f
-r-r.
ñ -
f
^^íjitararíír^rxTiBn
f
■*
Prologo Dedicato-'
RIO A N. REVERENDISSr
P. Fr. LVYS FLOREZ PADRE
de la fanQa Prouincia de Sandíago, y
Commiffar lo General de todas las Pronin-
cias, y Cuftodias defta nimia Efpa
ña, Philipinas, y Iapon. &c.
Duirjieron atentos (Reueren-
difsimo P. M) los dos írifighés*
y fanñosDoftores S^Gregorio,
y S. Ambrollo en eí tiempo del
impuefto precepto a! Caudillo
Traelitko pueblo, quando fe le mando
ue Hegafe con los pies defcalgos ; por q fe le
ehcomendaua el imperio de aquella nuine-
rola profapia de lacob fue (enfena el inciy -
to Cipriano) Ne ad Eccleftatn tavquamftorf&r>
fed tanquam paranim^huSj e^ nuntius accederet :
que no auia de bufcar ociofo comodidades
de defpofado: fino hazer officiofo el trabaja»
do minifterio de Nuncio, y paranimpho; y
no fe fi es efto lo quede nueitro Seraphm
Padre
para u, fino que gUiado por el ccleftial thi
ntu q„em aprouech.r á los otro At íto
c reparado, que defde que V ReorrV^ r
k aporto *f»ócci¿*&V¡£™£*
a procurado curdadofo mas el p™e bo L
< «.«» de nucího facro in^tuto^reapbr
«o por remotas Prouincias amM
vigente corrigiendo piadofo, y 2
jmorofo.Japantualidaddeimie 0
,aS a!f s> 7 q»e fea la Dominica greTaDa
conocdo efta vIg¡lancia ? ien^ . ^
rimentadoeíterelo? quienno á ech J ?
ver eñV 3mm2 p ^i echado de
difsím.á? Reciba pues V.Reuercn-
diísima a fu amparo eíte pequeño traban
que paíTé para el bien «.'¿%™%
Mar abrigo pues protefbr no fofc de /aí
gofas comunes de nuertra Religioh ,e on
™ÍTÍ Z FraCÍfCanos c,"ft«» * S»
Wc toda eila Mexicana República reconoce
a
Baptifmi.
Si dixeren los Padrinos que ya le becbaron la
agua por queeftum el niño en peligro de morir*
fe, pregunte él M imjiro fiel ¿¡ lo bapthxb dixo
todas las famas palabras como lo manda nuejlra
fama Madre Iglefa ; y dirá , y preguntad el
Sacerdote defia manera.
«F In aquin oquiqoa- <[ E! que baptizó por
ateqtu. cuix fauel o- ventura declaró bic
quitenquixti m mo- todas las Tantas pa-
i TeotlátolÜ que- labras déla manera
nm motlanahuatilia que manda nueftra
Tonantzm fantVl- fanta Madre Iglefia
glefia Catholica Ro- Catholica Romana?
mana í
Si toda Yta ay duda del hptifmo, layA^efe
.# : N. Si non es bapts'zatus &c. Mas
fi dixeren los Padrinos que noefft lapido el
mSo.pregume el Sacerdote ¡i es Yaronji hembra*
y que nombre a de tener,y como fe á de llamar,
y dirddefte modo.
f Cuix oquicbtli inin <f Por ventara es va-
^1 ron
I
DegSdcramento
piltzimli , ánoqo £f ron efte niño, ó te-
huatl ? Tleitocay ez'? bra ? cortio á de fer
quentocayoíiloz ? fu nombre? como fe
* á de llamar?
' No con fiema el Sacerdote que le pongan aU
gun nombre del te ¡lamento Viejo, ni de gentiles^
<5 judíos y ni alguno ridiculo > fino délos que fe
aco¡lumhran poner en lafanRa %/<?/?*, ¿*fe al*
gun Santo, b Santa del nueuo teftamentfc
Forma de admiriif-
TRAR EL BAPTISMO A VNO.
O]
Sac. N'/""^ Vid petis ab Ecclefia DeiV
\¿L Padr- Fidem. Sacer. Fides
quid tibi praeflrat? Padr. Vitara aeter-
nam. Sacerd, Si vis ad.vitarajftgredi*
ferua mandata : diliges Dñam Deuin
tuum ex toto corde tuo,& ex tota ani-
ma tua, & ex tota mente tua* 8c proxi-,
ltium Mlim ÜCUt teipfam^Jople tres
yezgs ¿
ft ^*-
¿> «¿¿ ftAouéc-»' &ctcru?ru ¿,TUU¿cf *&***•->*. U*cnu**yi,
VtZ <+*» ^* ^ t**2"**- ^ CUt4XA>¿*.J
t/-f*p /*•+<* <&<***' *"" &• ■
-¿*Tf ?*****■ /¿x~^ ^^ ***-
,?¿^¿f*
n* fu
Baptifmu 3
w, mwmmeel rojlro de el * > *(£
Exi ab eo (fifvn •*&« diga ab ea) tm
fanfto paráclito . H*¿< I- f^1 *%"?
í<? , y peéo del niño duendo . ACClJ* ^Ug
nu^Lucis tamin Eróme ^quamm
rept?m,8ctali9eílomonbusvvt
templumDeiiameffepofsis.
Oremus-
PR*ces noftras, qu*f?«!uusDo™'
nedememereXaua.,&hunc(>
eleauro taum N- Crucis Domimcs
mprefeione Cgnatum («! Cgnatam)
perpetua virtute cuftod., vt magmtu-
linis glorie taSfua¡métafetuan8,pet
S»m ínandatorum tuorum ad re-
g"„etarioms glorian, peruemwme-
reamr. EerChrflumDnumtioltam.
A * ***
y
De Sacramento
*• Amen. v0K¿a ú $am¿m ¡amm ¿r¿
ih[oheh cabega del tiiri0yy diga.
OOremus.
Muipotens fe m píteme Deus ,
PaterDomíni noftri lefu Chr/fli,
refpicere dignare fuper hunc famulu rn
fcuim N.q«em(^/banc fa muía m rúa
N. .quam7?>fw¿tf»íw)-ad rudirnenra
fidei vocare dignatuá es ; omnem cas
cítate cordis ab eo (^/ab eajexpeJIe,
diírumpe ornnes íaqueos Sarán», qu¿-
busfueratcoíligatus (>/ colígala/
'$&emjfcb aperi ei Domine lanuarn
pietatis tu», vtfígno fapientiac tu*
imbutus O/ irnbura) omníum cupidi-
Itatum fceíoribus carear ,&ad fuauem
odorem pr?ceptorum tuorum htus
tibí ih Bedelía tua deferuiar, (>/ííe-.
[a ribi ¿n Eccleíia tua deferuíat) 8c pro-
,dciu de di'e indiem. Per eundem Do-
.toumim noftrum lefum Chri'ftum F¡-
Iium
Baptifmi. /y
Iiurn tuum, qm* recum Viuit, & regnat ¡
in vnita te Spiritus fanéti É)eus per om-
nia faecula rarcuIoFiim. %/ Aitieni
Tonga dentro de la boca del niño \>na fmJefd
lev dita y diga. Ñ. Acci* faíem fa-
pientté* propítfatío fntibi iú vitám
aeternam. &. Amen, f. PVx tecum.
£. Wt cum fpintu tyo.
Oremus. *
DÉ VSPatrum noírrorum, Deiis
yniuerfae condito r tferitatis , te
fiipplices exoramus, vtnuncfamus
Ium tiwm (vel hanc famulam tuam )
N. reípf cere digneris propitius,^; hoc
primum pabulum íalisguílatem, norti
diutius efurire permitías, quominus
ribo expleatur coelefti , quatenus ííc
íemper ípíiritii feruens,fpegaudens, j
tuo fémper nominiferuiens . Perduc
ém ( Del eam ) Domine , quaefumité, "j
ad noíi« regenetationis laiiacrum^yfc'
A4 ¿%£¡*-
De Sacramento
cum fidelibus tuis promifsionum tua-
rum aeterna premia confequi mcrea-
tur. Per Chriílum Dominum noílrum.
P0P- Amen. Exorczote itnmunde fpi-
~xkm in noftine Patris,8c Filij,& Spi-
ritus/ancti •%< vt exeas , & recedas ab
hoc fámulo (vel hacía muía) De¿ Ñ.
ipfeenim tibí tmperat^maleditre dam-
nate,quiped¿bus fuper marc ambu-
Jauit , Se Petro mergenti dexteram
pprrexit. Ergo maled'i£te diabole, re-
cognofee fententiam tuam, &da ho*
norem Deo viuo, & vero, da hono-
rem lefu Chníio Filio eíus, & Spirirui
_ lanfío, & recede ab hoc fámulo ( +el
ííac fámula) N. qm'a ifrum (>J iíram)
fibi Deus, & Dominus noíler lefus
Chriítiis ad fua.m fandam gratiam, &
fcenediftionem , fontemq? baptifma-
tís vrocare dignatus eií. x¿i¡uij¡g»aaa
el pulgar de la mano derecha al niño hacendóle
en
y
2¿to
Baptifmh -
en h frente Dna Cru\t y diciendo .
íignum >£ fanftae Crucis , quod nos ~^m*
fronti eius damus , tu matedi&e dia- -To-
bóle numquam audeas violare , Per
eundem Chriftum pominum nofírú.
f$t. Amen, Ponga la truno derecha el Sacerdot
te f obre la cabe f i del »;«»> y diga, lo-r™*
Oremus.
t> 7JO Ternam, ac iuftifsimam pieta-
L>tem tuam deprecor , Domine
fan&e.Pater omnipotens.eterne Deus,
aothor Iuminis,& veritatis fuper hunc
famulum tuum ( \>el hanc fámula m
tuam ) N. vtdigneris illum ( n>el il-
lam) ¿Iluminare Iumine intelligentiae
tuse, munda eum,(v<?I eam) & fan&ifi-,
ca, da ei fcientiam veram , vt dignus
(\>el digna) gratia baptifmi tui effedus
($el effe&a) teneat firmam fpem, con-
filium re&un^do&rinam fandam. Per
Chriftum Dñum noftrum. #. Amen»
A 5 tm%*
, &e Sacramento
PotigaelMwjlfola extremidad déh'eHol
^¿ fohre * ññ°<>y lleueh adentro duendo . N
^*<Ing^edere in templum De/, vt habea'
f^upmm cum Chrifto m vitam arter
■IMm. &. Amen. Mientras llegan alba*
tifleno diXe el Sacerdote , j, P<f(/,;BW tf- ^
, dw. Credo in Deum Patrem omnipo
tentem,&c. P«ernofter,&cJ
i <fe llegar "pn •poca apartado de la fuente
í <%* el Sacerdote efle exorcismo.
. .^F Exorcismo.
1 •> 13 Xorcízote omnis fpíritus immu*
! *-^deíntlomínePatn*st)eiomnípo-
] tenéis ^ & in nomine Iefu ChrifH Fi-
j '1¡í eias, Domini, 8c iudicis noftri >£ &
] ¡n virtute Spiritus fandi >£ vt diíce-
i das ab hoc plafmate Dei n. quod Do-
) mmus nofter ad templum fanftum
< ftaum vocare dignatus <eíl , vt fíat
íémplum Deí viui , &. Spiritus fandus
,$U|bitet m eo. Per emndem Chriftum
Do-
y
/•*?*
Baptifm. 6
Bominnm noftrum, qui venturos eíl
iuñk are yiuos^Sc mortiK>s,8c feculum
per ignem. &. Amen. * Tomafalwa él SÁ
Sacerdote con el dedo pulgar ^ y Wta los Qydos
del niño^y' primero eldérecho$y d/¿¿vEplieta,
qúbd eítad aperire : luego las narices di*
-yendo*. In odorem fuauitatis. Tuau-
tem effugare diabole , appropinqua*
bit enim iudicium Dei , Defines pre*
guntú el Sacsrdote%y rejponde el V advino por el
niño. Sacerd.N. Abrenuncias'Satanae?
?adr. Abrenuncio. Sacerd. Et ómnibus
operibus eius ? Padr. Abrenuncio,
Sacerd. Ét ómnibus pompis eius? Vadn
Abrenuncio. Toma el Sacerdote el Olio de ^
los CátechnmenoS) y en forma de Cruenta al Z*
uno en él pecho y ejpaldas, y di%e. EgO te Ii- ?¿
tifo >p oleo falutis in Chriílo Iefu Do-
mino noílróf-vt habeas vitá^ternam.
Re. Amen. Aqui dexa la eñolaa^ul% y
Wia otra blanca limpiafe los dedos fy pregunta
%
i
Ue ' daCvamcnio
refiondiendo el Padrino. Steerd. N. Crecí lá
in Deum Patrem omnipotentemjCrea-
torem cgeli % 8c térra ? P.*ir. Credo.
S¿a?r¿. Credis in Iefum Chriftum F¿-
%%I¿i*m eius ynicum Dominum noftrum
natum,8c paíTum? Padr. Credo. Sacerd.
Credis inSpiritum fan&um, fanftam
Ecclefiam Cathoücaifi, íanftorum co-
munionemfremifsionem peccatorum,
cartiis refurre&ionem ^ viram #ter-
mm? Padr* Credo. Sacerd. N. Vis
baptizari? Padr.. Voló. Luego el Padri*
no$ ¿ Madrina , 5 entrambos tienen al niño yy
el Sacerdote teniéndole con la mano i^quierdaty
con la derecha toma del agua Baptifmalyy hecha
tres lóeles en la cabe f a del niño , en forma de
Cru\ diciendo atenta , clara , y di flin lamente
las finientes palahras. N. Ego te baptizo
inmomine Patris fa & Fili},>J< & Spi-
ritUS fan&i Amen. %< Y defines de auerle
limpiado elSactrdne la cabe f a con algún liengo
lim*
*
Baptifmr, -y
limpió^ lo focan y leuaman los Padrinos de la
pila , y tornafe a poner en el brago derecho del
Padrino^ b Madrina. Toma de la Chrifma >y
Twta al niño entaparte fuperior de la cabega en
forma de CYtf^, ydi%e. . ■• ' #
DE V S omnipotetiSjPater Domí-* cA^n
ni noñri Iefu Chrifti f qui te re-
generauit ex aqua , & Spiritu fanQo f
quiqj dedit tibi remiísibnem omnium
peccatorumipfe te liniat & Chrifma-
te falutis in eodem Chriílo Iefu Do-
mino noftro in vitam aeternam . &.
Amen. % Paxtibi. ft. Etcumfpi-
ntu tUO • Limpia con los algodones las partes
wgidas y y toma el lien g o blanco quefrue de
Capillo b Veftidura blanca f y poniéndolo en la
abe f a del baptizado di^e. Accipe Veftem ^
andidam quam immaculatam perfe-
as ante tribunal Domini noftri Iefa
íhriíli, vt habeas vitam aeternanu
fe» Amen. Tómala candela encendida 9 y
ponela
I
De Sacramento
ponela en h mirto derecha del niñoyb del ?adt
f;j tto> a Madrina^ di^e . Accipe lamp;
dem ardentem, & ¿rreprehenfibiL
cuftodi baptifmum tuum j ferua D<
• * mandata,vt cum Dominus venerit a
nupt¿as,pofsisoccurrere ei, vná cun
ómnibus fanftis in aula ccelefti ¿ ha
beas que vitam aternam , & viuas í;
fxculafeculorum. #. Amen. N
Vade in pace , & Dominus fit tecum
#. Amen.
Si fueren do$>o mas los aue fe an de Bap
ttyr, fe pondrán los varones a la mano derech
y las hembras a la i\awrda%y todo lo q fe di^
arriba enfingular numero acá fe diga en plural
faluo las precintas de los nombres, y de la abre
nunciacwnty la déla Fee , b Symbolo% el fopk
yelftgno de la Qru^ la faliua en los oydos, j
nari^el olio en los pechos, y efbaldas% la locioi
en la cabega . la Qhrifma , Deflidura b capill
hlancoy la candela encendida fe de a cada tnn
ei
■■■■i
BaptifmL g
en particular ^y primero a los y>arones$y luego a
las mugeres*
Si elniño% o Adulto grauemente enfermare*
y eflé en peligro de muerte ames que el Baptifi
mofe cxcabet el Sacerdote dexara todas las cofas
que fe ponen ames déla locion$y heche tres Ve-
\es el agua en forma de Cru\ fobre la cabe f a
delniño b adulto enfermo diferido. N. EgO
te baptizo in nomine Patris > ^ & Fi-
Iij, ^ 8c Spiritus fan&i >£ Amen, si
no Quiere agua baptifmal > yfe el Mimjlro de
agua ]wple,y fi Viniere iejpues fe diga todo lo
queje dexb al principio , y fe le ponga el olio%
cbrifmay lo demás: guarde fe lo mifmo que en el
Baptifmode los niños (fi fuere niño el a ejla en
peligro de muerte) y lo mifmo que en el Baptif-
mo de los .Adultos (fi fuere adulto el que efia
en peligro de muerte) filamente fe dexe la pre-
gunta fi quiere fet baptizado, y las palabras de
la forma del BaptifuiQ, y la loción en la ábefa*
}>ero mudanfe algunas Qnwm7y exorcifmos$
y
<
. 1
De Sacramento
y afi el Sacerdote antes de poner lafal bendita
en la boca del Bapti\ado poniendo la mano dere-
cha [óbrela Cabe f a del baptizado diga.
Oremus.
OMnipotens fempiterne Deus,Pa-
ter Domini noftri Iefu ChriíH
refpicere dignare fuper hunc farnulum
tuum ( y>el hanc famulam tuam ) N.
quem (yel quam) dudüm ad rudimen-
ta Fidei vocare dignatus es , omnem
csecitatem cordis ab eo( velzb ea) ex-
pelle , difrumpe omnes Jaqueo&Sata-
nae, quibus fuerat colligatus ( y>el colli-
gata) aperi ei Domine ianuam piera-
tis tuf , vt íigno fapientij tü£ imbutus
(yel imbuta) omnium cupiditatum foe*
toribus caréate &ad fuauem odorem
praeceptorum tuorum lactus (yel laeta)
tibi in Eccíeíia tua deferuiat, & profi*
ciat de dieindiem , vt idoneus (*el
idónea) fit fruí gracia baptifmi tui,
quem
lu
Baptifmi. Q
quem fufcepit, falis percepta medki'
na. Per eundem Chriftum Domfnum
noílrum. #. Amen. TomaUfalypne-
h en la-boca del niñoy o adulto diciendo. Ac -
cipe f ale m fapientiae: propicia tío fie
tibiin vicamarternam. &. Amen.
Oremus.
DEVS Pacram noítroriim, Deus
^vniuerfae condiror veritacis , ce
fupplices exoramus.vc hime íamulum
tuum ( \>el hancfamulam tuam ) N.
refpicere digneris propitins , ve hoc
pabulum falis guílancem, non diutius
efurire permiccas quo minus abo ex-
pleatur cceleííi, quacenus fie femper
fpirieu femens,fpe gaudens, cuo fem~
per nomini íeruiens , 8c quem ( vel
quam) adnouae regene raeionis laua-
crum perduxiíri,quzefumus Domine,vc
eiim fidelibiis ruis promiTsionutn tua-
mm geerna premia cofequi mereatui'í
B Per
' De Sacramento
Per Chriflum Dominum noflrum. &
I Amen. Heéa la fenol de h Crucen ¡afren-
te del haptiqtdoyy dichas las palabras. Et hoC
íignum >£t Crucis,quod nos fronti eiiu
damus &C. pone la mano derecha el Sacerdo-
te fobre la cabera del baptizado, y di^e»
3 j_ Oremos.
, /1 ¿ Terna m, ac iuílifs i ma m pfeta*
X -L>tem tuam deprecor,Dñe fan&e,
] Pater omnipotens alterne Deus, authoi
Iuminis,8c veritatis, fuper hunc famu*
lumtuum (yel hanc famulam toa) Ni
Vt digneris eum (^Z eam) Aluminare
lumine intelligentietu£> munda eum,
(^Jeam)& fan&ific'arda eifcientiam
veram, vt dignus üt( *el digna ) fruí
gratia baptifmi tui,que fuícepit; teneat
firmam fpem,cofilium redum,doá:ri-
nam fan&am, vt aptus ( vel apta ) fít
adretinendam gratiam baptifmi tur.
Per Chriftiini Dñurn. nofltíi. &« Ame.
Sola*
■é
Baptifmu 10
Solamente fe aduierta > que en el baptifmo
del Adulto en necesidad quandofe d'm lo que
fe dexo anies% fe mudan efias palabras lo prime*
ro en el exorcifmo que empiega : Audi male-
dide Satana &c. éé donde d\xe habitacu-
lum perficiat fe diga perfecit,^^*!
exorcifmo que emfiega NeC t€ latet donde
di^e vt fiat, fe diga vt fieret*
Forma de adminif-
TRAl EL BAPTISMO A VN
ADVLTO.
fj" Keuefiihel Sacerdote de fobrepelU^
y eñola a\ul^y Jí qní fiero poner je capa fea del
tnifmo color^ Va a las ¿raías del ÉSitary fe biné
cade rodillas , y algún rato ha%e oración a Dios
niwftro Señor pidiendo el auxilio iiuko9 para' |
dignamente ddminiflre ejle fanto facrawemo,y
Ji'el tiempo diere lugar diga leuamandofefycort
UCriitfgiMdofe*
B z Deus
j
i
i;
j
\
<
_ gy^Si ■ JBL.. ai
í D¿? Sacramento
^\EV.S ín adiutorium meum in*
JL' tende. í^. Domine ad adiuuan\
dum me feíiina, Gloria Patri, £cc
AS*. EíFundam fuper vos aquatm mun-
dam,&mundabiminiab ómnibus ín-
quinamentis veftris dicic Dominus.
P/a. 8. Domine Dotjiinus noíler, &c.
¥falz8. Afferte Domino Fiíij Dei^&c.
FfaL^. Qiiemadmodum defiderat cer*
uüs ad fontes aquarum &c. Acahdos
¿¡los? [almos fe repítela Ana. EíFundam ,
&c. Kyrie eleyfon , Chriíle eíeyfon ,
Kyrieeleyíbn. Pater norte rfoc.t.Et
ne nosvinducas in tentationem. &. Sed
libéranos amalo. '$. Domine exaudí
orationetn meam. gr.Et clamor meus
ad te veniat. W. Dominus vobifcum.
RvEt cqrn fpiritu tuo. Oremus.
OMnipotens fempiterne Deus,qui
dedifti famulis tuis inconfef-
Gone vera fidei , acteniae Trinitaria
glo-
■Bafiifmh II
glóríam agnofcere,8c mpotentía Ma-
ieftatis adorare vnitatem, qtizfumus,
vt eiufdem fidei firmitateab ómnibus
femper . tnuniamur aduerfis. Aderto
jfupplicationibus nofixis, Omnipotens
Deus, 8c quod humilitatis noftrx ge*
rendum eíl miniñeno f tux virtutis
impleatur effe&u.
D-Aqugfumus Domine, eledo nof-
tro; vt fan&is edo&us myfterijs,
8c renouetur fontc baptifmatis ; & ín-
ter Ecdefix tux membra numeretur.
Per Chriftum Dominum noftrum.
&. Amen. Si fueren muchos los Adultos
fe. diga enefla tercera Oración ele&ís noís
tris, edo&i, renouentur , numerentur.
DeffiueS Va el Sacerdote a la puerta de la
Iglefay y parado en el umbral della , y el cate-
cúmeno ftiera de la puerta; y aduiertafe, queji
fon muchos fe an de poner los Varones a la manó
iexecha del Sacerdote , y las mugeres a la i\-
T'
Vi **
B5
(mierda.
i !
De Sacramento
quierd^y pregunta el Miniftro redundiendo el
Catechumeno*
Sncerd./^\ Vo nomine vocaris? 6»
V*¿_-'^, N. Sacerd. Quid petia
ab Eccleíia Dei? %*><*; Fidem. í^^ri.
Fides quid tibí praftat? C*f*c&, Vitarn
zternam. Sacerd. Si vis habere vitam
£ternam,ferua mandata ; diliges Do¿
ininumDeum tuum ex toto corde tuos
8c ex tota anima tua, 8c ex tota naente
tua,8c proximum tuum Ccut te ipfumi
in his duobus mandatis tota lex pen*
det, 8c Propheta:. Fides autem eft, vt
vnum Deum in Trinitate, 8c Trinita-
tem in vnitaie venereris, ñeque con-
fundendo perfonas, neqj fubílantiam
feparando. Alia efl: enim períona Pa*
tris, alia Fiíij, alia Spiritus ían&i: fed
horutn trium vna eft fubftantia,8c non
niíi vnadiuinitas. Sacerd. N. Abre-
niincias Satanae ? Qwsfo. Abrenuncio.
>j:í
BdptifmL 12
Sjcerd. Et ómnibus operibus eius? Ca-
teé. Abrenuncio. Sacerdé Et ómnibus
pompis eius? Cateé- Abrenuncio. Sac*
Credis in DeumPatrem omnipoten*
tetn> creatorem cceli> 8c terrae ? Cateé*
Credo, Sacerd. Credis 8c in Iefum Chri-
fhimFilium eius vnicurn Dominum
noftrurn, natum, 8c paffum ? Cateé*
Credo. Sacerd. Credis 8c in Spiritum
fan&um, fandam Eccleíiam catholi*
cam * Sandorum communionem, re#
mifsionem peccatorum, carnis refm>
feftionem>8c vitam arternam ? Catech¿
Credo* Sopla el Sacerdote tres 1t>e%es el roflro
del Catéenmenos ii%g. Exi ab eo ( V<?/ ab
ea) fpiricus immunde.Sc da locum Spi-
ritui fan&o paráclito * Sopla con hho ca*
líente en forma de Cru\el roflro delCatechu*
meno$ydi\e. N. Accipe fpiritum bo¿
num per ¿ftam infuffíationem, 8c Dei
benediftionem & Pax tibi. % Et cum
B4 fpiri:
De Sacramento
fpírítu tUO. Ha\e el Sacerdote lafeM déla
Qru\con el dedo pulgar en la frete^y pecho del
Cwchumeno, y di^e. N. Accipefignum
Crucis tam in fronte >£ quam in corde
ffr fume fidem codeftium precepto*
rum. Talis eílo moribus,vt templum
Dei ¿am e.(Te pofsis: ingreíTus que Ec-
clefíam Dei, euafiíTe te Jaqueos mor*
tís ktus ( wl Ixta ) agnofce, horrefce
idóía ; refpue fimulacra jcoIeDeum
Patrem omnipotenten^&Iefum Chri-
ftum Fiüum eius vnicum Dominum
noftram,qu¿ venturus eft indicare vi*
üosj& mortuos.&i faculum per ignem.
&. Amen. Las palabras horrefce idola,
refpue fimuíacra. Se d\\en al que Viene de
h gentilidad f o idolatría : mas al que viene del
judaifmofe di%en en lugar de aquellas % eftas,
horrefce ludaicam perfidiam > refpue
Hebraicam fuperítitionem . Y al Sar-
raceno f Turco , Moro > c Perfa , b otro de los
Mabu-
Baptiffnu " 15
Mémeunos fe dhpn .eftas horréfceMa*
humeticam. perfidianvefpue prauam
fe&am infidel ítatis* *dl kerege (del qual
fife duda de fu hptifmo a de f ex primero bap-
tizado debajo de condición) fe digan eftas hor-
reíce hereticam prauitatem,reípue jfte-
farias fedas impiorum. o declarefeU
feBa de donde Ywie,yJ¡ fon muchos todas efins
palabras fe diien a cada V«o en particular.
Oremus.
TE deprecor, Domine fanQe, Pa*
teromnipotens, aeterne Deus,vt
huic fámulo tuo ( yel famulae tuse ) N.
qui (ni quae) in huius faeculi nofte va-
gatur incertus ac dubius ( vrf incerta
acdubia) viam veritatis,& agnitionis
tuse itibeas demonftrari : quatenus re-
feratis oculis cordis fui,te vnúDeum
Patrem in Filio, & Filium in Patre cü
Spiritu fan&o recognofcat, at<p huius
confefsionis ímStam & hic, & in futu-
B5 ro
¡Je sacramento
ro faeculo percipere mereatur ; p<
ChriíiumDííumnoílrum. &. Amer
Si fueren muchos ¿i gafe efla 0 ración en ph
ral Signa el Sacerdote al Catéenmelo con ,
Cru\ha\iendoh con el dedo pulgar ea U freí
te, y en las demás partes como fe dty a\,au
Signo tibi frontem >£< vt íufcipiasCru
cemDomini. Enhsoydos. Signo tib
aures,#i vt audias diuirra precepta. &
hs ojos. Signo tibi oculos, >¿ vt videaí
claritatem Dei. En la nari^. Signo tib
nares, >£ vt odorem fuauitatis Chriíl
fentias. Enhhca. Signo tibios, >$< v!
loqnaris verba vitac. En el pecho. Signo
■ Ubi pettus, % vt credas in Deum. En
j hs ejpaldas. >*< signo tibi fcapuIas , &
i vt fufeipias iügum feruituti s eius . Y
) habiendo la fenol de U Cru\ en todo el cuerpo
< lendkiendole, diy. signo te totum in no^
mine Patris * 8c Fifí; * & Spiritus
íanfti, >jE< vt habeas vitam aeternam,
m
cq
BaptifmU 14
& viuas in faecula faeculorum . ͣ.
Amen . Sirfoti muchos , los tales fignos fe
hagan a cada Mo en particular.
Ore mus.
PReces noftras,qw2fumus Domi-
ne , dementer exaudí ,& hunc
eleftum tuum (yel hanc eleftam tuam)
N. CrucisDominic^cuius imprefsio-
ne eum ( y>el eam ) Signamus, virtute
cuftodi , vt magnitudinis gloria: tux
íudimenta feruans , per cuftodiam
madatorum tuorutn ad regenerationis
gloríam peruenire mereatur . Per
Chriftum Dñum noílrum. &. Amen.
Oremus-
DEVS, quihumani generisíta
es eonditor.vt íís etiam reforma-
tor , propitiare populis adoptiuis, 8c
nouoteftamento fobolemnouae prolis
adfcribe;vtfilij promifsionis quod no
potuerimt affequi per naturam , gau*
deant
4
. 1
De Sacramento
deant fe recepiíTe per gratíam.- Pej
Chnftum Dñiim noftrum. fc. Amen,
Poae la mano dereó* el Sacerdote [obre U
jj Cihfadeleleaoydi^e* Oremus.
f jMnipotens fempiterne Deus ,
y-'Pater Domini noílri Iefu Chrif*
ti , refpicere digneris fuper hunc fa-
mulum tuüm(.í.hanc famulam tuam)
j N. qiiem (*íquam) ad rudimema
fidei vocare d/gnatus es , omnem ex-
citatem cordis abeo (y>el ab ea) expel¿
i le j difrumpe omnes Iaqueos Satán»,
i quibus fuerat colligatus (t>el colligata)
] aperi ei Domine ianuam pietatis tuar,
j yt íigno fapientiae tue imbutus ( vZ
| imbüta) omnium cupiditatum fceto-
i íibus careat,& ad fuauem odorem pr$-
ceptorum tuorum fetus ( \>el Ieta ) ribi
m Ecclefia tua deferuíat, 8cproficiat
de die in diem, vt fdoneus (v*I idónea)
«fficiattir accederé ad gratiam baptif-
mi
Baptifmi* 1$
tní tui, percepta medicina . Per eum#
3em Chriítum Dominum noftriutu
&; Amen. Si fon muchos, é fía, y lasan*
\ecedentesOutiones fedigan en plural* Toma
la fal bendita > y pórtela en la ha ¿el Catechti-
meno^yJi^. N. Accipe fal fapient%,
propitiatio tibí fit in vitam gtenwm.
fc. Amen. Paxtibi. #. Etcumfpi-
ritutuo* Oremus.
DE V sPatrum noftrorum, Deus
vniuerfe conditor veritatis , te
fupplices exoramus,vt hunc famulum
tuum(vel hanc famulam tuam) N. ref-
picere digneris propitius , &hoc pri-
mum pabulum íalis guftantem non
diutius efurire permitías , quo minus
cíbo expleatur cceleíK , quatenus fit
femper fpiritu feruens , fpe gaudens,
tuo femper nomini feruiens . Perduc
eum (yel eam) Domine , quaefumus ad
nong regenerationis Iaiíacrunr,vtcum
fide*
5
>:j
De Sacramento
fidelibus tais promífsioniim taarum
Sterna prgmia conféqui mereattir. Per.
Chnftum Dñum noftrum. #. Amen.
Sifón muchos fe dé a cada fno la [al con las
palabras Accipe fal, &C. mas la precedente
Oración fe diga en plural : aduiertafe demás de
epi que fiel Catechumeno es gentil, b idolatra,
antes de darle lafal diga el Sacerdote la fi-
guiente Oración. OremUS.
IpSS Omine fande , Pater omnipo-
J-^ tens > alterne Deüs > qui es, qui
eras,8c <Ju¿ permanes vfque in finem,
cuiüs origo nefcitur, nec finís compre-
hendi poteft : te fupplices fnuocamus
fuper hunc famulum tuum ( vel hanc
famulafntuam) N. quem(v^quam)
Iiberaíli de errore gentilium , & con-
uerfatione turpifsima ; dignare exau-
diré eum (.1. eam) qui (:/. quae) tibí cer-
uifes fuas humiliat ad laiíacri Fontem,
vt renatus (,J.renata)ex aqua,^ Spiritu
iancto,
Baptifm'u 1 6
fan&o,expoIiatus (.velexpoliata ) ve-
terem hominem, induat nouunv, qui
fecundum te creatus eíl ; accipiat vef-
tem incorruptam > & immaculatam ,
tibí que Ded noííro feriare mereatur.
Per Chrifturo Dominum noftrum. &.
A men « ít /o» muchos la precédeme Ora-
ción fe diga en plural: defpuesdi^e el Sacerdofi
te al Qatechumeno "paro» foUmenteOW elettt,
flefte genua, 8c dic Pater noíler , Y el
Catecbumeno le di^etodoy y antes de dexp
A men le dite el Sacerdote : Leua COltlple
orationem tuam, & dic Amen; y el
remonde Amen. Y defcues di^e el Sacerdote
al Padrino Signa eum, y al Catecbuvteno
Actede>y el Padrino con el dedo pulgar ba^
lafe&al delaQru^enla frente delCstecbtt-
meno diciendo: In nomine Patris,& Fílij,
& Spiritus fan&i. Y dejjfuesbax? lo mifm
el Sacerdote cen las mi finas palabras, y ponien-
do U tnanofoke el Catecbmeno di^.
Ore-
1
ly'6
£te Sacramento
Oremus.
"N E V S Abraham , Deu« Ifaac ,
JL-'Deus Iacob, Deus, qui Moyfi fá-
mulo tuo in monte Sinai apparuiftf, 8c
fiifos Ifrael de terra yEgypti eduxifti,
deputaiiseisAngelum pietatis tuae.qui
cuftodiret eos die, ac notte, te quasfu-
mus , Domine » vt mittere digneris
fandum Angeíum tuum de calis, qui
fimiliter cuftodtót , & hunc famulum
tuum (yel hanc famulam tuam) N. &
perducat eum (veZeam ) ad gratiam
baptifmi tui ,: Per Chriftiim Domi-
num noírrum. #. Amen.
€J" Exorcifmo,
Rgo maledide diabole recognof»
Í ce fententiam tuam, & da hono-
rem Deo viuo ,& vero , da huflorem
IefuChriíto Filio eius^ Spirituifan-
Qo:& recede ab hocfamulof**; ab hac
fámula) Dei N. quiaiftam(*diftam)
fibi
^
Baptifmfí I y
fibiDeus, 8cDñus nofter Iefus Chrif-
tus ad fuam fandam grada m, fontenr
que baptifmatis vocare dignarus eíí ;
k hoc fignum fanfte, Crucis,quod nos
ronti cius damus , tu maledifte dia-
)oíe numquam audeas violare. Per
:umdem Chriílum Dñum noftrum,
pi véturus eft iudicare viuos,& mor-
«os,& faeculumperignem fc. Amév
Si fon muchs los Qatecbumenos dirá* el Sa*
MoU : Orate elefti, fte&ite genua, &c.
".orno arriba bafta acahar el exorcifmo, Ergo
«aledide, &C. y fino es inas de *nCate-
'umeno, huelue el Sacerdote a de^ir : Ora
fede, fle&e genua, & dic Pater nofter
:c. Y lo demás comoefltí añila bajía la Ord-
w Deus Abraham, &c>xrf«/?«*. D*/-
ies pone la mano [obre ¿?/, y di^e.
Oremus.
DEVS immortale, przfídium
omniíim poíhilantium,l¿berat¿o
C fup-
\
De Sacramento
fapplícum , pax rogaotium, vita ere
dentium, refurre&io mortuorum : t
ínuuco fuper hunc famulum tuum(»
hanc famulam tuam) N. qui (yel qua
baptifmi tai donum petens , cternar
confequi gratiam fpiricuali regener¡
tione deíiderat : accipe eum Doñiiin
' 8c quia dignatus es dicere petíte,8ca<
cipietis, qu§rite,& inuenietis; pulfat<
& aperietur vobis , petenti pr emiur
porrige,6c lanuam pande pulfanti , v
gternam ccelefti Iauacri benedidioneí
cofequutus, promiífa tui muneris re|
iia percipiat. Qu¿cum Patre, & Spirii
J fanclo viuis , 8c regnas Deus ¿n faccu
feculorum. ífo Amen. í[ Exorcifm
A VdímaIedi&eSatana,adiurati
iV per nomen ^terni Dei,8c Saluat»
ris nofíri lefu Chrifti FiJij eius , cui
tua vidtas inuidía tretncns,gemens<
difcede; nihil ubi llt commuiie cui
fert
Baptifmu 1$
feruo(*rfanci!la)Dei N\ íant coelefiiá
cogitante, renunuaturo ( yel rentmtia*
tura) r¿b¿3 & faecuío tuo, & beat£ ím*
mortalítati vi&uro , ( ^| víftura) da
igirur horiorem aduenieti Spiritui faa-
éto , qui ex fumma ccéli arcedefceti-
dens, pro turbatis fraudibus tuis,ditii*
íiofonte purgatum pedas, fan&ifka-
tum Deo tempíum , & habitaculum
perficiat, vt ab ómnibus penitus no*
xijs pr^terítofum crimitium íiberatus
feruus (-peí liberata ancilf a) De¿ gratias
perenn! Deo referat fempcr,8c benedi-
cat noifien fanftum eius in fácula fe»
culorutn. R. Amen. Y fi fuerevitrw d
Catecbumeno diga el Sacerdote tercer x lw^Qr£
ele&e, flede genua,8c ák Pateriiofter,
&C. como arriba % h Oración Detis Abra-
ham, &C. exchfme ,y púntenlo U mw de*
recia [obre la eahfá detelefto dizg. Bxorúr
zote ¿mmiindc fpiritus? in ..nomine
Cz Patris
De Sacramento
Patris^ 8c Filij,>£ 8c Spiritus fanftí
>£ vt exeas , & recedas ab hoc famw
• lo Dei (yd fámula) N. ¿píe enim tibí
imperac i maledide damnate, quipes
dibus fuper mare ambulauít, & Petrc
mergemi dexteram porrexit. y /^
el exoYcifmo de arriba Ergo maledi&e duv
¡ boíev 8CC. íWo f y Ji fuere muger dirá el Sa-
cerdote Ora eledta , fl.ede genua , 8c dic
j Pater nofter, 8cc. como arriba hafta la Ora-
¡ tótó Deus Abraham, 8cc exch[me> y po-
< tf /V/ií/o k w¿tf0 derecha [obre ella diú *
Oremus.
EVS cceIi,Deus térra, Deus An-
gelorum, Deus Archangelorum,
\ Deus Patnarcharutn,Deus Propheta-
) rum, Deus Apofloíorum , Deus Mar-
, tynim, Deus ConfeíTorum, Deus Vir*
\ ginum,Deus ornnium bené viuentium,
Deus , cui omnís Iingua coníitetur , 8c
omne genuflediturcceleílium, terrefc
trium,
d:
Baptifmi. 19
trjum, & infernorum; te inuoeo Domi-
ne fuperhanc fámula m tuam N. vt
eamcuftodire, & perducere digneris
ad gratiam bapciími tui. Per Chnftum
Dominum nofirum. $. Amen. Diga
el exorcifmo de arriba \> que comienza \ ErgO
maledifte diabole, &C. Si fueren mu-
chas las eleflas digafe todo ejlo en numero plu-
ral hafta la Oración DcusAbraham, &c*
exclufiué^y poniendo la mano derecha f obre la
cabe f a de cada lona di%g en numero plural la pre-
cedente Oración que comienca Deus CCeli, &C
y el exorcifmo Ergo ttialedi&e, &c. Y
dejpues folamente a lona dellas di%e fegundafy
tercerate^) Ora ele&a, flede genua, 8c
dic Pater nofter, &c. y lo demás como ar-
riba bajía acabar la Oración , Deus Abra-
ham f &C. Luego poniendo la mano derecha
[obre lacabeca déla elefta dejpues de auerle
hecho terceraye\ la ferial de laQru\ di^efse
exorcifmo*
C 5 IJ" Exor*
E:
\
De Sacramento
€[ Exorcifmo.
