Digitized by the Internet Archive
in 2013
http://archive.org/details/leanmhuinnchrios1826jesu
LEANMHUINN
CHRIOST':
AIR
THIONNADH O LAIDINN,
LE EOGHAN MAC EACHAINN.
PEIRT :
CLO-BHUAILTE LE MORISONS,
Airearah 14, an t-Straid Ard.
/ MDCCCX ^Vlj
f B
368
5<S
AUg
S V I M.
A' CHIAD LEABHAR.
«AIB. TAOBH.
I. Air leanmhuinn Chriost' is gràin air
aimideachd shaoghalta, . , . 1
II. Mu bharail bhig oirnn fhein, ... 3
III. Mu theagasg na firinn, ..... 4
IV. Air gliocas an gniomh, . . . 7
V. Air leughadh an sgriobtuir naoimh, . 8
VI. Air ana-miannan, ...... 9
VII. Gu bheil dòchas faoin is uabhar ri
seachnadh, ........ 10
VIII. Air seachnadh brìodail, ....11
IX. Mu umhlachd is iochdranachd, . . 11
X. Mu anabarr cainnt a sheachnadh, . 12
XI. Mu shireadh sìth is dol air adhart, . 13
XII. Air math na h-anshocair, ... 16
a2
SUIM.
XIII. Air Cath an aghaidh buairidh, . 17
XIV. Mu bhreth obuinn a sheachnadh, . 20
2CV. Air gniomhan na carrannachd, . . 21
XVI. Air cur suas rifàillinneanfeadhnach
eile, 22
XVII. Air beatha manaich, . ... 23
XVIII. Sàmhla nan Aithrichean Naomh, 24
XIX. Mu dhleasnas an dea-chràbhaich, 27
XX. Mu dhèidh air uaigneachd is tosdachd, 30
XXI. Air bròn cridhe, 33
XXII. Smaointean air truaighean chlann-
daoine, 36
XXIII. Smaointean air a bhàs, ... 39
XXIV. Airbreitheanasis pian a'pheacaidh, 43
XXV. .Mu rian ceart a chur air ar caithe-
beath' air fad-le suim, ; .... 46
AN DARNA LEABHAR.
I. Mu chomra na leth-astigh, . . . . 53
II. Mu sthiiochdadh iriosal, . . . . 57
III. Air sonas an duine shiochaintich, . 58
IV. Mu chridhe glan is beachd treibhdhir-
each, .... 59
V. Mu smaointean oirnn fhein, .... 60
VI. Mu thoil-inntinn na dea-chogais, . . 62
VII. Air gaol Iosa fos cionn gach ni, . . 63
VIII. Air càirdeas bàigheil Iosa, . . , 65
IX. Air call gach sòlais, 67
X. Air tàingealachd airson ghràsan Dè, . 70
XI. Gur neo-lionar iad a tha 'n dèidh air
crois Chiiosta, ....... 73
XII. Mu shlighe rioghail naoimh na croise, 75
SUIM.
T
AN TREAS LEABHAR.
I. Air comhra diomhair Chriosta ris an an-
am dhìleas, 83
II. Gu bheil an fhìrinn a labhairt air an
taobh-stigh dhuinn gun fhuaimbhriath-
ran, 84
III. Gu bheil facal Dè ri èisdeachd le umh-
lachd, is gur lionar iad nach 'eil ga
mheadhrachadh le suim, .... 86
Umaigh gu gràsan na cràbhachd a
chosnadh, . . 88
IV. Air gluasad an làthair Dè ann a' fìr-
inn 'san umhlachd, ...... 89
V. Air feartan miarailteach gaoil Dè, . 91
VI. Am fior fhear-gaoil air a dhearbhadh, 94
VII. Air ceiltinn nan gràs fo sgàil na
h-umhlachd, 96
VIII. Air sealltainn sios oirnn fhein a' fìa-
nuis Dè, 99
IX. Gum bheil gach ni ri sheòladh gu Dia
mar ar crioch dheireannach, . . . 101
X. Do neach a ni diù do 'n t-saoghal is
taitneach seirbheis Dè, . . . . 102
XI. Gu bheil iarraidh ar cridhe ri ranns-
achadh is ri rian, 105
XII. Gum bheil faighidin ri ionnsuchadh
agus gleac ri r' n-ana-miannan, . . 106
XIII. Airumhlachd iriosail iochdarain air
rèir sàmhla Iosa Criosta, .... 108
XIV. Smaointean air breitheanas diòmhair
Dè eagal pròis a ghabhail a deagh-
oibrichean, ........ 109
a3
VÌ SUIM.
XV. Ciod tha freagraeli a dhianamli 'sa
radh anns gach ni, . . . .111
Urnaigh gu toil Dè dhianamh, . 112
XVI. Gu bheil tìor shòlas ri shireadh ann
an Dia, ......... 113
XVII. Gu bheil a li -uile cùram ri thilgeadh
air Dia, . . . ... . . . 114
XVIII. Gu bheil truaighean na beathasa
ri 'n giùlan gu faighidneach air rèir
sàmhla Chriosta, . . . . . . 116
XIX. Air cur suas ri tàrchuis, comhdach
co e an duine tha làn-fhaighidneach, 117
XX. Air aideacli ar laigse, agusànradh na
beathasa, . . . 119
XXI. Gur ann an Dia tha socair ri shir-
eadh fos cionn gach gibht is tiodhlac, 121
XXII. Gu bheil tiodhlaicean lionor' Dè
ri 'n cuimhneacliadh, 124
XXIII. Ceithir rudan leis a' ghleidhear
mòran sìthe, . 127
Uriiaigh an aghaidh drocli smaointean, 128
Urnaigh gu soilleireachadh inntinn, 128
XXIV. Abhith toirt binn air caithe-bhea-
tha an atharraich ri sheachnach, . 129
XXV. Air na nichean anns a bheil sìth
mhòr cridhe is làn-choimhlionachd ri
faotuinn, 130
XXVI. Air buadhan na saor inntinn, a
ghleidhear le urnaigli nas fhearr na le
leughadh, . 132
XXVII. Gur i fein spèis a' chuimrig a 's
mua san rathad gus a' sonas is àirde, 134
Urnaigh gu glanadh a' chridhe is
gliocas diadhaidh chosnadh, . 135
SUIM. YL1
XXVIII. An aghaidh theangan a' chùl-
chàinidh, . . . . 136
XXIX. Gu bheil Dia ri ghairm is ri bhean-
nachadh an àm buairidh, . . . . 137
XXX. AirsireadhcomhnadhDè,isdòchas
a ghràsan fhaighinn air ais, . . . 138
XXXI. Air trèigsinn chreutairean gu
ruighinn air a' chruthadair, . . . 141
XXXII. Air fein-aicheadh is claoidh gach
ana-miann, 143
XXXIII. Air neo-stèidhealachdcridhe, agus
gu bheil ar beachd ri stiùradh air Dia, 145
XXXIV. Gu bheil Dia miaghail fos cionn
gach ni, aig an fhear a bheir gaol dha, 146
XXXV. Ar beatha thalmhaidh cha 'n 'eil
saor o bhuaireadh, 148
XXXVI. An aghaidh breth aimideach
dhaoine, 149
XXXVII. Gum feum neach e fein a liub-
hairt gu glan 'sgu buileach do Dhia gu
ruighinn air saorsa cridhe, ... 151
XXXVIII. Air dea-rian an taoibh-mach,
is ruith gu Dia ann an cunnartan, . 152
XXXIX. Cha tige' do dhuine a bhith ro-
bhras. na gnothaichean, . . . . 153
XL. Gu bheil duine gun mhath 'sa bith
uaithe fein, is gun aobhar uaill a rud
air bith, . 154
XLI. Air shealltuinn sios air onair shaogh-
alta, 156
XLII. Cha 'n 'eil sìth ri suidheachadh air
daoine, . . . . 157
XLIII. An aghaidh faghluim faoin saogh-
alta, 158
TÌÌÌ SUIM.
XLIV. Cha 'n 'eil nichean na leth-amach
ri 'n tarruing ugainn fhein, . . . 160
XLV. Cha 'n 'eil a h-uile h-aon ri chreid-
sinn, is gur tric sgiorradh facail, . . 161
XLVI. Air earhsa chur ann an Dia, nuair j
chaithear oirnn saighdean fhacal, . 164 j
XLVII. Gu bheil a h-uile trioblaid ri [
ghiùlan airson rioghachd fblathanais, 166
XL VIII. Air latha na siorruchd, is ànradh
na beatha so, 168 \
XLIX. Dèidh air a' bheatha shiorruidh,
miad an t-sonais a ghealladh do 'n
fheadhainn a ni strì, . «. . . . 171 \
L. Gur còir do neach nach fairich sùgh na
chràbhadh e fein fhàgail an lamhan Dè, 175 \
LI. Gu beil obair iriosal ri glacail nuar a
fhàsar sgìth do nichean àrda, . . 178
LII. Cha 'n e toil-inntinn, ach anshocair a
tha neach a' toilltinn, 179
LIII. Cha'n'eilbun aig gràsan Dè ann
an daoine talmhaidh, 181 j
LIV. Gu bheil gluasadan ar nàdair is nan
gràs ao-coltach ri chèile, . . . . 183
LV. Gum beil ar nàdar air a thruailleadh,
is gràsan Dè eifeachdach, . . . . 187
LVI. Gu feum sinn sinn fhein aicheadh,
Criosta a leanail le giùlan ar croise, 190
L VII. Cha 'n feum duine dol gu anabarr
bristeadh-cridhe airson tuiteam ann a'
fàillinnean, 192
L VIII. Cha chòir abhith rannsachadh rud-
an àrda, no breitheanas diomhair Dè, 194
LIX. Gu bheil ar n-earbsa uile is ar muin-
ginn ri 'n cur an Dia mhàin, . . . 199 j
.. _J
SUIM.
ix
AN CEATHRAMH LEABHAR.
AIR AN T-SACRAMAID.
Dea-phrosnachadh gu comaine naomh, . 203
I. Gubheìl Criostarighlacaiilemòrchùram, 204
II. Gu bbeil mòr mhathas Dè 'sa ghràdh do
dhaoine air am fiachainn anns an t- Sàc-
ramaid, 209
III. Gur feumail comanachadh tric, . . 212
IV. Gu bheil an dea-chomanaiche a' faigh-
inn sonais mhòir, 215
V. Air uaisle na Sàcramaid so is urraim
Sagairt, 218
VI. Ceasnachadh mu chràbhadh ro chom-
anachadh, . . .... 220
VII. Air rannsachaidh cogais is rùn sgur do
'n olc, 220
VIII. Air iobairt Chriost' air a' ehrois, is
mar bu chòir striochdadh dha, . . 222
IX. Gum bu chòir dhuinn sinn fein is gach
nith' againn a thairgse do Dhia, is guidli
airson gach neach, 224
X. Cha 'n 'eil comanachadh naomh ri leig-
eadh seachad gun suim, .... 226
XI. Gu bheil corp Chriosta, air rèir an
sgiobtuir n aoimh r o-f heumail do'n anam
chriostail ......... 230
XII. Gu 'n d' thige' do 'n fhear a tha dol
a ghlacail Chriost' e fhein uidheamach-
adh le mòr shaothair, . . . . . 234
XIII. Gum bu chòir do dh' anam diadhaidh
a' bhith an geall air snaim ri Criosta'
anns an t-Sàcramaid le uile chridhe, 236
s
X 1 SUIM.
XIV. An dèidh mhòr bh' aig cuid do dhaoine
cràbhach air corp Chriosta a ghlaeail 238
XV. Gu 'n coisnear gràsan cràbhachd le
umhlachd is fein-aicheadh, . . . . 239
XVI. Gur còir dhuinn ar uireasbhuidh a
chur an làthair Chriosta, 'sa gràsan a
shireadh, , . 241
XVII. Air dèidh is toil mhòir Crìost' a
ghabhail, . . ...... 243
XVIII. Cha 'n fhaod duine rannsachadh
domhain a dhianamh air an t-Sàcra-
maid so, ach mar fhearr leanmhuinn
air Criosta, acheudanalùbadh do creid-
eamh naomh, . . . . . . . . 254
è
u
i
m
! p
tn
àir
b
5f!
tha
eac
|ÌB
LEANMHUINN CHRIOSTA.
CiZZAB LEABHÀEt
A' CHIAD CHABIDEAL.
^ir leanmhuinn Chriost' is gràin air aimideachd
shaoghaìta.
1. An neacli a leanas mise, chà*h imich e ann an
dorchadas, ars'an Tighearna. Sò agaibh briath-
ran Chriosta, a tha toirt fairgheineadh dhuinn,
a chaithe-beatha 'sa bheusan a leanail; ma tba
mhiann oirnn a bhith làn shoilleir, agus saor o
gach doille cridhe. Smaoinichemid mata, air
caithe-beatha Iosa Criosta mar ar gnothach a's
àirde.
2. Tha teagasg Chriosta toirt barrachd air
teagasg nan naomh uile, 'sa fear aig* a bheiì a'
spiorad gheobh e'n sin mana dìomhair. Ach
tha e tachairt gu bheil iad lionor, a tha 'g èisd-
eachd gu tric ris an t-soisgeul air bjieag faireachd-
ainn dha, a-chionn nach 'eil Spiorad Chi iost'
aca. Ach an neach a tlia 'n geall air briathran
2 LEANMHUINN CHRlOSTA.
Chriost' a thuigsinn ceart, agus gu brìgheil,
feumaidh e a bheusan fhein a chuma' gu h-iom-
lan ri caithe-beatha Chriosta.
3. De feum ami an reusonachadh domhain
mu 'n Trionaid, ma tha an umhlachd a dhìth
ort, 'smar sin neo-thaitoeach do 'n Trionaid ?
Gu-fior, cha -n e briathran domhain a ni duine
naomh no diadhaidh, ach se dea-bheusan a I
gleidheas mias dha 'n làthair Dè.
Bearr leam an t-aithreachas, fhaireachdainn, i
na aithris. Ge do bhiodh am biobull uile agad
air do theangaidh, agus facail nan daoine glic'
air fad fo d' lèìrsinn, de b' fhèirrde thu sin uile
gun ghaol Dè 'sà ghràsan.
Is faoin faoin a h-uile ni ach gaol a thoirt do
Dhia, agus a sheirbheiseachadh na aonar. Sò i
agad an gliocas a's àirde, sealltuinn sios air an
t-saoghalìs gluasad gu rioghachd fhathanais.
4. Is faoineis mar sin, iarraidh gu beirteas \
fàillinneach, is ùigh achur ann. Is faoineis mar
an ciadna sireadh gu onair *ls inhb^ àird. Is
faoineis cuideachd togradh na feòla a leanail is
nichean iarraidh a bheir pian oirnn gun dàil.
Is faoineis a bhith an geall air saoghal fada, agus i
a bhith air bheag umhail do chaithe-beatha dia- j
dhaidh. Is faoineis ar n-inntinn a leagadh gu | j
buileach air a' bheatha so, i§ gnothaichean an j j
athshaoghaìl adhiochuimhneaehadh. Is faoineis j
spèis a thoirt do nichean a thrèigeas sinn gu grad, ,
'sgun shibhal air an t-slighe ad gu dian far a> i (
bheil «òìas nacli dìbir an tasgaidh. ì f
5. Cuimhnich gu tric air an t-sean fhacal so :
cha toilichear an t-sùìl le faieimi, no chluas le j
claisneachd. Dian dìchioll mata, air do chridhe j ,j
I. LEABHAR.
s
tharruing o nichean talmhaidh, 'sà leagail air
beirtean spioradail, ìs gu bheil iadsa a thoilicheas
àn ana-miannan a truailleadh àn cogais 'sa^call
ghràsan Dè.
II. CAIB.
Mu bharail bliig oirnn j7iein.
\. Tha dèidh air fiosrachadh, nàdarra do 'n
h-uile duine. Ach ciod an stàth am fiosrachadh
gun eagal Dè ? Gun mhearachò!, 'sfhearr coit-
fhear dùthcha, a tha ri seirbheis Dè, na sgoilear
uaibhreach, a tha diochuimhneach air fhein 'sa
choimhead air iùl nan r'eultan. An neach a
thuigeas e fhein gunnath, tha e suarachnàshùil-
ean-fhèin, agus cha gabh e tlachd "a .-moladh
dhaoine. Ge b' aithne dhomh gach ni air tal-
amh, gun a^charrannachd a bhith agam, ciod a'
stàth a dhianadh ^in dhomh an làthair Dè, a
bheir breth orm air-rèir mo dhianadais.
2. Caisg mata, do ro-dhèidh air eòlas, is gur
mòr am buaireadh 'sam mearachd a tha na lòrg.
Tha daoine ionnsuichte fada an geall air iadfhein
fhiachainn, 'sa bhith fo ainm dhaoine glice. 'S
ioma ni atha an eòlas gun bheag no mhòr do dh'
fheum do 'n anam. Agus is ro-ghòrach esan a
leagas inntinn air ni air bith, ach beirtean athig
gu leas anma. Cha toir mòran bhriathran fois
do 'n anam, ach bheir dea-chaithe-beatha socair
do 'n inntinn, is cuiridh cogais ghlan mòr earbsa
a Dia.
3. Mar is muà 'sa fhearr t' fhaghlum, 's ann
is cruaidhe bhios do bhreitheanas, mur freagar
do bheusan dha d' sgoil. Air an aobhar sin na
a 2
4
LEANMHUINN CHRI0STA.
cuir uail a eòlas air bith no faghlum, ach gabh
eagal as an ionnsachadh a th' agad. Ma tha thu
saoilsinn gum beil mòran sgoil agad, agus gum
bheil thu làn shoilleir innte, tuig agad f hein gur
mua gu mòr a tha falach ort, na tha thu an lèir-
sinn. Na bi sealltuinn ort fhein mar dhuine,
fiosrach, ach an àite sin aidich t' aineolas. Carson
a dh' àrdaicheadh tu thu fhein fos cionn neach
sam bith, is gur lionor iad a 's mua ionnsachadh
na thusa, 'sa doimhne faghlum san lagh. Ma
's math leat fìosrachadh is faghlum ceart a bhith
agad, iarr a bhith gun toirt gun iomradh.
4. So an leasan a 's àirde, agus is feumail' uile,
fior eòlas is fuath ort fhein. Is duine ro-ghlic
is ro-choimhlion esan, a ni neopris dhe fhein,
's aig' a bheil barail mhath daonnan air feadh-
ainn eile. Ge do chithe' tu neach a' tuiteam ann
am peacadh trom follaiseach, cha bu chòir dhut
thu fhein a shaoilsinn nas fhearr na esan, a
thaobh 'snach 'eil f hios agad càd a sheasas tu ann
an staid mhath. Tha sinn uile lag, ach na saoil
neach sam bith nas laige na thu fhein.
III. CAIB.
Mu theagasg na firinn,
1. Is sona esan a tha an fhìrinn a' teagasg le
fhein, gun sgleò is gun fhuaim briathran a thèid
seachad, ach mar tha i innte fhein. Tha ar
barail 's ar ceudan gu tric gar mealladh, agus is
beag a chi iad. De an tairbhe th' ann an còn<>-
sachadhmòr mu nichean diomhair agus domhain,
nach tèid a chuntadh mar aineolas oirnn lath*
bhreitheanais. Is mòr an aimideachd a bhith
I. LEABHAR.
5
dianamh. diocliuinilin' air beirtean tarbhach agus
feumail, 'sa togail suas ar n-inntinn ri rudan
faoin' agus peacach. Tha sùilean againn is
cha 'n 'eil sinn a' faicinn.
2. De an gnothach a th' againne ri ceisdean
dorcha sgoileirean. A' fear ris an labhair am
facal siorruidh saorar e o iomadaidh barail. O
'n aon fhacal tha h-uile ni, an t-aon fhacal tha
h-uile ni a' labhairt, agus am facal sin se an Tùs,
a tha bruidhean ruinne. As eagais cha tuig
neach, is cha mhua bheir e breth cheart* Esan
ga 'n aon gach ni, a thairngeas gu h-aon gach
ni, a chi ann an aon gach ni, faodaidh e bhith
stèidheil na chridhe, agus tàmh gu sochdrach ann
an Dia. O fhìrinn thusa a Dhè ! Dian mise m'
aon maille riut ann an carrannachd shiorruidh.
Is tric mi sgìth leughaidh, agus ag èisdeachd
seanchais, ach unnadsatha gach nì thami sireadh
| 'sa miannachadh. Tosdadh mata luchd-fa|h-
luim uile, sàmhach biodh gach crèutair ad làth-
air, thusa dian comhra rium ad aonar.
3. Mar is suidhichtè a bhios duine ann fhein,
; is mar is saoire ìnntinn, 's ann is mua 's is àirde
alèirsinn air gnothaichean gun dad de shaothair ;
a thaobh is gu bheil a sholus a' tighinn air o
i nedmh. Spiorad glan treibhdhireach; stèidheil
cha tèid gu bruaillean le mòran ghothaichean ;
a chionn 'sgu bheil e dianamh oibrichean gu
glòir Dè, 'sa toirt ionnsuidh air a bhith suidh-
ichte ann fhein agus saor o gach miann talmh-
aidh. Ciod is mua tha cur a dh' èis is do
chuimrig ort na do chridhe neo^cheannsaichte
fhein. Cuiridh an duine math agus diadhaidh
a gnothaicheazi an òrdugh an toiseach na inntinn
6
LEANMHUINN CHRIOSTA.
fhein, mun teann e ri 'n cur an gniomh. Is
eha tarruing iad e gumiann peacach, ach lùbaidh
e iad gu riaghailt reusoin. Co is cruaidhe strì
na esan a tha strì ri e fein a cheannsachadh.
Agus se so an gnothach bu chòir a bhith againne,
se sin buaidh a thoirt oirnn fheìn, is fàs nas treasa
is rud-eiginn nasfhearr^a h-uile là.
4. Anns a'choimhlionach da's àirde sa bheath-
asa gheobhar gìomh air choir-eiginn, is anns gach
reusonachadh a ni sinn tha ceò àraidh mu chuart
da. Se eòlas iriosal ort fhein rathad is cìnntiche
dhut gu Dia, na reusonachadh domhain fagh-
luim. Cha 'n e gum beil cron ann am fiosrach-
adh, no lom eòlas air ni air bith, a tha math ann
fhein, is a\, rèir òrdugh Dè ; ach tha cogais
mhath is dea-bheusan an cbmhnuidh ri 'n ragh-
ainneachadh. Ach 'slionor iad a tha nas dhèidh-
eil' air faghlum, na air caithe-beatha diadhaidh,
agus le sin 'stric a tha iad a dol iomrall, agus is
neoneach no 's suarach an toradh a tha iad a'
toirt a mach.
5. O na gabhadh daoine urad shaothair a'
spionadh a mach ana-miannan, 'sa suidheach*
adh shubhailcean, 'sa tha iad a' gabhail, an
rannsachadh chùisean diomhair, cha bhiodh uilc
is sgandal cho pailt a' miasg an t-sluaigh, no
urad chùl-shleamhnachaidh an taighean-cràbh-
aidh ! Gu cinnteach cha tèid fhaighneachd
dhinn lath' a' bhreitheanais gu de cho math 'sa
leugh si nn-, ach gu de cho math 'sa rinn sinn. — i
Innis dhomh càit' a'bheil na maighistirean, 'sna
ollaichean sin, air am b' eòlach thu nain beatha,
is nuair a bha iad fo dhearrsa am faghluim ?
Tlia mn beathachadh an nis aig feadhainn eile, is
I. LEABHAR.
7
cha'n 'eil fhios agam a' smaoinich iad orra:
Shaoil daoine rud-eiginn dhiu nam beatha* ach
an nis cha 'n 'eil guth orra.
6. O cho ealamh 'sa thèid glòir an t-saogh-
ailse seachad ! B' fhearr leam gu freagradh am
beusan dha 'n ionnsuchadh, sin nuair a bhiodh
an sgoil 'sam faghlum ceart. Nach lionor iad
feadh an t-saoghail a tha gan call fhein le sgoil,
is le cion suim do sheirbheis Dè ! O 'n is e a
bhith mòr bu docha leo na bhith iriosal, chrion
iad as nan smaointean uaibhreach fhein. Is fior
mhòr esan aige bheil mòran carrannachd. Is
fior mhòr esan a tha neoneach na shùilean f hein,
'sa sheallas mar neoni air gach àird inbhe. L§
fior ghlic esan a mhiasas gach ni air talamh mar
shalchar gu Criosta chosnadh. Is fior ionn-
suichte esan a ni toiì Dè, 'sa fhàgas a thoii
fhein.
IV. CAIB.
Air gliocas an gniomh.
1. Cha'n 'eil a h-uile facal ri chreidsinn, no
h-uile gluasad cridhe ri gèilleadh dha, ach tha
'n gnothach ri chothromachadh gu cùramach
socrach air rèir Dè. Mo thruaigh ! tha sinn
cho lag 'sgur e an t-olc is deise leinn a chreidsinn
*sa chantuinn mu'n atharrach na math. Ach
cha 'n fhurasda le daoine coimhlion creideas a
thoirt do 'n h-uile fear-sgeoil, is gum beil fios
aca air laigse mhic-an-duine, a chlaoine gu olc,
'sa sgiorraidhean nach ainneamh an cainnt.
2. Is mòr an gliocas gun a bhith cas an
gniomh, no diarrasach nar barail fhein. 'San
lòrg sin, gun sgiala chuile fir a chreidsinn, no
a4
8
lEANMHUINN CHRIOSTA.
'n rud a chreid 'sa chuala sinn a thaomadh gu
grad an cluasan an atharraich. Cuir do chomh-
airle ri duine tùrail agus cogaiseach, agus bi air
do stiùradh le fear is glice na thu fhein, a ragh-
ainn air do dhòigh fhein a leanail. Ni dea-
chaithe-beatha dume glic air rèir Dèy agus neo-
chearbach ann an ioma gnothach. Mar is irisle
a bhios duine ann fhein, is mar is striochte do
Dhia, 'sann is glice e anns gacli ni, 'sa mua shio-
chaint.
V. CAIB.
A.ir leughadh an sgriobtuir naoimh.
1. Si an fhìrinn a tha ri iarraidh sa sgriobtur
naomh, Is cha 'n e fileachd bhriathran. Bu
chòir an sgiobtur beannaichte a leughadh leis an
spiorad sin leis an d' rinneadh e. Se ar math a
thige' dhuinn a shireadh anns an sgriobtur, is
cha 'n e dèire seanchais. Bu chòir clhuinn
leabhraichean cràbhach iriosal a leughadh le
urad spèis ri leabhraichean domhain diomhair.
Na cuireadh inbhe an sgriobhadair mighean ort,
co dhiu bha ionnsuchadh beag no mòr aige,
ach tairngeadh gaol na tul-fhìrinn thuguleugh-
adh. Na faighneachd co thuirt sid no so, ach
leag t' inntinn air brìgh an rud a chaidh a chan-
tuinn.
2. Tha daoine diomain, ach fìrinn an Tigh-
earna mairidh a chaoidh. Gun eisiomail ri
duine, tha Dia labhairt air ioma dòigh ruinn. —
Tha neònachas ar cridhe fhein gu tric a' cur èis
oirnn ann an letighadh an sgriobtuir, nuair is
àill leinn cùisean a thuigsinn 'sa lèirsinn bu
I. LEABHAR.
0
chòir a leigeaclh seacliad gun chnuasachd. Ma
tha thu an geall air clo mhath fhein leugh gii
h-iriosal treibhdhireach cràbhach, is na h-iarr a
chaoiclh ainm sgoileir. Faighneachcl gu tograch,
is èisd gu tosdach briathran nan naomh, is na
cuireadh dubhfhacail nan aosda ort seirbhe, oir
cha 'n ann gun reuson a chaidh an cantuinn.
VI. CAIB.
Air ana-miannan.
1. A h~uile h-uair a clh' iarras duine gu rud mi-
dhleasnach, air ball fairghidh e furban ag èirigh
na chridhe. Aig luchd-uabhair is sannt cha
bhith chaoiclh fois. Aig duinebochd iriosal na
spiorad tha mòran siochaint. Am fear nach 'eil
fhathast tur marbh clha fhein, 's fhurasd' a
bhuaireadh, is le nichean neoneach suaracli
bheirear buaidh air. Anduine l«g ann anspior-
ad, agus an càil-eiginn talmhaidh, is gann is
urruinn e e fhein a tharruing buileach o thoil-
eachadh saoghalta. Agiis airson sin 'stric e fo
mhighean, nuair a chumas e e fein o thoil-inn-
tinn, is bìdh lasan beag feirg' air nuair a thigear
na aghaiclh.
2. Ach ma ghèill e dha mhiann, tha chogais'
ga bhioradh san uair, airson is gu 'n lean e thoil,
rud nach leasaicli an t-sìth a bha uaithe. Leis
a sin 'sann le cur an aghaidh ar n-ana-miannan
a ruigear air fior shìth cridhe, is cha 'n ann le
gèilleaclli dhaibh. Mav sin cha 'n 'eil sìth an
cridhe an duin' ana-mhiannaich, no aigese a
tha na thràill clo nichean talmhaidh, ach aig an
duin' adhartach an gnothaichean spioradail.
a5
10
LEANMKUINN CHRIOSTA,
VII. CAIB.
Gu bheU dòchas faoin is uabhar ri seachnadh.
1. Is duine faoin a chuireas earbsa a daoine, no
nichean talmhaidh. Na cuireadh e nàire ort
feadhainn eil' a sheirbheiseachadh air son gaoil
Iosa Criosta ; is na seall air mar mhasladh a
hhith bochd anns an t-saoghal so. Na cuir earb-
sa asad fein, ach a Dia na aonar. Dian na dh*
fhaodas tu, is cuidichidh Dia le d' dhea-thoil.
Na cuir earbsa as do ghliocas f hein, no seòltachd
duine beo ; ach a gràsan Dè, a chomhnas na
daoine iriosal, 'sa dh' islicheas na h-uaibhrich.
2. Na gabh uaill a beirteas, ma tha e agad*
no a càirdean, ge do thachradh dhaibh a bhith
cumhachdach, ach a Dia, fear-riaraiche gach
ni, agus a tha deònach air e f hein a thoirt seach-
ad thar gach ni. Na gabh bòsd a miad no dreach
do phearsa, a dh' fhaodadh anshocair bheag a
mhilleadh 'sa thruailleadh. Na gabh tlachd as
do thapadh is as do ghliocas fhein, eagal gu mi-
thaitinn thu ri t)ia, ughdaire gach math a th'
agad o nàdar.
3. Na saoil gur f hearr thu fhein na feadhainn
eile, eagal gur miosa thu na iadsa am fianuis
Dè, gha'n aithne cud a th' anns an duine. Na
dian uaill a t' oibrichean matha, a thaobh 's
nach ionann breth Dè is dhaoine ; is gur tric
leise giomh fhaighinn anns an rud a thaitinn ri
daoine. Ma tha rud math sam bith agad, creid
gum beil sin nas fhearr aig feadhainn eile, los
gu 'n gleidh thu an umhlachd. Cha misd thu,
thu fhein chur fo gach duine, ach 'smòr an dol-
aidh a ni e dhut, thu fhein achur fos cionn a h«
I. LEABHAR.
11
aon fhein. Tha sìth daonnan aig an duine ir-
iosal, ach ann an cridhe an uaibhrich 'stric eud
is fearg.
* VIII. CAIB.
Air seachnadh hrìodail.
1. Na fosgail do chridhe do 'n h-uile duine, ach
cuir do chomhairle ri duine glic agus anns am
beil eagal Dè. A' miasg òigridh agus choigreach
na bi ach ainmig. Na bi brosglach ri daoine
beirteach, is na h-iarr dol a' miasg uaislean.
Biodh daoine iriosal agus treibhdhireach, mar sin
is iadsan a tha diadhaidh beusach agad mar
chompaich, is biodh do ehomhra mu nichean a
thig gu leas t' anma. Na dian sùgradh ri boirr-
ionnach sam bith, ach earb mnathan math' uile
ri Dia. Ri Dia na aonar is ri ainglibh dian
gàirdeachas, agus seachuinn conaltradh dhaoine.
2. Tha charrannachd ri fhiachainn do 'n
h-uile h-aon, ach cha'n 'eil brìodal freagrach.
Air uairibh tha e tachairt gum beil am fear naeh
fhacas leinn fo mhias mòr agus cliù, ach nuair a
chi feadhainn e, cha 'n 'eil a dhreaeh a' taitne'
riu no 'n lionadh an sùl. Air uairibh tha sinn
an dùil gur toileachadh le daoin' ar faicinn, ach
'sann a thòisichidh iad le sin air fuath thoirt
dhuinn, leis an droch ghiùlan athaiada' faicinn
unnainn.
IX. CAIB.
Mu umhlachd is iochdranachd.
1. 'Smor an rud abhith umhaildo 'n atharrach,
'sa bhithfo riaghailt cinn-iuil, is gun duine bhith
a 6
12 LEANMHUINN CHRIOSTA.
air a chòmhairle fhein. Is tiarainte gu mòr do
neach a bhith na iochdran na bhith na uachdran.
Tha mòran ann a tha nan iochdrain leis an
eiginn nas mua na airson gaoil Dè ; tha iad sin
am pèin, is ni iad beagan gearain. Ach chablii
saorsa inntinn aca mur striochd iad le 'n uile
thoil airson Dè. Ruith an sid no so, is cha 'n
fhaigh thu sìth gu bràch mur striochd thu gu
iriosal fo riaghailt cinn-iuil. 'Sioma h-aon a
mhealladh a' saoilsinn gum biodh e na b' fhearr
an sid no so na rachadh e imrich,
2. Gun bhreug tha gach duine. fada an geall
air a bheachd fein a leanail na dhianadas, agus
tha am barrachd toil aige do 'ii fheadhainn a thig
ga rèir. Ach ma tha Dia nar miasg, 's fheudar
dhuinn air uairibh tighinn as ar barail fhein
airson math nasìthe. Oir co tha cho glic is gur
aithne dha h-uile ni. Air an aobhar sinna cuir
ro-earbsa as do bheachd fein, ach èisd gu deònach
ri barail feadhnach eile. Ma tha do bharailse
ceart, is gu 'n dealaich thu rithe airson Dè, is
gu 'n gèill thu do dh' fheadhainn eile, nach
miadaich sin do dhuais.
3. Is tric a chuala mi, gur fhearr comhairle
èisdeachd 'sa ghabhail, na comhairle thoirt seach-
ad- Faodaidh e tachairt cuideachd gum bi comh-
airle mhath air gach taobh. Ach diùlt gèilleadh
do dhaoin' eile, nuair a tha reuson is aobhar air,
is comharradh air àrdan is diarras.
X. CAIB.
Mu anàbarr caìnnt a sheachnadh.
1. Seachuinn cho math 'sa fhaodas tu bruaillean
I. LEABHAR.
13
dhaoine; oir 'sinòr a' chuimrig ort tliu fhein a
chur an luib gnothaichean saoghalta, air fheobhas
ge 'm bi do bheachd is do chomhairle mu 'n
dèidhinn. Oir is ealamli a thruaillear 'sa ghlacar
sinn le faoineis bhrèige. Is tric a V aithreacli
leam nach robh mi am thosd, is nacli d' fhuiricli
mi o dhol a' miasg dhaoine. Ach carson tha sinn
cho dèidheil air labhairt, 's air comhra ri chèile ;
'sgur ainmig a sguireas sinn gunbheudcogais.
So an t-aobhar ; tha sinn fad' an geall air labhairt
gu furtachd fhaighinn o chèile, is gus ar n-inntinn
aotromachadh atha tinnle iomadaidh smaointean.
Agus 'sann air na nichean dha mua ar tlachd 's
ar spèis, na 's mua shaoileas sinn nar n-aghaidh,
is docha leinn labhairt is smaoineachadh.
2. Ach mo thruaigh lèirl is faoin ar subh-
achas agus is meallta. Oir is mòr an èis a tha
'n toileachadh so na leth-amach a' cur air aoibh-
neas diomhair diadhaidh. Ime sin chuiremid
feum air faire agus urnaigh mu 'n càill sinn ar
tìm an diomhanas. Ma tha bruidhean ceadaich-
te agus iomchaidh, labhar gu leas t' anma. Is
fhada thèid ana-cleachdadh is leisg spioradail gu
miadachadh peacannan na teanga. Ach is comh-
na' mòr gata, gu dol air adhart an dea-bheusan
comhra diadhaidh mu rudan spioradail ; gu h-àr-
aidh ma 's ionann beachd agus spiorad ann an
Dia th' aig a' phàirtidh a tha cruinn.
XI. CAIB.
Mu shireadh sith is dol air adhart,
1. Is mòr an t-sìth a dh' fhaodadh a bhith
againn mur gabhamaid gnothach ri briathran is
14
LEANMHUINN CHRIOSTA.
dianadas feadhnach eile nach buin dhuinn.— t
Ciamar is urrainn esan a bhith fada an sìth a
thilgeas e fhein an ùprait an atharraich, 'sa dh'
iarras aobhair bruaidlean o leth-amach, is nach
toir sùil ach gann no ainneamh air staida chridhe
fhein? Is beannaichte na daoine treibhdhireach
o'n is mòr an sìth.
2. Carson a bha cuid dhe nan naoimh cho
coimhlion is cho àrd-sheallach ? Gun teagamh se
chionn is gu 'n d' thug iad ionnsuidh air iad
f hein a chumail o 'n h-uile miann talmhaidh,
'san cridhe shnaim gu daingean ri Dia, 'sa bhith
coimhead air an gnothach fhein gun bhruaidlean.
Ach tha sinne ro-theann an sàs aig ar n-ana-
miannan, is mua's cùramach mu rudan diomain.
Agus 's ainmig cuideachd a bheir sinn làn
bhuaidh air aona pheacadh, is mar sin tha sinn
fuar plodach.
3. Nam bithemid tur mnrbh unnainn fhein,
is gun chuimrig air an taobh-stigh, b' urruinn
duinn an sin nichean diadhaidh thuigsinn, agus
èirigh gu roinn do shealladh spioradail. An aon
stairsneach is mua a tha nar rathad, se nach 'eil
sinn saor o ana-miannan, is o thogradh talmh-
aidh, is nach 'eil sinn a' strì ri ceuman coimhlion
nan naomh a leanail : is gu bheil sinn, ma thig
crois bheag air bith nar caramh, ro-dheas gu
tuiteam gu migheau is gu iarraidh air toileach-
adh saoghalta.
4. Nan d' thugamaid ionnsuidh mar dhaoine
treubhach air seasamh gu cruadalach ri aodan
catha, gu cinnteach chithemid comhnadh Dè a
tighinn ugainn a flathanas: oir is deas eguiadsa
a tba strì, 'sa tha earbsach as a ghràsan, a chobh-
I. LEABHAR.
15
air ; is gur e f hein a tha cur aobhair comhraig
nan rathad gu buaidh a chosnadh. Ach niur 'eil
sinn ag iarraidh ach sgèimh na leth-amach nar
beusan, is gearr gus an tiomraich ar cràbhadh.
Ach cuiremid an tuagh ri friamh an uilc, spion-
amaid ar n-ana-miannan as am bun, is bithidh
socair inntinn againn.
5. Naspionamaid ah-uilebliadhnaaonleannan-
peacaidh as a bhun, cha b' f hada gus am bithemid
coimhlion. Ach an àite sin 'stric a tha sinn a'
comharrachadh gu 'n robh sinn na b' f hearr is na
bu diadhaidh an tùs ar gabhail na tha sinn an
nis dèis ioma bliadhna a chaitheamh an tigh-
cràbhaidh. Nas dèinne is nas adhartaiche bu
chòir dhuinn a bhith a h-uiJe latha : ach an àite
sin is rud mòr e an dràsda ma ghleidheas duine
beagan dhe chiad theas. Nan rachamaid gu
beagan strì an toiseach, dh' fhàsadh gach ni
socrach rèidh dhuinn.
6. Is duilich droch cleachdadh a thrèigsinn,
ach 'sdorra na sin cur an aghaidh ar toil fhein.
Ach mur toir thu buaidh air rudan beaga suar-
ach, ciamar a gheobh thu lamh-an-uachdar air
nichean cudthromach. Cuir an aghaidh t' ana-
miannan na'ntoiseach, leig dhiot dodroch cleachd-
annan, eagal gum fàs iad uidh air n-uidh nas
dorra cheannsachadh. O nan tuige' tu miad na
sìth' a choisneadh e dhut fhein, is miad an toil-
eachaidh a bheireadh e do dh' f headhainn eile, na
leanadh tu dea-bheusan, se mo bheachd gum
biodh tu nas cùramaiche mu leas t' anma !
16
LEANMHUINN CHRIOSTA.
XII. CAIB.
Aìr math na h-anshocair,
1. Is math dhuinn gu 'n d' thigeadh trioblaidean
is eroisean air uairibh nar rathad : oir 'stric leo
duine tharruing uige fein, is fhiachuinn dha
naeh 'eil ann ach coigreach, is nach feum e ùigh
a chur ann an ni air taìamh. Is math dhuinn-
mar an ciadna gu 'n d' thigeadh daoine nar
n-aghaidh, is gum biodh barail olc no shuarach
aca oirnn : seadh, ged bhiodh ar beachd ceart
maraon 'sar gniomh. Miadaichidh rudan mar
sin ar n-umblachd, is gleidhidh e sinn o ghlòir
dhiomfcain. Le tuille dùrachd iarraidh sinn
Dia mar f hianuis, nuair a bhìos sinn fo thàir is
fo mhichliu aig daoine.
2 Air an aobhar sin bu chòir do neach a bhith
cho stèidheil neartor ann an Dia, is nach biodh
e an eisiomail mòrain do thoileachadh saoghalta.
Nuair a thachras do dhuine math a bhith fo;
thrioblaid no fo dhiacbuinn, no fo bhuaireadh
droch smaointean, tuigidb e sin nas fhearr cho
feumail is tha Dia dha, is nach urruinn e bheag
a dhianamh as aonais. An sin ni e caoidh acain
is urnaigh airson nan truaighean a tha e fulang.
An sin 's fada leis a tha e beo, dhùraigeadh e
gu 'n d' thigeadh am bàs air, los gum faodadh e
bhith fuasgailte agus malìie ri Criosta. Mar
an ciadna tuigidh e an shi gu math, nach 'eil
dìdean no socair cheart ri f haighinn anns a
bheatha so.
I. LEABHAR.
17
XIII. CAIB.
Air Cath an aghaidh buairidh.
1. Fad ar cèilidh anns an t-saoghalsa, cha 'n
jurruinn dhuinn trioblaidean a sheachnadh agus
jbuairidhean : air rèir 'smar a sgriobh Ioh : is
jbuaireadh beatha mhic-an-duine air talamh. —
Ifme sin bu chòir do 'n h-uile duine sealltuinn
|air a hhuairidhean f hein 'sa hhith ri faire is
jurnaigh, mum faigh an deomhan fàth air a
imealladh ; nach caidil, ach a tha dol mu 'n
suairt a' sireadh co sgriosas e. Cha 'n 'eil duine
cho naomh nach fhairich buaireadh air uairibh,
is cha 'n 'eil i*athad aig' air dol as air.
2. Ach 'stric lebuairidhean tighinn gu mòran
sta' do neach, ge trioblaideach trom iad san àm :
oir umhlaichidh, glanaidh, is soiileirichidh iad e.
Chaidh na naoimh uile ro mhòran thrioblaidean
ìs dhiachainnean, agus gu 'm buannachd cuideachd.
'San f headhainn nach b' urruinn cath an aghaidh
buairidh, chinn olc, is chailleadh. Cha 'n 'eil
tigh-cràbhaidh cho beannaichte, no ionad cho
diomhair nach faighear ann huairidhean is
croisean.
3. Duine cha 'n 'eil tur saor o hhuairidhean
fhad 's is beo e, a thaobh 'sgu bheil friamh a
bhuairidh nar nàdar, is gu 'n d' rugadh sinn làn
do dh' ana-miannan. Nuair a dh' fholbhas aon
trioblaid no buaireadh, thig huaireadh eile na
àite, is uair air bith cha bhith sinngunrud-eiginn
ri fhulang ; a thaobh gu nachàill sinn gràsan ar
ciad thùis. 'S àill le mòran teicheadh o bhuairidh-
ean, agus 'sann is mua thig iad nan caramh.«-~
18 LEANMHUINN CHRIOSTA.
Mar sincha 'n ann le teicheadh a bheirear buaidhi ir<
ach 's ann le faighidin is fior umhiachd a dh fc
fhàsas sinn nas treasa na ar naimhdean uile. — M
Am fear nach seachainn iad ach air an taobh- toi
mach gun am bun a spionadh, is beag a choisneas
e, tillidh am buaireadh gu luath a rithist, i:» str
fairghidh e nas truim' e. Mar sin 'sann ìior
beag is beag, le faighidin, is buan chruadal (v\à
gràsan Dè gad chomhnadh) is fhearr a bheir tht ie
buaidh, na le ionnsuidhean casa bruailìeanach le<
Gabh comhairle gu tric mu dhèidhinn buairidh ao
is na buin craaidh ris an fhear aig a bheil e, acrigli
thoii* furtachd dha mar bu math leat furtacln %
fhaighinn. ad
4. Se neo-chunbhalachd ar n-inntinn, is lagh
ad ar n-earbsa a Dia is màthair-aobhair do 'r !eo
h-uile buaireadh. Mar luing gun stiuir feadl n-
thulgadh nan tonn, 's amhuil duine màirnealach
nach lean a gnothach, a' luasgadh le buaireadh a tri
nunn 'sa nall. Fiachaidh an tein' an t-iarrunn | ca
ach am buaireadh an duine math . Is tric sini ea
aineolach air an rud a's urruinn sinn a dhianamh ao
ach fiachaidh am buaireadh co sinn. Ach 'sani D
mu thoiseach a' bhuairidh is mua a dh' fheuma! al
sinn a bhith air ar faicill, is gur ann an sin i|
fhasa buaidh a thoirt air an namhaid, nuair nacl i
fhaigh e am fosgladh is lagha gu tighinn an stigl il
gu'r n-inntinn, is nuair a choinnichear e aig a ac
stairsnich, cho luath 'sa gnogas e aig an dorus j i
Rud a thug air duin' àraidh a radh. cli
Am fear nach gleachd an tùs buairidh, j co
Leigheas a' sin se bhios uaithe. ar
An toiseach èiridh smaoineachadh anns ai es
ehridhe; ansin gluasad làidir; an sin toileachadh| k
I. LEABHAR.
19
I Iroch thogradh, is aonta. Mar sin o cheum gu
k' ;eum gheobh an namhaid mhollaichte stigh gu
- ì-iomlan, mur d' thèid a choinneachadh aa
I ;oiseach. Is mar is maille bhios neach a dol na
M harruing, 'sann is laige dh' fhàsas e, agus is
ii ìtreasa chinnteas an namhaid na aghaidh.
n 5. Air cuid thig buairidhean troma an toiseach
I ih caìthe-beatha diadhaidh ; air cuid eile na
m ìeireadh. Feadhainn eile tha air an sàrachadh
I eo fad am beatha; air roinn tha buairidhean
I -totroma; ach sin uile tha tachairt le luthasachadh
Ipto agus ceart Dè, a tha cothromachadh staid
id agus toillteanas gach duine, agus an suidheach-
adh gach ni gu sàbhaladh a dhaoine taghte.
I 6. Ime sin cha bu chòir dhuinn tuiteam an
I eu-dòchas an àm buairidh, ach an àite sin ar
I n-urnaigh chur suas ri Dia le barrachd dùrachd,
I gus gu 'n deònaicheadh e ar comhnadh fo gach
a trioblaid, is bheir e gun teagamh (air rèir bhriath-
i, ran Phòil) urad chomaraidh duinn anns a' bhuair-
I eadh 'sgur urruinn sinn cur suas ris. Air an
I aobhar sin umhlaichemid sinn fhein fo laimh
ii Dè anns gach buaireadh is anshocair ; oir sàbh-
ls alaidh is àrdaichidh e luchd an spioraid iriseil,
I 7« Fiachaidh buairidhean is trioblaidean càd
I a chaìdh duin' air adhart, miadaichidh iad a
I dhuais, agus nochdaidh iad a bheusan. Is suar-
j ach an rud do dhuine diadhaidh a bhith sùrdail
| dian nuair nach 'eil e fo eallach buairidh, ach ma
chuireas e suas gu cruadalach ri diachainnean, is
comharradh sin gu 'n d' thèid e fad' air adhart
an naomhachd. Tha cuid a' seasamh fo bhuairidh-
i ean mòra, 'sa gèilleadh gu tric an diachainnean
, beaga làthail; rud a tha tachairt, los gum bi
20 LEANMHUINN CHRIOSTA.
iad iriosal, is an-earbsach asda fhein an càsarL
cruaidhe, 'siad gam faicinn fhein cho lag ann ar
rudan suarach.
Jra
XIV. CAIB.
Mu bhreth òbuinn a sheachnadh.
1. Tionndaidh do shùilean ort fhein, 's air dc
dhianadas, is na toir hreth air dianadas feadhnacl
eile. A' toirt breth air feadhainn eile tha saoth-
air duine gun fheum, 'sa bhinn gu tric mearachd-
ach, is cha saor i o pheacadh; ach an uaii
a bhios duine a' toirt breth air fhein is ga rann-
sachadh fhein, tha shaothair daonnan a' tighinn| "!
gu bhuannachd. Air rèir 'smar a tha gnothach 1
a ruighinn ar cridhe 'sann is tric leinn breth a
thoirt air, is cha 'n fhurasda dhuinn tuiteam air
breth cheirt le miad ar spèis dhuinn fhein. Ach'
nam b' e Dia a bhiodh daonnan nar n-aire cha-
bhithemid cho deas gu corruich a ghabhail nuair
a rachadh daoine an aghaidh ar beachd.
2. Ach 'stric le rud-eiginn a bhiodh a' falach
nar cridhe, no tachairt o leth-amach a tha gar
tilgeadh o iùl reusoin. Is lionor iad a tha fos
niosal gan sireadh fhein nan gniomhan, is cha
'n *eil f hios aca air. Bìdh coltas caoin fhè air an
inntinn, fhad 'sadh' èireas gnothaichean leo, 'sa
fhreagras iad gam miann, ach cha luaithe ihig
cùisean nan agbaidh na ghabhas iad corruich is
antlachd. Mar nach 'eil beachd agus barail
dhaonedaonnana'freagairtgachèile, is tricath og-
as sin cònsachadh eadar chàirdean is choimhears-
naich, eadar mhanaich is chràbhaich.
3» Is duilich seana chleachdadh a thrèigsinn,
I. LEABHAR. 21
JL cha 'n ann ga dheòin a dh' fhàgas duine a
a harail fhein. Ach ma 'sann as do lèirsinn fhein
gus as do thapadh is mua tha t' earbsa, na a
ràsan Iosa Griosta, is gann agus anamuch a
hios tu ad dhuine soilleir : oir 's àill le Dia gum
ithemid làn sthriochte dha, is gu 'n leumamaid
os cionn reusoin air sgiathaihh gràidh.
J XV. CAIB.
li- Air gniomhan na cafrannaehd.
t . Airson ni air talamh, no spèis do dhuine fo
ffl a ghrèin, cha 'n fhaodar peacadh air bith a
n* Ihianamh : ach faodar air uairibh gnothach math
? i leigeadh seachad gu freasdal air duine feum-
ich, no 'n obair a thionndadh gu tùrn a 's fearr ;
3 nar sin cha 'n eil an gniomh math ga chall, ach
"7 ja atharrachadh gu rud is fhearr. Gun a' charr-
7 innachd cha 'n 'eil stàth an obair na leth-amach ;
ich a h-uile ni thèid a dhianamh leis a charr-
" mnachd, air a laghad 's air a shuaraiche^ thig
i uile gu mòr stà dhuinn. Gu deimhinn 'sann
ùr rèir miad do thoil, agus do ghaoil, a tha Dia
ar i' mias do dhianadais, is cha 'n ann air rèir
08 irad 'sa rinn thu.
3a 2. 'Smòr a tha e dianamh a' fear aig a bheil
111 nòran gaoil. 'Smòr a tha e dianamh a' fear a
li :ha dianamh a ghnothaichean gu math : is tha
? ìsan a' dianamh a ghnothaicean gu math, a tha
!? ;ur ri seirbheis a chumanta a raghainn air a
^ ihoil fhein. Ach is tric tha miann na feòla ceilte
Fo chleòe na carrannachd : oir 's ainneamh a
? thèid iarraidh ar nàdair, ar toil fhein, dùil ri
k
22 LEANMHUINN CHRIOSTA.
duais, toileacliadh ri buannachd, tur air chùl nai
dianadas. \f
3. Am fear aig a bheil carrannachd cheart m I
gus choimhlion, cha sir e e fein ann an ni aii
bith ; ach se glòir Dè mhàin a chur air adharr
rùn a chridhe. Cha 'n 'eil farmad aige ri duin< "
beo, a chionn ìs nach e e fhein a thoileachadh z |
tha e sireadh, no tlachd a ghabhail as fhein : acli
se bhith sona ann an Dia àrd aoibhnas. Math-i m
as air bith cha 'n 'eil e cur as leth djuine air tal-|''e
amh, ach cliù gach ni tha e toirt do Dhia, a
fuaran o 'n d' thàinig iad, is anns a bheil m
naoimh air fad an snàmh an aoibhnas. O nacb |
biodh stradag bheag do 'n fhior charrannachc
aig neach ! 'S ann an sin ga rireamh a sheall- ^
adh e air gach ni talmhaidh mar aimideachd.
la
XVI. CAIB.
Air cur suas ri fàillinnean feadhnach eile.
I. An rud nach urruinn duine a Ieasachadh annlct
fhein, no anns an atharraeh, is còir dha cur suas il
ris le faighidin, gus a' faic Dia iomchaidh a:
chùis atharrachadh. Smaoinich agad fheiii gu
bheil an gnothach theagamh nas fhearr mar a ta
e, mar chùis dhiachainn is fhaighidin : oir gun
an fbaighidin is beag isfhiach sinn. Ach thiger
dhut urnaigh làidir a chur suas nuair a bhios tu
fo chroisean do 'n t-seòrsa so, fìach an deònaich-
eadh Dia dhut a chobhair, gus gu 'n cuireadhj ^
tu go socrach suas riu.
2. A fear nach gabh do chomhairle air a chiad sa
no 'n ath ionnsuidh, na bi a' strì ris, ach fàg an| ^
gnothach an urra ri Dia, los gum bi thoil diante.
I. LEABHAR.
gu faigli e cliù o sheirbheisich gu leir, is gur
ath is aithne dha an t-olc a thioundadh gu
ath. Ionnsuieh cur suas gu faighidneach ri
illinnean feadhnach eile, is ri 'n laigsean do 'n
-uile seòrsa ; oir 's ioma giomh a tha unnad
ein a th' aig feadhainn eile ri 'n giù]an. Moar
il e t' urruiim thurheiu a dhianamhmar bu math
at, ciamar a dh' fhaodas tu an t-atharrach a
oirt gu d' riaghailt. Bu toil leinn feadhainn
le fhaicinn coimhlion, an dèis sin cha leighis
nn ar giomhan fhein. f
3. Bu math leinn feadhainn eile a bhith fo
Man cruaidhe, ach cha mhath leinn sinn fhein
bhith fo lagh air bith. Is fada leinn a straon-
ìh a thàs a leigeil le feadhainn eile, ach strian
ìa 'n ihuiiig sinn a chur ruinn fhein. Bu
ihath leinn feadhainn eile a bhith fo chuibh-
chean cruaidhe, acli sinn fhein cha 'n fhuilig
3ud. 3Iar sin is gnothach soilleir gur ainmig
la sinn a toirt an aona chothrom do 'n atharr-
3h a tha sinn a toirt dhuinn fhein. Nambiodh
h-uile duine coimhlion, ciod an sin a bhiodh
gainn ri fhulang airson Dè.
XVII. CAIB.
Air beatha manaich.
. Feuma' tu do thoil fhein a leigeil dhiot an
)ma càs ma tha mhiann ort rèit' is còrdadh a
hith eadar thu fhein is feadhainn eile. Cha
nothach aotrom a bhith ann an tigh-cràbhaidh
;$an comunn bhraithrean, is caithe-beatha gun
hiomh a ieanail an sin, 'sa bhith seasrach dìleas
u ruig am bàs. Is buidh dhàsan a chaith a
24 « LEANMHUINN CHRIOSTA.
làitheam an sin gu diadhaidh, 'sa chuir crioc
orra le dea-bhàs. Ma 's math leat a bhith a:
stèidh cheirt, is fàs diadhaidh, seall ortfhein me,
choigreach is mar fhear-cuairt air talamh. Fei;
ma' tu a bhith ad uipeir airson Chriosta, ma th
shannt ort caithe-beatha naomh a leanail. *
2. Is beag stà na deise 'sa bhearraidh-chruinr }
ach se sgeadas nan deà-bheus, is cur dheth ans
cleachdannan, a ni manach ceart diadhaidh. A
neach a chuireas ùigh ann an ni sam bith eilc
ach Dia na aonar, is sàbhaladh anma, is anshoc
air is dòruinn a chrannchar. Is cha 'n 'eil sec
aige cuideachd air fuireach fad' an sìth, mur iar
e a bhith an iochdar is fo 'n h~uile duine.
3. 'Sann gu seirbheis a thàine tu, is cha 'n an
gu bith ad mhaighistir, 'sann gu fulangas is g
gniomh, mar tha fios agad, chaidh do ghairn;
is cha 'n ann gu diomhanas is cainnt ghòraicli
An so tha daoine fo dhiachuinn mar an t-òr sai
teallach. Rathad cha 'n 'eil aig duin' air seas
amh mur umhlaich e e fhein le uile chride airso:
Dè.
XVIII. CAIB.
Sàmlila nan Aithrichean JWaomh.
1. Seall air beo-shàmlanan aithrichean naomhl !>J
anns an robh fior choimhlionachd is creideamli |
a' dealradh, agus chi thu cho beag agus falamlj I
'sa tha ar dianadas fhein. Mo thruaighe ! ciod
i a' beatha againne ann an coimeas ri 'm beusan
Na naoimh agus càirdean Chriosta chuir ri seir
bheis an Tighearna an acras 's am pathadh, ari J
fuarachd 'sa luime, an saothair 'san ànradh? aii b
I. LEABHAR. 25
àire 'san traisg, an urnaigli 'sa smaointe diadh-
'idh cridhe, au geur leanmhuinii 'sa mòrau
'àire. .
2. O nach bu lionar is nach bu trom na diach-
LÌnnean ro 'n deach na h-ostail, na martàireaii,
ìa h-aidmheilich, na li-òighean, is gach aon eìie
dh' iarr imeachd ann an ceuman Chriosta ?
Jha'n anam fhein san t-saoghalsa thug iad f uath ,
us gum mealadh iad e sa bheatha mhairean-
'iaicli. O nach bu chruaidh, nachbu chlaoidhte
aithe-beatha nan aithricheaii naomh san fhà-
ach ? I^ach bu bhuan, nach bu trom na diacli-
dnnean ro 'n deach iad ? Nach bu tric iad fo
hiiaireadli a' namhud ? Nach bu lionar au
irnaigh ri Dia is nach bu teth ? Nach bu trom
,m peanas orra fhein? Nach bu dian dùrachd-
cli an ionnsuidh air dol air adhart ann an
iadhachd ? Nach bu làidir a chath iad an agh-
idh aintheas an ana-miannan ? Nacli bu cheart
Lìreach a stiùr iad am beachd air Dia ? Fad an
atha chuir iad ri gniomh, is an oidhche bhuilieh
id air cràbhadh. Ged bhiodh an lamhan ag
bair, cha lasaicheadh^n cridhe o chomhra naomh
i 'n Cruthadair.
3. Bu math a bhuilich iad an tìm air fad.
^ìu. luath-shiubhìach leo gach uair dhi na 'n
ràbhadh diomhair ri Dia, an cridhe an leaghadh
■ sòlas 'snach biodh cuimhn' aca air feum na
y olainne. Ri beirteas gu h-iomlan, inbhe àird,
y onair chuir iad cùl, mar sin ri eàirdean is ri
àimhich. A' bheag air bhith do 'n t-saoghal
anuo cha d' iarr iad aca. Àir tiachd-an-tìr na col-
inne fhein is gann a bheireadh iad sùil, 'sa riar-
chadh na feum bu chàs orra. 'S amhuil sin a
26
LEANMHUINN CHRIOSTA.
bha iad boclid ann a' maoin shaoghalta, aclj
saoibhir ann an gràsan is sòlas diadhaidh.
4. Bn choigrich iad san t-saoghal, ach bi
nàbaidhean do Dhia is bn chaomh chàirdean. —
Mar neoni sheall iad orra fhein, is fo thàir bh?
iad aig daoine; ach bu phrìseil iad an sùile D<
is bu ghràdhach. Bi an irioslachd an stèidh
an umhlachd bha imeachd an ceuman, mar sii
an carrannachd 'sa faighidin : air an dòigh sii
leapaich gach là am beusan spioradail, 's an
fàbhor am fianuis De. Bu sgàthan beatha iad d»
chràbhaich uile ; is thige' dha sàmhla ar pros b
nachadh gu naomhachd le barrachd neirt, M b
meaghbhlas na faar chràbhach gu mobhsgaid. |
5. O nach bu dian ionnsuidh nan daoiniii-
diadhaidh air fad na ciad thòiseachadh ! O n 0
nach bu teth an strì mu dheagh-bheusan ! Nac òr
bu bhòidheach fo bhlàth an sin eilean naomh 1
Nach b' umhail, nach bu sthrìochte gach aon fi u
uachdran spioradail ? An sàmhla dh' fhàg ia k
nan dèigh is comhdach air miad an naomhach I
'san coimhlionachd ; nuair a stàmp iad a h
saoghal fo casaibh le 'n c£0i cruaidh sa chogad S
spioradail. Ach an nis saoilear mòran do neaci i
mur 'eil e a' tuiteam ann am peacannan, is not k
's urruinn e an gnothach aghabh e fos laimh u
chur an gniomh gn faighidneach. ! fcU
6. O cho meirgeach is cho plodach 'sa tha sini| 'd
air fàs,nuaira dh'fhuaraich sinncho luath othejl lir
ar ciad cràbhaidh : an diugh is eallach ar beatl lj
oirnn a ghiùlan le miad ar leisg agus ar n-airsn iit
èH ! Gu 'n d' thugadh Dia dhutsa, a chunaic <j làsi
liuthad dea-shàmhla, nach fuaraich thu tur arl »t
ad t' ionnsuidh air subhailcean. ! Il
I. LEABHAU.
27
XIX. CAIB.
Mu dhleasnas an dea-clirabhaich.
