter
Concipit et parit venter,
Gravidata tam decenter
Per umbrantem Spiritum.
5. Lapis sine manu caesus;
Natus ex Maria Iesus;
Cuius honor non est laesus
Manu complectentium;
Ut admittit vitrum solem,
Sic admittit virgo prolem,
Quae effudit levem molem
Sicut sidus radium.
6. Exemplorum documentum
Fidei sit firmamentum,
Sit salutis incrementum,
Veritatis argumentura
Obvians erroribus:
Coadiutrix sit Maria,
Faciatque prece pia
Perfrui nos harmonia,
Vera quoque sot(h)eria,
Cum coelorum civibus.
Upsaliensi (1613) in Ecclesiologist. CII.
325. De beata Maria virgine.
1. Post partum virgo Maria
2. Dei genitrix foecunda, gratia tonantis plena,
3. Ave terrarum domina, alma coelorum regina.
4. Tibi aethera omnisque sanctorum turma depromat symphonia.
Tellus, flumina atque silvarum nemora resultant voce sua.
Salve parens inclyta, felix puerpera, per te lux et veritas mundo est
edita.
Tu Iesum papilla lactasti sacra, extans virgo facta, mater intacta.
Unde nostris eya fave votis, domina, Christum interpella pro salute
humana.
9. Per te mater aboleri filiorum flagitamus crimina,
10. Nosque omnes introduci ad sempiterna paradisi gaudia,
11. Quo perennis vitae perfruamur gloria. Amen.
a. Text. Morel No. 189. 8. 120. aus: Hs. zu St. GaUen 646 (Brander)
Bl. 254. mit der Ueberschrift : Alia brevis, pulchra sequentia de beata Maria
post nativitatem (A). — Miss. fratr. Paris. 1520 (B).
b. Lesarten. 4. tnrba depromunt A. — 7. virgo foeta B. (Druekf.). —
8. interpellans B. — 10. Nos quoque om. intr. semp. A.
5.
6.
7.
8.
— 238 —
326. De beata
Maria virgine.
1. Regina coeli laetarc,
2. Iam a morte suscitatum,
Si quaeras, o virgo, quare,
Sicut erat praelibatum
Vox respondet angelica:
Sua voce prophetica.
Quod nieraisti portare
0 mi mater ora natum,
Passura Dci salutare
Ut per tuum nos rogatum
Tuba psallens armonica.
Ad regna dueat coelica. AUehvj
Text. Misb. fratr. Paris. 1520.
327. De beata
Maria mrgine.
1. Rosae pulchritudini,
Decens color mveus
Virgo mater Domipi
Atque decor aureus
Comparata legitur:
FoUa virentia.
Sicut rosa floribus
4. Candore mundicia
Sic cuuctis \irginibus
Decore prudentia
Maria praeponitur.
Figrratrr aureo :
2. Rosa profert folia
Frondosa viriditas
Ruborc vernantia
Mira est integritas
Per virtutem radii :
In corde virgineo.
Sic Mariae \ Iscera
5. Virgo venerabilis
Rubent propter vulnera
Flos immarcessibilis
Fatientis filii.
Camis per mundiciam
3. Quaedam sunt et lilio
Fac nos esse candidos
Matri sub mysterio
Et per aurum fulgidos
Dei congruentia:
Virides per gratiam, Amen,
Text. MisB. fratr. Paris. 1520.
328. De beata
& Maria virgine.
1 , Salve sancta Christi parens,
Homo Deum, stella solem,
Salve \irgo labe carens,
Nata patrem, \irgo prolem,
Saive decus virginum :
Autiquum iuvencula.
Salve virgo singularis
Salvatorcm salva paris
4, Uno sinu fovens agnum
Et ancilia Dominum.
Et leonem parvjm agnum
Genitorem fiUum:
2. Concenisti virgo Deum,
Paris lactas nutris eum
Moriturum aetentuuique
Idem enim est utrumquc
Pio probans studio :
Finis et principiura.
In praesepe reciinatur,
Calor quoque membiis datur
5. Virga munda nos emunda,
Bovis lajjwtwfhx
Ne nos trahat mors secunda,
Tuaedono gratiae:
3. Tu naturae contra ritum
Nos informent mores mundi,
Ex angusto infinitum
Ne deforment carnis mund"
Ventris profers parvula:
1 Et hostis insidiae.
— 239 —
6. Hortus clausus, fons signatus
Hunc vlrgalesse promens tiorem,
Terra, de qua fructus natus
Cuius currit in odorem
Cibus est fidelium :
Sanctorum collegium. Ameu.
t. Miss. fratr. Paris, 1520.
b. Bemerk. Vgl Nr. 329.
329. De hcata Maria virpitie.
1. Salve sancta Cliristi parens,
5. Pro his facta singularis
Salve virgo labe carens,
Supcr cuncta priuciparis
Salve decus virginum.
Sub suprerao principe:
Salve virgo singularis,
Ergo virgo sic promota
Salvatorem salva paris
Super omnes nostra vota
Et ancilla dominum.
Promovcnda suscipe.
2. Tu uaturae contra rituiu
Ex angusto infimtum
Veutrc profers parvula:
Homo Deum, stella solcm,
Nata patrem, virgo prolera,
Antiquura iuvencula.
3. Inter spinas tlos fuisti,
Sic flos flori patuisti
6. Quod si reos sancta spemis,
Ut quod sis praolata ternis
Hirrarchiis, respice:
Tu reorum advocata,
Pef te tit ipsorum grata
Causa coram iudice.
Pietatis gratia:
Verbum verbo eoncepisti,
7. Per te iustis gratia,
Regem regum peperisti
Por te reis venia
Virgo viri nescia.
Datur etlaetitia;
4- Regi nato adhacsisti,
Virgo carens simili,
Quem lactasti et pavisti
Tu quac mundo flebili
More matris debito :
Contulisti gautlio,
Quae coniuncta nunc eidem
Nos digneris visere,
Es regina facta pridem
Ut cum Christo vivere
Operum pro merito.
Possimus in gloria.
a. Te xt. Monc No. 550 ft 350.) t
zm: IIs. zu Karhruhe o. N. von 1439.
Bl. 70. nnt dem Bcisatz: Scriptum Florentiae, aho einLied, das wahrschtinlich
ftalien gemacht intnh\
b. Bemerk. Diese Sequenz hai t
nnzelne Strophen gemein mit Nr. 183.
372. 328.
330, De beata
Maria virgine.
1. Uterus virgineus
Virgo thronus exstitit,
Tbronus est ehurneus
Cui Deus pracstitit
Regis Salomouis :
Tam exccllcns donum.
Thronus admirabilis,
Dispar et dissirailis
Universis thron.
3. Haec est loseph horreum,
2. Salomon pacificus
Quod non operitur,
Summi regis tiJius
Haec vas fundens oleum,
Hunc elegit thrunum :
Quod non erhauritur.
— 240 —
4. Haec est sedes gratiae,
Domus pudicitiae,
Sedes summi Dei :
In hac sede residet
Dominu8, qui praesidet
Universae rei.
5. Sicut vellus maduit
De coelesti rore,
Sic venter intumuit
Servato pudore;
Nec vellus corrumpitur
Imbre pluviali,
Nec pudor amittitur
In conceptu tali.
6. Haec est aromatica
Cella Creatoris,
Utilis et unica
Medela doloris;
Nardus odorifera,
Quae fiindit odorem ;
Oliva fructifera,
Virga ferens florem.
7. Haec vas pigmentarium,
Regale palatium,
Angelorum Domina,
Benedicta femina,
Coelorum regina.
8. 0 sancta virginitas,
Nostra nescit parvitas
Te digne laudare :
Contines in gremio,
Quem nec coeli regio
Potest sustentare.
9. Pulchrior virginibus,
Et prae mulieribus
Cunctis benedicta:
Placa tuum Filium,
Et purga fidelium
Omnium delicta.
10. In te pluit, in te fluit
Deus suam gratiam.
Ergo tuae nobis plue
Gratiae clementiam.
Ad beati tui nati
Transfer nos praesentiam ;
Et nostrorum delictorum
Confer indulgentiam. Amen.
Hs. gu St. Galkn 546 (Brander)
de gratiosissima et adiutrice Maria
Domus estcedrina:
a. Text. Morel No. 198. & 125. am:
Bl. 261. mit detn Zueats: Bona et pulchra
virgine (A). — Neale p. 176. e Miss. veteri Romano (B) et Xantonensi 1491 (C).
— Text. seqj^P). Miss. fratr. Paris. 1520 (£). Adelph. 185 (F).
b. Lesarten. 2, 1—3 stehen nach 2, 4—6 in ADEF. — 2, 2. reg. unicus
. . praecellens ADEF. — Str. 3 hat nur B. — 4, 1. est fides BE. —4,4. Haec
est in qua res. B. — 5, 8. uter int. BC. — 6, 8. Fertilis AD. — 6, 6. Q. fudit
E. Effudit AF. Effundit D. — 7, 8. Dom. haec ced. Haec ang. BE. — 8, 2. N.
nescit parv. ADF. N. nequit pravitas A. N. nequit parvitas B. — 8, 4. Conti-
nens F. Sustines BC. — 8, 5. Nec quem D. Quem non BC. — 9, 1. p. sideri-
bus ADF. — 9, 4. Pl. nobis fil. BCE. — 9, 5. Expurga BCE. — 10, 6. Nos tr.
A. Transferas F. Transfer poenitentiam D. — 10, 7. E. cunctorum del. ADF.
— 10, 8. Perfer BC. Profer Neale.
331. De beaia Maria virgine.
1. Veneremur virginem
Genitricem gratiae,
Salutis dulcedinem,
Fontem sapientiae.
2. Haec est aula regia,
Regina prudentiae,
Virgo plena gratia,
Aurora laeticiae.
3. Haec est melle dulcior,
Castitatis lilium,
Iaspide splendidior,
Moeroris solatium.
4. 0 fons admirabilis,
Fidei principium,
Mater amicabilis
Vas virtatis precium.
241
Tu es regis speciosi
Mater honestissima,
Odor nardi preciosi,
Rosa suavissima.
Arbor vitae digna laudc,
Stella fulgentissima,
Generosa mater laude,
Virginum sanctissima.
Tu medela peccatorum,
Regina consilii,
Concepisti florem florum
Christum fontem gaudii.
Text. Miss. fratr. Paris. 1520.
8. Virga Icssc, lux sanctorum,
Donatrix auxilii,
Mcmor esto miserorum
Iu dic iudicii.
9. Tu es mundi gaudium,
Charitatis regula,
Victoris stipendium,
Aromatum cellula.
10. Sit tibi flos omniura
Virgo sinc macula
Honor et imperium
Per aeterna saecula. Amen.
332. De beata Maria virginc.
1. Virginis in grcmio,
Nato Dei filio,
Personalis unio
Facta est, non conversio.
Iubilat in gaudio
Orbis tota concio,
Tanto beneficio.
2. Iam nunc vellus maduit,
Aaron.virga floruit,
Terra fructum protulit,
Prophetia siluit,
Patrum vox conticuit,
Nam promissus claruit,
Quein Maria genuit.
3. Ab aeterno gignitur,
Solis splendor oritur,
Sinu matris conditur,
Qui mundo non clauditur,
o.
Pietate trahitur,
Utero conduditur,
Unicornis capitur.
Parva fit immensitas,
Alta fit humilitas,
Mortalis aeternitas,
Visibilis divinitas,
Incola proprietas,
Odium fit caritas,
Informis formositas.
Sic in horto Virginis,
Salus Dei et hominis
Cura fit peccaminis,
Virtute Spiraminis.
Lactat mater puernm,
Volvit in panniculum,
Ponit in praesepium
Regis coeli solium.
a. Text. Mone No. 37C> (2, (»9.) aus: Gcschriebenen Zmatzen (ks 15. Jahrh.
zu einem cUten Messbuch zu Ncuhausen bci Pforzheim (A). Neale p. 23. cMiss.
Salzburg. 1515 (B). — Daniel V, 252. hat den Text am Mone.
b. Lesartcn. 1, 4. versio A. — 1, 5. iubilet A. — 2, 1. Iamque v. A. —
4, 4. divinitas A, gegen das Versmass, dtshalb deitas. Mone. — 5, 1—4 fehlen
A. — 5, 6. L. virgo p. A.
c. Bemerk. 1. „versio der Gcgensatz ron unio. Dcr Sinn ist: wcder die
Gottheit noch dic Menschheit wurde bei der Menschwerdung Christi verdndert
oder durch eine Mischung gegenseitig aufgehobcn, sondern nur vercinigt.il Mone.
333.
. Virginis in iaude
Grex fidelis plaude
Alleluia.
Kthrein, Sequemen.
Be beata Maria virginv.
Per quam mundo nata
Rediit niortc strata
Salus vera.
— 242 —
Prima parens perdidit
Ista vitam reddidit
Virgo sacra.
Per Evam quae periit
Per Mariam rediit
Muudi vita.
Tcxt. Miss. fratr. Paris. 1520.
3. Natus aute saecula
Sine maris copula
Ex te prodiit femina.
Ergo modulamina
Audi cleinens Domina
Nostra laxans crimina,
Ut post mortis debita
Iugiter in gloria
Iubilemus alleluia.
334. Dc beata Maria virgine.
1. 0 decus mundi, Maria, genitrix Dei,
2. Nos reos ad te clamantes fac clemens cunctis nos a criminibus
emundari,
3. Ut cum tuo dulci nato semper regnemus in excelsis.
a. Text. Schubiger No. 51. o Cod. Einsidl. Fr. 1. (366. saec. XII.).
b. Bemerk. f1IHe Zahl der Sequenzen, in denen die Melodien nicht xoieder-
holt werden, ist sehr gering, und alle haben einen geringen Umfang, so Nr. 6.
109. 121« Bartsch S. 22. %
335. In festo otnnium sanctorum.
(Auctor est Notker Balbulus.)
1. Omnes sancti Seraphim, Cherubim,
2. Throni quoque Dominationesque,
3. Principatus, Potcstates, Virtutes,
4. Archangeli, Angeli, vos decet laus et honores.
5. Ordines noveni spirituum beatorum,
6. Quos in Dei laudibus firmavit caritas.
7. Nos fragiles homines firmate precibus.
8. Ut spiritales pravitates vestro iuvamine vincentes fortiter,
9. Nunc et in aevum vestris simus digni solleniniis interesse sacris.
10. Vos quos Dei gratia vincere terrea
11. Et angelis socios fecit esse polo.
12. Vos patriarchae, prophetae, apostoli, confessores, martyres, monachi,
virgines
13. Et viduarum sanctarum omniumque placentium populus supremo
domino.
14. Nos adiutorium nunc et perenniter foveat, protegat, ut vestrum.
15. In die poscimus gaudiorum vestrorum.
a. Text. Schubiger No. 32. e Cod. Einsidl. 36 (A). Daniel II, 26. 384.
III, 287. e Codd. Mon. 5. saec. XI. (B), 6. saec. XI. (C). Codd. Vind. 2. saec. XI. (D),
5. saec. XII. (E). Berol. 1. saec. XI. (F). — Cod. Wirzenborn. saec. XIV. (G).
Text. seq. (H). Seq. Dav. 1495 (I). — Miss. Colon. 1504 (K), Mogunt. 1507 (L),
Halberstat. 1511 (M), Minden. 1513 (N). - Adelph. 98 (0). Clichtov. IV, 222.
(P). Torrent. (Q). — Wackernagel I, 99. aus: Miss. Lubeck. bald naeh 1480
(R), Mog. 1497 (S), Numburg. 1501. 1517 (T). Clichtov. 1515 (U). — SUkt aueh
im Cod. S. Gall. 546 (Brander).
- 243 —
b. Lesarten. 1. Seraphim Seraphin, Cherubim Cherubin schwanken. —
5. novenos BCDEF. novem GHPU. — 6. Vos BC, die andern Quos. — 7. v. iuvate
D. — 8. epirituales FU. — 9. vestri E. sollemnibus OQ. — 10. Vos fehlt M.
Dei charitas v. terrena H. gr. v. terrena A. — 11. angelos AO. — 12. patr. et
proph. R.
c. Bemerk. Ueber das Bhythmische etc. spricht Bartsch S. 10. 28. 34.48.
53. 55. 57. 60. 78. 83. 99. 100.
336. De omnibus sanctis.
(Auctor habetur Notker Balbulus.)
1.
Sanetorumque martyrura turma
valicla.
Fortia dante corda,
Corpora aeque firma,
Sacra ut hostem vincat rite
spicula.
Martine inclyte et praesulum
omnis caterva
Suscipe nunc pia
Modo nostra clemens precata.
Regina virginum permaxima
Tu mater es incorrupta .
Virgo et gravida.
Sacrata Domino est castitas,
Nostras serva animas
Mundaque corpora.
Monachorum veneranda suf-
fragia
Omniumque sanctorum con-
tubernia
Per precata assidua
Nostra gubernent teinpora,
Nosque ducant ad superna
Polorum vera gaudia.
Subiungant pium aginina,
Amen redempta.
1520. — Mone 3, 434: „Auf diesen Heiliyen
(Martinus) .slchen auch 2 Licder iti einer Hs. des li. Jahrh. zu Pommersfelden
mit diesen Anfiintjen: Christo inclita candida Sacra canant mclodia Agmina."
Dauiel V, 103. hat diesen Anfang auch aus dem Cod. S. Gall. 54G (Brander).
Ich tcciss nicht, ob der tccitere Tc.it dem rorstchendcn cntspricht.
Christo inclyta caudida
Nostracanuntmelodiani agmina.
Laudes omnibus dantia
Sanctis per haec sacrata festalia
Mariam primum vox sonet
nostra,
Per quam nobis vitae sunt data
praemia.
2. Regina, quae es mater et casta,
Solvc nostra per filiuni tuum
peccata.
Angelorum concio tota
Et archangelorum turma inclyta
Nostra diluant iam peccata
Parando supera coeli gaudia.
3. Tu propheta praeco lucerna
Atque plus quam propheta.
In lucida nos pone via,
Mundans nostra corpora,
Apostolorum princeps
cuncta
Iuncta caterva.
4. Iam corrobora
Vera in doctrina
Plebis pectora
Stephanc gloriose, rutilans in
corona,
Text. Miss.* fratr. Paris.
atque
1.
2.
3.
4.
337. In dia omnium sanctorum.
Rcsultet tellus et alta coelorum niachina
In laudem Patris aeterni regentis aethera,
Qtii angelorum chori concordes canunt odas in soli regia.
Ipsi etiam et nostra iam nunc intonent praeconia voce sonora.
— 244 —
5. Hunc laudant agniina sacra Sanctorum omnium in tellure para-
disiacfi,,
6. Et cantant cantica nova, Christum Dominum laudantia, per saecula
aeterna.
7. Illuc sequuntur Agnum pracvium Ducem, calcantem flores per gra-
mina roscida,
8. Stolis albis fulgida, palmis ornata, sertaque gestant capitibus laurea.
9. Tempserunt namque lubrica huius mundi lenocinia, spernendo prae-
sentia, suspirandoquc semper coelica
10. Spiritus Sancti gratia, cuius clara rutilant dona, quibus sempiternae
vitae conscquimur raagna praemia.
11. Ipsius enim afflatu nostra purgantur intima,
12. Mentibus quoque purgatis cuncta delentur crimina.
13. Huic Deitas iugis est, cum Patre summo Natique potentft
14. Arce superna per saecula, qua beata Sanctorum sunt agmina,
15. Aeterni luminis claro splendore micantia,
16. Divinitatique summae semper assistentia.
17. lllic tenent sedilia distinctis ordinibus diguanter constrata, nostraque
spectant consortia,
18. In Deitatc Unica Trinitatem Sanctam cernentia, in gloria aeterna,
19. Ad quain nos Deus omnipotens post ultima perducat funera.
20. Laetemur ibi per saecula cum Angelis ipsius ad dextram,
21. Iu qua gloriantur Sancti omncs, quorum haec sunt festiva.
22. Amen cuncta in iubilo pcrsonant redempta Alleluia. Amen.
a. Tcxt. Ncale p. 197. c Miss. Leodiensi 1513. — Daniel V, 319. hat den
Text aus Neale.
b. Lesarten. 10. Dedi quibus sempiterna pro queis eterna, ut
metro consuleretur. N. — 18. Sine dubio hic versus praecedenti respondet, sed
excidit aliquid. N.
338. In communi sanctorum.
(Auctor est Adam de S. Victore.)
1. Supernae matris gaudia
Repraesentet ecclesia,
Dum festa colit annua,
Suspiret ad perpetua.
2. In hac valle miseriae
Mater succurrat filiae.
Hic coelestes excubiae
Nobiscum stent in acie.
3. Mundus, caro, daemonia
Diversa movent proelia,
Iucursu tot phantasmatum
Turbatur cordis sabbatum.
4. Dies festos cognatio
Simul haec habet odio,
Certatque pari focdere
Pacem de terra tollere.
7.
8.
Confusa sunt hic omnia,
Spes, metus, moeror, gaudium,
Vix hora vel dimidia
Fit in coelo silentiura.
Quam fclix illacivitas,
In qua iugis sollemnitas,
Et quam iocunda curia,
Quac curae prorsus nescia.
Nec lauguor hic, nec senium,
Nec fraus, nec terror hostium,
Sed una vox laetantium,
Et unus ardor cordium.
lllic cives angelici
Sub hierarchia triplici,
Trinae gaudent et simplici
Se monarchiae subiici.
- 245 —
9. Mirantur, nee deficiunt lara revelata facie
In illum, quem prospiciuiit, Regem cernunt in gluria.
Fruuntur, nec fastidiunt, 12. Illic regioa virginmn
Quo frui magis sjtitmt. Tmuscendens culinen ordinuni
10. Illic patrcs dispositi Excuset apud duminuni
Pro dignitate meriti, Nostrormn lapsus criininuin.
Bemota iam caKgine 13. Nos ad sanctomm gloriam
Lumeo vidcnt in tundne. Per ipsorum suffragia
11* Hi sanctij quorum hodie Post praesentem miseriam
Celebrantur rollemnia, Christi perducat gratia. Amen.
a. Text. Mone No. G23 (8, lo.) fftu: Hb, tu St Gallen No. 546 (Brander)
t 198. 15. Jahrh. mit dcr Meloilie (A). B <tt, li. Jahrh.
mti Xvtcn (B). Bcichctiauer H§. zu Kowkntke, Rww, No. 20U. f. 48., wr
Mclodic^ 14. Jahrh. kat <Hc S letltm Strophcn ah ciu boondcres Lied: De quo-
libet saneto, und <A ... Lesartcn vennxhrt (P ■. — Daniel II» 80. hat
crstcn Zcilen und V, 100. den Te.ct aui Bra uder (D). — Neale p. 228. c
Miss. Narboncnsi 1528 (E| Bt Arulegavensi 1523 (F). - Miss. Mogunt. 15U7 (G),
£ratr. Paris. 1620 (Hj. — Clichtuv. IV, 223 (I),
b. Lcsarten. I, 3. Repr&esenUt Moae. — 1, 4. Sufipirat DG. Mone. —
2, 3. Hiflc D. Monc. — 2, 4. etant H. — 3, 3. In cursu B. — 4, 1. featUB G. .—
4, 2. Sibi h. G. babeat H. — 4, 3. Certatqufl GL Ka&e. — 5, I, s. baec G. —
5, 2. moer. met. 0. — 7, 1, langor B. — >Str. 8 fehh in II 8$r, in G
Meft <jt Str. 11—13 fchJcn in G. — 8, 2. ierarchiae AB. — 10, 2. Sub d. G,
Pro iiualitatc I. — 10, 3. Se mota B, Seniotum II. — 11, l, Hic sanctus ruius
CFG. — 11, 2. Rcceoscutur L Mone. — 11, 4. cernit CG. R. canuut H. —
12, 4. 1. ncxus C. — 18, 2. If. iirsius CFI. — 13, 4. gratiam B.
c. Bemerk. JTl, &tiipema mater, die Kirche im Uimmel . . perpetu;t, nam-
lich festa. — 2. co«l. ei pen dit Hemdhaaren (totU* sind. —
4, pae. de t, die Kirche auf Er4ent weft CkrUtw scinen Frieden als Ver-
muchtniss der Kirche hinterlasacn hat. Joh. 14, 27.lt Moue.
339, De qtiolihet Samio.
2.
Laudes Deo referaiiius
Et iocunde persolvaiims
Devotis praecoeiis :
Qui hunc sanctuui bubliiuavit
Et iiuiiiensis ifecoravit
Virtutum miraculis.
Cuiufl iesta celebramus,
AJffectanter imploramus
Sua patrocinia:
Text. Morel No. 213. 8.13$, aus:
Ut pro nobis iuterpellet
Apud Christuiu et repellet
Peccatorum vitia.
S. Pie Deus nuijc festina,
Aures tuas et inclitia
tfortria ckmeus precibus:
Te precamur, niiserere
Nostri, ut iungamur vei v
Augeloruin coetibus.
Hs. zuSt. Gallen 546 (Brandcr) Bh
340. Bt qualibus sancto vcl BOmet**
Adest dies taetttiae,
Qua de valle miseriac
(ista) beatue (beata) exiit:
Exutus (exuta) carnis eaiie,
Indutus (induta) stola gloriac,
Gaudens ad coelum transiit.
2. Qui (quae) post aurum non abiit,
Necue spem suam poeuit
In thesauris pecuniae :
Sed solum vitam ^ctiit,
Quam DeUfl 11 11 tribuit
In sempiterua requk\
— 246 —
3. Nos ergo, qui quotidie
Conditionis propriae
Absolvimur moestitia,
Resolvamur laetitia,
Repraesentantes gaudia
Supernae matris hodie.
4. Ut post istius anxiae
Vitae viae quam deviae
Procellosa naufragia
Per ipsius suffragia
Mereamur consortia
Curiae curae nesciae. Amen.
a. Text. Miss.- fratr. Paris. 1520. — Steht auch im Miss. Cameracense.
Ecclesiologist XCXII. Aug. 1853. p. 234.
b. Bemerk. 4, 6. Vgl No. 338, 6.
341. Be innocentibus.
(Anctor est Notker Balbulus.)
1. Laus tibi, Christe, patris optimi nate, Deus omnipotentiae,
2. Quem coelitus iubilat supra astra manentis plebis decus harmoniae.
3. Quem agmina infantium sonoris hymnis collaudant aetheris in arce,
4. Quos impius ob nominis odium tui misero straverat vulnere.
5. Quos pie nunc remuneras in coelis, Christe, pro poenis nitide,
6. Solita usus gratia, qua tuos ornas coronis splendide.
7. Quorum precibus sacris dele, precamur, nostrae pie crimina vitae,
8. Ut, quos laudibus tuis iunxeras, nobis istic dones clemens favere.
9. Illis aeterna dans lumen gloriae, nobis terrea concede vincere,
10. Ut liceat serenis actibus pleniter adipisci dona tuae gratiae,
11. Herodis ut fiat socius, quisquis in horum laude se exercet propere,
12. Sed aeternalitcr cum eisdem catervis tecum sit, domine.
a. Text. Mone No. 646 (3, 36.) aus: Hs. zuBambcrg Ed. III, 6. 12. Jahrh.
(A). Hs. zn Kreuzlingen bci Konstanz, 14. Jahrh. mit der Melodie (B). Hs. su
St. Paul in Karnten No. 48. U.Jahrh. (C). Hs. zu Miinchcn, Clm. 14845. fol.21.
12. Jahrh. (D). Hs. von St, Peter zu Karlsruhe No. 16. 14. Jahrh. mit der Me-
lodie (E). Bei Gntyp : Script. Wirceb. 3, 890. (F). — Schubiger No. 38. e Cod.
S. Gall. 546 (G). — Daniel II, 8. 383. III, 286. V, 44. e Codd. Mon. 6. saec.XI.
(H), 11. saec. XII. (I): Vind. 2. saec. XI. (K), 3. saec. XI. (L), 5. saec. XU. (M),
7. saec. XIV. (N). Berol. 1. saec. XI. (0). — Text. seq. (P). — Miss. Prag. 1607
(Q), Basil. 1510 (R). — Adelph. 16 (S). Clichtov. IV, 161. (T).
b. Jjesarten. 1. optime DPQST. — 2. iubilant FO. super DGR. manentem
K. — 3. collaudat G. (Bruckf.?) — 4. mis. vul. stravit P. mis. stravit v. T. —
5. remunerans P. — 6. gr. qiii BDEFLMPR. tuas E. — 7. sacris deprecamur pie
nostra QS. precamur pie nostrae PRT. Mone. pr. nostra N. — 8. Et q. BDFG.
Dan. tuis imperas G. vinxeras C. istinc BG. donet N. clementer P. — 9. das
HL. terrena BCFINQT. eterna PS. — 10. pleno uos T. dono N. — 11. Herodes
B. exerceat N. — 12. Sed et N.
c. Bemcrk. Ucber das Bhythmischc etc. spricht Bartsch S. 12. 16. 17.25.
30. 32. 33. 35. 41. 43. 44. 45. 48. 50. 53. 54. 55. 57. 60. 61. 64. 84. 90. 98. 121.
135. 137.
342. De sanctis Innocentibus.
(Auctor est Notker Balbulus.)
1. Laus tibi, Christe,
2. Cui sapit, quod videtur caeteris esse surdastruui,
3. Famulatu cuius omnis competit sexus et aetas.
— 247 —
4. Recentes atque teneri milites, Herodiano ense trucidati, te hodie
praedicaverunt.
5. Licet necdum potuerunt lingula, cffusione tamen te, Christe, sui
sanguinis praeconati sunt. *
6. Lac cum cruore fundentes ad Deum clamitaturi :
7. Uda papilli quem gena miseret et innocentis.
8. Quis athletarum fortissimus unquam exercitibus tantam, Christe, suis
contulit victoriam,
9. Quantam vagiens coaevulis tuis tu praestitisti, mittens eos coelo
regnaturos perpetim.
10. 0 Christi praecones clari floresque martyrum corusci,
11. Et confessorum insignes gemmulae sanctorum,
12. Atque sterilium in mundo virginum :
13. Clari filioli, dulces pusioli, nos iuvate precibus,
14. Quos Christus innocentem mortem vestram miserans-
15. Pro sese maturatam, placidus exaudiens
16. Nos regno suo dignetur.
a. Tcxt. Mone No. 641 (3, 33.) aus: Hs. zu St. Oallen No. 378. p. 171.
tnit Neutnen (A). — Cod. Wirzenborn. saec. XIV. (B). — Seq. Dav. 1495 (C).—
Miss. Colon. 1504 (D), Mogunt. 1507 (E), Minden. 1513 (F). — Adelph. 17 (G).
Torrent. (H). — Daniel II, 180. aus DF; III, 291. aus Berol. 1. saec.XI. (I) und
Berol. 2. (K); V, 45. aus Cod. S. Gall. 546 (Brauder).
b. Lesarten. 2. „Qui (statt Cui) ist undeutlich, entweder soKquae stehen,
oder besser noch qua quis, welches dem Versmass entsprechen wurde." Mone. —
2. sudastrum DK. — 5. potuerut D, nach Dan. potuerint. — ligula AK. — 6.
clamitaturum K. clamitaverunt F. — 7. miserat K. — 8. ex fructibu3 fiir exercit.
Mone. — 9. Quantum GH. coelum DK. — 10. chorusci BCDF. — 14. Quas I.
— 16. suo fehlt E.
c Bemerk. 8. ex fruct., nach Matth. 13, 8. Mone. — 10. 11. „Sieheissen
Bliiten (flores) und Knospen (gemmulae) ihres zarten AUers wegen." Mone.
343. Sequentia de sanctis Innocentibus.
(Auctor est Notker Balbulus.)
1. Laus tibi, Christe, Patris optimi nate, Deus omnipotentiae,
2. Qui hodie dant flosculi primitivi martyrum laudes coronati,
3. Quos impius persecutor recens progenitos te quaerens prostraverat.
4. Mater gemit ab ubere raptum natum, vicino partu fusum luci,
5. Mucro furit in parvorum minutis artubus papillis haerentibus.
6. 0 miserum spectaculum! plus lactis nivei ex his corpusculis iiuebat
quam sanguinis.
7. Sed tu, Christe, coronis eosdem pretiosissimis adornasti protinus,
8. Quorum precibus sacris placare, Domine, et nos famulos tuos defende
sedule,
9. Ut saeculi prementis gemendos casus possimus vincerc,
10. Atque tui parentis optatas domos adire mereamur,
11. Hbi sunt mansiones multae partae tuis servis.
a. Text. Schubiger No. 37. e Cod. S. GaU.546 (A). Morel No. 217. S. 140.
aus: Hs. eu Einsiedeln No. 121. (Notkers Sequenzen), 11. Jahrh. S. 543. (B).
b. Lesarten. 1. D. om. fehlt B. — 2. Cui B. — 7. Christus B. — 8. acris
B. — 11. pactae B.
— 248 —
344. Sequentia de sanctis Innocentibus.
(Auctor est Notker Balbulus.)
1. Laus tibi, Christe, qui humilis homo mundo apparens abiecta mundi
colligis;
2. Qui gratiam tuam usque ad ima vilissimaque porrigis;
3. Qui parvulus, ne quando tibi miracula desint divina, mox paryulum *
cogis ad bella nova militem.
4. Quem pugio coruscus nou terreat neque laudes omnimode vel opes
omnes a statu mentis molliant.
5. Quis non ad sinum properet tuum, Christe, qui de virgine nasci
volens hunc gradum sacraveras?
6. An coniugatis praecini dignatus es ore viduae continentisque viri
benedici.
7. Qui iuvenis baptizari contentus a iuvene tibi devoto, etiam tuo ad-
ventu honorasti nuptias.
8. Martyrio idoneos qui fecisti pusiones vagientes, ut adhuc lactans
lactantem haberes exercitum.
9. Qui et ingratis praestas gratiam, et recedentes a te revocas,
10. Nunc et semper laus tibi, Christe.
a. Text. Mone No. 642 (8, 34.) aus: Hs. zu St. Gallen No. 878. p. 178.
mit Neumen (A). — Schubiger No. 6. e Cod. Einsidl. Fr. 1. (B).
b. Lesarten. 8. lactens lacteutem Mone. lactans lactantem AB.
c. Bemerk. Ueber das Bhythmische etc. spricht Bartsch S. 10. 25. 61.82.
345. De sanctis Innocentibus.
(Auctor est Notker Balbulus.)
1. Blandis vocibus laeti celebremus solemnia salvatoris honore debito.
2. Quae Herodis saevitia per infanda patravit proelia.
3. Furit hostis impiissimus, arte motus impudentissima
4. Stravit agmen nece fervida, super sidera.
5. 0 flebilis omnibus gentibus causa, quae tum matrum turbavit ubera!
6. Laetitia sed inde superis choris super astra devexit piacida,
7. Quorum creverunt sacra milia.
8. Horum nunc in excelsis precatibus nostra, salvator, dele peccamina,
9. Qui tibi vocis non officia,
10. Sed sanguinis fusi dabant munia,
11. Quorum nunc psallentcs dextera protegat nos. Alleluia.
a. Text. Morel No. 219. S. 141. aus: Us. zu St.Gallen No.646 (Brander)
Bl.61. mit demTitel: De sanctissimis innocentibus pucris alia pulchra sequentia
beatissimi Notkeri Cognomcnto Balbuli tituli Pascha, ohne Melodie.
b. Bemerk. Ueber das Bhythmische etc. spricht Bartsch S. 8. 21. 31. 88.
101. 122. 134. 136.
— 249 -
346. Sequentia de Innoceniibus.
(Auctor est Notker Balbulus.)
1. Salvete agni electa turba,
2. Quae innocentes patimini pro corona
3. Atque Herodis ob criinina metitis poli regna.
4. Carnifex furit cum saevitia, quod Christus suifert patientia.
5. Sed malum daemonis suscepit miseria,
6. Cum Christi iioscuios accepisset gloria,
7. Quorum tu, Christe, pia precamina assumas, o quaesumus vocc sub-
missa,
8. Precibus ut horum deleas nostra peccata,
9. Qui tibi sanguine famulabantur autequam lingua,
10. Quos tu pro sanguine minuto coelitus ampla
11. Semper ornas altaque corona,
12. Quae non deficiet et sine fine perennis constat summo lumine dccora.
13. Cuius nos socios pone Christi dextera,
14. Cum ipsis pariter nobis dando praemia,
15. Quorum in laudibus terimus labiola
16. Atque cum vocibus levamus praecordia
17. Ad laudem Christi per saecula.
a. Text. Morel No. 217. S. 140. aus: Hs. zuEinsiedeln No. 121. (Notkers
Sequenzen), 11. Jahrh. mit der Aufschrift : Iustus ut palma. Alleluia. — Steht
auch im Cod. S. Gall. No. 546 (Brander).
b. Bemerk. Ueber das Bhythmische etc. spricht Bartsch S. 10. 112. 135.
347. De sanctis Innocentibus.
1. Misit Herodes innocentum perdere gloriosa corpora.
2. Ad sinus matrum ut ad castra prosiliit rumpens inter ubera.
3. Exitium felix ipsum, pro quo caesi coronantur in coeli patria.
4. Felix dolor, prosper luctus, per quae datur adipisci superorum
gaudia.
5. Planctus matrum et Rachelis aequa sunt suspiria.
6. Nulla quidem consolatur magnae prae tristitia.
7. Adhuc Herodes saevit et adhuc mater plangit pignora.
8. Daemon hoc ipsum facit, quotiens nostra frangit pectora.
9. Adhuc nos plangit ecclesia, nec habet terminum lacryma.
10. Quando nos superant vitia nostra, sic moritur anima.
11. Plebs martyrica, iam uranica, in tuis laudibus pcrsonantes laetitica.
12. Sorte logica, phaianx deica, concessum famulorum redemptorem pa-
cifica. Amen.
Text. Morel No. 218. S. 141. aus: Us. zu St. Gallen 646 (Brander) Bl.330.
„Diese Sequenz ist eine spdtere Nachbildung der Notkerischen und mischt sich
bereits mit jambiseher Vcrsmessung." Morel. — 5, 6. sind trochdische Tetra-
tneter. 8. No. 349.
— 250 —
348. Infesto sanctorum innocentium.
1. Celsa pueri concrepent melodia •
2. Eia Innocentum canentes tripudia.
3. Quos infans Christus hodie vexit ad astra,
4. Hos trucidavit frendens insania,
5. Herodiauae fraudis, ob nulla crimina,
6. In Bethleem, et per ipsius cuncta confinia,
7. A bimestri et infra, iuxta nascendi tempora.
8. Herodes rex Christi uati verens infelix imperia,
9. Infremit totus, et erigit arma superba dextera,
10. Quaerit lucis et coeli Regem cum mente turbida,
11. Ut extinguat, qui vitam praestat, per sua iacula.
12. Dum non valent intueri lucem splendidam nebulosa quaerentis
pectora.
13. Ira fervet, fraudes auget Herodes saevus, ut perdat piorum agmina.
14. Castra militum dux iniquus aggregat, ferrum figit in membra tenera.
15. Inter ubera lac eifundit, antequam sanguinis fierent coagula.
16. Hostis naturae natos eviscerat atque iugulat;
17. Ante prosternit, quam aetas parvula suraat robora.
18. Quam beata sunt Innocentum ab Herode caesa corpuscula!
19. Quam felices existunt matres, quae fuderunt talia pignoral
20. 0 dulces Innocentum acies! 0 pia lactantum pro Christo certamina!
21. Parvulorum trucidantur millia, membris ex teneris manant lactis
ilumina.
22. Cives angelici veniunt obviam.
23. Mira victoria, vitae captant praemia turba candidissima.
24. Te, Christe, petimus mente devotissima,
25. Nostra qui venisti reformare saecula, Innocentum gloria
26. Perfrui nos concedas per aeterna. Amen.
a. Text. Neale p. 19. e Miss. Sarisburiensi 1555 (A). — Clichtov.IV, 162.
(B). — Daniel II, 173. hat die 1. Zeile und V, 177. den Text aus Neale.
b. Lesarten. 2. Pia in. colcntes tr. B. — 6. B. ipsius cuncta et per conf.
B. — 7. A bimatu B. — 8. ferens B. — 9. totus, erigit a. s. dextra B. — 13.
perd. puerorum Neale, metri causa. — 18. Quot B. — 21. Parvorum B. — 23.
captat B. — 24. m. votissima Neale, metri causa.
c. Bemerk. Ueber das Bhythmische etc. spricht Bartsch S. 8. 20.
349. De innocentilms.
1. Beatorum innocentum preciosa vulnera
Sunt bonorum nutrimentum fideique munera.
Sinus matrum cruciantur, cadunt inter ubera,
Innocentes coronantur Christo dante prospera.
2. Matrum planctus et Rachelis aequa sunt stipendia,
Prosper luctus dolet felix, per quae dantur gaudia.
Ergo laudet et laetetur mens amoris conscia,
Ut pro nobis deprecetur coelestis infantia
Christum regem gloriae.
a. Text. Miss. fratr. Paris. 1520.
b. Bemerk. s. No. 347, 5.
— 251 —
350. In decollatione Beati Iohannis Bdptistae captiva.
(Auctor est Ekkehardus I.)
1. Suminum praeconem Christi conlaudemus laeti,
2. Quo ipsa veritas protestatur maibrem fere nemincm,
3. Iii natis gignentum praeter unum parthcnu casta genitum.
4. Hic matre diu iam stcrili editus
5. Non solum patri muto eloquium reddit, sed plurimis gaudium.
6. Sed qui de coelo meruit nominari, mundi nequit illecebris infici.
7. Innocens degere qui cum desiderat, vitat omnes execrandi consortii
aditus.
8. Et solus solius inhaerens Dei visibus
9. Corporis lubricos luxus edomans carnem Spiritui subegerat,
10. Severitatemque sibimet placitam ceteris intentans.
11. O&uv ad av3po7rov corda parat Deo verbis et exemplis.
12. Hic idem maior vatibus, aequipar angelis peccata mundi tollentem
notat digito.
13. Utque nil boni deforet famulus dominum, patris superi vocibus pro-
ditum, supersedente Sancto Spiritu, coelo mirante, lavat flumine.
14. Hunc talem ac tantum protervae saltatrici exponit praemium moechus
rex adulter.
15. Proh dolor, proh nefas, ah scelus inauditum, quis tantum facinus co-
gitaret umquam !
16. Sed tu quidem Christi nepos egregie, martyr memorande,
17. Praecurre iam gaudens, nuncia mortuis vitam adventare.
18. Nosque dc tenebris luci restitutos offer Christo.
a. Text. Mone No. 664 (3, 46.) aus: Hs. zu Munchen, Clm. 14083. f. 25.
11. Jahrh. mit Neumen (A, Daniels Cod. Mon. 6, aus welchem er II, 58. die
erste Zeile hat). — San-Marthe: Walther von Aquitanicn. Magdeburq 1853.
8. 168. aus: Cod. S. Gall. saec. XII. p. 293. (B). — Danicl V, 87. aus: Cod. S.
Oall. No. 546 (C).
b. Lesarten. 1. collaudamus A. — 2. protectatur BC. — 3. itxfih* Mono.
— 7. deserat A, gegen Sinn und Versmass. Mone. — 9. carmen S.-M. (iiruckf.).
— 10. sibemet S.-M. — 11. So B. odon ad antropon A. Ooov ad a-new^wv
Mone. — 12. equipar BC. — 15. pro . pro B. nef., ius omne violatum A. —
17. advenisse A.
c. Bemerk. Ueber das Ehythmischc etc. spricht Bartsch S. 15. lSu.
351. In nativitate s. Ioannis Baptistae.
(Auctor cst Notker Balbulus.)
1. Sancti Baptistae Christi praeconis
2. Sollemnia celebrantes, moribus ipsum scquamur,
3. Ut ad viam quam praedixit, asseclas suos perducat.
4. Devote te, sanctissime hominum, amice Iesu Christi, tiagitainus, ut
gaudia percipiamus.
5. Apparens quae Zachariac Gabriel repromisit, qui tuam celebrarcnt
obsequiis nativitatem,
6. Ut per haec festa aeterna gaudia adipiscamur,
7. Qua sancti Dei sacris deliciis laeti congaudent.
— 242 —
Prima parens perdidit
Ista vitam reddidit
Virgo sacra.
Per Evam quae periit
Per Mariam rediit
Mundi vita.
TcjcL Miss. fratr. Taris. 1520.
Natus ante saecula
Sine maris copula
Ex te prodiit femina.
Ergo modulamina
Audi clemens Domina
Nostra laxans crimina,
Ut post mortis debita
Iugiter in gloria
Iubilemus alleluia.
334. De beata Maria virgine.
1. 0 decus mundi, Maria, genitrix Dei,
2. Nos reos ad tc clamantes fac clemens cunctis nos a criminibus
emundari,
3. Ut cum tuo dulci nato semper regnemus in excclsis.
a. Tcxt. Schubiger No. 51. o Cod. Einsidl. Fr. 1. (366. saec. XIL).
b. Bemerk. „Die Zahl der Sequenzen, in dcnen die Melodien nicht wicder-
holt werden, ist schr gering, und aUe habcn cinen geringen Umfang, 80 Nr. 6.
109. 121." Bartsch S. 22. t
335. In festo otnnium sanctorum.
(Auctor est Notker Balbulus.)
1. Omnes sancti Seraphim, Cherubim,
2. Throni quoque Dominationesque,
3. Principatus, Potcstates, Virtutes,
4. Archangeli, Angeli, vos decet laus et honores.
5. Ordines noveni spirituum beatorum,
6. Quos in Dei laudibus firmavit caritas.
7. Nos fragiles homines firmate precibus.
8. Ut spiritales pravitates vestro iuvamine vincentes fortiter,
9. Nunc et in aevum vestris sinius digni solleuiniis interesse sacris.
10. Vos quos Dei gratia vincere terrea
11. Et angelis socios fecit esse polo.
12. Vos patriarchae, prophetae, apostoli, confessores, martyres, monachi,
virgines
13. Et viduarum sanctarum omniumque placentium populus supremo
domino.
14. Nos adiutorium nunc et perenniter foveat, protegat, ut vestrum.
15. In die poscimus gaudiorum vestrorum.
a. Text. Schubiger No. 32. e Cod. Einsidl. 36 (A). Daniel II, 26. 384.
111, 287. e Codd.Mon. 5. saec. XI. (B), 6. saec. XI. (C). Codd. Vind. 2. saec. XI. (D),
5. saec. XII. (E). Berol. 1. saec. XI. (F). — Cod. Wirzenborn. saec. XIV. (G).
Tcxt. seq. (H). Seq. Dav. 1495 (I). — Miss. Colon. 1504 (K), Mogunt. 1607 (L),
Halberstat. 1511 (M), Minden. 1513 (N). — Adelph. 98 (0). Clichtov. IV, 222.
(P). Torrent. (Q). — Wackernagel I, 99. aus: Miss. Lubeck. bald naeh 1480
(R), Mog. 1497 (S), Numburg. 1601. 1517 (T). Clichtov. 1515 (U). — Steht auch
im Cod. S. Gall. 546 (Brander).
- 243 —
b. Lesarten. 1. Seraphim Seraphin, Cherubim Cherubin schwanken. —
5. novenos BCDEF. novem GHPU. — 6. Vos BC, die andern Qvlos.— 7. v. iuvate
D. — 8. spirituales PU. — 9. vestri E. sollemnibus OQ. — 10. Vos fehlt M.
Dei charitas v. terrena H. gr. v. terrena A. — 11. angelos AO. — 12. patr. et
propb. R.
c. Betnerk. Ueber das Bhythmische etc. spricht Bartsch S. 10. 28. 34.48.
53. 55. 57. 60. 78. 83. 99. 100.
336. De omnibus sanctis.
(Auctor habetur Notker Balbulus.)
1. Christo inclyta candida
Nostracanuntmclodiani agmina.
Laudes omnibus dantia
Sanctis per haec sacrata festalia
Mariam primum vox sonet
nostra,
Per quam nobis vitae sunt data
praemia.
2. Regina, quac es mater et casta,
Solve nostra per filiuni tuum
peccata.
Angelorum concio tota
Et archangelorum turma inclyta
Nostra diluant iam peccata
Parando supera coeli gaudia.
3. Tu propheta praeco lucerna
Atque plus quam propheta.
In lucida nos pone via,
Mundans nostra corpora,
Apostolorum princeps atque
cuncta
Iuncta caterva.
4 . Iam corrobora
Vera in doctrina
Plebis pectora
Stephane gloriose, rutilans in
corona,
Text. Miss." fratr.
Sanctorumque martyrum turma
valida.
Fortia dante corda,
Corpora aeque firma,
Sacra ut hostem vincat rite
spicula.
5. Martine inclyte et praesulum
omnis caterva
Suscipe nunc pia
Modo nostra clemens precata.
Regina virginum permaxima
Tu mater es incorrupta .
Virgo et gravida.
Sacrata Domino est castitas,
Nostras serva animas
Mundaque corpora.
6. Monachorum veneranda suf-
fragia
Omniumque sanctorum con-
tubernia
Per precata assidua
Nostra guberncnt tempora,
Nosque ducant ad superna
Polorum vera gaudia.
Subiungant pium agmina,
Amen rcdempta.
Paris. 1520. — Mone 3, 434: „Auf diesen Heiliyen
(Martinus) .siehen auch 2 Lieder in ciner Ih. des li. Jahrh. zu Pommersfelden
mit diesen Anfiimjen: Christo inclita candida Sacra canant melodia Agmina."
Danicl V, 103. hat dicscn Anfang auch aus dcm Cod. S. Gall. 540 (Brander).
lch tceiss nicht, ob der wcitcre Tcjct dem rorstchenden entspricht.
337. In dic omnium sanctorum.
Rcsultet tcllus et alta coelorum machina
In laudem Patris aeterni regcntis aethera,
Qui angelorum chori concordes canunt odas iu soli regia.
Ipsi etiam et nostra iam nunc iutoneut pracconia voce sonora.
— 244 —
5. Hunc laudant agmina sacra Sanctorum omnium in tellure para-
disiaca,
6. Et cantant cantica nova, Christum Dominum laudantia, per saecula
aeterna.
7. Uluc sequuntur Agnum pracvium Duccm, calcantem flores per gra-
mina roscida,
8. Stolis albis fulgida, palmis ornata, sertaquc gestant capitibus laurea.
9. Tempserunt namque lubrica huius mundi lenocinia, spernendo prae-
sentia, suspirandoquc sempcr coelica
10. Spiritus Sancti gratia, cuius clara rutilant dona, quibus sempiternae
vitac consequimur raagna praemia.
11. Ipsius enim afflatu nostra purgantur intima,
12. Mcntibus quoque purgatis cuncta delentur crimina.
13. Huic Deitas iugis cst, cum Patre summo Natique potentii
14. Arce superna per saecula, qua beata Sanctorum sunt agmina,
15. Aetcrni luminis claro splendore micantia,
16. Divinitatique summae semper assistentia.
17. Illic tenent sedilia distinctis ordinibus diguantcr constrata, nostraque
spectant consortia,
18. In Deitate Unica Trinitatcm Sanctam ccrnentia, iu gloria aeterna,
19. Ad qiuun nos Deus omnipotens post ultima perducat funera.
20. Laetemur ibi per saecula cum Angclis ipsius ad dextram,
21. In qua gloriantur Sancti omnes, quorum haec sunt festiva.
22. Amen cuncta in iubilo pcrsonant redempta Alleluia. Amen.
a. Tcxt. Neale p. 197. c Miss. Leodiensi 1513. — Daniel V, 319. hat den
Text aus Neale.
b. Lcsarten. 10. Dedi qaibus sempiterna pro queis eterna, ut
raetro consuleretur. N. — 18. Sine dubio hic vcrsus praecedenti respondet, sed
excidit aliquid. N.
338. In communi sanctorum.
(Auctor est Adam de S. Victore.)
1. Supernae matris gaudia
Repraesentet ecclesia,
Dum festa colit annua,
Suspiret ad perpetua.
2. In hac valle miseriac
Mater succurrat filiae.
Hic coelestes excubiae
Nobiscum stent in acie.
3. Mundus, caro, daemonia
Diversa movent proelia,
Iucursu tot phantasmatum
Turbatur cordis sabbatum.
4. Dies festos cognatio
Simul haec habet odio,
Certatque pari foedere
Pacem de terra tollere.
5. Confusa sunt hic omnia,
Spes, metus, moeror, gaudium,
Vix hora vel dimidia
Fit in coelo silentiura.
G. Quam felix illacivitas,
In qua iugis sollenmitas,
Et quam iocunda curia,
Quae curae prorsus nescia.
7. Nec languor hic, nec senium,
Nec fraus, nec terror hostium,
Sed una vox laetantium,
Et unus ardor cordium.
8. Illic cives angelici
Sub hierarchia triplici,
Trinae gaudent et simplici
Se monarchiae subiici.
245 —
9. Mirantur, nec deficiunt
In illum, quem prospiciunt,
Fruuntur, nec fastidiunt,
Quo frui magis sitiunt.
10. Illic patres dispositi
Pro dignitate meriti,
Semota iam caligine
Lumen vident in lumine.
11. Hi sancti, quorum hodie
Celebrantur sollemnia,
12
13
Iam revelata facie
Regem cernunt in gloria.
Illic regina virginum
Transcendens culmen ordinum
Excuset apud dominum
Nostrorum lapsus criminum.
Nos ad sanctorum gloriam
Per ipsorum suffragia
Post praesentem miseriam
Christi perducat gratia. Amen.
Hs. zu St. Gallen No. 646 (Brander)
a. Text. Mone No. 623 (3, 10.) aus:
f. 199. 15. Jahrh. tnit der Melodie (A). Hs. im Seminar zu Trient, 14. Jahrh.
mit Noten (B). Beichenauer Hs. zu Karlsruhe, Perg. No. 209. f. 48., mit der
Melodie, 14. Jahrh. hat die 3 letzten Strophen als ein besonderes Lied : De quo-
libet sancto, und demgemdss die Lesarten verandert (C». — Daniel II, 89. hat
die 2 ersten Zeilen und V, 109. den Text aus Brander (D). — Neale p. 228. e
Miss. Narbonensi 1528 (E) et Andegavensi 1523 (F). - Miss. Mogunt. 1507 (G),
fratr. Paris. 1520 (H). — Clichtov. IV, 223 (I).
b. Lesarten. 1, 2. Repraesentat Mone. — 1, 4. Suspirat DQ. Mone. —
2, 3. Hinc D. Mone. — 2, 4. stant H. — 3, 8. In cursu B. — 4, 1. festus G. —
4, 2. Sibi h. G. habent H. — 4, 3. Certatque GI. Mone. — 5, 1. s. haec G. —
6, 2. moer. met. G. — 7, 1. langor B. — Str. 8 fehlt in H. Str. 8 steht in G
nach 9, Str. 11—13 fehlen in G. — 8, 2. ierarchiae AB. — 10, 2. Sub d. G.
Pro qualitate I. — 10, 3. Se mota B. Semotum H. — 11. 1. Hic sanctus cuius
CFG. — 11, 2. Recensentur I. Mone. — 11, 4. cernit CG. R. canunt H. —
12, 4. 1. nexus C. — 13, 2. P. ipsius CFI. — 13, 4. gratiam B.
c. Bemerk. „1. superna mater, die Kirche im Himmel . . perpetua, n&m-
lich festa. — 2. coel. exc, weil die Heiligen die Heerschaaren Gottes sind. —
4. pac. de t, die Kirche auf Erden, weil Christus seinen Frieden als Ver-
mdchtniss der Kirche hinterlassen hat. Joh. 14, 27." Mone.
339. De quolibet Sancto.
2.
Laudes Deo referamus
Et iocunde persolvamus
Devotis praeconiis:
Qui hunc sanctum sublimavit
Et immensis decoravit
Yirtutum miraculis.
Cuius festa celebramus,
Affectanter imploramus
Suapatrocinia:
Text Morel No.213. S.13S. aus:
Ut pro nobis interpellet
Apud Christum et repellet
Peccatorum vitia.
3. Pie Deus nunc festina,
Aures tuas et inclina
Nostris clemens precibus :
Te precamur, miserere
Nostri, ut iungamur vere
Angelorum coetibus.
Hs. zuSt. Gallen 546 (Brander) Bl.288.
340. De qualibus sancto vel sancta.
Adest dies laetitiae,
Qua de valle miseriae
Iste (ista) beatus (beata) exiit :
Exutus (exuta) carnis carie,
Indutus (induta) stola gloriae,
Gaudens ad coelum transiit.
Qui (quae) post aurum non abiit,
Neque spem suam posuit
In thesauris pecuniae :
Sed solum vitam petiit,
Quam Deus illi tnbuit
In sempiterna requie*
— 246 —
3. Nos ergo, qui quotidie
Conditionis propriae
Absolvimur moestitia,
Resolvamur laetitia,
Repraesentantes gaudia
Supernafc matris kodie.
a. Text. Miss/ fratr. Paris. 1520. — Steht auch im Miss. Cameracense.
Ecclesiologist XCXIL Aug. 1853. p. 234.
b. Bemerk. 4, 6. Vgl No. 338, 6.
Ut post istius anxiae
Vitae viae quam deviae
Procellosa naufragia
Per ipsius suffragia
Mereamur consortia
Curiae curae nesciae. Amen.
341 . De innocentibus.
(Auctor est Notker Balbulus.)
1. Laus tibi, Christe, patris optimi nate, Deus omnipotentiae,
2. Quem coelitus iubilat supra astra manentis plebis decus harmoniae.
3. Quem agmina infantium sonoris hymnis collaudant aetheris in arce,
4. Quos impius ob nominis odium tui misero straverat vulnere.
5. Quos pie nunc rerauneras in coelis, Christe, pro poenis nitide,
6. Solita usus gratia, qua tuos ornas coronis splendide.
7. Quorum precibus sacris dele, precamur, nostrae pie crimina vitae,
8. Ut, quos laudibus tuis iunxeras, nobis istic dones clemens favere.
9. Illis acterna dans lumen gloriae, nobis terrea concede vincere,
10. Ut liceat serenis actibus pleniter adipisci dona tuae gratiae,
11. Herodis ut fiat socius, quisquis in horum laude se exercet propere,
12. Sed aeternaliter cum eisdem catervis tecum sit, domine.
a. Text. Mone No. 646 (3, 36.) aus: Hs. zuBamberg Ed. III, 6. 12. Jalirh.
(A). Hs. zu Kreuzlingen bei Konstanz, 14. Jahrh. mit dcr Melodie (B). Hs. zu
St. Paul in Knrnten No. 48. U.Jahrh. (C). Hs. zu Miinchen, Clm. 14845. fol.21.
12. Jalirh. (D). Hs. von St. Peter zu Karlsruhe No. 16. 14.Jahrh. mit der Me-
lodie (E). Bei Gropp : Script. Wirceb. 3, 890. (F). — Schubiger No. 38. e Cod.
S. Gall. 546 (G). — Daniel II, 8. 383. III, 286. V, 44. e Codd. Mon. 6. saec.XI.
(H), 11. saec. XII. (I): Vind. 2. saec. XI. (K), 3. saec. XI. (L), 6. saec. XII. (M),
7. saec. XIV. (N). Berol. 1. saec. XI. (0). — Text. seq. (P). — Miss. Prag. 1507
(Q), Basil. 1510 (R). — Adelph. 16 (S). Clichtov. IV, 161. (T).
b. Jjesartev. 1. optime DPQST. — 2. iubilant FO. super DGR. manentem
K. — 3. collaudat G. (Bruckf.?) — 4. mis. vul. stravit P. mis. stravit v. T. —
5. remunerans P. — 6. gr. qui BDEFLMPR. tuas E. — 7. sacris deprecamur pie
nostra QS. precamur pie nostrae PRT. Mone. pr. nostra N. — 8. Et q. BDFG.
Dan. tuis imperas G. vinxeras C. istinc BG. donet N. clementer P. — 9. das
HL. terrena BCFINQT. eterna PS. — 10. pleno nos T. dono N. — 11. Herodes
B. exerceat N. — 12. Sed et N.
c. Bemerk. Ueber das Rhythmische etc. spricht Bartsch S. 12. 16. 17.25.
30. 32. 33. 35. 41. 43. 44. 45. 48. 50. 53. 54. 55. 57. 60. 61. 64. 84. 90. 98. 121.
135. 137.
342. De sanctis Innocentibm.
(Auctor est Notker Balbulus.)
1. Laus tibi, Christe,
2. Cui sapit, quod videtur caeteris esse surdastruui,
3. Famulatu cuius omnis competit sexus et aetas.
— 247 —
4. Recentes atque teneri milites, Herodiano ense trucidati, te hodie
praedicaverunt.
5. Licet necdum potuerunt lingula, effusione tamen te, Christe, sui
sanguinis praeconati sunt. *
6. Lac cum cruore fundentes ad Deum clamitaturi :
7. Uda papilli quem gena miseret et innocentis.
8. Quis athletarum fortissimus unquam exercitibus tantam, Christe, suis
contulit victoriam,
9. Quantam vagiens coaevulis tuis tu praestitisti, mittens eos coelo
regnaturos perpetim.
10. 0 Christi praeconcs clari floresque martyrum corusci,
11. Et confessorum insignes gemmulac sanctorum,
12. Atque sterilium in mundo virginum:
13. Clari filioli, dulces pusioli, nos iuvate precibus,
14. Quos Christus innocentem mortem vestram miserans-
15. Pro sese maturatam, placidus cxaudiens
16. Nos regno suo dignetur.
a. Text. Mone No. 641 (3, 33.) aus: Hs. zu St. Gallen No. 378. p. 171.
mit Neumen (A). — Cod. Wirzenborn. saec. XIV. (B). — Seq. Dav. 1495 (C).—
Miss. Colon. 1504 (D), Mogunt. 1507 (E), Minden. 1513 (F). — Adelph. 17 (G).
Torrent. (H). — Daniel II, 180. aus DF; III, 291. aus Berol. 1. saec.XI. (I) und
Berol. 2. (K); V, 45. aus Cod. S. Gall. 546 (Brauder).
b. Lesarten. 2. „Qui (statt Cui) ist undeutlich, entweder sof/quae stehen,
oder besscr noch qua quis, welches dem Versmass entsprechen wiirde." Mone. —
2. sudastrum DK. — 5. potuernt D, nach Dan. potuerint. — ligula AK. — 6.
clamitaturum K. clamitaverunt F. — 7. miserat K. — 8. ex fructibu3 fur exercit.
Mone. — 9. Quantum GH. coelum DK. — 10. chorusci BCDF. — 14. Quas I.
— 16. suo fMt E.
c. Bemerk. 8. ex fruct., nach Matth. 13, 8. Mone. — 10. 11. »Siehcissen
Bluten (flores) und Knospen (gemmulae) ihres zarten Alters wegen." Mone.
343. Sequentia de sanctis Innocentibus.
(Auctor est Notker Balbulus.)
1. Laus tibi, Christe, Patris optimi nate, Deus oinnipotentiae,
2. Qui hodie dant flosculi primitivi martyrum laudes coronati,
3. Quos impius persecutor recens progcnitos te quaerens prostravcrat.
4. Mater eemit ab ubere raptum natum, vicino partu fusum luci,
5. Mucro furit in parvorum minutis artubus papillis haerentibus.
6. 0 miserum spectaculum! plus lactis nivei ex his corpusculis fluebat
quam sanguinis.
7. Sed tu, Christe, coronis eosdem pretiosissimis adornasti protinus,
8. Quorum precibus sacris placarc, Domine, et nos famulos tuos defende
sedule,
9. Ut saeculi prementis gemendos casus possimus vincerc,
10. Atque tui parentis optatas domos adire mereamur,
11. Ubi sunt mansiones multae partae tuis servis.
a. Text. Schubiger No. 37. e Cod. S. Gall.546 (A). Morel No. 217. S. 140.
aus: Hs. zu Einsiedeln No. 121. (Notkers Sequenzen), 11. Jahrh. S. 543. (B).
b. Lesarten. 1. D. om. fehlt B. — 2. Cui B. — 7. Christus B. — 8, acris
B. — 11. pactae B.
— 238 —
326. De beata
Maria vwgine.
l. Regina coeli laetare,
2. Iam a morte suscitatuni,
Si quaeras, o virgo, quare,
Sicut erat praelibatum
Yox respondet angelica:
Sua voce prophetica.
Quod meruisti portare
0 mi mater ora natum,
Passuni Dei salutare
Ut per tunm nos rogatum
Tuba psallens arnionica.
Ad regna ducat coelica. Allelr
Text. MiBS. fratr. Paris. 1520.
327. De beata
Maria virgine.
1. Rosae pukhritudini,
Decens color piveus
Virgo mater Domipi
Atque decor aurcus
Comparata legitur:
Fofia virentia.
Sicut rosa floribus
4. Candore niundicia
Sic cunctis virginibus
Decore prudentia
Maria praeponitur.
Figvratv aureo :
2. Rosa profert folia
Frondosa viriditas
Rubore vernantia
Mira est integritas
Per virtutem radii :
In eorde virgineo.
Sic Mariae \ Iscera
5, Virgo venerabilis
Rubent propter vulnera
Fios immarccssibilis
Patientis tilii.
Carnis per mundtciam
3. Quaedam sunt et lilio
Fac nos esse candidos
Matri sub mysterio
Et per aurum fulgidos
Dei congruentia:
Virides per gratiam. Amen.
Ttxt. Misb, fratr. PariB, 1620.
328. De beata
Maria virffine.
l . Salve sancta Christi parens,
Homo Deum, stella solem,
Salve \irgo labe carens,
Nata patrem, virgo prolem,
Salve decus virginum :
Antiquum iuveneuia.
Salve virgo singularis
Salvatorem salva paris
4. Uno sinu fovens agnum
Et ancilla Dournum.
Et leonem parvam agnuni
Genitorem f? Uum :
2. Concepisti virgo Deum,
Moriturum aeternumque
Paris lactas nutris eum
Idem enim est utrumquc
Pio probans studio :
Fiois et principium.
In praesepe reclinatur,
Calor quoque mcmbiis datur
5, Virga munda nos emunda,
Bovis iDioisterio.
Ne nos trahat mors secunda.
Tuae dono gratiac :
3. Tu naturae contra ritum
Nos informent mores mundi,
Ex angusto infinitum
Ne deforment carms mundi
Ventris profers parvula :
Et hostis insidiac.
— 239 -
6. Hortus ckusus, fons signatus
Hunc vlrga lesse promens florem,
Terra, de qua fructus natus
Cuius currit in odorem
Cibus est fidelium:
Sauctorum collegium. Ameu.
Text Misb. fratr. Paris, 1520.
b. Bemerk. Vgt. Nr. 320.
329. De heata Maria trifgk
1. Salve sancta Christi parens,
5. Pro his facta singularis
Salve virgo labe carens,
Super cuncta principaris
Salve decus virginum,
Sub supremo principe :
Salve virgo siugularis,
Ergo virgo sic promota
Salvatorem salva paris
Super omnes nostra vota
Et aucilla dominum.
Promovenda suscipe.
2. Tu uaturae contra ritum
Ex angusto iiifinitiun
Ventre profers parvula ;
Homo Deum, stella Bfriem,
Nata patrem, virgo prolem,
Antiquum iuvencula.
3. Inter spinas tfos fuisti,
Sic flos flori patuisti
6. Quod si reos sancta spernis,
Ut quod sis praelata ternis
Hierarchiis, respiee ;
Tu reorum advocata,
Per te fit ipsorum grata
Causa coram iudice.
Pietatis gratia:
Verlmm verbo concepisti,
7. Per te iustis gratia,
Regem regum peperisti
Per te reis veuia
Virgo viri nescia.
Datur et laetitia :
4. Regi nato adhaesisti,
Virgo carens simili,
Quem lactasti et pavisti
Tu quae mundo flebili
More matris debito:
Contulisti gaudia,
Quae coniuncta iiunc eidem
Nos digneris Yisere,
Es regina facta prideui
Ut cum Christo vivere
Operum pro merito.
Possimiis in gloria.
a. Tcxt. Mone No. 560 (2, 350.)
nus : Hs. £tt Karhruhe o. N. von 1439.
BL 70. mit dem Beisaii: Scriptum Florentiae, aho einLied, das wahr&chcinJich
in Italien gemacht wttrde.
b. Bemerk. Diese Sequem hal <
rinzelnc Strophen gemcin mit Nr. 182,
272. 328.
330. De beata
Maria virgine.
1. Uterus virgineus
Virgo thronus exstitit,
Thronus est eburneus
Cui Deus praestitit
Regis Salomonis :
Tam excellens donum.
Thronus admirabilis,
Dispar et dissimilis
Universis thronis.
3, Haec est Ioseph borreum,
2. Salomon pacificus
Quod non operitur,
Summi regis tilitis
Haec vas fumlens oleum,
Hunc elegit thronum :
Quod non erhauritur.
— 260 —
Hic infert Ioannes Regi
Turpe, contradicis Legi
Turpi adulterio :
Nec ex lege, nec ex more
Fratris potest cum uxore
Garnalis commixtio.
His et illis inculcatis,
Dum causatur veritatis
Praeco turpes nuptias :
Gontra vitam viri Dei
Macbinantur ambo rei,
Herodes, Herodias.
Dies natalitius,
Quo Herodes impius
Natus est, revolvitur:
Ornatur palatium,
Solenne convivium
Tribunis instruitur.
Cantant in convivio,
Saltat in tripudio
Foedae matris filia :
Herodi, Baronibus
Una placent omnibus
Lenae lenocinia.
7. Rex illectus et eiectus
Extra continentiam,
Sic puellae: Pete, velle
Tuum statim faciam.
8. Gonsultrice genitrice
Petit cum instantia
Gaput huius, lingua cuius
Monebat salubria.
9. 0 hamus daemonis, crudelis
regulus,
0 caput Gorgonis et fraudis
cumulus
Est in muliere :
Et quando caveat tantum dae-
monium,
Cum preces valeant hoc et
ieiunium
Sola deiicere.
10. Sanctum caput detruncatur
Et in mensis praesentatur,
6. Cantant in convivio, Saltatrici deportatur,
Caedi cedit cythara.
Sancte Praeco veritatis,
Sta pro nobis hic prostratis,
Et ad regnum claritatis
Nobis viam praepara.
a. Text. Daniel II, 221. ex Act. Sanct Iun. Tom. IV. p. 708.
b. Bemerk. „Non pigebit lectorem huius carminis, quod et argumento et
versuum collocatione multum habet singularitatis, habet ingeniosi." Daniel.
362. De sancto Ioanne Baptista.
1. In occursum Praecursoris
Goncurrenti cordis, oris,
Curramus obsequio :
In lucerna Lux laudetur,
In Praecone veneretur
Iudex, Sol in radio.
2. Solem solet repentinum
Vel quid grande vel divinum
Vulgus aegre capere:
Quare nobis hebetatis
Sol supernae veritatis
Praeluxit in sidere.
3. Hic praecursor et Propheta,
Immo Prophetarum meta,
Legi ponens terminum :
Mire coepit per applausum,
Ventre matris clausus clausum
Revelando Dominum
4. Zacharias non admittit
Gabrielem, dum promittit
Veterano filium :
Quod est ei sic repensum,
Quod suspenso fit suspensum
Linguae miuisterium.
5. Subit tempus, videt natum,
Et suspensa loquela tum
Patri restituitur:
Ruunt eorum parentes
Cum vicinis, nescientes,
Quid de sursum geritur
6. Non est illo maior natus
De natis e semine.
Sed nec illi comparatur,
Qui natus ex Virgine
— 261 —
7. Puer ac si iam expcrtus
Clamat; baptizemini,
Mundus inundurn desrrit.
In occursum Doniiui
In deserto nmi drsertus
Dirigatis semita
Cornu carnis conterit.
10. Sumuius ille qui coronas
Serta terna dena donat
8. Huiu luiius vestis,
His coelorum civibus;
Non tain pastus est quam pestis
Illis dat et sexagena,
Et carnis exitium:
Huic loanni dat centena
Oui camelus, herbae crudae
Prae cunctis ordinibus.
Dait locustae, dat mel rude
11.0 Lucerna verae Lucis,
Yestes et edulhira.
0 Praecursor magni Ducis,
Praeco poenitentiae :
9. Mira pueritia,
Sta pro nobis ante Ducem
Mira Dei gratia,
Et procura nobis lucem
Mira verbis novitas
Sempiternae gloriae.
Text. Daniel II, 217. „carmen poetica virtnte valde eximium1' ex Aet. Sanct.
Iun. Tom. IV. p. 701. „ex vetere Misaali Laudunensi.1'
363. In nativitate sancti Iohannis Baptistae.
1. Collandantes exultemus,
4. Non surrexit maior eo,
Exultantes decanteinus
Quisquam prophetaus de eo
Baptistac praeconia :
Inter natos hominum :
CuiUS ortua nunciatur
Queni praedixit, demoustravit,
Per an^clum, et mjratur
Demonstratum baptizavit
tfater partus nescia.
Remissorem criminum.
2. Hunc sterilis, parit mater,
5. Hic praecursor summi Regis,
Zacharias mutus pater
Verus praeco novae legis
Prophcticc loquitur:
Aureolam suscipit:
Cuius virtus miraculi
Dum carceri inancipatuin
Corda trepida populi
Rex impius hunc beatum
Excitasse creriitur.
Decoilari praecipit.
3. In ventre sanetiticatus
6. 0 lohannes vir praeclare
Fuit, fugit iamque natus
Tu pro nobis implorare
Huius mundi mollia:
Yelis Dei clementiam:
Et desertum ingreditnr,
Ut post istius auxiae
Melle, locusta pascitur,
Vitam vitaeque deviae
1 1 evitet levia.
Nos perducat ad gloriam. Amen.
1. Miss. fratr. Parie. 1520.
364. In nativitate san
cti lohannis Baptistac.
1. Laetabundus resonet
2. In ventre declauditur,
Devntus rhurus
Plaudit, sic agnoscitur
Alleluja.
1 lorein natum sterilis
Sol de stella :
Prodit solem nuncians
Profudit thorus,
Stella mundo radians
Sempet clata.
— 262 —
3. Ut patri promittitur,
Quasi flos egreditur
Pari f orma :
Cuius vita crimine
Neque levi famine
Fit corrupta.
4. Per eius exordium
Cunctis datur gaudium
Vallc nostra:
Quid venturum docuit,
Verbum limphis abluit
Carne sumpta.
5. Peccatorum agmina
Viperarum germina
a. Text. Miss. fratr. Paris 1520.
b. Bemerk. Vgl. unten Nr. 406.
Dicit propter crimina
Essecaeca:
Non fuit virtutibus
Maior in hominibus,
Patent Christi vocibus
Haec praedicta.
6. lohannis funera
Quaerit adultera,
Quem sic decollat
Gens misera.
Nos eius dextera
Trahat ad supera,
Det quem genuit
Puerpera. Alleluja.
365. De sancto Iosepho.
1. Christus ecclesiae dilectus spon-
sus,
Ad nos venit sic absconsus,
Quod totum mundum latuit :
Sic volens pro nobis incarnari
Atque matrem suam desponsari
Sancto Ioseph disposuit.
2. Ioseph sacrum mysterium nescit.
Quare vehementer obstupescit,
Dum venter tumescit
Mariae virginis :
Sed in somnis edocetur,
Quod hoc opus operetur
Virtus sacri flaminis.
3. Ioseph iustus et quietus,
Fide promptus, vultu laetus,
Iussis angeli obediens,
Sponsam suam veneratur
Eique devote famulatur,
In adversis patiens.
4. Sicut patet per scripturam,
Pater Christi propter curam
Servavit pudicitiam:
Iesus Ioseph honoravit
Et cum ipso habitavit
Per totam suam infantiam.
a. Text. Morel No. 233. S. 147. 331.
(Brander) Bl. 232.
b. Lesarten. 6, 6. „Vielleicht ist zu
Aegypti Bemitis." — 6, 8. Ohne et Morel.
0 laus magna tanti viri,
Cuius actus sunt tam miri
Et praecelsi meritis :
Iesus sibi deservivit,
Sibi subiectus secum ivit,
Sequens eum in Aegypti semiti
Ioseph, Mariae defensor,
Derogantium deprehensor
Et custos fidelissimus,
Nunquam verbum querulosum,
Iracundum aut vitiosum
Fatur vir castissimus.
0 quam felix hic conventus,
Ubi omnium concentus
Tam excelsus est inventus,
Vivunt quia singulariter 1
Iesus, Ioseph cum Maria
Vivunt simul laude pia,
Obsequuntur sibi in via
Ad invicem humiliter.
Sancte loscph, tu probatus
Et virtutibus ornatus,
Ideo fulges iam in coelo coronatu
Cum electis patribus :
Cum Maria, matre Christi,
Ipsum roga, quem nutristi,
XJt nos protegat a morte tristi
Et vobis iungat in coelestibus.
aus: Hs. zu St. Gallen No. 64'
lesen: Et subiectus secum vivit L
— 263 —
36fi. In festo sancti losephi confessoris.
Digoaa Ioeepfa iusti laudes intoncut christiani.
Vir hie caetufl Tirgioi matri futurae Dei sponsatur prae cunctis huius
orbis.
Nutrit paneni coelicura casta coniuge factum homiuem, ut salvet pec-
catores.
Obetlit Maria huic eum proli? pia, cui trina machina muudi servit per
saecula.
Recliuat in praesepio Patris qui manet gremio suaque gestaut brachia
palmo aui claudit aethera.
Degit sub illius cura qui creat regit omnia custos regisque pudoris
virginia nos tua prece iustos fac et castos.
Omnes et tibi devotos facias cives regni coelestis haeredes quoque
Christi. Amen.
Text Miss. fratr. Paris. 1620.
367* De sancto Simeone.
Regj regum iubileraus,
lusti senis renovemus
Syineonis gaudium :
Cuius adimplevit bonus
Deus cousolacionis
Longum desiderium.
Vir iustus, vir honoratus,
Vir virtute consummatus
Totus Deo deditus :
. . vidit Christum Dei,
Sicut dictum fuit ei
Voce sancti spiritus.
Gaudens Christum amplexatur,
Dtun in templo prueseutatur,
Mysticis muneribus :
B.
En inquit, quod concupivi
Iam iuvenem quem quaesivi
Voto, voce, tletibus.
Ecce cemo salvatorem,
Gentium illustratorem,
Israelis gloriam:
Nuuc in pacc me dimittis,
Quia solvis quod promittis
Per tuam clemenciam,
Ergo Deus tu nostrorum
Finis desideriorum
Plenitudo gloriae :
Hac nos prece Symeonis
Tuis semper frui bonis
In sanctorum requie.
Text. Diese Scquenz stckt geschriehen im Mias. Spircnac 1498 nuf dem
im Mias. Benedict. Burafeldcnse 1518 auf dnn htzten Eiaf:
sind in der Paulin. Bibliothek zu Miinster itt Westfaltn.
MiSB
b. Lesarten.
icht laen.
2, 4. Ba* hier fehlcndc Wort konnte der Abschreiber
1.
2.
3.
4.
368. Be divisime Apostolorum.
(Auctor est GodeBealkus.)
i enarrant gloriani Dei filii Verbi iucarnati, facti de terra coeli.
Haec enim gloria soli Domino est congrua.
Noraen cst cuius magni consiiii angelus.
Istud consiiium lapso homini anxilium est antiquum et profundum et
um factum solis taritum sanctis cognituiii,
Cum angelus iste, bomo faetus e\ muliere iuimortalem de mortali,
cto terra fecit coelum, ex homine angelum.
^^m
— 264 —
6. Hic est dominus exercituum Deus, cuius sunt angeli missi in terram
apostoli :
7. Quibus se ipsum vivum pracbuit resurgens in multis argumentis
pacem mortis victor nuncians.
8. Pax vobis, ego sum, inquit, nolite iam timere: praedicate verbum
Dei creaturae omni coram regibus et principibus.
9. Sicut misit me pater et ego mitto vos in mundum : estote ergo pru-
dentes sicut serpentes, estote ut columbae simplices.
10. Hinc Petrus Roinam apostolorum princeps adiit, Paalus Graeciam
ubique docens gratiam, ter quatuor hi proceres in plagis terrae
quatuor evangelizantes trinum et unum.
11. Andreas, Iacobus uterque, Philippus, Bartholomaeus, Simon, Thad-
daeus, loannes, Thomas et Matthaeus duodecim iudices, non ab
uno sed in unum divisi, per orbem divisos in unum colligunt :
12. In omnem terram exivit sonus eorum,
13. Et in fines orbis terrae verba eorum.
14. Quam speciosi pedes evangelizantium bona, praedicantium pacem,
15. Sanguine Christi redemptis ita dicentium: Sion, regnabit Deus tuus,
16. Qui verbo saecula fecit, quod pro nobis verbum caro factum est in
fine saeculorum.
17. Hoc verbum, quod praedicamus, Christum crucifixum, qui vivit et
regnat Deus in coelis.
18. Hi sunt coeli, iu quibus, Christe, habitas, in quorum verbis tonas,
fulguras signis, roras gratiam.
19. His dixisti: Rorate coeli desuper et nubes pluant iustum, aperiatur
terra germinans,
20. Germen iustum suscita, terram nostram quam apostolicis verbis
serens germinare facias :
21. Quorum verbis verbum patris tenentes in patientia fructum ferre fac
nos tibi Domine.
22. Hi sunt coeli, quos magni consilii angelus inhabitas, quos non servos
scd amicos appellas, quibus omnia, quae audisti a Patre,notificas.
23. Iu quorum divisione collectum gregem custodias indivisum et in vin-
culo pacis unum, ut in te unum simus, sicut iu patre tu es unus :
24. Miserere nobis tu, qui habitas rex in coelis.
a. Text. Daniel II, 44. 384 e Codd. Monac. 10. saec. XII. (A), Mon. 11.
saec. XII. (B), Cod. Vind. 8. saec. XV. (C). — Schubiger No. 57. e Cod. S. Gall.
548 (D). — Text. seq. (E). Seq. Dav. 1495 (F). — Miss. Brandenburg. saec.
XVI. (G), Colon. 1504 (II), Mogunt. 1507 (I), Prag. 1507 (K), Basil. 1510 (L),
Halberstat. 1511 (M), Minden. 1513 (N), Numburg. 1517 (0). — Adelph. 65 (P).
Clichtov. IV, 205. (Q). Ludec. (R). Torrent. (S). — Steht auch im Cod. S. GaU.
54G (Brander).
b. Lesartcn. 2. Hic D. — 4. Illud PS. — 5. factus BLN, die andern n&tus.
homo ex mul. (ohne f. und n.) S. — immortale Q. ex mortali CDEFIM, die andern de
m. — coelum fecit DEFHILMN. — in terram mis. Daniel, dic andem mis. in t. —
10. incliti proc. H. die andem proc. ABC. — 11. Matthias et MatthaeusPS, inden
andern Texten fehlt Matthias. — in una B. — 14. ev. bonum GMNO. ev. pacem
praed. bona B. — 16. fecit fehlt E. — 17. Deus rex C. — 18. coeli fehlt E. —
coeli, quibus Chr. inhabitas Dan., die andern in q. Chr. hab. — Christus G. — verbum
D. — fulg. ningis H. — gratia BDL. Dan. — 20. suscitat terra nostra quam C.
suscitat KO. — n. qui Dan. n. quae P. — 21. Q. verbura, verbum patris tenentes
D. — tenentis HP. — 22. sunt fehlt DELMN. Dan. — 22. appellabas Dan. —
28. unum fehlt P. Dan. — 24. rex fehlt Dan.
— 265 —
c. Bemerk. 1. „Sicut coeli ct firmamentum enarrant gloriam Dei, ita apo-
Btoli coelesti doctrina illuminati nihil aliud praedicant, nisi gloriam Christi, unde
recte coeli vocantur, qui antea de terra erant i. e. terrcnis desideriis flagrabant.
Imago desumpta cst exPs. XIX, quem in omnibus Apostolorum festis recitabant."
Daniel. — 2. ,.Apostoli, quorum praeconio vcrbum incnrnatum mundo innotescit,
snperiorcs sunt prophctis et reliquis lcgis doctoribus." Daniel. — 3. Cf. Is. IX, 6.
— 7. Contexuit pocta locos script. Ioan. XX, 19—21. Marc. XVI, 15. Matth.
X, 16. 18. — 11. Cf. Matth. XIX, 28. — 12. Cf. Ps. XVIII (XIX), 4. 5. —
15. Cf. Is. Lll, 7. — 20. Cf. Ierem. XXIII, 5.
Ueher rfas lihythmische etc. spricht Bartsch S. 27. 33. 35. 36. 37. 38. 40.
48. 49. 54. 61. 70. 94. — Eine freie Uebersetzung von Effenberger steht bei
Hnogek 2, 205.
369. De plnribus Apostolis.
(Auctor est Notker Balbulus.)
1. Clarc saiictorum senatiis apostolorum, princeps orbis terrarum,
rectorque regnorum,
2. Ecclesiarum mores et vitam moderare,
3. Quae per doctrinain tuam fideles sunt ubique.
4. Antiochus et Remus concedunt tibi, Petre, regni solium.
5. Tyrannidem tu, Paule, Alexaudrinam invasisti Graeciam.
6. Aethiopes horridos, Matthaee, agnelli vellere.
7. Qui maciilas nesciat aliquas, vestisti candido.
8. Thoma, Bartholomaee, Ioaunes, Philippe, Simon Iacobique pariles,
9. Andrea, Thaddaee, Dei bellatores inclyti,
10. En vos oriens et occidens, immo teres mundi circulus se patres
habere gaudet et expectat iudices.
11. Et idcirco mundus omnis laudes vobis et honorem sanctis debitum
supplex impendit.
a. Text. Daniel II, 29. 384. III, 287. e Cod. Mon. 11. saec. XII. (A), Cod.
Vind. 3. saec. XI. (B). Cod. Berol. 1. (C). — Schubigcr No. 34. e Cod. Einsidl. Fr. 1.
(D). — Cod. Wirzcnborn. sacc. XIV. (E). — Text. seq. (F). Scq. Dav. 1495 (G).
— MisB. Colini. 1504 (H), Mogunt. 1507 (I), Basil. 1510 (K), Halberstat. 1511 (L),
fratr. Paris. 1520 (M). — Adelph. llfi (S). Clichtov. IV, 227. (0). Wackernagel
I, 103. aus: Miss. Mog. 1482 (P), Mog. 1497 (Q), Magdeb. 1493 (R), Lubeck.
kurz vach 1480 (S). Clichtov. 1515 (T). — Nteht auch im Cod. S. Gall. 546
(Brander).
b. Lesarten. 2. vitas A. v. suam B. — 5. alexandrinura Wack. — Grae-
cias C. — 7. maculas n. a. vertisti B. nesciant C — 10. oc. et or. DRS. — im.
totius m. S. — im. totus m. BM. circulos FL. patrem B. — 11. honores E. ad
honorem F.
c. Bemcrk. Ueber das Bhythmische etc. spricht Bartsch S. 13. 28. 43.
59. 61.
370. De sanctis Apostolis.
1. Qui sunt isti, qui volant ut nubes per aera,
2. Portantes Christi per sanctum Spiritum mysteria ?
3. Hi suut terrae principes et electi lapides, quorum sonus exauditus
est per terrae climata.
— 266 —
4. Petrus Antiochiam, Paulus Alexandriam et Andreas convertit ad
Dominum Achaiam.
5. Iohannes in dolio et ferventi oleo senatum devicerat.
6. Philippus Azoticum destinavit populum ad matrem ecclesiam.
7. Adhuc sunt in numero Iacobus, cum Iacobo Symon et Iudas Thaddaeus.
8. Vocatus a Domino sedens in theloneo sequitur Matthaeus et Bar-
tholomaeus.
9. Thomas non postponitur, Matthiasque tollitur vocatus a Domino sorte
apostolica
10. Ergo vos apostoli et amici Domini nostrorum absolvite peccatorum
vincula iuvando per saecula.
a. Text. Mone No. C68 (3, 65.) aus: Reiclienauer Perg.-Hs. No. 209. Bl. 47.
mit der Melodie (A). Geschriebenen Zusdtzen aus dem 15.jahrh. in einemalten
Messbuch zu Ncuhausen bei Pforzheim, worin das Lied prosa de apostolis be*
titelt ist (B). — Miss. Mogunt. 1507 (C), Halberstat. 1511 (D). — Daniel II, 181.
hat die 1. ZciJc aus dem Miss. Prag. 1507 (E). — Stcht auch im Cod. S. GaU.
546 (Brander).
b. Lesarten. 1. Hi sunt DE. ut nubes vol. B. — 2. Portant Mone, alle
Textc haben portantes. — 3. sonus fehlt B. — 4. et fehlt B. — 5. ex f. A. Mone.
— 7. in martyrio B. — Simon Cananaeus et AB. — 8. sedet B. — telonio AB.
— 9. M. colitur AB. — per dominum B. — 10. et elccti AB.
c. Bemerk. Bartsch S. 175: Ungleich Mufiger ist das Fehlen des Ein-
gangs, wfihrend die Sequenz eincn Schluss hat. Dieser Schluss besteht oft nur
darin, dass dem zweiten Stollen der letzten Strophe ein Vers hinzugefugt wird\
So lautet hier die letztc Strophe:
Ergo vos apostoli
et electi domini,
Nostrorum absolvite
peccatorum vincula
iuvando per saecula.
371. De sanctis Apostolis.
1. Coeli solcm imitantes,
In occasu triumphantes
8rtum solis afferunt :
rtum solis et occasum,
Quorum omnes ita casum
Terrae fines referunt.
2. Petrum, Paulum ct Andream
Per Neronem, per Aegeam
Koma, Patras perimunt:
Herodes, gens pharisaea
Iacobis et in Iudaea
Binis vitam adimunt.
3. Iuda surgit in Matthiam,
Dum ostendit ei viam
Coelestis praeconii :
5.
Cyprus surgit in doctorem
Barnabam, dum sibi rorem
Stillat evangelii.
Ioannes, ut est vocatus
Ab Epheso, est translatus
Ad Christi convivia:
Mauri trucidant Matthaeum,
Et Indi Bartholomaeum,
Et Philippum Scythia.
Thomam Indi, Iudam Persae
Simonemque, sic diverse
Coeli coelos penetrant :
Sic ascendunt coeli coelos,
Ubi Christo fundunt melos,
Nobis vitam impetrant
— 267 —
7. His patronis vitae donis
Christe nos accumula,
Ut queamus quod speramus
Tenere per saecula.
6. Marcus Petrum imitatus
Protopraesul immolatus
Est in Alexandria:
Lucas Pauli comes fidus,
Post prolatum duplex sidus,
Dormit in Bithynia.
a. Tcxt. Daniel II, 211. V, 140. e Cod. Mon. 17. Miss. Tegernseens. 1494
(A). Cod. S. Gall.546 (B). — Mone No. G69 (3, 66.) aus: IIs. zuCoblem No. 12.
mit der Melodie, 14. Jahrh. (C). — Miss. fratr. Paris. 1520 (D). — Clichtov.
IV, 228. (E). — Steht auch in: Hs. zu Engelb. No. %,. 14. Jahrh.
b. Lcsarten. 1, 1. C. coelos im. B. — 1, 3. eflferunt AE. — 1, 4. Solis
ort Dan. — 17 6. Mundi fin. D. asserunt E, in der Erklarung versteht es aber
Clicht. ftir referunt. — 2, 4. H. et g hebraea Dan. — 3. fetilt in DE. — 4, 1.
L est segregatus Sic manens ut est vocatus Ad Chr. D. — 4, 6. Sichya D. —
5, 2. Sym. 1). sic super se CE. Mone. — 5, 3—6. fehlen C. — 5, 5. pangunt C.
Mone. panduut E. — 5, 6. impetrent D. — 6, 7. hat Mone aus A und einem
Miss. Eremitaruui.
372. De Apostolis.
1. 0 Pctre beatissime
Apostolorum maxime,
Me in firfe catholica
Tua prcce consolida.
2. 0 Paule, mundi lilium,
Praesta mihi auxilium,
Spem firmam mihi impetra
Contra mundi discrimina.
3. 0 Andrea piissime,
Vota precantum suscipe
Et charitatis geminac
Reple mentem dulcedine.
4. 0 I ac o be accelcra,
Mea dcle scelera,
Milii dans dona iustitiae
A fomento malitiae.
5. 0 Iohannes castissime,
Iesu Christo carissime,
Dona mihi prudentiam
Et castam conscientiam.
6. 0 Philippe, os lampadis,
Evacua me a tenebris,
Virtutum lustrans lumine,
Muni me fortitudiue.
7. Olacobe, Icrusalem
Fac me poli participem,
Ornatus temperantia
Et sanctatatis gratia.
8. 0 princeps apostolice,
Bartholomee domine,
Mala mea mortifica,
Quae bona sunt vivifica.
9. 0 Thomo, tu qui vulnera
Palpasti salutifera,
Tu sana plagas sceleris
Coelestis rore nectaris.
10. 0 Mathaee, ne diflferas,
Fugare res mortiferas,
Voluptates carnalium
Dans dona spiritalium.
11. 0 Simon beatissime,
Norma obedientiae,
Da per precum potentiam
Veram obedicntiam.
12. 0 Iuda, Christum confitens,
Cor mihi dona poenitens
Cum fructu poenitentiae
In bonis permanentiae.
13. 0 Mathia, qui meritis
Couiunctus es apostolis,
A cunctis salva pcstibus,
Coniunge me coelestibus.
14. 0 Maria Magdalena,
Gratia divina plena,
Apostolorum apostola,
Salutem nobis impetra.
— 268 —
15. Vos, quemque singulariter,
Omnesque precor pariter,
Ut pro meis excessibus
Oretis horis omnibus.
16. Omnes sancti apostoli,
Mei vos miseremini,
Vestra sancta niemoria
Me collocet in gloria.
17. Vos mundi dc tumultibus
Elegit pius dominus,
Qui meruistis cernere
Deum nostrum in corpore.
18. Vos estis mundi lumina
Super solem lucentia,
Per quos fulget ecclesia
Ut sol et luna splendida.
19. Gum filio vos hominis
Hunc mundum iudicabitis;
Me per vos salvum exspecto
Extrerao iu iudicio. Amen.
Hortulus animao (Paris de Bri<
a. Text. Morel No. 234. S. 148. aus
Bl. 112. Mone fiihrt 3, 67. aus dem Hort. die 2 ersten Zeilen an.
b. Lesart. 4, 2. Morel (S. 331.) will tu vor oder nach mea einschieben.
373. De Apostolis.
1. Cum suprema melodia
Sonet dulcis harmonia,
Psallat vox angelica:
Chorus omnium sanctorum
Laudibus apostolorum
Canet lacta cantica.
2. Verbum Dei incarnatum
Clamat mundo esse natum
Et probat miraculis :
Ydolatria turbatur,
Contra Christum inflammatur
Et armatur iaculis.
3. 0 quam mira haec sophia,
0 quam nova coeli via !
Vincit qui occiditur :
Roma necat Petrum cruce,
Paulum ense, et sic duce
Christo mundus vincitur.
4 Crucifigit per Aegeam
Patras, occidit Andream,
Caedit Thomam India.
Text. Morel No. 237. S. 150. aus
Bl. 371, mit der Melodie. — Daniel V,
Zeilen, aber etwas abweichend: Dum s.
Iacobum, natum Alphei
lacobumque Zebedaei
Et Mathiam Syria,
5. Symonem et Iudam Persa,
Barnabam Cyprus perversa,
Marcum Alexandria,
Acthiopia Mathaeum,
India Bartholomeum
Et Philippum Asia.
6. Iohannes in Asia,
Lucas in Bithynia
In pace migraverunt :
Uni Deo gloria,
Cuius victoria
Sancti triumphaverunt.
7. Et vos patres, veris bonis,
Locupletes coeli donis,
Apud thronum gratiae,
Intercedite pro nobis,
Ut consortes simus vobis
Cohaeredcs gloriae.
: Hs. zu St. Gallen No. 546 (Brander
171. hat aus derselben Hs. die 3 erstei
m. Sonat d. armonia.
374. In communi Apostolorum.
1. Alleluia nunc decantet universalis ecclesia,
2. Extollendo laude celsa apostolorum insignia.
3. Quorum princeps per crucem scandit Petrus alta poli sidera,
4. Doctor orbis triumphat sub Nerone urbe in Romulea.
5. Crux Andreae digna confert praemia.
— 269 —
6. Iacobus uterque nitet laurea.
7. Herodes illum, hunc Iudaica gens transmittit ad aethera.
8. Sunt Ioanni, sunt Matthaeo collata
9. Aeque clara gratiarum munera.
10. Hirtacus illum necat, hunc suas Iesus vocat ad epulas.
11. Philippus Christi gratia docens praedicat in Scythia.
12. Thomas confossus lancea cursum consummat in India.
13. Simon et Iudas, dum sacra Persis ostendunt monita,
14. Fusus sanguis ambos stola perornavit purpurea.
15. Bartholomaeus dat Indis vitae dogmata.
16. Matthiae culmen dedit sors apostolica.
17. Plaudat ergo tellus, plaudat coelorum curia.
18. In hac die clara plauda praesens familia,
19. Houorando sacrosancta apostolorum merita.
20. Hi sunt candelabra ante Deum lucentia,
21. Hi praelati celsa summi regis in curia,
22. Hi sal terrae, hi lux mundi, hi clara coeli lumina.
23. Iam palma, iam corona, iam promissa olim mensa illis est apposita.
24. 0 quanta, quam praeclara, quam iucunda celebrantur hac mcnsa
convivia!
25. Hic nostra sunt solemnia,
26. Sint vota, sint praeconia,
27. Sint pia laudum carmina, Amen.
a. Text. Mone No. 667 (3, 63.) aus: Beichenauer Hs. No. 209. f. 18.
14. Jahrh. mit der Melodie und dem Beisatz: Philippi et Iacobi. Das Lied
steht unter den Notkerschen Sequenzen (A). Neale p. 214. e MiBB. Nidrosiensi
1519 (B). Daniel V, 331. (C).
b. Lesarten. 2. laude celsa fehlt C. Ext. sacrosancta ap. A. — 4. trium-
phans A, triumphat Mone. — 8. fehlt C. — 9. Duo sacra grat. A. — 10. h. Ies.
suas A. — 11. in India A. — 12. confessus A. confossus Mone. — 13. dum
clara B. — 16. Matthiam culmini A. Hs. dedit, gegen das Versmass. Mone, der
dat hat. — 17. plaudant c. agmina AC. — 18. Et hac. A. pangat pracs. AC. —
22. clari A. — 23. Hi nostra sint praeconia, Sint vota, sint sollemnia, Sint grata
laudum agmina; Iamque palma, iam cor. iam pr. ol. m. ill. e. app. A.
c. Bemerk. Ueber das Bhythmische etc. spricht Bartsch S. 31. 68. 79.80.
88. 134. 136.
375. In communi Apostolorum.
1. Cuius laus secundum nomen, eius est et gloria,
Et in universa terra qui dedit iudicia.
2. Timet reus iudicandus teste conscientia,
Amat iustus liberandus eius sola gratia.
3. Haec tanquam abyssus multa sunt inscrutabilia.
Sed de Deo natus Deus Dei Sapientia.
4. Nos ex alto visitavit et venit in propria
Factus homo, qui narravit nobis haec et alia.
5. Quae latebant in figuris occulta mysteria.
Stulta quoque muudi Deus et contemptibilia
6. Sublimavit dignitate, praefecti potentia,
Quae ubique praedicarent eius testimonia.
— 270 —
7. Hi sunt coeli continentes secreta coelestia ;
Hi sunt nubes, unde manat doctrinarum pluvia.
8. Hi sunt templi fundamenta, sunt portae, sunt atria,
Sunt bases atque columnae, quibus stat Ecclesia.
9. Sunt lux mundi, verbo, vitae illustrantes omnia,
Sunt sal terrae condientes morum temperantia.
10. Sunt pastores populorum servantes ovilia,
Sunt doctores, subditorum exercentes studia.
11. Horum ergo flagitemus omnes patrocinia,
Ut cum illis gratulemur in coelesti patria. Amen.
a. Text. Mone No. 665 (3, 60.) aus: Hs. zu Donaueschingcn, 14. Jahrh.
mit Musiknoten (A). — Nealc p. 212. e Miss. Pictaviensi 1524 (B). Daniel
V, 334.
b. Lesarten. I, 2. terra, qua sua iud. A. — 2, 2. Haec de A. — 4, 2. t
homoque B. — 6, 1. praefecit A. — 6, 2. Qui ub. A. — 7, 1. sccr. mysteria A.
— 7, 2. doctrinalis B. — 9, 1. vitae BC. — 11, 1. flagitemus A. — 11, 2. c
ipsis A.
37G. De sanctis Evangelistis.
(Auctor est Adam de S. Victore.)
3.
Plausu chorus laetabundo
Hos attolat, per quos mundo
Sonant evangelia :
Voce quorum salus fluxit,
Nox praccessit, et illuxit
Sol illustrans omnia.
Curam agens sui gregis
Pastor bonus, auctor legis,
Quatuor instituit :
Quadri orbis ad medelam
Formam iuris et cautclam
Per quos scribi voluit.
Circa thema generale
Habet quisque speciale
Stili privilegium :
Quos designat in propheta,
Forma pictus sub discreta
Vultus animalium.
Pellens nubera nostrae molis,
Intuetur iubar solis
Ioannes in aquila,
Supra coelos dum conscendit
Sinu patris comprehendit
Natum ante saecula.
5. Os humanum est Matthaei,
In humana forma, Dei
Dictantis prosapiara,
a. Text. Mone No. 720 (3, 130.) aus
ruhe No. 209. Bl. 32. mit der Melodie, 14.
chdren eingerichtet (A). Hs. eu Stuttgart
4.
8.
Cuius genus sic contexit,
Quod a stirpe David exit
Per carnis materiam.
Rictus bovis Lucac datur,
In qua forma figuratur
Nova Christus hostia :
Ara crucis mansuetus
Hic mactatur, sic et vetus
Transit observantia.
Est leonis rugientis
Marco vultus, resurgentis
Quo claret potentia :
Voce patris excitatus
Surgit Christus, laureatus
Iramortali gloria.
His quadrigis deportatur
Mundo Deus, sublimatur
Istis archa vectibus,
Paradisi haec fluenta
Nova fluunt, sacramenta,
Quae irrorant gentibus.
• Non est domus ruitura,
Hac subnixa quadratura,
Haec est domus Domini :
Glorietur iu hac domo,
Qua beatus vivit homo,
Deus iunctus homini.
: Beichenauer Antiphonar zu KarU-
Jahrh., die Halbstrophen zu Weeh&eh
Bibl. 20. f. 78. 14. Jalirh. (B). Hs.
zu Admont No. 751. 14. Jahrh. mit der Melodie (C). — Daniel II, 88. 386.
V, 140. e Cod. Mon. 10. saec. XII. (D). Cod. Vind. 8. saec. XV. Miss. Brix. ms.
(E). — Miss. Patav. 1191 (F), Colon. 1504 (G), Basil. 1510 (H). — Clichtov.
IV, 221. (I). — Wackernagel I, 129. aus Mone und Clichtov. 1515 (K). — Steht
auch im Cod. S. Gall. 54G (Brander).
b. Lesarten. 1, 1. Psallat chorus corde mtindo 1K. — 1, 3. evangelica I.
— 1, 5. rcccssit GI. Mone. — 2, 1. cur. gerens H. — 3, 1. Citra th. Mone: ,,circa
haben alle." M. — 3, 3. Sibi pr. C. Dan. — 3, 4. quod praesignat IK. — 4, 5.
sinum B. Summi IK. deprehendit G. Dan. — 5, 1. Est hum. os G. — G, 1. Victus
A. Ritus BIK. — G, 3. mactatus C. sicque K. — 7, 5. suscitatus Dan., die andern excit.
— 8, 1. deputatur BE. — 8, G. Q. irrigent g. G. Quae descendunt coelitus I.—
9, 1. Haec est dom. rugitura C. — 9, 4. Gloriemur IK. — 9, 5. beate IK. —
9, 6. Deo IK. Mone. -— In IK. sind Strophen und Verse 80 gestellt: Str. 4, 4.
5. 6. 1. 2. 3; Stn 7; Str. 5; Str. 6; Str. 8, 4. 5. 6. 1. 2. 3; Str. 9.
377. In communi Evangelistarnm.
4.
1. Ortuin sacrum tui, Christc, 3.
Scripserunt Evangelistae,
Quorum totus orbis iste
Scripturis imbuitur :
Haereticorum sophistae,
Philosophi vel artistae
Stupent, quibus dogma triste
Per eos illuditur.
2. Ad firmandum cor sinceruni,
Plebem rudem atque cleruni,
Sacrarum profunda rerum
Quos scripsisse legimus :
Per figuras facierum,
Quas vidit una dierum
Propheta per lumen verum
Designari novimus.
a. Text. Miss. fratr. Paris,
1524 (B). Daniel V, 336. (C).
b. Lesarten. 1, 1. Or. tuum sacr. C
quorum A. — 1, 8. eliditur A. — 3, 5. pr.
A. — 4, 8. in gloria B, gegen den JReim.
Humana Levi, bovina
Lucam, Marcum leonina,
Sed Iohannem aquilina
Designabit proprie :
Tres primi secundum legem
Hominem, hostiam, regem,
Agnum, qui redemit gregem,
Ostendunt egregie.
Omnes aquila transcendit,
Dum ad divina ascendit,
Et sicut erat, ostendit
Verbum in principio :
Horum verbo salutari,
Fide firmi, Deo cari
Mereamur gloriari
Cum eis in gaudio.
1520 (A). — Neale p. 215. e Miss. Pictaviensi
— 1, 4. Sc. instruitur A. — 1, 7.
contemplando A. — 4, 2. conscendit
378. De sancto Petro.
(Auctor est Ekkehardus II. Palatinus.)
1. Plebs parentis pietatis,
Plausu plaude pravitatis
Putando propaginem,
Petrum precare pastorem,
Peccatorum piscatorem,
Pacis plenitudinem.
2. Petros praestat patienti,
Portas pandit punienti
Peccati putredine:
Petrus purgat, parcit poenis,
Prece porrigit perplexis
Poli pulchritudinem.
3. Pontum pons pertranseunti,
Petre, praesto pereunti
Porta poenitentiae :
Petrus pollet passione,
Pollet praedicatione,
Porta patientiae.
— 272 —
Primo piscium praedator,
Plebis potens post piscator
Paradisum possidet:
Princeps potens populorum,
Panis pastor parvulorum,
Portis poli praesidet.
Peroptantes postulamus
Perpetua perfruamur
Prece Petri patria :
I,
4'2>
Petimus primipotentem,
Pelle pressuram prcmentem
Per Petri praesidia.
Pelle procellas pulsantes,
Peccatores perturbantes,
Pelle prava pondera :
Pasce pios, pravos pia,
Pater pie, proles pia
Prodieus puerpvra. Amen.
Hs. zu Engelberg in Untcrwalden
(A). Daniel V, 81. e God. S. GalL
a. Text. Mone No. 679 (3, 81.) aus:
Bl. 37. mit der Melodie, 14. Jahrh.
546 ~(B).
b. Lesarten. 2, 4. poenas A, poenis Mone. „Fortassc pro poeniB le-
gendum: pexis. Petrus agnis recenter pexis qui imbecilliores sunt, pastormitis
et bonus." Daniel. — 2, 5. Preces A. prece B. Mone. — 4, 1. Pino A, Primo B.
Mone. — 4, 5. An legendum pistor? Mattb. VII, 9. Dan.
c. Bemerk. ,,/n diesem Liede ist der Stabreim in jcdem Worte angebracht
und durchgdngig das P genommen, weil damit der Name Petrus anfdngt.u Mone.
5.
Tu beatus es Bariona,
Gui aspirat sua dona
Quasi nato, Spiritus:
Quod caro sanguisque nescit,
Per Patrem tibi patescit
Revelatum coelitus.
Tibi claves dono dedit,
Quibus porta coeli cedit,
Praevalesque inferis:
Potestate formidanda
Hic ligas, quae sunt liganda,
Tuta sunt, quae solveris.
Te piscantem piscatoris
Ad capturae nielioris
Usum traxit gratia:
Cuncta linquis nave spreta
Temporalis mundi meta
Indigens ut omnia.
Apostolis principaris,
Dominoque sociaris
In tributi pretio:
Transforniati tu Messiae
Moisique et Heliae
Frueris colloquio.
Sicco pede calcas mare,
Malchum truncas, fles amare,
Dum pungit negatio:
379. Dc sancto Pctro.
Sic deiectum patientis
Et erectum resurgentis
Reintegrat visio.
6. Ter confessus, ter negatum
Gregem pascis ter donatum
Viam parans gentibus :
Claudus salit et Tabitha
Morte surgens calet vita
Fide, verbo, precibus.
7. Infirmis umbra mederis,
Defraudantcs gravi feris
Coniuges supplicio :
Vinclis abis tu laxatis
Portis exis reseratis
Duce fretus praevio.
8. Caecus videt, mutus fatur,
Languor fugit, duplex datur
Salus Aethiopiac:
Funus surgit, magus cadit,
Consecrator Romam vadit
Crucis et victoriae.
9. Illum sequens pendens cruce
Scandis coelum, quo te duce
Nobis detur aditus:
Iauitor ingressuni pande,
Quo nos lucis non mutandae
Foveat intuitus.
a. Text. Daniel II, 224. ohne Angabe der Quelle, aber mit Beifilgung der
Worte: Utebatur carmine Chorus Coloniensis, Brandenburgcnsis, Pragcnsis al. (A).
— Tex. seq. (B). Miss. Colon. 1504 (C).
b. Lesarten. 1, 6. Rev. desuper BC. — 2, 1. cl. Deus A. — 2, 3. Prae-
valentque A. — 2, 5. ligas illic lig. A. — 3, 4. navis C quasi B. — 3, 6, Iudices
— 273 —
nt A- — 5, 6, Sic integrat A. — 6, 1. confe«sam C, — 6, 8, paras A, teorin
Vs. 3 und 6 wechsetn* — 6, 4. thabida B. thabitha C. tabkha A. — 6, 6. Iterato
calet v. A. — 7, 4. Tu viurlis liber laxaris A. — 7t 6. Portas A, eris C. —
3, 3. Antiochiae A. — 8, 5- R, atlit C -9, 1. pendes A.
380, De sando Petro.
L Adest dies celebris,
A profanis manibus
Quo lumen de tenebris
Sanctus diris ictibus
Exortum emienit;
Itivasus occiditur.
Nam ab infidelibus
5. Christi factus hostia
Petrus dispur moribus
Coeli transit ostia
Ortus muDdo claruit.
Cum palma matrrii:
2. Munduin mundus abiicit,
Ordini se subiicit
Evangelizantium ;
Sempiterna gaudia
Pussidet cum gloria
Tercenteui praemii.
Fit salutis speculum,
6. Morbi, mors, daemonia
Mirumque spectaculuni,
Petri per suffrayia
Vas virtutum ouimum.
Depclluntur penitus:
3. Carnis pudicitiam
Credit plebs incrcdula
Et baptisnii gratiam
Videns haee miracula
Conservat viriliter:
Verbi semen severat,
Fieri divinitus.
7. Nobis ergo veniam
Errores externiinat,
Det Deus et gloriam
Verbo pugnaus fortiter.
Petri prece sedula:
4. Dum non cedit bostibus,
Et post hanc miseriam
Resistens erroribus,
Largiatur gloriam
Iusti sanguis funditur:
Per aeterna saecula.
Text. Daoiel V, 153. e Mibs. Aboensi. — Steht auch im Cod. S. GaiL 646
(Brander),
381. In festo sancti Petri ad vincula.
{Auctor est Adara de S. Victore.)
1. Gaude Roma caput mnudi,
Fugit rete, fugit ratem,
Primus pastor in secnudi
Necdura plene veritatem
Laudetur victoria:
Conteinplatur spiritu.
Totus orbis hilarescat,
Et virtutis ardor crescat
4. Auro carens et argento
Comscat miraculis.
Ex Petri iiuiiiuria.
A nervorum sub moraento
2. Pi i ri fax ainoris,
Lux doctrinae, sal dulcoris,
Petrus mons iustitiae:
Petrus fons est salvatoris,
Lignum fructus et odoris
iiim carens earie.
3. Et quid Petro dices dignum?
Claudum solvit viuculis.
Paralysi dissolutus
Acueas erigitur.
Petrum praesens Dei nutus
Ad votum prosequitur.
5, Petrus vitam dat Tabithae,
Nullum Christi videns signum
luvenemque reddit vitae
Primo sub animomtu
Potestate libera:
Ktkrtim, B^oeni«a. \£
Pede prenrit fluctus maris,
Et nutantem salutari-
Pctrum regit dextera.
6. Facta Ghristi quaestione,
Brevi claudit hic sermone
Fidem necessariam:
Hunc Personam dicit unam,
Sed non tacet opportunam
Naturae distantiain.
7. Quod negando ter peccotit,
Simplex amor expiavit,
Et trina coofessio :
Angelus a carcere
Petrum solvit libere
Destinatum gladio.
8. Umbra sanat hic languentes,
Sauat membra, sanat mentes,
Morbos reddit impotentes
Medici potentia:
Petrura Simon Magus odit,
Magum Simon Petrus prodit,
Plebem monet et custodit
A Magi versutia.
a. TexL Mone No. 676 (3, 76.)
Marbach im Obcrehats
Bambcrg, 14. Jahrh. [B)
9, Hict a petra Christo dictus,
In contiictu stat invictus,
Licet iugis sit conflictus
Et gravis congressio:
Dum volare Magus quaerit,
Totus ruens totus perit,
Quem divina digne ferit
Et condemnat ultio.
10. Nero frendet furibundus,
Nero plangit impiwn,
Nero, cuius ae^re mundus
Ferebat uap
* Ergo Petro crnx paratur
A ministris scelerum.
Crucifigi se testatur
In hae Christua iterum.
11. Petro sunt oves creditae,
Clavesque regni traditae,
Petri praeit sententia,
Ligans et solvens oninia.
Pastoris nostri meritis
Et prece salutifera
Nos a pcccati debitis,
Aeterne Pastor, libera. Amen.
aus : Hs. zu Colmar, die vom Klostcr
hcrruhrt, 12. Jahrk. (A). Hs. 9% Pommersfclden bci
fidcm Strophenbau nach von einem franzdsixthcn Ver-
/a*ser/rMone. — Neale p. 144, e Miss. Narbonensi 1528 (C), Tornacensi 1540
(D). — Clichtov. IV, 202. (E). — Daniel V, 264. (F).
b. Lesartcn. 1, 4. T. muudus E. — 3, S. solo (fiir primo) fehlt A —
8, 6. contemplatus Neale. — 4, 6. Paradisi C, inepte. — 4, 6. Eneas Neale. —
4, 7, Dei virtus E. — 4, 8. perseq. Nealc. — 5, 2. iuvenesque A. — 5, 6. Illum
reg. E. — 6, 2. sub senrt. Neale. — 6, 4. Nunc Hs. Ay bcsichl sich auf Maith.
16, 16. Mone, der Naoi hat. Hanc C. Hunc DF. Neale. — (>, 5. nec t. Neale.
— 7, 1. neg. fehlt A. — 7, 3. Flotus et conf. Mone. aetus fehlt A. — 8» 7.
monet ac E. — 0, I, Christo G, Mone. Cfaristus F. PetruB Neale. — 9, 5. Cum
Mone. — 10, 1. frendet Neale, freodit F. Mone, fremit E. — 10, 8. Id hoc E.
Mone. „Liber Petrus. Sed sine dubio respexit poeta ad notissimam historiam
de ChristO! Romam ineunte, fiuaerentique apostolo: ^Domine, quo vadis?" re-
spondente: nV&dof ut in Roraa iterum crucifigar." Neale. — 11, 2. cl. coeli E.
— 11, 4. ac sol E. — 11, 6. Ac F. Mone. — 11, 7. peccatis A.
c. Bemcrk, 1. primus pastor ist Christus, secundua Petrus.
Populi fidelium
In laudis praeconium
Assurgat seduiitas,
Ut Christi vicariura
Pastorem eximium
Laudet nostra parvitas.
382* In festo sancti Pctri ad vincuht.
2. Quem clausit in carcere
Persequendo temere
Herodis imaanitas,
Nam in modum viperae
Volens Petrum perdere
Insanit crudelitas.
— 275 —
Quera vincetis asperrime
Post paseha producere
Vult confusibiliter,
Quo ctauso custodia
Exorat ecclesia
Magna cutn instantia
Sa|.plicanssuffragia.
4, Sed oec Deus deficit,
Qui petita perficit,
Nam angelus astitit
Et solamen praestitit.
Quem illustrans
Sed ne frustrans
Intento subvenit iD carcere,
a. TexL Miss. fratr. Paris. 1520.
Nam percusso sacro viro
Et excnssn iugo duro
Fecit eum surgere.
Et sic Petrus cornpeditur
A curceris ergastulo
Liberatur miraculo:
Ergo salvet nos a nialis,
Ne involvat gehennalis
Vorago nobis obvia
Supernalis clementia.
Ut per eius interventum
Et effieaeem proventum
Ad aeternale eonventum
Trahat a miseria.
Hoc det eius gratia,
Qui regnat super omnia. Amen.
b. Lesarten. 5, 5. Es ist wol diro eu lesen.
19.
383. De sando Petro ad vincula.
Benedictus dominus Deus Israhel, qui erexit nobis cornu salutis.
Nam saiutis coniu fides Pctri apostoli
Ventilans destruit huius principeiii saeculi.
Quis est qoi vincit hunc munduni et eius prineipem,
Nisi qui crcdit* quod Petrus confitens docuit:
„Tu, quem hoinines homincin dicunt, excelsum sicut unum ex pro-
phetis,
Super homines atque prophetas cs, Christus, viventis Dei filius."
Fortior est inferis haec fidei clara confessio,
Quam caro et sanguis nequaqiiam revelavit, secl pater coelestis.
A petra sumitur nomen Petri, qui iunctus angulari lapidi portatur et
portat, structuram firmat totius ecclesiae.
Haec est victoria vincens mundum, fides nostra, deprompta per Pe-
trum, quae vincula dissolvit, tenebras fugat, aperit carcerem,
Haec est laetitia suo pastori congaudentis ecclesiae,
Quod lupus Herodes prostratus fremit, et plebs ludaica gcmit.
Victo Herode succedit Nero vincendus a Petro apostolo.
Illum vidcndo, hunc moriendo devicit vinci nescius Petms.
Cum Simone quoque mago fuit illi maximus confiictus;
A Symone tamen inagno Simon magis cecidit devictus.
Tu pastor ecclesiae, nos vinctos respice duabus catenis magnis, culpis
culparumque poenis.
Culpas septuagies septies dilue, poenas amovendo, sempiterna gaudia
obtine.
Lupos rapaces arce de gregibus Christi, quos pascendos suscepisti.
Et portis inferi fractis et coeli elevatis grex tui regiminis pascatur
vitae pascuis.
\**
— 276 —
Text. Morel No. 243, S. 153. an*: H*. zn St Gallm 546 (Brander)
der A Cuiusdam nusirorum aotiquorum patrum (S. Galli) tituli: Iocunda
Mefodiv.
384. In conversione sancti Fttuh apostoli.
(Auctor habetur Godescalkus. Schubiger: „Auctore incognito saec. XI,4*)
1. Dixit Dominus: Ex Basao convertnm, convertam in profundum mans.
S. Quod dix.it et fecit, Saulum ut stravit, Paulum et Btatuit
;-;. Pei vertmm bihud inearnatum, _per quod fecit et saeeula.
4. Quod dum hnpugnat, audivit: Saule, Saule, quid uie persequeri.
5. Ego sum lesttfi : duruni est tibi, ut recakitres stimulo,
6. A facie domini mota est terra, contremuitque mox ct quievit,
7. Dum coguito credidit domino Paulus persequi cessat Christianos.
8. Hic lingua tuorum est canumt ex inimids rediens ad te Deus,
9. Dum Paulus in ore omnium sacerdotum iura dat praeceptorum,
10. Docens crucitixitm non esse alium praeter Christum Deum,
11. Cum Patre qui regnat et Saucto 8piritu cuins testis Paulas.
12. Hinc liogua sacerdotum, inorc canis dum perlinxit legis et evangelii
duos molares in his contrivit,
13. Corrosit univcrsas species medicinarura, quibus curantur saucii, refi-
ciuntur enutriendi.
14. Per quem conversus ad nos tu vivifices Christe pcccatores:
15. Qui convertendis conversum converteras Paulum, vas electum.
16. Quo docente Deum mare vidit et fugit, Iordauis conversus est
retrorsum.
17. Quia turba gentium, relicto vitiorum profundo, Og rege Basan
confuso,
18. Te solum adorat Christum creatorem quem et cognoscit in carne
venisse redemptorem.
a. Tcxt, Daniel II, 37. 384. e Codd. Mon. 10. saec. XII. fA), Mon. 11.
saec. XJl. iB), Cod, Vind. 7. saec, XIV. (C), Vin«L 8. saec. XV. (D). — Schubiger
No. 60. e Cod. 8. Gall. 646 (E). — Text. seq. (F). Seq. Dav. 1495 (G). — Miaa.
Colon. 1504 (II), Mogunt. 1507 (I), Frag. 1507 iK)t BasiL 1510 (L), HalberstaL
1511 (M), Mindeu. 1513 (N)t Numburg. 1517 (0). — Adelph. 24 (P). Torr. (Q).
Ludec. (R), — Waekcrnagel I, 10tf. aus: Miss, Mogtmt 1482 (S), Mogunt. 1497
(T), Magdeo. 1493 (U), Lubeek. kttre nach 1480 (V).
b. Lesarten. 3. IIoc verk B. Wack. — 4. impugnans ADK. —■ 5. Sum
Christus ABF. — 6. contrenmit F. — 7. Cum T. — Sauhis ner. HKPQ. —
ceesaus con. FSTV, — cessaos CD. — conchristianos EFIKLMNQRSTUV.
Wack. — 6. Hinc DFHP. Sic C. — non ex I. — de in. D. — ad te red. Dan.
— 9. Cum R. — 11. et sanct. F, — testis est BFII. . — 12. Hic BCEFIMOSTUV.
Wack. — cauum BKL. — iu his contritos B. — 13. Corrasit IKORTV. Collegit
CELS. - 14. IS.feMcn in FGMRUV; 15. stcht vor U. in IIILPST. — 14. Per
q. conversum IKPQ. conversus conversos 0. ad vos E. et nos C, — 16. lordanus
FL. — 17. redieos vit. AB. Dan., dic andcrn relicto. — 18. Teque N. — et
fehlt F. quem te D.
c. Bemerk. Uebcr das UhythmiBchc etc. spricht Bartsch 5. 26. 32, 34.30.
48. 49. 50. 52. 53. 55. 59. 60. 79. 97. 99. 102. 106.
— 277 —
385. In emversiane saneti Paa
(Auctor est Petrus Abaelardus.)
1, Tuba domini, Paule, maxima,
4. Ut rhinoceros est indomitus,
De coelestibus dans tonitrua,
Quetn ad aratrura ligans Donii-
Hostes dissipans, cives aggrega.
uus,
2. Doctor gcntium es praecipuus,
Vas in poeulum factus omnibus,
Sapientiae plenuni haustibus.
Glebas vallium frangit protinus.
5, Nunc nequitiae laodat villicum,
Quem prudentia dicit praeditum,
Ac pro filiis lucis providum.
3. Mane Bcniamin prardam rapuit,
6. Perpes gloria regi perpeti,
Escas vespere largas dividit,
Exercituum Ghristo principi,
Vitae ferculis nmndum refidt
Patri pariter et Spiritui.
a. Tcxt. Neale p, 93. — Daniel V, 234, hat den Text aus Neale.
b. Bcmcrk. ^Diese Sequenz hat
cinc eigenthumliche Strophtnform, wo
jtder Vcrs% aus zchn Silbcn b&stchend,
M dcr Mitte eine mdnniiche Cdsur hat:
jt drei sotchcr Verse bildcn cine Halbstropht, deren im Ganzen scchs/' Bartach
8. 314.
386. In eonversione sancti Pauli.
(Auctor est Adam de S. Victore.)
1. Corde, vocc, pulsa coelos,
Synagogas circuit,
Triumphate pange melos,
Christi tidem astruit
Gentium ecclesiu!
Prophetarum serie.
Paulus, doctor gentium,
6. Verburn crucis protestatur*
Consummavit stadium,
Causa crucis cruciatur,
Triumpbans iri gloria.
Mille modis moritur:
2. Hic Beniumm adolescens,
Sed perstat vivax hostia,
Lupus rapax, praeda vescens,
Et invicta constautiu
Hostis est fidefium :
Omnis poena vincitur.
Mane lupus, sed ovis vespere,
7* Segregatus docet gentes,
Post tenebras lucente sidere
Mundi viucit sapientes
Docet evangelium.
1 tej sapientia :
3. Hic mortis viam arripit,
Raptus in coeium tertium
Queni vitae via corripit,
Videt Patrem et Filium
Dmu Damascum graditur:
In una substantia.
irat minas, sed iam cedit,
8* Ronm potens et docta Graecia
l proatrattts iam obedit,
Praebet ooUa, discit mysteria,
Sed un vinctus dueitur.
Fidee Ohrieti profidt:
4. Ad Atianiatn mittitur,
Crux triumphat, Nero saevit,
Lupus ad ovem trahitur,
QuO docrnte fidee crevit,
Mens resedit effefl :
Paulum enae coaficit
Fontis subit sacramentum,
9* Sic exutus carnis molem
Mutat virus in pigmentum
Paulus videt verum Soleni,
Unda Balotifera.
Patris Unigenitum :
5. .m, vas divinum,
Lumen videt iu lumine,
\ ,is, propiaaoa duice vinum
Cuius vitemus nuiuiue
Doctrinalis gratiae:
Gehennalem gemitum. Amen.
- 278 —
a. Text. Neale p. 99. e Miss. Andegavensi 1523 (A), — Miss. firatr, Paris.
1520 (B). Cliclitov. IV, 193. (C). — Daniel II, 77. hat die 3 ersten Zetlen und
V, 233. den Text <iws Neale, — Mone 3
. 84. hat die 2 erstcn Zeilen ausi H*.
tu Pommersfelden bei Bamberg, 14. Jahrh.
b. Lesarten. 1, 2. plangat mcL B. — 3, 1. arripuit B. - • 3t t. D. in
Dam. B. — 3, C. Serl ad manus duc.
B. — 4, 3, U. recedit ef. B. offera A.,
effera Neale. — 5, 4. Synagogam B. —
7, 4. ad coel C. — 7, 5. vidit B. —
8T 2. Praebet col. discit AC. Praebet
col. et disrit B. Fraebent coL discunt
Neale.
387. In commemoratione sancti Pauli.
1. Laetetur ecclesia,
Fert errori gentium
Nam Paulum post vitia
Iesiim Dei filium,
Traxit ad coelestia
Cuius naater omuium
Verus amor:
Est regina.
Ipsius suffragia,
4. Dum caecus efficitur,
Quem replevit gratia,
Supra coelos rapitur,
Petat cum instantia
Ubi mirum cernitur
Cordis claraor,
Sacmmentmn :
2. Rosa patientiae,
Laborat plus eaeteris,
Speculuui mundiciae
8ed in eunctis asperis
Te docet omni hora
Sentit dulcis muneris
Laus et honor:
Condimentum.
Te candoris lilium
5. Cnllum in certamine
Ad coeli palatium
Dat pro Christi nomine,
Virtutum coelestium
Offert lac pro sanguine
Traxit odor.
Redemptori:
3* Vita fuit coelica,
0 patrone inclytc,
Doctrina angelica,
Praesta Christo comite
Cordium vivifica
Hoc translato tramite
Medicina:
Bene mori. Anien.
Ttxt Mise, fratr Paria, 1620.
388. De sancto Paulo.
L Paulus Syon architectus
Se pro Christo cuncto ferre
Est a Christo praeelectus
Profitetur,, et offerre
Et magister gentium,
Se truci martyrio.
Vas insigne signo crucis,
4. Iste vas electionis
Vas electnm verae lucis
Vires omnes rationis
Praesignans inysteriuin.
Humanae transgreditur:
2. Saulus cadit consternatus,
Super choros angelorum
Paulus surgit illustratus,
Raptus coeli secretorum
Ut mundum illuminet,
Doctrinis imbuitur.
Pestes peliat, plautet mores,
5. De hoc vase tam fecundo,
Fidem servet et errores
Tam electo et tara mundo
Gentium eliminet.
Tu nos, Christe, complue:
3. Absit mihi gloriari,
Nos de luto, nos de faece
Inquit, nisi singulari
Tua sancta purga prece,
Crucisprivilegio:
Regno tuo statue.
a. Testt Mone No. 681 (3, 85.) aus: Eb. mu St Galhn No, 467. S. 136.
13. Jafyrh. mit der Mtlodie (A). Acichcnauer Antiphouarium eu Karhruke
No. 209* Bl. 21. 14, Jahrk. mit der Melodie und der Ucberschrift ; in comme-
moratione S. Paali (B). — Daniel V, 75. e Cod. S. Gall. 546 (C).
b. Lesarten. 2, 1. Paulus A. credit B. — 2, 5. servat A. — 3, 6. Se
crucis B. — 6, 1. De haec B. — 6, 6. s. munda B.
1.
2.
3.
4.
5.
i
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21-
22.
23-
24.
25.
389. In conversione sancii Pauli.
Soleronitas sancti Pauli devote est recolenda,
Quem Dominns tanta rlitavit gratia,
Ut doctor gentiuin ab omni vocaretur ecclesia.
Agnus de lupo, de persecutore evangelista.
Mutata suut npcra, mutatur et onoma: Paulus norainatur, qui Saulus
ante dictus fuerat
Instigatus furia dirum vinis efflabat, strage saevissima membra
Chrisfi saeviens torquebat.
Lux aetherea quem cireumfulgens visu privat,
Spiritualem sed ei visum donat;
Colaphizat eum, ne superbiat;
Sternit eum, sed inenteni relevat;
Deiectum increpat,
Increpans emendat;
Fidei doctrinam conimendat,
Defeosoreni ecclesiae ordinat,
Impugnator qui prius extiterat.
Secreta mystica
Credenti revelat,
Quae homini loqui non lieebat
Prius synagnga quem educaverat,
tmnduin laetatur mater ecclesia.
teria,
Quae noverat,
Per totum iens orbem praedicat.
Veuit Romam, Deum unum annunciat
Nero resistit, quod colebat idola,
Morte dira
Illnm nocat.
Mundo exemptum mittit ad astra.
Quo nos Deus miserando perducat
Adiutos prece Pauli sancta. Alleluia.
xf, Neale p. 9G. e Miss. Sarisburiensi 1565. — Daniel V, 234. hat
Text aus Neale.
b. Lesartcn. 2. exemplum Miss.
390. De sancto Paulo.
LaudibuB nunc devotis Deo, rerum gubernanti sceptrum, modulemur
sorii,
2. Qui corda peccatorum mundans sibi vasa efficit;
— 280 —
3. Qai Saulum perseqnentem terrens, luce stravit tenebras, ut castris
suis tutorem cautum prospiceret
4. Hic Iudaicos furores sedat verbo Dei, hostium propugnator, plebem
Christi munit monitis, et palmam de hoste certam asportare
invido.
5. Iste paradisum intrans, vitam vivens vicit corporis.
6. Idem post longos conflictus mundum exit palm& martyris.
7. Nunc his vocibus assis, Paule, favens, nobis dans veniam Christi prece
tua, vitae quo consortes simus perhennis.
a. Text. Morel No. 245. S. 155. aus: Hs. mu St.OaUen No. 646 (Braoder)
Bl. 130, ohne Melodie, mit der Aufschrift : Alia bona seqnentia b. Notkeri de
commemoratione b. Pauli apost — Morel setst hinter Notkeri ein FrageMeiehen.
b. Bemerk. nBer 1. Vs. ist Eingang, der erste Doppelvers ist mu schreiben :
Qui corda peccatorum mundans
sibi vasa efficit:
Qui Saulum jfersequentem terrens
ltice stravit tenebras,
der sweite: Ut caetris suis tutorem
cantum prospiceret.
Hic iudaicos furores
sedat verbo deit
der dritte: Hostium propugnator,
plebera Christi munit monitis,
Et palmam de hoste
certam asportare invido,
mit einer Silbe mehr in der vorderen Halfte. Ber vierte Boppelvers vnd der
Schluss sind richtig abgetheilt." Bartsch S. 24.
391. Dt sancto Paulo.
1. Concurrite huc populi et insulae, mentibus ut promptulis magistro
gentium assistatis,
2. Laudibus hunc super aethera elevantes.
3. Hic, lupus licet ferox ovile domini turbaverit,
4. Mitior agnelli vellere induitur,
5. Et qui nunc sub umbra priscae legis, velamine Mosaico obsitus, dae-
monis se praebuit hospitium,
6. Ecce nunc coelesti illustratus ex iubare, pneumatico agio nitidum vas
exhibet et electum.
7. Nec mora, ubi Christum indignantem, quod sibi praesumpsisset
contra calcitrare, se protinus coaptavit ad eius opus.
8. Iamque baptizatus atque spiritalis unctione chrismatis refectus plebi
iustorum iungitur.
9. Et qui paulo aote castra christiana persecutor invaserat, pro iisdem
dimicaos signa corripuit.
10. Et primo congressu rabiem Iudaicam in Damasco confuderat acri
bello.
11. Exinde collectis viribus Arabicam experiri profectus est barbariem.
12. Denique iste belliger eximius Asiam et Lybiam indomitam monarchi
priinato tributarias esse fecit.
13. Noctibus tam indefessus quam diebus, ad solam summi imperatoris
laudem arte et virtute gloriam adsciscere.
— 281 —
14* Hic Cilicos et Achaicos, Rhodios, Iconium, Thessalonieam, Pontum,
GaTatiamque vicit,
15. Emathios, Troaa, Epheaioa, AttieoSv Corinthios, Pauaphilicos, Cretas,
Thraces et Ifliricos.
16. His pro sudoribus sic cum coronavit dominus, ut arcaua coeli prius
intraret quam obieriL
17. Post longos in membris mundi conflictus, caput ipsum, Romara, in
impetu mentis adit.
18. Hanc tanto pmpulsaverat triurapho, mole ut vinceudi ipse quoque
oppeteret.
19. Quem venis tantas sibimet rex ferenteiu ride&S laureas,
20. Btraoni ducum prindpi mox coaequatur in arce poli.
21. Nunc preces fundite seduK qui gratia vos Christi nostis indignos,
quia Paulus hic magnus est apud Deuni,
22. Ut preccs danilo coritinuas, magnus ille nos in paradisiacis, in quae
raptus est, collocet secuni locis.
23. Nos igitur supplices in hac die» nec non omni tempore, Paule, cura
Christo retice,
24. Ut stadium fidei legitimum haud lapsis permeantes cursibus, coronam
rcportemus.
Text. Morel No. 244. S. 154. aus: Hs. zu St. Galhn No. 546 (Brander),
BJ. 129. mtt der Aufschnft: De satictiBSjioo Paulo apostolo ac gentiura doctore
in commemnratione eiusdcm, liddy Karl omannicit ohne Melodie, — Daniel
V, 75: cui perquam dubium est, illo carraine Carlomannum ceiebratum fuisse.
392. De sancto Paulo.
L Doctori gentium
Pangat praeconiiun
Mater ecclesia:
Clliua virtutibus
Atque laboribua
Crevit in gloria.
Hic primum saeviens
Et testea odiena
Divini nonuoia
Stridebat dentibus,
ibis et manibua
Effusor sauguinis.
3. Post scelus impium,
Quod in inartyrium
Uomplevit Stephani,
D&mascnm properat,
Dt cedros auferat
Totius Libani.
4. Proptnquana moeuibus
Summis fulgoribua
Mox circumiunditur ;
Iu terram corruit,
108 hunc arguit,
Quod se persequitur.
5. Hac voce territus,
Compunctus, domini
Spondet obaequiuni:
Baptismo mergitur,
Doetor efficitur
Praedicaus lilium,
(k Iudaea rcspnit,
Quod Paulus astruit,
Freipit invidia:
Parat interituni,
Concludit exitutn,
Custodit moenia.
7. Hic non periculi
ttetu, sed populi
Salutem siln
8. Coelesti pabulo
Ab hOC (Oacipulo
Gentflia paacitur:
Btttfl meute vacua,
Fame perpetua,
ludaeus nioritur.
— 282 —
9. Hic audientiura
Per evangelium
Animas reficit,
Quod non per hominem,
Sed totum ordiuem
A Christo didicit.
10. Flagellis caeditur,
Saxis obruitur,
Ter in naufragio:
Iudaeis gentibus
Et falsis fratribus
Erat ludibrio.
11. Nuditas corporis
Horrorque frigoris,
Fames, vigiliae
Affligunt animum,
Sed auget plurimum
Zelus ecclesiae.
12. Laborat manibus,
Ne gravet sumptibus
Ex evangelio :
Res tamen colligit,
Collectas dirigit
Fratrum subsidio.
a. Text. Morel No. 246. 8. 156.
Bh 350. ohne Melodie.
13. In coelum rapitur,
Arcano iungitur •
Dei colloquio,
Quod verbum numinis
Non licet hominis
Proferri labio.
14. Ne hac aut alia
Virtutum gratia
Paulus superbiat,
A carnis stimulo
Pulsatus sedulo
Mentem humiliat.
15. Postquam officii
Sanctique studii
Complevit opera,
Nerouis gladio
Sacro martyrio
Migrat ad aethera. '
16. Cuius suffragium
Praesens collegium
Devote flagitat,
Ut ad coelestia
Corda torpentia
Pungat et excitet. Amen.
aus: Hs. eu St. QaUen No. 646 (Brander)
b. Lesarten. 7. Hier feJUt eine halbe Strophe.
393. De sancto Paulo Puteolos advecto.
Ad Maronis mausoleum
Ductus fudit super eum
Piae rorem lacrimae:
Quantum, inquit, te fecissem,
Vivum si te invenissem
Poetarum maxime.
Text. Schlosser: Lieder der Kirche I. p. 416. „Aus mundlicher Jftf-
theilung meines seligen Bruders vom Jahre 1812. Boch ist dieser Yers und
diese Sequenz, welcher er angehoren soll, nirgends aufeufinden. Auch wurde
mir auf mcin Befragen daruber die Existem derselben im Jahre 1835 zu Neapel
und zu Pozzuoli ausdriicklich in Abrede gestellt. Bie Aechtheit derselben ist
daher auf allen Fall unerweislich." Schlosser. — „Fortasse stropha deprompta
est ex illa sequentia, quae Bettinellio teste (Del rcsorgimento dltalia tom.H
p. 18. not.) per nonnulla medii aevi saecula apud Mantuanos decantata est in
honorem Virgilii." Daniel.
394.
De sanctis apostolis Petro et Paulo.
(Auctor est Notker Balbulus.)
1. Petre, summe Christi pastor, et Paule, gentium doctor,
2. Ecclesiam vestris doctrinis illuminatam
3. Per circulum terrae precatus adiuvet vester.
— 283 —
4. Nam dominus, Petre, coelorum claves dono dedit.
5. ArniiyiTum.Beniainin, Christus, te scit suura vasque elertum,
6. Mare planta te, Petre, Cfaristus conculcare tuae dedit caritati.
7. Urabram tui Corporia infirmis dcbilibusque frcit medicinaui.
8* DoctilogOB philosophos te, Paule, Christus dat vincere voee sua.
9. Multiplicea victorias tu, Paule, Christo per populos acquisisti,
10. Postrcmo victis omnibus barbarie ad arcem summi pergitis culmiDis9
germauos discordes sub iuguui Christi pacatos iara coacturi.
11. Ibi Neroois feritas priucipis apostolorum proeliis plurimis victores
diverse te, Petre et Paule, addixerat poenae morti
12. Te crux associat, te vero gladius cruentus mittit Christo.
a. Text> Daniel 11,19. 384. III, 287. e Codd. Vind. 2. saec, XI. (A), Vind.
S. saec. XI. (B|, Vind. 5, saec. XII. (C). BeroL 1. saec. XI, (D). — Schubiger
26. e Cod, S. G.iJL >To. 646 (E). — Cod. Wirzenborn. s;ioc. XIV. (F), —
Text. eeq. (G). Seq. Dav. 1495 (H). — Miss. Bamberg. 1487 (I), Patav, 1491 (K),
Colon. 1504 (L), Mognnt. 1507 (M), BasiJ. 1510 (Nh Halberetat 15U (0), Minden,
1613 (P), Numburg. 1617 (Q). — AdeJph. 61 (R). Clichtov. IV, 201. (S). Torr.
(T). — Stcht auch im Cod. Einsidl. 121. saec. X. und Aiiss. 105. 108. saec. XV.
und im Cod, Rheinau. 9.
b. Lesarten, 1. doct. gen. G. — 5. vaa el. L. Dan. — 6. dedit tuae Dan.
— B. doctiloquos BGHLMOPQRS. spermologoa ACD. sperraologon B. doctilogos
EFIK. - nta voce BE. — 9. te PauJe B. — per fchlt GR. — 10. Romanos
disc. A. — iugo FGHLNPRST. — 11. Ipse Ner. B. — principis S. — diversae
8. — adduxerat F. — morte A.
c. Bemerk. Ueher das Rhythmische etc. spric h t Bartsch 8. 14. 26. 36. 36,
47. 51. 53. 55. 58. 60. 65. 100. 102. 124.
1. Roma Pctro glorictur,
Roma Pauluin veneretur
Pari rcverentia:
Immo tota iucundetur
Et iucundis occupetur
Laudibus ecclesia.
2. Hi sunt eius fundamenta,
Fundatores, fulcimenta,
Bases, epistylia.
lidem saga, qui cortinae
Pelles templi hyacintinae,
phi, sphaerae, lilia.
3- Hi sunt nubes coruscantes,
Terrain cordiB irrigantes
Nunc rore, nunc pluvia :
Hi praeconcs novae legis
Et ductorea novi gregis
Ad Christi praesepia.
4. Labnrum BOCii
Triturant aream
Iu spc denarii
Coleutes viueam.
395. De sanetis Petro et Paulo.
(Auctor est Adam de S. Vktore.)
5. His ventilantibus
Secedit palea,
Novisque frugibus
Implentur horrea.
6. Ipsi inontes ftppeUantUT,
l\m priua illustrantur
Veri snlis luminr :
Mira virtus est eorum,
Firmamenti vel coelorum
Designaiitur nomine.
7. Fugam morbis imperant,
Lagea mortis Bnpenot,
Etrtigant daenionia:
Delent idolatriam,
Reis donant veniam,
Miseris solatia,
8. Laus communis eat amborum,
Cum sint tamen singulorum
Dignitatps propriae :
IVtrus praeit principatu,
Paulus pollet magistratu
Totius eccleai&e.
— 284 —
9. Principatus uni datur
Unitasque commendatur
Fidei catholicae:
Unus cortex est granorum,
Sed et una vis multorum
Sub eodera cortice.
10. Romara convenerant
Salutis nuncii,
Ubi plus noverant
Inesse vitii,
Nihil disciplinae :
Insistunt vitiis
Fideles niedici,
Vitae remediis
Obstant phrenetici
Fatui doctrinae.
11. Facta Christi mentione
Simon Magus cum Nerone
Conturbantur hoc sermone,
Nec cedunt apostolis :
Text. Clichtov. IV, 203. —
Mone 3, 96. hat die 3 ersten Zeilen
dem 14. Jahrh,
Languor cedit, mors obedi
Magus crepat, Roma credi
Et ad vitam mundus redit
Reprobatis idolis.
12. Nero fremit sceleratus
Magi morte desolatus,
Cuius error ei gratus,
Grave praecipitium :
Bellatores praeelecti.
Non a fide possunt flecti,
Sed in pugna stant erecti,
Nec formidant gladium.
13. Petrus haeres verae lucis
Fert inversus poenam cruc
Paulus ictum pugionis,
Nec diversae passionis
Sunt diversa praemia :
Patres summae dignitat»,
Summo regi conregnatis,
Vincla nostrae pravitatis
Solvat vestrae potestatis
Efficax sententia. Amen.
Daniel II, 81. hat die 3 ersten Zeilen
aus einer Hs. su Pommersfelden o. No
396. De sandis Petro et Paulo.
1. Duae vere sunt olivae,
Per quos plantae primitivae
Noscuntur ecclesiae :
Quibus Sion est compluta
Et coeleste delibuta
Roma rore gratiae.
2. Isti Sion fundamenta,
Bases, tecta, fulcimenta
Archam portant foederis :
Petrus primus principatu,
Alter Paulus magistratu
Effulgent prae ceteris.
3. Hi sunt summi bellatores,
Duces gregis et doctores,
Claves sanctuarii,
a. TexL Mone No. 687 (3, 94.) aus:
walden I. 4/2i.
1520 (B).
Cruces, trabes cypressinae,
Saga, pelles et cortinae,
Vectes evangelii.
Qui dum Romae docent mo
Plantant fidem et errores
Excludunt gentilium:
Vincunt magos et Neronis
Nec abhorrent passionis
Et mortis supplicium.
Ergo nos in Christo duce,
Tu in ense, tu in cruce
Ardore martyrii
Nos ad crucem inflammetis,
Nobis coenam impetretis
Coelestis convivii.