' Xorcizote ¿mmunde fpírítus pet
• Patrem, >£ & Filium, ^ & Spi<
ritum fanSum, >£ vt exeas,& recedas
abhac fámula Dei n. ipfeenimtibi
imperat, maledi&e damnate, qui cjeco
nato ocuíos aperuit, 8c quatriduanum
Lazarum de monumento fufcitauit,
Er|o itialedide diabole , &c. D^tj%
ií«f¥ arrdá, y poniendo la mano derecha fb-
i mar * r , , » '
, «f cabe f a de todos feanfe Varones feanfe
j mugeres dhp. \ Oremus.
./Eternam, ac luílifsimam pietatem
tuam deprecor Domine , &c. Como ar-
riba, yfi fueren muchos, las Oraciones y exor-
Ctfmos fe digan en plural.
Toma el Sacerdote con la mano izquierda U
derecha del Qatechumeno poniendo la extremi-
dad déla eslola [obre ella, y metiéndolo dentro
de la í ¿lefia di\e. N. Ingredere in
fanftam Ecclefiam Dei , vt accipias
benc
<k\
Baptifmu 20
benediftionem cceíeílem a Domino
lefu Chrifto , & habeas partem cuitt
iIIo,.&fanaiseius. %. Amen.
Si fueren muchos digafe: Ingredimini,
vt accipiaíis, & habeatis,&c. y el Ca-
tecbumeno fe arrodilla , j baxandofe haflah
Venábale Oración; luego fe leuanta,y le pone
el Sacerdote la mano f obre lacabegai y venyn
ambos el Credo, y el Pater tiofter, y fi fue-
ren muchos toaos lo redaran, y poniendo i .tplhs
el Sacerdote la mano derecha fobre el Cama el
meno dix$ ejle exorcifao.
C" ExorrífnOé
NEc te Iatet Satana,imminere tibi
-panas, imminere tibí tormenta,
imminere tibi diem iudici j,diem fup-
plicij fempiterni, diem, qui venturos
cft, velut Clibanus ardens,in quo tibi,
atque vniuerfis Angelis tuis praepara*
tus fempiternus erit interims. Pro in-
te damnate, at^ damnande, da hono-
€4 tcm
■i
\ !
De Sacramento
jrcm Dco víuo , & verana honoreír
lefuChriíta Filio eius, da honores
Spirítui íanfío paracliro, in cuius no
mine, atque virtuce pracipio tibi,quí
cun^.esjSpirrtus ioimunde,vt exeas
¿c recedas ab hoc fámulo ( tel hac fa
muía ) Dei n. quem (>*/ quam) ho
die idem Deus, 8c Dominus nofter le
fus Chnílusad fuam fan&am gratíam
JfcJbenediUionem, fontemque baptif
mar js dono vocare dignatus eft^vt fial
eiiw templum peraquam regenerado
nis in remifsionem. omnium peccato
rum In nomine eiuídem Domini no*
flri lefu Chriífo", qui venturus efl: iudi
care viuos,& mortuos,3c fxculum peí
ignem. % Amen.
Si fueren muchos lo£atechumer.os poniendc
el Sacerdote la mano derecha [oh re la cahega de
cada Km > di\e el exorcifmo en plural > y to*
meando lafaliua de la boa co el dedo pulgar toca
Baptifmié 21
los oydos , y nay¡\ del Catechumeno , ydii$e t
Ephera, quod eíl, adaperire ; y tocando
la nan\di\ei in odorem fuauita tis. Tu
autem effugare diaboíe, appropinqua-
bit enim iudicium Dei . Y pregunta el
Sacerdote al Catechumeno l QulS vocaris?
y rejpmde: N. Sacerd. Abrenuncias Sa-
tán^? Cateck Abrenuncio, Saceri. Et
ómnibus operibus eius? Cateck Abre-
nuncio. Sacerd. Et ómnibus pompis
eius? Cateé* Abrenuncio. Toma el
Olio de los Catéenmenos > y ponefelo en forma
de Crucen el pecho y efyaldas ^y di\e : EgO
te linio oleo falutis >£ in Chriílo lefu
Domino rsortro in vitam aeternam. &,
Amen. Pax tibi: &. Etcumfpiritu
tuo. Y limpia los lugares fobredichosj y di^el
Exi immunde fpiritus,8c da honorem
Deo viuo,8c yero, Fuge immunde fpi-
ritus v & da locum lefu Chrifto Filio
eius. Recede immunde fpintusr8cda
Cy lo-
, t
1
}
J
}
)
1
l
De Sacramento
f ocum Spíritui f ana o paráclito * Y f¡
fon muchos a cada lono Ttttge el Sacerdote en la\
fobredichas panes . Dejpues llena el Sacerdote
al electo al Baptiflerio 5 y antes de llegar h el ,
pregunta. Sacerd. QuiS VOcaris? Cateck
N. S^c. Credis in Deum Patrem om*
nipotentem, creatorem coelí > & térra ?
Cateé. Credo, Sacerd. Credis &inle*
furn Chriftum Fiíium eius vnicum
Dominum nofl:rum,natum>&: paííum?
Cateck Credo* Sacerd. Credis & in Spx-
ritum fan£him, fan&am Ecclefiam
catholicam, Sanftcrum comunionem,
remifsionem peccatorum , carnis re-
furre&ionem, & vitam gternam ? C¿-
teck Credo. Sacerd. Quid petis? Cateck
Baptifmum¿ Sacerd ¡ Vis baptizan?
Catech, Voló. Entonces metiendo la cabefa
el Catecúmeno indinado ba\ia la pihyy tenién-
dole el Padrino y o Madrina lo baptiza el S¿-
ctrdote becbandole el agua tres ve\es en forma
Baptifmh 22
de Cru\ defla manera. N. EgO te bap-
tizo in nomine Patris, %< & Filij, $< 8c
Spiricus fan&i. >$< Amen. Mas fi fon
muchos los eleflós a cada Teño preguntado acerca
delaFee * jy baptizado en particular ¡ y fi fon
Varones^y mugeres^ primero ellos^y luego ellas.
Vero j¡ fe duda probablemente de que el elefto
ejle baptizado en otro tiempo, b no¡ fe laptiif
debajo de condición diciendo : Si non es
baptizatus, ego te baptizo, In nomine
Patris, >£& Filij, >£ & Spiritus fan£h\
j$< Amen. Toma la Chrifma el Sacerdote>y
ponela en la parte fuperior de la cabe f a en for-
ma de Cru\% y <%; Deus omnipotens-,
Pater Domini noftri Ieíb Chriíli , qut
te regenerauit ex aqua , & Spiritu fan*
3o,qui¿p dedit tibí remifsionem om*
niutn peccatorum, ipfe te liniat Chrif-
mate íalutis ^ &* eodem Chriílolefii
Domino noflro in vitam aeternam. #*
Amen. ■#. Pax tecnm. #. Et cum
De Sacramento
fpintU tUO. Limpia la parte y>npda,y pone
/obre la céega del baptizado el chnfmal b lien-
f o blanco pequeño , que es el capillo o y>eflidura
blanca, y di^e. Accipe veítem candidam,
quam ínimaculatam perferas ante tri-
bunal Domini noftri Iefu Chnfti ; vt
habeas vitam aeternam* &. Amep.
Y defnudafe el elegió de los ütejlidos viejos , y
pone fe de nueuos, que fean de color blanco%b por
lo menos lo exterior que cae de fuera fea blan*
co, bya que no los ayga defle color fe podra po-
ner la que el Sacerdote le da¡y dándole luego h
candela encendida en la mano derecha di\e.
Accipe Iampadem ardentem , &;
* írreprehenfibilis cuftodi baptifmum
tuum,ferua Dei mandata, vt cum Do*
minus venerit ad nuptias, pofsi.s oc-
currere ei in aula coeleíli in vitam £ter-
nam. &. Amen. Sacerd. Vade in
pace^&Domínusíittecum. & Amen.
Si efluuiere prefentc d¿un Ob¡j¡>o el Catechu-
meno
■
>-<.._ ^y
Baptifmh 2j
tneno Baptizado fera Confirmado por ely yjl
fuere por la mañana oyr¿ Mijfa^y en ella rece*
bira el cuerpo de Cbrifto Señor nuefiroenlaEu*
chariftia. Masfi la muchedumbre de los Cate'
chúmenos fuere grande alguna Ve\y las [obre*
dichas ceremonias y ritos fe hagan a algunos de
ellos, y ¡¡apretare alguna necefiidad fe dejea*
Dejpues amone fie al fin el Sacerdote & los P¿-
drinos la obligación que tienen de enfeñar U
Doftrina al abijado yy dirá de fia manera >y en
efia forma.
{
l[ NotIa$ópilhuane
roa hucl xicmoyollo-
tican imtlanequili-
tzin Santa Iglefia in
afnechmomamaltilia,
amechfliotequitim —
quiüa ininnecuitla-
huiloca inTeoy ótica
amopiltzin>inic cen-
ca anquimmocuitla^
^ Hijos roios aduer*
tid mucho >q la Tan-
ta Iglefia os pone por
carga > y officio el
cay dado- de enfeñar
JadoarinaChriftia-
na, y la Fé denro
SenorDios>y fus pre-
guntas acerca de fus
artículos á efte niño
acjuieis
\
I t
i :
'*fi
De Sacramento
Iiuizque inimmacfa. aquienaueisaorare
tüoca Teotlahtoili cebidopor hijo efpi
Doarina nauhtlama- ritual , y que doari
tli inamoiíahuatlah
tolcopa; ihuan tetlá-
tlanilizrüi canel ye
oanquimopiltzinti-
quejTeoyótica , auh
Teoyotica anquimiz-
calrizq , anquinbua-
pahuazque, inic ma-
íiuiz Chriftiano yez
iretlaecolíicauk • in
Dios, ye maquixti-
loz,canel yeamoma-
mal a motee h qui mo-
ca huília in Sara Igle
neis, y criéis de ma
ñera i q venga á feí
muy buen Chriftia
no, y firua á nueftr<
Señor Dios, y fe fal
ue; y pues os á deja
do;ydejaeftaCarg£
la fantalglefia de en
feñarlé,fidefpuestu
uieredes pereda, y Ic
dexaredes de fcazer
os hechará al infier
no nueftro Señor , 3
alli feréis encarcela-
fiajauh intlá anquin- dos para fiempre , y
tlatzihuizcahna2que tened por cicrto,qoc
améhuantin, anquí- ferá vueftra la culpa¡
izauhtiazquc inompa y el pecado de qu<
miaián , amotlátla- no fepa lo que con«
col íflocbihttaz. uiene. — *
«fBEN;
Baptifm'u 24*
CBENDICION
DE LA PILA BAPTISMAL FVERA.
del Sábado fanto, y de Penthecoñes. "
LAuada primero la fuente $ y llena de
agua limpia chra¡y natural) Va el Sa-
cerdote renejlido de fobrepelli\y efto-
a azuleo algunos minjjlros^ los quales, precede
a Cru^y los ciriales co candelas encendidas: el
ncenfariojíos Vafes déla Chrifmafy Olio de lo%
Zatechumems ^y llegando cerca del Baptijfem
Uqe la Letanía ordinaria como ejla en el Bre?
liar ¡o deftues de los Ffalwos pcenitentiales, b Id
¡tie efla en el Mijfal en la bendición del Sobado
rantoty antes del Verfo , Vt nos exaudiré
Jigncris : diga ejle : Vt fontein iílum
id regenerandam tibinouam prolem
sene ^dicere, 8c con >£ fecrare digne*
ris . Te rogamus audi nos* y dicho el
tltitm Kyrte eley fon 2 iiqg el Sacerdote :
Pater
#«
\
¿ !
De Sacramento
Pater nofter,&:c. Credo ín Detmi.&c,
en to^alta^ y acabado, di\e : V. Apud te
Domine eft fons vita:. R. Et in Iu-
inine tuovidebimuslucem. V. Do*
mine exaudí orationem meam. &. Et
clamor meus ad te veniat. V. Dñus
vobifcum. #. Et cum (pirita tuo.
1 Oremus.
t# /^ Mnipotens fempiterne Deusj
V^/adefto mágmg pietatis tu£ myfte-
rijs,adefto Sacramentos^ ad recrean-
dos nouos populos,quos tibi fons bap¿
tifmatis parturit, fpiritum adoptionis
emitte : vt quod noílrg humilitatis
gerendum eft minifterio, virtutis tax
impleatureffe&u • Per Dominum
noftrülefum Chriííum Filmm tiwm*
.&c, &. Amen.
CJ" ExoYCifmo ¿el agua.
EXorcizote creatura aquae* per
Deum viuuvn^ per Deum veru,
*pec
Baptifmt. «je
}£ per Deumfanaum >£ per Deum,
qui te *n principio, verbo feparauit ah
árida ; cuius fuper te Spiritus fereba-
tur , qui te de Paradifo manare iufsit,
Jlquidiuide e\ Sacerdote con la mano derecha
el a°uaty derrama della haya las quatro partes
delmundopor las orillas de la fuente ,yproj¡0
gue duendo. Et inquatuorfluminibus
totam terram rigare przcepit , qui te
m deferto amaram per Iignu dulcem
fecit, atque potabiíem > qui te de pe-
tra produxit , vt populum , quem ex
iEg^pto Iiberaueratfiti fatigatum re*
crearet. Exorcizo te ,.& per Iefum
Chrifturn Fiüurn eius vnicum Dñum
noítrum.qui te k Cana Galilea figno
admirabí íi fuá potentia conuertit in
vinum^qui fuper te pedibus ambufcr-
uit, & a íoanne in Iordane in te Bap*
tizatus eft , qui te vná cum fanguine
de latere íuo produxit , 8c difc/pulis
P fuis
t*
De Sacramento
filis iufsit, vt crecientes baptízarent í
tef dícens : Ite docete omnes gente*
baptizantes eos in nomine Patris , 8
Filij v & Spiritus fandi , ve efficiari
aqua fan&a, aqua benedicta, aqua quí
íauat fordes, 8c mundat péccata. Tit
fgítur praxípío omnis fpiritus immt
de, omne phantafma , omne menda
cium„eradicare,8c effugare ab hác crea
tura aqug,vt qui in ipfa baptizand
crunt,fiat eis fons aqug falientis in vi
tam gternatn , rege nerans eos T>eo Pa
trif 8c Filio, 8c Spírítuí fan&o in nomj
ñe eiufdem Domini noftri Iefu Chrj
ftif qtu venturu9 effc iudicare viuos,2
- mortuos, 8c faeculum per ignem* 8
Amen* Oremus-
T^NOmine fanfte,Pater omnipoteni
JL/sterne Deus, aquarum fpiritua
lium fan&ificátor te fuppliciter depre
«amur>vt ad hoc miniíleriiim hnmili
. *% • tatj
Baptifmu 20
tatisttoftrae refpicere digneris , Befo-
per has aquas abliiendis, 8c purifican*»
dis hominibus prsparatas, Angelum
fanftitatis emittas , quo peecatis vita?
prioris ablutis, reatuque deterfo, pu*
ium fanftóSpiritui habitaculum rege-;
uerati cffici raereantur. Per Dominum
noftrum. &c. &. Amen.
Sofía el Sacerhte el agua conforme efla fi-
gura ^ y luego fone wienp en el éurifalot¿
imenfa la pila tresnes , defyues echa olw ex
dU%y diesen to^clara. San&ifieetur,
8cfcecundetur fons ifte oleo falutis re-
nafcentibus ex éo in vitam aeternam.
In nomine Pa>fc tris ,& Fi >$<Iíj » &
Spiritus >J< fan£ti. &. Amen. Eéa
en forma de Cru^hChrifma deh.mfma *na~
ñera que al olfo-,y d\%£. Infufsio Chrif-
matis Domini Ief« Chriíb", & Spiricus
fanfti paracliti fiat in nomine fan&£
Trinitatis. &• Amen. Tom* leídos
p-fr ■ tafos
pnvpy.
B
1
I
'^ ' _:
Wk
De Sacramento
^afos de OliO)yChrifma> y echa de entrambos
juntamente en forma deCru\,y di\em Com*
ínixtio Chrifmatis fan¿tificationis, &
Olei vn&ionis , & aquae baptifmatis
pariter fíat , in nominé Ta >£ tris , 8c
Fi >£ Ii j, & Spiritus >£ fan&i; 8r.
Amen. Dexados los \>afos, con la mano de-
recha efparce el Olio , y Chrifma por el <tguay y
fe limpia : Si alguno a defer baptizado fe pue?
de luego ka^er*
^BENDICIÓN
DE LA. SAL, PARA BAPTIZAR.
[#]
EXorcízo te creatura faíis in no-
mine Dei Pa >£t tris omnipoteri-
tis, & in charitate Domini noftri Iefu
¿fr Chriíri,8c in virtute Spiritus >$<fan-
di. Exorcizo te per Deum >£ viuum,
per Deum >£ verum,per Deum >$< fan-
Qtum, per De >£ um, qui te ad tutelam
huma
Baptifmi* 27
jumani generis procreauit, & populo
¡renienti ad credulitatem per feruos
fuos confecrari prsecepit , vt in nomi-
ne SandíTrinitatis efficiaris falutare
'acramentum ad effugandum inimi-
cum. Pro inde rogamus te, Domine
Deus nofter , vthanc creaturam falis
fanaificando fandi ^ fices, & benedi-
cendobene ^dicas ; vtfiat ómnibus
accipientibus perfefta medicina , per-
manens in vifceribus eorum,in nomi*
ne eiufdem Dñi noftri Iefu Chrifti, qui
venturus efi: iudicare viuos , & mor-
tuos,Sc faeculum per rgnem. fc. ^men.
k DEL SACRA*
MENTÓ DE LA. PENITENCIA.
ABSOLVCION ORDINARIA*
IVAlfereatur tui omnipotens Deus,
IV 1& dimifsis peccatis tuis perdu-
0| cat
\
"
De Sacramento
cat te ad vítam gternatn. Amen. In-
duígentiam>abloIutíonem, 8c remif*
fionem peccarorum tuorum tribuat tibí
omnípotens> & raifericors Dominus.
Amen. Dñüs noíter lefus Chriftus te
abfoluat f & ego au&oritate ipíius te
abíbluo ab omni vinculo excommuni-
cationis, fuípeníionis> & interdi&i, iti
quantum pafTunif8c tu rndiges. Ego te
abíbluo á peccatis tuis : in nomine Pa-
tris, 8c Filij, & Spíritus fan£fcit Amen.
Pafsío Dñi nofhi IefuChrifti, mérito
Btatae María? Virginia, & omniu San-
ftorutn , 8c quicquid bonifeceris , 8c
tnali fuílmuens íint tibi in remifsio- -
nem. peccatorum, augmentum gratig,
8c pramium vkx aeternae. Amen. -
Si el penitente fuere fe¿Ur > fe dexa U
pdhha fufpenfionis . Aduiertafe, que en :
ídSfeconcili&ciones^y confesiones henes^y fr*~
quenm ñafiara deyr : Dominus nofter
Iefus
k\
efus Chrii!us,&Ce hafla las pahhan Pat-
io Domini,&C. excluftuh B* peligróte
wem repentina fe diga. EgO tC abfoluo
ib ómnibus cenfuris , & peccatis , in
lomine Patris , & Filij > & Spiritas
ffléú ■>£ Amen.
Abfolucion de la
EXCOMMVNION EN EL FVERO EX-
terier, y quando fchazc con folemnidad.
DBfnudafe el penitente los hombros hajta
la camifa exclufiu^ ( ¡i fuere Jaron) y el
Sacerdote en la puerta de la Iglefta co *ua t/ara,
í cuerda blandamente le hiere duendo elVfal-
mode Mifercre meiDeus, &c. con GIcm
ría Patri, &c. y deftues di?: Kyrie eley#
fon , Chrifte eleyíbn , Kyrie eleyfon.
Pater nofter, &c. V. Et ne nos, 8cc.
fc. Sed libéranos a malo. tf. Sahium
Cu-e fenwm mum -(yel anciHamtoam)
D 4 Dfie.
«¡a
De Stcrmtnto
Dne. R. Deus meus fperantem ín te.
^. Nihil proficiat inimicus ¿n eo ( y>d
in ea) &. Et films iniquitatis non no*
cebit ei. ^.Efto ei Domine turris for-
titudinis. #. A facie inimici. • V\ Do*
mine exaudí orationem meam. &. Et
clamor meus ad te veniat. &% Domi-
tius vobifcurn. R. Et cum fpiritu tuo.
Oremus.
DEVS> cui proprium efl: mifereri
femper , & parcere, fufcipe de-
precationem noítram, vt hunc famulu
tuum (yel hanc farnulam tuam) quem
(^/quam) excomunicationis fenten-
tia conftringit, miferatio tuae pietatis
clementér abfoluat. P« Chriftum Do-
minum noftrum. #. Amen. Yproji-
gue diciendo: Dominus noíler Iefus
Chríftus te abfoliíat, & ego au&oritate
ipfius , 5c fandiTsimi Domini noílri
Papa? N. (fi fuere con animidad del Sum*
1 ."" ^;."-
Vcenitenúti 2 9
Vomifice ; y fi fuere con la delOb'fto fe diga l
ReuerendifsimiEpifcopi, N. yfijue-
re con la de algún Superior N. Supenoris)
mihi commiífa, abfoluote a vinculo
excommunicationis. , in quam incur*'
rifti: (o digafe incurriíTe declaratus es,
propter tale faQum, vel caufam, /<?«*-
h»do el deMo)&. reftituo te communio-
ni,& vnitati fidejium, & fanftis Sacra-
inentis Eccleííae : in nomine Patris,»í«
& Fili) , & Spiritus fan&i. Y fi al Sacer-
dote no le fue determinada ejla forma de ai Po-
lución por elfuperior; ni tampoco la firma comí
de la Iglefia : con todo ej]b por la grauedad de
facofa> las ceremonias y preces de arriba baga el
Sacerdote : perofi la cofa no fuere muy graue ,
podra abfoluer diciendo: Dominas noíler,
&C. como arriba. Si el Confejfor tuuiere fa-
cultad para ahfoluer al éxcomulgado% en el fue*
tointerjor lo abfuelua fegun la formatomun or*
diñarla arriba puejla, que es la facrameataU
D 5 Ab:
\
H\
De Sdtrdmint*
Abfolucion del ex-
COMVLGADO YA. MVERTO.
*
Sf algún excomulgado eflandoya pau morir
diere muejlras de contrición, por que no ca-
rena de fepultura Ecclefaftica > ni de los ftif-
fragios déla Iglefia fea ábfuelto en efla forma*
fi fu cuerpo aun no ejiuuiere fepultado fea he-
rido con XnáVara, b cuerda como fe dixo arriba
guando escmfolemnidad^yfea ábfuelto en la
forma que fe pone abajo, y deftues fea enterra*
do en lugar f agrado, fia cafo ejiuuiere fepnlta*
do en lugar no f agrado, Ji commod amenté fe pue*
dehaxer ha defer de f enterrado , y herido con
T?ara,b cuerda como fe dixo arriba, y defines fe-
fnltado en lugar fagrado\ y fino fe puede corn*
modamente de f enterrar, el lagar de la fepülttt-
tafea herido en lugar del cuerpo. Mas fi ejlur
títere en lugar fagrado¡ no ha de fer de f enterra-
dOyftero Hfepfilctofera herido } y mientras el
Sacer*
?cenitenti<e. 50
Sacerdote ba?e ejlo diga ejldAnA* Exulta-
buht Domino offa humiliata. Ffdmo.
miferere mei, 8tc. Ef qual acabado, fea^
tifuelto dejla manera . Auftof itate mihi
conceffa, egote abfoluo a vinculoex-
communicationis, quam incurriíH ( ü
Íí^a/V quam incurrifíe dedaratus es,
propter tale fa&um : feñalando el deliBo)
8c reftituote communioni fidelium.
tn nomine Patris, >£ & Filij, & Spiri*
tus fanai. Amen. Pfal. De profundis.
En el fin. f. Réquiem aeternam, &c.
&. Et lux perpetua luceat ei . Kyrie
eleyfon. Chriíle eleyfon. Kyrie eley-
fon. Pater noíter,&c. f. Et ne nos in-
ducas tn tentationem. &. Sed libera-
nos a malo. V. Aporta inferí. R. Erue
Domine animam eius. V. Requief»
catín pace. &. Amen. V. Domine
exaudí orationem meam. ^,. Et cla-
mor meus ad te veniat. V, Dominus
vobtf-
.
fc <
*6
De Sacramento
tfobifcam. &. Et cum fpiritu tuo.
Oremus.
DA qu^fumusDominejanim^ fa*
muli tai ( v<?Z ancilte tuae ) quem
( wri quarn ) excomnmnicationis fen-
rentia conflrinxerac, refrigerij fedem,
quietisheatitudinem,8c fuperni lunii*
nis claritate m. Per Chriftum Domi-
nunij8cc. &. Amen.
oluciodelafut
PENSIÓN, Y ENTREDICHO, FVERA,
o dentro de la cohfefsion facramental.
EL peni teme di\e: Cofiteor Deo Ottl-
nipotenti, &c, Saceri, Mifereatur
tai*! &c. Indulgentiam 8cc* Au&ori*
tate mihi ab N. tradita ego abfolup te
a vinculo fufpenGonis (^zinterdi&if
fi fuere entredicho) quam (y>el quod) prop.
«cr tale fa&um (V/propter talem cau-
íam)
fam) incurrifti ( mi incurrifle decía ra-
tus es). In nomine Patris, 8c Fi >£ li j,
& Spiritus fan&i. Amen. S/ al Gw/«?/-
for dentro, b fuera de confesión le es dada f o -
tejlad de diftenfat en irregularidad) defj¡>ues de
auer abfuelto-de los pecados añada configuien-
témeme. Et eadem auftoritate difpen-
fo tecum füper irregularitate (yel fuper
ir regularitatibus fi fon muchas) in quam
(*el in quas) ob talem caufam (»<?iob
tales caufas í y declárelas ) incurrifti, &
habilem reddo,8c reftituote executio-
ni ordinum, 8c officiorum tuorum* In
nomine Patris, 8c Fi >fc Iij, 8c Spiritus
fancli. Amen. Si no tuuiere algún orden
el penitente, fe diga : habilem reddo te ad
omnes ordines fufeipiendos : Si fuere
neceffario reflkttirel titulo del beneficio ,y per-
donar los f rublos mal co¿idosyaaada el confeff»r
eflas palabras. Et réftituo tibí titulum
( yel títulos fifon mnéos) beneficij (*<1
bene-
De Sacramento
beneñciommfifon muéo$)% & condono
ubi fru&us malé perceptos. In nomi*
ne Patris,8cFi >£<Iih8c Spiritus fanfti.
Amen. Aduierta el Sacerdote confejjbr no
/alga en algún modo ni exceda a los términos
de fu facultad.
Abfolucio para dif-
PENSAR DE A LGVN IMPEDIMEN-
to contrahido por incefto entre los cafados
para dar, y pedir el debito.
(*)
A V&oritateDfiinoftrilefuChrifti,
«/"V& fandg Romanas Eccleíiar, qik
fongor, difpenfo tecum circa impedí*
mentum , quod contraxifti , ad debi-
tum Matrimonia exigendum, & re-
* dendum. In nomine Patris,8c Fi >£ Iij,
; &C. Abfohcion déla Bula para los oleadas
fe hallara adelante,
«J-Del
fcenhentU* $2
«DELSACRA'
MENTÓ DE LA EVCHARISTIA* Y
primero el modode darla á los enfermos
por viatico.
REueftidoel Sacerdote como fe acójlttm*
bra y y lanadas las manos , yú al altar
del Sagrario é íncandofe de rodillas ¡y
leuantandofe abre el S agrario ^ y faca el tafo
del SanBifimo Sacramento , y puefto fobre tos
Corporales y ba^e genuflexión , y leuantandofe
cierra elSagrariofytoma el tafo con entrambas
manos ,jy fe buelue for el lado de UBpiftola, y
de epa manera empiefa el ?falmo de Mifere-
re niei, &C. Y por el camino bajía llegar ala
cafa del enfermo >d diciendo ?falmostj*Hym*
sHoSy en llegando aella di%e : Fax h U1C
domüi^Sc ómnibus habitantibus in eaé
Tone el y>afo fobre la ara y corporales^ ha\ege*
nuflexm% leuantafeytma agua bendita^ roda c¿
tlk&lenfermo) a%ofento}y circundantes di4en$
dota
De Sacramento
do la Jlnúphna. Afperges me Dominf
&c. MiíereremeiDeus,8tc. Gloría
Patri, &c. Repite la Antiphona Afper-
ges, 8cc 1PÍ Adiutoriuní noílrun &c¿
% Domine exaudí oratíonem meam*
#. Et clamor tneus ad te veniat. V.
Dotninus vobifcum. g¿. Etcumípi-
ritutuo. .Oremus.
EXaudi nos, Domine fande^Pater
omnipotens^terneDeus,8c mit-
teredignerisfanaum Angelum tu.utn
decoelis, quicuílodiacrfüueat, prote-
gat, viíitets atque defendat omnes ha-
bitantes in hoc habitáculo. Per Chri*
ftum.&c* &. Amen.
Luego U%e el S 'acerdote. genuflexión ¡y fe
lenmt^y llega al enfema\y le pegunta fi tie-
ne alguno^ b algunos peccados que cofeffar<,pard
que con limpieca comulgue : aunque bien fera q
efté ames confejfado defyacio, fino es. que la ne- ^
cefiidad obligue a detener fe, que entonces el
Sacer*
•o
EuchmftiiCe 3?
Sacerdote le oyra f jy ab falliera , j í?/V¿ ¿fe e¿?¿*
tatféYa eí Sacerdote al enfermo.
¡"Notla^ópiltze^Dios <[ Hijo mio>criatura
i itiachihualninc^i de Dios, redemido
tlamaquixtütziné , por el > y fu creante
i idaneltocacatziné por ventura te acuer*
uix itlá in tlátla- das de algún pecado»
olli tic ilnamiqui in que teda pena>y por
nitztequipacbohua > efto quieres cofeíTar >
nic timovolcuitiz , para que co limpieza
imojo!melahua?ne- recibas ei cuerpo de
|oi> ic chipahualiz- nueftro Saluador , y
ica ticniocelihz ini- Redemptor I ESV
acayotzin totla^ó- Cbrifto?
emaquíxricatzinlE-
VChrifto?
Si tiene que reconciliar, fe cotifieffa > y el
acordóte loalfuelue; ¡tero fino fe acuerda el
nfermo% \e manda el Sacerdote deyr la conjeff
on defta manera*
* Nopiltzé , oquic <¡ Hijo mío, mientras
imitzteochihua xi- te abfueluo y bendi»
E go, di
De S¿a ámenlo
quitto in ticyolmela- go , di la Confefsioft
bualoni itoca confef- general que comien*
£5 general ic pehua; ^a> Yo peccador.
NcrbuapoL
Díñela el enfermo, b alguno de los circun-
fiantes por el, (fino pudiere) y acabada di\e el
Sacerdote : Mífereatur tul, &C.yleuantan-
do la mano derecha fobre el enfermo %y hendí*
Rendóle di%e i Induí^entiam abfolutio-
Hem,&C. Ra%e genuflexión^ y toma UCru^y
yneflo ante el enfermo le di^e > que confeffe U
Fe catholicay fus artículos , y le dirá de fia wat
tterafy en efia forma.
1[ Notla<;ópi1tzé Dios <f Amado hijo nuo>
ti itlaneltocacatzi- chriftiano de Dios,y
íic xicmocuiti in ce- fu creyente confieíla
quizca qualli Teotla- JaFedenueftroDios
jieltoquilizrlij yhuan y Senor>que es furca-
ininekococatzin. mente buena , y fus
artículos.
Y preguntado el Sacerdote al enfermo%acer~
ta de lo $ W¡ Qhrijlimo por rudo que fea tiene
obliga*
■■
^uchariftiá}*. 54»
tUigáilon defahety dirá dtefíd mámU $ vh
qml yra redundiendo el etifegmo»
fj Coik tkíieltoca Ca <Sf Crees q Dios todo
in Totecuiyo Díos'ge - poderofo es txc i per*
Buelicíni eintihtzi* Tonas : la primera es
ízin Perfonásme; inic Dios Padre , la íegu-
fce'Fef fonapiós íéTa- dá es Dios Hijo, y la
teih>inic omePerfona tercera es Dios Efpi-
Dios téPiltzin , ínic ritúíanto : crees ta-
ey Perfoná Dios Éí^i- bien que effás tres
i'itu Santo: áuli ca in- diuinas períbnas fon
vn folo Dios toda$
tires I
ímeixtintziízifr Per-
íonásme cá jahuel $é-
tzin i^ekziñ T E Otl
Dios tlafatottiani?
<[ Ca queinacatzin
Padre.
^Cuixticmogeniiéí.
toquitia in $an hml pcrfeftainente en é
, i§elt2in itlacópiltzin vnigenito Hijo de
Totecuiyo lefu Chrif- Dios, nueílro Señor
ío in $an topanipa o- Iefa Chrift0jque por
quicHtli offlocbmh- plañiente flqfctfos fe
E z tiza
$ Si Padre;
% Crees entera > y
.
I
De Sacramento
tzinó , omotlacatili hizo hombre , y na-
itétzinco in Santa ció del vientre de
Maria mochipahueb fanta María fiempre
jielli icbpochtli ica verdadera Virgen
Efpiritu Santo > auh por obra del Efpiri-
amo ye oquimopol- tu fanto,y noporef-
hui inicbpocbyotzin? fo perdió fu virgini-
dad?
4[ Ca quemacatzin <f Si Padre.
Padre.
^ Cuix ticmonelfo- If Crees que por no-
quitia ca topampa o- forros padeció deba-
motlaiyobuilti iten* xodeel poder de P5-
copa in Poncio Pila- ció Pilato murió en
to, itechCruz orno- la Cruz , y también
miquili, ihuan oto- f ue fepultado?
coc?
t[ Ca quemacatzin j Si Padre.
Padre. f
f Cuix tiemocuitia <f Confieras que qua-
ca in ihquac omomi- do murió en la Cruz,
quilitzino itechCruz, fu anima benditifsi-
in ychuaízin itla$ó- ma baxó á Hmbo,pa-
yoíliant2Ín ornóte- ra facar las anima*
de
BuémjH*. ^$
molioi in limbo, inic de lo$ fanftosPadre*,
qtrimmaniüto inin- que allácftauan ef-
perarido fu adueni*
miento l
yollianinqua [tinte
táhuan in fanftosme
in ompa quimochie-
liricacca inihuallali-
rzin?
<f Ca quemacatzín 4T Si Padre.
Padre.
^ Cuix titlaneltoca
ca eilhuitica omo-
riohmaizcaliczino o-
Nionohmayolititzino
:n intlanimmimicq?
f Ca quemacatzin
Padre.
J" Cuix ticneltoca ca f Crees q á los qua-
»ropoHua[i!huitica renta días fubió al
>motlécahuitzino in cielo» y fe atiento á \¿
chantzincoilhuicac dieftra de Dios Pa-
mayauhcattipatzin- dre todo poderofol
o motlalitzinoto in- 12
lagóTatzin Dios
snímelitini ?
<¡ Crees que al ter-
cero dia refafcitó de
entre ios muertos?
«f Si Padre.1
v
<í
<l
\\.
De Sacramento
<T Ca quemacaczin. ^f Si Padre.
PtidfC?
If Cttix ticmonelto- «f Crees que noeflra
quitia ca in Totecui- Señor IESV Chrifto
yo lefaChrifto occep- vendrá otra vez á la
pa hualmohuicaz in fin del mundo á juz-
ihquac ontlamiz Ce- gar Sos viuos,y á los
manahuaci inic huel muertos :y á los bue-
yéhuatzin quimmo- nos dará la perpetua
tlatzontequililiquiuh gloria en el cielo,por
ín yolque, yhuan ira- que guardaron fus
mimicque : auh it^ mandamientos , y a
qualtin quimmoma- lo* malos les dará
quiliz inilhuicac ce- pena eterna en el m-
jnihcac pa hpaquiliz- fierno,por que no los
tlij^ehicahueloqui- guardaron?
jñxque niitenaliuatil- s
tzinrauh inaliqual-
tinquimmomaquiliz
in cemiheac tlaihiyo*
fcuiliztliinómpamic-
tlan , yettica ahmo
liuel oquipixque itt
¡tifRÜJbittaciUzift s-
EñcháriflUé 2$
4" Ca quemacatzin $ Si Padre
Padre. ¿,
f Cuix ticnoccnnel- f Crees entera y per-
toquitia in ixquich fefta mete todo aque-
ínquexquichquimo- lio que cree y con-
ndtoquitiaTonátzin fíeíTa nueftra Cinta
lama íglefia catho- Madre Igielia Catho-
lica Romana ? ]¡ca Romana ?
I Ca quemacatzin <[ Si Padre,
f Quieres viuir , y
morir en ella creen-
cia , y Fe de Dios
Padre
f Inin Teotíaneíto-
quiliztli , cuix Jiuel
pan tinemiznequi, i-
iuan cuix huel ipan nueílro Señor?
imiqúiznequi ?
\ Ca quemacatzin IJ" Si Padre.
Padre. £jáj?¿ v .
acabadas eftas pregunta, el Sacerdote dé
i Crupal enfermo, para que la adore , j fo/>,
•%ztf efias palabras entrambos.
' Mixpantzinconi- |f Delante de ti rae
opechteca, nimítz. humillo , honróte»
aniahtmtijiiia jn yreüerenciote fanta
E 1 Cruz
I
De Sacramento
cenca ticbcotlaloni, Cruz digna de fera-
timahteiloni Santa mada, y reuerenaa-
" Crin ca nel motetzin- da por queenti rué
co bWmaCofiuait^ crucificado mi ama-
loe in notlacoreoia do Redemptor, y Sal-
quixncaxzmíESV «ador IESV Cbriíte.
Chrifto.
Vafe el Sacerdote al altar, y toma el Sacra-
memo, y moflrandúlo al enfermo dtxe : Ecce
A gnus Dei, ecce quitollit peccata mu-
¿ i . Y efando ante el enfermo , le diga , que
aquel famipímo Sacramento, q tiene en fus ma-
nos es el mifmo S ñor le fu CbnHocomo ejla en
el C¡elo%y dl¿ale defta manera.
«f Notlacopiltzéxi. '1 Amado lujo mió
¿itta ca in fantifsi- mita que eñe fontif-
¿oSacramctoin né- fimo Sacra mentó que
Buapol in ni tlahtla- yo peccador tego en
cohuaninicnomatziz mis manos «el mi -
«mititicatqui .liad raoSenor tiro IESV
iebuatzin ToteCt.iyo Xpo verdaderoDio*.
IESV Chrifto nelli y tambié verdadero
hon>
«
,
Evéarijliée* 57
TcotJ, iKuanneilio- hombread tnifino de
quichtli.^an hoelyé- la miíma manera q
liuatzin inyuhmoctzi- eílá en ei cielo . Por
fioricatqui inühtii- ventura lo crees de
- catlihtic. Cuix yufa ella n añera y locon-
ticmonc toquma
l
íieíías ?
É| Ca quentecatzin $¡ Si Padre.
Padre.
% Cuix íicmó'celiliz- <[ Por ventura quie-
nequi , inic moma- res comulgar , y re-
quixtiz maniman ? cebirle para que fe
falue tu anima i
<| Ca quemacaain <[ Si Padre.
Padre.
Dígale el Sacerdote que perdone a todos los
que le an ofend\do%y pida perdón a todos aque+
líos , aquienes Quiere ofendido , para que digna*
mente reciba el fanftijswto S acramento^ y dígale
de efla manera^y en efta forma*
f Inic qualtica ye£K- <[ Para que bien > y
ca tiemoceliliz initla- derectamete comul-
^ómaKuiznacayotzin gues , y recibas el
E 5 ciier*
De Sdcr&mento
Totecuíyo lefuCfarif- cuerpo de nro Señor
to, cenca motechmo I E S V Chrifto, con-
nequi iri tiquíntlapo- uienete mucho , que
polhuiz in aquihque perdones á aquellos
omitztlatlacaihuique,. que te an ínjuriadoi
onutztequipacliüque. y dado pena y ofen-
Cuix inochi moda- dido , Por ventura
nequiliztica tiquin- los perdonas c5 toda
tíapopolhuia ? Ifauan tu voluntad ? Y tam-
tiquincJatlaubtia in bie ruegas á tus pro-
mohuampohuan in a* ximos á aquellos que
quihque quemmania alguna vez engañarte
otíquintlatlacalhui con tus palabras , y
motlátoltica , ihuan ofendifte con tus o*
motlachihualiztica o- bras % que fe perdo-
íiquinteqaipachó ma nen ?
initztlapopolhuican?
<f Ca quemacatzin $ Si Padre.
Padre.
Y el enfermo pintamente con el Sacerdote
digdWa Tte\ las figmentes palabrds de efia ma-
Menyy en ejl* forma*
(f Notla§ópiItzé ma ^ Amado hijo mió
aora
«¿i
Eucharifti*. 3§
axcan Wcy tlama- aora con gran deuo-
buiztililizticá xiquih- eion di en tu lengua
co motiatokopa £anp de todo tu coraron.
jpo§c?nyollpcacopa. Señor mió, Dios mió
'Jíotec.úiyqéj^tíeUá- no foy digno, ni me-
tpzwÁ rfia; amo. npl- recedor> de que yo
Éiiil amo nomáce- te reciba , ni de que
BuaU inic nl*itíno^ entres en mi morada,
ediljitzinói, inic nih- mas con tu fanta pa-
tic tihualmocalaqui - labra cura, limpia, f
^ninoz; ma qan ica jn fana mi anima y vi*
motla^ótlahíoltzin da. — f
•xicmopátiliyxicmo- ■ ~
cíiipatuili inmni- lOy *-
asían in noyollian.