I .. Bu chòir caithe-beatha an dea-chràbhaich
Djlealradh a mach leis a h-uile subhailc, air chor
3 gum freagair beusan athaoibh-stigh, do bhar-
viJil dhaoin' air an taobh-mach. Gun teagamh,
A hige' do 'n taobh-stigh, barrachd a thoirt air
aJLn taobh-mach : oir tha Dia fos ar cionn a'
id^oimhead oirnn, is bu chòir dhuinn a bhith
jh fliiamh na làthair anns a h-uile h-àit' am bi
najinn, is gluasad cho naomh ri ainglibh na fhian-
| jiis. Bu chòir dhuinn ar n-inntinn ùrachadh a
faèi-uile latha, agus sinn fhein a bheothachadh gu
dh niomh, mar gum b'e sin an là a bhithemid air
af»ir thòiseachadh ; a' cantuinn, a Thighearna,
Miàn mo chomhnadh, gus an rud a tha 'm bheachd
ifoj. chur an gniomh, agus do sheirbheis naomh a
iaihur air adhart ; thugas domh gu 'n tòisich mi
1 n diugh ga rireamh ; oir gu so cha d' rinn mi
aflheag a mhath.
m 2. Air rèir ar dùrachd 'sann a thèid sinn air
?aeK dhart, is tha mòran saothair riatanach dhasan a
^ijha cuf roimhe ruighinn air àrd bheusan. Agus
■h aaa tha 'm fear a's treasa beachd gu tric air dheir-
adh na gniomh, ciod a dh' èireas dhasan nach
sil ach ainneamh no marbhanta a' cur roimhe ?
ijea )ir 's ioma rud a thig nar rathad a thilgeas air
M .is sinn : is gann a ni sinn an dearmad a 's lagh'
idDiir dleasnas air bith gun chall duinn. 'Sann a
iccjràsan Dè, cha 'n ann a 'n gliocas fhein a tha
aujarbsa nan naomh : 'sann a chomhnadh a tha 'n
ùil ri soirbheas anns gach ni ghabhas iad fos
b 2
28 LEANMHUINN CHRIOSTA.
laimh. Cuiridh an duine roimhe, ach tha Dij ^
riaghladh a' ghnothaich ; is cha 'n 'eil sligh
duine na laimh f hein.
3. Ma 's gnothach diadhaidh no feum an athj n
arraich a bheir oirnn air uairibh dleasnas àraid
a leigeil dhinn, is fhurasda breith air uair eile
ach ma se airsneal no leisg a thug oirnn fhàgai
fairghidh sinn gu 'n robh ar coire trom agus mil
teach. Ach a dh' aon dichioll ga 'n dian sini
bithidh sinn fàillinneach an iomadaidh càs. Ac
feuma' sinn daonnan gnothach sònraichte ai
choir-eiginn a chur romhainn ; gu h-àraid
gleachd an aghaidh nan giomhan a 's mua tha ns |
n-aoraibh. Tha 'n taobh-stigh 'san taobh-mac I
againn ri 'n rannsachadh is ri 'n cur an òrdugb
oir gach aon diu tha feumach air rian gu subl
ailcean a chosnadh.
4. Mur urruinn thu a bhith sealltainn o
fhein gun lasachadh, an car a 's lagha seall o
fhein air uairibh, aon uair san latha mar
ainmig : gu h-àraid much no anamuch.
mhaduinn cuir romhad, is mu fheasgar ram
saich do bheusan, is seall air an dol-amach b
agad ambriathran, an gniomhan 'sa smaointeai
oir leo sin theagamh gu na choirieh thu gu tr
an aghaidh Dè isdo choimhearsnaich. Tog o
mar ghaisgeach, is cath an aghaidh ionnrachi
an an deomhain ; cum smachd air craos, agi
'sann is fhasa dhut uil' iarratus na feòla a chean
suchadh. Na bi tur diomhain uair air bith ; a<| |
a' leughadh, no sgriobhadh, no 'g urnaigh, i .
ri smaoineachadh math ad ehridhe, no dianan
rud-eiginn a thig gu math an taighe. Ach tl
gniomhau corporra ri 'n cur an ccill le cunbhaj[
W
m
iir
1 ir
I. LEABHAR. 29.
ir cha 'n e an aona chàil th' aig a h-uile duine
haibh. t
$ 5. An rud nach buin do 'n chumanta cha n
ìil e ri dhianamh am follais ; oir 'sann an uaig-
eas a 's fhearr a fhreagras a leithid sin do gnoth-
ch abhith. Ach thoir an aire nach bi thu leisg
Wà gnothaichean cumanta, agus iasgaidh ad
ai]jniomhan uaigneach fein : ach ma chuir thu
^ eachad gu poncail is gu dìleas gach seirbheis is
Mjrdugh cumanta, faoda' tu an sin, ma bhios ùin'
ìclfnn, tionndadh riut fein, a' dianamh mar a dh'
Ifeas do chràbhadh. Cha'n fhreagar an aon ob-
Iftr do 'n h-uile fear, se 'n gnothach so a's fhearr
w, chòrdas ris an duine so, an gnothach ad ris an
fcin' ad eile. A bhàrr air sin, tha gnothaich-
an a' caochladh mar an tìm: cha 'n ionnan
eirbheis a thaitneas ri feadhainn air làithean
èille is air laithean eile. An dleasnas so tha
reagrac}i an àm buairidh, an dleasnas ad eile ri
or[inn sìth agus sàmhchair. Tha sinn an geali air
la smointean so an àm bròin, air na smaoin-
ean ad eile nuair a ni sinn gàirdeachas anns an
Tighearna.
^ 6. Ri linn fhèilltean mòra, bu chòir dhuinn
^loiseachadh air ar dleasnasan a chur air adhart
tri^nar gu b' ann as ùr, is eadarghuidhe nan naomh
arraidh le mòran dùrachd. O aon latha fèille
;u latha fèill' eile, bu chòir dhuinn beirtean
nath' a leanail, mar gum b' ann an sin a bhiodh
tgainn ris an t-saoghal so fhàgail, is dol gu fèisd
hiorruidh. Is amhuil sin bu chòir dhuinn sinn
èin uidheamachadh le suim air laithean naomha,
s sinn fein a ghiùlan nas diadhaidh, agus gach
tl|lleasnas choimhlionadh nas cùramaiche, mar
30
LEANMHUINN CHRIOSTA.
gum biodh ar duais againn ri fhaotuinn o Dhisì la
gun dàil. j ia
7. Is ma bhios an dàil ann creidemid nacbi ■
robh sinn deas nas leòr, is nach b' f hiach sinc 1
fhathast tighinn gu glòir cho mòr 'sa thèid 8 ià
shoilleireachadh unnainn san àm iomchaidh : is '&
rachamaid gu 'r dùbhlan gu bhith nas uidheam-j Ch
aichte airson na crìche deireannaich sin. Is sona i
(ars' an soisgeulach Lug.) an duin' a gheobh anj Ch
Tighearna, nuair a thig e, ri faire. Gu f ìrinn-j à
each tha mi cantuinn ribh, gu'ncuir e fos cionn
a mhaoin uile e. i thi
ìèb
XX. CAIB. ua
Mu dhèidh air uaigneachd is tosdachd,
1. Iarr dhut fhein àm freagarach, agus beachd- ^
aich gu tric air tiodhlaicean Dè. Cuir faoineislf]]
air chùl. Leugh na rudan a ghluaiseas bròn,
raghainn air nichean a chosgas saothair. Ms;j
thairngeas tu thu fhein o chomhra faoin, is ÀÌ
chuairtean diomhanach, is o thoirt cluais dc m
naidheachdan is do sgeulaibh, gleidhidh tu pail-
teas ùine gu leigeadh air dea-smaointean.— ; |
Sheachainn na naoimh bu mhua nuair a dh!JC
fhaodadh iad cuideachda dhaoine, is thug iad 8 B
raghainn comhra Dè ann an diomhaireachd. j
2. Thuirt duine àraidh, cho tric 'sa chaidh ro
mi am miasg cuideachda, thill mi na bu laghsl^,
am dhuine. Tha so fior, is tric ri fhaicinn, nuaii i
a leanas sinn fad air conaltradh. Is fliasagu mòi; jj
fuireach sàmhach, na gun f hacal corra chantuinn. t
Is fhasa a bhith am falach aig a' bhaile, na bhitl) !
tiarainte nas leòr uaithe. Mar sin am fear 8 !,
I, LEABHAR. 31
3» ia 'n geall air gnothaichean diomhair agus spior-
dail, feumaidh e dol a leth-taobh o'n t-sluagh
adJiaille ri Iosa. Cha d' thig neach air bith am
lanbllais gu tiarainte ach esan a tha tìtheach air
ìal bhith falach. Cba labhair neach air bith gu
bjiarainte, ach esan a tha sireadh a bhith na thosd.
Bj&a 'n 'eil neach air bith tiarainte na mhaigh-
ìtir, ach esan nach ob a bhith na sheirbheiseach.
3ha 'n 'eil neach air bith a riaghlas gu tiarainte,
ch esan a sthriochd gu math do rian.
3. Cha ghabh neach air bith toil-inntinn
hiarainte, ach esan aig am bheil teisteanas dea-
hogais. An dèigh sin uile bha tiarainteachd nan
laomh uile làn do dh' eagal Dè : is cha bu laghd-
chadh air an cùram is air an umhlachd iad a
>hith làn do subhailcean is do ghràsan. Achan
iarainteachd a tha na peacaich an saoilsinn aca
ie^hein, cha 'n 'eil innte ach miar do'n uabhar is
lo dhànadas, a mheallas air a' cheann thall iad.
STa earb gu bràch a tiarainteachd anns a'bheath-
isa; ge do thachradh e dhut abhith ad dhea-
nhanach na ad aonaran cràbhach.
4. Is tric leis an feadhainn a's mua mias aig
laoin' a bhith am barrachd cunnairt le 'm barr-
ichd dànadais. Mar sin se is freagraiche do
nhòran gun bhith as eugais buairidh, ach fo
iiachuinn gu tric, eagal gum faodadh iad le 'n
o-thiarainteachd nam barail fhein èirigh gu
irdan, no ruith mua 's deas gu toileachadh
ìaoghalta. O nach buidh dhasan, nach d' iarr
•iamh sòlas diomain, 'snach do chuir ùigh anns an
t-saoghal ; 'sannaig' a dh'fhaodas an dea-chogais
=i bhith ! O nach buidh dhasan a thilg dheth
^ach cùram talmhaidh, 'sa leag a bheachd uif'
b4
LEANMHUINN CHRlOSTA.
air nichean tarbhach agus naomh, agus a chuirjtali
a dhòchas air fad an Dia, 'sann aig' a dh'fhaodasLac
atì t-sìth mhòr a bith agus an t-sàmhchair ! U'
5. Cha 'n fhiach daine toileachadh fhaotuinnL
a fìathanas, mur 'eil a chridhe air a sgaradh guU
goirt leis an aithreachas naomh. Ma 's math L
leat gu 'n drùigheadh an t-aithrearhas gu domh- L
ain air do chridhe, gabh a stigh gu t' sheòmar, L
agus druid a mach bruaillean saoghalta ; air rèirL'
h
lèì
H
'smar tha e sgriobhte; na 'r seòmraichean gabh-
aibh aithreachas. Gleidhidh tu ann adsheòmar
an rud a chailleas tu gu tric a mach as. Gleidh-
fflh seòmar a chumar blàs, ach mur cumar gu
math e fàsaidh e fuar neo-thaitneach. Ma ni thu
t'ionad buan dhe agus do thuinidh an toiseaeh li
do chràbhaidh, fairghidh tu an dèigh sin e na,
àros aoibhinn agus blasda.
6. 'Sann le sàmhchair is sìth a dh' èireas anam
cràbhach gu diadhachd, 'sa thuigeas e diomh-j|
aireachd an sgriobtuir. An sin gheobh e fnaranj
àghor nan deur, leis an glan 'sa nigh e e fhein
gach oidhche, is leis a' fàs a chomhra nas hlàithe
ri chruthadair, air rèir is mar a leigease saoghalsa
as aire. Mar sin am fear a thrèigeas a luchd-
èolais 'sa chàirdean dìùthaidh e nas teinne air
Dia, 'sair ainglibh naomh. 'S fhearr do neach
a bhith an uaigneas 'sa toìrt an aire air fhein,
na e fhein a dhiochuimhneachadh, is miarailtean,
a dhianomh. Is cliuiteach do dhuine eràbhach ai
bhith ainmig amach, agus seachnach air e f tiein
fhiachuinn, is daoine fhaicinn.
7. Carson a bhiodh dèidh agad air rudan
fhaicinn, is nach fhaod thu an sealbhachadh ?
Thèicl an saoghal seachad le uaill Bheirtogrr.dhi |
I. LEABHAU. <JO
I almhaidh air duine gu 'n d'thèid e a spaisdeir-
j iachd, agus cho luath 'sa thèid sin seachad, ciocl
I ihheir e°dhachaidh ach cnàmh cogais is seach-
Ì -an-inntinn ? An dèis cuart aighearaich, is tric
I ttha tilleadhhrònach, 'san dèis oidhche chritheil
& ;ha- maduinn airtealach. ' S amhuil sin thà h-uile
k nacnus taitneach nathoiseach, ach na dheireadh
1 àn guin is puinsean. Ciod a tha ri fhaicinn an
I ÈS' eile, nach'eil ad shealladh an so fhein?
I Feuch, neomh, agus talamh, is na dùilean gu
at :èir : oir asda sin chaidh gach ni chruthachadh.
I 8. Ciod is urruinn thu fhaicinn an àit' air
r|i oìth, aig hheil huanas is mairsinn. Theagamh
111 TUm heil thu an dùil do chridh' a làn thoileach-
Idh, ach sin rud nach gahh dianamh. Ge do
1 shithe' tu gach ni air talamh, ciod a hhiodh ann
achsealladhfaoin? Togdo shùile suas ri Dià, is
111 ^ahh aithreachas airson do pheacannan is do
I dhearmadan. Fàg aimideachd aig amadain, ach
® biodh t' airese air na dleasnasan a dh' òrduich
1 Dia dhut, Dùin ort fhein do dhorus, is gairm
I ad ionnsuidh Iosa, do luaidh. Fuirich maille
!>f ris ad sheòmar ; oir an àit' eile cha 'n 'eil urad
(1|shìth dhut. Nam hiodh tu gun dol a mach, is
^r gun chluais a thoirt do naidheachdan, hu shèimh
Ma hhitheadh do shìth. Ime sin uair air hith a
Ifo èireas suigeart ort gu sgeulaihh èisdeachd,
I cuimhnich pra heil hruaillean inntinn an cois
13 a leithid sin.
1 .
XXI. CAIB.
f! Aìr bròn cridhe.
Bf !
li 1. Ma 's math leat dol ceum heag air t' adhart
a 6
u
LEANMHUINN CHRIOSTA.
an naomhachd, cum thu fhein an eagail Dè ; i %
na bi mua 's saor : ach smachdaich gu math d \
eheudan uile : is na toir thu fhein seachad d |
chrithealas faoin. Leig air bron cridhe is gleidh |
ìdh tu cràbhadh. Is dorus bròn cridhe air ai |
d' thig ioma sonas a steach, a chaiìlear gu tric 1 g
taobhasdal inntinn. Is gnothaeh iongadach gu |
urruinn an duine sin ruighinn air làn thoileachad |
anns a' bheatha so, a smaoinicheas air fhein, 's <j
sheallas air an sglàmhachd anns am bheil e, 's k
liuthad cunnart anma a tha mu chuart da. |
2. Se aotromas inntinn, is cion suim gar fàill g
innean a dh' fhàg sinn gun fhaireachdainn d |
lotan ar n-anma : agus is tric ar gàire, nuaij ^
liu chuibhe dhuinn gal. Cha 'n 'eil fior shaorg J0
ri fhaotuinn, no làn thoileachadh, ach an eftgg |
T)è, 'san dea-chogais. Se mo niarachd am fea |
a's urruinne fhein a ghleidheadh o'n h-uile seacli |
ran inntinn, agus a chridhe leagadh air aithreacfc p
as beannaichte. Se nio niarachd esan a'surruin JD
gach ni a chuireas smal no eallach air a chogaiij |
a chur air chùl. Gleac gu smèarail ; cuirid |
cleachdadh cleachdadh air chùl. Ma 's aithci |
dhut leigeil le daoine, is math is aithne dhaibhjj ,a(
leigeil leatsa do gnothach fhein a dhianamb. , |
3. Na gabh pàirt an gnothaichean an athan} ||f
aich, is na cuir thu fhein an luib cùisean dj ^
shinnsre. Ortfheinbiodh doshùil an comhnuidì ^
teagaisg thu fein an seòl sònruichte, a raghaiiij m
air iadsa a's docha leat. Mar 'eil umhaii ai^ ^
daoine dhiot, na cuireadh sin ort gruaman ; ac |
ruigeadh so do chridhe, nach 'eil do ghiùlan, is |
aire ort fhein eho math 'sa dh'f heumadh seirbheiij ^
cacli Dè, agus dea-chràbhaiche. Is tric a tha ^
L LEABHAH. 35
1 las feumaile do neach, is nas tiarainte, a bhith
4 & bheag toileaehaidh anns a' bheatha so, gu
* -àraidh do 'n choluinn. Mur 'eil sinn a'blasad
H> ìr sòìas spioradail no ga fhaireachdainn ach
a inmig, 'sann agàinn fhein a tha choire, a chionn
;i ach 'eil sinn a' leigeadh air bròn cridhe, is nach
im sinn buileach saor o ghòraich is faoineis
halmbaidh. <
8i 4. Tuig agad fhein nach airidh thu air sòlas
S'pioradail, ach toillteanach air mòran anshocair.
^uair a bhios duine fo chràdh mòr cridhe bith-
|m an saoghal uile na eallach air, is na sheirbe.
* ^leidhidh an duine math nas leòr do dh' aobhair
aii'ròin agus mulaid. Co dhiu shealias e air fhein,
%o air a choiinbearsnacb, chi e nach 'eil duine
$ >eo gun anshocàir. Agus mar is muaa bheachd-
I icheas e air f hein, 'sann is truime a bhios abhròn.
1 ^a fior aobhair bhi òin is aithreachais siad so, ar
à- >eacannan, is ar n-ana-miannan, anns a bheil sinn
Ip ceangal cho teann, is gur ainneamh is urruinn
ty'luinn ar cridhe a leagail air nichean diadbaidh.
^Na smaoinicheadh tu air a' bhàs nas mua na
iif ìneadh làithean, cha 'n 'eil teagamh agam nach
^achadh tu air t' adbart an dea-bheusan le tuille
lùraim. Na gabhadh tu mar an ciadna sàr
® >heachd air pian iutharna, agus a' phurgadair,
^ ha mi a' chreidsinn gu 'n giìilaineadh tu triob-
& aid is an'shocair le tuille toil, is nach cuireadh
iujtnastachd air bith eagal ort. Ach a chionn is
lÌÌT rudan sin nach 'eil a' drùghadh air ar cridhe,
i s gu bheil sinn fhathast a' sireadh sògh saogh-
i ilta tha sinn a leantuinn air a bhith fuar plodach
sis -iar cràbhadh.
sa^ 6. Is ti ic a tha càil spioraid uainn, rud a tha
$6
- I
36 LEANMHUINN CHRIOSTA.
na aobhar gearain do 'n choluinn gu tric. Air I
an aobhar sin dian urnaigh iriosal ris an Tigh- tri
earna gu tric, gu 'n d' thugadh e dhut spiorad %
an aithreachais, is abair, mar am fàidh ; beathaich ì
mi, o Thighearna, le aran nan diar, is thoir I
deoch na tùrsa dhomh an tomhas. jit
XXII. CAIB. W
Smaointean air truaighean chlann-daoine.
1. Is duine truagh thu a dh' aon àite ge 'm bi $
thu, no gus an tionndaidh thu thu fhein, mur jsa
tionndaidh thu ri Dia. Carson a tha thu fo h
sprochd nuair nach 'eil gnothaichean a dol leat |
mar bu math leat, is mar do mhiann ? Co |
an neach aig a'm bheil gach ni air rèir a thoil ? iì
Cha mhise e, cha tus' e, cha duin' air talamh. — *
Cha'n 'eil duine fo 'n ghrèin gun anshocair air
choir-eiginn no eugail, biodh e na rìgh, no na n
phàpa. Ach co is f hearr staid ? Gu cinnteach |
se esan a's urruinn rud-eiginn fhulang airson Dè.
2. Their mòran do dh' fheadhainn anfhann ni
lag, Feuch, nach ann aig an fhear ad a tha an |
dea-chaithe-beatha, nach beirteach, nach àrd, nachj k
cumhachdach, nach uasal e. Ach gabh beachd air to
rudan diadhaich, agus chi thu gur neoni na {
rudan talmhaidh sin, gur neo-chinnteach iad, ib d3
gur eallach trom ri ghiùlan ; a thaobh is nach 'eil cr;
dòigh air an sealbhachadh gun imcheist is gun h
chùram. Cha' n e àrd shonas duine cuid shaogh- jc
alta bhith aige gu àilleas, is leòr dha cuibheas.—
Is fior thruaighe bhith beo air talamh. Mar is |
mua a shireas duine bhith diadhaidh, is ann is k
mua ghràin air a' bheathasa, a thaobh gur ann it jjj
I. LEABHAR.
37
xma fhaireachdainn 's is fhearr a fhradharc air
ruaighean coirbte chlann-daoine : oir a bhith
m eisiomail iche, òil, caithris, cadail, fois, oibre.
s nichean mar sin a tha nàdar a' sireadh, is fior
hruaighean is trioblaidean do dhuine cràbhach,
i tha sireadh a bhith saor agus glan o 'n pheacadh.
3. Is mòr an t-eallach air duine smaoineachail
Tithealadh do 'n choluinn anns a' bheathasa.
Sann airson sin a rinn am fàidh an urnaigh
naomh so, los gu faigheadh e bhith saor o 'n
uallach sin ; a' cantuinn ; o m' uireasbhuidhean
saor mi, o Thighearna. Ach siad mo thruaigh,
jiadsan a tha aineolach air an trioblaidean, ach is
seachd truaighe iadsa aig a bheil spèis do 'n
bheatha bhochd thruaillidh so. Oir tha cuid do
dhaoine cho dèidheil air a' bheatha so, ( ged is
gann le 'n saothair, no le baigeireachd fhein a
ghleidheas iad an iomf huasgladh) is gum fuirgh-
eadh iad san t-saoghal so feasda, nam faodadh iad,
gun dad do shuim do rioghachd Dè.
4. O dhaoine gun chiall, gun chreideamh,
nuair tha sibh cho domhain fodha ann am muir
an t-saoghail so, is nach aithne dhuibh ach nich-
ean talmhaidh ! Ach na creutairean dosgach,
tuigidh iad air an cosg mu dheireadh, cho faoin
is cho neoneach 'sa bha na rudan a ghlac iad
nan cridhe le urad spèis. Ach naoimh Dè, is
cràbhaich dhìleas Chriosta, cha do dh' iarr àilleas
I a thoirt do 'n choluinn, no mòrchuis aimsireil ;
ach an dùil sam beachd uil' a bha leagte air sonas
siorruidh. Bha uil' ionnsuidh an cridhe a*
sireadh gu nichean buan agus spioradail, eagal
gu 'n tairgte le miann saoghalt iad thun an talmh-
uinn. Na càill do dhòchas, a brathair, nach ruig
38
LEANMHUINN CHRIOSTA.
tliu air Ibeusan diadhaidh ; tha tìm agad fhathast
is soirbheas.
5. Carson a chuireadh tu dàil sa gnothach : tog
ort, is toìsich san uair : is abair ; So àm a5 chatha,
so an t-àm freagrach gu dea-rian a chur air mo
bheusan. Nuair a bhios tu tinn is fo thrioblaid
sin an t-àm gu cosnadh duais. Feuma' tu dol ro
theine is ro uisge mun ruig thu air fois. Mar
cuir thu èiginn ort fhein, cha toir thu buaidh
air an olc. Fhad 'sa bhios sinn sa choluinn
bhreoite so cha 'n urruinn sinn a bhith gun
pheacadh, no saor o airsneal is trioblaid. Bu
toil leinn a bhith socrach is saor o thriobìaid ; ach
o na chàill sinn leis a' pheacadh ar ciad ghràsan
chàill sinn mar an ciadna ar còir air fois fhìrinn-
ich. Leis a sin chuiremid feum air faighidin,
ag earbsa an iochd Dè gu 'n d' thèid crioeh air a'
pheacadh, is gu n' toir a' bheatha dhinn trusgan
a' bhàis.
6. O laigse mhic-an-duine, 'sa ro~dhèidh air
an olc an comhnuidh ! An diugh tha thu 'g
aideach do pheacannan, 'sa màireach tha thu a'
tuiteam sna peacannan ciadna air t' ais. An
dràsda tha thu a' cur romhad an aire thoirt ort
fhein, agos an ceann uair a thìm' an dèigh sin,
tha do ghiùlan mar nach biodh a leithid do
bheachd idir agad. Mar sin is mòr an t-aobhar
a th' againn air sinn fhein umhlachadh, is gun
a bheag a phròis a chur as sinn fhein ; is sinn
cho lag is cho neo-stèidhcil. Is ealamh cuideachd
a chaillear le mobhsgaid an rud is gann a choisinn
sinn le saothair is le gràsan Dè.
7. Ciod a dh' èireas dhuinn deireadh an l.atha,
nuair a tha sinn sa mhaduinn clio meaghbhlath.
I. LEABHAR.
Mo thruaiglie sinn, ma 's ann air an dòigh sin a
dh' iarras sinn socair, mar gum àite fois so agus
dìdean, nuair nach 'eil a' bheag a bhlàth fior
naomhachd fhathast air ar giùlan. Tha feum
againn air dol do sgoil as ùr, mar luchd-faghluim
air dea-bheusan ; nan tachradh sin, bhiodh
rud-eiginn dùil air dol a' feobhas, agus air adhart
an caithe-beatha diadhaidh.
XXIII. CAIB.
Smaointean air a bhàs.
L Is gearr gus am bi am bàs agad, fiach ciarnar
a tba thu uidheamaichte air a shon ; an diugh tha
an duin' ann, am màireach cha'n 'eii e air bhrath.
Agus nuair a leumas e o'n t-su.il, 'sgearr gus an
leum e o'n chuimhne cuideachd. O doille agus
cruas cridhe mhic-an-duine, nuair a tha e smaoin-
eachdadh a mhàin air nichean talmhaidh, a ragh-
ainn air cur suas maoin airsori na siorruchd !
Do ghniomhan air fad is do smaointean bu chòir
a bhith freagrach do ghrad bheum a' bhàis. Ma
tha dea-chogais agad, cha chulaidh eagail mhòir
dhut am bàs. Ach se seachnadh a' pheacaidh
a 's feumaile dhut na clisgeadh o ghath a' bhàis.
Mur 'eil thu deas an diugh, ciamar a,bhios tu
deas a' màireach ? Is rud neo-chinnteach dhut
anlath' a' màireach, agus ciamar a tha fios agad
gum bi thu beo ri f haicinn.
2. Ciod is fhèirrde sinn a bhith fada beo, mur
deach sinn ach beag am feobhas. Mo thruaighe!
Cha 'n ann daonnan gu stà dhuinri a tha saoghal
fada againn, ach gu tric gu leasachadh ar peac-
annan. Gu 'n d' thuga' Dia dhuinn aon latba
40
LEANMHUINN CHRIOSTA.
fhein a bhuileachadh gu math san t-saoghal. — \ I
Tha mòran a' cunntadh nam bliadhnachan o 0
thòisich iad air caithe-beatha naomh, ach am I
bichontas, cha 'n 'eil an toradh ach gann ri fhaic- I
inn nam beusan. Ma 's aobhar eagail am bàs,
theagamh gur e bhith fada beo is mua cunnart. I
Isbuidh dhasan aigabhell uaira' bhàis daonnanjtt
mu choinneamh a shùl, agus a tha a h-uile là a' I
dianamh deas air a shon. Ma chuna' tu duine »
a'faighinn bàis uair air bith, cuimhnich an rathad |
a chaidh esan gur ann a thèid thusa. M
3. Ànns a' mhaduinn smaoinich nachfaic thu w
an oidhche. Agus nuair a thig an oidhche, na i
gabh adhànadas sùil a bhith agad ris a' mhaduinn. I
Ime sin bi daonnan deas, agus giùlain thu fhein |
annan dòigh is nach glac am bàs thu neo-uidh- I
eamaichte. Thamòran a'faighinn bàis obuinn, Ì
isiad neo-dheasair a shon, oir thig Mac-an-duine p
an uair a 's lagha a bhios dùil ris. An uair a I
thig do latha deireannach, 'smòr an caochladh a
thig air do bheachd mu d' chaithe-beatha gu lèir ih
a chaidh seachad, agus is mòr do dhorran an sin <i(
gu 'n robh thu cho leisg is cho mi-adhartach. 1
4. Nach sona, 'snach glic esan a tha strì ri e <1«
fhein uidheamachadh 'sa bhith cho deas 'sa dh' |jj
iarradh e aig uair a bhàis. Cha bheag an t-aobh- |
ar misnich do neach aig uchd a' bhàis, ma tha I
fuath aig' air an t-saoghal, dèidh air cleachdadh 1«
nan subhailcean, spèis do dhea-bheusan, a" gabh- i
ail saothair ri breitheanas*aithris, umhail do I
riaghailtean, smachdail air fhein, faighidneach |
fo gach anshocair airson gaoil Chriosta. 'S ioma »n
rud math a dh' fhaodas tu dhianamh nuair atha
an t-slàint agad, ach nuair a dh' fhàsas tu tinn, |i
I. LEABHAR.
41
. ;ha 'n 'eil fhios agam de 's urruinn thu dianamh.
0 Ghamhòr a tha dol am feobhas leis an easlaint :
B san fheadhainn a tha dol tric air chuairt cha
:.ì3ual dhaibh a bhith diadhaidh.
J 5. Na cuir earbsa a càirdean na dàimhich, is
tjna leigdail ann ad thionndadh ri Dia : oir dio-
Bpbuimhnichidh daoine thu nas luaithe na tha thu
i' an dùil. Se beirt is fhearr dhut maoin a gleidh-
e eadh san àm, is cuid a thasgadh ann a' flathanas,
4 ria earbsa' a comhnadh an atharraich as dèigh do
bhàis. Mur 'eil suim agad dbiot fhein an dràsda,
1 co ghahhas cùram dhiot an dèigh so. So agad
a an t-àm prìseil, so àm an t-sàbbalaidh, so agad
àn tìm thaitneacb. Ocb mo dbòruirin nach 'eil
D thu a toirt buil nas fhearr aisde, leis am faoda*
. tu duais a cbosnadh air an d' thige' tu beo gu
I siorruidh ! Thig an latha anns bu matb leat,
I gum faigbe' tu aon là no aon uair a tbìm guleas
I t' anma ; is cba 'n 'eil fbios agam am faigb thu a.
I 6. Faic, fhir mo ghaoil, miad a' ghàbhaidh a
r sheachnadh tn, is miad an fhuatbais o racbadh
Q do tbiarriadh n.a gbluaiseadh tu an nis is gach
)à fo eagaì is fo fhiamh a bhàis? Rian an nis
I do bbeatba cho dealbhacb, 'sgur mua an t-aobhar
j aigbir iìo eagail dhut am bàs. Ionnsuich an nis
ì bàsachadh do'n phearadh ann an rathad, is gum
a 'faod tbu an sin a bbith beo maille ri Criosta.
I lonnsuich an nis sealltuinn sios airgacb ni talmh-
I aidh. air cbor 'sgum bi an ratbad rèidh dhut gu
fl leum gu Criosta. Cìosnaidi an nis do cbolunn
n le peanas ann an seòl is gum bi bonn do dhòchais
8 an sin cinnteach.
a 7. O amadain ! carson a tha sùil agad ri saoghal
, tada3 is gun aon latha dhut cinnteach. Is lion-
42
LEANMHUINN CHRIOSTA.
or iad a shaoil a bhith beo fada, a bha air arc
mealladh, 'sa dh' fhàgacholunn mu 'n dh' fhair-
ich iad. Nach tric a chuala tu gu na mharbh-
adh am fear ad leis a' chlaidheamh, gu 'n deach
am fear ad eil* a bhàthadh, gu 'n thuit am feai' »
ad le creig, is gu 'n brist e amhach, gu 'n thachd- i[
adh am fear ad le griam bìdh, gu 'n bhàsaich amì I
fear ad is e a' cluith ? Tha fear le teine, fear lej ?!
iarrunn, fear le plàigh, fear se goid am fàgail na ^
beatha so : mar sin se deiieadh gach duine am; ^
bàs, is siubhlaidh beatha mhic-an duine air folbh ^
mar fhaileas. !JI]
8. Agus an dèis do bhàis co bheir cuimhn' ort
no ghuidheas air do shon? Tog ort, tog ort, fhir ®
mo ghràidh, dian na dh' fhaodas tu an nis, a thaobfii Ì
is nach 'eil fhios agad cuin a thig am bàs ort, is
cha mhua 's aithne dhut do chor na dhèigh — I
Fhad' a bhios ùin' agad cuir mu seach iùntas1
siorruidh dhut fhein. Ni na biodh ad aire achj
leas t' anma, is na gnothaichean a bhuineas a:
mhàin do Dhia. Dian an nis càirdean dhut
fhein le urram a thoirt do na naoimh, is le 'm
beusan a chleachdadh ; air chor agus gu 'n stiìu
iad t' anam an àm trèigsinn na coluinne gu 'm!
pailliuinn shiorruidh. |
9. Seall ort fhein mar choigreach, no mar
fhear-siubhail air talamh, gun dad a ghnothach!
a ghabhail ri nichean saoghalta. Cum do chridhe
saor, is biodh e an togail an àird ri Dia ; òh'
cha 'n fhada is dachaidh dhut so. T' ui naigh t
achanaich is do dheoir stiùr gu flatlianas, air chorj
is gur fhiach do spiorad aig uair a bhàis leum le
sòJas thun an Tighearna.
I. LEABHAR.
43
f. XXIV. CAIB.
Air breitheanas is pian a pheacaidh.
* . Seall arms gach ni air do chrìch dheireann-
]. ich, agus ciamar a fhreagras tn am britheamh
| ruaidh, air nach 'eil ni am falach, is nach
|Jabh duais no leithsgeulan, ach a sgoilteas a
Jhòir air a druim. O pheacaich thruaigh gun
m hiall, ciod a fhreagras tu do Dhia, a tha faicinn
,1, o drochbheirt, thusa a tha fo f hiamh air uairibh
,n làthair duine fo fheirg ? Carson nach 'eil
t hu a' dianamh deas airson latha a' bhreithean-
jj is, far nach 'eii duiu' a 's un uinn do leisgeul a
,), jhabhail, no do dhion, ach 'sleòr do 'n h-uile
j8 luine freagairt air a shon fhein? An dràsda tha
I 'eum ad shaothair, toradh ad dheoir, èisdeachd
^s lig bròn, mathanas aig aithreachas agus glan-
]j ùdh e o pheacannan.
a 2. 'Smòr agus fallainn am purgadair a th' aig
lt in duine fhaighidneach, a ghiùlaineas gach eu-
n joir, 'sa ghabhas inòrau bròin a drochbheirt
1 ''eadhnach a thig na aghaidh, 'sa bheir mathanas
Ihaibh o chridhe; is nach cuir dàil ann a' math-
inas iarraidh ; a bhios nas tioma gu truas a
I ^habhail na bras gu feirg ; a bhios ga chiòsnach-
Ij idh fhein gu tric agus a' strì'ris an fheoil a chu-
* mail fo smachd a' spioraid, 'Sann an dràsda is
|r freagraich' ar peacannau a nigh uainn, agus ar
t n-ana-miannan a spionadh as am bun, na fàgail
M, sju'n toirt air folbh an dèigh so. Gu fior, 'strom
]e a tha sinn gar mealladh fhein, le miad ar spèis
eucoraich do 'n f heoil.
3. Ciod a loisgeas tein' ifrinn ach do pheacann-
u
LEANMHUINN CHRIOSTA.
an. Mar is mua a chaomhnas tu thu fhein an
dràsda, 'sa leanas tu miann na feòla, 'sann is 10
truime a bhios do pbian an dèigh so, agus is mua 15
a dh' fhadas tu theine gu d' iosgadh. Na nich- ^1
ean leis am mua am peacaich duine, 'sann leo is
mua a thèid a phianadh. An sid (an ifrinn) ^
stopar na daoine leisg le gathan teine : an sid w
fuilgidh na geòcairean pathadh is acras geur : an ;i
sid bàite ann loch dèisneach pic is pronaisg bidfc 111
luchjj-drùis is miann shalaich gan ièireadh gu 1
goirt : is mar mhadaidh caothaich a' donnallaich &
biodh luchd-farmaid gam pianadh.
4. Cha bhi aona pheacadh air neach nach bi a w
phian fhein na lòrg. Bithidh luchd an uaibhaii a
fo mhasladh trom ; is na daoine sanntach fc
ghosta chruaidh. An sid is cràitiche fulang aon ^
uair do thìm, na ciad bliadhna do 'n pheanas a 's ffi
cruaidhe an so. An sid cha 'n 'eil furtachd no an 11
fhios a 's laghaaig nadaoinedamainte. Ansoth? ^
cothrom air uairibh air anail a leigeil, is toil- ^
eachadh fhaighinn an caidreamh nan càirdean. ^
Bi mata an nis fo chùram, is làn bròin airson dc ®
pheacannan, los gum bi thu tiarainte latha a 10
bhreitheanais a' miasg nan naomh. An sin sea- a
saidh na naoimh gu misneachail ii aodan na 1
feadhnach a bha gan sàrachadh, is gan èignich. ^
eadh. An sin èiridh suas na bhritheamh ar 111
duinesin a ghèill gu h-iriosal do bhreth dhaoine. ^
An sin is mòr misneach an duine ?.>hochd iriosail H
nuair a chritheas na daoine àrdanach le fiami k
mu chuart da.
5. An sin chitear gum bu dhuine glic air tal-, a
amh esan a bha na uipeir is fo mhasladh airsor f
Chriosta. An sin is aobhar sòlais nach beag f
I. LEABHAR.
45
,n trioblaid a chaidh fhulang le faighidin :
s druidear bial na h-eucorach. An sin 's aoibh-
nn a bhios gach duine cràbhach, agus brònach
>ithidh gach neach neo-dhiadhaidh. An sìn
>ìth an fheoil a chaidh a chlaoidh fo aoibhneas,
Jias mua na aig a' chuilm is sòghaire. An siri
Jlearrsaidh an trusgan suarach, is bithidh deisean
Jiiòrchuis gun mhiagh. An sin bithidh tuille
Jnias air a'bhothan bhochd, na air pèilis fo dheil-
J;readh òir. An sin is miasaile buan fhaighidin,
ìa cumhachdan an domhain gu lèir. An sin is
a' nua cliù na fior umhlachd, no seòltachd au t-
saoghail uile.
r0 6. An sin is mua a bhios do mhias aig cogais
|n mhath ghiain, na aig àrd sgoileireachd. An sin
»g miasar sealltuinn sios air beirteas, nas mua na
„ iùntas saoghalta. An sin is mua a bhios do spèis
|à io dh' urnaigh dhùrachdaich, na do chuirm
I shòghail. An sin is annsa leat gu 'n robh thu
5 ad thosd, no gu 'n rinn thu sgialachdan fada is
j0 rnòran seanchais. An sin is luachaire gniomhan
a» matha, na cainnt bhlasda. An sin is taitnìche
a. caithe-beatha cruaidh, agus geur aithreachas, na
[a h-uile h-aighir shaoghalta. Ionnsuidh an dràsda
^ mata, beagan fhulang, gus gum faigh thu dol as
in air dòruinn is mò. Fiach an dràsda ciamar a
e chuireas tu suas risan fhulangas a tha feitheamh
jj ort an dèigh so. Mur tèid agad an dràsd' air
^ heagan fhulang, ciamar a chuireas tu suas ri
pèin' iutharna ? Ma chailleas tu t* fhaighidin
| an dràsda leis a bhuaireadh is lagha, ciamar a
)n sheasasturilasraicheansiorruidh? Gu cinnteach
cha 'n urruinn thu a bith ann an dà shòlas, au
46
LEANMHUINN CHHIOSTA.
aighir sbaoghalta am bhos, agus an glòir mailb I
ri Criosta san t-saoghal thall. m 11
7. Ma 's ann an urram san aighir a chosg thi \
do hheatha gus an latha diugh, deb' fhèirrde thv I
sin uile nam b' i so uair do bhàis ? Mar sin i |
aimideachd gach ni ach gaol a thoirt doDhia, ■ |
seirbheis a dhianamh dha na aonar. Am fear.jw
bheir gaol do Dhia o ghrunnd a chridhe, cha 7 !
ruig e leas eagal a ghabhail as a' bhàs, no a pèin I
noa breitheanas, no a iutharna; a chionn is gi|f
bheil fior gràdh a'rèiteachadh an rathaid dha gi §
Dia. Am fear a tha gabhail tlachd fhathast a |
a' pheacadh, cha 'n ioghnadh e a bhith fo eagai 1
as a' bhàs, is as a' bhreitheana*s. Bu mhatl' |
dhut, mar 'eil gaol gad chumail fhathast o m |i
pheacadh, gu'n cuireadh geilt tein' ifrinn striaijis
riut. Am fear anns nach 'eil eagal Dè, cha h I
fhada is urruinn e seasamh an dea-staid, àà Ì
glacar gu luath e ann an lìn an deomhain. i
* is d
XXV. CAIB. fì
Mu rian ceart a chur air ar caithe-beatìi air fad j ^
suim' l
1. Bi faicleach agus dìchiollach ann an seii \
bheis Dè ; smaoinich gu tric de thug an |
thu, is carson a thrèig thu an saoghal? Nac! m),
ann gu bhith beo do Dhia, is fàs ad dhuir ^
naomh ? Ime sin gluais air t'adhartgu coimlj ^
lionachd ; oir do thuarasdal tha feitheamh orj ^jj
si gheobh thu e gu luath airson t' oibre ; san dèt ^
sin cha bhith culaidh eagail no anshocair mu |
thimchioll. Is goirid do shaothair an so, ach j \^
mòr is gun cheann an t-socair 'sa sòlas a tt| |fj0
I. LEABHAR.
47
eitheamh ort. Ma bhios tu ad fhear-oibre dìl-
as dian, gun teagamh bithidh Dia ceart agus
alaidh riut na thuarasdal. Bu chòir do dhòch-
s a bhith làidir stèidheil, gu 'n ruigeadh tu air
rùn na beatha, ach a bhith mua 's cinnteach as
iiha 'n eii freagrach, mum fàs thu leisg na àrd-
plnach.
I 2. Nuair a thachair do dhuin' àraidh a bhith
I jric fo imcheist eadar dòchas agus eagàl, thilg e
m fhein, 'sa chridhe briste le mulad, air bhialaobh
ni.ltarach ann an eaglais gu urnaigh ; agus trom
asìmaointean inntinn leig e mach anns na briathran
ailio ; o nach robh fios agam gu'n leanainn air
ithneirtean matha gu m* chrìch ! Air ball chuala e
'niii t-sainis so o Dhia na chridhe ; gu denam biodh
aniios agad air sin, ciod a math a b' àill leat a dhian-
'iibmh ? Am math sin a b' àill leat, dian an nis
icliis bithidh tu gle-thiarainte. Air ball fhuair e
ìth is ghlac e misneach, is striochd e do thoil Dè,
s dh' fholbh gach teagamh as aire. Is tuille cha
1' iarr e a chor an dèigh so a thuigsinn le ran-
.j achadh diomhain ; ach si toil mhath cheart Dè
s mua a bha tighinn fonear dha, agus tòiseach-
,dh air gniomhan matha 'sa leanail gu chrìch.
ìir- 3. Cuir dòchas ann an Dia, is dian rud math,
sijars' am fàidh,) is bìdh do chomhnuidh air tal-
icl imh, is beathaichear thu le bheirteas. Tha aon
incud ann a tha cumail mòrain air ais o leas an
à mma, is o cheartachadh an caithe-beatha le
nrt ìaolhair : agus se sin eagal ro sthrì, no cruas a'
ièi ;hatha. Gun teagamh bheir iadsa barrachd air
iid(eadhainn eil' ann an subhaiicean, a chuireas iad
bi,!hein uige gu tuille saothair, a' cur nan aghaidh
tbi 'hein an càsan cruaidhe, is mi-thaitneach dha 'n
46
LEANMHUINN CHRIOSTA.
nàdar. Oir tha neach a dol air adhart, 'sa cos,
nadh ghràsan, air rèir is mar smachdaicheas 's
chlaoidheas e an fheoil leis an spiorad. I
4. Cha 'n e an aon uibhir a th' aig gach duini
ri chur fo smachd 'sa cheannsachadh. Deigh si;
uile, am fear a hhios ro-dhichiollach, a' strì i,
mòran do droch fhàgailean, se is fhaide a thèi
air adhart, na duine math eil' a's lagh cath, acj
car malì a toirt a mach shujbhailcean. Tha d
rud àraidh ann a thig gu mòran stàth gu toirt |
mach shubhailcean : siad sin, gu'n d'thuga' duh ìj
ionnsuidh làidir air e fhein a tharruing o ian,
atasan coirbte a nàdair ; is gu 'n dianadh ::[
dìchioll mòr air an t-suhhailc sin^a bhuannach I
a 's mua tha dhìth air. Feuma' tu cuideachd |
bhith nas faicilliche is nas seachnaiche air r |
giomban sin a's mua tha cur do dh' antlact 7
ort ann am feadhainn eile. ^
5. Stuigeadh gach ni thu gu dol air adhar ^
Ma chi thudea-shàmhlano machluinneastusgk |
air, cuir romhad atharrais. Ach ma chi thu ) |
sam bith mi-dhealbbach, thcir an aire nach dis &
thu a, agus ma thachair dhut a dhianamh uaj ^
air bith, bi air t'fhaicill nach dian thu gu brà< |
tuiil'e. Mar a tha do shùil air feadhainn ei L
is amhuii a tha sùil feadhnach eil' ortsa.-j5fr
Nach aoibhinn an sealladh 'snach taitneach, j ^
bhith faicinn bhràithrean adhartach, cràbhac ^
dea-bheusach, agus rianail nan giùlan ! Air ; js(
laimh eile, nach bochd rnuladach ri fhaiciij ^
briathroan ag imeachd gu mi-dhealbhach agj L
.coraa air an dleasnas. Nach càillteaeh an ^
dearmad a dhianamh air a' ghnothach gus j ^
!
I. LEABHAR.
49
;ach ar gairm, agus ar n-inntinn a thogail ri
f idan nach buin dhuinn.
s 6. Cuimhnich mata air a' gnothach a ghabh
, iu fos laimh, is lean sàmhla na Tì a chaidh a
ltt leusadh. Ma bheir thu sùii air beusan Iosa
5l! riosta, is mòr an t-aobhar nàire dhut nach d'
r|iich thu le tuille saothair na cheuman, an dèis
eiJ ìut a bhith cho fad air slighe na diadhachd
lcì n duine cràbhach a sheallas gu beachdail agus
|| dùrachdach air beatha agus pàis ro-naoimh an
I ighearna, gheobh e an sin am pailteas mòr do
UQ h-uile ni a tha feumail agus riatanach dha ;
w ;us an taobh-mach do dh' Iosa cha 'n 'eii dad
^ ie ii shireadh nas fhearr. O nach e losa, a
;; taidh a cheusadh a thigeadh a steach gur cridh-
^ .chan, an sin 's ealamh agus bunaiiteach a bith-
II aid air ar teagasg !
& 7. An cràbhaiche dian gabhaidh e an dea-
ìàirt, is giùiainidh e gu math a h -uile ni
4thèid iarraidh air. Ach aig an chràbhaiche
!i Isg mheirgeich tha anshocair muin air mhuin,
I na èiginn air gach taobh : oir sòlas an
iia oibh-stigh tha dhìth air, is toileachadh an
| oibh-mach air a chrosadh dheth. Ancràbhaiche
ac tha mi-rianail na ghiùlan tha e an rèiteach an
d thaid gu mhòr ainleas. Am fear a dh' iarras
m gnothaichean aotrom' agus socrach, tha e,
onnan am pèin; oir aon rud no rud eile thèid
o aghaidh.
a 8. Seali ciamar tha mòran chràbbaich eil' a'
$ anamh, a tha fo reachdan cruaidh' an taigh-
«£ n-cràbhaidh ? Is ainmig a mach iad, is leth-
3 1 reach an caithe-beatha, is ro-bhochd an lòn, is
i*rbh an aodach, is trom an obair, is tearc an
c
50
LEANMHULNN CHRIOSTA.
ràite, 's fhadj am faire, 's much an èirigh, \
buan an urnaigh, is trie an Ieughadh, agus : |[i
poncail iad a' cumail gach achd agus riaghail g
Gabhbeachdair na Carthùsich, air na Sistèirsicl j
'S air a h-uile seòrsa mlianach, is bhana-mhai j
ach : faic mar tha iad ag èirigh a h-uile h-oidhcl (
a sheinn shalm do 'n Tighearna. Ime sin is ru j
dhutsa san tìm naomh ad arms a' bheil cràbl n
aich gun àireamh am moladh gu h-aoibhinn D m
a bhith ad laidhe nad phleodhaisg gun brìgh. j0
9. O nach ann cuidhte a bhithemid o gach n n
gus ar Tighearna Dia mholadh le 'r cridhe ui ac
is le 'r beul ! O nach biodh tu cho fortanad m
'snach iarra' tu biadh, no deoch, no cadal, 1 |
gum faigheadh tu Dia mholadh gun lasachadi \
is gnothaichean diadhaidh mheadhrachadh ttt
mhain ! Sin nuair a b' ionmhuinn do chor, sea<) ^
an nis nuair is fheudar dhut frithealadh do
choluinn an iomadaidh càs ! B' fhearr na
robh an èiginn so ann, ach freasdal do chuilme;
spioradail, air am beag, (mo thruaigh !) ag
ainmig ar mìagh.
1 0. Nuair a dhìreas duine cho àrd, 'snach sii
toileachadh ann an ni talmhaidh, tòisichidh e
sin ri toil-inntinn a ghabhail ann an Dia
seòl sònraichte, is bithidh e làn thoilichte an
a chuile ni a thachras. An sin cha tog mòrai
ghean, is cha leag beagan inntinn ; a chùn
uile tha e a' tilgeadh air Dea le mòr earbsa,
Tì is gach ni dha anns gach ni ; an Tì air ns
d' thèid ni a dhì no gu bàs; ach dha bheil gr
ni mairrionn, is deas freagrach dha smèideai
11. Cuimhnich daonnan air do chrìch, a{
nach till an ùin' a dh' fholbh. Gun sùrd
r. LEABHAR.
51
i fìchioll clia toir thu mach a chaoidh subhailcean.
illa theannas tu ri fàs fuar, tòisichidh tu ri fàs
M tc. Ach ma dh' èireas sùrd ort, is mòr an t-sìth
H gheobh thu, is fàsaidh t' obair nas aotroma le
*fijìartan nan gràs, is le d' dhèidh air subhailcean.
mm duine dian adhartach tha deas gus gach tùrn
U dhianamh. Se gleachd an aghaidh ar peac-
M anan 's ar giomhan strìth is mua na oibrichean
uaidhe corporra. Am fear nach seachainn
iomhan beaga, lion cuid cuid tuitidh e ann
mfra giomhan mòra. Bithidh toil-inntinn ort daon-
an mu fhcasgar ma bhuilich thu an latha gu
iath. Biodh faire agad ort fhein, mosgail thu
ìein, is ge brith a dh' èireas cio dh' fheadhainn
adfle, nadianthusa dioelra J- ortfhein. Thèid
iu fada no goirid air adhart air rèir 'smar a
luireas tu cruaidh mii iksia Ameru
rau
ura
w
i
i
ll.
iEANMHUINN CHRIOSTA.
AN DAKNA LEABHAR.
A' CHIAD CHABIDEAL.
Mu chomra na leth-astigh.
Tha rioghachd Dè air an taobh-stigh dhibh,
i an Tighearna ; tionndaidh thu fhein ris an
ighearna le d' uile ehridhe, is cuir cùl ris an
saoghal thruagh so, is gheobh thu fois dha t'
ìam. Ionnsuich gnothaichean na leth-amach
chur an neopris, agus gniomhan na leth-astigh
thoirt fonear, is chi thu gu 'n d' thig rioghachd
'è ugad : oir si rioghachd Dè sìth is aoibhneas
ms an Spiorad Naomh ; rud nach toirear do na
loine mi-dhiadhaidh. Thig Criost' ugad gu d'
onadh le shòlas, ma ni thu àite rèidh dha air do
laobh-stigh. Air an taobh-stigh tha ghlòir agus
mhaise, is ionad taitneach a chomhnuidh. Ri
nne smaoineachail is tric a thachairt, is blàth a
ìomhra, is blasda shòlas, is sèimh a shìth, agus
aoibhinn a chaidreamh.
p3
54 LEANMHUINN CHRIOSTA.
2. Tog ort, anaim chriostail, dian deas d |
chridhe do dh' aoidh' an àigh so, is gum bhej ire
e deònach tighinn ad ionnsuidh is comhnuidi f
ghabhail unnad. Oir siad so a bhriathrar
neach air bith a bheir gaol dhomhsa, cumaid
e m' fhàithnean, is thig sinn ga ionnsuidh is i ag
sinn comhnuidh ann. Dian mata àite do Chriosj ìcli
's air gach ni eile druid an dorus. Nuair a bhii 11
Criost' agad, tha thu beirteach, agus an cuid g| mi
d' àilleas. Oir is esan do threise t' fhear-coml*
naidh is do chobhartach dìleas anns gach èigini
air chor is nach bi thu an eisiomail earbsa
daoine. Oir is ealamh a thig atharrachadh a
daoine, agus is lnath a dh' fhàillinnichidh ia(
ach mairidh Criosta gu bràch, is seasaidh e dìlej !bài
gu d' chrìch.
3. Cha mhòr earbsa a tha ri chur a duine L
fàillinneach, ge do thachradh dha bhith feuim.
dhut, agus taitneach ad shùilean ; is cha 'n aobh
dorrain ro-mhòr dhut ged thigeadh e cearr
no d' aghaidh. An f headhainn a tha leat an diug
faodaidh iad a bhith ad aghaidh am màireac
air neo air chaochla dòigh, ag atharrachadh mj aara
a' ghaoth. Cuir t' uile dhòchas ann an Dia,
biodh eagal unnad, agus a ghràdh. Seasai
esan ar do shon, is ni e do ghnothach anns ì
dòigh a tha freagrach. Cha 'n aros-tàimh bhu
dhut an saoghal so } ge brith ait' a bheil thu,
eilthireach thu agus fògrach, gunfhois agad m tfbi
'eil thu am fasdadh ri Criosta.
4. Carson a tha thu 'g amharc mu chuart àì
an so, is nach e so t' àite comhnuidh? 'Sann a
flathanas bu chòir dhut tuinidh : seall air nic
ean talmhaidh mar fhear a' dol seachad. Ga
!ie<
ida
JÌ!H;
iha
eai
ìaii
iiiiiii
H
6,
-i-M-
li. LEABHAR. 55
i iil thèid seachad agus thusa nan luib. Thoir ari
beiire nach lean thu riu, nach glacar,^ 'snach bàs-
didlich thu. Smaoinich air an Tì is àirde, is biodh
ran urnaigh ri Criosta gun lasachadh. Mur urr-
aìdlinn thu dìreadh gu smaointean àrda diadhaidh,
j ifcag t-inntinn ar pàis Chriosta, is na lotan beann-
ostjichte gabh fois gu ro-dheònach. Ma ruitheas
kiofi gu cràbhach gulotan is athailtean prìseil losa
Jiar dhìdean, is mòr a bheir sin do dh' fhurtachd
,iihut ri linn trioblaid, is cha chuir tàir dhaoine
It mòran bruaillean, is cha bhi cur suas ri 'n
ì Jùlchainnt na eallach ort.
5. Bha Chriosta fhein fo thàir aig daoin' air
alamh, is air a thrèigsinn le luchd eòlais is le
hàirdean am miadhon dòruinn, nuair bu mhua
heum air furtachd. Bha dèidh aig Criosta air
liulangas is air tàrchuis, 'sam bheil a dhànadas
ja ,gadsa gearain air neach sam bith. Aig Criosta
il£a naimhdean is luchd-càinidh, agus am b' àiii
ofeatsa gum biodh a h-uile fear na charaid dhut
b na chobhartach? Càit' am bi do dhuais mur
eacli' thig ni air bith tarsainn ort? Ciamar is
araid thu do Chriosta, mur cuir thu suas ri
lad air bith a thig ad aghaidh ? Bi faighidneach
omhla ri Criost' is air a shon, ma 's math leat
ajt bhith mar-ris an glòir.
6. Na rachadh tu aon uair a stigh ceart an
idhe Iosa, is na ruigeadh stradag bheag do theas
i ghràidh ort, fhàsadh tu an sin coma co dhiu
)hitheadh tu an cothrom no'n anacothrom, ach
sann a tàir fhulang a bhiodh t1 uaill, oir bheir
jmol Iosa air duine sealltuinn sios air fhein. Am
?ear anns a bheil gaol Ios' agus na fìrinn, gun
gacieachran inntinn, is gun tuairgneadh o ana-mi-
c 4
56
LEANMHUINN CHRIOSTA.
annan, is fhurasda dha e fhein a thionndadh
Dia, agus dìreadh fos a chionn fhein na spior,
agus fois aoibhinn a ghabhail.
7. Am fear aleughas gach nimar thaiad unn
fhein, is cha 'n ann air rèir mias agus bara
dhaoine, is fior dhuine glic e, 's air a theagai
le Dia nas mua na le daoine. Am fear dha
aithne gluasad air rèir an an taoibh-stigh, is a tl
air bheag suim adh'ghnothaichean na leth-amacl' J131
cha 'n iarr e àite, is cha 'n fheith àm gu dhlea
nasan cràbhaidh a chur air adhart. Cha
fhad' a bhios an duine smaoineachail ga theai
al fhein, a thaobh nach 'eil a smaointean tur a1
faondra. Cha 'n 'eil obair shaoghalta a' ci
grabadh air, cha mhua tha car do sheirbhe
riatanaich air àm : ach tha e rian gach ni m;
tha freagrach dhaibh. Am fear a tha rianai
òrdail air a thaobh-stigh, cha chuir gniomha
euchdail no dèisneach saoghalta air bruailleai
Tha duine ga chur fhein an sàs 'san luib air rè
a thoirt do ghnothaichean.
8. Nam biodh do dhòigh ceart, is do choga
glan, thionndadh gach ni gu d' fheum is gu
bhuannachd. Ma tha ioma rud nach 'eil
còrdadh riut, is gad thogail gu tric gu buaireadl r'
se 'n reuson th' air sin, nach 'eil thu fhatha1 rios;
tur marbh dhut fhein, no fuasgailte o nichea| ^|
talmhaidVi. Ni cha 'n 'eil a' cur smal agug s;
air cridheachan dhaoine cho mòr ri spèis ne< J
ghlan do chreutairean. Ma leigeas tu dhiottoi W
eachadh saoghalta, thèid agad air nichean diadl ^a
aidh a mheadhrachadh, is blasaidh tu gu tric a1 ^
aoibhneas diomhair spioradail.
'à
lial
ea-i
eoi
1 à
iieiii
ae:..
i
k
hea
ai:
boi
II. LEABHAR.
57
II. CAIB.
Mu sthriochdadh iriosal.
Na cuireadh e furban ort co tha leat no t' agh-
dh ; ach dlie so gabh suim agus cùram, gum bi
tia leat anns gach tùrn tha thu dianamh. Biodh
3a-chogais agad, is dionaidh Dia thu gu ro-
ihath. Oir an neach a dheònaicheas Dia
lomhnadh, chadian mirun dhaoine dolaidh air.
fam b' aithne dhut fuireach sàmhach is fulang,
sobhadh tu comaradh an Tighearna gun teag-
mh. 'S aithne dhasa an t-àm 'san dòigh air
lasgladh ort, is leis a *in bu chòir dhut thu
ìein a thilgeadh na uchd. Se gnothach Dè ar
^mhnadh, is ar saoradh o gach cùis mhaslaidh.
Jle thric tha e feumail do dhuine gu chumail
•iosal, gum biodh a ghiomhan follaiseach do dh'
ìeadhainn eile, is gum faigheadh e achasan.
2. Nuair a dh' umhlaicheas duin' f hein airson
lochdan, maothaicheas e feadhainn eile air
heag saothair, is ni e rud-eiginn rèite ri luchd-
pàdaich. Se an duin' iriosal a dhionas agus a
iiaoras Dia: do 'n iriosal tha spèis agus a shòch-
|ir; ris an duin' iriosal tha bhàigh ; do 'n duin'
;iosal tha e toirt ghràsan mòra ; agus an dèigh
Imhlachadh tha e ga thogail gu ghlòir. Do 'n
uin iriosal tha e am fiachainn a nichean diomh-
rir, is ga tharruing is ga thàladh uige fliein le
àigh. Nuair a gheobh an duin' iriosal masladh
ha e làn shocrach na inntinn, a chionn is gur
nn an Dia, 'snach ann san t-saoghal, a tha.
arbsa. Na saoil gu 'n deach thu bheag air x
c 5
58
LEANMHUINN CHRI0STA.
adhart, mur 'eil thu a' sealltuinn ort fhein ms
an neach a 's suaraiche do dhaoine.
B
i-f.
III. CAIB.
Axr sonas an duine shiochaintich.
1. Gleidh sìth unnad fhein an toiseach, 'sa • )
dèigh sin faoda' tu feadhainn eile a shiochain na
teachadh. Is mua math an duine shiochaintic
na 'n duin' ionnsuichte. Tionndaidh an duin 'à
feargach am math fhein gu olc, agus an t-olc th
e deas a chreidsinn. Ach tionndaidh an duin
siochainteach gach ni gu math. Am fear a th
siochainteach cha 'n 'eil amharus aig air neac I
air bith ; ach am fear a tha neo-thoilichte agn
buaireasach, tha e làn amharusan; cha 'n
sìth aige fhein, is cha 'n leig le e daoin' eile sìt
a bhith aca. Iomadaidh uair their e an ni nac
bu chòir dha, is fàgaidh e an rud a thige' dh
dhianamh. Gabhaidh e beachd air dleasnasa
feadhnach eile, is air a dhleasnas fhein ni e deai
mad. An toiseach mata, bi sùrdail ad gnotl
ach fhein, agus 'sann an sin is fhearr a ni th
feum do 'n atharrach.
2. Is math is aithne dhut do leithsgeul fhei
a ghabhail, agus an dath is fhearr a chur air d
dhianadas, ach ri leithsgeul feadhnach eile cha '
èisd thu. Ach se beirt bu dealbhaiche dhut, th
fhein a chur fodha, is do bhràthair a thoirt a
uachdar. Ma 's math leat gu 'n cuii'te suas riu
cuir suas ri fear eile. Seall cho fad 'sa tha th
fhathast o 'n fhior charrannachd is o 'n umhlachi
subhailcean nach gluaisear gu feirg no gu cori
uich ach ri duine fhein. Cha 'n euchd mòr c
II. LEABHAIt. 59
each giùlan ri daoine rèidhbheirteach ciuin ; is
ur cuideachda sin a chòrdas gu math ris ah-uil
-aon ; is ga hheil sìth is tlachd a h-uil' h-aon,
irson a hhith a dh' aona bheachd riu fhein —
^ch se giùlan gu faighidneach ri daoine horh
Jdollaichte mi-riaghailteach dreamach, an gniomh
iin,.Lrramach agus euchdail.
g 3. Tha cuid do dh' fheadhainn ann, a tha
iltheil unnta fhein, agus a tha gleidhe'^ sith
fcmmiasg feadhnach eile. Tha daoin eil ann,
Mig nach 'eil sìth unnta fhein, is nach leig fois le
§ 'eadhainn eile^ is eallach trom iad sin air daom
act ;ile, ach daonnan nas truim' orra f hein. Tha
ìluagh eil' ann, a tha siochainteach unnta
„ hein, 'sa toirt a h-uil' oidhrip air daoin' eil' a
^hiochainteachadh. An dèigh sin uile, se cuv
mas ri anshocair, is cha'n e gun a faireachdumn
mns a bheatha shruagh so, aona bhonn air sith.
IV. CAIB.
Mu cJiridhe glan is beachd treibhdhireach.