In quo Dei filium
Laudemus in perpetuum.
Amen dicant omnia.
Hs. des Klosters Engelberg in l
fol. 33. 14. Jahrh. mit der Melodie (A). — Miss. fratr. ]
b. Lenarten, 1, S. Noscuntur A. „vielhicht besser nascuotiir." Mone, —
Effulgens B, — 3T 8. Vectes by. Tmree, tubae c. B, — 3, 6. Cla^es sanct.
B. — 4, J. Hi sunt B. — 4, 4. Neronem N. abh. paBsionem Aut m. B. —
5, 7 — 10 fehien in A, sie atflu) ein unpassender ZhmUm.
i. t
397. De sanctis Petro et Po
'
Gloriosos pugiles
Militesque uobiles
Christi semper vigiles
CoUaudemas:
Suos vocavit budie
De valle miseriae
A<1 quietcm patriae
npremus,
Unus est eeetef
Caput, alter gratiae
Vas et Bapientiae
Praeelcctuin :
Quasi luium onrnia
Spernunt transitoria,
Babent ad coelestia
Cor erectum.
3. Ainbo devotissiwi
Amboque huniillimi
Et Deo gratissimi
Extiterunt:
TexL Mifis. fratr. Paris. 1620-
5.
Ergn culpae veniatu
In praesenti gratiam
I ii raturo gloriam
Merueruut,
Isti lunrinaria
Duo stint lucentia
Et jlluininantia
Oor multonun:
Mente voluntaria
Tulerunt supplici
Pro salute varia
Froximuruin.
Petrus crucifigitur,
Sed caput absdditur
Pauli, vox cgreditur
Dicens clare:
Iesu per suffragia
llnrum Christe gaudia
Digneris coelestia
Nobis dare, Amen.
398. Be sando Andrea apostoh.
(Auctor est Notker Balbulus.)
Dcus in tua virtutc sanctus Andreas
Oaudet et laetatur cadem coinitatus.
Piseatio nuti tui ipse prinium factus piseator populorum.
Myrmidocaa idolatras diu fluctivagoa rete cepit fidei.
h legibua Achaiam tuis, Deus. victnr illius subiugavlt
Et trophaeura Christi tui fixit ibi, bonum se oateatans roilitem.
«Miraculis, virtutibllS, doctrinis quaecunqucquaesita spoliatihi, o rex,
attulit.
Atque suu cruore triumphi inscripsit titulos tui, regum duinihc.
btum oium e( regni creaimufl,
Christi tilii tui atque fraterculura.
igitur peccatis nostrie gravati, te, Deus, postijmia,
Dt iUioBv qui tua semper sectatue praecepta ubi piacet,
13. Nos interceasione tuearis in aetemu©.
a. Text. Datiiel IIf 28. SS4. 111, 287. e Crnld. Vind. 2, saec, XI. (A), Vind.
ind. 5, saec. XII. (Qt Vind. 7. saec. XIV. {Dl. Berol. I
XI. (E). — Cod. Wirzenborn. saec, XIV. (F). — Text. seq. (G). Bm I>av. M!i5
ifli Bilet. Colon. 150-1 (1), Basii. 1610 (K), Halberitat. 1511 <U Mind.-n. 1513
(M), — Adoipfa. 109 (N). Torr. (0). — Steht auch i m Cod. S. GalL 646 (Brander).
I.
2.
3.
4.
5.
6.
9.
10.
11.
12.
— 286 —
b. Lesarten. 2. eademque 0. e&dem BCDEFGHIKLMN. eandem D
„codicam auctoritate nititur," aber ttur A hat eandem. — 3. fact est K.
4. Myrmidones ABCD6L. Myrmidonas Dan., Mirmidones die andem. — rethe B
5. Achiam E. — 6. tr. domini B. — ostentas 6 (Druckf.) — 7. quacnnque
quaec. fehlt E. „Quatuor syllabae abundant" sagt Mone und schliesst virtuti
in Klammern ein. — 8. titulum G. — 9. Iustum cr. I. — 12. sectatnr B.
c. Bemerk. Ueber das Ehythmische etc. spricht Bartsch S. 12. 25. 39.
56. 84. 101. 130.
399. In ociava sancti Andreae.
(Auctor est Adam de S. Victore.)
1. Exultemus et laetemur,
Et Andreae delectemur
Laudibus Apostoli :
Huius fidem, dogma, mores,
Et pro Christo tot labores
Digne decet recoli.
2. Hic ad lucem Fetrum duxit,
Cui primum lux illuxit
Ioannis indicio :
Secus mare Galilaeae
Petri simul et Andreae
Sequitur electio.
3. Ambo prius piscatores
Verbi fiunt assertores
Et forma iustitiae :
Rete laxant in capturam,
Vigilemque gerunt curam
Nascentis Ecclesiae.
4. A fratre dividitur,
Et in partes mittitur
Andreas Achaiae:
In Andreae retia
Cadit Dei gratia
Magna pars provinciae.
5. Fide, vita, verbo, signis
Doctor pius et insignis
Cor informatpopuli:
Ut Egeas comperit,
Quid Andreas egerit,
Irae surgunt stimuli.
a. Text. Neale p.
1520 (B). Clichtov. IV,
6. Mens secura, mens virilis,
Cuius praesens vita vilis
Viget patientia :
Blandimentis aut tormentis
Non enervat robur mentis
Iudicis insania.
7. Crucem videns praeparari,
Suo gestit conformari
Magistro discipulus:
Mors pro morte solvitur,
Et crucis appetitur
Triumphalis titulus.
8. In cruce vixit biduum
Victurus in perpetuum,
Nec vult, volente populo,
Deponi in patibulo.
9. Hora fere dimidia,
Luce perfusus nimia,
Cum luce, cum laetitia
Vergit ad lucis atria.
10. 0 Andrea gloriose,
Cuius preces preciosae,
Cuius mortis luminosae
Dulcis et memoria :
Ab hac valle lachrymarum
Nos ad illud lumen clarum,
Pie pastor animarum,
Tua transfer gratia. Amen.
77. e Miss. Andegavensi 1523 (A). — Miss. fratr. P
188. (C). — Daniel II, 75. hat die 3 ersten Zeilen
V, 217. den Text aus Neale.
b. Lesarten. 1, 4. fides B. — 3, 3. formae A. -
B. — 5, 4. Cum Eg. B. — 5, 6. Quicquid B. — 6, 1. M.
patris A. — 6, 6. Non evertunt B.
4, 6. Currit C.
secreta A. — 6,
Cuc
2. C
400. De sandc Andrea,
Christo regi laiulem demus,
Dulce melofi pexBO&emus
Andreae memoria:
Qui relictis piscatura,
Nave, reti nova cura
■rnit transitoria.
Hominum factus piscator,
Verbi D< i sexoinator
Ydola commimiit:
Maguum quid dimisit istt
Abnegans se pro te, Christe,
Xihilum retinuit.
Crueitixum te clamavit,
Quem jl^cus fiirens accusavit
Egea sub praeside:
Pidem sanctam propalavit,
Eo ipsmn carceravit
Praeses mentis perfidae.
Hoc docente lotus eorie
Credit Christum puro corde
Populus Mirmidotmm :
Colit gens aehayana
Fidem sanctam metite sana,
Cultum fugtt daemonum.
Ut conversus revocaret,
Cmcifixum rec laudaret
Ab Kgea monitus:
Non abhorret poenam truceiu,
Christtim passum, sanetam eru-
cem
Personat intonitus.
Text. Misa. Colon. 1504.
Uartyr est ad poenaoi ductua,
Gentis iletus atque luctus
Pro dairmatis oritur:
Doctor bonus vBritattfl
Et amicus deitatis
Iunocenter moritur.
7. Videtis crueem praeparatain
Et diu deeideratam
Exckmando pmtulit :
Crux aveto tenedieta,
Nostra Christus qim delicta
Moriendo abluit.
8. Biduo Andreas iste
Cruce pendeos pro tc, Cbrifite,
Edocebat poputuui:
Corde puro te ainavit
Fiue bono expiravit
Bibens crucis poculutn.
9. 0 mors iusto preciosa,
Qucm nnn poena dolorosa
Potuit compescere:
Cfaristum passum praedicare,
Cruceni sanctaru propalare.
Ydola destruere.
io. Jhesu bone, te precamnr,
Qui Andream veneramur
In concentu rneUeo:
Ut a malis eruainur
Et te frui iiicreamur
Cum coetu angelico.
401, De saticto Andrea apostolo.
Sacrosancta hodiernae festivitatis praecotiia
Digna laude universa categorizet ecclesia.
3. Mitissimi sanctorum sanctissima extolleiido merita
»4. Apostoli Andreae admiranda fulgentis gratia.
llic accepto a loanne baptista, qui venisset, qui tolleret peccata,
6. Mox eius intraus habitacula, audiebat eloquia.
7. Inventoque fratre suo Bariona, iijveniiuus, ait ovans, Messiam.
8. Et duxit eum ad dulcifluam salvatoris praesentiani.
9. Huoc perscrutantem maria Christi vocavit dementia.
10. Artem piscandi oommutaOB dignitate apo&tolic*,
i 1. Iluius aniinam post clara festi paschalis gaudia
12. Sancti Spiritus praeclara perlustravit potentia.
13. Ad praedieatidum populis poenitentiarn,
— 288 —
14. Et Dei Patris per Filium dementiam.
15. Gratulare ergo tanto patre Achaia,
16. Iilustrata eius salutari doctriua.
17. Honorata multimoda signorum frequentia.
18. Et tu gemens plora, trux carnifex Egea.
19. Te lues inferna et mors tenet aeterna,
20. Sed Andream felicia per crucem manent gaudia.
21. Iam regem tuum spectas, iam adoras, iam in eius conspecta, An-
drea, stas.
22. Odorem suavitatis iam aspiras, quem divini amoris aroma dat.
23. Sis ergo nobis inclita dulcedo spirans intima coelestis vitae balsama.
Amen.
a. Text. Mone No. 695 (3, 102.) aus: Hs. con St. Peter su Karleruhe
Ro. 16. p. 377. mit der Melodie, 14. Jahrh. Die Halbstrophen sind sum
Wechselgesang der beiden Chore mit farbigen Anfangsbuchstaben beseichnet (A).
— Clichtov. IV, 187. (B). — Steht auch im Cod. Rheinau. 23. und Cod. S. GalL
546 (Brander).
b. Lesarten. 1. hodierne A. hodierna festivit&s solemnia Mone. — 2. c&-
tegorizat Mone. — 3. extollenda A, extollendo B. Mone. — 4. adni. praepollentia
gr. Mone. — 5. quod ven. Mon. — 7. suo frat. Mone. — 9. clcmenciam A. cle-
mentia B. Mone. — 11. Eius an. Mone. — pasc. tempora Mone. — 12. illnstr.
Mone. — 14. fil. clcmentiam Mone. — 18. Aegea Mone. — 19. inferni Mone. —
20. Et Andr. Mone. — 21. tu. sectaris A, von ntuer Hand korrigiert spectas.
— 23. Hic ergo . . spiret Mone. spirat A.
c. Bemerk. Ueber das Bhythmische etc. spricht Bartsch S. 26. 81. 88.
134. 136.
402. De sancto Iohanne ev.
(Auctor est Notker Balbulus.)
1. Ioannes Iesu Christo multum dilecte virgo.
2. Tu eius amore carnalem in navi parentem liquisti.
3. Tu levc coniugis pectus respuisti Messiam secutus,
4. Ut eius pectoris sacra meruisses fluenta potare.
5. Tuque in terra positus gloriam conspexisti filii Dei,
6. Quae solum sanctis in vita creditur contuenda esse perenni.
7. Te Christus, in crucc triumphans, matri suae dedit custodem,
8. Ut virgo virginem servares atque curam suppeditares.
9. Tute carcere flagrisque fractus, testimonio pro Christo es gavisus.
10. Idem inortuos suscitas, inque lesu nomine venenum forte vincis.
11. Tibi summus tacitum prae caeteris verbum suum pater revelat.
12. Tu nos omnes precibus sedulis apud Deuin seinper commenda,
13. Ioannes, Christi care.
a. Text. Daniel II, 7. 383. V, 43. e Codd. Mon. 5. saec. XI. (A), Mon. 11.
saec. XII. (B), Mon. 12. saec. incerti (C), Mon. 16. saecXHJ. (D); Vind. 2. saec
XI. (E), Vind. 3. saec. XI. JF). — Schubiger No. 2. e Cod. S. Gall. 546 (G). -
Cod. Wirzenborn. eaec. XIV. (H). — Text. seq. (I). Seq. Dav. 1495 (K). — Miss.
Colon. 1504 (L), Mogunt. 1507 (M), Prag. 1507 (1S), Basil. 1510 (0), HalberaUt
1511 (P), Minden. 1513 (Q). — Adelph. 9 (R). Clichtov. IV, 159 (S). Torr. (T).
— Steht auch im Cod. Rheinau. 6.
b. Lesarten. 2. in manu T. — 4. Tu eius pect. 8. meruisti S. — 5. in
terria KRT. — 6. sola K. Quae non solum M. — in via N. — 8. Bervaret . .
— 289 -
sappeditaret B, — 9, Tu de KLT, — fractum C, — Christo DQ. — 11. Tu L
prae fehlt EFGHILMOPQS. — 12. sed. prec. B. Dan, — commenaang A. —
. Christo S.
c. Bemerk. Ueber das Bhythmische etc. spricht Bartsch S. 7. 25. 50. 59.
77. 96. 100. 102. 117. 122. — 2. S, loaunes adhuc iuvenis Mariae Magdalenaa
desponsatus erat et legitimo matrimouio copulatus. Dum vero nupltae debebanl
celebrart, s. Iannes ftubterfngit, relinquena coniugem suam, spernena carnato de-
siderium. Adelphua. — 10. Suscitavit teste Abdia (Ap. Hiat. V, 10. 17.)
Drofiianam viduam et Stacteum invenem.
403. JDe sancto Ioanne*
(Auctor Notker Balbulus habetur.)
Cautemus Christo regi terrae, maris atque poli sine tine tenenti,
Qui sibimet Iohannem, vita virginali degentein, delegitetprae cunctis
eum dilexit apostolis.
Hunc Ezechiel aquilae quondam in spccie inter cetera domini vidit
inysteria.
Istic, quasi umis inanans paradisi fluvius, foecundat fluentis mundum
sacrosancti dogmatis.
Hic in Asia constructis septem praefuit ecclesiis.
Illic effulget per inulta clarus iugiter miracula.
Quo nunc, socii, ilhim precamiui, fundat ut supplices Christo semper
preces, pro nostris intereedendo delictis*
Text. Morel No. 263- S. 164. am: Hs. *u St. GaUen No. 546 (Brander),
{ 55, ohne Melodie. — Daniel V, 43. hat daraus die 1. Zeile.
404. De sancto loanne Evm
(Auctor cst Adaui de S. Victore.)
3.
Gratulemur ad festivum,
Iocundemur ad votivum
Ioannis praeconium :
Si versetur laus in ore,
Ne fraudetur cor sapore,
Quo degustet gaudium.
Hic est Christi pracdilectus,
Qui reclinans supra pectus
Hausit sapieutiain:
Huic iu crucc commendavit
Christus matreiu, hic servavit
Virgo viri nesciam.
Intus ardens charitate,
Foris lucens honcstate,
Signis et eloquio :
Ut ab aestu crimiuali
Sic immunis a poenali
Prodiit ex dolio.
Mtkrttm, 8*)QflBMii,
4. Vim veneni superavit»
Morti, morbis imperavit
Nec non et daemonibus :
Sed vir tantae potestatis
Nod minoris pietatis
Erat tribulantibus.
5. Cuni gemmarum partes fractas
Solidasset, has distractas
Tribuit pauperibus:
Inexhaustum fcrt thesaurum,
Qui de virgis fecit aurum,
Gemmas de lapidibus.
6. Iuvitatur ab amico
Cnnvivari Christum dico
Visum cum discipulis :
De sepulchro, quo descendit,
Redivivus sic ascendit
Frui summis cpulis.
- 290 —
7. Testem habes populum,
Immo si vis oculum,
Quod ad eius tumulum
Manna scatet epulum
De Christi convivio:
Scribens evangelium
Aquilae fert proprium,
Cernens solis radium,
Scilicet principium
Verbum in principio.
8. Huius signis est conversa
Gens gentilis, gens perversa,
Text. ClichtoY. IV, 160. — Daniel
Gens totius Afiiae:
Huius scriptds illustratur,
Ulustrata solidatur
Unitas ecclesiae..
9. Salve salvi vas pudoris,
Vas coelestis plenum roria,
Mundum intus, clarum foris,
Nobile per omnia:
Fac nos sequi sanctitatem,
Fac per mentis puritatem
Contemplari trinitatem
In una substantio. Amen.
II, 66. ha% die 3 ersten ZeUen.
405. De Ioanne ev.
Christo laudes decantet hic chorus psallens die ista etc.
Text. Dauiel II, 174. hat diese ZeUe aus: Vet. Miss. Ordinls Fnemonstn
tenBis und V, 51. aus: Cod. S. Gall. 546 (Brander).
406. De s. Iohanne ev.
3.
Laetabundus gratuletur
Cleri cetus
Alleluya.
Iohannes est, quem non novit
Mortis metus,
Res miranda.
Matrem illi credidit,
Dum se morti tradidit
Sol de stella:
Drusianam suscitat,
Et hanc voce excitat
Semper clara.
Crathon frangi fecerat.
Geinmas, quas recuperat
Pariforma:
Crathon fidem praedicat,
Esse cunctis publicat
Haec corrupta.
Tonitrui filius
Solus vidit altius
Valle nostra:
a. Text. Miss. fratr. Paris. 1520.
b. Betnerk. Vgl. oben Nr. 364.
6.
Stactei miserrimam
Suscitavit arimam.
Carne sumpta.
Dum subvertit idola,
Templum sternit subdola,
Probat illa frivola
Esse caeca:
Hausto virus poculo,
Vivens coram populo
Comprobat miraculo
Haec praedicta.
Iohannes propera
Christo confedera,
Hic qui premimur
Gens misera ;
Remittat scelera
Vitaeque munera
Det quem genuit puerpera
Alleluya.
— 291 —
407, In festo sawti Itjkatwit
Trinitatem resorat aquila suin
raus
Evangelista;
Fclix sedee gratiae
Summuiu regem gloriac
Videns mentis acie
Non repulsa.
Iohanuem deificat,
Angelis pacificat,
Spiritus, queui indicat
Coeli summa.
Aquam vivam sitietitis
Hic est potus recuntbcntis
Supra pectus Dotnini :
Hic apparet miria sijgutB,
Hic expugnat vires ignis
Et ferventis olci.
a. Tixt, Moue No.
'. Jahrh (A).— Neale p.
Gall. 646 (Brunder).
b. Lesarten. 1, 1
, angelis Moue. — 2, 3,
L. Mirnntur, nimia tormcnti sae-
vitiil,
5. Quoil Martyr quis fiat et pO<
nou sentiat.
6. 0 tnartyr, o virgo, o eustos vir-
giuis, per quam mundo gauriia.
7. Exquosunttiiiquosuut,perqueni
suut omnia, pertedctsuffragia.
8. 0 dilecte prae caeteris,
Christum, a quo diligeris,
Interpellans et exorans
Nos ei coucilia.
1). Tu qui rivus, dlK .id fiuitem,
Tu qui coelis, duc ad uiontem,
Praesta ipoosinu ad videndum,
VirgO totttfi gratia.
Spouso laus per snecula.
703 (3, 111.) m$$t Hs. *N licrn, hist. 47. «fJ &m
84. e Miss. Tonmcen&i 1540 (B). — Stcht auch im Cod.
Tr, et QM. BT et hat N. wegtjclas&en, — 2t 2. angelus
Sp., qui indicat Monc, — 9, 1. Atjuae vivae aalientis
Sone. — 3, 4. Hic exfuJget m. Mone, — L Miratur A- Mirantur Moue. — tor-
nentis Mone: nbe*i*t w<tre tonnenti." — 6. inundo gloriu Mone. — 7. So Mone.
q. s. p. q. s. ex qao snnt Neale: „Yerba ex quo suut addidi, tum metro
ostulaute (respondebat eniin «9 o custos) tum quia sic meiuis s. scripturam
(quod plaue anctor voluit) referuiit, Rom. XI, 36." — 8, 2. Christo Neale. —
9f 2. Tu qui lapis Ncale, — 9, 4. Tu qui tot, Neale,
c. Bemerk. ,,Ad normam carminis Bernardiani Laetabundus (Nc% 13.)
onfecti suut primi decem versus hTiius carroinis, quamvis in voce Evangelieta
rinia syllaha reduudeL Carmen c Notkeriano et Viitorini* mixtum est.u Neale.
^Viel htiiiji*jer rind fnn, lJuppeh>erwke}} wte in dicser *^> Bartsch
25. — I)it Versahthcihtngcn bei Neale und Mone stimmen nicht ubcreitt.
408. De s. Infnni* miif pofiam latmam (Itowae).
L Veihuui I>ei, Deo natuin,
Quod nec factum, nee ereatmn
Venit de coelestihus:
Hoc rtdit, boc attxectavit,
Hoe d« coelo reaeravit
[oannea hoininibus.
Inter illos primitivos
Veroa veri fontis rivoB
loannes exiliit :
muiido propinuie
Nectar illud salut
Quod de throno prodiit
3. Coclum traosit, veri rotam
Soiis ibi viriet, totam
Mentis Bgena aciem:
Speculator spiritalis
Quasi Seraphim sub alis
lH i videt faeiein,
4. Audiit in gyro seriis
Quid psuliant euin dtbaiwdifl
Quater seni procerr
De sigillo trinitatis
Nostrae niunmo civitatis
liupressit characteres.
— 292 —
10.
• 11,
12,
5. Iste costos virginis
Arcanum originis
Divinae raysterium
Scribens ovangelium
Mundo demonstravit :
Coeli cui sacrarium
Suum Christus lilium,
Filio tonitrui
Sub amoris mutui
Pace commendavit.
6. Haurit virus hic lethale,
Ubi coqms virginale,
Virtus servat fidei :
Poena stupet, quod in poena
Sit Ioannes sine poena
Bullientis olei.
7. Hic naturis imperat,
Ut et saxa transferat
In decus gemmarum:
Quo iubente riguit,
Aurum fulvum induit
Virgula silvarum.
8. Hic infernum reserat,
Morti iubet, referat
Quos venenum stravit:
a. Text. Mone No. 709 (3, 118) aus: H$. $u Kreuelingen bei KonstanM,
14. Jahrh. (A). Hs. su St. Peter in Salsburg V, 16. p. 54. 14. Jahrh. (B). Hi.
das. IV. 14. mit Noten, 14. Jahrh. (C). Hs. mu Munchen, Clm. 7948. 13. Jahrk
(D). Hs. zu S. Paul in Karnten No. 48. 13. Jahrh. mit Neumen (E). Hs. su
S. Qallen No. 378. p. 373. 13. Jahrh. (F). - Daniel II, 166. V, 43. e Cod. Mon.
10. saec. XII. (G). — Text. seq. (H). Seq. Dav. 1495 (I). — Misa. Patav. 1491
(K), Prag. 1507 (L), Mogunt 1507 (M), Halberstat. 1511 (N), Numburg. 1517 (0).
— Adelph. 11 (P). Torr. (Q). Clichtov. (R). - Steht auch in Cod. EinBidL,
Rheinau., S. Gall. 546 (Brander).
b. Lesarten. 1, 2. Quod non H. — 1, 4. Qood vid. £. - 2, 2. Veros K
Deus veri C. — 3, 1. veri solis rotam vidit ibi I. — 3, 2. vidit BEGLO. videna
FK. - totam . . rotam C. — 3, 3. fingens DE. — 3, 5. Seraphin BEL — 3, 6.
D. videns HINPQ. D. vidit M. — 4, 1. Audit CDFI. Augit A. — 4, 2. Quod
psallant G. Qui ps. EHPQ. psallat AC. — in cith. P. — 4, 3. Qualiter H. — 4,4.
Te sig. A. — 4, 5. mimo trinitatis A. — Nostro HQ. — 4, 6. Hic impr. L cha-
racterem C. — 5, 1. Ille c. Q. — virginum A. — 5, 3. divinum B. — 5, 5. de-
signavit B. Mone, die andern dem. — 5, 6. Colli G (Druckf). C. tui B. C cum
B. Mone, die andern cui. — pallatium, palat. fur sacr. HNP. — 6, 7. Chr.
su. ABCEFHNP. — 5, 9. nutui AE. — 5, 10. Zelo B. Pacem E. Fide HKLNOP.
— amendavit C. — 6, 1. hoc A. — 6, 2. Cui corp. A. — 6, 4. Coena C 6, 4—6
stehen vor 6, 1—3 in E. — 6, 6. bulient. I. — 7, 1. Hinc E. — 7, 2. et fehU
H. — 7, 5. Auri G. Auris H. — 7, 6. Virgulam D. — 8, 2. iubet ut re£ HPQ.
— 8. 3. veneno A. — 8, 4. quos M. Ebyon, Cherinthus et Marchion L — 9, 2.
Quod ABHMNP. — 9, 4. implendo I. — 9, 6. videt M. — tam sec B. — lC^ 1.
Sp. nocte ves. A. — 10, 2. V. et n. HP. — 10, 3. palatia F. — 10, 5. Sponius
mis. IQR. — Sponsaeque HN. Sponsae misitqne P. — 10, 6. Referre BCDSwKOP.
— mysteria F. — 10, 6 und 10 wechseln in BCDE. — 10, 1—6 etikm Mflfc
Obstrnit, quod Ebion,
Cerinthns et Marcion
Perfide latravit.
Volat avis sine meta,
Quo nec vates, nec propheta
Evokvit altins:
Tam implenda, qnam impleta
Xunquam vidit tot secreta
Purus homo purius.
Sponsus rnbra veste tectus,
Virus. sed non intellectus,
Redit ad palatium:
Aquilam Ezechielis
Sponsae misit, qnae de coehs
Referret mysterinm.
Dic, dilecte, de dilecto,
Qualis sit et ex dilecto,
Sponsus sponsae nuncia:
Dic, quis cibns angelorum,
Quae sint festa supernorum
De sponsi praesentia.
Veri panem intellectus,
Coenam Christi supra pectus
Christi sumptam resera:
Ut cantemus de patrono
Coram agno coram throno
Laudes super aethera. Amen.
10, 4-6 in L — 11, 1. Hic dil. C. — 11, 2. et fehlt ADEI. — QttftL hic git cx
BC, — Qunl. adsit al ex B. — 11, 5. Qttac sunt I. IIIMXPR. — snpcrnruni
DEG. — 12, 1. V. panis ADEHIP. - 12, & cena I, cocnil R. Mone, dtc andcrn
coenara. — 12, 3, Buafiti nobia res. C. Monc. Sumptara uobis res. HMNP.— Sit
quae nobis res> 1. — Quae sit nobis rcs. R.
c. Bemerk. Eine Ucbersctzuwj steht in dem: „Liturq> iiandbuch." Von
J. A. Fessler. Eiga 1839. ft
409. De sancto loanne ante portnm iatinam.
1. Flore veniat virginali 4. Gcmmas fractos rcformavit
Et doctrina spiritali Haeresesque confutavit
Ioannes prae ceteris : Et sectafl gentiliuiB :
Qui prae cunetis plus dilectus Virus haustuin superavit
Et a Christo perelectus Et liquoris non expavit
Custos archae foederis. Bullientis oleum.
5. Fous excelsae claritatis
2 Paranvmnhm fit Mariae Nectar spimos suavitatis
2. raranympnus nt iuanae, Rigaus ortum patriae ;
Quae est archa prophetiae Suffra^ante niatre Christi
Secretorum omnium : C[ ° imiiendisti
Super omnes sursum vectus, p. nraebe veniae
tSuper Christi cubans pectus Ah it . pra5Dt vemaf u
uJSLu «t«« Li;„,l * ' Mortem vita commutavit
Hausit evangelium. ^ veneiium noE expavJt
Nei olei dolium.
. 1111 liber reseratur, 5b- Ergo tu vas sanctitatis,
Qui sigillis consignatur Vas sincerae puritatis,
Septiformis gratiae : Vas coeleste gratiae ;
Dum iu Pathmos relegatur, Nos commenda matri Christi,
Verum lumen contemplatur Quam de cruce suscepisti
Exccllentis curiae. I In curam custodiac.
&. Tezt, Miss. Basil. 1510 (A). Miss. fratr. Paris. 1520 (B).
b. Lesarten. 3, 2. confirmntur B. — 3, 6. Lum. ver. B. — 3, C. Et «u-
pernae gloriae B. — 4, 8—6 und 5, 1—0 fehlen in B, dafUr stehen die unter
4V 6*- mitgeiheiUen Zeilcn.
410. De sanctis lokanne et Paulo, patronis ecclesiae Brixinae,
1 . Hac die veneranda merito gretulcntur ....
2. Quam velut praeclaro lumine eandelabra
3. lugiter exornant Paulus atque Iohannes,
4. Quihus firmiter inerat fidei firmttas*
5. Quos suaviter iunxerat vera gcrmanitas,
6. Qui Iuliani temporalem principis gkiriam amho contempserant,
7. Et gladioli membra plecti verbere pro Deo valde dilexerant.
8. Nam cumulus ossium ipsorum varia praebet languidis artubus sani-
tatis doiia.
9. Quos meritorum piorum decus, honor et gloria beatis angelis sociat,
10. Cuin quibus semper fruuntur pracmiorutn perhennium lumine Dei
dextera.
— 294 —
11. Vos, Christi milites,
12. Nosmet, deposcrinus,
13. Ut Deum sedulis precibus . . . . et vitam ....
Text. Morel No. 443. S. 245. aus: Hs. zu St. Gaflen No. 646 (Branfa)
mit dem Titcl: De scis Iohanne ct Paulo martyribuB Christi, beati Kotkeri se-
quentia pulchra tituli: Filia matris. Mit der MeJodie. Diese Sequenz wurde
mit geringer Aenderung auf die M.Gafl und Othmar angewendet (unten Nr. 582).
Zu Anfang und vor dem SchJuss hat der Text Lucken" Morel.
411. De ss. Iohanne et Paulo, patronis ecclesiae Brixinac.
1. Exultet polus his pollens side-
ribus,
Applaudat tellus cunctis cum
ndelibus,
Et tu, Brixina felix, ex gratia
multifaria,
Sanctis ditata praesulum corpo-
ribus,
Irradiata lucernis coelestibus,
Gaude et lauda Deum, a quo
gaudii materia.
Nam Ambrosi mente pura
Supplicantes his procura
Mirifice sanantur,
Vos igitur Dei confessores,
Gemmae coeli, paradisi flores,
Ab aegrotis animae languores
Perpetuos effugate.
De terra peregrinationis
Et a convalle plorationis
Nos in montem exultationis
Vestra prece sublevate.
Praestet hoc nobis divina maie-
stas,
Cui sit gloria, laus et potestas,
Et nos summa decoret honestas,
0 Dominum exorate.
2. In sanandis et sanatis
Debilibus sanctitatis
Merita declarantur.
a. Text. Morel No. 442. S. 244. aus: Hs. zu Einsiedeln No. 108.. Missale
der Dibzese Brixen, 15. Jahrh. Bl. 208. (A). „Dt> Sequenz scheint etner oder
mehrern andem dltern nachgebildet. Eine bestimmte Ordnung in das Metrum
zu bringen ging uber meine Kraft; vielleicht fehlte auch ursprunglich schon
eine Ordnung. Indessen erlaubte ich mir einige Aenderungen. Die Hs. hat
V. 8 ex gratia. 9 morbosi — supplicantes. 10 huius. 14 perpetuaa." Morel. —
H. Morel besorgte mir spater eine Abschrift am dem God. S. Gall. 546 (B).
b. Lesarten. 1, 3. ex gr. A6. Morel hisst ex weg. — 1, 6. So B. Ex
quo gaudia materna A. — 2, 4. So B. Nam morbosi m. p. Sup. huius procura
Miro modo san. B. Nam morbi mente p. supplicantibus Horum procura miro
modo san. Morel. — 3, 4. Perpetuas A. — 6, 4. 0 Deum A. Moref. 0 Dom. B.
412. In /estivitate sanctortim Ioannis et Panli.
Adest dies olivarum,
Qua loannes, Paulus clarum
Flamen reddunt animarum
Christo, regi gloriae :
Respuentes Iulianum
Simul et Terentianum
Et ipsorum ritum vanum
Suo gaudent ordine.
Auri pondus devitantes,
Et argentum proculcantes,
Semper fide firma stantes
Sancto clarent omine:
Et idcirco laureati
Sunt olivae vocitati,
Existentes Deo grati
Nubesque imbriferae.
- 295 —
3. Linguae eteniin ipsorum
5. 0 vos cuncti sacerdotes,
Claves factae sunt coelnrum,
Qui tractatis sacros dotes
Per contcmptuin j dolorum
Fortes in exatnine:
Prorogatu tali clarcnt,
Cum rex ChristUB sit zel<
Plus auro diligite:
I ii quo iste lulianus
Solvere quod portas habent
Stnlta inente et insanus,
CoeH claudunt, quia valent
Qucui exeinplo proclamatnus
Illas sic dirigere.
Se extinxit perpere.
Provicisti Galileae
Si clamasset miserere
4. Contemnunt procrastinaiv
Mortem nee deliberare,
Sed exteraplo caput dare
Tortorum vesaniae :
Non perisset misere.
6. Ergo uostri misen
lesu bone et tuere,
Quia vita more cerae
Hi, lovis ydolatrium
Nostra transit in hoe vere.
Defertur dum ad atrium,
Tenentes Christi latriuni
Vilipcndunt limine.
Imperfectum tu supplere
Nostrum velis et fovere
In hac valle miseriae.
Tcxt. Um, Prag. 1507, die Abscl
irift verdanke ich U. Hasak. — Djuital
11, 233. hat darat<* die L Strophe.
413. Dc sancto loam
\e ante portam lahnam.
1. Zebedaei filio
4. Oleo quo mergitur,
Iohanni cum gaudio
Ut pugil inungitur,
Vocisque tripudio
Gratuleraur :
Nec fervore lacditur
Unctionis:
Ut eius auxilio
In insulam niittitur,
Precutnquc snffragio
In qua, sicut legitur,
Ab omni contogio
Sacrae liber scribitur
Liberemur.
Visionis.
2, Propter Dei filium,
5. Quaedam mnliercula
Post cuius vcstigium
Suscitata fercula
Cucurrit coelestium
Praeparat ab insula
Contemplator :
Relinquit connubinm,
Revertenti :
Magna plebs aim parvulu
Rctia, navigium,
Dives et paupercula
Patrem temporalium
Applaudit miraculn
Concu*cator.
Facienti.
3. Hausit evangelium
C. Hausto virus calice
Coenantis in grcmium
Mortui per tanicae
Christi caput proprium
Tactum apnstolicae
ReeUnando:
Surrexeruut :
Stetit ad supplicium
Aurum fit ex yli* t L
Crucis in consortiuni
Gemmasquc pro silice
Matrem regio omnhuu
luvenes miritice
Assumendo.
Receperunt.
VtUdAtur:
Narr&t coram
Quae poena iu
Locii infernalibas
Quem Christus elegerat,
Percharum habuerat,
Quia semper vixerat
Virgo purus:
Text. MiM. £rmtr. Par».
Pnrgm nos ab mtimae
Culpae fece:
Et conunenU reprime
Fraudis maUgnissuaae
Mora mcis Qittmap
Tuaprece* Amen.
1530.
414. De sancto Iacobo maiore.
1. Stt laus tibi, lesu Christe,
Dum frater evangelisUe
lacohus excolitur:
Laude festa festo die
Concrepent nunc melodiae,
lacobi taus canitur.
2. Hodic fit coeli civis
Angelorumque concivis
Zebedaei Iacobus :
Hinc exultet ontnis homo
Et ab hac sollemni domo
Reprobetur reprobus.
3. Christi fidelis athleU,
Tibi datur merces laeU,
15
5.
In apostolorum choris
Martyrum fusi cruoris
Possides insignia.
Iudex saecli, martyr alma
Tibi duae dantur palmae
Pacis et victoriae:
ludicas nec iudicaris,
Tui funes in praeclaris
Ceciderunt hodie.
Ergo nos conserva tibi,
Ut dum consistamus ibi
Coram summo iudice,
Te intercessore bono
Et propitio patrono
Locemur in apice.
Hs. tu Pommersfelden
P ~
No 202
DuplicaU venia :
a. Text. Mone No. 699 (3, 106) aus:
Jahrh. (A), H*. von SL Peter eu Karhruhe No, 16. p. 380. 14. Jakrh.
der Melodie (B>. — Daniel V, 274. hat den Text aus Mone.
b. Lesarten. 1, 2. Iohannis ev. B. — 1, 9. besser extollitur M. — 3, I
„v6Hta hat hier keinen fljjfcjk ich halte praemia fur die richtige Lesart, denn d\
Btelle bemeht sich docik wol auf Matth* 25, 20 fj* Daniel hdit venia fur richtt
und vcrweist auf Matth. 20, 29 /. — 8, 4» Tu ap, A. — 6, 2. assistamus B.
fehlt B, — 6, 3. Coram
anto doum in aptco B
deo aummo Ihesu nostro iudiee B. — 5, 6. Colloeemn
415. De sancio lacobo Maiori.
1. Gaudeat Hispania,
Totaque Germania,
lubilet in Dominn
De triumpho nobili
lacobi apostoli
Compostellae condito,
Zebedaei filium,
Christi consanguineum,
Narrat hunc historia :
Hic ut solis radins
Fulget in primatibus
Visa Christi gloria.
3
A Iosia capitur,
Ad Ilerodein trahitur,
Funem cotlo baiulans :
Videt paralyticum,
Cui fert auxiliuin,
Ad tormentinn ambulans.
Iosias compungitur,
Pedibus adiungitur
lacobi pro lavacro :
a. Text Mone No. 698 (3, 106) aus:
Qui post pacis osculutn
Transutigrat ad Dominum
Becnm cudens gladio.
0 felix apostole,
Magne martyr lacobe,
Te coleutes adiuva :
Peregrinos undique
Tuos cleraens nrotege,
Ducens ad coelestia,
H$. zu Karhruhe von 1493
o. N
(A). — Daniel II, 190. ohne Angahe der Quelle (B). — Seq. Dav. 1496 (C).
Adelph. 74 (D).
b. Lesarten. 1, 6. Compofltello A. — 2, 3. nunc D. — 2, 5. f. cumMone,
— 3, 4. paraliticum C. — 4, 2. Geuubus Mone, — 4, 3, lavachro C. lavacro l o,
baptismate. schollon A- — 4, 4, post baptiaraa, scholion A. — 4, 6. tocum Mone,
secum ABCD. — 6, 3. te coh I e. tuam festivitatem, acholion A.
c. Bemerk. 2, 5, ^priinatoB! die Zeugen des alten und neuen Testaments
bei der Verkldrung Christi." Mone.
416. De sancto lacobo Siaiore.
1. Pangat chorua in hac die
Novum genus melodiae,
Clara dans praeeooia :
Iacobuni resultat lyra,
In quo ioruit tam mira
Meritorum copia.
2. Patre natus Zebedaeo
lnstat mari Galilaeo
Arte piscatoria :
Iudaismi ficus arens
Nutrix ei fit et parens
In le^is duritia.
3. Ex divinae vocis oraculo,
Pro iubentis nutu vel oculo,
Piscatoris abiurat titulu
Praeodorans dona perennia,
Synagogam mutat ecclesia,
Patrem Deo legemque gratiii,
Transfigurans mentis industri&
Navem cruce verboque retia.
4. Vos sincerum, granum pingue
Bibit lac coclcstis linguae,
Vitae sugit ubera :
Induit apostolatum,
Coelo capit priucipatum,
Verbo premit aethera.
5. Hic iu sua speeie
Regem vidit gloriae
Vultu clarum flammeo,
Quem crucis vicinia
Vi respersit nimia
Sudore sanguineo.
6. Hunc in coena mystica
Agni carne deica
Christus pavit :
Huius rnentem coelitus
Aspirans paraclitus
Deoriavit.
7. Duplicem exercens alam
Erigit coelestem scalam
Sermonis et operis:
Et rebelles Deo magos
Sensu doctrinaque vagos
Fide iungit superis.
8. Dabat vivax vox Hebraei
Sonum ut sublimis Dei,
Docens lapsus orbis rei
Solvi poenitentia :
Iaeobus ut torrens ignis
Fulgurat virtutum signis,
Rebus vacat Deo cliguis,
Coelis infert studia/
9. Hinc Herodis fervens ira
Rabieque furens dira
lussa dat crudelia :
lubens hunc ense feriri
Et inmeritum puniri
Capitis sententia.
— 298 —
10. Sic excocto gelu martyrii Stet in fide, erescat in gratia,
Apprehendit coronam bra\'i Conseqnamnr coelorum prae-
Iacobi prudentia, mia.
Cuius ope fulget ecclesia,
a. Text. Mone No. 7( ) (3, 107) aus: Reichenauer AnUphonar su KarU-
ruhe tfo. 209. Bl. 25. mit der Melodie, U.Jahrh. (A). Hs. zu S. Peter in 8aU-
burg V, 10. 14. Jahrh. als sequentia (B). — Daniel 11, 228. hat die erste Stropkt
aus dem Miss. Patav. 1491 und Y, 274. den Text aus Mone.
b. Lesarten. 1, 4. resultet Dan. — 1, 5. florom it A. — 2, 4. \1eoM A
— 3, 4. adiurat A. obturat B. — 3, 4. bona A. — 3, 8. Nave B. Ducem A. —
4, 6. aetherea B. — 5, 4. victima B. — 6, 5. respezit A — 7, 1. Suplicem B.
— aulam A. — 7, 4. vagos B. — 7, 5. doctnna A. magos B. — 8, 1. vfrax,
btsser wva M. — 8, 4. poenitentiam A. — 9, 1. furens ira r. fervens dir. B. —
10, 1. excocta B. exacto scheint mir besser M. — 10, 6. conaequatur B.
c. Bemerk. 2, 4. Matth. 21, 19. — 8, 5. Chiistv* nannte ihn fii;ua tonitru.
Marc. 3, 17.
417. De 8. Iacobo nuncre (et beato Christophoro).
1. Gaude Christi sponsa, v>rgo mater ecclesia,
2. Omni quae de natione generas ilM filios cottidie,
3. Per quos inferi superes et coeli tibi ianuam conciHes.
4. Hanc pandunt hoaie, quorum festa veneramur, haec duo lunvnaria,
5. E quibus Iacobus in Iudaea per virtutes reluxit et Samaria,
6. Aegros curans, daemones fugans, mortuos in lucem verbo revocans,
7. Magos sana vincens doctrina fidei paravit corda plurima.
8. Post ut agnus iugulo ductus se impendit promptissimus,
0. Lavans agni sanguine stolam commutavit morte viHm.
10. Eiusdem vitae invitatus ardore Chiistophorus
11. Hac ipsa passus est in die, sed diverso tempore.
12. Gentilibus exortus, sed coeJitus instructus verbis, quod praedicabat,
signis firmabat.
13. Aridam fusa prece virgem fecit florere, carceri mancipatur, virgis
caeditur.
14. Ignem pertransivit, ferrum sicut ceram dissolvit.
15. Capite plectitur, coelos et victor ingreditur,
1G. Ipsius per mirabilia crediderunt millia quater duodena.
17. Bex quoque, qui eum pumit, signis victus cum suis fidem promeruit
18. Terge fletu, Rachel, genas passione roseas,
19. Quos gemebas laborantes modo regnant victores
20. Teque tuo commcndant sponso.
a. Text. MoncNo. 701 (3, 109) avs: Hs. im Archiv zu Karlsruhe, 12. Jahrh.
uuter andern Sequenzen (A). Hs. zu Stuttgart Bibl. No. 20. f. 66. 12. Jahrh.
(B). — Cod. Mon. 6. saec. XT. f. 21. (C, inAbschrift mir vonH. Christ besorgt).
— Miss. Mogunt. 1507 (D), Prag. 1507 (E, daraus hat Daniel II, 66. die 1.
Zeile), Basil. 1510, tm Anhang geschriebtn (F). — Daniel V, 156. hat den An-
fang aus dem Cod. S. GaJl. 64G (G). — Steht auch im Cod. Rheinau. 14.
b. Lesarten. 1. martir. ecc. F. — 2. Omni de nat. C. Omnioue AB.
Omniquc devotione F. Omni devotioni D. generans CD. quotidie D. — 8.^ t»
peras . . concilias D. — 4. panduntur F. — 5. Iac. invideat (Druckf.) D- vtftu-
tem D. reduxit F. — 6. verbo fehlt A. verbo reparans D. — 8. iuf"1* *- —
9. solam D. — 10. vitae fehU C. vit. imitatus ard. BDF. ChristahflF
— 299 —
.
forus CF. — 11. Ac A. in fehlt D. — 12. gentibus F. — verbo quod prni
vii D« verbis q. praedicavit F. firmaut CF. confirmavit D. — 13. prcr
mandpantur A. — 14, pertransiit (1»F. — >ir. ternuu F. — 15. ttt \ictor B.
In B stattd ut. tit aber in et kortigiert. — 10. Ipsis post nrr. D. — 17. Kex
vero, qtii eum peremit, sign. D. — 18. Verge rletus D. — 19. reg. fehlt D —
20. Meque t commendent D. cummenrtat C. sequi com. t. sp. F.
c. Bemerk. Ueber fhs Khtjthmtsche etc. spricht Bartsch S.
418. Dc Philippo, lacobu. td Wol$
1. Sinrimis hunc diem veneremtir laudibus,
2. Quera plurcs saucti sacris celebrem redduut nioiitis,
3. In qoibus fulget prinius dumi . , , . [aeol
4. Praesulis almi ftugenB qui officio
5. Strcnue (sacram) rexit Ierosolimam.
& Hic factus ex utero niahi* (vas) amplum pneumatis
7. Praesentis vitae prorsus euocta (respuit) oblectamina.
8. Indefessus instans iugibus solus (coelo) precilm*
9. Poseebat scelesto veniam dari populo.
10. Sed cuni dignuni Christo diceret testimoninm
11. Praesul, mactatur. lapidutur atque intertieitur.
12. At eius coapostolus Philippus Christum, durae cum praediearst
Scythiae,
13. Cbni (pulsus) detestaudis uti profanis sacris ferret honorcm (renuil);
14. Sed mitu Dei dura sunat aegros, dum revocat . > . .
15. Christi colla suhdit fidei.
16. Ipse Philippus post multa tenipora
17. Spiritum coelo, corpus orbi dedit Uierapoli.
18. Hac die rrx Sigismundua cum natis et beata coniuge
19. Martyr factus adauget ista featiTa elaritate gaudia,
20. Cuius hic amplectentes sacri divino de mumiv pignua capilis
21. Posciraus, ut nos memfara nostra precibus adiungat capitf.
ESat et celebris hac eadem die.
23. Merito fidcHbus Waltpurgo felix \irgo
24. Iferitifl (pleua), se continens illoeebris cunctis.
- 1 " • 1 1 s i coeliri in . . , . pausat felicitor thalomo
26. Vos onines no ■ . . . . tc precando.
Text. Morel No. 267. 5. t( Rf. fii BinHedetn No. fahrh.
mit dtr Melodie und der Aufschrift: Ocddcntaua. Die$CT} ttidcr *chr rrrstum-
melte und dic tlrei foltjrtidm Hymncn odcr Sequcmcn mind merkteurditf weqm
<frr Vtrbindung da hL Komgn Sigismund und der hh Wuldhnr^i mit dem
He, Dcr hl. Sigismund wurde in Einsicdrln rehrt und
etst noch tinfr d> r Kirckenpatnme dieser Kirche. Morel. — DaaM V <;'
hat dir l /ai<: aui dem Go4 8 OftU. 546 (Brani
De ss. PhUippOj fttcobo et Hifjismimdo
I. Laetabundis hac die praeconiis
liegi summo iubilemus domino,
De cuios dono gratiaqoo sanctorum pretiosam thanaton
— 300 —
4. Apostolorum mater pie devota honorat ecclesia,
5. Ex his lacobuiu et Pliilippuiu frstive celehrainus hodie.
6. Os lampadia hic Philippus, postquam populos doccndo lucis verae
illustravit lampade,
7. Iam debitum sideribus reddens spiritum, in pace urbem membris
elegit Ierapolim.
8. At vero lacobus cognoniinc domini frater nominatus est messiae.
9. Itic tantus Iudeis praedicando, perfidis ab eis necatus occubuit.
10. Regem quoque martyremque pariter cum sociis hac die laudibus lae-
tantcs Sigismundum caniinus,
11. Cutus quidem gloriosa merita miraculis plurimis adornavit haec
votiva gaudia.
12. Kyrie eleyson, Christe salvator, horum precatu culpas ignoscens,
assis bcuitf nus semper fatnulis, refoveus et ab hoste protegens,
13. Cumque his omnibus,, quos exultantes concentum summa devotione
laudes sonora voce canimus, consortes aeternorum facias gau-
diorum.
a. TcxL Morel No. 268. S. 1$6. aus: Hs. zu Einsicdeln No. 113. 114.
MjBBalia des 12, Jahrh. mit der Melodic.
b, Bemerk. „Der Charakter diescr Scquene als ciner auf mehrere Hcilige
zugleich bcxuglidien scheint aUerdings fur eine verholtnissmassig spctte Zeit su
eprechen." BartBch 5. 130.
420. De saneto Bartkolofnaco.
Diem festum Bartholomaei , Christi amici, fratres cxcolite dignis
praeconiis.
Eius obtentu coeli quo mereamini sedibus perfrui.
Hin Indiae populis praedicat evangelium,
Qui dediti vitiis vacabant idolatriae,
Quos instruens sanctus apostolus iussit frangere idola atque Christo
facere templa.
Et daemones, quos adoravere, fecit longius abire, ubi essent invia
terrae.
Mundat leprosos saluti pristinae et reddit aegros.
Vestivit caecos praesenti lumine fecitque sanos.
Oratio eius paralyticos erigit atque curat energumenos.
Nam Iudici natam regis diu lunaticam sola prece salvam fecerat
Convertit regem populumque eius sacris fontibus expiaverat,
Promittens illis, quod non vidit homo nec ascendit in cor hominis.
Per muita sic praedicans tempora vestimenta illius non fuerant
sordida.
Nocturno vigilarat tempore, similiter diurno in Dei laudamine.
Post talia miracula occisus migravit ad Christum, perenni in regno
semper lusurus,
Sed veniet iudicii in die cum Deo, hominum secreta per ignem iudi-
caturus.
Quaesumus te, Bartholomaee, exorantes, quo detergas nostra hic
facinora,
Quatenus utamur praemio, quod credentum repromisit Christtis gregi
pusillo*
— 301 —
a, Tcxt. Mone No. 712 (3, 122) aus: Hs. zu Munchen, Clm. 14083. t 24.
Jahrh. mit Neumen (A, Daniels Cod. Mon. 6, i« Abschrift von E, Christ
bcsorgt). Bk m Stuttgurt BibL No, 20. f. 67. 18- /a/irA. (B). — Daniel
t Zeile am Cod. Mon. 6. yad Miss. Prag. 1507 und V, 85
mwixe Sequen* aus: Cod. S. Gall. 546 (C). — Mibs. Mog. 1507 (D). — CHchtov.
IV, 211. (E).
b. Lesarten. 1. Barthulomeo , . fratris soll A nach Mon* haben, in
Chrihts Ahschrift BarthoJomei . . fratres. — 2. quod mer. D, mereamnr E. —
4. idolatriiB A. — 5, Christi A. fac. Chr. D. — 0. adoraverant wdrc fitr das
nass und dcn Sats besser. Mone. — iussit fvr fecit D. — 7. Mundans D.
reddit et E. — 9. energuminos ABD. — 10. Nam incJyti regis natam D. Nam
inclyti natam regis E. praece AB, alte Schreihung. — 12. ascenderat A. — 18.
fuerunt DE. — 14. vigilaverat D. vigUabat E. vigilaret C. ~ 15. victuros D.
mansurus BE. — 16. per igoem fehlt D. — 17. Qs A, nach Mone Quos. — ut
extergas n. haec fac. D. ut det E. — 18. Quattnus A. Qaat fruamur E. cre-
— i D.
Btmerk. Ueber das Mhythmische etc. spricht Bartsch S, 11. 78. 139,
\
_ ii
421. De s. Bartholmnaeo.
(Auctor est Adam de S. Victore.)
.
J_;uulermis omnes inclyta
Bartholomaei mcrita *
Huius sacra solennia
Nobis conferent gaudia.
2. Per dieui iiexis genibus
Centum orabat vieibus
Nec minus noctis tempore
Toto prostratus corpore.
3. In istius praescntia
Obmutescuot daemonia
Christi sonaute buccina
Falsa terrcntur nuniina.
4. Non Astaroth illudere
Geuti praesutnit miserae,
Nec fallere nec laedere
Nee potest laesis parcere.
5. Gravi dignus supplicio
Cruciatur incendio.
Quanta sit eius tortio
Berith patet imlieio.
Per virtutes apostoli
<it fraus diaboli»
Arte detecta subdoli
Cultores cessant idoli.
Libcr exnltet Pseutius
Hostis repulsa nibic
Credit et rex Polimius
Propter Balutem filiae,
Permissus ab apostolo
Daunun mugit ex idolo
7.
A vobis ultra miseri
Suera uou posco fieri
9. Me iam nil posse fateor,
Qui vix respirans torqueor,
Ante diem iudicii
PoeAAH) ferens iucendii.
10. Sic affatus disparuit
Et sigilla comminuit,
Sed nec praesentes terruit
Nam virtus crucis affuit
11. Christi signat caractere
Phanum manus angelica,
Laesos absolvit libere
Totestate rairifica,
12. Mox pellem mutat India
Tincta baptismi gratia.
Ruga carens et macula
Coelesti gaudens copula.
1 B. Currunt ergo pontifices
Ad Astriagem supplices,
Athletam iam emeritum
Poscentes ad interitum.
14. Sub Christi testiinonio
Caput abiecit gladio.
Sic triumphavit hodie
Doctor et Ddtor Indiae.
15+ Bartholomaee postula
Pro servis prece sedula,
Vt post vitae curricula
Christum laudent iq saecula.
Amen dicaut omuia.
- 302 —
a. Text. Miss. fratr. Paris. 1520 (A). Clichtov. IV, 212. (B). — Dani
II, 84. 208. hat die 1. Strophe. — Steht auch im Cod. Pommersfelden. saec. XT
Mone 3, 125.
b. Lesarten. 1, 3. Cuius 8. s. N. inspirant B.
vic. Flexis or. gen. B. — 8, 1. In ipsius B. — 4, 2.
pot. B. — 4, 3. fit B. — 6, 2. H. repressa B. — 6, 3.
fehlen in A.
14, 5. fehlt B.
— 2, 1. Per diem cei
permisit B. — 4, 4. lai
Polymnius B. — 8, 1-
9, 1. effatus B. — 11, 4. gaudet B. — 12, 2. Astiagen B.
422. De sancto Bartholomaso.
1. Laudet te, Deus,
iustus et reus
orbis totus,
sacro fonte lotus;
12. Culpae qui totius
es indultor propitius,
Consolator pius,
malura mutans iu nielius.
3. Qui duodenos
in orbern misisti famulos,
Ad fidem rectam
servaudam hortantes populos.
•i. In grege quorum
Bartholomaeum
socium constituis
tam scdulum,
XJt nomen tuum,
dignum et pium,
laudaret, praedicaret
per saeculum.
5. Igitur hic sanctus
veniens in tcrtiam
primitus Indiam,
Quo deus coJitur,
Astaroth qui dicitur,
templum ingreditur.
C. Daemon perterritus
obmutuit,
responsa penitus
non tribuit;
quid istud designat
genti deceptae
Bierit indicat.
„En deus, inquiens,
quem colitis,
cateuis traditus
est ignitis,
viro dei dante,
ne me visitet
quilibet,u clamitat.
7. „Haec sunt indicia
nobis eundem
patenter indicantia.
Ipsius omnia
specie mira
membra sunt elegantia:
8. Crispi sunt ciines,
oculi grandes,
praecelMt omnes caro candid.
Decens statura,
vox tamquam tuba,
vestitur purpura pretiosa."
9. Continuo
sanctum quaerunt,
quoniam signa
patranda noverunt.
A daemone
\Ir mundatur,
et regis nata
curata laetatur.
10. Cum rege familia
credit et patria,
multa fiunt signa,
tides crescit,
cassantur idola.
Tot signis deicolis
fulsit apostolus,
tandem flagellatur,
decollatur
astregis \isibus.
11. Gens bissenarum,
quas convertit civitatum,
corpus visitat beatum,
Sepelit illud
digne dignum in sepulchrum,
scandit spiritus in altum.
12. Ipsius pio precatu
nos, Deus, a reatu
digneris absolvere
tuoque regno iungere.
- 303 —
a. Text. Mone No. 713 (3, 124) aus: Hs. des ehemaligen Klosters Kreuz-
Ungen bei Konstanz, 14. Jahrh. mit der Melodic. Vgl. Acta SS. Aug. V, 34. —
Steht auch im God. S. Gall. 546 (Brandcr).
b. Lesarten. 4, 3. constatuisti Hs. — 4, 8. saecula Hs. — 4, 14. clamitet
Hs. — 8, 3. omnes fehlt Hs.t der Vers verUmgi aber ein zweysttbiges Wort. M.
— cand. caro Hs. — 8, 5. Vox quamvis Hs. — 9, 7. Die Hs. hat nur rex. —
10, 2. et fehlt Hs. — 10, 5. Cessantur Hs.
c. Bemerk. Ueber das BhyMmche et". spricht Bausch S. 106. 119. 126.
132. 133.
423. De sancto Battholomeo.
1. Celebri regi gloriae
Est attolenda laude
Praesens haec d*ecuia
Et a Ghristi veneranda
Iugiter plebecula
Honore in sanctissiroi
Piique apostoli,
Linguarum peritissimi
Cunctarum, Bartholomei.
2. Eius namque miracula
Extrema canit India ....
(Amoris Dei facula
Accensum timens ydola
Frequenter.)
3. Virtus cessa\it Astaroth,
Dum servus dei Sabaoth
Templo appropinquabat,
Ubi latebat ydolum,
Quod illudebat populum,
Qui ipsum adorabat.
4. Huius causa mysterii,
Alterius (daemonis) versutiam
Pavescens, recitavit
Text. Morel No. 271. S.168. aus:
„Den sehr verdorbenen Text
Aenderung.u Morel.
Absentcmquc apostolum
Affirmans dei famulum,
Ipsius liatum \ulgo demonstra-
\it.
5. Curando hic lunaticam
Plus quam auri sarcinam
Gentes docet lucrari.
Regem cum regni populo
Credentem Christo domino
Hortatur baptisari.
6. Atroces sprevit verberum
Pressuras et stridentium
Horrores.
Excoriatus coluit
Deum pieque sustulit
Doleres.
7. Nos et ipsius precibus
A peccatorum fecibus
Mundeniur et affectibus
Aeternis simus tuti.
Praestet beata trinitas
Et ipsa donet unitas,
Aequalis semper deitas,
Ne damnemur polluti.
Hs. zu Bheinau No. 6. Bl 184. 15. Jahrh.
nothdurftig herzustellen, bedurfte es bedeutender
424. De sancto Bartholomeo.
1. Eia, Christo cantica
Nostra sonet musica
Vocum per discrimina :
Sancto Bartholomeo
Solvet in hoc cuneo
Clara modulamina.
Cuius praedicatio
Fit . . . . pollemio
Dissolvendo crimina,
Iam delectis artibus
Astaroth fallacibus
Et Berith versutia.
- 304 —
I
3. Contra votum proprium
Ad 8uum imperiuni
Cogebat daoinnuia.
4. Quidam venit obvii
Daemoni obnoxius,
Capitis jnsauia
Clamat prae vesania :
5. „Sancte Bartholomee,
Concivis aetheree,
Tua me praesentia
Trahit ad iucendia."
6. Ad haee sanctus, ut vir cautus :
^Obtuniescant, sic quiescant
Tua testimonia."
Linquitraptum iam vascaptum,
Tristis exit quem detexit
Spiritus nequitia.
7. Hegis oata mancipata
Hosti duro, iaiu securu
Patitur ergastula :
a. Text Morel No. 272. S. 168. aus
Bl 33x, mit der Melodie.
Ik Bemerk. Veber das Mhythmische etc.
Timet mater, timet pater
Ferre manum non in vanum
Horrent ora patula.
Spumat frendens funbunda,
Cito quidem mitiganda,
Nam voce apostofica
Vis labescit daemonica.
9. Videns pater iam levatam
Gravi iugo suam natam,
Baptismatis mysteria
Suscepit cum laetitia,
Astrideges rex, iratus,
Toto corde conturbatus,
Misit servos iam protervos
Ad fraterna moenia.
. Dicunt sauctum decollandum,
Decollavit liberandum,
Quem sanctorum angelorum
Ac coelestis curia
Evehit cum gloria.
Ainen dicant omnia.
Hb. zu St. GaUen No. 546 (Brander)
10
11
spricht Bartscb S. 5. 1?S. 185.
425, In festo s. Lucae (de emngelistis Mone).
1. Ttegnum tuum regnum omnium saeculoruni, domine, rex regum,
2. Cuius regui gloriam et potentiam tuam loquuntur
3. Plena oculis quatuor animalia ante et retro :
4. I^o, vitulus, homo, aquila profunda rimans mysteria:
5. Marcus, Lucas, Matthaeus, Ioannes, occulta Verbi eructans
6. Quorum forma et doctrina,Christe,cum reginasponsa tua significaris
ecclesia.
1. Houio, factus; Bos, incruce; Leo, cumresurgis; Aquila, superastra
volitaus.
8. Et ecclesiae nati homines, ut membra novi sint hominis;
9. Crurifigentes se cum vitiis iu crucis ara, sint vituli;
10. Vultu sint leonino ad resistendum fortiter diabolo;
11. Aquilam tunc exprimunt, in verum solem figunt ut intuitum.
12* Hi sunt enim, Christe, quadrigae tuae salvatio,
13. Quadrifida cruce, quam rotae dant Evangelicae,
14. Auriga tui eurrus, super hos equos scandens, doruine,
15. Viaru fac equis tuis, in luto multo nostri pectoris,
1G« Ut subvecti hoc iu eurru maris de tumultu, portum perpetuae con-
tingamus patriae,
17. Ubi Sanctus, Baneta, Sanctus, nato maris stellae, tibi clamemus his
cum aiiiinalibus,
18. Quorum sit nobis oculorum multitudo boiiae vitae circumspectio.
Amen.
— 305 —
a. Text. Mone No. 725 (8, 135) aus: Hs. der Universitdt zu Grate, *%
12. Jahrh. (A). — Neale p. 193. e Miss. Pragensi 1522 CB). — Daniel II, 181
hat die 1. Zeile aus demselben Miss. und V. 145 den Text aus dem Cod. S.
Gall. 546 (C). — Steht auch in der II s. zu Einsiedeln No. 366. 12. Jahrh. mit
Neumen.
b. Lesarten. 2. loquentur A. besser scheint loqutmtur. M. — 5. stehtvor
4 in AC. — 5. eructans AC. „12 u. 14. (4. 5.) beziehen sich auf das zundchst
vorausgehende Subject (Ioh., aquila) und stehen daher die Verba im Singular."
Mone. „Dedi coeructant pro eructant, metri causa." Neale. — 6. sponsa
fehlt B. Neale. — 7. Neale hat (et) vor aquila, das in C fehlt. Mone hat deus
nach astra, welches Wort in BC fehlt. — 9. ara cruc. AC. — sunt vit. ita cor-
rexi pro semper. Neale. — 10. sunt AB. siut C. Mone. — 11. Aqnila A. —
solem (cum) vultus figunt et intuentur. Neale. — 12. Hic s. A. — 13. Quadrifica
B. Evangelistae. Neale. — 17. natus . . clamunt cum his (quatuor) an. Neale.
c. Bemerk. Ueber das Bhythmische etc. spricht Bartsch S. 20.39.132. —
7. „Eas Kalb, tcelchcs der Vater fiir den cevlomen Sohn schlachten lasst (Luc.
15, 23.), ist ein Bild Christi, der fiir die Erlosung der verlornen Mcnschhcit
geopfert wurde." Mone.
426. De sancto Marco evany.
1. Sancti martyris festum et evangelistae circumquaque veneretur pro-
pulus gratulabundus.
2. Et prae cunctis laetabunda Suevia canat patronum.
3. Istum in animalibus quatuor Ezechiel propheta quondam proiuspexe-
rat praefiguratum.
4. Hunc cernens spiritalibus oculis praesignatum Iohaunes leonis in
effigie mysteriarches.
5. Hic sancta sequens Petri vestigia Romam pervenit.
6. Illic divina signat conscripserat evangelista,
7. Et inde missus iussu patris pii Alexandriae verbo salutari illustravit
populos.
8. Ibique Ghristus carceri inclusum,
9. Evangelistam visitando suum, salutavit dulciter.
10. Iam fortem triumphatorem suo pro nomine pugnantem,
11. Rex coeli suum corona militem donavit.
12. Cuius sanctissimi thesaums corporis
13. Terris Germaniae advectus plurimis renidet niiraculis.
14. 0 Marce, decus, honor atque salus patriac,
15. Cum plebe cuncta tuis instantes nos laudibus.
a. Text. Morel No. 278. S. 172 aus: Hs. zu Einsiedeln l$o.966.12.Jahrh.
mit Neumen. Der Schluss fehlt.
b. Bemerk. Ueber das Bhythmische etc. spricht Bartsch S. 21. 26. 67.
68. 110. j
427. Dc sancto llatthaeo (de ss. evangelistis).
(Auctor est Adam de S. Victore.)
Iocuudare plebs fidelis,
Cuius pater est iu coelis
Recolens Ezechielis
Prophetae praeconia:
Est Ioannes testis ipsi
Scribens iu Apocalypsi :
^Vere vidi, vere scripsi
Vera testimonia.u
Ktkrrt*, Stquenieii. '£Q
2. Circa thronum maiestatis
Cuin spiritibus beat
Quatuor diversit,
Astunt animalia:
1 01 nmiu prinrain aquilinam
Et secundum leoninam,
Sed humanam et bminam
l)uo gerujit alia.
3. Formae formant iiguraruni
Fomafl Evangelistaruiu,
Quorum imber dudrinanun
Stillat in ecclesia:
Ili sunt Marcus et Matthaeus,
Lucas et queiu Zebedaeus
Patcr inisit tibi, Deus,
Dum kxaret retia.
*• Formam viri dant» Matthaeo,
Quia scripsit sic de Deo,
Sieut descendit ab eo,
Quem plasmavit hoimiie:
Lucas bos est in figora,
Ut praemoustrat m scriptura
Hostiarura tangens iura
Legifl sub velamine.
5. Marcus Ieo per descrtum
Clanians rugit in apertum j
Iter fiat Deo certuui,
Mundum cor a crimine :
Sed loannes ala bina
Caritatis aquilina
Forma fertur in divina
Puriori lumine.
a. Text, Daiiicl II, 84. (A). —
6. Quatu*
adrifonnes actaa Chrisii,
Kt figurat, ut audisti
Quisque sua fonuul
Xatus homo decbural
Vitulus sacrificatur,
Leo mortem dcpraedatur
Et ascendit aquila.
7. Ecce forma bestialis,
Quam scritpura prophetalis
NTotat, sed nmterialis
llarr est inipositio:
Currunt rotifl, volant ;tlis.
Visus, sensus spiritalis,
Rota gressus est aequali
Ala contemplatio.
8. Paradisus his rigatur,
Viret, tioret, foccundatur,
His abundat, his laetatur
Quatuor tiuminibus:
Fons est Christus, hi sunt rivi,
Fons est altus, hi proclivi,
Ut saporeni fontis vivi
Ministrent tidelibus.
9. Horum rivo debriatis,
Sitis crescat caritatis,
Ut de fonte 3Mb
Satiemur pienius :
Horum trahat nos doctrina
Vitiorum de sentiua,
Sicque ducat ad divina
Ab imo superius.
T«t seq. (B). Seq. Dav. J495 (<
(A).
Miss. Brandenburg. saec. XVL (D), Colon. 1504 (E), Mogunt. 1507 (F), Halbertttt
1511 (G), Praemonstrat. 1530 (H). — Adelph. 118 (1). ClichtQT. IV, 218. (KV
Ludec. (L). Torr. (M). — Wackernagel 1, 128. aun: Miss. Magdeb. 1493 (N),
Lubeck. kurz nach UW (0), Mog. 1497 (P). Cliehtov, 1515 (Q). — Stcht auch
im Cod. S. Gall. No. 646 (Brander).
b. Lfsartrn, 1, 5. test. Christi CFGIP, — 1, U. Dicens Q. docena P.
Vera docens C. — 2, 1. Auto thr. H. — 2, 5. priraam . . secundam RCEFGft
— 2, 5. leoninam. — 2t 6. aquilinam Q. — 3, 2. Formara 0. — 8, 3. Qoibos
FGKP. — 8, 5. Hie est FP. — 8, 6. quera et FPZ. Luc. atque Zeb. NZ. -
3, 7. tibi mis. Q. Per quem mie. t. 0. — 3, 8. Ut lax. 0. — 4, 1, dat 0. dans
BGNP. Wack. - 4f 4. bominem BCDSFGHIMNOP. — 4, 6. Ufc praemonBtratnr
B. Quod dem. G. Qncm prctendit V. Qtua dem. C. Ut dem. E. — 4, 7. host.
agens I. — 5f 5—8 ttehen cor & 1—3 ift BEO. — 6, 2. ClamatFG. — 5, 3. fiet
C. facit EF. — 5, 6. Clnritate DF. — 5, 7. fert E. — 6T 3. Sed f. GNO. —
figuraut BCDEIK. — f>5 4. Quisquis BG. Wack. — 6, 4. suam formulam P
Dan. Sua qiueque formula P. — Bm ooaeqiie formula F. Quemque sua formula
D. — 6T 8, Sol usc. B. Bed ite. GQ- Wack — 7, 3. Narrat O. — 7, 4. est di-
visio 0. — 7, 5. Visus lux est discretalis (decretalis I) propbetalis P Rota HS*
sus literalifi BCIMP. Visus lux eet discretalis Rota seusus est litteralia E. Visus
quoque discrepalis 8. — KQ hat Str. 7. vor H. — 7, 6. Usu, sensu O. — 1, &
Illa cont. N. — 8, 1. irrigatur BF. — 8, 5. Mons D. — 8, 6, Hic est I
— 307 —
8, 8. Ministret D. — 9, 1. Hor. fonte BFK. cbriatis FG. debibatis 0. — 9, 5.
Quorum BGO. Wack. Hor. nos tr. O. — 9, 7. Sic perducat BGO. Wack. Atque
duc. N. — Statt der 0. Str. hat KQ: Quornm trahat nos doctrina Vidorum a
scntina, Ne sic mortc rcpcntina Diiumeniur cum iinpiis. Horum fonte debriatis
Sitis crescat cbaritatis, Ut supernae claritatis Pcrfruamur gaudiis. Amen.
428. Dc sancto Matthaeo.
6.
1. In Deum exultet iubilando
caro et cor nostrum,
Etenim passer
adinvenit sibi domum,
Quando Christus Iesus ad se
vocavit Matthaeum.
2. Ascensiones
in corde qui tunc disposuit,
Cum mundanarum
curarum vincla deposuit.
3. Misericordias
nunc et in aeternum
cantemus patri
misericordiarum,
Inter apostolos
et evangclistas
qui locavit
conversum publicanum.
4. Clarior facie Moysi
resplenduit facics Mattliaei,
Nam liber generationis
Christi clarior est libro genesi.
Hi duo consistunt in capitc,
veteris ille hic novae
scripturae, sed illc antiquam, hic
novam scribit gcnealogiam.
Proinde quanta est distantia
inter scripturarum
principia antiquae et novac,
tanta est in Matthaeo et Moyse.
5. Haec est mutatio,
quam operatur excelsi
nriucipis dextera,
Legem qui dederat,
a. Text. Mone No. 711) (3, 128) aus:
Neimcn.
b. Lesarten. 3, 3. muudarum Hs. —
c. Bcmerk. Ueber da# Bhythmische
nunc evangelizatur a
legis transgressore.
Talis est fructus
poenitentiae
et gratiae lapsos revelantis,
Ac publicanos
cunctos unius
exemplo ad se revocantis.
Est enim omne debitum
ad hoc servo a Deo dimissum,
Ut suimet per exemplum
misereri sciat couservorum.
Ilinc vultu propitio
humana facie praefulget
in coelis iuxtra thronum
summac gratiae,
Qua leo, bos, aquila
vultu horribili praemonstrant
virtutem divinorum
terribilium.
Ac tu, Matthaee,
cordis et vultus humani
plagam generis humani
Clemens resj)ecta,
simul et pleuiter cura,
sicut tua est curata,
Quo tuo freti
auxilio per Christum
sic sanemur
a peccatis omnibus,
ut tc sanatum credimus.
Ils. zu Gratz *'*'& 13. Jahrh. mit
6, 3. fH s. Ih.
etc. apricht Bartscb S. 27. 30. 01.
20*
— 308 —
429. De sancto TJtoma apostolo.
1. Salve Thoma gloriose,
Palmes vitis fructuosae
Te doctore virtuose
Gloriatur India :
Quara horrebas seriosc,
Hanc convertis gratiose,
Tecum plebis copiosae
Mittens ad coelestia.
2. Qui sic es pracdestinatus
Et a Christo vocitatus,
Nostros dilue reatus
Pietatis gratia :
Text. Mone No. 716 (3, 126)
f. 283. 15. Jahrh. mit der Melodie.
Taugis sacrum Christi latus,
Sic ad fidem conformatus,
Iam coruscans laureatus
In coelesti curia.
. Yas insigne rationis,
Testis resurrectionis,
Piae consolationis
Nobisfer subsidia:
Nostrae memor concionis
Posce nos repleri donis
Charismatum, ut cum bonis
Laeteraur in gloria.
aus: Hs. zu St. Gallen No. 546 (Brander;
— Daniel V, 117. aus derselben Hs.
430. De sancto Thoma apostolo.
Salve Thoma Didyme,
Dux pugnae legitimae,
Salutis signaculum :
Mundi princeps optime,
Forma pacis intimae,
Veritatis speculum.
Te lucerna fidei
Perscrutatorque Dei
Excelsus in gloria.
Stigmata lesu Christi
Patenter introisti
Et vera inysteria.
Tu virtutum radius,
Quo virginis filius
Det mundo solatiuni :
Arte miranda struis
Conductoribusque tuis
Coeleste palatium.
Tu mortuorum motor,
Viventium promotor,
Curator debilium,
Abyssus laetitiae,
Dulcor amicitiae,
Defensor fidelium.
Nunc pie nos tuere,
Ne possit nos terrere
Malorum adversitas ;
Fac nos Iesum ccrnere,
Qui fons est vitae verae,
Sanctorum suavitas.
a. Text. Mouc No. 717 (3, 127) aus: Us. zu St. Gallen No. 646 (Bran
der). f. 233. 15. Jahrh. mit der Melodie.
b. Lesarten. 2, 5. potenter Hs.
c. Bemerk. Ueber das Bhythmisclie etc. spricht Bartsch ti. Iti4. Id6.
431. Infesto translatiofiis sancti Thmiae apostoli.
1. Adest beata solennitas sancti Thomae apostoli uunc fidelibus data.
2. Ergo sauctc Thoma tunos dignare festivitatem tuam per ipsum fon«
tem gratiae sincere semper celebrarc.
3. Iosu salvatori qui vis commori, qui tetigisti latus clamans: Deusei
Dominus ! agnoscens vere hunc resurgcuteni.
4. Te plenuui fide Christus misit in ludiam, fabricares quod aulain, ra
ut desiderat, sed ire formidas.
- 30!) —
'
~k Inter eonvivas dcxtera cedens te defcrtur rex, tum plebe fit credens
sponsutu atquc spmisam hiue Christo consecrans.
Tu longum iter peragena triaxn annorum tribus mcnsibus, rcx tcrrae
iratur, populum ad regnum cocli adduxisti.
Tuquc furcntis regk fratri mortuo vitam tribuens, hinc rcx eat con-
versus, bapt tiain illis eontulisti.
Hinc gentium popultis Imliae relinquens cultum idolatriae valdo
devote quem praedicasti henignum redem|itorem,
Christuin laxantem zelus multipliciter revocabaut ad tnentem lau-
dantium incffabilitrr.
Hinc sancte Thoma, Christi famule, salvans oinnes ab aegritudine,
admirans regis couiunx couversa cum suis sodalibus crede
in Christum baptisatae sunt,
11. Ora Deuin nos tcciuu ad nl regnum coeli consrqui.
12. Exemplum bouum, quod in hoc mundo Christus deraonstravit, docu-
isti ge&feea iuiitari.
13. Hinc mortem acquiris, dum noluisti surdis et mutis idolis immolare.
umus pomiarum, lariccs ardentes, fornacem tcrmarum superasti,
15. Daemon phanuin confrcgit, pontifices templi ense transtigunt tc
cupicnteiii ad Christum pervenire.
16. Audi hoB, qui laudibus, saiicte Tltoraa, te hunornnt.
17. Salvet nos Christi gratia iu doc festo te implorana.
18. Fac nog, Christe, vivere pcr sauctum Thomaui Didimum fac nos te
aguoscere.
19. Fac uoa tuo precamtne, o sanctc Thoma, sedulo Iesum eernere.
10. Chriati mlneris per tactum, apoatole wuicte Thmna,
21. Bonum nobis finem precare mortis nostrae tcmpore auctorem vitae
redirc.
Miss. Hnlberstat. 1511.
12.
432. Dc nno Martj/rt*
i ; A itctor <^st Notkcr Bftlfadi
Quid tu rifgo mater ploras, Raehcl formosa,
Cuius vultus lacob delectat?
Heu sororis anmculac lippidudo euin iuvetl
\ mater, fluentea oculoa,
Quam deoent genarnm rimnlael
.Jbm, hcu, heu, quid me iucusatis, fletus incassum ftldh
inni sim orbata nato, panpertatem meam qui boIiu curaret?
Qui nofl hostibus cede rminos, qui mihi Iacob acqut-
sivit,
Quique stolidia fratribus, quos muUos proh dolor cxtuli, esset pro-
futuru-
Numquid flendus
Qui regnum poeaedit coelestc
Quique preee frcqueuti miseris fratribus apud Deum auxiliati
n. Tcxt. Modc Ko. 741 (8, 151) aus: U m No. 378. n. 273.
Ncumcn. Von Notker 880. p. 241. 11. Jahrh. mit Neumen (A). Hs. «rw
— 310 —
Miinchen, CJm. 14322. f. 40. vnt Nnme», 11. Jahrh. (B). — Daniel II, 80 hat
die 2 ersten Zcilen unrf V, 147. die ganze Scquenz aus: Cod. S. Gall. No. 646
(Brandcr) ohne Abweichung von Mone, itur mit anderer (der vorstehenden) Vcn-
abtheilung. — Steht auch in: Codd. Eiusidl. 113. 114. 121. und Rheinau. 71.
b. Lesarten. 1. ceu AB, Moue liis*t ceu tceg. — 4. quos AB. — 8. besser
quos. Moup. — 9. multuDi B. — 12. auxilietur C.
c. BemerV. %.Dic*e Sequenz i#t das Original zu No. 82." Bartsch 5. 6.
433. I)r uno Martyrc.
1. Martyris Christi mitisque dari festa laeta canat ecclesia,
2. Crucis qui baiolus fidus carnis atque domitor mundi sprevit delicias.
3. Hic abnegat seinetipsuni, ut vivat Christo, peccato mortuus in ipso,
4. Et pauperis pauperiem pro nobis ratam, nunc dives sequitur in aula
5. Sedulus iste domini, asscdit mensae spectator avidus,
6. Caliccm bibens ipsius, nieretur palmam fuso sanguine pio.
7. Sprevit rabiem saevam oflerens gratum Christo iugo sacrificium.
8. Carnifex obstupuit, athleta ferrum, vincla, flagra laetus excipit.
9. Ridens lubrica haec mundi gaudia, gaudet laurea, pro serto roseo.
10. Sollemnibus ergo hunc vocibus iugiter attollamus tantae athletam
vitae,
11. Ut precibus ipsius martyris pelagi fluctus huius enatemus liberi,
12. Et portum patriae mereamur habere secum in requie.
a. Text. Morel No. 280. S. 173 aus. Hs. zuSt.Gallen No. 546 (Brander),
Bl 283. mit dem Titel: Pulchra b. Notkeri sequentia communis.
b. Bemerk. Bartsch 5". 28: „Manchmal haben die beiden ersten Absdtie
jeder seine beaondere Melodic tvie hier. Dic 9. ZeiJe ist in 2 Stollen zu zer-
legen und bildet den Doppelvers:
Ridens lubrica
haox niundi gaudia,
Gaudet laurea
pro serto rosco."
434. Dc uno Martyrc.
(Auctor est Notker Balbulus.)
1. Miles inclite fortissimi regis Christi nos adiuva,
2. Servos eius niultum reos atque poena dignissimos
3. Pro qualitate facinorum heu nostrorum
4. 0 tu, qui propter leges Christi sanguinem effudisti et vitam posuisti,
5. Legirupis morteque dignis indulgere nobis Christum testis eius posce.
Text. Daniel II, 56. hat die 1. Zeile aus Cod. Monac. 6. saec. XI. f. 36,
woraus H. Christ mir vorstchendcn Text abgeschricben hat. — Steht auch in:
Codd. Einsidl. 113. 114. 121. saec. XI. Xll. ' und Cod. S. Call. 546 (Brander).
435. De uno mariyre.
1. Martyr beate, tuum colentes festum,
2. Impius hostili quem necat animo, superare cum nequit,
3. Morti quum dicavit terreae, supera patefecit limina.
311 —
4. Ibi uu nc cum sanctis civibus ovas aogelis.,
5. Quorura conventus temet Buscepit magno cum gaudio,
Poenas Bpernendo nmndi ma&sura fceues regna poli.
7. Apud aeteruum nosmet COmmenda dommum,
8. Cuhis ob fidem certaodo usqnc ad morleiu
9. Aulam BoeB, quam sic aoquiaisti, nobis tribuat ipe sudaatibuSs
10. Quo secum laeti graAnlaiitur sanetL didati donis vitae perennu.
11. Testis invictc, iuva prn ci iiuiiio
12. Atque pro uostra precarc venia,
13. Ut digni possimus fore rege Christu.
a, TtXt Mutie No. 742 (3, 162) m$9i //>- zu Stntttfart, BiW, tfaSQ. f.71.
i2. Jalirh WMH. — Daniel V, 887. /iat dta I) mii Mom», ngr mit
rer (dcr vorsteheutteui Ahthciluntj der Versc.
I». Lesarten. 3. mortimit' Hf. — terrea St. — 7. com. deum /f*. ^gegcu
das Verttmass." Mone. Daniel tnll deum b^ibehaUen^ aher nos fur nostnet eet
— 9. tfNach dem Versmass hrssrr rooleBte-ni, odcr 5, 5 hat eine Si/Ihe ftf wW."
Mone. — 13. regi Bt.
c. Demcrk. Nach Bartscb S. 9. 121. ist dic Sequenz in mctrischer Hin-
ENachahwung von No, 79,
1. Psallens Deo. 8ion, gaude
Laeta voce, digna laude
Concinens praeconia :
Celebrentur in bac die
Famulatu plebis pie
nleonia.
2. Oret ipsum ouinis honio,
Ut mereri lucis dcano
Vitae possit praemia :
• Psalk\ psalle, plehs devota
Puro corde, mente V
Summa dans tripudia.
3, Ave martyr pretiose,
tifl codbots gloriosae,
Sanctis pax in gloria :
4;W. D& lato ntftrttftr rrl gwwpKci <<aifes$ore.
Ferene nobis spem salutis
Lava labem a poUutis
Mali data venia.
!. Foedae carnia tuxus pelfe
Bl purgato cordia felle
Deo nos condlia :
Funde preces pro peccutN,
Notam dele pravitatis
Et nientera irradia.
5. Sana morbos et languores,
Cura pestes et dolores
Et fuga daenionia:
Placens Deo placa eum,
Ne condemnet plasma reum
Caniis post exitia.
a. Text. Mone No. 743 (3, 153) aus: ficschriebenat Znstitzen de* JS.Jahrh.
su, einem altcn Mcssbnch von Ncuhausen hci Fforzheim. — Daniel VT 150. hat
dm Text a«* Mone. — Steht auch im Cod. S/Gall. 546 (Brander).
h. Lesartcn. 1, 3. continens Ih. — 2, 2. dono Hs.
atorem concordi
Laudcmus Christum melodia,
Qui N. raartyrem in fostl
Fecit agor
437. Dr ttno martp
2. Vir virtute praeditus
Nulli eessit peuitus
^acvienti:
Perstitit in arir
Pro corona gloriae
Non marcentL
— 312 —
Carnis lenocinia
Mundi speniit noxia
Blandimenta :
Dainna cum incuriis
Duxit pro deliciis
Et tonnenta.
4. Fontem vitae sitiens
Cucurrit non senticns
Laesionein :
Cuncta tulit patiens
Ad Christi respiciens
Passioncin.
Text. Miss. Colon. 1520. — Danicl
Antiquo ecclesiae Coloniensis Missali.
. Post triumphum habitum
Et felicem exitum
Pie reddit spiritnm
Redemptori :
Pro cuius dulcedine
Sacro doctus flamine
Duxit fuso sanguine
Dulce mori.
. Martyr sanctissime,
Flos fragrans intime
Adinstar rosae pulcherrimae,
Pugil fortissime
Sis nobis optime
Tutor corporis et aniinae. Amen.
II, 195. hat die 2 ersten Zeikn au$:
438. In communi ttnius martyris.
1 . Adest nobis dies alma et magno gaudio plena,
2. In qua sancta Deo grata congaudet ecclesia.
3. Hodie coelestis turba laetatur, quae gloriam cantat in excelsis voce
dulcisona cum symphonia.
4. Hodie poloruin sancta agmina collaudant regem Deum nostrum na-
tum ex virgine sancta Maria.
5. Ave inclyte martyr Christi, N., iios pulcherrime ;
G. Tu vestigia Christi sccutus es mente devota;
7. Aetemi regis adeptus es regna.
8. Iam gratularis in domo superna possideus sedes almas.
9. Te postulamus at poscimus uua,
10. Adiuva tuo sancto suifragio fragilem vitam nostram.
11. 0 beate, o sancte N., pro nobis supplica,
12. Ut una mereamur sancta coelorum templa
13. Possidere, laeti cernentes
14. Alma gaudia, quae sunt plena.
15. Sit Deo salus, honor et iubilatio casta,
16. Qui rcguat per omnia saeculorum saecula.
17. Amen dicant oinnia.
a. Text. Neale p. 225. e Miss. Nidrosiensi 1519. — Daniel V, 387. hat
den Text aus Nealo.
b. Bemerk. »Dcr Eingang scheint ganz zu fehlen, die Worte derl.ZeUe
sind bereits der crste Stollen. Wie der Einyang, so fehlt auch der Schluss,
denn Amen dicant omnia ist walirscheinlich cin unechter Zusatz." Bartsch
S. 110.
439. I)e uno
1. Iocundetur ex affectu
Chorus noster in conspectu
Summae cocli curiae :
martyre.
Laudes Deo decantando
Martyremque collaudando
Triumphantem hodie.
— 313 —
2. Vitam perdens conservavit
In hoc mundo, nec servavit,
Ne servatam perderet :
Vitiorum triumphator
Mortis factus est araator,
Ut per mortem vinceret.
3. Calicem tormenti bibens,
Quem damnasti, Christe, libens
Per te vitam reddidit :
Corde tibi mancipato
Corporeque subiugato
Vitam superaddidit.
Text. Daniel V, 338.
1854. p. 162.
4. Mundo carnem liquit foenus,
Sanctitatis sensu plenus,
Nec huius spc trahitur:
Hinc linquuutur universa,
Nil possesso nil detersa
Spe fruendi vivitur.
5. Martyr pro quo deccrtasti,
Et quo duce triumphasti,
Nobis placa precibus:
Ut transcurso vitae mari
Mereamur collocari
Sacris coeli sedibus.
e Miss. Upsaliensi. (1513), Ecclesiologist CII. lun.
440. De uno martyre.
Mentis piae
Propulso nubilo
Armoniae
Cordis in iubilo
Prorumpantur,
Hierarchiae
Nimirum gaudia
Agoniae
Martyruni gioria
Cumulantur.
Rubricatis
Armis conspicui
Superatis
Hostibus strenui
Bellatores
Sui cursus
Gaudent victoria,
Sed plus rursus
Cum iam in gloria
Sunt victores.
Text. Miss. fratr. Paris. 1520.
3. In tormentis
Puncti crudeliter,
Blandimentis
Uncti nunc leniter
Gaudent rite.
Nam dilecti
Regis palatio
Suiit protecti
Spreto solatio
Brevis vitac.
4. His coniungi
Martyr egregius
Vult et pungi,
Regnet ut socius
Teste ncce,
Hac in die
Nobis propicius
Sit Mariae
Dilectus filius
Sua prece. Amen.
441.
Ave miles regiae,
Miiitum praesidium,
Consors factus gloriae
Coelo militantium.
Tu nostrae militiae
Tutor et refugium,
Praesenti familiae
Sis in adiutorium.
Dc uno mwrtyrc.
\. Miles excellentiae,
Clipeus ecclesiae,
Prudentiae spcculum,
Fons omnis clemcntiac,
Lilium mundiciae,
Sanctitatis vasculum.
— 314 —
4. Largitatis cuinulus,
Veritatis titulus,
Probitatis precium,
Idolorum aemulus,
Quem colebat pojmlus
Vix expugnans vitium.
5. Tu virtutis galea,
Qui sprevisti terrea,
Per te fiat hodie
Lutum later palea,
Mundentur ab area
Nostrae conscientiae.
Text. Miss. fratr. Paris. 1520.
N. vir iam coelice
In terris mirifice
Vivens absque macula,
Nos clementer respice
Peccataque reiice
Tua prece sedula.
Purga nostra scelera
Precibusque praepara
Locum indulgentiae,
Nos Christo confoedera
Sic, ut donet munera
Permanentis gloriae. Amen.
442. I)e nna virgine martyre.
1. Laetare Syon filia
Repraesentans perennia
Gaudia coeli curiae :
En rosa super lilia
Virginum per martyria
Vernant in aula gloriae.
2. Vox igitur laetitiae
Vox devotac melodiae
Resonet in ecclesia :
Ad honorem eximiae
Virginis, cuius hodie
Celebrantur solennia.
Text. Miss. fratr. Paris.
3. Quae constanter immania
Sustinuit supplicia
Pro Christo sponso gloriae :
Sic rosa patientiae
Palmam ferens victoriae
Transiit ad coelestia.
4. Ubi sponsi consortia,
Amplexus et solatia
Obtinet nunc in requie :
Ad quam fons indulgentiae
Nos perducat post anxiae
Vitae praesentis stadia
Per ipsius suffragia. Amen.
1520.
443. De martyribus.
(Auctor est Notker Balbulus.)
1. Agone triumphali militum regis summi dies iste celebris est populis
Christo regi credulis.
2. Hi delectamentum respuerant mundanorum
3. Et crucem tunc turpem quotidie baiularant.
4. Hos nullius feritas a Christo separat,
5. Quin ad eum mortibus millenis properent.
6. Non carcer ullus aut catena molliunt fortia in Christo pectora.
7. Sed nec ferarum morsus diri martyrum solidum excavant animum.
8. Non imminens capiti gladius territat
9. Fortissimos milites optimi domini.
10. Nunc manu Dei complexi persequentum insultant furoribus quondam
crudelibus,
11. Et plebi Chmti solamen SttppedHanl ln runctis taberiblis li
uli,
12. Vos Christi martyra
13. MTofl raWe fra»iles
1 i. Precibus nofi fusto iudici sinceris iugiter coiunieuii to.
9#, Monc N... 7::4 (3. 144) «w*; B
m«< fl //. Jafirh. (A), &. *u Stuttgart Bibl. 20. f 70.
£fe. ru LiLhtn,thtxi n Jahrh. (C). 7/ m Eeidefbera No. 9, I
mit dfer Mctoltr (D)« MimtoiCN *fcr Surffetder l
(E). ntfa N<>. 1& p.
(F). — Neale p. 219. a«* Mis§. Spir,, Sal/b , R.iti^ Mi). I»i D. hat
dic t. SSeUi nnrf V. 146. c?«> ganee / A m Ood, s. G*ll &4G (H), —
1496 m, Mogtmt. L5W (K), Halberstat. 1511 \U, Miuden, 1513
(M), Saliburg- 1515 iNj. Ratiabon. (0). — \N
|P), Mo«. 1197 tQ), Magdeb. 1498 (R).-ftdU *i«cA ta: Oodd-Engelb
EinsidL llb. 114, 121 Rheiuau. J» wnd ftn Qflrfttite Monast. 1536.
b. Lesarten, i. [pso /fcr Cbfistci OJE. ragj ftfeft I — 2. »<
ruut ABCDE. Ztfone. — 9. cottidie. Mone* - baioUnmt 1>. baiulanmt H. Mone,
— 4. Quos EIN. Neale. separel Q. — 5. nri deum V - properant NVale. —
6. molliat F. m Chr. fehU D. — 8. teuchat L — 10, persei|uentium HO. Neale*
„Correxi, metri cauBa pcrsefjuentum" N. — II, Chr. plek AF, Mone. —
lubricus L — 14. iusti Lndidi DE. curare F.
c. Bemerk. Xachtihmuntf &er Srqitatz Omnes sancti Berupliim
(No. 335) i.<t (hr Versehiedcnhnt der Silbensahl (335, 4. 5. archangeli, an
Ordines novenii vermieden, indem t«i
SHhen habcn." Bartseh S. 34.
444. De mariyrihtts.
(Aiictor Notkcr Balbulus habetnr.)
1. Tubam bellicoaam, quam Dei ium rerentee ier?i
2. Procedunt ad bclla geminia horrcndum instructa hostibus,
3. Tuham mittemus eonsonae vocis aocii,
4. Ut quos virtutuin meritis socordes nequimus iniitari pftBgamUfi ruelo.
5. Hos athletas summi Dei
6. Est agressus inimicus multifonnis nequitiM,
7. Blandimentis fallacibus a reritato averttM v.
8. Ast illi coi B07BQXD dd dominum librando BOUerter «iisruiiijiunt tcndi-
rulas trucis aucupis.
9. Tutic iratus hostis latons vim funuis in apcrtuin Baevieodo evomuit,
10, Armavitque innnbra sua adversns Dei milites-
11. Sed ipsi vincentes omninio<h poeDATEID ^enrra -na capita dicarunt
Christo regi laureanda.
a. Text. Daniel IIf 58. hat dif L Zeile CMM tod.Mon.ii. I
H besorgt hai) und V, 14$. ow God. S. QeSL Bifl
ader), an beiden Stelhn Turham statt Tuhjim. — Morcl No. 281. S
11*. zu l Xo. 1121. fo Jakrh, ttut ti< r Melodie |B).
Lcttarten. 2, orrendnm A, alte Schreibieeiee. — 3. Tuha mutemus B.
— 8. crucis auc. A. — 9. servicndo A.
— 316 —
445. I)e savctis mariyribus.
1. 0 beata beatorum martyrum sollemnia,
0 devote recolenda victorum ccrtamina!
2. Digni dignis fulgent signis et florent virtutibus,
Illos semper condecenter venereinur laudibus.
3. Fidc, voto, corde toto adhaeserunt domino,
Et iuvicti sunt addicti atroci martyrio.
4. Carcerati, trucidati, tormentorum genera
Igne laesi, ferro caesi pertulerunt plurima.
5. Dum sic torti cedunt morti carnis per intcritum,
Ut electi sunt adepti beatorum meritum.
6. Per contemptum mundanorum et per bella fortia
Meruerunt angelorum victores consortia.
7. Ergo facti cohaeredes Christo in coelestibus,
Apud ipsum vota nostra promovete precibus.
8. Ut post finem huius vitae et post transitoria
In perenni mereamur exultare gloria.
a. Text. Mone No. 731 (3, 142) aus: Us. zu Admont o. No. 15. Jakrh.
(A). II». daselbst No. 751. 14. Jahrh. mit Ncumen (B). Us. zu S. Peter t*
Saizbnry VII, 20. li. Jahrh. mit der Melodic (C). Bei Gropp script. Wirceborg.
2, 895 (D). Ils. von S. Peter zu Karlsruhe No. 16. p. 397. mit der Melodie,
14. Jahrh. (E). — Daniel IT, 204. aus vcrschiedeuen Miss. (F). — Text. seq. (G).
Seq. Dav. 1495 (H). Miss. Mogunt. 1482 (I), Colon. 1504 (K), Mogunt. 1507 (L),
Prag. 1507 (M), Halberstat. 1511 (N), Minden. 1513 (0). — Adelph. 121 (^.
Clichtov. IV, 227 (Q). Torr. (R). — Warkernagel I, 157 aus: Miss. Lubeck.
kurz nach 1480 (S), Mog. 1482 (T), Mog. 1497 (U), Magdeb. 1493 (V). ClichtoT.
1515 (W). — Steht auch in Cod. Engelb. <r,. und Cod. S. Gall. 546 (Brander).
b. Lesartev. 1, 1. ,,sollemnia ABE, *o habcn auch die meisten Ausgaben,
ich nahm jedoch die Lesart von C auf, weil sie auf 3. Tim. 4, 7. beruht, wo
bonum certamen cbenso mit corona verbunden ist. irie hier beata certamina mt
victoria." Mone — mart. merita I. — 1, 2. vict. ccrt. ABDE. sollemnia Mone.
— 2, 1. fulget . . tiorens A. — 3, 2. Ut inv. C. — 4, 1. tr. pertul. pl. Ign. 1.
f. c. torm. gen. Dl\ — 5, 2. paradisi praemia D. beat. praemia ABHKLOPUV.
praemium W. electi durchstrichen und darilber erepti gesetzt des Beimes tcegen
B. bcat. merita CEGN. — (i, 2. vict. fehlt A. victorum JP. — 7, 2. Ap. Christnm
E. „Ludocus cautc correxit: Ipsum ergo toto corde flagitemus precibus." Daniel.
— promovere pr. Wack. — 8, 1. huius fin. vit. CEKLNOQ. Wack. huius rit
iin. G. - cx patria M. — 8, 2. exultari I.
446. Dc martyribus (omnibus samtis).
1. Laude clara canticorum
Ipsum regem angelorum
Laudent Sion iiliae:
Qui de matra incarnari
Venit, ut sic rcformari
Posset status gratiae.
In praesepi reclinatus
Et a magis adoratus
Post haec templo sistitur :
Fame, siti cruciatur,
Reprobatur, perforatur,
Vita morte clauditur.
Samson portae valvas pandit
Et asportans montem scandit
Mira cum potcntia :
Sic de tribu Iuda fortis
Lco portis fractis mortis
Die surgeus tertia.
Victor turmis cum duabus,
Angelis et animabus,
Redit ad palatia :
Nova festa, mira gesta,
Regis nutum et oblutum
Trina tremit regia.
— 317
li
0 quam felix civitas,
Quom iocunda curia,
In qua sponsi claritas
Datur omnis gratia.
Sancti, quoruni hodie
Aguntur sollempnia,
Clara regem facie
Iam vident in gioria.
a. Tcxt. Mone No. 030 (3, 22) aus
j. u quam ieux civiias, 7. Illic regina coelorum
Super choros angelorum
Fulgens in rosario :
Rosa rubens ct flos florum,
Cum exercitu sanctorum
Nos commendet tilio,
8. Ut in tine sine fine
Det nos frui cum beatis
Suae vultu maiestatis. Amen.
: Hs. zu Konstanz U.JaJirh. (A). Hs.
:u Lichtenthai aus gleicher Zeit (B). — Daniel V, 1(58. hat dcn Text «waMone.
— Steht auch im Cod. S. Gall. 546 (Brander).
b. Lesarten. 2, 1. recliuatur B. — 2. 2. adoratur B. — 2, 3. fehlt B,
lafur steht 2, 6. — 2, 1. o. fehlen B. — 3, 1. S. perte AB. — 3, 2. mortera A.
— 3, (5. bcsser surgit. M. — 7, 1. Hic A. — 8, 2. nobis B.
c. Bemerk. Zu 0-7. cgi. oben No. 338, 11—12.
447. In communi plurimorum martyrnm.
1. Gaude tunna triumplialis,
Tunna pugnae spiritalis
Pollens privilegio :
Turma laeta corde spreta
llosas plantans et roseta
De crucis martyrio.
I. Vos de valle visionis,
Vos consortes passionis,
Et Christi victoriae;
Vos de throno Salomonis,
Vos de bello Gedeonis
Serta fertis gloriae.
\. Vos columnae deauratae,
Bases, pelles purpuratae,
Galaad martyrii:
a. Text. Neale p. 226. e Miss.
len Text aus Neale.
b. Lesarten. 3, 2. Liber: dcauratae. Quod dedi, purpuratac, ad pur-
mrata tentoria tabemaculi spectat. Exod. XXVII, 10. N. p. 271): ,,Melius forct
ubricatae, quod ipsissimum est Vulg. Ed. verbum."
c. Bemerk. 2, 1. Ad Isai. XXII, 1. alludit poeta. — 3, 3. Galaad vario
aterprctantnr tum Patres tum medii acvi scriptores. Ego poetam ita intelligo,'
it de coacervato testiniouio tantorum martyrum locutus fuerit. N. — 3, 3.
klabastro carnis per martyrium fracto effudit sc evangelii suavitas. N. — 6, 1.
iOnis difficillimus. Si uuid video, sentcntia poetae ita sc habct. A labastruni,
ivc corptis sanctorum martyrura, a morte fractum est. Non tamcn itafractum,
t rccompoui, reforinari, ncqucat bulla, sive signaculum eius. Interea iusto-
um animae, banc reformationem praestolantes, cum Deo sunt: ideouue invocau-
ur. Alitcr explicat Trencbius. Duas partes dominicae pasftionis fuisse: mc-
.iillnni, sive interiorcm qua vicit, bullam, sive exteriomn, ipia niortcm pas-
U8 cst. Hanc passiouem ss. martyrcs imitari, vol reformarc. Quaravis crgo
acsi fuerint, vivunt et regnant. (jiind et mibi placet, ideoquc nostra indicta
unto. Ncale p. 279. — „At non video, quo modo bulla possit significare ox-
Per vos ftactum alabastrum,
Per vos cursum tenet plaustrum
Sancti evangelii
. Vester sanguis, vestrum lumen,
Fiilciinentuin et bitumen
Totius ecclesiae:
Syon fundat et figurat,
Ornat, polit et picturat
Formam novae gratiae.
. Cum vos reformatis bullam
Passionis et medullam
Invictae constantiae :
Nos firmetis ad agoncm,
Et instantem passionem
Praeseutis militiae. Amen.
Tomacensi 1540. — Daniel V, 339. hat
— 318 —
teriorem partcm dominicac passionis. Bulla hoc loco significat ut semper bj
graphum vel chircgraphum cruci affixum. Coloss. II, 14. Sensua: Chirographn!
uuod adversus pcccatores est, deletum et cruci dominicae affixum: et cu
Mauct ■iruin pa«5i<> *-\ Pauli sentcntia «[uodammodo suppleat passionem Chrii
\cl ipbC Cluistus puliatur iu Sanctis suis, etiam dcnuo martyrum frontibus
ita dicam afiigitur illud chirographuin." Daniel.
448. In commnni murtyrum.
6. Ubi manet aeternale
Quod hic fuit temporale
Carne tactum lubrica :
Ibi regnant sublimati,
Una stola decorati,
Securi de reliqua.
7. Hic N., Martyr Christi,
Laureari meruisti
Claro diademate :
Certa fruens visioue
Quod palpamus ratione
Sicut in aenigmate.
8. Unitatem Trinitatis
Trinitatem Unitatis,
Quod est ineffabile:
Illud magnum sacramentum,
Ad quod nullum argumentum
Habemus probabile;
9. Manifeste contemplaris,
Contemplando sociaris
Interna dulcedine ;
Qua refectus esurire
Nullus potest, nec sitire
Tanto fruens lumine.
10. 0 concivis Angelorum,
Ad supcrna nos polorum
o. Flagellati, lapidati, Fac tuo precamine
Et per multa cruciati Post hanc vitam sublevari,
Tormentorum genera, Quos hic cernis aggravari
Torcularis in pressura Multiformi crimine :
Faex deorsum, sed vis pura Poscat iste, et tu, Christe,
Manavit ad supera. Largiaris, Domine. Amen.
a. Text. Neale p. 222. ex Miss. Xantonensi 1491 (A), Andegavensi 152
(B) ct Pictaviensi 1524 (C). — Miss. fratr. Paris. 1520 (D). — Daniel V, 8»
hub den Text aus Neale, aber nur die 6 ersten Stropkcn.
b. Letartcn. 2, 5. Ipsum s. maluerunt D. (jui ad mortem seque AC, sinnlo
— 4, 2. Ad supernas BC. — 5, 4. impressura B. — 5, 5. nix pura D. — 6, 1—
fehlen in A. — 6, 4. Ubi manent s. D. — 7 f. fehlen in ABD. In AB ste)
folgender Schhm: Poscant isti ut nos Christi Sanctorum in agmiue Collocemi
et laetemur In aeternum, Domine.
1. Laetabundi inhileimis,
Laeta mente celebremus
Martyrum solennia:
Qui in inundo morientes,
Sed in Christo renascentes
Kius vivunt gratia.
2. Cuius testes extiterunt,
Dum mundana respuerunt,
Quaerendo coelestia :
Qucin ad mortein dilexerunt
Christum sequi voluerunt
Pcr mortis compendia.
3. Cruccm sibi baiulantes,
Sola cmce gloriantes,
Audita sententia,
Siquis post me vult venire,
Tollat crucem, si redire
Vult ad coeli gaudia.
4. Sic per multas passiones
Ad aeternas mansiones
Gloriosi proceres
Festinabant, sed in via
Expcrti sunt ludibria,
Vincula et carceres.
— 319 —
449. In die decem millium martyrum.
1. Hic est dies celebrandus
Laudibusque praesentandus
Dies decein millium :
Agon Christi venerandus,
Favor crucis imitandus
Mortem sanxit martyrum.
2. Quorum duces Hermolaus,
Achatius, Menelaus,
Albinus, Elyethes,
Omnes una,* quod sit vanus
Mundus hic, daemon profanus,
Clamant Christi milites.
3. Fides spe corroborata,
Caritate radicata,
Fulget in martyribus:
Corda Deo praeparata,
Passione sociata,
Praestant sacris legibus.
4. Isti mundo fortiores,
Hostibus praestantiores,
Christo sese dedicant ;
Hi vicere sic tortores,
Quod passorum dici liores
Iure sibi vendicant.
5- Quotquot enim per tormenta,
Manu forti palma tcnta,
Plura per suppliciae
a. Text. Mone No. 788 (3, 148)
Mclodie, 14. Jahrh.
b. Lcsarten. 2, 1. et Men. Hs.
— 8, 3. At h. Hs.
Vitae tenent firmamenta,
(raudiorum incrementa,
Sed uon per similia.
6. Morte Christo complantati,
Crucem Ihesu lucrum rati
Psallunt Deo gratias :
Sol et luna tenebrati,
Terra mota, his probati
Deo reddunt animas.
7. Quorum sancta passione,
Fusa deprecatione,
Vox auditur coelitus :
„Omnis, qui devotione
Vestro gaudet pro agone,
Dum non sit proselytus,
8. Hli nullum nocumentum,
Vinum, oleum, fruinentum,
Et hostis victoriam,
Os confessum, cor non lentum,
Panis vivi sacramentum,
Post haec dabo gloriam/1
9- Hos tirones veneremur
Martyresque deprecemur,
Ut horum mcmoria
lhesu Christo adiuvemur
Et cum sanctis coronemur
In coelesti gloria.
aus: lh. zu Darmstadt No. 515. mit der
- 2, 3. et El. Hs. — 7, 4. gaudent Hs.
450. De putronis coloniensibus.
1. Gaude felix Agrippina,
Sanctaque Colonia,
Sanctitatis tuae bina
Gerens testimonia.
2. Postquam iidem suscepisti,
Civitas praenobilis,
Recidiva non fuisti,
Scd in fide stabilis.
3. Gereonis cum bis nonis
Trecentena concio,
Et Maurorum trecentorum
Sexaginta passio:
Te tinxerunt et sanxerunt
Virginumque millium
Undenorum et decorum
Exornat martyrium.
Severinus, Cunibertus,
Evergistus incly ti :
Agilolphus, Heribertus,
Patres urbis praediti.
Felix, Adauctus, Albinus,
Maurinus, Eliphius,
Hippolytus et Paulinus,
Ewaldi et Gregorius.
320 —
Felix, Nabor, hi cum tribus 8. Ut vobiscum, supplicamus,
Magis urbs sanctissima, Patroni propitii,
Tc tuentur tribus quibus Gloriose resurgamus
Polles famosissiina. Iu die iudicii.
a. Tcxt. Miss. Colon. 1504 (A). Daniel II, 203. ohne Angabe derQueUe{B)
b. Lcsarten. C, 2. Elyph. A. — 6, 8. Hypolitus A. — 8, 2. propicii A.
451. In festo decem millium Martyrum.
1. (Jlorietur totus uiundus
In mailyrum sollemuia
Chorus cantet iaetabundus
Per militum suffragia.
2. Honor tantus sit diei,
In quo sancti milites
Propter laudem Iesu Christi
Sunt effecti martyres.
Ut gigantes hi steterunt
Fortes coram caesare.
Sapienter responderunt
Se Deum unum colere.
Simulacra non curamus,
Sic dixerunt milites.
Deum verum adoramus,
Qui est electorum spes.
a. Text. Miss. Prag. 1507. Die
Daniel II, 204. hat daraus die 1. Str.,
b. Lcsartcn. 8, 1. in fehlt.
3
4.
5. His auditis Adriauus
In electos fremuit.
Et tormeutis plurimis hos
Flagellati praecipit.
G. Flagellati suut beati
Fere decem milia,
Et ducuntur supra montem
Ad crucis supplicia.
7. Crucifixi sunt beati
Bene octo miiia,
Alii omnes sunt deleti
In montis cavernula.
8. Nunc subnixe imploramus
Martyrum levamina,
Ut locemur cum beatis
Iu aeterna gaudia.
Abschrift verdanke ich H. Hasak. -
klammert aber mit Becht in tinrfperei*
452. De samtia decem millibus militum.
1. Concentus vox iubilei
Solennisans regum regi
Penetrct coelestia:
Dulcescant in aure Dei
Moduli, quos offert ei
Militans ecclesia.
2. Verbum caro, panis vivus,
Auctor vitae, coeli clivus,
Rex et sol iustitiae :
Tractos ab aeterna lue
Sectatores fecit suae
Martyres victoriae.
3. Qua mors vitara superavit,
Humilitas expugnavit
Prinripem superbiae:
Hac palnia millia decem
Evasere mundi faecem
Lacumque miseriae.
4. Frustra saevis, Adrianc,
Quos trucidas inhumane,
Caritas vivificat:
Crux adversum te laborat,
Mundus clamat, sanguis plorat
Lex insontes vindicat.
5. Sumraa tot consortum Dei
Contingens in typo rei
Praetaxat mysterium:
Lapsum reintegrat chomm
Deus per tot millenorum
Numerum denarium.
6. Decalogi lex et ordo
Psalterio decachordo
Concrepant harmonice.
(laudet mens et lingua, quia
Ncutra caret syinphouia
Fidei catholicae.
- 321 —
. Plebs praesaga deputavit
Manu forti nostro David
Vere decem inillia:
Quae suhtractos mortis viae
Confoederat hierarchiae
Crucis efficacia.
8. Promissus voce psalmistae
Multiplex est choriis iste
Dei decem miliuin :
Tot tibentee agonistae
Passiouis tuae, Christe,
Gratulantur fluviutn.
9. Tanquam oves victiuiantui\
nspuuntur, tiagellantur,
Vincti, spinis coronantur
Caritatis balsamum :
Crucitixi, lanceati,
Lacti mortis mortera pati,
Sponsi sine patre uati
Properant in thalamum.
10. Te sequentes, Iesu bone,
Corporali passione,
Te quaereutes iu agone
Possident in gloria:
Quicquid volunt iinpetrare
Possunt apud salutare
Supplicibus suis dare
Quaesita praesidia.
11. 0 qui tot triumphis estis
Compotes aulae coelestis,
Nos intentos vestris festis
Eximite, nam potestis,
Ex omni pernicie :
Ne repulsam tolleremus,
Dum dies adest extremus,
Ne cum reis exulemus,
Sed cum dignis impetremus
Optionem gloriae.
\ts: Hs. £u SL Gallen No. 546 (Bran*
se-
o. Text. Morel No. 307. & 184 t
der) mit der Melodie und dem Titel: De sanctia deeem milibns martyrum,
qaentia pulchra ad summum oftkium (A), — Mibb. Mogunt, 1507 (B).
b. Lesarten, 1, 2. solemmuizans A. — 2, 2. Actor A. — 3, 4. Palma
hac milla A. — 4, 3. Charitas A. — 6, 2. decacordo B, — 6, 8. armonice A. —
7, 1. praesago A. — 7, 3. milia A. — 7, 5. gerarchiao A. — 8f 2. M. est cur*
rus iste Decem m B. M. et chorus iste A. — 8, 5. Gratulentur A. — 9, 4. char.
A- — 9, 5. Crucifixo B. — 9, 8, Propinant B, — 10, 3. Et q. A.— 11, 2. Aurae
A. — 11, 5, Ab om, A.
,
453. Dc sanctis decem millibus militum (mariyrum).
Hudicroae festuni lucis
Est Achatii laus ducis
Atque decem milUom:
Hennolao phalanx ista
Arcbipraesule baptista
Dci colit filium.
Adrianns christianos
Colere rex deos vanos
lubet, sed despicitur:
Crucifixus cuin cohorte
Dux est et confonni morte
Christi grex aflicitui\
Christi poenae renovantur
In his omnes, iterantur
Signa mortis Domini :
Text. Mone No. 756 (8, 163)
Jahrh, (A). hs. von Tegernset No.
Ararath Arraeniorum
Mons insignis tot sanctorum
Consecratur notnini.
4. Alexandriam decorat
Mons vicinani, quem perrorat
Martyrutn cruoribus:
Orant Christum triumphantes,
Ut defendat honorautes
Ipsos a doloribos.
5. Exauditos se laetantur,
Nam ipsos qui venerantur,
Servant a nocentibus :
Quorum intercessione
Socia, rex lesu bone,
Nos tibi placentibus,
Amen dicat omnis ec clesia.
ami Es. £u S. Paut in Kdrnten No. 48,
1824. #h Miinchen U.Jahrh. als hymaus
21
— m —
(B). - Mbi. Mogast 1607 (C)f Angoet 1510 (0). — Diftiti II, 215. fclf <*<
ropA« rtuj dem Mi*. FMtr. 1491 (E) whT Vf Ti m ddi C<xL S. Gall
646 (Hrandec), — £feftl a*db m Misa Btiil. 1510 •*• 4aftmf ge#J*ruben.
b. Lcearten. L 2. Achairi C. Achacj D. — 1, 4. falUx C — 1, 5- Aftni-
prafttide B. — 2t 61 Chr. conspicitar C. — 3, 2. In iis omnia it Cl — 4, 2L if-
cinua B. quara ABft. qui per. Mooe. — 5, 9. Servat B. — 5, 4. socies C
Of 7r luU nur 1),
c Bcmerh. Mone fco* ef*> Ueberschrift . De 8. Athatio 5. «itf«i Na 484.
- F^I. Act- Sanct. lunii IV, 177.
454, In fc&to dectm millinm martyrttm.
I. (> coelestis armonia,
0 Buperna bierarchia
lubilante melodia
Exulta in gloria;
Psalle Sion orani laude,
Quia suinus in te, gaude
Circumleva visum plaude
Tota cocli curia.
% Omnes isti congregati
Tibi venerunt beati
Suinmo rege confirniati
Ohtcnta victoria:
Isti dc Edom venerunt,
Kt de Bozra se tinxerunt
Stolas in agno laverunt
Pfcr crucis martyria.
3. Fide fluens, corde mirans
Dilatare circunigirans
Kt contemplans ct respirans
Martyrum tot inilia:
a. Ttxt, Misfl. Minden. 1513.
uu* demudbcn Miib.
Tibi luaris multitudo,
Nec non gentis fortitudo
Venitque beatitudo
Iungat nos ad gaudia.
4. Latro crucem toleravit,
Christo memento clamavit,
Gui statim reseravit
Paradysi ostia:
Sic nimirum conformavit
Hos sibi et adunavit
Quos per crucem sublevavit
Ad festa perhemiia.
5- Summo regi convesthi
Crucis armis communiti
Atque signis insigniti
Couferre subsidia :
Ut post cursum huius vitae
Nostrae poenac sint finitae
ludcx dicat : advenite
Ad coeli palacia,
Daxiie) II, 235 hat dic 6 ersten Zeilcn
k Bemerk* 1, 8. Leva in circuitu oculos tuos. Isaia 60, 4.
455. De undecim millibm vwgmum* (De s. Ursula et sociabus eius>)
1. locuuda Deo laudatio sit iii die sauctis consecrata,
% Quos coronat in coelis honore et gloria
3. Virginum sponsus, qui pascitur inter lilia
4. Quarum corouis ornatur matcr ecclesia,
5. Quarum triumphis exultat eoelorum curia.
6. Beata vere, quae tot electas virgincs protulisti, Britamiia.
7. Beata virgo, quae purpurata es earum cruore, Colonia,
Nam Deo devota beati exercitus regina Ursula
il Kx dictis erat angelicis martyrii virginum praescia.
10. Quod duiu cognoscunt sacrac virgines, gaudio gaudent, fundunt lacri-
mas, adoraut, collandaut Deum humili corde, voce pia:
■
— 323 —
Commemlant Christo suas animas, mundum eontemmint inente socia
prudentes, ornatae sumpto oleo lampade fulgida.
3. Vere mirahilis in sanctis Deus virtutis toae gratia,
3. Hodie virginum qui corouasti undena simul milia.
4. Huni feroces, gens barbarica, euuctis gentibus inimica,
5. Agnos insontes, greges Domini, prosternunt rabie inaudita.
6. Hic sanguinis pretiosi sanctarum tiuxeruut flumina,
7. Hic corpora iacent fusa, munimen tuum, Colonia.
8. Solvitur obsidio, libertas redditur hostibuB fugatis, urbem salvant
martyrum merita.
9* Laetare Colonia, gaude Britannia, quamque visitarunt votis et preci-
bus, urbs Romula.
10. Exulteot saucti tot emisortibus, laetctur tot patronis ecdesia,
11. Istarum venerantes merita, precamur oostra iaxari criraina.
12. Sit tibi, Pater coelestis, cuin Christo et Spiritu Sancto laus et gloria,
unus Deus in saecula.
a, Text Mone No, 1177 (3, 522) aus: Hs. m Admont, o. No. 2f. Jahrh.
ut Neumen (A). — Misb. Halberstat. 1511 (B), Mindeo. 1513 (C), au* tlicscm
\t4ch bei Daniel II, 176 (D). — Wnckernagel I, 111 und Moue* — Steht auch
m Cod, BL GaU. 546 (Brander).
b, Lttarttn. 2. coelo C. — 9- poscitur D (Druckf.). pascit. Mone: %sfehlt
ine Sylbt.*' — 5. coel. cx. Mone, — 7. B. pio. Mon. Dan. — eornm CD. —
l. Iam Mone. — 10, Q. cum CD. — 11. Com, deo B. — cont. morte, aociae pr.
). mente Boeia ABC. — 14. Hnni ABC. Hnnni D. — 15, A^naa D. — Bternunt
lone. prosterount ABCD, — 16. Hinc Mone. — 17, steht vor 16. t*i C. — 17»
linc Mone, — 20. Exultant B. — 22. ChriBto, cum ap. D. Christo et Bp. C. —
mi deo Mone, die andcrn udub deus.
c, Bemtrk. Uebtr da$ Bhythmitclie ttc. spricht Bartsch S. 10T. 12U
2Q. 135.
456. In die midecim millium Mrginum.
1. Virginalis turiua sexus
Iesu Christi quac eonnexua
Dono sentis gratiac:
Fios candoris tui rubet,
Truciriari dum te iubet
Tortor pudicitiae.
2. Britannoram insulne
Rector, pater Ursulae
Deo uotus claruit:
Hanc Conanus virginem
Propter pulchritudinem
Pareni thori voluit.
3. Procos mittit et prccatur,
Minis terret, si spernatur,
Sibi poscens Ursulam :
Pater^eius iam baptismi
Fonte lotus, paganismi
Frorsus vitat copulam.
4, Interim Ursula
Christi discipula
Docta per somnium
Statuit nuptias,
Quaerens inducias
Trimatfis spatium.
5. Vice dotis coniugii
Reginae votis habiles
Dato sumptu navigii
Coaevae dantur nobiles.
t>. Undena denium millia
Sponsae transmittit virginum,
Ducunt naves per maria
Curam spernentes hominum.
7. Aura flaute lenius
Discedunt a littore,
Htic illucque saepius
Plauo ludunt aequore.
91 •
— 324 —
8. Hinc mamis femiaea
Rexit dante Doniino
Naves, quas Basilea
Brevi vidit termino.
9, Relklis navibus
Ordinant acies,
Ventis et aestilni.s
Exponunt faeies,
Et Romam adeunt:
Per monasteria
Fundentes laclirimas
Trahunt suspiria,
Commendant animas
Sanctis et redeuut.
10. Quam iu portu reliquerunt
Classcin, simul invenerunt,
Magnum fiumeu et anioenuiti
Navigantes intraut Rhenum
Per Dei clementiam :
Hinc ad locum passionis
Ihixit ea> dux agonis,
Florcm suae iuveotutis
Parvi pendunt, spe salutis
Kuntes Coloniam.
11. 0 felix Colonia,
Subter cuius moenia
Barbarorum rabies
Enses, tela, frameas,
Cultroa iu virgineas
Cruentavit acies,
12. Feliciora virginum,
Connubia viraginum,
Agnum quae siue macula
Duce sequuntur Ursula.
Quarum orationibus
Felices cum felicibus
Pace fruamur sedula
Per saeculorum saecula.
a. TcxL Mone No, 1194 (3, 641) aus: Strassburger Hs. B. fiQ. Bl fl
14. Jahrh. (A). Hs. zu Karlsndtc o> No. von 1493 (B). Eeichenauer Pcrg.-Et,
No. 209. Bl. 35, mit der Mclodie, 14. Jtthrh. (C). Sammluvg von GmdaM
S, 531. aus dem Maiiuet Mexshuch von 1482 (D), Schade: ^iederrha
dichtc 8. 173 (E). — Daniel II, 2*;0 aus: Miss. Mogimt. 1482 (F)T Pata\
(G), Nuroburg. 1517 (H). — Text. eeq. (1). Seq. Dav. 1495 (K). Miss. Colon.
1504 (L), Mogunt. 1507 (M). Adelpk. 95 (N). Torr. (0),— Stcht auch im CwL
S. Gall, 546 (Brander) und tn einer Rheinauer Hs.
h. Lesarten* I, 1. turniae CD. Monc. — 1, 2. Christo ACI. Mooe. — qui
U Mone. — lr 8. dona ACK Mone. — 1, 4. caud. cui A. — 1, 5. Tracidw*
I. eatt iub. G. — 2, 3. Theonotus Mone. Deo nochus L Deo nothus E.f A
andern Deo notus. *,Ludit poeta in ?oce Notue. Rogi nomen erat Nothus *t
notus, acceptus erat Deo." Daniel. — 2, 4. Conanius 1. Cananus M. Canamu*
ACE. Conanus, nlius regis Angliae. BChol. B. — 3, 8. petens C. — 4, B. Peteni
ind. L. — 4T 6. Trim. trium aunorum. schoL B. — 5, 1. Vitae d. ABD- — 6,i
abilei EK, abilis B. — 5, 3. naufragti C. — 5, 4. Coenae d. A. — 6, 1. deaam
A. — 6, 2. Sponte transmittuut virgines A. — 6, 3. navem DF. — 7, 1. leviaa
FK. — 7, 2. Rcccdnnt AC. Mone. — 7, 3. illuc quod A. — 8, 1. Sic m. FM.
Hinc naTis A. — 8, 4. videt A. — 10, 1". Quas . . Classes DFM. — 10, 3. C1a-
rum fl. KGLMO. Magu. rl. invenerunt A. Mag. lumen B. Clarum lumen K,
„Magn. kt nicht gutt aenn der Ehein zu Basel hat hlares Wasser." Mone. —
10, 4, intra E. — 10, 6. ducit LM, — 10, 9. parvipendit A. spem I. — 11, 2.
luxta c. BD. Dan. — 11, 3. barb. acies AC, — 11, 4. Ensis A. flammeas A.
framea B. — 11, C. Cr. facies A. — 12, 1. Felicia sunt DEILM. — 12, 2. Cod-
uubia tot millium LKO. 0 quom felicia Sunt virginum connubia F. Felicior*
virginum Connubia virginum GH. Dan. *Mer Sinn ist: feliciora sunt conimbU
virginum sanctarum connubiis viraginum Baecularium." Mone. — 12, 3. A. qood
A. Agnumq^ue E. — 12, 7. Pace fehU D. fruantur E.
457.
Quein invisibiliter
Sequitur Ecclesia,
Deus vlsibiliter
Facit mirabilia.
In communi unius confessoris.
Confessorum iugiter
Vigilat custodia,
Per quos inirabiliter
Operatur gratia.
— 325 —
Lumbos cinxit Sanctus istc,
Et lucernara tcnuit,
Pro te munduni sprevit, Christe,
Et carneni cohibuit :
Hic angustani viam vitae
Fortiter arripuit,
Et in vitiorum lite
Braviuin obtinuit.
a. Text. Neale p. 233 aus Clichtov
b. Lesarteti. 3, L Clicbt tkraat.
I. In te Christus tirmat temphun
Sjpiritali quadratura,
In decorem dat exempluw
Invisibili struetura.
Tu splendorem praestas ecclcsiis
Miraculis et signis variis,
Tu coruscas virtutum radiis,
Tu protegaa nos ab insidiis.
Amen.
IV, 228.
Neale format.
458* In communi unius confe^soris.
1.
2.
3.
4.
6.
Pangat nostra concio in Sanctorum gloria
Puro corde, niente pia, laudum Christo carmina,
Qui divcrsa pro meritorum qualitate distribuit inwuera;
Pravis poenas, gaudia justis sempitema in sede actherea.
Ibi odor ineffabilis fragrat,
Laus praeclara incessauter cxultat
R. Angelorum militia, patriarcharum prophetarumque catena.
, Apostolorum sacer chorus, laureata raartyrum quoque ugmina,
. Confessorum virginumque turba,
. Nova dulci voce pronranl cantica,
ii, Hac quidem iu die X., veneraudo solemnia,
12. Qua carnis exutus crgastulo regna petiit supcro,
13. Quo supcrnorum coocivis factus et conviva
1 i. locundatur et exultat in laude et gloria
15. Nos ergo fanti patris pio modulo sacra concelebremus festa,
16. Congratulantes ei voce Deo symphonizando mixolidica;
17. Suppliri corde eius digna poscentes magnalia,
18. Ut Sancfi prece sui nostras purificet animas,
Saoctiquc Spiritus repleat gratia,
20. Qno, spirituali edocti cithara,
21 . Diatessaron beata diapentica sensu iiacta diapasou citharizenius vera,
22. Et harmoniae coelestis conlium iidibus proportionati summi regis
contubilemus in aula.
23. 0 sancte nostra, N„ exaudi precamina,
24. Ac summo Patri repraesenta per Christum impetrata,
25. Laus in te sit Deo, tibique in eo gloria. Amen,
a, Text, Nealc p, 2S4. e Miss. Nidrosiensi 1519. — Daoiel V, 34. hat den
lest am Neale.
b. Lesarteti. 18. Dedi prcce pro meritis, ut metro et homoeoteleutu,
alias optime se habentihus satisfacerem. N. — 21. Hunc versutn fateor me nii-
nime intelligcre. Non duhito tamcn, r|uin arte mueicaJi mysticc utuiiir, ut cun-
sensum et proportionem, quae inter Eeciesias triuraphanteiu et militantem loctun
hahet, depinzat. Nee inter se correspondent versuB« Forsitau cordis pru c<n
legendum est, et summi omittendum. N.
— 396 —
459. De uno confessore.
(Auetor cst Notker Balbulus.)
1. Rex regum, Deus noster eolende,
2. Tu moderaris militiam christianam,
3. Bellandi gnaros horribili proelio destinando,
4. Consules scios reipublicae
5. Dando, magistros tuis populis.
6. Nec enim falleris eligendi sapiens,
7. Quem cui subroges miaisterio, Deus.
8. Ex quibus est sacer iste sacerdos,
9. Qui in pace degens ecclesiae sanctae
10. Consiliatus est, qualiter bostis inruptionem,
11* Quae solet incautos depopulari, praemonuisset.
12. Iste haereticis invisus atque paganis, nec non regi omnium pravoruni,
13. Gaudet se domini participatum tenere, hostes eius perferens cumillo.
14. Tu nobis triticum, dispensator optiine,
15. Doctrinae domini impertire iugiter,
16. Coelestem quatenus remeare patriam
17. Possimus abundantibus alimoniw,
18. 0 miles Christi praecelse.
a. Text. Mone No. 745 (3, 154) aus: Hs. tu Munchtn, Clm. 14846. f. Si
12. Jahrh. (A). Clra. 14322. f. 40. 11. Jahrh. (B). Hs. su Stuttg. Bibl. 20. tll
12. Jahrh. (C). — Daniel II, 30. kai die 1. Zeile aus: Codd. Mon. 5. aaec XL
Mon. 6, Bftoc. XI. Mon. 11. saec, XII. und V, 148 deti Text aus Mone. — SttM
ouch im Cod. B. Gall. 546 (Brander). Einsidl. 113. 114. 121. Eheinau. 24.
b. Lesarten. 3. dest. fehlt A. destinaiidos C. — 11. praemunivissct BC
iucautis eaepe evenire praem. 0. — 12. nwlorum BC. — 18. dei BC.
c. Bemerk. De uno conf, lautet die Ueberschrift in C, De confeasoribos
bei Mone. — Bei Schubiger S. 45. auf den hl. Eusebius, Patron von VercdR.
— Ueber das Mhythmhche etc. spricht Bartsch S. 10. 30. 112. 130.
460. De uno confessore.
1. Dilectua Deo et hominibus» et erit angelicus adspectus eius.
2. Verbum vitae lingua eius, et qui dilexerit eum beatus.
3* Labia eius myrrha probatissima, guttur eiua dulcia rutilaus aromata.
4. In circuitu dentium eius fortitudo, ibi erit sapientia cum consilio.
5. Corpus illius quasi scutum sculptile, oriiatum gemmis undique.
6. Via illius via viri simplicis, liberator in angustiis.
7. Quis invenit faciem eius? Ipse Deus fortis, potens et consiliarius.
8- Considerans vultumque illius angelico nihil asserit esse pius.
9. In fide et lenitate sua sanctum fecit illum dominus omnipotens.
10. Ora sancte N. ne damnemur cum impiis in die iudicii.
11, Qui tenuerit verba sapientiae, habebit spem vitae sempiternae.
a. Text. Morel No. 288. S. 176. aus: Hs. su St. Gallen No. 546 (A). -
Mise. Mogunt 1&07 (B), Halberstat. 1511 (C). — Daniel II, 189. hat die L md
5. Zeite aus dem Misa. Prag. 1507, Patav. 1491, Numburg. 1517.
b. Lcsarten, 3. und 4. sind ungestellt in A. — 3. eius eructaus dulcu
ar. A. — 4. fehlt B. — 6. Dorsum ilL A. — 6. ill. simplicis libcratur A. viri
fehlt C. — 8. fehit & — 8. 9. fehlen A. — 10. fehlt C, steht in A nach 6.
m *
— 327 -
461. De confessore quolihet.
Dulci corde iubilemus
Voce plena consonemus,
(Jua patronuin honoranus
Beatum N. N.
Hic mundana contemncbat,
Dco totus infaaerebat
lam non fictc requlrebat
Iesum Dei filium.
Vere plenus charitate,
Vitae florens castitate,
Adornatus paupertate,
Confessoruin soeius :
Text. Morcl No, 287. & 170.
Mores probat sanctitatis,
Docens signa claritat
Quantae sit iam dignitati.s
Iste vir egregius.
Eia beate patroiie,
Miserere semper prone,
Fac consortes nos coronae
Coelestis militiae :
Per te Christus nos coronet,
Per te nobis vitam donet,
Voxque nostra grata sonet
Apud sedem gloriae. Amen,
H$. su SL Oallen No. 64G (JJraoder),
BL 362, mit der Melodie, auf den hL Lconhard angewcndeL — Monc~3, 281,
tuhrt dic 2 crstcn Zciictt aus dem Mainzcr Messhuch von H82 an; die c
Seqacnz steht nuch in dcr Sammhma imn Gamans S. 5X2, in beiden auf Jie hh
Dorothea*
H,
462. De uno confessore.
Beatus hic servus, quem cum venerit doiuinus, ita iuvenerit
Probatum in terra, super omnia stattiet illum in patria.
Ad tanti patris gloriam celebrandam clcrus eoncinat laudein dignaui,
et populus laetis respondeat vocibus.
Dicamus omnes cernui tanto patri, hmgat se suo grex pastori et pre-
cibus fusisque lachrymis clamemus.
Pastor bone, miserere ecclcsiae, tuisque precibus refove.
Confer opem plebi, preces attende, et tuo iuvamine maeulas diluc/
In via nos adiuva, colloca in patria, reddeque speramus dona.
a. Text. Misfl, Prag, 1507. DieAbschrift verdanke ichH. Hasak — Diuiiol
172. hat daraus die 1. Zeile.
b. Bcmerk. Dit Sequens $. No, 465. Va. 10 f.
463. De confessoribus.
[i sancti quorum hodie cclebrantur sollemnia etc.
TexL Dicmi Anfann hat Daoiel V, 148. e Cod. S. Oall. 646 (Brander).
464. De confessoribits.
Hic oculis ac manibus in coelum et totis viribus suspensus terrena
cuncta respuit
Eius ori nunquam Christus abfuit, sive iustitia, vel quidquid ad vcrani
vitara pertinet.
Igitur te cuncti poscimus, o N., ut qui multa mira hic ostendisti,
Etiam de coelo gratiam Christi nobis supplicatu tuo semper infundas.
a. TexL Mone No. 740 (3, 155) am: H$* dea historischen Vcrcins su
njurt, 15. Jahrh. — Daniel II, 176. hat die i. Zeik aus dem Misa. Patar.
1491 und V» 840. den Text aus Mone.
14?A
— 328 -
b. Bemerk. „Ein vereineelt stchender FaU ist ts, dass die ganze Sequent
nur aus zwei Versikelpaaren besteht, tcie hierf wo aber im ersten Paare Mone'5
Abtheilung der Verse (H. o. a. m. in c. et t. v. susp. t. c. r.) falsch md
ungleichmdssig ist; am Schlusse des tweiten ist vicHcicht semper eu strciche»:
Bartsch 8, 31.
465. De confessoribus,
1, Ad laudes salvatoris ut mens iocitetur humilis,
2. Sentiat hunc dieni iusta de causa celebrem,
8, Gaudeat et sesc sic pia vota promere.
4. Hac die coelorum secreta petiit lux pontificum vel confessorum.
5. lugiter iu cfaoro sanctorum splendens ut sidus aureum,
6. Et gaudium angelis factura est ex adventu comparis,
7. Fnissequem angelum domini constat exercitmmi.
8. Quicuique suam tritici dans mensurain, ad fidei caulas cong
oviculas lupi praeviditinsidias.
9. Fidelis et prudeus credita distribuens sic dedit ad mensam doiniui
pecuniam, ut dignam faceret usurani.
10» Beatus hic servus, quein, cum venerit dominus, ita invenerit ;
11. Probatum in terra, super omnia statuet illum in patria.
12. Ad tanti patris gloriam celebrandam clerus concinat laudem dignam
et populus laetis respondeat vocibus.
13. Dicamus omnes cernui tanto patri, iungat suo se grex pastori, et
precibus fusisque lachryuiis clamemus :
14* Pastor bonc, miserere ecclesiae tuisque precibus refove,
15. Confer opem plebi tuae, preces intetide et pio iuvamine maculas dilue.
16. In via nos adiuva, colloca in patria, rcdde quae speramus bona.
a. Text. Text. seq. (A). Seq. Dav. 1495 (B). — Migs. Colon. 1604 (C),
Mogunt. 1507 (D), MindciL 1510 (E), Halberstat. 1511 (F). — Neale p. 2SL e
Mias. Traiectensi 1513 (G), Salzburg. 1515 (H), — Dftniel Vt 149. e Cod.S.Gall
546 (1). — Adelph. 122 (K). — Wackernagel I, 158. aus: Misa. LObeck. kurt
nach 1480 (h), Mog. 1482 (M), Mog. 1497 (N), Magdeb. 1493 (0). — Steht auch
im Graduale Mouast. 1536.
b. Lexarten. 1. nt fehlt K. — 8. dia H. — 4. Hodie coel. K. Neale. se-
cretum coel. Wltik. coel. secretum LMN. — lux pouf. ohne vel conf. hahen die
Miss. lux conf ohtte pont. vel I. Neale. — 5» splcndet E. — sid. amoenum I,
Neale. — G. provcctu M. — adv. tanti comp. AE. adv. tanti eonfessoris G. —
8. suam tempore G. fid. causas D. — 9. distr. hic ACDEFEI. — 10. inveniet L
Neale. — 11. illum fehlt E. ill, in patr. statuet A. stat. ill. in gloria D. — 12.
celebr, chorna ADF. Wack. — iubilct laud. L. — 13. om. carmen tanto L Neale.
— se suo gr. AFO. se gr. suo DN. — 14, fusisque prec. F. — 15. attende
ADEF. — ^Dedi dele (pro dilue). ut constaret mensura.** Neale. — 10. coll nos
I. Neale.
c. JJemerJfc. Vs. 10 /. s. No. 462.
1. Ave gemma sacerdotmn
N. N. poutifex,
Ave duJcis spes lapsorum^
0 virtutum artifex.
466. De Pentifice confessore.
2
Indignatur praesens mare,
Tiuior instat uadique,
Ne inergamur» o praeclare,
Tutum pontum effice.
— 329 —
3. Ave, pie consolator,
Promptus iu periculis,
Paupertatis sublevat
Spes ifl uee« ssariis.
4. Ne suceumbat ineus moerori,
Praesto sis solaLiit
Fame corpufl aut dolori,
Refovc cum gaudio.
Text Morel No. 286. S. 175. aus:
Bl 286.
5. Ave praesul glorio
Casti candor lilii,
Ave mixtus odor ro
Summi spes solatii.
B I i i procinctu viae Bfamifl,
Lapsis mauum porrw ;
Tua prece ne eadamus
Gressus nostros dirige.
Hs. su St. Gatlen No. 64$ (Branden
1. Lauda Sion et laetare
Plebs devntn incundare,
Lauda tuiiiii salvatorem
Kt hune almim confessorein.
2. Fidelis servus et prudens
Hic plaeeiv Deo studens,
Semper suis in diebus
Terrenis liic sprctis rcbtis.
3. Hic dat tritici mensuram
Et talentum ad usurani,
Sic Christi servus fidelis
Thesaurizavit io coelis.
Text. M«»rel No. 286. & 175.
I 347.
467. De uno pontifice conft-
wm
Hic est, cuius lumeu luxit,
Qttem per vias reetas duxit
Christus et illi osteudit
Regnum Dei, quod asceudit.
f>. O confessor pretiose,
Fac regnare gloriosc
Nos in rcgno clarita'
Et gaudere cum beatis.
6. Trahe tecum nos post mortem
Et in veram loca sortem,
Ubi Icsuni videanms
Et feliciter vivamus. Amen.
Hs. zu St. Oalkn No. 646 (Brander)
468. De confessoribus pontificibus.
■
Ecee veuit lux optaU,
Lux incunda dedicata
Balvatoris laodibus;
Qui sanctum hunc sublimavit,
Sublimatum coronavit
In regnifl meiestibus.
Hie est pater et patronus,
ii pastorem summe bonus
Pastor nobia tribuit:
Qui benignum se roctorem,
Pinm patrem et doctorem
Subditis exhibuit.
3. Hic virtntmn aemulator
Fideique proraulgator
Verbuni vitae praedicans:
Text. Miss. fratr. Paris. 1620.
Hic fidelis dispensator,
Non avarus foenerator
Talentum iuultiplican*.
4. Hic est vere Deo charus,
Verbo vita fidfi clarus,
Dans salutcm populis :
Quautus enim sit vir iste,
Declarasti nobis Christe
rris et miraculis.
5. Serve prudens et Melis,
Cuius merces est iu coelis,
Nostra sanat vulnera :
Visitare servos velis
Et ab hostis mali telis
Ignitis nos libera. Amen.
— 330 -
469. De confessoribus pontificibus.
1. Ecce dies specialis
Confessorum gloria,
Qoae praefulget triumphalis
N. . victoria
2. Qui aeterna Christo duce
Migravit ad gaudia,
Sempiterna gaudens luce
In eius praesentia.
3. Cui mente speciali
Haerebat per omnia,
Yita fruens temporali,
Suspirans coelestia.
a. Tcxt. MiBB. fratr. Paris. 1520.
b. Lesarten. 5, 3. est fcklt
ndthig.
4. Morum clero praestans forma
Ut iubar ecclesiae,
Plebi fulsit vitae norma
Et f omes iustitiae.
5. Lapis vitae dans solamen,
Spem reformans veniae
Oppressorum est levamen
De valle miseriae.
6. Huius ergo prece pia
Coelesti militiae
Nos ascribat vitae via
Rex aeternae gloriae. Amen.
im Text, ist aber wtgen des Versna$$t
470. De confessoribus non pontificibus.
1. Felix sancti transitus,
Cuius finis inclytus
Vitaefitinitium:
Huius menti primitus
Suggessit paraclytus
DecBnare vitium.
2. Hic sacro spiramine
Praeventus a crimine
Liber mundum respuit:
AllectuB dulcedine
Christi cum conamine
Ipsum sequi studuit.
3. Charitate maxima
Sui cordis intima
Ferbueredulciter:
Mente serenissima
Quaesivit humillima
Christo duce iugiter.
Offerendo nitidum
Christo cor et fervidum
Ac salutis hostiam,
Incedens per solidum
Iter ac perlucidum
Transiit ad gloriam.
Ornatum virtutibus
Signis mirabilibus
Hunc declarant opera:
Christus suis precibus
Nobis in coelestibus
Donet vitae mimera. Amen.
a. Text. Miss.
b. Lesarten.
ma$8 ndthig. S. No.
fratr. Paris. 1520.
1, 6. vitium feMt im Text, ist aber nach Sinn und Vei
471, 2.
471. De confessoribus non poniificibus.
1. Laudeiocunda
Confessoris solennia
Fide canora
Veneretur ecclesia.
2. Christi namque gloriosa
Secutus vestigia
Mente pura, carne munda
Contemnendo vitia.
3. Vigilavit et oravit
Servavit ieiunia,
Legem Dei meditatur
Dilexit coelestia.
— Sftl —
Humilis et sobrius
Quem amavit Doiuinus
Et ornavit gloria :
Pro talento riuplici
Itoeede multipHci
Ductus ost a<l gaudia.
Miss. fratr. Paris. 1520,
Felix retributio
Sempiterna mansio,
Vita imis neseia,
In qua nos reeipiant
Et consortes faciant
Sanctonun suffragia.
Amen dicant omnia.
472. De mrginibus.
(Auctor est Notker Balbulus.)
/irginis venerandae de numcro sapientum festa celebremus socii,
2. Filiae matria summi regis sacrosanctae Mariae,
13, Quam sibi id sororein Dci adoptavit tilius.
4. Haec corpus suum domuit freno ieiunii,
5. Et luxuriam secuit ense agoniae.
C. Istaec rontra cunctos mortis dimicavit impetus,
7. Et hostem eruentum freta Christi dextra straverat
8. Haec spnnsum ab aula coeli sese invisentem alaeris
9. Corde tocundo secuta eius est ingressa thalamum.
10, Tute iam dulcibus plena deliciis Christo miserias nostras suggerito.
11. Nobis consolationcm precando.
a. Ttmk Sehubiger No. 35. e Cod. Einsiill. Vv I. (A). — Seq. Dav, 1495
(B). — Daaict II, 30. 364. ex Addpho 127 (C). Torr. (D) et Cod. Viod. 5. saec.