Vonenfe ejlas paíahas en Mexicano f para
que el indio fepa como tas a de de^por que ú
Sacerdote tas a de de^t en hún filamente tres
fye^s dejlamnerd.
Domine non Tu'm di gnus;vt intrea
fobte^um meum; fed tantum ái^vet-
fflf&L ím&hkut anima mea. Luego u
mnuh
De Sacramento
comulga el Sacerdote dt\ien ío% A C Cipe f ra -
tet( y>e\ foror ) viaticum corporís Dñi
noflrí lefu Chriíli, qui te cuítodiat ab
y hoíle maligno, & perducat in vitam
. Eterna H. Amen. Si fe diere U Eucharifti*
no por platico fe digan en lugar deftas palabras,
ejlas \ Corpus Dñi noftri lefu ChriíK
culo Jíat animam tuam in vicam £ter-
liam. A men. Si a cafo el enfermo eftuuie-
re en necefidad de manera > .que con la tardan-
fa délas cofas fobredicbas corra peligro de muer*
te mientras fe auian de deyr , entonces dicho,
Mifereatur tu¡,8cc. Indulgencia m,Scc.
y dexado lo demás , al punto le de el viatico*
'. * Dejpues fe laua el Sacerdote los dedos fobre el
tafayel agua fe de al enfermo : dejpues di^e
el Sacerdote lo fguiente. V. Dominus
vobífcum. Bt, Etcumfpiritutao,
Oremus.
lOmíne fan&e,Pater omnípotens,
gterne Deiis , te fideliter depre-
camttr,
D:
I
Eitíhariflía. 39
camur, vt accipienti fratri nofhro ( vrf
forori noftr^ ) facrofandum corpus
Domini roñn íefuChrifH Filij tuivta
cofpor¿,quam anima: profit ad reme-
dium íempicernum. Qui tccum viuif*
& regnat, &c. R. Amen. Buelwel
Sacerdote al enfermo le ¿U(f% <[ue de ¿radas a
nueftro Señor for que le <5 dexado recebir efte
f antifimo Sacramento^ y que pida el de la extre-
ma ipncion^ y dirá el Sacerdote en efia forma.
ÍJNotla^ópiltzé cen- <[ Amado hijo mío
ca omitztnccnelilitzi- grandemente aviado
no Teotlátoani Dios nueíhro Señor de mi-
inic omitzmotlauh- fericordia cotigoen
tili inicelilocatzin in darte efte farito Sa-
itla^ómabuiznacayo* cramento de la com-
tzin in Totecuiyo le- munio del cuerpo de
fuCbrifto>axcan mo- nfo Señor Iefu Chri-
tedimonequi tictla- fto: aora teconuie-
gócamatizinitetJauh- ne q agradefeas eíla
tiltzininDios.Occe merced > y don de
Sacramento in hwel Dios. Otrofacra-
mentó
w
,
' £>£ Sacramento
üiotechiíionequiintic mente que fe ilamá
celiz in temachioti-
liztli itoca extrema
vncion , cuix machi
tea. motíanequiÜz tic
mihtlanililía in to
jnabtuznantzin fanta
Tglefia caíholica Ro-
mana ?
<[ Ca queniacatziíi
Padre.
El Mini/lvo fe la concede departe de U
Iglefia defla maneta*
$ No néhuatl itetl- í[Tambie yo de par-
copatzinco in tocia* te de ñueftra Tanta
^ómahuiznantzin Sa- Madre Iglefia te la
ta Iglefia nimitzhue- concedo} para que la
liria imc tiemomah- recibas quando eítu-
de la extrema vncio
te conuiene recebir;
por ventura co toda
tu voluntad lo pides
á nueftra fanta Ma-
dre Iglefia ?
<[ Si Padre.
uieres al cabo de tu
enfermedad, y quan*
do te cbnuiniere.
cehuiz inihquac titla-
nahuiz, ihuan in ih-
quac motecbmone -
quiz,
Ha^e genuflexión al Sacramnto$ y tomándolo
con
BuchaY¡JÍ¡#, 40
ton entrambas víanos , ha%e la fenol de U Qru\
ton el [obre el enfermo, y con la reuerench, ar-
den y concierto con que yinofe biteíne ala Igle&
fia diciendo el Pfalmo de Laúdate Doillí-
ttum de cediste, y otros P [almos, e Hym-
nos conforme el tiempo pidiere.(Si a cafo alguna
*r>c\lleuare el Sacerdote el viatico lejos^yfuere
el camino dijfiadtofoy largo, pondrá en el loáfo
foUmeme lona forma , con la qual comulgara el
enfermo, y dejpues el Sacerdote dichas todas las
cofas de arriba bendice con la mano derecha al
enfermo,y defnudandofe de las tejliduras fa-
gradas, alagadas las hi\es 5 dejado el palio * y
encubierto el tafo fe luelne con los demás a la
Jglefa^y e¡lofe a de ha%er quandofe yiere que
no holuera el Sagrado Viatico con 'la mi 'fina J 0-
lewnidad) con qué fe lleno al principio.) Quan-
dúyuiereya llegado al altar pone el Sacramento
fobre el ara y wporales, ha\e genuflexión j le*
uantúndofe di%e : f. Panem de ccelo
praeílitiílí eis. gr. Omm deíeñamen*
tum
De Sacramento
tuiti in fe hahentem. Oremus.
DE V S, qui nobis fub Sacramen-
to mirabili pafsionis tua? memo-
ria m reí iquiíh, tnbue, quzíumus, ¿ta
nos corporis , Se fanguinis mi facra
myfteria veneran,vt redjemptionis tug
frudum in nobis iugicer fentiamus»
•Quiviuisj&c. &. Amen.
Dejpnes ba\e genuflexión^ y anuncia las in»
¿vigencias concedidas por los Pontífices a los que
ún acompañado el famifíimo Sacramento^ an dado
hmofna^ y arrodilladofe yy como los que an lie*
va lo candelas encendidas las an ganado dobla*
das , y dirá de ¡la manera.
^Notlagotnalmkpil- <[ Aduertid>y enten-
huané xiemocaquil- ded hijos mios, que
tican ca in amochin- todos vofotros los q
tininanqoimorepotz- aueis ido acopanan-
toquilitiaqueinfan- do al fantifsimo Sa-
tifsimo Sacramento, cramento, y también
no ihua in aquihque los q fe arrodillaron
delan-
J*uchari¡li<e¿ ^\
omotíanquacoloqué delante dé fu diuina
inixpatzinco ye qui- Mageílad para reue-
tnoteotitzinozq qui- renciaríe y adorarle,
momahuiztililÍ2que y los q dieron limof*
in aquihque oquimcK na para fa cera del
huenchihuiliqué xi- fantifsimoSacramen-
cocuitlacohualoni i- to an alcanzado cien
techpohui2 infail- dias de perdón; final-
tiísímo Sacramento, mete todos vofotros
macuilpohualilhuitl los que Heuaftes can-
in teoyotíca tetlápo- délas encendidas, a-
polhuiliztli oquicno* ucis alegado docien-
pilfiuiqoc : yequené tos dias de perdón
inixquichtin in oan- por concesión de los
quihuicaqué tlahuil- Summos Pontífices
li candelas mátlacpo- Paulo tercero, y Gre-
hualliilhuitl inteo- gorio décimo tercio,
yoticatctlapopolbui-
Ü2tli oanquimomá-
:ehuiqué inintenco-
patzinco in Hueyteo*
pixcatlátóqucPaulo
tercero yfiuan Gre-
gorio décimo terció.
F Luego
De Sacramente
Luego harte genuflexión al Sacramento, y le*
ztantandofe toma el Vafo con dos manos cubierto
ton el 'Pelo yy ha%e la fenol de la Cru\Vna Ve\
con el, [obre el pueblo, y holuiendafe al altar lo
fone en el Sagrario, y fe Va a iefnudar & la fa-
eriftia con el mifmo orden con que vino al altar*
fDEL SACRA*
MENTÓ DÉLA EXTREMA VNCION.
[*] > '
EN llegando el Mikíffro al apofento
de el enfermo di\e : Fax huic do-
mui>8c ómnibus habkantibus
m ea* Y dexado el Oliofobre la inefa% fe pone
la fobrepelli^) y eflola afuU y k da la Qru\al
tnferw,para que deuotamente la befe diciendo:
Adoramus te Chrifte, & benedicimus
tibí * quía per fan&am Grucem tuam
redemífti mundum ; Y poniendo Ja Uríti
folre la mefa torna el hyjfopo de el agua bendita,
y hacendó ton ella lafeñal de la Cru^rocia al
enfer*
■
Extrema Tanüíonh* 4 2
eüfemo , apofento^ y circundantes diciendo U
^miphoHd': Afpcrges me Domine, 8cc*
Miferere mei, 8cc. Gloria Patri &c. re*
pite la Aña : Afperges me, &c. Luego pre-
¿unta al enfermó Ji quiere confeffar^Ji fe acuer-
da de algún peccado que le depetik , y dirá de
efla manera al enfermo,
<[Noda^ópi!t7c cuix $ Amado hijo mío
irla in tlátlacoIÜ tic por vetura te^cuer-
ilnamiqui in roitzte- das de algu peccado
quipaclioKoa>inic ti- que te da pena^y por
ttioyolcumznequi,ic ello quieres cofeflar-
cliipahualiztica tic tc5paraq afsicolim-
ttiomácehuiz inin Sa- pie^a recibas efte Sa-
to facramento ? to facramento?
Sidixere el enfermo^ quefi% oygale elSd*
terdote > y ahftteluale por la Bula de la fantá
Cruzada de efia manera*
f ABSOLVCION DÉLA BVLA
Mpara los Oleados.
Ifereatur tu^&c. Indülgcntiam,
Scc. Porkauthoridad de Dios
£2 todo
. De Sacramento ~
tocio poderofo,y de íes bieiiauenmra-
dos Aportóles S. Pedro, y S; Pablo , y
i denueftro muy fanto Padre efpeciaí-
mente aticoncedida,y á mí cometida,
yo te abfueluo de toda cenfura de ex-
comunión mayor, ó menor,fufpenCo,
o entredicho,a iure,vel ab hcminejy
de todas las otras cenfuras,y penas en
queporqualquier caufaayas incurrid
do, aunque la abfolucion dellas fea re*
feruada a la fanta Sede Apoflolica, fe-
gun por eíla te es cpncedido,y reíb'tu-
yote a la vnion , y comunión de los
fieles ChriíHanos; y afsi mifmo te ab-
fueluo de todos tus peccados,crimines,
y exceffos, que á mi aora as cofefíado,
y de los que confesarías fi á tu memo-
ria.occurrieiTen, aunque fean tales,que
la abfolucion del los a ia fama Sede
Apoflolica (como dicho es)perteneí-
«a,y otorgóte plenaria indulgencia, y
. , remif»
Extrema Vn&ioniu 4^
remífsí'on cumplida iie todos tus pee-
cajos, agora, y en qualquíer tiempo
confesados, oluidados, 6 ignorados, y
de tas penas que por ellos eras obliga*
do á padecer eñ el purgatorio. In no-
mine Pacris^ & FíIíj^Sc Spiritus ^
ía nái Amen. Y fi de eíta enfermedad
en que eílás,Dios por fu mifericordia
te efeapare, te fea reíeruada eíla indul-
gencia para el verdadero articulo de tu
muerte.
Dffjpues de reconciliado , y ahfuelto por la !
Bula de la Cruzada y lo con [alara el Sacerdote
m pian | y denotas palabras , y le dará a enten*
ler la fuerga y efficacia de e¡le Sacramento , y
man necejjaüo le feafy dirá de efla manera el
\íiniflro.
] Notiacopikze xic- , íj* Hijo mió aduierte,
nocaquiSti, ca inTo- que nro Señor Dios <
ecuiyo Dios mote* tu bienhechor , aora
laocoliliani , axcan vfa grandemente de
enea niiczmotlaoco- mifericordia cotigo
*« F } «!«•
De Sacramento
WíaTeoyotka tenia- mediante efte fant<*
cbioüliz Sacramento
in motenehua fanta
Extrema vncion , ic
tipahtiz> timochica-
Iiuaz intlá motech-
tnonequízjic timoma-
quixtiz.Noihuaxic-
tniti ca pachihuiz
moyollo, caica inte •
Jriachiotiliztlimotlá-
paltilia manima mo-
yollian inikticpa in
inoyaohuan tlatlaca-
tecoló intenebyecol-
tiliz inic amo mitz
facra mentó q fe lla-
ma de la Extrema vn-
cion . Deíla manera
fanaras>tcdrasfalud
y fuerza fi te conui-
niere^y te faluarás
con el. Y también ía-
be q tu coracon que-
dara fatisfecho, por
que con el tu anima
vencerá a tus enemi-
gos y fe esforzará c5-
tra la tentación de
los Demonios, por q
no te conturben , ni
tlapojoltizquejmitz^ defpeñen en el pee-
anayahuizque inipan cadb . También con
tlatlacolliNoihuan
ic titlauhtüoz ti má-
cozinigraciatzin^in
itepalehuilitzinDios,
ic tiemomácehuiz ,
tic icnopilhuiz , in
*
el alcanzaras la gra-
cia^ ayuda de Dios>
y confeguiras tu íal-
uacion ; y por tanto
Conuiene, y es neceP
fado que agradefeas
mu*
Extrema VnfriMUé 44
momaqüixtilocaJpa. mucho efta merced.
pa in, monequi ccca
tiftla^óc.amatizin'i-
tetlaubtiltzin Dios,
ibuan choquiztica >
don ,y beneficio de
Dios nueftro Señor,
y también que reci-
bas coníiantOjdolor,
buey tlamabuiztililiz- y lagrimas^ co gra-
tica ín tic raoceüliz de deuocion efte Sa-
ín izca fanto Sacra- to facraroento déla
mentó temacbiotiliz. Extrema vnciopara
tli , Ipanipa tipalle. que feas ayudado>co-
builoz^iyollaliioZjti- íolado, alegre, regó-
yoIcebuik>z . cijado > y defeanfes ,
y quedes aüuiado.
haladas eftas fias y deuotas palahras diga
el Sacerdote. V. Adiutoríum noftttittl,
&c. V. Dominas vobifeum, 8cc.
Ore mus,
INtroeat, Domine lefuCh rifle, do*
mum hanc fub noítrae humilitatf*
ingreífü, «terna felicitas, diuina prof *
peritas, ferena tetitia^haritas fraStuo?
ía> fanitas fempiternaveífugiat ex hoc
F 4 loco
-. — - ■ - •
>--'_.
De Sacramento
loco acceíTus damonum, adfint Ange-
lí pacis, domumque hanc deferat om>
nis maligna dilcordia. Magnifica, Do-
mine, fuper ips nome fan&um timm,
2c bene^díc noftra conuerfationi:
fanftifica noílrg humilitatis ingreífum,
qui fan&us , & pius es , 8c permanes
cum Patre, 8c Spiritu fan&o in fácula
fxculorum. Amen, Oratio.
ORemus , 8c deprecemur Domi-
niim no ftxum íefum Chriftum,
vt benedicendo bene ^ dicat hoc ta-
bernaaiIum,8comnes habitantes in eo,
8c det eis Angelum bonum cuftodem,
8c faciat eos fibi feruire ad confídera n-
dum mirabilia de íege fuá , auertat ab
eis omnes cotrarias poteílates: eripiat
eos ab omní formidine , 8c ab omni
perturbatione, ac fanos in hoc taber*
«aculo cuílodire dignetur . Qai cum
¥atre,& Spiritu fanfto ■ viwfyfc regnat
Deus
i :\ ■
Uxtrema Vntüionis. 45
Deus ¿n fácula farculorum. Amen.
Ore mus-
EXaüdinos* Domine fande, Pater.
omnipotens^ternePeus5& mit-
tere digneris fanftum Angelom tutim
de coeIis%qui cuftodiatjfouea^protegat,
viíitet,atque defendat omnes habitan*
tes in hoc habitáculo . Per Chriftum
Dominumnoñrum. &. Amen*
Si a Cafo la necesidad de el enfermo apre-
tare grandemente fe podran dexar eflas orado*
nes* Defyues dirá el enfermóla confefion gene-
ral , b alguno de los circun fiantes por el> fino
pudiere^ y acabada> di^e el Sacerdote : Mlfe-
reaturtui, &c, Indulgentiam, &c. Y
ames de \ngir al enfermo^ amonejle el Sacerdo-
te a los arcunftantts nieguen a nuejlro Señor,
Ipfe de miferkordia con el enfermo yyfi \>uiere
commodidad de de^ir los fíete Pfalmos peniten*
cíales con las Letanías ^ y otras preces fe digan
mientras el Sacerdote Vnge al énfermo3y les dU
F5 rlí
<i
De SdCfdmeHt*
ra & los circiMftatttes da efta mMetil
4¡ NotaI$ópilbuané <[ Hijos míos hín*
ximotlaquaquetzacá, caos de rodillas, ro-
xicmotlatlauhtilican gad á nueftro Señor
inTot!a$óteaiaquix- Dios con !a Oración
ticatzin Dios tecla -
tlauhtilizticaintoTa-
tziné in ilhuicac ti-
uioyetztica \ ihuan
fantaMariacsma qui-
niotlaocolilitzinozm
del Padre nueftro , q
effcas en los cielos ; y
también có la deDios
tefalac Mana ¿ para
que vfe de mifericor-
dia con el enfermo ,
cocoxcatzintli oquic mientras yo le doy la
nicmacbiotia. vncion defte Sato fa.
era tiento del Olio, y
Extrema vncion.
Y tomando elfagvddo Olio di?e* In no*
Ittine Patris* >£ & Filij, g< 8c Spirítus
{mái >$< extmguatur ¿n te omnis vir-
tUs diaboli^per impofitionem manuum
noílraruml & per inuocationem om^
túnm San&orum, Angeloruiti, Archa-
^lorum» ^tnafcharuiii, Propítétaru*
Apof*
Extrema Ipn&totík. 4 ©
ApoíloIorams Martyrum^Confefforíí,
Virgínum >. atque íimul omnium San-
doruin. Amen*
Dejpues W el Sacerdote tmgiendo al enfer*
mo en forma h Cru\las partes abaxo feñaladks
di^nlo de ejta manera*
fT A los ojos,
E R iílam (mázm vn&íonemf >£
8c fuá pijfsimam mifericordiatn,
ndulgeat tibi Dominas quicquid per
vifum deliquifti. Amen,
Si el Mwijlro que ayuda al Sacerdote fuere
ordenado de Orden Sacro limpiara con el algodón
la parte ungida 5 y [ino% el tnefmo Sacerdote lo
hagafelqual algodón a defer nueuo^y diflinSta
en cada parte ; y defpues fe lleuara á la ficiaa de<
h I ¿lefia y fe quemará állU
€J* jilos oy dos $
PE K iftam hná&m vndianem, #
& íuam pijísima miferic ordiam-
induL
I
'<<
De SáCt amento
indulgeat tibí Dominus quicquid per
auditum deliquifti. Amen.
<j~ /í faí narices.
IDE R iftaní fanftam vn&ionem(>í<
4- •& fuam pijfsimam mifericordiam,
indulgeat tibí Dominus quicquid per
odoratum deliquifti. Amen.
€J" v4 Zá boca cerrados los labios.
pE R iftam fanctam vnctionem, >£
A & fuam pijísima mifericordiam,
indulgeat tibi Dominus quicquid per
guitum,& Iocutionem deliquifti. Ame.
ÍJ" A hs manos
"pE R iftam farótam vn&ionem, q<
•■- & fuam pijfsimá mifericordiam,
indulgeat tibi Dominus quicquid per
tadum deliquifti. Amen.
Aduierta el Sacerdote^ que efla unción fe
ii en la parte exterior de las manos a los Sacer-
dotes enfermos : mas a los demás en la interior,
qu* es en U jjalm de las manos,
%A los
- .
Bxtreme.wflhms. 47
f[ *A los fies.
PER iflamían^aro-.vnáiWe^iíií
&íua pijfsitnám mifericordiam*
índulgcat ubi Doroinus quicquid per
grelTum deliquííit. A roen.
fT íA los hmos.
PE R ifiatn fanfíam vn^iptieni^
& fuaní pi jfsimám roifericordia,
índulgcat tibí Dominus quicquid peí:
lumborum defedaticnem deliquiílL
A men. E$s Tención fe dexaficwpeevhs
pt$geres,y tamlten en los Iparcnestfite ttofefue?
den wouerfi no es co muelo peligro de acelerar*
les la muerte^ lo c¡ual acabado di%e el Sacerdote :
KyrjccIcyfon,Chnftc elcyfon, Kyrie
tleyfon. % Parer noíkr>&c. V. Et
Re nos, 8cc. ^. Saluum fac feruum
ruum ( veí faluam f ac ancilíam tuam }
fc. Deus nieus fperamcm in. te. V. MiV
te ci Domine auxilium de fanfio. Ifc,
Est de Sio tuere eum,(^í eam) y, Efto
ei
"De Sacramento
ei Domine turrisfortítudinís & Afa
aeinimici. t. Nihii proW inimi-
• «*««>■(*/ ¡nea) *.Etfiliusíniqui-
tatis non apponat nocere e/. Y, ¿ne
exaudi,&c. ^. Dominus vobifcu'm.&c.
Gremus.
'pJOmineDeus.quiper ApoíWm
<M2Jftmm laeobum locutus eg • ¿nfir
matur qmsin vob/s? inducat prasby-
teros Eccleíí ar,8c orent fuoer eum, vn-
gentes eum Oleo ín nomine Dominf
& oratiofidei faluabfr infirmum,&V;
Jeuiabit eum DomÍnus,& íí m pe<- ,*
lit,rennttentur ei: cura, quíefüraw^
■ demptornofter, gratói fanfii Spirír &
languores iftius ¿nfir mi, eíusque fataa
vulnera, & dimitte peccata, atquríp
íores cunaos mentis.fc corporis ab eo
cxpelíe píenamque interius ; & exte#
ritts fanitatem m ¡ferie orditerredde.vt
ope mjfencordfgtu9 reftimtusadprif.
tina
Extrema VnBhms. 48
tina reparetur offiaV QtncumPatre,
Bc-Spiritu fanfto viuis,& Regnas Dep?
in fácula fecuíorum. Amen.
Oremus.
REfpice, qusefumus, Domine, fa*
mulum tuum(*rl ancillam tuam)
U. ín infirmitate fui corporis fatifcenr
teñí, 8c animam refoue, quam creafti;
vt caftigationíbus emendatus > fe tui
fenriat medicina faluatum ( **Z falua-
tam). PerChriftumDñumnofírum,
f, trien.- Oremus.
T^Omme fande,Pater omnipoten^
{^i-/«erne Deus , qui benedi&ionis
.^¿t gratiam aegrisinfundendocorpo-
t¡hns% faSuram tuam multiplici pieta*
'fe cuflodis;ad inuocationem tui nomi-
Iub benignus afsiíle.vt famulum tuun%-
^?í ancillam tuam) ab srgritudine libe^-
ratum ( vel liberatam) & fanitate dona*
cum (*W donatam) descera tua erigas,
virtti*
'k
De Sacramento
virtiire confirmes , poteftate f uearís,
arque Ecdeñz tuar fanótac , cum omni
defiderata profperitare reíriruas. Per
Chriítum Dominum nofrrum. Amen.
Finalmente el Sacerdote aduierta, que fi el
enfermo efta en extremo peligro de muerte ,jy
corre riesgo por la detención, fe an de dexar to-
das las cofas fobredkhaSy y fulamente le engira
desamanera, |J* Per iítam fan¿iam
vnáionem, 8c fuam pijfsimam mife-
ricordiam, indulgeat tíbi Dominus,
quicquid per vi'íurn , >£audituin, >£
odoratum, q< guftum, & Iocutionem,
& tadum,^ greíTum,^ & Iumborum
dele&atíonem delíquiftí. Amen.
Todo lo qual acabado fe boluera el Sacer-
dote al enfermo, y le esforzara con pías y deno-
tas palabras dejla manera,
<f Nopiltze máximo- ífHijo mió por amor
yoilali ycatzinco in de Dios, q te alegre»,
Pios,bHelimact2Ín. y regocijes > dexate
gran.
Extremó "bnftionh; 4«
:o ximocahua,ca ye- grandemente, y muy
íuatzin miczmopa- de veras en fus nia-
ehuiliz in momiquiz-
empan , áco yeotla-
mmantic j icxitlan-
zinco ximopechte-
nos,que el re ayuda-
rá á la hora de tu
muerte , y en llegan»
dofe arrojare á fus
a : xicrnotíat¡auhri- pies, ruégale que te
itzino in Dios inic ayude y perdone tus
nitzmopalehuüiz , peccados,p0rqueno
litzmopopolhuiiiliz fe pierda tu alma yé-
nmotlátlacol inic á- do al infierno. Pro-
loticempouhuitiuh pon firmemente,que
uai5,hud ximoneh- li te diere falud no le
)lti , ca intlá mitz- as de offender otra
lochicahuijitzinoz, vez.finoqas decor-
>quicceppa tierno- regirte, y enmendar
atlacalhmliz , can tu vir^ . "y agora
mocemixnahuatiz , llora , y entriftecete
tnonemihzcuepaz- por tus peccados,
uh in axca ma huel pues con ellos offen-
rtzchoa^mitzáma- dirte áDiosnueílro
, nntztequipachó Señor: también 11a-
motlatlacol , inic ma, y rueea a la Se-
icmotlatlacalhnifi- ñora del tielo la Vir-
G gen
<!
De Sdcr¿iM7ito
tzíno in Dios; ihuan gen María, y a todos
xicmonochili, xic los Santos,y Angeles,
aiotlatlaiibtili in il- paraq todos nieguen
fcuicac ttacocihuapil- por ti á Dios nueftro
li- ihuan ye mocbín- Señor , y te falue , y
tin Sanáosme , ihua Heue al cíelo. Si qui-
Angetosme.inic mo- íiereDíosnueftroSe-
chintinttitzin mopá- ñor darte vida otra
pa químotlatlaubti- vez aquí en efte nrn-
lizque in Dios , inic do , y te diere falud,
«litzmomaquíxtiliz , y fuercas.quado otra
roitzmoKuiquíiiz in vez eftuuíeres enfer-
ilbuicac. Abc.oq«i- mo,y al cabo y fin de
roonequittitzinoz in tu enfermedad,ieras
Dios, occeppa mitz- Extrema vnciadoo-
jnonemitti^zinnicá tra vez recibiendo
tlalticpac, mitzmo- efte Santo facramen-
cbicabuiliz-, aoh intlá to de Olio fagrado
vub mocbiboaz , in y fer as abfoe to p<*
ihquac occeppa ti- la fanta Bula de I
jnococózjtitlanabuiz,
occeppa timachioti-
loZ) titlapopolbuiloz
ica in fanta Bula.
Cruzada.
MODO
Extrema -lmffionti¡ 5¿
JModo de ayudar á
BIEN MORIR.
TJ> Eueftido el Sacerdote de fobrepelli^y
* ^ ejloh aguí tomara el byffopo del agua ben-
dita , y rociando al enfermo y apofento coa ella
dha : Pax huic domui, &c. Afperges
líie, &C. lo qual hará muchas y>e%es : luego le
dial enfermo la imagen de Cbrijlo Señor uro
en la Cru^para que la befe muchas t>e^es , y
le pondrá en la mano derecha lena candela bendi-
ta encendida, que tenga indulgencia concedida,
y tomando el Breuiario le encomendara el anima
como fe pone al fin del ; yfi el tiempo di lugar,
y el enfermo entiende, le digaefias pias> y de~
notas palabras.
«F NotJa§ópiltzi , 4 Hijo mío, redemiV
Dios ti ítlamaquix- do de Dios, criatura
tiltzme^iitlachihual- faya , y fu creyente ,
tzine , ti itlaneltoca- llama y da vozes de
catzine xiemonochili todo t« corajon mu-
G* chas
DeSmmento
xicitiotzatziliicamo- chas vezes al fanto
chi rooyollo mieepa nombredel E S V S:
initocatzinlESVS: fírmemete cree toda
huel xicmoneltoquiti lo que tiene la fanta
inixquich quimopie- Fe Catholica > y la
lia fanta Fe Catholi- creencia de Dios que
ca inineltococatzin fon fus Articulos , y
in Dios,ihuan in. mo- todo lo que contiene
chi quipia.N icnonel- el Credo , y ^mbien
toquitia in Dios té * aquello que conheUa,
Tatzin, itoca, mote- cree,y tiene por cier-
nehua Credo: no ihuá to nueftra fanta M a-
in tlein quimonelto. dre Igleua Catholica
quitía in Tonantzin Romana; que quiere
fanta Iglefia Catholi- dezir toda la cogre-
ca Romana, quihtoz- gaciÓ y ay untannen-
«equiininnecentlali. to de todos los fieles
lizixquichtinitlanet- Cbriftianos, y ere-
tocacatzitzihuáChri- yentes. Confia,y efpe-
ftianomcXimotéma. ra que nueftro Señor
cbi caintoTecuiyo 1ESV Chnfto verda-
IefuChrifto huelnel- dero intercefior nro
HTotlatoCatzin céca y abogado co lu gra-
iuey iteicnoittalUti- de piedad,y elemecu
— T
Extrema Vnñkúié %\
ca mitzitiopaUehui- teayudarayy conjos
liz . ihuanicaiteic- méritos de fu facra-
nelilitzininitlagóma- tifsima pafsion,ypor
hoiztiaihiyohui!it2ini los ruegos,y intercef-
inipampa initlatla- fiodelafiempre Vir-
tlauhtilitzin in mo- gcMariaSenora ufa:
chipa huelnelli ich- y también porlain-
pochtli tlagócihua- tercefsíon y ruegos
püli Santa Maria: i- de todos los fantostf
huan in yefnochintin^ Angeles alcanzaras y
Santome , Angelóme y tendrás la vida e-
tiquicnopilbuiz in ce- terna, que no fe aca^
mihcac yolliliztli> in bará > ni tendrá fin
ayc tlamiz , aic tzon- para fiempre. Ama co
quigaz.Xicmotla^óti- toda tu alma y cora*
li moch ica moyollo $on á nueftro Señor
in Totemaquixtica- Dios>y también def-
tzin Dios : no ihuan fea grandemente co
xic elehui cenca mo- todo tu coraron* f
chi ica ínanima inic con toda tu animaa,-
ticmodagótilitzinoz marleco aquel amor,
in Dios, ipampa ini- con q le aman fus ef-
tetla^ótlalitzin inic cogidos todos los Sa*
quimmotlagotilia in tos.Por amor deDios
G) qte
>
De Sacramento
tlacemienopillmiani- q te duela mucho to«
jne, mochintin San- do aquello có que of -
tome. Ma icatzinco fendifte á tu queri-
in Dios mamitzyol- do, y amado Padre
tequipachó in ix* pios , y á tus proxi-
quich in quexquich mos , y hermanos , y
ic oticmoyollitlacal- todo aquello que hu
Jiuitzino in motlago- zifte aqui en el man-
■ TatzinDios,ihuan in do y en la tierra con
mohuampohuan ,in
ixquich inoticchiüh
nican tlalticpac rao-
dalnamiquiiiztica ,
jíiotlahtoltica, ihuan
aitotlacfeihualiztica
in itechpa in mah-
tlaSetl initeetena-
fcuatiltzininicelTeotl
Dios. Mochi ica nio-
ílanequiliz xiquin-
ilapopolhui in mo-
chintin mohuampo-
huan inaquihque o-
to memoria > con tus
palabras , y también
con tus obras contra
los diez mandamien-
tos j y preceptos del
vn foloDios nueftro*
Co toda tu voluntada
y con todo tu cora-
ron y querer, perdo-
na á todos tus próxi-
mos , y hermanos, á
aquellos que te ofen-
dieron, injuriaron,y
hizieron mal , á tus
1 t
JKitz|oIlitlacóque,in enemigos, cotrariost
y
tnoyaoíiuan > in mo- y que te aborreciera,
tecocolicahuan, Ma
£§ icatzinco in Dios
xiquimihtlanilili te
tlapopolhuiliztli in
y tuuiero rencor co-
tigo , folatnente por
a mor deDiosnro Se-
ñor ^denianda^y pide
mochintin aquihque perdón a todos aque-
modantoltica oti- lios aquienes con pa-
quimmahuizpoló,o- labras deshonrarte,
tiquintotiiíi > ibuan disfamarte, y difte
motlacliihualiztica Pena»7 con tus obraS
otiquintequipachó . afligirte, y apurarte.
Inin cocoiiztli tone- Efta enfermedad , y
huliiii in tiepie xic dolores q tienes I le-
paccaihiyohui inipa- ualos en paciencia,y
é atzinco Dios, ic xi- mírelos por amor de
tlamahcehua inipam- Dios nueftro Señor,
pa motlahtlacol . In llénalos en peniten-,
tlá yehuatzinTeotlá- cía de tus peccados,
tohuani Dios tnitz- culpas , y maldades.
mocbicahuilitzinoz, Si á cafo nueftroSe-
nutzmopaSitilitzinoz, Sor Dios te diere
mitzmonemiltilitzi- fuerzas y falud , y te
noz xic cemibto ca fanare, y diere vida,
aic occeppa titlahtla- propon q«e jamas as
G4 de
S
De Exequíjf.
coz , ximocemixna- de fiazer peccados, y
fauati ca ticpiez in promete que guarda*
iteotenahuatiltzin. ras los diez manda-
mientos de nueftro
Señor Dios,
Entierro de perío-
NA GRANDE, VNA, O MACHAS.
DEterminado el tiempo en que a de fer
llenado el cuerpo defunño i la íglefia ,
faldra el Sacerdote reuejlido de fobrebelli^ y
efiola negra^y apa del mifmo color, laCru^por
delante, el agua bendita , y fe doblara con las
Campanas , y de ejlamanera W á la cafa de el
difunSfo%en donde fe cantara elfiguiente rejpon-
fo. Memento me¿ Deus, &c. V. De
profundis, 6x Kyrie eleyfon, Chrifte
sIeyíon,Kyrie eleyfon. tf.Pater nofter
WC. f. Ec ne nos ¿nducas, &c. t. Ré-
quiem aeternam, &c f. Aporta inferí,
Scc. % Requicfcat,&c. f. Domine
exau*
De Exequijs. C?
exaud i,&c. V.Dominus vobiíctim,&c.
Oretnus.
TT'lbi Domine commendamus ani-
A mam famuíi tui (>i famuJe tue)
N. vt defanans (vel defunfta) farculo'
ubi vmat, 8c qux per fragilitatem ha*
mana; conuerfationis peccata commíf-
íir,tu venia mifericordifsim* pietatis
abílcrge.PerChriflijm Dominum,&c.
m¿ Amen. Si fueren muchos los de funBos
fe «%*« *« U precédeme Oración defía manera:
animas famulorum tuoriim , (yelíal
nularum tuarum} vt defendí {Vi de-
unétae) vtuant commiíTerunt,&c.
/íwWo *yfc «#»*/<> empegan los Catores
'Letanía: Kyrie eleyíbn, &C. H*/?* /«*
llefia enmedio de la qual /> p^ rf ^^
w<fc/* oferJ *í/?¿»/ÍW rejponfo : Sub ve.
¡tefanaiDei,&Ci Kyrie eleyfon,
arifte cícjrfonrKyrie eleyfon, Pater
wier^c. f^t ne nos ¿nducas,&c.
G5 j^.
. i
it
"De Exequijs*
SPé Dominas vobifcum, 8cc¿
Oremus.
DE V S, cui otnnia viuunt, & cui
non pereunt moriendo corpora
noftra,fed mutantur in meliusrte fup-
plices deprecamur , vt fufcipi ¿ubeas
animam famuli tui ( wí famuk tuse )
per manus fan&orum Angelorum de*
ducendam in fmum amici tui Abrah^
Patriaren*, refufcitandam^ in nouif
Gmoiudici) magnidie, vtquicqmd
vttiorum diabolo fállente contraxit,ti
pius,& ínifericors abluas indulgendo
PerChriftum Dominum,8cc R. Ame
Si fueren muchos, en la Oración preceden
fe diga de ejta manera : Animas fámulo
rumtuorum (vel famularum tuarum
deducendas, refufcitandas , contraxe
riint, &C. Si el def anclo fuere Sacerdote J
diga enlasOraciones: famuli tui Sacerdote
deckrando fievPte U dignidad que tuuo el dt
fuña
-v
DeExequijs. Ca
un£h. Luego fe Ueua el cuerdo k la fepultura
mengmh el Maefiro de Capilla la Antifonal
i Paradifum &c. y la AntiphonaiOmnk
piricus, &c. Y acabadas entona el Sacerdote
figuiente : Ego fum &c. y los Camotes di-
?» el Cántico de Be nedi¿lus , & c. Y def-
P que aya llegado el Sacerdote % la fyultmat
3 bendice con efia Oration.' ^^Oremus,
B v St cuius miferatione anima
fidelmnt requiefcunt,hunc tumu-
m bene %t dicere dignare,eique An-
Jum tuum fandu deputa Cuftodem,
cmus corpus hic fepelitur,animam
is, ab ómnibus abfolue vincuíis de-
iorum ; vt in te femper cum fand/s
fs fine fine letttur.Per Chriftum Do-
•num, &c. &. Amen, Si fueren mu*
• defu«8os,y fepulturas, fe diga api : hos
nulos, eis, & quorum (yel quarum)
'P°ia> fepeliuntur, animas, eorum
iearum;l*tejlt«i:6C(. Luego toma
el
',
De Exequijs,
el Sacerdote el hyjfopo del agua bendita y rbfu
tres tfe^s al cuerpo defunfto con ellaty lo ntif~
tito ha\e á la fepultura: tomara deftues el incen-
fario,y coa el incenfara tres léeles al de f tinelo,
y fepultura,y tras ejto fe pone dentro de la fe»
pultura el cuerpo, y repite fe la knúphona. EgO
fura, 8cc. Kyrie eleyíbn, Chrifte eley-
fon, Kyrie eley fon. Y el Sacerdote en alta
iw^di\e, Pater nofter, &c. V** Et ne
nos, 8cc ^ . Non intres in iuditiumi
cum femó tuo (*yiiplktua) si fueren
muchsyb muchas fe diga: feruis tuis(Vl anj
cillis tuis) Domine. % Quia non luftl
ficabitur in confpeftu tuo omnis vi*
uens. ^. Aporta inferí. &. Erue Do*
mine animam eius. Si fueren muchos, b
muchas íediga : Animas eorum (yel ea#
Vum)V*. Reíjuiefcat in pace. Si fueren
muchos , b muchas fe diga : Requiefcant .
-&. Amen.^- Domine exaudí, 8cc- V.
Dominusvobifcum,8cc Oremus.
Satisi
«j
De Exequijs. 5 5
r* Atisfaciat tibí, quaefumus, Domi*
3ne Deus noíler,pro anima famuli
xi(yel famuíe tu^) N. Beatíísimae Dei*
enitricis^emperque Virginis Matiz,
i fantlífsimi ConfeíToris tui Patris
oftri Francifcijomniumcjj San&orüm
jorum oratio,8c prafentis familia:
ix humilis* 8c deuota fupplicatio; vt
eccarorum omnium veníam > quam
recamur obtineaf jnec eum (v<?í eam)
afsiaris cruciarigehennalibus flam-
lis, quem (yel quam) Filíf tui Domi-
i noftri lefu Chrifíi pmiofo fanguine
demifii. Qui tecum, & cum Spiritu
tn&o viuit, & Regnat in faecula faeoi-
rum. # Amen. ^ Réquiem aeternam
c. ^ Anima eius,& animx omnium
Jelium defundorum per mifericor-
am Dei Requiefcant in pace, & A me.
Si fueren muchos , b muchas f fe diga en efta
mon: Proanimabus, femulorum tuo*
rum
De Exequijs,
rum ( vrf famularum tuarum ) obti-
neant, nec eos (yel eas) quos (yel quas)
jf* Réquiem aeternam dona eis 8cc. #¿
Animae eorum (^J earum) &c. E/?a
todo fe entiende quando no fe a de derqr Mijfa
de cuerpo prefentey por que Jife a de de^ir^ fe
ha de ba^er hfiguiente : hecho todo lo de arrih
defde el principio del entierro hajla la Oración
Deus, cui omnia viuunt,&c. inclufue^h
cual acabada^ fe V<* el Sacerdate a la Sacriftia¡
y fe pone Manipulo * y Cafulla de color negn
dexando la capa para en acabando la Mijfal quv
tarfe á defyues la Cafulla y manipulo <¡uand\
•pniere dicho Mijfa en el lado de la Epijlola >j
llegandofe cerca de las andas del cuerpo defun
Bo cantara en tono lafiguiente Oración fin de
%ir al principio Oremus. Oratio.