1. Air dà sgèith tha duine 'g èirigh o nichean
tàlmhaidh : siad na sgiathan sin treibhdhireachd
agus gloine. Bu chòir do threibhdhireachd abhith
anns an inntinn, do gloine anns a' chridhe. Tha
treibhdhireachd a stiùradh dìreach air Dia, gloine
a breith air is ga mhealtuinn. Cha chuir gniomh
math sam bith eallach ort, ma bhios tu saor o ana-
miannan air an taobh stigh. Mur 'eil ni air bith
eil' a tighinn fonear dhut no ad bheachd, acli
toilmhathDè, agus feum do choimhearsnaich,
mealaidh tu saorsa inntinn. Nam biodh cridhe
treibhdhireach agad, bhiodh gach ni dhut na
c 6
60
LEANMHUINN CHRIOSTA.
sgàthan dea-chaithe-beatha, is na leabhar teag P
aisg naoimh. Cha 'n 'eil creutair cho beag i Ìioi
cho dìblidh anns nach 'eil mathas Derifhaicinn « '
2. Nam biodh cridhe ceart agus glan unnadl m
chithe' tu gach ni gun bhruaillean, is thuige' ti feA
gu math iad. Ruigidh sùil a' chridhe ghloin gi
flathanas, is ifrinn. Air rèir 'smar a bhio: W
cridhe duine, 'sann a bheir e bhreth air antaobh ok
mach. Ma tha toileachadh air talamh, 'sann èm I
fear a chridhe ghloin a ta e. Ma tha èiginn nc
anshocair ann, se fear nadroch cogais a fhairgh-
eas iad. Mar a chailleas iarrunn a thilgear sarr !•
teallach a mheirge, 'sa thionndas e uile na chaoii 2,
dheirg, is amhuil a chrathas esan, a thilleag |
ceart ri Dia, dheth a leisg, 'sa dh' fhàsas e na i
dhuin' ùr. 1 Iha
3. Nuair a theannas duine ri fàs plodach,~ m m
beag an gniomh nach cuir sgàth air, is iarraidh! 1
e gu ro-dheònach gu toileachadh talmhaidh. — Ma
Ach nuair a thòisichidh neach a cheart rìreamhi I
ri buaidh a thoirt air fhein, is ri triall gu fearail! ì
air slighe Dè, miasaidh e an sin aotrom na; I
gnothaichean a bha e cunntas roimhe so nan! ì
eallach. | k
. itl
V. CAIB. i »i
Mu smaointean oirnn fhein.
1 . Cha'n fhaod sinn mòran earbsa a chur as sinn i I
fliein ; oir is tric a tha gràsan uainn agus lèir- i iì(
sinn. Is beag soluis a th' unnainn, agus am i
beagan sin fhein 's ealamh a tha sinn a' call le'r |
mobhsgaid. Is tric cuideachd nach 'eil sinn a' !
faicinn cho dall 'sa tha sinn. Is tric tha sinn a' I
II. LEABHÀR. 61
ianamli uilc, agus rud is miosa na sin tha sinnga
i^hion le leithsgeilibh. Air uairibh gluaisear sinn
ì 'r ana-miannan, agus saoilidh sinn gur eud
aomh a t' ann. Is beag an rud nach cronaich
inn anns an atharrach, is air giomhan mòra
nnainn fhein seallaidh sinn fairis. Is math
hairgheas, agus is mion a thoimhseas sinn an
-olc a fhuilgeas sinn o 'n atharrach, gun aon
ùil againn air fulangas an atharraich uainn
hein. Am fear a sheallas gu ceart cothromach
fhein, cha toir e breth chruaidh air daoin'
ile.
2. Gabhaidh an duine smaoineachail cùram
he fhein ro 'n h-uile cùram, is bheir e deagh-
ire air fhein, agus 'stoilleis a bhith sàmhach mu
haoin' eile. A chaoidh cha bhi thu ad dhuine
maoineachail cràbhach, mur bi thu sàmhach mu
hluagh eile, is mar beachdaich thu tur ort fhein.
Ha bhios t' aire air fad air Dia is ort fhein, is
eag suim abhios agad, do natha ri fhaicinn san
-saoghal. Càit a bheil thu, nuair nach 'eil thu
gadfhein? 'San deis dhut ruith feadh gach
onaid, ciod a choisinn thu, ma rinn thu dio-
huimhn' ort fhein. Ma's math leat ruighinn air
ìth, agus fior fhois, cha 'n fhuilear dhut seall-
uinn sios air gach ni, agus amharc ort fhein ad
onar. Is fhada rachadh tu air t' adhart, na
umadh tu thu fein saor o'n h-uile cùram saogh-
Jta. Is mòr an èis ort spèis thoirt do ni talmh-
ddh. Ni mòr, ni àrd, ni taitneach, ni miasail
la biodh agad ach Dia 'sa ghnothaichean. —
I!unnt mar fhior aimideachd gach toileachadh a
hig o chreutair air bith. An t-anam anns a
»heil gaol Dè, is beag aig' a h-uile ni ach Dia,
62 LEANMHTJINN CHRIOSTA.
a tha lionadh gach àite, 'sa bheir làn shòlas do'n
anam, is aoibhneas do 'n chridhe.
VI. CAIB.
IMu ihoil-inntinn na dea-choffais.
1. Aobhar uaill an duine mhath se teisteanas na
dea-chogais. Biodh cogais mhath agad, is bith-
idh tu làn aighir an comhnuidh. 'Smor a dh'
ghiùlaineas dea-chogais, 's is mòr a h-aighir an
càsan cruaidhe. Ach an droch cogais bithidh
daonnan fo sgàth is fo bruaillean. Js sèimh t
fhois, mur 'eil do chogais gad theùmadh.
gabh toil-inntinn, ach nuair a ni thu math. Ai£
na daoi cha 'n 'eil fìor thoil-inntinn, no fois inn-
tinn; oir cha'n 'eil sìth, os an Tighearna, aigm
h-aingidh./C Ma their iad tha sìth againn, cha d
thig olc nar còir, co aig' a tha dhànadas dolaidl
a dhianamh oirnn? Na creid iad; oir bristidl
fearg Dè mach gu h-ealamh, sgriosar an gniomK-
an gu neoni, is thèid an smaointean air chùl.
2. Uaill a ghabhail a trioblaid cha deacair dc
dh' fhear-gaoil ; oir a leithid sin do dh' uaill
cha bhiodh ann ach toileachadh a crois an Tigh
earna. Is gearr a' ghlòir a bheir daoine seachad
no ghabhar uapa. An cois glòir shaoghalta thcr
tha daonnan bròn. Ach glòir dhaoine matha thi
nan cogais, is cha 'n an am bial an t-sluaigh
Tha sòlas nan naomh o Dhia is ann an Dia
agus anns an fhìrinn. An neach a tha 'g iarr
aidh glòir bhunailtich shiorruidh, cha 'n 'ei
spèis aige do ghlòir thalmhaidh. Am fear ì
shireas glòir thalmhaidh, is nach dian diù dhitl
o bhun a chridhe, is dearbhadh sin nach 'eil mia
II. LEABHAR. 63
ias leòr aig' air glòir fhlathanais. 'Smòrsocair
r chridhe sin a tha coma mu chliù 'smu mhi-
jhliù.
3. 'Smòr toileachadh agus sìth an fhir sin aig
i bheil cogais ghlan. Cha 'n 'eil thu nas diadh-
lidh le moladh, no nas suaraiche le diomoladh.
lN"a tha thu, tha thu; is cha 'n fhaod thu radh gu
^ bheil thu nas mua na tha thu an làthair Dè.— -
I^Ma sheallas tu air do thaobh-stigh, bithidh tu
?oma ciod a their daoine. Seallaidh duin' air an
;aobh-mach, ach amhaircidh Dia air a' chridhe.
Seallaidh duin' air gniomhan, ach amhaircidh
Dia air a' bheachd. A bhith daonnan ri math,
is iriosal an aigne, is comhdach air umhlachd
mma. Mur eileas a' sireadh toileachadh o chreu-
fcair air bith, is comharradh air gloine cridhe,
igus mòr earbs' inntinn.
4. Am fear nach sir teisteanas dhaoin' air
fhein, is dearbhadh gu bheil uile mhuingin ann
an Dia. Oir cha 'n e am fear a mholas e fhein,
(mar thuirt naomh Pòl) a tha cliuiteach, ach
am fear a mholas Dia. Imeachd an làthair Dè
air an taobh-stigh, is gun dad a spèis do nichean
air an taobh-mach, se aon dleasnas an duine
chràbhaich.
VII. CAIB.
Aìr gaol Iosafos cionn gach ni.
1. Is buidh dhasan a thuigeas ciod e gaol a thoirt
do dh' Iosa, agus sealltuinn sios air fhein airson
Iosa. Is f heudar dealachadh ri annsachd airson
r f annsachd; oir se toil Iosa gum faigheadh e gaol
H. fos cionn gach ni. Gaol chreutairean tha meall-
64 LEANMHUINN CHRIOSTA.
ia agus fàillinneach. Gaol Iosa dìleas agus
mairsinneach. An neach a dh' fhasdas e fhein
ri creutairean tuitidh e maille riu. Ach am fear
a leanas ri Iosaseasaidh a chaoidh. Thoir spèis
dhasan, is lean ris mar charaid ; is gur e an Tì!
nach trèig thu nuair a dhìobras gach ni, is nachj tart
leig a dhìth thu aig do chrìch dheireannaich. Igi
fheudar là-eiginn dealachadh ri gach ni, olc air
mhath leat. I à
2. Lean ri Ios' am beatha 'sam bàs ; is tilg thu ioil)!
fhein fo thlàs a sgèith' dhìlis is gur e is urruinn doi M
chomhnadh, nuair afhàgasgachnithu. Tha dollai
luaidh cho uasal na nàdar 'snach fhuilig e coig- kac
reach na chòir ; 's àill leis do chridhe dha fhein na! bi g;
aonar, agus suidh' ann mar rìgh air a ch àthair fein^ id
Nam b' aithne dhut thu fhein fhuasgladh ojb
chreutairean, is deònach a ghabhadh Iosa comh-jiird
nuidh maille riut. 'Sann gu càìl-eiginn dolaidh o'gi
dhut a thig gach dùil a chùireas tu ann an creu- &
tairean, a mach o Iosa. Na cuìr dùil no earbsaiUh
a cuilc fhaoin ; 'sgur feur a chuile feoil, is gu 'n
tuit a glòir mar bhlàth an luis.
3. Meallar gu luath thu, ma 'se sgèimh nalall;
leth-amach air a bheil thu 'g amharc ann ani llm?i
daoine. Oir ma 's ann o fheadhainn eìl' a thigiy
t' aighear is do mhathas, is tric a dh' fhairgheasifo-
tu do chall. Ach ma shireas tu Ios' anns gach
ni, gheobh thu e gu beachd : ach ma dh' iarras
tu thu fhein gheobh thu thu fhein mar an ciad-
na, ach 'sann gu d' dhunaidh. Oir am fear
nach sir Iosa, is mua chall da fhein, na fhaod-
as an saoghal 'sa naimhdean uile a dhianamh air.
I
II. LEABHAR.
VIII. CAIB.
Axr càirdeas bàigheil Iosa.
Ti . Nuair a bhios Ios' a làthair tha chuile dì
ch eart, is ni cha saoilear duilich. Ach mur 'eil
Is! os' a làthair, tha gach ni diachuinneach. Mur
iir iil Ios' a lahhairt a steach, is faoin an sòlas,
ch ma their Ios' ach aon fhacal, fairghear
n oibhneas mòr. Nach bu luath a dh' èirich
do loire Mhagdalan o ionad a deoir, nuair a thuirt
do /lartha rithe, tha am maighistir a làthair, is
§• ha e gad shireadh ? Is sona an uair sin anns
na n gairmear le Iosa sinn o bhròn gu aighir spiòr-
n, id ! Nach sgraingidh cruaidh thu as eugais
0 osa! Nach fann faoin thu, ma tha do dhèidh
1 ir dad air bith saor o Iosa ! Nach mua an call
Ih o gu mòr na call an domhain gu h-iomlan ?
ii- 2. De math a ni an saoghal dhut gun Iosa ?
sa 1 bhith as aonais Ios' is ionann is iutharna, ach
I 5 phàrrais aoibhinn a bhith an cuideachd' Iosa.
*Ia tha Iosa maille riut, cha n'urruinn namhaid
ja all a dhianamh ort. An neach a fhuair Iosa,
m huair e iùntas àghor ; seadh, nas àghoire na
I i-uile ni. 'Sam fear a chailleas Iosa, tha chall
as o-mhòr, nas mua na call an t-saoghail uile. —
à s ro-bhochd esan a tha as aonais losa, agus is
as o-shaoibhir esanatha air dhea-dhòigh maille ri
d' osa.
ar 3. Is foghlum àrd eòlas air comhra dhianamh
d- 4 Tosa, agus is gliocas mòr lèirsinn air an dòigh
ir. m gleidhear e. Bi iriosal agus siochainteach is
anaidh losa maille riut. Bi cràbhach agus
iàmhach is tàmhaidh Ios' ad chuideachda. Is
66 LEANMHUINN CHRIOSTA.
ealamh a thèid losa fhuadach, 'sa gràsan a chal :ach
ma shireas tu claonadh gu nichean talmhaidt | j
Is ma dh' fhògras tu uat e, is ma chailleas tu « chi
co ionnsuidh a ruitheas tu ; co an caraid a dl h
iarras tu? Cha mhath a' bheath' a bhios aga w
gun charaid ; agus mur e losa do charaid tha |i
gach neach, is truagh agus deireasach do choiì ìm
Mar sin is gnothach faoin earbsa a chur a duii |c
'sa bith, no toileachadh a ghabhail ann. Is fheai p
dhuinn an saoghal uile a bhith nar n-aghaidh n 1 (\
Iosa. Ime sin ro 'n h-uile caraid dian do chai $i
aid àraidh do dh' Iosa.
4. Airson Iosa thoir gaol do 'n h-uile neacl
ach gaol do dh' Ios' air a shon fhein. Tha gac
sònraichte ri thoirt do dh' losa Criosta, a chion
'sgur e an t-aona charaid ceart f ìrinneach a miasì
ar càirdean uile. As a lethse is annsa, biodj tar
gaol agad air càirdean is air naimhdean: | |il
guidh air an son cuideachd, gus gu faighiajaa i
uile eòlas air, is gu 'n toir iad gràdh dha. Nj ik
iarr moladh no spèis a tharruing ort f hein a| b
aonar, oir is rud sin a bhuineas a mhàin d! sgu:
Dhia, aig nach 'eil coimeas. Na sir gu 'n d iosi
thugadh neach air bith spèis dhut na chridhe, t W
na biodh togail aig do chridhe fhein ri neachj ipaù
ach biodh Ios' ad chridhe fhein 'san cridhe gac! m
duine mhath. |
5. Bi glan agus saor o leth-astigh, gun chuibhj iD
reach o chreutuir. Feuma' tu a bhith nochd, i| inn
cridhe glan a thoirt do Dhia, ma 's math leatgj [iiila
'n tuig 'sgu faic thu cho blasda 'sa ta an Tigrij |,
earna. Ach is gnothach cinnteach gur ann ]j ichi
solus is beothachadh nan gràs a ruigeas tu air s(i lui
u bhith an ceangal gu teann ri Dia, gun chuibh lw
Ci
II. LEABHAR. 67
aii|ach air bith gad chumail uaithe. Oir nuair a
ihlig gràsan Dè ga duine, fàsaidh e an sin coma-
à^ch air gach ni dhianamh, ach nuaii* a shiolas
m uaithe, tha e an sin truagh agus anafhann,
^aiair fhàgail mar gum b' ann gu sgrios. Ach
irjins an teirm so, cha bu chòir dha dol gu droch
j isnich,no eu-dòchas.ach e fhein alàn sthriochd-
àlhdothoil Dè : agus na thàinig air fhulang
eari 1 leasachadh glòir Iosa Criosta : oir an dèis
in:i gheamhraidh thig an samhradh, an dèis na
larj.oidhche an latha, an dèis na stòirm fia mòr.
IX. CAIB.
Air call gach sòlais.
Cha duilich do neach subhachas saoghalta a
iiur an neopris, nuair a bhios toileachadh spior-
dail aige. Ach is mòr agus ro-mhòr an rud e,
aa 's urruinn duine tighinn as aonas an dà chuid,
aileachadh talmhaidh agus spioradail : 'sa bhith
weònach air cruas cridhe fhulang gu glòir Dè,
d(iigun iarraidh airaghaireas fhein an ni air bith,
10 sùil a thoirt air a thoillteanas fhein. Am
>heil e na rud mòr a bhith aoidheil cràbhadh,
luair a bhios gràsan gad ghiullachd? is ion-
nhuinn an soirbheas sin leis a h-uile duine. Is
ocrach gleus an duine a tha marcachd air gràs-
iii Dè. De an t-iongadas gun a bhith faireachd-
tinn an eallaich a tha t-uile-chumhachdach a
tjiùlan, 'san t-àrd fhear-iuii a rian.
2. Tha sinn fad' an geall air rud-eiginn tol-
jachaidh a bhith againn, agus cha 'n fhurasda
ìhuine dealachadh ri feiu-spèis. Thug ain
^Jmartair beannaichte Lauran.ce buaidh air au
68 LEANMHUINN CHRIOSTA.
t-saoghal; ('sashagart mar an ciadna) a thaobh j ^\
gu 'n rinn e diù do 'n h-uile ni a bha taitneac
ann; agus ge bu mhòr a spèis dodh' àrd shagai
Dè Sictus, dh' fhuilig e dealachadh ris gu faigl h
idneach airson gaoil Chriosta. Mar sin fhua
gaol a' chruthatair lamh-an-uachdar air gaol %
chreutair ; agus bu docha leis an naomh sin to
mhath Dè na aigear shaoghalta. Air an dòig
chiadna dealaich thusari caraid fheumail ghràdl
aich airson Dè. Is na gabh gu h-olc e ma ni c
charaid t' fhàgail ; a' tuigsinn agad fhein, gur
is deireadh dhuinn uile dealachadh o chèile.
3. Is fada agus is cruaidh an cath a fheumì
a bhith aig duine na aghaidh fhein mu 'n ionn:
uidh e làn bhuaidh a thoirt air fhein, 'sa chridl|
gu iomlan a tharruing gu Dia. Nuair a sheasì
duin' air fhein, ruithidh e gu ro-thogarrach g
toileachadh talmhaidh. Ach am fear aig a bhe
fior ghaol air Criosta agus a tha fad' an geall ai
subhailcean a chosnadh, cha sir e gu leithid &
do thoil-inntinn, no gu sògh saoghalta, ach
annsa leis cruaidh sthrìth, agus dol ro sheirbheiji,a
ghoirt airson Chriosta.
4. Ime sin nuair a gheobh thu sòchar o Dhh |
gabh ie buidheachas i, agus tuig gur e tiodhla
Dè th' ann, is nach e do thoillteanas fhein. N
bi air do thogail le pròis, na bi mua 's crithei] ^
no dàna asad fhein. An àite sin leasaich t' umhj ^
lachd, t' fhaicill, is t' eagal ann ad uile dhiana
das. Oir thig an soirbheas math so gu ceann i!1(
agus èiridh stòirm a' bhuairidh. Ach nuair
dh' fholbhas an toil-inntinn so uat, na tuit saij |j(
uair gu ann-dòchas, ach feith le umhlachd is 1 |
faighidin ri tilleadh an t-sòlas bheannaichtea rìs
iir
II. LEABHAR. 69
r is fhurasda do Dhia toileachadh nas mua
|t^irt dhut. Cha cheum ùr so, is cha slighe
imeach le seirhheisich Dè ; oir shiubhail
5ar i naoimh hu mhua, is na fàidhean o shean air
Wiithdean doirhhe is rèidhe mu seach.
Jail 5. Thug sin air duin' àraidh, se fo ghean nan
lp*às, a chantuinn ; thuirt mise ann am shaoibh-
to' sas, cha d' thig gluasad fodham a feasda. Ach
'gfuair a shuibhail na gràsan, dh' aithris e caochla'
^ijeoil, ag radh ; thionndaidh thu uam do gnùis,
^us dhùisg mo bhuaireadh. Ach feadh nan
lochlaidhean sin uile, cha do ghèill e idir do
a' eu-dòchas ; ach rinn e urnaigh nas dùrachd-
ma iche ris an Tighearna; a' cantuinn ; riutsa, o
highearna, togaidh mi mo ghuth, is ri mo Dhia
i mi urnaigh. An sin tha e a' leigeil a mach
>radh achanaich, ag radh ; Chuala an Tighear*.
a, is ghabh e truas rium, se an Tighearna m'
tiear-comhnaidh. Ach ciamar a thachair sin?
l^dr an dòighse; thionndaidh thu (os esan) mo
hròn gu aighir, is chuartaich thu mi 3e sòlas.
5e so crannchar nan naomh a b' àirde glòir ; is
hM'ha 'n fhaod sinne, creutairean laga bochda dol
u ann-dòchas, ge do dh' èireadh dhuinn a bhith
3th air uairibh agus nonnfhuar, oir tha Spiorad
Uk^ folbh agus a' tighinn air rèir a thoil mhath
Nahein : rud a thug air naomh Iob a radh ; thig
hu dh' amharc air san òg-mhaduinn, is dearbh-
idh tu e gun dàil.
ma^ 6. Co mata, ris am faod mi earbsa, no co anns
n cuir mi mo dhòchas, ach ann an iochd mòr
ra)è mhàin, is a gràsan fhlathanais. Oir ged
sau hiodh daoine matha am fhochair, ged bhiodh
le ràithrean cràbhach, ged bhiodh càirdean dìleas,
70
LEANMHUINN CHRIOSTA.
leabhraicheanmatha, eachdraidh thaitneach, Mi raj
neas laoidhean is dhàn ; is beag sunnt achuireac 11
sin uil' orm, agus 'sbeag gean, ma tha gràsan a ll
chall, is ma thèid m' fhàgail am bhochdaihn fhei p
Sa chàs so cha 'n 'eil leigheas a 's fhearr air i rcu
ehùis na faighidin, is mi fhein a sthriochdadh j la
thoil mhath Dè. ! irui
7. Duine riamh cha d' fhuair mi cho diad i;
aidh is cho naomh, nach d' fhairich air uairil in
fàillinneachadh ghràs is laghdachadh cràbhaid lara
Cha robh naomh air bith air a thogail cho àr h
no air a shoilleireachadh cho mòr, nach d' fhuD leh
diachainn roimhe sin, no na dhèigh. Oir cl iom
'n airidh an duine sin air àrd chomhra ri DÌ ì\
mur d' fhuilig e car do 'n anshocair airson Dè ì
Is teachdaire am bichiontas am buaireadh air 1 h
t-sòlas a thig na dheaghaidh : is gur h-ann ai bin
an fheadhainn a dhearbhar leis a' bhuaireadh,! tae
tha gealladh air aoibhneas naomh. Do neach 18«
bheir buaidh (arsa Dia) bheir mi dha do chraoi is
na beatha ri iche'. ' lagi
8. Tha sòlas naomh ga thoirt seachad, gu cj ràs :
a thoirt do dhuine gu croisean a ghiùlan ; is t la
am buaireadh a tighinn na dhèigh los nach ga! %
e uaill as a' mhath. Cha 'n ann na chadali id a'
tha an deomhan, is cha mhua tha an fhei feg(
fhathast mharbh : air an aobhar sin dian dti h
thu fhein gu math airson a' chatha. k | toii
:\l
X. CAIB. |e
Air tàingeàlachd airson ghràsan JDe* , ]'ffc'
1. Carson a dh'iarradh tu socair, thusa a rugajL^
gu saothair. Bi strìth ri faighidin a bhith ag[i \^
ir. LEABHAR. 71
| raghainn air toil-inntinn ; is air croisean a
eai tiùlan a raghainn air sòlas. Leis co an duine
ìajlmhaidh Ieis nach bu toil aighear is aoibhneas
eÌDÌoradail a bhith aige, nam faigheadh e ruighinn
irdraan comhnuidh. Oir tha toileachadh spiorad -
ìhd.i a toirt barrachd air toileachadh talmhaidh, is
r uile mhacnus na feòla. A tbaobh is gu bheil
llhachas saoghalta faoin air fad no truaillidh.
irib I 'n aighear spioradail na h-aonar a tha sòlasach
aìdlj araon agus suairce : is gur i gineal nan subh-
lcean, istobhartas Dè do luchd-a-chridhe glain.
ch cha mheal duin' an sòlas spioradail so
fionnan ; a chionn 'snach fhad' an dàil a bheir
n buaireadh dhuinn.
2. Ach an rud a tha fad' an aghaidh nan
àsan naomhasa, se dànadas is ro-earbsa as sinn
iajiein. Is math a tha Dia a' dianamh, nuair a
ia e toirt seachad gràsan na toil inntinn, ach
olc a tha an duin' a' dianamh, mur 'eil e a'
irt a' bhuidheachas so uile do Dhia le gniomhan
ingealachd. Ime sin cha 'nurruinn uisge nan
cì'às struthadh oirnn, as leth ar mi-thàingealachd
ba 'n ughdaire, is as leth 'snach 'eilsinn a' toirt
bhuidheachais uile do 'n chiad fhuaran o bheil
d a' tighinn. Oir tha còir aig an fhear a tha
lingeil nas leòr air gràsan daonnan ; agus is tric
tha duin' iriosal a' faighinn nan gràsan a thàs
toirt o 'n uaibhreach.
3. Cha toigh leam sòlas a bheir uam bròn
'idhe, no smaointean àrda a thogas dhomh pròis.
)ir cha 'n 'eil ah-uile rud àrd naomh ; no h-uile
ad blasda math; no a h-uile rudtaitneach glan;
igadko a h-uile rud miannasach ceart an làthair Dè.
toileach a ghabhas mi gràsan a leasaichidh
72 LEANMHUINN CHRIOSTA.
daonnan m' umhlachd is m' fhiamh, 'sa chom
nas mi gu dol asam fhein. Am fear a tha eòla.
air jsugh nan gràs, 'sair an tiomrachd a thig nus
dh fholbhas iad, cha 'n 'eil a dhànadas aige dtK
a chur as a leth fein, ach aidichidh e gu sa
nach 'eil ann ach duine bochd ruisge. Thoir j ->
Dhia an rud a bhuineas do Dhia, is dhut fhe ^
an rud a bhuineas dhut fhein; se sin, thcN
buidheachas do Dhia airson a gràsan, is faij'
coire dhut fhein airson do pheacannan, ag^
tuig gu bheil làn dhìoladh agad ri dhianamh 'i
an son.
4. Cuir thu fhein daonnan san àit is isle
theid an t-ionad a 's àirde thoirt dhut ; oir
t-ard cha sheas gan bonn iosal. Na naoimh ,
mhua an làthair Dè, siad bu lagha do dhaoij »-
nan sùilean fhein ; is mar a b' àirde an gloìr 'sai I
a b' isle an umhlachd. Iadsa a tha suidhicbP
am fìrinn, is làn do ghiòir dhiadhaidh cha s
gloìr dhiomhain. Iadsa tha stèidheil suid
ichte ann an Dia, cha ghabh togail gu àrdan ai
an rathad air bith. ^ Agus iadsan a bheir tàing « w
Dhia airson gach sòchair a bhuilich e orra, cp^
sir glòir o chèile ; ach 'sann air a' ghlòir a tlj^ii
tighinn o Dhiatha an dèidh ; is math leo gul^i
faigheadh Dia o fhein, is o na naoimh uile cl| nai
fos cionn gach ni; agus daonnan thaiad a' sirea<
ga ionnsuidh.
5. Ime sin, bi tàingeil airson an ni is laghn ,
is thèid nichean a 's mua thoirt dhut. Air Unw
rud a 's lagha coimhid mar anrud is mua, is ekii
tobhartas beag mar gibht shònraichte. Is ìì\pu
sheallar air an Tì a tha toirt seachad, cha miasfuitid]
tiodhlac air bith beag, no suarach; oirchatobl .1
uilu
aiiii'
aiei:
II. LEABHAR. 7:3
jac tas beag tiodhlac an Dè is mua, Ge b' e pian
dòruinn a leigeadh e nar rathad, bu chòir an
icail le sòlas ; is gur e ar sàbhaladh a tha na
eachd anns a h-uile ni atha e a' luthasachadb,
Ijlthighinn oirnn. Am fear a tha 'n geall air
■ àsan Dè ghleidheadh, biodh e tàingeil airson
n gràsan a fhuair e, faighidneach nuair a thèid
toirt uaithe, ri urnaigh gus am faighinn air
, is nuair a gheobh e iad, cùramach is iriosal
"iii'n càill e iad.
imhi
i iìle
XI. CAIB.
f ir neo-lionar iad a tha 'n dèidh air crois Chriosta.
Tha mòran aig Ios' an dràsda, a tha fad' an'
ill air a rioghachd am natlianas, ach 's ainn-
nh iad a tha giùlan a chroise. Tha mòran ag
raidh aighir, ach beagan a' sireadh a dhòruinn,
pailt iad a shuidheadh aig abhòrd, ach is tearc
a thraisgeas maille ris. Bu mhath leis a
lile neach a bhith mar-ris an sòlas, ach is beag
lia toileach air dad fhulang air a shon. Lean
ran Iosa gu bristeadh an arain san fhàsacb,
i is beag a dh' òl a' chailis maille ris. Is
riar iad a thatoirt onair dha mhiarailtean
linneamh iad a tha dol fo thàir na cr * , ach
le mòran Iosa, fhad 'snach 'eil *" -oise. Is
iig aghaidh. Geobh Iosa " aada'tighinn
òran fhad 'sa mhaire^ oliù is moladh o
aj han, ach ma thèi^ -*s a shòlas nan cridh-
gas e car tarr- ^ los' am falach orra, is ma
^uitidh ia*? -aill iad, leighidh iad air gearain,
jjjjjjj, / ^ gu mighean.
• ~ch an fheadhainn a bheir gaoil do dh' W
a shon fhein, gun sùil air toileachadh dhaibh
à
ar.
Ja
a 'i
aoc
74 LEANMHUINN CHRIOSTA.
fheiiij molaidhiad Iosafo ànradh is briste'-cridhe
chearta cho math 'sa dhianadh iad am boillsgeai
sòlais. Is ged nach deònaicheadh e toileachadi
air bith a leigeil nan rathad, mholadh iad e ai
dèigh sin uile gun lasachadh, is bhiodh iad a:
strì ri tàing a thoirt da daonnan.
3. O gu de nach dian gaol Isa, nuair a bhio ™
e glan, is gun smal fein-spèis no buannachd
Nach e luchd-tuarasdail is àillis a dh' fhaodar
radh riu sin uile, a tha an comhnuidh a' siread
toil-inntinn ? Nach cùis shoilleir, gur ann dhaib. ^ •
fhein is mua tha 'n spèis nà do Chriosta, nuai
a tha 'n sùil daonnan air am math fhein 'sar
buinnig ? Càit' am faighear esan a tha toileac
air Dia sheirbheiseachadh a nasgaidh ?
4. Is gann a tha duine cho naomh ri fhaotuinr
a tha tur glan o 'n h-uile truailleachd. Oir cài
am faighear e, a tha tur bochd na spiorad, is sao ^
o 'n h-uile spèis do nichean talmhaidh : 'sann
cèin-thir a thig e, is tha luach mar ni o iomall a
t-saoghail. Ge do bheireadh duine a mhaoin ai
fad seachad, cha bu dad sin fhathast. Ge
dhianadh e aithreachas goirt, bu bheag sin eUW &
eachd. Ge do ruigeadh e air a h-uil' eòlas, bhiod»
e fhad air ais an dèigh sin. Ged bhiodh subl
ailcean mor' aige, agus an cràbhadh bu teothr ^
bhiodh mòran air chall. Seadh, an aon rud a '
feumaile dha uile. Ciod sin? E fhein a chv i
air chùl an dèis dealachadh ri gach ni eile, is d< V
a mach as fhein buileach, is gun dad dì ^
spèis-fhein a leantuinn ris, agus an dèis gach i |
dhianamh a tha e am faicinh bu chòir dhj ':
coimheadadh air fhein mar dhuine gun fheum. h
5. Na biodh barail mhòr aig air rudan a tli
Dll
m
II. LEABHAR, 75
iasail aig daoine, ach aidicheadh e o chridhe,
,ch 'eil ann fhein ach seirbheiseach gun mhath;
,ar tha an fhìrinn ag radh : nuair a ni sibh gach
l 'a chàidh a chur mu 'r cionneamh, abraibh,
1 aijà 'n 'eil unnainn ach seirbheisich gun mhath.
, jiodaidh neach an sin a bhith fior bhochd agus
^in na spiorad, agus a chantuinn mar am fàidh ;
a mi am aonar agus bochd. Dèis sin uile,
fjjjach cha 'n 'eil ann nas beirtiche, neach cha
'eil ann nas cumhachdaiche, neach cha 'n 'eil
n nas saoire, na esan dha 'n aithne gach ni
rèigsinn, is e fhein a chur fo gach duine.
m\
XII. CAIB.
Mu shlighe rioghail naoimh na croise.
Saoilear cruaidh le mòran na facail so;
iheadh thu fhein, tog do chrois, is lean Iosa.
3h is cruaidhe gu mòr èisdeachd ris na briath-
n deireannach so : deilichibh rium a luchd nam
àlbllachd gu teine siorruidh. Ach an fheadhainn
Ih' èisdeas a nis gu deònach, agus a leanas
irm na croise, cha ruig iad a leas eagal a ghabh-
nuair a chluinneas iad a' bhinn shiorruidh.
hithear comhara na croise so san athar nuair
thig an Tighearna gu breitheanas. Iadsa a
og a' chrois, 'sa dhealbh am beatha ri sàmhla an
a chèusadh, thig le mòr mhisnich an coinn-
A tnh a' bhritheamh Criosta.
2. Carson mata, a tha sgàth ort mu 'n chrois
:hogail, is gur i an t-slighe gu rioghachd Dè.
ms a' chrois tha sàbhaladh, anns a* chrois tha
atha, anns a' chrois tha dion o naimhdean,
I ns a' chrois tha gàirdeachas spioradail, anns a'
76 LEANMHUINN CHRIOSTA.
chrois tha càil cridhe, anns a' chrois tha aiobhnea
spioraid, anns a'chrois thabrìgh nan subhailcean
anns a' chrois tha iomlanachd na naomhachd
Cha'n 'eil beatha anma bhos, no aobhar dùil
sàbhaladh siorruidh thall, ach anns a' chrois.—
Tog mata, do chrois, lean Iosa, is rach a stigl
gu beatha mhaireannach. Chaidh Iosa romhai
a' giùlan achroi.se, is air a chrois dh' fhuilig e an
bàs air do shon, los gu 'n iomraiche' tusa d
chrois fhein, is gum biodh tu toileach bàsachadl
air a' chrois. Oir ma bhàsaicheas tu maille ris
bithidh tu beo maille ris. Is ma bhios pàirt aga
na dhòruinn bithidh pàirt agad na ghlòir.
3. Feuch 'sann sa chrois 'sam bàsachadh
tha brìgh gach ni ! Rathad eile cha 'n 'eil an
gu beatha is gu sìth fhìrinnich cridhe, ach sligh
naomh na croise, agus fein-chlaoidh gach là.—
Theirig an rathad a thoilicheas tu, iarr an ni
shanntaicheas tu, is cha 'n fhaigh thu rathad na
àirde fos do chionn, no nas tiaruinte fodhad, n
slighe na croise beannaichte. Suidhich is ria
gach ni mar a shanntaicheas tu is mar is àill leai
is cha 'n fhaigh thu ach so ; gum feum thu daon
nan rud-eiginnfhulang, a dheoin no dh'aindeoir
is mar sin coinnichidh a' chrois thu an comli
nuidh. Oir fairghidh tu eugail, cpluinne, n ^
èislean anma.
4. Air uairibh fàgaidh Dia thu, air uairib
thig buaireadh ort o d' choimhearsnach
rud a's mios' uile, is tric is eallach ort fhcin thr
A bharr air sin, cha'n 'eil leigheas no cobhaii
dhut ri fhaotuinn, a bheir fuasgladh dhut n
lasachadh ; is fheudar dhut mar sin fulang fhs
'sa chi Dia iomchaidh. Oir is àill le Dia' gu
m
aii'
ilò
wn
fc:
ftei
Gal
ast
am
riata
kt
tuci
5.
aÌDÌi
anài
n
na ct
Wl
soas
l'fi
d
j plòir
II. LEABHAR. 77
onnsuiche' tu cur suas ri anshocair gun sòchair,
y\x'n striochdadh tu tur dha, is gum fàsa' tu ir-
iosal le neart dòruinn. Cha drùigh pàis Chriosta
iir neach air bith ceart, ach airse a fhairich an
lòruinn. Mar sin, tha chrois an comhnuidh
ieas 'sa feitheamh ort anns gach àite. Cha 'n
urruinn thu dol as oirre, a dh' aon àite gu n d'
hèid thu ; oir gus a h-uil' àite tha thu gad thoirt
jTiein leat, is tha thu fhein a làthair daonnan.
Gabh suas, no gabh sios, folbh mach, no fuirich
i stigh, is anns gach ionad dhiu tha do chrois
mi feitheamh ort. Agus anns gach àite tha e
iatanach gum biodh faighidin agad, ma 's math
eat sìth inntinn a bhith agad agus gu 'n coisne'
;u crùn siorruidh.
5. Ma ghiùlaineas tu chrois le làn thoil, giùl-
linidh a' chrois thusa, is bheir i gu ceann-uidh'
m àigh thu, far an sguir fulangas, ged nach sguir
ì an so. Ma 's ann gad antoil a tha thu giùlan
flà croise, tha eallach ort, is tha thu fhein na
>eallach nas truime ort, ach 's fheudar dhut cur
mas riu. Ma thilgeas tu uat aona chrois gun
^eagamh coìnnichidh crois eile thu, aguscrois ma
Ih' fhaoidhte nas truime.
6. Am beil thusa an dùil gu seachainn thu
ud nach b' urruinn duin' air talamh a sheach-
aadh? Co an naomh bh' air an t-saoghal gun
;hrois is gun anshocair? losa Criosta fhein, ar
righearna, cha robh an aon uair a thìm dhe
bheatha thalmhaidh saor o dhòruinn a phàis. —
Bu chòir (os esa) do Chriosta fulang, agus èirigh
3 nam mairbh, agus an dèigh sin dol a stigh gu
jhlòir. Carson tha thusa sireadh rathad eile,
a raghainn air slighe rioghail naoimh na croise.
d3 *
S?8 LEANMHUINN CHRIOSTA.
,7. Beatha Chriost' uile hu chrois agus 1
mhartaireachd, 'sa bheil thusa an sireadh soca
is gaireas dhut fbein ; Air do mhealladh, air <
mhealladh tha thu, ma tha ni air bith eil' ai
ad aire ach cur suas ri trioblaid. Oir a' bheatl
thalmhaidh so tha bàit' ann an truaighean, ag
an snàmh an croisean. Agus mar is àird' a d
eireas neaeh ann an naomhachd, 'sann is truin
am bichiontas a dh' fhairgheas e croisean ; airs<
'sgu bheil e ann an cèin-thir tha cràdh a chridl
am miadachadh air rèir a ghràidh do Dia.
8. ^ Ach an duine so fo dhomhladas dòruin
cha n 'eil air fhàgail gun furtachd, oir tha fi
aige gu 'n d' thig toradh trom a ghiùlan na crois
is tha sùil aige ri sòlas spioradail airson lùbac
cho deònach do dh' uallach na trioblaid : ag
mar is mua chlaoidhear an f heoil leis an anshocai
sann is mua neartaichear an spiorad le gràs*
na leth-astigh. Gu bhith coltach ri Criosta,
cheusadh,thadèidh neach air croisean is trioblai
ean a toirt urad spionnaidh dha air uairibh 'sna<
iarradh © a bhith as aonais ànraidh is anshocai
is gum bheil e a' creidsinn gu 'n taitinn e ri Di
air rèir lionarachd is truime nan diachainnean
chaidh aige air fhulang as a leth. 'Sann
gràsan Chriosta, is cha 'n ann le chàil fhein,
tha duin'air a neartachadh cho làidir na chridh
is gum fiach e le sùrd is aighir ri gnothaichej
a chur air adhart, a tha fada an aghaidh a nàds
is laigse na f heòla.
9. Is rudan so nach 'eil air rèir nàdair;
chrois a ghiùlan, spèis a thoirt dhi, a' cholui
a chlaoidh 'sa chumail fo smachd, abhith seac
nach air onair, dèidheil air fulang tàir, seaJ
II. LEABHAR. 79
k,uittn sios oirnn fhein, tìtheach air masladh o
'^"headhainn eile, cur suas ri gach anacothrom is
^xalldachd, gun iarraidh air mòrchuis shaoghalta.
I A.gus ma bheir thu sùil ort fhein, chi thu gur
a%udan so nach 'eil ad chomas fhein a h-aon dhiu
^jlhianamh. Ach ma chuireas tu do dhòchas anns
i(rtn Tighearna, gheobh thu neart a flathanas a
^heir buaidh dhut air an t-saoghal is air an
^pieoil. Agus ma se creideamh t' armachd,
igus crois Chriosta do bratach, cha chuir an
aibhistear fhein eagal ort.
10. Teann mata, mar shaighdear dleasnaeh
lìleas Chriosta, ri crois do Thighearna, a fhuilig
I cheusadh oirrele miad a ghràidh dhut, agbiùlan
^u misneachail treubhach. Dian deas airson
1 rnhòran chroisean is anagairis do 'n h-uile seòrsa
liulang annsa' bheatha thruaigh so ; oir bithidh
lad ad lò?g a dh' aon àite gu 'n d' thèid thu, is
eanaidh iad gu cinnteach do cheuman gus gach
onad an dian thu t' fhalach. 'Sann mar sin ìs
"heudar a bhith, is cha 'n 'eilerathad a 's fhearr,
i»U rian an uilc is an àmhghair a tha thusa a'
'ulang, na cur suas riu. Ol cailis an Tighearna
pi deònach, ma 's math leat a bhith ad charaid
iha, agus pàirt a bhith agad ris. Fàg sòc hairean
lig Dia, riaraichidh esan iad mar a chi e freagrach.
Ach dian thusa airson anshocrach a ghiùlan, is
seall orra mar aobhar aoibhneismhòir. Oir cha
n fhiach trioblaidean na h-aimsire so an cur an
joimheart ris a' ghlòir a tha ri chosnadh; cha'n
fhiach, ged f huilige' tu uil' iad ad aonar.
11. Nuair a thèid thu cho tad, is gum bi
anshocair airson Christa dhut blasda agus miagh-
tywÈ; tuig an sin gur math do chor : oir fhuair
d 4
80
LEANMHUINN CHRIOSTA.
I
1
thu phàrrais air talamh. Ach fhad 's is g m f
leat trioblaid, 'sa theicheas tu o dhòruinn, cl ng a
mhath do dhòigh, is hithidh an anshocair an tò (hoj
ort a dh' aon àite gu 'n d' thèid thu. cha
12. Ach ma chuireas tu do lamh ris a' gnotìiatf
ach a thige' dhut, sesinfulang is bàsachadh dhìjìche
fhein is goirid gus an rachadh do staid am feobhaj j'n
agus gus am faighe' tu sìth. Ge do rachadh c«; rair
thogoil suas gus an treas neomh, mar thachajrmi
do Phòl, cha bhitheadh tu saor o chroisean à 15,
dèigh sin. Fiachaidh mise dha (os Iosa) de d
fheumas e fhulang airson m' ainmse. Mar sl&ch
tha fulangas am feitheamh ort, ma 's àill le;
gaol a thoirt do dh' losa, agus seirbheis daonna|a
a dhianamh dha.
13. Gu'n d' thugadh Dia dhut gum b' fhiac) ||]
thu rud-eiginn fhulang airson ainm Iosa ! E
ghlòii nach coisneadh sin dhut fhein ? De
sòlas nach tugadh e do naoimh Dè air fad ? Is c
an dea-leasan nach faigheadh dochoimhearsnach
Gu beachd, molaidh gach aon an fhaighidinj^
ach mo thruaigh a laghad 'sa tha deònanch a
fulang ! Is fhad' a tha e mar fhiachaibh ort gur
biodh toil agad beagan fhulang airson Chriost
nuair atha muinntir an t-saoghail so a'cur sui
ri mòran ansliocair airson na coluinne.
4. Is math a tha brath agad, gur e beatri
chlaoidhte bu chòir dhut a leanail, is gur an
raar is mua bhàsaicheas duine dha fhein, ismu
thcanneas e ri tighinn beo ann an Dia. Cha
fhiù am fear siri gurn faigheadh e sealladh a
diomhaireaehd fhlnthanais, mar do sthriochd
do dhòruinn as leth Chriosta. Ni cha "n '<
nas taitniche do Dhia, ni cha'n'eil nas fallainu
II. LEABHAR. 81
■ Lf fhein sa bheathasa, nabhith toileach air fu-
chg airson Chriosta. Ged bhitheadh raghainn
tòi thogail, se trioblaid f hulang airson Chriosta,
cha 'n e sògh is gach àilleas talmhaidh, bu chòir
tì ut a glacail ; oir bhiodh tu mar sin nas coi-
Mche ri Criosta is ris nan naoimh uile. Oir
Ua 'n e mòran aighir is toil-inntinn anifìachail
hdframach sinn, ach cur suas ri mòran ànraidli
•baifus anshocair.
aal 15. Nam biodh ni sam bith eil' ann, ab' fhearr
I dòruinn gu sàbhaladh mhic-an-duine, gu cinn-
Ìch dh' fhiachadh Criosta e le bhriathrau
araon is le shàmhla. Oir dha na deisciobail a
a na chois, is dhaibh uil' a bha tìtheach air a
mail, thug e prosnachadh làidir a' chrois a
iaciiùlan; ag radh : Ma tha mhiann air duin'
~ r bith mise a leanail, aicheadh e e fhein, tog-
h e chrois, is leanadh e mise. Se 'n dùnadh
thig o 'n leughadh is o 'n mhìneachadh so uile,
ir th' ann tro mhòran thrioblaidean a dh' fheu-
as sini} dol a stigh do rioghachd Dè.
ìu :
E
ina
p I
iiiii i
ìh
lai
SODf! |
d];i .
fan
kìi
\ aik li
LEANMHUINN CHRIOSTA.
AI TEEAS LSABHÀRi
A' CHIAD CHABIDEAL.
àir comhra diomhair Chriosta ris an anam dhìleas,
|L Eisdidh mi ciod a their an Tighearna Dia
innam. Is sona an t-anam a tha 'g èisdeachd
,nn fhein ri briathran an Tighearna, 'sa faigh-
nn facal an t-sòlais o bheul. Is sona na cluasan
i tha glacail sainis a chogair naoimh, 'sa tha gun
lad a dh' umhail do mhonmhor saoghalta. Is
ona ga rìreamh na cluasan, a tha caisgeachd,
ha 'n e fuaim nam facal air an taobh-mach, ach
m guth a tha teagasg na fìrinn air an taobh-
tigh. Is sona na sùilean a tha dùinte do nich-
an talmhaidh, ach fosgailte do rudan spioradail.
s sona iadsa a ruigeas air rudan naomha, 'sa
dieir ionnsuidh nas mua is nas mua le'n cràbh-
idh làthail air iad fhein uidheamachadh gu
liomhaireachd dhiadhaidh thuigsinn. Is sona
adsan, a tha freasdal gu cùramach air Dia, 'sa
84
LEANMHUINN CHRIOSTA.
tha crathadh dhiù gach cuimrig shaoghalta.| fàid'
Beachdaich air so, m' anam, agus dùin an dorjuo
alr t' ana-miannan, los gum fìaigh thu èisdead m
ris.an ni a labhras an Tighearna do Bhiaunnaj 2
2. So agad briathran do rùin, is mise ì ie'i
ghlàinte, do shìth, agus do bheatha. Cum tlj «j)k
fhein maille riumsa, is gheobh thu sìth. F; jad
iiichean fàillinneach, is iarr nichean nach dìbii Ìà
Ciod iad rudan talmhaidh air fad ach culait] ìe
mheallaidh? Agus de an toileachadh a bhejuat
creutairean air fad, ma thrèigeas an cruthadaì t-sì
thu. Ime sin, a' cur cùl ri gach ni, dian tli bn
f hein taitneach dha d' chruthadair is bi dìleas dhjj al)
gus gum faod thu ruighinn air sonas fìrinneac iad
| an
II. CAIB. h
Gu bheilan fliirinn a labhairt air an taobh-sti ^
dhuinn qun fhuaim bhriathran*
* J Ul(
I. Laehair, a Thighearna, is gu bheil do sheij g«
hheiseach, ag èisdeachd : Is mise do sheirbheij mi
each, thoir tuigse dhomh, los gu faic mi ( 1
lagh. Aomadh mo chridhe gu d' bhriathra ai
ruitheadh do chainnt mar an driùchd. O she?l $ìi
thuirt clann Israelri Maois, labhair thusa ruin , H
agus èisdidh sinn, nalabhradh an Tighearn' a! cl
eagal 's gu faigh sinn bàs. Cha 'n ann mar si :j \
a Thighearna, cha 'n ann mar sin a bhios, tlj el
mi griosad ort ; ach coltach ris an fhàidh Samuej ^
se mo ghuth iriseal riut agus dùrachdach ; labl la
air,^a Thighearna, is gu bheil do sheirbheiseacj
a' cluinntinn. Na labhradh Maois rium, no h-ac
dhe nam fàidhean, ach labhair thusa rium,
Thighearna Dia, fhir gluasaid agus a leois nai
III. LEABHAR. 85
Màidhean uile : oir guti iadsan 's urrainn thusa
mno làn-shoilleireachadh, ach gun thu cha 'n 'eil
tachifeachd unntasan.
snaii 2. Faodaidh iad gu dearbh fuaim a' dhianamh
>e ik 'm bhriathian, ach cha toir iad seachad an
- tli ipiorad : Is bòidheach an cainnt, ach cha las
Fàad an cridhe ma bhios tusa sàmhach : bheir
Wcadsa fos nàird nichean diomhair, ach is tusa a
itlbheir tuigse gu lèirsinn : Ni iad laghan, ach
'ukMiatsa thig càil gu 'n cumail : fiachaidh iad an
adafe-slighe, ach 's tusa, bheir spionnadh gu triall :
iliUruidhnidh iad ris a' chluais a mhàin, ach is tusa
àk bheir lèirsinn is solusdo'n chridhe: fliuchaidh
aèiadsan an taobh-mach, ach 's ann uatsa a thig
in toradh. Ni iadsan bruidhean, ach is tusa
bheir lèirsinn do 'n fhear-èisdeachd.
3. Na labhradh mata, Maois riumsa, ach
thusa, a Thighearna mo Dhia, fhìrinn shiorr-
uidh ; eagal gu 'm faodainn bàsachadh, 'sa bhith
«lieii gun toradh, mur bi agam ach seòladh na leth-a-
lieismach gun bhlàs na leth-astigh. Na biodh e na
jidaobhar dìteadh dhomh èisdeachd an fhacail gun
arai a dhianamh, eòlas air gun spèis dheth, a chreid-
iheasinn gun a choimhlionadh. Labhair mata,
ÌDtiThighearna, is gu 'm teil do sheirbheiseach a'
o'ai cluinntinn, is gur ann agad a tha briathran na
rsinbeatha shiorruidh. Labhair gu furtachd air
tb choir-eiginn a thoirt dha m' anam, gu leasachadh
nuel gach subhailc unnam, is gu cliù is glòir agus mo-
labb ladh siorruidh thoirt dhut fhein.
sd
flp
86 LEANMHUINN CHRIOSTA.
m
fiì. CAIB. k
Gu bheilfacal Dè ri èisdeachd ìe umhlachd, is .6 JjJ
lionar iad nach 'eil ga mheadhrachadh ìe suim. jL
1. Eisd, a mhic, ri m' bhriathran, is gur càin p
ro bhàsd' iad, is nas mua ri 'm mias na faghliii'
sgoileirean agus dhaoin' ionnsuichte an t-saogh
so. Is spiorad agus beatha mo bhriathran, agi isg
is do-rannsaichte iad do reuson chlann-daoirt
Cha 'n fhaodar am fiaradh gu toileachadh faoii rso
ach tha iad ri*n èisdeachd gu tosdach, is ri 'n gl
cail leis an umhlachd is mua 'sa miagh is blàithltar
2. Thuirt mise, is sona an neach a theagaisi irtt
ear leatsa, a Thighearna, 'sa dh' ionnsuich
uat do lagh : air chor is gu faigh e uat furtacli
san dubh làtha, is nach d' thèid a sgrios air t
lamh.
3. Is mise, os an Tighearna, a theagaisg ìifa
fàidhean o thùs, agus cha do sguir mi fhathai lì,
a' labhairt ri gach aon. Àch tha mòran bodhf
dha m' ghuth, agus cruaidh-chridheach gai
èisdeach. Is docha le mòran cluas a thoirtdo'
t-saoghal, na do Dliia, is annsa leo miann n
feola a leanail, na toil mhath Dè. Tha a'saogl |
al a' tairgse rudan talmhaidh gun bhrìgh, is th
daoine a* dianamh seirbheis dha le mòran toil
ach tha mise gealltainn nicheaji ro-àrd agus siori I
uidh, agus tha cridheacha dhaoine gun toir lii
dhaibh. Co tha ri m' sheirbheis, 'sa gèilleadli i
dhomh cho dùrachdach anns gach ni, 'sa thata
do 'n t-saoghal, is ga mhaighistirean. Biodlj
nàire ort, a Shion, os a' mhuir, is ma 's matl
leat brath fhaighinn carson, èisd ris an reuson
i1'
tì
III. LEABHAR. 87
rson beagain buannachd tba astar mòr ga
ianamh, ach airson beatha shiorruidh, isgann
hogas mòran aona chas o 'n talamh. Tha
oine an geall air beagan buannachd, 'sair
^jiribh a' strì gu maslach mu sgillinn do dh'
^ 'geod : airson gnothaich fhaoin no gealladh
injinbrìgh cha'n ob iad cur ri saothair a latha 'sa
ìlun' oidhche.
Ja 4. Och nach nàr an gnothach ! gum biodh
|| sg air daoine saothair bheag a ghabhail airson
ipais nach dìbir, airson na duais is àirde prìs,
ioiirson onair gun choimeas, is glòir gun chrioch.
^iodh nàire ort, mata, a sheirbheisich leisg agus
tìifliearainich, gum biodh iadsa nasdeise gu saoth-
m. thun a' bhàis, no tha thusa gu gniomh thun
!)ilt beatha: 'sdocha leo faoineis na leatsa an fhìr-
uh n : Air uairibh cuideachd tha iad air am meall-
talh na 'n dòchas: ach air a mhealladh cha
ìi neach le m' ghealladhsa, no air fhàgail
: n lamh na earbsa unnam. An rud a gheallas
has i, bheir mi seachad ; 'sa rud a their mi, ni nai,
ìba a ses gum bi neach dìleas na m' ghaolsa gu
;anirìch. 'Smise fear-riaraiche a h-uile sonais,
jo'. fear-dearbhaidh a h-uile cràbbaiche. Sgriobh
i nij.o bhriathran air do chrìdhe, agus leugh iad le
ayiim : oir ri linn buairidh bithidh iad ro-fheum-
| 1. An rud nach tuig thu ri àm a' leughaidh,
oih iieobh thu lèirsinn air latha mo shealltuinn ort.
orr.iiì àbhaist dhomh tighinn a shealltainn air mo
0irt ìeirbheisich air dà dhòigh, 'sìad sin, le buair-
adhidh, is le toil-inntinn. 'Sgach là tha mi toirt
jtarà leasan dhaibh, a' cronachadh am peacannan
Mv a h-aon, is ga 'm prosnachadh gu dol air
atli Ihart ann a* subhailcean a h aon eile. An
88 LEANMHUINN CHRIOSTA.
neach aig a bheil mo bbriathran, 'sa ni diù dhii
tha aobhar dìtidh aig' air an là mu dheireadh
Urnaigh gu gràsan na cràbhackd a chosnadk.
6.^ O Tbighearna mo Dhia, is tusa mo shona
gu leir. Agus co mise, gum biodh a dhànadak
agam labhairt riut. Is mise do sheirbheiseac} l
ro-bhochd, cneimheag gun diù : agus mòran na m
bochda, is nas dìblidh nas lèir dhomh, 'sna '
urrainn dhomh innse. Ach cuimhnich, a Thigh i «
earna, gur neoni mi, nach 'eil ni agam, is naci ^
eil ni am chomas. Is tusa ad t-aonar a th.<
math, ceart, agus naomh : a h-uile ni tha a< m
chomas, a h-uile ni tha thu dianamh, a h-uil
ni tha thu a' lionadh ; na peacaich a mhàin th; -
thu a' fàgail falanih. Cuimhnich air do thròcair w
is lion mo chridhe ]e d' ghràsan, is nach matl
leat t' obair dol a dholaidh.
7. Ciamar is urrainn dhomh cur suas riun W
fhein anns a' bheatha thruaighse, mur neartaìcl Ìfo
t' iochd agus do ghràsan mi ? Na tionndaidh d< "
ghnùis uam: is na fàg mi gun amharc orm,
gun t' fhurtachd : eagal gu 'n tiormaich m' an- m
am, mar thalamh gun uisge. Fiach dhomh, c f*i
Thighearna, mar a ni mi do thoil, is ionnsuict f letfc
dhomh imeachd ad làthair gu deal bhach is gu k a
h-iriosal : oir is tu mo ghliocas, an Tì aig abheij b
fior eòlas orm, is dha 'm b' aithne mi mun na i
chruathaicheadh an saoghal, is raun d' rugadb |idt
air talamh mi. i]
III. LEABHAR.
89
i 1 IV. CAIB.
\ir gluasad an làihaìr Dè ann a fìrinn 'san umh-
~J hichd.
;(a$ A mhic, imich ani làthair ann a' fìrinn, is
3rr mi daonnan le treibhdhireachd cridbe. An
oa^ach a ghluaiseas am fhianais ann a' fìrinn,
s '^obh e dion oionnsuidhean eucorach, agus saor-
■? e o mhealltairean, is o luchd-càinidh. Ma
^iaoras an fhìrinn thu, bitbidh tu saor ga rìr-
^mh is cha chuir càinnt ghòrach dhaoine bruaill-
j|in ort.
M*2. A Thighearna, si sin an fhìrinn. Biodh
^dhomh, tha mi ag guidh ort, mar athuirtthu.
£>|eòladh t' fhìrinn mi, dionadh i mi, is stiùradh
$jmi gu cala sàbhailte. Saoradh i mi o gach
iroch mhiann, o ghaol mi-dhligheach ; agus
^ubblaidh mi maille riut le mòr shaorsuinn
jg 3. Fiachaidh mi dhut (os an fhìrinn) narud-
In so a tha ceart agus taitneach am shùilean. —
^maoinich air do pheacannan le mòran gràin
, gi*us mulaid. Gu bràch na cuir uaill asad fhein
Sj leth t' oibrichean matha. Gu fior, is peacach
Jiu, an ribeadh, 'sa sàs aig ana-miannan. Uat
i3hein tha t' iarraidh daonnan gu neoni ; is eal-
1 roh tha thu tuiteam, is ealamh thatai a toirt
jji uaidh ort, is ealamh tha thu fo bhuaireadh, is
alamh tha thu meatachadh. Cba 'n 'eil ni agad
s an dian thu uaill, ach 's iomadh aobhar a th'
gad air thu fhein umhlachadh : oir tha dolaigse
aòran nas mua nas urrainn thu smaoineachadh.
4. Na saoil mòran mata, do rud air bith a ni
90 LEANMHUINN CHRIOSTA.
thii. Cha 'n 'eil ni mòr, ni prìseil, ni iong
ach, ni is fhiach moladh, nì àrd, ni fior ui
mach no 's fhiù iarraidh, ach nichean siorrui
Fos cionn gach ni gabh tlachd as an fhìr
shiorruidh, is biodh do dhìbleachd bhochd fh
an comhnuidh a' cur fuathais or.t. Ni na bi<
na aobhar eagail, fuath, no seachnaidh dh
cho mòr ri t' ana-mianrian, is ri d' pheacam
fhein, is gur aobhar bròin iad nas mua na (IS^
air bith eile. Cuid a dh' fheadhainn tha tr
am fhianais gu ceaìgach, ag iarraidh le ioghm
is le mòrchuis ruighinn air mo nichean diomh;
'san geall air gniomhan àrda Dè a thuigsi
'sa leigeadh diochuimhn' air sàbhaladh an aniì
Is tric leo sin, le mise a bhith nan a' aghai
tuiteam ann am buairidhean mòraagusann
peacannan, airson an àrdain agus an neònachaji1
5. Gabh eagal a breitheanas Dè, iscuirea)!
fearg an uile-chumhachdaich sgàth ort. Ach
h-iarr cùisean na Tì is àirde a rannsachadh, a
faigh a mach do pheacannan, a liuthad olc a ri
thu, 'sa liuthad math a dh' fhàg thu gun dis|°
amh. Nan leabhraichean a mhàin tha an cràt ì-
adh aig cuid do dh' fheadhainn, an dealbhan t fl(
cràbhadh feadhnach eile, sgèimh is dreach
leth-amach aig daoine eile. Cuid aluaidheas 1 1
le 'm bial, ach is beag dhiom a tha na'n cridlif
Cuid le inntinn shoilleir, is le cridhe glan fi |
strì an comhnuidh ri nichean siorruidh : nichel ^
talmhaidh 'sbeag orra a chluinntinn, a cholail ^
a riarachadh na feum cha toigh leo : aca sin t 1
faireachdainn air ciod a labhras Spiorad na fìrii! ^
unnta : oir tha e cur air shùilean dhaibh nic &
ean talmhaidh ghràineachadh, spèis a thoirt 1 ìa
h
ik
81
libh
iriil
III. LEABHAR. 91
r^|an spioradail, diù dhianamh do 'n t-saoghal
" is flathanas a shireadh a latha 'sa dh'oidhche.
'uit i •
V. CATB.
Airfeartan miarailteaeh gaòil De.
Irio '
(]u Tha mi toirt aoraidh dhut, Athair naoimh,
nn|hair mo Thighearna' Iosa Criosta, a chionn
J u na dheònaich thumise am bochdan a chuimh-
Jachadh. O Athair na tròcaire, 'sa Dhè a h-uile
ais, tha mi a toirt tàing dhut, a chionn is gum
il thu air uairibh, ged nach do thoill mi a' bheag
thoileachadh, a' beothachadh mo chridhe le
An comhnuidh tha mi toirt aodhraidh
ut is glòir, is dha d' aonaghin Mic Iosa Criosta,
dha 'n Spiorad Naomh an co-fhurtair, a tha
lille riutsa o shaoghal gu saoghal. O mo
ìighearna Dia, mo rùn gaolach, an trà thig
u ionnsuidh mo chridhe tha mo chom uile fo
ibhneas. Is tusa mo ghlòir, agus sòlas mo
ridhe. Is tu bun mo dhòchais, agus sgiath
,o dhìdean ann a' latha na trioblaid.
2. Ach o 'n tha mi fhathastlag ann an gràdh,
neo-choimhlion am beusan, tha mi a' cur
im air t' fhurtachd is air do shòchair : ime sin
ill orm gu tric, is seòl dhomh dea-bheusan.
tor mi o ana-miannan, 'sa h-uile togradh
i-riaghailteach spion as mo chridhe : mar sin
'l^ bhith fallain is lior ghlan air an taobh stigh,
g am bi càil agam air gaol a thoirt seachad, neart
i fulang, agus stèidhealachd gu leantuinn ri
irtean matha.