XIL (E). — Ciichtov. 1V7 229. (F). — Stcht awch tm Cod. S. Gall, No. 54G
(Brander).
b. Le&arten. 1. B&pientium F. — 3. Dei fchlt C. — 6. Istaee A. Daa.f
die andcru Ista, — 7. dextra A. Dan,, dic atidern dcxtera. — d. atatuerat C
(Druekf.). — 8. sponsa E. — ab fehlt BC. — 9. secutus C — 10. nostras fehtt A.
c. Bemcrk. Ucbcr das Mhythmische etc. sjmcht Bartsch ft 12. 25. 38. 40.
47. 50. 55. r>7. 58. 78. 82. 94. 99. 100.
—
473. Be virtfinibus.
(Auctor est Notker Balbulus.)
1 . Sialam ad coelos subrectam tormentis cinctam,
2. Cuius iiua dracu servarc cautus invigilat iugiter,
• 3. Ne quis cius vel primuni gradum possit insauctus scandere.
4. Cuius ascensus extracto Aethiops gladio vetat cxitium ininitans.
5. Cuius supremis inuixus iuvenis splendidus ramum aureolum retiuet.
16. Hanc ergo scalam ita Ciiristi amor feminis fecit porviam, ut dracone
conculcato et Aethiopis gladio transito
7. Per omne geuus tormentorum cueli apicem queant capere et de manu
coniortantifl regis aurcam lauream suineir
8 Quid tibi profecit, profane serpens, quondam unam decepiflflC mu-
liereniV
9. Cum virgo peperit incarnatum Dei patris unicum dominum lesum?
10. Qui praedam tibi tulit et armilla maxillam forat,
— 332 —
11. Ut egressus Evae natis fiat, quos tenere cupis.
12. Nunc ergo temet virgines vincere cernis, invide,
1 :;. Et raaritatas ptrere tilios Deo placitos,
14. Et viduarum maritis fidem nunc ingeiuis integram.
15. Qui crcatori fideni negare persuaseras virgini,
16. Faminas nunc vides in bello contra te facto duces existere,
Quae filioa suos instigant fortiter, tua torinenta vim
Quin et tua vasa meretricea dominus eiuundat,
19. Et haec sibi teinplum diguatur efficere purgatuni.
20. Pro his nunc beneficiis in commuoe dominum nos glorificemu
pcccatores et iusti,
21. Qui et stantes corroborat et prolapsis dexteram porrigit, ut saltem
post facinora surgamus.
a. Text. Mone No. 751 (3, 157) am: Bs, zu Kolmar. o. N. 11. Jahrk
• ten Mmihnoten (A). Es. zu Stuttgart Brev. 123. f. 200. 12. Jahrh. mti
men (B). — Danie! IIT 57. hat die 1. ZeiU am CodL Mon. & f. 35. saec. XL
(C, woram 1L Christ mir die ganze Sequem abgcschrichen). — Daniel V, 151-
Hat dcn Text aus Mone. — Steht auch im Cod. S. GalL No. 64G (Brander), tm
CoiL Einsidl. 121. saec. X. mit Ncumcn und Cod. Rbeinau, 132, t 131. saee. XI.
h. Lesartcn. |. Burreptam B. tor. cunctain C. — 5. supreintis B. suppre-
tnis 0. — splciuUdiim B. — 11. Et egr. C. — quod ten, Dnu. quia C. — 13. pir~
cere A. parere BC. pascere Moue. Dan. — 15. crcatoris A. Mone. — 21. cor:
boret . . . porrigat. B. saltem BC. saltim Moue. Dau.
c. B tmerk. Ueber das Ehythmischc etc. spricht Bartsch 8. lil
474. Dt BB, rirt/inibus (de una s. cintint).
(Auctor habetnr Godescalkus.)
L Exultent filiae Sion iii rege suo
2. Nescientes thorum delicti criinitie sordidatuni.
(juarum, Christe, sponsus virgiuum, virginis es filius,
4. Cuius gratia mira opera in sanctis tuis suiit edita,
5. Ut das cernere hac in virgine, cuius huec festa sunt hodie,
6. Quae fragili sexu femineo viriliter carnis iure domito
7. Angelicam hic vitam duxerat in carne, dum praeter carnem vixerat,
8. Hoc miratur serpeus antiquus, calcaneum eius observabat callidus.
9. Quod nocere dum machinatnr, sub pedibus feniiuae caput eius teritur.
10. Insidias hostis hanc, Christe, docuisti virginem vincerc in prima con-
gressioue,
1 1 . Dum non consentirct, sed illi resisteret, vincere qui solet teutatus, si
non repugnet.
12. Quem haec virgo resistcus a se fecit fugere, quo fugalo appropinqua-
vit tibi, donrine.
13. Nunc inter virgines adducta post eam, quae mater est intacta, virgi-
nutn virginis ttariac digna eet pedissequa.
14. Te agnnm sine macula iam sequitur stola candidft, hlium virginis,
quocunque virginum ilos erit.
15. Huius iutcrcessione nos tuere.
a. Text. Mone Ko. 752 (3, 169) am: Ms, zu Stuttgart, Bibl.No.20. f. 7b',
13. Jahrh. (A). Hs. zu Mitnchcn, Clm. 14845. f. 3. 13. Jahrh. (B). — Dauicl
n, 46. 384. e Codd. Mon. 10. laec. XII. (C), Mon. 16. saec. XIH. (D), Mon. 17.
333 —
M (E), Cod. Vind. 8* saec. XV, (F). — Text. seq, (G). — Mias. Bamberg. 1487
|H)T Patav. 1491 (I), Mognnt. 1507 (K), Halberstat 1511 (L), Minden. 1513 (M),
tNimilmrg. 1517 (N). — Adelpk 125 (i litov. IV, 228. (P). Lwfa (Q), —
AdU riHr^ im Cod Einsidl. 36G. Rheinau. 9. S. GalL 54». (Brander),
b. J.tsartrtf, 2. criminis L. — 3, C^uae 0. — 4. gratiue BFGMO. Mone.
— Bitnt merita ABO. Mone. — 6, in sexn P. — 7. haec ftt, F. — 9. Qtii noc.
GOP. ut uoceret B. ^die richtige Lesart scheiut aber: cui noeere.'* Mone. —
10. virginera fehlt bci DanieL — 11. boL tetnptatos non repugnet G. sol. tentatoa,
si non repugnent 0. tentatum A. Mone. — 12. appropiuquabit A. appropinquavit
BGKMO, die andern appropinquabat. — tibi domino KLM. sifoi dominus Moue.
— 13. Nunc GKLMOP, die andern Nam. — abducta KMN. — qnae est niBt. A.
— digna es B, — 14. Te agnus B* sequetur C. — ieriB Mone. — 15. Cuius
iABGLMNOP. - tu nos t. ABFGIKLP.
c, Btmerk. Uchcr <hts Rhythmische etc. tpricht Bartsch & 20. 39. £1.80.
81. 100. 106. 132. 133, 138.
t.
475. In 'eommuni virr/inum.
t. Virginis cast&e virginis stimraae decus praecincntes<
j. Qaeteras quoque coudignas laude post baue venerantes,
8, Psalmis et hyniuis canticis dignis sibi colloquentcs,
4. Solvant iu istis debitae laudis hostias solenucs,
5. Haec est a dextris assistens regis illa regina.
16. Iuncta laterc sola cum rege pracccdit ipsa,
7. Aurata vestis varictate ciraimamicta.
8. Tanquani ductricem sequitur illani quaeque bcata.
9. Post eam adductae virgiues devotac regi sunt oblatae, (Cbristo con-
• ratac)
10. Tales erant Thecla, Agnes, Katcrina, Agathes et Martha.
11. Filiae Tyri munera ferentes,
12. Et in ltic Regis vultnm dcprecantes,
13. Hostias habent cunctis puriores,
11. Corpore mundae, corde sanctiores.
15. Holocaustum Domiuo offerunt ex integro virgines castae, corporc
mundae, immortalcm sponsum eligentcs Christum.
16. 0 felices nuptiae, quibus nulkc maculae, nulli dolorcs partus sunt
graves, nec pellex timenda, nec nutrix molesta!
I 7 Lectulos harum Christo vacantes Angeli vatlaot - custodientes, ne quis
incestus polluat illas, ensibus strictis arceut inimundos.
18. Ikirmit in istis Christus cum illis, felix hic somnus, requics dulcis,
quo confovetur virgo fidelis inter amplcxns Sponsi coelestis.
10. Dextera Sponsi sponsa complexa, capite laeva dormit subnixa, per-
vigil corde corpore dormit et Sponsi grato sinu quiescit.
10. Approbans somnum Sponsus beatus inquietari prohibet illum; ne
suscitetur, inquit, dilecta, dum ipsa volet dormiat ita.
, Hic ecclesiastici tlos est ille germinis, tam rosis quam liliis multiplex
iunumeris, quorum est fragrantiis agerSponsi nobilis, naribus et
oculis aeque delectabilis.
22. Ornatae tam byssina quam vestc purpurea, laeva tenent lilia, rosas
habent dextera, et corona gcmmea rediniitae capita Agni siue
macula percurrunt itinera.
— 334
23. His quoque tloribas semper recentibns Sanetorum intexta
sunt serta.
24. His AgniL* paseitur, et his reficitur, hi flores electa sunt illius esou
25. Ilinc choro talium vnllatus agrainuni hortoruni amoena discurrit hac
ill l
26. Qui non comprehensus ab his nuuc clapsus,
Quadam qnasi faga petulaas cxultat.
3. Crebros saltus dat hic Agnus inter illos discurrcnd^
9 I r cum ij>sis requiescit in fervore meridiano.
0. In earum pectore cubat in meridie,
31. Inter mammas Virginum collocans cubicuhim.
32. Yirgo qirippe cum sit ij>se Yirsnneque Matre natus,
Virgiuales super umnes amat et quaerit recessus.
34. Somnus illi placidus in earum sinibus,
35. Ne qua forte macula sua foedet vellera.
36. Hoc attende cantieuro devotarura Virginuni insignc cuilr-ium,
37. Quo nostra devotio maiorc se studio templum oruet Domino.
a. Te xt Neale j>. 237, e Miss, Tornacensi 1540 (A), — Damel V, 344. hat
flm Tcjt um Neale. — Morel No. 299. S. 160. hat den Anfang aus Cod. 8.
Gall. No. 64<i (B) mit der Aufschrift: Sequeutia prolixa cuiusdam monachi
». Galli.
\>. Lesartcn. 1. cast. virgiues A. — 6. ,,Manifeste prodit ukus, cui t&meo
mederi prorsus nequeo." Neale. JtNum legeudum lateri?" Dauiel. Lateri iuncU
B. — 8. Ductricem srripsi metro postulante pro ducem. N. dominam B. —
14. Liber siue sensu mundi N. — 17. inc. timeret A. Dauiel wiU temeret in
{tassivem Sinne und verweist auf Caut. Caut. % G. 8. — 24. ct, raetro postu-
ante, addidi N. h!i flor. A, hi Neale.
r, Bcmerk. nDies ist nur rftr Anfang einer wettJaufigen und sicmiich
harbarisclicit S/yjuenzJ' Morcl. — „Ista sequentia, mira quadam suavitate con-
Bpicua, quamvia in nimiam deseriptionis hixuriam hie illic (e. g. V. 18. 30,) pro-
rumpat, non dubtto quin Godescalci sit. Eius euim maximc sapit ingenium:
prorsus Biblica utitur oratione; versus aequo longiores producit, ot cumcarmiue
Godescakiano de uno rirgiue: Exultent filiae Sion (No. 474.) mirum in modum
conBentit." Neale, — Ausfnhrlich spricht uher das Rhylhmischc etc, Bartsch
& J?I} dcr ahcr wcgen der rcgcimttssigen Durchfiihrung tlrr Hhythmcn Got«
schalk nicht als Verfasser annimmt.
476. In communi unim virginis.
1. Ltndefl debitas Deo nostro reddaraus^ socii, vocc pracclara,
2. Qui stabilivit prudentia omnium crcaturarum saecula,
3. Et bodte cum sanctis suis coronavit virginem inclytam
4. In polorum sedibus per palmam martyiii, N, .
5. Undc gaudium et laetitia coelestibue choris agitur,
6. Atquc malignus spiritus vicfcus inde torquetur et contristatur,
7. Nunc humili prece menteque conscia postulemus istius bcueficiu,
8. Invictae virginis et inviolatae, carissimae, diccmus ei tal
9. Tu virgo clarissima sapiens domini nostra sponsa,
10. Fulgens inter agmina sanctorum Dci, 0. N.,
11. Altissimi Patris Filium pro nobis rogita,
12. Qui fragilis carnis propter uos iuduit pondera,
18. Ut in perpetuum nobis impendat sempitcrna regiia,
14. Ubi coucinamus semper refulgeutes: Alleluia
— 335 —
a. TexL Neale p. 2SB, e Miss. Nidrosien&i 1519. Daniel V, 343. hcU
ien Text au» Neale,
b. Lesarten. 3, Qui sequuntur versus, lcgeB Notkertanas penitus speraunt.
H. — 10. Liber 0 Lucia, forsitan quod
in ccclesia Nhlrosiensi S. Lucia prima
?o&t inceptum nnnuzn OMDPtit Virgo, cuius sequeutia e Communi Virginuin 0MB£«
,ut- N. — 13. Uua ByiJuba numeruni excedit verstts- N.
477. In tonmuni virgmmt.
1. Fulget dics celcbris.
Ilaec est schola copli sola.
Qtia exuta tencbris
Disciplina et doctrina
Et niundi illecebris,
Coelestis militiae.
Cuius sunt solemnia,
Virgo haec ad gaudia
Migravit coelestia.
2. Haec est Virgo sapiens,
Quae muudum despiciens
Et mundi blanditicm,
G. Hane docuit, exhibuit
In homine de Virgine
Nato Dei Filius:
Cuius ortus Vitae portus,
Cuius matcr Virgo, Pater
Pro labore praemium,
Foeminae est nescius.
Pro moerorc gaudium
7. 0 felicem Matrem illam,
Possidet et requiem.
Quae fatetur se anciUam,
3. Felici commercio
Dei mater et tilia,
Prudenter exilio
Dei repleta grat ia !
Patriani proposuit:
Quae contra naturae iura
Et per virtutum viam
Creatorem creatura,
Ad candem Patriain
Plasma suum principium,
Pertingere meruit.
Virgo peperit ii lium.
4. 0 virtutum optirna,
Angelis finitima
8. Ilanc sacer chorus Virginum
Corporis integritas,
Iraitatur et hominum,
Et mentis virginitas!
Despiciunt et fugiuut
Gffensa conciliaris,
Prn Christo tenestria :
Dissipata sociaris,
Huius adepta gloriam,
Angelos homiuibus,
Aeternitatis Patriam,
Aeteraa mortalibusl
Virgo gaudes, cuius laudes
5, Pcr hanc solam multi stuJam
Celebrat Ecclesia.
Consecuti ct induti
Pro cuius victoria
Sunt aetcrnae gloriac:
Cantemus AUeluia. Amen.
a. Text. Neale p. 241, e MIss. Fi
stavieusi 1524. — Daniel Vt 345- hat
den Text am Neale.
\> Bemerk* 6, 5: S. Agnetis senten
tiam urope ad verbum expressit poeta. N.
478. De plur
ibus virgiritbus*
1. Virgines egregiae,
In aeterua requie
Virgines sacratae,
Sursum sublevatue,
Coram vestri facie
Canticum laetitiae
Sponsi coronatae,
Domino cantate.
— 386 —
Castitatis lilium
Olim custodistis
Propter Dei Filium,
Gui placuistis,
Templum Sancti Spiritus
Esse voluistis;
Tactus et concubitus
Ideo fugistis.
Flore pudicitiae
Vestrae reservato,
Carnalis lasciviae
Motu refrenato,
Debito mundiciae
Praemio donato
Assidetis sociae
Virginali Nato.
6.
Non estis de fatuis,
Quae cum vasis vacuis
Christum praestolantur:
Immo de prudentibus,
Quae plenis lampadibus
Bene praeparantur.
Fatuis virginibus
Oleo carentibus
Sponsus est dicturus :
Vobis non aperiam,
Prudentes recipiam
Praemium daturus.
N., virgo veneranda,
Cuius festa celebranda
Redierunt annua,
Casta, prudens et fidelis,
Nobis impetrare velis
Gaudia perpetua. Amen.
Neale p. 243. e Miss. Eedonen
a. Text. Miss. fratr. Paris. 1520 (A).
1523 (B) et Narbonensi 1528 (C). — Daniel V, 346. hat den Text aus Neale.
b. Lesarten. 1, 6. sublimatae B. — 4 f. fehlen %n AC, dafur steht
folgende Schiussstrophe:
Ubi sponsi consortia
AmplexuB et solatia
Obtinetis in reqnie.
Ad quam fons indulgentiae
Nos perducat post anxiae
Yitae huius Btadia
Per vestra suffragia. Amen.
479. In commmi unius virginis non martyris.
1. De quinque prudentibus
Canamus Virginibus,
Quae sumpserunt oleum,
Quarum carnes azymae,
Et fideles animae
Exultarunt in Deum.
2. Harum summa gloriae
Nitor conscientiae,
Nubunt Filio Dei :
Ut Rachel amabiles
Et desiderabiles
Totae factae sunt ei.
3. Agnum Sponsum Yirginum,
Iesum Christum Dominum
Text. Neale p. 245. e Miss. Redonensi 1623.
Sequuntur, quo ierit :
Novum cantant canticum,
Coelicum, angelicum,
Quod miranda fecerit.
Albas habentes stolas,
Aureas aureolas,
Sponso placent plurimum;
Nescit homo pretium
Vitae continentium,
Qui in terra vivit,
Suave viventium
Grex fidelis ommum
Virginum hoc scivit,
Qui exorent Dominum
Pro salute hominum. Amen.
— 337 —
480. De sanctis virginibus.
Gaudc coelcstis sponsa, sumini regis iam tcinplum ingressa,
Ad regale iam convivium ducta,
Et raox intratura cubilis sccreta, semper virgo mansura.
Filius regis, amator casfitatis, servut inentem pudicam.
Iluic spouso venicnti vir^ines omnes obviatc:
B. Frrte lampades iam ardentes, in vasis olcum simul deferentes,
7. VI regium festinanter adornate thalainum.
R. Et regi regum dccantatc cauticum, solis virginibus decantandum.
9. Ianua patet, quac paratac suut, intrent
10. Cum sponsus vonit, quis eum sequi possit, omnis virgo memor sit.
1 1. Ad talia tu nos gaudia pcrduc, Christe redt:,mptM,T per te niemor spou-
sae, iunges illi sperantes in tc.
a. Tcxt. Daniel II, 175 (A). — Text. seq. (B). — Miss. Colon. 1604 (C).
A,
I
Adelph. 126 (D). — Steht auch im Cod. S. GalL No. 516 (Brander).
b. Lesarten. 2. reg. quoque C. — 3. serap. vir. Maria soll nach Dan. in
I/rn Miss. CoL ttehm. — 4. statt m. p* hat AB Dau. locura pudoris, — 5.
ae B. — 7. festinuntes adoruare soll nach Dan. in cinigm Miss. CoL stehcn,
*o auch regl regluui Vs. 8. — 11. talia tu nos . , redemptos C. — iungens Dan.
c Bemerk* Ueher die VerseinthtiJung spricht Bartsch 8$ 24.
481. De vidua.
I.
Mulier laudabilis
Fortis casta parcns,
Mulieris sterilis
Opprobrio careus.
li.ur iructum trieesiintim
Dedit omiinrata,
Sed et wxageaimum
Viro viduata.
Quae in fortitudinc
Lumbos castigavit,
Numquani oarens lumine
Mami roboravit.
Cuius iionorabilis
Nuptus, rautidus lectus
Fuit venerabilia,
Etiani senectus.
Ut sacro cloquto
Patet erit minime
Digua ponderatio
Continentis aniiuac.
ml Miss. Colon. 1 B&fc
Liturgiis ColonieuBis eeclesiae.
..
6, Dilexit silentium
Diccns quod nescivit,
Nec unquam dominium
In virum quaesivit.
7. Hacc tion est de viduis
Luxu secli niortuis
Bonum operata :
Obsecrationibus
Et orationibus
Semper occupata.
8, Reccpit hospicio
Vagos qttam ablutio
Pedum commcndavit :
Et quos tribulati"
Pressit, hos subsidio
Sancto recrcavit.
9. N. sancta veneranda,
Cuius festa recolenda
Redieruot anoua :
Casta, prudens et tidelis
Impetrare uobis velis
Gaudia per|>etua. Amcn.
— Daniel II, 202 hat die 2 ersten Strophen er
22
- 338 —
482. De quaimr dodorUms.
1 . Sancti visu calambioo
4. 01 Helias nulli parcens,
Et asceraa aquilino
Vir, Ambrosu niagnos areens
Te, Christe, lux adeunt :
Obviando crimini,
Hi prudentes sunt aurigae.
Infans sanctum te testatur,
Curnis Dei et quadrigae
Plebem Christi subvehunt.
Idem monstrans dum cJamatur
Torquens hostes lumini.
2. Magne pater Augustine,
5. Culpans culpas dum fugaris,
Legis amator divinae,
Antra petis nec turbaris,
Lux fulgens Ecclesiae,
Doctor Hieronyme;
Fugas bostes quos et feri*.
Carnem domas ieiunando,
Mittens tela per quae teris
Studes legem declaraudo,
Inimicos gratiae.
Interpretum maxime.
3. Arca legis, vas pigmenti,
0. Hi lucernae ad lucendum,
Coutra inorbos vas unguenti,
Nubes isti ad fundendum
Gregori, os aureum,
Nunc rorem nunc pluviam :
Botrus Cypri gerens liieruni,
Quo gaudium mentis verum,
Sic per fidem nos perducant^
Nos praecedant et inducant
Os diffundens oleum.
In beatam Patriam. Amen.
n, Tcxt. Neale p. 217. e Miss. Leodiensi 1513. — Dauiel V, 342 hat det
Tcxt aus Neale,
b. Lesarten. 5, 3. OnuBi vir, quod liber habet. Neale.
483. De doctoribus ecclesiae*
1 Alma niater ecclcsia
3. Augustinus haereticam
Digne colit solennia,
Labem per artem coelicam
Doctor lucis gratiae:
Confundit non sophistice :
Qui verbi refulgentia
Hieronymus hebraicam
Et coeli luminaria
Veritatem historicani
Fugant. umbram [jerfidiae.
Elucidat catholice.
2. Sacrum dogma Gregorii
1. Horum ergo dogma rectum
Melle dulcis eloquii
Est iter coeii directum
Sine quocunque devio :
Oorda devota reficit:
Rhetoricam Anibrosii
Hunc coetum sursum erectum
Mens sagacis ingenii
Faciat Deo dilectum
Sub brevi verbo perspicit.
Ipsorum deprecatio. Amen.
Text. Mi&a. fratr. Puris. 1620.
464. De s. Acfa
ttio et soeiis eiu$.
(Starb ais Martyrer im J> 30
3, toird am 22. Juni verehrt.)
1 . Laudemus dominum
Quos in patibulis
Devntis cordibus,
Tortor atrociter
Qui nuntrs hominum
A carnis vinculis
Samtonnn mortibus
Rex sublimavit
Illustras hodic,
Ad thronum gloriae.
— 839 —
2. Coronas aureas
^Venite, inquiens,
Sacer exercitus
Regoum pereipite»
Gestat, qui spineas
Si erit cupiens,
Vota perficite
Tulit, et gemitus
Cedit in gaudium.
Vos invocantium."
Sic ignomiiiia
5. Mox multitudme
Claram memoriam,
Stipatus affuit
Moeror laetitiam
Rex suos lumine
Confert et gloriam
Milites induit
Crucis opprobrium.
Inaestimabili,
3. Hi, quorum corpora
Egressi milites
Iesu stigmatibus
De tabernaculis,
Fulgent, ut ebora
In fide divites»
Tincta coloribus,
Confossi iaculis
Auro vernantibus,
Cura duce nobili.
Fixi stipitibus,
6. Pergunt ad patriam
Cnienti sanguine,
Palma victoriae,
Salutem omnibus
Vcnustant regiam
Benigno famine
Coeli militiae
Poscunt fidelibus.
Excelsis laudibus.
4. Vox sonat coelitus
Cernentes facie
Missa, qua protinus
Decorera regium,
Firrant divinitus
Post statura gratiae
Petita domiuus,
Aeternum gaudium
Amator martyrum.
Praestent gupplieibuB.
a. Text. Morel No. 806. 8.183. aus: Es. mu SLGalten No. 646 (Biaader),
Bl 367, mit dtr Mefodie.
b. Lesarten. 1, 7. Tortoa scheint richtiger. — 1, 9. die Ei. hal lublimi-
ter itatt BublimaTit. Der Text ist hier verdorben.
c Bemerk. S. No. 458.
485. Be s. Adalberto (episc. Pragensi).
(Oeb. 95$ in B&hmen, gest als Mtirtyrer 33. April 997 bei PiUau, verehrt am
23. April)
1. Corona sanctitatis et iramortalitatis
2. Ornavit hodie dominus martyrem suum Adalbertum.
3. Tersa oculorum lachryma iustus floret velut palma.
4. Oculorum tersa lachryma aboletur boc aenigma.
5. Specularis squama cadit, claret visus specialis.
6. tibi Deus est omnia, virtus sanctorum et gloria.
7. Ubi Deus est omnia, nec distinctuB ut orania, manens quod est in
gloria, omnibus est orania.
8. Unum est omnium praemium, sacrura socians collegium, unum est,
sed dispar praemium pro merito fidelium,
B, Huius nos fieri consortes gforiae, ora, pater Adalberte, quos iu Adam
perpetuae scis addictos miseriae. Ameii.
a. Text. ClicbtovaeuB IV, 195.
b. Bemerk. 3. Vgl Apocal. 31, 4, Pb. 91, 18. — 6, Vgl L Cor. 18, 12.
— 7. Vgl. 1. Cor. 16, 28.
22»
— 340 —
486. De s. Adatbcrto.
3.
Bl
Hodiernae lux diei,
Celebris martyris Dei
Clarescit memoria :
Dccantentnr harmoniae,
Sonent cordis symphoniae
Laudet Enterpeia.
Iocundetur gens bohema,
Cui coeli misit dona
Christi providentia:
Praga plaudat in corona,
Quam confecit arte bona
Divina prudentia.
Flos est tuus Adalbertus,
Castitatis vi refertns,
Labem carnis inexpertus,
In candore germinans.
4. Florem rosa maritavit
Castitati, perforavit
Eius pectus lancea :
Rore coeli snos pavit,
QnemPrnsornm gensexpav
Nec admisit ferrea.
5. Salve martyr, qui regressus
A Prussia, figis gressus
In tua Bohemia:
Advocatus indefessus,
Sis, nt nobis es confessus,
In coelesti curia.
Cuius color est repertus
Candens, vernans, germinans:
Text. Morel No. 309. S. 185. aus: Hs. tu St. GdOen No. 546 (Brandi
304 mit der Mdodie. — Daniel Y, 154 gibt 4 dieser Strophe* in stark i
weichendem Texte aus derselben Handschrift:
l.Hodiernaelux diei
Celebris martyriB Dei
Clarescit memoria:
Decantentor harmoniae,
Sonent cordis Bymphoniae,
Becitentur cantica.
2. Plebs Bohema iocnndatur,
Adalbertug cui datur
FIob ut sancte germinajjs:
Castitatis vi retertus,
Labem carnis inexpertus,
In candore rutilane.
3. Florem rosae maritavit
Castitati, dum perlavit
Eius pectus lancea:
Bore coeli buob pavit,
Quem Pni88orum gemi prostrayit,
Nec admisit ferrea.
4. SaWe martyr coronate,
Adalberte, vir beate,
Audi nostra cantica:
Advocatus indefes8U8
Tuae plebi sis concessus
In coelesti curia.
487. Be s. Aegidio abbate.
(Oest. aU Abt zu OiUes in Frankreich im J. 700, verehrt am 1. Sept.)
1. Sicut passer solitarius in tecto,
Sic vir Aegidius pervigil in Christo.
2. Requiescens quasi leo cum Iuda accubuit,
Dum pullum suum ad vineam ligare studuit.
3. Ut catulus leonis ascenderat ad praedam
Alligans ad vitem asinam suam.
4. Cum per virtutem scalam Sorech quaerens vineam
Se suamque Christo iunxerat sponsam.
5. Hic inventus sine macula
Nec speravit in thesauris et pecunia.
6. Ne sibi coluber in via,
Nec cerastes nocere posset in semita.
7. Cui per sanctae trinitatis efficaciam
Contulit tantam Deus meritorum gratiam,
8. Ut miraculorum coruscans virtutibus
Miseris per ipsum subveniret pluribus.
— 341 —
9. Qui tempore quodam propter eleeruosynam
Misero cuidani suam dedit timicain.
Quam ut aeger idem inducrat,
Incolumis inde redierat.
LL Deinde rclinquens Graeciam
Transiit exul ad Galliam.
Munus ab apostolico Romae sibi contraditum,
Statim irmnissum Tiberi direxit ad coenofaiunj,
13, Peccatum regis piavit,
Mortuum resuscitavit.
1 L Multos intirmos curavit,
Daemoniacos sanavit.
15. Hinc nos te, sacer Aegidi,
Voce rogamus supplici,
16. Ut peccatorum veniam
Per tuain nofais gratiam
17. A donrino obtineas,
Cui laus sit et potestas.
a. Text. Mone Mo. 761 (3, 107) aus': Hs. suStuttgart Bibl. 20. f. IS.mitder
\elodic, 13. Jahrh. (A). Hs. von S, Pcter sttKarlsruhe No> 16+p. 848. 14. Jahrh,
it der Melodie (B). — Mise. Mogunt. 1507 (C),
b. Lesarten. 1, 1. solutarius B. — 2, 1. occubutt BC. — 3. 4. fehlen BC.
— 6, 2. possit C. — 8, I. Et mir. A. Ac mir. C. — 8, 2. per eum B. — 9, I.
Dam t. A. Cuni t B, Qui t. C. Nam t. Mone. — 0, 2. daret A. — 10, 1. aeg.
ille B. — 10, 2. In colomis A. — 12. steht nach 13 t* BC, — 13, 1. reg. pur-
gavit A. — 13, 2. Mortuoa siistiUvit Q — 13. stcht in B naeh 14. ~ 14, 1. Ibi
inf. BC. sanavit A, — 14, 2, daemoniacum liberavit A. — 14, steht nach 11 m
BC. — 16, 2. Et plenae paris grat. B. — 17, L dom. nobts ob A,
c. Bemerk. Ueber das Rhythmische etc. spricht Bartscb 8. 27. $1. 74.86.
87. 133.
t488. De s, Aegidio.
io psallat coetus iste laetus Alleluia etc.
t. Dicse cine Zcik hat Daniel II, 190 c Miss. Patav. 1491.
489. De sancta Afrkam.
|a Admiranda sed favoris digna dies oritur,
Celebranda cuoctis horis vita sancti pauditur
Africani confessoris, cuius festtini colitur.
2. Romae iatdis in erroris cultu plebs ttigit&r,
Verbo sancti protectoris haercsis depellitur,
Alti dono creatoris antistes efficitur.
3. Ortu claro Burgundeusis niira laude tioruit,
Qucm doctrina Lugdunensis sic praesulis imbuit,
rrhsiae fulgeutis primatum teiiuerit.
4. Dux electus Rutheuensis locuni huuc obtiuuit
Oraus, laudibus immensis laureari mcruit,
Cernentibus non offcnsis angelus apparuit
— 342 —
5. Sed Deus, fidem infndens Afrieano, foedera
Arianorum sabvertens, horum fugat sceiera,
Uode Tictoriam extollens, erexit ad sidera.
6, Qnidam ficte curvaas manum pia peiit munera,
Pnnitor, et Africanom voce petit Ubera,
Quem reddens omnino sanum eveiit ad prospera.
aude Sion Africani praedita praesidio,
Landes profer iucundanti in coeli palatio,
Eiusque dulrisonanti exulta praeconio.
8. Gaude plebs universalis, funde preces hodie,
IIuqc collaoda mente pari rectorem ecclesiae,
Qui meruit coronari fulgoribus gloriae.
Tczt. AtU Sanctorum. Maii Tom. I. p. 69, tx Mimli Albiensi (Albji m*.
— Daniel 11, 164 hat daraus die 1. Strophc.
490. De $. Agaptio mariyre.
(Gest. eu PrancsU, jetMt Palcstrina. um das J. 273.)
1. Concentu veneremur cuncti fratres sollemni
2. Beati Agapiti fcstum, perpessi genera poenarum.
3. Quindennis virUi pugna certaverat urbe Praenestina,
4. ludicum devincens niinas tyrannicas spernens et suadelas.
5. Nervis est caesus atque quatriduo sine cibis carceri trusus.
6* Caput de prunis uritur, calidis venter aquis, tergum bis flagr
7. Inverso vertice distentus fumigatur stercoris igne.
8. Bestiis traditur, maxillis frangitur, hinc decapitatur.
9- Tantis perfunetum plagis agonum rex tirunculum assumit coro
nandum.
10. Gaudet anima superis iuncta, quorum domino mors extat pretiosa.
1 1 . Qui nos suo dignos servitio ut efficiat Deus ab alto,
12. Martyr sancte digneria hodie pro servulis clemens orare
13* Athleta regis summi.
a. Tcxt. Mone No. 768 (S, 178} aus: Bs. zu Stuttgart BibJ. No. 20. t 67.
nit Ncumcn, IX. Jahrh. iturf fik ff« Miinchen, C\m. 16119 am Entfe. mit Neu*
ment 11. Jahrh. Bcidt Hss. glcicMautend. — Daniel V, 296 hat dcn Text v<m
Mone, aber mit andcrcr (dcr vorstchendcn) VcrsabthciJung.
b. Bemerk. Ucber das Bhythmische ctc. spricht Bartsch 8.7.19*131*139.
49 L De s. Albano martyre.
(Otb. mu Verulam in Italicn< jetst St. Alban, und am 22. Juni 303 enthauptet,
vcrehrt 26. Juni.)
1 . Sancti triumphum celebremus martyris,
2. Solenncm atque piis diem ducainus gaudiis,
8, Laudantes Iesum Christum regem sanctorum martyrum*
4. Inclyta cuius inundum sanat gratia,
5. Martyres suos qui coronat gloria.
8, Albanum sanctum qui ditavit apiritali munere.
7. Frovexit et hunc laureatum ad coronam gloriae.
— 343 —
8. Alma Theonesto coelitus quem sociavit praesuli,
9. Quos et solidavit pariles in onitate fidei.
10. Et doctrinae luce perfidiae pellat tenebras
IL Atqwe salvet, quas hostis perderc tcmptat, aniinas,
12. Nam haeresis Ariana tunc saeviebat latrans coutra fidem catholicam,
13. Et graviter impugnabat totum per orbem pcrsequendo sanctam
ecclesiam.
14. Ad haec valide calcanda certant sancti patres falsitatis doguiata,
15. Scutum fidei sumentes contra mortifera inimici iacula.
16. Cum Theouestus atque Albanus Christi martyres
17. Hunc expugnantes erroris ritum sternunt fortiter.
18. Ilinc Albanus fide probatus poenis est maceratus variis,
19. Atque demum capite plexus superis est insertus gaudiis.
20. 0 miles Christi, atque testis invicte, qui triumphas felix hociie,
21. Audi nos applaudentes tibi et fac nos participes tuae gloriae.
22. Tu qui hodie angelorum vitam,
23. Qui sanguinis comparasti precio gloriose belliger,
24. Ipse hodie uos commenda Christo,
25. Tuis precibus nostra delens crimina,
26. Ut possimus alacres hunc diem gloriosum celebrare.
Tttt Miss. Mogunt. 1507.
492. De s$. Ingenmno el Albnino episcopis.
(Diese Hciligen werden am 5. Febr. vcrchrt.)
Innoventur hac in die
Soni dulces syraphoniae
Ad festiva gaudia :
Et in latide confessorum
Vox erumpat laeta, quorum
Subest iam memoria.
Vinea apostolica
Cura sub Iconia
Horum est propagata:
Quae fnietum dans uberius,
Flores effudit latiiis,
Imbribus his rigata.
3. Quorum hatisit ex doctrin;i
Mundu< iiiel et lae, divina
Procuraute gratia:
Quae scrmones inspiravit
Et eosdem roboravit
Per signa sequentia.
4. Sic suscitato multo germine,
Fideliter ex sparso semine
Verbi evangelici
Angelorum nacti consortium,
Supernorum sunt cives civinm
Ac Dei domestici.
Text
(Brander).
Daniel V, 167 hat die 3 ersten Zeiten aus dem Cod. S. GalK No. 546
Eine Abschrift der ganzen Sequenz verdanke ich H, Morel.
493. Be s. Ah\ri»i coufes.sore,
Ml Kom, gest. dasdbst am 17. Juli 41? \ verehrt am J5. Juli.)
Veri solis radius,
Luraen fundens clarius
Kama sanctitatis,
Deo singularius
Militansque charius
Victor vauitatis.
Dum sprevisti
Ha^res sisti
Pompae saeeularis,
Patris morcs
Aut lumorcs
Linquens pauperaris,
— 344 —
3, Malens in exilium
7. Dignorum fulget floribus,
Sequi Dei filium
Dulcedinis odoribtyB
Egestatis gressu.
I 'uicitus, praesi^natur.
Casu volans atrium
Conceutuum clamoribu^
Bemeavit pairium
Laudantiuiii honoribus,
Temporis processu.
llic Banctua tumulatur.
4. Deprimendo,
&. Nunc augelis associali
Oeeultando
Apostolis cohaeres di
Se in domo patriae;
Martyrum gaudes pruemio.
Famulandn,
Confcssorum te decoratus
Exulando
Virginum quoque lucidatus
Sustinet opprobria.
Chorus locavit gaudio.
5. Spiritu cernit immiuen'
9. Te laudamus hvmnizaT
Casum caduci plasijiatis,
lmploramus suseitantes,
Mente coepit congaudere
Tuis nobis suffrageris
Devotionis cymba 1 i b .
Meritis eximiis.
6. Registravit consignaudo
0 Alexi, Deo charet
Facti sui ordinem.
Fac (nos) tecum contemplan
Coelis tradit evolando
Dei patris saiutare
Spiritus pinguedirteiiL
Spirittis in intimis!
a, TexL More! No. 328. $.194. ai
18: H$. za SLQalhn No. 54G (BnaM
Bl. 131, mit dem Titet: De sancto Alex
io, confessorc Ghristi. seuuenti
deYOta, ohne Melodie. &< icie in so vielen anderu Se>i ner B
tinh>rhen. — Daniel V, 26 hat die 3 crsten Zeilen aus derselben Zft , hat o^
Veni solis radius.
b. Lesartev. 4, 3. Es ist wol patria dcs Reimes wegen zu tcsen.
494. Dc s
r. AnsgariQ.
(Geb. 8. Scpt. 801 in der Diozesc Amie
m, gest. als Enbischof undApostd (
Nordens am 3. Febr. 865r verehrt am 3. J?V
1. Summo regi supernorum
5+ Coeli spargit ex thesauro
Iubilemus pariter,
Veritatis gratiam,
Eius laudes et sanctorum
Ex doctrinae profert auro
PsaJIentes sollemniter.
Fidei constantiam.
2. Ludovici preces feruut
Legati de Suecia
6. Profert verbum vox diviua
Et doctores sibi quaerunt
Radiando coelitus,
Praedicaudi gratia.
Qund procedat in doctrina
Doctor mitis Deo \itis
Et virtute spiritus.
Offertus Ansgarius
Pracdicandi gratia.
7. Pro paganis convertendis
3. In extremo terrae sita
Fervida devotio
Suiouuni regio.
Cor aceendit et extendit
In errorum sorde trita
In doctriuae studio.
Tnulitur Ansgario:
4. Per doctrinam ut polttft
8. Monet sttrsum inspira:
Fiat habitatto
Dei revelatio,
Christo, qui est Itix et vita
Quod procedet £j .do
Sunimaque perfectio.
Sua praedicatio.
— 345 —
9. Languidorum multitudo
10. Summo regi supernorum
Suis sanctis precibus
lubileinus pariter,
Surgit sona fortitado
Eius laudes ct sanctonim
Daturquc debilibus.
Psalleutes solleniuitrr.
Tcxt. lhu\lo\ V» 242 ex Officiis vetustis Sueciae.
495. De s. Anionio mflriyra
(Verehrt am J. SepL)
L Christc miles Antoninr
Qui salutem potu sacro
Deui urbis Pallantinae,
Ve! salvifico lavacro
llolocaustum Pamiae:
Languidis restituit,
NOfl in utiuin ruaci-rva,
S. Sicut nos audivimus,
Nos unaniiuos eonserva
Ita quoque viditnus
Bordia a congerie,
Civitate domini:
Hic et ttiis precibus
Subveni supplicibtis
'.:. 1 t qui tcrrae dc profundo
Nunc ubique et semper,
Forteni sibi sitibundo
Quod pius ipse Deus tribtiat.
Praepotens elicuit:
Ainen.
et, Dwlel V. ^02 ex Mlaa. paUaatino 1568. Ecclwiologiat \rytt
Aug, 1859 p.
496. Dc s. Antonio aWafc ri (rmiita.
u Komon bci Hcraklea hi 0
bcrfigtfpten, gcst. 17. Jan. 356, verchrt
m i;
, Jttn.)
1 . In hac dic lactabunda
Daemoti fugit perturbatus,
Nostri chori plebfl iocunda
Mox dacmonibus stipatus
Psallat euni tripudio:
Ex hae die triumphali
Hunc caedit verbcribus.
5. Ieiuniis ui&ceratus
Laudes, voto speciali
Munduin spernens, Uhristogna-
Persolvat Antonio.
tus
2. Hic insigui stirpe natus,
Dono Dei decoratna
Carnis solvit debitum :
Quisquis igne trucidatur
Eflulsit viitufibus:
lirhenmili, tibcratur
Antnt petit per desertum,
Ne sc viiiis in>ortum
Ob ipsitts meritum.
6. Nunc exultans laureatus
Mundus fallat opibus.
Stola vitac decoratus
ln coelcsti culminc:
:j. Qoo riso Berpens antiquus,
Thronum summae maiestatis
Christi scrvis ininiicus,
Cum spiritiluts bcatis
\ raeparat insidia
Laeto cernit lumine.
1 Vllam subit Bine niora
7. Piepater prcttose
Et quasi virgo deoora
Sibi dat blandicias.
EWde preces coptoae
Summo Regi gloriae:
.'tio comperto milcs fortis
Pro praesenti concione,
Inquit: euba, fonics nior
Ut in coi'ii regiope
tper bis carbonibus;
Melos canat gratiae.
— 348 —
* Text. Moo* Ko. 806
14. Jahrh. (A). — Miss. BuiL
(3, 200) <nt. Antfftiraef H*. E.
1510. M <fcr PaWm. BibKotheJt im <
Bl U
HMtcr, am
Sndc bcifctckrieUn (Bl — Dmiel H 216 Aa* dfr 1. Strophe ams
Xmborg. 1517 (Q, - .SteJU a«* m CoA & Ga& Ko. 546 (Braukr)*
b. Letarten. i, 4. Et L A. - 3, 4. CeHma A- — 5, 1. ntatnratus A-
6, 2. Chriaio grmttts A. — 5, 4. Qtiidqnid A. — 6. 1. exalut A.
497. De s. Antonto.
1, Almc confessor et professor fidei triplicis, aggressor luctae et evictor;
i Ileremi possessor, Paull successor, legis dilatator, miseris consoL
virtutum sator, aegronun curator.
3. Antoni, indolis clarae, nobilis, quinovenis sub bis annis pateraa prae-
dia iuinimis Christi distribui
4. Qui inter sanctam desponsatam Cbristo gratam virginalem cohortem
tuam pulcberrimam sororem locasti :
5. Aegypti tetris in speluncis et latebris contra mundum, Sathanam car-
nemque propriam fortiter certasti.
,>ui ut virilis Christi pugil et quiris in hoc triplici conflictu cervici1
in coelum protensa mire triumpfaasti.
Qui affamine Christi iu certamine hoc responsum accepisti: per orbera
faciam universum te nominari.
Qui bis novera monasteriis structis in Aegypti terminis mirum in
modum Paulo sepulto praedicationis verbo ad fratres facto pater-
naliter, sub secreto sepultus, inventus mysterialiter :
'.►, Dt Caesaris unigenita, regis Constantini filia, unum per haustum
lymphae obsessa a novein spiritibus per te liberaretur persona-
Uter, et clareret in mundo fomentis universaliter.
lu„ DuccDte stella maris procella ad fines Aegypti sanctus Theophilu>
episcopus te nostrum patronum divina ope ente sedulo prope sc
traducebat.
11. Qui tactu tui feretri frui facis sanitate tenerrimam Caesaris tiliain.
Sathana oppressam, ignem gebennae iacens in terra Viennae
moctitics.
12, Agios veris ros, Mati flos, audi nos; nam te trinitas quicquid petis
BSftodit
18, O Thcos ischyros, vitae dos, salva nos, tibi pro quibus Antooias
applaudit
14. Da tempus poenitentiae, averte morbos validos et epidimiae.
l& Tuos misericordiae converte in nos oculos, o fili Mariae.
16. 0 Antoui, nostrorum miserere peccatorum, per tuum precatum per-
duc nos servos tuos iu statum, ad te ut possimus transire.
a. Ttxt Danid II, 187 ex Miss. Minden. 1513 (A) et Pfttav. 1491 (B). -
Misb. Colon. 1504 (C). — Steht auch im Cod. S. GaU. No, 546 (Brander).
h, Letartcn. 1. migerorum A. — 3. sufots an. B. — 4. sacram C . — "-
effamine 0, — rcsponsumque dulce ac. fac. per un. t. nom, A. — 9. un. ccsiris
magTU Const OL — clarores Dan. — muudo noraeu C* nomentis A. — 10. te
Mimn p. , traducere A. — 1L Qui tacto tui ferctro . . Satanae . . mortifical B.
Sathanis C. — 13. hyschyroa C. iachiros A. — 14. vaL ac ep. B. — 16. in no*
conv. Dan. iu fchlt B. — 16. tuos servos A.
— 347 —
c. Bemerk. Extat eatitua in offidis vetustis eccleeiae Mindengis, Merae-
burgensis, Patavtensis, aliarumque, quem a nobis non propter elegantiam atque
suavitatemT ied ob rhythmicas rutiones receptum esse, spero fore ut nemo nou
videat. Etenim si spectamus vocum barbariem, sermonem prorsua iuconditum et
salebrosum vix memini me unquam legisse Prosam magis genuina atqito infucata
poesi alienam. tlt mittamus stropbam prtraam et ultimam (quae ttt saepe pro-
prii eunt rhvthmi) coutinet Pro-a septem pariu Stropharum: a) IJ. III. syllab* 35.
b) IV. V, tvlhik 32. v) Vr. VIL wvHli!>. 35. d) VIII. IX. svllab. 63. e) X. XI.
syllab. 49. f) XII. XIII. syllah. 94 g) XIV. XV, syllab. 22. Accedunt *tm*r$hinm
creberrima, quibus ad taedium usque ludit poeta. Daniel. — Ueber da# Rhyth*
mische ete, §pricht Rartsch S 108. 125.
498. De s. Anlrmiv de Padun.
(Geb. 1195 mu Lissabon, gest. 13. Juni 1231, verehrt 13. Juni.)
1. Hodiernac lux diei
4. Fusa corda peccatorum
Celebris in viri Dei
Dura nimis sunt verbonim
Agitur memoria:
Huius sancti pluvia:
Decantemus patris BftOCti
Floret Hispanorum hortus,
Et praeconis huius tanti
In quo fons hortoruni ortus
Laudes4't praeconia.
Est, qui rigat invia.
2. Omnis houio te, Antoni,
5- Salve, lumen reddens caecis,
Laudans foce pii soni,
Nobis hic in luto fecis,
Poscit patrocinia:
Desuper irradia :
Psalle, psalle raente tota
Placa prece, o Autoni,
Paduana plcbs devota,
Matrem dulcem summi taai,
Tanta plena gratia.
Ut sit nobis obvia.
3. Ave pater lahe caren.s.
6. Per te claudi, surdi, muti
Te ad coclos traxit pater,
Suut saluti restitiiti,
Pia maris neseia: .
Ghristo laus ct gloria:
Foecundatam dilexisti
Iesus, quem in te laudamus,
Virginem, quae lesu Christi
Nobis donet quae optaraus.
Mater est et filia.
Amen dicant omuia.
a. Text. More! No. 341. S. 199, aus: Es. zu 5t. 6a/toi No. 540 (Brander),
Bl. 364. — Daniel Y, 169 hat die 1. Str. aus dieser Hs., hat aber L 4. decan*
tentnr wsid l, 5. praeeooia uml die UeberscJtrtft : Do s, Antonio eremita.
— —
499, De s. Anthonio de Padua.
] . In Fraucisci tilio
2. Fons parvus in fluvium
Besonet Anthonin
Crevit, dum Anthonium
Plena mentis gaudio
Fratrum profert radium
Laus ioconda :
Lux minoruni:
Fervet devotio
Fervet ad martyrium,
Eius patrocinio,
Dum apud Marrochiuni
Dum psallit liace concio
Necem scit insoutium
Lactabunda.
i
Cordatorum.
— 348 —
Augustini regula
Relicta sub cordula
Fratrum et tnmcula
Ministravit:
Ensis neceni parvula
Cum turba paupereula
Martyr mente sedula
Flagitavit
Sed ut sit Anthonius
Praeco peregregius,
Ordinat in melius
Menfl Jivina:
Text. Mias. fratr. Paris. 1520,
Tunc hic fructuosius
Pracdicat et dulcius
Stella lucet clarius
Matutina.
O lux ineditantium
Decus praedicantium
Titulus huniiliutn
Prece pia :
Apud Dei filium
Corda militantium
In te eonfitentium
Concilia. Ameu.
500. De *. Antmrio tle Padtta.
Olim mundo minoratus
In supernis coronatus
Exultat Anthonius,
Cur quaeruntur hic honores?
En honorum contcmptoivs
llonorantur amplius.
9, Augustiui tcncns noraiarn,
Pust vivendi mutans formam
Ad maiorcs transiit:
Sub Francisco patrc degens
Et pro Cbristo faetus egens
Coelum divcs petiit
Text. Miss. fratr. Paiis 1520.
3. Hic superni praeco regis,
Tuba tonans novae iegis
Flagrabat ut facula:
Magnos nionens et pusillos
Non palpabat hos ct illos
Aequo librans singula.
4. Caeci vident, muti fantur
Et defmu-ti suscitautur
Per ipsius merita:
Per hunc nobis rex coelorum
Det praemia gaudiorum
Per peccatum perdita, Amen.
50 L J)c s. Arbogasto.
(Gtb. in dcr Landschaft Guyenne in Frankreich, 673 sum Bisckof von
hnrg erumhU, pttf. St£ Jtdi G7Sy verehrt 2L Jtdi.)
L Laudes Deo pange sincera voce fidclis ccclesia,
2. Quae sponsi rcplicas tui patrisque festa solemnia
3. Arbogastit praesulis Christi virtutes meritorrecolens.
4. Laetetur tauto filio mater Hybcrnia, exuitet hospite religiosa GalJia
5. Tu sponso gaude fidcli, tu patrc optimo, pastore sanctissimojactan
semper devota.
C>. Hic pro patribus tibi natus, in Christo teprogeuuit,
7. Christo despoudens te virginem exhibere;castissimam.
8. Huius doctrinam praesulis, Dei eloquiis, columua mundissima d
geutata uitescis.
9. Cnius exemplis optiuiis fidem purissimam, quam inonstras opere claro
testaris noraine.
10. Cuius virtutibus plurimis polles divina illi qui'contulit gratia.
1 1 . Nam apostolici principis verus successor uudas calcabilcs transiit,
— 349 —
13.
14.
15.
16.
I
1<»,
3t mirabile trophaciim morte de triumphata retulit.
Virtnte Dfii mortua rursus corpora vitae suscitans,
Hie coeco lumeii, debili gressum reddidit.
Hic Dndo vestis, egeao victus exstitit.
Hic viribus omnibus et toto desiderio in dominum versus, terreu
cunctis renunciat.
Cuius ore prodiit sempcr iustitia, fides, caritas ct cuncta ad veram
vitam spcctantia.
Nunc ergo laeti tanti patris praeconia canamus,
Ipsius ore et animo suffragia poscentes,
Ut qui mira fecit in terris, scmper intercessorcm sentiamtis pium in
coclis.
a. TexL Cod. S. Gall. No. 5-16 (Brander), woratts H. Morel niir cine Ab-
schrift bcsorgt hat (A). — Miss. Argentincnse 1510, das in der Bibliothck zu
Omabruck sich befindct (B).
b. Lesarten. 8. doctrinam AB, es ist aher wol doctrina zu lesen. — 10.
pollens d. i. quas A. — 1G. om, ac t. A, — 17. Eius A. — 20. Ut quac A.
I
502. De $. Augusf
(Geb. 13, Nov. 354 zu Tagaste bei Hippo jM Numidim, gcst. 28. Au$. 430,
verehrt 28. A\uj)
(Auctor cst Adam do S. Victore.)
1. Interni festi ^audia
Nostra sonet harmonia.
»Quo meus in se padfioa
\fera frequentat sabbata.
2. Mumli conlis laetitia
^Oilorans vcra gaudia.
Qoibufl praegustai avida
Quae sit saiietorum gloria.
, Qua laetattir in patria
Coclicolarum curia,
Regem donantem praemia
Sua cernens in gloria.
4. Beata illa patria
Quae nescit nisi gaiulia:
Nam cives hnius patdafl
Non cessant laudes canere,
5. Quos ille duleor afficit,
Quos nullus lnoeror inficit,
• Quos nullus hostis impetit
Nullusque turbo coucutit.
6. Tibi dies clarissiina
Melior est quam niillia;
Lnoe lneenfl pracfulgida
Plena Dei notitia.
7. Quam mcns hiimana capcre
Nec liugua valct promere,
Donec vitae victoria
Cominutet haec mortalia.
8. Quando Deus est omnia,
Vita, virtus, scientia,
Victus, vcstis et caetera
Quae velle potest mens pia.
Hoc iu hac valle misera
Meditetur mens sobria,
Hoc per soporcm sentiat,
Hoc attendat dum vigilat.
Quo mundi post ttffifl
OoroQetnr in patria:
Ac iu iecoris gloria
Regem lautlet per sarcula-
11. llarum laudum praeconia
Imitatur ecclesia,
Dum recenscntur anniui
Saiictoruin natalitia.
12. Cum post peracta proelia
Digna redduntur praemia:
Pro passionc, rosea,
Pro castitate, candida.
Datur et torques aurea
Pro doctrina catholica.
9.
10
— 350 —
14. Huius sequi vestigia
Ac praedicarc dogmata,
Fide recta ac fervida:
Det nobis matei gratiae.
"
13. Qua praefulget Augustinus
In surami regis curia,
Cuius librorum copia
Fides firmatur unica.
Hinc et mater ecclesia
Vitat errorum devia.
a, Text, Daniel II, 260 ohne Angabe der Quelle (A). — Seq. Dav. U
(B). CHchtov. IV, 218 (C). Adelph. 45 (D), — Steht auch im Cod. Rheinau.
uaec. XHL und im Cod. S. G*H. No. 646 (Brander).
b. Lesarten. 1, 1. sonat CD. — 1, 4. freqnentet D. freo,iiciite B. — 2
Adorans BD. — 2, 3. praegustet BD. — 3, 2. Seculorum cur. B. Celicorum
— 6, 2. Qtiem d. BCD. — 5, 3. Quem BD. — 8, L Ibi BD. Ubi C, — 9T 4, Ui
A. Hoc BCD. - 10, 2. Hac A. Ac BCD. — 10, 4. flaudat A. laudet BCD.
11, 2, Imitetur A. Imitatur BCD. — 12, 1. Dum BD. — 12, 5. Datur fehlt
— 13, 4. formatur C. — 14, 1. Caius BD. — 14, 3. et ferv. BD.~ 14, 4. grat
ABCD, ee iit wol gratia zu lesen.
1 . Alnrn cohors
un& laudum sonora
nunc prome praeconia,
Quibus insignis
rutilat Augustinus,
ut luna solquc et sidera,
Meritorum et
mirifica radiat
idem sacr& praerogativ&.
503. De s. Aw/ustmo.
nunc exultat inter laetal
coelicolarum ovans
contubernia.
Sublimis extat
sede supera
frueus vita semper ineahau
sat per saluberrima
Christi pascua.
Is nam sopbiae mystica
ornavit mire dogmata,
Qua fulsit nitida
luculenter per ampla
orbis spatia;
Verbi nec non fructifera
sevit divini sernina
Mentium per arva,
pelleudo quoque cuncta
noctis nubila.
Hinc famina fundens diva,
utpote coelestia
fcrcns mundo gaudia,
Sublimavit catholica
vehementer culmina
saucta per eloquia.
Is nempe celsa
compos gloria
6. 0 dignum cuncta
laude praecelsa
praesulem, tanta
nactum gaudia
virtutum propter merita,
quibus viguit ardens
velut lampade.
Nos quoque clara
biinc et iocunda
dautes oramus
preces et vota,
quo nobis ferat commoda,
impetret et acterna
poscens praemia.
7.
Quod petit praescnu catem.
praesulum gemma,
devota rependens
munia mente sineera,
da, favente sibi precum
instantia, scilicet ut
- 351 —
polorum intreot limina,
qui tua, praesul, sistentes
Quonam intreut palatia
hac in aula iubilamus
stantes supreuia,
ingenti cum laetitia.
laeti gratulemur,
8, Recinentes dulcia
adepti polorum regua,
nunc celsaque alleluia.
a. Ttzt. Mone No, 816 (3, 205) uus: Hs. zu Miinchen, Clm. 11004, f 119.
11. Jahrh.
b. Lesarten. 3, 6. verba Hs> — 5t 8. vitam Hs. — b\ 7. lampada Hs.—
7, 5. favento H*. — 7, 11. regni Hs. — 7, 13, in fehlt Hs. — 8, 1. Reti-
nentea Hs.
c. Bemerjk. Ueber das Uhythmische ctc. spricht Bartsch & 19. 26. 67,84.
88. 07. 133. 134. 136,
504. De $. Augustino,
L lluius diei gaudia
Aurum eius fuit sapientia
devotio katholica
Et argentum eius eloquentia,
voce resultet euphonica,
Aegyptus gentilitas, raarc bap-
Qua fidelis ille
tismus.
prudeos dispensator
4. Et post maris rubri transitum
Augustinus ad coeli
tricipitis Cerberi multipliceui
translatus est horrea ;
declinavit hiatum :
2. Qui naagno redemptam pretio
Triceps canis voluptas carnis,
constitutus supra
concupisceutia oculi,
familiam dedit tempuiv
ambitio saeculi.
tritici mensuram.
5. Cuin his conflictum
Hunc philosophorum peritissi-
habens se ipsum
mum
abnegando,
Et sophistarum eloquentissi-
ct crucem Christi
mum
in membris suis
Christianae veritatis
iugiter portando,
simplicitas concluserat;
6- Vir sacer Augustinus
Nam eum mcllito sermone sau-
migravit ab boc saeeulo,
ctus
vivit iu Ghxisto, cleri
Devicit salubritcr Ambrosius,
tlecus et illunimatio.
1 r geutilem falsitatcm
Et quia
sacro abluit lavacro,
scripturarum fuerat pleuc scius
3- 0 quam dives exivit de Aegypto,
Multo onustus auro et argento
recte nunc
crcditur cherubin esse socius,
Transierat niare rubrum Augu-
7. 0 Augustine,
stinus :
iiobis fer opem Bine fine.
a. Text. Moue No. 818(3, 207} aus: Hs. zn Munchen, Cim. 17100. t t.
12. Jahrh. mit Neumen (A). Hs. zu Gratz *\. 12. Jahrh. mit der Melodie (B).
li Lesarten. 1, 4. Quam B. — 1, 5. Et prutt AB. — 2, 3. in tempore
AB. — 2, 8. conclueit AB. — 3, 3, Transivit AB. — 4, 4. Tr. can. est vul. ALt.
— •*, 6. Et conc. oculorum Et amb. AB. — 5, 2. II. semet AB. — 6, 6, fuit AB,
Bcmtrk. Ueber das Bhythmische eic. spricht Bartsch S.30.$'J.96. 132.
— 352 —
505. De sancto Augustino.
1. Laudent tc confcssores, Domine, quorum ut doctrinae sic sociusest
ct gloriae sacer Augustinus, festo cuius tibi psallimus,
2. Merito quem veniens inveneris non dormientem, sed exspectantem
3. Dominum te, dubiis non dubiura in vigiliis, omnibus horis,
4. Occurrere paratum, cum lucro reportantem sibi creditura talentum.
5. Hic servus est fidelis, servando quae dedisti et prudens dispensando.
6. Omnibus omnia factus ut apostolus, nutriens teneros laete, cibo soli-
dos, familiae domini praefuit ut minister, commissam fovens ot
pater,
7. Non iudicans dominum se fore subiectorum, sed servum Dei ser-
vorum,
8. Non tamen subiectus haereticis ac perversis impugnantes expugnus
iuste, damnans aut corrigens.
9. Hic Deo dilectus, ab hominibus electus, cuius memoria est in bene-
dictione.
10. Quem tu, Pontifex summus, pontificem collocas in coclo cum ponti-
ficibus
11. Supcr omnia bona, quae possides domine, potentem in regno gloriae,
12. Ubi vera gaudia sine fine sunt permanentia,
13. Pro quibus praesentia sprevit gaudia transitoria.
14. Hic sola carne positus ad te toto pectore suspensus,
15. Gastigans corpus, extendi certans in libertatem spiritus.
16. Quod nobis hic desercns resumet resurgcns in die iudicii corona
duplici,
17. Ad quam nos tu, Christe, praepara, cui gloria sit aetcrna.
Text. Morel No. 840. S. 201. aus: Hs. von Bheinau No. 55. Bl. 138.
12. JaJirh. „Diese Sequenz scheint eincr altern MeJodie angepassi su sein."
Morel.
506. De s. Angustiiio.
1. Dc profundis tencbrarum
Mundo lumen cxit clarum
Et scintillat hodie :
Olim quidem vas erroris,
Augustinus vas honoris
Datus est ecclesiae.
2. Verbo Dei dum obedit,
Credit errans et accedit
Ad baptismi gratiam :
Quam in primis tuebatur,
Verbis, scriptis execratur
Erroris fallaciam.
3. Firmans fidem, formans mdrcs,
Legis sacrac perversorcs
Verbi necat gladio :
Obtumescit Fortunatus,
Cedunt Manes et Donatus
Tantae lucis radio.
4. Mundus marcens et inanis
Et doctrinis doctus vanis
Per pestem haercticam :
Multum coepit fructum ferre,
Dum in fines orbis terrae
Fidem sparsit uuicam.
5. Clericalis vitae formam
Conquadravit iuxta normam
Coctus apostolici :
Sui quippe nil habebant
Tanquam suum, sed dividebant
In commune clerici.
— 353
Sic multorum pro salute
Dill vivens irt virtute,
Bofu hunhiii geuectate
Donuivit cura patribu
in extremis nll legavit,
Quia suuiu uil existiraavit,
tmmo tutmu repul
Commuae cmn fratribus.
Balve gomma oonfeaaortw,
Lumen Christi, vox ooelorum,
TuliA vitue, lux doctoruiu,
Praeftul hrutissin
Qui te patrem venerantur,
Te doctorem cousequatitur
Vitiun, iu qua gloriaatur
Ikatoruni uniinue.
Hosfl tfa. 832 (0j 210) auf; fl*( *a flfiNu fc *j I la 1242, t ro
15. JaJuh. ffdi*y flftftfl r<rdu>'hriit', gfm -f lAi - liuniel Q, L55 <k l <»<},
XIL (B). Miss. Rom. 1497 V h Eloa. 1400 (D), — gunt.
1507 (E). — Stchl uuch im Oftd. liheiiimi. lM. f. 165. ^r/ Ood, B. Gull. No. 546
(Brauder).
b. Lettarten, I, 2. luxit E. — 2, 4. pr, vcrcbatur E. — 2, 5. sc. excae-
a*tus E. — 2, 3 — 5. fehle.n A. — 3, 1. Confinimnts fidem et moroB A. tirmans
mor. E. — 3, 6. Dante lue, E. — 4, 1. Factus martyr, swl inunis hrmnarum
tritus vanis Mone. — Nactus martyr et jn. A. — 4, 2. vanis feJdt A. doct. tritus
E. — 4t 4, fructus coepit E. Nulluni coep. A. — 5, 1. Monacbalie I>. Cleri-
ralem Mooe. — 5, 4. habeant A. — 5, 5. T. s.. scd vivebant DB. suuni, Rervie-
bant Mone. — C, 1. Hic E. — C, 3. Tandem bona Mom> I>ormiit Mone,
dunaict A. — <>, 5, extremo Monc. — B, l>. Qut suum nil .ic^thuavit, In quo
q rep. I). Qui niJ Btium .njstiiiuvii E. Quod uil suum aestimavil Mutie. —
iiij|«ut i\it A — 7, l!. Lingua Chr. E. Mone. — 7, 8. Scriba vit. E. Mone.
5. Nam te primum vcuerautur, Te ductore cons. Moue. Te ductorem AD.
To ituccutem E.
507. De s. Augustino.
I.
Halve pater Augustine,
Vas electum, vas diviuac
Capax sapientiae:
infttsum vcna vit
Vafl profaudena vinum vitac,
coelestia gratiae.
2. Salve Itix et <lux doctorum,
Malleua baereticorum
Conterens perfidiam:
Text, Mone No. bl5 (3, 205) am
Ncumen. — Dauiel V, 300 hat den Text
Tu deottfl tbeologoraB^
Tu mundi philosophorum
Buperas scieutiam.
. Nuuc 09 arce fulgens poli
Pete, pater, tuac proli
(iratiaf snhsidium :
Tu iu polo, uos iu solo
Fac, ne belli vi vel dolo
Supplantemur hostium.
Hs. gu Gratz fljfji. 13, Jahrh,
aus Moue.
mit
508. De s. At<<
Illuminare, illuminare Hierusalem, Sion elevare.
Luto Pharaonis dui eriptur fidei.
Iugum Babylonia vi computruit olei.
iHim Auguatinua errorum Iioer decipula,
Ulecebrarum priorum ^olvitur macuuL
patricio patre doctissiiuua Carthagine tlornit.
Logicae culmen, rheloricae fulmcn iu iuvene mirabile nituit
liaec vitiis et erroruin capitur diu fallaciis.
Sed mater laclirvuiis ipsuni Clinsto parturit iterum phinuiis.
Kthrts», S*4oenMb. ^
— 354 —
10. Locutus tangitur, suscitatur loquens, erigitur, matri datur de portis
ut mortis vivum referat, quem uiortuum tieverat.
1 1. Verbis Ambrosii dum compunctus sacro remedii fonte functus, aeterm
lucerna coelo celebris, emersit de tenebris.
12. Nam quondam devius, viam patriae coelestis monstrat praevius.
13. Dura quibus haescrat, frangit haereses, scripturae claustra reserans.
14. Hosticos ictus pugil invictus pro fide sustinet et conflictus.
15. Vultu disiunctas, caudis coniunctas dum vulpes dissipat, nec com-
punctas.
16. Industria pastorali arcet lupos ab oviculis.
17. Dc tritico doctrinali praebens cibum Christi famulis.
18. In solarem radiura figens intuitum huius aquilina mens, divina per-
spicit acie.
19. Triadis hic monaden, monadis triaden, ad quam cor direxit, intro-
spexit libera facie.
20. Hic flos doctorum, morum regida formalis, tuba fidei regalis.
21. Per quem ut sisti Christi regno mereamur, ipsum supplices pre-
camur.
22. Fac, Augustine, divinae nos gratos maiestati, pie memor exulum, ta
lux, tu duxque praesulum.
a. Text. Mone No. 823 (8, 211) aus: Hs. su Pommersfelden beiBambay,
No. 2926. 15. Jahrh. (A). — Miss. Minden. 1513 (8). — Daniel II, 192 hat &
1. Zeile.
b. Lesarten. 1. U. Ierusalem, ill. Sion, el. Mone. — 5. solvit B. — 7.
loyce A, gewbhnliche Schreibung im Mittelalter. — 11. fonte f. AB. fonte unetai
Mone. emersit tenebr. A. em. hic ten. Mone. — 13. Nam q. . reserat Mone. —
16. lupos arc. Mone. — 18. prospicit Mone. — 19. monadem . . triadem Mone.
— ad quem A. — 21. regnum . . precantur B. — 22. luxque A. tu dux, tu lux Mont
c. Bemerk. Ueber das Bhythmischc etc. spricht Bartsch S. 106. 119. 1SL
126. 132. 133. 138.
509. De $. Auyustino.
1. Augustine pater cleri,
Legis schola, doctor veri,
Confessorum gloria :
Mente tibi grex devota
Promit pastor pia vota
Canens cum laetitia.
2. Nullus doctor par est tibi,
De quo tanta queant scribi
Merito pracconia :
Dignas laudes ergo pater
Digno plausu tibi mater
Iubilat ccclesia.
8. Te conversum prece matris
Lux divina dat ct atris
Resilire tencbris:
Text Miss. Colon. 1504.
5.
Tu per dogma libros actus
Mundi quasi fax es factus
Clara nitens celebris.
Per te pietatis norma
Tegit nos sub certa forma
Dataclero regula:
Praesul eras hyponensis,
Tumulat te papiensis
Humi sacra cellula.
Pastor oves nos curato,
Nos ad caulas stimulato
Pigros etserotinos:
Ne nos hostis claudat Sera
Pace mcntis quamvis sero
Conformato tibi nos.
— 355 -
510, De & Augud
Mente pia iubilemus,
e melos inodulemur
Celcbri laetitia:
Dioin iiobis hanc sacravit
Muudumque illuminavit
Augustiui gratia.
Ilar in tlic earnis onus
Hic depouens pastor bonus
Natus est in gHaria;
Hic explanaus sacram legeni,
Ac deecribenfl summum regem
Coeli pandit gaudia.
Lucis aeternae spleudorem
Ac utriusque calorem
Mira fert facundiu:
Eius nomen timet scisniaticus,
Fugit pallens omnis haereticus,
Gaudeat ecclesia.
Portae Sion seras composuit,
Boc haercsis videns obmutuit
ln Sion victoria.
5. Ecce pahnes stans in vite
Nofl tonuit verbo vitae,
Quos elegit DeiU
T 1 1 id ipeum partidpat
Quam rei Biuem aedincat,
lerusalcm tivitas.
a, Text, y onl 1607
b. Zrfi l 2, Dulcc m.
6. Caritate delet metum
Currens per arundinetuin
Sciutillaclarissima:
Viuctis lumbis legem defert
In lucernis ignem refert
Luce fulgens intima.
7. Summac lueis ramlelabrum
In adversis ventilabrum
Nartlus odorifer
Est gemmarum ornamentum
Et salutis argumentum
Oliva fructifera.
8. IHustrat sol iustitiae
Hanc fenestram ecclesiae,
Radios suscipite ;
Aquae rubent in hydria,
Vina Christi salubria
Sitientes bibite.
9. 0 quam felix in talentis
Et quam vcris documentis
Fructuin fert centesimuro :
Effolgebat per mnas deccm
Supra civitates decem
Sidus lucidissimum.
10. Vcste nitcns nuptiali
Ooeni fruitur rcgali
In amplcxu regio:
IW sponsus npoinmfi audit,
Ibi sponsa spunsu plaudit
Regi repis tilio.
i &«
(A), Basil. 1510, lm dkkm§ " (BJ.
B. — II hnnc B —
Btttdifl B - 3, 2. Et B, - omn. pftQ. B, — 4, 1. oppewil B. — L 4—6.
fehUn AB. — 5, a. Q. repkvit B. — 6, I. Car. deleus B. - kHCWI I. A.
refcrt . . detert B. — 7, J. diversa B. — 7, 5. sal. indumeutum B. — <* /iW
B. — iK 4, per tiuas A. — 10, & Et ampl. B. — 10, 1 Ubi B.
o.
511. Dc S. AMtffiLstino.
leconfessor Autfusttoft, doctor egrm, looerm far?ena tn
Luce tua tidcs irradmtur quacrcutiuiu Umihi, queni fane ad facicm
beati mundo cordc vioVhtiot.
Eloquia Dei emanant per te relutaqaa (bntiseuB impeto de rtrtfca
montis exeelsi scaturicntis.
1Y tjuondam ELomam tua profectum gcnitrix insecuta baptismi te
reuasd foate pctiit lacnniiiifu
raudcm Hetus Dem clemcus twaudivit,
Metliolanum nam fide plenum baptizavit sanctus Ambrosius.
tt1
— 356 —
7. Mox reformandam vitam apostolicam regularibus praeceptis vestigans
vivendi clericis formam praescripsisti.
8. Tuque librorum ecclesiasticoruni loca nubila illustrans fcrroresscriptu-
ris plurimis sanctis exemisti.
9. Tu spolians cgrediens vasis Egyptum argenteis, haereticorum fraudem
destruis alter Moyscs rubri maris tutum facis transitum.
Pcr manna pascis Israhelitas Deum contemplantes animas fontes
heremi scicntibus haurire donas cunctis corda rigans exhausta
septem gentium regna principis debellari et deleri funditus.
Valentes ergo videre terram permissionis
Sequamur omnes coustanter callem tanti praeconis
Lac et mel ibi fluere est Ihesu Christi faciem semper aspicere.
0 sancte praesul optime, ut nobis illa liceat frui dulcedine,
Quam neque visu quisque nec auribus neque corde valet percipere in
huius incolatu corporis mentes valde prementis.
Text. Miss. Basil. 1510, im Anhang geschrieben.
10.
11,
12,
13
14
15
512. De s. Augustino.
1. Augustinus humilis,
Sanctitate nobilis
Afflictorum gloria:
Cum sanctorum coetibus
Fulget in coelestibus
Sublimi victoria.
2. Chari sui merito
Morc Christus solito
Consolatur oirmia:
Data tibi gratia
Per saeculi spatia
Facta est praenuncia.
3. Non de carnis actibus
Docet, legit omnibus
Expectatagaudia:
Felix eius anima
Linquens orbis infima
Carne iam deposita
Christum est intuita.
4. Nota sunt per saecula
Ipsius miracula,
Mortis solvit vincula
Plenus Dei gratia.
5. Nil terrenum ambiebat,
Quia vere diligebat
lesum super omnia :
Text. Miss. fratr. Paris. 1520.
Hunc peccator deprecetur,
Ut per illum condonetur,
Quod mcns timet conscia.
6. Laus et honor illi datur,
Satis ex se commendatur
Operum per merita :
Daemonia vincit iste,
Et concedis illi Christe
Semper esse subdita.
7. Veneretur hic patronus,
Quem coelestis habet thronus,
Qui dando beneficia
Mundum replet laeticia.
8. Hic divinum dans odorem
Pestem pellit et languorem,
Velut rosae vel lilia
Redolet in ecclesia.
9. Augustine Dei verna,
Mundi iubar et lucerna,
Apud Christum chorum istum
Clcmenter concilia :
Ut fons summae pietatis
Nos mundatos a peccatis
Ad supernae claritatis
Perducat palatia. Amen.
— 357 —
(Oeb.
1. Qui
513. De s. Benedicio.
480 itt Nursia hci Spokto, gcsL 21. M&T* 543, verehrt
(Anctor eat Ekkehardus I.)
cupitis, huc festini currite, Benedicti patrifl
opem
hcnedici
quaeritc,
2. Terrena speriiit<\ ad poli gaudia mentes tenditc,
3* Quo vir inclytus iste ccrtissimam umnstravit semitam,
4. Id quo nil nisi pia siuiplieitas ac nonna radl
5. Hic iam a primo tlore et annis teneris raaturis raoribus scnectam
possidens
6. Cunctas lascivae carnis illecehras doinans agio pneumati se vas ex-
hibuit.
7. Quantas Deo animas lucratus fuerit, domiims numerat, et boetifl
ingemit.
8. Cuius oovas naenias et crudelissima proelia coelitus suffultus stra-
verat.
9. Iste calicem letali potu spumidum eminus misso signo crucis ceu
b&xo iacto fregerat
10, Persoqueutiuui ruinas dolet ut David opera absentum spiritu cogoos-
cit Helisaico,
IX l t saeer Moyses de rupe fluvium precibus elicit, ferrum natare
praecipit.
12, Tt Pctrura domiuus, sic Maurum currcre fecerat, pelagus pliisin per
fidcm superans.
13» Orbati patris luctum abstersit, defuncto vitae reddito.
14. Collectum mundi globuni nocte ceu sub solis iubarc vidit.
15. Diu praescripturo beati sui transitus diem praenoscens signavit caris
fratribus.
16. Obeunte codem quidaiu pulchcrrimam viderant viara,
17. Per quam illis est dtcttmi Iieneiiietum patrem coclos advectum,
18. Quo sequi nos ilonct Cliristus.
a. Text. Mone No.841 (3, 227) aus: Geschricbcmn Zusfdzen des 15. JaJtrh.
zu einem ghi teh in KarJsruJtc (A). 11 s. su M Cluo.
14083. f. 20. 11. Jahrh. mit Nevmen |B, Doniell CwL Mon. G, mir in Ab*>
von 11. Christ besorgt), — San-Marte: WaJtficr van Ayuitanien, MagJchurq
GaJlcn saec. XII. f. 321 (C). — Daniel II, 67
79 dcn Text aus Cod. S. Gall. No. 54G (D). — Stcht auch
in; OM. BiniMt 107. 113. 114. 121. CocML Rheinau. 5-
bi Lesarten. 1. Benedicto Dan. — 4. In qua B. — G. lasciviae B
Mone, lascivae nach Christ. — hyiy itwjfutn Moue. — exihuit B, aJtc 8ekre4bun$*
— 8. Huius B. — praelia BD. — 9. lethali Mone. — 10. abseuiimn < D. —
spiritum B, — Elysaieo CD. — 11. precib. fehlt A. praecibus B. alte Schreib
— praccepit B. — 12. xtlty** pfa» Mone, — 14. vidct B. — 1»>. viderat D. —
17. coelifl A. Mone. — 18. Quem B.
c. Bemerl Uebw cfcM lihythmieche etc spricht Bartsch S. 11. 26. 77.84,
93. 132.
514. De s. Benedkto*
1. Sancti merita Bcnrdicti inclita
2. Verendae sanctitatis ac monuhorum praesulis
3. Pro posse atque nusse orga&i iiostra concrepent.
— 358 ■
Nursia felix ttillt natum g&ritrk,
5. Domina mundi Roma fovit alitrix,
6. Hic ergo praeventus opimo sancti spiritus ilmio
7. Sophiam despexit humanam* nactus est angclicara.
8. Hic tide snbnixus mtegra reilinte^ravit lunfrarfa,
9. Incendia carnis edomat, cruce venenum effugat,
10* Vagae meutis monachum reparat, ftmtem rivulat.
I l- Eius iussu de laci abdito ferrum enatat.
12. Discipulus super aquas siccis pedibus currit, corvus mandatuni
peragit.
13. Ingentem laevigat petram , fratrum revocat oculos iam delusos
ignibus.
14. Lapsum monachum per membra tritum sua prece redonavit anitnae,
15. Culpain prodidit praesumpti cibi et hospitcm nota culpat shnili.
16. Perfidi regis machinanienta sagax denudat,
17. Pracscia mente debita talione pessumdat.
18. Qui clericum faoste pervasum liberat et cautelam demandat.
19. Qui secretam superbi mentem incrcpat atque famein ntitigBt
20. Vcrbo earne solutas ligat iam animas, scd absolvit pane mystico,
21. Cautes absque perielo servant vas vitreum, ipse preesum plangit
aeuuilum.
22. Solo nomiue enodavit rusticum, sed oramine iam extinctum rustii
suscitavit filium.
23. Ipse nos pio seconciliet Christo, poscens veniara delictorum et partem
iti quietis scdibus,
24. In quibus gloriosus triumphat.
i. TexL Mone No. 845 (3, 230) aue: Hs. zu Mlhtehen, Clm. 14322. f. 29.
11. Jahrh. (A). Bie Ntumen fehfcn, der Jlaitm dafur ist aher frei qelassen.
Hs, zu Stuttgart, Btbl. 20. t 86. U. JahrK mit Neumen [B). — Danii 1 II. »0.
hat <U< cttten 5 Zeiten aui dem Cod. Mon. 5. sace. XI. (C) und YT 78
Sequen* aus dem Cod, S, Gall. No. 546 (D). — Miss. Beneriictinorum, in dt
Paulitt. Bihliothck zu Mitnster (E). — Steht aueh im Cini, Kheinau. 11
k, Lesarten. 2fehU C. — 6. proventus E. — 7. n, est E. „hcs>
{als et) oder sed." Mone. — 8. reintegravit E, — 11. Huius iussu E. — 15- noUt
culpa E. — 17. fehlt A, pessundat E, — Nach 17. setzt A: Post riecem annos
per spirkum tineni vitae nuntiat. i}Diese Versc pass< :«r Str
Mone. — 18. persuasuin A. — liberat et ventura nuntiat BE< — 21. periculo E.
— 22. S. nuuiiue B. lumine E. intuttu A. nomine Jlone. Daniel. — 23.
animam Oapu&nl praesuliB vidit lumiue insolito superuia importari sedibus B&i
— conciMet A. — 24. Qua ipse B. Quas ipse E.
c, Bemerk. 7%Diese Sequenz scheittt von Notker und auch
arbeitet zu seyny was schon aus ohigen ztvei Hss, ersichtlich ist." Mone. —
Ueber das Rhythmische etc* spriehl Bartsch S. 8. 81. 82.
515. De $. Bmedido,
1. Benedicte, mmta
Ut reboentor indyta,
Nostras nicntos exdtfl
Prece pia:
Patribua coni caeteri?
Pater vere diceris,
[\\h datus posteris
Lux et yia.
— 359 —
l. Tu Enoch dtilcedine,
4, Esayae veritas,
Tu Noe regimine,
Ieremiae cai
Abrahaoi cuni scminc
Danidifl
r.rnedictus:
Rccommendat:
Isaac nhediens,
Te prophetis conscium,
Iacob multa patiens
Apostolis , , .
Et loeeph proddem
Tuumque tnartyrium
Veie dietus.
Uenfl atteadat,
I, Hbjwbb es regnliB,
5. Tu confessor nitidus,
Iosuc miracufifl
Tu 66 TOgO eandidus,
Et David iu populis
Coclum scandis splendidus
Nominatus :
Victor fortis :
Salomon pnulcntia,
Nos tecum fas scanrtere
Hclias constantia,
Mundatos a sceleiv,
Helisaeus copia
Noli nos descrere
Farris rlatus.
Hora inortis.
a. Tcxt Mone No. 842 (3, 229) am; Gtschrichcncn / t.Jahrh,
tu cinnn gleich in Karteruhe. — 18IMU «mc/i te /tfn-
wicdcJn awt dem 15. JuJnh,
b. Letarten. 1, L Benedicti H*. — 4, 6. /«Wt *»» TForJ, riclleicht
sociuni. Moihv
5 1 G. Jn /erto s. Beneil
1 . Laeta quies nia^ni diicis,
8, Corvum cernis ministrantcni,
na fcrens novae lucis,
Ilinc Heliam latitautcm
Hodie recolitur:
Specu nosce parvulo :
Chnris datur piae mcnti,
Belisaeus dignoscatur,
Cordc ftonet in ardenti,
Cum securis revocatur
Quicquid foria promitur.
I>e torrentis alveo,
2. Huiic per calleiu oricntis
4. Illum luseph candnr morum,
Admiremur ascendcntis
Illum Iacob futurorum
Patriarchae spceiciu:
ICens effecit conscia:
Aniplum semcti magnae prolis
Ipse mcinor suae ^entis
lllum fccit instar BOlifl
Nos perducat in uianentis
Abrahac pcrsimilem:
Semper Christi
Text, i [S| 222) aue: Geschriebenen Zu »i Krcm-
Em Kursfthht BenedicUner Meeebuchei wm 1518 i> Schrift iet aue
\ber /jcltort in das MittdeBtef Mftd MT Hodl 4, 4
ftb dfH 0f Itr.nrdivtirtcr batimmt. Monc. ,tS(tht ji-t:t Rfldft iw r/r/i ^<f-
irwcfaen Bcnediktincr-Missalten." Morel 5. £10.
517. De i. Bernardino ordinis rninorn
fll Jlfa^a fel Itolfai 1580, 90*. 2(1 Mm 1444 zu Auu*ln} rcrchrt W.Mui.)
1. Plaudi paupertai
\ ita<^ per <iuam ac doctrinae
niardiui santtital
Mundo veritas divimu*
Efferens praeconia:
Eulsit lucis grati.t
— 360 —
2. Ortus Masse civitate
Mariae nativitate
Nobili prosapia:
Hinc devotus a primaevo
Yirgo toto mansit acvo
Virginis clementia.
3. Orta saeva peste senis
Languentibus et egenis
Iuvenis obsequitur :
Eruditus triviali
Scientia litterali
Coelitus perficitur.
4. In excessu crebro mentis
Cibo somno carnem demptis
Atterit et verbcre:
Flens prostratus dum precatur,
Crucifixus hunc affatur
Nudum nudus sequere.
5. Mundum spernens, opcs,~genus,
Sub Francisco fit egenus
Die quali nascitur:
Moxque primo tali die
Pracdilectus hic Mariae
Celebrasse dicitur.
Text Miss. fratr. Paris. 1520.
6. Iesum unctus hic e coelo
Praedicabat Pauli zelo
Helyaeque spiritu:
Ut compuncti regnum Dei
Assequantur per hunc rei
Mortis ab interitu.
7. Feneranti furi moecho
Scelestique Iesu praeco
Nulli palpat vitia:
Sic micante dextra Christi
Innumera cedunt isti
Scelerum flagitia.
8. Cur ambitur praesulatus?
En amplius sublimatus
Hic est qui tres renuit:
Caecos mutos aegros cunctos
Restaurarique defunctos
Per hunc Deus annuit.
9. Pracco regis et lucerna
Fac spiremus ad superna
Dans hic patrocinium :
Ut talenta nobis data
Referentes duplicata
Intremus in gaudium. Amen.
518. De s. Bernardino ordinis minorum.
1. Bernardinum salutemus
Affectus tripudio.
Charum Deo invocemus
Pro pio praesidio.
2. Ipsum mundum perlustravit
Ardens praedicatio,
Quem de terris sublimavit
In coeli collegio.
a. Text. Miss. fratr. Paris. 1520.
b. Lesarten. 2, 1. mundo. Miss.
3. 0 quam sanctum Dei probat
Sanguinis effusio,
Per hunc multum decoratur
Minorum religio. *
4. Ergo laudes Bcrnardino
Concinat haec concio,
Omnes sanat atque iuvat
Illius oratio,
Corde si poscitur. Amen.
519. De s. Bernhardo abbate.
(Oeb. 1091 auf dem Schlosse Fontaines bei Dijon, gest. 20. Aug. 1153, vere
20. Aug.)
1. Bone doctor
Et salutis viae ductor,
0 Bernharde.
2. Fac gustare
Coelestia et amare,
0 Bernharde.
— 361 —
3. Mentem vcri lnminis
0. Tuos salva famnlos,
Monstra tuis famulK
Auxiliare subrlif
0 Bernhartifc
< * Berohardc.
4. Meutes nostras erige
10. Ministrautcm tilium,
Ad solem iustitiae,
Propinantem spirirmn
0 Bemharde.
uis patrra lumimim,
6. Gaude, paUT.inelyte,
Qui cubaa ud tnendie,
0 Benihardc.
0 Bernhanlc.
11. Quod noii videt oculus,
Quod non fatnr liomi
Sponso iuuctus firmiter
Kt inseparabiliier,
0 Beranarde.
Tuua gustal aplritus,
0 Bernbard
12, Auioris pelagti
Absorptus maximo
7. Coeli gaudetj euria
Paiisas pcrpetuu,
1 >c tua praesentia,
0 Bernharde.
0 Bcrnlnirde.
13, lam dicit sj>iii l u>T
8. Chorusque angelicus
Ut a kborilms
Circumdat te splcndidus,
Quiescas amplius,
0 Bernharde.
0 Bernharde.
a, TexL Monc No. 946 (8, 232) atut: /A tu Licht • /o&rfc R
cfrr Melodie (A), — Daniel H, 242 e Miss. Frisingcnsi 1487 (B), -
•m Cod. 8. Galf. No. 546 (Brander).
I>. Lesartcn. 1, 1. Rernarde B.
— |, fehh B. — lt. — 7, 1.
<i,jiulent A, gaudct Mone. — 8, 2. Circumdet A, circumdnt b - 9. fehlt A.
— 11, 1. vidit Mone. — 11, 2. homiuibiis Daniel.
520. Dc assumj
fttftiffiot HW.
L Ad supcrna suspirantcs,
Goneofs oorde, verb
In actiTitu luee slantes
Veste fulget redimita
luvoccmus iubilo:
Qemma multipharia.
Dbi pliadcs nticantes
5. Hunc Sardittfl dat cernuum,
Igae lucent exoltantea
Topazius pacificum,
lutiucntc rutilo.
Smaragdoa castum pr
2. Voiuntatis unituti*
Carbunculus igniferum,
luneti distant claritate,
Sapbyrus pandit BObriut
Qui parea in gaudio:
laspis tidelcm iudkat.
lu aeterni tirmitatc
6. Liuruiius lar-iiluurn,
Firoianienti fixi late
Aehates prodit placidum,
Diftunduntur radio*
Pudicum Amelystus:
3. Viruin dissiparis arcturi
Chrystditus mmrijjenun,
Oator boni veri puri
niivrhiims dulciduK
Brriiardmu cxiiuiutii :
Constantiin et Bfrillus.
usummati trausituri
7. His auro clansis ^emmulis
ursu permansuri
Patrum sculptis vocab
Voeat ad tripudium.
logredicitt tn templtnu !
4. Verus liic Israelita,
ln vitat tintiualmlis,
rus et Aarouita
Ut charitatis vinculis
Pro virtute varia :
Trahamttr ad exemplum.
— 362 —
8. 0 Bernarde, forma morum
Lapidum ignitorum
Iam locatus in medio:
Text. Miss. Colon. 1504. f.
Insta Patri, qui cunctorum
Guram gerit, ut suorum
Locemur in predio.
346.
521. De s. Blasio episcopo et imrtyre.
(Geb. zu Sebaste, jetzt Siwas in Armenien, gest. 316, verehrt 3. Febr.)
(Auctor cst Notker Balbulus.)
1. 0 Blasi, dilecte regi regum summo
2. Et cunctis angelorum choris laudabilis,
3. Te coeli, terra, mare, laudent et sydera,
4. Sol, luna et cuncta creata,
5. Aquarum cursus et pisces.
6. Te sanctus Dei filius confortavit et ornavit,
7. Cum carnifices undique lacerarent membra tua.
8. Qui nomen eius laetus non negas dira passus atque poenas
9. Presidcm despexisti et omne ornamentum terrestrium.
10. Te Deus coelitus in deserto pavit cibo,
11. Et feras nutibus tuis domans, sancte Blasi,
12. Yiduae lacrimanti misertus reddidisti natum suum.
13. Varia post haec signa et multa praebes pius debilibus.
14. Nos omnes precibus devotis obsecramus,
15. Ut nobis veniam implores tua prece,
16. Et finis noster habeat
17. Beatam una requiem cum beatis.
Text. Morel No. 868. S. 211 aus: Hs. vonBheinau No.71. 11—12. Jahrk
und No. 14. Bl. 48. 13—14. Jahrh. — Steht auch im Cod. S. Gall. 646 (Bran-
der), woram Daniel V, 50 den Anfang hat.
522. De s. Blasio.
1. Sanctorum vita, virtus, gloria,
summi patris hostia,
suscipe, Christe, tuorum car-
mina.
2. Pietate propitia
mundi solvisti debita,
factus tuis ex gratia
via, veritas, vita.
Ignem mittens terrigenis
unguine sacri pneumatis
invictos post te milites
attraxisti martyres.
3. Qui mundi devicto principe
stolas laverunt agni sanguine,
Atque triumphantes superam
insederunt cum palma regiam.
4. De quorum collegio
mortis clarus poterio
iubilando nunc dulcissime
sabbatizas, Blasi sanctissime.
Catenis, carceribus,
fustibus et pectinibus
probatus, ut aurum fornace,
victor coeli coruscas in arce.
5. Hinc flumine mersus
atque capite obtruncatus
angulari es lapide coronatus.
Sic in coelis iunctus
illis ignitis lapidibus
fulges, praesul atque martyr,
ornatius.
— 363 —
Quo nun< -ensibus
tuis fnstantes laudibus
Post metam vitae lahilis
tibi iungarnur in coelis.
523. De s. Blasio.
6,
Nunc ergo paciferae
jwymae,
solve captivos Babylonia*.*.
Tuo nos auxilio
educ de exilio
felici felix gaudinionio ;
a. Text. Mone No. 855 (3» 238) aus: Hs. eu Gratz - J.ihrh. mit
\frumen (A). Hs. su 8, Peter in Sahhura IX. Vk Juhrh. \Wi - \,24l
«t dm T«ot am Mone.
b. i««ar<f«. 2, 1. praecipua B. — 2, 2. solv. qui deb. AB. — 2t 7. potta
I. — 4, 1. In quor, A. — 4, 2, potirio B, — 4, 3, dulcisone B. — 4, 4. sali-
latlxana A. — 4, 6. et fehlt AB. — 4, 7. in foi n. AB. — 5, 4. Ilic A. —
AB. — 0, 4. Quo noa A. — 7T 1. Quorum voco B,
c. Jicmerk. Uehcr das Wnjthmixhe ctc. spricht Bartsch & S& &s, 73,3.
1. Iocondare pjebs fidelis,
Iocundatur tam in coeiia
( hristi martyr Blasius,
2. Cultor verus verae legis,
cis imnua, forma gregis,
1 1 1 athleta summi regifl
Bignifer egregius:
Mnlit/inac iu>n ignaiHJB
Dogma docet magis claruni
Pater Deus, animarum
Curam dans uherius.
.•aadratura funelat pectus,
Nc lahesrat nspiain,
1'ius prudens fortis rectus
us dat eoristantiain,
l t firovidit ergo Deoa
Sollta tk-mentia,
Pit antifites Sebasteus,
Omni plenus gratia.
I. Tortor rapax quaerit eum,
1 t negare cogat Deum,
trucidet quasi reum.
Cerncns mentem non nnitari,
Primo luhet flagellari,
Dure post haec rarcerari.
fc Solvit a spina puenuu
Oogit ct lupum cffcnim
Reportere
Porcom raptum pnuperculae.
Te;rt Mone No. BSB (3, 237)
Eius edoctae studio
Deoe norunt ludibrio
Pessundaw
Septenae niulierculac
Pugnat fortis coutra fortein
Agnus lupo fortior;
Poenai calcat, spernit mortem
Inter damna laetior.
Pacteu hunc carpit fcrrcus,
Ilumor huic servit aqtieus,
Idolatra submcrgitur.
Cambit vitam sub gladio,
Hiuo dotatur filio,
Coelum laetus ingreditur4
i roartyr o beate,
Tihi melos psalliii
Da, ne Benaremur a te,
Toto corde petimi
Tu patronus atque totOl
Hac valle miscn
defensor et adtntor
Psallentis familiar,
Ut a tetris Hberari
Tartari sup|iliciis
Paradiai sooari
Mereamur gaudiis.
QcMChricbi
Jahrh, m ihe, — Daniel Vt 240 hat den IVj?
— 364 —
b. Lr.arten. 1, 2, Iocundettir Bs< — 9T L. liberati B$. — 9,2.
tareis E
c. Bemtrk Utbet das Ithythnmche etc. spricht BarUch
524. De s. Bhisio.
Pastor bone et patronc
Lupus ut astutus
et nofitra gloria.
Ne submergat infa
Nostrafl preoea offer Christo
Polo siue dolo
Sumrao regi gloriae,
Eteddat piie uge]
Tcxt. Mone No. 854 (8, 238) hrirhrtntt Zusdtsen eu tinem
buch dtB
luhrh. wu Karlsruhc.
525, De & Blasio.
Victori Blask laudes immolant inroiani,
Agims sequens pastorem more pascali,
IVaesul binis ctun pucris cst immolatus.
Mora a vita fiectitur speciall duello etc.
i^32. nIn dcn geschriebenen m Jf«
des 15* Jahrh. «N Karhruhe steht aus gUichrr Zcit eirte Sequenz anf (
Bb so anfa/ujt" Mone.
526i De s. Bouaventura episeoi)0.
H Bagnarea %n ItaUcn, gcst, li. t, verehrt 14
i L&uda Byon hunc minorem
Dum nil cupitpi
Fratrem magnumquo doctorem
Timet, sperat et ad i
In hyiunis et canticis:
Tota mente projw
Huic honorem tex @t plaude,
Meditatur, gemit, ploi
Rpeciali namquc laude
Scribit, docet, D
Dlgnum essc noveria.
Die noctu vigilac
2. Se a cunctis scrvans inalis
Sacranienti pars Ofl iotra
Bene vivens speeialis
Eiua peuitua ignorat
Lux et doctor ordinia:
Illud ui un,
Fit minister generalis
6. lo favilhun est red
Praesul atquc cardin
Garo eius in<
Suis dignis nieritis.
Sola lingua n
3. Plenus tide, charitate,
ij.ua dum vixit 1
Spc et omni probitate
Semper fecit famulatuo
Sanctae vitac speculum :
Mens in eoelis i
Ad ovile vir insignis
7. Ubi digne praemiatar^
Ovcs signis ct doctrinis
Nam a Christo coron
Reduxit doininicum.
Honore et glon
4. Mundum sibi crucitixum
Fruiturque cum beatis
Et se mundo coelis fixuui
Visione Trinitatis
Cor babere comprobat:
Per aeterna saecula.
— 365 —
8. Pastor bone, flos minorum,
Via vitae es cunctorum
Doctor dogmatum. verorum
Fac per tua mcrita :
a. Text. Miss. fratr. Taris. 1520.
b. Lesart. 6, 1. Ist tcol rcducta zu lesen.
Ut carnali qua gravamur
Compede sic absolvamur,
Ut soluti transferamur
Ad coeli palatia. Amen.
527. De s. Butuido marlyre.
(Geb. zu Sudermannland in Schweden, lebte im Anfangc dcs l'J. Jahrh.
am J8. Juli. — S. noch No. 789.)
1.
rerehrt
Coeli chorus esto gaudens,
Collaetare simul plaudens
Concio fidclium :
Noc iustus, vir perfectus,
Deo placens et dilectus
Pausat post diluvium.
Super Syon sanctum moutem
Deitatis gustans fontem
Implet desiderium:
Ad aeterna iam ascendit
Enoch, David apprehendit
Honoris fastigium.
Hic convertit peccatores
Ab eiTore, sanctos mores
Docet, salvans animas :
In radice caritatis
Onus laxat paupertatis
Spargens eleemosynas.
Non est dolor neque luctus,
Ubi dulces metis fructus
Laborans agricola :
Qui cum Christo gloriatur,
Angelis associatur
Gloriosus incola.
Rcx benigne, Iesu bone,
Nos Botuidi fac coronae
Fieri participes:
Ut superuae civitatis
Exaltemus cum beatis
Perenues participes.
a. Text. Daniel V, 280 ex Miss. Strengensi (Lubecae 1487), Ecclesiologist
XCVIII. Oct. 1853. p. 354.
b. Lesarten. 2, 5. In Missali Upsaliensi (1513): Ad aeterna iam ascendit
Martyr laetus apprehendit.
528. De s. Burchardo episcopo.
(Geb. in England, vom hl. Bonifacius 741 zum Bischof von Wurzburg geweiht,
gest. 9. Febr. 752, verehrt 14. Okt.)
1. Psallat lacte orbis coetus sacrata fide repletus,
Fulsit ex quo praesul iste tibi, Christe, voto laetus.
2. Spe mercedis tantae sedis culmen sumpsit pastoralis oneris,
In qua rite sanctae vitae exemplar duxit sacrati numinis.
3. 0 miranda virtus Ghristi, quae Burchardum iubet sisti
Praesulatus statione sic prophetico sermone.
4. Hunc vir Dei contemplatus Bonifacius et sic fatur:
Virum contubernialem misit nobis Deus talem.
5. A quo ovile subtile in Herbipolensi urbe
Hunc sic regi et subegi debet catholicae turbae.
6. Nobis datus hic praelatus, viam vitae capit rite veram nobis in-
staurare,
Et cunctorum vitiorum per virtutum scutum tutum onus grave
sublevare.
- 366 —
7. Sic Kiliauus plantavit id, quod Burchardus rigavit, Deus incremen-
tum dedit.
Kn sic a vinca Christi propulso errore prisci labrusca moeroris cedit,
8. Per hos Chi istique cultores exstirpati sunt errores et virtutum gigni
tiorcs vinea domini.
In quorum sacrata cultura divina adiecta cura medicina daturpun
salutis homini.
0. Sane plane dccautare cytharam . . . laxare huic patrono meriti deert
immensi.
Glangc, pangc ac hymniza, gaude, plaude, simphoniza cohors ckri
in urhe Herbipolensi.
10. Oiuui laude namque dignus fulsit pater hic benignus de mundibmia
turl)ine ereptus,
Pio vultu aegros pavit et sic mundum superavit, regnum vitae hodie
est adeptus.
11. Ubi sapit mellifluum atque sonat dulcifluum seraphicumque ea-
phonos
Superis nos consortibus angelicis cohortibus prece iungat hic p*-
tronus.
12. Da Burcharde, ut non tarde curramus in studio,
Sed infessi nosque coelesti applicemur bravio.
i\. Text. Miss. Herbipolense 1511, in der Paulin. Bibliothek zu MtouUr.
— Daniul II, 195 hat die 1. Zeile aus dem Miss. Pataviense.
I). Lesarten. 9. Nach cytheram steht ein unleserliches Wort.
529. De s. Cassiano martyre.
(Gest. am 3. Dez. 286, verehrt am 3. Dez.)
Immortali trauslatus emicat memoria Cassianus etc.
Tcxt. Diesc Zeile hat Daniel V, 167 e Cod. S. Gall. No. 546 (Brander).
530. JDe s. Casiore presbyt.
(Gcst. um das J. 35l} rcrehrt am 13. Febr.)
3. Cardonum vir virgo pudcns
Intras eremique prudens
Cultor ovans latebras etc.
1. Auctum Maxiniine virum
Fama virtuteque mirum
Provchis ordinibus.
2. Fit divinis sociatus,
Praeco Dei verbi gratus,
Via luxque tenebris.
Text. Dauicl V, 215. Fragmentum fcequentiac. Broweri Antiquit. Treris.
1. p. 236.
531. De s. Castore.
1. Quod inventum est translatum
Iu hoc templum consecratum
Quondam Paulino dicatum
Cunctis venerabile.
2. Genti cuius mens benigna
Offert Deo vota digna,
Per diversa patent signa
Dei mirabilia.
— 367 —
3. Nani origo bouitatis
Fous divinae maiestatis
Aegris saepe sospitatis
Hic dat beneficia.
4. Nave salem deferente,
Et Mosellam ascendente
Servo Dei sal petente
Negatur munusculum.
Text. Daniel V, 245. Fragmentuin
Broweri Antiquit. Trevir. I. p. 236.
5. Insurgit tempestas fortis,
Viget omnis metus mortis ;
Hic vim dirae fugat sortis
Per crucis signaculum.
G. 0 tam felix eremita,
In valle doloris sita,
Ab hac vita nos invita
Ad aeterna gaudia.
Sequentiae in translatione s. Castoris.
532. De s. Celso martyrc.
(Geb. in Trier, gest. in Mailand im J. 68, verehrt am 28. JuK.)
1. Sancto Celso canat praedulciter nostra catervula,
2. Ac praecelsa eius depromat merita.
3. Hunc licet sola nunc foveat urbs Treverica,
4. Tamen devota ecclesia concinit tota.
5. Hic mundi vana tempsit et acta probrosa,
6. Praeclara vita fulsit et Israbelita.
7. Quam late iam patent eius verenda nierita,
8. Inaudita rerum inaudita miracula.
9. Cuius annua devoti colimus nunc soliempnia.
10. Qui deposita carnis sarcinula
11. Scandit ad aethra, qua regnat felix per saecla.
a. Text. Mone No. 864 (3, 247) aus: Hs. zuTrier, StadtbibUothek No. 1285.
11. Jahrh. mit der Melodie.
b. Lesarten. 1. nostra lasst M. aus und sctzt caterva. — 8. So die Hs.
Mone hat Prodita per rer. — 11. So die Hs. Mone hat aeth. quo regu. per.
c. Bemerk. Ueber das Bhythmische etc. spricht Bartsch S. 17. 31. 41. 61.
96. 135. 136.
533. De s. Christophoro nuirtyre.
(Stammte aus Palastina, starb im J. 250, wird verehrt am 2T. Jtdi.)
Invictum Christi militem
Collaudemus Christophorum,
Qui triumphum per nobilem
Supcravit diabolum.
Ad aquas prius fluvii
Christi servus resederat,
Per quem multos spc praemii
Propter Dcum transtulcrat.
Text.
Natus puer ex virgine
Dum ab eo transvehitur,
Deus ferri ab homine
Signis multis cognoscitur etc.
Daniel II, 206 hat diese 3 Strophen aus: Miss. Numburg. 1517.
r».
— 368 —
531. J)e smictis Iusto vt Clcmente confessoribus.
(iloriam aeterni Patris in sanctis suis veueramur omnes sonoris voci-
luis concordautes.
Q.ui regnans in coelis sanctorum splcudor est mirabilis.
Cuius gratia faex haeretica procul recessit a Tuscia.
4. Vrbs Anconia Christo credula iit per sanctorum suffragia.
5. Vandalica gcns Christi populum praeoccupans cinxit per circulum,
o'. Tt subditum vulgus catholicum perimcret famis per interitum.
7. Sed ad Cliristuin Clemens et Iustus profusis prccibus, flexis terrae
genibus,
s. Poscunt sibi panis et tibi per Dei gratiam exhiberi copiam.
<). Diilugiunt hostcs te, Christc, scntientes sanctis assistere in omni
afflictione.
10. Anconiae cives in tide persistcntes Deum glorificant, qoi salvatinsc
sper.mles.
11. Post hoc locum non longe extra urbis moenia emundantes serpentes
fugant et daenionia.
12. Ibi ieiuniis iustantes operibus bonis inhaerentes Deo placitas uno
momento reddunt animas.
13. II oriiiii suifragiis iuvemur, ut in coelis iugiter laetemur couiuncti
Doniino, finito mundi huius termino.
14. Quod ipse nobis concedat, qui vivit et regnat.
Tcxt. Miss. Mogimt. 1507.
535. De s. Clemente papae et martyre.
(Gcb. su Rom, Papat seit 92, yest. ums J. 101, verehrt am 23. Nov.)
1. Christi martyris colamus festa Clementis,
2. Qui hunc diein passione propria fecit sollemnem
3. Atque nobis vcnerandum tribuit esse colendum.
1. Hic primum philosophiae artibus claruit in hoc mundo atque saeculi
studiis erat intentus.
5. Et post haec apostolici dogmatis degustavit fluenta, meruerat eccle-
siae coniungi sacrae.
6. Cui donavit Petrus apostolus hanc potestatem,
7. Ut illum scquens regat ecclesiam, dimittens culpam.
3. Qui tunc accepta potestate data post eius vitam iam sibi commissam
rexerat ecclesiam,
9. Districte ligans, quos cognovit reos, magis assuetus, qui ligati erant,
clementer absolvere.
10. Interim dum Christi crevit religio sub ipso,
11. E nutu Dei pertulit martyrium pro Christo,
12. Queni manus impia mersit in mare,
13. Obviabant ei angeli Dei parantes mansionem,
14. Ut iter sit credenti populo venicndi.
15. Qui illis subvenisti, nunc miserere nostri,
16. 0 Clemens, nobis sis clemens.
— 369 —
a Text Mone No, 871 (3, 252) aus: Hs. $u St. Gallen No.546 (Brander).
262* 15. Jahrh. mii der M< ri dcm Beifilgen: seqnentia b. Notkeri. —
aniel Vt 122 am ders. flf.
b, Lesarten. 10. christiana Hs., gegcn das Straphetmass. Mone. — 11.
Jit H$*i yegen die Metrik. Mone.
c. Bcmcrk. Ueber tftM Jth>/thmische ctc. spricht Bartsch S. 21. 26. 45. 68.
l 100. 109.
536. De s. Clemmte Romano.
1. Hanc dieculani orbi cuncto colendam
2. Atque festiwun agxoinlbufl an^elomm
5. Saticti Cleinentis praeconio celebri veneremur.
i. Queni Dei fccit prudentia praesuleni sedis apostolicae.
x Hic gemma antistitum atqtie decus omniuni per orbis circulum doctor
elariis fulserat
3. Post multa captus ostcnsa signorum
T. Ait praeoepto caesaris: exul transniissus,
}. Plonbufl captivia illic optatam confert solamen.
). Agnus bic monstratus vividi fontis praebet fiuenta.
X Tandcm sanctissiuiuni submergunt martyris ponto corpits, flatu
sidcra petcnte.
1. Assunt angelici structores, marmoreque templo sacrum collocunt
thesaurum.
2. Quod annuis fluctibus cetlit nrnre tumidis.
3. Et iter commodat accurreuti populo.
1. Tu modo nos tuo supplicatu valido
S, Tnrhidis secli de procellis rapias,
j. 0 Clemens sancte clenientcr.
l Mibs. Prag. 1507, Dit Abschrift verdanke ich H. Hasak. — Daniel
. 17t> hat daraus dit 1. Zeilc.
537. De s. Colomanno martt/re.
in Scfwtttandj gest. M Stockerau an dcr Ihmau 1012, rcrchrt 13. Okt.)
L Laetabundus fidclis in coelis coetus iocundetur,
1. Totus mundus ?olcnler decenter laetus moduletnr
"loinanui variam pugnam, et victoriam grandiosam.
1. Qui relinquens Scotiam, casu venit Austriam fructuosam.
i Explorator creditur, flagris diris caeditur Christi Miles.
3. Serram addunt eruribus, cum tonnentis pluribtis, hostes vides.
r. Suffn teo Golomannus laqueo, viret restis.
illn Qocens vitin, fruitur BQSpendio Dei Teetis.
lultainlus ohtieuit, innocens oecubuit,
). Suuin non aperuit os ut agims,
l. Cohaerens eonstantiae, non cedit iniuriae.
h Domum subit gloriae Martyr nia^nus.
% Pj lesn, libera ab esu iufernalis nos tyranui,
i. E1 ad Sabbatorum Sabbatum, polorum prece p€raUC ('olomanni.
Kihrtin, BtqneoMb. 24
— 370 —
a. Text. Daniel II, 192 ex Act. SancL Oct. Tom. m. p. 858: „Ea binii
Missal. Mellic. saec. XV. mss. et PasBaviensilms excnsia aaec XVL"
1). Bemerk. Der rorstehende Text ist aus Daniel. Die Sequenz itt em
Nachahmung von No. 13 und nach dieser sind die Verse mu ordnen.
538. De s. Cdlomaniw.
5.
6.
1 . Coelestis te laudat chorea,
Christe, piorum exultatio vera,
Huic consonans ecclesia
Applaudat iubilatione festiva.
2. Offert nam dics annua
Votiva piis gaudia
Per beati Colomanni sollemnia.
3. Laudanda cuius merita
Aegris praestant remedia,
Cunctis pie petentibus fidelia.
4. 0 qualis viri sancti innocentia,
Qui mundi sprevit laeta vel no-
centia!
a. Text. Mone No. 873 (3, 254)' aus:
15. Jahrh. (A). Pcz: Scriptor. rer. austr.
Sanct. Oct. 6. p. 353.
b. Lcsarten. 1, 4. Applaudit B. — 4, 4. heros B. — 6, 1. At dum saq.
B. — 6, 1. coelo gloriatur B.
c. Bemerk. Ueber das Bhythmische etc. spricht BartBch 8. 31. 77.79.
05. 134.
Mitis et humilis Iesu sequipedi
Clarus heres fit Iherosolymipeti
Actu sequitur domini vestigia,
Patibulo petit poli fastigia,
Nec fecit proximo suo obprobrit,
Perpessus multa supphcii ge-
nera.
Nunc victrici iu coelo coronatur
laurea,
Ut servulis dona obtineat ae-
therea,
Summo regi fundat oramina,
Cui laus sit, decus et gloria.
Us. zu S. Paul in Karnten No. 48.
1, 104 (B) und daraus in den Act.
539. De s. Columbano abbate.
(Oeb. in Irland, gest. im Kloster zu Bobio an der Trehia am 21. Nov. 6fy
verehrt am 22. Okt.)
(Auctor est Ekkehardus I.)
1 . A solis occasu usque ad cxortum
2. Est cunctis nomen tuum, Deus, laudabile,
3. Qui inde novum solem raittis mira lege,
4. Qui lustret orbem radiis et foetu terras vegetet.
5. Hic Columbanus nomine columbinae vitae fuit,
6. Dignus habere Spiritus sancti pignus in hac vita.
7. Hic terram cum Abraham reliquit et cognatos propter Deum.
8. Hic cum Iohanne regis incestum increpare non metuit.
9. Huic pastum dat Deus in dcserto cum Moyse.
10. Huic coelum obscqui est paratum cum Iosue.
11. Hic feras mansuefacit et corvos ut Helias et Danihel.
12. Hic persecutiones cum apostolis Christi perpetitur.
13. Huic ipse veritatis hostis nutu Dei
14. Testatur, quod hic veritatis cultor foret.
15. Nos ergo te deposcimus, beate, quo nos domino tu commendes.
— 371 —
a, Text. San-Marle: Walther von Aquitanien. Magdehurg 1853, S. 171
Cod. S. Gall. No, 381 (646). p. 473. saec, X, (A). — Schubiger No. 43 ex
dem Cod. (B). — Mone No. 875 (3, 966) ftifft; Sf. su Mitnchen, Chn. 14322.
38. 12. Jahrh, mit Neumen {C) — Daniel II, 28 hat die 1. Zeile aus: CoddL
ion. 5. saee. XI. Mon. 6. saec. XI. und Vt 121 e Cod S. Oall. No.546 undPez
)). — Stehtauchin: Hs. tu BheinauNo.l. Hs. tu Einsiedeln No. 121 aus dem
Jaltrh. und No. 113. 114 aus dem 12. Jahrh.
h. Lesarten. 4. fotu AC. — 8, iucertum A (Druckf.). — 10. niansuefecit
EUas et Daniel. Schub. — 13. persecutionem D. Mone. — 16. ergo te te
osc. AD, — ut noa. Mone, — commendas D.
c. Bemerk. Ueber das Bhtfthmische etc> spricht Bartsch S> 11. 29.47,48.
56. $0. 82. 84. 87, 97. 110.
540. De $. Constantio episcopo et martyre.
(War Bischof in Perugia in Italien% verehrt 29. Jan.)
1. Christo, regi regum virgo canat ccclesia,
2. Qucni voce praeeelsa laudant in coelis angelorum agmina
3. Aeternaque dignum proclamant sine cessatione gloria.
4. Hic suasu serpentis seducti miseratus homiuis,
5. Vt sponsus procedens utero praeelectae virginis,
6. Agnus innocens et sine macula, traditur et ligno crucis affixua
moritur.
7. Vitae gaudia reparat primitus oblita conscriptis morti legis chiro-
grapfao.
8. Assumtae carnis trabeam suscitans,
Angelus, magni dictus eonsilii, tartara diruit,
10. Principis iura nefandi lninuit,
11. Natura consors patris uunc dexterae
12. Nobiii ditat spiritus munere,
13. Arida gentium pcctora nova rorando gratia.
14. Tanti numinis dignatio, tuum martyrem Constantium invisens, Chri-
stus, coelestium reddidit choris virtutum, clemente unctione
proximum.
15. Mentis igitur serenitas nostrae personat magnalia, quae te praedicant
mirabilem omnibus sanctis, natali applaudens tyronis exiniii.
16. Idem saeculi versutias calce repudians, ardenter optato fruitur in-
convulse bravio.
17. Huius meritis patrantibus tibi faostiam, peccatis mundatos, placi-
turam, Iesu, perficias,
18. Beatorum festis perhennibus uos aptando.
Text. Morcl No. 383. S. 218 atts: Hs. su St. Galten No. 546 (Branderj
mit der Nebenschrift: „De 8. Constantio, patrono nostro Sequentia, Credo quod
kkehardi maioris." Die Sequens auf den wenig bekannten HeUigcn mag
aus Riickstcht auf den Dichtcr hier ein PMtschen Jinden." MoreL
541, De s. Corbiniano episcopo.
(Gcb. ftt Chartres bei Parisf gest, 8. Sept. 730, verehrt am 3. Sept)
Deus deorum vera sanctorum confessorum gloria tuorum etc.
Text Diese Zeile hat Daniel II, 139 e Miss. Patav. 1491.
24*
— 372 —
542. In festmtaic ss. (Josmae et Damiani martyrurn.
n Brudcr stammten au»
% tcaren Aerjste und starben flb
BUrfyrtr §m J. 303,
rerc/ift am 27. Sept.)
L Cordis, oris symphonia
3. Victi, tortit carcerati,
Triuiupliantein sub Lycia
Cracifixi, lapidati,
Cosmae et Damiani pia
Sagittati, cruciati
Pangamus praeconia :
tormenta varia:
Quonini vita ^loriosa
Ignem, aquam transierunt,
Pngna fortifl et famosa
Ferro mortena pertulerunt,
Mors felix et preciusu
Dulce mori sic duxerunt
Sublimis victoria.
Pro cuelesti gloria.
2. ArtG docti iucdieinae
4. 0 vernantes coeli flon
Dono gratiae divinae
Rosis rubicuudio
Sanitati repeutinae
Inclyti propugnatin
Languidos restituuut :
Fidei catholicae.
Aegrum curant et ohsessum
Optimates honorati,
Gratis dant gratis concessura,
Laureati, purpurati,
Caeeis visum, claudis gressum,
Nostri sitis advocati
Sunlis opcm tribuunt.
Coram sumiuo iudi<
Vext. Daniel II, 234 e Miss. Mindensi 1513.
b. Lesartett. 2, 3, repctinae. Dmi
U (Druckf.)
543. In festo ss. Cyriaci et sociorum.
(Btarb mit Largm und Smaragdus m
\ Bom ah Mariyrer im J. 303, verehri
am #.
Aug.)
L Dc torrente passionis
5. Socios iu passiuue
Bibena veri Salomooia
Consolatur spe coronae
Ad rcclinatorum :
Spondens pro martyrio :
Christi transiit ad heta,
0 mens tendcns ad superna,
Triiunphali vita spn
0 sal terrac, o lucerna
Pcr cruoris pretium.
Lucens uon sub modio !
2. Gradus hic purpurcus,
6. Ad tribunal trahitur
Quo volavit roscus
Et damnare cogitur
Cyriaci aniinus:
Oultum Dei penitus:
Ubi de virtutibus
Sed rcsponsum docuit,
In vittui ilms
Quo succensus fcrbuit
Rt bcatis meatm
Ignis sui spiritus.
3. Hic cst illc Cyriacus,
7. Super caput sancti viri
Quein infcrni trcmit lacus
Trux pracscs ardorifl miri
cuni tortoribus :
Picem iubct fundere:
Dum ad uuam iussionis
Bed videtur hoc tomientuiu,
Vocem dux proditionis
Quasi suavc sit unguentiun,
Fugit de corporibus.
Ardorem restinguere.
4. Scit hoc Diocletiani
8. Tortor videns nec sic iiccti
Nata, quam hostis immani
i vnaeum iubet plecti
Solyit tle tyranuidc :
Capitis sententia :
Filfam rcgis Persarum
Et sic, odor suavitatis
Yobiam a tenebniruui
Deo factus, cum Bcatis
Libcravit praesidr.
Coeli tenct atria.
— 373 —
Ave, martyr gloriose,
Ave, sidus aurcuiu,
Avc, flos perennis rosae
(ierniinansque lUium!
pro
a. Tc llQ p. 161
den Text aua Neate.
1». Lesarten. 4, 0. Liber aine
pracsens. N.
10. Id hae valle peregr
Coufer tuis precibus,
Ne retardet culpae spina
Noa a dextris gressibus,
Sed poet earnis velamina,
Delecta gibbi sarcina,
Iungamur coelestibus. Amen.
e Mias. Verdcnsi cirea a. 1500, — Dunifi) V, 291
sensu perside. N. — 7, 2. praeaos dcdi
544. lh s. Ihmderio episcepo H mnttifrc,
(Qth. Hl 'Irr Qtgmd 90* Antun in Franknich, gcst. 67?, rrrrhrt cm && MatJ
(Auctor est Notkcr Balliulus, aliis Ekkehardus 1L)
1. Suitiinis eouatibus nunc Deo nostro modulomur seduli ob militis eius
merita,
2. Cuius almus spiritus kodie victis malignis hostibus iidraverut eoeli
secrcta.
3. Hinc gaudet churus inclytus martynun occunit et coetus sanctorum
laurcatus pontificum ez socia laeti corona,
4. Scd clolet eiusdem tunc ecclesia tanti patris ad tentpus cara defmu-
data pracsentia, cuius erat regui ennscia.
15. Hte Desiderius vocatus desideriorum acternorum repletus fuit atque
pracditus omni gratia.
6. Iluius ab ipsis cunularuni primordiifl vita saeris Christi doctrinae
monitis adhaeserat iuvictissimii.
7. Hic pracsulis regimen tcuens, non passus lupanar existere ihleles, ut
Helias Iezabelis sie moediae tulit odia
8. Veritatis et idem testis iniusto malignae mulieris furore patiens
exilia fulsit ibi per miracula.
9. Sed nulla miserorum astutia devictus sacratum proposituiu sive de-
bita dercliquit monita.
10. Plus et eligens morteiu quara fovcrc peccantem eapitis per vulnera
mercatus erat sacra coeli culmiua.
11. PW ecrtameu plebiuin Lugdunensium atqueVienncnsium i»ro san<
simi corporis gleba.
12. Sed, quae semper fuerat victrix patule, gaudct Vieutia fraude istic
vincere felicissiiua.
18. Iluius sacris festis, tuDcus omiiiimi splendor atquegloria sanctorum,
nostra dele crimina,
14» lTt possimus tibi placere laudibus debitis, ut tua nobis, Christe, scin-
pcr donet gratia,
1"». Spiritus tui pracsente virtute sanctu.
a. Text. Monc No. 833 (3, 2G4) au> No. 378.
'». rtttt drr 1/ >. Jahrh. Von Notkcr. No. 380. p. 251. 11. Jahrh.
Ub. hat nur dit eine abweichendt Lcsart hoc /tir ut li. IIs. das. No. 88L
p. 185. JL Jahrh. — Aus dem Cod. S. Gall. No. 640 (Brander) hat Daniel V, tf
b. Bemtrk. Ueher das Rhythmisch* etc. spricht Bartsch 8, 13. 77. 106.
23. 134.
- 374 —
545. De s. Dionysio episeqpo et martyre.
(Gcst. tu Paris um das J. 272, verehrt am 9. Okt.)
(Auctor habetor Notker Balbulus.)
1. Exultemus in ista fratres soleimiitate, gaudeat pariter omnis ecclesii.
2. Diem annuum colens, quo in coenobium Dionisius praesul magnificas
3. Gum Rustico et Eleutherio suis sociis
4. Martyrii corona spleiididus coelum petiit.
5. Hic Athenis quondam philosophus et Ariopagita dictus inter saos
extitit primus.
6. Sed istius primatus apiccm cunctamque gloriam mundi sprevit sancti
monitis Pauli,
7. A quo instructus atque baptismatis gratia lotus
8. Praesul et doctor plebi praeponitur Atheniensi,
9. Quam lucifer velut quidam radians omnibus exuit errorum tenebris
10. Ac dogmatis sacri lumen nuntiat patriae nec non et vicinis gentibus.
11. Post haec instinctus amore divino et a praesule apostolico
12. Visitat gentes procul habitantes et ferocia regna Galliae,
13. In quibus continuo praedicans ac plurimos hominum convertens ad
dominum
14. Postremo ab impiis capitur et pro Ghristi nomine cum sociis plectitur.
15. 0 quam felix Parisius civitas, qua tanti martyris sepulta noscuntor
ossa corporis.
16. Sed non minus Ratispona beata, quae nutu supero translata nunc
ossa tenet eadem.
17. Ergo iam utrumque populum nec non omnes adiuvamen tuum rite
quaerentes
18. Precious commenda sedulis summo regi venerande martyr o Dyonisi.
Text. Daniel II, 54 hat die 1. Zeile e God. Mon. 6. saec. XI. — Ausden-
selben f. 61. hat mir 27. Christ den vor&tchenden Text abgeschrieben.
546. De s. Dionysio.
(Auctor cst Adam de S. Yictore.)
Gaude prole Graecia
Glorietur Gallia
Patre Dionysio:
Exultet uberius
Felici Parisius
Illustris martyrio.
2. Speciali gaudio
Felix gaude concio
Martyrum praesentia:
Quorum patrociuio
Gaudet tota regio
Regni stat potentia.
3. Iuxta patrem positi
Bellatores inclyti
Dignisuntmemoria:
Sed istum praecipue
Recolit assidue
Regalis ecclesia.
4. Hic a summo praesule
Directus in Galliam
Non gentis incredulae
Veretur insaniam.
5. Gallorum amplius
Venerat Luteciam,
Quam tenebat subdolus
Hostis velut propriam.
6. Hic errorum cumulus,
Hic omnis spurcitia,
Hic infelix populus
Gaudens idolatria.
10,
Hic constructo Christi templn
bo docet i L|>lo
Docet et miraculis :
Turba credit, error cedit,
Fides crescit et clarescit
Nomen tanti praesulis.
Hic auditis tit itisanus
Immitis Domitianufl
Mittitque Sisinnium:
Qui pastorem animanim
Fide, vita, signis clarum
Tnih.it id siipplicium.
Iufliguutur seni poenae,
Flagrat carcer et catenie,
Catastaui, lectuni ferreum
estum vincit igneum.
Prece domat feras truces,
Sedat rogum, perfert erucGfl
Post clavos et patibulum
Translatus ad ergastulum.
Seniore celebrante
fifiaaam turba circumstante,
Christus adest eomitante
Coelesti frcquentia:
Bpecu clausum careeraH
Consolatnr, et ril
Pane dbat immortali
Coronandum gloria.
13. Prodit martyr conilicturus,
Sub securi stat sccurus,
Ferit lictor sicque victor
Consummatur gladio :
Sed cadaver mox crexit,
Truncus truncum caput vexit,
Quo ferente hoc direxit,
Angelorum concio,
Tam praeclara p;i
Repteat nos gaudio. Amen.
Text. Morel No. 390. & 221 am: Hynini, collectae, antiph* Paris. 1585
1). — Miss. fratr. Paris. 1520 \B). OichtOT. IV, 220 (C). — DtaU II, S7
ersten 3 Zeilenf ohne Angabe def (Juelk. Mone 3, 2G8 hat die ersten 3
?i7»u aus tiner Hs. dcs 11. JaJirh. ?u Fommernfelden bci Bamberg.
b. Lesartcn, 1, 4. Exultat A. — 2, 2. Gatidt: fd. A. — 2, 6. Tota gand.
A. — 3, 4. Sed illnm AC. — 7, 1. Adorabant A. — tt, 3. Curuscnt mii. ii
10, 2. Flagra C. Flagrant A. — 11, 2. Foedat A. Cedat B, aUe Schrei
Sedat. — 12, 3. Ad, Chr. C. — 12, 4, C. militia C. — 13, 1. Ferenie AB. —
fer, mox A. — 13, 8. A. Jegio C.
547. De s. Dionysio.
Vas eleetum gratiae etc.
Text Dietten Anfang hat Daniel V, 99 e Cod. B. GaJl. No.546 (Brander).
548. De s. Disibodo episcopo*
(Geb> in Mand, ge$t. um das J. 680 (nach Andem dem Diaibodenberg
tn dtr Iwyerisrhen Pfalz, vtrehrt am l8t
1. 0 praesul verae civitati.s, qui in teiuplo angularis lapidis IflMMtafl
in coclum in terra prostratus fuisti propter Dai
2. Tu peregrinus a seunne inuudi desideraMi exul ticri pmpter auimvm
3. 0 mons clausao mentis, tu assidue pulcrarn facieni aperuiati in
culo colunibae.
lu in abscouso latuisti inebriatus odore florum, per cancellos saneto-
ran einicans Deo,
5. O culmen iu clavibus coeli, quod propter perspicuam vitam lnumJuui
vendidisti,hoc certainen, alme confessor, semper babes in domirio.
6. In tua enim mente fons vivus clarissima luce purissimos
eduxit per viam saltr
7. Tu magna turris ante altare summi Dei et huius turris culmen obu
lnasti per fumum aromatum.
8. 0 Disibode, in tuo luroine per exempla puri soni membra niirifii
laudis aedificasti in duabus partibus per filium homini*.
9. In alto stas non erubescens ante Detun vivum et protegis viridi n
laudantes Deum ista voce.
10. 0 dulcis vita et o heata perseverentia, quae in hoc beato Diobc
gluriosum lumen semper aedificasti in coelesti Ierusalcm.
11. Nunc sit laus Deo in forma pulcrae tonsurae viriliter operante.
12. Et superni cives gaudeant <le liis, qui eofl hoc modo imitantur.
a. Tcxt. Mone No. 887 (3, 269) am: 2/s. zu Witsbadenf 12. Jahrh l
der Melodie. Steht am Schlutse der Werke der h. ffildcgard und ist ra
lich von ihr rerfasst Mone- — Daniel V, 272 hat den 1 Mono.
b. Bemcrk. & su Ko. 127.
(Geb. 1170 tu
549
Calarunga in
De s. BGminico mrnw
am 6. Aug.
Alt/:<istilien, gest
4. Aug.)
tm%
1 . In eoelesti hierarchia
Nova sonet harmonia,
Novo ducta canticu:
Cui concordet in hac via
Nostri chori metodia
Corigaudens Dominico.
2. Ex Aegypto vastitatis
Virum suae voluntatis
Vocat auetor saeculi :
In fiscella paupertatis
Flumen transit vanitatis
Pro salute populi.
3. Iu figura catuli
Praedicator saeculi
Mat ri praemonstratur :
Portans ore fifnlftlB
Ad anioris regulam
Populos hortatur.
4. Hic est novus legislator,
Hic Elyas aemulator
Et detestans crimina:
Vulpes dissipat Samsonis
Et in tuba Gedemiis
Hostis fugat agmina.
5. A defunctis revocatum
Matri vivum reddit natuui,
Vivcns adhuc corpore:
Signo crucis imber cedit,
Turba fratrum panem edit
Missum Dei munere.
6, Felix, per quem gaudia
Tota iam ecclesia
Suuiens exaltatur :
Orhem replet semine,
In coelorum agmine
Tandem collocatur.
7, lacet granuiu uccultatum
Sidus latet obumbratum,
Sed plasmator omnium
Ossa Ioseph pullulare,
Sidus iubet radiare
In salutem genttum*
8, 0 quam probat carnis flor
Omnem superans odorem
Tumuli fragrantia :
Aegrj curruut et curantur,
Caeci, claudi rcparantur
Virlutum frequentiu.
iJ. Laudes ergo Doiuinico
Personemufl miritico
Voce plei&a:
Clama petens suffragia,
Eius sequens vestigia
Plebs egena.
— 377
10. Sed tu, pater pie, bunc,
Pastor gregia et p&trone,
mper Bedula
a. ST«fc Mone No. 891 (3, 271)
14. Jahrh. mit der Mehdie (A).
156 hat den Tcjit am Mone. -
irandcr).
b, Lcsarteti. 1,1. ierardiin A.
lone f23 — 2, 3. actor B. —
fone. — 0» & COllocaift A. — 7, 3.
3. flagr- A. — 10, 4. thronum fur
Aputl curam summi re
Derelicti vkv-
Cotnmenda per Baecnla.
aus: B&, wm fi Jv/
- KSu. Mogunt. 1507 (B). — Daniel
6NU fiucA im Go<l. S. fialL No. 54G
— 1, 2. nnnonia A. — 1, i. bac vita.
3, 3. ]iraciunnstravit A. — 4, 2, Hel
plasuiorum A. — 7, 4. pullurare A. —
cur. icare hcsser. Mone.
Emmcrami) episccpo <t mnrtyre.
(Ueh. zu Poitou, gcst. 24. Bep$* $52t Mfdttl fa drr Mmnt$t IH&tott am
26, Scpt. ttndrrwfirts am 22. Sept.)
l. Landee Domixio nostra eoucinat arnionia
& Ac patris venerandi souet clara solemuia,
3. Quae Christus Emmeramiui meritis sacrat lueida.
i. 1'ictavis illum tulit ortu gravida,
■d Etadaspona mctit fiacm cupida,
Miem coetus in exeelso coeli colit laudc dcbita,
7. Quain ideui in terra consistens struxit arte sedula.
8. Nam benera pti luveuis caata fuit iufantia,
D. Quae cougruum poutificii pertulerat ad ctihuiua.
10. Ncc contentus gentia incolerc notae mocnia,
1 1. Begna procul pro Christi nomine petit extera
12. Et agmiua creatori tide quaereret voce daemonifl actu perdita.
13. Nee veritafl metuendae paator subirc plcbis lieel borrenda praelia.
i i. Postquam GaOiae reliquit fincs, mereuri hunc videre Qeraaaia,
15. Sed hac transita serenum deeus gaudcudo suscipit tellus Norica,
16. Ibi coactus munia capit pracdcstinata,
17. Atque pastoris sedulus frcqucntat ofiicia.
ls. Indc fcssus vcrbis et factis plebis Christo pnraiv- pectora
19. Bemetipsum invineibili Dei muniens sempcr ^ratia.
20. Sed cum suo atlilciae Ghristns optata decrcvisset dare praemiu,
21. Martyr Domini cupidura tinem per saneto aacer accepitfcertamiiui.
22. Qnem iam agmina inter aethcria luce praedituni poetelemnB, ut nostra
pius tcrgat criinina.
23. Cuius credimua aure benivola
i i N iiri et optineri, ut Christi protegamnr gratia
Nunc et per omne saeclum aevia.
u. T e.rt. Danicl Q, 5G hat die 1. Zcile aus dem Ood Uon. G. fiaec XI.
f. 27, worau# JL Christ mir dic gatue Seqw chriefan /
b. Lcsartcn. y. ChriBte Hs. — 20. Chmte lls.
— 878 —
551. De s. Emmeramo episcopo et martyre.
1. Gaudens ecdesia hanc dieculam venerando celebret atque canat altis
vocibus,
2. Qua beatus superi promeruit regna regis lucida Emerammos flatn
scandere.
3. Quem carne mater Pictavis gravida, civitatum Aquitaniae felicissim*
omnium, enixa est dulcem filium,
4. Qui ipso pueritiae tempore rerum quoque refutaverat transeuntium
gaudia, meditando iam coelestia.
5. Tum stola gloriae teguntur colla speciosa huic, et caput et corda
spiritalis unctio mox impleverat.
6. Quem suis ovibus pastorem pastor subrogarat, ne mansuetum ovile
circuiret callide lupi rabies.
7. Tunc instructo grege commisso accinxit vir sese alacriter studio dila-
tandi seniina fidei in campo sterili.
8. Hic peragrans loca iam plura et linquens ubique memoriam Ratis-
ponam venerat ad sedem regalem Noricae.
i). 0 quam gens fortunata, tali tunc peregrino ministrando terrea, qui
te pasceret spiritali copia.
10. Ipsc te confortavit fuso cruore suo et ornavit tumulo, nunc amplecti-
tur adiuvando sedulo.
11. Nam ad lectuin illius caeci lumine claro videre solent, vocem hauri-
unt surdi liquidam.
12. Restituto debiles ovant corpore, salit ut cervus claudus, daemoniacns
liber iubilat.
13. Laus ergo personet ab ore consono principum ac plebium pro tanto
medicinae gaudio,
14. Cunctique paritcr precemur dominum, quatinus concedere dignetur
nos potiri requie
15. Gum Emerammo iam coeli sede locato.
a. Text. Mone No. 907 (8, 289) aus: Hs. zu Munchen, Clm. 14845. f. 46.
12. Jahrh. mit Neumen (A). Hs. das. Clm. 14322. f. 32. mitNeumen, unterden
Sequenzen Notkers, 11. Jahrh. (B). Bie Hss. haben gewohnlich Emmerammo*
— Daniel II, 23 hat die 1. Zeile aus Cod. Mon. 5. saec. XI. und 6. saec XI.
V, 309 hat er den Text aus Mone.
b. Lesarten. 4. Qua . . tempora B. — 5. Cum . . cordi A. — 8. Sic B.
Radasponam B. — 12. claudii A.
c. Bemerk. Ueber das Bhythmische etc. spricht Bartsch S. 13. 123. 132.
552. Seqmntia dc ss. Gordiano et Epimacho martyribus.
(Epimachus starb ate Martyrer zu Alexandria im J. 250. Oordian wurdc mu
Rom im J. 362 enthauptet. Verehrung beider am 12. Mai.)
(Auctor est Notker Balbulua.)
1. Nos Gordiani atque Epimachi nobiles laureas
2. Excolentes, obsccremus eosdem, famulatus ut noster sit in conspectu
praesentatus Deitatis prece illorum,
3. Ut quod illis offerimus konori, per illorum deprecatus atqueinter-
ventus nosmet concilient Christo tonanti.
— 379 —
4. Hic est Gordianus, mundi quondam primas atque viearius, sub Iuli-
ano tyrauno Christianorum aucuj
Qui dives cum esset apud imperatorein et fultus gloria grandi prin-
npis revcra, ut eius vicem gereret,
Christi repentina mutatus pietate et charismatibus divinis piene imbu-
Deimi ampleetitur el tegem rcliquit.
Paulus apostolus ut olim spirans minis et caedis, duin studet eapere
cspi mcretur, ex persecutore verbi Mtttr factus.
Ilic Gordianua diun plebcni credentuni persequemlo fecit ascribi
mandpAudam, quod expugnavit pro iub passus moritur.
Etsapparem quem lmindanus habebut, iam diviuus atque coelestis
etorem sustinebat et ferocissimum iudicem.
10. Cum autem creator decerneret, suum athletam agonein terminarc h
labori tinem sanciret ituponere, sub ensi crudeli occubuit et per
ale tormentum reviviscens, vitam per niortcm se nunc lae-
tator adeptam.
tc omnes martyrem coelo frueutein commuui voce expostulemus,
ut ille et Epimacbus nos et huuc loeum fuvcant.
12. Dt, sicut unitas illos fidei et tuuiba socialis uexuit, sic simile suflra-
gium sentiamus amborum.
13. Odomine, qui hunc contulisti honorem tuis testibus , qui te cuncta
sjiernentes erant secuti,
14. 1 t centuplum in hoc illis mundo donares et vitam aeternam in
perna sede largitus esses,
I ac noa horuin consortes, quaesumus, in coelis,
lt). Quorum triumphos honore veneramur in terris.
Text. Morel No. 428. S. 237 am: Hs. No. 191 zu Einsiedeh^ 10. Jtihrh,
Notk>] /. — Daniel V, 65 iuhrt die 1. Zeile aus Co<l S.
Gall. No. 546 (Brander) ari.
553. De s. Erasmo episcopo et tnartyre.
(Gest, uvi das J. 303, veretirt am 4. Jw
1. Sanctissimi puntiticis
Et virtutuui opiticis
Erasmi sollemnia
Toto eotda reeolamus,
Et devote concinamus
Martyris praeconia.
2. Qui in huius muiuli spina
i.sit ut lux matutina,
rviens:
Et invictus ut athleta,
Cladc huius vitae spreta.
Fit pro Christo patiens.
zabulo instigante
Dioclete imperaute
batur ecclesia :
Untte moerens praesul sanctus,
Postquam saevit furor tantus,
Pauper tit eremita.
Ubi ductis septem annis
Tam iu bymnis quain in psalmis,
Revucatur divinitus:
lOOQlMfit intirmi,
■i, claudi, muti, surdi,
Opem pascunt siiiLjultibus.
Nlatida eunctis horis
Benignitaa salvat
ins tidelibus!
Hinc a pravis coarctatur,
Diocleti pracsentatur,
Ponere thura idolis.
— 380 —
Quo negante
Iudex repente
Erasmum iubet variis
Torqueri suppliciis,
Plumbo, cera,
Pice, resina
Oleoque perfunditur,
Sed martyr non vincitur.
7. Quis valet Erasmi
Virtutes fari?
Non enim per linguas ferri
Cunctae possent referri.
a. Text. Mone No. 910 (8, 292) aus
15. Jahrh. — Daniel V, 261 hat den Text
b. Lesarten. 3, 1. sabulo 2fc. — 3,
tna88. Der Abschreiber wusste nicht, dass
der Dichter lateinisch flectirt hat. Lactant
c. Bemerk. Ueber das Bhythmische
, A iudice alio examinatur
Et tormenta renovantur
Ante illata martyri,
Et post multa supplicia
Christus Deus sempiterna
Vexit illum ad gaudia,
Ubi orat: „me quicumque
Petierit, da mercedem, domii
Ergo, sancte pater Erasme,
In adversis nos tuere,
Dirigens nos prospere,
Ut clausa vita bono simus
Tecum sine fine
Laudantes filium Mariae.
: Hs. eu Pommersfelden No. 2
aus Mone.
2. Diocletiano Hs. „gegen das V
Diocletian vorher Diocles hiess,
mort. persec. 9." Mone.
etc. spricht Bartsch S. 186.
554. De s. Erasmo.
Mundi renovatio
Et mundorum natio
Martyrum pontificum
Primatem magnificum
Erasmum deifice
Laudat et mirifice
Modulis placentibus.
Ignis sacri numinis
Et aeterni luminis
Erasmum perflagravit
Ac manna vitae pavit
Virginalis clibani
In montanis Libani
Corvis ministrantibus.
Coelum fit serenius
Et lucescit plenius,
Ornatum amoenius
Hoc stellari radio :
Solamenque suavium
Hic accepit bravium
Currens vir in stadio.
Gelu mortis lividae
Die solis rivide
Vinceus vicit rivide
Rivos fundens gloriae:
Caesus, laesus angitur,
Assus, passus frangitur
Victima victoriae.
Viam vitae praedicat,
Vitam functis dedicat,
Imperat imperiis
Non verendo gladium:
Vita mortem superat,
Erasmus recuperat
Tentis in miseriis
Paradisi gaudium.
a. Text. Daniel II, 194 e Miss. Pataviensi 1491.
b. Bemerk. „Haec Sequentia, quae minorum ne dicam minimarum
gentium, hunc locum nacta est, ne desit carmen ad normam Prosae Pasch
Mundi rcnovatio (s. oben No. 90) compositum. Vides poetam nostrnm
hoc nomen meretur) fere ubique adeo stropharum initia diligenter serravisj
Daniel. — 4, 3. rivide scheint von rivus, also = reissend, schneU, gebi
zu sein. Daniel hat: rivide (!). Der spielende Dichter sagt: Vincens v
rivide rivos fund.
~ 381 —
585. / ntofflfi tpisoopi
(Geb. in Mcgcnsbwrg, verehrt am 8, Janu
L
2,
3.
4.
Allcluia Christo decantct oninis lingua,
Qoja bonus, quia iu actemuni inisericordia eius.
Qui, Dcus, llomu factus est, homines dcos facen- dtnu «Irstiriat.
In quorum nuniero cst deorum praesul sanctus Erhardus, Deo
dflectua,
r>. Qui, earne nubilis, eastus cordc, pulchcr fonna, divcs mundi sub-
stautia,
6. Patreni, niatrem, fratrcs, sorores, domum, agros, totumquc linquens
saeculum,
7. Cnicem suam tollens eat Ghristuni paupcrem seeutus pauper spiritu,
Binifl suac vendcns tunicam, spiritus emit gladium,
9. Quo acehictus ambit pcrvigil Salumonis veri lectulum,
I quanta dignitas faiuuli in conspectu Domini!
11. Quod ngnum Christus potentia servus ferit gratia.
13. Oeulos caeci uati aperit manus Christi, inauditum saeculis a&tfl
trinnflrtli
13. lloe noster ct Erhardus, fortiter honoratus, siguum in Otilia dat
caeca nata,
14. Non tamen imperans illam videre, sed impetrans,
15. Par iu iniraeuiu, impar miraculi Domino.
Qui solus haberc noluit, quae sua suut solius, suis sufodivisit,
Cum ipsi in ipso opcra faciunt, quod et ipse, horum et maiora,
qoem caecoa ilhuninans, daemones quoque fugans,
Christo tuo nos committc, pracsul clemcus Erhardc.
In se Bfbi lux cst acterna,
b te sihi laus cst aetcrna,
In se nobis vita aetcrna.
Tcxt, Noale p. 91, e Miss. RAtisbonensi. — Daniel V, 227 hat dcn Tcxt
556. De s. Erhardo.
Dicte Zeilcn hat Daniel II, 1(13 aus: Cud. Mun, 10. saec. XII.
• lve splemlor firmamenti
Arca candens documcutis etc.