NOn intres in íudicíum cum feru<
tuo ( v<?Z ancilla tua ) Domine
quia nullus apud te iuftificabitur ho
moj niíi per te omnium peccatorum e
tribaa
DeExeqtiijrt $$
tribuatur remifsio. Non ergo etim (yel
eam) quatfumus tua iudicialis fenten-
tia premar, quem (yel quam) tibi vera
fupplicatio ftéti ChriíHanae commcn-
dat : fed gratia tua illi fucurrente $
mereatur euadere? iudicium vltionis*
qui (y>elqux) dutn viueret, infíg-
nitus ( v*I infigníta ) eít Ggnacuío
Sanftac Trinitatis. Qui viuis, & regnas
in fácula farculorum. #. Amen. f¿
fueren muchos, b mudas fe i\g& en efla Oración
defta manera : Cum feruiS tUIS (yel aticil-
lis tuis) eos. Non ergo eas, quos (t>el
quas) illis, mereantur,viuerent, inCg*
niti (yel iníignitse) funt, &c. L»é-¿o fe
canta el fluiente refionfo : Libera me Do*
minedereorte «terna indie illa tre-
menda, quando cceli mouendi funt, 8c
térra, &c. Kyrie eleyfon, Chrifte eley-
fon, Kyrie eleyfon . El Sacerdote en alu
w\'. Pater nofter,8CC.jp toma el hytfopo del
De Exequtji.
agua lendita , y batiendo genuflexión al Sacra*
mento% y profunda inclinación la Qrw{ , la qual
ejlara enfrente, rofiara lo- j J^le la tumba en
cada *í>no tres wxgs , y lomjjrhara con el \n*
cenfario incencando otras tantas , y llegando al
lugar donde ejluuo al principio di?e. & '. Et ne
nos inducas , 8cc. tf* A porta i nfer i,&c¿
Jtm Requiefcat in pace, 8cc, ^. Domi-
ne exaudiV&c. &. Domínus vobif-
cum, &c. Oremus.
DE V SyCui proprium.eft mifere*
ti femper, & parcere, te fuppli-
citer ex oramus pro anima famulitui
( v<?lfamul£tu£) ls7. quam hodiede
hoc fóculo migrare iufsiíH,vt non tra-
das eam in manus inimic^nequc obli-
uiscaris in finem>fed iubeas eam á fan*
ftis Angelis fufcipí, ad patriam Para-
diíí perduci; vt quia in te fperauit , 8c
eredidit, non poenas inferni fuílineat,
fed gaudiafempitcrnapofsideat. Per
Chrif,
DeExequijs. c y
ChriíhjmDominum,8cc. % Amen.
Si fueren muchos, o muchas fe diga : pro aniV
mabus famulorum tuorum (»<?/ f amu-
larum tuarum^quas.eas^ed iubeas eas,
fperauerun^&crediderunt/uírineanr,
pofsideaílt, 8CC. S/ fuere Sacerdote el de-
fuitáo fe diga: Pro anima Fa mu Jitui N.
Sacerdotj's : Laqual Oración acabada fe lle-
va el cuerpo a lafepultura diciendo los Canto*
res la Antiphna de arriba : In paradifutn,
&C. Y lodemas que fe ' figue en el entierro
quando no ay Miffa fe diga hajla el fin de el, el
qual acabado fe buelue el Sacerdote a la Sacrifiia
diyendo ejla antiphna : SÍ itliquitates.
Vfalmo*. De profundis, &C. al fin de el &.
Réquiem aeternam donaeis Domine,
&c. tf. Aporta, &c ^. Dñe exaudí,
8cc. ^. Domiñusvobifcum,8cc.
«-__'"'■;■ Qremus.
Ljidelium Deus,omnium conditor,
A & redemptor, animabus fámulo*
H rum.
4¿
N Ve Exequijs.
rum, faitiularumque tuarum, 8cc. *!í
Réquiem zternam, &c. ^. Requief-
cantínpace. #. Amen.
Offi
feh;
'icio que le naze
EN LAS HONRAS, O ANNIVERSARIO
de algún defunfto afsi Sacerdote, como
fecular, y en e! dia tercero, fepti-
mo, y treinta de fu muerte.
DV^fe el Of ficto de dcfun&os con tres
NoBitrtioSi y Laudes, las <Aniiphnas
dobles , d por lo menos t>n no&urw con Us Lau-
des, y Mijfajaqual acabad ayel celebrante dexa
el manipulo, y cafulla en el lado de la epiftola}y
toma capa de color negro , y yendo por delante
el Subdiaconocon U Qru^ ,y los cyriales,y dos
dcolytosy el Wo con el incenfario , y el otro con
él agua bendita y efle libro K>¿ el Sacerdote con
el Diácono a la mano izquierda al lugar de U
tumba,ypon¡endofe cerca delU canten los Can-
tores
De Exequijs. £8
mes efte rejponfo : Libérame Domine de
morte «terna in die illa tremenda, 8c¿#
y mientras fe canta pone incienfo en elthurihub
y lo henái^y dkb: Ky rie eley fon, Chri-
fte e ley fon, Ky rie eley fon : di^e enalta
vo^ : Pater nofter, &c. toma el byffopo del
agua bendita y rocía tres Ineses por cada ladok
la tumbafy inciensa otras tantas "t>e%es habiendo
genuflexión al Sacramento yy profunda inclina»
clon a la Cru^que ejla enfrente , y huelto a fu
lugar di\e : &. Et ne nos, &c. t. Apor*
ta,8cc. &. Requiefcant, &c. ^. Do*
mine exaudí", &c. tf. Dominus vó-
bifcutn, 8cc. Oremus.
ABfolue, quxfumus Domine, ani*
manífamuli tm(*el famulg tue.)
Vt defunftus (>¿ defunda) faxulo thi
viuat, & peccata, qus per fragilitatent
cárnis humana conuerfatione commí-
fit, tu venia mifericordifsims pietatis
abfterge., PerChriftum&c. t. Re¿
Hi quiem
«I
De ÉxeqWjfl
quiem gternam>&:c. ^.Kequíefcat,&c.
Si fueren muchos, ó muchas fe diga : Animas
famulorum tuorutn ( vrf famularum
tuarum) vt áéunái ( vel defunda? )
viuant, cornmifíerunr, 8cc, n Si fuere el
defunBo Sacerdote > o obifyo declare fe fu dig+
nidad en la Oración.
Procefsion del Lu-
ncspor los fieles defunftos.
EL*]
N todos los Lunes delAño (faino el Lu*
»esfanto9y quando cayere en ellos algu-
na fie fia doble ) fe ha%e procesión por los fieles
iefunftos defla manera. &. Credo quod
Redemptor, &c. Kyrie eleyfon, Chri-
fteelejrfon^Kyrieeleyfon. jf. Pater
noftery&c. J^t Dominusvobifcum.
&c. Oremusv
DEVS, quí ínter Apoftolicos Sa-
cerdotes fámulos tuos Potificalf,
feu
De.Exequijs. 59
feu Sacerdotali feciííi dignitate vigere:
praeíla, quaefumus, vt eorum quoque
perpetuo aggregentur confortio. Per
Chriftum, 8cc. &. Amen. #. Qui La-
za rum refufcitafti, 8cc. Kyrie eleyfon,
Chriile eIeyfon,Kyrie eley fon. Y. Pa-
ternofte^&c. W. Dominus vobif*
cum,8cc. Oremus.
DBVS veniac Iargitor,8chumanac
falutis amator , qusfumus, cíe*
mentiam tuamjvt noftrg congregatio*
nisfratres, propinquosj& benefacto-
res, qui ex hoc feculo traníieruntfBea#
ta Maria femperVirgine intercedente*
cum ómnibus fanftis tuis ad perpetug
beatitudinis confortium peruenireco*
cedas per Chriftumf&c. #. Amen.
&. Domine quando veneris &c. Kyrie
cleyfon, Chrifle eleyfon, Kyrie eley-
fon. .V. Pater nofter, 8c c W% Domi-
nus vobifcijm, 5cc. Oremus,
Wf
'Vi
De Exeqitijs.
DE V S, CUÍU3 miferatione aníitiíe
fideJiuñi requiefcunt, famulis,&:
famulabus tuis ómnibus hic, & vbiq?
in Chriílo quiefcentibus, da propítius
veníam peccatorum > v* acunáis reatí-
busabfoluti: tecum fine fine laetentur.
Per Chriftum, &c. &. Amen. Bf. Me*
mentó meiDeus, &c. Kyrie eleyfon,
Chrifte eleyfon, Kyrie eleyfon. %
PaternoHe^&c. f. Dominus vobif-
cüm,&c. Oremus.
A Nimabus, quaefumus Domine ,
«*A.famiiIorum> fanmíarumque tua*
ram mifericordiam concede perpetua,
yt eis proficiat in £temum, quod in te
íperauerunt, & crediderunt. Per Chri-
lliim Dominum noílrum. &. Amen,
fe. He¿ mihi Domine &c. Kyrie eley-
fon , Chrifte eleyfon , Kyrie eleyfon.
W. Pater nofterj&c. y. Dominus vo*
bifc«m,8cc Oremus.
Deus,
Ve Exequijr. 6 O
DEVS, qui nos Patrem,& Matrera
honorare prxcepifíi : miferere
clementer animabus paretum noílrq»
rum.eorumque peccata dimitte^noscjj
eos in aeternae claritatis gaudio fac vi*
dere. Per Chriftum, &c. &. Amen. [
&. Libérame Domine de vijs inferní,
8cc. Kyrie eleyfon , Chrifte eleyfon >
Kyrie eleyfon. f. Paternoíkr, &c.
V. Aporta, &c. 1?. Requiefcant, &c*
y. Domine exaudi\8cc. *. Dominas
yobifcum.Scc. Oremus.
Fldelium Deus omnium conditor,'
& redemptor ,8cc. ti. Réquiem
^ternam, 8cc . ^. Requiefcant in pace*
fe. Amen.
Procefsion enel dia
de todos los fieles defimftos.
L mi fino orden que fe guardo en Id prop
cepim ¿ALnnesfe guarda en ejla}faluo$
H4 f
E
l<6
De Exequijs.
§en las fepulturas particulares donde •fe yuieren
de cantar algunos reftonfos, fe d¡\enla's figuie-
tes Oraciones y b para leño , ó muchos conforme
loan aqui pueflas.
I; tf Oración por t>n defunflo*
Nclfna Domine aurem tuam ad pre#
ees noftras , quibus miferícordíam
tuam íupplícesdeprecamur; vt ani-
mam famuli tui, quam de hoc faeculo
migrare iufsiíri : in pacís, ac lucís re-
gíone coníKtuas,& SanCtorum tuorum
iubeas eíTe confortem. Per Chriítum,
&c. fc. Amern
<]" Ofr¿.
A BfoIue,quaefumus Domine , ani-
-«»-mam famuli* tui ab omni vinculo
delidorum; vt ín refurredionis gloría
ínter Sandos , & eledos tuos refufei-
tatus refpiret. Per Chriílum Domí-
num,&c. fc. Amen.
$ Oración ponmadefunfisi
Quz-
«í-y
De Exequij!. 6 1
IVsfumus Domine, pro tua pie-
tate miferere animgfamul§tu£»
: a contagijs mortalitatis exutam in
terna: faluationis partem reftitue.
erChriftumDominumnoítrum. £#
tmen. Cf Otra.
[ Nueniat , quaefumu9 Domine, ant-
Lma famulae tuae Iucis seternae con*
>rtium: cuius perpetua mifericordie,
onfecuta eft Sacramentum. Per Chr¿»
um Dominum noftrum. &• Amen.
<J" Oración por muchos defunftos.
PRopitiare,qu£Íumus Domine,an!*
mabus famuIorum,famuJarumͣ
jarum mifericordia fempiterna ; vt
nortalitatis nexibusexpeditasjux eas
iterna pofsideat. Per Chriftum, &c¿
!c. Amen. IJ* Otra.
DE V S, cui proprium efl: mifere^
ri femper, & parcere: propinare
nimabus famulorum , famularumquc
H5 tua-
1
A
DeExequijt.
tuamm,&omnia eorum peccatadimñ
te ; vtmortalitatis vinculis abfolutac
traníire mereantur ad vitam. Pe
Chriftum Dnum noftrum. &. Amen
$ Otra.
Nímabus > quaefumus Domine
»famuIorum,famuIarumque tua
rom oratio proficiat fupplicantium; vi
eas,& a peccatis ómnibus exuas*8c tuj
redemp'tionis facías eíTe participes,
Qui viuis , & regnas * in farcula faecu:
lorum . fft Amen. f[ Oirá.
DE V S, cui íbli competí t media
na praílare poít mortem .: prarf-
ta, quacfumus , vt anima? famulorum 3
famularomque toarum terrenis eruta;
contagijs s in tua: redemptionis parte
numerentur* PerChriílumDominum
Jioftrum. Bt.Amen. CJ* Otra.
~ VpplicesDñe ptóanimabus famu-
Homm,famuIarum^ tuarutii pre-
ces
'¿ó
i
DéExequijSé O 2
:s effunáimus obfecrates;vt quicqüid*
>nuerí alione cóntraxerunt humana ,
; clementer induigeas , 8c m .tuorum,
¡dclattantium- conftituas redempto*»
j m . Per Chriílum Dnum nofírum.
¿ Amen.
intierro de niños
uando no an paífado de íiete anos deidad*
RBueftido el Sacerdote de fobrefcRifo y
efléU bUnca%y cap del mifmo color¡ Va 2
lafa deldefunfot la Cru^ pr delante fin
angam ha/la, y el Acolyto que lleuael agu&
indita con el hyffopo^y en llegando ¿orna el byf*
opof y hecha agua bendita-tres ^e%e$ al cuerp9
empega UfignUnte Amiphona. Slt notnen
tomini. Vfalmo. Laúdate puen\&c. con
ílüría Patri,.8tc. acahadotfe repte U ¿tña*
k nomen Domini benedi&um * ex
iQC mine, & vfqi?e mfzculutn. lv*g>
• I
De Exequijs.
lo lleuan *. la tglefia,y enel camino fe cantan l
fíguietttes V [almos . Beati immaculati i
vía, &c. Laúdate Dominum de coeli:
&c con Gloria Patri, &c. y ya que í //,
gado ala Iglefit, entona el Sacerdote lafiguiei
te jiña. Hic accipiet. Pfalmo. Domini eí
térra, 8cpIenimdoeius,8cc. con Glori
Patri,&C. el qual acabado , fe repite la Aña
Hic accipiet benediaioné á Dño,8c mi
fericordia a. Deofaíurari fuo,quia hx>
<sñ generatio quaerentium DñunvKy
ríe eleyfon, Chriíle eleyfon , Kyrie e
ley fon. Pater nofter, &c. fecmo ^yene
Ínterin rbcia tres Vf^í al cuerpo, f. Etm
no3,&c, V. Me autern proprer inno«
centiam fufcepiíh*. ^. Etconfirmaíl
me in confpeftu tuo m aeternum » t*
Dominus vobifcum. ^. Etcumfpiri-
tu tuo» Oremus.
OMnipotens, & mittifsime Deus,
qui omnibusparuulis renatis fon-
te Bap<
<
De Exequiji» 6$
Baptifmatis dum migrant a facculo
le vllis eorura meritis vitam illico
rgiris «ternam, ficut animae huius
iruuli hodie credimus te feciffe, fac
)s, quaíumus Domine, per ¿ntercef*
>nem Beata Mari* femper V/rginis,
ommum Sanaorum tuorum hic pu-
icatis tibí mentibus famularí, &in
jradifo cum beatis paruulis perenruV
r foc iari. Per Chriftum,&c. ^. AméV
l cuerpo fe llena á la fepulturayyel Sacerdote
tona la figuierite ^nttyhona : Iuuenes , &
irgtnes, &c Pfalmo. Laúdate Domi-
am de coeIis,8cc. con Gloria Patri,8cc.
ptefeh Aña. Iuuenes, 8cVirgines,
nes cum iunioribus laúdate nomen
'omini. Kyrie eleyfon, Chrifle eley-
m, Kyrie eleyfon : Pater nofter, 8cc,
>. Etnenosinducas,&c. tf. Sinite
aruulos venire ad me , R. Talium
[t enim regnum ccelorum. & i Dñus
vobif-
4¿
DeExequijs.
vobifcum, &c. Oremus.
/~\Mnipotens fempiterneDeus/ai
V-/&e puritatís amator,quianímai
huius paruuliad regnum ccelorum hi
die mifericorditer vocare dignatus e¡
digneris etiam Domine ita nobifcui
mifericorditer agere ; vtmeritis tu
fanélifsimspafsionis ,& intercefsior
Beata: María; femper Virginis, & otr
nium Sa&orum tuorum in eodem ree
no nos cum ómnibus Sandia tuis , 2
ele&is femper facías congaudere. Qc
viuis,8c regnas cum Deo Patre in vnj
tate Spiritus fanáí Deus , per omni
focula facculomm. #. Amen.
Rbcia el Sacerdote al cuerpo defunBo tve
»#*» y. otras tamas le incienfa, ykla fepultu
ra bájelo tnifmo, pone fe el cuerpo en ella, yfi
cubre con la tierra ^ defines el Sacerdote enton,
hfiguiente Anúphona : Benedicite, Cántico
Benedicite omnia opera Dqmini Do
mino,
De Exequij!. 64,
(lio, &C- el qual acabado fe repite U Kñu
nedicite Dominu omnes ele&¿ eius *
¿te dies Iciftiz , 8c confitemini illL
ego ante el Altar mayor di^e el Sacerdote:
Dnus vobifcum>&c. Oremus*
~\ B V S/qui miro ordine Angelo*
->^rum minifteria > hominumquc
fpenfas;Goncede propitius;vt a qui*
s tibi miniftrantibus in coelo fenu
r afsiíh'tur, ab his in térra vita nof-
i rauniatur . Per Chriftum Domi-
m noftrum. &. Amen.
[DEL SACRA*
MENTÓ DEL MATRIMONIO.
£*]
A Pifado el Parocho de algún Matri-
jjLjk momo, que fe ¡t de ba^er en fu Par*
m^ rocbia> lo primero , fepa de aquellos
\ quieren contraber > quienes9y quales feany
iendo rigurofa infor^cion^ é inmijicion » ji
fon
De Sacramento
fonfolteros%fi tienen algún impedimento publit
que ejlorue el tal Matrimonio J lo qualfepa d
hsieftigos tomándoles juramento, y a los contra
hentes les preguntara a folas fi tienen entre j
algún impedimento fecreto de los que abajo f
ponen a cada Vno a fokt > y fi de fu toluntai
quieren contraber, fi tienen la edad que di%e e
Qoncilio que es menejler j conuiene a faber , l
viuger do^e años, y el loaron catorce \fifaben l
ioñrina Chrijliaría^ para (fue dejpues la en [eñe i
ti fus hijos. Cuy de mucho el Farochoy que en fi
Patrocina fe guarde con puntualidad todo lo qm
dijponen los facros Cañones > y el Concilio Trl
demino acerca del Matrimonio, para que reEha*
mente fe haga,mayormente quando el caf amiente
es entre raptor, y rapta , como quando vno huru
¡* *\>na doncella , y la fuer f a mientras ella eftc
debajo déla potejlad del raptor. Y los clandefti*
nos* eflo es%los fecretos y efcodidos>ylos demás
que fe ha\en no e fiando el proprio Parocbo pre*
fente%b otro Sacerdote con fu Ucencia^ del Ordi*
nario¡
*g
Matrimonij. {¡$
nario y y dos , b tres tejligos delante fegun el
Concilio Tridentino los tenga por nidios , y no
fean de algún Valor. Demás de fio no admita fá-
cilmente al Matrimonio k los Vagos que andan
ie vn lugar b fuello a otro , w a los peregrinos
% no eflan en fu proprio pueblo, ni & los que no
leñen cafas , y lugares propriosy ciertos , ni a
as mugeres defoldadosf y captiuos9 que andan
yeregrinandoyfino es , que fe baga diligente in-
luificion de todo ejlo%y daraparte9y auifara al
ordinario de la coja^y delabra licencia para Cfir.
ebrar el tal matrimonio^ la qual fe conceda gra-
is. Si alguna Ve\ymere fojpecba probable , á
ira caufa jujla de que fe pueda impedir el mx~
nmonio auiendo amonedaciones > el Parocho con
cencía del Obifyo, Prelado , o Ordinario baga
na amonedación fblamente}b por lo menos eflan*
o el delante y y dos b tres tejligosycelebre el ma-
'imonio ) y acabado mande á los cafados no coH-
man el dicbo matrimonio^ y mande ba\er en la
\le fíalas amonedaciones tres Ve%e$ en tres dias
l Mi-
■ ^^ii»^.
De Sacramento
fefihos continuos acabado el Yiuangelio de h
Mfjff¿z mayor conuentnal > para que Ji Quiere al-
gún impedimento fe dofcubra fácilmente , fi no
es que el Ordinario dixere que conuiene Je baga
otra cofa ; y mire elParocbo no fe bagan eflas
amonedaciones fin que primero le confie muy bie
del libre con fentimiento , y voluntad de ambos
contrahentes. Aduierta el Parocho} que fi dentro
de dos me fes defines de hechas las amonsflacio*
nes no fe a conttabido el matrimonio , mande fe
repitan en la, Miff^fi no efque al Obijpo, Or-
dinario% o PréÍadó4e pamiere otra cofa. Sepa el
jarocho qel matrimonio Jan w conuiene fe celebre
en la Iglefia; perofi a cafo en cafa de los mifmos
contrahentes \¿ b en otra fe hiciere alguna Vefitf
. fea ejlando el delante con dos^ o tres tefligos co-
mo manda elfanto Concilio de T rento . Para |
el Parodio fepa^ y pueda explicar af i a los con-
trahentes , como a los tefiigos los impedimentos
públicos y fecretosy Canónicos , que impiden el
mtrimonio} api entre Indios^ como Bfcañolesfe
yonen
Matrimonij* ($fi
ponen aquí, para que fe los U^y \>em j¡ tienen
algmo.y ejlofea antes Je efcreuirfus nombres,
y de leer las ámonejlaciones^aimniendo, que en.
los EjpaSoks es el impedimento bajía el quarto
¿rado , api de conjanguinidad, tomo de ajfini-
dad quando procede de copula licita como eshet-
jugal : pero fi procede de copula ¡licita , bajía el
fegundo grado es inclujiué;yj¡ es por par ente f-
f eJpirhual entre campad resy&padYimyy ahija-
do bajía el primero es inchftuL Masen los in-
diosty naturales defiarmeua Efanapor concef-
Jlon y priuilegio Jetado' terceto eselfmpedb
memo bajía el fegundo grado inclttfu} , api de
affinidad, como deconfanguinidad.Tatnbicn ad-
vierta el Carocho de donde fon los contrabentesy
donde naciéronle que Parrocbia, qtwuo tierno
ha que Ytuen en fu territorio , yfi Suenen |,
para quesea file pertenecen; 'por que fi no. fa
defuFarrocbia ay necepidad de dar parte Jfy
proprio Cura,y remitirlos a el,b alcance licencia
ivjcnptispara poder celebrar el u\mmwwt
1 2 con
m
De Sacramento
ton tal que fe bagan en la propia Pancchiade
ellos tres amonedaciones ¡y las demás diligencias
como lo manda el [amo Concilio de Tremo \y en
fu FarrocbUel jarocho baga las mifmas dilige-
cias^aunque el Vw> dellos fea de fu propria Par
tochi&ty el otro de diferente\y dejla manera po-
dra fe gur amenté ba^er el tal ma\úmonio\ypre.
gtttitara defta manera.
$ Campa mochan? <f De donde eres , y
can otihualla ? Tlein donde es tu cafa ? de
itocayocá maltepeuh? donde venirte? como
campa huel otítlacat? fe Ha ma tu pueblo ?
yequexquichcahuitl donde nacifle? quáro
nican tinemi ? nican tiempo á que afsiftcs
timotlalia? aqui, y tienes cafa» y
viues en efte lugar?
^" IMPEDIMENTOÍ Pú-
blicos del Matrimonio.
If Izcatqui inic ihtla- $ Aquí fe liguen los
cahui inTeoyotica ne impedimetos delMa-
namiailiztli in huel trimonioique fon pu*
te ixpanca. blicos.
{ Lo
~ :
NldtYWonij. 67
f Inic centlarijantli. <f L0 primero. Si ía-
•Cuix anquimati ce- beys, que alguno de
me yehuantin in ax- ellos áiido otra vez
can mona mictizne r- cafado , y que es vi*
qui ah$o ocnemi in- ua fu muger,por ve-
innamiCjafagonican turaeftá en eftepue-
nemi , ahnogo cam- blo, ó fabeys q eftá
pa nemi? in aquin en otra parte lejos de
quimati, ma nimam aqui* El que lofabe
quihtoquiuh? vcgalo ádezir luego-
<[ Inicontlamantli. <[ Lo fegundo. Por
Ab$o anquimatijá^o ventura fabeys que
quemmonotza , ab^o fon parientes en pri-
tlacamecayotica mi- meroi ó fegudo gra-
ximati ah$o centla- do ? Tened entendí-
mamp^ontlama ropa, do> q nadie fe puede
ab§o $a Ce incoltzin, cafar cc>n fu herma -
ah^o 5a ce incitzin. no,ó hermana: ni tá-
Ma huel xiJiuallaCa- poco fe puede cafar
quicanvca nima ayac nadie con fu primó >
huel qqimonami&iz ó c5 fg prim&y nadie
initeyecauh, inihuel fe puede cafar con fu
tiuh,ahmo noac huel fobrino* ó con fu fo-
quimonaífli&iz in brina : ni nadie fe
*3 pue«f
D? Sacramento
fcuécapaniJiueltiuh,
in ahnogo hüécapan
iíeiccauh : ahnoac
huel quimonamiftiz
inhuel iniach^n huel
apiló : ahnoac huel
quimonami&iz in
buel yahüitzin , in
tuelytlahtzin-intlá
áca itíá quimati>ma
quihtoquiüív
'$* Inic etlamántli.
Ab^o anqaimati >
ah^o huépoltica mi-
ximatt cerne yc-
iruantin in ? Tía xic
fcuakaquicaíi,ca ni-
jrian ayac huel c]ui-
jnonamiüiz inihué-
pol in inane! 11050
liuécapan yhüépol,
imoiano^ó imícca-
huépol: ayac nohtiel
qmmonamiSiz ¿ni-
puede cafar co futió,
ó con fu tia> Si algu-
no fabe algo dé ello
véngalo á dezir.
If Lo tercero Por ve.
tura fabeys, que ahJ
gunos dé eftos lo af-
fines ? Tened' enten-
dido» q nadie fe pue-
de cafar cofucuna-
dósócofu c«ñada:ni
con fu cuñado, ó cu.
riada en íegudo gra-
do: nadie fe puede ca-
far con la nianceba
de fu Padre,nidefu
Madre > ni con el a-
migo
Matrimomj. (>g
mecauh iútzin , in migo de fu Madre :
aliñólo inant2in :
abnoac hue] quimo-
nami&iz itlacpa^á.,
in afanoso ichahua~
nan : abnoac hueí
quimonamifHz icha-
huaconeuh in roanel
no$o iehtaca icha*
huananitlacpatá>ah-
no$o icfiahuaconeuh
ktlacpahuitec?Intlá
ka itiá quimati ma
liman quihtoquiuh.
Jlnic nauhtlamantli,
fUi^o anquimati in
:eme yéhuantin in,
ih§o Teoyotica mi-
dmatiíTlaxicíiual-
nocaquitican ca in
enapaloaalrínoliuel
lüimonamiftiz ino-
[uinapaló in ihquac
moqphsít-cqm akacn
nadie fe puede cafar
con fu Padraíhro , &
con (a Madraftra: ni
nadie fe puede cafar
con fu entenado, ó
co fu entenada, aun-
que fea fecreto. Si aU
guno fabe algo ven*;
galoá dezir.
f Loquartoes, Por
ventura fabeis q al-
guno deftos que fe
quiere cafar tiene al-
gún impedimento ef-
piritual ? Tened en-
tendido , que el que
tuuo á alguno en el
BaptifmojOerilaCS"?
íirmacio: no íe puede
1 4 cafar
D¿ Sacramento
50 in oquicuili con- cafar con el que tuuó
Urinación. No ihuan ( hombre^ ó muger)
in onapaloloc ahmo ni fe puede cafar co
huel quitnonami&iz (a Padre [ ni con fu
initeoyoticanantzin, Madre del niño, o
ahnogo initeoyotica* niña (fi fue nombra-
tatzin inotlanapaló- doporPadrino,ópor
que , ahno^o inoqui- Madrina del Padre ,
cuilique Confirma- ó Madre.) Final men-
ción : in tlá ycfauan- te nadie fe puede ca-
tín oquixquerzque far con fuCompadre,
inic otenapalóque : 6 con fu Comadre,
£a$e ayac huel qui- ni tampoco fe puede
monamiftiz inicom- cafar con fu ahijado.
pá3ré\ ahno^o ico-
madre > ahno£o itla-
quatequiltlanapaloK
Los fohredichos impedimentos Xeeú elPd-
tocho a los tejligos, y luego acribados de leer les
dirafifahen algo ¿ellos defta manera.
«j* Xihuallacaquican <J*Aduertid vofotros
anmochintin in ame- todos los teftigos los
buantin in an tefti- q aueis venido aquí
Matrimonij, 69
;otint inic nica oan- á dezir la verdada-
lüallaquc antlanelti- cerca deílecafamie-
ico initechpa ini.ií to. Por ventura fa- t
Lena mi&iliztli. Ctíix beis algo por donde
tlá tlein anquimati no fe puedan cafat
nic ahmo huel ido- ellos? fi fon paríen*
lamiftizque? Cuix tes? fiel es pariente
uen monotza, ah$o defta muger ? ó fi ay
luayolqui in cihuatl, otra cofa por donde
h$o itlá tlein ic ih- fe impida , y no fe
acauhtica inic ah- pueda bazer el Tanto
10 huel mochihuaz Matrimonio ? Dezil-
1 teoyotl ? oc ye do co tiempo y terii-
ualcan in axcan xi- prano > por que def-
uihtoca, inic ahmo pues no feáís Vofó-
I tépari améhuan- tros caftigados.
in anquitzauhtiazq.
Tomado el juramento de los teftigos9 tos qaa*
>s bajlara, q featt dosy o tres de parte de cada
no de los contrahentes: apartarán fey aJolas9y
1 fecreto hincaran fe de rodillas los contrahentes
P elFarocho y y les dirá eftas palabras antes
tíeerles ¿ cada uno en particular los impedime*
1 5 tos
mm
*
De Sácumento
ios fecretos como W abajo defta manera S
íJTlá xic hualmoca- «[ Oyd lo que fe (
quitican, inhuépol- dize de la af finida
lotl ín pañi mochú que no es publica,
fcua inpáni neci, inic quál impide elMatr
nenamifltiló Teoyoti- nionio Común men
ca , ca huel miequin- todos faben > y vee
fin quimati quitztica la afinidad contra
té, yece in occentla- da por Matrimoni
Snantlih«epollotl in pero la. que fe co
§an ichtaca mochi- trabe por culpa o
Íiga>ca $a'ti quezquin- culta pocos ay que
tin in quimati,in huél fepa'ti> y es neceííar
imixeoyan. Auh ca dezirlá > por que ir
jnonequi raihtoz inic pide el Matrimoni
ahmóihtlacahuizne
namiailiztli.
.
Luego fe apartara ella > y en fecreto diva
Varocho altaron los impedimentos figuientes%q
fon fecreto^y le preguntara fi Viene forjado i
alguna perfotta> bft a dado palabra de cafami
to a otra niU£er}y la conoció por ejlo carnalmen
70
Matrimonij.
lira ¿lejía manera.
IMPEDIMENTOS SECRETOS DB
parte del loaron,
Izcatqui in occen l[ Siguenfe otros iin«
mancli incan icfcf- "pedimentos del Ma-
rá ic ihtlacahüi ne trimonio, que forí fe*
miaüizrli. cretos.
toqukhtli ; in tlá Mira tu q eres bom?
¡taca itech otidah- brc que G fecretams*
cóininant2invahr te has tenido aceefTtí
50 kihtzin^hnt^ á la Madre dcaqu*
humin in tierno* Ha > có quien te quiá-
roiftiznequíjtámaat res cafar,ó á fu agüe»
aelitiz inucmpbaí la -v6 á fu tia , no te
ftiz. Ifeuan tlaxic-, puedes cafar co ella*
\ui intlá itech otm También nota, que fi
in ipihton, ajxttm tuuifte acceíEo, á! fu
iniy üko> in ahno^ hermana menor , o
ípiló^hnogohu^ mayor, ó á fu prí*
5á ipihton^abno^o roa > ó fóbrína,: nú dfg
écapa iniyuhron g puedes cafar coellai
minan áhud tic., aunque efto fea fe-
mmiSíiz ( -intii, creto, quenol&febe
otro
De Sacramento
!ietayacquimati)ca otro alguno eres<
monahuatil huel té- bligado á dezirmel
huatl tinech ilhuiz.
Luego immeixatamenie le diga Jl Viene fo
fddof o dibpalahra a otra.
<[ Nopiltzéj cuix i- ^ Hijo mió por vei
tecuitlahüiliztica in tura por fuerza c
jnotábuan tictnona- tus padres te quier»
tni&iznequi inin ci- cafar con efta mug<
huatzintli ? in ahtm> ymo de tu cora^or
moyollocacopa, inic por que defpues r
áhüio £a tépan timo- te enojes, y digas, r
xicoz /tiquihtoz ca roe café de mi volu
ahmo noyollocacopa tad , y con efto d
omcnonami&i, ic tic pena á tu muger, c
toliniz in mocihuauh mo lo hazen los d
yiih cequintin qui* mas \ ó vienes de t
cIiihuani,atino9D mo da tu volíitad , y o
tlanequiliztica , mo- raqon á cafarte ce
yollocacopa inoticci- efta muger ? Por v
huaihtla ? Cuix qué- tura alguna vez dií
manían acá in occe palabra á otra mi
cihuatl otictenehuili ger de cafarte co ell
MatrimoMJ. J I
>yotl ? ic niman o- y por efto !a conocif-
iximá nacayoti- tecarnalmete,y pee*
caite teniendo accef
fo con ella?
tAqui Jefcnbrira el Varón Ji tiene algún irh*
\imenw% o no,
IMPEDIMENTOS SECRETOS DE
parte de la muger*
Izcatqui inoccen- 4[ Siguenfe otros im*
pedimentos del Ma-
trimonio, que fon fc-
cretos.
<[ Lo mifmo conuie-
ne que mires tu que
eres muger,que fi tu-
no acceffoá ti el Pa-
dre^ el agüelo, ó el
tio de aquel co quie
te quieres cafar ( au-
que fea fecreto ) no
inelayacquimati) te puedes cafar con
niman áhuel tic- el. Lo mifmo esfi
mamiftiz . Ca $an tuuo acceflb á ti fu
herma*
mantli in can ich
:a ic ihtlacahui ne
miflrili2tli.
Ca ^an no yuhqui
téhuatl in ti ci-
atl huel xihualla-
juí, ab^o motech
c icinitáczin > ali-
go huel itlátzin,ah
50 icoltzin in tic-
>namiaiznequiJ(in
S
'
5-5
5
efto fea fecrero"¡
De Sacramento
íio yuhqui intU iti- hermano mayor
achcauh> ahno^o i- menor , ó fu pr
tciccúMh y ahno^o i* ó fobrino ( aur
tiznequi morech oá-
cic(in manelichta*
ca) áhuel ticmona-
tni&izy ichtaca xi-
nechmelahaiii
nech ilhui.
obligada á
la verdad.
dezj
XI-
L uego immediatamente U diga J¡ Viene
fdda> ñ dio palabra a otro.
^Nochpótzcyeotla- «[ Hija mia ya
immantico inrffone- llegado el tiempc
tiamiailizcahuipan , tu cafamiento, y
ye ipan otácico , ca cuplido , y pues
pt\ yeticihuatl , <gn ya muger> y entj
huel monequi axcan. des , conuiene s
ic cualcantiquihtoz «temprano, qued
gtgo nemámauhti- íi con miedo, ó fi
liztica , aliñólo i te- $ade tuPadre.ó]
cuitlahuiltiliztica in dre as venido á
jnotátzin, in ínonan- fart$ o de tu coi
S :
Matritnwijé *j 2
:in inotiliualla inic y voluntadles por
imonamiftizyaca^o- fuerza > o imedo¿U<3!
io moyollocacopa > ]e tengasvpero dvf
cacomo mocielÍ2ti- deícubre la verdad;
a in timonamifHco, por que el tentó ík*
nía yuhqui in,nia- cratnentodel Matri-%
irno ximomauhti , monio fe á de hazet
in xiquihtójxicnex- muy de coraron , y
>ca in nenaítiiailiz* voluntad. Por ven*
i huel tey-oliocaco- tura á otro varón as
jmochihuaz. Cuix dado palabra í
¡S in occe oquich-
iotiarenehuiliTeo-
>tl ?
Aqui defcuhira U muget f\ tiene algún hn»
'dwento, o noy y no auiendolo los efcriuira el
arocbo poniendo fus nombres >y los de fus P¿-
es, de que pueblo fon, y de donde fon natura*
f,y los de los tejligos^ y fus V adres \y diga
no preguntándoles acerca de los tales contra-
ntes dixeron no tener impedimento alguno yy
e api fe procedió ¿las 3annas come lo manda
■•
tn
De Sacramento
elfantoConcilioTridemino, las quales fe hará
defla manera en tres dias fefliuos continuos acá
hado el Euangelio de la M/jp mayor conuentua
y no diftenfe jamas en ellas el Varocho.
AMONESTACIÓN,
N.Telpochnemi (ah* N. Soltero (ó viodc
11090 icno oquichtli) faítre (ó herrero) í
tlahtzonqui (ahno^o Padre fe llama N. f
tepozpitzquijitátzin Madre N. nacid
itoca N. inantzin N. aquí enMexico (ó e
anchan nican Mexi- Xochimilco)deI bai
Co(ahno$o xochimil- rio de Necaltitlan (
co ) itlaxilacalpan Xaltocan ) fe quier
Necaltitlan (ahno^o cafar con N. donz<
Xaltocan) Teoyotica lia (ó viuda)fuPadr
quimonaraifliznequi fe llama N. y fu Ms
N. ichpoch (ahnogo dre N# nacida aqt
icnocihuatl) itátzin en México (6 en X(
itoca N. inantzin i- chimilco) del barrí
toca N. inchan nica deNecaltitlan (oXa
México (ahno^o Xo- tocan) fi ácafo algu
chimilco) itlaxila- no fabe que fon pa
calpan Necaltitlan rientes en primero,
fegur
Mdtriwomj. 73
afinólo Xa[tocan)in fegóndo grado,o que
;a$o aquin qoimatti- el es fu compadre , 0
:a ah$o qúen mono- /ella fu comadre, ó Í¡
za, ah$ócentlamam- ' en otra parte eftan
>an ontfymampan cafados,ltiego al puto
huayolqui,ah§oTeo- venga ádezirlode-
ótica icompadre, laíite del Sacerdote
h<;o icomadre, ah^o de efta Igleíia $ por q
ana cecni monamic- deípues no fe baga al-
iricaté , ma niman guna injuria al fanto
uihualihtoquiuh ix- íacramento del Ma-
>antzinco in toTeo* trimonio. Y eíte e$ h
lixcatzín, inicíate" primera amonesta-
ban amo tlen iíítla* cion ( ó fegunda , ó
ahuiz ipan ininne- tercera.)
amifHHz. Icceppa
zát2ililo(no$oicop-
la,- no$o ic expa tzá-
zililo)
£>ejj>ues de auerlos eferitú el P atocho les *•
meflep que fe preparen diligentemente para co-
effar^y comulgar^ antes de receh'r elfantofá*
amento delMatrimonw^y Us diri de fie modtf
K <[No-
■
De Sacramento
^ Notla^ópilliuane ÍJHijos nuoscouicne
buel cenca monequi muimuclio que pen-
an motJatemoÜzque íeis> y examinéis to
in izquitlatuandi in dos vueftros pecca-
amotlátlacoljipampa dos, para que los co-
anmoyolcuitizque, i- feffeis , y recibáis el
liuan an quimoceli- cuerpo de nueftroSe-
lizq iniciado rcahuiz- ñor I-ES'-V Chrifto>
nacayotzin in toTe- pa raque afsi con mu-
cuiyo IESV Chriíio, cha limpieza reci-
inic huel chipalrua bais el fanto facra-
mento, que fe llama
Matrimonio.
liztica anquimomá-
cehuizque in fanto
facramento Teoyo-
tica nenatm&iliztli
in motenehua Matri-
monio.
Efcritos, awonejlados, confesados, y comuh
gados los contnhntes % yy'a en U Igltfta para
recebir el Matrimonio, faldt a el Carocho reuef-
tido de fobrepelU^t y ejioU blanca acompañado
de algunos MívíJIyos, que llenen el hyjfopo del
agua bendita^ y ejle turo manual , ejlando pre*
fentcs
Matrwonij. y/¡
[entes dosy o tres teftigosr'y fus Padres ¡y pa«
tientes de los contrahntes> que es cofa decente
fean honrados con la pe f encía dellos ^y hincan-
dofe de rodillas los que ande recelir el fanto
facramento de el Matrimonio les bara ejlaplati*
c* el Sacerdote.