1 1 3. Is rud mòr gràdh, is sonas mòre gubeachd :
j f a, mhàin a ni aotrom gach eallach, 'sa chuireas
u
92 LEANMHUINN CHRIOSTA.
suas gu socrach ri gach cùis mhi-shocrach, oir
trom air gràdh ealleach a ghiùlan, is cuiric
blas is misle air gach ni a thasearhh. Tha,
Ios' uasal, prosnaichidh e gu gniomha mòrs
greasaidh e daonnan air adhart neach gu coi
lionachd nas aìrde a shireadh. 'S àill le gai
hhith saor, agus fuasgailte o gach miann tal
aidh, eagal iad a chur dubhar air sùil
h~inntinn, eagal cuideachd gu 'n cuireadh uali
'sa bith saoghalta èis air, no guj'n tuiteadh e i
eallach. Cha 'n 'eil ni nas mìsle na gaol
nas treasa, ni nas àirde, ni nas leatha, ni
taitniche, ninassaoibhire, ni nasfhearr air necj
no air talamh: oir o Dhia fhein tha 'n gà<
dearrsadh, is cha 'n fhaigh e fois acli ann an I
a tha fos cionn gach ni chaidh a chruthacha
4. An neach a bheir gaol, tha e luath, siu
lach, aoibhneach ; agus tha e saor, is cha dia
griam air. Tha e toirt uaithe gach ni, gus g
ni a chosnadh; 'sa h-uile ni tha aig' anns g
ni : oir fos cionn gach ni tha bhun anns an ì
Tì is àirde : am fuaran o bheil gach mathai ai
taomadh. Cha sheall e air an tiodhlac, ach
cionn gach tiodhlac togaidh e a shùilean gus
Tì tha gan toirt seachad. Air uairibh cha
gaol aig cuibheas, ach tha theas fos cionn g
cuibheis. Cha'nfhairich gaol cudthrom eallai
is cha chaomhainn e saothair, tha a thoil a
fos cionn a chomais ; a nichean do-dhiante
ghabh e meatachd, oir tha e an dùil gu bheil gi
ui na chomas agus rèidh dha. Mar sin th
aig' air gach ni, is mòran tha e dianamh 'sa
an gniomh, a dh' fhairtlicheadh air fear j
gràdh is fo 'n tuiteadh e.
III. LEABkAR. 93
oir
m i. Tha gràdh na fhaireachadh, is an àm cad-
cha tuit e gu suain. Fo sgìs cha bhi e cuirte,
b theanntachd cha bhi e anteinn, fo fhiamh
•ìi bhi e am bruaillean : mar bheo lasair, 'smar
1 oir dheirg tha iarraidh suas, gun bheud a
' Itadh gach cuimhrig. An neach aig a bheil
tuigidh e brìgh nam facal so. Is guth
ier an cluasan Dè togradh teth an anma ; a
ir, mo Dhia agus mo ghràdh, 'sleamsa thu
h-iomlan, agus 'sleatsa mise gu h-iomlan.
>. Leasaich mo ghràdh, gus am fairich mi le
il diomhair mo chridhe, cho milis agus a tha
dh, 'sa bhith a' leaghadh ann 'sa snàmh. —
ian cuireadh gràdh rium, an nuair a dhìreas
fos mo chionn fein le cràbhadh mua 's teth,
is aintheasach. Seinneam laoidh gràidh, lean-
thu rùin gu d'ionadàrd, teirbheadh m'anam
)irt cliù dhut, a' seinn le teas gràidh. Dhutsa
dh mo ghaol nas mua na dhomh fhein, is mo
loI dhomh fhein biodh air do shonsa ; agus
ladsabiodh mo ghaol air gachaon leis a math
t, air rèir òrdugh lagha ghràidh a tha dearrs-
i uatsa.
Thagaolealamh, treibhdhireach, diadhaidh,
bhneach,taitneach, làidir, faighidneach, dileas,
fadfhulangach, trèin, agus gun sireadh air
in an càs air bith. Oir nuair a dh' iarras
ne e fhein, tuitidh e o ghràdh. Tha gràdh
iltainneach, iriosal, ceart, cha 'n 'eil e meat
aotrom, no air a thogail ri rudan faoine ; tha
ìiasarra, geanmhnaidh, stèidheil, suidhichte,
achail air a cheudan uile. Tha gaol umhail
is striochte do dh' uachdrain, beag agus suar-
i na shùilean fliein, cràbhach is tàingeil do
94 LEANMHUINN CHRI0STA.
Dhia, a curvearbsa is dòchais ann daonnan I
seadh, 'nuair nach 'eil dad a thoileachadh aig'
Dhia : oir saor o bhròn cha 'n 'eil tighinn br
aig a' ghaol.
8. An neach nach 'eil deas gu fulang ga(
dòruinn, agus leagte ri toil a rùin, cha 'n fhia(
e ainm fir-gaoil. Thigeadh do dh' fhear-gràk
ruith ro gach cruaidh chàs is diachainn gu h-im
tinneach airson ànnsachd, is gun chlaònadh uaitl i!l
le cuimrigean.
iri!
. VI. CAIB
Am fior fhear-gaoil air a dhearbhadh, |0jn
1. A MHic, cha'n'eil thu fhàthast ad fear-ga(
calma glic.
2. Carson, a Tighearna.
3. Thaobh gu bheil thu teirbheirt ad gnion 1 f
le croisean beaga a thìg ad rathad, is gubheil tlia
mua 's dèidheil air toil-inntinn. A' fhear-ga(|
treubhach tha e seasrach ri aodan buairidh, is cl
toir e creideas do bhrìodal cealgach an nam llaci
ud. Do'n fhior fhear-gaoil tha mi cho ta: 1
neach am bog 'san cruaidh. idbc
4. Cha 'n e an tiadhlac air a' seall a' nj^i
fhear-gaoil, ach air gràdh na Tì a tha ga thoi Nih
seachad. Is docha leis a rùn na an tiodhlac^ upar.
fos cionn gach tobhartas seallaidh e air annsach| P|
Am fear-gaoil uasal cha stad aig an tobhartej Jsi
ach juigidh e mise thairis air gach gibht. Alfe
an aobhar sin, cha 'n 'eil a h-uile ni càillte, gj 'i'
dh' èireadh dhut air uairìbh a bhith nas laj H
faireachdainn dhiomhsa is dha m' naoimh, nà
math leat. Am beothachadh tairis blàth a è |r
mi
at
III. LEABHAR. 95
njj ìrgheas tu air uairibh ad chridhe, se sùgh nan
à 3 a t' ann, agus boinne blasda o ionad na
\ has: is mòran suim cha 'n 'eil ri chur ann,
i f rud a tha folbh 'sa tighinn. Ach se gleachd
^ aghaidh aintheas t' ana-miannan, agus fuath
fjj hoirt do ghluasadan an anspioraid, comharr-
1 is mua air àrd bheusan is dea-thoillteanas.
9L Na cuireadh sgleòthan brèige ort furban,
g h' aona chearn as an d' thig aid. Lean gu
i do bhuille, is dìreach air Dia mairich do
rsa. Cha 'n fhaileis bhrèige a chi thu, ma's
gu 'n tuit thu an neul spioraid gu grad air
ribh, is gu 'n till thu rithist gu luath gu gnà
oineis do chridhe fhein. Oir a' ghòraich so
J thu fulang gha d' antoil, is cha 'n ann gad
3 oin, fhad agus oil leat i, 'sa chathas tu na
ghaidh, is buannachd i is cha ehall.
.| u Biodh brath agad gu bheil an t-sheann nath-
jjjj-a dol gu dùbhlan fiach a' fuaraich i do ghaol
,a(l: math, 'sa leig thu dhiot gach gniomh cràbh-
|| h, mar tha onair thoirt do nan naoimh; meadh-
Q1jj ladh naomh airmophàise, air do pheacannan
^in, (rud ro-fheumail) freiceadanachd air do
Jidhe fhein, maille ri ionnsuidh làidir dol air
jdhart ann an dea-hheusan. 'S ioma' droch
tJxoineachadh a thogas e ann ad chridhe, gu
_c jipar-inntinn is fuathas a chur ort, fìach an
Uuing e thu o urnaigh is o leughadh beannaich-
J Is beag air faoisid iriosal, is na 'm fhaodadh
jlihuraadh e thu o ghlacail corp an Tighearna.
gjcreid e, is na gabh suim dheth, ged thilgeadh
||apan tuislidh gu tric ad rathad. Smàd e,
,al| ira thogas e nichean gràndasalach ad inntinn.
■flp\r risj as m' fhianais, a spioraid shalaicb,
96 LEANMHUINN CHRIOSTA.
biodh nàir' ort, a mbic mìrath; is ro-thruaillid
thusa, a tha cur rudan cho mosach am chluasai
Gabh romhad fhior mhealìtair, cuid cha b) \f
agad unnamsa: ach maille rium bithidh Ios
mar thrèin fhear-cogaidh, agus seasaidJi tui
gointefo fhiamh. 'S annsa leam am bàs, 'sabhi
eeusda le gach dòruinn, na gèilleadh dhutsa. 3
sàmhach, bi tosd ; cha 'n èisd mi riut nas fhaid
ged rachadh tu gu ùbraid a cur gach dosgaidh a
rathad. Se an Tighearna mo sholus, agus n
shlàinte, co chuireas eagal orm. Ged sh^asac
càmpan am aghaidh, cha d' thig tais air n
chridhe- Se an Tighearna m' fhear-comhnaid 10t
agus mo Shlànair.
7. Gleac mar dhea-shaighdear, is ma thuite
tu le laigse air uairibh, beothaich do mhisnea<
nas mua, 'g earbsa ri gràsan nas treasa : is bi à
do ro-fhaicill nach sèidear suas thu le toileachacf11
faoin no àrdan. So an t-olc a tha cur mòran a5
seachran, is gan dalladh cho fad air uairibh,
gur gann tha rathad air a leigheas. Biodh sgri
nan uaibhreach, a ghabh gu faoin dànadas or
fhein, naleasan tiarnaidb dhusa, agus umhlach ^11
VII. CAIB.
Axr ceiltinn nan gràs fo sgàil na h umhlachd.
I. A mhic, bithidh tu nas fhearr dheth, is i
tiarainte, ma cfieileas tu gràsan do chràbhaidl
gun bhith gabhail uaill asda, gun bhith Iabha
gu tric mu'n dèidhinn, no saoilsinn mòran dhi jji 1
ach an àìte sin thoir tuille gràin dhut fhein, is
fo eagal mar dhuine nach b'fhiach am faighir
Cha'n 'eil niòran suim ri ghabhail do'n ghluai-
V.
iie;
1a:.i
laiifi;
|Da
iarrs
:" is
I
luic)
Idol
i
<hit
bhai: p
III. LEABHAR. ' 9J
iij p, a fhaodar fhaireachdainn gu luath a' caoch-
1 dh. Ri ]inn thu bhith ann an staid nan gràs,
ìaoinich cho bochd is cho truagh 's is àbhalst
lut a bhith as an aonais. Agus nuair a bhios
| lleachadh nan gràs agad, cha 'n 'eil thu doi
1 t' adhart an càithe- beatha naomh cho math,
làuair a bhios tu gu iriosaì, toilichte, faighid-
ach a' cur suas as eugais a' ghean so : ma ses
rch fàs thu leisgmu dhleasnas na h-urnaigh, is
,ch lasaich thu a' cur air adhart na ghniomhan
e a bhuineas dha d' staid. Gu deònach dian
mi-uile rud cho math 'saurradhut, 'sa 's aithne
Mm : is na tugadh tiormachd cridhe, no càrnpar-
itinn ort thu fhein a dhiochuimhneachadh gu
ileach.
2. Tha mòran ann a dh' fhàsas mi-fhaigh-
iieach is leisg, cho luath 'sa thèid gnothaichean
n aghaidh. Oir cha 'n 'eil slighe duine
pnnan na lamhan fhein ; Ach 'sann do Dhia
aineas a bhith a' toirt seachad ghràsan agus
tachd; agus sin nuair is àill leis, urad 'sa's àill
L is do 'n neach is àill leis, air rèir a thoil, 'sa
fen matl1 a mhàin. Tha cuid do fheadhainn
i-fhaicleach a chuir as dhaibhfhein le gràsan
bhaidh, oir bha iad an geall air tuilleadh a
anamh na bha na 'n comas, gun sealltainn air
laigse fhein, a'leanail buadhaidh an cridhe nas
a na solus reusoin. Agus o n bha dhànadas
iarraidh nas àirde, na bu taitneach ]e Dia,
iìì iad gu luath an gràsan. Dh' fhàs iad
1 hd, dh' fhàgadh truagh iadsan a rinn nead
js|-ibh fhein ann a' rlathanas ; gus gu 'n
J| risuicheadh iad le neart umhlachd is bochdainn,
'n dol san athar cho àrd air an iteig fhein,
m
LEANMHUINN CHRI0STA.
ac&d
ach earbsa a dion fo 'm sgèithse. An fheadhain
a tha fhathast amh is aineolach air slighe a
Tighearna, mar 'eil iad fo stiùradh dhaoir |
nosrach, faodar am mealladh«gu furasda, 'sai^,
dochan.
3. Ma se am beacbdfbein is fhearr leo a leanai
na daoin' eil' aig a bheil soilleireachd a chrehjijj;,
sinn, tha chùis cunnartach air a' cheann thal ^
ma ses nach àill leo am beachd fhein a leigead,
dhiù. An fheadhainn a tha glic na 'm bara iL
f hein, is ainneamh a lùbas iad sios gu h-iriosi ^
do rian feadhnach eile. 'S fhearr beagan eòìai
le umhlachd, is beagan lèirsinn, na tùs'lach mìi^M
fagliluim le faoin uaill. 'S fhearr dhut beags, ^
sgoil a bhith agad, na mòran a dh' f haodas a bhil jj^
na aobhar pròis' dlmt. Cha 'n 'eil <ìol-ama(,jfIM
an fhir sin glic nas leòr, a bheir e fhein seach
buileach do thoil-inntinn, a' diochuimhneachac
a chiad bhochdainn, agus fiamh diadhaidh
Tighearna, atha cur cùram air duinegu 'n cà;
e na gràsan a th' aige. Cha mhùa thà glioc
an duine sin diadhaidh nas leòr, a thuiteas
linn chroisean no anacothruim gu eu-dochas,
nach 'eil a' smaoineachadh 's ag amharc orm
le urad earbsa is bu chòir dha.
4. An neach leis an àill a bhith mua 's tia
ainte an àm sìth, is tric leis a bhith tais ag
^ealtach ri linn cogaidh. Nam b' aithne dhutjr
bhith an comhnuidh iriosal agus beag ad shùiles
fhein agus do spioraid fhein a shuidheachadh '
rian ceart, cha tuiteadh tu cho ealamh, ann
runnartaibh 'sam peacadh. Is dea-chomhairle, g
mcadhraiche' tu ri linn teas cràbhaidh, ciam ^
a bhios do chor nuairfhuaraicheas e. Agus nut, ^
Bai
Sri
Ìfl ]
fe:
Ìi
'neoi
III. LEABHAR. 99
ia thachras dha fuarachadh, thoir fonear gum
I od an solus tilleadh fhathast, a tha mi toirt
r folbh car tamuill gu leasan dhutsa is glòir
| ìomh fhein.
5. Is tric le dhearbhaichean mar so teachd gu
lia|irrachd stà dhut, na gnothaichean a dh' èirigh
ei|at an comhnuidh mar bu mhath leat. Oir
ìa 'n e am fear aig a' bheil mòran thaisbeanan,
b shòighneasan, no dh' eòlas air sgriobtur, no
a an inbh' àird, a tha ri mholadh ; ach esan a
ia fior iriosal na chridhe, is làn do 'n charran-
xchd dhiadhaidh ; esan a tha sireadh gu Dia
lonnan gu treibhdhireach ceart ; esan a tha
alltuinn air fhein mar neoni, agus a' toirt fior
ìràin dha fhein, agus a tha an geall air tàir is
r masladh o 'n atharrach nas mua na onair
laotuinn uaith' is mias.
VIII. CAIB.
lioeal Air sealltainn sios oirnn fhein a' fanuis Dè.
Labhraidh mi ri mo Thighearna Dia, ged is
r is luath mi. Oir ma chuireas mi tuilleadh
mo leth f hein, feuch seasaidh tusa am aghaidh :
us togaidh mo pheacannan fianais làidir am
haidh, nach urrainn mi aicheadh. Ach ma
i islichidh mi mi fhein, is madh' umhlaicheas
l neoni, a' cur gach fhein-spèis air chùl, 'sa
bhail ris, mar is fìor, gur dus a th' unnam,
thidh do ghràsan càirdeil rium, agus do sholus
ann air mo chridhe; agus a h-uile pròis, air a
ghad bàthar agus dìthidh ann an aibheis mo
affl^oneachd gu bràch. 'Sann an sin a fhiachas
ig mi fhein dhomh; co mi, co bh' unnam, is cud
s 2
100 LEANMHUINN CHRIOSTA.
gus an d' thàine mi : oir is neoni mi, is cha rob
f hios agam air. Ma dh' f hàgar dhomh f hein m
feuch is neoni mi, agus laigse gu h-iomlan : ac
cho luath 'sa bheir thu sùil orm, grad dùisgi<
unnam neart, is lionar as ùr mi le sòlas. Agi
'smòr an t-aobhur ioghnaidh, gum bithinn air rr
bheothachadh cho ealamh, is gum biodh tusa cr.jl^
bàigheil rium, a tha an comhnuidh ag iarraid ^
sios le m' cudthrom fhein.
2. 'Sann o d' gràdh a tha so a' tighinn, a tìj
freasdal orm gu bàigheil, is gam chobhair cl |rea!]
tric an tèinn ; gam ghleidheadh cuideachd j r
chunnartan gàbhaidh, is gam dhion, (mar | ^
dh' fhaodas mi radh le fìrinn) o uilc gun aMa'
eamh. Gu fior, 'si spèis thuathal a thug rjy^
dhomh fhein a chàill mi ; agus se t' iarraidh j,.,,
t-aonar, is gaol mo chridhe thoirt dhut, jacni]j
ghleidh dhomh thusa agus mi fhein maraoi jj^j
'sann le impidh do gràidh cuideachd a dh' um j}a
laich mimifhein cho mòr. Oir tha thusa, jij^
fhior rùin mo chridhe! a' fiachuinn bàigh riuij}SgeDa
fos cionn a h-uile toillteanais, is fos cionn dàji^
adais m' earbsa agus m' achanaich. |nafla
3. Gum bu naomh a bhios t' ainm, o mo Dhìj 0Dn ^
oir ged nach airidh mi air math air bhith, * s laidh ai
thusa le fialachd is mòr thròcair a' taomadh gij ^ ^
stad do mhathais air na neo-thoillteanaich fhei fa ^
is air do'naimhdean. Tionndaidh riut f hej ^
sinn, ann a' rathad is gum bi sinn tàingeil, iri ^
sal, cràbhach, oir tu ar slàinte, ar treoir, ag
% gach
tr'u
ar neart.
III. LEABHAR, 101
IX. CAIB.
'um bheil gach ni ri sheoladh gu JDia mar ar crioch
dheireannach.
Is mise, a mhic, bu chòir a bhith am àrd
^rìch dheireannaich dhut, ma tha mhiann ort a
dth sona ga rìreamh. Leis a' bheachd so bith-
h do chridhe air a ghlanadh, a tha dol tuathal
l tric le bhith a' tionndadh uige fheinis chreut-
rean. Oir ma shireas tu thu fhein ann an rud
v bith, seargaidh tu as gu luath agus crionaidh
Air an aobhar sin stiùr gach ni am ionnsuidhse
in a' seòl sònraichte, oir is mi a thug gach ni
achad. Seall ormsa mar àrd fhuaran o bheil
h-uile mathas a' struthadh, agus ime sin tha
,ch ni ri tilleadh ugam a rithist mar gu b' ann
l màthair-uisge fhein.
jfp< Uamsa tha am beag 'samòr, am bochd 'sam
irteach ag òl, mar gu 'm b' ann a fior thobar
sge na beatha. Iadsa ni seirbheis dhomsa gu
ònach agus gu h-inntinneach gheobh uam grà-
a a nasgaidh. Ach an neach a ni uaill an
obh-mach dhomhsa, no ghabhas toileachadh a
Ipidh air bith a th' aige, cha bhi thoil-inntinn
an^ is cha 'n fosgail a chridhe; ach bithidh e
f a theanntachadh is air fhàsgadh air ioma
igh. Airan aobhar sin cha chòir dhut, math
'bith a chur as do leth fhein, no cliù subhailc
3ji)hoirt do dhuine ; ach a h-uile ni thoir do Dhia,
* as eugais cha 'n 'eil ni aig duine. Is mis' a
ug gach ni seachad, thusa tha mi an geall air
aotuinn gu h-iomlan, agus gniomhan tàingeal-
ad tha mi 'g agairt gu cruaidh ort.
102
LEANMHUINN" CHRIOSTA.
3. So an fhìrinn a tha cur glòir f haoin ai^ |rf?
chùl. Ma thig gràsan Dè 'san fhior charrann;
achd a stigh do 'n anam, cha bhi bheag do dì\
fharmad ann ri fhaotuinn, no cuing cridhe, n
fein-spèis. Oir tha charrannachd dhiadhaidh
toirt buaidh air gach ni, 'sa sgaoileadh gac
buaidh mhath san anam. Ma 's fior dhuine gl;
thu, 'sann asamsa 'm aon a bhios t' uaill, 'san
unnamsa 'm aon a bhios do dhòchas; oir neac
cha 'n 'eii math ach Dia na aonar, a tha i
mholadh fos cionn gach ni is ri bheannachad^
anns gach ni.^
llil!
|«
fa'
iioi
lieìi' ■
heobh
gai-V
Lm n
kH
W:
acb:
ich so
}kp
cho i
X. CAIB.
Do neach a ni diìi do 'n t-saoghal is taitnèach sei
bheis Dè,
1. An nis labhraidh mi ri mo Thighearna, is clL^
bhi mi sàmhach ; their mi ann ad èisdeachj^
mo Dhia, mo Thighearna, agus mo Rìgh, a tl
air neomh. O Thighearna, nach pàilt do shòla
a tha gu diomhair agad an tasgaidh a' feitheam
air an feadhainn anns a bheil t' fhiamh ! A({|,f
gu de thu dha d' luchd-gaoil, gu de do *n feadlj m^
ainn a ni seirbheis dhut le 'n uile chridhe ?
fìor, is aoibhneas nach fhaodar innse, a bhith
amharc ort, is toil-inntinn mhòr e dha d' luchij |
gràidh. Gu ro-shònraichte dh' fhiach thu dhoni
sa chàs so miad do bhàigh, an trà nach robh
idir ann, chruthaich thu mi ; an trà chaidh mi
cèin uat air seachran, thill thu mi air ais gu
sheirbheis ; is dh' aithn thu orm gu 'n d' thuguiij jj^
gaoldhut. , . m,
2. Fhuarain a ghraidh shiorruidh, ciodji^
3, Fi
o diìu
ìle, is
teis e
\
ch a d
III. LEABHAR.
103
à
^lieiream riut? Ciamar a dh' fhaodas mi dio-
^liuiinhn' a dhianamh ort, thusa a dheònaich
^lùmhneachadh ormsa ; seadh dèis domh hreoth-
rlh is bàsachadh sa pheacadh ? Dh' fhiach thu
'k' òcair dha d' sheirbheiseach fos cionn gach dùil,
flJfSs fos cionn gacn toillteanais, thug thu gràsan
Wiomh le bàigh. An èirig nan gràs so ciod a
saiujieir mi dhut? Òir cha 'n e a h-uile h-aon a
^ ìeobh gairm uat cùl a chur ris an t-saoghal
*ach ni, agus caithe-beatha manaich a ghlacail.
m mòr leam thusa sheirbheiseachadh, is gu
ìeil do sheirbheis air gach creutair mar fhiach-
bh ? Gum bu mhòr leam thusa sheirbheis-
ichadh, cha bu chòir dhomh a smaoineachadh.
ch so an rud a tha ri shaoilsinn mòr agus ion-
tdach, gu 'n deònaicheadh tu creutair cho bochd
cho mi-thoillteannach a ghabhail mar sheirbh-
seach, 'sa chur an comunn sheirbheisich do
àidh.
3. Feuch gach ni th' agam se do chuid, agus
J) chiud gu t* sheirbheis. Ach air an laimh
^lle, is mua do sheirbheis dhomh, na mo sheir-
ieis dhut. Feuch neornh agus talamh, a
iruthaich thu gu feum mhic-an-duine, a' freas-
§hl ort, 'sa gèilleadh a h-uile là dha d' riaghaiJt,
^ ch 'sbeag so dhe d' mhathas, do na h-ainglibh
iWieinthug thu òrdugh freasdal air mac-an-duine.
ch a dol fos cionn gach ni tha so, gu 'n tiùr-
imkheadh tu fhein mac-an-duine ariarachadh, is
'lfi 'n gealladh tu thu fhein dha mar dhuais.
4. De bheir mi dhut airson do mhathais sna
ìltibh càs? O nach mi dh' fhaodadh do
eirbheiseachadh gach aon latha dhe m' bheatha !
nach biodh e am chomas aon latha fhein a
£ 4
Ai
]
l
dli
104 LEANMHUINN CHRIOSTA.
bhuileachadh gu ceart ann ad sheirbhejs ! I
ceart gur airidh thusa air a h-uile seirbheis, agi i
onair, agus cliù gu siorruidh. Gu fior, is tu ir
Thighearna, agus 'smise do sheirbeiseach boch<
air a bheil mar fhiachaibh cur ri d' sheibheis
m' uile neart ; agus do mholadh gun sgìs gulidio]
lasachadh. 'Samhuil mo thoil, 'samhuil rr
dhùrachd ; is na bhios uam deònaich thusa
dhianamh suas.
5. Is mòr an onair, is mor an cliù dhornifièk
thusa sheirbheiseachadh, agus sealltainn sios a
gach ni air do shon. Is mòr na gràsan a th' aìmà
an fheadhainn a lùbas iad fhein gu deònach si< ch se
gu d' gniomh ro-naomh. Iadsan a leigeas dhi o, m
gach toileachadh saoghalta airson do ghaoils^ nn ai
gheobh aoibhneas blasda a' Spioraid Naoimh.-iock
Iadsan cuideachd, a ghabhas a stigh air an t-sligh |^
chumhainn ann ad ainmse, agus a thilgeas dhipdf
gaeh cùram saoghalta, gleidhidh mòr shaorsain imli
inntinn. 4,
6. O cho taitneach is cho aoibhinn 'sa thark
thusa, a sheirbheis Dè, tha dianamh duine g; homl
rìreamh saor agus naomh ! O cho naomh 'sneacb;
tha staid an duine chràbhaich, a tha togajnofl];
neach cho àrd ris na h-ainglibh, ga dhianamQt,;
taitneach do Dhia, nachulaidh eagail do dheomjd, a
hain, is molaidh do chreidmhich air fad ! aath j
sheirbheis ghlòrmhor ! Ri ghlacail an coml :. earf
naidh is ri 'm mìann, a tha cosnadh dhuinn àr i di,
fchonas, agus sòlas air nach d' thig crioch. agais
Nnn
ln;
llatì,;:
IKltll!
III. LEABHAR.
105
'à
XI. CAIB.
lCjJ 'ti bheil iarraidh ar cridke ri rannsachadh is ri rian.
A mhic, cha 'n fhuilear dhut fhathast ioma
piid ionnsuchadh, nach d' fhaghlum thu ceart.
m» 2. De na rudan sin, a Thighearna?
3. Tha togradh do chridhe a làn-sthriochd-
Ih ri m' thoil naoimhse : agus gun bhith toirt
omìièis dhut fhein, ach a' gèilleadh dha m' thoilse
ain dùrachdach, Is tric tha togradh do chridhe
sadh suas unnad, is gad chur gu luasgan mòr :
:h seall an ann gu m' chliùsa tha an gluasad
no 'n ann gu d' bhuannachd fhein. Ma 's
'ibfin air mo shonsathà e, bithidh tulàn thoilichte
't4> char 'sa bith a dh' òrduicheas mise thoirt do
chùis, ach ma tha togradh 'sa bith falachaidh
^ad fhein sa gnothach, se so a tha togail dhut
m mlisg is furban.
4. Thoir an aire mata, nach cuir thu mòran
tbìirbsa a buathadh t' inntinn, gus an cuir thu do
e I nomhairle riumsa : eagal gu 'n gabh thu aith-
;achas dèigh-laimhe, no gu mi-thaitinn an
lothach riut air an robh thu cho tìtheach
1 i toiseach. Oir cha 'n 'eil a h-uile gluas-
1, a shaoilear ceart an toiseach ri chur gu
lath an gniomh, ged do dh' èireadh dha bhith
imbiart agus math, cha mhua tha chaochla' sin
làr p dhùilt ; ach tha rian feumail sa h-uile cùis,
igal seachrain-inntinn, le bhith mua 's dian, no
;ainneal thoirt do dh' fheadhainn eile le d' bhraise,
o buaireadh dhut fhein leis am faod thu dol
lathal is do gnothach a chall, le daoine a bhith
cothachadh ad aghaidh.
e 5
106 LEANMHUINN CHRIOSTA.
5. Air uairibh cuideachd tha strì cruaidh riat
amach, agus cath làidir an aghaidh t' ana-mian i|,
nan, gun umhail do thogradh na feòla, co-dhii
tha i leat no t' aghaidh : a toirt deagh-aire ityì
cumail fo smachd a' spioraid ge b' oilleatha,
Agus tha e iomchaidh a claoidh agus a cìosnach felfe
adh gus a' striochd i do 'n h-uile ni, sam bi i toil
ichte le beagan, agus dèidheil air rudan cuibh
easach, is gun bhith gearain air ana-gaireas,
aca
ieas ?
loine
XII. CAIB. ujkugl
j eatha
ch
Gum blieil faiyhidin ri ionnsuchadh, agus gleac r
V n-ana-miannan.
1. A Thighearna Dia, tha mi a' faicinn gu
rud ro-fheumail dhomh an fhaighidin ; oir ì d
ioma ni a tha gleac am aghaidh anns a' bheathr
4,]
IWto
so. Oir a dh' aon fhois ge 'm bi agam cli^ ilfaslai
10 1;>.
],;;..
chum sin mo bheatha o chath is o dhòruinn.
2. Tha chùis mar sin, a mhic, ach an fhoi
sin, a tha saor o hhuaireadh, is nach f àiriclkle cl
croisean, cha 'n àill leam thu shireadh. Acll hean,
saoil agad fhein gu 'n d' fhuair thu sìth, an tr«:!in(0]
a bhios tu gleac ri ioma buaireadh, is fo dhiachjch \\
ainn chroisean lionar. Ma their thu, nach urr.j[Qs]ej,
ainn thu mòran fhulang. Ciamar, mata, ìj Ba-smg
chuireas tu suas ri teine a' phurgadair? Dcii
dhà olc, se an t-olc is Jagha daonnan is ragh
uinniche. Ime sin, los is gu faod thu dòruinrllajs
an t-saoghail thall a sheachnadh, cuir suas g\\à\\
deònach ris na h-uilc a tha bhos airson Dè. Allof^
bheil thu an dùil gu bheil muinntir an t-saoghai
so gun dad a phian, no air bheag fulangais
% Oi,
nisa
III. LEABHAR. 107
iat ha 'n fhaigh thu mar sin iad, ged do gabhadh
beachd air staid nan daoine a 's socraiche.
3. Ach their thu, gu bheil mòran toil-inntinn
:a, is gu bheil iad a' ruith air an toil fhein, is
d ar sin nach 'eil iad a cur uidhreachd air an
ichfioblaidean.
4. Fàgar a' chùis mar sin fein, gu bheil gach
aca gu 'n àilleas : ach càd a mhaireas an sòigh-
as? Feuch mar an deathach meathaidh as
Loine sòghail an t-saoghail, 's air an aighsr
aoghalta cha bhi tuille' cuimhne. Ach rè*am
atha, cha 'n ann gun seirbhe, gun chàmpar,
m chùram tha iad am miadhoin sòlais. Oir a
eart rud a thug toil-inntinn dhaibh, 'stric a tha
ga f ionrtdadh a mach dhaibh na aobhar pèine. Tha
li cuideachd iomchaidh ; oir iadsan a dh' iarr 'sa
ài lealtoileachadh brèige, is ceart gum biodh ia<ì fo
cbiihasladh is fo phèin ga leanail. O cho gearr,
o meallta, cho mishealbhach, cho truaillidh is
a macnus saoghalta ! Dèigh sin, le raoit is le
1 iille cha 'n 'eil iad a' tuigsinn ; ach mar ainmh-
Adriiean, tha iad a toirt a' bhàis dha 'n anam air-
ia toileachadh beag dha 'n coluinn thruaillidh,
;h thusa, a mhic, na lean t' ana-miannan.
us leig dhiot do thoil fhein. Gabh toil-inn-
j nn anns an Tighearna, is bheir e dhut iarratus
Df chridhe.
5. Oir ma 's àill leat fior aoibhneas, is pailteas
dm I ais uamsa. Feuch, 'sann le gràin a thoirt do
I ch nisaoghalta, isle d'spannadh o gachtoileach-
ja talmhaidh, a ruigeas tu air a' bheannachadh
\ 'sa gheobh thu aighear shònraichte. Is mar
mua thairngeas tu thu fhein o 'n h-uile toil-
;hadh o chreutairean, 'sann is blasda 'sa brìgh-
e6
108 LEANMHUINN CHRIOSTA.
eile bhios do shòlas. Acli anns a' chiad do3 H$|
ainaeh, cha 'n ann gun bheagan anshocair saotb -eai
air is strìth a ruigear air so. Is cuimrig 01 ì
ana-cleachdadh, ach bheir dea-chleachdadh ai ipou
buaidh. Gearainidh an fheoil, ach cuirid
cràbhadh dian spioraid smachd orra. Bithidfe
an t-seann nathair a cogadh 'sa strì riut, ac jooi
cuiridh urnaigh an teicheadh oirre ; ni obai [acli
fbeumail cuideachd dorus nach beag a' dhùnad acln!
'oirre. isacl
- |;aè
XIII. CAIB. M«
3,
Aìr umhlachd irìosail iochdaràin air rèir sàmhla iòs jfl (ji
sal
Criosta.
1. A mhic, an neach a dh1 iarras e fhein a thaifatlia
ruing o umhlachd, tha e ga tharruing fhein
ghràsan ; 'sa neach a shireas a chòir fhein, thilliuii
e a' call na còrach cumanta. An neach naci !'
striochdgutoileachagusgudeònach do dh' uachiiìbìie
aran, is comharradh e nach 'eil an fheoil aigDliia
fhathast tur fo smachd; ach gu bheil i tric alkk
èirigh 'sa casadh na aghaidh. Air an aobhar si auan
ionnsuich striochdadh gu deas do dh' uachdarai
ma 's àill leat smachd a chur air t' fheoil fheiilbràci
Bheirear buaidh air namhaid na leth-amach nijadli
luaithe, an trà a' bhios fear an taoibh-stigh aj f&\t
rian ceart. Oir namhaid nas trioblaidiche 'snì
miosa cha 'n 'eil aig an anam, na 'n fheoil nua
a' bhios i asumhail do 'n spiorad. Gu beachc
thigeadh dhut fior fhuath thoirt dhut fhein, m
's math leat buaidh a thoirt air fuil agus feoi
Se miad do spèis fhathast dhut fhein, a tl
III. LEABHAR. 109
Jir sgàth ort gèilleadh do dh' fheadhainn eile gu
)à|-ealamh.
orJ 2. Ach am mòr leatsa, gun unnad ach ùir is
aieoiii, lùbadh do dhuine airson Dè, nuair a
ridihèill mise, an t-uile-chumhachdach, an t-àrd
lìdpgh, cruthadair gach ni a neoni, gu h-iriosal
acifo dhuine air do shonsa. Dhaom mi sios fo
ach duine, gus t' uabharsa leigheas le m' umh-
jjachd. O ùir, ionnsuich gèilleadh, o thalaimh
;a chrè faghlum umhlachd, is lùbadh fo chasaibh.
ach duine ! Ionnsuich do thoil fein a bristeadh
$ gèilieadh sa h-uile ni.
3. Biodh do chorruich riut fhein, 'sa bheag
o dh' at phròis' nabiodh unnad : ach bi cho irio-
al unnad fliein is cho beag, is gum bi thu mar
tiiarjathad rèidh fo chasaibh gach duine, is mar eabar
ia stràide fo 'm bonn. De fà do ghearain, a
tbiihuine fhaoin ? Ciod, a pheacaidh thruaillidh, a
nael h' f haodas tu chantuinn an aghaidh na feadhnach
m , bheir tàir dhut, thusa a thug tàir cho tric do
aijrii3hia, 'sa thoill cho bichionta iutharna ? Ach.
lf a< >ha mo shùilse blà' riut, a chionn gu robh t'
iinam prìseil ann am fhianais ; gus gu 'n tuigeadh
famiu mo gràdh dhut, is gum biodh tu tàingeil gu
iety >ràch airson mo thiodhlaicean, is gu 'n d' thug-
idh tu thu fein thairis gach là do lagh na fior
,\ aiiìrisleachd 'sna h-umhlachd, is gach masladh gu
l'^jb giùlaine' tu le faighidinn.
nuai I -
S XIV. CAIB.
'jj Smaointean air breitkeanas diomhair Dè eagal
1 pròis a ghabhail a deagh- oibrichean.
Tha do bhreitheanas, a Thighearna, a beucaich
110
LEANMHUINN CHRIOSTA
bÌB
Hlia:
lij!
fos mo chionn mar thairneanach, Ì3 tha thu
cur gluasad is crith air mo chnamhan uile, is ii hà
m' anam fo fhuathas mòr. Fo gheilt tha rMlh
smaoineachadh, nach 'eil flathanas fein gun sm
ad làthair. Anns na h-ainglibh fhein gheot
thu fabhd, fathamas cha tug thu dhaibh ; ciodi $1
dh' èireas dhomhsa ? Na reultan thuit o neom
Agus mise, gun unnam ach ùir, co as a ni n
uaill? An fheadhainn a chomharraicheadh còii ì&rsi
na gniomh, thuit iad gu truagh sios, 'san f headJ ii
ainn a dh'ich dh' aran nan aingeal, bhaannasae
air gusgul nam muc.
2. Mar sin, a Thighearna, cha 'n 'eil naombiaìm
achd ann, ma dhìbreas do lamhsa i. Cha 'n 'ejiairii
feum an gliocas, mur dian thusa cùl taic dha. Ch
'n 'eil dion ann a' neart, ma sguireas tu ga chomh
nadh. Cha 'n 'eil seasamh aig geinmneachc
mur 'eii i fo d' dhìdean. Cha 'n urrainn sin ®
an aire thoirt oirnn fhein, mur 'eil do bhua
chailleachd naomhsa fos air cionn. Oir m|
thrèigear sinn, thèid sinn fodha, is bàthar sinn
ma thèid freasdal oirnn, bithidh sinn aighearac il
agus beathail. Oir is creutaire mi-stèidheii
sinn, ach ni thusa taic ruinn, fàsaidh sinn fuai
ach ni thusa blàth sinn.
3. O nach iriosal suaracli bu choir dhomlfrD!
sealltuinn orm fhein ! Is ma shaoilear math
bith unnam a' bheag a bhòsd cha 'n 'eil ri chujid'
as ! O nach domhain, a Thighearna, bu chòi
dhomh sioladh sios fo fhuathas diomhair di
bhreitheanais ; far nach faigh mi a' bheag dhionilir
fein, ach neoni na neoneachd. O chuaitjiias:
ghàbhaidh ! O mhuir gun iomall ! far nach 'ei letf
ui dhiom ri fhaotuinn ach arn fìor neoni ! Càitlliu
A
Tiii
iir;n
chl
\w
y
III. LEABHAR. ] H
:rah nis am falaichear uaill ? Càit' a' bheil aig
th inadas spionnadh ? Bhàthadh a h-uile faoin
. niiill ann an aibheis do bhreitheanais orm ?
\ài 4. Ciod i a h-uile feoil ann ad fhianais ? An
m an criàdh uaill an aghaidh an fhir a tha ga cu-
ciodla'? Ciamar a ghabhas esan pròis a cainnt
rtntyiaoin, aig' a bheil a chridhe làn-sthriochte do
m hia? An saoghal uile cha tog gu h-àrdan am
icòr &r sin a tha fo smachd aig an f hìrinn, is le mo-
à dh a h-uile beoil cha ghluaisear esan a tha cur
sacljichais làidir ann an Dia. Oir iadsan uil' a tha
bhairt, feuch is neoni, a thrèigeas cho luath ri
aim an an cainnte, ach fìrinn an Tighearna
airidh gu siorruidh.
'iod tha frectgmch a dhianamh 'sa radh anns
^gachni.
rachf A mhic, so mar their thu anns a h-uile ni :
!ifil
XV. CAIB.
Urnaigh gu toil De dhianamh.
Thighearna, ma 's 'si do thoil, biodh so diante
e an dòigh so. A Thighearna, ma tha e gu
chliù, bipdh so diante ann ad ainm. A Thigh-
rna, ma tha thu faicinn so iomchaidh, agus ga
hias feumail dhomh, thugas domh a tharruing
d' glòirse. Ach ma tha thu a' faicinn gu 'n
thig e gu dolaidh dhomh, agus nach ann gu
is m' anma tha e, thoir uam an togradh so.~
ir cha 'n ann o 'n Spiorad Naomh a tha h-uile
ciasad a' tighinn, ged shaoilte ceart agus math
e daoine. Is duilich ceart bhreth a thoirt, co
iìu se Spiorad math no olc a tha gad stuigeadh
112
LEANMHUINN CHRIOSTA.
gu sud no so iarraidh. no 'n e do spiorad f hes ach
a tha gad ghluasad. '$ ioma' h-aon a fhuair h idhi
fhein air am mealladh an deire' na cùise, sha^isa,
iad fhein an toiseach fo stiùradh spiorad chein 4
2. Air an aobhar sin tha h-uile gluasad, iim
taitneach, a dh' èireas ad inntinn, ri rannsaclirdo
adhle eagal Dè is umhlachd cridhe, mu toir thu iJDs
thoil ag'us't' aonta dha gu chur an gniomh : agiinii),
ann an seòl sònraichte bu chòir dlmt thu fheihridl:
is do gnothach a leigeadh gu tur am mhèinnti irìdl
a' cantuinn, a Thighearna, tha fìos agad air ii'sli
bheirt a 's fhearr; biodh e mar sid, no mar iUk
air rèir is mar is àill lèatsa. Thugas domh m imi
is àill leat, nrad 'sa àill leat, agus anns àm ;
àill leat. Dian rium mar is àill leat, mar
taitniche leat, is mar is mua gu d' ghlòir. Ctj
mi far a math leat, is dian do thoil rium an .
gach ni. Tha mi ann ad laimh, tionndaidh j.Rm
caraich mi mu'n cuairt mar is math leat. Feu(|isma
'smi do sheirbheiseach, deas gus gach ni ; chalia'n
ann dhomh fhein is math leam a bhith beo, aji, G
dhutsa. O gum b' ann dligheach foirfidh bhililamli
mo ghiùlan ! leasa
Urnaigh gu loil Dè dhianamh. ^
3. Tiùrach dhomh, O Ios' is mua bàigh !
ghràsan, gus gu 'm biodh iad maille rium
co-oibreachadh leam,agus am Jòrg gu 'm cliiad ftèhaii
Thugas domh gum bi mi an comhnuidh a' sireai^,
'sa 'g iarraidh an rud is taitniche leatsa, agus ;i
a mua do dlièidh. Biom a dh' aon toil riuèd |aD.
agus leanadh mo thoilse daonnan do thoiìse,f udan s
còrdadh i rithe gu h-icmlan. Aontaioheadh ii%
thoilse dha d' thoilse anns gach ni 's àill leat, i toa^
Mbc
io ao
pai ■
III. LEABHAR. 113
jeiiich àill : ìs na hiodh e am chomas dad a shir-
riaj dh no dhiùlt, ach mar a dh' iarras 'sa dhiùltas
..aolisa.
hem 4. Thugas domh hàsachadh do 'n h~uile ni air
aJ,ilamh, agus a bhith tìtheach air tàir fhulang
A do shonsa, agus a hhith gun fhaighneachd
thudans a' bheathsa. Fos cionn gach ni thugas
aw»mh, fors a' ghabhail unnnadsa, agus sìth dha 'm
hei|iridhe fhaotuinn unnad. Is tusa fior shìth a'
ridhe, agus aon f hois : gun thu gach ni tha
i-shocraeh is neo-stèidheil. Anns an t-sith so
ars hàin, se sin unnadsa, àird shonais shiorruidh,
binìf mi fois is gabhaidh mi tàmh. Amen.
à
»ar t XVI. CAIB.
Cu
[ Gu hheilfior shòlas ri shireadh ann an Dia.
il soi .
idh i RuD 'sa bith a 's urruinn dhomh shireadh,
Feuqi> smaoineachadh gu ruighinn air toil-inntinn,
a 'n 'eil e ri fhaotuinn an so an nis, ach dèigh
Ged do gheobhuinn a h-uile sòlas a tha air
bhi()Iamh, is ge do b' urruinn dhomh a h-uile sòigh-
;as a' mhealtuinn, is gnothach cinnteach nach
aodadh sin mairsinn fada. Air an aobhar sin,
La 'n 'eil dòigh agad, m' anatn, air a bhith
|,j cÈn-thoilichte, no ruighinn air fior shòlas, ach
in an Dia, co-fhurtair nam bochd, is fear-fàil-
achaidh nan iriosal. Biodh beagan faighidin
ad, m' anam, feith ri gealladh Dè agus bithidh
5ao paiìteas mòr agad do 'n h-uile sonas ann a'
. ithanas. Ma chuireas tu mòran ùigh anns na
idan sin a tha làthair, caillidh tu sonas sior-
lidh. Biodh nichean talmhaidh agadmariom-
uasgladh feumail, ach cuir t' ùigh ann an rudan
114 LEANMHUINN CHRÌOSTA.
siorruidh. Cha 'n urruinn ni math sa bith ta
mhaidh do chridhe lionadh, oir cha 'ii ann gf ùè
gu meal thu iad, a chaidh do chruthachadh
2. Ged bhiodh a h-uile rud math a chrutli
aicheadh agad, cha b' urruinn thu bhith soi &
agus làn-aoibhinn : ach 'sann an Dia, crutha<M^
air gach ni, a tha do shonas agus do shàr-aoib
neas. Cha 'n e a' sonas a thuiteas fo 'n t-sù
'sa tha miasail aig amadain a tha beadrach n
'n tsaoghalsa; ach an toil-inntinn ris a bh<
sùil aig dea-chreidmhich Chriosta, is air a' bht
roimh-bhlasad air uairibh aig daoine spioradaì
'sa chridh ghlain, aig a' bheil an comhra* ann j !
flathanas. Is faoin agus gearr toileachadh saogì p
alta. An sòlas naomh agus ceart 'sann o
f hìrinn air an taobh-stigh tha e tighinn. Tl «1
duine cràbhach a' giùlan a' cho-fhurtair Ios' a
a shiubhal anns a h-uile h-àit' an tèid e, 'sa cai
tainn ris, foir orm, a Thighearna Iosa, anns ga<
ionad agus àm. An so biodh m' aighear is i
uaill, a bhith ro-dheònach air gach toileachacj »thi
talmhaidh a bhith dhìth orm. Is ma bhios
fhurtachd uam, biodh do thoilse, is do dhiachairl i
orm nan aobhar aighir dhomh. Oir cha b
do chorraich an comhnuidh an lasadh, no (I
mhaoidheach am mairsinn gu siorruidh.
CAIB. XVII.
Gu bheil a h-uile curam ri thilgeadh air Dia,
1. A mhic, leig dhomh mo tboil fhein a dhiail
amh riut; tha rios agam ciod tha freagrach dhu|
Tha Jo smaointeansa mar dhuine arin an ioii
IFt-:
III. LEABHAR. 115
i tha thu toirt breth air rèir faireachduinn do
iridhe,
2. A Thighearna, is fìor an rud a tha thu can-
inn. Is mua do chùram dhiom, na faicill air
Mk a's urruinn a bhith agam orm fhein. Tha
gpn ann an cunnart mòr nach 'eil a' tilgeadh a
;i,gùraim gu h-iomlan ortsa. A Thighearna, ma
|£ gum fan mo thoilse ceart agus stèidheil unn-
i Jsa, dian rium mar is àill leat. Oir cha 'n fhaod
fflgun bhith math, rud sam bith is math leatsa
^jiianamh rium. Ma *s àill leat mi bhith ann an
Jirchadas, biodh t' ainm beannaichte, ma 'si do
in joil mi bhith ann a' solus, biodh t' ainm bean-
^Achte cuideachd, ma dheònaicheas tu dhomh
o Jrtachd, biodh t' ainm beannaichte, ma si do
XI) oil trioblaid a leigeadh orm, biodh t' ainm mar
aji ciadna daonnan beannaìchte.
3. 'S amhuil sin, a mhic, a dh' fheumas tu
ìith, ma's math leat imeachd maille riumsa.
<Dm chòir dhut a bhith cho tìtheach air fulang,
i tha thu air sòlas. Bu chòir dhut a bhith cho
;idheil air a bhith uireasbhach bochd, 'sa tha thu
'jàk a bhith saoibhir agus beirteach. .
m 4. A Thighearna, fuilgidh mi gu deònach rud
0drbith a 's àill leat a thighinn orm. Si mo
oil an t-olc 'sa math, am bog 'san cruaidh,
dbhnas is anshocair a ghabhail gu rèidh uat ;
jus a bith tàingeil airson gach ni a thig am ra-
lad. Cum mi o 'n h-uile peacadh, is cha chuir
k n bàs no iutharna cagal orm. Ma ses nach
1!tr lg thu a chaoidh uat mi, 'snach dubh thu mach
leabhar na beatha mi, cha dian ni air bith a
ìig am charamh dolaidh orm.
116
LEANMHUINN CHRI0STA.
kir
arti
iani
gur
sar
IIÌK
ai
>dh
isù
iDd:
h
XVIII. CAIB.
Gu bheil truaighean na beathasa ri 'n giùlan
faighidneach air rèir sàmhla Chriosta,
1. A mhic, thàine mise nuas a flathanas gus \ m
shàbhaladh, ghabh mi t' eugailean orm fhein, c
'n ann le èiginn ach le teas na carrannachd ; §
gu 'n cuireadh tu suas ri anshocair na beaths
le gean. Oir o 'n uair a rugadh mi gu là ?
bhàis air a' chrois, cha robh mi saor o dhòruir
Bu mhòr m' anagaireas air nichean corporra;
tric a dh' èisd mi ri monmhor mu m' dhèidhid fi
ri masladh is ri tàir chuir mi suas gu ciuin ;
i neor-thàingealeachd mo phàidheadh airson i
thiodhlaicean, toibheum airson mo mhiarailtei
agus achasain airson mo theagaisg.
2. A Thighearna, a chionn is gu robh dobheatj1"11
làn faighidin, leis na_ dhea-choimhlionadh 1(
òrdugh t' athar, is ceart gu 'n giùlaineadh mi
am peacach truagh, gach trioblaid gus thu
thoileachadh, is gu 'n cuirinn suas, fad 'sa c
thu iomchaidh ri ullach na beatha truaillidh {
gus m' anam a shàbhaladh. Oir ged is tro
èire na beatha so, dèigh sin 'smòr a duais le com irai
nadh do ghràs: agus le d' shàmhla fein is
ceuman do naoimh tha i nas aotroma do lagai
is nas dealbhaiche. Tha i cuideachd mòran np
ionmhuinn na bha i ri linn a'lagha o shean, nus
a bha dorsan fhlathanais dùinte ; agusabhàrre ba
sin bu dualach san àm sin gum biodh an t~slig ;eai
do fhlathanas na bu duirche, nuair a bha c! 'tji
beag an geall air a thoirt a ma«h. A th uilleadh a
*hi, cha 'n fhaodadh na daoine matha fhein,
m
oml
III. LEABHAR. 117
eir an òrduchadh gu beatha, dol a stigh do 'n
ghachd shiorruidh, ro d' phàise agus do bhàis
oimh.
" |3. O co lion tàing a tha mar f hiachaibh orm
hoirt dhut, a chionn is gu na dheònaich thu
anpmsa is do na creidmhich uile rathad direach
Bj cjrt fhiachainn gu rioghachd shiorruidh ? Oir
■ pdo bheatha is slighe dhuinne, is 'sann le^ faigh-
.ba|a naoimh tha sinn a' coiseachd gu d'ionnsuidh,
i \i -jjpur tu crùn na beatha dhuinn. Mar rachadh
Vjìd a romhainn, is mar teagaisge' tu sinn, co dh'
?rra. raidh do leanail? Mo thruaigh! Nachlionor
a dh' fhanadh an cèin uat, is air an ais, mur
ih dealradh do dhea-shàmlafosùilean. Feuch,
m iD sinn fuar fhathast, a' dh' aindeoin na chuala
tea a dhe d' theagasg mar-ri d'mhiarailtean lionar,
I a dh' èireadh dhuinn mur biodh urad sholuis
jtbftflftnn gus do leanail.
idhlei
hmif XIX. CAIB.
' cur suas ri tàrchuis, comhdach co e an duine
lha làn-fhaighidneach,
Ciod tha thu cantuinn, a mhic, leig dhoit
4 rain, thoir fonear mo^Jiàise, agus fulangas nan
| mh air fad. Cha tàinig fuil ort fhathast san
| Is beag a dh' fhuilig thu lamh riusan a
:Diiidh fo ioma dòruinn, fo bhuairidhean gàbh-
jii, fo anshocair dhiachuinnich, fo dhearbh-
raìnean is càsan cruaidhe gu minig. Ime sin,
eadh dhut cuimhneachadh air dòruinnean
ìD8 Ji't feadhnach eile, gus t' eallach aotrom fhein
^jaiùlan nas faighidniche. Agus mar 'eile thu
^ 'i jhaoilsinn aotrom, fiach nach e cion faighidin
Hdb •
m
nàd;
l 'm
tà
11).
'n fe
abh
118 LEANMHUINN CHRIOSTA.
an t-aobhar. Acli co dhiù tha do thrioblaide P
beag no mòr thoir an aire gu 'n giùlain thu i I
gu fhaighidneach.
2. Mar is mua a ni thu thu f hein deas
fulang, 'sann is gHc' a ni thu do gnothach, J
's mua choisneas tu dhuais : bìdh t' àmhgll1^
cuideachd nas aotrom' le bhith an dèidh air, '
ga chleachdadh. Na h-abair, cha 'n urruj
dhomh a leithid so a ghiùlan o leithid so
dhuine, is cùisean mar sin cha 'n fhuilig mi :
'smòr an dolaidh a rinn e orm, is tha e g
chàineadh airson rud air nach do smaoinich
riamh : ach cuiridh mi suas ri fear eile gu fai,
idneach, mar a chi mi freagrach. Is gòracl
leithid so do smaointean, nach 'eil a' coimh
air prìs subhailc na faighidin, no air an Tì a
toirt duais dhi, ach a' sealltuinn le eisiomail
daoine, agus air nàdar na tàire.
3. Cha 'n fhior dhuine faighidneach esan, n
'eil deònach air fulang, ach nuair a chi e fh te, i
iomchaidh, agus o 'n fheadhainn a thoilicheoiSan
fhein. Ach am fior dhuinefaighidneach, chash i kdii
e co a tha toirt beum dha, co dhiu se uachdaJ ta
a th' ann, a leth-bhreac fhein, no iochdaran,1^!]
co dhiu is duine math naomh e, no droch dhi
gun diù. Ach o chreutair 'sa bith o 'n d' 4 lan
crios air, air a truimead, 's air atricead, gabhst
e o laimh Dè i gu tàingeil, agus 'smòr a mi
e dhuais. Oir rud air bhith a dh fhuilgeas difà
airson De, air a laghad, cha tèid seachad
duais Dè.
4. Air an aobhar sin, bi deas thun a' chai
ma 's math leat buaidh a chosnadh. Gun choi
raig cha 'n urrainn thu crùu na faighidin ath1 toa3
ainte,
i'iljli
fer
bhrc
III. LEABHAR 119
dejiach. Mur àill leat fulang, tha thu diùlt a
th air do chrùnadh. Ach ma 's math leat a
th air do chrùnadh gleachd gu fearail, fuilig
faighidneach. Gun ànradh cha ruigear air
I M gun chath cha choisnear buaidh.
>. A Thighearna, biodh e so-dhiante dhomh le
;bràsan, an ni tha mi saoilsinn do-dhiante dha
[]snàdar. Tha thu fhein a' faicinn cho beag 'sa
'm chomas fhulang, is choluath 'samheathas
mhisneach, nuair thig rud neoneach am agh-
f.p)h. Ann ad ainmse biodh a h-uile diachainn
n trioblaid dhomh taitneach agus ìonmhuinn ;
a bhith fulang 'sam pèin air do shonsa is rud
hallain dha m' anam.
XX. CAIB.
ir aideach ar laigse, agus ànradh na beathasa.
fm aghaidh fein aidichidh mi mo chionta
ftsa, a Thighearna, innsidh mi mo laigse. Is
an rud iomadh uair a leagas mo chridhe gu
iad is gu mighean. Tha mi a' cur romham
^pean fearail a chur a' gnojnih, ach cho luath
hig buaireadh beag, thami an tèinn chruaidh.
|eag a' rud air uairibh a thogas buaireadh mòr.
m an trà shaoileas mi mo dhòigh rud-eiginn
iùnte, tha mi gun fhaireachduinn dhomh air
ibh air mo shèideadh thairis gu bheag le osaig
m.
^Seall mata, Thighearna, airmo laigse, agus
i' bhreoiteachd a tha thu faicinn unnam air
uile doìgh. Gabh truas dhiom, is tarruing
^ n fhèithe mi, mu fan mi innte a' sàs, is mu bi
^odha an comhnuidh. So an rud a tha tric
120 LEANMHUINN CHRIOSTA.
a cur fuathais orm, is nàire ann ad fhianais, £ W
bheil mi cho deas gu tuiteam is cho lag gu cot an
achadh ri m' ana-miannan. Is mur 'eil mi tur I >L
gèilleadh dhaibh, an dèis sin tha an ionnsuidhefi|irt(
trioblaideach agus trom orm, agus 'smòr an mi à
shocair a bhith h-uile latha mar so a' strì. Aif^
tha so a' fiachuinn dhomh mo laigse; oir tltgM
sàmhlaichean sgrathail a' tighinn orm nas ealam i p
na tha iad gam fhàgail. Whì
3. O Dhè ro-chumhachdaich Isral, a chaoin^.
charaid nan anam creidmheach, b' fhearr J||t(
sealla' tu air saothair agus air ànradh do sheirb
eisich, agus gu 'n comhnadh tu e anns gach 'ifsean
ris an cuir e lamh! Thoir dhomh neart spioradai asaii
eagal gum buadhaich an seann duine, an fheWci
choirbte so, nach 'eil fhathast làn-umhail doiWf
spiorad, agus ris a' feumar gleachd fhad 'sa bhip
an anail unnainn anns a' bheatha bhochdihii
Och! ciod i a' bheatha so, far am bheil tricfih or
laidean is truaighean gun aireamh, is far a' bh
ribe is namhaid sa h-uile h-àite Oir cha luaitlm ol^
dh* fholbhas aon trioblaid no buaireadh, na thi
h-aon eile na àite, agus mu 'n sguir a chiad chat
tha naimhdean ùra 'g iadhadh orm gun fh
domh.
4. Agus ciamar a fhaodar spèis a thoirt do \0t
bheatha sin, anns a bheil searbhain cho pailt,
tha cho làn do dhosgaidh, is do thruaighe?
ciamar a dh' fhaodar beatha a radh rithe, a 1 m> e (■
na màthair-aobhair do 'n bhàs is do plàigh
lionor? Dèigh sin uile tha a spèis ga thoirt
'n bheatha, is tha mòran an geailair toileachf
a gabhail innte. Is tric a theirear gu bl
an saoghal meallta agus faoin, dèis sin
iHreft
gutc
III. LEABHAR. 121
k, g fhurasta dealachadh ris, a thaobh gu bbeil
^tj.-miannan na feòla ro chumhachdach ann.
» tha aon rud a' tarruing dhaoine gu spèis a
bea jirt da; rud eile gu gràin a thoirt da. Gu
1 a thoirt da, ,se ana-miannan na feòla,
xmiannan nan sùl, is uabhar na bheatha tha
gan stuigeadh; ach gufuath, is gràin athoirt
si phian 'san dòruinn a tha gu ceart na lòrg
aàthair-aobhair.
Ach mo thruaighe! Thatoil-inntinnpheac-
a toirt buaidh air an anam thalmhaidh, a tha
barail gu bheil sòighneas ri fhaotuinn a' miasg
isean: a chionn 'sgu bheil e gun eòlas gun
etsair cho milis is tha Dia, cho blasda is tha
hailcean spioradail. Ach an fheadhainn aig
aeil fuath ceart air an t-saoghal, agus a tha
eall air iad fein thoirt do Dhia fo rian naomh,
lèt 'n 'eil iad aineolach air sòlas Dè, athafeith-
>l)ih orrasa, a thrèigeas gach ni; tha iad
hhe fhiosrach cuideachd air cho fad sa tha saoghai
)1 mearachd, 'sa liuthad seachran a th' ann.
tbe
ttìg
XXI. CAIB.
ann an Dia tha socair ri shireadh fos cionn
H gihht is tiodhlac.
Fos cionn gach ni 's anns gach ni, biodh t'fhois,
anam, an comhnuidh anns an Tighearna
ur e fois shiorruidh nan naomh. Thugas
th, O Ios', is misle luaidh 's a 's gràdhaich'
n, gum bi m' fhois unnadsa fos cionn gach
Ltair, fos cionn a h-uile slàinte agus maise,
3Ìonn a h-uile mias agus onair, fos cionn a
"jin cj ile cumhachd agus inbhe, fos cionn a h-uile
F
tttSfl
m
n
122 LEANMHUINN CHRIOSTA.
h-eòlais agus gèire, fos cionn a h-uile beirtei&t kIi
gliocais, fos cionii sòlais agus aighir, fos cion
h-uile mias agus cliù, fos cionn a h-uile toileatj eas
adh agus mìslean, fos cionn a h-uile dòchais %àfa
geallaidh, fos cionn a h-uile toillteanais
miann, fos cionn a h-uile gibht agus tiodhlacjjl
dh' fhaodas tu thoirt seachad no dhòrtadh or
fos cionn a h-uile crithealais is greadhnais
urrainn an inntinn a ghlacail no mhealtuinn, ib'J
eionn ainglibh is àrd^ainglibh, fos cionn u m;
shlòigh fhlathanais, fos cionn gach ni chiteaìj
nach fhaicear, fos cionn gach ni eile, ach th"i|j
t-aonar mo Dhia.