557. De s. Erico nge ct marttjre.
<A *-V. k> Schweden, gest. 18. Mai Ui>V. vcrehrt am 18. Mai.
8. noch Nr. 790,)
Qratulcmur dulci prosa,
Laus Erici gloriosa
Prodeat in mediuin :
Ex radicc generosa
plantatur rernaoa rosa
Ad regale suliuni.
Bagiri robnfl ordinatis,
Sanctus adit cuui armatis
afl infidelium:
Defunctorum iu peoeatifl
Miro motu pictatis
Dctlet strages hostiuin.
— 883 —
3. Iustus in iudicio,
Frequens in ieiunio
Artus atterebat
Aspero cilicio,
Fervida devotio
Mentem incendebat.
4. Viri pravi conspirantes
Et in necem machinantes
Regis unanimiter,
Bellum movent improvisum ,
Rex occisus Paradjsum
Introit feliciter.
5. A defunctis revocatam
Matri vivam reddit natam,
Et sanat puerperam :
% Quinquc plagis vulnerato,
Iam de vita desperato
Dat salutem posperam.
6. Felix cuius gratia
Fugantur daemonia,
Videut excaecati :
Contracta erigitur,
Et submersus redditur
Plenae sanitati.
Text. Daniel II, 157 cz Act. Santorum Mai.
vetusto Missali."
7. Sponsione facta voti
Vocem reddit sacerdoti
Et infanti tibiam :
Statim inter Fratrum manus
Frater minor surgit sanus
Post longam miseriam.
8. Pensum reddit mulieri,
Quae vix capi vel teneri
Poteratpraefuria:
0 quam probant Sanctum De
Et confirmant fidem rei
Tanta mirabilia !
9. Ergo regi mirifico
Laus laetabundo cantico
Frequentetur:
Cuius fruens Upsalia
Salutari praesentia
Iucundetur.
10. Tu Sueorum Rex, Erice
Magne Martyr et amice
Dei, prece sedula
Venerantes nos emenda
Et nos illi recommenda,
Qui regnat in secula.
Tom. IV. p. 197: „Ex pe
558. De s. EskUlo martyre.
(S. No. 790.)
Hac in die gloriemur
Et devote veneremur
Eskilli solennia:
Qui pro fidc lapidatus
Iam a Christo sublimatus
Residet in gloria.
Transit rigor hiemalis,
Novus floret flos vernalis
In salutem gentium:
Error cedit, sublimatur
Christi fides, augmentatur
Numerus fidelium.
Dum pagana gens houorat
Deos, Deum Praesul orat
Signum dari coelitus :
Text. Daniel II, 214 ox Act.
Missali Sueco, saeculo decimo quinto excuso."
Mox nix, grando descendentes
Deos, aras subvertentes
Destruxerunt penitus.
Hostes sternit vis Sampsonis,
Lampas lucet Gedeonis,
Dum Praesul occiditur:
Infideles cuncti credunt,
Aegri clamant et accedunt,
Quibus salus redditur.
Nos aegrotos prece sana,
Quos impugnat caro vana,
Mundus et daemonia,
Pater, tutor, dux Sueorum
Nos concives fac sanctorum
In superna curia.
Sanctorum. Iun. Tom. II. p
598: „Ex vei
— 383 —
559. Dc $. Eustachio marhjre.
rHiess vor seiner Bekchrung PJacidm,
war romischer Feldherr und sUob <len
Martyrntod \m J. 130, verch> Sept., nach <km Miss, Patav, am
1. Tenipure sub gratiae
Commovit saevitiam
Nondum plena facic
In Dci militiam,
Ronia tide claruit.
IVrdere quam maluit.
Sed errori patuit;
L Oritur dispendiuni,
Ab imperatoribus
Daemonis stipendium
Et horum crroribus
Bonis fit incendtum :
Profanata lauguit.
In Dei vernaculum
2. Ne regnent inficiae
Mansuescit periculuin
Rex regum iustitiae
Crucis obsiguaculum,
Cti suuni brachium
Quod in corde aluit.
Erexit Eustachium,
5. Poenis dum iniicitur,
Militem laudabilem
Igne non afficitur, 4
Et in fide stabilem,
Spiritus allicitur
Qui profanos arguit.
Ad gaudia coelica :
. Roinana proceritas,
Sorte meritana
Adriaui feritas
Exultat in gloria
Non tulit quod veritas
Sua pro victoria
Prodidit iustitiain ;
Turba cum angelica.
it. Tcxt. DanieJ 11, 229 ex Mibs. ]
PaUviensi U91.
b« Lesarten, 6, 5. „procu! dubio U
jgendum eat meritoria." Daniel 3, 277.
560. De $. Fel&iatu
> episcopo et martyrc.
(Starb *u Eom ah Martyrcr \
tnd toird am 24. Jan. uerchrt.)
. Ad eoncentus animemur
4. Divi iugum en laboris,
Et psallendo collaetemur
Htuic provexit ad honoris
Piis cum intentibus:
Tauti magnHudinein
Voces votis subornemus,
Et ob curam ampliorein
Ut decentcr concordemus
Est adeptus eelsiorem
Festis in praesentibus:
Illic gratitudinem.
Labor linguae nam fmstatur,
Si mens voci non aequatur
In devotionibus.
2. Unde simplex sit ct pia
Nostrae vocis armonia,
5. Quantus ergo sit in coeiis
Cbristi servus hic fideiis
Ex actu colligitur :
Quam sanetis deferimus:
Laus nam cum sanctis dicitur,
Et quam magna mereatur
Eius virtus si pensatur,
Haec in Deo perficitur,
fm DflgB ambigitur.
His aut quid egerimuB.
J. Nou putemus ergo vanuui,
6. Nondum quidem baptisatus
Sanctum si Feliciauimi
Christi fidem inspiratus
Tractemus devutius:
Dilexit sincerius:
Qui sanctorum agrninibus
Cuius mores dum notavit,
In supremis ordiuibus
Sacris scolis hunc aptavit
Effectus est socius.
Sanctus Eleutberius.
— 384 —
7. Postquam vero* baptisatur,
Fide fulgens declaratur
Aptus sacerdotio :
Inde virum tam benignum
Praesulatu fecitdignum
Virtutum promotio.
8. A Victore praesul factus
Quam solennes gessit actus
Intrans Ghristi vineam :
Plantandoque sacram fidem
[ Gentem, de qua' natus pridem
Sanxivit Fulgineam.
0. Extirpando vim deorum
Idolatras diversorum
Iliuc convertit terminorum
Docens in Italia :
Cur suspensus laceratur,
Vcrba vitae ne loquatur,
Sed nequaquam retardatur
Profiteri talia.
a. Text. Miss. Mindense 1513. —
10. Plures poenas sic perpessus
Vinctus Romam est aggressus
Obiitque mox oppressus
Viarum laboribus :
Quem cum laude scpelivit
Gens in fide, quam sanxivit,
Deus hunc et insignivit
Signis potioribus.
11. Ob hoc pie modulemur
Et sanctum deprccemur,
Ut in fide solidemur,
Evae mortis ne damnemur
Atroci sententia:
Sanctum nobis hoc praestare
Goelitus et impetrarc,
Quem praesentem commendan
Nitimur et prosonare
Dignetur clementia.
Daniel hat daraus die 6 ersten Zeikn
b. Lesarten. 11, 2. Bes Verses wegen i&t wol Et hunc sanct. zu lesen.
561. De ss. Felice et Regula martyribus.
(Kamen mit der thebaischen Legion in die Schweiz und starben in Zurich det
Martyrertod zwischen 303—305, verehrt am 11. Sept.)
1. 0 Turegum, Romae rcgum,
Regalc palatium,
Gorde gaude, manu plaude,
Voce iubilantium.
2. Scmper felix tu^Felicis
Regulaeque stes*victricis
Fulta patrocinio:
Vcre digne^tu vocaris
Tu-regum, cum sic ditaris
Thesauro tam regio.
3. Edicto Maximiani
Inhumani et vcsani,
Occiso Mauritio,
Dum ncscirct urbs Turegum
Fcrrc iugum regis regum
Pracsidc sub Decio,
4. Hi Thebaei testes Dei,
Quac sunt Dci, reddunt ci,
Fidci praeconia:
Captivati, carccrati,
Sed iuvicti sunt afflicti
Longac famis taedio.
5. Et dum manent indeflexi,
Rotac fcrri sunt inflexi,
Stridentis incendii
Bulliente perfunduntur
Plumbo, pice, nec laeduntur
Vi tanti supplicii.
6. Videt tortor etrtabescit,
Quod vis ignis poenas nescit,
Guncta stupent saecula;
Quaeque sunt acerbiora,
Mclle>ibi dulciora
Fore clamat Regula.
7. Hostes, quibus quaerebantur,
Vidcnt, sed non vidcbantur
Caecis per acrisiam :
Sponte tamen se dederunt
Lupis, oves obtuleruut
Ghristo dignam hostiam.
8. Denudantur, flagellantur,
Sancta canibus donantur,
Prctiosae margaritae
Spurcis porcis uon-invitae
Rumpuntur feliciter.
- 385 —
Quos rex coeli lesus mite
Vocat dicen*: htfcC vnntr
IPatris mei bem-dieti,
Quci regnetia at invicti
Cuid sanctis perenniter.
10. Enatat tamlem faror dirus,
Profert duri cordis \irus,
luhens, ut electi Uei
Truncentur capttibus.
11, Qui trunenti surrexerunt,
tUlnis capita tulerunt
ln ftrgtimentuK) fidei
Quadraginta passibus.
a. Text Kofti No. 913 (3, 294)
f. 173. 15, Jahrh. tnit der Melodic. -
selben Hs.
b. Le*art*n, 6, 6. Yi fchlt //>,
— 9, 3. len, pat. m. Hs.
12. Iesu bone, dapuguur<\
Fraudes bostis Boperare
Iliuus Titae stadio:
Vitam nnstram regularc
Begnlaeqae conformare
Da eius Buffragio.
18. Sortera da felicitatis
Per Feliceiu, cum beatis
looge nos teHdter:
Fae, u t tecuni gloricmur
loeumleque conteinplomur
h praesentialiter.
aas: Hs, <iln» Xo. B48 (Braiider>
- Daniel V, 88 hat dm 1 <ter*
— 8, 5. Rnmpetite Hs. — $, I. lesu Ifs.
562. I> 6#. 2*Wice <^ luf/((ht marfynbus.
I,
3.
B/.
I i bi Imperiatis plauuV
Tburiceasia dulei laude
Martyrum praecouio:
Apucl te quoe militantes
Moriendo, triumphanr-
Mittis coeli solio.
Quae reliqitiis saci
IUoruin et adiuvaris
Inclito suffragio:
Victi famc, siti tabent
Kx re ccrte nomen habent,
Pelii a supplicio.
Regula vivencti Dorma,
SimI vincemli ilatur forma
Ab Exsunera ntio:
tforel Nm. 105. 5. 2tf aus
Nuditas, tlagella, rotu,
Plumbum, pixT mente devota
Feruntur cura gaudio.
4. Voce coclica voeantur,
Sic ad regem invitantur
Unnsolandi praemio:
Mox resurgunt decollati,
Portant eapita beati
Karoli coftegio,
5. 0 Deus, ipsoruni prece
Munda n«*s a culpac necc
Gratiae snbsfdio.
Noxia da declinare,
Beue vitam terminarr
Post coronam bra\io.
Ht hMen No. 54*5 (Brnnder)
568. !><' $. Findcmc (3*Mam) <<>nfe*8ow.
(Sein Fe»t wird gefeiert am 15. Mfl
(Summa laiuie) «lieui minc patris Fimlani celebremus,
»ui nfa exemplo praedptii patriarehae
8. Cognattoziifl et patriae effectu derelicto,
\. \ lucera subsequens Domntiia,
actua est fide proles Abrahae,
G. Ueatitudinis siniul haeres illius,
7 [\ rne dventium poeaidet eulogiam.
Hk enutritufl aala Pharaonis,
KchrrtH, Se^uonieu. 25
— 386 —
9. Opes regui Moysis spernens caducas
10. Habuit httnc suae moribus vcrum asseclam vitae,
11. Cum bonis saeculi praetulit imperium Christi.
12. Et ollos carnium Egyptiarum vitalis hostiae solo respuit amore,
13. Et manna coelicum deqtie petra potum suppeditavit via, fauie. siti
lassis.
14. Hinc Christus suae nunc participem mensae
15. Plene perpetuis admittit deliciis,
1 6. Ubi gutta potus nunc pauxilla suorum
17. Aestuantis igne refrigerat animae
18* Auricuiari de summo.
a. Text. Daniel V, 322 e Miss. Rbeoovlensi saec. XI?.
b. Betnerl: 16. Vgl. Luc. XVI, 34 ..Latet ulcus, cui medelam afferre
neuueo. Codex post gutta vocem habet difficilem ad tegendum, dein BQS'
suorum. Quod smpsimus e coniectura est." DanieL — 18. „Aurtcu)arit
qui alicui a gecretis et maxime familtaris est. Cf. Du Cange s. h. v. Fiudanus
sedet in eiou Abrahae, beati patriarchae auricularie." Daniel.
564. De sanrto Florino presb.
(Lebte im 9. Jahrh, und ist zwciter Diozesanpatron des Bisthums Chur,
am 17. Nov.)
1. Haec concordes nos, faciant Florini festa beati,
2. Alterno concentu voces Deo inodulantes,
3* Praesertim qui BftGXl rius amplectimur membm,
4. Queni Rhetia felix patronum promeruit veneranduni;
6. Britfcauicum exortum patre, iudaica genitrice.
6. Hunc passim laetificatur tellus nutrix Remusciae.
7. Hoc de flore exnltent et incolae Rhaetiarum omnes, ged maxime
Curienses.
8. Nos scilicet qui zomatis condimur eius balsamicis odoribus
0. Et precibus confidimus semper adiuvari et veniam adipisci.
10. Hic pius almis micuit actibus, agone s&ncto militans donrino,
11. Commissa sibi talenta tideli negotio duplicavjt
12. Cuius aanantur meritis debiles, latex iu viui vertitur saporem.
13. Tc, pater, precamur, serva, Florine, et protege nos ab faoste, sancti
associans coetibus, gloria perenni coronandos.
a, Text Morei No. 410. S. 230 aus: H$. zu St. Gallen No.646 (Brandei)
mit <tem Titel: Pulchra Bftquentia tituli: Concordiae und der Melodie. — Daniel
V, 154 hat den Anfang.
b. Bemerk. „ErgiM sich als unzweifelhafte Nachahmuna wm No. 7
Bartscn S. 14.
— 387 —
565, Dc s. Francisco tle Assisi*
zu Asttst bci Spokto m Itnliat tmJ. ltsif gut, in Porttinikttla tn Italir.n
am 4. Okt. 122(k r*nhrt OM 4. Okt)
(Aactor est Thomas de Celano.)
Fregit victor virtualis
Ilic Fraueiseus triumphalis
■ Crucis adversariuni:
Crucis lator cordialis,
Priuceps pugnae spiritalis
[nsigtUS amantium.
m praemisit rex futurus,
Pugnaturus provisunis
iiio:
Praeniuuivit ut seeurus
3 armis congressurns
Salubri praesidio.
»Dicas nobis o Franciscc,
affixus es in cruce ?
Quia crudi contemplator
Atque carnis supplantator
nper fui sedulus.
Dicaa nobis etc.
Quia mundi abdicalor
Atque crucis imit
Vitae Christi baiulus.
■ Dicafl nobta etc.
Amor lesa roe absorben*
\i<juc dulcor cor inceudens
PAuxit desideriu.
s nobis el
nui fixatu mentem tenens
Vidi Iesuiu intra fcrvens
rraheus suspiria.
I uc Franetsce, quid fecisti
tquam lesuni aspcxistiV
Dul tim, quo ardebntn,
K vicino distinguebam
Iraphico.
tirato vulti
t»am
Affectu pacii:
U Miss. fratr* Puris,
6. Dic Francisce etc.
Alis scnis convelatus,
Plagia quinis saueiatus,
Totus dire cruentatus,
Sic erat insignitus.
Dic Francisce etc.
Mox amore stimulatus.
Et dolore conelavatus,
In ditectum immutatus
Innovatur spiritus.
7 Uic Francisce, quid fedsti
Contemplando plagas Christ
Mentem miro inflammari
Et sic carncni si^illari
Ac dilcctum transformari
In fulgidam specieni.
Die Francisce etc.
Mamis, pedes conclavari,
Dextrum latus lanceari
Cbristi servuui immutari
Io suain effigieru.
& I 1 Francisce crucifcn\
Iu te sigua scimus vere
Oerte multis at 'nuntentis
Coustat fornta resurgeutis
Dic nobis Franciscc,
Quid vidisti in cruo
Filium Dei viventis
Cnicitixuin pro amore gtntis.
9. Dic nobis etc.
Christum clavis conclavatiun
Ac caput spinis coronatum.
Credendum est magis soli Fran-
cisco vcraci
Quam mundanorum turbae lo-
quaeL
Scitous Christum pertulissc
Mortem erueis tu nobis pie
Rex miserere. Allcluia.
1520 (A). — Dauiel V, 314 ans: EccleBiologist
AQg. 1858. p. 228 (B).
sarttn. 2, 9. praevis. B. — 3, 2. a. sis B. — 3, 5. codulas A, altc
— 3, 6. Dicas uobis etc. Idsgt Datiiel von hicr an wea. — 4, 2.
accetidcnfi . . COT »1 tt. — 4t tJ. S. tixa mento tea«lo«5 B. — 4, 8.
cflfectQm exc Af. miritico B. — «i, 10, Inoovator
7, 6 lt. — 7, 10. s, imitari In sna elTigio B. — J% 4, iVr rtMliinentis
0t 1—3 fthlt B. — 9, 7. M. cr. vere, Tu nobis victor rex miBerere B.
— 388 —
566. Dt stiifwatihn.
(Auctor est Thomas de Celano.)
1. Sanetitatis nova signa
6. Tunc ab alto \ir hierarcha
Prodierunt valde diyna,
Veni nareha.
Mira valde sed benigna
Pavet iste patriarcha
ln Fnmeiseo creilita :
Visiouc territus:
Regulatifl novi regis
Defert illc signa Cbristi,
Vita datur uovae legis,
Cicatricem eonfert i
RefiOYftQtur iussa rrgis
Dum miratur eorde ti
Per Franciscum tradita.
Passionem tacitus.
SovEfl nrdo, nova vita
7. Sacruin corpus consignatur.
Muudo surgit inaudita,
Dextrum latus perforatur,
Cum aiiiore inflammatur
Restauravit lex sain
Statum cvangelicuiii:
Cruentatum sanguiue:
Legifl Christi parifnrmae
Verha miscent archauorum,
Refonnatur ius couforme,
Multa clareut futurorum,
Tenet rittis, datur uorinae
Videt sanctus vim dictorum
Culmcn apostolicuru.
Mystico spirainine.
3. Corda rudis, vestis dttra
8. Patenl statini itiiri clavi
Cingit, tegit, sine cura
Nigri fbris, intus tia
Panis datur in meustira.
Pungit dolor poena gravi,
Calceus abiicitur :
Cruciant aculci :
Paupertatem tauttim quaerit,
i artis armatura
De mutidaiiis iiichil gerit,
In meinbrorum apertura,
Haee terrcua cuncta terit,
Non impressit hos natura,
Loculus despicitur.
Non tortura mallei.
4. Quaerit locum kchrymarmn,
9, Signa erucis, quae port.
Promit voces cor amarum.
Unde mundum triumpli.t
Gemit mocstus tempus charum
Carnem hostem superasti
PerdHum iu saeculo:
Indyta victoria:
Montis antro sequestratus
Nos* Francisce, tueamur,
Plorat, orat hunio stratus
In advcrsis protegamur,
Tandem mente serenatus
\ t mercede perfruamur
Latitat ergastulo,
In eoelesti gloria.
5. Ibi vacat rupe Lectus,
D>. pater pie, pater sam !
Ad divina sursum vectus
Pleba tlevota te iuvante
Spemit ima ittdex rectus,
Turba fratrum comitante
Elegit coelestia :
Mereatur praemia:
Carnem frenat suh censura
Fac cousortes supernorum,
Transformattnn in rtgura,
Quos informas vita morum.
Cibuin capit de scriptura,
Consequatur grex Minorum
Abiicit terrestria.
Sempiterna gaudia, Ameu.
a. Text. Mibb. fratr. Paris. 1520 (
A). — Dauiel V, 317 ex Act, Sar.
Oct. II. p. 801. Ecclesiologist. XCVII. I
LUg. 1S53. p. 228. (B).
b. Lcsarten. 1, 2. Iiude dlgau I
1 — 1, 3. valde et ben, B. — 1, 6. B
gilaris A. — 1, 6. Iura dautur B. — 2,
0. paris formae B. — 2, 7. dii
8, 6. tantara q. De terrenis nihil B* —
3, 1. Hic Franciscas c. B. —
B. — 5, 8. Abigit B. — 6, 3. Furet B.
— 6t ti. Cicatrices B. — 7, 3. j
dafur tfeht tsor 2: Munu, pede vnlnera
ar. — 7, 4. Cruentatur B. — 7, 5. i
arcanorum B. — 8, 2. Foris nig. B. —
J, 1. SiRiiis B. — 9t 2. Per quae muad.
— 389 —
567. De s. Francisco.
1. Gratuletur grex Minorum
Laeta promens vota,
Cutus dux normaque moruni
Carnis mole mota
Coelis ecce datur.
Qui sigillo suinmi regis
Carne consignatus
Sub vexillo suae crucis
Tres distinguit status,
Quibus quis beatur.
Sigua probant hunc bcatum,
Qui hi terris cofttor,
Largis donis sauitatum
Pestis multa tollitur.
Quot sunt morbi, tot medelae,
Caecis visus rcdditur,
Claudis gressus, vis loquelae
Mutis restituitur.
Defunctos viviticat,
Nuva menibra construit,
Leprosos puritieat,
6. Multa regna sentiunt
Hunc, qui sic retioruit ;
Avcs huic ubediunt,
Dum h is voce nionuit
7. Comprobant privilegia
Manuura, pedum, lateris
Tam pretiosa vuloera,
Quibus, pater, insigneris.
8. Per seraph cruce positum
Dum raundo crucitigeris,
Tam nobile depositum
Singularis assequeris.
9. 0 Francisce, pater pie,
Sanctitatifi speculum,
Praesta, natos tuae viae
Prosequi vestigium,
10. Nostrae favens melodiae
Da fervorem seduluni,
Et assistens uiortis die
Duc ad vitae bravium.
ac
i.
Quos hic non abhorruit
a. Text. Mone No. 933 (3, 308) awt: Hs. eu Vcncdig Ciass. IX. Cod. 145.
.Jahrh. ttrit der Bemerkttatf: Plures alias ct diversas aequentias canit ecclcaia
huuorem beati patris nostri Francisci,
b. Lesarte». 7, 2. inamirn Hs. — 10, 4. educ Hs.
568. De s. Francisco.
2.
3.
Gande coclum, tcrra phmde,
Flos Dovellus, dfgnua laude,
Iain tloret per saecula:
Qui congaudens melodia
Nostri ehori, hac in via
Laudis fundit pocula.
Hic est novus legislator,
Paupertatis renovator,
Franciscus dux Minorum :
lesu passo compatiens
Exponit crucem sitiens
Se genti paganorum.
Dum in cruce gloriatur,
Signum cmcis radicutur
Eius in corpuscuio :
Effluens cruorem latus,
In vulis, plantia clavatus,
Clare lucet saeculo.
4, Hic creaturis imperat,
Arcana suis reserat,
Futura speculatur :
Orbem eiornat semin«.\
Felix tandera in agmine
Coelesti collocatur.
5. Caecos, claudos, surdos, mutos
Dat saluti restitutos
Tumuli fragrantia:
0 quam multis vita redit,
Lepra, pestis, daemon cedit
Virtutum frequentia.
G. Ergo laudes voce cordis
Det Franeisco totus orbis,
Sumens tot charismata :
Sed pro tuo, pastor, grege
Cum regina coram rege
Semper offer stigmata.
— 390 —
Text. Morel Xo. 411. S. 230 aus: Hs. zu St. GaOen Ko. 546 (Braader)
Bl. 352. „Dass das Metrum einigemal abweicht, kommt tn Altem Hgmme*
nicht selten vor." Morel.
569. De 8. Franciseo.
Exulta Sion filia,
Laudans inscrutabilia
In Francisco consilia
Divina mirabilia.
Qui mirus hic ingrediens,
Mirificus progrediens,
Securus hinc egrediens,
Sanctus sanctos aggrediens etc
Text. Diesen Anfang hat Daniel II, 207 e Misa. PateYiensi 1491.
570. De 8. Francisco.
(Auctor est Thomas Capnanus.)
1. Laetabundus Francisco decantet clerus
Alleluia.
2. Quem confixit nobis clavis amor verus
Res miranda.
3. Mens in carne patuit novo modo splenduit
Sol de stella.
4. Vir qui sic refloruit aves voce monuit
Semper clara.
5. Sicut Christus docuit paupertatem tenuit
Pari forma.
G. Nec prolem quam genuit possidere voluit
Hac corrupta.
7. Iam in coelis iubilat, novis signis rutilat
Valle nostra.
8. Renovantur oculi, lingua crevit parvuli
Carne sumpta.
9. Os mutorum solvitur, trinis vita redditur, haeresis convincitur
Esse caeca.
10. Lepra fugit, saliunt claudi, febres fugiunt, multa regna sentiunt
Haec praedicta.
11. Soldani prospera sprevit ut aspera, sed hunc non laesit
Qens misera.
12. Ostendunt vulnera novaque munera dat quem genuit
Puerpera.
a. Text. Daniel II, 193 e Miss. Numburgensi 1517 (A). — Mis*. fratr.
Paris. 1520 (B). — Steht auch im Cod. S. Gall. No. 546 (Brander).
b. Le8artcn. 1, 1. dec. chorus 8. — 2, 1. conf. novis. — 6. Hic prolem
genuit, possidero noluit Nec corrupta. Dan. —9. Sol.multis v. B. — 11. et aspen
ct sic non 1. B.
c. Bemerk. Waddingo teste auctor est Thomas Capuanus Cardinalis Pres-
byter titulo S. Sabinae ab Innocentio III. (f 1216) crcatuaj qui et plares com-
posuit hymnos. — Vtjh No. 13. 158. 570. 718. 773. 779. 780. 808. 822. 828.
824. 875.
— 391 -
571. De beatiBtimo patre nostro Francisco.
1. Claret orbi
3. Manus, pedes,
Aura niorbi
Francisci devotio :
Quam aecendit
Latus cedes
Plagat ex incendio:
Cum censuris
Et ostendit
Novi iuris
Stigmatum iuapressio
Ctamat haec editio.
4. Ergo plaude
2. Signum Dei
Digna laude
Dedit ei
Minorum religio :
Seraph apparitio :
Magnis signis
Martyr inente
Dum insignis
Fit pungente
Patris exaltatio
Sic amoris gladio.
Fulget in praeraio. Araen.
a. Text, MisB, fratr. Paria. 1520.
k,"—*fcm~
572, De heattssimo patre nostro Francisco.
1. Franciscum laudabilem
Salomon prudentia,
Fecit Deus similem
Helyas constantia,
Sanctis, sed mirabilem
Helyseus copia
Per merita :
Faris datus.
Patribus cum caeteris
4. Esaiae veritas,
Pater verus diceris,
Danielis castitas,
Tuis datur posteris
Hieremiae charitas
Lux et vita.
Te commendat :
Tu Enoch spiramine,
Te prophetis consciuni,
Tu Noe regirnine,
Apostolis socium
Abraham in scmirie
Benedictus:
Tuumque martyriuin
Mcns attendat.
Isaac obediens,
r>. 0 lux. meditantium,
Iacob multa putiens,
Decus praedicantium,
Sed Ioseph perficiens
Titulus humiliuni
Vere dictus.
Prece njft;
3* Moyses in rcgulis,
Apud Dej Filium
Iosue miraeulis,
Corda militantium
Sed David in populis
In ta confidcntium
Nominatus:
Concilia. Aiihmk
Text. Miaa. fratr. Partfc 1520.
573. Jh heatissimo patre nostro Francisro.
1. Gloria virorum
2. Conserva tuoruni
Fratrum egenoruin
Statum tiliorum
Salvc Francisrr
Pater Fraucisce,
— 392 —
3.
0 foos professorum,
6. Datori bonorum,
Vita perfectorum
Ut gregi sanctorum
Xos iuva Francisce.
Iungamur Francisce.
4.
Aestus vitiorum,
7. In regno coelorum
Virus peccatorum
Choro angelorum
Concede Francisce. Amen
Dilue Francisce.
5.
Stigmatum sacrorum
Signa mirandorum
Ostende Francisce,
Text. Miss. fratr. Paris. 1520.
574. Dc beatissivw patre nostro Francisco.
1. Gratuletur hodie
Pauperuin collegio,
Exsolvat laetitiae
Francisco praeconium,
Quem coelestis curiae
Suscepit consortiura,
In quo regis gloriae
Contemplatur filium.
2. Iam in coelis fruitur
Luce, quac non patitur
Fincm neque tcnninum ;
Hic pauper egreditur,
Sed dives ingreditur
Verum lumen luminum.
3. Paupertas, humilitas,
Pietas et charitas
In Christo refloruit :
In mente sinceritas,
Et signorum novitas
In corpore patuit.
Text. Miss. fratr. Paris. 1520.
6.
Dum in terris opere
Formam Christi gerere
Vult et sequi dogmata :
Palmis plantis latere
Transfixus pro vulnere
Sacra gestat stigmata.
Hic splendet miraculis
Tautis, quod a saeculis
Parem non invenio :
A mortis periculis
Liberat, et oculis
Caecis datur visio.
Os mutorum solvitur,
Multis vita redditur
Et sensus f reneticis :
Cunctis vita panditur
Salutis et tollitur
Error ab haereticis. Amen.
575. De beatissimo patre nostro Francisco.
2.
In superna civitate
De Francisci novitate
Felix gaudet curia :
Hunc recenter nobis misit
Qui mansurum se promisit
Semper cuin ecclesia.
Petrus claves, clavos iste
Laterisquc tui Christe
Monstrat privilegia:
Tu in Petro crucifigL
Et hunc tibi vis configi
Passione socia.
3. Vulneratrix aliorum
Istum solum dilectorum
Crucifixit charitas :
Quam in carne nulla disco
Crucem carnis in Francisco
Miretur humanitas.
— 393 ^
[. Ergo laudes huic solvamus,
Cuius festum celebramus
Tanquam patri filii :
Text. Miss. fratr. Paris. 1520.
Ut finita vitae rota
Sit ipsius proles tota
Coeli consors gaudii. Amen.
576. De beatissimo patre nostro Francisco.
Pater ave
Potens prodigiis,
Qui suave
Das tuis famulis
Iugum Christi :
Onus grave
Vitans convitiis
Non inane
Te Christi proeliis
Intulisti.
Stratam Babel
Das in miraculum
Zorobabel
Dei signaculum,
Paras templum
Vitae purae,
Reducis saeculum
Crucis durae
Politum speculum
Et exemplum.
Text. Miss. fratr. Paris.
3. Christi morti
Te totum vivere
Probant orti
Clavi cum latere
Sauciato :
Te cohorti
Suae conscribere
Venit Seraph
Hoc carne tenere
Signo dato.
4. 0 de coelis
Tuos considera,
Coeptos coelis
Ignitis vulnera
Prece cura :
Mundi praelis
Calcatos libera,
Sie pro melis
His colens vetera
Mors secura. Amen.
1520.
577. De beatissimo patre nostro Francisco.
1. Salve fratrum dux minorum,
Doctor vitae, via morum,
Vas coelestis gratiae:
Tu sigillum summi ducis,
Quod signavit clavis crucis
Manus sapientiae.
2. Salve verbi pacis lator,
Paupertatis renovator,
Novae gentis gloria:
Post te currit tua scola
Pede nudo, vili stola,
Zonae, bursae nescia.
3. Vas electum, vas virtutum,
Tui spernunt sicut lutum
Cuncta mundi prospera:
Salve decus verorum pauperum,
In quo noster redemptor iterum
Monstrat sua vulnera.
0 mirandum signaculum,
0 crucifixi speculum,
In quo Christus splenduit :
Tu parvus et humilis,
Cuius lingua fertilis
Tripliciter floruit.
Quod in cruce Christus gessit,
In tuis membris impressit
Amoris incendium :
Iam quot morbi tot medelae,
Visus, gressus et loquelae
Ferunt testimonium.
Tu liber intus et foris,
Scriptus gesta Salvatoris
Sunt libri materia:
In quo sanguis agni claret,
Orbis totus hic apparet,
Et patrum magnalia.
- 394 —
B
10
Novus ordo, novus status
N«>vi clavi, novum latus
Probant privilegia:
Crucein pracfers specialeni,
Nec in terris habet talem
Sanctus neo in patria.
Salve templura pietatis,
Quae totius Trinitatis
Veraui fers imaginem :
Signa probant te beatum,
Cuius ossa sanitatum
Vaporant dulcedinem.
9. Martyrii pahnani quaeris,
Cum Soldanum verbo feria
Sui ritus aemulis :
Quod inartyr sis non gladio,
Sed miro privilegio
Cunctis claret oculis.
Spreto carnis ornamento,
Ne vacilles, sed memento
Quara vili hic tegumento
Pauper Christi tegitur:
TexL Miss. fratr. Paris. 1520.
0 pauper patriarcha,
Castitatis fii et archa,
Vere virtutum monarcha,
Felix qui te sequitur.
11, Ecce comes angelorum,
Pater et custos minorum,
Lumen vitae via morum
Praepollens operibus :
0 Francisce, lux solaris,
Crucifixe siugularis,
lam cum Christo gloriaris
In choris coelestibus.
12. Latus rubens, nova rosa,
Charitatis textus glosa,
Hac pkcatus digna prosa
In hac die gaudiosa
Praebe te propicium :
lesu, fili summae matris,
Serva servos tanti patris,
Hic conaortes tuae crucia
Fac nos et post verae lucis
Supernorum civium. Amen
578. De s. Friderico episeopo et mwtyre.
(Oest. ate Bischof von
Utrecht am 17.Juli 838, verehrt am 17.,
18. Juti.)
1. Eia laudes, grex pastori
Friderico, plebs doctori
Traiecteosi intona:
Quite verbo vitae pavit,
Vitae viani praemonstravit
Vita verbo eonsona.
2. Hunc devoti nos cauainus,
Sancte pater, tibi damus
Voces symphoniacas :
Tu pro nobis depreceris^
Nomine qnas profiteris,
Pacis da divitias.
3. Thorum regis (et) reginac
lllicitura consobrinae
Praesul sacer arguit:
a. Tcxt Morel No. 413. S.
wderwart* 6
Hos coniungi non licere,
Hos disiungi oportere,
Ex scripturis astruit.
4. Civem odit hinc Augustus,
Ut mactetur iubet iustus,
Pius mandat impia:
Femineus haec mandata
Complet furor, Deo grata
Immolatur hostia.
5. Paradisus vitem vitae
Refert, suisque levitae
Sacramentis charitas.
Mox exsanguis martyr ruit
Cuius necis causa fuit.
231 am: Hs. su St.Qatten No.546 (I
Bl 338, ohne Melodie. Der Schlms fchlt.
h. Lesarten. 4, 1. Civ. audet Hs.
c. Bemerk. 2, 5. sjrieU auf dcn Namen Friedrich, Friedrcich
ruit,
(Brande
Jeb. in Trland, gest. ah Abt des von wten KtoHefi
& Mdre 508, rerehrt am i
1. Sancto Dd famulo
Fridolino raerito
Detur lans a populo.
2. Qui patronum inctytum
Fido plenum et pium
Elcgit Hilariuut.
3. Ob ipsius gloriam
Construxit ecclesiam,
Non curans invidiam.
4. Iste vivens et bene
Nobili progenie
Erat carens carie.
5. In mundo miraculis
(Sauctus claret) variis
Dans medelam languidis.
TexL Morci No. 4U. 6'. 232 aus.
6. Fridolinus inclytus,
Stirpe bona genitua-
Cultor Christi fervMu .
7. lpsiua per merita
Deleantur omnia
Nostra uunc peccamina.
8. Scimus, per luiraculuiu
Suscitavit mortuum,
Duxit ad iudicium.
9. 0 felix coelicola,
Fridoline, coelica
Qui nunc vides agmina,
10. Pro niiseris supplica,
Ut sint nobis gaudia
Post Iiaec transitoria.
Hs. tu St. Galhn Ko. 546 (Brander).
ntv aus
Irland,
am 26
580. De s. Gallo abbate,
Grunder de& Klosters St. GaRen fa dn Srhweix,
Okt. 637 tn Arban, verehrt am M. &k$>)
(Auctor egt Notker Balbultis.)
1. 0 dilecte domino, Galle, perenni,
2. Hominibus et coetibus angelorum:
3. Qui Iesu Christi obediens arduae suasioni
4. Praedia patris, gremiuw matris,
5. Coniugis curam, ludicra nati
6. Bpmufli pauperem pauper domiuumsequeii^.
7. Et crucem gaudiis praetulisti Iubricis.
8. Bed Christus pretio centuplicato
9. Ilaec corapensat, dies iste testatur.
10. Dum tibi Q08 omnes filios dulci subilit affectu,
11. Sueviainque suavem patriam tibi, tralle, donavit.
1% Nec non et iudicem in eoelis apostolorum chorus iunctuni te fecil
sedere,
13. Te uunc suppliciter precamur, ut nobis lesmn Christuiu, (ialli\ poata*
les favere,
14. Et lucum corpnris eins pace replcaa,
15. Ac tuos supplices crebra precc subleves,
1G. Ut tibi debitam honorificentiam
17. Laetabundi semper mereurui .^lvere,
18. 0 Galle, Deo dikcte.
a. TexL Di&lel II, 25. 884. III, 287 e Codd. Mon. 6. naec, XI. (A), Mon.
6. saec. XI. (B), BeroL 1. sacc. XI. (C). — Srhubiger No. 30 e Co<L Einaidl.
Fr. 1. (D). — Mone No. 1>3G (3, 311) aus: einem Murbad» ,- \Usshnch
12. Jahrh. eu Colmar (K). — Steht auch in Codd. EinBidl 106. lo7 U;; 114,
121. Cod. Btoiaao. 9. Cod. 8. Oall. No. 546 (Brandir)
— 396 —
b. Lesarten. 1. 0 dil. deo C. Dilecto deo E. — 2. Hominibaiqne DE.—
3. ard. suas £. Dan. ,>g?gcn das Versmass" Mone, der ard. ausldsst. — 5. h-
brica nat. E. Mone. — 7. protulisti Dan. — 9. H. compensat GD. comp. utDE.
H. compensavit, ut „beidcs gegen das Versmass." Mone. — 10. Cum t. C. —
15. cr. pace C. Dan.
c. Bemerk. Ueber das Bhythmisehe etc. spricht Bartsch 8. 10. 26. 39.
33. 36. 37. 48. 49. 53. 55. 58. 59. 60. 77. 81. 83. 96. 112. 118. 121. 133. 141.
581. De 8. GaUo.
(Auctor est Notker Balbulus.)
1. Christe, sanctis unica spes, salus, vita atque gloria perpetua,
2. Cuius charismate sicut India ita flagrat et Hibernia.
3. Quin insuper mirando modo nova mittit luminaria,
4. Quae Galhae vel Germaniae corda foveant sterilia.
5. Ex quibus probati per omnia
6. Nos beati Galli merita, tui confessoris, inclyta recolentes, eius clare
devote curamus sollemnia,
7. Ut sicut praesens sua tempora
8. Virtutibus concessis tuo munere clarificavit, ita nostra temperet de
coelo tua concomitante sese gratia,
9. Daemoniacas domans rabies atque sanitatum tribuens medicamina
10. Et veniam lapsis deprecans iugi supplicationum sanctarum instantia,
11. Nec non pacis gaudia et transitivae vitae commoda atque sempiterna
cum sanctis praemia,
12. Ad quae meretricibus et publicanis viam pandere consuevisti poeni-
tendi remedia,
13. Te sanctum pro nostris reatibus ad cruciamenta volens permittendo
probrosissima,
14. Ut tui participes spiritus ad patris dexteram infinita perfruamur
gloria.
a. Text. Mone No. 935 (3, 810) aus: Hs. zu St. GaUen No. 878. p. 266,
mit Neumen. — Daniel V, 99 e God. S. Gall. No. 546 (Brander). — Stcht aueh
im Cod. Einsidl. saec. X.
b. Lesarten. 10. sanctorum. Dan.
c. Bemerk. Ueber das Bhythmische etc. spricht Bartsch 8. 10. 38. 117.
120. 127. 134. 136.
582. De ss. GaJlo et Othmaro abbatibus.
(Othmar stammte aus Schwaben, Abt in St. Gallen, starb 16. Nov. 759, ver-
ehrt 16. Nov.)
1. Hoc loco vencrando mcrito gratulentur omes inhabitantes, atque
chorus laudem digne personet.
2. Locum, ut praeclaro lumine candelabra,
3. Iugiter exornant Gallus atque Othmarus,
4. Quis firmiter inerat regularis vita,
5. Quos suaviter iunxerat vera relligio,
6. Qui huius mundi temporalem principum gloriam ambo contempserant
Bl
Et regulari membra plecti rigore pro Deo valde dilexerant.
Xunc annulus ossiunt ipsorum varia praebet lan^uidis artubus smi-
tatis duua,
nieritorum piorura decoa, honor et gloria beatifl angellfl suciat,
Cuin quihus flemper fruuntur promissorun» perlienmum lumiue in Dei
dextera.
Voi, abbatefl elaros, nosmet deposcimus, ut Deum sedulis precibus
DretiSj ut riostram cleinens gubernet vitam. Amen.
a. Text Morel No, 416. 5. 333 nwa; Us. tu St.Gallen No. 546 (Bratider),
365 mit der Melodie,
b. Be inerk. Vql oben No. 410.
583. />e s*\ OflZ/o tt Oikmato.
4.
Hi sunt luroinaria
Diviuitus lueentia,
Duo nuiuero, tenebras fugantia.
Viri misericordiae,
Quoruui iustitiac
Coram Deo non sunt in oblivione,
Hi sunt duo pigmentaria,
Thymiama suave redolentia.
Reiuisit Rhetia patrem huncOth-
marum,
Geouit Suevia quem virtute ela-
rum.
&
6,
Gallum primitus quo BttOfl servos
pascat et tueatur
Yuto suppli . . . . piutnque Oth-
marum.
Hic locua quorum
horte tutus
paceque sit . .
tenet artus,
. , laude tibi doxa, sanetoruui
rex. Alleluia,
t Daniei V, 82 hut . tlen aus: Cod B. Qall. N<>. 846
tauidcr), #/. 143. Eitte Al* rsttimmelten J> ich
l Morel.
584. /)c 8, cvpo Constantiensi.
(Gtb. r TB tu Wannenhvttf h,, B hrt
\. Sancti spiritus assit nobis gratia,
2. Quae sauctos eempei Buos Eactt esse eonspicuos,
:t. ln terria illustrando et super astra locando,
4. Meritis quorum ornat iogiteff poluiii,
5. Qui prae fulgore claruni supcrant solem.
Quo dies haec festiva nobis premcns nubila noctis
7. Arridet splendens novo sule, tiltra siderum moreni,
8, Uui canit haec DOStra concio ovans ore Qfganico,
•J. Augelieis hymnis eoncreuaris, almo patruno iubilans,
iu. Gebehardo, praesuli praecelso et sanctissiuio,
11. Qi rtiis Banguine, claro germiue,
12, Stirpem hanc generosam non de^enerat istr,
ied exornat quam maxi
14. Qui ipsius ab exortu quaeritando Chrietam eius(jue servando donum,
15. Rex coeli terraeque sibi dilectum per virtutes < M.hrliardum agnosceus,
— 398 —
16. Super speculam exaltans illum, torrem Sion observarc ordinat,
17. Hic adornatus ac pastorali curae dcditus,
18. Pascua vitae ovibus Christi monstrat optimae.
19. Hic homincm casu contritum sublevat et per membra solidat,
20. Qui divisas per undas Padi transiit, ut Iesus Nave fecit.
21. Solo iussu claudum erexit et habita tuis, Christe, servis disperait
22. Te testamento fecit haeredem, notam tibi fundans aedem.
23. Postquam omnia erogavit largiter
24. Atquc mensurain sibi datam conservis ministravit prudenter,
25. Tibi animam hodie reddit laetam.
2G. Hunc tc (Christe), nobis ut reconciliet, plebs omnis fidelis et iubi-
laus, (orat).
27. Hunc diem gloriosum fecisti, sancti spiritus assit nobis gratia.
Text. Morel No. 419. S. 234 aus: Hs. zu St. Qallen No. 546 (Brander),
Bl. 303. — Eine Nachahmung von No. 124.
585. De s. Gebehardo episcopo Constantiensi.
1. Gaudete iusti in domino hac clara die,
2. Callaudantes Christum consonis vocibus et organis,
3. Qui in sanctis suis laudabilis est et mirabilis.
4. Quos glorificat mira gloria in terra ac super sidera.
5. Hinc est, hodie quod veneramur haec sacrosancta sollemnia
6. Sanctissimi praesulis Gebehardi, qui ornat mundi polique curiam.
7. llic nobili stirpe progenitus, nobilior sed refulsit moribus.
8. Qucm rex potens dispensatorem familiae suae consulendo praetuht,
0. Ut talentum sibi collatum ad usuram daret, nec sub terra tegeret
10. Quo ditavit multos, torrendo dure improbos, rogando leniter sub-
iectos atque corrigendo.
1 1 . Dispersit terrena, ut compararet aeterna, fundans tibi, Christe, aedem
teque fecit sibi heredcm.
12. Pulsanti tibi occurrit gaudensque te excepit,
13. Lucernam manu ardentem invenisti tenentem.
14. Iam tua gaudia iutravit, „iuge, felix," hodie audivit, cum pccuniam
cum lucro tibi, rex, restituit.
15. Nunc candet intcr lilia ornans sacerdotum agmina, inter nomina
angclica iubilat alleluia.
16. Hunc nobis siste fautorem, te petimus auctorem.
a. Text. Monc No. 938 (3, 312) aus: einer Petershauser Hs. *u HeMr
bcrg, 12. JaJirh. Bl. 7. mit dcn Musiknoten. — Daniel V, 299 hai den Text
aus Monc.
b. Bemerk. Ueber das Bhythmische etc. spricht Bartsch S. 26* 39. 41. 1W.
586. Bc s. Georgto milite et martyre.
(Aus Kappadozien, trat noch sehr jung in die Kriegsdienste des Kaisers Dio-
klctian, wurde cnthauptet am 23. April 303, verehrt am 23. Aprii.)
1. Veni potentissimi
Milcs ct fortissimi
Regis, flos militiae:
Militum dux optime,
Victor invictissime,
Respice nos hodie.
— 399 —
2. Torracnta, quae passus es,
4. 0 Georgi nobilis.
Vineerc qui iussus es
Constans et iiuniobilis,
Pro divino nuinine:
Pro plebis miseria
Rotarum (atque) verberuni
Interpelki dominum,
Igniuin et carcerum
Sordefl lavans criminum
Fuso tandem sanguint\
Eius daiitc gratia.
3. Serva ttiuin popuhun,
5. Corporis spurcitias
Maxime qui titulum
Et cordis nequit |
Servant tui noniiuis :
Fac nos omnes tergere :
Infideles reniove,
Ut detur in gloria
Fide fortes confove,
Dei laudes gratia
Vitara poscens Imninis.
Cum beatis canere.
a. Text. Morel No. 422. S. £30 am; tU, zu St. Galkn No. 546 (Brauder)
mit der Aufschrift: De sancto Georgio mitite ac martyre Christi pulchra »e-
quentia.
b. Lcsarten. 4, 1. Geori Hs, — 5, 4, Ut possimus iu Hs.
587. De s. Georgio.
I. Sume laudes, pelle fraudes,
4. Hic reginam in agone
Inclyta Ferraria,
Confortavit et coronae
Teeiim laudent, non defraudent
Coeli participium
li, tcrrae, maria,
Hic accepit, non decepit,
2. Cum patronus vere bonus
Ob hoc currit ct non repit
Tibi sit Georgius,
Ad Dei palatium.
Fortis pugil pro te vigil
Hic martyr egregius.
3- Qui draconem intei fecit
5. 0 Georgi, funde preces,
Et malorum arefecit
Urbis tuae tolle faeces
Vires et insidias,
Atqur omneni Booriam:
Regis natam liberavit,
15 1 mundati et purgati
Detiique non cxpavit
Te ductoro perducaiitur
Minas et potcntias.
Ad coelestem gloriara.
o. TexL Mone No, 946 (B, 319) flMf; Bfc m Karhruhc v. 7ft ron 143<J
mit den Musiknoten.
b. Lesarten. 4, 1. Haec scheint richtigcr. Mnue.
c. Bemerk. „Durchden Mittelrcim 5, 4 entsteht eine reimhse Zcile 5, 5."
Bartech S. i.
588. De $. Georyn*.
1. IIoc io natalitio
locundeturanimo
Martyri Georgio
Spiritali «audio,
Laudcs solvat annuas
8« Iste membruin capilis
Piae plebis charitas.
Viccm agens pahiiitis
Frcundatis vincam
Mundi huius areara
2. Celebret ecclesia
Sprevit cum divitiis,
Festa tum solemnia,
Dando se suppliciis.
400 —
Tortor furit, sed hunc urit
Ymber sancti spiritus ;
Martyr ovat, quando novat
Poenas huius impetus ;
Sic insanus Dacianus
Irae flagrat aestibus.
Inserit alacrius
Verbi Dei semina
Vitae spondens praemia.
8. Inter hostes stat securus
Martyr palma fmiturus,
Fide firma robur mentis
Ne frangatur in tormentis,
Damna suffert corporis
Spe superni luminis.
9. Martyr florens dedit fructus
Tanquam donum pellens luctus,
Claudos, caecos, rebre laesos
Medicinam per divinam
Sacer curat medicus.
10. 0 Georgi, civis coeli,
Ora pro grege fideli,
Inde crurifragio Ut migrantes ex hoc mundo
Martyri Georgio Gloriemur cum iocundo
Iam consumtis genibus, Angelorum domino.
a. Text. Miss. Frag. 1507. Die Abschrift verdanke ich H. Hasak. —
Daniel II, 203 hat daraus die erste Strophe.
b. Lesarten. 8, 6. superne, verdruckt oder oerlesen statt snperni.
Dictum mirum, uxor viruni
Linquit Alexandria,
Baptizatur et levatur
De percepta gloria.
Mollis sexus consors thori
Nutu Christi parat mori
Ducta Dei digito
Claruit martyrio.
589. De s. Georyio.
Martyr milesque Dei Georgius fortis
Agone triumphans summi Regis
Terrenam linquens gloriam
Tyrannum devincens Dacianuin
Tormcnta spernis plurima.
Te rota frustis partita
ebis quinis
Sed iussu Christi vivens protinus
Mensam regressus es regiam.
Clausum perdebat te arbor alta
nimis
Decorata cum ttoribus variis.
Mensam tu divino onerasti cibo,
Atque potum et salvasti mox filium
viduae.
Tu facis ydolum responsa dare
fusile.
Destruis omnia regis ydola
Muta prite coram populo.
Alexandrinain tu revocas
Fidei dogmate reginam.
Quae decollata mox pro Christi
nomine
i Maduit cruore.
i Tu regis minas contempnis
1 Contempnis coactus sartagine
j Fervente igne superno repletusrore.
! Suscitans cx sarcofago,
Signa dans misero
Coram nephando rege Daciano
Pulvis antiquus septem corpora
Reddit, ut pristina caro fuit.
Nam demum relicta
Per tergum militum corruunt
moenia
Ignea concremata.
0 victor insignis athleta inirabilis
Tormentis variis versans septem
annis.
Ut elegit sanctus iacet Georgius
Ense trucidatus.
Hunc humili prece melodiis
Suavibus cuucti flagitemus,
Ut nobis veniam ergo Iesum Chri-
stum interpellet.
Text. Miss. Basil. 1510, im Anhang geschrieben. — Ber AbschreiberkomUe
einige tnit Abkiirzungen geschriebene Worte nicht lesen.
— 401 -
590* De jfc Gercone et $ui$ mititibus.
1. Maiestati sacrosanctae
6. Deraum eunctis immolatis
Militans cuni triumphante
Iti odorem suavitatis
Iubilet ecclesia:
Differuntur aliqui :
De triuuiplio Thebaeorum
Qui in partes distributi
Et salute peccatorum
Distributi sunt saluti
Per horum suffragia.
Plurium tidelium.
2. Hi suiit viri testamcnti,
7. In Veroua, Agrippina,
Qui ruinam detriinenti
Ut in Troia, loca trina
Reperant angelici :
Consecrant inartyrio:
Viri fortes veri David,
Holncaustum partiale
Quibus bostes expugnavit,
Nulla taraen sine sale
Carnem, mondum, daemonem.
Foederis oblatiu.
3. Cives domus Pharaonis
8. Cum trecentis et bis noris
Civitatem visionis
Signat comes Gereoiiis
Visitant et pracsulem:
Abrafaae victoriam :
A quo sacri catechismi,
Bis quindenis et ter centum
Sacramentis et baptisini
Duple\ Yietor testamentuui
Imbuuntur gratia.
Et crucis mysterium.
4. Romae fide confiniiati,
9. Pius Cas<ius cum septenis
Castra movent coinitati
Septiforrai dono plenis
Bomanonun aquUae:
Dono sancti Pnenmatis :
Dis profauis immolari
lesu boue, cuius duiia
Iubet Caesar et vocari
Nustra bona, flui corona
Thehaeorum agmina.
Es tuorum militunL
3ed Thebaeij viri Dei,
1U- Hae patrona legione
Qoae sunt Dei, reddunt eiv
Nos in bouis summe bone
Caesari, quae Caesaris:
Loca potioribus:
Bis viritim dccimati
Ubi Patris, ubi tui
Summae liliant maiestati
Et Anioris sacri frui
Decimarum decimain.
Mcreamur gluria.
*. Text. Mone No. 950 (8, 321) aus: Ih. zu Munchen , Clm. 10075.
14. Jahrh. mit im Melodie (A), — Daniel 11, 199 (B), ohne Angabe der Quellet
wahrscheitthch au* Adelphus. — Serj* Dav. 1495 (O. — Mis«> Colon. 1504 (D),
Mogunt. 1507 (E). — Addphns 94 (F). — Wackernagel I, 135 aus: Miss. Mog.
1497 (G) md Mone. Stcht auch iwi Cod. S, Gall. Ko. 544 (Brander).
1>. Lrtartcn. 1, 8. IubiJai E. — 3, 4. catherifimi CD. — 4, 4. Iliifi A.
immuhire . . \oeare Mone, Me tmdern immolari . . voeari. — 4 — 5. et neeari E.
— 5» 0. decimnm B. decimas Mone. „decimarum deeimae iti der hochste Zehntcn
und ftfirh thut bibUschen Sjtrftchgcbrauche ausgcdritckt." Mone. — 6, 8. deferun*
tnr E. — tfT 5. Attrilwt.i E. ilistrihuti AB. dettHbatf Mone. „//< G
nati odcr cin ahnUch*4 Wortil Wack., der destinati im TesA ka% — '6, 6. 1'lu-
riini E. — 7, 2. TJhot < D, — 7, 5. Nulluni B. — 8, 3. Abrae DEF. Yictoria A.
— 9, 1. cum fvhlt Mone. — 9, 2. 8Cptiformia AC. — 9, 5, et cor. E. — 10, t.
bona A. — 10, 5, Et fehlt EG,
"--— ~~~-
AVArnn, 0fq«t*l*l. 26
— 402 —
591. De 8. Ooare confessore.
(Stammte au» Aquitanicn, kam 519 nach Deutschland, starb
verchrt 6. Juli.)
6. JuU 575,
1. Laudes Christo cum gaudio 7.
Nostra pangat devotio,
Cuius misericordia
Nobis tanta dat gaudia.
2. Tam praeclarum confessorem
Amplectamur ut Goarem, 8.
Eius per mirabilia
Illustratur ecclesia.
3. Hunc virtutes meritorum
Sic ornabant (et) signorum,
Dum in carne militaret
Et ad coelos anhelaret.
4. Ut non solum elementis,
Sed bestiis et iumentis
Verbo Dei imperaret
Et daemones effugaret. 10.
5. Ydolorum hic culturam
Extirpando, fidem puram
Cunctos docet observare,
Creatorem adorare.
6. Hospitalem se praebebat, 1 1
Peregrinos colligebat,
Christum regem in his vere
Se confidens suscipere.
a. Text. Morel No. 427. S. 237 aus:
dem Severu88tift in Boppard. Mitgetheilt v
preu88en).
b. Lesarten. 9, 1. attende Hs. — 9,
H8. — 10, 4. Et duplicem Hs.
Ab iniquis accusatur,
Virtus Dei protestatur
Hunc immunem falsitatte
Et cultorem veritatis. *
Infans namque proloquitur,
Dum a sancto praecipitur,
Vis naturae quod non erat,
Triduanus nam fuerat.
Quam devote, quam attente,
Ore, corde, pura mente
Hac in vita peritura
Orat Deum pro futura.
Nunc beatis spiritibus
Iunctus in coelestibus
Una stola decoratur
Duplicemque praestolatur.
Huius ergo interventu
In extremo nos adventu
Iudex iuste conservare
Cum electis, rex, dignare.
eitiem Graduale des 14. Jahrh. am
on Pfarrer Nik tn Enkirah (Bhem-
8. petitura Us. — 10, 2. adiunctif
592. De s. Qorgonio martyre.
(War Kdmmerer des Kaisers Diokletian, verehrt 9. Sept.)
1. Hac in die triumphali
De triumpho spiritali
Nostra plaudat concio :
Reverenter solvens vota,
Puro cordc, mente tota
Martyri Gorgonio.
2. Mundo plures militarunt,
Qui post mundum conculcarunt
Atroci lnartyrio :
Inter illos hic athleta
Mundum vicit morte spreta
Securus de praemio.
3. Ut Helias Heliseum
Animavit Dorotheum
Ad palmam victoriae :
Dignitates regis vani
Sprevit Diocletiani
Laudans Regem gloriae.
4. Membris tentus in tormentis
Tantus fuit vigor mentis,
Ut dolores vinceret:
Sale sparsus et aceto
Poenas tulit vultu laeto,
Ut post mortem viveret
— 403 —
iaceratur niultis modis,
Sed sublaqueatus notiis
Migrat ad coclestia:
TexL Misb. Mindcnfie 1513.
Misb.
Cuius prece Deo grata
Stola nobis vitae data
Vivauius in gloria.
— Daniel II, 215 hat ilie i, Strophe at*s
(Geb. 540 *u ttomt
1
593. De s. Gregorio L papa.
ttm Papst crwtiMt 590, gest. 12. M&ts 604, verehrt
12. Mtws.)
Laudes canamus
nostro redemptori Christo,
qui venit uos salvare
Kt livore
suo sibi dedicare
ecclesiani dedieatam,
% Mundans eam semper rivulis
inebriatis
Ri^aiis montes de superioribus
nubibus.
3. Ct vallcs hahundent frumento
et faoc Bolkmmo
Una proclament eanentes
odas tripudjautes.
L Eia egregfc papac romano,
iloctori pangainus CJregorio,
Qui fulsit mundo et novura sidus
doctriiiis.excmplisetvirtutibus,
5. Qui genus eximiuni
et sanctuni, quo nituit,
magnifice extulit,
Cui pneuina ut columba
in auriculam stillavit
documcnta inystica.
& Mundum contcmpsit
et abiecit
Pompas et opcs
Christo dedit.
ptcuo instructus
Hamine condidit
ptena coenobia,
Angelus hunc petit
ut naufragus,
Agapem q uaerit ,
tribus vicibus
Accepit et redit,
discuui argenteum
demutfl laetus perdpit
Poot baec assumitur
Christofjue inonstrante
papa eonstituitur.
Mox ingninariam
pestem restinxit
plebemque suam sauavit,
9. Psallentum choris
modulamiua
eomponit dulcisona
hymnizans,
Anglorum gentem
convertit ad Ckristum
totumque praedicans
illustrat mundum.
10. E tenebris fratres funeto-.
prece solvit excommunicatos.
Et ignibus inferorum
Traiannm tyranuum eruit.
11. Qucm gratia Dei
tam plene perfudit
clemcntia,
Ut quicquid habere
posseU gratis Christo
distrahcret.
12. Virginum Romae
sacrarum pavit
tria millia.
Corporis Chnsti
panem carnis mutat
iu effigiem.
13. Angelum Dci pavit,
a quo post audivit,
quod se Christus elegit,
Magos caecavit,
equo daemonem fugavit
et ecclesias ornavit.
11. Aegra caro cius
sriii[nT fuit,
mens tamen intenta
coelo, ubi nobis
impetrct beata ,
praemia sanctorum.
26*
— 404 —
a. Text. Mone No. 962 (3, 881) auz: Hs. zu Heidelberg, worin dieRfa
hauser Chronik steht, Bl. 19, aus dem 12. Jahrh. mit den Mueiknoten.
b. Lesarten. 4, 4. et fehlt Hs. — 7, 2. reddit Hs.
c. Bemerk. Ueber das Bhythmische ete. spricht Bartsch 8. 30. 41. 69.7
— „Die Sequenz tourde auch in Petershausen aemacht, befoigt aber die Begt
der Troparien nicfit so genau urie die alteren Lieder dieser Art. Die ParaOi
strophen jedes Abschnitts hdben zxoar unter sich gleiche Melodie, aber htk
regelmdssige Abtheilung der Verse und keine uberall gleiche Sylbemakl, «n
durch den vorherrschenden Beim die richtige strophische Form in Assonatm
aufgeldst wurde." Mone.
594. De s. Grregorio martyre.
(War Priester zu Spoleto in Italien, gest. 304, verehri am 24. Dez.)
Martyrem egregium
Fortemque Gregorium
Laudet nostra concio :
Quem dedit Coloniae
Regio Ytaliae
Spolitana natio.
Hic sub Flacco praeside
Ipsius non timide
Offert se iudicio :
Verbum verbo redditur,
De fide concipitur
Grandis disputatio.
Nil, ait Gregorius,
Nostra fide verius,
Ego sum christicola :
a. Text. Miss. Golon. 1504.
b. Lesarten. 4, 1. plurimis. Mis.
Deum vivum astruo,
Deos plures respuo,
Non deos, sed idola.
4. Flaccus poenis pluribus
Iubet et atrocibus
Perire Gregorium:
Gaudet martir patiens,
Poenas intrat moriens
Coeli refrigerium.
5. 0 martir laudabilis,
Mundo venerabilis,
Et decus Coloniae,
Te pulsamus precibus,
Nos cum tribus regibus
Duc ad thronum gloriae.
596. De s. Grumperto confessore.
Sursum corda dirigamus,
Ut amore ferveamus
Iesu Christi domini:
Christi semper in honore
Psallat mente, psallat ore,
Qui concordat nomini.
Ipse laus est angelorum,
Ipse salus electorum,
Ipse spes et gloria :
Laudes ergo salvatoris
In Gumperti confessoris
Pangimus memoria.
Ille Deo militavit,
Vicit mundum, triumphavit
Debellatis hostibus:
Hostes erant carnis motus,
Quibus Deo vir devotus
Restitit instantibus.
Cum ad fidem traheretur,
Ne a fide laberetur,
Domuit carnalia:
Festinando ad salutem
De virtute in virtutem
Posuit vestigia.
Homo vitae singularis,
Disciplinae salutaris
Est adeptus gratiam :
Vixit caste, vixit pie,
Sacrae virgini Mariae
Construens ecclesiam.
405
Kilianus seminavit,
Quod Burchardus irrigavit,
Quod Gumpertus nicssuit:
Semen erat verbum Dei,
tfetsis fructus sanctae spei,
Qua Gumperttts viguit.
O Oamperte, sufirag&tor,
Esto nobis consolatur,
Subveni clamantibus:
Ad peccata redimenda
Tuo regi nos cominenda
Meritis et precibus.
Audi, Iesu, supplicantes,
Audi tuae postulantes
Opis adminicula;
Et placatus his patronis
Ad supernae visionis
Duc ii03 habitacula.
a. Text. Mone No.963 (3, 333) aus: Geschriebcnen Zmdtzcn in detn W&ri-
burger Messbuch von 1484 in dortiger Bibliothek. Gumpcrt war dcr Patron
der Stiftskirche eu Ambach, wofur dieses Licd gcmacht wurdc. Mone.
b. Lesartcn. 1, 3. Iiiesu Hs. — 6, 2. erogavit Hs. — 7, 5. besser tuia.
Mone. — 8, 3. ammin. Hs.
(Oeb,
597
6. Mai 97
De st Semriec II nnperatore.
Kaisct M>3f gcst. 13 Juli 1024,
Abbach hei Rcgcnsbun
rehrt 15
rq, Afj
L Laudet onmis spiritus,
Christuin, qui divinitus
Coronavit gloria
Gloriosu in cotj fes so ren i ,
Quetn patronUDQ et aflctorem
Haec culit ecdcsia.
2. Homo vetus in peec
Pnmam stolam novitatis
Reeipit cum aiinnlo:
Quisquis mente puriore
Plaudit manu, psallit ore
Digne Dei famuln.
3. Post sex legens dubitat
Rex, qtiem sensum tencat
Oratto truneata:
Sextus annus volvitnr
Et problema solvitur
Corona duplicata.
Purgatura crimir
Notara virgo virginis
Vendicat pudorem :
Purgat adulterium,
Ignitoruin vomeruni
Non sentiena calorcm.
r>. In Cassino monte curam
Bcnedicti post pressuram
Longam sentit calculi:
Quem cum nusquam sit rtm-
tactum,
Corpus tameu inde tractum
Admirantar singuli.
6. Angelus fortis militat
In castris, victorem gloria
Coronans hoste fugato :
Precibus crebris iustat,
Alienis curis vacuus vacans
Deo saepius orbe pacato.
7. Cum migraret ex hac vita
Fiuem rei heremita
Didicit ex daemone:
Nil invetitum morte dignum,
NYque foenum, neque lignum,
Ni) humiuis iu homiue.
8. Talis Ghristo deserrivit,
Talis Christo vivens vivit
In aetennv patria :
Servus tuus et amicus,
Tua, Deus, nos Heinrims
Consoletur gratia.
a. Tcxt. Mone No. 966 (3, 535) aus : Hs. fii trg E. 60. Bl 79 (k).
Sollerii acta s. Henrici imp. p. S2. aus dcm Bamberacr Mettbueh [\i). Zun
GraduaUen s. Hcinr. 12.Jahrh, (fi efer BibliotMt jw Bambtrg \V. D). lls. *u
Bumhrrff Ed. III. 0. 12. Jahrh. (E). H** :u S. Taul tn Kttrnten No. 48. l^.Jahrh.
{?). — \l\^ Basil. 1510 (G). — Daniel Y, 105 hat den Tcxt aus Mone. —
auch *m Ooi B, Gall. No. 546 (Braoder).
— 406 —
b. Lcsarten, 2, 6. psallat A. — 3, 3. tutata F. — 4, 2. nota AG —
5, 4. Q, dum A, — G, 3, Coronans BCDFG, coronat Mone, — 6, 4—6
stehen nach 6, 1—3 in D. — 6, 5. vacat CDE. — Mone hat: castr. victor vic-
torem g. coronat . . vacuus deo vacans saep. o. p, — 7, 1. Dum CFG. — 8, 6,
Coronavit A. gloria B.
c. Bemerk. „Der weibliche Reim wird nach deutscher Wei&e filr eine
Hebung mehr gerechnet. Ber umgekehrte Fall ist hd-ufiger, dass die ubcrsrUUige
Silbe des wemichen Reims nicht mitgerechnet wird (nach romanischer Weise),
was vereintelt auch schon in den dUeren Sequenzen vorkommt, so hier in der
1. Strophe.u Bartsch S. 177.
598. Be s. Henrico episcopo et martyrc
(Wird verehrt am 19. Jan. S. noch No. 789.)
3
1. Coetus noster laetus esto
Pro Henrid sacro festo.
Est laetandi causa praesto
Praesulis celebritas:
Quem elegit, quem dilexit,
Quem ornavit, quem provexit,
In sublime quem evexit
Divina benignitas.
2. Ortus in Britannia,
Pollens Dei gratia,
Superua providentia
Pontifex efficitur:
Clarus in Upsalia,
Demum pro iustitia
Decertans in Finlandia
Pugil Christi moritur.
a. Text. Daniel V, 230
logist C. Febr. 1854. p. 31.
b. Lesart en. 1, 6. fehlt im Miss. Ab.
Miris signis et variis
Sanctuin suuni prodigiis
Declarat venerabilem :
Deum verum quem coiuit,
Arnavit atque docuit
Colendum et amabilem.
Martyr Dei, iara laborum
Et uiercede tormentorum,
Summo bono sine metu
Et sanctorum fraens coetu
In aeterna gloria :
Te laudantem nostrum coetum
Et in tua laude laetum
Fac in coetu angelorum
Sempiterna beatorum
Perfrui laetitia.
ex Miss, Aboensi et Upsaliensi (1513). Ecclesio-
599. De s. Hermanno Iosepho.
(Oeb. zu Kotn am Mhein, gest das. 7. Aprit 1236y terehrt 7. April.)
1. Gaude felix Agrippina,
Plaude cohors Norbertina,
Deo laudes dicite :
Viro Dei, sancto mystao
loseph sacer dies iste,
Sancte hunc traducite.
2. Ilunc tu mundo genuisti,
Ordinique transmisisti
Caudido, Colonia:
Eyffiiam hic illustravit,
Et Steinfeldiam ornavit
Sua sanctimonia.
3. Coluit devote piam
Puer innocens Mariam,
Abstinens a crimine :
Tota vita visitari,
Adiuvari, iuformari
Meruit a virgine.
4. Summus pater hunc amavit,
Et virtutum exornavit
Tunica polymita :
Fuit simplex, rectus, castus,
Pius, niitis, osor factus,
Cunctis reddena debita.
407
5. Sancte mysta, te laudaiv
Ipse Christus, et vocare
Est dignatus lilium:
Diva virgo tibi favit,
Ioseph, sponsum te vocavit,
Capellanunit filium.
6. Tibi quoque desponsari
Per angelos, et portari
Ad te Iesuin voluit:
Quantus esset, et quantoruni
Apud Deum meritorum,
Angelus edocuit.
Ergo digoe te laudamus,
Tua festa celebramus
Digne, te suspiciinus :
Deura, qui ad nos te misit,
Tibi tantas qui divisit
Dotes, benedicimus.
8. Ave decus confessorutn,
Norma tu presbyterorum,
Ubiorum gloria :
Tua, noster o patrone,
Est in benedictione
Merito memoria.
9. Tua intercessione
Irara placa, loseph bone,
Irritati numinis:
Loquere pro nobis bona,
Gratiarum posce dona
Veniamque criminis.
10. Tu exaudi preces, Christe,
Tuus quas amicus iste
Fundit pro elientibus :
Dt et servuli nos tui
Cum eo possimus frui
Gaudiis coelestibus.
ITtxt Baniel V, 257 ex Act, Sanctoram Apr. VII.
Oeb. tu Stridon in Pannonien gtvischen 329—342, liess sick spater bei Beth-
ehem in einem kleinen Zclte nieder, wc cr am 30, Sept 420 starb, verehrt am
30. Sept.)
600, De s. Hicrmymo.
7eb. mu Stridon in Pannonien gtvischen 329—342, Hess
l.
2.
3.
4.
7,
8-
9,
10
:
Laudemus .Christum, qui est sanctorum verus splendor idem et creator
Coeli, terrae, maris, angelorum et hominum.
Te solum Deum profiteuiur et dominum,
Qui confessores fccisti, ut salvos faceres
5. Nos a peccatis, sic nostram assumens formulam,
6. Horum de grege lex sacerdotum processit, vir Dei leronymus,
Qui lux iinmensa in tcmplo Dei reftilsit, ut stella in nebula.
Hic bomo domini natus est Dalmatiac, lotus baptismate.
Hioc Romae latinis ct graecis imbuitur litteris adprime.
Donatum habuit praeceptorem iu arte grammatiea, septiformem spi-
ritum lustrantem et electum vas sibi praeparantera.
Postquam omnem tnundanarum capitum litterarum est adeptus stu-
diuin, sauctoruin probatum est consectatus virorura habitum,
Tenens continua quae tibi placeut, o vera sapicntia,
Mentis muinlitiem, fratcrnain curam et carnis eontinentiani.
14, Tc verum Dcum cst imitatus, divina gratia rcpletus,
15. Multos instruxit, oinnes monuit muuduraque spcniere informavit.
Ecclesiam Christi verbis et factis plenius illustravit.
Ex mnribus refulgcntem das multis ipsum priorera.
Hic talentum crcditum rcportat domino, huncquc supcr bou nmctn
locat et ei conreguat,
Quem inter convivia coelestis gratiac Christus iam suscepit, cui
mente tideli adhaesit,
Qualis sit tute cernit, te quia sitivit, quia semper te optavit.
12.
13.
16.
17.
18.
I&
— 408 —
21. Nostri sis memor, Ghristi petimus confessor atque veniae precator.
22. Rex, Deus, clemens in omnes, nos salva, peccatorum tergas cuncta
crimina, et da aeterna gaudia.
Text. Morel No. 485. 8. 241 aus: Hs. eu St. Gallen No. 546 (Brander),
mit dem Titel: Sequentia perpulchra und der Melodie.
1.
2.
3.
4.
601. De s. Hieronymo.
Gaude Sion de decore
Tui fructus et honore,
Quo subfulges hodie :
Spes de sursum nobis datur,
Dum Iheronymus locatur
Iam in sede gloriae.
Dulce nimis qui doctrina,
Luce depulit divina
Nebulas moestitiae:
Nam terrena coelis iunxit,
Ob quod eum Deus unxit
Oleo laetitiae.
Sed prae multis honoratur,
Super astra dum locatur
Sanctus doctor altius :
Arcem ubi trinitatis
Luce summae claritatis
Contemplatur clarius.
Gaudet chorus angelorum,
Quod de valle miserorura
Stella lucis oritur :
Cuius ortu fecundatur
Terra, dum irradiatur,
Vita vetus moritur.
5. Vere sidus, quod illuxit
Nocti dies et influxit
Gratiarum copia,
Dum hic mundus illustratur
Et multorum sublcvatur
Pauperum inopia.
6. 0 quam fulget tua vita,
Per quam nos instauras ita
Versus coeli patriam,
Ut perversas cum doctrinas
Cassas, tollis et ruinas
Donans reis veniam.
7. Hinc naturam tu praecellis,
Mala cuncta procul pellis
Reprimens daemonia,
Potens mirum in virtute,
Nam te Deus locat tute
Bona super omnia.
8. Eia pater orphanorum
Consolator miserorum,
Coeli portas resera
His, qui colunt tua festa,
Ut per huius mundi moesta
Transeant ad aethera.
a. Text. Mone No. 971 (3, 339) aus: Hs. eu St. Gallen, No. 646 (Bran-
der) f. 183. mit der Melodie, 15. Jahrh.
b. Le8arten. 1, 3. Qai Ifr., kann stehen, wenn man subfalget setzt, aber
die Anrede geht von 1—3, daher ist quo besser. M. — 2. Mir scheint dulci
doctrinae luce divinae besser. M. — 5, 2. Ich mdchte lesen diem induzit M. —
6, 3. sic w&re besser. M.
602. De s. Hieronymo.
Sion felix gratulare
Coeli cives contemplare
Pio mentis oculo,
Inter quos offertus unus,
Large qui coeleste munus
Dulci hausit poculo etc.
Text. Daniel II, 224 hat diesen Anfang aus Miss. Patav. 1491.
— 409 —
603, Dc $.
Rieronymo.
1. In profundo tenebrarum
7. Parent hunc vule:
Miindo fulsit sidus clarum
Salvi sunt foveu
Magnus vir Ierouimus:
Surgunt morientfs
Error cum fautoribus
Fama clarat uiiris.
Cedit verioribus
Stupens in doctrina.
2. Pro linguarum disciplina
8. Apostolis suminis viris
Aequaut privilegia.
Vitae decus eodOia viris
Verba transfert sic divina
Quod nil latet verit&B.
Viros transit gloria.
Doctorum Bummifl tnerltta
3. Oroat hunc virgimtas,
Onmis fugit vanitas
Sauctorum per grarlia.
De prato virtutuni.
9. Proelia mundi abeunt,
4. Corpus vir indutum
Qhriati sancti hunc adeunt,
Cor terris solutuni
Dona tunc summa perdcuuL
Praebent astutum
10. Redit caecis claritas,
Erga temptaraetjta.
Aegris cunctis sauitas,
5. Membra per tormenta
Perfulget orbi Banctil
Cunctis sutit portenta,
Manent documcnta
11. Deitas peregre^,i;i
Exemplaris vitae.
6. Cares heremitae
leronimi suffragia
Nos ducat ad coelestiii.
Cor cunctorum mitte,
12. Foreia dextra pnrrige,
Adeant hunc rite
leronime nos corrige
Normam obsequentes.
Et recto calle dirige. Amcu.
a. Text. Miss. BaaiL 1510, im An
hang geschriehen. — Di&tal II, 250 hat
die ersten 9 Zeilen aus: Miss, Aug, 1498, V/9 veriiatis, — / whcint
hier und da verdorbctt.
b. Bemcrk. Zu beachten sind die
Meime in 8tr. 9—12 (s. Nr. 3>
und die Verbindung wn je Strophen durch den Reim (s. Nr. 844).
004. I)e *,
Hieronymo.
1. Salve patcr, flos doctorum,
3. Qtiorum irac locum dodit,
Salve flos decusque moruni.
Innocens furore cedit,
0 flos heremi cultorum,
Vasta loca nam acvedit
Rosa pudieitiae.
Degens solitudiiicin :
Magne scriba sacrae legis,
Ubi mira sufferebat,
Praeco, rhetof Bttmmi regis,
Sed <lum corpna affligebat,
Tecta pandis, unda tegis
Nunquain BplritUS tepebat
Regula iusticiae.
DUa lassitudine.
2. Lascivorum clericorum,
4. Escarum nuiic aspcrit
Monachoruin lubrieoruni,
Induviaruin feritas,
Vas Hieronyurus honorum
Lachriiiiaruiii sedulitaa
Detestabat crimina:
Sanctum enervai unt :
Mox nephanda niachhnmtur.
Sulcata spinis trigora,
Lguini inskliantur
Aestus roduut ei nrig
lusto, sicque debachantur
Quae saucti viri visccra
Viprarum genimina.
Pene laeerarunt
5. Vinxit coxam contra noxam,
Lumbis ferris plurabis
Marcuit in femore :
Hic est ille, qui sic mille
Miras mortes diras fortes
Pertulit in nemore.
6. 0 quam crebris mortibus
Preciosis fortibus
Prae suis consortibus
Se inortificavit:
Non truncatur gladio
Neque currens in stadio
0 quam puro radio
Mundum iilustravit.
7. In labore cum sudore
Toti mundo de profuudo
Fonte fructus attulit:
Cum scripturis et tiguris
Transferendis et docendis
Cunctas vires contulit
Text. Miss. Colon. 1504,
0 quam permagnifico
Labore fructifico
Floreque mirifico
Iu agro dominico
Sudans germinavit :
Suinnms hic christicola
Fidelis agricola
Spe robustus iucola
Futurus coelicola
Gaudens emigravit
Ergo laudes armoniae
Laete cantent in hac die
Thronus trinae hierarchiae
Tono quoque simphoniae
Noster chorus iubilet:
Dura te patrem veaeramur,
Voto, voce dcprecamur,
Ut dum sursura destinamur,
Tua prece dirigamur,
Ne nos daemon nubilet.
605. De s. Hieronymo.
5.
&
L Xubar novum radiavit,
Mundum quando illustravit
Beatus Hieronymus :
Rivus fundens mel dulcoris,
Vigor candens intus, foris,
Virtute magnanimus.
2. Hic lohannes est baptista,
David quoque citharista
Psallens laudum cautica :
Clausa per hunc reserantur,
Sparsa passim adunantur,
Voce tonat coelica.
3. Sclavia hunc genuit,
Roma qiioque docuit,
Bethleem tumulavit :
Leonemque domuit,
Hostes Christi terruit,
Vitia debellavit.
4. Dogma spernit Ciceronis,
Libros spernit et Platonis,
Spondet sacra legere.
a. Text* Mias, Mogunt. 1507.
b. Lesarten. 4. Hier fehlen 3 Verse.
In deserto scorpiorum
Comes erat et brutorum,
In coelo sanctissimus:
Carnem urit solis ardor,
Viget tamen mentis candor
Buliens iuterius.
Cutis usta tegit ossa,
Laetus extat terrae fossa,
Viucit caruem spiritus :
0 praeclarura instrumentum,
Tibi non est par inventum,
Tu doctorum maximus.
Augustinum docuisti
Prima die, qua vidisti
Claram Dei faciem :
Tres defunctos suscitasti
Defunctusque extirpasti
Haereticam rabiem.
Ergo Sion lauda regem,
Qui edidit tibi legem
Christi per Hieronymum :
Laudis carmen novum pange,
Caruis fastum terrens frange,
Optans finem ultimum. Amen.
— 411 —
606. De s
Hicronymo.
1, Uymnus laudis Deo detur
Deniolientes vineam
Dulci cum melodia,
Domini confregit,
Omnis homo vcneretur
Plebemque sauguineam
lnclyta sollemnia.
Domino subegit.
2. Hodie verus Israelita,
In quo dolus non est inventus,
9. Dum Romae clerum arguit
Est assumptus a mortali vita
Luxui vacantem,
Heremita Hieronymus.
Ab urbe Sanctum repulit
3. Ut Paulus voce prostratus
Tanquam bksphemantem.
Domini resipuit,
Sic Hieronymus plagatus
10. Hic excellentissimus
Vanos libros respuit.
Vitae sauctitate,
4. De vanis verberibus
Et virgo purisalflma
Studiis vocatus,
Vera castitate,
Et pascuis uberibus
Et abstinentissimus
A Christo deputatus,
Cibi parcitate.
Veris facultatibus
Fuit et mitissirnus
Optime fundatus,
Morum honestate.
Et coelicis dogmatibus
Claruit beatus.
1L Stratum duruin habuit,
5. Hic in tantum ceteros
Diaetam duram tenuit,
Doctores transiiivit;
Semper vigilabat,
Quod Hieronymus nescivit,
Et iu quantum vaJuit,
Natura nullus scivit;
Caruem menti subdtclit,
Almus euin spiritus
Studio vacabat
Scripturis erudivit,
Et per eum Dominus
12. Pisces, cibos carnium
Ecclesiam sancivit.
Nunquain concupivit,
6. Hic doetor admirabilis
Neque lectum alium
Splendor patientiae,
Quam terram illts scivit :
Diadema gloriae
Diro cum cilicio
Decus innocentiae:
Carnem sic coutrivit,
Exstat columna aurea
Quod sanguinis effusio
Totius ecclesiae,
In die ter abivit.
Haereticorum thaurea
Speculum clenientiae.
13. In agone praedicat,
7. Nota fecit populis
Fideles corroborat,
Utraque testamenta,
Angularis lapidis
Perterret peccatores:
Scelera commemorat,
Stravit fundamenta.
Ut quisque vitani corrignt
Sic duplicata
Sequendo patruin morcs.
Reddidit talenta,
Salubria dum popuJo
14. Haereticorum iacula
Dedit documenta.
Hic doctor sioe nmculu
8. Cathedra pestilentiae
Sollerter bebetavit :
Hic doctor nunquani legit,
Post Btupertda uriracula
Bed verbo sapientiae
Vulpecuias abegit :
Ad coeli hahitaculu
Feliciter migravif
- 412 —
15* Sic nos divina gratia
16. Tuo interventu, o beatissime
Post huius vitae spatia
doctor Hieronyine.
Perducat ad convma
Coelestis hierarchia :
Rachelis det consortia
Post laborem Lyae,
Et Marthae post officia
Vitain det Mariae.
a. Text. Dauicl H, 247 e Miss. Numburg. 1517.
b. Bemerk. Sane farrea aetas genuit hanc sequentiam, Habes vocum bar-
bararum farragineni,. habes iucoroptae et rusticae poeseos documentum, quo se-
quioris temporis Prosaa a vetusta contestatatjue virtute priorum rairum ia modum
degenerasse optime doeetur. Daniel. ^Wahrscheinlich nur ein prosaischer
Anhang und ftl tilgen ist der Sehlusssate, we der Uebergang ftes Sinnes b*
MM*>" Bartsch & 176.
607. In tramlatione *. Hkronymi,
Gaude mater ecctesia, recolens cuin gaudio Hieronymi magnalia etc.
Text. Ditsen Anfang hat Daniel II, 191 e Miss. Numburg. 1517.
608, De s. Hilario carmssanensi.
1, Venerandae venustatis
fS. Dulcis odor eraanavit,
Mater mirae claritatis
Qui cunctos exfailaravit
Laudetur Ecclesia:
Mox translato corporc -
Quae tot viros sanctitatis
Verura Deus auginentavit,
Stolis albis duplicatis
Quia caecis restauravit
Coronat iu patria.
Vi:sum illo tempore.
2. Sed in prima statione
6. Ut scriptura innotescit,
Fuit, ccrtios in agone
Plura quoque Deus fecit
Beatus Hiiarius:
Per ipsum miracula:
Pro te, Christe leau bone,
lllud vero quod adiecit,
Praesul exstans Carcassmiae
Cum uxore seu couc»
Fide fulsit ckrius.
Comes mente sedula.
3. Cuuique finis propinquaret,
7. Et signanter, post fugatum,
Ecce sibi vir apparet
Cum suis ac debeltatum
Quidam splendidissimus:
Tolosanum comitem :
Dicens, ut consitleraret
In quo seivit se iuvatuin,
Regionem, quam donaret
Velut sibi demonstratttra
Post fineui Altissimua.
Fuit per Antistitem.
4. Quo de mundo sic sublato
8. Ob hoc dedit census, iunw
Clamque suo tumulato
Cum capeltts castra, rura,
Loco seu cocnobio :
Decimas, allodia:
Eo tandeni revelato
Sibi credens profutura
Mutto Clero eongregato
Sicque poni Dei cura
Cum Duce Rogerio.
Sub coeli custodia.
- 413 —
Ergo hoc sanctus Confessor
Sit pro nobis intercessor
Apucl Deum carius:
Ut coelorum sit possessor,
Loci quisquis est successor,
Ut Praesul Hilarius.
Text. Dauiel II, 225 ex Act. Sanctorum luc, Tom. II, Praefat. LXXXIII.
609. De s. Ignatio episcopo et mariyre.
\of in Antiochia, starh m Eom den Martj/rertod am 20, Dcg> 10? , ver-
thrt am 1. Fcbr.)
1 . In hoc festo corde praesto
Exultemus, laudes flenius
Dnmino per omuia:
Geos amore, pio more,
Vult laudare, celebrare
Festiva solennia.
2. Noe indigne, sed benigne
Nuuc laudaris et amaris,
0 martyr sanctissime :
Ad tortores saeviores
Accessisti^ qui vicisti
Tormeuta fortissime.
3. Cuni Traiani malesani
Dcos vauos et prophanos
Iudicas tu despici:
In amore ferviore
Christi vere vis nianere
Et te poenis subiici.
4. Urit ira tua clira
0 Traiane inhumane
Proprio ex vitio :
Sanctuin Christi qui iussisti
Flagellari, cruciari
Nimio supplicio.
a. Text. Miss. Mogunt. 1507 (A).
[B). — Dauiel Vf 237 hat den Ti
b. Lesarten. 2, 5. Ac. cum B. —
5. Hic ligatus, cateuatus,
Ductus dure saevo iure
Romara stricto habitu :
Igne laesus, ferro ea<
Fame, siti, tortus, miti
Te fovente spiritu.
6. Cruciilaris, sed laetaris
Passione in agone
Christi certas tiomine:
Vulneraris, confricarie
Sale spef, dicis uiei
Miserere Duiuine.
7. Iugulatus, feris datus,
Morte cedis et obedta
Christi cvangelio:
Christum tutus es SfeotUfl
Fassus martem honam partcni
Acquisisti proeHo.
8. S, Ignati, tui fati
Preciosi, luminnsi
Dulcis est memoria :
Nos uatantes, fluctuantes
In hoc mundo furibundo
Duc quo gaudes gluria.
ile p. 102. e Miss. Mogunt. 1513
Xeale.
3, j. raali sani AB., mulesani Neale. —
I, 4. Cbr. cum B, — 6, 1. Trucidaris s. 1. In agone, passiono Chr. certans B. —
i>, 5. dk\ mis, mei Dom. 11 — 7, 2. Morti B. - 7t 5. 8o Xftftfa. P, mortem bo-
uam acq. AB. — 8, 1. Signati AB. i. e. S. Iguati. (Iam) Signati Neale.
610,
I)e s. Ianuario cptseopo et tnartyre.
verehrt am 19. Sept.
Biechof von Benevent, starb den Marfyrertod im J.
Patron tlrr Ktrcfw fM Rheinau.)
(Auctor eat Notker Batbulus.)
L Paugat hymnum Augiensis insula raartyrum plena,
2. Quae maximo hodie gaudio compta,
3. Cum eolit rubras praesentium testiura lauros,
— 414 —
4. Etfusionc qui sanguinis eiuerunt coeluin.
5, Ianuarius nam princeps, qui fuit praesul,
B. AtcinilLis seuo ad poenaiu nuniero fratnun.
7. Beneveato regno tale deeus emicuit,
8. Quos Christus saluti misit Sueviac mcdicos.
9. Bia iam Eratres, placenius dominum odis dcvotis,
10« Qui nos sednla prece niartyruni coronet languidos
U, Kt tneatur in aevum.
a. TcjL Mone No. 975 (3, 342) aus: Hs. m 3t Gallen No. 646 (Brmadft
1". 194. t5* Jahrh. mit Notcn und dcr Bemerkung: beati Notkeri cognomento
balbuli sequentia, tituli: Metensis minor. — Daniel V, 107 hal den Text aus
I. Bcmerk: difl llhtjthmiache etc. spricht Bartsch & & 7. 75,
11
611. De ss. Itmuwio d sociis martyri&UA
Irumenso angelorum atque homiuuni regi laeti omnes incolae
Pangant ymnum insulae Rlicnaugiensis, istum qui septeuis martvn-
bus aacrat diem,
Tui per amorem pnrtantibus crucem suam.
En poutifex praefuit his Ianuarius,
Clarissima typicis columna ex septem.
Tormenta saeva sub primate Diocletiano pertulit pro Chrjstn.
Cum nollet deis Hbainctita poncre, carceris tormcnto afticit,
Quein exinde ferventi camino tradidit.
Hunc non timeus intravit, sanus ct exivit.
His poenis Bpretia tunc hostis Christi iussit crucntus diripere nervos
altno testi
Ilinc restitutis tyrauno visibus, iam excelsa petunt poli simul de-
collati,
0 Ianuari, cura militonibus,
Nos Deo precibus supplices frequenter commcndare dignare.
Trrt. Morel No. 439. R 243 aus: Hs. von Eheinau No. 14. li. Jahrh.
612. De s. lodoco (Ittthco) eremita.
(!fcr ttifeste Sohn des Konifjs Juthael in der Brctagne, Ubte in der Bto
Brahic, wo er im J. 053 $tarb> verehrt am 13. Des.)
L Laudos Deo persolvamus
Nus, qui sancti celebramus
ludoci solerania:
Pater nobis opcra mittat,
Cuius vita nus invitat
Ad coeli palatia.
% Rege natus et regina
Coeli gliscit et riivina
Deitatis gratia :
;t.
\.
Mundum spernit et terrena
Mente quaerens Deo plena
Paradisi gaudia,
Coetus noster hinc applaude,
Ilunc hoiiora dignuni laude,
Qui vivit in gloria.
Sciaut orancs et sciant singuli,
Non quaesivit ^luriam saeculi,
Nec patris imperia :
— 415 —
Regiia linquit et fugit patrian»
Et subivit trausiens Samiain
Pontivi confinia.
F>* Tunc sub duce requievjt,
l"bi Christo adquievit
Et eius servitio :
Hic se viro demonstravit,
Quando panem iinpetravit,
Deus vultu proprin.
6. Panis datus non iugratus
Fuit, iinmo reparatus
Divino eonsilio:
Dco panem hic ilivisit,
Deus naves hinc remisit
Plenas bcneficio.
?■ Victum cunctis vir erogat,
Capit quisque, quantum rogat,
Respondente copia :
Ruunt omnes cuni gaudio,
l vir Dci prae taedio
us linquit omnia.
8- Iiide transit ad dcserta,.
Demfi sequens lide certa
Fugit transitoria:
Lustra tereus hic fcrarum
Non borrescit vim earum,
Sedat quaeque noxia.
■'■ Manu sua comit aves,
I
(]
10, 0 qnam pura genitura
Fuit iste, lesu Christe,
Vitae vitans devia:
In hnc vita vixit ita,
Nunquam lentus est iuventus
Ad Dei servitia.
1 1 , Vana speruens et levia,
\ iarn tenens non devia,
In invia non, in via
Fecit domicilia.
12, Romam vadens non moratur,
Revertenti praesentatur
Qunedam eaeca, quac sanatur
Prece viri praevia :
Hic reversus ad altare
Stans et dcluns crlcbrare,
Dextram vidit consccrare
Guhcrnantis omnia.
11- Clausus tandem in tumulo,
Quantus fuit in saeculo,
Vita viri conscia:
Quam cum malc dux smitatur,
Dum superbit, dum iniiatur,
Morbo turpi coudemnatur,
Sic a Deo castigatur
Furentis insania.
Fcri lupi fiunt suaves
In eius praesentia:
Opua fuit mirabile,
Ala fallitur aquilae
Prece viri saucia.
a. Text. Mone No. 077 (S, 343) aus:
Morel p. 241 uW Pauiel V, 170 hahen die
(Brander).
b. Lesarten* 4, 6. Pontini /fr., auch Cocl. R. GalL „E& ittt die Landschaft
Ponthieti in dcr Picardief welche m MittrlaUcr pagus Pontivus hiess. Samia
f Fluss Somme." Mone. — 3, 4—6 fehlen. — 13, 3. Vitae Ub.
11. Confcssoris nratio,
Cuitis fuit haee ultio,
Nos sanctorum consortio
lungat, Amen haec conci"
Sonet cum lactitia.
Hs. zu Liehtenthah 14. Jahrh, —
l.Zeite am cfemCod.S. Gall. No. 546
613. De s, lottnne abbate PuJsanemi.
1. Coeli celaut gloriosam supernorum civium
Vitani atque penetrale secretorum omnium,
l bi fantur quod non fatur apud ullum hominem.
Sed aeternus ac immensus rex insuperabilis
Trrram, Goehun, ima, celsa, uti ineffabilis,
Facit, quibus sauctis suis extat admirabilis.
Qui abbatis Pulsanensis implevit itraccordia,
Vivo foute quo potaret subditorum aginina,
Quibus uovam musto plenus promulgaret regulam.
B
— 416 —
4. Angelorum nactus vitam, ut mortales angelos
Faceret, et veri solis propalaret radios,
Et supemae civitati restauraret perditos.
5. Gravi mole premebamur in Aegypto saeculi,
Quod Pharao rex Aegypti sub lege servitii
betinebat, ad perennis iugum exterminii.
6. Hic praeposuit magistros luti atque lateris,
Ut terrenis premerentur corda nostra paleis,
Nec in nostro mari mares ullos esse voluit.
7. Et Ioannes Pulsanensis, sumpta virga Moysi,
Tenebris de peccatorum traxit populura Dei,
Parsimonia legali strinxit fluxum seculi.
8. Nutrit masculos virtutum atque findit impetum
Poenitentiae baptismo enecat Aegyptios,
Et divinum contra hostes praeparat exercitum.
9. Per desertum vitae huius gregem sibi subditum
Manua pavit ac lymphavit, quo pararet aditum
Ad ingressum sauctae terrae, quae pars est viventium.
10. Rex aeternus ac tremendus incomprehensibilis
lluius meritis Ioannis adsit exorabilis,
Et peccata nobis cuncta tollat ineffabilis.
11. Sit laus Patri Filioque atque sancto Pneumati,
Qui Ioanuem Pulsanensem magnis vitae meritis
Decoravit et aeternis mancipavit praemiis. Amen.
Text. Acta Sonctorum Iun. Tom.IV. p.58: „Ex Miss. Albiensi (AJby)
Bibl. Vaticanae." — Daniel II, 154 hat daraus die 3 ersten ZeiUn.
614. De 8. lusto martyre.
(Starb noch sehr jung den Martyrertod zu Alhala de Henares in Spanien i»
J. 304, verehrt 8. Aug.)
1 . 0 fons almae bonitatis,
Nostrae vox humilitatis
Laudes tibi deputatis
Solvat a praecordiis :
Nostri decus ob patroni,
Qui virtute tui doni
Veri lator fuit boni
Suis a primordiis.
2. Actus gessit qui seniles
Inter annos pueriles
Vere tuus hic commiles
Regum rex et domine :
Sponte subit cruciatus
Morte Iesu incitatus
Digne Iustus hinc vocatus
Et tam re quam nomine.
3. Nobis eius ob oramen
Tuum fer, Christe, iuvamen,
Es auctor et nominis:
Ut ab hostis mali telis
Eruamur et in coelis
Tecum nos laetari velis
Demum pater luminis.
a. Text. H. Morel hat mir dieee Sequenz abgeschrieben aus: Misa. Einsidl.
sacc. XVI.
b. Lesarten. 3, 8. nominis oder numinis, schwer zu lesen.
— 417 —
615. wenah epfeo
7
1. Exaltet plebs fideliam,
Chorusque Naruiensiam
Psallat m hac Jie:
In qtta vir sanetus hodie
Iu\< | gloriae
Deputatu^ pie.
2, (. 'uius virtus iutil.it,
mis laus eniicat
Virtutie praeconio
rtuu hie dutzi pcrficit,
Dei corpua eouficit,
Eiufl ministerio.
:i Panro ls calice,
Yerc uiinti>
Libamen eat beicmn :
ln quo reuovatur,
Per quod mcmonUur
Sigmnn Evangolicuiu.
4. [eaufl panei au^nientavit,
Quibtts turbas uiultas pavit,
!is niiiuibtis:
Sauctus potant Bacnun dedit,
In quo Christi sangnia crevit,
Propinatufl miUiboa;
ministro fumlitur,
liquor ullus ponitur
In vasc crvstallino:
Sic stupct plebs Narnicola,
In-linquens idola,
Deo adhaerenfl Trino.
d ceesat precee fundere,
v i luauus cHffert iungere
Pro sahite civiuiu:
[Qfi sacris verbis educat,
I
Corporum gentes effugat,
e data hostium.
t, Daniel
N anucnsi.
Suos instruxit atque direxit,
[uosque deduxit nec aon pro-
toxit,
Eoruni gercns euram :
Sic honoratur et exaltatur
Et commendatur (et laudatur)
Proferens ritam pnram.
8. Peuiutn post euius trausitum
Christo iam reddit spirituin,
I « uulens iti coelcstibus:
K\ ipsius tumba niaoat,
Quotl infirnios inultos sanat
A cuuctis Ian#uorihus.
9. Surdis auditns redditur,
Et sospes quis regreditar,
Si tocum possunt tangere;
Privati quoquc lumine
Videre Dci nomine
Merciitur hic redpere.
IOi PosseSSUA a daemonio
Bancto curatur nietlio,
Fenestram frangcns vitrcatn.
11. Quidam nautuc naufra^atites,
Ittveualem invocaute
Evadunt periculum:
lili vero non iagrati,
Aerc pcrgunt oncrati
Ad ipsius tumolnm.
12, Laus ergo Begi gloriae,
Qui noa rcformat gratiae,
Pro luvenalis precibus:
Qnoe tutat in noc sacculo,
Uouscrval a pericuio,
Coronat in coclcstibus. Aiuen.
n, 248 ex Aet, BaoAarun M.iL Tom. i, p, ma, ex ■ntt^ao
lilG. De s. Kanitto IV. mjt d m
furdc i ark, atarb nm 10. JuM t096, twrehrtam l.t.Jnn.)
i. Pretiosa mora Banctomm
In conepectu domini^
antaaalus sit iustorum
icto patet liumini,
K*hr*h*t Bcqoeniea,
Qui iu tanto m aptevtt
Cfiristiano uotjiiui,
y.uoti sc totuni eopulsvit
Vcritatis lunuuL
27
— 418 —
2. Invitatur hoe iu die
Ducem, deeus Daniae,
Ad regifl eonvivimn,
•riniieiiixit ati
Uuiversae eamis viae
Et sub pacis foedere
Sanetus tangit hraviuni,
Prodiit iniquitas.
Oausa inortis diffinitatti
6. Auctor doli Duci soli
Rei dat iudiciuin,
Velle loqui simulat,
Quod sit fiiiis huius vitae
SanctttS credit et obedit,
Vitale iuitiuuL
Bolllfl ei obviat.
7. Dum traetatur et causatur
S Pater regfa et regis filius
De regni regitnitie,
Dietus Dux: Kex (iici tnclius
Vulueratur, inorti datur
Vir iustus potcrit,
Marh r sine eriniine.
Se regebat rege nohilius,
8. Est indutoa Dux Kanutus
Foeilns pacia servans tidclius,
Toga cincta sanguiue,
l't res innotuiL
Nujitiabs vcstis talis
Est coelestia giatiae,
-1. Uune ad poenas imiocerituui,
0, Vita vilis et e
vvi ad paoee peraequentuin
Transtt pcr niartyrium,
Fideles ecclesiac.
Quo est vita acquisita,
Non vu\ tlectit suggereutis,
Quae non habet tcrmiuum.
Nec ius moveut iustac nieutis
iu, Pretiosa niors Kanuli:
Precea aut pecuniae.
Surdi, caeci, claudi, muti
Solus erat suae gcntis,
Sunt saluti restituti
Virtus rcite inecdentis
Eius patrocinio:
Causa tit invidiae.
Huius preoe uos adiuti
Zelua patct saevicntis,
De salutc simus tuti,
Dontra Deum incedentis
Ne tradainur servituti
Oraasantur insidiae.
Daeinouis daemonio.
11. Martyr sancte, mortis tuae
5. Erat saucto sanguine,
A^eutes meuioriam,
(Junctus magnus nomiuc,
■■liis datus advocatus
Nil iu ncquam honiine
Tecum duc ad ghiriam
Profuit propiuquitas:
Senipitenjam. Amen.
a, TcxL Dauiel V, 22*5 e Miss.
UafaieusL Ecclesiologist XCVU^ Aug.
1853. p. 134.
b. Lesarte n. 2, 1. Libor adoptatur. - ■ 3, 2, Liber dictus est. -
3, 6. Liber iunocuit. — 1, 5. Liber n
lOVCt.
617. Dc s. KtuuJo itttptratore.
(Gtb. S.April 742 zu Aathcn odcr Ingcl
hcim, tjegi.28. Jatt. 8t4^ c<tvh>i:?>.
1. Urbs Aqucusis, urbs regalis,
Ac dutn nmuus operatur,
Bttni sedfs prineipalis,
Bonum, quod cor meditatar,
Priina reguua curia :
Dulcis est psalmodia.
Begi reguin pange laudes,
3. Ilac in die, die feflta
Quaede magni regis gaudea
Hagni regis magna gi
karoli praescutia.
Elecolat ecciesii i
2. Iste coetus peallat laotus,
Reges terrae et omnes populi.
Psullat chorus hk sonorus
Omues simul plaudant et singuli
Vocali concordia:
( ilaetitia.
Ilic est Christi iniles fortis
Hic invktac tittx cohortis,
Dncum sternit tnillia:
Tcrrain purgat lollo,
Atque inetit gladie
Ex inesse zizatiia.
Hic est magnus imperator^
Honi frttCfcUfl Imrsus sator,
l a pradene Bgricohi
[ufidelefl hie convertit,
Fana, deOfi liie evcitit
Kt eonfriogit rdola.
Uic superbofl domat n
Otun ooroaa gkriae
Maicstati
Insj^nitur faseihus,
0 rex, nmndi triumphator,
lesu Christi eonregaator*
Sis pro nobis exorator
Sanete patcr Karole:
Eraundati a peeeatii
TU iii regno clarit B
Nos [»lebs tua euin bcatis
Coeli shnus iucolae.
Stclla uiaris, o Maria,
Mmidi salns, vitae via,
Yaccillanhuu rege gfffiStia
Kt ad regem dea aecessus
In i»crcnni gloria:
Christc, splendor Dei patrfe,
lucorruptue tili fflfltri
Per Imuc sauctum, cuius feeti
Cclcbranius, nofois pracsla
Bempiterna gaudia,
II s. zu Ba&el, 14. Jahrh.
SHic regzuure sacras legee
Facit ciini iustitia:
Quam tuetur eo tino,
1 1 et iustua sed nee sine
misericordia*
7 Oleo lactitiac
Unctus douu gratiac
Ceteris prae regihus;
a. Text Ifattf No, 982 (3, 347) awt:
(A), //>. in Aathen (B) Ueei me pferti 7—18, 22—27, 34 — 12 aut. - Dieee*
Lied trurdc auch fnr dic Bomktrche zu Frankfurt ubcrnommcn utul dahc* Vs. 1.
sa vcnindcrt ; Frankenfordcuais urlm regalit. Dieeer Tt\tt ttekt in % Bu.
Frtutkfurt, lUrlli, Uibl No. 31. f. 303. (C) uttd attf dau 3*. No. 7(>.
thth. mit dcr Mclo<Hc ijn. — wn. Halberfltfti 1611 (E). —
Daniel V, 235 und Wark. I, 153 hahcn dcn Tc.rt ntts Mone. — iftVic deutxche
cttff steht in tichlossers Wcrk: Dtc Kirchc tu thrcn JAcdcrn. Mainz
1851, 1, 210.
!> Lcxartcrt. 2T 2. !ii< ranorus E. — 2, 4. A«l il. CD. Ut d, E, — 3, 1.
dfa /Mfl GDE. fafltO CD, — 4, 3, P£9te^ ducuru ^chcint mir Jeictn
richtiqcr^ dwinKarl iri ftttff tnitDattd verghchen naek l.Beg. lb,7.u Moti
5, b ■■njni CD. invi itit A. — 5, G. toufregit tf, — 7, 9
Iebura 1'hribtum L>. — 9, 2. vita 1>. — i>, 5. gloriani D. — 9, & Christiib I
8. gcsta A,
i Bemi / / Uchcr mu Ehtjthnmche ctc. *priM Bartseh S. 178. 1?'J
ohcn Nr, 60, 3.
G18. De ss. Kifiano d so<
(Ueb> t/i ftrkmd, FrankefMpoetetj cnthtuqttct im J, 66Tt perehri am 6t AKJ
(Auctor ust luhaunus Gallicus.)
Adoranda, veneraada trinitatis cst usia.
Trinitatis .suf> tigura sacraiaenta latent plura.
l. tjuud iam duduni i^tacsj^uavit, qctj trefl vii.lcus adetmit
Mnnailem,
In fornace tres intacti sacramenta suut adepii
Kadem,
I < » qnaiu niira virtus Dei, quae nus certua redtlit s|iei
ros, ad quercum quos rrhabnr fcrtur tnnnirinim
n\ *
— 420 —
4. Hi fereblltt trina dona, per quae datur htitc coroua
Trinae viae recto pede qui probatur instltai
5. Arhor dicta benedicta Balvatoris passioBe^
Nostras quoque tunbras fugae dedit procul a regione,
8, Nobis viros tres mittendo, trinitatis qui docendo
Vcraiu fideni instauraren^
Et errorifl caecitate vieta lueis clarifate
Veritateii) coiuprubarcnt.
7. Servi Christi sunt tres isti: Colouatus et Thotuauus
Et beatus Kilianns.
Salve ?era Bpea sincera, trinitatis sub fignra
Nostri tam expressa curu.
Qt Cura quidem lionitatis et diviuae pietatis
lu nuttendia trihus viria ad nos exhibiti ;
Odor quoruiu cuui doctrina tam reniota quain vieina
Beplet loca et diviua ope adhibita.
8, Laude digna venerautur et eoruni eelebruiitur
Qesta, festa orientis iu Franda,
Aueta quorum 68 ia.w>rc cst pruecelsa. et honore
Ilerbipolis civitas ininc exiiuia.
10, Sanguinta effusione ef hoc loco scpuiturae
Ihuum eet faninsa et decorata.
Triumphantes ergo viros snuctitate hos tres miros
llaee et tota recolat eedesia.
11, Isti eniin in agone spe mercedis et coronae
Srr vierunt trinitati,
Cui et nos Berviendo, laudee, preces cHumlendo
Eius mirae bonitati
12, Exoremus donis eius, nos tam bonis his patrouis
Cunbeari, sociuri in aeterna requie.
a> Text. Mo»e No. 1015 (3, 381) au$\ lls. xa Wurzbury, Mp, th. (61. 102.
vom J. 13S6 (A). Qropp sCript Wireelmrg. 2, *!"> (B). — Daniel II -
s 12—13. JithrfK {{'). Act Sanct. InJ, Tom. IL £.608: ,,E\ vetus-
titisinio Missalh <juod rorma tfterarum Teutonicarum scu Gothiraruiu antiquita-
tem non modkam redolet" (D). — Miss. Basil. 1510 (E), Patav. 1491 (l\
Numburg. 1517 (G).
b. Lesartcn. 3, 1. qui n. c. reddat E. — 3, 2. Thahor ABDEFG. Tamen
0. transivisse F. — 4, 1. tria CE. hia cor, E. hinc BD. — 1, 2. i>robautur G.— 5, L.
salutaris pas. E.— 5, 2. ,>a rog. habcn oZfe, c$ mag 8tehent wcnn man regione nachfran-
hcr Art drei^jfhio liest^ Mone. — 0, 1. vir. transmit A. Munr. - B, 2. V.
vitam A. — 6, 4. verit, frhlt C. — 7. I)ic Schreibuna der Namen schicankt;
TotD. Thotn. Kil. Kyl. Chil. — 7, 4. expressatura E. — 9, 1 cd. . ven. E. —
dt 2. Franconia C, aU andem Francia. — 9, B. A. quoque C. — 10t l. sang.
uamqae ef. ,Jiab€n aifa, gegcn da$ Versmass." Mone, — 10, 2. deeora E. —
12, 1. dona E. — 12, 2. et soc. ABCDK
C Hemcrk. n2. 3. beziehen titX auf Abraham. Gen. 18, 2. 4. 8. Thabor
steht fur deu JlimmeJ, es ist a heizu<icnkcn: denn fias thtbjeet Uetfl in virtus
dei . . 4. tria dona erkldrt Daniel filr die h. Dreit,
Den drei Pernoncn det Gotthtit i iiirmdia, veritas
und sauctitas oder sanrtiiitatio; der Vater und der Sohn werden ojt unter den
Worien miaaricordia itnd vcritas angefunrt. Geu. 24, 27. V
34. Ps. 56, 4, 11. l^ 116, ± Ps. 35, G. bexonders Ps. H4, 11. 12. loh. 1!
Mone. — Daniel V, ii71 wriheidigi 8, 2. tamon gcgen Thabor md
Mone^s Krkldrung und auch 4, 1. trina dona.
— 421 —
619. De s. Conrado (Cuonrado) episcopo constant.
(Sohn des Grafen Heinrich von Altdorf, 935 Bischof von Konstanz, gest. 976,
verehrt am 26., anderwarts atn 28. Nov.)
1.
3.
Gaude mater nobilis,
Constans et immobilis,
Urbs clara Constantia :
Tui festa praesulis,
Veneranda populis,
Colens cum laetitia.
0 sanctum pontificcm,
Qui transcendens apicem
Militantis curiae,
In coelesti patria
Regis subit atria
Triumphantis gloriae.
Cuius beneficiis,
Signis et prodigiis
Ornatur ecclesia:
o.
Nam caecis infunditur
Lumen, claudis rcdditur
Gressus cum fiducia.
Virgo, quae post alitum
Semper fecit vomitum,
Sentit beneticia
Conradi pontificis,
Merso paralyticis
Fit salus eximia.
0 virtutum artifex,
0 salutis opifex
Christo nos concilia:
Actus nostros dirige,
Prece lapsos erige,
Poscens coeli gaudia.
Hs. zu St. Gallen, No. 472. S. 135.
a. Text. Mone No. 878 (8, 259) aus:
13. Jahrh. mit der Melodie (A). Hs. zu Colmar. 15. Jahrh. (B). Diese theilt
die Gesdtze in secfis Verse ein. Ebenso eine Hs. zu Kreuzlingen bei Konstanz,
14. Jahrh. mit der Melodie (CV. — Daniel V, 78 hat aus dem Cod. S. Gall.
No. 546 (Brander) die 3 ersten verse und die Ueberschrift : De s. Udalrico (D).
Dan. V, 326 hat den Text aus Mone. In einem Antiphonar zu Bheinau, Hs.
No. 55. S. 67. 13. Jahrh. wird der Hymnus auf den hl. Ulrich angewendet, aber
statt der 4. Strophe steht folgende am Bandt: „Quisquis ad hunc credulus Ac-
cedit, iucundius Sentit beneficia Udalrici praesulis ; Aegris atque miseris Fit sa-
lus eximia." Morel S. 317.
b. Lesarten. 1, 4. quod in f. A. — 2, 1. beatum C. — 2, 2. transscendit
C. — 2, 3. curia B. — 2, 4. in fehlt A. — 2, 6. gloria B. — 3, 6. gress. feMt
B. — 4, 3. sensit C. — 4, 4. Cuonradi mit iiberschriebenem o auf u ABC. —
4, 6. sit A. — 6, 6. petens B.
620. De s. Cuonrado cpiscopo.
1. Adornata laudibus
Canticorum dulcibus
Personet ecclesia :
Invitans ad praesulis
Christi votis sedulis
Cuonradi sollempnia.
2. Assis, Ihesu bone, tuis
Solita qua semper fluis
Pietatis gratia:
Praesul tuus ut laudetur
Eius et glorificetur
Laude coeli gloria.
3. Qui licet spectabilis
Natus vitae labilis
Fastum sprevit
In qua crevit,
0 felix Constantia.
4. Constans hic virtutibus,
Constantes fide quibus,
Quos amavit,
Radicavit
In boni constantia.
5. Sublimatus praesulatu,
Sublimato vitae statu,
Lucernas in manu gestat,
Renes stringit, sic honestat
Urbis suae moenia.
— 422 —
G. In qua templa tria fundaL
(.•nnliiiniquc tcmpla UMUdaJ
llaee de proprio ditavit,
' ri pavil
ExcmpHqu^ gratift,
7, louaei igiis
ini torinn ili
Fulget vir prodigufl
BftCer et hl&igllifl;
Firma petra radkati
Negat eiua caritati
Nil Dei potentia.
8, Rlieui quod stsh easibus
Lauffeu in dualms
Passis pro reatibus
Patel animabns,
Uodalrki pii pulris
Mox Bftlvifl a poenis atris
Eiusque praesentla,
ft Adiustar evangelifltae
llaurit virus iustus iste
lllapsum te fixus, Chriftfce,
Bacramento,
<!um poilenlo
Mortis in uranea;
10, Qoae post mensam, ilum con-
sedlt,
Eiufl ore viva rcdit,
Nec guatuin, nec vitam laedit,
Bed testatur,
Qiiod frustratur
Fiile via veneqpa*
11, Hic mnam non in sudario
Ad quaestuin datam posuit,
Sed Ittcro cum ricnario,
Nobili regis filio,
\i\ cuius hanc exposuit,
Exultantia negotia.
Ill En dispensator habilis
Quina talenta dupHcat,
Industriae mirabilis
Sumpta quaeque uroltipUcat,
Pruciens tnfatigabilis
Annonam largus applicat
Pro domini fatnilia.
13. Hic clarus virtutibus
Hac vita decedit,
His itcm temporibus
lCius virtus redit
Oniprobawla,
Collocamla
Viva per prodigia.
14. Caecis, clandis, talmlis,
Paralyticatis,
ni>sessis et rabidis,
Aipia siilTocatis
Haec praestantur,
Si ipiaerantur
Ex fidc, reracdia.
15, Haee, Ouonrade, glorio
Quem probant inaiguia,
rna nobis rructaosa
Sint, pater, suffingia,
Qunruni nobis detur don
Post haec transitoria,
16, ut tecum Deum dcorum,
Quem cernis iti gloria,
Contemplemur et coeiorum
locundeJaur curiA.
Qua compleantur in bnnis
Nostra dcsiderk.
Quem fecerat, restituit
a. Temtn Monc No. 880 (3, 261) am: 11 r Antiphanar zn KatU-
rtihc No. 20!*, Bt, 40, mtt dcr Mrlofhc (A). i/«. ?u KreHMlingen, 14. Jnhrh. mtt
der Mdodie (B). Ih. zn S. Oa&en Ko. 54G (Bramlcr) f. 220. 15. Jahrh. m
AhJodic (C). — Stcht auch iu tlcr ils, zii IJijisicddn No. 105. 100. imd Eg. zu
Hhciuau Nu. (Jt alic aus dcm -//>. Jahrh,
b. LcsarteiK 1T f>. Chnatum ABC, — 8, 2. natmn A. natu C. — 5, 3, Iu*
ternas R. — 5, \. ct lion. 0. — 6, 3. Ilic B. hoc A., „da ca auf S, 1 sich mh
zitht, so tcdrc quae hcsscr." Monc, — 6t 4. saeer C. — 8, 1. Veni C. — 8, 2.
Lovfen Ii Lnntlen C. — 8, (J. salus B. solvis, corrin. in V. — 10, 2. ori B. —
10, G- lulvm li. — 11, 1. annonam, ahcr corrig, mmim V. — 11T 2. scd ad < —
11, 3. Iwtro B. IncroiD C. — 11, 4, quam B. — II, 4. cxulanlis C. ttgutim £
vott peregrinantis, abscentis/* Mone. — 13, 3. is item ABC. — 13, 7. por fchlt
B. — 14, 5. hia C. — 16, 4. B. prece suf. A. — 10, 1. Ac tec. A.
c* Bcmerk, Ucbcr das llhijthmischc etc. spricht Bartsch 8. J78. tBi
. Lddislao regi
iig von Ungarti W77, ijest. 30. Jttli 1095, :L JtwiJ
. Novac lamiis attollamufl
Ke^ein, cuius rxultatmis
Specdali Rloria:
Duld mellis now lav<>
Dokj mgl Ladislao
Canimua Enelodia.
2. Rerifl lauili oil cUsCQrdet,
Cuius liiiiiltMii non re mordet
Coelestis sy niphonia :
OonfaBflondi regem landeut,
Pcr quem ragefl libi gaodent
Yitac dari iiuincra.
>. 0 quam fclix, quam praeclara
Varadini falget ara
Tuo claro noniino :
Qucm precanrar laodantefl sin-
»«uli,
Qemma regum totius saeculi
Et Bpefl salutifera.
Cuius rector, Baecula
Mauenfl sinc macula
Lavit omni criminc.
4, Scala geotifl Etttngarorum,
Pcr quaiu scandii ad coetorum
CatLcdram Pmnoitia:
Fama cuius ceelOfl triidit,
Et terraruin annprchondit
Quatuor eoiifirua.
•k iVr Lunc vigeut Bacramenta,
Et firmntur iaiii iuvcnta
Ftdei reBgio:
Aegros curans BanOfl fc< ii
Et salutis opcm iecit
Virtutis oflicio.
B, Exauditur in Lac domo
Qnioqnid orans petit honm
Per regifl sufTragia:
Per quein neque gladium
Noc incursus hostium
Trepidut Hungaria.
7. llostis arce plebs arrepte
Preoe rcgia est adepta
Salutis piacula:
s.
Per qucm autor idei
Cornu stillat olci
Tostcris pcr saccula.
Per hunc gcntes univcrsas
Hungarorom lam conyei
Novinius imperio:
1'rocul ense parent per se
Ferae gentea et udvcrsae
Nutu voluntario.
n, Sub ohscuris sui iuris
Iubar lutens, scd iam patcns
Reeerat prodigia:
Hostefl ccdunt, victor redit,
Barbarorum Hungarornm
Unus fu^at millia.
10, Ipsc BUOfl laudalorcs
Poeuae facit conteniptorcs,
Morbos curana ct langnoi
Aufert et ihenionia:
Sed qui suam sanctitatem
Colnntf iis fert sanitatcm
Et ad vitac sospitateni
Rex reducit omnia.
11, Regutn gcnus triumphalc
Ilungarnmui salus yata,
Non rcfulsit iubar tale
Regum tioris germine :
Begnm railix ehristiaua
Suuie laudcs, fidc saua
Quas exultans vox Lumaiia
Fert in iuo nomine,
i ' Assistentes rcf^is laudi
Coronator regis audi,
Atque servos sancti n
Poet Lanc vitam tui ^regis
Transfer ad palatia:
Cuius laudi vis scrvire
Nos, fac laetOfl cmiveiiire,
Fac ad Christum pcrvenire,
Ihi confcr et largire
Sempiterha gaudia. Amen,
a, Text. Clichtov. IV, 800.
b. Lesarten, 0, 4 Bmtf ist des Hcimett wegett Hostis codit.
— 424 —
622. De s. Landelino abbate.
(Qeb. zu Cambrai in Frankreich, gest. 686, verehrt am 18. Juni.)
1 . Laeto cordis cum fervore,
Mentis, vocis et dulcore
Adoretur Trinitas :
Meritorum ob splendorem
Landelini et decorem
Honoretur Unitas.
2. Franca stirpe clara satus,
Andeberto commendatus
Imbucndus praesuli :
Praesul Deo quem devovit
Faex scelesta mox promovit
Ad opus diaboli.
3. Linquit Mystam et praedatur,
Gaedit et latrocinatur
Suis cum consociis:
Mutat nomen, normam, vitam
Cum latronc coenobitam, —
Ah, quae metamorphosis.
4. Ast Andberto pro errante
Deo sancte supplicante
Salus reditProdigo:
Landclinum visus terret,
Quo cernebat, quod inferret
Daemon quemdam Tartaro.
5. Hanc ut poenam declinaret,
Ad Andbertum remearet
Astans monet Angelus:
Quibus visis, quo audito
Cameracum gressu cito
It, spretis complicibus.
Text. Daniel II, 218 ex Act.
Backerano Osnabrugi servato."
6. Ad Andberti pedes iecit,
Et malitia quod perfecit
Multa dcflct lacrima:
Praesul ovem errabundam
Viam ducit periucundam
Christi ad ovilia.
7. Romam pergit ter et crimen
Ad Sanctorum deflens limen
Preces fundit largius:
Hunc Andberti ungit manus,
Iungitur Domitianus
Adlinusque socius.
8. Vestes illic auferentem,
Et hinc membris contrementem
Prece curat sedula:
Landelinus sempiterna
Meditatur, hinc quaterna
Struxit monasteria.
9. Moysis instar ut induxit
Humo virgam, fons effluxit
Crispans in Crispinio :
Decumbenti adstant crebri,
Monet eos, obit febri
Cubans in cilicio.
10. Landeline, poenitere
Et commissa digne flere,
Obtine supplicibus :
Hic uramur, sic secemur:
Deus parcat, ne damnemur
Tuis sanctis precibus:
Sed, post huius vitae finem,
Ad coelestis vitae limen
Admittamur ocius.
Sanctorum Iun. Tom. II. p. 1064: „Ex Ms.
623. De s. Laurentio martyre.
(Von Geburt ein Bomer, gest am 10. Aug. 258, verehrt am 10. Aug.)
(Auctor est Notker Balbulus.)
1. Laurenti, David magni martyr milesque fortis,
2. Tu imperatoris tribunal,
3. Tu manus tortorum cruentas
4. Sprevisti, secutus desidcrabilem atque manu fortem.
5. Qui solus potuit regna superare tyranni crudelis.
6. Cuiusque sanctus sanguinis prodigos facit amor milites eius.
— 425 —
7. Dummodo illum liceat cernere dispendio vitae praesentis.
8. Caesaris tu fasces contemnis et iudicis minas derides.
9. Carnifex ungulas et ustor craticulam vane consumunt.
10. Dolet impius urbis praefectus, victus a pisce assato, Christi cibo.
11. Gaudet doraini conviva favo, conresurgendi, cum ipso saturatus.
12. 0 Laurenti, militum David invictissime regis aeterni,
13. Apud illum scrvulis ipsius deprecare veniam semper
14. Martyr milesque fortis.
a. Text. Daniel II, 20. 384 e Codd. Mon. 5. saQC. XI. (A), Mon. 0. saco.
XI. (B). Vind. 5. saec. XII. (C), Vind. 7. saec. XIV. (D). — Cod. Wirzenbom.
aaec. XIV. (E). — Text. seq. (F). Seq. Dav. 1495 (G). — Miss. Patav. 1495 (II),
Eychstadt. circa a. 1500 (I), Colon. 1501 (K), Mogunt. 1507 (L), llalberstat. 1511
(M), Minden. 1513 (N), Numburg. 1517 (0). — Adelph. 75 (P). Clicbtov. IV, 208
(Q). Torr. (R). — Steht auch in: Codd. Einsidl. 105. 100. 107. 121. Rhcinau. G.
b. Lesarten. 2. imperatorum P. — 6. sanctos GKNR. sancti FLM. —
facit ABE, die andern fecit. — 7. lic. ill. F. — dispendia G. — 8. faces EFGI
ELMNOR. — 11. conresurgenti cum ipso Christo satiatus IP. conresurgenti C.
cum Christo D. conresurgentem Christo saturatus F. consiirgcnti cum ipso sa-
turatus M. cum resurgente Christo saturatus Q.
c. Bemerk. Ueber das Bhythmische etc. spricht Bartsch S. 7. 77. 81. 84.
624. De s. Laurentio.
(Auctor est Adam de S. Victore.)
Prunis datum admiremur,
Laureatum veneremur
Laudibus Laurentium :
Veneremur cum tremore,
Deprecemur cum amore
Martyrem egregium.
, Accusatus non negavit,
Sed pulsatus resultavit
In tubis ductilibus :
Dum in poenis voto plenis
Exultaret et sonaret
In divinis laudibus.
Sicque chorda musicorum
Tandem sonum dat sonorum
Plectri mini8terio:
Sic in choris tormentorum
Melos Christi confessorum
Dedit huius tentio.
Deci vide, guia fide
Est invictus inter ictus,
Minas et inccndia:
Spes interna, vox superna
Consolatur et hortatur
Virum de constantia.
5. Nam thesauros, quos exquiris,
Per tormenta nou acquiris
Tibi, sed Laurentio :
Hos in Christo coacervat,
Huius pugnam Christus servat
Triumphantis praemio.
6. Nescit sancti nox obscurum,
Ut in poenis quid impurum
Fide tractet dubia :
Neque caecis luinen daret,
Si non eum radiaret
Luminis praesentia.
Fidei confessio
Lucet in Laurentio,
Non ponit sub modio,
Statuit in medio
Lumen coram omnibus:
Iuvat Dei famulum
Crucis suac baiulum,
Assum quasi fcrculum
Fieri spcctaculum
Angelis et gentibus.
— 426 —
8. Non abhorret pninis volvi,
Qui dc eaine eupit solvi
F.f nini. CfariBtO vivrrr:
[ue limet occidentes
Corpus, scd imti praevaleatee
Aiiiiiiaiii octidere*
9. Sicftl vaaa figulorum
Probat fornax et eonira
H>>st;mt iain :
Sic et i.miis hunc assatum
YVIut testem solidatunj
lilit per constaiHiam.
io, Nani cum vetttfl cornuupfrtnr,
AJter honio rcuovatnr
Veteris inceudiu-
Fnde niuiis nmfortatus
Est atbletae principatui
In Dei scrvitio.
ii. Ilunc ardorem factum fora
Putat roreiu vis amoris
Et zelus iustitiae:
Ignis urens no« comburens
adunas,
o imnister impie.
12, Paruio sapis vtm sinupis,
Si non taagis, a non frangi
Et plns fragrat. quaado tiaj
Thus iniectuiD ignibus :
Sic arctatus et assatus
Sub ardore et iabore
Dat odoretn «i splendoreia
Martyr de virtutibus.
13, 0 Laurenti kuite niniis
RegO victo rex sublimis
Regis regum fortis milea,
Qui duxisti poenas viles,
Certattf pro iuatitia;
Qui tot niala devictsti
Oontemplatida bona Christi,
Fac nos inalis insultaro,
Fac de honis exultare
Mcritorum gratia. Anicn.
Clichtov. IV, 208 (B). Paoiel
a. Tcjt. Miss. fratr. Paria. 1520 (A).
II, s2 httt ,/m 3 erHen Zeiten* — Nach Mime y, 391 sUht dic Scquen* au
r //*. dcs 14. J«lnh. su Pommcrsfehlen bei Bumhcrg,
li. Loiarteti. 2, 4. Cum B. — n, 1. conla A. — S, 4. in chety B. — 4, 2.
stat inv. B. — 4, 5. Consolautur et liortautur B. — 5, 4. Mos in A (Dr><
— 5, 0. Tr. tn pr. A, gojcn ftus Mrtrnm. — 8, 2. cruce cup. A. — 10, 2. solt-
«latur B, — II, 0. min. institiac A. — 12, 3. plus fchlt A. — 12,
— 12, & arcL sitb lab, B. — 12, 7. ctat odorcm pteniorera B.
625. l)e s.
L Stola iocuoditatia alleluia.
3. luduit hoilie doininus militem
suum Liturentiiim.
3. Solito plamlat alacrior concio
laeta tiftclinni.
i Bodie martyr in&ignis Imstiam
Deo placent(iu OOtulit
Bu llotlic tormentum (guia graviter
kminatua pertulit.
6. Animatus ad certamcu monitu
beati scnis
7. tiiavi^simisnonrefugitcxbilirrr
membra poenifl
8. Antc regem accersitur
Et de rcbus convcnitur
Occultis ecclcsiac:
Sed non cedit blandimcntis,
Emollitur haud tormcntis
Eius avaritiae.
Laurmtio.
9. Luditur Valerianus
Et Levitac larga manus
Dum petit inducias:
Dat miuistra caritatifl
Paujwribua congregatis
Facultatum COpll
in, Furit igitur pracfectus,
Et paratur ardens lectus,
lusultantis viscera
Crates urit aspera.
11. Sudat martyr in agonc
Spc merccdis ct OOTOnae,
Quae datur fidclibus
Pro Christo ccrtiBitibus.
12. De cuius milttia coeli gaudet
curia,
1S. Quia vicit hodie rainistros ne-
quitiae.
— 427 —
14. Ut hunc ergo per patrouum
Choriis noster laetua csto.
Ckmaequamur vitac dontun,
locundum in eccleefa
In illius die fosto
Decantans alleluia allcluia.
a. Te^*. Mone No. 1024 (3, 890) aMt; Hfc fu Graf; - , ff, Ja^fA. >mi7
Neuwnt (A). — Daniel 1IT 163 c HiflB. Braiirtenliurg. sner. XVI. (8),
1». Lesarten. I. stoUm A, — 3. afocriiis A. Mone. — G. accOTSitUS ;t<l
A. Mone. — 8, 5. aot tmm A. Mone* — 1», L Va h. A - \. Illius
die t<Mt:L Mune. — 14, 4. Chorus n. liiftitin A. Mone. — 11, 6 dtCftntMMU A.
decantet Mone,
c. Bemcrk. Ueber das Ehythmischc etc. ttpritJ> Bsrtsdl B "/
141. 171, 17f>.
626, Dr 8, LanmUitj.
I. Adest diefl gloriosa,
Inter mtiltos, qui vncantm
Dies laeta et famosa,
Kt bantisuio consecraiititr;
Diea magBi gaudii :
Domiu est HippolytL
Diem istum eonsecravit
4. Donius eitis tota ered.it,
Saaguia sacer, qtii manavif
Quam pro Cliristo Caesai caedil
Martyris Laurentii,
Dira pcr supplicia:
2. In Komana sode CfaristUB
Post haec nmrtyr Bflt nssatu.s
llune perfeeit, qunndn Xystus
Et per igaefB comprobatua
Papae locuin tcniiit:
tntrat ooeH gaucHa.
Hic theeaaros sibi daton
"). Ad quetn sua Ba&cta prece
Disper^endo fecit gratoa,
Nns muntktos dilpae la-
Nil stbi retinuit.
Dacat Dei filitts:
SigDO crueis caeci vident,
^>ui pro aobifl fuit y.\
Mtilta Btena forifl nitcnt,
Et pro quo est igoe assus
Crescit fides «lomiui :
Levita Laurentius.
a. Text. Mone No. 1023 (3, 381») am: Hs.im Seminar zuTrieut , // Jnhrh.
mit <h , MtloMe*
h. Lesarten, 2, 2. quanto Hixtus Hh. — 3, 6. ypoliii //
(Vll. De 8, Lftmrnfio,
1. Martyris cxiniii
;L Bapti/antur parifc
Levitae Laurentii
Decem novem circiter
Coleotefl sulennia
In tltitno vicaria:
(irahilemur p&riter,
Ducit ad jmperiuiD
Petasam suppliciter
Levitam Laumitium
Illius suffragia.
Fideli custoilia.
4. Douantur indnri.n-
2. Cuius sentis mcrila,
De rebus ecclesiae
0 Lucille, reddita
Omni diligeatia;
Tibi solis gratia:
l wue <lie tertiit
Jnspiratus coelitus
Et levita staliilita
Credidit Ypolitus
Die claudtis atoue caecos
Cum sua fainilia. Ducit ad palatia.
t
— 428 —
5. Istos offert, illos profert
Miles Christi dicens isti,
Sunt thesauri gratia:
Mox illusa et confusa
Tyrannorum et pardorum
Fremuit insania.
6. Huic minantur,
Hunc precantur
Excclsorum ut deorum
Colat sacrificia :
Et noleuti quicquam horum
Omne genus tormentorum
Parari iubet iinpius
Athletae Christi Decius.
Text. Miss. fratr. Paris. 1520.
7. Cedunt rei sacrum Dei
Sed maiora parant ei,
Cratis paratur ferrea,
Torretur caro rosea.
8. Scande cratem o Laurenti,
Quae est horae vel momenti
Et confide de mercede
Coelesti et gloria:
Ora Deuin, ut tormentis
Mundet sordes nostrae mentis,
Et nos tegat atquc regat
Dans aeterna gaudia.
Amen dicant omnia.
G28. De s. Lebuino.
(Ein Engldnder, Glaiibensbote bei den Friesen wid Sachsen, gest. 12. Nov. 773.
1. Lebuine confessorum
Praecellens flos qui polorum
Regna scandis ardua:
Linquens orbem validorum
Cor plenum portasti morum
Tu pandis miracula.
2. Domini voces audisti
Transi raare, leges Christi
Resera Saxonibus :
Alme pater sic fecisti
Iussum Traiecto tulisti
Verba dum Gregorius.
3. Praesul novit Lebuinum
Servum direxit divinum
Huc toto conamine :
Populus cis Yllam credens
Deitati mox accedens
Servit personae trinae.
4. Numine templum fundatur,
Quod Wilpen convocitatur,
Fecit hoc gens crcdula:
Sanctus vitiosos mundat,
Baptisatis praemissum dat,
Cluit dya gratia.
5. Huc transit confessor gratus,
Patria gaudet vexatus,
Daventren credit pia:
Plasmatori terrenorum,
Qui iusta sua coelorum
Dat praeclara gaudia.
Text. Seq. Day. 1495. — Daniel
6. Lebuinus vir censatus,
Prudens mitis et beatus
Signa fecit plurima :
Diffitentes superavit,
Quorum mentes permutavit
Per verba salubria.
7. Saepe turbae convenerunt,
Generale dum fecerunt
Pariter consilium.
Ulic presbyter transivit,
Hunc laesissent, sed abivit
Rcliquitque populum.
8. Tandem illaesus meavit,
Namque rex ipsum salvavit
Cordis noscens condita:
Fiet quaevis caro cinis,
Viva venit cito finis,
De dulci migrat vita.
9. Christi nomine formavit
Oraculum plebs quo locavit
Valde corpus nobile:
Confessoris Lebuini
Nos conducat recto fini
Rex plenus dulcedine.
10. Preces funde cunctis horis
Genitrici salvatoris,
Quod poenas sumpsit duras:
Crimina quod tollat verus
Plasmator validus herus
Disponat mentes puras.
II, 220 hat die 1. Strophe aus Torr.
- 429 —
De & Leot
(Crn 818 rrirh ifrh.. rrhrt nm & t)kt.)
(Auctor Notker B;ilbulus habetur.)
1. Solemnitatem, fratres charissimi, colimus almatn.
2. Martyris egrsgiaa virtmis Laodegarii, episcopi civitatis, provisore
tali beatae,
3. Laudibtis hanc sedulis a^aiiius. cf ruudeni pontiliccin crebris precibus
enma, ut nos ciiristi pacc repleat
mh iL"ii dubitainus regcm militi suo prompte anuuere,plebisquotiens
tidelis necessitates suggerat.
5. Qui nieritis probis teinplum pcetorc suo spiritui sancto castum prae-
buit, reviucens oblectatnenta corporis,
6 PfQfl I 'i nmdeshis mansuetus iuterventu, fidetis, strenuus, ab ille-
cebris umudanis aninitim prnpriuin conservaus iolaesum-
7. rracsul hic nou solum praefatam dtocesin salubri etudio proeura-
verat, sed totuiu Pranoomm imperium prudenter regsbat
8* Hic pauperibus largis refcctor moerentiumque solator, viduarum ct
torphanorum defeasor exstitcrat;
9. Sed muneribus mundo tam piis antiquus iuvidens hostis coutra illum
ceu singukiis niox dentos exacolt.
0. Iam quidcm veneno satellites draco squaniosus infecit, atque secmn
in furoris uefas coBspiravisse iWiL
1. Nec mora, eoinprcnsum tn vineuta virum beatum trnserat pietatis
ncseia inatius, ac tormeutis alleeerat;
12. Claras lumiuis dcmpsit fetiestrus, oris excidcrat organum, neiustitiae
lauiiibus rceitavisset dominum.
13. Sed mox conditor vocent reddidit, et pro luiuinibus erutis, coelc-ti-
► bus lituic radiis iaiu rireninscpsit iti tcrris.
i. El niiuistri Belcebulis illtini eernentcs post vulncra esse validiorcm
cxpavcrant
15. Kt pectoris stuporem iu iram vcrtentes sentcntiam decernunt eapi-
talcm super eum.
lii. BpiritOI pctit aulam gaudens angclicam et corpus triumplialis viri
stetit ceit vivi.
t. Morel No. I8& 81 985. aua: //s. t* Einsiedetn MTo. 121, A). /oAfft.
; von Notker (?) schtint nickt gon* richtig ab$\
a 0»fi Forsnun \ herzmtellen. Im Ue wi
cm Banae g\ int amch hicr euwg >icr
fthyihmm m liegen* JedenfoUs ist di<- Sequens wtgen ihr&MUrs schon mcrk-
wurih>j:< Morel.
■
680. De 8.
Adcst namque dies sacra,
pcrlueida atqtic forjuosissima,
ornata Leudg&rii ttcee sancti,
Quj plurima commiserat
iii hae vita saeculi miracula,
invirtas semper etiimdendo pre-
Leodegar
2, Cui Christua gratiam
contulerat aon modfcam,
ut vinceudu vineen t
malignaa astuti firamles e^hibri;
Qui post inultuui prutectum
popuiia prodamautil
atquc conteslanli
ad sedcm innvebiturpastoralritL
— 430
3. Hic iu Aedua rex erat
pastor, ovile suum
miuistraiis scdulo
documentorum pabulo.
Post hiuc sponte comprenditur
saevis ab inimicis
et vinctus privatur
oculis sancti capitis.
4. Deindc labris
oris abscissis,
lingua dcpraedato
iam palato
canit Christo gratias.
Capitis quoque
libenter suffert
sacvam scntentiam,
recto stante
una hora corporc.
5. Qui capitis vulnera
per sacra est poli
culmina adeptus,
In quo miles candidis
cum choris martyrum
domino est sociatus.
6. Apud quem nostra mundes
crimina atque cuncta
tergas inmunda
vitae nostrao delicta
Ac supplices protegens
famulos tibi toto
corde subiectos
atque inente devotos.
7. Signifer invicte,
nos, Leudgari, tuere.
a. Text. Mone No. 1028 (3, 392) aus: Hs. zu Coltnar, 11. Jahrh.
b. Lesartcn. 1. dies sacratissima, gegen das Versmass. — 2, 4. astuli.
Mono. (Druckf.) — 3, 3. scdula Hs. — 3, 4. papula Hs. — 3, 5. comprehen-
ditur Hs. — 5, 3 ,fchU ein zweisylbiges Wort." Mone.
c. Bemcrk. Ucbcr das Bhythmische etc. spricht Bartsch S. 30. 81. 96.99.
631. De s. Leodcgario.
1. Sauctam praesentis diei
sollempnitatem
ln laudibus actcrni crcatoris
tideliter ducamus
Illiusque athletae fortissimi
pracconiis pariter.
2. Redemptor niundo subacto
vinculatoque principe
regreditur triumphaus,
Millia ducens millium
captivarum catervarum
restituit patriae.
3. Qui Christum sequi
in omnibus promptus,
divinac legis strcnuus
obtempcrator effcctus,
eius implere
praecepta studuit.
Hic castitatis
sanctac videlicct
providus custos permanens
augelicis spiritibus
haud ullo modo
impar extiterat.
4. Patriarchis, vatibus
compar erat praedicando,
quae post haec probat eventus.
Apostolis socius
permancbat praedicando
fortiter dominum Ihesum.
5. Quid de socia dicam virtute,
qua est martyribus
Sic coniunctus, ut splendeat inter
illos vclutrosa?
6. Ereptis primum oculis
carneis lumen aeternum
Gunctis beatis liquidum
coepcrat intus videre.
7 Post haec assuetis divinas
laudes rcboare
labellis
Ore abscissis, linguaque
simul dcpraedato
palato.
- 431 —
8. Elrvat nain pf&BSd
Saucte Leadgari, Dai
loaigiiia sedulas prei
V< re iuilcs nubiiis,
liu <t.a,
veuiam depo
Ati|iir pjas grafa
roa hids et cogooaee,
feivbat dominc Christo
rt nos rirgiuis fflius
organo gutturia.
tuis Bexus predbiis
9- Peraecutor timens
tecum donet regno
eiua reviviscere virtutes,
coiigaudere sempitcrno.
dauipnat stiitciitia eajiitali
[iriinitus invictum.
;i V*Xt Ifoofl No. 1029 (3, 393)
itu> ; tmem Murbachcr Mmkuch des
1 ('ohnar. Daraua hat c» <
inch Pitrrt JN tttticr tibtoirc dfl s. Leger.
P.iris. B40. R 5108 abtlruckcn latsrn^ abtr nicfti ohne LcqfMcf, tmd okne
Zeilcnabthcilung der Hs. itrma l><t.ul><haUen mhr tfi metritch su berichtigen.
Moue,
b. Lcsartcn. 5, 3* iuler /c/*/£ <frr //4*. — 8, 8. scu 22*.
l Bcmerk. Uebcr das Iihgthmischc etc. spricht Bartsch & U>. 102. 117. 123.
632. Bi
Leodegario.
1, Iocundetur eeelesia.
senno, ^ressus
grata Deo praeco&ia
nil periiossus,
cordis orgauo solveus,
decollatur praesidiis
lioriimi digne rosarium
capitifl veri fisus.
inoruiii LeodegariuiD
I»ia kuule revoivcns.
5. Affert mundu stuporem
2. Huuc nobileni proeapia
hic tam dignis
rei regun pcr principia
poUena stgnis
prima nubilitavit,
vitft saruius et obitu:
a^ons fonnu, niatcria,
resumunt uam vigorom
lb, virtua, peritia,
aegri lacti,
quot in &0 probavit.
■acra froti
3, Nam stirps, saoa res, aniiua,
sua preee vel aditu.
corims, actus Imuc optima
vitae dote probavit,
6. 0 pastor bone,
ncc tidcs, spes huic deftrit,
dux, iiatrone,
qucm caritas, qua forbuit,
leni pieemn [lur^atiouo
in niortem aoiiuavit.
nos aegrofl citra vitiis,
4. Excaecatur,
ut non subieetus
mutilatur
intellectus
pedibiis, lin^ua, labiis,
sit canii, scd purifl refectua
scd vigct mentis visus,
primae formac dolitiis.
a. Tcxt. Moue No. 1032 (8, 395)
r/»> H . ien
L *fej. 14, Jahrh. mit Musiktwtcn, —
Uaiiiel V, 313 hat §m Tcoai «utf Mouo,
mit einigcn Abwcichungcu.
h. Le sarten. 1, i. Qrtum //.s.,
001 iu,i!. i<n- rickHa hdM mU A
kh< rtura est roBiiriiiin niuriitii Le
odcgarii. — 2, 4. „ugeuti tonna Ui 1
Stelle schcint fthforhoft" M
oue. MLogtnduoi videtur agar: p*-
cnuraerat orauia doua, ooae obtigeraul
Leodcgarto, B •■rmitnt praedia.41
Dauiel. — 8, 1. faua Hs. Eama, rea, «
tll I» ui. hstn. — r>, Sk ,.i at
Jrann tittcA tot atafan." Moue. — Dauia
. < aeger Hs*
— 432 —
633. De s. Leonhardo abbate.
(Sohn eines frankischcn Edelmanns, stand am Hofe Chlodwigs I. in grosst
Ajischen, starb als Abt dcs Klosters Noblah am 6.Nov.559, verehri am 6. Not
3.