5 Xihuallacaquican <f Hijos míos los que
notIa$ópilhuane in aora os queréis cafar
ixcan annionamiaiz- tened entendido que
nequi ca commatiz , de tal manera es me-
tyuhyez in amoyollo ncfter que creays, y
m tlaneltocazque ca Conoíca vueftro co-
n Teoyotica nena- ragon efto deque el
rmftííiztlisatofacra-
liento itóca Matri-
nonio canellimefá-
lüac huel itlatlalil-
zin in totla^ótema-
[uixticátzin IESV
íbríftó, huel yéhua-
zin oquiínotlalilite-
íiáCyic irlaneltóca-
atzitzihuá Cfiriftia-
fanto Matrimonio es
cierf o fue inftituido
y pueílo por nueftro
Redemptor y Salua-
dór lESVCfcíh-ifto
á nofótros los q cree*
mos en el > y fomos
Clififtianos; para que
nos ayudemos vnos
á otros efpiritual y
K* corpa-
<l
XyeSacwnMt»
tiotne monepan pal- corporal mente.quie*
lehuizque Teoyotica re dezir, que es para
ihuan tlalticpacayo- ayudarnos acerca de
^tica,quihtoznequi ca los trabajos,triftezas,
icmopallehuiaini- y enfermedades, y
techpa netoliniliztli, defenojarnos, y para
tlaocoyaliztli.coco- tiazer y criar hijos,
liztli , nepilhuátiliz- Porq quando el cbn-
tli , neyolcehuiliz- ftiano con aparejo, y
t\i. CainihquaC limpieca recibe elsa-
jnchriftianonecen. to facra mentó del
cahualiztica , chipa- Matrimonio como lo
huacayoticaquícélia /nanda nueftra fanta
jn fanto facramento Madre tglefia catho-
Teoyotica nenamifti- lica Romana los que
liztli quenin motla- afsi fe cafan alcan-
nanoatiliatonantzin cania ayuda, auxi-
íanta Iglefia Catholi- lio,y gracia de Dios,
CaRomanainaquin para engendrar hi-
monamiaia ca ne- jos , y j criarlos a te
maftilb initepaUehui- míra de el Reyno de
litzin, igraciatzin loscíelos,paraqueno
Píos,inicmopilhuá. pequen, m hagan
ttzi] , quintlacatizque maldades y culpas, y
MaírimGMJé J$
ínimpilhuan , quin- guarden los manda*
huapahuazque ihuic - mientes, y precepto*
patzinco in ilhuica- de Dios, y defta ma-
cayot!$inic ahmo tlá- ñera fe faluaran , y
tlacozque,quimoma- alcanzaran la gloria
hüiztiliiizqpeiniTeo- eterna. Amen,
tenahuatiltzin Dios,
ic momaquixtizque.
Mainnnuchihua.
acabada efta platica pregunte el Paroch al
^aron}y ¿ h mugeryque quieren contraher á cada
*m en particular ^y primero a el9y deftues ¿ elU
i eda lona en fu idioma y lenguaje yulgar > de
fu ultima Voluntad, y acerca de fu confetti*
viento^ y querer> defla ntaneral
N. Cuix moceyollo- N. Por ventura de
:acopa, mocializtic^ todo tu coraron , y
iemocetia, tiemona- voluntad te cafas ca
nidia in izcatqui ci- eftamugetyjuefelh**
íuatzintli itóca N. ma N. qeftáaqui
niub motlanahuati- prcfentevde la mane-
ia tonantzin fanta ra que lo manda pra
glefiacatholica Ro» fanta JMadrelgíefia
Kl catho*
<l
De Sacramento
«ana ? catholica Romana ?
I[ Ca quemacat2in Padre. ^ Si Padre.
Luego pregunta el Parocbo a la muger defla
Manera*
N. .Cttix.mocey.o1lo- N. Por ventura de
cacopa v mocializtica todo tu coraron > y
ticmocetia, ticmona- voluntad te cafas co
jniftia in izcatqui o- efte hombre , que fe
quichtzintli itóca NT. lia ma N. q eftá aqui
iniuh motlanahuati- prefente, déla mane-
lía tonantziti fanta ra»queIo manda nra
Iglefia catholica F.0- fanta Madre Iglelia
anana ? catholica Romana í
$ Ca qucmacat2in Padre, f Si Padre.
Exptiadopues , y entendido del Carocho b
Sacerdote el ultimo consentimiento ^ y noluntad
¿e los contrayentes porpaUhras deprefente les
mande fe tomen las w&nos derechas > la del Varo
erícima%y la de la mnger debajo , y dirá de eftx
manera. Ego coniugo vos in MatriV
moniütn. In nomine Patris,8t Fj$<h7,
ScSpiritusfan&i. Amen. Échales
«¿te
"TT
Matrimonij* J 6
agua lenditá con elhyffopo. lluego les amonefta
H P ' ¿rocho a los cafados no eflen juntos en tn*
vtifma cafa) ni con fuman el Matrimonio^yfera
muy acertado en te que toca a los indios y natu-
rales defia nueua Bfj£ana% que el Sacerdote de»
pojlte k ella en alguna cafa de alguna per fono,
denota^ y ternero fa de Vio jj por que fiempre ay
algún recelo de que fe *\>an a juntar carnalmeute
antes de las bendiciones de la Iglefiafy les dirk
de fía manera.
•[ Notia^ópilhuane $ Hijos míos ahite-
maximotlacahualtica neos de !a junta car*
inihuicpa in ammi- nal de vueftro cafa-
xirnacjiilú in nene- nncw haíta que feais
panolÍ2tlioquic Teo- efp ir itual mente ben-
yotica árt tlateochi- ditos en la .Miífa de
hualozque ipan in i- nueftro Señor Dios.
Miflauin Dios. A
VELACIONES.
ADuierta elParocho , queeftas delaciones
no puede hxxet otro Sacerdote que elyftno
es que concede fu licencia para ello$ o la da el
K. 4 Ordh
MW 1 1 ^
t>e Sacramenten
Ordinario a algún Sacerdote que entonces fe po¿
aran ba\er por eh Guarde/e e\ Paroebo no les
fregante & tos contrahentes otra tendel con f en*
timen to > que dieron antes en el Matrimonio.
Aduiert* muéoy que de f de elprimerDomingo
de Adviento bajía el di a de la Epiphamayy def.
de el Miercales de la Cení f a bajía la OBam de
h Pafqua wclufiue>eftan prohibidas tas Velado,
ves ; aunque es Verdad y que el Jamo Matri-
monio fe puede celebrar en todo tiempo ( fatuo
los indios y naturales defta nueuaEjpana, que en
todo tiempo fe pueden Velar j aunque a de fet en
los fobt edictos tiempos Jin folemnidad )• Tam-
bién conuiene mucho que las Velaciones fe hagan
con aqudla modefliayy boneflidad que fe deue d .
teffeño con que fe deue tratar el f amo Matri*
wonio.hduierta demás dejlo el Varocho fi los ca*
fados m recibido las bendiciones de la \ ¿le fia
otra Ve^ett otro Mmimm%y api el Varón como
h mugev+que no los bendiga fegunda Ve^l (aun-
que donde ay cojhmbre que fija mttger no fe
Matrmomj. n 7
2 cafado otra Ve\aunque el Varón aya ftdocafá*
ío con otra muger de bendecir el tal matrimonio^
fe bendiga^ y efla tal coflumbre fe guarde en la
al parte, q afii lo permite e\fan%o Concilio Tria
¡entine.*) Aduiertatambien^que el matrimonio de
a muger , que fue Viuda no fe a de bendecir ;
mnque el Varón con quien fe a cafado no lo aya
ido otra ve\. Note fe j que no a de auer cotilas
\rras mas de Vn anillo > el qaal dará el Parocho
I la mano dereoba al defyofado * y ello pondrá
n el dedo quarto déla mano izquierda dellafy
as arras an deferiré^ monedas .Aduiert a mu*
ho el Sacerdote , que Ji fuere Domingo b doble
% primera b fegunda chfi el dia de las Vela-
bnes no fe deje de de^ir la Mijfa del dia por
ue no fe le puede quitar ; en los demás dias fe
iga h Mijfa pro fponíb, & fponfa, CQH-
hm a do fe con las rubricas del Mijfal, q e flan en
I dicha Mijfa pro fponío^&ípofa,^ ref*
inte acerca de hs Velaciones ex el foh*j8. feco-
orme co lo dicho ames enejla $hna 77) di\ied&
,%
De Sacramento
lo demás contenido en ellayque fon las Oración*.
¿mes del Libéranos quaefumus Domine
&C, del Canon de la M(Jfayy li poftrera Qracii
antes de dar la bendición al pueblo. Mas los fe 4
gundos cafamieíos no fe an de bendecir^ y aque*
líos fe di\en fegundos , que fon de farte de la)
tnugeres , aunque fean primeros de pane de lo\
carones ^y no importa que la muger Viuda ca-
fando fe fegunda t>e\fea dou\ella> o nojbafta l
Ttna W\ayaJido bendita'*, y afii la que lona T>e^
fe cafo ) y antes de recebir las bendiciones en'
t>iudb y quando dejpues fugunda te\fe cafa ft
& de bendecir como fe bendixera la primera y>e\
y la que y>na ^e^fdo bendita, no fe a de ben*
decir fegunda Ve\¡yen las tales delaciones m
Je bendicen arras , ni anillo, ni fe pone telo, n
jugal> ni fe di^e Mijfa : pro fponfo> &
(ponía, ni ninguna Oración de las en ella con-
tenidaSyfitio folamente lo que fe pone abajo don:
de fe trata de la tal delación ; aunque en lugai
de la dicha M /^:pro íponíb,8c íponfa^
Mdtrimofíijé 7$
s puede deqrMijfa botina la que ellos pid fe-
m con tal condición , que no ¿de fer en día que
lyga fiefta doble » Domingo^ d femidoHe , por
u entonces U a de de^r del dia conformando*
rconelOfjicio;
Z)rdi
a
en.qiieieguar-
'A CON LA MVGER, QVE'NVNCA.
á recebido las bendiciones de la tglefia.
LOí defyofados fe hincarán de rodillas a U
puerta de la Iglejia mientras el Sacerdote
\ rettifie de amiBor alba , cingtrio, e Bala yy
pa, que pide el Officio del dia , y hendice las
•ras,, y anillo lo qual eftara en \>n plato limpio^
comen f ando a bendecir las arras dirl afiu
% BENDICIÓN DE LAS ARRAS.
VAdiutoriumiioftrum,8cc. ^. Sít
ornen Domini Benedi&um, 8cc. VV
•omine exaudí orationem , &c4 iKj
ottiinus vobikmp) 6cc. Oremus<
Bene-
r
^
BDe Sdet amento
Ene ífr dic Dñe has arras , qu
hodie traditfamqlus tuus hic i
manu ancilía? tuar, quemadmodum b
nedixiíti Abraham cum Sarra , Ifas
cum &ebecca,Iacob cum Rachel,doi
fupereos gratiam falutís tua^abundaí
tiam rerum , & conftantjam operun
fiorefcant fícut rofa plantata in Hyer
tp,& Dpminum noílrum Iéfum Chr
ftum timeant , & adorent ipfom , q^
írinutti pofsident nomen eius, regni
& imperium, fine fine permanet í]
fecula faeculonim. &. Amen,
**L^. Oremus,
i jOmme Deus omnipotens.qui it
■*— ^fimilitadinem fan&i' connubi
Ifaac CumRebecca,per ¿ntercefsionem
arrarum Abrahae famuli tui, copular
iufsifti; vt oblatione munerum, nume
rofítas crcfceret filiorum , quarfumus
Omnipotentiam tuamjvt ad hanc obla*
tioneni
Matttmgnij. 79
onem arrarum>quas hit fatnuíus tuus
SeQae fuae fponfa: offerre procurat «
n&ificatoraceedas»eosquecunt luis
uneribus propitius benc >$< dicas t
latenus tua benedi&ione prote&i, &
uicem dile&ionis vínculo innexi,
udeant feliciter cum tuis fidelibus
frcnníter mancipati. Per Chriftum
Dmínumíioílfum* fc* Amen.
f BENDICIÓN DEL ANILLO.
. Adiutoriumnoftrum,&c. V. Do*
ine exaudicrationettij&c *#. Do*
inus vobífcum, &£. Oremus.
I> Ene >£dicDomine annulunt huncy
3qucm nos ín tuo nomine bene ¡fc
cimus; vt quac eum geftauerit, fide-
atem integram fuo fponfo tenens,in
ice#8c volúntate tua,perrnaneat; atqj
mutua charitate femper viuat. Per
nriftum t)ñum noftrum. #. Amen.
Dcf-
'4
Ve Sacramento
Dejpues echa el Sacerdote agua bendita á 1
át ras y anillo en forma de Cruy Vi el Sace
dote i la puerta de la tglefia en donde ejlan \
muios, y tomando con los tres dedos el anillo \
h da al depfado, el auil lo tomara con la mai
brecha, de la del Sacerdote, y poniendofelo a
deffrfada en el quarto dedo de la mano i^quiet
¿a, diú el Sacerdote-: In nomine Patris
& Filij, 8c Spiritus fandi. >£ Amen.
Y luego ponga ella las manos abiertas ¡as pal
was baya arriba, y encima dellas el y&ron del
tntfma manera , y el Sacerdote tomará hi arras
y las pondrá en las palmas de las manos del def
fofado , y ames de ecbarfelas el dejpofado a l
dvjpofada dirá desamanera, y en efta forma.
<f i Notlacóna miazé <¡ A mada, y quer ids
inin maízatzaaii.iliua cfpofa mia , eíte ani
inin cihuanetnaaii lio , y eftas arras t(
tiimitznonemaailia, doy en mueftra, y fe-
inezca > imachio in Sal del fanto facra-
íanto facramento nc- mentó de Matrimo'
najuiailiztli iniuh nio de la manera guc
lo
Tí
Mdtritnomjé gO
motlanahuatifia To- lo manda y ordena,
nantzin fanta Tglefi.a y difpone nra Tanta
catholica Romana. Madre Iglefia catho,
lica Romana.
Rejpottde la dejfcofada, que ají i las recibe de
tjla manera.
I lab nicnocelilia. <f A fsi las recibo.-
Y el loaron echa las arras9y anillo en las mar
nos de la defyofadayy ella en el platoy a fe bon-
Ira debajo^y tomándola de la mano la llena adew*
ro de la ¡¿lefia * y amlos fe hincan de rodillas
inte el Altar donde fe -a de de^ir la Mijfa j y
ílli dirá el Sacerdote. )?. Confirma
loe Deus f quod operatus es in nobis.
3& A templo fanáo tuol quod efl: in
íierufaíem. Kyrie eleyíon, Chrifte e-
eyíbn, Kyrie eleyfon. Pater noíler,
Üá Etnenosinducasj&c. #, Saluos
ac feruos tuos. #. Deus meus fpe-
antes inte. V. Mitte eis Domine
uxilzum de Sanfto. #. EtdeSion
fue* *
De Sacramento
tuere eos. V. Efto eis Domine turri;
fortítudinís. fc. Afacieinimici. í
Domine exaudí orationem, &c. tf,
Dominus vobifcum, &c. Oremus.
REfpice,quacfumus Domine, fupeí
hos fámulos tuos , & inftitutis
tuis , qmbus propdgationem humam
generis ordirtafti, benignus afsiíle-, vi
qui te áuthore iungüntur, te auxilian.
íe feruentur. Per Chrillum Dominürtí
íioítrum. Be. Amen.
Lúe ¿o fe Tea el Sacerdote a la $acriflia,y qu't-
tandofe la, cafa fe pone manipulo y ca fulla con'
forme al tiempo , y efiando los dejpofados hinca'
dos de rodillascerca del Altar comienza la Mif'
fa, U qualfera conforme fe dixo en la Rubrica
de arriba , la qual acabada , fe buelua en medie
¿el Altar al dejpofado , y le diga las Jtguientei
palabras,
$ Notla$ópiItzé itc- l[ Hijo mío en nom-
copatzinco in tonan- bre de nueftra fant
M
Matrimoyij. §£
tzin Tanta Iglefia ni- Madre IgleíJa te doy
mitznomaquiJia in
cihuatzinrji in Teo-
yotica oticmonajmc-
ti oamechmocetili*
liczinó in Dios , inic
ammonepiklacótlazq,
auh ahmQ timoma-
eíla muger.colaqual
teas cafado, y os ,á
jutado Diosnueilro
Señor en vno 5 para
que os améis el vno
al otro» y no pienfes,
ni entiendas que es
tiz iñ ahgo tlacótli , efclaua, ni criada 1$
in tic huica > inic tic que lleuas , para afli-
toliniz, ca'§an íiuei
Teoyoíka monamiC)
Buel tiaJa^ótlaz in
juh quimotla§óti!ia
in Totecuiyo I E S V
girla, y darle pena ;
íino fo la mente tu ef-
piritual efpofayco-
panera51a amaras mu*
cbodela manera que
Chriftoit!a§ótzinSá- ama nro Señor IE
ta Igleíia. S V Chriílo a fu que-
rida la fanfa Iglefía.
Orden,q fe guarda
CON LA MVGER QVE A RECEBIDO
ya las bendiciones de la Iglefía en otxoca*
íamiento, y fe cafa fegunda vez .
L El
1 ^
Ve Sacramento
EL Sacerdote reueflido de amifto ^alba
cinguhy eflola yy capa, que pide el Gffi
Cío del tiempo>y dia^ Viene a los Nouios^ejlai
en la puerta de l a l¿¡efiayy lo i rociara co el agu,
hendita tres *é&hj luego los lleua adentro di
yendo el Pfalmo .: Beati omnes* quí tíi
menc Dominum: qui arnbulant in vi)¡
dus. Labores manuum tuarum qui;
manducabis: beatus es>& bene tibi erit
Vxor tua íicut vitís abundans: in late
ribus dornas tux. Filif tui fícut nouel
Ix olfuárüm ; in circuita menfar tux
Ecce fie benedicetur homo : qui timei
Dominum. Benedicat tibi Dominu*
ex Sion: 8c videas bona Hiemfalen:
ómnibus d iebus vita? tux. Et videaí
filios filiorum tuorum : pacem fupeí
Ifraeí. Gloria Patri, &c. Luego ft
hincan de rodillas tos cafados $y ejlando aparta
dos del Mtaroyran MiJJa, la qual dirá el &f
terdote por ellos como fe dixo enU Rubrica de
arri-
Matrimonij. ©2'
rrifa al principio de tas delaciones, U qualaca-
ada, dirá el Sacerdote enmedio del altar buelto
los muios efia Oración. Qremus.
RBfpice Domine fuper hanc coti-
iunQionem tuam ; vt íicut mif-
fti fanftum Angelum tuum Raphae*
mi, pacificum Thobiae , & Sarrse filia;
.aguelis ; ita digneris Domine mit-
;re benedi&ionem tuam fuper hos
imulos tuos; vt m tua volúntate per-
íaneant, 8c in amore tuo viuant,& fe*
efcant, & multiplicentur in Iongitu-
inem diérutn. PerDominum noftru
¡futn'Chriíhim Filium tuum, quite
im viuit, & regnat in vnitate Spiri*
js fanfti Deus per omnia farcula íiecü-
»rum. .fc. Amen. Luegohhiendofe
nouio le di%e : Notla$ópiItzé> &c. como fe
xo arrila fol. 8o. Y acabadas eflas pala-
as ¡les eéara él Sacerdote agua bendita tres
\es,y les dirá t Ite in pace.
L 2 Acaba-
De BeneJi&onibus.
Vahadas todas ejlas cofas¡ que pertenecen c
fanto facramemo del Matrimonio^ y fu celebra
cioU) el mifmo Vayccho efcúu¿ el tal Matrimoni
hecfa,y fu delación en el libro de los Matrimo
tiios , que fe celebran en fu I ¿lefia como fe Don
el orden que en ejlo ay al fin de fie libro*, y affen
tara los nombres de los tefiigos^y de los cafado*
y aduierta el Parocho y que aunque puede come
ter el Matrimonio a otro Sacerdote1; mas no e
efcreuirlo en el libro conforme fe di^e al fin d
efle libro.
""■■"■""■■ " mi— ■iMninimii m ■=»; jyiwi— m
f REGLAS GENERALES, QVE SI
an de guardar en qual quiera bendición.
N todas las bendiciones que fe ba%en fue
Ya de la Mijfa > y fe el Sacerdote por l
menos de fobrepelli\% y c fióla conforme el tiep
pidiere, fino es que de otra manera fe diga em
lÁiffaU Siempre bendiga e fiado en pie. A / prid
clpio de qualquiera bendición diga el y>erfo. Ad
iutorium noftrum, &C.7 elVerJo Dñui
vobif-
De Benediftionihusl §5
obífaim„8íc. Luego fe diga la Oración pro*
id T>nayb muchas co forme fuere adnertido en fu
gar. R.ocie co agua bendita la cofa que Quiere
ndecido,y en dv de fe aduirúere^náenfe tam-
?Jtií dexir cofa alguna. Tenga el Sacerdote fu
Unifiro con el agua bendita > y elhyjfopo, y
lijfa!, o Manual. Guarde fe no por caufa de
idecir ponga alguna cofa indecente fobre el
'tar amo fon cofas de comer > las guales fe pon-
t fobre alguna me ) \apartada de el Altar.
BENDICIÓN DE LA MVGER
efpues de el parto quando Tale á MiíTa.
JVefla en la mena de la Tglejia de rodilla!
i con t>na candela encendida en la mano de'
m, faldra el Sacerdote reuejlido de fobrepe-
,y ejlola blanca con el acolyto | Ueue el agua
dita y y le rociara con ella en firma de Cm$
'endo luego lo figuiente.
Adiurorium noñrumyScc.^a. Hec
ipiet beuediaionem a Díip, ' Jfe/,
Ve.Benediflionibus.
Domíni eft térra , 8c plenitudo eius :
orbis terrarum > 8c vniuerfi> qui habí-
tant in eo . Quia ipfe fuper mária f un-
dauit eum ; 8c fuper ilumina prepara*
uit eum.Quis afcendet in montem Dñi
aut quis ftabit in loco fanSo eius? In*
nocens manibus, 8c mundo corde: quj
non accepit in vano animam fuam,nec
íurauit in dolo próximo fuo . Hic ac¿
cipiet benedídionem á Dño: 8c miferi
cordia á Beo falutari íuo.H^c eft gene
ratio qu^rentium eum: qu^rentium fa
ciem Deí íacob. Attoílite portas prin
cipes v.éílras,8c'eleuamini porta? £ter«
nales : 8c incroibic R ex gloriae . Qnii
eft ifte Rex gloria ? Dominus fortis &
pote.ns, Dommus potens in przlio
Attoílite portas principes veftras , &
eleuamini portsc ateníales : 8c introi
bit ReJc gloria. Quis eft ifte Rex glo-
ria? Dominas vir cunan ipfe eft Res
:.r
De BenediSHonihus. $4,
;Iori£? Gloria Patrij&c. *AU. Ezc
iccipiet benedi&ioneñi a Domino, &
nifcricordiam a Deo falutari íuo: quia
ixceft genera tio qu^rentium Domi*
lum • Luego le di el Sacerdote la extrewi-
}ad de la eftola3y entra en la Igltfaj diciendo
l Sacerdote : íngredere in teniplum Dei,
dora Filium Beats Maris Virginis ,
\iú tibifoecunditatem tribuir prolis.
Luego fe hinca de rodillas ella ante el Altdt
ha\e oracion$y el Sacerdote d%: Kyrie e*
?yfon,8cc. f. Pater nofter, &c. %
aíuam fac ancillam tuam Domine*
ce. f. Mitre ei Domine auxilium de
ando. R. EtdeSion tuereeam. ¥.
íihil proficiat inimicus in ea. &. Et
lius iniquitatis non apponat nocere
i. V, Domine exaudí orationetn,&c¿
& Dñus vobifcunu, &c. Oremus*
DMmpotensfempiterneDeus,qui
per Beatx Maris Virginis partü
L* fide*
De Benedi&ioniluu
fidelium parientium dolores ín gatu
dium vettiñi: refpice propicius fuper
hanc famuíam tuam.ad templum fan-
ctum tuum progratíarüaaionektatn
accedcntetti: & prgfh vt poíihanc vi-
tara eiufdem Beatas Mariac mentís , Se
interceísíone , ad aeternx beatítuáínís
gaudia Gum prole fuá perueníre merea-
tnr. Per Chríílum Dortiíiium noflmm.
Atnen. Luego la echa agua bendita el Sacer-
dote en forma de Cru\diqeitdo. Pax, & be-
wedi&io Dei omnípotentis Patris , >$<
6c Filíj,8c Spiritus fanfti defeendat fu-
per te» •& mamat femper. Amen.
1 BEÑDÍCIOÍ^ HA-
2 EN SOLAMENTE LOS QVE TIE-
ñen dignidad Epiícopal,y I >s Sacerdores q tíe-
#e authofidad parahazerlas como fon ios Pre-
lados Snperiores, y ios Guardianes déla Ordé
<!e n?o Padre San Fraricifco , y los de las orras
Ordenes Medicantes por cocefslon Apoftolica
de SixtoQ¿arto;Leon decimo,y PauloQ^arro.
fiiEN-
I
Ve Benediftkmhus. %$
^BENDICIÓN DEL VASO DÉLA.
Sacrofanta Euchariftia.
f. Adiutormm noftrum,&c. f. Do-
Tiitius vobjTcum,&c. Oremus.
OMnipotens fempiterneDeus,Ma-
ieítatem tuam fupplices depreca-
nur,vt vafculum hoc pro corpore Fi-
Ü mi Domi'ni noftri I E S V Chrifti in
o condendo fabricatum bene^didfo-
lis iüx gratía dicare digneris . Per
undem Chriftum Dominum noftrum.
'I. Amen, Rocíelo coú agua bendita.
f BENDICIÓN DE LOS ORNAMEN-
ros Sacerdotales en común.
^ Adíutonum noíhum>&c. f. Do#
ninus vobifcun^&c. Oremus.
|Mniporens fempiterne Deus,qui
^-^per Moy fen famulum tuum Pon-
[ficalia , & Sacerdotafia , feu Leuinca
eftimenta ad explédum in confpeáw
jo miniíkrium eomm ad honorem,
Lj 6C
De BeneíiSlionñus.
8cdecorem nominis tui fieri decreuiítí;
adefto propitius inuocatíonibus nof*
tris,& haec indumenta Sacerdotalia de-
fuper irrigante gratia tua, ingenti be*
nedi&ione per noftr^ humiíitatis fer-
uitium purificare, >J< benedicere, >$< 8c
confecrare >$< digneris, vt diuinis cul-
tibus, 8cfacris myftenjs apta > 8c be-
nedicta exiftant: his queque facris ve-
fíibus Pontifices^Sc Sacerdotes, feu Le-
uitae tui induti ab ómnibus impulfio*
nibus, feu tentationibus maügnorum
fpirituum muniti, 8c defenfi eífe me^
reantur;tuisq^myfterijs apté,8c codig-
»é feruire, 8c ¿nharrere, atq? in his tibí
placité , & denoté perfenerare tribue.
Per Chriílum Dominum noílrutn. &.
Amen. ? Oremus,
kEus inuidg virtutis triíumphator,
8c omnium rerum creator,& fan-
fiificatof : intende propitius preces
nof-
Di
De Benedifliotiibiis. $ 6
tioftras , & hace indumenta Leuiticae ,
üacerdotalis, 8c Pontificalis glorias mi-
liñtis mis fruenda tuo ore proprio be»
ledicere ^ fan&ficare >£ confecrarc
f< digneris ; omnescp eis vientes, tuis
nyfterijs aptos, & tibí in eis deuoté,ac
audabiliter fermentes, gratos efficere
Jigneris, Per Dñum, &c, Oremus.
DOmine Deus omnipotens, quí
veíti menta Pontificibus, Sacer-
!otibus,3c Leuitis in vfum tabernacu-
i foederis neceflaria Mqyfen famulum
uum agere iufsíílj" , eumc£ fpiritu fa-
>ientf'ac ad id peragendum repleuifti s
me veíh'menta in vfum , & cultum
nyfterij tai benedicere >£ fan&ificare
£*& eonfecrare >£ digneris : at^mi-
liftros altaris tui,qui ea ¿nduerint, fep«
iformis fpiritus gratia dignanter re-
den, afcp csñimis ílola, beata facías
um bonoí ú ímdm operum minifterij
con-
De BetteAiSlknilus.
congrueñtfs immortalirate veítri. Per
Chriílum Dñum noftrum. &. Amen.
Luego echi agua hendha [obre los ornamentos.
^BENDICIÓN DECADAORNAMEN-
toen particular, y primero del Anudo.
*. Adiutorium noftrum, &<:. V. Do-
minus vobifcum, 8cc. Oremus.
IMmenfae pietatis , & plenitudinís
gratiarum infufíbr, Deus, qui per
os Prophetae tui dixiíH: expandí amk-
íum meum fuper te,& operui ignomi-
nram tuam ; plenitudinem gratíae , &
benedtóionis tug >$< fuper hunc amiañ
propitiatus extende : vt omnes'qui eo
vfí fueriné : perfe&ám quam defíg'nat
amiftus caftigationem vocis , 8c guJac
fentiant, fiantque perfetti virtute, de-
cori ex ami&u ipíb reddantur tibí Deo
omnípotenti morjbus ,8c gratía fpe-
CÍOÍÍ. Qui Cum Patre, 8CC. Eche agm
hüditafohe rf.
f BEN-
W
r
De l'enediBiomluíf $j
f BENDICIÓN DEL ALBA.
t. Adiutorium noftrum,&c. #m Do*
ninas vobifcum,&:c. Oremue.
DOmine Deus omnipotens, qu¿
Aaron , & fiíios eius tumcis Ii-
leis indecorem^gloriam Sacerdotij,
nduí prxcepjfti : cum quibus 8c ipil
"an&ificati ; tibí etiara in fan&uario
niñiftrarent,hanc quaefunms lineam
unicam tu^virtutis fan&ificatione be*
íedicere ^ & fanfti >£ ficare digneris:
Rfeenus omnes,quf eá ináüti infanfto
fcfterio tuo víi fuerint ; digni íiant
%tui miniílri , ipfoscjj feptifor-
niTS^fia Spiritus fandi repletos , 8c
aíh'tatis zona pracindos, beata facías
uní miniílris Angelis immortalitatis
'uitione veftri. Per eundem. in vni-
we eiufdem, &c. Echa agua bendita [o-
•<? ella.
[BENDICIÓN DEL CINGVLO/
D1
De BenediBionihus*
tf. Admtoriumnoftrum^c. jft Do-
tninus vobifcum, &c. Oremus.
Eus innocemiae reftitutor, & pu-
ritatis amator,qui vtriuscpteila-
tnenti patres lumbos £uos prccingere
inftruxiiH: qui videlicet carne Iumbo-
ru Iafciuiam difcerent fobrietate coti-
netiar coartare* fan&i>£fica,&. bene>£
dic^quaefumus Diie cingulum iftud;vt
omnes,qui eo accinfH fuerint^ab seftu
voluptatum carnalium refrigeriu feti-
tianc \ & Spiritqs fan&i rore perfufi,
quse tua Jfunt.mundo corde,8c cafto cor-
pore de(Íderent,8cfetentur. Per Domí*
nunti ¿n vnitate eiufdem, 8cc. Ecfa
agua bendita fobye el.
^ BENDICIÓN DEL MANIPVLO, I
-^. Adiutoriumnoftrum,&c. ^¿ Do-
mítius vobifcumu 8tc< Oremus.
Bus, qui de fru&u operum tuom
f»rramfatias>& fecundum opera
fuá
DtBenedáftiomlus. go
'ua retribuis,& iudtcas vnumquemá^
r.anjpulum iííum , per quem fruftus
jonorum operum defignatur, tu* be-
íedíaionís dono fanciifica^quatenus
niniftriAltaris tuíipíb vtentes maní-
>ulo: perbonorum operum iradum
igna fe gaudeantaíTequi pramia me*
¡torum. Per DominG noftrum lefum
hriftum,Scc, £cfo ^ hnimfofoe e\é
%~ BENDICIÓN DE LA. ESTOLA.
\, Adiutormmnoilrum^c. #. ¿0-
nnus vobifcum^&c. Oremus.
| Neifsbiiis benigm'tatis, & ciernen,
y tía? Deus, cums iugum,cnus¿p Jeue
le tu ipfe perhibes : quique peros
pientis collumnos fubijcere tvtx fa-
entiae docuiítí: bene >£ d¿c,& faneri-
fica ílolani iftam , iugum tu* man-
etudiws praílgnantem, vt Sacerdo*
5» & Leuitae tu/, quí eidem fíclx hu-
iros, & eolia íubmiferit, fuauitatís
tu*
Ce letiediBioailus.
tusfentiánt Ienitaten^quatenus inter
magnam,&: mirabilern turbam,quam
beatus loanes viditinconfpeñu Agni
ftolis albis amifti, ftolas fuas Iauare,
in ipfms Agni fanguine mereantur; ac
tanquam formoG in ílola fua,8c in mul-
• ' titudine fuae fortitudinis gradientes *
ftola induantur gloriae ^ternaliter cum
eleftis. Per Chriílum Dominum, 8cc.
Bebe agua henditaf obre ella.
^ BENDICIÓN DE LA CASVLLA..
9f. Adiutoríum noftrum.&c. tf. Do-
minas vobifeum, &c. Oremus.
DEus fons pietatis,8c iüfritiae,qui
tuioperis miniílros adextremú
veílimentum Cafullae, cuius munimi-
ne interius, omnia tegerentur, veftiri
íanxiíH : bene %> dic,qua:íumus,8c fan
£h* >J<fica planetam iftam , 8c concedí
petitionibus noftris,vt omnes hac pía
neta induti,enumeratis intus omniun
virtu
De henea* iftionihitSí So
rktatUm ornamentis s vinculum per-
eétae charitatis fuper omnia habeant,
juo perficere quae defiderant,te prefta*
:e valeant. Per Chriilum Dominum,
kc. Eche agua bendita /obre ella.
I BENDICIÓN DE LOS MANTELES.
L Adiutorium noftrum,&c. JP. Do*
ninus vobifcum, &c. Oremus.
EXaudi Domine preces noílras^&
hace Iinteamina facri Altaris vfui
•raeparata bene >£ dicere,& fan&i £< fi-
are digneris. Per Chriííurn. Domínu,
íc. Oremus.
DOitiine Deus omnipotens, qui
Moyfen famulum tuum orna-
tienta , & Iinteamina faceré per qua*
ragínta dies docuifli, quae etiam Ma-
ta texuit,& fecit in vfum minifterij,
I tabernaculi foederis : bene ¿fr dicere,
indi >£ ficare , & confe >£ erare dig-
eris hec iinteamina ad tegendum,
M inuo-
■<*<!
De Wnediffitinífatk
inuoluencu raque Altare glorioílfsimi
Pili j tuiDñi noftri IefuChrifti. Qtn te>
cum viuit,& regnat5in vnitate Spintus
fanfti. &CC. Befe? agua bendita [obre ellos.
^BENDICIÓN DE LOS CORPORALES.
tf. Adiutorium noftrum,&c. :#• Do-
jninus vobifcum,&c. Oremus.
CLementífsime Domine,cuius in-
enarrabiüs eíl virtus^cuius myf-
teria arcanis mirabilibus celebrantur ;
trihue qu§fumus3vt hoc linteamen tu$
propitiationis bem $< di&ione faróti*
ficetur ad cofecrandurn fuper illud cor-
pus, 8c fanguinem Dei , & Dñi non ri
lefu Chrifti Fiíij tai * qui tecum víuit,
&c. Oremus.
OMnipotens fempiterneDeus be-
ne >J< dicere , fanfti pilcare» &
confe >$< erare digneri-s linteamen iftud
ad tegendum^nuoluendumque Corpus,
8cfanguinem Dñi noftri 1BSV Chrifti
Fil
1
De Benei't&hnthus. OO
?ili| tu?,quítecum viuit,8cc. Oremus.
j^\Mnipotens Deus, manibus noO
yS tris opem tug benedidionís in-
unde : vt per noftram bene >$< didfo-
íem hoc Iinteamen íanftificetur,St cor-
>oris,ac fanguinís Redemptoris noftri
louum fudarium Spíritus farátígratia
fficíatur. Pereundem.invnitate
iufdem, &c. Erfe Igm fardita. fohre ellos.
f BENDICIÓN DE CRVZ NVEVA.
*: Adíutorium noítrum»&:c. #. Do-
li'nus vobífcum, &c. Oremus.
O Ogamus te Domine fandcPater
£ ^ omn¿pofens,£terne Deus, vt dig-
¡eris bene>$<dícere hoc fígnum Crti-
ís,vt fít remedium faíutare generi Jul-
iano, ñt foíidítas fidei", profedus bo-
onim operum,redemptío anímarum,
t ío lamen, & protedio, ac tutela co-
"a fasua iacula inimicorum. Per Chrí-
umDominum noítrum. &, Amen.
Mz Bene*
■HBH
De Benedi&ionibus*
BEne >£ dic Domine hanc Crucetfi
tuam,per quam eripuiftimüdum
á ctamonum potefl:ate,&. fuperafi i pal-
íionetua fuggeftorem peccati,qui gau-
debat ¿n praeuaricatione primí homi-
nis per Ügni vetiti fumptionem. Eche
agua bendita fobre ella- San&ificetur h OC
lignum Crucis in nomine Pa & tris ,
& F¿ >J< Ii j t & Spiritus >£ fanfti > vt
orantes,incIinantesque fe propter Do-
minum anteiítamCrucem, inueniant
corporís, &anim£ fanitatem . Per
Chriflum, 3cc &. Amen, Defines
el Sacerdote hincado de rodillas ante la Cru\^
deuotamente la adora >y befa>y lo mifmo ha\en
los que quijiercn.
^BENDICIÓN DÉLAS IMAGINES
de I E S V Cbriílo Señor nueftro, de la bien
aucturada VirginM ARIA>y de otros Satos.
¿L Adiutorium noftrum^c &. Do*
minus vobifcum,8cc. Qremus,
Omni*
■
De Bettediftiotiibus. gt
OMni potens fempiterne Deus,qui
Sanftorutn tuorum imagines pin-
gl ( /¡fueren de buho las imagines fe dirá ef-
figies fculpi) non reprobas,vt quoties
illas oculis corporeis intuemur.toties
eomm adus»& fandítatem ad imitan-
dum memorie oculis meditemur: rjanc
?uae(umus,imaginem (/? fuere de hultoÜ?
'm&gen fe diga fculpturam ) in honorem,
5c memoriam vnigeniti Fifi) tui Do*
rnini noftri I E S V Chrifti (Si fuere de
b Virgen fe diga : Beatifsimae Virginis
MARIDE Matris Domini noftri IESV
ührifti. Si de algftn Santo Apoftol beati N.
^ poíloli tui:y? ¿k ¿j«k Samo Martyr beati
tf artyris tui N. y? ¿fe */£«» Co/í/or beati
í. Confeflbris tui: fi de algún Saio?otifice
>eati N. Pontifícis tui :y? <fc ¿/¿«k* í^/V-
«k beata: N. Virginis tdb) adaptatam
•ene >j< dicere, & fancli Rucare dig-
erís : 8c prxfta vt qqicum'qtie coram
M5 - ilfc
De Benediflionibus.
ilía vnígenitu Pilium tuum (fi fuere de
la Virgen fe di¿a: Beatifsima Virginem:
fi de algún Samo Apojlol, glorio fum Apo*
ftoíum : fi de algún Mar tyr Martyrem :
fi de algún Confeffor: Confeíforem:y¿ de al
gunfanfto "Pontífice. Pontificem:/? de algu-
na Virgen^ Virginem) fuppliciter coíere1
& honorare Üuduerit , ¿II fus meritis ,
& ob tencua te gratiam ín prafenti\&
gternam gloriam obtineat in ínturum
Per eundem Chriftum Dominim &c
$fc. A pie ti. Eche aguabedita fobre la imagen
^BENDICIÓN DE LA PRIMERA PIE
draquandofe á de edificar alguna I gleíia.
Cj\ Antes que la primera piedra fe bendiga^ fi><
^¿e fe. por Vtf Sacerdote Topa Cru^ de palo en e
lugar en donde deue eftar el Altar > y e fio fe,
Ion dia antes de la bendiciov^y en el diafiguiet
la piedra que fe a deponer por fundamento d
U Iglefia deue fer quadrada , y ef quinada , /
qualfe bendiga defie modo. El Sacerdote reuej
tiá
De Benediftionihus, O 2
tido de am\B,o, alba, cinguh, eftola , y capa de
color blanco bendice la [al %y el agua ( fi no es q
antes ejleya bendita con la lendic'wn ordinaria
del Mijfal )y entre tanto mientras fe canta la
Antiphona con el ¥ [almo figuiente , tocia el lu-
gar en donde efla puefta la Cru^ con el agua
bendita. Aña. Sigíium falutís pone Do-
mine I E S V Chriíle.in loco iílo,& no
permitías introire Angelum percutie-
tem. Pfalmus„ Quam dileda tabernacu*
la tua Domine virtutum: concupifcit,
8c déficit anima mea in atria Dominio
Cor meum, & caro mea : exultauerunt
fn Deurn vjuum . Etenim pafíer inue-
nic íifai domum : & turtur nidum ííbí,
vbi ponat pullos fuos. Altaría tua Do-
ínine virtutum : Rex meus, & Deus
tneus. Beati,qui habitant in domo tua
Domine : ín fácula faeculorum Iauda-
>unt te. Beatus vir,cuius eft auxilium
ibs te: afceníiones in corde fuo difpo-
M4 foit,
De Benediñionihus.
fuit ín valle Iacry marum, in loco, que
pofuit.Etenimbenediftionem dabit le-
gisla tor,ibunt de virtute in virtutervi*
debitur Deus Deoru in Sion.Dñe Deus
virtutum exaudi orationem meam ;
auribus percipe Deus Iacob, Prote&or
nofter afpice Deus : 8c refpice in facie
Chrifti tui . Quia melior eft: dies vna
in atrijs tuis : íuper millia . Elegí ab-
ie&us effe in Domo De i mei : magis
quam habitare in tabernáculos pecca-
torum. Quk mifericordiam, ■& veri ra-
tera diligit Deus gratiamf 8c gloriara
dabit Dominus . Non priuabít bonis
eos, qui ambulant in innocentia : Do-
mine virtutum, beatos homo,qui fpe *
rat in te. Gloria Patri, &c. Acabado el
1? /timo , el Sacerdote lauto haya el lugay que
rocío con el agua bendita^ d\%e. Oremus.