2. Oir fos cionn gach ni, a Thighearna
Dhia, 's ann agadsa a tha 'n urram. 'Stu
aonar is àirde, ad aonar is cumhachdaiche,
axniar atha làn-shaoibhir is beirteach, ad aok q
'stu chulaidh aighir a's mua, 's is àirde sòlaslifc
Ad aonar is tu àilleachd na maise 'snam niiaiy
fos cionn gach ni, is tu is urramaiche 'sa's ài
glòir, is gur ann unnad a tha, 'sa bha, 'sabhi
h-uile sonas gu iomlan a'comhnuidh. Mar!c),(|
gun t'fhaicinn, gun do làn-sheaibhachadh, tha
air bith 'eil' a bheir thu seachad (saor uat t\
no shoilleiricheas tu mu d' dhèidhinn fhein,;
gheallas tu, ro-ghann is beag gu m' lionadl
Gu beachd, cha 'n urruinn fior fhois a bhith
mo chridhe, no làn-thoileachadh, mur tàmj^
unnadsa, is mur èirich e suas fos cionn àà^
tiodhlac agus creutair. i ^ (ì
3. O àird luaidli mo chridhe, losa Criost jj,
's glaine gràdh, a mhaighistir a h-uile creut |jj
Co bhcir dhomh sgiathan, is gum bi mi sao ^
cirigh nàird is tàmh unnad? O .cuin' a b
r
r
[liìv,-
iin
(%
Ìt {]
III. LEABHAR. 123
i-chothrom agam gu fhaicinn cho blasda is a
»i thusa, Thighearna mo Dhia ! Cuin'a thion*
eas mi unnadsa mo smaointean uile, andòigh
ach bi faireaehduinn agam domh f hein, ach
utsa fos cionn gach tomhais agus tuigse, 'san
1 nach aithne do chreutair ! An dràsda 'strie
osnach ag èirigh, a' giùlan 's ag acain mo
uaige ; 'smi miasg uilc gun aireamh ann a'
an so nan deur ; vis trìc a tha iad gam chur fo
'uaillean, fo mhulad, is fo cheò ; is tric a' cur
01 m is seachrainx le 'n tàiadh is le 'm meal-
!H'h an seòl 'snach 'eil an rathad rèidh dhomh
ionnsuidh, is gu meal mi do chuideachdy a
»nais bhuain nan spiorad naomh. Gluaiseadh
osna do thruas, gluaiseadh m' uireasbhuidh
aar air talamh do bhàigh.
L O Iosa, a sholuis na glòire siorruidh, a cho«
irtair anma nam fògrach, tha mo bhilibh sàmh-
rad fhianais, ach is briathran ad chluais mo
sdachd. Càd a bhios mo Tighearna gun
liifjùnn? Thigeadh e gu m' ionnsuidh, 'smi
hd, agus togadh e gean orm, sìneadh e lamh,
iiaijhugadh e mise, 'smi truagh,as ah-uile h-èig-
. O thig, thig, oir as t' eugais cha 'n 'eil latha
uair dhomh aoibhinn ; oir 'stu mo shòlas, is
i thu tha ma bhòrd gun chuirm falamh. Is
ne truagh mi, ann a' seòrsa prìosain, is fo
om cheangal, gus an d' thig thu làthair, 's am
thaich thu mi, 'sa saor thu mi, 'sa nach thu
►mh do gnùis aoidheil.
). Sireadh feadhainn eile sid no so, a raghainn
?a mar a thogras iad, ach mise cha 'n 'eil, cha
toilichte le ni nas lagha na thusa fein mo
m&t mo dhòchas is mobheatha mhaireannach*
f 2
oirt
124 LEANMHUINN CHRIOSTA.
Cha bhi mi sàmhach, cha sguir m' urnaigh, gj|
an till rium do ghràsan, 'sa dian thu comh kj
rium air an taobh-stigh.
6. Feuch, tha mi ad làthair. Feuch, mi
fhianais; oir ghairm thu orm. 'Siad do dhec
fein, dèidh t' anma, t' umhlachd, do bhròn cridl .
ràssn
a ghluais mi gu tionndadh, is tarruing ad ionj ,
suidh. ! ^
7. Agus thuirt mi, a Thighearna, dh' ejbj
mi ort, is gum mealainn thu se mo mhiann, 's j r
DJDDf
tna
deas gus gach ni thrèigsinn as do leth. Oir 's'
fliein a ghluais mi an toiseach gus do shireacl
Ime sin gu 'n rohh t' ainm beannaichte, a Thisj
earna, a rinn a' fàbhar so ri d' sheirbheisea<
air rèir do mhòr thròcair fhein. Ciod tui]__
th'aig do sheirbheiseach ri chantuinn adfhiani
ach gu 'n umhlaicheadh e e f hein gu mòr f f
làthair, cuimhneachail daonnan air a laigse f h 1
is air isle. Oir do choimeasa cha 'n'eil ri fhajt?^
uinn ad gniomhan miarailteach air neomhj, ,
air talamh. Is ro-math t' oibrichean gu lèir, ilCl
- jmari
i'mr
. H sa
||rasj
fnhias
ceart do bhreth, is fo rian do flireasdail tha
cruinne-cè. Cliù gu robh dhut agus glòir,
Ghliocais an Athar; tha rnn bheul a' toirt (
dhut is molaidh, mar an ciadna m' anam, 'sg;
ni cruthaichte maille rium.
XXII. CAIB.
Gu bheil tiodhlaicean lionor Dè ri 'n cuimhiieacha^À
\. Fosgail, a Thighearna, mo chridhe ann
lagh, agus ionnsuich dhomh imeachd ann
fliàithnean. Thugas domh gu'n tuig mi do th jT'
is le mòran suim is meadhrachaidh gu 'n cuiu^ Cl
nabead
Àl '
III. LEABHAR. 125
mi air do thiodhlaicean maraon s air
unhla ; gus gu faod mi le sin buidheachas a
irt dhutjnar is còir i Ach tha fios agam, is
t mi 'g aideach nach urruinn dhomh tàing
art a thoirt dhut sa phàirt a 's lagha airson do
àsan. Tha mi neo-thoi]lteannach air do
athas uile dhomh : is nuair a sheàllas mi air
bhuadhan, tha mo spiorad air chall ann ad
òralachd.
Gach ni th' againn a thaobh anma no
linne, o leth-amach no oleth-astigh, o nàdar
0 ghràsan, siad do thiodhlaicean a th' unnta ;
s tha iad a' taisheanadh gu hheil thusa fia],
;rach, mathasach, o d' thàinig gach mathas
m. Is ma tha fear a fhuair nas mua, is fear
lagha, se do chuidse th' ann dèigh sin, 'sa
1 's lagha cha 'n'eil ri fhaighinn ach uasta —
neach is mua fhuair cha 'n fhaod e bhuidh
irt ris fein, no e fhein a thogail fos cionn
ich, no saltairt air an duine a 's suaraiche ;
mar is mua duine, 'sa fhearr, 's ann is lagha
ireas e as a leth fhein, agus a 's mua tha umh-
ìd 'sa cràbhadh a toirt buidheachais. - Agus
;ar a sheallas air fheinmar dhiùchlann-daoine,
mhiasas e fein mar ghusgul, is dòcha gibhtean
mua fhaotuinn.
. Ach a' fear a 's lagha fhuair, cha bu chòir
bhith fo mhighean, no fo aineadas, no làn
0 baid ri fear a 's beirtiche, ach se thige' da
ahead ortsa, agus an cliù a 's mua thoirt dha
ahathas, a chionn is gu bheil thu toirt seachad
:hiodhlaicean cho pailt, cho fialaidh, is cho
^ nach gun eisiomail ri duine. 'Sann natsa a
dcip| h uile ni, leis a sin, tha thu ri mholadh anns
r3
126
LEANMHUINN CHRIOSTA.
a h-uile ni. Tha brath agadsa ciod tha iomchab otitl,
ri thoirt do 'n h-uile h-aon ; agus carson a t
beagan aig an fhear ud, is mòran aig' an fhe ii
so, is gnothach sin nach buin dhuinne a sg(
tadh, ach dhusta, a thoimhseas toillteanas gidcldar
aon. àl\à
4. Ime sin, mo Thighearna Dia, tha mi jiiire,
chomharrachadh na ghibht mòir, nach 'eil mòr;
agam a thairngeadh orm moladh no cliù :
leth-amach, no inias o dhaoine. Air an aobh
ski, nuair sheallas neach air a bhochdainn fei
is isleachd, cha 'n e tuiteam fo sprochd, migheaj
is cianalas bu chòir dha, ach èirigh gu toil-inli'
tinn is aighir mhòir, a thaobh 'sgur iad na daoi % 4
bochda, iriosal, suarach aig an t-saoghal a tha
thusa, o Dhia, gu bhith agad nan càirdean is
luchd-taighe. Is teisteanas air sin na h-osta| agb
a shuidhich thu namprionnsachaibh air talau: ù
Anns an t-saoghalsa bha an caithe-beatha g
ghiomh ; bha iad iriosal, aonfhillteach, gun gl
gun fhoill, ann a' rathad is gum bu thoil-innti
leo masladh fhulang airson t' ainmse : agus
rud bu gràiniche leis an t-saoghal ^hlac iad
aoibhneas mòr.
5. Ime sin, cha 'n 'eil ni aig neach, a bh
gaol dhutsa, is aig a bheil eòlas air do thìm àn\
laicean, na cliulaidh aoibhneis cho mòr ri
thoilse bhith diante, agus t' òrdugh naomh si ìcj,
ruidh a dhol air adhart. Bu chòir so a lionaìruj.^
le toileachadh is le sòlas cho mòr, is gum bjn
chearta cho deònach a bhith an iochdar, 'sa <c
fear eilc an geaìl air a bhith an uachdar : mffi.
sin thigeadh dha suidhe cho stòilte is cho toilic!
san àit' is isle ris an àite 's àirde ; agus a bhjii
k SI B
oa, S
i j [
fee a'
foise,
4. A T
III. LEABHAR. 32/
> tìtheach air a bhith suaraeh, fo thàir, gun
I H| gun chliù, 'sa bhitheadh e airson na h-ur-
iìk nii 's:ia h-onair a 's àirde san t-saoghal. Oir
■ I do thoilse is dèidh air do chliù ri bhith ati
^hdar air gach ni, 'sa bhith nan culaidh.aighir
hòlais do neach, nàs mua na h-uile tiodhlac a
j[iair e, no fhaodàs e fhaighinn.
bh;
XXIII. CAIB.
Ceithir rudan leis a ghleidhear mòran sìthe.
A mhic, teagaisgidh mi a nis dhut slighe na
i' agus na, fior shaorsuinn.
hflp^ Dian,a Thighearna, mar tha thu cantuinn,
itajji is rud sin a 's binn leam èisdeachd.
3. larr, a mhic, toil an atharraich a dhianamh
L^laghuinn air do thoil fhein. Gabh daonnan
iffibhuid a 's lagha a raghuinn air a' chuid a 's
gifia. Sir daonnan an t-àit' a 's isle, agus a
th fo 'n h-uile h-aon. Bi an comhnuidh a'
iiith^adh 'sa guidh toil Dè a bhith diante unnad
in gu h-iomlan. Feuch, tha a leithid so do
line a' dol a stigh aìr criochaibh na sith' agus
foise.
bhel. A Thighearna, tha na facail so goirid, ach
iodiòr a' choimhlionachd a tha iacl a' teagasg. —
earr iad ann am bhriathran, ach 'smòr am
h, agus is trom an toradh. Agus nam b'
naft'aion dhomsa an cumailceart, cha 'n fhaoidte
thogaiì cho deas ann am bi -uaillean. Oir cho
sitfi 'sa fhairich mi mi fhein fo bhuaireadh no
m-imitinneach, thug mi an aire gu 'n deach
lich an aghaidh an teagaisg so. Ach tliusa, a
igheama, a tha comasach air gach ni, agus a.
f 4
128 LEANMHUINN CHRIOSTA.
tha an comhnuidh an geall air buannachd 8 |ìihi
anma, leasaich dhomh do ghràsan, gus gum nst
càil agam gu t' fhacal a choimlionadh, agiii [!
sàbhaladh m' anma a chur air adhart. 9
Urnaigh an aghaidh droch smaointean. ^
5. A Thighearna is mo Dhia, na bi fada iiair \ ìm
Mo Dhia, seall orm gu m' chomhnadh, a chion lirì
'sgu bheil ioma smaointean a' gleachd rium, la n
uamhunn mòr a' sàrachadh m' anma. Ciamipiliuc'
thèid mi as orra gun bheud, ciamar a bhriste; oss
mi rompa? lallacl
6. Thèid mise, os esan, romhad, agus lea[
aidh mi daoine mòrchuiseach an talmhuinn, fos^
laidh mi dorsan a' phrìosain, agus fiachaidh u\m
dhut nichean diomhair.
7. Dian, a Thighearna, mar tha thu radl
agus teicheadh droch smaointean as t' fhianai
Se so friamh mo dhòchais is mo thoil-inntinn
mhàin, ruith fo d' dhion anns a h-uile trioblai<
is mo bhun a chur asadsa, gairm ort o ghrunn ■ laMir:
mo chridhe, agus feitheamh gu faighidneach i
furtachd uat.
l-iomì
Hdan
10,
iachad
ii «a
ìn-thf
1011,11
itgais
Urnaigh gu soilleireachadh inntinn
8. Soilleirich mi, O Iosa chauimh, le sok j
inntinn : fuadaich a h-uile dorchadas afàrdaic
mo chridhe. Cuir stad air smaointean seact
ranach a tha lionor, agus caisg buairidhean aii
neartach. Cath gu làidir air mo thaobbh, agn
ceannsaich droch bhèistean, se sin ana-mianna
meallta ; ann a' rathad is gum bi sìth ann le <
chumhachd, agus pailteas molaidh ga sheion an laiso
ad thalla naomh, se sin n* radh, ann an coga
ìii
III. LEABHAR. 129
■&d ìlain. Thoir t' òrdugh do' n ghaoith, agus do
stòirm, abair ris a' mhuir, bi tosd ; agus ris
ghaoith tuath, na sèid ; agus thig fè mòr.
9. Cuir a mach do sholus agus t' fhìrinn, gus
i soilleirich iadsan talamh : oir is taìamh gun
feath gun stà mise gus an d' thig do sholus. —
aom a nuas do ghràsan, agus maothaich mo
iridhe le diiùchd fhlathanais : cuir a nios uisge
i naomhachd, gu uacbdar an talmhuinn a
sam ìiliuchadh, gus toradh math brìgheil a chur
ista (s a chionn. Tog an cridhe a tha leointe fo
illach peacaidh, agus tarruing mo thoil gu
eaj-iomlan gu nichean fhlathanais, los gu 'n toir
asad air aoibhueas spioradail toileachadh cho
òr dhomh, 'snach diù'leam smaoineachadh alr
idan talmhaidh.
radl 10. Tarruing mi, spion mi o 'n h-uile toil-
ichadh diomain chreutairean, oir cha 'n urruinn
sa bith cruthaichte mo chridhe a lionadh 'sa
n-thoileachadh. Fasdaidh riut fhein mi le
abhraidh nach brist do ghràidh : 'sgur tu t'
nar a bheir do fhear-gaoil fhoghnadh, as t'
igais is falamh a h-uile rud.
XXIV. CAIB.
solf bhith toirt binn air caithe-bheatha an atharraich
ri sheachnach.
Na leig, a mhic, air faondra do smaointean,
na biodh imcheist fhaoin ort. De do gnoth-
hsa ri sid no so ? Leansa mise. Am buin e
mtsa, am fear ud a' bhith mar sud, 'sa fear so
ar so, no gu deach a leithid so, no sid a dhian-
1 Jnh no chantuinn leis an duine ad? Cha 'n 'eil
f 5
130 LEANMHUINN CHRIOSTA.
mar fhiachaibh ortsa freagairt airson feadhria<
eile, ach tha cunntas agad ri thoirt unnad fbeir
Carson mata, a tha thu gad chur fein an sàs.~.
Feuch, tha eòlas agamsa air a h-uile h-aon,
tha mi faicinn gach seud fo 'n ghrèin, is tha fi(
agam air staìd gach neach, ciod tha e smaoir
eachadh, a' sanntachadh, agus a' sireadh le rù
diomhair a chridhe. Mar sin tha h-uile ni
earbsa riumsa ; ach cum thusa thu fhein ann a jj^
dea-shìth, is leig le duine buaireasach a bhith
huaireadh mar a shanntaichidh e ; oir tuitidh u
là fhein air a cheann diùghaltas airson na rin
e is na thuirt e; oir cha 'n urruinn e mise
mhealladh.
2. Na gabh suim do dh' fhaileas ainm' mhòi;
na bi ro-chàirdeil ri roòran sluaigh, no dèidheL
air spèis dhaoine. Oir is rudan sin a thog;
mòran seachrain-inntinn, agus dorchadais ciidh^"
Is toileach a dhianainn comhra riut, 'sa shoil
eirichinn dhut rudan diomhair, na gabhadh tj
beachd ceart air mo thighinn ad ionnsuidh, is d
fosgladh tu dorus do chridhe dhomh. Bi fai'L'L
leach ort fein, dian faire ri urnaigh agus umlL
laich thu fhein anns gaeh ni. : . ,!c
aillei
amo
Ìl
w*
■ i,
tCi
U
XXV. CAIB.
Axr na nichean anns a bheil sìth mhòr crìdhe
làn-choimhlionachd ri faotuinn,
1. A mhic, labhair mi mar so, mo shìth tha r
a' fàgail agaibh, mo shìth tha mi toirt dhuih
cha 'n ann mar bheir a* saoghal seachad i a tl
mise ga toirt dhuibh. Tha h-uile h-aon an gef
air sìth, ach cha 'n 'eil a h-uile h-aon ag iarrak
Cll 1)! ,
agad
III. LEABHAR. 131
miadhonan a bheir a mach fior shìth. 'Sann
ìille ri luchd na h-umhlachd 'sa chridhe chiuin
a mo shìthse. 'Sann am mòran faighidin a tha
hìthse. Ma dh' èisdeas tu riumsa, agus ma
mas tu mo chomhairle, mealaidh tu mòran
he.
2. Ciod mata, th' agam ri dhianamh.
3. Anns a h-uile gnothach thoir dea-fhaire
; fhein, ciod a ni thu, is ciod a their thu :
)fih do bheachd uile a' strì ri so, mise 'm
'aar a thoileachadh, is gun dad ach mise a
ìiann no shireadh. A thaobh bhriathran is
niomhan feadhnach eile, no toir breth chas
bith : na cuir thu fein an luib ghnothaichean
sh buin dhut : is faodaidh tu a bhitli air do
òigh, ann a' rathad is nach bi thu ach air
eag bruailìean, is gun èislean ach ainneamh.
h a bhith saor o fhurban, a bhith gun fhair-
ihduinn do thrioblaid anma no coluinne, is
I e nach faighear sa bheatha so, ach ann a'
s na beatha shiorruidh. Air an aobhar sin,
saoil agad fhein, gu bheil thu ann a' sìth
rinnich, airson is nach 'eil thu faireachdainn
air bith a' tha cur coisgeig ort ; no gu bheil
h ni dol ceai't, nuair nach 'eil namhaid air
h agad ; no gur ann an so a tha blagh na
jmhachd, a h-uile ni a bhith dol air adhart
r is math leat Cha mhua is còir dhut mòi*-
a shaoilsinn dhiot fein, no mhias gu bheil
Wia shòni aichte dhiot, airson is gu bheil thu
ad cràbhadh, no làu do thoil-inntinn ; oir
ch o m h arr ai ch ean cinnteach^ sin air neach a
th tìtheach air subhailcean, cha mhua tha
f6
132
LEANMHUINN CHRIOSTA.
tllii
ÌT
latli;,
\iì
fltt
dea-bheusan, no coimblionachd duine ri fhaigliicii i
inn unnta.
4. Co ann mata, Tbighearna.
5, Ann do thairgse fhein seachad o t' u-$| jfaihi
cliridhe do thoil Bè, gun iarraidh 'sa bhith aji
do gnothaichean fhein, anns a' bheag, no anns
mhòr, an tìm no siorruchd : ann a' rathad isgH
lean thu air tàing a thoirt seachad leis an aon
ghean ad aodan a' coinneachadh toil-inntinn
chroisean, a' tomhas gach cuid leis an aotifia
mheidh. Nam biodh tu cbo làidir ad dhòch;
is cho erudaiach, is gu 'n dianadh tu, agus t
gun fhurtachd nan gràs san àm, do chridhe dei
gus nas mua fhulang, gun bhith a' cur còrac
air do thaobh fhein, mar nach d' thige' dhut s>
no nrad so fhulang ; ach a' cur na còrach air n
thaobhsa anns gach ni, agus a' toirt cìiù dha
naomhachd : sin nuair a bhios do cheuman aòlar,
slighe fhior, is dhìreach na sìthe, 'sa bhi
deagh-earbsa agad gum faic tliu rìs le aighir n
gnùis. Ma ses gu 'n d' thig thu gu làn-fhua
thoirt dhut fhein, biodh brath agad gum me
thu sin pailteas sìthe, air ìèir is mar a' lug
aigeas do staid thalmhaidh.
uììei
10
XXVI. CAIB.
Air buadan na saor inntìnn, a ghleidhear le urnai
nas fhearr na le leughadh :
1. A mhic, so agad obair an duine choimhliolle
inntinn achumail daonnan air nichean diadhah pjjj0]
gun lasachadh, is dol ro ioma trioblaid i^m
bhruaillean : cha 'n ann air dòigh an duine lei? .
neh air rèir dòigh àraidh na saoir inntinn, sj]^
jige t
gadhf
deoii
aoir c
|fo
i Fe
gus
III. LEABHAR. 133
4I1 cli 'eil dèidli mhi-dhleasnach sa bhith air
mtairean.
2. Tha mi 'g achanaich òrt, a Dhè is mua
oimhneas, gu 'n teasraige' tu mi o ro-chùram
beathasa, eagal mo chur an sàs ro-theann
a.itha ; agus o iomadh iarratus coluinne, eagal
n glacar mi le àilleas, agus o 'n h-uile cuimrig
ma, eagal càmpar-inntinn mo mheath is mo
acbadh. Cha 'n 'eil mi radh o 'n na rudan
I 1 a mhàin, a tha aimideachd shaoghalta sireadh
uilemhianii a cridhe, ach o na truaighean sin,
hàlnig an lòrg mollachd cumanta a' pheacaidh
anam do sheirbheisich, mar phian, is mar
lach, nach leig leis saorsainn spioraid a
liealtuinn cho tric agus bu math leis.
3. O mo Dhia, m' aoibhneas gun tomhas,
Aiv gràin ann am chridhe air gach toileachadh
►lar, a tha gam spionadh o ghaol rudan
Truidh, is gam bhriagadh as an rathad le sgleò
ìige toil-inntinn. Na tugadh, mo Dhia, na
>adh fuil agus feoil buaidh orm ; nam mealladh
saoghal mi, 'sa ghlòir dhiomhain : na cuireadh
^ij deomhan no chèilg bharr mo bhuinn mi. —
10'ir càil dhomh an aghaidh buairidh ; faigh-
n fo anshocair; cruadal gu buan-leantainn :
t ghràsor bhlasda do spioraid an àit' a h-uile
leachadh saoghalta ; agus gaol t' ainmse, an
% e tlachd na feòla.
4. Feuch, thabiadh, deoch, aodach, is gaireas
lioije gus a' cholunn a chumail suas, na 'n eallach
* spiorad cràbhach. Thugas domh mi fein an
iracbadh leo le stuamachd, mu 'm bi mi sàs le
leisà-mhiann. Cha 'n fhaodar an tilgeadh uile air
I u|, oir tha nàdar ri chumail suas : ach a bhith
134 LEANMHUINN CHRIOSTA
ag iarraidh an anabhairr, no biadh miaghail g'
saòighneas, thadolagh naomh a' crosadh dhinu
eagal gum fàsadh an fheoil ro-uairbheach a
aghaidh a' spioraid. San àm, tha mi ag guidl
gu stiùr is gu seòl do lamhsa mi, ma ruith n
gus an t-anabarr.
duii
àite.
3,:
as ci
on
la d
mt'li
)]
a qìi
XXVII. CAIB.
Gur i fein-spèis a chuimrig a 's mua san rathadg
a sonas is àirde.
1. A mhic, bu chòir dhut gach ni thoirt airso m
gach ni, is gun dad thiot fhein a bhith unnad.-
Biodh fios agad gur e do ghaol ort fein a's mi
a ni dholaidh ort, na rud air bith air talamh.-'
Leanaidh gach ni riut teann no las air rèir c
spèis agus do mhiagh dhaibh. Mabhios do gha
glan treibhdhireach, is air dea-rian, cha bhi th
na d' sglàmhaidh aig gnothaichean. Na saiul
taich an rud nach 'eil ceadaichte a bhith aga
An rud a chuireas cuimhrig ort, no bheir u;
saorsairm cridhe, na h-iarr a bhith agad.
gnothach iongadach nach 'eil thu gad liobhaijf1111
fhein seachad dhomhsa o ghrunnd do chridh
maille ri gach ni a dh' fhaodas tu iarraidh no t iril&ei
agad.
2. Carson a tha thu gad chaitheamh fhein
mulad ,carson tha thu gad shàrachadh fhein
cùram gun fheum. Bi leagte ri m' thoil mhathsi Kln
is cha 'n fhuilig thu beud. Ma dh' iarras
sid no so, ma 's math leat a bhith san àit' u;J8an
no san àit' ad eile gud'ghaireas fein, agus gu <
thoil fhein a bhith agad, cha bhi thu feasd' ar
a' siochaint, no saor o iincheist : oir bithitb gioirf^gi
crid
)!)!]
Um
m
\ì
aoi.i
smi
ÌlUCii
'Dge;
rud
mar
lirai
III. LEABHAR.
135
v. aDU
itl
j
hrìfef
1 1 choir-eiginn anns a h-uile ni, is coinnicliidh
duine-eigirm a thig ad aghaidh anns a h-uile
,ìite.
3. Mar sin, cha 'n e a bhith gleidheadh, 'sa cur
ls cuid shaoghalta a ni stà dhut, ach sealltuinn
s orra, agus a spionadh a nios as do chridhe.
ia 'n e airgiod is beirteas a mhàin a tha mhiann
n thu thuigsinn, ach iarraidh air onair, is dèidh
moladh faoin, a dh' fholbhas uile comhla ris
riWp t-saoghal. Is beag is fhiach an t' ionad, ma
i spiorad cràbhaidh air chall : agus an t-sìth a
rear o 'n taobh-mach cha bhi buan, mur 'eil
cridhe fhein air stèidh cheirt, se sin ormsa. —
odaidh tu t' àit' atharrachadh, gun dol
bhas ri linn. Oir thig aobhair ad rathad a
air ugad na trioblaidean o na theich thu, is
'jj^iagamh trioblaidean nas mua.
^Urnaigh gu glanadh a' chridhe is gliocas diadh-
aidh chosnadh.
1. Neartaich mi, o Dhia, le gràsan a' Spiorad
ioimh. Thoir spionnadh dhomh, a neartaich-
l| mi air an taobh-stigh, agus saor mo chridhe
imcheist fhaoin is leann-dubh, eagal gu 'n
rngear as an rathad mi air ioma dòigh le miann
rud air bith, beag no mòr. Seallam air gach
mar rudan atha dol seachad is gu dìth, agus
fhein cuid-riu. Oir cha 'n 'eil ni buan fo 'n
_j,rèin; oir cha 'n 'eil anns gach ni' ach faileas
;ràdh s^ioraid. O nach glic esan asheallas orra
u(jQs ait dòigh sin !
5. Thugas domh, a Thighearna, gliocas diadh-
h, gus gu 'n ionnsuich mi thusa a shireadh fos
, inn gach ni, agus t' fhaotuinn, spèis agus gaol
ife.
M,
Gum I
136 LEANMHUINN CHRlOSTA.
thoirt dhut fos cionn gach ni : agus gu 'n tioea?;
mi rudan uile mar tha iad an làthair do ghlioeai $àm
agus unnta fhein. Thugas domh gu seachai
mi gu tùrail an duine brosglach, is gu 'n cuir
suas gu faighidneach risan a thig am aghaidh
Oir is mòr an gliocas, gun bhith fo luasgan I
a h-uile gaoith cainnte, is gun chluais a tho
do dh' eucorach a bhrìodail. Mar sin thèidc
air adhart gu tiarainte anns an t-sligh' a ghalj m ^ ]
adh fos laimh. L^<j
eam
XXVIII. CAIB. kkHÌ
An aghcticlh theanqan a chul-chàinidh. ?! k
) ìghean
1. A mhic, na gabh gu h-olc e, droch bharailj . chridh
bhith aig cuid do dhaoine ort, no iad a bh;'n(|;
ràdhainn mu d' dhèidhinn rud nach bu mhi cj0(j
leat a chluinntinn. Bu chòir dobharail ort fh Lri
a bhith nas miosa na sin fhathast, agus a bhj
creidsinn nach 'eil duine ann a 's laige na
fhein. Nan gluaiseadh tu air rèir an leth-asti
cha ghabhadh tu mòran suim a cainnt a th
seach. Cha bheag an gliocas fuireach sàmh
san droch uair, agus tionndadh riumsa air
taobh-stigh, is gu 'n dol gu furban airson br
dhaoine.
2. Na biodh do shith air bhàrr theangajlr
dhaoine ; oir thugadh iad binn mhath no
cha'xi 'eil thusa ach mar bha thu. Càit' a bl
fior shìth agus fior ghlòir? Nach ann unnan
Agus 'smòr an t-sìth a th' aigesan nach 'eil
iarraidh daoine thoileachadh, no fo fhiamh
mi-thoileachadh. 'Sann o i'haolmi-riaghailtea'
nd'tti;
m, d
8 Dl
'aoDi
% san i
illni
III. LEABHAB,. 137
Ktu|i eagal faoin, a tha h-uile bruaillean cridhe
ighinn, agus mearachd cheudan.
.i:t;
: . :;ir
irail
1 1 bhi
i Ja
XXIX. CAIB.
jj bheil Dia ri ghairm is ri bheannachadh an àm
uairidh.
Gum bu naomh, a Thighearna, gu robh t'
m gu bràch, a dheònaich am buaireadli, 'san
blaid so a leigeadh ann am rathad. Cha 'n
e am chomas an seachnadh, is o nach 'eil, is
ndar dhomhruith ugadsa, gusthugam chomh-
h, agus an tionndadh gu stà dhomh. A
ighearna, tha mi dràsd' ann am èiginn, is tha
chridhe neo-stòlta; agus mo dhòruinn mòr
i diachainn so. Agus a nis, Athair ghràdh-
i, ciod a their mi? Tha mi air mo ghlacadh
Jrtfe an èiginn. Teasraig mi o 'n uair ghàbhaidh
safii Agus se thug ionnsuidh na h-uairse mi, gus
^ n d' thigeadh e gu glòir dhusta, mise a bhith
m' umhlachadh gu mòr, agus air mo thiarnadh
sa. Deònaich, a Thighearna, mo thoirt as
cèinn so : oir creutair bhochd, mar tha mise,
\ a 's urruinn e dhianamh, no càit' an gluais
$ ks t' aonais. Thoir faighidin dhomh, a Thigh-
la, san àm so fhathast. Mo Dhia, dian mo
mhnadh, is cha chuir mo thrioblaid, air a
mid, eagal orm.
. San àm, ciod a theiream riut? A Thigh-
m«|f|ia, gu robh do thoilse diante. Is math a'
11 mi bhith fo thrioblaid is fo dhòruinn. Gu
ohinn is còir dhomh fulang, agus b' fhearr
n dianainn sin gu cruadalach gus an rachadh
doinionn seachad, 'san d' thige' fiath. Is
138 LEANMHUINN CHRIOSTA.
comasach do lamh ehumhachdachsaair a' bhiia:
eadh so a chur seachad oriii, agus aintlieas
bristeadh, mun gèill mi tur dha : amhuil is miiair
a rinn thu roimhe so gu tric dhomh, mo Bh
agus m' fhear-fuasglaidh. Ge duilieh dhomhi
cha duilich dolaimh na Tì a's àirde atharracha
thoirt mu 'n cuairt. , -ioin
XXX. CAIB.
urta
ium
loiii
idai
m
Air sireadh comhnadh Dè, is dochas a ghrùs jn
fhaighinn air ais. jmj
1. Is mis* an Tighearna, a bheir furtachd a - ;M>it
an là na trioblaid. Thig am ionnsuidhse, nun t
nach 'eil thu faighinn do gnothaichean )eat. i nuhi
rud a 's mua a tha cur èìs air sòlas spioradail, flfiò
gu bheil tbu inall a' tighinn ugamsa le urnak
Oir mun d' thig thu ugamsa gu urnaigh dhì
achdach a dhianamh, tba thu roimhe sinan ge
air ioma furtachd is toileachadh o leth-amaeh
Is mu dheireadh tha thu tuigsinn gur beag
fiach iad, nuajr a bheir thu fonear gur rnist
fhuasglas air an fheadhainn a dh' earbas asai
agus an taobh-mach dhioinsa, nach 'eil cobh
eifeachdach, combarle cheart, no leigheas ma
sinneach. Acb a nis èiieadh do spiorad an d
do 'n stòirm dol seaehad ; gìac mi?neach o sho
mo thròcairse : oir tha mi a' faisge, gus gach
shlànachadh, cha 'n ann a mhàin gun bhe
ach gu fallairm is gu ro-choimhlion.
2. A' bheil rud air bith duilich dhomhsa,
'n coltaeh mi ri fear a their, is naeh dian Ncin
Càit' a' bheil do clneidenmh? Seas gu dàiel:
is gu buan. 13i cruadalach agus fearail ; ty p
#
1)10
1)03!;
lipe
Kbo
itiiroi
a[i
»otha
lioir
fièil
%k
bir
III. -LEABHAR. 139
4rtachd ort na h-àm fhein. Feithriumsa, feith
imsa, thig mi agus slànaichidh mi thu. Is
miaireadh a tha gad chur fo èislean, is fiamh
m a tha cur geìlt ort. De a ni imcheist mu
\k dan a tha ri tachairt dhut, ach bristeadh-cridhe
: iiacPgail, nach leòr do 'n latha olcas fhein. Is rud
)in gun bhuannachd a bhith fo gh'ean no mi-
ean mu rudan a tha fada thall, gun fhiosan d'
ig iad idir gu teach.
3. Ach 'sann do laigse chlann-daoine a bhith
. ^L* am meaìladh le sgleòthan bièige, agus is
tnharradh air inntinn a tha fhathast anafhann
a, 3hith cho ro-luasganach le buaireadh an namli-
:111S . Cha 'n 'eil umhaii aigesan co dhiu 'sann le
t ^mharraichibh riochdail no brèige a chuireas e
il, ieò 'sa mheallas e; no co dhiu chuireas e as
jo ibh le gaol air rudan a tha làthair, no le fiamh
jhii 'ii rud a tha ri tighinn. Air an aobhar sin
£mk\ biodh do chridhe fo fhiamh no eagal. Creid
...^namsa, is biodh do dhùil ri m' thròcair -
a<r lair a shaoileas tu mi fada uat, 'sann an sin is
;se nne ort mi gu tric. Nuair thathusa saoilsinn
:mch ni càiilte, 'sann an sin iomadh uair a tha an
ijf ihrom a' s mua agad air buannachd. Cha 'n
Jl a h-uiie ni càilite, airson is gu 'n d' thàinig
(jfOthach ad aghaidh. Cha bu chòir dhut breth
l0;:hoirt air rèir a' ghluasaid a tha agad san àm,
.j, gèilleadh is fannachadh fo thrioblaid air lith
,t <) fad, agus gu 'n càiìl thu do dhòchas tighinn
airis orra.
a 4. Na saoil gu bheil thu tur air do thrèigsinn,
' Jd chuirinn anshocair ad rathad air uairibh, no
bheirinn uat a' sòighneas air a bheil do
.ijèidh : oir is ann mar sin a thèidear gu
140 LEANMHUINN CHRIOSTA.
rioghachd fhlathanais. Gun teagamh se diaclffy
ainnean do 'n anshocair is freagraiche dhutsa, ^
dha m' stìeirbheisich eile, no ge do gheobhad
sibh gach ni mar a thaitneadh ribh fhein.
aithne dhomsa diomhaireachd chridheachan :
tha fios agam gu bheil t' fhàgail air uairibh gvkrtw
sòchair ro-fheumail gu leas t' anma, eagal g
fàsadh tu àrdanach ri linn dea-shoirbheis,
gu gabhadh tu tlachd asad fhein airson buadha
nach 'eil agad. An rud a bheir mi seachad, tl
e am chomas a thoirt air folbh, agus a chur a
ais, nuair is àill leam.
5. Nuair a bheir mi seachad, se mo chu
fhein a th' ann, agus nuair a bheir mi air folb
cha 'n e do chuidse tha mi toirt air folbh : oir
leamsa a h-uile dea-thobhartas, 'sa h-uile tiod!
lac coimhlion. Ma leigeas mi anshocair is croi
ean ad rathad, na gabh gu h-olc e, is na tui
eadh do chridhe. 'S urruinn mise fuasgladh or
agus an t-eallach"a thoirt dhiot, is gean a chur or
Dèis sin tha mi ceart, is ri m' mholadh gu m
airson na dòigh' tha mi gabhail dhut.
6. Na sealladh tu ceart air gliocas 's air fìrin
cha tuiteadh do chridhe cho ro-iosal ri lir
chroisean do choinneachadh ; 'sann a' th ìgèaq ?{ai''
dhut a bhith aoibhinn, 'sa toirt tàingseachad
'Sann, se so air a seall thu mar t' aobhar sòls
a mhàin, gu bheil mi leagadh ort dòruinn gi
fhathamas. Mar thug an t- Athair gaol domhs|
tha mise a' toirt gaoil dhuibhse, thuirt mi |
ostail mo ghaoil ; a chuir mi uam, cha 'n aij '
gu aighir shaoghalta, ach gu cruaidh chatl|!aat"
cha 'n ann gu urram, ach gu tàir ; cha 'n ai
gu diomhanas, ach gu saothair; cha 'n ann f
'ùkìT
AT
i'nas
air
jriB
ai, ci;
pa
| i
eir dl
|| m
ua foj
I)11E,
•uììe
;usii!i
iair
am i
aoine <
f ach i
Uig
ilu
ilii
M
III. LEABHAR. 141
air, ach gu toradh trom a thoirt a mach le
ghidin. Guimhnich air na briathran so, a
ùc.
XXXI. CAIB.
gi r trèigsinn chreutairean gu ruighinn air a' chruth-
bdair.
A Thighearna, is ro-fheumach mi air grà-
ì nas mua, ma ses gu bheil agam ri dol cho
air m' adhart, is nach cuir neach no creutair
orm. Oir fhad 'sa bhios griamag ni air bith
J n, cha 'n urrainn mi èirigh gu saor, mar gu
c D ann air iteig ad ionnsuidh. Bu tìtheach air
th ad ionnsuidh a' bha a' fear a thuirt, co
ir dhomh sgiathan mar chalman, agus siubh-
|lh mi air iteig, is gabhaidh mi fois. Ciod is
ta fois na sùil threibhdhireach, co is saoire na
n aig nacn 'eil miann talmhaidh ? Air an
ihar sin tha e riatanabh do neach dol fos cionn
i-uile creutair, agus glan chùl a chur ris fein,
'is inntinn athogail suas, agus amharc le iogh-
Ih air cruthadair gach ni, mar Thì gun choim-
am miasg chreutairean. Agus mur bi neach
sgailte o'n h-uile chreutair,cha'n'eil ena cho~
s beachdachadh gu saor air nichean diadhaidh.
,e sin cha 'n 'eil ach beagan ri fhaotuinn do
ioine àrd-smaoineachail, a thaobh is gur tearc
san a tha tur neo-cheangailte o nichean fàill-
each is o chreutairean.
\. Uige so is mòr na gràsan a dh' fheumar,
J I au t-anam a thogail, agus a tharruing fos a
1 jOnn fein. Agus mar bi duine air àrdachadh
spiorad, agus saor o cheangal chreutairean,
gC!
142 LEANMHUINN CHRIOSTA.
agus snainihte gu h-iomlan ri Dia, cha diai
mòr stà dha ni air bi th a 's aithne dha, no ni
bith a th' aige. Is fhada am bhios e dìblk
agus iosal na laidhe, a' fear sin a shaoileas
air bith mòr, ach an t^aona. mhathas, a \W
neo-chriochnaiehte agus siorruidh. Gach ni, £ IPlii
Dia, is neoni, is ri chunntas mar neoni. 5, ]
aocoltach ri chèile gliocas an duine shoill»ìì
chràbhaich, agus faghìum sgoileir ionnsuic |Ì
dhèidheil air fìosrachadh. Si sgcil sin a im
taomadh o fhuaran àrd nam fiathas is prìseile w
mòr, na faghlum a bheirear a mach le dìch tftù
mhic-an-duine. wa
3. Is lionor iad a tha 'n geall air a bhith |fl
daoine àrd-smaoineachail, ach is ainneamh mm
tha le 'n ghnìomh a' cleaehdadh. na miadhoi
cearta. Is mòr an èis oirnn a bhith gèilleadhiSÌ1
shàmhlaicean is do rudan a thuiteas fo 'n t-s
'sa fàgail gun toirt fein-chlaoidh iomlain. Ch | |H ad
'eil fhios agam ciod a tha na 'r n-aire, no
spiorad a tha gar gluasad, no de tha nar bea<
nuair tha sinne, aig a' bheil ainm dhaoine spij .
adaiì, fo urad shaothair is imcheist mu gm ' '
aichean diomain agus talmhaidh, an tràathaS
gun smaoineachadh idir ach gann le suim
rudan diomhair a' chridhe.
4. Mo thruaighe ! nuair a bheir sinn grathilfheii
beag air smaointean diadhaidh, leigidh sinn
ball le'r inntinn ruith air faondra: is cha m
tha sinn a' dianamh mion rannsuchadh allj Hììik
gniomhan. Cha 'n 'eil sinn a' toirt sùil cudjs;
rathad a tha miann ar cridhe 'g iarraidh, a|
seilche ar guiomhan air fad cba 'n 'eil sini'
glauudh uainn le deoir. Oir shalaich gach f lilffo,
Ame
ki
!|,,Ì8(
III. LEABHAÌt. . 14È
ligbe fhein, agus an lòrg sin thàinig an tuil
òr. Mar sin an uair a bhios rùn ar chridhe
gràineil air a thruailleadh, is daalach gum bi
guionih fhcin salach, agus a' nachainn cho
|i <reoir 'sa-tha san spiorad. O chridhe glan
ntidh toradh dea-chaithe-beatha.
). Faigìmeachdàr de urad 'sa rinn neach, acli
'n fhaighneachdar de cho dùrachdach is cho
>th 'sa 'rinneadh an gnionih. Tbèid fheòraich
heilueaeh foghainteach, beirteach, bòidheach,
nsuichte, math air sgriobadh, air seinn, air
.omh, acli cha bhi gfuth de cho bochd 'sa bha
ch nacliridhe, de chofaighidneachis chociuin,
cho cràbliach is cho smaoineachail 'sa bha e.
llaidh sùil ar dreach an taoihh-mach do
iine, ach amhaircidh gràsan, air an taobh-
h; meallar gu tric an t-sùil, ach gràsan,
bheil am bun ann an Dia, cha d' thèid am
gfifaiadh.
DO
*t XXXII. CAIB.
m feln" a^lea^1 *s claoidh gach ana-miann. .
A mhic, cha 'n urruinn thu ruighinn air saorsa
imhlion, mur aicheadh thu thu fein gu
eacbu A h-irìle h-aon a bheir spèis is gaol
fhein tha e fo chuiblirichean, làn sannt, im-
st, is luasgain, ag iarraidh daonnan a ghairis
uih) n, is cha 'n iad gnothaichean losa Criosta : ach
leilbh gu tric 'sa suidheachadh rudan nach
13 oir cuirear as do 'n h-uile ni mar 'eil lamh
ris. Gabh a' chomhaiiie ghoirid choimhìion
Fàg gach ni, ìs gheobh thu gach ni ; fàg do
il fhein, . is gheobh thu fois : meadhraich &o
144 LEANMHUINN CHRIQSTA.
ad inntinn, is nuair a' chuireas tu an cèill itlit
tuigidh tu h-uile ni. rm
2. A Thighearna, cha 'n ohair aon latha s
no cluith chloinne hige, cha 'n eadh, anns
bheagan fhacal so tha brìgh coimhlionachd i \
duine chràbhaich air fad. ini
3. A mhic, cha bu chòir dhut a ghabhail £ " sl
h-olc, no dolgugrad gu mighean nuair a chlui A
neas tu beusan nan daoine coimhlion ; an àiji' èii
sin bi air do bheothachadh gu fàs nas diadhaidl
an car a 's lagha biodh sin ad bheachd. B' fheain
leam gu robh thu air an dòigh so, agus cho f; 'ifa
air t' adhart, is gu sguireadh tu thoirt spèis dhiac
fhein, is gu 'n gèilleadh tu dha m' thoilse |i • uai
h-iomlan, agus do thoil an fhir sin a chuir mi f uaì
do chionn mar athair: sin nuair a dhea-thaiti trom
tu rium, sa ruitheadh do bheatha uile ann ; rian.
aoibhneas, 'sa sìth. Tha mòran agad fhathast spio
thrèigsinn, is mar leig thu dhiot iad buileach fein,r
mo shonsa, cha 'n fhaigh thu t' iarratus. 'Si x| deacl
chomhairle dhut, thu cheannach uamsa òr ìh e
dhearbh an teine, los gu 'm bi thu beirteach ; jtye;
t-òr sin se gliocas naomh a ni diù do 'n h-uile
talmhaidh. Leig dhiot gliocas saoghalta, se sil
a bhith sireadh dhaoine agus thu fhein a tho|i
eachadh.
4. Thurt mi, gum bheil rudan a tha prìs sS0[T
is miasail atg daoine ri 'n reic airson nicheann am
tha suarach nan sùilean. Oir is coltach gu bhiil]^
fior ghliocas fhlathanais fhein suarach, neonea<itlia!r
is gu bheag air diochuimhn' aca : an gliocas t{ Oir
mi radh se sealltainn sios oirnn fhein : is" g*i nhiar
mhòrchuis a shireadh air talamh ; (rudan a i\\^ì{
mòran a' moladh le 'm bial, ach ag àicheadh irtha a
Ol'n
air
III. LEABHAR, 145
II ithe-beatha,) so an leug phrìseil a tha falach
moran.
XXXIII. CAIB.
r neo-stèidhealachd cridhe, ayus gu hheil ar beachd
ri stiuradh air Dia.
I A mhic, na creid gu h-ealamh an gluasadh a
1 èireas ad chridhe, agus a dh' atharraicheas
grad. Fhad 'sa bhios tu beo bìdh caochlaich-
■;, 1 a' tighinn ort, seadh, an aghaidh do thoil
fudeachd : air uair bios tu subhach, air uair
àibhach, air uair an sìth, air uair fo bhruaillean,
uair blà-chràbhach, air uair fuar-ohràbhach,
ìifij uair adhartach, air uair leisg, trom air uair, is
iitD rom uair eile. Ach se na caochlaichean siii
aadan, gnothach an duine glic agus shoilleir
m spiorad, suim cha ghabh e as na gluasadan
I in, no co an àird as am beil an soirbheas caoch-
inìleach so a' sèideadh ; ach beachd inntinn cum-
òr h e dìreach air cuspair dligheach a chinn-
jsifae: a'dol gu dhùbhlan, fiach an seas e gun
ileifuasad gun chreanachadh na chridhe, a'stiùr-
esia ormsa gun lasachadh feadh chaochlaichibh
ilioi i aireamh,
5. Ach mar is glaine beachd a' chridhe, 'sann
m ì socraiche an t-iùl ro ioma doininn. Ach
tmk am mòran tha an dea-bheachd cridhe so ga
tbill, le claonadh o'n chuspair cheart gu rud ann-
ieac ch air choir-eiginn a thuiteas leum nan rath-
s t] I Oir is gann tha duine ri f haotuinn tur saor
sgi ihiar dhe thoil fhein. 'S ionann e is na
at^ùdhaich o shean, a thàinig gu Bethania, gu
jhi rthaagus Moire, cha 'n ann airson los'fhaic-
o
146
LEANMHUINN CHllIOSTA.
•utl
iati, ach gus gu faiceadh iad Làsarus. Mar s
feumar beachd a'chridhe a ghlanadh, gus ebhi
aonfhillteach ceart ; agus astiùradh ormsafeadaoi
gach ni a dh' iarras a chur fodha.
iloii
XXXIV. CAIB.
pa
Gu bheil Dia miaghail fos cionn gach nif is ar,
gach ni, aig an jhear a bheir gaol dha.
1 . Faic mo Dhia, is m' iùntas uile ! De tuillea ;fi
tha uam, no ciod a's fhearr a fhaodas mi shirea
na thusa ! O fhacail bhlasda bhrìgheil ! A
'sann do 'n fhear leis an toil e, a raghainn air
t-saoghal is gach ni th 'ann, a tha facal so m;i Hffli
sin : mo Dhia agus m' iùntas uile. 'Sleòr | lan
briathran so aithris do dhuine a thuigeas is'fws
agus an aithris gu tric is ionmhuinn leis an ne
a bheir gaol. Nuair a bhios tusa againn, bi|!Qs
a h-uile rud taitneach, nuair a bhios tusa uaii
tha h-uile ni neo-aoibhinn. Is tusa à bheir i
do 'n chridhe, agus mòran sìth agus aighir.
tUsa a bheir faireachdainn cheart dhuinn ai
gach ni, 'sa bheir oirnn thu fein a mholadh ar
gach ni, agus as t' eugais cha 'n urruinn ni
bith mairsinn fada taitneach : oir gu bhith tf fnsa
neach agus ionmhuinn, cha b' fhuilear do'i ann
sùgh do ghràs is salunn do ghliocais.
2. An neach aig a bheil miagh dhiotsa, de i
nach miaghail leis? Agus an neach aig nach
tlachd dhiotsa, ciod as an urruinn e tlachf
^habhail. Ach coma mu d' ghliocas tha dao
crionna an t-saoghail so, is luchd leanmhu
ua feòla ; a thaobh is gu bheil iad gòra '
sa cbiad dol-amach, 'sam bàs aca air bhrat
■i ola^
? (
L !
athr
|jì i
an
i A
m
i,
III. LEABHAR, 147
an lòrg an aimideachd. Ach do luchd-lean-
hijiuinnse, a tha fuathach air an t-saoghal, 'sa
oidh na feòla, cunntar na fior dhaoine glice, a
onn gu 'n d' thug iad a raghainn fìrinn air
ùneis, a' spiorad air an fheoil. Leo sin is
tmhuinn Dia; is buaidh mhath air bith a chi
aig creutair, tha iad a' toirt cliù air a shon do'n
uthadair. Is aocoltach gata, is ro-aocoltach
idhan a' chreutair ri buadhan a chruthadair,
ri siorruchd, solus cruthaichte ri solus gun
emAthachadh.
p. O sholuis shiorruidh, a tha dol fada thairis
soluis chruthaichte, leig a nios o d' ionad àrd
im dhe d' sholus àillidh air bàrr mo chridhe.
r|an, aoibhinn, soilleir, beo, dian biodh mo
orad le bhuadhan, gus gu 'n glaogh e riutsa le
r aoibhneas. O cuin a thig an uair shona
m ionmhuinn, anns a lion do gnùis mi le làh
las, is gum bi thu gach ni dhomh anns gach
eirf()) Gus a' faigh mi so, cha bhi m' aoibhneas
Mo thruaige mise! Va seann duine unnam
al) thast beo, gu 'n a bhith air a' chlaoidh buil-
anh no tur marbh. Fathast tha chath nach
an aghaidh a' spioraid, tha chogadh diomhair
ìs a' chridhe, is cha 'n fhuling e fè air uchdar
anma.
k Ach thusa a chuireas smachd air buaireadh
^rlihuain, 'sa bheir onfha nan tonn gu sìth, èir-
, is dian mo chomhnadh. Sgap na cinnich a
sireadh cogaidh, agus sgrios iad ann ad neart.
Lch, tha mi guidh ort, do chumhachd an
omh, is aig do laimh dheis biodh moladh ;
culaidh dhòchais eile cha 'n 'eile ann, no dìd-
Lati ùhomh, ach thusa, a Thighearna mo Dhia.
g 2
148 LEA.NMHUINN CHRIOSTA.
XXXV. CAIB.
Ar beatha thalmhaidh cha 'n 'eil saor o bhuaireadh \
|eas
1. A mhic, cha 'n 'eil thu uair air bith #araint 'fti
anns a' beatha so : ach rè do làithean tha airi i
spioradail an comhnuidh dhut riatanach. Th \mi
thu an teis-miadhoin naimhdean : agus air aUè
laimh dheis agus chlì tha iad a toirt ionnsuid L
ort. Ime sin mar dion thu thu fhein air gacjaì
taobh le sgèith chruadalaich, cha bhi thu saor L ,
lotan. A thuilleadh air sin, mur suidhich thLj3
do chridhe gu daingean ormsa> le làn thoil gacL,
ni fhulang air mo shonsa, cha 'n urruinn thu aiUh
deannal ud a sheasamh, no buaidh nan naomh Lr,
chosnadh. Leis a sin tha agad ri beumadjrf
ro 'n h-uile ni le cruadal, agus gairdean làidir L gC
tharruing an aghaidh do naimhdean : gheobh Jm ,
fear a bheir buaidh mana, ach a' feitheamh a tyj.
a' ghealtair tha ioma truaighe.
2. Ma shireas tu socair anns a bheatha s
eiamar an sin a ruigeas tu air socair shiorruidl:
Na h-iarr gu mòran socair, ach gu mòran fulan
ais. Iarr gu sìth fhìrinneach, cha 'n ann air ta<
amh, ach air neomh : cha'n ann an daoine, no a>in%
an creutairean, ach ann an Dia mhàin. Airsi;^",
gaoil Dè bu chòir dhut gach ni ghiùlan gu deò ^
ach, mar tha saothair, dòruinn, buaireadh, fai ^
an, campar-inntin, uireasbhuidh, easlaint, ca om
anacainnt, achasaìn, tàir, masladh, cromtchadiir^
agus tàrchuis. Is comhnadh na nichean so
subhailcean a thoirt a mach : gu saighdefa^
Chriosta a' dhearbhadh : isgu crùn fhlathanailli; fJ
thoilltinn. Bheir mise duais shiorruidh seachJL^
III. LEABHAR. 149
rson saothair ghoirid, agus glòir gun chrioch,
rson masladh diomain.
^ 3. A' bheil thusa an dùil gum faigh thu sòigh-
ias spioradail daonnan nuair is math leat. Cha
m fhuair mo naoimhse sin daonnan ; ach an àite
a' ti, mòran ànraidh, ioma buaireadh, agus mòran
>rmachd chridhe. Ach sheas iad gu cruadal-
# h anns gach càs, agus bu mhua an earbsa a
^ ia, no asda f hein : a' tuigsinn nach 'eil fulangas
'3 L h-aimsire so ri shàmhlachadh ris a' ghlòir
aoj In chrioch a choisneas e. An àill ieatsa gum
fe I iealadh tu nis na nichean sin nach tug ioma fear
lgl mach ach gann le mòran dhiar agus saothair.
liu fcith ris an Thighearna, oibrich gu sgairteil,
ivi iicmisneach; na bineo-earbsach, nationndaidh
fflH ' t' ais, cuir do cholunn is t' anam gu 'n dùbh-
m ■ gu glòir Dè gun lasachadh. Pàidhidh mi
■obk u gu pailt, bithidh mi maille riut sa h-uile
m ioblaid.
M XXXVI. CAIB.
(ljaII j An agliaidh breth aimideach dhaoine,
drt I A mhic, stèidhich do chridhe gu daingean air
noa i Tighearna, is na cuireadh breitheanas dhaoine
m àth ort, ma ses gu bheil do chogais a' toirt teist-
idet taas ceart agus neo-lochdach ort. Is math agus
i.fìf hor a bhith fulang mar so, agus cha 'n eallach
,ei !>m sin air cridhe iriosal, a tha cur tuilleadh
fliai rbsa a Dia na as fhein. Is mòr a their mòran,
*o us airson sin 'sbeag creideas tha rithoirt daibh.
gbi bh cha 'n 'eil lion air a h-uile h-aon a thoileach-
aoai ih ; oir ged dh' iarr Pòl a h-uile neach a thoil-
ead lehadh anns an Tighearna, is ged rinn e dhe
g8
150 LEANMHUINNF CHRÌOSTA.
fein a h»uile ni ris a h-uile neaeh, dèis sin b
bheag aige dol fo bhinn dhaoine,
2. Gu dea-shàmhla thoirt seachad is daoinf
shàbhaladh rinn e a h-uile dhìchioll a fhaod
'sa b' urruinn e : dèis sin, cha robh rathad aij
air uairibh air binn dhaoine agus an tàir a sheach
nadh. Ime sin leig e gach ni an urra ri Dù%>
aig' a bheil brath air gach ni; agus le faighidi
isle umhlachd dhion e e fhein an aghaidh theanè ^
anan luchd labhairt uilc, 'san aghaidh smaoirpi'
tean is bhriathran faoine briagach dhaoine.-
Ach thug e freagairt seachad air uairibh, mu#<
gabhadh daoine laga sgainneal le e bhith sàmhaclfi11
3. De an duine thusa, nuair a ghabhadh t
eagal ro dhuine talmhaidh ? Tha e an diugh
làthair, 'sa màireach cha 'n 'eil e ri fhaicinn.-j
Biodh eagal Dè ort, is na gabh geilt ro dhaoin p le
Ciod an dolaidh a's urruinn neach a dhianainPti
ortsa le chàinnt no le dhrochbheirt ? 'Sann api
fein a's mua ni e dholaidh, na ortsa, agus dol I
air breitheanas Dè cha 'n 'eil na chomas, ge bri<||farr
e. Cum thuaa Dia mu choinneamh do shùl,
na bi ri trod no ri gearain. Is ma tha thu ga
shaoilsinn fein air dhroch càradh air àm, agus
faighinn masladh nach do thoil thu, na cuiread
sin iarguin ort, is na laghdaich do chrùn le cifllu'
faighidin : ach thoir sùil ormsa suas gu flathanaj Ì-
is gu blieil mi comasach air do shaoradh o gacl imlie
masladh is eucoir, agus a thoirt do gach neacj ift fh
air rèir oibricheau.
I d air
ceai
kì
III. LEABHAR.
151
XXXVIT. CAIB.
umfeum neach e fein a liubhairt gu glan 'sgu
buileach do Dhia gu ruighinn air saorsa cridhe.
A mhic, fàg thu fehi, agus gheobh thu mise.
Di 1 gun earruinn gun chuid dhut fein, agus bios
iiil i daonnan am buannachd ; oir gràsan nas treasa
J eirear dhut, cho luath 'saliubhras tu tnu fheiu
aoj ichad, is gun tarruing air ais.
2. A Thighearna, de cho tric agus a bheir mi
jni |ifhein seachad dhut, is de chuireas mi unnam
n air chùl?
;3. Daonnan, anns gach àm tairgidh tu thu
ain dhomhsa, anns a' bheag 'sann a' mhòr gun
ichnadh. Ni cha 'n 'eil mi lughaige' dhut, is
1 leam d' fhaotuinn lom do gach ni. Air
laochla' dòigh ciamar a tha thu leamsa, no mise
titsa ; mur 'eil thu a stigh 'sa mach saor o d'
oil fhein. Mar is luaithe a ni thu so, 'sann is
^jfearr a' bhios do ghnothach ; agus mar is làine
ìus is dìriche a ni thu so, 'sann is mua thèìd
I thoileachadh, 'sa mua do bhuannachd.
4. Tha cuid do dh' fheadhainn a liubhras iad
read n dhomh, ach 'sann le saobhadh àraidh ; oir
c}( ja 'n 'eil iad a' leigeadh an cùis an urra ri Dia
ia08 1. h-iomlan, agus air an dòigh sin, tha iad a'
imhead orra fhein. Feadhainn eiìe tha gan
j3, frt fhein thairis gu h-iomlan an toiseach, ach,
dèigh sin, nuair a dh' èireas buaireadh, tillidh
1 air an ais uca fhein ; is mar sin cha 'n eil iad
r ag èirigh gu subhailcean. Cha ruig iad so
* ceart shaorsa cridhe, 's air gràsan mo chaid-
nh aoibhinn, gus an toir iad thait is iad fhein
g 4
152 LEANMHUINN CHRJOSTA.
gu glan, 'san tairg iad suas mar iobairt iad feii "
dhomhsa ; gun sin cha 'n 'eil, cha bhi ar comuni '^'
caidreach. 'm
5. Is tric a thuirt mi riut, is their mi nis < H
rithist ; fàg thu fein, thoir seachad thu fein, i
eheobh thu mòran sìthe cridhe. Thoir gach n
airson gach ni ; na sir, na h-iarr a' bheag air ais
seas ormsa gu glan, gun ag, is gheobh thu mi
Bios do chridhe sin saor, is cha laidh ort dorch
adas. Biodh t' ionnsuidh, t' urnaigh, is t' iar
raidh an strì ri so ; thu fein a sgaradh o gae h
ni bhuineas dhut fhein, agus gu lom Iosa lor
a leanail ; agus bàsachadh dhut fhein, 'sa bhit'
beo dhomsa gu bràch. Sin nuair a dh' fholbha
a h-uile sàmhla faoin, droch bhruaillean, is cùrar
gun feum. Sin cuideachd nuair a fhàgas a
t-anabharr eagail thu, 'sa chuirear, fein spèis g
bàs.
ìlil i
ilar
XXXVIII. CAIB.
Air dea-rian an taoibh-mach, is ruith gu Dìa an
an cunnartan,
1. A mhic, so an rud bu chòir dhut a thoii
fonear gu math anns a h-uile h-àite, gniomh, i
sheirbheis air an leth-amach ; se sin, a bhith sao
ad inntinn, is ad maighistir ort fhein, biodh gac
ni fodhad, is na bi thusa fodhasan. Bi murrac
air do ghnothaichean, is ad rianadair, cha 'n an
na d' thràill is na d' mhuinntireach aoa. A
àite sin, mar dheagh-Ebrach, bi saor, agus iar
gusan onair thadligheach,'san t-saorsa abhuines
do chloinn Dè : aca sin tha nichean làthaireac
fo 'n casaibh, ag amharc air nichean siorruidh
uth
III. LEABHAR.
rudan fài31inrieach tha sùil chearr, air gnoth-
;liean fhlathanais an sùil dheas : le nicheaii
aghalta cba tairngear iad air dòigh is gu 'n
logh iad riu ; ach an àite sin 'saan a tba iad
n toÌKt gu dea-bhuil, air rèir òrdugh Dò, is
in an àird fhir-iuil, nach d' fhàg ni san domhan
. mi-joinneil.
2. Na miasadh tu gach ni (gun suim a tboirt
k sgèimh an taoibh-mach, no do 'n breth abheir
i t-sùil 'sa cbluas) mar a rinn Maois, a ruith a
gb do 'n pbailliuin gu cbomhairle chur ri Dia
ins ah-ui!e cùis, gheobhadh tu air uairibh sainis
^ Dhia, agus thilleadh tu air do shoilleireachadh
r rudan a tba làtbair is ri tighinn gu teach. —
[hleacbd Maois folbh do 'n phìailliuin nuair a
itbeadh cùisean dorcba duilich aige ri rèiteach,
;us ruith e a shireadh cobhair na h urnaigb, an
n cunnairt is droch ionnsuidbean o dhaoinc.— •
[ar sin thigeadh dhutsa tionndadh a stigh gu
omhaireachd do chridhefhein, is comhnadh Dè
ùrcadh le dùrachd. Tba sinn a leugbadh gu 'n
I peh losua is cloinn Isral a mhealladh leis na
abaonich, a chionn 'snach d' f harraid iad beul Dè
i toiseach ; chaidh am briagadh as an rathad le
('10li aiih ro-dheas a' toirt creideas do chealgaireau.
i $ '
'iifì
XXXIX. CAIB.
Viatige' do dhuine a bhith ro-bhras na gnothaichean.
A Miiic, earb do ghnothach riumsa daonnan :
iiiridh mise air dea-dhòigh e na àm fhein. Feith
i m' riansa, is fairghidh tu gur math e.
1,163 2. A Tbigbearna, is ro-dheònach a dh' earbas
:r<'1ii gach ni riutsa ; oir is beag a tha am chomas
M g5
■ ?.(!:
154 LEANMHUINN CKRIOSTA.
fliein a dhianamh. B' ffaearr leam nach biodh m
iomaguin cho mòr mu ghnotbaichean ri tighinn ||ia
gu teach, ach gu 'n tairnginn mi fhein gu d' thoil
mhathsa a dhianamh an comhnuidh.