Venereniur
Hac die solemni
Sanctum Leonhardum.
Postulantes, pro nobis
l-t interpellat
Regem rcgum.
Ortus ex parentibus
Extitit nobilibus
Vir praeclarus :
Sanctum scquens Remigium
Mundi sprevit fastigium,
Chri.sto charus.
Qui contemsit vilia
Huius vitae gaudia
Et honorem :
Mundi famam noluit,
Ut quaeramus monuit
Meliorem.
Text. Morel No. 471. S. 2<>6 atis:
4. Ut miles egregius
In fide non dubius
Praedicavit:
Cinctus armis fidei
Viriliter arva Dei
Seminavit.
5. Mores habens humiles,
Visitare debiles,
Revisere carceres
Nunquam tardus:
Coecis visum reddidit,
Mutis vocem tribuit,
Carceratos eruit
Leonhardus.
6. Confractor carcerum,
Pro nobis dominum
Digneris orare supremum.
Te sanctum novimus,
Tu nobis, petimus,
Posce veniam peccaminum.
Hs. zu St. Gallen No. 546 (Brandei
Bl. 202. Die letztc Strophc scheint spaterer Zusatz. Morel.
534. De s. Leonhardo.
In laucle. Christi congaudc caterva christiana in Leonhardi festo etc.
Text. Dicscn Anfang hat Daniel V, 117 e Cod.S. Gall. No.546 (Brander)
635. De s. Lconardo.
1. In supcrnis resonando
Iubilemus laudes daudo
Regi dulcis gloriae:
Qui bcatum Leonardum,
Libertatis almae nardum
Et florem ecclesiae.
2. Sanctitate decoravit,
Quem beando proclamavit
In terrarum finibus
Per signorum ubertatem,
Quae ob eius sanctitatem
Fulgent in hominibus.
3. Eius prece fons manavit,
Quem natura denegavit,
Dans potum indigenis :
o.
Aetas hoc non habet parem,
Quibus illum compararem
Miris in miraculis.
Nam regiuae laboranti
Et in partu desperanti
Contulit auxilium:
Invocatus vinculatis
Et tormento deputatis
Confert adminiculum.
Hic regaJe spernens latus
Et pinnam pontificatfts
Exiit a propriis
Arvum petens Aquitanum,
Ibi degens non in vanum
Inmunis a vitiis.
— 433 —
Pie fusas preces flentum
Exaudivit se petentum,
Laute nimis et talentum
Sparsit sibi traditum,
Utriusque dando bona
Pascuae, donec corona
Triumphalis atque zona
Cinxit eius spiritum.
Ave spes o captivorum,
Relaxator vinculorum,
Consolator miserorum,
Forma vitae, via morura,
Adiutor promptissime !
Preces audi te rogantum,
Iesu Christe, per hunc sanctum,
Festinantes ad te tantum
Nos ad thyma duc balantum,
Coeli ductor inclite.
a. Text. Mone No. 1035 (3, 398) aus: Hs. zu Frankfurt, No. 31. f. 319.
15. Jahrh. — Daniei V, 821 hat den Text aus Mone.
b. Lesartett. 4, 1. laborantem Hs. — 4, 2. despiranti Hs. — 6, 6. Ubi
digens Hs. — 6, 4. sparsi Hs.
c. Bemerk. 7, 9. ,%Das Enjambement (der Uebergang einer Strophe in
die folgende ohtte Satzabschluss, hier aus 1 in 2) ist bei den jungeren Sequenzen-
formen cbenso ungcwohnlich, ah cs bei den altcren Regel ist." Bartsch S. 177.
— „Thyma balantum, die Waide der Schafc." Mone. „At non video, qua via
V. D. hanc notionem eliciat. Aut thyma genuina scriptura est hoc sensu: de-
duc nos ad odoramenta et prcces Sauctorum (Apoc. 5, 8.): aut legendum
thema i. e. ad provinciam, partem ovium." Daniel.
636. De s. Leonhardo.
Salve mitis et benigne,
Leonharde, Deo dignc
Tnis sacris actibus :
Tcxt. Daniel II, 224 hat
Oermaniae superioris.
Meruisti hic in terris,
Ut cohaeres sis in coelis
Cum coelicis civibus etc.
diesen Anfang mit der Bemerkung: In libris
637. De s. Lcopohh.
(Geb. zu Mblk in Oberosterreich am 29. Sept. 1073, Sohn des Markgrafen Lco-
pold II., regicrte seit 1096 und starb am 15. Nov. 1136, vcrchrt am 15. Nov.)
Regem regum veneremur,
Scriptum cuius habet femur
Dominus dominantium :
Rumpens hostis potestatem,
Quam tenebat usurpatam
Contra coetum peccantium etc.
Text. Diesen
Pataviensi usitata.
Anfang hat Dauiel II, 223 mit der Bemerkung: In dioecesi
638. De s. Liborio episcopo.
(Aus cincr edcln Familie Frankreichs, gest. im J. 397, verehrt am 29. Juli.)
1. Eya militemus Deo
Cum contentu iubileo
Cum affectu cordium :
Delcctetur laus in eo,
Qui mirifico trophaeo
Donavit Liborium.
K$hr*in, Sequenzen.
Stirps elongans et praeclara
Mundo grata, Deo chara
Protulit hunc saeculo :
Sed excessit genus clarum,
Tanquam sol iubar stellarum
Fide morum speculo.
28
— 434 —
8
9. Hinc locandus dum portatur,
Daemoniacus curatur,
Mulier erigitm ;
Incurvata per natumm
Surdus atque inutus curam
Puer adipiscitur.
10.
11
3. Nil ultra potens natura
Transcendit creandi iura
Talem creans puerum :
Aetas in quo tenera
Vili pendit scelera
Contemplatrix operum,
4. Mundo placens adolescens
Flos virtutum fmctum crescens
Dedit pbilosophicis
Disciplinis operam,
Nec meus egit perperam
Imbuta raagnificis.
6, Lux honestae charitatis,
Sedis gemma sanctitatis
Addit pontificio:
Non remissus, non elatus
Deifice praesulatus
Prosedit officio,
6. Non sunt linguae tam facundae,
Quae depromerent abunde
Eius beneficia.
Nam . . . quantorum
Sit crebra miraculorum
Declarant indicia.
7. Annis postquam quadragenis
Praesw vixit et novenis
Urbi Cenomanicae,
A Martino visitatus
Est humatus aeternatus
Hierarchiae coelicae.
0 pontificis beatum
Cuius corpus elevatum
De recluso tumulo
Passim diffundit odorem
Aromatis suaviorem
Circumfulso populo.
a. Text. Misb* Mogaat. 1507.
b. Leearten. 6, 4. hier fehlt ein Wort. — 10, 4. hier fehU cin
10, 7. Qui^ue hat der Text.
12.
Virgo tribus poenis data,
Per daemonium vexata,
Surda, muta, tot curata,
Gaudet - . doloribus.
Ecce lumen oculorum
Sumit curam languidorum
Quinque niultis afflictorum
Corpora languoribus.
Practer tot et plurimorum
Ostenta miraculorum
Temporibus modernorum
Signis evidentibus
Claret per morborum curas,
Aufert calculi torturas
Infortunia pressuras
Sibi se voventibus.
Sancte Libori tu patroue
Salutaris fide bone
Sta pro tua cautione,
Nos in gratiam dispone,
Cassa quaeque noxia:
Hostium seda nunc furores,
Corporum saua knguores,
Animabus da mirores,
Posce mundi post moerores
Coeli nobis gaudia.
Wort.
639. De s. Ludgero episcopo.
(Geb. auf dem Gute Wirum bei Dockum in der holldnd. Provins Friesh
J, 746, ge$L am 2 . Marz 809 als Bischof von Munster, verehrt am 26, Marz).
1 , Incly te psailamus
Omnes Ludgerum venerantes,
% Quem sanctum et benignum
Glaro carmine dignum
Devotis mcutibus recolamus
Nam praemoustrabat ritc
Cunctis exempluiu vitae
Praefulgens opere et sermone.
— 435 —
3. Hic Deo dilectus
Presul clarus et rectus
Virtutum flore florebat
Et signorum luce praefulgebat.
Daemones fugavit,
Cecos visu beavit
Et claudos gressu donavit
Et mortuos vita reformavit.
Nunc ergo plebs cum clero
Corde flagitet sincero,
Ut conregnare queat Ludgero.
0 Ludgere tu dignare
Christum exorare,
Ut prestet nobis tecum regnare.
Text. Bartsch S. 172 aus dem Graduale Monasteriense f. 236.
640. De s. Ludovico IX. Francorum rege.
(Geb. am 25. April 1215, kam 1226 zur Regierung, starb 25. Aug. 1270, ver-
ehrt 25. Aug.)
(Auctor CBt Adam de S. Victore.)
1. Laetabunda
Psallat plebs cum mente munda
Christiana
Deum more
Collaudet gens lacto orc
Gallicana.
2. Qui post regnum labile
Ad inaestimabile
. Sublimavit
Ludovici solium
Turmisque laetantium
Sociavit.
3. Hic licet ex gerraine
Primae natus feminae
Delinquentis
Fugato peccamine
Mansit in dulcedine
Piae mentis.
4. Coeli rex delicias
Filiofamilias
Reservavit:
Invitavit filium
Pater ad convivium,
Quem amavit.
5. Fulgentem in habitu
A coelorum ambitu
Cum ruboris exitu
Non proiecit:
Quem sanctum miraculis
Crebris in articulis
Provectis et parvulis
Patefecit.
6. In vitae miserae
Lapsis itinere
Ludovice rex compaterc :
Prece resuscita
Quos facta premunt illicita
Favente Deo fiat ita. Amen.
a. Text. Miss. fratr. Paris. 1620 (A). Clichtov. IV, 218 (B). — Daniel
II, 84 hat die ersten 3 Zeilen ohne Angabe der QueUe.
b. Lesarten. 1, 5. ore laeto A. laetiore B. — 2, 5. Ludovicum B. —
5, 3. pudoris B.
641. In festo s. Ludovici regxs.
1 . Regem regum vcneremur,
Et de regis gloriemur
Ludovici gloria:
Et Francorum regni cura
Beatorum regni iura
Possidet in patria.
Ipsum Christo conformatum
Magnum fecit et bcatum
Virtutum immensitas :
Longa fides, amor latus,
Alta spes, sed non elatus,
Profunda humilitas.
28*
3. Vultum habens David Regis,
5. Certus dcmum dc corona,
Ezechiae zelum tegis,
Maris undis dempto Iona,
Et losiae studium:
Coeli portum tenuit:
Doetus verae lucis dator,
In extremis successorenj
Vitae custos et amator
Informavit et cultorem
Iu Christo viventium.
Esse Dei docuit
4. Orbis signis illustratiir,
6. Vita vivens Beatorum
Capto regi restauratur
Felix regnat Rex Francorum
Hostis praeda praeditus :
In beatis sedibus:
Vita datur morituris,
Supplicemus Sancto Regi
Claudis gressns, lux obscuris,
NosSanctorum iungi gregi
Et captivis reditus.
Piis eius precibus. Amen.
a. Text Neale p. 171. e Miss. RedoneuBi 1523. Daniel Vt 299 hat den
Text aus Neale.
b, Lesarten. 3, 8. Liber Josuac, Sed de Regibug agitur. Neale. „For-
tasse etudium expugnandi terram sanctam iiitelligendum.u DauieL
642* Be s. Ludovico cpiscopo ordinis nostri.
(Der Sohn des Konigs Karl IL ion Ntttptf. geb. 12&7 zu Brignolcs in der
Provetui, tntt m den Franziskanerordcn md karb als Bischof von Toulouse
am 19. Aug. 12H7, verehrl am 19* Aug.)
1. Plebs tidelis iubilat,
Felix es Marsilia,
Quia sidus rutilat
Magna prumens gaudia
Novae claritatis:
De tanto splendore.
Ludowicus pontifex,
4. Minorum religio
Egenorum opifex,
Hoc ditata BOGfo,
Ardor caritatis.
Qui regnat in coelis.
2. 0 regalis soboles,
De insigni gratia
Sanctitatis redoles
Dans Christo praeconia,
Placens condmientum:
Semper sit fidelis.
0 decus ecclesiae,
5. Coruscat minteulis,
Decore coiiscientiar
Testautibus populis,
Boni fundanaentum !
Quos curat a morbis:
3. Tu Tolosa civitas
Surgat a criminibus
(iaude, quia militas
Eius sanctis precibus
Sub tanto pastore:
Sauciatus orbis.
a. Text. Mone No. 1037 (3, 400) aus; Geschriebcnen Zusatzen zu einem
Messbuch dcs 15, Jahrh. zu Neuhausen be% Pforzheim.
b. Lesarten. 2, \. 0 fehlt dcr Hs. — 1, b. decore ist *u lang und als
Wiederholutig nicht gut, viclleicht sollte tlore stehcn, weil redoles voraus geht.
Mone.
643. De s. Ludovico de Marsitiu con/cssorc
et Tholosano episcopo ordinis minoruuL
1 . Ludovicus procreatur
Iciuniis maceratur
Eegiis natalibus,
Corpus ac verberibus,
Adhuc puer occupatur
Facto voto sociatur
Salutis operibus,
Habitu minoribus.
Hunc invitum sublimavit
Offiriimi pracsulk
ln quo suas oves pavit
Sr dat magnis, parvulis^
Text Mi&B. flratr. Paris. 1520.
II ic pauperes sustentavit
Obsequiis sedulis.
Felix vitam consummavit
Coruscans miraculis.
Oret pro famulis. Amen.
644. De $, Ludovico de MarsiUa confessore
et Tholosano episcopo ordinis minoruiu.
1. Praesul ave
Corde toto
Praedaris moribus,
Psallat Marsilia,
Cor suave
Quod pra voto
Lux in minoribus
Cernit magnalia
Effulsisti.
Cum cffectu.
Regnum superis
4> Auris redir
Pro fratrum cordula
Et vox, auditui
Quia cernis Christum
Turba eredit,
In ipsorum regula,
Resurgunt mortui
Quani novisti.
In virtute.
2. Fit mcndieus
Obloquentis
Pro rege gloriae
Facies vertitur,
Ludovicus
Poenitentis
Haeres ciciliae
Versa revertitur
Sic ditatur
Cum salute.
Informatus
S. Iam uon latet
Minorum Btudile
Lumen sub modio,
Adornatus
Cuius patet
Divinis gratiis
Gloriticatio,
Praesulatus.
Tot per signa
3. UrbsThoIosa
Elevata,
Regali praesule
Ad regnum Filii
Oloriosa
Prece grata
Plaudat nunc sedule
Nos huius lilii
Ex affectu
Duc benigna, Amen.
a, Text Miss, fratr- Paris. 1620.
b, Lesarten. 2,4. ciciliae d. i. Sic
tiac. — 5, 1. Iam non lumen latet # . Tex
645. In tramttaHmd
s. Mammeti-s martyris.
L Nobilis flos Uraeciac,
Annis puer btaMrfa
Speculum Rurgundiae,
Mammes, et refugium,
Minis preceque poenis
Non tiexisti cor piuin.
Mulsisti lac a fcris,
3. Carceres et verbera,
Missis noviim dans feris,
Fusa, tenta viscera,
Alexaudri prandium.
ignis refrigerium;
2. Ad conspectum praesidis,
Loquens leoquo mite
Hinc plcnum hranuidi.s
Tibi pandunt tc vitae
1 v>se solis radium.
Ductus es exitium,
- 438 —
4. Ariano reliquiae
1'raesulis ecclesiro'
Tibi Lingonensium
Cadderunt mauihtts
Voto, titulo quibus
Cunctis fyit gaudium.
Mone No. 1041 (3, 402) <m
5. Mamraes, regno ^v
Positus nequitiae
Excusa tia<ritium
Nostrae tuis precibus
Ac tuis confratribus
Te praebe propitium.
Hs. su
&.Tezt. Mone No. 1 am; Hs. zu Fommn-fthfen o.
14. J<r
h. Lesartctt. 2T 2. pleni Hs. — 2, 3. d. et poniiciuni Hs.
r. Bemerk, , \bige$ Wori unrd im llcim amf der lei
auf tler vorJetztru bctont, pium: exitium (2), qitihus: mauibus (4).u Burtsch & /Af.
646. De s. Martino episcopo Tm-onnm.
(Geb. wahrscheintich 315 cu Sabario iu UtH§Wh 371 oder 375 Br
ron Tours uud stnrb am (i nler n. Nov, 400, rerehrt 11. A
(Auctor est Notker Balhulus.)
1. Sacerdotem Christi Martinum cuncta per orbciu canat ecclesia j»
catholicae,
2. Atque illius nomen omuis haeiTtieus fugiat pallidus.
3. Pannotiia lactetur genitrix talis filii,
1 Italia exultet alitrix tanti iuveniB,
5. Et Galliae trina divisio sacro certet litigio, cuius esge debeat pracsul.
6. Sed pariter habere se patrem omnes gaudeant, Turoni soli eius
pus foveant.
7. Huic Franeorum atque Germaniae plebs omnis plaudat,
8. Quibus videndum invexit domiijum iu sua rttte.
9. Hic celebris est Aegypti patribus, Graeciae quoque cunctis sapien-
tibus.
10. Qui imparcs se Martiui meritis scntiunt atque eius medieamini.
11. Nain febres sedat, daeiuonesque fugat, paralytica meiubra glutinat,
12. Et tnortuorum sua prece triuin reddit corpora vitae pristiuae.
13. Hic ritus sacrilegoa destruit, Bt ad Christi gloriam dat ignibus idola.
14. Hic niulis wysteria brachiis conficiens praeditus est coelesti lumine.
15. Hic oculis ac manibus in coelum et totis viribus suspcnsus terrena
cuncta res]iuit.
16. Eius ori nunquam Christus abfuit sive itistitia, vel quicquid ad veratn
vitam pertinet.
17. Igitur te cuucti poscimus, o Martine, ut qui inulta mira hic ostendisti,
18. Etiam de coelo gratiam Christi nobis supplieatu tuo semper iufuiida^.
a. Tcxt. Mone No. 1072 (3, 432) aus: fl#« f* Colmar, o. No. 11. Jahrh.
vortt in einem Messbuch (A). Antiphonar von Beichemau No. 209. Bt. 37. eu
KarhTuhr mit der Meladir, 14. Jahrh. (B). IIs. *u Lichtenthal, ILJahrh- tO
Hs. *u iStuttvtrt, Bibl. 20. f. 09. 1.'. Jahrh. (]>). Hs. tuGrat* ^ P ,. 12. Jahrh.
(E). Andete Hs, d 13, Jahrh. {¥). Hs. von S. Gallai No. 378. p. 278,
unter den Notkerisrhen Sequemen [G\ 11 \dtarchiv eu Slrassburg, mit
Ncutncn, 12. Juhrh. (H), — Daaiel IIt 27. 384. III, 287. V, 118. e Codd. Mon. 6.
mt. XI. (I). Mon. 11. saec. XII. (K), Vind. 3. saec. XI. (L), Vinfl. 5. saec.
XII. (M). Bero], L saec. XI. (N). — Schubiger No. 33 e Cod. S. Gall. No. 546
(0). — Cod. Wirzenborn. saec. XIY. (P). — Text. seq. (Q). 9eq, Dav. 1495 (R).
— Miss. Mngunt. 1462 (8), Brandenburg. initio saec. XYL (T)t Patav. H9i (U),
►lon. 1504 (Y), Mogunt. 1507 |W), Halfoerstat. 1611 (X), Mindcn. 1513 (Y). —
AdeJph. 99 (Z). Clichtov. (a). Torr. (b). — Stcht auch in : Codd. Einsidi 113*
114. 12 1. Rheinaii. 9.
b. Lesarten. 1. canit Q. — 2. fug. pavidus. Du M^ril ex Mss. Reg. fiibl.
— 3. laetatur T. — 5, certat BOQSUWXY. — & Et par. RZb. — corpus eius
N. — 7. Hinc CZb. — Franchorum G. — plaudet Q. rutilat N, — 8. inspexit
H. Du Meril. — 9. partilms EFHMO. Dan. — cunctis quoque OR. — 10. medi-
camine LQ. — 11. cedat R, oft vorkommendc Schreibweise. — 13. et fehlt R.
ut L. — 14. nudus cum divina mysteria celebraret, globus igueus apparuit Nl».
— 15. col. atque Z. coel, ac a» — respucns H. — Ifi. dcfuit BC. sine iust. BQS.
— 17. de c. Q. (Druckf.). — ut vor qui fehlt EF. Dan. — 18. gr. nob. Chr.H,
c. Bemerk. Uebcr das Ithi/thmixche etc. spricht Bartsch S. 11. 31. 44.48.
50. 51. 52. 54. 56. 78. Si. 99. im. 182. — 9. Daniel findct darm die dgyptisehcn
Zauberer und die sieben Weisen Griechenlands, welche alle von dem ht. Mar-
tu;us iibcrtroffen wcrden. Mone icei.st mit Mecht diese Ansicht suruel.': dte
patres aeg. sind die iigypt. Monche und die sap. graec. diejenigent welche Paul.
1. Cor. 1, 22. nennt.
647. De s. Martino.
(Auctor est Adam de S, Yictore.)
.r».
1 <;audeSion, quae diem recolis, 4.
Qua Martinus conipar apostolis,
Mundum vincens, iunctus coeli-
colis
Coronatur.
Hic Martiuus pauper et mo-
dicus,
Servus prudens, fidelis villicus.
Coelo divcs, civis angelicus
Sublimatur.
% Hic Martinus iain catechuminus
Nudum vestit, et nocte protinus
In sequenti hac veste Dominus
Est iiidutus.
Hic Martinus, sperncns mili-
tiam,
Inimicis inermis obviam
lre parat, baptismi gratiam
Assecutus.
3. Hic Martinus, dum offert ho*
; tiain,
Intus ardet per Dei graliam
Supersedcns apparet etiam
Globus ignis.
HicMartinus, qui coelum rescrat,
Mari praeest et terris iinprrat,
Morbos sanat et monstra supcrat
Vir insignis.
Ttxt Clichtov. IV, 224. — Daniel II,
6,
Hic Martinus uec mori timuit,
Nec vivendi laborem respuit,
Sicque Dei se totum tribuit
VoluntatL
Hic Martinus, qui nulli nocuit,
Hic Martinus, qui cunctis pro-
fuit,
Hic Martinus, qui trinae placuit
Maicstati.
Hic Martinus, cuius est obitus
Severino per visum cognitus,
Dum coelestis canit exercitus
Dulce melos.
Hic Martinus, cuius Sulpitius
Vitam scribit, astat Ainbrosius
Sepulturae, nil sibi cooscius
Intrat coelos,
0 Martine, pastor egregie,
0 coelestis consors militiae,
Nos a lupi defendas rabie
Saevientis.
0 Martine, fac nuuc, quod ges-
seras,
Deo preces pro nobis offeras,
Esto memor, quam nunquam
deseras,
Tuae gentis, Amen.
89 hat die 2 ersten Zeilen.
— 440 —
648. De $. Martino episc. Tur.
1. Tuba nostrae vocis elevetur.
2. Ascendatque super astra sonitus nostri clamoris.
3. Quo devoti festa sacra colimus sancti Martini,
4. Qui, adhuc catechumenus cum esset, vestiebat leprosum, diviso suo
pallio, quo usus erat,
5. Et unde, cum iaceret in lectulo, hoc ipso indumento Christum vidit
infulatum sicque loquentem :
6. Martinus, nondum baptismo lotus, hac veste me texit,
7. Ast ego eum induam vestibus iocunditatis.
8. Hic comparatur apostolis sanctis, qui merebantur dominum videre
atque loqui cum eo,
9. Qui gratia habitus est dignus, ut mortuos tres resuscitavisset per vir-
tutem domini.
10. Precamur, athleta Dei, qui reddis animas mortuis
11. Et pauperibus adiutor fuisti optimus,
12. Ut mentem mortuam accommodes Christo,
13. Et sic incessanter canere laudibus condigne valeamus
14. Tuo nomini, sancte confessor eximie,
15. ludeque dulcem vitam possimus percipere.
16. Hoc praesta nobis, Martine.
Text. Morel No. 505. S. 287 aus: Us. zu St. Gallen No. 546 (Brander)
mit dem Titel: Sequentia bona, tituli metensis minor.
649. De s. Martvno.
3.
4.
Ave summe presulum, eja,
o Christi gemma
meritis inclyta
virtute lucida.
Nos audi tua festa
colentes annua
mundo celebria.
Alme pater, vox nostra
te cantat laude sonora.
Tu pro nobis, spes nostra,
Martine, deo supplica.
Te Asia
notum et Europa
laudat omnis et Aphrica,
gemma celi fulgidissima.
Te Gallia,
te patrem Francia
tua supplex ac Frisia
colit te fide catholica.
Cecis das veniam
mutisque loquelam :
tu nos adjuva.
Mundans immunda,
fugans demonia,
nos hic libera.
6. Qui suscitator triura mortuorom
fueras,
laxa nostrae mentis vincula.
Qui infirma jam curasti corpo-
rum plurima,
sana nostrae mentis vulnera.
7. Qui Christum tua chlamide
partita
tectum videras
nocte secunda,
Fac prece tua criminum ut
solvat
nobis debita
Christi gratia.
8. Laus tua Christus erat
quem tota
semper mente colebas:
hunc pro nobis implora,
— 441 —
10. Trajecti te chorus iiagitat,
o Martine,
presulein cum clero deo com-
menda,
Per tua nos ut suffragia
mereamur
perfrui jam tecum luce superna.
Ut lapsis remedia
tribuat
Erestans culpis veniam:
aec precibus impetra.
. Lux super te effulsit angelica
dum libas mystica :
nos per te protegat
Christi dextera.
Mortis metam qui tuis pre-
dixeras,
nil mortem trepidans,
a morte animae
tu nos libera.
a. Text. Bartsch S. 136 aus: Hymni et sequentie von Torr. (A). — Seq.
)av. 1495 (6). — Daniel II, 172 hat 1. 17. 18. aus Torr. und Adelpbus.
b. Lesarten. 1, 1. summa AB. eja o fehlt B. — 4, 2. in Europa AB. —
>, 5. qui fugas AB.
c. Bemerk. „Ich tcitt als Probe dieser tnit innern Reitnen versehenen A~
Sequenzen diese ganz hersetzen.u Bartach S. 136. — In B (und bei DanielJ
itticf die einzelnen Verse toie Prosa gedruckt, und zwar: 1. (hier 1, 1—4), 2.
'2, 1-3), 3. (3, 1-2), 4. (3, 3-4), 5. (4, 1-4), 6. (4, 5-8), 7. (5, 1-3), 8.
'5, 4—6), 9. (6, 1—2), 10. (6, 3—4), 11. (7, 1—3), 12. (7, 4—6), 13. (8, 1—4),
14. (8, 5—8), 15. (9, 1-4), 16. (9, 5-8), 17. (10, 1—3), 18. (10, 4-6).
650. De s. Martvno.
1. Gaude gemma praesulum,
Gaude mundi speculum,
Dulcedo fidelium :
Gaude calcans saeculum,
Gaude Christo sedulum
Exhibens obsequium.
2. Impetrator gloriae,
Velox dator veniae
Desolatos visitas :
Stella fulgens veniae,
Exemplar clementiae
Tres defunctos suscitas.
3. 0 Martine medice
Spiritales abiice
Pestes graves cordium :
Text. Miss. fratr. Paris. 1520.
Hostes procul deiice
Atque tuos respice
Bone pastor ovium.
4. Tu es lima scelerum,
Sustentator pauperum
Pietate unica :
De qua vestis miscrum
Christum tegis iterum
Clamide dimidia.
5. Pium est nos cantibus
Pium est et fletibus
Nunc Martino obscqui :
Eras pauper opibus,
Nunc cum coeli civibus
Gaudes opes assequi. Amen.
651. In translatione s. Martinu
Nos audi tua festa colentes annua mundo celebria etc.
Text. Daniel II, 180 hat diese Anfangszeile. „Affert Chemnitius
(Ex.
Conc. Trid.) hanc sequentiam in A decurrentem velut detestabilis hajriolatriae
documentum." Daniel.
— 442 —
652. De s. Mc&erno rjxisropo.
(Wurde von dem Apostelfursten Petrus nach Trier geschickt, starb abcr
W$fBj verehrt am 13. Scpt.)
1. 0 Matmie, pastor alme Christique clare hierareha,
2. Qiii Uallica rura replesti sacra doctrina
3. Cuui sociis sacris, cnoda nostra piacla.
4* Tu priucipis apostolorutn executus es praecepta
5. Euchario Valerioque subiuyando pia colla,
6. Nam comes itiueris Galliam docturus praeveniris morte tua,
7. Sed tainquam convioli lugeant te sacn vere libera saecula,
8. Deponeris ac pausitas hic quater denos heu iam soles sub querela.
9. En repedant consocii, iussu magistri te suscitant voce cl fl
10. Surge, Ifaternc, linque funcbria, fortis adesto Christi iam vernula,
11. VietBFtU successu totidoin annos cpiseopi sacrA cura.
12. Quis non stupescat tauta miracula, tani inaudita tamquc deifica,
13. Quae Christus pro nostrae causa salutis per te fecit, 0 toparcha?
14. Tu celebrantibus servulis clemens tutor esto tua festa.
a. TexL Moue No. 1074 (3, 435) aus: Hs. zn Darmstadt No* 545. 14. Jahrh,
irut dcr Melodie. — Daniel V, 305 hat den Text aus Mone.
h. Lesartcti. 8. soloa Btt, — 10. mortis adesto Hs. — 12. naro inaud. ifc.
Bemcrk. Ueher das Rhythmische ctc. spricht Bartsch S. 14. 124.
653. In octava s. Mnnrifii rpiscopi Andegavensis.
(Wird am 19. Sept. vcrehrt.)
1. Eenes nostros praecingamus,
Et lucernas praeferamus
Ardentes in maoibus:
Ut sic caro castigetur,
Quod et alter illustretur
Lucis ex operibus.
2. Voci vita conformetur,
Si vox vitae reluctctur,
Laus est sine pretio :
Laus in ore peccatoris,
In conspectu conditoris
Sola superstitio.
3. Ergo labe propulsata
Mens exultet, provocata
Lioguae ministerio :
Plebs devota, Regem coelestium
Venereraur, pereune gaudium
Praestante Maurilio.
4. 0 quam felix, quam colendus
Est sacerdos, reverendus
Plasma Sancti Spiritus :
Cuius natalitio
Psatlat cum tripudio
Coelestis exercitus.
5. Ecce novus hic Helias,
Cuius implet preces pia>
Ignis missus coelitus:
Foenum urens idolorum,
t't expiret malignorum
Vis elisa pcnitus.
6. Saevit Satan in praedonem.
Errabundum agasonem
Agens orbe devio ;
Nauta febre rapitur,
Dum nec prece flectitur
Pro suo, nec pretin,
7. Ob insigne sanctitatis
Mundialis dignitatis
Contempto fastigio,
Praesulatur, sed honorem
Transfigurat in laborem
Fidelis opilio.
8. Euervata vinaturae
In foecundum mentis purae
Foecundat oratio:
Mente capt& liberatur,
Sed et lumen reparatur
Cedente daemonio.
■■
Stant parcntes cxpctentes
Nato sacruin per lavarnint
Fidei caractercm :
Dum ad horam facit moram
Vir beatiis, reccns natus
Poenam solvit vctcrem.
10. Sibi casum vir uscribit,
Sui iudcx se proscribit,
Mare legens, Baxo scribit:
Hic transit Mauriiius,
Duiu pastore viduatur,
Terra fructu vacuatur,
Mox per claves revocatur,
Amissamm conscius.
Situm ponens et rigorem,
Suum terra per pastorem
Foecundatur post marcorem,
Pleno turaens ul"
Tumet uva, seges crescit,
Putris caro renoresclt,
Dum inferuus obstupcscit
Renatum resurgerr.
12. Intus facti qnod tol foris
Clamat, ope oonfessorfa
Imploremus Comiitoris
Openi, vitae melioris
Nobis praestet gaudia:
Fons immensae pietatis,
Jesu bone, praegravatis
Ouus duplae vctuslatis
Tolle, tuae novit
Largiens duplieia. Anien.
a. TexU Neale p. 184. e Miss. Andogavenai 1523.
b. Lcsartett. 2, L Liber vitiose voti. — 7, 6. Liber perpcram ttdeJL
8> 1. Forsitan: Enervatfi vinaturit, la foecunilam inentis pura Foe^nndat oratio.
(, — 9, L Ita ex conicctura pro expectantes dedi. N.
c. Bcmerk. „Haec prosa miDime dubito tiuin Adami &it, praesertiui cum
Missale Andegavense cius sequentiis abundet.1* Neale.
654. Bequentia de & Mauritio marUtrr.
t dei thchninchen Legion^ starb tnit seinen iiefuhrten d?u M
um das J. ? \ri 22. SeptJ
(Aurtor est Notker Balbulus.)
Omnis scxus et aetas festa Thebaeorum martyrum
Hodie honorc sumnto certatim celehret.
Nutuerus perfectus quam legioneiii integrat,
Quae thus ferre diis et liba ctim uoluisset ftiDdere,
Sancivit rex impius per summam decollare deciniam.
Contra sacros domini milites pugnant acris firtei.
At illi, praemoniti a saucto primate Mauritio,
Impenderunt se neci ccrvicibus submissis.
Primicerius, quorum omnium Mauritius tide catholica vicerat
Exuperius miles campi ductor ftierat,
Innocentius, Deo charus ct Foronimus cunctae militiae praefuit.
Ex his erat senator prudens Candidus, Christo amabilis nimium.
His Victor occisis superveniens palmam martyrii meruit..
Sigismunilus, rex saiictissimus, inter fontem Agaunensium alque
rupem sanctissima inartyrum corpora coudidit.
Ibidem BUper piguoru sacrosancta templum statuit sumptuosum,
miraeelis seinper miriticis fioridum.
Matiritius triumphator, cumsociis esto placabilis omnibus
Culentibus ritc tuam solemnitatem , quem Christus bis partibus
Eoropae miBerat
icrifl B08 preCibUB oranes miti domino commendes, o niater
Christi.
— 444 —
Text. Morel No. 508. S 288 aus: Hs. tu Einsiedeln No. 121, Notkers
Sequenzen aus dem 10. Jahrh. und No. 113. 114. aus dem 12. Jahrh. m4t der
Melodie. — Daniel V, 167 fuhrt den Anfang aus Cod. S. Gail. No. 546 (Bran-
der) an. Die Hs. schreibt immer Mauricius.
655. De s. Mauritio.
(Auctor est Notker BalbuluB.)
1. Laetetur ecclesia iubilans catholica.
2. Prole mater inclyta sed fidei dote virgo pudica.
3. Quos ut puerpera parit hic per tormenta,
4. In coeli regia conspicatur cives laeta.
5. Nam legio martyrum Thebaeorum sacra
6. Haec sanguine roseo compsit solemnia.
7. Cumque Maximiani iussa trucis spernerent fortiter pro Christo turpia,
8. Ut diis nollent ferre thura, corporum subeunt dira supplicia.
9. Hinc Verona novenis splendet rairifica,
10. Tripudiat victoria et victrix Troya.
11. Hos inter plurima Gereon cum turba dux praesidet, te fovens, sancta
Colonia.
12. Huius sociorumque meritis freta, laudum Deo debita refer praeconia.
13. Quae vox omnigena, dulci melodia, martyrum pro hac victoria
14. Personet in alta nunc. Amen. Alleluia.
Text. Hs. zu St.Qallen No. 546 (Brander), mir inAbschrift besorgtdurch
H. Morel. — Daniel V, 93 hat aus ders. Hs. den Anfang.
656. l)e s. Mauritio.
(Auctor eBt Notker Balbulus.)
1. lbant pariter animis et ducibus imparibus agmina dominica et hostis
atrocissimae phalanges.
2. His praefuit dux optimus Mauricius perfidis, crudelia crudelis Hercu-
lius dictat iura.
3. His est votum domino omnium corda subdere, his persuasit caecitas
diversis monstrorum nugis servire.
4. Dum profanis ritibus plebs Dei nollet pollui, obstinatos iussio severa
caede fecit decimari.
5. 0 quam fortia militum Christi suprema sorte pectora, igneo fidei tuta
clipeo.
6. In sex millibus sexcentis sexque ac sexaginta sociis mens una, par
votum, consors gloria.
7. Quo putas hostem dolore premi, tanto de populo cum videret nullum
posse decipi?
8. Quo credis aulam coelestem regni festo iocundari, tantum decus cum
de terra mittitur ?
9. His etiam vetulus iiorido robore Victor se coniunxit,
10. Ac ne fulgido pontifex ordini deforet, postea felix Hemmeramus.
— 445 —
11. Nunc deprecamur, beata cohors, cuius cuncta Ghristus nomina caute
tenet notata,
12. Ut nostra plurima facinora crebra prece roges deleri nosque piis
ascribi,
13. Candide Maurici, Exsuperi, Innocenti.
a. Text. Mone No. 1075 (3, 485) aus: Hs. zu St. Gallen No. 378. p. 262
mit den Neumen. — Daniel V, 93 aus ders. Hs.
b. Lesarten. 1. hostes Hs. — 7. Mone hat nach premi dasKomma weg-
gelassen und es nach populo gesetzt. — 8. aula coelestis r. f. iocundatur Hs.
c. Bemerk. Ueber das Bhythmische etc. spricht Bartsch S. 17. 28. 79.
657. De s. Mauritio.
(Auctor est Notker Balbulus.)
1. Sancti belli celebremus triumphum laude debita,
2. Quo christicolum decens fit victoria.
3. Dextrorum casta Mauricius ducit agmina.
4. Contra scelesta Herculius auget proelia.
5. Goniurant saevi contra felicium vota.
6. Conspirant sancti subdere colla devota.
7. Decimum iam quemque coeli suscepit regia.
8. Mox et subsequentum clara visura millia.
9. Quorum precibus tua nos, domine, regat gratia,
10. Tanti ducis ut mereamur sequi fida monita
11. Spatia vitae per cuncta.
a. Text. Mone No. 1076 (3, 436) aus: Hs. zu Munchen, Clm. 14845. f. 14.
12. Jahrh. (A). Hs. zu Freiburg No. 66. 15. Jahrh. (B). Hs. zu Colmar,
11. Jahrh. und andere Hs. daselbst, 12. Jahrh. (C). Beichenauer Antiphonar
zu Karlsruhe No. 209. f. 33. mit der Melodie, 14. Jahrh. (D). Hs. zu Kreuz-
Ungen, 14. Jahrh. mit der Melodie (E). Hs. zu Stuttgart Bibl. 20. f. 68. 12. Jahrh.
(F). Hs. zu St. GaUen No. 878. p. 260 (G). - Daniel II, 57 hat die 1. Zeile
aus dem Cod. Mon. 11. saec. XII. und V, 92 die ganze Sequenz aus dem Cod.
S. Gall. No. 546 (H). — Cod. Mon. 6. eaec. XI. (I, mir inAbschrift besorgtvon
H. Christ). — Miss. Colon. 1520 (K).
b. Lesarten. 2. Christicolae CEF. decus EF. sit B. — 3. casta A. oastiga
B, alle andem haben castra. — 4. coelestia B. — hic tuleus B. ercuUus I. —
auxit B. — 5. coniurat B. — c. debilium E. c. fidelium I. — 6. subd. corda B.
— 7. necimnm iam quinque E. — 8. cl. usratur B. — 10. t. iudicis B. — fide E.
c Bemerk. Ueber das Bhythmische etc. spricht Bartsch S. 7. 75. 116.
133. 134. 135. 137.
658. De s. Mauritio.
(Auctor Notker Balbulus habetur.)
Hanc pariter omnis etc.
Text. Diesen Anfang hat Schubiger S. 46.
— 446 —
659* De s$. MaurUio el socits.
l. ln thebaeorum
5. Ouranua pingitor
Triuinpbo coetUS angeloruin
Coeli florfb
Oaodel et sanrtorum.
Et rorihus
Horum mens invicta,
Intingitur.
Bacro duce Bfauritio,
Ministri scelerum
( ifsaris edicta
Gaudent poculis
Speruit plena tiagitio.
In OCilliS
Xam eontra Christum iunnr
Tot funerum.
lhim non obtemperant,
8. A.ivenit Vietor,
Mortis ad palmais praedarae
Vocat hunc lictor,
Deeinii properant.
Sed horret crimina contndic
VLqx ense punct
2. Dum BOQ terrenlur,
Pari spe funct
Mox recensentur
Sonon martyrum est adinnci
Et nuruero mox decimus interit,
lli sub Diocletiano
Dum rex hortatur,
Quae suut sursum q
rt morea spernat cum sociis
Kt socios iugerit.
sapiunt,
Oh hoc sub Maxiini
llinc Exuperius
!um violenter rapiunt
Legionem iuclytam
men hoc terribile
Confortat uborhis,
Et immobile.
Monet siraul Caudidus
"• Catididus asti
Superstitee constare viriliter.
Iam in castris
Fulget angelicis.
3. Nam dcsiderio
Sacrac mortis
Regia imperio
Turba fortis
Purpurata legio
Murice regio,
Pbalanx tnumpbalia
Fit aequalis
Ovihus coett
Non paret, oon pavet,
Enses sitiens
8. 0 quara decOFO
Christo regi dux uiiiliir,
Vitamque despiciens.
Pro quo gladio punitur
Rubrior ostro !
4. Grex ergo sternitur
9. Nostro semper pro roatu
Cum dulcore,
Pio supplicet precatu.
Mors ipsa spernitur
Nos verae viti
Prae amore
Mauriti,
Coelestr
Foecundo palme
Scelesti
Tecum inserat
Ruunt milites
Cohors quam mors
Iu Christi satellites.
Non separat.
Text. Morel No. 500. S. 289 aus
Zfo. *u St Gallen No. 646 (B
Bl. 352, okne Melodie.
660. Infesto s. MaurUu
(de martyribus tbebai
1. Redeundo per gyrum
Quibus modum nimirum
Circini annalis
Aequinoctialis
Thebaeomffl martyrum
Dies iste factus I
Kefulsit natalis.
1 Dies aeternalis.
— Ul —
Dies sine vespera,
Nocte non sepultus,
Queni non sol per aera,
Sed divini vuttus
Illustrat sercnitas,
Tali statu fultus,
Quo senes sunt iuvenes,
Nemo sit adultus.
ln hac se Mauritius
Maurura diffitetur,
In hac niger Candidus
Caudidus habetur.
Ubi Exsuperius
Numquam superetur,
Et victus victoribus
Victor societur.
Llbi innoeentia
Vitara dat Vitali,
Beans Innocetitium
Praemio \italif
Quo neuter iam moritur
Tutus a vitali,
Uterque mb alis se
Dei novit ali.
5. Senas seni procerefi
Numeri perfecti
Collegistis acies
(iressu callis recti.
Ad collem iustitiae,
lolla licct secti,
Iesu vestro capite
Nequivistis pleeti
6. Ut ad thronum gradibus
Senis ascendamus,
Bissenos leunculos
Vt imu thneauius,
Ot sex improperia
Nunquam audiomus,
Vos scni succurrite,
Vobis aupplicami
7. Senas alas tollite
Nos ad protegendum,
Seni duces Israhel
Ad benedicendum.
Ascendistis in montem,
[dem est agendum,
Nobis benedicite,
Amen est dicendum.
It: H§. su Admont No. 717, 14. Jahrh.
, T§mt Mone No. 739 (3t U9) g
vi tt der Melodie (A), — Neale p. 188. e Misa. Wolfenbiittclensi ms. (B),
b. Lesarten. 1, 2. triceni B. — 1, 4. effulsit B. — 1, 5. Q. mundi nu-
merum B. — 2, 5. illustra B. illustrat Neale. — 2, 6. Tal. fato A. Btfttu Moue.
TaliB factum vultus A. ,in hoc versn ktet ulcus" N. — 2, 8. fit B. N. — 3, 3.
Nig. caud. Candidis n. N. — 3, 5. Exuperius , . Et Victor vict. VicttiB soc. N.
— Nach 3t 8. hat Neale: Ibi Innocetitms Innocens tenetur. Et Vitalis munerc
Vitae satietur. — 4. fehlt bei N. — 6, 1. Senas senas, proc. N. — 6, 5, ealletn
N. — 5, 7. I. nostro c. Non potestis pl. N. — 6, 2. conscendamus N. — & 4.
Et non N. — 6, 5. improp. N. — 6, 8. suc. Nobis, sup. N. — 7, 1—4. fchit in
N. — 7, 7, vobis A. nobis Blone. N.
c. Bemerk. Ueber das Mhythmische etc. spricht Bartscb S. 184. 185.
861. De s. Mauro abbnk\
(Geb. 510 i» /?0m, Abt im Kloster suGlanfevit iti Fratikreich, gest am*15.Jan.
584 1 verehrt am 17. Januar.)
1. Beatus igitur Maurus, clarissimo genere ortus, Benedicto sanctissimo
duodenis traditus est uutriendus. Euo.
2. Qui, dum bouis iunior polleret moribus, coepit magistri fortis adiutor
semper maucre; hunc Bencdictus beatissimus prae cuuctis dikxit
instruxit Euo.
3. Hic autem post magistruni sic moribus omjies exeelluit, ut dilijjei etur
carius uuiversis. Ebo.
4. 0 beata obedieutia qua et nuigistri virtus ostenditiir et iliscipuli meri-
tum comprobatur, et bumanos grf08i8 undis fercntibus iniribi-
Uter puerulus liberatur. Euo.
— 448 —
5. Sanctus denique Maurus dum longius cum fratribus ad opera esset
reversus, invcnit quendam puerum claudum et mutum, in itinere
iacentem. Euo.
6. At ille, piissimus ut erat, lacrimis profusus, in orationem prostratus,
hunc sanum et incolumem continuo reddidit. Euo.
7. Unius tantas Maurus miseratus aerumnas, restituit claudo gressum
rautoque loquelam. Euo.
8. Ilacc autem dum sanctus pater Benedictus audiret, in magna deinceps
iam veneratione coepit sanctum Maurum habere, quem Deo ita
proximum esse videbat. Euo.
0. Beati Mauri cognita praesentia, caecus precatur, ut lumen recipiat;
cuius vir sanctus prece motus nimia orando sibi quod deposcit
impetrat. Euo.
10. Vir Domini beatus Maurus, detrahentium sibi iusta dolens supplicia,
lacrimis et precibus, ut eis Dominus misereretur, obtinuit. Euo.
11. Ita per Mauri meritum vini redundat vasculum, utuni quod vix satis
cst tot sitientes satiet. Euo.
12. Sancti Mauri compassio solo crucis signaculo a foedo cancri ulcere
mire salvavit hominem. Euo.
Text. Daiiiel V, 228 e Du Meril: Poesies Populaires anterieures au
XII siecle. I. p. 173. Bibl. Roy. ms. 8778. „probablement du X 8iecle.4< — „Ver-
siculi paeno ad vcrbum desumpti ex vita S. Mauri, conscripta ab Fausto, socio
eius. Act. Sanct. Ord. S. Benedicti. I. p. 261—281." Daniel.
662. De Narcisso epkc. (de ss. Augustanis).
(Kam in der diokleL Christenuerfolgung aus Spanien nach Augsburg.)
Ut servus pro architecto laborem
0 Narcisse promisisse
Tibi Deum dum tinxissc
Fertur tunc rudem Vindelicam,
Sed nunc urbem Augustinam
Fore sobole divinam.
Ileroem seniper puerperam
Pacto tali superbus redemisti,
E vestigio paratus dolabrum tene-
bat,
Latus iam succinctus gnomonem,
Felicem artis accessisti
Consciumque docuisti
Locum quem destinabas-etc.
Text. Cod. S. Gall. No. 540 (Brauder). — Daniel V, 169 hat nur die 1.
Zeile, eine Abschrift der andem Verse vcrdanlte ich H. Morel. Das Ganze i$t
in barbarischcm Latein abgcfasst.
6G3. Be s. Nfcolao episcopo Mir.
(Geb. 280 zu Patava in Lvcien, Bischof von Myra, wohnte der Kirchenver-
satnmlung zu Nicaa im J. 325 bei, starb 6. Dez. 352, verehrt 6. Dez.)
(Auctor est Notker Balbulus.)
1. Perpes laus ct honor tibi, summe pastor, qui tui curae gregis clemens
ac pius sic prospicis,
2. Ut caulas tuas talibus credas pastoribus, qui totum suis muniant
ovile meritis.
3. Inter quorum praecipuos emicat Nicolaus praesul inclytus, quemjkb
ipsis dicaveras cunulis tibi sacra mox asmonia.
4. Hic nefas vetuit, auro puellas eximens stupro.
— 449 -
5. Poutifcx tuo factus uraeulo ceu sidus claruit inuiido,
:;xiis praesens fluctus compescit, a niorte iuvenes solvit.
7. Pessunidat cautus fucum daenionis niugicum, cffugat faniem aucto
coelitus tritico.
8. Eius c tuiuulo proftuuin sanat languidulos oleum.
9. Cnius nunc pia prece aegris crimine, Iesu, medere.
' Monc No. 1088 (3, 450) aus: ifr. su St. Gallen No. 380. p. l'71
mit Neumen, 11. Jahrh. utiter Notkcrs Scquen^cn. — Steht auch im Cod. S. Ghtli
No. 64 ti (Brander). Hst su ttinsiedeln Miss. 118 au& dem 12. Jahrh. S. 59 mit
Mdodie und andcrer Versabthcilung ah hei Mone. Daraus theilt Morcl
S. 296 die Var. mit: 2. eins fiir tuas; 6. compe&cuit.
664. De s. Nicolao.
Laude condignissima ilies anuua reddit gaudia praesentu.
2. Quae cocli agniiua instatitjssima senipcr celebrant frequentia.
3. Hanc Nycolai pontiticis Christus consecrat ex meritis,
4. Ut praeeibus bdelissiinis ipsum rogitet pro servulis.
5. Hic matre progenitns gretia infantia degens imiocentissima artabat
iam corpori lori spiritusimponensiuraluxnsquedoinabatinedia.
«j. Ipsum vox praestituit coelica antistitem Mireae signis praecluem,
7. Qui prior quae docuit fecit subditos ut pastor regens , non ut mer-
ccunarius neglcgens.
8. Pcfcnsor cunctorum hicmiserorum condeinpnatos iuvenes cripuit tres.
\i Uuni baec et talia studuit plura senectutis integros attigit annos.
10. Tactus morte eorporis spiritum vitae remisit coelis laetatunwi sedulo
patris rcgrio.
11. Eius tumbae marmore oleum mox cepit emanare salus egritudinum
niultigeuarum.
l. Oramua sanrtissime pracsulum te supplici voto, tu nostros praecatus
suggere Domino,
13. Ut ipsius gratia per tua pracseutia festa deleantur cuncta crimina
nostra.
Text. Dftnfol II. 56 hat die 1. Zcile aus Cocl, Mon. 6. saec. XI. JJie Ab~
schnft dcr ganzen Sequenz verdanlce ich H. Christ.
665. Dv s. TSRccHao cpiscopo Mir.
1. Congaudentes exultenius vocali concordia
Ad beati Nicolai festiva sollemnia,
Qui in cunis adfauc iacens servan*Io iciunia
A papillis coepit summa promereri gaudia.
\doiesccns iiinplexatur litterarum studia,
Alicnuij et immunis ab omni lascivia.
Felix, cuius dignitatis vox de coelo nuncia,
Per quam vectUfi subtiniatur ad snuiina fastigia.
3. Krat in i-ius animo pietas eximia,
Et <jppressis iinpendebat multa bcneticia,
Auro per eum virginum tollitur infainia.
Atquepatris eaiundem lcvatur inopia.
•29
— 450 —
Quidam nautae navigautes et euiitra vini fluctuum
Et saevitiain luetautes navi paenc dissoluta
Iam de vita desperantes iu tanto periculo
Positi et condamantes vocc dicunt oinnes una:
8. Nos, qui suinus iu hoc roundo
Vitiorum iu profundo
Iaui passi suffragia :
Gloriose Nicolac
Ad salutis portum trahe,
Ubi pax et gloria,
!i, Ipsain uobia unctionem
Impetres a domiuo
Preec pia.
Quae sauavit lacsionem
Multorum peccaminum
In Maria.
Cuius fcstum celebrantes
Gaudeant per saecula,
Et coronet eos Christus
Post vitae curricula. Amen.
Sahnannsweiler Hs. zn Heiddberg
10.
5. 0 beate Nieolae
Nos ad portum maris trahe
Demortis angustia:
Trahe nos ad portum mari^,
Tu qui tot auxiliaris
Pietatis gratia.
6. Dum clamarent, nec incassum,
Ecce, quidam dieeus, assum
Ad vestra praesidia :
Statim aura datur grata,
Et tempestas tit sedata,
Quicverunt maria.
7. Ex ipsius tumba manat
Unctionis copia,
Quae iufirmos omnes sanat
Per eius suffragia.
a. TexL Mone ^o. 1093 (3, 455) (MM:
9. XVII. b. auf einem Vorsetsblatt, 13. Jakrh. tnit der Melodie (A). 27*.
Stuttgart Breviar. No. 123. f. 204, mit Neumen, 12. JaJirh. (B). Hs. at Lichtc
thal, 1L Jahrlu unUr den Notkerischen Scquenzen (C). Andere H&. ausgleich
Zeit (I>). Du Meril: Poes, ant. au XII siede p. 170, nacheincr Hs.dcs ll.Jahrh.
(EV — Cod. Wiwenboni. saec. XIV. (F), - Miss, Mogunt. 1482 (G), Colon.1604
(H), Mogunt 1507 (I), Basil. 1510 (K), fratr. PariB. 1520 (L), Mogunt. 1602 (M).
— Clicbtov, IV, 189 (N). — Dauiel n> 76 hat die 1. Zeih und V, 125 denText
aus Cod. S. Gall. No. 546 (0).
b. Lesarten. t, 2. votiva sol. D. — 1, 8. servabat A, — 1, 4. A xnam-
milla A. A mamilla K. Ad mauimilks BGl, Ad papillas CDE. A papillis N.
Mone. — summa fehlt E, — 2, 3. FeJix confessor, euius fuit dignitatis vox de
coelis nuntia. Mone. Fel. conf. c. f. d. v. d. coelo n. CFGIKLNO. — 2, 4. Pcr
quam provectus pmesulatus subl. ad sum. fastigia FHKLNO. Mone. P. q. pro-
fectus prcsulatus s. ad sum. vestigia L P. quem periectus A. Postquam . , prae-
fiulatn E. — 8, 2. Quae op. L. — 3, 3. tol. virg. I. — 3, 4. eorundem I. —
4, 1. nautae naufraganteB F* — nov. et contra tluctuum saev. luct. kabea
nur M hat obigen Tcxt. — 4f 9. Nam AB. — desp. in tanto positi periculo
clam. haben aUe, nur M hat obigen Text. — 5, 2, mar. port. B. — 5, 3. A mort.
B. — 6, L non inc. A. — 6, 2. dicit Mone, alle andern dicens, — 7. fteftf M
Mone nach 8, fehlt AN. — 7, L Ex eius L. — 8» 1—3. stehen nach 8, 4 — 6 in
ABGN. — 8, 3. naufragium G. Tot pasai D. — 8, 4, 0 beate Nic. D. — 8, 5.
Nos ad portum niaris tr. I). Nos ad sal. G, — 8, G, Tibi p. E. — pax et gaudia
Mone. — D, L lllain Mone, alU andern Ipsam, — 9, 2. Imp. ad dominnm E,
Mone, ulle andern a domino, — 9, 3. Praecipue B. — 9, 4, Qua FHKO- Mone.
Quae G. Qui CL. — sanasti EO. — laesiones KM, — 9, 6. maria E. „Ea ist
Maria Magdatena*li Mone. — 10. fehlt ACGO. — 10, 1. Huius N, Mone. Cuius
alle andern, — 10, 3, deus fur eos B. — Ut corones eos Christe K.
666.
L Laude Christo debita
Celebremus inclyta
Nicolai mcrita.
Dc s> Nicolao episcvjw.
S, Fovit illum Graeciu,
Novit Dei gratia
Sanctiuu ab iufantia.
— 451 —
3. Res miranda nimium
Infantuli ieiunium:
Doctus Dei digito
leiuoat bis in sabbato.
1, Mira sauctiDiouia
A lactis alimouia
Abstinet infantufus,
Miratur oniuis populus.
5. Sacer a cunabulis
Ckruit iniraculis
Seculorum seculis.
6. Civis urbis Patorac
Clarus erat genere,
Clarior in opm\
7. Ptter carnem domuit,
Adolescens studuit
Verbuax Dei addiscere
Bt in opus vertere.
8. Verbo fugat dacmones,
Infirmos curat homiues,
Fascens ralgUS famelieum,
Adauxit prece triticum.
9. Voce lapsa coelitua
Factus cst divinitus
Dignus episcopio
Coeli testiinonio.
10. Ilomicidam visitat,
Tres occisos suscitat,
Tres ereptos vinculis
Fert ad domum consulis.
11
12
Aurum claru exhjbuit,
Bed pakiu prohibuit
Voluntatein criinimnn
Patria atque virgioum.
Auri dato pondere
Festinavit tollere
Malam et nefariam
Famem et iufamiam.
13. Vocatur iu tempestate
Fessis uautis quassa rate,
Dicit: Assuul Silet matt,
Dat ad portum remigar&
14. Taudem bene meritum
Coelo reddit spiritum
Fruens Deo libere
Liber earnis onere.
15. Sepulcruni marmoreuin
Sacrura stillat oleum,
Dnde salus languidis
Veuit multis multimodis.
16. Caecis visus redditur,
Claudus inde graditur,
Illuc perge debilis
Et sospes inde resilis.
17. Depulso per odium
Cesftat stillicidium,
Iteverso pontitice
Manat hoc mirilice,
18. Mague Deus Adonai
Nos tit nauUs Nicolai
Duc de niuudi turbine:
Io hoc uuindo Huctuamus,
De profundo clamitamus,
Nos exaudi Doniinc
19. In hoc feato tui praesulis,
Nunc adesto tuis famulis,
Salus in pcriculis
Et peccati vinculis.
20. Ut inortale pellas odium,
Salutare stilles oleuin,
Oleum lactitiae
Medicinaiu jurratiae.
21. Unde nos divinitus
Unge, sancte spiritus,
Munda cordis oculunr,
Salva cunctum populuiu,
22. Fac nos ipetUD tc videre,
Hoc est totum vitae vere.
a. Text. Hone No. 1094 (8, 456) au$: H*. :a Lichtenthah 14, Jalirh. (A).
zu Stuttgart Bibl. 2i\. f. 221. thettwcis tlcfect (B). J/*\ dca histor. Vereins
Ktagcnfurt, 15. Jahrh. (C). Hs. 9U Ihimhcrg Ed- III, & ll\Jahrh. (D). H».
von S. Pctcr m Sahhurq flt 2u. 14. Jahrh. mU <kr Melodie (E). Andcrc H$,
da*. IX. 11. IJ.Jahrh. {¥). Bre?iar. Herbipol. 1~>. Jahrh. (G). Ih. cu Admont
No. 751, 13. JaMh. mit Neumcn (H). B&. fM QtOtl ^,, 1&* Jahrh, mit Ncu-
men (I). Ei. ra Mitnchat, Clm. 1104. £ 123. U, Jahrh. (K). — Daui^l 11, 262
ahm Uf QuiB* (L). — Mibb. Basil. 1610, oll Anhatttj beifudbritbtn (M).
— Stvht auch itt. Cod. Kinaidl. 106. Cotl. lUieiuau. 21. Cod. S. Gall. No. 646
(Brander).
b, Lesarten. 2, 2. vovit F. — Str. 4. *tiht in I vor Str. 5.-5,
6, 1—8 in B: Clarior in opere urbia eratPatero civia erat generc. Hicrauj
29*
— 452 —
Luekc. — 6, 1. Patherae AD* Patere M, — Str. 7, stcht in I nach
7, 2. dum stud. F. — 7, 3. Bei verb. HM. — 7, 4. coiiYertere Mone, alle andcrn
vertere. — 9, 2. Datus I. — 10, 1 — 2 lauten in I so; Regem somno terruit,
6tratilates eruit. — 11, 3. vohiptatem I. onormitatem E. — 12, 3 — 4. sind »er«
stellt, womit B aufhort. — 12, 3, nephariam M. — 14, 2. retit II. — 15, 1. S.
in armoreum 0, — 15, 3. Inde L. — 15, 4. Manat L multigenis F. — 16, 1. C.
lumeu LM. — 16, 4. resulis H, et tst des Vcrncs wegen in E ausraditrt. —
18, I. adonav M. — 18, 2. Nos precibus Nic. I. Tu nos naut. A. nauta H. —
19, 3. saius/eM F. — 19, 4. A pec. G. — 20, 4. Medidna AFGll — 21, L
luuV Ol. — Jl\ 2. donum fur tot. G. Mone, aUe andern totum.
667. De s. A
Laus et gloria Deo sit in saecula,
2. Qui nobis Nicolaum tradidit sanctum praesulem,
3. Virtutuni donis plenum ac suae laudis cupidum.
4. Mumlana mater quem profudit Patera,
5. XJrbs quondam clara in te pollens, Graecia,
6. Mox infans mundus semel uiammus suxit, bis in sabbalo,
7. In quarto atque sexto die vacans abstinentiae.
8. Hic iuvenis tiorens limina frequcntavit ccclesiae,
9. Spiritui corpus nobile subiicieudo sedule.
10. Electura oumiuni conscenrlit pontificiuni,
11. Ex divino munere praeditus adit gloriae.
12. Hic patrem de filiarum stupro tractantem menlepatrianiiseratu
13. Condoluit auri pondo formae virginum, quod clam intulit noctis
tempore.
14. Hic tres iuvenes insontes, morti destinatos, eruebat liberos,
15. Durum praesidem ac delatores increpavit sub verborum stimulis.
1 6. Tempore famis copiam f rugum auxit precibus.
17. Ovium vitam tutari cautus pastor studuit.
18. Hic idola destruxit vauu, erigens Christi templa lucida,
19. Simulacrum Dianae fregit ac fraudes maehinatas cruit.
20. Paene periclitatos lututa.s tranquillo mari fcicto contirmaverat.
21. Regem somno iacentem propter mactandos strati latens deterruerat.
22. Tumba illius oleum emanat, quo si debilis dclinitur aliquis recedit
incolumis,
23. Ilunc vox omnium efflagitet supplex, ut in prccibus sacris nostra cri-
mina dissipare satagat
24. Antistes Nicolaus electus.
a. Text. Mone No. 1060 (3, 451) aus: Hs. su Stuttgart Bibl. 20. f. 70.
/J. Jahrh. mit Neumen. — Daniel V, 221 hat den Text aus Mone.
b. Lesarten. 12. patre H$. — 14. insortes Mone. (Druckf.) — 20. piri-
ditatas H#. — 21. lates Ih. — 22, incolomis Hs.
668. De s. N&olao.
Beatus Nicolaus pontificatus infulis iudutus etc.
Text. Daniel V, 221 hat dicscn Anfang aus; Du Meril: Poesies Popu*
]aires anterieures au XII Biecle p,
monte an X* siecle."
173. Bibt. Reg. ms. 5583, „dont Pecriture re*
1. Sospitati dedit aegros olei perfusio
Nicolaus naufragautum affuit praesidio.
Relevavit a dcfunctis riefunctum in bivio.
Baptizatur auri viso Iudaeus indicio.
Vas in mari mersum patri redditur cum ftlio.
0 quam probat sanctum Dei farris augmentatio.
Ergo laudes Nicolao concinat haec concio.
Nam qui corde poscit illum propulsato vitio
Sospes resiliet.
8. Text. Mone No. 1102 (3, 464) aua: Hs tu Mtinchen, Clm. 10909.
15. Jahrh. (A>, H*. von St. Peter su Karhruhe No! 32. 15. Jahrh. ate Prosa
(B). — Daniel II, 266 ohne Angabe der Qnelle (C). — Text. seq. (D). Adelph.
102 (E),
b, Lesarten. 1, 3. revelavit AC. — Revelatur a d. defunctus D, — 1, 4.
auro A. — 2, 1. uiare C. versum A. — 2, 2. Aquam A. — 2, 3. laud. incola
roncinit B. — 2, 4. possit A.
670. De s. Jffita
\ . Salvc pater et patrone,
Nicolae, pastor bone,
Quem in benedictione
MiraDeus cxtulit;
Est exemplum castitaris,
Speculum huraanitatis;
Virtus tuae charitatis
Multis opem attulit.
2. Fauce pressor relevasti,
Neci datos liberasti,
Naufragautes tu salvasti
Maris in discriiuine :
Text
Bl. 336.
fttorel No. 620, & 295 am:
tiressum claudis reparasti,
Visum coecis procurasti,
Muitos morbos effugasti
Def uiedicaniine.
8« Ergo, pie, nos exaudi
Assistentes tuae laudi,
Ne subdamur hostis fraudi
Nobis fer auxilia :
Nos ab omni malo ducas,
Via recta noa couducas,
Post hauc vitam nos inducas
Ad aeterua gaudia.
Hs. tu St. Qallcn No. 546 (Brander),
071. De
8, Nicotao,
1. Sancte Dei pontifex,
Perlustrantem aequora
Sis reoruni opifex,
Siste ratem anchora,
Nicolae, praesulum lucerna :
Nostrum sumcns votum, Nicolae.
Sanctus ab infautia,
3. Sublevando debiles,
Kx divina gratia
Gonsolando flebiles,
lllustrando seculum superna.
Exorando veniam
Reis confer gratiam, Nicolar :
Audi pracsul ad te flcntes
2. Salus in periculis
Adiuvesque precibus,
Tuis esto fuiinili-,
01 uos suo prece tua
Gemma sacerdotnm, Nicolae:
Collocet in solio, o Nicolae.
Morel Nc m aus
Bb, M St. Oallen No. 546 (Brander),
Bl 3<
— 454 —
672. De
s Nicdtao,
1. Ilodierne gloriusi
4, Nicolaus tam beniguus,
Praesulis et generosi
Quod sit omni laude dignus,
Agitur memoria:
His signis ostenditur:
Qui salvari meruisse
Caesis visus, nautis littus,
Scitur et niira fecisse
Claudis gressus et auditus
Christi dante gratia.
Surdis a quo redditur.
2. Recens natus per se stabat,
5. Quem sic Christus exaltare
Maminam sugens ieiunabat
Dignatus est et locare
Q,uarta, sexta feria :
In suo pallatio:
Ab incestu liberavit
Illum laudet omnis homo
Tres puelias et salvavit
Affectans in lucis domo
Ipsas ab infainia.
3. Est coeleste regnum nactus,
Vero frui gaudio.
G. Nicolae, pater sanctc,
Et ex Christi nutu factus
Pastor pie mediante
Pontifex Mirrensium :
Te nostra miseria
II ic a nautis ut vocatur,
Laeto fine terminetur,
Assum fatur, et sedatur
Et optata nobis detur
Mox tempestas marhini.
Cominissorum venia.
a. Text. Miss. HalberetaL 1611.
b. Lesarten, 6, 5. Ltber dono.
673. De i
?, Nieolao.
1. Nicolaum confessorem
5. Hic ad thronum praesulatus
Lauda pium ct pastomn
Tanquarn Aaron est vocatus
Militans ecclesia:
A Dco felicitcr:
Tanto patri iubilare,
Tanto gradu non elatus,
Dulces hymnos personare
Mitis, clemens, cunctis gratus
Docct cuin laeticia.
Vixerat humiliter.
2. Maguum signum sanctitatis
6. Fulsit ut sol Dei templo
Et futurae castitatis
Verbo doeens et exemplo
1'raehuit infantia:
Fidern Christi populo :
Qui se statira abstinebat,
Vita sua fit doctrina
Scmel sanctum kc sugebat
Quasi stella matutina
Quarta, sexta feria.
Lucet omni seeulo.
3. Hic renitens sublimatur,
7. Tunc prudenter vigilavit
Laus insignis ei datur
Et talentum dispeusavit
Et honor divinitus :
Creditum tideliter :
Praesul cum efficitur
Cum pudorem conservavit
Et dignus ostenditur
Virginum quas clam ditavit
Voee missa coelitus.
Cum parentc Iargiter.
4. Quam felix et quam praeclara
8. Dei culmen amplicare,
Quaetum summo Regi chara
Sacra limina frcquentare
Talis est promotio:
Devote studuerat :
Quam non favor honiinis
Idola destruxit vaua
Neque amor culminis.
Nec non fraudes, quas Diana
iSed vera devotio-
Machiu it.
— 455 -
9, Quod naturae denegatur,
12. Ligno fracto fraus probatur
Hoc vir sanctus operatur
Aurem cernens baptisatur
Singulari gratia :
Iudeus cum suscitatur
Qui frumentum augnieutavit,
Defunctus in binio :
Quod a nautis postulavit
Innocentes liberati
Farais in penuria.
Daemones et effugati,
10, Ac adiuvit nnvigantes
Caeci claudi sunt curati
Piis votia implorantes
Sacro stillicidio.
Eius patroctnia:
Mox tempestas est sedata
Visa dulci aura grata
13, Nicolae lux iustorum,
Suaque praesentia.
Forma gregis, norma morum,
11, A paganis puer captus,
Pro salute devotorum
Alter undis maris raptus
Funde preccs famulorum
lugulatus puer aptus
In coelesti patria :
Ternus a daemonio ;
Ora patrem atque Natuni
Cunctis istis suffragatur
Utriusque sacruni Flatum,
Et itnago verbcratur,
Ut per tuum deprecatum
Plagas monstrat et minatur,
Nobis finem det beatum
Furti fit redditio.
Et aeterna gaudia.
Text. Miss. Minden. 1513. — Daniel 1 3 hat die 1. Strophe und tuqt
bei In Missalibus Germaniae infcrioris.
674. De
s, Nkolao.
1. Plebs fidelis iucundetur,
Opprobrium puellarum
Et ab ea veneretur
Tulit, ct patris earum
Praesulis memoria
Exemit inopiam.
Nicolai, euius vita
4. De supernis voce lapsa
Mundo fuit inaudita,
Tandem ei est commhsa
Odit transitoria.
Praesulatus dignitas.
2. Vir pracclarus abstinendo
Quein virtutum tot honore
Docet, aiitequam loquendo
Perornavit iniro more
Quam Deus mirabilis :
Divina clementia.
Quarta die hic fet sexta
& Ergo sancte pater audi
Sentel suxit hora certa
Nicolae tuae laudi
lacena in cunabulis.
Astantcs, et iinpetra,
3. Est pracdarum et insignc,
Ut, qui fccit te beatuiu,
Castitatis ustus igne
Nobis praebeat dueatum,
Quod per auri copiam
Ubi pax et gaudium. Anien.
Text. Clichtov. IV, 188.
675. De s. Nk
olao Tolentinate.
(Geb. 1249 eu 8t Angelo hci Ancona
in Italien, gcst. 10. Sept. 1308> rerehrt
10. i
i. Tibi, Cbriata, redeintari,
2, Tibi nostro pio duci
OStre vero salvatm i,
Et totius mundi luci
Sit laus et gloria.
Plaudat oumis spiritus.
— 456 —
4.
Te, Christe, coeluui praedicat
Terraque laudes replicet
In Nicolai canticis.
Iam a fine saeculorum
Vitac duccm ct luinen morum
Nicolauni pruvidisti.
5. Nicolaus verus frater,
Vcre uustcr bouus patcr
Ilodie resplenduit
6. Pauper vere pauper Christi,
Verus servus lesu Christi
Et eunfessor uptiinus.
7. Castus florens tunquam lilium,
Lux et specimen fidelium,
Cunctarum lunieti inentiuin.
Salus, lux et refugium
Et morborum simul omnium
Curator eximius.
Caeci vident, clatidi pergunt,
lu profundum mala rnergunt
Pii per hunc coelitem.
a. Te xt. Daniel II, 259 e Misa.
B
10. Audiunt surdi, muti fantur,
Mortui surgunt et laetantur
Hoc divitio muncre.
11. Oumes gentcs accurrite
Et devuta mente quaerite
Ex hoc fonte remedium,
12. tte pii, sitnul quaerite
Et qaaerendo inardescitc
Nicohti laudihus.
13. Ille noster est patrnnus,
Pius paator, pater bonus
Et pietatis fonuuta.
14. Ilie lioster vst protector
Gloriosus et assertor
Per cuncta pericula.
15. Nicolae pastor bone,
Dulcis pater et patrone
In Chrisio viventium :
1G. Tu nos rege, nos guberna,
Ducens tecum ad aeterna
Paradisi gaudia.
Eremitarum S, Aagnstmi 1497.
b. Lesarten. 3, 2. Es ist des Meimes weyen vielleicht replicat tu lcsen.
676. Dr s. Nicolao de Tolmtino.
1 . Salve decus singulare,
Siclus novum et vernale
Sacri nostri ordinis:
Celibate Nicolae,
Te nunc sertum virginale
Adoruat in superis.
2. . . . .
Tollentinum irradias,
In coelis qui tripudias
Mirandis fulgans signis.
3. Vota solvunt itineris
Nicolai praesulis
Limina visentes:
A Deo prece postulant
Prolem qucm euutriant
Huius olini parentes.
4. Cernunt visu concite
Pontificem mirifice
Thyara decoratum:
Prolem, inquit, impetravi,
Vota vestra adamavi
Hunc habitare gratum.
5, Meo fungatur nomine
Diviuo fretus numine,
Fit sanctitate magnus:
Pucr promissus naseitur,
Ab alto donis pascitur
Inuocentiae agnus.
6, Frequentat sacra limina
PueriLis infantia,
Ut rosa sine spinis:
Cernit Iesum rutilantem
RLsu ei applaudantcm,
Dum interesset rtiviuis.
7. Recti atque innocentes
Et in bono persistentes
Mihi, iiiquit, adhaerebunt :
O Iesu iocundissime,
Amator innocentiae,
Iusti tecum mancbunt,
8. Augustini magni uormam
Atque sanctae vitae formam
Assumit humiliter:
Fit ministcr sacer Dei,
Et in veritate rei
Ministrat sinceriter.
457
9, Salvat turbam animarura,
Vota donans hostiarum,
Celebrans devotius:
Hunc Beluil saevissimus
Ut hostis malignissimus
Perturbat frequentius.
10. Dum castigatur ferberft,
De humo oequit surgere
Christi pugil invictus:
Resurgit mente fortior,
Sed hostis fit debilior
Per sancti fcrtefl ictus.
11. Vires dum desunt corporis,
Sprevit suasura a medicis
Fidelis in omnibus:
Queui sanat incdicainine
Maria, mater grai i
Pietatis domina.
Stella morteiu demnnstravit,
Stella ftilgens dum intravit
Chori doniicilium:
Decumbit senex lectulo,
Solvi cupit a vinculo,
Cernens Dei filium.
13. Euge, inquit, serve bone,
Qui eertasti in agone,
Dignum sumc bravium :
Adest coeli impcratm
Et moestorum eonftolfttrix
Fratris ad solatiuin.
14. Sic sancta petit aiimi
Parata sibi gaudia
Cum coetu angelorum :
Quam iubilandn stisci |>it
Et gaudenter respicit
Caterva confessorum.
15« Bia. fratres, jubilemus
Et festive oelebremtta
Nicolai soletnnia:
Ut prece iuvet humiles,
In hac valle pauperes
Depromentea carmina.
TexL Daniel V, 158 hat deti Anfang aus Cod. S, Gall. No. 546 (Brnnder).
tinc Sequenz in Branders Sammhtng7 die aher nur eine '<- Legnute
lltf ist 80 regellos und hhterhafl, da$i ete hier keine Stelle vtrdient^ filorel
597. Die AbHchrift tchenden Sequene verdanke ich H Morel.
G77. De s, Notkero.
(Gcb. eu Heiligenau im Thurgau, ge$t. 6. Aprit 912 im Khster 8. Galten, ver-
ehrt am 7. April.)
(Auctor cst Francianis Gaiaberg.j
1. Sancti spiritua assit nobis gratia,
2. Quae sauctos suos seniper facit esse couspicuos.
3. E quibus hic diviuus exstat Notkerus Balbulus,
4. Doctor pracclarus, stirpe rcgia natus.
B. De sacro pago genitus est hic saccr.
& In divi coenobio Galli piimo tiure pollebat,
7. Quem Grimaldus abbas suscepit, suuin inonachum IVni
8. Ysoni magistro conimendans libros divinos docendum.
9. Qui doctus in brevi taliter, ut sequentias Eteeret,
10. Quas singulas papa Nicolaus canonizavit
U . Et mandavit, per mundi climata essc canend.
12. Hic sanctus aggressus est diabolum in crypta Coluuibaui patris nc
13. Combotain eiusilcm, quani in eo fregit
li Tcste creditus qui notavit
15. Rex cocli, terrae succurrc nobifl per virtatea Notkeri dileeti,
16. Ut superare valeamus inimicum in nostrae nnstjfl tcmpore.
Text, Danicl V, 171 e Cod. S. Gall. No. 546 (Branckr) hat 3 Vtr
andern hat H. Morel tnir in Abtchrift geschkkt
— 458 —
678. De s. Notkero.
(Auctor est Laurentius praedtcator monaeterii B. GaUi.)
Resonent angelieae laudcs confessori Notkers etc.
Text. Diesen Anfang hat Daniel V, 171 e Cod.S.Gall. No. 546 (Bran
679. In festo §. Olavi IL regls et martyris.
(Kuniq In Norwegen, fiet durch Mcitchelmurderhand in der Schlacht bci Stiklt-
stad am 29. Juti 1033, verehrt am 29. Jult.)
I
3.
Lux illuxit laetabunda,
Lux illustris, lux iucunda,
Lux digna praeconio:
In solemnc gaudium
Prorumpat fidelium
Sincera dcvotio.
Gloriosus hodie
Christi Martyr gloriac
Sublhnatur solio:
Pro aeternis brevia
Gommutavit gaudia
Felici commcrcio.
R,
4
Instgnis martyris iusignis gloria
Dulcis est gaudii dukis materia.
lusiste cantiris, mater Ecclesiaj
Coelesti iubilo tangc coelestia.
Inter curas absolutus
Rex Olavus constitutus
In regni fastigio,
Suspirabat iti aeterna,
Pervolabat ad superna,
Mentis desiderio.
!j. Christi tractus in odore,
Christi languens iii amore,
Vires sumens bx lauguore,
Cordc, votis, factis, ore,
Quem amabat, coluit:
Tcxt Keale p. 140. e Misg
Text aus Neale.
Hic nec miuis nec timore
Mortis fractus, nec labore,
Idolorum ab errore
Multo quidem cum sudore
Gentcm suam eruit.
6. Tulit ab impia gente ludibria,
Minas et odia, pocnas, exilia,
Scd niente stabili,
Mira constautia devicit oinnia,
Felix felicia migrans ad gaudia
Cum palma uobili.
7. Ante diem passionis
Ad instantis vim agonis
Animatus visionis
Divinae solatio,
Quod amabat, praegustavit,
Praegustatum plus optavit,
Plus optatum vindicavit
lllustri martyrio.
8. Rex et martyr triumphalis,
Tutor noster specialis,
Tua proles spiritalis
Sit ab buius mundi malis»
Te tuente, libera:
Quos infestat vis carnalis,
Corruptela gcneralis,
Pestis potens ct letalis,
Nos sub tuis tutos alis
Tua salvet dextera, Ameu.
Nidrosieasi 1619. — Daniel V, 282 hat dcn
680. De s. Qlavo.
1. Postquam calix Babylonis
IUudcntis fel dracouis
Ebullivit pcuitus:
Olla fervit aquilonis
Oleo devotionis
Per Olavum coelitus.
2. Fert olivae florem avis,
Requiescit Noe navis
Montibus Armeniae:
Cum Olavo fiat suavis
Spirans nardus, coeli clavis
'"cat Norvegiae.
— 459 —
3. Rex Olave, qui regium
Nomen habens egregiuin
Unctionis :
Cuius nomen est oleum,
Effusum per aculcum
Passionis ;
4. Rex Olave, nos exaudi,
Assisteutes tuae laudi
Oinni quarta feria:
Text Neale p. 142. e Miss.
Text aus Neiile.
Quia tui tunc agonis
Et felicis paasionta
Colitur memoria.
5. Christi ttartyf liauc cohortem,
Pro qua subiisti mortrm,
lunge coeli civibus :
Delictonnn nos a faece
Tua purga sanctn \nrvi
Cunctis et a sordibus, Amen.
Niilrosiensi 1519. — Daniel V. 283 hat den
681. De s. Oswaldo rege ei marfyn\
(Qcb* €04, Sohn dcs Komgs Ethelfricd von Northumbcrlattd^ jM OM 5. Aug.
642 tn dcr Schtacht bei Maserjield, verehrt am 5« Attg.J
(Auctor est Notker Bnlbulus.)
1. Sollemni carraine tuosOswalde rex et martyr spleiididepraeconamur
laudes hodie.
2. Generosam sobolem te rcgio oriumdum stemmate Britannia felix
ediiijt,
3. Felix plane tam nobili germine tanti regis atque lmirtrris, tanti
denique pignoris conservatrix, altrix, genitrix.
4. Qui sceptris potens anglicis, sedibus exaltatus est angelicis, cum
tripudio coelitum triumphale gestans bravium.
5. Quem regui gloria praecelsum, quao virtus et pietas et iustitiac sum-
mum coram Deo reddidit et homiuibus.
6. Quem sanguis inclytus aeternis adornat fastibus pro salutc fidelis
intcrceptum populi sorte bellica.
7. Hic patriac pater et reetor, hic fonna regnandi unica bonitatis spcc-i-
men et speculum, dulce fidei signaculum.
8. Ilic subditis Christum gentibus exemplo et verbo praedicat, liic
nos manibus inexhaustis affectu pateroo recreat.
9. 0 vereadmirandam et praedicandam tantae sanctitatis grattam Christi
munere pio regi praestitam,
10. Ut vita gloriosa hic rcverenter functus, mortem dJgDissimam siguis
coelitus attestetur maximis !
11. Cuius adhuc dextera, pietatis cultu semper praedita corruptelae viget
nescia.
12. Cuius almi ciueres et loca sacri couscia certaminis nunquam supcrnis
wLcatit raedelis.
13. Laus tibi, fulghlc raartyr et regum piissime, laus o tuis, Oswalde,
sempiterna meritis*
14. Laus regi martyrum, qui te corona victoriae, qui splendidis ornavit
paradisi laureis.
16, LgUfl trinitati per saecula cuncta regnanti.
TexL Daniel V, 83 hat die 1, Zcilc aus dcm Cod. S. Uall, No. 546 (Bran-
Abschrift dcr Sequcn* aus dicsem Cud. verdtwke kh IL Morel.
— 400 —
682* De $> Oswaldo*
1. Potens virtutum tu sator rerum, moderator temporum cunctorum,
2. Gloria iustorum martyrumque victoria,
3. Qui tuis in sanctis praedicaris mirabilis,
4. Tua haec virtutum suut praeclara miracula,
5. Qui protoplaati delictum io te reeoncilians
6* Reddis per lignum, qui deperierant per ipsum.
7. In fundamento matris et sponsae heredes adoptasti per gratiam
8. Dignaus pusillos facis auimos virtutum praepollentes in signis.
9. Numero de quoruni David de caula ovium eligis parvulura,
10. Regni firmans fascibus, spreto fastus culmine Saulicae gloriae.
11. Ex quorum collegio praecipue Gswaldus, cuius festa coliinus, virtate
praeeelsus, ffde ineritus, opere glorius.
12. Regum hunc nobili prosapia tibi felix profertRrittannia, exeulta,coI-
lauda, plaude, Scotia, alitrix regia.
13. Fide imbuitur puer hic, sacram dat scandere paedagogus
14. Viam coclis trixam, quam praefert iu se Qswaldo athletae Dei,
15. Humilitatem, matrem virtutum, quae regni proxima solio.
1G. Huie laetari das in virtute nunc tua regum rex domine.
17. Huoc AogLia plus exaltat apicem, qua regni floridum
18. Idonee gubernavit patriac virtutis stemmate.
19. Verus hic christicola, dum temoit terrea, coeli factus haeres adojiti-
vus regnat cum domino.
80. Pauperum ioopiain sublevans largiter, nunquam marcens dextra
testatur, quia vivat cum sanctis perenniter.
21. Magna hunc laudc coetus martyrum extollat, tanto glorians concive.
22. Haec toa, Deus, haec miraeula sunt, tua qui das meritis coronam.
23. Doxa tibi sit pcrpes, salvator, intermina, regnaoti per saecula, nobis
pande coelestia.
Text. Daniel V, 8S hat die J. Zcile am dem Cod. S. Gill. No. 546 (Bn»
der). Die Absehrift der Sequcns am diesevi Cod. verdanice ich H, MoreL Dtt
Titel lcintef : Alia pulchra sequentia alieiiiua nostromm anliquonun de S, Ol-
waldo, tituJi locunda.
683. De s. Qswaldo.
1. Ilegi regum immortali
Nostri regis in natali
Personemus gloriam:
Qui dat suos triumphare
Ac de hoste reportare
Mortem ac victoriam.
Mortem saevam sed vitalem,
Dnm per mortem temporalem
Vita perpea qnaeritur:
Vita perpcs, diuturna,
Cuius ortus est ab urna,
C&ro dum atteritur.
3. Rex Qswaldus Christo vivit,
Cui regi rex servivit
Atque vitam concupivit
Per mortis dispendia:
Mortem sanctam subit iste,
Nos a morte mala, Clm
Tui veri agonistae
Salva per suffragia.
4. Sanguis altus hunc Anglorum
Procreavit, quein Scottorum
Educaruut studia:
Regni fasces ut possedit,
Gens in Christum tota creilit
Eius diligeutia.
" - 461 —
Quidamis, doctor sanus
7. Larga manus et bcnigna
Laboral in vinca,
Largitatifl servat djgi
Contra geotefld barbarorum
Ex virtute Dei di
Belluin init in armorum
Nuuqiiam carie.
Zelo iustitiae.
Itex Oswalde, rac Anglorum,
Gtm pt€ Qkristo militatur,
Nune coneivis angclorum,
Christi martyr ileclaratur,
Audi preces servulorum
Stratus a barbarie.
Supplicantum bodie.
6. Humi ruit, cruor flwit
8. In natalis tui festo
Loca per grarniuea.
Plebis tuae memor esto,
Gleba bibens sanctum rorem
Et patronus nobis esto
Morbos fugat et laiiguorem.
Apud rcgem gloriae,
Sanitatis dat vigorem
Quem sine fine laudant
Mi dieando varic.
Oinnes recti cordc.
Text Daoiel V, 157 hat die 2 tfttm Zetlcn au* dem CoU. S. G*11.
No. 54t> (Braader). IHe Ahudirift der Sequcns am diesem Cod. rcrdanke Uh
JL MoreL
684. De 9. Oswaklo re/jc et martyre.
L Rex Oswaldus ab Angloruin
Ilic devicit morte mortcin
Regno regnis angelorum
Christuni sequens fortis fortein.
Est invectus, nec victorum
lamque coeli eapit sortcm
Palma victor caruit :
Nobis factus speculum.
Omni fulgens sanctitate
3. Regi regum rex dilecle,
Sed praecipue beatae
Cuius coelicus etfecte
Pietatis largitate
Nobifl Christuiu regem flecte
Huiua dextra claruit.
. Piis supplieatjbus;
2. Ob hoc manus tam beuigua
L*t a culjiis absolvamur,
Nuuquani nmreet, ut haec digna
Et ad iiona din^miur.
Tantae targitatis sigiia
Tenebrarum ne tradamur
Maueant in saeculum :
I>iiis potestatilius,
Temt Dauiel U, 101 c Cod. moii. 10. 1*6*. XII. „Yerba strophae Lertiae:
cuiub coeL ef. corrupta duco." Dtnkl.
685, De s. (Mmaro abhnte.
(8. No. 582. 732.)
(Auctor est Notker Balbulug.)
1. Eii hatrcs can testivitateui sancti
1. Otmari patris agamus, exultantes gaudio sancti Bpifittyfi,
3. Cuius gratiam jier eius meritum nos consequi posse credimu>.
4. Laetctur Suevia prolis tantac glorioso partu, feeuuda doinino,
5. Exultet iuvcnis tauti nutrix Curiensis lietianoruin regio.
6. Ecce iste estt qui sacenlos in diebus suis Deo eomplaeeiis
7. Legem Christi custodiendo reconciliavit luuiidum dimiiijn.
8. Candclabrum ponite fratrcs lucernae huic aureum,
9. Ut Viblime posita clarum iocundius Bpargat lumen,
10, Et diabolicos radio louge pellat crrores,
— 462 —
1 1 . Coelestis patriae semitam monstrans plebi credentum.
12. Hic igitur Otinarus spiritu sancto plenus in Scottigena* Galli cella
verendi
13. Goenobialis vitae tradidit instituta, Benedictus ut castro fetit
Cassino,
14. Studiis hunc locum fovens, exemplis irradians.
15. Itaque cum lupis caulas domiui vastantibus
16. Auctoritas viri optimi zelo Christi obstaret, raptus est ab eis,
17. In insulam Rheni fluminis est detrusus diuque misere tractatus
18. De carccre huius vitae coeli regnum petiit,
19. Inde suis supplicibus pacem Christi tribuens,
20. Qui nos Deo semper commendat.
a. Text. Mone No. 1118 (3, 471) e Cod. S. Gall. No. 378. p. 281. mU
Nevmen. — Dauiel V, 120 aus dem Cod. S. Gall. No. 546 (Brander). — StfU
auch im Cod. Einsidl. 121 mit der Melodie.
b. Lcsarten. 8. aureolum. Eins. — 17. qui fur est. Eina. — 20. am-
menda. Mone.
c. Bemerk. Ucber das Bhythmische etc. spricht Bartsch S. 14. 79.
686. De s. Otione episcopo.
(Geb. in Schwabcn, wurde 1103 Bischof von Bamberg, gest. 2. Juli 1139, wr-
ehrt am 3. Juli.)
Exultemus regum regi,
Qui fidelem suo gregi
Pastorem constituit etc.
Text. Daniel II, 93 hat diesmi Anfang. Polyc. Leyser hat die Sefum
gefunden in einer Hs. aus dem 13. Jahrh. in der Paul. Zlibl. mu Ldpzig. &
Altdeutsche Blatter etc. 11. Band, 2. Heft, S. 201.
687. De s. Pancratio martyre.
(Geb. in Vhrygien, wurde in Bom getauft und starb daselbst den Martgrertoi
304, verehrt am 12. Mai.)
Superni regis laude
Sacra exultet terra,
Quae prole pudica natorum
Frequentat superna polorum,
Ex quibus in vitae dotem
Pancratius martyr iuventutem
Corruptis moribus ovem
Immunem dicavit creatori.
Nobili ortus parentum sanguine
Decoravit genus virtute,
Persecutorum rabiem superans,
Fide pura Christo triumphans,
Martyrum coetibus coniungens
Sociatus capite caesus,
Quinque talentorum cum fructa
Denumerans domino lucrum.
3. Huius precibus conformes tibi
Coelicolarum coniunge, Christe,
plebi.
Stratus congaudeat totius orbis
Passionibuspoenarum mitigatas.
Martyr Christi, exemplo provo-
cans,
Prece simul semper insistas,
Ut tremendi iudicis faci^m
Intrepido corde spectemus
Et tibi conregnemus.
— 463 —
Text, Daniel V, 65 hat dic % ersten Zeilen aus dem Oo& S. Gall No. 546
(Brander), mit der Melodic nnd dcm Bcisati: De s, Pancratio Mffrfti rhristi
pulcbra anticjuorum no&trorum leouentit, tituli Romaua*
Scquenz aus dicsem Cod. verdankf ich JL Morel.
4.
5.
6.
7.
6.
0.
10.
11.
12.
13.
688. De $. Pantalcotu: mnttyre*
(Geb. jm Nikomedien in Bithgnicn, ffff, dffl Martyrcrtod 805» verchrt am
Vn JuliJ
1 . Celsa lux Sioo ave uiartyr Pautaleon.
2. Clare lucifcr, qui puer senatorem patreni speruis idulatram,
3. Summi tilius nt patris esses praedulcis adoptivus in coclis.
Athleta quani fortis iassa regis tu contenipnis Maximiani prineipie.
Vexilla Domini crucis alma nunc secutus pulera sanctorum curia.
Iussus artem tu metlicinae corporalis edoceri, docilis
Morbos curas, mentes informas praepotens divino mcdicanrine.
Puer purus ac bemvolus, initis, clemens, misericors
\ 'inculatum solvis puerum scrpentino ligainine,
Vas electionis futurus, omni sorde purgatus,
Bnmpdisti pneuuiatls munera digunfl ante baptisma.
Erroribus gentilem eiuancipans parentem, sana fitle pcrhcniii reddis
parenti.
Et medieos de tcrris tv aemulos prosternis paralytici gressu caeciquc
visu.
14. Ignis inceudium superans tide flammivomum,
15. Despicis ferarum morsus victor ferociuni.
16* 0 gemma martyrum splendida, cunctis portus salutis, candelabrum
lu< <
17. Qui mari deditus ac rotae colligatus, es tandem eDM it collatus,
ls, Kos commenda, nos proprios regi reguin servulos,
19. Quo nos tccum in coelorum ducat clcmens regiam,
In qua sibi laus est aetcrna.
a. Tcxt Mone No. 1118 (3, 475) atw; Hs. zu St. Gallcn No. 328. p, 349.
13, Jahrh. mit Neumen (A). — „Stcht auch in dcr St.daikr Hf, No.880.p.ftl,
11. Jafrrh. mit Neumen ohne Abwcichung, nur dass hier cftf Arqpfa 18(18—00)
V$i gcthcilt ist" Mone. - Miss. Colon. 1504. f, S34 (B). — Dauiel Y
hat dcn Tcxt aus Mone.
b, Lesarten. 1. Panthaleon B, — 4, quum B. — coutemuis B. — 7. ru-
rans B. — 12. emancipas B. — 18, detorres B, — 14. Supcras t namxnifomum
B. — 17. es statim ense B. — 18. reg. nimulos B, — 11». Quos . . regina B.
« Jicmcrk. Bartsch S. 124: „Eine Nachahmung der beliehten Sequcns
No. 10, sie tecicht im Eingang von dem Original ab:
Eja recolamus
kudibus piis digna=
Cclsa lux Sion atc,
martyr Pantbaleon.
Der crstc Absat* lautct im Qriginal:
IJujus diei carmina
in qua nobib loi oritur gratissimu.
Noctis iutcr iiebulosa
pereuut uostri criminis umbracula.
— 464 —
fhtihmung ist abgctheilt (bei Mone):
Clare luciter,
<iui puer seuatorera
patrem speruis idolatrara,
Summi tilius
nt patris esses praedulcis
atloptivus itt coehV,
Ifnr harmonieri u Versabtheilmg der Stollen, nach t$t Ueberctn-
stimmung iml >lrm Originak. Beides wird erzidt, wenn man schreibt:
Clare lucifer qui puer
senatorem patrem speruis idolatrara,
Summi tilius ut patris
esaes praedukis adoptivus in coelis.14
10
11
689. De 3, Pantafeone martyre.
Poli gyrator, terrae sator, sigillatim corda fingens et praeccpto
laborcm,
Spiritum snscitans Pauthaleonis litteris imbutum intellectus prosapia
venustum corporis per decorem.
Sed virtus transcendit vultus splendorem, datur mediciDae puer, qtii
sanat animas gcrens in corde Dei timorem.
Quem Ilenuolaus capacem doni cognosceus invitavit ad fidem iua-
ternalis legis pium sectatoreni.
[psjus prece serpens crepat, puer nece liberatur, baptismi suscepit
hivacrtim respuens errorem.
Caecum curavit, genltorem convertit, idola fregit, thesauros dispersit,
mire paralisis sanavit lariguorem.
Sathanae livor tyrannum liic excitat, dat eculeo, lampadibus urit,
Christum habuit pocnanim extinctorem.
Manus torquentium aridae fiunt, missus in sartagine phimbum can-
dascens refrigeravit elementorum factor, ut in camino temis
quartus similis Dei nato flammarum fornacis destruit ardorem.
lactUS mari petra solula solus natavit ad littora, fcris traditus velut
DanieJ feonum ora striuxit rota, sanctum non laesit, perfido»
stravit, terra tremuit excelsura babens protectorem.
Postremo gaudens addictus spathae vinctus ad olivam, liquevitgla-
dius, tictor credit, orans exauditur, nomen mutatur, Chrjstus
hunc vocat multum miseratorem.
Portus nautarum, fractor laborum, curator aegrorum, et hostis dae-
moniorum, dictus anhelans dctruucatur, fructum datarborcor-
pus nimium lactis sudat liquorcm.
0 snncte Panthaleon iunetus Deo per arooreni,
Aureoia fretus martyrum consecutus tiorem,
Serve fidclts iinpetres oinnipotentem veniac nobis largitorem,
Qui te donorutn gratiae dotis virtutis gloriae fecit posseesorem,
Precc merito Christi testis tu mundum carnem diabolum dona vbk*
cere, quod coronac sanctorum nanciscamur fulgorem.
Text. Miss. Basil. 1510,
— 465 —
7.
690, De s. Pelagio mariyre.
hutzheiliger der Domkirche tu Konstans)
Guines devota mente veneremur (Hga€
Immensa domini sacr&mentA, mirandis signis edka,
Quae rite praefulgcnt in beati actione Pelagii.
Hunc christiana progcnituui de stirpe
Enutrieudum testem fidei pius suscepit Uraniu
Cuius doetrina mundi oblectamenta quae possedit, ut Btercora
respuit
Cumque dtiodeuos peregisset iam aetatis anuos, patris morte deponi-
tur ini?ere.
Plurimis pracdiis fhnriliae tunc traditis
Hominum libere de servimiue iussit Christi laudibus adesse,
Hic spretis mundanis fastibus, fulmine sacro meute plenus,
Ad iudicis ultru properat tribunol, Christum liber ?ocat
Carceris tandem traditur tenebris innocens, sed Christi lumen mox
inibi dat splendorem.
Coraitis iude feritas fustibus validis ac patibulo fidei martyris tor-
menta parat, fervens oleum fudit, quod mente firma pertulit
Fragraenta testarum infesta vis tortorum iterum adhibet, quae secure
perfert
In poenis talibus dum permanet illaesus, credentes barbari nomen
laudant Dei.
Victoriam digne niartyris rleindc tortor finit ense,
Sic spiritum tradens superis domini coepit esse civis,
Pro nobis supplica ei, quem amasti, martyr Christi,
a. Tezt. Mone No, 1120 {3, 477} aus: Beichettauer Pcrg.-Hs. No. 200-
28. mit der Melodie, U. Jahrh* (A). — Daniei V, 86 o Cod. S. GalL
M6 (B).
b. Lesarten. 5, testi A. testem B. Mone, — 10. fascibua A. Mone, —
tribanal properet A.
c Bemerk. Ueber das Bhythmische etc. spricht Bartsch 8, 15. 75. 83.
, 132.
69 1. De s. Pirminio episcopo.
'ahrscheinlich im GaVicn geb.t legte die Abtei Beichenau auf der Bheininsel
bei Konstan* ant gest. am 3. Nov. 754, verelirt am 3. Nov.)
Melodura dulcedo resonet in altum cum laude maxima sancto Pir-
niinio,
Q.uem Suevis Gallia pronum misit pium, divinae legis docilem et
comptum miro dogmate.
Hic Augiensem insulam Dei nutu intraverat, quam multitudo pessima
detinebat serpentiura.
Intraiik' Ulo statim squammosus festinanter exercitus aufugit, ampli
lacus natatu tergua tc§es8 per triduum.
Gaude nunc, Augia, tali frcta antistite, ipse te reddidit hinc 6ecuram
tantae cladis.
6, Ergo nunc omnes fratrum pbalanucs melodiam harmoniae in eius festo
die cxultcnt concincndo plus solito,
— 466 —
Et plectrura ligulac resolvat harmoniam, ut nubis vcniam preceris
apud Deuin.
8. Te praesul almc poscimus, nos tuos audi famulos inuic et semper,
a. Text. Mone No, 1127 (3, 482) aus\ 1! m 81. (MKM No. 546 (Brao-
der), Bl 261. 15. Jahrh. mit tkr Melodie.
h. Lesarten. L beato fiir sancto Hs.f tjegen das Versmass. M. — 8. ser-
pentinn Hs. — 4, tergit fiir tergus Hs* — 7. besser precetur. M.
c. Bemcrk, Ueber das Bhfjthmischc etc. sjiricht Bartach S. 11. 63. 98.
692. In fesio s. Quintmi martyi
(Geb. in Eom, starb den Martijrertod an fer Somme in Gallien im J.28?y Hh
ehrt am 31. Qkt,, anderwdrts am 10. 2V<
1. Per uuius casum grani,
De valle Gethsemani
Graua surgunt plurima:
Orbem terrae, coeli gyrum,
Ornat rosis Martyrum
Una Christi vietiina.
2. Praestat vires, quibus frcti
Cuncta possunt perpeti
Tormentorum genera :
Nec formidant poni cibus
Coeli volatilibua,
Suspeedi per aera,
3. His indignus erat mundus,
Dura diei portant pondus,
Et aestus incommoda:
Fracti corpus, corde recti,
Mori possunt, sed non tlecti,
Sub strage multimoda.
4. Hi certamen certant bonum,
Qui ut Christi passionum
Suppleant rcsidua:
7.
In melotis circumire,
Casus omnes sortis dirae
Mente ferunt strenu&.
Sed hanc sortrm uemo minus
Declinavit quam Quirinus,
Quem produxit stirps venusta:
Gloriosus in Roraanis
Fatigavit, Ambianis
Dt quiescat in augusta.
Propter iugum Christi lene
Premunt compes et catenae
Carcerali clausum ceM :
Sed triumphat bonus bene
Dniversum genus poenae,
Famem, frigus et tiagella.
*F T* -V ^
Sublatum ab area
Sic fertur ad horrea
Granum sine paleft,
Cuius contioentia
Gloriam et gloria
Parturivit Allehiia. Amen,
a. Text. Neale p. 195. e Breviario Tornacensi.
b. Lesarten. 3, 1 indignis Br.
C Bemerk* „Friorum versuum permira est ratio metrica. Quum enimoculo
homoioteleuton {quod vacant) duplex exhibeant, nihil mmus rehabent; arsi h«T
tbesi inde, respondente, Maxiniam subtilitatem at infruetuosam hac in re ex-
hibet poeta. . . Omitn (post Btr. 6.) Sancti Martyrium, quod reliquo indignum e&t
carmine/* Neale.
693. Jn transtatione s. Quirini martyris,
(Starb mit seiner Tochter Balbina zu Eom den Marttfrcrtod am 30. Mdrs 130,
verehrt am 30. Mai\y.)
h Romana Quirinus stirpe procreatus,
2. In vera Christi fide doctus iufantulus
3. Antiqua Martis bella sprevit, nova petit,
1 Yrxilla crucis urripit, victorem mortis adnt,
5. Et calce tenua sprcverat trausitura mundi bona,
h\ae possrdnat. dedrnU, nicrcaturus pcrpetua.
7. Romulizanti regJ congressus agonizans vtetorizat,
8. Martyrizandum corpus tradebat vivens bomo pro itomiuo,
9. Signifer ut Christum sequerelur sceptrigeruni.
10. Lethifer hunc ruit mortc victus exercitus.
11. Superna turma gaudet cum Chliato, huius aucta cousortio,
12. Gaudete vos terrestres, quos servat ille precis tutamiue.
13. Communi corde et voce plebis concinite,
14. Popellus atque cunctus clerus, vos unMiachi :
15. Quirinc, martyr domini, commcuda preces populi Christo Dn>,
a. Text. Mone No. 1130 (S, 488) aus: Hs. zu MUnchen, CJtn. 14083. £.20.
II. Jahrh. mit Ncumen (A). — Eine Abschrift aus dtt Hs. verdanke ich H,
Christ (B). — Dauiel II, 57 hat die 1. Ztilc itnd V, 263 den Text aus Mone.
I*. Leaartetu 10. Loetifer hinc B. — 13. Mone las&t et weg und hdlt
c. Bemerk. Ucber das Rhythmischc ctc. zpricht Bartsch S. 11. 20. *3. 98.
III. — 13. 14. ,/Aum Ktrchcngcmng wirktcti ztttammcn: 1) das Vulk (commu-
>x pltMt), 2) <Ht> Chorknaben (popeJIus), 3) dic WeUoeisUkhkeit (clerus),
4) dic gcmtUchai Urdcn (monachi). Vgt. No. 44, 18. 19." *Mone.
694. De s. Qw<
Summo laudcs creatori
Voce, corde, puriori
Creatura personet:
Qui pracdestinatos vocat
Et vocatos fide locat
In coelesti cuna.
Ab boc ergo vir divitius
Praeeleetus cst Quirimts
Ante mundi tempora :
E re nomen est sortitus,
Eidem quod divinitus
Clnisti eonfert gratia.
Nain curator est Quiriuus
Pictatis magnae sinus,
Hunc dum quaerit Peregrinus,
Fide sanus prosilit :
Oranem morbura et doloreni
Fugat, sedat ob ardorem
Sacrosanctum et honorem
Christianae fidci.
le credit, coiititetur
Olt sanctus et ridetur
[a ab hominibus:
Tcxt. Act. Sanctor. Tom. III. p.
II, 164 hat daraus die 3 ersten fttfiW.
Inde lingua dum privatur,
Siue Hngua laudem fatui
Cre&ton fabflans.
5. Ilinc suspensus flagris fractus
Et in partes cst redactus
Diadema vitae nactus,
Mcinbris caesis oranibus:
Sic politus lapis vivus,
Miserationis rivus
Ad salutem nuuc proclivus
Est aegrotifl oznaibj3&
6. Bibant ergo tide plena
De tam puri fontis vena,
Quo morborum hoc catena
Suis linquat lneritis:
lt pcr ipsum restituti
Praeoptatae iam saluti,
Di^na Deo delibuti
Iubilent praecouia.
7. Martyr Dei pretiose,
Nos commenda studiose
Christi regis gratiae,
Ut a morbo peccatorum
Et a pla[zis vitiorum
Absolvamur propore,
814: ex Mjbs, Pergftmeno. — Daniel
30 '
— 468 —
695. De s, Eemach & Galli Patt\
(Qeb. 612 in Frankreieh, 653 Bischof in Mastricht, gest. *u Stablo um da$
J. 668, verehrt am 5. Sept.)
1. Laude celebri dignum mater ecclesia sanctorum
2. Hodic beatum concinat laeta Remaclum,
8. In eius festivis reboans inelos gaudiis»
4* Multorum saluti gratia quem profuturum domini
5. Ortu prolis tantae beanda geimit Aquitania.
6. Per omnero curstim vitae qui crucem Christi portans pectore
7. Et in veri lumiois radium semper tendens animum,
8. Fromeruit patruin laudc coli priscorum,
9. Prophetica inente benigua absentis sibi praenosccns desideria.
10. Hic vitis supernae creditur palmes vere, apostolus, aeque operis ac
dogmatis virens fructibus laetissimus,
11. Hinc quanta cum Christo regnet gloria probant quae facit miracula,
12. Ad eius sepulchrum nulli venia negatur, qui pie precatur.
13. In membris contracti cunctis hic sanantur,
14. Stricti cateuis liberantur orbatique vi.su luminibus laetantur.
15. Hic linguae claustra tacitae reserautur, atque febrium vis sedatur, ac
spiritus immundi rabies premitur.
16. 0 talibus sublimate honoribus, Remacle, sacerdotum decus,
17. Tibi, pater, supplicomns, ut iugibus nos in eulpis heu prolapsos
erigas precibus,
18. Et tecum sponso redeunti occurramus albati veste nuptiali.
TexL Cod. S. Gall. No. 646 (Brander): ,,Pulchra sequeutia antiquormn &
Gallensium, tituli Mater." Bie Abechrift verdanke ich H. Morel.
696. De s. Rocho.
(Geb. um 1284 zu MontpclUer, gest. 16. Aug. 1327, verehrt am 16. Aug.)
Gloriosus suffragator
Sanctus Rochus, cousolator
Cunetis venerabilis :
Doctus scriptis sancti Pauli
Coepit corpus castigare
Adolesccns nobilis.
Oppida paterna liuquens,
Pera baculoque gradiens,
Exul quaerit Italos;
Romain aliaque loca
Pestilentia vexata,
Cruce sanavit aegros.
Prineipatu se abdicans
Et aegris distribuens
Paupertatein eligit :
Placentiae pestilentes
In hospitio degeutes,
Morbos cunctos subigit
4. Percussus febre acuta,
Transfixus coxa sinistra
Galliam visitavit:
In paternis ut traditor
Quiuque anois maceratur,
Carcerein sustinuit.
5* Tricesimo et secundo
Migravit de vita anno,
A notis ignoratus:
Tunc oravit ad dominum,
Ut invocans nomen suuni
A peste sanarentur.
6« Omnes peste laborautes,
Ad Rochura confugieutes
Trucem evadunt mortem ;
Haec in tabula descripta
Latere eius reperta
llanc continebat sortetn.
— 469 —
7. Roche, pater eximie,
Medere nostris mentibus
Succurre epidimiae,
Expulsis languoribus,
Quali truei vexamur;
Ffffft Morel No, 631. S. 304 aus:
Bi 251, Mit da- Aufschrift: Sequent
bencw Twtc
Dt tecum gloriemur.
Hs. zu SL GaUen No. 546 (Brander),
ia in octava b. Latirentii, uttd rerrfor-
697. In s
. llochum.
1. lo honorem salvatoris
Parvus canis paues portat
Sancti Rocbi confessoris
A Gotardo et reportat
Agatur memorU:
( !ane viru regula.
Qui de coelo praenotatur
S. Sic vir sanctus confortattir
Et ad matrem nunciatur
Dum Gotardo consolatur
Salute angelica.
In valle miseriae:
2. Qui de ventre matria natu.s
Et per angelum sanatur,
Signo crucis et signatus,
Qui a Deo mittebatur
Quod sioistra patuit:
Raphael in nomine.
Quarta sextaque feria
9. Postquam in Longobardia
Semel lactans indiria
Provincia Angleria
Sanctitatis praebuit.
Ponitur in carcere :
3. Uti mundo qui cum posset
Ab angelis fovebatur
Et mundanum fucura nosset
Et de coelo laetabatur
Mundus nvundura tenuit:
Visus miro lumine.
Omni spreta re paterna
10. Rochus ibi vitam tinit,
Mcntcm tendetis in supcrna
Cui Deus dari sinit
Omnia deseruit.
Tabulam per augelum:
4. Ac post mortem sui patris
Quae divine scribebatur
Et decessum suae matris
Scriptis auri et ditatur
Peregre divcrtitur:
Manu Dei siderum.
Et ad domos iufirraorura
11. Nomcn Rochi infra scriptum
Peste dira perpessorum
Quod a Deo fuit dictum
Fe&tine ingreditur.
Ut qui eum decorant:
5. Iesum Christum Deinn clamat
Pestis ulcus depellatur,
Siguo crucis omnes sanat
Sanitasque his reddatur,
Sua providentia:
Qui eum commemorant.
Ad quem venit vir beatus,
12. Tu, qui Deo es tam charus
Prorsus fuit hic sanatus
Et in luce valde clarus,
Divina potentia.
Sacra tuos famulos :
&. Civitatcs Italiae
Et a pestfi uofl defende,
Itomae Longobardiae
Openi nobis ac impende
banat suis precibus :
Contra morbi stimulos.
Hospitali Placentiae
13, Vir tam potens tam beatus
Percussus pestis silicc
Cum honore coelocatus
Abicctus e moenibus.
Iu coelcsti curia:
7. Languens dum iu silva sitit,
Voto, voce veneretur,
Fontem Deus sibi mittit
Ut per ipsum nobis detur
Praeostensa ncbula :
Cbristi frai gioria. Amen.
Text Miss. fratr. Paris. 1520,
— 470 —
698. De $. Rndhnio (Buperto) c}>
(Stammtc aus dem kiinigL Geschlechtc der Franken, Apostel in Ba§
am Osterfeste 623, rcrchrt am ?/ Mm:. anek
Dhriste, genitorifl et spiritus sancti glorfa,
2. Veniae spes, salus niundi, vita perpetua,
X Sidera et arva palmo metens et inaria,
4. Qui tui per orhein benigne verbi dispensas seiniua
5. Galliaeque corda Italiaeque fovens sterilia\
6. Qui inoduio insuper imraudo nova raittis lumina,
7. Dt cunctis ex gentibns codestes vcncrentur inoolafl.
8* Ex runnibus illis nos kodic coliuuis
9. Egregia merita sancti confcssoris atque pontificis EUldberti,
10. Qui Galliam liquit, dulcia arva patris,
11. Spargendo doctrinae semiua et edidit lucratam domino Noricam.
12. Qui meosuram tritici servis domini bene curavit dispendere,
13. Talentuin non fuderat ternie creditiuu, sed reddidit ceutuplicatum.
14. Et sicut praescus affuit disciplinis, ita variis absens signis miracula
promulgavit saluberrinia.
15. Ad tumbam cius daemonea eSugftntar, miser caeculus atque surdus
et debilis reddita sanitate gaudent
1G. Te angeli cuin prophetis, aposloli cum confessoribUB celebrantp
17. Christicolae tibi oinnes cariniua sonant pro nobis, ut supplici pra
postub
18. Quae Christo conquisisti lucra, te sequi mercantur, beate Ku«l:
a. Tcxt, Mone No. 1144 (3. 403) aus: Hs. #n Mntuhcn, Clm. 11004. f, 116,
11. Jalirh. (A). Hs. su GfaU *% 12. Jahrh. mit Neumm (B). B$. zu Admont
o. N. 15. JahrL (C). lls. su&Peter in&alzlmrrj IX, il 24. Jahrh, (D), A
Hs, das. XII, 7, 12. Jahrh. (E). — Daniel V, 255 htft dcn Tcxt aus Mone.
b. Lesarten. 1, Christus A. gloriam D. — 2. Veniet R. una perp. E. —
3, Maria A, — 4. Q. tu A. — 5. Palliacque C, fovent B. — 6. rautis B. —
7. Et c, BC, venerantur ABE, incolae hahen aUet Mcim und Simt fordcm m-
colas; beeser wtire jedoch : baberentur incolae, Monc, Daniel hat incoUe und
fasst vener. passivisch. — 9. e gregc B. Rudb. E. — 10, GaUia AB. — 11
doctrina A. — 13. fodit hahen allc, fe#en da& Strophemnass. M. — 14. L
C. prom. celeberrima DE. — 15, Et & B. caecus B. debiles C. — 18. acquisisti
D. lucratae B.
c. Bemerk. Uchcr das Hfajthmi&cke etc. spricht Bariach S, 15. 84. 134.
699. In translatiotw s. Rudperti.
Gloriosa fulget dies, exultet ecclesia,
Angelis et hominibus pax et laetitia.
Immortali translatus emicat memoria
Rudpertus pontifex, spes nostra, salus et gloria.
). Gaudet coelum inclyta praesulis ex anima,
Terra nierito corpore triumphat felix luvavia.
Suavltatis odor, fons fivus, coelestis gratia,
Unde profluit aegris virtus, moestis cousolatio, lapsis venia.
Sanctitatis, vitae, doctrinae» signorum tropheo,
10. Quibus claruit pastorali sede, canit Noricorum provincia.
— 471 —
0 Rudperte, praoclara pietatis oliva,
lloc palmite plurinnim afferente fructum
Floruit apostolica lutius viuoa.
0 sancta, innocens, viva smnmi patrifl Imstia,
Quae spiritus gladio inmiolata Dco,
Mcruit triumpliaiia martyrum pracmia.
Ad angelonnn cotreortla
Vita provectus angelica
Omn sanctis pascitur intiraa
Lucis aeternac theoria.
Unde nunc, pater nptime, oos respice,
Vasa gratiae ex vasis nequitiae tmnsfer et emunda.
Precantes reconrilia,
Salvifica, vota susripe et nostra praeconia
Deo fac iocunda,
Ut nos tuae translationis inunerc de siuistris exeepti gregibus
Ad dexteram collocati, transferamur in pascua aeterna.
Ubi stola iucunditatis aurea
Infilatus cura tuis paribus celcbrem audis vocem:
30. Euge, intra in gaadia aeterna,
0 Rudperte, Christi sjiemlntum gloriu.
t Daniel II, 175 hat die L Zeile mit der Ueberschrift : lu traualatione
Lilentini und der Bemerkung : Sequentia iu A desineus cxstat in libria Ec-
elesiae PaUvicnsis. — Monc 3, 495; Bie Ih\ tm Mtinchen Clm, 1104. fl 2. dcs
13. Jahrh> enthalt einc Sequentia ss. Ruperti et Virgilii, die aber sehr verdorben
ist und »0 anfungt:
kGloriosa fulget dies, exultat ecclesia,
angelis hominibus (que) pax (sit) et Jaetii
Imnortalis (1. — i narn) translatus emicat memoria
Rmlbertus pontifex spes nostra, salus et gloria.
Gaudet (jani) eoeluui inelita praesulis ex anima,
terra meritis, corpore triumpfaat (felix) luvavia.
Suavitatis odor, fons . . . . coeleBtis gratiae etc.
]h» oben aus dem Cod. S. Gall. No. 546 (Braoder) mitgetheiitea, rielfach
vwdorbcnen Text verdanke ich Jf. MoreJ.
15.
20.
25.
700. De s< Sebaltfo cremda.
lebt in J)acienr kam im 8. Jahrh,
Niirnberg, rerehrt am
1. Coiidnamus pariter,
Et Deuin landemuB.
Scbaldum alacriter
Votis provoeenius.
2* Hic de Fraucis gcuitus
IVopinquos postergat;
Quamvis natus inciytus,
Ne in nefas vergat.
Merito Viucentiara
Eremum elegit,
Vincat ut raalitiam,
Se Deo subegit.
nach Bayern nnd htde in einer Eintide bei
39. Sept. andertcdrts 26. Aug.)
4. Paucos contubernio
Eremo assumit,
Vivit soii Domino,
Abs quo uil praesuniit.
5, Visitat miraculis
Hunc Deus frequeuter,
Notura fecit patulis
Factis pertinenter.
0. FameiD iiatientibus
Fert refectionem,
Sitim sustinentibus
Miram potionem.
7. Aquaru vertit in vinnm
Dio duraturum,
Panem opus alivinum
Praeatat opportunum.
8. Mortuus deducitur
Rudibus iumentis^
Norimberg perducitur
Divinis fomeotis.
9. Stant in loco humili,
Nec abinde cedunt,
Donec loci populi
Locum sacrum edunt.
10. Transferri se coeperat,
Nil per boc secutum,
A Scotis redierat
Corpus revolutum.
Text. Daiiiel II, 201 aus:
11. Ad locum divinitus
Primum vehebatur,
Factum illud coelihis
Uuiictis propalatur.
12%Illudentis facies
* In plaga notatur
Mulieris species
Passa commutatur.
13. 0 Sebalde propera
Tuos hic tueri,
Et devotos munera
Vultu Dei veri.
U. Tibi laudes agiinus
Triplex in Pcrsonis,
Cuius esse dicimus
Merae actionis.
AcL Sanct. August. Tom. III. p. 7G2.
701. De s. Sebastiano tnartyre.
(Geb* zu Narbonne in Frankreich, starb den Marturertod atn 20. Jan.
verehrt am 20. Ja»,)
1. Dignis extollamus laudibus, carissimi,
2. Regis aeterni gratiain, quae dat palmam martyribus et gloriam,
3. Et per triumphos martyrum confert nobis solatium et gaudium.
4. Ex quorum numcro vir beatus micat nobis Sebastianus iiiclytus,
5. Amictu chlamydis obumbratus et occultus sub militari habitu.
6. Dei veri cultor honcstus gratus erat et acccptus oinnibus,
7. Gratia perfusus divina placuit in tota Romae curia.
8. Hic amicus erat principum ob tidele servitium,
9. Idem iam Christo sedulum exhibebat officiuu,
10. Et Deo reddebat animas, quas captabat satanas,
11. Athletas domini defessos reddidit intrepidos.
12. Eloquio careuti hoc bene credenti facultatem loquelae reddidit pr
13. Geminos quoque fratres et martyrum quam plures cum agonis corona
misit ad alta.
14. Imperatori tandem vir Dei est proditus,
15. Ut reus sistitur, sagittis totus configitur.
16. His plagis curatis ocius sanitati perfectae postquam cst redditus,
17. Ultro se offerens iterum inter ictus fustium emisit spiritum.
18. Christi miles fortissime, palmam gestans gloriae,
19. Promptae tibi clientelac clemcns reminiscere,
20. Martyr clare Sebastiane.
a. Text Mone No. 1150 (S, 498) aus : Hs. von S. Peter m Saisburg
IX, 11. 12. Jahrh. (A). — Miss. Bastl. 1510 geschrieben. (B). — Daaiel V, 160
hat den Text aus Mone.
b. Lesarten. 2. exterai B. — martyr. fehU A, Mone. — 3, At B, — $.
clamidts B. — EK Et id wdre fiir das Versmass besser, Mone. Idem Umen Chr,
seduluB B. — 10. At B. in ojias A. sathaaas B. — 11. athletas A, atbletaaque
— 473 —
dei Mone. — 12. Aloq. car. mox b. reddit B, — 13. Geminoaque B. — quam
plures AB. quam hat Moue wcggelassen. — 14. imperatoris A. imperatoribus . ,
perdituB B. — 15. At B. — 17. fusctum B. — 18. ebrist^ A. p*lln*i B
c. Bemerk. tleber das Rhythmhche etc. spricht Bartsch ff. J
702. De s. Sebastiano.
Militis itivicti laudes sonant Sebastiani,
Fidelis sub chlauiydc Christo servit fervide,
Finnat sermonibus bellatures.
Quos videns deticere, properat reficere,
5. Reddens tortoribus fortiorcs.
Geminos confinnat, quos ttctus patris turbal.
Horum pareutes instruxit
Cmn Zoe mutam lingua reduxit.
Aogclus hic astat fidem dum manifestat
0. Sanantur aegri diversi,
Duni baptismatis unda sunt mersi.
Sagittatus dum vincitur, sed toriuentis invictus,
Cunctis Christum palara fatetur.
0 martyr Sebastiane, pestcm fuga prece,
15. Tu nobis, Christe rex, misererc/ Alleluia,
Tcxt Misa, Athenac. 1681. f. 166. Die Abtchrift verdanke ich II. Morel.
703. De ss. Fabiaw> et Srlmstnnio mart.
(Fabian, auch Flavian, Papst 236—250t starb den Martyrcrtod am.W.Ja».
250 , verehrt am 20. Janj
1 . Invocetur in hac die
Militiae gesta piae
In exemplis ceteris:
Ob honorem et decorem
Regis summi et amorem
Commendemus veteris.
2. Huius fortis agonistai\
Quia pro te, Iesu Christc,
Tyro sacer extitit :
Nam ad tuum ciiltum veruin
Tunc hic geretis cor sinccrum
Tuis devotis adstitit.
3. Nomen cuius non in vanum
Pater hunc Sebastianuiii
Nosse sursum tendere :
Namque verax iu sermone,
Fidus in commissione
Te Deum quit ostendere.
4- Erat strenuus, praeclarus,
Honestate, sensu clarus
Cuuctis et amabilis :
Sacri legis ooaltando,
Te sub chlamidc celaiulo
Lapsis stans aflabilis.
5. Lorica tcctus charitatis,
Vibraus eusem vcritati s
Diniicat immobilis :
Assunipta galeaspei,
Scuto fidei, zelo Dei
Qui res pugnat nobilis.
6. Victor toracem induit,
Iustitiam etinibuit,
Pide tun nescios:
Ciuxit de fortitudine,
Freno moderamine
Motus pressit noxios.
7. Hostes sic vincit avnlus,
Tela iacieus providus
E pharetra prudontiar:
Ergo miles sic armatus,
lam triuinphas laureatus
Regi placcns clementiatv
— 474 —
r, vencretur,
Sic medetur, nce laedetur
Letali epidemia:
Nocivus quis niorbo pe&te,
Urbi1 propapia U
IpstUfl vi eximia.
Omnts homo dicat ainen,
Ut per sacrmn Dei flamcn
Et per hunc atbletain forte
Fabiamim et consortem
luipetrenius, neque inortem
Tutic secundani sentiamus,
Sed et nunc et tune vivamus
Kt euin sanetis concinamus
Sanctus, Ainen, Allcluia.
I
a, Tr rt. DanieJ V, i$ hai a>i< fam ( o<l B. Gall. No. f>46 (Brander), mi
dtr Htm ZeiU». Bie Abschrift der Sequent < ick B
Morel.
l>, Lesarten, 4, 4. VieUeicht ist zu lesen : Sacrilegos coarctamlo.
704. J)r >•, Bervatio episcop0.
(Bischof zu Tongcri) in gen Nictlerhvtrtat, gest 13. Mai 384, vercJnt 13. Mai.
i. Lux praeclara, lux solennis,
In quu vitae lux perhonnis
Illuxit Servacio :
Felix vita eonfessoris,
CuiuB mcrees est laboris
Vitue retribucio.
2. Servus prudens et fidelis
Hic promissum, sed in coclis
Becepit donarium:
llauc adeptus est mcrcedem,
Hacres regni cohacredom
Fecit meroeuarium.
3* Christi miles et rcgnatus
Stola fulget candidatus,
Qoam figurat lilium :
Miles regnftt iam cum rege,
Queni cognatum carnis lege
Adoptat in tiliuut,
4. Ad externas regiones
Et ignotas nacioncs
Pcrcgrinus exiit :
Pro aeternis ad extcrnas
Ab cxteniis ad aeternas
Mansiones transiit.
&. Pauper Christi revelatur,
Angelico praesulatur
Electus iudicio:
Visa tandem visione
De pedanda regione
Formidatur ultio.
G. Roraam petit oraturus,
Petrum peti petiturus,
Intrat oratoriuni :
Petro preces sunt oblatae^
Scd cor getitis obstinatac
Vcretur contrariuin.
7. Revertendi clavis datur
De mauu clavigeri ■
Per quam duplex designatuj
Pietas propitii.
8. Clavem secum doctrioalcm
Vir discretus detulit:
Aestum captus aestivalem
Obumbratus poriit.
9. Obumbrantem aquilam
Rex ut vidit Attila,
Poenitentem Attilam
Visa redit aquila.
10. Ad fidem convertitur
Viso rex miraeulo,
Fidelis effititur
Gentilis a credulo.
1 1 , Baero fonte renatus
Et in fide confortatus
Cessit ydolatria:
Kevocatus ab errure
Confessorem cum honore
Remisit ad patriam.
— 475 —
12. Regressus ncc distulit,
18. Serve bone fac Scrvaci,
Sed Traiectum transtulit
1 t iu bono conservati
Sedeni praesulatus :
Servi tui sint salvati
Furtum clavis eilulit,
In sanctorum nuuieio
Quem fur homo coudidit
In secundo nos .nlventu
Avium volatus.
Tuo scrvcs intervcntu
Daninatorum a cunventu
Et a verbo aspero.
Amen dicat oninis eCCtaHUL
Text. Miss. BaaiK 1510 im Anhang gexchricben, — Daniel II, 221 hat d
1. Strophe mtt dcr Bcmcrhung: In Germania superiori pasBim ojjtafa.
705. In transhdhne s. Severi presh.
(Lebte um 530 fa Italieiu Den Ltib des IU. beuahrt dic Pfarrkircke eu
crungxbezirk Coblenz. Sein Feat bcgeM dii 1> azese
Trier am 15. Feht \
1. Summe bone et suavis,
4. Bone leau, in Betero
Qui Petrum de remo navis
Ut ostendas norniam dero,
Vocasti, ut esset navis
\t probatur rig&ft vern
Rector sanctae fidei :
Uxore et filia;
Publicamtm tu traxisti,
Fac nos tibi Deo vero
Peccatori spem dedisti,
Gravi more et severo,
Et huic hunc pracfecisti
Tota meutc, corde mero
Lumen evangelii.
1 Vrre laude dulcia.
3, Tu de lana transtulisti,
Quem ad lanani assumpsisti,
Hunc columba ostendisti
5. Uxor cius nohis iuucta
Praesulcni cum gloria:
Nos dcfeuset pellens cuncta,
Cuius nomen est Severus,
Quac sunt nobis felle EU&cU
Quod est signum, quod severus
Sub melle latentia.
Debet esse pracsul verus
Sit et nata nobis testis
Cuncta spcrnens levia.
Super cunctis nostris gestift,
3. Huic uxor marilatur,
Sit et mentis nova vestis
Fortitudo si iungatur,
Pulchra innocentia.
Ut peccato resistatur
Nomine Vincentia :
Filia Innocentia
6. Ut nos fortes corde pnri
Pro salva conscientia,
In hoc sacro pugnaturi
Ut cedant mcntis vitia
Hoste victo permansuri
Est praelato propria.
Tecum simus ptTpetim,
a. TexL Mone No. 1153 (3, 501) am: Hs. von S. Peter eu Karl ruhe
No. 16. p. 360. tn.it dcr Melodie, JLJahrh. (A). Miss. Mogunt U82 (B), Mogunt.
1507 (C). — Daniel V, 319 hat den Text nus Mone.
b. Lesartcti. 2, 5. Iluius C. — 4, 7. corde vero C. — 5, & Supra C, —
5, 7. nostrae vestia Mone, — 6, 2. boc saeclo C.
— 476 —
706. De s. Severo presb.
1. Recolatur laus Severi,
Rusticanum viri statum,
Servi Dei, qui se vcri
Tam repente sic mutatum
Signura probans operura, t
Amnuratur femina.
Per columbara triplicatus
4, Sed dum missa celebratur,
Gregum curam Ravennatis
Super nova disputatur
Gerit ordo vellerum.
Viri magnitudine :
2. Nec fotite Pyerio,
In diversis sacramentis
Nec Parnassi sompnio
Sese simul exercentis
Fit magister subitus :
Ravennae et Mutinae.
Sed in mentis acie
5. Speliri praeter morem
Spiritus scientiae
luter natam et uxoreni
Conteinplatur coelitus.
Adhuc vivus sustinet :
3* Usum scolae uon atteudit,
Eius et earum prece
Literasque coinprefaendit,
Nostrae Deus meutis caecae
Quarum nescit nomina:
Tenebras illuminet.
Text. Morcl No. 535. S. 306 aus: Graduale des 14. Jahrh. Hs> mu dem
Severusstifte in Boppard atn Bhein.
707. De s. Sigismundo rege et marttjre.
(War der Sohn des Konigs Gundobald von Burgund, kam 510 zur Regicrung
und starb den Martyrcrtod 524, verehrt am 1. Mai, tn der Strassburger DifatM
am 27. April.)
Ad clara festa regis
Currit ovans Christi gregis
Psallentes cum laetitia etc.
Text. Biese» Anfang hat Daniel V, 154 aus: God. 8. Gall. No. 646
(Brander).
708. De s. Sinqurto rpiscopo.
(Wurdc im J.77S Bischof von Augsburg, gest. das. l3.0ht.S07f rcrrhrt H.Okt)
' 1. Splendor gloriae paternae
3. Segregatus a spineto
Iubar lucis sempiternae
Viciorura, fiore laeto
Repraesentat sacculo
Illustratur titulis:
Festa, matris ad supernae
Dote morum insignitus,
Suspirare nos intenii
Lapis intus est ignitus,
Prolis docens speculo.
Sacris plenus poculis.
4. Hosteni, caraem,mundumpres-
2. Haec auctori copulatur,
sit,
Dum S i ra p e r t u s operatur
Et triumphans rosae gessit
Potenter miracula :
Pubescentis speciem :
Qui fulgore meritorum,
Cuius vigor flagrans late
Coetu cinctus supernorum
A regali dignitate
Carnis caret macula.
Prodit in hanc aciem.
— 477 -
5. Augustanae decus natae, '
Patris fovit charitate
Instar novi syderis :
In qua lucens lucis more
Stellam vincit in fulgore,
Portans arcam foederis.
6. Omni digna res favore,
Constitutus in honore
Christi tulit stigmata:
Monstra saeculi contrivit,
Nec turbari praesul sivit
Corda carnis sabbata.
7. Gregis surgit incremento
De radicis fundamento,
Tanquam cedrus Libani:
Hoc processu dilatatus
Super rivos est plantatus
Vices agens platani.
8. Nunc in Christo contemplatur
Oculo quod signabatur
Olim sub aenigmate:
Cernit super firmamentum
Spei nostrae nutrimentum,
Nescium fantasmate.
a. Text. Morel No. 536. S. 307
B/. 357.
b. Lesarten. 10, 2. orbe Hs. -
jaudium eu lesen.
9. Cherub aspicit extentum
Et sedilis ornamentum
Seraphina facie :
Trinitatis hierarchiam
Simplicemque monarchiam,
Currum simul gloriae.
10. Sanctitatis hoc decore
Lucet orbi solis more
Dans salutis radium :
Morbus omnis medicinam
Ab hoc capit, et ruinam
Infidelis stadium.
11. Huius plane virtus promi
Nequit, vice cynamomi
Redolens et balsami :
Lapis eius puriorem
Sudat olei liquorem
In dulcore calami.
12. Clemens igitur antistes,
Noxas omnes pelle tristes
Et incursus hostium:
Et quod semper exoramus
Per te pie capiamus,
Verae vitae gaudia.
aus: Hs. zu St. GaUen No.546 (Brander),
- 10, 5. Bapit Hs. — 12, 6. Es ist wol
709. De s. Stanislao Crac. episc. ei mart.
Sesepanowski, geb. in Polen am 26. Juli 1030, wurde 1072 Bischof in
Krakau, starb den Martyrertod am 8. Mai 1079, verehrt am 8. Mai.)
Laetabundus
Plaudat mundus
Plaudat Deo
Cum tropaeo
Decus omne saeculi :
Solemnizet
Et hymnizet
Die ista
Per haec festa
Stanislao praesuli.
•Boleslaum
Qui profanum
Arcet regem
Ut in gregem
Domininon saeviat:
Dum vesanus
Mittens manus
Oves Christi
Dente tristi
Yelut lupus laniat.
3. Execratur
Et damnatur
Scelus regis
Iure legis
Per censuram praesulis :
Augens malum
Inhumanum
Lac mammarum
Feminarum
Dat sugendum catulis.
478
\
4. Hic athleta
Mcntc laeta
Sprevit metum,
Subit letum
Sitiens martyrium:
Gaudet laesus,
Ense caesus,
Transit metus,
Cedit fletus
Et dolor in gaudium.
5. Guius ossa
Terrae fossa
Vigcnt signis
Et coudiguis
Pullulant virtutibus :
Cuius vita
Redimita
Muudo fluxit
Et iliuxit
Gloriosis precibus.
6.
7.
Caeci, claudi,
Surdi, muti,
Neci dati,
Desperati
Spem salutis obtinent:
Qui hunc totis
Poscunt votis
De bonis
Freti donis
Impetrata possident
Martyr age
Stanislae
Ut rex pius
Ac benignus
Iesus tuis precibus
Nos in fine
Sine fine
Regno donet
Et coronet
Iungens coeli civibus.
a. Tcxt. Daniel II, 239, ohne Angabe der Quelle, bloss mit der Bcmerkunf:
Apud Polonos, Moravos, Bohemos al.
b. Lesarten. 6, 8 fehlt ein einsylbiges Wort, vietteicht et — 6, 10. pofr
sidct Dan. (Bruckf.).
710.
Dc inventione s. Stephani protomart.
(Auctor est Notker Balbulus.)
1. Christi Domini militis martyrisque fortissimi proelia voce pari caaa-
mus extollentes ad sidera,
2. Qui signifer bellicosus extiterat, valida manu tota prosternens dia-
bolica commenta.
3. Quando daemon Domini famulum se putaverat lapidando vincere,
devictus tunc recessit in tartara.
4. Et qui Saulum fecerat necis illius auctorem, Pauli nunc ecclesi&e
doctoris eiusdem tremit praecepta.
5. Nam cum martyris undique corpus immensus imber lapidum preme-
ret, lacerans membra rosea,
6. Ipse corporis allisi poenas amore Cbristi libenter sustinens fuderat
verba talia :
7. „0 Christe potens et omniparens, precor, ne statuas illis ista ad
peccatum crimina."
8. Haec ait atque commendat suum spiritum in manus summi patris
linquentem terrestria.
9. Nos igitur poscimus miseri, alacer Domini athleta,
10. Nobis veniam iugiter postulans, ut nostra deleas cuncta delicta,
11. Et mundes omnia facinora, ut per tuas preces possimus liberari
de poena
12. Et coeli praemia perpetua cuncti tecum laeti tenere vita semper
beata.
13. Stephane signifer et protomartyr invicte.
L Mone No. 1157 (3, 507) aits: Hs, zu St. Gallcn
mit rter Melodie, 10. Jahrh. (A). Bb* ra tfSmdkm, Clm. 14088« f. 212. mii
men, 11. Jahrh. (B, Daniels i1od. Mos. 6, fHftfl dun H. Chritst mir
bcsorgt hat), beide im Textt alsicMautekd, — Daniel hat II, 53, ¥
Anfuna. — Xtcht auch hi; Codcl. Einsidl. 121. saec. XI. S66\ MM XII. tfftd
Cod. s. Gall, No. B46 (Brauder).
h. Lesarten. 1. sydera B, — 4. aecclesiae B. — 7. praecor B. — 11.
praeces B. — 13. promartyr A. protomartyr B.
c. Bemerk, Ueber das Bhythmische etc. MrneJW Bartsch $. 17
96. M. 102, 132. 136.
7.
8,
9.
10.
II.
71 L De s. Stephano protvmart.
(Auctor est Notker Balbulus.)
1. Hanc concordi famulatu colatnus sollempnitatcm,
2. Auctoris illius exemplo docti beuigno,
3. Pro persecutorum prccantis frauiie suoruttr.
4. 0 Stephane, signifer regis suinme boni, nos exaudi,
5. Proficue, qui ea pro tuis exauditus iniiuicis.
6. Paulus tuis precibus, Stephane, te quondaui persccutus Christo
credit,
Et tecum tripudiat iu regno, cui nullus pcrsecutorappropinquat
Nos proinde nos suppliecs ad te clamantes et precibus te pulaantes,
Oratio sanctissima uos tua seniper Couciliet Deo nostro.
Te Petrus Christi ministrum statuit, tu Petro iiormam credendi
astruis,
Ad dexteram summi patris ostcndendo, quem plebs furens crucifixit.
12. Te sibi Christus elegit, Stephane, per quem fideles suos corroborct,
13. Se tibi inter rotatus saxorum solatio manilestan*.
14. Nunc inter inclytas martyrum purpuras coruscas coronatus.
a. Text. Mone No. 1159 (8, 609) aus: Reichenauer Bs. U.Jahrh. No.209.
Bl. 3. tu Karhrtthe, mit rtcr Melodie (A). Hs. su Stuttgart Bibl. No, 20. f. 62,
12. Jahrh. (B). Ms. zu Bamberg Ed. UI, 6. 12, Jahrh. mit Ncumtn [(). —
Dauiel II, 6. 383. V, 42. e Codd. Mon. 6. saec. XI. (D), Mon. 10. saec. XII. (E),
Mon, 12. saec. inc. (F). Yiud. 2. saec. XI. (G). Vind. S. saec. XI. (H). Vind. 7
wiec. XIV. (I). — Cod. Wirzenbom. saec. XIV. (K). Text. se«j, (L). Seq. Dav.
1495 (M). — Miss, Colon, 1504 (N), ttogufit 1507 (0), Prag. 1507 (P), Baeil.
1510 (Q), Halberstat, 1511 (R), Minden. 1513 (S), Numburg. 1617 (T). — Adelph.
7 (U), Clichtov. IVt 157 (V), Torr. (W), — Steht aueh in: Codd. Einsidl. 105.
106. 107. 113. 114, 121. S. Gall. No. 546 (Brander).
b. J^esarten. 2. edocti V. — 8. precatus R. — 4* summi regis
KMNQRST. sunimi boue DEIKMNQRSTUVW. summe boui Dan, Mon. ex
aliis. — 8. das zueitc nos fehti U. — 9, reconciliet LR, — 10. ministerium L.
credendo P. — 11. dextram ABC, Dan. stim. paroutis H. patr. sumrai B. osten-
l\. — 12. Te tibi K. Te stbi Dau. Te Chr. LU% delegit DGH 0 w Ste-
© fehlt aUin, Mone hai es. corroborat T. — 13." Se wW Bolitfl inter rot.
x, man. D. rotatos W. pro vor solatio fehlt allen, Mone hat e#, manifestas F.
manifestat IR.
Bemcrh Ueber das Jihijthumche etc. spricht Bartsch 5. 14.36.38.123.
— 480 —
712. De s. Stephano.
(Auctor Notker BaibuJus habetur.)
Festa Stcphaui, protomartyris Christi,
Sancta per orbcm ecclesia veneratur,
Eiusquc sacris in laudibus hodie gratulatur,
Ordo, quem sacer apostolicus
5. Christi levitam censuit fore,
Ut agni sanguinis propinator fieret,
Imponatque manus, aptet et altaribus.
Hic signis coepit pollescere crebris,
Iam virtute et gratia plenus divina.
10. Hic in synagogis disputat sancto pneumate fretus.
Literis legales docuit cunctos Christum sonare.
Coeli per ianuas vidit ad dexteram patris
Iesum stantem, se corroborantem,
Quem plebs lapidibus prosternit impia
15. Pro se flexis Christum genibus orantem.
Exemplo doraini morientis in cruce
Pro lapidantibus intercedis Stephane!
lam nostri potius miserere precibus,
Qui tuis laudibus interesse cupimus,
20. Levita Christi praecelse.
Text. Morel No. 538. 8. 308 aus: Hs. zuBheinau No. 182. & 68. 11. JahrK
— Steht auch im Cod. S. Gall. No. 546 (Brander), tcoraus Daniel V, 42 dm
Anfang anfiihrt.
713. De s. Stephano.
(Auctor Notker Balbulus habetar.)
1. Protomartyr Domini Stephane nos pius &udi, colimus festa tua sin-
cero qui pectore et ndeli.
2. Qui linea extiteras martyrii, sustinens lapidantium immanes et per-
sequentium furores.
3. Persequentes diligis, veniam rogas impiis, ignorantiae illud delictun^
non facinori adscribis.
4. 0 insignis pietas, quae precum offert hostias, reminiscens exempli
quod fixus exhibuit Deus cruci,
5. Pater, inquiens, dimitte illis nefandum scelus criminis hoc, quianesci-
unt essc haeresin!
6. Ita Stephanus miserans rogat, hostes pro imbre lapidum cruentos
merita (ne) poena puniat.
7. Domine Iesu, absolve horum dicens carnificum huius noxae me
petente debitum.
8. Hae preces Paulum persecutorem nobis effecerunt pium atque omni
. tempore celebrem.
9. Sic precibus nos tuis, Stephane, adiuves prosperis cum rege, cuius
vexilli gerulus poteras hostium iacturam audax sufferre,
— 481 —
Nos persecutores fcrte sumus, cum nil digoum Deo gcrimus, sed tu
iave posciuius,
11. Qui lapidantibus te populis misercri malleos genua inclinasti condo-
lens, milites domini martyrisatos praecellens.
a. Text. Jforel No. 540. 8, 309 aus: Hs. su St.GaUen No, 54G (Brander),
54. — Daniel V, 42.
b. Lesarten. 6. ne fchlt in der Hs.
c. Bemerk. nVer Anfang ist um eine Silhe tu kurz" Bartsch & 17.
%
714. De s. Stephano.
(Auctor est Adam de S. Victore.)
Heri mundus exultavit
Et exultans celebravit
Christi natalitia:
Heri chorus angelorum
Prosecutus est coelorum
Regem cum laetitia.
Protomartyr et Levita
Clarus fide, clarus vita,
Clarus et miraculis :
Sub hac luce triuraphavit
Et triumphans insultavit
Stephanus incredulis.
Fremunt ergo tanquam ferae,
Quia victi dcfeccrc
Lucis adversarii ;
Falsos testes statuunt
Et linguas exacuunt
Viperarum filii.
Agonista, uulli cedet
Certa certus de mercede
Persevera Stepbauc :
Insta falsis testibus,
Confuta sermonibus
Synagogam Satanao.
Testis tuus est in coelis,
Testis verax et fidelis
Testis innocentiae :
Nomen habes coronati,
Tc tonnenta dccet pati
Pro corona gloriae.
Pro corona non marcenti
Perfer brevis vim tormenti,
Te manet victoria :
Tibi fiet mors natalis,
Tibi poena terminalis
Dat vitae primordia.