DOmine Deus , qui Iicet coelo, 3c
térra non capiaris>domum tame
díg-
De Benediftionilus. gf
dignaris habere in terris > vbi nomen
timm íugiter inuocetur , Iocum hunc,
cfuzíumus Beata? María' femper Virgi-
nisv& Beati N. [nombrando al Samo, o Santa
?n cuy a honra i y nombre fe fundare la I ¿lefia)
Dmniumcp Sanctorum intercede ntibus
meritis, fereno pietatis tuae intuitu vi-
fita, 8c per infufsionem- gratis tuae ab
3mni inquinamento purifica, purifica*
:umque conferua,& qui dile&i tui Da-
jid deuotionem in Filij tui Salomonis
3pere compleuifti i in hoc opere deíi-
leríanoftra perficere digneris: effu-
>iantque omnes hinc nequitiae fpíri-
uales. Per Dominum noítrum Iefum
rhriítam Fiüum tuum, qui tecum vu
út& regnat in vnitate Spiritus fanéti
)eus per omnia fácula faeculorum. $ré
I meil. Dejpues e/lando en pie bendice la
viñera piedra diciendo. V \ AdiUtorium
loílrum in nomine Domini. &. Qui
M 5 fecíí
• • \ -y.
De Benedi&iouihus*
fecit ccelum, & terram. V, Sít nometi
Dominibenedidum.^c. Ex hoc nuncf
8c vfque in feculurn. V . Lapidem ,
quem reprobauerunt sedifícantes. f&
Hic fa&us efl: in caput anguíi. tf. Tu
es Petrus. &,, Et fuper hanc petram,
«dificaboEccIefiammeam. fm Gloria
PatriV&c. ^¿ Sicut erat in principio,
&c* Ore mus.
Omine I ES V Chrifte Filij Dei
víui i qui es veras omnipotens
Deus3 fpIendor,8c imago aeterni Patris,
& vita eterna , quies iapis angularis
4e mote fine manibus abfciífuSj&im*
tnutabile fundametum, hunc lapidem
colíocandum intuo nomine confirma,
& tu, qui es principia m ,8c finís, in quo
principio Deus Pater ab inítio cunda
creauit, íis, quadfumus, principium>8c
incrementum , & confumatio ipfius ,
operis, quod debet ad landem, & glo*
riatn
D
De Benedi&ionilusi 9 4«
riam tul nominis /inchoar/. Quí cutir
Patre, & Spiritu íando viuis^&i regnas
Deus per omnia fecula fecidorum. &.
Amen. L#?¿o roe/í? la piedra con agua hendí*
U > 7 tomando el cuchillo ha%e con el lafeñ&l de
\aCrn\ en las quatro ef quinas della diciendo :
|n nomine Patris >%< & Filij >£ 8c Spi-
rkus íanSti >$< Amen. Lo qud hecho di%em
Oremus.
Ene ifc dic Domine creatura iftam
lapidis, & prsíta per ¿nüoeatio*
nem fandi tui nominis, vtquicumqj
ad hanc. Bccleíiam ^dificandam pura
mente auxi ímm dederint, corporis fa-
nítatem * & ammarmedelam perci-
psanr. Per Chnftam Dominu noftrum.
$(,. Amen. Dejjwes fe digan las LedcwaS
ordinarias fw las Oraciones, pueftas al fin dellasl
las quales dichas-, y >•■ aparejado >j difyuefto el cU
miento% y ajTtjlicdo allí el Mae jiro de la tal olraf
el Sacerdote empece U figuiente-knvpbona.
profi*
MUHMtHJff il
v. ■
De Benediftionihus.
frofiguiendola los cantores . Ma tlé furgens
Iacob erigebat lapidem in titulum,£un«
dens oleum defupenvotum vouic Do*
minorvreré Iocus irte fandus eílj&c ego
nefciebam. Vfalmus.
Nííi Dominus acdificauerit Domu:
in vanum laborauerunt qui #d¿-
ficanteam. Nííi Dominus cuftodierit
ciuítatemrfruftrá vigilar qui cuftodit
eam. Vanum eft vobis ante lucem fur-
gere ? íurgite poftquam federitis qui
tnanducatís panem doloris • Cum de-
derít diledis luis fomnum : ecce haré-
ditas Domini , Fili j ; rnerces , fruftus
ventris. Sicut fagicrx in manu poten*
tis: ka fili) excuíTorum, Beatus vir,qui
impíeuit defiderium fuumexipfis: no
confundetur , cum loque tur inimícis
fuis in porta. Gloria Patri,8cc. Lo qud
dicho el Sacerdote ejlando en pie toca la piedra ,
y la pone en el cimiento ¡diqendo. In fide Iefu
Chrilv
De BenediEHonibuL g $
)htifti collocamus lapidem iílum pri-
narium inhoc fundameto. In nomine
'atris^Sc Filij^Sc Spiritus^fandi.
/t vigeat vera fides hic,6c timor Dei,
raternacjj diIe&io;8c íit hic Iocus defti-
latus orationi,& ad inuocadum,& Jau*
andum nomen eíufde Domini noftri
E S V Chrifti,qui cum Patre, & Spi-
ítu fan&o viuít , & regnat Deus per
mnia fácula feculorum. &. Amen.
?n <?/ entretanto el Maeftro de la tal obrationdL
1 fu lugar la piedra con el cimiento ; dejpues el
tcerdote rocía la piedra con agua bendita di*
iendo: Afperges me Domine hyflbpo,
c mandabor, lauabis mc> & fuper ni-
emdealbabor. Ffalmo. Mifereremei
>eus fecundum magnam mifericordia
jan^&c. Di^efe todo con Gloria Patri»&&
4 qual dicho el Sacerdote echa agua bendita a
dos los cimientos {fie flan abiertos , mas fi no
hn abiertos W al rededor de la Iglefia mian*
i*
De henediftiomluSé
¿o con agua lendita los cimientos feñalados 'por el
Maeftro de la tal obra)y y empegando a rociary
emfiega h Arnipboriaftguieutey pwfiguiendoU
háfla elfin los cantores . O quam metuen-
dus eíl Iocu9 iíle,vere no eíl hic aliud,
niíi domus Dei38c porta cceli. Pfalmits.
FVndarneta eius in montibus Can-
dis: diligit Bominus portas Sion
íuper omnía tabernacuía lacob. Glo-
riofa dieta funt de te: ciuitas Del Me-
mor eroRahab 8c Babyionis rfcietium
me, Ecce alienígen^Sc Tyrus, 8c po-
pulas JEthiopum : hi fuerunt illic .
Nunquid Siondicet, Homo, 8c homo
natus eíl in ea : 8c ipfe íundaufc eam
Altifsimus. Dñus tiarrabit in fcriptii-
ris populorum , 8c priticipum horum
qui fuerunt in ea. Sicut Iztaritium om-
nium : habitado eíl in te. Gloria Patrí,
8cc* Antipbona. O quam mctuendus eíl
locus iíle i veré non eíl hic aliud , nifi
do-
^■■^^■^^■■■■i
De BenediéíiombuSé <) 6
lomas DeiV^c porta cceíi. Enelenttetan*
> ^ahechando agua bendita a los cimientos ahier*
)s%bfeñaladosiy repetida la Antipbona* di^ei
¡hndo en p/>: Oremiis. Los miniftros. Flec¿
amusgenua. &, Leuate.
QMnipotens, 8c mifericors Deus,
qui Sacerdotibus tuis tantam
>rae c^teris gratiam contuliíh^vt qmc*
¡uid in tuo nomine digné, perfeSéque
b eis agitur^á te fieri credatur,qu£Íu-
ñus ¿mmeníam dementiam tuarn; vt
[Uícquíd modo viíitaturi fumus,vifi-
es : & quícquid benedifturi fumus be-
e >$< dicas,íitque ad noílrae humifita*
ís introitum ^ Sanáorum tuorum me-
¿tis fuga daemonmti, Angelí pacís in*
reirás. Per ChriflumDominum noU
mn: 8?. Amen.
DEus , quí ex omnium cohabitan
tione Sanüoruní aeternum mav
líkti mx condis habitacuíimi , da
aed¿-
I
De benediftionilus.
aedificationi tuae incrementa cceleftia;
vt quod te iubente fundatur,te largien-
te perficiatur.Per Chriftum Dominum
noftrum. &. Amen,
^BENDICIÓN DE LA IGLESIA
nueüa, ó Oratorio publico, para que allí fe
pueda celebrar el fantifsimo facrifi*
ciodela Miífa.
€T El Sacerdote que tiene facultad , y ha de
lendecir T>na Igléfw nueua% para q en ella recá-
mente fe celebre el diurno faenficio de la Mijfa,
Yeueflido de eflola^y capa blanca precediéndola
Cru\emre los cyriales con candelas encendida^
forla mañana W á la primera puerta de la Igle*
Ra% b Oratorio en donde eftando en pie buelto ba-
ya ella dixe abfolutamente efta Oración.
ACtiones noftras > quarfumus Do-
mine, afpirando praeueni, 8c ad-
iuuando profequere ; vt cun&a noftra
oratio,& operada a te femper incipiat,
& per te caepta finiatur. Per Chriftum
Domi
De BenediBionilus] g y
Dom/num noílrum. &. Amen. Luego
tmpieca la Antipbona, A fperges me Dñet
SCC. Y los cantores la profiguen. Pfalmo. Mi-
ferere mei Deus, &c. En el fin l Gloria
Patn, &C. En el entretanto andan al rededor
le la tglefia por la parte de fuera > y la Iglefia
m de dentro deue ejlar y>aaa> y jumamente los
\ liares defnudos fin ornamento algunoyla gente
i pueblo fuera delta bajía que fe acabe la lendU
ion > y el Sacerdote tomando el hyffopo bóluien*
]ofe al lado derecho de la Iglefia $ rbcia las pa*
edes de la Iglefia en la parte fuperior deltas f
¡lo es arriba, y luego en los cimientos co el agua
endita diciendo í Afperges me Domine
lyíTopOj&mundaborjIauabis me ,8c
jper niuem de albabor. Bueltos otraye^
! lugar de donde comen fb la procepiony repetí-
* la Amipbona por los cantores > el Sacerdote
lando en pie como de primero buelto a la Iglefia
f^:Oremus. Losminifim. Fleftamus
emia. #. Leuate.
N Borní*
:í l¡ i
|-|p immmi
>
De Betiediftioníbusí
DOmine Deus , qui licet coelo, &
térra non capiaris, domum tame
dignaris habere in terris , vbi nomen
tuum iugiter inuocetur , Iocum hunc,
quzfumus Beatae Mariae femper Virgi-
nis, 8c Beati N. omniumque San&orü
intercedentibus meritis,fereno pieta-
th tuae intuitu vifita,8c per infufionem
gratiae tug ab omni inquinamento pu-
rifica, purificatumque coníeruaiSt qui
dile&i tui Dauid deuotionem in filij fui
Salomonis compleuüti , in hoc opere
deíideria noftra perficere digneris ; ef "•
fugiantque omnes hiñe nequitig fpiri-
tuales. Per Dominum noílrum Iefum
Chrifbum Filium tuum, 8cc. La qual
Oración acabada , todos tan al Altar mayor en*
trando de dos en dostcauta»do las Ledaitias los
cantoresfy en donde y qua'ido fe Quiere dicho el
Verfo . Vt ómnibus fidelibus defunctisl
réquiem aeternam donare digneris.Te:
ro*
De •BenediBigníbui] rtg
rógamus audi nos : fe levanta el Sacerdote,
y con t>o^cíara>y alta, é inteligible di^e. Vt
hanc Ecclefiam tuam, 8c Altare ad ho*
norem tuum, & nomen fan&i tui. n.
purgare,5c bene >£ dicere digneris.Te
rogamus audi nos. Quando di^e ¡ bene*
dicere, con la mano derecha bendice la I¿fe/?¿,
y el Altar , dejfcues fe hinca de rodillas como al
j>rincipigtbafta que fe acaben las Ledania?,y les
canteres proJiguex.Vt nos exaudiré digne-
xis. Te rogamus audi nos. Fili Dei te
rogamus audi nos. AgnusDei, &c;
Ukboelpoftrer Kyrie eleyfoi). E/ Sacerdo-
te eflando en fté <%: Qremus. Leí mnifiros.
Fleftamusgenua. &. Leuate.
T}Ra:ueníatnos,quefomus Domine
m mifericordia tua, & intercedentí-
bus ómnibus fanttis tuis, voces nof-
:ras cíementia tu^ propitiationis anti-
:iper. Per Chriftum Dñum noíkum.
¡fc. Amen. Entonces e fiando apartado algo
N % difintz
l«W3«0
De hetiediBionihus.
JiflanteM hitar, e hincado de rodillas, y fig-
nándofe <% : Deus in adiutorm meum
inten.de. Y luego al pumo fe leuanta refyon-
diendo los cantores. Dñe ad adiuuandum
me feílina. El Sacerdote ejlando en pie di\e',
Gloria Pam,&Filio,&: Spintui fanSo.
El Coro remonde. Sicut erat in principio,
&C. Defines el Sacerdote di^. Oremus. Los
mniftros. FÍeftamus genua. B?. Leuate,
OMm'potens, 8c mifericors Deus,
quiSacerdotibustuis tantam pr$
c^teris gratiam contuIííK;vt quicquid
in tuj> nomine digné, perfedé^ ab eis,
agitur , a te fieri credatur ; quaefumus
immenfam clementiam tuam,.vt qui£-
quid modo vifitaturi fumus , viíites,
& quicquid benedicluri {umus,bene>£<
áicas, fleque ad noftra: humilitatisin-
troitum , Sandorum tuorum meritisi
fuga daemonum, Angelí pacis ingtef*
Cus, Per Dominum noftmm. &c.
Di
'<
De BenediBiomlus. gg
Dichas eflas cofas empiefa la Antiphoüa: Bene
áic Domine domum iílam nomini tuo
aedificatam : con los tres P fuimos figutentes.
AD Dominum cum tribularer cía--
mam": & exaudiuit me. Domine
libera animam meam á labijs iniquis:
& á lingua dolofa. Quid detur tibi, aut
quid apponaturtibi: ad Iinguam dolo-
íam? Sagitt^ potentis acutae -. cum car-
bonibus deíblatorijs. Heumihi,quía
mcolarus meus prolongatus efl:,habita*
ui cum habitantibus Cedar: multu ín-
cola fuit anima mea. Cum his , qui
Dderunt pacem , eram pacificus : cum
[oquebar illis, impugnabant me gratis.
Gloria Patri, &c.
1" Euaui oculos meos ín montes: vn-
J-^de veniet auxilium mihi. Auxi-
ium meum á Domino : qui fecit ccelíj,
5c terram. Non det in commotionem
3edem tuum » ñeque dofmitet,qui
N 5 caño-
■■O iw'íi^ miiim i
>
Dz Bettedi&ioitilus.
¿uíiódít te. Ecce non dormitabit,!ieq$
dormiet; qui cuftoditlfrael. Domi*
hus cuftodie te,Domínus proteftio tua:
faper manurn dexterarn tua. Per diem
fol non vret te *• neép luna per no&em.
Dominas cuftodit teabomni malo:
cuftodiatanimarn mam Dominus.Do-
minus cuftodiat íntroitum tuum,8c
exitum tuum ' ex hoc nunc,& vfque íti
feculum. Gloria Patri,8cc.
LyEtatus fum in his,qu£ di&a fant
mihi.in domum Dominf íbimus.
Stante.s erant pedes noflri í in atrijs
tüis Ierufatem. Ierufalem,quae xáiñ-
catur ve ciuitas: cuius parcicipatío eius
in id ipfum . Illuc enim afcenderunt
tribus.tribus Domini teftimonium If-
rael ad confitendum nomini Domini.
Quía illie federunt fedes in iudicio : fe-
des fiíper domum Datad. Rogate qug
ad pacem funt Ierufalem ; 8c abuadatia
diü*
De henediflionihui. 100
diligentibus te. Fiar pax in virtute tua;
&abandantia in turribus íuis. Propter
fratres meos, 8c próximos meos : lo-
quebar pacem de te. Propter domum
Domini Deinoftri : qu^fiui bona tibí.
Gloria Patri,&c. Anttyhova. Benedic
Domine domum iftam nomini tuo gdi-
ficatam. Un el entretanto rbcia dentro- las pa-
redes en la parte de arriba , jy defyues alájo con
el agua bendita empegando por la parte del Eua«
gelhfy di yendo '• Afperges me Domine*
&c. Entonces huelto otra *\>e%J)aya el hitar
diy : Oremus. Los miniflros. Fleüamus
geitua. #. Leuate.
DEus,qui loca nomini tuo dicanda
fandificas, effundefuperhanc
orationis domum^gratiam tuam,vt ab
ómnibus hic nomen tuum ínaocanti-
bus auxilium tnx mifericordiae fentia-
tur. Per Dnum noílru lefum Chriftunt
Filium twm9 qui tecum viiíit, Screg-
N4 nat
De BenediftionibuSé
tiat ín vnitate Spirirus fan&i Deus per
omnia faecula feculorum. fy. Amen.
acabadas todas ejlas cofas fe di%e Mijfa del
tiempo occurrente% d del Santo¡ b Santa del día.
f ORDEN DE RECONCILIAR LA.
Iglefia violada fi no eftaua antes coníagrada
por algún Obifpo.
LtA reconciliado déla iglefia riolada fe ha-
ga por el Sacerdote que tiene facultad para
ello dejle modo . El *s9ltar de la Iglefia de todo
pumo fea de f nudo 'yy preñen gafe ¿¡ la Iglefia fe
pueda fin diff cuitad andar al rededor^ afi por
de fuera como por de dentrof Jije puede ba%er%
apareje fe el acetre del agua bendita co el hyffo-
pOy y el Sacerdote reucftido de ami$oy alba> cin-
gulo^eJlolayy capa blanca \>a a la primera puerta
de la Jglejias en donde eftando en piefempieca la
A&í.Aíp¿rges me Dñe^c. profieriéndola
los cantores. Pfalmo: Miferere mei Deus,
&c. Todo co Gloria Patri, &C. El <¡ual acá-
lado | fe repite la Aña* Mientras la Ana . y
?f*b
I
">
Ve Benedi&ionihus. TO T
Pfalmofe di\enj el Sacerdote con el agua ledita
rbcia al rededor la Iglejia por de fueray y tam-
bién el cimenterio ,y las paredes de la Iglefia f
4 tierra del cimenterio^ y principalmente ¡y en
urúcular los lugares contaminados y fucios. Lo-
jual hecho fe buelue al lugar % en donde empefb
I echar agua bendita^ eflando en pie di%e.
Oremos.
OMnípotens > & mifericors Deus,
quíSacerdotibus tuis tanta pra?^
aterís gratíam contuliftí; vt quicquid
n tuo nomine dígné,perfeftique ab efs
gitur , á te fierí credatur , quaefumüs
mmenfam ele mentía tuam , vt quod
nodo viíitaturi funius)vr¿íite$>8c quic-
uíd benedi&uri fumus, bene >£ dicas,
tque ad noñrx humilitatis ¿ntroitum-
an£brum tuorum meritis fuga dae*
lorium , Angelí pacís ¿ngreíTus . Per
hríftqmDíiumnoíírum. &. Amen.
uego el Sacerdote empega las Ledanias9y en-
'
De BenediBionibus*
tu en U IgUjia con los cantores > los quales Us
tan cantando bajía el Altar mayor > en donde fe
linca de rodillas el Sacerdote^ y quantto fe Vuie- i
redicbo.Vt ómnibus fidelibus defun&ís
réquiem £ternam,&c,Terogamus an-
dinos. El Sacerdote fe lettanta^ y en Mudara
di%. Vt hanc Eccleíiam, Altare hoc,8c
coemeterium pur $*gajre>8c reconcilia-
re digneris«Te rogamus audi nos-. Las
qnales cofas dichas^ otra ^e\[e hinca de rodillas 9
ylashedanias fe acaban^ las guales acabadas^ el
Sacerdote huelto al Altar di\e. OremUS. Los\
mniflm\ Fle&amus genua* &. Leuate*
PRaraeniat nos , quaeíumus Dñe.
mifericordia tua48c intercedetibus
ómnibus Sa&is tuis,voces noftras cíe*
Metía tua? propitiationis anticiper.Per
Chriftü Dominum noürum #. Amen.
T>ejpues el Sacerdote fe hinca de rodillas ante el
Altar9yfígnandofe^ dixe en toldara : Deus
¡nadúieorium meum intende • Entonces
De Benedi6lionilus¡ 102
Fe leuanta , y el Coro rejponde : Dottlfne acl
tdiuuandum me fefhna : y el Sacerdote
ojiando en pe dixe : Gloria Patri, & Filio,
k Spiritui Sado. &. Sicuterat in prin*
:ipio, &C. Lo aual dicho, el Sacerdote empega
rofigurendo el Coro ejla Amipbona. Exurgat
)eus , 8c difsipentur inimki eius , &
ugíant qui oderunt eum á facie eius;
'/almo. In Eccleíijs benedicite DeoDo-
nino: de fontibus Ifrael . Repitefela
im. Ibi Benjamín adolefcentulus t irt
rsentis exceíTu. Kepitefe la Aña. Prin-
ipes luda , duces eorum : principes
:abulon,principes Nephthali. Repite*
fia Aña. Manda Deus virtud tuaccon-
rma hocDeus , quod operatus es in
obis. Repitefe h Aña. A templo fan-
:o tuo in lerufaíem : tibí offerunt Re-
es muñera . Kepitefe U Aña. Increpa
¡ras amndinis, congregado taurorum
ivaccis populorom:vt excludant eos¿
qui
:-:;\:
Miiiiwiii iijmii.i • '
>
De BenediBionihus¿
cjuí probati funt argento . Repnefe U
Aña. Difsípa gentes,qu# bella volunt :
Vcnienc Iegati ex ¿Egy peo : ¿Ethiopia
praeueniet manus eius Deo. Re fue fe U
Aña. Regna térra: cántate Deo ■ píalli-
te Domino. Repitefela Aña. Plallite
Deo, qui afcendit fuper cedum cali: ad
prientem . Repite fe la Aña. Ecce dabit
voCtíux vocem virtutis,date gloria m
peo fuper Ifrael : magnificecia eius,8c
virtus eius ín nubibus. Repte fe la Aña.
Mirabilis Deus m San&is fuis, Deus
Ifrael, ipfe dabit virtutem, & fortitu-
dinem plebi fuae : benedi&us Deus . Y
no fe di%e Gloria Patri, &C* Vero la Anti*
fhcmfe repite. Mientras la Anúphona y y el
¥ f almo de arriba fe di?gn% el Sacerdote rodea
toda la Igltft* p°f ¿e dentro rodándola con agua
leniita%y también ejpecialmente los lugares con-
taminados^ y futios : lo qual hecho ejlando en pie
en el lugar do de fe pone el Sacerdote para deyr
Miga,
De BenediBionibus» 102
Vfijfa,que es en medio del Altar y luelto al «tif-
io Altar di%e.
DEus , qui in omni loco domina*
tioais tux clemens > & benignus
mrificator afsift ¿s, exaudí nos, quieto*
nis.Sc coneede,vt ínpoílerum ¿nuio*
ibjlis huius locipermaneatbenedi'aio,
c tai muneris beneficia , vniuerfítas
delium, qua? fupplicat,percipere me-
eatur. Per Chriftum Dñum noftrum.
'.. Ame n. Defines fe di^e Mijfa del din
te marre. El Sacerdote fim fie tan filamente
irpriuilegiodeh Sede ApofloMca puede re-
nciliar la Igle fia conj agrada por algún Obijpo,
entoces *fe del orden q eft¿ en el Pontifical,y
tya reueftido de amiBo, alba> cingulo, e/tola, y
pa blanca, llenando cofgo algunos ?resbyterosf
el agua bendita por el Qbiffo para efte effeélo.
I BENDICIÓN DE CIMENTERIO
nueuo fegun el Ritual de Paulo V.
¥ n diames y que fe baga la bendición fe
pone
Ve BenediBionibus¿
pone en medio del cimenterio que a de fer ledito
<pna Cru^de madera de la altura de Vk hombre,
y delante della en la tierra fe fixa K>na eftaca pe-
queña de la altura de tyn codo con tres puntas de
madera diftueftas para poner en ellas tres cande-
las. Blfiguiente dia por h mañana el Sacsrdote
fe reuejtira de amiBo^ albat ángulo , e fióla ¡y
capa de color bhnco^por delante yr a el agua ben-
dita con el byjfopoyy el incenfario con la naueta*
e incienfo) y tres candelas de cera. Va al ameno
ferio que a de bendecir delante de la Cru\ (¡ue
fe pufo en medio el dia ames>yfefixav$y en-
cienden las tres candelas fobre las tres puntas de
la eftaca. El Sacerdote ante la Cru^yy las can-
delas ejlavdo en pie di^e* Ore mus.
OMnipotens Deus, qui es curtos
animarum^ tutela faluti^fided
credetium,refpíce propitíus ad noftrg
íeruitutis officium , & ad introitutn
noíhum pur >fc getur, bene #< dicatur,
& fanái^ficetur hoc ccemeteriurn, ve
huma-
De Benedi&ionilus. I O 4«
mmana corpora hic poíl vítae curfum
uíefcentia?in magno india j die íímuí
um foelicibus animabas mereantur
dipifci vitae perennis gaudia > Peí;
hríílum Dñum nofirum, #. Amen,
uego ante lamifma Cru\ hincados de rodillas
dos di%en las Ledanias ordmriasy empegando*
s el Maejlro de los cantores^ los quedes rejpon-
?un%y guando fe Quiere dicho. Vt ómnibus
deíibusdefunQis réquiem aeternam
onare digneris.Te rogamus audi nos.
I Sacerdote fe leuanta , y con Vo^ clara di%e*
t hoc coemeterium purgare, 3C bene
i dicere digneris. Te rogamus audí
OS. Vejpues el Sacerdote fe hinca de rodillas
mo antes^y fe acaban las Ledanias, las quales
abadas fe leuantan todos , y el Sacerdote rock
Cru% con agua bendita diciendo la fina: Af*
írges me, fregón Gloria Patr¿,8cc. Lo
al dicho fe repite laAmipkna^y mientras fe
|t ú Y f almo t Miíerere mei Deus , con
Glo~
Ve lenediftionilus*
Gloria Patri. El Sacerdote anda al rededor
todo el cimenterio empegando a echar agua hendió
ta por la mano derecha en todas p artes del . Lo
qud hecho fe buelue ante la Cru\ , y mirando a
ella di^e. Oremus.
DEusfqui es totius orbis conditor,
8chumani generis redemptor,
cundarumqj creaturarum vifibilium,
& ¿nuiíibilium perfeftus difpofitor, te
íupplica voce j ac puro corde expofci-
mus,vt hoc coemeteríumsm quo famu*
Iorum, famularumque tuarum corpora
quiefcere debent y poít curricula huius
vitx Iabentia purga ¿fc re > bene ffc d la-
cere, 8c fan&i ¿fr ficare digneris t quiqp
remifsionem omnium peccatorum peí
tuam magnam mifericordiam in te co
fidentibus prgfl:inílí,corporibus quoqj
eorum in hoc ccemeterio quiefcentibuS;
& tubam primi Archangeli expelan
tibtis confolationem perpetuam Ian
gitéi
<•
t)e Benedi&wnibuu 10$
*ítér impartiré. Per Chriftum Dóstii-
lum noílrtinu &. Amen. Luego fixa
V kalto dé la Ctu\ T¡>na de las tres Candelas en*
'endidas^y las otras dos encendidas en los Ira*
"os de U Cru\ í dejpues inciefa a la Cru\ , y la
ocia con agua bendita $ y fe buelue con los mi*
"i (Iros ala Sacriftid.
f ORDEN DE RECONCILIAR EL
imeñterio violado % ora eíté contiguo á la
lglefiá» ora apartado, en donde la fglefia
ño eííá contaminada.
y El did por Id mañana^ eri que fe á de ha%et
% reconciliación , el Sacerdote que tiene facultad
ara ello reüeflido deámiftoj alba% cingulo^eflo^
i %y capa de color blanco fe llega al medio del
imenterióylleuando por delante el agud bendita
on el byjfopo,y allife hinca de rodillas f obré M
ipete juntamente con los miniflrús \ y los canto*
et^y todos los demás hincados de rodillas di^en
ai LedaniaS) en las quales quando fuere diéo.
h ómnibus fídelibus defun&isf&c.Te
O ro-
'*
VebenediBioniluSé
fogamus audi nos. El Sacerdote fe leiwitt,
y hacendó con la mano derecha Ufeñal de ¡a
Cru\fobre elchnenterio con Dovelara di\e. VÉ
hoc coemeterium recon ¿fc cíliare , 8c
fanaificaredigneris.Te rogamus audi
210S* Lo qual dicho fe arrodilla como ames f y
íos cantores profánenlas Ledaniashafla acabar-
las, y acabadas, fe lenantan todos^y el Sacerdote
tomando el hyjfopo con agua bendita empega la
^intiphonal Afperges nte,y el Coro profigtte:
Domine hyíTopo,8cc. Pjalmo\ MiTerere
me i Deus : Di^fe todo fin Gloría Patri,
y al fin fe repte la Amipbom i Afperges
me58CC. y mientras fe díñenla kn\xfiona,y
Vfalmoy el Sacerdote anda alrededor del cimen-
terio empegando por el lado derecho a rociar er<
todas partes con el agua bendita, en particular^
y en eftecial en el lugar donde fe Violo el cimen*
terio. Lo qnal acabado, fe buche al lugar, don>
de fe dixeron las Ledanias>y e fiando alli en pit
diTg : Oremus. Los mwiftros . Fledamuí
ge<
De Benedí&ioníhusi I O S
genua, Br. Leuate.
DOmine piesqui agrum figuli-pre*
tío fanguinis tui m fepulturam
peregrinorum comparan* volwfti,qu§«
fumus,dignanter reminifcere clemen-
tifsimi huius myílerij tui.Tu es enim
Domine figulusnoíler^tuquietisnoílrg
ager>tu agri huius pretium , tu dedifti
etiam , & fufcepifti : tu de pretio tui
viuifici fanguinis nos requiefcere do-
nafti. Tu ergo Domine, qui es offen-
íionis noflrae ciernen ti fsimus induítor,
ex pe&antifsimus iudicator, iudicij tui
fuperabundantifsimus miferator , iu-
diciumtuae iufHfsimae feueritatís abf-
condens poft niiferationem tu£ pie re-
demptionis adeílo exauditor>& eíFeSor
noñrx reconciíiationis . Hoccp coeme-
terium peregrinorum tuorum cceleíHs
patrias incolatum exfpe&antium,be-
nignus purifica y & reconcilia ; & hic
O z tumy-
Ve Benediflionilus*
ttmtülatorum, 8c tumulandorum cor*
pora de potentia f 8c pietate tus refur*
rcftionis ad gloriam incorruptionis na
damnans, fed glorificaría refufcita, Qui
venturas es iudicare viuos,8c mcrtuos,
& faeculum per ¿gnem. &. Amen. Acá-
lado eftofe buelue co los mim jiros a la Sacrijlia*
<[ BENDICIONES, OVE PVE-
¿teliazer qualquiera Sacerdote en offrecien-
dofeoccafion para ello, afsi en el Altar aca-
bada la MiíTa, coma fuera de eL
% BENDICIÓN DE LOS PANES DEL
gloriólo San Diego,
C «Acabada U Mijfa mayor r el Sacerdote tó
reuejlido de capa blanca con los mimftros reuefti-
dos también de almajlkas blancas , y pueftas los
panes) b ro feas en tna mefaempiefa el Sacerdo-
te la bendición de fíe mod(h
ÉL Adiutorium noíirum, 8cc. % Do-
smnu&vobifci*m,8cc* Oremus.
Do#
■*
He BenediBionihuSm 10 7
D Omine lefu Chrifte,panis Ange-
íorum, pañis viuus, & eternas
vitxy qui es mirabilís in San&is tuis §
quique poftobitum BeatiDidaci con^
feíToris tw\ manura eius panem pueru-
lo porrigentem extra fepulchrum mi-
rabiliter ad ipíius glorig manifeftatio-
nem apparere fecifti; quaefumus cle-
mentiam tuam,vt per intercefsionetn
eiufdem confeflbris tui bene ^ dicere
digneris panes iftos, vtomnes ex pa-
nibus iftis ob venerationem eiufdem
San&i deuoté guftantes, corporis, 8c
animan defiderabilem percipiant fani-
tacem. Per te lefu Chrifte , Saluator
mundi, qu¿ viuis f 8c regnas in facuh
faeculorum. R. Amen. Oremus.
TT^\Omine lefu Chrifle, tuam mife#
JL^ricordiam implorantes ,fupp!í«
citer exoramus;vtl>ene >$< dicere dig-
neris panes iftos % ficut magnificentia
O 5 tua
D¿ Bettedi&iomlusi
Éua benedixifti quinqué panes in de*
ferto;vt omnes ex eis digné ganantes;
inde corporis, & animas: defideratam
percipiant fanitatem ¡ íintque eis re-
médium fa!utare,8c prafta per ihuoca-
tionem tui San&ifsími nominis, 8c per
intercefsionem Bea ti Didaci cofefloris
tui; vt quicumque ex eis íumpferint ,
corporis fanitatem, 8c animae tutelatn
confequantur. Qai cum Deo Patre in
vnítate Spiritus fan£tíviuis,8c regnas
Deus per omnia íaecula fecuíorum. j&.
Amen. Oremus.
DOmine I E S V Ch rifle, Egrotan*
tium medicina , 8c egentium re-
fugium qui beatum Didacum Confef-
foremtuum magna erga pauperes, 8c
iñfirmos miferatione decoraíti: trihue,
quaefumus , famulis tuis eius intercef-
íione hos panes á te benedictos ita de-
uotéíufcipere^vtomnes^ui ex eis guf-
taue-
'4i
De BeneAiBionibus» 10 J
tauerint, corporis fanitatem, & animae
refugiuní recipere mereantur. Per te
leíu Chrifíe Saluator mundi,qui inTri-
nitate perfeda viuis, 8cregnasDeus
peromniafaeculafaeculorum. &. Ame*
Defyues echa agua bendita [obre ellos.
4" BENDICIÓN DÉLOS PANES DE S.
. Nicolás de Tol entino.
&y Adíutorium noftmm>&c. % Do*
minus vobifcum^c. Oremus.
DOmine lefu Chnfte> qui benedi*
xifti quinqué panes indeferto *
multiplica fuper fideles tuos miferi*
cordiam tux pietatis;quemadmodutit
í ecifti cutn Patribus noítris in tua mi*
fericordia fperantibus, & bene >fc di-
cere , & fan&i >£ ficare digneris hanc
creaturam pañis * quem ad fubíidiuttt
tuorum fidelium tribuifti : quatenus &
quocumc¡3 fumptus fuerit y benedic >£
tionis tux opuletia repleatur,8c gratia-
O4 tura
. . .
De BeneAiElionibuu
rum aSione per te in vifceribus ipfo*
rum fanfHficerur. Per te Iefq Chriftéf
Saluator mundi,qui viuist8c regnas ¿n
facula feculoru. &, A menf Oremus.
i ~~\Omine fanfte^ater omnipotens,
JL-^fempíterneDeustqqi per poten-
tiam tuam panem iftum in forma vj-
fibiíi tribuiílii &magnitudine.Iargita-
ris rug humanis vfibus emanare de fe-
gete iufsífti; te fuppliciter exoramus;
vt hunc panem>quem negligentia po-
luit, fan&i Spiritus gratia ad rnundftia
reuocet, & ían&i i >$<ficet? mundet, ac
purificet , 8c turpitudo callidi hoftis
abfcedat,ac familia? taz deinceps cum
benedi&ione comeílibilis tribuatqr,
& comedentium mundentur corda, Se
corpora< PerChriítym Dominum no-
fl-rum. &. Amen. Oremus,
PRaeeamqr Domine Deus tvx pie-
tatisclementiamjvt panem iftum
cce-
«i
■ • *; ■■ r
V)e BenediBtomlus, IOp
:oeIeíli benedic >fc tione fan&ifices^
m ex hoc fugare digneris omnem dia#
lolicx tentationis incurfiim ; vt qui-
:umq3 ex hoc comed erit, totius virtá-
is, & fanitatis dulcedine perfruatur,&;
ibi fan&ificatori^Sc Saluaroriomnium
jrafias cum gaudio,& ktitia agere mc-
•eatur. Per Chriftum Pominum nof-
:rum, ¡¡i. Amen,
Oremws,
11 igitur fuppliciter deprecamur;
JL v tbene^dícere» Scfaná: i ^fi-
jare digneris hanc creaturam panis;
7% quicumque ex eo guftauerit, per itt-
:ereefsionem diledi tui Nicolai deTo-
entino confequatur vitam aeternam,
k. extingue ab ómnibus digné fumen-
ibus fiquíd vmeni^ fiquid mortíferas
)perationis fuerit,&; clementer eos de-
lude. PerChrifiumDñumnoflrum.
&. Amen. Oremqs,
O5 Deus,
De henediftionihuSé
DEus, & Pater Domini noftri I E
S V Chriíti, cuius verbo cceli fií
mati funt, cui omnia fubdíta funt, ct
omnis creatura deferuic , Se potefta
íubieQa eft, 8c metuit , & expauefe;
nos te ad auxilium prouocamus^cuiu
audito nomine ferpens conqui efeit, £
draco fugit, filet vipera, 8c omnia ve
nenata , 8c adhüc fortia animalia ref
tantia noxia terrentur, 8c omnes aduei
íx falutís humanas radices arefeunt : t
ergo Domine fuppliciterdeprecamuí
vt bene >$< dicere,8c fan&i^ficare di§
neris hanc creaturam pañis ; vt quis
quis ex hoc comederit , per intercel
fionem dilediFilij tui Nicolai de Te
lentino vitam seternam confequatm
PerDominum noftrum I E S V IV
Chriílum Filium tuum, qui tecum vi
uit y 8c regnat in vnitate Spiritus far
ftiDcus perornniafeculaíkeulorutT
8
ZL
De Benediftioniluú 110
; Amen* Antiphona-4
Ljícolaus venís Chríffci pauper,
^N virgo á Deo eledus,obeclientíam
gíter feruansfEremitarum ordinera
*nis,& virtutibus decorauit.#. Ora
ro nobisBeate Nicolae. & Vt digni
íiciamur promifsionibus Chrifti.
Oremus.
pOpuIum tuum Domine qug fump-
L íimus facramenta cuftodiant ; vt
ai fan&t Nicolai deToí entino confef-
>ris tui iugiter impío rant auxilium ;
stitionum fuarum falutarem confe-
,iantur eíFedum. Per Dilum noftrum
fum Chriílum Filium tuum >■ qui te
im viuit 8c regnat in vnitate Spiritus
m&i Deus per omnia fácula íxculo*
im . &* Amen.
Si fe hiñere efta lendiclon en algún dia dé
\jtarefma-) fe dexe la Oración precedente ¡ y
'digala ftguieme.
Gon*
ÉMH
Dff Beneáiñioniluss
COiicede quaefumus, omnípotenj
Deus; vt Ecclefía tua,quae in fin<
fecuiorum ¿neífabili prouidentia, bca
ti Nicolai confeíTorfs mi virtutum , &
miraculofum magnitudine coruícat,ip
fius meritis,& intercefsione elimina*
tiserroribus, perpetua pace.ac vnitatc
laetetur. PerChriftum Dominum nof»
f rum, ¡fe Amen . Defyues echa agut
lend'm fobre ellos.
f BENDICIÓN DEL ROSARIO DE LA
Bienauenturada Virgen MARÍA.
V". Adiutorium noftrum, &c. f, Do¡
minus vobifcum, &c. Oremus.
OMnipotens, & mifericors Deus,
qui proptereximiam charitacem
tuam,qua dilexifti nos,Dñum noftrum
lefum Chriílum de calis in terram
defcendere, & Beatifsimae Virginis
María: vtero facratifsimo Angelo nun-
dante carnero, fufcípere, Crucero cp,ac
mor*
<k
De Benediftioníhus* III
ortem fubire,8c tenia die a mortuisí
oriofé refurgere voluiíh;vt nos eri-
ces de poteftate diaboli : obfecra*
tus dementiam tuam;vt hoc fígfluht
ofarij in honorem , & laude m eiuf-
ím Genitricis Fili j tur abBccIeíia tua
¡leíi dkatura bene >£ dicas,8c fandi^
:es t eique tantam SpiritusfanSi iri*
indas virtutem; vt quicumque quod-
bet fecum portauerit;atque in doma
ia reuerenter habuerit, & in ek ad te
cundum fanctf Socíetatis ínílítuta di*
íns^ contemplando myfteria deuoté
rauerit : falubrí, & per feoe f ante de#
>tione abimdet,fitque conforSj& par-
ceps omnium gratiarüm> quae eídem
náx Societati per lanfraiíí Sedem
poftolicam coceífa fueruní,& ab om-
rhofte vifíbilí, & ínuífibili femper,
; vbique in hoc,8c ¡n futuro fóculo \u
tfetur f 8c in exitu fuo ab ipía Beata
Virgi-
T)e BenediBiomhus.