3. A mhic, an rud air a bheil neach fada
geall, is tric leis a bhith air a th ogail mu dh è idh inti
gu mòran ùbraid: ach cha luaithe aruigeas e aJB
ìia thòisichidh a bheachd air caochladh : a thaobr,
is nach rud seasrach gluasad a' chridhe, ach
ìeumas o aon rud gu rud eile. Mar sin cha ruc
suarach, duine thoirt bristeadli as fhein anns nf j<
gnothaichean a 's lagha.
4. Si tior choimhlionaehd duine, e fhein aich
eadh : oir a' fear a dh' aicheas e fhein, is fioi
dhuine saor e, agus tiarainte. An seann namb
aid, a tha gleachd an aghaidh a h-uile math, ch
sguir do bhuaireadh, ach alathais do dh' oidhchi jt| ;
tha e a' suidheachadh ribichean gàbhaidh : iiacl «
a' faod e am fear nach 'eile na aireachadh fy%
ghlacail le foill. Dianaibh faire agus urnaigh
os an Tighearna, mun tuit sibh ann am buair
eadh. ^[tb
f ao (
XL. CAIB. jàinli
Gu bheil duine gun mhath '&a bith uaithe fein, i
gun adbhar uaill a rud air bith.
ì . A Thighearna, ciod e an duine, nuair tha th
cuimhneach air, is mac-an-duine nuair a bheir|ur,
eadh tu sùil air? Ciod amath a rinn an duine
g u 'n d' thuga' tu do ghràsan dha ? A Thighearm
ciod an t-aobhar talaich a th' agam, ge do thrèig
eadh tu mi, no fà gearain ad aghaidh ged dhiùl^
tu m' achanaich ? Gu cinnteach faodaidh mi s ui,la,
III. LEABHAR. 1381
Jbmaoineacliadh 'sa radli lefìrinn ; a Thighearna,
■a 'n 'eil ni unnam, ni am chomas, ni math 'sa
■th-agam uam fhein : ach tha mi uireasbhach
a h~uile rathad, 'sa 'g iarraidh daqnnan gu
Eoni : agus mur bi mi air mo chomhnadh leatsa,
us fo d' sheòladh air a' ieth-astigh fàsaidh ml
le ploclaeh agus fuar.
2. Achthusa, a Thighearna, tha 'n comhnuidli
r an aon dòigh, agus maireann gu siorruidh.
lonnan ceart, math, agus naomh, 'sa cur gacìi
I an gniomh gu dealbhach, ceart, beannaicht^.
gan riaghladh le d' ghliocas. Ach mise, a tha
is tìthiche an comhnuidh air an olc nas mua na
r a mhath, cha 'n 'eil mi idir a' fuireach air aii
m suidheachaclh an comhnuidh, ach a' caoch--
,dh mar oidhche nan seachd sian. Dèis siri
thi'lh mo chor nas fhearr, nuair a chi thusa
>mchaidh, agus nuair a shìneas tu do lamh gu
l' chomhnadh : oir is ann agadsa ad onrachd a
sa comas fuasglaidh,gun lamh duineabhith leat,
|us càil cho mòr a thoirt seachacl is nach d'thig
tharrachadh tuilleaclh air mo gnùis, ach biclh
LO chridhe fiathail unnadsa agus socrach a'
iimh.
3. Ime sin nam b' aithne dhomsa gu math
jghinn as aonais toileachaiclh saoghalta, los
nighinnair tlus cràbhaidh, no los tighinn as m'
Iginn le ruith gud' chobhairse ; (isgun fhurtachd
iomh aige duine) dh' fhaodainn an sin earbsa
i misneachail ad ghràsan, agus leum gu h-aigh-
irach le gràsan ùra.
4. Tàing gu robh dhusta, o bheil gach ni a'
ghinn a dh' èireas gu math leam. Cha 'n 'eil
■nnamsa ach faileas agus neoni ann ad fhiahuis,
q 6
156
LEANMHUINN- CHIUOSTA.
duine neo-stèidheil a§us lag, Mar sin, co as
dlì' fhaodas rni uaill a ghabhail no carson
shirinn mias? 'N ann a neoni, ach is faoin sinj
Gu fior, is faoin glòir, is plàigh mhillteacli i, i
aimideachd mhòr : a chionn is gu bheil i gsjlaa
t*-»rruing o fhior ghlòir, 'sa toirt uainn gràsai
Dè. 1 Oir nuair a ghabhas duine tlachd as fhehi p a
tha e mi-thlachdor leata : oir nuair tha e an gea
air\cliù o dhaoine, tha e a' callfior shubhailc^aip
5. Ach an fhior uaiil 'san fhior aighear,
uaill unnadsa, is cha 'n ann unnainn fheii
aighear, a t' ainmse, is cha 'n ann as ar subhaiicea iof
fein no a creutair 'sa bith ach air do shonsa.
Moladh dha t' ainmse, is cha 'n ann dhomhs?
eliù dha d' ghniomhsa, is cha 'n ann dha n
shaothairse : gum bu beannaichte t' ainmnaomlii
is no biodh dad a luaidh aig daoine ormsa.
tusa mo ghlòirse, agus sòlas mo chridhe. Un
adsa ni mi uaill agus aighear fad' a' latha, gulisi
bheag a bhòsd asam fhein, mar a h-ann as m
laigse- * ,
6. Iarradh, na h-Iùdhaich glòir o cheile, ac|
a' ghlòir a tha mise a' sireadh 'sann o Dhi
a mhàin tha i. Gudeimhinn cha 'n 'eil ann a
gìòir dhaoine, 'sam mòrchuis saoghalta, ac
faileas agus gòraiche lamh ri d' ghlòir shiori
uidhse. O m' fhìrinn, mo thròcair, mo Dhia.
Thrionaid bheannaichte, dhutsagurobh moladll
onair, cuinhachd is glòir fad saoghal nan saogha
? o b-
XLI. CAIB. Sft
il'lli
Air shealltuìnn sios air onair shaoghalta.
A mhic, na cuireadh e mighean ort, nuair Ihèi
i;i
III. LEABHAR.
157
i thu feadhaum eile ara faighinn onair agus
*de shaoghalta, an trà tha thu fhein fo thàir is
tieopris. Tog suas do chridhe ug'amsa ann a'
thanas, is na cuireadh masladh dhaoine air
amh ort gruaman.
2. À Thighearna, tha sinne dall, agus gu tric
h ar mealladh ie faoìneis. Ma sheal^as mi
art orm fhein, tha mi faicinn nach d' rinn-
dh eucoir orm riamh le creutair air bith ; ann
rathad is nach 'eil aobhar gearain 'sa bith agam
aghaidhse. Oir mise, a pheacaich cho trìc is
|o trom ad aghaidh, is math a thoiil mi gu'ti èir-
>dh gach creutair an airm am aghaidh. Mar sin,
masladh is tàir moclieart tlioiilteanas, dhutsa a
luineas moladh oriair is gìòir. Agus mur 'eii
i fada an geall is làu thoileach air tàir fhaigh-
an o n h-uile creutair, le iad gam dhìobradh,
I iad gam chur tur suarach ; cha 'n urruinn sìth
e stòìdachd cridhe a bhith agam, no lèirsinn
iioradaiì, no ceangal daingean riutsa.
Ì XLIL CAIB.
!
| Clia 'n 'eìl sìth ri suidheachadh air daoine.
I A mhic, ma se aobhar do shìth ri neach air
!th, gu bheii a chuideachd' taitneach leat,
[irghidh tu thu fhein mi-stèidheil agus cuibh-
Ìchte Ach ma 'sann as an fhìrinn bheo mhair-
nnich a'tha daonnan do bhun, cha chuir folbh
b bàs caraid ort gruaman. Is mìse bu chòir a
tiith am stèidh do d' shìth ri caraid, 'sann air
o shonsa bheir thu spèis dha, ge brith e, a
m thu saoilsinn math, no air am bheii thu ro-
bèidheil anns a' bheathsa so. Gun mise cha 'n
158 LEANMHUINN CHRIOSTA
'èil brìgh no buanas ann an càirdeas, cha mhui
tha 'n gaol fìrinneach glan mur ann uamsa a th
shnaim. Do ghaol mar so do dhaoine a 's toi^
leat bu chòir dhut a bhith cho marbh, is gum b Sp
mhath leat, cho fad 'sa gabhas e dianarnh, a bhitli
saor o chomunn dhaoine. Mar is fliaide a fhàga rs'
duine toileaehadh talmhaidh, 'sann is teinne thèi
e air Dia. Mar an ciadna, mar is doimhne thèi
duine fodha ann fein, 'sa laghdaichidh e e feiii
'sann is àirde a dhìreas e.gu Dia.
2. Ach an neach a chuirt&s math airbithas
leth fhein, tha e cur moille air gràsan Dè thighiwii
inn ga ionnsuidh : oir 'sann air a' chridhe iriost
a tha gràsan a' Spioraid Naoimh daonnan a
tòir. Nam b' aithne dhut thu l'hein umhlachad
gu necni, is gach gaol taìmhaidh a thièigsinr
bhiodh rathad agauisa an sin air gràsan sòpl^
raichte a bhuiìeachadh ort. Nuair a shealia
tusa air creutairean, tha thu call iradharc air
chruthadair. lonnsuich buaidh a thoirt oifis
fhein anns gach ni airson a' chruthadair, agu
mar sin bithidh rathad agad air ruighinn air sojsale
lus diadhaidh. Cha *n 'eii rud, air alaghad, dh
bheil spèis, no iarraidh neo-rianaii duine, nach 'ei
a' cur moille air a mhath a 's mua, agus smal ai
an anam.
XLIII. CAIB.
An aghaidh faghluim faoin saoghalta. \^
1. A mhic, na gabh son do chàinnt bhòidheiclUga
fhìnealta dhaoine. Oir cha 'n ann am briathraij
a tha rioghachd fhlathanais, ach an cumhachfl I
Cabh suim dhe m' briathransa, a tha fadadf i
III. LEABHAR.
]59
n e sa chridbe, 'sa soilleireachadh na h-inntinn,
gluasad aithreachais, 'sa dùsgadh sòlas air
xia dòigh, Na leig air leughadh uair air bith
n am beachd a bhith fo mhias duine ionnsuich-
noghlic. larrgu t' ana-miannan a chlaoidh ;
• sin a' rud a 's feumaile dhut, na mòran eòl-
èi |ì air ceisde diomhair.
I 2, An dèis mòran a leughadh, agus a thuig-
>ii )ii,bu chòir an t-eòlas sin athilleadh gu chiad
iuaran. Is miseatha toirt faghlum do dhaoine,
j |us tuille lèirsinn do 'n bheag nas urruinn
i) oine thoirt seachad. An neach ris an labhair
1 iise, cha 'n fada a bhitheas e fàs glic, 'sa dol
a c adhart gu math ann a' spiorad. Siad mo
nl ìruaìgh iadsa a tha faighneachd ioma rud faoin
qi [dhaoine, agus a tha air bheag cùraim mu 'n
)B |igh air mise sheirbheiseachadh ! Tha an t-àm
Ijjitighinn anns a fìaeh maighistir nam maighis-
1 fean e fhein, Criosta, Tighearna nan aingeal,
oi jis leasan a h~uile fir èisdeachd, se sin, gu cog-
nì|3-gach aon a rannsachadh. An sin thèid Ier-
soialem a rùrach le solus choinnlean, is thèid
Id jomhaireachd an dorchadais a' thoirtam follais,
'e |;us beoii a dhùnadh.
ai |3. Is mis' ann a' mionaid a thogas an t-anam
;iosal, gu tuiile lèirsinn air an fhìrinn shiorr-
|dh, na bheir sgoil dheich bìiadhn' amach. —
|ha mise a' toirt mo leasain seachad gun bhoil-
i fhacal, gun aimhreit bharalaichibh, gun at
dain, gun chònsachadh reusain. Is mise tha
I agasg nichean saoghaltaa ghràineacliadh, fuath
n ithoirt do rudan diomain, sonas siorruidh shir-
jj [dh 'sa mheadhrachadh, onair a sheachnadh,
l(| irchuis fbulang, dòchas iomlan a' chur unnam-
M
160 LEANMH UINN CIIRIOSTA.
sa, guo rud eile a sbireadh ach mi, agus gvadl ,
a thoirt dhomh fos cionn gach ni.
4. Bha duine àraid ann, le gaol a chridb
thoirt dhomhsa a dh' ionnsuich sgoil dhiadhaidh
'sa labbair an seò.l mìaraiJteach ; 's muachaidh
air adhart le fàgaii gach ni, na bheireadh sgoi
dha air na leasain a 's àirde, Do chuid a dh
fheadJiainn tha mi 'g innse rudan cumanta, d
db' fheadhainn eile rudan sònraichte, dhaibh
tlia mi gam thaisbcanadh fhein gu sèimh fj
chomharraichean is fo rioclidan, dhaibh sud th
mi soilleireachadh nichean diomhair Je mòra:^
soJuis. Se an t-aona ghuth th' aig na dòighea
so uile, ach cha 'n ionann faghlum a hheir ia
seachad ; oir is mise fear-teagaisg na fìrinn, ai
an taobh-stigh fear- ranrvsachaidh a' chridhe, fear
leughaidh na smaointean, fear-prosnaidh g
gniomh, a'riaraehadh dogach aon air rèir is wà la
a chi mi a tlioillteanas. srjk
Te
XLIV. CAIB.
Cha 'n 'eil nicheon na leth-amacli ri 'n tarruinci & pl
ainn fhein. -
1. A mhic, thighe' dhut a bliitli aincòlach a
ioma ni, agus sealltuinn ort fhein mar dhuir,
marbh air talamh, agus daoidhte do 'n t-saoghi
uile. 'Sioma rud cuidcacbd bu chòir dhut
leigeadh seachad le cluais bhodhair, a' smaoii
cacbadh air na rudan a's mua a bheir sìtlidhu
Se do shùilean a thionndadh o nicbean nach tai
inn riut, 'sa h-uile h-aon fhàgail nam beac'L
fhein, is iomchaidh dhut, na bhith a' eònsachad ^
riu. Ma tha thu a' seasamh gu math an làtha 11
5IIÌS
' ins
w
u
fam
ikn
U.
III. LEABHAR.
161
m, agus a' beachdachadh air a bhreitheanas,
Im is mua a bhios' agad do dh' fhaighidin
llair thig cùis ad aghaidh.
%. O Thighearna, ciod a thàinig oirnn
mich tha gearain cruaidh air call saoghalta, is
jfson beagain buannachd tha daoine dolgumò-
% saothair is allabain, agus tha call spioradail
lleigeadh thairis air diochuimhn', agus gu gann
■thoirt fonear. Ni air bheag math, no gun
lium, tha iad a' sireadh, agus an gnothach a 's
!jltanaiche uile ga dhìobradh le mobhsgaid :
^lhaobh is gum bheil an duine uile a' ruith air
I othaichean na Jeth-amach, is mur tionndaidh
;a 'atha gu h-ealamh, bàthar e unnta ga dheoin.
ai I
XLV. CAIB.
aa a 'n 'eil a h-uile h-aon ri chreidsinn, is gur tric
sgiorradh facal.
Teasraig mi, a Thighearna, o thrioblaid ;
is faoin comaradh dbaoine. De cho tric a
^ iiealladh mi ann am earbsa, far na shaoil leam
jhìth tiaruinte? De cho tric cuideachd a
ìair mi creideas, far bu lagha mo dhùil ris?
I ir sin is faoin earbsa ri daoine, ach 'sann unn-
|]" $a, a Thighearna, tha sàbhaladh aig daoine
mnaichte ri fhaotuinn. Gum bu beannaichte
|{ linm airson gach ni a thig am rathadsa. Tha
311 'n anafhann is neo-stèidheil, tric air ar meall-
3 h, 'sa caochladh.
2. Co an duine a 's urrainn a bhith cho
'amach is cho shealltuinneach air fhein anns
;h ni, 'snach tuit e air uairibh am mearachd no
^ bhruailleaq. Ach an neach a chuireas a bhun
.
162
LEANMHUINN CHRIOSTA.
asadsa, a Thighearna, 'sa dh' iarras ugad 1 eir
cridhe dìreach, cha hhi ero-dheas gu tuiteam.*-lliiis
Agus ma thuiteas e ann an trioblaid air bith, ai iì
a mhiad is ge 'm bi i, cha 'n fhada bhios tusa glh;
thoirt a tèinn, 'sa furtachadh air : oir cha trèi iòi<
thusa am fear a dh' earbas asad gun dìobradfrioir
Is duilich tachairt air caraid dìleas, a sheasas g i i
buan ri chomhlan sa h-uile cruaidh chàs, ib]
tusa, a Thighearna, ad aonar a 's dìsle anwlas
gach ni, is do choimeas cha 'n 'eil ri fhaotuinr ios!
3. O nach bu ghlic an t-anam naomh ud, ìirc
thuirt, tha mo chridhe stèidheil agus suidhicht jial;
aun an Criosta ! Nam b' ionann dhomhsa, fmm
chuireadh eagal dhaoine cho grad mi gu furbai b
is cha drùigheadh saighdean bhriathran orm chiasr;
ealamh. Co is urruinn gach ni lèirsinn, iij «
gabhail ro h-uile ni a tha ri tighinn ? ma tha rujuli
a chi sinn gar lot, nach mua na sin an ni nac i
fhaic sinn. Carson nach tug mise, an creutaii iith
truagh, an aire orm fhein na b' fhearr? Carsoiiia
cuideachd a bha mi cho deas gu feadhainn eÙJ||r
chreidsinn? Ach cha 'n eil unnainn ach daoinejiach
daoine lagacuideachd, ged tha mias is ainm aingeij it
oirnn aig mòran. Co chreidear, a Thighearnai \U\
co, ach thusa ad aonar ? is gur tu an f hìrinn, nac! tini
nieall is nach gabh mealladh : Air a' laimh eil<| ins,
tha h-uile duine breugach, lag, neo-shuidhicht<l i
neo-sheasrach, gu h-àraid ann am briathran, ai| ig]
chor is nach 'eil neach ri chreidsinn ach ganij iic
ged bhitheadh coltas nafhìrinn air a sgiaìa. I ^
4. Nach glic a* chomhairle so thug thu seacl>
ad, feumaidli sibh an aire thoirt duibh fhein |
dhaoine; is gur iad muinntir taighe <luine j |i
naimhdean ; cha 'n 'eil neach ri chreidsinn, gc
III. LEABHAR.
163
aireadh e, seall tha e sid, 110 seall tha e so.—
ìuair mi leasan airmo chosg sa chàs so, gum
h-eadh dha gur ann gu m' ghliocas a leasach-
h a bhitheas e, is nach ann gu miadachadh mo
òraich. Thoir an aire, (os duine àraidh)
ts>ir an aire, cum agad fhein mo briathran ;
ii nuair a bha mise sàmhach, 'sa saoilsinn a'
;ula an cleith, cha b' urruinn e fein (a' fear a
a sireadh orm gun a bheag innse) fuireach na
osd, ach air ball thug e mise is e fhein fos
fird, is fholbh e roimhe. O leithidean sin do
tìalachdan, is o dhaoine meallta teasraig mi, O
nighearna, na tuiteam nan lamhan, no sa
jiearachd chiadna tuille. Facal fìrinneach
Hsrach cuir ann am bheul, agus teanga mheall-
lcum fada uam. An ruda 's oil leam fhulang,
nl. chòir dhomh a sheachnadh gu math.
!5. O cho math is cho siochainteach is tha
ith sàmhach mu fheadhainn eile ; gun a h-uile
d a chreidsinn ; gun an rud a chluinnear a
ur gu luath an cluasan an atharraich : gun
ach ga shoilleireachadh f hein ach do bheagan ;
>hith 'g iarraidh daonnan gu fear leughaidh a
ridhe: gun bhith fo luasgan leis a h-uil'oiteig
ainnte : ach a' sireadh toil Dè dhol air adhai t
ns gach ni a stigh 'sam mach ! Nach mòr an
m do gràsan Dè, teicheadh o sgleò onair
aoghalta, gun bhith an dèidh air mòrchuis na
atha so: ach a h-uile dìchioll a dhianamh a
lltsaicheas 'sa dh' àrdaicheas ar beusan? Nach
clwna' h-aon dha d' rinn e dolaidh a shubhailcean
nfthiginn am follais, is cluas a thoirt do mholadh
eOin! Nach mòr a choisinn gràsati le iad a
164 LEANMHUINN CHRI0STA.
bhith an cleith anns a' bheatha so, a tha na buai ^
eàdh uile is na comhraig. ^
XLVI. CAIB.
Air earbsa chur ann an Dia, nuair chaithear om
saighdean Jhacal.
1. A mhic, seas gu làidir, is cuir do dhòch
unnamsa. Oir de bhrìgh a th' aig briathran
Siubhlaidh iad ro 'n athar, ach air cloich ci!
dian iad beud. Ma tha thu an coire, thoir
aire gum bi thu làn thoileach air thufheinthoi
gu dea-staid. Mur 'eil dad air bith a' cur eallai<
air do chogais, smaoinich gum bu choltach dhutfms;
bhith deònach air cur suas ris an trioblaid so airs*
Dè. Is beag dhut cur suas air uairibh ri briatl
ran, 'snach urruinn thu fhathast beuman a
truime a ghiùlan. Ach carson a tha rudan cl
faoin a drùghadh air do chridhe, nach e gu bhc 011t
thu fhathast feòlar, is gu bheil tuilleadh eisioim 1
aj^ad ri daoine na buchòirdhut? Le bhith gabìf &
ail eagail a tàir, cha 'n àill leat a bhith air Ì
chronachadh airson do lochdan, ach ag iarraic
thu fhein a dhion fo sgàile leithsgeulan.
2. Ach gabh beachd ort fhein nas fhearr, agi1^11
gabhaidh tu ris, gu bheil an saoghal beo unn:
fhathast, maille ri dèidh fhaoin air daoine tho|
eachadh. Oir an trà thathuteicheadh o bheuma|1>
is nach math leat dol fo mhasladh airson ij
chiontan, is cùis shoilleir, nach *eil tha tur iriosa
no marbh do'n t-saoghal, no claoidhtedhut fhei
Ach èisd ri m' fhacalsa, is cha chuir deich mìi
facal o dhaoine ort gruaman. Faic, ged rachatil ^
a h-uile ni a chantuinn ad aghaidh, a 's urruii iffa
III. LEABHAR.
165
dròchmheinn a 's mua luaidh, de an dolaidh
Ihianadh sin ort, na leige' tu sàmhach seachad
gun mhias stràibh a thoirt air ? An urruinn
nnt aon fhuiltean a spionadh o d' cheann.
J. Ach a' fear a tha gun mhisneach na chridhe,
£un Dia na hheachd, is furasda a ghluasad le
al tàireil. Ach an neach aig a bheil earbsa
jaamsa, is nach iarr seasamh air a bheachd
lin, bios e saor o eagal dhaoine. Is mise am
,theamh, an Tì aig a' bheil fios aìr a h-uile
fmhaireachd; tha brath agamsa ciamar tha
j i^thaichean a dol air adhart, 's aithne dhomh
ij i'ear a rinn an eucoir, 'sa fear a fhuilig i. 'Sann
3 nsa thàinig an t-ac amach, 'sann le m' chead a
j ^chair an gniomh, los smaointean o mhòran
jj [idheachan a shoilleireachadh. Is mise a bheir
1 th air a chiontach is air an neochiontach, ach
I breth dhiomhair is math leam diachainn a
ì,, |»irt daibh ro laimh.
jj, jt. Tha teisteanas dhaoine gutricmearachdach,
3 B tha mo bhinnse ceart, seasaidh i, is cha d'
pj |id a cur bharr a buinn. Tha i a' falach air
1 huid a 's mua dhaoine, follaiseach do bheagan
ns a h-uile càs, cha d thèid i iomrall, ischa'n
U ,'uinn i, ged shaoileadh daoine aimideach i as
■ ?athad. Ime sin 'sann ugamsa is còir ruith
^ |breitheanas anns a h-uile cùis, gun earbsa a
jl |ith duine fhein. Air an duine mhath cha d'
i tg gluasad, a dh' aon rud ge 'n tuit na rathad
)Sj phia : agus ge do labhrte gu olc air, cha ghabh
4 |iòran suim dheth, is cha mhua thogar e gu toil-
^ jihadh faoin, ge do ghabhadh feadhainn eile gu
I ).th a leithsgeul. Oir bheir e fonear gur mise
jj fT rannsachaidh a' chridhe 'sna 'n àirnean, ged
166
LEANMHITINN CHMDSTA.
nach 'eil mo T^hreth air rèir coltais agus drèacodti
na leth-amach. Oir is tric a tha mo shùilse
faighinn giomh anns an rud a shaoil daoine toill ir
eannach air moladh.
5. A Thighearna Dia, a bhritheamh cheirii
chumhachdaich, fhaighidnich, dha 'n aithiì
breoiteachd is aingeachd mhic-an-duine, bi
threise dhomhsa is na d' aobhar dòchais air faxiiiaii
oir cha 'n fhoghainn mo chogaisfhein dhomh,-
'S aithne dhutsa an rud a tha an aineol orms
's airson sin bu chòir dhomh mi fhein asthriod
adh do 'n h-uile achasan, 'sa ghabhail gu faigl
idneach. Math dhomh cuideachd gu tròcrac
nuair nach do thachair dhomh so a dhianamijall
is thoir gràsan as ùr dhomh gu tuilleadh fhulani
Oir is fhaide thèid do mhòr thròcair gu ruighii
air mathanas na barail mhath orm fhein o chogaji, ci
bhrèige. Oir ged nach 'eil mi ag agairt dad or
fhein, dèidh sin cha 'n urruinn mi mifheinathoilrfai
a nuas; oir gun do thròcair, cha 'n fhaigheii
creutair beo neochiontach ad fhianuis.
Ik'.
fiar
bì,
XLVII. CAIB.
Gu bheil a h*uile trioblaid ri ghiàlan airson riog
achd fhlathanais.
1. A mhic, na meataich ad spiorad fo 'n obain ìach
ghabh thu fos laimh air mo shonsa; is na cui
eadh trioblaid sa bith thu gu droch mhisnich : a<l ibeii
anns a h-uile ni thugadh mo ghealladh dhut ci iiacl
agus furtachd. Tha mise comasach air luaci Iheai
saothair a thoirt seachad fos cionn mias agi
toirhais. Cha 'n fhada maireas doshaothair l|
so, is cha bi thu an comhnuidh air do phianad t
III. LEABHAR.
167
idhbeagan faighidinagad, agus chi thu an t-olc
th-athghearr a' tighinn gu ceann. Thig aon
r> a chuireas crioch air a h-uile saothair is
aid. Is beag agus gearr a h-uile ni a dh'
ilbhas le ùine.
(!. An rud a ni thu, dian gu math e, oibrich
idùrachdach ann am fhion-lios, is mise do
lais. Bi cur ri sgriobhadh, leughadh, seinn,
idh, tosdachd, urnaigh, giùlan chroisean gu
rail ; is fhiach rioghachd fhlathanais a' strì so
b, agus am barrachd comhraig. Thig sìth an
i latha, a tha follaiseach do 'n Tighearua. —
i sin cha bhi latha ann no oidhche, air rèir
1.11 na h-aimslnr' an so air talamh, ach solus
jh dibir bios ann, dearrsa nach sguir, sìth
à lidhichte, fois thiarainte. An sin cha 'n abair
§ i, co shaoras mi o choluinn a' bhàis so, is chà
st |ua ghlaodhas tu mach, mo thruaighe mise, is
ioi i fada mo thuinidh an cèin-thir Oir thèid
k \ bàs air chùl, is bios beath' ann is slàinte nach
ig, folbhaidh bròn, thig sòlas àghor, chitear
ieachda flathail aoibhinn.
j |1. O na faice' tu mar tha na naoimh ann a'
hanas fo chrùin gheala no glòrach siorruidh,
9 'iar tha iad a nis fhein a leum an sòlas ! seadh,
«a bha roimhe so gun mias aig an t-saoghal,
ii( ach b' fhiach nan sùilean a bhith beo ; gun
i Iramh lùbadh tu thu fhein fo thàir air ball,
9 ìheireadh tu raghuinn a bhith fo gach neach
j aachdranachd air aon duine. Cha 'n ann ri
ai fhean aoibhinn air talamh a bhiodh t' ùigh,
ag i bhiodh t' fhiughair ri trioblaid fhulang airson
'p | ; agus a bhith gun dad do mhias aig daoine
I oile' tu na bhuannachd mhòir.
168 LEANMHUINN CHRIOSTA.
4. O nam biodh na nichean so ad aire, is na
drùigheadh iad ort gu grunnd do chridhe, ciaim 1011
a bhitheadh a dhànadas agad gèarain, ged na<
biodh ann ach aon uair ! Nach f hiach a' bhe
tha maireannach dol fo 'n h-uile ànradh air
son ? Cha rud faoin idir rioghachd Dè chall i
chosnadh. Ime sin tog suas ri flathanas do gnù:
Feuch mise, feuch mo naoimh uile mu 'n cuai
domh ; chuir iad cath cruaidh anns a bheatha s<
ach a nis, tba iad aoibhinn, tha iad làn sòlais, tl
iad sàbhailte, tha iad aig fois, is maille riumsa ai
a' rioghachd m' athar bios an tuinidh gu dìlin
XLVIII. CAIB.
ìfe.
Idd?
Air latha na siorruchd, is ànradh na beaiha soM'.
1. O rioghachd àghor na flathas! O lau |;D
ghil na siorruchd, air nach d' thig dùbhradh j
h-oidhche, ach an comhnuidh fo sholus na f ìru ^
a's àirde, daonnan sòlasach, daonnan tiaraim
gun chaochladh gu bràch gun doininn. B' fhes
gu soillsicheadh an lath' ud, gu 'n d' thige' crio j?
air nichean talmhaidh gu lèir. Na naoimh,
deimhinn, tha fo dhearrsa glan an latha
chaoidh, ach sinne, a tha an tìr choimhich, c
'n fliaic ach fad as am faiteal, mar gu b' ann
sgàthan.
2. 'S aoibhinn do mhuinntir fhlathanais
lath' ud ; ach 'sbrònach tha sinne sliochd Ebh
fada diachainneach ar là. Is beag agus olc lail
ean na tìme so, làn dòruinn is anshocrach ; j .
a' bheil duine air a thruailleadh le ioma peacac ^a
a' sàs aig iomadh ana-miann, fo eagal ro' ioij ,u
gùbhadb, fo imcheistle ioma cùram air seachr b
ìar, i
' (!(!!
rafìi
III. LEABHAR.
109
oma gòraich, air iomrall le ioma mearachd,
a shàrachadh le ioma saothair, fo dhiachainn
ama buaireadh, air a lagachadh le sògh, air
mnaehadh le uireashhuidh.
!. O cuin a thig na h-uilc sin gu crìch ! cuin
iìos mi saor o sglànihachd tbruagh a' pheacaidh?
,n, aThighearna, abhios mi cuimhneach ortsa
lonar? cuin a bhios mo thoil-inntinn unnadsa
? Cuin a bhios mi ann a' fìor shaorsa, gun
isnrig, gun eallach cuirp no anma? Cuin a
»• sìth shuidhichte, sìth fhèathail agus thiar-
te, sìth a mach 'sa stigh, sìth sheasrach sa
lile dòigh? los' chaoimh, cuin a chi mi maise
iodain? Cuin thig glòir do riogliachd fo 111'
il? Cuin a' bhios tu gach ni dliomlisa anns
h ni. Cuin a mhealas mi thu ann ad riogh-
d, a dh' uidheamaicheadh leat o t-siorruchd
. t, d' chàirdean? Thamise air m' fhàgail am
, chdan an talamb coimheacìi agus naimhdeiì,
I a' bheil gach latha comhra^ is mòran do
1 uaidh fhortan.
U ;. Furtaich orm ara chèin-tliir, aotromatch
1 mo dhòruinn, is mi togail riut m' osnaich ad
I ar, oir a h-uile toiìeachadh a thig o 'n t-saogbal
orran air m' inntinn. Gum mèalainn thusa
II 'no mhiann, ach miann nach urruinn dhomh
/achadh. B' àill leam dìreadh gu rudan spior-
8 'il, ach tha nichean talmhaidh, is ana-mian-
' t docheannsuiclìte gam thàìadh le bruthd£h.
® uachdar air gach ni bu mhath lcam a bhith,
I , tha an fheoil ge b' oil leam gam churnai!
I iochdar. 'S amhail so tha mise, am dhuine
10 'igh a' gleachd rium fjiein, agus am eallach
H
à
170 LEANMHTJINN CHRIOSTA.
orm fhein, a' spiorad ag iarraidh suas, r>.
fheoil a sireadh sios.
5. Oan spàirn a tha stigh ! nuair a theannas
ri gnothach spioradail, na 'm meall thig smao
tean saoghalt' a stigh orm am urnaigh ; a Db1
na bi fada uam, is na trèig ad chorruich
sheirbheiseach. Sgap do dhealan, is fuada
iad, tilg do shaighdean, is sgleòthan an iiamh|ìi
thèid fhuadach. Tionail riut fhein mo smao
tean, cuir an saoghal as m' aire gu h-iomla
thoir càil dhomh gu luath gu sàmhlaiehean p
cach a chur air chùl 'san gràineachadh uam.MM
Dian mo chomhnadh, Fhìrinn shiorruidh, ajjm
a' rathad 'snach dian faoineis mo ghluasad,
thig, a chaoimh spioraid fhlathanais, is teichii
gach ni truailìidh o d' gnùis ! Thoir mathai
dhomh cuideachd, agus laghadh ann ad thròc;
airson cho tric 'sa chaidh mi uat air faondra
urnaigh. Oir tha mi 'g aideach gu deimh
gu 'n bheil mi ro-bhuailteach do sheachran iif48'
tinn. Oir'siomadh uair nach 'eil mi anns an i
ad an seas, no suidh mo cholunn, ach far an g
lain mo smaointean mi : oir far a' bheil
smaointean, faodaidh mi radh, gum bheil h
fein : agus tha mo smaointean am bichiontas
a' bheil mo mhiann. Is gur ealamh a Jeuri
an inntinn gus an rud air a bheil mo dhèidl
nàdar no neart cleachdaidh. |fta$
6. Ime sin, fhuarain na fìrinn, thuirt th
gu soilleir, far a' bheil t' iùntas 'sann tha
chridhe. Ma bhios gaol agam air flathar; i'nta
smaoinichidh mi gu deònach air flathanas.
tha mo dhèidh air an t-saoghal, tha fori
saoghalta a cur gean orm, is driod-fhcrtan b'
11U LEABHAR. 171'
|lh-cridhe. Ma tha spèis agam do 'n choluinn
f nichean na coluinne gu tric fonear dhomh.
j tha spèis agam do 'n spiorad, is toigh leam
^oineachadh air gnothaichean spioradail.—-
(d air hith, dha 'n toir mi gaol, is ro thoil
11 labhairt air, is cluinntinn mu dhèidhinn ©
i|idhainn eile, is tha mi toirt dhachaidh leam
fch an seanachais. Ach 's beannaichte an
ne sin, a Thighearna, a leigeas gach creutair
aire, a dh' èigneas a nàdar, a chlaoidhea3
-miannan na feòla le càil spioraid ; los gu'n cuir
rnaigh ghlan suas riutsa le cogais shocraich?
;ur fhiach e seinn ann an còisir nan aingeaì,
lir tha rudan talmhaidh a mach 'sa stigh air
dilfuadach.
hai v.
U XLIX. CAIB.
air a bheatha shiorruidh, miad an tsonais a
11 ijiealladh do 'n fheadhainn a ni strì,
A mhic, nuair a dh' fhairgheas tu dèidh air
)heatha shiorruidh a' drùghadh air do chridhe
illlathanas, agus toil ag èirigh unnad dol a
eillch a prìosan na coluinne, gu mo ghlòirse
tas iiicinn, air nach d' thig caochladh ; dian far-
0\nn do chridhe, is glac na gràsan naomha so
idl toil mhòir. Thoir an tàing a 's mua do
Ithas Dè, a tha cho bàigheii gad ghluasad, cho
limhneil gad fharraid, cho dian gad phros-
jjnjohadh, cho cumhachdach gad thogail, eagal
'n tairngeadh do chudtrom fein thu gu nichean
mhaidh. Cha 'n e do smaointean fhein no do
ìchioll a tha gleidheadh so dhut, ach saoibh-
tsnan gràs, is iochd Dè : gus do shubhailceaR;
H 2.
17*2 LEANMHUINN CHRIOSTA.
a leasachadh agus t' umhlachd, gus t' armadh
hlàir a tha feitheamh ort, gu d' ghlaoghadh riun
le t' uile chridhe, agus seirbheis a dhianai
dhomh le làri thoil.
2. A mhic, ged gabhas an teine, cha d' th<
an la?air suas gun deathach. 'Samhuil sin,
cuid a dh' fheadhainn nan teine le smaointt
diadhaidh, gun bhith saor o bhuaireadh is tog
na fheòla. Air an aobhar sin, cha 'n ann f
gu cliù Dè tha iad a' tionndadh an rud a tha
a' sireadh cho dùrachdach. 'Sann mar sin a |
do thogradhsa, a tha thu cur cho làidir an cè
An rud ad clia 'n 'eil glan agus coimhlion ai
a' bheil masgadh dhe d' bhuannachd fein,
3. larr, cha 'n e an rud a tha taitneach aj(
tarbhach ad shùilean fhein, ach an rud tha t£
neach cìiùthar dhomsa: oir ma bheir thu br<
cheart, se mo dhòighse thigeadh dhut iarrai
'sa leanail, a raghainn air do thogra' fhein, ^
rud air bith tha d' mhiann. Is aithne dhomi?
iarratus, 'stric a dh' èisd mi ri t' acain.
dràsd' tha thu an geall gum biodh saorsa cloir
Dè agad; an rìs se do mhiann. gum biodh tu
aoibhneas na dachaidh shiorf uidb,'sa seilbh rl^
achd fhlathanais a mhòir shòlais : ach fath
cha tàine an t-àm, is àm eile a th' ann san u
so, àrn cogaidh, àm saothair agus dearbhaidh
'S àill leat a bhith làn do 'n t-sonas a 's àitì-
ach sin rud air nach ruig thu san uair. 'Sm 1
a' sonas sin, feith rium, os an Tighearna, gus
d' thig rioghachd l)c.
4. Tha tuille dearbhaidh ri dhianamh ort
talamh, 'san ioma rud ri d' fhiachainn. Aoil
neas gheobh thu air uairibh, ach mòrao sòl
III. LEABHAR. 173
0 cha d' thèid a thoirt dhut. Air an aobhar
bi làidir smearail ann an gniomh, is cuir
ri croisean. Feumaidh tu an duine nodha
r suas, is fàs ad dhuine ùr. Feumaidh tu
•ud a tha an aghaidh do thoil a dhianamh gu
; 'san rud a *s miann leat fhàgail. An rud
math le feadhainn eile, thèid achur air adh-
ach an rud a 's math leatsa, thèid a dhiùlt.
rud a their feadhainn eile, thèid èisdeachd
an rud a their thusa cha shaoilear dad dheth.
aidh fheadhainn eile, is gheobh iad : iari aidh
| is cha 'n fhaigh. . s
Bithidh feadhainn eile miosail am beul
'jine, ach cha bhi guth ortsa. Ri feadhainii
earbar sid no so, ach cha shaoilear gu bheil
1 unnadsa gu rud air bith. Tha leithid so
liairibh a' cur dorrain air ar nàdar, agus is
leinn aleigeadh seachad sàmhach. Le rud-
mar so, 'sle ioma rud eile coltach riu, tha
hainnean gan cur air seirbheiseach dìleas an
ìearna an cumantas, a dh' fhaicinn ciamar a
e ga aicheadh fhein, 'sa toirt bristeadh as a
ì fhein anns a h-uiìe ni. Is gann a tha rud
;a ann cho feumàil ri fein-chlaoidh, se sin gum
I ?adh tu, is gu 'n cuire' tu suas ri rudan a bhios
[i ghaidh do thoil f hein ; gu h-àraidh nuair
d gnothach mi-deaìbhach, no mi-fhreagrach
f hùilean fein a chur mu d' choinneamh. —
5' is, o 'n is dàna dhutsa, a tha fo mhaighistir,
511 an aghaidh òrdugh a tha fos do chionn, saoil-
1S tu na gnothach cruaidh ort a bhith umhail
mèideadh an atharraich, agus do bheachd
rl n fhàgail,
? , Ach smaoinich, a mhic, air toradh do
® u 3
har
TJ4 LEANMHUra CHRI0STA.
shaothair, air cho luath 'sa thig i gu ceann, 's
an duais mhòir a tha feithèamh ort ; is cha b
thu fo dhuilichinn, ach fo shòlas a gliocas
dhòigh. Oir do thoil fhaoin fhein, a tha tl
leigeadh dhiot ga d' dheoin, gheohh thu s
ais a rithist gu dìlinn ann a' flathanas. A' s
cuideachd gheobh thu a h-uile rud a tha 1
mhiann gu d' àilleas, is gach ni a 's urruinn tl
shireadh. A' sid bithidh a h-uile rud math aga
gun chùram an call. _ A' sid 's ionann toil dhom
sa agus dhutsa, ni dhut fein, no 'n taobh-ma
dhomsa cha 'n iarr thu. A' sid cha chuir nea
ad aghaidh ; neach cha ghearain ort, neach e
chronaich thu, ni cha d' thig ad aghaidh ; a
air do bheulaohh biòs gach ni comhla air a' bh1^
do mhiann, agus bheir iad làn thoileachadh g
d' chridhe, is lionaidh iad e gu chiil. A' |
bheir mi glòir seachad airson tàir a chaidh fh
ang, deise ghlòrmhor airson earraidh brò I
cathair rioghail bith-bhuan, airson suidh
àit' a b' isle. A' sid chitear toradh no h-urr il l,'<-
lachd, bithidh saothair an aithreachais fo aoit 'M
neas, agus àrd onair aig striochdadh iriosal
7. Air an aobhar sin lùb thu fhein gu iriof|r
fo laimh gach duine, is na cuireadh e gruam aife
ort co thuirt, no dh' òrduch sid no so.
gabh mòran suim dhe so, gu 'n gabh thu
math, is gu 'n cuir thule làn thoil an gnioi^
rud air bith thèid iarraidh ort, no smèideafs«s
riut, biodh e o uachdran, iochdran, no do le
bhreac fhein. Iarradh fear an rud so, fear
rud ad, gabhadh am fear ud uaill as an ni
am fear so as an ni ud eile, is moladh e e dè
Ìl'Ìi :
mile cuairt : ach na dian thusa uaill a sid no
omh.
A
ili;
III. LEAEHAR.
175
À a mòr shealltuinn sios ort fhein, agus as mo
Xil mhathsa dbianamh is mo chliù chnr air
art. Biodh dèigh do chridhe is uaill air so,
r a thoirt do Dhia ann ad bheatha maraon 's
l)hàs.
L. CAIB.
r cbir do neach nach fairich sùgh na chràbhadh
fein fhàgail an lamhan Dè.
A Thighearna Dia, is Athair naoimh, gum
beannaichte t' ainm a nis agus gu dìlinn : oir
r is àill leat, 'sann a thèid a dhianamh, agus
rud a ni thu tha e math. Gabhadh do sheirbh-
^ach toil-inntinn unnadsa, cha 'n ann ami fein,
ann an rud air bhith eile ; oir is tusa ad aonar
shòlas fìrinneacli, mo dhòchas, agus mo chrùn,
aoibhneas agus m' uaill, o Thighearna. Ciod
ì' aig do sheirbheiseach nach d' fhuair e uat,
ls gun a thoilltinn cuideachd. Is leatsa gach
a thug thu seachad, 'sa rinn thu. Is duine
hd mise, o thùs m' òige fo ànradh : agus air
ribh tha bròn air m' anam gu sileadh nan diar,
,ir uairibh tha e fo bruaiilean ann fhein le
jiireadh ana-miannan.
. Thami an geall air aoibhneasna sìthefhaigh-
, si sìth do chuid cloinne tha mi 'g iarraidh,
;ur iadsa a tha do shoius aoibhinn ag àrach. —
l ses gu 'n d' thoir thu sìth seachad, is aighear
>mh, seinnidh anam do sheirbheisich dhut le
r aoibhneas, is molaidh ethu le cràbhadh brìgh-
Ach ma fhàgas tu mi, mar is ro thric a tha
bairt, cha 'nurruinn do sheirbheiseach suibhal
slighe t' fhàithnean, ach 'sann is dòcha e
h 4
176 LKÀNMHUINN CHRJOSTA.
ì
111 1
tuiteam air a ghlùine, a' bualadh uehd : a faieii
jiach 'eil a shoirbheas mar an dè is air a bhònc
nuair a blia dearrsa do sholuis air a cheaiin
thiarmunn o bhuaireadh fo sgàil do sgèithe.
3. O Athair cheirt, naoimh, is ionmholta I
comhnuidh, thàinig an uair gus do sheirbheiseai
fhiachainn ! Athair ghaolaich, tha e iomcliai
gum fuiligeadh do sheirbheiseach 'sa cheart ug
so rud-eiginn air do shon. Athair, a tha
shior-mholadh, thàinig an uair a bha thu o
t-siormchd a' faicinn a'tighinn, anns a bheil i
do sheirbheiseach ri fulang car tamuill na ch«
uinn, gus anam a bhith beo unnadsa gu bràch.
Biodh e fo thàir car tacain, biodh e air umhlac;
adh, biodh e gun dìùanlàthair dhaoine, buailea'
air ana-miannan is easlainte : los gu 'n èiriclij
lath' eile mar ùr dhearrsa na maidne, is mar gha |,
soluis ann a' fìathanas. Athair naoimh, se so
òrdugh agus do thoil, agus thachair a' chùis m
a dh' òrduich thu.
4. Is gu bheil e na chomaine dha d' charaijlac
gu 'n cuirte e gu fulangas is gu dòruinn anns
hheatha so airson do gràidli, agus sin cuideac
sa h-uile àm, is o 'n h-uile neach a lughaige
tusa. Gun do chomhairle, gun do fhreasdal,
gun do thoil, cha tachair ni air talamh. Isma
dhomh, a Thighearna, gu 'n deach m' umhlaci
adh leat, gus an ionnsuichinn do lagh naomh, j
'n cuirinn uam gach pròis cridhe is ladarnas.j
Is math dhomh gu na laidh masladh air mo gnùj
I«s gu 'm b' fhearr leam furtachd a shireadh oj
na o dhaoine. Air chòrr dh' ionnsuich mi o ij
eagal a ghabhail as do bhreitheanas do-rannsaich
a tha sgiùrsadh an neochiontaich 'sa chiontai
III. LEABHAR.
177
araon ; acli clia 'n ann gun aobhar gun cheartas.
5. Tàing dhutsa, a cliionn nach tug tliu fath-
ìas dba m' ioclidan ; acli mo pronnadh air a
a le builìibh cràiteach, an leagadli orm dòruinn,
igam thugeadh ann an ànradh a mach 'sastigh.
m na bheil fo 'n ghrèin cha 'h 'eil ni a bheir
ftachd dhomh, ach thusa, a ThighearnaDia, a
'gll spioradail'nan anman, a lotas agus a leigh-
ts, a bheir gu ifrinn agus air ais. Tha mi fo
0 : bheumaibh, is tha do shlat a' toirt leasain
II pmh.
^ 6. Feuch, Àthair ghaolaich, tha mise ann ad
I nhain, is tha mi gam chromadh fein sios fo
M lùradh do shlait riaghailt. Buail mo dhruim
a jus mo shlinnean, gus an lùb mi mo rag mhuin-
I . gu d' thoil. Dian deisciobull cràbhach iriosal
^ |iomh, is gur gniomh math t' obair, gus gu
i0 gèill mi dha 'n h-uile smèideadh dhe t' thoil.
III f't fhein is gach ni a bhuineas domh tha mi
^eadh fo d' fhreasdal, is fhearr a bhith air mo
II !.achdachadh an so na dèis so. Is aithne dhùt
)S [ch ni, air chomhla is maraon, is ann an cogais
I Wc-an-duine cha 'n 'eil ni am falach ort. Mun
$ bhair rud tha fios agad gu 'n d1 thig e gu teach :
I cha 'n 'eil thu an eisiomail neach a thighinn a
iprtfbrath no 'sgeula dhut mu gnothaichean a
mm dol air adhart air talamh. Is aithne dhutsa
, rud a thig gu mo leas, is tha fios agad cho
■ ;imail 'sa tha triohlaid gu salchar a' pheacaidh
I ìighe' uam. Dian do thoil rium mar tha mi
oi bireadh, isnadian diù dhe m' bheatha pheacaich,
oi r a'bheil brath agadsa nas fhearr, isnas soilleire
cbl neach air bith.
tai 7. Thoir solus dhomh, a Thighearna, anns a'
h 5
178 LEANMHUINN CHMOSTxi.
rud a cliuireas feum air solus, se sin gaol a tliorlui
do 'n rud a tha ri ghaolachadh, moladh a thoijia
do 'n rud a 's ionmhuinn. leatsa, mias a thoi
do 'n rud a tha prìseil ad shùileansa ; abhinrt
faighinn coire do 'n rud is fuathach leatsa. Wi
leig dhomh breth a thoirt air rèir sealladh m
sùl, no binn a thoirt air rèir an sgiala a thig g
m' chluais o dhaoine aineolach ; ach niche?
talmhaidh agus spioradail a ch o th r om ach ad h a
meidh cheirt, agus do thoil mhathsa iarraicjfiat
daonnan fos cionn gach ni. à
8. Is tric a thaceudaii dhaoine air ammeallac
na 'm bhreitheanas; is mealladh air dhaoh
saoghalta a bhith toirt spèis a mhàin do nichei
talmhaidh. De is fhèirrde duine a bhith
mhias mòr aig duine? Tha aona mhealltair a
mhealladh mealltair eile, duine faoin an duiilmn
fhaoin, an dall an doill, an lag a' laig, nuair tl ài
e ga mholadh ; ach ga rìreamh 'sann a tha e |ol)ì;
dhiomoladh an ait a bhith ga moladh. Urad ' kl
fhiach duine ann ad shùileansa, se sin a luac
gun tuilleadh, arsa naomhiriosai Frannse.
LL CAIB.
Gu beil dbair iriosal ri glacail nuq^r a fìiàsar sg\
do nicliean àrda.
1. A mhic, cha 'n urruinn thu an comhnuidbj $
bhith san aon teas mu shubhailcean, no fu
eacìi daonnan sa cheum a 's àirde do chràbhad
is fh eudar dhut air uairibh le laigse a' pheacai
ghinetuiteamle bruthach : agusuallach na beati |
choirbte ghiùlan, ge b' ann an aghaidh do th|jD
is le mighean. Fhad 'sa bhios tu fo eallach
Iriiiii
illr;
III. LEABHAR.
179
uinne bàsorsa, bios do chridhe trom is fo
ulad. Bu chòir ime sin, a bhith caoidli gach
gu bheiì eallach nacoluinne ri ghiùlan, a tha
-t ort nach urruiim thu gnothaichean spiorad-
til, is àrd chràbhadh a leanail gun lasachadb.
k An sin thigeadh dhut teannadh ri obair
Dsail is gniomh na leth-amach, agus t' anail n
ireadh le gniomhan matha; is feitheamh le
i'has làidir ri m' thighinnse, is ri m' fburtachd
lathanas : a' cur suas gu faighidneaeh ri bhith.
'cèin-thir air fògradh agus gun tlus chràbhaidh,
t an d' thig mise a fhuasgladh ort, is gu d'
lioradh o n' h-uile anshocanv Oir bheir mì
gu 'n leig thu t' ànradh air diochuimhn' is
! 'm meal thu sìth cridhe. Sgaoilidh mi air
bheulaobh àilean gorma' sgriobtuir, gusgu 'n
inn thu le cridhe farsuinn ri r uith air slighe m'
Mthnean. Is their thu an sin, cha 'n fhiach
pblaid na h-aimsir' so a cur an, coimeas ris
l'hlòir a dhealras an daoine matha* lim.*it>. % . /#,
LII. CAIB.
a *n e toil-inntinn, ach ansìiocair a tha neach a
oilltinn,
A Thighear^a, cha 'n airidh mi air do shòlas,
dad do shòchair spioradail; agus ime sin is
;rt a tha thu dianamh rium, an trà tha thu gam
figail bochd agtis ainniseach. Oir ged a b'
i'uinn dhomh muir a lionadh le deoir,-cha
iìleadh sin dhomh do shòlas. An* an aobhar
1, cha 'n airidh mi air ni, ach builìean is
ln; a chionn gu 'n pheacaich mi 'gu tric is
1 trom ad aghaidh, is gur ftiathasach lionor
h h 6
180
LEANMHUINN CHRIOSTA.
mo chiontan. Ime sin, nnair a gHabhas n
sàr-bheachd air a' chùis, tha mi a' faicinn nac
fìiiacli mi an toileachadh is lagha. Ach o'n
Dia iochdar agns tròcrach thusa, leis nach £
t' ohair a chall, bi do thoil (a' fiachainii mar si:
do mhòr mathas. an saghaìchean do thròcair
do sheirbheiseach a lionadh, ge bu tnr neo-thoil
teannach, le aighir fos cionnaoibhneis shaoghalt;
Oir cha 'n ionann an toileachadh a tha thusa j
toirt seachad, agus subhachas saoghalta.
2. De rinn mise, a Thighearna, gum faighin
u at sòchair air bitli a flathanas ? Nach d' rini
mi math air bi'h tha mi 'g aicleach ; oir is duir
mi a bha an comhnuidh a' ruith air an olc, agis
leisg gu leas m' anma chur an gniomh. Is fìrii
so nach urruinn dhomh aicheadh, is na canainj
a' chaochla', sheasa' tusa ann am aghaidh, is imh
bhitheadh ann fear mo dhion. De thoill nj
airson mo pheacannan, ach iutharna agus teii
siorruidh ? Le fìrinn tha mi 'g aideacìi gu i
thoill mi fanaid is tàir air a h-uile dòigh, is nacj
'eil còir agam air mo chuimtadh an aireamh <j
dhea-sheirbheiseach. Agus ged is càinnt so a tl|
mi-thaitneach leam ri èisdeachd, dèis sin airscj
na fìrinn tha mi gam dhìteadh fein airson n
pheacannan, los gur fhasa dhomh ruighinn mi
sin air do shòcair.
3. De their mi, duine peacach, is a thaleagl
adh le nàire? Cha 'n 'eil a dh' aghaidh agafeat
na their ach an aon fhacal so ; pheacaich mi
Thighearna, piieacaich mi : dian tròcair oril tis
thoir mathanas dhomh. Leig dhomh beagafda
gus an taom mi mach mo dhòruinn, mun siub
ail mi gu talamh dorcha, isbàite ann an dhubln lile
III. LEABHAR. • 181
hàis. Ciod eile tha thu sireadh o chiontach,
o pheacach truagh, na gum biodh e làn bròin
umhlachd airson a chiontan ? O chridhe goirt
!us iriosal thig earbsa a mhathanas, sìth gu
gais èisleanaich, ath-ghleidheadh air ghràsan
ilite, dion o'nfheirg atha feitheamh air duine;
us tha Dia, agus an t-anam brònaeh, a' tigii-
li an còmhail a chèile le pòig naoimh na rèite.
4. Is iobairt thaitneach leat, a Thighearna,
Ithreachas nampeacach, is boladh so ad fhianuis
in I cùbhraidh' gu mòr na tùis air a losgadh. Is
| a thaitneach so leis am math leat do chasan
I mmh' a nighe : oir cridhe iriosal is brùite cha
I L chuir thu riamh suarach. 'Sann a so tha
iiiidean o aghaidh fheirgich an namhud ; asotha
in iigheas is glanadh ri fhaotuirm o gach ni tha
Bkilach unnainn no trualìidh.
I .
ii LIII. CAIB.
'ha 'n 'eil bun aig gràsan Dè ann an daoine talmh-
, aidh.
Ì A mhic, tha mo ghràsansa prìseil, cha 'n
soiìuiiig iad nichean coimheach, no toileachadh
u! Imhaidh bhith air a masgadh unnta. Ime sin
I ìa gach ni tha cur èis air gràsan ri thoirt as a'
ithad, ma tha mhiann ort ruighinn orra. Iarr
| m uaigneach <lhut fhein, bi deònach air fuireach
T3 bat fhein, na sir comhra ri duine air bith, ach
I iiom urnaigh dhùrachdach air bheulaobh Dè,
I sus gum bi cridhe aithreachail agad, is cogais
I hlan. Na bitheadh mias 'sa bith agad air an
\\\ i-saoghal uile ; freasdail air Dia, a raghainn air
1 ile ghnothaichean na leth-amach. Oir cha 'n
182
LEANMHUINN CHRIOSTA.
urruinn thu an aire thoirt ormsa, agus toileach I
adh talmhaidh agad san àm. Tha agad ri dc«(
fada o d' luchd-eòlais is o d' chàirdean, agus d cl
chridhe gleidheadh saor o n' h-uil' aighir shaogh |
alta. Air rèir sin h' e guidh an ostail bheann b
aichte Phedaii, gu'n sealladh creidmhich Chriosl m
anns an t-saoghaisa orra fein mar choigrich 'iiÌB
mar fhògraich. p
2. O ! nach mòr an t-aohhar misnich do neac! or>
aig uair a'bhàis, a bhith saor o gach dèidh shaogh ra
alta. Ach an cridhe a tha sgairte mar so o gach n I
cha tuig an t-anam a tha fhathast lag ; is aig &) Ì
duine thalmhaidh cha 'n 'eil eòlas air saorsa ai
duine spioradail. Dèis sin ma 'smath leis a bhit;
na dhuine spioradail an seòl ceart, feumaidh e dealj ^
achadh ris an feadhainn a tha fada uaithe 's
gaire dha, 'sa bhith air fhaieill roimhe fhein, ij
ro 'n h-uile h-aon eile. Ma bheir thu làn bhnaidi! |
ort fein, 's fhasa dhut buaidh a thoirt air rudaiiw!
eile. Se buadhachadh ort fein buaidh is àirc'Uj
uile. Oir am fear sin aig a bheil smachd ai I
fhein ann a' rathad is gu bheil ana-miannan fj ed
reuson, 'sa reuson anns gach ni a' gèilie' dhomhjlli:
sa, is fior mhaighistir a' fear sin air fein is air a.i 1
t-saoghal. ' ! Wi
3. Ma tha thu an geall air dìreadh gu inhbl fèi
eho àrd, cha 'n fhuilear dhut tòiseachadh le fearj 2
alachd, 'san tuagh a chur ri friamh na craoibhei |
los gu 'n gearr agus gu sgath thu uat do spèi «in
fhalachaidh agus mhi-riaghailteach dhut leirr ìjo
agus do thoil ga d' math fein is ga d' ghairea fo
saoghalta. Se an giomh so, leis a bheil duinj I
a'toirt gaoil thuathail dha fhein, friamh ah-uil 3
h-uilc ; is tha i ri spionadh a nuas agad as a bui! |
III. LEABiÌAR. . 183
Aus nuair a tlièid an t-olc so chur fo smachd is
|E cliuing, thig sìth agus fè mòr air ball. Ach
djchionn 'sgur beag a tlia strì ri bàsachadh tur
liaibh fhein, is dol a mach asda fhein buileach ;
njia e tachairt, gu bheil a' mhòr chuid an sàs au
sfin-chuibhrichibh, is ana-comasach air dìreadh
jjtts pi cionn fhein le neart a' spioraid. Ach an
each a tha an geall air imeachd gu saor am
cha 'n fhuilear dha gach togradh cam
lathal ann fein a chlaoidh, is gun ghlaoghadh ri
eutair air bith le sannt a chridhe fein no le
a^iann peacach,
an
I LIV. CAIB.
^hu hheil gluasadan ar nàdair is nan gràs ao-coltach
ri chèile.
|[. A mhic, thoir an aire gu math do dh' impidh
àdair agus ghràsan, oir is ao-coltach ri chèiìe
n gluasad, 's is dtiilich an eadardhealachadh ; is
ann a dh' aithnghear an diubhras eadorra, ach
ip duine spioradail, is soilleir air a thaobh-stigh.
Tha daoine uile an geall air rud-eiginn math,
jgus an rud math so tha iad a' gabhaii orra a
hiieadh nam briathran is na dianadas, agus fo
oèimh a' mhath so tha mòran air am mealladh.
2. Tha nàdar seòida, a' briagadh mòrain, gan
ur an ribeadh^ is gam mealladh ; nuair tha e
ein daonnan aig bun a' ghnothaich. Ach tha grà-
an gun fhoill, gun sgleò uile, gnn chleòc brèige, a
.ianamh a h-uile nilebeachd glan Dia thoileach-
iD(;dh, is ruighinn air marancrioch dheireannach.
3. Cha'n fhuilig nàdar ga dheoin fein chlaoidh,
10 smachd no gèilleadb, no striochdadh, nolùbadh
184
LEANMHUINN CHRIOSTA.
fo chuing. Ach tha gràsan a' sireadh, gu '
claoidheadh dnine e fein, gu 'n cuireadh e stria
ri ana-miannan, gu 'n gabhadh e srciachd, gu '
gèilleadh e, nach iarradh e gu saorsainn a tho
fhein, gum biodh e tìtheach air a bhith na iochd
aran, cha 'nann na uachdaran air neachairbitl
gum biodh e an comhnuidh fo rian Dè na bheath
na ghiùlan, 'sna dhòigh, is deas airson Dè g
lùbadh gu h-iriosal fo laimh gach creutair.
4. 'Sann air a shon fhein a tha nàdar a' str
agus fiach de choisnicheas e air an atharrach th
shùil. Aeh cha 'n e am math fhein, 's ar I
buannachd a tha gràsan a' sireadh, ach an ru
a thig gu stà do mhòran a tha nam beachd
5. Tha nàdar dèidheil air onair agns mias, ac
'sann do Dhia a bheir gràsan a h-uile onair agu eòl;
glòir mar dhlighe.
6. Tha eagal aig nàdar ro mhasladh is ro thàii
Ach tha gràsan deònach air tàir fhulang airsojith-
ainm losa. Hcli
7. Is toigh le nàdar diomhanas, agus socaijìai
dha 'n cholninn. Ach cha 'n fhuilig gràsan acl
bhith na 'n tàmh, is cuirklh iad ri gniomh g
h-inntinneach.
8. Is toigh le nàdar rudan ainneamh agn
briagha, agus beag air rudan suarach agus grànd;
Ach tha dèidh aig gràsan air nichean cumantì
agus tàireil, is clia bheag orra nichean rocach,
cha 'n nàr leo seann aodach a chaitheamh.
9. Tha sùil aig nàdair air rudan talmhaidi
agus gabhaidh e tlachd a buinnig shaoghalti
bi òn a call, is fearg ri facal neoncach tàire. Ac iii
tha gràsan a' sireadh gu nichean siorruidh,
cha 'n 'eil taobh aca ri rudan talmhaidh, no
III. LEABHAR.
185
I ìruaillean airson an call, no fo ghruaman ri
8 "iathran garga, a chionn is gur ann am flathanas,
' r nach tèìd ni air chall, a tha an ullaidh agus
i i toil-inntinn an tasgaidh.
I 10. Tha nàdar sanntach, is nas tìthiche air
tl ibhail, na toirt seachad, is toigh leis rud dha
|» iein, agus a chuid fhein. Ach tha gràsau càird-
gi J agus pàirteach, seachnach air rud fos leth,
ilichte le beagan, am mias gur fhearr a bhith
rì irt seachad na gabhail.