KiArtin, S*quenx*ru
7. Plenus sancto Spiritu
Penetrat intuitu
Stcphanus coclestia:
Videns Dei gloriam
Crescit ad victoriain,
Suspirat ad praemia.
8. En a dextris Dei stantem
Icsum, pro te dimicantem,
Stephanc considera :
Tibi coelos reserari,
Tibi Christum rcvelari,
Ciama voce libera.
9. Se commendat Salvatori,
Pro quo dulce ducit mori
Sub ipsis lapidibus :
Saulus servat omnium
Vestes lapidautiuni,
Lapidans in omnibus.
10. Ne peccatum statuatur
lis, a quibus iapidatur,
Genu ponit et precatur
Condolens insauiae :
In Christo sic obdormivit,
Qui Christo sic obedivit
Et cuin Cliristo seinper vivit
Martyrum priinitiae.
11. Quod sex suscitaverit
Mortuos in Africa,
Augustimis asserit,
Fama refcrt publica.
12. Huius Dei gratia
Rcvelato corpore,
Mundo datur pluvia
Siccitatis tempore.
31
- 482 —
Soio fugat hic odore
Morboa et daenionia,
Laude dignus et honore
Iugique niemoria.
14. Martyr, cuius est iucund
Nomen in ecclesia:
LaDgucscentein fove nmndum
Coelesti fragrantia.
a. TexL Dauiel II, 64. Miss, Praemoustrat. Paris. 1530 (A). — Miss. fratr.
Paris. 1520 (B), Clichtov. IV, 158 (C).
b. Lcsartcn, 2, 1, Prothom. B. — 2, 3. in niir. B. — 4, 6. sathane B.
— 5, 6, Quem t. B. — 10, 2. His B. — 12, 1. Eius B. — 14, 1. iocond. B. —
„Str. 11—15 non possum quiti in suspirionecn adducam." DanieJ.
715. De 9.
L De Stephani
roseo sanguine
inartyrii
vernant primitiae,
2. Eliminant pristiiKm
mibem scripturae,
patent tigurae
legis obscurae,
irradiant paginae
luce gratiae.
3. Erant futurae
signa pressurae,
quod Abel iure
fracto naturae
Iratris obiit acie.
4* Culpa non est sub caligine,
clamat saugujs fusus hodie,
non celatur,
quod monstratur,
ulli dubiae culpae;
turpitudines
iu dies et viudices
de crimine
clamant anxiae
Sion filiae :
5* „0 domine,
sede in pulvere, pro filio
Sion conquerere."
Querelae planctus asperae
et ploratus audio
vocis ct loquelae,
mixtae sunt suspirio,
planguntur a Hachaele :
a. Text Mone No. 1161 (3,
Stepfmno protomartifre.
6* „Surge, pugua tute,
tuos cum virtute
hostes contere,
surge libere,
pulsa servitute
agnuin sequere,
hic rex gloriae,
stola cursfts, bravium
victoriae,
hinc pie conpleeterc,
7. Spera, crede,
nulla caedc cetle,
iuxta. de mercede
nullum metuo
nullique cedo.
8. Non permittat Deus
te succumbere.u
nullus pharisaeus,
nullus pMJistaeus,
nullus gebirzaeus
nullusque ethaeus
contra Stephanum
poterant praevalere
eique nocere;
sederuut
et devicti
sunt, afflicti
manserunt,
9. Esurientes
et sitientes
vixerunt,
omnes perierunt.
511) ait$: Hs. zu Grat* *%. 13. Jm
Nenmen (A). — Wackernagel IT 160 am: Carmiua vetusta aute treceutos annos
scripta, quae deplorant inscitiam Evangelij, et taxant abusus cercmoniarum, ac
quae ostendunt doctrinam huius temporis non esse novam. Fulsit enim semper
et fulgebit in aliquibus vera Ecclesiae doctrina. Vitebergae. Anno MDXLVIII.
Heramgegeben und mit einer Vorrcde beglcitet von Matth. Flacius IUyricus (B).
- 488 —
b. Lesarten. 2, 1. Eliminat B. — 2, 6, irradiat B, *— 2, 6. lux AB. luce
Mone. — 3, 6. obit B. — 4, 6, turpitudine B. turpitudinis A. torpitudines Moue.
— 4, 7. indiceB B, was wol richtiger ist. — 5, 3. eonquere A. conquerere B, Mone,
— 6, 6. voces B. — 5> 8. plangitur B. — 6, 3. conterit B. — 6, 9. fructus
victoriae B. — 6, 10. hunc B, — 7, 2. certa streoue certa de in. B, — 8, 1. per-
mittet B. — S7 4. n. lebusaeua, n. Philistaeus poterit reeistere c. St. non po-
temnt pr, ei qui noc. eed., sunt aff., si iuncti mans. B. — 9. Ferientes et fu-
rentes perierunt, omues defecerunt B.
716. In inventione s, StephanL
1.
Exultemus et laetemur
Ac in Deo glorieniw\
Qui est vera gloria :
Per quem nobis sunt beati
Hac in die revelati
Sancti plena gratia.
Ut per eos renovetur
Homo vetus et formetur
In cordibus caritas;
Et vae duplex deleatur,
Rore coeli conspergatur
Nostrae terrae skcitas,
0 dulcedo peccatorum,
Stephane, persecutorum
Reconciliatio !
&
Protomartyr Christi mitia,
Pietatis veravitis,
L&psis relevatio t
Tua prece nos emuuda,
Lava lacrimarum unda
Nostros actus terreos :
Corda resera serata,
Potestate Deo grata
Vectes frange ferreos,
Qui sunt pudor confitendi
Horror satisfaciendi,
Amor^ timor saeculi :
Sic infusum virus cedat,
Ne seductor nos plus laedat
Fraude sui iaculi.
Hs, su S. Faul in Ktirnten Ko. 48.
Str. aus dem Miss, Patav. H9I (B).
a. Text. Mone No. 1164 (3, 514) aus:
15. Jahrh. (A). — Daniel IIf 213 hat die 1.
— Steht auch im Cod. S. GalL No. 546 (Brauder).
tb. Lesarten. 1, 2. Et in B. — 5, 2. Honor A.
c. Bemerh. 2, 4. vae &, des Leibes nnd der Seelet oder auch derTodder
f, der mors duplex genannt wird. Moae.
717. Infesto $. Stephani.
1. Dnus amor et una concordia, una est et eharitas.
2. Unum Deum amat dileetio uua, singularis charitas.
3. Tantum ea, quae nectit unitas, servat charitas.
4. Quae dissipant lis et discordia, fugat charitas.
5. Martyria et eleeniosjTnas, angelorum hominumque linguas, praestat
charitas.
6. Manent tria: tides, spes, charitas; tnaior horum extat coaeteroa Deo
Icharitas.
7. Ut Christus nostram vellet gestare fonnam, suasit charitas.
8. Ut coeli claram Stephanus intret aulain, facit charitas.
9, 0 Domine! o quem fecit nostra petere ima, insita tibi charitas!
10, 0 Stephane! o quem dedit celsa scandere aethra, impensa tibi
charitas t
11. Credit cuucta, suffert universa, atque sustinet cuucta charitas.
— 484 —
12. Non est vana, non ambitiosa, non quaerit sua lucr* charitas.
13. Et ipsa est flamma, lampas, ignis, carbo, charitas.
14. Et Pater, est Patris doxa, Flamen sacrum charitas.
15. Monas trinas est charitas.
a. Text. Neale p. 83. e Miss. Leodiensi 1513. — Daniel V, 176 hat den
Text aus Neale.
b. Lesarten. 13. et (nach flam.) omisi metri gratia. N.
718. De s. Stephano prothomartyre.
1. Laetabundus gratuletur cleri coetus
Alleluia.
Prothomartyr mortem spernit, subit laetus
Res miranda.
Stephanum constantia sua replet gratia
Sol de stella.
2. Cuius per suffragia patrantur prodigia
Semper clara.
Satrapis ut sistitur, angeli conspicitur
Pari forma.
3. Martyris incidium mens errore testium
Fit corrupta.
Hostiam se dedicat hic et Christum praedicat
Valle nostra.
4. Dissecantes despicit, Iesum stantem suspicit
Carne sumpta.
Legem novam comprobat, synagogam reprobat menteque eomprobat
Esse caeca.
5. Assistenti populo legali propatulo convincit miraculo
Haec praedicta.
Condonat scelera mente quem effera saxis obruit
Gens misera.
Possidet aethera vitaeque munera det quem genuit
Puerpera. Alleluia.
a. Text Miss. fratr. Paris. 1520.
b. Bemerk. Vgl. No. 13. 158. 587.570. 718. 726. 773. 780. 781. 803. 822.
828. 824. 875.
1. Creatori creatura
Voce clara, mente pura
Melos canat gloriae:
Incendatur thus odoris
Et in laudem Creatoris
Vox sonet ecclesiae.
2. Hic est enim fundamentum,
Petra simul et crementum
Fidei constantiae:
719. In inventione s. Stephani.
In hoc ergo qui fundatur,
Fidus esse comprobatur
Paries prudentiae.
3. Hic accepit incrementum
Vitae simul et fomentum
Prothomartyr Stephanus :
Qui virtute charitatis
Membris orat conquassatis
Pro se lapidantibus.
J5 —
4. Laetus intrat in agonem
6. 0 quam dignus deitate,
Christi sequens passionem
Plenus tanta charitate
Prior per martyrium :
Contra carnis vulnera :
Extra portani eivitatis
Genu tiexo Deum orat,
Propter fidem veritatis
Impetrato quod implorat,
Ductus in opprobrium.
Coeli cernit gloriam.
7. Perpetrato quod precatur
5. Lapidatur a Iudcis,
Ad quod vicfit elevatur
Christum orat, ne det eis
Post carnis victoriam :
Qualitates criminum :
In cuius victoria
Per hunc Pauius appellatur,
Laus, honor et gloria
Qui tunc Saulus attestatur
Deo detur et debetur
Sociorum scelera.
Per aeterna saecula. Amen.
Text, Um. fratr, Paruu 1520.
720. De f. Stepha
no rege Pannomae.
(Stephan L K&nig von Ungarn, gek 971
i jsu Gran, ubemakm $9? die Ecgierung.
starb 15. Aug. 1038, verehrt £. Sept.)
1 , Corde, voeef mente pura
Huius carnis tecta velo
Solvens Deo laudum iura,
Mens iutenta scmper coelo
Idolorum spreta cura,
Laetare Pannonia:
De supernis illustrata,
Ardet tota Dei zelo,
Instat evangelio.
5, Per hunc Christus praedieatur,
Verbo vitae satiata,
Turba credens baptizatur,
Crucis Christi ferens grata
Fides Christi dilatatur
Libens testimonia.
Iu tota Pannonia ;
2; Ergo per quem tibi datur
Hic adinstar Salomouis
Salus, eoelum reseratur,
Struit templum, ditat donis,
Via vitae demonstratur
Ornat genimis et coronis
Et iter iustitiac :
Cruces et altaria.
Huuc extollas digna laude,
6. Ad docendum hie praelatos
Huius festum colens gaude
Viros ponit literatos,
Et gaudenti iam applaude
lustos, fidos et probatos
Cantico laetitiac.
Ad robur fidelium :
3* Hic est Geysae dulcis uatus,
Hic talentum sibi dutuni
Visioue praesignatus,
Deo reddit cluplicatum,
Ante ortum est vocatus
Ab aeterno praeparatum
Stephauus a Stephano :
Sibi seandit solium.
Credit pater et miratur,
7* Ubi Christu sociatus
Parit mater et lactatur,
Et ab ipso subliniatus
Infaus crescens cxaltatur,
Kcgnat, scmper coronatus
Ut cedrus in Libano.
In superua patria:
4 Nam ut puer adolevit,
Hunc devoti veneremur,
Mox virtutum douis crevit,
Hunc ex corde drpremnur,
Coelos amans ima sprevit
Ut iier ipsuui sublevemur
Haerens Dei filiu:
Ad coelorum atria. Ameu.
Text. Clichtov. IV, 211.
— 486 —
721. De s. TheobcMo.
1. Lauda plebs Alsatica dominum,
Solve vocis et cordis organum,
Si scis dignas laudes solve,
Quantum potes tantum volve,
Quo laus plena prodeat.
2. Sonent cantica consona mentium,
Plaudat populus undique gentium
In hac die singulari,
Ut Theobaldus venerari
A suis valeat.
3. Sed quae mens poterit concipere,
Vel vocum modulis lingua retexere,
Laudum praeconia Theobaldi dicere?
Ista mens meditans nequit sufficere.
4. Illapsa coelitus divina gratia,
Arcana pueri lustrans praecordia,
Spernere docuit mundi mendacia
Et ad perennia tendere gaudia.
5. Mox zelo fidei totus accenditur,
A temporalium amore solvitur,
Spe supernorum avide tenditur,
Et charitatis flamma perfunditur.
6. Nam fundamento virtutum posito
Aedificat mentis proposito
Septem columnis super imposito
Opere miro, decore disposito.
7. Sic septenario munere praeditus
Aeternitati est totus deditus,
Carnem et aemulum calcavit penitus
Mundumque, spiritu Deo regenitus.
8. Paterna respuens saluti dubia
Horret proposita sibi connubia,
Guncta declinans saeculi devia,
Ghristum prosequitur regula praevia.
9. Hac immutatus veste canonica
Et honestatis vestibus tunica,
Cum Deo gratior illa sit unica,
Mandata cuncta perficit dominica.
10. Pius, prudens, humilis, sobrius, pudicus,
Largus, amans, hilaris, pauperum amicus,
Yitiorum omnium durus inimicus,
Carnis flore rituit puer et antiquus.
11. Imitator, seminator omnium virtutum,
Indigenti non petenti tribuit ad nutum,
Largitate, charitate, sanctitate plenus,
Decus morum, odor florum, hortulus amoenus.
— 487 —
Sed a Ionge cernitur civitas iii inonte,
Ipsa discens omnia de virtutum fonte,
Illum sedi praeficit Rubigeoe sponte,
Mystico charactere consignata fronte.
Factus custos ovium dominici gregis,
Cogitat parabolam : Homo fac, quod legis I
Summi tenens sagittam mandatorum regis,
Pro his ponit aniinain ad verbum legis.
Ne fera bestiarum incursu laedantur,
Sed ut tute cum salute domino reddantur,
Fridericum inimicum dira coinminantem
Mitigavit et signavit ipsum postulantem.
Dum in vita definita sanctus iste de^it,
Multa signa Dei digna virtute peregit,
Fessus mundo cum iocundo occursu sanctorum
In hac die scandit pie moenia coelorum.
Cui laus et gloria
De mundi victoria,
De nobis memoria
Sibi sit per omnia
Saeculorum saecula.
Tezt. Daniel V, 155 hat die 1. Zeile aus dem Cod, S.Gall No,646 (Bran-
der), Bie Absckrift verdanke ich H. Morel. — Der Text ist voUer Fehlcr, —
5, 1. hat die Hs, Vox, 16, 2. Nulla.
13
U
15
16
722. De s. Theodorico martyre.
1. Trinitas in unitate,
Unitas in trinitate
Nunc et semper veneretur :
Hoc, quod Deus est, nos scimus,
Qui est ultimus et primus,
Summus, imus adoretur.
2. Iste sanctus est presbyter,
Qui caecatis praebet iter,
Hic per statum militantem
Deo totum se submisit,
Dei ritus et divisit
Propter vitam triumphantem.
3* Ergo Caesar Iulianus
Apostata fide vanus
In hunc furivit primitus,
Roraanorum imperator,
Persecutor, diffamator,
Rancorem sui spiritus.
4' In fugam dat christkolas
Tam accolas quam iucolas
Theoderico permancnte :
Cui fecit insidias
Et reales fallacias
Cum sua perpesse gente.
Virtus Dei operatur,
Iste martyr confortatur
Diris tormentis positus :
Sacra docens eloquendo,
Dei ritus sic doeeiulo
Nos avisavit coelitus.
Gallianus et Gennanus,
Graecus qui est christianus,
Et omnis christianitas,
Iubileo corde tonat,
De hoc sancto sancte tonat
Fidelis ac humanitas.
Theoderieus pati volens,
De non fidis tidus dolens,
Nam Desciunt, quid faciunt :
Titulum descripsit eis
Christianum sanctae legis,
Quam multi sic respiciuut.
— 488 —
8. Cuius lex nos informavit,
Quorum sanctum angelorum
Custodivit, roboravit,
Ct det nobis rex sanctorum,
Lex haec fides orthodoxa :
Impetret hoc martyr iste.
Fortjs hic in tide bona,
10. Ibi nos nostrasque gentes
Per quam sunt aeterna dona,
Modo paventes permanentes
De hac tide nulla noxa.
Colloca in solamine:
9. Qua versum format ave,
Triumphos intrepidantes
Dei mater caoe ave
Concrepemus ut iaudantes
De hoc ave lesu Christe:
Sacrosanctum verbum.
Text Mise* Mogunt. 1607.
723. De s. Theodoro mariyre.
(Th.$ mit dem Zunamen Tyro^Anfdngert Neulitig, aus Syrien oder Armeniet
starb aln Martyrer zu Amasca in
Pontus 306, verehrt am 9. Nov.)
1. Eia, devotis mentibus
3. Passionis potirio
Et suavibus concentibus
Usus, ignis martyrio,
Sic tandem laureatus,
Laudando sustollamus
Theodori magnalia,
Sic regi suo dederat
Et quanta sint et qualia
Et se et quod possederat
Pie recenseatnus.
Sanctus praetitulatus.
2. Stirpe natus de nobili
4. In coeli domieiliu
Hic pectorc immobili
Nunc ceutuplum a filio
Sic Beum diligebat,
Dei sibi donatur:
Quod corporis delicias
Pro nostris ut erratibus
Et temporis divitias
Suis oret precatibus,
Ob ipsuin conteiupnebaL
A nobis supplicatur.
Text. Morel No. 543. S. 311 aus:
Bs. lu St Gallen No. 546 (Brauder)
& m.
724. De s. Theodulo episcopo.
L Collaudetur rcx virtutum
In qua geraina sacerdotum
Gloriosus et ad nutum
Pracsulatus praoter votum
Faciens prodigia :
Praefuit officio.
Gratuletur urbs Sedunum
4. Hic est ille pastor bonus,
Et in trino laudet uouni
Pater urbis et patronus,
Cleri consonantia.
Cuius patrocinio
2. Urbs hacc inquam gloriosa,
Vita membris destitutis,
Qua pastoris flos et rosa
Vita datur dissolutis
Claruit Theodulus:
Dei nutu praevio.
Cuius ope spiritali
5, Quod peccavit rex peccatum,
Morte datur dc mortali
Soli fuit rcvelatum
Rex cmergi Karolus.
A coclorum solio:
3. Haec cst dics digna laudc,
Luxit enim lux superna
Speciali plausu piaude
ln lucenia, ne lucerna
Sedunensis regio :
Lateret sub modio.
— 489 —
EL Cum gens tota quaereretur,
8. Prae ostensa visione
Quod in vite mentiretur
Dc Thebaea leginnc
Fructus exspectatio:
Non parum sollicitus,
Aqiias multas saporavit
Ossa solo coromeudavit,
Uva praesul, quain sacravit
Quorum Deus deportavit
Manuum expressio.
In superna spiritus.
. Res rairanda, res iocunda,
9. Gemma cleri, flos paatoruin,
Viuum merum sapit unda
Schola iuris, vita morum,
Praesuiis imperio:
Sacerdotum gloria:
Dumque bonus meliorem
Prece tua tuos munda,
Transit liquor in liquorem,
Felix est transitio.
Ut amore nos foecunda
Dei salvet gratia.
a. Text Morel No. 544* S. 311 aus: H*. $u St GaUen No,646 (Brander)
Bl. 367.
b. Lesarten. 1,5, trinum Hs. —
c. Betnerk. Die merktourdige Le^
4, 4. destituti Hs.
lende dieses Heiliqen siehc in H.Murer:
HL Schweiierland. Poetisch ist sie bearbeitet von J. J. Reithardt: Geschichtcn
und Sagen aus der Schweif. Frankf. 185$.
725. Jn translatione
s. Thomae Aquinatis.
(Geb. 1226 auf dem Schiosse Boccasicca im K. Neapet, gest 7. Mars 1374,
verehrt 12. M&rs.)
1. Ad exempla triumphantis
5. 0 quarn purus adolevit
Sanat laeta militautis
Puer sauctus, cuni quo crevit
Vox et laus ecdesiae :
Mentis innocentia!
Nostri chori iubilantis
Hunc divinus adimplevit
Psallat coetus pro instantis
Spiritus, in quo quievit
Causa nunc laetitiae.
Ab eius infantia.
2. Laus est cunctis generalis,
6. Vitae viam tune elegit,
Exstat tamen specialis
Mentem puraro, quam subcgit
In Praedicatoribus:
Ordini Dominici:
Si vis scirc, quanta, qualis,
Mundum, caruem, hostem fregit,
Numquam minor, sed aequalis
Sic triumphum victor egit
Cum sanctis doctoribus.
Cum corona triplici.
. De illustri A q u i n o r u m
7. Ad profectum sanctitatis
Stirpe prodit lux doctorum,
Transit decor puritatis
Thonias, doctor inclytus :
Iu affectu pueri :
Decus orbis, fons hortomm,
Sub tutela paupertatis
Solis iubar tlosque rlorum,
Fragrat fios virginitatis
Fluri Christo insitus.
Cum mereedc uberi.
4. Revelatur a prophcta
8» Novum munus triumphorutn,
Virgo, doctor et athieta
Dum per manus angelorum
Spiritali flamine:
Puer sauctus cingitur:
Fitque nmter inde laeta,
Sertum pignus praemiorum,
Cuncta cernens adimpleta
Principes Apostolorum
Miro Dei ordinc.
Videt et alloquitur.
9, Dei mater hunc affatur,
12. Ut praedicatorum aedi
Redderentur ut haeredi
Cruciiixus consolatur
De mercedis praeraio:
Thesauri tam inclyti :
Uber vitae ei monstratur,
Vexum iubet sic concedi
Stella micans protestatur
Hoc Urbanus, et sic credi
De vitae corapenrlio.
Vi rescripti conditi.
10. In in^ressu iubilei
13. Sed Helias ad mandatum
Sui doctor requioi
Corpus sacrum sic donatum
In Tholosam transtulit:
Liber intrat patriam :
Ubi fides speciei
Ubi Deo, quam sit gratuiu,
Cedit spesque longa rei
Quam acceptum sit translatum
Ardoris in latriam.
Signis crebris extulit.
11. Nexu carais sic discessit
14. Nunc te, doctor, invocamus,
Doctor sanctus et concessit
Intercede, supplicamus,
Apud regem gloriae :
Condi sub deposito
Fossae novae, sed expressit
Ut ad illam veniamus
Instrumento, quod notescit
Dulcem vitam, quam speramus
De eius proposito.
De valle miseriae.
Text. Morel No. 546. S. 313 aus: H$. £u St. GaTlen No. 546 (Bratider),
bi m.
726. De s. Thoma Aquinate.
1 . Laetabundus exultet nunc fratram chorus,
Alleluia.
2. Tumba Thomae odorem profudit dulcem,
Res niiranda,
3. Thomas lumen populi circa finem saeculi
8ol de stella.
4. Doctrina eius sapida, mens ct vita lucida,
Semper clara.
5. Sicut verbis monuit, ita vita docuit
Pari forma.
6. Nec io verbis veritas, nec iu factis pietas
Fit corrupta.
7. Crescit sicut lilia florens per miracula
Valle nostra.
8. Testantur haec plurimi sanitate languidi,
Carne resumta.
9, Thomas thecam exuens ambulat regrediens, nec plebs ultra poterat
Esse eaeca.
10. Gaudet nunc cum superis, virgo ttore corporis, probat odor funeris
Haec praedicta.
11. Depone vetera, sordes et scelera Thomae meritis
Gens misera.
12. Crede, quem sidera colunt et aethera, ipsum genuit
Puerpera.
a. Text. Morel No. 545. S. 312 aus: Hs> zu St.Gallen No. 546 (Brander),
Bl. 298% mit der Meladie. — »Ber Anfang ahmt eitien Hymnus auf St. Ki-
tharma (s. witcn No. 825) nach.u Morel.
b, Lesartcn. 8, 1. Test. ista Hs. — 8, 2. carne suropta i8t zu Uscn.
c. Bemcrk. Vgl No. 13. 158. 637.670. 718.773.779.780.803.822,824.875,
— 491 —
727. De s, Thoma Aquinate.
5,
Doctor Thoinas, mundi lumeu,
Velut paradisi flunien
Lrrigat ecelesiain :
In diviuitatis lumeu
Mentis figer&t acumen,
Hausit &ic seientiam.
Ordinem Praedicatorum
Intrat, consanguineorum
Vi raptus et proelio:
Ab incepto non nratatur,
Turri licet includatur
Biennali spatio.
Insurgunt certamina,
Mulier temptamina
Dum infert personae:
Sanctus victor exstitit,
Mulierem expulit
Ignis titione,
Pressa cruce fleus oravit,
Sibi dari postulavit
Donuni pudicitiae:
Angeli adstautes ei
Hune ciuxerunt iussu Dei
Zona continentiae.
Petrus, Paulus advenerunt,
Iguoranlem docuerunt
Declarantes dubia:
Hi viventem instruxeruut,
Morientem deduxerunt
Ad aeterna gaudia,
Text. Daaiel V, 247 e Miss. Aboensi
Dum orat devotius
Doctor hic, subljraius
A terra levatur :
Crucifixus loquitur,
Quaestio proponitur,
Deus merces datur.
Dum completur vitae meta,
Nova panditur cometa
Ex fulgore rutilo :
Id sepulchro dum quievit,
Fragrans odor redolevit
Ex ciusdem tumulo.
Augustinus protestatur ;
Thomas mihi coaequatur
In choris coelestibus :
Hunc ego pontificatu,
IHo vero coelibatu,
Utrique praecellimus.
Claraa magnis gemitibus,
Ora devotis precibus,
Voce pleua:
Ut cum summis spiritibus
lungatur coeli civibus
Plebs egena.
Insistentes tuae laudi,
Sancte Thoma, demens audi
Orans prece solida :
Ut possimus servi tui
Tecum diva luce frui
Per aeterna saecula.
Ecclesiologist 0. Febr. 1854. p. 29.
i
728. De s. Thoma episcopo Cantuariensi.
(Qeb. 21, Deg, 1U7 gu Londo», gest 29, De$, 1170, verehrt 29, Dee.)
Iuramenti poenitens nunquam,
Regum rex summus sibi sacerdotem statuit perpetim.
Qui suae lucis clarus baiolus luceseat in domo doniinL
Landonia, de tanto nobilis nato, iubila.
Huic Anglia, quae tantum vegetas, plaude iuveni.
Kathedrato praefulgens praesule Canthuaria, gaude eins referta
virtutibus,
Monastica degens sub regula, huius excipe pocula faausta dulcore
merissimo-
Huic praesertim applaudat praesulum ordo sanctissimus, quibus vi-
vendi formam se praebuit hostia factus.
Hic ovibus donans pastum, caulae Christi vigilans lupis ipsum
opposuit
10. Furantibus, ut mactarent colla simplicium, iure multato ecclesiae.
1 1 , Haeresiarchin extirpans invisa . . ,
12* Victus saccumbit cariiifex,
13. Athleta Thomas recipit vitae bravitim.
14. Hic palmam victoriae, rosco perspicuam sauguine, martyr gestans
tioridae,
15. Testautur miracula plurima quam sit Christi proximus, quam vivat
nunc verius.
16. Nam mortui rcviviscunt, caecati lumeu rccipiunt, leprosi mundantur,
claudus resilit,
17. Venti silent, mare quiescit, tdluris non premit sarcina oppressuin,
per tanti patris meritum.
18« Pontifex te vivum offcrens tu libamen Christo nato nuper ac renatus
nos tuain mirantes lauream, paradisi facias florenti collaureari.
Text. Morel No. 547. S. 314 aus: Hs. eu St. GaUen No. 646 (Brander),
& ftS. — Daniel V, 46 hat dic 2 ersten Zeilen und liest 2: suinmum . . per-
petuum. — Der Text ist kier utid da fehlerhaft
729. De s. Thoma ep. Qnit.
4.
Caeci, claudi, surdi, muti
Sunt ad usuin restituti
Diviua dementia:
Non est raorbus, quem noncuret,
Dum morbosum non obduret
Tarda diffidentia.
Hostes Christi Christo cedunt,
Signa signis dum succedunt,
Argumenta fidei:
Ergo martyr invocetur,
Ut per eum nobis detur
Ad aeterna provehi.
1. Spe mcrcedis et coronae
Stetit raartyr in agone
Ad mortem obediens :
Iforte Christum imitatus,
Fide firmus et tirmatus,
Firmu gressu gradiens.
ii. Furit furor militaris,
Ut vir sacer sacris aris
Immoletur hostia :
Quem occidunt saevientes,
Introducuut nescientes
Ad acterna gaudia.
3. Christi felix hic athleta,
Qai subire iuentc laeta
Mortem non abhorruit:
Ut sit salus infirraorum 6. Ad coeli palatiura
Et raedcla peccatorum Tuuin nos solatium
Gratiara promeruit Relevet, o pie.
a. TexL Mono No. 741 <:;, 153) aus: Hs. von S. Peter su Karh
No. 16. p. 397. mit der Metodie, 14. JaJtrh. (A). — Neale p. 220 e Miss,
Ordinis S, Bcnodicti Spirensi 1498 (B). — Miss. Mogunt. 1507 (Q, Basil- 151
(D), Halberstat 1511 (E), Mindcn. 1513 (F). — Clichtov. IV, 227 (G). — Daniei
V, 148 e Cod. & Gall. No, 546 (H).
h. Lesarten. 1, 2. Stet. Thomas DF. — 2, 3. Et v. . immolatnr E, —
2, 4. oc. et scientea CDEF. nt Bcientes G. — 3t 1. Chr. fortis CEFG. — 4, 3.
Div. potcntia CD. — 4, 4. curat AH. — 4, 5. Si m. aduret B. ohdurat All. —
4, 6. Plagam dif. G, 4, 4—6 stehen vor 4, 1—3 in G. — 5, 1. cedant . . -
dant AH. — 6f 2. Et fideii mento credunt C. — 5, 6. Ad superna CE. — 6. SUht
blusa in AIL
c. Bemerk. ln DF ist die Sequenz auf das Fest des W. Thomas bc-
slimmt, in den andern Texten lautet der Titel: (In commoni) do uno martyre.
— 493 —
730, De s. Tliorna martyre.
1, Atl lnuinreiii sumini regis
Innocentum assecla:
Defensorem suae legis
Frans et virtus conflixere,
Cnllaudet ccclesia:
Spinae rosam contrivere,
Post tcnebras et moerorem
Ius pressit inuria.
Fit in plausuni et spiendorem
4. Sed iam pressit quo presisse,
Thomae tolerantia.
Recedit liyems orto verc
Vernat signis Anglia.
2. Hunc natalc verbi Dei
£st asilum hic salutis
Causa euins fuit regi
Claudis, surdis, caecis, mutis
Misit ad supplii :
Thomae sanctimonia.
Fcrvet furor militaris,
5. Laesos leuit et Ianguent.es,
Sacro gradu, sacris aris
Procul sitos et praesentes
Non arcetur curia.
Martiris memoria :
Ergo Thoma o benigne,
& Cuni nasceute Christo stratus,
Chare Deo praesul dignc
Stephano concoronatus,
Nos conserva in hac valle
Cum lohaune Dco gratus,
Ac coclesti sponso iunge.
a. Text. Miss. HalberstaL 1611,
b. Lesartcn. 2, 1. rei fur regi, kommt wcgen der Aussprache auch sonst
ttor. — 4, Die Stelle scheint vcrttorben.
73 1. lu festo
?, Thonme cmiL
1 , Laureata novo Thoma,
5, Nunc ut vulpes fraudulenta,
Sicat Petro sno Roma,
Nunc ut tigris violenta,
Gaude Cantuaria:
Tentat omnes aditus :
Imo tota sit devota,
Nuuc minatur, nunc blanditur,
Pia laudum solvcns vota,
Ille nihil eniollitur,
Militans Ecclesia !
Idem manens peuitus.
9, Thomis istc dum tuetur
Legem Dei, promeretur,
6. Rex eompeitus non terreri
1 ram regis Angliae :
Virum assertorcm veri,
Ergo puisus urbe cedit,
Nec frangi propositum :
E3t transcurso mari credit
Oves armat iii pastorem,
ti ro^i Franeiae,
Cohortatus in cnioreiu
3. Qui gratanter et condigne,
Cohortem satellituin.
Tarn devote quam henigne
Sicut patrem visitat:
7. Ergo nequam pirridda^
Ibi, velut no vus tiro,
Tam infandi quam infidi,
Thoinas in fervore miro
Libertatifi ut patronum
Itegi regum militat
Tollant et usurpent thronum,
4. Tandem pace refonnatii,
Ruunt in ceclesiam:
Pace dolis palliatft,
rraesul orans in seeivtn
Regressus ad propria :
Palam prodit hoste sprcto,
Iura servans Deo servit,
Nec turbatur quies nnutis
Inde Baevit ct protervit
Turbae metu saevientis,
Hostis arte varia.
Sed procedit obviam.
Sancti caput sacerdotis,
Exoptatum mille votis
Sanctae matris gremio:
Ferrum bibit, cruor manat,
Et ibidem caecum sanat,
lu tuniultu medio.
11.
9, Quid loqaamur quae sequuntur V
Per se satis eloquuntur
Ubique miracula:
Daemon cedit, mors obedit,
Desperatis salus redit,
Leprae fugit uiacula.
Text. Neale p. 86. e Miss. TornacenBi
Ttxt ame Neale,
10.
Angulose rex Anglorum,
Regem nescis Angelorum
Universa singulorum
Ponderantem merita?
Quisque metit id quod serit,
Irapunitum nihil erit,
Nec capillus ullus perit,
Nedum ipsa capita.
Cleri gemma, clare Thoma,
Motus nostrae carnis doma
Precis efficaci;» :
1 1 in Cbristo vera vite
Radicati, verac vitae
Capiamus praemia. Ainen.
1640. - Daniel V, 178 hat den
732. In festo s. Thornae canL
1 . Solemne canticum hodie resonet in terra,
2. Ad palmam Martyris exultet superum caterva.
3. Quid facia, turba iucundaV gratulare cum superfi.
4. Iubilet mens laetabunda, psallat Christo vox libera.
5. Colebat festa Dominica devota Cantuaria,
6. Instaurat iussa tyraanica turbulenta militia.
7. Dirae leges et mandata insolenter sunt prolata,
8. Loca Christo consecrata prophanavit vis annata,
9. Sed Christi sic in vestigio stabant Thomae pedes recti, ut nequirent
inde flecti.
10. In sui Regis obsequio arbitratus lucrum niori caput offert percussori,
11. Gaude, Thoma, de cuius victoria ortus Christi cumulantur gloria.
12. Martyris declaratur gloria crebra per indioia.
13- Curantur per eius suffragia languidorum millia.
14. Trucidatur flos pastorum
Inter sanctuaria,
Nec dieit nec locorum
Obstat reverentia.
15. Stella maris, quae laetaris
Te lactasse Filium,
Hunc precamur, assequamur
Ut Thomae consortium
Eius prece gloriosa. Amen.
a. Text. Neale p. 89. e Mibb, Sarisburiensi 1555. — Daniel V, 179 hat
den Text aua Neal<
b. Bemerfc 5. I. e. festa Nativitatis Domini, — 11, Rubrica Sarisb.: ,A'lfl
sequens verBUB tor dicatur.41 Ideoque reBponBorio caret. N.
— 495 —
733. De s. Udalrico episcopo.
(Auctor est Notker Baibulus. S. Nr. 619.)
Laude dignum sanctum canat Udalricum Suevia mater,
Talis nati profectu gratulaos semper.
3. Hic vehit sidus eximiuni placidus Deo
4. Inter fraternas caliginea rutilaus micat.
5. Hic lesu Christi praeceptis paruit promptus.
6. Hic eius membris subvciiit minimis largus.
7. Nunc suae perfectae vitae se testem exhibet,
8. Debiles eurando atque fovendo supplices,
9. Hunc iam coetibus coniunctum sanctorum cuncti precemur,
10. Ut nos fragiles semper conciliet domino Deo,
1 1 . Qui regnat trinitas sancta.
a. Text. Mone No. 1112 [3, 471) aus: Hss. znMUnchen, Clm. 14322. f.S8.
//. Jahrh. mit Neumen (A). 4Hs. das. 14815. f. 57. 12. Jahrh. (B). Hs. su St,
Gatlen No. 378. p, 343. 13. Jafirh. (C). Hs. das. No. 546. f. 207. 15. Jahrh.
mit dem Bei&atz: b. Notkeri, tituli: Meteuais niinor fD). Bs. su Kreuxlingen,
14. Jahrh. mit der MeJodic (E). — Danie! 0, 28 hat dk 1. Zeile atts Codd.
Mon. 5. saec, XL (F). Bba. §, saec. XI. (0). Mon, 11. saec. XIL (H) itftd
V, 120 oul dm Cod. S. Gall (I). — Schubiger No. 1. am dem angefiihrten Cod,
ilL (K). — Miss. Ba&il. 1510 (L). - Steht auch in: Codd. Einsidl. 106. 121.
Rheinuu. 6.
b. Letarten. I. M, hat nur h und Eiosidl. 106, alle andcrn Othmarum.
— 8. sydas L. s. eximius E. pladtus ABCDI. placidus EKL. — 7. Himc BL. —
faac E. — 11. tr. summa BCDEKL.
c. Bemerk. Sonst ist die Sequenz uberschriehcn De s. Othmaro s.Nr.685.
Khythmische etc. spricht Bartsch S. 7. 30. 43. 48. 62. 75. 76. 77.
81, 83. 96. 101. 116. 130.
734. De s. Udalrico episcopo*
Udalrici benedici
Christi regis ut amici
Meruit memoria :
Xste flos Alemannorum,
Sed praecipue Suevorum
Decus est et gloria.
Editus a generosis
Simul etreligiosis
Claruit parentibus :
Languor hunc sugentem iaedit,
Causam vir praesagus edit
Verbis non fallentibus.
3. Abiactatus convalescit,
Eruditur, cnrrens crescit
Christi per vestigia:
Papa viduatam maodat,
Augustae Bedem scandat,
Fugit haec fastigia.
4. Pari voto sanctus tandem
Curam susCipit eandem
Electus ab omnibus:
Mox pastoris tenens legem
Pascit, servat, fovet gregem
Studiis insomnibus.
5. Nocte Rachel, die Lya,
lacob isti iungitur,
Practica cum theoria
Dum viciswim tungitur.
6. Multis multa revelantur
Futura praesagia :
Sanctum sancti qui sectantur
Sed eius ob merita.
7. Dum in pascha reverenter
Pascha nostrum conficit,
Visa maous evidenter
Rem cum eo perficit.
496 —
10.
Bh
Pextra ccrnitur secundo
Die coenae similis,
Quod, ne palara fiat mundo,
Prohibet vir humilis.
Afra sancta dormienti
Petrura monstrat in ingenti
Sanctorum concilio :
Praedicantur ibi plura,
Et quae regi sunt fntura
Didicit opilio.
Cautius hinc vigilatur,
Sed a lupis impugnatur
Orex et pastor pluribus :
Hinc fatlaces christiani,
Illinc Ungari profani
Frendent pares paribus.
a. Text Moral No. 550. & 316 <ma
351 ohne Meladie (A). — Miss. Basil.
b. Lcsarten. 10, 8. past. ovium A.
1L Instat hostis fremebundus,
Obstat losue secuudus,
luirnicus sternitur:
Ut Hebreus flumen transit,
Nec in carne gutta mansit,
Nec in veste cernitur.
12.
furium A. — 12, 2, quaa B, — 12, 6. vorticem A.
Plenus denique dierum
Ct nux, quam habebat rerum
Totum ponit corticem :
Dum languore gravi pressus,
Sed bis missa dicta fessus
Mundi transit verticem.
13. Miro mortuus odoro
Claret et miraculis,
Cuius mundet nos amore
Christus a piaculis.
&* 2u SL Gallen No. 546 (Brande
1610 (B).
— 10, 5. prophani B. — 10,
735. Be s. Vmcentio maritfre.
(Gcb. mu Saragossa in Spanien, gest 22. Jan. 304f verchrt 22. Jan.)
(Auctor est Adatn de S. Victore.)
5. Post auditam fidei constantia
lubetambos pertrahi Valentia
Sub catenis:
Nec iuveni parcitur egregio,
Nj?c aetas attenditur ab impi<
Sancti seuis.
1. Ecce dies praeoptata,
Dtes felix, dies grata,
Dies digna gaudio :
Nos hanc diem veneremur
Et pugnantem admiremur
Christum iu Vincentio.
2. Ortu, fide, sanetitate,
Sensu, verbo, dignitate
Clarus et officio:
Hic arcem diaconi
Sub patris Vaierii
Regebat impcrio.
3. Linguac praesul impeditae
Deo vacat, et levitae
Verbi dat officia:
Cuius linguam sermo rectus
Duplex quoque siinplex pectus
Exornat scientia.
4f Dumque fidem docet sanam
Plebem Caesaraugustanam
Comitaute gratia:
Saevit in ecclesiam
Zelans idolatriam
Praesidis invidia.
6, Fessos ex itinere
Pressos ferri pouriere
Tetro claudit carcere,
Negans victualia :
Sic pro posse nocuit,
Nec pro voto potuit,
Quia suos aluit
Christi proYidcnti;i.
7. Seniorem relegat cxilio,
luniorem reservat supplicio
Praeses acerbiori :
Equtileum perpessus et ungulat
Vineentius, conscendit cra"'
lam
Spiritu fortiori.
— 497 —
8- Dum torretur, non terretur,
Christum magta coofitetur,
Nec tyrannum reveretur
In eius praesentia :
Ardet vultus iuhuinanus,
Haeret lingua, tremit nianus,
Nec se rapit Datianus
Prae conlis insania.
9, Inde specu martyr retruditur
Et testiculis fix.ua illiditttf,
Multa taraen hic luce fruitur
Ab angelis visitatus;
In lectulo tandem repositus,
Ad superos transit enieritus,
Sicque suo triuniphaus spiritus
Est principi pracsentatus.
10,
Nnn commnni sinit iure
Virum tradi sepulturae
Legi simul et naturae
Vim iacit malitia:
Text. Clichtov. IV, 192
Angabe der Quelle. —
MoLe 3, 554.
In defunctum iudcx saevit,
lliuc defunctn Iaus accrevit,
Nam qun ?esci consuevit,
Refonnidat bestia.
11. En cadaver inhumatura
Cnrvus servat illibaium,
Sicque sua sceleratum
Frustrutur ititentio :
At prophanus Datianus,
QiKut consumi uequit humi,
Vult nbseondi sub profundi
Gurgitts silentio.
12. Nec tenetur a molari,
Nec celari potest niari,
Queiu uunc laude singulari
Venerari voto pari
Sata^it ercle>ia;
Ustulatuni enrpus igne,
Teira, niari fit insigne,
Nobis* lesu, da bcuigne,
Ut cuni sanctis te condigne
Laudeinus in patria. Aiuen,
— Daniel II, 77 hat die 3 erten Zeifen ohne
Steht auclk in einer 11$. zu PummerafeldLn, 14. Jahrh.
73G. Dc s» Vincentio*
1. Trinmphalis lux illuxit,
Lux praecltira, quae reduxit
Levitae solemnium:
Onines ergo iocundemur
Et vincentetn veuereinur
In Christo Vincentium.
2. Qui vincentis hahens nnmen
Ex re probat, dignum omen
Sui fnre nominis:
Vincens terra, viucens mari
Quidqtiid potest irrogari
Pnenae vcl fnrmidinis.
3. Hic effulget ad bis tiucti
Cocci instar et iacincti,
Cuiua lumbi sunt praecincti
Duplici munditia:
Hic retortam byssuui gcrens
Purpuraeque palmam quaerens
Stat invictus, dura fcreus
Pro Christo supplicia.
L Hic hostia lnedullata,
Vervex pellc rubricata
Tegens tabernaculum :
Pio scrit in moerore
Et vitalem iti sudore
llfportat manipulum.
5. Ad cruenta Daciani
Dei servus inhumaui
Rapiuir praetoria:
Pracses tciitum precc tentat,
Nuuc exterret, nuuc praeseutat
Huiuana fastigia.
6. Miles spernens mundi florem,
Dona, piTces et lerrorem
Elatae tyraunidis:
Eculeo admove lur,
Quetn dum torquet, plus tor-
quetur
Spretus tumor praesidis.
7. Flarama vigens, ardens lectus,
Lictor caedens, sal iniectus
lu nuiiuta viscera:
Siuml torrent, simui angunt,
Nec athletam laetum fraugunt
Tot poenarum genera.
i
8. Antro clausum testa pungit,
Feria dato custos datur,
Membra scindit et disiuugit,
Mari mersus non celatur,
Sed confortat et perungit
Sed hunc digne veneratur
Coelestis iocunditas:
Mundus sibi redditum.
lllic onus in bonorem,
10. Claruerunt ita dignis
Caecus carcer in splendorem,
JElementa cuncta sigois,
Flortim transit in dulcorem
Aqui, tellus. aer, ignis
Testarum asperitas.
In eius victoria:
Summe testis veritatis,
Ora Christum, ut peccatis
9. Collocatur molli thoro,
Nofl einundet et mundatis
Sursum spirat et caooro
Vera praestet gaudia,
Angelorum fretus choro
Ut cautemus claritatis
Coelo reddit spirituni:
Coheredes alleiuja.
a, Text. Mone No. 1201 (3» 552) am
* H8. mu Colmar, 12. JahrK Bl 18.
— Daniel V, 231 hat den Text
Mone.
b. Lesarten. 2, 6. irrigari Hs. —
8, 2. Iac« /dr hyacinthi, des Beimes
fcegen. — 5, 4. temptat Hs. Diese
Schreibung verdirbt das Wortspiel mit tea*
tum. — 6, 4. atnov. Hs. — 8, 6. honus Hs
737. J)e $.
Vincentio martyre.
1 , Martyris egregii
5.
Torquct in eculeo
Triumphos Vincentii
Sublimatum ferreo
Celebrat ecclesia:
Poena sub diutiua :
Qui certanti praefuit,
Rapit ab eculeo
Vires, arma praebuit,
Stridens igne flammeo
Regi laus et gloria.
Candens ferri machina.
6.
Raptus a patibulo
2* Hic aetate viridis
Clauditur ergastulo
Daciani praesidis
Testae super fragmina :
Currit ad praetoria:
Testarum asperitas
Verbum verbo redditur,
Florum fit suavitas,
Dc fide conseritur
Coelo datur anima.
Grandis controversia.
7.
Bestiis exponitur,
Videut, stupent, figitur
3. ,<Nil, ait Vincentius,
Alitis custodia:
Nostra fide verius,
Mari nautae dederant,
Ego sura christicola :
Perdito tripudiant,
Deutn unum astruo,
Sed iam tenet litora.
Deos, praescs, respuo,
8,
Sic ubique victor est.
Nob deos, sed idota.
Coeli, terrae potens est,
Gaudeat ecclesia :
4. Te minantera rideo,
Dies est victoriue,
Te parcentem doleo,
Dies est laetitiae,
Saevitorque lania:a
Nobis dans sollemnia.
Praeses ira tumidus,
9.
Tu, o inartyr, sanguine
Tanqiiam fera rabidus,
Culpas nostras ablue,
Inteudit supplicia.
Reddens prima gaudia. Amen.
— 40D -
Ttxi. Mone Nn, 1202 (3, 6531 <*'«: Jfc. *w 5fc Gatfen No. 883. p* 59,
13. Jahrh. mit der Mefodie. — Daniel V, 49 hat die 3 ersten Zeilen aus: Cod.
S. ftalK No, 540 (Brander).
733. De s. Vinceniio martyrc.
1. Laetabundus
4, Cedrum altuin Libani
Nunc totus decantet mundus
Quam succidunt montani,
Duke melos:
Stare vident:
Miles mundns,
Sonum huius tympani
Sensu coelesti foecundus»
Cuin advertunt iusani,
Iutrat coelos.
Dente stridcnt.
5, Isaias cecinit,
2. Nomine Vincentii,
Cum clamautis meminit
Gradu diaconii
Vocis, quae non desioit
Designatus:
Loqui vera :
Vicem sacerdotii
In huius sermonibus
Fert, doctor eloquii
Et meria virtutibus
Sacri datus.
Currit sanctis pedibus
Mens sincera.
3. Sicut sidus radium
6, Vincenti propera,
Diffuudens cloquium
Fac nova vetera,
Gloriatur:
Ne deficiat gens misera.
Velut sidus radio,
Duc nos ad aethera,
Sic martyr martyrio
Quo regens sidera
Decoratur.
Stat cum virgine puerpera.
Text Morel No. 662. S. 324 aus.
Hs. tu St. Gatlen No. 516 (Brandcr),
5* 72. mit der Melodie.
739. De s. Vincentio lcvita et martyre*
1. Vincenti verbo Dei vincis vircs serpentis,
2. Qui statum numinis divini dum te satellites eius affecisscnt tormentis
iniqui, incestis aclibus impingis.
3. Suadentes tibimet verbis toxicati
is specie sub mollis, quatinus divis
gentium litare spurcissimis
proficereris.
4. Maximi regis cunctorum conteiiiptor mandatorum ac exstitisses, et
contra dimicas auctorem lu<
i\s patrem eiusque natum.
5. Qui solus ac verus est Deus iusta
ntius tu es confessus.
8. Ob boc carceres, angulae testa, lectus ferreus artarunt te gaudentem.
7. In his positis obtoris fessas maim
3 lictorum minasque tormentorum
8. Hic te sumptum saeculi tenebrls
credit Cbristo des solenuia.
9* Quo collectis petimus populis fac
ias, hunc esse placatum, victor con-
stans.
Tezt Miss. Mogunt. 1507,
%¥>
— 500 —
740. De s. Vincevtio ord. praed.
(Geb. m Valencia in Spanien 1357, $e$L 5. April 1419, verchrt 5. AprilJ
1. Gaude mater ecdesia,
Laeta ducent soleninia
Huius almi confessoris :
Qui in coelis coronatus
Est patronus nobis datus
lesu dono salvatoris.
2. Zelo tractus supernorum
Statum petit peift-ctorum
Sub sancto Domiuico:
Hunc ingressus et professus,
Per virtutem est progressus
Ordinc mirifico.
3. Vincentius recte dictus,
Per queni hostis est devictus
Mira cum victoria:
Lucis armis investitns,
(Jruce Christi insignitus,
Nulla pavet iacula.
4. Sic in studiis profecit,
Quod profunde patcfecit
(Hicj arcana divinorum :
Laurea digna insignitua,
Plene invcntus eruditus
Super multos magistrurunL
5. Veritatis praedicator,
Sacrae legis aemulator,
Verbi fulsit gratia:
Mira virtus iti sermone,
Splendor, calor, ut iu sole,
Cuius mel eloquio.
6. Nulla mens ita obscura,
Nulla corda ita dura
Teuebris malitiae :
Quae non mutet ac resolvat
Ac illustret et inducat
Vota ad poenitentiae.
Text Morel No. 563. & 325
S.300.
7. Hic errores pravitatis
Verbo vicit veritatis,
(Luce) sapientia
Sicut verbo firmaraentura%
Sic exemplo ornauientum
Factus est ecclesiae.
8. Quatn illustrat et adornat
(Et) dilatat et foecundat
Gentium multitudine:
Voci vita coricors fuit,
Iroplena quidquid ducuit
Morum pulchritudine.
9. Et stupemla patent signa,
Tara post nuuteru quam in vit
Divinaeque potestatis:
Qu;te naturam dum transcen
dunt,
Argumenta clara reddunt
Huius viri sanctitaf
10. Vita fuucti reducutitur,
Caeci, claudi reponuntur
Ad inembrorum offir
Surdi, muti restaurantur,
Aegri cuucti liberantur
Per ipsius suffragia.
11. Gaude felix Valentia,
Divina providentia
Tanto ootata filio:
Sed tu rtagis, Britannia
Ingenti plaude gloria,
Quod tuo sit in gremio.
12. 0 Vincenti gloriose,
Nos exaudi, nos confove
Pro tua elementia:
Fac sanctis tuis precibus,
Ut detur iu coelestibus
Aeterna frui gloria.
aut: Hs. zu St. Gallen No. 546 (Brand
74 h De $. Vito mariyre.
(Gcb. mu Masara in Sicitien, gesl 303, verehrt am 15. Juni)
Beati martyrio Viti dies celebris
llluxit exoptata devotione maxiina,
Glorificanda nobis caoticis spiritualibus.
Iste est Vitus, puer itle inclytus,
- 501 —
Stenimate claro ortus, sed incredulo,
Qui pucr adhac tener cunctis munrii deliciis
Pro Csristo abremmtiavit, seque illi obtulit.
Hic septem annormn cum esset, Cbristum constanti pectore
Fatctur pro mundi totius redemtione positum.
10. Quibus pater auditis ingernuit atque dissuadet.
Quod cum verbis non posset, conatur fanc verberibus.
Adductus Valeriano, inquit promptus sancto mutari ad proposito.
lubctur caedi tiagellis, sed caedeiitium protiuus arefiunt bracbia,
Praeses etiam languente manu orat openi, quam mox confort omuibus.
15. Patri oculos, angeli visu excaecatos, natus sanctus reddidit.
Angelo duce, Christo iubente, ivit per maria.
Hinc revocatus daemoncm regis fugat filio.
Iu carceris positum claustris visitat Christua ipse puerum.
Angelicus pariter chorus concinit; benedictus domiuus.
20. Leo ad devorandum missus corruit supplex ante pedes martyris.
Intactus de cumino exit, resina quod fervebat, pice, oleo.
Hinc cum Modesto atque Crescentia
Christo spiritum, caesus ferrea catasta, beatum reddidit.
lpsum precibus exoremus seduli» ut nos domino cum aociis coramendet
25. Et perennis gloriae requirat nobis vitam et palmam. Amen.
a. Text Morel No. 564. S.323 aus: Bs. xu St. Galhn No. 646 (Brander),
Bl 3G8, mit Melodic (A). — Miss. B*«iL 1510 (B).
b. Lesarten. 1. Sancii m. B. — 8. spirital. B. — 6. lenocimia ftir del.
B. — 9. reilempt. B, — 12. Val. oequit penitus sancto B. — 14., Preres et B.
— 15. Patris B, — 16, it TrinacriaTn B. — 2L res. quae ferv. B. — 23. teniui
ferrea cathastra B, — 24. sedulis B. — 25. perhonnis . . palm. et vit. B.
742, De $. Vito.
1* Vito plaudat omnis aetas
Et pro Vito kudes htetaa
Christo solvant omuia:
Hic a vera vita Vitus
Nullos mortis agena ritus
Puer pueritia.
2. More, gestu transeendebat,
Cum pro Christo, queiu coiebat,
Mundi sprevit gaudia :
Dulces patris sprevit sinus
Laudes, iocos nihilominus
Vana censens omnia.
S. Hic in brevi consuminatus,
Infaos ct vix abkctatus
Puer egit senia;
Pater eius, hoc audito,
Hunc snhiiuci cursu cito
lubet ad tiagitia.
4* Post flagella bkndimentis
Ebkmiitur, sed tonnentis
Queri constautia
Plus elegit contorqueri,
Quam iniquam persuaderi
1'atris ab astutia.
5. Tandem praeses huic rumori
Praebens aures, Vitum mori
Censet de iustitia:
Si non esset defereodum
Eius patri, et parceudum
Vito patris gratia.
6. Hyks ergo deiirehensus
Et pro Vito reprehensus
Vitae narrat gaudia:
Verba patris, dixit, audi
Honoraudis dis obaudi,
Offer sacriticial
7. Cogit poenis rex iratus,
Suadet pater desolatus
Tota cum familia:
Sed nec Vitum deterrebat
Regis ira, nec movebat
Meute pater anxia.
— 502 —
8. Ciira in poenis victor starct
9. Vitus puer in aetate
Et pro Christo vitaia daret
Senes vicit gruvitute,
Viva fuctus liostia:
Ficiei conatutia:
0 iiiirauduin bellatorem,
Ergo Vituin unploremus
0 stupendum hunc victorem
Nus, qui Vito deferenius
0 wira vieturiu !
Vota spiritalia,
TJt per ipsuin coronemur,
Quam a nobis nou meremur,
Sempiterna gloria.
Text. Daniel II, 223 ex Act.
Smct. Iun. Tora. II. p. 1023: „Ex Mia
Cracovieusi," — Steht auch im Cod
S. Q±ll tfo. 64(5 (Brauder).
743.
De s. Vito.
L Christum supplici omnes corde precemur, superna qui de sede Deua
venit in niundum hunc, vjrginis ex alvo procedens homo genitua.
2. Quique cruore suo mundum redemit, inferna praedans, redivivus
surrexit.
3, Itaque ipse supernorum scandens manet cum patre.
4« Deintie misit sanctum sihi coactenmm spiritum, ut mentes fidelium
sua infusione emundet.
5. Cuius tu virtute vitae fulges illustratus etiam.
6. Nam tormenta tenero corpore adhuc superas, multa atque diversa ab
ipsis tibi imposita.
7. Manus iu te iniecerunt, ultione Christi statim aride facesserunt
8. Pater te cum angetis orantein tunc videns lumen oculorum perdidit
9. Et deducitur ad gcnua filii pater eaecus, ltunen postubms,
10. Qui imposita cum signo crucis manu visuni, queui amisit, recepit.
11. Admonitusque ab angelo trans lnare venisti, ubi tyrannus Cacsar
multas poenas tibi irrogat.
12. In ollam missus es ferventein, lavaclirura lavans sabana poscis,
13. Leonem feroceni bestiam mitigans ut aguum mansuetum.
14. Ergo poenis devictis gaudens victor in pace reddis Deo spiritum.
15. Tecumquc Modestus atque Crescentia triumphantes gaudcnt praemio,
16. Tuque omuibus virtutibus sanctis in coelis fulges, ac sanctorum con-
sortiis adunutus martyrum.
17. Ipse hodie famulorum preces suscipe clemens, intercedens, ut sancta
ac benigna triniias nos stto paradiso restauret. Amen.
TexL Miss. Prag. 1507. Die Abschrift verdanke ich &. Has*k, — Daaiel
II, 174 hat die erste Zeile.
744. De s, Wenccjsflao rege Bohemiae martyre.
(Geb. 908, gest 25. Sejpt. 936, verehrt Sft. SepU)
% Flos de spina procreatus,
Wencezlaus matre natus
Nobili, sed pessima:
Patrem sanctum imitatus
Christum puer lucrum ratus
lndole saactissima.
1. Dulce melos cum concentu
Modulemur iu conventu
Totius ecciesiae:
Veneremur sub obtentu
Gratiae, vitae proveutu
Putronum Bohemiae.
- 603 -
egem zelat ut Helyas,
Verbi dtix ut Isayas
Gentis pellens tenebras:
Hic secundus Anatii
Futurarum nt Abdyas
Rerum pandit latebraa.
4. Quos Christo regeneravit,
Hos verbo ciboque pavit,
Propago fidelium:
Regi Uhristo militavit
Dux insignis, liberavit
Pueros gentilium.
Li^na defert cgetiorum,
Usui mysteriortim
Se servuni exhibuit:
Dum ex manibus suorum
Mustura, hostias^ laborum
Altaribus praebuit.
0 res mira, res praeclara,
Frons ducis fit crucis ara,
Dei fulgens lumiue:
Dux culp^tur mora cara,
Caesar surgit cruce rara
7. lacob eaiictum repraesentat
Wenceslaus, dum frequcntat
Tempia nocte pedibus:
Nudis terras hic eruentat,
Cuius fidem dira tentat
Mater multis vicibus.
8. Ut convivet, invitatur
Dux a fratrc, sic paratur
Wenzlao martyTiimi:
Laudes Dei duni rimatur
Nocte, sanctus vulneratur
Et fit fratricidium.
9. Liinen templi petit iaesus,
Commendatum Christus lesus
Fert in coelos spiritum :
Martyr sanctus ut est caesus,
Fit agni paschalis esus
Honor, gemma militutn.
10, Lux, medela peccatorum,
Salus aegris, oppresaorum
Verum patrocinutm:
Suscitator niortuuruin
Nos ad culmen beatorum
Duc post hoc exilium.
*u Admont No. 1\1. 14, Jahrh.
Visa quasi numine.
a. Text, Mone No. 1208 (3, 559) aus: Hs.
— DdLoiet V, 310 hat den Text aus Mone,
b. Lesarten. 6, 1. Res miranda praec. Hs, — 6, 5. tmee Hs, — 7, 5*
temptat Hs. — 8, 3. Weneeztao Hs. — 9, 6. et gem. Hs, — 10, 1. Dux Hs.
c. Bemerk, 6. „Cum in Germaniam profectus esset, imperator conspectis
duobtis angelis atirea cntce ad se acccdeniem ornaotibLU e solio prosilieos
brachiis excepit.4* Breviar. Rom.
745* De s. Wenceslao.
1. Christe, tui praeclari militis Wenceslai coleotes solempnia adiuvemur
tua semper gratia,
2. Ut eius exemplo continue inhaerendo morum atque vitae placeamus
puritate.
3. Hic summus ecclesiae gentis Bohemiae martyrii fulgida donatur
gratia,
4. Dum matutinum tibi» Christe, pergit obsequium solvere debitum,
5. Illum germanus, bonis eius invidens actibus, prostravit pallidus.
6. Quem protinus caroeis Bolutum vinculis coronas victoriao decorans
hooie.
7. Nam ioter plures coelorum mansiones, quas primitus credulis parasti
populis,
8. Concivem tui victoris Abel iusti hunc martyrem optime collocas,
doinine,
9. Quo nunc praeiudicio laetus in consortio
10. Nos tibi sedulus commendet precibus iugiter Wenceslaus, oramus.
— 504 —
n, Tcxt. Mon<? No. 1207 (3f 657)
1 Admont, No. 703. 25.Jahrh.
— Dauiel hat II, 174 die 1. Zeilc
dem Miss, Prag. 1507 und Vf 157 den
Text mu M *eht auch im CotL
S. GalL No, 54ti (Brander).
b. Lesarten. 9. in fehlt der JSs.
sedulis Hs. ftgegen den Reim*" Mone.
c. Bemerk. Veber das lihythmische etc. spriclU Bartsch S. 26. 56. 90.
90. 13Z
74G. De s. Wilhehno abbate.
(Geb. in Piemont, gest, als Abt von
Mimte vergine 25. Jttni 1112, verehrt
25. Juni.)
1. Super flumen Babylonis
7. Sarason fortis tu fuisti,
Ploraus sedet Salumonis
Caput Dagon praecidisti
Sponsa, silent organa:
Super liminaria :
Quia venit, surgat illa,
Draconis caput trivisti
Concrepcnt silvarum ligna
Et Golyam peremisti
In hae die onmia.
Vita heremitica
2. Willihelmus noster pater,
8. Gfferebas ut Abel,
Quam produxit Eva mater,
Luctabaris in Bethel,
Pr«»les nuuc iuvigilet:
Servisti Iacob pro RacheL,
Bene psallat sapienter
Refutata lesabel,
Cor cum voee, sic frequenter
Castitate Daniel
Ne in laude dissonet.
Fis illaesus ut Mizahel.
3. Deum laudet ooster chorus,
9. Quaeris non ioter parentes,
Lande dignus qui est solus
(lautaris fugientes
Et omni laude digaior:
Domum, notos, patriam,)
Eruetet laudaus Dei donum
Regem regum, quem ainasti,
In palrono vcrbuin honum
Dei nutu tu intrasti
Vita, lingua, mens et cor.
Vallem Rodis horridam.
4. M&rdochaeus honoratur,
10. 0 comes Pjctaviae,
Naaraau lepra mundatur
More regis Ninive
Et Aman suspenditwr:
Poenitens te bumiliasti:
Saccus stola commutatur,
Ezechielis prccibus,
Sordens caro renovatur,
Magdalenae tletibus
Zuchaei frans abolrtur.
Effluens vitam prolongasti.
5, Arrha stola priiua datur,
11. Ad hanc tuam, bone pater,
In bac die amplexatur,
Singukris ferus aper
Vitulus occiditur:
Ne devastet vineam,
Agri cultor simonisat,
Transfer cito de Aegyptot
Dum ignorat, quantum amat,
Pharaone sutfucuto,
Cui plus dimittitur.
Ad Dei locaus dexteramf
6. Gratum fioreiu inter spinas,
12. Lbi tinis bouae vitae,
Bonuin vinurn ad convivas
Ad quem tendunt heremitae;
Novit Deus facere:
Aeterna societas,
Haurit aquas mens doloris,
Splendor lucis, via vitae,
Quas divinisat saporis
Pastor bone, mina mite
Pie pater hodie.
Nos ad ogni nuptias.
a. Text. Mone No. 1210 [t, 559) t
im: Hs. znKarlsruhe o.N. vomJ.lUO.
BL 319. mit Mnaiknoten. — Daniel V,
2C0 hat den Text aus Mone, aber mit
den Lesarten der Us.
b. leiorten. 7, 4, contmisti H$. — 8, 6. ut fehlt der H$. — 10,2. Qui
more Hs. — 11, 3. pastor Hs. — 12, 3, aeteruaque Hs.
»c Bemerk. Ueber das Bhythmische ctc> spricht Bartsch & 177. 179,
1
747. De s. Guiliehno abbate.
Iu aeteruo regno vitae
Supernoruoi geuus mite
Laudis cantet modulis :
Chorus noster colat rite
Sancti festum Coenobitae
Guileluii nobilis.
Qui Lombarda gente natus,
lam parentibus orbatua
Est a pueritia:
A malignis revocatus
Suernit mundum et reatus,
Sitieus coelestia.
Pedes nudus, unica
Tantmn tectus tuuica
Pro religione
Visitavit limina
Sanctorum, ct crimina
Vicit in agone.
4. Caritate faber, sospes
Sancti prcce, struxit bospes
Binos ferri circulos:
Qui cingautveutrem et pectus
Sancti, cuius erat lectus
Terra propter aemulos.
5. Potus aqua, cibus pauis
Huius erat, de Melphanis
Idiotam docuit:
Iq soliculo castello
Caeco patiens misello
Luinina restituit.
6, In monte Virgilii
Magui vir consilii
Ecclesiam struxit:
Lupus devorat errantem
Asellum et pascentera,
Inde huius opus explet,
Urso Sanctus imperat,
Nec ad fontem properat^
Quem prius destruxit.
7. Sibi Christus in Laceno
Corporali visu pleno,
Quem orabat, patuit:
Ad laudein Regis cunctorum
Doinum Fratrum et Sororum
In Guleto statuit.
8* Suam praesciens qui mortem
Monialium cohortem
Sacra docens monuit:
Et miraculis infandis
Factus vir virtutis grandis
Coeli regua petiit
9. Ergo precemur grandibus
Guilielmum cum precibus
Anachoritam,
Ut suis nobis meritis
Sit rectitudo tramitis
Iam ad vitam.
10. Guilelme, Pater care,
Pro nubis Deum precare
Proce semper sedula.
Abbatissuin et Conventum
Regnum ducat ad potentum
Sulvandos per saecula. Ainen.
Text.
retuato.1
Daniel II, 249 ex Act. Sanct. lun. Tom. V. p. 113: „Ei officio eiui
748,
De 8. Wtllibaldo confmore et pontificc.
(Oeb. 704 i«4 Southampton, Bischof in Eichstddt, gest. 7, JM T8$t terehrt
4. Juli.J
L Fulget dies praeclarus, cunctis memorandus seculis,
2. Mansura quo Sanctus sui laboris praemia
3. Willibaldus intrat, aulae coelestis municeps.
500 -
4. Nam reginn Rex Christus terra luce hodierna, corporis
5. Eductum de daustris, supernis associavit civibus,
6. Laboribus pluriniis quamvis esset affectus nimium,
7. Pro oihilo hos habuit, bonoruin futurorum couscius.
8. Hunc Atiglia natum, angelis attitulat.
9. Hic Spiritu sancto afflatus, dum vagiret in cunabulis, hostiam,
10. Renuncians pompis oinnibus diaboli,
11. Et coelibem vjtam ducturus, se Domino velut agniculum immolat.
12. Transcursa infantia, cum tribuiihus mox se eripuit patria.
13* Nunc Roraam, et Hiero-circum plurima loca iimserat Solymam;
14. Hic rura postquam peragrat tnmsmarina, quae factus horao Jesus
Christus canialibus ipse obamhulavit pedibus.
15. Prospexit tandem Dominus peregrinttm talem pluribus profuturum:
nos proprias illi coinmisit oviculas.
16. Has vigil et bonns pastor uberrimis pavit et satiavit pascuie.
17. Et florida poli securus scaudit; virtutiim insignia suis distribueas.
18. Ortu illius, o Christe, a peccauiinummonstris nos tueri velis.
a. Te xt Dtniel N, 156 ex Act, Sanct, Iul Tom, 11 p. 499: „Ex antlquo
Mibb. Eichstedtenti". Fortasse Proaa iam taeculo priori confccta eat (AK —
Miss. BasiL 1610 (B).
b* Lesarten. 1. c. veneratKliia B, — 4. rex regum , - tetro 1. B, — !
clauitro B. — 13. Nuuc et Romam bier. . solimam B, — 14. Hinc , . obambuhtf
B. — 16. saciat. — 17. florida polt regna sec. B. — 18. besser Oratu.
c. Bcrncrk* nGch6rt als reimtose Scvuen* in cine frtihere ZeiL" BartBch
& 230.
749. Be *. Wilhbrordo episcopo.
(Geb. 657 in Northumbrien, VcrkUndcr des Chrifitcnthutne in Friesland, gcst
7. Nov. 739, verehrt 7. Nov.)
(Auctor est Berno abbas.)
1. Laudes Christo die nunc isto celebrent omnes ubique fideles magno
tripudio
2. Ob venerationem patris exiniii sancti Willibrordi.
3. Hunc coelitus delapsa cnitens notavit luna,
4. Qnae eius matri visa est per coeleste horama.
6. Hinc velut sidus clarissimum sui iubaris radium per mundi sparserat
circulum,
6. Dum tetricas pcccati tenebras, cordi hominum iusitas, verbi splen*
dore fugaverut.
7. Hoc gens Brittonum atque Hibernia cum omni Fresia,
8. Hocque testantur Franci et Germani, Gallorum populi,
9. Nec iuclita iguoravit huuc urbs Romula, etsi potens mundi domina,
10. AngeLico quando praesul doctus oraclo illum subsecravit domiuo.
11. Dehinc fidei fervore succensus aras daemonum fregit providus,
12. Gladii ictus attigit ipsius caput aliquid, sed non nocuit.
13. Nam lympha suae preci tradita iam multorum agmina potavit in
arida,
14. Tum vini auxit satis pocula, infirtnis per plurima contulit subsidia.
— 507 —
.
Hic hodie verus Israhelita Aegypti tenebras evasit, vicini auctua
spoliis,
6, Et venieus cum lucro fideliter audire meruit gratanter: euge, iotra
feliciter I
17, Eia nunc, devoti, quem rogitemus cuncti ore, corde psallentes ac
dicentes :
18, Nos tui qui festa colimus mente pia, o clemens, clementer adiuva
semper.
a. Text. Mone No, 1215 [3t 562) aus: He. su St.GaUen No. 546 (Brander)
203. 15. Jahrh. mit dcr Melodic und dem Beisatsc: b. Notkeri sequeutia. —
Dauiel V, 117 hat denselbin TexL
b. Lcsartcn. 4. eat fehlt der Hs. — 8, Hoc Rs.
c Bcmerk. Nach Schubiger S. 84 ist Berno der Vcrfasser.
750, De s. Wolfgango episcopo.
dem gr&fl* GcxcMecht von PfulHngen in Schwaben, gcst. als Bischof von
Regensburg 31. Qkt.
In Wolfgangi
Canamus honorem Christo
Dulce melos,
Dignus pangi
Conscendit in die isto
Praesul coelos.
2, Qui nascens ex Suevia
Huius mundi levia
Puer sprevit:
Mox excellens artibus
In remotis partibus
Fam& crevit.
994, verchrt 31
4
m.)
6,
Demum in Pannonia
Fidei praecouia
Frustra serit:
Katisbona praesulem,
Caesar facit exiilem,
Dum non quaerit.
Hic errata corrigit,
Lapsis manum porrigit,
Deus illum dirigit
Prosperando:
Gregem Christi pastibus
Fovet sioe fastibus,
Hostis obstat astibus
Vigilando.
Fraudis haereticae
Victor prophelice
Multa praedixit mirifice.
Coelo ctans spiritum
Post iogens meritum
Gregem defeudat nuuc creditum.
Hs.su St.Galten No. 646 (Brander)
f. 6$
3. Post scholae regimen
Cogitur ad culmen
Decanatus :
Sed asperuens saecu!umT
Fit in claustro speculum
Monachatus.
a. Text. Mone No. 1214 (8, 563) aus:
f. 197. 15. Jahrh. mit dcr Mehdic (A). Sacriftcalc itinerantium von 1531.
(B). — Daniel V, 108 aus A.
b. Lesartcn. 1, 2. honore B. — 2, 1. besscr natus. M. — 3, 1. scholarum
AB. P. scholarum regimen Cog. ad columeo. Dan, — 3, 6. tnonacfaorum A.
751. De s. Adelheide imperatrice.
(Tochter dcs Kdnigs Jtudolf II. vonBurgund} gest. 26. Des.999, vtrchrt 19. Det.)
1. Laudes cgregias clerus omnis canat, et turba popularis favorem diei
praebeat.
—
— 508 —
3. Praeseutem vitam cnmmutans perhenni gloria.
4. Quae culmine imperii penlita secularem sprevit gloriam.
5. Et conterens illecebras Domino se mactavit vivam hostiain.
6. Haec Pauli dogmata sequens permansit vidua vera,
7. Activae vitae uperaui tribuit nec minus speculativae.
8. Summa nummorum nuniero paoperum concrevit meritis eius.
9. Construcns et rcstaurans plura cenobia
10. Opibus ornatu quae fecerat inclita.
11. Miris virtutibus fulserat,
12. Sacer quas tumulus renovat
13. Nos ergo flagitamus eius raeritis semper tueri.
Tcxt. Miss, Basil. 1510.
752. De s. Afra martyre.
(Qeb. mu Augsburg, gest. 7. Aug. 304% verehrt 7. Aug.)
(Auetor est Notker Balbulus.)
1. Laudes Deo perenni
2. Auctori redeinptionis, nostra praesultet nunc harmonia.
3. Qui vult omnes salvos esse, nullum fraudans sua ciementia.
4. Huius ipse diei nobis consecravit sancta praeconia,
5. Mundans vas ad spiritalia, quod replebat inimicitia,
6. Mutado dextrae placida cuius apparebat in beata Afra,
7. Quam sordibus erutam fecerat munda sibi offerre thymiamata, carnis
ac suae sacrihcia.
8. Quara de luto aumptam coclestia fecit calcare pedibus lilia,
9. Et cum candidulis virginibus fecit habere regni consortia.
10. Huius obtentu nostra tergat pius delicta.
a. Text. Mone No. 764 (3, 169) aus: Hs. des 13. Jahrh. im KarUruhtr
Archiv. Daniel V, ?3 hat den Anfatig aus Cod. S. Gall. No. 646 (Brander).
b. Lesarten. 6. dexterae Hs.
c. Bemcrk. Ueber das Rhvthmische ctc. spricht BartBch S. 2$. 17. 24. 39.
U. 46. 99. 134.
753. In festo $. Afrae.
1. Grates Deo et honor sint per saecula,
2. Qui in sanctis suis facit njirabilia,
3. Cuius ab aeterno et ab antiquis ordinata sapientia
4. Ovis perdita wisericorditer est inventa
5. Et diligenter domo eversa reperta est drachma decima
6* In beatissima Dei martyre Afra.
7. Hodie cuiusdam et vere singularis, immo coelestis hominis filia
8. Accepta, sed dissipata naturae et rationis substantia,
9. Vivendo luxuriosc, sollemniter revertitur de regione longinqua.
10. Hodie eadem pulcherrima tilia populi sui et domus patris oblita,
11. Flamtua saucti spiritus iniciata, sed igne materiali consummuta,
— 509 -
2. Aurem cordis ad fidem inclinaverat,
13. Et iam intus praegustando dextros amplexus viderat,
14, Quod rei speeiein eius concupierat.
IV Nam illa Sunamitis et filia audierat,
16. Quia coelestia pater illam, ut reverteretur, revocaverat
17. Sancto igitur Narcisso illi praedicante statim ad raensam patris rediit.
18. Et civem Ulum, cui male adhaesit, deseruit.
19. Etquae centum cados olei doiniiio suo reddere debuit;
20. Accepta cautione sacranientoruni suorum scripsit sibi quinquaginta
et promeruit esse tili.u
21. Sic nmlti in retroacti* aetatibus rediere a suis erratibus.
22. Sic Maria Magdakttft, sic inulier illa Cananaea,
23. Et Petrus, postquam Cbristum negavorat, rediiL
24. Et Paulus Ohristi voce prostratus resipuit.
25. Matthaeus a telonio ipsius patris rediit praeconio.
26. Ziichaeus dat diinidium bonorum, fraudein redimit in quadruplnm.
27. Eodem modo divina gratia post excessus nostros faciat redire nos ad
Cbristi convivia
28. Tua interventiune, o beatissima Dei martyr Afra,
a, Texb Mone No. 767 (3* 172) aus: Hs. zu GraU «/6. 12. Jahrh. mit
Keumen (A). Ife. eu S* Feter in SateLura XII, 7, 12. Jahrh (B). Hs. xu S.Oallen
81. p. 201. 13. Jahrh. mU der Melodie (C). Hs. xu Kveuxlivgen hei Kon*
stat>xt 14. Jahrh* mit der Mehdii 'D). — Daniel II, 176 hat die 1. Zeile und
V, 83 den Tcrt aus Cod. S, Ga]l. >'<\ 646 (El — Neale p. 159. e Miss. Argen-
tinensi 1520 (Fl et Ratisbon. s. a. (G), — Steht auch in Codd. Eiusidl. 106.
Rheiiirtii. 18. saec. X.
h. Lesarten. 1. Dco fehlt A. f»it E. — 2. ferit CD. — 3. ab ant. et ab
aet Neale, — 4. perditas A. et mis. CDFG. — 6. Dei fehlt F. — 7. steht in C
an der Stelle von 10» und 10 an jener. — 8. Acc. fehH A. — 9. boI, rediit F,
— de long. reg. A, — 10. pulchra Mone, alte andern p Jcherrima. — populum
suum et domum Neale domuni BCD. — 12. Flammas , . et igue 6. — mat.
roncremata A. — consumata G* consumpta F. — 12. Aure A. Auditum F.
Neale. — iuclinavit F. — sed hm . . dexteros Neale. — 14. Quia rex F. —
concupiverut . . audiverat. Neale, — 15. Nam et D. lam illa Canaamtis Neale.
— eed 61. ACG. — 17. iJ!a F. „quod for>an recte se habet.1* ^>ale. — 18, fehlt
B. Sed civ. F. Neale. — 19. Et quura Neale — MO. »uor. fehlt Neale. — 26 hat
vur C. Dafiir kat Neale: Zicchaeum a sycomoro transiens vidit pietatis oculo.
F. hnt: Zacchaeus dans dimidium bonorum fraudem reddidit in quadruplum. —
27. Dei gr. Neale. — m. sapientia AB. — 28. interventioue E. Mone, alle andern
tuo iQtervetitu.
c. Bemerk. Ueber das Rkythmischc etc> sprichi Bartsch S. 53. 6*8. 135.
754, De 8. Afra martyrt*
. Verbum sapientiae
Regem regum cloriae
Luudarjt Syon filiae,
Manu qui potentiae
Vasa contuineliae
Vasa facit gratiae.
2. Oves solitudims,
Deformes pastu crimiriis,
A cultura Veneris
Suis reportat bumeris.
Docet pudiciciam,
Format ad iusticiam
Afrara et Hylariam
Affines et familiam.
— 510 —
4* Christe, tibi gloria
In Augusta Recia
Urbe vere regia ;
Cessat idolatria,
Floret tfaeosebia,
Nova fiunt omuia.
5. Flos Narcissus germinat,
Verbuin vitae seminat,
Fide meDtes illuininat,
Mortis nocteni terminat.
6. Regnum Dei patitur
Vim et vi dtripitur,
Lnx extincta revertitur,
Afrae cor accenditur.
7. Culpae quaerit veniam,
Spes inducit gratiam,
Se per poenitentiam
Deo libat hostiam,
8. Hoc exemplo rapitur
Matus et conteritur,
Tota domus sequitur,
Credit et convertitur.
9. Sathan, furens bestia,
Claniat cum protervia,
Tolli cum iniuria
Sua sibi spolia.
10. Praesul contra dimicat,
Armis hostem implicat,
Disputat sophistice,
Ludit syllogistice.
11. Confutatur et fugatur
Inimicus relegatur,
Quera occidat draco datur,
Fontis usus liberatur.
12. Fervcns in meridie
Sol calore gratiae,
Discussa caligine,
Corda replet lumine.
a. TexL Morel No. 817. S. 188.
Bl 323 mit der Melodie (A). — Miss. i
auch in; Ss. mu Munchen, Clm. 39 14,
b. Lesarten. \f 8. laudent A.
0, 2, Dirumpitur A. — 7, 3. Saepe A.
tur A. — 11, 2. InimieiB A. — 15, 2.
21, 1. Chr. patris A.
14.
15.
13. Consumraatis omnibus,
Coutiroiatis ovibus,
Virtutis probatio
Succedit persecutio.
Afra comprehenditur,
Tribunali sistitur,
Poeua flammae vindicis
Aptatur iussu tudicis.
Invicta uon vincitur,
Tentator non fiectitur,
Ad mortem arripitur»
Flammis et incendiiur.
16. Mater malis nou turbatur,
Cum puellis immolatur,
Ardet carne, spiritu:
Ardet corpus et purgatur,
Ardet et inens, ut fruatur
Deo carnis exitu.
17. pro peccatis ardet hostia,
Cura puellis mater, filia
Flagrant ad coelestia
Meiite, tide socia.
18. In occursum Rachel propera,
Consolare, luctum tempera,
Exue cilicia
Laetis mala tristia.
0 Narcisse, fons eloquio,
Flos respirans vitae praemio,
Princeps privilegio
Mortis et marryrio.
Sulcans corda verbi vomere
Nos fecisti Deo credere,
Fac nos Deo vivere
Fide, vcrbis, opere.
Cfariste, pacis iiostia
Lux et iucib gloria,
Vitae vivens gratia
Vis ioformans ojnnia,
Fac nos frui cum beatis
Tuae vultu maiestatis.
aus: Hs. ru St.Gallen No. 546 (Brande
Basil 1510 (B). — Steht (nach Mone 3, 170)
12. JahrK
— 2, 4. portat A. — S, 2. informat B. —
— 8, 2. Convertitur A. — 6f 4. Contexi-
Temputur A. — 18, 4. L. muu A.
19.
20.
21.
io,
— 511 —
755. De $. Afra cum sodalibus.
1. Gloriam Deo patri cananius et filio, simul saacto paraclito,
2. Qui ab arce patris, Deus summus et humilis,
3. Missus venit niitis, intrans uteruin virginis,
4. Ut peccatores sanaret et iustos faeeret,
5. Ut congregaret dispersos, liberans perditos.
6* Quosdam elegit plebis doctores praefectos et ecclesiae pastores,
7. Variis signis et documentis plurimis qui converterent peccatores,
8. Proinittens veniam et vitam credeotibus in se faorninibus,
9* Ut regni concives coelestis partieipes essent et coosortes,
10* Peccantes puoiens delinquentes, corrigens, eraundans poenitentes,
errantes condemnans, fideles quQsque et iustos salvificans.
11. Qui signis reprobus et exemplia virtutum miraculis instruxerat, per
verbuni salutis et veritatis incredulos corrigit
2. De quorum collegio confessor almus Narcissus praesul claruit.
13. Augustam adiit domum iguorans Afrae et introivit.
14. At illa gaudens pru auiatore clcctum praesulera suscepit.
15. Sauctum coguosceus, plorans et geinens pontificia pedibus se
prostravit
16. At pontifex, ut percepit, Domino pro illa preces fudit
17. In title sacra instruxit eam, sacro fonte et abluit
18. Post haec Afra exquiritur miuis, terroribus, dolis attentatur, Chri-
stianam sese protestatur.
19. Ad idola compellitur, vincta addueifcur, iudici praesentatur, Christum
corde et ore fatetur,
20. Ignibus viva datur, flammis exuritur, sicque martyr efficitur.
21. Spiritum coelo reddens, Deum benediceus, aeterna dona possidet.
22. 0 clemens rector polorum, redemptor et cunctorum, nobis dona prae-
mia, tibi laus et gloria.
*. Text, Mone No. 766 (3, 171) aus: Hs. *u Pommersfelden bei Bamhergt
o. 2926. 14. Jalirh. (A). — Miss. Mogant. 1507 (B). — Baniel V, 210 hat den
Tcxt aus Mone.
h. Lcsarten* 1. eimul /Or aancto B. — 4 pec. Balvaret B. — 5, congr.
disp. AB „gcgcn den Bcim<{ Mone» der u"igp. congr. hat. — 6. perfectos B. —
7. plurimis AB „gcgen das Vcrsmass" Mone, der daftir multis hat. — 10. fid.
quoque B. — 11. instruxerat AB, mstruxit Mone. — eorrigit B. corrigeret A.
correxit Mone. — 13. So AB, qui ad. ad dom. Mone. — 15. agnosc. B. ponti*
fitis AB ^aus dem folgcndtn Vers hierher gesogen^ Mone, dcr dafur eius hai.
~ 16. Et B. — 18. attemptatur A „nach der Sclireibmg des MittelaltersK'
Mone. — 22. tibi sit 1. B.
c. Bemerk. Ueber das Bhuthmische Mc. tpricht Bartsch 5. 106. 119.
126. 133.
756. De 8.
Domino decantent laudes
Filiae Syon omnes,
In hac uie aolemni,
In qua lugubri modo
Resnltat ^audium,
ReperU Aflra.
Afra mariyre,
2
Haec reonim sentina
Imioravit divino,
Narcissi fletibus
Lavit scelus.
8. Qui praesul dectus,
5. Confitetur patrem,
Doctor bonus et reetus,
Prolem et spiritum sanctum,
Dum fugit mortis edictum,
Surmentis cingitur»
Afrae subiens tectum,
Igue crematur.
4. Obsecrat, hortatur,
Peccauiina panduntur,
6. Te rogantes exaudi,
Confessam lavit baptisraus,
Afra, victima Christi,
Correptam trafait iudex scelera-
Ut uobis gaudia
tus.
Dentur aeterna.
Text Morel No. 316. S. 1B7 aus:
Es. mu St Gallen Ko. 546 (Brander;
Bl 35, ohne Melodie,
757. De s. Afra martyre.
1. Botrus Cypri reflorescit,
Agrum diu sterilem
De labrusca palmes crescit,
Verbo reddit fertilem
Germeu aromaticum :
Fructu messis rarae.
Oleaster tit oliva,
5. Hostis doleus hinc antiquus,
Fit de luto gemma viva
Eleetomni iuiinicus,
Iubar fundeus coelicnm.
Prorumpens Aegyptius,
2, Altrix quondam Veneria,
Causam suain duui defendit,
Afra, prisci ^ceieris
Malae causae poenas pendit
Errore relicto,
Quomodo falsarius.
Pcr Narcissi meritum
6. ln abyssi ne lnergatur
Omne fugit foetidum
Fundum, sancto coarctatur
Verbo vitae dicto.
Praesulis imperio,
3. Haec labrusca primitus
Ut autiquus occidatur
Fuit, donec spiritfis
Draco. sanctus sed culpatur
Saucti niadens rore,
Praesul de meudacio.
Huc quod prius aruit
7. pust insiguis martyr. ignis
Per fidem revjruit
Fers tormenta, cuncta tcnta
Florido cum flore.
Pro fide catholica :
4. 0 sanctein Agricolam,
Tua prece nos a nece
Qui de rtibo violam
Fac securos et mansuros
Facit pullulare;
In quiete coelical
Text Morel Ko. 313. S. 180 aus:
Es. mu St Qallen Ko. 646 (Brmder)
Bh 333, mit der Melodie.
758, De s. Agathc
t virgine et mariyre.
(Aui Catanea %n Sicilien,
gest. 251, verehH 5. FebrJ
1. Mens stupescit,
2. Suffert ictus^
Dum patescit
Et afflictus,
Agathae martyrium:
Et ligni supplicium !
Donat minas
Mamraa torta
Et feminas
Et extorta
Beputat ficticium.
Horrescit flagitium.
— 513 —
0 quam dura
Fit ustura
Carbonum ardentium :
Ornat funus
Puer unus
Cum turba nobilium.
Text. Miss. fratr. Paris. 1620.
4. Ergolaudes
Pellant fraudes
Ei famulantium:
Nam qui corde
Puro sorde
Poscit beneficium,
Sospes regreditur.
Amen.
759. De s. Agnete virgine et tnartyre.
(Oeb. in Romf geet. um 304, verehrt am 21. Jan.)
(Auctor est Adam de S. Victore.)
1. Aminemur ad agonem,
Recolentes passionem
Gloriosae virginis :
Contrectantes sacrum florem,
Respiremus ad odorem
Respersae dulcedinis.
2. Pulchra, prudens et illustris
Iam duobus Agnes lustris
Addebat triennium :
Proles amat hanc praefecti,
Sed ad eius virgo flecti
Respuit arbitrium.
3. Mira vis fidei,
Mira virginitas,
Mira virginei
Cordis integritas.
Sic Dei filius
Nutu mirabili
Se mirabilius
Prodit in fragili.
i. Languet amans, cubat lecto,
Languor notus fit praefecto,
Maturat remedia :
Offert multa, spondet plura
Periturus peritura,
Sed vilescunt omnia.
*• Nudam prostituit
Praeses flagitiis,
Quam Christus induit
Comarum fimbriis
Stolaque coelesti.
Coelestis nuncius
Assistit propius,
Cella libidinis
Fit locus luminis,
Turbantur incesti.
JTtftrtfn. 8#qi
6. Caecus amans indignatur
Et irrumpens praefocatur
A maligno spiritu :
Luget pater, lugent cuncti,
Roma nevit pro defuncti
Iuvenis interitu.
Suscitatur ab Agnete,
Turba fremit indiscrete,
Rogum parant virgini :
Rogus ardens reos urit,
In furentes flamma furit
Dans honorem numini.
Grates agens salvatori
Guttur offert haec lictori,
Nec ad horam timet mori
Puritatisconscia:
Agnes, agni salutaris
Stans ad dextram, gloriaris
Et parentes consolaris
Invitans ad gaudia.
Ne te flerent ut defunctam,
Iam coelesti sponso iunctam
His sub agni forma suam
Rcvelavit atque tuam
Virginalem gloriam:
Nos ab agno salutari
Non permitte separari,
Cui te totam consecrasti,
Cuius ope tu curasti
Nobilem Constantiam.
33
— 514 —
10. Vas electum, vas honoris,
Incorrupti flos odoris,
Angelorum grata choris,
Honestatis et pudoris
Fonnam praebes saeculo :
Palma fruens triumphali,
Flore vernans virginali
Nos indignos speciali
Fac sanctorum generali
Vel subscribi titulo. Amen.
a. Text. Daniel II, 7G ohne Angdbe derQuelle ( A). — Ciichto r. IV, 191 (B).
b. Lesarten. 5, 7. As. proprius A. — 7, 5. Burit A.
760. De s. Agnete.
6.
1 . Laus sit regi gloriae,
Cuius formam gratiae
Solis splendor obstupescit :
In hortos ecclesiae
Lilia colligerc
Tanquam sponsusdumprocessit.
2. Ecce, Agnes invenitur,
Et inventa colligitur
Lilium de lilio :
Annulo cuius munitur
Et in sponsam eligitur
Regi regis filio.
3. Cuius fervens in amore
Spernit mundum cum decore
Blandimentis nec tormentis
Non mollita iudicis :
Cumque mentis in fervore
Sponsum quaerit sponsae niore,
Spoliata vestimentis
Densis latet capillis.
4. Tunc inducta lupanari
Cella fulget ut solari
Splendore lucis operta,
a. Text. Mone No. 773 (3, 178)
Karlsruhe No. 209. Bl. 7. 14. Jahrh.
eu Karhruhe No. 10. p. 29G. 14. Jahrh. mit der Melodie (B)
lingen, 14. Jahrh. (C). — Danicl II, 254 (D). — Neale p. 93
1513 (E). — Scq. Dav. 1495 (F). — Miss. Patav. 1491 (G), Colon. 1604 (H).
Mogunt. 1507 (I), Prag. 1507 (K), Basil. 1510 (L). — Adelph. 23 (M). Torr.
(N). — Wackernagel I, 195 aus: Miss. Mog. 1482 (0), Mog. 1497 (P). — Sttht
auch in: Cod. S. Gall. No. 546 (Brander). Cod. Vind. (Denifi: Codd. theolog.
Vind. II, 1. p. 887).
b. Lesarten. 1, 1. Laus sit tibi reg. gl. OP. — 1, 2. forma C. — 1, 4.
hortis L. ortos IOP. — 2, 6. Regi regum HM. — 2, 6—6 stehen in C an Bteti*
von 2. 2—4, ebenso 3, 6 nn 3, 2 und dieser an 3, 6. — 3, 2. Mnnd. sp. D. —
3, 4. Emollita ADOP. — 4, 1. Nunc C. — 4, 2. Cellula fulget boI. IOP. -
4, 3. luc. copia ADOP. luc. cooperta ACL. — 4, 4. confortari D. — 6, 6. qnam
C. A quo HM. — 5, 6. Pl. huic EIOP. — 6, 7. Agnam F. Agnen magnam C
Agnen mag. E. — 6, 2. Nec agnam F. Et agnem I. Et Agnem nec flamnu
laed. E. Et agne L. Nec agnam nec 1. M. — 6, 8. E. oris ADOP. E. '
Ab angelo consolari
Meruit atque velari
Cyclade auro contexta.
Illic virgo ne tangatur
Impudicus suffocatur,
Pro quo Agnes dum precatur
Reviviscit iuvenis:
Pcr quem Christus dum laudatur,
Plebs hinc furens indignatur,
Agnem magam protestatur
Tradens hanc incendiis.
Sed ignis obstupens cedit,
Nec Agnem nec lanam laedit,
Eius floris et pudoris
Non ferens potentiam :
Cuius guttur ensis caedit,
Mortique vita succedit.
Ecce, vidit quod cupivit
Per sponsi clementiam.
7. Ergo postquam sic triumphat
Virgo martjT gaudens intrat
Sui sponsi thalamum :
Apud quem nunc intercedat,
Ut coeli nobis concedat
Intrare palatium.
aus: Antiphonarium von Beichenau m
mit dcr Melodie (A). Hs. von S. Peter
~ Hs. su Kreu-
e Miss. Mognnt
— 615 —
F. — 6, 4. Non quaerens G. pudentiam AL. — 6, 5. ensi Neale e coniectur*.
— 6, 7. concupiv £. — 6, 8. P. dei A. praesentiam D. — 7, 1. £. p. triumpha-
bat V. M. Bic intrabat Neale e coniectura. — Ergo Christus dum triumphat C
— 7, 6. nobifl coeli EOP.
761. De $. Agnete.
1. Agnus Dei collaudetur,
Orbis totus collaetetur,
Ut festive celebretur
Agnetis martyrium :
Cantitas congratuletur,
Mens, manus, vox incitetur,
Omnis aetas veneretur
Yirginis praeconium.
2. Haec est Agnes agna Dei,
Vas fidei, scala spei,
Canticum huius diei
Et laudis materia:
Habes hoc, quod imiteris,
Nec minus quod admireris,
Sed si rationem quaeris,
Fit ex Christi gratia.
3. Ab annis infantiae
Studet innocentiae,
Castrum pudicitiae
Servans illibatum :
Ipsi stans in acie
Pugnat verbis gratiae,
Tyrannum potentiae
Spernens dominatum.
Tcxt. Daniel V, 230 ex Misi.
p. 882.
4. Ab incesto casta concupiscitur,
Spretus in lucem impugnans
moritur,
Orat, vita redditur:
Lupanari denudata trahitur,
Fuso crine corpus omne tegitur,
Luce circumfunditur.
5. Forma, robur, scxus, aetas,
Ad certandum reddit laetas
Mentes intuentium :
Cum uaturae vincunt metas,
Constantes servant athletas,
Ad mortis supplicium.
6. Salve virgo, martyr alma,
Quae iam cum victrice palma
Transis ad coelestia:
Agnes agnum imitaris,
Et ab agno coronaris,
Sponsa es et filia.
7. Audi preces, vide vota,
Quae tibi mente devota
Plebs offertfidelium:
Et post huius vitae statum
Duc nos tecum ad optatum
Sanctorum consortium.
Hafnienai. Ecclesiologiat. XCYIL Ang. 1858.
762. In fe&tivitate 8. Agnetis.
1. Agnetis solennio
Psallat cum tripudio
Virginalis concio
Nisu toto :
In eius martyrio
Respondens cum gaudio
Grates Dei filio
Voce, voto.
2. Agnes virgo nobilis,
Virgo venerabilis,
Dulcis et amabilis,
Virgomunda:
Virgo prudens, humilis,
Fidelis et stabilis,
In verbis mirabilis
Et profunda.
Sponsa regis gloriae,
Tu palmam victoriae
In annis infantiae
Meruisti:
Nunc gaudes in requie
Permanentis curiae
Coram dulci facie
Iesu Christi.
83*
— 516
4. Tu patris potentiae,
Verbi sapientiae,
Spiritus clementiae
Cor parasti :
Dum carnis lasciviae
Terreuae fallaciae,
Serpentis astutiae
Reluctasti.
Text. Miss. fratr. Paris. 1520.
5. Agnes agni femina
Nos intus illumina,
Radices extermina
Peccatorum :
Singularis domina,
Post mundi gravamina
Transfer nos ad agmina
Beatorum. Amen.
763. De $. Agnete virgtne et martyre.
1. Agno Dei iubilemus,
Per quem Agnes transit nemus
Tenebrarum saeculi:
Annos scindens pubertatis,
Sponsum quaerit castitatis
Et amplexus osculi.
2. Tribus annis super decem
Incupitam gessit necem
Nece vitam cambiens :
Migrat virgo non annosa,
Sed nimis ingeniosa
In mundo nil ambiens.
3. Non terretur verbere,
Non mulcetur munere
Celebris puella :
Lupum sternit rabidum
Sui male cupidum
Humilis agnella.
4. Lupanari traditur
Innocens puellula,
Sed pudor non frangitur
Latens cordis cellula.
5. Corpus hinc detegitur
lmpudenter nimium,
Capillis absconditur
Secretum virgineum.
6. Lux de coelis emicat
Pudoris umbraculum,
Procum sternit, indicat
Virtutis miraculum.
7. Sic excelsi dextera
Vertit in tristitiam,
Quod crearat misera
Cohors ad lasciviam.
Text. Miss. fratr. Paris. 1620.
8. 0 mirandam sanctitatem
Virginis et meritum,
Vitae reddit novitatem
Secedenti peritum.
9. 0 stupendam caecitatem
Gentis nimis asperae,
Non mutat crudelitatem
Fructum cerncns vivere.
10. Babilonis rabiem
Attentat miserrima,
Ignis parat aciem
Ad membra tenerrima.
11. Astrout empyreo
Sponsa Christi iubilat,
In iiammis et roseo
Vultu salva rutilat.
12. Ensis inde mergitur
In cervicem lacteam,
Virgo sic recipitur
In sortem aetheream.
13. Ibi summo cum amore
Regem videt in decore,
Cuius pascit visio:
Ubi dyo madens rore
Vernat Israelis more
Comparata lilio.
14. Quo perfundi nos implora
In undena martyr hora
Desudantes vineae :
Et tu, Iesu, nos irrora,
Ne nos foro stantes mora
Nummo fraudet gloriae. Amen.
— 517 —
764, De s. AtDhi ,n,rtrc b. Mar, virg.
(Verehrt am 2G. JtdQ
L Salvc parens raatris Christi,
3. Tu pridem infructuosa
Stellaui quia protulisti,
Cunctis eras odiosa
l ndeVd eniieuit;
Tiris contribulibus:
Lux de luce prodit orta,
Prole tamlcm fuccundata
Clausa permanentc porta,
Es beata praedicata
Vates ut praeeinnit.
Olim te spernentibus.
2. Felix ista genitum.
4. Ergo natam deprea
Per quain Deus mortis iura
Nos ut BUO commendare
Dissipare voluit:
Kato velit precibus ;
Auctrix Anna tanti boni,
Quod praestare tu dignare,
Cedis maledictioni,
Bona cuucta qni donare
Vetus lcx quani statuit.
Scis et vales omnihus.
a. T§mL Mone No. 784 (3, 185) aus: Hs. mu GraU «3 ,,. 14, Jahrh. mit
Neumen (A). Hs. su Muttchen, Clra. 5111. f. 6. 14. Jahrh., .ytcllrnweise hicken-
haft untt verdorhai, nJs Ilymnus (B). —
- Danicl V, 8T6 hm den Tcxt aus Mone,
b. Lesartcn. 1, 1. matris fehlt B
— 1, 2. Btella B. — 1, 3. Undift sol .
mie. B. — 1T 1. prodiente B. orta fehU \
B. — 1, 5. porta cl. B. — 1, 6. per te
B, et A. — 2, 2, pro qna A. — 2, 4.
imlrU B. — 2, 6. lex fehlt B, — 4, 1.
virgo oata B. — 4, 8. vel td B, — 4, 4
quid precare B.
765. De
s. Amta.
1. Coeli regem attollamus
5. Mox in fletu consolantur,
Et iti f065fl erumpainus
Bona quia nuneiantur
Laudant<s pcx cantdca :
Affatu angelico:
Quod per Atinam radiare
Anna tamlem gravidatur,
Sidns fecit salutare
Et Harla generatw
In inatre deifica.
Ordine nririfioo,
Vnna namqoe Deo grata,
6. Felix dies baec ct laeta,
Gratiosa sit fOCfl
Qua prophetac sunt implct |
Diu mansit sterilis:
Prisca vaticinia;
Cmn uiarito convcrsata,
Virga Iessc generosa
Prolis paene spe frustrata
Tam relucet fructuosa
Consternatur ttebilis.
Mira per insignia.
3. Ambo sic infructuosi
7. Fructus ille ■ tam sublimis i
Vivunt tanquam odiosi
Coelo, terris et in imis
Suis contribulibus:
Attulit laetitiain:
Bpe quoque redarguti
Tortuosi nam serpentis
Sunt ab ipsis quoque muti
Malo suasu nos nocentis
Templi sacerdotibus.
Conterit superbiam.
4. Hinc pudore rubricali
8. Ergo tu cum inatre nata
Ternpluin petunt adunati
Dulci nexu foederata,
Culpas flentes scelerum:
Culpis nos absoh 1
Votum illic emisrrunf ,
Tu nepoti, tuque nato,
Dare Deo promiserunt
Carnis hoste propulsato
eiturum puerum.
Interventu iungite.
— 518 —
9. Eia mater, nos agnosce,
Libro vitae nos deposce
Cum electis inseri :
Ut consortes tuae sortis
Et a poenis et a portis
Eruamur inferi.
a. Text. Mone No. 785 (3, 186) aus: Bs. zu S. Paul in Kdmten No. 48.
14. Jahrh. (A). Morel No. 880. S. 195. aus Cod. S. Gall. No. 546 (B). — Daniel
V, 126 aus dems. Cod. (C).
b. Lesarten. 1, 8. Laudum haec p. Morel. Laudnm iam Dan. — 1, 4.
Qui per Mor. — 2, 2. sit voc. BC. — 2, 6. Consternata Mor. — 8, 3. Damach
hat Morel: Ius negatur his naturae, Multis annis geniturae, Nam carebant ui-
bus. — 3, 5. ips. quasi m. Mor. — 5, 6. Darnach hat Morel: Quae conclusit ia
se deum, Ac de se creavit cum, Virgo partu mystico. — 6. u. 7. fehlen bei
Mor. — 7, 6. be8$er wdre perdentis Mone. — 8, 6. Vobis omnes iung. Morei —
9. fehlt AC.
766. De 8. Anna.
4.
Coeli regem attollamus
Et in voces erumpamus
Laudum per cantica:
Qui per Annam radiare
Sidus fecit salutare
Matre deifica.
Ave mater gloriosa,
Sponsa Ioachim generosa,
Paradisi vernans rosa,
Mater matris gratjae:
Ave mater pulchra tota,
Charitatis fonte lota,
Dulcis, mitis et devota
Vas virtutum omnium.
Anna Mariae mater gaude,
Omni semper digna laude,
Mater tantae filiae:
Anna recte nuncuparis,
Quia gratiosam paris
Matrem omnis gratiae.
Anna parit tres Marias,
Quarum primam Esaias
Praedixit divinitus :
Virgam florem producturam
Virginemque parituram
Dono sancti Spiritus.
5. Haec est radix Anna pia,
Virga iiorens est Maria,
Christus flos est inclytus:
Digna radix est honore,
Cuius virga coeli flore
Foecundatur coelitus.
6. Anna stellam matutinam,
Stellam maris et reginam
Peperit clementiae :
Nonne vere iam laetatur,
Ex quo Deum contemplator
Revelatafacie?
7. Salve mater matris Christi,
Quae iam felix ascendisti
Iubilans in aethera:
Iter para nobis tutum,
Ut in Domini virtutum
Collocemur dextera. Amen.
Text. Miss. Paris. 1520. — Die 1. Strophe hat diese Sequens m#No.766
gemein, und muss nach derselben gedndert toerden; die 3—7. Str. eind No.769;
St 2. 8. Nr. 783.
767. Infesto s. Annae.
1. Nardus spirat in odorem,
Et spinetum profert florem,
Sed flos fructus dat honorem
Regis in accubitu :
Salus redit de Iudaea,
Qua salvatur Idumaea,
Ex Egypto fert trophaea
Israel in exitu.
— 519 —
l Holofernem Iudith stravit,
Anna quando generavit
Natam, quae se praeparavit
Deo habitaculum:
Coeli cohors Annam laudet,
Nam in coelis Anna gaudet,
Et rogare bene audet
Natam et nepotulum.
Tcxt. Mone No. 805 (3, 198) aus
>. 161. 14. Jahrh. (A). Miss. Mogunt.
tfeale p. 130 e Miss. WolfenbUttelensi ms. (D).
So. 546 (E).
b. Lesarten. 1, 3. dat odorem C. — 1, 5.
D. — 1, 7. fit tr. CD. — 2, 6. coelo D. — 3, 1.
3. Non avertet aurem nata,
Sed et inatris ad precata
Iesus dona confcrt grata,
Ut de nobis cogitet :
Ergo, Anna, nunc accede,
Roga natam, nec abscede,
Donec nepos nos a sede
Sua sancta visitet. Amen.
Hs. zu
1482
S. Peter in Salzburg V, 16.
f. 244 (B). Mogunt. 1507 (C).
Daniel V. 83 e Cod. S. Gall.
ex lud. D.
avertit D. ■
— 3, 5. huc ac. D. — 3, 6. Ora nat. A. natum D. recede BD.
1, 6. Q. sanatur
3, 3. profert D.
768. In festo s. Annae.
Exultet ecclesia
Pro assumpta filia
Begis ad palatium :
Annae sublimatio
Nostra exultatio,
Nostrum est convivium.
Regni tenet solium,
Diadema regium,
Per Mariae filium:
Praesentatur hodie
Anna regi gloriae
Cum hyinnis et laudibus.
Haec Mariam peperit,
Per quam Christus aperit
Sinum poenitentibus.
Datur in coelcstibus
A sanctorum civibus
Annac salutatio,
Iocunda laudatio.
Laudant matris viscera,
Laudant matris ubera,
Fructum beatificant,
Mariam magnificant.
Felix Anna, ex te manna
Mundo datur, quo pascatur
In deserto populus :
Text. Mone No. 800 (3, 195)
Hoc dulcore, hoc sapore
Sustentatur, procreatur
Ex manna vermiculus.
5. Vermem istum dico Christum,
Nobis datum, exaltatum
In crucis patibulo :
Fit unguentum vulneratis,
Condimentum tribulatis,
Salvat a periculo.
6. Manna coeli, manna terrae,
Cura, stude, nos transferre
Ad lactis, mellis patriam,
Ad paradisi curiam.
7. Mater Dei genitricis,
Mater nostrae salvatricis,
Per te praesens familia
Tecum regnet in gloria.
8. Nos commenda trinitati,
Fac, ut Verbi incarnati
Servis suis atque tuis
Detur benedictio :
Fac, ut nostra symphonia
Et in Regno et in via
Sit Maria, melodia,
Carmen iubilatio,
Laus Mariae filio. Amen.
aus: Strassburger Hs. E. 60. BL 48.
Argentinensi 1520 (B). — DanielV, 277
'5. Jahrh. (A). — Neale p. 131 e Miss
\at den Text aus Mone.
b. Lesarten. 3. Str. fehlt B. — 5, 6. solvat AB. solvit Mone.
c. Bemerk. Ueber das Bhythmische etc. spricht Bartsch S. 174. 179.
3.
— 520 —
769. De 8. Anna.
Gaude mater Anna, gaude
Mater omni digna laude
Mater tantae filiae:
Anna recte nuncuparis,
Quia gratiosa paris
Matrem omnis gratiae.
Anna parit tres Marias,
Quarum primam Esaias
Praedixit divinitus:
Yirgam florem producturam
Yirginemque parituram
Dono sancti Spiritus.
Haec est radix Anna pia,
Virga florens est Maria,
Christus flos est inclitus :
a. Text. Mone No. 782 (3, 184) aus:
Klosters Bronnbach bei Wertheim (A). —
V, 276 hat den Texi aus Mone. — Steht
Bl. 152.
Digna radix est honore,
Cuius virga tali flore
Foecundatur coelitus.
Anna stellam matutinam,
Stellam maris et reginam
Peperit clementiae :
Cum qua vere iam laetator,
Quia Deum contemplatur
Revelata facie.
Salve mater matris Christi,
Quae iam felix conscendisti
Iubilans ad aethera :
Iter nobis para tutum,
Ut in domini virtutum
Collocemur gloria.
Hs. des 15. Jahrh. des ehemah]
Miss. Basil. 1510 (6). — Du
auch in: Hs. eu Rheinau No.
b. Le8arten. 1, 6. gratiose A. — 2, 2. Isayas A. — • 5, 6. Col. dexten
1. Summi patris gratia,
Coaeternum per filium
Vitae parans remedia,
Incarnari constituit
Hunc de virgine Maria
Text. Morel No. 336.
Bl. 150 mit der Melodie.
770. De 5. Anna.
2. Quae cunctorum per promissn
Prophetarum praeconia
De sanctorum est exorta
Patriarcharum genealogia.
3. Nam ipsius inclyta
Genitrix Anna
Yesse stirpis propago . . .
S. 198 aus: Hs. zu St. GaUen No. 546 (Brande
771. De s. Anna.
Luce lucens in aeterna
Lucis ductrix et lucerna
Claritatis gerula:
Felix Anna de caverna
Luci transfer ad superna
Lucis nos vehicula.
Mundi iubar luminare
Novum paris sine pare,
Sole plus illuminans :
Ex te ortum duxit clare
Maris stella per hoc mare
Spatiosum rutilans.
Orta stirpe de regali
Super ortum speciali
Gaudes privilegio :
Prole fulgens sola tali,
Quali nulla de mortali
Sexu vel collegio.
Cella vere tu coelestis,
In qua Trinitatis vestis
Est ordita primitus :
Huius rei caro testis
Exstat Christi, quam in festis
Gestat iam coelestibus.
— 621 —
5* Carnera tuam, caraem Christi
Per Mariam, quam tulisti,
Recta probat linea :
Qua cum Deo coutraxisti
Genus omne, ac vicisti
Nata cuiu rirginea.
6. Tu terminus tristitiae,
Scaturigo laetitiae,
Quae prolem benedictam
De greinio daa gratiae,
Matrein solis iustitiae
Labe prorsus iuvictam.
a. Text. Daniel 11, 230 e Mina
Mis«. Halberstat. 1511 (B).
I». Lesartcn. 2, 1. Ex to d. 0.
Qua gr. B. — 8, i. pL donia B.
7. Tua graudis est potestas,
Tibi coeii dat maiestas
Matronatus gloriam :
Ad tranquillura quos potestas,
Ad fluentem quos egestas
Urget, traiie copiam.
8. Eia raater plena bonis
Gratiarum, dita donis
In praesenti pauperes:
Huius cursum post agonis
Triumpbantum nos in thronis
Loca donis uberes.
BrandeQburg. initio saec. XVI (A), —
A. — 9, 3. gaudenB , , fulges A. — 7, 1,
I. Salve mater matrjs Dei,
Cella cellae nostrae spei,
Arbor rami triplicis:
Salve paradisi flumen,
Synagogae novum lumen,
Woom fena duplicis.
Salve vas conditura raelle,
De quo fluxit sine felle
Succus veri balsami :
Salve sacra legis gloriosa,
Veterum te raens umbrosa
Vi non prendit calami.
Portae clausae tu structura
Nuncuparis sub figura,
Quam vidit Ezechiel :
Lapis templi praepararis,
Ioachim dura copularis,
Mittitur cum Raphael.
Foecundari steriiem,
Tanti prolis haeriiem
Typus demonstraverat :
Rubo dym itinititur
Ifoy&es, abiicitur
Prece quod portavcrat
Sic cOHvallis humilis
Terra fit arabilis,
Quae fructum parturiit:
Dei per consiiium
Profert spina lilium,
Reus hoc esuriit
772. Be s. Annu.
B. Tu primatu geneaeos
Sectionem parvulos
Doces et decrepitos :
Libri sententiae Ezechiae
Canticorum menti piae
Detexisti terminos.
7. Tu roris seiuncta stilla,
De qua loquitur Sybilla,
Sceraatisans inclyta:
Tu liber septiclavatus,
Agno solum deputatus,
Dt dissolvat indita.
8. Nobile in patrum zeuma
Prophetarum es propleuina,
Sponsae regis solium:
Gloriosus Clcophas
Hic secundus tibi mas
Fit et capitolium.
9. Salomonis alumna,
Summa tempii columna,
Tu Sadoch tlraribulum,
Aaronis vestibulum,
Philistiim non laederis
Areha nostri foederis,
Abrahac umbraculum,
Davidis et iaculum.
— 523 —
10. Salve, cnius vir in portis 12,
Praestitit Salome fortis
Hostes stravit militans:
Isachar hinc admiratur,
Ex hoc multum et laetatur,
Cum sis prolis lactitans.
11. Gratia interpretaris
Eius Anna paris
Matrem, quae fit singularis
Regina coelestium:
Fructus dulcis tu capsella,
Hunc pro nobis interpella
Creditque maris stella
Ordini terrestrium.
a. Text. Miss. Mogant. 1507.
b. Lesarten. 2, 4. sacra ist su viel. — 11, 2. fehlt ein Wort.
Iesu Christo summo soli
Ac Mariae tuae proli
Iuncta es in arce poli,
Hic terrores atque doli
Per te cessent hostium:
Illum placa, qui passurus
Ad nos venit et venturus
Est flammis vindicaturus,
Ne nobis sit iudex durus,
Sed coeli det gaudium. Amen.
773. De s. Anna.
1. Sanctae Annae devotus decantet chorus
Alleluia.
2. Cuius partus salutem produxit mundo
Res miranda.
3. De cuius prole casta aeterna lux est orta,
Sol de stella.
4. Anna ex prosapia Aaron est genita
Semper clara.
5. Quae ut sidus aureum decoravit saeculum
Pari forma.
6. Amans Deum ex toto corde nulla letali sorde
Fit corrupta.
7. Gignens salutis fructum abstulit omnem luctum
Valle nostra.
8. Ex prole, quam genuit, sol verus emicuit
Carne sumpta.
9. Sol Christe irradia nostra corda gratia, nec sinas labe noxia
Esse caeca.
10. Quem nec Iudea natum credit nec immolatum, cum sint per scripta
vatum
Haec praedicta.
11. Nunc ora et pia mater et filia succurrat tibi
Gens misera.
12. Ut te post tristia ducat ad gaudia hic, quem genuit
Puerpera Maria.
a. Text. Miss. Prag. 1507. Die Abschrift verdanke ich H. Hasak. —
Daniel II, 196 hat die vier ersten Zeilen aus demselben Miss. und aus dem
Miss. Numburg. 1517.
b. Bemerk. Vgl. Nr. 13. 158. 537.570. 718. 726. 779. 780. 803. 82& 823.
824. 875.
— m —
774. De s. Anna.
5,
Ave Mariae mater serena
Anna beata, gratia plena,
Benedicta tu in mulieribus,
Quae peperisti pacem hoininibus
Et angeiis gloriam,
Etbenedictus fruetus ventris tui,
Maria virgo, niater alma Dei,
Electa per gratiain.
Quara felix es Anna,
Per quani vitae Manna
Clausit arca gloriae
In te fabricata, 8.
Christo praeparata
Manu sapieuliae.
Tu decus es matrura,
Tu honor es patrum,
Tu radix es almae stirpis,
Per quam paimae spes nobis est
facta.
Tu desiderasti
Tori fructum casti ;
Ttxt. Daniel II, 240 e Mi«9. MindeD
Ex te quae processit
Proles Christuin gessit,
Sed virgo iutaeta.
Tu forma es oninis iustitiae,
Tu digna es prole munditiae,
De lacu faecis et miseriae
Nos prolapsos reforma gratiae,
Te collaudat coelestis curia,
In qua rtijgnas dulci cum filia;
Per te reis donatur venia,
Per te iustis confertur gratia.
Ergo mater pia
Gaude cum Maria,
Quae solis aurora :
Lucem dedit mundo,
Nos in hoc profundo
Supplkamus, ora:
Ut nos solvat a peccatis
Et in regno claritatis,
Quo lux lucet sedula,
Collocet per saecula.
1513.
775.
Mira proraum in altitudine
De stellaruru ordine
Fulgens pulchritudine.
2. Magis felix Annae progenie,
De qua natae tres sanctae filiae
Clara gignunt sidera,
Astraque stellifera.
3. Primo parit Mariam coelicara,
Quae praecessit vitara angeli-
cam,
Florens arca gratiae,
Templum regis gloriae.
Haec, quam Deus servavit vir-
ginem,
Verutn Deum parit et homraem,
Coelum sapientiae,
Solemquc iustitiae.
h5. Hic pracdulcis in suo sanguioe
Nos expulsos lavit a crimine,
Adnptans in filios,
Et regui cousocios.
Ttxt> Daniel V, 278 ex Miss, Strengnenai (Lubecae 1487).
XCYEL Oct, 1853* p. 355,
B
Iustum parit Iacobum altera,
Ioseph, Iudam, Syinonem socia,
Viros apostolicos,
Virtute magmficos.
Hinc Maria maiorem Iacobum
Sequens parit, Ioannemque pro-
buro,
Qui Christi mirificum
Scripsit cvangelium.
Aiina Dei tot beneficiis
Coniugatas praeit et gratiis,
Xot stellis Dovitiam
Ditavit ecclesiam.
1 9. Dele nostras, Anua, miserias,
Deus in tc monstrat eximias
Virtutes potentiae
Dotesque clementiae.
10. 0 Maria, dulce refugium,
Confer Annae per patrocinium,
Nos sanctorum gaudiis
Perfrui perpetuis.
Eccletiologist
— 624 —
776. De s. Aitala virgine.
(Tochter des Hereogs Adalbert vom Elsass, Bruders der W. Ottilia, gest. 7
verehrt am 3. Dee.)
7.
8.
1. Hero summo decantemus,
Et pro festis exultemus
Athalae decore :
Ex quo nostra est matrona,
Et quod virginum corona
Fruitur honore.
2. Id nam quod possedit
Propter eum dedit,
Rex qui est polorum :
Nobifis, intacta
Gestaque et facta
Habuit honorum.
3. Ritum sub Odilia
Studuit haec filia
Cultibus divinis:
Illustris collegium
Adelbertus regium
Filiabus trinis.
4. Gum numero arctarum
Dotat christicolarum
Copiafrumenti:
Timuit servitio
Dei sine vitio
Animo ferventi.
5. Spernunt mundum cum decore
Christo Iesu pro amore
Veniloquia vitando :
Fundunt guttas lacrymarum
Pro salute animarum
Psalmodias recitando.
Text. Miss. Constantiense 1498. Abschrift des, wie es scheint, hier u»
da verdorbenen Textes verdanke ich H. Morel.
Refert series litterarum,
Quod harum rectrix puellan
Exstitit beata:
Athala generosa,
Florens velut rosa,
Virgo speciosa
Regum stirpe nata.
Multis annis sic transactis
Felix illa verbis, factis
Intimat sororibus :
Extremum nunc imminere
Sibi diem, scire vere,
Sanctisque cum moribus.
Reddidit impollutum
Sanctum Deo tributum,
Humo corpus datur :
Splendescunt miracula
Eius per oracula,
Veritas ut fatur.
9. Multis fert subsidia,
Eius per praesidia
Caeci visum capiunt:
Artubusque contracti,
Febre, lepro contacti
Sanitatem rapiunt.
10. Guius prece nos a nece,
Christe, salva et a fece
Sordium emunda :
Habeamus, supplicamus,
Tecum illa, quae optamus
Gaudia iocunda.
777. De s. Barbara virpine et mariyre.
(Oeb. eu Nikomedien in Kleinasien, gest. 236, verehrt 4. Des.)
2. Nos consolare servulos
In laude tua sedulos,
Virginum tu virgo flos.
0 felix virgo Barbara
Ex stirpe regum genita
Te laudant coeli agmina,
Text. Daniel II, 160 hat die 3 ersten Zeilen aus Cod. Mon. 9. saec £
— Mone 3, 216 theilt die 2 Str. mit aus: Hs. eu S. Peter in Salsburg VI, l
15. Jahrh., worin das Lied 8 Str. hat.
— 525 —
778. De *. Barharu.
1» Ave praeclara Barbara, namque tua tenera cst vita crudeliter torta.
2. Euge sponsa imta, domino grata, aevo puerili senili cultu, studio,
praeludio inorum doctrix bonoruin.
Virgo legis fonnam rectique norinam capiens inature, futurae vitae
siticns, abiicicns vana, iam senssibus cana.
i Te domus patris, te suppellex totamatris recognOSCtt heredem, Are-
ciuni Tusciae tibi praebet sedem.
5. Te eontiicturam Christus en triumphaturam saevos hostes praescivit,
idcirco te suam pugileni munivit.
6. Tu agnum coeB sequens corde fideli, dum genitoris tui furoreB con-
temnis, coustauter testaris fidem trinitatis.
7. Tuque furentem iudicem teque terrcntem despiciens penatum cultum
detestaris, tonuentis variis dire cruciaris.
Hinc in carcere mox recluderis, luce serena circundaris, dum ubse-
Juitur incarccratae coeli nuntius tibi victrici beatae, cui dominus
esus Chliitufl apparens corfortat te nihilominus.
5andtas plena tibi redditur, oranti vox coelo mittitur et promittitur,
pro quibus oras solamen, sicque decollata sanguine roras, hinc
abstuleris Valentiique mauu in mansoleo deponeris.
10. Fac nos corpus Iesu praegustare, vulnera curare peccatorum nosque
solidarcv ne superemur, sed per criminum victoriam coronemur.
Fac igni fero nos et severo non tradi, sed vero reconcilia nos creatori,
dans ut temptatori non succumbamus, sed nocentium iusidias
deviucamus,
12. Audi nos, naei te dominus sponsam suam honorat,
13. Salva nos, Iesu, pro quibus Barbara te exorat.
a. Text. Mone No.825 (3, 214) aus: GeschriebenenZusaUendeslS.Jahrh.
in eittem nlten Messbuch zu Neuhamen bei Pforsheim. — Daniel V, 218 hat
den TeM aus Mone, aber tnit den Lesarten der Hs.
b. Lesarten. 4. urbs. Ar. Hs„, dcr Vers ist noeh za lang. Mone. —
6. brsser et {statt en). M. — H tui fehit der Hs. — 7, coJt. pcn/lfr. —8. coe-
lestis . , coufortans lls. — 9. Hinc suti. . orantitjuc Hs, — VaL m. i. m. d.
lasst Dan. weg. — 10. Fac virgo ante mortem corp. . . peccatorum vulo. Hs.
c. Betnerk. Ueber das Rhythmischc etc. spricht Bartsch S. 108. 125, —
Nach No. 254 yemacht, s. noch No. 819. 820. 821. 830. 832.
779. De $. Barbara.
,
Laetabundi cordis mundi
Dulce melos alleluia,
Virgo Christi Barbara,
Quae scandit coelos,
Resmiranda.
Angelica specic
Intret pulchra facie
Quasi stella,
Solum Christum eligit
Sponsum, colit, diligit
Fide clara,
3. Sicut agna rnitis Dei
Ictus suffert mallei
Pari forma,
Neque metu vulnerum»
Neque igni laterum
Fit corrupta.
- «96 -
4. GedniB virgo Libani,
Aurum martyr clibani
Valle nostra,
Verbo Dei firmatur,
Gaesa mamma flagellatur
Plaga sumptft.
5. Isayam sequitur,
Tanquam ovis ducitur,
Necanda nec loquitur
Gente caeca.
Si non saltem iudice,
Patris rea vindice,
Mutilatur vertice
Haec praedicta.
a. Text. Mone No. 832 (3, 220) aus:
15. Jahrh.
b. Lesarten. 2, 4. elegit Hs.
c. Bemerk. Vgl. Nr. 13. 158. 537. 570. 718. 726. 773. 779. 780. 803.8X18
824. 875.
6. En felix moritur,
Pater exuritur,
Flammfi, teritur
Gens misera.
Barbaram spiritibus
Iungit coelestibus
Natus virgine
Puerpera.
7. Barbarae per merita
Mundi naufragia
Cuncta vincamus
Alleluia.
Hs. mu 8. Peter in Sal*burg VT,
780. De 8. Barbara.
1. Regi regum decantet
Fidelis chorus
Alleluia :
Nam Barbara triumphans
Ascendit coelos
Gum gloria.
2. Angelus consilii
Laudetur in virginis
Victoria:
Sol, per quem non deficit
Martyris mirabilis
Gonstantia.
S. Virginis haec filio
Corporis martyrio
Fuit nupta:
Neque per martyrium
Virgo, florens lilium,
Fit corrupta.
4. Verbere discerpitur,
Carcere concluditur
Neci data:
Gaesa sana redditur,
Nuda stola tegitur
Coelo lata.
5. Tandem plexo capite
Novo diademate
Insignita meruit
Coronari:
Pater huius scelere
Pro patrato misere
Coelitus demeruit
Concremari.
6. Orante martyre
Mundetur propere
Omni crimine
Gens misera :
Hoc clemens effice
Natus mirifice
Rex de virgine
Puerpera.
a. Text. Mone Ko. 823 (3, 216) aus: Hs. *u St.Gallen No.546 (Brand
f. 222. 15. Jahrh. tnit der Melodie (A). — Miss. Mogunt. 1607 (B).
b. Lesarten. 1, 4. nam fehlt B. — 2, 6. martyrum B. — 4, 2. recludi
B. — 4, 3. nece A. neci B. Mone. — 4, 4. laesa B. — 6, 1. plexa B. diad.
ruit praedicta A. Mone. — 5, 6. perpetrato . . promeruit A. Mone. — 6, 2. n
demur B.
c Bemerh. Vgl Nr. 13. 158. 537. 570. 726. 773.779. 803. 822. 823. 824. i
— 527 —
781. De s. Barbara.
1. Gaude, Barbara beata,
Summe pollens in doctrina
Angeli mysterio :
Gaude virgo Deo grata,
Quae Baptistam imitata
Es in vitae stadio.
2. Gaude, cum te visitavit
Christus vita et curavit
Plagas actu proprio :
Text. Miss. fratr. Paris. 1520.
(Brander).
Gaude, quia meruisti
Impetrare quod petisti,
Dante Dei filio.
3. Gaude, namque elevata
Es in coelo et delata
Nobili martyrio :
Te laudantem familiam
Trahe post te ad gloriam
Finito exilio. Amen.
Seeht auch im Cod. S. Gall. No. 546
782. De s. Barbara.
1. Martyr Christi Barbara
Mundi linquens lubrica
Tendit ad coelestia.
2. Annos pueritiae
Subtrahens spurcitiae
Libat pudicitiae.
3. Regem castimoniae
Contemplatur hodie
In decore gloriae,
4. Ipsius qui vivere
Iunxit individue
Nuptiali foedere.
5. Mira virtus virginis
Ovat in suppiciis
Velut in deliciis.
a. Text. Mone No. 828 (3, 217)
f. 228. 15. Jahrh. mit der Melodie.
b. Bemerk. Aehnliche dreiMctl. Strophen 8. Nr. 603.
6. Ad praeceptum praesidis
In obscuro carceris
Latet stricta vinculis.
7. Non terretur Barbara
Minis, nec per verbera
Cedit a constantia.
8. Nervis sanctam cruciat,
Cilicinis confricat,
Castam veste spoliat.
9. Unde tibi laudes, Christe,
In honorem agonistae
Hr.ius canit chorus iste.
10. Supplicando, quod tuorum
Consors fiat gaudiorum
In conventu supernorum.
au$: He. mu St.Gailen No.646 (Brander),
783. De s. Barbara.
1. Ave martyr gloriosa
Barbaraque generosa,
Paradisi vernans rosa,
Castitatis lilium:
Ave virgo pulchra tota,
Caritatis fonte lota,
Dulcis, mitis et devota,
Vas virtutum omnium.
2. Ave criminis ignara
Sponsum audis voce clara:
„Veni pulchra, veni cara,
Veni, coronaberis:"
Ave Barbara serena,
Clara quasi luna plena,
Singulari cantilena
Sponsum agnum sequeris.
3. Ave Barbara beata,
Quae cum sponso praeparata
Nuptiarum ad optata
Transiisti gaudia:
Ave fulgens margarita
In corona Iesu sita,
Tam in morte quam in vita
Sis nobis propitia.
— 528 —
a. Text. Mone No. 824 (3, 212) aus: Strassburger Hs. K.816. BL194(A).
Karlsruher Hs. o. N. von 1440, Bl. 5 (B). Beichenauer Hs. No. 36. BL 195
(G) und noch einmal Bl. 149 (D). Paar: Nucl devot. p. 319 (E). Antidotarinm
animae. Nic. Saliceti. Argentor. 1491. f. 142 (F). Hortulus ammae. Lyon 1516.
Bl. 141 (G). Hs. eu Mainz. Aug. No. 439. Bl. 199. 15. Jahrh. (H). — Daniel
V, 124 hat den Text aus Mone. — Steht auch im Cod. S. Gall. No. 546 (Bran-
der). Hs. su Einsiedeln. 15. Jahrh. Miss. Basil. 1510 im Anhang geschrieben.
b. Lesarten. 1, 1. Av. virgo B. Ave mater G. Av. virgo generosa D. —
1, 2. 0 puella gratiosa D. que fehit C. — 1, 3. rubeng ro. B. — 1, 5. rota F.
— 1, 6. font. cast. B. — 1, 7. mit. ac B. mitisque FGH. — 2, 1. criminum E.
— 2, 2. audi £. — 2, 3. veni fehit B. — 2, 6. castitatis rore plena D. praeclara
A. pulchra EFGH. pulchra quasi uva plena B. — 2, 7. tu siog. H. — 2, 8.
magnum B. agni A. agn. spons. D. — 3, 2. cum fehlt B. — 3, 3. aptata G. —
8, 4. introisti D, wol die beste Lesart. transmisisti B. adoptata adiisti £. trani-
tnlisti F. transivisti GH. transmigrasti Hs. Eins. — 3, 5. ave ist in modo ver-
andert D.
c. Bemerk. Im Miss. Halberstat. 1511 und Numburg. 1517 (Daniel II, 234)
ist die Sequens uberschrieben De S. Martha. Darnach sind nun einige Worte
gedndert: 1, 1. Ave Martha gl. Sponsa Christi gen. — 1, 5. Ave Martha. —
2, 8. V. sponsa. — 2, 5. Ave Martha plus ser. Pulchra quasi. — 8, 1. Ate
Martha iam b. — 3, 5. Ave Martha marg. — Str. 1 s. Nr. 766, 2.
784. De s. Barbara.
Novae laudis harmoniae
Coeli clangant hierarchiae
Pro Barbarae victoria:
Quae processit ut aurora
Solem prima lucis hora
Noctis ducens de scoria etc.
Text. Diesen Anfang hat Daniel II, 223 e Miss. Patav. 1491.
785. Be s. Barbara.
1. Recolamus piis digna
Laudibus mente benigna
Barbarae solennia :
Decantemus in honore
Eius cordis cum favore
Laudis et praeconia.
2. Salve virgo generosa
Nitens paradisi rosa
Sicut sol et sidera:
Venerari tua festa
Nos compellant tua gesta
Perhenni memoria.
3. Iudicem non timuisti
Saevientemque sprevisti
Tu minas et verbera:
Idolorum tu culturam
Letale Christi mansuram
Praedicasti libera.
Yirgis caesa stas illaesa,
Dum torqueris confiteris
Ihesum super omnia:
Denudaris, carceraris,
Plagis plagat et te sanat
Christus in custodia.
Manu patris decollata,
Es ab angelis sublata,
Et cum honore deportata
Ad coelorum sublimia:
Ubi fulges coronata,
Virginibus sociata,
In Ihesu Christo fundata
De meritorum gratia.
— 529 —
Virgo pia, miserere,
in via nos tuere.
ator votuni chori totum
Clementer concilia:
Te cautamus hic iocunde,
Et ro<ramus preces funde,
Ut etheos oinnes reos
Mundet data venia.
Tcxt. Miss. Colon. 1604. f. 286.
Ora Deura pro peccath
Nostris fonte pietatis,
Ut per tua meritfl
Nos non sinas condemnari,
conoedat corouari
Iq coelesti curia.
L Angelorum militia,
Sanctorumque cnnsortia,
Tota coeleatifl curia,
Una cum ecclcsia
Trinitati individuae,
Unitati perpetuae
Decantent ciun frequcntia
Laudes et praeconia.
2. Cuius fonte saturata
Barbara se ei grata
Obtulit immaculata
Vivum sacrificium:
Text. Miss. Mogunt 1507.
786. De s. Barbara.
Dum parentes et gaudia
Mundi sprevit labentia,
Et mente voluntaria
Subiit martyrium.
3* Ave virgo sublimata,
Laeta coelo coronata,
Videns Cbristum aeternata
Castitatis gkffi*:
Supplicamus, o beata,
Laude Christi immorata,
Posce nobis ad beata
Pervenire gaudia.
787, De s. Brigttia vidua.
(Gtb. in Schtccden 1302, gcst. 23. Juli 1373, vertbrt 1$. Mi.)
Insistentes cantilenae
Conformemus Philomenae
Voces et praecordia :
de mundo Philomena
ans volat ad amoena
ndisi gaudia.
2. Nos, Brigittain venerantea,
Decet eiN sic laetantes
In eius solemniis :
Dt ipshis imitemur
Actus, mores commitemur
Cum dignis obsequiis.
3* Haec eat, cui insinuatur,
Loti templi revelatur
Admiranda formula :
Felix, cui manifestatur,
Felix aqua confirmatur
Salvatoris virgula.
4. Matri Samuelisf Annae
Similatur et Susannae,
Cor figens in domino :
Reveiatrix secretorum,
Sine fine beatonim
Gloriatur premio.
5 Haec est doctrix disciplinae
Dei, eartofl i raiott
Mundanac periculis:
ta,
Fi«i ira vita,
Ciaruit iniraculis.
6. Gravem fugat spiritalem,
Febrem peilit crimiualem,
Ltprae purgat inaculam.
7. Dura plasphcmus delionestat
9, 0 Brigitta, niater pift,
Sponsam, iudex muTiiiVstnt
Contristatffl in hac via
Vindictam blasphemiac :
Pia dfl remedia:
Sed i ferifl agitatus
Port hoc tenebi-' -ivv
Reoognostit hic reatus,
Doc nos, quo possunus clare
Locum petens vcniae,
Videre coelestia.
< i Yident, currunt claudi,
AUeluia.
Congaudcntes eius laudi
Reviviscunt mortui :
10. 0 sponsa Christi, redolens
Aquis raaris conquassatns
llt myrrha suavissima,
Plures reddit consolatos
Pro nobis preces offereus
Voluptatis portui,
Patrona sis mitissima.
a, Text. Morel No. 373. S. 213 Q <t St.GaUen No,646 (Brander),
BI. 302. mit der Melodic. — »£fri wciterc, in 1? drcizciligen Stropfien
vtcht im Samticale itinerantiura, Oppenhemi 1521. fol. 46 und fdngt so ctn: In»
siBtentes cantilenae." Mone 3, 243«
b. Bemcrk. In Str. ti.fchlcn 3 Ver&c.
7§a De s. Brigittu
1. 0 Brigitta, mater bona,
3. Confer vitae sanctitatem.
Dulcis duxtrix et patrona,
Corpori da puritatem,
Nobis for sufiragia :
Nos languentes robora:
Naufragaotes in hoc inari
Vitae nostrac regc cursum,
Tuo ductu salutari
Post hanc vitam transfer sursuui
Duc ad vitae hravia.
Animas ad gaudia,
2- 0 pracclara, tu dignare
Ubi Deum contemplari
Delictorum impeti
Tibi quoquo sociari
Nobis Christi voniam :
Possimus in gloria. Amen.
TJt possimus racpirare,
Et cxcessus emendare
Consecuti gratiain.
Text Morel No, 372, S. 213 aus: Hs. su St. Galkn No. 546 (Brander),
Bi. 3G:J.
789. Bc Patroms Regm Sueciac (Brigi&ta),
1, Exultant Angelonim cltori hierarchiae triplici, ordine, nuine.ro, officio
uiultipliti conditi, eonguiti Dei virtute simplici:
2. Ruit pars ad ima de prima spiritum origine:
3. Gratia diviua ruina rcstauratur ex honiine.
4. Quam flebilis Angelis perditis haec est permutatio !
5, Amabilis tiliis horainum in regnum successio.
G. latn illic ascendit victrix tribus inctyta : iam ius apprchendit triunipli
ecclesia: railitat in terris filia.
7. Quam dulci amore vernans suscipitur,
8. Quae tanto fervore ruinae reetaurandae ad ventura concupiscitur.
9. Te, coeli hierarchia, oranis natio orbis replet inissis nuntiis .
10. Te, mundi monarchia, sacro raunere recognoscit datis filiis.
— 531 —
11. Iiim tandeni tibi devota gens Suevorum priuiitias dat patronoruni
cont Cbristique martjres, viduas:
Quos plebis sexus sequitur utriusque, dona praesentat cor cuiusque,
iustructunim coelestis muros Hierus&leSL
13. PurpuraUs rosas vernantes martyrum offert paticntia,
14. Confessores sacratos tiores, et pnuisentant virgines lilia.
15. lllustris iustus devotus rex Ericus, iusignis praesul ac Heniicus tri-
umphali decorati sunt martyrio.
Eskillus martyr triumphat, et Botvidus, David eoncertat et Sifridus
Apostohts doctorali privilegio.
Sublimata coelesti dace m&ter Bcaudit Helena solium:
Illustrata divina luee ioentis aflort Brigitta radiimi.
Ecclesia nunc Suecomni te exorat, te collandat, coeli curia^
20. Intervcntu patronormn, o piissima, precatio te supplici iuiplorat,
Maria,
21. Ut sibi auxilium circa Christuin Dominum essc digneris per aevum.
a. Tcxt. Dauiel V, 327 mu: Ecclesiologist CL April 1854. p. llli. •
C psalieu&t. „Cum commeinuretur tatei patronos B. Brigitta, de&ideratur S.
Catharina Yastanensis. Carmeu conipositum est intra annos 1301 — 1.174." S, noch
Nr. 810.
b. Lcsarten. b. hominis. EccL — 16. apostoIiB. Eccl.
16
17
18
19
790. De 8* Vaemlia virgtne et martyre.
(Geb. au Bom, gest. 280, verehrt am 22. Nov.)
Doctrix creaus martyres,
Istic fulgens martyr es,
Hioc Jidelis tristi
Morte quam sufoisti»
Tor percussa gladio.
L Krgo trino pracmio
Deitate trinae
Hoc coore^nas sine fine.
5. Sic currens per stadium
Dignum sibi brarium
Fratres doees currere,
Sic et idem suinere.
6. Biois his rlas tercium,
Con&etTsa ut socium.
Vides prius niiniinmn,
Post rcvocas maxinum».
7. Hiflqae hmcta sanctis
Nos Christo reconcilia,
Preoe luiicta, <]ua Deuiii
1'laces Gaeciiia.
H*. zu No. 546 (Braiuler)
kr Aufschrift: Se«juentia heati Notkeri profundissimi doctoris.
bedurfte genaucrer luasion," Morel. — Daaiel V, 122 hat dcn Text am ders.
iicst abtr Vn. 1. gaudens.
Sponsa Christi, gaudeas,
Coeli convivia
Quac meruisti cuin spouso,
Felix Uaecilia.
Minas sperneos liominum,
Coeli potens dominum,
Sapientum inconcentu virginum,
Huic obviae*
2. Exclusisque fatuis,
Tu decorem induis,
Accensis lampadibus tuis
Intras ad nuptias.
3. Tti putatum socium
Tln»ri et Tiburtium
Fratres sub Almachin
His ascribis epulis,
II is pudoris fiosculis
Candens in convivii»,
Text. Morel No. 37». S. 215 aus:
U*
— 532 —
791. De s. Caecilia.
1. Benedicta es virgo Caecilia,
Quae spernens mundana gaudia
Nunc tenes coelestia :
Fide plena mentis semper tu
serena
Sapienter intus obscoena
Carnis assumpta pecia.
2. Valerianunisponsumprophanum
Convertisque Tyburtium
Demonstrans ei angelum :
Text. Miss. fratr. Paris 1520.
Rosas vernantes mire flagrantes
Te cum sponso coronantes
Recipis et lilium.
Almachium devicisti
Et mendacem ostendisti,
Tandem ad coronam transisti
Per ignem et gladium :
Nunc virgo te deprecamur,
Quam devote veneramur,
Ut per preces tuas vehamur
Ad coeli palatium. Amen.
792. De $. Clara.
(Geb. zu Assisi im J. 1193, gest. 11. Aug. 1253, verehrt 12. Aug.)
1. In perenni gloria
Clarae nunc memoria
Claret Clarae Virginis:
Quae post transitoria
Carnis cum victoria
Regnum subit luminis.
2. Clara Dei famula
Rosa fuit primula
Virginum rosario:
Quam Franciscus nomini
Consecrando Domini
Iunxit Sanctuario.
Text. Miss. fratr. Paris. 1520.
Clara custos castitatis,
Pia parens paupertatis
Meritis clarissima:
Iam in coelo coronatur,
4Et in mundo declaratur
Signis insignissima.
Ergo virgo tam beata,
Sponso iuncta et dotata
Fructu centenario :
Pro reatu miserorum
Preces offers in coelorum
Summo secretario. Amen.
793. De sanda Clara.
1. Sospitati dedit aegros
Crucis consignatio,
Virgo Clara contra rogos
Affuit praesidio.
2. Hanc Christus ens in hostia
Solatur eloquio,
Inde fugat prece pia
Turcos ab Assisio.
Text. Miss. fratr. Paris. 1520.
3.
4.
0 quam probat sanctam Dei
Panis augmentatio !
Virtus patet Helisei
Olei infusio.
Ergo laudes, virgo Clara,
Tibi dat haec concio.
Nam qui flagrans cordis ara,
Te mulcet obsequio,
Sospes regreditur. Amen.
— 533 —
794. De s. Blandina virgine et marttj
(Gest. su Lyon 177 f vtrehrt 2. Juni.)
Laudes Blandinar ntinc paagat eccle-
2. Haec corda oostra Christo faciat babitacula,
3. Expellens ab eis vitia sua per merita.
4. Ipsa impetrans spiritus sancti dona,
5. Tenebras fugans cimctaque daemonia,
6. Praeservat a glande noxia et raorbo pestifero,
7. Aeris temperiem nobis impetrabit cougruam.
8. Haec admirabilis in fide fuit et in constantia,
9. Lumbosque acciuxit suos fortitudine praeclara.
10. Haec consortcs suos hortans et praedicans
11. Ad martyrii triumphum instigat.
12. Haec in cruce elevata ferocibus bestiis tradita manet UiteCte.
13. Haec Deum verum confessa, gentium dcos dkit esse daemonia.
14. Haec natum suum Ponticum firma fide munivit simul et oruavit.
15. Haec peccatores morti traditoe ad vitam vocat,
16. Sibi devotos perseverantes vere protegit.
17. Haec truncato capite suo, iam martyrum residet iu choro,
18. Idolatras ct tyrannos confuudit tide sua et devincit.
19. Ergo nos supplicamus 011,
20. Ut preces nostras Iesu Christo praesentet,
21. Siue quo ante Deum cassa atque inania sunt opera nostra.
22. Tu, quae martyrum refulges laurea,
23. Fae per poenitentiae crucem cuucta nostra deleat crinrina.
24. Ipsa hodie Athanatenses tuos
25. Omnesquc Ltigdunenses cives a peste praeservare digneris,
96. Hunc diem gloriosum celebrantes, Alleluia.
Text. Morel No. 367. & 210 ans : Mias. AthMiateiiac. 1530. fol. 41 . Appenthx.