Virgine Maria Deigenitrice tibi pie
ñus bonis operibus praefentari merea
tur.Per Chriftutn Dominum noftrum,
&• Amen. Defyues echa agua bendita fohft
el>> y ft fueren muchos los roj arios , que fe le&
dixeren¡ digafe efla Oración de arriha en nume
ro plural,
f BENDICIÓN DE LAS ROSAS A
honra de la Bienaueturada Virgen MARÍA
®fti Adiutorium noñrum, 8cc. Pfalm.
ECce quarn bonun^Sc quam iucun
duíti: habitare fratres in vnutn,
Situt vnguentam in capite: quod def
cendit in barban, barba Aaron. Quod
defcenditin oram veftimetíti cius : fi-
cut ros Hermon,qui defcendit in mo;
tem Síon.Quoniam iilic mandauit Do*
minus benediaionem : & vitam vfcp
in faeculutn . Gloria Patri, &c. A #*
Virgo MARÍA non eft tibi fimilisnata
inmundo ínter mulleres > florens vt
roía,
--7^: — -;
De Benedi&ionifasé 112
fa,£ragrans ficut Iilium.^. Ora pro
>bis fan&aDeiGenitrix. $. Vtdig*
e fficía rnur promif sionibus Ch rift ú
Srcut dies verni circundabant eamv
;*Sici3£ iilia conualíium- Órenme
~~\Eus, creator , 8c conferuator ge-
.— ' neris humani i dator gratis fpi¿
tualis, 8c largítor xterux falutis, be •
ídiftione tua bene >$< dic has roías |
uas pro gratijs tibí exoIuendisvcum
uotione^c veneratiotie femper Vir-
áis M A RI JE hódie tibí praeíehtá^
U3,8c perimus benedici , 8c infundí
eis per virtutem fan&ae Crucis ¿fa
medidionem cceleftem ; vt qui eas
odoris fuauitatem i & repellendas
firmitates humano vfui tribuí ÍH;u-
m fignaculo fan&ae ife Crucis bene*
ctionem accipiant;vt quibuscumqne
ñrmitatíbus appofitae fuerintffeu qui
is in domibus íuiá|veMocis cu deuo-
tione
De Benediñiomlus*
tione habuerint,aut portauerint,infit'-
mitates fanentur, dlfcedant diabólico.
Cremifcant,oC fugiant perfidi cum fuís
mimírris de habitationibus ilíis ; ne¿
amplius tibí fermentes inquietare prae*
íumant. PerChriítumDominumno-
ílrum. R. Amerí. Deftues echa a¿m ben-
dita [obre ellas.
m BENDICIÓN DE LAS PALMAS DE
San Pedro Martyf contra rayos,y repellad.
y. Adiutoriuítt noítrum,&c. V . Do/
mine exaudí oratíonem meam,&c. V.
Dominus Vobifeum, &c. Orentus,
EXaudi preces tuorum fideliu om»
nípotens Deus; vt ílcut Moyfi fá-
mulo tuo in Helin vbi erant feptua-
ginta palma*,& duodecim fontes aqua-
fum propitñís adfuiíti, in folemnitate
fan&ifsimi Petri Marryris tui , quara
hodie colimus, ad ílanti deuoto popu-
lo tuo adeífetua immenfa pietate dig-
fteris,
SL
De Benediftionifas* ITJ
leris, 8c has palmas,quas in honorem
:ui nominis,8t pro reuerentta eiufdem
:ui prsfati Martyris fufeipere anhelar,
sene & dicere digneris , vt in qüibus-
rumquelocis^omibuSjhortis^ineis,
íemoribus ,vel agrisfuerint collocarg
tua Iargam cofequíbenedidionem^e-
nigsiamqpcuftodiam,habítatores,pof-
íeff ores ve mereantur, atcp omnis ad#
uerfíras, fuígur, 8c tempe ffotes_malig-
norum fpirituum per intercefsionem,
8c merita eiufde fandifsimi Petri Mar-
tyris diffugiant , 8c ad nihilum redi-
gantur, quatenusfideles de ma gratui-
ta mifericordia confidentes , 8c palmas
deuotis manibusfufcipientes , 8c qui-
busvis loéis eís vifum fuerit colíoca-
txy tam ¿píi.quam eorum bonaab orno
ni incurfu,8c infeítatione nequifsimo-
rum daemonum ineffabili tua clemen-
tia protegantur, 8c eiufdem beatifsimi
P Petri
,
'4k
De fonediftionihus;
Petri Mariyris afsiduo patrocinio falu.
tem mentis, & corporis confequi me
reantur. Per Chriftum Dominum nof-
trum. Br. Amen. Defines echa agua ben-
dita fohre ellas.
^BENDICIÓN DE LAS CANDELAS
fuera del dia de la Purificación de la V. M.
^. Adiiitoriüm noítrum, &c. ¿** Do*
minus vobifcum, &c. Oremus¿
l^XOmine I E S V Chriíle Fiíij Dei
J-Anui bene gc-dic candelas iílas
fupplicaeionibus noftris , infunde eis
Domine per virtutem fanéte i%< Cru*
cis benedi&ionem coeleftem , qui eas
ad repellendas tenebras humano ge-
neritribuiíti, taíemque benediftionent
íignaculo fan&e >£ Crucis accipianr;vt
quibuscumque locis accenfar,íiue poíi*
t& fuerint, difcedant principes teñe-
brarum > 8ccontremifcanr, & fugiánt
pauidi cum ómnibus miniftris fuisab
habi-
-'.•■«•; ■•- <y.
D¡? BettedtWontiiif, 114,
labitatíonibus iílís: nec prefumant am-
>Iius inquietare, aut mofefíare feruié*
es tibí ómnipotenti Deo, qui viuis,St
egnas i» farcula faeculorum. &. Amen.
lefyues eéa agua bendita ¡obre ellas.
■f" BENDICIÓN DE LA CAMPANA,
#J Adititorium noírrum»&c. y; Do*
ninus vobiTcum,&c. Oremtis.
DOmine I E S V Chriíre, Filif Deí
viui bene^dicCymbaíum ifíudl
u^plicationibus nofrris, infúndeq? eí
>omine per virrutem faníte >£ Crucis
tenediélionem ooeleílem; vt eius audi-
ofonitu, habítatóres hm'üs loci alacri
inimo congregentur in Eccleíla ad
íudern,& honore nominis f.ui,ralemígí
'írtutem accip iat ; ve quibufeumque
kís infonueritjdifcedant principes te -
ebramín, & contrernifcantt& fugiant
auidi cu ómnibus (úkmímftti'ú; nec
tsíummt amplias nubes conturbare,
Ps femí-
De lenediSliottihufé
femina Iaedere, aut moleftare feruien-
tes tibí omnipotenti Deo,qu¿ v/uis,8c
regnas in faecula feculorum. &. Amen,
Vejpues echa agua bendita [obre ella*
f BENDICIÓN DE HABITO, Y ESCA>
pulario qualquiera que fea.
V. Adiutórwm noílrum, &c. %. Do-
minus vobiícum,8cc. Oremus.
T^xEus, qui veftimentum fingulare
JL-/ad indumentum $tern£ ¿ucundi*
taüs,tuis fidelibus promifsiíli,cIemen-
tiam tuam fuppliciter exoramus , vt
hoc indumentum,huinilitatem cordis,
8c miindi conté mptum íignificans,quo
famulus mus {y el fámula tua) in (ando,
ac firmo propoíito veftiri deííderat ,
propitius bene >$< dicas , & caftitatis
habitum, quem te infpirante fufcipít,
te protegente cuftodiat, vt quem ( i?d
quam) facrae religíonis veíle induis
temporaliter, beata facías ¿mmortali*
cate
<k
De BeneiiStiomluSi 1 1 5
tate veftíri- Per Chriflum Dominum
noílruilt. & Amen. Dejpues ecba agua
hendita fohe el . Efta mjfma bendición fitue
tara muchos hábitos , y efcaf ularios di^er^do la
Oración figuiente en efta forma.
DEus, quí veftimentum íingulare
adindumentum aterra iucund i-
tatis* tuis fidelibus promifsiíH'» cíe
mentíam tuani fbppíiciter exoramüs >
nhxc ¿ndumenta \ humílitatem cor-
Jis, & mundi cóntemptum íignifi-
:antia , quibus famuli tuí (yel famulae
:uae) in fan&ó;ac firmo propofito vef-
:íri deíiderant,propitius bene >$< dicas,
5c caílitati^habitus,quos te ¿nfpiran*
:e fufcípiun^te protegente cuitad ¿anrf
/t quos(,i.quas)facraerel!gionis vefte
¡nduis temporal íter v beata facías im*
mortalitate veftiri. Per Chríftutn Do-
aiinumnoítrum. #. Amen. Debuts
xfo agua iendha /obre ellos.
P 3 l[ BEN-
■
XI
, •• - D<? BéveiiBhmhus.
f: RENDICIÓN DBL HA BITO.V
cuerda de Nfo Padre S. Francifco;
y. Adiutorium noitrum,8cc. t. Dq*
mihusvobiicnm, &c. . Orcmus.
jr\Mmpot$W} fempiterne Deus.qui
V-/ ^ tafe tuis Sacerdotib' potefhtetit
toculiíh, vrquicquid benedicerent, fit
hmedi&ww& quicquid cofecrarent.Gt
confecrarunv bene £t dic qugfamus ha«
birum iilum (.1. habkus ¿iros), & con-
cede; vt qm' ¿n honorem i.fancli'fsimi
confeíforís tqi Patris noítn Francifci,
eo, (.i. eis,) iniuitur £ .¿"njig¿^Rt ¿ al>
ómnibus überecür (.í.rencur) aduerfís.
& ín corpore & anima,tug benedi&j'o*
nisrorem íufcipiat (./. ant) Similiter
oramus itmnenfatn cíementíam tuain»
vt bene >£ dicere digneris funem iñáf
(4. funes iílos) v c qui eo, (.1. eis) exte-
rius .cintitus (,?. t!)fueri¿(.j;rigr) intus
ancóíummis(.í, es) perfeMcret(./.rent)
emf»
De BenedlSlionihis. 1 1 $
eiufdembeatiTsimi cofefíbris tuíFran-
cifci mefitis & intercefsione, Qu¿ v¿-
uis & regnas in fecula faecuíorum. 8r.
A me lio Defines echa agua bendita fohre el¡y
ella. Y quando fe le pone a la perfona cuyo esf
fe diga* W. Dominus vobifcum. fi,
Etcumfpiritü tüo. Oremus.
DOmine IefuChriíle lux vera, de
verolumine: qu^fumus ciernen-
ttam tuam, ve per intercefsionem bea-
tifsimiPatris noftri Franciíci confeí*
foris tui: mentem (.1. es) & cor(*í.da)
faums (.i. horum) famuli tui (.L.Iorum
tuoruiB) ¡Ilumines, vt tibi femper fa*
muletur (J, lentur ), mundoque corde
iugiter placeat(ví. ant). Qui viuis Se
regnas iofaecularfaeculorum. $K Ame.
f BENDICIÓN DE Lk CORREA DE
nueftro Padre S. Auguftin.
y. Adiütorium 'fioftrum, &c. 'Pj Dor
ffiiñm vobKcúiti. &c. Oremus.
P* Omni;
HHHP1PHHBHBBPBBHI
1
V
De BenediBionihtSi
OMnipotens, fempiterne,&: mife-
ricorsDeus, qui pietatis rniferi-
cordia peccatoribus quaerentibus ve-
nia m,& mí fericordiam tribuiíli :ora-
mus-immenfam clementiam tuam;vt
hanc corrígiam bene >J< áicére,& fan-
fti >$< ficare digneris;. vt quicumcp pro
peccatis íuis cindi fuerint, ■.& miferi-
cordiam mam i m plora uerin t, v e n ia m ,
& indulgéntiatn tuae ian&a: mifericor-
dfae conféquaníur. Per Dominum nof-
trum,8cc. &. Amen. Defines echa agua
lendhafobre ella, y guando fe la pone a la per-
fina cayaesy fe diga. A CCl'pe corrigiam
fuper íumbos tuos ; ve fínt iumbi tul
praecinái ¿n fígnum caftitatis, & tem*
perantiae.'In nomine Pa.tris,t$<& Filij,
>£8c Spiritus ^ fanfti. Amen. Orem^
DOmine I E S V Chrifte lux vera
de vero lumine , quxfumus cle-
mentiam marnjy t per intercefsionem
beatif*
tK
:-•».
De Benediftionibus. • II 7
beatiísimi Patris Auguítini confeflb-
ris tui, atíjj Pontificis mentem,8ccor
huius famuli tui illumines;vt tibí caíto
corpore famuíetur,& corde mundifsi-
mo iugiter placeat. Qui viuis, & reg-
nas,&c. ^. Amen.
f BENDICIÓN DÉLOS CORDONES
del bienauentürado S. Blas en fudia.
&. Adiutoriumnoítrum,&c. &. Do-
minus vobifcum.&c. Orenius.
DOmine fande, Pater omnipo-
tens «terne Deus, per partum
Beatifsim$ Virginis Maris, 8c per in-
te rcefsionem ferui tui Blafi j Marty ris
tui, atcp Pontificis,8c omnium San&o-
mta teemofy dicere digneris hos funí-
culos tua fan&afpiritualibenedi&io*
ne;vtfint ómnibus fummentibus fa-
lus mentís ,& corporis, atque contra
omnes morbos, & vniuerfas inimicos
rum infidias tutamen. Per Dominum
P $ nof-
HWS9BB0*
De BeneHiBionihut.
sioftrum Iefum Chriftü Fííium tüum,
panem vita:, qut decceIodefcendit,8c
á&t vitam , & falutem mundo, qm' te
cum , & cum Spiritu fando viuit, 8c
regnat,&c; #. Amen. Etbenedidio
Dei Patris >£ onmipotentis» 8t Fi>$<lif,
8c Spiritus >£ fandi defcendat^ ma-
neac fuper líos funículos. Amen. Def-
paes echa agua bendita fobre ellos.,
f BENDICIÓN DE NAO NVEVÁ
: fcguiíel Ritualde Pauló Quinto-
Éte Adiutof¡umnoftrum,8cc. J^.Do-
minos vobifcum,8cc. Qremus.
TORopiéiare Domine fuppJicationi-
■■«-■ bus nofhis,8í bene >£ dic Nauem
íftamdextera tua fanda^ 8c omnes^ui
M ea vehentur, ficut dignatus es bene*
ákere arcam Noe ambuíantem ¡n d¿>
hvtio : porrige eis. Domine dexterarti
fuam,fícut porrexiíli beato Petro am«
ÍRi!anti fupra mare : 8c mitte fandutti
Ange-
DeBenediSlwmhus* II§
^ngelum tuumde coelis^ qui Iiberetr
kcuitodiat eam femper a periculis vni»
¿erfis, cum ómnibus, qug in ea erunt:
Se fámulos tuos repulfis adueríltatibus
pomi femper oprabiii > curfuque tran-
quillo tuearis, tranfaftisque, ac re&é
perfe&is negotijs ómnibus ■>■ iteraro
tempore ad propria cum omni gaudio
reuocare digneris. Qui viuis,& regtias,
BtC- Defyues echa agua bendita fobre ella.
f B E N D I C I Q N DE CASA N VEVA
fegunel Ritual de Paulo Quinto, j
W¿ Adiutorium noftrum,&:c. &. Do*
mínus vobifcum. &c, Oremus.
E Deum Pátrem omnipotentem
fuppliciter exoramus pro hac
Domo, 8c habitatoríbus eius*ac rebus,
m eam bene ffc dicere,& fan&i >f< fica*
re, ac bonis ómnibus ampliare digne-
ris i tribue eis Domine > de rore c<rl¿
abundantiam, ,8c depinguedineterr»
vitas
Di Benedicítonthu!.
vitx fubftantiam, 8c defideria votieo-
rum ad effe&um tuae miferatíonis per-
ducas. Ad introitum ergo noftrum be-
ne >J<dicere,8c íaxiQx^ ficare digneri8
hanc domum, ficut benedicere digna-
rus es domum Abraham > Ifaac, 8c Ia-
cob: 8c intra parieres domus iflrius An*
geli mx lucís i"n habiten* , eamque 8c
eíus habitatores.cuftodianr. Per Chrif-
tumDominum noílrum.. ft. Amen-
Pejfcues echa agua bendita [obre ella.
f B E N DI C 1 O N43E LA ESPADA
íegun el Pcííidfica! Rotnane.
IJ" Vno de los minijhfildel Sacerdote tendíala
ejpada delame del Sacerdote tyh perfotta cuya
fuere fe hincara de rodillas delante del ^Sltar.
Bl Sacerdote diga.
#. Adiutoriumnoftrum>8cc. ^. Do-
minus vobifcum.8co. Oremus.
BEne »$< dicere dignerÍ8,qu£fumu8
Domine, enfemiíhttti, 8chunc
famu-
<k
De BenediÜionilus. 1 19
ramulum tuum, quí eum te infpirante
ufcipere deíiderat : pietatis tuxeufto*
Jia munias,8ciltefumcuftodias. Per
:hriftum Dñum noílrum. &. Amen.
Dejpuesfe echa agua bendita ¡obre ella, y fe la
mrega a la perfona cuya fuere diqendo, Ac-
:ipe enfem iftum ¿n nomine Patris,»í<
5c Fili) , ¿k & Spiritus >fc ían&i-,vt vta*
ris eo ad deíeníionem tuam, ac fan&ae
Dei Ecclefiae , & ad confufsionem mu
mkorum CrucisChrifti, ac Fideí Chrif*
tianae , & quantum humana fra guitas
permiferit , cum eo neminem ¿niufté
|a?das;quod ipfe pregare dignetur qui
cum Patre , & Spiritu fanfto viuit, &
regnat Deus in fecula facculorum. ^.
Amen.
f BENDICIÓN DE LA VANDERA
fegun «1 Pontifical Romano.
IJ" Hincafe de rodillas Vho de los miniflrot yy
tendrá la Vandera en la mano mientras el Sacer*
dote
"'■'' - ' . T
DeBenediftiouibuf.
dote U bendice el qud dirá api.
#i ■ Adiutorium noftrom, 8cc. *.. Do-
mínus vobifcum,&c. Oremus.
/""^Mnipotens fempiterne Deus,qui
V-/es candoru benediÉtío, & tríum-
phantium fortitudo: refpice propitius
ad preces humiíitatis noftra , & hoc
vex¿Hum,quod bellico vfui prepara-
toro efr>Ca!eíHbene>£diaionefan^
fica; ve contra aduerfárias, & rébelles
natío nes fít validum : tuoque muními-
ne circun íeptum, fitcf inimicis chrif-
tianí populi terribile, ac intercedente
bus fanais tuis folidamentum, & vic-
toria certa fiducia : tu enim es Deus,
qui conferís belfa, 8c coele/tis przñóij
fperantibus in te praítas auxiíium;
PerChriftumpominumnoítrum. Br*
Amen. Defines echa agua bendita ¡obre ella.
Ehiifcaiidofe de rodillas aauien fe h de entre,
gar, di^e el Sacerdote, Accipe Vcxiííum
cce-
De Benedi&iomhuu 1 2 O
cceleíh" benedidionefan&ificatum, fíe
que inimicis populi Chriítianí terribi»
Je, & det tibí Dominus gratiam , vt ad i
ipfius nomen , 8c honorem , cum ¿lio
hofh'um cuneos potenter penetres ¿n«
columis, & íecurus,
f CONjVRO CONTRA LANGOSTA,
y orros animales nociuos.
€J* El Sacerdote reaeftido de fobrepelli^y eflo-
U agttly t¡ morada, \>a al lugar en donde fe h de
ha\er el conjuro , llenara Urna Cru\ , y el agua
hcndkd^y en llegando di^e. V. Adiutori'5
noítrumin nomine ,&c. tf. Domine
exaudj'orationem,&c. t. Dominus
vobifcum. &c. Oremus.
P Reces noítras, quaefumus Domi-
ne clementér exaudi>vt qm* ¡uñé
pro peccatis noftris affligimurj&c hanc
vermium/eu muriurn%aut iocuíranint,
irerafiorum animalj'um calamitatem
patimur, pro tui nominis gloria ab ea
miíe»
wm
De Benediftiomlus*
miferkorditer iiberemur; vt perpo-
tentiam tuam expulfa nulli noceant;8c
hos agros, vineas, aut aquas intatía,
dimittant,quatenus qu^ex eis orea fue-
ririt,tug maieíhti deferuíant,8c noílrg
necefsitati fubueníant. PerChriílutn
Dnum noftrum. &. Amen. Oremus^
OMnipotens fempiterne Deus bo-
norum omníum au&or,& confer-
uator,in cuius nomine omne genufleo
ti tur, cceleítium, terreílrium, & infera
nomm^concedejvt quod de tua miferi*
cordia confifsi agimus, per tuam gra*
tiam,efficacem confequatur effe£tumf
quatenus hos vermes, mures, aues, Io-
cuftas, aut alia animaüa noxia fegrega*
doíegreges> exterminando extermi-
nes; vt ab ifta calamitate Iiberati\gra-
tiarum a&iones Maieílati tuz refera-
mus. Per Chriftum Dominum nof-
trum. ft. Amen. Oremus.
Deus,
4k
D* BeneiiSíonilusi 1 2 1
DE V S, qui famulorum tuorum
Moyfi, & Aaronis minifterioab
¿Egyptijs pro gloria nominis tui lo*
cufias* bruchos,cyniphes, alias ^ pla-
gas ( fcilicet iuffcitiar tuae ¿n peccatores
flageH?) auertift/, á filijs quoqp Itrael
prohibu jíii , á populo in te credeme
íimiles calarnitates aufcr, vt potentia
tuam j &c beneficentiam praedicemus.
Per Chriftum Dominum noftrum. jL.*
Amen. Oremus.
LA rgiri, & conferuare f ru&us ter-
rae dignare Domine Deus nofler;
Vt témporalihus gaudeamus auxilijs,
& proíiciamus fpiritualibus ¿ncremeri-
tis. Per Chriftum Dominum noftru*
R. Amen. Oremus.
ORamus te Domine Deus noílerf
vt hos agros* aut yineas ferenis
oculis, hiíariqp vultu refpicere digne*
th$tmm(§ fuper eos mitte bene^io
I
~4i
De BencdiRUníhi*fí
/tionem > vt non grando furr ipiat , non
turbo fubucrtat, non vis tempeflatis
detruncec i non aeítus exurat , non ani-
malia noxia corrodant,neque inunda-
do pluuiae exterminet, fcd fruftus ín*
columes vberesqjvfui noflro ad plena
máturitatem perducas. Per Chrifhírri
Domínum noftrum. ^ Amen, D*?/-
pues echa' agua bendita^ y di%e. Benedi&io
Deí omnípotentis Pa^tris^ Fi\$<Jj j#
8c Spiritus >í< fandi defcendat , 8c nía*
neat fuper hos agros,aut vineas: 8c eoi
rum fru£fcu9. Amen.
^REGLAS GENERALES, QVE SE
han de guardar en las procefsiones.
<J* La primera esy que los feglares Vayan fiern*
pre apartados del Clero y y las mugeres f de lot
hombres y por ladeuocion$y bonejlidad q fe dene
tener en ellas pues contienen en fi grandes y dh
uimsmyfterhs. Lafegunda <?;, £ la Qru^dya
J¡etnf>r¿ deUntc f y el Sabdiacotto con elU9yJl
W*3
Ds Benedifliotiilus* 1 2 2
Vuweefíaudanes en U p-ocepion Vayan tvnVtc*
delante. La tercera es% queicdss las procr piones
fe httfyn mes de k Mijfa* y défpues fe puede
íoUmnemente t&Ohr&t •> ñ *° e* f#> $or -alguna
taufa graue le parefca de -otra manera al Ordi-
nario, o al Clero , que entonces fe hará como £*-
reciere queconuiene mejor.
Borden qve se a de gvardar
en la procesión de las Letanías xm) ores , q
fe celebra el dia de la fiefta úc San Marcos.
€T Bí Cíe^y pueblo ¿ la horafenahdapor la
mañana juntos en la tglefiay tod$s con contrito, y
humilde cora f o hincados de rodillas Vran w rato
$ nueftro Señor. El Sacerdote reiteflido con los
mnrflros por lo menos de fobrepelh\yy eftohyy
apa a ful ( del qué color fiewpre *pfe en las de-
vías procepiones y faino en Us procesiones del
'fantipim Sacramento ¡ y en hs que fe ha%en en
Has folemnesj o en las de gracias^ por <¡ en eftos
'tales diasfe y>fa del 'color que pertenece 3 la pro*
priafolewmdad.)Los cantores cantan h [iguiete
T>e BenediSthiithntí
*/ífo. Exurge Domine adiuuanos , 8c
libéranos propternomentuum. p/"a/.
Deus aun'bus noftris audiuimus, Pa*
tres noftri annuntiauerunt nobis. Glo.
na Patr/, &c. Kepitefe h Aña. Exurge.
&C Dejpuesfe hinquen de rodillas todos, y dos
camotes delante del Altar mayor hincados de ro-
dillas deaotamente empegan k cantar las Letat
ftias , redundiendo los demás con la mifma Vo^.
Quando fe Quiere anudo •. Sanda Mana,
Ora pro lloblS ; fe leuantan todosty con or-
den Han cantando y profiriendo las Letanías,
yendo por delante la Cru\>y en el ultimo lugat
el Sacerdote reuejlido con el Diácono ala man9
izquierda. Si la procepion feha\e lejos, b fe re-
pitan las Letanías , b acabadas bajía las preces
exclujiue, digan fe algunos P fainos de los peni-
tenciales, b Graduales f Hymnos , b cánticos de
regocijo, a alegría en eflas , y en las rogaciones
tnenores,b en otras procesiones, que fe ha\enfof
ttnft de¿eahe»ciatwfe digan. S/por el camine
¿B
mu
D¿ Benediftionih f • 1 2 1
Je h pocepion fe entrare en alguna ^ o algunas
l&kfi*s> d€JPues de amr emrado> ceffeH las Lem
tantas^ o Pfalrnosyy cmefe U¿intiphona$Vef
fo,y Oración del Santo Patrón de aquella !¿le*
fía • Luego faliendo de la tal ¡¿lefia hueluenb
las Letanías donde las dexaron^ok los P ¡almos
que fe iban cantando con el mifmo orden ^ue an»
tes ha fia la l glefiay adonde fe ataba la procefiion
con las freces y Oraciones todas como en el Br<?*
uiario Romano eflan dejpues de los Pfalmos
penitenciales. En las Letanías menores de laS
Rogaciones fe guarden todas las tof as de arriba
en las Letanía* mayores del día déla fie ¡la de
San Marcos.
f ORDEN QVE SE A DE GVARDAR
en la procefsion, que fe baze en la fiefta del
fantifsimo Sacra mentó del cuerpo de
CbriftoS.N.
C has Iglefias fe adornen decentemente^ la*
paredes de las cafas f or donde fe ha de ha\er U
procepion de tapetes, y alfombras rj¡ otras colgt*
Qz duras
DeBenedi8ion\fat¿
duras bonejlas con imagines /agradas de /<mos\
V no pro/anas, ni figuras indignas de poner fe en
pélico. El Sacerdote diga primero la M¡k en.
la qual con/agre dosbojlhs%y tomada \na 'con ¡j
comulga, la otra la ponga en la eujlodiat que /e ¿
de llenar en la pmepmn de tal manera , que per
el Vidro , b criflal de la euflodia la -pean todos ,
$a?a que la adoren : adutrúendo¡ que ha de eftar
eiéieriala atflodia con y>n yeh^hajva q /e aparte
¿el Altar . Acabada la Miga t y la procepio»
empatia con si orden que fe dixo arriba en la
letanías mayorestel Sacerdote reuefiidedecapa
llanca inúen/e tres le^esal Sacramento^ hincado
de rodillas. Dejpues el Diácono le pone al rede*
dor.úelas e/paHat'm Velo largoyy decente (eflo
*t, qiie Resiga con el color de la/olemnidad, que
es blanco )yel Sacerdote con las partes del Velo
pe cuelgan delM del pecho coge con entrambas
enanos h cu/odiada qml/e la da elDiacono con
iteuetenría erando el Sacerdote hincado de rodi-
tUs en k finiera grada del Altor , luego /ube
IH
Ve Betiedifliomhif. 124-
al Alt*rty teniendo el Sacramento ante fu ropo
Je buelue al pueblo, y baxa del A Itar debajo del
palio acompañándole el Diácono, y dos Acolytof,
¿Sacerdotes, ¿Diáconos, b Súdhconos confort
;ng fe ofrecieren con dos ¡ncenfarios continúame*
m Todos -SW* Us cabe fas defcubiems licuando
túndelas encendidas t y quando el Sacerdote fe
«parta del Altar fe ^piefanejles Bytnnos 9y
¡ecamanx Pangeiingua,SíC. Sacrista-
lemnijs, Uc. Verbum fupemum,&c.
I E S V noftra reáetnpíio, 8tc. JEtcr*
lie Res altifsime, 8CC. Y acabados fe canu
tffTeDeumLaudamusjScc. Benediftua
Dominus Deus lfrael, &c. Magníficat
anima mea, &C. Acabada la procesión ,y
traydo otra >«t¿ la tgefia el fanBipimo Sacra*
nenio, y puefiof obre el Altar , todos los Bccle*
fiaflkos, que ejluuieré prefentes hincados de ros
dulas con orden de w* pane y y otra adorándolo
ton reverencia mientras el Sacerdote hcienfa
tres w# hincado de rodillas cantan los*er[ot
• '
Di Benedifiionihs.
fomentes del primer Hymno : Tantum ergo
Sacramentum, &c. Genitori\genitoqj
&C. Defrues dos cantores ordenados de orden
Sacro m%a» : f; panem de C(rfo ft¿<
tifti eis, aíleluía, fe Omne deleda-
mentum in fe habentem.alleltiia. L«,-
' ¿o el Sacerdote eftando en pie dt^ti
^DoitiinusvobiTcum.&c. Oremus.
y E V S qui rtobis (ub Sacramen-
-L^co mirabilí pa fsíon/s tía memo*
rjamreliqújftj: trihue quaefumus , ira
nos corpons , & íanguinis tui facra
myífcria veneran: vt redemptionis
tux ítmuin nobis iugiter fentiamus.
Qui vjuis, & regnas per omnia farcula
fatcuforum". fc. Amen. Báam'H S*
«r<for* fófe gwjffikta,, fc,^ fli ^ ^
tlSaenmemo en forma de Cru^Wj yeft m¿¡.
Riendo al¿ma cofa. Defrues lo buelue ¿ poner co
reverencia. Eñe modo de bendecir al fueblocort
el Sacramehió en forma de Cru^ >** >^, /,
¿uat0
<k
T>e Benedifiiomlui. 12$
guarde también en hs otras pocefmes , ^uefe
hiñeren con elfantifimo Sacramento'
f ORDEN QVE SE A DE GVARDAR
eft fe procefsion, que fe baze quando fe pid«
agua á Dios nueftro Señor para el
pueblo en necefsidad.
H¡ El mifmo oriente fe ¿uardb enU procef-
fon délas Lewiaí mayores hajlaelfin delUt
fe guarda en ep , y en las preces de las Leu-
m fe d\e desvedes epverfo. tf. VtCO«
gruentem pluuiam fidelibus tuis con-
cederé digneris.Te rogamus audi nos.
Vejpuesfedi?. V". Paternofter. *?. Et
nenosJnducas,8cc. Pfalmo. Laúdate
Dominum.quoniam bon9 eft Pfalmus:
peo noftro fit íucunda,decoraque lau-
dado. iEdificanslerufalem Dominus :
difperfioncs Ifraelis congregabit. Qiú
{anat contritos corde: 8c alligat contri-
tioncs eorum. Qui numerat multitu*
dinem ftellarum ••• & ómnibus eis no-
Q s «nuif
T)e hatiiSionihu
tninavocat, MagnusDommusnofter,
& magna virtus eius : & fapíentie. e¿us
non eft numeras. Sufcipiens manfue-
íos Dominus:huniiIians autem pecca-
torea yfque ad terram. Prscinite Do-
mino m confeísione : pfallite Deo nof.
tro m adiara . Quioperit ccelum nu»
bibus: & parat terr? pluuiam. Qui pro-
ducííin montibus fcenum.- & herbam
■feniituti hominum. Qui dat ¿uinenris
efcamípforum:& pulüs eoruorum in-
uocantibus eum . Non in fortitudine
equi voluntatem habebit: nec in tibí ja
vin benepíacitum cric ei. Beneplad*
ium eft Domino fuper «mentes eum:
& m eis, qm* fperant fuper mifericor-
dia «as. Gloria Patri, &c. ^. Operi
Domine ccelum nubibus. fc. Et para
terrac píuuiam. V. Vtproducatin
montibus fcenum. % Et herbam fer*
tutwi hominwn tf. Riga monte? de
fupe«
¿1
J5eBe)ieíi8i<»iihis¿ 126
[íiperioribustuis. fc.Etdefruauope*
rum tuorum fatiabitur térra. t> do-
mine exaudí orationem meam , &c.
^.Dominusvobifcum,&c. Oremus*
DEus iti quo viuimus,mouemurt
gc fumus , pluutam nobis tiibue
ct>ngruentertv, vt praefentibus auxilijs
fufficienter adiuti, fempiterna fiducia-
liusappetamus. *'"
PRgefta qu2fumv>omnipotensDeus,
vt qui in affliafone noftra de tua
píetate confidimus,contra aduerfa om-
nia tua femper proteaione muniamur.
DA nobis qusfumus Domine, plu-
uiam falutarem, 8c aridam terr$
faciem fluentis cceleftibus dignanter
infunde. Per Dominum noftrum Ifi-
SVM Chriftum Filium tuurn, &c. #<
Amen* t* Dominus vobifcum. &c.
tjfc BenedicamusDño,&c. ^-Exaudiat
nos omnipotens, & mifericors Dñus.
De Benedi8íontlus¡
W. Amen, t. Fidelium anima* per mí*
¡ericordiam Dei requiefcant m pace.
#» Amen<
T ORDEN QVE SE ^ DE GVARDAR
en la procefsion, que fe bazeen tiempo de
pelte, y mortandad, ó en otra qual-
quiera tribulación,
tf Bl mi fino orden yque fe guarda en laprocef-
fon délas Letanías mayores fe guarda en efté,
y en las preces Je las Letanías fe diados -peéet
mfle Verfo :■■ A pefre,& fame. Libera nos
Domine . Y mas abaxoenfu lugar fe d,\e.
Vt á peítiienria* flagelío nos liberaré
dignens. Terogamusaudinos. Al fin
de las Letanías fe diXe. &. Paternofler,
^•Etnenosinducas.&c. Pfalmo. Dñe
nein furore tuoarguas me : ñeque in
ira tua cornpi'as me . Miferere me¿
Domincquoniam infirmus íum.fana
me Domine, quoniam conturbara funt
©fía mea. £t anima mea turbara es
vaíde:
<k
De Beríediftiomfos. 1 27
alde : fed tu Domine vfquequo i Co-
erceré Domine,& eripe animam mea:
aluum me fac propter mifericordiam
uam. Qupniam non eíl in morte,qui
nemor íit tui : ín inferno autem quis
onfitebiturtibi ? Laboráuiin gemitu
neo, lauabo per úngulas nodes leftíi
neum: Iacrymis meis firatum meutn
igabo . Turbatus efl a f urore oculus
neus : inueteraui ínter omnes inimi-
:os meos. Difcedite a me omnes,qu¿
>peramini iniquitatem : quoniaexau-
Jiuit Dñus vocem fletus mei. Exaudí-
uit Dominus deprecationem meam :
Dominus orationem meam fufcepit.
Brubefcant, 8c conturbentur vehemé.
ter omnes inimici mei iconuertantur,
ge erubefeant valde velociter. Gloria
Patri, &c. V. Domine, non fecundutn
peccata noftra facías nobi*. &. Ne¿p
fecundum ¡niquitates noftras retribüas
nobis.
_ Ve BenediBk»'th.tl
nobis. $, Adiuua nos Deus falutarí*
noíter. &, Et propter gloriam nom¿.
nis tui Domine libera nos. t?. Domi-
ne ne memmeris iniquitatum noítra*
rumantiquarum. &. Citó anticipent
nos miíericordis tu* , quia pauperes
mi fumus nim/s. * Deus refugiunt
noítrum(& virtus. fc. Admtorintri.
buíatiombus. *. Ora pro nobis fc„.
«e.sebaftiane. & Vtdigníefficiamur
piomiftionibuí ChriJli. F. Domine
exaudí orationem,&C( F. Dominus
vobifcum,&c. Oremus.
P Xaudi nos Deus faíutaris noíter*
X->& intercedente Beata, & gíoriofa
Deigemtnce María femper Virgine
&BeatoSebaílíanoMartyre tuo,& óm-
nibus Saltáis , popuíum tuum ab ira-
cundí* tía terroribus Iibera,& miferi-
corda tu* he Iargitate fecurum . Da
aiobw , quatfumiis Dñe p¿* petitioms
tfteu
De Btnediahmluü* Í2g
fe&um, & peíhlentiam , tnortéfita*''
rnque propitiatus mtrte^vt moría-
am corda cognofeant á te indignan*
talia üagella prodire, & te mifecais*
ceífare.
rRibuíatíonem tioftram * ..qusfu ■••
mus Domine propitius tefpice *
iram taz indignatíonis ? quamfufte
eremur, auerte.
"^\Eus refugium noftrum * 8c vír-
— ^tus^adefto pijs Bcchüx tuxpre-.-
*us au&or ipfe pietatis,fe prafía^vt
iod fideliter petimus, efficacster co*
quamur* Per Dominum noftrum le-
m Chriftum Filium tuurn,qui tecutti
uit 8c regnat, &c. &. Amen.
ORDEN QVE SE A DE GVARDAfc
h proCefsion> q fe haze quando fe trasla-
ri algunas infignes reliquias de vna parte
)tra í como de vna Igíefia a otra, ó de vn
jar á otro.
Ve lenediüionilus.
€ La Ighfiá > y cavtiiéos por donde a de paffar t
todo quato fuere pofiible decentemente fe adornen.
Los Sacerdote!, y miniftros reueftidis de ornamen.
tos blancos , b colorados conforme la fefltwdad de
los Santos cuyas reliquias fe traficaren, piden.
Todos \>ayan con candelas encendidas cantando las
Letanías y el Hymno : Te Deum Lauda-
mus, 8tc YelPfalm: Laúdate Domí-
num de coelís, &C. con los otw dos que 10
figuen.y otros ?falmQS>y Hymnos del proprio ; o
del común de aquellos Samos> cuyas reliquias fon
trasladadas de lona parte a otra>bde wa \ghfia<
f* PRECES, QVE SE HAZEN QVAN-
do a y tempeftad, rayos, y truenos.
C Las campanas fe toquen^y las perdonas que fe
pudieren recoger , fe junten en la Ighfia éhincadot
todos de rodillas ante el famifÜmó Sacramento , fe
digan las Letanías ordinarias delBreuiario Row¿.
no al fin de los Yfalmos penitenciales^ en lasqua*
les fe diga dos wt£Se\f\¿u\ete Verfo : A ful*
gure, 8c tempeftate . Libéranos Do*
tnine • Y defyues de las Letanías fe diga4
Patet
De BeneitBiomlus, 1 29
Pater nofter, &c. **". Etnenosindu-
cas, 8cc. Pfdlmo. Lauda Ierufaíem
Dorninum : Lauda Deum tuum Síon.
Quoniam confortauít feras portaron»
tuarum: bened/xit filijs tais in tffQui
pofuít fines tuos pacem : &adipe fru*
mentí fatiat te . Quí emktit "eloquíum
üum terror velociter'cürrit Termo eius.
5uí dat niuem ficut ianám : nebulam
(iciit cinerem fpargit. Mittit cryítalla
fuam fícut bucellas: ante facíern frigo*
*is eíus quis fuíünebít ? Emittet ver-
)um fuum,& íiqueíacietea rflabitfpí-
•jtus eius, & fiuent aqu£. Quj annun-
:iat verbum fuum Iacob : iuAicías ¡ &
uditía fuá ífrael. Nofecittalireromni
lationi : & iudicia fuá non manifeira-
lít eis. Gloria Patri,8tc. V- Adfuto-
ium noílrum, &c. W. Ofíende nob/s
>omine¿tc." *. Adiuua nos Deus ía*
«taris nofter. fc. Etproptergíoriam
R. nomi-
De BenediftwmluSe
ttominis tui Dne libera nos; #. Nihil
proficíac inimícus in nobis. #. Et fi#
lius iniquitatis no apponat noccrc no-
bis. V\ Fiacmifericordia tua Domine
íupeiwios. J& Qoemadmodum fpera-
uimus in te. ÜT. Saluum fac populum
tuum Domine, &. Et benedic haeredi-
tati tua?. ^. Non priuabis bonis eosf
qui ambulantininnocentia. B?. Do-
mine Deus virrutum,beatus homo,qui
fperat in te, t. ' Domine exaudí ora-
tionem, Scc. f* Dominus v.obifcum.
&c* Oremus,
DEus qui culpa offenderi9, poeni-
tentia placaris, preces populi tui
fupplicantis propitius reípice, & fla*
gellatuac iracundia?, quac pro peccatis
tioftris meremur, auerte.
A Domo tuat quaefumus Dñeffpiri- *
tuales nequiti| repellantur^ ae-
learudifcedat malignitas tepeflatumJ
Ottie
4k
De BeneAiñioníbíiSé I|0
OMnfpotens fempíterne Deus,
parce mettientibus, propitiare
fupplicibus; vt poli: noxios ignes nu-
biurn , Se vim proceílarum ¿n miferí-
cordiam tranfeat Iaudis comminatío
tepeftatum.