I 11. Tha taobhachd aig nàdar ri creutairean,
ìnss a' choluinn, ri faoineis, is luasgan an sid 'san
gpi Ach tha gràsan a' dianamh air Dia 's air
libhailcean, a' trèigsinn chreutairean, a' teich-
jj dh o 'n t-saoghal, gràineach air togradh na
■ òla, seachnach air taobhastal, coma air dol an
lideachda dhaoine.
| 12. Tha nàdar dèidheil air toil-inntinn na
K)iith-amach anns a' bheil a cheudan riaraichte.
ch 'sann an Dia mhàin a tha aighear nan gràs,
aiuann sa' mhath is àirde tha 'n sòlas fos cionn
ti ich ni.
1 13. A h-uile gniomh a ni nàdar, 'sann gu
luannachd fhein is gu ghaireas, ni cha 'n urr-
jbn e dhianamh a nasgaidh, ach tha dhùil ri
■ ach-saothair, no tuilìeadh agus sin, no ri mias,
| ) ri fàbhor airson oibrichean matha, agus*smath
im a dhianadas fhein 'sa thàlantan a bhith fo
ìhòr mhias. Ach ni talmhaidh air bith cha 'n
Ì tl gràsan a' sireadh, no tuarasdal 'sa bith airson
I ì saothair ach Diamhàin; is do nichean talmh-
IC| dh cha 'n 'eil suim, ach air rèir 's mar a chomh-
|b iad gu rudan siorruidh chosnadh.
,fi! 14. Is math le nàdar gum biodh mòran
LEANJNIHUINN CHRIOSTA.
chàirdean is luchd-cinnich aige, tha uaill ann ai
àrd inbhe, fuil uasail, togaìach ri daoine mòra
hrìodalach ri daoine, moltach air a lethbhreaca:
fhein. Ach tha gràsan gaolach air naimhdear
gun uaill a mòran chàirdean, gun mhias air inbh
àird no breith uasail, mar 'eil beusan gan rèh
Tha 'm bàigh ris a' bhochd nas mua na ris
bheirteach, an truas ris an duine ionraic nfj^
mua na ris an duine chumhachdach, 's an toi jaj
eachadh ris an duine fhìrinneach nas mua nar Ì|
an duine mheallta, a' comhairleachadh daor
nan dhaoiae matha gu sàmhlaichean nas fhearr
leanail, is fàs coltach ri Mac Dè le subhailceai
15. Tha nàdar gle ullamh air gearain a ai
uireasbhuidh is air trioblaid ; ach tha gràsan
cur suas gu misneachail ri bochdainn.
16. Tha nàdar a' tarruing gach ni uige fhei
a' gleac 'sa cònsachadh air a shon fhein ; ach 0 $
gràsan a' tarruing gach ni gu Dia o 'n d' thàir
ig iad air thùs, ni cha 'n 'eil iad a' cur as an lei %ù
fhein, no gabhail dànadais uaibhricb, cha dis
iad cònspad, no 'm beachd fhein a chur fos cion
barail feadhnach eile, ach le 'm beachd air fad
le 'n tuigse tha iad gan striochdadh fhein do
ghliocas shiorruidh, is do breth Dè.
17. Tha nàdar an geall oir eòlas air gnotl|
aichean diomhair, is èisdeachd ri nuaidheach
an, e fhein fhiaehainn, is ioma rud a rannsac]
adh le cheudan corporra ; tha mhiann air furi
o dhaoine, is air gach gnothach a' dhianamh ^
moladh is cliù a chosnadh : ach cha 'n 'eil iai
aidh aiggràsan air nuaidheachdan, noeachdrait
neònaich, cha 'n 'eil ann a sin uileach mìrdo
t-seann truailleachd : oir cha 'n 'eil ni ùr no bu;
Aii
ii
lllllì
lit
lllSf
•Ml
lìir
30ì '
III. LEABHAR. 187
Jì ir uachdar a' talmhuinn'. Air an aobhar sin tha
ràkd a' teagasg ar ceudan a riaghladh, toileachadh
I loin is uaibhreachas asheachnadh, nichean prìseil
Ipè urramach fhalach gu h-iriseal, a h-uiie
^ niomh is faghlum a thionndadh gu math, agus
■ Ì cliù is onair Dè. Cha 'n e iad fhein, no 'm
Huadhan is math leo mholadh, ach 's àill leo gum
Mjitheadh Dia air a bheannachadh airson a thiodh-
Aicean, is gur e thug gach ni seachad gu saor o
^ipròcaire.
M 18. Is rud na gràsan so a tha fos cionn nàdair,
■ji tiodhlac sònraichte iad o Dhia, comharradh air
ean dhaoine taghte, agus earlas air beatha mhair-
aimnach: tha iad a' togail duine o nichean
aailmhaidh gu spèis a thoirt do rudan diadhaidh,
a dianamh duine spioradail do dhuine feòlor.
ieÌBiir an aobhar sin mar is mua thèid nàdar a
itihlaoidh agus a smachdachadh, 'sann is mua a
àÌQiheirear seachad do ghràsan, agus fàsaidh an
1 ;uine spioradail le gibhtean ùra a h-uile latha
iiai as coltaiche ri iomhaigh Dè.
ÌODIF
* CAIB.LV.
jrum beil ar nàdar air a thruailleadh, is gràsan Dc
|fljj,; eifeachdach*
M A Thighearna, is mo Dhia, a chruthaich
ijjn ri d' iomhaigh fhein is ri d' dhealbh, thugas
omh na gràsan so, a tha air am fiachuinn leat a
hith cho mòr is cbo riatanach gu sàbhaladh :
iaiios gu 'n d' thoir mi buaidh air mo nàdar daobh-
idh, a tha gam tharruing gu peacadh is gu
èirsgrios. Oir tha mi faireachduinn lagh ann
m.m fheoil, a tha gleac ri lagh m' inntinn, is gam
188 LEANMHUINN CHBIOSTA.
sparradh air adhart gu m' ana-miannan a riar
achadh an ioma rud ; agus cha 'n urruinn m
stad a chur air an confhadh, nas lagha na gheobl
mi comhnadh do ghràsan ro-naomh, gus m<!
chridhe neartachadh.
2, Tha do ghràsan feumail, is gràsan mòra cuid
eachd, gu buaidh a thoir t air mo nàdair, a tha daonj
nan claon thurian uiic o thoiseach. Oir thuit
anns a chiad duine Abhadh, is thruailleadh e ìmt
a' pheacadh ; ann an rathad is gu na ruith pian n
soilche so gus gach duine : mar sin, tha nàda
fein'; a chruthaich thusa gu math agus gu coimh
lion, an nis a' dol fo ainm peacaidh, no laigse na
dair thruaillidh ; a chionn is gu bbeil a ghluasac
nuair a dh' fhàgar leis fhein e, ag iarraidh thu
an uilc, is nichean talmhaidh. Oir am beaga
neart a th' aige is ionann e is stradag a' falac
fo luaithe. Agus si an t-stradag sin an tuigi
nàdarra, is tha ceò trom ga cuartachadh, ac
fathast ag aithneachadh a mhath seach an t-ol
an fhirinn seach a' bhreug : ged nach urruinn
an rud a chi i math a chomhlionadh ; a bhàrr al
sin, tha làn sholus air fìrinn, is togradh ceai
air chall.
3. O sin, mo Dhia, is ionmhuinnleamdolag
air an taobh-stigh, is tha brath agam gu bhe' fè
t' fhàithnean math ceart agus naomh, a' dìtead! ,M
ah -uileh-olc ispeacadh, mar rudan ri seachnadll P
Leis an fheoil tha mi gèilleadh do lagh
pheacaidh, nuair athamileanail m' ana-mianna
an aghaidh reusoin. O sin tha e tachairt,
bheil toil a thoirt do 'n mhath rèidh dhomh, ac
rathad air a choimhlionadh cha 'n 'eil mi faigl |
inn. O sin is tric a tha mi a' cur ghniomhs
III. LEABHAR. 189
f.
Bj latha romham ; ach le cion ghràs gu comhnadh
ì m' laigse, tha an rud is la|ha thig am rathad
g toirt orm tuiteam airais is leigeadh dhiom.— -
I sin tha e tachairt, gu bheil eòlas agam air
j ighe na coimhlionachd, agus nas leòr do shoill-
Djreachd air marbuchòir dhomh rud a dhianamh.
te ch le cudtrom mo choirbteachd fhein, cha 'n 'eil
m 'g èirigh gu beusan nas àirde.
|| 4. O cho tur feumail, a Thighearna, is a tha
|P ghràsan dhomhgu tòiseachadh, dol air adhart,
|j dea-chrioch a chur air math ! Oir as an
[à >nais cha 'n^ urruinn dhomh ni dhianamh, ach
m 'n càil 's urruinn dhomh gach ni dhianamh
^inadsa, O ghràsan fhlathanais ! gunsibh cha
af 'eil luach an gniomh, no brìgh aig buadhan
c, idair, no blagh an ionnsuchadh, no 'm beirteas,
m} maise» 110 neart ; cha mhua gun ghràsan, a
^ highearna, a tha stàth ann'an gliocas, no 'n
I a-labhairt. Oir tha buadhan nàdair aig daoine
q atn' is olca maraon ; ach gràsan, no gaol, is
a- )dhlac a bhuineas do na daoine taghte, agus an
ai,mharradh a dh' fhiachas gur fhiach iad a'
eatha shiorruidh. Tha gràsan cho prìseil is
ff] ch 'eil brìgh^ gun iad an tiodhlaicean, no 'm
ìei |neachd, 110 11 comas mhiarailtean a dianamh,
J 'm fradharc air na nichean a 's àirde. Cha
Ipnn creideamh, no dòchas, no subhailcean eilo
jitsa, Dhia, gun charrannachd, is gràsan.
\5. 0 ghràsan a' mhòir àigh ! a ni a' fear a tha
■ chd na spiorad beirteach ann a subhailcean,
Jus a' fear aig a' bheil mòran beirteis iriosal na
yridhe. Thigibh, o thigibh anuas am ionnsuidh,
ylionaibh mi gu tric le'r sòighneas, cagal gu
llinnich m' anam le sgìs is tiormachd! Si m'
190
LEANMHUINN CHRIOSTA.
achanaieh riut, a Thighearna, gu faigh mi m I
gràsan; oir is leòrdhomh do ghràsan, ged nacj
faighinn rudan air bith eile air a' bheilmonàdf
an geall. Ged do bhithinn fo dhiachainn is J
phian le ioma trioblaid, cha bitheadh eagal ui m
orm is do ghràsansa mar-rium. Siadsa mo near
bheir iad soilleireachadh dhomh is comhnadh.-L
Is treasa iad na m' uile naimhdean, is glic iad rl'rc
daoine crionna air fad. L
6. 'Sann uatha thig sgoil na fìrinn, eòlas .o'F bl
dea-bheusan, solus cridhe, furtachd an tèinn s jb
las am bròn, blàs an cràbhadh, 'san urnaigh deoijb;
As an eugais ciod a th'unnam achmaide tioraiijd
agus stoc nach fiù ach a thilgeadh air folbh. Irj| ^ ,
sin, a Thighearna, biodh do gràsan daonnjj m
maillerium, romham, amdhèigh, isgamchum;
gu teann ri gniomhan matha sa h-uile h-am ;
ieth Iosa Criosta do Mhic. Amen. j ^ j
ri^
LVI. CAIB. ■ Isia
Gufeum sinn sinnjhein aicheadh, Criosta a lean
le giùlan ar croise.
1. A mhic, mar is fhaide thèid thu asadfhein,
ann is teinne a thig thu ormsa. Nuair nach ^
3. A
ilori "
thèid dad iarraidh a mach tha sìth a stigh
'Samhuil sin nuair a thrèigeas sinn sinn feiiJ eirbhe
stigh, tha sinn a' dlùthachadh ri Dia. Bu mi 8jna
loam gu 'n ionnsuicheadh tu thu fhein aichea
gu h-iomlan, gu mo thoilse a dhianamh gj
obadh gun ghearain. Lean mise ; 'smi
t-slighe, an fhìrinn, 'sabheatha. Gun slighe c ^
'n 'cil dòigh air triall, gun fhìrinn cha 'n 'eil fii fl^,
rachadh, gun bheatha cha 'n 'eilrathad air bh |L
dei
III. LEABHAR. 191
ìO. Is mise an t-slighe, bu chòir dhut a leanail,
nicji fhìrinn bu chòir dhut a creidsinn, 'sa bheatha
■m$ mu chòir dhut a bhith an earbsa. 'Smise an
■>f«3lighe neo-mhearachdach, an fhìrinn neo-fhàil-
uiljmeach, 'sa bheatha neo-chriochnaichte. 'Smise
mi t-slighe ro-dhìreach, an fhìrinn a 's àirde, 'san
H ior~bheatha shona gun tùs. Ma dh' fhanas tu
iadif mo shlighese, gheobhthu eòlas air an fhìrinn,
us saoraidh an fhìrinn thu, is sealbhaichidh tu
asB bheatha shiorruidh.
mm Ma 's àill leat dol a stigh gu beatha, cum m'
òeoiii;thnean. Ma 's àill leat eòlas air an fhìrinn,
ranjìid mise. Ma 's àill leat a bhith coimhlion reic
Iffidi ni. Ma 's àill leat a bhith ad dheisciobull
m iamsa, aicheadh thu fhein. Ma 's àill leat gu
iinnai meala'tu a' bheatha shona, thoir fuath do 'n
m; ìieatha„so. Ma 's àill leat a bhith àrd am flath-
as, bi iriosal air talamh. Ma 's àill leat a bhith
rìgh maille rium, giùlain do chrois mailìe rium.
r siad luchd-gìùlain na croise mhàin a ruigeas
M beatha shona, agus sòlas fìrinneach.
3. A Thighearna losa, a chionn 's gu bheil do
ighecumhannisgundiù aig an t-saoghal, thug-
ipìfl, lomh a leanail le bhith fo thàir aig an t-saoghal.
jtfh-r cha mhua a' seirbheiseach na thighearna, no
r^,- deisciobull na mhaighistir. Ionnsuicheadh do
ifein sirbheiseach beusan do bheatha, 'sgur th' ann
ma sin a tha sàbhaladh is fìor naomhachd. Rud
\W bith a leughas, no dh' èisdeas mi ach so, cha
ii gr e mo chridhe, is cha lion e mo shòlas,
mÌh A mhic, a chionn gur aithne dhut so, is
eclnaleugh thu gu chùl e, is buidh dhut ma
0 lireas tu an gniomh e. An neach aig a bheil
irbhi fhàithnean, 'sa chumas iad, 's esan a tha
Ì92 LEANMHUINN CHRIOSTA.
toirt gaoil dliomhsa : is bithidh gaol agamsa air
fiachaidh mi mi fein dha, is cuiridh mi n
shuidh' e ann a' rioghachd m' Athar.
5. A Thighearna losa, mar tha tlm radh, a
gealltainn, hiodh e dhomh mar sin, is thugsj
domh gu 'n toill mi e. Ghlac mi, ghlàc mi Ì
chrois o d' lainih ; giùlainidh mi i, agus giùlaèa
idh mi i gu ruig' am bàs, is gur tu fein a chu
orm i. Gu fior, si chrois sgàthan beatha an dej
mhanaich, agus cairt-iuil fhlathanais. Thòisu
an gnothach, tilleadh air ais cha 'n fhaodar,
leigeadh dhiom cha chòir.
6. Togamaid oirnn, a hhràithre, gahhama
air adhairt comhla, bithidh losa maille ruinn.-
As leth Iosa ghlac sinn a' chrois so, as leth lo
leanamaid rithe. Bìdh esan dhuine na threisj
na cheann-iuil, is na cheann-uidhe. Feuch
rìgh ag imeachd romhainn, cathaidh e air ar so
Leanamaid e gu fearail, na taisicheadh neaeh ;
bith ri uchd gàbhaidh : bàsachadh sa cliatli mlnja
ghaisgich biodh na 'r beachd, na tàradh sg
air ar cliù le trèi«;sinn a chruinn cheusaidb. j
to Jasai
kì
LVII. CAIB. u ,
Cha 'n fheum duine dol gu anabarr bristeadh-crù^',
airson tuiteam ann a jàillinnean. ^
] . A mhic, is docha leamsa faighidin agus \\vc{ t?0,
lachd ri linn anastachd na mòran toil-inntinii ^ 1
cràbhaidh ann a' fè. Carson a bhiodh tusaj ^
bristeadb-cridbe airson facail bbig a racb^ j3
a chantuinn ad aghaidli ? Ged bhitheadh ,
t-aobhar na bu mlma, cha bu chòir dbut dol |°a
bruaillean. Ach leig seachad sin an nis : Ch« £
ias,'
III. LEABHAR.
193
4 o a chiad diachainn, cha mhua is diachainn ùr,
d 'n diachainn mu dhcireadh, mahhios tu fada
3. Tha thu fearaiì gn leòr nuair nach d'thig
, i ad aghaidh. Tha do chomhaiiie matli cuid-
I ;hd, agus le d' bhriathran is aithne dhut mis~
5 ich a thoirt do dh' fheadhainn eile ; ach cha
LÌthe a bhuaileas an trioblaid aig do dhorus
. n, na tha do comhairle, is do neart gad tlirèig-
, n. Seall air do laigse mhòir fein, leis na ghèill
\ i gu tric air bheag aobhair : agus tuig gu bheil
iiììe 'sa lethidean eile a' tachairt gu leas t' anma.
!| 2. Cuir t' arraban as do chridhe air an dòigli
, 'hearr is aithne dhut, is ma tha e a' drùghadh
-MÌ , na leig fada fodha e, is na fuirgheadh e aoh
| rid a' cur èis ort. An car a'slagha, cuir suas
. fl le faighidin, mur h-urruinn thu le sòlas, A
"g irr air so, ma 's eearbh leat cuid do rudan èis-
' ' ,chd, is gu 'n tog iad ort dorran, caisg an
I I asad sin, is facal neo-shuairc na leig a mach as
ia bheul, eagal drochleasanathoirtdodh'fheadh-
111 n laga. Cha 'n fhadabhios am buaireadh a
® adh air folbh, nuair thig rno ghràsansa, èiridh
is an àite bròin. Tha mise làthair fhathast,
in Tighearna, deas gu d' chomhnadh is fnr-
ihd a thoirt dhut nas mua na b' àbhaist
j ah ; ma ses gu dian thu rium earbsa agus
aigh dhian.
. Socraich thu fein nas mua, is bi deas gu
'-m ^hainnean is cruaidhe fhulang. Cha 'n 'eil a
^ ile rud càillte, ged bhiodh an trioblaid gu tric
;3 thaoghal, 's am buaireadh gu trom gad shàr-
ja adh. Is duine thu, is cha Dia, is feoil, is cha
;fl ìingeal. Ciamar is urruinn thusa a bhith
H radh an comhnuidh air an aon dòigh le subh-
VI i
194
LEANMKUINN CHItlOSTA.
ailcean, rud nach d' rirm ainglean fhlathanai? (1
110 cliiad duine ann a' phàrrais. Is ìnise a dhùh i\
geas aighear 'sa chridhe bhrònach, 'sa stiùras a
fheadhainn dha 'n aitìme a laigse fhein gu soli na
ino dhiadhachd fhaicinn. L
4. Gum bu heannaichte t' facal, a Thigliearn;) l
is mìsle e na mil dha m' bheul, na cìrean meal jli
Ciod a dh' èireadh dhomli fo th'rioblaidean is |
èiginnean cho lionor, mur tugadh do bhriathrfj ^
naomha dhomh furtachd. Ma choisneas mi m ^
dheireadh cala an t-sàbhalaidh, de an umh<* i0]
ciod, no de trìc mo dhòruinn? Thugas don
dea-chrioch, thugas domh gum bi sonas orm Ng
fàgaiì an t-saoghail so. Cuimhnich orm d|
Dliia, agus stiùr dìreach mo thriall gu d' riogj^
achd fhein, An,en, \ m
P
lviii. caie: jiUi
Cha chòir a bhilh rannsachadh rudan àrda^ 5|m
breitheanas diomhair Dè. !
na'
1. A mhic, thoir an aire nach bi thu reusonac J, <
adh mu rùin dhiomhair, is mu bhreitheanas i|a
domhainDè; a radh, carson a chaidh a' f<j L
ud fhàgail mar sid, 'sa fear ud eile faighinn g j \\\
;an cho mòr ; no carson a tha an duine ad j WB1j
ànradh cho mòr, agus an neach ad a' dìreadh d |e
anabarrach àrd? Is rudan sin a tha dol fos cicj |ea
lèirsinn chlann-daoine : le reuson norannsachrl |ea]
cha 'n fhaodar ruighinn air breitheanasan Dè ^
Air an aobhar sin ma chuireas an namhaid riu |,
mar so ad cheann, no ma thèid am faighneacj |llri]
dhiot le daoine faoine, freagair iad le briathij |l
an fhàidh. Tha thu fìrinneach, a Thighear ^
III. LEABHAR.
195
vk fcha do bhreitheanasan ceart ; no'abair so, tha
m iitheanasan an Tighearna ceart, agus fìrinn-
a ;h unnta fhein, Is culaidh eagail mo bhreith-
M| ìas, is cha 'n e cuis rannsachaidh ; oir tha iad
; cionn tuigse mhic-an-duine.
™ì 2. Mar an ciadna na bi ri rannsacbadh, no còn-
ali »,hadh mu dhèidhinn toillteannas nan naomb,
ì I nias a h-aon nas mua naomhachd na h-aon
h«p, no faighneachd co is àirde ann a' rioghachd
DHathanais. Oir is tric le ceisdean mar sin
if' onglaid is cònsachadh gun fheum a thogail,
'iMiad. cuideachd àrdan is glòir dhiomhain àrach ;
niijièirich eud is aimhreit; nuair a bhios fear gu
m Wnseil a' strì fiach an cuir e an naomh so air
^Uiseach, fear eile a' toirt tuilleadh urraim do
omh ud. A bhith ag iarraidh eòlais air so,
ga rannsachadh, is rud gun mhath, 's is dòcha
rbhe chur air na naoimh ; oir cha Dia na
limhreit mi, ach na rèite 'sna sìthe, is tha mb
' linidh anhs an fhior umhlachd, nas mua na
i a' fein spèis.
aac 5. Tha gaol a' toirt air cuid raghainn a dhian-
:ia« h air na naoimh so, no air na naoimh ud eile;
te t is mua tha do nàdar spèis thalmhaidh na
mgl adhaidh anns a' ghaol so. Is mise a riim na
& himh air fad ; is mise a riaraich orra gràsan ;
ìc' nise a thug glòir dhaibh. B' aithne dìiomhsa
cioi Iteannas gach aon ; is sonas mo shòlais bha
> heamh orra. Ro chruthachadh an t-saoghail,
Dè, dthne dhomh mo muinntir ionmhuinn, thagh
riid iàd as ant-saoghal, is cha'n eiadsa thagh mise.
vacl airm mi iad le m' ghràsan, thàlaidh mi orm
tbr in iad le m' thròcair, agus stiùr mi iad tro ioma
fin tireadh, thug mi toil-inntinn dhaibh gu saoibh-
196 LEANMHUINN CHRI0STA.
ir; neartaich mi iad gu buan-sheasamh, is crù |(
na glòrach chuir mi air an ceann airson mm
cruadail.
4. A chiad naomh 's aithne dhomh, 'sa fe;
mu dheireadh ; is tha mi faoilteachadh riu ui
le gaol anabarrach. Tha cliù ri thoirt dhomhJL
ann am naoimh uile, fos cionn gach ni tha mi !Tll ]
ri m' mholadh, ri onair fhaighinn anns_gai|}|f
h-aon, a dh' àrdaich mi cho glòrmhor, 'sa d th' a
òrduich mi ro laimh gun toillteannas air
taobhsan. Air an aobhar sin an neach a bht ^
tàir do 'n urra is lagha dhe m' mhuìnntir, cha ^
'eil mias aig' air an aonis àirde, is gur mise||]ais;
rinn am beag 'sa mòr. Agus a' fear a' bh< 7/]
spìd dhah-aon dhe na naoimh, tha e toirt sp ,àDac
dhomhsa, is dhaibhsan uile a tha ann a'rioghac'
fhlathanais. Is aon iad uile le boinn na carran
achd, 's ionann am beachd, 's ionann an toil J ,}ana]
ionann an gaol gach a chèile.
5. Rud eile, a 's mua gu mòr fhàthast, t
barrachd gaoil aca ormsa na h-aca orra fheiu i
air an toillteanas. Oir a' dol fos an cionn fe'
's ag èirigh fos cionn an gaoil fein, tha iad a'leii |
gu m' ghaolsa gu h-iomlan, 'sa tuinidh annj
mòr shòlas. Is ni cha 'n 'eil ann a 's urruinn &
beachd a chlaonadh uam no laghdachadh, is j
bheil an fhìrinn shiorruidh gan lionadh, is teì,
gràidh nach d' thèid as gan lasadh. Biodh daof
feòlor agus talmhaidh mata na 'n tosd, is leigeaj |'
iad dhiù an deaspud mu staid na naomh,
nach aithne dhaibh dad ach iad fhein a th(
eachadh) gun glòir nan naomh a bhith ga lagll |
achadh is ga mhiadachadh mar a shanntaichi ^ J
adol
l'i
y
ìsle
rafh'
!at
dha,
loinsa
itboi
m i
I %
U nai
%i
ain
reaffii >
III. LEABHAR* 197
^ t, is anns an t-seòl nach taitinn ris an fhìrinn
I » iorruidh.
6. Tha mòran dall, is tha ro-bheag soluis tur
3 & a sin, nach aithne làn ghaol spioradail a thoirt
J uil neach air bith. Le iarraidh an nàdar, is le
!l! ol talmhaidh, tha iad fhathast gu làidir air an
^ruing gu spèis a thoirt do 'n fheadhainn ad,
U | fheadhainn ud eile ; agus air rèir na barail
mj& aca air rudan saoghalta, 's ann a bheir iad
a eth air nichean fhlathanais. Ach tur ao-col-
hejch ri chèile tha smaointean dhaoine mhi-
oimhlion, is beachd feadhnach a tha faighinn
luis a flathanas.
7. Thoir an aire mata, a mhic, nach gabh thu
ànadas ort fhein a bhith rannsachadh rudan a
a dol thar t' eòlais : ach tionndaidh an rathad
t' ionnsuidh agus t' iarraidh, thu fhein a
ianamh toillteannach air ruighinn air an ionad
isle am fhlathanas. Ged fhaigheadh neach
lih air co is naomha na chèile, no co is àirde
l flathanas, de a' stàth a dhianadh an t-eòlas
dha, nas lagha na dh' umhlaicheadh e e fein
omsa leis an eòlas sin, 'sa theannadh e ri tuille
ù thoirt dh' am ainmse. 'A fear a smaoinich-
| air miad apheacannan, is goinne a shubhail-
m, agus fhad 'sa tha e air ais o choimhlion-
»||id nan naomh, tha a' dianamh rud is taitniche
Dia, na fear a ni deaspud iim inbhe àird no
ail am flathanas. Is fhearr a bhith cur suas
flli) |naigh ris na naoimh le dùrachd is deoir, 'sa
eadh an eadar-ghuidhe ghlòrmhor le cridhe
osal, na bhith ri rannsachadh diomhain air
icb^mhaireachd an dòigh.
8. Is math, agus ro-mhòr a bhitheadh iad air
i3
198 LEANMHUINN CHRIOSTA.
ps.i
feil
;] :ì;i!
fe
an toileaehadh, nam b' aithne do dhaoine abhi
toilichte, is cainnt fhaoin a leigeadh dhiu. Cl
'n 'eil iad a' gabhail uaill as an toillteannas fei
ach dhomhsa tha 'n tàing ; is math air bith cl
'n 'eil iad a' cur as an leth fhein oir se mo gha iis,
gun chriocli a thug gach ni dhaibh. Tli
an gaol air mo dhiadhachd gan lionadh cho mc
's an cridhe cho làn do shòlas, is nach 'eil.dad|an<
dh' uireasbhuidh air an glòir, no bheag a dhì
air an aoibhneas. Mar is àirde na naoimh ai
an glòir, 'sann is mua an umhlachd unnta fhei
agus is teinne orrnsa iad, 'sa teotha dhaibh rtf1
ghràdh. Air rèir sin tha e sgriobhte, gu
thilg iad an crùin air bheuìaobh Dè, is gu
thuit iad air an aghaidh an làthair an uain,
gu 'n d' tliug iad aodhradh do 'n Tì tha ma .
eann o shaoghal gu saoghal. fàcli
9. Tha mòran a' faighneachd co is àirde ai lcair
a' rioghachd fhlathanais, gun fhios aca s sarta
fiach iad fhein an cunntadh am miasg na feadiani;
nach is isle. Is mòr an rud a bhith beag fhtjirflo;
ann a' rioghachd fhlathanais, far a' bheil iad u iacia
mòr : oir theirear clann Dè riu uile, is bithljn, na
iad na 'n cloinn do Dhia. Is fhiach a h-aon mì Ìlieìl
is gheobh peacach nan ciad bliadhnabàs# Nai nbàs
a fhaighneachd na deisciobuill co bu mhua 0 'Um
a' rioghachd fhlathanais, so fregairta fhuair ia|aoìnea
Mur tionndaidh sibh, is mur fàs sibh coltach I, dia
leanban, cha thèid sibh a steach do rioghaci eart a
fhlathanais: Ime sin neach air bith a dh' ixw hmi
laicheas e fhein mar an leanabh so, se a 's àii ^chas
ann a rioghachd fhlathanais. Ìfjj!
10. Mo tliruaigh' iadsa leis nach fhiach lùba ì f|
sios g' an deoin gu umhlachd cloinne bige, l heìn, ai
i
III. LEABHAR.
199
ihi |»at' iosal fhlathanais cha leig a stigh iad ! Mo
C iruaighe cuideachd na daoine beirteach, aig a'
fieil an sòighneas an so ; oir nuair a bhios na
loine bochda dol a stigh do rioghachd f'hlath-
lais, seasaidh iadsa a mach a' tùrsa. Biodh
11 ghear oirbli a dhaoine iritisal ; agus mòr shòlas
mòirìaoine bochda ; oir is leibh rioghachd Dè, ma
dad anas sibh ri gluasad air ceuma na fìrinn.
LIX. C AÌ^B.
fu bheil ar n-earbsa v.ile is ar muingdinn ri 'n
an Dia mhàin.
A Tkigheaena, co e bun mo dhòehais anns
bheatha so ? no co e rn' aobhar sòlais is mim
maìbe na h-uile ni tha mi faicinn fo 'n ghrèin ?
h tusa, a Thighearna mo Dhia, ga bheil
aitòcair gun aireamh ? Càit' an robh mo dhòigh
Jbi as t' aonaìs? no cuin a' bha mi air dhrcch
feadian Is tu làthair? ìs fhearr leam a bhith bochd
mw do sgà, na beirteach as t' eugais. 'S annsa
M am a bhith maille riut air alìaban san t-saoghaì
Mh na gun thu a bhith an ionad na flathas ; far
m bheil thusa, tha fiathanas, far nach 'eil thu,
mn bàs agus iutharna. 'Sann ort tha mo dhèidh ;
Jpe sin, is èiginn dhomh a bhith caoidh, a'
iriaiELOÌneadh, 's ag acain air do lòrg. An aon fhac-
m\ì cha 'n 'eil neach ann ris a faod mi earbsa
m i:art a cobhair an àm na h-èiginn, ach asadsa
mi l aonar, mo Dhia. 'Sann unnàdsa tha mo
jàijriòchas, unnadsa m' earbsa, 'stu fear m' fhur-
chd, is mo charaid ro-dhìleas anns gach càs.
j^ai 2. Tha h-uile h-aon ag iarraidh a ghaireas
„e fiein, ach tha thusa ad aonar a' sireadh m' an-
Ì 14
It
ÌU
\k
oso
200 LEANMHUINN CHÌU0S2A.
ma a shàbhaladh is mo bheusan a cheartachad
is tha'thu tionadadh gach ni gu 'm bhuannach
Ge do nochdadh tu mi ri ioma gàbhadh agì
buaìreadh, 'sann gu m' mhath tha thu gan òr
uchadh, is gur àbhaist dut do luchd-gaoil
dhearbhadh air mìle dòigh. Agus fo na diaci
ainnean sin, cha lagha do chòir air gràdh
moladh, na 'n trà ìionas tu mi le toil-innth|irfi
spiorarìail.
3. Air an aobhar sin, a Thighearna mo Dhi
'sann unnadsa tha m' earbsa air fad is mo dhì
ean : ortsa tha mi tilgeadh mo thrioblaid ui ciid
agus m' ànradh : oir an taobli a mach dhuti
tha mi -faicinn gach ni lag is neo stèidheil. O
cha 'n 'eil tairbhe ann a' mòran chàirdean ; cl
'fi 'eiì e an comas luchd-comhnaidh, ge làidi
cobhair a thoirt seachad ; cha 'n 'eil freagai
cheart ri fhaotuinn o chomhairìich, ged bhioc
ìad gSic; cha""n 'eil furtachd an leabhraiche;
Juchd-faghluim ; cha 'n 'ei! fuasgladh anu
maoin, ge luachor; cha 'n 'eil tiarmunn ann
ionad, gedhiomhair, is ge taitneach, mur 'eil tl
fhein a làthair, a' comlmadh, a' neartachadh,
furtachadh, a' seòladh, 'sa gleidheadh gach ao
4. Oir gach ni bu choltach sìth thoirt seach;
is sonas, as t' aonais is neoni iad, agus sonas a
bith le fìrinn cha toir iad seachad. Air
aobhar sin, istusa fuaran a h-uile mathais, stè'n
na beatha, gliocas gach seanchais, agus se dòch
a chur urinad fos cionn gacli ni aobhar fuartacl
is mua th' aig do sheirbheisich. 'Sann ortsa tl
mo shùil, 'sann unnadsa tha mo dhòchas, nj
Dhia, Athair na tròcaire. Coisrig agus naom:
aich m' anam le beannachadh spioradail, los |
III. LEABHAR. 201
'■4 o bi e dhutsa na ionad comhnuidh naomh, is
a theach do ghlòir gu siorruidh ; is anns an
a§ iampull so, anns a' bheil aoidh cho mòr aJ
I imh, ni na faighear a mhi-thaitneas ri sùil do
ihòralachd. Àir rèir miad do mhathais agus
fliad onorachd do thròeaire leag orm do shùil, èisd
achanaich do sheirbheisich bhochd, se fada uat
ifitafir fògradh, ann an tìr fo dhubhar a' bhàis. —
>ion agus teasraig dosheii bheiseach, se miadhon
làbhaichean lionor na beatha truailìidh so, is
d' ghràsan a bhith na lòrg stiùr e gu rìogh-
iiui$;hd an t-soluis shiorruidh. Amen,
15
LEANMHUINN CHRIOSTA.
flLN CEITHEÀMH X1&ABKA.R.
AIR AN T-SACRAMAID.
Uea-phrosnachadh gu comaine naoimh.
^ GUTH CHRIOSTA.
Thigibh ugamsa, sibhs' uile a tha 'n ànradh is fo
eallach is bheir mise dhuibh furtachd, os an
Tighearna. An t-aran a tha mise a' toirt seach-
ad se m' fheoil a th' ann airson beatha an t-saogh-
ail. Gabhaibh agus ichibh, se so mo chorpsa,
'a thèid a liubhart seachad air ur son : dianaibh
so mar chuimhneachan ormsa. An neach a dh'
itheas m' fheoilse, 'sa dh' òlas m' fhuilse, gabh-
aidh mise comhnuidh anns an duine sin, agus
esan unnamsa. Na briathran a thuirt mise ribh
is spiorad agus beatha iad.
16
204
LEANMHUINN CHRIOSTA.
A' CHIAD CHABIDEAL.
Gu bheil Criosta ri ghlacaìl le mòr chùram.
GUTH AN DEISCIOBUILL. ' f1
W
1. Siad so do bhriathran, a Chriosta, fhìrinr
shiorruidh, ged nach ann an aon àm a chaidh ai hà
cantuinn, no 'n aon àit' an sgriobhadh. Aìh
chionn 'sgur iad do bhriathran iad is gur fior iad I
se mo chuidse an glacail uile le toil-inntinn majlhal
fhìrinn. Siad t' facail iad, agus is tusa labhaii iatl
iad, agus buinidh iad dhomhsa cuideachd;
chionn gu 'n deach an labhairt leat airson m<i im;
shàbhalaidh. Gu deònach tha mi gan glacail
d' bheul, los gu 'n drùigh iad nas doimhne aii
mo chridhe. Tha mi air mo thogail le briathar
cho biàth, cho làn blais agus gràidh ; ach tha m<naag
pheacannan a' cur fuathais orm, is tha mo chog
ais neo-ghlan gam bhacadh o ghabhail diomhair
eachd cho mòr. Do chaomh bhriathran thi M
gam stuigeadh, ach lionorachd mo pheacannai! ilaoi
gam chumail air ais.
2. Tha thu g' àithn' orm tighinn ad ionnsuidli raìcl
le misnich, ma tha mi sireadh pàirt unnad, agu
tha thu 'g iarraidh orm lòn spioradail a glacaiJ
ma tha sùil agam ri beatha shiorruidh fhaiginr
is glòir. Sibhs' uile, os thusa, a tha fo àmhghj »la,
ar is fo uallach thigibh am ionnsuidhse, is bheiij
mise dhuibh fuasgladh. O ara facal tlàth agu
càirdeii ann an cluasan a' pheacaidh, gu 'n gairj
meadh tusa, a Thighearna mo Dhia, an t-uir| ^
easbhach agus am bochdan gu comunn dochuirji tkr
naoimh ! Ach co mise, a Thighearna, gum biodli L
taci
iiì';
lla
litii,
IV. LEABHAR. 205
dhànadas agam tighinn ad ionnsuidh. Feuch,
ìamh nan neomhaibh cha chum thu, agus tha
iu a' cantuinn, thigibh uile m' ionnsuidhse.
3. O gu de a tha furan blàth sò, gu de tha
ìairm chaomh so a' ciallachadh ! Ciamar a tha
ìànadas agamsa dol air m' adhart, 'smi faicinn
rinijich 'eil math air bith unnam ris a faod mi
rbsa? Ciamar a' bheir mi stigh thu fo m'
| làrdaich, is gur tric dh' ad gnùis àlainn a thug
iad i masladh? Na h-aingle is na h-àrd-aingle
m ia toirt aoraidh dhut le fiamh naomh, is daoine
J.atha tha crith ad fhianais, is tha thu radh
d/Xigibh ugamsa. Mur abradh tu fein so ,a Thigh-
iJirna, co chreideadh e mar fhìrinn? Is mur
ail ligadh tu t' òrdugh seachad, co dh' fhiachadh
m tighinn ad chòir.
m 4. Feucb, bha an duine math Nòa ciad bliadh-
iw p ag dianamh na h-àirce, gus e fhein is beagan
hogJle a thiarnadh : agus ciamar a ni mise deas mi
'oairliein ann an uair a thìm', gu cruthadair an
tDiimhain a ghabhail leis an fhiamh cheart. Rinn
nnaalfaois, do sheirbheiseach mòr, is do charaid dìl-
lis àirc do dh' fhiodh nach grodadh, is dheal-
yidk aich e i leis an òr bu ghloine, gu clàir an lagha
agasl chur innte ; 'sa bheil a chridhe agamsa, creut-
iCail!ir truaillidh, ughdaire an lagha 'sna beatha
ìlacail cho ealamh ? Fad sheachd bliadhna bha
ola, an rìgh bu glice an Israel, a' togail team-
aill bhriagha gu moladh t' ainme, is fad ochd
a^p tha mhair fèill a choisrigidh : mìle iobairt
iir- nthe thairgeadh suas, is gu mùirneach le fuaim
ompaid is aighir chaidh àirc a' chumhnanta a
rp tiur anns an àit' a dh' uidheamaicheadh dhi. —
diugus ciamar a bheir mise thu fo m' àros, duine
5
206 LEANMHUINN CHRIOSTA.
truagh, 'sa bochda do dhaoine, duine nach aitl ^
ne ach gann, leth uair a thìm' a bhuileachad S
ceart air urnaigh ? O nach robh leth uair fei i
do dea-cràbhadh agam ri chunntas am bheatb ifi
uile! idi
5. O mo Dhia, nach mor an t-saothair a gab ^
iadsan gu do thoileachadh ? Och nach beag tl $8
mise ag dianamh ! nach beag ùine tha mi ga$l p
ail gu dianamh rèidh airson comaine ! 'S aii#
neamh tha mi buileach agam fhein, is ro-air ^
neamh glan shaor o sheachrann-inntinn. Agij^
gu cinnteach ann an làthair àghor do Dhiadì |i|
achd cha bu chòir do smaointean mi-àraid! iri
tighinn am chòir, no creutair air bith m' inritii |g
a thogail : oir cha 'n aingeal, ach rìgh nan aii $
glean tha tighinn gu m' fhàrdaich. Mr
6. Ach 's mòr an diubhras a tha eadar àirc I H
chumhnant le seudan prìseil is do cholunn r(
ghlansa le subhailcean àillidh ; eadar iobairteal 'ng
an lagha, bha na sàmhla air an ni ri tighinn, agfì lli
iobhairt fhìrinneach do chuirpse, a chomhlicjai
na tobhartan o shean air fad. 11 "<
7. Carson mata, nach 'eil mo chridhe air ^
lasadh nas teotha ann ad fhianuis ? Carson nacj sa«
'eil mo shaothair nas mua a' dianamh dcas gu ]
ghlacail; is gu 'n d' fliiach na h-aithriche naomr
'sna fàidhean, rìghean is prionnsachan mailler ®]
an t-sluagh uile, urad do theas cràbhaidh a' toi i
urram do Dhia. i ^
8. Le uile ueart dhanns an righ diadhaidh si c'3
Dàiair bhìalaobh àirc'Dhè, secuimhneachadh a
na tiodhlaicean a fhuair na h aithrichean o sheai |
rinn e innil ciuil do dh' ioma seòrsa, chure miu 11
sailm, chuir e seinn aoibhinn air a bonn, shein' |
IV. LEABHAR. 207
aaitjfhein gu fric air a' chruit, se làn do ghràsan
Spioraid Naoimh ; dh' fhiach e do chloinn
I rael mar a' bheireadh iad gaoil do Dhia le 'n
fe| m chridhe, is mar a mholadh 'sa dh'àrdaicheadh
d e gach là le 'n cosheirm. Ma bha cràbhadh
al o teth san àm sin, is cuimhn' air cliù thoirt do
i ia cho mòr an làthair àirc an tiomnaidh, de am
■ Lmn 'san cràbhadh nach fhimear mise a nis a
aii dth agam, is aig a' phobull chriostail uile, ann
làthair na Sàcramaid so, 'sa glacail cuirp
uinn Chriosta.
d. Tha mòran a ruith o àite gu àit' a choimhead
p fuigheal nan naomh : èisdidh iad le iognadh ri
ghniomhan iongadach, chi iad an teampuill
3 aj|arsuinnn, pògaidh aid an cnaimhe naomh', an
rradh sìoda is òir paiste. Agus feuch tha thusa
:rc4 agam air an altair, mo Dhia, a naoimh nan
r, |LOHih, a chruthadair dhaoine, 'sa thriath nan
tea jngcal. Gu dol a' choimhead air rudan mar
gg, |d, is tric tha daoine air an gluasad le ioghnadh
annas nichean diomhair f haicinn, is tillidh iad
p an ais air bheag caochlaidh air am beusan,
il h-àraidli ma tha iad aotrom is gun fhior aith-
achas cridhe. Ach an so, an Sàcramaid na
altarach, tha thusa a làthair gu iomlan niar
Jhia is mar dhuine : an sin tha feartan na beatha
erprruidh gan toirt seachad gu saoibhir, a h-uile
toiJuair a' ghabhair thu gu ceart cràbhach. —
ha 'n aotromas, cha 'n ioghnadh, chamhiann
Ma a thairngeas uige so, ach creideamhdaing-
n, dòchas làidir, is gràdh fìrinneach.
10. O Chruthadair dhiomhair an domhain,
miarailteach ruinne do dhòigh ! Nach caoin
fhreasdal, nach gràsor dhaibhse th' air an
208 LEANMHUINN CHRIOSTA.
tagha,' is gam beil thu gad thoirt fhein seachac
'san t-Sàcramaid mar lòn ? Is rud so fos cionn L
h-uile tuigse: is rud so a thairngeas air gulàidin i
anam nan cràbhach, 'sa lasas an cridhe : oiioe
smòr an teas cràbhaidh, is gràidh air subhail liij
cean, a tha 'n t-Sàcramaid ro uasal so am fadadl I
am bichiontas an cridhe do mhuinntir dhìlis, Ni
tharian am beath' uile gu leasachadh am beusan|ì!i
11. CTghràsan miarailteach diomhair na Sàc i
ramaid so, nach tuig ach creidmhich Chriostoliii
na 'n aonar, 'snach urruinn neo-chreidmhich iMm
sglàmhidhean a' pheacaidh fhaireacainn. Annjm
an t-Sàcramaid so tha gràsan spioradail gantoir|;a
seachad, na subhailcean a chailleadh gan gleidhjiM
eadh as ùr, agus sgèimh an anma, a mhill ania
peacadh, 'a tilleadh air ais. Air uairibh tha n m ì
gràsan so cho eifeachdach, is teas cràbhadh chàk
mòr is nach e an t-anam a mhàin, ach a cholunifi1
lag fhein tha a' faighinn leasachadh càileachd.
12. Ach is cùis bhròin nach beag, agus mhuljfar
aid, gu 'm bheil sinn fuar 'sa gnothach agu
marbh, 'snach 'eil sinn a' tighinn gu Criost*
ghlacail le togradh nas mua càil : is gur esan a:
Tì ris a bheil ar ìi'Uile dhòchas is ar duais a:
crochadh. Annsan tha naomhachd againn i
fhaighinn agus saoradh : 'S esan fear furtach
luchd turuis, agus aobhar aighir nan naomh.—
Mar sin 's aobhar bròin chobeag suim 'sa th' ai
mòran do 'n diomhaireachd fhallainn so, a th
toirt aoibhneis, is beatha do 'n t-saoghal. Oc j m
doille agus cruas cridhe chlann-daoine, nach 'ej^
a' gabhail suimnas mua do thiodhlac cho àghoii |,
ach a' call an toirt dheth, ged a tha iad gj % {
chleachdadh an gnà!
IV. LEABHAR.
209
j 13. Na 'm b' ann an aon àite dhe 'n t-saoghal
rachadh an t-sàcramaid ro-naomh so thairgse
tas, na 'm b' ann le aon Sagart a rachadh a
jannachadh, de an dèidh a shaoileas tu a bhiodk
ig daoine air an àite sin, agus air an t-Sagart
n Dè, 's air an iobairt naoimh sin fhaicinn ga
ir suas ? Ach a nis thatar a' dianamh mòran
haghartan, 'san iomadh àite tha Criosta ga chur
)à ias na iobairt : gu sgaoileadh nan gràs fhiach-
4 tnn nas mua, agus gaol Dè do chlann-daoine,
n naris fhaideathèid an comanachadh beannaichte
db ii liad air feadh an t-saoghail. Buidheachas
oii fi 'n robh dhutsa, Ios' chaoimh, 'sa bhuachaille
dt ijiorruidh, a dheònaich fògarraich bhochda mar
ai |La sinne àrach le d' choluinn phrìseil fhein is le
in l' fhuiì, agus gus an diòmhaireachd so ghlacail, a
chi iiug cuire' dhuinn le briathran do bheoil fliein,
m i gradh ; thigibh am ionnsuidh uile a tha fo
I, hiachainn is fo eallach is bheir mise dhuibh
lol nrtachd.
iru bheil mòr mhathas Dè 'sa ghràdh do dhaoine air
: xvm fiachainn anns an U Sàcramaid.
I 1. Ag earbsa, a Thighearna, as do mhathas,
aì| as do mhòr thròcaire tha mi a' tighinn ugad,
tli h duine tion gus an t-Slànair, an t-achdrach
Ocliam pàiteach gu fuaran na beatha, an t-uireas-
fl hach gu rìgh fhlathanais, an seirbheiseach gus
htf cn maighistir, an creutair gus an cruthadair,
ijiu dìobrach gus an cobhartach caomh. Ach
e chòir a th' agamsa gu 'n d' thig' tu m' ionn-
II. CAIB.
5D
GUTH AN DEISCIOBUILL.
/
210 LEANMHUINN CHRIOSTA.
suidh ? Agus ciamar a lùbas tusa thu fhein si
gu peacach ? 'S aithne dhut do sheirbhèiseach,
tha brath agad nach 'eil math air bith ann
thoilleadh so dha. Ime sin tha mi gabhail ri 1 1111
neoneachd, ag aideach do mhathais, a' moladh
chaoimhneis, 'sa toirt tàing dhut airson do mhc; M
oharrannacbd. 'S ann air do shon fhein a tl a
thu dianamh so, cha 'n e gu na tlioill mise
'Sann gu do mhathas fhiachuinn dhomh nas mu i
do cliarrannachd a cliur an liad dhomli, 's;|aD
umhlachd a thogail gu tuille mias. A cMoì
's gur i so do thoil, is gu 'n d' òrduich thu j ài
-dhianamh, tha mise gu toileach a' gèilleadh di
d' mhathas, agus gum bu h-eadh dhomb, na
cuir mo pheacadh èis orm.
2. O los' a 's caoine, 'sa mua bàigh, gu de
umhlachd, am buidheachas, am moladh g
tàmh, nach d' thige' dhomh a thoirt dhut as le§g,
do Chuirp Naoimh a ghlacail, anns am bh
buadhan nach fhaodar a Juaidh \e daoine ! A|à
ciod a bhios am aire anns a' chomanachadh
ann an tighinn a dh' ionnsuidh nio Thighearij ioI
Tì nach urrtiion dhomh mholadh nas leòr, ge<
tha mi an gealì air a ghabhaille beo-chràbhadi k
Ciod nas fhearr, is nas tarbhaiche dhomh al|
am aire, no mi fhein umhlachadh gu tur ni
làthair, agus do mhathas dhomh gun aiream
mholadh ? Tha mi gad mholadh, mo Dhia,
gu bràch bheir mi cliù dhut ? Tha mi sealltuifc
sios orm fhein, is gam sthriochdadh fhein dlj us
o grunnd mo neonachd.
3. Feuch, is tusa naomh nan naomh, agufl U{
mise diù nam peacach. Feuch, tha thusaj Ijin
tighinn am ionnsuidh, duine nach fhiach amhi
iiiiii
iii
IV. LEABHAR. 21 ]
à\vt. Feuch, tlia thusa a' tighinn ugam, 's àill
at a bhith am chuideachda, tha thu toirt cuire
aLhomh gu d' chuirm. 'S àill leat tiachd-an-tìr
i|am flathas a thoirt dhomh, aran nan aingeal gus
jiihe, cha rud eile th' ann gu beachd, ach thu
Jiòfiein, an t-aran beo, a thàinig a nuas aflathanas,
a tha toirt beatha do 'n t-saoghal.
4. Feuch fuaran a' ghràidh, agus àgh nach
ann uaithe struthadh ! de am buidheachas mòr
an cliù nach 'eil dligheach dhut airson so ! O
on ach ann agad a' bha beachd an àigh 'sna beann-
l?hd, nuair a dh' òrduch thu so ! nach biasda
dh i)ghar a' cliuilm anns a' bheil thu gad thoirt fhein
naifhuinn? Nach miarailteach, a TMgheariìa, do
aiomh? nach cumhachdach do neart ? nach
uilich ri aithris t' fhìrinn? Thuirt thu, is bha
fljjich ni diante, mar an ciadna, nuair a dh' òrduich
3u, bha so diante.
5. Is rud iongadach so, agus puinc a's geal is
ìiacli a creidsinn, 'sa tha dol fos cionn tuigse
ìlann-daoine ; gum biodh tusa, a Thighearna
lo Dhia, gu h-iomlan a làthair ad Dhia 'sad
Ihuine fo riochd beag arain agus fìona, is gu 'n
[dli hte thu mar sin gun cbaitheamh. Thusa, a
'highearn' an domhain uile^ nach 'eil an eis-
>mail comhnaidh o neach, b' àiìl leat le t' shàr-
naid comhnuidh ghabhail nar miasg. Cum
10 chridhe 'smo cholunn glan, los gu faod mi le
idhe togarrach naomh, do mhistirean athairgse
las gu tric ; is gurn ann gu sàbhaladh siorruidh
tiomh fein a ghlacas mi na nichean sin, a dh'
'duich agus a shuidhich thu gu cliù sòuraichte
loirt dhut fhein, is gus do chuimhneachadh an
!fllia ìmhnuidh.
212 LEANMHUINN CHRIOSTA.
6. Biodh aoibhneas ort, m' anam, is thoir tàin
do Dhia, a dh' fhàg agad an innis nan diargibl
cho uasal, agus sòchair cho urramach ; Oir chf1 2
tric 'sa bheir thu an rùn diomhair so fonear, \f%
ghabhas tu corp Chriosta, tha thu ag cur oba;
do shàbhalaidh an gniomh, 'sa gabhail pàirt an!
an uile thoillteanas Chriosta. Oir gu bràch è% I
'n fhuaraich carrannachd Chriosta, is gu dìlin^
cha tràigh aibheis mhòr a throcair. Ime sin I
còir dhut tighinn uige so daonnan le cridhe glai ®
a' beachdachadh le dùrachd. air mistire mhòr a
t-sàbhalaidh. An àm tairgse suas na h-iobair
no ga h-èisdeachd, bu chòir gluasad do chridh (ma
bhith cho làidir ùr aoibhinn, mar ge b 'e sin a
là thàinig e gu h-innibh na h-òighe, 'sa dh' fhi
e na dhuine, no gum b' e an làbhae air a' chroi Mi
a' taomadh a mach fhala 'sa bàsachadh airsoUt
chlann-daoine. *k
ibs
III. CAIB.
Gur feumail comanachadh tric.
GUTH AN DEISCIOBUILL.
1. Feuch, a Thighearna, tha mi tighinn gf
ionnsuidh, los gum bi mi an dea-staid o thorac1fot
do thiodhlaic, is gum bi mi aig do chuilm naoinj
fo aoibhneas ! Feuch unnadsa tha gach ni a d
fhaodas no 's còir dhomh shireadh ! is tusa n
shlàinte, m' èirig, mo dhòchas, mo neart, m' ua^
agus mo ghlòir. Tog gean mata air anam
sheirbheisich ; oir 'sann ugadsa, a Thighear
Ios', a thog mi m' anam. San uair tha mi
geall air do ghlacail, is le cridhe blàth iriosal j H
thoirt fo 'm àros se mo mhiann: fìachamfiù i "W
0
CO!
IV. LEABHAR. 213
jLar Sacèus do bheannachd, 'san toill nii Ibhith
bfi aireamh shliochd Abraham. Tha m' anam
geall air do choluinn, is mo chridhe sire'
lioghadh riut.
ba 2. Thoir thu fhein dhomh, is foghnaidh, oir
ni m thu cha 'n 'eil brìgh an sòlas. Gun thu
I a 'n fhaod mi bhith ceart, gun do chuideachda
a bhi mi beo. Leis a sin tha feum agam air
jhinn gad ionnsuidh gu tric, is do ghlacail gu
Mm m' anma, eagal gu fannaich mi san t-slighe,
aj aran na flathas a bhith dhìth orm 'S amhuil
ipS an àm teagaisg an t-sluaigh 'sga leigheas o
iinadh èislean, a thuirt thusa, los' chaoimh ;
a 'n àill leam an leigeadh dhachaidh na 'n
isgaidh, ma fannaich iad air an t-slighe. Mar
r0isii dian riumsa an dràsda, a Thì a dh' fhuirich
rsojftt t-sàcramaid gu sòighneas nan creidmheach.
tusa cuirm mhiagail an anma, 'sa fear a dh'
leas thu mar is còir sealbhadair agus òighre air
Mr shiorruidh e. Tha mi cho ealamh gu
iamhnachadh air m' ais, is peacachadh, cho
ihionta meirgeach is fàilinneach, 'sgu 'ncuirinn
im gu deimhinn air urnaigh thric agus faoisid,
us air do chorp naomhsa ghabhail, gus mo
s * eothachadh, mo nighe', 'smo lasadh, eagal le
ireach fada o m' lòn, gu 'n leiginn dhiom mo
eachd dhiadhaidh.
5. Oir tha claonadh aig cridhe mhic-an-duine gu
S o òige, is mur d' thèid ollanachadh diadhaidh
ianamh air, fàsaidh e gu luath nas miosa. —
^ai* sin is casg air an olc comanachadh naomh,
jjjQs comhnadh gu math. Oir ma tha mi nis,
0QÌ gabhail comaine, no tairgse na h-aifrinn suas
^jp tric, trom agus plodach, ciamar a bhiodh a'
214 LEANMHUINN CHRIOSTA.
chùis, na fanainn o leas m' anma, is mur sirinn
comhnadh cho cumhachdach. Ged nach bithinn
deas a h-uile latha, no làn uidheamaichte gu (/
djanamh aifrinn, dèigh sin uile ni mi dìchioll \w
air a' mhistire naomh so a ghlacail an àmai)
sònraichte, agus ruighinn air gràsan cho mòr. — |
Oir se toileachadh is mua th' aig anam creid- A
mhich fad a chèilidh uat an coluinn bhàsoir, gt ieir
smaoinicheadh e tric air a Dhia, 'sgu glacadh fiiiac
annsachd le cridhe cràbhach. St
4. O tlàs iongadach do gràidh dhuinn, gu 'eW
deònaiche' tusa, a Thighearna Dhia, cruthadaii iiJl
is beatha nan uile fpiorad, tighinn gu anania
bochd, 'sariarachadh nauireasbhuidh le d'dhiadh-
achd gu lèir is le d' dhaondachd ! O chridh<
an àigh, is anaim shona, a tha toilltinn gu 'i
gabhaicìh e gu cràbhach thusa, a Thighearna 'sjìimÌì,
Dia, is gu 'm biodh e air a lionadh leat le sòla
spioradail ! O nach mòr an Tighearna a tha 'n t achd
anam a' glacail, nach gaolach an t-aoidh th
tighinn fo àros, nach taitneach an comhlan a th
e faighinn, nach dìleas an caraid a tha e faotuìnn eacac
nach maiseach uasal fos cionn gach leannainn ai
cèilidh tha e gleidheadh, is ga bheil aige ri gac
a thoirt fos cionn a h-uile spèis! Tosdadh
fhianuis, a.jeùin mo chridhe, neomh agus taleideai
i)jo
ÌH|
fflh.
ilian
aè':
fr'n
dol
m
30 1]?
amh le 'n uile ghlòir; oir 'sann o d' lahnh fhèil
a tha ^n cliù gu lèir 'sa mòrchuis: ach air d|
ghòir, is do ghliocas gun aireamh cha ruig iad.
foi
IV. LEABHAR.
215
i IV. CAIB.
5 u hheil an dea-chomanaiche a faighinn sonais
mhoir. '
\i
GUTH AN DEISCIOBUILL.
id A Thighearna mo Dhia, uidheamaich do
$ leirbheiseach le beannachd do bhàigh, gus gur
I Kach mi tighinn an staid cheirt is dhiadhaidh gu
jShàcramaid naoimh. Blàthaich mo chridhe
■ jut, is fuadaich uam truime na leisg. Thoir
ù il fhial chàirdeil orm gusgumblais mo spiorad
ai k a' mhìslean a tha gu saoibhir am falach, mar
$ Im b' ann am fuaran, anns an t-Sàcramaid so.
lli bsgail mo shùilean gu mistire cho mòr fhaicinn,
■ ius gu'gèille' dhi neartaich gu làidir mo chreid-
I nah. Oir se t' obair fhein a th' ann, is cha 'n
■ tìianadas dhaoine, t' òrdugh is cha 'n e inn-
nt^chd mhic duine. So fhaicinn 'sa thuigsinn
tb ia 'n 'eil an comas duine le neart fhein, tha e
th >dol thairis air gliocas nan aingeal f hein —
db ,;acach gun diù mar mise, talamh is luath ciam-
I a dh' fhaodas mi diomhaireachd cho àrd is
à 0 naomh a rannsachadh 'sa thomhas ?
ai|2. A Thighearna, le chridhe gun fhoill, le
tàj iideamh ceart làidir, is le d' òrdugh , tha mi
I ìdianamh ort le dòchas is le fiamh : 'sa creid-
Im gur fhior, gu bheil thu làthair 'san t-Sàc<-
| naid so mar Dhia is mar dhuine. 'S àill leat
ita, gu 'n gabh mi thu, 'sgu snaim mi riut leis
ìharrannachd. Ime sin tha mi griosad air do
'ocair, 'sa sireadh na gràsan sònraichte so, gu
gh mi unnad, is gu caith mi as le d' ghaol, is
ch gabh mi son a so suas do thoileachadh
216
LEANMHUINN CHMOSTA.
fuathdainn. Oir is ro-àrd, ìs ro uasal an t-Sàc k
ramaid so, Si beatha an anma 'sna coluinm I
leigheas air gach eugcail spioradail, slànaichaid {
i lotan a' pheaeaidh, cuiridh i strian ri m' anr |
miannan, bheir i buaidh air a' bhuaireadh, ni lo,
laghdaichidh i neart, miadaichidh i gràsan, lea* I
aichidh i subhailcean, neartaichidh i creideaml' f,
daingnichidh i dòchas, fadaidh i carrannachd iì i
lasaidh i suas i. bf
3. Oir is lionor na gibhtean a bhuilich, 'sa th nr
thu fhathast gu tric a buileachadh san t-Sàcr^ ier
maid so air do chaomhaich, a tha a' comanacl j'n
adh ceart. Is fior so, mo Dhia, a threise r lill
anma, a lèigh laigse mhic-an-duine, is fhuarai air
a h-uile sòlais cridhe, Oir 'smor t' fhurtachd i sfea
dhaoine gucur suas ri'niomatrioblaidj oirthatli ,a
togail an laigse gu earbsa ri d' dhion, is le gràsfj lidk
ùra tha thu toirt beothachadh is soilleireacha(| trad
dha 'n cridhe : ann a' rathad is gu bheil iadsan 5,
bharochomanachadh neo-shunntach is gunbrì^l iruaj
na'n spiorad, a' faireachduinn prosnachadh diad m,
aidh, dèigh a' bhith air an riarachadh le biadhj bn
dibh nam fiathas. Mar so tha thu furan <\nk
dhaoine taghte, gus gu 'n tuig iad gu math, W lidli i
fairich iad ceart, cho mòr is tha laigse fein, ag| jpm
cho pailt 'sa chaidh do mhathas is do ghràsan o Th
dhortadh orra. Oir fuar, cruaidh neo-chràbj aif?
ach tha iad unnta fein ; ach le d' ghràsansa tha if I, \
deòthasach sunntach blà-chridheach. Oir co tH èii .
le umhlachd gus a' fuaran so a's misle blas, na| li,a]
fairich rud-eiginn dhe brìgh an dèis fhàgaì f^,
No co thig an gaire do theine mòr, nach fairi ìj|t,
beagan dhe theas : Agus is fuaran thusa a tj u^j
i
IV. LEABHAR. 217
581 aonnari'ìan 'sa cur thairis, is tetne thu a tha an
ib jmhnuidh a' gabhail, is nach diocail.
iid 4. Air an aobhar sin, mar urrainn mi tarr-
w ing as an tobar mhòr so, no ruighinn air m'
d ìoghnadh, cuiridh mi, an car is lagha,- mo
easjaial ri feadan nan gràs, gu boinne beag air choir-
ginn a bhlasad, a chaisgeas mo phathadh, seach
i thiormachadh tur. Is ged nach fhaod mi
athast a bhith buileach diadhaidh, 'sam lasair
ar cherubim no seraphim, dèigh sin cuiridh mi
cràbhadh, nach an ruig mi air stradaig bhig
acl)> 'n teine naomh le Sàcramaid na beatha ghla-
il le umhlachd. Gach ni tha dhìth orm biodh
air a dhianamh suas gu bàigheil is gu gràsor
ìtsa, los' chaoimh , 'sa shlànair ro-bheannaich-
a dheònaich gaeh neach a ghairm ad ionn-
idh, a' cantuinn; thigibh ugamsa uile tha 'n
raclh is fo eallach is bheir mise dhuibh fnrtachd.