(Geb.
795. De $. Dorothea virgine et tnartijre.
urea itt Kappadocitn, yest. das. 304, verehrt ft Itbr S AV U^l.)
L Gens fidelis iocundetur
In hac die gratuletur,
Dorotheam veneretur
Dulci cordis modulo:
Linlorum nam cultores
Christo reddit et errores
I tiit rcmittendo itores
Coelestes Theophilo.
rgo prudeus vigilavit
Et cum sponso subintravit,
Nam sagaciter ornavit
Lampudem cum oleo:
mrtipsam abnegavit
Christum sequens, queni amavit,
Cruccm tollens stolarn iavit
In tormenti dolio.
3. Sic vestitur dupla veste,
Alba, eastitate teete,
liuiiia, paggtonia pestc,
\ incto diademate:
Palmam manu iVit victriccm,
Dignc sequeus adiutricem
tram, Christi geiiitriccm,
Virgiuali seheniate.
- 534 —
Praesta, pater atque nate,
Confer spiritus beate,
Amboruin nexus ordinate
Cunnta regens saeeula.
4. 0 casta generatio,
Preeamur, ut oratio
Per te iti beneplacito
Sit Christi patris niore:
IJt coeli fecumiet
Bore foris, intus mundet,
HCti spiritus iuuudet
Oorda nostra dulcora
a. Ttxt. Moue No. 89S (3, 273) aus: Hs. su Stutigari Brev. 101. f. 71.
15, Jahrh. U). Gropp: Script. \Yine1> 8, 904 (ftl. — Daniel V, 244 hai den
Mone. — Sttht lcln No. 81. 15. Jnhrh. und
\±r. Coustantiense 1499. fol. 228.
1«. Le&artc w. !, 3. Dorotbea A. — 1, 4. eorde A. — 2, B. doleo A. —
8, 1* Hi< A, frMtr \\\ne. — 3, 1. iunrta B, tettr vincU. Daa Brev. Const. lyit
iuncto. — 3, 8. scemate A, gewohnhct f nttfj, stemmate B. — 4, 4. patr.
iii nre Brev. Const. — 4, 7. sanctique AB. — fy l bessir hoc et. — 5, 3. oewr
quorum — 6, 4. oesser regit,
c. Blmerk, Mone Aa£ No. 1199 (8, 550) dcwelben Text mit u
/1 S Veren&e aMK: ffs. stt & Paul in K&rnten No. 13. f. 113, 15. J
mit fotffenden Varianten: 1, 7. emitt, 4fe H*. hat Bt enitt. — 2, 4. hMtfa
— 2, 8. doteo Jfo. — 3, 4. iunta diad. JEto. iuncto M — 3, 5. palma i/.v
4. Salve casta, mimdaT mitts, Pia, dulcis, plena vitis Et virtutum gemma, ditie
Aspersa coeli rore. Eia coeli nos fecundet Rore, foris intus mundet Corda u. «I
Die Hs. hat: Salva c. mundi . . . aspreta [fiiT aspersa) . . et (fur eia). — 5, 3.
ornate M. ordinate Hs.
796. Be $. Dorothea.
1. Psallat coucors symphonia,
Laudes pangat annonia
Cum sonora melodia
Cordisque tripudio;
In#huc festo lactabundo
Domtheae corde mundo
Sono plaudat vox iocundo
Neumatum praeludio.
2. Generosa Cliristi vcma,
Labe carens et lucerna,
Mundo lucens ac pincerna
Vina donans mystini :
Paradisi tu eolona,
Quae pro jnalo redilia bofift,
Scribae inittis coeli dona
Rosas mala pistica.
S. Vitam ducis augelorum,
Duin in carne praeter fonim
Carnis vivis, spernens thorum
Viri propter Domitiuui :
Martyr Christi quae profanos
Deos sternis ac paganos,
Fide vestis et sic sanos
Mores facis hominum.
Puklira coruscans puella,
Iu aetate nam tenella
Tr succinguat dira bella
Sub dttce Fabricin:
Vinculata carceraris,
ithasta craciaris,
Vultu caesa tiagellaris
Omni carens vitio.
(xens pcrversa malae spei,
Quam dum docoa verbum Dei,
Luuien tuae faciei
Conterit cum baculis:
Fureus auget tormentales
Poenas saevas et letiil
Dum tnaniillas virginales
Tuas crcmat faculis*
Supplicamus, nos tuere
Et peccata fac timere,
Martyr sancta, confer vere
Tcmpus poenitentiae:
Virgo bona crimen tege,
Victum dona, mon
Ne damnemur gi*avi lege
Causa negligentiae.
— 5S5 —
PogH Christi Dorotbea,
Tua nos virtute bea,
t t purgata mejite rea
Digni simus praemio:
Deum nobis fac placatum,
Ut post huius incolatum
Nobis locuin det npiatum
In coelesti grcniio.
a. 2\ I I m niel TIT 236 ohnc Angaln- ekr QueHe (\)\ V, 50 Varianh
dcm Mlss. Prag. |B). — Miss. Basil. 1610 (C). — Steht auch in: Cod. Bheinau.
24. Cod. S. GalL N.- 646 (BraiidiT). M&vchmcr IL<. Clm. 5347,
l ;>. Jahrh. und au# rfcm Witrzburijcr Mcsahutih bci Gropp: Scriptor. Wirce-
krarg.
b. Lesarten, 1, 1. sirapb. C. — 1, 7, platidet C. — 2, 2. Nevo car. C. —
2, 4. inist. C. — 2, 0. malis B. — 8, 1. ducens A. — 3, %. spernis A. BperneHfl
BC. — ". \. propbanof C. — 3, 5. et pag. C. — 4<, 8. succedunt B. — 4, 4. Duce
suk B. — 4, 5. V. niaceraria C. — 4. li. < atlmsta C, — Statt 4, 1—4 hat K.
mauens speriosa Velut rubeos fragrans rosa Ad contiictum roborosa |£i-
Fabritio. — ft, 6. Ia te dfctat tor. C. — 6, ff. cr. terge Dan, (i)tit< /;/.) —
, 1. Sponsa Chr. A. Pngil BC. — 7t 3. 4: Cor in uobis mundum croa ] i aj-
riemur beatte ln coudigno pr. C. Ut soluti a peccatis Assoeiemur beatifl eum
ondigno pr. B. — 7, 4. Sed et Jec. A.
797. De Sn Borothea.
Ave virgo generosa,
Ut testatur gloriosa
Salvatniis filia;
Ave tu, quac cuin decore
Lumen spargis cam splendnre,
Ut rosa inter lilia.
Legein vitae conservasti,
Cmn praestare denegasti
Fabncio couiugium:
Verum spousum dilexisti,
Cum sic cuin despcxisti,
Nil thnens eius iurgiuni.
Eoce dignuni nunc moraris,
Et ab agno adaniaiis,
Que inundi tulit criiniua:
Ferens sertum castitatis
va cum palma caritatis
Coeloram scundis limina.
Ecce Bpoasa summi Dei,
Oinues facti suinus rci
In hora nostri cxitiis;
Leva poudus pcccatorura
Et ducatum angclorum
Confer nobis coelitus.
TexL Mies. MogttBt. 1507.
5. In agone passionis
Coelicis fuisti donis
Consolata dukiter:
Iesus Christus tit legatus
A te scribe dcstinatus
Cum rosis kuinaniter.
& Omnes actus nostros rege,
Nr de tali simus lege,
Quae tendit ad intcritum:
Rege visum et ol&oUua,
Virgo sancta, rege tactum,
Fructum da nobis coelicum :
Ora virgo, ne damnemur,
Sed CfUQ iustis rapiemur
Ad commodum angelicum.
7- Dt tecum semper commeusuri
Et cum Christo regnaturi
Coelorum in pallaUO:
Hauc securam maiisionem
Mercamur ; om
Sine longo spati
B. Cor contritum fac habere
Et cum iustis possidere
CoeU secreu iu^ri!
Kcat uinnis sic lidiiis,
Qui iv-ti,itv vult ln coelia
t uin Cliristo percnnitef.
)& Miss. Mogunt. i?. MB'2, f. 211. hat
auch etn amlcres Lied auf sie mit diesem Anfang ; Ave virgo generosa, ut testa-
tur gloriosa etc. 17 dreizcilige StrophenJ* Mone S, 274.
— 536 —
798. In festo s. Dorothcae,
1, Hortum regis gloriae
Celebris raemoriae
Es ingressa Dorothea;
Beue tecum agitur,
lesus tibi loquitur:
Veni» veni, sponsa mea.
2. Ei fideui couservasti,
Gui spoiisarn te probasti
Virginali corpore :
Anior Christi te allexit,
Ad coelestia provexit
Aeternali tempore.
3, Tempus tetrum ut amautis,
In agone decertantis
Demonstratur, si cernatur
Dorothea nohilis:
Ad tribumd ducebaris,
Sed tiec ininis terrebaris,
Sponso umndo, rubicundo,
Permanens immobilis.
4. Diatessaron es digna,
lusta, prudens et benigna
Virgo fortis viribus :
a. Text. Nealo p. 111. e Miss.
Text aus Neale,
b. Lesarten. 3, L Te tuam
test." N.
0 quam fortiter vicisti,
Memor sponsi tui Christi,
Florida virtutibus!
5. Rosas tres et poma tria
Impetrasti mox in via,
Quae misisti, ut dixisti,
Dubio seholastico:
Ob hoc ille admiratus,
Et se crederc testatus,
Captivatur, decollatur,
Signo tam mirifico.
6. Unde prins multo passus,
J ormentatus et non lassus,
Sed invictus cst addictus
Ungulis atrociter:
Tu, beata, praecessisti,
Mirabilia gessisti,
Nam in poena, ut aiuoena,
Stabas immobiliter.
7- En! te homo decollavit.
Atque Deus coronavit
Angelorum gioria :
Apud quem nunc intercede,
Ne sint mentes nostrae foe<
Peccatorum scoria. Amen.
Traieclensi 1513. — DaeieJ V, 243 hat
l
010
zt den
Ms. — 6, 5. Tunc Ma. „quod ferri po*
799. De beata ElisaMh Schoendttgiensi.
(Oest. als Abtissin im Kloster Sch&nau 1165, verchrt 18. J
1. Salve felix Eliaabeth, odorifera rosa,
lu Dei mirabilibus virgo satis famosa.
2. Salve viarum Domini devota eontemplatrix,
Simulque individuae Trinitatis amatrix.
3. Salve Mariae Virginis filia singularis,
Nam ab ca in extasi crebro visitabaris,
4. Salve cuius aspectui sancti apparuere,
Nam eos festis aitlgulia meruisti videre.
5. Salve fons, plenus rivulis scientiae diviuae,
Guttas stillans mellifluas deificac doctrinae.
6. Salve vcrnans arbuseula silvae Schoenaugiensis,
Circumdata ruimisculis visionum immensis.
7. Salve cui coeli tanuae apertac vidobantur,
Secretaque coelestia inibi monstrabantur.
8. Salve absque ruga speculum, iu quod desiderabant
Coeligeoae prospiceret nam multum te amabant.
9. Salve, quae clausum pyxide Saeramenti vidisti
Clam verae earnis specieiu corporis Iesu Christi.
10. Eia nunc bcuignissima, in coeiis sublimata,
Quae es, (ut pic credimus) sis nobis Advocata.
11. Defende hoe coenobiuni, nosque inhabitantes :
Mei, rogo, memineris, nosceque te amantes.
12. 0 virgo, fac, ut iugiter nligio accrescat
In nostro monasterio, ne profectus decrescat.
13. Repelle, quaeso, daemonum cunctas illusiones,
Angeloruinque nohis obtine munitiones.
14. Cuucta nobis contraria tu ora mitigari,
Prospera quaeque tempora exopta nobis dari.
15. 0 virgo devotissima, virtutibus decora,
Apud Deum altissinium, rogamus, elabora:
. Ut nos ad se recipiat, cum hinc egrediemur,
Praestetque nobis praemium, quo aeterne laetemur.
L7. Deo patri sit gloria, eiusque sacro Nato,
kAequalisque Spiritui gloria sit beato. Amen.
Ttxt, Daniel II, 195 ex Act. Sanct Iun. Tom. 111. p. 605-
800. De s. Elisaheth Thur.
(Geb. 1207 m Presburg in Ungarn, Tockter des Konigs Andreas II, GcmahUn
des Berzvfjti Hermann von Thiirmgent gest. 19. Nov. 1231, verehrt 19, Nov.)
1. Gaude Sion, quod egressus
A te decor et depressus
Tui fulgor specnli :
Rediviva luce redit
0 et alpha, quod accedit
Iam in tine saeculi,
2. Poma prima primitivos
Deus sanctos adhuc vivos
Vidit in cacumine:
1 1 extremofl addat primis
Quamvis stantcs nos io imis
Suo visit lumine.
3. Sed prae multis te respexit,
Odor tuus hunc allexit
Et sapur et puritas :
Ut de regum ramis nata
Iuste vere sis vocata
Tu Dci saturitus.
4- Gaudent astra matutina,
Quod in hnra vrspertina
Ortu uovi sideria
Cocli sidus illustratur,
Tu quo terrae dcsigualur
Novi signum foederis.
5. Vere sidus tu praeciarum,
Quod a sole differt parum
Et luna lucidius:
Tu quod sole sis amicta,
Carne probat hic relicta
Lucis tuae radius.
6. 0 quam dignis fulges signis,
Vasa rapis a malignis
Possessa daemouiis :
Leprae muudas labe tactos,
Claudos ponis et attractos
In peduui officiis.
7. Quod uegatum est naturae,
Tu virtutum agis iure
Et potes ex gratia:
Vita functos tu reducis,
Caecis reddis membra lucis
Et menibrorum spatia.
B. Eia mater nos agnosce,
Libro vitue nos deposce
Cum electis inseri:
Vt consortes tuae sortis
Et a poenis et a portis
Eruamur inferi.
— 538 —
a. Text. Daniel II, 158 e Cod. Mon. 10. saec. XII. nidht richtig, eherl
odcr XV. (A). — Mone No, 903 (3, 285) aus. Hs. *u Lichtenthal, ll Jahrh*(
Hs. zn Miinchcn, CJm. 14126. 14. Jah u S. Po
htrg, VII, 20. 14. Jahrh. mit der M No, ftl.
Lk Jahrh. mit Neumen (E). Strassburger H$. E, GO. BJ. 7M (F), m*rau
im Textus sequentiaruni (U), Sammlung von Gaman u dewi
ilfessfeiicA de$ 1s.V«f&. Bertholt von Blaim (H)« Gropp: Scriptor. Wirceburg. 2
(I). — Seq. Dav. 1496 (K>. — Miss. P*Uv. 1401 (Lj, Colou. 1504 (M), Mo*unt.
1507 (N), Halberstat 1511 (0), Mindeo. 1513 (P). — Adelpb. 103 (Q). Torr. (Bl
— Wackernagel IT L56 oi*t: Miift, Mog. U KojJ. 14t)7 (T), Latoirik.
L4B0 (U), Magdeb. 1493 (V). Text. seq. (W). - Sieht auch in Ood.
Khemau. 9. Cod. S. Gall. No. 546 (Brander).
b, Lesarten. 1, 1. Lauda Sion A. — I, 3. fulgnr EL. — l, 4. 0 fchltK
et fehlt Q 0 de fti C. remlit B, — 2, 1. Norma pr. M. primi Q. — 2, 5. In
rtehi jinn fur nos. — 2| <«. Suo /eJw Q. — 3, 1. pr. cunctia iL
permultis F. e cunctis M. pro cunctis P. — 3, 2. lianr L. hunc feldt 0. —
3, 3. sapor et alle ausscr L. Mot -rifl pur. habctu — B, 4. Tn
de KMOUW. El de EL. Ac de F. Quae de Q, — 4, 4. sinus B. — 4, E
monstratur P. — 4T 6. Sign. noY. Mone. — r>, 4. To fltti F. — 5, 5. bacc F. —
5, ti. radium F. — 6, 1. luces KPR. lucis I). fulget M, die andern fulges. —
6, 3. obsessa GW. dominiis D. — 6, 4. mnndans BF. — 6, 5. claudis fi. coa-
tracttis H. contractos KMNOQB8T- — 7, l. negatur H. — 7, 2. virtutis KK.
Monc, In victuns Q, alte andcrn virtutum. — 7, 9. potens H. — 7, 4. vitaeL,
— 7, 6. reddas G. — 8» 2. vitae libro W.
801, /> f( EKsuMh.
1. Florem mnndus protulit,
Cuius odor contulit
Spem salutis
Constitutis
In valle miseriae.
"i- Fructus huius flosculi,
Olanu ut carbuuculi,
Cor accendit,
Dum perpendit
Gustuni poeniteutiae.
3. Fragrat mundus ex odore,
Exardescit in aiiu»iv
Corde toto
Pio voto
Surgit in praecooia.
4. Claudis gressus reparatur,
Caecis visus restauratur,
Quies fessis,
Pax obsessia
Eius per suffragia.
a. Text Daniel II, 208. e Miss-
Magnus et mirabilis
Deus et laudabilis
Novuin refecit,
Duui refecit
Muuduni tot auxil
Inter quae haec famula
Elisabeth pec saecula
Regnans orat,
Dutu explorat
Oustum in deliciis.
Cliristi et cccb
poenitentube
Be i mujcrsit,
Vini abstemit
Fietus et tristitiae.
Huius Cbriste precibus
Placare tiileliims,
Ut cum illa
Ad tranquilla
Perducamur gaudia.
Numburg. 1M7.
7.
B.
b. LesartetK
eingefuyt.
B, 4 v.procul dubio vocula excidtLu Baniel. lch haht pto
— 539 —
802, Be s. Vma&beth Ungarie repts fitia tertii ordinis sancti Francisci.
1. Concinat ecclesia
3. Leprosis obsequio,
Celebris momoriain
Langnidis suifru
Elizabeth hodie:
Moestis fit in gaudium:
Quae ni eoeli curia
Pauperum refeetio
onaiur gloria
Fuit in hospitio
Stirps rejjis Ungariae.
Cunctis patenfi hostium-
2. Pro Francisci cordula,
4, HospitaHs domina
Ma&tello, tuaicula
In tuorum agmiua
Purpuram depofuit :
Nos hospitcs elige :
Tandem mogisterio
Nostra dele crimiua
Multis focta lectio,
Kt ad coeli culmina
Stella niuudo clurtut.
Pedea nostros dirtge. Amen.
a. Trx*. Miss. fratr. Paris. 1520.
b. Le&arten. 2, 5. fcta *fo/ii »m Tezi.
803. Ito 9. EUsahdh vidua.
(Tochter iii Kdmg* Petcr III. vott Aragonien, geb. 1271, gest. 4. Juh 1336,
rhrt 8. Juh.)
1. Laetabundus EHsabeth decantet chorus:
Alleluia.
2. Regis natam sanctificat regalis thorus,
Res iniranda.
3. Manmnn consilio vixit toec in stadio,
Lueens Btefla.
4. Carnis ortuin respuit, quum egenis praefutt
Mente clara.
5. Sideri vespertino paupertatis eamino
Pari fonua.
6. Neque mundi gloria neque contumelia
Fit cormpta.
7. Veni sponsa, coetibus fruere coelestibus
Iliuc assumpta.
8. Angelis admittitur, Christufl hanc alloquitur
Vulle nostra.
9. Spiritum ut reddidit, odor suavis indidit corpus, et sic desinit
caeca.
10. Oleo perfunditur, mors et morbus tollitur, inira virtus cernitur
Vi v pmedicta*
11, 0 mater pauperum, ut labem criminum purges, precatur
Gens ini
12. Et 008 ad gaudia coeli pereonia duc, quein genuit
Pucrpcra.
i Trjt. Morel No. 401. 5. 236 am: Ih. su St.Gaikn No. 546 (Brander),
Bl 90$, mit der Mtlodii.
b. Bemerk. Vgl Nr. 13. 158. 537. 570. 718.720.773. 779. 7dO. 803. 822. 823,
b24. 675.
— 540 —
•Hadnn
inavit,
804, De s. Fide virgine et tnartyr
(Fides, Spes und Caritas, Schwestern, Tochter flfff ht. Wittwe Sophia, c
Jen Martyrertod unter Dioclctian um das •/. 303, nach Andcrn unter T
verehrt am J. Aug.J
\ . Sursum corda tendite,
Fratres, et impendite
Laudcs salvatori:
Festa Fidis inclytae
Fidelium edite
Qdas omnes choit
2. Haec, ut societur Den,
Consignat se virgineo
Castitatis habitu :
Et ut potiatur W),
Purpurari vult roseo
Passioois habitu.
3. In A g e n n o quippe nataf
Generose parentata
Stirpe ciara, et, ut claret,
Praeclaruui. in moribus:
Cor inttexit ad raandata
Virgo Dei baptizata,
Labe caret, Deo paret,
Illustris virtutibus.
4. F i d e s fidem comprobavit
Et portentis dilatavit
lnsigne sui nominis :
Text. Morel No. 406. & 227 aus
&
BL 185. mit der Aufschrift: Pulchra antiqua Bequeutia.
Aegros quosque nam sanav
Et sanando praedicavit:
In Deo salus bomij
Daciano praesentatur,
Qui, ut virgo deflectatur,
Nunc blanditur, nunc minatur
Infertque supplicia ;
Ignem struit, sed frustratur,
In quo mersa, ne laedatur
Nudis alis, ales datur
Praebens refrigeria.
Sed pro tide dimicautein,
Velut in palestra stanr
m quidem ^anctamFidei
Caprasius conspicit:
Corouari triumphantem,
Et cum sanctis hymnizantem
Vidit idem et qui pridcm
Metum gessit, abiicit.
Vera fide tu arridc,
Ne nos triste quid de fide
FoedlHB vel seiimxerit:
Hac in fide signa vide,
Nec defide, sed arride,
Bonis cn cxuberant.
Hs. ** 8L Qallen No. 546 (Brand
r
7.
rander
805. De $. Genovefa vfcgiw
(Gtb, um 422 *u Nanterre bei Paris, ge&L 3. Jan. 512, verehrt 3,
1.
2.
3.
Genovefae sollemnitas
Sollemne parit gaudium,
Cordis crumpat puritas
In laedis saerificium.
Felbc ortus infantulae
Teste Germano praesule,
Quocl praevidit in spiritu,
Rerum probatur exitu.
Hic ad pectus virgineum
Pro pudoris sigoaculo
Numum suspcndit aereum
Crucis insignum titulo.
4. Genovefam divinitu*
Oblato dotat munere,
Iu templum sancti spiritus
Sub Christi ditans foedere,
5. Infantem manu fenens
Mater privatur lumi:
Matri virgo compatiens
Lucis dat usum pristinae.
6. Genovefa magna nimis
Carnem frangit ieiai
Terramque riganfl lacrimis
lugi gaudet martyrio.
— 541 —
7, Coelesti rlucc praevio
11. Ignem sacrum refrigerat
[os lustrat et tartara,
! mortem vivcns meritis»
Civesque precura studio
Quod prius in se vicerat
vat a gente barbara.
Aestus interni fomitis.
8. Divino diu munere
Sitim levat artitieum,
Confractura casu misere
12. Morti, morbis, daemombus
Matri resiuat unicum.
Et elementifl impcrat.
9. Ad primain precem rirginia
Sic Genovefa precibus
Contrcraiscunt daemonia,
Naturae leges superat.
Pu datur energumenis,
Spes aegris, reis venia.
10. In eius manu cltij
13. Operatur in parvulis
Reaccenduntur coelitus,
Christi virtus magnalia,
Per hanc in sinus alvei
Christo pro tot miracnlis
Redit amnis coercitus.
Laus frequens, iugis gloria.
a. Text Mone No. iMO (3, SI4) aus: Hs.zuIJommersfehleno,N.14.Jahrh.
(A). Sai-rinealc itinerantimn. 1521, f. 46. (B). — Danid V, 1«j5 hat den Text
aus Mone. — Steht auch im Cod. S. Gall No. 546 (Brander).
h. Lesarten. lit 3. aeneum B. — 4, 2. Quinine B. — 4t 3. spir. fehlt B.
— 0,1. magnaniraa B. — &, 4. flaudet fehlt B. — 7, 1. dnc. priimo B, — 7, 2.
iHus4r.it A. — Bt 1. numine B. diu scheint fcMcrhaftt besser dives. M. — 8, 4.
resignat B. — 11, 3-4. fthlcn B. — 13, 3. per A. toto B.
806. Ik s. Hedwige dttctrke et vidua.
(Tochter Bcrtholds IV. von Andechs, Hersogs von Merau und der Grafin Agnes
von Eotlcchit vermahit mit dem Hcnog Heinrich I. von SMeticn und Polen,
gest. 15. Okt. 1243, verehrt 17. Okt.)
Consnrgc iubiians
Vox quaevis hominum
Laudesque resonant
In ore fidelium
In Christo credentium etc.
T$xt. Diescn Anfamj hat DanieJ Ut 189 au$ dem Mibb. Numburg. 1517.
807. Dc s* Helcna regina.
(Geb. der atlgcmcincn Annahmc nach zu 1>. fc Bithynicn, rermdhlt mit
Conttantinus Chlorus, Mutier Constantins d. Gr.f qest. iu Hom £30, verehrt am
18. Aug.)
1. Haec regina ter beata
Eras nimis speriosa,
Britannorum regig nata
Universis gratiosa.
Fuit olim unica:
Nubilis virguncula.
Est in bello interfectus,
3. Ne sane cognoscereris,
Dum in eum est dircctus
Nec plane corrunipereris,
Romanus exercitus.
Rapit te pedissequa;
2. Luctu magno lamentatus
Abiectis es officn
Pater tuus peramatus
Addita portandis tiniis,
Orphanam te deserit :
Amictaque vilibus.
— 542 —
6.
15,
Rcx augustus Constantinus,
Is qui appellatur primus,
Tibi iungi voluit:
Eius uxor Casti mater,
Qui est Katherinae pater,
Mortis legem tulerat.
Gignit ex te Constantinum,
Maguuni dictum, fide priinuui,
Iure matrinionii:
Iudaismo primo data,
Post in Christo baptizata,
Augusta sanctissiinu.
Novuni domim tibi datur,
Inventa crux dcportatur,
lufers banc Ierusalem :
A te tota honorata
Est Alemannia dotata
Sanctorum reliquiis.
a, Tcxt. Mmm Ni. M8 (3, 337) aus
Jahrh, — Daniel V, 298 foj
b. Lesartcn. 6, 1. uovo dono Ils.
Columnain eeelesia.
Quae septuaginta duo
Fundas monasteriu:
Vitam ducens virtuosam,
Sponsae Cbristi fructuosam,
In pace dormieras.
Urbs beata T reverina
Caput tuum cum Matthia
Tfioet, quem advexeras:
0 amoetta philoniena,
0 auiabilis Heleua,
Vota uostra suscipc.
Matrona crueiferorura,
Patruua sis nunc illorum
Pium apud dominum :
Atque tecum cofigaadere
Fac, nos Deum Uu&C videre
Seniper et in saeculum,
Hs. zu S. Peter inSatsburg VI,
am Moae.
808. De s. Heletm regina.
L Ad honorem sunimi regis Ad cor redit, qui erravit
Nos, qui sumus oves gregis Et adorat, quod damuavit
Spiritalis pascuae: Iudicum saevitia.
Orc laudes attoUamus, 5. Iras truces nunc depouit
Manu lumen praeferamus Et vagina se reponit
Laropadis non vacuae. Pcrsequentis gladius:
2. Ipsi honor sine ftue, Licet quidquid vis, Imrtatur
Qui Helenae dat reginae Sixtus papa, iam testatur,
Felici commercio : Dispergit Laurentius.
Regnum coeli pro terreno, 6. Sed, ut notus esset Deus,
Ubi ex hoc in hoc pleno Et praeclarum nomen eius
Nunc eructat gaudio. Efficit in geutibus :
3. Felix haec felicem natum, ludis quidciu et Iberis,
Lumen orbis et oraatum Post Armenos iunxit veris
Constantiuum genuit: Fidei cuitoribus.
Et cura eo contra fident, 7. Ergo, quae hanc genuisti,
Si qua lata erant pridem, Mater eius, sponsa Christi,
Abrogari statuit. Saucta gaude Treveris:
4. Mundi fides est in tuto, Et nos simul glatulemur,
Iacet, tacet orc muto Simul Deum deprecemur,
Gentium perfidia : Deufl, parce miseris,
a. Text. Moae Ko. 967 (3, 336) aus: Hs. eu Darmstadt No. 545* mit
Melodie, 14, Jahrh. — Daniel Y, 207 hat den Tcxt aux Uoi
b. Lesarten. 4, 4. besser quae. M. — 6, 4—6. .,
Mone. — „Secundiim strophae heniistichium corruptum iudicM Moiuuh. Ex m<
Eenteiitia acdpieodum est hoc modo: Kudc licet y^uod autea trahebat ad s
plicium. Hortantur populurn pontifices iieque amplius amguntnr cruci: crogant
ecclesiae opes diaeoni nec consumuntur in craticula. Duplex auteui causa. est,
.{iiud poetft hoc affert Sixti et Lanreotii exemplum. In priznii vesperffl S. II-'
knae fit commemoratio Octavae S.Laurentii; porro iruodgrtvhu est, Laureutius
moribundus prophetavit ecclesiae pacom et tranquilJitatem, de qua optime merita
e^t Helena. Forte leg, dispersit et 6, 3 effectum." DanieL
809. De Lv. //'
1. In sanctonuii tttgi laude
Quae per orbem struens plura,
Plelis devota Deo plaude,
Larga sublimavit cur.i
Qui in sanctifl est mirabilig:
Kl au^mentavit divh
Inter quos splendet, Ilelena,
Fidc, spe, amore plena
4. Gaudet ttgO muiG in coelis
SpODSa Christi veneiabiljs.
I )ispensut rix haec fidelis
2. Hiiee iiiventrix sunetae Crucis
Inter angoloruni milia :
Adimplevit Opua lucis
In vestitu deaurato
Tio cordis desiderio;
Et amictu variato
Sacrosanctani passioncin
Ferens eharitatis lilia.
Crucis per inventionem
Omni venerata atudio.
5. Sponsa Christi sancta et decora
3. Parent adhue sacra vota
Christuni pro nobis instanter ora,
Dignae matrifl longe nota
Qui nos redemit in victoria,
In templorum aedificiis :
Ipsi perhennis laus ct ^loria.
Text Miss. Colon. 1504.
810. De s. Belena vidua et martyre.
(Verehrt am 3LJuh, S. uoch Na.?-
1. Voce dulcis melodiae
Dum non fovit hostes Dei,
Veneremur in hac die
Iael uxor est Cenaei,
Helenae Bollemnig:
Prophetans, par Debborae,
Quae post cursus huius viae
4. Aiabastrum comminutum
Felix die theoriae
Fragrans fudit viin virtutum,
Migrat ad solatia.
Ut probant uiiracula:
2< HaecRebecca tins deoOfiB,
Cnecus vidct, et os mutum
Hanc eomiiiemlat Cordis, oris,
Loquitur ad eius nututn,
Morura pudicitia:
Leprae sedit tnacula.
Absuluta viri torifl
5. 0 Sucvonim advoeata,
Sprcvit, ut Iudith, amoria
Posce reis, ut sensata
rnalis connubia.
Thecuitis, grttiui:
Maithain pracbet se diei,
Fac, ut Ilcstcr, elcvata
8ed Mariain requiei
Ut gens tua Deo ^rafi
Contemplando tempore :
Mereatur gloriam.
1. TexL Daniel V, 284 ex Miss. Upsaliensi {1513). Eecleslologist ( I. April
1854. p. 119.
b. Lesarten. 1, 4. KccJ. qua, Dies theoriae i. e. dies mortis, quaDeum
cqnspicit ueque ampliua iu aenigmate. — 6, 3. Vgl. 2. Sam U
— 544 —
81 L De $t Katerina (Katherina) virffim et mnrtyre.
(StammU aus kdnigl Gcblute, starb zu Alexandria unter K, Mayimin II., t>er-
ehrt am 55. Nov.)
L Digna Deo Katharina, virgo, martyr et regina,
2. Laudum vota suscipe, peccatorum vincla solve, te laudantes intuere
prece pia,
3. Rege Costo genita, regi Deo sponsata, complexu regio es iocundata.
4. Caesaris vesaniara corripis, tu latriani Maxentii speroens, miuas, poe-
nas sitis, idola cooteinnis.
5. Carceris inclusa residens in tenebris Porfyrium cum regina sopbosque
victos mittis ad aeterna.
6. Plagas transit verberum martyr mente devota, rotas comminuit virgo
Katherina.
7. Lactis unda protiuit, caesam gladius stravit, qnam mons Sina digne
Christo conservavit.
a. Text Morel No. 451. 5. 254 aus: Hs. su St.Gallen No. 546 (Brander),
Bl. 318, mit dem Zusats: Antiquorum S. G-alleasium monachorum.
b. Bemerk. „I$t nach der Melodie von Wipo's Ostergesang (Victimae
pasch. No. 83) eingerichtetu Schubiger & 95.
„Kateriim ist die gewohnliehe Schreibung dieses Namens im Mittclaiter, bei
den Griechen mit dem agyptischen Artikel (ai) Aikateriiia un>1 darnach bei den
Bussen Ekaterina. IHc Form Catharina mit Bceiehung auf *a&*f>H (rein) ictw
im frUhereti Mittelalter nicht gebrduchlich, kommt aber spdter mit der andern
tuweilen vorS1 Mone 3, 350,
812. Be 8. Katherina mrgine et maritjre.
(Auctor est Adam de S. Victore.)
1. Vox sonora nostri chori
Nostro sonet conditori,
Qui disponit omnia :
Per quem dimicat imbellis,
Per quem datur et puellis
De viris victoria.
2. Per quem plebs Alexandrina
Feminae non feminina
Stupuit ingenia:
Cum beata Katherina
Doctos vinceret doctrina,
Ferrum patientia.
3, Haec ad gloriam parentum
Pulchrum dedit ornamentum
Morum privilegta :
Clara per progenitores
Claruit per sacros mores
Ampliori gratia.
4, Florem teneri decoris
Lectionis et laboris
Attrivere studia :
Nam perlegit disciplinas
Saeculares ct divinas
In adolescentia.
5. Vas electum, vas virtutum
Reputavit sicut lutum
Bona transitoria :
Et reduxit in contemptum
Patris opes et parentum
Larga patrimonia.
6. Vasi oleum include
Virgo sapien Iens
Sponso pergit obvia ;
Ut adventus cius hora
Praeparata sine mora
Intret ad convivia.
7. Sistitur imperatori
Cupiens pro Christo mori,
Cuius in praesenl
Quinquaginta sapientes
Mutos reddit et silentes
Virginis facundia.
— 545 —
8. Carceris horrendi daustrum
Angelis mox fuit curae
Et rotaruin triste plaiistrum
Dare corpus sepulturae
Famem et ieiunia ;
Terra procul alia.
Et quaeeuuque tiuitt ei,
11. Oleum Blipfia manat,
Sustinet amore Dei,
Quod infirmos multos sanat
Eadem ad omnia.
Evideiiti gratia:
9. Torta superat tortorem,
Bonuni nobis dat unguenturn.
Superat iinperatorem
Si per suum iuterventum
Feminae constantia :
Nostra sanet vitia,
Craciatur imperator,
12. Gaudens ipsa videat
Quia cadit cruciator,
De se praesens gaudia,
Nec valent supplicia.
Et futura praebeat,
10, Tandem capite pumtur,
Quae dedit praesentia,
Et dum morte mors tiuitur,
Et hic nobis gaudeat,
Vitae subit gaudia :
Nos illi in gloria. Amen.
a. Text. Neale p. 205 e Mies. Antlegiiveiisi 1523 (A). — Miss. fratr. Paife
1620 (B). — Clichtov. IV, 225 (C). — Daniel 11, 89 hat 3 Zeilen und V, 324
den Tc.rt aus Neale. — Steht nach Mone 3, 357 auch in einer Hs. zu PommerM-
ftlden o. No. aus dem 14. Jahrh*
b. Lesarten. 2, 4. Dmn A, Nealc. — 4, 4. N. per legum A. Neale. —
5, 2. quasi Jut. A, Neale. — 6, 1. Vagis AC. Neale. — 7, 3. In cuias A. Nealr.
— 8, L horrendum A, Neale. — 9, 5. Q. caetlit crueutator C. cedit cruentator
A. Neale. — 9, G. Val. suspiria A. — 10, 3. sululit B. — 11, 6. sanat C. —
Nach 8tr< t& hat Noale tioch folaende 3 Zeihn: Quondam personet divine, Et
laudetur sine fine Christus raniB Katherinae.
813. De s. Catharniii v. et m.
1 . Saoctissimae virgiuis votivafesta
5. Turbam philosophicam
recolamus,
Vicit et rhetoricam
Venerantes hunc diem praecla-
Disputando ;
ram omnes concinamus.
Hiuc regiua credidit.
2. Proferat haec concio
Deos vanos respuit
Laudem, et devotio
Venerari.
Sit Bincera:
6. Fit poenalis tnachiua,
Concrepet organicis
Pereunt hac millia,
Modulis et canticis
Dum rotatur, agmina
Laude digna.
Paganorum :
3. Perstrepet concentibus
Mox privatur capite,
Organicis et vocibus
Assunt turbae coelie
Noster chorus :
Sepelitur debite
Corde supplex simplici,
Monte Signa.
Sed voce multiplici
7 Ora pro populo,
Sit sonorus.
Precare uro clcro,
Martyr Uhristi,
4 Hauc fnisse filiani
Costi regis unicam
Katerina:
Tradunt scripta :
Astantem populum
Annis puerilibus
Precantem te clerum
Sophisticis artibus
Fove, rege per saecula
Est imbuta.
Kateriua.
JTi%r#f*, S^qatnwn 35
546
Per saecula alleluia,
Qui creavit omnia,
(Jneluni, terrani, maria,
Et vocavit ad coelestia
Katherinam cum gloria.
a. Text. Mone No. 985 (3, 360) aus: Us. iu Munchcn. Clra. 9536. f. 75,
12. Jahrh. (A). Hs. tu Einsiedeln No. 178, p. 216. Zt, Jahrh. mit der Melodie
(B). Bs. £u Lichtenthah 14. Jahrh. unter den Notkerifeehen Sequemen^ woiu
dieses Lied aber nicht tjehort (C). Hs. zu M» !m. 1104. f. 122. (D). B$,
tu KreuMlingen bei Konstani mit dcr Mctodie, ll.Jahrh. (E). Hs. tuSt.GaUtn
No. 546. t 214, mit der Melodie, 15. Jahrh. (F), Gropp: Script. Wlrceborg,
2, 894 (O). — Text. Beq. (H). Seq, Dav. 1495 (1). — Miss. Brandenburg. initin
BftCC. XVI (K), Patav. 1491 (L), Colou, 1504 (M), Constant 1504 (N), Mogunt.
1607 (0), Halberstat. 1511 (P), Minden. 1513 (Q), Nuraburg. 1517 (R). — Adelph.
106 (S), Cltehtov. IV, 225 (T). — Dauiel II, 197 hat <lif 8 crsten Zeilen,
b. Lesarten. 1,1. Katerinae v. EF. Mone. Castissimae v. A. — L t
„feriante& ist wol die richtige Lesartt die abw kane fi>. hat. hunc DEF
andcrn hanc." Mone. — hunc d, praeclarum DF. — convenianiUB/wr conc A. concin-
nantes C. — 2, 1, psallat uostra conc. B. — 2, 1 — 3 stehen nach 2t 4—6 in B\
— 2, 2. laudes ABGHI laudet B. — devotlouem D. — 2,3 u. 2, 6 wcth*n
D. — 2, 3. concrepeut ABDt alte andern concrepet, — hlt in cinigt»
Texten, Str. 3 in INQ. — 4, 5. art. eoph. BFGHIMOQS. — 4, 6. fuit clan
AEGHIMNOQS. sopb. art. fuit clara T. — 5, 1—3 atehen nach 5, 3—6 i«B.-
5, 2. vic. fehlt A. — 5, 3. Katherina ftir di&p. Q. — 5, 5. D. fakos Q. renuit
ware besser. M-ne. — 5, 6. venerare H. — 6, 1—4 stehen nach 6, 5—8 in B.
— 6, 2. hac AEFNQt die andern ac. — tot m. 0. — 6t 3. rotantur BEO. -
6, 5. truncatur EFGMT. — 6, 6. S. vertice Montis Sin, MT. vertice Monte Sia
P. — 7, 3. mart. virgo D. — 7, 4. Cariasima fur Kat. E, Sanctissima V
7, 6. regnans E. regem A. regens N. Laudantem HNOPT. Mone, — 8, hat n*r
Mone.
814. De s. Katerina v. et m.
1. Katerinae sollemnia
Sancta colat ecclesia,
Super cuius victoria
Congaudet coeli curia.
2. Hacc est virgo, quae dilecto
Novum cantat canticum,
Quia vere et sinccrc
Dei vidit fiUuiu.
3. Haec id mundo vicit roundum
Et carnis lasctviam,
Quam dicarat salvatori
Servans padicitiam.
4. Et tameo in virginem
Exercet tvTannidem
Crudelis Maxentius :
Naiu mittens in carcerem
Dei pirait martyrem
Innocentem noxius.
5. Sed nec prece neque minis
Flecti potest a divinis
Katerina laudibus:
Quae dum Christum confitetur,
Refrajzari non veretur
Idolorum cultibus.
6. Ipsaiu tandem arguraentis
L< '-iicorum cunei
Artant, ut de sacramentis
Convincatur tidei.
7. Sed triumphat in agone
Firma utens ratione
Virgo constantissima .
Oratores victi cedunt
Et in untim Deum credunt,
Salvi post incendia.
8. Et quid plura? decollatur
Virgo sancta, quod testatur
Lac fundens pro sanguine :
Cuius corpus angelico
Sepelttur obsequio
In Sinai vertice.
9. De sepulcro stillat liquor
lucessanter olei,
Quo sanantur delibuti
Qualescunque languidi
— 547 —
10. Ergo virgo praeelecta, Ora Deutn, ut salvemur
Quae et inartyr es effeeta telictis et muudemur
Agui sine maculu : Cum sanctis in gluria.
a. Text. Mone No. 987 (3, 352) aw*: H* zit Mumhcn, Clm, 17140, f. 66.
fahrh. in einer MetBi auf dic Reiligt (k). Hs. :n ^tuttgart Bibl 20. f. 80.
mit der Melodic, 13. Jahrh. \B).
b. Lcsartett. 2. fehlt B. — 4, 1. Sed virgine B. — 4, 4. qumn B. —
5, 1. quae nec B. — 6, 2. potuit B. — 5, 5. refrenari B. — ti, 2. cuneis B. —
7, 1. Iam tr. B, — Et tr. A. — 8, 1. Ut q. B. — 8, 2. V. pura B. — 8, 4.
angeloruTfi AB. — 10, 1. Haec est v. B. — 10, 2. est B. — 10, 4. mundi . .
ealf. B.
815. I)t s, Kathtrnift t\ ei m
L Christi sponsa, Katkerina, Flagellatur irretita,
Rosa rubens sine spiua, Sed non maitet inipuiiita,
Virgo veruans et regina Plebena sternit caine trita
Costi regis filia : B i itarun) eonfraet io
Regi summo subarrhata, 3. Baec traasfertur Sjna monte,
Sibi soli copulata, Rivus manat uiiro fonte,
Coelo plandit collocata Sepelivil euni sponte
Virginali gloria. Angelorum legio:
2. „Mundi tandem spreta laude Ex regali stirpe nata
Ac suppressa caeea franda,*' Fundat preces Deo grata,
Inquit sponsus, ^virgo gaude!" Noxas pellat et peccata
Carceris ergastulo : Virginis oratio.
a. TexL Mone No. 089 (3, 353) aus: Hs. zu St. GaUen No. 467. & 133.
13. Jahrh. (A). Karlsruher Perg.-Hs. o. No, 15. Jahrh. mit der Mrhdie (B). —
Steht auch in dtr Hs. VII, 2. 15. Jahrh. zu St. Vctr.r in SaUlatrg
b. Lesarten. 1, 5. &ummo rege B. — 2, 6. mann& A. impuuiU fUf iuulta.
— 3, I. Et tr. A. — 3, 6. funde B. — Dicse H&. hat atich foia
der nicht *u dem Liede gehort : L;ius, honor Bponso virginum Et nunc et in
perpetuum, Qui nos K»therjmie meritis Coirittllgat coeli gaiiriii*.
Shi, Jk *t Eatherina v, tt m.
Salve nobilis regina,
Regis sponsa Katherifla,
Regis reguui omnium :
Salve, quae luiindurn vicisti,
Vera imitatrix Christi
Ferens rosam, lilium.
Salve fortis in a^rme,
Praeliatrix cuni dracone
Uua eum Maxentio :
Salve verbo supenttos
Mittrns coelifl, sed probatos
Tru<?is tiaminae cremio.
3. Salve caesa verbere,
Caeco clausa carcere
Coeli luce perfruens:
Salve eum militibus
Reginam coelestibus
Disciplinis imbuens.
4, Salve iaeta, Christo freta,
Spcrnens mundi titulos,
Salve rotana vincena UHain
Y< i - un in incredulos.
lalve ferens mammillaruin
Avulsis dispendium,
j-ut librans carum
Deo sacrificiuni.
35*
— 548 —
6, Salve decubans in Sina,
Salutaris medicina
Prece te quaerentium :
Salve, cuius tumba manat
Oleuni, quod morbos sauat
Cunctorum languentium.
a. TexL Mone No. 988 (3, 353) aus:
mit der Melodie, 13. Jahrh. — Steht auch
b. Lesarten. 2, 6. gremio Hs. — 6,
c. Bemerk. ^Setbststdndigcn 8chhui
achU und twei siebensilbigen trocMischen
Salve sponsa tam beata,
Sponsa . . . grata,
Poeoe nobis gratiam
Criminumque veniam.
Hs. tuStuttgart Brev. No. 123. f. 76.
\m Cod. S. Oali. No. 546 (Branderl
6. bcsser oleo.
hat der Schlusssati (7), der aus zuct
Versen bcsteht." Bartsch 5. 176.
817. De s. Katherina v. et m.
1 . Salve sancta Katherina,
Flos intactus carens spina,
Gemma nitens gratiae :
Lux Graecorum, dux regina,
Sponsa Christi, crystallina
Species ecclesiae.
2. Splendor, laus alexandrina,
Virgo martyr, ferens bina
Munera victoriae :
Seductorum medjcina,
Vicit virtus feminina
Sophos, regem gloriae.
3. Confitentes repeetina
Voce Christum, leonina
Regis victa rabie :
Fide stans adamantina
In tyrannum, ut ruina
Sit idololatriae,
4* Doctos stravit Katherina,
Quos sanavit binis bina
Methodus iustitiae:
Fit conversis cohimbina,
Quibus fuit repentina
Virtus temperantiae.
5. Huius corpus servat Sina,
Quam sacravit lex divina
Aute tempus gratiae:
Hic lex data moysina,
Hic signata fuit trina
Manu sapientiae,
G. Pater scripsit et indixit,
Flanien scribens docuit,
Natus scribens utque libcns
Quam implere voluit.
7. Ergo laude iugi gaude
Turma Christi sedula,
Erubescat et tabescat
luda gens incredula.
8. Gens quae saevit, quae decrevit
Regem lege solvere,
Non dclevit, sed implevit,
Quam venit evolvere.
9. Hie regina Katherina
Monte dnrmit Sinai,
I ii qua Sina manus trina
Legem scripsit Moysi.
Reichenauer Antiphonar tu Karls-
Melodie (A). Hs. tu Lichtenthalf
a. Text Mooe No. 992 (3, 365) aus:
ruhe No. 209. Bl 39. 14. Jahrh. mit der
14, Jahrh. mit der Melodie (B). — Steht auch im Cod S. Gall. No. 546 (Brander).
b. Lesarten. 2, 2—3 stehen in B ah 2T 5—6 und diese an der Stelle von
jtnen. — 3, 4. stat B. — 8, 6. fiat idol. AB. — 6, 4. impleri AB. monuit B. —
7, 2. Christo B. — 9, 1. haec A.
818.
Venerandam
veneremur invictam
virginem, intactam
est castam Costi regis filiam :
De s. Katherina v. et m.
Quae devictos
quinquaginta rhetores
in fide firmatns
supernam perduxit ad gratiam.
— 549 —
2. Maehinaa fregit,
rotas deiecit,
tortores saevos interfecit
digna Dei uitio:
Sanetain salvavit
corpus humavit
iu nionte Sina collocavit
angeloruin concio.
Iara virgo salutifera
cum Christo vivit in aethra,
iam suia dat vitae praemia
mirii Dei gratia :
Rogamus ergo doinina,
deleto nostra crimina,
nos transfer ad coeli liraina,
ubi pax et gloria.
12. mit derMe*
a. Text. Mone No. 994 (3, 357) ans: Hs. eu Coblen* No.
lodie, 14. Jahrh.% gehdrte fruht-r dcn fannriiten tu Boppard.
b. Lesarten. 3, 2. aethra M. naetliera Hs. gegen das Versmass.u Mone.
c. Bemerk. Ueber das Rhythmischc etc. spricht Bartsch S. 31*80.88.133.
819. De s. Kathcnna v. et w.
1. Ave praesignis martyr, dignis colenda laudibus, piorum tu gemma
sanctorum.
2. Euge regis nata, domino grata, aevo puerili senili culta studio prae-
ludio, morum exemplar bonorum.
3. Virgo legis forma rectique norma, cupiens mature futurae vitae
sitiens, abiiciens vana iam sensibus cana.
4. Te domus patris et suppellex tota matris recognoscit heredem, urbs
Alexandrina tibi praebet sedem.
Te conflicturam Christus et triuuaphaturam saevos hostes praescivit,
idcirco te suam pugilem raunivit.
6. Tu agnum coeli scquens corde fideli tu Maxentii contempnis furorem»
martyres superans facis doctores.
7. Tuque furentem rotam teque terentem abiiciens et sternens in fide
paganos roborasti christianos.
8. Hinc gentilium dux convertitur, quem regina credendo sequitur et
obsequitur incarceratae coelorum coetus tibi victrici beatae, cui
dominus lesus Christus apparens confortat te nihilominus.
9. Hinc manna verum tibi redditur orauti, dum vox coelo mittitur et
promittitur pro quibus oras solanien, sicque decollata lacte rorans
hinc subveheris, angelorumque manu in raonte Syna deponeris.
10. Fac fontem, viva quem ut oliva fundis, haec laesiva peccatorura vul-
nera curare, nosque solidare, ne superemur, sed post criminum
victoriam coronemur.
11. Fac igni fero nos et severo non tradi, sed vero reconcilia nos creatori,
fac, ut temptatori non succumbamus, sed nocentium insidias
devincamus.
12. Audi nos, nam te domious sponsam suam honorat,
13. Salva nos, lesu, pro quibus Katherina te orat.
14. Da fontem tui lateris nos emundare penitus a labe criminis,
15. Quo haustu indulgeutiae ducamur ad coelestia manu cleraentiae.
16. Christianismi donuin fac nos bonum custodire teque sic sitire, ut
mereamur post exiJium auctor ad te transire.
a. Text. Mone No. 998 (3, 361) aus: Hs. su S. Paul in Karnten No.43.
14. Jahrh. mit der Melodie (A). Hs. wu S. Peter in Salsburg VII, 2, 15. Jahrh.
mit der Melodie (B).
tartett. 2. ruJpa A. — 7, terrentem B, — 8. gentiura
Jehlt A. — 10. iun<Lis B. — sed post hos tui iasidias devinc, A. — 14. tel
leris B. — IV binrto B,
c. Bemerk. „J« Dappch* ich Mom ihmg, olen
-tollen >iiehtt dcr zweite Stollen (71 weicht «&."
Bartsrh ft IA& — V$ I. 77s. 81\
De s. Katheruta t\ et m.
1. Ave praeclara Catharina, imm tua tcnera est vita crudcliter torta.
2. Euge regis nata, Domino gratft, aevo puerili senili culta studio prae-
ludio, niorura doctrix bonorum.
3. VirgO legis forinam rectiquc nurmam capieus mature futurae vitae
sitiens abiicieus vana iam sensibus caua.
4. Te domus patris, te supplex tota matris recognuseit tiaeredem, urbs
Alexandria tihi pracbet sedeni.
5. Te conflicturam Christus en triuuiphaturam saevos lmstes praescivit,
idcirco te suam pugilem munivit
Tu agmim coeli sequens corde fidcli, dum Maxentii contemnis furo-
martyres superaus faeis doctores.
Tuque furentem rotam, tcque terreutera deiieiens et spernens paga-
nos, in tide solidasti christianos.
Hinc gentium dux convcrtitur, quein regina credens sequitur, dum
obsequitur incarceratac coelorum coetus tibi victor beatae, cui
DominusIesusChristus apparens, cunfortans te uihilominus.
Hinc manna veruin tibi rcdditur oranti, dum vox coclo raittitur et
promittitur, pro quibus oras solamen sicquc rlecollata lacte roras
liinc subveheris angelorumque mann iu monte Sina deponeris.
l*\u: fontem viva, quem ut oliva fundis ex lesiva peccatorum vulnera
curare nosque solidare, ne supcrcmur, sed per terminura victo-
riam coronemnr.
11. Fac igni fero nos et severo non tradi, sed vero reconcilia nos creatori
dans, ut temptatori non succumbamus, sed nocentium insidias
devincamus.
12. Audi nos, nam te Dominus sponsam suam honorat.
18. Salva nofi lestL pro quibus Catherina te orat.
14. Da fontem tui lateris nos emendare penitus a labe scelei
15. Quo hausto indulgeutiae ducamur ad coelestia manu clementiae.
10. Christianissimi donum fac nos bonum custodire, teque sic sitire, ut
raereamur post exilium, auctor, ad te transhv.
a. Text. Miss. Mogant. 1507. — Daniel il. 189 hat die 2 erstcn Znlen
aus dem Miss. Numburg, 1517.
b. Bemtrk. Vgl Nr. 254. 778. 810. 820. 821. 830. 832.
.
&
B.
9.
10.
821, Be s. Kathvrhm v. ct ro.
1. Ave praeclara margarita, nam tua tenera est vita crudeliter torta.
2. Euge virgo Christi, te praeseutasti ad manus cruentus. ut falsa
nuuiina ostendas, quod tofi sit in his salus, affirmans,
- 551 —
Virgo, decus mundi, tu superasti falsos oratores praemittis roseos ut
flores igne crematos ad coeli choros.
Te plenani lide scimus spe et caritate blandimenta et minas derides
et plagas regis exuperas.
Te liguuin vitae saturavit sempiterne, "quod ad flammam nec famem
nec regis exameu nec mortem paveos.
Tu agnum regem, terrae duminatoretn, sapieutia divina testaris,
dampuosa numina regis execraris,
Tuque furentcm Leviathan serpentem proiectum coelo demersum
profundo humani gecerifl csse inimicum.
Hinc gentilium concurrit plebs, regina credit et Porphyrius, et Maxen-
tius furit ac fremit reginam iugulari atque diieein praecepit,
aeternalitcr coronandi transeunt ad coelos victoriaiitcr.
h Hinc manna verum martyriluis datur in aevum in coelis, ut Kathe-
rinae fructus accrescat, iam rotae praeparantur ad hatic laeeran-
dam ac mox prosternitur raartyr, regis illaesa hiis diris cru-
ciatibus,
Fac fontem dulceni, quem Katherina martyr praegustavit, degustare
cum sincera fide, et te sic arnare, ut confitendo tuum possimus
amorem invitare.
I. Fac igni sancto nos iuflammari, quo hanc inliammasti, ut ardnn-
tirmiter possimus ct te collandare et collandando tuum possimus
amorem incitare.
a. Text. Mone Ho. 990 (3, 363) aus: Hs. zit 8. Paul in Karnten No. 48.
. Jahrh. mit der Melodic.
b. Lesarten. 2. nomma . . in eis Hs. — 7, Leviatam . . dinicraum Ht,
8. gentiura c, populus . . et Max. . . iug. ac Hs. — 9. hiis niart. . in coe-
stibus . . lac. virginem H«, — 10. et conf. Hs — II. te pos. coll. Hs.
c. Bemerk. Vgl Nr fc 819. 830, 821. 83
822. In festo s. Katherina v. et m
Ad honorem superni cantemus
regis
Alleluia.
summo fidelis vox psallat
grt
Mente pura.
Laudes tibi dcditas rex perenms
suscipe
Die ista,
Qua triuinpbat coelitus de ter-
reno principe
Katherina.
Haec est sponsa domini
Virgo iuncta virgini
Semper casta:
0 pudoris lilium,
Votis te caneutium
Semper asta,
Haec est virgo regia,
Quae regum palatia
Sprevit alta :
Cuius sapientia
Rhetorum facundia
Fit obtusa.
Caesaris consiliura
Ad commune praemium
Traxit haec perplurimum
Cum regina:
Tandem per martyrium
Supernorum eivium
Subiit palatium
Christi sponsa.
— 552 —
6, 0 flos purpureus,
Protinus supplicia.
Splcndor virgiueus,
11 cantemus tecum canticun
(•hristi thalainus aethereus,
Allduia, Amen.
Suscipe cantica
a. Text, Neale p, 203 e Miss. Pragensi 1522. •- DanieJ Uy 170 hat d$t
Zeile aus ders, Miss.
b. Bemerk, Vgl. Nr. 13. 158. 537.570. 718. 779. 780. 803. S
823. 824. 875.
823* De s. KatJierinti R et m.
1 * Regi regum decantet
Rota candens penitus
Fidelis chorus
Igne misso coelitus
Est consumi
Alleluia:
Katherina triuniphaus
Ascendit coelos
5. Apertis miraculis,
Cum gloria.
Conversis incredulis.
2. Angelus coosilii
Mens regis nou desiit
Laudetur in virgints
Esse caeca :
Victoria :
Tandem plexa capite
Sol, per quem non defici!
Novo diadematr
Martyrum mirabilis
Coronari meruit
Constautia.
Haec praedicta.
3. Virginis haec filio
Corporis martyrto
C. Orante martyre
Fuit nupta :
Mundetur propere
Neque pcr martyriutu
Omni crimine
Virgo, tloreus lilium,
Gens misera:
Fit corrupta,
Hoe clemens efti
4- Rhetori concluditur,
Natus mirifiee
Virgiui non parcitur
ValTe nostra :
Rex de virgine
Puerpera.
a. TexL Morel No. 449. S. 252. autt: Bm. tu St. OalUn No. M6 (A)
Miss, Mogunt. 1507 (B).
b. Lesarten. 2, 3. 6 wechseln B. — 8, 6. candens lil. B, — &, S. met
Mens coepit Esae c. B. — 5, 6, nova, Mor, — 6, 2. mundemur B.
e. Bemerk Vgt. Nr. 13. 158. 570. 718. 726, 773. 779 780. 903. i
824. 875.
824. De s. Katkeruia < . et m.
1. Laetabundus exultet fidelis chorus,
Alleluia,
2. Katherina Maxentii vicit fraudes,
Res rairanda.
3. Oratores superat, docet et illumiuat,
Tanquam stella.
4. Manet et sub verbere plena Dei mwiere
Semper clara.
— 563 —
5. Sicut sydus radium Katharina gladium
Pari forma.
9 6. Neque sidus radio, neque martyr gladio
Fit corrupta.
7. Ecce iani purissiini flagrat odor balsami
Valle nostra,
8. Dum virtus altissimi famulatur virgiui
Carne sumpta.
9. Agnus, sponsusYirginum, sponsipanditgremium, turbatur gentilium
Turba caeca,
10. Nesciens prophetico ore vel dominico tempore non modico
Haec praedicta.
11* Huius fert oleum sacrum mansoleum, per quod sanatur
Gens misera.
12, Nunc virgo propera, nobis confoedero hunc quem genuit
Puerpera. Amen.
a. Text. Morel No. 452. S. 254 aus: Hs. *u St. Gallen No. B46 (Brander),
Bl 3&0.
b. Bemerk. Vgl Nr. 13 158. 537.570. 718. 726. 773. 779. 780. 803. 822.
823. 875.
825. De s. Katherina v. et m.
Laetabundus exultet vjrgini Catharinae etc.
Text. Diesen Anfang hat Daaiel V» 123 e Cod. S. G*1J. No.M6(Braiider).
826. De s. Catharina v. et m.
Hac in ilie
Laudes piae
Coeli iungunt armoniae
Plausus et tripudia ete.
Text. Diesen Anfang hat Daniel V, 123 e Cod. 8. Gall. No. 546 (Brandtr).
827. De s. Katherina v. et m<
1 . Gaude virgo Katherina,
Quam refecit lux divina
Ter quaternis ooctibus :
Gaude, quod tua doctrina
Philosophos a ruina
Traxit cum rhetoribus.
2. Gaude, quia meruisti
Confortari voce Christi
Post preces divinitus :
Gaude, quia convertisti
Sponsam regis et vidisti
Rotas fractas coelitus.
3. Gaude serto coronata
Et in Sina venerata
Olei stillamine :
Esto nobis advocata
Apud Christum virgo grata
In nostro certaminc. Amen.
a. TexL Mone No. 1008 ( 3» 372) aus: Strassburger Hs. E. 135. Bl 68,
(A) und K. 516. Bl 191 (B). Beiehenauer Hs. No. 86. Bl. XOi. 206 (C)< Hor-
— 554 —
tulus animae. Bl. 141 (D). Nova Legenda b. Katherinae. Argentor. 1608. t 63
(E). — Miss. fratr. Paris. 1520 (F). — Steht auch im Cod. S. Gafl. Ko. 646
(Brander).
b. Lesarten. 1, 4. G. quae F. — 1, 6. philosophorum B, das Fdtgende
fehlt. — 1, 6. traxisti erroribus E. traxit et erroribus ABF. — 2, 1. G. quaeB.
— 2, 3. per preces DE. — 2, 6. rotam fractam C, alle andern rotas fractas. —
3, 1. sertis F. — 3, 2. Sinai locata C. Synai F. — 3—4. E. nofltra F. — 8, 6.
Ap. deum CF.
828. De s. Katherina v. et m.
1. Cordis, oris digna laude
Katherina virgo gaude
Summae consors gloriae:
Gaude, quae ad viam lucis
Excaecatos tu reducis
Fumo philosophiae.
2. Gaude dulcis Katherina,
Spreto rege fit regina
Per tefide stabilis:
Mortem subit, nec tristatur,
Et cum ipsa decollatur
Porphyrius nobilis.
Text. Miss. fratr. Paris. 1520.
Non te terrent flammae rotae,
Nec evellit a Christo te
Bex prece nec precio :
Lac effudit pro cruore,
Aegros sanat a languore
Olei perfusio.
In supremo Syna montis
Tu sepulta veri fontis
Quo frueris poculo :
Ut nos potes Christum ores
Et corenet nos minores
Hon finito saeculo. Amen.
829. De 8. Catharina v. et m.
1. Costi regis filia
Tua te familia
Veneratur
Et precatur
Tua patrocinia:
Virgo pura,
Fac futura
Nos frui laetitia.
2. Tu de tribu regia
Producens exordia
Sola Christi
Delegisti
Subire connubia:
Virgo pura etc.
3. Adhuc annis tenera
Suspiras ad supera
Etdevota
Mente tota
Tendis ad coelestia:
:Virgo puraetc.
Pro fide catholica
Flagella non modica
Pertulisti,
Nec tlexisti
Mentem per supplicia :
Virgo pura etc.
Pum gens Christo crednla
Cogitur ad idola
Adoranda,
Tunefanda
Probas haec daemonia:
Virgo pura etc
Conclusos in propria
Artis eloquentia
Das peritos,
Requisitos
Per multa coufiuia : .
Virgo pura etc, : .
Qui dura complet ultiraa » Mira Dei gratia
Per ignis duci iri ima Rotanuii dum pondti
Coma, veste Dissolvuntur.
Simul teste Conteruntur
Nou pateut bcendii Impiormn millia .
Virgo pura etc, Virgo puni etc.
per te regia 10* Duni lictoris spicula
Regis cum tnilitia Subis post pericula
Christo credit Pro cruore
Et se dedit Novo lnnre
Volens ad uiartyria : Lactis manant rtuniina :
Virgo pura etc/ Virgo pura i
Text. Danie! II, 242, e: „Re1iquiae Antiquae scrapa from Aocltot Manu-
ipts etc. edited by Thomas Wright and Jaxnes HftlllwelL London 1839—43,
roll. I. p. 104, from Ms. Egeston No, 613 in the British Muaeum.4*
830. De s. Katherina de Senis virgme.
(Geh. 1347 zu Sicna in To&kana, getf. cu Bom 29.Aug.13Hh, vcrchrt SO.Apni)
1. Salve beata Katherina de Senis, filia Acosti sic coogrue dicta.
Adhuc vix quinquennis, in te ostendis tui iioininis rein, tteeti
fundens precem ad ChriBtum, nee non ad eius
3. Annos septem geris, dunrte astringis coelibata Christo, uptuns hmc
sibi et matri affectu puriore coniungi.
4. Te duodennem, viri thorum respuentem afflixere iudigne niultis iniu-
riis noti et propingui
5. Sed, qui te pie dignatus est eligere, sponsae suae post bella dat
pacem, illustrans virtutum et donis.
I aro mactatur, spiritus impiuguatur, abstinentiis, excessious incritis,
disciplinis diris, vigiliis saeris.
7. Vestis inculta durioraque strata, quies modica, refectio parca, haec
tua studia, quibus insudasti.
Hinc ordinem poeniteutiae sororum subis celerrinu i, a be plurimum
dudum optatum, bis decem annos agens, Quautum proffctum
illuc apprehenderis fidem vincit, excedit luunanam vifflndi
normulam.
Sic corde ferves tuum ad sponsum, ut cogites niliSl proter eum,
sponte aegligens carnk debita, ac si existas tota ta spirituni
cuuvcrsa: crebrescunt hinc raptus, divinaque fiunt ttott tibi sic
mysteria.
10. Sed itagaudes spiritu bonis, ut non eximaria a flagellis, quibus exer-
ceris tam mente quam carne per advcrsnruw casus varios, ■
mundo et ab hoste.
11. Suntarma tua, quibus triumphas, humilibus cordis robur mentis,
spes sanctae BMeedfe com oimtione. His fulta nullos paves
hostium insultus, o athleta.
12. Tuis ims, virgo sacrata, virtutibus jlhistru, qu* -tta etiam
es sortita.
- 556 —
13. Tu patreni et matrem salvas, tuque desperatissimos Deo concilias.
14. Et nostris ora pro culpis, iam iuucta sponsi intimi castis amplex
15. Utmereamur tecum perenniter exultare, felices in coelis, qui tuas
laudes pie in terris resonare gestimus.
a. Text. Morel No. 4 62. ,5. 3G1 aus: 2Zf. iu St. Gallen No. 54G (Brander).
Bl. 302. mit dem Beiaats: ut Ave praeckra (No. 2&4). t,Die Prosa ist ohne
alle Rucksicht auf Metrik und Wohfklang der tiltern Melodic angepasst." Morfl
b. Bemcrk. VgJ. Nr. 254, 778. 819. 820. 821. 830. 832.
831. Ve $. Catharina Suecica virffitie*
(Geb. •» Schwcdent Tochter der fd. Brigitta, gest. aU Aebti&sin in dem ron
ihrer Mutter gestifteten Kloster Watjsen 24. Mdrs 1381, vcrehrt 22. Mar*A
1. Recensemus in hac die,
Cum concentu harmoniae
Catharinae gloriam ;
Quae virtutum harmonia
Et devota theoria
Mereabatur gratiam.
2. ln aetate haec tenella
Coepit exercere bella
Cuncta contra vitia:
Mundi rebus resignavit,
Hostis fraudes superavit
Divina potentia.
3. Licet viro eopulata,
Non est virum amplexata
Carnali connubio :
Sed effecti Nazaraei
Laudibus insistunt Dei,
Non laesi contagio,
4. Ut divinis sic propinqua,
Se ferebat in longinqua,
Spreto solo proprio;
Suam matrem iniitata,
Ubicumque est morata,
Et parens imperio.
5. Vitae ducem sequitur,
Laetaque complectitur
Sponte crucem Domini ;
Text Daniel II, 162 ex:
vetustiaaimo miiiali Sueco"
Se armat ad praelium,
Frauclem cavens hostium,
Nulli cedens Immini.
6. Thecuites probitate^
Est et Anna castitate,
Templo vacans iugiter ;
Ubicumque erat nota,
Pro beata et devota
Habetur veraciter.
7. Haec est schola disciplinae,
Vas valentis medicin
His, quos morbi pungunt spinae,
Fundit medicamina :
Caecus videt, mutus fatur,
Paralyticus curatur,
Et defunctis vita datur
Huius per precamina.
8. 0 beata Catharina,
Aegrotonim medicina,
Serva tuos a ruina,
Vera vina tu propina
Perpetuae laetitiae :
Sis et nobis recreamen,
Placans Patrem atque Flamen,
Ut finale post examen
Sanetis nos coniungat, Anien,
Salvator Rex gloriae.
Act. Sanctorum Mart, Tom. IIL p. 608: „Ei
832. De s. Kunigunde regina virgine.
(Gemahtin K. Ecinrichs II., gest. 3. Mtirs 1040, verehrt 3. Mdrt )
1. Laetare mater ecclesia cum sancta filia, quae clare fert lilia.
2. Castitate ludens ut solari flos iubare, bonitate prudens salutari
uectare.
— 557 —
ultis tutela medela languentis agminis, dote divina regiua tiorcntis
geriniuis.
4. Inraaculuta ut inaritata, viro signata ut viduata.
5, Sponsus pudicus sanetus Heinricus sciuni tenore mire vivit more.
tus tibi, Kunegundis, lesu Christi famula, habitu virginum.
7. Tu sibi sanctis niundis servivisti sedula luniini lummum.
8, Prudenter omnia possedisti, solum felicia dilexisti, mundana et vana
transitoria tua mens respuit.
Ergo cum vomeres transivisti, ut rosas tangeres, hoc sensisti inusta
, . . hoc prudentia tieri potuit
Qualis potentia, qua contraria sunt tibi socialia,
Ignis caliditas et frigiditas, ut eana sit virginitas,
Divinis signis ut frigus ignis non urit, permanet cum calore.
Tua potestas potest, quad aestas noii fuerit solque stet cum splcndore.
Per exteras nationes muJtuna veueranda cultibus,
Vnciferas optiones Christo piis mamla precibus.
Ut tua festivitas uostra sit sanitas, corpore et mente te petente
Christi det bonitas.
Ob tuam clementiam Christi fac gratiaiu nos pie salvare et vocare
ad summam patriam.
Laudetur tuus status luminis cum matre summi iubilu indito.
Laus tibi, qui es natus virginis, cum patre et cum sancto paraclitn.
Laus tibi trinitas ahna, cum palma sanctitatis
II, Da nobis te cernere, gaudere cura beatis.
a. TexL Mone No. 1017 (8, 384) aus: H*> iu Frankjurt, No. 81. f 310.
y Jahrh. - Steht auch im Cod. & GaU. No, 646 (Brander).
b. Leaarten, 4* at viro vid. Ih. — 5, ten. »c. m, Bcivit Hs. — H. Chr.
ala H*. — 7. lumeo lum. H*. — 12. oermanens Hs. — 13. pot. quid Hs.
it ift gcgen den Eeim und Sinn. M. — 8, stat Hs. — 21. Das Versmass
langt doaa. M.
c. Bemerk. Vgl Nr. 354. 778. 819. 820. 821. 830.
833. In festo s. Cuntgnndis.
1. Iubilemus Deo trino,
Qui iam tiue vespertino
Viaitavit saeculum :
Nos e Throno visitavit,
Mundi tbrono dum locavit
Virginale speculum.
I Yis naturae subiugatur,
Dum Regiua coniugatur
Virgo Regi Virgini:
Virgo manet haec et ille,
Nam carnales sunt scintillae
Clausae manu Bominh
3. Flamma carnis est sopita,
Fama tamen est mentita
Fictft stupri fabula:
■rn
Sed cor flammae non accendunt,
Ergo pedes non offendunt
Vomerum piacula.
Fit purgata famae nota,
Virgo sancta solvit vota
Templum Deo fabricans:
Rachel tandem fit ex Lya,
Et ex Martha fit Maria,
Se cum mundo abdicans.
Throno demum summi coeli
Huic Mariae seu Racheli
Thronus suus ponitur :
Ibi procul a procella,
Sponsum sponfia, solem stella,
Agnum agua sequitur.
- 558 -
6. Sup4r ooelos exattator,
Surdis natis dat auditum,
Terria tandem delegatur,
Pedum Bolvit compeditum,
Df iii te tvtnr
Cunctis morbis expeditnm
Virgo plena gratii;
Porrigit auxilium.
Ista fidein aigna plura
Uiri eoniectttrfc,
Locna rion eaC a aatnra,
1 Regina, de sentina,
a potentia.
De ruina, de pruina
7, ( isu ilist itutis,
< riniinuiii nos eruc :
Claadis gressii, voce mutis,
Ue profundis ex his undis
lledteinam tert salutis
Cuneguudis nos iucundis
Virginale lilium:
Atriis constitue. Amcn.
Xeale p. 113, — lUniel V, 916 faatf ai« Neale. -
nHfcs. Sahtbtrrg, (1515) Sequentiatn in lie s Caaegundii noa habet, sed tractim,
quip;ie <jni infra Septuagesimain necesse est cadat At Marcus Hansizins iu &»•
mani.i stiii sirra, tom. 11. p. 1031 prosam sequentem, qiiam longe pulcherrii»i8
appellat, in e.lit. 1610 exstare tes?tatur.u N.
b. / J, 3. Liber imperite virginum, tf. — 8, 9. forsitan dedit
poeta Miprum. N. — 5, 6. Liber sine sensu idoneo agnus agnum. N.
834. Z)« sanda Lndmilh vutua et mart$
(4m Boftmai, Gemahlin £fe Herzogs Borziwoi, gent. 16. Stfp*. 00ff. wr#W
/5, &#*.;
1. Pleno cantu cordis, oris
Fortem basim iniirmorun},
Laudes cantet, inttis, foris
Et solamen niiserorum,
Christiani cunctis horia
Matrem dulcem egenorum,
In Ludraillae gtoria:
In datido praecipuam.
Namquc terrae lit patrona
3. Tanta matre iugulatfl
Et iam terraecommendala,
teta beata matrona,
Clara, fulgena in corona
Si^na facta sunt et j
Pro mortis ?ic£oria.
Ipsius ad gloriain:
2. Lauda coelum, laudans gaude,
Ilaiicce, Christe, mente prona
Sinml terra, dignaui laude,
Te rogamust nobis dona
Mitem, castam, siue fraude,
Omantem coronam
Gratam Deo viduarn :
Post mundi miseriarn.
;., TexL Morel No. 476. fi. 269 aus. H&. su St GaUen No.646 iBnnto'-
b. Lesarten. 2, L L. c. digna laude, Siranl t. laudans gaude Bs. —
3, 5. Hunc quam Christus mente pr. Hs.
835. De s. Margarcta viryine ei martyrc*
(Geb. 260 zu Antiochien in Pisidfm, Tochter des ObergtitMcnpriesters, gezt
eerehrt 30. Jn/iJ
1. Luce mentis et deemr
2. Eiu8 formam conctqxh
Virgo nuctis io clamorc
Haec est enira.
Surgit apta lampadc :
Thorum per m:
Patet aula, rex in porta
Tenet illa, quem dilexit*
Byaso videns hanc retorta
Uanc dilectam rei i
Ornataraque cyclade.
Iu cellam vinariam.
— 559 —
3. Empta pridem margarita
6. Haec est dextra deitat
Sic probata, sic polita,
DftOfl infirmifi dona gt;
Regis auro redimita
Monstrat opus novitatis
In gemmarum ordine:
Virtutum magnalia:
Lubens caret enipta care,
Sexus levis, uiollis aetas
Fit emptori luminare,
Legem subit aste BMta&1
Fundamentum angularc
Nam doctores et prophetaa
Tali gaudet lumine.
Tenet in memoria.
7. Et in carnis obitu,
4. Vis de forti muliere
Sacro valens spiritu,
Scire verum? haec est vere
Digna, nomen hoc habere,
De quo scripta praedixere
Orat pro ecclesia :
Pro bis abundanrius
Sua speeialius
Libri sapientiae:
Qui petunt suffragia.
Fusum rorat Margareta,
8. Spondet precem BBdHtt Dei,
Vitem colit vino freta,
Rex ulludens spcciei
Deo servit carne spreta,
Tamquaiu sponsus favet ei
Spemit itidicis decreta
Pro adulescentulis:
Cultrix pudicitiae.
Hanc precemur spe salutis,
Ut in hora senectutis
5. Caesa fiammis usta piceis,
Nos defendat a versutis,
Peudens uncis fracta ferreis,
Sponsuni placans, osculis.
Imbre fuso sanguinis:
9- Tanta sit victoria.
Fide cincta cruce praeviA
Summo regi gloria
Bella superat hostilia
Et sponso virginum
Daemonis et hominis.
Sonet alleluia.
a. Tcxt. Mone No. 1050 (3, 411)
aus; Reichenauer Antiphonar ru Karfo
ruhe No. 209- BL 22. U. Jahrh. mit rter Mtlodte. - Daniel V, BG hat im An-
fang am dem Cod. S. GalL No. 546 (Bn
inder), — Stcht auch in: Hfe m Rheinau
No. 9. fol. 105.
b. hc&arten. 3, 5. Nubens caren
s St. „Nach Matth. 13, 46 ift aber der
Sinn dicses Vcr&e*: wer die Pcrk theua
* kaufty darbet gcrn, dahcr kann nubens
nicht stehen bleiben." M. — 4, 6. „rora
t pa&xt nicht su fusnm, wol abcr rotat,
der Vera bleibt dennoch dunket." M. -
• 6, 6, lege Hb. — 7, 1. Erga carniR
obitnm Hs.
c. Bemerk. ^SclbHtindigen Ehiftl
\mtts hat dcr Schlusxsat* (Str, 9)S(
BartBch S. 176.
836, De s. Margaretha v. et m.
1 . Regi regum iubilemus,
Quali virgo sit agOQ€
In cunctis magnificemus
Consecuta ipem < unuiae,
Begentis magnalia:
Celebret memoria
Quem laudanduru Margarete
3. In decurc puellari
Praedicat in coelis laew
\ ultu Bplendet stellae pari
Martiris victuria.
Vel lunari radio:
2. Haec est Margareta grata
Nova R na vice
In regalis conservata
Agnos imtrit Bub QUtrfC€
Thesauri custodia :
Agno Dei praevio
— 560 —
4, Christi nominis effecto
Gontemptore haec praefecto
Placens est Olybrio :
Qviuin raptain de grege
lungi sibi thori lege
Qui cupit in gaudio.
5, Sed dolet saevus repelli
Nec a fide poese velli
Virgiuis fiduciam :
Claustro carceris reclusa
Non est ab hoste delusa,
Se Deu dat hostiank
6, la alto suspeusa duram
Verberum vineit trituram,
Speruit ydolatriam :
Ferro carne laeerata,
Hinc poeuum subit delata,
Carceris angustiara.
7, Orat, apparet antiquus,
Eam vocat inimicus
In dracotiis specie : .
a. TexL Morel No. 492. S, 2
Boppard.
h. Lesarten. 1, 6. victoriam
Sinn gibt." Morel. Meri fmsst wol:
Ventre rupto bestiali
Et egresso corporali
Laesa nil effigie,
8. In virtute Dei spernit,
Ligat daenionem, queiu cernit
Hominis in facie:
Vocc sponsi confortatur,
Sponsa Christo praesentatur
Praesidis perfidiae.
9. Iguis, ardor, vincla cedunt,
Martyr gaudet, turbae credunt,
Subeunt martyrium:
Precuin tempus impetratur,
Virgo capite truncatur,
Apprehendit bravium.
10. Ibesu, virginum corona,
Tuis da mercedis bona,
Laboris solatium:
Margarethae da mereri
Preoe, quod te nostrum . . .
Videamus premium.
aus: Hs. des 14. Jahrh. Gmduale
Hs. — 10, 5. nofitruro noeri Hs. ftwas kein
rcin, lautcr, also: dasa icir als Beine sehen.
837, De s. Margaret/ta v. ct ■§.
L Gaude virgo Deo cara,
Sponsa Cfaristi tam preclara,
Dira ferens et amara
In mortali corpore :
Speciale ferens sertum,
Currens mundi per desertum
Et ad locum tendens certum,
Regnans sinc tempore.
2. Palma ut florens haec iusta
Et in igne non conbusta.
Virtutum donis onusta,
Vitam teneos coelicam:
In delicto quae nescivit
Thorum, duris carnem trivit
Disciplinis, sic adivit
Patriam angelicam.
3. ROnum certamen certavit,
Dirum hostem superavit
Et occisa triumphavit
Haec in sexu fragili :
TexL Morel No. 493. S.278
Stolam suara vmo lavit,
Mundum carnem quoque s
Et thesaurum conservavit
Haec iu vase fictUi.
4, Ave virgo preciosa,
Nigra tu es scd formosa,
Passionis vernans rosa,
Castitatis lilium :
Salve virgo speciosa,
Quae nunc regnas gloriosa,
Assis nobis non morosa,
Placa Dei filium.
5. Sponsum tuum nunc iraplora
Et devote patrem ora,
Lt nos iuvet sine raora,
Cito fer auxilium :
Ave duicis et decora,
Apud Christum tu labora,
Ut nos salvet mortis hora
Et post hoc exilium.
aus : Hs. su Engctb. No. %v BL 57. 14, Joi
— 561 —
838. De s. Mu et m.
l* Regi psalinistae, 6. Eductam carcerc spirans ira-
Cytharistae, runi,
llbi, Chrirte,
Minarum, mactat vcrbere.
lubilo psallaiuus,
Martyr ievatur,
Ps.ilJentes promainus,
ne mactatur,
Dein - gaudeamus
fVcerbifi ungulis carpiuatur,
Virgima athletao
Inearceratur,
Ad honoreui Murgaretac.
Deuni precatur,
2. Regis in temph»
Tyranno hostj ilcmoitstratur.
Reginae virgmes astitere
Pugnat\ exaniplo
Sub fine pOBteris quac foere ;
7 Draco ferox exilivit,
Virginem qui vivam deglutivit,
Quarum de
Signo crucis sc munivit.
Fortifi athletu
Crepat anguis, illaesa exivii
Victrix extitit
Iuelyta Margaretha.
3. Pro Dei !■■
Legisque vita
Bosta restitit
s Belcehub victus spernitur,
Crux Chrfstl cernitur
Piomkans ab acthra,
Unibra tetra
Coeli Margarita.
(areeris stemitur.
0 christc, sic tuani snbolcm
9. Coluinbae colloquin
perpetuam
Aniplas ecclesiam,
Duin vitae ipeculo
Vis liaue nasci scculo,
jtiuin tiliam,
4, Nutrici traditur
VT l " 1
Bepletur gamlio,
Nil memi>r plugarum:
Lampadarum
Duleessit ustio,
Vasis iu unda
Mergitur profunda,
Nutnenda,
Salva solvitur lactabunda.
Nutricem sequitur
Revcrenda,
10; Pracscs bachatur,
Pidfelia e coele rore tingitur
Iubet, martyr decollatur.
Spiritu imbueuda.
liim spiritu gloriatur.
5. Pgacit oviculas
Athleta, bravia freta,
Agna Dei,
Iam laeta Margareta,
Struit tenticnlaa
Ubi stas in gloria
Lupus ei,
Nobis aasi-p memoria.
Quem vicit et vincit
!
Fide penitus caritas,
11. Sanctorum tuorum UhriM*1 co-
Magnae Bpei
rona,
TraiiNit Olibrius
Dona bona
Cupitquc visam, rcvisam ttrget !
Nobis aeternaliu
acrius.
Pit ipsius sutfragia.
TcxL Morel No. 19 UJo *j^SL35 iLJahrh.
— Daniel II, 19i5 W rft> ^ fr*te« £etfr« «ti* - inufficiis
NumbnrgensiB ecclesiac. >fDcr Text diescr II*. n on Fchltrn." Morel.
K§kr*i*, Stqataxta. 3Q
— 562 —
839. I)e s. Margareta v. et m.
Gratuletur orbis totus,
Praesens coetua rit devotus
Iubilans io gaudio
Ad honorem Margaretae,
Quam locavit in quiete
Sua grandis passio,
Plaudit phalanx supernorum,
Quod conscendit ad polorum
Haec felix palatia :
Laudat turba virginalis
Verbi sponsani, nam sub alis
Sanctasunt solatia,
Ista sponsa sumnii regis
Expers erat falsae lcgis,
ClirLstum colens doiuimim:
Boror Sion filiarum
Unionem fatuarum
Haec contempsit virgiuum.
Inter quinque sapientes
Puellas hane reponentes
Veneremur laudibus:
Huius lumcn oritatis
Ex Jiquore suavitatis
Ardescit lampadibus.
5. Haec in annis iuventutis
Excultrix viae salutis
Vana sprevit idola:
Cum praefecti vota spernit»
Mox adcsse poenas cernit
Haec dulcis christicola.
6. Constans fide carceratur,
Nec a Christo separatur
Tenella vieguncula:
Praeses ut hanc imperavit
Caedi virgis, non expavit
Christum orans sedula-
V. Fortis haec in passione
Pugnam gessit cum dracone,
Quem scidit per medium :
Post haec demum cruciata
Est ardore concremata
Lainpadum ardeutium.
8. Virgo vitam ferens mundam
Poeuam vasis perfert undam,
Collum tradens ingulo :
Ergo landes hymnizemus
Christo, per quem nos videmus
Haec signa in populo.
a. Te.rt. Mone No. 1045 (3, 407) awt: Hs. zu Freiburtj No. 66. IS.Jahrh.
(A). Sacrificalc itmerantium. 1521. t 52 (B), als sequentia. — Daniel II, 211
hat die 1. Strophe mit dem Beuatse: In MissalibuB Germaniae superiom tmd
V, 164 dcn Text aus Mone* — Stcht aucli m Cod. S. Gall. No. 546 (Brander).
b. Lenartetu t, 2, flt Dan. — lf 3. gaudia A. — 1( 6. gr, gratia Dan. —
2, 1, psallttt chorus fi. — 2, 4. plaudat B. — 2, 5. veri eponsi iam B. — 3, 3.
deum A. — 4, 4. claritatis B. — 5, 2. est cultr, B. — 5, 6. hic B. — 8, 2. pro-
fert A. fert per B,
840. De s. Margareta v. et m.
L Gaude virgo gloriosa,
Margareta speciosa,
Rubricata sanguine:
Gaude, quae praefccti spreto
Voto mali corde laeto
Gaudeus Ghristi noroine.
2. Gaude, quae incarcerata
Daemonem es contemplata
Iu draconis specie :
a. TexL Mone No. 1048 (3, 409) aus:
201. 15. Jahrh. (A). Hs. zu I&unchen, Clm
dotarium animae Nic. Saliceti. Argent. 1491,
1. Str. aus dem Cod. S. GaJl. No. 546 (D).
Gaude, quae eum fugasti
Pede saoctoque calcasti
Feritatem malitiae.
Gaude demuin tormentata
Igne, aqua, decollata
Cum palina victoriae:
Fac uos fore, virgo pia,
Qui te colunt in hac via,
Cives regni gloriae.
Hs. zu Main*7 Aug. No. 4B9. SL
, 5021. f. 50. 16. Jahrh. (B). Anti*
f. 143 (C). — Daniel V, 81 hat die
— 563 —
b. Lcaarten. 1, 2. Margarita A. — 1, 2. pretiosa BD. — t, 6. bessir
gaudes. M* — 2, 4. quod C. — 2, 6, Der Vers ist zu lang, vielleiclit hesser
fomitein* M. — 8^ 4. fieri AD* — 3, 6. cjuae A.
841. De $* Margaretka R ri w.
5.
Hargaretam preciosam,
Sponsam Christi generosam,
Veneremur hodie.
A gentili patre nata,
Fide Cfaristo desponsata,
Ipsi regi gloriae.
Rectam fidem dum sectatur,
Domo patris propulaatur,
Nutrici se contulit.
Generosa oves pavit,
Q.nam praefectus adamavit,
Sed haec Uhristum praetulit.
Ad tribunal praesentatur
Et exuta flagellatur,
Fluunt rivi sanguinis.
6. Ridens gaudet passione,
Confortata iu agone
Nutu sancti flaminis,
7. Ex contemptu provocatur,
Aqua iussu praeparatur,
In vas virgo mergitur.
8. Tyrannus videris illaesam,
Clausit antro virgis caesam,
Daenion terrens ceniitur.
9. Ad mucronem cervix tensa,
Orat voce cum immensa
Pro se venerantibus.
10. Mox spopondit regUUlO eoeli,
Proniissum pacto fidcli
Cunctis te laudantibus.
a. Text. Morel No. 488. & 274 aus: lh. zu St. Gatten No. 54G (Braml>'r|.
Bl. 141 mit der Aufschrift: Pulchra sequeutia, cuius prima littera verBiitim 80-
nat Margaretam (A). — Miss. Moguut. 1507 (Kj. Clii-htov. IV, 206 (C).
b. Lesarten. 1, 1. Margaritara A. gloriosam C. — I* 2. upeciosam C. —
— 2, 3. Christo reg. B* — 3, 1. f. insectatur C. — f>, 3. b. spiritus A. — 7, 2.
Index, aqna BC, — 10, 2. Pr. Cbristus C.
6.
842. De s.
1. Regi diVino um> et trino
Laus perhcunis, dccus sit et
gloria,
Miro tcnellam, gratam puelhtm,
Margaretantfqui ditavit gratia.
2. Stirpe haec clara nata Fernalc,
Stimulis annis primaevac ae-
tatis
Coepit carere luxu, fidef
Cepit amorem et castitatis.
3. In quo persistens et non dc-
sistens
Odia patris ut nulla expavit.
Post geuitricis mortcm nutricis
Simplex ut agnus oviculas pavit.
4. Quam OlibriUB videns iinpius
Mox in ipsius exarsit aniore.
Text. Morel No. 489. £ 275 «u*
Bl 141. Hs. iu Kinsiedetn No. 10*
beiden Hsb. verdorben, und hieraneinigenStellennothdurftighergcsteltt." Morel.
36*
Marffttrrta v. et ro.
Nam et roseo ac eburnw
Virgo pracdulcis micabat can-
Quae duiii prursidis et tyran*
nidis
Promissis et niiiiisiionsedutitm,
Variis poenis et suppliciis
In carcere torquenda recluditur.
Non sinit flecti se a recti
Traniite, non oberrat duni vin-
citur.
Est virgis caesa, igne ill*
Patiens in cruce rernihir,
7. Ictu gladii passo, gftttdii
Gonsors uranici eflfecta est laeta-
Ghristi filia, non associa
Laetitiae aeternae, oMargareta.
Hs, zu St. Gallen No. 546 (Brauder),
Miss. des 15. Jahrh. „l)er Text ist in
— 564
843. De s. Margarda t>. et m.
1. Virgo Dei Margareta
5.
Hanc iratus, plns quam credi
Hae in die coeli laeta
Possit, praeses iubet caedi,
Scundit a*l palat
Sed in vanuni cacditur:
Ex hoc mundo quam vocavit
Nam licet incarceratur
Et in coelo collocavit
ulisque laceratur,
Pia Christi gratia.
Non taruon dcvincitur.
2. Haec virtute Dei plena
b\
Ignis ridet ustioncm,
Horridnm calcat draconem
Fuit ex Antiocbena
Civitate genita:
Carnis per nobilitatem
Fulgens, extra eivitatem
Ad alendum posita.
7.
no cnicis praevio:
Aqua magnum vas impletur,
In quo mergi dum iubetur,
Exit sumpto bravio.
Martir dum stat in agone.
3. Sed nutrici commendnta
Credunt Christo spe coronae,
Vlrgo non est dedignata
Nec terrentur passione
Eius oVes pascere:
Gentis qninque milia:
Quam ut transiens praefectus
Quae tyrannus decollari
Videt, amat et illectus
lubet, quibus sociari
Cupit sponsam ducere.
Imperatur poena pari
Tandem lncis filia.
4. Cuius iussu comprehensa
8.
Cuius preces agonistae
Nec per minas nec immensa
Noa a nece salva, Christe,
Per promissa flectitur:
Mundi per nanfragia:
Se fatetur Christianam,
Ut nuindemur a peccatis
Deos spernit, fidem sanam
Et salvemur cum beatis
Christi dum amplectitur,.
Eius per suffragia.
a. Text, Mone No. 1046 (3t 408) au*
: Strasshurtier Hs> E. 60. Bl. 78 (k\
Daniel 11, 226 e Miss. Eichstnedt. 8. XVI.
(Bl — Misp. August. 1510, im An-
hanff geschrieben (C). — Steht auch itn Cod. S. Gall. No. 546 (Brander).
b. Lesarten. 1, f. Margaretha C. —
■ 2, 2. Antiocena C. — 2, 6. al. tra-
dita A. — 3, 2. desigTiata C. — 3, 4. Hanc C. -- 3, 5, Vidit A, videns C. al-
lectus B. — 4, 4. sed f, BC. — 5t 4. incarcerata . . lacerata C. — 6, 5. In qm
m. A. A qno m. C. In quo deergi iuk Dan. (brmkf. itatt demergi^. — 7, 2.
Cedunt C. — 7j 3. tenentur B. — 8, 1, Huius C. - 8> 3. Eifcfi per suffragia B
Mundi post a. C. Mundi per n, A. — 8t i
>. r.um salvatis BC. — 8, 6. Mundi
post n. B. Eius post suf. A,
844. De s. Margareta v. d m.
1. Margareta 3,
Blandimentis
Fulgens et inelyta
Nunquam seducitur.
Caroe spreta
Nec tormentis
Vitat illicita
Illatis frangitur
Viciorum.
Aut terretur.
2, Decus mormn,
4,
Detinetur
Flos piilcliritudims,
lu atro carcere,
Fons hortorura,
Sed tuctur
Manna dulcedinis
0 Christi munere.
AttrahentLs.
Fit secura.
-- 565 —
5. Iq obscura
7. Post haec signa
Loci custodia
Snbit martyrium,
Virgo pura
Sed benigna
Drachonis taedia
Poscit suffragtum.
Non horrescit.
Precc dari.
8* Fac in mai i
6. Invalescit
Praesentis turbinis
Contra periculum,
Liberari
Pertimesck
Virtute numinis
Crucis signaculum
Margareta
Vis maligna.
Vitae meta. Ameu.
a. Text. Miss, fratr. Paria. 1520.
b, Semerk. Za beachten wegen der Reime, dureh icelche die nachfotgende
----'--■
Vgl No. 603.
845. De Mm
ia uegyptuirn.
(Lebte um 430 in der agypH&ehen Wilste, verehrt am 9, Aprii.)
1. Ex Aegypto PharaonLs
& Laetare tilia Thanis,
In amplexum Salomonis
Tuis ornata tyinpauis,
Nostri transit filia:
Ex ahiecta tit electa,
Lauda quoudam sterilis:
Gaude, plaudc casta uiunda,
Ex rugosa tit formosa
Virtutum prole foecunda,
Ex lebete phiala.
Vitts meri fertilis.
2. Stella maris huic illuxit,
7. Te dilexit noster risus,
Ad dilectum quain conduxit,
Umbilicus est praacistta
Pacis oectens foedera :
Tuus continentia
Matre Dei mediante,
Aquis lotam, pulchram totani,
Peccatrici, Christo dante,
Te saiivit, te coudivit
Sunt diniissa scelera.
Spousi sapientia.
3. Vitani ducens haec carnalcm
8, Septem paunis involuta,
Pervenit in liierusaleni.
lutus tota delibuta
Nuptura pafifico:
Oleo laetitiac:
Sic exeluso adultero
Cocco rubens caritatis.
Maritatur Sponso vero
Bysso tincta castitatis,
Ornatu mirifico.
Zona pudicitiae.
4. Dei templum introire
9. Hinc hyaeincto calciaris,
Dum laborat, mox redire
Dum supcrna contemplaris
Necdum digna cogitur:
Mutatis affectibus:
Ad cor suum rcvertitur,
Fletu culpa submcrgitur,
Fletu culpa tergitur.
Vestiris, discoloribus
Cubile vernat Horibus,
Flagrat aromatibus.
5. Locus desertus quaeritur,
10, 0 Maria, gaude, quia
Leviathan conteritur,
Docoravit et amavit
Mundus, caro vincitur:
Sic te Christi gratia:
Domus patris postponitur.
Mcmor semper peccatorum,
Vultus inentis coniponitur,
Et cunctorum popnlorum
Plaude nunc in gloria*
a. Text. Mone No. 1052 (3, 414) aus: Hs. zu Darm&tatit No. 545. mtt
der Mclodie, 14. Jahrh. |A). — Neale p. 116 e Misa. Leodietiai 1513 (B), —
Miss Colon. 1504 (C). — Daniel V, 25*> (D).
h. Lcsarte». 1, J, Eg. BC. — 1, 2. amplexu alte, amplexuiu Mone. „Hoc
corrupte legitur. Forsitan In amplexum Salomonia Noatra fenitfilia.41 Neale.
— 1, 3. N. rlaiisit BC, — 2, 1. hanc BC, — 2, 2. quem A.t ouam Mone wiwf
dic tmSem* — 3, 2. Iherusulein M»ae. — 3t 4. Hinc ex, Mone. — 4> 6. teritui
Mone. tegitur BD. tergitur C. — 5, 4, forsan praeponitur, Neale. — 0, 5. rir-
tutem C. — 7, 3. Carn. cont B. — 8, 4. croco Mone, croto A. cocco BCD. —
8, 6. Cincta b. BD. Bjaao ttncta AC- Bys. cincta Moue. — 9, l, Huic jacinto
Neale. hyacintho Mone. iacinto Dan. — 10, 2. et ornavtt C.
846. De s, Maria Magdalena.
(Auctor est Godescalkus.)
1. Laus tibi, Chritte, qui es creator et redemptor, idem et salvator
2. Coeli, terrae, maris, angelorum et homimun.
3. Quem solum Deum confitemur et hominem.
4. Qui peccatores venisti ut salvos faceres,
5. Sine peccato peccati assumens forraulam.
6. Quorum de grege, ut Cananaeara, Mariara visitasti Magdaleuain.
7. Eadem raensa verbi divini illain micis, hanc refovens poculis,
8. In domo Simonis Ieprosi conviviis accubans typicis.
9. Murmurat pharisaeus, ubi plorat femina crimiiiis conscia,
10. Peccator contemnit couipeccantem, peccati nescius poenitentem ex-
audis, emundas focdam, arlamas, ut pulchram facias.
IL Pedes amplectitur dominicos, lachrymis lavat, tergit crinibus, la-
vando, tergendo, unguento unxit, osculis circuit,
12. Haec sunt convivia, quae tibi placent, o patris sapientia.
13. Natus de rirgine qui non dediguaris tangi de peccatrice.
U. A pharisaeo es invitatus, Mariae ferculis saturatus.
15. Multum diraittis multum amanti, nec crimen postea repetenti,
16. Daemoniis eam septem raundas septiformis spiritus.
17. Ex mortuis te surgentem das cunctis videre priorem.
18. Hac, Christe, proselytam signas ecclesiam, quam ad tiliorum mensam
vocas aiienigenam.
19. Quani inter convivia legis et gratiae spernit pharisaei fastus, lepra
vexat haeretica.
20. Qualis sit tu scis, tangit te, quia peccatrix, quia veniae optatrix.
21. Quidnam haberet aegra, si non accepisset, si uon medicus adessr
22. Rex regum dives in omnes, nos salva, peccatorum tergens cuncta cri-
mina, sanctorum spes et gloria.
a. Text. Mone No, 1054 (3, 415} mts: Hs. zu Admont, o. N. 12, Jahrh
\k). Hs. des histor. Vereins ztt Klaqcnfurt, 15. Jahrh. (B). Hs. su Mxinchen,
Clm. 14845. f. 41. 12. Jahrh. (C). fft. zu S. Gallen Ko. 380. 1L Jahrh. (Dl
Hs, das. No. 878. p. 231. 1$. Jahrh. (E). Hs. zu Krcuzlingen, U. Jahrh. m\t
der Melodie (F), Hs. eu Karhruhe No. 209, 14. Jahrh. f. 23. mit der Melodie
(G). Gropp: Script. Wircek 2, 893 (B), — Schuuiger No. 58. e Cod. S. OalK
No. 546 (I). — Daniel II, 39. 384 e Codd. Monac, 5. saec. XI. (K). Mon. 6.
saec. XL (L). Mon. II. saec. XII. (M). Vind. 3. saec. "
XIV
Vind. 8. saec. XV. (P).
(N).
Text. seq. (Q). Seq. Da*. 1496 (B).
Mifts. Braudenbur^ initio saec. XVI. (S), Mogunt. 1482 (T), Colon. 150# (U),
567
f
Mogunt. 1607 (V), Prag. 1507 (W), Bastl. 1510 (X), Halberatat. 1511 (Y), Minden.
513 (Z), Numburg. 1517 (a). — Adelph, 70 (b). Ciichtov. IV, 207 (c). Torr id)
.ndec. (e). — Wackernagel I, 108 aus: Mias. Mog. 1482 (f), Mog. 1407 (g),
ttbeck. kurt nach 1480 (hj. CJichtov. 1516 (i), — SMtt auch in Codd. Einsidl.
9. 80. 92. 105. 119. 114. 121.
b. Lesarten. I. et vor red. fehU LN. — 3. aol. dominiim BD. et domi-
nura fur hom. FHlSTYb. — 7. ill. mitis h. rosoneus Bf amieis fur mic. F, — 8. doro.
pharisaei statt Sim. E. — 10. exaudit emundans 0. exaudi B. exaudit, emuudat f
adamat N. amas Dan. Wack. — 11. tegit cr. N. lavanda tergenda ACDEFGHL
MNOf. ungiieudu h. — unguit E. uugit ABCDEFe. Monet die andern unxit. —
oculis Ub. osculans R. — 13. N. ex virg. KN. a pecc. BWbcde. — 16. mundaua
DFINORYbc. — septiformi spiritu AEFHNORXYZbC. — 17. te fehlt BFQV. —
resurgentem BFPUZg. — resurg. te das i. — 18. Hanc BDFPQRTXYZabcd.
Christus B. Christi V. — siguans BDEGQTUV. — vocans G. — Hanc Wack.
Hanc in terra P. — pharisaens BDEFHQSTVXYb, — factus e. vastus Z. — 19.
Iepra fehlt B, quam fur lep, F. leprara haereticam G. — vexit h. — 20. sit
fehli Q, — teuue pecc. B. — quae tarogit te H. — 21, hab. erga Q (Druckf.).
— 22. in unum fur orauea B,
c. Bemerk. Ueher das Bhythmische etc. spricht Bartsch & 10. 12.25.27,
32. 36, 48, 49. 51. 52. 53. 54. 61. 82. 83. 85. 94. 9& 10L 106. 119, 121. 122.
m. 133.
847. De s.
Maria Magdalena.
3.
1, Gatide pia Magdalena, 3. Gaudc primo digna frui
Spes salutis, vitae vena, Visu rederaptoris tui,
Lapsorum fiducia: Surgentis in gloria:
Gaude dulcia advocata, Gaude, quae septenis horis
Resurgendi forma data Es ab antro vecta foris
Miseris post vitia. Ad coeli fastigia.
2. Gaude felix Deo grata, 4. Gaude, quae sic subliinaris
Cui remissa sunt peccata Et cum Cfaristo gloriaris
Speciali gratia: In coclesti curia:
Gaude lotrix pedum Christi, Fac nos ita poenitere,
A qno tanta meruisti Ut post mortem lucis verae
Amoris insignia. Sortiamur gaudia.
a. Text. Mone No. 1060 (3, 421) aus : Es, tu Maint, Aug. No. 439.
BL 201. 15.Jahrh. \A). Strassburger Hs, E. 135. BL 69 (B). Hs. das. K. 31«.
BL 164 (C). Antidotarium animae Nic. Saliceti. 1491 (D). Beichenauer Pap.-
H$, No. 36. BL 205 (E). Bernardin v. Siena als hyranus ad laudes (F). Hor-
tulus animae. BL 136 (G). — Daniel V, 82 hat 3 Zeilen. — Steht auch fmCod.
S. Gall. No. 546 (Brander).
b. Lesarten. 1, 2. vera D, (Druckf.). — 1, 6. poeuitendi ACDG. —
1, 6. Mi». propitia G. — 2, 2. dimiasa ADEFG. — 2, 6. aqua B. — 3, 1. prima
CEF. dign. fehlt E. — 3f 3. cum gl E. — 3, 4. aeptem D. — 3, 5. iecta AD.
— 3, 6. vestigia AD. snmmi regia lilia BF, — 4, 1. quod sub. B quae nunc
sub. DEFG. — 4f 4. Fae hic sic ACD. — 4, 6. Qnod et p. BC. — Die 3 leteten
Verse fehlen in E.
848. De 8. Maria Magdalena.
Salve felix Magdalena,
Crucifixi zelo plena,
Nos perducus ad amoena
Paradisi gaudia :
Dona nobis cor amaruui,
Fac repletum lacrimarum,
Sit lamentum nobis carum,
Et plaoctus laetitia.
— 568 —
2. Magdalena, rms plor&l
Seraper tecum suspirare,
Crucitixum fuc amarc
Cordis desiderio :
Magdalena, ims taere
Affectantes tecujn flere,
Fac riderc et langunv
Amoris incendio,
S. Magdalena, quac fuisti
Sic amica Ihesu Christi,
Fac nos tiere, quae flevisti,
Sit iu fletu gaudium:
Quod audistiT fac audirc,
Quod scnsisti, fac sentire,
Fac oor imstrutn Entroire
Lugubre suspirium.
4. Istae laudcs Magdalcriac
Quasi dulccs cantilenae
ttunt suaves et aumcnar
Cordibus tidclUim.
Magdalenac cor ardebat
(Et merebat) et Remebat,
Nec quiescere valebat,
Quaerens Dei filiuni.
5. Propter niagni vim amoris,
Pleua niaximi doloris,
Aestuabat intus foris
Voce lamentabili:
15
a. Text. Mone No. 1061 (3> 421) aus
Stabat iuxta monumentutn,
Cuius COr erat interituin
Circa planctum et lumentum
Corde miaerabili-
u guam fdix tu fuisti,
Christi pedes cuni lavisti
Lacrimandoquc tersisti
Ttiis sauctis crinil
O discipula beatu,
Quae fuisti Deo grata,
Christi pedea osculata
Tuii unguens mauibus.
0 eiempta? poeniteatis,
Quae gaudebas in lamenns.
In qua fuit ardor mentis
Anxia rtoloribus:
Magdalena, manda zeluni,
Quem babebas sic auheluiu,
Quo perducas nos in coelum
Tuis sacris precibus.
Magdalena, mala dete,
Tui planctus sint medelae,
Semper nobia sint tutelae
Contra carnis vitia:
Magdalena, dele mala,
Tua salva nos sub ala,
Esto via, dux et scala
Ad regna coeies!
Ih. ;u Venedig Cl. III. cod. 32.
Jahrh, — Danicl V, 273 ka >l OUS Monc.
b. Lesarten. 4, 4. Condibits Mone (Druckf.). — 4, 5 t bei Mone.
More! theiU & 94 dtee 4 Vme ans dm Mies. Rom. 1543. fo!. 270 mit.
c, Bemerk. Tn Htr. 4 fchU (totMone) eim Halbitrophi, S. BartBch 5, 182.
849. De s, Maria Mayhihnn.
1 , lesu vena veniae
Magdalenam gratiae
Undans mundaus roribus:
Post lapsum lasciviae
Spreta carnis carie
Morum floret tioribus.
2. Iesu corani pedibus
Iacens hos moeroribus
Rorat plorans largiter:
Lavat tergit crinibus
Ungit arotnatibus
Qsculatur dulciter.
3. Facta mox apostola
Fragrat velut viola
Virtutum odoribus:
Iesum audit seduia
Humilis diseipula
Eius haerens gressib
4. Christum victum sociat
Christi crux hanc cruriat
Nec sepultum deserit:
Dum languet amoribus,
Hunc videt prae omnibus
Et in borto reperit.
— m —
Per hanc poenitentiae
Formam spem clementiae
Iam consorteru gloriae :
Text Mi8«. fratr. Paria. 1520.
Nos emuudes maculis
Sertes vitoe fKseulis
Iesu vena veuiae. Amen.
850. De 8. Martha,
(Des Laiarus Schwester, verehrt 29. Juit )
1. Eia iubileinus carmina Deo digna,
2. Chordas curdis tempereinus, sit pro chordis cordiunj ronenrdia.
Dulce raelos dcmtis, cuius laus sanetorum mereee est gratisstroa,
3. Hodie memoria iocunda veneratur matrem Martham sant tisMtii,tin,
Quam factor omnium factus pauper coelo reguans terris elegit
hospitam.
4. Sancte pedefl fovet Maria, haee procurat sobria convivm
Grata Deo Marthae actio, Mariae laudatur contemplatio.
'iaudet ille foetens La/arus se vocatum ab inferis,
Caeci visu, claudi donantur gressu sanelac Marthae meritis.
6. 0 Martha tiitnium beata, vita cuius admiranda,
Fide firma, spe robusta, caritate inclita.
Mirabilis in illa emicuit gratia, ut et apostoloruni sit apostola.
Mortuos resuscitat, daemonibus imperat, serpcntes tollit \ fcieiu,
lepratn cmundat.
8. Beatum praedicatit patrem, angelos qui cibavit,
Martha beatior, angelorum quae panem pavit
9. Postremum decurso stadio praesentium, fruitur regtn» sidrreo,
Pro parvts donaU iiiaxirnis, pro terrenis praemia eaptans coeleslia
10. Christi cara, prece tua nobis detur venia,
Ut ad illam, qua speramus te gaudere, patriam
11. Pertingamus ope tua.
a. Text. Mone No. 1065 (8, 425) aus; Hs. zu Munchen, Clai, 4t»17. f, 72.
nt Neumt !<rh. — Daniel V, 280 hat den Text am Moik\ II, 174 die
Zeile awt dtm Miss, Patav. 1491, worin das Fest auf den 17. Okt, ftittl
h. Lesarten. 8, dem. eius Ms. — 6. vacat fur fovet
c. Bemerk. Rechnet man Eingang und Schluss (1. 11) ab, so Ucihcn 9
zweiteilige Strophen uhrig, dercn Verse, mitunter rcine trochaische Tctrameter,
hier und da durch richtige Beime verbunden sind. — Bartsch 5, 5. 14, 133.
851. De s. Martha.
1.
Ave Martha gloriosa,
Coeli iubar, mundi rosa,
Salutaris bospita : 5 rf \ u
(tfelodia uraudios&
Praesens decantatur prosa
Tibi laude debita.
Tu sola virtute Dei
Morbum regis Clodovei
Curas incurabilem;
Unde reges et reginae
Tuam laudant mediciuae
Virtutem mirabilem.
3. Orta stirpe regia
Regem regum propria
Domo suscepisti:
Feminarum gloria
Cuncta volatilia
Pascentem pavisti.
4. Per te serpens est subversus
i
Corpus tuum Tarascone
Per te iuvenis submersus
Sepehvit cum Frontone
Vitae restituitur :
Christus manu propria,
' Per te cassantur errores,
7
Ora pro nobis domina,
Per te decorantur mores
Per te nostra peccamina
Et fides extollitur.
Deleantur :
5. 0 oliva pietatis
Impetra, Martha, gratiam
Ecquis tuae sanctitatis
Hte, qui tuam memoriam
Dicet excellentiam ?
Venerantur.
Vitam fratri meruisti,
s
, 0 Tarasconis patrona,
Ex aqua vinum fecisti
Tarasconi pacem dona
Per divinam gratiam.
Semper et lae.titiam :
6* Animam tuae sororis
Cursuque vitae perfecto
Audisti supernis choris
Ferri cum laetitia :
Nos ducas tramtte recto
Ad supernam curiam.
ft. Text. Mone No. 1067 (3,
127) au*
r; H&. iu Pommersfelden No. 2926.
2& Jahrh. (A). H*. das. 2888. 15
Jahrh.
(B). — Miss, Mogunt. 1507 (C).
b. Lesarten. 1, 3. hoatia AC. — 1,
6. decautetur C. — 2, 5, laudent C.
laud&ntur B. — 3, L iuate st. B,
vita st.
C. — 3, 2. regum feMt B. — 3, 6.
bruta toI. B. — 4, 1. serp. et AB.
-4, 4.
damuautur BC. — 5, 2, et quiaABC
ecquia Mone, wol be*scr. — 5, 3,
Dandet exc. C. — 6, 2. audis B. audis iu sup.
C. — 6, 3. neri C. — 6, 4. tharastone . .
francone C. — 7, 5. his, qni nunc
tuam gloriam meraorantur C. qui
tua sollemnia A. — 8, 1—4, In angusta
(angustia B) mortis hora Nobis, precamur,
implora. Peccatorum veniam BC. —
8, 2. Tarasconis A. — 8, 4. fine perf. B. -
- 8t 5. ducat B. Tramite uo» ducai
recto Ad 5. patriam C.
852,
De 8.
Marika.
L Redemtae gentes pkudite,
4
, 0 quam delectabilia
Cum hymnis laudes pangite
Geruntur mysteria
Christo redemptori :
In tam dulci mensa I
Diligenter intendite,
Et qualia mysteria
Et nunc grates impendite
Praesignant haec convivia,
lesu salvatoii
Pie lector pensa.
2. Qui uatus alvo virginis
6
. Biformis vita discitur
In caroe velat hominis
Et exemplis ostenditur
Diam maiestatem :
Hic contemplativa :
Ut labe terra criminis
Si autem res discutitur
Reformet Adae seminis
(Melior) quae quaeritur
Primam dignitatem.
(Est) protinus activa.
3, Infans idem, dum nascitur,
e
0 Christi felix hospita,
Mariae lacte pascitur
0 Deo digne placita,
Et sinu fovetur:
In coelis beata :
Adultus hic ingreditur,
Tu pietate solita
Aede Marthae suscipitur,
Nos peregrinos visita
Ut refocilletur.
Et fac Deo graU.
— 571 -
7. Solemnia, quae gerimus,
Et vota, quae offerimus
I o his tuis festis :
Text. Morel No. 502. S. 985 aus:
Bl 3t2 mit der Melodie.
Cum tui meminerimus
Et ad te confugeriinus,
Cedet pulsa pestis.
Hm eu St. Gallen No. 546 (Brander),
1. Mi
2.
853. De 8. Martha.
Mundi decor, mundi forma,
Qua vivendi datur norma
In vita sollicita :
Ad haec festa tam sacrata
Nos invitat Christo grata
lusta Dei hospita.
Regera regum» quem portavit
Virgo mater, qiiem iactavit
Propriis uberibus :
Totis hucc humanitatis
Recolendae pietatis
Excepit visceribus.
Huius Deo servientis,
Huius mentis tam ferventis
Circa ministerium :
Vim amoris honoremus,
lesu domos praeparemus
Et cordis hospitium.
In laboris actione
Mens in contemplatione
Requiescat dulciter:
Ut administrans sedentem
Satagensque ministrantem
Adiuvet fideliter.
Sic sit amor cum labore,
Quod se labor cum amore
Mutuo respiciant:
Tanquam soror cum sorore,
Hic ne maior cum minore
In via deficiant.
6, Ad superna dura respirat,
Illa frequens, haec perquirat
Quae sunt nccessaria :
l)um laudatur pars sedentis,
Non ad opus satagentis
Reprobatur alia.
7. Eius a Deo accepta
Cura Deo, ut adepta
Sit felici munere :
Ipsius se sepulturae
Hospitali quodam iure
Quod dignatur iungere.
8, Hospes sua in hospita
Dum in morte, dum in vita
Praesens esse vohiit :
Ostendit quae, quanta, qualis
Virtus esset hospitalis,
Quae tantum promeruit.
9. Summi regis bonitatem,
Iesu Christi pietatem
Curemus expetere :
Post praesentis finem vitae
Duloe, mite, quo V e n i t e
Nobis velit dicere.
10. Invocemus sanctitatem,
Imploremus charitatem
Charae Christi hospitae :
Tandem cursu nos perfecto
Inoffenso pede recto
Expeditae semitae,
Ad se ducat et perducat
Martha duce, vera luce
Lurainoso limite. Amen.
iu SL Qallen No. 546 (Brander),
1510 (B). Neale p. 137 e Miss.
a. Text. Morel No. 601. & 284 aus: M».
Bl. 310 mit der Melodie (A). — Miss. Baail.
Salzburg. 1516 (C).
b. Lesarten. 3, 4, araoris vim BC. — 6, 1, d. suspirat, Ilia fr. hic perq.
Q. Bint C. — 6, 5, Nura ad . . alia? BC. — 7, 1. E. a deo Mor. — 7, 6. dipie-
tur C. — 8, 2. tara . . tam C. — 8, 4. Qstenditquo qnanta talis Neale. Ostendit-
que quanta qualis talia C. Ostendit quanta, quae, qualis A. — 8V 6. v. exstat
C, — 8, 6, quantum C. — 10, 4. profecto C. — 10, 5. inoffensos dfcdi pro
Uoffengo. Neale.
— 572
854. Dc $. MaiiJwu
1. Fulget dies haec praeclara,
In qua Martha Deo eara
Triumpbat m gioria:
Mole carnis est erepta
Angelosque est adepta
l\>lorum JD patria.
2. Gaudent cfaori angelorum,
Atque turuiac beatoruro,
Kt phalanges populorum,
Polus, tellus, maria :
Nam clie hac coronatur,
Stola vitae adornatur,
Ante rcgcin decoratur
Martha poli curia.
3. Ilaec est Martha, quae cibavit
Regciu eoeli et potavit,
Diligenter focillavit
Sacra lare propria:
Christum pavit, mundi decus,
Quo pascuntur homo, pecus,
Ales, piscis, aeger, caecus,
Kt poii familia.
4. Regeui coelis celsiorem,
Orco et profundiorem,
Ponto, terra ampliorem
Exeepit sub tegmine:
Hunc quidquid coneipi polo
Compreheudi aut in solo,
Quique cuncta tenet palino,
Solo clausit foemina.
5. Marthae erat soror pia,
Nuncupatur quae Maria,
Quibus nobis patet via
Ad aeterna gaudia:
Stans ad pedes Salvatoria
Haec Maria lege moris
Eius audit verba oris,
Et Martha parat prandia.
a. Text. Neale p. 133. e Mias,
den Text aus Neate.
b. Lesarten. 3, 1. Liber diligentem
6. Martha nobis corporalem,
Et Maria spiritalem
Monstrat vitara, qua ad patrec
lucedamus messiae :
Qui egenos nutrierunt,
Et propria qui liquerunt,
Martha, Maria fuerunt
In sedibus gloriae,
7. Prece Marthae vis Doniini
Resuscitavit Lazarum :
Reddendo damen corpori
Expoliavit tartarum.
Torrens antro hic Lazarus
Quatriduanus foetidus,
Molem aigiiat peccauiinum
Quadrifidain peccantium,
8. 0 quanta mysteria !
0 motae miseria!
Prava cogitatio,
Inanis locutio,
Mala operatio,
Sedula transgressiol
9. Haec est mola quadrifida,
Quam scindit poenitentia.
Suscita nos a vitiis,
Christe, qui Marthae merii
Resuseitasti foetidum
A bina nece Lazarum.
10.
0 Martha, vera hospita,
Pro nobis Christum rogita,
Quo vivamus in gratia,
In perenni laetitia.
Amen dicant orania,
Xanctonensi 1491. — Daniel V, 23
I
N. — 7,3. Liber reddendua, >
855. De s. Monica vidua.
(Mutter des h. Augustinus, geb. um 332 in Afrika, geti. 367, verehrt am i
1. ln hac valle lacrimarum
Claruit lux viduaruin
Sancta mater Monica :
Fuit vidua haec sancta,
Casta ac religiosa,
^Mitis atque sopria,
— 573 —
2. Nec non fervens et benigua
6. Haec largiter tribuebat,
Patiensque et tnodesta
Existebat moribus:
Assidua ac devota
Infirmorum liniebat
Cicatrices vulncnim:
Aliuienta, itionimcnta
Fuit quoque seniper tota
Anirnabus et fonrenta
Io orationibus.
Corporibus pauperuin.
3. Viro namque viduata
7* Haec est illa bcnedicta
Vixit in viduitate
Vidua evangclica,
Annis sedecim circiter :
Christi iugo mancipavit
Quam laudavit dominus,
Quae plus nmnibus imbuta
Sese totam et vacavit
Duo mittendo minuta
Deo summo simpliciter.
In gaznphylacium.
4. Christi amor vulnerabat
8. Duo suttt ininuta illa
Mentorn eitis, iiatn portabat
Augustinus et Monica»
Crnceni eius iugiter:
Corpore et anima :
Sed et Christi passionem
Quae susccpit pius Iesus,
Corde sno et agonem
Qui est sanctis potus, esus
Fixam habens firmiter.
In coelesti patria.
&. Haec Augustimnn doctorem,
9. Salve gcmma viduanim,
Ecelesiae sanctuni lumen,
More stillans olivarum
Protulit praefulgidum:
Oleum misericordiae:
Muuus hoc pater luminum
Qui te matrom dcprccantur,
CuntuHf, quod totum mundum
Verain vitam assequantur
Feeit praeclarissimum.
Post finem miseriae.
Text. Afone No. 1084 (3t 447) au,
bach bei Wertheim, J5, Jahrh. ^Eeinn
?; 11$. des ehemalitjnv Klosters Bronn-
l und Versmass sind nrcht tjenau^ —
Daniel V, 259 hat den Te+rt aus Mone,
* 856. De
s, Mmica,
I, Pange dulri simphonia
7. Odor vitis sacro tioiv
Angelorum hierarchia
De vinetis ouni vignre
Modulans in hrbilo.
Serpentem exterminat.
2, Corde pleno amionia
8. Vetus hostis virtute stemitur.
Ac sonora melodia
Saeva libido pellitur
Nostra sonet concio.
Castitatis germiue.
3. Coelum, terra, arva, mare
9. Puerile uichil gessit,
rromant melos salutare,
Timor Dei quani compressit
Laudem Deo conciuant.
Sacra ab infancia.
4. Corda plaudant, psallant Dra
10* Prece studet virginali,
Vivafc vocis dulciora
Aula spreta patcrnali
Laudent mentis iiitima.
Frequentans erclesiam.
5. Paugant laudem sors sanctorum,
11. Se devovit castitati.
Nam iu horto beatorum
Sed parentum voluntati
^fova planta germmat
Reservat arbitrium.
6. Inter vepres pravarum geniiuiu
12. Cum pudore maritali
FIos candeseit decorum liliuni
Nubet tandem baec gentili
Candor sanctae Monicae.
Nobili patricio.
— 674 —
13* Cultum Christi toleravit
20. Sic sokta viri cura.
Hic gentilis et amavit
Soli Deo placitura,
Morum reverentiain.
Mente calcat ruitura
14 Viro servit reverenter
Ac fruens coelestibus.
Sperans tandem quam clemen-
21. Ave raater gloriosa.
ter
Morte Christi lacrimosa,
Assit Dei gratia.
Quam transfigunt amorosa
15. Gaude inater, quae sanxisti
Crucifixi stigraata.
22. Pane coeli saturata,
Stasa terris elevata,
Fructum ventris nutrivisti
Sub cultu altissinii.
16. Tu maritum lupura ferura
Mente transis haec creata
Agnum tandem mansuetum
Coeli claraans gaudia.
Gregi Christi inseris.
23. Gaude raater quae planxisti
17. Anuis sic quindenis castam
Augustinum corde tristi,
Deo studes et intactam
Prolem carnis tecum sisti
Servare patricius.
Conteraplantem vultum Chris
18. Thorum spernunt in delicto,
Electorum regulam.
Fructum sperant in respectu
~±. Tu ab urbe Tyberina
Saeratarum mentium.
Coeli transis ad arooena,
19. Viri tandem morientis
Pietatifl raater plena,
Poenitentis et geraentis
Pia prece nos suprema
Carni cedit spiritus.
Transfer ad solacia.
Ttxt. Miss. Basil. 1510, im Anhang geschriehen. — Der Texi gcheint fct
und da vcrdorhcn*
857. ln translatume sanctae Monicae.
1 In angmento magnae spei
5. Forma panis alteratur,
Magna virtus inagni Dei
Et in came iiguratur
Pullulat in seculo ;
Pro fide credentium:
Tanto signo tam benigno
Ad haec Deus operatur,
Mens delyra iam respira
Quibus error elidatur
Quolibet in populo.
Sacra obtrectantium.
2. Ecce signum Deo dignura,
6. Visum enim confert caeco,
Signum clarum signum rarum
Claudis confert gressumequc
In Augusta claruit :
Pedibus insistere :
0 res mira, res mirauda,
Quis non credat^ lepram sed<
0 res vere veneranda,
Febreui pulsani et evulsam
Qua sic fides floruit
Cemitur excludere.
3, Sed rem quandara dictu foedam,
7. Sed quani signis rex insignis
Rera insanara, rem profanara
Res emundet, res fecundet
Furtim fecit femina;
Moribus insignibus:
Nam ab ara nostro more
Illud non nostrum nosse,
Panem vitae palam ore
Sed est notum illum posse
Surapserat haec femina.
Mederi languoribus.
*. Sed clara sumptum retrahebat,
8. Ergo animo solerti
Et in cera recondebat
Ab errore iam reverti
Celans in quinquennium :
Studeat mens omnium :
Tandem Deo disponente
Et pro novis nova signis
Fit confessa pura raente
Daemonis ludibrium.
Et Augusta iam insignis
_
— $75 —
9. Visa vere carae Christi
10, Versa vice pater pie,
Veri dici raeruisti
Reduc in nos in hac die
Vera icherosolyma:
Cor misericordiae :
Quae sit dicta, quod auctore
Mos informes nunc informa
Pacis videt vitae fore
Informando tu reforma
Vitae vinum anima.
Reos tuae gratiae.
Text Miss. Basil. 1510, im Anhang geschricbcn.
858. De & Nobtirga virgine ancilla.
(Auch Nothburga, geb. 1265 su liattenberg inTirot, gcst. 1318, verehrt i.Sept.)
1. Laeto corde resonemus
5* Deiun trinum unum docet,
Et in arce iubilemus
Saevit pater et non nocet
Ad ipsam cum caoticis:
Statim eius gladius:
Et qua manant arguendi
Sponsa Christi quia redit, •
Murum transit et non laedit
Modi recte et vivendi
In figuris coelicis.
Velut lucis radius.
2. Quos ad primum tunc reduxit,
6. Flagellata, concremata,
In Nopurgam dum effluxit
Eculeo tormentata,
Universa gratia:
Afflicta suppliciis :
Iu qua nulla reperitur
Inter poenas tam amoenas
Negativa, sed vestitur
Veri sentit foutis venas,
Mentis carnis maeula.
Inmixta deliciis.
3. Ut extremis carne, mente
7. Patris de domo eiecta
Centro verbo inhaerentc
Terram circuit dcspecta,
Per amoris vinculum :
Denudata penitus;
Sic conclusit omne verum,
Coelum orans dum aspexit,
Cura ens primum clausit rerum
Stola munda hanc protexit
Per illapsum coelicum.
Formata divinitus.
4. Martyrio et doctriua,
8. Eia, virgo, nos agnosce,
Castitate quasi trina
Sacraraento nos deposee
lu figura disputat:
Salvatoris refiei :
Vertex eicus crucis signo
Vita ista dum gravamur,
Dum rnunitur, cum maligno
Ut aspectu mereamur
Hoste cervo dimicat.
Creatoris perfrui.
a. Text. Mone No. 1106 (8, 467) aus. Hs. *u S. Peier bei Freiburg im
Brcisgau, 15. Jakrh. (A). — Dauiel II, 218 hat die 1. Strophe, aber mit der
Ueberschrift: De S. Barbara aus dem Miss. Numbiirg. 1517 (B) und V, 826 den
Text aus Mone.
b. Lesarten. 1, 3. Et ipsa B. — L 4. manat Hs. — 1, 5. recti B. —
2, 3. universalis Hs. — 2, 6. macula der Hs. kann nicht stehen. Mone. Daniel
tchldgt cor mentis vor mundit, vel simOe quid. — 4, 5. munitus Hs. —
7, 1. domo de Hs* — 7, 2. ut deap, Hs. — 8, 2. sacramenta Hs.
- 57«
859. In die s. Iiao
(Tochter & og$ Bartar von Thiiringen, Gemahlin *lcs Konigs Clota
von Soissans, gest. 13* Aug. 587, verehrt am 13. Aug.)
1. Laudet laudc spetioaa qui divina gratia
Liheratus a reatu tendit ad coelestia.
2. Ad quae certa spe coatendeos despicit terrestria,
Quae sub sole vanitatis vanttas suut omnia :
Decor Iradis, vitaa inodus, legis observantia,
Quae virtutum diversarum fit uiunificentia.
I Nam id tftOC opitulatur elegans prudentia,
Et dispcnsans agendorum causas temperantia,
5. Fortitudo resistendi contra quaeque vitia,
Et quae sua stint. reddendi singulis iustitia.
fi. Omnis aetas et utcrque sexus salutaria
Ivo speciosae laudis offert sacrificia.
7. Nenio jirorsus est expertus ab bac laudis hostia,
Qui vel inente legj Dei aervit cum hducia.
8. Sic beata Radegumlis, cujus haee solenmia
Celebramus, mundi fastum eiusque contagia
9. 1 Velinavit, et probrosae vitae lenociuiu,
Carnem suain cruciBgena cuin coucupiscentia.
10. In hac valle lam inarum cuncta trnnseuntia
Aeteriiorum charitatc reputavit vilia,
1 L Habens gemUum pro cantu, hymnum in tristitia,
Congaudere eimi electis meruit iu gloria.
I2i Quo nos cuncti festinemus, ut post haec exilia
[psa intervcnicnte laetemur in patria. Amen.
TexL Neale p. 167, e MiBS, Hedonensi 1523. — Daniei V, 293 hat
Text am Neale.
den
860. De 88.
(Verehrt am 21.
1. ln supernis concors choris
Melodiae dulcioris
Canticum depromitur:
Ibi iugis et aeterna,
Somper nova, non hestcrna
Laus divina canitur.
Ihi triplex angelorum
Hierarchia caeterorum
Consonant tripudio:
Istis agmen virginale
lunctum carmen speciale
Summo constat studio.
Illic Dei famula
Praecentrix est Ursula
Voce delicata :
Vrsuta cunt soviis.
Okt. S. noch Nr. 455.)
Vacans Dei laudibus
Cum suis sodalibus
Quihus est praelata.
4. Quam uxoreni rex Anglo
More petit Barbarorum
Suo dari filio:
Minae graves apponuntur,
Nisi fiant quae poscuntur,
Certo misso nuntio.
5. Ad baec pater consternatur,
Nata suadet, diraittatur
Virginum collegium :
Fide sponsus infonnetur,
Informatus tandera detur
Sibi post triennium.
— 577 —
6. Congregatis navibus
Virgines sub milibus
Confluunt undenis :
Ductae Dei munere,
Bomam pergunt propere
Vultibus serenis.
7. Ubi sanctos invocantes,
Papam sibi sociantes
Veniunt Coloniam :
In qua sunt ab Hunnis caesae,
Cultris, ense, telis laesae,
Deo dantes gloriam.
8. 0 quam sanctae praedicantur,
Hostes urbis dum fugantur
Brevi noctis spatio :
Text. Morel No. 551. S. 317 aus
Bl. 396.
Quarum ossa terrae dantur,
Et in tumbis collocantur
Cum ingenti gaudio.
9. Laudes ergo virginibus
Personemus tot milibus
Voce clara :
Quibus datur coelestibus
Choris iubilantibus
Laus praeclara.
10. Hae puellae, Iesu bone,
Nobis semper sint patronae
Contra quaeque noxia :
Ut post huius vitae cursum
Coronemur cum his sursum,
In coelesti patria.
H8. su St. Gallen No. 546 (Brander),
861. De ss.. Ursula cum sociis.
Magne Deus, mirabilis,
In sanctis tuis
Qui infirma mundi eligis,
Fortia quaeque confundis.
Tibi soli digna
Laudum persolvimus praeconia.
Tua virtute turba virginea
Hoste devicto fert trophaea.
Fovet chorus nunc illas syderum,
Premit hunc carcer tartareus.
Victoriae haec sunt primordia,
De nuptiis fit regum concordia.
Nam Ursula, Brittorum filia
Stabilit sua sic sponsalia,
Ut undena lecta milia virginea
Secum vadant ad coelestia.
. Casti ludi dum frequentantur,
Germaniae portubus classis sic appellitur.
Cisalpina tandem littora Bheni premunt,
Trieres deserunt, Bomuleam arcem adeunt.
. Hinc naves Bheni sunt, et via mirabili
Te, Christe, praeduce Coloniam usque redeunt.
Quas obvia felici nece das gens barbara.
Sed victrices has sponsus evexit ad aethera.
. 0 quam digna palma virginum,
Fructum ferunt nam centesimum,
Novumque canticum
Besultant agni post vestigium !
«\
— 578 -
8. 0 largitor summi praemii
Nostri sola spes solatii,
Virginum gloriae consortes fieri nos tribue,
Facque tua visione frui nos sine fine. Amen.
a. Text. Morel No. 552. S. 318 aue: He. zu St. GaUen No.546 (Brander),
Bl. 353.
b. Bemerk. Der Text echeint verdorben. Daee die von mir gewdhUe
Strophenabtheilung richtig iet, wagc ich nicht eu behaupten. Morel hat keine
Strophenabtheilung.
862. De s. Ursula.
1. Iesu Christe, patris unigenite, natus ipse virginis, amator castitatis,
2. Te inspirante mentes tibi devotae annos, sexum superant viriliterque
decertant.
3. Inter stupenda quae facis mirabilia magnum dat spectaculum trium-
phus feminarum,
4. Quae splendida castitatis lilia, ut sic magis luceant, fuso sanguine
purpurant.
JS. Inter quas sancta cum sociis Ursula ut rosa in Iericho floret coram
domino.
6. Haec limina petens apostolica conduxit (e patria) undena secum milia.
7. Illuc instructae sacrae sedis a praesule, Agrippinam redeunt ibique
martyrizatae sunt.
8. Ergo lauda Deum, sancta Colonia, qui te tantis milibus ditavit pig-
noribus.
9. Laus Deo, gloria, honor et victoria sit patri et filio spirituique sancto.
Amen.
Text. Morel No. 554. S. 320 aue: Hs. eu Eheinau No. 133. Bl 643.
15. Jahrh.
863. De s. Verena virgine.
(Geb. eu Thebd in Aegypten, gest. eu Zureach in der Schtceie. Im J. 1308
wurden ihre Gebeine in der St. Stephanskirche eu Wien beigesetet. Verehrt
am 1. Sept.)
(Auctor est Berno.)
Laetetur ecclesia iubilans etc.
Text. Dicsen Anfang hat Schubiger S. 84.
864. De s. Verena virgine.
Dies adest revoluta
Quae praefulget instituta
Multitorrai gratia etc.
Text Diesen Anfang hat Daniel V, 88 aus dem Cod. 8. Gall. No. 646
(Brander).
— 579 -
865. De 8. Wiborada virgine et martyre.
(Stammts aus einer ahen Famitie aus Schwaben, gest. in der SchweiM nahe bei
dem Klobter St Gallen 2. Mai 925, vcrehrt 15. Mai.)
L Gaude semper serena felixque genitrix ecclesia
2. Devota laudi Dei assistens,
3. Qui temet sanctorum pro iniouto sauguine
4. In coelis coodonat muuere perhenniter.
5. Hodie anmia frequeuter gerimus solemnia,
6. Quo dei famula devicit seculum Wiborada,
7. Ut nos iugiter prece sublevet
8. Eiusque scilicet preeatibus intervenientibus, nos Deo oranipotenti
semper commeiadet.
9. Qaae, possit aspectura illius ut promererit terrena tempsit virgo per-
severans immaeulata
10. Seque laureis compsit martyrum,
11. Haud pavens populi Ungari supplicium,
12. Pro Christo quod victrix soreverat intrepida.
13* Huius nos precibus, o talium solidator operum,
14. Nosmet iam tuere pace dulci,
15. Salvator mundi. Alleluia.
Text. Morcl No. 566. S. 327 aus: Hs, mu St. Gallen No. 646 (Brander),
Bh 104 mit der Aufschrift: De saoctissima patroca nostra virgioe et martyra
inclusa pro dei amore Wiboroda. sequittir pulclirum: Alleluia. — Daniel V, 65
hat die 1. Zcile. — „Hs. £u Itheinau No. 125. Bl. 249 des 12. Jakrh, wendet
diese Sequem% die in BrauderB Sammlung fur die hl. Wiborada ailt, auf St
Margaretba an. Wahrscheinlich wurde sie spater erstaufWiborsid&ubeTtragen,1*
Morel S. 280.
866. In dcdkatione ecdesiae.
(Auctor est Notker Balbulu&t)
1. Psallat ecclesia, mater illibata et virgo sine ruga honorem huiua
ecclesiae.
2. Haec domus aulae coelestis probatur particeps
3. In laude regis coelorum et ceremoniis.
4. Et luraiue continuo aemulans civitatem sine tenebris,
5. Et corpora in gremio coufovens aniniarum, quae in coelo vivunt.
6. Quara dextra protegat Dei
7. Ad laudera ipsius ditu
8. Hic novam prolem gratia parturit, foecunda spiritu sancto.
9. Angeli cives visitant hic suos, et corpus sumitur lesu.
10. Fugiunt universa corpori nocua.
11. Percunt peccatricis atitmae crimina.
12. Hic vox laetitiae personat,
13. Hicpax et gaudia reundant
14. Hac domo trinitati laus et gloria semper resultant
a. Text. Mone No. 253 (1. 323) aus: Beichenaucr Hs. No. 209. f. 43.
H, Jahrh. mit der Melodie (A). Hs. ru Stuttgart Bibl. Nn, 20. f. 70. 12.JnhrK
(B), Hs. das. Brev. No. 128, f. 203. mit Neumen, 12.Jahrh. (C). Hs. su Frei-
burg No. 66. 15. Jahrh. (D). — Dauiel 11, 23« 384. e Codd. Mon. 11. s&ec. XII.
— 58D — -
(E). Vind. 2. saec. XI. (F). — Schubiger No. 31 e Cod. EinsidL Fr. 1. (G). —
Cod. Wirzenborn. saec. XIV. (H).. — Text. seq. (I). Seq. Dav. 1495 (K). —
Neale p. 247. e Miss. Augusto-Vindel. saec. XV. (L). — Miss. Colon. 1504 (M),
Mogunt. 1507 (N), Prag. 1507 (0), Basil. 1510 (P), Halberstat. 1511 (Q), Minden.
1517 (R), Nuraburg. 1517 (S). — Adelpb. 114 (T). Clichtov. IV, 184 (U). Torr.
(V). — Wackernagel I, 100 aus: Miss. Mog. 1482 (W), Mog. 1497 (X), Magdeb.
1498 (Y), Liibeck. kurz nach 1480 (Z). Clichtov. 1515 (a). — Steht auch itn
Cod. S. Gall. No. 546 (Brander).
b. Lesarten. 1. Ps. tuae gloriae eccl. L. — 3. cerimoniis Mone. Wack.
— 4. in lum. 0. — 5. convovens PR. veniunt I. — 6. dextera ADLU. — 9. hic
fehlt I. - 10. corporis GILMPQRSTUV. — nociva L. — 11. peccatrices AS.—
12. personet EGHLMNXZ. — 13. redundat DIXYZ. resonent L. — 14. dono
M. (Druckf.) — ac domo F. — Hac in d. a. — trinitatis B. — salus et gl. N.
— resultent HIL. Mone. — resultat GIPT. resultet A.
c Bemerk. Ueber das Ehythmische etc. spricht Bartsch S. 4. 9. 25. 47.
50. 53. 57. 60. 61. 71. 82. 99. 100. 129.
867. In dedicatione ecclesiae.
(Auctor est Notker Balbulus.)
Tu civium Deus conditor
Et sanctificator coelestium,
Et mansionera eorumdem,
Intra templum, maiestati
Nominis tui consecratum,
Tibi populum congregatum
Tua gratia sanctifica,
Ut tuo dono largiente
Tibi fieri gratum
10. Templum mereamur,
Nunc et seraper et in aevum,
Deus qui neminem vis perire.
Text. Morel No. 105. S. 63. aus: Hs. eu Einsiedeln No. 121. 10. Jahrh.
mit der Melodie: Unde supra adorabo.
868. In dedicatione ecclesiae.
Cuiusdam antiqui patris S. Galli, forte S. Notkeri.)
1. Clara chorus dulce pangat voce nunc alleluia
Ad aeterni regis laudes, qui gubernat omnia.
2. Cuius nos universalis sociat ecclesia,
Scala nitens et pertingens ad coeli fastigia.
3. Ad honorem cuius laeta psallamus raelodia,
Persolventes hodierna, fratres, illi debita.
4. 0 felix aula, quam vicissim confrequentant agmina coelica.
Divinis verbis alternatim iungentia mellea cantica.
5. Domus haec, de qua vetusta sonuit historia,
Et moderna protestatur Christum fari pagina.
6. Quoniam elegit eam thronum sine macula,
Bequies haec erit mea per aeterna saecula.
7. Turris supra montcm sita indissolubili bitumine fundata, vallo pe-
renni munita.
Atque aurea columna miris acuariis lapidibus ornata, stylo subtili
polita.
8. Sponsa mea speciosa, inter filias formosa, super solem splendida,
Caput tuum ut camelus et ipsius comae tinctae, ut regis purpura.
— 581 —
9. Oculi nt columbarum, genae tuae punicorum ceu malorum fragmina.
Collura tuum ut columna turris et eburnea.
Mel et lac sub lingua tua, favus dulcis labia.
Ergo nobis sponsae tuae famulantibus, o Christe, pietate solita,
Clemens ad esse dignare et in tuo salutari nos ubique visita.
Ipsaque mediatrice, summe rex perpetue, voce pura
Flagitamus, da gaudere paradisi gaudia.
Text. Mone No. 266 (1, 327) aus: Hs. zu St. Gallen No. 383. p. 124.
13. Jahrh. mit Noten.
10.
11
869. In tedicatione ecclesiae.
1. Sollemnitatem huius devoti filii ecclesiae,
2. Nimirum vestrae matris, colite.
3. Quae vosmet ex alvo spiritali genuit,
4. Qui partus terrenos coeli haeredes facit.
5. lgitur celebris haec cunctis festivitas maneat,
6. Istius qui matris se natos esse pro certo sciant.
7. Oremus omnes, omnes oremus,
8. Ut matri coniunctos catholicae omnipotens filios faciat in Hierusalem
celsa iocundos,
9. Ac pacis aeternae consocians visioni coetibus angelicis coheredes esse
tribuat,
10. Amen et amen, fiat et fiat.
11. 0 sancti, haec domus quorum artus continet,
12. Salvator hoc nobis precibus nostris donet,
13. Quod nullis meritis cognovimus nos mereri propriis,
14. Ut puta qui terra sumus atque tabescens cinis.
a. Text. Mone No. 252 (1, 322) aus dem: Murbacher Messbuch zu Col-
mar, 12. Jahrh. — Daniel V, 101 aus dem Cod. S. Gall. No. 646 (Brander). —
Steht auch in Codd. Rheinau. 97. 11. Jahrh. S. Gall. No. 376. p. 305. No. 376.
p. 381. No. 381. p. 497. 11. Jahrh., wird von einer Hand des 15. Jalirh. dem
Mdnch Waltram von S. Gallen sugeschrieben.
b. Bemerk. Ueber das Rhythmische etc. spricht Bartsch S. 16. 28. 56.
61. 76. 81.
870. In dedicatione ecdesiae.
(Auctor est Adam de S. Yictore.)
1. Hierusalem et Sion filiae,
Coetus omnis fidelis curiae
Melos pangat iugis laetitiae
Halleluia.
2. Ghristus enim desponsat hodie
Matrem nostram norma iusti-
tiae,
Quam de lacu traxit miseriae
Ecclesiam.
3. In spiritus sancti clementia
Sponsa spousi laetatur grati&,
A reginis laudis cum gloria
Felix dicta.
4. i)os ut datur, crescit laetitia,
Quae dos, quanta! triplex po-
tentia
Tangens coelum, terram et Sty-
gia
Iudicia.
— 582 —
10.