DOmine IESV, quí imperaftí ye-
tis,& raari,8c fa&a fuít tranquif-
itas magna,exaud¿ preces famil/^ tvt$t
Se prafta : ve hoc íigno fanfta- >£ Cra-
:is omnis difeedat feuiria tepeíratum.
QMnipotens, 8c mifericors Deus,
qtii& nostaftigando fanas,& ig-
lofcendo conferuas: praefta fupplici-
«18 ruis, vt & tranquillitatibus opta*
£ confolationis la*temur>& domotue
ietatis femper. vtamur. Per Domt-
utnnoftrutn,Scc. &. Araen¿
[ PRECES QVE SE HAZ EN EN"
épo de careíh'a, y falta de njantenimiétos;
[ El mifttm orden que fcgu«rd& ea la ftócifi
De Benedi&iomhuS'
fien de las Letanías mayores fe guarda aqut kafii
el fin ¿ellas, en cuyas peces fe di\e dos t>e\es ejle
Verfo. Vt fruttus terrae daré, 5c confer-
uare digneris. Te rogamus audi nos*
¿¡tobadas las Letanías fe diga.Vatet noíler,
8cc. t. £t ne nos inducas in tentationé.
&c. Pfaímo. Dominus regitme,8c nihil
mihi deerit: in loco Pafcug ibi me col-
locauit. Super aquam refeftionis edu-
cauit me : animam meam conuertit.
Deduxit me fuper Cemitas iuftiti^: ¿>p-
ter nomen fuum, Nam, 8c fi ambuia*
uero in medio v mbrae mortis , non ti'
mebo mala : quoniam tu mecum es.
Virga tua , 8c bacuíus tuus : ipfa me
confolata funt . Parafti in confpe&u
meo menfam •• adüerfus eos qui tnbu-
Iant me . Impinguaítí inoleo caput
meum : 8c calix meus inebrians quam
preclaras gil, Bt mifericordia tua ful*
fequetur me : ómnibus diebus vitae
me*.
■ . 1 1 ■» lm
De Benecliffiomhitf. I? I
mcae. Et vt ¿nhabitem in domo Do-
m ini : in Iongitudine m d ierum. GÍo#
ría Patri,&c. #•. Domine non fecun-
dumpeccata noílra facías nobis. &.
Ñeque fecundum iniquitates noftras
retribuas nobis. #. Oculi omnium in
te fperant Domine. #. Ettudasiliis
efcant in tempore opportuno. p. Me*
■m ento congregationis tuae. & Qua m
poíTediftiabinitio. tf. Dominus dabit
benignitatem. Br. Et térra noílra da-
bit fruftum fuum. t. Domine exaudí
orationem, &c. ?• Dominus vobif-
cum, &c. Oremus.
INeffabilem nobis Domine, miferi-
cordiam tuam clementer oftende,
vt fimul nos , & á peccatis ómnibus
exuas,8c á pcenis,quas pro his mere.»
mur, eripfas.
DA nobis, quaefumus Domine, p/g
fupplieationis effeüu, 8c famera
^ 3 pro-.
% 1
«*
De leneáiñimibut*
propitiatus auerte; vt mortalium ctít-
da cognofcant , 8c te indignante taita
flagella prodire, & te miferante cefía-
re. Popuium tibi fubditum pro pecca*
tis fuis fame laborantem ad te Domi-
ne couerte propitius, qui quaerentibus
tegnutntuum omnia adifcienda eíTe
dixiílí. Qui viuis, 8c regnas cum Deo
Patre in'vnitate Spiritus fancli Deus,
gcc. &» Amen.
% PRECES QVE SE HAZEN EN
tiempo 4e guerra»
§ El mifma orden que fe guardo en laftocepo*
de hs Letanías mayores fe guarda ac¡ui yy alfiü
¿ellas jedi%e. Pater nofter,8cc. ?Et
ne nos ¡nducas^c. Vf&lmo. Deus nof-
ter refugian*, 8c virtus : adiutor in tri-
bulationibus , qax inuenerunt nos ni-
mis . Propterea non timebimus dum
turhabitur térra - 8c transferentur mo-
tes in cor maris. Sonnuerunt,8c turbatg
fimt
-
De hnedíBkmlas I£¿
íunt aqua* eorum : conturbati funt nÍ5#
tes in fortitudine eius. Fluminis im#
petus fetificat ciuitatem Dei: fanaift-
cauit tabernaculum fuum aftifsimus;
Deus in medio eíus, non commouebt-
tur ¡ adiuuabit eam Deus mane dilucu-
lo. Conturba^ funt gentes,& inclinata
funt regna : dedit vocem fuá, & mota
cíl térra * Dominus virtutum nobif-
cum : íufceptor noíler Deus Iacob. Ve
nite,& videte opera Domini,quar pof-
fuit prodigia fuper terram : auferens
bella vfque ad finem terrac. Arcum co-
teret,8c confringet arma: Scfcuta com-
buret igni. Vacate,& videte quomam
ego fum Deus : exaltabor in gentibus,'
& exaltabor in térra. Dominus virtu-
tum nobifcum: fufceptor noíler Deus
[acob. Gloria Patri, &c. jr. Exurge
Domine adiuua nos . Ifr Et libera nos
propter nomen tuum. & Saluum he
R, 4 popu^
-
Mi
i
Ve Bencáiftiomhs*
populum tuurn Domine. fy¿ De9 meus
fperantem in te. jp. Fiat pax in virtu-
tetua. §c Et abundancia inturnbus
tuis ; nt Efto nobis Domine turris
fortitudinis. &• A f acie inimici. tt
A rcum contere, 8c confrige arma, &•
Et fcuta combare igni * fé Mitte no-
bis Domine auxilium de fando. JfcEt
de Sion tuere nos . ^Domine exaudí
arationemmeanif8cc. tf. Dominus
vobifcum &c. Orcmus.
DE V S, qui conferís bella, & im-
pugttatores in te fperantium po-
tencia tuae defenfionis expugnas, auxi*
liare famulis tais implorantibus mife-
rkordiam tuamj.vt ¿nimicorura íuo-
tum feritate depreíTajinceíTabili te gra-
tíarum adione laudemus.
DEVS, a qup íancta defideria,
reda confilia^Sc iufk funt opera*
da feruis tuis illam, quá mundus darc
non
4k
De SenediSliomluSm I J J
tion poteft, pacem,vt & corda xioftra
tnandatis tuis dedita , & hoftium fu-
blaca formidine, témpora fmttua pro-
teSione tranquilla. Hoíliurn noílroru,
qu^fumus Domine , elide fuperbiam,
& eorum contumaciam dexterae tux
viríute proflerne» PerDominum nof-
trum lefum Chnííum. &c. &. Amen,
Si U guerra es contra Turcos^ y otros infieles^ o
Hereges > en las preces de las Letanías fe diga
dos ye^es. Vt mímicos íanfhe Ec define
humillare digneris. Te rogamus audi
nos. Y fe anada.Vt Turcarum,vel H^re-
ticorum conatus reprimere,8c ad nihi-
lum redigere digneris. Te rogamus
audi nos. Y dicho : Pater nofter : fe diga
el ?f almo. Deus venerunt gentes in hg-
reditatem tuam, polluerunttemplum
fan&um tuum : pofuerunt Ierufalem
in pomoríi cuftodiam. Pofuerunt mot>
tidna feruoru tuorü eícas volatilibus
■■■MMSI093
'<&
De Benediftiomlusl
coelí: carnes fan&orum tuorum beílífs
térras EfFunderunt fanguinem eorum
tanquam aquam in circuituler úfale m:
& non erat qui fepeiiret. Fa&i fumus
opprobrium vicinis noftrisífubfana*
tio*8c iíluíio his qui in circuitu noftro
funt. Vfque quo Domine irafceris in
finem : accendetur veluti ignis zelus
tuus ? EfFunde iram tuam in gentes »
qux te non nouerunt : 8c in regna, qux
nomen tuum non ínuocauerunt. Quid
comederuntlacob: 8cIocum eiusde-
íoíauerunt. Ne m e mine ris i ni quitatu
noftramm antiquarum^ito anticipent
nos mifericordis tu# : quia pauperes
fafti fumus nimis * Adiuuanos Deus
faíutaris nofter , 8c propter gloriam
nominis tui Domine libera nos: 8c pro-
pitius eílo peccatis noíhis propter no-
men tuum . Ne forte dicant in genti-
busfvbi eft Déos eorum? & innotcfcat
¿o
-
T)e Betiedifíwmlui* 1^4
in nationibuscoram oculis noñtk.Vh
tio fanguinis feruorum tuorum qui cf.
fuffus eft : introeat in confpe&u tuo
gemitus compeditorum . Secundum
magnitudinem bracfai) tui : pofsidefi-
lios mortificatorum. Etredde vicinis
noftris feptuplum in finu eorum : itm
properium ipforum, quodex proba-
uerunt tibi Domine. Nos autem popu-
las tuus, & oues pafcuae tu# :.confite-
bimur tibi in fgculum . In generado-
nem%& generationem : annuciabimus
laudem tuam. Gloria Patri, &c¿ V.
Saluosf ac feruos tuos. ¡jt. Deusmeu»
fperantes in te. #*.Efto nobis Domine
furris fortitudinis. % A facie inimici.
#• Nihil proficiat inimicjus in nobis*
ifc, Et films iniquitatis non apponat
nocere nobis. W. Hoftium nominig
tüi Domine elide fuperbiam. &• Et
sorum contumaciamdexterie tua: vir-
tute
V*
■■■■■■■■■ ■■■
1HHHHNRMNPHMHMP
T)e Benedittionrhsi
tute proílerne. t- Fianttarnquápul-
uis ante íaciem venti. ^ Et Ángelus
Dominí perfequatur eos. ^. EíFunde
iram tuam in gentes, quae te non no#
uerunt. R. Etinregna, quae nomen
tuutn no inuocauerunt. V. Mitte no-
bis Domine auxílium deSando . ^.
EtdeSiontuere nos. ^. Dñe exaudí
orationem, &c. ^* Dominus vobif-
cum,&c. Oremus.
D:A'j qu^fumüsíEcHeíí^tuae mife-
ricors Deü^vt fanSto Spiritu cb*
gtegata, hoftüi «uHatenus incurfione
furbetur.
DE V S, qui culpa ofFenderis pe-
nitenciapíácaris, preces populi
tui fupplícantis propitius refpice > 8c
fiageíla tu# iracundia?, qux pro pecca-
tis noílris me remar, auerte.
OMnipotens fempiterne Deus, íri
cuius manuíuntommumporef*
taces,
• .
.-- — :
■P»"'l ii. i ni ^jji^
D<¡? Beneifámihié I $ $
tates, 8c omníum iura regnorum , ref-
píce ¿nauxiímwi Chriftianorum, vt
gentes Turcarura , feu ffereticorum ,
quae in fuá feritate confidunr, dexteras
tux potentia conterantur* PerDñum
noílrum,&c. B?. Amen. ^-Exaudiat
nos Dominas . Amen.
f PRECES QVE SE HAZEN QVAN-
do le dan gracias á Dios nueftro Señor por
algún beneficio recebido de fu diuina
Mageíkd.
If^íl principio déla proceftion \ fe cante el Hym~
w: TeDeumLaudamus,&c. Luego fe
Pueden de^ir los Pfalmosjiguiefnes conforme
Heve lugar el tiempo, lubilate Deo omnis
térra, Pfalmum dícite nomini eius,8cc.
Exultare Deo adíutori noílro : iubilate
Deolacob,&c. Cántate Domino can-
ricumnouum : cántate Domino omnis
térra, &c. lubilate Deo omnis térra:
Ceruite Dño inlztitia, &c. Benedic
ánima
■■■MH
'4k
D¿ Benediftiomlnsi
anima mea Domino ; & omnía quae
ihtra me funt, nomini fan&o eíus, &c.
Laúdate Dominum omnes gétes : laú-
date eumomnes popuIi,8cc. Laúdate
Dominum de ccdis : laúdate eum in
excelíis> &c. Benedicite omnia opera
Domini Dño : laúdate, 8c. fuper exalta-
te eum in fgcula^cc. Benediftus Dñus
Deus Ifrael : quia vifitauit, & fecit re-
demptionem plebis fuae, Scc. Todo eflo9
é parte delh fe cantara conforme el tiempo, que
durare la procepion. Dejpues en la Iglefia adon-
de fe ha%e la ejl ación ame el Altar fe di%en hf
Jiguientes *erfo$%y oraciones» &. Benedi&US
es Domine Deus Patrum noílrorum.
ífc; Et laudable 8c gloriofus, infecí*
la, &- Benedicamus Patrem>8cFiIium
cumfanftoSpiritu. ^c- Laúd emus ,8c
fuper exaltemus eum in fácula. ^-Be*
nedi&us es Dñe Deus in firmamento
cceli* fy Etlaudabilis&gloriofus, 8c
fuper
"De BenediStiomlnu J^S
uperexaltatusinfaecula. ?• Benedíc
mima mea Domino, fy,- Etnoíiobli-
ufciomnes retnbutioneseius. -^-Do-
nine exaudí orationem, Scc. #• Do-
ninusvobifcum,gcc. Oremus.
DE V S cuius mifericordiaí noefi;
numeras , Stbonitatis infinitas
ft thefaurus, pijfsimx Maieftati lux
»rocoIíatis donis gratias agimus,tuam
etnper dementiam exorantes,vt qu¡
etentibus poítuíata concedis,eofdem
o deferens ad premia futura difponas,
DE V S, qui corda fidelium, íanéti
Spiritus iJIuftratione docuiíH ;
a nobis in eodem Spiritu refta fape-
?, 8c de eius femper confolatione gau*
ere.
DEVS,qui neminem ¿n te fperan-
tem nimium affligi permittis ;
;d pium precibus prasftas auditum :
ro poítulantibíis noftris, votisque
VefanediBioniluSd
fufceptis gratias agimus > te píjfsímc
deprecantes, vtacun&is íemper mu*
niarnur adueríis. Per Dominmn nof-
trumlefum,&c. &* Amen.
ff MODO, Y FORMA, QVE SE A
de guardar en recebir al Prelado , quando
viene á vifitar la primera vez alguna •
Iglefia de nueftra Orden.
€T Qmndo el P relado Viene a Vifitar alguna
Iglefia la primera te^ , a de falir el Sacerdote
de mayor dignidad^ que Quiere en ellay b el quf
fuere entoces Hebdomadario reueflido con amic*
to^alha^ejlola^ y capa colorada : a de lleuar en la$
manos ^na Zru\pequena%yra delate laCru\dltd
con lot cyriales yy los Sacerdotes que Quiere por
orden ' poner fean a la puerta déla lglefiay ha fia
que llegue el Prelado^ al qual luego que llegue i
las puertas de la Iglefia dará el V Ye fie elbyffopo
con agua bendita no hincando fe de rodillas , y
éiuiendofe el V relado echado agua lendita^y a los I
€Írcunfiamesftomra el B re fie el byjfopo de mano
¿el
( 4- "T
DeBenediftionifaf. X? ?
l*Z Prelado fin hincar fe de rodillas > y darle á
ta/dK /<* Cr«^ 9 jy leitantandofe el Prelado def-
ines de auerlalefado^tomara elfrefle elinceit*
Wn^y le lucen fara tres ve^es,}1 luego hiñera
\ tomar la Crt^y y fe yran todos al hitar ma*
yor cantando la Aña. que fe Jigüe . Salue
[an&e Pater, patriaelux^forma mino*
rum : virtucisfpeculunnj refti vía, re-
cula morum : carnis ab exilio áuc nos
id regna polorum. En medio de la capilla
mayor "a de auer Km alfombra con fu cogin , y
fc na filia donde fe fíente defines el Prelado^para
pe todos los &elig¡o fos le tomen U bendicionyy
e fiando hincado de rodillas cantara el P We fie los
fluientes y>erfos. f. Saluum fac feruum
tuum Dñe. $>Deus meus fperatem in
te# '^-Micte ei Dñe auxilium de fa ri-
ño. &. Et áe Sion ttieré eum. \f. Ni-
hil proficiat snimícús in eo, &. Et fi-
lias iniquitatiS non apponat nocere ei.
^•Domine exaudí &c. f. Dominus
S vo#
..>
s
t)e hnedjfliomlusé
vobifcum, &c. Oremus.
OMnipotens fetnpiterne Deus,qg|-
facis mirabilia magna foIuSjpr^-
tende fuper famulum tuum N. Przla-
tum noftram,8c fuper congregaciones
illi comrniiTas fpiricum gratiae faluta-
ris ; 8c vt in veritate tibi complaceat ¿
perpetmim ei rorem tuz benedi&io-
nls infunde . Per Dominum noftrum,
8cc. in vnitate emfdem,Scc. & Ame,
Si el Prelado no uniere mas de Vna Prouincia%
o congregación a fu cargo fe diga en la Oración
de arriba: Et fuper congregationem illi
Coramiffam^C. M Pifiador de el Pret
lado fe á de recebir déla mifma manera , fatuo f
que el Prefte le ha de echar el agua bendita 9
y le incenfara tres Ve^s^y dará a befar
la Cru^ho qual acabado fe ytí
el P re fie a defnudar hh
Sacriflia con los;
miniflrosm
Formula
m
% FORMA DE ESCREV1R LOS
Baptizados en el primer libro.
C^ída P ¿rocho deue tener quatro lihos eñ
fu I ¿le fia. E l pimero, \>ara que apierne en
ü , los Baptifmos que hiñere en fu IgUfia*. El
tcgnndoy para que apiente enel% los Matrimonios
jue celébrate. El tercereara queriente en eL
todas ks familias de fus? amátanos cada im*
parte. El quaii^pra que apiente en el a los def:
funftos que fe enterraren en fu Iglefia* Y cowen*
(ando forel luto délos Ba¡) ti fmoy,])orM lo prr-
mero, el c&o$l fia del mes> el nombre del facer*
dote queh^ti\ofí es Varochoy o «a, la íglefta $¡>t
brando el finto> bfanta titular dula :la ciudad,
pueblo, ViUa , o lugar como fe llamare i el dia en
pe nació el niño : fus F 'adres por fus nombres :
( fifon cafados ) la Patocbia de donde fon : de
"donde fon naturales : el Nombre que le fue fueflo
duiño': Us nombres de fus ?adrim : los nombres
le fus P adres ; la Vartochia de donde fin^
Si el niño no fuere nacido de legitimo mattu
mntOy porto menos fe efcrw el nombre de algu-
no de fus f adres del \ue Quiere mas noticia*, uwque
Sz tod&
mm
^
,■■■■
FoYMitlcei
toda ocafm de infamia fe deue euüar en tal oca.
Si fe ignoran los nombres de fus Vahes ,fe
ponga que fus Padres no fon conocidos >y que fe
ignoran. — . ¿
; Si el niño fue arrojado ¿ Ü puerta de alguna
cafa fe ponga en que dia}y donde fue arrojado, y
guien le ballb^y que días tiene de nacimiento-, y fi
fe ignorare fu baptifmoyfea baptizado debajo de
condición como fe dixo arriba en lo que toca al bap-
íifmo.ypongafeenel libro como fue baptizad*
de efta manera. _w >
Si el niño fue baptizado en fu cafa por auer
áuido algún peligro de muerte, fe efcriua el nom*
he de la perfona que lebapti^b \y de como la tal
ptrfona fe lo dixo al Parocbo de aquella Iglefia \
queK>eniabdpti$adoel tal niño.yfi Viuiere dejpues
y en la Iglefiale ahecho el Sacerdote la* demás
(eremoniasde Exorcifmo, Olio.CbriJma^y las de*
ínaSyfediga enel libro como fe le hiñeron las fo-
hedidas ceremonias , efcriua el Nombre que fue
fueftoal niño quando fue baptizado en-necefidad.
Si otro Sacerdote fma del Parocbo baptiza-
*efo
St**a;*í*M
— -
FomuU *39
? fe efcriuafu nombre, y como h¡$$*°n ^ceni
ia del Cura de aquella Ighfia,
f FORMA DE ESCREVIR LOS'
cafados en el fegundo libro.
POndra lo primero el Año> el dia^el mes% que
fe hicieron tres amone fl aciones en tres dial
ontinuosyfefliuos > y que la primera fe hixpett
al, b tal dia feriándolo, y api de lafegwda, co-
no de la tercera fe a de de\it>y que fueron hechas
m la Mijfa mayor conuentual de aquellos dias
feftkos acabado él Evangelio : que no\>uo impe-
iimemo alguno legitimo : ponga el P atocho fu
iomhey b el Sacerdote que celebrare el Matrimo-
nio con fu licencia :el nombre de fu Farrocbia^ el
nombre de la ciudad , pueblo > VtUa > b lugar donde
pfia. Diga que pregunto a los tales contY^entes
[ poniéndolos por fus nombres ¡y los de fus V adres f
y de que Varrocbia fon) delmutuo confentmiemOy
y que anido conocimiento Aeljolemnemente por pa*
labras de pie femé los caso eft ando prefentesN.y
N. teftigos ( poniéndolos por fus nombres^y hs de
fus ?adres>y de queParrochiafon).
; Si la muger que fe cafare niere fido Vvudd%
$) Jo
Formula
h ponga en el libro.
También ponga Jj recibieron en la Jglefia h$
hendkiones en la Mijfa,
Si W de los cafados , ó entrambos fueren de
diftinFta Parrocbia de la fuya, pondralo en el libro%
y como fe hiñeron en fu Parrocbia tres tmoneJlE*
clones, y otras tantas en la Parrocbia dello$:y ad*
iiierta aqui el ?arochoy que antes (¡ue celebre el
tal matrimonio con licencia del otro Vatocbo (qmn.
do ellos los cantnhentes pertenecen a otra Parro.
chia) reciba por efctitofee de como fe an amonef.
Udo en fu Parrocha propria los dichos toniraben.
tes mtüüfa la qualfee fe guarde, y ponga ene]
libro de hs Matrimonios donde fe celebrare el
tal caf amiento.
- Si los contrahentes fon de dijlinña Dieeceft
las amoneftaciones que el Parmbo di\efe ban bé~
tho no tengan -palor alguno fi no fueren comproba-
das por elobip í o Vicario general del Obijpo, b
del que tiene Authoúdad quafi Epifcopal (como
fon los Prelados Superiores) de aquella Dicecefi, y
ejlo.con fufitmayfello^y fe aprueue ejlo porel
9}$o¿ Vkaúo del ¡u¿ar dodejfe h^e el Matri.
wonio}
.',taa4aifl«ÍL_ ¿^.
FormuWt 14°
ton\o,yMofehrafmfulicénc'tá.
Si las amonedaciones fe diffúmn, b dexaron
on licencia del Superior, fe a de poner en el libro
•orno fe dexaron de h\er co licencia del Suprior,
1 de como no ipuo impedimento alguno.
Si las amonedaciones fe hiñeron dejbues de
iontrahido el Matrimonio fe efcriua como fueron
lechas api> y con difienj "ación del tal Superior.
Si algún Sacerdote con licencia del propio p<t.
rocho celehare el Matrimonio fe efcxiua como le
fmcmceiHaltcenaa. y
Si los contrabentes fon parientes por ajfnrdadt
o conf ancianidad , diften fados por AmWdal
Apopfoa par&toniuher matrimonióle diga tn el
libro como fuero dip«fadosyy fe explique tlgrfr
do de parentefco en que fueron diften fados, y co*
mo fueron cafados leidas amonedaciones , y hechas
hs demás diligencias acojluwkadas por lafnnu
fAdrclglsfia. ¡, ■ ■
Si fe hiñeren amonedaciones endi¡hMctas , y
iiuerfasVarrochias,ydeft>ues no tuuure efieblo el
Matrimonio i con todo efjofe an de affentar en los
Wros de las dichas Varrocbias > ¡MM j«e <?«#««
con/fe ¿ellas andando el tiempo.
S* 3For3
Formula.
f FORMA DE ESCREVIR LOS
viuos en el tercero libro.
>\ Sedeefcreair cada tina familia de los 'l
* ^ Parrocbianos poniendo primero el Año ,
diaty mes en que fe afrentare cxda Dna : la calle
y pane donde ejla la cafa , la qualfi fuere pro»
fia del que Vine en ella fe efaiua, que es fuya
propia > y fino fuere propia fe ponga el nombre
de la perfona cuya es . Luego fe efcúuan todas
las perfonas de cada 1¡>na familia comentando
por el feñory cabega della , todas por fus nom-
hres, y fobre nombres^ la edad de cada \na . Si
finiere alguna perfona en la afa como adueñe-
di\at y peregrina fe e faina api en el libro. Al
ftn del nombre de cada perfona afrentada ,jy ef-
Crita, fe ponga fi es admitida ala f agrada com-
m unión cada Año fenaUndola cotí ejla letra C.
pe b declara .y a las perfonas que an recebido
elfantoSacramentodela confirmación al fin de-
fus nombres fe les pondrán ejlas tres letras Chr.
Los criados de la familia fe afiisnten por fus
non*
y L
Ftrmula. 1 4*
nheijylosdefus Padres, ti algwaperjo*
de la familia fe mudare de la cafaty fe pojé
re ¿ otra , fe le ponga al fin del nombre en el
vgen del lilromia >£ que detnueflre tomoyk
habita en la cafa , y luego fe hufque la cafa
nde fe mudb,y habita de nuew, para que fe
'¡ente en aquella parte dóde cabe,y ejla affen*
da la dicha cafa donde fe mudb , y habita de
ieuo; para que api fe conofca la tal perfona.
[FORMA DE ESCRBVIR LOS
defunftos en el qoarto libro.
[O primero fe ponga el A 2o, dia>y mes eú
^ quefallecib el defunño \ y af tente fe por
u nobre propio.y délos de fus ? adres: el lugar,
■•udadyVúlaj pueblo de donde era i b edad que
-nía : la cafa donde murihy quefallecib como
¡jo de nueflrafanta Madre Iglefta recibiendo
us facramemos : que fu cuerpo fue fechado
m¡a Iglefta del dkh pueblo , ciudad , Vz/b, o
ugar, nombrando la 1 ¿le fia, y el Santo, b Santa
miar delU,y que di* f*e fepultado . Fmal-
S < mente
Fefíd
Viente fe apetite el nombre del Sacerdote pelo
tonfepb,y el dia en que efto febiy : comorecihiü
elfM8ip¡mo Uatico del cuerdo de nuejlro Señor
iESyCbrifio-.y pongafe el dia en que lo ved.
tío : comorecihib la Extrema imion^y pongafe el
dia en que ejlofe hi^el mes.y ano, tara que def-
\uss confie de iodo.
^DIAS FESTIVOS, EN Q^E
tienen obligacionbs indios >y naturales delfl i
ttueua Ejpaña de oyr Miffa.
í" El día de Ja Circunficion del Señor,que es
el de Añonueuo.
f El dia de la Epiphanla de el Señor , q„e e$
el día de los tres Reyes.
^r El dia de la Purificación de noeítra Seño-
ra, quando fe bendicen las candelas.
<J" El dia de la Annunciacion,quando S. Ga-
briel faludó á la Virgen Maria.
<f El dia déla fiefta de los Apollóles San Pe-
dro, y San Pablo.
.{§" EldiadelaNariaidad denueftra Señor*
la Virgen María.
fl" EKdiadelfantifsimo Sacramento que fe
llama de Corpus Chrifti.
hforuwl I4i
El ¿¡a de !a Afcenfioii de Chrifto Señor
nneftfo a los Cielos- _
ElS. de la Affompdoo déla Virgen M*
tia Señora nneftraálos Cielos.
El primer dia de Pafcua de Nauldad.
Fl primer dia de Pafcua de Refurrecc.om
El primer dia de Pafcua de Efpiritu fatuo.
Todos los Domingos de el Ano.
Quando el Sacerdote les dixere Mtfa> *#,
fas 'arriba yuefias , y acahda la Mijfa , les
0 h fiefta en el Altar, ?m que fo*n que
>nen ohligacion de oyrh ,y les dfm W<"*'
na aduciendo, que la letra D. queeftaen
edio del renglón fi¿nifica el dia que fuere, y
, S.y N. el Santo, y fu Now&w, 3 la feri-
ad que cayere en el tal dia.
r NotlacdptUiuané f Hijos rniosaduer-
ücmocaquiltican ca tid y enten ded ¿ que
T-. __= UJU..Í. el D. hazenralanta
Madre Igleíia la fiefta
de S.X: mirad que es
fiefta grande de guar-
pá D. quimochihui-
iaTonantzin Santa
elefia inilhuitzin S.
ÍS^. xiquittaca ca huei
N.xiquittacácahueí nena 6i«^^*«^
iüitiitl pialoni, iUuao da, y vueítra obliga-
Dies ieiunij.
tmoftahiiatll mochi- don es que oygais la
hnainicanquicaquíz- Miffa de nueftro Se.
q ini Miffatzlo Dios, ñor Dios,por que ng
ic ahmo antlátlacozq. hagáis peccado.
1$ Dl^St ENQ^E TIENEN
obligado los indios^y naturales defta nueuaÉf-
paña de no comer carne aunque no ayunen*
Y Todos los dias de la Quarefma, defde et
Miércoles déla ceniza hafta el Sábado Tati-
to inclufioé.
|T Todas las Vigilias que ayunan los Efpa-
notes que fon las qne caen entre año fuera .
de las de entre Pafqua y Pafqua.
Y Todas las Temporas,que fon quatro ve-
zesalaño.
f" Todos los Viernes, y Sábados de el año.
Quando el Sacerdote les dixere Mifi, ad-
uierta Ji en aquella [emana cae algún dia de los
arriba pueftos y acabada la Miffa les feñakri el
dia en el hitar; para que fepan que tienen obli-
gación de abjlenerfe de U carne , y les dir¿ de
efla manera adúirtiendo que la letra D. figni-
fica el dia para que lo nombre el Sacerdote.
Y No-
huane xiccaquicá
ipan D.inne<;ahua-
ilhuitl mochihua
caxnltec3,auhia-
camo smechtno-
ihuatiliaTonantzin
intal&tefiainicaiiv
o^ahuazq in amé-
uaotin in nican an-
jea naturales inipá-
Vics ieiuni].K *45
Nottac&inahoiz- *[ Hijos mies enten-
ded, y mirad que el
D.esdiadeayunode
losBfpañoles,yaufl4
que no os manda nía
Santa Madre Iglefia
que ayunéis v ofotros
los naturales3porque
trabajáis mucho, con
todo effo aduertid ¿
nñradyentcded.que
a amohuey tlatequi- es voeftra grande o-
anoltxtecjuiuh , xi- bligacion.que noco-
uit7timotlaUcan- ca ma.s carne, y que os
motlaquauhnabuatil abftengais della , y ia
mochihua inic amo dexeis.
.nnacacuazque.
B" DlAS, EN Q^E TIENEN CBLU
¿ación los ludios y naturales de fia nueua.
Ejb'aña de ayunar.
j El diadela Vigilia de U Pafquade Na-
oidad. , ".■
IT El día de la Vigilia de la Pafqua de Re-
ÍUrreccion, que es el Sábado Santo.
•T Los flete Viernes de la Quareíma.
Dhsietunij.
Qmndo e] Sacerdote les dixere Mijfa,fi en
aquella femana b~ tiempo cae algún di 'a de los arrih
fueflos.y acabada la Miffa feñalaú él día en el
A lür) para quefepa que tienen obligación de ayu-
uar>y les dirá dejla manera, aduirtiendo.que la le.
tro. Q.ftgnifica el día; para q \0 nombre el Sacerdote.
f" Notlacópilhuane ^ Hijos miosfabed
Jdcmomachiltican ca que ei D. tenéis obH.
ipaa D. amonahnatil gació de ay uñar, pon
mochihua inic am... que afsi lo quiere tifa!
rooc,ahuazque ipam- Sata Madre Iglefia, y
pa ca iuhqui qutmo- mirad.no os ©luideilJ
por q no hagáis pec-
cado mortal.
nequíSriaTottee.ónia-
huiznantzin Santa I-
glefia , atihahmoxic
ficahuacaninicahtno
anquichihuazque te.
miáiani tlátlacofii.
<í T I E M P o í, EN gF E TíENEH
aligación los Indios, y murales dejla ntm*
Ejfaña de tonfeffar fus peccados.
^ Vna vez al año , y efta por la Quarefma.
% Quandovuieren de comulgar.
<J" Orando eíluuieren enfermos. Y al fin da
fu enfermedad tienen obligación de pedir
la
la fanta Extrema vnciofí.
I Quando vuieren de feceblr algún Sabrá*
mentó.
El Sacerdote acahla h Miffa > ya que entra
i Qudrefma Jes diga en el Altai la obligación , |
enen de aparejar fus confciencias ]>au confeffarfe
mo lo manda nueftraf anta Madre tyUfáyyhs
ú defla manera^ y en efiaform.
f Nctlacdpiihuane q¡¡ Hijos míos aduef-
tídqueenelfegundD
mandamiento de nf a
Santa Madre Iglefia
catholica Romana fe
oos manda que con-
feffemos cada año por
Q^arefma.Y afsi apa-
rejaos aofa enefte tie*
iquitztiaiotlalicáca
pan in onteti tena-
uaülüTonatzln ían-
i.lglefiaCatolicaRo»
nana ténahuatilo ma
leyolmelahualozce-
cxiuhtica in ihquac
Juarefrna : ipampain
naximocencahuacan^ po para q os cofeffeis
xcBtí inic ammoyol- delante de vueftros
mitizque, ammoyol-
nelahuazque ixpan-
zinco in amoteyol*
juiticatzitzlhuáTeo-
)ixcatzitzintinSacer-
iotesme aula ahmo
*
Padres Confeffores \
fon los Sacerdotes, y
miradjaduertidjy en-
tended no tneflfcofpre-
cleys el mandamien.
ío y precepto de nra
Canta
Admonhiol
xi&elcliihuftca Jqite- fanta Madre Iglefu i
por q no hagáis peo*
Cddo mortal.
fiahuátdtzin Tonan-
tzinSartdlglrfiainjc
ahmo anqmchihuazq
temiáianf tlátiacolli.
También les dirá q tienen obligación de conm
fejfar el que Vuiere de comulgar alguna \>e\¡y
el que i de recebir algún Sacramento jy el que
eftuuiere enfermo>y también el de la Extrema
unción j y e(lo fe les acordara por lo menos tna
\>e\al Año$para queejlen aduerúdos eflos po-
hres indios i que naturalmente fe defcuydan de
lo que les efta bien , y les dirá dejla manera el
Sacerdote profiguiendo lo de arriba.
4[ No ihuan notlacó- f Tabien hijos mío*
pilhuane xiqnitztimo-
tlalkanca in tctlaqo-
t»ahui2nant2in fanta
Jglefia quimonequil-
tía roamoiolmelahuaz
in aquin químoceli-
liznequi in Sanísimo
SacramentOjihuan in
aquin cenca niocecd-
aduercidj que nueftra
fanta Madre Iglefia
qalere que fe confief-
fe el que quiere rece-
bir el faotifsimo Sa-
cramento, y también
el que cita enfermo
grandemente,^ eftá á
lo vlcimo^q ya quiere
mortr
lea inyetfa&ahui in' morir fe eonfieffe , y
reciba el orrp facrá*
meneo de la Extrema
vncion oye Je Ikma
delOIio: fiWlmenre el
que quiere recebir al-
gún facrameoco.
emiquiznequi ma
Joyclautizihüaqui-
lomácehuiz ín occe
icramenco in Tema-
iiotiilztli motene-
aafantaExtremavn..
6:yequenéinaquin
limoceliliznequi cS-
flfacramento.
• TIEMPOS EN QVE TIENEN
JÜgacio los Indios, y naturales deíla nue-
i Efpaña de recebir la comunión defde el
Domingo de ramos halla la oflaua de la
Pafqua de Refrirreccion.
Quado voo eftá enfermo tiene obligación
pedir efte fanro Sacramento cié la commu*
lion del cuerpo de Cbrifto Señor nueftro.
El Sacerdote acabada la Mijfaya que entra
{ emana [anta les diga en el Altar la obligacio
\enen de aparejar fe para comulgar la Vafqua
Kefut reccion, y les dirá defta manera*
Notlá^ópiihuane f Hijos míos los
aican ancaté xic- que a^ui eftais jun-
T tos
4k
v4dm0mti0é
caqulcaft ca Ipan inic tos y congregados ,
ítetUtenahuatiUzinin adueitid, y encended;
Tonaatzin Sata Igle- que en el tercer man
fiateriahus^lomace-
liloz inuUcórnahuiz-
tiacayotzio Totexna-
qmxticatzin 1 £ S V
Chrifto ceppa cece-
^iubtica i a ihquac
buey PafqaaXochl-
Pafqua : i pampa in
mpnequi cenca am-
mocecahuazque itiic
¿amiento de núeftra
fantaMadre íglefia fe
nos manda recebir el '
cuerpo de nueftroSe-
fior IESV Chrifto
vna vez cada año ett
tiempo déla Pafqua
de Flores» Y afsi con-
uiene mucho que 05
aparejéis y recibáis eí
anquimocellUzque ia fagr ado cuerpo 3 nr o ,
itiaqómahiHznacayo- Saiuador y Redemp-
tziti inTotecuiyo IB- tor IESV Chrifto ao-:
SV Chrifto axcanipá ra eaU Pafqua, y afsi
fcuey Pafqua, inicati cumpliréis coló que \
quicíühuazq in tieln os máda la fanta Ma-
tmechmoaahuatiUa drefgtefia. Pero ad-
iarrea lglcfir.Auh xio uertid, que efte tercer
caquican ca inin ic e- mandamiento de tira
te ti itenahuatiltzift in fanta Madre Iglefia
Tonantzin fancalgle- habla acerca de las
fia, itechpa tlaluohua perfonas ya grandes,
|aycttuehwytf*«tia *ue«tticcteft yfabeii
•aotlM
— r
AdttiOttititte I 4 &
mhmatln^ in ye ix* lo que fe contiena ea
Ufiiatqucjiftyecaci-
:amaci iaixquich in
jueaqulch itetziaco
>ohui i a fatulísimo
jacramentc^yhuan in.
d famifsim o Sacra-
mento, y que cfeén cg
nueftro Señor VE S V"
Chrifto en quatoDios
y en quaftto hombre
?equine!toca ca hael eftáaili* y cambien fu
fehuatzin iaTotecui- fagrado cuerpo 5 y fit
ro IESV Cimfto inic precioía íangre' , i\%
reotl 5 ihuan inic o- anima , y Dimaída4¡>
luichtlijihaan itlacó-
lacayotziüj in itUcé-
í^orzín, snitia^oyoí-
iantzin^y animatzin9
niTeoyotzin yifatte
noctziaotica infafc"
ifsimo Sacramento.
fequené yéhnanttn
pequípanahnia má-
tlacxihuitl.
También les dirá que tiene oWgrtion de coi
migar él que efla enfetmo>y eflofe les acor da*
rapor h menos Wa ^e\d Añonara qeften ad?
tenidos de quadv tienen ohligúcio de ha^er efto¿
9 proñmmdú b de arrifa diva doña manera*
Admomtioi
^T NoíhnanJnaquln ^f También el que
tnococótica cenca in ella muy enfermo , y
yetlanahui monequi al fin y cabo de fu en*
in quimoceliliz inin fermedad es menefter
fanto Sacrameto ini- que reciba eíle fanto
celiloc3t2Ía tnitlaco- Sacramento del cuer-
mahulznacayotzin in
Totenjaqüixticatzln
I E S V Chriílo.
po fagrado de nuef-
tro S^luador^y redep-
toríESV Chriílo»
q ADVERTENCIA. ACERC?
de los entierros q fe pueden offrecer,en los
tre^dias déla Semana San&a hafta el Sába-
do antes de cantar la Glpria.
t[ Si en eflos tres dta$¡ defde lueues a Salado
yutes de cantar la Gloria muriere alguna perfo-
najdeuefeyr por el cuerpo fin pompay con Cru^
cubierta con velo negroyfin ajlayman¿a^y cyria-
les : no fe deue de^Jr nada del Of ficto de dif-
funños : folo deqt el Vfalmo : Mifere mei
E>ms:fin Gloria Patri :y repetirlo las Ve*
Kf$ qtMueeeJ) ario fuere enterrar el cuerpo co el
mifmol^féno % y la Oración ; Refpice quafr
íumti
i
MM
",. ,. Iiiim;lii
monitiOé i 4* y
mPS Domine; 8cc. fin otra cofa alguna*
tn doble de campanas. Tor quanto en e ¡los
'5 días ho fé d\%e Qfficio ordenado.
30r Bula de nueftro muy fantp Pa*
- dre Clemente Vlílé concedida k
(lacia de los Padres de la Compañía
: lefus del Pírü á treinta de A gofio
nouenta y feis , que efta en el Ar-
liuo del Colegio de Lima déla mif*
a Compañiajentre otras cofas fé¿5*
de a todos los Presbíteros feculares
regulares de qualquier orden % que
tuuieren díftantes efpacio de fefenta
illas (que fon veinte leguas) del} lu-
ir donde fe confagra la Chrifma , y
¡o de Catecumenos,para que puedan
*ar del dicho chrifma , y olio anti-
10 licitamente , aunque fea bendito I
dos, tres o quatro anos>y eílp en el
fcerin que no pueden cómodamente
,. -
n tiene*
íeríe I
gracia es perpeti
. V S D E O, V IR G I N I QVE **
MA.-TR'I MA.RIi£..
m
^'~V _
. :.JV. ■ -- ■< . I
W8fc-Miw 'i^ i J'^^iWpjMBWWlÉW^
• -v -T
¿4
¿Ó
t*$V
I
Q
••■