5. Tha mise gu dearbh ànrach, rs fallus air mo
rìo ruaidh ; tha mo chridhe air a sgaradh le dòr-
"te, tha am peacadh na eallach orm, thabuair-
lean gam shàrachadh, ana-miannan lionar a
eaba' rium is gam chuibhreach', fear comh-
idh cha 'n 'eil ann, fear fuasglaldh no teas-
ginn cha 'n 'eil ri fhaotuinn, ach thusa,
► Thighearna, 'smo Shlànair, ris a bheil mi
m earbsa fein ^sna th' agam, gus mo ghleidh-
ai^lh, 'sma thoirt gu beatha mhaireannaich
ibh griam dhiom gu cliù is glòir t' ainme, a
m a liubhair do cholunn is t' fhuilfein dhomh
railir bhiadh 'smar dhibh. Deònaich, a Tliighearna
0m mo shlànair, leasachadh cràbhaidh thoirt
a tl omh le gnàthachadh na mistire mhòire so,
x
218
LEANMHUISN CHRIOSTA.
V. CAIB.
Air uaisìe na Sàcramaid so is urraim sagairt.
guth a' ruin.
1. Ged bhithe' tu cho glan ri aingeal, is cho
naomh ri Eoiii Baiste, cha b' airidh thu air an
t-Sàcramaid so a ghabhail no laimhseachadh. —
Oir cha rud so a thoilleas daoine, gum beann-
aicheadh neach, gu laimhsicheadli e Sàcramaid
Chriosta, is gu 'n gabhadh e mar thiachd-an-tìr
biadh nan aingeal. 'S àrd a' mhistire, is ana-
barrach urram nan Sagart ; 's onair sin nach d'
fhuair na h-aingle. Oir siad na Saghairt a mhàin,
a chaidh òrduchadli leis an eaglais, aig a bheil
comas aifrinn a chur suas, is corp Chriosta a
bheannachadh. Gun teagamh se 'n Sagart fear
muinntir Dè, a' cur a' feichd facal Dè le òrdugn
Dè fein is le lagh, ach se Dia fein is Priomh-
Shagart, is àrd-fhear gniomba, ge diomhair, ait
a' bheil gacli ni fo chomas a thoil, 'sa freagairi
gha òrdugh.
2. Mar sin 'sann do chomas uile-chumhachd
aich Dè dha 'n gèill thu anns an t-Sàcramai< i
ro-urramach so, is cha 'n ann do theisteanas d« i
cheudan corporra, no^do choltas na leth-amach t
Ime sin le sgàth is le fìamh is còir tighinn thui t
a' gnothaich so. Thoir ceart aire ort fhein, agu ]
gabh dea-bheachd air an driachd mhòr so thug d
adh dhut le laimh an easbuig. Feuch ! tha thu a d
Shagart, air d' òrduchadh gu iobairt a chu ai
suas; fiach a nis mata, gu 'n cuir thu suas ai
frionn na h-àm gu dùrachdach agus gu cràbhacl
is gum bi do chaithe- bcatha saor o lochd. CSj
IV. LEABHAR.
219
'n ann an aotruime chaidh t' eallach, ach nas
teinne tha t' fhasdadh ri dea-bheusan, is mar
fhiachaibh ort tuille naomhachd a chleachdadh.
Bu chòir a h-uile subhailc a bhith aig Sagart, is
dea-shàmla fhiachainn, do dh' fheadhainn eile.
Biodh a chomhra, cha 'n ann ri gràisg is ri
daoine cumanta, ach ri ainglibh fhlathanais is ri
daoine diadhaidh air taìamh.
3. An Sagartfo chulaidh naoimh is fear-ionaid
Chriost' e, gus e chur suas urnaigh air a shon
fein, 's airson a' phobuill uile ri Dia gu dùrach-
dach is gu h-iriosal. Air a chùlaobh 's air a
bhialaobh tha comharradh na crois' air, mar
chuimhneachan buan da air pàis Chriosta. Air
èideadh uaehdrach tha chrois air abhialaobh, gus
gu 'n gabh e beachd air ceuman Chaiosta, is
gu 'n dian e dìchioll air an leanail ; is tha i air
a chùlaobh, gus gu 'n cuir e suas gu faighid-
neach airson Dè ris a h-uile h-ànradh a thig na
ratbad o dhaoine. Tha e ag giùlan na crois air
aghaidh, gus gu' n caoidh e a' pheacannan fein;
air a chùl, gus gu nigh e feadhainn eile le deoir
na carrannachd, is gun tuig e gur eadar-mhiadh-
onair e eadar Dia 'sam peacach. Urnaigh agus
iobairt cuireadh e suas gun lasachadh, gus gu 'n
toill e ruighinn air gràsan agus tròcair. Le
itairgse suas iobhairt tha Sagart a' toirt onair d<>
iDhia, toil-inntinn do nah-ainglibh, dea-shàmh]a
do 'n eaglais, a' cuideachadh nam beo, toirt fois
do nam mairbh, 'sa tarruing a h-uile mbathas
air fhein.
220
LEANMHUINN CHRIOSTA.
VI. CAIB.
Ceasnachadh mu chràbhadh ro chomanachadh
GUTH AN DEISCIOBUILL.
I. Nuair a smaoinichidh mi, a Thighearns;
air do mhòrachd, agus air mo neoneachd fheir
thami fobhall tchrith unnamfhein is fo fhuathat
Oir mur d' thig mi, tha mi teicheadh o
bheatha ; agus ma ghabhas mi air m' adhart gu
uidheamachadh ceart, tha mi a' peacachadh,
Ciod mata ni mi, mo Dhia, mo threise, is tì
f hear comhairle ann' àm na h-èiginn. Seòl thus
dhomh an t-slighe cheart, is cuir mu m' choini
eamh cràbhadh goirid air choir-eiginn freagrac
do chomaine. Oir 'smath clhomh fios a bhii
agam ciamar is còir dhomh mo chridhe dhianair
deas air do shon ann a' seòl diadhaidh naoml
gus do Shàcramaid a ghabhail gu stàth dhom
no gu iobairt cho mòr is diadhaidh a chur suc
VII. CAIB.
Air rannsachaidh cogais is rùn sgur do 'n olc.
GUTH AN RUIN.
1. An àm tighi nn gùs an t-Sàcramaid so bhean
achadh, a laimfoseachadh, 'sa ghabhail, thigea<
do Sha^arfc Dè fos- cìonn gach ni, a bhith 1
umhlaetod cridhe, athaeh na ghiùlan, is dain
eann na ehreMe'àraih, maiHe ri beachd naon
onair Dè ehur air adhart. Rannsaich le sui
do chogaÌK, *4 air rèir do chomais glan agus de
raich i kf fior aithreaehas agus aideach iriosj
air chor is nach bi dad do chudthrom ort,
air i
HM
J0(
aoti'.
fO-li
kì
u
Sacli
kì
iW,.
ÌHì];
*atl
IV. LEABHAR. 221
bheag a dli' agairt, a bbacas do thighinn le saor
nntinn. Biodh gràin agad air do pheacannan gu
i-iomlan, agus gu h-àraidh tuir agus caoidh do
^hiomhan làthal. Is ma bhitheas ùine agad,
lidich truaighean do nàdair uile do Dhia ann an
M laighneas do chridhe,
2. Guil is caoidh, gu bheil thu ro-thalmhaidh
Haoghalta : ro-mhi-chlaoidhte ann ad ana-mian-
'ian: ro-bhuailteach do ghluasadan peacach :
•o-mhi-gheardail air do cheudan corporra : ro-
^ hric air seachran ]e sàmlaichean faoine do chinn
phein: ro-thìtheach air an leth-amach, is dio-
k-huimhneach air a leth-astigh : ro-ullamh gu
^àireachdainn 'sgu àbhcaid: ro-thioram gu deoir
s aithreachas : ro-dhèidheil air socair is gaireas
to lha 'n choluinn : ro-leisg gu cruas is cràbhadh :
"*" l'o-thìtheach air naidheachdan èisdeachd, isrud-
j>riagha fhaicinn : ro-mheirgeach gu gnothaiche
teag' agus suarach a dhianamh : ro-shanntach
ir anabharr cocìach : ro-ghann a' toirt seachad :
o-theann a' cumail : ro-mhi-shealltuinneach
iì cainnt : ro-dhearmadach air tosdachd : rp-
otrom ad ghiùlan : ro-theinntidh ad gniomh :
o-lonach gu biodh : ro-bhodhar gu èisdeaehd ri
acal Dè : ro-thograch gu diomhanas : ro-leisg
Mm obair: ro-annasach air sgialachdan : ro- chad-
ea; hich gu faire naoimh : ro-ehabbagach gu tighinn
mm ceann gnothaich : ro-mhi-shuidhichte gu èis-
M eachd : ro-mharbhanta ri d' leabhar ofaig : ro-
lofllhuar ag cur suas aifrinn : ro-thioram a' gabhail
s«%maine: ro-sheachrannacb ad inntinn an àm
dea irnaigh : ro-thric sgapte ad smaointean : ro-
i^ heas gufeirg: ro-chas gu antlachd a chur air
!, ' n atharrach : ro-brist gu breth : ro gharg ad
k 3
222
LEANMHUINN CHRIOSTA.
aehasain : ro-uairbheach an cothrom : ro-dhìbìidh
ana-cothrom : ro~thric a' cur mòran matha romh-
ad, ach beag dhiu gniomh.
3. An dèigh nafàillinnean so, 'sa leithidean eil'
aideach 'sa chaoidh le mòran bròin, is gràin aìr :
do laigse fein, cuir romhad gu làidir do bheatha"
a chur gach là air dea-rian, is fàs nas fhearr. — Ìi
A thuilleadh air sin le làn sthriochdadh is le d' I
uile thoil, tairg thufein suas air altair do chridhe 1
mar iobairt uile-loisgte, nach sguir a thoirt cliù I
dha m' ainmse : t' anam, an aon fhacal, is do c
cholunn thoir seachad gu h-iomlan dhomhsa : mar
sin thig thu ann a' seòl ceart gu iobairt a thairgse j n
do Dhia, is gu mo chorpsa a ghlacail gu brìgheil. f!
4. Cha 'n 'eil iobairt ann is uailse, no breith- R
eanas-aithrich is treasa gu mathadh pheacannan, jfe
na gu 'n tairge' duine e fein gu glan is guh-iom-j F
]an do Dhia mar-ri corp Chriosta ann a' Sàcra^jjo
maid na h-aifrinn 'sna comaine. Rachadh iieach jis
gu dhùbhlan, biodh fior aithreachas na chridhe|l)i(
gach uair a thig e am ionnsuidhse, adh' iarraidhj Ai
mathanais is ghràsan ; mar is beo mise, os ar h
Thighearna, cha 'n àill leam bàs a' pheacaich im
ach gu tionndadh e, 'sgu bitheadh e beo : pheac jdai
annan cha bhi amchuimhne nas mò, ach airan in
mathadh dha uile. " «
|tli0
VIII. CAIB. h
Air* idbairt Chriosf air a chrois, is mar bu choiT^
strioclidadh dha, f .
GUTH A RUIN.
Mar a thairg mise mi fein gu deònach do 'iiad
Athair, mar iobairt airson do pheacannan air wn[
IV. LEABHAR.
223
i teois le lamhan sgaoilte 'sle coluinn ruisge :
. mn a'rathad is nach robh ni unnam nach deach
la iobairt suas gu feirgDè thraoghadh: niar sin
l' )u chòir dhutsa le d'uile neart, le d' uile chriclhe,
r e d' uile inntinn, thu fein a thairgse dhomsa gach
a jà san aifrinn gu ro-dheònach, mar iobairt ghlain
- ìaoimh. De tha mise a' cur mu d' choinneamh,
ì' ich gu 'n d' thigeadh tu gu gèilleadh dhomh gu
ie i-iomlan. Ni 'sa bith eile bheir thu seachad,
ii jaor uat fhein, cha 'n fhiù leam. Cha 'n e do
lo huid tha uam, ach thu fein.
ir 2. Mar nach foghnadh gach ni dhutsa, gun
se nise, 's amhuil sin nach urruinn rud air bith mise
i hoileachadh a bheir thu seachad, mur tairg thu
i. hu fein dhomh. Tairg thu fein dhomh, thoir thu
B) ein uile do Dhia, is bjthidh t' iobairt taitneach.
tt. 7euch ! thug mise mi fein uile do 'n Athair mar
a. obairt air do shonsa, thug mi cuideachdmo chorp
| & m' fhuil dhut uile gu d' bheathachadh, los gu
he ithinn agad buileach, is gu leanadh tusa riumsa.
lh ìch ma sheasas tu air do bhonn fhein, 'snach
jo iubhair thu thu fhein gu deònach dh' am tl^oilse,
^ ha 'n 'eil t' iobairt làn, no snaim eadarainn
& aingeann. Ime sin ma 's math leat ruiginn air
lW aorsa is gràsan, se do chuid ro gach gniomh eile,
hu fhein a thilgeadh an lamhan Dè le d' uile
l iioil mar iobairt. 'S ann air son so a tha cho
eag a' faighinn lèirsinn is saorsainn cridhe, gu
V1 heil iad aineolach air iad fein aicheadh gu buil-
0!? ach. Seasaidh m' fhacal, mur cur duine cùl ri
sach ni, cha 'n urruinn e bhith na dheisciobull
gamsa: ime sin ma tha dèidh agad air a bhith
'j.a d' dheisciobull agamsa, tairg thu fein clhomh.
ri b uile mhiann clo chridhe.
224
LEANMHUINN CHRIOSTA.
IX. CAIB.
Gum bu choir dhuinn sinnfein is gach ni ttì tìgainr*
a thairgse do Dhia, is guidh airson gach neuch.
GUTH AN DEISCIOBUILL.
1. A Thigheahna, is leatsa gach ni, a tha
air talamh. Tha mi fada an geall air mi fein a
thairgse dhut mar iobairt, agus leantuinn riul
gu bràch. A Thighearna, le ciidhe gun fhoil]
tha mi gam thairgse f hein dhut air an latha diugh
gu bhith am sheirbheiseach dbut gu dìlinn : gu
bhith umhail dhut, is do mholadh gu bràch mai
iobairt. Gabh mi comhla ri d' iobairt phrìseil
fhein, a tha mi an diugh a' cur suas am fianais
nan aingeal a tha freasdal dhith gu diomhair.
gus gum biodh i na h-iobhairt shàbhalaidh dhoml:
fhein is dha 'n phobull uile.
2. A Thighearna, air an altair ghràsor chiad
na tha mi ag cur ad làthair mo pheacannan gu
lèir 'smo chiontan, a rinn mi ad fhianuis fheir
is t' ainglibh naomh, o là bha mhìrath orm guir
b' urruinn mi peacadh a dhianamh gus an diugh
los gum biodh iad gu lèir air an losgadh 's air ai
cràmh leat le teine do gràidh : los gu 'n glante
leat mi o gach smal truaillidh, is gu 'n nighte nu
chogais o'n h-uile lochd, is gu'n d' thugte air al
dhomh clo gràsan, a chaill mi leis a' pheacadb
a' faighinn uat làn-laghadh, 'sa gabhail rium gi
bàigheil le pòig na sìthe.
3. Ciod tha 'm chomas a dhianamh airson m<
pheacannan, ach an aideach le umhlachd is bròn
is mathanas a shireadh uat gun lasachadh? Th;
mi ga shireadh, èisd rium gu tròcrach, anns ai
k 4
IV. LEABHAR. 225
snad sam beil mi am sheasamh ad làthair. Air
no pheacannan gu lèir tha gràin mo chridhe, is
uiteam unnta tuille cha 'n àillleam, ach a bhith
an caoidh is gan leaghaidh air falbh uam rè mo
àithean ; le aithreachas a ghabhail air an son,
sam pàidheadh mar is urruinn dhomh. Math
homh, a Dhia, math dhomh mo pheacannan ;
irson t' ainm' naoimh. Sàbhaiì m' anam, a
heannaich thu le d' fhuil phrìseil fhein. Feuch,
ha mi gam thilgeadh fhein air do thròcair, is
am liubhairt fhein ad lamhan. Dian rium air
èir do thròcair, is cha 'n ann air rèir mo droch-
heirt 'smo choire.
4. Tha mi cuideachd a' tairgse dhut gach
niomh math a rinn mi, ge ro-bheag iad, is ge
ai-dhealbhach, los gu cuir thusa dreach orra is
laomhachd : is gu'n dian thu taitneach is ionmh-
linn ad shùilean fein iad, is gum miadaich thu
uach; is gu 'n toir thu mi, ge duine leisg gun
heum, gu crìch shona agus chliùitich.
5. Tha mi ag cur ad làthair cuideachd desgh-
.chanaich dhaoine cràbhach uile, uireasbhuidh
no phàrantan, mo bhràithre, mo pheathraiehe,
no chàirdean uile, agus na feadhnach sin a rinn
nath dhomhsa no do dhaoine eile as leth t ainm-
e : air an sonsa cuideachd, co dhiu tha iad beo
io marbh' leis bu mhath, no dh' iarr gu 'n tair-
jinn suas urnaighean, no iobairtean air an son
'ein no 'n dàimhaich air fad. A\v chor is gu
àirich iad uile feartan do ghràs, furtachd do
hòlais, do dhion an cunnart, t' fhuasgladh am
>èin, is gu 'n toir iad, saor o uilc, mòr bhuidh-
tjij achas dhut le cridhe aoibhinn.
6. Mar an ciadna tha mi tairgse suas m' ur-
k5
226 LEANMHUlNì* CHRIÒSTA.
naigh, is an iobairt thròcrach so ann a' seòl sòn
raichte airson na feadhnach a rinn rao chall, £
thog mo chorruieh, a chàin mi, no rinn a' bhea^
an chron orm no dhìobhail. Air an sonsa uile cuid
eachd air na chuir mi fein uair air bith dorran
furban, briste-cridhe, no dha 'n d' thug mi drocl
shàmhla, am briathran, no gniomhan, air fios
no gun fhios domh ; los gu math thu dhuinn ai
peacannan gu lèir, is gu laghdaich thu ar droch
bheirt. Spion, a Tliighearna, as ar cridheachai
a h-uile h-amharus, fraoch, fearg, is gò, is gacll
iìì is urruinn dolaidh a dhianamh air a' charr J
anrtachd, nolaghdachadh airgaolbràthrail. Diaij
tròcair, a Thighearna, dain tròcair air ai
fheadhainn a tha sireadh do thròcair, thoir gràs
an do na feumaich ; agus dian sinne na 'r daoin ja'
is fhiach tròcair fhaighainn, agus imeachdgus sjsoa
bheatha mhaireannach, Amen.
h
X. CAIB.
Cha 'n 'eil comanachadh naomh ri leigeadh seacha
gun suim.
GUTH AN DEISCIOBUILL.
1. Is còir dhut ruith gu tric gu fuaran diadhaid
nan gràs agus jia tròcaire so : gu fuaran
mhathais agus na gloine gu lèir; gus do leighe;
o t' ana-miannan uileagus o d' ghiomhan, is gc
do dhianamh nas treasa, is nas faicilliche gu glcslaon
an aghaidh uile bhuairidhean is mheatttaireach jti
an deomhain. Ni an deomhan, se faiciun i
tairbhe 'sa leigheis anabarraich a tha tighinn
'n chomaine, na dh' fhaodas e airah-uile dòig !
agus rathad fiach am bac, 'san cum e air ais i f 4.
'ad
'eil
k,
fil;
IV. LEABHAR. 227
n- reidmhich is na daoine cràbhach o t-Sàcramaid so.
2. Nuair tha cuid do dh' fheadhainn gan dian-
mh fhein deas airson comaine, tha iad a' fair-
achdainn ionnsuidhean shàtain nas treasa. Tha
n droch Spiorad (mar tha sgriobhte an leabhar
.ob) a' tighinn am miasg cloinn Dè, gus an cur
ò fhurban le fhoiil ghnàthaichte, no gus an tog-
,il gu tuille 'sa chòir a dh' eagal is do ùh' imch-
ist, leis an laghdaich e an cràbhadh, no leis am
neall e o an creideamh iad le bhuaiieadh ; fiach
\chl.n leig iad dhiu comanachadh, no gu 'n d' thig
rr.jad uige gu meagh-bhlà. Ach cha 'n 'eil a' bheag
dh' fhearsaid ri thoirt air a phratan 'sair àmh-
iltean, air a mhiad 'sge 'm bi an soilche 'sam
uathas : ach ionnrachdan uile is còir a leagadh air
'cheann fein. Tha 'n daoi-fhear truagh ri chur
uarach 'san neopris : is cha 'n 'eil an coman-
chadh naomh ri fhàgail, a dh' aon ionnsuidh
10 'n gluasad ge dian e.
3. Is tric a tha e cur èis air feadhainn cuid-
achd le bhith gan cur fo chùram ro mhòr nach
ìil cràbhadh nas leòr aca, no le bhith gan cur fo
nncheist mu 'n èisdeachd a th' aca ri dhianamh.
ich gabh thusa comhairle dhaoine ghlice, leig
omguin is iomachomhairle dhiot, is gur rudan
id a tha cur èis air gràsan Dè, 'sa tiomrachach
lus chràbhaidh. Airson bruaillean beag, no
lallach faoin cridhe, cha 'n 'eil comanachadh
aomh ri fhàgail : leisasin theirìg gu t' fhaoisid
ch|u luath, is thoir mathanas o d' chridhe do 'n
àeadhainn a rinn eucoir ort. Ma rinn thu
;in dolaidh air neach, iarr gu h-iriosal mathan-
joljs, is bheir Dia mathanas dhut fhein.
4. De 's fheirrd thu dàil fhad' a chur anns
k6
228 LEANMHUINN CHRIOSTA.
an fhaoisid, no comanachadh a chur dhiot mòr is'
an aimsire. Nigh do chridhe sa chiad dol-amacli ml
]eig gun dàil a mach am puinsean, ruith a shir
eadh leighis, is fairghe' tu do staid nas fhearii
na le dàil f hada. Ma chuireas an leisgeulsa èi nai
ort an diugh, theagamh gu 'n d' thig leisgeul i a
mua màireach : is mar sin gu faod thu a bhit Jaiil
fada nas leòr gun chomanachadh, is nas mi-dheislìii)!
air a shon. Crath dhiot cho ealamh 'sa 's urijh
uinn thu do thromsan is do leisg : oir math aì ean
bith cha d' thig o bhith fada an iomchomhairl Shl
agus fo fhurban, agus le leisgeulaibh a' fuiread atfi
o bhòrd an Tighearna. An àite math, 's ann th thoi
mòr dholaidh ann a' fuireadh fada gun choman Das
achadh ; oir is tric tha leisg is mairb?ie cinneacl iìir
adh as. Mo thruaige ! tha cuid a dh' f headhaini com
siad meagh-blàth is tuainig nam beusan, deas gnmisl
a h-uile leisgeul a ghabhail gus an t-èisdeachdi be
chur dhiu, is mar sin ag- iarraidh dàil a chur ani
a'chomanachadh nàomh cuideachd ; air eagal gianla
rachadh barrachd cuing a chur orra. fà
5. Och ! nach beag an carrannachd, nach lag
cràbhadh, noair tha iad cho deas gu dàil a ch
anns a' chomanachadh naomh. Nach sona esaliii
'snach taitneach do Dhia, a tha rian a bheat!|.aif
cho math, 'sa gleidheadh a chogais cho glan,
gu bheil e deas agus ullamh gu comanachadh
h -ui!e latha ; nain tiodh sin cothromach dha,
gun aobhar bruidhne no bruaillein ! Ma si
umhlachd a chumas neach air ais air uairibh,
l
D91
reuson math eile, tha e ri mholadh airson iri %
Itachd. Ach ma si an leisg an t-aobhar,
chòii' dhaefein a mhosgladh, is dol gu dhìchif
adt.
iìa.
'fiio
'ìl'l
IV. LEABHAR.
229
orTs bithidh Dia mar-ri dhùrachd airson a thoil
ithjnhath, dha mòr a spèis.
6. Ach ma se dea-leisgeul a tha cur èis air,
Msbdh an toil mhath 'san dea-dhùrachd aige daon-
lèi^ìan gu comaine, is cha bhi toradh na Sàcramaid
im dhìth air. Airson math mòr cuideachd faod-
bitkidh duine cràbhach sam bith (oir ni cha 'n 'eil ga
ieis|)hacail) comaine glacaii ann a' seòl spioradail a
urra-uile latha, agus uair dhe latha. Ach air làith-
aiiian àraidh, 'san àm comharraichte, tha corp a
irlejjhlànair aige ri ghabhail san t-Sàcramaid fheinle
à\ thadh mòr is gràdh : agus 'se cliù agus onair a
hoirt do Dhia bu chòir a bhith am beachd duine,
las mua na bhith sireadh toileachadh dha fein.
,\ir a bheathachadh 's air àrach tha neach le
omaine dhiomhair spioradail, cho tric 'sa tha
nistire daondachd is pàis Chriost' a' tighinn
bnear dha, 'sga bhlàthachadh, 'salasadh a ghaoil.
7. Ach an neach nach dian deas, gus an d' thig
$jj m lathafèiìle no là chleachd e a dhleasnas adhian-
mh, is tric leis a bhith neo-uidheamaichte. Se
no niarachd esan, a thairgeas e fein suas do 'n
bufrighearna, mar iobaìrt, a h-uile h-uair a ni e
jfrionn, no ghlacas e comaine. A' cur suas na
ath i-aifrinn na bi mua 's maìl, no mua 's cabhag-
,ch, ach lean an dòigh mhath shuidhichte th'
jg na daoine tha d' chuideachda. Na toir air
eudhainn eile a bhith gabhail fadail nosgìs, ach
leachd an dòigh chumanta, a bh' aig na h-aith-
ichean, agus biodh sùil agad air buannachd an
.tharraich, nas mua no air do cràbhadh is do
Jhoil fhein.
jbioiì >
230 LEANMHUINN CHRIOSTA.
XI. CAIB.
Gu bheil corp Chriosta, air reir an sgiobtuir naoiml
ro-fheumail do 'n anam chriostail.
GUTH AN DEISCIOBUILL.
1. O Thighearna chaoimh Iosa, nach mòr ar pai
toileachadh do dh' anam diadhaidh a bhith aig! em
cuilm maille riutsa, far nach 'eileas a' cur suasLn
biadh sam bith eile air bhialaobh nan aoidhean, jìsi
ach thusa fein aona Mhic gràdhaich Dè, ionmh- jj
uinn fos cionn gach miann cridhe ! Agus gr lir
cinnteach bu thoileachadh mòr dhomhsa deoir sL
shileadh o ghràdh mo chridhe ann ad làthair, isu'ff
do chasan a nighe' leo, mar a rinn Moir< |
Mhagdalen bheannaichte. Ach càit' a' bheil air -sa
blàth chràbhadh sin? Càit' a' bheil na deoir sq„
cho pailt ri f haotuinn ? Gun teagamh ad làthaiii i
fhein 'sna aingeal naomh thigeadh do m' chridhci
a bhith na bheo-lasair, agus bristeadh amach gm
caoidh ghaolaich. Oir gu riochdail tha thu agairi ich
san t-Sàcramaid, ach 'sann fo sgèimh eile.
2. Oir t' fhaicinn ad àilleachd dhiadhaidl am
fhein, is rud e nach tuit fo m' shùil laig : oir ai
domhan uile mheathadh as an làthair do mhaisc
ghàbhaidh. Is mar sin tha thu furanach air d|
laigse le bhith falach ann ad Shàcramaid. Th:
thusa agam gu beachd, is tha mi toirt onair do 'i
Tì sin a tha faighinn aoraidh o ainglibh fhlath i
anais : ach 'sann fo sgàilean creidimh san àm a
chi mise, ach iadsan tha faicinn gun dubhar gur
neul. Bu chòir dhomhsa a bhith toilichte ÌÀ
solus a' chreidimh, is imeachd garèir : gus andj
thig latha an t-soluis shiorruidh, is gu 'n teicl (W
faileis air folbh. Nuair athig an ni coimhlion
'bei
t*B
Itif!
onv
'slià
IV. LEABHAR. 231
ha bhi feum air Sàcramaidean, oir na naoimh
nn an glòir fhlathanais cha 'n 'eil an eisiomail
^igheis Shàcramaidean, Is gu bheil iad an sòìas
un chrioch a' tìanuis an àrd rìgh, aghaidh ri
-aghaidh ag amharc air a ghlòir ; 'sam fas nan
panga geala le bhith boillgean soluis Dè; 'sa
aigjsum le aighir ris an fhacal am feoil, anns a'
ihòrchuis bh' aige o thoiseach, 'sa leanas mar-
is chaoidh.
S. Làn do na smaointean àrda sin, tha mo
hridhefophràmh trom, agus sin cuideachd a dh'
on toileachadh spioradail ge faigh mi : oir gus
' faic mi mo Thighearna gu soilleir na ghlòir
fiein, miasar leam mar neoni gach ni tha san
■saoghal ri fhaicinn no chluinntinn. Is tusa
hein m' fhianuis, a Dhia, nach 'eil ni air bith
nn is urruinn mo thoileachadh no creutair a
onas mo chridhe, ach thusa mhàin mo Dhia,
ir a' bheil mi geall coimhead gu siorruidh
ich so rud nach urruinn tachairt, fad mo chèilidh
n coluinn bhàsor. Ime sin feumaidh mi feith-
a-mh ]e mòr fhaighidin, agus mi fhein a
;hriochdadh dhutsa le m' uile thoil. Oir 'sann
i creideamh is mòr fhaighidin abha do naoimh,
tha diugh ann an rioghachd fhlathanais, am
[k iitheamh ri teachd do ghlòirse. 'S ionann creid-
imh dhomhsa is dhaibhse, is ionann dòchas,
^us gu 'n ruig mi air an ceann-uidhe le comh-
adh do ghràs tha mi an earbsa. Tha mi 'g
neachd san àm lecreideamh, a' gabhail misnich
shàmhla caithe-beatha nan naomh. A bhàrr air
n,tha leabhraichean naomh agam, mar chulaidh
mrtachd is mar sgàthan beatha : agus fos cionn
232
LEANMHUINN CHRIOSTA.
sin uile tha do chorp ro-naomh fhein agam, mar i 'i
leigheas is mar dhion sònraichte. >si
4. Dà ni tha mi faicinn tur riatanach dhomh eai
anns a' bheatha so, is nach d' thig mi as aonais,ais
air neo bhiodh a' bheatha thruagh so na h-eall-inc
ach orm. 'Gu bheil an dà rud sin riatanachìsì
dhomh fad mo prìosain sa choluinn tha mi 'g 6,
aideach : agus siad sin biadh is solus. Gu m uai
riarachadh sna nichean so mata, thug thudhomh gliì
do chorp naomh fhein marlònanmais coluinne.i(!li]
agus t' fhacal thug thu dhomh mar choinnil gvià
stiùradh mo cheuman. Gun an dà ni so cha 'rjìmi
urruinn dhomh caithe-beatha ceart abhith agam eo t
oir facal Dè se solus an anma, agus si an t-Sàe-acli
ramaid lòn na bheatha dha. Faodar dà bhòrd f ìa l
chantuinn ris an dà ni so, air an suidheachadh aiiilhai
an taobh so, 's air an taobh ud eile dhe t' eaglaisiih
làn iùntais naoimh. A h-aon do na bùird sin s|iacl
t' altair uaomli, air am Ìbheil an t-aran beannaichte 7,
corp prìseil Chriosta làthair. A h-aon eile sia<jica
clàir an lagha, air a' bheil teagasg naomh sgriobhtej m ((
gar seòladh gu creideamh ceart, is gar stiùradl inn
gu taobh-stigh a' chùirtean, far a' bheil naomhinne
achd na diadhachd an tasgaidh. Buidheachajibrif
gu robh dhutsa, a Thiglit;arn' Ios', a dhearrs diic,
ghlain an t-soluis shiorruidh, airson clàir
teagaisg naoimh, athug thu dhuinn le d'sheirbh le-ch
eisich na fàidhean, na h-ostail, is daoine lèii ia '
sinneach cile. liomjj
5. Tàing gu robh dhutsa, a chruthadair 's s. \
shlànair chloinn-daòine, a dh' uidheamaich, majo(|ea
chomhdach do 'n t-saoghal air do ghlòir suipeij l0cj;i
mhòr ; anns nach e an t-uan càisge, ach do ehou
ro-naomh fhein agus t' fhuil a thug thu dhuin
IV. LEABHAR. 233
ìar 'n iche, a lionadh mar sin do chreidmhich nile
sòlas do chuirm naoimh, is do chailis bhrìgheil
ali jartair : anns a' hheil gach mìslean a bha phàr-
ds, lìs nan seud, 's anns a' hheil na h-aingle fein
ill- 1 comh-aoibhneas mar-ruinn, ach le tuille blais
\à sòlais na sinne.
I 6. O nach àrd urramach ofaig nan Sagart,
m lair tha comas aca le 'm briathran beannaichte
mh >hearna na glòrach a choisrigeadh, a bheannach-
ne, m le 'm bilibh, a iaimhsicheadh le 'n lamhan ; a
1 iiabhail le 'm beul, 'sa riarachadh air fheadh-
i'inn eilei O nach geal na lamhan, nach
ni | o-thruaillidh am beul, nach naomh a cholunn,
àc ich gìan an cridhe bu chòir a bhith aig Sagart, a
daia toirt a stigh ughdaire na maise fo àrdaich !
aii aa d' thige' do ni, ach naomh, do ni ach dealbh-
ip no feumail tighinn a mach a bial Sagairt, a
i a cho tric a' gabhail Sàcramaid Chriosta.
I 7, Ceart is athach biodh a shùilean, le bhith
>ia( ic a' faicinn corp Chriosta, a lamhan biodh glan,
mn togail ri flathanas; is gu bheil iad a' bean-
I ian gu tric ri cruthadair neomh agus talmh-
à nne. 'San gu sònruichte ris nan Saghairt a tha
:ha s briathan so laghaa iabhairt ; bithibh naomh,
rrsn:hionn gu bheil mise ur Tighearna Dia naomh.
an6. Dianadh do ghràsan ar comhnadh, a Dhia
rlftfe-chumhachdaich, los gu faod sinne, a ghabh
[èirjachd Sagairt fos laimh, do sheirbheis a chur an
iomh gu diadhaidh ceart cogaiseach anns gach
's L Is mur d' thèid againn air ar beatha rian
m'o dealbhach 'sa thighe' dhuinn, thugas duinn
ìpei ; lochdan a rinn sinn a chaoidh màr is còir:
hor ; bhith an geall ann a' spiorad na h-umhlachd,
iiin i
234 LEANMHUINN CHRI0STA.
is dea-rùn cridhe do sheirbheis a dhianamh gvà
dùrachdach a so suas.
XII. CAIB-
Gu 'n cC thige do 'n fhear a tha dol a ghlacail Chriosx
*e fhein u idhea machadh le mòr shaothair.
G UTH AN RUIN.
_ Ui
1. Tha mise an dèidh air gloine, is gur mi fuar lur
an ah-uiie naomhachd. Cridhe glau a tha ni
sireadh, agus 'sann &n sin a tha mo thuinidh,
Dian deas dhomh talìa farsuinn àrd, is gabhaid
mi chàisg maille riut, le m' dheisciobuill. Ma j
math leat mi thighinn ad ionnsuidh, is combi^
nuidh gabhail maille riut, cuir an t-seann taoi |
air chùl, is glan seòmar do chridhe. Cuir gac
miann talmhaidh as, is gach droch ùpraid : dia
suidh sin, mar ghealbhonn leis fhein am mullacjL
taighe, agus smaoinich air do lochdan le cridhj jeai
brònach. Oir gach neach tha 'n gaol, gleidhidjì^,
e, ionad dealbhach bòidheach dha annsachd, <m,
fìachainn mar sin a spèis ga rùn a tlia tighin
gu ionnsuidh.
2. Ach tuig agad fhein, nach urruinn thu t/^
feartan do dhianadais feiri dianamh deas nas leòij BDla
cha 'n urruinn, ge do bhuiliche' tu bliadhna shlàjffj,,
gad chur fhein an uidheam, gun dad eile aj^
aire. Si mo thròcair, 'smo ghràsansa a tha rèf j j B,
each an rathaid dhut gu tighinn gu m' bhòrd àSaQ
tha thu tighinn mar dhuine bochd a ghairmij jjL
gti neagh duine shaoibhir, gun ni aig'a phàidhe«'j^
a' chomain ach umhlachd, 'sa bhith tàingeil.-f |a
Diansa na tha ad chomas, is dian e gusguairtei jL
thìg, cha 'n ann air sgà cleachdaidh uo èiginij ij^
IV. LEABHAR.
235
p :h le cùram athadh agus gràdh, a' ghacail corp
> luaidh, do Thighearna Dia, a tha tiùrachd-
nn tighinn ad ionnsuidh 'Smise a tha toirt
lire', 'smise tha toirt òrdugh, 'smise a ni suas
;M| uireasbhuidh cràbhaidh : thig, agus glac mi.
3. Nuair abheirmi blàs cràbhaidh dhut, thoir
ing dh' ad Dhia; cha 'n ann airson gur fhiach
u e, ach a chionn gu 'n ghabh mise truas riut.
JJT ur 'eil sùgh unnad, ach a' faireachduinn do
di ridhe cruaidh, leig air urnaigh, guil, buail an
'Wus: is fià lasaich gus an toill thu sile^g
M aighinn, no boinne do gràsan sùghor. Tha
wmèà agads' ormsa. Tha thusa a' tighinn, cha'n
à m gu mise a naomhachadh, ach tha mis' a' tigh-
aoìi n gu thusa a naomhachadh 'sa bhèannachadh.
%m thusa a' tighinn gus a bhith air do naomh-
H hadh leamsa, 's air do cheangal rium, gu gràs-
|p ùra fhaotuinn, gu do bheothachadh, gu fàs nas
i#j earr. Na leig na gràsan so an domail, ach
li dheamaich do chridhe leis a h-uile saothair, is
I bh t' annsachd ad ionnsuidh.
iint i:4. Cha 'n ann ro chomaine mhàin a thigeadh
ut deasalachd cràbhaidh a bhith agad; ach an
uli igh na Sàcramaid aglacail tha do chràbhadh ri
leòr umail beo gu ro-chùramach. Cha lagha tha
iilài ' fheum air faicill an dèigh comaine, na tha air
1 1 asalachd roipe : oir cùram ceart an dèigh laimh',
rèit a na dea-uidheamachadh gu ruighinn air
òrd 'iìsan nas paiite an ath-uair: is mi-dheas tur a
rtnt! ìlleas a' fear sin air ais, a thug e fein gun dàil
lieai ichad an dèigh comaine do thoileachadh saogh-
Ua. Bi air t' fhaicill o mhòran bruidhne, fan
teilj uaighneas, meal do Dhia; is gu bheil esan a-
M & nach urruinn an cruiuneadh uil' a thoirt uat.
236
LEANMHUINN CHRIOSTA.
^Sann dhonisa is còir dhut thu fhein a liubhuir J1
gu h-iomlan; ann a' rathad is nach ann unna<' ,l
fhein a bhios tu beo a so suas, aeh unnamsa gi I
neo-bhruailleanach. ! m
\k
XIII. CAIB. !b
Gum bu choìr do dh anam diadhàidh a' bhith a j
geaìl air snaìm ri Criosta! anns an t-Sàcramai g
le uile chridhe. je
GUTH AN DEISCIOBUILL. \&
1. Co bheir rathad dhomh, a Thighearna, Sfc
fhaighinnthuadonrachd, giifosglainnmochridh f'
dhut, gu mealainn thu mar mo mhiann ; 'snac e,B
tugadh neach tuille taìr dhomh, is nach dianad ^
creutair air bith mo bhuaire', no m' fhaigneachdj "
ach gum bu tusa ad aonor a labhras rium, aguMn
mise riutsa, mar a 's àbhaist annsachd labhain n 1
ri annsachd, is caraìd ri caraid aig fleagh. Se a W
mo m' achanaich, se so mo mhiann, gum bithin' ^
air mo cheangal riutsa gu teann, is gu 'n tairrj1111 1
ginn mo chridhe o gach ni cruthaichte ; is gui ™i
fàsuinn le toradh comanachaidh naoimh isiobaù lfS011
thric nas fiosraiche air nichean diadhaidh agv "^a
siorruidb. O! mo Thighearna Dia ! cuin p
bhios mi buileach ceangailte riut, bàite unnai |a|
is diochuimhneach tur orm fein? Biosa unnanj D^u
is biom unnad, is deònaich ar snaim a bhith gu il0se
fhuasladh. |,J
2. Gu fior, 'stu mo luaidh, mo raghainn!
mìltibh, anns a' bheil m' anam an geall air tuiij 'jso
idh fad uile làithe mo bheatha. Gu fior, stu i! flei
fhois, mo shìth chcart, 'smo shàmhchair fhì! pr
inneach : an taobh mach dhiot, cha 'n 'eil a< V'
IV. LEABHAR. 237
[firadh, dòruinn, is truaighean gun àireamh. —
ru fior, is Dia diombair thusa, agus do chomh-
p Lrle clia 'n 'eil an cuideachda nan àingidh, ach
ann ri luchd na h-umhlachd is ri ionracain a
la do comhra. O nach caoin, a Thighearna,
o spiorad, is gu na dheònaich thu, mar chomh-
fradh air do chaoimhneas ri d' chìoinn fhein,
a arach le aran is mìsle blas, a tha tighinn a
Juas a flathanas. Gu fior, cha 'n 'eil cinneach
le cho mòr, is gu bheil an diathan cho faisge
haibh, 'sa tha an Dia againne do chreidmhich
tle, dha bheil thu toirt sòchair gach là : gu 'n
•idhe thogail suas gu flathanas tha thu gad thoirt
in seachad gus t' iche is do mhealtuinn.
3. Co an cinneadh eile a tha cho urramach
s a' phobull Chriostail ? No co an creutair
n ghrèin cho taitneach ri anam diadhaidh,
is a' bheil Dia tighinn gus a bheathachadh le
eoil ghlòrmhoir fhein? O na gràsan gun
ìoimeas! O mathas iongadaich ! O an gràdh
m tomhas, air fhiachuinn gu sònraichte do
tlann-daoine ! Ach de bheir mi do 'n Tighearna
rson a leithid so do ghràsan, airson gràidh cho
mharraichte ? Rud eile cha 'n 'eil am chomas
0 taitneach leat, ri m' chridhe thoirt do m'
hia gu buileach, 'sa shnaim ris gu teann. An
1 leumaidh mo .chridhe uile le sòlas, nuair a
s'ios e an làn fhasdadh ri Dia. An sin their e
im, Ma'smath leat a'bhith maille rium, 'smath
im a bhith maille riut : is bheir mise am fhreag-
so dha; tiùraich, a Thighearna, fuireach
lille rium, agus si mo mhòr thoilse fuireach
lille riutsa, So aon rùn m' anma gu 'n glaogh-
3h guteannriut mo chridhe.
238 LEANMHUINN CHRIOSTA.
XIV. CAIB.
An dèidìi mhor bh' aig cuid do dhaoine cràbhach ai
corp Chriosfa a ghlacail.
GUTH AN DEISCIOBUILL.
1. O nach ioma sòlas, a Thighearna, a tha g
diomhair agad an tasgaidh, a feitheamh orrasa
anns a' bheil t' fiamh ! Nuair a chuimhniches
mi, a Thighearna, cho ro-chràbhacb, is ch
Dlà-chridheaeh 'sa bha cuid do dhaoine math'
ruith'gu d' Shàcramaid ; tha mi fo nàire unnai
fhein is fo mhasladh, gu bheil mi tighinn gu i
altair, is gu bòrd naomh do chomaine cho mea^l
bhàth is clio fuar : gu bheil mi cho tioram is cb
beagsùigh ann am chridhe; gu 'n bhith tur ai;
theine airdobheulaobhsa, moDhia: nocholàid
air mo tharruing, no cho deòthasach am*cridl
ri mòran do dhaoine diadhaidh, a bha chotìtheacUD
air comaine, is cho tairis le gràdh, 'snach robh
nan comas gun bhith sileadh nan diar. Bhan
an ruith ugadsa, a Dhia, fliuarain na beatha, \
'n cridhe fosgailte maraon 'sam bilibh, siad
faicinn nach robh rathad eile aca air an acr
a' chasg 'sa i iarachadh, ach le gabhail do chuirp
le mòr annas is miagh spioradaìl.
2. O nach budianteth an creideamh, comha
soilleir gu bheil thusa a làthair 'san t- Sàcramaii
'Smath a dh' aithnich iad an Tliighearna, anà
bristeadh an arain ; is bu teth a' bha an crid
nan com, le Ios' a bhith 'g imeachd nan eui a%
eachda. Is fada uamea am bichiontas a leithjitei
&0 do thlus, is do chràbhadh, aleithid so do lasi Uap
gràidh is do shùrd cridhe. Gabh truas riuii air^.
f c}
ì'àlìi
Mr
LEABHAR. 239
)s' chàiideil bhlàtli chaoimh : deònaich ga d'
ìruaghan bochd fein, gu fairgheadh e, ge b' ann
r uairibh, càil-eiginn dhe d' gràdh na chridhe,
linn tighinn gu d' chomaine naoimh ; air chor
gum bi mo chreideamh air a neartachadb, mo
lòchas ad thòcair air a bheothachadb, is mo
gliarrannachd, air a dea-lasadh, 's air a sar-
m ^eide' suas le mana nan gràs, gun dol'as'a
[iea 'iaoidh.
3. Is comasach do thòcair air na gràsanso tha
i sireadh a thoirt dhomh, agus mo chridhe las-
I suas ad bhàigh ]e spiorad gràidh san àm a
liios taitneach ad shùilean. Oir ged nach 'eil
p dhùrachd cho teth, sabha rùn do mhuinntira
à-chràbhaidh ; dèigh sin thaVtoil agam, gum
thinn air mo lasadh suas le feartan do gràs gu
lille teas, a' griosad 'sa guidh, gum biodh co-
ùrt agam ri d' dhaoine teinntidh gràdhach, is
i m bithinn air mo chunntadh nam miasg.
\à
ai* XV. CAIB.
u 'n coisnear gràsan cràbhachd le umhhchd is
fein-aicheadh.
GUTH A RUIN.
ju chòir dhut cur mu dhèidhinn ghràsan a'
aràbhaidh gu ro-dhìchiollach ; an iarraidh guu
|;achaclì), feitbeamh riu gu faighidneach agus
in|rbsach, an gabhail gu tàingeil, an gleidheadh
J h-iriosal, co-oibreacheadh ìeo gu dùrachdach;
fjlÌifàgail an lanrihan Dè an t-àm 'san dòigh a
Jj.e e iomaehuidh sealltuinn oit. Gu h-àraidh
agad ri thu fhein umhlachadh, nuair a dh'
ritìì |iirgheas tu thu fein air bheagan no falamh do
240 LEANMHUINN CHRÌOSTA.
thlus cràbhaidh ; ach na tuiteadh do chridhejìc
mua 's iosal, is na d' thèid as an ratbad ìe mì-|ia
ghean. Oir bheir Dia iornadh uair seachad anr*
an aona mhionaid, an rud a dhùilt e fad mòrar
tìme. Air uairibh an deireadh na h-urnaigh i
bheir e uaithean rud nach b' àill leis na toiseach
2. Nan d* thugte gràsan seachad daonnan gurm
dàil, 'smar bu rahath is bu mhiann leinn, cha bn
urrainn laigse mhic-an-duine cur ceart suas riu
Ime sin tha agad ri feitheamh ri gràsan cràbhaidl
le mòr dhòchas, is le faighidin iriosail. Ach or
fhein, is air do pheacannan fein cuir a* choire
mur 'eil cràbhadh air a thoirt dhut, no ma tha
air a thoirt uat an seòl diomhair. Is beag ai
ni air uairibh a bhacas 'sa thiomraicheas gràsan
ach cha ni beag ach mòr bu chòir a radh rispii
nuair tha e cutnaii air ais sonas cho mòr. Acl
ma ses gu 'n toir thu so as an rathad, biodh
beag no mòr, 'sgu toir thu buaidh air, bithid!;
t' iarratus agad.
3. Oir cho luath *sa bheir thu thu fheii
seachad do Dhiagu h-iomlan, gun a bhith sireadlj
sid no so gus thu fein a thoileach 'sa riarachadbj
ach gad fhàgail fhein tur na lamhan, fairghidlj
tu thu fhein suidhichte agus sìtheil : oir cha 'ij
'eil ni cho ionmhuinn, is cho taitneach ri toi
mhath Dè. Neach sam bith mata, a stiùras |
bheachd gu Dia le cridhe dìreach, 'sa ghearraWiej
dheth gach ana-miann, no gràin air chreutaiL,
air bhith cruthaichte, sin an duine isdeise airsottri,
ghràsan, 's is fhearr is fhiach tiodhlac a' clnàbrtj]
aidh fhaotuinn. Oir >tha an Thighearna, I rraid
taomadh aghràsan, farafaighe saghaiche falam'j leii^
a ghabhas iad. Agns mar is mua thrèigeas duiniiip
IV. LEABHAR.
241
11» jchean talmhaidh, 'sa gheobh e bàs dha fein le
ibì ath air fhein, 'sann is luaithe thiggràsan, agus is
iffl ilte a dhrùigheas iad air anam, 'sa 's àirde a
ra ogas iad a chridhe saor.
igl 4. An sin chi e, is bithidh e saoibhir, gabli-
\à dh e ioghnadh, is nitear a chridhe farsuinn .
i\t taobh is gu bheil lamh an Tighearna ieis, is
»1 i 'n chuir e e fhein buileach na mhèin gu siorr-
riiidh. Feuch, 'sann mar so a bheannaichear an
idltiine a dh' iarrras an Tighearna le uile chridhe,
oi jnach do ghlac anam gu diomhain. A leithid
i« do dhuine an àm tighinn gu comaine, tha e
laiilltinn ghràsan mòra, a shnaimeas ri Dia e .
a bhionn is nach cràbhadh taitneach dha fein, no
an ileachadh dha fein tha e sireadh, ach glòir is
rii jair Dèfoscionn gach cràbhaidh is toil-inntinn,
k\
k XVI. CAIB.
^ ur coir dhuinn ar uireashhuidh a chur an làthaìr
, Chriosta. 'sa qhràsan a shtreadh.
4
GUTH AN DEISCIOBUILL.
ìdl O Thighearna, is mua caoimhneas is gaoi,
iid , tha mi dràsd' an geall a ghlacail leis a' chrà-
a [adh is teotha ! tha brath agadsa air mo laigse,
to air an èiginn anns a' bheil mi ; air cho lionor
•as >m 'sa tha na h-uilc 'sna h-ana-miannan anns
rr bheil mi sàs ; air cho tric 'sa tha mi air mo
ita ur uige, air mo bhuaireadh, air mo thilgeadh
rs( trioblaid, is air mo shalchadh : ugadsatha mi
ìbl lith gu 'm leigeas, riutsa tha m' urnaigh, ag
i, Iraidh furtachd is cobhair. 'Sann ruitse, aig a
an ìeilfiosair ah-uileni,tha milabhairt,is thafaic-
uì ì gach ni air an taobh-stigh dhomh 'sa 's urr-
L
242
LEANMHUINN CHRIOSTA.
uinn a mhàin fusgladh orm 'smo chobhair. ]
aithne dhut an rud air a mua m' fheum, agu
cho bochd 'sa tha mi, is cho falamh do shubh
allcean.
2. Feuch, mi bochd agus nochd ad làthair, ;
sireadh do ghràsan, 'sa 'g iarraidh do thròcair
beathaich do dheoiridh acrach ; fuadaich fjj
f huachd le teine do ghràidh ; soilleirich mo dhoii
le solus do làthaireachd : thoir gràin dhomh a
gach ni talmhaidh, faighidin fo 'n h-uile àml
ghar is crois, droch-mhias is diochuimhn'air ga<
mi fo^n ghrèin is cruathaichte : tog mo chridhe u
ad fein a tha am ilathanas, is na leig air seacl
ran mi so air talamh ; biodh unnadsa mo shòl
a nis agus gu bràch; oir is tu mhàin mo bhiac
agus mo dheoch : mo luaidh m' aighear, n
ghlòir is mo shonas gu lèir.
3. O nach robh mi air mo lasadh, air mo lc
gadh, 's air mo thionndadh unnad fhein, le
thighinn am ionnsuidh ; ann a' rathad is gum
ionann spiorad dhuinn le snaim diomhair nj
gràs, is lasadh teth na carrannachd ! Na m
uat mi acrach agus pàiteach, ach bi càirdeil riui
mar a bha thu ann a' seòl iongadach ri do naoim
Cha 'n aobhar ioghnaidh, ge do bhithinn air i
lasadh leatsa, is ge do gheobhuinn bàs dhor
fein: is gur teine thu, a tha daonnan a' gabhti
gun idir cnàmh, gur carrannachd thu, a tha gla
adh a' chridhe 'sa soilleireachadh na h-inntini
air.
IV. LEABHAR.
243
p XVIL CAIB.
^ Air dèidh is toil mhòir Criost' a ghabhail.
GUTH AN DEISCIOBUILL.
ùr . Le mòr-chràbhadh is teas gaoil, le uile thoiì is
i ùrachd mo chridhe, tha mi an geall air do ghla-
1 àfl, O mo Thighearna: is do ghlacail sa cheart
sì òigh, bu mhiannach le mòran naomh is dhaoine
1 iadhaidh, a b' ionmhuinn leat airson an caithe-
% eatha beannaichte 'sam bìa-chràbhadh, do gha-
D| hail an comaine. O mo Dhia ! m' annsachd
iclfu bràch, mo mhathas gu lèir, 'smo shòlas nach
òli eirig, b' i mo thoil thusa ghlacail leis an dùr-
^ chd is treasa. 'san umhlachd is mua, a ghluais,
| io dh' fhairich riamh gin dhe d' naoimh.
2. Is ged nach airidh mi air na gluasadan
lo Sràbhaidh sin uileabhith agam, tha mi an dèigh
e in a' tairgse dhut uile dhùrachd mo chridhe,
| nW gum biodh e làn na aonar dhe na tograich-
Di bh ionmhuinn blàth sin : a thuilleadh air sin,
lt^ach ni ghlac no dhùraig anam diadhaidh 'sa
im >ith, tha mi tairgse, 'sa toirt dhut leis an umh-
■ achd 's an toil a 's mua: ni cha mhath leam a
I humail air ais dhomhfhein; ach gu saor ro-
oi lheònach tha mi gam thoirt fhein, is gach sion
1 . th* agam dhtitsa mar iobairt. O Thighearna,
;la!no Dhia, mo chrutliadar, is mo Shlànair, le
uo eithid sin do dhìtracjid, do dh' umhlachd, do
nholadh is do chliù, tha mi an diugh a' rùn do
;hlacail : seadh, le urad thàingealachd uidheim
s ghràidh, le urad chreidimh dhòchais is ghloine,
sa chaidh do ghabhail is do luaidh le d' mhàth-
tir naoimh, an òigh ghlòrmhor Moire, 's an àm
l 2
244 LEANMHUINN CHRIOSTA.
■au d' thug i gu h-iriosal naomh a freagairt so d<
n aingeal, a dh' innis dhi rùn diomhair daond-
achd do Mhic: feuch bean-mhinntir an Tigh
earna, biodh e dhomh air rèir do bhriathran.
3. Le urad aighir, 'sa leum ad làthair ìe glu
asad a' Spioraid Naoimli do theachdaire beann
aichte, Eoin Baiste, àilleagan nan naomh ; 'sr
dèis sin a thuirt gu h-iriosal blà-chridheach, (s<
faieinn los' a miasg an t-sluaigh) caraid hVna
bàinnse seasaiclh, èisdidh, is èiriglì le aigir r
ghuth. Mar sin tha mise an geall a bbith m
lasair le togradh teth agus diadhaidh, is tighini
ad làthair le uile dhùrachd mo chridhe. Air ar
aobhar sin, tha mi so a' cur adlàthair, 'satairgse
dhut aoiblmeas mòr gach dea-chridhe, an dùr
achd làidir, am plathan diadhaidh, an solui
mhiarailteach, 's an taisbeannean naomh ; mar
ri subhailcean, is moladh a h-uile creutair i
bheirear seachad air neomh agus air talamh a ni
agus dèigh so ; so mo thairgse air mo shon fhein
's airson gach aon a dh' earb ri m' urnaigh, Ioì
gu faighe' tusa moladh mòr is glòir gu bràch o
iomlan.
4. Gabh an toil uam, o Thighearna mo Dhia
agus mo dhùrachd moladh gun sgur thoirt dhut
is cliù gun chrioch : rud is ro-dhligheach dhut
airson do mhòralachd gun tomhas. So am foeach
tha mi tairgse dhut, 'san geall a thairgse dhu
gach aon latha agus mionaid : agus le m' urnaigh
is le rùn mo chridhe tha mi 'g iarraidh 'sa cuir
eadh spioraid flathanais gu lèir 'sna creidmhic
uile, gu 'n cuireadh iad leam a toirt molaid
dhut maraon is tàing.
5. Moladh a h-uile cinneadh treubh is tean
IV. LEABHAR. 245
>a t' ainm beannaichte gràsor, leis an aighir
id s mua 's an cràbhadh is blàithe. Agus gach aon
i thairgeas gu h-athach is gu diadhaidh dhutsa
in t-Sàcramaid naomh, 'sa glacas i le làn-chreid-
?amh, faigheadh e o d' laimhse- gràsan is tròcair,
igus guidheadh e gu h-iriosal air mo shonsa,
ireutair peacach. Agus nuair a ruigheas e air
i( oradh a dhùrachd, 's air comaine a mhiann, 'sa
Ih' fholbhas e o d' bòrd naomh, làn-thoilichte is
lea-riaraichte, tiùraicheadh e m' anam bochdsa
i' chuimhneachadh.
XVIII. CAIB.
Pha 'nfhaod duine rannsachadh domhain a dhian*
amh air an t-Sàcramaid so, ach mar fhearr lean-
mhuinn air Criosta, a cheudan a làbadh do creìd-
eamh naomh.
gjL. Feumaidh tu a bhith air t' fhàicill, nach toir
ìb, ìeònchas faoin ort, a bhith rannsachadh diomh-
ios lireachd dhomhain na Sàcramaid so, ma 's math
eat gun dol fodha, 'sgun do bhàthadh le teagamh.
Vm fear a rannsaicheasmòralachdbàthar le glòir.
I jnàf. XXV. Tha tuilleadh an comas Dè dhian-
at xmh nas urruinn duine a thuigsinn. Se am fear
II dh* iarras an fhìrinn gu diadhaidh agus gu
itìn-iriosal, agus a bhios leagte ri seòladh, 'san
air teagasg fallain nan aithrichean a leanail,
Iki tha dianamh ceart.
ir- 2. Is beannaichte an umhlachd sin a thrèigeas
icldighe dhoirbh deaspud, 'sa ghluaiseas air rathad
idl -èidh cinnteach fàithnean Dè. Is lionor iad a
;hàill an cràbhadh le rannsachadh diomhain. —
an Se creideamh a bhith agad is caithe-beatha deal-
246
LEANMHUINN CHBIOSTA.
bhach a thàs a' cur mu d' choinneamh, is cha 'n !
e àrd fhaghlum, is iarraidh gu grunnd nichean
diomhair Dè. Mur h-urruinn thu na rudan tha '
fodhad a thuigsinn 'sa thomhas, ciamar a mhias-
raicheas tu narudan a thafos do chionn. Striochd
do Dhia, is gèill do bheachd do chreideamh, is |
thèid solus na tuigse athoirt dhut, fhad 'sa bhios
sin feumail agus riatanach dhut.
3. Air cuid a dh'f headh'ainn tha diachainnean j
mòra a thaobh creidimh, agus na Sàcramaid so : i
ach cha 'n ann uatha fhein, ach o chònsachadh i
an namhud a tha so a' tighinn. Àch na bi thusa I
fo imcheist, no dian cònsachadh ad inntinn, is na } a
toir freagairt do dh amharusaibh a thogas an «
deomhan ad chridhe ; ach creid facal Dè, ereid n
na naoimh 'sna fàidhean, agus teichidh an namh- j r
aid uat. Thig fulang a' leithid so dò dhiach- J c
ainnean gu tric gu stàth do sheirbheiseach Dè : jg
oir cha 'n 'eil an deomhan a' buaireadh nan I
ana-creidmheach no nam peacach, anns am beili
a sheilbh bharantach martha, ach 's iad na creid- ,j
mhich 'sna cràbhaich a tha e buaireadh 'sa sàrach- i
adh air ioma dòigh.
4. Ime sin gabh air adhart le creideamhj
fìrinneach saor o theagamh, agus thig a dh'
ionnsxiidh na Sàcramaid so le creideamh, is lìi j
umhlachd mhòir; 'sa rud nach urruinn thu
thuigsinn, earb gu socrach ri Dia e, is gu bheil
e uile-chumhachdach ; Cha mheall Dia neach!
gu bràch, ach tha esan air a mhealladh a thaj
a' cuir tuille 'sa chòir a dh' earbsa as fheinJ
tha Dia maille ris na daoine treibhdhireach, ij
tha e ga thaisbeanadh iTiein do luchd na h-umh|
lachd : tha e toirt tuigsedo dh' fheadhainn iriosaj
IV. LEABHAR. 247
a' fosgladh dorus an eòlais do luchd nah-inntinne
gloine ; 'sa falach a ghràs air na daoine àrd-
chuiseach uaihhreach. Tha reuson mhic-a-duine
lag agus faodar a mhealladh, ach creideamh
fìrinneach cha 'n urruinn dol mearachd.
5. Bu chòir doreuson, is do 'n h-uile cònsach-
jadh gèilleadh do chreidimh, cha 'n e cur na
ìaghaidh, no choinneachadh ; oir ta creideamh is
gràdh a' streab' ri chèile anns an t-Sàcramaid
ro-naomh ro-urramacli so, agus ag oibreachadh
anna'rathaddiomhair. ThaDia, athasiorruidh,
do-sgrudaidh, uile-chumhachdach, a' cur an cèill
air neomh agus air talamh gniomhan mòra
do-rannsaichte, is cha 'n 'eil dòigh air oibrichean
ìmiarailteach a bhreithneachadh. Na faiceadh
reuson chlann-daoine oibrichean gu rèidh gu 'n
cùl, cha ruigte' leas an sin a chantuinn gum bu
gnothaichean iongadach is do-innste iad.
Peirt, Clo-bhuailte le Morisons,
CEARTAICHEAN.
Taobh2, lin 10, B'fhearr; t. 3, 1. 12, coimhead
t. 4, 1. 1, uaill; t. 4, 1. 26, bhriathran; t. 22, 1
9, agus 13, aoibhneas; t. 48, 1. 31, bhràithrean
t. 75, 1, 4, coirmeamh ; t. 78, 1. 14, o.
I
V
!
Live Music Archive
Librivox Free Audio
Metropolitan Museum
Cleveland Museum of Art
Internet Arcade
Console Living Room
Books to Borrow
Open Library
TV News
Understanding 9/11