Mira loquor et sana credere
Foederatam tam largo munere
De proprio produxit latere
Deus-homo.
Formaretur ut sic ecclesia,
Figuratur in pari gloria
Adae costis formata femina
Hostis Eva.
Eva fuit noverca posteris,
Haec est mater electi generis
Vitae portus, asylum miseris
Et tutela.
Pulchra, potens, partumirabilis,
Ut luna sol fulget spectabilis
Plur acie multo terribilis
Ordinata.
Multiplex est, singularis, una
Generalis et individua
Oinnis aevi sexus simul una
Parit turmas.
Haec signata Iordanis fluctibus
Haec quae venit a terrae finibus
Scientiam audire cominus
Salomonis.
11. Haec typicis descripta sensibus,
Nuptiarum induta vestibus
Coeli praeest hodie civibus
Christo iuncta.
12. 0 solennes festum laetitiae,
Quo unitur Ghristus ecclesiae,
In quo nostrae salutis nuptiae
Celebrantur.
13. Coetus felix, dulce convivium,
Lapsis ubi datur stlatium,
Desperatis offertur spatium
Respirandi.
14. Iusti inde solvuntur praemia,
Angelorum novantur gaudia,
Lata nimis quod facit gratia
Gharitatis.
15. Ab aeterno fons sapientiae
Intuitu solius gratiae
Sic praevidit in rerum serie
Haec futura.
16. Christus ergo nos suis nuptiis
Becreatos veris deliciis
Interesse faciat sociis
Electorum.
a. Text. Mone No. 254 (1, 324) aus: Hs. des ehemaligen Klosters Mar-
bach, jetet eu Colmar, 12. Jahrh. (A). — Daiiiel II, 74 ohne Angabe der QueUe
(B). — Clichtov. IV, 184 (C). — Steht auch im Cod. S. Gall. No. 546 (Brander).
b. Lesarten. 1, 1. Ierusalem Mone. — 1, 2. om. coelestis A. Mone. —
2, 2. normam A. — 4, 3. coel. tang. Mone. — 4, 4. iustitia A. — 5, 1. loquar,
sed b. Mone. — 5, 2. foederata A. — 6, 2. figuravit Mone. — 7, 2. electa Mone.
— 7, 4. tutera A. (Schreibf.). — 9, 1. m. et Mone. — 9, 3. una Bim. Mone. —
11, 1. Sic t. instructa sen. Mone. — 12, 2. in qua Mone, der Str.12. vorStr.ll.
hat. — 13, 2. lassis ibi Mone. — 15, 4. providit Mone. — 15, 6. profutura
Mone.
871. In dedicatione ecclesiae.
(Auctor est Adam de S. Victore.)
Quam dilecta tabernacula
Domiui virtutum et atria I
Quam electi architecti
Tuta aedificia !
Quae non movent, immo fovent
Ventus, iiumen, pluvia.
Quam decora fundamenta
Per concinna sacramenta
Umbrae praecurrential
Latus Adae dormientis
Evam fudit in manentis
Copulae primordia.
3. Arca ligno fabricata
Noe servat gubernata
Per mundi diluvium:
Prole sera tandem foeta
Anus Sara ridet laeta
Nostrum lactans gaudium.
4. Servus bibit, qui legatur,
Et camelus adaquatur
Ex Rebeccae hydria:
Haec inaures et armillas
Aptat sibi, ut per illas
Viro fiat congrua.
583 —
5. Synagoga supplantatur
A lacob, duin divagatur
Nimis frcta literae:
Lippam Liam latent multa,
Quibus virfens Rachelfulta
Pari nubit foedere.
6. In bivio tegens rruda
Gcminos parit ex Iuda
Thamar diu vidua :
Hic Moyses a pucllaT
Dum se lavat, iti tiscella
Repperitur scirpea.
7. Hic mas agnus immolatur,.
Quo Israel satiatur,
Tinctus eius sanguine:
Hic transitur rubens unda,
Aegyptios sub profunda
Obruens voragioe.
8. Hic est urna manna plena,
Hic mandata legis dena,
Sed in arca foederia:
Hic sunt aedis ornamenta,
Hic Aaron indumenta,
Quae praecedit poderis,
a. Text, Mone No. 249 (1, 316) aus: Hs> *tt Wurgburg Ms. theol. fol.
Ko. 139» aus dem 12. Jahrh. auf dem ersten Blatt mit den Mwiknoten (A).
Westheimer: Lib. eccles. carn. (B). Clichtov. IV, 186 (C). — DanieJ II, 75 hat
die 2 crsten Zeilen ohne Angabe der Quelle und V, 102 die ganee Sequenx aus
dtm Cod. S. Gnli. No. 546 (Brander), von Clicht nur abweichend: 9, 1. 2. Urias,
Barsabee.
b. Lesarten. 1,1. tabemacla Mone. — 4, 4» in aures C. — 5T 2. evaga-
tur A. Mone. — 5, 4. Lvam lip. AB. Mone. — 5, 5. Raeh. vid. AB, Mone. —
5, 6. nubet A. — 6, 1. Hinc hier u, so fort A. Mone. — teg. unda B. — 7, 8.
Eius tutus san. A. Mone. — 8, 4. sunt sacra ©rn. A. Mone. — 8, 6, podereAB.
— 9» 1. Varias C. Ur. iudicatnr AB. Mone. — 9r 4. Hac A. regis B. — 9, 6.
deaurata A. — 9, 6. Sic et A. — 10, 4. nigra est . . myrrha et thure A. Moue.
— 11. 1. Sic f. A. Moae. — 11, 5. psalllmus B. — 12, 1. teaet A. t. principium
AB. Mone. — 12, 5. laudet A. laudent Mone. laudant BC.
9. Hic Urias viduatur,
Rersabee sublirnatur,
Sedis consors re^iae :
Haec regi varietate
Vestis astat deauratae
Sicut regum filiae.
10. Huc vemt Austri regina,
Salomonis quara diviua
Condit sapientia:
Haec est nigra, sed formosa,
Myrrhae et thuris fuinosa
Virga pigmentaria.
11. Haee futura, quae figura
Obumbravit, reservavit
Nobia dies gratiae :
lam i.n lecto cuin dilecto
Quiescamus et psallanius,
Assunt enim nuptiae.
12. Quarum tonnt initium
lu tubis epulantmni
Et finis per psalterium:
Sponsum millena millia
Ona laudant iiielodia
Siue tine dicentia
Halleluia. Amcn.
tl. Rex Salomon fecit templum,
Cuius instar et exemplum
Christus est ecdesia :
Huius est hic imperatoi
Fundamcntum ct fundator
Mediante gratia.
2, Quadri templi fundamenta
Marmora sunt iustrumeuta
Panetum paria:
872. In dedicatione ecclesiae.
(Auctor est Adam de S. Victore.)
Candens flos est castitatis
Lapis quadrus in praelatis
Virtus et cuustautia.
3. Longitudo, latitudo,
Templique sublimitas,
Intellecta fide recta
Sunt spes, fides, caritas.
— 584 —
Sed tres partes sunt in teraplo
Trinitatis sul» exnuplo:
liua, sunnua, uiedia.
Ima Bign&t vivns cunctos,
Et secunda iani defunctos,
Redivivos tertia.
Saxagenos quaequc per Bt,
Sed et partes universae
Habent latc cubitos :
Harum trium tres conventus
Trinitati dant concentus
Unitati deditos,
Tenipli cultua extat multus,
Cinnamomua odor domus,
Mynha, stacte, casia:
Quae bonorum decus morutn,
Atque bonos precuni sonos
7. In hac casa cuncta vasa
Sunt ex auro, de thesauro
Praeelecto penitus :
Nam magistroa et ministros
Docet doctos et excoctos
Igue saucti spiritus.
8. Sic cx bonis Saloraonis,
Quae rex David praeparavit,
liunt aedificia:
Nam in lignis rex inaignifi
Vivit T)Ti, cuius viri
Tractant artificia.
9. Xani ex gefite Iudaeisque,
Sicut templum ex utrisque,
Conditur ecclesia :
Christe, qui hanc et hos unis,
Lapia huic et his cominunis,
Tibi laus et gloria.
Sunt significantia.
a. Text. Morel No. 102. S.61 aus: Hxs, zuEnaelb. *fe fol. 21. U.Jahrh.
(A). Neale p. 248 e Aliss. Traiceteusi 1513 (B) et Andcgavensi 1523 (C), —
laniel Tf 106 aus Neale (D) und V, 10G am Cod. S. Gail. No. 546 (E). —
Miss. fratr. Paris. 1520 [Fj.
b. Lesarten. 1, 2. Qnorum C. est ex. A,— 1, 3. et ecc. E. — 1, 4. CuhiB
hic est A. — 2, 1. Quadra B. Neale. — 2, 4. c. ct flos C. — 2, 5. q. unitatis
F. — 3, 4. (fides), spes et char. Morel. — 4, 4. Prima s. CE. Neale. — Ima
signant B. — 4, & Sed sec. Morel — 5, 1. Sexagintn duae per se Et bia t:in-
tum universae Habent alti cubitos C. Sexagena quoque per se Sed et partes
universae IL lati c. E. Sexagenos ^ueottO (d. i. quaeque) per se Et tres tamen
un. H. alti c. F. „Refertur ad Sanctuui Sanctorum, de quo 1. Reg. VI, 2. Id
enim sexaginta cuhitoe habet per se, id est, ratione tam altitudinis quam latitu-
ditiis et longitndinis capta. Sed partes universac idem habebant quod lati-
tudo: id eat viginti cubitos." Neale. — 5, o\ debitos CF. — 6, 2. Cynamomus
AF. — 6, 3. stactis AF. stantem C. — cassia A. — 6, 4. bou. domus m. A. —
7, 8. praeelecta A. — 8, 1. Haec ex F. Hic ex E. — 8, 4. His in F. res ins.
C. Neale. — 8, 6. aedificia B. — 9, 2. ab utr. A. — 9, 4. Christus A. — 9, 5.
hinc A.
873. /// (htUcatione ecdesiae.
1. Plaudant chori haoc diem praeclaram, omues concinantes
4J, Mente tota, sincera, insta, devota ac bemgna.
3. Concrepet organicis modulis et canticis laude digna.
4. Proferat haec concio laudem atque gloriam summo Deo.
5. Qui creavit sidera, CGeluni, terramt maria et omnia.
6. Qui et reis veniamT lapsis indulgentiam dat contritis.
7. In bac domo hodie, quae est suo nomini dedicata.
8. Ibi omnes angeli, ibi sancti decantant laudem Deo.
9. Haec est domna domini tirmiter fundata ct gemmis pretiosis decorata.
10. Hic locus terribilis, laude ineflabilis vereque laudabilis omni genti.
11. lesurex benigne, tu nobis tribue remissionem peccatorum,
12. Ut tecum viverc valeamus semper in regno tuo per saecula.
Text. Mone No. 255 (1, 326) am: Meichenauer Perg.-Hs. No. 209, Bl 44.
mit den Noten, 14, Jahrh. — Baniel Y, 214 hat den Text aus Mone.
— 585 —
874. In dedicatione eeclesiae.
1. Ecclesiae desponsato
8, Hoc Iohannes contemplatur,
Laudum sumrni Patris nato
In hae plene coniungatur
Decantemus carmine :
Qptod sponsus eeclesiae:
Hanc qui silii desponsavit
Qui nos suae commensali
Atqne sui fabricavit
Det in veste nuptiali
Lateri.s cx sauguine;
Coniungi praesentiae.
Ut ex Aciara quondam costis
9, Matris huius nos renatos
Evam fabricatain nostis
Bacramentis tibi gratos,
Soporis in requie :
Fac pater dementiae :
Dum ex liguis arcam scidit,
Nec nt olim mercatores
Huius Noe tuuc praevidit
Nos excludas peccaton
Figuram ecclesiae.
1 i.ribus ecctesiae.
3. Quara ex lignis sanctae crucis
10. Huius, o compago laria,
Fabricavit auctor lucis
Christe, lapis angularis,
Ad salutein oinnium:
Fac nos sic hic vivere :
Per hanc oinnes creduii
Ut possimus in illa te
Supernatant saeculi
Sine fine civitate
Flehile diluvium.
Superna conspicere,
4. Auri nitor et gemraiirum
11« In qua non insidiatur
Opua avcbae fecit clarum,
Fraus, nec ira comminatur,
Quaiii Moyses edidit:
Nec dolus iniuriatur
In qua legis tabulam,
Cuiquam vel invidia :
Umam, manna, virgulam
Sed frequenter sollemnizat,
Florentem recondklit.
Iocundatur, symphonizat,
5. Geinmis sic virtutum crescit
Ac tibi iaudes hyranizat
Teniplum nostrum ac splende-
Tota coeli curia*
scit
12, In qua chorus prophetarum,
Auro sapientiae :
Concio patriarcharum,
In quo legem summi regis,
In tuum vultum praeclarum
Drnam vmi, pania, legis,
Meutis figuut aciem:
Florem virgae Mariae.
Hauriunt te sitiendo,
Arcimin peecatorum mundat
Fruuntur esuriendo,
Cruor Cfaristi, sanguis undat
Cernunt non fastidiendo
Hoc templum quotidie:
Tuam semper faciem.
Per hoc coelum quod intratur
13. Ibi perpes lux diescit,
Exul Iacob contemplatur
Nec quis inoeret, nec languescit,
Scalae sub effigie.
Nec terretur, nec senescit,
7. Haec regina, David teste
Sed prorsus eclypsin nescit
Aurata. polita veste
In tui praesentia:
Dei stat ad dexteram :
Ubi gaudet cum Maria
Haec Christi stupeseens bonis
Sanctoruni consortia
Lesu, veri Saiomonis,
Atque triplex hierarchia
Sophiae dat operam.
Coram sua monarchia
Per aeterna spatia.
a. Tcxt. Morei No. 95. S. 58 am
: Hs. eu SL GaUcn No. 546 [Brauder),
Bt. 133, iJJicselbe hat einige offrnhart
i Fehter, e. B* 3, 4. quouiain creduli 8.
istius seculi. 8, 2. plebe."
b. Bemerk. Ueber das Rhythmisi
:he etc. spricht Bartsch 6'. 178. 184. m.
— 586 —
875. In dedicaiione ecclesiae.
1. Laetabundus exultet fidelis chorus
Coeli curiae.
Cui iucundus ornatur reginae torus
Regis gloriae.
2. In tali connubio nubit lappa lilio,
Soli stella.
Cum miro consortio aminae fit unio
Dei cella. .
3. Celebrantur hodie Christi et ecclesiae
Castae nuptiae.
Sicut iungit spiritum homo Deus subditum
Iugo gratiae.
4. ln hoc matrimonis caro Dei filio
Nupsit nobili.
Ipse vero filius summus et eximius
Cessit humili.
5. Imum summus petiit et sponsam expetiit, quam de nigra gestiit
Candidare.
Fit quod disposuit, quia foedam potuit„quando sibi placuit,
Emundare.
6. Ancilla propera, ut fias libera, cum viro regnans
Sceptrum gere.
Sponsum considera, quem velat litera, ipsum revelat
Fides vera.
a. Text Daniel V, 215, icelchemNeale denText mitgetheilt aus dem Miss.
Sarisburiense.
b. Lesarten. 6, 4. ist tcol vere des Beims wegen su setzen.
c. Bemerk. Vgl No. 18. 168. 537. 570. 718. 726. 773. 779. 780. 808. 822.
828. 824.
876. In dedicatione ecclesiac
1. Salve festa dies, toto venerabilis aevo,
Qua sponso sponsa iungitur Ecclesia.
Salve, etc.
2. Haec est aula Dei, pacis locus et requiei,
Hic et eunt inopes ad Salomonis opes.
Salve, etc.
3. Filius ille David qui nos sibi consociavit,
Hac in matre domo et Deus est et homo.
Salve, etc.
4. Copula coelestis vos spiritualiter estis,
Si servando fidem esse velitis idem.
Salve, etc.
5. yUrbs nova Hierusalem descendens spiritualem
Attulit ornatum lucis ab arce datum.
Salve, etc.
— 687 —
6. Hinc fidei fructum sacro baptiamate ductum
Dat Rex iustitiae coelitus Ecclesiae.
Salve, etc.
7. Firma David turris, huc si pede perpete curris,
Inveuies in ea pignora siderea.
Salve, etc.
8. Haec est arca Dei credentibus auxiliatrix,
Quae vehit ad portum quos vehit uuda maris.
Salve, etc.
a. Text. Daniel II, 184 ex Procesaionali Eboracenai (Hymni Ecelesiae etc.
Tom. I. Proll. p. XV).
b. Bemer k. S. No. 117. 134. 161.
877. In dedicatione ecclesiae.
8,
9.
10.
11.
12.
13.
14.
1. Sanctae Sion adsunt eocaenia,
Desponsatur pracsens ecclesia.
2. Stans amicta virtutum gloria,
Passini organa sanant dulcia.
3. Rorant coeli inisericordia,
Pluunt nubes, stillat iustitia.
4. Sponsus adest, uatus ex Maria,
Sanaos niundum indulta venia.
5. lungit sibi Christns Ecclesiam,
Septiformeui dat ei gratiam, |
6. Sacramenta fiuut paschalia,
Propoiiuutur vitae ciboria.
7. Ad has Agni coelestis nuptias
Vocat suos Paterfamilias.
Text. Keale p, 252 e Misa. Nidrosieasi
Text aus Ncale,
1. Ad honorem ecclesiae,
Cuius ornatum hodie
Celebramus solenniter :
Resonet vox laetitiae,
Vox purae conscientiae
Christuin laudans concorditer
2. In mauufactis aedibus
Et politis lapidibus
Adoramus te, Domine;
Sed in coelortim sedibus
Cum sanetorum agminibus
Regnas in coeli culmine.
Text. Miss. fratr. Paria. 1520
Adest Abel, fert inoocentiam ;
lutrat Noe, portat iustitiam.
Melchisedec, pro sacerdotio
Benedicens, scdet in medio.
Hic Abrahae tidei veritas,
Spes Isaac, et Iacob caritas.
Stat Moyses cornuta facie,
Solem tenens triumphat Iosue.
Puer David trucidat Goliam,
Rex Psalmorum pangit melo-
diam.
Simul astant Lex et Prophetia,
Confirmata per Evangeiia.
Foederantur terris coelestia,
Complet Deus omnibus omoia.
1519. — Daniel V, 216 hat den
878.
In dedicatione ecdesiae.
3
Nos ergo, qui te colimua,
Devoto corde poscimus
Laudes canentes debitas:
Remitte, quod peccavimus,
Da regnum, quod amisimus,
Ubi maior est charitas.
4. Ubi cives angelici
Et omnes chori coelici
Deum semper prospiciunt:
Illicque prece supplici
Fac omnes tecum adiici,
Qui digne tibi serviunt. Amen,
— 588 —
879. In missa pro defunctis.
(Auctor est Thomas de Gelano.)
1. Dies irae, dies illa,
Solvet saeclum in favilla,
Teste David cum Sybilla.
2. Quantus tremor est futurus,
Quando iudex est venturus,
Cuncta stricte discussurus.
3. Tuba mirum spargens sonum
Per sepulcra regionum
Goget omnes ante thronum.
4. Mors stupebit et natura,
Cum resurget creatura,
Iudicanti responsura.
5. Liber scriptus proferetur,
In quo totum continetur,
Unde mundus iudicetur.
6. Iudex ergo cum sedebit,
Quidquid latet, apparebit,
Nil inultum remanebit.
7. Quid sum miser tunc dicturus,
Quem patronum rogaturus,
Cum vix iustus sit securus?
8. Rex tremendae maiestatis,
Qui salvandos salvas gratis,
Salva me, fons pietatis.
9. Recordare, Iesu pie,
Quod sum causa tuae viae,
Ne me perdas illa die.
Quaerens me sedisti lassus,
Redemisti crucera passus,
Tantus labor non sit cassus.
11. Iuste iudex ultionis,
Donum fac remissionis
Ante diem rationis.
12. Ingemisco tanquam reus,
Culpa rubet vultus meus,
Supplicanti parce, Deus.
13. Qui Mariam absolvisti,
Et latronem exaudisti,
Mihi quoque spem dedisti.
14. Preces meae non sunt dignae,
Sed tu, bone, fac benigne,
Ne perenni cremer igne.
15. Inter oves locum praesta
Et ab hoedis me sequestra,
Statuens in parte dextra.
16. Confutatis maledictis,
Flammis acribus addictis,
Voca me cum benedictis.
17. Oro supplex et acclinis,
Cor contritum quasi cinis,
Gere curam mei finis.
18. Lacrymosa dies illa,
Qua resurget ex favilla
Iudicandus homo reus.
19.
10. Quaerens me sedisti lassus, 19. Huic ergo parce, Deus
Pie Iesu domine,
Dona eis requiem. Amen.
a. Text. Das Miss. Mogunt. 1507 und das Miss. fratr. Paris. 1520 ent-
halten den Text, der von dem vorstehenden, welcher heute der kirchliche ist,
nur in der Schreibung einiger Worter abweicht. — Wackernagel I, 137 aus:
Miss. Lubeck kurz nach 1480, hat 3, 1. sparget. — 10, 2. cruce. — 14, 2. bonus.
— 14, 3. perhenni. — 15, 3. statuens me in. — 19, 2. lhesu. — 19, 3. D. eos
requie. — Der Text soll auch im Cod. S. Gall. No. 546 (Brander) aus dem
15. Jdhrh. stehen.
b. Bemerk. Ueber diese Sequenz gibt es eine zahlreiche Literatur, inder
neueren Zeit besonders von protestantischen Schriftstellern. Die Hauptschrift
ist: Scriptores ordinis minorum ed. L. Wadding. 1650. 1732. Vgl. weiter: Lisko:
Dies irae, Hymnus auf das Weltgericht. Berlin 1840. Daniel II, 103. 395.
V, 110. Mone 1, 408. Luft: Liturgik. 2. Band. 1847. S. 154 f. Diese Se-
quenz ist sehr oft ubersetzt worden : im 19. Jahrh. entstanden allein 55 deutsche
Bearbeitungen. (Schlosser I, 181. 184. Bone S. 501. Nickel.)
880. In die omnium ammarum, pro defunctis.
Dc profundis exclainantes audi, Christe, nostras voces in coelesti
caria.
lefUQCtis iidelihus ad te clamat iiuncomuibus, te supplexEcclt
Fiaut ergo intendentee ut audiant tuae aures vocis haec sutfragia.
Yux [utec orat, Rex gloriae, fidelibus ut hodie concedas remedia.
Peccatores qiiamvis simus, sustinere nec possimus, si observes vitia,
Fiat tamen ealutarie quao offertur nune a nobis pro defunctis hostia.
quam Patri obtalisti, olfcrimus et nos ipsi, sit eis propitia.
Propitius esto eis, solve vincla, Iesu, reis in tua poteutia.
Pmpterlegcm, quam dedisti, te sustinent quos fecisti.averte supplicia.
Te sustinent, eruantur; in te spcrant, educantur ad coeli palatia.
In te sperant, in te credunt; ad te tendunt et suspirant de faecis
miseria.
In te die, in te nocte, iu te mane et vespere, sit eis fiducia;
3. Sit apud te quam rogamus, pro qua tibi quam rogamus, pietatis copia.
14. Ut rediinas eas, Christe, supplex rogat coetus iste, ab omni nequitia.
Reginarum imperatrix, tua roget te genitrix, fiat horum irapetratrix,
quae rogamus, Maria.
16. Bone lesu Rex gloriae oinnes sancti praecipue te rogantes sint hodie
pro eorum vcnia.
17. Qui per Cruccm exaltatus peccatorum es misertus, audi preces, queis
devotus ad te clamat noster coetus cum misericordia,
18. Per te vincla confringantur, portae mortis destruantur, diaboli con-
fundantur, et animae consequantur sempiterua gaudia. Amen.
a. Text. Neale p. 109. o Miss. Leodiensi 1513 (A). — Miss. fratr. Paris.
20 (B). — DanieJ V, 320 hat tlen Text am Neale.
b. Lesarten, 2, fid. orat uunc mater omnih. B, — 4. hic or. B. — 5. nou
ss. B. — 7. 8. propicia, propicius B. — 10. deducantur B. — 11. in te cred.
te sper. B. — 13. Sic . . quem rog. . tibi eupplkamus B. — 14. eos . . rog.
chorus iste B. — 15. horuni imperatrix B. — 16. Dedi Rex pro Christe. Neale.
rex hat B. — 17. quas B.
88 L In missa pro benefactonbus.
2,
Ave, crucis dutce lignuni,
Ave, triumphale signum,
Quod solum fuisti dignum
Sustinere Dominum :
In te Christus exaitatus
Mortem vicit ad hoc natus,
Ut Isaac immolatus
In salutem hominum.
Ave, scala peccatorum,
Qua ascendit Rex coelorum,
lit ad choros aiigelorum
Homo sic ascenderet:
In te vitam reparavit
Auctor vitae, proles David,
Et bic se humiliavit,
Ut mundura redimeret
3. Ave, signum novae legis,
Et vexillum summi Regis,
In te culpas sui gregis
Bonus Pastor abstulit:
Ipsum habeamus ducem
Ad cuelcstls regni lucem,
Qui cruore suo crucem
Consecrare voluit, Amen.
TexL Neale p. 258 e Mise. Acad. Cantab.
Ttxt aus Neale.
— Daniel V, 183 hat den
882. Sequentia
eontra Turcas.
1. Sponsa Christi et decora
9. Loca et regna Cbristianorum»
Funde preces et exora
Potestates populorum
Debellare ambiunt :
Saucta Dei ecclesia :
Salvatorem exorare,
Iam ntinc clama, iam nunc ora,
Ut te velit liberare
Deprecare sine mora
A Turcarum rabie.
Sancta Dei ccclesia.
2. Congregati sunt potentes
10, Tempus instat, vigil esto,
Terras nostras invadentes,
Deprecare corde muesto
Furore et gladio ;
Redemptorem omnium:
Subiugare iara coeperant
Qui te sanat a pcccatis
Et Bizantium tenerant
Et redemit cum renatia
Magna cum potentia.
Suo caro sanguine.
8. Sacras aras profanarunt,
11. Qui inferni portas fregit
Templa Christi depraedarunt
Et peccatum iam subegit,
Tanquam canes rabidi:
Ut te salvum faceret:
Sacerdotium extinxerant,
Qui itt Petro petram duram
Vasa Christi rapuerunt
Te fundavit permansuram
Sine reverentia.
Ipsi soli supplica.
4. Sanctos Christi exhumarunt,
12. Perscrutare et interpellare,
Beata ossa dimembrarant
Quantum possis recordaro,
Proiiciendo canibus:
Quod nunquam deticies:
Fidem Christi ibi colentes
Vestis Christi sic sortita
Occiderant et videntes
Neque scissa nec irrepartita
Deriserantmittentes in exilium.
Fuit inconsutilis.
8. Detiorarunt inter aras
13. Quae haereticos prostravit
Et vastarunt Deo caras
Et schismaticos damnavit
Et pudicas virgines :
Vult quod scis perpetua:
Parietes, ubi Cbristus
Muros tuos fortes fecit.
Cum sua matre erat pictus,
Scutum, arnia in te iecit
Deleverunt continuo.
Sanctoruni roartyrio*
6, Deturbarunt sauctos omnes.
1*- Si fideli et dcvota
Et campanas et ambones
Snpplicabis mente tota,
Dederunt silentio:
Cbristus te exaudiet ;
Subverterunt continuo
Non vuit mortcm peccatorum,
Canes isti» o quam rei
Sed reatus delet horum
Facti sunt in omnibus.
Vere poenitentium.
7. Surgunt rarsum praepotenter,
15. Omnes, qui in eurn credunt
Dimicando incessanter
Et ab idolis reecdunt,
Quasi totam Graeciam
Erunt filii liberae :
lam invadunt^ iam affliguut
Quotquot vero Mahometum
Tristia nos, iam constringunt
lam sectantur indiscretuin
Servire idololatriae.
Delebit exterminatio.
8. Congregantur in furore
16, lesu bone, Iesu pie,
Nec dimittent intrare
Preces nostras in hac die
Contra Christum dominum :
Quas fundimus exaudi:
Tibi Christo comminantur,
Tu qui potes, tu qui vales
Petri sedem detcatantur,
Adversarios nobis hosles
Et Christi vicariuin.
Tu contere, tu comprime.
— 591 —
17. Vide ecclesiam profanatam,
Fidem tuam conculcatam,
Nisi desuper adiuves:
Tu ex alto mitte eianum,
Hunc rebellem^ hunc profaDum
Canem Turcam profuga.
18. Dominator es cunctorura
Terrae, inaris, rex coelorum
Tua est poteutia:
Siue te nihil valeraus,
Nec resistere possumus
Sine tuo suffragio.
19. Ergo exaudi nos elementer
Ie.su pie et poteoter
Inimicosdestrue:
Tu nos rege, nos defende,
Nos conserva, nos inteode,
Hostes procul retrude.
20.
Et nobis des victoriam.
In iabore consolare
Nosque fac regoare
Et oos omnes numerari
In coelesti gloria.
a. Text. Daniel II, 257. V, 848 e Schultingio, qui in Bibliothecae auae
Tom. 111. p. 93 ex vetuBto Mtssali lectortbus communkavit. — Dti M6ril: Popu-
laires Latines du moyen age. p. 28.
b. Lesarten. 4, 2. schlagt Daniel vor sacra ossa. *- 12, 4. hat DuMeril:
nec partita. — 13, 3. hat Du Meril: sia.
c. Bemerk. ttDer Schluss (20) ist unecht. Bie Sequene hat neunsehn
Strophin, hei Daaiel itt sie gar nicht in Strophen abgetheiU." Bartsch 5* 213.
— „Vic dubitari potest, quin haec Sequentia, Missae votivaecontraTurcas inter-
serta, eo tempore confecta ftit, quo tristis et funestus nuntius perferretur, Con-
atantinopolin a nefando Turcarum grege esse captam (1451). Cecinit poeta sine
arte carmen incomptum atque impolitum: pectus tamen fecit eum diserturn ita
ut moerores atque iras Cbristianae gentis nativis coloribus eum eipressisse con-
cedas." Daniel.
A ii 1 i a ii g.
Die Abechrift der nachfolgenden Sequeneen verdanke ich Merrn Dr. H*
Sprickmann - K e r k e r § n c k y Kapl m e u Frecken h o rst in Weetfalen (Re*
ierungzbeiirk Munster). Die Nr. 379. 414. 497. 826. 88$. 884. 885. 886. 887.
889. stehen in einem auf Pergament geschriebenen Graduale Frecken-
horatense vom Jalir 1530; die Nn 890. 891, 892. 893. 894. 695. steken in foU
gendem Buche: Gmduale omnta Sacrae Missac Cantica per totum annum ad
usum et consuetudinem Ecclesiae et Dioecesis Monastenensia coutinens; jam
primum expressum et emendalum Anno Domini MDXXXVL Hunc qui aprrii
et volvis librum Et ne Jaceres caveto Mundas habeto manus NoduloB eiiam
©odeste attingito Folia leniter vertito Et semper linrum nene claudito. Ex-
cudebat H, Alopecius Expcnsis Capttali Majoris Ecclesiae Monasterieusis
MDXiXVI.
379. Vincula Petri. Sequentia.
Lesarten, abweichend von dem Texte S. 272. — 2, 3. Praevaletque. —
2, 6. ligas illic lig. — 3, 6. Iudices ut. — 4, 3. precio. — 6, 6. Redktegrat. —
6, 8. puras. — 6, 4—6. fehlen in der mir sugekommenen Abschrift. — 7, 4, Tu
vindis liber laxatis, — 3, 3. S. Antiocbiae. — 9, 6. int. Amen.
414. De sanctissinw lacobo apostolo, Scquentia.
Ltsarten, abweichend von dem Texte S. 296. — 3, 8. dupL gloria^ was
den Vortug vor venia und praemia verdient — 5, 6. ap. Amen.
— 592 —
497. Sequentia s.
Anthonii Abb<
Lesartent abweichend von dtm Texte S. 346. — 2. iniserorutti. — 3. An
thoni. — 9. nomentis. — 10. dicente. —
11. tacto t. feretro. — Sathan&s. —
12, Agyos v. ros in die flos. — 13, yschiros. — 14. val. ac. — 15. Quos mis, —
16. 0 fehlt. — tuoa servos.
826. De sancta Catharina. Sequtur
1/ Hac in die laudes piae
Nescit verus declinari
Coeli iungant arraoniae
Deus per pluralia.
Plausus et tripudia :
8. Unde diis plura tuis
Qua conscendit ad divina
Dans articularia,
Christi sponsa Katherina
Miser a divinitate
Sublimi victoria.
Transis ad daemouia.
2. Virgo, dolens Christianos
9. Resipisce, resipisce,
A profanis ut profanos
Veritatis viam riiscc,
Subici martyrio:
Chrislo te concilia:
Christura palam confitetur,
Caecus caeca veneraris,
Neque propter hoc veretur
Falso falsa deprecaris,
Opponi Maxentio.
Similis similia."
3. Cuius victus documentis
10. Rex ad ista perturbatur,
Et conclusus argumentis
Furit, frendet, stomachatur,
Quaerit adiutoria:
Latrat, exit hominem :
Graecos quaerit oratores,
Rota fieri mandatur,
Et in graeeis meliores,
Paganorum dum rotatur
Hinc surgunt litigia.
Sternit multitutiinem.
*• Ad certamen accersitur,
11. „Hinc hinc vanga rapiatur,
Locus datur, disputatur,
Hinc venetica trahatur
Succumbit rheiorica :
Ad squalorera carceris :
Virgo gaudet, rex inflatur,
Assunt mox apparitores,
Credit et martyrizatur
Mox lanistae, mox tortores
Turba philosophica.
lussa complent sceleris.
5. Virgo decus pucllare,
12. Virgo caput et mannllas
Virgo proles regia,
Qffert, comitatur illas
Formae tu provinciales
Insigne prodigium :
Vincens elegantia.
Nam mamilla dat cruorem,
6. „Sna stet in ditione
Caput lactis sudat rorem,
Res imperatoria,
Commutando proprium.
Tantum diis ne detractes
, 13. Tibi, Christe, laus perhennis,
Dare sacrificia,"
Decus et impei ium,
7, Adhaeevirgo: „Quid Maxenti,
Tu beatae Katharinae
Quid dixisti, bestia,
Nobis da consortium.
a. TcxL Morel No. 450. S. 253.
aus: He. *u Enaelb. *(<& U* Jahrh.
Dieser Text ist oben S. 553. ubersehcn
worden.
b. Lesarten am dctn Graduate
Freckenh.: — 1, 1. mentes pi&e. —
1, 2. hannoniae. — 1, 5. Sponsa Christ
i Catharioa. — 2, 2. propti ut proph. —
2, 6. N. super hoc. — 3, 4. quaer. adii
itores. — 4, 1. cert. provocatur- — 4,
Datur loc. — 4, 4, Gaud. vir. — 5, 3.
Formu eomprovinciales, — f>, 1. Pia stet.
— 7, 3. declinare. — 8, 2. Protinus a
sua falsa. — 9, 2 f. fehlt.
diis iste Cliristo reconcilia. — 8, 6. Fal-
— 593 —
883, In festo eaaltaiioms & Cruris diatnr hnrr sequentia.
1. Septiformis cnicis Christi
Consequcnter longititdo
Triumphali plausu dignis
Qua signatur sanetitudo
Proscquamur lamlUms;
Perseverans eolitur.
Tota Deo pcrsolvaiuus,
4. Pars sublimis manifestat
Dnlce signum opponamus
Quod in coelo nobis restat
Iuimici fraudibus.
Certa reproinissio ;
2. In hoc signo gloriari
In profundo quod non vides
tfoe oportet ac mirari
Ne praesuniat cantat fides
- circumstantias :
Cesset jnquisilio.
Crucis eniui qundratura
5. Ista crucis sacramenta
Sacri cultus in figura
( nnijncheudat mens intenta
rit observautias.
Vttae propuguacula :
3, Quo sub ritu forma priina
Huius ligni per virtutem
Caritatis exprcssiva
Vos perducat in salutem
Latitudo ponitur:
Agnus sine macula, Amen.
884, Be plurihus martyribus, Prosa,
1. Alroae coelestis niilitiac signifer rei martyruni virtus et gloria,
2. Quos rosaruut veruantia decorant laurat audi tuoruni precauiiua.
3, Laeta ovantes Iiyttiuologia purpurati proccres iuhilaudo laetamiui.
4. In voce psaluii hymnite domino et exaUantes regein reguni exultate
iusti.
5. Et gloriae tro|ihea summae nacti palma martyrii gloriamini.
6, Omni honore digui omues recti diligeutes Deum ex corde.
885. I)e confcssonbns, Sequentia.
L Ave gemma confessoruni
Tu vir mnndus vita totus
Micans in alta polorum
In amoris fonte lotus
Vitae virtutum et monim
Pius fervens et devotus
Exemplar egregium :
In Dei servitio.
Tirprofusus coeli rore
3. Gaude quia refulsisti
Paradisi floa decore
Velttt sol in templo Christi
Viucis balsamum odore
Queni quaerebas invcnisti
Candens plus quam lilium.
Super astra gloriae:
2. Salve lampas et lucerna
Ora votis charitatis
Luce lucens sempiterna,
Fontem omnis benitatis
IV Hierusalcni supcrna
Ut det uobis cum beatis
Ttecepit cuui gattdio :
Sua frui facie.
Text. Steht anch im MHmterischen Graduale von 1536,
Ktkrain, £*qq«nien. «^
- 594 —
886. De sanch Ofriaeo fieg
(Gestorben ah Marti/rer im Jahr 3Q3} rerehrt am 8, Aug.)
t. Ohriatj milea inelytus
> Martvr clarus nec ignarw
Giriacus pr&editns
Quid labatur, quid sequatur
Fldci cniistantia :
Scuiulit ad perhcnuia:
Etege fretnfl praevio
EoC€ pellis rubricata
Felici commertio
Architceto ooeli grata
C^e8eens cdestia.
Protegeoi tentoria.
2. Mumii clatiso stadio
<>, Graves ictus foris passa
obtinct cum bravio
Bolia aestu satis assa
Virtutum stipendia:
lhim defendit lilia:
pjiiiilit Sion Rremium
Au1 rosa rubieunda
Et agiwscit filium
Quam crnoris niunilat unda
Multa iutcr uiilia.
Stella ilecoris rutilat
3* Ilic inater viveiilinin
Caeca propellcns nublfa»
Florum nun marceiitium
7. lu Buperm regia ara
Latc plogit atria:
MjTrlm fiagrana sed amara
Hic cst qucm concinimus
Necis amaritudiuc
Milcs clcctissimus
Fuso vapnrans sanguine.
Queni rex invietissinius
8. Salve inurtvr Ciriaee
Cornnavit gtorifc,
Victor vera vernuus pftGQ
4. 0 quam regem «livitem
Vere dives fac uos cives
Quam valentem militem
ln manenti patria:
Quam praeclaruni coelitein
Sociorum beatortim
Kclix haec militia:
Largi conaors et stnaragdi
Ouinfi lnia eet acclh
Nos exaudi tuae laudi
\ crae vitae pnstquam rite
Persnhcntes munia.
Cadunt transitoria.
Tibi chare gloria.
887. De sat\
eto BoHifadd
ccclesiae nostrae pati oti
j dteitur hacc Sequentia.
(GcJ 600 zu Kirton in Enghuu
!, Apostel von Deutvchland, tvurac i
Krzhhcho) iu Mainz und crliU am 5. Jttni 755 am FluW Bunla M Dorcum
durch dic Friesen den MartyrertwL <u» 5. Juni.)
l Bouifuci tu patrooe
Solve reoB n peocatii ^
Et solutos vergc gratiai
Noster prece Iesum raone,
Ot hic aobia in agone
Qua fous suniinae bonitatis
Pct peccati veniain :
Kst et cocli douiiua.
Hinc perduc ad fontem vikic
3. Audi nostrafti contionem
Veneraiitur omncs qui tc
Ivt da consolatioiicm,
Lue scelua et dic, ite
Ut per hanc collatiouem
Metura vos ad patriam*
Itcis iletur vetiia:
2. Altnc patcr Bonifati
Pastor bone martyr Christi
Fac ut per tc siraus grati
Te patronum coluut lati,
Deo simul ct beati
Ut quos inorte mcruisti
Tua per precamina :
Tecum siut in ^loria. Amen-
m
%
- 595 —
888» De saneto Victorhio et Ftoriuno.
(Fhrianus crtut mn 4. M<u 990 im dcr Enns bci Lorek iu NUderddmreteik
den Mm — Welcher VQdorinm hier pememl i*t. ipeis* ich mcht, <la
t9 vcrs< Heilige dieeee Namem f?tl>tr VieUeidti ist u der Jii&chof V
torinus von rcttau itt Stci* rmark QM dcr Ihau. </<r m dcr BiukictiantHChnt
ohjung als Martyrcr gcstorhcn.)
1, Eya laete iam eantemus
5. Charus Dco Florianus
Et ad inentem revoeemus
Toto corde fide sauus
Martyrum certamina:
Seee spoute obtulit:
Victorinusfide pletuis
Fuste iicnipe tormeiitatur,
Tonucutorum vicit genus
Dirisferria laceratur
Dei per iuvamina.
Et constanter pertulit
2. Orliatus hic parentibus
6. Supcr pontm collocatur,
Relictie cunctis ontibus
Collo lapis alligatur
Clam desertum iniit:
Eius ct submergitur:
Qtiod sitthau mox pcrcipicus
In moerorem vergit risus,
Pueliac fonaam induens
Cum tortorum crepunt visus
Dulciter hunc adiit.
Kuiuor latc spcrgitur.
8. Cum quo sanctus hcu pcccavit
7. Corpus en beati talis
Mira puena castigavit
Aqnila defendit alis
Caruis petulantiam ;
A ferifl ct avibus:
Post a plebe postulatur
Laudat Deum nunc iu coelis
Et sic pracsul consccratur
Miles prudens et tidchs
Vitans arrogantiara.
Canticis suavibus.
4. Hiuc tyraono praesentatur,
8, Victoriue Floriauc,
Iubet is ut Bospeadatur
Ne hic laborcmus vam\
Lncum supcr putriilum :
Vos oramns supplices:
Erectis sursuni pcdibus
Et ut nobis cum beatis
I nitiiL- coeli sedibus
De tliesauro maiestatis
Sertum fercns floridum.
Dcntur dotes duplices.
Text Die Sequcnz stcht auch tn dem Miinstcrischen Gradualc von 1
889. De saneta Ceeilia eirtjinr Seat«ntt<(,
1 Virginum rector
VA Viilcriunum
Virginis feeto
Siunurpic gertnanum
Pius protcctor
Ambos convi itisti
Miseris csto.
J. Ut collaudautcs Dcum triuum et
uriuin
L 0 flos virginalis
Auxilium scntiamus opportununa
Martyr spccialis
Per prcces Ceciliae:
Quac sponso dans rtdem
Quae sponsa Christi nuptias car-
Tc iungcns eidein
oakMi
Saiiiiniiicui per proprium:
Cito mutavit in spiritales,
rrudcns vigilatrix
1 1 felices nuptiac.
Vera settiinatrix
3. Virgn Deo grata
IVr scuiiuutn fructus
BfOBSO adainata
Nostros vcrte luctus
luvenem contempsisti :
Iu pcrenne gaudium.
W1
— 596 —
Tu sponsa es regis aetherei,
Immobilis colurana fidei,
Tu cellula floris virginei
Lampadem portas plenam olei.
Tu ilutiiiua de noctc metfl
Cum lampade oecurris uhvia
Fclix cui panduntur ostia
Ad acterni regis convivia.
8,
Alina Cecilia
Interventrix pia
Miserofl exaudi:
De hac faccis lue
Educ virgo tn
tentes laudi.
Tt cum vero Salomnm:
Sint in exultatione
[ufttonug tabcrnaeulis
In scculorum seculis.
890. Im&geri q oqumtfHL
(Geborm auf dem Gutc Mirum bci Dockum in Frieflomd tm daa fahf
Apostel dcr Sachsen, tjestorbcn 26. M&TM 90$t verchrt am 20. M<
QJeri decantet contio Dei fainulo digna praeconia Ludgero mentepia.
Qui regi pkcuit suinmo virtutis ob&equfo.
Quo iani promeruit Bacrifl ascrilii eaclieolis.
Ilie priinus pontilex suo praefutsit oppidulo, quo praesulc plaudit
t.crra tali coneive elara coeli gaudet curia.
Qnis tantus vineac cultor doiuini eat ct rector, quis in domo regis
suuuni procurat zelo ta.li familiaui doinini.
llie est spceuluin praelaturur prineipuiti dana aequatu posteris for-
main, qua regant ecclesiam.
Idem iunior parsimoniac servator exclusit a se luxutn vitae vacans
theologiAe.
Qua Deo templa construxit et ydola destruxit, nam docendo tidctn
lvrtaui perversam convertit Bectatn fugans ydohtriaiiL
0 quantus erat gregi pustor, quain piits infoniiator, quam hilaris iste
dator susteutabat veste nudos ciboque famelio
llic saeer antistes ut sol refulgens itt templo Dei sauavit debiles
'l< -speratosque reddirfit spei.
Qui meris virtutibus inirisqiie signis ttoruit lucra de talentis quina
quinis obtulit.
Et ecce doinmus hunc sanctuni qnani pulchre tniriticavit.
Qui eaeeos oculos potenter reforniaiis illuminavit curani paraliticis
claudisque gressum tribuit et surdis auditum saue restituit.
Quenidam iliscerptiun inenibratim atque necatum collcetjs membris
reduxit ad vitae statum.
Alterum vero quemdam suspensum patibulo mire solvit a mortis
laqueo.
Insuper quam pliiriina fugavit daemonia coelesti praepollens gratia.
Quis tanti gesfca praeclare plene cornmcndare, quis cuncta pensare
signa poterit.
Quo trina regio claret cuius jille doctor defensor et rector fidus
extttit.
Hoc rectore laetatur nunc Wcstphalia gens gaudet Brabautina laeto
canore plaudet Pbrisia.
Nam per eius doetrioam et solatium post huius vitae cursum eapiunt
verae vitae hravium.
— 597 —
21. Ergo tanto fcstiva laude viro psallcns noster solcninizat chorus roce
clara consonus.
22. Lt pcr eiua solemnia tcndnmus ad ainoena paradysi festa de mundi
miseria.
23. Ludgere patronc sanctissitne pontifex, BUppedita nobia curam in hac
via lubrica, ut noa pef tua uuuiiamur a cl&de suffragia.
24. Per quae nos oramus ad patriain ritae redud, ut angelis aoi
mereainur inclytis quibus ardua tc gaudemus adisse fastigia.
25. Nos gaudere tecum fae in atriis angelorum.
891. De smida trimtate sequentta.
1. Laus patri gloriac, qui suuni filium gentibus tt populo revdans israhel
nos sociat.
2. Laus eius filio, qui suo sanguine nos patri concilians supernis sociavit
civibus.
3. Laus quoque sancto Bpiritui sit pcr aevuui.
892. Deeem mUlium martynm srqumtia.
Adriams rex prophanus congregatia pravitatis sex rcgihus ex lcgibus.
Sic baeehatnr iruc datur scrvos Christi laeto trtoti quod dederat qttoe
oderat.
Sub tormento aoudum lento Iios qui Jaesit hys adhaesit exercitus in-
doinitus.
Sunt tcr dcna milia horiun qui invidia hos erucifixcrunt.
Slist ter dcna milia sanctorum supplitiu qui sustinuerunt.
Inter quos en passus fideiu Ghristi fassus Hermolaus qiiscopus.
Cliristum jiracdicavit ipaos baptizavit praesulatus servans opus.
Ipsos una dies una dicta sexta feria.
Sub tormentia pravae gcntis clausit meta funeris.
Signa Christi passionis cuticta visa sunt agonis martyrum in stimulo.
Telliis trcmens est quassata et lux solis obscurata non micabat
seculo.
Quos gens prava sauciavit Christus sanctiens sanavit hos soktione.
Hii in carne lacerati a Christo sunt perarmati fidei umboue.
In amoenis postquam poenis atque minis venit tinis consuniniationis.
Petiverunt tenuerunt non defectum sed elfectum mox pctithmis
Sancti Dei qui trophei dignitatis sanctitatis gaudctis victoria.
Sitis grati advocati nostrae dirae die irae cuni censeutur vicia.
Ne perire obinutire pro peccato perpctrato nos cotitiiigat miscre.
Sed in tbrono summo bono coiircgnarc laudes dare viileamus liberc.
Immortali aeternali regi in pace sedula per seeulorum secula.
— 598 —
893, SMtiti Lamberti g scqnentw.
(Gcbaren su Mastricht, tcnrde am 17. 5mI. W fafi lrandm mit
Wutf§pie$M durchhohrt, vcrchrt
i. Pange Bjron raleniptori sub alterni forma cbori gratiarum opcra.
2, Dulcor piae symphootac melodoruiia orgaaorum grata solvat pignora,
3. Votis a tripudio non discordet actio vitam gerens stabilem.
4. Oria enim aemula purae mentia fonmila &onuai pingit abilcni.
5, Celebremua hodientain iiiein scamlit ad supernain qua Lambeilu*
patriam.
B. lhun craoris fuso rore dirai carais de tortore nuetus est vietorium.
7. Qflri clarus genere annis duin tenerae Viget infautiac.
8. Literis traditur rivis imboitur inirae scientiae.
9. Hinc se iugo dimimitus ardesiens Christi subiicit et in sacra radicittis
doctrina quia proticit.
10. Ilinc orbatam pontifioe sedein ad Traiecteiisjum tanto iuiieUinnii
apicc cleri trahit suspirium.
11. Quo throni pracsidi 0 sanctuin Dei pruesulem hostium detractio
fugans facit exitlcni.
12. Flagrum ergo coelitus datum gerit patiens et sordentes ambitus vitat
orbem odiens.
13. Rigor monastici subitur ordinis in quo multiplici iam septem tenuinis
virtutc inicuit.
14. Ncc ultra tcnditur dilatio priori redditur hie pontifkio quud ftltef
tcnuit.
IV Per queiu tidcs dum increseit ct muligna vis algescit nepbas in
contra legem pef Franconun actum regera moiitur eattiaguere,
10. Ilortans ipsuni, ut a tali thoro oedem iHegaH eelebs nia rum uxore
vivat,, ne sit in robore cohaerens adulterac.
17. Rem novit Alpaidis et Dodononi perfidis usa vcrbis inficat
18. Qui frcnilenti iaculo sanctum in oraculn inssmn caput traiicit.
19. Sic felici martyrio mumli revincens aspera niartyr vectus otUD gaudin
sacri coetus ad uethera.
20. Binis sertis coronatur, quia earne triumphatur et talentuin contra-
ditum fit cum lucro repositum.
21. Ctiius nos patrocimo nientis piato vicio sanctorum contubermn sacra
mnsiguct unio.
22. Mortis ut post nnufrugia polorum ad palatia ditcti diva praesentia
fungamur duce gratiu.
894. De sancfo Bbfmymo,
I; Cum fiducia pergamus nunc ad thronum gratiae, gratiam ut acquira-
mus et condignas valeamus Dco laudes hodie dare de Hicronymo.
2. Vita verbo qui monstravit viamt quae ad patriam tcndit, quam prae-
ambulavit, ut sequanmr nos vocavit veram lacto gloriam ut iu-
trcmus animo.
3. Sacris cum virginibus virgo hic Uieronymus in vasc sumpsit olcuni,
ut posset sic in gaudium cum dontitio intrai r.
4. Virginum praefulgidam portat nunc aureolam cautans carmen. qaod
omnibus non licet scd virginibus dumtaxat dccanta
— 599 —
5. Dt*i fCHt intorcidiMitis hic flaminam est libidinis et vox cedros con-
fringentis superbiu ut hoiuinis deorsum inelinetur.
6. Vox revelans est COndan&a, ut oiunes tlicant ploriam gratia iuiiic pro
impensa purgaute eulpae scoiiatn, nt penitus salvetur.
7. Lux sieut in mernlie adhuc sie kicct hodic per vitam et dot tiinani.
8. Ne quis in hoc exilio sit sine lucis radio, ut eavcat ruiuam.
B. Ergo tucem dum habetie voa iu luce ambulctis, ut lueis sitis filii,
10. l!t :ui illam quani optatfs vitam vcram veniatis de lumineliicromnii.
11. Quae ligno fonte quae vitae hic retieit eeelesiam uh lioe unmes liunc
adite refecti, ut per gratiam Jiatis reviveutcs.
12. Atque deoreceinur ettin nam praeato est precantibtts, ut pn> nobis
oret Dcuiu hune ymnuiu decantantibus humilitcr dicentes.
13. O [>ater amantissiuic penlulris dux Hicrunynie iu via far uuxilium,
nc muudi per exiliiuu ruamufi tu pericula.
14. Bed tiTiiin ut in patria possiiuus tVtii giatia, ubi tunc regem umnium
uos iu decore iiielytum videbiums iu secula.
895. De sancto Bemigio.
um this Jahr 439 auf iem BMoue Laon m Frankrdchf Apottel rfer
Franfcen, gcstorhai am ]:>. Jnn. 533, verthrt am 1 OkuAtf,)
1. Laetubuinlus Remigio decantot chorus alleluia,
2. Regi regum fidele qui legit lucrunt res iniramla.
3. Per virtutis inerituui depulit intcritum voce trina.
A. Depulit daemoniu ab ubsessis yalida vi divina.
5. Corpora tlebilia sanat per Buftagia litiie concessa.
6. Non ubstabat caeeitas vis nee imbeeillitas iudefossa.
7. Froplietarum BOClUS m luiria apostolus valle nustra-
8. Martyrum vestigia sequittir per omnia canic sumpta.
9. Lejirosos purificat Fnuieiam corroborat per htlem quod dcsinit l
caeca.
10. Clautlis grcsstim reparat nuva mira suseitat quae colit erclesia fide
digna.
11. 0 patrone piae plebi miserore dncail agatmatba coelcstin.
12. Dbi eum sopbia laeta sympboaia decantemus alleteia.
Btmerk V<jl. AV r.\
13.
N n c h t r a g.
Di' n aiivita fr I htn i ni .
c. Bemerk. S. 31. Zeile 0 vor Nu. 779 ist beizufugen No> 537 und nach
No. fi ituf&gen No. 895.
367. Dc stweto Shnetme,
2f 4. JJas fehiende Wort heisst Vivcns. fyL Luc. 2, 26.
Verzeiclmiss <ler Sequeiizen
nacb den A
nfutigsworten.
(DIp ZablM» <l*ut*n *uf Jlfl Nr )
Ad celebres rex coellce 168.
Alma virgo Christum 221.
Ad clara festa regia 707,
Alme confessor 497*
Ad roenam uberem 80.
Altissima providente 204.
Ad coiiceutus animarum 560.
Altissime I»ksu Chrisie 98.
Adest beata sulennitas 431.
Amor patris et filii totius 132.
Adest dies celebris quu liituen 380.
Amor patris et filii vcri 137.
Adest dies celebris quo placatus 36.
Angeloruin liierarchiae 171.
Adest dies gloriosa 626.
Angelnrum mtlitia i
Adest dies laetitiae 340.
Augelorum ordo sacer L#&
Adest dies olivarum 412.
Animomur ad ngourm
Adest dies quo firmatur 188.
Ante throuum virginalem 22<
Adeat namque dies sarra 630.
A rea virgo prilDM 255.
Adest nobis dies alma 438.
A solis occasu 539.
Adesto diea recolenda 165.
Auctum Maximine 530.
Ad exerapla triiimphantis 725.
Audi virgo mater 244.
Ad honorem ecclesiae 878.
Augustine pater 509.
Ad honorem matris Dei 293.
Augustiuus humilis 512.
Ad honorem snmmi regis def. 730.
Aulae lueidae 100.
Ad honorem snmmi regis nos 808.
Aurea virgo primae 255.
Ad honorem superni 822.
Ave candens lOium 230
Ad honorem tuum 353.
Ave caro Christi 156.
Ad laudes salvatoris 465.
Ave cella novae 269.
Ad Maroois mausoleum 393.
Ave crucis dulce 881.
Admiranda sed favoris 489.
Ave Dei genitrix 246,
Adoranda veneranda 618.
Ave gemma sacerdotum 466.
Adornata laudibua 620.
Ave lesu Christe 45.
Ad superna suspirautes 520.
Ave Martae raater 774.
AffJuens delieiis 256.
Ave Maria gratia 264.
Agnetis solennio 762.
Ave maris stclla 323.
Agni pascbalis esu 79.
Ave Martha gloriosa coeli 851.
Agno Dei iubilemus 763.
Ave Martha gloriosa sponsa 789*
Agnus Dei collaudetur 761.
Ave marfcyr 783.
Agone triumphali 443.
Ave mater de qua 8.
Alleluia Christo decantet 555.
Ave mater Iesu 220.
Alleluia uunc decantet 374.
Ave miles regiae 441.
Alma cborua domini 140.
Ave mundi gloria 288.
Alma cohors una 503.
Ave mundi spes 289.
Alma mater ecclesiae 483.
Ave nostrae spes 290.
Alma redemptoris mater 29,4.
Ave plena dignitatis 262.
Ave plena gratia 263.
Christus eccleaiae 365.
Ave plena singulari 262.
Christus hune dicm 119.
Ave praeclara Barbara 778.
Clara chorus 868.
Ave praeclara Catharioa 820.
Clare sauctorum 369.
Ave praeclara margarita 820.
Claret orbi 57 l.
Ave praeclara maris stella 254.
Clemens et bcmgua 295.
Ave praesignis 819.
Coeleste orgauum 7.
Ave sidus lux 291.
Coelestis te laudat
Ave stella ortus 994
Coeli celaut 613.
Ave sumraa praesulum 649.
Coeli chorus 527.
Ave sumrao sita 12H2.
Coeli enarrant 368.
Ave verbi Dei 211.
Coeli regem attollaiiui> 76& 706,
Ave verum corpus Christi 65.
Coeli regem , . ave 767,
Ave verum corpus natum 157.
Coeli solem 371,
Ave virgo genero&a 797.
Coeli terrae 50.
Ave virgo gloriosa coeli 275.
Coelorum dulcis 179.
AvC virgo gloriosa nftMM 285.
Coelura Deus 2M>
Are virgo gratiosa 279.
Coenam cum discipulis 57.
Ave virgo smgularis coeli 286.
Coetus noster laetus 598.
Ave virgo singularis tnater 250,
Cullaudantes exultemus 363.
Ave virgo virgimnu 987«
(Yillaudent devote 152.
Coliaudetur rex 724.
Beati martyria Titi 741.
Concentu parili 217.
Beatorum innocentium 349,
Coucentus rox 452.
Beatns hic aervus 462.
Concentu veneremur 490.
Beatus igitur Maurus 661.
Conceptio Mariae 176.
Beatus Nicolaus 668.
Concinamus pariter 700.
Benedicta efi coelorum 201.
Conciuat eeelesia 802.
Benedicta es virgo 791.
Coucurrite huc 391.
Benedicta semper sanna 139.
Congaudeut angelormn 247.
Benedicte merita 515.
Congaudentes exultemus 66f>.
Benedictio trinac 143.
Cousurge iubilans 806.
Benedicto gratias 123.
Corde voce mente 72o.
Benedictua dominua 383.
Corde voce pulsa 386.
Bernardinum salutemus 518.
Cor devotum 180.
Bibe nunc Samaritana 126.
Cordis oris digna 828.
Blandis vocibua 345.
Cordis oris Bimphonia 542.
Bone doctor 519.
Corona sanctitatis 485. '
Botrus Cypri 757.
Costi regia 829.
Creatori creatura 719,
Cantemus Christo 403.
Cuius laus secundum 357,
Cantemus cuncti 44.
Culter qui 46.
Carmen suo dilecto 111.
Cum suprema 373.
Celebrcmus in hac die 212.
Celebri regi gioriae 423.
Decet hutus (bymnum) 213.
Celsa iux Sion 688.
De parente summo 41.
Celsa pueri 348.
De profuudis exdamantes 880.
Christe domine 97.
De profundia teuebrarum 6M
Christe genitoris 698,
De quinque prndentibus 479.
Christe sauctis 581.
De Stephaui roseo 715.
Christe tui 745.
De Buperna hierarchia 169«
Christi domini 710.
De torrenle pasaionis 543.
Christi martyria 535.
Dum lesu Christi 214.
Christi miles 495,
Deus deorum 541.
Christi sponsa 815.
Deus in tua virtute 398.
Christo inclyta 336.
Deus locutua eat 80.
Cbristo laudes 405.
Deus qui pcrenni 105.
Christo regi laudem 400.
Diadem salutare 47.
Christo regi regura 540.
Dic nobis 103.
Christum supplici 743.
Dic paraphonista 193.
— 602 —
Diem festum 420.
Festa Christi 24.
Dies adest revoluta 864.
Feeta Steplmni 7i
Dies irar
Fcstinemus omnes
Dies iste celebretiir 186.
Florcm mundus 601,
Dies laeta celebretur 186.
KJnrem spina 52.
Digua Deo 811.
Flore vernat 409.
Diguas loseph
Flos pudicitiae 299.
Dignis pxtulhimns 7m.
Foecunda verbo 235.
Dflecte Deo
Fraueisruni laudubileni 572,
Dllectui Deo 460,
Fregit vietor 5b'5.
Dlxlt dominus ex 384,
Fnlgcns pracclara 95.
Doctori gentiuni 392.
Fulget dies eclebris 477.
Doctor Thomus 727.
Fulget dies baee H54.
Domino decantct 766.
Fulget (iies praeclarus M&
Dnifl verae sunt 396.
Fulget mundo 37.
Duke Hgnum 68.
Dulee meloa 714.
Uaudeanius hodte 300.
Dulce nomen 34.
Gaudcut Hispania 415.
Dulci co-rde 461.
(raude Barhara 781.
Dulcis ave 297.
Gaude canora 15.
Dulcis Icsus 33.
Gaudc caterva 357.
Dulcis sunet 49.
Gnude Christi 417.
Dum supremn 373.
Gaucle coelestis 480.
Gaude coclum 568.
Ecce arbor 67.
Gaude Dei 301.
Erce dies celebria 88.
Gaude feliv Agrippina plaude B6ft
Ecce dfea praeoptata 735.
Gaude felix Agrippiua sancta 450.
Eece dies spccialis 469.
tde ibire 257.
Ecee iam rotfra 16,
Ecce sollemni hae UU
Eeec venit lux 666.
* iiiiide gemma 660.
Gaude Maria templum 302,
Gaude Mttria virgo 20,
Ecce vocibiis carmina 96.
Guude mater Anna 766.
Ecelesiac rfesponsato 874.
Gaudc rnater ecclesia laeta 7to
Egidio psallat 488.
Gaude niater eeclesia recoh *>o7
Eia thristo 424.
Gaude matcr luminis 303.
Eia devotts 723.
Gaude muter nobilis 619.
Eia fratres 685.
Gaudens ecclesta 551.
Eia harmoniis'U9,
Gaudc pia 847.
Gaude nrole 546.
Gaude Uoma 381.
Eia iabilemus 86&
Eia laudes 578.
Eia militemuH 638.
Baude semper 865.
Gaude Sion de 601.
Eia recolamus 10.
En regnator 121.
Gaude Sion et 606.
Epiphaniam domini 27.
Gaude Siou quae 617
Efc sicut liliornm 85.
Ex Aegypto Pharaonis 845.
Gaude Sion nuod 800,
Gaude Bponsa 417.
Gaude summi 280.
Exnltant angelornm 789.
Exulta Sion 569.
Gaudeto iusti 585.
Exultemua . . et Andreae 399.
Gaudete vos 28.
Exultemus . . et in Deo 716.
Gaude turba 224.
Exultemus in ista 545.
Gaudo turma 447.
Exultemus regum 686.
Gaude virgo dc coelis 245,
Exultent filiae 474.
Gaude virgo Deo 837.
Gaude virgo gloriosa 840.
Exultet ecclesia 768.
Exultet omnis 218.
Guude virgo gratiosa 976.
Exultet plebs 615.
Gaude virgo Katherina 827.
Exultet pohis 411.
Gaude virgo mater Christi 239.
240.
Ex virgulto 181.
241. 242. 243. 244
Felix muudus 776.
Gaude virgo quae 237.
FeUx saucti 470.
Gaude virgo salutata 304.
— 603 —
Gande vir^o spcciosa 305,
Iluius diei 504.
Gaudti primordiuni 2u;t.
llunc diem 2C.
*8 sollenmitas 805.
Ilymmts laudis 606.
Gens fidelis 795.
(iloriara aeterni 534.
Ibant pariter i '£><;.
Gloriam Dco 755.
Ibi cordis 272.
Gioria sauctorum 300.
lllibala mente 208.
Gloria virorum 573.
Illumiuare Ilierusalcm 508.
Glorietur totus 461.
Iraraenso angeloruin 611.
Gloriosa fulget 099.
Immortali translatus 529.
Gloriosos pugiles 897.
Imperatrix angelorum 271
Gloriosus Buiiragator G9G.
Imperatrix gloriosa ~'7n
Grates Deo 753.
Iu aeterno reguo 717.
Grates honos 59.
In augmento 857.
Grates nune 6.
Inclyte psallamus 039.
Gratcs salvatori 104.
ln coelesti hierarrhia &\\>.
Gratulare plebs fulelis 307,
ln Deuin exultct 128.
Gratulare plcbs modesta 175.
Induant iustitiam 259.
Gratulcmur ad 404.
Iu Francisci rilio 499.
Gratulemur dulci 567.
Iu hac die 490.
ttuletur grex 507.
In hae valle . . claruit 855.
Gratulotur hodie 574.
In hac vallc . . susc. 173,
Gratulctur orbfs totus pr. 839.
Iji hoc festo 009.
Gratuletur orbts totus sacri 277.
In honorcm salvatoris 097.
In laude Christi 084.
Hac clara die 222.
Innovcntur hac 492.
Hac die testa 31.
In occursum praceursoris 909.
Bic dio venerunda 410.
Iu perenui e^loria 792.
Hac in die gloriemur 558.
\n profundo tenehrarnm 608,
Hac tn dic laudes 820.
lu sanctorum iugi 6
Hac in die triimiphali 592.
In sapientia disponens 92.
Haec concordea 504.
Insistentes canttlenae 787.
Haec eat dics suninie 38.
lu superna civitate
Haec est sancta sol. inaign. 82.
lu supernis concors B60.
Haec sancta sol. regi 74.
In supernis resouaudo 035,
Haec regiua 807.
Inter natos mulicrum 350.
Hanc concordi 711.
Interui feati gaudia 502.
Hanc dieculam 530.
In thcbueorum 059.
liane diern 187.
In tripltci hierarchia 170.
Hanc paritcr 6
Iuvictnm Chrtsti 533.
Iblisabcth Zachariae 359.
Inviolata integra (intartn) 283.
Hcri mundus 711.
Invocetur in foac die 703,
Hero summo 770.
In WoJfgangi 7NX
Hic est dics 449.
[| rjui prius 112.
Hic oeulis 464.
Ute dies eclcbris 25.
Hierusalem et Sion 870.
lesse virgam 198.
Hi sancli 4G3.
lesu Christe 802.
Ui sniit isti 370.
lesu aii 308.
Hi sunt lumiuaria 533.
Iesus dulcis 308.
II"« die festo 216.
Iesu vena 849.
Hoc in uatalitio 588.
loanncs lesu 402.
Hoc loco venerando 582.
locunda Deo 455.
Hodiernae festum . . cst 453.
locitndare plchs . . cuius 4S
Hodiernac festum . . et 54.
locundarc plebs . , t«
Hodiernae lux . . martyris 1
locunda rcsonent 51.
Hodiernae lux . . matris 902,
locundemur et 800,
Hodiernae lux . . sacram 160.
locundetur ecclcsia 032.
Hodierna lux . . viri 498,
locuudetur ex affectu 439
Hodierne gloriosi 672.
Iubar novum 005.
Hortum regis 798,
lubilemus cordis 145.
— 604 —
Iubtlemus Deo 633.
Laudes Blandinae 794.
luhilemua in hac die 310.
Laudcs canamus 593.
Iubilemus omnea 5.
Laud<'s (hristo cum 591.
Iubilemus salvatori 14.
Ltodej Cbristo die 7-T»..
Iudicem nos inspidentem 103.
Laudes Christo redempti 92,
Iuramenti poenitentes 728.
Laudes crucia C<>.
Eaterinae sollemnia 814.
Laudes debitas 476.
Katerinae virgiuis 813.
Laudes Deo con» .'ina( IQSt
Laudes Deo devotas Ut
Laetabunda psallat 640*
Laudes Deo dicat 10.
Laetabundi cordis T7:>
Laudes Deo pange 601.
Laetahundi iubilomus 448.
Laudes Dco perenni 752,
Laetabundis har dic 419.
Laudes Deo persolvamos 612.
Laetabundus Baptistam 365.
Laudes Deo referamus 339.
Laetabundus decantet Ui*
Laudes domino 550.
Laetabnndus Elisabeth 803.
Laudes egregias 761.
Laetabundus exultet . , coeli 875.
Laudes salvatori 81.
Laetabundus exultet . . Kat 824.
Laudet laude 859.
Laetabundus exultet nuuc 726.
Lautlct omnis 597.
Laetabundua exultet . . , regem 13.
Laudet te Dens l:
Laetabundus exultet virgini 825.
Laudibus nuuc 31 H>.
LaetabunduB tidelis 537.
Laudum quis 101.
Laetabundus Fraucisco 570.
Laureata nova 731,
Laetabundue gratuletur , , Ioanncs 40G.
Laurenti David 623.
Lactabundus gratuletur . , protomartyr
Laus Deo 146.
718.
Laus erumpat 169,
Lmetalundus nunc totus 738.
Laus et gloria 667.
Laelabundus ptaudat 709,
Laus sit regi . . formam 760.
Laetabundus resonet 364.
Laus sit regi . . rore 68.
Laeta coeli 207.
Laus tibi Cbriste cui 342,
Laeta mente 110,
Laus tibi Christe . . quem 341.
Laeta quies 516.
Laus tibi Christe , . qui es 846.
Laetare mater 832.
Laus tibi Christe . . qui hodie 342.
Laeture puerpera 19.
Laus tibi Christe . . qnt humilis 344.
Lactare Sion 442,
Laus tibi Christe rerum 358.
Laetemur gaudiis 85.
Laus tibi sit 109.
Laetetur ccclesia iubilans S63.
Lebuine confessorum 628.
Laetetur ecclesia iubilans cath* 655.
Ltgnum vitae 195.
Laetetur ceclosia nam 387.
Luce lucens 77 L
Laetetur hodie 39.
Luce mc-ntis 885.
Laeto corde reBonemtts 858.
Ludovicus procreatur 643,
Laeto cordis cuin 622.
Lux advenit 219.
Laudantes triumphantem 94.
Lux esfc orta 18.
Laoda plebs 721.
Lux illuxit dominica 89.
Lauda Sion et 467.
Lux tlluxit laetabunda 679.
Lauda Sion hunc 526.
Lux iucunda 128.
Lauda Siou salvatorem 150.
Lux praeclara 704.
Lauda Sion salvatoris 35.
Lauda sponsa 210.
Magne Deus 86L
Laude celeberrima 133.
Magnifkent confessio 70,
Laude celebri 695.
Magnum te Michaelem 167.
Laude Cbristo 666.
Maiestati sacrosanctae . . de triumpho
Laude clara 446.
590.
Laude condignissima 664.
Maiestati sacrosanctae , . sic ver^etLir 30,
Laude dignum 733.
Maue prima 93.
Laude iocunda 471.
Margareta fulgene 844.
Laudemus Christum 600.
Margaretam pretiosam 841.
Laudemus domioum 484.
Mariae conceptio 178.
Laudemus omnes 421.
Mariae praeconio 312.
Laudent te 505.
Maria virgo 311.
— 605 —
Martyr beate 435.
Omnes una 164.
Martyr Christi 782.
Omnipassa filio 225.
Martyrera egregiuto 594.
Omnis sexus 654.
Martyris Christi 433.
0 Narcisse 662.
Martyris egregit 737.
0 panis dulcissime 154.
0 Petre beatissime 372.
Martyris exiraii P»27,
Martyr railesque 589.
i 1 praesul verae 548.
Mater patris 313.
0 quam roira 120;
Mater solis 317.
O (jiti perenne 87.
Mater sumrai 251.
Orhis totus 273.
Matri consolationis 267.
Ortttm sacruro 377.
Matris melos 361.
0 sacrata caro 153.
Melodum dulcedo 691.
0 stella maris 316.
Mens stupescit 759.
0 Turegum 561.
Mente pii iubileraus 510.
0 virga 265.
Mentis piac propul&o 440.
Miles iuctyte 434.
Panem coeli 159.
Miiitis inclyti 702.
Pangamas creatori 84.
Mtraixdum coramercium 274.
Pangat chorus 416.
Misit Ilcrodes 347.
Pangat hymnum 610.
Missus Gabriel 200.
Pangat nostra 456.
Miltit ftd Yirginem 199.
Pange dulci 856.
Moestae pareutis 229.
Past<>r bone 524.
Morsus auguts 155.
Mulier laudabilis 481.
Pater ave 576.
Paler da per 135.
Mundi decor 853.
Patrera natum 144.
Mundi renovatio et 654.
Paulus Sic-n 388.
Muodi renovatio oova 90.
Perpes laus 663.
Nardus spirat 767.
Nativitas Mariae 194.
Per unius 692.
Petre suromc 394.
Nato eanttut oinnia 9,
PL&catUS quaesumus 136.
Nato nobis salvatore 23.
Planctus ante 226.
Ntttus aute saecula 11.
Plaudant chori 873.
Nicolaum confessoretn f*73.
Pluudiit eoelt 55.
Nobilis et inclyta 914,
Nobilis flos Graeciae 645.
Nos audi tua $61«
Nos Gordiani 552.
Plaude coetus 517.
Plausu chorus 376,
Plebs ndelia iocundetur 674.
Plebs ftdelis iubilat 642.
Nostra tuba 43.
Plelrt parentis 378.
Novae laudis attollamus 621.
Pleno rantu 834.
Novae laudis harmoniae 784.
Poli gyrator 689.
Nunc crucis 61.
Populi fidelium 382.
Nuuc lactetur 174, %
Post partum virgo 325.
Postuuam calix 680.
G beata beatorum 445.
Poshiuam hostem 115.
0 Blasi dilccte 621.
Potens virtutum 682.
0 Brigitta malcr 788.
Potestate non 184.
0 coelestis harmonia 454.
Praecursorem sttmmi 354.
0 decus mundi 334.
Praecursoris et 360.
0 dilecte (Deo) domino 580.
Praesul ave 644.
0 felicem genitricem 315.
Pretiosa mors 616.
0 felix virgo 777.
Profitentes uniutem 142.
0 fons almae 614,
Promis&a muudo 12.
0 ignis spiritus 127.
Prompta mente 138.
01 im mundo 500.
Propc est claritudinis 3,
0 Maria stella 260.
Prntomartyris domini 713.
0 Materne pastor 662.
Pruni^ datum o24.
Omnes devota 690.
Psallat chorus corde 376.
Omnes gentes 118.
PsaUat concors 790.
Omnes sancti 335.
Psallat ecclesia 666.
— 606 —
Psallat laete 528.
Salve crux arbor 75.
Psallat tnae 867.
Salve crnx laudabilis 76.
Psalle Ittdem 261.
Salve erux sancta arbor 64.
Paallcus Dm 436.
Salve cru\ saucta salve
Paallite regi 352.
Salve decus siugulare 676.
Ouadrifbrme erucis 71.
wm terae Bunt 396,
Salve dies dierum 108.
Salve felix Elisabeth 799.
Salve felix Magdatena 8
Quuni dilecta B?l.
j i «. j. 1 ~-M *
Salve feBta diea..ad eoetoe 117.
Quam tgiirat 189.
Salve festa dies..de coelo 134.
Quam mira sunt 120.
Quem invisibilitcr 457.
QnftBi non valent 29.
Qui banedici 513.
Salve festa dies . . ecclasta— 16L
Salve festa dies . . sponsa 876.
Salvo fratrum dux 577.
Salve Hgnum 77.
Quicunque vult 147.
S.ilvc lucis almae 31*.
Qoid tu virgo 432.
Sahe mater gfarioaa 276.
Qui procedli 130.
Salvc mater matris 772.
Qui regii aoeptra L
Salve mater salvatoris 248.
Qui nuit isti B7Q,
QuimI inventum 531.
BaWe mater spetiosa 276.
Salvc mitis 6
Rcccnsemus in lmc 831.
Salve uobiUa regina
Recolatnus pili 7 85.
Salve nobilis virga 320.
Recolumus aaeran 161.
Salvc parens matris 764.
Retolntur laua 706.
Salve patcr Augustine 507,
Recordare sanctae 62.
Salve pater et patrone 876,
Redomptac gentei 85%
re pater Hos 601.
Bedetmdo peir gynmi 880*
Stlve porta chrystallina 266.
Rogen regum , . et »le 841.
porta perp. 249.
Regem regura . . srriptum 637,
Salve proles Davidis 231.
Regi eocloruin 69,
salutis ianua 253,
Regi diviuo h42.
Salvc satve sanctn 196.
Regina coeli 326.
Salve sancta Christi 328. 329.
Regi psalmtstac 838.
Salve sancta facies 56.
B egi rcgum deeantet , . Barbara 780.
Salve sancta Katherina 817.
Begi regum deca&tet . . Catherina 823.
Salve sancta parens 319.
Regi reguni faanortali 683.
Salve gplcndor 556.
Retfi regum iubilenius iu 836.
Salve eponaa 183.
Regi regum iubilemus insti 367.
Salvete agni 840,
ftngniiitifirn scmpitorua 2.
Salve Thoma dtdyme 430.
Rcgnum tuum 425.
Salve Tboma gloriose 429.
Renes nostroa 653.
Salve virgo 278.
Resonent angelicae 678.
Sanctae Annae 773.
!■:. sultet teJJus 387.
Snnctae Sion 877.
Rcsurgenti tuo 236.
Sanctara pracsentis 631.
Rex Deus 113.
Sancte confessor 511.
Rex omnipoteus 116.
Banete Dei 671.
Rex Oswaltlus 684.
Sancti baptistae 351.
Rex regum Dei 118,
Saucti belli 657.
Rex rcgum Deus 459.
Sancti martyris festum 42ti.
Rex Salomon 872.
Sancti martyris Viti 741.
Romana Quirinus 693.
Sancti merita 514.
Roma Petro 395.
Sancti spiritus . , quae rorda 124-
Rosae pulckritwlini 327,
Bancti suiritus . . quae sanctos 584. 677.
Sacerdotem Christi 646.
Sancti spiritns . . quo 209.
Sacrosanctae crucis 72.
Sancdsaintae virginis 813.
Sacrosancta bodieruae 401.
Sanctissimi pontificis 553.
Salus aeterna 1.
Sanctitatis nova 566.
Salvatorem concordi 437.
gancti iriiiuiphum 491.
Salvatoris mater 182.
Sancti visu 482.
Batre beata Katherina 830,
Sancto Celso 582.
— 607 —
Saucto Dei 579,
Triuitatem reserat 407.
Sanctorum vita 522.
Triumphalie lux 736.
Sralatn ad coelos 473.
Tnba doinini 385.
Serpens antiuuus 78.
Tubam bcllieosum 411
Scxta passus tWia 107.
Tuba uostra 648.
Stcnt passer soliturtus 467.
Tu beatus es 379.
Siraplex in es&entii 129.
Tu civium Deus 867.
Sion telix 603,
Turbam bellkosam 441.
Sit lans tibi lesu 414.
Si vis vera frui 73.
lulalrici benedicli 734.
Si vis vere gloriari 53.
Uuus amor 717.
Sollcmne rantieum 752.
Urbs aquensis 617.
Sollemni carmute 681.
Urbs imperialis 562.
^oileranitas saucri 38!i
Uterus virgineus 330.
Sotiemnitatcm iratrcs r>2!t.
Vas elcctum 547.
SolJemnitatem liuius 860.
Venerundae venustatis 608.
Sonent regi nato 17.
Veuerandam venereinur 818.
itpitatJ uVdit aegros crucis 703.
Veneremur crucis ligrium 68.
plUii tledit aegros olci 669,
Vnieremur hae die 633.
Speciosus forrna 1
Venenmiur virgmem genitricem
331.
Spe aeroedis et 729.
Vencremur virginem per 258.
Spiendor gloriae 708.
Veni rnmter KfHtfte
Splendor patris 21»
Vent praecelsa doraina 206.
Sponsa Christi et 882.
Venl potentisBimi 586.
Sponsa Christi gaudeas 790.
Veni sancte spiritus 125.
bat mater 223.
Veni inirittu aetornorum 131.
Stans a longe 163.
Veni virgo virginum 281.
Stella maris 321. 322.
Verbum bonum 268.
Stella solem 324.
Verbum Dei 408.
Stirpe Maria 192.
Verbum sapientiae 754.
Stola iocunditatis 625.
Vergente mundi 252,
Sume lauties 587.
Veri solis 408.
Summa laude 563.
Victimae pascbalis 83.
Summo bone et 706.
Vrctori Blasio 525.
Summi patrie 770.
Vincenti verbo 739.
Snmmi regis 172^
Virginalis turma 456.
Summis conatibus 544.
Virgines castae 476,
Summis tiunc diem 118.
Virgh 'iac 478.
Summi trtumphum 114.
Virgini Mariae laudes conc. Chrisi. 2
Snmmo laudes 694.
Virgini Mariae laudes conc. iam
232.
Sinnmo regi 494.
Virgini Mariae laudes int, . Eva
234.
Summum praeconem 350.
Virgiui Mariae laudes int. , uattim 2
r tiumen Babylouis 740,
Virginis rn gremio 332.
Supernae matris 338.
Virgiuis iu laude 333.
Saperni regis 687,
Virgini* mntris 238.
Suxgit Christtis 227. 228.
VirKiniB veucrandae 472.
Sxu-jprit radix 177.
Virgo Dei 843.
Sursum corda dirigamus 596.
Vrrgo parit 197.
Sursum corda tcmlite 804.
Virgo virginum 190.
Synagoga praeparavit 48,
Vito plaudat 712.
Voce dufcis 810.
Te iibata mente 208,
Voce iubilantes 148,
T< mpore sub gratiae 559.
Vos o Michael 168.
Tfbi Christc 675.
Vox darescat 140.
Tibi cordis 272.
Vox sonora 812.
Trinitas iu uuitate 727,
Zebedaei iilio 413.
Trinitas nnitas 141,
Zyma vetus 91.
Verzeichniss
derjenigen Wdrter, welche in den rdmischen Klassikern gar nicht, oder in ab-
% weichender Form oder Bedeutung vorkommen.
(Die Zfthlen denten »uf Nr. nnd Stropbe, dM einpekUnnnerte (V) deutet en, dnee dns Worl U
der VulgeU der Bibel vorkommt.)
Abbas 179, 11.
abbatissa 747, 10.
abdicator mundi 565, 3.
ofoVi* (hab.) 893, 4.
aWocfcrttw (V) 91, 7. 784, 3.
abre 59, 15.
abyssus (^uvtfpf, V) maris 44, 12. Hftlle
139, 9.
acetosa spongia bei der Ereuzigung 49, 4.
acherontis atria, VorhGlle 63, 3.
acrisia (kxptal*) 561, 7.
actuale crimen 225, 2.
adinvenit (V) passer sibi domum 428, 1.
adiutrix 242, 6. 795, 8.
adiuvamtn 56, 4. 545, 17.
adnihilat, annichilat 169, 5.
adolescentula (V) 231, 11. 835, 8.
aoVwat (V) 140, 2. 143, 10.
adunare (V) 92, 5. 124, 18. 184, 8. 605, 2.
advocatrix 273, 4.
acncsi8 (£<vc<rtf) 92, 7.
aeternaliter 45, 11. 207, 9. 254, 8.
307, 1. 341, 12. 821, 8. 892, 20.
affamen Christi 497, 7.
affectanter imploramus 339, 2.
agalmata (8y*X/t*) 168, 15.
aggres8or luctae 497, 1.
agios (iytot) veris ros 497, 12. agierex
143, 10. agio pneumati 513, 6. agio
pneumatico 891, 6.
agniculus 748, 11.
agon (&ye*v, V) praesens (Lebenskampf)
68, 4.
agonia (&ywv«a, V) 472, 5.
agonista (&y<uoc<rrw) 452, 8. 683, 3.
703, 2. 714, 4. 782, 9. 843, 8.
alfa, Namen Gottes, 140, 5. alpha 143, 9.
alitrix 278, 13. 514, 5. 646, 4. 681, 3.
682, 12. altrix veneris 757, 2.
alivinum opus, panem 700, 7.
allegium, collegium 219, 9.
almifica, almiphonay almivoma potestas
168, 10.
altarium crucis 58, 8.
alteratur homo reus 77, 2.
altithronu8 dominus 139, 13.
amartyon (u/iotpn&v) 59, 11.
ambones 882, 32.
amicabili8 mater 331, 4.
amor sacer (der hl. Geist) 590, 10.
amorosa crucifixi stigmata 856, 21.
amphisepire (umschliessen) 29, 2.
amplexio omnis creaturae 265, 7.
amplicare dei culmen 673, 8.
amygdalum (V) divini floris 254, 5.
anachoritam (&»«x<u?'>'nfc) 747, 9.
anastaseos spes (fcv&*Ta<jcs) 113, 10.
angaria 59, 15.
angelica (Y) agmina 16, 5. caterva 100,
17. creatura 170, 7. dignitas 189, 11.
doctrina 387, 3. laus 141, 4. manus
421, 10. officina 167, 7. plebs 168, 10.
species 780, 2. turba 559, 6. vita
474, 7. vox 9, 4. 176, 3. 194, 3.
826, 1. — angelicus adspectus 460, 1.
chorus 519, 8. 741, 19. coetus 159, 1.
400, 10. angelici cives 338, 8. 348, 22.
chori, 210, 1. spiritus 205, 4.
anguis (diaboli) morsus 155, 1. 8. co-
fuber, serpens.
annichilat s. adnihilat.
annuatim 357, 1.
antistes (V) 59, 2. 667,24. 691, 5. 708, 12.
antropon (&«fy«««v) 350, 11.
— 609 —
ura (V) membrorum (Wumien)
8.
i> (Stfttn) 59, 11.
apOCahjpsiS S. loh. (3nro*a}^K, V) 427, 1.
apostota (&ito9T0>ij), Maria Magdalena
372, 14. apostolus, apostoli (ifrdrr*-
Uu V) 209, 13. 372, 14. 373, 1 4X4, 3,
428, 3. 458, 8. 536, 6. apottolica
7toj</5>) dignitas 401, 10, fides
117, 1, vinea 492, 2. apostoi
culmen 560, 2, dogma 535, 6. aposto-
latus (Y) 416, 4.
hcca {xn&rm, V) charismatum,
aria 275, 7.
opiet (V), ne ap. quispiam 200, 3.
ea mortis 620, b\
nqclus (i^«yy«^««i V) 17°» '*■ *>.
7l/3. 172, L 199, 1. 21!», 1 336,2.
17, 4. archattgelico (tpgmtlciMf) ora-
lo 218, 4. archangelica phalanx
68, 10.
iaterr archiatrum (xpxtxtpof) 50, 8.
84, 13,
archimandrita 80, 9,
(&/?x*() patrum 59, 11.
arcula Koe 96, 9.
«Umonia (fy^ovte) 69, L 170, 1. 171,1.
179, 1. 440, I, 454, 1. 550,1. 560,2,
604, 9, 856, 2. armonica (&fpo»t«fe)
tuba 326, 1.
\htm («pwuat, Y) cellula 331, 9,
arowatica (ipw^.*rwo«) cella 33<>
d 01, 8.
V) mortia 180, 5.
14 H77, 1.
it angelis 351, 12.
Oihanatos (£SA>«ro«) 113, 10. 140, L
attitulat htinc angelil 7 18, 8.
r fcsti 212, 5. houi 764, 2.
upc (Y) christiauorum 552, 4,
cntatur mtmerus 558, 2, augmm
panes 615, 4,
•colas (Y) aureas habentes 47: >, \.
trw 563, ia
or« eonsurgens 5= Maria 318, S.
Itorto credentibiu ^76, 8.
o« (aCu^ot, V)carues479, l. d
nis 113, 4. asymts veritatis epule-
ur 154, 5.
a 0***™^, V) 26, 7. 117, 5.
8. 185,18. 42l,:i. 546,7, 600,8.
11, 702, 11. 87<
W (fimtifiif, V) 25, 8. 26, 11.
8, 3. 173, 5. 380, 3. 392, 5.4
3. 504, 3. 506, 2. 511,4, 590,4.
3, 8. 626, 8, 647, 2. 648, 6. 755, 4.
(SxKTvrrinj V) 26, 9. 861
"360, 1. 12. 361, 1. 363, 1.
IfUtmtlQm V) 25, 4. 86,
7. 116, 8. 344, 7. 356, 2.359, 10.
>», Bo^ueiLian.
360, 12. 13. 362, 9. 363, 4. 391, 8.
627, 3, 663, 1. 720, & 804, 8.807,5.
haptisarc 431, 10. 560, 6. 7. 628, 4,
673, 12.
barathra (£*£x3f on, V) tremunt cum 10, 5.
bcatijicarc (V) 768, 3.
iritum (V) 795, 4.
bcniffnicula aphesis 69, 11.
bxcnnali spatio 727, 2.
biniutn: suscitatur defunctus in biuio
673, 12.
bissena gaudia 276, 1,
blasphemiay blasphmtus (^w^fc,
£i**?^uo», Y) 787, 7.
boancrget boancrie (V) 42, 14.
batrus (^dr^ui, V) 59, 13. 70, 3. 73, &
88, 5. 91, 11. 230, 7, 231, 10.1
r, 1.
bovinam formam 427, 2.
bravium (MeaM*, Y) 176, 5. 191, &
237, 2. 416, 10. 457, 2. 62«, 12,
540, 16. 554, 4. 562, 5. 567, 10,
816, 2. 681, 4. 728, 13. 788, 1. 790,5.
836, 9. 843, 6.
bursae uescia 577, 2.
caeculwi = caecus 698, 16.
cofaootfa nndas 501, 11,
caliditas ignis 832, 11.
«nas 882,
candidare de nigra 875, 5.
candidulac virgincs 752, 9.
canonicint {,*vovt!;tt*) 677, 10.
canopiea poena 99, 6.
'<is congratulctur (Sarigerchor)
761, 1.
cem 886, 1,
carccrati 445, i
M 122, 4. 123, 3. 126, 3, s. cba-
risma.
carnaJem (V) parentem 402,
carpinatur acerbis ungulis 8SI
cassantur errores 851, i.
catcchismi (*? 590, 4
catcchumim4S 64.
, 4.
nrizare 167, 9. 101
>;eli) 7, 2
cathoti 13. fides 147, 1.
395
dovotio 504, l. plebfl 1*J2, 1. c«
cmw» vulgus 534,
cauma [Mtipa, \\ i
cclJula (V) aromatum 331, '♦
cclsitudo maiestatis 42,
rni^<iti<* vir 028, 6.
tplicato (V) jvr
ccspitat in hac fide 158, 4.
CCtUS [*.rJ0i\ 91, 11.
chamo (x^««) ora constriugant 179, 5.
— 610 —
charisma (**f <*/**, V) 132, 3. 211, 7.
cofona paradisi 70«
429, 3, 562, 3. 568, 6. 581, 2. 6,
coluber iividus (diabolus) 10, 6, e. ancm*.
carisma.
scrpens.
chirographum (yttptypaf^ V) 70, 4.
commensaJi praesentiae 74, 8.
', 7.
commercium 176, 5. 194, 6. 274, 1. 290. 3
chriytnntis {/pt^a) spiritalis unctione
im (Uts 614j
refcctiis 391, 8.
commixtio (commistio Y) caraalis, n-
cJiristianismi donum 819, 6. 820, 6.
rilis 4K4. 247, 2. 361
chr 722, 6.
commokstare 298, 8.
christianus 216, 1 884, 7 chnstiana
commori (Y) vis 431, 3. romwwrtm
militia 459, 2.
113, 10.
hristicola 694, 3. 604, 8. 657, 2. 682,
compangat nomma 141)
19. 698, 17. 722, 4. 737, 3. 776, 4,
compassivi cordis 212, 3.
839, 5,
com/ 846, 10.
rhnstffcra virgo 178, 5, chrisiiferac
com;j?a«^ei (V) 449, 6.
sorores 800, 2.
complue (V) n os 388,5. corn/Wnfitf mt
christoanatus 496, 6,
coeli 290, 7.
circuit osculis 846, 11.
roviticiales 826, 5.
circumctdamus (7) nos 31, 12. circum-
omine 219, 3.
ciderc crimitia 20, 6.
co;i£>ear£ 618, 22.
circumft oputo 638, 8.
concanora pttritas laudt 16:
circumgirans dilatare 451, 3.
concatumtur pedum plantn^
circ u m l i v a v i fi tt m 464, 1
conchristiattos 38-J
circumpltwat hunc 213, 5.
conciris 890, 4.
citharista (x&aptvxrx} Dnvid 605, 2.
concJavari in cruce 29~
citharwmus (*&xpi>;uvf Y) 458, 21.
coiu manus 57, 10. ctmeh
tlarijlearc (Y) 44, 21. 581, 8.
vatus 5«
claustra coeJi 255, 12.
Maria 268, I.
iusuJa materna 16, 2.
cJericaJis vita 606, 5.
coth voci vitam 47, 1.
cluit dya gratia 628, 4.
\QT tempnralium 41
coadiutrix 324, 6.
mus 168.
coaequalis (Y) 101, 2. 130, 11. 169, 9.
con
277, 2. coacquale verbum 250, 4.
condesco t, 5.
coactcmtUis patri identttAB 143, 2.
rpianter commenda no* Cl
coaeternuB 21,12. 31, 3. 142,10. 145,3.
717, 6. 743, 4. 770, L
cowdi V) Limle 6*>4. 1.
coaeva (Y) gloria 168, 18,— coaevuhs
conrfoka* (V) e
tuis 342, 9.
gine 298, 13. msanii*
coaftetf 179, 4.
711, 10.
co/Jtca plebs (angeli) 8, 5. caterva 7, 2.
1. 469, 1. 471, 1.
turba 813, 6. agmina 2, 3. 141, 4.
rdium 299, 4.
284, 4. gratia 255, 7. lux 40, 2. vita
124, 13.
387, 3. 837, 2. gaudia 559, 5. regna
326, 2. — coeJicis dogmatibuB 606, 4.
carcerum 633, &
coclice rex 166, 1. cocltci salvantur
litcr 382, 3.
206, 6. cives 205, 4. coelica suspi-
coWaaw/crc (V) 351
mndo 337, 9.
1, 5. 668, 1. 631, 9. 634, 1.665,1-
coelicola 502, 3. 503, 5. 679, 9. 604,8.
687, 3. T B6fr, 11.
647, 1. 687, 3.
!9, 5.
coelioenae 799, 8.
coeJibata Christo 830, 3.
coetitus 126, 1.
conrr 79,14.
coenobiaJis vita 686, 13.
13. 600,18, 639. ' H>,4.
coembita 622, 3. 747, 1.
coenobium 197, 17.
innia resurgentl ilomifto
coessentiva sapientia 143, 3.
11
colaphizat (*oW£nv, Y) eum 389, 9.
coJJaetari 207, 8. 527, 1.
consecratio pontiti 1
eontccrator crucis 68, 4.
coltoureari 728, 18.
comtcquenter (V) 200, 4.
— 611 —
conserva Mariae 220, 8.
rfcica caro agni 416, 6. phalanx 347,
consercatrix pignoris 681., 3.
12. plebs, proles 255, 5. deicum liba*
consignatto crucis 793, 1.
men 615, :;.
consimilem (Y) sibi filium 61, 8.
deicolis signis 422, 1.
consobrinae (Y) thorum illjcitum 578, 3.
deifica mater 320, 4. 765, 1. doctrina
consolaiX'
799, 5. miracula 652, 12. deifice
nsolatrix 260, 5. 260. & 281, 2. 297, 1*
554, 1. 638, 5. deifici 42, 6, deificum
nsone 87, ■ >.
numcn 181, 4.
consul (Y) 143, 11.
deificat 407, 2.
deifiuus vultus 42, 2,
cowsttttr*.*? 361, 8-
C4>wfe*wj)Jtttria: 638, 3. 799, 2.
deitas 17, 13. 141, 1. 143, L 13, 149,2.
contemptibiUs (V) 375, 5,
183,1. 186,7. 231,9. 246, 16. 274,1.
ntorales (parentes) 189, 2.
280, 3, 337, 13. 18. 400, 6. 510, 5,
contribulibus (V) 764, 3, 765, 3.
527, 2. 552,2. 603,11. 612,2. 628,3.
coiire^rio (im Kloeter) 747, 10.
719, 6. 790, 4.
«so»ee#ccw« (V) 110, 10.
deividi 42, 6.
convioli lugeant 652, 7.
deliciosus est Iesus 33, 12.
conririficam (Y) 113, 10.
dehjra (delira) mens 857, 1.
convoatatur 628, 4.
demgrari (Y) genere cnlpae 189, 5.
cooperans (Y) 224, 0.
denum (decimum) 276, 6.
cGcrnafa 205, 1,
depraedarunt tempk Christi 882, 3.
cordatorum (Y) insontiuin necem 499, 2.
deprehemor derogantium 366, 6.
cordiale 33, 7.
desiderantcr favens 179, 16.
corduia (der Franziskauer) 499, 3.
despendia noxia destructurus 60, 3.
4, 1. 801, 2.
devestitum Ioseph fratres vendunt 55, 2.
coronator regis (Cbristus) 621, 12,
dfafl (oia) maicstatem 852, 2. b. dua.
coruscaiio (V) fulgurum 44, 6.
diapason (o\« wHfti») 458, 21.
couwtrc nos coeli civibua 320, 11. co-
diapcntica (<?i« nivrt) 458, 21.
univit 220 , 6. counitum verbum
diatcssaron (&& Tiffjdtjow*) 458, 2 L 798, 2.
carui 14, 2.
diecula (dies) 11, 6. 551, 1.
cruciatur iniperntor, quia cadit crucia*
diescat vero die 360, 1.
tor 812, 9.
diffamator 722, 3.
crucidaris (s. trutidnris) 609, 5.
dijferenter prolata 7, 8.
crucifere 812, 9. crttci/erorum 807, 9.
diffinitatc mortis 616, 2.
cruentator 812, !'
thiinanter suscipe prcces 11, 11. 301,3.
/>fa (V) cordis rimantem 103, 1.
sedilia diga.anier constnieta 337, 19.
cuditur (Y) orbis 165, 2.
dihttatnr legis 492, 2.
mdarum primordiis 544, 6.
dimembrarunt ossa 882, 20.
curator morborum 675, 8.
dindima palatia coeli 193, 19.
cyphi («&**) 395, 2.
curographum 70, 4, s. chirogr.
dioecesin («tolKqvtf) 629, 7
dirriptor, dirruptor, disruptor laquei
cytharistac 838, 1. «. citbar.
109, 4.
dV virgiue nasri voluisti 46, 1. de pec-
discrepalis, discretalis lux 427, 7. s.
c&trice tangi non dedignaris 846, 13.
decretalis.
dtalbanda (Y) supcr nivem 293, 1. 2.
discretio (V) personaruni 142, 6.
dearaentata (Y) coiumna nitesds 501, 8.
disparitas 130, 11.
d> daemonum 76, 4.
dixpensatrix 809, 4.
v 427, 9.
divinisat aquas 746, 6.
t 416, 6. debriatis 427, 9.
doctilogos, doctiloquos 394, 8.
uhurdum (Y) psatterium 452, 6.
doctorali privilegio 789, 16.
tlogi (ofctdc)oyoc) lex 452, 6,
doctrinaUs gratia 386, 5, clavis 704,8.
decanatus 750, 3.
doctrinale triticum 508, 17.
aV 490, 7,
doctrix (Y) 778, 2. 787, 5. 788, 1.
dectmarum (Y) decima 590/5.
790, 4. 820, 2.
i errorum 508, 4.
doama (o*oyj*« Y) 492, 14. 603, 3. 509,3.
decrctaUs lux 427, 7. s. discrctaUs,
526, 8. 535, 5. 545, 10. 574, 4. 606, 4.
aV D, 4. 324, 3. dejlorarunt vir-
751, 6.
domata (T) 136, 2.
«fefart* (Y) 194, 4*
donatrix auxilii 331, 8.
dcArmnaita 69, 3.
ductrix 229, 38. 771, 1.
w>
dulaftuus 401, 8. 620, 6. 628, It
(lulcisounnti praeconio 489, 7,
duldsonUs 148, 9. 488, 3. 693, 9.
r (V) 21, 7. 33, 10. 22»», 1. 2.
273, 3, 321. 4. 381, 2. 430, 4.602,6.
l. 708, 11. 728,7.
8. 7*38, 4. 795, 4.
rwwi turbam frairum 151, 1. duo-
damm gaudiuin 276, «>,
dyu (dia) gratia G28, 4. dyo rorc 763,
13. s. dia.
a>tici (cxx/*j*iaaT<*4f) germinis
476, 21.
effusor aanguinis 392, 2,
el, eloy, eloe, ehon (V. Naiucn Gottes)
143, 10.
clcemosyna, elemosyna (V) 136, 25.
627, 8.
eleymon (ftttyMtv) 59, 11.
eleyson Mr^ov) 59, 11.
elongans (Y) &tirp« 688
elucescat (V) dies 360, 1,
etudia inagica 27, 16.
titniitinitcK emmattuhd (V) 59,6. 140,2.
143, 11. 214, 2. 278, 11. 320, 6.
empyreo astro 763, 11,
enaffiipafto 147, 8.
cncacnia (V) 877, 1.
rpminni 420, 9. 805, 9.
enos (i*o$) 141, 6.
ews 143, 5. 858, 3.
epidemia (cTitoVl*) 703, 8. cpidimia
447, 14.
episcopio dignus 666, 9.
eremita (ip^ity^) 631, 6. 653, 3. s.
heremitu.
mmm Up#«>*> Y) 99, 12. 700, 2. 3. 4.
s. heremus,
essentia 142, 2. 147, 2. 3. 149, I.
essentiva sanctitas 143, 4
est (Name Gottes) 140, 8.
ethcos {&tos ?) omnes reos inundet venia
785, 6.
eulogiam (ttoeyfe) tcrrae 563, 7. eu-
Jogium 179, 4.
cidogumcuc (cC^oyvi^vot) 59, 2.
'ndrita 59, 4.
etfji/Aonica voce 604, 1.
euphonimns 59, 1.
ttiphonos (iifvvoi) 528, 11.
evawjre/tcus (cvetyyciii^) 129, 2. 37<i, I.
492, 4. 566, 2. 615, 8.
ctota (c^yye/cjT^) 133,10.229,12.
359, 6. 377, 1, 389, 4. 407, 1. 414,1.
426, 6, 427, 3. 428, 3. 020, 9.
evangelium (cvzyyc^coy, V) 876, 1.
evangelisare (tuxyyufgo/igi, V) 368, 10.
14, 380, 2. 428, 5.
evictor 497, 1.
excessivi status 212, 3.
10^
(peccatum) 19, 6,
viae salutis 839, 5.
arunt sanctos 882, 4.
tftfftti (V) se ipsum 81, 3.
Ucum privilegiura 17U, I.
expTGitifNk forma 71, 8,
cxpugnator (V), expurgator sordii
132, 5.
cxspcctatrix, inspectatnx 278, 13.
exsplendet veritas 143, 3,
cxstantiva sauctitas 143, 2.
extasis (ixvratvti) 799, 3.
exterminatio (V) 882, 15.
exterminii (Y) iugum 613, 5.
cxtinctor poenarum (Iesus) 689, 7.
/adwa (V. Gescbopf) 61, 6. 70,
145, 2. 167, 8,
fahitas gentilts 504, 2. falsitatis dog»
mata 491, 14.
famen benignum 484, 3. leve 864, 8,
famina inira 2 4U, 1.
fantasma 179,17. 708,8. 5. phantasma.
farinula (V) 00, 8,
fdlitac viae 58, 0.
festalia sacrata 336, 1.
jictidum 210, 5.
figurarc fpraef.) 161, 3.
Jixoria clavorum 54, 4.
Jhtgitcmttr palroclnia 376, 10.
Jhgramcnta 28, 10.
Jtagrescit 255, 3. f. fragrescit.
fiamcn sauctuin, sacrum, spiritalo 142, 4.
200, 2. 204, 10. 244,1. 266,2. 96
437, 5, 703, 9. 725, 4, 831, 8. 841,6,
jlammiromatu sptritu 133, 2,
Jfammivomum incendium 688, 14.
flattU (V) ttcer 309. 1.
flonditutem tuatn deus praeviderat
265, 5.
Jiorigcra virgo 193, 6.
fluciivagos idolatras 39^
"foctantur (V) 175, 4.
fnighiscitffragrcscit 255, 3. •■ flagrescit.
fragrantia (V) rosae 183, 3.
fnitrirtiUum 74 '
fraudavit (V) Iudas lesum 46, 5
frigiditas 832, 11.
fructijicarc (V) 250, 7. 279, 2.
fructlfico laboi'
fugatrix inimicoriim 280, 3.
Julgcntiac mirae sol 280, 4.
fultturosis muuftril 87, 6.
gaudimonium (V) 59, 10.
ijnudiosa dius 310, 7. 677, 12. melodia
851, l.
gazQphylacinm (y*^o&iy/d*ioy, V) 855. 7
V/W<rmm (V) 151, 11, 152, 3. 316, 1.
197, 11.
tfthrunalis iguis 496, 5. gemitus
vorago 382, b\
— 613 —
M
rjemmulae (V) confesaorum 812, 11,
' neratrix 210, 12. 273, 4.
imuiu (V) cius multiplieavi 86, 6.
viperae, viperarum 354, 4. 604, 2.
(V) falsitas 504, 3.
(V) 26, 4. 604, 3.
t 243, 3.
(V) 267, 5.
irta? doni 207, 9.
rus (yvpoi), aedifica noa in giro 293/4.
s. guru#, gt/rator.
tjtoriticare (V) 45, 12. 84, 12. 109, 2,
233, 8. 473, 20. 534, 10. 020, 2.
741, L 744, 3.
ylorificatio 644, 5,
gtosa textus 577, 12.
tfrandiosam victoriam 537, 3.
ifer 279, 9. 731, 3. 749, 16.
tjratitudo 224, 2.
HRtH 56, 4. 762, 5.
gijrator poli (deus) 689, l.
tft/nim (V) 660, 1. 9. girus,
hnbundatt 593, 3.
haeresiarchin cxstirpans 728, 11.
Aaerests (*i>i*c«, Y) 282, 5. 409, 4.
489, 2. 608, 13. 510, 4. 670, 9.
Imercticus (aiptr^ V) 377, 1. 459, 12.
6j 4. 507, 2. 510, 3. 511, 9.534,3.
574, & 606, 7. 646,9, 750,6,846,19.
882, 13.
17», 28, 597, 7. 603,6.600,2.
746, 12. s. oreinita.
heremitua rjta 746, 7.
«mi8 99, 12. 356, 3. 497,2. 511, 10.
804, l. f. eremus.
/m (itpi^,) 566, 6. 652, 1.
erarchia {Uptxp%lx) 59, 1. 210, 12.
angelorum 171r 1. 856, 1. 860, 2.
codi 65, i. 207, 1. coclica 638, 7.
coelestis 2d4, 4. 606, 15. superna
162» 1. 454, 1. tripiex 170, L 275,2.
789, L 874, 13. liierarchiae tres
160, 6. ternae 272, 5. 329, 6. trinae
604, 8.
i( 175, 7,
< tnm (ivbxawo-Tev, V) 590, 7.
m {^uooudtov) 140, 3.
ulus (homo) 519, 11.
htmorifieentia {Y\ 580, 16.
horama (Apepft) 749, 4.
homnna (V) 148, 9.
humanatur Christus 292, 3. humanata
divinitafe 17, 17.
it virgam Iesse 198, 1.
(V) 746, 10.
le (u/ihN^) 92, 6. s. ymnum.
(wM»«i»yf?itv) 493, 9. 628, 9.
3, 9. 701», L 804, 6. 839, 8, 874,
hirmnisare 58, 7,
hymnotogia (v^oXo/Ia) 59, 1.
hyperbolicum (wpaoUxt*) 59, 10.
hyssopus (vaa&mof, V) 113,7. s. ysflopus.
faritotf {byacinthi, c«*cv&q$) 736, 3.
iatriel 143, 2.
identitas 143, 2.
idolatra (idololatra) 124, 19. 209, 19.
398, 4. 560, 9. 688, 1. 794, 18.
idolatria (ttiwXoXoirptlx, V) 395, 7.420,4.
431, 8. 546, 6. 735, 4. 754, 4. idolo-
hitria (V) 817,3, 882,7. s.ydotatria.
tgnicoma aeraphim 168, 11.
iherosolymipeta (das uimmL Jerusalem
suchend) 538, 4,
ittihata mater 102,
dtaminator (V) rordiura 123,13.132,5,
137, fc
iUustrator cordium 237, 3. gentiutn
367, 4.
itttistratrix prophctarum 210, 12.
imher doctrinarum 423, 3.
imitatrix Christi 816, 1.
immarcessibilis (immarccscib. V) flos
321, 6. 327, 5.
immensitatcs terrarum 44, 13.
immohititer 798, 6.
imperatrix raundi 93, 12. reginarura
880, 15.
impetrator gtoriae 650, 2.
impetratrix horum , quae rogaraus
880, 15.
impinguatur (V) spiritus 830, 6.
impraegnari 320, 8. impraegnatur 209, 6.
impraegnnta 278, 6.
impropcrium (V) mortis
in Alexandria 371, 6.
incatcata via 318, 2.
incarnari voluit, venit 365, 1. 446, L
incarnatus 320, 2. tncamatum ver-
bum 22, 2. 162. 6, 201, 5. 214, 6.
248, 11*359, 3. 368, 1. 373,2. 384,3.
478, 9. 768, 8.
incastus presbytcr 179, 21.
incessabtliter 87, 6.
incessanter 293, 4. 468, 6. 814, 0,
882, 38.
incotatus (V) 200, 6, 264, 10. 796, 7.
inconsutitis (V) vestifl Christi 882, 12.
incorporata sunt mirn 324, 1.
incorrupta ronter (Maria) 336,5.617,9.
incorruptivam fecisti naturam uoatram
104, II,
increatus 149, 2.
incupitam necein 763, 2.
incuriis, cum 437, 3.
incursatus hostiles 109, 3.
indmmM et tnti 70, 27.
indiscretus (saevus) , Mabometum in-
discretum 882, 15. turba freroit in-
<ii>erete 759, 7.
tndultor propitius 422, 2.
— 614 —
induperator 172, 13.
Jaudamen 420, 14.
induviarum feritas 604, i
I mrca aurea 473, 7,
laurcari 448, 7. 489, 4. 491, 7
ndulus (V), 27, 16. 230, 9,
5412, 4.
;trio 171, 2.
Javacrum (V. baptismus, Taufe) 26, 9.
284, 3.
lecythus, Icchitus olei (>ijxu&©«, V)60.
infuiatw 179, 15,
Jegirupis nobis 434, 6,
i 147, 4. 197, 12.
JegisJator (V) 77, 6. 162, 3. 549, 4. 568, 2.
imk&rtntiam 33, 10.
leni K 6.
ato musto 26, 5.
Wxa IT) 646, 15.
it>passibilc corpus 112, 2.
frcet incarceratur 843, 5.
r 62, 1.
Jigatura (V) Christi 46, 6,
nttahilis (V) 875( 3. 569, l.
Jignum (crux) 64, 3.
larabilttrr 511», 6.
Zffia f. 181, 5. 255, 4. 268, 1.
intacta mater, virgo 13, 2. 20, 5,81,8.
UJiosus 33. 12
177, 2. 209, 6, 233, 7, 261,2. 308, 1.
inot/is eSnkunajMctio 142, <•
309, 2. 325, 7. 474, 13.
Zotrfc pedum Christi 847, 3,
minabititer 59, 1.
to*u£ (baptizatus) 26« 12.
totmminuB dei filhifi 11, l.
Jubricitas carnis 220, 9.
tnterventrix 889, 7.
Jucidatus 493, 8.
metis, ne lioc int, mundo 40.
Juciftua cleraentia 95, 24. victoria 69, 4.
labilis 132, 3.
oma nubes 42, 13.
MtMHtfiflD crucis (Helena) 809, 2.
Judicra nati 580, 5.
invincibilis 550, 19.
Juminarc iubar mundi 771, 2.
iuvisibiJi (V) structura 457, 3.
htminarta (V) coeli (Maria) 286, L coeli
invts.futtft r 457, 1.
Iumtn>uutvi (Maria) 289, 5. lumhtarui
ofafa Maria 261, 2.
astrorum iubilant 44, 5.
ntrotute 162, 7.
Iuminosa corda 219, 1.
nrcpartita vestis Christi 882, 12.
iunattca (V) aala 420, 10.
imUttar s irritat 57, 6,
machma univerBalis 138,4. triuamundi
ischyros [Um^ 407, 13.
366, 4. triplex 101, 3, muudaua
locimcfaitu 59, 11.
14. coeli 11, 2. 124, 14. coeloruni
iotham 135, 6,
337, 2, mundi 20, 2, 167, 5. terrae,
»u6i7a vox 40, 2.
marium 124. 4.
toijmiu 165, 5. 807, 5.
machinamcnta perMi 514, 16.
iV) famuliintur chori 82, 6.
memaUa JJ) 4G, 19. 148, 7. 158, 6.
■iuqis (V) harmonia 169, 6,
309, 3. 458, 17. 540, 15. 577, B.
iugiter (V) 44, 16. 48, 4. 62, L 79, 8.
644, 3. 723, 1. 805, 13. 835, 6. 836, L
98, 8. 108, 9. 148, 9. 279, 13. 307,5.
malcpotens imperiura diaboli 82, 3,
323, 4. 333, 3. 403, 6. 410, 3. 423, 1.
malesani 609, 3.
433, 10. 443, 14. 457, I. 459, 15,
matesua*or 102, 7.
manna (V) 160, 2. 101, 3. 254, i).
465, 5, 470, 3. 473,2. 534,13.582,3.
684, 4, 710, 10. 745, 10. 797,8. 799,
mansor viscerum tuorum (fiiius tuu»J
12. 831, 6, 855, 4. 865, 7.
20, 13.
iustificarc (V) 163, 8. 11.
martelluw 46, 17.
iuvamen 130, 9, 149, 3, 465,15. 614,3.
fl {jtafT^iA plebs 347, 11.
iuvencula (V) 188, 4. 328, 3. 329, 2.
martyrium (papTupto*) 499, 2.
karisma 123, 3. s> charisma.
mar )*xf>rvptxv) 693, 8. 862,
kathedrato (*z$itpa) praesule 728, 6.
mortyrisatot 713, 11.
kijrios [*Jft*t) 140, 1 1.
watcrialis irnpositio 427, 7,
labilis aqua 90, 2, vir 178, 4. ne nos
mediante filio 23, 2.
Jabilitas mundana EaditeflDGaApf&£»
mediastinus 25. 3.
cipitet 199, 11.
mcdiator (V) 119, 2. 140, 6. 194, 6.
labioJa teriuuis in laudibus 346, 15.
235, 2.
Janeeaiii Hancro 46, 26.
mediatrix 8, 10, 210, 7. 235, 2,
laneeare (Y) 58, 5. 462, 9. 565, 7.
248, 4, 255, 18, 278, 7.280,3.287,2.
largijtuum 680
288, 8. 810, 7. 36b, 11.
iarcaria sedes paradisi 69, 2.
medicine (medice? franz, mfcfocw) 162, 9.
Jatria (idololatria) 143, 2, 811, 4. la*
medutJata (V) hostia 736, 4, mens 220.
trium 412, 4.
vota 85, 3.
— 615 —
meUifluas guttas 799, 5. mellifluo mu-
nere 134, 6. mellifluum 528, 11.
melodum cantemus 44, 1. melodo cantu
247, 1.
merissimo dulcore 728, 7.
meritaria (?) sorte 559, 5.
ne88ia8 (V) 140, 2. 360, 6.
metamorphosis (/uTafi6p?6>mc) 622, 3.
microcosmi (fitxp6xo<jfiot) 113, 9.
mUitonibus 611, 12.
mina nos ad agni nuptias 746, 12.
(franz. mencr).
minorari 354, 8.
mirificavit (V) 890, 12.
niserator (V) 689, 11.
miseratrix 297, 1.
misericorditer 753, 4.
mna (V. mina) 118, 4. 510, 9. 620, 11.
modulamina clara 424, 1.
monachatu8 (jxova/oi) 750, 3.
monarcha (jAov&pxnt) rex 566, 6. mo-
narcha virtutum 577, 10.
monarchia (fiovapxi*) trina 338, 8. mundi
789, 10.
monarchos (jx6vapx0s) 69, 2.
motKwetca (fiovoLTrtx6s) regula 728, 7.
motfta/tttm cohors 747, 8.
monstrativa 179, 5.
morbidxdus 59, 8.
morigerum 520, 6.
mortificare (V) 28, 8. 92, 14. 98, 26.
352, 6. 372, 8. 497, 11. 604, 6.
multipharia gemma 520, 4.
multipliciter 147, 5.
mundicordes 284, 6.
mundicorditer 59, 14.
mysteriakter 254, 8. 497, 8.
mysteriarches 426, 4.
mystica (^u<mx<i«) dona 134, 3. 161, 8.
nativitas (V) Mariae 194, 1. nativita-
tem tnam 351, 5.
fiavicuZa 282, 3.
fKpfcawaa (V) 604, 2.
nephas (nef.) 893, 15.
nepotulum 767, 2.
niwma sanctum 255, 10. tttfttmaia or-
ganica 9, 2. neumatum praeludio
796, 1. s. pneuma.
nocumentum 449, 8.
normula Tivendi 630, 8.
notificare 117. 4.
noto (nodo?) fidelisestrinxerunt201, 2.
noviter 176. 2. 194, 2.
fcoy (*<&) 59, 14.
nubQat 258. 2.
nubUet ne nos daemon 604. 9.
nudula carne 59, 14. nudutum paradisi
81, 5.
nutritura l 305. 6.
ooatfciire (V) 42, 9.
obfuscata 96, 4.
obrysum (%<ov, V) 220, 7.
observantias oultus 888, 2.
obsignaculum crucie 559, 4.
obtenta gratiae 51, 1.
oot<moram<?>i 200, 2.
oot«moran? (V) 22, 9. 41, 7. 263, 8.
274, 4. 320, 1. 3.
odon (636v) 350, 11.
omnifaria benedictio 143, 1.
omnimode 344, 4.
omnipa88a 225, 1.
omnipotentia 341, 1.
omnitenens 24, 3. 187, 5.
operatrix 278, 18.
opobalsamum (6izop*li*fM) 288, 4.
optatrix 846, 20.
optimas (V) m. 59, 11.
oramm 538, 6. 614, 8.
oratrix 261, 3.
organista 81, 14.
originale crimon 11, 5. 180, 8. ortft-
ttafoi macula 80, 6.
ornarier (ornari) 191, 19.
orphanorum (6/>p«v4f, V) 601, 8. 629,8.
orrendum (horrendum) 444, 2.
orthodoxa (6p*63oto<) fldes 722, 8. laus
67, 5.
ortus (hortus) 111, 10.
ovanter 95, 4.
ovicula 465, 8.
paciferae Ierosol. 522, 6.
pacifica (V) mens 502, 1. j>act/Iein
Iesus 845, 3.
paganismi copula 456, 8.
palinodias (ir«;<v4>*(«) 198, 1.
palliata dolis 731, 4.
paUidulwt 110, 3.
panla (ir«vr«) 59, 11.
pantocrator (navroxparup) 140, II.
paracletun (n*p*xin**t, V) 185, 11.
144, 1. paraclitu* 59, 7. 115, 6.
122, 3. 127, 1. 180, 1. 135,2. 137, 15.
140, 6. 146, 1. 196, 4. 12. 240, 4.
263, 3. 289, 6. 416, 6. 755, 1. 882,
19. paraclytuM 116, 12. 126,2. 166,6,
243, 6. 470, 1.
paraclivi* (n*p4t*'/r*i<) 128, 7.
paradigma (*«f &£«<•//*«) 12(6, 3.
paradinun (ir«f «&<««*, V) 145, 4.172,6.
273, 5. 6. 325. 10. 357, 18. 868, 2. 8.
390, 6. 40:5, 4. 667, 4. 678, 6. 612,2.
772, I. 783, 6. 786, 2. 787, 1.848,1.
868, 11. paradyhu* 464, 4.
paradihiaca pob»estio 138, 17. tellus
337, 6. praU 44, 4.
paradivicola* 168, 13.
ptraiyticati* (<ir«f«;vr<x4f) 690, 14*
— 616 —
paranymphus (Ttat/saw/ipo^ Gabriel, Ioh.)
pertinenter 700. 5
171, 4. 177, 3. 213, 2. 214, 2,2-
prrrcrsores legiB 50(», 3.
270, 2, 353, 4. 409, 2.
phantasmata (^vravyx, V) 338, 3. ft.
paraphonista 193, L
pariformac legis 566, 2.
fantasma.
philomena 807, 8.
pariles Iacobi 369, 8.
1 physis [ffafl H
parthenu (iraf»<vuj 350, 3.
picturat 447, 4.
partialc hnlocaustum 590, 7.
i (V) raala 796, 2,
rticipatum tenere 459, 13.
pius (Y) lesu s82, 19,
parvulus (Jcsukmd) 18, 1. 24, 6.
plagatur (V) pro nobtfl
pcuehu (V) ffi. 9. 68, 2. 103, 13. 113,
plasma (*)«*,**) 3, 11, 69, 3, 98, 12.
4, 5, 10.
148, 10. 145, 12. 164, 2. 184, 2.
paachalis, pascatis 79, 1. 80, 2. 83, 1,
193, 4. 234, 4. 436, 5. 493, 5.
89, 5. 98, 18. 100, 14, 154, 1. 401,
plasn%are (V) 423f 4,
11, 525, 2. 877, 0.
ptasmator 26, 1. 184, 2. 310, 4. 549,7.
passibitis (V) 41, 3. 62, 3,
628, 5. 10.
paternaUter 497, 8.
ptastes (*Ji*<rtti V) 26, 15. 59, 5.
patriarcha (V. nxrptzpxw) 179» 18.
plebccida 247, 10.
185, 2. 186, 2. 192, 5. 458, 7,516,2.
plehcs 247, 23,
patriarchos 357, 16.
plccti = plectere 108, 4.
peccamen 186, 11. 295, 2, 332, 5. 348, 8.
plauirie 137, 20.
579, 7. 633, 6. 040, 3. 665, 9. 748,
ptenariter 320, 9.
18, 756, 4. 854, 8.
pleniter 341, 10.
peccare dctrimenta 3, 11.
phades (Y. pleiades) micantes 520, l
peccatrix (V) 93, 12. 313, 1. 845, 2.
ptorationis convallis 411, 4.
846, 13. 20. 866, 11.
pneuma (nnuux) sacrum, sanctum 27,
pecia carnis 791, 1.
17. 87, 10. 101, 15, 134, 5. 143, 4.
pcrualis pellis 254, 11-
149, 1, 168, 14. 211,4. 242,4.254,5.
pelagus {ni)%/o^ V) saeculi 114, 6.
255, 10. 280, 2. 418, 6. 613,
umoris.
11. 712, 10. pneumata organica 9,2.
penetrat (V) ecclesiae 88, 5.
pneumatico (itvt»u%Ttx6s) agio 391, G.
perarmati 692, 13.
poena (dolor) 266, 9.
rnthiioms (V) filtus 352, 13,
pocnosus dies 310. 7.
perdutcis dux 894, 13.
poltescere signis 712, 9,
perelectus 409, 1,
pontifex (V) 53, 3. 79, 3. 466, 1.
peregregius 499, 3.
pontificatus 635, 5. 727, 8.
perenniter 48, 4. 204, 2. 207, 9, 279,
ponttficium 550, 9, 638, 5. 667, 10,
13. 322, 3. 335, 14. 561, 9. 682, 20.
popeitus (Chorknaben) 093, 14.
797, 8. 830, 15.
porphyro (nupfjptoi) lapide 293, 4.
perftagramt Ernsmum ignis sacri nu-
postergat (?) propmqUDI 70& 2.
minis 554, 2.
(V) frons tn p, est illita 75
perfutgida stella 282, 8.
potirio passionis 723, 3.
perhennis 390, 7. 410,10.445,8.454,4.
potissimis fruitur 118, 7.
540, 18. 582, 10. 688, 12. 704, 1.
praeamantissimns :>
741, 25, 751. 3. 785T2. 809,5. 842, 1.
praeambahire 891, 2.
879, 14. perhcnnitcr 152, 15. 865. 4.
pracaptavit 308, 4.
s< perenn
Ijraecanerc (weissagen) 27, 4.
periucundam viam 622, 6.
praecetsa pietas 99, 17.
perlinxit more canis 384, 12.
praecenirix 860, 3.
pennagnifice (V) 215, 8. permagnijicus
j>ra<rci>7n<>» (V) 106, £ 395, 12.
604, 8,
praecluem signis 664, &
permanentiac frtictus 372, 12.
praeco (V) loharines 351, 1.
pcrmarima regina 336, 5.
praecouati sunt prophetae 101, 8.
I>< rpes laus 87, 19. cum sua pcrpe&se
praeconsors 25, 7,
gente 722, 4,
praifCMmr (V) 174, 2. 211, 4. 853, I.
perpetim 705, 6.
354, 1. 357, 25. 359, 10. 360, 1.4-8.
pcrrorat eum cruoribus martyrum 453, 4.
362, 1. 3. 11. 363, 5.
perscrutator dei (Thomas) 430, 2.
praedikctm 404, 2. 517
^ersonahs difereutia, distinctio 142, 1, 5,
prardulcitcr 532, 1,
personaliter 497, 9*
pracdtix stclla 262, 3.
- 617 -
praeclectus. praeelecta 73, 3, 388. 1.
395, 12* 397, 2. 540, 5. 694, 2, 814,
10.
praeerectus 73, B.
praefigurare ]01T 7. 218, 6. 426, S.
praefulgidam aureolam 694, 4.
praelatura 890, 6.
pratHatrtx 816, 2.
praemiatur digne 526, 7.
praemundavit 308, 4.
praenobilis civitas 450, 2,
praeodoran* 416, 3.
praeostendit propheta 14, 4.
praeostcnsa nebula 697, 7.
praepotcnter 882, 37,
praesentialiter 561, 13.
praesepium 332, 5. praesej>e ablat. 7, 16.
praestd 466, 5. 480,3. 491,8. 503.6.7.
508, 22. 509, 4. 511, 14. 51 4T 2.
544, 7. 545, 2. 546, 8. 548, 1. 555, 4,
590, 3. 598, 1.619,1.
626, 3. 629, 7. 639, 3.
645, 4. 646, 5.650, L
671, 1. 672, 1,673,3.
705, 2. 708, 6.709,1.
749, 10. 750, 1. 4. 754, 10.
756. 3. 757, 6. 789, 15.
558,
620,
C43,
663,
674.
734,
765,
3. 560, 8.
1. 622, 2.
2. 644, 1.
3. 667, 2.
1. 691, 6.
7.
12.
praesulatur 653, 7. 704t 5.
praesulatus 517, 8. 528, 3. 560, 7.
638, 6. 644, 2. €73, 5. 674, 4. 704,
12. 724, 3.
praetaxat 452, 5.
praetitulatus 723, 3.
prccatncn 233, 2. 346, 7. 431, 19. 448,
10, 458, 23. 831, 7.
precatum 283, 3. 336, 5. 6.
prccatus 345, 8.
presbyter [*»tf/tf<r«>f, V) 179, 21. 722, 2.
pressura (Yj 62, 3.
primas (V) 415, 2. 554, 1. 611, b.
primatus (Y) ecclesiae 489, 8. coeli
curiae 279, 7,
prtmipotens 378, 5.
primogenitus (Y) 140, 4. 263, 4.
principans (Y) turma 168, 10. princi-
paris 272, 4. 329, 5. 379, 4.
probatica (Y) piecina 197, 8.
proclivua 427, 8.
proficue es exaudituu 711, 5.
profundit thoriiB regem regum intactae
13, 2.
profunditates (Y) vallium 44, 11.
proimpexerat 426, 3.
prolangaHti (V) 746, 10.
promotor viventium 430, 4.
promptulis meotibus 104, 4.
promulgator fidei 468, 8.
prophanos (prof V) 609, 3.
propheta {■npo^rr^ V) 184, 1. I
186, 2. 188, 1, 209, 12. 210, 8. 336, 3.
356, 2. 357, 17. 359, 9. 960, 11.
362, 3. 377, 2. 388, 6. 386, 5. 4>
426, 3. 458
prophetoUx scriptura 427, 7.
prophetare {rep^rrki^ V)' 133, 8. 181, 1*.
229, 12. 267, 2. 363, 4.
prophetia {«pofnttl** V) 23, 4. 188, 3.
191 360,11.409,2.
propheticus (t^ e?4Ttxtf{, V) 194, 6. 826, 2.
prophetice 863, 2.
propiciator 69, 3,
propleuma {npipltip*, V) 772, 8.
proportionati 458, 21.
propulsata (interpellata) 271, 2.
prosagus 30, 2.
proselyta (irpofijlviro*, V) 846, 18.
prosonare 560, 11.
protervit et saevit 731, 4.
prot(h)omartyr {np*rip*pT»i) 710* 13.
712, L 713, 1. 716, 3. 718, 1.719,8.
protoplastes {Ttptor6itX**Tot) 35,3. proto*
plasti 69, 2.
prothopfaustus 165, 2.
j)5atfe?re (fi))«iv, V) 44, 4. 49, I. 86, 5.
87, 16. 145, 1. 169, L 188, 10, 209,
21. 214, 8. 218, 1. 221, 3. 261. 1
277, 1. 292, 4, 810, 2, 326, I. 848,
11. 352, 1. 3. 20. 22. 367, 24.373,1.
376, L 408, 4. 436, |. 2. 454, L
494, 1. 10. 496, |. 498, 2. 499, L
506, L 623, 8. 528, 1. 560, 1.596,1.
597, 2. 605, 2. 615, l. 640, 1.644,3.
653, 4. 725, L 732, 4. 746, 2. 749,
17. 762, 1, 796, 1. 822, 1. 888, 1.
856, 4. 866, 1. 867, 1.868,8.871,11.
psalmista 31, 14. 138, 8. 452,8,838,1.
psalmodias (^«J^ufa) 776, 5,
ptahmis (frUju^, Y) 475, 8. 558, 4.
psalterium (^eJLtVi», V) 169, 6. 362, 2.
452, 6,
pudoris signaculum 21, 4.
pucllula 763, 4.
*cra \V) 8, 11. 13,12.19,1.198,6.
196, 3. 196, 3. 229, 8. 248, 4.250,6.
282, 5. 312, 5. 815, 4. 825, 6.864,6.
406, 6, 570, 12. 718, 6. 726, 12.
, 6. 779, 6. 780, 6. 781, 6. 804,
12, 824, 6. 825, 12.
pucrperium 2Gir, \. 299, 2. 304, L
pmndi (V. Cborknubeti) 44, 19.
puynatrix 318, 5.
punctura 50, 3,
purgatrix sordium 299, 4.
purificator ftugittorum 124, 8.
purttas (V) cordium 169, L
pusiUammes (Y) 282, 4.
pusiUulus 108, 8.
pmUM 342, 18.
tptadratario oiore 293, 8.
auadratura cmcia 883, 2.
— 618 —
quadrifica crux 425, 13.
salvatio (Y) 267, 1. 425, 12.
quadrifidwn mundura 70, 21.
salvatrix 206,2. 265. 11. 378, 18,768,7.
quadriforme signum crucis 71 , 1.
are (Y) 172, 5. 699, 24. 755,10.
quadriformes acfcus Christi 423» 6,
salvificu* 162, 9. 495, 2.
quatriduanus -854, 8,
«tlutarc (V. salus) 66, I.
qucrulostts (V) 365, 6.
«amaiw, samavn lux 143, 10.
MMrft Christi et pugil 497, 6,
892, 12,
raatcatri* (Y) 620, 4. raa*ica<i 620, 7.
MNietgtaw (Y) 188, 6. 201, 4. 210,11.
ramusctdis (V) eircumdata 799, 6.
80H
reaccenduntur cerei 805, 10.
sanctiticator (Y) 123, 12. 867? 2.
reaedificare (V) 70, 91.
sanctimonium (V) 59, 11.
MftOn 33, 7.
sanctitudo (Y) 11, 3.
rcatas (V) 204, 4.
sapida doctrina 726, 4.
reciprocant se horae et dies 11, 3,
satrapa (a*rp<inw% V) coeli 168, 12.
rccJinatorivm (V) 543, 1.
scandalizant (uxstv^ai^tiv, Y) 135, 15.
recommendare 38, 5.
ac/jcma (rtff**) muudi (eol) 5, 5. schema
reconsignare 64, 7.
virginale (KeuechheH) 795, 4.
rccreamen 831, 8.
scematisans 772, 1.
rcvreasti peniitos terrigenas 123, 4.
trigerum regera (lesum) 693. 9.
rectttuilo 137, 4.
schismata, scismala (axU^ Y) 282, 5.
puellarum 776, ♦'.
«cismrittcws (ff^t^KTixbf) 510, 3. schis-
rcdemptor (Y) 165, 3. 179, 13.
maticos 882, 14.
tnirc fidem operibus 254, 16.
scios (Y) oculos magorum 11, 7.
fittvus fructas 290, 7.
>ia (*xtopl*< V) 199, 3.
rrjtorens (V. resurgeua) 89, 9.
nmun (V) 169,
refragari 814, 5.
scctas (V) gentilium 409, 4.
refrigerium (V) 56, 4.
seductibilts 220, 6.
HJMfTlll 379, 5. 452, 5.
seduclor (Y) 716, 5.
reiungi 145, 12.
semimortua 229, 17.
rcfioio (Orden) 640, 4,
seminatrix 889, 4.
retigiositas 192, 6.
sempitcrnalis 143, 2.
mia diecula 11, 6.
sempitcrnitas 143, 2.
rclmiasti 762, 4.
MfUOJUfl (V) 124, 6, 810, 5.
rcjmrator vitae 162, 4.
septena (septima) dies 165, 6.
repatrians 278» 11.
septenttales culpas 165, 7.
reprohus (Y) reprobetur 414, 2.
num t€5, 7. 8.
resinat 805, 8.
septiclavatus tiber 772, 7.
rrstaurator virtutum 162, 4.
septiformis gratia 129, I, 409, 3. spi-
restauratrix angelorum 269, 2.
ritus 135, L 30. 154, 2. 600, 10.
resteo laqueo suftocatus 537, 7,
16.
rcsuscitare (V) 287, 4. 304, 2.
vplum (Y) spiritam 135, 30.
retrude (V) hostes 882, 19.
sequipeda 538, 4.
hitrtx 787, 4.
tpkieiti 528, 11. 565, 5.
rtPWfa (?) 554, 4.
serata porta 218, 7.
rn tifat fontem 514, 10-
serpetts (Y. diabolus) antiquus 78, 1.
romphaca, rhonijthaea% rumpJnica (V.
callidus 84, 3. s. anguis, coluber.
popj*tx) 91, 4. 113, 2.
tomulisanti regi 693, 7.
serpenHnus morsus 80, 7. serpcrttitni»
vulnus 70, 7.
rubricata pellis (V) 886, 5.
sermmine liber 690, 9,
rugiunt (V) hostes victi 33, 3.
sicca (V) produxerit amygdalum 21, 8.
sabaoth (Y) 140, 2. 143, 10. 249, 9,
sigiitatim (V) 689, 1.
sabana (ua/Sxvov) 743, 12.
signaculum (Y) uobiJe 35, 9. pudoria
^&a*«ro (V) 165, 5. 338, 3. 502, 1.
21, 4.
537, 14.
signanter 608, 7.
sabbatuas (Y) 522, 4.
signativum veri Ionae 91, 11.
sacerdotium (Y) extinxertiBt 882, 16.
similatur (V) Annae 787, 4,
saddai 143, 10.
simonisat 746, 5.
saevitor 737, 4.
stmpftojiia 179, 1. s. symphouia.
saliunnda 181, 3.
simphQni£ai 528, 9. ».* sympbonizare.
salUtirix (Y) 354, 7. 361 , 10,
«incertfer (Y) vivere 99, 11,
sindon. syndon (sudarium, aivtav, Y)
st/ndon 5" don.
55, 3.
tcdentum (Losegeld fiir die ErbsutuM
*i»gularis (V) facta 272, 1
64, 2.
uSone 892, 12.
tenehrati sol et luna 449, 6.
sotemnisare 709, L 874, 11. sokmui-
tenebrcsctt (V) boI 46, 18.
r 179, 18. 452, 1.
tendhtm (V) eorpus 46, 12.
solidator operum 865» 13.
tentio (martyris) 624, 3.
m (Festland)
tetragramaton (Tnptjcxjj.p.aTo*) 70, 20.
thatamus (Sattajtos, V) dei =Maria 8, 7
ttophta (*ov(«) 8, 8. 101, 3. 131, 8.
143, 5. 162, 1. 188, 3. 210, 12.
thtmaton (JMbfttw) prettoeam 419, 3.
;o?6<) 172, 13.
thaurea haereticorum 616, 6.
sordidatum crimiue delicti 474, 2,
theatistM •/ hplendoris 319, 3,
tOUf (evrric) 140, 1.
theologi (S«o>oyos) 507, 2.
soieria (^r^plx) 59, 10. 143, 8. 324, 6.
theologia 890, 7.
spectare (exsp.f 104, 3.
theotogica {3tei©yweJ«) symbola 167. 9.
tpcculatieae vitae 751, 7.
theoria (Stupla) 59, 10. 169,6. theoriae
spermologos (*nif ,«10)070«) 394, 8.
die (Todestag) 810, L
spiramen (spiritus sauctus) 149, 3.
ffao* (&eo*) 140, 11. 141, 5. 497, 13.
rituatiter (Y) 676, 1.
'►. 11.
rum ungeloruni prindpatum
thcoschia (Siavipttx) 754, L
257, 1.
theotoco<, tfaotodtaf (*ioTd*o«) 191, 3.
sponsavcras (V) tibi eeclesiam 97, 2.
jh; L5. 361, L 278, 0.
t terris elevata 856, 22.
Ifteil s. theos.
stayros (oravf ov) 59, 3. 70, 23.
ftyftMI (:,« balanLum) 635, 7.
aris radius 554, L
thymiama {Suufcjuot, V) 255, 3.
,fera astra 775, 2.
« (t<*>*, V) 53, 3.
•i 211, 0.
titione ignis 727, 3.
Hiqma («rfp*, V) 126,3. 568,6.571,1.
tottantis gratia plena 3~
573» 5. 574, 4, 708, 6. 856, 2L
tormentaJes poenas attget 796, 5,
stiHaminc olei 827, 3.
tormentatnr 888, 5.
Uicitlia (V) Mariac 262, 5.
torriduins spirat odorem 59, 4.
stuperc super i,V) tali genitura 21, 5.
toxicattts 739, 3.
suhanhatti rcgi stimmo 815, 1.
transjujurare (V) 42, 5. 653, 7,
tfl foma pictus 376» 3.
trattttuturatio »7, 12. 39, 1. 41, 5.
subiugatur (V) vis naturae 833, 2.
tramgrcssor (V) legis 81, 5. 250, 8.
xuhtaqueatn* nodis 592, 5.
354, 4. 428, 5.
tublevamtn lapeorum 156, 8.
Itanxphmtatur (V) rosa 557. 1.
siiblciator 132, L 137, 1. 466, %t
tnbuhire (V) 898, 7. 404, 4.
wbl 38, 8.
tribuhittoins (V) corona 47, 3.
sublimatto Anmu* 768, L.
tritluatnts infans 591, 8.
xubsccravit illum 749, 10.
trigora spinis sulcala 604, 3.
suffragaminc tuo 186, 11.
itas 139, 1. 14. 141, L 142, 1. 1".
"ffjcator sceleris 169, 5,
143, 16. 147, 2. 5. 149, 2. 170. 9.
rairix 220, 9.
197, 4. 235, 3. 257, 6. 260,8. 281,2.
SUpcrlimtnaria (V) 60, 7.
290, 3. 337, 18. 356, 3.404,9.407, l.
12.
448, 8. 484, 4, 487, 7. 618, 1. 622.1.
buppedaneoH 118, 7.
trtitus in nnitate 147, 2 trtno deo
supphcatibus piis^ 684T 3. ) suppiicatu
016, & trina deitas 143, 13.
tuo 646, 18.
triptieiter (V) 577, 4.
surdastrum 312, 2.
triumphat (V) mortem 15, 8.
rptor (Vj meus 86, 8.
triitmphati rim 273, 4.
swtcitatrix mortuorum 260, 5.
tuuirula 282, 8. 499, 3.
^olica (wfifi9>ar.6<) lux 42, 1.
turmuia (eoucio) 305, 8.
symphonia (wpfuvut, V) 172,13. 193, L
318, 2. 325, I
futon (toutwv) 59, 1L
tgpica (mutic) lux 360, 4. victima 99, 7.
9%MspkoniacQs voces 578, 2.
maiestatis 101, 1. typici victu^. H»1.6.
st/mphommre 458, 16. 874, lt.
typieis contifiii ^16, 8.
nagoga («w^, V) 48, 1. 91, 11.
tgpus (r^c^ Y) 101, 5. 129, 8.
96, 4. 111, 2. 309, 3. 318, 6. 386, 5. ,
umhrans ipiritBI 324, 4.
389, 19. 416, 3, satanae 714, 4.
unanimiter (V) 557, 4.
— 620 -
undenum gaudium 276, 6.
unigenitus filius (V) 19, 2. 36, 2. 62, 14.
140, 3. 147, 4. 197, 12. 229, 13.
244, 2. 268, 4. 298, 5. 808, 3. 886, 9.
unio (V) personalis 832, 1.
unitas (V) 189, 15. 141, 1. 142, 1. 10.
143, 1. 13. 147, 2. 5. 448, 8. 622, 1.
universaliter 497, 9.
univit in se duo 41, 3.
uranica virtus 168, 10. plebs 347, 11.
mia (obvlx) 17, 14. 142, 2. 143, 7. 168,
14. 193, 2. 284, 4. 618, 1.
usitiva vis 250, 7.
ustura carbonum 758, 3.
vane (V) consumunt ungulas 623, 9.
vastarunt virgines 882, 5.
vena veniae = Maria 302, 4.
venenea vis 620, 10.
veneremus 164, 1. 5. dies venerari debet
164, 5. ut mater veneraris 271, 3.
veraciter 831, 6.
verbigena 168, 15.
verbum (incarnatum, summum) i. e.
Iesus dei filius (V) 7,12.41,1. 58,3.
175, 2. 176, 4. 182, 3. 194, 4. 196, 1.
210, 2. 280, 3. 233, 7. 248, 2. 11.
261, 2. 264, 8. 267, 3. 268, 3.269,3.
, 291, 1. 313, 4. 318, 1. 324, 4.359,3.
368, 1. 373, 3.
versio (conversio) 332, 1.
versutias (V) 540, 16.
viaticum (V) 160, 2.
victimantur (V) oves 452, 9.
victorialiter 821, 8.
victorizat 693, 7.
videri, ut v. possit genitor a nobis
124, 10.
vigilatrix 889, 4.
vigorosus pugil 33, 11.
vUuerit 259, 3.
vinatura 653, 8.
wttu&rtur Christus 298, 2. tnncutofr
principe 92, 15.
virago (V) prima (Eva) 3, 12.
t?»r£tt*citfa 98, 2. 181, 3. 807, 2.
mfror (Y) foeni 155, 4.
tnWnaft* victor 565, 1.
virtuosus IeBa8 33, 12.
viscerosa pietate 219, 3. viscerom
Iesus 33, 12.
visibUiter 457, 1.
t*«»*atria? 210, 12. 212, 6.
vitalia (vitam) tradidit 46, 21.
mtft/mnr (V) 124, 16. 213, 8. 372, &
452, 4. 567, 5.
vivificus 195, 3. 887, 3.
volenter 537, 2.
vulneratrix 575, 3.
yasadai 143, 10.
yaoZa (id.) 890, 8.
ydolatria 373, 2. 704, 11. 836, 6. ydo-
latrium 412, 4. s. idolatria.
ymas fa*a«) 69, 11.
ymnum 611, 2. s. Aynui.
ysopusy yssopus 113, 7. 195, 3. s. Ay*-
*opu*.
gabulo (diabolo) instigante 553, 3.
jrtfarc (Y) 735, 4. 744, 8.
eelator 162, 3.
lefote* (?*la»Tfe, V) 412, 6.
*dus (?i}Ao{, V) 58, 7.
*iuma nobile 772, 8.
somatis odores 564, 8.
syma ($<>/**) scoriae 199, 3. vetus 91, 1.2.